-ocr page 1-

-ocr page 2-

Dit boek hoort bij de Collectie Van Buchell

Huybert van Buchell (1513-1599)

x

Meer informatie over de collectie is beschikbaar op:

http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

This book is part of the Van Buchell Collection

Huybert van Buchell (1513-1599)

More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned In full. The following scans are, in order of appearance:

-ocr page 3-

-ocr page 4-

-ocr page 5-

-ocr page 6-

-ocr page 7-

-ocr page 8-

-ocr page 9-

-ocr page 10-

-ocr page 11-

-ocr page 12-

-ocr page 13-

REPERTORIVM SVPERVNiVERSOOPE REEPISTOLARVM BEATISSIMIHIERONY mi pfby teri.'qff prius in tres partes diuifum erat.-nunc in unuj uolumc c0paftum;quofaciliorliteoß;quxqueru turinueftigatio.

Aron ueftispurpura:biffbhyacinftocö texta quid fignificet patte fecüda tr.afta. tertio.epifto.xli. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A

Abraam feruum fuum f up femur fuuj i urare cur fecerit-parte prima trafta.prio

cpiftola quarts.

Abrae trigamia.-eius cum angelo luftatio cóftruftio acec ui lapidu moralizant.parte.i.trafta.ii.epifto.v. L

Abraam qoaFrfororej fuam in uxorem habuiffe dicitur. parte.i.trafta.ii.cpifto.ix. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L

Abraam fepulchruj emensafiliiihcth quidpfigurauerit par.iii.trac.viii.cpifto.lxxxvi. z

Abraecuadnodilt;Süfit.Gen.xv.Sciédofdes;qa peregrin numeritfemc tuö in terra nófua:amp;ifcruitutêredigét eos:amp; afïiigent:amp; humiliabunturannisquadringen^ tis.moyfes uero affetatExpo.xii.Etfaftumeftpoftan nosquadringentos.xxx.egrefli amp;c.quare triginta fu^î peraddiderit.parte.ii. traftatu.i.epiftola.ii. z

Abraam utrum melchifedcch dcderit décimas præde fue: an ab co acceperit décimas fubftantiæ illius.par.ü. tra# ftatu.î.epiflüla.vi. Q* in fine.

Abrae filiospotens eft deus delapidibus fufcitare quali# terintelligcdufit.parte .ii.Trafta.iii.epifto.xli. D

Abraam cumfcribitutuidiße.amp;unumadoraffetnonfi-» nemyfterio; amp;nbsp;locus amp;nbsp;tempus affignantnr. partc.i. traftatu.üi.homelia.ii.epiftola.xlvi. P

Abraam immolansfilium fum arietem cornibus pende tem cur reppererit.amp; quid mifticefignificct. parte .ii. taftatu.iii.epifto.Iiiii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E

Abraam ante$ fieret;ego fum:qualiter intelligatur. par te.ii.trafta.iii.epifto.lv. S

Abfeindere membrum fcädalizans nos ; qualiter debea## musparte.i.trafta.ii.epifto’.xviv f

Abftinentia utriuf^teftamenti feripturisobferuandaef# feprobaturparte.i.trafta.ii.epiftola.vi. z

Abftinentia quando clara amp;nbsp;perfefta effedicatur par.iii. ttac.v.epifto.xxii. H

Abftinentia nullum perfeftum facit fed adiumentum eft cetcrarum uirtutum par.iii.tracta.v.epifto.xxii. H

Abftinentia carnium non fufficitad libidinis flammas cxtinguendum:fedamp; leguminum : amp;nbsp;aliorum quæ enumerantur parte .iii. trafta.v.epifto.xxiiii. R

DeablHnentia monachoß; part.i.traftatu.xi.epi.xli.c.xii.

De abftinentia philofophoß: antiquoß; facerdotö 5c aliogt; rum fanftorum.ubi fupra.cap.xiii.per totum.

Abfeondere facie fuâ deus qn dicat. par.i.trac.i.epi.i.

Achaz.xi.annoru genuiffefilium qliterintelligaf.nec in# cöueniêsdemonftrateffepar.ii.trac.i.epif.ix. per totö. Achaciusqui amp;nbsp;monoptalmonnücupat obuniusoculi excecationê:qgt; plurafaluberrimepro fide feripfit parte ii.traftatu.vi.epiftola.lxvii. Oo

Acceptio perfonaru fi nö débité fit magnö committi po# teftpeccatumpar.ii.trafta.ii.epifto.xxxviii. S

Ada imagine deipdidifle poft peccatö Origenes afteruit quod reprobatur pat.i.traaa.ii.epi.xix. A

Adam, inter prophetas numerandum effe probatur par.

ii.trafta.iii.epifto.xlvi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H

Adam non propter fruftusefum damnatuseft.fed pro# ptermandatitrdfgreiTioncpar.i.trafta.v.epi.xv, D

Ada pftöribus Ï figura effe debet, na ob u ni? dötaxat pftî perpetrationej damnaturqnecdum difpliccre dco co gnouerannec aliquod nifi depomoß.- efu peeptö habe# batamp;c.par.ii.trafta.xv.epifto.lxxxii. N

Adolefcens quidam monachusmullo labore:rationcqj li bidinem infebulientem domarepoteratamonafterii patre remediaturpar.iii.trafiq.ix.epifto .Ixxxix. A

Adolefcentula in facra feriptura quæ effe dicatur.parte.ii.

traftatu iii.cpiftola.xli. B

Adolefcentuledilexerunttenimis:amp;traxeruntpoftfe:fn odoreni unguentotu tuoß; curremus amp;c.exponit par. ii.trafta.iii.homelia.i. E

Adolefcctule falomöis.'quaß; fe« non effe nöerus.’miftice quid repræfentent par.ii.trafta.iii.bomc.ü.epi.xlvi. L

Aduentus domini duos effein multis locis feripturarum effemonftratur par.ii.trafl:a.ii.cpifto.xvii. Y

Aduerbia tempons infacraferipturadiuerfimode expo# nuntur utpatet par.i.traftatii.epifto.ix. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D

Adulatiopeflimum uf^ adinteritummalum.parte.iü, trafta.v.epifto.xviii. G

Adulatorum mores:amp; eorum natura ad unguem decla# ranturpar.i.trafta.ix.epifto.xxxix. D

Agar cur referaf hifmaelem qfi laftâté portaffe;cuîueniat quafi annorum.xviii.fuiffepar.ii.tra.i.epi.iii. f

Agaramp;faraduo nobis teftametafignificaredeclarantuc par.iii.traftatu .vii.epifto.xxvii. G

Agnufequiquociicçieritqui dicantur prout in apocalp pfi Icgiturpar.iii.trafta.v.epifto.xv. A

Agni pafchaliscómeftio etei?hiftoriamoralizaf:miftice £5exponitpar.ii.trac.iii.epiftola.lii.pertotum.

A grippe caftori s mfta pclara fcripfitiufcp ad ei us m ar# tyriuquædeclarâturîpar.ii.tra.vi.cpi.lxvii. X Alas deus habere qualiterdicaturpar.i.trac.i.cpi.ix. D Alamanifeugermanippri:etcorpmroborcet faciei pul cbtitudineceteraß; foletpeedereregionö homines par. iii.trac.ix.epi.xlii.capi.viii.inprin.

Ale fex.uni amp;nbsp;aie fex alteri ut in efaia di ubi de feraphindi fputat qd repræfenret.par.ii.trac.i.epifto.iii. Y

Alexander cognomine magnusnecinceffumeemotibus leonidispræceptorisfui carerepotuiffenarratur. parte iii.traft.ix.epi.xli.c.apitu.xv.infine.

Alligamentö guttequaliterfpöfusin Can.efledicat.par.

ii.traftatu.iii.homelia.ii.epi.xlvii. P

Alphabets hebreoß.’ interptat::amp; qd unaquæç^ Ira figniff cet.par.ii.trafta.v.epi.lxi.pcr totum.

Alphabeta qtcuorinlamétationibushiercmie fingulû.. Alexâdercapadocicepsquotpeclaruerireiufq! gefta de# fcribuunt.par.ii.trac.vi.cpifto.lxvii. Kk

Singuliscompofitumeftmetrisprimaduofaphico.Ter tiumheroico.Quartumfimileprimis amp;'c,parte.ii.tra# ftatu.ii.epi.lxi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M

Alleluyaiterptat :et cur tä frequeter îdiuînis fit pofitu can ticis.par.ii.traftatu.iii.epiftola.vi. P

Ambrofius alexandrinus aliqua fide utilia fcripfit.par.ii.

traftatu.vi.epiftola.lxvii. Q q

Ambrofius diaconusquo tpcclaruerit A einsgefta po# nutur.par.ii.trafta.vi.epi.lxyii, Kk

a 1Î

-ocr page 14-

Amicötumnó en:resconrîdcMrc:fed uoluntatem.piStdîî. trafta.xü.epifto.lxxviii* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Y

Amare femp aiam neceffe eft.par.iii.tra.v.epi,xvi» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T

Amiciciaiv recôciliatiôes cû obferuatiôe eiufdc pulchre de clarat»par.iii.tra.x.epi,xl.ufqpadfincilliustraftatus.

Amicos fiftoshiero.deteftat ondes qTrifaci0benedicatamp; pofttergû uipereodctelacerêt.par.iii,tra.xi.epi.liiii. R.

Aniorê ueterc amore nouo quafi clauû clauo expelli ma ÿ nifeftiflîmisj3baturrônibus par.iii.tra.ix«epi.xxxix,A»

Amornimius:amp;fuperfluusquisdicatur*part.iii*trafta» xv,epi,lxxxv» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S

Amoris uim multi græco^ fapientes afreruerût:amp; in fcri^ pris eorum reliquerût nil aliud eflè nifi que anima; de terris ad faftigia celi celfa perducat:nec poffe ad celeftia peruenirenili amoris defiderio. Sedqualitereorû dogt; drinæ ad pernitiofum fenfuj amp;mundialc perucnerint uidepar,ii»traai.epi.xlyi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S

Amore inordinato ficut fragilitas corpis ducitur: ita ani ma inordinato amore duci pôt.par.ii.tra.ii.epi,xlvi.Y»

Amoris uocabulo fcriptura facra raro utitur : fed loco eip charitatisîut diligere uocabulufumitunlicet fepe unu; pro altcro fumatur.par.ii.tra.iii.epiftaxlvii Z

Amorisdileftionischaritatisuocabulisinfcriptura nihil intercftmi fi charitatis noîe deus ut plurimû i ntelligi tur:ut per iohannem apEm patet: qui didt deus charte tasefl.par.ii.tra.iii.epi.xlvi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S

Sicut amore terreftri amp;nbsp;cupidinealiquis agitatur: ita fpb rituali amore aïa folicitatur par.ii.tra.iii.epi.xlvi. nbsp;nbsp;Z

Impolïibileeft utnô hûana natura aliquidamet* Sednô reaoordineametiamp; fie amoris affeftu: qui ante ratio* li inferitur abutitur:quod latins declaratur:par.ii.trac. iii.æpiftola.xlvi. D

Amen hebraica dictio interptatur.par.ii.tra.v.epî.lxiii* P Ambulare deum qualiter intelligendum eft.par.i. tracta.

i.æpiftola.i. D

Anachoritarummonachorum genus ægypti régula pa;* tefedt.par.iii.tracta.ix.æpiftola.xii.capi.in prin.

Anatolius epsalexandrinus quo tpe floruit: ingenium^ eius declaratur.par.ii.tracta.vi.epifto.lxvii. Mm

Angelicam uitam in terra pmereri plus eft:q)angelu créa tumeffe.par.ii.tracta.iii.epifiola. Iv. M

Animalia tam uolatilia:$ reptilia nô ad efum:fed potius ad medidnâ créa ta eflepba ntur par.i .tracta.ii. epi. v.N

Animæ motus in deo effe qualiter intelligatur.par.i.trac. i.æpiftola.i. B

Animæad corpus ppulchre côparationesrdantqlem refpe ctum adinuicemhabeant.par.i.trac.ii.æpifto.vi. S

Animæ octo in archa faluefacte in diluuio:quid:amp; quos tepræfentetur.par.i.tractatu.ii.æpiftola.vi. S

Anima quando fana:ncl infirma effe dicatnr:parte.i. tra* ctatu.îi.æpiftola.xvii. F

Animæuirtusan accedere:amp; decederepoffit:utrum infe minecorporalicontineatur:an in prindpio quando omnia funt creata:fuerit creata.-utrum i n dies creentur utrum olim facte: ob aliquamcaufam in corpora mit* tantur:amp;anfitimmutabilis:anacquifitafemel: ultra non defluanhe quæftiones determinantur.part.ii. tra; ftatu.iii.æpiftola.xlvi; X

Animæ principale in cerebro effe plato afferuit par .ii. tra* ctatu.i.æpiftola.xi» S

Animæ origo:etdiuetfeopiniôes.par.i.tra.ii.epi.xxxix. X

Anima licet fît îmmortalisttamen non eo tnodo quo de us.par.ii.traftatu.ii.epiftola.xxxix. Y

Quod nôfit pars dei:amp; q» non fit natura incommutabi lis:ubi fupra.amp;corporea.'uel incorporea:ibidem.Z.df q fittotaintoto:amp;in qualibet parte tota ibidem.

Animam ex propria culpa fua in peccatû effelapfam.par. jj.trac.ii.epiftola.xxxix. A

Aninî.a undecontraxerit reatum ilium.-q necunius diei infansapeccatoliberfit.ibidem. ß

Aîas deus in dies create qliter dicat:cu in genefi feriptû fît fexta die oia côpleffe:amp; die feptia ab oibus opibus reqe* uiffe:atq qîr i lief euagelicû itelligae.'pater mePufq mô opat:et ego operor.par.ii.trac.ü.epi.xxxix.qfi per totû.

Deaeatiôeatefâ:ûsauguftiusponitopinionc:quâ fi no fitptra fidc:petita fanfto hierony.côprobari.'ibidc. T

Aiaskefm eo^ mérita feu démérita in corpora deputati ficut nonnulli tenent reprobat:ubi fupra.

Animaquando dicaturefledeferta:amp; quando nô.par.ii» traiftatu.iii.epiftola.xl. F

Animarum in chrifto credentium qr grandis effe diftan; tiadedaratur.-par.ii.traft.iii.epifto.xlii. ß

Aiæ motus oês deus ad bonum aeauit.fed fepe fit:ut rcs quæ bone funt per natura du; maleeisabutimurnos ad peccata deducant.par.ii.tradatu.iü.epi.xlv. C

Anima qualiter cognofcifedicat.parte.ii.tradatu.iii.ho melia.ii.æpiftola.xlvi. X

Animæ beatorum utrum aliquadefiderent:quæobtine te non poffunt.par.iii.tracxv.epi.lxxxvi. O

Anima quando dicatur deferta:amp;quâdo inhabitata.par te.iii.traftatu.i.epifto.iii. R

Animæ portæ q effe dicant per quas uitia introeut. parte iiii.tra.viii.epi.xxxvi. X

Aiæ corporibus exute in pundo amp;nbsp;in ictu oculi antqtri * bunalxpi præfentari dedarantunparte.iii.trad.xv.epi? fto.lxxxvi.ca.ii.ante finem.

Anialiaquattuorquæiohannes i^apocalypfi uideratqd repfentent.atq motus eotuj qui a femper moueri refegt; runtur.par.ii.tta.i.epi.xi. F

Animali um brutorû excmplis ad ueftram reuertamur fa* lutê.par.iii.tra.ix.epi.xli.capi.xix.in me.

Anîus tûmes qliter uitâd? fit, p.iii.tra.ix.epi.xii.c.xxy.îfi.

Annæ amp;toachim hiftoriadeconceptu mariæproutafan do matthæo fertur effe fcripta.par.ii.tradatu.ii.æpifto la.xxv.pertotum.

Antichrifti aduentus penes quid cognofei poflït.patte.ii. tradatu.ii.æpiftola.xvii. A

Antichriftocurdeus permittatfaceretantas uirtutes:et totmiracula:quibusetiameledi moueri poffent.parte ii.tradatu.ii.æpiftola.xvii. A

Anthoni^môachp côfta'tinitpibusfioruit.æiufq cpFæ amp;nbsp;qbusfcripferit dedarâtur.par.ii.tra.vi.epi.lxvii. Tt Anthoniuscum quanto labore amp;nbsp;feruorepaulum quæ* fierit.par.iii.tra.viii.epi.xxxvii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F

Anthiocus epifeop?aduerfus auariciâ fortiter fcripfît par te.ii.tradatUiVi.epiftola.lxvi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tt

Apoftoli de ab inuicem difeefluri in modum filioru ade turrim edificauere:fed nonex lutoamp; latere:fedaliisma teriis.’utlatius déclarât par.i.tra.iii.epi..xli. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ce

Apoftolosnuûcupari filios excuffopi uthilariÿirerptat^ê ab aliqbpreprobat.tn pie excufat.p.ii.tr.iii.epi.xliiii. L

ApFijsamp;(ppherajnquodiffetât.par.ii.trac.i.epi.v. M

Apoftolus qualiter

-ocr page 15-

Apoftolisqualiteramulîcrîbusmandatufitutîngalileà ArchcIausmeTopotamiee^scontranianîcheüdifputatîo irentdiîm uifuri:cû Iohannesamp;lucas eu in hierofolyÿ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r,

mis ab eis uifum elle perhibeant.par.ii.tract.ii. epiftola xvi. P in fine.


Apoftoli deuiduis.uirginibus amp;nbsp;maritatis difputatio p pulchredeclatatunamp;quæfinalitereiusintentio fuerit demonftratur.par.i i i, trac.vii.epi .xx vi ♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C

Apoftolisnemo paupeiiorfuitnecquifquam pluseisdi mifit.par.iii.ttac.viü«epijlt;xxi« G

Apoftoli cur mâibusfuislaboraucrît.cû de cuâgelio uiuc repotuiffent.par.iii.trac.ix.cpi.xli.capi.xviii.inprin;

Apoftolorumfolum unus nobilis genete fuiffe fettur bac tholomeusfcilicetamp;unusdiuiciis infiftes Mattheus.

par.iii,ttacta.xv.epi.xcv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L

Appolloniusquidinfuisfcriptîsafferuerit:amp; côtraquos illadirexerit ad modum pulchredeclaratur.par.ii .tra. vi.epiftola.lxvii, Ff

Appolloniusfenator Romanuscu occulte xpianusect:p ait? martyrio coronatpcft.par.ii.tra.vi.epi.lxvi. Ff

Appolloniusqui diciturmagnusfiue philofophusu'n bus locis:amp;aquibus pceptoribus bonas didiceiit ar^ tes«par.ii.ttac,vi.cpiftola.lxxxviii. A

Appollonarisloadiceneeps$plurafctipfit igt;fide utilia* par.ii.tra.vi.epifto.lxvii. Oo

Appion ttactatus in exameron edidit fub Seuero princi pe.pat.ü.trac, vi.epiftola.lxvii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ff

Aquila interpes iudæusaliquafalfeinfui fauoremtran ftuhr.par.i.ttac.iii.epiftola.xxxix. G infine.

Aquilc oculi cum pre fenectutecaligarint quali ter reftau rcntur.par.iii.trac.viii.epi.xxxii. H

Aquilegienfi s eccleliafy mbolum orâs cû i fi ne di cat. C ar nis refurrectionc ipi tangedo frôte addût:huius ad ma iorc herefim uicâdam.par.i.trac.ii.epi.xxxv.B.

Arabes farraceni^ cameloR: lacté amp;nbsp;carnibus uefeunt por cos nero nô comedunt.par.i.tra.ii.epi.vi.

Arena paleftineamp;egyptilittoris in lapidismodû perdit refdtformamnôperdens.par.iii.tra.ix.epi.xlii.capi.xv.

Arbor omis homo effe dicitut aliusfructuofa :alius uero infruftuofa.par.ii.tra.iii.home.iii.epi.xlvii. I

Arbor melirque incanti.dicitur mali cathecumïnos in cc defiarcpfentat.par.ii.tra.iii.home.iii.epi.xyii. I

Accha noe miftice quid reprefentet.part.i.ttafl:atu,ii.æpi^ ftola.v,

Area noe typum cedefie tencre pulcherrimis probatur ra^ tionibus.par.i.tta.ii.epi.xii.

Antoniuspunftustpîs^qui diuîdi pnt.-exquoepicur? mundum amp;nbsp;omnia:quc in eo f unt conftare dicebat.p. ü.tra.ii.epi.xxvi,

Armatura uirginum deo dicatarum que elfe dicatur.par te.iii.tta.v.epifto.xviii,

Arrianosamp; eorumbaptifmatebaptijatos ecdefiacatholi ca qualiter;amp; fub qua formaredpiat;amp; ecôuerfo, par« î.tra.ii.epi.xii.per totum.

Arrianorum here.qn amp;nbsp;unde origine fumpfetit, par.i.tra fta.ii,epifto.xii.

Aromatu diuerla eê gûat q diuerfimodeinferipturis acÿ dpi declarant. par,ii.tra.iii.epi,xl vi*

Argenti noîcin feriptura doquia diuina intdligunt.par.

ii.tra.iii.home.ii.epi.xlvi.

Atiftidesphûscurincathalogo(anftorujponi meruerit par.ii,tra.vi.epi.lxvii«

nisftielibrucópofuit amp;c.par.ii.tra.vi.epiJxvii. U Arnobii fcripra dedarantiir ibidem«

Affumptionis gloriole uirginismariefermo contexituc ubi etiaj queftio illa traftatunan cu corpore ümul : an finecorporeafcenderit.par.ii.tra.iii.epi.lv. Nn

Quee(tiftaqueafcenditdealbata:cxponitur.par.ii.tralt;3r« iii.epi.xiv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X

Que eft ilia queafcenditperdefertu amp;c.proncincan.legi tur perpulchre uirgini marie appropriaturxatqp miftice exponitur.par.ii.tra.iii.epi.lv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

Afcenderedeus^jprieqn dicatuc.par.i.tra.i.epi.i, E Afcenfio domini qualiter amp;nbsp;^phetis pdifta fit.par.i.trac.

iii.epifto.xli. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Yy

A fpiciebam donee throni pofiti font : amp;c. ficut daniel ait exponitur.par«i.tra.i.epi.i* ß

Athanalïiis epus alexandriefugatus ab arrianis nonnulla fcripfit*par.ii«tra.vi.epi»lxvii« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pp

Attiliusfeuerpnónullafcripfitqaenotatu digna eiTe me morantunpar Ji.tra«vi.epi«lxvii « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pp

Athlete utplurimum cur brenioris fint uite ceteris homi nibus.par.iii.tra.ix.epi«xl.capi.xii.circa finem.

Auaritia euftodes ^horribiles habeat« part»iii«trafta« ix« epiftOiXxxix« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ V

Auaritia ut deteftabilisdicatur non fufficit aliéna nóap^ petere.-fed propria conteni necelTeeft.parûiûtra.ix.epi. xli.capi.v^poftme.

Auari monachi exemplum ponitur.par4ii.tra.ix.cpifto« xli«capi.v.drca finem,

Auguftinusnondedignatabeatobieronymo doceri, p* ii.tra.ii.epifto.xxxix« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D

Auguftinus laudes beatihieronymimiris eifert precôiis« par.iii.tra.xv.epi.lxxxvi,per totum,

Auguftinusdeaiarum inparadifo exiftentium ftatu feri bere uolens:a fanftohieronymo in uifu corripitur; tarnen dehoceum interrogans fimul;amp;

Auguftinus a hieronymo laudatur ci ufcg fore fcrîpta :ut nullus un$ habere potuerit«par.ii.tra,vi.epi,lxyii.Xx

Detrinitatiseirentiaedocet.p,iii.tra.xv.epi.lxxxvi.ptotô Auguftinus cogitasqualiter laudes fanfli hicronymi de fcriberetipeunacûfanifto iohâne baptifta ifomnisap paruit.Sedqdei loquutusfuericamp; $tum exiüapcepe rituifione fruftônarratpar.iii,tra«xv.epi.lxxxvi. T Audireomequodaudictes nô edificat in picuhim loque tis uertitur.par,iii.tra,xv.epi,xli,capi,xxi,!nfine«

Deuj ab auftro uenirequid fit prout abacuch.ppheta ait. par.iii.tra.iiii.epi.xxii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S

Auresdeu habere quid repfentet.par.i.tra.i.epi.i, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß

Audifiliatamp;uidetamp;inclinaaurctuam amp;c.ppiilchreexpo nitutdeu pattern ad fponfam filii feilicet ecclefîâ fermo nem dirigens:quali ter nos ex patte diabolo infiliosfu os receperitpar4i.ttajii.cpi.xlii* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï ®

Qiiihabetauresaudiendiaudianficutineuangelio dicit dni:nô corporales auresitelligeredebem us; fed interio resrficutetiam de ceteris mcbfis:fc3 oculis:pedibusamp;c* fentiendumefledeclaratur,par.ii.ttafta,iii.homd.i.epi ftola.xlvi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Aurum quod régi na faba offerebat falomoni jamp;eius pô* dusqdrepfentatpar.ü.tra.iii.hpme.ii.epi,xlvi. Z

Aurifimilitudinesfaciemustantastibi cum diftinftioni bus argenti ficut in can, falomonis dici t exponifpar.ii.

a iii

-ocr page 16-

trafta.î.c^îfto.î. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß

Auri f imilitudincs qualiter fodales ei facerc promîttantj dó qui fodales:quefimilitudinesquodaucum deda^ tu r.par.ii .tra^iü .homel .ii,epifto.xl vi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H

Aurinweinfacrafcripturafperiesintelligibilis Sc incor^ porcenatnreintdligit.par.ii.tra.iii.home.ii.epi.xlviJ. Auferre.Ncaufetas me in dimidio dierum mcorum:pri ufcp abeam:amp; nonfubfiftâ:qualiterintelligitur.partc. ii.trâfta.iii.epi.xlviii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N

Audentius eps hyipanus aduetfus nônuUoshereticos fcrî pfit.par,ii.tta,vi.epiAvi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tt

Auxilium dei in omnibus opportunum e(r£;atcg fempcr diccndûfit:fideusuoluerit:pbatpar,i.tra.ii.epi.xiii.X Azimafineeritatis:amp; ueritatiscomedcccquidfit.par.ii«

tra.iii.epi.lii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

Aptizatusqui femel fuerit ampli us peccarc nô pofleiouiniâushcrefiatdia afferuitqcf reproe baturualidiffimisrationibus.parte.i.traftatu. ti.epifto.vi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F

a iohanne baptifta; cur pet impofitionem ma

tîuum apoftolorum fpiritumfanftum confecuti funt utinadibuslegit:quafi nonhabuiiïetptârem feu gra tiam baptizâdi.xumtn dnm baptizauerir.pac.i. tra.ii. epiftola.xii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E

ß ap tizarc i n necelTitate etiam laycis conuenit.par.l.trac.

ii.epi.xi.

ß aptifma atrianî conterre non poflunt. parte, i. traftatu ii.epifto.xii.

ßaptilma quafî conferatur paruulis:qui peccatum nô fe ceruntpar.t.tra.ii.epi.xvii.

ßaptifma nuUi negandû eft par.î.tra.ii.epi.xvii. K

ß aptifma non folum in aqua : fed in fanguine fieri pöt. par.i.tra.iii.epi.xlû

ßaptifmi effîcatia puldiretraÆatur.par.i.ttafta.iii. epid.

l. L.pettotum.

ß aptifmatisaqua corpusmundafuerba ucro anima la«» uant.par.iii.tra.i.epi.ii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G

ßaptizareincrcdulünö minus pftm eft : $ fi ucrccredcti baptifma neget.Quis ât uere crederc dicat habet ibidé ßatiarius ex phia ad factas fe dédit Ifasîfarifcÿ pulchra cô^ pofuitcxemplaria.par.ii.tra.vi.epi.lx vii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

ßacdefanesquibusdacuerittempocibus:eiuf({ingeniu3 comprobatur.p ar.i i.tra.vi.epi .Ix vi i.

Barnabeapoftoli uitaetobitusdedaratur'unacum fuis feriptis par.ii.tra.vi.cpi.lxvii.

B arrabam latronem cur iudei deo celi pretulcrunt. parte iii,trafta.viii.epi«xxxvi.

Bcatum nullu; did poffeante finêhuiusuitedeclaratuc par.iii.tra.viii.epi.xxii.

Bafilius anqranuseps amp;nbsp;medicuscôtrahcreticos nônul lafcriplinqucdeclarantpar.ii.tra.vi.epi.lxvii. Nn

B afilius eps cefaree capadocic egregios compofuitlibros qui énumérant. par.ii.tra.vi.epi.lxvii. Pp

Beacusqui allidetparuulosbabilonisad petrâ expôitur« par.ii .tra .ii i .homc.iiii .i n fi ne.

ß enediftio yfaac fada filio cui nolebat : quid figuralitcr feu miftice fignificet.par.ii .tra.i .epi.ii. O

Benefaccre amp;nbsp;nôpeccaredifferût.par.i.tra.ii.epi.v« F Berillus licet ex diriftiano hereticus môftraretur : attamê

aborigenecorreftus permulta preclata: amp;nbsp;fide digna

(cripfit.par.ii.tra.yi.epi.lx vii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K k

B cftîacrudelior în mundo nulla effe probatut monacho aut facetdote malo.par.iii.tra.xv.cpi.lxxxv. O ß ethel monsquis fit:amp; quid per illiusethimologiâ figni ficetur.par.ii.tra.iii.epi.xlv. O ßethleemmiriseffettutlaudibus.par«iii.tra«viii.epi«xxx. in fine.

ß cthleejquondä a gctilibus poflefla in loco vbifaluatot natus eft :amafi us ueneris plangebatur. par.iii.trad.ix; epi.xxxviii.

ß iblia tota immo quilibet liber quid in fe côtineat: amp;nbsp;de quibus traftet.par.ii.tra«vi.cpi.lxxxiii.pet totum»

ß igamos ordinäre cur apoftolus uccueric.patt»iii«trafta»' iii.epi.iii.

Bombulum muficaleinftrumcntum qualiter formatuj; fuerit :moraliflt;5 eius expofttioanncditur«parte«iii.tra fta.v.cpi.lxv»

ßonum effe filium dei refpeftu partis origenesnegauît: fed tin modocum quodam additamento bonusdi^ catutiutpaftor bonus amp;c.par,i,tra.ii.epi.xviii, L ßonum efthomini mulicrem non tangete:ficut apofto# lus ait declaratur.par.i.tra.ii,epi.v« T Bonapluresfaduntiquorum mérita Humana laus furre pit.par.iii.tra.xv.epi.lxxxv« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F

Bonos amp;iuftor perlecutionemfuftinuiffcfemp ab abel iufto uetus teftamentum percurrens ac nouü fanäu$ hicro.demonftrat.par.iii.tra.xii.epi.bri.per totum.

Bonos ab iniquisetudari cur deus permitcat.par«iii.tra. xv.epi.lxxxv.

ßotruscypri quid proprietatishabeat : amp;nbsp;cur incantids ipfe ptealiis uuiisnominetur.par4i.ttaAa.iii.epiftola. x!v.

ß rachiumifeu brachia dei quid fignificent« par.i. trada. i.epi.i.

ßreuitas uite humane ex audoritatibus feriptute det^ ftracur.par.ii.tta.iii.epi.xL

Incipientiumalittera.

Alciamentum dni quidreprcfentet.par.i. trac.

i.epiftola.i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£


Caliginej fubpedibusdni effeutpfalmiftaco/ memoratqualiterintelligendumfitibidem ,

Calciamenti moyfi difpofitio ardentem tubum uidere defideransquid reprefentet.par«i.tra.ii.cpi. V.

Caligafle oculosifaac fidem perii ffe de mundo:amp; regio«» nis lumen ante eum negledum fniffc demóftrat.par» ii.trada.i.epi.ii.

CalculUS cum forcipe efayedealtari dclatusquid fignifi cct.par.ii.tra.i.epi.iiii.

Caynfratrem occidens cur a dno non llatim intetfid per miffusfinuteriamipecaynputabatfedaudierit.Non fiededomnis qui oedderit cayn: fepte5 uindidasexol uetpar.ii.tra.i.epi.ii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£

Cantici canricorum expofitio prout Origenesexpofuit par.ii.trad.iii.æpi.xlv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O

Canticum canticorum ficutfabbatafabbatorumamp; catc

rafeftaaliqd excellcriæhabentiacelebrandafunt. Vbi petpulchre de illisfefti uitatibus declaratur par.ii.trad. iii.æpifto.xlv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O

Canticorum canricum ••quicanetcuoluerit: qualiter amp;nbsp;lt;nbsp;per quem modum adea pecuenice poffic : ut digne

cancre


-ocr page 17-

canactgt;offit.pteiîî.tradatu.îiî.aepîftola.xlr. O

CanticumcanticoiûSalomonislegetequt uoluetit qd confïderaredebeat.ibidem.

Cantica Salomonis:qualiter Si a quibaslegi debeât.pac te.ii.txadatu.iii.æpiftola^xlvi. S

Cantica quæefledicantunquorû genitiuusexceliétiæ fu pecaddit canticoruQi.p4i.traAa.iii.æpi(lo.xvi. L

Canticum canticorumin(ingulah:amp; nun$ in plutali intitulandumpte.iiitraâatu iii.æpiftol.xlvi. Q.

Errant qui putanc Canticum canûdeodiâum Salo^^ mon fuis canticis huictitulum excelkntiæ addiderir. par.ii.tra.iii.epi«xlvi. R

Cantici canticorum hidorialis expofitioatc^ ordo perpu 1 chreponitur.parte.ii.tradatu.iii.Homciiaquinta.epi. xlvii

Candidusquotemporcclaruerit cum fuisfcriptisdecla»? ratur.par.ii.tra»vi,epi .Ixvii» Ff

Çaiusdifputationem folennemaduerfusmontani hcræ ticifcquaces habuinparJi.tra.vi.qji.lxvii. Kk

Caputlibridequo pfalmifta aic:in capite libri faiptû efl; ae'mc genefeos eflc probatur.par.iii.tra.i, epiâ.L

Capatquodcumpedibusuefci præcipitur.quid (ïgnet pat.ii.ttaciii.epi.lii« X

Caput amp;nbsp;capillos habere ^litei intelligac.par^tta.i« tpi. prima. B

Camelum tranfirefadliusperforamenacuspoffc:^ dh uitem intrarc inregnum cœlorum qualiter intelligen dum’;fit:par.ii.tra.ii.£Epi.xvi. F in fine.

Capillos dei lane müde ^redanielcópauerit.ibidem.

Candida femp fint uedimêta ufa ^uc ecclefialïes dicit ex ponit.par.i.rraji.æpi.v.cap.xvi. V in fine.

CandidatiîSt Origenis dyalogus ponipcu ertoßü déclara tionc.pat.i,trac.iii.æpifto.xxxix. X

Capere q pôt capiat:ut dfis in euâgeliomatthæi.xix.dixit qualiterintelligcdû fit.par.i.trac.ii.æpi.v. D

Carbonesfupcaput inimid congregate qlitetdicat cuj pro eootamus.par.i.trac.ii.æpi.xv. T

Carbones congregate fuper capita inimicorum quando ptodselemofynam damus:qualitetintelligcdum fit par.i.trac.ii.æpifto.xvi. D

Carbo defolatori^qs fit:dc quo pfalmifta ait. S agitte po tctis acutexû carbôibus defolatoriis.p.ii.tra.i.æpi.iii.F

Carniumefuscutantediluuiu; incognitus:pollea uero conceffusfuerit.par.i.tra.ii.æpi.v. L

Catnibus non utendum effe incibo multis auftoritanV^ busamp;exemplis jjbatur.pat.i.traaa.ii.æpi .vi.X.Y.z,

Carné quomodo amp;nbsp;qualem amaredebeamus.par.i.tra. ii.æpifto.xxxii. X

Garnis tefurreftioncm cum in fymbolo afleratsin aliqui bus ecdefiis additut ille articulus.huius ob quid hoc fi at:uidepat.i.trac.iii.^i.xli. Rr

Carnesagni pafchalis allas tm igni:amp; nô lixas comedete eut a dno pceptu fit:par.ii.tra.iii.æpi,lii. V

A carnium efu cutreligiofi qui($ feabftineant.par.iii.tra ftatu.xv.æpifto.xli.cap.xii.

Charitatismagnificétiaet uirtutes alias pcedefqEt îtelli# gatur P arùi i *tra. i X .æpi .X li .cap.xxix.i n pri n.

Charitatem pafeftam habetequis dicatur.par.iii.trada tu.xv.aepifto.lxxxv. S.

Charitas quare dicatu tfortis effe ut mors.par.ii. ttadatu ii.3pifto.xxxyiii. N

Chatitatisdiffinîtîodcclarat:amp;^înnnUofîtperrefla in hacuita.pat.ii.traftatu.ii.æpiftola.xxxviij. P in fi.,

Charitarisordo q fit;amp; qliterî aliqbusdicat puerfusâ ce'gt; tcrisucroreftus.par.ii.tradatu.iii.spiftola.xlv. K

Charitatis uocabulo ^jbaturdeus pf ifilio : Si filius 'îpre effe:amp;ficunumeffe.par.ii.traftatu.iii.îEpiftola.xIvi.A

Charitatêperfedam qui adeptusfuerit.quidineoopece tur:par.ii.tradatu.iii.£Epiftola.xlvi. A

Charitatem an qs petfeftam habuerit quomodo cogno fcatur.par.ii.traftatu.iii.æpiftc)Ia.xlvi. E

Charitarisordo qdâdicifordîatus:alius uero lordiatus: unusméfutatus:aliusîmoderatus:ettâ i diuîs:^ î hua# nis.par.ii.tra.iif.homeliâ.iii.æpi.xlvii. E

Caftitatis exépla $plura ab apFo pofita nûerât:atqg decla rant.par.i.traft.ii.æpi.v.cap.xii.pertotum.

Caftitatc nô folû xpianos uerôeriâ gctiles obferuaffe mul tis exéplis demôftraf.p.i.rra.ii.æpi. v .ca.xxvi.pet totuj

Caftitatem uxor fine uiri uolôtate:ncc uoueremec ferua^ repôt.'Xcconuerfo.par.iii.trac.v.îepifto.xxii. I

Caftitatem monachi qualiter feruare debeant.paiiii.trac, ix.æpifto.xli.cap.iiii.

Carmina poetarum quid u till tn tis legentibus conférant par.iii.trac.ix.æpi.xli.cap.xv.infi.

Caffianusmôafteriaaliquacôdidittjifide etiam aliqua fCTipfit:par.ii.trac.vi.æpifto.Ixvii. Vu

Gafia quid fit;amp; quid i feriptura tepfentet:patt.ii.tu.iiï. homelia.ii.æpi.xivi. Q_

Coc'osdnm inclinaffe utdefcenderctqualitcr intelligah partc.i.trac.i.æpifto.i. E

Coclum extendi qualiter dicatur jJUt pfalmifta ait. dü. par.ni.trac,i.æpi.iii. S

rncoclûpeccareqd fir.pat.iîi,trac.xv.aepî.lxxxi. G

CœlaredeusqliterdicaEpar.i.trac.i.a’pifto.i. E

Cereosinecclefiaeffeaccendendos ^batur patte. i.trac« ii.æpifto.x. T

Cedri natura dedarat.-p.ii.tra.iii.æpî.xlv'. H

Ceruoji;natura dedarat.par.ii.ttacta.iii.æpi.xliî. E

Ccruusamp;caprea eut tamfrequéter in facta feriptura no minantunpar.ii.ttadatu.iii.æpifto.xlv. O

Cetuus iu feriptura quid fignificet:par.ii.ttaâacu.iii.ho^ melia.iii.æpifto.xlvii. V

Centhaurum anthoniusuidenscupitum ab eo itetquæ fiuit: par.iii.trafta.viii.æpifto.lxxxiii. F

Cenobinruægvptii monachojt; régula amp;ftatus dedarâ tur:par.iii.trafta.ix.æpi.xli.cap.iii.inprin.

Cerafafruduspulcherrimus un originehabueritcu ît«^ prætarionceorudc.-par.iii.trafta.x.œpi.xlvi.pcrtotum.

Cerei pafcalis ratio difttdlime dedaratiôiseft:necaliquis ad perfedum id exegifleaeditunpar.iii .tradatu. viii, æpiftola.xxii. D

Ceruixecclefiæ:et eius monile qd fïgnificcrict coru mora li5atio:par.ii.trac.iii.homc.ii.æpi.xlvi. G

Cibi qfuntqbus ftudctesatcjfapie uaeâtesuridebeant: par.i.tra.ii.æpiftola.vi. T

Cibusindigeftus fuper oîa libidine gcnerarîpatte.iii. trail datu.v.æpifto.xxiiii. R

Cibilautic resdefadliconrcmnipoffunnfi corum fru#^ du confidetctutîparte .iii. tradatu.ix.æpiftola.xli.c3p. xii.in medio.

Cibi qui unicuicçetari conueniant declaratur partc'.îii* tradatu.ix.aEpiftola.lxi.cap.xii.inmedio.

a iiii

-ocr page 18-

Cibus qualitttdeus omnibus red'tb eorü deledat’oncj fiat.paf.ii.trafîatu.iii.home«i.æpi.xlvi. G

Cibus demonum quis fit par.ii.trac.ii.a-piftola.xv. M Circuncifusaliquiseft.-nôadducatpputiû (ut ait apfus) qualiter inteiligendu fit:cum nullus amp;nbsp;fi uellet poffet adducere.amp;c.par.i,traftatu,ii.æpi»v* D

Circuncifio(clt;fapriifraeLqdrepfentet:amp;curfadafuerit par.i.traâa,iilt;æpifi:ola.v. N

Circucidere quæ uere natura dicatur:quod iudæi tm in figura faciuntpar.iii.trarttu.viii-æpilt;xxxvi. V

Circuncifio carnalis ad fpiritualem comparatur.parte.ii* traftatu.i.æpiftola.vii. T

Citcucifionemcucdominusinilla partefecretiori:amp;no potius in digito:uel alio membro fieri uoluerit. pane ii.traftatu.iÆpifto.vii. V

Circunciderit cur ieius naue pôpulû terra .pniifTionis in^ grediens.par.ii.trafta.i.æpi.vii M

C yprianus afer.-qn amp;nbsp;a quo:ad fide ç uerfus:que fcripferit annumcrantur.parài.trada.vifæpiftojxvii» LI

Cyprianus quæ amp;nbsp;quanta^ xpi nomine fuftulerit.patte iii.traftatU4viii.æpifto.xxxvii* D

Cyrillusfepeab ecclefia pulfus amp;nbsp;receptustdemuj ^plu^ racôpofuit.par.ii.trafta.vifæpifto.lxvii» Pp

Cithara quale infirumentum fit:at($ eius moralis decla^ ratio.par.ii.traôatu.v,æpiftola.lxv. T

Clamare alter ad altcrum leraphim in Efaieaifioneqli^ tctdicantur.par.ii.traâa.ii.æpifio.ii» Z

Clemcsalexâdrineecdefiæplbytetmulta notatu digna faipfiffeafferiLpat.ii.tractatu.vi.æpi.lxvii» Dd

Clemens de quo apoftolus paub mêtiôem facit uita eu; fuisfctiptisdcclarant:par.iijrac.vi,æpi.lxvii P

Clerici un nome fortiti funt eorûtÿ intetptætatioxû dcf claratiôe uite ac conuetfatione eorundem par.iii.traft. iiitæpillola.vii» M i

Clericorum tentamenta annumctanturpartejii. traöa^ tu.iii.æpifto.vii. M

Clerici matronas qualiter uifitare debeât cum expoRula;» tintpar.iii.trafta.iii.æpifto.vii» N

Clerici alienapi: domorî;.leu uillaruj urbificjmec pnt :nec debet difpcfatores effe par.iii.tra.ix«cap, v,in me.

Clerici q depinisfepofTintfuftetarebonisdi qd fup hoc ex elemofy nis recipiunnfacrilegiû cômittût.-fed i quos id deferre debeantcuide ubi fupea.

Cognitioné fui aia duplidter capere potefi parte.ii.ttacta. iii.homelia.ii.æpifto.xlvi. S

Cognofei cœleftia per hec terrena :amp; uifibilia poflut par. ii.traftat.iii.homelia.iii.æpi.xlvii. Y

Cognitio dei quid fit par-i.tra.i.æpi.i. E

Çognouiffe lofeph maria qredicaLdoneepepit filiûfuû uni genitû.-qfi euâgelifta uellet dicere qgt; poft partu; co^ gnoneriteâopemaritali,p.i.trac.ii.æpif.ix.per totum* Cogitationfa pfirmari qn dicat par.i.tra.ii.æpi.xvii. E Cogitationescu dyabolusî corda hoim mittinfanctisan gelis adeomâdaturutnos,ptegant,ppter arbitrii liber tatem par.ii.trac.iii.homc.iii.æpi.xlvii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Cogitatôes maxîedât dyabolo câj tetandided q li ter pea ueri poflintdemonftrat.par.iii.tra.v.æpi.xviü, K

Cogitationum diftinctio pulchra ponit:amp; in quem una quælt;5 tendatfinem.par.iii.trac.v.æpi.xviii. L

Conceptum de fpiritufanctodominum noftrum fuiiïe manifeftiftimis ,pbat tônibus.pac«i«tiac.iii«æpi.xli. li

Comederînt quid antîquî fapîentcstquouc moderanne nenimiûlatiarentur.-par.i.tractatu.ii.æpi.vi. X

Coluber bibere cupiens uenenû deponitme côcretu aqua (eintetficiat. Itë nudû hominc timet ueftitö perfequij» turpar.iii.tra.viii.epi.xxxii. H infi.

Concilium nicenum j^pter qd congregatûfuetit :quid^ ueineocondufum fit parJ.tracta.ii.æpi.xii. M

Concilium alexandrinum quiddeterminaueritparte.L tractatu.ii.æpi.xii. H

Concilium uaniutisquod eftedicaturparte.i.tcacta .iiî* æpi.xli. amp;amp;

Colles quos fponfustranfiliredidtur :qui fint : patte .ÎL tracta.iii.homelia.xlvii* S

Coloresquattuor qui in ueftimcntîs pontificalibusucte tisteftamenti'contextifuerant:quattuor)clemcnrare^^ fentanobyfl'usnamfçtcrra} purpura aqpam feu mare hiadnetus aerc:coccusignêamp;c.par.ii.trac.i,æpi.xi.D

C olores dj uetfi leprarûidi uerfasa ni mæ palTiones fi gnare dcfcribuntut!atlt;$ declarant;par,ii.tra.i.æpi.xiiii. D

Columbinos oculoshaberequidicantut parte.ii.ttacta; tu.iii.æpiftola.xlv. G

Comodianusex gctili xpian? factus.-ptrapaganosppui chrardiquitexemplariapar.ii.tra.vi.æpi.lxvii. Tt

Concupifeentia quæ fit:de qua lex didt : ne concupifees parte,ii.tractatu.iii.æpi.xvii. N

Concupiuiinumbraeius amp;nbsp;fedi ficutfpôfaincâticis ait: non fine myfteriouerbopterititcporis ufa eftjpotius $præfentis.patte.ii.traaa.iii.æpi.xlv. I

Concubinain facra feriptura quæ effedicatur.-par.ii. tra^ ctatu.iii.æpi.xli. ß

Concubine octoginta Salomonisiqd mifticerepfentent par.ii,tracta.iii.homclia.ii.æpi.xlvi. L

Contemplatiua uita pulchrededaratur patte,iü. tractatu vüi.æpi.xxxv.per to.

Decontemplationenonnulla notatu digna înferunt par te.i ii. traaatu .i x.æpi .xli .cap .X V.

C ontinens q ui s uere effe dicatur patteùii.tracta tn,ix.æpi fto.xli.cap.iii.

Coformenfe deus qualiter nobis fecetits’ut nos faluaret: parte.ii.tractatu.iii.æpi,xlv. E

Conceduntur inlegeplurima obid quodeorumabfti^/ nentiaclarior fiat.-pat iii.trac.v. æpi.xviii. I

Confeientiam bona m habere ad pfectionc nô fuffîdnfed aliisexemplum bonitatisoftendereconuenitparte. iiî* trac.vii.æpi.xxvii.H .amp; æpi.xli.cap.xx.in fine.

Confuetudo difticultatem malefaciendi générât : amp;nbsp;un^ dcipfagenetetur:qualiteruerefiftendumfit neinolc;» feat parte.iii.tra.v.æpi.xviii. X

Confuetudo patrie fempetfequendaeft.mifi fit etronea. parte.iii.tracta.viii.æpi.xxix.infine.

Conuertiminifiliihominumreuettentesexponitur.pat te.ii.tractatu.iii.æpi.xl. F

Cor dei quid repræfenter par.i.tra.î.æpî.î. D

Cornus ex area noeemiffus:amp; non rediens quid fignifi cet:parte.i.tractatu.ii.æpi.vii. N

Cor hominis quando dilataridicatur: parte.iî. tractatu iii.æpiftola.xlyi. H

Cordis principale diuerfis uocabulis nuncupatur fecun^gt;. dum materiei exigenriam:parte.ii. tractatu .üi. homei’ lia.i.æpiftola.xlyi. Y

Corpusficutnonpoteft dati aliqd^qd'nun^languerit autpoft

-ocr page 19-

aut poft languorc ftabili fanitate pmanferît : îta nee aia q nöQgt; peccaucrit:aut poft pniam fine pôô pmanferit ♦ pat.i.tra4i«epi.xvii« F infine»

Cornell us Romane ecclefiæ epus quo tpe florucrineiuf^ faiptaannnmerant par.ii.tra.vi.œi.lxvii. Ll

Corripientê odire $ grauepeccatûni faite amorecorripi; atpar.iii.tra.ix.epi.xli.in me*

Coronam uitae quia non ni fi qui ^batus fit acciperepoO fe btus iaeobus tcftatur:amp; quis uere,pbatus elle dicat.

uide par.iii.tra.xii.epijxiii. A

Crapula amp;nbsp;ebrietas quanta mala (int opetata parù^tra. ii » epi»vi, Z A

Crates cum di ues effet bona fua fubmerfitdiccs : ego uos mergam ne a uobis mergarpar.i.tra.ii.epi.vi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E

Crates phus ad phiamdum pergens magnuauri pondus abiecitpat.iii.tra.ix*epi,xxxviii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L infine

Creata omnia fint ^pter hoîem:tn nó oîbus fempcc utendumeftpar.i4ra,ii.epi.vigt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M

Crabianusquotpeclaruerit.par.ii.tra.vi.epi.lxvii« Ff

Craftinum in facta fcriptura futurum tps figniQcat par *

ii»tra.ii.epi,xY. D

Ctederecudicamurindeumpatrê Si indcumfiliu:amp;irt (pin fanftu:cur nó dicat Si in eccle(ïamcatholicâ:fed ib laptcrmittit4)pofitiopatii.tra.iii»epi.xli* SiSi

Crededa quâto maiora funttanto magis idoneis teftibus indigentadcotum4)bationcpar.i*tra.iii.epi.xli. Pp

Ctederepfefte quisdicatur.par.i.traji.cpi.xii» K

Credo cur in fymbolo primit ponatur.par»i«traftatu«iii • epitxli. Cc

Credetefe toto corde mentîtnrille qui (ïbi abhominib? honore referri cupit patdiittadii.epi.vii» X

Cte(cite Si multiplicamini:amp;replete tcrtamiexponit par, i.tra.ii.£pi*v. K

Chrifti uocabuluintcrptat roncmponenscutipfedcnoie tur.par.i.tra.iii.epi,xli* Hh

Chriftiano nilfortius nil iaborio(ius:nil foelicius nihil im becilius.

Chriftianusquis ptopricdici mcreatur.pardii.tta.xv.epi ftoJxxxvi* M

Cruxxpiliberalitateobedientiam^perficerc nos docuit par4«tra.iii.epi4di» QO

Cruds pepulchracómendatiopar»ii.tra.iii«cpi.xlvi» H Cubilia amp;lcftifternia antiquoi?: phóru qualia qua ue ma

teria conftrufta erant.par.i.tra.ii^epi.vi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X

Cut deus nomé ifaac impofuetitante^ nafcetet.paru.tra fta.i.cpi.xvii. G in fine.

Cubiculurégisfej xpi quod efledicatur.inquod fponfa fe introdudam effe gaudet.pardi.tra.tertio.epi .xlvi.K

Cultrum petrinu quale effe dicaturiquoiudaei drcucidö^ tutpar.iii,tra.vüi-epi'Xxxvi» V

Cultellos illos petrinoslquo iudæi dreunddunf cut deus tajacutos fieri pcepit.par.ii.tra.i.epi*vi. M

Cupiditas ficut a poetisfingitur cê caüfa quodâmodoin ordinati amorisita amp;nbsp;fpiritalisfuâ dicitut habere cupi^ dinempar.ii,tra.iii.epi.xlvi: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Y

Cupidoanimæquæeffedicatur Siquibus teliseam uul neretibidem uide*

Cupræffi feu cypræffî natutadeclatat parte fecunda tta lt;nbsp;♦iii.epi,xxxy« H

Cuttibus pharaonis cur fponfa incatidscoparef amp;nbsp;quid rpititualitetrepfentantpar.iigt;tiatiii,hoinegt;ii.epi«lxyi.A.

C utrîfikxàdnæ eccPi'æ e^sob ingehii fai excelletis orige ties i unior uocatus eft :Quæ aût (cripferit numetantiu par»ii.tra*yi.epi.lxvii Mm

Indpientiûalittera D

AmafusRomanæurbiseps ctegansin nerfib» côponcndîs ingeniöhüioQuo gnebreuia atta menpulchra reliqt fcripta parte, ii.trafta*vi, epi* Ixvii. Oo

5auid a facerdote pane petensicur ab eo intetrogatns an ipfe amp;nbsp;puer eius mundi effent ab uxoribus:pat.i.tract. ii.cpifto.v.M •

Dauidquomodopucnitillud diftu pfaLIxxxviii.inucni dauid uirû fctfm cor meu qui fadet ocs nolutates me i ascutninmfrisinueniatdeliqffe.par.i.tra.ii.epi.xy.B

DelidisfruiSt phieopetaj dare nulluspoteft.p ar.i.tta.ii • epiftola.yi. S

Delitiae amp;nbsp;epularum uarictatesfometa auaritiæfunt.pac i.trafta.ii.epi.vi. T

Daemoncspoffe fieri angelos ael homines : amp;turfusho^ mines daemones fi uoluerint Origenes pofuit jiûtde f clarat.par.i.tradaJi.epi.xviii. M

Demonum lamentatio Xpo ad inferos defeendente pul chredefcribitur.par.ii.traft.iii.cpi.Iiiii. C

Dæmonum figuræ ideo horribilcs efle declaratur:ut om nia potiustormentaquæexcogitaripoffent fuftinen^ da forent $ eos uniusoculi iftu infpicete.par.iii.trad.^^ xy.epiftola.lxxxyi.cap.ii.in.me.

Defcendere deus in mundum qualitet dicatuf.par.î.ttâ.t epiftola.i. E

Defponfau Maria non ideo ab cuangclifta diftam fuiffe ut aliquando effet nuptura:probatur. pait.i.traftat.ii epiftola.ix. A

Defcrerecum dominus aliquosdiciturnonnatutx eins terminusponitur fed eorum mérita diftribuötur.

Detrahere alter! non folum peccatum eft : fed detrahenrf aurem accommodaredeliftum grande probatut.par * iii.trada.y.epifto.xviii. C

Detraftoresfuostamin generali gjinfpcdalibeatushic ronymusredarguitpartis.iii.trada.xi.pertotum.

Detraiftoribus credere $ petnitiofnm fit.’patte.iii. trafla / y.epiftola.xxii.

Vndehoc uitium adoleuerit ibidem. nbsp;nbsp;nbsp;C

Detraftioeft uitanda. (imiliter Si laus. patte.iii. traftatn i x.epi.xli.cap.xxiper totu m.

Detraftoresq» fintuitandimultisinIods facta feriptura teftat.par.iii.tra.ix.epi.xli.ca^.xx.inprin.

Dettaftoresqui fanftohieronymoîuidebant redarguu / tur exeo q) omnia quæ dicebat in eorü fore inuidiatn eftimabät.par.iii.tra.xi. cpi.xyi.per totnm

Deuscur'quafi in nouiffimistpibusfiliujfuömiferit amp;nbsp;nonpotiusante legem:utamp;illi credidiffent:amp; non tot infidelitatibus periffent,par.i,tra.ii.cpi.xiil. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z

Deus fclt;fmhumanæ mentis opinionc fubftatiae uocabii lö eft (ed hoc quafr i ntelligi debeat dedarat par.i, traft, iii.epifto.xli. Dd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Dextera dei quid nobis repfentct.quîduc per eâ intellî gatur.par.i.tra.i.epi.i, C

Diabolo unde primo uenetitilla tentandi ptâs.par.î.trac « iii.epi.xli. Oo

Diabolus cur nos (uistêptatîonibpamp;Tuo luftamine taj

-ocr page 20-

frequenter fupetct.par.ü.ttafta.üî.epîRoIa.xlvî. E

Dyaboliadutiasqualiterpræcauerepoffimus.par.iii.tra^ ftatu»v«cpiftola«xviii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Oyaboli nos in fuistcptatiöibus nôuinci‘:nifi ex noftra uol u Iitate poffu nt.Par.iii.trafta. v.epiftax vi i i K

Diaconib? no I3 federe cû pfbyterisifed cu federit fifoyteti ipfi ftaretenctur.par.iii.iraftatu.iii.epifto.ix. ß

Diaconotûordo quid in fe ^prietaris hcat:eotucg offidû quale effe debeat.par.iii.tradacu*iui.epi(to.xi« L

Diaplafma quid fit :amp; cur in fine pfalmorum ponatun par.ii.traaa.v.epiftola.lxiiii4

Diem extremi exterminii non timere cupiens quid agerc debeat.par.iii.trafta.iiii.cpiftola.xii. T

Diesuenicntmalitie:amp; in quibus dicemus no eft nobis uoluutasquädoobfcurabitfoUamp;lunaamp;ß:elle ponicur4partelt;iii.traftatu«iii*epiilola.xlgt; N

Dies dominica unde uocabulu fottita (it.parte.ii» ttada*

Hi.epiHo.xiii» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Oifferentiam inter hcrcticû arrianum:amp; gentile nota.par tc.i.traÄa.ii.epiftola,xii» A

Digit^öe digiti qdfignificent.par.i.tra.i.epifto.it D

Digamiamapoftolusqualitetconcedat.par.i.traAatu«ii« epiftola.v» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G

Digamiamnonfolum chriftianimerum ethnici reproba runt.par.i.trac.ii.epi(fo.v,capi.xxvii* X

Dignitasccdefiafticanonchriftianu facitded humilitas» par.iii.traâa.viii«epiftola.xxviii» T

Didymus^uisabifantia cecusidialeticam amp;nbsp;geometria ad unguem didicitderipta fidedigna reliquit. part, ii* traftatu.viiepiftobJxvii» Pp

Diligere uitiuxoresfuasdcbent:fitutchriftus ecclefiam: exponitur parted, traftatu.ii.epiftola.viii, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Diligendusinimicus qliterfit.par.i.traftu4i,epi.xv» T Diligere proximum quis perfeäedicatur.parji.tradatu ii,epiftola,xxxviii, Qy

Diligere uxoces qualiter apoftolus prædpiat:amp; de qua di leftioneloquutusrit»pat,ii,trac.iii.epiftola xlv, C

Diligere proximos:amp; inimicos qualiter debeamus.parte ii,tradatu,iii.epifto,xlv» L

Diligere deum amp;nbsp;diligere:unumat($idceft,par«ii,tiaAa tu*iii,epi(tola,xtvi.in fine.

Quern dilexit anima mea curfponfaad fponfumincan« dixerit: amp;nbsp;non potius quern ego diligo,pattc,ii.trafta» iii.homelia,ii,epillo,xlvi, M

Diligendusqualiter amp;nbsp;qua dileâionefitproximus:amp;qs proximior:eo magis diligendus fit,par,ii, traftatu ,iii* homclia.iii.epiftola.xlyii» E

DileAio amp;nbsp;charitasinquodiiïetât«par.iü.traAatu,ix,epi ftola.xli. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T

, DileAiopcrfcAa quae effe dicatut amp;nbsp;qualiter acqri:amp; cu^ ftodiridcbeat.par.iii.traAa.xvi.epiftola.lxxxv. F

ndileAionepetfedio omnium uirtutum effe narratur. par.iii.traAa.xv.epifto.lxxxv. R

Diligere proximos qualiter debeamus.parte. iii. ttaAatu xv.epiftola.lxxxv. S

Diuites non poffe intrarc tegna corioru qualiter intellîgê dum fitparte.i.traAatu.ii.epifto.xv, D

D iuitesplebis q dicanEcffe:qconcupifcöt decorc de q in pfal.dr.Audifiliaamp; uideamp;cpar.ii.cpi.xlii. Z cdiuitibjfaeculi aliquahoibus ^»ficua narrdtur.-cuj de^ daiatiôeeuâgdid di Aiifacili us eff camduni p foiamê

acasintroîreamp;c.par.îîî.traÂ.xv.epîftola.Ixxxv.i t, , Diuitieeotum pofleffores in quanta demergunt .pen;* cula.par.iii.traAatu.xv.epifto.lxxxv» G

Dediuitibusamp; auatisaliqua notatudigna dedarantur. parte.iii.traAatu.i.epiffola.i. R

Diuitibus opes non obfunt (i bene utatur.pattejii.traAa tu.vii.cpift0la.xxV4 T

Diuitesfiericupictibus un eueniatutintam uariasind^ danttëptationes.par.iii.traAatu.ix.epi.xli.|capi.v.

Diuitias ocs ex iniquitate defccdere dedarantibidem.

Diuitie^pter qd appetontamp; qdhoies adeacûamorê folî citet.par,iii.trac,ix.epi.xli.capi.xii.drcafi.

Diuitiæ monacho^ quas congregate debet annutnerau^ tur.par.iii.traAa.ix.epi.xli.capi.xv,in fine.

Diuites fefi pulchrca faAohieronymoexhortâturutapô pis earü defiftant,par.iii.trac.xv.epi.lxxxv. L

Diodori amp;nbsp;crifîppi contentio de futuro effe.parte.i.ttaAa tu.ïi.cpiftola.xiii. D

DiogenisaAa^pfura refcrunF.par.ï.tra.ii.epi.vï* Y

Difcere chtiftianum a iudæo nô inconueniens fi eis nócó mifceatur.par4.traAa,ii.cpiftoIa.xxxii. Q_ infine» Dionyfii corinthiorum epifcopi eloquetia approbaf una cumfuisfcripris.par4i,trac.vi.epiJxvii. ßb

Dionyfius alexadrinP urbiseps.-attjorigenis auditor cuj fuis fcriptis dcclarat.par.ii.trac.vi.epi.lxvü. Pp

Diodori Tarfen.cßi fcripta dedarantur.parte .ii. traAatu vi.epiftola.lxvii. Pp,

Difdpuliscur dominusprohibucritncillidiccrft nbsp;nbsp;ipfe

effet chriftusf'cum tarnen ab omnibus agnofd cupiegt; bat.partc.ii.traAa.i.epiftola.vii. Y

Difceffio nifi prij uenerit amp;reuelatusfuerithópAi amp;paa lusait exponitur.par.ii.trac.ii.epi.xvii» Y

Difcere.Addifcendum nulla feneAusfe praefetre debet» par.ii.trac,ii,cpiftola,xxxix. X

DoAoresecdefiaftid qui tpehieronymi fuerutannume^ rantur.Etinquo uniufquifc^ defecetitdeclaratur.par» ii.trac.vi.epiftola.lxix.pertotum»

DoAores falfosiatqg eorum doArinasuïde.parte,ïii.tta/^ ctatu .xv.epiftoJxxxv. F

De doctorib?amp; fcripturap; interptibs de fe qgt; nun$ didi cerint pfumctib9.par.iii.tracta.ix.epi.xli.cap.xv.in me.

Doctrinam d ei quis ornare: quifue cam cófundcre dica^ tur.pte.iii .trac. epi ftola .x v.in fi ne.

Documêtaq fctöshiero.inagonepofitpfuisrdiquitdi# fdpulisannumerant.par.iii.trac,.xv.pcrtotum.

Domus.Et domus plena cratmaieftateficutEfaias 1 fua uifioneatteftatur.’dequa intelligendum fitdomodo daratur.par.ii.trac.i.cpiftola.lxix.per totum.

Domefticusfidei quisdicat.par.ii.trac.ii.cpi.xvi. D Dns creauit me in initio uiarum fuarüiin opera fua ante faecula fundauitme amp;c. exponitur.par.ii. traAatu.iii. epifto.xl. E

Domus uini quæfit:in qua fpófa feintroduci petit .par» ü.traAa.iii homeliau'ii.epifto.xlvü. C

Dominicus dicsanieiunandus fit.par.iii.tractatu .viii. æpiftola.xxix.i n fi nc.

Donömaximuj fpuffanAi effe fermofcîæmôftratnr par te.ii.traAatu.iii.h0melia4i.epi.xlvi. V

Donatus aquodonatiani nomen fortitifunttquotêpo reflorueritcum fuis fcripmrisdedaratur .patt.ii. tra^ Aatu.vi.æpiftola.Ixvii. Nn

Donecaliqn

-ocr page 21-

DohécalîqnccttûtpsalîqninRnîtuîn fcrîptura facrafi;

gnificatur.par.i.tra.iii.epi.ix. C

Dormiredeiquid fit*par.i,tra.i\epi.î. G

Omnes qui dem dormiem us (ed non om nés inmutabî mur.qualiterintelligendû fit.par.ii.rra.ii. epi.xxvi. Y

Dormirealiqfi promori aüquandoproinpeccatis iacere accipitur.par.ii.traJi.epi.xxiii. E

Dormireinmedioduorumquidfit.par.ii.tra,vi.hôe.

ii.epi.xlvii. H

Lncipientium alittcta. E

Briigulofî amp;nbsp;huiufmodiineorum crapulatô ne maxime uirisfanftis et bonaefamae detrahe

refoicnt.par.i.tra.iii.cpi.xxxix. VXY

Jli Ecdefia (anfta dicirur elïe regina:quae a dextris

quot; ftat in ueftitu deaurato drcüdata uarietate.parte.ii .tra


ftatu.iii.epi.xlii. quot;ï

Ecdefiæ patres qui fint nel fuerinttde quibus didtur pro patribus tuis nafcentur tibi filii:par.ii.tra.iii.epi.xlii. G

Ecdefia cuj dicatur effe fponfa xpi.qualitcr et eiusmebra cffedicanEpar.ii.tradii’homeii.epi.xlvi» E

Ebrietas amp;nbsp;crapula multa mala operari oilédûtur^paniii tra.ixæpîjd.fi.

Ecdefia fponfa fafta eil chriftimon a tpc paffionis ei us fed amp;nbsp;ante mundi cöditutionennparte.ii.traftatu.iii. hóe. ii»epi.xlvi. G

Ecdefias cdificare amp;nbsp;praedofis eas ornate gemmis feu ex auro conftruere alraria:an.maiot fit ælemofyna : qgt; in xpi paupes.par.iii.tra.ix.epi.xli.capi«v.

Effoderuntfibi ^plures phioculosutphixuacarepofiiSt nealterius]rebasintenti meutern petturbarcnt.parte.i. tra.ii.cpi.vii S

Ecdefiarum orientis amp;nbsp;oeddentis in fymbolo differentia declaratur»par,i.tra.iii.cpi.xli.E

Effrem diaconus a deo data amp;nbsp;utilia compofuit opufeu ƒ laut inaliquibus Iods publice legant.parte.ii* traftatu viiCpi.lxvii. Pp

Egefippusquo tempore darueritduf^feripta amp;conuer fatio dedaratur^par.ii .tta»vi .epi .Ix vii ♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Y

Egypti monallcria nullum abfcgoperislaboreredpiunt: monachiim amp;nbsp;hoepdpueob odofitatem uitâdâ.par. iii.tra.ix.cpi*xxxix. Z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Elcmofvnægradusdedarantur.par.i.tra..iî.epi.x.Y

Elcmofyna qualiter amp;nbsp;a quibusfit diflribuenda.part.iii ; tra.ix.cpi.)di.cap«v.drca mc.

Elemofy næ ex rapinis amp;nbsp;latrodniis fadae utrum fint deo acccptabiles.par.iii.tra.xv.epi.lxxxv.infine*

Eligere cum dd fitficut amp;nbsp;uocarexcur plures uocauerit : paucos uero elegerit.par.iii.tra.i^epi.ii N

Elegcritcur deusiudaminapollolum cö fdret furé etprô ditorem effe.par.i.tra.ii.epi.xvii. D

Eloquiuuiiginis quale effcdebeat.par.iii.traftatu.v.cpi xviii« F

Engadum agcrterræiudeat effe didtur balfamifertilis.amp; non uincaut quidam incanti.exponût.Sed curfpon# fus botrus de uineis engadi dicat tequirere.pat.ii.trac; îii.bomc.ii.cpi.xlvi; Q;

Epifeopum cffeoportetcirrcpraehenfibilem .pudicum : caftum.amp; cætera quaeapoftolus enumcrat.qualitet in telligonda funt.par.î.tia»ii,epi.xy^ D

Epm pocnîtftemfudferîanusnonrccîpîenduttî afferebat nifigradum amp;nbsp;faccrdoriumdeponeretfed abeato hic tony mo confutatur.parte primajtradatu.ii.cpi.xii. per totum.

Epifeoporum uita forma deticorum effcdicitur.par.iii* tra.iii.ephviii. T

Epifeoporum amp;nbsp;,plbyrerornm cum in prîmitiua cccKa unum fuerit uocabulû.xur modo eps ceterorum ppofi t9 nuncupeturpar.iiiitra.iiî.ep/.ix. A

Epifeopusqui uereefredicatiir.parretcrriatraftatu. viii♦ epi.xxix. T

Epalemgradum teneusqualiterfctegereiamp;indomo dei cônerfati debeat.par,iii.tra.iiii,cpi.xi.' D

Ephod cû pontificale legatureffe ueflimêtum.xur famuel id portalfeinregnorum legatur libro:cum tantum le uita fueritiltem Daoidantearcam falranstaliindutus fuiffe ucllimcnto perhibetur.parte fecunda tradatu prî mo.epi.xi. ß

Ephod quot modis fumit in fetiptuta amp;nbsp;qualeueflimen tü fuerit par.ii.tra.i.epi.xii.p totum.

Epithalmiû quid fitamp; unde originem fumpferinparteji. tra.iii.epi.xly. Q:;

Epiphanie dni fermo:gr.'ecôcxponcnsuocabulû;cum de clarationepfalmipar.ii.tta.iii.cpi.l,ptotum.

Equitas quid amp;nbsp;unde dicatur.parte.ii.tradatu.iii« ?Hôe « i.epi.xlvi* G

Equusalbusquem iohannesin apocalypfi uidit: amp;eius feffotem cum fuoexerdtuquid fignificet.par»ii.tra»iiî home.ii.epi.xlvi. G

Eremi cômendatioamp; ad dus inuitatîonêexhortatio.pat » Üi.tra.viii.epi.xxviii.p totum»

Eremi delitieannumerantur:pat.iii.iradatu.viii.a?pifto^ la.xxix.in fi.amp; trada.ix.æpillola,xli.caf .ix»

Eremus a quibus primohabitari cepta:parte4ii,traCTata viii.aepillola.xxxvi. L

Error.illorc’îljpiusitncoargucdsctquiîn fuis oronibus dicüt:qfedesfnpcheruWetfcraphi:nâ nElibi feripturâ dn; fup cherubi federeteflat p.ii.tractatu. i.æpî.iüî. I

Efaudyabolifigurdtenctpar.ii.tra.i.æpi.ii. P

Efaie uifio ubi dnm uiderat fedentem fuper folium excel fumexponiturparJi.tractatu.i.æpiftola.iii. R

Efaiâ iudæi ob idaffert îtetfedû cp dnm fe uidiffe dixetit fed mêdacii rei oflêdunt par.ii.tra,i.æpi.iii. E'

Efitii uita amp;nbsp;econuetfatio declaraturpar.ii.ttacta.yi* aepi. Ixvii* Pp

Etas in perfonis fpualibus nô infpidcda elîrTcd uite puer/ (atioparte.ii.tradatu.viii.æpi.xxxviii. L

Ethiops-amp;ethiopiaqdîfacra faiptura fignificetp multa tcftioniaîtroduduspar.ii.tra.iii.æpi»xlv» Y

EuâgeÜu eutlegipferat par.i.rrac.li4æpif.xv. T

Euagelille curï noïbusapolloloii.’difeordetutfdûs mat thæplebbeû.marcusuerocûdétadeônoîent;etficdcal( isamp;e.par.iii.trac.xv.a’pi.xxii. K infine.

Euagriusponticusherefiarcbaquid’fcripferitat^ docue ritpar.i.tradatu.ii.aepifto.xiii. S

Euagriusquæediditenumerantur parte.întradatü.vf» apiflola.lxvii. Q_ q

Euchariftia an quotidie fitfumenda parte.iiu trad» vliî. ffpillola.xxix.in.fïne

Euchariftiefaeîm fumereuolensa ^jpriisnxotibosfcabl (linere tenefparte»ii4tiâdattiaii»epidola»liit X

-ocr page 22-

Cufebîuscefarécpaleftînecpîfcôpus Çpluranobilîa tctî quitexemplatiapar.ii.trafta.vi.epi.lxvii. Mm

Eufebi us fanfti hietonymi difcipulus ^ta poft eius obi^ tum fecerit miraculadecIaratur.par.iii.traftaiXV. epjft. lxxxvi-capi.ii.in fine.

Eufebiusemifenustatn fecularia^ diuinafcripfit. parte ii.tra.vi*epi.lxvii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nn

Eufebius uercellcnfiscpifcopusobfidei confeffionê mif fus perpuldirafctipfit.par.ii.trafta.vi.epi.lxvii. Oo

Euftachius $ plura ptra nonnullos hereticos fcripfit que annumerâtur.pardi'tra.vi.Epi.kvii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nn

Eunomius arriane herefis defenfor contra ecckfiatn mul

Expofitioillorumiohanisapoftoli.'Omnisqui natuseft ex dco non peccat.Et iterum.S i dixerimus:quia pfttn nonhabemusamp;c.p.i.traft.ii.aEpiftoiiy. F Exemplàtiaqueex hebræoinlatinuuerfaabecclefiedo^ Expofitioilliusæfaiæ.Combutcnturiniqui amp;pcccato^ '' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■- resfimul.p.i.traft.ii.æpifto.iy. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R

ExpofitioilliuseuangeF.Diligiteinimicos ueftros ôc ora te properfequentibus uos»parte.i. Ttaaatu.ii.aepifto«


ta fcripfi t.pat.ii.tra .vi.epi Jx vi i

Pp

ftoribus funt: uetiora effedegitimis ex caufis probat^ pat.i.trauii.epi.xxxix,

Exemplaqueaddiuinitatemprobandam inttoducunt: utcutn incarnatiofilii dei feu trinitas oftenditur.amp; fi

infubftantiuaeffcdicantur:nihilominustamenfimili tudinem ueram reprefentare dicuntur.patte.ii. trafta* iii.epifto»xli.

Exempla bona pluspeaatoribusprofunt:$ eloquia or;

- nata:feurigorofa.par.iii.tra.xv.epi.lxxxv F

Exhortatioadmanaatorû perfeftionem maîorfieri non poteft ; filios dei in feriptura facra nos uocari. parte iii.tra.v»epi.xviii.

Expofitio illius czechiel.xxxiiii.lacconfumitisamp;lanauos tegitis;amp; quodaaffuj eft interfidtis amp;c.Quodad fal fos eedefie paftores referens notatu digna exponit.par te.iii.trafta*iiii.epi.xiû nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T

Expofitio epiftolepauli ad romanos.pat.üi.trafta.xv.epi ftola.lxxxii.per totum»

Expofitio illius Danielis.vii .Afpidebaj donee thronipo fiti funt dic.pd.rrac.i.aepift.i. B

Expofitioillius apFi ad Corinth .bonum eft homî mulie rem nontangere.p i.Trac.ii. æpifto.v. T

Expofitioilliuseuangelii ; Si fieeft non expedithomini nuberetubi quafi totum capitulum exponitur. p. i.tra cta.ÜÆpifto.v.

Expofitio illiusEzediiel.xiiii.NoeDaniel:amp;rob:interra peceatriec filios Stfilias liberate non pofte amp;c.par.i.tra» ii. aepifto.y. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S

Expofitio illius : Nunquid nonhabemus poteftatem fo; rorcsmulietesdrcüducêdi.p.i.trac.ii.æpifto.y.T

Expofitio horum Salomonis :Mulier infipiens amp;nbsp;audax inops panisefficit terrigenæ apud eam pereunt. Et itej ficutinligno uermisita perdituirum (uû mulier ma^ lefica.Et rurfum.Melius eft habitare in terra defetta:$ cum uxotelitigiofa: amp;nbsp;^pluraalia.par.i. Traftatu.ii. aepifto.5» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Y /

Expofitioillius cede »Hoiern unum in his inuenîs:Mult;; lierem autem nullam repente potui amp;c.patt.i. Trafta. ii.æpifto.y Cap.itf.

Expofitio illius Can.furge ueni ptoxima nica fpôfa mea amp;c.p.i.tra.ii.aEpifto.y.Cap.i7.

Expofitio illius apFi: Omnis qui natuseft ex deo non pec eat.p.i.tra.ii.æpift.«.

Expofitio illius:priufqgt;conuenirent(MariafdIicet amp;nbsp;io fephfinucntaeftin uterohabens amp;c.part.i. traftatu.ii. aepifto.ix.

Expolitioilliusiamp;noncognouit eam (lofeph fdlicetMagt; tîatîîMonccpcpcritfilîaln (uum amp;c.pait4»traflatudï æpifto.ix.

Expofitio illius apoftoli adCorinth.Oportet ilium régna re donee ponac inimicos fuos fub pedibus amp;c. parte.!» trac.ii.aepiftûx.

Expofitio illius euang.Ecce mater eius amp;nbsp;fratres ftabât fd risamp;c.Etitem.Pofteadefcendit Capharnauj ipe amp;nbsp;fra . treseius.p.i.ttafl-.ii.æpift.ix*

Expofitio illius pfal.Noniuftificabitutinconfpeâu tuo

omnisuiucns.p.i.traft.ii.æpift.xüi.

la.xv.


F

Tneipientium a littera

Adem deum haberequid repfentet;qualiterue intelligatur.p.i.ttafta.i.îEpi.i.

Fadem fuam aeus oftendere qualiter dicatur« p.i»trafl'.i.æpift»i.

Fadem fponfe quia fponfus laudat; quid unumquodi^ fignificet(pecialiterdeclaratur.par.ii.tra.iii,epi»xlv.ß«

Faciesqueeffedicatur.par.ii.tta.iii.home.iiii.epi.xlvii.F.

Familiamqualem uidua habere debeat.part.iii.traâa«v« epifto.xxiiii*

Facuu5 dei qualiter fapiétius homnibus efte dicatur. par. iii.tra.i.epi.iiii.infine.

Faunos anthoni us in heremo reperit.part.iü. traâa. viii. epi.xxxvii.

Fauftinusprefbytercôtra nonnulloshereticosfortiafcri; pfit:oftcdensqualiterilli feripturam apptobatam pet? uertant.par.ii.trafta.vi.epiftolxvii.

Femorum nomine opera nuptiatum fignificari déclara tur.par.ii.tra.iii.epi.xli.

Femoraliaquefacerdotes inueteri teftamento portabât quid fignifitent.par.ii.tra.i.epi.xli.

. Femi nis nee amori s:nec odii caufa efte confidenduj cia; riflîmis demonftratur exemplis. parte.iii.traftatu.xy» epi.lxxix.

Fenii neadi unde clericis quanta malaoperentur,amp; Ç pef fima res fit non coniugatarum feminarum confortiu par.iii.tra.iii.epi.viii.

Feminarumdiffînitioponitur.par.iii.tra.ix.epi.xli.capi» iiliiCircafi.

: Femineautmatroneaclerids feu monachisquando ui fitande fint;amp; quo remporeiubi fupra.

Feminarum allocutio quanta malaoperetur amp;nbsp;ptefertij cum uirisreligiofis.par.iii.tra.viii.epifto.xxxii. G

. Femineuirisfuisqtum honorem defetre teneanturpat te.iii.trada.v.epifto.xxii.

Feneftrequefintper quasfponfus incanticis ptofpicere dicitur.par.ii.trafta.iii.epifto,xlv.O.amp;epifto»xlvii.ho mel.iii.

Feneftras anime corporel fenfus eftedicuntur.par.ii.trac»

i i i .hom el.ii i.epi .xl vi i ♦

Fenix auis in igné fe comburens reuiuifdt:fed qualiter la tius uide,par.iii»tra«viii .epi.xxxii«

Fides unde

-ocr page 23-

Fides unde uocabulam fumpferit.parte. ii.traftatu.ii.epi* xxxyii. Y

Fides:fpcsitimor:amp;Charitas qualiter fibiinuiccannectcn tut. amp;nbsp;quod unu qcf lt;5 p fe operetur:patte.iü.trafta. ix. cpi.xli.cap.xxviii. £

F idem pecfedanx habere quis dicatur. parte .i.ttaâatu.it epiftola.xii. K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

Figure paffionem chrifti defignantes:annumerantur at;

(^dedarantur.parte.ii.tradatu.iii.epiito.liiii. £

Filius dei quare digitus amp;nbsp;brachium dei dicatur.parte.i. tradatu.i-epifto. i. C

Filiu qui fitimago inuifibilis patris:comparatu patri nó effeueritatem:apud nos aûtqui deiomnipotetis non poiTumus accipere ueritatcdmaginariâ ueritatcuideri amp;c.Origenes Hærefiarchaafferuit.parte.i.traöatu.ü.

epiftola.xviii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L

Filium deidepatriseflefubftantia:Candidus hxreticus afferebat:contra quem Origenes difputatione habita fuam oftendit opinionem.parte.i.traftatu.iii.æpiflo; la.xxxix. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X

Filius dei cum nominatur qualiter intelligcdus fit:an fe^ cudum diuinitatem feu fragilitatishumanæacceptio ncm.patte.i. traftatu .ii i .epiftola.xli. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H h

Defiliodei quiequid dicit : excellentius quodammodo de patre intelligi poteil: ibidem.

Filii ifrael oppteffi et grauati ope luri et lateris pharaon ne uiuétecur nó fufpirauerit amp;nbsp;gemuerintaddnm fed ftatimpoftieiusobitû.'par.ii.tracta.i.epi.iii. S

Filii prodigi hiftoria ppulciire ad fenfum midicum decla tatur.par.ii.tra.i.epi.xvi.per totum.

Filiosinfetipturafacranófolumde dirpe alicuiusgnati intelliguntded etiä diicipuli et ferui xpi hoc uocabulo nuncupätur.par.ii.tracta.iii.epido.xl. P infine.

Filiaquæ fit cui dns dicit.Audi filia amp;nbsp;uide:et inclina au rem tuam amp;c.amp; non poflit fynagoga ec declaratur parte.ii.trac.iii.epido.xlii. z

Filii choræ tride quid nun$ canta uerunr.par.ii. tractatu iii.epidola.xliii. E

Filiiexcufforöqeflcdicant.p.ii.tra.iii.epi.xliiii. L

Filii matris meæpugnauerutadncrfuj me;ficutin Can. diciEquahterlintelligcdûfit.-atcç qn fratrü pugna in eu furrexetint par.ii.trac.iii.æpidola.xîv. Y

Filios dei cur nos facra feriptura tarn frequenter appellet. parte.iii.tractatu.v.æpidola.xviii. E

Fimbria deaurataamp; uarietatibus circuamicta quid repræ fentatpar.ii.tracta.iii.æpidola.xlii. z

Finern fæculorum in nosdeuenifTe.-ficutpaulusainqua^ liter intelligendum fit:amp; de quo fine loquurus fit.par te.ii.tractatu.iii.homelia.ii.æpidola.xvi. K

Finern in omnibus:amp;nunq’principiumconfiderandu5 cffemultis declaratur exemplis.-par.iii.tracta.ix.æpidoj’ la.xli.capitulo.xxxi.in prin.

Firmianus qui amp;nbsp;lactâtius nucupatuä in medidnis $ in aliisfolennia fcriptareliquiteiufcçad obitü geda de/ clarantur.par.ii.tracta.vi.æpidola.Ixvii. Mm

Fidula quale indrumentu; fuerit.-dequainfetipturafe^ pcmentiofit.par.ii.tracta.iii.æpidolae.lxv. T

Florumnominemtplurimum in feriptura uirginitasde fignatur.par.ii.tractatu.iii.æpidola.xli. N

Flos mundi uocabnlum chridi effe dicitur.parte.ii.tracta tu.iii.æpidola.xlv. H

Flos cattipKfèîpfumfponfus in Canti.qualiter cffc dilt;i*t lt;nbsp;parce.ii.tractatu.iii.Homelia.iii.æpidola.xlvii. X

Flumina æthiopiæquæe(redicantur:amp;qui ultra eoscfïc dicantur.parte.ii.tractatu.iii.Homeliaji.xpi. xlvi* A

Fontes in ccclefia dei catholica tres efle fpirituffancti mY deriumdefignantesmondrant.par.ii.trafta.iii.epido* xliii. F

Flendu ciim flentibusamp; cum ridentibus ridendu efle qua iiterintelligendöfit.par.iü.tra.v.epi.xy. D

Forceps: cum qua carbo de efaiæaltari delatusedqdfec -pfentet.par.ii.traäa.i.epi.iiii. I in fine nbsp;nbsp;»

Foramc petrae quid effe dicatur.ondit.par.ii.ttaft.iii.Ho. diii.epüxlyii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F

Fornicarum adutiadeclaratur.pacte.iii.traftatu.viii. epi.

xxxii. I

Foflariorum ordofiue tonfuridarom:qui amp;prmusin ter ccclefiæ ordinesnumeratur:qualiterfir: amp;nbsp;quid in ccclefia faceteteneantur.partetettia. traftatu. üü.epif. .xi. G

Fortunatianusinaliquibus laudatuninaliquibusuitn peratur.par.ii.tra.vi.epi.lxvii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oo

Fratruelis quis fit de q uo in Can.dicitur.Fratrudis meus mihi amp;c.par.ii.tra.iii.æpi.xlv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Fraternumcurfponfafponfumnominetatc^illius uoca bull æthimologia dcclaratur.par.ii.tra.iii.Home.ii.epî- -do.xivi. P

Eratres dominum habiiilTetprouteuangelidae in plurib^ 3 Iods uoluiffe uidentur:qualiter intelligendum finpan i.tra.ii.epi.ix. G

Frater noderfi nobis reconciliari nolueritfutdominusin euangeliisprædpiofiquid habuerimus aduerfus fra# trem nodrum amp;c.) quid agendum fit.partc.i.trafta.ii'.

epidola.xvi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Fratres in facra feriptura quattuor modis dicuntur.par.i ;

tra.ii.epi.ix. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Fratres dequibusparabola ilia euangelica mentione facit fcnioriat^ iuniori amp;c.cuiusmodi typögeranr,par.iiigt; trafta.xy epi.lxxxi. D

Frigida quætjin dbum fumere iuuenibusmaximecóue- -nit.par.iii.tra.ix.epi.xli.cap.v.

Fulguraunde generent naturaliter:cum moralizatióeeo3 tundem.par.iii.trafta.i.epi.iii. T

F ruftus nuptiarii uirginitas ed:amp; ideo nobilior dignioti# ue nuptiis.par.i.tra.ii.epi.ix. N

Fruftustricefimusnuptis.Sexagefimusuiduis cctefim^ uero uirginibustribuitur.parte i.Traftatu. ii. epidola V. O

Futuradeusnoniudicat.par.i.tra.ii.epi.xvii. D

Omnesqui uenetnntantemc(utdominusait)furesfuc runtamp; latrones:qualitecintelligcndü fit.par.i.trada.ü, epido.xvi. O

Furilledid^jbaturquiultrafuam neceffitatem diuitias poffidet.parte.iii.tra.xv.epi.lxxxv.

Furor amp;nbsp;iradei qualisfit at^qualiter in deum accidere gt;nbsp;dicatur.par.ii.tra.iii.epi.xl. N

F ufca fiue nigra amp;nbsp;formofa qualiter fponfa effe dicatur. par.ii.tra.iii.Home.ii.epi.xvi. P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Indpientium alittera G

Angesfiuuiusqui alias phifónucupat de psdi^ foflucremondrat:atlt;5pigmentaria:una cula^ ^^^^T^ipidibus pcîofisd€ferre.p.iii.tra.ix.epi.xxxix. V,

-ocr page 24-

C^ludêdû effeinhuias fcculi adncrfitatibus: amp;nbsp;tribulatio nibus.'claridimis probatur exemplis ; na; nifi perilla re gnunicelorurncui$aperitur:amp;c.par,iii.trada.xii.cpi ttola.ixiii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A

Gene in fcriprura facra qd fignificcnt ciim retiens eorum mentiotiar.par.ij.trada.iii.home.ii.epifto.xlvi. F

Gcminusantbiochiæecdelia’prefbyter:quo temporein; genium fuum exercitauerir.par.ii.rraftatn.yi.jfpiftola Ixvii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LI

Genitalia non ad explendamlibidincm principaliter.'fed certo moderamine certalt;^ régula creata effe perpulchre probatur par.i.rrafl-a.ii.epi.v.capi.xxi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Gentiles ebtiftum ex uirginenatumimpoffibileafferunt cuni tn ipfi impoflibiliora credant.-Mineruam fcilj ex iouiscerebro procreatam affirment: amp;c. quelatius ex; planantur.par.i.traâa.iii.epi.xli. LI

Gentilis non tin fide: fed amp;nbsp;uita achriftianodiftinguitur par.iii.trafta.v.epi.xxii*

Gentiliu exemplo chriftiai iufte doceri:amp; ammoneri pof funtpar.iii.trafta.xv.cpi.lxxix.

Gladii noiediuerfainkripturaintelligunt.par.ii. tra Aa. iiiitepiffo.xli*

Gladium uirginitatispudidtia effemanifeftat.par.ii.tra ftadii.æpi.xli.

G erm anie fubuerfio ponitur par.iii .traftatu ♦vii.aepiftola xxvi.

Gladiusquemdnsper terras miffuröfepdixeratpatrcafï liisfeparaturus qualisrit.par.iii,tra.viii,epiffola.xxxix. V.infine»

Genucnt:qualiter pater filiö:ex folo fcilicet uerbo: perpul Chris amp;nbsp;manifeftiflïmisdeclarat exemplis.parr.i.trada* ,iii.epifto.xli*

Gloriæcupiditas$ periculofa fit.par.iii.trada.ix.epiftola xlifcapi.xxv.infine.

Om nis gloria filiacregisintrinfecusqualiterintelligatur, par.ii.traAa.ii.æpiffo.xlii»

Gfia patri amp;nbsp;filio amp;’ fpüifanAocurinfinecuiuflibet pfal; mi inferatur.patâi.trafta.vi.a’pi.lxxiiii.pertotum.

Gradus feptem eedefie dedarantur: cum eoru; expolitio; ne par.iii«tra Aa.iiii .epi .xi .per rotnm.

Gratiaprioreftpacequodin æpiUolis pauliprobat ubi fempergratiapreponitur amp;nbsp;poftea pax.parJi.traAa.ii» 3Epirto.xl.

Gratiæmultitudo oisinlabiisfaluatoris effemultis exc; plis jgt;batur,par,ii.traaa.iii.æpi,xli. R

Grabatum tollere amp;nbsp;indomum ireficutineuangeliodo minus ægrotopræcipiebat quid fit.par.ii.traft.iii.æpi ftola.xlv.

Grcgoriushiliuertiepsquæfcripferitdedarantur.parr,.ii tra.vi.æpifto.Ixvii.

Gregorius nazianzenusfanfti Hieronymi pt.Tceptorper pulchrafcripfitquæexplanantur.par.ii.tradatu.vi.æpi ftola.lxvii.

Guttæ nomine Chtiftumintelligi carnem fumpfiffe nô i nconu eniens eft.parte.ii .traftatu .i i i .H om eli a.i i i .aepi ; ftola.xlvii,

Grumii mores:amp;eloquentiadedarantur.par.iii. trada. ix.epi.xxxix.

Greffus deiquid fignificentpar.i.tra.i.epi.i. E

fncipicntiumalittera H

Abitatorterræfeu habitatores in pluralî ubîcS; |!(51egiturfcmpet peccatores intelligendi funt. |iparte.ii.trafta.i.epi.x* O

Jpg llHamonii philofopbi lcripta dedarantur. parte ii.traâa.yi.epi.lxyii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K K

Hebræi quia dofloribus unicuicj quidlegerefeu Rudere debeattradunt.Principium Genefis amp;nbsp;Ezechielis prin cipiaamp;finemfimiliter amp;nbsp;Salomoniscanticanulli ni? fl iam maturis amp;nbsp;ad aetatem perfedam peruenienti ;? bus legere permittunt. parte.ii-tradatu.iii.spiftola.xl; vi. S

Hebraicorum nominu atlt;5 locorum interptatiocum pró prietatibus earunde fcamp;m alphabeti ordinc.par.ii.trat. iii.spi.lyii.pertotum,

Hebraici alphabeti ordo.atcB litterarum interprstatio po nitur.par.ii.tra.iii.epi.lxi. N

Hebrsi quicquid de trinitate (criptum a fuis inueniunt. autmutantautomninotacent: fed unde hoc exofum fit latius dedaratur.par.i.tra.iii.epi.xxxix. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß

Hedospafeete fponfa non fine myfterio iubetur : amp;nbsp;non cues uelcapras.par.ii.tra.iii.cpi.xli. A

Helias amp;nbsp;moyfes in tranffiguratione dni cur uifi funt.p. i.tra.ii.epi.vi.cap.xl. A

Heluidii errores dedarantur at^ confutantur.par.i.trad» ii.epj.ix.ptotum.

Hcluidiusimiratorfymacbi:qfcripferit.uidc’par.ii,trac. vi.epi-lxyii. Vu

Heli (acerdoscur punitusfueritfiptcr fcelerafiliorfl.cum tn côfteteoscorripuiffe.par.i.tra ii.epi.xy. O

Heliodorusantiochiens eccfi.Tplbyter.de uirginitatc ali quaediditq declarant.par.ii.tra.vi.cpi.lxvii. Vu

Heliodori feripta dedarantpar.ii.tra.yi.epi.Ixvii. Rr Hermas cuius amp;nbsp;paulusmentione; facit qs fuerineiufcç

Lriptadcdaranf.par.ii.tra.vi.epi.Ixvii. K

Heradiusquscomporuitdeclarantur.par.ii.tra.vi.cpifto la.lxvii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ff

Her.Tfis montani quequalifue fit.parte.i.trada.ii.epifto la.iiii.pertorum.

Hersfisiouiniani à quideiusfedatorcsfouinianiftetc# neant.par.i.tra.ii.cpi.v. N

Heraefes uigilantii dedaranturat($ confutant.parte.i.tra. ii .cpi.x.pertotum.

Herstici baptizare nonhabent.par.i.trac.i.epi.xii. L Herstici ex Icriptura facra fuosconant jibareerrotes ilia?

maleexponenres-par-i.tra.ii.cpi.xix. Y

Herætici refurredionem confiteri dicuntfeaederecor; pusrefurredurum .-fed inter corpus amp;nbsp;corpus diftin;# dionemfacientesfimplicesquofqgdedpiüt.’Utdedara tur.par.i.tra.ii.epi.xxxii. S

Herstieorum callida de fide noftra intelligentia déclara ; tur.par-i-trad.ii.epi.xxxii. S

Hieronymi fandi magiftri amp;nbsp;pceptoresqui fuerint. par. i.trad.ii.cpi.xxxii. in fine.

Hieronymus ab aliquibusanathcmateblafphemafcótra quos pie feribens exinuidia id perpetraffe oftendit: cum articulorum dedaratione.parte.i. traaa.iii-iepifto la.xxxix. X

Fl ieronym us in omibus fuis dictisdetractotes fe tim uiffe dedarat

-ocr page 25-

dedarât id ptologis faorattidifioram probans.part.î. tra.iii.epi.:gt;etYix. A

Hiewnymi genealogia corn fuis fcripris declarator, par. ii.traâa.vi.cpi.lxvii. O in fi.

Hietonymuscur interdu faecularibus litteris in fuis diflis ufusfit.par.ii.tra.vi.cpiJxx. G

Hieronymus quanto labore diuinâ didiccritfcripturani nartat.par.ii.trafta.ix.epi.xxxix. • A

Hierofolymis fuiiïenô fuffidt.'fed ibidej bene nixiffelau dandum ell. parte.iii.tra.viii.epiRola.xxxyiii. M

Hieronymus ob fæculariumliberorum itudium in fpû captus:ante chiifti tribunal conitituitunmaximifqguec beribus laceratusdecætero fe ab ilUsabitincre promit^ tens dimittitut amp;c.pârte.iii. traâatu .ix.epiilolalt;lxi. ca pi.xy. M

Hieronymus iohanni baptiftae peroîacomparaf.parr.^iii. tra.xv.epi.lxxxv. B

Hieronymus qualitetab urbe R-omana cxpulfus: acfalfï tatis crimineaccufatus.Conftantinopolim feceffetit. ubi fupra. C

Hieronymusætatis habuit nonagînta Si (ex annos. part, iii.tra.xv.epi.Ixxxv. D

Hiero.uerba quæante dusobitû fuis dixit difdpulis:an numerant.Vbi fupra.

Corpus fanfti hieronymî intantum ferturfuifle made atenuatum.*ut ofla eius per articulos potuiffent nume^ rari.Ibidem

Hicro.Hcliæiohannibap.amp; Samueli comparaturquîn# quaginta annis uinum amp;nbsp;ficeram non guftauit:Ab oi carnamp;'amp; pifdû adeo ut uix cas nomi naretabffinuir.Co âum quid.non ni fi in ultima ægritudine bis guftauit Stratum nonnifi tetram aliquod habuit non nîfi radi dbus amp;nbsp;herbarum foliis femel in die paftus e(l.Carne5 foam ter in dieflagellabat:amp; plura alia de eius uitæ au fteritate narrantun. partejii.tradatus.xv.xpi(lola.lxxx; vi.pertotom.

Hiero.quæ ignorauit in natura nullus un^’hominû fd^ uit. Vbi fupra. O

Hicronymi anima cum quanto gaudio Si folennitate:ex præfenti fxculo ad futura tranflata fit gaudia.libidem Hieronymus præ aliis fanftis excellentia declarator. Vbi fupra.

Miracula fanfti Hieronymi.poft mortem eiusjjerpetra ta.

Hetæfis quxdam poftfœlicem eiustranfitû furrexitani^ mas neegaudianeepoenas ante iudidi extremi diem cflcaccepturas $ mitaculofcextirpauir.par.iii.trac. xv. epi.xxxvi.capi.i.

Tres mortui uitæredduntunHie.fupeteos impofitofac co:dedaratut.ibidem.

Eufebio difdpulo foo moriêti $ miraculofe aftiterit ubi eriamplurima deeufebii foclidobitunarrantur.lbidc Cap.ii.

Sabinianosherxfiarches opqfculum peruerfae fuæ do«?? fttinxcomponens fanftp Hietonymointitulauit cui cum Siluanusrefiftercr:ftatutum eftnifireuclatio diui nims fieret mentiens capi te puniretur amp;c.ubi fön’» glo tiofe Hierony.liberauitdefenforem.Vbifupra. Capi^ tuJii.

Hierony.Siloanofubuenîtznam diabolus in foam fetrâf figurauit formant cum quadam concubans muliete.

amp;e.Capi.iiii.

Hieronym.duoseum oîfîtarc conantibos ïuocncs afu 9 fpendio libérât feptem eosinpatibulo'fuftentans di^ es: necignisnecgladiuseosledereualens amp;cxtera. Ca pi.vi.

Hierony.fanftimoniali quadam infomnisapparens.'ut cxterasfororesdefymoniæuitioincrcparet uuffit fed i llae cam irridentes una com monafterio pcricrunt.ubi etiam plorima notatu digna traftantor. Capitulo fe 9 primo.

Hæræticus : cum contra facerdotem quendam concet^^ tarer : ille ueto Hicronymi diftom qooddam allegans ipfum amp;Hierony.mcnriri graecus dixit: 8c ab ilia ho^ ra motus uerbum ultra ilium loquicópulfus non fuit Capi.yiÜ.

Hierony.imagîncm Arrianos quidam gladîopcrcntîens manum agladiomoucrcnullatcnus ualuinPoiîre 99 mo ab hominibuslapidatusfuit : Vbi quam miracu 9 ioCefanfti Hicronymi iudici fe oftenderit .Vide Capi tu.ix.

Plura amp;nbsp;alia annumctantormiraculafenfus hominum cxcedenria.quæ fi quis legere uolüerit.xpi .Ixxxvi.req^ rattnquafigillarim ponuntur.

Hilarionis genealogia 8i côuerfatiodedarant.par.iii.tta* ix.aepi,xlii,pto.

Hilarion cum fanftoanthoniocôucrfatoraquo mona^ (beam uitä docuit.cap.iii,

Qualiter diaboli tentamenta a fe repDlerit:amp; dbuseius lisfuerit.cap.iiii.

Clamorem uarium audiuit:amp; hocuiderecupiens fupec fe irtuere ilia cocperunt.cap.v.

Hilarionis cell ula amp;nbsp;habitario quantû longitudinisac la^ ritudinishabucrir.cap.vii.

Hilario, dbus a.xx.primo anno ufcçad.xxviijuîtdimidî um fextarium lentis madefaftum aqua frigida amp;nbsp;a.xx yii.ufœad.xxx.herbisaggreftibusa.xxxi4iutcm ufeç ad xxxv.fex unciasordeacei panis amp;nbsp;coftum modiceolus abfc^ oleo habuit.amp; estera uf^ ad finem uitx dclaran rur.cap.viii»

JLattones ad hilarioncm uenientes:ab eorefponfum qua# le reportauerint.cap.ix.

Hilarion mulierem a fterilitatîsuîtiolibcratamp; hoc prima inter eiusfignamemoratur.cap.ix.

Hilariontrcs puerosa graoiffîmomorbo corat.capit.x* Mulierem cccamcurauit.Cap.xii,

Hilariôaurigam quendam a dem onecorreptuj curauit infuper amp;nbsp;iuucnc quendam tantæfortitudinis ut afi 9 nos grauitateportando uincetetab eodem liberauit pc

V riculo.xpi.xlii.cap.xiii.

Hilarionemquidam a Icgioficdxmonum poffeffusap^ henditatcßinfoblimeeleuaujt:qucm paulopoft ante f*ftratum curauir.Gap.xiiii,

Hilationquendamaparalificurauit.Capi.xv

Hilarion magicas artes mitabiliter deuicir:amp; aliosnin cerefecit : ytalicochim cuidam Cerccnfcs nutriense9 quos contra Ganjenfem quendam magumeyphum folummodo aqua replctum : quo uir lanftus utebaî illi tradens magum proftrauit amp;c .æpi.xlii.capitu.xv^ Hilarion uirginemadæmonc correptâ incantationeem coiufdam iuuenisamoriseam ineamintratarimirab.! litetlibetauit.æpi.xlii.cap.xyilt;

-ocr page 26-

luucis Formofinîmus quids ab incuntc ctatca dcmonc pofleffusab impatoread uirum fanôû mittirur cü ma .. gnoexerdtu: fedillefcorfiimcumacdpiensinterroga tione fafta.-quoineum intraiitordine;priftiiieeum re ftituitfanitari.epifto.xlii-capi.xviii.

Hyemstranfiit.ymberabüt amp;c.proutin cantidsdidtur: quid ftgnificeüuelquod rcpusfignificet.par.ii. traöa. iii'.homeT.iii.epi.xlvij.C.amp;homeLüii. C

H ilari us pidauoruj urbis aquitanic eps contra arrianos fcripfit:amp;c.queannnmerant.par.ii.tra.vi.epi.vi. Oo.

Hilariumiriquibuserranemanifeftaturpietncxcufatur pat.ii.trafl'a.iiJ.epi.xliiii.

H ynnulo ceruorü qualiter fponfus comparetur par.ii.tra fta.iii.homeF.iii.epi.xlvii.

Hipolitus eps rationem pafcc fcribens eufebio de eodeni fctibendi occafionem dcdit. par.ii.tra. vi.epi.lxvii. K k.

H ipollafcs tres in ttinitate effe qliter intelligendu fit.par. i.trafta.i.epi.epi.ii.

Hircnci c^i fcripta :uita Si obitus declarantur.par.ü.traft. vi.cpi.lxvii.

Holocauftuoffetentesin uctcri teftamcnto. curaliqua h cetdoti:alia comburenda cetera in alios ufus feruati p^ cipiantur.par.ii4trada.i.cpi.ii.

Homo qui malam dudt uitam rato mortê bonam cófe quitur.par.iii.tra.xv.epi.lxxxv.

Hominê unum demilleinueniamp; mnlierê unainhisom nibusnó inueni.Sicutin ecclefiaftes legitur dedaratut

■ par.ï.traft.ii.cpi.v.capï.xvi.

Hoïej effe finepftó fi uditprout pelagianiafferunt: refu taturpar.i.tra.ii.cpi.xiii.pertotum.

Hoiem deusbonum effecernensünfuturöuero fepdora re pfdensïcur inpfenti bonitate eum non feruet.cuj tn fucptatis fit cóferuarefi udletpar.i.tra.ii.cpi.xvii. D

Holes in noua corpora poft mortê redire:amp; uel demones nel angelos fieri prout merueröt Origenes afferuit: qcf latiusdemonftrat.par.i.tra.ii.cpi.xviii. M

Hoïem qui ex co nó bene creatum effe dicunt q? malcface re poffit qualitcr errcnubi etia plura de eius plafmatio^ ne afleruntur.par.iiî.tra.v.epi.xviii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R

Hols uocabulo deum intelligi multîs^îbaturexcmplis. par.ii.tra.i.epi.xv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K

Hoîsuocabuluaneocorruptofciliceta corpore fegrcga^ , taaiamontranfmutetur.par.iü.tra.viii.epi.xxxvi. R Hois amp;nbsp;uiri in facra fcriptura que fit differentia.par.ii.tra# da.iii.epi.xl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A.

Hoîsexordium medium : amp;:nteritusdedaranturpar.ii. traaa.ii i .epi.xl .pertotu m.

Holes duos fcriptura facta teftatur effe crcatos.primu; ad ymagi nem dei ; f ccf m ex li mo terre.par.ii.trafta .ii i. epi fto.xlvi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T

Homo exterior ficutdbum habet quo alitur:ficamp; interim orquofuftêteturdbumhabet.par.ü.tra.iii.cpi.xlvi.X.

Hotesquiaarborcseffedicunturtriplicem differentia ui# de’pat.ii.tra.iii.homef.iii.epi.xlvii. I ,Holem uerum:amp; deum ueru chriftum effe ratióibus pro baturefficaciffimis.par.ii.tra.iii.epi.lv. S T

Hoiembismorioftenditur:amp; bisuitereftitui dedaratut par.iii.tra.viii.epi.xxxvi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A

Honorare parétespueri qualiter debeant.part.iii.traftatu ii.epifto.vi.pertotum*

Honoris uocabulo q uid inteli igatutcum apCs ait hono^ ƒ ra oiduas queuerc niduc funt:amp;qnc uctc nidut dîcâ/ tur ibidem dedaraturpar.iii.tra.vii.epi.xxvi. C

Honores amp;nbsp;pOmpe fcculares $ tranfitorie fint dedaratut par.iii.trafta.viii.epi.xxxii.

Honorari paupcresmagisdebere ^diuitesprobaturpar. iii.tra.xv.cpi.xxv.

Honor qui fingùlis offertnr fanftis olbus offerri ^jbatui pariii.trafta.xv.epLixxxvj.

H Umilitas magiftra olum uirtutum effe didtur.partc,«» trafta.iii.epifto41vii» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A B

Hora ft xta qua dns noftcr iefus dgt;ri ft us cr ucifixu s effe ab euangelifta dicitur hora mcridiei fuiffe oftenditut pacgt; ii.trafta4ii»hooie.ii»cpi.xlvi,

H umilitas xpi dedaratut:amp; qualiter eum imitari debea/ muspar«iii.tra4x.epi.xli*capi.xxvi.pertotum ♦

Humilitasque ueta:amp;que iianaeffe dicat;ubi plura alia dehumilitatetrad.iturpat,iii.tra.xv.epi»lxxxv. H

Humilisperfeftequisdicatur.pär.iii«tra.v.epi.xviii« F-Dehumiliutefetuanda amp;hUmilitatisuirtutealiqua no tatu digna ponunt.par.iii.tra.ix.epi.xli.ca.xxv. ptotu*

Humanum^genus nihil tantum dedpit $tum incertitu# do obitns dum enim horam ignorât longu; tps fe ui^ ucrc fperat quod ex fcriptura ^jbatur* part4i.trafta. iiu epifto.xl* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

Humanitasinomnibusoperibnsdeitatem nunq» dcrefi quit necaliq uod miraculum petpetratritq ui n ca oftcgt; derctamp; econuerfo quod exemplis manifeftiffimispro batur.par.ii.tra.iii.epi.lv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X

Indpientium alitteta.I.

I

Acob typu? ecdefic.fiuc chrifti tenet.part4i«t« cta.i.epifto.ii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

O Tacob dilcxi.Efau uero odio habui expôiF.pai* ^traaa.ii.cpi.xn\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß

(acula (icutchriftus habettquibus cleftos in charitatc vub nerattita demones iaculahabere manifeftatur quibus eofdê ocultis tenrationibus fautiant.par4i.traft4ii .ho meF.iii.epifto.xvii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B

lacobi apoftoli fcriptatciufcp vita ct puerfatiovfcjad mot tern dedarantur.par4i.trafta.vi.^ifto.lxvii. B

lacobus cognomento fapiens vir illuftris $ plura fcripfin queannumerantur.par.ii.trafta.vi.epifto.lxvii« R

Idolis fcruire quid propriedicatunet in quot fpcdesdiuii' datur.par.iii.trada.viii.epifto.xxviii. R

feiuniu Iterdu heref. fieri pöt.par.iii.trafla.v.epi.xvi. R leiunia longa amp;nbsp;immoderatadetcftantur.part.iii.ttafla.

v.cpifto.xviii.

fciunarevolens.•quantum dedbo fumerc debeat. para*. trafta.ii.epifto.vi.

Téiuniû multa reparauit.quc crapula perdiderat: vt demo ftratur.par.i .tra(fta.ii.epifto.vi.ca pi .xl.

feiunare cu xpi feruusomni tepore teneatuKtamc in qua dragefima ex peep to fanfte mam's eccKe illudftridius perficeredebet. vbi de idunioplura traftantut. par.ii. trafta.iii.epi.li.pcrtotum.

Idunandumqualiter finer de tempetarisiduniis.par.iif. trafta.ix.epi.xli.capi.xiii.inprind.

leiuniumabfi^ facco poriusefteligêdum:$ factusabf? ieiunio:fcd vnu adiundum alteri perfeftorum effcÆ citur.par,iii.ttafla.ixf«pi.xli»capi.xiiii.infine.

lepte uotum

-ocr page 27-

lepte aotam amp;nbsp;îudel rèptobant àtlt;ÿ ex dei difpcnfatiône faâum ede uolunt utfiliaei occutterit amp;c4ithabef iu dicum.xi.par.i.traâa.ii.epi.v.

lefus feefm uocabuli ethimologiaj interptatur;amp; ob qd hoc noie dhs nofter fueri t appellat?p.i.tra.5.epi.xli .Hh lefu naue ifraelitici populi dudoris hyftoria morali3aî par.i.tra.ii,epi.v. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M

Iguatiusquoqjcmartyrio coronatusfît:cum uîta Si lai ptis fuis declarat.par.ii.tra.vi.cpi.lxvii.

Ignorantia inteidum etiam habet peccatum .par. i. trad, n.epixv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

Si fponfa fcignoraucrit eut poil ueftigia gregum: Si pa^ Icetchcdesiubeat.par.ii.tra.iii.homeF.ii.epi.xlvi. R Ignis uis dicamus ut ignis defeendat de cdo; amp;nbsp;côfumat eoscurapoftolidixerint.par.ii.trada.ii.epi.xvii. Clt;-

Imago dei aliter in filio : aliter in humanaanima ciTe de^ monftraturpar.i.tra.i.epi.i.

Immortalcs cum legamusefle angelos amp;nbsp;fandos; querit qualiter iohannesdixerit deum folum immortalitatc habcre.par.i.tra.ii.cpi.xvi.

hnmortale amp;nbsp;incorruptiuum in quo differantpar.ii.tra.

ii.epi.xxvi.

Immortalitatis nomine nihil aliud nifi uita etetna intelli giturpar.ii.tra.iii.epi.xlvi.

Impii proprie dicuntquinoticiamddnonhabent.par. i.trada.ii.epi.xv.

Immundam effefemina ; quecnixafueritpuetücur dns uolueritcumipfecrcauetit.par.i.tra.ii.epi.xv. X

Immaculatos in uia:de quibus pfalmifta ait;qui ede dica tur.par.iii.tra.xvii.epi.xxix.

Inuitandum quid unicuic^ (it etiam inquocuc^ (latu po fitusfueritdemonftratur.par.iii.tra.ix.epi.jg. OP Imperitus amp;nbsp;fi fermone:non tarnen feientia; non pauluj ex humilita te:fed confdentie uetitate dixide demódra tur.par.ii.tra.ii.epi.xvii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R

Imperatiuusmodusinfaipturafacra; utplurimum pro optatiuo ponitur.pat.ii.tra.iii.epi.xlv. S Incendium illad ubi fit: cui deus in feripturis comparai Nam in pluribuslocis igni Si ardori afTimilatur.part. ii.trada.i.epi.iii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Y

Indorum gvmnofophillecuiufmodi cötinenticfint.par. i.tra.ii.epillo.vi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Y

Indi.pardi.mcdi cum propriisfiliabusat^ neptibus con cuberefolent.par.i.tra.ii.epi.vi. Y fiifantes non baptizati cur penam aliquam fulli néant cu nihilpcccaucrint:necuiaeturcp abadam reatumali; quem conttahercpoffint:cu3 deus fingulas animas ex nouocrcet.par.ü.trad.ii.aîpi.}9. N.O.P.Q^ Infetnum deus dedru durus qualiter dœmones m urm u iauerint:amp;conciliuminierint.par.ii.ttada.iii.æpi(lo^ la .liiii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C

Infcrnus dici poted quiequid i nter fratres feparat.par.iii. tra.ix.epi.xli.capi.xxx. pertotum.

Infatuatus qualiter omnis homo dicatur ab fcientia.par. iii.tra.i.epi.iiii.

Ingenia liberaliter eduocatafadlius uerecûdiaÇmetus fuperat.par.iii.tra.ix.epi.xli.capi.xx. in me.

Iniqui amp;nbsp;peccatores comburctur fimul; amp;nbsp;qui relinquöt deum confumabuntunprout Efayasait de quibus in tclligatur.par.i.tra.ii.epi.xv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R

Inimicusqualitecdiligehdusell:amp; quisnodetdicat iiugt;

mîctjspar.ii.tra.iiî.homc.îîî.epî.xU^ï. F

Iniuriam non qui patitunfedqa» facit miferdicitonpar» iii.tra.ix.cpi.xii.capi.xxiii.circaprin.

fnnocens uereqtiisdicatur U in quoperfeftainnocentîâ cognofcatur.pat.iii.tra.v-cpi.xxii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C

Interprctatioillipuetbialmaucluthebra'iAhaln.' dicfit par.i.trafta.ii.epifto.v.capi.xviii.inprincipiû.

Interpretarionesfandihieronymi nonrefntandasîcxem plis:amp; auftoritatefgt;bat.par.i.tra,iii.epi.xxxix.ß in fi ne

Intelligentia fctipturapi trip’.cx cft panii.tra.ii.epi.xvi.M. fntcrpretationû qnod genusfit optimûamp;utiliflimûpar.^

ii.tra.vi.cpi Ixxi.per totum.

rnterpretari nonfempconuenitdenerboad uerbûifed qj fenfus potior ur is fumcdus eft.p.ii.tra vi.epi.Ixxi* M*

Interitus undc dicatur; feu unde uocabulum iftudexor^ futti fit.par.iii.trada.viii.epi.xxxvi.

Fnuidia non caret:qui foli dco placcrccupit.pat.iii.trad. ix.qji.xli.capt .xx.poft me.

rnuifîbilem effe deum incorporcum immenfum incircö' fcriptum,pbatur.par.i.tra.i.æpi.i.

Inuifibilerh eiïe deum patrc:necab i^ofiliouideri poflfe.

Origencspofuir.par.i.rra.ii.æpi.xviii.

Inuifibilissimpaflibilis amp;c.deus quando èi qualiter âic^ tur.par.i.tra.iii.æpi.xli.

lobânestcurcæteris apoftolis a domino plus diledus fue^ rit.par.i.trafta.ii.îEpi.v.

Iohannes ræteros apoftolos prccellit:qoîa apoftolusreuâ/. geli(la:prophetafuit:amp; uirgo.par.i«Traâa.ii«æpiftoIa quinta»

Iohannes eut ad predicandum defertumelegerit: Ê£ non potius locum ubi multitudo conflueret homind4pat« ii.trada.i.æpifto.vii,

Iohannes curdifdpulosadiefum miferitniteumîntetro garenc.Tu esqui uenturusesan aliu; expeAamus câ tarnen ipfe prius eum digito demoniïrauerit.parte«ii« trada.ii.æpifto.xvii* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O

Iohannes apoftolus in f ua aqjiHola fcrîbens puerîspâtri# bus iuuenibusnon fecundum corpus fed fecundu anî mamintelligendumeffedeclaratur.par.ii.traft.iii.æpl fto^xlvi* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

Iohannis apoftoli amp;euangeliftaîconucrfatîoamp;ob quaj. caufamcuangeliumfuumfcripferit;cu5omnibusufgt; lt;5 ad foelicem eius dormitationem dedarantur.panii«, trafta.vi.£epifto.lxvii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

lohâncsapoftolus in aephefi confti tutus iâ fen»; cum ab hominibusuifitareturnilaliudadmonebat nifï utfe inuiccmdiligerent.fedcurhocfeccritdedaratut .parte , iii.tracla.ix.epi.xli.capi.xxix.inmc.

lonam paffionenixpi pfiguraffemultis^baturratóibui p.ii.traâ:a.iü.Æpifto,liiii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F

lofeph cum fufeiperet fratres fuos in ægypto nô line my ƒ fterioeisinmeridieconuiuiumfecitatcp curco têpoi» re adorauerintamp;non porius mane fiue uelpcre.pât.ii» trafta.iii.homel.ii.epi.xlyî.

lofeph uirgineni fuifle ^batur.p.i.tra.ii.epi.ix* N lofephushiftoriographus quisfucriteîuflt;ÿgefhicumli| isferipturis dedarantur.p.ii.ttafta.vi.æpi.lxvii* N

lob de lbirpeefau:elTe.par.ii.traftâ.î.cp i.vi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O

itafei dcustqualitcr intelligat.p.i.ttafta.i.æpîllo.i. B Ira quæqualifue fit:de q iacobusapolbofsait Ira uiti ia

(Hciâ dei nô operatpac.i«Traâa«ii.æpillo.xyi4 B

-ocr page 28-

ïrafd amp;nbsp;nó pcccarcf Geut faI.dolt;xt)qaaUtct debeamüs*pé üi.Trac.i.3epi.iiii.p to.

Ifaac .'chrifti ecclcriamprengurat*par.ï.ttac.ii.^ifto4.L ludæi amp;nbsp;æthnid :itetn Terui amp;nbsp;libericomparationem cue apoæolus fecerit de uirginitate atqs nuptüs:difpu; tans.p.t.Trac.ii.æpiftoJ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A.

Ifaac ty pum dei patris gerit.parte.ii.traft.i .arpiftola.ii.O

Ifaaccurercoredeceptus.'cuinoluitbencdixetit.p.ii.traâ'. î.æpiG.ii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N

Ifaac perpulchra TcripGt qux annatnecantiir.pane.ii'*ttalt; vi.æpifto.lxvii.Vv

ludæoru; tria ec gna feu dogmata .‘Pharifæos Taduexos effxos declaraturt quo^ Ultimi mitis laudibus efTerû^ tur.p.i.trac.ii.£iroift.vi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Y

ludæi nonnuUi refurreftioncm carnis aeduntle d nontt ne uitiis ÔC, concupifcentiis.p,i,trac.ii.æpi.xxxv.G

ludæi $ uariiamp; difeordes Tintin i nterpretatione uifionis £Taiæ:at($ qdunuTqT£5aflcrat,p.ii.tra.i.æpi.iii. ß ludæiob quodTadnustneruerintep iraderelifti Tintât^ diTpetTi.p.ii.traft,i.æpi.x.in.finc

ludæi libros habentamp; pelles aîalium mortaorum:nos au tem Tptn in cispoffïdemus,p.ii.trac.i.atpi.45.I

Qui irtidetinopc ad iracundiam 4gt;uocat eum qui fedt il lum.didunii Salomoeexponit ôi quihuiufmodi in ops Tic dedarat.par.iii.trac.xii.epi.lxiii. C.

Iudæ:cur deus loculos commiTerit: cu3 Tdret cum effe Tu rem.p.i.trac.ii.æpifto.xvii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D

ludefratris iacobi apoftoli feripta amp;nbsp;conuctfatio déclarât tur.pji.trac.vi.æpi.lxvii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D

ludas nonnulla Tuper Danielem compoTuit«pat.ii. tra A* vi æpifto.lxvii.Ff

ludidi extremi dies uenturus fore : amp;nbsp;quæ de co (cribunf uera effe ex præteritis manifeftiffime probatur.par. iü. Trac.ix.æpi.xli.Gapi .xxiiii.

ludicarcapud noTmetipos qualiter dicamurßcutiaco* ainMoniudicateapud uoTmetipos : amp;nbsp;fafti cftisiudi# ces iniquarum cogitationum .pte.ii.traAat.ii. æpifto. xxxviii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S.

ludicare legem quis dicatur :S icut iacobns apöftolus rc^ fert:Qui iudicatlcgem noneftfaftor Icgis.patte.i.tra^ fta ii.æpifto.xvi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E

lugum dd Tuaueeiïe Si onusleue:qualitecintelligendu5 fit.p.i.trac,ii.æpifto.xvi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E

lultus aiïricâus qTcripTerit déclarât, p.ii.t.vi .epiil.lxvii.Lt

Iulius ronianæ urbis eps queTcripTerit uide.p.ii .traâ.vi. æpifto.lxxvii. R

Iutarecleridsomninononlicet$uis Teexeufando xßm i urafle dicânde quo uide Par.iii .Traft,i.æpi fto.ii ♦ luftificariinconfpeftu deinonomnemuiuentem poflê prout pfal.didt:qualiter intelligendum (ir.p.i.traa.ii. æpift.xiii.R

luGidahominisTummaquædici mereatur.p.i .Trafta. ii.æpifto.xv.F

îuftificatâ effe Sodomam a Hicrufalcm qualiterdicatur cum conileteam nonfuiffeiuftam.pte.i,Traftatu.ii. æpifto.xv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K

luîlus effe uel fuiffelicet Tanfta Tcripturadicat pintes atta men fi ne omni peccato eos fuiffe uel effe negatur. atep tationibus amp;nbsp;auftoritatibus ollenditur.pte.i.traa.iû æpifto.xvi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C

luftiquidam Tunt(ut EcdeTialtes ait ) A d quos peruenit opûs quafi impiorurmEt Tunt impii ad quos petuc^ nitquafiopusiufiotujamp;quihuiuTmodiTint.pj.tra* ii.arpiffo.xvi4

luff us uix Taluabitutiqualitcr intelligendum fit.p.i.trac« i.æpiffo.xvi.

In lege ratio non queritut Ted auâoritas.p.î,trafta,ii.æpi ffola.xyi.

luff i tybetienfis uita Si obitus declarantur. p.ii. traftatn vi.æpifto.lxvii.

luff us non eff in terra qui fadat bonum:amp; non peccet:ngt; cutin librisRegumdidc ex quo uitioproueniac.p,ii« traft.ii.æpiftèXxxviii.P.infi,

IncôTpeftu tuo noniuffificabif oisuiucT^utinpfal.dicl turqualiterintelligendûTit.p.ii.traft.ii.æpi.xv* Z luffidæ diffinitiocum particularumdeclatatione. p.iii * Trac.ix.æpi.xli.Cap.z8.per to.

luffi in côTpeftu dei effe qui dicantut«p,iii.Ttaft.xiii.æpi fto.lxxiiii.

Tufficia in deuj qualiter cadat:amp; qua rône ipa iuffida ue racffcintelligat.p.iii.Traft.i.æpi.iii. S luffidæ noie oim uittutum Tpedes intelliguntur. par.iii.

Traft,v,æpi.xviii.

Iuffida quantos Taluaucriftat^ quiiypumciusgeftatint p,iii.Traft.v.æpi.xviii.

In iufficiæ câ oês idem debemus cuiufeunt^ ffatus f uengt; mus,p.iii.Traft.v.æpi.xviii.

Iuffida amp;nbsp;uirginitas:obTeruatioetiam$tûadpceptad2 nerfa Tintdedaraf.p.iii.Tra.v.æpi.xviü,

Iuffida Tc(f m theologos quid effe dicatiqualitcruc diffî/ niatur.p.iii.Tra.v.æpi.xv.

luffidæ maximam ptem implenit:qui nuUi nocuit.p.iiû

Tra.v,æpi.xxii.

luffinus licet phûs Tecularis Tuent : multa tô pro fide Teri/ pTinqueannumeranf.p.ii.traft.vi.aîpift,lxvii. z

luuencus hiTpanus pfby ter quibus fioruerit temporibus p.ii.ttaft.vi,æpift.lxvii.Nn

Incipient! um a Ira L

Aborreligiofis utleuisfîatquîdcogitare amp;nbsp;p/ fumcredebcant.p,iii.Tra.v.atpi,xviii. L

Laborâdum Temperaliquid effefortiffimis.p batut turn cxêpiis tu rationibus.p.iii.Traft.

ix.æpi.xxxix.

Laboraremonachi taminconnentu $ctcmo conftiturf quiddebeant poff eorum orationemabidem amp;nbsp;æpiff. xli.Cap.xviii.pertotum

Labia in deo effe quafrintelligendum fit par.i.tra«i ,æpi^ ffo.i.

Lacettos Virides comcdûtafri.pat.i.trac.iî.^iff.vi.Q .

Lac quale TinDequoapFs’didt: Quispafdtgregem delaftedusnonfumit amp;c.par.iii. Trafta, iiii, æpifto^ la.xii.

Lais Corinthia miræ pulcbritudinis cum conarcT eu De mofthenc philoTopho concubere at^ pci um ut ei con Tentiret poftulaffet nil ab eo audirc meruit: nifi non tanti fe foreempturum poeniterepp, iii,Trafta,xy .æpl Ixxix.r.infi.

Lamina aureaquam pontifex pottabat quidtepfenteri par.ii.trac.i.æpi.ü. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F.

Lana Te tegete quid Tit : S icut in Ezechie.de TalTispaff o / ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cibus

-ocr page 29-

, ribus fe amp;nbsp;non ones pafccntibusdidtnr.partc.îiî.tract. iiîi.æpi.xü» X

Lapides duo;q î fuphumerali ponunt âtiftitis S maradus ic5 amp;onichynusquidfignificdt pardi.trac.i.æpi.ii» E

Lapidesduodedni qannumeranturinuefte facerdotali zodiacicirculûrepfentant.p.ii.tracta.i.æpi.ii. E

Lapidemeflechriftum qucm reprobauerunt edificantes ^baturpanii.tracta.iii.xpi.xliii. I

Latrononus m'r etudit?:amp;in metrico ope uetcribus côpa;» tandus treueriscefuspar.ii.tra.Vi.æpi.lxvii. Pp

Laualïe moyfen Aaron amp;nbsp;filios eins quid repraefentauc; ritpar«ii.tracutu.i«æpi.xi. Q

Lazarus ubi pofitreffet cur dns (^uerit«qn locu fepukugt; rcignoraret:qeûobi(repdixerat.p»ii.tra.i«£Epi.vii« A

Laudetqualiter amp;nbsp;in quo San. Hiero. Origenem parte i.ttactatu.ii.æpi.xxxii» Q?

Laudarealiqueni ubi bene amp;nbsp;uituperarc:ubi male no in if côuenienseft.par.i.tra.ii.æpi.xxxü« Q_ in me.

Exlatcrexpi:curfacramétafiuxerint:amp; nó ex alio aliquo mcmbro.par.i.trac.iii.æpi.xlû T

Leaorum ordo q tertio in ecdefia habet gradu.-qd prietatisinfccontineat.par.ii.tra.iiii.æpi.xi. I

Delectionediuinaaliquainrerunturparte.iii,tractat4X. æpiftola.xli*capi«xv

Lcctiinquofponfuscum fponfa recumbit îterterptatio parte.ii.ttac.v,æpi.xlv» G

Lex uetuscx quo uel 4?ptet qd dicatur obfcura. par.ii.tra ctatu.i.æpi.vü. T

Legem aliam paulus apollolusqualiter uideritin mems) bris fuisrepugndtem legi mctisfue .p.i.tractacu.ii.æpi ftola.xyi. A

Legem cum nullus poffit totaliter implerc quare in pfal modicatur beatiimmaculatiinuia:quiambulant in legcdni.par.i.tracta.ii.aepi.xvii. H

Legis genera quotin faipturis eflé memorêturparte.ii. ttacta4i.æpiftola«xvii. L

Legi fubelTeqdfit.Sicut apodolusad galathasdidt:Si ^ûducimur:nôadhuceftisfublegep,ii.tr.ii.epi»57.X

Lexnaturalisife Sc ue«amp;no.tedegccôpræhcdit.parte.iii« tra,xv.æpi,lxxxv. P

Lex quædâ unicuic^ hoi a natura inferitur ut inter bonu; malumdifcerncrefdat.pariiii.trafta.v»aepi.xviii» T

Legem fanftamutcuftodiamus a natura nobis infertu efleualidilTimisdemonftrat.argumentis amp;nbsp;exemplis: pat.iii.tra.v,^i.xviii. T.V.X»

Leguminapanis amp;nbsp;aqua:ad nature fuftentationem fuffi ceteoftenditunamp;alüdbinon nifiinlupfluum a telij? giofis {umi«par.iii.trac.ix,æpi*xxxviii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

Lettda animi (xpc dolores cotporis mitigat.part.iii,trac, ix.epi.xli.cap.xxii.in me*

Legcda qn amp;nbsp;qualiter religiofi fit fanfta fcriptura :quiO ue modus in leôioneferuandus (inpar.iii.tradatudx« a:pi.xli.cap.xv,circa fi*

Leptofusfymon illenôfuiuqdnm hofpitiofufcepit.-fed prius Leptofus fuerat par4i»trac.i,æpi.viii, D

Lepratum genera diuerfa:at^carumcxpofitio par.ii.tra# ctatu.i.æpi.xiiii. C

Lepraminparietibusdomus:autinftamîe uel in ceteris

gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rebasindatisquidfignificet.part.ii.tra.i.æpi.xiiij. F

Lcuâ fpôfi habere fub capite fpôle;qd fi t:a tcç qd leua ƒ qd dexteiaxpiefleitellig^t.pardi*t[aqiiitæpi»xlv. N

Liafynagogetypôtencrej)batpar.î.trac.îî.aepî.v.

Lia amp;nbsp;rachel fy nagogâ Si ccdefiâ nobisrepfentare dcdarâ turpar.iii.trac.vii.£Epi.xxvi. G

Liberi arbiirii:difpuratioponit par*i.tra.ii.æpi.xiii.ptotû

Liberum arbitrium qualiter in hominis poteftateefle di^ caturpar.i.trac.ii.æpi.xni. V

Liberi arbitrii poteftatci^bonù Si malufcilicetfadcdilcuc deus nobis cribuetitpar.iii4rac. v.aepi.xviii. S

Liber ab uxore cur nô quærere dcbeat implications^ ecô ucrfo:amp; apodolus qualiter ibidê itelligendus fit, parte iii.tra.viii.æpi.xxxv. R

Liberû arbittiûhoisppulchredeclarat:cum iffoduftione parabolae de duobus filiis frugi Si luxuriofo parte dii* traâ:atu.xv.a;pi.lxxxi, F

Quisproprie dicatuclibereffeparte.iii.traftatu.xv. æpi/^ dola.Ixxxii. L

Liber q in apocalypfi intus Si foris fcriptusfuiffe dedara tur par.ii.trafta.i,£epi.vii. ß

Liberumarbitrium nonfufficitadfaluandampar.ii.tra ftatu.iii.æpidola.iiii, P in fine,

Liberinus ex bono prindpio in malum delapfus eft fine} parre.ii.traftatu.vi.aepi.lxvii. Pp

Ligno filue:qbusfponfafpôfumincan.côparat declaraf par.ii.crad;atu.iii.homelia.iii.æpi.xlvii. A

Libidinis tctamenta inter oia alia uitia minus praecaueri poffunt.par.iü.tradatu .v.acpi.xvi. P

Libidi nis ,ppria ponunt par.iii.traftatu.ix.xpid4tli .cap, iiii.drcafinem.

Libidinem nihil adeoindtatficutindigedusdbus patte iii.traftatu.ix.æpi.xli.cap.xii,

Libri canonici :qui ecclefiadid:qui apoctiphi nominë turpar.i.trac.in.æpi.xli, SiSi

Libri fæcularê rcdolctes fapiétiâ cû in manus religioforu j puenerint:qd de eis fumereqdue uitaredebeant habet parte.iii.tracr.ix.apido,xli,cap.xv.!nme.

Librorum nomine uirginitatcdefignarimulris^bafexë plispar.ii.tra.iii.æpi.xli. N

Lilioconualium fponfuscurfeipm compauetitparte.ii. traâatu,iii.homelia.iii.æpi.xlvii. X

Lingua dni qd nobisrepfentetp.i.ttacta.i.aepi.i. C

Liniamentacorporisindeoedequaliterjntelligdturpar* i.traftatu.i.æpi.i. ß

Litteræhebraice.f.quæinnonnullispfalmis.în ^uer.falo monis.inlamentationibushiere.ponunt qd ^prieta^ tis habeantpar.ii.tra.iii.æpi.lxyi* M

Linguà qliter refrenaredcamusnepeccet:amp; quâta mala lingua ne$ opeturpar.iii,tra.v.aepi,xv. F

Locuomncdeûiplerepbatur.par.i.tra.i.aepi.i.inff.'

Loculoscur dnsiudecommiferitcumfcireteû pecun cupidum.par,ii,tra.iii.home.iiii.æpi.xlvii. f

Longitudo latitudo amp;^fundûindefcriptioneaudsim ueniunturp,i.traâ:a.iii.æpi.xli. Nn

Loqui deum qualiter intelligendumfitpar,i.traflatu.î. æpidola.i. E

Loqui curdnsmoyfitamp;aaroninodiotabetnaculi femp uolueritpar.ii.trafta.i.æpi.iii. A

Loquaces:amp; fi nôeruditi a populo côi diligî.eruditosuc rofepeineoriim cellulislatitareunde ^ueniatp.iii.tra ftatu.ix.æpi.xli.cap.xx.infine.

Luciferiana herefis dedaratur attj reprobatur.pte.i.trafta tu,ii.æpidola,xii.pet totum.

b ii

-ocr page 30-

tücemèfeptcm quaeîntabernacüloerantquîd fignifica uerintpatte.ii.traftatu.i..æpiftola.ii. Z

Luceeuangeliftegendogia uitacum fuisfcripturisdecla tantur parte.ii .traftatu.vi .æpiftola.lxyii. G

Lucius anneusobqcf meruerit in catbalogo fanflorum ponixiuf^ uita pulchre dedarat p-ii.tr.vi.æpi.lxvii.M

Lucianus üira deo difertus:uteius excplaria ufqî nûc luj» cianaappellentur*Quæaûtilla fuerintlatius habetur parte.ii.traftatu.vi.æpiftola.lxvii. Mm

Lucifer Caralitanusepifcopusaliquanotatudigna fcri^ pfit.'parte.ii.traftatu.vi.æpiftola.lxvii. Oo

Lucius partisartiane cpi(copus:quo claruit tempore pat^ te.ii.traftatu. æpiftola.lxvii. Pp

Luftari cûdyabolo uolcns qliter fe ppatare Si qualiteraO fumerearma dcbcatpar.iii.trafta.xv.aepi.xxxv. Q_ Lugendipofteorumobitu qui fint amp;quibus fit gaudc^ dum part.iii.tradatUiXv.æpifto .Ixxx v. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E

Lumendeu5 effe non fine magna ratione didtur Jtem lt;ç apoftolisdicinVoseftislux mundi:difïerentialitcr di? ftumcffemonftraturparte.i.tradatu.ii.æpift.xvi. G

Lumen uerumChriftus ob quam caufam effe dicatur: partc.ii.iraftatu.iii.homelia.ii.æpiftola.xlvi. O

Lunccrefccntie:amp;dccrcfccntie ratio poniturcum diuerfa rumtationumopinionepar.iii.tra.xv.æpi.lxxx. O

Luxurianflisremediismeliscurari pt:qi fuga:qd’pulchct rimisdemôftratrônibusp.iii.tfa.xv.îEpi.xxxv. R

Luxuriâ peius effe ceteris peccatis rônibp ppulchris demô fttaturpar.ii.tra.iûæpi.xx. E infine.

Luxuria) uitare ultra naturam quodammodo effe deda raturpar.iii.trafta.ViSpi.xv. A

Luxuria ptseceteri socs holes illaqat amp;nbsp;iôrompheadyabo li nominaturpar.iii.trac.xv.æpi.lxxxv« Ql-

Luxuriaîter oîa pftâ fola deû ad iracudiâ ^juocauitnta ut k fehoiemcôdidiffeaffercretpar.iii.tra.xv.æpi.8y. Q.

Indpientiumalittera M.

S'--Acrobi? ocFtus^ut fett ) donatianofc ^us aliq

Z ! fcripfitparte.ii.traâa.vi.îEpiftola.lxvii. Rr Machariusmonachusægyptiusfignis Si mi?

jjtaculisdaruitp.ii,tra,vi.æpiftola.lxvii. Ss

Machillus epi fcopus de pafcha clegâtem fedt traftatum. parte.iii.traftatu.yi.æpiftolajxviii Ff

Magotûtriaeffetgeneraapudperfas.xorûij natura mo? refcg declaranturpar-i.trafta.ii.æpi.vi. Y

Malchiô âtiochene ecdefiae pfbyter difertiffïme fide di fputauit nônïlaopufcEa eipânuerât p.ii.tr.vi.ep.ôy.Ll

Malaq fuerint qualiterue accipiant:q lazarus in uita fua tecepiffe dr;cü potius uideanf bona did:quia p ipa me tuitpmiaæterna par.ii.tra.iii.æpi.xl. P

Malum uitare ad côpletionc legis nôfuffidtfed oportet utbonumfaciamus.paniii.tra.v.æpi.xy. D

Malamalis reddere amp;nbsp;cû iurâtib^iurarexxêplodni qïtcr? dû iuraffelegit:amp; mala puerfisreddidiffean liceat pat te.iii.traaatu.ix.Tpifto.xli.cap.xxi.in principio.

Malapntiafpemeffecertàfuturoftbonop: môftrat parte

iii.traftatu.xii.æpifto.lxi.pertotum»

Manfionum in archa Noe dinerfitas:qd præfigurauerit: parte.i.ttaftatu.ii.æpilïola.v. K

Mâfiôes.xlii.filiop; ifrael.ânumerâtur.atcjadfenfum mi

ihcuminterptantpar.ii.tra.i.æpi.xiii-pertücum.

Manns dei quid fignificctîquîdnc peream intdligatur» par.i.traftatu.i.æpifto.i. C

Mandata dei contcnere Qgt; pernitiofum fit:amp; qui ca fper^ neredicantur.par.iii.tra.v.æpi.xxx. B

Mandatorum duo genera effe declarantur parte.iii.ttafti

v.æpiftola.xxii, C

Manicheusdicebatfeamp;fuosetiam fi uellent non poffe peccareparteii.traftatu.ii,£Epiftola.xiii. S

Maria i nuenta eft in utero hns priuf$ côuenirent prout

euàge.pôinqliterintelligcdû fic.p.i.tra.ii.æpi.ix» A

Maria in utero concipere non fine myfterio ab Efaia pto phetatumeft.par.iii.ttaftatu.i.æpiftola.i. I

Maria magdalena una fabbati uefpete dnm refurgctc eu mderit:qliterlohâneseâ maneiuxtafepulchrum reffe?

ratflerepartc.ii,traftatu.ii,æpiftola.vi, I

Maria magdalene qûo audierit a dno noli metâgete nô? dum em afeedi ad patrcicû tn matthænsrefferat mulie tes ad dni pedes corruiffe:par.ii.tract.ii.æpift.xxxi, M

Mariam aliâ fuiffe q pedes domini lauerit : aliâ quae un? guentum fup caput dni f uderit nô fine myfterio ab ali quibus diftum fit patte.ii.traftatu,iii.æpi.xlv. T

Maria magdalena fponfe in canticiscomparatur pacte,if» traftatu.iii,homelia,ii.æpifto,xlvi. N

Maria mater domini quid poft eius afcenfionem egerit par.ii.tradatu,iii.æpiftola.ly, K

Mariae priuilegium quid fit quo omnes fandos amp;nbsp;fan?

flas praecellerediciturpar.ii.tra.iii.æpiftola,Iv. O

M aria qua ntis ex amore doloribus cr u ciabatur:poft chri fti afcenfionem declaratur parte,ii.traâatu.iii.æpifto? la.ly. Y

Mariam plus $ martyrem fuiffe attjeaeteros fandos p? cdliffemonfttatur. Ibidem. Z

Marantha didio hebraica interprætatur parte.ii. tradatu v.aepiftola.bdii. P

Marcelleuiduirasmagnisptoferturlaudibuspattc.iii.tra datu.vii.æpiftol.xxyii.pertotum.

M arcellus epifeopus contra Arrianos fcripfitiquæ una eu cæteris fuisdiftis annumerantur parte.ii. tradatu .vi. æpiftola.lxvii. Nn

Marcuseuangelifta.Euangelium fuum ex Petri uerbis habuittotacpeiusconuerfatiodeclaratur Si uita parte ii.tradaru.vi.æpiftola.lxvii. H

Marcianus ßarcilone urbis epifeopus diuerfa fcripfit o? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।

pufculapartc.ii.tradat.vi.aepi.lxyii, Oo

Martyriûduplexecdeclaratp.iii.trad.xv.æpi.lxxxv. B

Maffagcte parèrescognatos eorûicû adfenedutej puene rintiugulant.-atfjcomedûtpar.i.rra.ii.aepi.vi. R

Mathufalem cum.xiiii.annispoftdiluuium uixiffe feri? baturtcur cum Noe arcam ingreffus fit parte .ii. trada.

i.aepiftola.ii. 1

Materfponfae Si eiusfilii qui effe dicantur:dequibus ip? fedicitFiliimatris meaedimicaueruntin mepane.iî. tradatu.iii.Homelia.ii.aepiftoIa.xIvi. G

Matthæi apoftoli uira amp;nbsp;obitus dcclaranturparte.ii.tra?

datu.vi.æpiftola.lxvii C

Matutinû tpsoptimûadftudcdû:orâdu:amp; ad cetera bo na exercenda effe pbatur par.iii.tra.v.æpi*xviii. H

Matronetrecenteob obferuationcmcaftitatis fe necaruc parte.iii.trafltatu.yii.îepifto.xxvi. E

Maximusquotemporeclaruerit:atlt;5ciusfcriptadedard rurparte.ü.ccadani.vi.aepitlxvii» Ff

Maxinjus

-ocr page 31-

Maximus tauren.eps quae fcripfit dcclarantur pte.îî.traG vi.æptftojxvii» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xx

Meditationoâurna: meliot diuturnaeiïe monihatut par.iii.traftaâx.epi.xL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M

Medici amp;nbsp;infirmi ppulchre ponif dyalogus: ubi hoiem à deoper flagellacurari monfttat: Si melius effefuperne difcipline humiliari:^ cum mudo damnari Slt;c.falutis humae uriliffima traâanspte.ii.tra*xii.cpi.lxii. p totu.

Nunqdnóeft medicus in galaad:autrefina no eftillic: fi cut fipheta teftat.'ppulchre exponit ;atlt;$ qd galaad:qd ue refina fignificet declarat pte,iii.tra.xiiii.epi.lxxvi.X

Meldiifedech quis fuerit Si quomodo typum facerdotii teneat.p.iittraft.i.æpiftiV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N

M elchifedech ordo q ualis fuerit:de quo in pfahdidt .T u es facerdos in æternum fecundum ordinem melchife; dech.pdi^traftu.æpi.vi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O

Meldiifedech filium fuifle SemHebræi tradut.pdi.trad. i.æpivL

Mellito epus quo tempore claruerit eiufcj fcripta annu^ merantunp.ii.traft yi.æpidxyii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aa

Membra ficut corpori afetibuntur ita amp;nbsp;aia membra amp;li niamentacorporaliahaberedicitur,par.ii,traciii« aepi«; fto,4ö»

Membra corporalia deum habere qualitet itelligi dj.par i.tracj.epifto.i»

Menfuram nullam in deo efle quidam fanftuj hierony^ mû dixiffealTetebätifed minora deu requiri afferebat: aqiiibusfepukhredefenditpte.i.tra*iii,epi.35».infinc*

Merita diuerfa effejpbant pte,i»tra«ii.epi.xv,

Merita omnium efleequalia iouinianusaiïeruitptea.tra aa.ii*epiftola.v«

Mentiri aliqn uttu fit uiti boni pte.ii.tra4i»epi.xxvii.Q[; Mendatiuofficiofum quid fitptc.ii*tra.ii*epi.xxxvii. Y. Meretrices Si adulteræ typutenere fynagogæ amp;ecdefiæ nôinconueniens eftpte.ii.tra4Æpi.viii» G

Méridies in feriptura qd fignificet Si quare ab fpôfa que raturubi fpôfuscubatin meridie:amp; non potius uefpe uelmanepte.ii.tra.iii.epi.xlv» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A

Loeû in quo fpófus inmeridie hîtet: cur fpôfa ab fpófo re quiratpte.ii»tra4ii.home.ii.epi.xlvi* O.P*Q_^.

MeridieinferipturamFtarepfentat: mEtacghonorificain mcridiereferuntfaaapte.ii*tra.iii.home.ii*æpi.xlvi.P Meridies in fcripturafacra quid repfentet amp;nbsp;in qua orbis ptemeridialisplagaeffedicatpte.iii.tra.iiii.epi.xii.R* Mercatores feculi quata pro xpo facere:amp; fuftinere debeà mus ollenditpte.iii.tra.ix.epiilo.59. V

Methodius amp;fi felidmartyriocoronatus fuerit.'infuper ctiam^plurafide dignardiquit exemplariaparte.ii. trafta.vi.epi.lxvii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nn

Militia celi non folum aftra fiue fol Si luna appellantur .* fedamp;angcli:amp;fahdipte.ii,tra.ii.epi.xvii. T

Milesxpi qui elfe cupit ï qualiter ei militate debeatpartc iii.tra.viii.epi. jy.per totum.

Ex militia feculionditur Si ^baturdeo anemilitandu3. pte.iii.tra.viii.epi.3f.O,amp;epi.xli.capi.xix.inme.

Milleannosprounadiecomputariinfacra fcriptura ut plurimumfolentptc tra.iii.æpi.xl. H

Milciades cum multa fctipferitietia quo tempore flotue; ritannumcratpte.ii.tra.vi.æpi.lxvii. Ff

M inidi fœlicis feri pta annûerant pte.ii,tr3.yi.cpî.67. K fe Mynamp; men apud hebtieos qd fignificentpte,iî,ttaftatu

îii.aîpi*xlvîiî.pcr tofum»

Myrrhaeleftaamp; nôfimplidter mytrha eut ad crifmatls oleufumi pdpiebaf pte,ii.tra*iii.home«i.£epift. Jdvi.C

Myrrha.Staden Caffîaîamp; aloeiinquibus différât quod (5 generis unûquodcç fitpte.ii.tra»iii.£Epi.xIy. X

Mirmicoleen ab ante leo : retro formica ex duabus hâfdt ferisamp;c.eius,ppriauidcpte.iii.tra.viii.epî.3Zi I

Mïa non contrariât iudiciomeij iuffida fine mîa effe dc^ betpte.ii.tra.ii.æpifto.îS» , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T

Modellus quo tpe claruerit Si quid feripfetit ppulchtc df citurpte.ii.tra.,vi.epifto.lxvii» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßb

Modum etiâ in bonis rebus quicquidexcefferitùîtupera blleeffe^jbat.par.iii.tra.v.cpiftola.xviiù H

Moyfi fepulchrû ufij in hodiernu diej ignorâtutî fed qd millerf i habeat déclarât pte.i.tra.ii.epi.y. in fine.

Moyfesqualiter uideritdnmfacieadfaciem par.i.traci ii.epi.xyii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D

Moyfes dicendo dneimîtte quem mifluruscs: amp;præcot dnemon fum dignust^juide aliuj quem mittas. Vtru melius egerit $ Efaias.-qui nondu eledus ultro fc îttt rum offerebat dicendo.Ecce ego mitto meamp;c.parte.ii. trafta.vi.æpiffo.iii, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G

Monogamia $ fandafitoftcnditurpte.i.tra.îi.epî.v,Hi’

Monogamiâ yfaac : Si rebecca pfigurauerunt nobis par. iii.tra.vii.cpi.xxv.

Monathi captiui uita eu mîraculi humanâexcedetisFra^ gilitatcnarrati5e:ponitptc.iii.tra.ix.epi.xliii.pertotu$

Monachusperfeduseflein patria fuanon poteilpte. iiii trada.viii.epi.xviiî.

Monachis in urbibus habitare perîculofum eft patte, iü» trada. vii i .eplft0.50.in fine.

Monachi in urbibus habitantes amp;nbsp;fi maiotîs meritî (inti attamen $ periculofum fit:amp; dto negledum declatâ tur pte.iii.trada.viii.epift0.3Z.

Monachusquidâ.xxx.annisordeaccopane:amp;Iutulentâ aquauixitpte.iii.tra.viii.epi.37.

Monachusalrerindfterna inclufus.‘quîncgtantu3 câtîcis omni die fuftentabatur.'ibidem infine.

Monachusexcplum bonû oïbuspberc cupics i qd faccrcî qdueuitaredcatdedaratpte.iii,tra.ix.epi.39 Q_

Monachos uetus teftm habuit:filiosfc3 jjphetarû.'ibidc.

Monacho qd tucius fit :fohi an eu aliis cohabitare .p Jif. trad.ix.æpi.xxxix,X.amp; Tra.ix.æpi.xli.Cap.x

De monachis ufurariisîemcntes amp;nbsp;uendentesamp; cenfuras comparâtes,aliqua fatis pulchra dicunt. Par.iii.Trad. ix.æpi.xxxix. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'■

Monachorum ægyptîi tria genera declarantut.parte, ifi. Trad.ix.æpi.xli.Capi.iii.per.totum.

Monachi prima uirtusquæeffcdicatur.Par.îii.Tfad.îvï æpi.xli.Cap.xx.circa.fi.

De monachis peruerfisamp; auarîs.Par.üi.Tradatu.xv.æpf» Ixxxv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

Montaniherefis dcclaratiocum teprobarioneeiufdeml parte.i.trac.iii.epi.xlix.per.totum.

Montes anqjfirmarentut amp;figeret terra tu csutpfal.aft Quidam conantur jsbare aias fingfas f uiffe creatas àft $ adâ crearet.Sed ecfalfû ^»bat.p.ii.tta.iii.æpi.xl.D

Montes f uper qbus fponfus falire dicitur qui fint ptc. if. trada.iii.æpi.xlv, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N

Montium noie in fcriptura facra fandos inteUigeredeefa fatur.p.ii.trad,iii(Ho.iii.xôi,47. S

b iff

-ocr page 32-

Montesîn ^bus fponfus ralircdiciF.qni cffc dicantur ptc ii «tia Aa ,iiiH omeTiii .æpifto.xl vii t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S

Montes fyon amp;nbsp;(ynaï duo nobis teilamenta tepræfcn;^ tantâbidem.

Mons umbrofus.'de quo xps uenire diciûquii fit pardii.

traâa.iiii«aepi.xii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S

Montesauii fertilesquepteji.tra v«dcinterptatione no minum hebræoruj.inlirtera.C.circa fi»primecolönc»

Mori in ctuce cur dns nofl er uolueritque deteftabilior £i infamior ceteris oibus Fuit pte,i.tra,iii.æpifto.xli. Nn

Morte xpietetnam mortem delete atçdefttuete di u an 3)phetatumcxtititpte4»trafta4ii.cphxli* Pp

Moritur quis uix pro iufto ♦Sicutpaul? ad ro.tefcrtquo fenfu intelligatorptc.ii.trafta.ii»aîpi.xvii. H

Mors qualiter pet feneftras noftras afeendere dicatur pte ii.ttaftacu.iiùHomc.iii.æpiftola,xlvii* G

Mors amp;nbsp;uitafient différant temporales:ita amp;nbsp;ætrrna dif ïaredicunturpte.iii.trafta.viii.aEpi.xxxvi. Z

M ors duplex, de qua in Apocali. iohan. mentionem fa^ cit quæ effe dicatur:amp; an alia mors ante banc qua ani ma a corpore fegtegatur:inueniatur ptedü.traâa.viii. œpiftola.xxxvi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A

Monui qui lugendi (int:amp; qui non.Par.iii.Traftatu«ix. xpi.xlii.Cap»xxii.in fi.

Mortuos non elle lugendos rationibus ; exemplis amp;nbsp;pei fuafionibusprobatur«partc,iii,Traftatu.xiii.æpiftola Ixv.perto*

Mortui fumuscumchtiffo:amp; refurrcximuscumeo. Si^ eut apoffolusteffatur:qualiter intelligendum (it.Par» iii.Trafta.xv.æpi.lxxx.

Qui pro.xpo mon conténitfe xpianum noïare minime d3.Par4ii.traft.xvÆpi.lxxxv.

Morsq dulcis amp;nbsp;aceeptabilisfit iuffis:qcs terribilis reproe bis. Vbi fupra.

Mulierrelido viro adultero fodomita amp;nbsp;alio p vim acce ptoutrum poffitabfcßpenitentiaeccFierecondliari .p.

ii.ttaaa.ii*epi.xx.

Mulietum iuuamie pluresherefes furrexerunt : que alias uixautnü$furrcxiffêt:amp;ânûetantp.i.tra.ii.epi.xiii.T

Mulietibus facram feripturâ effe exponêdam:at$ inftruê dasj7baturpte.ii«ttaÂa«iii.epi.xli«

M ulieres fepe uiris fprécis a deo elefte fuerc: atcÿ plurima rum gefta gloriole narrantutûbidem.

Mulierisfeptiespcuffæmeceaputamputaffehifforia nac raturpte.iii.trafta.viiiÆpiffo»xxiii.pertotiim.

M ulier uiginti Habens uiros.-accepit uirum uiginti dnas habés uxores:amp; ea mortua:qualistriumphus ortus fit partc.iii.traAa.vii.spifto.xxvit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F

Munda omnia mundislicerequalîter intelligendum fit parJ.trafta.ii.æpifto.vi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M

Mundumfexmilibnsannis effeduraturum :epiftolapc tri aliqui conant ^jbare pte.ii.traAa.iii.cpi.xh I

Mûdanaquecç facilitercôrcni poffunt fi eterna pfidetant Munusprincipalefcientieeftcognofcere trinitatc.ïecûd?

uerocreaturâ.par.ii.trafta.iii.homel.ii.epifto.xlvi. X Muficorûgenera diuerfatatep inftfa : que in ueteri relia# metohabebantamp;nônalloæ que in nouo utimur inter ptatio.-atcçeoft; forma ponif pte.ii.tra.v.epi.lxv. p totu Mufanus quo tempore clarucrit cum fuis feriptis parte

ii,traftafVi*epi(lo.lxvii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßb

MnubilitateshûaneuiteannumetanÛpte.iii,trada.viii.

epîfto»xxx.peftotam.

Indpiendûafta. M

Ares deu m haberequid fignificct parte.î»traft* « i.xpillo.prima. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß

N Nardûnôfinemillcriofpôfusincan.can.prîo in fingFari.fccfo uero in plurali pofuit.parte ii,traAa.iii.home.ii.epi.xlvi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M

Nafd xpm fecundû côem hominum confuetudinej.'pec mulierisfdlicetfecretioraindignûputantesefiîcadb? confutant rônibuspte4.traAa.iii.epi.xli* Mm.Nn.

Natalis domiui dies non in facramentocelebratur ut pa fehaffed rantum in memoria; cp natus fitideo annua tim uariatur amp;c.parte.iii.trafta«xv4æpi.8o. M

Natum exdeopeccarenonpoffeproutiohannesapfs ait qualiter intelligendûïîtparte.i.trafta.ii.cpi.xv. F

Natiuitates duas qualiter in chrillo effe dicamus.patre.ii. traaa.iii.epillola.lv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R

Natiuitatisdni fcrmoponif.pat.ii.tra.iiii.epf.xlix. p totû

Naturae bonû quod effe dicatur amp;nbsp;qd in nobis operetur. par.iii.tra.v.æpi.xviii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S

Naturfr deus hoie; creauiriut lege qua ipe dédit euffodi # retqd’ multis ualidiffïmis ,pbat excplis*Vbi fupra p to.

NeceffitasillaqfiridequaapFsadcorinthiosfcribcsexillt moctn hoc opus bonû effe ppter inllantê neceffitate; ubi de uirginitate amp;nbsp;nuptiisdifpuratp.i^tra.ii.epi.v.Ë Nemo uenitad me:nifi paterqui mifitmetraxeritillum exponiturpte.i.tra.ii.epi.xvii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F

Nemouos fupet uoleus inhumilitateamp;c«utpaulusre/ fert exponitur pte.ii.tra.iii.epi.xvii, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R

Nefdredei quid fit pte.ijrafta.i.epi.i, E

Niceas eu fuis feriptis déclarai pte.ii.tra.vi.cpi.lxviî. Tr» Nigra cû fpôfa dicat effc:qualitet fimul poffit di ci fotmo fa eu nigredo turpitudinisamp; deformitatisfignum effe foleatpar.ii.tra.iii.epi.xlv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X

Nigrâ cur fe fponfa effe dicat ob defpeftu folis:cum ob re ipeftö eiusnigrefeere debuiffet. Nâ $to lôgius fol fue tit tato mîusuritamp; nigrefacit.p,z.tra»5*ho,z.cpi.46 G

Nobilitas que effe dicat quam deus defideret.par.iii. tra. v.epi.xxii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H

Noxinquattuoruigilias diuidif:atlt;p qualitetuita que# fubdiuidaturulteriusprc.ii.traäa.iii.epi.xl. H

NoAis diffinitioxueius bonitatis.*malitiecß declaratione par.iii.tra.ix.epi.j?. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E

Noia decem quibusdeuSapudhebraeosnoiatur ponunf par.ii.tra.iii.cpi.Ixii.pettotum.

Nouatianusquibus fiorueritteporibus unacufuisferi# ptisdeclaraf par.ii tra.ii.epi.lxvii. LI

Nuberemeliuseffe $ uri.'quafr intelligendum fitpatt. ü traAa.ii.epifto.v.

Nubetefidelisaninfideli poffitibidem.

Nubere uirgines tantum indnocur apFsa(reruit.par.iii. traAa.vii.epi.xxvi.

Nubium noie interdu; apF i .-aliquando pphete intelligö turparte.ii.tra.ii.epi.xxvi.

Numerum imparem mundum: parem ueto immuduj effequidrepfentct.par.i.traAa.ii.epi.v. K

Numeri annorüdiuerfitasnoncutandain feripturafari Aa.parte.ii.trada.i.epi.ix.

Nuptias fecüdas qualiter apoftolusconcedat.partc.i.tra/ Aatu.ii.epillo.vüi«

Indpiéu'umalta.O.

-ocr page 33-

Incîpientîu m a littera.O

ßduraucritcur de ppharaonîscorexcplû ppui chrü defoleponcsp.ii.tr,iii.hom.ii.æpi.xlvi,F Qbedictiaundegeneref:amp; qdin nobis opeiCi? mr.-qualicerueferuari debeat.partc.iii.traftatu

i.æpiftola.ii. F

Obedientie initiam quid qualeue cffc dcbeat*par,iü.tra# ftatu.v.æpiftola .xviii. Y

Obedientie bona cumfruftu.’amp;cuftodiaciufdem parte iii.traâtacu.ix.æpiftola.xli.cap.xx.pertotum.

Obliuioindeûqualitercadatparte.i.traftatu4\æpi.i. E Obftetrices maria in ptu nôhûitpar.i.tra.ii.æpi.ix. D Oblationes Si elemofyne quæaltariofiunnfolisfacerdo^ tibusamp;clericis:amp; non laids côuenire oftenditur parte iii.tractatuuii.æpiftola.x.pertotum.

Occafione accepta peccatu p mâdatum operatû eft in me omnccôcupifcentiamexponifp.ii.tra.ii^æpi.xvii. I

Occidere quando criminofumamp; noncriminofum fit.p. i. tractat.iii.æpift’oïa.xli. amp;8c in fine.

Qui ocdderitcaynfeptettiuïdictasexoluetfgt;ut in gene, cap,iiii.habetur exponit par.ii.tracta.i.æpi.ii* D

Oculos deum habere qualiter intelligendum fit.par.i.tra ctatud.æpiftolaj. B

Oculus dexter quia fcandalis eft obfcruandus quis fit par te.ii.tractatu.ii.æpiftola.xv, K

Quæ fint ilia q necoculus uidit : nec auris audiuît amp;c. q præparauitdeusdiligentibusfe:par.ii,tractatu.ii,æpi^ ftola.xxxi. K

Oculifponfæ incan.curcolûbecôparcntut:amp; nô potius alteri aui par.ii.trac,iii,homelia.ii.æpi. xlvi. S

Opprobtiapatienterefle fuftinenda multis ex feripturis probatur exemplis:beatos illos referens qui multis in fæculo obtunduntur malis.parte.ii.tracta.xii, æpiftola Ixiii.pertotum.

Ociofitas:amp;fiinfæcularibus:in religiofis tarnen magis uitanda eft par.ii i .traaatu.v.æpi ftola .xvi ! i, L

Odofitasqaantaopereturmala parte,iii.tractatu.ix. æpî ftola.xxxix, Z

Occulta omnia ex manifeftis cognitionequandâ habere declarantur parteJi.tractatu.iii.home.iii.æpi.xlvii. z

Odor ali 1 s mortis î morte aliisodor uite in uirâ?amp;adhæc qs ta idoneusficutapEsaitexponit p.iiitra.ii.æp.xvi.F

Odor uiteinuitâ:amp;odormortisimortêquisfit:de quo Paulusaiebat.par.ii.tra.iii.home.i.arpifto.xlvi. H

Odor unguctorû Iponfi in can.qualiter référât fuper om mnia aromata eue par.ii.tra.iii.home.i.æpi.xlvi. C

Offenderit qui in unofaftûe(Teomniû reû: j)ut lacobus teftat qualiterintelügendû fitpar.i.traftatu.ii.æpiftola XV, L amp;nbsp;par.ii.trafta,ii.æpi.xxxviii,pertotum,

Offenfum placarc nolle $ graue fitpeccatum par,iii,traj» ftatu .i x,æpi .xli .cap ,xxii .i n rn e.

Olimpius hyfpanusnatione aliqua contra fi dem fcripfif fef^erturparte.ii.tra(ftatu.vi.æpi.lxvii. Tt

Omnipotentem deum iufte uocari etiâ ratiôibus proba^ tur parte.i.traâatu.iii.æpiftola,xli, Ff

Omniainferipturanonadtotumreferendumeftfed ad maximam parte par.ii.tradatu.ii.œpiftola.xv, X

Omnia deus in omnibus fieri qualiter intelligaf par,ii. tra(ftatu.ii.æpifto,xx. G

Operibusdiuinis nonconttadicendumeffe:ut dicendo.* qtiate fecit deus hoc üctSi nô potius aliter«amp;c. parte .i, traftatu.ii.æpiftola.xv. M

Opera noftra omnia deo effe commîttenda probatur pat te.i.tractatu.ü.c. æpiftola.xvii, E

Optatusafer Miluetanusepsquotpeinuigore fueritde daraturpar.ii,trafta,vi.æpifto.lxvii, Pp

Optabam ego ipfe anathema effe a chrifto : pro fratribus meisparte.ii.traftatu.ii.æpiftola.xvii. P

Orationc nullam pdeffe poft morte Vigilâtîusherefiar^ cha afferuit,Sed a fanfto Hierony.confutatur,

Orareperfefte;amp; cum fide:quis amp;nbsp;quando dicat parte »i. traftatu,ii,æpiitola.xii. K

Orône noftrâ fimilê faempîterdû orôni pharifei.-quî in tê ploorabatpftôri fe pfercspar.i.traCT.ii.æpi,xxvii» nbsp;nbsp;I

Orempqliter dnicam orône par,i.tra.ii.æpi,xvii. f

Orate ne fuga ueftrafiatfabbato.-aut hyemeexponit pat te.ii,traftatu,ii.æpi.xvii* 2

Oratio fecundû grammaticos amp;nbsp;theologos qualiter diG* ferant parte,! i .tra ftatu. ii,æpiftola ,xl. C

Orônisdniceexpofitiopar.ii.tra,iii,æpifto.lv, M

Orare ubicj bonû eft:nec prodeft Hierofolymis ire oran^ dum:amp;inpatria feelus committere amp;cpar,iii,traftatii ix.æpiftola.xxxviii, M

Orare in leftulo cum aliquis furgere poffïttanjprofit îâut fi magis meritorum fit fomnum rumpereq» in oratio nqobdormire parte,iii.traftatu.ix.æpift,xl F

Deorationequædam fructuofa tractdturpart.iii,'tracta^ ix.æpiftola.xli,cap.xv»

Oratio dilKctioncïter fereqririfedqlem.'Videubi fupra.'

Orare in angulisrjócóueninnifi fint adeofecreti ut a nul liscerni poffintparte.iii,traaatu,ix.æpiftola,xli»Capir) tulo.xxv.inprindpio.

Oratio affidua amp;nbsp;frequens $ bona fit amp;nbsp;multa confe ratfaluti neceffaria.parte.ii.tractatu.xv.æpi.lxxxy, V

Ordofcripturefacre amp;nbsp;præfertim ucteristeftamenti cow fideranduscft:quiamagnaratioineo includitur par^ te.ii.tractatu.i,aepiftola.xi. H

Ordodiligédi atep charitatisquisfitque fpófaincan .in feordinari petitpar.ii.tra.iii.homc,iii.ffpi,xlyii, F

Ordinempræceptorumqualiterperuettamusramp;quaead falutc mandata funt .-nos noftris cupiditatibus amp;nbsp;fput ciciisapplicamus parte,iii.tractatu,i,£Epiftola.ii, N

Orefiefis monachi fcripta commendantur parte.ii.tracta. vi.æpiftola,lxvii, Rr

Organumniuficaleinftrumentujquoin lege ueteriuff fuerunt qualem habueritformam amp;nbsp;quidrepræfenta ueritparte.ii.tractatu.v.æpiftola.lxv, S

Origenespoenitentiamegitfuperperuerfa ateg hæretica ci us fcripta parte.i.iractatu.ii,æpiftola.xxxii, X

Origenishaerefesoftedunt par.i.tra.ii.rEpi.xviii,p totuj/

Origenislibros qui legere uoluerinquæ cauere at^ uita/ re debeatpar,i.tracra.ii.îEpifto.xviii.in fine.

Origenisorigoatqjcôucrfatiopar,i.tra.ii.a’pi,xxxîi. V

Origenesqualiter amp;nbsp;inquibus commendetura Sancto Hiero par.i.tra.ii.æpifto,xxxii, V

Origenisdicta feu libros nullus puertiffededoia ipmpo^ fuiffeatqîdixiffeprobatur.rbidem. X

Origenelicet amp;nbsp;ipedehærefi cali'iniet:attamccütraeosdf fputafredemô!lrat.par.i,tta.iii.œpi.xxxix, X

On genis Ui ta côuerfatio (cripta oîaep eipad obediédu ge^ ftadéclarant patt,ii,tta,vi.æpi,lxvii, Ii

b iin

-ocr page 34-

Omatncnta quîbus nîrgîncs Tc ornâK dcbcnt nunieranE parte.in.traftatu.v.æpifto.xviii. H

Ornatusquifintquosdnsquæratpatte.iiûtraâatu ,ix. œpifto.xli.cap.xxii.poft prin.

Os (ab ore) dci qd repfentet ptc.i.traftatu.î.æpifto.î. C

Orofius p(by ter aliqua fctipfit quae referutur parte.ii.tra^ ftatu^vi^æpifto.lxvii. Xx

Ofanna fctf m hebraicam ueritatc interpratur:atlt;5 dus fi gnificatioexplanatur.pte.ii.traftatu.ii.rEpi.xviii* B

Ofculum quolponfusfcilicetxps iponfam fuam ofcula^ tus eftquodfitpte.ii.traftatu.iii.æpiftola.xlvi» V

Ofculum fponfi quod fponfæinfigit moraliter interpræ taturptc.ii.traftatu.iii.homej.æpifto.xivi. X

Oftiariorû ordo q fccûdus eccfiæ gradus ccfet qlis fit: qd ue eis ineop» regte cóucnitpreuii.trafl-at.iiii. æpi.xi. H

Ozia rege mortuo cur ftatim Efayas dnm uiderit : amp;nbsp;nô ante patte.ii.tradata.i.æpi.iii. S

Incipicntium alittera.P

HAcêpctfeqnôfinerône fpàli iubcmur pattàii» îtraft.ixæpitxxxix» ß

Pachonius monachus relatu digna fcrîpfit:pat ite.ü«traftatu.vi.æpi.lxvii Rr

Pagani quia uirginispartum deridere folentatcg împoO fi bile eis uideatur fortis contra eos difputatio ponitur: parte.i.traftatu*iii*æpiftol.xli. Kk

Palpebrasdefihreqdfignificctparu\trafta.î«æpîj. B

Pamphilus pfbyter multa falubria fcripfiffe narratur :de^ mummartyriocoronatuseiùfiç librisincefarca reli# ctis.partc.i i .tract» vii »æpi .Iv vii. Ll

Pantheon ftoiccfeftephilofophuserudit?:tâindiuînïs$ ihuanisftudiisfuiffenarratp.ii.traft»vi.îPpi,lxvii» Ce

Pâther fifaturatus fueritdiebsgt;dormit:pofl:eaodorisfua uitate aïalia ad fetrahit amp;c.par,iii»tra.viii.æpi»5Z. I

Panes duodecim qui in tabernacnlo uete. teflamen»crant quid fignificentptc»ii,tra.i.æpi.xi» Z

Panisuitæ cur xpsdicatpte.ii.tra.iii.home.ii.æpi.xlvi. O

Parabolam filii prodigi ob qua cam dns iudæis ,ppofuc titpte.ii.tra»i,æpi»iy» f

Parabolisindiuerfiseandem remfignificari probatur.p* i»trac.iî»æpi.iy» K

Parabola operariorum qui in uineam miflî f ucrunt expo nitunibidem A

Parabola defilio frugi:amp; luxuriofo ppulchre exponitur par.iii.tra.xv.æpi.si.per to»

Parturire terra amp;nbsp;montes nafci:ficutfalo»in puer»dicîtq!gt; literîtelligaturp.ii.tra.iii.æpi»xl. E

Partes dare feptc:amp; partes dareofto put in ccclc.legit qd fignificetp.i-traJi.æpî.xii. N

paradifum in quo Adam fuit Origenestertium coduj dfedicit.’amp;conaturexhocprobarc quia Paulus dicit intertiumcoclumraptusfuifleîamp;uflt;5 ad paradifum: fedreprobaturpte.i.traftatu.ii,æpin-ola.xix 2

Pâflio Chrifti diu ante prophetata $ compléta fniffe de# claratur.-cum uniufcuiufcç prophetiædeclarationepar te.i.traftatu»iii.æpiftola.x!i. Pp.Q_ q-Rr»

Paffionis Chrifti (fecundum qgt; euangeltfte deferibunt) cxpofitiotcum prophetarum probatione ibidem ufqg adRnem»

Pater cum deus appellaturquid îtelligi oporteat parte.!.

traftatu.îîî.aîpîftola»xlî» Ec

Pattern lefu fofeph effe.’cur M aria pfefla fuerît: dites : fili Eccepatertuusamp;egodolentes qua:rebamusre parte i.traftatu.ii.æpiftola.ix. B

Parentibus tû in omnibus obediendû fît:ingrcdi religion nem etiam contra eorû uolu ntatc iufte quis poteft par te.iii»traftatu.ix.æpi.xli.capi.xix.circa medium.

Paruuli cutillisinexcplûpponantur:qui cocleftia ingre di régna cupiuntpar.iii.traftatu.xv.aepi.sj» Q_

Patuulosapoftolusfecundumanimameos nominat amp;nbsp;non fecundum corpus:quibus lac pro cibo deditparte ii.traftatu.iii.æpiftola.xlvi. V

Paruuli qui fint quos chriftusdidt ad fe ucnîre amp;nbsp;femp uiderefaciem partis fui part.ii.rraftatu.iii.homelia«ii« æpiftola.xlvi. K

Papias Iohannis auditor perpulchrafcripfit at^ compo# fuit opufcula:quæcumfua uita declarantuc pacte»ii. traftatu.vi.æpiftola.lxvii» S

Paftorem cur fponfa fponfum nominct cum eu prias rc# gern appellaucrit pfalmfl.xxii.ei comparas parte»ii. tra ftatu.iii.homelia.ii..Tpiftola.xlvi. O

Paftoresqui effedicanturpoft quorum ueftigia fponfa iubetur incedere: fi feipfam ignorer part.ii.tradatu.iii» homelia.ii.æpiftola.xlvi» z A

Paftores eccfiæ qlitcr fe erga fubditos habere teneâtur pat te.iii.tradatu.xv.æpifto.gy. F

Pafehæ feftum fermonibusperpulchris extollitur part.ii» trafta.iii.xpiftol.lii.amp;.liii.pertotum.

Pafehæ dies oês alios dies præccllere amp;digniorclTe muk tis4)batrônibusp.ii.trafta.iii,æpifto.liii.pcrtotum»

Pafehæ dies cur in dominica cclebrctur'die:amp; non etiâ in feriatis amp;c.partc.iii.tradatu.xv.æpifto.lxxxv.

De celebratione pafehæ aliqua notatu digna ponûturpte iii.traifta.xv.æpifto.lxxx.pertotum»

Pafehæ uocabulu nôgræcû ut pleriç dicûtîfed hebræum efledeclaraturcum interprætationeeiufdem patte .iii. traftatu.iiii.æpiftola.xii.pertotum.

Patientia.Depatientiaaliquauotatu digna ponunturp. iii.traftatu.ix.æpifto.xli.capi.xxii.pettotum.

Partientiæforor:fpesefledicituramp; eius affines omnesres bone demonftrantur.Ibidem.

Pre3 illû i que pditiôis filius fe pcccaffeaflerit:nô boiem.'fj deû îtelligi 4)baturp.iii»tra.xv.^i.lxxxî. F

Pâtre noftrû ante$ adoptaret fuifle dyabolum jjbatur lô dominus iudæis dixi t.uos ex pâtre dyabolo eftis parte ii.traftatu.iii.æpifto.xlii. Y

Patriarchæ amp;nbsp;,pphete peneocs figura alîquam faluatoris præbuerunt.par.ii.tradatu.î.æpifto.v» O

Paulus cur in Petro repræhenderit quod ipfemet commi (itpar.ii.tradatu.ii.æpifto.jo.pertotum.

Paulus apoftolusutrumfalfumdixerit cum în æpiftola ad Galath.Petrum apoftolum repræhenderit partc.ii. traftatu.ii.æpifto.34. Z

Paulus apoftolus qliter fadus fit iudæis iudæus:amp;genti libusficutgentilispte.ii traft.ii»æpifto.37, A

Paulusapoftolusqui amp;nbsp;Saulusdicebatur:uita amp;conuft fatio ciulcj ad fidem conuerfio declaratur ♦ pte .ii. tra# ftatuvi.æpifto.lxvii. E

Paulus cum antea uocaretur S aulus car nome illud ade ptus fitparte.iii.tradatu.xv.æpifto.lxxx» K

Paubeur fe (eruû xpi noiet eu alibi dicat. nô em accepiftis fpinfetuitutis

-ocr page 35-

rpm fcruîtutîs amp;c.par.übtra.xv«cpî.lmîû L paulus corpus fuum ca(tigansamp; in feruitutem redigens

nôlibidiniscâidreciflèdeclarat.p.iü.tra.v«epi.xxiigt; H Pauli prinii heraemitæ nita dedarat.par.iii.tra.viii.epiilo.

xxxvii.per totû

Pauli uitam fcribentcs multa quidâ menti ti funt.par.iii. tra. viii.epi.xxxvii.in prin.

Paulus primus hcræniita morit amp;nbsp;a leonibus fepelit.par ♦ iii.tta.viii.epi.xxxvii» I

Paulinus ingenioclarus:amp; fidcdoftus primatus amore in heræfim lapfuspfeuerauitpar.ii.tra.vi.epi. Ixvii. R

Paulinus noieeps quotpeclarueritcum foisfcriptispar. iii.tra.viii.cpi.xxxyiii.in plogo.

Paula hieronpmus miris effert laudibus declarans cur cuj ea habuerit familiariratc atcg in foos inuehens detrafto res:eafcç qs ppelTus eft ab eis iniurias par.iii.tra.xi. epif. liiii.pectotum,

Paule fftimonialis uita côuerfario:obitus amp;nbsp;miracula de clarant.par.iii.tra.xiii.epi.lxxii.ptotum*

Paupertas iter bona maxima änumeraf : fed fi no adiufta fHerithumilitasnihil,pdeftpar tra.xv.epi.lxxxv. H

Depaupertate nónulla ponunt notatu digua par.iii. trac. xv.epi.xlix.ca.v.pcr totum.

Paupertatis utilitas ibidc ca.vi.

Peccatorimpiusamp; iniquusdiffecöt.p.i.tra.ii;epi.xv. R

Nullus adeo paup effe monilrat : quin mendico fobueni re po(ritpar.iii.tra.xv.cpi.lxxxv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

Peccansignorantercnófemp excufaf.par.iii.tra.ii.epiftola XV. TVXZ

Pftm in fpmfanftû quid fit:qlt;f necj hicmetj in foturo di mittitur.par.ii.traJi.epi.xxii.inpn'n.

Peccata quaiitet inter fe paria effe dicanf .par.ii.traftatu.ii. cpi.xxxviii. O

Sidixetimusqapftumnonhabemus ipi nosfeducimus amp;ueritasin nobis non eft putiohanesapEsait exquo pueniat uitio par.ii.tra.ii.epi.xxxyiii« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qs

Peccata quæ nobis parua effe uidentur:maxima interduj font amp;nbsp;quibus deum placate interdu fine obfequiu ei præftare putamus:huic cum offendimus Si cconuetfo: par.iii.tra.i.cpi.ii. L

Pcccatii non ppetraffe actu ad pfeftionem mime fofficit ;

fedcocupitus uitati debet par.iii.tta.v.epi.xv* G

Peccantes fe excufate conates ex co tp deus fe ad id idone f os creauerit reprobanf par.iii,tra.v.epi.xviii. V

Peccata capitalia cu in feamaritudinc grande habcant; amp;nbsp;ppetrâtibus merorê generctxut ab eis nó abftieamus Si illis q in fc dulcedinê habere uident de facili careamus. par.iii.tra-v.epi.xviii. D

Peccata maxîa uincctcs:a paruisfepc uinci môftrant ibidc

Peccatorüintet fe difcrepantiu ponit amp;nbsp;qcT leue: quodue graue effe dicat.par.iii.tra.v.cpi.xxii. C

Peccata o'ia corpus font amp;de facili pcaueri poffunt pter$ libidoquæincorpusagit.par.iii.tra.v.epi.xxiiii. Q.

Peccata quæ tot i n nobis fi Fitudi ne generânquot i n theaj» ttalibuscenis luforespar.iii.tra.viii.epi.xxx.’ ß

Pftâ emendate timoré pQcnepotius eft q fpe pfpcrorum diuinæfubiacerefentcntiæ.par,iii.traft.ix.cpiftola.xli. ca.xx.inmc.

Nihildeum adeo offendit ficut peccatoß: temeratia defen fio;ac pofteius perpetrationem ctefta ceruixipat.iii.tta fta.ix.epiixli.cap.xxxi.poftprï »

Pflum nullu effeadco^râde ànpolïïtrcmedcritn tepore oportunofobueniauncculîi peccatoru effe defperandû $uis magnu cômiferit peccatu:declaratut.p3r.iii.tta(ft. xiiii. epi.lxx vi.per totum.

Quifedicîtex diabolica pfoafionepeccarc mcndaxeccô uincitur.par.iii.tra.xv.epi.lxxxv. N

Pftôribus in peccatis iacentibus qualiter fobucniendö fit: ab mundi exordioincipiensper utriufcç teftamenti fe j? riem pcurrens:exemplis manifeftiffimis dedaratur.par. iii.tra.xiiii.epi.lxxvi. Y

Pcccareuirincentuplumplusmulierc dcmôftraf.fi câad fornicandum incitaucrit, partc.iii.traflatu.xv. epifto. Ixxxv. R

Pedesdei quid nobis repræfentêtpar.i.tra.i.cpi.i. D

Pedesagni pafchalisqui unacûcapite comedi iubentur qd fignificent par.ii.tra.ii.epi.lii. Xx

Pelles Salomonis qbus fponfa fe comparât defaibuntut par.ii.tra.iii.Home.ii.epi.xlvi. B

Pellibus in plurali eut fponfa fe compareucum ipa ttn una pfonafit:amp;non potiusuni expellibus.par.ii.tra.iii.ho. ii.epi.xlvi. C

Pclagus hcrefîarches anreÇ ^jderet aliqua feri pfit quae nu mcranf.par.ii.tra.vi.epi.lxvii. Xx

Pelagîanorum heræfisdcclaratur.parte.i.traâa ii.epiftola xiii.per totum,

Pelliccastunicasquædnsadæamp;EuæfecitOrîgcnes hua naeffecorpora dixit par.i.tra.ii.epi.xix. Z

Penitere deum qualiter intelligatur partc.i.traftatu.i. epi ftola.i, E

Pénitente deus nullum fpernitdeclaratur.atqg rationibus probatur par.ii.tra.iii.epî.lvii. I

Panitcntiæarma faccus Si ieiunia effe dicuntur.parte.iiû tra.ix.epi.xli.ca-xiiii.me.

Adpocnitentiamuariahortamenta:amp; deeius bonofalu bria ponuntur documcta.par.iii.trat,xiii. epifto.Ixxiii; per totum.-

Pœnitentiâ in mortis articulo agere q difficile fitamp;qj pau ci fuorum ueniam mereanturpâôrum part.iii.traft.xy epi.lxxxv. L

Pellicani ciim eorumipueros a ferpentibus occifos inuenî unt:qualitereosreuiuifcantpart.iii.tra(fta.viii.epiftola xxxii. H

Poenarum nulla eft diuerfitas inferni amp;nbsp;purgatorii ni fi cp illæppetuæâftæ uero tranfitotiæpar.iii.ttafta.xv.epift, Ixxxvi.cap.ii.me.

Pana paganorum multo minor dicipeffe $ maloru x^i anotum par.iii.tra.xv.cpi.lxxxv. E

Perfcctus effe qualiter quispoffitp.iii.tra.ii.epi.xvi. nbsp;nbsp;C

Petgamenö unde nome fumpferitamp;ubiptimi usinuS; tôfitpar.iii.tra.vii.epi. 6 D

Pcrdicum natura dedaratur.partetertia traâatu.vü.epî; xxxii I

PertHtbationesquattuorannumerantur;quibusgenus humanum uexaturpar.i.tra.ii.epi.xvi. F

An ex perfona fui nelaliorum hominum feu peccatorum Apoftolusdicat:Opcrari bonumnon inuenio amp;n5 quoduolo bonum^hoefado amp;c.pat.i.traftatu.iii.epi. xvi. B

Petto cut cómiffa fuetît ecclefia atiç fuper eum ædificata î amp;nbsp;nonpotiusiohânitcum tameipfciohannesdiledif# fimus ano fuerir.par.i.tra,ii.,cpi.y. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V u

-ocr page 36-

Petrarum feiffio amp;nbsp;tefurrcAîo moituorum:amp;cetera qu« in cmiffione fpititus dni fiebât quid ptsfigurauetint: par.ii.traftatu.ii«aepiftola.xvi. Qv

Petre uelamendequoincan.mctiofirquodamp;quaic eb fedicatur;amp;quid infcripturafubpetrenomineintelli gatur.parte.ii,tradatu»iii.homelia.iiii.afpi.xlvii. F

Petrus apFsabracecóparatp.i.tra*i.afpi.vii* R

Petri fand! feftum quod appellatur ad uincula unde ori ginem traxeritamp;multaprasclara deeodem dicuntur patte.ii.traaatu.iii.æpiftola.lvii.pertotum.

Petri apoftoli geneologia:eiufcçpaffio:amp;fuafcripta dc^ daranturparteâi.tradatu.vi.æpiftola.Ixvii. A

Petronius ßononien.epifcopus uitafpatröab aliquibus afferitur cópofuiife partc.ii.tra.vi*æpi.lxviilt;. nbsp;nbsp;Xx

Philofophi curduitatesre'.inquêtesaddefertafe contule tint parte.i.tradatu.ii»æpiftola.vî. S

Philofophia jn fuas perpulchre diuiditur partes : parte .ü* tradatu.üi.aepiftola.xlvi. G

Philofopbiaficutinrebusnaturalibus babeturdta indi^ uinis philofophia eft:quaeetid ficutinptes diuidif: ira inperfonas fpecialcscópartitpar.ii.tra,iii.aEpi.xlvi. K

Philofophia ficutitres diuidit ptes:MoraIem :Rationa lem:amp; Naturalem ita amp;nbsp;fcriptura faaa in eafdem diui diturptes:parte.ii.tradatu.iii.ïepiftola.lxi* L

Philofophoß!:ct cthnicoffe dida.multi catholid fumpfere dodores:ad eop; cluddada fcripta.pJi.tr. vi.æp.To.p t.

Philanius Cypri Selamineepsfcripfitaduerfusocs harre fes libros.xum nonnullis aliis quar referuntur parte .ii. tradatu.vi.æpiftola.lxvii. Pp

Phileas ex nobili^jfapia genitpepalc cathedra fufeepit opi busfprætis:^clara fcripfitpar.ii.tra.vi.æpi.lxvii. Mm

Philippas aetenfis'epsquibs) claruerittpibus partcJi.tra^ datu.vi.æpiftola.Ixvii. ßb

Philoîudæuscurinterecclefiafticos feriptores enumeret totaeç eins uita:amp;conuerfatio dedaratur parte.ii.trada tii.vi.xpiftola.lxvii* L

Phrigii amp;nbsp;pontum inhabitantes uermibus qui in ligno gignunturuefcûtur nigra habentia capita atep magni prædireputanturparrej.tradatu.ii.aepiftola.vi.

Pietas mentis præ cæteris bonis.deo nos approximat par.' iii.tradatu.v.æpiftola.xviii. E

Pylatuscumiudexeffet:qualircr ignoraffe perhibeatur quid ueritas effet:amp; cur nô a domino audire mcrucrit parte.iii.tradatu.viii.æpiftola.xxxvi. V

Pietas nihil aliud eft nifi dei cultus pane.ii.tradatJi.arpii» ftola .xxxviii. N

Pigmeta qdâ funtquoR; odoreaîalia nônulla interefît ce tera uerorecreâturpar.ii.tra.iii.homej.arpi.xlvi. H

Pifcesnoseffe:quosapoftoliexgurgitetraxerutipfi uero pifeatotes demonftrâtur par.ii.tra Jii.æpi.xlii. G

Plandioobitus Moyfi quid fignificet parte.i.tradatu.ii. æpiftola.v. P infinc.

Poffibilia deus dédit mandata:$uisea nemo totaliter fi ue intégré poffidere ualeat.'amp;fitpulchradifputatiopar te.i.tradatu.ii.æpifto.xv. N

Poet3sphilofophos:rcthores.amp;fimilialegerequaliterde^ beamusparJi.tra.ii.æpi.xv. N

PoetaRrarq!gêtiliû ddâ feripturefacre ad maiorêdus de darationeiterferi côgrue pnt p.ii.tra.vi.a’pi.lxX. F

Photonipepsaliq fcripfitq anûerâf.pJi.tra.rd.a’p.gy.Oo Podagra vngiiet pJii.ttaftaJx.æpiftoAli.Capi;xii.in fi.

Polîcratcs eph efiopr eps ppulchra de pafeha côpofuîtîcu ce teris nônullis q ânumcranfp.ii.tra.vi.aepi.lxvii* H

Policarpi uita amp;conuerfatiocum fuoobitudedarantur parte.ii.tradatu.vi.æpi.lxvii. R

Pontifex fimul amp;nbsp;fponfusxpsqualitcrefledicaturparJi. traftatu.lii.home.i.æpi.xh’i. ß

Pondi numerus:quiMoyfidatusfueratincrifmatiscon fectiôc qd repræfentet.par.ii.tra.iii.home.i.æp.xlvi. G

Pontius diaconuscûcypriano oem fuâ uitâ inexiliocon fumpfit folcrêrelinqucs librii p.ii.tra.vi.æpi.kvü. Ll

Porte quæ amp;nbsp;quales fint quas angeli aperire iubebât:do^ minoadiferosdefccdctepar.ii.tra.iii.æpi.xliîi. H

Poftmon fempertempusdefinitû inferiptura facrafigni ficat partej.traftatu.ii.æpiftola.ix. D

Pofteriorafilii dei qdrepientêtp.i.trac.i.æpi.1. D

Præceptum dni de uirginitatefenô habere.-apoftoluscut dixerit parte.!,tracta.ii.æpiftola.v. C

Præceptoçt dei magna eftutilitasfï libero atbitrio agant utdei gia magishonorefpar.ii.tra.ii.æpi.xxxviii.

Nos quiuimusqrefiduifumusnôpueniemus eos qui dormierût ficut apoftolusait déclarât atiÿ multo^ opi nionesreferuntpar.ii.rta.ii.æpi.xxvi. G

Prarcepta pulcherima uiris religiofis;fiue fetâm uitâ duce recupictibus dâturp.iii.tracta.ix.æpi.xxxix. Y.Z

Præcepta nifi qsoiaferuauerit regnu codorû ^mererînô poteft parte.iii.tractatu.v.æpiftola.xv. ß

Qui aliispdicat amp;nbsp;nô ea quæ prædicat facitzreddet de ib lisrationemp.iii.tracta.xv.æpi.lxxxv. F infine.

Prædicatores q feilicet publice in ecdcfiisdedamare foict qualiterferegeredebeant.Itcamp;depuerfisaliqua dicû^ turpte.iii.tractatu.ix.æpiftola.xli.cap.vii.infine.

Prælaturâ aliquâ habere $ graue fitat^ periculofuj qua literuein fuo ùnulqfq fe regeredebeat flatu declarat p te.iii.tradatu.iiii.æpirtola.xii« S

Præfbyteri in quibus monachospræcellant parte .iii. tta^ ftatu.viii.æpiftola.xxviii. S

Præfbyteri quimonachis detrahuntifeipfos dérident par te.iii.traftata.ix.æpifiola.xli.cap.xx,antefi.

Prælbyterisfeureligiofisinterfæculares;feuîurbibusha^ bitantibusregula uiuendi.fatispulchra amp;nbsp;falutiprofi f cua daturpar.iii. tradatu.ix.æpiftola.xxxviii. P

Præferre unaperfonafealterinondebere.'^batur partc.î. traftatu.ii.æpifto.xv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K

Primogenitusxpsqualiterdicatuncûtin nô uideaturha buifie fratres.-reprobaturep Heluidii error q xpj fratres habuiffeafTerebatparte.i.traftatu.ii.arpifto.ix. F

Primogenitaægyptiorumquæabâgelo peutiebâtur in exitu filioîtîifrael dogmata elfe philofophorûinterpræ tantur parte,ii.traftatu.i.æpifto.xiii. nbsp;nbsp;X

Primogenita a ftirpe noe ufe^ ad facerdotiû aaron:ocs fas* cerdotesfuiffe:amp; ideo hoftiasimolaffe hebræi afferûts atlt;5 ilia fuifleprimogenita quæ efau fuofratri uendi^ ditracob.parte.ii.rraftatu.i,æpiftola.vi.

Principiumoriseoriuficutinpfalmolcgif.'qliteradfacrâ fcripturâreferaturpar.ii.rraftatu.i.æpifto.iii. Y

Prifcilianusheræticusjquid tenuerit parte, i.traflatu. îi, æpiftola.xiiii. S

Prophetare qlirerPaulusex pte amp;nbsp;expartecognofeere di caturparte.iii.traftatu.i.æpifiola.v

Propheria quid fitrSf cur .pphetæ futura quafi pfentia ef fentpdixerintpte.i,ttaftatu.i.æpifto.i. V.X

Propheta genus

-ocr page 37-

Propheta genushamanû deplotatnrus qnafr a laudibus deiindpiatut qc^dpoftcadidurusdedoloribusqui homiiu acddûoid nô ad creatotis durida^ fed (ue cul pe référât ptc.ii.trafta.iii.epi.xl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C

Ptophececut uidctes appellat pte.ii.tra.vi.epi.lxxxviii. D

Ptotnuraleillud de quo in can.nientio fit: quid reprefen tet.par.ii.tra.iii.honie.iiii«epi.xlvii.

Prouetbia Salomonisquéotdinemhabeanbquid uein eis doceatur.par«ii.tra.iii.epi,xlvi.

Pcoximeque regine offeiunt inletidauiduascontinctes intelligerepolTuniuspte.ii.tca.iii.epi.xiii. ß

Proximus quis dicatuc effe fclt;f m naturam amp;nbsp;quis fed*!!! opecationc par. ii.tra.iii.epi.xlvi.

Proximosnoftrosdiligerequaliterdebeamusamp;qualiter unus præ alio diligedus ut pte.ii.tra.iii.Honael.iiigt;aepi ftola.xlvii. ,

Ptudeti us uir in faecularibus cruditusnónulla ctiam fpi ritalialcripfitpte.ii.tra.vi.acpi.lxvji. Ss

Pfalmi.lxxxix.expofitioDnercfugiufaftus es nobis par te.ii.tra.iii.æpi.xl.pertotum.

Pfalmos.xi.Moyfcscôpofuitpte.ii.tra.îii»æpî.xl. B

P ialtnoi): ordo ulis eft:ut non habês dtulum attribuatut illi qui eum pcdTeritxibideni.

Pfalnri funt.iiii.quiorationem protitulohabcnt.

P(almas.xcviii,qualitctdicatur Moyficflccum Samue letn nominet:qui longe poil eum fuit pte.ii.ttada.iii. æpiftola.xl.

Pfalmos nos omnes efle Dauid:probatur pte.ii. ttaAatu ii.æpido.xl.

Pfalmus.44.exponituc Si moralizat pte.ii.trafta.iii.aepi ftola.xli»

Pfalmi«4Z.S icut defiderat ceruus:expofitio pte, z.traft» iii.æpiilo.xliü.

Pfalmoin omni autChrillus canitur aut piophetat.p.ii« ttaâ.iii.æpi.xliii.

Pfalmi.liy.cxpolitio.Confitcmini dno î qm bonus.p.ii. traAu.iii»epi.xliii*

PfalmusJZÂ.cxponitur:fdlicct.Nifi dnsedificauerit do/ tnum.lbidem

Pfalmi.89jiniscxponitut.parte.ii.trafta.üi.æpiftola.4g per totum

Pfalmus.ijg.qualitetfanâo,Petto conuenire dicatur.p« ii.traft.iii.epi.57. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H

Pfalmotum redtatio ac uocis cmiflîo nil ptodeft :nifi ex hilati Si deuoto corde procedat : Atrj melius'effe fepte pfalmotum decantatiocuj cordis finceritate : qtotius pfalterii redtatio cum anxieute.p.iii.trac, ix æpift. xli. Cap.ij.drcafinem

Pfalterii dilcrepantiain intetpretibus perpulchrcdcclatat p.ii.trac.iii.aEpi.7Z* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X

Pfalterii perpulchra dilKnftio amp;nbsp;qui pfalmi amp;nbsp;quo tem/ pore legi debeant:amp;fîcpanni circulum omnes pfalmi legi pnt Si debent.p.ii.ttac.vi.aEpi.77.pto.

Pfaltetium mulicale inftrumcntum qualcfuctit moralif lt;^declatatio.p.ii.trac.v.æpi.tf5» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

Ptholomæum.iudæi. ob id maximelaudantep nonidu/ plicem petfonarum di uinitatc tenucrit apud hebræos fedobquidillud uitauerit latins dcclaratur.p.i, Trac» iii.aepifto.xxxix. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B

Pudicitia nullo munimêto mdius muniti pôt$ ieiunio p.iii.Ttaft.v.xpifttxyi.

Padidriamatîtalisfnnîris fiueîn Famînîs uitras eft nd tn fineuiîio.p.ii.traft.ii.aEpi.jg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M

Publiçanotum nomine:nonfolum gcntilcs.-fcdctiajlu dæos amp;nbsp;alios pftóres poffcïtclligi.declatatur.p.ii.traft. i.a?pi.xv.I.infine

Puerdeeem annorum concubans cum mulicreladante earn impgnanit.p.ii.trac.i.æpi.ix. G

Pueriqualiterinftrui Si nutriridebeanr»p.iii.traft.ii.trp{ fto.v.

Puerotû tam bene malefaâa : donee ad annos perfe// Aosuenerint in parentes cadant«parte.iii,tracta.ii.arplt; fto.v.

Pueriqualiternutriendifint:quos diuinocultuî paren/ tes date défi dcrant.p.ü i ,trac.| ƒ. s pi .Ixx vi i.

Pullusgratiaro3fpirituflanflusintelligipôt.p.ii.traft.iiî HomeF.iii.îEpi.xlvii* Si

Putgatotii tormenta non oibus æqualia efte declarantuc p.iii«traA4xv«æpi«8é.Cap,ii.poftmedium

Incipientiumalittera

Vadragînta diebus:cu; dfis referarar f uiffe cfi difdpulispoftafccnfionem Vtrum fine ali/

q uo tpis i ntcriiallo cum cis fuerit .An inter/ dum cœlos afeenderi t:ac poftea defeenderit

♦p»ii.traA.ii.aepi.zi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M

Quadragefimæ fermo ^d abftincntiâ exhortans amp;nbsp;ifracll

tici populi exitus exponitur.patte.ii .ttadatu.iii « xpi/ ftol.v. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R

Quadratus apoftolo^ di feipulis opfcula quædam ppui/ chta compofuit : quæ una cum uita Si conuerfatione cius declarantur.p.ii»trac»vi,cpift.lxvii: T

Quartaprogciefiliosifraelde terra ægypti egreiïurosdns Abraæ locutus efttMoyfes autem poftea teferteos qn/ taprogenieegteflbs eftedeclaraturatc^ foluitut.p.ii* ttad.i.æpi.ii» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Indpientiumab'tteta R

Ationale qrf pontifices ue«te.portabant.ppul/ ehre ad moralem Si myfticum fenfum refer tur.p.ii.tra.i.aepi.xî»

Rapiquofdam uiuentesobuiamxpo in area qualiterintelligendum fincum tn amp;nbsp;ipexpsamp; ocsfan Ai mortui fint.p.ii.traA.ii.æpi.zi*

Racheltypû.eccFic tenet .pard.trac. li .epiflola.v, Rebeccâ ty pum fpirituffanAi tenetc dcclatatur.p.ii.ttaci i.æpifto.ii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

Rebecca fpmffanft U m repfentare oftcndirar,p»îi.trac aepifto.jy»

ReAor feu pfidens monachorfi:'qualitcr f e erg a fubd tos habere debcat.parte.iii.trac.ix.æpftola.xliiCap.vif* per totum»

Rechab filii eremiticam uitam preRgutaffe manifcftiflï/ mis probatut rationibus parte.iii»tra Aatu »ix»epiftola* xxxviii.

Redemptio aîæ ulri ptopric diuitiæ fient in proue » diciî qualitetintelligatur.p.ii,traA.i,£Bpi.x« N

Redemptio generis human! eademhora:qua amp;mott

-ocr page 38-

patür.tra.üiiCpi.i. CH

RcdimiculæfponfæinCan.multorûfigurâ tenet m yfte riop:.par.ii*tra.iii.Ho4i.cpi.xlvi F

Reginainfcn'ptararacraquæcongtue appelletunpat.ii * tra.iii.epïJxi. B

ReginâAuflxi delonginquisfinibustetræuenire utaudi at (apientiam Salo.quidfpicjtualitetrignificet.part.iii. tra.iii.epi.xlv. Y

Reginam ammirari fu per ci bis amp;nbsp;uînifufores Salo.qua« liter intelligat*par.ii.tra.iii.Home.i,cpi.xIvi. A

Regina auftri diu ante$ ad regem Salo.uenirct ^pheta tafuit.par.ii.tra.iii.ho.ii.epi.xlvi« QL-

Rçginx fexaginta falo.qd myfticercpfcntent.par.ii.trac. '■ iii.home.iii.epi.xlvi. L

Régna tria dns nofterinmundu uenicnsfibifubiedt p.' i.tra.iii.epi»xlî. Nn

Rçgnare oportet illum.-doncc ponat îimicos fuos fub per dibus ci us: jjutapoftolus dicit quali ter intelligatur par te.i.tta.ii.epi.ix. D

Regnare eü opj donee ponat ocs inimicos fuos fub pedi^ b us fuis put apoftolus ait:q ualitcr intelligendum fit. par.ii.tra.ii.epi.xx. F

Nön rccepctöt eüm qm faciès cius erat cuntis in hicrufalc exponit.par.ii.tra.ii.epi.xvii. B

Reliquias fanftorum efle uenerandas Vigilantius Herc^ Jiarcha negauit.fed cófutatur.parte.i.ttafta.ii.epifto.x. pertotum.

Regula fanftimonialiû a btô Hiaonymo compofita de « fcribifpar.iii.tra.v.pertotum. *

R cgula monachoru fanfti H ieronymi dcclarat q a quo » damlupo noie in lücêredafta:amartino quinto eft có) : firmata.par.iii.tra.ix.epi.xli.p totum.

R eligiofis in urbibus morari non côuenirc:pulchris ofte^ ? dit rônibus tu excplis par.iii.tra.ix.cpi.xxxviii. O

De religiofis nome mutâtesamp;c.aliqua notatu digna po?

, nunt patt.ii.tra.ix,epi.xxxix. B G

Religiofi qualiter cû mnlietibus loqui debcant ateg coni» uerfaripar.iii.tra.ix.epi.xli.cap.iiii.in prin.

Dereligione atfj inuitatiôe ad eandc par.iii.tra.ix.epi.xli. cap.xix.p^r totum. j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Religio ilia uana elfe dicit:quæ mia caret par.iii.trafl’x v.

, epûlxxxv« O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Rçligiofisadfaecnlariûcôuiuia ire minime côucnit quia aut crimen aut fcandalû eos incurrere declarat.parr. iü. tra.viii«epi xxxii. G

Remeboth genus monachojiîquorfe uîtâ fanftus Hicro. deteftaturpar.iii.tra.ix.epi .xli.ca.i.inprin.

Remiftioncpftôrumpotiusfideqgt;rône poflepbari deÿ ’ .môftratattnptrancgatoresppulchra ponuntur.

Repletio nimia corporis qualiter ab antiquiffimis phtfi dsdeteftet.

Remediaquofçnônullaibidemôftrâtp.î.tra.ii.cpi.vî.T

RCfürreftio dni q ualiter a pphetis pdifta fit di u ante$ u pleretpar.j.tra.iii.cpi.xli. Xx

Refurreftio mortuos: ualidiflimîs ,pbat rônibuseu heræ

•. ticoru negations declaratione par.i.tra.iii.cpi.xli.

Dere(urredionemortuorttraftafpar.iii.tra.i.epi.i. M

Refurreftionis dni dies cur non ficut natalis amp;nbsp;aliarû folê i nitatum ttanfmutet:fed fempindnicacdebretur.patf i ii.tra .xv.epi.lxxx.per totu m.

Iamp;,çfutreftiodni triduana qliteceé dicat.p.iii.tra.xv.epiftji

Ixxxï N

Refurrexiftednm curtnatthæ^refetatnerpereuna fabbi ti mar.uero mane par.ii.tta.ii.epi.xvi. H

Derefurredione earnis perpulchra tra.difputatiopacte.iî. tra.ii.epi.xvi.per totum.

Rhetidi auguftudinen epi.fcripta declarantpatt.ii.tra.v« epi.lxvii. Nn

Perrhetia fponfus fponfamincan«pfpicetecntdicatpar. ii.tra.iii.home.iii.epi.xlvii. G

Rdiquimus oia amp;fecuti|fumus te(ficut petrus dno dixic interptatut par.iii.tra.i.epi.vii. S

RceandéptolocorSdiuetfitatediuetfa fortiri uocabula^ inicripturadiuerfimodcacdpiendanô quid inconue niêscffemonftraFpar.ii.tra.iii.cpi.xlv. S

Rifusduplex monftra.unusincrimîe alter ucro fine crie« De primo illud didû afferit uhe uobis qui ridetis quia plorabitis amp;c.de altero uero narraf uicaût fapiens tad/ tus tidebit par.iii.tra.xii.epi.lxiii* G

Rhodon afianus a taciano eruditus multa data feripfifte fertpar.ii.tra.vi.epi.lxvii« Dd

ROgari deus appétit amp;nbsp;qto plus rogat tantomagîs tribu itfedqliterrogaridebeatdeclarat.par.iii.tra.i.epi.i. D

Romæ nulla unq herefis exordiû habuinetiedreo in fym bolo aliqua ptermittuntut uerba quæinaliisobferuan turecclefiisutlatiuspatetpar.i.tra.iii.epi.xlii: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gc

Romulusnatusefteotpequocfaiaspphetauitpar.ü.tra. i.epi.iii. R

Rotam in rota putin apocalypfi didtur;amp; rotæ elcuabâ turquid fignificetpar.ii.tra.i.epi.xi. F

Rufinus$ degansin tranfferendocgraîcoinlatinuige^ niû habuerit c$ pelara feripferit dedarat pac.iii.trad.vi » epi.lxvii. Tt

Ruffini apologia fc ab heræfï purgantisponitur.par.i.tra fta.ii.epi.xxxv. per totum.

Rufinus in defcfiôe fui erroris fanftos uirosher$tica fcrigt; pfiffe afferuitamp; in.s.doftorcHiero.blafphemia'infert4 fup q omnia eu mendacc pbatpar.i.tra.iii.epift.xxxix« pertotum.

Rufini heræfesarticulatim dedarant:imitatorlt;5 origenis i n peffimis oftenditur amp;nbsp;ad fidem exhortât par.i.trafti iii.epi.xl.per totum.

Rufinus.f.hiero.Iacefccs infuper nifi taceatmortéeî cômf nat:fupecquorn(umclarû uidepar.i.tca.iii.epi.xl. EF

■î

Indpicnrium alittera S

Abbatuqualitermutatû fitin dAicâ:amp; feptima

I inoAaaû diempar.ii.tra.iii.epi.lü.pertotum «

I Sabbatiusepusheraeticpeffîcaciffimis tônibuf ilondit xpm uerâ carne amp;humanitatê integram habuifle fuis cos ppriis tdis jfodicsp.ii.tra.yi. epiftolai Ixvii. Vv

Sabaoth faluatornofter did multispbaturauiftoritatib? par.ii.tra.i.epî.iii. Z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Sabdlihcrefiarchæca.artîculusinfymboloponitfed eut qualisrequirepar.i.tra.iii.epift.xli. Gg

Sacerdoribus ueteris teftamenti cur prœceptum fucrit: ne uxorem uiduam ducerctut. parte prima tra(ftatu.ii. epi.v. M

Sacerdotibus ucte.teft.cur pceptû fucrînnc uinû amp;nbsp;fyce 1 cambibant: amp;nefimi udmonoculiud Icfo oculosac

-ocr page 39-

truds auribns amp;c,fumant par.îî.tra.î.cpLxî. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T

'Sacerdotû feu pfbytcrotu ordôqualis fit:dccorum^ oRi cio amp;nbsp;dignitatetractat Si qd proprieeis conueniat in eccriadeclaraturpat.iii.tra.iiii»epi.xi M

SacerdotibusHcetmundusferueatundilt;55tnrarifnmos inueniri facerdotes nifi folo uocabulo demonfhat par te.iii»tra.xv,epi.lxxxv, O

Sacerdotibuscôuenitob id in urbibushîtare:amp; interfecu lares ut bonûeisexêplûpferâcp,iii.traAa»ix«epifto.xxx viii* O

Sacerdotes pro oibus a quibus aelemofynâ acdpiunt ora re tenentur par.iii,tra.ix.epi.xli.cap.xv.drca medi.

Sacramentoj« ordoqualisfitcum uniufcuiuf^expofitô nepar.iii.traûiii«ep!.xi* Ql

S acramenta q in fc dies pafchæ côtinet déclarant part .iii* tra,xv.epi.lxxx» O

Sagittae ignitæcumcarbonibusdefolationisadno^^mitti qiidicantpat.ii.tra.iii.epi.xli T

Sagittæ dei nô folum in malâ fed utplurimû in bond par temacdpiuntur.Na amp;nbsp;ipfcfiliusfagittapatriseffedidt par.ii»tra.lii.epi.xlii* S

Salent effe nome hierFm ficut lofephys ait nô elfe uerum denionftratded oppidu quoddd iuxta finthopolij par te.ii.tra.i.epi.vi. S

Salomonisiudiciû moralizatpar.ii.tra.i^epi^yiii. C

Salomonc»xi«annoR;fuiffedu gnaretfiliû fuô roboâqua liter intelligatur.-fiue numeretur par.ii.trafta.i»epiftola ix.pertotum.

S alomonis tres libri partibus phiae comparant parai .tta * iii.epi.xlvi. F

Salomon eut in jjuetbiis noîet fuo fiprio noie atqj filius Dauidregnans inifraebinecclefiaftes uero noief eccRa ftesfiliusdauid rex ifraelinhicrFm.incan. can.necno# men:ncc pater nectegnû:ncc ciuitas nomtetur parte.ii» tra.iii.epj.xlyi. O

Salirefponfum fupet môtestranfilire uero colles quid fit pat,ii.tra.iii.epi.xlv. N

Saluatorcur difeipulis ^thibucrit ne cui$ dicerêt:qa ipc effet xps:cu tn oibus manifeftari in mûdû ueneritpart, ii i .tta.ix.epi .xli.cap.xx vi .in p ri n.

S amari tana ilia fex fe habuiffe uitos.-qre a dno redarguat at(ÿ ultimusnô uirfuuseffedicatur.parte.ii.tradat.ii gt;nbsp;epi.i. VH

Sampfon typû faluatoris tenet co qgt; meretricê ex gctibus cedefiâ adamauetitatcj pp morte plureshoftes $ uni? occideritpar.i.tra.ii.epi.v. Qf

Samuclisnomêdiu ante phewtû fuiffe $ natû.part.ii ♦ tra.ii.epi.xl. G

Sambuca quidfit Si moralitcr quid fignificet.par.ii.tra * v.epi.lxv. y

Sanguis Si aqua 4 de latere dni fluxerc:di uerfa repfenta}» redemonftrantpar.i.tra.iii.epi.xli. S s Tt

Sanftitas de deo qualiter pdicctut amp;c.parte.iii,traftatu.i. epi.iii. S

Sanftorû locoR: uifitatio paradifi porta non apetitmifi amp;nbsp;inpatriabcneuiuat.par.ii.tra.ix.epi.xxxviii. M

Sapiêtia 4 prima Si pfefta effe dicat.par. tra.xix.epifto, xU.capi.xy.infine.

S apia de^deo^quando amp;nbsp;q liter pdicef par.i i i. tr a.i .epi .i i i. S Sapientc nû$ foluec declarat.part.iii.tra.ix.epi.xli.in fi ne S aphi w nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fanftos angdos tepfentace probat.paît»

i.tra.î.cpî.î, Ê

Scapulasdeû haberequaliter întelligatp.î.tra.î.epî.i. D

Satyros quos uetuftas p diis coluitfanftus anâoni us i n heremo reppetit Si ab eis eorû fidem fdfdtatus eft. pac te.iii.traftar.viii.epi.xxxvii. F

Sdentia pfefta quae dicaf :amp; ad quid utilisfît.par.ii.trac. ii.epi.xxxviii. N

S coti gens britannica humanis folcnt uefd camibus par. i.tra.ii.epi.yi R

Scoti .pprias uxores nô hnt:fed more pecudû ut cuiçp libt tûfueritlafduit Ibidem uide.

Scribebatdns nô folu pftâ eorum qui adultcram aceufa f bant.fed amp;aliotûpar.i.tra.ii.epi.xvi. O

ScripturanJ fanftamqui intelligerefcd’mfpm Änöfed/j littetâ uoluerit qualiter fe prepararedebeat.par.ii .traft.

iii..epi.xlv. R

Scriptufafacrauixfinepceptotedifdpôt qualiterue uijr aliqui inferant.par.ii.tra.vi.epi.lxxxiü. E

Scripturafacra quedâ pcipir:alia .phibet.nônulla côcedîc aliqua fuadet q fingula latius declarant parte.iii.tra.v. epi.xviii. Y

Scriptura diuina qualiter legenda finqui câ pfefte ftude^ re cepit par.iii.tra.v.epi.xviii. H

Scriptutâ hcrâ frequenter legere ad quid ^fit.par.iii.tta . v.epi.xviii. L

Scripturâ facrâ audictib? utilis eê qndicat p.iiitra.ix.epi. xli.cap.ptotum.

Scripturaqit legenti prpdeffedicat.par.iii.tra.ix. epiftoîx xli.cap.xiii.inme.

Scripturâquisamp; qliteramp;quôexponetedebeatubi fupra Sationistps,putincan.dicit quid fit amp;nbsp;quid fignificet.

p.ü.traJii.epi.lxv. P

Secularesuirinôfumcdi funtinmifieriûecclefiæ.par.iiî’i tra.iiii.epi.xi. P

Seculucôtempni faciFrpôtfi hcrenti bonacôfiderenfpar.' iii.tra.viii.epi.xxxii.p totum.

Sederedeus qualiter intelligat.par.i.tfa.i.cpî.i. E

Sedere iudæos necegredi de loco in quo habitant in eop/ fabbatisqualiter intelligêdu fïtpar.ii.trà.ii.epi.xvij.V

Seme q ualiter mFrhabere i ntelligaf ex eo qgt; i n genefi feri^ bitponâinimicitiâîtetfemêtuûamp; feme mulieris8'c, cû ,j?priufituiroruhrefemcp.iii.trâc.f.epi.i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G

Senfusqncç feneftræ aïæ dicunt.p q uitia introeût fcriptit' raamp;exemplisppulchre .pbat.p.i.tra.ii.epi.yi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S

Senescurutplurimû fapicrioresiuenianf $ iouenespar» iii.tra.iii.epi.xvii. R

S enu iffe ifaac fi cutin genefi 1 egi f :côfûmationc otbis ofij», ditpar.ii.tra.i.epi.ii. P

SepFturamovfi etiefu naueîuicêcôpantp.i.tra.ii.ep.v.P

Scpulchrû xpi qualiterpetrus Si iohânesingreffi funtmi litu turbacuft-odictepar.ii.tra.îi.epi.xvi. O

Sepulchrû quod Abraam abalienigcnisemitqufd ptæ^ monllrauerit:cum ipfius uocabuli interptationep.iii» tra.viii.epi.xxxvi. Z

Sepulturædiîi locustpibus adriani a gentibus poffeffusl ob deletionênoïsxpi ueneris llatuaerigebaE amp;c.part. iii » tra.viii.epî.xxxviii. bl

Sefus hoîni qfi equi fine'' ratiôecurrctesefledicuntip.iii» tra.ix.epi.xli.cap.xii.circafïnem.

S eptenari u s numerus pfeftionem quedarh defigriâK itj diuintsdemonftxat.par»iihttaixy»ep{4xxx*

-ocr page 40-

s eptuagînta interptes talcm babent confuctudinc în fuis tranfiationibus ut qd* apud hebræos in fututo ponitut ipi quafi iâ faftû autpteritûréférâtpar.ii.tra.i.epi.iü.V Seraphinhaberefexalasjnterptat par.ii.tra.i.epi.iii. Y Sermo de natiuitate dni.pargt;ii.tra.iii.epi.xlix.p totnm. Seraphinduo quos efaiasfeuidiiTeteflatur iuxtathronû excelfum.quidani interptati funtfilium effe amp;nbsp;fpmfan ftum:quos fanftus hierony mus rephendit dedarâs fal fum effe par.ii.tra.i.epi.iii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

S’nfus ficuti quinlt;ÿ fu nt exteriores:ita qncj dicunt inte 9 tioreseffc:par.ii.tra.iii.Home.i.epi.xlvi. G

Serapion epalêquotpefumpferitlcathedrâ demonftrat: eiu(lt;j feripta referunt.pat.ii.tra.vi.cpi.lxvii. Ff

Setapionthenaufeos qaFs fcholafticus appellabat:contra heræticos faibens perpuldira teliquit exemplaria parte ii.tta.vi.cpi.lxvii. Oo

Serpens ficalamo feu uitga peutit ftarim morit:fed fi rep cutit.fortiotfit par.iii.tra.viii.epi.xxxii.H.in fine.

Serpens brumali tempore infirmior eft:ita utaforidbus uincitur amp;c.Vbi fupra.

Seruusoîtn xps effe jgt;batur.par.iii, tra.i.cpi *î. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D

Setuusxpi quisdicaturpfeâ;uspar.iii.tra.i.epi.xli.cap.v. Seueruscognomctofufpitiustamgne$ littera nobilis cumfuisfcriptiscômcdat par.ii.tra.vi.epi.lxvü. Tt

Sexus non aduertendum eft;cum de coeleftibus difputat uirtutibus utputa quo genere ^jferant.qu ia fpûffané^ interdum mafculino aliquando foeminino non nu$ neutro ,pfert gencre fccf m ideomatis exi gentiam parte ii.tra.i.epi.iiii. I

Sexti uitaamp; conuerfatio declarantur.partc,ii.traâatu«vi» epidxvii. Ff

Significatione rei uniusfaepefilius amp;nbsp;fpuffanftus demó^ ftranturpar.ii.tra.iii.Home.iii,epi.xlvi.

Similitudinemcœleftiumîoiaquæ interris funt habere 4)banturpar.ii.tra,iii.Home.iii.epi.xivii.

S i mil) tudi nes amp;figurae ue.teft. m y fteria ad nou um deda rant par.ii.tra.iii.Ho.ii.epi.xlvi.

Simphonia concordiafonorum dicit:amp; non genus ali qlt;f organi utquida putant par.ii.tra.i.epi.xv. S

Simplicitas amp;nbsp;innocentia deo fuperomnia placent : amp;nbsp;ió fpuffanftus in columbae fpecieapparuit.parte.ii.tra.ix. cpi.xli.cap.xxv.poft me.

Syoncocleftis amp;nbsp;mundialis quæeffcdicatutpar.iii.trac.

i.epi.i. D

Symmachusfiplura bene:attn nonnullafalfe interprat? eft.par.i.tta.iii.epi.xxxix. C infine.

Symboli uocabulu unde origine fumpreritquotpe:amp; a quibuszac {»pter quid inftitutu fitcum fpali fingulopi articulorum dedaratione ponitur. par.i*trafta.iii.epi ♦ xli Bb

S ymboli breuis expofitio cu oïm heræticoru eófutatione. amp;inquounu(qfc:^erraueritarticulop.i.tra-iii.epi.xlii» Apertotum.

Siricocodrilluincibufumcrefolct.par.i.tra.ii.epi.vi. R Sidixerimus qapftmnóhcmusipi nos feducimusamp;c.

Et illud in eadé æpFa btös iob dici t.Ois qui natus eft ex deo nonpcccatqualiterintelligatut : cum uideanf effe di uerfa.par.i.tra .ii.epi .x v. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F

Societas malafuper omnia hominibusnocereprobatur par.iii.tra.xy.epi.lxxxv. T

Sodalestundenoméfortiti fint.pat.iii.tia.iiii,epi.xii. R

Sodales fpófi ateg eorum greges qui fint nnquos fpófa in Can.decurcere deoperu formidat par.ii.tta.iii.Home» ii.epi.xlyi. LM

Solatia quædam eremi infunnquatannumeranturpart. iii.tra.v.cpi.xvi* N

S oli tudo fiue heraemus aliqua monaebis inhabitantibns pericula ingeritquæ nifi præcaueantur periculofa illis demonffrantur. parte tettia ttaftatu nono æpiffola.x / xxix. Y

Sollicitiec nolitedeaaftioduffidteindici malitiafua:ex ponitur.parte.ii.tra.ii.epi.xx. D

Solis naturalisamp;fpualis inuicêperpulchracóparatiopar. ii.tra.iii.Home«ii.epi.xlvi. E

Solaliquem defpicerequaliterdicatnr:ficutincan.didt: qadefpexitmefol.p.ii.tradii.Ho.ii.epi.xlvi. CDE

Solisdupicx dedaraf natura:amp; feefm ei fubiefta materia operari.par.ii.tra.iii.Ho.ii.epi*xIvi.F

Somnio comparatur omnis Humana conditio par.iï.tra» iii.epi.xl. K

Spedes amp;nbsp;decor humanus $dtotranfeat amp;nbsp;ideofanoÄ ftipulæcomparatur.par.ii.tra.iii.epi.xl. K

Spedes treseffe demoffrantunquibuscoeloturegnu acq^ ri poteft.par.iiié.trafta.v.epi.xv F

Speciofus forma pfiliishoim de deo qualiterdidpoffït: cum EfaiasfaibatEcceuidimuseum:amp;nóeratillifpe des necç decor par.ii«tra.iii.epi.xli. Q

Eccees fpeciofa ^jxima mea.ecce esfpeciofa cur addatut; jjxima ipa uero tm dicat.Ecce fpeciofus nonadiungat ^ximusdeclarac.par.ii.tra.iii.epi.xlv. G

Speciofam cum fponfus fponfam uocarct cur iterö repe tet.Ecce esfpedofa.par.ii.tractatu.iii.Ho.iiidnprind.

Spinisdnsnoffercoronatuseff.utprimi hoisfnïafaluare turpar.i.tra.iiiicpi.xli. Ss

Spirituffanftuscurfuper dominum îniordaneafeende t ritcûtnfempetâtenatiuitatem amp;in natiuitate amp;nbsp;poft fecum fueritpar.i.tra.ii.epi.xii» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G

Spirituffanftus amp;nbsp;ipius iefu non difFerunt ficut în aftib? apForum ca.xvjegitur par.i.tra.ii.epi.xvi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

Spmfanftû minorem effe patte amp;nbsp;filio origenes afferuir ♦ par.i.tra.ii.epi.xviii. L

Spiritumfanftum dominus fecunduToha. infufffauerit indifdpulosqualicerhocfedtcumfecundumLucam poft afcenfionem fc miff urum repromittar.par.ii.traft. ii.epi.xvi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S

S pûm nolite cxtingucrc qualiter intelligat parte.ii. traft.

ii.epi.xvi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K

Spûffanftuscurnoninturturem fedincolumbâ uertat p.ii.tra.iii.epi.xlv»

Spôffanftusinhebræogncfocmininocxprimitur. fnlati na lingua mafculino.neutro uero in græca inuen it. p ii.tra.iii.epi.lv. T

S pus tres quosdauid poftulatquî effedicant.f.prindpalé rectû amp;nbsp;fanôHî par.iii.tra.i.epi.iii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R

Virginc fanftam effe fputqualiter intelliga turpar.îii.trac. y.epi.xv. F

Spinfanftumdnsfaepepeccatoribusmitritut cóuertant: fed ißi renuentesnolûteû fufdpere:qd' clari (Time deda rat.par.iii.tra.xii.epi.lx C

S puffanftus cur in uolatilibus rtn incoluba» fpedeinqua driipedibus uero in oue appareat.par.iii.tra.ix.cpi.xli. cap.XXV.poft me.

Sponfa *

-ocr page 41-

Sponfa cuidb fpohfoTCqiiJratjubi îtliMîdicpafcât gtegê fuumpar.iii.tra.iiiiiæpi.xii. V

Sponfænoiemultaintelligi amp;itrodud in intetptatione Cafi.can.pnt.par.ii.trac.iii.home.i.xpi.xlvi. T

Staredeusqualitet dicatut par j,tra.i.æpiri. E

S tare iuftorutn ,pprie eft:iacere uero pcccatotû tqd* mul# ris pbatut exemplis p.ü.tra.ii.æpi.xv. P

Stoici dereliqueruintcut urbanitates:amp; ad templa porri cufqj contulerint par.i.tra.ii.sepi.vi. S

Stoicorum pprium depeccatisdifcetnetequtd fit: part. iii,trafta,v-xpi.xxii. C

S tolæ albe quibus martyres uefHuntun'quid (ignifîant paniii.tra.i.æpi.i. A.

Stellam a ftella differre nonfine myfterio Apoftolus dice bancexemplum fumerefuorumdidotum intendens par.iii.tra.i.æpi.ii. N

Subftantiadciquæfit,'par.ii.tra.iî.œpi-xy.

Surgerefponfamcurfponfusiubcatparûi.tra.iii.æpifto^ Tararepromiffionisquae fit:dominns quam ifraclî re# promifit:quia non uideturilla eiïe quam introgrdTi funtfîlii ifracbcum potiusfueriteisreddita qgt; promit^ fa:patrescnimeorumcampriuspoflcdernnt.Cum SC Dauid in ea exiftens dixerit.credo uiderc bo.do. in ter. ni. Item amp;nbsp;in cuangdio. ß cari mitres quoniam ipft poffidcbfitterram.parte.iii.traftat.i.aEpi.x.p€rtotu.

la,xlv» P

Studerecupiens quem în ftudendo modum tenete debe at»par.iii.tra.v»aepi'XViii. H

Subdiaconorum ordo qualis efredcbeat:amp; quid .pptic^ totisinfecótincatp.iii.tra.iiii.appi.xi. K

S unamitis quibus amplexibus Dauid calefcebat quæ ef fe dicatut. amp;nbsp;eut tm ab eaamp; nô ab aliis uxotibusamp;côcu binis;calefieripotuerit.par.iii.tra.iii.æpi.vii. K

De fuperbiæ uitioaliqua ponunt p»iii.ttacta .xv. aepifto?

la.8y. H.l.K

Indpientium a littcra. T.

Abernacula cor anriqui inhabitauetint ♦ parte ii.traftatu.iii.œpi.xlvi. K

Tarianus quo tpe floruerit amp;nbsp;eius feripta deda ______J ranturp.ii.tra.vi.æpi.lxvii. Bb

Têpetâtiaïcûftisêtuirtutibusreqritj’utnc aliqd nimis: amp;ficfupfluûfiat p.iii,tra.xv.æpi.8f: S

Tempusomniahabete:^utî ecdcfiaibelegif exponif.p.i.

tra.ii.æpi,v»cap.xvi. A

Tcporaliatefpeftu ætemojttj nulliuscôparatiôisfintpar te.ii.traùii.aepi.xl. H

Têplû dyane qdâ accedifTe fett :atcç crime fuû de fe eöfef« f us.Cû a græds interrogarct eut hoc fedffet: Rndit ut notushoîbusficretamp;c.p.i.tra.ii.æpi.ix. L

T^plû xpi aîa crederis effe didf par te.ii i. traftato dx. æpi « ftola.xxxviii. P

Tetauerit dyabolus qlitcr dnm:amp; qualiter nos.p.ii,trac.

ü .æpi.li. S

Têtatiôesdecciftacliricipopülidefcribuntdoca at^ tpa defignans.par.ii.tta.iii»æpi.lx.pertotH.

Tctamêtû monachoæ ptimü:foeminap? frequês acceffus cffe phibet .par.iii.tra.xli.cap.iiii.drca.fi.

Têptari inhoc fæculo ab hoibus pernerfïs:^ falubrcamp;^fî


cuum*p.iü«tra.xii.îEpi.lxiiii.bertotum»

Teftudinismarinæ magnituaocûeius naturae dedara^ done poniF.p.iii.tta.viii.æpi Jfxxii. nbsp;nbsp;nbsp;I

Teftamêtoex uetcri:quae fctuanda fint:amp; quae nôpd.tra. îi.æpifto.xvî. A

Theôdotionîs interptatio:qd hcrericû qd fapit ab ecdcfia réfutât p.î.tra.iii.æpi.xxxix» D

Thetaphim quid fit amp;nbsp;quibus noibus appellet p.ii »traft.

Terre repromiffionis latitudojamp;longitudo dedatatur.p» ii.traâatu*i.æpi»xs P

Thophilus Antiochcn ecdcfiaeepifcopus pe^ukhra fctî^ pfituol.umina:quo uero tempore noruerit annumera turpartc.ii.traôatu.vi.Miftola.lxvii. ßb.

TheophiliCæfarienfisepiRopifcripracontTaiudæosde# daranturparte.ii.traftatu.vi.îEpiftola.lxvii. Ff

Theophilus Alexandrinæccclcfiæepifcopus contra Orh gcnem aliqua fcripfit quæ dedatantur partc.ii. traöa^ tu.vi.æpiftola.lxvii. yy

Theodorus qui amp;nbsp;Gregorius appellatür:ab Otigenecô^ uerfus ad fidem praedata faipfitparte.ii.trafta.vi.æpi^ ftola.lxvii. Ll

Timctc$bonum amp;falubrefit.amp; inter praecepta maxiir 'mum dedataturpart .iii.traftatu.xv.api.gy. E

Timendus eo ampli us eft deus:quo diutius punire defigt; ftitpatte.iii.traftatu.xv.aepiftola.lxxxv, G

De rimorcultimi iudidi aliqua ponunturpart.iiî.traft*' tu.ixiæpiftola.xli.Capitulo.xxiüi.pertotum.

De timoré duplicinino appctcndoralio fugiendo. Ibidî»*’

Tonitruusundc genetetuncum moralizationceiufdeÿ parte.iii.traftatu.i.aepiftola.iii. T

Tranfirede unolocoadaliumdeum qualiter intelliga# tur parte.üi.ttaftatu»i»3epiifola.i. E

Tranffïguratusdominus:cut Heliam amp;nbsp;Moyfen difciV pulisoftenderit^amp; non alios fanftos parte »i.ttaftatit ii,aEpi(lola.vi.Capitulo.xl. A

Tribulationes amp;nbsp;opprobria qualitera nobis fint perfc# renda.parte.iii,ttaftatu«ix.æpiftola.xli.Capitulo.xxiii», pertotum.

Tribulationes habcntes qui fîncdequibusapoftolusdi# fputat.illudintroducens.Triainfatiabilia funt: Infers nus.Amormulierum:terraamp;ignis:proutiprouetbi(» legitur.exponitparte.i.traftatu.ii.æpifto.v. cap.xv, Z

Trinitatemfimulpræfcntemfuiffe in cbrifti conceptinc petlucide monftratur partc.i.t! aftatu Ji.arpifto.xli. Kk

Tcrtam fuam qui opcratur replebitur panibus: prout Sx lomoninprouerbiisdidt.Nondetetrahacquam inha^ bitamusintelligitur fed de codorum regno parte «iU traftatu.i.aepiftola.x. N

Terre nomen regnum codorum intelligî mulris probâÉ exemplis parte.ii.traftatu.i.apiftola.x.per totum.

! Terrenarum rerum nô dileftionem fed tantum ufum cS ceffît parte.ii.rraftntu.iii.æpldolaAlvi- C

TertnÜâuspfbvterpoft nidorêamp;apoIcriüL'i.tinoR' pôîh dufcgfcriptadeclaranEptc.ü.tra.vi.æpi.Ixvii. Ff

Ticonijvirî Iratura fcfari folenisdecarnis cefurreftrôe alî qua dîfputauit.q latijrcqre p.ii.tra.vi«ajpi.lxvii* Tt Tigna ecclefiæquceffedicantuKamp;'qui trabcsîamp;quatcejt cedro ti gna cffe dicant:trabes ucro ex cvprsfio. ptc» ii* traftatu.iii.hotnclia.îii{.æpi.xlvii. X

Tympanum qualefuetitinftrumctum:atiçmoraliseîi|c dedacatio patte)ii«tcaâatu.yfæpiftoki.lKygt; V,

-ocr page 42-

Tîntînabula.lxxii.pontifices uctcrîsteftamétî.în (uispor ' , - cabane ueflibus.'amp;totidem mala punicacontexta: fed obquaincâmuidepar.ti.rra.i.epi.xi. ß

4 T itus contra mancheos fortes difputationes habuit pat te.ii.traA.vi.epi.lxvii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oo

Tranffigurarc dominus fe uolenscut monte afeenderit

Si nonpotmsinplaniticmanfetit.par.ii.tra.iii.home, .iii.epifto.xlvii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S

Tripbonauditotorigenisquotpedacuetit:at($eius feri pta dedarantur.par.ii.tra.vi.epi.lxvii. Kk .Triphilus eps excellentis ingenii in can » can. commenta» tia compofuiccum aliis no nullis de diueifis matetiis par.ii.tra.vi.epi.lxvii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nn

Trinum amp;unumdcueffeexillocfaiej)bari ubi dns ad

eu air.Que mittâ:amp; quis ibit nobis.p«ii.tra.i.epi.v.M. Veritas laborarept uind uero nô pt.î.p.trac.ii.epi.xv«Q, ,Tuba nouiHimaclangente moctui refurgûnut apfus ait Veffimentum dei quid fignificet.par.i.craâa,i,epi,i. E , Quare dicacur:aut que fine aiietube:que earn pcedât. Vedesfacerdocûamp;eorû tiens moralizatur.pte«ii«craâa«i«

par.ii.tra.ii.epi.xxvi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—

,Tubarû generaquot fintatepearû formaicu; morali ex


poficionedeclarantur.par.ii.tra.v.cpi.lxv. T

Turbatum dam fuiiïeinlazariobituiqualiterintdligéi' ) dû fit.par.ii.tra.i.epi.vii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B

Turturum parfiuepulli columbarû : cucinfacrißdofu^ mercpcepcumfir.par.ii.tra.iii.epi.xlv. Q_

Turturis fimilitudo congrue ecclefie comparatur.par.ii« . tra.iii,home.ii.cpi.xlvi. E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in fine.

Turturisuox:queincan.aud aeffedidc: queamp;qualis

. ßt.par.ii.tra.iii.home.iii i.it

,Turturtypu5falaatoristcnerpar.i.tra.ii.epi.v.ca«xvii.B

Incipientium a littera.V

Asquodligatumfuerit mundum effe fceTm legem curdicebat.'quod uerofolutum immû du m .par.ii.tra.i i i .home«ii .epi.xlvi.

Vas eledionis cur paulus apoftolusnûcupetuc

, parai.trafta.vi.epi.lxxxiii«

Vares Si inrerptesinquo differant.par.i.trafta.iii.epifto. xxxix. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B


Vbera tua bona funtfup aînum:amp; odor unguentotûfu peroiaaromata.par.ii.tra.iii.epi.xlv. T ,

Sponfum in medio uberû fponfecômorari quidfit.par

-. tc.ii.tta.iii,cpi.xlv»

Vberafponfi eut uinocôparentur.par.ii.tra.iii.homef, i. epi.xlvi.

.,Vhepgnantibus:amp;nutrictibusinilladic:putdnsineuâ

, gclioraatthe.xxiiii.dicit,qua!ircrintdligatur.par.i.tra datù.ii.epi.v.

‘‘Vhepgnantibus: amp;nbsp;nutrientibusinilladiemoralizatüt par4i,tra.ii.cpi.xvii.

’V€ndereomnia:amp; dare pauperibus qua róne dns peepee ritpar.iii.tra.ix.epi.xli.cap.inprin.

Vendereomiafimul;amp; fie darepauperibusanmdiusfît ^paulatimquccçuendetetSiJficcgenisfubucnirc.pat re.iii.tra.ix.epi.xli.capi.xix.inprin.

Vdare alis duabus fade dei duabus pedes: duabus uola^ referaphinquaFrdicantpar.ii.tra.i.epi.iii. Y ' . Veniäfuoß: ppaucicôfcqüiualcntpftôrum:quiufc5 ad

fine uitepniam .ptrahûe.par.iii.tra.ij.epi.sy« L

;V-5nterdeiquidrepfentcr.par.i.tra.i,epi.i. D

Ventg:plenus facifr de ieiuniodifputetdemonftratuc . Viduïsiuinionpuscurapfsnubàeplt;cfuaferitpar.iii.t».

¥Ü,epiftoia

par.iii.tra,ix,epi.xxxviii« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kl

Verbis in fimplicibusfemperfenfus fcripturæanguftior inueniturpar.i.trada.ii.arpi.v, P

Verbapfentis temporis in faaa feriptura qualiter intelli^ gantur.'ut illud doneefenefeaeis ego fum: q uafi uellee dnsdiceteeep poff^ fenuerincipedefinateffepte.i.tra« ii.aepiftola.ix« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C

Verba que paulus in tertiû celum raptusaudiuit; qgt; i» ffa biliaeffedicuntfimilieudinariequalia fuerint demój^ ftratur.par,ii,tra.iii.home.i,epi«xivi. L

Verbum efte quare chriftusdicatur par.ii«traft.iii,homc» ii.epifto.xl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O

Verbum quodotiofum efredicatur.par.iii«tra.ix«^iftc. xli.capi.xxi.infinc.

cpifto,xi.pcr totum.

Veftimentafacerdotalia uete.tefta.que amp;nbsp;qualia fuerint:

amp; quibus uocabulis noientur.par,ii.rrada.i.epi.xi»Z«

Veftimentorum differentia pontificu} fdlicet amp;nbsp;facerdo tumpte.ii.traftj.epi.xi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß

Veftimenta ilia quibus martyresilli in apoca.ueftiri dieu curquatia:amp; quidfignificctpte«iii.tra.i.epi.i« A

Veftimenta quibuscotenei effe ab apFo pdpimunqualia effe dicant pte.iii .trada«ix.epi.xli«capi.v«poft me.

Veftimenta monacho^ que amp;nbsp;qualia effedebencpce.iii« tra«ix.epifto.xli.capi.xv.per totum.

Veftigia gregû fponiam fequi amp;nbsp;pafeerehedos qd fit pte ii.tta.iii.homc.ii.epifto.xlvi.

Viam anguftâ: uiam iatam qui ambulatedicanfpte,iii.

' trafta.v.cpi,xxii.

Vilt;ftorieprimacaufaeft:id quod uinci cupimus benedi feere pte.i.trafta,ii.epi.viii. X

Viiftoris romane urbis epi feripta natanturpte«ii« trada. vi.epifto.lxviit

Vidorinuspidauien eps:exquoiani latinam: amp;nbsp;greca; nouerat linguam eius opa magna quidê feniibus :fcd minora eloquêciaferuntque annûerantpte.ii«tta,vâ« cpidxvii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L1

Vidorinus natione afer in fenedutefua ad fidem côuer fus falubriareliquitferipta pte.ii.tra.vi.epi.lxvii. 06

Vitia quedam funt uirtutibusaperta.difcrctionctn \on trariapte.ii.trada.ii.cpi.xxxviii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K

Vitiaquedam funtquelicetfintdceodej généréintetfe tn funtdiuerfa.fbidem.

fnccedâc;amp; iô pfra funt u irtutib^ pte,2.tra.2.epi.3 g. M Vidercdnmqn dicamurfupthînnumcxcdfumramp;qua doin ualle:uellocohumilipte.ii.tr3.i,epi,xxxviih S Viduas de qbus inrelligat illud apCi ad thimo. Vidua eli gatur nô minus.xkannoæ pte.i.trafta.ii.æpi.v. H Viduam accipe facerdoribus uercristeftamenti:cur,phi^

birum fucnrpre.ii.tra.i.epi.xi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Y

Vidiïaabfi^iibejnsrelida : qualiteruiueredebeat ptejL

tra.ii.æpl.xvi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C

, Vidue quafr fe:amp; fuas domos regere debeant pte.iii. tra^

v.epi.xxii.ptotum.'amp; epi.xxiiii. O.P.Q..

Viduarum utiterum nubantexcufarioieatû potiuscôféf fioeffedcclaratptc.iii.tra.vii,cpi.xxiiii. S

-ocr page 43-

vn*aepifto.xxvî. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C

Vitia amp;nbsp;uirtures ^uîsoînofintdiuerfa ,tn intctdum fibi inuicem ira conglutinantur.ut uix difcetni poffint .p. îii.aacv.cpi.xvii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F

Vitia duo memoratur aquibus pcetcris maxime pcauen dum eft»par.iii.traft,xv,epi.xviii. D.

Vitia quattuor funt quibus hoftis antiquus homies ma; Xi me uincere folet «que etiâ fati s pulchre declarant a ti^ qualiter ab eifdem cauendûnupar.iii»traâa .xv. epilb. xli.capi.xxv.in medio»

Viduediuitescurmaritos pauperestamfreqnteceligât. par.iii»trafta.vii.epi.xxvi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M

Vigilare deusqualiter dicaturpar.î.trafta.i .epiftola.i.G

Vigilarc ad quid 4)fit:ct$ falubrefit Vigilâdoorareamp;c. par.iii.traftatu.ix.epi.xl.per.totum.amp;epi .xli.capi .xvi. iü.prin.

Vigilantes plura meruiffe audire. Videre.amp; confequi $ dormientes manifediiïims utriu(lt;5 teftî probatur rôni bus.Ibidem.

Vigilannusaliquàfcripfithumana laude duftus:amp;ideo iupta fe pfumens in ettores incidit.p.ii»traft.vi.æpifto. Ixvii..

Villicusiniquitatisquisfit:qui dni uoce laudatuseft.p. ii.trac.ii.æpi47.

Villicum iniquitatis non folum difpenfatorej feu gubcr natorem uillæ fed amp;nbsp;domus Si pecuniæ aliarumlt;5 rc; turn declaratur.p.i i.trac.i i .æpi. 17.

Vineam fuam non cuftodilTe fponfamnn Can .qualitet intelligatur:ubi perpulchreecclefiamat^ paulumin; troducit.p.ii.trac,iii.æpifto.4y» Z

Vineaj fuam fpôfaj nô cuftodiffe : Si aliajt cuftodiâ fum pfiflequid(it^.ii.traft.iii.Homer.ii.a?pi 46. H

Vinumqualeeuedicaturcui fponfaincan» ubera fpon; fi comparât .par.ii.tra.iii.homc.i.a’pi.xlvi, Z

Vinum illud quale fit quod iefus cum di fcipulis nouu; indomopatris fui bibiturum feafferuit parte .ii,tract. iii.Homc,iii.arpifto.xlvii»

Vinû Si afpcftusmulierû iuuenibus maxienocere dieu; tur:fcdqlt;f illoR-’plusnoceatdeclaraf. parte, iii.tra.xy» cpi(tola.lxxxv.

Vinû qituicomodi rcligiofispfcrat.p.iii.tra.v.epi.xvi.P»

Vinum luxuriâ gcncraremultis4?baturexemplis:amp; pre; cipuciniuuenibus.par»iii,tra,v.epifto»xxii. Q_

Violcntiaque finquam regnum celorû pati dicitur. par. iii.trafta.viii.epi.55.

Vindicarefanguinefuu; qualiter martyres inapocalip. expöftulct Si cureorumqui in terris habitât amp;nôpo; tiusillopütquidstormêtainRixerût.p.iii.tra.i.epi.i.Z. Vindicate nos qualiter amp;nbsp;quandodebeamusamp;an femp nobisliceat.par.iü.trafta.v.epifto.xxii. Qi

Vipere per os coitum facere folet amp;nbsp;cum femina feme ex; cipit fimul amp;nbsp;caput maris abfcindit : fed amp;nbsp;ipfa ante^ pariatmorif.par.iii.tra.viii»epi.xxxii I

Virga tua Si baculus tuus ipa me côfolata font ,put pfal. aitpulchreexponitur.par.iii.tra.i.epi.i.L.infine.

Virgo fe uouens:amp; poftea nubensun peccet amp;nbsp;q ualirer.p i.Trac.ii.æpi,y.

Virginitatifruftuscentefimustribuitur.par.i.Trafta.lî. xpifto.v.

Virginitatem nuptiispferrimultisprobaturrationibus. p.i.Trac»ii.æpi.v.

Virginitatem nuptias pcellctc :non foluj ex fcrîptnra fèd ad experientiam ^batur.p.i»Trac,ii.æpi.ix. O

Virginitas angeliscomparaturpar.ii.trafta.iii.epi.lv. .A

Virgines que fint, que reginas fequûtur.etq 4)xime eius dicantur.par.ii.trafta.iii.epi.xlii. ß

Virginitas pceteris bonis aliquid fpâliushre j)batut.par. iii.trafta.v.epi.xv.

Virginitas fola non fufficit ad ^merendâ uifa3 eternam par.iii.trafta.v.epi.xv.

Virginitas ex eo mai us bonum effe ^batui :cxquo extra deipceptaeuftodif ubi fupra

Virginem effefanftam corpore Si fpû : ficutapfus refert quid fitpar.iii.trafta.v.epi.xv.E.

Virginis cura pma. pmuij eiuslftudium que effe debeâc par.iii.trafta.v'.Epifto.xviii.

Virginum corruptoresredarguûtur.amp; $103 malum fir. atlt;5 qua?fup hoc penitentia agenda fit .par. ni .trafte. xiii.epi.lxxiiii.per totum.

Virgo cupiensfanfta effe corpore et fpûquîdagerede ; beac:amp; quid fit uirginem corpore.quid fpititu effe .p. îii.trafta.v.epifto.xviii.

Virgiliana carmina pafTioni xpi amp;nbsp;uirgini glorîofa; corn pararinullatenusdebent.p.ii.traft, vi.æpiff.83.

Virtutemqui unâhabueritiuttûomneshabeatautubi unadeeft.-omnesdefint.p.ii.trac.ii.epi.xxxviii. I

Virtusfæpeeffe putaturquod uitiumeft; amp;econuerfo. p.ii.trac.ii.parte.xxxviii.

Virtutes omnes nullus fanftorum qdiu in corpore eft ha here poteft.p.i.Trac.ii.aepi.xv.

Virtutcq una habueritqliter omnes habere dicat. Ibidc

Virtusaltiffimiquæfuperuenire in uirginem Mariam dicitur:quæ amp;nbsp;qualis fit.p.i.Trâc.iii.æpi.xIi. Kk

Virtutes tres fortitudo .faplentia.amp; prudentia declaran; tur.par.iii.iraft.i.epi.iil.pcr totum

Vifuquodeusfiliuspatremuideatnarrarur.cum tn in; uifibilis fit.par.ii.trac.iii.homeF.iii.epifto. xlvii.t

Vita ueraqueeffedicaturparte.iii.traft.i.epiftola.i. D.

Vita corporisamp; uitaaieabinuicemdiftinguunturcum ' Uniufcuiufi^declarationepar.iii.trafta.i.epi.i.E.

Vitta hiadnftina qua pontifices uc.teftl.portabant quid ■repfenter.par.ii.trafta.i.epifto.xi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F

Vitahumana.lxx.funtanniamp; utplurimu.so.amp;qcqd fu perfueritlaboramp;doloreft.p.ii.traft.iii.epi.xl. N

Viuereqûo Si qualiterintelligantunquifecundum apo ftolum obuiam chrifto inaera rapient:amp;.' qui uiui que

* mortui dicant.p.ii.trac-ii.æpifto.zz. I

Viuerefine quattuorfenfibus corpushumanum poteft;

Quinto uero déficiente impoffibileeft fupuiuere pof; fe.p.i.Trac.ii.æpi.vi;

Viueredeoquid fit:amp; quispfefteei uiueredicat.par.iii. trafta.v-epi.xxii.

Vmbra in fcriptura facra multarepfentat.-Et ideo no fine myfterio natiuitasxpiab umbra exordiu3 fumpfiffe* narratur.p.ii.tra.iii .epift.xlv.

Vnftumeffexpma fpufanftomultis .pbatut exemplis: amp;ideochriftiani nomen abunftionefumpferöt:ut.a xpoxpianiappellarent.p.ii.trafta.iii,æpifto.xlii. V

Vngnentum qddfis Moyfipcepitcôficcreexuariisfpc ciebusquid fignifjcet.p.ii.tta.iii.Hoiü.i.à?pi.xlvi. C

Vnxit re deus deus tuusolcolæticiæ:Primum nomédei iuocatiuo cafu intelligcdu5 eft: Sed’m in noiatiuo:in

-ocr page 44-

quo eriatti uetficulo photinus fopprîmit. Arrius ucro caputieuat.p.ii.traâ«iiilt;æpi.xli. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

Vnus deus qualitecdicatur.Ét cur unus ponatut ac fi ali qn plures fuiffenupfetnm in fymbolo.p-i » T rafta.iii» aepiftola.xli, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ff

Vnicus filius ob quid in fymbolo dns noftcr nominctut Ibidem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hh

Vocabuladiuerfa cidem tei fed^m exigentiam locorum atttibuendafunt.p.ii.trac.iii.aEpift.45. S

yocabulopi: pfoptietates ignorantes atej ad que fint 4gt;la -ti fenfum maximum erroré delapfi funttita ut poft re^ furredionemputarentcibosilloscarnalesefle fumen«; dos.p,ii.trac.iii.æpi.46. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X

M ultos effe uocatos paucos ucre eleftos ,put euangelifta teftatur qualiter intelligendu j (it.par.iii« trada»xv «epi ftola.lxxxii« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M.

Voluptatem Si concupifccntiam in iecore confifteremc; dici dicunt.p.ii.trac.i.atpifto«xi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S

y riinus monachus adueefus ilLos fcripfit qui rebaptizan doshærcticosnegant.p.ii.trac,vi.æpift.lxvii. Vv

In uultu dnm qddam habuifte fydereum quoietetos ho mines pcellerecmultis^batur'exemplis.p.ii«tra.iii,æpt fto«xli«

yf^ in fcriptura facra non (emper tempus definitum fed aliquando infinitum fignat«Par.i.tradatu.ii.Epiftogt; la.ix. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D

Omnequodapcrituuluam fanftum domino uocabit: (pioutinExo.legitur) defolochriftointelligendu5 ef fe probatur:atlt;$ in hoc omnes heretici errant, pat.i.tra« îi.æpifto.xvi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D

Vulneret deus quibus iaculis eleftos fuos amp;nbsp;qualiter ipfe dicat iaculum effe.p.ii.trac«iii.æpift.4y. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L

Vulpes pufillerquæ capi in C an «pcipi unt quid fi gnificêt p.ii.trac.iii.Homef.iiii,cpifto.xlyii.H.amp;infra

yulpium parteseffici qui quæficrunt aîamDauid ; Pro utipeinjxii.pfal .afferitcurdicantur.ubi fupra. I

Vulpes quas S ampfon in allophi logs; meffem mifi t:quid teprefentent.vbi fupra. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L

Vulpium natura cum aftutaeotum prouifione dedarat. par.iii.trafta.viii.epi.xxxii« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!♦

Vulturis natura manifeftatur Ibidem«

Vxorem fiuequisbond«autmalamhcat. necdîeeffemi ƒ (erias eum fuftineredeclaratur.par.iii.trad. viii« Epift« xxxv.infine

yxorej qui ducerc uoluerit quid pcogitare debeatamp;qua lem eligere.ac^ptcrquid extreme enucleat.par.iii.tra. xx.epifto.lxxix. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I«

Vxorem ducere $ti picFi fit gentilum hyftoria? demon ftrant,pac«iii«tralt;fta.xv.epi«bi:xix. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G.

Prima igitur principalis pars:tres in fe continet traftatus.

Primus de fide intitulatunin (e contincns aepiftolas.iii Secundus uerodeimpugnationediuctfatum hærefunv prenotatunæpiftolas feruanstx vii.

Tettiusuerode Origeniserroribustraftat:cótincns æpi^ ftolas.Sedquidinfe unaquæ^contineat æpiftola in fra patebit.

Ttiaâatus pcîmuspactis ptîmæ. Qui intitulatut de fide

Traflatus Sanöi Hîeronymî^c flentlaj trinitatîs amp;nbsp;quid in fcripturis.'uel de motu animæ uel de humani s membtis traftaturin deomon carnaliter fed fpirituali^ ter:amp; figuraliterefteintelligédum. Myfticumeorum fenfum exponens.xpifto.i.

Omnipotensdeus,

Hierony.Damafo:an in tri nitate tres hipoftafes fint com fitendæ fcifcitans:at({ quibus in Anthiochia commu/ nicarcdebeatinterrogans.æpifto.ii.

Quoniam uetufto.

Hierony.Damafopapæ:utfibi refpôdeatcui in Siria cof municate debeat obfecrantis.æpiftola.iii.

Importuna in euange.

Traftatusfecundus partisprimæ» Qui deimpugnatio/ nibusdiuer(atumhaEre(umintitulatur:earuminuen? tores amp;nbsp;fequacesoftendens.

HieronyiMatcellse contra Montani hïErctîcî infaniam quiptomilïîonemfanftifpiritusinfedicebateffe corn pletam oftendcnsnonincotantû.-fedinaliiseius de g maacatholicaecclefiadifcreparc. Quisautemfue;

Montanus ÔC quo tempore hærefis eins fufeitatafitr'n quinto hiftoriæ Ecdefiafticæ libro inuenitur, æpî. iiii* Teftimoniade iohanniseuangeli.

Hierony .contra iouinianum hærefiarchamlibri Satirici cuiusdogmara qualiafuerint: quæadoftore fandf Hierony «refutantur ibidem demonftraturæpiftola.v.

Pauci admodum.

Item argumetum ineofdemlibrosex Auguftînodehï^ refibuslibrofumptuubidêponif.æpift.vi.louiniarus*

Hierony.Pammachiodeobtreftatoribus fuis ; qui librû ’ fuum aduerfusiouinianum carpebant quafi nimit S fuiffetinlaudeuirginumamp;interptationcnuptiarutr.' aepiftolas.vii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chriftiani.

Hierony.adPammachium liber apologeticus îndefen» fionem librorum contra iouinianum.'in quodocet fe ■ nondamnaffenuptias.'fed illis uirginiratem pret nlifiTc amp;nbsp;apoftoli capitulum benigniusætiaj pro nuptiisa fc ^cætetisinterpretatum.æpi.viii« Quidadte. '

Hierony.liberaduerfuserroresheluidi hærcfiarch.T:qti' uitginitati bcatæ uirginis detrahens aufus cft dicere poftchriftum etiamaliospeperiffe filios de uirofno* iofeph.Quis etiam fueritipfe Heluidius;argumctum aepiltolam precedes déclarât: quod ex Gennadio fum ' ptumeft.æpiftolas.ix. Nuperroga.

Hierony.contra V igilantium prcfbyterum.-fed tamê h.!: refiarcham:Qui afferuitreliquias faniftotumnonefr fe uenerandas:nelt;5 uigiliascuftodiendas.item fecund dam Dan.uifionem deprauans. Sed ubi conuetfatus fit Si unde natus.Argumentum æpiftolam precedens indicant.æpifto.x Multa.

Hierony.Riparioprefbytero blafphcmiam Vigilatiide non uenerandis reliquiis dereftansÆpiftola.xi.

Acceptis primumlitteris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Hierony .Dialogns contra Luciferianaj haa'efim:înqHo fub noie orthodox! fe fub nomie uero Luciferi hacrcri/ cosdenotat.'Argumentum uero æpiftolam precedens indicatguidtenuerint:amp; undchaerefis illaoriginem

* fumpferit«3epi(lolas.xii. Proximeaccidit.

Hiaony«

-ocr page 45-

Hicronv,ad CtheRphontem :Dc libero atbitrio cötra Pc^ lagianoshxteticos:qui dei gratis aduerfantes cunâa ad hutnanam refetunc uoluntatem,spi(lola *xiii,

Non audafter»

Prologus Sanfli Hierony.indialogum contra Pelagia# num hæreticumân quo præmittitquid libro (equenti traftatunæpiftola.xiiii. Scripta tam*

H ierony.contra Pelagianum monachum dialogus qui hominem afferebatfinepeccatoeffepoffefi uelletdibe# tooîa ptcrcs arbitrio:atlt;5faciliffima cffedei mädata af ferebat: ubi fe noie Arid ipm uero Pelagianum nomi ne Critoboli nominauit.Epifto»xv. Dicmihi crito» Tractatus Tertius Parrisprimæ •• Traktans de Origenis erroribus:inquo etiam $plurestraaatusamp; Apolo## giæcôtra calumniantes ponuntur.

Hiecony.contrahsrefes Origenismbi multa perpulchra declarantur.-demonftransin quibus erraucrit Orige# nes: amp;nbsp;inquibusbene fcripferit.'ut etiam argumcrü ex Auguftino fumptum spiftolam prscedens dedatac spiftola.xviii. Anteannosi

Epiphanii.ad lohanem Hierofolymitanumcpifcopum per Sanfttum’Hieronymums graeco tranflata:Excu# fansfeqjinmonafterio beati Hieronymi inconfulto coptslbyterum ordinaucrit: oftendensie iure fecif# fe.Deinde ilium commoner ne Origenis etroribus im plicetut quos ex ordine narrat amp;nbsp;detegit. Epiftola.xix* Domino dileftiffimo.-

Bead Hieronymi liber ad Pammaebium contra lohan# nemhierofolymitanum epifcopum:amp; Rufinum prs Ibyterum aflertorem Origenis:In quo lohannem tan# qgt; feftatorem Origenis coarguit.-conrra eosdifputans feetiamdeeorumordinationeexcufans.Iohannem in cufatqgt;epiphanionon refponderit:amp; fynodoadeffe uoluetit-Quisautem illelohanes fuerit:amp;quid feripfe ritf’Argumcntum:aEpiftolam praecedes declatat * spi## ftola.xx. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si iuxta.

Hieronymi ad Theophilumpapam Alexadrinum Apo# logiazinqua calumnias Iohannis Hierofolymitani re# fellit;amp; Origenis feftatorem oftendit Epiftola.xxi»

Epiftolatua*

Hieronymi Theophilo.Delitterisgratias agens icontta Origenianoshærericoseoscxcirans.Epiftola.xxii» ßeatiffimo paps.

Thcophili ad Hieronymum uiftos Origenianos denun cians.Epiftola.xxiii. Dileftiffimo.

Hierony.adTheophilumcongratulatoriam mittes pro deteftis amp;nbsp;uiftishsreticis.Epiftola.xxiiii.

BeatilTimopapsTheophilo.

Bead Hierony.rcfponfiuaincrepationi5hsrcticornm fu fcipiendsoffidum:amp; illiusfententiam romani pontifi cis fidei congrue congratulantis.Epiftola.xxv.

Beatiffimopaps.

ThophilusHiero.Quod fugati fint Origenis feftatores nundans:amp; cp Hypocritaseiufdem fautoresuitetEpi ftola.xxviii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Diio dileftiftimo amp;nbsp;amanriffimo.

EpiphaniiepifcopiadHierony.de profligatione Orige# nians hsrefsoszper Theophilum epifcopnm. Cuius spiftolam gratulantis interferit. Epiftola.xxvii.

Dominoamanriftimofilio.

Theophili ad Epiphanium petentis.-ut quosnuper a per BOÜî Origenis jhsrefibus conucrteritconfolctutatç ut ftabiles permaneant in fide follidtehNonnullos cti # amitecumrelapfoseftenuncians.Epiftola.xxviii»

Domino dilcftiffimo,

Hierony.Theophilo epifcopodibrum eius fummccom # mendans.'let^excufans q* nonceleriusinlatinum uer tcrit.Epiftola.xxix. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß eatiftimo epifcopo.

Ruffini Aquilegien.prsfbyteri inlibros Origenis periar chon pfatio.in quo etiâ fe Hiero.imitatû ecdidt.prof'i tes qusa fide diferepant detrafturum.ubi primû inter San.Hicrony.Ä ipfum cótentio orta cft.spiftola.xxx.

Scio ^plurimos.

Pammachii amp;nbsp;Occani ad Beatum Hierony.commonê# tiummtdccallidaRuffini interprstatione amp;nbsp;menrio# neilliusinprsfarione habita fe purger «Epiftola.xxxi» Sanftusaliquis.

Hicrony» Apologia ad eofdem.In qua docet fe Origenis doftrina non dogma fedatum : docet« ilium ira Ie# gendummt excerptis bonis contraria fidei refpuantur illiusquolt;5 errores detegit : amp;nbsp;prsfationem in libros periarchon carpit illotumcjintcrptationc uitiofam dâ nar.Epiftola.xxxii. Schedulsquasmififti;

Apologia Ruffini ad Anaftafium Romans urbis epi# fcopuminquamultaconuitiainSandum Hierony. detorquet:qusin feqnenti spiftola.a San.Hiao .fal# fa effe probantur. Epifto.xxiii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Audiui.

B eati Anaftafii ad lohannem H icrofolymitanum côful# tarioni'ipfiasdenomineRuftmi refpondenria amp;nbsp;accu fantisep impia Origenis dogmata tranftulerit: Epifto la.xxxiiii. Probatequidem.

Controuerfiarum Ruffiniaduerfusdodoicm illuftriflî mum Hierony.ad Aproniauum libri inleruntur.Epi# ftola.xxxv,amp;.xxxvi. Perlegiftrtpta tua.

Hiero.Ruffinodecallida laudationeconquercntis:qns inaliquibus uoluminibusfalfoifcribitutadPamma# chiumzfed ad Ruffinumfcripram effeexprimo San. Hiero.contra cum libro probatur. Epiftola .xxxvii.

Diu te Romsmoratum.

Hiero.adPammachium amp;Marcellam pro fe contra ac# cufatorem amp;nbsp;derradorem Ruffinum defenfionis libri duo. Epiftola.xxxviii.amp;r.xxxix. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Er ueftris.

Hierony.adRuffinumrefponfiua.In qua fingula cius maledida refellit; amp;nbsp;eum Origenianshïcrefisfequacê maledicum^ detradorcm oftendit. Epiftola.xl.

Ledislitteris.

ExpofitioSymboli Ruffini ad Laurentium papam. In qua fingulos articulos f ideisno .ac ue.teft. audoritati# bus confirmat.amp;hsrefes contrarias deftruit. Epifto## la.xli. Mihiquidem.

Expofiriobreuis fidei San.Hicro ad Damafum papam. In qua hsreles plurimas de trinitate amp;nbsp;incarnatióe uer bi impie fentientes da'nat.pctens fuam fidem a Oama# focomprobari.Epiftola.xlii. Credimus indcö.

Hierony.contra Vigilanriumspiftolazinqua de tradu# dione librorum Origenis fe purganamp;accufatoremfu urn impetitis perfidietj condcmnat.Epiftola .xliii, luftumquidcm.

Hicro.ad Tranquilinum quomodo Otigencm legere dcbeat.in quadocetptopter illius eruditionem non omnino cius commentaries refpuendoszfed ita legen dos:ut bona eligantur.uitentur mala. Epiftola.xliiii.

Maiora fpititusuincula

c ii

-ocr page 46-

blierony/ad Marcum prarfEytemm Tuper poftnlata fide ubi de perfecutionibus hæreticorum conquetitur* Epillola.xlv. Decreucram quidem»

Hieronv.Pammachioamp; Marcelle.de ftudio Theophil# ti Alexandrini contra Origenarios congratulando in quaæpiftolamfuam dcpafchate:amp; contraipfam hae# refimtraduftamfedicitemitterecutorientis fidem ca thedra Petri confirmer. Epiftola,xlvi.

Rurfum orin.

Hierony.adDonionem aepiftola inueftiua contra Ga; tulum monachum detraftorem fmim.qui contra Io; uinianum fcripta carpebat. Quæm monet ut fcriptis agatdi audeat detraftaremon malediiSisÆpifto» xl vi i-Litteræruæ.

Hierony. Marcellæde fide noftra amp;nbsp;dogmate haretico. Epiftola«x*viii« Teftimonia.

Bead Hierony . ad Occanum de efficatiabaptifmiede;

lt;5 unius uxoti$ uiro. JEpifl-ola.xlix.

Nun^filii Oceani.

Hieronymiad Alipiumamp; Auguftinu epifcopos:corum . opere amp;nbsp;aoxilio harefim coeleftinamextindam gra;;

tulantis:amp; excufantisquare contra libros Aniani pieu dodiaconirefaiberediifuIiiTet: Epiftola,!«

Dominis acre fanftis*

Eiufdem ad eundemsdezelofidei contra hareticos gra; tulatoria:amp; deodio amp;nbsp;perfecutione eorumdem. Epi; (lola.li. Domino fanfto amp;nbsp;beatiifimo.

Hieronymiad Marcellinum Si Marficbiam de origine animx:catholicorum atq? hareticorum fententias refe rends» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vltima.

Secunda parsprindpalistotius uolnminis apiftolarum fanfti Hierony mi de fcripturis iacris:amp; earum expo;;' fitotibus Chriftianum hominem inftruit:Hacautem quemadmodum Si ptimaintraftatus: amp;nbsp;hi ulterius inapiftolasdiuiduntur.Continetigiturin fe trafta;; tusfex.Quorum primus de quaftionibus uete.te.in;

. titulatur:infecontinensapiftolas»xiiii. Secundus ue; rotraftatusdequaftionibusno.te.trafl-athabens api ftolas.xxxix.Terriusautemexpoiidones quorundam pfalmorum:amp; Canrici.can.fecundum Origencegra; cotraduftumoftcdinferuàsapiftolas.xlviii.

Qnartuscertefetmones declaratquosfanftus Hiero.in aliquibus feiduitatibus pronunciauit .Epiilolas » Ivit.

Conti nens.

Quintus tarnende hebraicis locis nominibus Si interpra tationibustraftansinfe.Epiftola.lxvi. Retinct.

Sextus infupet traâatus de fcriptoribus eccleiiafticis tam gracis$ latinisacoptimo genereinterpratandi acfcri benditraftatEpiftolas.lxxxiii. Seruans.

Sed quidunaquacginiecontincat Epiftola confequen , teraemonfhabitur.

Breuis titulorum annotatio.Cummodica eatundem declaratione;Etquibusfcribanturcum matcriarum ex; ptaffione.amp;c.

Traftatus Primus Secundepartis:Qtii dequaftionibus uetetisac noui teilamend intitulatut Sic.

DajnafasHiero.quinqgqua(lionesptoponit;amp; ad fed; bendum excitât ftionà^ ftndiórum fruflum îft fet doconfiftere-Suntautemapiftolarumhi rituli; Qui fibi uelitquodinGen.iCTiptnmeft-.Omnisqui occide tit CaynfeptemuindiftasexoIuctiSiomniafecit de; usbonaualde.'CurNoedemundisamp; immundisani ■ malibus pceperit cu; immudu nihil bonum effe poifit Quid fit quod petrodidû eil quod deus miidauit tu ne immundum dixeris:C ur deus loquitur ad Abraaj cp quarta progenie filii ifraeleffent de agypto reuerfu ri:Moyiesuero icribitquanta eosegreffos effe proge; nieîCur Abraam fidei iuafignumincircuncifionefu fceperit:Quareifaacuiriuilusnonillecui uoluit :fed cui noluitdeceptus erröte benedixir»Epiilola.i»

DileftioinCrifto.

Beari Hiero»refponfiua apiftola tres tm exqninlt;gqóni; bus propoiitis differens amp;nbsp;de circuncifione ac diferetio ne mundorum ateg immundorum animalium ad tec tulianu nouatianuorigenemcg remittens. Epiftola .ii.

Beatiflimopapa.

Hiero.ad Damafum papam ubi explanatuifionem Efa; iaequi uiditdnm fedenteiuperfoliu excelfum eandej non ut ueteres de deo patrerfed de f ili i unigeniti gloria interpratantis.Epiftola.iii. Etfaftum.

Eiufdem ad eundem Damafum papam de Seraphim Si calculo ubi exponit quod fequitur ineodem diuofos interprætesEfaiæ.vi.cap.Etmiffumeftadme unûde Seraphin:amp; inmanueiuscalculusamp;retigjt os meuj amp;nbsp;reliqua de eodem.Epifto.iiii. Septuaginta.

Hiero.ad Euagrium præfbyte.de melchifedecb reprehen dens eosqui putabantillu3 uel angelum fuiffeuel fpi; ritum fcj docensillu fecundum ueteres interpræres ho minem amp;rcgemfuiffequiTypum facerdorii gefferit Saluatotis amp;nbsp;fecundu hebræos Senfuiffe primogeni^ tus Noe exponens etiâ qcf eo fcribit Gen.x vi.apd apo ftolumadhebreos.vii.capi.Epifto.v* Mififtiuo.

Beati Hiero.præibyte.adTarentiamdeuera circuncifio ne.Epiftola.vii« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Superiore.

Beati Hier.adRuffinumprafytcrum romae de iudicio Salomonisin feftioneparuuli fecundum ttopologia perduasmeretiicesecclefiam amp;fvnagogam exponen tisquarumfvnagogafilium per cetimonias legis ex; tinxerit. Epiftola.viii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Multumin»

Beati Hier.pf.ad Vitalcpf.de Salomone amp;nbsp;Achazex di numeratiôetemporumdocctis eosadhuc impubères genuiffe.Epiftola.ix. Zenon Naudcrus.

Beati hiero.ad Dardanum exponentis terram repromif iionis fedm an.igogc fenfum fuperiotc fenfum terraj cffeuiuêtiuamp;terræillijquâiudæifccf; occidêtc litterâ intelligûtâguftiasdefcribêtis.Epi.x. Qtuerisdardanc»

B eati hiero.ad F abiolam de uefte faccrdotali.Epiftola.xi» Vfeghodie.

Beati hieroadMarcellam deinterpKBtationeephod.Epi ftola.xii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftolareof.

Beatihietopræ(b»adFabio!amde.lxii mâiîonibus filio rum ifraelpcrheremum illas hiftorice myfticctg defeti bens. Epiftola.xjii. In feptuagefimo.

Bcatihiero.ptæfb.dediuetfis genctibus Icprarum often densillarum fubtilem defcriptiôem ad peccatum ma gis anime ç morbum corporis pertincrc.Epiftol.xiiiî«

Admirabile. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

Traftatus fed’s fedae pris beati hieto. fup qônes noitefta»

Hiero.ad

-ocr page 47-

nîer-ad Damafum papatn de filio prodigo per ilium fe cundum litteram peccatorem panitentem fecundu^ myfticum fenfum gentilem abdicantis illecebr i s etro;« tibufc^addei cultumconuerfum per maioremaute^ filium inuidentem uel iudxos uel reliquos fandos in cerpretantis i n quibus licet iuftis oitendit elTe poiïe lü^ uorem .E pifto.xv» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß eatitu.

ß eati hieio.pre(b»ad hedibiam aepiftola explicâs,xii«quæ ftioncs.Epiftol.xvi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ignora uultu

Ptologusbeati Hiero.inlibrum ad Algafiuj dequæftio nibus.xi.no.te.Epifto.i7. Filius me.

Damafi pap.ad hieto.de interpretatione.Ofanna fcifcita tis.EpiftotXviii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dileftif.

Hiero.ad Damafuj refponfiuaOfana fecundum hebrat cam ueritatem inttrpretantis.Epi.xix Multi.

Hieto. Amado pf.de diuetfis quaeftionibus; quarum pri maeftndfignificetillud euâgelicü fecundû Mattheu Nolitelolliciti effe de craftino fufficit enim diei mali 'à tia fua.æpifto.xx. ßreuisaepiftola

Beati Hiero.adMarcellamdeqncv quaeftionibus noui teftamentiquarum prima eft: Quae (unt ilia quænec oculus ui di t:nec auris audiuit nec in cor| homis afccno derunt quae preparauit deus diligentibus fe.aepift.xxi.

Magnis nos

Ad Marcdlumdebfafphemiainfpmfanftum irremiffi; bili.æpiftola.22. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßreuiseft

Epiftola Cromatii amp;nbsp;Helidoriepoæ ad beatum Hiero. librumdeortuuirginisMariæ:quiabeato Mar.eua^ gclifta editus diccbatur:tranfferti poftulantium.æpift. ZJ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dilediflimo

Beati Hicto.adpdiftos epifcoposdeeadem rerefponfi;!

na.æpi.Z4gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dnisfanflis

ExpofitiofcutranflatiohiftotiaeAnnaeamp;Ioachim deçô/ ceptu uirginis MariaE:put a beato Mar.fcriptum fere^ batur.aepifto.zy. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Petitisme

Hicio.ad Minetium amp;nbsp;Akxandrum monachos de refur tcftionecarnis :ubi exponit illud apoftoli ad Corin. Omnes quidem reiurgemus : fed non omnes immu^ tabimur fecundum hæreticotum catholicorumtÿ fen tentias:infine(e excufanstptomoin aliquibuscom^ mentatiis otigenis utatur.aepiftola.ztf-

Inipfo

Beati Aug.ad Hiero.dc interpretatóne graccorn? fcripto rumprouocantis: amp;nbsp;fuperfluapoft feptuaginta inters prêtes editione ac de cxpofitione aepiftolae ad galat.car pentis æpiftola.zy»

Domino dileft.

Eiufdemadeundemde refcriptôelibrî uirorumilluftri^ nm:amp;deeodemcapituloapriadGaï ♦ cuius inferebit argumcntum.aepi»Z8.

Domino dileft.

Beati Aug.epiadbtm Hier.pftj.adrefcribendumprouo cantisôe ad intcrptationem fcripturaR: ex græco fctfm feptuaginta interprètes exhortantis.æpifto.xxix.

Domino uenera.

Hierony.ad Augufti.ad tres priores refponfiua de titulo uirorumilluftriuj deexpofitione aepiftolæ ad gala. amp;nbsp;defua ex hebræo feripturarum traduftionc.æpift.xxx. Domino uerc.

Beati Augufti.ad Hiero.fepurgantisdeliberoquc affe# tebatur contia eum tomam mififte. aepi.xxxi.

Domino chariliimo.

BeatiHîcrony.adAugufti.contentioncmfupacaepifto^ la ad gala.amp; reptehenfionem librorum ipfius derraftâ tis ad uanam contentionem amp;nbsp;puerilem iaftantiâ de/ clinandam inquameminitde Ruftiinodicens libelli contra earn exemplar mitrere.aepi.xxxii.

Domino uerc fanfto.

Eiufdem ad eundem de æpiftola romam in reprehenfio nem expofitionis fuæin æpiftolam ad Gala, fcifdtan/ tis amp;nbsp;commoncntis:ut iuuenibus congrediens fe fené fit uetetanum non prouocet ad certamen.æpi.xxxiii.

Domino.

Beatiauguftini epifeopi adbeatumhieronymuj prefbv terum de prediftaæpiftolafeaccurate purgantis : fie ft leferitueniam deprecantis. In quaetiam déplorât iter hierony.fit Ruffinum quondam amiciffimosrantaj exottam effe difeordiam quos ad priftinam charitatej nititur reuocare.3epifto.xxxiiii.

Domino ucnc.

ß eati auguftini epifeopi ad prefidium rogantis:ut ptedi ftam æpiftolam beati hiero.contra fecommoto tranf mittat rogantis.æp.xxxv.

Domino beatiflî.

Hicrony.poft acceptam fati ft'aftioncm mîtius fanfto au gufti.cpo referibentis ad actiore fuæ expofitionis in ga la.feexcufantis: fiedeinccpsadmutuamcharitatejex/ hortantis.æpifto.xxxvi.

Domino ucre.

Augu.ad beatum hiero.æpïa prior U moîm refpôfiua: in qua fuam fniam tuetur oftendens non difpenfatoria^ aut fimulatam feddignam fit uetam fuiftePetti tepre henfioncm aPaulo.æpifto.xxxvii.

Domino dilefti.

S anfti augiifti.epifcopi ad beatum hicronymum expofi tionem petentis de eoquod feribiturincanonica iaco bi.Siquistotamlegemferuaueritoffendat autem in unofaftuseftoîm reusubiplurima traôat deconne/ xione uirtutumac uitiorum fecundum philifophorû citholicorumiçfnîas.æpi.xxxviii. Qiiod

Augu.hipponen.epifcopi ad hier.de origine animæ: uhî feifdtatur ab illo fi ilia fnia fequenda fit q? nafeentibus fingulis animæ de nouo creatæ infundâtut qûo fit fa/ tiffaciendum querenti ubicontraxeritanimareatum quotrahaturincondemnationem nifi perfâcramen/ turn baptifmi iili gratia xpi fubuenerit»api.xxxix.

Deum noftrnm.

Traftatus tertius fecundæ partis continens æpiftolarcsex pofitiones quorundam pfalmorum fit can.

ß eati hiero.prefby.ad Cyprianum prcfbyterum pfalmû lxxxix.qui,MoyfiinfcribituruidelicetpfalmusDomi ne refugi um faftus ex nobis exponentis.æpi.xl.

Prius te Cypriane.

Hîeronv.ad principiam uirginem expofitio pfalmî,44. Eruftauitcormeum.Incuiusprincipiofeexcufatq? mu lieri feribat fidem foeminarum attollit illuftres ucre.fid noui tefta.mulieres enumcrans.æpi.xii. Scio.

ß cari hiero.prefbyteri expofitiopfalmi. xli. S icutceruus defiderat ad fontes aquaium ad renatos in uigilia pa; fehæ habita.æpi.xlii.

c iii

-ocr page 48-

Omnepfalterium

Expofitîopfalmî. cxvii.uidelicetConfitemini domino quoniam bonus pctmodumcötionis habita ad Neo phitas in die fanAo pafchæ ubi eciam acriter inuehit in iudæos.æpiflodxiii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;InomnipfaU

Hiero^admarcellam depfalmo.cxxvi.uidellcct .Nifi do minus ædificauerit aomum*Vbi panem doloris;amp;fi hos excuiïorum fecund um hebraicam uentatem inter pretatur.æpitxliüi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßeatuspam.

Trâllatioduotumttaftatuum uelHomeliarû origcnis incanticocanti*egræcoinlatinû. Vbiprimo ponitur ipfïus Origenis præfatio decantico ipfo canricotum æpifto.xlv. Dccanticocantico.

CommcntariumînCanticacanrico.inquattuorlibtos uel homelias diftinftum:quod in quodam exemplari nomine beatr Hicro.reppcri pnotatum quod probate uidetureiusaflettio inlibrouirorum illuftrium:ubife quattuorhomeliasinCantica canticop;. fcripfiffc corn memorat.red amp;nbsp;in uetuflo amp;nbsp;probato uolumine hoc^ ipmcommëtarium Origenis infcribitur: fed minime duabus pteceptis ex Origene traduftis conuenit .-quac etiam fuperfiuo tiaduftæ uel poll repetite f uifTent. fa gt;nbsp;gax igit leâot inqtat.æpi.xlvi» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epithalamium

Epiflola beatiHiero.adC vprianumdnqua primo ponit quid apudhebræos différant uel fignificât min Si me: Si exponit finem pfalmi«89.æpi.4 s.F rater cha.

Traftatus quartus fccnndæ partis conti nens ferm ones beatiHiero »aliquibusdiebusfeftis accommodatus.

S ermode natiuitate dominica in ipius dici commenda^ tionem:ubi aliquadectucis tropheo.æpi .49.

Hodieuerus*

SermodeEpiphania'exponens'græcum uocabulum amp;nbsp;defaluatoris baptifmopertrattans:cui accommodât amp;exponitpfalmum.z8» Afferte domino♦ æpiftola.1. Dies epiphaniorum«

S ermo de quadragefima ad abilinentiam inuitans : ubi etiam de tentatione faluatoris amp;myRico exitu de ægy pto traftatunæpi.li. Qiiomodo miles»

Sermoeiufdeminuigilîa^pafchæ deimmolatione agni typici:ubi quæhabenturin Exo .xii. capitulodeipfo agno tempore ac modo manducandi myfticcinterpre catutdocens tempore efus agni etiam apropriis uxori busabftinendum.æpiftola.5z.

Hodiefratres.

D eati Hicro.pre(byteri;fermo de dominico pafchaedllius diegloriam artollens :amp; docens feptimum in oAauû Si fabbatumindiem dominicum mutatumæpifto» liii. Nonqueofra.

Alins fermobeat! Hiero.dc refurreftiôedomica in quo amp;dæmonummetumamp; defiderium patrum indefeen fu chrifti ad inferos contemplaturamp;paflîonem quoeg acrefurreftionem ipfius uete»teft.figuris annunciataj declarat»æpifto.liiii» Exulta cœlum

Hiero.fermo ad Paulam amp;nbsp;Euftochium;acreliquas uitj» gines de affumptione gloriofiffimæ dei genitricis Ma riæ femper uirginis.-in quo poft pradationem quæftio nem proponensan cum corpore fitaffumpta Si terne? te definetenon audens infolucam relinguir.geftaeius poftiafcenfum^omîni contemplatne:plurlma didrad 1 gloriam eiufdem uirginisMatité :multa de mifterio incarnationiseloquitur:amp; ad extremum ad ipfius im i tatiôem uirginesexhortatur.æpi.n» Cogirisme Bead Hiero.prefbyter»deafrumptioneitem fermo:qui annunciationis incarnnationis ac uirginitarisattollic infignia.aepifto»lvi» Sdentes frattesdilec.

Tradatusbeati Hiero.adEuftochiumde uinculisbeati Petri:declaransundefolennitasipfahabueritinirium: amp;exponitpfaImum.cxxxyiii.Dominc jjbafti me.ofté dens ilium ipfi beatoapoftolorum prindpi conuenire aepiftodvii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sepiffimorogatu.

Tradatus fccundae partis de hebraicis lodsamp;nominibus Si interprætarionehebraicorum nominum,æpiftola« lyiii* Ararath Armenia

Epiftolafub nomine paulæ amp;Euftochii ad Marcellam hortatoriamturbefccedens migrer in iudæam mbi uitatem fandam Hierufalcmamp; Bethelecmiticum rus miris effert praîconiiî mi fteria in illis reccfens:amp; ab im pugnationedefendens. Ad extremum cunda fanda peregrinationis loca per iudæam brcui^cpilogocondu dcns:quæ ex ftili clegantia Hiero.effe conuindtur xpi ftola.lix. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Menfurameha.

Tradatusbeati Hieto.prcfby.de dcccrentatîonibusifra^ elitid populi quibusdominûirrirauit in deferto : ubi teporaillarû amp;loca defignat.æpi.lx. Haec funtuerba Epiftola beati Hiero, ad Paulam urbicam de alphabeto hebtxorum infinuans uniufcuiufi^litreræ feu elemêlt;’ ti intcrpretationem:at^ ad ftudia feripturarum exhot tans.æpifto.fxi. Nudiuftercius

Beati Hiero.plby.ad marcellam dedeeem noibusquib? apud Hcbræosdiciturdeus amp;fingula nomina latine exponcntis.aepidxii. Nonagefimum pfal.

Eiufdem ad eadem marcellam tria uerba hebraica ex plu ribusexponentis: uidelicetAlleluiaAmcMarârhaubî rônemteddit quareinaliamlinguam a feptuaginta interpteribus uel ab apoftolisreduda nô’fuerint .æpi. Ixiii» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nupercum parirer

Eiufdem adeundem quid fignificet Diapfalmalarincî quod in fine pfal.fcnbitur docens fecundum origenê poniprofempuelfempiterno.Etde tribus libris quo rum alrerum apud hebræos in fine librorum fubnedi tur.aîpifto.lxiiii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qiiæacceperis.

B eati Hiero. prefby .quot;ad Dardanû de diuerfis generibus muficorura.f.organatuba fiftula Cithara fambucca bucdnapfalteriotympano Si Choto quæin feriptu^ ris memûrantur:oftendens qualis eorum forma fucrit apudhcbrîeos:amp; qdmyftice fpiritaliter^ fignificenr. æpi.^y» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cogor

B cari Hier .prefby»ad marcellam æpfa î in qua uiriofam expofitioneî rheridi gallid in Canticacan.reprehédit eomaximeq» TharfisurbéproTharfo ophazppetro fit interpretatus docensiuxta hebraticam ueriratem prothatfîslapidemproophaz fpedes aurifignificarû æpiftola.tf6. Nuper

Tradatusfextus fecundæ partis tradansde feriptoribus græcis at^ farinis: amp;nbsp;deoprimo genereferibendiprx^ mittens argumentum cum prologo.

L iber de uiris illuftribus edit yç a Hiero^cui quac adgt;? didic

-ocr page 49-

diditgcnadiusancftunt.Epifl’o.lxvii.Simon petrus. BcatiHicto.prac(b.adDefideriöquemadloca fanda ui fendaamp; mutuii afpedü inuitat:amp;quædâ deopufculis fuis;amp; maximedelibro uiroruilluftriöeloquitquod ipfiiibrofubdidimus.Epifto.lxviii. Leflo femionc. Beati Hiero.præfb.adDefiderium de præcipuis ecclefia ftidsfcriptoribus:amp;eorum cómentariis ubi fingulo^ tumedert ingenia infinuas in quo quif^ defecetit * EpidolaJxix. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vis nuncacri.

Hieïo.ad magnum oratorem urbis Romae fatiffadetis illiusquæftioni:curfæcularium litteraröuterefexfplis ubi imitamento pauli apoftoli amp;omnium fere apofto licorum traftatorum:docet philofophorum ac poeta? rum pfertim ad cófirmationc noftrorum dogmatum pofledednci.EpiftoIa.lxx. Eufebiumno.

HieroadPammachium de optimo genere interptandi ubi primum cótraRuffinum amp;nbsp;ceterosobtreftatores iuebit qui fchedulasæpræepiphaniie graeco traduftæ pecunia redemptas falutaris*arguebât oftedens non fo lumgentilium;fcdfacræfcripturæapforumfimullt;5amp; euangeliftarum.'amp;feptuaginta inteipraetû exemplo nô uetbum de uetboifed fenf um e fenfu debere tranfferri. Epiftola.lxxi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Paulus apoftolus.

Hiero.ad Suniam amp;nbsp;fretelaminfinuantisinfingulis pc^ ne pfalmis:in quo.lxx.interptu editio ab hebraica ueri tatedifcordetacdocentisquidinfingulispotius fit fe quendum.Epifto.lxxii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dilec.

B cati Damafi papac ad fanftû Hiero.praefby teru petentis pfaltetiü fecûdû editionê feptuaginta interprætû côucr tiat($emendari,Epifto.lxxiii. Damafusepifeopus.

Bcatihiero.prælbyteri ad fanftum Damafum papa re^ fponfiua.-ubifuggeritde Gloria patri amp;nbsp;Alleluia in fïquot;^ nepfalmorumapud Romanam eedefiam condnen do.Epiftola.lxxiiii» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß catififimo pa.

Hiero.adPaulam amp;Eüftochium deplalterio quod rut fusfecundum feptuaginta editionem correxerattaddi ta ab illis uel exhebraeis obellis aftericift^ diftinguens Epiftola.lxxv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pfalterium Romae.

BeatiHieron.adSophroniumdénoua editione pfalte rii fecudu hebraica ueritatembi oîm pfalmoru nnicû te ftaturefleuolumen.Epi.lxxvi. Scio quofdâ putare.

Beati Hiero.praefbytcri ad Paulamamp;Euftochium defin gulis pfalmis : qui ad fingula dni faluatoris fefta perti neât qui pfalmi amp;nbsp;quando legi debcant. Epi.lxxvi.

Quiamedul.

Hiero.ad Marcellam de collatione editionis Aquilae cuj hebraeisipropterquod opus aepiftolare officium inter miriffeteftatur.Epiftola.lxxviii. Vttam paruam.

Hiero.ad Paulinumde duabusquæftionibusiqbusprae peditus interprætarionis officio refpondcrc non potu it.Epiftola.lxxix. Voce me prouocas*

AdeudemPaulinum deopereDidymi de fpiritufando quem ipfe .ppterimperitiâcuiufdâqui de fpritufdô fcripferattrâftulitinlatinum aepifto.lxxx. Cüinbaby.

Epiftola Cromatii amp;nbsp;eliodori eporu poftulantium ex ar chiuis Eufebii Caefarienfis martyrilogium perferibi» Epiftola.lxxxi. Dnofanftofratri Hiero.

Beati Hiero.refponfiuateftâtisEufebiû Cæfarienfem ex annalibus impetratis a CôftantinoAugufto gefta mar tyruj perfcripfiffe. Qiiorü numerustantuseftmt ultra qui^ m ilia (ingulis diebiis pcætec diejkalen* lanuatii

poffintafcribi.Epîftola.lxxxiî. Cromatîo;

Hiero.ad Paulinum de omnibus diuinaehiftoriæ librîsj ubiexemplis amp;nbsp;rationibus inftruit eum in feripturis Tandis fine praeceptoreamp; interprète nonpofle profite re:amp;pcrfingnlospercurrenslibros fummatim mifte^ ria référât feripturarum fe praeuium fpondens acfociu ftudiorum fi faeçulum dereliqueritiEpiftola. Ixxxiii.

Frater Arnbrofus.

Finis tabulae.

Tertia pars prindpalisiaepiftolarum fiuetradatuum San di Hiero.demoribusatfj uirtutibus intitulatur qui^ buschriftianacônerfatio inftituitur. Quæ fient amp;nbsp;pRc cedêtes in tradatus fubdiuiditur amp;nbsp;hi in æpiftolas amp;c» Continet igitur in fe tradatus.xv. Quorum pti^^ mus de uirtutibus ac uitiisin generalftradat.

S ecundus uero de ftatu puerilis ætatis intitulatur.

Tertiusautemtdeinftitutionc conuerfatione : ac diamp;inf dioneclericorum. Quattuside corrediôe uitæ amp;nbsp;cô uerfatiôeplatorumdifputat.Qiiintusde ftatu amp;con tinentia uirginali docet. Sextusde ftatu amp;nbsp;continet tiaconiugali.Septimusde uiduali ftatuedifferit. Odauusidecontemptu mundi infcribituramp; uita con templatiua:aclaudeheremi. Nonus:deuîta:ftatu amp;nbsp;régula monachotum. Decimustde amicitia Vn^ decimus:defidisamicis:amp; detradoribus. Duodecî musjconfolatorias inaducrfiscontinet èpiftolas.Dc^ cimuftertiustfunebres inferit æpiftolas:amp; epitaphia de fundorum. Decimufquartus.-depœnitentiaamp;eius bonoérudit. Quintufdecimus amp;nbsp;ultimus:de diuec fis intitulatur. matetiis.

Beati Hiero.ad amicum quendammel ficutinaliis rep*' péri uoluminibusad Cthefiphótemdehomineperfe^ do:ubi interiorem hominem .-exteriorerntj demôftrat docenseius uitam in fui audoris fapientia perça quæ creata funt contemplatione confiftere .Excitât quo^ animam admeditarionemcafusac repararionis huas? næ ftatim in ipfo occafu in m ulieris femine.id eft in c5 ceptu uirginisrepromiffæ, Adeonfiderarionem quo^ tçrefurredionis iudicii gloriæçg fandorum inducit: Qua occafione dirigens exprobrat infidelitarcm coruj qui miraculisnon creduntquæ deusinfandoru cor^ porumreuelationeoperatur.Vbi amp;nbsp;hyftotiam narrat confutationishebræi.’amp;caufam retardatæ uindidæac human.T explicat ignoranriæ.Epiftola.i.Ecceirerum» Hiero.ad Cthefiphôtem urbicum æpiftola quæ inferibi tordeobedienna:(cictia:iuramento;uindida. fn qua oftenditfalutemmôtam in ablutionecorporcaperba^ ptifmôcôfiftere:$ infandificationeanimæ peruerbu dei.Proindehortatur adledionem euangeliiamp; feienti am feripturarum. Quoniamfinefcientia mandaroru impoffibileeft noflequid fiata’nftruit de obedictia ma datorumioftendens utriufe^ teftamenti cxcmplis bene fadi meritum uno crimine tranfgriflîonis admitti, Multadceledisamp;reprobis:mu!ta de iudicio futuro fubnedens.’ac monens breue tempus piis operibus icf dimendum.Etinfinedeterminatquæftioncm dein# ramentotdocensnólicereferuis domini eius exemplo iurarc.Epiftola.ii. Præfumptionem.

Hiero .detribus uirtutibus(fortitudine;fapientia amp;nbsp;pru dentiajttadatusquatum priori terca.mediæ orbis tec c iiii

-ocr page 50-

s uftimarîa Tertial partis dcclaàtîd#

raram.txtrcmæ coctam în fcripturîs afcribitur.-qure ad diuinatn refen fapientiam:cnius comparatione quod fatuumeftillidapientiuseft hominibus:ubietiam ex^ ponit illud de pfalmorEduxit nubes ab extremis terrae, docens per nubes fanAos intelligi.Epiilola.iii.

Tres quodammodo.

Ad Caftotinam materteram æpiftoladeodio fugiendo amp;nbsp;paceconfequenda:in qua praecatur ut ueteti rançon ce depofito fibi reconcilietur.Epiftola.iiii. lohânesidê.

Traftatus Secundus Tertiæpartistdc inftitutione puc^^ rilisaetatis»

H ierony.ad Athletam de inftitutione filiae.'docentis qua liter educandatcui nutrici committenda lit quomodo in timoredomini amp;nbsp;in bonis moribusimbuenda:amp; a quali praeceptore fit crudienda:monentis earn gran^ diufculam a tuco:afrequentia uirorum:abalneis:mu fica:lautioticonuiuioamp; uino cohiberi.In uilioribus operibus tnanuum:ac moderatis ieiuniis exercen : ftionibus diuinorum acprobatorumauftorum infti tui:Ac docentis in quibus potiffimum libris debeat de leftari.Epiftola.v.

Beatus apofiolus.

Hîerony.de honorandis parentibus traftatus:abi monct filiospræceptolegishönorareparentesqui primi funt illis caufa nafcendi :matres colere quæ conceptu :partu at^ educatione grauem exhibuerint fil iis famulatû. Il lis uidlfim inleruire;eorum obfequi imperio.-excmplo Machabæi.'qui dum genitrid paruit ipfius fuafu efi; mattyreffeftus.Epiftola.v. Parentum.

Traftatus Tettiustetti3epartis:deinftitutionc:conuetla tione:ac diftinftione clericorum.

HietonyiadNcpotianum deuita dericorum exordiens a figura dauid.qui fenexfunamitisfouebatur amples xuoftenditfenesftigefcere corpore led non fapientia: Si proindefenili auftoritate uêdicata derids proponic praecepta uiuendi.Moneteosfui nominisinterpraeta^ ci uocabulum:auttan$ in fortem domini alcripti ni«» tantureffequoddicuntur.Docet eflchofpitales. amp;foe minatumuitareconfottia.communionis earum pe^ ciculaproponens.afpernaridiuitias. Si fugere delica^i coriaconuiuia.difcerefcripturas ôc docere quæ fad^ ant indoftrina.non arrogantes fed fale conditos effe debere. fubieftos effe pontifici,amp; pontificespaftores ef fe debere non domi nos.Epilbola.vii.

Petisame.

Hierd.ad Oceanum deuita dericorum.ubi adeorum in ftitutioncmproponitaepiftolam Pauli ad Timothæ^ nm de epifcopo ut ex illo cæteri gradus dericorum di^ fcant quomodo uiueredebeant.Monet illosfœmina cum uitare confortia ♦ oftendens ex illarû conuerfatio^ neetiam ficognationeiungantur quantum periculi îmmineat.Epiftola.viii. Sophronius.

HieroadEuagriuæpiftoIa.qualiter præfbyter Si diaco# nus différant .qua oftendit præfbyterum diacono in honore longe prællare.Etinprimitiua ecdefia eûdem fuiffeepifcopum Si prælbyterum.fed in fcifinatis re# medium unumfuiucpræpofitum amp;nbsp;inhocorbispo^ tius $ urbisfequendam confuetudinem. Si bine ex? cerptus efttextus in deCTe.xc.diff«c4cgimus.Epifto *ix*

EegimusinEÇi.

Hîcro.ad Damafum de oblationibus altaris Si »Icmofy nis a prælby teris amp;nbsp;nô a laids uendicandis» quod fan? ftorum doftotû auftoritate côfirmat cèles laycos prs? fumptores excôicationi lubdendostEpi^x. Nouent .1.

Traftatus quartus,Tcrtîæ partis de correftiôe uitæ. amp;nbsp;cô uerfationeprælatorum fîueprælidentium.

Aœiftola Beati Hietony.ad rufticum Narbonenfem epî fcopum.de uita Si conuerlatione tepifcopi.amp; fepté gta dibus dericorum i lli commi(fis.Epifto«xit

Suffîcerequidem.

TraftatusBeati Auguftini.de paftoribusquem ptoptec mated te fimilitudinem huiclibro fubiecimus. quem ctiam inquibufdam cxemplaribus inter bead Hieco« Epiftolas inuenimus.Epi.xii. Trafta.

Traftatus Quîntus partis terriae.de ftatu amp;nbsp;conrinentia uitginali.Etptimo de uirginibusdeodicaris.

Ad uirgies deodicatashortatoda.quaillasper exêpiafan ftorumadreligiofamconuafationcm amp;nbsp;obferuanri am uirginitarisinuitat.Epi.xiii. Sole iedreo.

Pcologus in recula uiuendi lanftimonialiû.quam bea? tusHiero.adeuffochiû amp;cæteras uirgines iam fenex fcripfit.amp; diffinxir capi.Epifiola.xiiii.

Tepefeens.

Aepiilolafiue traftatus fanfti Hiero.ad uirgines deodi catas.de infiitudoneuirginum quæ in aliis exemplarî bus ad Matutitum filiaminfaibitur cuius fummari um fubiidturargumentum.Epifto.xv. Quantam*

Amiftola bead Hietony.ad Euftochium de uirginitate leruanda cuius fummarium fubiidtur argumentum Epiftola.xvi. Audifiliaamp; uide.

Acpiftola prima ad Demetriadem uirginem de, conriné? tiauirginaliferuanda. Epiffo.xvii. Inter.

Alia æpiftola ad Demetriadem lub nomine Hierony. in lcripta de uirginitate Si uita perfefta.Epiftola .xviii.

Si fummo ingenio.

Auguffi.adrulianamDemerdadisuirginîs matrem de priori libello ad Demetriadem fcripto.ubi ilium tan$ gratiædei aduerfantem. Si bona uirginalis lanftita?? tisnaturæ amp;nbsp;libero arbitrio attribuentem carpuit.Si damnatquædam ipfiuslibdli uerbainferens Si argu? cns.Qiiæmlibrumipfefulpicatur apelagio feriptum ad uirginem.Hancautem æpiftolam uelutantidotu} quoddam ad uenenum ipfi libello fubiecimus maxi me ut beatum Hietony.hætefis calumnia purgare? mus.EpiftoIa.xix. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dominædebids

Acpiftola ad matrem amp;nbsp;filiam in gallia commorantes. . Epiftola.xx. Primumuosfdrc.

Hictony.adMarceIlamde laudibus Afcllæ uirginis ad eius exemplum reliquas prouocans.Epiftola.xxi.

Nemo reprehendat.

Traftatus ScxtusParristcttiæ.deftatuac conrinentia cô iugali.

Ad celanriamdemodoreftc uiuendi.in qua illam cru? dit ad obleruantiam mandatorumdei.uidelicet il? lorum duorum quibus dauditurtota iufticia .quotu nnum prohibcr.alterum iubet.Docethumilitatem.pa cemmîamcontincntiam feftari. Côtrarîa ueto luper büuntnêdaciü

-ocr page 51-

Warn mcdacîuhi odînm detraftîonehicp uîtare Æt c5 uenit hæc æpiftolaoifexuigradui amp;ætati dicetlpeda liter coniugatae «In qua illam hortatur ad propofitum continentiæacuiduitatis:oftendensquibusatcibus ac ftudiis infcribatur.æpi.xxii» Vêtus fcripturae.

Ad innocentium papatn de mutiere fep ties perculTa.-quæ ad exemplum continentiæ coniugalis iftic infctibitur æpiixxiii. Sæpeame

Traftatus ScptîmusPatristcrtiac:deftatu amp;contincntiâ uiduali.

Aepiftolabeati HietonymiadFuciam deutduitatefer/^ uanda»æpi»xxiiii. Obfecras.

Ad faluinam de morte Nebridii.æpi«xxv* Vereorncoffîcium.

Ad Geruntiam de monogamia.æpiftola * xxvi .Fn uetc;^ te uia.

Adprincipiam uirgincmrdeobitu amp;nbsp;uita Marceltæ. eu; lus illuftræ uiduitatis exemple metito poft præcepta fubiidtuhaepifto.zy* Saepeamp;multum.

Traftatus Oftauus Partis tertiae ♦ de contemptu mundi amp;nbsp;uita contemplatina ac laude eremi«

Beati Hierony ♦ ad EliQdorum nôdu; epifeopum exhor tatoria:quiaillu5hottatut:utdomo:cognatis diuitiif tdi^s ad eremum deo militaturus accedat:pericula lubitationisin urbibusferuisdei amp;dæmonum tenta mentadefaibens.'Vbi etiamambitum teprimitfacec dotii ac epifcopatus:de periculo illius ftatus edtlTerens amp;eremum aefolitudinemefferens ;ad extremum fu? turum iudicium reprefentans. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola.xxviii»

Quanto amore.

Ad luciniumbethicum hortatoria:ut in fanfta conuer fatione penuaneatmec rétro refpiciat .Et in fine incidc ter de opufculisfuisamp;duabus queftionibus»Vtrum fabbato ieiunandum fit:amp; euchariftia fumenda quogt; tidie.Epiftola.xxix. Nonopinanti»

Ad Marcdlam fcribit:amp; faeculariumoccupationuæftuîJ amp;nbsp;humanæ mutabilitatis uices delcribens:ad (ecedengt; dumexutbe amp;relinquendum fæculum exhortatut: Bethleem amp;nbsp;locum ortusdominicimagnis preconiis efferens. æpiftola»xxx. Ambrofius.

AdExuperantiuj hortatoria:utabiefta militia fæculiac fpretoconnubiodeomilitedEpi.xxxi. Inter oja Adpræfidium diaconum derône cerei pafcalis petcum ôantem feribit: amp;nbsp;folutione dimiiïa ad contemptu (aeculi amp;nbsp;eremiticam uitamhortatunSolitudiuesfæ^ culi amp;nbsp;detraftojy deferibens calûnias:ac de naturis qua tûdam ferapy edifferens.Epi.xxxii. Hieronymus»

Hiero»adRufinum præfby terum cuius adorientem gra tulatutaduentum : Cui uita uittutefcß Bono ft quo/ dam contubernalisfui defcribit.Qui.feculocontem/ pto adcremu} uolauerat »ubi plura de laudibus eremi amp;nbsp;uitæ contcplatiuæ ponunt.Epi.xxxiii»Plus dcü tri. Plaulinus amp;nbsp;Therafia aa febaftianujeremi cultorem :cu ins uitam Heliæamp; Helifeo ac filiis comparât ^»phetapa Et miîriftetiû laudat monachi ftatris illi uiftum mini ftrantis:amp; utroijorationum fuffragiuj poftulat.Epi. »xiiii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sanfto amp;nbsp;metito.

Militemhottatunutreliftafæculi militia plena diferimi i nis ætcfno tegi incipiat militate:pethcne pmi urn fufee ptiinis:hcc eS ncc auri cupid/ta$:ftcc Hoj retarder SEtsu : ris:quætan$ foenum funtoccafuta«aepiftola.xxxv.

Etfiignotus.

Hicro.deteftamentoGeruntii.monctquafdamuirgincs deodicatasa patre Geruntiointeftamento exhereda/ . tas.quæcum fororibus in teftamentatia caufa ipm ar/ bitrum delegerent ut repudiatam propter Chtiftum ' partishæreditatemnonrequirant .cumfuerintfepuh tazcum Chriftordicesduplex effefcpulchrum. Vnum quocorpusconditunaliudquouetus homocujafti bus fuis fpoliatusexuitur.æpifto.xxxvi. Cunôimei.

Vita Pauli primi eremitæ prædpuieremi cultoris. Aepi/ ftola.xxxiii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Inter multos.

Traftatus Nonus Partis tertiæ:deuita îftatu Jactegu/ la monachorum.

Acpiftolabeati Hierony.ad Paulinum hortatoria:adcô uerfationem monafticam amp;nbsp;ftudium fetipturarum. æpifto.xxxviii. Bonus homo

BeadHierôny.adRufticummonachumdeuitamona . ftica:aepifto.xxxix. Nihil chriftiano.

Sermo beati H ieronymi ad fratres de uigiliarum fanfti/ ttte:ubi in eos inuehens:qui facrasuigilias fuperfluas: ac infruftuofas putant iliarum antiquitatem auftori / tatem atlt;^ utilitatem teftimoniisamp; exemplis fcriptura rumoftendit:Quæquoniam adomnem fedpræci/ puæad monafticam pertinctdifciplinam huictrafta/ tui inferitur.æpifto.xl. Dignum eft

Regula monachorum ex uariis æpiftolisatcj traftatibus a beati Hieronymi.cxcerptaamp; perquendam Lupum de oliuetoHifpanummonachum in certis capitulisru/ bricifqgdiftinfta :quam Martinus quintus pontifex maximus approbauit.Et fua bulla fcripta ipfiusotdi/ nisprofeffo: tbusobferuandam tradidit:ficutexemplu bullae infra fubieftum oftcndit.æpiftola .xli.

Martinus epifcopus.l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Quoniamadhumanaminftitutioncj ualidiorafuntex cmplaqi uerbajamp;planiuspoteftoperedoceri $ uerbo metito inftituta aeprxeepta monachorum fuperiori/ busæpiftolisdigeftabeatorumHilationis. amp;nbsp;Malchf. monachi exempla fubduntu r : quorum uitas ac res ge ftas beams Hieronymus confaipfit. œpiftoIai4Z.

Scfipturus

Hiernymus deuita captiui monachi .trpiftola Qui nauali

Traftatus Decimus Partis tettiae: deamidtiaquæpoll' fingulos Status inf etitur: quia omni ftatui conuenit amp;nbsp;ætati mbi amp;nbsp;familiäres quædam ad amicos infetun tur.aepiftolæ.

Hierony.ad Florentium de ortu amidtise.’ubi illias effert uirtutes amp;nbsp;miferationes in pauperes. Rufinum quo^ fanftitatisextollit.Aepiftola.xliiii»

Quantusbea.

Hierony.ad Florentium de uiciffitudinclittctarum inuî tans amp;nbsp;libros quofdam tranferibi. amp;nbsp;fibi mitti depo/ fcens.Aepiftola.xlv.

Ineamihi

lt; r

-ocr page 52-

Hiero.admarcellitn de tiianctibiK accêptîs qüc myfl-îct interpceutur.ubi decaafis uececundiarubetitibus fi^ bi tranfmiflîsloquitur.Infînuans quis id genus pomi tomam primus inuexcritÆpi.xlvi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Parua fpecie

H iero.ad Marcellam de muneribus grattas agens que ad laudem dâtis myftice interptanLæpi .xlvii. Vtabntiaj Hieronymus ad iulianûdiaconum.fe excufansdefilen tioliitcraß'.pollicens pteritam negligentiaj futurafre quentiacompenfare.æpifto.xlvin, . Antiquus Hierolt;ad Niciam hypodiaconuj Aquilegiæ de uiciffitu dinclitteraçï^conquærens illatum intermiffione fein? di amicitiam. Vbi docet unde tabellarii Sdibrarii no? menfumpfitoriginemÆpi .xlix. Turpilius eomicus

Beari hiero.prefbyteriad Chromarium.Iouinianum Eufebium de æpiftola accepta congratulans decuius breuitateconqueritur.Vbidocctquandopetgameno turn ufus ac nomen inceperit. ß onofum quafi iam p feâumeffert. fe quafi iacentem depri mit ♦ matrem amp;nbsp;domum illorum attolinæpiilola .1. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Non de

betdiarta.

Beari hierony»præfbytcriad Chryfogonum monachuj Aquilegiæ.quaerens in ipfo ortu amici tiæ confuetudi nem filentio litteratum eflé negleâam. æpiftola. Üj

Quidreate

Beari Hiero.prefbyteri ad Antonîuj monaclmm illi fup biac crimen impingens : decem interpellatus œpifto lisnonrefponderit:ubiquædamdehumiliute:amp;con trario fuperbiæ uitio defcribit.æpiilola.Iii.

Dominus nofler.

Hieto.ad Theodofi um amp;nbsp;cæteros anachoritas : fufltragî ? nm orationum implorans: ut ex fæcnli tenebris libère tur.ubide fehûilimeloquicur.æpiilola Jiii. Quâ uellê

Tfâftatus.XI«Terriaepartis: defiâisamicis amp;nbsp;detra?? ftotibus.

B eari hîcto.prcïby teti ad Afellam de fidis amîcîs :quî co camblandiebantur : amp;pofttergumdetrahebant:fan? darum Paulx amp;nbsp;Melaniæilli confortium imputâtes: quâ e nauiihierofolyma; pergensconfcripfit.æpi.liiii.

Sitibi putem

Hîcro.aduîrgîneshemonenfes:quarum fcrîpta prccatut licetfefatcaturindignum :Vbi amp;nbsp;contraliuorem ho? minumde occultis iudicantium loquitut. æpiUola ly» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chartæ

Hiero.Ad Marcellam de Onafo : ubi inuehît contra de? traaorcs:amp; eosqui omne quod hiero.repræhendebat inuitiistcontta fediftumputabant .æpifto.lvi. Me?? did quos

Hicto,ad Marcellam contra detraftores : qui eum terne? ritarisaceufabant propter emendationem euangelio? turn feriptutarum :amp; tp uirginum cum maribuscon fotria teprchêderat:æpiftola»lvii* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Poft æpi.

Traftatus.XlLTertiæ partis :in quo confolatotiæinad? uerfis ad amicos inferuntur æpi ftolæ»

Bcatihiero.ad Caftrurium:ubi confolatureumdecæci tatequæei contigerandocens ægtitudines aliquando non pœna peccati : fed probationis câ obuenire : Et in fine quomodo beatus A ntoni us didymum de cædta ifcFûctîtcônroIatasînterrerîtÆpî.Iyiü. ’ Sâdnsfifîos Beari hieronymi prefby teti ad Marcellam de xgrotatio?

nebleiillæ:quam perflagellum ægritudinismuliebrc fucum:ac fæcularia contempfiffetacin timoré dei coc? piffe ptoficere gloriatur.æpidix. Abraam tentaf

B eati hiero.prefbyteri ad Marcellam in aduerfis probatâ inftituensad tolerantiam paffionum illas oftendes nô efte condignas ad futurâ gloriam:quæ reuelanda erat inea.æpidx. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Magnum humilitati.

B eati Hiero. prefbyteri ad uirgmem exulem confolato? ria;oftendensmalaprefentia fpemeertam effefuturo? rum : amp;nbsp;incunftispencrebushumanis diffidlefcqui læriciaj.-nifi'triftida ante precefferit: amp;nbsp;omnes pene fan dos tribulatione probatos:ab Abeliufto exordiens :amp; per ueteris teftamenti exempla recurrens : bonos amp;nbsp;i u ftosmalorum perfccutionem femper fuftinuilfcde? monftrat.æpi.lxi» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si deus

Beari Hiero »prelbyteri adamîcumægrotum confolato ria qua docet hominem a deo per flagella curari qui in ftar parentis amorem per difciplinam impendit;amp;ad fimilitudinem medici medelam pertormentalargi? tuKamp;meliuseffcfupernædifciplinxiudiciohumilia? ri:$ cum mundo damnari: præfertim cum ipfe fide? lis moderator farcinam fecundum uires imponat: dâs intentationeprouentuî ut fuftinerepoflîmusxquod beari lob exemplodeclarat: cuius patientiam eftertamp; comparât,xpi.Ixii» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quan^ certiftime

B eari Hicro.prelbytcri xpiftolahortatoria de perferendis opprobriis:quxinquibuldamexemplaribusadOtea num inferibitur : qua docet teftimonio feripturarum beatoseffequi iiariis tetationibus comprobantur:il? losinfœlicesqui humanamlaudem aucupantur : fed multo infocliciores qui iuftos uirosfœculum contem nentes irridentillosconfideratione Saluatoris:qui p nobistantafuftinuinad tolerantiam paflionumac de ttadionum inuitans.æpi.lxiii. Diuerforum

Tradatus.xiii.Tertiæpattis:lnquofuncbrcsxpiftoIxamp; epitapbiadefundorum inferuntur:quibus amp;eorum uita landatur:amp; fuperftires confolantur,

Beati Hieronymi prefbyreri epitaphium Nepotîanî ad Heliodorum epifcopuj.'inquoillius uita antcamp; poft facerdotum religio^ deferibitur-De uiciffitudinequo çrerum humanarum :derepentino amp;nbsp;infodiciprind pum cxitu:de calamitate temporum :clade exercituuj tomanorum:amp; uaftatione fgt;uinciatû :quafi tragicus fermo pferibit Et ad extremum Heliodotus eps Nepo tiani auuculusîconfolat .xpi Jxiiii. Grandes materias Beari Hiero.prefbyteri adPaulam côfolatoriafupcrdot? mitioneblefille filiæfux:Excmplisamp; audoritaribus comprobans defundos non efle lugendos.nec moue? requen^ exempladebere eorum qui inueteri tefta?? mcntofuosplanxere:quoniam ad inferos nouerâtan te xpi aduentum defcenfuros.PauIaj quoeç dolore ni? mio confternatam arguit :amp; confolatur : filiam indu? cens Ioqucntemamp; matrem flere prohibentem .æpifto» Ixv, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quisdabit

Beari Hiero.prefbyteri ad Tirafïum deobitu fîlixconfo latoria.ubi docet gratulandum : q dominusdepofi?? tumrepofeeredignatus eftfuum.'çpmundi pcriculis cafibuKÿ fubtraxerincp ex labore ad requiem :cx erum na ad conferuarionem gaudiorfi adduxecit Vbi docet

-ocr page 53-

dominum lazâium pIangt;(i(Te non mortu um :fed ad ui tæhuiusmiferiam fufcitandum.Ollenditquoq; homi nes non tarn pro otbitate Si folitudine $ i udicio diflij; dentiæ lagere defunâos.æpi.tf^. ßenedido» Hiero.adiulianumconfolatoriadefiliisamp; uxore defu dis dicens illam in conwaratione lob umbram quan^ dam amp;nbsp;ludum fuftinuiliecercaniinis.quem etiam euä gelicis fermonibas Si apoftolorum exemplo ad conté)» ptum fsculi Si xpi militiamexhottatur.æpiJxvit.Fili)» usmeus*

Hictonp.ad pammachium confolatoria : de dormitione Paultnæ uxoris:ubi ei us conuerfationem monachalem erogationem ælemofynarum: generis dignitatem : Sc paulæ ad euilocii affînitatem pcipuus ederc præconiis. îcpifto.68. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sanatouulneri.

Epitaphium Fabiolae ad occeanum: ubi de diuorrio s Si repudioprioris uiri:amp; fecundo matrimonio illo fupet ftite pargatur:ac narratnrqaali Scquanta poenitentia crimen dilucrit.Eius deinde conuerfioîcrogatio toti us patrimonii*Miferarioin pauperes:ftudium fcripturaiy petcgrinatioHierofolymæ»amp; in patriam propter irrui» ptionem hunnorum in orientem coafta conuerfio : Sc ad extremum fœlix exitus celebri exequiatum cxcurfu îllaftratas:mirislaudibus praedicacur^aspiftola .Ixix. Plures.

Hierony.ad MarcellamdecxîtuLcæ: cuiusconuerfatio)» ncmdefcribitîamp;ipfiustranfitum purpurati confulis proximcante def unfti funeri præfert,æpiftola,lxx ♦ Cû hora ferme.

Bcati Hierony.præfbyterî adTheodoram uîduamhifpa nam de morte Lucinii;qucm ex mundi cramna gloria turad pacem.’requiéfjtranfiflexuiusfidemin’deteftan daBaiîlidisherarfi laadatciusheræfeos defcribésorigi nem fclt;f m Heræneû Lugdun epm:diccns in Gallia ex ortam:amp; afœminis fotamadhifpanias uftçferpfiffe. Studium quo« ipßusinfuis libristranfcribédisenar/ tat pro quitus fexnotariosilium Hierofolymam emi ïiîîe.æpifto.lxxi* Lugu.

Hieronym.inuitam:obitum:actesgeftas Paulæ fandæ ac admirabilisfocminæîcuius generis dignitatem. Et pol ui ri obitum.monafticam conuerfationem : defers tionem patriæ : profcftionem hietofolymæmagnisef^ fertpræconiis.’cundameiusperegrinationem per loca fanftadefcribens.Deindeipfiushumilitatem : conti né tiam:clæmcntiam:profufam:inpauperesbeneficentiâ patientiam incredibilem inftitutionem:amp; ordi né mo» nallerii:hofpitalitatem:fidcm:amp;conftantiamaduetfus hcræticos:ad extremum fœlicem exitum cius Si incxzf quiis (anftorum concurfum ati^ frequentiam narrat. Et eulochium filiam;ac uirtutis herædem confolatur. æpi.lxxii. Sicunfta.

Traftatus.X iril.Tertîæ partis de pocnitétîa a qbus cxhor? tatoriæadpœnitentiamamp;obiurgatoriæinlapfosinfe tuntur æpiftolæ.

Hjcronyl.adRu(licum.qucm pol pmi (Tarn cum coniult; gccontinentiam lapfumadincontinentiam cohortat uatiaexfcripturisde fruftu pœnitentiæ teftimonia Sc exempladecerpensseundemadlocafanfta amp;monafti; cam conuerfati onem inuitans.æpi .7 5. Quod ignotu s Obiurgatiobeati hietonymi accrrimainfulannam uirgi ncm a^iiicono corruptam în fornication? fictîlegia ,plapfam. Vbi enumerat $tum bonum amifcrit : Sc in $tû malû inciderit Jn patratoréquoa fcelerisjuehit Siutrûq; adpniam exhortât ex diuerfisplalmis lamenta tionem texensqùàm perdiesfingulosrccenfendam in iungit.æpi.74. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quid races anima.

Vertit ftilum loquendi ad iuuenem q fceluscommiierat« Inftruituirginem uetbisquibus utatur, Obiurgatiograuisinfabinianum diaconumlapfum qp fufannam uirginem deodicatâ multis infidiis Si illece^ bris impegerat ad ruina inuehitacerrime cp non reueri tus facra cr uds. dnicicp pfepis facraria apud ipfa fanâu aria illâ de facrilegio Si ftupro tentaucrat:amp; in profun dû malop; mcrfus cor gerebat ipœnitensxupiés illû cor disfraftaduritiaad pniamreüocare.æpi.7y* Samuel Hiero«adcuagriumplbyterum:arguensqgt; Leuitam lap fum:amp; ob idabecdefiacieduminconfolatum relique rit : cxemplis docens illi per pœnitentiam poflc fubué niri«Ac monens utin eo erigendo uirgam correftionis amp;nbsp;baculum fulientationis adhibeat. æpi();ola.lxxyi* Nifiuererer. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Traftatus. !ƒlt; partis tertiæ de diucrlîs»

Bcati Hiero.pfbyteri ad fandum Augaftinum epifcop« æpifto.77. Dno uere

ß eati H icro.pibyteri ad Auguftinumlt; Beati Hiero.plbyteri âdRiparium, B eati Hiero.pfbyteri ad apronum.

B eati Hiero»pibyteri ad Gaudentium de pacatula pueUa conti nenti æ deili nata.

Beati Hiero.plbyteri ad paulum fencm concotdiæ.æpi lt;nbsp;Ixxviii» Humanæ.

Valerii ad Rufinum ne ducat uxorem diffuaforiam^æpû’ Ixxix, Loqui .phibeor»

Beati Hiero.plbyteri decelebratîonepafchæ,æpifto.lxxx.' Leftislittetis.

Beati Hiero.pfbyterideduobusfiliisfrugi amp;nbsp;luxuriofo* æpi.txxxi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Omnium.

Beati Hiero.pfbyteri fuper æpiftola Pauli ad Romanos » idell Ictïm Origenem plby terum ad Heradium fratrê æpi.lxxxii. Volentem

Beati Hieron.plbyteri in æpiftolamad Romanos Libet prim us ad Heradium.

Beati Hiero.ad pammachiû amp;nbsp;Occeanum exhortatoria, æpilola.lxxxiii.

Obiurgatioin eum qui fe didt pocnitentem : amp;nbsp;confeffæ peccata réitérât amp;nbsp;in fæculoconuerlatur: ubi docetquî ucredicatur pocnitens.æpi.lxxxiiii. Ad te furgo

Beati Eufebii Cremonenfisbeatiflimi Hiero.pfbyteri dl fcipuli.adbeatum Damafum cpifcopum portuenfem amp;nbsp;Theodofium xpianiflimum Romanum fenatorej De uita amp;nbsp;tranfitu fanfti Hieronymi dofloris eximii « æpiftola.lxxxv. Patri reuerendiffîmoDamafo.

Aepiftola Beati Auguftini Hipponenfîsepi ad Cirillum Hierofolvmitanum epm:de magnificcntiisbeati Hic ronymi.æpi.lxxxvi. GloriofilTimi

Beati Cirilli epifcopi Hierofôlymitani:adfanftum Ami gullinum epifcopum Hipponéfem de miraculis beati Hieronymi præfbyteri poil mortem cdebratis»

finis tabularum.

-ocr page 54-

NarratbcâtusHîaonynïnsuitam quam tcnuitin ertiiio

Qui fui facræ fiHei conifcans Lunien.’ö«: Chrifti modulatushymr.os M ufa ftridonis referas alumni

Carminclaudes Sæpedefcrtisregionis oris Solis exulteradiis;putab3m - Viftorexcelfæueterumtriumphis

Vrbisadeflc.

Aedibus 1 u ci refidens in arflis Solus Ô: märens lachrymansgemcnfqi Pauperis duxi miferanda mocftus Tempora uitae

Horruitduro’cutishrecamidu Fada defotmis ueluti uirorum Quos calorphocbi recoquenscalcntis

Arferatingcns Scmperorantisgemicus occllis Cordis ex imo lachymætç furgunt Cum fubic Chrifti ctuds illa mortis Impiapena Præbuit tellus requiem cubilis Nuda perduri uolitäs perumbrans Quando nodurnastacirefubintrat Lumina fomnus Linquitur fontis gelidus in undis Mefitis quando cruciat:fameflt;5 r Pellituifoctunoemorisfilentis

Arborisaltæ Menœmusuiditcomitem ferarum Antequx noftros iacueregreffus S upplices omni ferirate mirum:

Meduccpulfa Hic ubi tuptos ref’dere colles Ccrnis:amp; uallcsfdepitucarentes F etuor eft nobis fuperos in omncs Vifus inefle Languidus ardor ueneiis f urentis Ignc furtiuo pcpulatur artus ^(cm fames póft$ ncquiit.ccdcmptot Expulitignem funximus not. es memini diebus Cum mcum faxi miferum fubegi Idibus pedus:domini(^ ceftb Poft modo iuffis Ccllulam noftri metuenspetebam Antra defertidocus ima uallis A ptus oranti fuit:atr^ celfi Afperamontis

Fletibusmundislachrymifijfufis

Dumlt;5 diuini s oculi coherent Teftis eft Chriftus.'fuperum uidebar Affore turmis

S um pedes ftratusdomini ante faaos

S æpe qui noftris madidi fuerc , Fletibus quos hi ftuduere cani Tcrgerccrincs Indeum poft$ pofitusquieuic Fecuot:amp; ceffitreqpiem labori

Piura confaipn méftïoranda.'quótüttl Milia cernis

Scripta quæprifcis fuerant libellis ß arbaris lingua cecini larina

Vt forent cundisrnonumentapatrum Cognitafæclis

Hæc fuit uaftæ regionis aruis

Vira: quam Chrifti colui timoré

Poft fenex uidum fcelusomne foclix* Aftrafubiui

Conditi facredneres fuerunt

Virginis templo:miretanda tellus

Sandadumpanasluicamp;ruinx Subditur hoftis

Qiia plus princepstumulor fub aritn Gratia donat ueniæ pethennis C uius eft dignus menti uiator

Criminisexpers

Mira qux fedt refer unt uetufti Codices iefus tribuens honori Nominis noftri:ueneranda totutn lute per orbem

Prindpi laudesfupetum canamus Incolo cuius meritisolympnm C uius amp;nbsp;fufi auce nos tedemit

Sanguinisimber

Qui legis noftræ documenta uitae

Vt tuis mundi prxdbusredemptoc

Ànnuanfupplex piauota fundam Tempus in omne

-ocr page 55-

Vitt fanfti HictonvfWf.


Lærorlt;snimirum il Inftriu5 uirotutn nô ambigo nolïe ;quo natus»quibaf(^ do^ doribus : quibufuc eruditus fit litteris : qao denic^quiefcat fanftus Hierony»lo^ co.Verumtamcqui busnonaacat:uelle Slurimanonûa oçfi uoluerint opus compendiofa btcuitate poterunt fdre»B eatns igî tut Hieronv.nobili genere ottus: patte ueio Euiebio nomine oppido Stridonis:quoda Gothiseuerfuj dal tnatiæ quondam pannoniæcgconfinium fuit Côgruc fdlicet Èufebio generatuseftpatte* Eufebius namcg Âttice*Romanæuetodidtutpius.Hietaquoc5 Aeof lice latinaeomnino facta lexintelligitut.Iureigi tut hie^ ronyâdell factalex de pio gignitutpatte:ut ftudiofo tiuslaboreex hebtæotumMptis abfcp fctupulofitate almapatetet lex:quæ humano geneti fua auftetitate te^ mota pi um ac factum mifeticotdemcg pattern nunda Kt uentutum * Qui cum dudum inter pueritiam ado lefcentiamlt;$ incedetet médius: inih'nftu ta dus coclefti affinibuscundiscenfuiçpatcrnoirclidis :ut petfedus euangelii imitator quiuiflet exifteteangreffus naucm ; auraflantefecunda:adlimina fublimium apoftoloruj pétri amp;nbsp;pauli diuina difpenfante clæmentia Romanaj adiit urbem.în qua uidelicet litteris græcis amp;nbsp;latinis di ligentetapprime eruditus. Chtifti ueftem fufdpiens. Prefbytet quolt;5 Cardinalis ibidem eft ordinatus-Naj Ut inçxpugnabilem fuae eedefiæ dominus murum con traperfidosdementcfcpheræticos erigeret:huic uiro in litterarum ftudiisplætii^ cathegetæ : ideft præceptotes FueteDonatusnempeartigtaphus Romanis eumim^ buensælementisliberaliumqp atrium fapore fufficien^ terreplcsmagiftetextititilli*Sicut ipfe in Cronica fua meminit dicens. Vidori nus thctor:Donatus G ram m a tiens magiftri amp;præceptoresmei Romæinfigneshabc bantut.Gregoriumnamcçnazianzcnum ut idem in tertio cxplanationumEfaiærefertlibro Didafculum ; ideft magifttum fuum effe teftatur.Nam cum i n prae c ^do ptophetaad cum ueniiïet locum in quo de fera ; phinquiddâ debuit exponere ita întnlit diens* De bac uifioneante annoscircitettrigintacumefTem Conftâ tinopoli.amp; apud uitum æloquentiiïimum Gregoriuj Nazianzenum ^ceptotem meumttunceiufdcm urbis epifeopum facratum fetipturarnm ftudiis erudirer fdô mebreuemdidaftefubitumç^ttadatujut experimen turn caperetingenioli mei:amp; amids iubentibus obedt tem.Quid uero de huius uiri eleganti induftriaauam erga latinos amp;græcoshebræos amp;arabicos:chaldeofcß indifcendoælementorumapices habuin^ftantiusdici potcft:$ ipfius ad Pammacniû amp;occeanum miffa pró , ritenturuerba dicenrïs.Dumeffeminquitiuuenis mi to difeendi feruebam amorc:ncc iuxta quorundâ ptægt; fumptionemipfemedocui.Apollinarem audiui An^ tiochiaefrequentcr:amp;colui »tune cum meinferipturis fandis etudiret.iam canis fpargebat caput:amp;’magifttit potius $ difdpulum deccbatpertexi thalexâdriam.au diuididymuminmultis eigratias agoquod nefdui didid,P utabant me homines finem feci fle difccdi.R uc fum Hierofolymæ amp;nbsp;bethleem quo pçio barabanû hc^ bteum nodurnu habui pceptorem.Timebat cm iuda: os amp;nbsp;mihi alterum exhibebat Nicodemum.H æc uriçg cotulinut qui fdre cupiunt nofle queant ficut prædixi: quo natusloco qbufue tantus uir magiftris fueritifor matus»Commoranteitacçhiero,Romæ mentifç coc potifep uirginitatem amp;delidorum pcenitentiam euftô diensfidelibusprædicabat.Multa^ iuxta feptuaginta libtorum uoluminaatqj pfalrerium emendauitapofto licæ fedi Liberio præfidente pontifice.Ea proculd ubio tempeftateRomanûpopulum pet côftantiû Auguftu Arrianahetælîsmaculabat.icdrcoergopdidus uir oc# cafionequamfempoptaueratacceptafutfnperiusc dî dum ) reli da domo:parentibus forote cognatis amp;nbsp;icly # ta ac gloriofïfïima pétri corpore urbccorpus:amp; fola tm ferensquæ itineri urilia effe ualuere:una cum bibliothc ca quam fummo ftudio i n præfata conf ecerat utbe hic rofolymam propter regnum codorum iuuenis milita turusaduenit.Poft$ ueroomnemundanarum littera rum ftudium adeptus eft.probatiflimorum quoej mo nachorum habitum:fadumlt;5imitatos eft.Cupidita# tcmfiquidem animi iugi fînccritatecalcans uoluptatc lt;$ corporisperhenni frangens ieiunio : plærofq? bono# rumreligiofctfum mclioresforcfuodocuit inftituto. Quodâigiturtpe.xumexmore idemhiero.diuina ad Icgendum panderetuoluminaamp;immortalc bibliothc cæfuæaudoremrecotdaretur Tullium : moxcoclitus natalesquandoc5reuolueretlibros:falutiferocaftigat9 eft uerbere.rta enim ipe de fe ad E uftochi um feribes af# ferit.Cum autem annos plurimosdomo: parentibtis : forore.cognatis:amp; quod diffidliuseft.-confuctudie lau tioriscibi propter codorum me régna caftraflem. amp;hie rofolymam militaturuspergerem. Biblio-heca quam Romæ fummo ftudio ac labore confeceram.-carere no poteramJta^miferegoIedurus.Tullium ieiunabam Poftnodiuaebras uigilias:poftlachrymasq mihipre titoærccotdatiôepdôrfi ex imîsuifcetibusfluebât.Pla to fumebatur in manibp.Siqn in memetipo renerfus prophetas legerecoepiflem :fermo hortebat incultus.Et quia lumen cæds oculis non uidebam*Non oculoruj putabamculpam effe: fed folis Dumitame antiquus

-ocr page 56-

Vita fanfti Hicronytni ♦


fcrpcns illudetctûn media ferme quadragefima mc^^ dullis infufa febrîs corpus inuafit exauftum : Si fine ullarequiequoddidiiquoi^ incredibileeft:fic infoe;» liciamembradepaftaeft.-utoffibusuix hererem .Inte^ timpatabâturexequiæ.’amp;uitalisanimæcalor toto fri gefeente iam corporeinfolo tantum repente peftufeu lopalpitabat.Cumfubitoraptus in fpiritu ad tribut naliudidspertrahonubitantum luminis erat: amp;nbsp;tan^ turn ex circunftantiurn claritare fulgoris : ut proieftus in terram furfum afpicere non anderem. Interrogatus deconditione ♦ Chriftianum me efferefpondi. Et ille quipræfidebat. Mentiris ait. Ciceronianus es : non Chriftianus.Vbi enim eft thefaurus tuusibi Si cot tu? um.Illicoobmutui:amp; iter uerbera quibus mecedi iuf? ferat.confcientiæmagisignetorquebar:illnmmecutn ucrficulumrepetens: ininferno autem quis confite?? bitur tibi s' Clamare autem coepi amp;nbsp;eiulans dicere* Mifereremei dne:mifereremei. Haec uox intetflagel? larefonabat.Tandemadpræfidentisgenua prouolu? ti:qui aftabant.praecabantur.ut ucniam tribueret ado? lefcentiæ»amp; error! locum pœnitentiæcômodaret.cxa? aurusdeindeaudatum.fi gentilium littaarum li? brosaliquandoIegiffem.Egoquiintantoconftriaus articulo uellem etiammaiota promittere.deiaarecœ pi.amp;nomen eiusobteftans diccre.Domine.fi un$ babuao codices fæculares.fi legao tenegaui.In hæc (a aamenti uabadimiffusreuertoradfupaos.amp; miran tibuscunaisoculosaperui. tanto lachrymaruj imbre perfufos.utctiaminaedulisfidem facetem ex dolo? re^Nec uaofopot illefueratautuanafomnia » qui?? bus faepe deludimur . Teftis eft tribunal illud ante quod iacui.Iudicium teftiseft:quodtimui tlta mihi nun$ contingattalem incidere quæftionem. Liuori? ribushabuiflemcplenasfcapulas. plagas fenfiffe per fomnium.amp; tantodehincftudiodiuinalegiffe. qgt;to mottalia ante perlegerem. Idem igiturfHiaonymus quod prætamiferamüs»dum i n Romana adhuc effet urbe .os Daniafi papæ. amp;nbsp;faae bibliothecæ fcrutato. diuinorum affertor uoluminum.dum pa trienniuj continuum charus acceptufqp popularibus ucnerare? tut.omniumcgiudidoponrificatu dignus difeernere tur»ordinatuflt;$ a praefato papa praefbyta Cardinalis* utfuperiusferiptumeft.-fuiffet quidam exclaicorum monachorum^ordinibus’propetulantiajngluuielt;5 difeurfantes.ad effugandumdeurbeeundem Hiero? nymum . qui.utrorumcp eotum fcribens uitiaeosde? præhcndaat.infidias parauecunt.Verum enimuero hunc ego foclicemdixerim .huiusfugæcuentum cor rigentis Chrifti iudicio potiusdifpenfatum^prauo rurnhominum petfecucionibusparatum fore exifti?? mo.fdlicet in Romana ecclefia Prtti iftituta regimine omnium uaeris teftamenti librorum Chrifto deo uo lente Sc de Hiaonymofpiritali ftudio defudante he? braicam quoeg haberaueritatem. Sc graecorum quo? rundam leuitas.quæfibi a deoomnes faipturas diui nitusinfpiratasaccepiffepl3udebat.eos habae. quod ipfa non habet, recognofcat '. Igitur Hiaonymus ut iamdiftum eft Roma egreffus*ad orientem tendens profeftuseftadGregorium nazianzenum Coftanti? nopolitanaeurbis epifcopum.ubi ita proficaeftudu it utfandarum fcripturarum ftudi is crudirttur.amp; fup plexdocilifi^difcipulus adiit prxeeptorem cumijin Conftantinopolitana urbeobferuabat.Hoc difdpula tu Hieronymus peraftoin Sytiam perrexit,amp; dum in poffeffione euagrii praefbyteri moraretur.Malchum monachum aliquandocaptiuum reppait.percunöa tufqg eumomnemeiuscaptiuitatisdididt hiftoriam. quampofteaedidit.faiptamcjRomanisfidelibusmi fit. hæciniftiushiftoriæinfetens prologo. Scribae in quitdifpofui.fi tarnen deus uitam dedetit amp;nbsp;fi uitupe ratoresmei faltem fugientes me, amp;nbsp;claufum perfe?? qui defiaint.Addeferra deinde loca, ad quæolimob agendam inibi poenitentiam properare cupiebat ita lætusaccinftufi^acceftit.utuolaffeeum magis.^me affc aedaes.Quomodo ucro pa quadriennium con tinue Chrifti potiusauxiliopernitnerit, ideHiaony musquæfpontepatuleriuipfiusdei gratiam aftuifte huiufmodi uabisindicauit ..quotiens in heremo co ftitutusinillauafta folitudinc«quæexufta folis ardo cibus hotridum monachis pr^abat habitaculum. Putaui me inquit Romanis intaeffe delitiis»Scdeb3 foins quia amaritudinc repletusaam horrebant fac? co membra, deformis Si fquatidacutisfitum æthiopi ex camis obd uxaat.quotidie lachry mæ. quotidie ge? mitusEtfi quandorepugnantem fomnus immincs opreffiffetmudahumo uix offahærentiacollidebam* Dedbisuero amp;potutacec.cumetiamlanguctes mo nachi aqua frigida utancur.amp; coftum aliquidaccepif fc.luxuriæfit.Illcigiturcgoquiob gehennæ metû ta limecarcere ipfe damuaueram feorpionum tantum fodus Si faarum fæpe choris intaaam puellarû. Pal? lebant oraieiuniis,amp; mens defideriis æftuabat fn frigi do corpore amp;nbsp;âte hominem fuüm iam carne praemoc tua fola libidinum incendiabulliebant,rra:$ omni au xiliodeftitutusadlefu iacebâ pedes.rigabàlachrymis crinetergebâ.amp; repugnantem carné hebdomadarum inediafubiugabâ.Nôdepudefcoinfoclidtatismeæqn potius plagonoefleqtf fucrim,Meminimedamant5 diemaebroiunxiffe cum nofle.Ncc priusa pectoris ceflaffe uaberibus*$ domino impaante redira tran quilitas.rpfam quoç cellulam meam quafi cogita?? tionummearum confdam pertimefcam,Etmihim€t iratus Si rigidus foins deferta penetrabam.S icubi con cauauallium.afpaa monrinm uelruppium prærupta cernebâ ubi meæorarionislocus illud miferrimæ car nis crgaftulum,amp; ut mihi ipfe teftis eft dns.poft mul taslachrymas.poftcoclo'oculosinhaerentes. nonun^ uidebar mihi intaeffeagminibusâgelop;.amp; lætusgau denff^cantaba.Poftteinodoréunguentoje tuoru eue rcmus.Quadriennio italt;5 dedicatae poenitictiæ exaflo ad bcthleem oppidum idem Hierony^remeauit,ubi quafi prudensanimaladpraefepedomini fefecontulit quod ab Hierofolymisfex milibus feparat contra me ridianam plagam,Accedenf^ad eiufdem urbis ponti ficem Cyrillumnomineperiitutparrochiæ.quae ßc thleemfuaatfita.locumfibi habitanditribuerct.Cui nimirum moxquoddeuotione popofdt dignecon ccflît»Digni etenim habitaculi Bctblam adiu ?? uantibusuirisuidnis catholiciseonftruxit monafte? ri um.In quo ftatuta ab apoftolis régula degens cœpit

quodolitn

-ocr page 57-

Vita fanmHieronymù

quod olim multam cupîerat:cujn fra tribus habitarc: amp;nbsp;cum Eufebiocremonenfi nobili uiro cuius podula tióeex græco fermone quandam æpFam tranftulitî la tinü inquo uerefciendûhancmatutinâpfalmodiæq une obleruat inocciduismaxime regionibus:canoni câfunftionêmonafteriisinilitutâ.Vbipdiftusuirôciô fus non fuiffe aedendus eft. qui tantum nobis in tranf lationediuinæ feriptuta: præftitit ; utadhebræorum fontein pene non egeamus accedere s quoniam nos fa; cundiæluæ multacognofciturubertate fatiaffezpluri mislibris.copiofis epiilolis feciteffe beatos : quibus feribere domino præftante dignatuseft.Inter caetera profeâo ftudiorum fuorum opufcula :abcaropetro 1 umensexordium de uiris illuftribus fcripfit : imitalt;^ tas ' TranquillumîGræcumcç Appolloniummbi de fe itarefert. Poftcatalogum plurimorum me quoeç in cable uoluminis :quafiabortiuum amp;nbsp;minimum om^ nium chrütianotum pofui: quo mihi neceffe fuit ufiç ad quartumdecimum annum Theodofii principis : quæfcripfenm btcuiter annotate» Innumeris ipræterea iitelib; is apoftolorum prophetarum«^ confttuftioni^ÿ buseditusiimmobilem catholicae turrim eedefiae con iraperfidorum iacula confummauit.Omnes uereris tdiamenti libros ex hebraeorum codicibus in latinum conuettitDanielemquocp prophetam Chaldaicofti lt;nbsp;oprælocutum: amp;iobiuftum: Arabicoin Romanaj îuguamutruncg auftorem : perfefta intetpractatione mutauit matthaeum: nihilominus ex hæbrco fecit effe Romanum » æpiftolam quidem fuam ad paulinum ex fenatote prsibyterum mirificam deftinauit; do;^| censquemadmodum feripturas diuinas adhibita cura perlegeret: ubi breuiter uirtutem uniufcuiufiç libri ue^ leris amp;nbsp;noui teftamenti mirabiliter indicauitmirabili ? ter planushoneftedoftustac dulcisparata copiafermo num ad quancuncç partem uertitingenium :amp; unde^ cunçinterrogatusfuiffet.'paratumnaberet amp;nbsp;compe tens finealiquadilationerefponlum « Modohumiliii^ bus fuaui ter blanditur : mcMiofupcrborum colla con#:? fri ngit:mododerogatoribus fuis uicej ncceffaria mot dacitatereftituens : modo uirginitatem praedicans mo do matrimonia caftadefendens modo uirtutum certa mina gloriofa collaudans ; modo lapfusin dericis : at # lt;5 monachis prauitatisaceufans ♦ Sed tarnen ubicun^ locusfc attulit : gentilium exempla dulciftîma uarieta tepermifeuit. Sednonerat hoefuæ uoluntatis(fed ut îta dicam ) grauiflîmæ neceffî taris: ut probaret ea quae a fanftiyitopheris antefæcula praedifta funttam græ# cotum latinorum : amp;nbsp;aliarum gentium litteriscon # tineri : uerum totüm explicans: totum exornans : amp;nbsp;pctdiuerfasdifputariones difertusfemper amp;nbsp;aequalis incedens »Tanta nâcg utri ufcç lingua: peritia fungeba tur ut quofcuniç libros aeolicos in manibus acciperet : latine fine offenfionetranfeurreret. fterum latinos A t tico fermone relegeret:ut crederes hoc effe feriptum quodos eiusinofftnfauelocitatefundebat» Veredi## xerimcatholicam iftiushominisprudentiam: fanam# doftrinam : quocun^ conuerlatus fuiffet loco fta

bils perftitit fideifitmitate. Nam certiffime ignorant liacinuidiæijmorbo languentes defipiunt: quieuml deuiaffeacadiolicaeccdcfiæudeft beatiPettifide: ue hæreticum fuiffe arbitrantur • quod Euffochio mandr uerit » Cauequæfo : nequando amp;nbsp;detedicatdeus.'uia go ifrael cecidit. non eftqui fufeiteteam. Vbi ad terren doslubricosatcÿincautos :quia deusiuftus fit iudex fubdensifta dixerit dodor »audenter loquor cum om nia poftitdeus:fufcitareuirginemnonpoteft poft tui? uam. Valet quidem liberate depoena:fednonualet ro formate corruptam. Hoc proculdubio ita dicendo, Nonomnipotentiam accipitdeo: fediuftum iudicem manifeftans affcruir»Nam (ni fallor Jqualia fanftus hic ronymusEuftochiomandauerit.taliaadDomidllam nepte5 imperatoris Domitiani admonitionis legimus uerba :fed amp;nbsp;ipfa uerbaqua decaufa fint ilia prolata: audire gratins puto » H æcomnino uirgo Nereum amp;nbsp;achillcum Eunuchoscubicularios habuitibeariflîmus apoftolus Petrus lucratusfuerat Chrifto. Ifti dum ui#^ derent dominam fuam gemmisornari: amp;nbsp;purpuris uc ftibusatcj aurotextisindui» dixeruntei » Qnantoftu/ dioornatisin corpore : utfiliumConfulis Aurelia#^ num hominem mortalem accipias :fi5tantoftudio in animo ornareris : regem immortalem dei filiumadigt; pifd poteras fponfum. Qui eriam teipfam æternam faceret: amp;nbsp;nunquâ tibi necj ornamenris tuisneiç gau^ diisfinem permitteret: aut terminû euenire.RefpôdiC eisdomidllaamp;ait.Quæpotefteffe melior cbatitas$ habere uirum : fufdpere filios : per quos pofteritas dul dffima poffitpropagari : amp;nbsp;ram generisdignitatem $ memoriamnominisnondelcreCuiNereusrefpon^ dit ♦ Melior eft uirginitasquæquandode matris tuæ uteroexifti .tecum nata : tecum laiftata.-tecum femper fuit acarniscorruptionealiéna quæ eft deoamabilis: eiufç^angelischara.'quamprofedocum quælibet pec diderituirgohuiusreatum per poenitentiam euaderc poteft ipfam uero integritatem adipifei nequaquam ualet»Omnisnamlt;5fanditas:dumperaIiquam uoln ptatemaut neceffitatem amiffafuerituel quæq^perdî ta uittus ad ftaturn fuum uel integritatem : feu ad (fu^ am gloriam per pocnitentislachrymasrccuperari amp;nbsp;rc uocari poteft » Sola uirginitas fi femel perierit;:adpti ftinæ integritatisftabiliratem pertingereminimeualet Cumc$ Neræus amp;nbsp;Adiileusbæc laudando uirginitas tem amp;aliaprofercndo:differerentplutima quibusartcr nammocreturaftibusuitam Domidlla prudcrifiîma uirgo dixit. Vrinamadme ifta dei fenrentiaperuenif fer:ut nun$ fufeepiffem hominis mortalis fponfionej Nuncuero quia uobisdeusaperuitosad lucrandum animammeam quicquid mefacere uulris »accelerate qgt;totius»Quid multaafanftoclæmente papa confer crata aurelianofponfocontempto ob hocin Ponriana exulataeft infula» Inde Terracinam adduda : nolenfcç idolisfacrificarecum ’Eutrufina amp;nbsp;Theodora fponfis Sulpitii amp;nbsp;Seruilianiia Luxuriofratre Aureliani igné crematæpalmamfufceperemartyriûquasfandusCæ^ farius diaconusquietiam poftca amp;nbsp;ipfea praedido Lu xurio eft martyrizatus in farcophago nouo fimul con:# dens fepeliuit » Hscideo:fcilicet non fuerat hiqtantum neccffeloqui.AddidimusramenquiapenequodNc# reusprudentiffimeuirgini Domicillæ dixeratuirgini# tatem perditamdereatu poffe per poenitentiam ueniâ confequi :nequa$ tarnen ualetetfieri uirgo: ficutfuç

-ocr page 58-

V Ita fanftî Hietonyöiï.


rat prins Hoc fanons Hiçronytnus Euftochio ad me liora (Induit hortâdo mädare eu oia poflït deus fufeita rcuirginem non poteftpoftruinaj Quidenimefthic aliud po(Te:qnóuellequodnónullis aliisdici poterat netbis pet quendâ nan^ fapientc dicitur deo ♦ T u aut dominacor uircutû cû tranquilitate iudicas amp;nbsp;eu j ma gna reuerencia difponis.S ubeft erii tibi :cum uolueris poffe.Ergo ubi noneft uelte dei:deeftpo(re.Deus quip pe ucimmutabilis eftnaturæ:ita immutabilis eft uolu tatis:amp; uticp eu fit uerax amp;nbsp;iuftus .nô ilium mendaciû ne^ iniuftidadecet:quiafieutnôualetmctiri:qui eft uecitas:ita i ni uftus efte non pot :hoc eft nolens i ni ufte facete quicq». Nâ omnia tefte ,ppheta quæcûcj uoluit dns fecit in cœlo amp;nbsp;in terra omniat^ eius iudicia iufta Dutnigiturniteremuroftendere.qd'nolente deo fieri nó lukt óe ut ueridico eximioc5do(ftoti:cui quoad ui ueret inoïfcientiafecópararenemoaudedat; nfurpa^ ret uaniloquiisdetrahere quifpiam îcœpto abordinc longiusfumusdigreffi.Verumtamenqualisquantuf uemriftefuerinfolius fanftî Aguftiniteftimonioqui uelitpleniuscognofcere ualet. Nam cum inlibropti;/ mo quem contra errorem Pelagianorüfcripferat : qui nuptias (ine dubitarione dicebant damnari :quod uegt; co in eis nafeeretur ab omni eftet liberu} obligatöe pec cati.amp; cûplurimoscôtrahuiufmodi peftiferu dogma catholicos introduxilTet teftes ira intulit dicés.Nec fan ftumHieronvmum quia prefby ter fuit contemnensi' dum arbitreris qui graeco amp;nbsp;latino infuper amp;nbsp;hebra:o eruditus.eloquioex occidcntaliad orientalem tranfi^ cnsecclefia3:inlocis fanftisattj in litteris facris uf^ ad decrepitam uixit aeutemicuius nobis eloqui uj ab oric te in occidenrej inftar folis lampadis refplendui t,Om nesdeni«^ uelpeneomnesquianteillualiquid ex utra lt;5 orbis partede doftri na ecclefiaftica fcripferantdegit: necaliam de hac te^ predixit tenuit prompfitij fentêi» tiam Quicumexponcretlonamptophetam apertiffi me dixinep etiam paruuli peccatooffenfionis Adae te / nerenturobnoxii Hæc Auguftinus i n ptædifto libro. idemitacÿ Hieronymus contra Celfumporphirium; amp;iulianumAoguftum rabidos aduerfus Chriftum canes.amp;contra infeftatores ecdefiæiuel eorum qui pu tantecdefiam nullos philofophos amp;nbsp;eloquetes habuif fe doftores magno defudauitingenio:utfdant qua^ les amp;nbsp;quanti uiri earn fundauerintexttuxerinnatej oti? nauerint amp;nbsp;definantfidem noftram rufticæfimplicita cis arguere fuamç potius impeririam recognofeere in numerispreterea libris apoftolorum prophetarumeç conftruftionibus.Etpoftpauca.Nuncinquit myfteri urn iniquitatisoperat : amp;garritunufqui((5quodfen tit Ego folus fum qui cunftorum gloriam mordeam Pluribusquippe ait: quimedicunt hocopus inflam matuminuidiæfacibusfcribere:breuiter refpondebo nunq» mehaeretidspeperdlTefedomni egiffeftudio|ut hoftes ecdsfiæ mei quoeç hoftes fierent.Impoffibile eft omnino amp;nbsp;iongum deifto uiro :eiufcç diftriftæ uitae* amp;nbsp;illiusmotibusretexere omnia. Vniusenimmiracu lihuiusmonaftcrii quodam prifcortimfimile quod per fuccedenti urn relatióem memoriae nondujreligio abftulitamp;a religlofis:uiris q codeftispfi.-eamoreßeth leem fuetehuc dt ddatum huic compediofo nefto fer moni. Quadam natn^ dicaduefpcrafcentecum bea tus Hieronymus unaeù fratribus ( utmonachismos eft)ad faaam leftionem audiendani fed iffet :amp; præce pta di uina declararet:fubito tribus da udicans: quarto fufpenlus pede : ingens leo (cenobii dauftra ingreffus eft Quo utilt;5 uifo Iratresperterriti nonnulli in fugam funt : uteftmetus fragilitatishumanae:conuetfi.San ftus uero Hieronymus ueluti aduentanti hofpiti in# trepidusleonisaduentuiobuiauit. Qui uidelicetdu^ fibi pariter propinquaCfet amp;nbsp;quialoqui leoutfutc na turae eft : minime poterat :utcunc$ ualuit prædifto pa trilæfl quemhabebatpedisobtulitplantam: uocatift^ tunc fratribus præcepinutdiligenterlaefum abluerenc pedem inquirentescunfta : cur leo daudicansirer.

Quoddum faftum ftudiofefuiflent intuiti uulnera^ tamafentibusinuenerunt plantam leoniSfEiigituc cum alimento diligenter adhibita cur efTetde lefionis iftu ilico conualuit. Omni ergo beluinæ feritatisde; pofitatabie: cepit inter eos ultto dtroeg quafi dome rticum amp;nbsp;tranquillum animal pariter commorari. Hoc amp;nbsp;enim beatus Hieróymuscognito fic fratribus ait. Eiafratresftudiofeadinuicemrogo perpendite: quid huic leonioperis congtui noftræ utilitatis adda mus quatenus ab eoleuiter perfici : amp;nbsp;eflficaciter fieri poflfit :qoiacerte credo :qi non tantum pro fui pedis falute hucillum miferit deus:qui ei mederifine no bis potuerat.-quantumut nobis fuæuifitatiôis demó ftraretindicio perhuncnoftraEnecdTitati mirabiliterfe udle præbere i uuamen .T une prædi fti fratres talecon corditer humiliterij patri refponfumdederedicentes T u pater bene uidelicct nofti.-q» afinus quia faltu ufni noftrolignadeferrefolituseft: cuftodis follicitudire indigetamp; ne a qualibet improba beftia deuoretur fan's ueremurjccircoergo (t tibi placet : amp;nbsp;reftum uidetut huic leoni afelli noftri iniungaturfolertia :uteum fub fequensducat ad paftuni;reducatlt;5 remeansdomum Ita amp;faftom eft. Nam iniunftaleoni curaafini more paftoris induftrii eundo ad paftum focius inceffan # teritineriscura pafeendo ubiciii^defenfor tutiiTimus erat. Verumramen ut fe dbaret: amp;nbsp;afinus folitum per ficeretopus:confuetis femperhoris cumeo domum tedibat.lntereadumhaecdilato tempore gererentur: eduftoquadam diead locapafeuæ afinograuileoul tra modum fom no opprefTus obdormiuir. Leone râ tunegtauiter foporato:contigit.‘'ur per candem uiam negociatoresgradientesolei emendi caufa per# gerentinægvptunuquiipfumfæpe uidentes afinum pafcentem:dum neminem uidilTentadcffecuftodem iniqua furripicte cupiditate rapicntes:fecum duxerfir. Expergifeens itai$ leo quid fibi damni accidiffet nefei cns:utrequireret ramen pafeentem quern commiffuj habuit:irecocpit:quicumfolito nonappareret inlo co pafcendiconftriftus decrimineleo moeftiria anxi us rugiendoaliqua parte diet hucilluo^ ibacqj queres quem perdiderat. Sed cum iam omnis reperiendi a(i ni fpes fuiffet ablata ad monafterii ianuam ucniens perfiitit. Confeius enim culpae non aufuseft in# gredi quod prius cum afello foiebat. Quern bea# tus Hieronymus una cum fratribus uidensad cæl# la: fores morari : 5i quia non foUta hora fuerat re##

-ocr page 59-

VitaHicfonvtnî.

oeifcïîiiftîêaîîtèfànïîsïiÈreffïtak compnlfum pntaue;^ ïuntcum occidiffeanimal fuum:nokntefi$ ei tribatre an nonam confuetam diccbant. Vade amp;. rcliquum afelli qd' tibi remanfit mande tuam^ inglauiem rcpleæt licet hæc illi dicerent tarnen incerti utrum hoc mali; an non is per pétraflet Quapropter cxeuntes fratres adloci pafchua: quo iam præfatum animal deducere leo folitus erat Ion gelatecj peragrantesut quoddammortis indicium po t tuiffentinuenirequi nullum interemptioniseius fignuj reperientesredeuntes ftuduerunthocbeato Hieronymo nunciare.Quoauditoait fratribus. Obfecrouos fra très lt;5$ fullineatisafini damnnm : hunc tarnen ne cxafpert^ tis necj abiiciatis leonem ; fed eum ut dum gubernantes. ptæbentefcÿ alimenta nutrite ; incidentefçg in nemore li gnauteauiceafininobishuctrahcs defèirrc ualeat mode rate nectentcfc^ ligatæ. Ita amp;nbsp;faftum eft. C um fibiopus. tune nexum crebrius gcreret Si iam tedeundi tenipus ne^ gociatorum adeflet.Expletodiequodam opercrq’uisant mal brutum.'dmïtus : diuinitus tarnen utputo admoni turn exieny ipiç ad agr^i.^ wc iltoccj difcurrens gvcan do nofle pleniuscupiens quid fuiffet de focio fuó faftum Qui fatigatus iam nimium : quandocg ad dupliçis itine , tislocumdeuenitfublimen»C^oddumanxius utpoteo ' rat circunfpiciendo ptofpiceret:cernens procul ueniçntes contra fehomines:cum onuftiscamelisquos præcedens afinus ueniebatïfed quia ualdeprpcul erat hunecqgnofce te minime potuit tarnen pedetentim fe illis obüiam ob tulit.Mos quippe illi diçitur elTe regioniîutquotienyçuj camclis longius proficifeuntuntotiens antecedente afi no funemcamelorum geftante collo fubfequantur cameli Nam dum prædifti itinérantes ideft negociatores appro# pinquaffent leonitille cognito afino fæuum rugiensxum ingenti llrcpituirruitineos. Neminem nempeledenseo rum.Qiu omnibus ftatimreliftis: demcntefqg ut dignu fuerat effefti : in fugam conuerfi funt. Qtiibus uidelicet fugientibus terribiliter rugiens leo'percutiebat cauda for# titerterram perterritofej camelosficuterantonufti antefe ad cellam ire coegiulnfoliram ergo rem fratrcs uidentes : (ppræccdcns afinus farcinatieg in medio cameli Si fubfe# quens eorum terga leo pariter ueniret:mox exeuntes mo deftecurauerunt beato nunciareHieronvmo. Quo audi to foras egrediensianuasmonafteriipatefieri iuffit beni# gnefummumigfilenriumimperauitdicens.Hofpitibus nolfris.ideft camelis uel afino auferentes farcinas eos leui ate pedefcgabluiteefcasptæbeteexpeftantes quid in hoc fado fuis uol ucrit dominus ferui s dcmonftrare.Omnibj denieg quæ erga camelos fuerant iufTa peraftis : cœpit leo ütdudumhucatcçillucgratulabundusperclauftra mo# nafterii ire : fingulorum fefratrum ueftigiis fternens : Si quafi de perpetrata quam non fecerat culpa alludens eau daueniam poftulabat.Quouifofratrespenitenriam age tes cg ei crudelitatis contuli ffent crimen.dicebant.Ecce pa ftorem noftum quem pauloante uoratorem crudeliter damnabamus cum quanto cumpræconii miraculo. ut huiccrimen auferetadnos dignatuseftmittereidomi## nus. Beatus ergo Hieronymusfuturorum præfciusfic fratribusaitparatiellotefratresinhisquæ ufui refeftiôis funtneceffariauthiqui nobis funtfutur!abfcg moleftia utdignumefthofpitesfufcipiantunMox utilt;gimperata fubfecutiuelociquætg obedientia funtexpletarPetaftis quoeg iuflîs.Sermôcîtiantibiifig etnnheato Hîeronymo fratribusfubito uenit nunqus.qui diçeret ante monalfe# rii fores hofpitesadcffe qui cocnobiißatremuellent uïde# re. Hoc fæpedidus pater audito portas cellæ patefierifî , coflt;g ingredi iulïir.qui quamuis uocati erubefeendo ta # men iritroeuntcs:uifoqgbeatoHierpnymoeiusfepro## ftrauereueftigiis pro culpa ueniam poftulantesq’uosip# fedæmenter çleuansadijionuit: ut fuis cum gratiarum adione utentes rebus : aliénas tangere npn ufurparent « acdeinde,fub de!præljentiapute uiuerentfemper ♦ Qua nimirum prædicatione explicata præcepit ut reficerentur receptiftg camclisaèrent.Tuneilliunauocepariter di# xerunt.Obfecramuspatcr’iutadecckfiæluminarianecef . fitatemegfratrum dimidiûliquqrisQlpi.quodattulerunt cameli fufap'i iubeas quia feimus : certi fumus (p plus propter ueftram $ pronoftrautilitate: utnegociaremur perrexfmusinægyptum Quib? beatusHieronymusait Non redcprocqldubio poftulatis :quia ualde durum ui detur ut nos'qui aliis compati aliorumeg neceflîtates fub leuare dantès debemus, upsgra,ucmus ; ueftra.quibus indigemus toÜentes. Tuncitli néoginquiuritiiic cibum nccgquæ nc^rafunt accipiemus.nifi quodpopofcimus priusiufleris fieri,[taficutprediximus nunc dimidiumt quod attufetunt cameli olei liquotem fufeipiatis Si dein ceps pollicemur nos noftrofcg herædes uobis ueftrifrg fuc çpfl^pribusomni anno olei menfurdhinceffedaturos. Sic rg conrtri dus beatus H ierony m us coadufeg eorum preci . busuiolerjtisquæcgrogauerantimpleripræcepit. Sum# ptp qqçxççibo acbençdidîoheeaffielis àcbcptâéxultan# tes gratulantefcgad prôpriaremeare. Hæcautem bethp# leem acta :amp;ab incolis loci illiushadenus afferendo ita fuiflenarrantur.ßethleemuero locus fplendidus ciuitas fuit Dauid in tribu iuda:ubi quondam amp;dominusamp; Saluatormt impleretuv prophetia. Veritas de terra orta ed inpræfepiointrafpeluncamexuirginenafci dignatus eftiSi paruulusuagiir.Quod præfepeauroargenrocg or.lt; natum:ficutfandusrefert Anthoniusjnceffanter in eo luminariaardencplurimifig feruoru; dei habitaculis un dieg circundatur-Os enim fpeluncæ ad ingredienduj on» ninoauguftum eft in cuius urieg ore.-ideft ipfiuspræfepii ingrelTu beatus Hieronymus faxum fculpêdo monume# tumfibi fieri iuffît. Tanta ueroidem corporis laffitudi # nefatigatuscft:utetiaminftratufuo iacens funicuload trabem fufpenfo fpi ni flt;g manibus appræhenfo erigeretuc ut fcilicet officium monafteriiproutpoteratexhiberettra feuntefginfqualorecorporisuocifig tenuitatedies pluri mi fluerent.Dehincipfe uirbeatusinlibrorum abûdâtia fultusdictisfuisfandofpiritudedicatisimobilemcatho# licæturrimEcclefiæcôtraperfidoffe iaculaconfummauit Perguntitaigad uifitandum confolandumtg Hierony # mum dum in laboreeffet itidem catholici feniores.ad be atumcg Auguftinum epifeopum fecum quidem animo ecclefiæ catholicæ cooperantem. Corpore autem in africa feribentem ficinterclt;Tterafcripfir.Noftrababuimus cem pora Si cucurrimus $to potuimus nûc te currente amp;nbsp;Ion gafpatia.tranfmittenrcnobisdebeturocium.rgituridem beatiflîmusdicbusuitæfuæ infpedali opéré irreptæhcnfi biliterconfummatis.nonagefimoodauo ætatisfu.T an# noindomino requieuit.Bethleemeum aima tenet ire# turn uentuco domino offerendum.Dormiuit aute3 bea#
-ocr page 60-

VitiEmâi Hîffloôîttjî.

latæadocum.Aiiiea

tmHîctoa^!m£dnimîmpâSThadofiititiions cbxxie necfiiBencur.Qmutitttamp; reÿiatpaittttoottaSj» Iscaff rifftn, ïffiplt;^B«g i|tK]|jîikgt; :aûas ants indioaiinit nbsp;nbsp;lafjBcàkHum« Amen*

:Mlt;egîftrumpntiieparttô4gt;îftobruni*i@lt;:âîgt;ieronv

abcdcfghilîlmno

Rcgîflram feamâepanîs. aabbccddceffsgbhiildkll mm nn oo pp Iftiomnesfancqaatan. n ss faocinn* Rcÿflnuntenie p3nislt; coc ddd cee fiF ggg WA iS Mkfc Ill nunm mm ooo ppp qqq m s» ttt lura wc ny Omnesfnncqiutani« Rq^finuntabnle» a b Sancq(iatœi.c»iieioçaintaniKt

Impaeflatu Xo^doniPa Ma2îftramNioohDmdeBeiKdjâîs»Annogt;M*aicccxiü.dic aa!o.xxüi4iieWïsInln\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'


-ocr page 61-

-ocr page 62-

-ocr page 63-

^ancn'tac bcatilïnin bieronpmi pfbptencprc z tractatus quâtc fancrttatfe vcrftartftç cpftât nullue morralin oi'gnc expltcarc pot^Oualécp vrtlitaté atcç pzofcctâ afferât ft delijcpiartoiudidoeiuö qui in eis cöuerfatußtdcuotetacöilißctcrcaeplcgcrit relinquédô eft.0)edidna nâcp oblata egromifi eadc vfue fucrttmuUû cidé le «amc egritudinie afferre pôtXete^ qzvolumé facrarn eptarû crebro iam l'mprcfiïoni abftp noua emaidatiôe traditû fuinbinc euenit vt corru pn'orafucrintnouiflïmavolmuat^primavelutifi nauiö fepcnu meromarefulcaueritddup e^eâ alit^doedditnificrcbro refar tiaf.lQuapropf ne ram folcnfe liber inemédatus an ocu

lospen'to^tobuerfe^permagiftrniobanemOegra dibusvtn'uftçiuriôjjfefforénouiflîmcinre ßia vrbe lugdxafhgatuôun quatim plTus eptimfteptorioïÇîqô’ pri uß intreô pteebiftinctu eran invnû uolumé copacto: quofadliuôqoqri^î minorilaboreiu ueftigari queat.

-ocr page 64-

-ocr page 65-

DeeffcntîaTrinitatîsamp;mcmbrisdomînî. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola I

Sanfti cdebetrimiqgccdefiæ doftorisfanfti HieronymiæpiftoIarumLiberfocIidterincîpit.

' TRACTATVSBEATI HIERONIMIDEESSENTIATRINITATISETMEMBRIS DOMINEC VIVS EFFECT VM S VBIECTVM INDIC AT ARGVMENT VM.

Eum trinum in perfonis:inuifibilem:incorporeum;incôpi ehenfibilem:ininicfnm : immu tabilem:fimpiicc:amp;imottaiemdoccnsinfcrt.Cunftaqu£E infcripturisuddemotibus aiæ ud dehumanis mcbris tradunt in dco non cirnaliter fed fpiritualiter Si figurakter intelligc da îfingulariterinmembris amp;motibusdei : infcripturistradita zmyfticum 8i fpiritualeni fenftim exponens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aepiftola nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Prima.

jôJniporéô pcuô parer filf fpirinif a fanônsuinnsatcj trinusmnus uidelicetin natnra;trinus in perfonis :_folus inuifibilis: foins imenfusatlt;5incompræhenfibilis:folusincircumfcriptus:folus icorporeus:amp;ini mortalis.-ubiçg præfens fed latens.ubicg totus fed îmenfns.Inui fibilis eft: quia in eflcngt; tiafuauideri non poteftapoftolo reliante qui ait. Qiiem uiditnullus hominum.'fed Thcf.a;

nec uideri pôt.Et in euâgclio.Deum nemo iiidit un$.Incorporeus eft:qa nullis mcbrorû liniamentis côpofitus eftfiuecôpaftusexiftit.Ticutueritasineuâgeliodicit.Spirituseftdeus.'amp;qadorat eû:infpi 7 tituamp;ueritatcoporretadorare.Imnicfuseft:qaquâtiraseiusuelqlitasanuIlometiript.CuiSalomo infua ofone fupplicâsait.Si cocli Sicœli cocloß: te nô cipiut:qua’to magis domus iilaquâ adificauir' Incircûfcriptiis e(l:qa circûfcribi non ptlllocalis dl:qa de loco ad locû nequa$ trâfinnec quolibet de tinetur.'iplo de fe p Efaiam teftimonium phibente.Cœlum fedes mea eft;terra fcabellum pedû meo^ Efa.^^; tum.EtpHieremiâ.Coclumamp;terraegoimpIeo.Cuiusîmenfitatc,pphetainpfalmiscôfitcnsait. Si Hier.zj. afeendero in coclum:tu illicesamp;cætera.Decuiusimcfitateadhucinlibroiob Icriptûeft. Excelfiorcœ ps.ijg. loeft. Etundeagnofcisc'Lôgioreftterra.Immcfitaseiuslatioreftmari.Qui cœlû Si terra implet. pro lob.li. culdubio nullus locus eft eius pntia abfens. S uper oia qppe eft regendo ateg impetando. fubtus c oîa fuftinendoatcjportandomô ponderelaboris:fedinfatigabiliuirtute.Immutabiliseft.'qaabeoqd’ eft oînomutarinonpôt:ipfodicentepMalachiam4?phetani.Egodnsamp;non mutor.Ideodeusimuta;; „ -. bilis dr:qamifericotdia eiusira furor pniaobliuio recordatio Si alia bis fifia ei non accidunt.Simplex cnim natura eft amp;nbsp;imutabilis:amp; ipcrturbata:nelt;5 aliud c ipfe Si aliud qrf hct:fed ipm eft qlt;f bêt:amp; qd* eftîmortaliseft;qa mori nonptapoftolodicente:Qui folusimortalitatemhct:amp;lucem hctinacceflibi ... lc:quc uiditnullus hôxîed necuideri pt. Vbicûcç a't facr.a feriptura fparfim p diuinos librosi deo motus ’ aîæ fed Humana mébra defcribit.id eft caput capillos oculospalpebras aures nares os labia cor liguam. imaginem:uteßr:manum dexterâ.-manu um finiftrâ digitos fine digi tû alas fcapulas pofteriora pedes. Itc motus aîæ ira furorc:obliuionc:pnîam:rccordationc.-amp; bis fiFia nô carnaliter iuxta hiftori â a refte i telligctibusfumcda funnficutaiudæisamp;plærifcphæreticiscarnaliterfapictibus^qdeunicoiporeuni ateplocale opinantur:fcd fpûaliteromnia de co îtelligeda Si contuenda funt.Si qs enim deo Humana mébra feu motus aîæ morehumano inelTe credit:proculdubioî corde fuo idola fabricat.-C ui ut didu eft figuraliterin deo caputlegimusipfameffentiâdiuinitatis eins quæoiapcedit:amp;cui oia funtfubie ftaîtelligeredebeamus.Capillosuerocapitiseiusfan(ftosâgelos:feuoniucrfosele(ftosaccipi oportet. De quo quidem facrameto in libro Danielis feriptum eft. Afpiciebam donee throni pofi ti funt Si an^ nafi 7 tiquusdierumfedit:ueftimentum eius quafinixcandidum:amp;capilii capitis eius quafilanamunda. Hocenimfignificat per ueftimenta candidadei:quod amp;nbsp;per capilloscapitis fuiæius fanflos uidelicet angelos amp;nbsp;multitudinem fanftorum dealbatorum.Vel certe ideocapilli eiuslanæ mundæ côpara'tur utper hoc antiquusdierumcredateffe.Oculos deus diciturhabere.'proeoq) oîa uidetamp; nihil eum la# Heb.4, tet.Incuiusconfpeftu aitapoftolus. Nullacrcatutaîuifibilis eft:oiaeinnuda Siapta funtoculiseius. Aliter einoculirefpedugratiæ eius îtelligunt.'ut eft illudîpfalmo.Præceptumdnilucidû illuminansps.is. oculospalpebrædni occulta amp;incompræhenfibiliaiudicii fui fpiritalisindiuinislibriseiusinnuitur. dequibusoccultisamp;incompræhenfibilibusfacramenrisatcgiudiciisinpfalmolegitur.Palpcbræeiuspro.lo. îterrogantfilioshominum.id eft probant. Aures diciturhaberedns proptercaquia omnia audit; Nihil eum fubfilentio latende quo inlibro fapientiædicitur.A uriscocliaudit oîa :amp;tuniultus mur# Sapj. murationum nonabfcondituti Nares dei infpiratio eius in corde fideliûnit eft illud in libro regunt Afcenditfumusdenaribuseius.ideftlachrymofacôpundiopocnitctiû îfpirationeeius. Facies àei z.reg.zz. cognitio ueritatis.feucognitiodiuinitatisadhoîcs.Dequacognitioneinpfalmofcriptûcft.Oftende ps.yi». nobisdnefaciemtuâ.'hoceft.-donanobiscognitionêtuamxquæcogJiirio per filiumoninibushomi# nibusînotiiitnpfodicente in euangelio.Nemo nouit pattern nifi filins : amp;nbsp;cui uolueritfilius reuelare Mat.jl. Aliter uero faciès dei fignificat inuilibilem effentiam diuinitatisfilii dci;dequaipfednsad Moyfenp ipfumange^mrefpondit.Pofteriorameauidebis;faciemautemmcamuiderenon poteris. OsueExo.33. to dei filius dei pattisiid c Chriftusdns:dequo Hietemiaspropheta ex iudeorum perfona affatusait Qt;iaoseiusadiracudiamptouocamus.Aliter ueto os dominifernlo eius fine uilioaccipit. De quo

a ii

-ocr page 66-

PARTIS


TRACTATVS 1


G ps-ÎZ. pî.iog. loh.l. ps-44-Pro.Kî. Efa.yi. Hicre.jZ. ps.117.


Hier. (S. Soph.i.

Ïob.i9.

txo.zo. Luc. II.

Mac.izlt;


^s.8:


§s-44‘

ps.16.

ps.40.

fs.109.

rob.58.

Exo.53.


Efa*6(S.

Exo.z4.


E

ps.ss:

Deut.34.

Efa.lt;j.

pS.9Zi ßs.103. Gen.49.

107.


fermonc deî Efaias çpheta ait.Os dfii locutu cft:hoc cft uerbû fili us dei patris.per quem oîa fada font dequoinpfalmodr.Verbodominicoelifinnatifunt.Etalibi.Mifituerbuin fuuni amp;nbsp;faturauit eos. Etineuangelio.Inprincipioeratuerbum.Linguadniniyfticefignificatfpiritumfanftum.'perquem deus parer fecretum fuum manifeftauithoniinibus.Vnde in pfalmo.Lingua mea calamus fcribae ue lociter fcribentis. Labia dei myftice utriuf«^ teftamenti confonantia intelliguntur:de qbusduobus teftamentisinprouerbiisdicitur.Etdiuinatioinlabiiseius:iniudicionôerrauitos eius Brachium uel brachia dei partis filiuseiusamp;fpûflanftusitelligitdicuteft illudinEfaia. Et brachia mea populos iudicabunt.Brachium dei partis fingulariter filius eius accipitur.de quo H ieremias ad ipfum ait. Et nunc domîe deus q eduxifti populum tuum de terra ægy pti in manu forti amp;nbsp;brachio extento.Ideo ât filius dei brachiû dicitunquia crcatura elefta ab ipfo côtinetur. Dexteradei partis unigenitus filius accipitur:de quo inpfalmo ex perfonahomîsaffumpti dr.Dextera dni fecit uirtutem:dextera domini cxaltauit me. Aliter uero dextera domini gloriam partis amp;nbsp;æternam beatitudinc fignificat : de quo in pfalmoex perfona partis dicitur ad filium.Sede a dextris meis. Didt autem dextera dei ois elefta creatura in coclo amp;nbsp;in terra:ficut pet finiftram eius Itelligitur reproba creatuta. id eft dæmones amp;nbsp;ocs impiirqadlæuampofitiæternafuppliciafuftinebunt. Manusdeipartisfiliuseiusaccipit:eo nbsp;pet

îpfum oîa fafta funt. A liter uero manus dei poteftas ïtelligi tunde qua poteftate in libro H ieremiæ dr.’Sicutlutumîmanufiguli.itauosïmanu meadomusifrael. Item nônun$ manusdni flagellu accipitut:dccuius percuffioirein Sophoniapropheta fcriptum eft. Extendam manu meam fuper iu^ dam:amp;fuperhabitantesifrael:amp;difperdamdelocoreliqas Baabproquadnipercuflîone beatus iob defeipfo air.Manusdnitetigitme. Digitus dni fingulariterfpûftanftusaccipitur a quo fpiritufan^ fto lex induabus tabulis lapideis fcripta narratur in monte S ynai.Ipfe enim faipfit;qfcribenda difta uit.id eft fpuflanftus.de quo fpufanfto dominus in euangelio.Ego îdigito meo eiido dæmonia qtf aliuseuangelifta aperte declarans ait.S i ego in fpiritu dei eiicio dæmonia.Sicut ein digitus cum ma^ nu uel bradiiormanus uero uel brachium cum corpore funt in natura unum:ita pater amp;nbsp;filius amp;nbsp;fpuf fanftus:tresqdemfuntinperfonis:unauerofubftantiadiuinitatis. Digiti dei pluraliterffti itelligu tur prophctæiper quosfanftuijpirituslegisac jiphetarum libros fuaïfpiratóe defcribit.de qbus i pfaD mo dicitur. Videbo cœlos tuos opa digitorum tuorum.Per coclos em libros legis amp;nbsp;,pphetaru;amp; p di gitos uero fanftos ut diftum eft prophetas myfticeifinuauit. Imagodei partisluifibilis.Aliterna'ç eft imago dei partis in filio fuo:quem nô aliunde fed ex femetipfo:hoc eft ex fubftantia fua. amp;nbsp;per oia fi milem amp;nbsp;æqualc genuit. Aliter uero in ala hominis quam non ex fe.id eft de fubftdtia fua Iicurpl.Tri tçhæreticiopinatifuntgenuirtfedexnihilocreauit.Sicuralitereftimagocuiufcçregislfilioeiustquc exfemetipfofibi fimilcgenuit.id eft homo holem. Aliter uerqiannulofiuel caeraimagoeft imprdfa quænôeftqtf ipfefilius.-qnaturaliterhoceftqcfamp;pater. Gordeipatriseftarcanumeiusfapientis myfticteiexquo uerbû.id eftfiliumfuumlpaffibiliterfineinitiogenuit.-ipodiccte.Eruftauitcor meu uerbumbonu. Alas deus didt habere:proeoqgt; moreauiseleftos fuostan$ pullosfubfe colligit: fouet.amp; ab Ifidiis diaboli amp;nbsp;malorum hominû ptegit. Vnde propheta.S ub umbra alaru tuaru prote/ ge me. Scapulas habetednqainfirmamembraecclefiæquafiinfcapulisportatficutin pfalmodi citur.Scapulisfuisobumbrabittibi. Venter dei fecretaorigofubftâtiæeiusacdpitur.Vnde in pfal/ mo.Ex utero ante kicifen: genui te. Aliter uterus deilcôprehenfibiliaiudidaeius;quærimarineqiie unt ifinuantur myftice:Dequo occulto iudicio eiusl libro iob fcriptum eft.Decuius utero egrefla eft gladesîamp;geludecocloqs genuitj' Pofteriorafilii dei icarnatioeiusaccipittdequa pofterioritatefw liusïmonteSynaiadMoyfenperangelûloquésait.Pofterioramea uidebis.-facicaurc meam uidcre non potes. Pedes dd ftabilimentû S uirtusduseft.-eoq, ubicç pnseft:amp;uniuerfaei fubieftafuntil loipfodicentepEfaiampphetam:Coclummihifedeseft:terradt fcabellûpedum meorum. Aliter pedesfiliideilcarnatioîtelligitur:quædiuinitati fubieftaeft tan$capiti pedes.Sicuterh per caputdi uinitasdta per pedeseius humanitas eiusexprimitur.De qualexodo fcriptueft. Videruntiefum do^ minûîhoceft Moyfes Aaron amp;nbsp;Nadab amp;nbsp;Eliud amp;nbsp;Septuaglta defenioribus populifub pedibus eius quafi lapis Saphyrus:amp; fi coclum fi ferenum fit.Sicut ât per lapidem faphyrum cocleftes uel fanftos angelosata pcoelum ferenum fanftam ecclefiam eleftoft ex holbus affumptam figuraliter dcmóftrare uoluinfuperquasduascreaturashomoaffumptusfiliusddippetuumregnat.Dequoinpfalmo di^ dtur.Omniafubieciftifub pedibuseius. Aliterautedei pedes.ideft.iefu xpi fignificati funt fanfli prædicatores.De qbusin Deuteronomio fcriptum eft.Qiii appropinquauitpedibus eius:acdpiet de doftrinaeius. Veftimentum filii deialiquâdocaroeiusquæadiuinitateeftaftumptaâ diuislibris figuraliteraccipitur.Dequoldumentocarnisefaiasait. Qin's eft iftequenir deedomtinftis ueftibus debofra.R.urfus ueftimcta eiufdem dni fanfta accipitur ecclefia:quæ per fide amp;nbsp;dileftioncei coniun ftaeft.'Dequadiciturinpfalmo.Dominusregnauit.'decoremlduir.Etl pfalmoalioad ipfumdomi num.Confeftîonemamp;decorclduifti.-amiftuslumineficutueftimcto.Palliumiam difta einsecclefit intelligitur.De quo inlibro Genefis fcriptu eft.Lauitin uino ftolam fua:hoceft inpaflione amp;nbsp;fangule carnemfuam.Calciamenta domini noftriiefuchriftimyfticefignificäticatnationceius.-quä ex moe talitatehumani generis affumere dignatus eft. De qua incarnationefua ipfeper prophetam in pfab mo ait.In idumeam extendam calciamentum meum id eft in plebe gentiliu manifeftabo îcarnationê

meanw


-ocr page 67-

De cHentia T ri ni tatîs amp;nbsp;fticthbrîs dnî.

Epiftoli

ftteam.Greffus deî aduentus filius dei in mundum:amp; regreffusad patrê.Dcquibnspfalmifta Ait, ViÜ fantgreffustui deus greffus dei mei.De utero uero nafeedo pofitus eft in prælepio:quia poft^ oia iin pleuit pro qbus a pâtre miffus uenerat.-appefus eft in ligno crucis;de cruce autê depolitus fecundû corgt;i pus fepultus eft.'amp; fettm animam ad internum defcendit-Tertia aüt die per potentiam fuæ diuinita^ tis carne fuam de fepulchrofufcitauit.Et poft die refurreftionis quadragefimo die uidentibus apofto lis afeendit in cœlû : ôi fedet addextetam patris.i.adgloriam eius.Hi funtenim greffusfilii deiîifte de feenfus amp;nbsp;afeefuseius;quifrequeter infactisferiptuns legitur.Afeendere didturdeus : cum filius car^ nem ex nobis affumptam in coclum uelut captiuâ duxit capti uitatc:quia natura humani generis qus a diabolo in mundo captiua retinebat affumens locû in coclum ubi nun$ ante fuerat tanq captiuam deportauit.Abfconderefacicmfuâdeuslegiturcumhomibusquibufdameorumexigentibüsculpisî) cognitionem fuam abfcondit:ficut in populo iudæorum nunc impletum uidemus: q uia negantes fï li um dei feientiam iudæi ita perdiderunt ut fi miles fièrent gctibus q uæ deum non cognouerùt.Oftc^ derefaciem fuam didtur deusccû refpeftum gratiæ fuæ quib^ uultfdlicet eleftis fuis:in corda eoru oc cultainfpirationeinfinuatiamp;addiligendumfeamorem fuuj infundit.Sedere didtur deus nôcorpo taliterhumano more:fed potent ionali ter fuper omnem creaturam regnando earn poflîdere.Vnde eft illud inpfalmo.Regnabitdominus fuper omnesgctes:deus fedetfup federn fuâ. sedereautem deus gj gt;nbsp;didtur fupercherubinfquodinterprætaturplenitudofdentiæperquodfignifteâturfanfti angeli flue «pentesfpiritaliumuirorum:inquibusdeusinuiftbiliterpræfidet;amp;régnât .Inillisein fedetquifden daeius amp;nbsp;dileftionepleni funt.InproucrbiisquippeSalomonis.Animaiuftifedeseft fapictiæ Sapiez lia uero dei partis Chriftus eft:qui in animabus fanftorum dei federe didtur. Defcendere deus in mû Pto.M dumdicitunquandoaliquodnouûquodantenôfeceratinaeaturahumanaoperaturficutfiliusdeî ' defeendiffenarratur.-quandoueram carnemex Maria uirgine .ppterrcdemptionem noftram fufeepit amp;nbsp;deus homo fieri dignatus eft nó amittendo quod erat:fed aflumedo quod nó erat.De cuius alluma ptione.id eftincarnatione utinpfalmofcriptum eftinclinauitcoclos amp;nbsp;defccdit:amp;caligo fub pedibus _ eius.CoGlosinclinauit:quiaduentumfuûpronudansangelosfiueprophetasmifit:quiaduentûeius ps.17. nundarct. Caligo fub pedibus eius.-quia impiihominesobfuamaliciamincarnationceiusagnofce te nonpotueröt:nec adhuc poflunt.Stare deus didtur:cum nos infirmos.id eft fuam creatura ad pocjs nitentiam amp;conuerfionem paticterfuftinet.uteftilludin Abachucpropheta.Stetit :amp; menfuseftter; a u._ tam:amp;diiroluitgentesidieftftetitadfubueniendumamp;diffoluitcredentesinfeauinculispeccatorum Tranfire didtur deus cum de cordibus quorudahominum in quibusantea per fidem códebatur poft ca fubrœenteperfidia uel quolibet delifto ab ds recedit amp;nbsp;ad alios trâfit quemaddmodû de iudæis ad gentes:de hæreticis adlcatholicosdeu de qbufiibet irreligiofisamp; negli gctibus pro uitio fuo tecedere di; dtur:amp; ad alios tranfire:quod nôlocaliter aut uifibiliter:fed inuifibiliter occultotj iudido facerecon; fueuit.Ambulare didtur deusmon de loco ad locum tranfeundoiquia impium eft ita credere.-fed am bulatiodus eftincordibus faniftorum deleftatio:ficut{criptum eft.Etlhabitaboineis: amp;nbsp;ambulaboî

amp; ero illorum deus.Vel certe dei ambulare eft infanftis predicatoribus fuis de loco ad locum tranfire. teui.Ztf. t-oqui dei eft inuifibiliter fine uoce uel quolibet ftrepitu i n mentibus fanftorum uoluntatc fuam at(ÿ teftum îtelledum infpirare feu futura ficut in fanôis prophetis teuelare. Quæ locutio dei ut quidâ uq lunt tribus modisacdpit.Primo namcg modo per fubieftâ creatura5 zficut ad Moyfeninruboamp; igné apparuit.Velficutad Abraamatlt;5Iacob amp;nbsp;caa:erosfanftos qbusinangelis apparuit Secûdo ueromo do in fomnis:ficut ad iacob amp;nbsp;ad Zachariam prophetâ amp;nbsp;ad iofeph fpôfum Mariæ amp;nbsp;aliis fandis qui busjecreta reuelare uoluit.Tertio autc modo neœ per creaturam uifibilem.neqg per hominc:fed occul ta c5 infpiratiôeinuifibiliter corda eorum tangedo efficit :ficut in libris prophetarum feriptum eft :cû îpfi prophetæ fubito afflati fpiritufando exclamât dicctes.Hæc dicit dominus:dei eft bona afta proba ce:ficutamp;illndinGenefi.Viditdeuscunftaquæfeceratamp;erantualdebona.ideftintelligentibusefle . bonademonftrauit.Aliter uideredei eftmalahominum feienter reprobare.ficuteft illud inEfaia pro pj-pheta.Etuiditdeusamp;apparuitmaluminoculiseiusItemaliteruidercdeieftnosuidctesfacere.’Uteft ? illudinpfalmo.Probamedomine:amp;fdtocormeûModusiftelocutionisinlibroiobfimiliterreperit ubi de fapiêria patrispoftqj plurima infignialocutus eft de deo pâtre adiunxit.T une uiditillâ amp;nbsp;enar rauit:amp;iueftigauit:amp;impaiiit.i.uidctesfecitatcppdicâtes:amp;înueftigâtesatlt;5 aliis nunciâtes.Cogno; feere dei eft cognocctes faceremtqui prius de fe qles effentincogniti erant per dus i ntcrrogationem:amp;: ^obatióemqualeseflentfibimentipfiscognitifierentïtaleeftilludin lege Moyfi de populo ifraelitico Tentabo inquiteosutrumcuftodiantmandatummeû:annon.Nefciredddiciturquofdamrepro; Gcn.Jo« ^sreprotoe:ficut in euâgeUodicit.Nefdo undefitis: recedite a me omnesqui operamini iniquitatc I-uce.33« creaturamfuamquam nonuultperire:fæpecaftigat:comprimit.atq;flagellât

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adducitadfe.Vel cclaredei didturcum nullum peccatum impunitum uultrelinquere

luttus eft enim:amp; ideo omnis iniuftida execrabilis eft i lli. qu ia ut didum eft nihil impurum patitut ï;

*^*citur:nonanimæ motumel quauis alia perturbationerquæ omnino illi accidereno Uneeftr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;delinquenti:idefthomnibusimpiis amp;peccatoribusiuftam didtur inferre ultioné

eaaerc illis qnæ merentur:amp; hæc eft ultio diuina.iftefuror dus dicitur.Pocnitere deus diciturr

non $ motehominumde tranfadisoperibuspanitcat:quienitn omnia nouitanteÇfiannprofuiî a iii

-ocr page 68-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I ■ TRACTATVS ' I

G

^s.lop*

Exo«4’

Hier.3f.

^s.45lt;

ptæteritîsaftibuspa;niterenonpotefl:fedpanitentîadeieft ftatutamutare.id cftde bono cxigenti^ busculpismalum.DeSaulelegiturpocnituiiïedeumiQ'Conftimiteumregem. Velficut nunc uide/ mus in populo iudæorum qui cum effet populus dei:ob impietatem fuam faflus eft fynagoga Satha nae.De malo uero inbonum ficutaccidit in populo gentium.qui cû prius non effet popuiusdei:nunc autem pergratiam Chrifti populus dei fadus eft.Hoc quippe modo occulto dei iudicio ludas Cbngt; fti 4)ditor de apoftolatus lapfus gradu in inferni baratro dimei fus eft.Latro uero poil crimen lapacita tis de cruce ad paradifum tranllatus ell.Hanc quo«^ m utationc de bono ad nialum ut didumell fine demalo adbonum;quia occulto iufloqgdei iudicio per fnîam iulliciæfuæ pet mîameius fiatpocnité tiamdei dicimusfficutexpreffiusinlibro Hieremiælcriptûefl.Nonpoeniteredei eftilatuta nullo mo do mutate. Vnde ell illud in pfalmo.Iurauit dns amp;nbsp;nô poenitebit eum.Et pater ad filium.T u es facers dosinaEternumfecûdumordinemMelchifedech.Sacerdoseriidei patrisdidusellfiliusdeimonfecû dum diuinitaté fed fecûdum humanitärem : in qu.a fe pro nobis pet paffionem amp;nbsp;mortem fuam acce ptabilefacrifidum.deo patri obtulinamp;ipfeellfacerdosqui amp;facrificium.Obliuifci diciturdeus cum quibufdam impiis amp;nbsp;peccaroribus non miferetur.quod uticp nô facit proptercrudelitatc quæ in deo nonellffedperoccultumiullumlt;5indiciumfuum.Indurarediciturdeus quorudamcorda malorû: - fient de Pharaone rege ægypti feriptum ellmon q» omnipotens deus per potenriam fuam eorum cor«? dainduret:quodimpinmellitacredere:fed exigentibuseorum culpiscumdnriciacordis :quamipli fibi omni.1 mah perpetrando nutriunt non auferturrquafi illosobliuifciturquos in illo iudicio indu ratos finit.Dormiredei ell.xum Unigenitus dei patris in affumpta carne pro nobis mori dignatnsellî cuiusmorte rreéle dulcis fuiffepdicaturipfo dicente per Hieremiam prophetam.Ideoqnafi in fomno exdtatusfum:amp;uidi:amp;fomnusmeusdulcisellmihi.Aliterdormiredeusdicitur.-cum fides eiusi'tec profperitates huius mundi in qnorûdam corda fidelium’non uigilat: fed dormit:hancdormitationc ipfe fignificauit.’cum in mari inter fluftus maris dormiuit.Vel certe dormire dei ell anxius tarde fubj» uenire:ficut ell illud in Pfalmo.Exurge qnare obdormis dominerV igilare dei ell in’defenfione fuotu deftornm:amp; ultioneinimicorum fuorum manifelle fe demonllrate.

BEATIHlERONYMf ADDAMASVMPAPAMSCrSClTANTlS AMIN TRINITA tetreshypoftafesfintconfitcdæzamp;quibusapud Antiochiamcommunicatedebeat. Aepillola. H* Voniam netullo orics inter fe populorum furorecollifus.-indifdffam domini tunica'.' amp;nbsp;defupertextam minutatim per frullra difcerpit.'amp; chrifli nines exterminant uulpes amp;inter lacus contritos qui aquam non habent difficile ubi fons fignatns:amp; hortus il^ Ie condufus fit poffit intelligi.Ideo mihi cathedram Petri amp;nbsp;fidem apollolico ore lau; datam cenfui confulendam:inde nûcmeæ animæ pollulans cibum:unde olim Chri ; _______.fliuellimentafufcepi.Neqenim tanta uallitas dementi liquetis amp;nbsp;interiacenslongi Luce.iy. nbsp;nbsp;tudo terrarum :me a prædofæ margaritæ potuit inquifitione prohibere .Vbicunep f uerit corpusuHuC

Compatio congreganturaquilæprofligatoafobolemaki patrimonio:apud uosfolosincorrupta patrum feruat haereditas.Ibi cefpite terra fœcundo dominici feminis puritate centenos fruflus refert.Hicobruta ful; cisfrumentaloliumauenafq dégénérant Nunc inoeddente fol iulliciæorituninoricte autc lucifer il le qui cedderarffuper fydera pofuit thronum funm.Vos eftis lux mundimos fal terræmos autea uafa: amp;nbsp;argentea:hæc tellacea uafa nel lignea uirgam feneamficæternum operiuntur icedium.Qiian$ igi; tut tui me terreatmagnitudoinnitattarnen hnmanitas.Afacerdote uidimam falurisrapaflorepra’li dinm ouisflagitoffaceffatinuidia Romani culminisrecedatambitiocum fuccefforepifcatoris amp;nbsp;di; fdpulo crucis loquor.Ego nnllum primum nifi Chriflum feques beatitndini tuæ :id eil:carhedrat Pc tri cömunionecüfodor.'fuperillam petram ædificatam ecclefiam feio .Qiiicuncp extrahanedomuru agnum comederit:prophanus ell.Si qsin area Noe nö fuerit peribitrégnante diluuio.Et qa pro meis fadnoribusadeamfolitudinccommigraui :quæSyriam iundoBarbariæ fine déterminât :nec pof; fum fanftûdomini totinteriacentibus fpatiis afandimonia tua femperexpetere.Ideohic collegas tu; osægyptios cofeffores fequor amp;nbsp;fub onerariis nauibus parua nauicula dditefco.Nô noui Vi talc- M il® fiumrefpuo.Ignoropaulinum.Qyicunq tecum non colligit:fparfit:hocell:qHi Chrifti noneft.Anti I chrifti elî.NuncigiturprohdolorpoHNicenamfidem ; poil Alexandrinum iundopariter occidente * nbsp;nbsp;nbsp;decretum:trium nypoftafiam ab Arrianorum præfule Campenfiomouellum a mehomineRomano

. nbsp;, nomen exigitur.Qyiiquæfoiftaapoftoliprodideruntt'Quis nouns magiftergentium.Paulushæqdi

dt.rntetrogemnsquid tres hypoftafespoffearbitrenturintelligi:tresperfonasfubfiftentesaiuntRnde musnosita crederemon fuffidtfenfus:nomenefflagitant:quia nefdo qd ueneni in fyllabis later. Clagt; mamus fiquis tres hypoftafesaut tria enhypoftata hoc eft tres fubfiftentes perfonas nonconfitetur:ana thema fit.Etquiauocabula non edidmus.-hæreticiiudicamur.Siquisautejhypoftafim ufiam intel; ligensmôtribusperfonis unamhypoftafim dicinalienusa Chrifto eft.*amp; fub hacconfeffione uobifcû pariter cauterio unionis inurimur.Difcernitefi placet obfecromô timebo tres hypoftafes dicere. S i i u; betis.-condat noua poil Nicenamfides:amp;fimilibus uerbisicumarrianisconfiteant orthodoxi. Tota faeculariuj Ifarum fchola nihil aliudhypoftafim nifi ufian nouit.Et quisrogoore facrilego tresfublla tias prædicabitf Vna eft dd foU natuïa:quæ nera eft. Ad id eni qnod fiibfiftit nô lubet ^undeffed fuu

-ocr page 69-

Tftip«gnatïoncsdiucrfaruttihater«tnl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epîfîola Iin

eftXstcta quæ creata funt ctiam fi uidenturcITe non funt.quïa aliquando non fuaunt ; èc pót ruw fum non cffe quod nonfuit.Deus folus qui æternus cft:hoceft qui exordium non habetreffentiæ no men uerc tenet.kcirco amp;nbsp;ad Moyfen de rubo loquitur.Ego fum qui fum.Etrurfum : qui eft me mi^ -fitErant utilt;5 tunc angcli coclum terra uel maria. Et q uomodo cómune iromc effentiae proprie (y bi uendicat deusj'Sed quia ilia fola natura eft perfeaa:amp; in tribus perfonis deltas una perfiftit:quæ ôc uere una natura eft:quiflt;5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc eft tres effe hypoftafes: id eft ufias dicit:fub nomine pietatis tres

naturasconatur afferere.Etfi itaeft.cur abarrianisparietibusfeparamurperfidia copulatir'Iungatur cum beatitudine tua Vrfinus.-cum Ambrofio focietur A uxentius. Abfit hoc a Romana fide S acrilej» gium tantum religiofapopulorum corda non hauriant.Sufficiat nobis dicereunam fubftantiâ tres perfonasfubfiftentesperfeâ:as:æqualescoæternas.Taceanturtreshypoftafes:fiplacct.amp;unareneaturi Non bonæ fufpitionis eftccum in eodcm fenfu uerba diffentiunt.S ufRciat nobis memorata credulii» tas. Aut fi reftum putatis treshypoftafes cum fuis interpretationibus deberenon diceremon nega^ mus.Sedmihicredite;uenenumfub mellclatet.-tranffigurauitfe angelus Sathanæ in angelum lucis. Beneinterpraetaturhypoftafim:amp;cumid quodipfiexponunthaberemedicam.-hæreticusiudicor. Qgidtamanxieunumuerbumtenenrs' Qiiidtamfubambiguofermonelatitantï'Si fie creduntî Ut interptetanturmon damno quod retinent. S i fie eredo:utipfi fentire fe fimulannpermittât amp;nbsp;mihi nbsp;nbsp;,,

meisuerbisfuumfenfum loqui. Quam obrem obteftorbeatitudinemtuam per crucifixum.-mun di falutem:per homoufian trinitatemsutmihi æpiftolis tuis fine tacendarum fine docendarum hypo ftafeon detur auftoritas. Et ne forte obfcul'itas in quo loci dego tc fallat : per bai ulos litterarum ad Euagrium prefby terum:quem optime nofti dignare fcriptas tranfmittere ; fimul etiam cui apud An tiochiamdebeam cóieare fignifices:quia campenfes cum Thartenfibushaereticiscopulantur: amp;nbsp;nihil aliudambiunt:qgt; utaudoritatccômunionisnoftræfultitreshypoftafescûantiquofenfu predicent.

BEATI HIERONYMI PRESB YTERI AD DAMAS VM PAPAM OB SECRANTIS VTSIBIRESPONDEAT CVIIN SYRIA DEBEAT COMMVNICARE.

Aepiftola

Tertia

Mportuna ineuangelio mulier tandem meruitaudiri:amp; claufocû ferisoftio : media Mat.iy. licet node ab amico panes amicus accepit.Deus ipfe q nulliscótr.a fe uiribus fuperari Luce.ii. pt:publicani pcibus uincitur.Niniueciuitas q peccato periiofletibus ftetir. Qiiorfum Luce.is. ifta tarn logo repetita principiof uidelicet ut paruum magnus afpicias:ut diues paftor loh.j. morbida contcnasouem.Chriftus in paradifum de crucelatronc intulit.Et ne qs ali^« qnferamconuerfionemputareofedthomicidii poena efTemartyrium.Chriftusîquâ jjdigumfiliumreuertentclætusampleftit.'amp;nonagintanouêpecudibusdereliftisninaouicula quæ temanferat:humerisboni paftoris aduehitur.Paulus ex pfecutore fit pdicator.oculis carnalibus exceca tur.ut mente plus uideat:amp; quinftos Chriftifamulosducebatadconciliû iudæotîî.Ipfepofteaetiani de Chrifti uinculis gloriat.Ego igit ut ante iam fcripfi. Chrifti ueftc in Romana urbe fufcipiensmuc Barbaro Siriæ limite teneor:amp; ne pures alteriushanc de me fuiffe fniam qd mererérâpfe conftitui. V erum ut ait Gentilis poeta. Coclum no alum mutat:q trans mare currit. I ta meinceftabilis ini micus poft tergum pfecutus eft:ut maiora in folitudine bella nuepatiar.Hincenim pfidiis fulta mfi^ di Arriana rabies fremit.HincI tres partes fciffaecclefia ad fe rapere feftinat.Monachon? circacómané^ tium antiqua in me furgitauftoritas.Ego interim clamito:fi qs cathedræ Petri iungit meus eft. Mile tins. Vitalis at^ Paulinns tibi hærere fe dicunt:poflem credere:fi hoc unus affereretmunc at duo mcn^ tiunturautocs.Iccirco obteftor beatitudine tuam:pcrucem dni:per neceflitatcdecorisfidei noftræ.amp; paffioncnit qui apoftolos honore fequerisdequaris amp;nbsp;meritoata in folio cum duodecim iudicaturus fedeasata tealius fenc cu Petro cingaoita municipatu cocli cum paulo cófequaris. Vt mihi litteris tuis apud quern in Siria debeam c5icarefignifices:noli defpicereaiam pro qua Chriftus mortuus eft.

Secundustràftatusdeîmpugnationibusdiuerfarumhærefum amp;hîEretîcommbeati Hieronymî ad Marcellam contra Montant hæretici infaniam:qui ,pmiflïonc fanftifpiritus in fe dicebat efle com pletamroftendens non in eo tantum fed in aliiseius dogma a catholica ecclcfia difaxpare.-quis autem fuerit ipfe Mótanus amp;nbsp;quo tempore hærefis fufeitata fit habes qnto hyftoriæ ecclefiafticae libro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L

Aepiftola nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qiiarta

Eftimonia de Iohannis euangelio congregata tibi quidam Monranî feftator îgeflit: in quibüs Saluatornofterfead patre iturfimiffuru^ paraclytu pollicet. Quæ i qtf ,p Adu-ZS-miffa fint tpus:amp; quo compléta finttpe apoftolorum ada teftantur.Decima die dixit poftafeenfum dni:hoceftquinquagefima poftrefurredionem fpiritumfandum de feendiffe linguafœcredentiumefle cfiuifas:ita ut unufquifegoium gentium fermone loqueret:qnquiaêadhucpap:credétiûmuftoeosebriosaflerebât:amp;Petrus ftäsinme

dioapoftolo^oif^cóiientusait.Viri iudaei;amp; ocs qhabitatisin Hierufalc.-hocuobisnotum fit: amp;nbsp;a« a iiii


-ocr page 70-

Toe(.2.


Eze.18.

Hiere.8.

Hier.j.


I.Cor.lj.


PARTIS


TRACTATVS 1


ribus percipîte uctba mea.Non enîm ficut nos aeftimatis hi ebrii funt:nam cft hora diei tcrtia s fed hoC cftquod diftumcper iohel prophetatn.In nouiflîmis diebus dicitdominus. Effundâ defpiritu meo inomnemcarnem:amp;prophetabuntfilii amp;nbsp;filiæeorum:amp; inuenes uifiones nidebunt amp;nbsp;feniorcs fotn niafomniabunt:amp;quidem in fernes meos amp;andllas effnndâdefpiritn meo.Si igirnrapoftolus.Pe^ rrnsfuperquem dominusfnndaiiitecclefiam Si prophetiam amp;nbsp;promifiionem domini illo tempore completam memoraninquo modo poflumus nobis aliud tempus uindicaret' Quod fi uolaetint ref:^ pondéré amp;nbsp;Philippi deincepsquattuorfiliasprophetaffeamp;prophetem Agabum repfriri:amp; indiuifio nibus fpiritus inter apoftolos Si doftoresprophetas quoej apoftolo fcribenteformatos.IpfumtçPau lumapoftolum multi de futurishærefibus Si definefæculi prophetaffe:fdantanobisnontam 4?phc tiam repelli quae domini eft fignata paflione:quam eos non redpi:qui cum fcripturae ueteris Si nouae auftotitate non congruant.Primum i fidei régula dilcrepamus. Nos pattern Si filium Si fpiritumfan ftuminfuaunumquemlt;5 perfonaponimus:licetfubftantiacopulemus:illi fabelli dogma feftantes ttiniutem in unius perfonae anguftiis cogunt. Nos fecundas nuptias non tarn appetimus $ cóce^ dimus.Pauloiubenteutniduaeadolefcentulænubant:illi intantum putantfceleratacóiugia iterata: ut qnicnncç hocfecerit adulter habeatur.Nos unam quadragefimam fecundum tradirionem apofto lorum toto anno tempore nobis congruo ieiunamus.Illi tres i n annofadunt c|dragefimas:quafi tres pafli fint Saluatores.Non quo amp;nbsp;per totum annum excepto Penthecoften ieiunare non liceat : fedqr aliud fit neceffitate:aliud uoluntate munusofferri.Apud nos apoftoIOR: locum Epifeopi tenét : apnd eosEpifcopustertiuseft.Habentenim primosdepepufaphrygiaepatriarchas. Secundosquos ap^ pellant Cenones.'atej ita in tertiumdd eft pene ultimum locû epifeopi deuoluuntur ; quafi exinde am bitiofior religio fiat:fi quod apud nos primum eft.-apud illos nouilfimum fit.Illi ad omne pene dchgt; ftum ecclefiae obferant fores:nos quotidie legimus.Malo pocnitentiam pcccatoris $ mortem. Et nu quid qui cadet non refurget.dicit dominus. E t conuertimini ad me filii conuertentes:amp; ego cura/ bo contritioncs ueftras.Rigidi auteni funt:non q uo amp;nbsp;ipfi peiora non peccent. S ed quod inter nos Si illos fitiquodilli erubefeunt confiteri peccataquafi iuftimos dum pocnitentiam agimus :fadlius ue/ iiiampromeremur.Prætermitto fceleratamyfteria quæ dicûtur delaiftente puero:amp; de Vifturo mar tyreconfarrata.-maloiniqua noncredere:fitfalfumomnequodfanguiniseft.Apertaeftconuincenda blafphemiadicentium:deumprimumuoluiftein ueteri teftametoper Movfen;amp; prophetasfaluarc mundunufedquia nonpotueritexplere:corpusfumpfifte de uirgine:amp;in Chriftofubfpeciefilii pree dicantem mortem obifle pro nobis.Et quia per duos gradus mundum faluare nequiuerit : ad extre/ mumper fpiritumfanftumin MontanumPrifeam Si Maximillam'infanasfocminasdefcendifte:Si plenitudinc qua Paulus no habuerit dices. Exparte cognofcimus:amp;ex parte prophetamus:amp;nöcui/ demusperfpcculuminænygmate.-abfcifum amp;femiuirum habuifte Montanum. Hæcfuntquæco/ argutionenonindigentperfidiameorumexpofuifte:fuperaffeeft.NecnecefteeftutfinguIa diliramen taquæproferuntbreuioræpiftolaefermofubuertatcum amp;nbsp;tu ipfasferipturasapprime tenens nó tam ad eorum mota fis quaeftiones qgt; quid fentirem a me uolueris fcifcitari.

Beati Hieronymi contra louinianum hærefiarcham Satyrici libri;cuius dogmata qualia fucrint: quæ beatus Hieronymus deftruitamp;refellininfrafcriptum indicat argumentum.

Ex libro Auguftinide Hærefibus:ad quod uultdeum diaconu louinianus. Epi. V Ouinianushærefiarcha demonacho clericus docebat ficut ftoid prelbyteri omnia peccata pariaeffe:nee pofte hominem peccarelauacroregeneratióisaccepto:necprodcfte ieiunia.mel acibisaliquibusabftinentiam.Virginitatemuiduitati:coniugatofq;fornicatoribus etiam poftpocnitentiam æquabat:adeo utfacræ uirgies proueftæ ætatisquædam in urbe R oma na:ubihocdocebatnupferint uniusquoc5metiti:præmiiretributionis:ordinifq;ocsiuftos efteapud deum.Cito tarnen feftahæcoppreft’a:extinlt;ftaamp; ad nihilumcaftata eft reuelante beato Hieronymo: necad aliquorum facerdotum deceptionem peruenit Damafopapa:Valentiniano Augufto Arcadio amp;nbsp;Bautoneconfulibus.

BEATI HIERONYMI CONTRA lOVlNIANVM SATYRICVS LIBERPRIMVSi



ETEPISTOLAE.V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Auci admodudicsfunt;qgt;fanfti ex urbeRomafratrescuiufda louiniani cómentario los trâfmiferûtrogantes ut eoft icptiisrnderc:«5: EpicuR: chriftianorö in euagelico artç apoftolico uigore cötererérquoscum legiftem Si oino nó intellexiffem cocpi reuoluerc crebrius:amp; nó uerba mó atcç fnias:fed fingulaspene fvllabas difcuteremolens prius fci re qd diceret:amp; fic uel ^jbareuel redarguereqd* dixiftet. Vcr; fcri^torötanta barbaries , nbsp;_ nbsp;nbsp;__ nbsp;___eftamp;tatisfpurticiisfpurciftïmusfermocöfufus.’utnecqdloquaEnecqbusargumen

ris uelit 4)bare qc? loquit:potuerimitelligere.Totus enim turnet totus iaceuattollit fc p fingula:amp; qfi . debilitatuscoluberiipfoconatufragit :nóccótentusnfoidefthuanomoreloq:altiusqdc aggredit. Ora.tn arte pafturiunt montes nafcetur ridiculus mus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quod ipfe.

poe. NonfanieftehominisnonfanusiuretOreftes.

Prætereaficinuoluitomnia : amp;quibufdaminextricabilibusnodisuniuerfaperturbatut illudplau/ rinarum littetarum ei poflïtaptari.

Hasquidc



-ocr page 71-

Contfâhctcfesloüînîânî. Lib I

Epîftola

Hasquidem præter fibyllam leget nemo

Nam diuinandum eft furiofas ApoUinis uatcsIegimus.Et illud nîgilantium.Dat fine mente fonum Heraclitumquof^cognomento idefttenebrofumfudantesphilofophiuixîntelligunt.fed qa ad nofttû nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cuiuslibros multo difficilius eft noffe ; $ uincere:$$ in uiâoria non

paruafitdifficultas.Quisemeumfuperarequæatcuiusaflertionempenitusignorct.Etneleftorclon gius traham cuiufmodi eloquentiæ fit : amp;nbsp;cuius uerborum floribus ornatus incedat fecundi libri fui moftrabitexordium:quod hefternam crapulam ruftans ita euomit.Satiffacioinuitatis :non utclaro curram nomieded utrumore purgatus uano uiuam.Obfecroagrum nouellæ plantationum arbufta teneritudinis erepta uitiorum gurgitibusaudientiam cômuniram agminibus.Scimus ecclefiam fpe: Rdecharitatennacceffibilem inefpugnabilem.Noneftineaimaturusomnisdocilisimpetu irrumpe^ te uelarte illudere pôt nullus.Rogo quæ funthæc portenta uerborum. Quod deferiptionis dedecus ƒ Nonneuel perfebremfomniare eum putes:uelarreptum morbofrenetico Hippocratis uinculoalli / gandum.(^iotienfcu^ enim legeronibi me defecerit fpiritus ibi eft diftindio:totum îcipit.lotum pê det ex altero nefeias quid cui cohæreat exceptis teftimoniis feripturarum quæ illo uenuftiflimo eloqn tiæfuæflore mutare non aufus eft:reliquus fermo orhi materiæquia côuenitilli côuenit.Qitæres mi hialiquamiufpitioncintdligenriædedit uelleeumira nuptiaspdicare:utuirginitatidetrahat.Qua; q do ein minora maioribus coæquant:inferioris côparatio fuperioris iniuria eft.Nelt;5 uero nos Marrio nis Si manichæi dogmata fectantes nuptiis detrahimus:nec T atiani principis Encraticarum errore de cepti oem cogitatum fpurcum putamus.-qui nô folum nuptias fed cibos quoq^ quos deus creauit ad utendû damnat Sc reprobat. S ci mus in domo magna nó folû uafa effeaurea amp;nbsp;argentea.-fed Si lignea amp;nbsp;fiftilia Si fuperfundamentû xpi quod paulus architeftus pofuit alios ædificareaurum argentum ; lapides pciofosîalios econtrario foenum: ligna amp;nbsp;ftipulam.Nô ignoramushonorabilesnuptias amp;nbsp;to tumimaculatumdegimusprimam dei fnïam.Crefdte amp;nbsp;multiplicamini amp;nbsp;replete terramded itanu ptiasrecepimus ut uirginitatem quæ de nupriisnafeitur ^feram us.Nunquid argentuj nô erit argetû fi aurû argento pciofius eft Mutarboris amp;nbsp;fegetis côtumelia eft fi radici Si foliis culmoamp; ariftis poma pferantur amp;nbsp;ftuftus.Vt poma exarbore.ïrumentum ex ftipulahta uirginitas ex nuptiis.Cêtefimus Si tricefimus fruftus $$ de una terra Si de unafemente nafeatur tanië multum differtin numero. Tri gintareferuntur ad nuptiasiNam amp;nbsp;ipfa digitorum côiunâio:qu3fi molli ofculo fe cóplexans Si fcc)gt; deransmaritumpingitamp;côiugem.Sexagintaueroad uiduas.eoqinanguftiaamp;tribulatiôefuntpo fitæ.Vnde Si fuperiori digitodeprimunf ^toej maioreft difficultas experte quondam uoluptatisil lecebrisabftineretantomaiuseftpræmium.Porrocétefimusnumerusdiligcter quæfoleiftor attende ’ dejfiniftra tranfert ad dexterâ: amp;nbsp;iifdem quidem digi tis fed nó eade manu quibus in leua nuptæfigni Ficant Si uiduæ circulum fades exprimit uirginitatis coronam.H æc de i m patientia magis iuxta or dinem difputationis dixerim.Cum eni adhuede portu egrediar.amp; rudentibus uela fuftollam in me f dium me queftionum pelagusfubitus loquendi æftus arripuit.Vnde prohibebo curfumamp;paulifper finuscontrahamnecîdulgebo mucroni:iam nuneprouirginitateferirecupienti baliftaquanto plus tetrahitur tanto fortius mittitur nô eft damnum dilatio ubi certiorfitex dilatiôe uidoria. Proponam breuiteraduerfarii fententias Si detenebrofislibriseiusquafi de fonds ferpentesproiidam neq finam uenenofum caput fpiris maculofi corporis j?tegi.Pateat quod noxium eft ut poffit côteri cü patuerit.

Capitulum 11

Hielt uirgines uiduas Si maritatas quæ femel in xpo lotæ funt fi non diferepent cæteris operb buseiufdemeiremeriti.Nititurapprobareeosqplenafidcinbaptifmaterenatifuntadiabo lononpoffefubuerti.Tertium f ponitabftinenriamdborum Si cumgratiarûadionepce^ ptionem eorum nullam efie diftantiam.Quartuni quodextremum eft omnium qui fuuj ’aptîfma feruauerint unam in regno coclorum habere remunerationem.Hæc tune fibila ferpétis âtiqj lis confilüs dracode paradifo hominem expulit.Nam his etiam faturitatem ieiuniispræferédo:repro tnifiteosimmortalesfuturosîquafi nun$ poffentcorruere amp;nbsp;dum diuinitatem æqualem deo pollice tur:expuliteosdeparadifo:utqui nudi amp;expediti amp;abfejjulla maculauirginésdominicôfortio frue bâturdeiefti inuallem lachrymaru tunicis côfutisamp; pellitiis ueftirctur.Sed neleftorc diutius morcr fe quar ueftigiapartitiôisexpofitæ Si aduerfusfingulas propofitiôes eiusfcripturarum uF maxime nitar teftimoniis ne quærulus garraitfeeloquetia magis Ç ueritatefuperatü.Ç^iod fi expleuero Si illû utri ufqj teftamêti nubeoppreflevoîaffumâexempla fæcularisquoq? Ifaturæad qua amp;nbsp;ipfe ^luocat.Doce ? bolt;5 etiâ inter philofophos amp;nbsp;ægregios in republica uiros uirtures uoluptatib^iideft Pithagorâ Platon ne Si Arifticlc Si ariftipo amp;nbsp;Epicuro amp;nbsp;Alcibiadi ab oibus foIerepferri.Vos quæfo utriufqi fexus uirgi nesprinctesmaritiquoeç amp;bigamiutconatusmeosofonibpadiuuctis. cfiftorûincommuneloui f nianushoftis eftjqamqui æqualia omnium afTeritméritatam uirginitati facitiiuriam dum earn nu ptiis comparant amp;nbsp;nuptiis.ficeas licitas aflerens utfecunda amp;nbsp;tertia matrimonia fed in eo bigami5amp; trigamisaduetfatiuseft ibi ponens feortatores quôdam libidinofiffimospoft poenitetiam ubi dupH cata amp;nbsp;triplicata matrimonia nifi epî eobigami amp;nbsp;trigami dolere nô debêt:quia idem feortator amp;' poc nitesi regiK) coclorum etiam uirginibus adéquat.Proponam igit manifeftioribus uerbis : amp;nbsp;hntil os aliquanicôfequentiamargumentaeiusamp;exemplade nuptiis eodccjordineoîa quæab eodidafunt

-ocr page 72-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I


? TRÄCTATVS n


nbifuPï» Ce»*’*

I.Thi.l5-

i.Cor.y.

digcram;blec moleftum leftori fit.fi naufeatti cius amp;nbsp;uoniitu legere ppellatur.Lîbentîus anthidonirn xpi bibettcum diaboli uenena prxceflerinc. Audite patienter uirgines:auditequæfo uoluptuofiflîmu cótionatorem îmo quafi S irenarum cantus amp;nbsp;fabulas claufa aure:tranfite ueftras ferte paulifper iniu tias:putate uos cum domino aucifixas:pharifeorum audite plafphemias. Capi. Ill H Rima inquit dei fententia eft:propter qd” dimittet homo pattern amp;nbsp;matrem fuam:amp; adhaî rebit uxori fuæ amp;nbsp;erunt duo in carne una:ac ne forte diceremus hoc feriptum in ueteri tefta mento.afferita domino quo^ idipfum in euangelioconfirmari:quod deus coniunxit ho^ nonfeparetiftatimeg fubneftit Crefeite amp;nbsp;multiplicamini amp;nbsp;replete terra amp;nbsp;per ordinemrc plicatEnos:Seth Cainâ Malelehel:rareth:Enoch;Matufalem:Lamech:NoeomneshabuiCre uxores ex dei fententia filios procreafle:quafi generationisordo amp;nbsp;hiftoria côditionis humanae fine coniugi/ bus amp;nbsp;liberis potuerit enarrari.Ifte inquit eft Enoch q ambulauit cum dco amp;nbsp;raptus incoclum eft.ifte Noe qui cum effent uticj multi uirgines propter ætatem:folus cum filiis amp;nbsp;uxoribus naufrago orbe faluatuseft.Rurfus poftdiluuium quafi altero principio generishumani uirorum amp;nbsp;uxotum paria îunguntur:amp; ex integro generationis inftauratur benediûioîCrefcitc amp;nbsp;multiplicamini amp;nbsp;replete ter ram.Infuper etiam comedendarum carnium licentia relaxatur.Et omne quod mouetur uobis erit in efeam ficutolera herbarum dedi uobis uniuerfa Curritad Abraam Ifaac amp;nbsp;lacob.Ex quibus prior tri gamus.Secundusmonogamus.Tertius qttuor uxo^teft:Liæ:Rachel Balæ : Zelphæ amp;nbsp;afferit Abraâ ob fidei meritum bendiftionem in gencrationefilii accepiffe Saram in typum ecclefiæ : qui defecerât mulicbria-malediftionem fterilitatis partus bndi «Sione mutaffe:^ Rebecca ieritquafi prophètes Iter togaredominumiamp; audieritab eo:duaî genres amp;nbsp;duo populiî utero tuo funùçp Iacob i uxore feruie^ rit:amp; exiftimante Rachel uiri effedareliberosrac dicentc:da mihi liberos fi non motiar. Refponderit nunquid pro deo ego fum qui in te conclufit^In tantum inquit feiebat frmSus nuptiarum effe domt nimonmariti. Quodlofeph uir faniSusatqgcaftiflîmus amp;nbsp;ocs patriarchæ uxoreshabuerintqbus per moyfcm æqualiterbenedicat deus. ludam quoc® ^ponit amp;nbsp;Thamar amp;nbsp;occifum Onan perftringita domino:quia fratri inuidens fernen nuptiapa dedita opera pdebat.Moyfen ^»ponit amp;nbsp;Mariælepraniî quæfratri4»uxoredetrahensillicodeiultionepcuffaeftLaudat Sampfonamp; uxoriu Nazareû miris cffertpconiis.Delborâ quoqg replicat amp;nbsp;Barach.-q» abfiç uirginitatis bonis Sifaram amp;nbsp;labin amp;nbsp;currus ferreosdebellarint.iabel uxorem Haber Gyneideducitinmediu:amp;paloarmatampdicatmanu.inter ieptæpattern amp;filiâuirgincquæimolatafitdno:dicitnullamfuiffediftantiâ:quinpotius fidem pa/ trispfert ei:quæcæfafitlugens.Venitad Samuel alterum Nazareû dni:q ab inrantianutritusïtabet^ naculo eft dni:amp; ueftitus eft æphodbad:qlt;f intetpretatur ueftibus lineis:dicitlt;5 eos filios 4?creaffe:nec facerdotalem pudicitiâ uxoris ïminutameffecóplexu.BoozcumfuaRuthinarea collocat:amp; ieffe aie Dauid inde 4)ducit.ipfumqg Dauid ducentispputiis et cum uitæ periculo regis filiæ quæfiffe côcu bitus.Quid dicam defalomone qucponcs in cathalago maritorû imagine afferit faluatorisf’amp; dciilo uulteffefcriptû.’Deusiudiciûtuû régi da:amp; iuftidâ tua filio regis.Etdabitur ei dauro arabi£E;amp; ado rabuntpro eofemp:acrepentetranfeenditad Helyam amp;nbsp;Helyfeum amp;nbsp;narrat quafi grade myfteriûcp tequieuerit fpûs Heliæin helifeo amp;nbsp;cur hæc dixerit.tacet nifi forte H elyam quo«^ amp;nbsp;helyfeum uxorcs habuiffearbitrat.TranfitadEzéchiam.Etcumineiuslaudibuslmoreturmirorcurobiitusfit dicerc ammodo filiosfaciâ iofiâ uirûfaniSiffimûdub quoîtemplodeuteronomiiliberrepertuseft. Ab Hol da uxore Sellum inftnuSurefert Daniel quoqg amp;nbsp;très puerosîter maritosponit:amp; adeuangeliû repen tetra'fcendcsZachariamamp;Elyfabeth.Petruponitamp;focrûeius.-cæterofcgapFos.Etcôfequenterîfertdi censîSiâtuoluerîtaffumcrcuanâdefenfionc amp;obtêdercq7rudismûduseguerit îcremento audiant Paulûloquentê. Adolefcctioresuiduas uolonubere amp;nbsp;honorabilesnuptiæ amp;nbsp;cubileîmaculatum : Si mulieralligataeft uiro qgt;diu uiuit.Si aûtmortuusfucritnubatcui uuittm indno.Et Adânoneftfc duiSus:mulieraut fedmSafadaeft in puaricationc falua ât fiet pfilioR; gnationc fi pmâferintî fide Si dilelt;Sôeamp; fiSificationecûfobrietate.Certeceffethicilludapricû amp;nbsp;qhabentuxoresficfint qfi non ha beantmifi forte dicatis jjpterea eas nubere qa iâ côuerfæ funt retro poft S athanâ effi ex uirgi nibus nul lacadatamp; nôfitearûmaiorruina.ExquomanifeftûêuosManidieorûdogmafeiSarifihibentiûnu bere Si uefci cibis quos deus créa uit ad utendu cauterizatâ habentiû pfcïam.Et poft mulra q nûc ocio fum c reuoluere excutit fe qfi in locû rhetoridi:amp; facit apoftraphâ ad uirginé dices nô tibi fado uirgo iniuri â:elegifti pudicitiâ 4)pter prefentem neceffitatem:placuittibi ut fis fanda corpore amp;nbsp;fpiritumon fuperbiasîdufdem ecclefiæ membrumes;cuius amp;nuptæ funt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IHI

rmiusfortaffefuernexpofitôe,ppofitionûeius:amp;legétlfaftidiûfecerim:fedntile ratusfum cûdamolimïaeius qfiîftrudâadêptrame^pôereramp;totûhoftilêexerdtûcûfuis turmis ac ducibuscôgregareme poft prima uidoriâaliamihiddcepsplianafcerent.Igitnôdimicabo côtra fingulostnec paucojt ero paffîm côgregatiôe ptctus:toto certâdu eft agmîe.'amp;îcôpofi ri

hoftiûcuneiîaclatrodniimorepugnâtesâftrudaacordinataaderepellcdi. Apponâiprîa frôteapFm Paulû Si fortiffimû ducem fuis telis.i.fuisarmabo fnîis: fdfcitâtibus em fup hac queftiôe Corinthiisî pleniflîme rnditdodor gentium amp;nbsp;magifterecclefiæ:quicquid ftatuerithicxßi ineoloquenrislegent putemus.SimuIcçneledoristadta cogitatiocûcœperimus fingulaqqjpofitafunt diluerefempad apoftolufereferuet.amp; ftudio ualidiflîmaiû quæftionûpriora négligés ad extrema feftinet.Intercæte/ ta Corïthii

-ocr page 73-

Contra hérefes louînîani.

tib.

Epi.

ta Corinthiîp Iras qfierant:utru poftfidcxpi cœlibcsefle deberét:amp;côtincntîæca quasbcbant iixores i.Cor./» dimitterent.Anfi nirginescredidiflentinirentmatrimoniafEtcû exduobusethnicisunuscredidiflec în xpm uttû na aedens derelinqret nô credttc.Et fi effent duccdæ uxoresxpianas tm accipi iuberet: an amp;ethnicas.Videamiisigit quidadhæcpaulusrnderit.dehisautcquæfcnpfiftisniihi:bonueft homî mulierc nô tâgere:f»ptet fornicatiôes aût unufqfcj uxorê fiiam habeat:amp; uiraqcj uiru f uû habeatnixo ri iiir debitu reddattfimiliter iixor uironixor jjprii corporis fui nô habet ptâte fed mFier.Nolite frau;# dare iniiiceni nifi forte ad tps exconfenfu ut uacetisorationi.Et iteru adipm reuertimini ne tenter uos fathanas jjpterincôtinentiâufani: Hocautenidicoiuxraindulgentiânôiuxtaimperiû.VoIoeinocs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

homineseffe ut meipm:fcdunufqf(5,ppriiinidonû habet ex deo alius qdemfic:alius3fitfic.Dicoaût innuptis amp;nbsp;uiduisrbonû eff eis fi ficpmâferint utego.Si aût fenôcôtinctnubant.-Melius eft ein nuberc $ nri.Keuertamur ad caput teftimonii.ß onû eft inqt hoîmulierc nô tangere:malû eft ergo tangere : nihileinbono côtrariûeftnifimalû:Siai'itmalueft amp;ignofcitur:ideoconcedit :nemalo qddcterius T fiatiquale ein illico bonû eft qcf côditiôe deterioris côceditur.Nûqj erii fubieciffec unufquifij uxorem fuahabeatnifi finiififfet,ppterfornicationcautc Toile fornicatiües:amp; nondicetunufquifij uxorcfud habeatuelutfiquisdiffiniat.Bonûefttriticeopaneuefci amp;ederepuriffimâfimilâ.Tamen nequiscôj» pulfusfamecomedatftercusbubulumîcôcedoei utuefcatordeo.Nunqdiccircofrumentûnonhabe; oit puritatc fuam:fi fimoordeû pferaf.ß onû eftillu d naturaliter qif côparationc nô habet mali.-quod plationealteriusnôobumbraf.SimFcÿ animaduertenda eft apEiprudentia.Nôdixitbonû eft uxorem nonhaberefedbonûeftmulierênôtangere.-quafi amp;nbsp;intadu piculumfit.quafiqui illâtetigeritnôeua •lt;.' lt;iat ; quæ uirorû pciofasanimas capit.quæ facitadolefcentiû euolare corda. Alligabitquis îfinu igné amp;nbsp;non côburet.Aut ambulabit fuper carbones ignis amp;nbsp;nô ardebit. Qiiô igirur qui igncm tetigerit fta^i tim aduritur.ita uiri taftus amp;nbsp;fœminæ fentit naturd fuam amp;nbsp;aduerfitateni fexus intelligit.Narrant amp;nbsp;gentiliumfabulie.Mitram amp;nbsp;erichtonium uelin lapide uel in terra de folo æftu libidinis ec generatos

Vnde amp;nofteriofeph quiatangerenolebatillam ægyptiâ fugitex manibuseîus:amp; quafi ad morfum Oui.meth • tabidiff'imæcanis:nepaulifpuirusfcrperet;palliûquodtetigeratabiecit.PropterfornicationcaûtunufIibr.z.fa.i4 quifiç uxorem fuam habeat:amp; unaquæcg uirû fuû habeat.Nondixit unufquifçg propter fornicationc uxorem fuam ducat;alioquinhacexcufationelibidinifrenalaxaffet:nequotienfcû(^uxormorittoti^ cnsducendafitalia;nefornicemur:fed unufquifqj uxorem fuamhabeanfi eâinquithabeanfua uratur

-quam habebat ante$ crederet :quam bonum erat non tangere.Sc poft fidem xpi fororem tin noffê nô coniugem nifi fornicatio taftum eius excufabilê faceret. Vxor ,pprii corporis non habet poteftatc.Ted uir.Siïc amp;nbsp;uir fui corporis non habet poteftatem:fed uxor.Omnis hæcquæftio dehis eft qui in matrt moniofunt.aneisliceatuxoresdimitterequodamp;dnsineudgelio^hibuit.Vndeamp;apoftolusait.ßo num eft mulierem non tangere.Sed quia q femel duxic uxorc •• nifi ex confenfu non ualet fe abftinere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*'

necdarerepudiumnonpeccanti:reddatconiugidebitum:quiafpontefealligauitutreddere cogeret Nolite fraudare inuicemmifi forte ex confenfu ad tps ut uaceris orationi.Oro te quale illud bonû eft: quodorare phibet.Quodcorpusxpi accipi non pmittit:Qiiddiu impleo mariti officium nô implco continentis .iubet idem apoftolus in alio loco ut femper oremus.Si femp orandû eft:nun$ ergo con ।.thef. iugio feruiendum:quoniam quotienfcunçç uxori debitum reddo.-orare non poffiim.Petrusapofto t |.pe. ƒ * lusexperimentumhabensconiugalium uinculorum.-uide quomodoinformetecclefiamquid doce’’ at chriftianosifimiliter uiri cohabitantes iuxta fcienria quafi infirmiori uafculo muliebri tribuctes ho norem:^^ ficutcohaeredes multiplicis gratiæ ut non impediant orationes ueftræ.Ecce eodcfenfu q uia codem amp;fpuimpediridicitorationesofficiocôiugali.Qriodautemaitfimilirernccircoadimitatio nem prouocauituirosiquiaiam fupra uxoribuspræceperatdicens.Vtuidea’tuiri intimorecaftam ue ftramconuerfationem:quap;fitnonexteriuscôpofitio criniû amp;nbsp;diftinftioauriiamp;incoitu ueftisorna tus fed abfcôditus cordis homo in cortuptiôemitisamp;filentisfpiritushoc eft deoplacens.Cernis quaj: leconiugiuminteruiros uxorefiçpcipiati'Cohabitantes iuxta fcientiamnitnouerim quid uelit quid defideretdeus amp;nbsp;tribuant honorem uafculo muliebri.Ti abftinemus nos a coitu :honorem rribuimus uxoribus.fi non abftinemus perfpicuum eft honor!.•contratiam effe contumeliam. Ad uxores quocg ut uideantinqt uiri caftdconuerfationc ueftramamp; ornatum inabfconditocordis homieïincoruptio nemitis amp;nbsp;filentisfpiritus.O ueredigna uox apoftoli amp;nbsp;petra xpiiMaritis uxoribufc^ datlegem dâna to carnis ornatu caftitatem pdicat.amp; ornatum interioris hominis in coruptione:mitis amp;nbsp;filentis fpûs: quodâmodo hoc dicens.Quoniam exterior uefter homo corruptus eftamp; beatitudinem incorruptióis quæ^prium uirginum eft habere defiiftisimitamini incorruptionem fpûsfaltem perferam pcrnitc^ tiam.amp;quodcorporenonpoteftismentepræftate.Hasenimchriftusdiuitias.amp; hosueftræ côiunriô ' \ nisquæritornatus.Verum nequisputetexeoquodfequiur:utuacetisorationi:amp;iterumreucrti;cos ad ipfum apoftolum uelle amp;nbsp;non ,ppter maiorcm ruinam hocconcedereiftatim infertme tcret uos S a thanaspropterîcontinentiam ueftrâ.Pulchra nimirumîdulgentia:amp; iterum cp ad ipfum reuerti côce^ dit:q» erubefcitfuouocarenominequodtentation! pfert Sathanaeiçpcaufamhaberin fc continenriâ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X

laboramusquafi obfcurum diflererecum expofuerit feipfe qui fcripfit. Hocaurem inquit dico iuxra indulgentiâ non iuxta imper!um:amp;mufitamusadhucnuptiasnonuocareindulgentiam:fedpccpriî ■quafi non eodem modo amp;nbsp;fecunda amp;nbsp;tertiamatrimonia concedantur.-quafi non amp;nbsp;fornicatoribus p

-ocr page 74-

PARTIS


TRACTATVS


i.Corin«4


I.lob.Z;


panitentîam fotcs apcrîantur ecddîx. Quodcçhîs maius inceftisi nam illutti uîolatorê noucrcæ qu2 in pdaadcorindiios æpiftola tradiderat.Sathanæ in interitûcarnis:ut îpiritus falunsfiereninfccTa con ttahit;amp; ne abundantiori trifticia abforbeatur frater laborat. Aliud eft uelle quid apoftolum: aliud eft ignofccre in uoluntatepromeremur:in ueniaabutimur. Vis fdre quid uelit apoftolusrlunge quodfc qturî'Volo autem omnes homines effe ut meipfum ß eatus qui Pauli fimilis erit .Fœlix q audit apo^ ftolum prædpientc:non ignofcentc:Hoc inquit uolo:hoc defidero ut imitatores mei fitis :ficut amp;nbsp;egO xpi illeuirgodeuirgineideincorrupta incorruptus.Nosqahoiesfumus: ôi natiuitatcmfaluatoris nô poflumus imitariùmitemur faltem côuerfationê.illud diuinitatis eft amp;nbsp;beatitudinis.-hochumanae có^ ditioniseft amp;nbsp;laboris.Volo oës homines fimiles mei effe: ut dum mei fimiles funt:fimiles fiant amp;nbsp;xpiî


cuius ego fimilisfum.Qui eminxpmaeditdebet ficutilleâbulauit:amp; ipfeambulare. Sed unufqf® ÿprium donum habet ex deo:alius quidcm fie alius autem fie.Quid îquit uelim perfpicuum eft .Sc“ qm in eeelefia diueriafunt dona.-eoncedo èc nuptias ne uidear dânare naturam.Simulq; confidera aliud donum uirginitatis fit.-aliud nuptiajiriSi ein eadem effet merces nuptiap: Si uirginö:nun$ dixif fetpoftpceptucontinentiæifed unufqfç proprium habetdonü exdeoaliusquidem fic:aliusautcfic.‘ Vbi 4)prietasfingulorü eft:ibialtrinfecusdiuerfitas. Concedo amp;nbsp;nuptias effe dei donü fed inter donû amp;nbsp;donum magna diuerfitas eft .Denilt;5 amp;nbsp;apoftolus de eodem poft ineeftü poenitetiæ econtrario inqt Donate ei amp;confolamini:amp; fieui aliquidaonaftisiamp;ego.Aeneputaremus donum hominiseffccó^ tinendû addidit Nam amp;nbsp;ego quid donaui sPpter uos coram xpo fed quid donaui^Diuerfa funt dona xpi.Vn amp;nbsp;lofeph in typo eius uariam habet tunica.Et in pfalmo quadragefimo quartolegimus .Aft» tit regina a dextris tuis in ueftitu dcaurato eorciidata uarieute:E t petrus apEs ficut cohæredes ait mub tiplids gratiae dei. Quod fignificantius graece dicitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft uarie. Sequit Dico ante innuƒ

ptis amp;nbsp;uiduis Bonum eft eisfi fiepermanferint ut e^.Si autc non fe continent nubat. Meliuscm eft nubcre$ uri.Poft$nuptiscôcefferatnfumconiugii:amp; oftenderatipfequid uelletquidueconccderet tranfitadnuptas amp;nbsp;uiduas:amp; fui proponitcxemplum:amp; focliccs uocatfi ficpermanferint:Si autnon fe continent nubant idipm qtf fupra:,pptcr fornicatóes aut amp;nbsp;ne tente- uos Sathanas ^pter incótincri am ueftam. Reddidiqpcaufamcurdixeritfifenocontinentnubant.Meliuseftenim nubere $ uriid eft melius nubetequia peius eft uri.Tolleardorcmlibidinisîamp;no dicenmelius eft nubere. Meliuscm femper ad comparationem deterioris refpicit non ad fimplicitatem incomparabilis per fe boni uelut fi diceret.Meliuscft unumoculum habere $’ nullum.Melius eftenim unoinniti pede:amp;alteram par^ Z'Conn.lt. tern corporisbaculo fuftentare $ fraftiscruribusreperc Qiiid ais apoftolei'Nontibi credodicenti: amp;nbsp;’ fi imperitusfermone:non tarnenfcientia.Qiiomodo illuddehumilitatedefcendit : qui non fum di/ gnus uocari apoftolus:amp; mihi minimo omnium apoftolorum amp;nbsp;tan$ abortiuo: fic amp;nbsp;hochumilita tis diftumputo:nofti fetmonum proprietäres.Qua mobrem amp;nbsp;de Epimenide amp;nbsp;de Menandro amp;nbsp;de Arato quaedam fumisteftimonia.ubi de continentialoqueris amp;nbsp;uirginitate. Bonum eft ais homini mulierem nontangere:amp; bonum eft eisfi fiepermanferint utego:amp; puto hoc bonum eis effe propter inftantem neceffitatem:amp; quû bonum eft homini fic effe:ubi ad nuptias aeniens non dids bonu eft nubere:qa non potesiungere $ uri fed dids.Melius eft nubere $ uri.Si pfe nuptiæ funt bonæ: nolli illasinccndiocomparare:fed die fimplidter: bonu eft nubere.Sufpefta eft mihi bonitaseius rei qua magnitudo alterius mali cogit effe malum inferius.Ego aut non leuius malum:fed fimplex pct fe bo num uolo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V.

Vcuflt;5 primum capitulum edifertum eft.-ueniamus ad fequcntia.H is autem qui matn’mo nio iunfti funt prædpio non ego fed dominus.-uxorem a uiro non difeedere. Qiiod fi diO cefferit:manere innuptam:amp; uirofuo recondliari :aut uir uxorem fuam non dimittat.NaJ cæterisego dico non dns.Siquis frater uxorem habet inftdelem:amp; haec cófentir habitarc cö illo:non dimittat illam:amp; cætcra uflt;^ ad eum locum ubi ait. Vnufquifqg ficut uocauit eum deus : ita ambulet.Etficutinomnibusecclcfiisdoceo.-hiclocus adpraefentemcontrouerfiamnonpertinct.Do cet enim iuxta fententiam domini uxorem excepta caufa fornicationis non repudiandam :amp; répudia/ tamauiroimaritoalterinon nuberc:autcerte uirofuo recondliari debere.His autem quosin matri/ moniodeprebendiffetfideshoceftfi unus credidiffetdeduobusiprecepitneaedensrepudiet non co cedentem.Caufifi^ expofiris qgt; candidatus fidei fit inftdelis:fi nolita credcntedifcedere.Econtrarioiu bet fi infidelis répudier fidelem propter fidem chrifti:difcedcre debercCTedentem:non coni ugem prat/ ferat chrifto:cui etiam anima poflnonenda eft. At nunc plær.Tlt;5 côtemnentes apoftoli i ulfioncm: iun/ guntur gentilibus;amp; templa chrifti idolis proftituunt : nec intelligunt fe corporis dus partem effe:cu iusamp;coftæfunt.Ignofcitapoftolusinfideliumconiûdionî quæ habetes maritosîn chriftumpoftea ciediderunt nonhis quaî cum chriftianæ e(ïent:nupferunt gentilibus:ad quas alibi loquit. Nolitc iu/ gumducerecuminfidelibus.Quæenimpartidpatioiuftidæcu5iniquitatC£'Autquæfodetasludad tenebrast'Quæaût conuêtio xpi ad B eliali'Aut quæ pars fideli eu infideli. Qui aûteonfenfus templo dei cum idolis.Vos enim eftis templum dei uiuiîlicet cm in mefæuitutas fdam plurimas matronaru licet cadem impudentia qua dominum contempferunnin pulicem amp;nbsp;omium chtiftianoru minimu debacchaturas:tamen dicam quod fentio loquar quod me apoftolus docuitmonillas iuftidæcflc: fç iniquitatis : non luds:fcdtcnebrarum:non xpi fed ßclial:non templa dei uiuentis : fed fana amp;nbsp;idola


jj.Cor.z* Gcn.jy«

I.Pc.5.


i«Cor. !ƒlt; Vbi fupra.


Z.Cotô.



mottuoiu»


-ocr page 75-

Conttâ herefesîoüînîain.


Lib. I


Epî. V


mortuorum. Vis apertius difcere (ç x^ianæ ottinino non liceate thnico niibere:audi eundcm apoftolS Mulier inqnit alligata eft quâto tempore uir eins uiuincp fi dormierit uir eiu s liberata eft cui iiultnu bat tantum in dnoddeft chri(liano:qui fecundas tertiafcp nuptias concedi t in dno primas com ethni cofhibet.Vndeabraamadiuratferuumfuuminfocmorefuo.-hoceftin xpoquideeius femineerat Gcfi.24, nafcitur?utfiliofuoifaac alienigenamnonadducatuxorej.EtefdrasoffenfamdeiIniiufcemôi uxo# i.efdre.iô, turn repudiationecompefdt.Et Malachias propheta:Preuaricatus eftinquitiudas.'amp;abominationc {vlaLî. fecit inifrael amp;nbsp;in hierufalem.PoUuit enim fanftum domini:amp; dilexit amp;nbsp;habuitfiliam dei alieni difp^ datdominus uirumqui fecerithoc:magiftrum Sc difcipulum èi detabernaculisiacob:amp; offerenteni munera domino uirtutum.HæciccircodixiîUtqui nuptias uirginitaticomparant:fdantfaltem taies nuptias digamiæ Si ttigamiæ fubiidendas.

Capitulum. VI

^ilD fuperiorcm difputationem in qua docuerat fidelem ab infideli non debere difcedere; fed permanerein matrimonio ficuteos inuenilTetfides:amp; unumquemçp uel coelibem uel mari tumitadurare:utefletchriftibaptifmatedeprehenfus:infertfubitopabolascircûcifi amp;nbsp;ethni ^JJci ferui Si liberi:qgt; fub methaphora earum denuptiisdifputat amp;nbsp;innuptiscircuncifus aliqs

pputiûnihil eft fed obferuatio mâdatorü dei eft.Vnufqfij in cf uocatiôe uocatus eft in ea pmaneat. S et nus uocatuseftmon fit tibi curæ fed fi potes liberïieri magis utere.Qvû em indomino uocatus eft fer^ nus libertus eft domini.SimiIiteramp; qui liber uocatus cft:feruus eft xpi precio empti eftis noli te fieri fer ni hominu. Vnufquifçg ergo in quo uocatus eft fraterun eo pmaneat apud deû. Ac primi'i qa nônullos nàcintelligentiamrephenfurosarbitror.interrogarelibetqfitcôfeqntianitdemaritisamp;uxoribpdifpu tàsrépététrâfiretadcôparationc iudæi amp;nbsp;ethnid:feruiamp;liberi.Et rurfum bac difputatôe finitarediret aduirginesdicens.De uirginibusautempræceptûdomininôhabeo. Quid fibi uultintercôiugiaamp; nirginitatem iudæi;ethnid:ferui:liberii^collatio.Secundoquomodopoffitintelligi:citcuncifusali^ quis uocatus eftznonadducitpræputium.Nunquid qui femelamputatumhabetpræputium.poteft fi uelitrurfusilludacducerej'Denicç quofenfu exponendum fit;qui em in domino uocatus cftferuus: libertuseftdomini.Similiter qui liber uocatuseft.'feruuseftxpic'Quartoquomodoille qui præcepic feruis obedire dominis carnalibusmunc dicat.Nolite fieri ferui hominum t* Adextremum quid pertij« neatadferuitutemueldrcundfionemninufquifqj uocatus eftfrater.ineopermaneatapuddeum.-naj amp;nbsp;contrarium eft fuperiori fententiæ.Si em illud audiuimus.Nolite fieri ferui hominum : quaratiôe poffumusineapmanereuocatióequauocatifumus:'cömulticrediderinthabentescarnalesdnos:qui Gal.J bus nunc fernire prohibentur. Porto ad circundfionem quid facit permancre in ea uocatione:in qua nocatifumus.'cum in alio locoidemapoftolusclamitet.Ecce ego Paulus dicouobisrquoniaj fi circû nbsp;nbsp;B

ddamini. Chriftus uobis nihil jîderit.Reftatigitur ut circundfio Si præputium.feruus amp;nbsp;liber fupe^ ciori fenfui coaptenf:amp; de antecedentibuspendeant. Circuncifusaliquis uocatus eftmon adducat pre putium. Eo inquit tempore quo uocatus es:amp; credidifti inchriftuj. Si circucifus uocatus esab uxore amp;cœlebseras:noli ducere uxorem.-hoceft noli adducerepputium.neccircuncifionisamp; pudicitiælibec tatem oneres fardna nuptiarum.Rurfum fi in præputio quisuocatus eft.-nôdrcunddat.Habebas in^ quit iixorem cum credidifti.Noli fidem.xpi putare caufam dilfidii:quia in pace uocauit nos deusîdr cundfio nihil eft:amp; præputium nihil eft:fed obferuatio mandatorûdei.Nihil enim prodeft abfçgope^ tibus cœlibatus amp;nbsp;nuptiæ : cum etiam fidesquæ propriexpianorum eft :fi opera non habuerinmor/ÿ tuaec dicatur. Ethaclege uirgines quocç ueftræ Si iunonis uniuiræ in fanftarum quæant ordine nii merari.Vnufquifcçinqua uocationeuocatuseft:ineapermaneat.Quandocredidit:fiuehabcbatfiuc non habebat uxoremân eo permaneat quo uocatus eft. Ac per hoc non tam uirgines cogit ut nubant qp répudia prohibet.Etficuthabentibusuxorestollitlicentiam dimittendieas:fic uirginibus nubêdi amputatfacultatem. Setuusuocatuses.-nonfittibi curæ:fedamp;fi potes liber fieri magis utere.Etiamfï babes inquit uxorem : amp;nbsp;illi alligatus es Si foluis debitum:amp; non habes tui corporis poteftatem. atcg utmanifeftius loquanferuusuxorises: noli propter hoc habere trifticiammecdeamifla uirginitatefu rpires.Sedetiam fi potescaufasaliquasinuenirediffidiiutlibertatepudicitiæperfruaris.Nolifalutem tuamcüinteritu alteriusquærere.’habetopaulifper uxorem necpcurrasmorantem.Expedadumfeq^ lur.Si egeris patienter:coniunx mutabitur in fororem.Qui em in dno uocatus eft feruus : libertus eft dornini. Similiter qui liber uocatus eft:feruuseft Chrifti.Redditcaufas curiK)lituxoresdeferi.Iccirlt;î coait.pcipioutinxßmdegentilitatecredentes initaantefidemmatrimonianonrelinquât.quiaqui uxorem habenscrediditnôtantofidei feruitiodetinetur quanto uirgines amp;nbsp;innuptæ.Sedquodam modo eft liberior. Si ferui tutis illi frena laxant. Et dû uxoris eft feruus ( ut itadicâ) libertus eft dni.Por toqui uxorem non habens credit amp;nbsp;liber a feruituteconiugii uocatus eftadomino; ille ucreferuus

• Quanta fœlicitas non uxorisferuum effe fed chrifti.Non carni fernire fed fpiritui ƒ Qii i enim adhætet domino unus fpiritus eft. Ac neforfitan in eo quod fupra dixerat:feruus uocatus esmon fit ti ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;potes liber fieri magis utere fuggilaffe continentiam uideretutamp; in famulatu nostras

diclmeconiugmTiif,fej.tfe,^(gj,tj^fjjqyæQni,ien^(-auillationemamputet.Precioemptieftis:nolitefic ti fer m hoininû,Redempti fumuspdofo fanguine xpi;imolatiis cftpro nobis agnns amp;nbsp;afpcrfi calidif

-ocr page 76-

PARTIS

TRACTATVS II

fimororc yfopi.omnem pituitam noxiæaoluptatiscxcoximus. Qxiibusinbaptifmatemortuuseft Pharao.amp; uniuerfuseiusfuffocatuseftexercitus.Currurfum aegiptumquærimus.amp;poft manna an

gclorum cibu m.allia amp;nbsp;cepe amp;nbsp;pcpones.amp; carnes uarias fufpiramusr

VII

j k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;il Aritorum amp;nbsp;conrinenrium difputatione premifta.tandem ad uireines uenit amp;nbsp;ait. De uir

j JLw I ginibus autem praeceptum domini non habeo.conlilium an rem do. tanquam mifericor^ ! I diam côfecutus a domino.utfimfidelis.Acftimo ergo hoc bonumeffe propter inftantem I U neceflîtatem.quoniamboniimefthominilicefle.Hicaduerfariustota exultatione baccha tur.Hic uelut fortiffimo ariete uirginiutis murum quatiens.Ecce inquit apoftolus 4?fitetur de uirgi nibiisdni fe nonhaberepræccptum.amp; q cum auftoritatede maritis amp;nbsp;uxoribus iuflerat:nô audetim perare qiiod dominus nó præcepit.Et refte Quod enim praccipitur:imperatur:quod imperatur necef le eft fieri quod necefle eft fierimifi fiat poenam habct.Fruftra enim iubetunquod in arbitrio eius po# nitur cui iuffum eft.Si uirginitatem dominus imperaffetniidebatur nuptias condemnare amp;nbsp;hominu auferre feminarium:Vnde amp;nbsp;ipfa uirginitas nafcitur.Si pra:adiffet radicem quomodo fruges quaere Cópaiatio. retj'Nifi ante fundamenta feciflenqua ratione aedificium cxtruerer:amp; operturum cunftadef uper cul# menimponeretfMultolaborefoflbrumfubuertunturmontestterrarumpeneinternapenetranturnit inueniatur aurii.G uncj^ de granis minutiflïmis prius conflationefornacis.-deindecalida artifids ma nu fuerit monile compa «ftum.Non illc beatus uocatur qui de luto extulinfed qui auri utitur pulchri# tudine.N[oIi igitur admtrari inter tirillationem carnis:amp; incentiua uiriorum:Angelorum uitam non exigimurxfcd docemur:q.a ubi conftlium daturofferentisarbitriu cft:ubi præceptum.-neceftitas feruié tis.Pr.Tceptum inquit domini.-nonhabeo.-confilium autem do tanquam mifericordiam confecutus a domino. S i non habes præceptum domini:quare audes dare confilium de quo non habes i u ffioncs* D nbsp;nbsp;Refpódebit mihi apoftolus.Et uis utego iubeam quod dominusobtulit potius q» præcepitflllc créa

tor amp;nbsp;figulus fdens fragilitatem uafeili quod operatus eft uirginitateminaudientispoteftate dimi# fit.Et ego doftor gentium qui omnibus omnia fadus fum ut omnes lucrifacerem onus perpetuaeca

tunnuacent ad tempus orationi ut accepto guftu pudidtiæ id fem per habere defiderent quo ad modi Mat.1,. nbsp;nbsp;cum deleftati funt.Dominus remptatus a phanfxis utrum fecundum legem Moyfi uxores liceretdi

mittçreomninofieri prohibuiLQiioddifcipulicofiderantesdixeruntei.Sitaliseftcaufa hominiseix uxorenonexpeditnubere.Qiiibusillerefpôdît: Non om nes ca pi u nt uerbum:fedquibus datum eft. Sötern eunchi q de utero matris ita nati fût:amp;futeunuchi q ab hoîbuseunuchizati fût’amp; lut eunuchi qfe caftraucrûtppregnû coclofvrQui ßtcapecapiat.Injipatulo c cur aptus dixit.De uirginibus ât pee ptum dninonheorprofedo quiapmiferatdns.Non omnescapiunt uerbum : fed quibus datum efts amp;nbsp;qui poteft capere capiat ,pponit: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:id eft numerarius pramiû îuitat ad curfum.te#

Act.8.

netin manu uirginitatis braui um.’oftendit puriftîmum fontem:amp; clamitanQui fitit ueniat amp;nbsp;bibat qui poteft caperecipiat.Non didt uelitis.-nolitis.-bibendum uobis atrç currendum : fed qui uolucrit^ Notafeauc potueritcurrereateg potare : ille uicet ille fatiabitur.Et ideo plus amat uirgines xps.-quia fpôte tri# quot;nbsp;'' buunnquod fibi nonfueratimperatû.Maiorifeg gratiæeftoflFerreqcf nondebeas:$redderc qef exige ris.ApoftoIi uxorisonere côtcplato fi taliseftinquntcaufahoïscû uxore nô expeditnubere quorum dominus fniam probansrRcdeqdem fentitis aitep nonexpediathomini adcoclorum régna tendêti accipete uxorc:fed difFi dlis res eft:amp; non oês capiunt uerbû iftud uerü qbus datû eft. Alios eunuchos natura facit.alios uixhoïum.ivyhi illi eunuchi placent quos caftrauitnô neceffitas fed uolutasilibctec illos in meos finus redpiorq fe caftrauerunt ,ppter régna cocloriî:amp; ob meû cultum uoluerunt effe qef nati funnSimulcgtradandafnîa.Qui feiquitcaftrauerôt,ppter régna celojlt;'.ficaftrari mercedem ha# bentregniccclorumsergoqui fenoncaftrauerunttlocönon poITuntacdperecaftratorum. Qui poteft inquircaperecapiat.Graneîisfidei eft;grädifq?uirtutis;deitemplücftepuriflimü:totumfeholocauflä offerre dno:amp; iiixta eundem apoftolum efle fandum amp;nbsp;corpore amp;nbsp;fpiritu. H i funt eunuchi qui fe li# gnumaridum obfterilitatem putantes:audiuntpEfaiam cpprofiliisamp; filiabuslocûincoclishabeat paratum.Hofctypuscft Abdemelech eunuchusi Heremia amp;nbsp;Ipado ille régi næ C.âdadsîadibusapfo turn.Qui obroburfidei uiri nomcobtinuit.Adhosamp; Clæmcsfuccefforapri Petri cuius Paulus apo ftolus meminit feribit æpFas:omnccg fermonc fuû d uirginitatis purirate prexuit:amp; delceps multi apo ftolid amp;nbsp;martyres amp;nbsp;illuftres tam in fdi'tate $ î eloquetia uiri quos ex ,ppriis feriptis noffc pfadle cft. Exiftimocnim inqt hoc Opus bonö efle 4)pter inftâré neceflîtatc.Qiiæ eft ilia neceflîtasquæ fpreto uî# culopiugali uirginitatisappetitlibertatcfVhepgnâtibusamp;nutricribusîillodie.Nôhic fcortamóhic Itipanariacódcnanf.'de quorr; dânatione nulla dubitatio eft.'fed uteri tumefcêtes;amp; infantü uagitus:amp; frudusategonanuptiarumjqmbonuefthomini ficcflê.Si bonö eft homini fie efle:malö eft ergo ho# mini fic nóefle. Alligatus es uxorimoli quærere folutionc.Solutusesab uxore : noli quærcrc uxorem H abet unufquifeg ueftru terminos fuos.Redde mihi meö:amp; tuû tene. S i alligatus cs uxori:ne illi des tepudiu.Sifolutusfumabuxorc:nôquærâuxorê.Vtegonôfoluocôiugia:fifemelligatafum ita tu non liges qef folutum eft.Simulcg fignificantiacófideranda uerborö cft.Qui uxoi€hct:Ä debitor di citur efle in præputio:amp; feruus uxoris;amp; cp malorö feruorum eft alligatus.Qui aöt fine uxore eft.*pri# çiHtn nullius debitocsddde deeucifusstettio Übet ad extceniu folutus. C ucramusp (diquamecg enim nospatif

Mat.z4:

-ocr page 77-

Contra herefes louînîanî.

Lib. I

Epi. V

nos patitur magnitudo uoluminis diutiiis in fingulis immorari.S i auté acceperis iixore) nôpeccafti Ahud eft nôpeccare. Aliud benefacere.Et fi nupferit uirgo non peccauit.-Non ilia uirgo q ferner cultui dei dedicauir.Harû ein fi qua nupferit habebit dânationc:quia piimam fidem irritam fecit.Si autem hoc de uiduis diftû obieceritquâroniagis de uirginibuspualebit.Gû etiam bis non liceat qbus aliqn licuit. Virgines etn quæpoftconfeaationem nuplerint:nô ram adulteræfunt q; inceftæ.Acne uiderct in eo quod. dixerat.Et fi nupferit uirgo nô peccauit:rurfum coclibes ad nuptias jiuocare ftatim fe refre nauit:amp; aliud inferendo infirmauitquod côcefferatdicens.Tribulationeni tA carnis habebunt huiuf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

modi.Qui funtifti qui tribulationc carnis habebuntjquibusfupra indulferat.Si acceperis uxorenon peccaftisamp;fi nupferituirgonôpeccauit.Tribulationêcarnishabebunthuiufmodi.Nosignari rerun» pntabatnus nuptias faltem carnishaberelæticiamcSi autem nubetibusetiâ in carne tribulatioeft.inq folauidebant haberedelitias.quideritreliquum ^»pterquodnubâtîCum infpûamp; inanima amp;nbsp;inipa carne tribulatio fit.Ego autem uobis parco. Sic ait:Obrendo carnis tribulationc;quafi nô maiora fint ippter quæ nubere uô debeatis.lgitur hoc dico fratres Tps breue eft.Reliquum eft ut qui habet uxores fie fint tanq non habctes.Nequa^ iam de uirginibus difputosquos nuUa ambiguitas eft effe foclices. Ad Maritos uenio:tempusbreue eft dns ^pe eft Etiam fi noningentis uiuercmus annis ut antiqui ho minesîtn breueputandum effet çp haberet aliquando finem:amp; effe ceffaret. Munc uerocum breuis fit nô tam læticia qj tribulatio nnptiarum qd accepimus uxores quas cogemur cito amitterecEt qui flét inquitamp;gaudct:amp;emunr amp;nbsp;utunt hoc mundo fie fi ntquafi nôfieât: gaudeantemantutant hoemu doîpterit em figurahuiusmundi.Si mundustràfit quo uniuetfaclaudutur immofigura amp;nbsp;couerfas» tio huiusmundi quafi nubes preterit inter cætera mûdi opera nuptiæ pteribunt:ne($ enim crût poft re furreftionc côiugia.S i autem mors finis eft nuptiaru cur neceffitatem non in uolûtatem uertim us.Et qnod inuitis extorquendû eft cur nô fpe pmiorum offerimus deo.Qui fine uxore eft follicitus eft quæ ^ni funt quomodo placeat deo: Qui autem cum uxore eft follicitus eftquæ funt mundi quomô pla ctat uxori amp;nbsp;diuifuseft.'Intueamur curarum uirginis:maritilt;5 diftdtias. Virgo domino: maritus uxo nplaceredefiderat:amp;ut uxori placeat.-folicitus eftdehisquæfunt mûdi:q cumûdo uti^tranfitura fnnt:amp; diuifus eft in multas.fcilicetfolicitudinum pattes miferiarûcj diftraftus:Non eft hui us loci nu ptiarû anguftias deferibere amp;nbsp;quafi in cômunibus locis rherorico exultarc fermone plenius fupet hac recontraHeluidiumamp;ineolibro que adEuftochiumfcripfiarbitrorabfolutô.Certeamp;Tertullianus eu adhuc effet adolefcens:lufit in ifta materia.Et pceptor meus Gregori us Nazanzenus uirginitatê amp;nbsp;înuptiasdifferensgrecis uerfibusexplicauit.Nuncilludbreuiteradmoneoinlatiniscodicibushunclo eu ita legi.Diuifa eft uirgo amp;nbsp;mulier qtf $q habeat fuû fenfum-amp; a mequoc^ qualitateloci fie edî fertum fie tn nô eft apoftolicæ ueritatis.Siquidem apoftolusita fcripfit ut fupra trâftulimus lt;nbsp;Sollicitj» eft quæfunt mundi quomô placeat uxori:amp; diuifus eft amp;nbsp;hac fnia diffinita tranfgredit ad uirgines 8c continctes amp;nbsp;ait. Mulier inupta amp;nbsp;uirgo cogitât quæ funt diïi ut fit fanfta corpore amp;nbsp;fpiritu. Non ois înupta amp;nbsp;uirgo eft quæ autem uirgo:utilt;5 amp;inuptaeft.Qiiamqobelegentiamditionispotueritid ƒ ipfum altero uetbo repetere mulier inupta amp;nbsp;uirgo uel certe diffînire uoluiffe qd effetinupta.ideft uir^ go.neamp; meretrices putemusinuptas:nulli certo matrimonio copulatas. Quid ergo cogitât inupta 8c uirgo Quæ dni funt:ut fit fanfta amp;corpeamp; fpû.Et fi nihil aliud effet ut nulîa merces uirginem ampli orfequeretur fufficeret ei hæc folaprælatio cogitate quæ domini funt.Statimq; docet quæ fît ipfa coij gitatio:ut fit fanfta amp;nbsp;corpore amp;nbsp;fpu;Non his fimilis quarum corpus integrum eft: amp;nbsp;anima corrupta Sedillauirginitashoftiaxpieft.cuiusnecmentemcogitatô:neccarnem libido maculauit.Econtrario quæ nupta eft cogitât quæ mundi funt.quomodo placeat uiro.S icut qui uxorem habet.-follicitus eft quæ funt mûdi quomodo placeatuxori:ficnupta ces mundi cogitât quomodo placeatuiro.Nos au^; tem non fumusde hoc mûdo:qui inmalignopofituseft.cuiusfigurapræterit.Dequo dicituradapo j- . , ftolos. S i effetis de hoc mundo amaret u ti cp mundus quod fuum erat. Ac ne forfitan p utaretur onus grauiffimum caftitarisnolentibusimponereftatim iungitcaufasfuadendi amp;ait.Hoc autem ad utis# litatem ueftram dico:non ut laquæum uobis iniiciam.-fed ut ad id quod honeftum eft : amp;nbsp;intente fa^ citferuire deo:amp; abfc^ ulla diftraftione uos abhorter.Proprietatem græcam latinus fermo nô explicat quibus enim uetbis quis poffit dicere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Vnde amp;nbsp;in lati ni s codicibus ob trandatîonis di ffî cultatem :hoc pc nitus nô inuenitur. V tamur îgitur eo qtf uertimus.Nô i mponit nobis apEs laqueû: ncc cogi t effe qtf nolumus:fed fuadetquod honeftum eft amp;nbsp;decorum:amp; intente facit feruire domino:amp; femper effe fol licitu:amp;expeftareparatam domini uoluntatem : ut cumquid imperauerir quafi ftrenuus amp;nbsp;armatus miles ftatim impleatquodpræceptumeft:amp;hocfaciatfine ulla diftentarione.quæ data eft fecunduna Ecclefiaften hominibushuiusmundi.utdiftendant inea.Siquisautemcôfiderat: uirginem fuam; îdeft carnem lafciuire amp;nbsp;ebullire in libidine.nec refrenare fe poteft: duplexqj ei incumhit neceffitas : aut accipicdæconiugis aut fpernendæ quod nuit faciat:nô peccat fi nubat;faciatiquit qefu ulnnon quod debet. Nô peccat fi durit uxorem :nô tarnen bene facit fi duxerit.Nam qui ftatuit in corde fuo firm us : nôhabensneceffitatem: poteftatem autem habensfuæ uoluntatis: amp;nbsp;hoc iudiest in corde fuo feruare uirginitatem fuam benefacit.1 gitur 8cqui matrimonio iûgit uiginem fuam bene facit: 8c qui nôiô#

-ocr page 78-

PARTIS I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRA CT A TVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n

git melius fadt.Signanter Sc ,ppric fupta dimatiqui duxit uxorcm non pcaat:hic qui feruat uitginc fuam benefadt.Aliud eftautem non peccare aliud eft benefacere.-dedina inquita nialo:amp; facbonum Illud dedinemushoc fequamur.In altero initiumnn altero perfeftio eft.Verum nein eo quod dixit^ôf qui matrimonio iungit uirginc fua bn fadt:exiftimet aliqs obieruationc noftrâ nó ftare protinus hoc ipm bonuextenuatzamp;obubrat pparationemelioris:amp;didr:amp;qui nôiungit.-mdiusfadtnifi illatur? ect melius facit nu$ pmififfetbh fadt. Vbi aut bonöamp; mdius eft:ibi boni amp;nbsp;mdioris non unfi eft præ miûEt ubi non unum pmiu ibi utiq? dona diuerfa.Tm eft igitur iter nuptias Sc uirginitatem :q)tum 3eccarcamp;benefacere:immoutleuiusdicam$tuminter bonum amp;nbsp;melius. Capi. VHI rnitadifputationeconiugiorum:amp;uirginitaris inter utrult;5cauto moderamine pccptorft utnecad finiftram nec ad dexteram diuerteret:ied uiaregia graderetur:amp; illud impIeret.Ne fisiuftusmultumrurfummonogamiâdigamiæcomparat.'amp;quomodo nuptiasfubdide ratuirginitari:itadigamiamnuptiisfubiidt:amp;ait.Mulieralligata eft quanto tempore uir

eiusuiuinquodfidormierituireiusliberaeftcui uultnubattmindno:beatiorautem eritdificperma ferit.'fecundum confilium meum.Puto autem qgt; amp;nbsp;ego fpm dei habeam :Conceditfecundas nuptias fed uolentibus.ded his quæ fe continere nopoffunt ne luxuriatæ in xpo nubere uelinnhabctcs damna tionem primam fidem irritam fecerint amp;nbsp;hoccócedit quia multæ abierunt retro poft fathanam Cx terum beatioresinqteruntfi ficpmanferintcôtinuocç fubiungitapoftolicam auftoritatem fcrfm me urn confilium.Porro ne auftoritas apoftoli qfi hominis leuioris uideret addidit puto autem qgt; amp;nbsp;ego fpm dei habeam .Vbi adcontinentiam ,puocat;ibi nonhominisfedfpusdei cófilium eft.Vbi autcni nubendi concedit ueniam.-fpmdei non nominat:fed prudentiæliberatconfiliumnta fingulis relaxas: ut unufqflt;5 ferre poteft iuxta hunc fenfum omnia ilia funtacdpienda. Nam quæ fub uiro eft mulier uiuente uiro alligata eft Iegi:fi autem moituus fuerit uir foluta eft a lege uiri Igitur uiuente uiro uoca f.Thi.lj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bitur adultera.'fi fueritcum altero uiro.fi autem mortuus fuerit uir eius:foluta eft a lege:ut nô fit adul

terafi fuerit cum alio uiro.Et illud ad Timotheö.VoIo ergo iuniorcs uiduas nubere filios pcrearema trelfamiliaseffetnullam occafionêdareaduerfario maledifti gratia lam em quædam conuerfæ funtre tropoft Sathanam:amp;reliquahisfimilia Quomodoenim uirginibusobfornicationispericulumcó^ cedit nuptias Sc excufabile facit:quod per fe non appetiturtita ob eandem fornicationem uitadam có ƒ Ioh.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uiduisfetundamatrimonia.Melius eft em licetalterum amp;nbsp;tertium unum uirum nolle $ pluiv

pj mosidefttolerabiliuseftunihominipftiturameffeqmultis.Siquidcamp;inillaeuageliorohan.Sama ritanafextumfemaritum haberedicensarguitur a dominoq» non fit uir eius. Vbi em numerus mari torum eft ibi uir qui proprie unuseftefledefiftit.unacoftaa principio in unam uxoré uerfa eft.Eterut ihquit duo in carne una non tres neqg quattuor alioquin iam non duo fed plures.Primus Lamech fan guinarius amp;nbsp;homicida unam carné in duas diuifit uxoresfratricidium Sc digamia eadecataclyfmi de leuit poena dealterofepties de altero feptuagefiefleptiesuindicatu eft.Qiiatum diftatin numero tar/ turn amp;nbsp;in crimine.Qiia fandafitmonogamiahincoftenditurqgt;digamusinclerumeligi nópoteft: Sc ideo apoftolusad Timotheum«Vidua inquiteligat non minus quadraginta annorum.-que fuerit l.Thinio.4 unius uiri uxor Hoc omne præceptum de his eft uiduis:ecclefiæ q pafcunf ælemofynis.Et iccirco .ætas præfa'ibitur:utilletmacdpiantpauperumcibos:quæiamlaborarenon pofluntSimulcçconfidcraq, quæ duoshabuit uiros:etiam fi anus amp;nbsp;dccrepita eft Scegens:ecclefiæ ftipes nó meretur acdpere. S i au tem panisilli tolliturælemofynæ:quâromagisillepanisqui decoclodefcendirfquem qui indigne co mederit:reus erit inuiolati corporis amp;nbsp;fanguinisxpi .Quâçp hæcteftimonia quæ fupra pofui.ftn qhus uiduiscôceditur:utfiuelintdenuonubantquidaminterprætantur:fuperhisuiduis:quasamiffisma ritis fie inuenitfides chrifti Necem confequenseffet ut apoftolus poft baptifma uiro mortuo.àubeatal teri nubere:cumhabentibusquot5 uxores pceperit.'utfint ficquafi nonhabêtes: Sc ob hâccaufamnô efle uxorum numerum definitum:qa poft baptifma xpi:eriam fi teitia Sc quarta uxorfnerit:quafi pri ma reputetur, Alioquin fi poft baptifma primo mortuo acdpitur fedjdus:quarenonfecundoamp; ter; tio Sc quarto amp;nbsp;quinto mortuo:acdpiatur fextus:amp; reliquirPoteftenim aeddere utinfœlidtatcqua dam uel iudido dei:fuccedentisnuptias reperitas adolefcentula plures acdpiat uirosamp; anus primo ma rito in extrema feneft Ute uiduetur. Primus Adam monogamus. Secundusagamus.Qni digamiam probant.'adhibeanttettium Adam digamum:quem fequantur : Verum facutconcefferit Paulusfe; cunda matrimonia eadam lege Sc tertia concedit Sc quarta:amp; quotienfeuq? uir moritur :M ulta com; pelliturapoftolusuelle:quænonuult. CircundditTimotbeum.-rafitin fecaluitiumnudipedalia ex ercuit.-comam nutriuihamp;totondit inccnchris.Etcerte’caftigauerat. Galathas.Petrum^ reprehendit Q’fepropterobferuationesiudaicasagentibus fepararet. Qvomodoigiturin cæterisecclefiædifd; plinis iudæisiudæusethnicisethnicus:amp;omnibusomniafaduseft.-utomneslucrifacerct.-fic Sc dig.a miam concelïîtincontinentibus:necnuptiarum numerum præfiniuit:utdum uiderent fibi mulicres ita poft mortem mariti fecundum concedi:nttertius quartufe^ conceditunerubefeant alterum acdpc re:netrigamis Sc quadrigamis comparentur.-ubi enim unusconceditur :nihil refértfecundusan ter; dus fitquiadefiuiteflemonogamus.Omnialicent.'fed non omnia expediunrinon damnodigamos immonec trigamos:amp;fl did poteft olt;ftogamos:plus aliquidinferam:etiâ fcortatorcmredpiopocni; t£ntem:Quicquid æqualiterlicenæqua lance penfandum eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulu. IX

Sedqtîî

-ocr page 79-

■gt; Contrahcrereslôuînîâîiî.

Lib.

Epî. V

^SEd qtn ad uetus nosretrahit teftattientuamp; iricipiens ab Adam ad Zachariam amp;nbsp;Elyfabeth petueninacdeindeopponitPettum Si cæterosapoftolos:nosquo^debemus cuttere per ea

demueftigiaquæftionum;amp;docerecaftitateni Temper open nuptiarum fuifleprælaram. s^^^AcdeAdamquidemamp;Euailluddiccdum qgt;inparadifoanteoffenfamuirgines fiierint : poftpeccatumamp;extraparadifumftatimnuptiæDeindeçphocipmîterpetreturapoftolusPropterhoc tdinquet homo patrem amp;nbsp;matrem fua:amp; adhærebit uxori fuæ;amp; crût duo in carne una.S tatim^ Tub Ephe. ƒ. iûgit.Sacramêtu hoc magnum eft.Ego autem dicoinxpoamp; in ecclefia.Chriftus incarne uirgo.'in fpi ritu monogamus unam enim habetecclefiam:de qua idem apoftolus.Viri inquit diligite uxores ue;; ubi fupra. ftras:ficut amp;nbsp;xpsecclefia.Si xps fanfte amp;nbsp;cafte fi abfq; ulla macula ecdefiam diligit uiri quotj in caftin te uxores fuas diligant amp;c fciat u nufqfqg uas fu ii poflidcre in fandificatiôe Si honore:non in paffiôe de fiderii ficut amp;nbsp;gêtes q nec fdut deu necg eï uocauit nos deus in imûditiârfed in fftificationc exuKtes nos ueterem hominem cum operibus fuis:amp; inductes nouum qui renouât in cognitionem fcd’m imagi# nem aeatoris fui ubi non eft mafculus Si fœmina.Græcus amp;nbsp;iudæus dtcûdtto Si præputium ß arba^ rus Si Scytha:feruus Si liber fed Si omnia in omnibus xpsnmago creatoris no habet copulam nuptia nbsp;nbsp;,

tuhi ubi diuerfitasfexusaufertur:amp; ueteri homie exuimur:amp; induimurnouoibi in xpm renafcimur GenJ.

nirginem qui Si natus ex uigine:amp; renatus per uirginé eft. Quod autem ait. Crefcite Si multiplicami

ni:amp; replete terra necefle fuit prius pldtare filuam Si crefcere:ut effet quod poftea Poffet excidi .Simula HecauciotÎ confideranda uis uerbi repleteterram.Nuptiæterramreplentuirginitasparadifum Sedamp;hocintuc

dum dutaxat iuxta hebraicam ueritatem cp cum fcriptura in primo Si tertio Si quarto amp;quito Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;allcgat

to die expletis operibus fingulorum dixerit : Si uidit deus quia bonum eft infecundo die hoc omino fubtraxit nobis intelligentiam:derelinquens non effebonum duplicem numerum quia ab unione di uidat:amp;præfiguretfocderanuptiarum.Vndeamp;in archa Noe omnia animalia quæcunijbinaingre diuntur immunda funt.Impar numerus eft mundus Quanquam in duplici numero oftcdatur Si ali lid facramentum cp ne in beftiis quidemamp; immundis auibusdigamia comprobata fitbina emamp; bigt; naingrediunturimmunda. Etfeptenaquæ mundafunt: ut haberet Noepoftdiluuiûçpdeimpari numeroftatim deopoffetofferte. Si autem tranffertur Enoch: amp;feruaturin diluuio Noe: Nonreor Hebf.r. iccircotrannatum Enoch.q» uxorc nonhabuerit.’fed (p primus inuocauerit deum amp;nbsp;crediderit in Sal iiatorem:de quo Paulus apoftolus in aepiftola ad Hebræos pleniffime docet Porto Noe quafi fecund da radixhumano generi feruabatur utii$ cum uxore Si filiisdebuitreferuari Quam$ inhocmyfteri iimfcripturarumfitarchailiaiuxtaapoftolumPetrumtypus ecclefiæfuit in quaofto animæfaluæ ,, Faftæ funt.f^ando ingreditur in earn Noe tarn ipfe $ filii eins ab uxoribus feparantur.Quando ue^ to egreditur in terram iunguntur paria Si quod in archa id eft in ecclefia fueritfeparatum in mudi cógt; quot;^^*4’ uerfationefociatur.Simulcp fi archa plureshabuitmanfiones Si nidulos:amp; bicamerata:amp; tricamerata amp;nbsp;diuerfasbeftias:amp; pro qualitateanimalium habitationes quocp maiores uel minores:æftimo (p di^ Uerfitasillamanfionumptæfiguraueritecclefiæ ueritatem. Capitulum X

BaVodautemuobisobiicitinfecundadeibenediftione comedendarum carniumlicentiam

I datam quæ in prima conceffa non fuerat.-fciat quomodo repudiu iuxta eloqum S aluatoris L ab initio nondabatur.fed propter duritiam cordis noftri:per Moyfen humano generi côcef SJfumeftficamp;efum carnium ufcpaddiliuuiumignotumfuiffe. Poftdiluuium ueroquafi • j- ' înheremomurmuranti populo coturnices:itadentibusnoftrisneruos:amp; uirulentiascarnis ingeftas docetapoftolus fcribensad Ephefeos:deumpropofuiffeinadimpletionetcmporum recapitulareom nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

nia:amp;adprincipiutrahereinchriftumiefum. qfuntfupercoclosamp;fupterra.Vndeamp;ipe Saluatorin Apocalypfi lohanis ego fum inquit Alpha Si o initium amp;nbsp;finis. Ab exordio conditióis humanæ :nec carnibusüefcebamurnecdabamusrepudiumnecpræputianobis eripiebäturinfignöhoccurfuufq? addiliuuium perucnimus. Poft diliuuium autem cum datiôelegis:quam implere nullus potuitcar nesingeftæfuntaduefcendum: amp;repudiiconceffa duritia amp;cultelluslcircficifionisappofitus:quafi dei manus plus in nobis creauerit $ neceffe eft. Poft$ autem chriftus uenit in fine temporu:amp; o reuo lauit amp;nbsp;Alpha:amp; extremitatem retraxit ad pri ncipium necrepudium nobis dare permittitur:nec circft cidimurneccomedimuscarnesdicenteapoftolo.Bonumeftuinumnonbibere amp;carnemnócomeii uomi lA. dere;amp; uinum enim cum carnibuspoftdiluuium dedicatum eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulu. XL

^^Vidloquarde Abraamutipfeafferit trigamo qui fignum fideiincircuncifione fu;î fcepitj’Si imitamur uxorum illius numerum imitemuramp; circuncifionem neq; enim in parte felt;ftandusamp; inparterepudiâduseftPorroIfaacuniusRebeccæ uir chrifti pra: figurât ecdefiam quæ digamiæfuggillat lafciuiam. S i autem duas bigas uxorum Si concubinarum habuitlacob amp;nbsp;non nuit aduerfarius acquiefcere. Lippientem Liam

—- -TT^.deformêat^foctofam.Synagogætypumprætuliffe Rachelueropulchrâamp;diu fte; rilem:ccclefiæfignificaffe myfterium.-fciateo tpehocfeciffe lacob quadoerat inter Affyrios amp;nbsp;in me^ Cene li lopot^iaLabanduriflîmodnoferuiebat Quandoautemfanftâterramingrediuoluitamp;inmonte * Galaad extnixit aceruû teftimonii.-in quo nihilinter farcinas ei us Mefopotâiæ poffeffor inuenerani u rans fenim^adlocum in quo feruierat reuerfurum;amp; ad torrentc laboth cil angelo lu ftatus claudi ca te capit:amp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eins emarcuit ftaricg Ifrael forti tus eft nome Si ilia quondâ dilefta çiunx pro

b

-ocr page 80-

PARTIS I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H

qua qnandam fernier.it i nxta B cthiecj in qua cfat uirginitatis preco dominus nafdturusie fillo doto risoccidituc amp;confortiaMefopotamiæeuangelica inciuitatemoriuntur. Mirorautemcurludam amp;■ Thamar nobis propofuerit in exemplum nifi forte amp;nbsp;merctricibus ’deleftarnr autoccifum Onam cp fratri fernen iuiderit quafi nos qualemcuntj feminis fiuxum abfcg libcroie opere cóprobemus.Pet^ fpicuum eftdeMo^'fecp periclitatus effet indiuerforionili Sephora quæinterprætaturauisfiliurndt cuncidiffet 8i præputium nuptiaifecultro euâgelico defecaffet.ffte ncmpe Moyfes eft qui cum ui differ uifionemniagnam: amp;angelumftaedâm loquentemin tubo;nequa$ualuitadeumaccederenifl foluiffetcorrigiâclaciamctifui.'amp;abieciffetuinculanuptiarum.Necmirumhocdeamicoamp;^phetalc gifero dei cum omnis populus aeceffurus ad monté S yna amp;nbsp;dei audituruseloquiû tribusdiebus faiV dificari iuffus fitamp;feab uxoribus abftinere.Quod quidem fcimus licet præpofteræ faciam hiftorix ot dinem confundereetid ad Dauid fugientem ab abimelech facerdote diftum. Si mundi funtpueriab uxoribus:amp; illerefponditabheri ôc nudiuftertiusPanesenim .ppofitionisquafi corpus chrifti de uxo rumcubilibus confurgentesederenonpoterant.'amp;nobisjintranfitu eft contemplandum q» dixit.Si mundi funt pueri ab uxoribus uidelicet q ad mûditias corpis xpi ois coitus immûdusfit.In lege quo q præcipitutîut pontifex nifi uirginem non ducat uxoremme uiduam accipiat .Si eadem uirginis ni duæq conditio eft : qre alterarecipitur altera reprobatur. Et facerdotalis uidua in domo iubet Iedere partis fuimecfccfm noffematrimoniû Si fororuirgomorit lacerdotis.-quomôipfaad paths exequias ira pater ad eamiubefaccedere.Si uero nupta fit qli aliéna côtemnif.Qui uxorem duxerit amp;nbsp;qui plan tauerit uineam uelut ,ppagines filiorum:j)hibeturad bella procedere.Noneih poteftdni feruiremili^ tiæ feruus uxoris ;amp; defpeculis mulierum ieiunârium quafi de puriffimiscorporibus uirginu .Lutet in tabernaculo fundit:amp; intrinfecus in fanftuario tam chérubin q propidatoriumamp; archa teftamend amp;nbsp;menfa propofitionis:amp; candelabrum thuribulum ex auro mundiffîmo funt .Neq enim in fan^ ftafanftorum inferri poterat argentum.

Capitulum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XII.

n Vid moror in Moyfe:cum mihi jgt;pofitum fit curfim ccleriterq diftatifingula breuiter pd iftringefe:amp;intelligenriæquafdamlineasduccre fTranfcendam adiefumNauæ.-quiantc |diftuseftAufes:fiueutreftius habet inhebræoOIeeid eft Saluator.Ipeemfcd’mæpEam in _______jdæfaluauit;amp;eduxitpopulumifraeldeægvpto:amp;:interramrepromiffîonisinduxit.Hic iefusftatim ut uenitadiordanemaquæ nuptiaruquæfemperinlegefluxerant:arefaftæfunt amp;nbsp;ftete/ runtîamp;ficcispedibusacnudispopulusomnistrâfiit;amp; uenitin galgalaibiqfecundo eftcircuncifus. Quodfi iuxtalitteram accipimus.'penitus ftare non pôt-Si em duplex habcremus pputium:uel abfo7 fa pellicula iterum nafcereturreftefecûdacircûcifiohaberctlocum .Nûcaût hicfignificat :q iefuscub tello euâgelii ppfm qui per deferta uenerat circûcidit amp;nbsp;circûciditcultello petrinoait qd* I Moyfi filio ante pfigurabat in pautis:id fub icfu ducelpleref in cûdis.S ed amp;nbsp;ipa ppuria in unû cumulum coacer^ uata:amp; Iepulta:amp; terra obruta;amp; ablatü opprobriû ægypri:amp; nome loci galgala quod interptaf reue^ latio.-oftendûtdum inpputio ambulaueritpopulusperdefertû oculos eiusfuiffecæcatos:uideamus amp;nbsp;confeqntia.Poft euâgelii circucifionê:amp; pfecrationem duodecî lapidû in loco reuelatiôis ftatim paf cha célébrât imolat eis agn? amp;nbsp;ffté terræ uefcunt alimêris.Egredit iefus occurrit ei princeps militfæ gl^ dium tenens.-id eft uel pro drcûcifo populo pugnare fe monftrans.-uel defccâs glutinum nuptiarum« Similiterq ut Moyfi pceptufuerat:amp; huicaidtur.Soluecorhgiam calciamcri tui .Locus em in quo ftas .’terra fanfta eft. Quia ficerat domini armatusexercitus in tubis facerdotalibus quafi ad cuâgelica prædicarionem fub typo iericho mûdus fubuertitur.Et ut infinita præreream (neq em nunc ^jpofitû cftmihi omnia ueteristeftamenti aperiremyfteria)quinq reges qui in terra repromilïîôis ante régna/ bantrefiftebantq euâgelico exerdtu iefu pugnâte fuperâtur:hoc puto intelleftui effe perfpicuum q an teqdominuspopulum fuumeduceretdeægypo:amp;circuncidereteum uifusodoratus guftusaudi/ tustalt;ftufqregnauerint:amp;his quafi prindpibusfuerîtuniuerfafubiecfa.Quosiefus adfpelûcanicor poris confugientesamp; ad tenebrofum locum:ideft ipfum igredientes corpus interfedt ut per id occide/ rentur:per quod ante regnabant. Verum iam tempus eft ut cafti taris iefu uexillum leuemus. Moyfen fcribitur habuiffe uxorem.Moyfen autem amp;nbsp;dominusnofter amp;nbsp;apoftolus interpretantut inlegé.Ha/ bent Moyfen amp;nbsp;.pphetas amp;ab Adam ufq ad Moyfen regnauit peccatum etiam fuper eos qui nôpec caueruntîin fimilitudinem præuaricationis Adæmulliq dubium eft:in utroq teftimonio Moyfen le gemfignificate: ficutergolegimusq Moyfesideftlexhabuerit uxorem. oftendemihiiefumNaus uel uxorem habuiffe ucl filios:amp;fi potuerismonftare: uiftum meeffefatebor.Etcertepulcherrimum terræ iudææin parritioneaccepri locum :moriturqnoninuicenarionumero:qui femperinferiptu/ ris infauftuseft.'inquoferuiuitiacob: amp;uendituseftiofeph ;amp;quamdiligitEIau : accipiensin eo quædammunera.Sedindecimo decuiusIaudecrebrodiximusfepeliturqinThannatfareth.âdeftin perfeftiffimo prindpatu ; fine in numero operimenti noui : ut uirginum fignificaretgreges. Salua/ torisauxiliocoopertos in monteephraim :hoceft in montefrugiferorabaquilonemonris Gaasqui interprætatur commorio.Mons enim Syon latera aquilonis :ciuitas regismagni : quæoppoflta eft femperinuidiæ : amp;nbsp;perfingulas tentationesdicit.Mei uero penemori funtpedes.Cunq infqultura iefu:liber qui ex nomine dus appellatur.-expletus fit:rurfiim in iudicum uolumine ; quafi uiuens re/

furgenfj

-ocr page 81-

ComrahâcrercsroUînîàiiîa tîb. t Epißotä V rurgcnflt;5dcfcribituE:amp; fiib nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opéra îpfiuspraedicantur.EtlegituMnîfttîcfus populu-'tof.üîtf.

amp;abierüntfiliiifrael.unufquiflt;5înhereditatenifuam.utpoflîderentterram.Etferuiuitpopulüsdô^ tninocundis'diebusiefu;amp;c.Statim^fubiungitur:amp; mortuuseft iefus Nauæferuusdominiccntû decetn annorum.Porro Moyfes uidit tm terram repromi flïonis ëc inrrate non potuit:amp; mortuus eft P intara Moab:amp; fepeliutteum dominus in ualleterræ Moab contra domûPhegor:amp;noncognouit uir fepulchrû eius uflt;j in die hanc.Côparemus utriufqß fepulturâiMoy fes in terra Moàb morit •• iefus interra iudeæ. Illefepelif in ualle côtra domû phegor.-qd’ iterpretat ignominia proprie quippe phegoc inlinguahebræapriapus appellatunhic in monte Ephraym ab aquilone montis Gaas.E t eft in uetbis limplicibusfpdiuinarufaipturarûfenfusanguftior.Quiaapudiudæosgloriaeratamp;in partubus amp;nbsp;parturitionibus:amp;malediftafterilis:quænon habebatfemeninifrael:amp; beams cuius erat fernen ifyôî amp;domeftici inHierufalcramp;inbenediftione maxima ponebatur.Vxor tua ficutuitis abundansnnla ps.t27» teribusdomus tuæ.Filii tui ficutnouellæoliuarum incircuitu mcfæmæ.fcdrco fcpulcbmm eiuspogt; fitumin ualle deferibif côtra domû idolizqtf 4)prielibidinicófecrat.Nosaötq militamnsfubiefu dii ce ufcgadpfentc diem ignoramus ubi Moyfes fit fepuItus.Côtcnimuscnim phegor amp;nbsp;oem ignomij« niam eius:fcientes q in carne funndeo placere non poflimt.Et dns ante dil uuiù quoeç dixerat.Non pmanebitfpiritusmeusinhoîe:quiacaroeft.Quamobremamp;Moyfesmoricspla'giturmuptiæ cnim Gcn.^» finiunturin morte uirginitaspoft morte incipitcoronari. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. Xllf

HAmpfon quoq? ,pducitin mediû:necdecaluatû quôdâ dni Nazareûa muliere cÔfiderat;q licettypumteneatfaluatoris:çpmeretriccexgctibusadamaritccclefiam:amp;multopluresho ftium moriens $ uiuus occideriotn côiugalis pudicitiæ excpla nô pbet.Et certe ifte eft fecû^ dum ^phetiâ iacob:q cum concitus eq pnicitate ferret.-a ferpente peuffus retrorfum cecîdit»

Delbotâaôtamp; barath amp;nbsp;uxorc Heber Cynei eut enumerauerit ptfusnonintelligo:cûaliudfitbelloru Gcn.4p? princepsamp;hyftoriæordinemtexerexaliudfiguras aliquasfignificarecôiugiirquaeiniftisoînononcô parent.Porroq?pfertIeptæpatrisfidclachrymisuirginisfiliæpronobisfacit.Etnosenimnontâ uir ginesfæculiqeasqqæ ^pferxpnifuntuirginespdicamus:amp;aplærifq;hebræorureprehendif pater uo[y(f,II, Ci temerarii.-quia dixerit.fi tradens tradideris filios Ammon in manibusmeis : qcûlt;ÿ exieritde domo mea in occurfum mihi:cum reuerti cœpero in pace a filiis Ammon erit dno:amp; offerâ illud in holocau ftum.fi canisinquiuntfi afinusoccurriffet.'qd faceretÆx quo uolût dei difpenfationeeflefaftû : ut q îprofpefte uouerat:errorem uotoji! filiæ mortefentiret.fi autem famuelnutritus in tabernaculo duxit «xorc.'qdhoG ad piudiciû uirginitatis.''Qyafi non hodie quoep plurimi facerdotes habeant matrimo nia.Etapoftolusepm deferibatuniusuxoris uirûrhabentem filios cum omni caftitate-fimulcç nofee dumqgt; f^uelLeuitamonfacerdosnecpontifexfuerit.Vnde amp;nbsp;faciebatilli materfuaephothad : fup , humeraleîuidelicetlineum.qhabitus^ïprieleuitarumamp;minoriseftordinis.undeamp;in pfalmisnon noiaturinterfacerdotes:fed inter eos qui inuocartt nomen dni.Moyfes inquit amp;nbsp;Aaron in facerdotiÿ buseius;amp; famuel inter eos qui inuocant nomen eius.Leui enim genuit Caath.-Caath genuit Amî^ nadab:AminadabgenuitChore:Choregcuit Aflir:AflirgenuitHelchana:Helchanagcnuitfub;fHb genuit Tou:Tou genuit Helm:Helm genuitferoam.-Ieroàm genuit Helch.ina:Helcbana gêuitfamu elc.Nulli^ dubium eft facerdotes de Aaron amp;nbsp;eleazar amp;nbsp;Phinees ftirpe generaros.Qiii cum amp;nbsp;ipfî ha# buerint uxorcs.-refte nobis opponerent:fi errore encraticarum dufti côtenderemus matrimonia repro banda:amp;noneffetnofterponrifexfecûdumordincMelchifedechfinepatrefincmatre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

îd eft.fine nuptiis.Et reuera magnos fruftus ex liberis famuel capitnit quia ipfe placuit dco:tales genu critqtndnodifplicerent.Quodfi ßoozamp;llt;uthnobisobiicitadcomprobandamdigamiam:Kiatt /^at.l t euâgelio ob typum ecclefiae etiam Raab meretricem in ordine maiort dni enumeratam.Porto cp Da# uidducentispræputiisemiffeiaftatuxoremmoueritillum amp;nbsp;aliashabuifleq’pkirimas:amp; Michol fi# liam Sauhquam pater alteri tradiderat.-poftea recepiflè : amp;nbsp;iam fenem funamitis puellæcalefadû efle uocata côplexibus.Nec hoc dico cp de fanftis uiris quic$ detrahereaudeârfed (p aliud fit in lege uerfari:a!i ud îneuangelio.llleocciditVriamctheûmocchusextititinBcrfabe.Etquiaeratuirfanguinariusrnôut pleri^ exiftimant propter bella;fed propter homicidium templum dni ædificareprohibetur. Nosaût £uq|7, fi unum de minimis rcandalizauerimus;amp; fi fratri dixerimùs Racha:amp; nonrefte uiderimus.-expedit ‘ ut mola afînaria ligetur circa collum noftrum:amp; rei erimus gehennæ:amp; adulterium nobis in folo af# peftureputabitur.Tranfitadfalomonem per quem fececinitipfa fapientia:amp; cum uxorium eum di# cat:at(pinilliuslaudibusîmoret;mirorcurnô iûgat:amp;illudde Câticocaticorefexagintafuntreginae.* Can.ï. amp;oftogintacôcubinæ:amp; adolefcctulæqua^noneft numerus.Etilludderegnoiy tertio:(p feptingen 5'tcg.l|» tas habuerit uxores:amp; trecéntas côcubinas amp;nbsp;aliasïnumerabiles.Hæ nempe funt:q auerterunt cor eius adno:amp; tnante^ plures haberet uxorcs:amp; carnis uitiis laberetan principio regni amp;nbsp;adolefcctiæ extru xitdnotemplumrunufqfcp enimnôdefuturisfeddepntibusiudicat. Quodfi Salomonisexcplaei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

placentiam non digamus erit.amp; trigamus fed nifi feptingentas habuerit uxores amp;nbsp;trecetas côcubinas: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®

typum eius amp;nbsp;meritû implere nôpotuerit. Obfecro teleftor:amp; idipm fepe cômoneo : ut feias me quae loquorneceffitate dicere necdetraherehis q in legepcefferinfed feruiffeeos tpibus amp;nbsp;côditiôibus fuis: Gcii.f.

amp; illâ dni impleffefnïam.Crefdte amp;nbsp;mulriplicamini:amp; replete terra amp;nbsp;qtf hismaius cf uturofc typos i.Cof./, ^buifle. Nobisaût qbys didt. Tepus in coÙeâto eft fupeft ut q habent uxores fie fint q (î non habeant

-ocr page 82-

PARTIS

TRACTATVS If

Daft.I«

Eze.l4‘

aUudpraecîpî:amp;uirginitatcmaSaIuatoreuîrgihededicarî.Hcham amp;Helifcum q’ftükcincàralogo pofuerit maritorum me tacente manifeftum Ä.Si cnim Iohannes B aptida uenit tn fplritn amp;nbsp;uirtutc Helyae amp;nbsp;Iohannes uirgo eft utiej non folum in fpu eins uenit fed St in corporis caftirare. Porto illod^ quod de Ezediia cômemorari pôt $$ hoc illc folida ftoliditate non uiderit q poft uitam recupcrata S£ uigintiquincÿâtjnopifpathfitdstadixeritimodofüios fadamfeiatin habreis uoluminibus no haben .-fed legi pro hoc pater filiis notam fadet ueritatem tun.Necmirum fi Oida uxor Sellon ^jphe^ tiffaconfulaturablofiaregeludaeiamcaptiuitateuidnaamp;iradominiftilla'tefupcr Hierufalcmxum hæc norma fitferipturarum utdfidentibusuirisfanftismulieres in uirofelaudentopprobria : Supet fluumautem eft de Daniele dicere.cum hebrad ufcphodieautumentillum amp;trespucros fuifleeunu/ chos:ex ilia dd fententia quam Efaiasloquitur ad Ezcchiam:amp; de filiis tuis qui nafeentur ex te toilet: amp;nbsp;fadenteunuchosindomoregis.Rurfuflt;5 indanielelegimus amp;nbsp;dixit rex Afphancz prindpi eunu^ chorumutintroduceretdefiliiscaptiuitatisifrad:amp;dcfemineregio:amp; detyrannorumpuerisin qui busnonefletmacula:pulchrosfade:amp;intelligcntesfapicnriâ.Etargumentâtur:fidefeminercgioele fti funt.Daniel Sctrespueri defemiocregioEunuchosforefcripturapredixitrhoselTe qeunuchi fadi funtSi uero amp;illudoppofuerit:q(f inEzechieledicit.Noe amp;nbsp;Daniel amp;nbsp;lob i terrapeccatrice filios Si filias liberate non pofte.Refpondendum eft iuxtahypothefim diftumfit. Nec enim co tcporc Noc amp;nbsp;lob erantquosmultisantcfaEculiscognouimus.Eteftfenfus:fi tales amp;tales uiri fuerintin terra pec catricc:filios fuos amp;nbsp;filiasliberate nonpoterunttquia iuftida patrisnon liberabitfilium î nec peccatft alteriusalterireputabit.Animacnimquaepeccaueritipfamorietîfedamp;hocdicendûDaniel iuxtahy? ftoriam libri dus cum loachim regccaptum eo temporequo Ezechiel quoeç duftus eft in captiuitatc quomodo ergo potuit habere filiosqui adhuc puer erat amp;nbsp;expleto triennioîtrodoftuseft adregis ob fequium. Ac nequisputet Ezechiel iam uiri memmiffeDanielisamp;pueriFaftumeftiquitinannofex to régis fdlicet loadiim in menfe fexto in quinta menfis Si ego fedebam in domo mca amp;nbsp;fenes luda fc debant coram mc:Atcgineademdieadcum didtur.Si fuerintNoe amp;nbsp;Daniel amp;nbsp;lob. Erat igirur Da^ niel adhuc puer:amp; notus populo uel propter interprartationcm fomniorum rcgis.uel propter S ufan^ nacliberationem.'amp;ocdfionemprelbyterorum.Etperfpicuecomprobatureo tempore quo hrccdicc^ banturdeNoe;amp;Daniclamp;IobadhucpuerufuifteDanielem:nec potuiftehaberefilios amp;nbsp;filiasquos fuaiuftidaliberaretHucufcgdelege. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XIIII

Matip.

4-K8.4.

IEnitad euangelifi:amp; ^ponitnobis Zachariam Sc Helyfabeth. Petru amp;nbsp;focru dus : Ä confuetauecordia nóintelligitiftosquocj inter eos qui legi feruierunt debuifle nuc^ rari.Nccj enim euangelium antecrucem Chrifti cft:quodpaftione Sc fanguine ipfius dcdicaturiuxtaquamregulam amp;cæteriapoftoli:utei ex fuperfluointerim concéda: habueruntquidam uxotes:fcdquaseotemporeaccepcrantquoeuangelium nefde/ bant.Qui aftiimpri pofteainapoftolatum relinquuntoffidumcoiugalc. Nam cum Petrus ex perfona apoftolorum didt ad dominum.Ecce nos reli nquimus omnia: Sc fecuti fumus te. Refponditei dns. Amen dico uobis qm nemoeft qui dimiferitdomu:aut parctes:autfratres:aut uxo^ rem:autfilios 4?pter regnum dei:qui nonrcdpiatmultopkirainfeculoiftoamp;infeculofuturouitam acternam.Si at nobis illudoppofueritad .pbandu q» ocs apoftoli uxoreshabuerint nunquid non ha^ bemusptdtemmulieres uel uxorescircuducendi quia apudgraecosutröcj fignificatîficutcæterî apoftoli Sc Cephas amp;nbsp;fratres dni iungat amp;nbsp;illud qcf in graeds todidbuseft Nunqd non habemusptat? fororcs muliercs uel uxorcsdrcuducêdic'Ex quoapparct eu de aliis fanftis dixiHc mulieribus queiux* ta morciudaicû magiftrisdefua fubftantiaminiftrabatificut legimus ipfi quoeç dno faditatu. Na Si ordo uerbopK hoc fignificat. Nunqd no habemus prate maducandi amp;nbsp;bibendi aut fororcs mulicres dt cunduccdi.Vbi decomedendo amp;nbsp;bibêdo acdeadminiftratione fumptuu praemittit:amp; demulieribus fororibus ficinfatîperfpicuum eft non uxorcs debcre intelligi.fed eas ut diximusjquaede fua fubftan tia miniftrabant.Quod inucteri lege de Sunamite ilia fcribit quæ folita fit Helifeum redperc:amp; po^ nered mefam Sc pancietcadelabru amp;c. A utcertefi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uxoresaedpiamus no muHeres.Id qcf

Efa.i.

Joh.15. Ioh. 20.

addit forores tollit uxorcsiet oftendit eas germanas in fpu f uiflie.-non coi uges. Qiiâq» cxccpto apoftolo Petro nófitmanifeftcrelatumdcaliisapoftoliscp uxoreshabuerint et cum deunofcriptu finac decs ten'stacitum:intelligcredebcmusfine uxoribuscosfuilTetdequibus nihiltalefcriptura fignificat. Et tamcnillequi nobisobiecitZachariactHelizabcth:uel petrum etfocrueius fdatdezadiaria ct Heli zabetli lohanemfuiffegeneratum.'ideft de nuptiis uirginem:delegeeuangeliu:de matrimoniocafti tatemrutapropheta uirgineuirgodnsctannundaretetbaptizaretur.Pofl'umus autemde petrodice re cp habueritfocrum eo tempore quo credidittet uxorcm iam non habuerinquarnqilegatur inperio dis:etuxor eiusetfilia.Sednuncnobisdecanoneomnecertamcneft. Et quia adapoftolos prouoca^ uit cp pri ncipcs difdplinæ noftræ et xpiani dogmatis duces uirgines non fuerintmt eos interim uirgt nes concedamus non fuifte.Necp enim hoc praeter Petru probari poteft.-nouerit hos eftc apFos:dc qbus Efaiasuatidnatur.Nifidominusfabaothreliquiftctnobisfemctquafifodomacftemustamp;fimilesgo# morræfuiffemus.Quicrgocrantexiudæis.mrrginitatemquâiniudaifmo amifcrannincuagclio ha here non poterant.EttnlohannesunuscxdifdpuIisqui minimus traditfuiftelter apoftolos; amp;quê fidesxpi uirginerepperat:uirgo pmafit:amp; ideoplusamat adno:amp;tecubitfuppednsIcfu.Ex quo Pc

-ocr page 83-

Contfaherereslouînîani. Lié I

Epîftolâ V

tfus qui axorc habuerat:quod ipfe interrogate nö audetdllum rogat ut întcrroget.EtpoIlrefurrcdîo nem nuciante Maria magdalene cp dns refurrexiffettutercç cucurntad fepulchrü.fed ille pnenit.Cum Marthe. I4î tpe(rentinnauiamp; pifearent inlacu genefareth.refusftabatinlittoicnecfciebatapoftoli quem uiderêt lohan. zi. Solusuirgouirgincrecognofcit:amp;dicitPetro.Dnseft.Rurfunwoftauditâfententiam:(pabaliocin ubifupra. gendusefiretpetrus:amp;duccdusquonollet:amp;crudsfuiflctillipa(noprophetata:amp;illediceret. Dneqd ifterNolensdefererelohannem.cû quo femp fueratcopulatus.Didcei dns.Sicuolo eum effe: qd ad te Vndeamp;fermo exiuitinter fratees illû difdpulum nô moricurû.Ex quo oftendit uirginitatenon mori nec fordes nuptiarû abluere cruore martyrii.Ted manere in xpo amp;nbsp;dormitionc dus tranfitû eife nô mot tem.Si aût obnixe côtederit iohanne uirginc nô fuifler amp;nbsp;nosamorispeipui câm uirginitatêdiximus: exponatille. S i uirgo nô fuit.cur cæteris apfis plus amatus fit. A t fi tu dicis:fuper Petru fundatur ecclcj« fia:licet idipm in alio loco fuper ocs apoftolos fiat:amp; cûâi claues regni coclop; acdpiunt:amp; ex æquo fii pereos ecclefiæ fortitudo folidetur.in 4gt;pterea inter duodedm unus eligiüut capite côftituto.’fdfmatis tollat occafio:fed cur nô lohânes eleftus eft uirgo. Aetati delà tu eft:qa Petrus fenior erat:ne adhuc ado lefeens aepene puer:,pgreflæ ætatis hoibus pferretur.Et magifter bôus qui occafionem iurgii debuerat auferredifdpulis:amp; qui dixerateis.Pac^ mcâdo uobis.-pacc relinquo uobis.'amp; qui uolueritinter uos niaior efle.-minimus oîm fit:in adolefcentc quem dilexerat câm prebere uideretur inuidiæ.Vtaûtfda^ lohan. 14^ niusiohânemtucfuiffepuerum.•manifeififlime docêtecdefiafticæhiftoriæ:(p ufogad Traiani uixerit Traianus îuiperiû:id eft poft paflîonem dni fexagefimo anno dormierit. Quod amp;nbsp;nos in libro de illufttibus ui gt;nbsp;petator. ris breuiter perftrinximus.Perrus apFs eft:amp; iohânes apoftolusmaritus:amp; uirgo.Sed Petrus apoftolus X ttnàohannes amp;nbsp;apEs amp;nbsp;euangelifta amp;nbsp;^pheta.Apoftolus:quia fcripfit ad eedefias ut magifter:cuange^ lifta.quia libru euangelii condidit:quod excepto Mattheo alii ex duodedm apoftolis nô fecerunt.Pro pheta:uiditetninpathmosinfula:in quafuerata Domitianoprindpe ob dni martyrium relegatus. Aporalypfim infinitafuturoRî myftcriacôtinétem.Refert aût Tertullianus cp a Nerone miffus infers uctisolei doliûpurior amp;nbsp;uigetiorexiuerit:$ îtrauerit.Scd amp;nbsp;ipm eiuseuâgeliû multû diftat a cæteris. Matthaeus qiiafi de hoîeïdpit feribere Liber generatiôis iefu xpi filli Dauid.fili A braâ Lucas a facerdogt; tio Zachariæ.Marcus .a jjphetia Malachiæ4)phetæamp; efaiæ .Primus habetfaciem hoîs propter genealo;* giam.Secundus faciem uituli pptet facerdotium.Tertius uocem leonis:4)pter uocem damâtis in degt;i ferto.Parate uiam domini reftasfacite femitascius.Iohânes uero nofter quafi aquila adfupema uolat amp;adipm pattern puenitdicens.lnprindpioeratuerbum amp;nbsp;uerbum eratapuddeum amp;nbsp;deuserat uer bum.Hoceratinprincipio apuddeumexpofuituirginitasqd’nuptiæfdrenonpoterânamp;utbreuifer môemulta comphedâ doceâqg cuius priuilegii fit iohânes imo in iohâne uirginit.as.a dno uirgine ma ter uirgo uirginis difdpFopmendat. Ve^ caflb labore fudamus.Obiicit nobis qppe aduerfari us apFicâ fniam amp;nbsp;ait. Adam ptimusformatus eft deinde cua:amp; Adam non eft feduftus muliet autem fedufta in puaricatione fafla eft:falua autem fiet per filiopz generationem fi permanferint in fide amp;nbsp;diledione i.Thi.Z^ amp;nbsp;fanftificatiôe eu fobrietate. Côfideremuscur apoftolusad hanc fenretiâ amp;nbsp;unde peruenerit. Volo er;

go uirosorare in omni loco.-leuantes fandas manus fine ira amp;cogifationibus.Confequcterita^ mu lieribus dat præceptauitæ amp;nbsp;ait.Similiter amp;nbsp;mulieres in habitu ornatozeum uerecundia amp;nbsp;caftitateor nantesfe non in tortiscrinibus aut auro uel margaritis fine uefte præciofa fed fecundum cp decet m u liftes promittentes pietatem per op.-i bona.Muliet in filentio difeat cum omni fubiedione Docere au temmulieti nonpamittomeçgdominari in uirofedfubditamefieinfilentio.Etne uideretur mulie; ris dura conditio.-quæ cam in mariti redigeretferuiturem legis recordaturantiquæ amp;nbsp;ad originaleex cmplum redit q» adam primus fadusfitzdenicp mulierex coftaeius;amp;cp Adam diabolusfeduccrc no potueritzfed Euam.Etcp poftoffenfamdei ftatim uirofubiedaeft.amp;ad mari turn illius fada conuet fio. Quodip errorem ueterem ilia quæ femel coniugio copulata eft: amp;nbsp;redada in conditionc Euæ filio rurn procreatione deleret.àta tn fi ipfos filios erudiret in fide amp;nbsp;diledione xpi amp;nbsp;in fandificatiôe amp;nbsp;pu; dicitia.Non enim ( ut male habetur in latinis codicibus ) fobrietas eft legenda fed caftitas.ad eft.

Videigiturquomodoexhocquolt;pipfoteftimoniofuperisamp;quodputabaseffepro nuptiis^j wirginitatcfentirecogaris.Nam fi faluatut mulier in filiorum generatione:amp; liberorum numerus fa; lus matrum eft. C ur addidit.-fi permanferint filii incharitate amp;nbsp;fandificatione cum caftitate Tunc er; gofaluabiturmulienfi illosgenuerit filios qui uirgines permanfuri funt:fi quod ipfa perdidi tacqui; rat in libetis:amp;damnum radicis amp;carnem florc compefcetamp;pomis. nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum. XV. „

Vpraintranfitu ubi nobis aduerfariuspropofueratfalomonem multinubum:qui templu

S deiextruxitftridimrefponderamutpcrquaÆionesreliquascurretem.Nuncne clamitetamp; hunc amp;nbsp;alios in legepatriarchas:amp; pphetas amp;nbsp;fandos uiros a nobis efle temeratos propona; mushuiufipfiusqui multas uxores amp;nbsp;concubinashabuit de nuptiis uolûtarem. Nemo em melius feire poteft quid fit uxor uel mulier:illo qui palTus eft.Loqui tur ergo in prouerbiis.M ulier infi pens amp;nbsp;audax inopspanis effidtur Cuius panisfNempe qui de coclo defcendit:ftatimlt;5 fubiungit. Terrigenæ apud earn pereunt : amp;nbsp;in profundum infernum incurrunt. Qiii funt terrigenæ qui apud ®^’T*Pj?^“t’tVticpilliquifequunturprimumAdam:quidetcrtaeft;amp;nonfecundum ilium qui de eft.Etru!fuminalioloco.Sicutinlignouermis:ita perdit uirumfuum uxor malefica. Siautej Ptouet. zy, a(reruerishocdemalisconiugibusdidumdre:amp; egotibibreuiterrefpondebo.Quaeenimmihi incu; Proucr.zi.' b iii

-ocr page 84-

PARTIS'


TRACTATVS


Varius ubi fupra

Pro.zz.


Pfo.30.


ubifiipra


EaFs-j.


betneceffitasuenireindubium tutrubona anmalafuturafitquaduxerof'Meliusdlinqt habitareiil terra deferta cum uxore litigiofa amp;nbsp;iracuda. Qua raruj fit uxorem fine his uitiis inuenirimouit ille qui duxit uxorem.Vnde pulchre Variusgeminus fublimis orator Qui non inquit litigat.-codebs eft. Melius efthabitate in angulo tefl:i:qgt; cu. uxore maledica in domo cômuni.Si domus cómuniseft ma riti amp;nbsp;uxorisærigit uxorem infuperbiam:amp; cótumelid uiro fadt qio magisfi ditior uxor fuerit:amp; in domo eius uir manferirdndpit ein non uxor fed domina e(ïe:amp; uiro fi offenderitmigrandü eft. Srill* cidia didût hoiej in die hyemali de domo fua. S iEramp;muller maledica de propria domo affiduis quip peiurgiisamp;quotidianagarrulitatefacitperfïueredomumeiusïamp;eiiciteumdeedibusfuis.ideftdeec defia. Vnde amp;nbsp;fupra ab eodem Salomone præcipitur.Fili ne fuperfluas.Et apFs ad habræos.Propterea inqtdebemusintendereamplius his quædicuntur ne forte fupfluamus.illudueroquis taceat quod fub æni gmate fcribiturdanguifugæ tres filiæ erant dileâione diledæ fed iftæ non faturanerunt eâ : Si quare non fuffidt dicere fatis eft.Infernus:amp; amor mulieris:amp; terra quæ nô fatiatur aqua: amp;nbsp;ignis nó didt fatis eft.fi fanguifuga diabolus eft diaboli f iliac funt dileftione dilefl-æ quæfatiari interfeftorum. CTuore non poffunnlnfernus amp;nbsp;amor mulieris amp;nbsp;terra arens:amp; ignis exæftuâs .Nô hic de meretriceinô de adultéra dicitur:fed amor mulieris generaliter accufat qui femper infatiabilis eft qui extinftus accc ditur:amp; poft copiam rurfum inops eftanimumtj uîrilem effceminat :amp; excepta paflione quâ fuftinec aliud nonfinitcogitarefimile.quidamp; infequcti parabolalegimus .Pertria mouetur terra iquartum autem nonpoteftferre:fi feruusregnet(amp; ftultusfi faturaturpanibus:amp; odiofa uxorfihabeatbonum uitum amp;nbsp;andllafieiiciatdominamfuam.Ecce amp;nbsp;hicîter malorum magnitudinc uxor ponit Qiiod fi refponderis:fed uxorodiofa dicamtibi quod amp;nbsp;fupra .Ac per hoc periculu imminet ferri graueeft« , Qui enim duxit uxorem in ambiguo eft:utrum odiofam an amabilem ducat: Amor illius infeno :Si .arentiterræamp;incendiocomparatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum XVI

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Il Eniamus ad ecclefiaftem:de ipfo quoc^ pauca teftimonia ponctes.Omnibus tempus eft Sî

• tempusomnireifubcoclo. Tempus pariendi:amp; tempus moriendi .-tempus plantandi :tps


eueliendi:qcf plantatueft:amp;pepimusinlegecumMoyfe:mo:iamurineuacdio cumxpo ^plantauimusinnuptiis.euellamusperpudicirid q (f planta timiefbTpsaniplcxandnamp;tcni


Ecxf.Sii A


EccF.y


pus longe fieri abaniplexu.Tempusamandi:amp; tempusobediendi.Tempus bdli:amp;^tempus pads.Si mulcç nos comonet ne legem euangelio praeferamus ne puritatc uirginitatis putemus nuptiis æquan dam.Mdiorafuntdicesnouiffimafermonis$ initiumeius.Statimlt;5fubiungit.Nedixerisquidfagt; ftum eft:quia dies priores meliores erant qgt; hi quia no fapienter interrogafti de hoc:Et redditcaufam quarediespofterioresmdioresiunt $ priores quia bona inquit eftfapientiacumhæreditate.In lege erii fapientiam carnis morsfequebaturocddens in euangelio fapiêtiâ fpiritusha^reditas expcftataeter na Eccehoc inueni dixit Ecclefiaftes:hominc unum de mille inueni mu lie rem in his omnibus non


inueni.Veruntaméreperi cp fedtdeushomincredum.‘amp; ipfiqua:fieriitcogitationesmalas. Reft uni hominc inuenifle fe didt. Confidera uim uerbi:in homine amp;nbsp;uir amp;nbsp;focmina continetur:(amp; mulierem


Ecdcfia.7. ß


Cangt;(lt;


Can«z.


f.Cor.7.


inquit inhis omnibus non inueni.Legamus principiu Genefeos:amp;lueniem us A dam hoc eft hominc tam uirum $ mulierc nuncupari.Cum ergo boni creati fumus Si redi a deo:ipfi uitio noftro fumus ad peiora delapfi:amp; qtf in paradiforeduin nobis fuerat egredictibus de paradifo dânatû eft.Qtiod fi obiecerisâte^ peccarennfexum uiri Stfocminae fuiflediuifumiamp;abfcgpdô eospotuiffe côiungiqd futurum fuerit incertiî eft.Necg em dei poffumus fare iudicia:amp; ex noftro atbi trio illius fentctiæ prx^ iudicare.Hocquodfadûeftin ^jpatuloeft.-çp qui inparadifouirginespmanferunt.-eiedi deparadifci copulati funt.Autqdnocebat:fi padifus nuptias recipit.-amp; nullaeftîter mariti'i uirgincrjdiuerfitas.-cti am in paradifoeos an fociari.Eiiciunt de paradifo:amp; qd* ibi nô fecerûriin terra faciût utftatim a prin^ dpio pditiôishumanæuirginitatc paradifus Si terra nuptiasdedicauerit.ln omni tpe fint ueftimenra tua câdida.Candor ucftiû fempiternus uirginitatis eft puritas.ln matutino feminauimus feme nrni Si ad uefperi nôceflemus.Qtii feruiuimus inlege nuptiisniirgîtatiin euagelio feruiamus. Ca.XVH« bu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^1 Ranfeo ad câticum canticop::amp; qd’aduerfarius totû putatcfie pro nupriis uirginitatis con

tinere faaamentamonftrabo.Audiamus quid loquaturfponfa anteÇ’ fponfus eius adtet

O ras ueniat.Patiaturinferos:penetret acrefurgat.Similitudinesauri faciemiis tibi cujdiftin dionibusargenti.quoadul^ rex inaccubitu fuoeft ante$refurgeret dominus amp;nbsp;euangegt; liumcorufcaretnonhabebataurumfponfatfed fimilitudinesauri.Argentum autem quodinnuptî isfehaberepollicetunhabebatuariumatcpdiftinduminuiduistcontinentibusac maritatis. Deinde fponfusrefpondet adfponfam Si eamdocericp ueterislegisumbratranfierit:amp; ueritaseuangelii ue^ nerit.S urge ueni proxima mea.-fponfa mea:columba mea.-quoniam ecce hycms tranfiit pluuia abiit: abiitfibi.Hocdeucteriteftamento.Rurfumdeeuangelioamp;uirginitare.Floresuififuntinterra:tem^ pusfedionis aduenit.Nonnetibi uideturidipfum dicere.-quod Si apoftolus. Supereft utqui habent uxores:ficfintquafinôhabeât:Etmanifeftiusde prcconiocaftitatis.Voxinquittutturis audita eft in terra noftra.Turturauispudicifl’ima.-femp habitus in(ublimibus.-typuseft faluatoris.Legamusphi^ fiologosamp; reperiemus turturishacefle naturâ.-ut fi parem perdiderioalteri nô iungat.Et intelJigemns digamiam etiam a multis auibusreprobari.Statimqj turturdicitad turturê.Ficus .ptulitgroffos fu# os ideft;ueterislegispræcq)taceciderut;amp; de euangelio uitesflprentesodorc dederût.Vnde Si apofto ftolus.Xpi


-ocr page 85-

Contra barrcres louînianî. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lib* I Epillola V

ftolas.Chrifti bonus odor fumus.S urge ueni ,pxima naea:fponfa mca:amp; ueni tu coluba mca in uela mento petræiuxta 43murale.amp;oftêde mihi faciem tuam;amp; audita fac mihi uocem tua; qiionia uox tua fuauis ôi fades tua fpedofa:dum uultu tuum tegeres cum Moyfe;amp; uelamentu effet in lege: nec fadem tua uideba nec uocem tua dignabar audire:dicens.Etfi mulriplicaueritis preces ueftras.nec fic exaudia uos.Nûc autc releuatafaciecótcplaregloria mea:amp;: petræfirmiffimæ tegere.4?murali. Quod Hier.M. audiensfponfaaperitfacramctapudicitiæ:fratruelis meusmihi:amp;egoilli:qpafdtiterlilia:hoceftin ter uirginucandidiffimos choros.Vis fdre quale uerus Salomo amp;nbsp;padficus nofter folium.-qualesha? beatarrnigeros.EcceaitleftusSalomonis.Sexagintapotctesindrcuitu eiusdepotentibusifrael.Oni nesferentes frameamamp;doftibellouniufcuiufcjuirigladiusinfocmoreipfius.Qiiiindrcuitu Salo monisfunt.'gladiuhabctinfocmoreficutAothilleiudex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.ideft.ambidexter qin

terfedthoftcpinguiffimuamp;totûcarnideditûocs amputansuoluptates.Iboinqtadmôtcmyrrhæad cosfcilicet q mortificauenit corpa fua amp;nbsp;ad colic libani ad puriffimos uirginu greges:amp; loquar fpon fe meæ.Tota fpeciofa es amici mea;amp; no eftmacula in te. Vn amp;nbsp;apEs. Vt exhibeat inqtfibi fanftam ec Ephc.y, clefiam no habentc macula nccg rugaxVeni a libano fponfa:ueni a libano:uenies:amp; pcttranfibis ab ini tiofidei acapiteSanyr:amp;hermonacubilibusleonûamontibusleopardorû.Libanus ideftcandorinterprerat.Veniergofponfacindidiffima.-dequaalibidicit.Quæeftiftaquæ’afccdit de Can.«. albata:amp;tranfitpuiamhuiusfæculi:abexordiofidei:amp;exfanyrqd’iterpretaturdeus lucernæ.iuxta ' q illudquodinpfalmolegimus.Lucernapedibusmeisuerbûtuumdne:amp;luxfemitismeis.amp;hermon ps.iis. i.confecratione.amp; fuge leonum cubilia.amp; leopardorum môtes.qnon poffuntmutate uarietatc fua. Fuge inquitcubilialeonû:fugefuperbi«âdæmonum.ntpoff$ mihifuerisconfecrata:poffim tibi di cere.V ulnerafti cor meuni foror mea fponfa:uulnerafti cor meû in uno oculort tuorü.ûn uno ornamc to colli tui.Qiioddidthuiufcemodi eff.Nonrépudie nuprias;amp; habes finiftru oculû.quem tibi dedi J)pteriinbecillit3temeorumqreftauiderenôpnt.Sedmagismihidexter uirginitatisoculus placet: q fi cæcatus fuerit:omne corpusin tenebris eft. Ac neputaremus eum amorc cafnis.amp; nuptias fignifi carecorporeas.illico excludithuncfenfum.amp; ait.V ulnerafti cor meûforor mea fponfa ubi fororis no? meneft.fufpitio ois foedi amoris excludit.Quam fpeciofa funt ubera tua a uino.de qbus amp;nbsp;fupra di? xerat. Fratruelis meus mihi i mediouberum meoß: cómorabidin prîcipali cordis:ubi habet fermodei hofpitium.Qviam fpeciofa funt ubera tua a uino.Quodiftud uinum eft.-qcf fponfæmâmas pulchet rimas fadî:amp; pudicitiæ lafte fœcundaffNempe illud de quo fponfus in confequentibus loqui tur.ß i bi uinumnieumcumlaftemeo.Mâducatepximimeiamp;bibite.amp;inebriaminifratres.Vndeamp;apFi dicebant mufto pleni.Mufto inquit non uino ueteri.qa uinû nouûi utres nouos mittit. amp;nbsp;nô ambu ? labuntin uetuftate litterae.fed in nouitate fpus.hoceft uinum quod cum inebriaueritadolefcentes ôc pueilas.ftatim uirginitatem fitiunt.amp; crapulam caftitatiseru(ftant.amp; expleturillud uaticiniû Zacha? « riædi'itaxatiuxta hebraicamueritatem de ecclefiæ uirginibus j)phetantis.Complebuntur infantibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

amp;puellisludentibusplateæeius.Qiüdenimbonûduseft.amp; qd pulchrueius.-nifi frumentum eledo rum amp;nbsp;uinum germinans uirginesrlftæfunt uirginesdeqbus inquadragefimoquarto pfalmo feri? ptumeft.Adducenturrégi uirginespofteam.pximædusafferenturtibiin læticia amp;nbsp;exultatione. ad ducenturintemplumregis.Sequit.Hortusconclufus foror meafponfa.-hortusconclufusfonsfigna tus.Quod claufum categ fignatufimilitudinchet matrisdni.matris amp;nbsp;uirginis.Vnde amp;nbsp;in fepulcnro faluatoris nouo.qcf in petra duriffimafuerat exdfum.necante nec poftea quifq pofitus eft. amp;nbsp;tn hæc uirgo ppetua multaiü eft mater uirginum. S equit enim.Emiflîones tuæ padifus malogranatoru eu fruftu pomoFfe.ln malogranatis amp;nbsp;pomisoîm uirtutû fignificat i uirginitatepceptus.Fratruelis meus câdidusinuirginitare.rubicundusinmartyrio.Etqarubicûdusamp; câdiduseft.iccircoftatim adurif. Guttureiusdulcedinesamp; totuscôcupifcentia.Spôfusuirgolaudatusa fpôfauirgine.laudatuiciflîrn uirgi ncfpôfamramp;dicitei.Speciofifafti funt gteffustuiincalciamctisfilüAminadab.'qd’interprétât populifefpôteofferentis.Virginitas enim uolûtariaeft:amp;ideogceffus ecclefiæ in caftitatis puldiritu dinecollaudant.Nonchuiustpisinmorccômctariioïadccâtidfcaticopîuirginitatispâdere facramê ta.qaamp;hæcipfafaftidialeftorinarescôtrafturanôambigo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xvni. Côparatîo«

■Oquat Efaiasfpei nfæfideilt;5 myfteriu.Ecce uirgoî utero côdpiet amp;nbsp;pariet filiô.amp; uocabis Efa.y. nome dus emanuel. Scio iudæos oppôere folereihæbræo uerbu ahalma nô uirginc fonare fed adolefcctulâ.Etreuera uirgo priebethula appellatur.adolefcctulaâtuel puella nôahal madicit:fed naara.Quid eft igitur quodfignificat ahalmaî'abfcôditam uirginem.id eftnô folum uirginc.fed cum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft intentione uirginem:quia nô ois uirgo abfcôdita eft. nec ab

hoim fortuito fepatata côfpedu.Denicç amp;nbsp;rebeccain Genefi ob nimiâ caftit.itc amp;nbsp;ecclefiæ typum que in fua uirginitatefignabat.ahalmafcribit nô bethula.ficutmanifeftu effe poteritex fermonibus pueri Abraam:quosloquit in Mefopotamia amp;nbsp;didt.Domincdeusdni mei abraam.fi tu dirigis uiâ mea' p Gen.Z4. qua ego ingredioneccedum fteterofuperfontcaquæ.uirgoquæegredituruthauriataquâ. amp;nbsp;dixe? roadeam.Damihi paululuaquæ.utbibamdehydriatua.amp;refpôckritamp; tubibe.amp;camelistuishau fiarn. hæcCTit uxorzquâ pparauit dominus filio domini mei. In eo enim oïlocoî quoait.Virgo quæ egredit uthauriataquâ.îhebraicofcriptueftahalma.idc uirgo fecrcta.amp;nimiaparctüdiligctia eufto diU.Au£certeondantmihi ubihocuetbo appellent amp;nbsp;nuptæ.amp;ipetitiâcôfttebor.Ecce uirgo in utero b iiii

-ocr page 86-

PARTIS

TRACTATVS II

Efa.î.

EfaJ4gt;

Hiere.z.

côcipîetamp;parietfiliû.Sinonprefertnuptiisuirginitas.fpirituffanftuscurmaritatam.curuiduanOri elcgit.Nâ illo tpe état Anna filia phanuelis detribu A fer tifïgnis pudicitiæ.amp; femp uacansorationibus amp;nbsp;ieiuniis in tcplo dei.Si conuerfatio tm amp;nbsp;bóa opa Si ieiunia abfq; uirginitate fpûffanfti ad fe meregt;! rent aduentûpotuit Si ifta matereffediii.Curramusadreliq.Spreuitteinquit amp;nbsp;defpexit uirgofilial S yon.Quâ filiam dixeratappellauit Si uirgincme fi trii filiâ nominaffet atbitrareris Si nuptâ.H æc eft uirgo filia ad qua alibi dicitur.Lætare fterilis quæ nô paris:erumpe Si clama quæ nô parturis:qni mul ti filii defertæ magis $ eius quæ habet uirû.lfta de qua p Hieremiâ loquit deusdiccns.Nunqd obliui fcef fpôfa ornamcti fui:aut uirgo fafciæ peftoralis fuit De bac in eadem^^pbetia grade miraculii cft:q.a fæminacircûdederit uiru amp;nbsp;uniuerfitatis parente uirginis ucterinclufetit.Eftoinqtnuptiarü Si uirgi«“ ni taris fit diuerfa côdirioiqd ad hoc potes dicere. Si uirgo Si uidua fuerint baptizatæ:amp; ita pmâferint: quæ erit inter utrâlt;$diuerfitas.Quod depetro amp;nbsp;Iohanne.Anna Si Mariadudum diximus:hoc pnri loco proficiat.Siem inter uirginc amp;nbsp;uiduâ baptizatasnihil intereft:qrbaptifma nouum bominc facit eadem conditiôe Si feorta atcç ^ftibula fi f uerint baptizatæ;uirginibus:coæquabunt. S i erii præteritæ nuptiæ nihil nocét uiduæ baptizatæ præteritæ ï meretricibus uoluptates: expofitaiç corpora publics li bidinipoftlauacrûuirginitatispræmiacôfequêtur. Aliudeftpuriflîmâ mentemamp; nulla recordatiée pollutâ deo iungere:aliud meminiffeamplexum uiri fœdæ neceffitatis:amp;quod corpore non agasre^' cordariôenmulare.Hieremiasquiinuterofanftificatuseftamp;cognitusinuuluamatris.idcohocprii# uilegio fruit qr uirginitatis erat beatitudini deftinatus.Et cû omnes capti fint.uafa quoqj repli D aby^ loniouaftâtedirepta:iftefolusliberabhoftibuseft:amp; capriuitatisnefcitiniurias:amp; auiftoribus acce^ pitftipcndiaramp;Nabuzardan cui de fanftiffanftop: Nabuchodonofor nô pceperat:pcepit de Hieremiâ Hoc erii uerumtcplû deieft:amp;hæcfanftafftô55:quæuirginitarispuritatednocôfecrant.Atecontrario Ezechiel qui capriuus tenebat in ß abylone.'ci ui tempeftatc ab aquilone uenientc uideratamp; turbinern cunfta rapientem ait.Mortua eft uxot mea ad uefperâ: Si feci mane ficut pceptum mihi erat iprædixe^ rat ein ei dns:qgt;indieillaapperiret oseius:amp; loqueret.amp; nontaceretamplius.Diligcterattendedonec uxoruiueretnóhabebatlibertatcpopulumcómoncdi.Morit uxor:amp;côiugaleuinculufoknt:amp;abflt;9 ulla trepidatiôe femper in officio prophetali eft.Qui erii liber uocatuseft iiereeft feruuschriftirnon ne go beataseffe uiduasiquæita poft baptifmum manferintmecillarumdetraho mcrito:quæ di uiris in caftitateperdurant.Sedficutihæmaiorisapuddeumpremii funt:$ nuptæconiugaliofficioferuiem tesrita amp;nbsp;ipfæ æquo animo patiantur uirginitate fibi pferri.Si erii illas fera pudicitia poft defpumatas corporis uoluptates erigit contra maritas; cur non infra perpetuam caftitarem effe fe nouerinr.

Capitulum. XIX.

l.Cor.y.

=S]Ruftra inquithæcloqueris: qa amp;nbsp;epi Siprælbyteti ô:diaconimniusuxoris uiri : amp;nbsp;habctes filiosabapoftolocôftituunt.Qiiomododeuirginibusapoftolusdicitfenôhaberepræce^^ 5 ptum;amp; tarnen dat confilium quafi mifericordiâ cófecutus a domino:amp;hoc ait in omni il la difputatione:nt uirginitatc ptæfcrat matrimonio:amp; fuadet quod imperarc no audet'.ne iniicere uideat laqueti Si plus imponcre ponderis $ poteft hoim fuftinere natura.Ita amp;nbsp;i necclefiaftico otdine confhtuendo:qma rudis exgentibusconftituebatur ecclefia.'leuiora nupercredentibus dat prre ceptame territi fette nó poflent.Denicp Si apoftoli Si feniotes de hierofolvmis li ttetas mittiitmt no am pliusimponatutonerishis:quidegctibuscrediderut:nifiutabilineatfeabidolatria:amp; fornicatióe: Si afanguineamp;afufFocatis:amp;quafiparuulisatcçinfantibuslacpotumdât: nôfolidumcibû:necprœa7 Matth.io. piuntde côtinétiamecde uirginitatefignificât:necadieiuniaprouocât:necdicôtilludquod ineuaii

Mattli.I^. gelioadapoftolosditigitut:nehabeätduastunicas:nepetam;neca:sinzonis:necuirgäinnianu: nec caldamcta inpedibus.Autcerteillud.Si uisperfeftuseffe:uade Si ucdeoïa tua:amp; da pauperibus Si ne ni fequere me.Si etn adolefccs ille qui fe iadauetat cûfta feciffe quæ legis funt: audicshoc triftis abiit: quia habebat pofleflïones multas:amp; pharifei huiufcemodi diii fententiâ fuhfannabât : quanto niagis tanta gentium multitudoxuifummauirtus erat aliéna non tapete: non babebat neceffe præceptum decaftitateamp;continentia perpétuaquibusfcribebatunutabitincrent fe ab idolis: Si a fornicatione: amp;inquibusaudiebaturfornicatio:amp; talisfornicatioquænec inter genres quidcm eft.Sed Siipf^ epifcopalisele(Siomecumfacit.Nonenimdicit:eligaturepifcopus:qui unam duxerat uxorem. amp;nbsp;filiosfaciat.'fedquiunamhabuerituxorem.amp;filiosin omnifubditosdifciplina:certe confitens non polTeefleepifcopumquiinepifcopatufiliosfaciat.Alioquinfideprehenfusfuerit:non quafi uir te^^ R ■'arau nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quafiadulterdominabitunautpetmittefacerdotibusexercereopera!Hiptiarum:utidem

isonu gu (înf uirginesquodmariti.Autfi facerdotibus non licet uxores tangere:in eo fanfti funt quia imi^? inentum a pudicitjam uirginalem. Sed Si hocinferendum. Si laicus Si quicunqp fidelis orare non po/ tnaion. teftmifi careat officio coniugali :facerdoti cui femper pro populo offerenda funt facrificia femper orandumeft.Sifemperorandumell.'ergo femper carendum matrimonio. Nam Si in ueteri lege qui pro populo hoffiasofferebannnonfolum in domibus fuis non étant fed purificabantur ad tem G pusabuxoribusfeparati. amp;uinuamp;ficeramnonbibebant:quæfolentlibidinemprouocare.Eliguiw Côpatatio. turmaritiinfacerdotiumnon ego quia non funt tanti uirgines quanti neceffarii funt facerdotes. Nuquidquiain exercitii fortiffgt;musquifcpeligenduseft:iccirconon affumentur amp;nbsp;inferiores:CHm ofiinesfortes effenô poffint.Siexercitus uiribus tâtuiii ftaret,amp; nô etiam numero militû: abiicerctur , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;imbecilliores

-ocr page 87-

Contra herefesloiiînîanî.

Lib.

r Epi. V

tnibcci!iores.Nuncamp;fecundarnm Si tertiaruni uin’nm gradus apTiimitur.’utturba Si nutneto exerw tus compleatur.Et qiiomodo inquies frequenter in ordinatione facerdotali iiirgo negligitur;amp; mari tus affumitur rOyia forte cætera opera non habetuirginitati congruentia aut uirgo putatur : Si non eft.aut eft uirginitas infamis:aut certe ipfa uirginitas ei parit fuperbiam :amp; dum fibi applaudit de fola corporis caftitate: uirtutes esteras negligit non fouet pauperes.-pecunia: cupidior eft euenittinterdum uttriftioruulnus.adduftum fuperciliuminceffuspomparumferculisfimilis offendat populum:amp; quia nihil habet quod reprshendatin uitahabitumfolumoderit:amp;inceffum .Multi eligunturnon amorefui:fedalteriusodio.In plærifq? fuffragiurn mereturfola fimplicitas:amp; alterius prudentiæ Sica 1 idicati quafi maliciæ opponuntur. Nonnunq» erat plebis uulgiqj indicium : amp;nbsp;in facerdotibus com;? probandis:unufqfcp fuis moribusfauet ut non tarn bonum $ fui fimilem qusrant prspofitum. Eue nitaliquotiens ut mariti quae pars maior in populo eft maritis quafi fibi applaudant amp;in eo fearbitre tur minores non efte uirginibusdi maritum uirgini præferant.Dicam aliquid quod forfitancu mub toruni offenfa difturus fum fed boni non mihi irafeentur quia eos peccati confeientia non remorde^

pliciotesquof(5 nbsp;nbsp;nbsp;innocentes inhabiles putcât.-uelaffmibus Si cognatis quafi terrensmilitisoffida

largiunturfiuediuitumobediuntiuflioni.QiTod(5hispeiuseft:illisclericatusdonantgradusqnorô i.Cor./. funtobfequiisdeliniti.Alioquinfi iuxtafententiâapoftoli nonerunt epifeopi nifi mariti ipfe apofto^î lusepifeopus elle non debuitqui dixit.Voloaütomnes fie ecficut ego fum.Etiohânes indignus efie hoc gradu sftimabitur:amp; omnes uirginés Si continentes :quibus quafi pulcherrimisgcmmis eccle# fiæ moniledecoratur. Epifeopus Si pIbyter amp;nbsp;diaconus non funt meritorum nomina fed officiorum i.Thî. Necdicitur.Si quis epifcopatumdefideratbonum defideratgradum : fedbonum opusdefiderat: cp inmaioriordineconftitutuspoflîtfiuelit.'occafionêexercendarumhabereuirtutum. Cap. XX. H

[Portetergo epifeopum irreprshenfibilem efle.ut nulli uitio mancipatus fit.unius uxoris ui rum qui unam uxorem habuerit non habeanfobrium fine ut melius in grsco dicituruigi

p‘'i”’:cm:ideft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pudicum.hocenim fignificat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ornatum amp;nbsp;caftitate Si

^^^âlmoribusthofpitalemutimiteturAbraam.amp;cumperegrinisimmoinperegrinisChriftuni ufeipiatdoftorem. Nihil enim prodeft confeientia uirtutum frui:nifi Si creditum fibi populum poD fit inftruere. ut ualeat exhortari in do(ftrina:amp; eos qui contra dicunt redargueremon uinolentum:qa femper infanftiffanftorum eft:amp; qui offerthoftiasuinum Sificeram non bibet:quia in uinoluxuria eft. Sicbibatepifcopus.mtanbiberitignoretur.-nonpercufforem ideftqui confeientias non percutiat fingulorum.-neqgenimpugilem defcribitfermo apoftolicus fed pontifieejinftituit quid facerenonde beret doceununce regione quidfaciat fed modeftum:nonlitigiofum : non cupidum domum fuamt bene regentem filios habentem fubditos cum omni caftitate.Vide quata pudicitia exigat in epifcopo utfifiliieiusimpudicifucrint ipfeepifcopuseffenonpoffioamp;eodemuitiooffendatdeum quo offé derit Heli pontifex qui corripuerat quidem filios fed quia non abiecerat delinquentes:rctrorfum ceci j.reg.^,’ dit Si mortuus eft.-lucernadei ante$ extingueret.Mulieresfimiliterpudicas amp;nbsp;reliqua.ln omni gradu Si fexu tenet pudicitia principatum.Cernis igit qgt; epifeopus prcfbvter Si diaconus non ideo fint beatî quiaepifeopi uelpfbyteri fintautdyaconi.ffedfi uirtutes habuerintnominum fuorum amp;officiorum Alioquinfi diaconus fanftior epifcopo fuo fuerit:non ex eo cp inferior gradu eft:apud chriftum dete^ riot erit.Abfit aut Stephanus diaconus qui primus martyrio coronatus eft minorfuturiis eft in regno coclorummultisepifcopisamp;ThimotheoacTito:quosutfubiicerenóaudeo:itanecantcponere.Quo modo in legionibus Si exercitu funt duces:funt tribuni:funt centuriones.funtferentariiac leuis arma tura::amp; leuis gregarius:amp; manipuli.commiffa«^ pugna uacat nomia dignitatrnSi fola fortitude qus ritur.(tainhoccampoamp;pra?lio:quo contradsmonesdimicamusmonquaeruntur nomina fed opa Si gloriofior illo fub u ero imperatore chriftomon qui nobiliorded qui fortior efti

Capitulum. XXl

dicis.Si omnesuirginesfuerint quomodo ftabithumanum genus:Parspari inferam.Si H omnes uiduæfuerint uel in matrimonio cótitientes.quomodo ftirps mortalium propaga^ bit.Hacrationenihilomnioerit.mealiud ec defiftat.Verbi Gratia.Si cunfti philofophi fint: ^agricols non erunt.Qiiid loquardeagricolismonoratores.noniurifconfulti: nonreliqua rum artium præceptores.Si uniuerfi principes quis eritmiles.Si omnes capuheuius uocabunf caput cum estera mêbra defuetint. V'ereris:ne fi uirginitäte plures appetierint ceffent efie lups cefient adulte rs:neinfantesinurbibusuillifq;nonuagiant.f)uotidiemocchoR;(anguiseffunditur:adulteriadam nanf:amp;inter ipasleges Si fecuresac tribunaliaflagranslibido damnat.Noli metuere:neomnes uirgi nesfianodifficilis res eft uirginitas Si ideo rara:quia difficilis multi uocati pauci elect! cuperc:plurio^ rueftjpfeuerarepaucoru.unde Si grandepmium eorum qui pfeuerarint.Si omnesuirgineseffe poftet nun^ amp;nbsp;dnsdiceret.Ql» poteft^capere capiat Si apoftolus in fuadedo trepidaret. De uirginibus ante J ' pceptumdni habeo.Etcuriquies:creata fiintgenitalia amp;;{icaconditore fapientiffimo fabricati fum? ' utniutuûnoftri patiamurardorc.'amp;geftiamusinnaturalccopulamrPericlitamurrefpôfionisuerecû dia.‘amp; quintet duosfcopulos:amp;qùafdâ neceffitatisamp;pudicitis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hincatqjïdeufpu

dorisuelcaiifænaufragiunifuftîemus;fiad,ppofitarndeanms:pudorefuffundiniur:Sipudorimpa

-ocr page 88-

PARTIS


TRAGTATVS


tit filent! u til;quafi de loco uidebimurcedere amp;nbsp;aduerfarioferiendi occafionem dare.Meliusdl tam^


daufisquoddicituroculis.AndabatarummorepugnareQgt;difedafpiculaclypeononrepellere ueri^ Cóparatio. tatis.Poteram quidem dicere. Quomodo pofterior pars corporis et mcatus:per quem ali uni ftercora egerunturrelegatuseft aboculis:etquafi poft tergum pofitus.-itaethicqui fub uentre eftad dirigent doshunioresetpotus:quibus uenaecorporisirrigantur:adeocondituseft. Sedquoniam ipfa na et genitalium fabricaetnoftrafocminaruniqgdifcretio:etreceptacula uuluaE:adfufcipiendosetco alendos foetus condita.fexus differentiam prædicant:hoc breuiter refpondebo. Nun$ ergo ceffemus a libidie:ne fruftra huiufeemodi membra portemus.Cur enim maritus feabftineatab uxoretC ur ca^ fta uidua perfeueretj'Si ad hoe tantum nati fumus.-utpecudum more uiuamus. Aut quid mihi no^ cebit:ficumuxoremeaaliusconcubuerit.Quôenimdentiumoffmeft mandere:etinaluûeaq funt manfa trâfmittere;et non hét crimen q coniugi meæpanem dederi tâta fi genitalium hoc eft officium utfemp fruant natura fua:meâ laffitudinem altetius uires fuperent:amp; uxoris(ut ita dixerim)ardctini mâ gulä fortuita libido reftrïgat. Quid fibi ât uult apoftol us:ut ad cótinctiaxohortrf fi cótra natura CJ* Quid ipfe dns q eunuchoß: pcipit uarietates.Certe apf us:q ad fuä nos ^iuocat pudicitia:debet cóftan ter audire:cur portas feretrû o Paule.G ur a fexu foeminaß! barba pilis aliaej membroß; qualitate diftin gueris.Tuæ nô intumefeunt pupillæ:non dilatantur renesmon peftusartat.'uox obfoictior eftifermo fortior amp;nbsp;hirfutum fuperciliû fruftrahæcoia uirorumhabesifi côplexu non uteris foeminaß'xöpelloc aliqdloqui amp;nbsp;infipiens fieri.Sed uos me utloqui audeam coegiftis. Dominus nofter ateg Saluatot: qcum in forma deieffet:formâ ferui dignatuseft affumere.-faâ us obedics patri ufcçad morte: morte aut cruds. Quid neceffe eratxut in his mebris nafceret.-qbus ufurus nô erat. Qui certe ut fexum oftede/ tet:etiam drcudfuseft.Curlohänemapoftolu amp;nbsp;baptiftâ fua dile(Sionecaftrauit:quosniros nafd fe cerat.Qui in xpm credimus.xpi feftemur exempla.Etfi noueramus ilium iuxta carnem. fed iam nûc non nouimus euni fecundum carnem.Certe inrefurreftione cadem eritcorporum fubftantiazq nûc utimunlicetauftior gloria.Nam amp;nbsp;faluatorintantum ipfum corpushabuitpoftrefurreftionem :in quocrudfixuseft: utmanus perforatasclauisamp;laterisuulnusoftenderet.Porrofi claufisingreffuS cftoftiis.quodhumanorumcorporum naturanópatitur:ergoamp; Petrum amp;dominum negabimus uerahabuiffecorpora.-quiaambulaueruntfuperaquas.quodcontra natura eft. In refurreftionemot tuorum non nubent neqg nubenûfed fimiles erunt angelis.Quod alü poftea in coclis futuri funt: hoc nirgines in terra effecocperunt.Siangelorum nobisfimilitudopromittiturânter angelos autemnó eftiexusnecdiuerfitas:autfinefexuerimuscpangelifunt.-autcertecp libido comprobaturtrefurgen^ tesinpropriofexu:fexusnonfungemuroffido nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXII

Erumquidagimusargumêtis.amp;jipofitionesaduerfariicallidacupimusrefpófione fuperare.Vetcratrâfierût.Eccefafta funtoIanoua.curräpapFoß:fnias.EtqüoinSa lomonisexcplis breues expofitiûculas fubdidi ob intelligendi fadlitatem.ita amp;nbsp;nûc caftitatis amp;nbsp;continentiæchriftianæ exempla replicabo.amp; demultisteftimoniisquafi unum corpus effidam:quo amp;nbsp;nihilqtfadpudidtiâpertineatpretermittam:amp; nimiae .plixitatisdeclinemfaftidium.Scribitintercætera PaulusapFs ad Romanos. Qi:em ergo fruftû habuiftis tuncin illis in quibus nunc erubefdtis.nam finis illorum mors eft: nunc uero li berati a peccato:ferui aut dei fafti habetis fruftù ueftrû in fanftificarionc:finc uero uitam æternâputq Cp amp;nbsp;nuptiarum finis mors fit.Fruftusautem fanftificationisqui uel ad uirginitatc uel adcôtinentiâ ptinet uita penfat æterna ac deinde.Itac5 fratres mei amp;nbsp;uos mortificati eftis legi per corpus Chrifti : ut fitisalteriusquicx mortuisrefurrexit.-utfruftificetisdeo.Cumenimeffemusincarnepaffionespecca torumquæ per lege crantoperabant inmcbrisnoftrisutfruftificarentmorti.Nôcautcfolutifufflus a lege mortis in qua detinebamur.ut feruiamus in nouitate fpititus:amp; no in uetuftate litteræ fadeba/ mus.ea quae carniserant:amp; fruftificabamusmorti.Nuncautc quia mortui fumus legi p corpus xfu: fruftificcmus deo ut fimus dus qui ex mortuis refurrexit. Necnon amp;nbsp;in alio loco cu praedixiffet : fdo quialex fpiritalisc.Etcûdeuiolentiacarnisq^crebronosîpellatfacereqcT nolimuslatiusdifputaffet: ad extremu intulitlnfoelix egohomo qs me liberabit d corpore mortis huius.gratia dei p iefum xpm dnmnoftrum.Etiteru.fpfeigiturmenteferuioIegidlei.-caineautemlegipeccati.Etnihil danationis eft his:qui funtin xpo iefu.qui non fecundum carnem ambulant.Lex enim fpus in xpo iefu liberauit a lege peccati amp;nbsp;mortis. Ac manifeftius in confequentibusdocetxpianos non ambulate fecundûcat^ nem.'fedfecundumfoiritûdicens.Quienimfecundûcarncfunt:quæfuntcarnisfapiunt:q uerofecu d urn fpm:quæ funt (pus fentiunt.Nam prudentia carnis mors eft:prudentia autc fpiritus uita amp;nbsp;pax: qrnprudentia carnis inimica eft deo.Legi aut dei non fubiicit.nec enim potefk. Qiiiautincarnefunt deo placere non poffunt. Vos aut in carne non eftistfed in fpu.fi tarnen fpûs dei habitat in uobis:amp; reli qua uflt;5 ad ilium locumân quo ait.Ergo fratres debitores fumusnoncarni:ut fecundum carnem ui uamus.Siaut fecundum carncuixeritis:moriemini.Siantcfpufafta carnis mortificaueritis:uiuetis. Quicunep enim fpu dei agunt.hi filii dd funt.Si prudentia carnis inimidtia eft in deum. amp;nbsp;q 1 carnc funttdeo placere nonpoffuntarbitrotcosquiferuiuntoffidoconiugali.qpprudentiacarnisdiligant. amp;nbsp;incarne funt.Aqua nosretrahensapoftolusamp;iungensfpiritui.-ddncepsloquitur. Obfecrouosfra trespet mifericordiam dd.ut exhibeatis corpora ueftra hoftiagi uiqentc fanfta.-deo placentem- ration


Mat.zz.


Roin.l.



Roin.7.


utfupra


Roin.iz


-ocr page 89-

Contrahèrefesroûfnîauî. \ ’ tiblt; I

Epïftola V

uabile'obfequiû ueftrum.Et nolitccôformari huic feculoffed reformami in nouitatc fenfus nfi utptQ betisqnæfit uolûtas dei bona Si bnplaccs amp;pfefta.Dico ein pergratiam quæ data eft mihi.-oibs» qui funtinter uos:nôplus fapereÇ oportet fapere:fedfapereadpudicitiam:nô ad fobrietatc.-utmale in lagt; tiniscodicibuslegifîfedfapereinqtadpudicitiam.Siquidem græcefcriptueft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;con^

fideremus fnîam apoftoli.Reformamini inquit nouitate fenfus ueftri:ut fgt;betis quæ fit uoluntas dei bona amp;nbsp;bene plaçais amp;pfe(fta.QuoddicithuiufcemodieftiCôceditquidemdeusnuptias.côceditdi gamiam:amp; fi neceflefueritifornicarioni amp;nbsp;adulteriopbetetiam trigamiam.Sed nosqui corpora noi« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

ftraexhiberedebemus:hoftiamuiudfftâmplacentemdeo rationahileobfequiujnoftrum. non quid cócedat deus:fed quid uelit'confideremussut .pbcmus q»fit)uoluntasdei’bona amp;nbsp;biiplacens amp;nbsp;perfeda ergo quod concedit nec bonummec plaçais eftmec pfeftuni .Redditc^ caufas : cur hoc fuadeat fcictes tempus:quia hora eft iam nos deifomno furgere.Nunc autem jipioreft noftrafakis;$ cucredidifhns noxpceffit.diesautemappropinquauitiamp;inextremoinduimini dnmiefumxpm:amp;carniscuraj ne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5

feceritisindefideriis.Aliudeftuoluntasdei:aliudindulgenria:VndeadCorinthiosfcribaisait.Ego nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

fratres non potui loqui uobis ficut fpiritalibus fedficut carnalibus fient paruulus in xpodac uobis po.

turn dedi noefcanitnecdsm eiïi poteratis fedneep nûcpoteftis;Adhuc eifi carnales eftis quia qui anïa^ lis eft:nô capit’ea quæ fpus dei funt.ftultitia ein illi eft.-necpoteft intelligcre.-quiajfpiritaliterdiiudicat. Iftenôpfeftocaftitatis ciboifed rudi nuptiaru laftenutrit.Sicutperhominc morsdic perhoiem refur^ reftiomortuorum.Quô in Adam omnes moriuntur.fic in xpo ocs uiuificabunt.Scruiuimus in lege ueteri Adam.’feruiamusineuangelionouo Adam.Faftus eft an primus homo adam in anima uiuê tem:amp;nouiffimus Adaminfptn uiuificantc.Primus hôde terra tcrrenus.Secundus hôdecoclococle ftis.Qualisterrenus.-talesamp;terreni.’amp;qualis cocleftista'esamp;cocleftes.Sicutportauimusimaginctcr^ reniiportemuseoamimaginccocleftis.Hocautcdicofratresqacaroamp;fanguisregnûdeipoftiderenô ' t- .-pnt.necp corruptio incorruptelam poflîdcbit.Hoc ta claru eft:ut nulla expofitione qat manifeftius fie^ ri.Caro inquit amp;nbsp;fanguisregnum dei pofiiderenô poffHnt;amp; corruptio incorruptionc .Si corruptio etiam ad oêm coitum ptinenincorruptio aût ^iprie caftitatis eft:pmia pudicitiænuptiæpofliderenon pnt.Scimusernqmfi terrenadomushuiusihabitationisdeftrult;3afueiit:ædificationemhabcamusex Zlt;Cor.^ deo domunô manufaftd:fempiternam in coclis.Inquo gemifeimushabitaculû noftrum:qrf' de coclo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ' -

eftfupinduicupictes.Cupimuson egredi decorpore:amp; habitarecû xpo;,ppterquüd Si ftudiofiflime nitimur:fiueincorporefiueextracorpusplaceredeo.Etutpleniusexponeret:qualesnosefieucllet:in alioloco docetdicens.Defcôdi erii nos uni uiroiuirginc caftam exhibere xpo.Qiiod fi ad totam eccle^ fiamcredentiùuoluerisrefeiTe:amp;inhacdefpôfationexpi:amp;maritatasamp;digamasamp;uiduasamp; uirgîes * * côtineriîhocquoçp^inobisfacit.Namduocsadpudicitiamamp;pmiûuirginitatisinuitanoftenditcû^ j, . âisgradibusuirginitatceffeprioreT.RurfjmcpadGalathas. Exopenbusinquitlegis.-nôiuflificabit omniscaro. Opera legis Si nuptiæ funnunde amp;nbsp;maledicunt inea qui nôhabentfilios. Qriæfi côccdu tur^ineuâgelio:aliud eft indulgctiâifirmitati tribuere.-alicf uirtutibs pmia polliceri. Capi XXIIF.

Icam amp;nbsp;egonuptiatoribus meisqui poftcaftitarcamp;diuturnâcôrincntiâfudâtadcoitû: amp;nbsp;pecudum morelafciuiunt.ficinfipicnteseftis:utcûcocperitisfpû:nûccarnecôfummemini Ta'tapaflieftisfinecâc'Apoftoluscpaitinentiæqbufdânodosrelaxatamp;dimittitfrenacurré p p. rihiic rgt;i-»tigt;rififiri-»-«ir!irrramiçhnrHiHr.C.onrrn nium fri'ibpnçdennnlnmiifnrHirpnç.Çnn

ambulate.’amp;defideriacarnisnóperfidetis.Caroemcócupifcitaduerfusfpum amp;fpüsaducrfuscamc: Nónecefle eft nuc deoperibus carnisdicere:qa longum cft:amp; facile pótdeapoftoli apFa funiere .'q no Inerit.Dica finde fpö:cuiusfruftusfnntchantas:gaudinm:pax.4óganimitas:bonifas:benignitas:filt;^ des;nianfuetndo:côtinctia:Omnesuirtutesfpi'is.quafifolidi(îimùfiindamentû;amp;fublimecnlmenc5 'tinentia fnftentat:amp; fitegitaduerfum huiufcemodi non eft lex.Qni autem funtxpiicarnc fuam cruci; fixernntcnm uitiis amp;nbsp;cócnpifcentiis.Si uiuimus fpn.fpö amp;nbsp;ambulemus.Qiii cö xpocarncni noflrani amp;paflrioneseiusdefidcriaçpcrncifixifnns:qd rurfum eaquæcainisfnntagcrecupimns. Qpodcnnqg feminauerithó.-hoc amp;nbsp;metet. Qiii feminat in carne fua:de carne meter corruptionc. Qui aût femiat in fpô:dcfpûmetetuitamæternam:Aeftimocpqui uxorc habet qgt;diu reuertit ad ipm.ne tempter eu Sa thanas.'incarnefeminct:amp;nóin fpû.Qiii autem in carne feminatnô ego.-fed apoftolusloquit çp me^ tatcorruptionc.Elegit nosin xpo deus pater ante mûdi côftitntionc:utencmus fanfti amp;nbsp;immacularî cordeo.Ambulauimusincôcupifcentiiscarnisfacienresuolnntarceius:amp;cogitationc:amp;fnimusfilii iræficut amp;nbsp;cœteri.Nuncautem conrcfnfcitauit amp;nbsp;confédéré nosfecit in cocleftibns in chrifto icfuaitde ponamus fecundnm priorem conuerfationem ueterchominc q corrfipit inxta defideria erroris amp;nbsp;ap^ tari ilia bndiftiopoffir.-quæmiffam ad Ephefiosæpfam tali fineconcludir.Gratiauobiscnm’omnibp Ephc.i?; qdiliguntdnminincorruptionc.Conuerfationort:raincoclisert'.Vndeamp; Sakiatorcexpeflamusdo^ minû noftrfl iefum xpm;q tranffignrabit corpus humiliratis nolbræ pforme corpori gloriæ fuæ. Qu æ cuncçergofuntuera:quæcuncç:pudica:quæcunc5iufta:quæcunq5ad caftitatem prinenriaihiscopule mur.hæcfequamur.Reconciliauitnosxpsinicorporefuodeoj)atri:permortem ^exhibuitfanftosSi immaculatosamp;abfcßullareprehenfionecoräfe.-inquoamp;circucififumus circuncifionenômanufdâ inexpoliationem corporiscarnis:fedcircuncifionexpiconfepulti ei in baptifmo.inqucamp;confuriexigt; musSiergO refurrexiniuscumxpo:eaquæfurfumfuntquæramiis:ubiChriftuseftindexteradcife


-ocr page 90-

PARTIS


TRACTATVS II


P

lohan.iô.


dens:ca fapiatnus quæ furfum funt:non quæfuper tcrram.Mortui enim fumus:amp; uita noflra abfcon dira eft cum xpo in deo.Cnm enim xpus apparuerit uita noftraztunc ôc nosapparebimus cum xpo in gloria Nemo militans deo.-implicat fe negonisfæcularibus.ut poffit ei placere : qui fe elegit : apparuit enim gratiadei omnibus hominibuserudiensnosmtabnegantesimpietatemamp;fæcularia defidetiaî amp;nbsp;cafteamp;iufteamp;pieuiuamusinprefcntifaeculo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXIIII.

les mihi defidet:fi uoluero omnia caftitaris de apoftolo præcepta memorare ifta funt dequibusad apoftolosdominusloquebatur. Adhucmulta habeo uobis dicere: fed nonpotefhsea portare modo. Cum aût ueneritille fpiritus ueritatis:docebit uosom nem ueritatem:poftcrucemxpi:ftatiminactibusapoftolorum una domus philippl euangeliftæiquadrigam producit uirginûfiliarum ut Cæfarea in qua exgentibus ec défia per Centurionem Cornelium fueratdedicata;etiam uirginum puellarum prae



Mat.li.


laco.ï.


Math.y.


r.Pet.ii


nbifupra Leui.i^.


beret exempla. G umcg dominus in euangelio dixerit amp;nbsp;lex prophetætuf^ ad iohannem:iftæ quia uir/ gineserant:etiam poft iohanncm ptophetaftereferuntur. Necg enim poterant ueteris teftamenti lege rctineri:quæ uirginitatisfulferantdaritate.Tranfeamusad iacobum qui frater dui dicebat:tantœ fan ftitatis tâtæ® iuftidæ Si ppetuæ uirginitatis:ut iofephus quocj hiftoricus iudæorum ppter huius ne^ cem hierofolymam fubuerfam referar.Hic primus epifcopus ex iudaeis hierofolymæcredentis ecdefiae ad quam Pauluscum Tito Barnaba^ pergebatdoquitur in aroiftolafua.Noliteerrare fratres mei di/ lefti.Omnebonumdatumramp;omnisperfefta donatio defurnim eftdefccdensa patreluminûapud quem non eft differentia autaduerfionisobumbraculum:uolcsgenuitnosuerboueritatis;utfimuS primitiæ aeaturarum eius:uirgo myftice uirginitatê docct. Omne perfeftum donû defurfum defcen dit nôaquoliberifed a patreluminû qui didtadapoftolos.Voseftisluxmundi:apud quênoneftdif«* ferentia i udæi fine gctilismec ilia umbra quæ uerfabatur in lege:præmit eos; qui de narionibus crédit derût.’fed uerbo nos genuit:amp;uerbo ueritatisqa umbra amp;imago Si quædam fpedes ueritatis prxccO fit in lcge:ut fimusprimitiae creaturapü dus.Et quomodo ipe primogcitus ex mortuis omnes i fe mot tuos fufdtauit.-ficipfe uirgo primitias uirginûfuarum in fe uirginededicauit.Petrus quocç quid de uocatione gentiû fentiat: côtcplemur:B enediftus deus inquitamp; pater domini noftri iefii chrifti fecun dum magnam mifericordid fuam regenerauit nos in fpem uitæ per refurredionc iefu chrifti ex mot^ tuis:inhereditatem incorruptam amp;immaculatam Siimmarcefdbilemquæferuaturincodis.'in uos qui uirtute dd cuftqdimini per fidcm in falutcm quæ præparata eft reuelari in tcpore nouiffimo.Vbi incorrupta prædicathæreditas:amp;immaculata:amp;immarcefdbilis amp;nbsp;præparataincœlis:amp;intempns nouiflîmû referuata.amp; fpes uitæ æternæquâdo nô nubctnetç nubent.-ibi aliis uerbis uirginitatis pri^ uilegia defcribunt Nam infequentibushocipfum docct.Propter hocacdnfti lumbosmétis ueftræ ui gilâtespfe(fte:fperate in earn gratiam quæ uobis deferenda eft in reuelatione iefu chrifti quafi filii obe^ dientiæ noncôformemini prioribus ignorâtiaéueftrædefideriis:fed fcrfmeum qui uos uocauitfan^ ftû Si ipfi fanfti eftote inomni côuerfatione. Scriptûeftem Sanfti eftote quia ego fanftus fum Ne^ etn corruptibili auro Si argento redempti fumus:fed predofofanguine immaculati agni iefu xpi :nt caftificemus animas noftras in obedientia ueritatis renati non ex coitu corruptibili.fed incorruptibil* per uerbum uiuctis dei Si permanétis:amp; ficutlapides uiui edificemur in domû fpiriralem fanftum fa^ cerdotium offerctes fpiritales uiffias per Chriftû dominù noftrum. Nos ein fumus genus eledû rega le facerdotiû gcs fanfta populus acquifitôis.Chriftuspro nobis carne mortuus eft Armemur eadé cSf uerfatiôe qua xps:qtn qui paffus eft carne quieuit a peccatonit nequa$ in defideriishominum.-fed in uoluntate dei: reliquû in carne tempus exigamus. S ufficitem nobis præteritûtempus:quâdo ambu/ lauimus in luxuriis amp;nbsp;defideriis cæterifcç uitiis.Grâdia nobis amp;nbsp;præciofauirginitarispromiffadona^ uitutperhancefficiamurdiuinæcôfortes naturætfugienteseamquæin mundo eft pcupifccti-acorru ptionis.Nouit dominus pios de tentatiôeeripere amp;nbsp;iniquoscruciandosindiem iudicii referuare.prJf dpueeosqui poftcarnemindefidcriispollutionisambulâtamp;dnationesdefpiciuntaudacesamp;proca ccs:ifti etn quafi irrationabilia iumcta in uentrcm amp;nbsp;libidine proni funtblafphemantes :qui in corru/ ptione fua corrumpentæecîpient® mercedem iniquitatis luxuriâ qui putant deli tias efle:n ufticiâ fow des amp;nbsp;maculas:amp; nihil aliud’nifi de uoluptatibuscogtantes. Qiti habetoculos plenos adulterio Si in/ fariabili libidine Si decipiunt aias needum xpi charitate robuftas loquûtur enim uerba tumetia. Et in doftosfacile illecebriscarnis irretiûnrepromittctes eislibertatem cum ipfi ferui uitiorum fintatq; lu^ xuriæ Si corruptionis Vniifquifcj enim ci fubiacet paffioni:a qua uincitur.Qiiod fi fugiétescoyiqna tones nnindi per feientiâ Saluatoris noftri iefu xpi:iifdc rurfus fupant quæ ante fperauenitfafta funt eisnouiffima peioraprioribus.Meliufcç eis eratnon effe uiamiuftidæqj poftagnitioncm rctrorfum côuertitamp;relinquerefiftin mâdaniqtf cistraditumfuerat.Côpletûqteftineis ucriffimûilludprouer/ bium.Canisrcuerfuseftadfuumuomitum.EtfuslotacftinuolutabroIuri. Capi. XXV^

Olui oem locû fetf æ Pétri æpFæ poncre : ne longû facerc. Sed tinmô oftedi fpûffanfti uatid niohuiustcoorisSidoftoresSihærefnônûdatâDeniœ mâifcftiuseosdcnotatdiccs.Veni



.defcripfitfer

____________ ___________ _______ _ Htctéincoet

libtatc cû ipe corruptôis fenipfitat^ luxmias cariiis teuettcs ad uomitû fuu Nâ cû môadiû


-ocr page 91-

Contra herêr«ronînîanî. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I Epî. V

Spoil fordidd tunicaamp; nudos pedcs.amp; cibariu pane amp;nbsp;aq potu ad eädidä neftcamp;nitidâ cutc.-ad cmnl fmnamp; claboratas carnes ad iura apitii amp;nbsp;paxamii;ad balneas nbsp;nbsp;amp;nbsp;friticulas. amp;: popïas fe cóferanmani

feftueftqp terram coclo:uitia uirtutibus:aerem pfertxpo amp;nbsp;purpuram coloris eins purer régna ccriciö. Et tamêineformofusmonachusCTaffusnitîdus:dcalbatusamp; quafifpôfusfeniperincedens autuxorc ducat.ut aequalc uirginitarem nuptüs ^bet:aut fi non duxeritfruftra contra nos uerbis agir : cum ope ido.» nobifeufirrSed amp;nbsp;ionannes ineadé uerba côcordat.Nolitediligeremundû:ne^ ca quæ in mûdo funt Si qs diligit mundû non eft charitas partis in eo:qin omne quod in mundo eft defideriû carnis eft :amp; defideriumoculorn Se fuperbiahuius uitæquænôeftdepatre:fed de mûdo eft.-S mûdns f tcrit;amp; de fiderium eius:qui autem facit uolunrarc dei manet in æternû.Mandatum nouum fcripfi iiobis quod eft ueriffimô:amp; inxßo amp;nbsp;innobis:quia tenebræpterierut amp;lux iam lucet.Et rurfum cbariffimi nöcfi^ lii dei fumus:amp; needum apparuit qd futuri fumus.Scimusautc quiafi apparuerinfimilcs ci erimus. qm uidebimuscum ficuti eft.Etois qui habet banc fpem:caftificat femetipm ficut amp;nbsp;ille caftus eft. In hocpfefta eft noftra charitas fi fiduciam habeamus in die iudicii:ut quomodo ille eft:fic amp;nbsp;nos fimus în hoc fæculo.EpiftoIaquocçiudætale quid fignificat.Odientesamp;carnispollutamtûicam.LegamuSr„j_ apocalypfimlohânis:amp; ibi repiemusagnû fiiper monte Syon. amp;nbsp;eu eo ccrum quadragintaquartuor * * ' * milia fignatofthntiuj nome eius amp;nbsp;nomen patris eins feriprum infrontibus fuis:qui cantantcanricu nbsp;nbsp;nbsp;’*

nouu;amp;nemopoteftdicerecanricûilkid.-nifi hi qui empri funtde terra.-Ifti funt qui cum mulicribus fenoncoinquinauerutuirginesem pmanferunthifequunturagnumquocûc^ uadit.Emptifunteni «hominibusprimiriædeoamp;agnoamp;inoreipforumnoneftinuenrum mcndacium.amp;fine macula g funt defingulistribubus excepta tribu Dan:pro qua reponif tribus leui.xi.miliauirginum fignatorû crcdituradicunturquicûmulieribus nôfuntcoinquinati:Atneputarcmusdebisdid.qui feorranô noruntftatimintulituirginesempmanferunt:exquooftenditomncsqui uirgincs non pmanferunt adcomparationc puriflîmæ amp;nbsp;angclicæcaftitatis:amp; ipfius domini noftri iefuxpi ec pollutos .Hi funt qui cantantcanricu nouûîqd’ nemo poteftcanere.-nifi qui uirgoeft.-hifuntprimitiædei amp;agniamp;finc macula.Si uirgines primitiædei funt:ergoamp; uiduæ amp;nbsp;in matrimonio cotinctes crûtpoft primitiasùd eft infecudo amp;nbsp;tertio gradu:nec prius pditus populus faluari poterit.-nifi raies hoftias caftitaris deo ob tulerit: amp;nbsp;îmaculatum agnû puriflîmis uiftimisrecôciliauerit.l nfiniti'i eft de euangelio decc uirginuç exponerefaaamentu qncp ftultaru amp;nbsp;quinqj fapientû.Hoc folû nunc dico cp quô abfcç cæreris opibus uirginitas fola nô faluat fie oia opéra abfcç uirginitare:puritate:côtinentia:caftitate impfeda funt. Ex quo nequaq’ nos illud poterit impedircqd' aduerfari us obiieinfuiffe dnm i n chana Galileæ:amp; nuptia nbsp;nbsp;fyp

tófeftacelebralTeqnaquasuertitinuinu.Hoc breuiftimerndebo.-qinodauadiecircuncifuseftamp;prOggjjQ quoparturturûamp;duopullicolubarûdiepurgationisoblatifunneucæreris ante^’pareret iudaicamufifteifti côfuetudinc côprobauione illisoccafionc iuftefeinterficiendi tribuere uiderct.-quafi legem deftruens : jjeit neema damnâfi^ naturâ hoc^) nobisfaciat.Qui ein femeluenitad nupriasdemel docuitefle nubendug^j, gg.

Et tuncuirginirati poftet oflÉïceredi nuptias poft uirginiratc:amp; uiduitatiscaftimoniam non in gradn nsfinecæ^^ tectioponeremus.NucautemcûhærcticoFi!fitdânarecôiugiaamp;deifpernerecondirionc:quicquiddejgj.jjjjQj^jj laude dixeritnuptiarulibenteraudiuimus.Ecclefiaernmatrimonia non ddnat:fedfubiicit:necabiicitQjjjjjj(2æ fed difpcfat.Sciens ut fupra diximus in domo magna nô folûefte uafa aurca amp;nbsp;argenteaded S lignea: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|jq

amp;fiailia:amp; aliaeftê inhonorc:alia incontumeliam;amp;quicunqj fe nn'idauerit:cum futun'iefteuas ho norabile amp;neceftarium inoêopusbonum pparatum. Capitulum. XXVf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caftitarceffe

1^^^^ Atisabundelt;ç Chriftianæ pudidtiæ amp;nbsp;uirginitaris angelicæ:de diuînislibrisexempla præ# nbsp;«fouiit.

buimus.Sedquoniamintellcxiincômcntariisaducrfariiprouocarinosetiamadmundifa •£gt; ‘ P’^tiam:qgt; nun$ hoc genus infæculo fitprobatum:amp; nouum dogma côtra naturam rc^

'^^^^lligionoftraprodicleritpercurrambreuiterGraïcasamp;Latinas.Barbarafcphiftorias:amp; doce^ bo uirginiratem Temper tenuifle pudidtiæprindpatum.Referuntfabulæ Atlantam calydoniam uir^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

gineni femper in uenatibus fempcr infiluis non tumentes uteros fœminarumfaftidiacç cóceptuum : Meth.Ouî. fedexpeditam amp;caftam amafle uirrutem.Harpalicem quoq? uirginem Thraciam infignispoeta def Fa.io. icribit amp;nbsp;reginam uolfcorum Camillam quam Turnus cui auxilio uencratdaudare uolens non am # T urnus« pirns habuit quid dicereonifi uirginem nominaret.

O decusitaliæ uirgo.

Calco decus quoep ilia filia Leo uirgo ppetua peftilctia patriæ fcribiE fpontanca morte foluifle amp;nbsp;Iphi geniæ uirginisfanguis aduerfos placafte uentos.Qiiid refera^ S ybillas Erythræa atep cumand amp;nbsp;odo reliquas.NaniVarrodecêfuifleautumat:quaruminfigncuirginitascft: amp;uirginitatispræmiumdi uinatio.Qiiod fi æolici genere fermoncs S ybilla nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appellaF rede confiliu dei fola fcribitur

nofleuirginiras.'Caffandrd quotp amp;nbsp;Chryfen uates apollinisac iunonis uirgines legimus.Etfacerdo

^quot;oftaeftnniuftautreorpQcnamifigrandccrimcputaretlæfauirginitas.CerteRomanuspprs n nmane' nonoreuirginesfemperhabuerit.hicapparet.cpcöfulesamp;ïpcratoresamp;incurribustriumphdtesiquide*'’ *i’P3ttsgentibusrrophoc3referebdt(Scoêsdignitatisgraduseis,dcuiacrederefolitusfir.Claudiauirgo ueftalis CU in fufpitionc ueniflet ftupri:amp; fimulacrû matris Ideæ in uado tyberis hæreret:ad cóproban aapudicitiâfuamfertutcinguloduxiiTenaucmiqudmultamiliahoinuni ttaberencquiuetdt.Melij

-ocr page 92-

PARTIS


TRACTATVS ' 11


nmen înquit Lucani poctæ patruus cum ilia tffe adum:fi hoc qlt;f euenittornametum potius cxplw tatæfuiPretpudicitiæ:^ dubiæpatrociniumiNecmirumbocdehoibuscum Mineruam quoej amp;nbsp;dia nam uirginesdeasfinxerit error gêtilium:amp;iterduodecimfignacocli quibus mûdumuolui putant üirgincm colle 'arint.Magna iniurianuptiarum.amp; inter feorpiosquidem amp;nbsp;centaures amp;nbsp;cancres Si pifees amp;egocerotas:idcftcapricornos:uxoremmaritumlt;5côftrinxerint.TrigintaAthenienfiumtyr3 ni cuniPhedoncî côuiuio necaffent.-filiaseius uirginesadfe uenireiuflerût:amp; fcoitorum more nuda ti:acfuperpàuimctapatrisfanguinecruêtataimpudicisgeftibusluderequæpaulifperdiffîmulatodo loris habitu:cum temulctoscôuiuascernerct:quafi adrequifitanaturæ egredictesduicem fe complet xæpræcipitauerûtin puteum:utuirginitatem morte feruarctDemotionisAriopagitarum prinapfs uirgo filia audite fponfi Leoftenis interitu.-qui bellum lamiacum côcitaretde interfecinalïercs nbsp;nbsp;nbsp;if

tafta effet corporeitamc fi alterum accipere cogeretur quafi fecûdum acciperet:cum priori mete nupfil fet.S partiatæ Si Meffenii diu ïterfe habuereamicitias intâtum ut ob quædam facraetiam uirginesad V nbsp;nbsp;femutuomitter«t.Quodam igitur temporecum quiquaginta uirgines Lacedæmoniorum Meffenü

uiolare tctaffentde tâto numero ad ftuprum nulla cófenfit:fed omnes libentiffimæ pro pudidtia occu buerût.Quamobrem graue bellumamp;longiffimumcôcitatumeft;amp;poft multum temporis Manie Anftoclidcs ritafubuerfaeft.AriftoclidesOrcomenityrânusadamauituirginem Stymphalidem:quæcum pa^ tre occjfo adtemplum Dianæcôfugiffet ôi fimulacrum eius teneretnecui poftet auelli in eodem loco

côfoflaeft.ObcuiusnecemtâtoomnisArcadiadolorecommotaeftutbellumpublice fumeretamp;ne Ariltome/ ceni uirginisulcifceretur.Ariftomenes Meflenius uiriuftiflimiisuiftislacædemoniis:amp; quodatem^ oes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pore nofturna facra cdebrantibus quæ uocabâtur H iacy nthina rapuit decoris ludcriuni uirginesAÜ.

(tine.

Nicanor

Diodorus focraticus

amp; rota node gradu cócito fugienscxceflîtde finibus Sparta noji-.Cöqj eas comités eiusuellct uiolare: monuit ^tum potuit nc hocfaccrct;amp; ad extremum quofdam no parcctesiterfecincaetcris metu coer citisredemptæ poftea a cognatis puelltexum Ariftomcnem uiderentcædisreum fieri tadiu ad patria Sccdaliniie iió funtreiierfæ.-qdiu iudicum aduolurægenibusdefenforem pudicitiæfuæcernerctabfolutû. Qyo ore laudâdæ funt Scedali fili æ in Leuftris b oetiæquas traditum eft abfente patreduos iuuenes prate Virgines lu teunres iure hofpitii fufcepifle:Qui multum îdulgctes uino uim pernoftem îtulere uirginibus. Qÿ^e amifljepudicitiænolétesfuperuiuere.-mutuisconcideruntuulneribus.Iuftumeftamp; Lucrinasuirgi^ nés non tacere quæ cum i lium mitterentur ex more per annos drciter mille nulla obfcœni rumoris amp;nbsp;pollutæ uirginitatisullamfabulam dédit. Qiiisualeatfilctiopræterirefeptem Milefiasuirginesiqu« Gallorumimpetucunftauaftantenequidindecensabboftibus fuftinerent turpitudinem mortefu geruntexemplumfui cunftis uirginibus relinquentes.-honeftis mentibus magis pudicitiam cure cfle uitam.Nicanor uiftis Thebis atcç fubmerfis:unius uirginis captiuæ amore fuperatus efî.C uiiis cô îugiuexpetensamp;uolûtariosamplexusquodfcilicetcaptiuaoptaredebuerat.-fenfitpudicis mentibus plus uirginitatê effe $ regnum;amp; interfeftam propriamanu.-flens 8i lugensamator tenuit. Nairant fcriptoresGræciæ amp;nbsp;aliam Thebanam uirginc quam hoftis Macedocorruperandiffimulaffepaulifp doîorem:amp; uiolatorem uirginitatis fuæ iugulaffe poftea dormientem felt;ç interfecifle cû gaudio : Vt necuiuere uolucritpoft perditam caftiratc.-necante mori $ fui ultrix exifteret.Apud gymnofophiftas indiæquafi per manus huiusopinionis auftoritas tradit.-cp ß uddam principem dogmatis eorum e latLfefuouirgogenerarit.NechocmiriideßarbariscüMineruâquocjdecapitelouis amp;liberu patré defocmîa eius procreatos.doftiffima finxeritgræcia.Speufippus quocp fororis Platonis filius:amp; Glc archusilaude Platonis amp;nbsp;Anaxilides in fecudolibro philofophiæPeritionc matrcPlatonis fanta'tna teApollinisoppreftamferûtamp;fapictiæprincipcnôaliterarbitrantnifidepartuuirginis editû SedSi TimæusfcribitPythagore uirginc filiâ choro uirginû pfuifl’e:amp; raftitatis easîftituifle doftrinis Dios’ dorusfocraticusquincçfiliasdialefticasinfignis pudicitiæhûiftenarratdeqbusamp;Philio Carneadis magifter pleniftimà fcribithiftoriâ.acnenobisdnm Saluatorêdeuirgine ^creatû Romcna expiobra retpotctiaauftoresurbisamp;gentisfuæiliauirgineamp;Martegenitosarbitrantur. Cap. XXVH

Dido

Vxorhaf; drubalis.

Aecdeuirginibusfæculiîcurrenspermultipliceshiftorias:amp;properansfermo perftrinxerit: ueniam au maritatas:quæ mortuis uel occifismaritis fuis:fuperuiuerenoluerunt:necogei’ renturfecundosnofleconcubitus:Etquæmiræunicosamauerunt maritos.-utfuamusdi^ gamiam apud æthnicos etiam reprobari.Dido fororpygmalionis multo auri amp;nbsp;argenti pô dere côgregato Africa nauigauinibifç urbem Carthaginem côdidit:amp; cum ab larba rege Libiæ in co iugiû peteret paulifp diftulit nuptiasîdoneccôderet ciuitatemmec multo poft extruftam in memoria mariti quondam Sichæi:Pytamaluitardere$nubere.Cafta millier Carthaginem condiditxamp;ruti’ fumeademurbs in caftitatislaude finitaeft.NamNafdrubalis uxor capta Stincenfa urbeicum fecers’ nereta romanis capiendam eflcrapprehenfis ab utrolt;ç latere paruulis filüs : in fubieftum domus fus Vxornice;^ deuolauitincendium.QiiidloquarNicerati coniugemr Qiiæimpatiensiniuriæuirmortem fibiip rati. faconfcinit;netrigintatyrannorum:quosLyfandcruilt;ftis Athenisimpofuerat libidinem fuftircret. Quare fepf Arthemifiaquoq? uxor Maufoli infignispudicitiæfuifleperhibetur:Quæcum effetregina Cariæ Si diramaufo nobilium poetaruatcphiftoricoi31audibuspdicet;inhocuel maxime effert q, defunftum matitû fie lea dicatut. femperamauit:utuiuum.amp;miræmagnitudinisacpulchritudinis extruxitfepulchrô : intantum ut uf$ hodieoïa fepulchra preciofaex nomine eiusmaufoleanuncupent.Teutaillynofÿ regina ut longo

tempore

-ocr page 93-

Contrahcrefcslouînîauî. ' tlb; I

Epiftola V

empöre uirisfortiflîniisimperaret:amp;Rom anosfepefrangcrermiraculouti^meruitcafHtatîsnWe amp;nbsp;omnes pene barbari uxores plurimas habent:ap ud eos lex eft.-nt uxor chariflima cum defu ndo ma^ ritocremetur.Hæigitcontendutinterfedeamoreniriamp;anibinofuiiimaceKantiueftac teftimoniu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y

caftitatisdignam mortedecerni:italt;gnidrixinhabituornarult;5priftinoinxtacadaucraccubat:aniple .. i • j xans illud amp;nbsp;deofculans:amp; fuppofitos ignés pudicitiælandecôtemnes.-puto quæfie morit fecûdas nn Alcibiaaes* prias nonrequirit. Alcibiades illelocraticus uiftis Arhcnienfib?:fugitad pharnabaznm. Qiii accepto ^cio a Lyfandro principe lacedæmoniorû iuflit eum interl’ici. C umij fuffocito caput eiïetablatum.amp;: miffum Lyfandro in teftimoniu cædis expletæ.-reliqua pars corporis iacebat infepulta. Sola igitur cô^ cubinacontraerndeliffimi hoftisimperium:interexttaneos amp;nbsp;Iminentedifcriniine.-funeri iufta pfol 9 uitjmori parata pro mortuo.-quem uiuûdilexeratâmitent matronæxpianæfaltem côcubinaru fidej amp;pftentliberæ:quodcaptiuaferuauit.Stratoregulus Sydonismanu jjpriafe nolens côfoderemeim minentibns Perfis ludibrio foret.qiiorum fœdus æpyptii regis focietate neglexeranretrahebat formi# dineamp;gladinquemarripueratcircunfpeftans:hoftiumpauidusexpcftabataduentu.Quciamtan^ capiendu nxorintelligcs extorfitacinecem de manu amp;nbsp;latuseins tranfuerberauit. Côpofitocg ex more cadaueri fe moriens iupiecit : ne poft uirginalia foederaaltcrius coitnm fuftinerct .Xenophon in C yri maioris feribi t infantia occifo Abradote uiro.-qnem pâthia uxor miro amoredilexeratcoUocafTe fe iux ta corpus lacerum:amp;confoflrope(ftorefanguincfuum mari tiinfudifteuulneribus.iuftamcaufamre^ gisoccidendi pntauituxorqnâ maritusnudamamicofno amp;nbsp;ignorante monftraueratiudicauitenij

le nôamari;quæamp; alteri ponetoftedi. Rhodogune filia darii poft mortem uiri nutricem qnæ illi fecû rhodogunc das nuptias fuadebatoccidit.Alceftîfabulæferunt ^Admetofpontedefunftâ;amp;Pcnelopispudiciria Alceftis. Homeri carmen eft.Laodomiaquocj poetarum orecantat:occifo apud Troia jjthefilaonoluiffefupj^ Laodomia. uiuere.Adtomanasfœminastranfeam.EtprimamponamLucretiamiquæuiolatæpudicitiænolcs Lucretia fuperniuere:maculam corporis cruore deleuit.Duillius qui primusRomæ nanali certamine triüpha;; ß ilia mrgo uit biliam uirginc dnxit uxorem tantæ pudiciriæ.-ut illo quot^ fæculo p excmplo fuerit.rp impudici? tia monftrum erat nó uitium.Is iam fenex amp;nbsp;tremeti corpore in quodam iurgio audiuit exprobari fir bi osfoeridum amp;triftisfedomucontnlit.Cumcg uxori quæftns effet: qnarenü$ femouiflet: uthuic uitio fe mederet:feciffem inqt illa nifi putaffem omnibus uiri s fic os olere.Landanda in utroeg pudica amp;nbsp;nobilis focmina:amp; fi ignorauit uitiu uiri:cp fic patienter tulit:amp; cp maritus ïfoclicitäte corporis fui nó uxorisfaftidio fed malediftio fenfitinimici.Gerte quæfecundû dndt maritum hoc non poteft di ƒ

ceremavtia Catonis filia minor: cum quæreret ab ea cur poft amiffum maritum denuonon nuberet martia cato rnditnonfeinuenireuirnm:qfemagisuelletqfua. Quodicto oftenditdinitias magisinuxoribus nisfilia. tligi folere $ pndicitiam:amp; multos non oculisfed digiris uxorem ducere:optima fane res:qua3 auari tia conciliat.Eadeni cum lugeret uirum amp;nbsp;matronæ ab ea quærerent:quc diem haberetluftus ultima Ait:qnem amp;nbsp;uitæ arbitror:quæ ita uirum quærebat abfentc:de fecundo matrimonio non cogitabat t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z

BrutusportiamuirgincduxituxorciMartiam Cathonóuirginc.fedMartiainterhortenfiuCatonc Portia uir 9 ^difeurrit amp;fine Catone uiuere martia nó potui t.portia fine Bruto nópotuir.Magis enim fe uni cis go. uiris applicant foeminæ amp;nbsp;nil aliud noffe:magnuartioris indulgentiæ uinculû eft.Aniam cumfgt;pini quus moneret utalteri uiro nuberet:effe em ei amp;nbsp;ætatc integram amp;nbsp;faciem bonam nequaqgt; inqthoc faciam.Si enim uirum bonum inuenero utantehabui.nolotimerene perda:Si malum quid neceffe eft poft bonu peffimu fuftinere.Portia minor cû laudaref apud eà quædâ bene morara quæ fecûdû ha bebatmaritum rndit Fœlix amp;nbsp;pudica matrona nunqgt; pter femel nupfit. Marcellamaior rogata a ma;

trefuagauderetnefenupfiffe.Refpondititaualdcutampliusnolim.ValeriaMeffallap;fororamiffo pottîamîot feruiouiro:nulliuolebacnubere.Qiiæinterrogatacurhocfaceret:aitfibi fempermaritum Seruium MatccUa uiuere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum XXVIII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;maior.

■Entioincathalagofocminarûmultomeampliuspluradixiffe$exemplorûpatiturpfuetu Valeria.

do:amp;aleftoreeruditoiuftepofferephendi.Sed qdfaciâcû mihi mulieresnoftri rpisapEiin gerant auftoritatc.Etnecdu elato funere prioris uiri mcoriter digamiæ pcepta deçà têt. V t q xpianæpudicitiæ defpiciunt.fidem:difcâtfaltem ab ethniciscaftitatc.-fertur AureolusfTheo phrafti liber de nupti is:in quo quærit an uir fapiens ducat uxorê.Et cû défi niffet fi pulchra effet.ii benc morata:fihoneftisparentibus:fi ipfefanusacdiues:fic fapientêaliqn inire matrimoniûftatimintulit hæc autem in nuptiis raro uniuerfa concordant. Non eft ergo uxor ducenda fapienti. Primum enim împediri ftudiaphilofophiæ:necpoffequem$librisamp; uxori pariterinferuire.Multaeffequæmatro narumufibusneceffaria funt:prædofeueftes:aurum:gemmæ:fumptus:ancillæfiippellexua!ia:lecrice amp;exedradeaurata.Deindepernoftestotasgarrulæconquæftionesilla ornatior .pceditin publicum hæchonorat ab oibus:egoin conuentu focminarc mifella defpidor.C ur a^piciebas uidnâ. Qj.iid cum andllula loquæbarif deforo ueniensquid attulifti:Nô a micû habere poffumsgt;:nó fodalêralteri? amo temfuum odium fufpicatur.Si doftiffimus præceptorin qualibet urbiû fuerit:nec uxorem relinqret tit^uwfarcinaire pônpauperemalerediffidleeftdiuitcmferretormentû. Addeqin nullaeft uxoris clectio fedqualifcunlt;p obuenerit habenda.S i iracunda:fi fatua :’fi defomtis.'fi fuperba;fi foctida q uod

nuptias difdmus.Equusafïnusboscanisamp;uiliffimamandpiaueftesquocpamp;Tebe# tesifedile ligneû.-calix amp;nbsp;urceolusÇi ftilis probant prius:amp;fic emiint. S ola uxor non oftendi tur.-ne a nt«

-ocr page 94-

PARTIS


TRACTATVS


j|rfpticeat ducatur. Attêdendaefl fettip^ïus Facies ; amp;nbsp;pulchritudo laudanda:ne fi altera afpcxcris.'f« acftimet difplicere:uocanda dna ;celebradus natalis eius luranduper falutc illius :iit fit fuperftes optan dum:honoranda nutrix eins ôi gerula fetuus paternus ói alönus:amp; formofus aflecla:amp; procurator ca lamiftratus amp;nbsp;in longa fecuräij libidine exactus fpadofub qbus nominibusadulteri delitefcut.Qpof cucgilladilexeritingratisamandi.Si totam domuregenda ei cómiferisferuicdü eft.Si aliquidtuoar bitrioreferuauerisfidemfibiadhiberi nonputabitfedin odiumuerteturaciurgia amp;nificitocófiilu^ eris parabit uenena.Anus Si aurifices Si ariolos Si inftitores gemmap; fericarucg ueftium fi intromifc^ lispericulumpudicitiæeftfi ^hibueris fufpitionisiniuria. Vecûqdprodeftetiâdiligens euftodia eu uxor ferüari impudica non poffit pudica non debeatt'infida erii cuftos eft caftitatis necefl’itas:amp; ilia uc re pudica dicenda eft cui licuitpeccare fi uoluit:puchra cito adamatur foeda facile concupifcindiffidle cuftodit qcf plui es amant.Moleftum eft poflidere quod nemo habere digneturiMinore tarnen mife^ ria deformis habet qj formofa feruat.Nihil tutumeft in quo totiuspopuli uotafufpirent alius forma alius ingenio ali us facetiis alius liberalitate follicitataliquo modo uel aliquado expugnatur quod un dieg inceffitur.Quodfi^jpterdifpenfationem domus :amp; languoris folatia Si fuga folitudinis uxores ducunt multo melius feruus fidelis difpenfat obediensauftoritati domini amp;nbsp;difpenfationi eius obtCi^ peransÇ uxorquæineofeaeftimatidominamfi aduerfum uirifaciatuolutatc.i.quodplacennóqcF iubetur. Affidereaût ægrotâti magis poffunt amid Si uernulæ beneficiisobligati $ ilia quæ nobis im putetlachrymas fuas Si hæteditatis fpe uendat illuuiem Si follicitudinciaftans languentis aim defpe^ ratione conturbet Quod fi ipa languerit coægrotandum eft Si nun$ ab eius leftulo recedendu Aut fi bona fuerit Sc fuauis uxor(qtamen rara uifa eft)cum parturiente gemimus cum periditante torques mur.Sapiensautnu$ foluseffepothabetfecû ocs.-funtqlt;5 unqifueruntboniamp; aim liberu^uocunqs uult tranffert. Quod corpore non poteft cogitatióe cópleftit: amp;nbsp;fi hoim inopia fuerit loquit cum deo nun$ minusfolus erit $ cum folus fuerit. Porroliberoprca uxorem ducere ut uelnomcnoftrum no


intereat.uelhabeamusfeneftutispfidiaamp;certisutamur hæredibusftolidiffîmû eft .Quid emad nos ptinetrecedentesemudofi noienoftroaliusnoiett' Cum amp;nbsp;filiusnóftarim patrisuocabulum référât amp;nbsp;innumerabiles fint qui eodem appellent noie fAut quæ feneftutis auxilia funt nutrire domi :q aut prior te forte moriaturj'Autpuerfiftimis moribus fitr'Autcertecuj ad maturam ætatem ueneritaarde ei uidearis morij'Hæredes autem meliores Si certiores amid funt Si propiqui.quos iudicioeligas quos uelis nolis habere cogaris licet certa hæreditas fit dum uiuisbeneabuti fubftantia tua ruola^ borequefitainincertos urnsrelinquere.Hæcamp;huiuImodi Theophraftus diflerensquem nonfuffun dat chriftianotum quorum conuerfatio eft in codisfQui quotidiedicunt.C upio diflblui amp;efle cum dirifto Hæredem nimirumdefiderabit hominem xohæredeschrifti :Si optabit liberos: nepotueg ferie deleftabitur quos forfitan fit occupaturus Antichriftus cum legamus Moyfenamp; Samuelem filiis fuis alios ptulifle:necputafle liberos quos uidebant domino difplicere. Capitulü. XXIX wp^Lj^Icero rogatusab Hirtio ut poft repudium T erentiæ fororem eius duceret.-omnio facerefup fedit.'dicens non poffe fe uxori Sc philofophiæpariter operam dare;illa interim coniunx egre defonribus tullianishaiiferatfapientiam nupfit Saluftio inimico dus amp;nbsp;tertio M eflallæ coruino:amp; quafi perquofdam gradus eloquentiædeuoluta eft. Socrates Xantipgt; pen Si Mironeptam Ariftidisducishabebat uxores.Quæcum crebrointer feiurgarentur :5i ille easir ridere effetfolitus:qj propter fe foediffimum hominem:fimis naribus:recaluata fronte.-pillofishume^ ris:amp; repandiscruribusdifceptarentnouiffimeuerteruntineumimpetum: amp;malamulftatumfugi entemcg diu perfecutæfunt Qpodam autem tempore cum infini ta conuitia ex fupcriori loco ingérée EuciP fvlla. Xantippæreftitiffenaquaperfufusimmundanihilamplius relpondit $ cipite deterfofdebam inlt;^ y * quitfuturumiutiftatonitruahymberfequeretur.L.SyllæFoclidsfinon habuiffet uxorem: Metella coni unx palam eratimpudica.Etquianôuiffimi mala noftra difcimus.id Atheniscantabatur:amp; Syl la ignorabatfecretaq; domusfuæ primum oftium conuitiodidicir. Cn.Pompeio Mutiam uxorem impudicamquamPontidfpadonesamp; Nithridaticæambiebant cateruæ :cum eumputarentcæteri fdentem pari indicauitin expeditione commilito Sc uidorem totius orbis trifti nuncio confternauit M'.cato cenforiushabuit uxorem Adoriam Paulam humili loco natam uinolentam mends impotc amp;nbsp;quod nemo poffet credere Catoni fuperbam.Hoc ideo dico:ne quis putet fi pauperem duxerit: fa^ tis feconcordiæ ,puidiffe.Philipum regem macedonum contraquem Demofthenis philippics tonat introeuntem ex morecubiculum uxor exclufitiratajqui exclufustacuit: amp;iniuriam fuam uerfu tra^ gico confolatus eft.Gorgias rhetor librum pulcherrimu de concordia græcis tunc inter fe diflidctibiis redtauitolympiæ.CuiMelanthusinimicuseius:hicnobisinquitdecócordia præcipit:quife Scuxo rem amp;nbsp;ancillulam tresin una domo concordare non potuit.Aemulabaturquippe uxor eiusandlluls pulchritudini:amp;caftiffimum uirum quotidiâisiurgiisexagitabat.Totæ Euripidis tragœdiæinmu lieres maledida funt.Vnde amp;nbsp;Hermon loquitur.Malarum me mulierum decepere cófilia.ln iepti ur^ be femibarbara:pofita in folitudine mods eft:utnurus altera die focrumoUam mutua poftulet. Cui


Socrates.


Pópeius •


M.cato.


D Gotgias.


Terenriiis.

The.


SI


focrus oderunt nurus.Legimus quendd apud romanos nobilem cum eum amici arguerct quare uxo rem formofam Sc caftam Sc diuitem repudiaflet protendifle pedem:amp;: dixiffe eis. Et hic fotularis qu5 cernitis


-ocr page 95-

Contraherefeslouînîanî Lib. II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EpiftoLi VI

cernitîs uidetur uobis nouus amp;nbsp;elegans fed nemo fcitprætetme ubi mepræmat.ScribitHerodotust^ muIicrcumueftedeponatamp;iierecundia.Etnoftercomicusfortûatù putatqui uxorem nû$ duxerit Quid referam phafiphæn:Clyfthemeftram:amp; Eriphylâ quarum prima delitiisfluens quippe ut regis uxor tauri dicitur expetiffe concubitus:alia occidifTe uirum ob amotem adulteri trertia prodidifle Am^ phiarum amp;nbsp;faluti uiri monile aureum prætulifle quicquid rragadiæ tunient amp;nbsp;domos urbes regnaçp fubuertituxorum pcUiciicç gtentio Armant parentûin liberos manusnefandæopponunt æpulæ amp;nbsp;jp pter unius mulierculæ raptum.Europæatcç Afiædeccnaliabella confligût. Quafdâ repudiatasaltero nuptiatû dieftatim nuplïffe legimus. Vterlt;5 reprehendendusmaritus amp;nbsp;cui tam cito difplicuit amp;nbsp;cui tam citoplacuit Epicurus uoluptatis aiTertor q’Q’ Metrodorus difdpuluseiusLeontia5 habuerit uxo rem rare dicitfapientiineûdaconiugiaqamultaincômodaadmixtafuntnuptiisetqüodiuitiæamp;ho notes Si corporum fanitates Si cætera quæ indifferentia nominamiis necbona necmala funtfed uelut inmeditulliopofitaxufu Si euentu uelbona uel malafiuntdta Si uxoresfitas in bonorum malorum lt;5 confinio: Graue autem efle uiro fapienti uenirc in dubium urrum bonâ an malam dufturus fit.Ri dicule Chtyfippusduccdam uxotem fapicti præcipinnelouem Gameliumamp; Genethlium uioletiilo etn modo apud latinos ducendauxor non eritquialoucmnôhabentnuptialemQyodfideoptîutpu tantnoîauitæhoîmpræiudicantoffendctergoStatoremlouemquilibenterfederit. Capi XXX BCtipferuntAriftotelesamp;Plutarchus amp;nofterSenecadematrimoniolibrosexqbus amp;fup ioranonnuIIalfunt:amp;i(taquæfubiidmus.Amorformærationisobliuioeft:amp;infaniaepro ximus fœdum minimecç côuenicsaîo fofpiti uitiu.-turbat côfilia:altosamp; generofos fpûs fra^^ gifa'magniscogitatôibusadhumilimasdetrahitîquerulosiracundos .-temerariosdureim

Eetiofos:feruiliterblandosoibusinutilesipinouiflîmeamori fadt.Nam cumfrucdi cupiditateifatia ilisflagranpluratpafufpitionibuslachrymis:conqueftionibuspditodium fui facit amp;ipenouiflime£yßjij odium eft. Tora amorfs infeftatio apud .Platoncpofitaeftamp; oia eius incommoda. Lylias explicattp non i«dido:fedfurore ducatur:amp; maxime uxorum pulchritudini grauiffimuscuftos accubct.'Refert præterea. Senecacognouifleiequcdam ornatumhoîem:quicxiturusin publicufafda uxoris peiftus colligabat amp;nepunfto qnidem horæpfentiaeiuscarerepoterat;potionc^ nullam fibimifi alternista ftu labris uir Si uxor hauriebant alia deinceps non minus inepta facientes:in quæimprouida uisardc tis affeftuserfipebat.Origo quidc amorishonefta eratfed magnitudo deformismihilautem intcreftq ex oneftacaufaquisinfaniat.Vndeamp; Sextus in fentctiis. Adulter eft inqtinfuam uxoicamatorardc^ tiof.rnalienaqppeuxoreolsamorturpiseftinfuanimius.Sapiensuiriudido debetamare cóiugem non affeftu.Reget impetus uoluptatis.-nec peepsferetur in coitu.mihil eft foedius $ uxorc amare quafi adulteram. Certequi dicuntfecaufareipublicae;amp;gencrishumani uxoribusiungi :Si liberos tollere imitenturfaltempecudes amp;poft$ uxorum uenterintumuerinnonpdatfiliosnecamatoresuxoribus fe exhibeant fed maritosQuoruda matrimonia adulteriis cohæferiît Si o rem improbam iidem illi pii dicitiampceperuntqui abftulerant Ita^ cito eiufmodi nuptias fati etas foluit. Cu primu lenorinium libidinis abfeeffidtimor quod licebat,euiluit.Nam quidait Seneca de uiris pauperibus dicam Qiiop: in nomem mariti ad eludendas leges quæ contra coclibeslatæ funtpars magna condudturt'Quomo^ do poteft regere mores Si praecipere cailitatem Si mariti auftoritatem tenere qui nupfit Doftiflimi ui riuoxeftpudicitiaminprimisefteretinendamq amiflaoisuirtusruit.Inhacmuliebrium uirtutum prindpatus eft.Hæc pauperem cómendat diuitem extollit:deformc redimit exornat pulchrâ:bene ime retur de maioribus:quoR; fanguinem furtiua fobole no uitiat bene de liberfs quibus nec de matre eru^ befcendummec de patre dubitandum eft.Bene in primisde fc:quam a cótumelia externi corporis uin dicat.Captiuitatisnulla maior calamitas eft O’ ad alienam libidinem trahi.-uiros confulatus illuftrat; eloquetia in nomen æternum effert mili taris gloria tri fiph ufe^ nouæ genris confecret M ulta fu nt quae pclara ingenia nobilitent.Mulieris uirtus 4gt;prfe pudicitia eft.H aec Lucrctiam ß ruto æquauit: nefdas anetiam pretulerit:qm Brutus no pofle feruire a focmia dididt.Hæcæquauit corneliam Graeco Haec Portiam alterf B rutomotior eft maritofiio Tanaquil ilium inter multaregum nomina iam abfcódic antiqtas.Hancraro interfocminas uirtusalrfusfæculorûmemoriæ $ utexcidere poffetinfixitImiten turergonuptæTheanô:Cleobulinani:Gorguntem:Timocliam:Claudiasat(5Cornelias:amp;cûapo^ ftolümalismulieribusdigami3uiderintignofcentc:legätantecpreligionoftrafulgeretinmüdo:uni cubasfemphabuifleintermatronasdecns:perillasfortunæmuliebrffacrafierifolitû:nullumfacerdo^ tem digamumullum flamincbimaritfi.Hierophantas quoqi.Athenienfium ufeg hodie deutæ forbid done caftrari:amp; poft^ in pontificatum fuerintelefti uirosefte definere.

BeatiHicronymi contra iouiniannfæeundus liber incipit Capi. XXXI ^i. VI

CTjL—Ecunda propofitio eft:eos qui fuerît baptizatiîa diabolo non pofte tentari. Et ne hoc ftuite dicereuidereturadiecit. Quiefieç autemrentati fuetît;onditeosaqtîn;amp;non fpiritu banrizatosquodin Simone magn legimus. Vndeiohannesdidt. Omnisqui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F

S natuseftex deo:peccatum nonfadtquoniam fernem ipfius manet in eo :Si nô poteft i.fo-J» pecca*’^q’^n’aexdeonatuseft.Etinhocma“ifeftifiuntfiliideilt;?ediaboli.Etinfineæpfac

------ Omnisqui natuseftexdeo nonpeccat.-fed generatiodei conferuateum:amp; malignus noatangiteunj.Reuerafortisobieftio amp;qindiflblubilispermaneretnifiipfius iohannis teftimonio

-ocr page 96-

PARTIS


TRACTATVS


foluerctur.Statimenim intulit.Filiolicuftoditc uosafimulacrts.SioIsqui natuseftex deononpec cat amp;nbsp;a diabolo tentari non pôtquô pcipit ut caueat netetentcEt in eademiurfus æpFa.Si dixerimus quia peccatunonhabemus:ipi nos feducimus amp;nbsp;ueritasinnobisnoneft.Siconfiteamur peccata no; Ilraftdelis c amp;iuftus ut remittat nobis pfl:aamp; mudet nos ab ol iniqtate S i dixerimus qa no peccauim? mendacem facimus eum amp;nbsp;uerbum eius non eft innobis: Aeftimo cp iohânes baptizatus ad baptiza; fouinlanus tos fcripferit: amp;nbsp;cp oc pftm a diabolo fit ille pftôrem fe confitet amp;nbsp;fperat remiffionc poft bapti fma pdf cumamp;iouinianusmeusdicit.Netangasmeqtnmundusfum. Qyid ergo contrarie fibi apFsloqturf Minime In eodemquippe loco cut hoc dixeritftatimediflerit.-Filioii mei hoc fcribo nobis ut non pec cetis.Sed amp;nbsp;fi qnispeccauerttadnocatum habemusapud pattern iefumxpm iuftû amp;nbsp;ipeeft ^piciatio pro pftis noftris nô pro noftris autem trii fed eriam 4? tort us mundi. E t in hoc feimns cp cognouimus cumfimandataeiusobferuemus.Quidicitfenofleeum: amp;nbsp;mandataeiusnonenftoditmendaxeft


meus.:


laco.j.


ps.;o.

lob.loi


amp; in eo ueritas nô eft Qui autem feruat uerbum eius uerein hoc charttas dei perfefta eft in hoc feimus qminipofumus.Qui dicitfeinipomaneredebet ficutilleâbulauitamp;ipfe ambulate. Proptereainqt fertbo nobis filioli mei.Ois qui natus eft ex deomon peccat nt non peccetis amp;nbsp;tâ diu feiatis uos in gfta^ tione dni permanere $diu no peccaueritis Imo qui in generatione dni perfenerat peccare nô poffuu^' Quae etncômûicatio Inci amp;nbsp;tenebrise'xpo amp;belialrQuô dies amp;nbsp;nox mifeeri nôqueût.-ficiufticia amp;inl^ qtaspftm amp;nbsp;bonaopaxps amp;nbsp;antixps; Si fufceperimnsxpin inhofpitio noftri peftorts illico fugamuS diabolum.Si peccauerimus amp;nbsp;per peccati ianuam ingreflusfueritdiabolus:,ptinusxps recedit. Vnde amp;nbsp;Dauidpoftpdtn Redde mihi aitlæticiamfalutaris tui .f.quâ peccando amiferat Qui dicitfenoift cum amp;nbsp;mandata eius nonenftodit mendax eft amp;nbsp;in illo ueritas non eft: xps ueritas appellatutimmo eft .Ego fum inquit nia amp;nbsp;uita amp;nbsp;ueritas Fruftra nobis in eo applaudimuscuius mandata nôfacimuS Sdenti bonum amp;nbsp;non facienti illudpdriieft.Qiiomôcorpus line fpiritu mottuum eft ficamp; fidesfin^ opibus mortua eft.Nec grade putemns unum^um nofle:cum amp;nbsp;damonescredant amp;nbsp;contremifcat* Quidicitfeinipomanere.debetficutipfcambulauitamp;ipeambnlare.Eligatadnerfartusde duobus qdquot; uulrtoptionemerii damns Manet in xpo an non manetrSimanetitaergo ambnietntxps Si temerarium eft fimilitndinem uirtutum dni polliceri:nec manet in xpo quia non ingredit utxps ille peccatum nô fecit ne^ inuctus eft dolus inore eius:qui cum malediceret nô maledixit:amp; tan$ agßus coram tondentc ficnon aperuitosfuum ad quern ucnitprincepsmundi iftius amp;nbsp;inuenitin eonihil cum peccatum non feciffet pro nobis pftm eum fecit deus nos autemiuxta epFam Iacobi:multa pecca musomes amp;nemomödusapeccitis:necfi uniusqnidcdiei fueriruitaeius: Quisetn gloriabit cafti^ fe habere corr’A ut quis côfidet mûdum fe efle a peccatist T enemurlt;5 rci i n fimilitndinem puaricatio; nis Adam. Vndeamp; Danid:Ecceaitin iniqtatibns conceptus fumamp; in delidisconcepitme mater mea Etbeatusiob:Sifucroiuftnsosmcum impia Ioquetut:amp;: fi finecrimine pranusinueniarEtfi purifi catusin nine amp;nbsp;lotusmudismanibusfatismefordetinxifti:amp;execratum eftmeueftitummeii.Verö


H ro.15. Math.16 Luc.zz. Mat.?.}


ne pocnitus defperemus: arbitrantes nos poft pftâ baptifmi non poffe faluatirftatim hocipfum tepaC Et fi quis peccanerit:aduocatu3 habemusapud partem iefnm xpm iuftû; amp;nbsp;ipe eft^jpiciartopro pdls noftris:non pro noftris aut trh .-fed etiam pro toti us m u ndi. H oc ad credentes poft bapti fm a loquit aduocatu pro deliftiseoifednmpollicet.Necdicit.Si quid peccaueritisaduocatûhabetisapud patten xpm amp;nbsp;ipe eft propiciatio pro peccatis ueftris.-ne eos dicetes nonplcn.a fidebaptifmacôfecutos:fedad; uocatuminquithabemuslefumxpm. amp;ipeeftpropiciario jspeccatis noftris amp;nbsp;non folu proj)eccatis noftris:fedetiâ totinsmûdiin totoaûtmûdoamp;apEi fûtocicpcredctesex qbus liqdoç^robat poftba ptifmaponepeccari:Fruftraetnhabemusaduoc3tûiefumxpm:fi peccarinôpôt. Cpi XXXIf fSi^^^Etrus apoftolus ad quem diftû fuerat Qjii lotus eft non necefle habet ntiterum lauet.Etta

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;es Petrusamp;fuperhâc petram ædiftcaboecclefiam meam.'abandllaperterrttusnegat.Etipfe

Idfis.Simonfimon.EccelquitSathanaspoftnlauituoszutcribraretficuttriticum.Egoaût iLte^ajrogaui pro terne deficeretfidestua.Etineodem loco. Vigilateamp;oratene inttetisintenta;


tionem fpus quidem próptus cft:caro autem infirma. Quod fi ante crticem diftum refponderis-'certc poftcrucem in orationednicadicimusDimitte nobis débita noftra fient amp;nbsp;nos dimittimus debitori


I.Cor.tf.


I.Cor.iz Z-Cor.it Z.Cor.z.

I.Cor.io


bus nofhisamp;ne nos inducas in tentationem fed libera nos a malo.S i non peccamns poft bapnfina cue nobis pofeimus pfta dimitti q in baprifmate iâ dimifta fnnt Quid oramus ne intremus intetatóem et ut liberemura malofi diabolustentarenonpôtiâbaptizatos.Alind aöteftfi adcathecnmîoshæcora tio ptinetamp; non conuenitfidelibusamp;xpianis.Panluseleftóis nas caftigat corpus fuum amp;inferuitutc redigitnealiispdicansipfereprobusinueniatur: Etdatuseft mihiinquitftiniuluscarnis angelus fa; thanæ qui mecolaphizet.Et ad Corithios. Timeoinquit ne fientferpens decepit euam inaftntia fua ita corrumpantnr îenfusucftri a fimplidtate quas eft in xpo.Etalibi. Cui antaligd dôaftisnaî amp;nbsp;ego qcf donaui fi gddonaui ^jpternosin pfonachrifti utnôcricnmuciamnra Sathana Nóem eiusigro ramnsaftutias.Etrnrfum. Tentationos nô apphcdatnifihûana .Fidélisant deus q no dimittet uo; tetari fup id qcf poteftis fed faciet cû tctatôe etîâ f»uentô:ut poffïtis fnftinere:amp; q fibi uidet ftarecuides atne cadat.Etacî galathas.-Currebarisbniqs uosîpedinitueritati nöobedirefEtalibi.VoIuimusqdc uenireaduos ego qdePaulus etfemel et iterû fed impediuitnos fathanasEt ad maritos:Et iteru teuer timinîad idjpni netentetuosfathanas ,ppter incontinentia ueftrnEtrurfum Dico ant fpu ambulate: etdefideria


-ocr page 97-

Contra hæreresroiiînîanî. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lib. I[ Epîilola Vf

amp;de(îdetîaGarnis nonperficietis.Caroenimconcupifcitaduerfusfpin ; amp;fpôs aducrfus catnê.-hæc inuicemaduerfanturfibi:utnonquæuultisillafaciatis.Exutrolt;çcompatinecefleeft:ututriufqj cô;« .gt;;1gt; tra fe fubftantiæ bella patiamur.Et ad ephefios.Non eft nobis coUuflatio aduerfus carnemamp;fangui nem:fed aduerfus principatus amp;nbsp;poteftates:aduerfus redores tenebraß; iftarû.aduerfus fpiriralia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-,

tiæin cocleftibus.Etæftimataliquisfecuros amp;nbsp;dormientes non efledebere poft baptifmû.Necnonad^^ hebræos.-rmpoffibileeftenimeosqui femel funtilluminati:amp; guftauerunt donum coclefteamp; partici ƒ pcsfafti funt fpûftanftitguftaueruntcg nihilominus bonû dei uerbiuuirtutefij fæculi fururi amp;. prola#Hebt pfi funnrenouari iterû ad pniam.-rurfum crucifigentes fibimetipfis filiû dei:amp; oftentui habentes. Cer te eos qui illuminati funt amp;nbsp;guftauerunt donumcoelefte:amp; participes fafti funtfpirituflanfti: gufta;« ueruntq; boniim dei uerbum.-negare nonpoffumus baptizatos.Si aûtbaptizati peccare nô pnt.-quô nuncapoftolusdicit:amp;^lapfifuntfVerûneMontanusamp;nouatushic rideant.-qcôtcndunt nô pofte tenouari per pnîam eos qui aucifixerunt fibimetfiliûdei:amp; oftentui habuerût.Côfequenterhunctr rorem foluit:amp; ait.Confidimus autc de uobis dileftiffîmi.-meliora Si uiciniora falutis.-rametfi ita lo^ qmur.Nôenim iniuftus eft deus:utobliuifcat opis ueftri : SiC dileftionis quâ ondiftis in noieipfius g miniftraftisfanais:amp;nuncminiftratis.Etreueragtâdiseffetiniufticiadei:fitinpftinpuniret:amp; boa opa nô fufdperet.Locutus fum inqt apoftolusmt ita uos a peccatis retraherem amp;nbsp;defperationis metu facerem caiitiores.Cæte^ côfido de uobis dileftiffîmi meliora amp;nbsp;uiciniorafalutis.Nelt;5 enim iufticiæ deieft:utobliuifcaturbono!î;operumîamp;minifteriiqd’,ppternomceiusexhibuiftis;amp; exhibetisî fan ftos:amp;ttnmemineritpeccato{v-S5amp;:apoftoIusIacobusfcicsbaptizatospofletcptari:amp;4?pria corrue te uolûtate:B eatus ait uir:qfuffert tcptationc:qa cû ^batus f uerit:accipiet corona uitæ;quâ reprom v fitdeusdiligentibusfe.Acneputaremus fecundû illudGenefeos ubi fcribit. Abraam a dcofuiftetem ptatumaiosquocçtcptariadeo.Nemoinqtcûtcptatdicanqmadeotcpta.Deusenim intemptatoc^^*^'^^’ malorum eft.lpfe autem neminc tcptat. Vnufqftj uero tcptat a côcupifcctia fua abftralt;ftus:amp; iiledus: dehinccôcupikentiacumcôceperit;paritpeccatum.peccatumaùtcumcôfumatôfuerit:generatmor^ teni.Liberi arbitrii noscôdiditdeusmecad uirtutesmecad uitia neceftîtatetrahimur.Alioquin ubi ne cefîitas eft necdamnatio nec corona eft. S icu t in bonis operibus perfeftior eft deus {nô eft enim uolen tis necç currentis fed miferentis amp;nbsp;adiuuantis dei ) ut peruenire ualeamus ad calcc:fic in malis atij pec# catisfeminanoftrafuntincentiuaîamp;perfeâiodiaboli.Cumuideritnosfuperfundamctum xpi ædi K. ficare fœnû:ligna ftipulam tune fupponit incedinm. Aedificemus ergo auje:argctum:lapides precio/ fosjamp;tcpure nôaudebit:$$ amp;inhocnôfitcerta amp;fecurapofteftïo.Sedetquippeleoîîfidiis. utîoc cultis interficiat înocctem.Et uafa figuli .pbat fornax.homines autem iuftos temptatio tribulationis. ßs.p.

Et in alio loco fcribitur.Fili accedens ad feruitutem dei:prepara te ad teptationem. Rurfum idc lacoj? EccP.z/i bus loquitur.Eftotefaftoresuerbi:amp;non auditores trîi.Si quisauditoreftamp;non faftor: iftefimilisc laco.i. üiro:qui confiderat uultum natiuitatis fuæ in fpeculo. Confiderauit illud;amp; ftarim recedens oblitus eft qualis fit.Fruftra monuit ut iu ngerent opéra fidei:fi poft baptifma peccare nô poterât. Qÿi totam legem in^tferuauerit:amp; peceaueritin uno.-faftuscftoïumreus.Quisnoftrumabfq; peccator'Conclu pet 2 fitdeusoîafubdeliftoutoîbusmifereatur.Petrusquolt;5 nouit inqtdnspiosde temptationeeripere: amp;nbsp;defalfis doftoribus.Hi funt fontes fine aqua:5i nebulæ turbinibus exagitatæ : quibus caligo tenejj brarum referuatur. S uperbia enim uanitatis loquentes pelliciet in defideriis carnis luxuriæ eos g paü gt;nbsp;lulumeffugerannamp;aderroremreuerfifunt.Nônetibiuideturpinxifl'efermoapoftolicus nouamim peritiæfaftionem.Aperiuntenim quafi fontesfcientiætqui aquam nonhabentdoftrinarû ^mittût hvmbremmelut nubes jjpheticæad quas perueniat ueritas dei : amp;nbsp;turbinibusexagitantur dæmonum ateg uitiorum.Loquuntur grandia;amp; totus eorum fermo fuperbia eft.fmmundus eft autc apud deu omnisqui exaltatcor fuum:amp;qui paululum refugerâta peccatis:ad fuum reuertunt errorem:amp; fua dentinluxuriaciborumcarnifqgdelitias.Quisenimnonlibenter audiat:manducemusamp; bibamus* amp;nbsp;inæternum regnabimus.Sapientes amp;nbsp;prudentesprauos uocant:eos ueroqui dulces funt infermo Apoe.Z« nibusplusaudiunt.lohannesapoftolus.îmoinlohannefaluatorfcribensangeloEphefiecclefiæ.Scio înquit opera tua.amp; laborem amp;nbsp;patientiam tuam.amp; quia fuftinuifti propter nomen meum. amp;nbsp;nô de fecifti.Sedhabeoaduerfustepauca.cpcharitatemtuamprimamreliquifti.memoreftoundececideris amp;nbsp;age pnîam:amp; prima opera fac.Sinautc ueniam tibi amp;nbsp;mouebo câdelabrum tu um de loco fuomifi poenitentiamegeris.Similitercasteras eccleiïas Smyrnam.Pergamum : Thiatiram:Sardis. Philadeb phiam:Laodiciamadpenitentiamprouocat:amp; nifireuertanturadoperapriftinacôminatur.EtîSat bis.quia digni font. Qui au tem dicit.Memcto unde ceciderisjeteccemiffurus eft diabolus aliquos ex uobis mcarcercm:uttc!]temini:etfcio ubi habitas:ubi fedeseft Sathanæ;etin mente habe qualiter ac ceperisætaudierisîetferua etpnîam ageetreliqua tfVti« ei dicitqui crediditetbaptizatus eftetftans quo^amcorruitperdeliftum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capi. XXXIII.

BAulifp deueteri teftamcto excpladiftulerâ qafoict ubicûq; côtra eos facitdicere:Ie:lt; et ^jphe^ ufcçadlohânê.CeteRî qsignoratfub alta difpcfatione dei ocsrétrofanftos eiufdcfuifle fnwiti.-cuiusnücxpianifunt.Qiiôante Abraâplacuitincôiugio:ficnôcuîrginesplacentin PpEtuacaftitate.Sa:ijiuitillelegiettempoafuo;(êruiainusetnoseuâgelioettpi noftro in c ii

-ocr page 98-

PARTIS


TRACTATVS nbsp;nbsp;H


ps.Zf.

ps.yo.


lob.II.


Luc.io.


quos fines fæculop: decurrcrunt.Dauid eleftus fecundû cor dni:qui ocs eius feccrat uoliitates: amp;nbsp;q in quodam pfalmo dixerat.Iudica niedneqm ego in innocentia meaigrefliis fum:amp; in dno fperans nô infirmabor.Proba me dne amp;nbsp;têpta me:iire renes meos:5c cor meum.Poftea tcptatus a diabolo:amp; poft peccatû pœnitens loquit.Mifereremei deusfecùdû magna mifericordicâ tuâ. Magnû peccatû magna deleri uultmifcncordia.Salomonamabilisdni;amp;cuibisdeusfueratreuelatus:qaamatormulierum fuit a dei amore difceflir.Manaflen impiiffimu regem poft captiuitatc babylonicä in priftinä dignita^ tem liber diépr reftitutiî refert.amp; iofias uir fanftus in capo M agedo ab ægyptio rege cófodit.iefus quo fill us iofedech facerdos magnus:$’$ in typo pceflerit faluatoris q noltra peccata portauit amp;nbsp;alieni^ geni fibi ex gentibus ecclefia copulauit:tn fecundû litteram poft facerdotiû fordidatusinducit amp;nbsp;ftat diabolusadextriseius:amp;candidailliueftimentadeincepsreddunt.SuperfluueftdeMoyfeamp; Aaron fcribere:qgt; adaqud côrradiftionisoffenderint deu amp;nbsp;terram repromiflionisnon intrauerint:cubeatus lob angelos quo«^ amp;nbsp;omnc creatura peccare poffe cómemoret dicens. Quid enim nunqdhomo cora deo mûdus eft Autab operibus fuis fine macula Hirt'Si contra feruos fuosnon credit amp;nbsp;aduerfum an gelosfuosprauum quid repperinquatomagishabitâtes in donnbusluteis:deqbus amp;nbsp;nosex eodem luto fumust'Tcptatio eft uita hominûfupterrâ.Et ceciditlucifer:q mittebat ad uniuerfas nariones.Et illc qui in paradifo delitiarû inter duodecim nutritus eft lapides.-uulneratuseft a monte domini ad in ferna defcendit.Vnde Si faluator in euangelio:Videbam inquit S athanam quafi fulgur de coclo cade tem. Si altiffima ilia fublimitas cecidit:quis cadere no pofl’itt'Si in cœlo ruinæ. quâto magis in terra. EttamencumcecideritLucifer:imopoftcafumcoluberantiquusuirtuseiusilumbiseft.amp; poteftas ciusfuper umbilicum uentris:obumbrant ineoarboresmagnæamp;dormitiuxtaiûcum : amp;calamum amp;nbsp;caricem ipfe eft rex omnium quæ in aquis funnubi fcilicet uoluptas amp;nbsp;luxuria:amp; ^pago:amp; irriga tio nuptia^f.Quis enim denudabit facie ueftitus eius.Et portas uultus ei us qs aperiet. S aginant in eo nationes amp;nbsp;patiunt phocnicum gctes. Ac neforfitan tacitelegentis cogitatio putareteas tantfi phocni cum gentes.quas Si populos æthiopum fignificari qbus draco in efcim datus fit ftatim de his qui p marehuiusfæculitranfierût:amp;adportûfalutispuenirefeftinantdicitur.Etimanibus pifcatorumca put eiusftat:ficut incus infatigabilis:reputat ferrum utpaleasamp;ficut lignum putridumæs.Etomne aurum maris fub eo eft ficutlutum feruefcerefacit abyflum ficutuas aeneum æftimatmare.-ficutdele tum Si tartarum abyffi utcaptiuum.Omnealtum uidet:amp;arbitraturlouinianus meus facile fibi eu pofle fuccubere. Quid loquar de fanftis uiris Si de angelis.q ui cum creaturac dei fint poffunt utiq reci pere peccatu.Filiumdeitcptareaufuseftxamp;primaeiusamp;fecunda fententiarepercuflus nihilominus caput leuat amp;nbsp;tertio uulneratus ufcj ad tempus recedit:differens magis temptationem q auferens : Si nos nobis bladimur debaptifmate. Quod ficutpriora peccata dimittitrficin futurum feruarenópo;: teft:nifi baptizatiomni cuftodiafetuauerintcorfuum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum. XXXIIII

Andern peruenimus ad cibos:ubi Si tertiseqónis nobis opponitur difficultas ad hoc creata efle omnia ut ufui mortalium deferuirent.Etquomodo homo rationale animal quafi qui dam habitator amp;nbsp;pofleffor mundi deo fubiacet:amp; fuum ueneratur auftorem:ira cûfla ani^ mantiaauti ciboshominum:autin ueftitum:autadfcindcdum terram:autad fubueftio^



lumcta aîu nem fi-ugum:amp; ipfiushominis cfle creataninde amp;nbsp;iumentaab eoiuuent appellentur.Qiiideft(ait uâdodifta Dauid^hoinocpmemoreseius.-autfiliushomisquoniamuifitaseum. Minuifti eumpaiilominus ab angelis.’gloria èc honorecoronafti eö.quot;amp; côftituifti eu fuper opera manuû tuani.Oîa fubiecifti fub pedibuseiusoues amp;nbsp;boues uniuerfas:infuper amp;nbsp;pecoracâpi.Volucrescocli Si pifcesmaris:qui peratn bulant femitas maris.Efto inquit bos ad arandum amp;nbsp;fedendû equus.-canis ad uenandu:capræ ad lac: ouesadlanitia conditæfint.Qÿisufusporcorumabfcçefucaruium.quisCaprætCeruuIi.'Damula::


funt.


ps.g. N


Apri Lepores:amp; huiufmodi uenatio.Quidanferes filueftres Si domeftici:quid anates:quid ficedulx: quidattagem:quid fulica:quidturdus:Curindomibusgallinadifcurtit:fi non comedunt hæc oia fruftra a deo creata funt. Verum qd opus eft argumentis cum manifcfte fcriptura doceat omne quod mouet ficutolera herbarum data nobisin efcam Si apEsclamitet.Omnia muda mûdis amp;nbsp;nihilreiidê dum qcf cû gratiarûaftionepcipit : Si uenturos innouiflimo q ^ihibeant nubere Si uefci cibisquos deuscreauitadutendû.rpfemisuinipotatoramp;uoratorapharifeisappellaf:amp;publicano,R;côuiuiaamp;: peccatoft.Zachæi prandiû non recufans.-uadens ad nuptiapr æpulaszPorro aliud eft fi ftulta ptentione dicitis eû iffe ad nuptias ieiunatup: amp;nbsp;in poftep; more dixifte hoc comedo illud nô comedo:nolo uinû bibereqcf ex aqscreaui.ln typo fanguîsfui nonobtulitaquâ fed uinû. Poft refurreftionem pifcem et fauum comedit.-non Zizania:nuceset forbitiunculas. Petrus apoftolusnon expeftans ftellam more iudaico:fedhora fexta in folarium pranfurus afcendit:Paulus in naui panem frangirmon caricis.Tii’ motheodolentiftomacû uinû fuadetbibcre non piratium.Deciborû fi placetabftinentia quafi nôet fuperftitiogentilium coftû matris deum obferuetetifidis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXV

Equar ergo ueftigia 4?pofi tiôis expofitæ.et anteq’ ad fcripturas ueniâ doceâlt;ç ex eis deo grai* taieiunia:etacceptabilê côtinétiâargumcrisphilofophop;argumctacôponâ:ct,pbabonon O EmpedoclisetPyrhagorænosdogmafeftariq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.-idefttrâfaminationcocq«?

mouet et uiuitedêdûnôputâneteiufdccrîsreosarbitrant.•qabietcqrcûq;fucciderint cuius parricidæ funt.-et uenefici;fed uenerari códitoré noftrum q in ufus hoim cuûa generauit, Et quô bos adacanatt


-ocr page 99-

Contra hetcfcs louinîanî.

Epiftola

Lib. II

vr

ad arandum equus ad fedendû.-canes ad feruandû:capræ ad lac ones ad lanitia côditæ funt ita fues :amp; ‘■ff “9^ capreas:amp; leporesæt caera:fed illa non ftatim ad comededö creata efle:fed in alios ufiishoïm Si etnocquod mouet amp;nbsp;uiuitad nelcendumfaftueft amp;nbsp;pparatö gulæ:refpondeantmihi cur elephäti curleones:urfi:leopardi:lupi;curuipæ:fcorpii:culices:pulicefcg.curuultur;aquila:coruus;accipiter:cur cetæ:delphines:phocæ: minutae«^ cocleolæ conditæ fintf Quis noftrum leoneni quis uiperâ: quis uolu crem :quis ciconiam: quis miluum:quis rcprâtes in littoribus uermiculos un^ comederitj' Sicut igit hæc^prios ufushabent ica poffumus dicere amp;nbsp;caeteras beftias :pifces:aues:non ad eluni fed ad medici^ nas creatas.Dinicç carnes uiperae unde t^riaca conficirur quâcis rebus aptæ fint.-norunt medici fegmé^ ta ebotis in medelas uarias aiïumunt fel hyemeoculoji: reftituit claritatc.ilercus eiusSi canum putrida curat uulnera.Et q(f forfitamlegentimirumfithominisfimusquâtiscuratônibusproficiat.Galicus

♦i. in fimplicibusdocet.Aiuntphyfici pelliscolubri qua exuitur decoâain oleo mire dolorem auriûniitigat. Quid ita inutile uidefnefcientibus ut cimicesf Si fanguifugafaucibushæferit fumo eins excepto:ftatim euomitur amp;nbsp;difficultas urinæ huius appofitione laxatur .-Porcorum autem amp;nbsp;anferum amp;nbsp;gallinarum phafianorumi^ adipesquid cômodi habeantomnes medicorum declarant libri quos fi legeris uidebis tot curatiôes effe in uulture qiiot mêbra funt. Paui fimus podagræ feruorc niitigat Gruis cicôiæfel aqlæ:fangnis accipitrix ftrutio camel usranæ cameleôtesîhyrundinis ftercusamp; carnesquibus morbisaptæfinedicerem fi mihi propofitum effetdemedela corporum difputarelegat quiuultAriftotelem amp;nbsp;Theopbrafl-um profa ;Matcellum zSydetem amp;nbsp;noftrum Flauium hexametris uerfibus differentes Plinium quoi^ fecundum:amp; Diafcoridem:amp; caeteros tam phyficos $ medicoscq nullamherbammullumlapidem nullumanimaltam reptileqgt; uolatile amp;nbsp;natarileznôad fuæ artis utiÿ litatemreferuntzlgiturcummihidixeriszcurporcuscreatusefttftatimtibirefpondebopuerorummo^ tecertantumæur uiperæt'cur fcorpiizNecdeum fuperfiuorum iudicabis artificem quia plurimæ amp;nbsp;be^ ftieamp;uolucresfuntquasfuæfaucesrecufent.Sednecontentiofumhocamp;pugnamagis uideatureffe $ uerumzaudiiedreo fues amp;nbsp;aptos amp;nbsp;cecuos amp;nbsp;reliquas animantescreataszut milites amp;nbsp;athletænautæ rhetorezmetallorûfçfoffores amp;nbsp;cæteri durooperi cancipati haberenteibos quibus forti tudo corporum neceffariaeftzqui portantarma amp;cibaria:qui pugnisamp; maldbusiuainuicem membra débilitant :qui remostrahuntzquoR: latera adclamadum dicedù^ funt ualida qui fubuertüt môtes amp;nbsp;fub diuo amp;nbsp;ini bribus dormiunt.CæteR' noftra religio non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eftpugilc nonathletasznon nautas.-non mî

lites:nôfoffores:fedfapiéntiæeruditfeftatorem qui fedei cultui dedicauit amp;nbsp;fdtcurcreatus fitzcusucc ^.Cor.fî: fetur in mundozquo abire feftinet. Vnde amp;nbsp;apEs loquit Quâdo infirmor inqt tûc fortior fum. Et fi ex z. Cor.4. terior nofter hô corrumpitrfed interior renouatur de die in diem Etcupio diffolui amp;nbsp;effe cum xpo. Et Phili.i, carniscurd nefeceritis indefideriis. Nunquidoîbus præceptum eft; neduas tunicas habeant.me cibos Roma.f^. inpera:æsiin2ona;uirgaminmanucaldamentuinpedibus:utuendanruniucrfaquæpoffîdent;dent p ç pauperibus amp;nbsp;fequâtur iefum. S ed bis uticj qui uolunt effe pfefti alioquin a iohanne baptifta ali ud præcipiturmilitibuszaliudpublicanis.Dnsautem dicitineuangelioadeiiqui feiaftaueratlegis unij? ucrfacompleffe.Si uispfeftuseffe:uade;amp; uendeoiaquæ babes: amp;nbsp;da pauperibus :amp; ueni fequereme Matthejj; ne graueonus nolenti uidereturimponere inpropria audictis uoluntate dimifitdicensfi uisperfeëtus cfïe.Quâobrem amp;nbsp;ego tibi dicam.Si uis perfeftuseffebonum eft uinum non bibere: amp;nbsp;carne non ma ducare Si uisperfeftuseflemeliuseft faginareaîam $ corpus .Si autemadbucparuulus es: amp;nbsp;cocoru iuratedeledant nemo eripitfaucibus tuis efculentasdapes.Manduca amp;nbsp;bibe:etfi tibi placencu ifraele ludecôfurgens et canitormdducemus et bibamus.æras ein moriemur Mdducet et bibat qui poft dbos expeftat interitûzqui cum Epicuro dicit:poft mortem aût nihil eft:et mors ipfa nihileft. Nos Paulo cre dimusitondti.Efca uêtris:et uenterefdsxdeusaûtethuncetillam deftruet. Capi. XXXVI '^^^Aecautdefcripturispaucapofuimus:utcôgrucrenoftracumphilofophisdoceremus.Cæ^ . toa terumquisignoret:undqudlt;5gentemnoncômunilegenaturæfcdhisquoftapud fe'copia Ep*cn.

eft uefd folitâ. Verbi gratia:Arabes et.Saraceni :etoisheremi barbaria camelorumlafte:amp; I.Cor:^. s^^^carnibusuiuit quiahuiufcemodianimalpto tempore amp;nbsp;fterilitate regionû facileapud eos nbsp;nbsp;nbsp;Qi.

g’g'/ù turamp; nutrit.Hi nephasarbi trant.-porcofe uefd carnibus S ues em qui glande:caftaneis:radici^ busfilicü amp;nbsp;ordeoali folennautraraapud eosautpocnitusnoninuciuntur amp;nbsp;fi inuenitfuerintalimc^ ta nonhabent quæ fupra diximus Eregione feptentrionales populosifi adefum afinorum camelorû^ compellas.-fimile putabunt eoß: uefd carnibus ac fi lupft comedere cogantur uel coruuni .In ponto amp;nbsp;phrygia uermes albos amp;nbsp;obefos qui nigello capite funt:amp; nafeunt inlignorû carie pro magnis redditi buspaterfamiliasexigit.Etquomóapudnosattagenamp;ficendullamullusamp;fcarusindelitiiscompu^ tantur:ita apudillos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;comcdiffeluxuriaeftRurfumorictatalesamp;Libiæpopulosquia Matthtj»

per defertum amp;calidam heremi uaftitatem locuftarum nubesreperiuntlocuftis uefd moriseft.Hoc ueruj effeiohannes quoiç baptifta probat. Compelle phrygem etpondeum utlocuftam comedat ne phas putabit.Goge fyrum africum etaraben ut uermespôricosglutiat: itaeosafpicietutmufcasmil lepedas etlacertos.Quamcç Syri et crocodilisterrenis.Afri etiam lacerris uiridibus uefd foledt In ægy; pto et paleftina propter boum rari tatem nemo uaccd comedit taurorö^ carnes et boum uituloR; affut^ mut 1 cibos. Atïnoftrafuiida fccclusputdt uitulos deuorare. Vn etîpator Vales nup Icgê p oricic dede tanne q mtulo^carnib? :uefceret un itati agriculturæ jmidés :etpeflimâ iudaizatis uulgi emedas côf

c iîi

-ocr page 100-

Partis


TRACTÄTVS II


R nbsp;nbsp;fuetudinettî pro alitibus amp;nbsp;laftentibus uitulos côfumcntis.Nomades ô: troglodit£Eamp; fc^ræ amp;nbsp;bniino

cum nouaferitasfemicrudis iiefcuntur carnîbus.Porro Ichtyopagi gés errans inlittore maris rubri fus’ per petras foliscalore ferneres affât pifces:8i hoc folo alimento uittitât;farmatæ.Qiiadi :Viiâdali iiv Scoti gens nunierabilesaliægenres equorû ôc uulpium carnibusdeleftantiir.Quidloquarde cxterisnatiôibus britannica, cum ipfe adolefcutulus in Gallia uiderim Scotos genre ß ritdnicam humanis iiefci carnibus :amp; cum per filuas porçoiv gregesamp; armêto^ pecudûcj reperiat paftoi« nates Si focminaji; papillas folere abfcide te amp;nbsp;has folas ciborum delitias arbitrari. ScotoR natio uxores fiprias non habet Et quafi PlatOnispo litiamlegerit:amp; Caronisfeftetur exemplum nulla apudeosconiunx fgt;ptiaeft:fedutcui(çlibitumfu crit pecudum more lafciuiût.Perfæ:Medi;indi:amp; æthiopes:regna non modica:amp;Romano regno pa ria cum matribusamp; auiis cum filiabus amp;nbsp;neptibus cOpulant.Maffagetæ amp;dcrbices miferrimos putat qui egrotatióe moriant : Si parentes cognatos;^pinquos:cu ad feneftâm uenerint iugulatos deuorat tcftius effe dicentes:ut a fe poti us qj a uermibus comedant Tibareni quos dilexerint fenes fu fpendunt in patibulis:Hircani uoluaibus amp;nbsp;canibusfemiuiuos 4?iiciut Capfii befliis mortuos ^jüciör.SchytX eos qui adefûftisamati funt uiuos infodiùtcum offibus mortuorum .Baftri canibusadhocipfum nutritis obiiciut fenes. Quod cum Alexandri præfeftus Nicanor emendate uoluiffet:pene amifit pro uinciam. Cogeægvptiûmtouiumlafteuefcat.ImpellefiualesPelufiotcutmanducetcepe.Singulae poenein argypto ciuitates fingEasbeftiafamp; móftra uenerantur: Si qrf cutj uoluerint:hoc inuiolabile Si facrii putât.Vnde Si urbes quocg apud eos ex aialium uocabulis nucupant Leóto Cyno Lyco B ufyris Thymiusqd’ intetptaturhircus Et utfciremus;qualesdeos femp ægyptusrecepiflet:nuper ab Hadria niamafiourbseoß: Antinousappellataeft.Peruidesigiturq nonfoluminefu:fedamp;: infepulturis:5^ in connubiis :Si in omniconueriatione unaquæcj gensfuoritu amp;nbsp;^prietatibus uiftitet ;amp; hoc earn naturae legem putare qcf didicit. Verum fac efum carnium cuftis natiôibus efle cômunem: amp;nbsp;paffim Ucerequodpaflim gignit.Qiiidad nos:quop;cóuerfatioincocliseft.Qui fuper Pythagoni Si Empe^ doclemamp;ocsfapictiæfeftatotesmonei debemuscuinafcimur fed cuirenafcimur:qui répugnante car nem:amp;adlibidinuincctiuarapientcinediafubiugamus.Efuscarniu: amp;potusuini.-carnifq?faturitas feminariumlibidiniseft:Vndeamp;comicus:Sinecerereinqt amp;nbsp;liberofrigetuenus.


Tcrcn.in An.


Hiere.?«


Pithago.

Platoni.


Crates.


Capitulum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXVII

Er qncç fenfus.quafi per quafdam feneftrasniitiop; ad aîam introïtus efl.Nó potell ante me rropolis amp;nbsp;arxmentiscapimifiperportaseiusirruerithoftilisexercitus.Horum perturbatio nibusaiapgrauat:amp;capitur alpeftuauditu odoratufaporetaftu.Si Cyrcenfibusquifpia deleftetur;fi Athletarum cerramine:fi mobilitatehiftrionu:fi formismulieru fpendoregc-m mapt ueftium metallorum amp;cæterishuiufcemodiperocuIoR’feneftrasanimæcaptalibertas eftamp;im pletur illud ,ppheticum:Morsintrauit per feneftrasueftras. Rurfum auditus uario organoR’catu :Si uocum flexionibus delinit:amp; carmine poetarum amp;nbsp;.Comoedioß? mimoriieg urbäitatibus etftrophis amp;quicqd per auresintroiensuirilitatem métis efFocmi nat Odorisautfuauitasamp;diuerfaThvmiama taamp;amomucyphioendthemufcus:amp;pegrinimurispelliculacpdinblutiseramatoribuspuciat:nconi fi diffolutusnegatPorrociboR.auiditasqauaritiæmaterfit:amp;aim qfi qbufdappedib^degrauatfiin terrateneat;quis ignorât. Propterbreucgulæuoluptatéterræluftrant amp;mariaamp;utmulfûuinupcio fufcß cibus fauces nias trâfeattotiusuitæopadefudam5TaftusautalienorHCorporuamp;fœminaR;ardc tiorappetitus.-uidnusîfaniæeft.Obhûcfenfumcupimusirafcimurgeftimusinuidemur.æmulamut folliciti fumus :Si expiera uolupnte:per quandd plenitudiuem rurfus accendimur quærimufq? facerc qtf cumfecerimus:iterumpceniteamus.rgit cum perhasportasquafi quidam perturbationum cu^ neiadarcemnoftræmétisintraueritubi eritlibertasubi fortirudoeiusr'ubi dedeo cogitatiomaxime cil taftusdepingatfibi etiam preteritas uoluptatesÆx recordatiôe uitiorum cogat animam compati Si quodammodoexercerequod non agir.His igiturrationibusinuitati multi philofophoR; reliques runtfrequentias urbium Si hortulos fuburbanos;ubi ager irriguus Si arborum comæ Si fufurrusaui um:fontis fpeculum tiuus immumutans:amp; multæoculorum auriumep illecebræ funt.ne perluxum amp;nbsp;abundantiam copiarum animæfortiudomollefceret: Si eiuspudicitia côftupraretur.Inutile quip pe eftcrebro uidere per quæ aliquando captus fis: Si eorum te experimento committere : quibus diffi cultercareas.Nam Si pythagoreihuiufcemodi frequentiam déclinantes in folitudinc: Si deferris locis habitare confueuerunt. Platonici quoeç amp;nbsp;Stoici in templorum lods :5i pcrricibus uerfabantur : ut admoniti anguftiorishabitaculifanftitate.-nihil aliud $ deuirtutibus cogitarent .Scd Si ipfePlato cum effet diues : amp;nbsp;toros dus D yogenes luteis pedibus conculcaret:ut poffet uacarephilofophiæ : ele; git Academia uillam ab urbe^jcul nonfolû defertam:fed amp;nbsp;peftilenté ; utcura amp;' affiduirate morborö. !ibidinisimpetusfrangeret:difcipulicp fui nullam alia fentirentuoluptatem:nificaru5return quasdi'/ feerent.Quofdcâ legimus effodiffe fibi oculos.mepeorum uifum acontéplationephilofophiæ euocarc tur.Vnde Si Crates ille Thebanus ^jiefto in mari nô paruo auri pôdere.-abite inquit pelïum malæeu piditatesregouosmergrâneipfemergar a uobis . Quodfiqsexiftimatamp;abundätiaciboifporionü^ fempfrui.amp; uacarepoffefapiæ.hoc eft et uerfari in dèliriis:et delitiaæ uitiis nô teneri feipm decipit.Cu cm 4)cul ab his remoti fæpe capiam ur naturæ illecebris.-etcogamur ea cüpcre quoæ copiant non habe mus.quâtomagisfi circudati retibus uoluptatûeffe nos liberos arbitretnurj’ S enfus nofter illud cogh tat.-quod



-ocr page 101-

vr


Contra hærefcs fouîniani.


Lib. Il Epiftola


tat:qlt;f uidet:audit:odorat:guftatJatttedat;amp; ad eiusrei trahit appetitûxuiuscapit uo!uptate.Qiiod ' mens uideat amp;nbsp;mesaudiat amp;necaudite qppiam:nec uiderepoffumiis.nifi fenfus inea quæcernif mus amp;audimusfueritintentus.Vetusquoqgfniaeft:difficileeftîmoimpoffibile;delitiis amp;nbsp;uolupta^ tibusafïluentes nonea cogitatequægerimus fruftracj quidam fimulant faluafide amp;nbsp;pudicitia amp;nbsp;in tegritatemctis:feabutiuoluptatibus:cumcontranaturamfit.copiis uoluptatûfme uoluptatcpfrni. .. Et^^ocipfumcaucsdixerit.Quæàtidelitiisuiuenseftuidua:mortuaeft. Cap. XXXVIII R^Vî^^Enfus corpoRi qfi eq funt:fine rône curtctessaïa uero in aurigæ modû retinet frena currctiû.


Enfus corpoRi qfi eq funt:fine rône currctes:aïa uero in aurigæ modû retinet frena currctii'r. Etquöeqabfcjreftorepcipitesruunnitacorpusfineróne amp;nbsp;imperioaîæinfuû fert interim tum.Aliaquoijcôparatioaiæamp;corporisaphilofophisponif corpuspuerû:aîampedago/ç , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

^gumeffedicctibus.Vndeamp;hiftoricusaiæimperio: corporisferuitiomagis utimur.alterû nobis cum diis.'alteru cum beluiscôeeft.Igit nifi uitia adolefcêtis amp;nbsp;pueri prudêti^edagogi rexej it; ois conatus eius amp;nbsp;i mpetus ad lafciuiâ ,pperant: S ine quattuor fenfibus ui uere pofiumus : id eft fi ne afpeftu auditu odoratu at^ cóplexu.Abicj guftu aût amp;nbsp;cibis impoffibile^^efthumanu corpus fubfifte te.Adefleergodebetrómttalesactantasfumamusefcasquibusnóoneret corpusmeclibertas animæ ptegrauef:qa èc comedendumeft:amp; deambulandü;amp; dornïiendö:amp; digerendü:amp; poftea inflatis uc rts incentiua libidinis fuftinendaduxuriofares uinü amp;nbsp;tumultuofa æbrietas.Oisaûtq cu his mifcetur Jióeritfapiens.Nectales accipiamuscibosquosautdiffîculter digerere:aut comeftos magnopartos: amp;nbsp;perditoslabore doleamus.Olefi: amp;nbsp;pomofï'acleguminü;amp;facilior apparatus eft.amp;arte impcdiifcp cocoitnon indiget:amp; finecurafuftentathumanumcorpusmoderatcc^fumptus.'qa necauiaedeuo tatur amp;nbsp;qlt;f irritamenta gulænonhctleniori digeftioneconcoquit.Nemoenim uno amp;nbsp;duobuscibis hiflt;5 uilibus ufiç ad inflationem uentris oncrat .quæ diuerfitatecarniû amp;nbsp;faporis deledatione cócipit fu uariis nidoribusfumantpatinæ:amp; ad efum fui expiera efurie;qfi captiuos trahunt. Vndeamp; morbi ex faturitatenimiaconcitant mulricp impatientiagulæ uomitu remediant:amp;qd” turpiter ingefferur: „. turpiusegerunt. Hipocrates in amphorifmis docet:Crafla amp;nbsp;obefa corpora q crefcendi Incfura impie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

tierintmifi cito ablatione fanguïs minuant à n paral ypfim amp;nbsp;peflïma morbornm genera erûpere:amp; icÿ arcoeffeneceffariamdempcionem.-utrurfumhabeantinquæpofrintcrefcere.Nonenim manerein unoftatu naturacorporû pótded autctefcerefemp aut decrefcere habet : nec poffc uiuere animal : nifi Gahe. aefcendicapaxfit.Vndeamp;GalienusetiâdoftiffimusHipocraris iJ]terpræ.s:athletasquoii.'uita et ars laginaeftcdicitin exhortationemedicinæ.UKC uiuere poffediu.necfanose(feaïafqj eorfiita nimio fan guine amp;nbsp;adipibus quafi luto inuolutas nihil tenue nihil coclefie.fed fp de carnibus amp;nbsp;uiftu amp;nbsp;uentris ingluuiecogitare.Dyogenestyranos amp;nbsp;fubuerfióes urbiü.bella^ uelhoftilia uel ciuiliainó pro fimpli;

ei uiftu olejt pomorücg:fed pro carnibus amp;nbsp;epulapj delitiis aflerit excitari. Quodq! mirandü fit: Epi;; £ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

eutusuoluptatisaffertor:ocslibrosfuosrepleuitoIeribusamp;pomis:amp;uilibuscibisdicite{reH!uendü: qa carnes amp;exquifitæepulæingenti cura acmiferia pparent.Maiorcqj pocnâ habeantin querendo $ tïoluptatêinabutendo.Corporaaûtnoftracibotrhamp;potuidigere.ubiaquaamp;panisfitamp; cærerahis fimiliaibi naturæ fatilFaftû qcqdfupra fuerit non ad uitæ neceffitatc fpedare fed ad uitiû iiqluptatis. Bibere amp;nbsp;comedere non delitiaß: ardorc.fed fitim famccç teftringere.Qui carnibus uefcu nt- indigere etiam his que non funt carniû. Qui aût fimplici uidu abutant eos carnes non reqrere. Sapienti æ quo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y

operà dare non poffumus fi menfæ abundantiâ cogitemus:q labore nimio amp;nbsp;cura diligent! atcp in digentündiget.Citoexplehiaturænece(ritasfrigusamp;famesfimpliciuefiituamp;ciboexpelli pôt.undc amp;nbsp;apoftolus.Habentesinqt uîftû amp;nbsp;ueftitûhiscôtcti fumus.Delitiæ amp;nbsp;epulau; uarictates fomctaaua j.Thi.tf» titiæ funt.Grandis exultatio aîæ eft cum paruo contctus fueris cibo mundum habere fub pedibus. amp;nbsp;^meiuspotctiâepulaslibidinesppqdiuitiæcôparentuilibusmutarecibisamp;cran’ionetunica côpen «are.T olle epulapz amp;nbsp;libidis luxuriam nemo qret diuitias qua^f ufus autî uctre aut fub uentre efi. Qui

, •^S*‘ptatnôaliterrecipitfi^nitatcnifitenuiciboamp;caftigatouiftuq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;idc tenuisdicta d«

lt;^ibusergocibisrecipit fanitashisamp;feruari pt.neqsputetmoriiosolcribuscôcitari. Si aûtmilonis • •llius.Crotoniatæ uiresoleranôminiftrant q nafcunt amp;nbsp;alunt ex carnibus qd necefie eft uiro fapicntf ^philolophoxpi tâta habere fortitudinéq athletisamp;militibusnecefiariaefifQuâcûhabueritad ui^ tia .puocet.nii arbitrant carnes fanitati côgruas q uolûtabuti libidine amp;nbsp;incœnû dcmergi uoluptarit ad coitûfemp exæftuât.Chrift-iano fanitasabfcg uiribusnimiis necefiaria c.Necrurbare nos dctfi rari finthuius .ppofiti feftatores quia rari funt amp;nbsp;amiti boni amp;nbsp;fideles amp;nbsp;pudici amp;nbsp;côtinentes femperq; uir tus rara eft.LegeFabritiicôtinentiâCurii paupcrtatc amp;nbsp;in tanta urbeuixpaucosinuenies quos fequa tis.Noli timere ne fi carnes noncomederis aucupes amp;nbsp;uenatores frufira artificia didicerint. Legimus quofdammorboarticulari ôipodagræhumoribuslabor.intesprofcriptiôebonorum adfimplicem menfamamp;pauperescibosredaftosconualuiffe.Caruerant enimfollicitudine difpenfandæ domus.

undet. Horatiusappetitiimciborumqui confumpti rclinquuntpocnitentiam, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Horat.

operneuoluptates:nocetempta dolore uoluptas: fctcmamœniffimoagroin morfû uoluptiiofop: hbîm (ccraffu pïguccK defcriberet lufithk üerfibus.

ôi niridum bene curata cute uifes.

ÇumfidereuolesEpicHridegcegeporcum. Capitulum XXXIX

c iiif

-ocr page 102-

’ PARTIS ' I quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRAGTATVS II

X

Dîcear.

Xeno.

Chue»

lofep.

Philo.

Eantes.

Eubulus.

Y Bacde.

Euripî.

Xcno.

Orphe.

Antidhe.

Dyogc.

Saticus.

Ed amp;nbsp;ex uiliflîmis cibis uitâda fatietascft.Nihil enim ita obruit animü:ut plenus uenter:amp; exæftuans amp;. hucillucc^ fe uerrens amp;nbsp;in ruftus uel in crepitus uenrorû efllatione refpirans. Quale illudieiuniû eft aut qualis ilia refeftio poft ieiuniûcû pridianis aepulis diftendiniut amp;nbsp;gutturnoftrû mediatorium effîcit latrinarumrDumcj uolumusfgt;lixiorisinediæ fame careretni uoramus q’tû uix alteriusdiei nox digérâtitaeç nôtam ieiuniû appellandû eft nbsp;nbsp;crapula ac

fetejis amp;nbsp;molefta digeftio.Dicearchus in librisantiquitatû ôi defcriptionegræciæ refertfub Saturno ideftinaureofæculopircûoiahumusfunderetmullûcomediflecarnes:fed uniuerfos uixiffe frugibus amp;nbsp;pomisquæfpôte terra gignebat.Perfap- regis Cyri uitâ Xenophonofto uoluminibusexplicanpo^ Icta amp;nbsp;càrdamo amp;nbsp;faleacpanecibarioeosaflerens uiiftitare:Lacedænîoniop:mcfæfrugalitatiflt;5:amp; fu^ prafaiptus Xenophon amp;nbsp;Theophraftus amp;nbsp;oêspene feriptores Græciæ teftes funt.Cherenion StoicuS uir eloquetiflimus nanat de uita antiquop: ægypti facerdotû q? oîbus mûdi negotiis curifçg æ oftpoff ris femperintemplofuerint:amp; rerum naturascaufafqg ac tones fyderum conteplati fintmunq^ mulie^ ribus fe mifcuerintmunqcognatos amp;nbsp;propinquos ne liberos qdem uiderint : ex eo tpe quo coepiflent diuinocultui deferuire:amp; carnibus amp;nbsp;uino fe fempabftinuerintpropter tenuitatem fenfus amp;nbsp;uertigi^ nemcapitis quem ex paruo cibo patiebant amp;nbsp;maximæ propterappetitus libidinis:qui ex his cibis amp;nbsp;exhacpotionenafcunt.panerarouefcebantneonerarentftomachum. Et fiqftcomedebant tonfuna pariter yfopum funiebant in cibo:ut efeam grauiorem illius calore decoquerent. Oleum tin in oleri^ bus nouerantîuerum amp;nbsp;ipfum parum ^Jptet naufeam amp;nbsp;afperiratem guftusleniendâ. Quid loquat îquit de uolatilibus cum ouum quoi^ pro carnibus uitauerint amp;nbsp;lad' Quorum alterum carnes liquid dasialtetumfanguincmefledicebantcoloremutato.Cubileeisdefoliispalmarum quas Bayasuo^ cantcôtextum eratrfcabellûacliue amp;nbsp;ex una pteobliquum in terra 4) puluillocapiti fupponebât:bidiii triduic^ inediâfuftinctes:H umeroscorporis q nafeunt ex ocio amp;nbsp;ex mâfioneunius loci nimia uiâus caftigationeficcabantJofephusinfecundaiudaicæcaptiuitatisbiftoriaamp;inoftauodecimoantiqta/ tumlibro:amp;contra Appionêduobusuoluminibustria defcribitdogmataiudxoß-.PharifxosiSadu cæosÆPTieos.Quorû nouiftîmos miriseffert laudibus;qgt; amp;nbsp;ab uxoribus amp;nbsp;uino amp;nbsp;carnibus femp ab ftinuerint amp;nbsp;quotidianû ieiunium uerterintin naturâ.Supquopi: uita amp;nbsp;Philo uir dodiflîmus pro^ priumuolumenedidit.EantesCirycenusamp; Afclepiadescypriusætate qua Pignaleon in oricte régna Datfcribuntefumcarniumnonfuiffe.EubulusquocçqhiftoriamMitræmultisuoluminibusexpIi^ cuitmarrat apud Perfas tria genera Magorû.-quorum primos qui fintdofliflimi amp;nbsp;æloquêtiflimi ex ceptafarinaamp;olerenihilaliudindbolumere. Apud Eleufinamctuolucribus«S^pifcibusamp; qbtifdâ pomis abftinere folcneeft.B ardefancs uir B abylonius in duo dogmata apud Indos gymnofophiftas diuiditiquore alterum appellat B ragmanas:alterum Samaneos : qui tantæ côtinentiæ fint ut uel po^ mis arborum iuxta gangem fluuium uel publicoorizæ amp;nbsp;farinæ alantur cibo:amp;cum rex ad eos uenc ritiadorare illos folitus finpacemcç fuæ prouinciæ inillorii predbus arbitrari fitam.Euripides in creta lonis prophetas nô folum carnibus fed amp;nbsp;coiftis cibis abftinuiflefert.Xenocrates philofophus de T ri/ ptolemi legibus apud Athenitfestria tâtum præccpta in templo Eleufinæ refideie feribinhonorandot parctes:uenerâdosdeos:carnibusnonuefcendum.Orpheusincarminefuoefumcarniumdeteftatur. P ythagoræ: S ocratis: A ntifthenis:amp; reliq uoæ frugalitatc referre i n côfufionc noftrâmifi amp;nbsp;longû effet amp;nbsp;propriioperisîdigeretoffido.Hiccerteeft Antiftlienesqcum gloriofedocuiffetrhetorica’: audiffet lt;5 Socratûdixiffe fert ad difcipulos fuos: Abite:amp; magiftrû cjrite ego enim iam reperi. Statimej uedi tis q habebat amp;nbsp;publice diftributis nihil fibi plus qgt; palliolù referuauit.Paupertatii q? eius amp;nbsp;laboris Xenophon teftis eft in fy mpofio:amp; hiumerabilcs libri eiusquoæ alios philofophicoialios rhetorico gc nere faipfjt.Huius Diogenesillefamofiffimusfedatorfuitpotctiot rege Alcxâdro:amp; naturæuidoc humanæ.Nam cum difdpuloæ Antifthenes nullû reciperet.amp;pfeuerâteDiogène remouerenô poffet nouiffimeclaua mina tus eft nifiabiret.Cuiillefuhiedffedfcaputatqdixiffe.Nullus tam durusbaci» lus erit q me a tuo poffït obfequio fepatare.Refert Satyrus q illuftriû uirorû fcribithiftorias.cp Dioge nés palliolo duplici ufus fit ,ppterfrigusrperam 4? cellariohabueritifecûq portantclauâ ob corpufculî fragilitaté qua iam fenex mebra fuftetare folituserat.Et nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.id eft diarii uidus uulgo appel

latus fitdnpntemhoram pofeens a quolibet amp;nbsp;accipiensdbû.Habitaui taute in portarû ueftibulis amp;nbsp;portidbusduitatû.Cûcçfecôtorqueretindoliouolubilcfehaberedomûiocabat.'amp;fecumtpibusim mutâtem.Frigore enim osdolii uertebatin meridiciæftate ad fcptctrionc:amp; utdiq? fol féinclinauerat diogenisfimulprætoriû uertebat.Qiiodam uerotpebabensadpotâdûcaueûligneû uidit puerfima nu côcauabibere amp;elififfe illudfert ad terreâ dicens.Nefdebâ q? natura haberet poculû.Virtutc dus amp;nbsp;côtinétiâ mors quoep indicat.Nam cûad agonem olympiaeû q magna frequentia gredæ celebrabaf: iâ fenex pergeretfebreinitineredicifapphcfusaccubuiffeincrepidineuiæ:uolctibufq;eûamidsautl iumctû autinuehiculû leuare nô acquieuit.-fed trafics adarboris umbrâ locutusê; Abiteqnefo:amp; fpe/ datumpgiteihæcme noxautuiftorem .pbabitautuidû.Si febrcuiceroadagonêueniatîi.Simeui ceritiadiferna defccdâdbicç per noftem elifo gutture nô tam mori feait $ febrémorte excluderc.Vni/ us tiîi philofophi exémplû pofui.-utformofuli noftri amp;nbsp;trofuli:amp; uix fummispedibus adûbrantes ue ftigiaquorum uerbainpugnisfunt;amp; fyllogifmi incalcibus: qui paupettatem apoftolorum amp;cru/ cisduridamautnefduntautcontcnunt:imitentfaltcgentiliûpardtaté. Capi. XL

Hæcde

-ocr page 103-

Contra hercfeslouînianî. tib. Il

Epi. VI

nAcc de argumetis philofophorû excplifcg difleruiN une ad exordiü generis h umani ideft ad noftra tranfiens:docebo primû Adam amp;nbsp;in paradifo accepifte præct ptu; ut catera pema co medens ab una arbore ieiunaret.Beatitudoparadifiabf(jabftinentiacibinôpotuitdedica;5 i.Quamdiu adâ ieiunauiti paradifo fuit.comediramp;: eieftus eft:eeicflufqj ftatij duxit uxorc Qui ieiunans in paradifo uirgo fueratdatur in terra matrimonio copulatur:amp; rame eieflusnô protia nus accepitlicctiam carniu3uefccdarû:fed trh poma arborû amp;nbsp;fruges fegetum:amp; herbarû olera ei tragt; dunt in dbum:ut exul quoep paradifi nô carnibus q in paradifo nô erannfed fimilitudine frugü para difi uefceret.Poftea uero uidens deu s cj» diligenter appofitum eftètad malicia' cor hominis ab adolefcê tiajamp; fpûseiusin hispmanerenô poftet qui erat caro:opera carnis diluuiocôdemnauit: amp;nbsp;auidiffimâ hoim gulam ^ibansdediteis licentiam comededaß; carni um dû fibi intclligûtlicere oia nô defiderarec magnoperequoddicebatnecmandatü incaufam uerterctpuaricitionis.qjq’ amp;nbsp;tune ex parteimpera tû deîmundisanimalibusieiuniûfit.Namcû alia mûdadicant alia imunda.'amp;inarchaNoæ de imu dis bim:demundisintroducnnt imparia:amp; utiiÿ imûdorum efusablatus fit.ne ûnecaufadicerentur itnmundaæx parte ieiuniûdedicatûeft:docensabllinentiâoîm inqiiorûdamrecifioue.CnrperdidiC Eiau primogenita fua.Nônc ^ptercibuni.imparientia^ gulælachiymis emcdare iion potuic.Eieftus de ægypto ppFs ifrael amp;nbsp;in terrani repromifiTionis Iade amp;nbsp;melle manâtem introducediis.ægyptias car gt;nbsp;nés Si pepones alliacç defiderat. Vtinam inquit obilTem us pcuffia deo in terra ægypti :qn fup ollas car E^o.K. niumfedebamus.Etiterum.quisnosuefcetcarnibusfVenerutinmentc nobispifcesquosinægypto comedebamus gratis amp;nbsp;cucumeres:amp; pepones:amp; porri amp;nbsp;cepc amp;nbsp;allia. At mine anima noftraanda ni bil nifi ma'na oculi noflri confpiciut. Angelojî' cibum côtemnentes:carnes ægyptiss fufpirabant.Moy fes quadraginta diebus amp;nbsp;noftibus ieiunus in monte S y na:etiam tune bans.-nô in pane folo uiuere hominem:fed in omni uerbo deixum domîo loquitur.Populus autem faturidola fabricat.-ille uacuo «entrelegem accipitferiptam digitodni.1 ftemanducans amp;nbsp;bibens.'côfurgcfq^ ludereraurum côflatin nitulumamp;ægyptiumbouemprefertdni maicftati.TotdierH5 labor uniushoræfaturitareperiit.Frâ gitaudaderMoyfestabuIas:fciebatein deifermoncnonpolTeaudiretemulentos.Incraflatusell Si pi 8ucfaftus:amp; dilatatus amp;nbsp;fe calcitrauitdileftus Si dereliquit dnm.qui fecerat eum amp;nbsp;abfceflita deo fa^^ iutarifuo.Vndeamp; in eodemdeuteronomiopcipitur.Necummanducauerisamp;biberis:amp; domos op ' timasædificauerisouibusSibobustuismultiplicatisSi argctoerauroextollatcortuum:amp; obliuifca tisdomini tui.Deni^j mâducauitpopulus:amp; incralïatum eftcor eius:ne uideretoculis:amp; audiret an tibusetcordecontinerenet uultûieiunantis Moyfi.etiuxta hebraicâ ueritatem dei cofabulationecor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

nutumpaftnsetpinguiorpopnlusfuftinerenôpotuit.-Qiiambobrc dnsnolterarcjfaluatornonob differentiani uirginitatis et nuptiarii ut quidam putâofed ob ieiuniorûcôfortia Moyfen et Heliâ rrâf Figuratus in monte fecumoftenditingloria.Quâ$ moyfesetheliastypum 4?priælcgis jjphetarücg niô(lrauerint:ficut manifefte feriptura euangelii teftatrdicebât eni exitû que copleturiis erat in hierlm Paffionc erii dni nô uirginitas et nuptiæ fed lex nûciat et .pphetæ.Quod fi côtetiofe i moyfe nuptias in neliauirginitatcdixeritdemôftrari.-breuiteraudiât Moyfen moituum etfepultumheliam igneo eut turaptum.anteimortalc efle cocpifleîQ’ mortuû.Sednec fecüdacôfcriptio tabulap; abfq^ ieiunio potn ttimpetrari.Quodæbrietaspdiderat:inediarepperit.Exquooftenditurpoflenosperieiuniumredire p in paradiru5;iinde p faturitatê fueramus eiefti.In exodo aduerfus amalech orariôe moy fi .et toti us po nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

puliukçadjielperâieiuniodimicatumeft.refusfiliusnauæft-ationemimpetraHitfoli amp;lunæ:etine; diamplusÇdieiuiftorisexercituSjptelauit.Saulficutinregnorûprimo librofcribitur.Maledidus inquit qui ederit panem ufqg ad uefperam:donec ulcifear me de inimicis meis. Et nô guftauit omnis ppFseiusiettotaterraprandebat.TâtacpfuitauiSoritasibatiôisfemeldnodeftinatæ ut ionathâqui câ niâ:ori£Eextiterat:depræhcderetfors:etignoranriæcrimcdeclinarenô pofletpatrifi^ in fecôci tarer ma^ num amp;nbsp;uix ppFi præcibus faluaret.Helias quadraginta dierum ieiunio preparatus deu nidit in monte Oreb:audiuitqj ab eo.-Qiiid tu hic heliaj'Multa familiarior ifta uox q illa in Genefi Adâ ubi es f Ilia ei paftum terrebat Sc perditumhæc ieiunâti famulo blâdiebat.CôgregatûfamuelppEm inmafphatnn difto ieiunio roborauit amp;nbsp;fecitholtibus fortiorc. Afliriop- impetù:amp; potentiam fennacherib: Ezechiæ

humiliatio uiftus fregitproftrauit Si uicit.Etecontrario ciuitas Niniue imgt;; niinctêirâdni:ieiuniorûmiferatiôedetorfit:quâ amp;nbsp;Sodomaplacafletamp;Gomorradiuoluiffetagere pnîam : amp;nbsp;lachtymaspnïæpatrocinâtecôfiliate ieiunio Achabrex impiiffimusiut fnîam dei fubterfu; geret:5eeuerfiodomuseiusdifferret inpofteros:ieiunioimpctrauit.amp;faccoannauxorhelchanæina# 4.reg.l5 nccibo uentrem filio meruitimpIere.Periclitant in babylone magi oriiis côiertor amp;nbsp;ariolus Si arufpex i.rcg.l. cedit.Daniel Si tres pueri rcuelationc merent ieiunio Si paftu leguminibus pulcbriores funt amp;nbsp;prude Dan.i tioreshisqui de menfaregiscarnibusuefcebantur.Deïdefcriptumeft:çp daniel tribushebdomadisie lunaueritpanem fuauem nôcomederincaro Si uinum nô intraueritoseius;oleo unftusnonlit.Et ue nerit ad eü angelus dicens. Danielhomo mi ferabilis es. Qati deo miferabilis apparuerat poft ieiunium

resquæplacatdeum:Ieonesmitigat.demones terret MittituradeumflicethocinhebraicisuoluminibusnoninuenerimuslAbacucnicfforum prandium portanstalemenimdifcophoruminediameruerathebdomadisDauidpericiltantefiliopoftadulte^;, cinereamp;ieiuniofacitdicens.Quiacineremtanquam panem manducabam;

-ocr page 104-

PARTIS

TRACTATVS

Hiere.jy.

amp;potummcumcumfletumifcebam.Etifirmatafuntiniduniogenua mea:amp; certeiam audierat ps.ioSt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2 natha.Dnsabftulitarehocpfttn.Sapfon amp;nbsp;Samuel uinum amp;nbsp;ficera nóbibür.Erantenimfilii repro

2- Keg. IZ rniffionis.amp;pabftinentiâieiuniûcpcôcepti.Aaronamp;cæterifacerdotesîgreffuritemplôioc qd’pótinc Leui.io. briare nonpotant:nemoriant.Exquointelligimusmorieos:qiecclefianófobriiminiftrarinr. Qua^ obre exprobafifraelipotumdabatisNazareismeisuinum.Ionadabfiliusrechab precepit filiis fuis ut nó biberct uinu ufcj i æternû.Quibuscum offerret Hieremias ut biberct amp;nbsp;illi biberenoluiffentloqui tur dns p .pphetam.Quia obediftis præcepto ionadab patris ueftri. non deficiet uir de ftirpe ionadab filiircchabftans inconfpeftumeocunftisdiebus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XLI

teÄ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foribus euangelii Anna filia Phanuelisuniuita indudtifempercjieiunans.Etdnm uirgi

Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nemlongacaftitaslongalt;$ ieiunia fufcepere.Præcutforeiusamp; pcoloeuftis alitur amp;nbsp;filueftri

O mellcnôcarnibus:habitatiocçdeferti amp;nbsp;incunabula monachoß:talibusinchoant alimetis.

B l.Reg.h Mat-ï-Vbifupta AAu.lo. Z.Gor.lI. i.ThiJ.

Ro.14-

tnce-U. Mat.tf.

Luc.z4.

Bay yyjjSed amp;ipfedns baptifmafuum.xl.dieriiieiuniodedicauit.amp;acrioradæmoniadocuit non nifiorattoneamp;ieiuniis poflefiiperari.Cornelius ccturioutfpmfanflüacciperetante^ baptifma:æle^ mofynis meruit crebrifcçieiuniis.PauIusapFs poft fame amp;■ fitim amp;cæteroslaboresfuos èc periculala tronum naufragti folitudiniscrebraieiunia enumerat.EtdifcipuIo Timodieodolenti ftomachu : amp;nbsp;infirmitates plurimasfuftinenti fuadet uini modicapotionc.Ia noli inquitaqua bibcre.Cui atdicit: iam noli aqua bibere:oftenditeum aqua antepotafle.Quod no concedcret.-nifi crebræîfirmitates amp;nbsp;dolor ftomachi poftulaffent.Reprobat qdem apEs cos:q .phibebant nuptias:amp; iubebantcibisabftinc^ tequosdeuscreauitadutendijcum gratiarûaftionededMaroonem defignatamp;Tatianû amp;cæteros haareticos qabftinentiam indicant ppetuâ:ad deftruenda amp;nbsp;contênenda Si abominanda opera creato risrnosaötamp;aeaturäomnemlaudamus dei:amp; maciemfaginæ:abftinentiâluxuriæ:ieiuniapreferi^ mus faturitati.Virquippeinlaboribuslaboratfibi:amp;uim facit ininteritumfuö.Et a diebus iohanis baptiftæ ieiunatoris et uirginis regnum cœlorum uim patitunet uiolenti diripiuntillud. Timemus cnim neab aduentu æterni iudids:ficut in diebus diluuii;eteuerfionis Sodomæ et gomorrædephé/ damurmanducantesetbibentes:etnubentes.etnuptuitradctes.Nametdiluuiumeti^nis decodofa turitatê pariter et nuptias quas deleter inuenit.Necmirö fi omne qd in macello uendit apFs emi iubc atetcomedicüidolatrisetadhucintcplisidoloiir quafiidolotheta ucfcctibus ^jfummaabftinentia fuerit Cibis tm abftinere gentiliü.Qiiod fi ficloquit adromanos.Is qmanducat : non manducantem nófpnat:amp;qnómaducatmaducarcnóiudicet:nóïterieiuniaetfaturitatc£pqliameritadifpcfatf5có tra eos loquit q i xpj credetes adhuc iudaizabät:et eos q exigétibusaediderât móet nefcâdalizet illos Cibo fuo q;adhucifirmioreserâtî fide.Dcnilt;ç et î côfequêtibushocipj fonat.Sdo et cófidoi diio icfu cpnihilcôepfdpfumê.nificiqexiftimatqdcôeeffe.illicôeeft. Sienippcibufratertuuscôtriftatiam non fecunaum charitatem ambulas.Noli dbo tuo illû pdere.pro quo xps mortuus eft. non ergo blaf phemet bonum noftrum non eft enim regnum dd efca amp;nbsp;potus.Acne quisputarethoede iduniisdi ci amp;nbsp;non de fuperftitioneiudaica ftatim edifterit. Alius credit manducare omnia. Qin autc infirmus eft.olcramanaucet.Etrurfum.Aliusiudicatdiem plus $ diemialius iudicatomnem dic-unufquifcj infuofenfuabundat.Qin fapit diem fapit.Etqmanducatdnomanducat.gratiasagitenim deo.Et qnonmäducatdnononmanducat amp;gratiasagitdeo.Qui eniminfirmierantin fideadhucamp;alias carnes mundasalias arbitr3banturïmundas.amp; inter diem amp;nbsp;diem eflealiquid æftimabant. Verbi gra tia.Sanftiusefle fabbatum amp;nbsp;neomenias amp;nbsp;feenophegiam $ reliquos dies iubent olcra manducare. quae indifferentercomedunt ab omnibus.Qui uerofirmioriserantfidei omnescarnes amp;nbsp;omnesdies æqualeseffe credebantdllud autem quod proponere aduerfarius aufuseft dnm uoratorem amp;nbsp;potato remuiniapharifæisappe!latumeffe.amp;quiadæpulasieritnuptiarum amp;conuiuianon defpexcritpec catorum exiftimo cp nobifeum faciat.Ifte enim eftdns utarbitraris uorator qui quadraginra diebus chriftianorûieiuniûfanffificat.ciui beatosappellatefurientcsamp;fitientes:qefcambaberefedidt.non quam difeipuli fufpicabatur. fed quæ in perpetuum nó perirer.qui de diecraftino cogitate prohiber. Qui cum efuriffe amp;nbsp;fitiffedicatur.amp; iffe frequenter adprandia excepto m vfterio quod in tvpum fux paffionisexpre(ritamp; probandi corporis ueritatem:necgulæfcribiturferuifle;necuctri.Quidiuitcpur puratum 4)pter æpulas narrat in tartaro.amp; Lazarö pauperem ob i nedia didt effe in finu Abraæ. Qui qó ieiunamusungi caput amp;nbsp;lauari precepit faciem utnon gloriashoium.feddno ieiunemus.Qui co meditqdem poftrefurreftionem partem pifds affi amp;nbsp;fauu nó ,ppterefuriem amp;nbsp;gutturis fuauitatc.fed utueritatem fui corporis comprobaret.Nam quotienfdiq? mortuum fufcirauit.iuffitei dari mandu^ care.nerefurreftiofantafmaputaretur.EtLazaruspoftrefurreftionem.obhanccämfcribit cumdno iniffecôuiuiû.Nechocdidmusqj negemuspifees amp;nbsp;caetera fi uolutasfuerit inciboeffe fumenda. fed quónuptiisuirginitatem.ita faturitati amp;carnibusieiuniafptncçpreferimus. Si atPetrushora fexta pranfurus afcenditincccnaculum.fortuita efuries nófacitpiudidumieiunioji'.Hoc enim móamp; dns qa ad puteum famaritanæ hora fexta feffus refedit amp;nbsp;bibere uoluit. omnibus inciibit neceffitas uelint nolint hoc tpebibcdi.Potuitautem fieri ut uel fabbatum effet uel dies dnicus;amp; poftbidui triduiq? ie^ iuniuhora fexta efu rien t.N 110$ enim crediderim apFm fi an una diccoenauerataepulifcp diftetusfue ratalteriusdiei efuriffe meridie.Quod fi cocnauitptidie amp;nbsp;fequeti dieefuriuitanpradiu exiiKoepufç adfatietatcnó comederit.q tam cito potuit efurire.Porro fi p Efaiam loqtmdeus.iÿ nó tale ieiuniuni elegetit

-ocr page 105-

Contraherefesloinnîanî Lib. II

Epiflola VI

élegetit dicens in diebnsieinniorû ueftrorum inueniunt nolûtatcs neftræ:amp; fnbiedospcutitîs;amp; in ta Efa.fg. dicia amp;nbsp;in lires ieiunatis amp;nbsp;ceditispngnisnô taleieiiinifielegi didt dns.Quale elegeritdocct. Frange nbifupra* efuriêti panem tuû:amp; pauperes finetedoinducin domû tua.Si uideris nudû uefti:amp; dóefticosfemi;;

nis tui ne defpidas.Nôigiturieiuniumreprobauitfed quale uelletoftendit.Neqjem uentrisefuriesac ceptaeft deo:quâlitesamp;rapinæamp; libidines deftruût.Sinôuultieiuniûdeusqiiomôinleuiticopdpit nbsp;nbsp;nbsp;.

ut feptinio menfe décima menfis ois ppEs ieiunet ufqj ad uefperâ ƒ Et qnôafflixeritanima fuam mo Leui.lÿ* riat.Etexterminet depopulofuo.QuarefepulcbracüCupifcéciæubicarnalibus dedituspopulusruit: ufi^hodiein folitudinepfeuerât. Etcraffuspopulusortigomorâfchbiturad colerâ uf($tudafle.Cur hôdei ad cuius jjphetiä manusarueratregishieroboä q manducauitcôtraediftû dei.âlico pcuffus eft Etleoquiafinamcuftodiuitintaftâ.Prophetæleuantilèdeprâdionôpepdt.Qtiiieiunusmiraculafe ubifupta. ceratprâfusilicofaturitatispœnasluit.Sed amp;nbsp;lohel clamitat.Sanftificateieiunii3:pdicate curationej: Iohel.i utmôliraretieiuniumfdificari cæterisoperibus:amp;fandificatumieiuniûcurationi pficerepeccatorij. Qviomodoautem uirginitati uera; nôpræiudicatimitatio uirginumdiaboli:ita amp;nbsp;uerisieiuniisco;! ftumifidis:amp; Cybelæ:amp; quorundam ciboruminæternûabftinentia.-maximecum apud illos: ieiuni uni panis:faginacarnium compefceûEtficutligna quæ faciebatmoyfes imitabanfligna aegyptiorû fed non erantin ueritate.-nam uitga moyfi uirgas magorum deuorabatâta amp;nbsp;omnia quæ per æmula tionem dei facit dyabolus non religionis noftr.æ fuperllitio.'fed noffra arguiturnegligêtia id nolentiu fàcerequodbonumeffe.etiamfæculihominesnô ignorant. Capi. XLII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g

Vartaf»pofitio louiniani quæ amp;nbsp;extrema duos effe ordinesouium ponit amp;hircorum alte^ Mat.îiS rumiuftorum:alterumpeccatorunialiosftareadextris:alios3finiftris:amp;audireiuftos.Ve/£Q|^,g, nitebenediftipartis meipoflîdeteparatumuobisregnum acôftitutionemundi.Peccatori ^^^^bus uerodici.Difceditea me maledifti inigncæternû:qui præparatus eft diabolo et angelis eius.Arborembonamnonpoffemales frudusfacere.-necmalambonos. Vndeamp;faluatorloquit ad * ' îudæos.Vos de parte diabolo eftisætconcupifcentias partis ueftri facere uultis.Decem uirgines propo nitftultasatcjfapientes.'etquincpquæoleum nôhabueruntremâfifteextrinfecusîaliasueroquinq; q fibi lumen bonorum operum præparauerant thalamû intrafte cum fponfo. Afcendit ad diluuium et ait.QuierantcumNoeiuftiferuatifunt:quiueropeccatoresomnesincômuneperiernnt.Apud So# domam etgomorramexceptisduobus gradibusbonoru; malorum«^ nulla diuerfitasinuenit. Qtii eft iuftuseripitur.’quipeccator pari uoraturincendio:unafalusliberatis:unusinteritusremanentibus Nepaululum quidem aiuftidadeclinandum indicioeft uxorLoth.Si autem inquitmihi opponis : quare iuftuslaboi'et in pace:aut in perfecutionibus:finullusperfeftus eft necmaiorapmiaj“ Scias hoc eum facere non ut quid plus meteaturded neperdat quod accepit in ægypto quoi^ decem plagas æcf literomnesfentiuntpeccatores:amp; fimilestenebrædominoetferuo nobili amp;ignobiliregi imminent et uulgo.Sanfto uero dei et populo ifrael un.a erat lux.S ic et in mari rubroi ufti pariter tranfeunt pec# catores pariterobruuntur Sexcentahominum milia excepta imbelli ætate et fexu in deferto æqualitec ruôtætduo qui iufticia pares étant æqualiter libérant per quadragintaannoscunftus ifrael fimiliter laboratetmoritut Gomor manneuniuerfisætatibus una incibomenfura eft ueftituspariternô dete rituræapilli fimul non augentur;barbain commune nô crefcit:calciamenta ex equo omnibus durant Nonincaluerepedesæibusinorecunftorum æqualiterfapit.Adunammanfioncpari laboreer mer# cedepergebant.Otnishæbreusæqualehabetpafca:æqualesfcenophegias:æquale fabbatum æquales neomenias.Septimorequietionisannoabfqîperfonarumdifcretionedimittiturætiniubilæouniuer facunftis débita relaxant.-atc^ ad antiquam pofteffionem uenditorredit.Parabolam autem ineudge# Mat.zt lio feminantisânqua inbona terra cctefimusetfexagefimus ettricefimus fruftusexoritur. Et econtra riointerramalatriplexfterilitatisuarietasindicaturinduos ordinesdiuiditbonæ terræetmalæ.Et Mat.i^. quomodoapoftolisprodereliftisfiliisetuxoribusineuangelioaliocentiesinaliofeptiesdominusre promittitet infuturo aitam æternammullacç diftantiaeft inter centum et feptc:fic et inhoc nuero nô facerepræiudicium ubihuiusterræfertilitasprædicatur.Prefertim cum amp;nbsp;euangelifta Marcusretror# fo fntn numerettrigintadexaginta amp;nbsp;centum.Dicitdns Qiii manducat meamcarnem amp;nbsp;bibitmeû fan nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

guincinmemanetamp;egoinillo.Sicutergofinealiquadifferctiagraduuxps in nobis eft;itaamp; nosi xpofinegradibusfumus.Omnisquidiligitmefermonc meû feruabit:amp; patermeusdiligeteum amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

adeûueniemusamp;manfion?apudeûfaciemus.Quiiuftuseftdiligit:qui diligit uenitadeû pater amp;nbsp;nbsp;nbsp;' p

filius:amp;ineiushabitanthofpitio.Vbiaôthuiufcemodihabit3toreft:puto:qgt;nihildee(repolTit hofpi ti.Siautemdicitmultæmdfiôesfuntapudpatternmeûnon inregnocccloædiuerfasfignificatman fionesdedecclefiarûintotoorbenumerû qconftatunapfeptê.Vadoinquitamp;pparabouobis locum ' nôloca.Sihæciepromiflio^priæduodeciappForô eft ergo Paulusexclufuscftdehoclocoæteleftiôis nas fuperfluuspurabituretindignus.Iohannesetiacobus.quiapluscæterispetierutnonimpetraue# runtamp; tarnen non eft dignitas eorum imminuta quia reliquis apoftolis æquales fuerunr.Nefcitis qa j corpora ueftra templum eft fpirituflanâi.Templum inquit eft amp;nbsp;nó templa : ut fimiliter in omnibus nbsp;nbsp;nbsp;* ' *

habitatorèoftenderetdeum.Nonprohistogotantum.fed pro illis qui ctedituri funtpetuerbum co# rum inmcjut ficut tu paterin me:amp; ego in te unum fumus.âta omnes unum fint i n nobis. Gloriam quâ dedifti mihi dedi eis:dilexi eosdiciit me dilexifti.Et quomodo nos fumns pater amp;fiÜus amp;fpitituf

-ocr page 106-

PARTIS

TRACTATVS

faiiftus unus dcus:fic Sc unus populos in îpfis fit hoc eft quafi filii chariflîmî dioînæ confortes nawraî fpôla;foror:mater:amp; quæcunc^ alia potaucris uocabula uni us ecclefiæ congregatio eft quæ nun$ eft finefponfo;fratre:filio:unam habet fidennnecconllupratiirdogmatum uarietate:nech£ErefibusIcin^ ditur:uirgomanet.Quocuncçagnusuadit:fequiturillum.SolanouitcaticumChrifti.Siautcm'in^ quit mihi oppofueris fteÛa a ftella differtinclaritateaudies differreftellam a ftella:hoceft fpiritaies a cal nalibus.Oiametnbra æqliter diligimus:necoculum pponimusdigito:nec digituniauriculæ;fedfin^ guloiüamiflïonemêbropïcômunis dolor eft. A eq u all ter inrroimusinhocfæculumtamp;aequaliter de eo egredimununusaût Adâterrenus:amp;altercocleftis.Qyi interrenofuerita finiftris eft:amp; pibit.Qu* incoclefti adextriseft ôi faluabitur.Quifatuæfratri dixerit Si racha:reuseritgehênæ Et qui homidda fueritamp;adultenmitteturfifringehcnam.rn pfecutionequi incedit qui fuffocatur qui décollât qui fu get 1C:qui in carcere indufus obierit maria quidem luftæ genera :fea una corona uiftopü eft.Inter euffi fratrem qui femper cum pâtre fueratr Si qui poftea pœnitenseft receptus nulla diuerfitas eft.OperarÜS primæ horæ amp;nbsp;tertiæ Si fextæ amp;nbsp;nonæ Si undecimæ.-unus denarius æqualiter;eddit.Etquo magis ad mireris:abhisindpitpmium:qui minusinuinea laborarunt. Cap. XLIII

l-ioha.z.

Z.reg.itf

Alat.i;.

Gen.6 ^s-44-Gcn.37. Ro.iz.

Ro.14.

amp; huiufcemodi diuinaß;fcripturarum teftimoniis. quæadpuerfitatem fui dogmatiscal j Ilidusdifputator inclinât :quis non tentet etiamelefto^deiÆtcÿ Iohannes apf us antixpos I |didtueniftemultos:hecueraeftantixpipdicatio:quæinteriohannem amp;ultimûpœnitenté Mlnniiawfarireflediftantiâ.Simuliÿmirorquo ferpenslubricus;amp; proteusnofterinuariapi fe mutetportenta formarum.Qui em in coitu amp;nbsp;in faturitate epicureus eft fubito in retributione titop; Stoicus effîdt.Hierofolymâ citto.Iudæam cypro.Chriftum zenone cômutat. S i non licet a uir tutibuspaululudedinareamp; oîapeccatafuntparia.'eiufdêiÿcriminisreuseft.quiefurientipanêfurripu crit:amp; qui hoîemocdderititu quocj maximorum fcelepjteus teneris .Pono aliud eft.-fi dicas temini^ ma quidem habere pcccata;amp; cum omnes apoftoli et jiphetæiuxta id quod in fctfa ^jpofitionediftt^ rui peccatores efle fe plangant folusdeiufticia glorierisAnte nudo eras pedeimó nó folum calciato:fed et ornato. Tue pera tunica et nigra fubuccula ueftiebaris fordidatus et pallidus et collofam opere gefti tans manum nuc lineisetferids ueftibus et Atrebatu acLaodiceæindumctisornatus incedis.Rubeiit buccæ:nitetcutis:comæinocdpitiumfrontc(5toru3nt4)tenluseftaqliculus:infurgûthumeri:turget guttunet deobefisfaucibus uix fuflocata uerba jimunt.'certe in tanta diuerfitate uiftus et ueftitus nt cefle eft aut hic aut ibi efle peccatum.Nó qgt; pftm incibo aut in ueftibusafleram:fed q no uarietas etcó/ mutatioin deterius rephenfioni ^»xima fit. Qiiod autrephenditur auirtuteculeftniitiomandpat' Quod uitiofum arguitunpeccato iugiE Quod peccatum eftduxta tuâ fniam in finiftra parte et hirco^ tumgregedefcribitur.Autreuerterisigitadantiquumjppofitumnitouispoflïseiuseflead dexteram A ut fi priorem fententiâ puerfa pœnitetia cómutaris.melis nolis q?q barbam raferis inter hircos nutne raberis. Verum qd prodeft lufeum uocare lufcum:amp; aceufatoris docere incôftantiâ cumjipofitionû fe riesdiruendafitc'Oues amp;nbsp;hædos a dextera etfiniftra duos iuftoft etpeccatoßiefleordines nônegamuS Arborem bonam fruftus malos non facerc:nec malâ bonos:nulli ciubiö eft.Decc quoeg uirgines fapi^ entes etftultasân bonas malafcç diuidimus.In diluuio libetatos iuftos etpdôres aqsobrutos nôigno ramusiln fodoma et gomorra ereptum iuftûiet impios igné eôfumptos oibus pfpicuuj eft. Decc quo tç plagis pereuflam ægyptumiet ifrae! fuiffefofpitc nouimus in mari rubro trafifle iuftos et pharaoné cum fuo exerdtu demerfum etiâ in feholis cantât paruuli. S excêta milia in deferto ceddifle qa incredu li fuerint:et duos tin terram repromiflîonis intraffe feripturædocent :et reliqua quæ ufep ad operarios uineæin duosbonofü amp;maloçtordinesdefcripfifti.Sed qualeeft ut qui inter bonos Si malos diuifiq eft.'tu afferas inter ipos bonos uel ecôtrario malos nullam efle diftantiac'nihiliç referre utrû in pecoreali quisaries fitanouicula.Vtrû prima lanam habeatian fecundâ. Vtrû feabidum pecusfitet morbidû: an uegetum atijfuITultans Maxime cum Ezechiel ouesrationabiles Si diuerfitate inter pecus et pecus fuæ,pphetiæauftoriratedemonftretdicens. Ecceegoiudicointerpecusamp;pecus amp;interanetesamp;hit cos Si inter pecus pingue Si madlentum.Pro eo qi lateribus et humeris impinguebatis amp;nbsp;cornibus uc ftris uentilabatis oîa infirma pecora donecdifpergerent.Et ut fdremus quæ ifta funt pecora ftatim in tulit.Vosaûtgregesmeiouespafcuæmeæhomineseftisidipm ergoeritpaulus amp;illepœnitens.qui cum patris nxoribus dormierat qa in eedefiâ poft poenitentiam receptus eft.Et qafimul a dextris eft in eadem cum apoftolo claritatefulgebit:amp; quô in uno agello ufcç ad meflêm in côfummationc mundi zizania pariterfrumentaqjfuccrefcût.Qua confequentia pifees boni amp;nbsp;malifagenaxpi amp;nbsp;rherieuâge lico côtinent Cur in typo ecclefiæ in area Noædiuerfa aialia Si proqualitate meritorum diuerfæ funt manfiones.C ur aftitit regina a dextris tuis in ueftitu deaurato dreundata uarietate. C ur iofeph in for maxpi uariam habuit tunicam CurapFusloquitur ad Romanos. Vnicuieg ficut deusdiuifit menfu ram fidei. Sicutenim in unocorpore multa membrahabemus omnia autem membra non eôdem aftumhabentita multi unum corpus fumusinxpo finguli autem alter alteri us membra. Habentes autem donationesfecundû gratiam quæ data eft nobis differentes : fiue prophetiam fecundum men furam fidei: fine minifterium in miniftrandoî fiuequidocetindoftrinaïquiexhortaturin exhonan doquitribuitinfimplidtatequipreeftinfolidtudine : Etreliqua’. Etinaliolocoaliusiudiatdient plus quam diem alius iudicatomnem diem unufquif^ infuo fenfu abundatEtad CorinthiosEgo

-ocr page 107-

Contrahercfes loniniaui.


Lib.' If Epiftola ~ VI


plantaui Apollorigauit.-fed deus incrementu dedit.-Itaqj neq; qui plantar eft aliquid.'neq; qui rigat fedi. CoMJ. q increntu dar deus. Qiii plantar amp;nbsp;qui riganunum funt.Vnufqii^ aut ^Jpriam mercedem accipiet fe cûdû fuum laboi'c:dei em fumus adiutores.dei agricultura eftisdei ædificatio eftis.Etrurfum alibi fe ubifupra. cudum gratiam quædata eft mihi utfapicsarchiteftusfundamentûpofuialiusautfupædificat.Fun damctum em aliud nemo pôtponere:pter$ qlt;f pofitum eft qd’ eftxps iefus.Si quisautem fuperædi^ ficatfundamentu hoc aurûargentu lapides pciofos:bgna;foenuni:ftipulam:uniufcuiuf(5 opus appa# tebitdiesemdominiilludmanifeftabit:qm in ignereuelabitur;amp; fingulorûopusqualefitignis j)ba I bit-Si cuius op us manferitquodfuperedificauitmercedê accipiet.Si cuius opus arferitdetrimentum patietàpfeautem faluuserinfictamenquafi per ignem.Sicis cuius opus arfitamp;periitamp;damnu fufti nuit laboris fui.-pdet quidc laborispmiu:fed ipfe faluabit no tn abfq; fibatione ignis ergo is cu ip opp maferit qdquot; fupediricauitfineignis4)batiôefaluabitur:amp; inter faluationc uticp eritdiuerfitasaliqmcc non in alio loco. S ic nos inquit exiftimet homo quafi miniftrosxpi :amp; difpenfatores minifteriorum deiiHiciam quærit inter difpcfatoresmtfidelisquisinueniatur.Vis fcirequoniaminterdifpcfatores fitmulradiftantia:Nondicodema'isamp;bonis:feddeipfisbonisquiaddexteramftant.Audipfequen i.Cor.?î ter.Mefcitisquoniamqinfacriliciisoperant:defacrificiiscomedunt:cjuialtariodeferuiuncde altario participant.Sicamp; dns difpofuithis qui euâgeliû annöciätde euangelio muere.Egoautem nô abutar horu5aliquo'nô fcripfiautemhæcutficfiantî me.Meliuseft mihi mori $ ut gloriammeaquiseua;? cuet.Si enim euâgelizauero nô eft mihi gloriaîneceffîtas quippe mihi i ncumbit.Vhe em mihi eft fi nô euangelizaueromamfi uoluntatehocagoimercedemhabeo.Siautem nolensidifpenfatio mihicredi ta eft.Quæeft ergo merces mea uteuâgelizas fine fumptu ponam euageliuxpi utnô abutarpoteftate quædata eft mihi îeuâgelio.Cu em ecm liber ex omnibus oîm me feruumfecimtplureslucrifacerem Nuquidpotcs dicere peccarehosqui uiuunt de euangelioÆt qui de facrificiisparticipant. Vtifj non Dominusenimdifpofuitutquiprædicanteuangeliurndeeuâgeliouiuant.Apoftolusautemquinô abutitut hac licentia:fed laborat manibus fuis.ne quem grauet; amp;nbsp;die amp;nbsp;noéfe opérât:amp; miniftrat hiS' qui fecum funtnitiog ideo hoc facit:ut plus laborans.-plus aliquid mercedis accipiat. C urram us ad re Iiqua.Diuifionesautemgratiarumfunt:idemautemfpiritus:Etdiuifionesminifterioru funt.-idem autem dominus:Etdiuifionesoperationumfunt:idem autem deus qui opcratur omnia in omnibus l'CLor.lZ Vnicuiq; autem data eft operatio fpiritus iuxta id quod expendit.E t iterum. S icut corpus unum eft ;

amp; membra plurima haber.omnia autem membra corporiscum fint multa unum corpuseftific amp;xps Roma. Verum nedicas in unocorporediuerfa membra unum haberemeritum ftatim gradus defcribiteccle nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

fiæ amp;nbsp;ait.C^ofdam quidempofuitdeus in ecdefia.Primum apoftolosifecundo prophetas:tertio do öores.Deni^ uirtutes amp;nbsp;gratias curationum:opitulationes.gubernationes;genera linguarum. Nun quidomnesapoftoli:Nunquidomnes43phete?Nunquidomnesdodores.''Nunquidomesuirtutes. Nunquid omnes gratiam habentes curationu : Nunquidomnes linguis loquunturrNuquid omnes înterpretanturj'Aemulamini autem dona maiora.'Se adhucexcellentiorem uiani uobis demôftro.Cu tgdecharitate uirtutislatiusdifputaftenadiecit.Siue prophetiæ euacuabuntifiuelinguæceflàbunt.'fi nefdentiadeftruetur.Èxparteenimcognofcimusiamp;exparteprophetamus.Cumautemueneritqcf l-CiOMj. perfeaumeftæuacuabiturquodexparte.eft;amp;: in côtinentibus:Nunc autem manentfidesifpes amp;nbsp;cha rirastriahæc.Maiorautemhorum eftcharitas.Seftamini charitatem:æmulaminifpiriralia:magisau ^^or.I4. tem ut prophetetis.Etiterum.Volo autem omnesuosloquilinguismagisautemprophetare.Nâma ioreft quipphetat qi qui loquit linguisEtrurfum.Gratiasago deocp omnium ueftrû ligua loquor: ubi diuerfa funtdonaamp;aliHsmaior amp;nbsp;alius minor eft.amp;omnes fpiritalesappellantuncerte ones funt

amp; liant adextrisamp; inter ouemamp;ouem eft aliquadiuerfitas.Loquiturquidem de humilitatePaulus uCor.l/. apoftolusegofumnouiffimasapforumquinôfumdignusuocariapoftoluslquiaperfecutusfumec clefiam dei. Gratia autem dei fum id quod fum:amp; gratia eins in me uacua nô fuitifed amplius oibus îllis laboraui:Non ego autej fed gratia dei quæin me eftiVerumtamc ineo qj fehumiliatioftêdit pof feapoftolos alios minores:alioseffemaiores:amp; qui uticj uaseleftionis dicitur amp;nbsp;cundis âpliuslabora üitnoneftiniuftus deus ; utobliuifcaturoperiseius : amp;nbsp;difpar meritum æquali mercedecompenfet. . • Dehinclegimus:Sicut in Adam omnes moriunnita amp;nbsp;in xpoomnes uiuificabunt.unufquifq; autej infuo ordine.Qiioniam unufquiftç in fuo refurget ordinerutiq; diuerfa funt mérita refurgentiû.Nô omnis caro eadem caro:fed alia hominum.alia pecorum ;alia uolucrum:alia aût pifciûiEt corpora cœ leftia:amp; corpora terreftria:fed alia quidem codeftium gloriaialia autc terreftriü. Alia claritas folis .alia claritas lunæ;alia claritas ftellarum.Stella enia ftelladiffertindaritate:ficerit amp;nbsp;refurreftio mortuorfi. Qiiod tu fandus dodus interpres ficexpofuiftiiut diceres fpiritales diffenæa carnalibusiErgo amp;nbsp;fpiri taies amp;carnales in codeftibuserunt.amp;iam nonfolumouescfedetiam bird tui confcendentregnacoc^ lorum.Stella a ftelladiffertinclaritatenonouesamp;hird;redouesamp;ouesideft Hella amp;ftella.Deniqt alia inquitclaritasfolis amp;nbsp;alia claritas lunæ.’neftellam amp;nbsp;ftellam totnm humanæ multitudinisafTereicsge nusfolempofuitîamp;lunamquoscerteinter hircos non poterisnuerareiSic inquiterit amp;refurredio fnortuorum ; utiufti inclaritatefolis luceant: amp;nbsp;qui in fequenti gradu funtlunæfplendorerutilent : ut aliusLuciferfir:alius Ardurusalius’Orionialius Mazuroth: etcæteraftellarumuocabula quæ facrato in lob uoluminecontinentur omnes enim ait manifeftari nos oportet ante tribunal Chrifti;

-ocr page 108-

PARTIS


I TRÄGTATVS II


z.Cor.f.

Ephc-i.

L

AAu.Z9.

Gen. 18

I.Rc.30.

MatJ.

M

lit redpîatunufquiftçquægeflitpcorpus fine bonufiuemalö:Ac neforfïtan diras aii tribunal Chri^ fti nos manifeftaii:ut boni bôaimali recipiant mala in eadc æpiftola docet.Qui parce femïat : parce amp;nbsp;metet:Etqfeminatinbcnediftióibusdebenediftionibusamp;metet. Certeqplusamp;q minusfeminat de parte funt dextra.Et cû uni us femctis genus fint:tn mcfura ôi numero dift'erût.Scribit ad Ephefios idemPaulus.Vtnotafieretnûcprindpatibusamp;ptâtibus incoclis perecclefiam multiplex amp;uariafa pientiadei.Cernisçp indiuerfisagminibusecclefiæ uaria ôi multiplex fapiétiadei prædicet.Necnôin eadem æpiftola Vnicuilt;5 autem noftrû data eft gratia:iuxta menfurâ gratiæ Chrifti nô mcfura xpi diuerfa fitrfedtantum gratiæeiusinfunditur quantum ualemushaurire.

XLiriI Capitulum

igitur OUCSamp; hircosquincg èc quinlt;5 uirgines Aegyptios:amp; ifraeliras amp;nbsp;cæterahu^ iufcemodireplicas:quianoneftinprefentiretributiofedinfuturo.Vndeamp;dies iudiciinô uj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confummationepromittitur:quianuncnoneftiudicium.Sinecaufa enimappellatur dies

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;extremaiudicii fi modo iudicatdcus.Inpræfentiarum nauigamusduftamur. attj pugna^

mus utin fine perueniamus ad portum:coronemur:triumphemus.T u autem peruerfe amp;nbsp;lubrice prx fentisfæculiconuerfationeminfuturorumexempla proponiscumuticçhic iniufticiafit ibiiufticia donecintremusinfanftuariumdei.amp;intelligamusinnouiffimiseorum.Nôaliterfanôus.aliterpec cator moritunineodem mari nauigantibus eadem trâquillitas amp;nbsp;tempeftaseft:non aliter latro:aliteC martyr ocdditur.Necalio modo deadulterio amp;nbsp;proftibulis:aliodecaftismatrimoniis nafcûtur libe# ri.Certedominus amp;nbsp;latronesæquali iudido crudfixi funt. Si idem eft huius fæculi futurilt;5 iudiciûî ergo quia hicpariter crudfixi funt.amp; infuturofimiliter habebuntur.Paulus amp;nbsp;qui eum uinxerant : fi mulnauigant:fimulfuftincnttempeftatem:fimulnauifIuftibusdiffipatainlittuseuadunt.Negarc non potes:quininteruiftum amp;nbsp;uincentes diuerfa fintmerita.Etquomodo unum apoftoli militutn (ÿ naufragiums'Refert poftea Paulus apoftolus reuelationem amp;nbsp;eos qui in naui fuerât dicit fibi a do mino effe donatos.Nunquid iscui donantur amp;nbsp;qui donantur unius meriti funt s' Decern fanâi pec^ catricem poflïint eruereciuitatem Loth cum filiabuscreptuseftde incendio liberati effent amp;nbsp;genen fi exire uoluiffent.Etcette multa differentia eft i nter Loth Si generös dus. Liberatur S egor una urbsdc pentapoli.Etquæeiufdc meriti eratatcç uni fententiæfubiacebancui Sodoma amp;nbsp;Gomorra. Adama ßc Seboym fanfti præcibus cuftoditur.Ecce diucrfum meritum in Loth amp;nbsp;Segor:amp; tarnen de ineen dioparitereuadunt.LatrunculiquiabfenteDauiduaftaucrât Sicelech amp;nbsp;uxoreseorum amp;nbsp;liberosin prædam duxerant die tertia ceduntur in campo:amp; quadringenti homines afcenfiscamelisfugiût:dic aliquam inter eos qui cæfi funt amp;nbsp;qui fugere potuerunt efle diftantiam. Legimus in euangelio turré Siloæceddiffefuper decem amp;nbsp;ofto uiros amp;nbsp;obrutosoccidiffe. Certe iuxtafententiam faluatorisnon foÜ fueranr peccatores:fed in formidinem reliquorum puniti funt ut peftilenteflagello ftultusiapien tior fieret. S i omnium peccatorum unum eft fupplicium:ini ufte alius occiditur amp;nbsp;per mortem alteri^ US alius cômouetur.Opponis mihi Gomor manne unameg menfuram amp;nbsp;ueftitum amp;nbsp;capillos amp;nbsp;bac bam amp;caldamentumex£Equofuiffeifraclitarumquafi non amp;nbsp;nos Chrifti corpus aequaliter accipia mus.Vna eft in myfteriis fanftificatio domini amp;ferui nobilis amp;nbsp;ignobilisrégis amp;nbsp;militis;q)$ proac cipientium meritis diuerfum fiat quod unum eft. Qui cnim indigne mäducauerit amp;nbsp;biberit reuscrit uiolati corporis amp;nbsp;fanguinis Chrifti. Nunquid quia Si iudas de eodem calice bibit de quo Sc cæteri apoftoli unius cum reliquis erit meritij'Quid fi non uis tecipere facramentum. Certe omnes æqualigt; ter uiuimus:unum trahimusaerem.'eodemhumore irrigamur iifdem cibis pafeimur. Porrofi alimc ta cocorum arte mutantur in melius:amp; fit aliquid fuauius condituris huiufeemodi cibi non naturae fatiffaciHnt:feduoluptatiæqueefurimusæquealgemus:fimulattrahimurfrigore:æftibus amp;calore diffoluimur.Sol quod amp;nbsp;luna amp;nbsp;ois aftrorumcliorus amp;nbsp;pluuiæ Sc mundus æqualiter nobis currunt amp;iifdemocsiuxtaeuangeliumimbribusirrigamurboni amp;maliiufti amp;iniufti. Sipræfentia excpla funt futurorum ergo Sc fol iufticiae æqualiter iuftis Sc peccatoribus:impiis amp;nbsp;fandis:chriftianis Sc iu^ dæis attçgetilibusorieturcum feripturadicat.Timentibusautem dominumorietur fol iufticiæ • Si timetibus orietur.-ergo cótemptoribus Sc pfeudo prophetisoccidet. Oues quæ ftät a dextris ad regua coelorum introdueötur hird in tartarum detrudunrur.Parabola ifta non ouium iter fe mérita Sc eco/ trario defetibit hircorum:fed inter oues amp;nbsp;hircos tätnm diftantiam fadt.Necg enim in omnibus Iods doccturomniaffedunaqueq^fimilitudoadidrcferturcuiusfimilitudoc.Sicutamp;decemuirginûriô totius generishumanirfed follidtorum amp;nbsp;pigrorum exempla funt:quorum alteri dni femperpræfto^ lanturaduentum:alterifomnoamp;incrtiæfedâtesfuturumiudiciûnôputant.Vnde amp;nbsp;infine parabo læ dicitur Vigilate quia nefeitis diem nelt;ÿ horam.Sed in diluuio liberatus eft Noe:amp; ois orbis interi^ it omnes caro erant Sc propterea perierunt. Aut nö eiufdem meriti dices f ilios Noe Sc Noe j^pter que filii liberati funt. Autmalediftum Cham ineodc pones locoinquoamp;patrêiqadediluuiofimullibe ratuseft.inpaffione Chrifti ocsdeclinauerunnfimulinutilesfafti funt:amp;nófuitquifaceret bonuni nôfuitufiç ad unö.Audebis neigitur dicere ficnegaffe Petrum etcæterosapoftolosq fugerunt quo modo CayphâetPharifæosetclamâtempopulucrudfigecrudfigetalc.Etutdeapoftolis taceaeiul^ dem nefceleristibi Uidebit reus Annaset Cayphasetludas jgt;ditor:cuiusetPylatusqui nolens cópul fus eft côtra dominum ferre fententiä. Quanto maioris meriti fuit Iudas:t3to maiorisals eft.-et quä^ tomaioris

-ocr page 109-

Contra herefcs louiniani.


Lib. n Epi. vr


to ttiaioris crîmînîsîtanto maioris amp;nbsp;pœnæ : potentes ein potenter tormenta patient; arbor mala frugt; dus bonos non facit.nec bona malos. SihocitaeftrndemihiquomodoPaukis cum effet arbor ma lapfequensecclefiamxpi.fecitpofteafrudus bonos.Etiudascum effet arbor bona: fignafaciens cum apoftolis:poffea uerfus in proditorem fecerit fruft us malos.T âdi ii nec ergo arbor bona malos tin ft us facinnec mala bonos $diu uel in bonitate (uaiuel in malicia pfeueranftq omnis Hebræus æqualitec facitpafca;amp;feptimoanno liber cfficitunamp;iubileoideftquinquagefimouniuerfapoffeffioredditad dnoshoc nóde pfenti dicitfed de futuro:qa in fex diebjhuius fæculi feruictes in feptio die ueroamp; ater^s no fabbatoliberemur.Si tarnen uoliierimuseffeliberi.-dum adhuc feruimusin læculo.Si autem nolu £rimus:pforabiturnobisaiiricula:inteftimoniuminobedictiæamp;:cum uxore amp;nbsp;tiliis noftris quos pre tulimusliberatiideft cumcarneamp;operibusingiterferuiemus.Parabalaautemfeminâtisquæexutra lt;5parteternosfruftusfacit:amp;iuxtaapoftolûfuperfundamentu Ghrifti alius ædificataurumargentû lapides preciofos:alius:ligna:focnumftipulam:cumamp; in domo magna di uerfauafa fint pfpicue pa ter.Ethuicuellecôtradicereaptiflinieimprudentiæeft.Tamenneexultetinmendacioamp;exemplûapo ftoloif ipræiudiciumcentenarii amp;nbsp;fexagenarii amp;nbsp;trigenarii afferatnumeri.-fciatin Matthæoamp;inmar coapoftoliscquiafua uniuerfadimiferantcentuplurcpromiffum.ineuangelioautêLucæ multo plu ta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;penitus in nulloeuangelio centum effe fepte fei^ aut falfarii.-autimperitiæ tef

umtcneri.-necnocere nobis;quia inalio cuangelio a centum in alio a triginta indpitnumerari : cu ois fcriptura maxime uetus minorem pponat numeru;amp; ficad maiorc gradatim colcendat.Verbi gratia ütdicataliqucfuiffeannortqncgamp;feptuagintaetcentûinectnquincjetfeptuagintaplurapoterût ec 5 centu quæpriora funt nominata.Si nonaccipisin bona partem diuerfitatc numeri centü amp;nbsp;fexagî ta amp;nbsp;trigintamecin mala parte acdpies.Et ide uitium erit feminisqd’ fecus uiaj cecidit amp;nbsp;fuper petras-amp; fuper fpinas.Si amp;nbsp;ilia tria;amp; hæc uel in bona uel in mala parte fingula funt.-ftultu} fuit ,p duabus re bus fex Ipecies numerare.Prrefertim cum in matthæo amp;nbsp;in Marco amp;nbsp;in Luca narrata partabola S alua tor femper intulerit;qui habet auresaudiedi audiat.Vbi nihil eff quod intrinfecus lateatfruftra ad in^ telligentiam myfticam prouocamur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capi.

Blaut pater amp;nbsp;filinsmanfionc fadutapudcredentes;amp; ubi xpshofpes elbibi nihildeeffeexi^ ftimasputotp aliter xpshabitaueritincorinthiis:aliterinephefiis.Hoceft aliter in his apud nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(«j

quos paulusapFs petcâ m!ta rephcdit;amp;aliter inhis quibusfacramenta a fæculis ignorata dif leruitaliter in Tito amp;nbsp;Timotheo;aliter inpaulo. Certe inter natos mulietu non furrexit ma ior Iohannebaptiffa:ubi aiit maior dicit;neci ffeeft ut cæteroshabuerit minores.Et qui minor eft in re gnococloru:tnaior eftillo.Videsergoqtincoclisfitmaximusamp;minimus;amp; inter angelos quo^;amp;in r teruifibilescreaturasfitmultiplex amp;nbsp;infinitadiucrfitas.Quaredicuntapoftoli:dneaugenobisfidc:fi omniu un.a menfuraeft:Etdnsad difcipulum:Modicefidei quid dubirafti.Inhieremiaquotÿ de turo regno legimus.Eccedies ueniûtdicitdns.-utferiâ domu ifraelamp; domui iacob focdusnouum;non fedm paftum quodpepigi cum patribus ueftris.Etpoftpaululu dabo lege meam in uifeeribuseoruj amp;nbsp;in corde eorumferibam illam amp;nbsp;ero eis in deum:amp; ipfi mihi in popuhi.amp; nô docebit uir ultra progt; ximii fuum:amp; uir fratrem fuum:dicens.cognofcite dnm.Ocs cm cognofcct me a maximo uftj ad mi nimu.pfpicue ex cótextu ipfius loci.futurû xpi regnum 4gt;pheta defcribit.Et qua cofequetia ibi erit mi nimus amp;maximus fi omnes æquales fututi funt.Vticç eain qua in euangelio didtur.Qui docuerit ; jvjat.f.’ amp;fecerithicuocabiturmaximus inregno coclorum. Qiii autc docuerit amp;nbsp;non fecerit erit minimus. Luce.i4» Incnuiuio faluator pcepit.'utinferiorepoccupemus locum:ne cum maior uenerit defuperiori turpiÿ terextrudamur.Si caderenon poffumus;fed trn perpocnitentia fubleuamur qd fibi unitfcala ilia i be Gc5.jg thel perquamangeli defeenduntatep afcendunt:qui de coclis ad terram ueniut.Certe inter oues et ad dexteramftabantidu ibi effent; angefidecoclisdefcendunt et louinianusdeeorumpoffeffionefecurus cft.Qiiis autem rifum tenerequeatineocj, multas manfionesapud pattern ecclefiasarbitreturiutoÿ toorbediffufascûmanifeftiffimefcriptura doceatfeefm euangeliumiohannis:nódeccclefiarumnuc to:fe decoclorum manfionibuset æternistabernaculis:quæprophcta defideratdno fuiffe lermoncm. In domo inquit patris mei manfiones multæ funt. Si quo minus dixiffem uobis qui.a uado uobis pa rarelocum:amp; fi abiero amp;nbsp;præparauero uobislocû.âterum uenia amp;accipid uosad meipfujiut ubi ego fum amp;nbsp;uos fitis.Locus amp;nbsp;manfiones quas preparate fedicit xps apoftolis.-in domo uti^ funt patrisiid^ cftinregnocœlorv;nôinterrainqnapfensapfosrelîquebat.Simullt;jfenfusfcripturæintuendusdice^ reinquit uobis:qa uado amp;nbsp;pparabo uobislocum fi nó manfiones multæ effentapud patrem.hoc eft fi nó unufqfcp manfionem fibi nó ex largitate;dei:fed ex ,ppriisopibusppararet.Etideo nö eft meö para te fed ueftrum;quia amp;nbsp;iudæ nihil ,pfuit paratus locus.quem fuo uitio perdidit.iuxta queni fenfumamp; illud intelligenduiquod ad filios dicitur Zebedei.quorü alter a finiftris:alter cupiebat federe a dextris Mat.zo' Calicem quidem nieuni biberistfedcre autem a dextris meis fine a finiftris nó eft meum date uobis.-fj quibus paratum eft a patre meo.Non eft filii dare amp;quomodo patris eft preparate. Paratæ inquit funt in cœlodiuerfæ amp;nbsp;plurimæ manfiones ; plurimis diuerfi fep uirtutibus : quas non perfonæ accipiunt ; fed opera. Fruftra ergomepetitis quod in uobis fitum eft ; quod pater meus illis parauit.quidij;^ gnis uirtutibusadtantam afcenfuri funt dignitatem. Porroquodaititerum ueniam:amp; accipiam foh.IO uosadmeipfum» utubiegofumamp; nos fitisproprieadapoftolosloquitur.-dequibns amp;inaliolo;^;

-ocr page 110-

PARTIS

TRACTATVS II

co fcriptam eft:ut qiiomodo ego amp;nbsp;tn pater nnum fumus fic Sc illi in nobis unum fint qui crediderfit qui póf efti funt qui pofiunt dicere pars mea dominus. S i autem non funt plurimæ manfiones quo ƒ modo Sc in ueteri teftamento Sc in nouo alium ordinem pontifex tenet alium facerdotes alium leui/ tæaliumianitoresaliumædituif Et in limine EzechielisubifuturaîCcdefiæamp;cocleftisHierufalemoc do defcribitur facerdotesqui peccauerantregradantur in acdituos Sc in holliarios Sc cum fintin tem^ plo dei hoc eft a dextris non funt inter arietes fed inter minimas oucs.In fluuioquocç illo qui de tem^ ploegreditur Sc irrigat falfum mare:amp; uninerfa uiuificat multæ fpedes pifdum defcribuntur. Quare in regno coclorii archangeli funt angeli throni dominationes poteftates cherubin Sc faraphinamp; omnc nomenquod nominaturnonfoluminpræfentifæculo.fedetiam in futuro.Sinecaufa diuerfitasno minum eft ubi noneftdiuerfitas meritorum.Archangelus uticç aliorum minorum angelofu archan^ gelus eft:amp; poteftates Sc domîatiôes habent alia fup quæ cxercct poteftatc amp;nbsp;in quae fubiefta domient Hoc in cœlis c;hoc in myfterio dei ne nos folito more irrideas atlt;5 fubfannesfi îperatorc pofuerim^ SC pr.Tefeftos dus amp;nbsp;coites amp;tribüosamp;ccturióes amp;mâipulos:amp;reliquiîmilitiæ ordinc. Capi XLVI

Llud autem qd* ait.Nefdris qa corpora ueftra tcmplö eft fpöfl'anfti:ualde friuolö eft cö fcrigt; pturadiuinafoleat Sc unüpluraliter:amp; plura fingulariterappellare:amp; tarnenfdatintemplo

O p

(oh. I.

loh.fi.

I.ioh.1.

Gir.4.

I.CoMz.

Mat^.

I.ioh.y.

quocpipo multas effemanfiûculas effeexteriusatriu:e(Teinterius ueftibula:efle fanftum efl« -^fanftafanftop.’:funtamp;culinæintemplo:funtamp;cellariolafuntamp; torcularia Sc ualojerccepta cula.Ita amp;nbsp;in templo corporis noftri:diuerfafunt mérita. Non æque deusocsinhabitatmecad câdetn mcfurâoibusinfunditdefpuMoyfiauferûamp;fcptuagîtapIbyterisdat.PutoaliâefleabundâtiâflôiniS aliâ riuulofS'.H eli æ fpûs .H elifato dulpex dat:undeamp; duplex gfa fecit figna maiora.Ille unius mortuô ifte mortup mortiiû fufcitauit illefamc im^catus eft ppfo.âfteobfeffeduitati fub una die hoftilescopl as pbuitdicethoc qdquot; ait.Nefcitis qacorpa ueftratemplû eft fpûflanfti:de cundaaedentiu dicatecck^ (îaqui pari ter côgregati unöxpicorpusefficiöt.Hiciamquerit incorpore:qui pedibus xpi dignusfit qui capite:qui oculus eius fit:qui manus.Quod amp;nbsp;duæ mulieres in eua'gelio:pocnitcs amp;nbsp;fanftafigni^ ficantquafü altera pedestaltera caput tenet. Tàetli nónulli .aeftimätuna efte:amp; quæ primûcorpit aped! bus earn gradatim ad uerticc pueniffe. S ed amp;nbsp;illud qd* obiedt:nô pro his rogo tin :fed pro illis qui cre?» dituri funt per uerbû COR! in memrficut ego pater in te:amp; tuinmeunûfumus.-itaocsunû fint inno^ bis.amp;cp üîspopulus xpianus unûfiti deoquafi filii chariffïmi diuinæconfortesnaturæ:iam fupradi ximus:amp; nûcplenius inculcandû eftmônosfcd'm naturâ:fed fcd'm gratia unum elTeinpatie:8c filio. Nc^ cm eiufdem fubft«âtiæeft:quod Manichæi folctdiceretala humana amp;nbsp;deus. Seddilexifti inqteos ficutamp;medilexifti .Vides ergo q? incôfortiufubftâriæeiusaffumimusnonnaturæeffefedgrariæ:S£ ideo nos diligitrqa filiûdilexit patert'amp; mebra diligunf fçç a corpore. Qiiotquot em receperût xpm de diteispoteftatcfiliosdeificri:quicredutinnoleeiusquinôexfanguinibus:necpexuolûtarecarnis.’ne^ tç ex uolûtate uiri;fed ex deo nati funt. Verbû caro faftfl eft:ut nos de carne trâfîremus in uerbûmecuer bum dcfiit efleqd’ fueratmechn pdidit effe qd' natus eft.Glona aufta eft: non muta ta natura. Visfdrc quôcum xpo unumcorpusefficiamurj'doceatte ipequi condidit Qiii comcditcarnem meâ: 8cbibit fanguincmeü:hicinmemanet:amp;egoinilloiSicutmifitmeuiucspater:etegouiuo4)ptcrpatrem:d^ quicomeditme:uiuet,pptermeIftecftpanisquidecoelodefcendit.Sed 6c iohânes euangeliftaqui de pedorexpi hauferat fapienriâ ineade uerba pcordat dicens.In hocintelligimus qgt; in co mâcmus:amp;ipe in nobis, qm de fpûfuo dédit nobis Si qspfcnusfueritqmiefuseftfiliusdei:deusineomact:amp;ipcin deoeft.Sicredisinxpo^quôamp;apoftolicrediderunounum cum eis in xpo corpus effideris Si autem te merarium eft fidem eorum tibi 8c opéra uendicare:qui fidem eandem amp;nbsp;opera nonhabes:eundem lo cumhaberenópoterisrPorroqd’iaditasfpófam fororcmmatrem:amp; omniahæcuocabula uniusefle ecdefiæ:cundofq? aedenteshis noïbusfignificari:contra te fadt.Si em unusordo ecclefiæ eft: 8c nô hä betplurima membra inunocorporequidneceficeft utfponfa foror uocet 8c matert'nifi aliorum fpó^ faaliorumfororaüorû materfit.Stâtquidemomnesaddextcramfedalius ftatutfpôfus aliusutfra^ ter alius ntfilius.Filioli inquitmei quositerum parturiodoneexpsformeturin uobis purafne ciufd^ elfe meriri cos qui parturiuntur.amp; qui parturit.Vnde amp;nbsp;ftulteafierere uoluifti omni.i membra æqua liter nos diligere nec oculum pponere digito nec manu auricul.æ :fed in fingulorum amiffîone mem^ bropîdoIorêeirecôem.CûaprsdoceatadCorîthiosaliamcbraeflehoneftioraalia uerecûdioraSr q ne recundiom funt maiorehoneftatecircudari q uero perfe honefta noftra nô i ndigere folIidtudine.Eiuf dem neordinisarbitraris 8c menti osamp; akmm oculos amp;nbsp;meatusper quosfinuisegeritur amp;nbsp;urina.Lu cerna inquit corporis tui eftoculus tuus S i oculus cæcus fuerit totum corpus in tenebris eft .S i digit« amputes fi fummitatem auriculæ eft quidem dolor fed nô tm damnum nec tanta cum dolore defow mitas qta fi oculos eruastrunccs nares osdiflecesSincaliismembrisuiuerepoffumusfinealiis omul temîEtdeodofoquidemuerbo amp;adulterioreitenebimur:fednoneftidem fuffundi amp;forqueri:A' erubefcereamp;longotemporefrudari.Putasnoftrumefieqd'loquinurt'Audiapoftolum iohannem Qui fcitfratrem fuumpeccarepeccatiim non ad mortem petat 8c dabitei uitam peccanti nôad mor^ tem Qui ueropeccaueritadmortemquisorabitproeo. Ccrni^'cpfipropeccatisminoribus depreK^ murinpetremus uciatn.Siproraaioribusdiffîcilisimpctratiofîtetintcrpeccataamp;pftamagnameflc

-ocr page 111-

Contra herefes louînîanî.

Lîb. Il Epi.

VI

diftanriam. Vnde amp;nbsp;de populo ifracl quia peccauerat pftin ad mortem dicitur ad H ieremia.NoIi ora H icrcmi.7 teproppEohoc:neca(rumasproeisdeprecationêamp; nonobfiftasmihi:quianóexaudiam te.Si autem ocs æqualiter Si introimus fæculum.amp; eximus de fæculo:amp; hoc piudicium futuroß: ell.-ergo æquali. ter Si iufti Si pftóreshabebimur apuddeurquia nuncparimodo Si generamur amp;nbsp;morimur.Qyod (i duos contcdis effe Adam.-altep: terrenuni.-alteru cocleftem:amp; qui m rerreno fuerint eos efle ad finiftraj qui uero in coclefti:eos eflea dextris.Rn.de niihi interim:ut de duobus fratribus interrogc. E fau in tec reno fuinanin codeftifNuUi dubiii eft quin in tcrreno eu fuifle rndeas:iacob in quo fmtrDices proti# nusincœlefti.Etqûoincoclefti fuiocuadhucxpsnon uenifletincarne:qui fecudus Si cocleftis adam dicit. Aut igiturocs ante incarnationcxpi in ueteri reputabis Adâ:amp; iufti quocg in terreno hoie: amp;nbsp;ad finifttaerunt inter hircos tuos.Aut fi impiu eft ibi ifaac ponere:ubi ifmael.ibi iacob:ubi efau : ibi fan# ftos:ubi pftóres.-nouifliimus Ada ex eo tpenumcrabit.'quo xpseft natus ex uirgine. Et argumentum, duo^ Adam nó ^ficiet ouibus Si hædis tuis:qa in prio Adâ Si oues amp;hædos côuincimusfuifle:amp; in? unoati5eodêhoie:aliosadextrisdeiftetifle:aliosafiniftris.Ab Adâemufcjad Moyfenmors fupocs d^taeft.'etiâfupercosquinôpeccauerûtinfimilitudincpuaricatiôisAdam. Capi.XLVÎL

E eo aut quod niteris approbate cóuitium Si homicidiû racha amp;nbsp;adulteriû amp;nbsp;ociofum fergt; monc Si impietaté nonfuppliciorepenfari.-iam Si fupratibirnfum eft:amp; nûcbreuiterrnde bo:Autpftôremtenegabis:utnon (isreusgehennæ.-autfi peccatorfueris:etiâde leui crimi ______,neducerisadtartaru.Osinquitquodmentit:occiditaiam.Sufpicortealiqn uthoîem fuif# . e mencitucoiscnim homo mcdax ut fit folus deus uerax:amp; iuftificetur in fermôibus fuis Si uincat cû Sapi.r. iudicauerit. Aut igitur homo nó eris:ne mcdax fis.aut fi qa homo es mcdax fuetis : cum parriddis Si ps»yo. adulteris punierismuUaeft em inter peccata diuerfitas Si nó tibi habebunt tâtas gratias.-quosde h umi# li in fubh'me eleuas:$tum irafcent :quos ^Jpter leue quotidianûfÿ peccatû in exteriores renebras retru # fifti.Siaûtinperfecutione:qui fuffocaf amp;quidecollat:amp;qui fugerit:amp;qui incarceremretrufusobie titan uariisluftæ generibus una corona uiâoriæeft:amp; hoc pro nobis fadt.In martyre em uoluntasiex qua ipfa mors naftiEcoronatur.Meû eft opponere megentiliû furori:amp; dnm non negare.Iam in illo# tuarbitrioeft:autdecollare:aut urere:aut recluderein carcereiautuariaadhibere genera pocnajlt;':quod fi fugero;amp; in folitudinc abiero;eadc erit corona morictis.quia eadem Si ca mortis eft xpus. Ad illud ueroquoddidsânter eumfratrcqui femper cum pâtrefuerit:amp; qui pofteapœnitens eft receptus : ni# hilpenitusdifcrepare. Adiidofi uis:amp;drachmam unam:quæperditafuerat:amp; inuctam iundam eife cumreliquis:amp;ouem unam quâ nonagintanouem ouibusdereliftisbonuspaftorinquifiuit Si retu lit explefle numerum centenariû. S edaliud eft pœnitentem efle:amp; lachry mis ueniam depræcari:aliud femper eflecum patre.Vndeper ezechielc adreportandâ ouem Si perditum quondâ filiiim : loquitur amp;patet.Etfufdtabopaftum meum tecu:amp; feiesquia ego dns:amp;recordaberis;amp; côfunderismt _ ,. UÓ fit tibi ultra aperire os præ confufione tua:cu placatus f uero ti bi in oibus quæ fecifti:ut nihil minus iuftohabeantpoenitentesflufficitdsproomni poenafoIaconfufio.Vndeamp;inaliolocodidf ad eos: amp;nbsp;recordabimini uiarum ueftrarû peflimarum: Si oim fcelerû quibuspolluti eratis:amp; difplicebit uo# bis in confpeftu ueftro in oibus malitiis ueftris:quas feciftis:Â feietis quia ego dns: cû benefecero uo# bis,ppternomen meum amp;nbsp;nonfecundû uiasueftrasmalas.-nec^fecundûfcelera ueftrapeflima. Argui ^rquolt;$apatrefilius:(p falutifratris inuideat;amp; cum angeli letentur in coelo:illeliuorecruciet. Qui duorumfratrum fimilitudofrugi Si luxuriofi:nôad mérita totius generis h umani .‘fed uelad iu# dæi pettineantxpianicÿ perfonas:uelad fanftaR: Si pocnitcntiû.Super qua parabola libellum quondâ damafo epo dum adhuc uiueretdedicaui.Porro fi opariis primæ horæ et tertiæ et fexteet nonæ et un# nbsp;nbsp;nbsp;•

dccimæ:unus denarius reddit.et ab eisindpitpmium:qui nouiffimiinuinca laborauerût: et hicnon uniusÿiset unius ætatis hoies deferibunEfed ab exordio mûdi ufij ad finem uocationû fada funt di ^^“^^•Prima hora uocatuseft. Abel etfeth.TcrtiacnochetNoæ.Sexta.Abraamifaacetiacob.Nona Moyfoet^jphetæ.VndedmagctiliumppFs.Cui primo reddifmerces:quia in crudfixumeredesdnj Qiiiicultate fidei magnitudinc meruit præmioii:. M ulticj reges et .pphetæ quæfierût uidere quæ uide wnset itó niderût.Vnusaût denarius nó unû eft pmiû:fed una uita et una de gehenaliberatio. Cæteiî: quo adindulgentiâ prindpalê diuerfo^?: aiminu rei dimittunf decarcere:et unufquifq^ pro labore uel opibusfuis inhoc uel in illo ftatu uitæeft.-ita et denarius qfi indulgétia ueri pricipis:oms pet baptifmu *^^^^ecarcerc:iamniilaboriseft,pdiuerfitateuirtutiidiuerfanobispmiapparare. Capi.XLVIir.

Vcufqjper partes adpropofitarefpondimus.-fequensfermoincômuneadomnesre# fpondit dominus ad difcipulos fuos Qjii uult i nq uit inter uos maior efle fit omniu minimus.Si ornes incoelo æquales futuri fumus fruftra nos hic humiliamus : ut ibi Matthe, zo poffimus effe maiores.De duobus debitoribus quingentorum denariorum etquin# Luce. 7. quaginta.xui plus dimittit plus amat.Vnde et faluator. Dicoinquit tibi remittûtur

nusd To’ Ä7 5’P^‘^‘^^'^3*^ifif^q'quot;^*^^’^’tmultu.Cui3ûtminusdimittitur:minusdiligit.Qÿimi Matthe, zp fubftâri • r ’^biuseidimittitutieg inminorigradueritPatcrfamiliasproficifccstradiditferuisfuisLuce.l^. cuansehof ttfeuater ^”°’^“’^’^*’°'^ooobilisproficifcensinregionemlonginquam ut acciperetfibiregnum weciit.-uocauerit decern feruos et dederit eis fingulas mnas de quibus unus lucratus eft decein

d

-ocr page 112-

PARTIS r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;If

mnas:alius qn^.-et finguli iuxta uircs fuasamp; cmolumentu uel decê uel qrKÇ acceperût duitates Pof^ alius qui unû talctum liue unam mnaniacceperat nbsp;nbsp;accepitifoditfiue in fudario colligauit :amp; diii

tcferuauit aduentui.Primo confiderâdum lufti nô fpe ^tèftus laborant ut uult noftcr Zenon : lcd ne perdant qlt;f acceperannifte qui mnâôc talentum infodit ne pderet qd” acceperat non peccauit mag» cg laudâda eltcautio referuâtis;^craffus laboreop^ q finelaboris pmio defudarût.Deindeq? hoc/pm talentum quod aufert a timido uel négligente leruo non detur ei qui minus lucri feceratded qui plu^ ideftfupdecem politusfueratciuitatesbi numerus nonfacitordincquaredixitdeditunicuilt;ÿfcdïn fuas uires.Sieadem lucrafuntquin(5talentopi:amp; decemcur ei qui minuslucri feceratnondecem:amp; ci qui plusmon quincç tradunt urbesf Quod aût dns non his côtentus fit quæ habemus:fed fern per ma^ Pb 'F I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defideret ipe monftrat dicens. Quare non dediiti pecuniam meam ad trapezetas: ôc ego ueniens

Pbu-3‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ufura exegilTem Quod qdemamp; PaulusapFusfcienspteritoij: obliuirat:amp; adea quæ inantefunt

feextenditideltquotidie ^ficitnecferuat in fudariodelicate gratiam quâaccepit. SedauarusnegOi* r 'f îC ciatorrenouaturdedieindiemiamp;decrefcerefe putatnififempercreuerit. Sexurbesfugitiuo^üdeicri^ Leuit.5gt; nbsp;nbsp;nbsp;bunturin lege holes interficere uolentes:amp; ipe urbes facerdotales funtànterrogarelibet t ugitiuos ifto^

inter hircos tuos:an inter oues noftras colloces. S i hirci eént occiderentur ut homicidæ cæteri nec min* ftro^dei intrarentciuitates. Si ouesdixerisiuticg nôerunt taiesoues quæabf($ lupoß;metu totalibcf tare paîcantur.E t probabitur tibi oues quidem eas ec:fed ertoneas ad dexttis eiïe: uerum non ftaredcd fugere donee moriatur facerdos magnus :amp; ad inferna defeendens liberet alas fugitiuop; .-Gabaonitc occurruntfiliis ifarel:amp; cæfis aliis gentibus in lignarios amp;nbsp;aquariosreferuantur. Tantiij apud deurn merit! funt:ut ftirps Saul ob eorum inmrias fit deleta .-Inter quos eos collocabis rinterhircos :fed non (unt interfefti:amp; fententia dni iudicant oues Sed dicit feriptura diuina ep non fint eiuldem meriti eu lus amp;nbsp;ifraelitæ.Vides ergo (p lient qdc a dextrisifedmultoinferiori gradu.lnter Dauid uirum fandu amp;nbsp;Saul regem peffimû médius lonathasfuit.Quc nec inter hædos pofliimusponere qa ^jphetæ amo tedignuseft.-necinterarietes.-neparceûfaciamus.Dauidmaxiecûamp;ipfe întcrfecfusfitEtitigiturin^ ter oues fed in inferiori ordine.Et quomô inter Dauid amp;nbsp;lonatha: ita Iter ouc amp;nbsp;ouc cogeris lufcipetc differétias.Setuusquicognouituoluntatcdnifui:amp;nonpparauit:necfecitfcd'muoluntatceiusua^ pulabit multis:qui autem noncognouit amp;nbsp;nonfedtplagis uapulabitpaucis .Omni enim cui mult» datum eftimultum queret ab eo:amp; cui cômendatur multum:pius exigitur ab illo.Ecce feruo amp;nbsp;feruo plus minufuecômittif:amp; pro qualitatecômifli atqj pdlplagaru quoeg numerus irrogat. Tota iude« terrætribuôlt;g deferiptio futuræ ecclefiæ incodistypuselt Legamus lefumnauæ : legamus Ezechielis extremas partes amp;nbsp;uidebimus qcquid inal tero quafi per hiltoriam in terra dillribuitur in altero in coc lisfpiritaliterrepromitti.Quidfibi uoluntindefcriptônetempli feptem amp;nbsp;oftogradus Quidrutfum in pfalterio poft ælementa cctelimioftauidecimi pfalmi quibus myfticu erudimur alphabetû per qn)! decim gradus ufcg illuc puenimus:utpoiriinuscanere.Eccenttcbndicitednm:ocsferui dni. Qui

Eze. 40« nbsp;nbsp;tis in domo dniàn atriis domus dei noftrit Quate duæ amp;nbsp;femis tribus trâs iordanc habitât: ubi plud

mafuntiumenta:amp;noHem amp;femisreliquæ:uel expelluntpriftinos habitatoresdefedibus fuisiuelcu ipis habitant^Cur leuitica tribus in terra partem nonaccepit :fed dns pars eius eft :amp; inter ipos leuitas: amp;nbsp;facerdotes adfanftafanflorv ubi chaubin amp;nbsp;propiciatorium eft pontifex foinsingreditur.Quarerc liqui facerdotes lineis tin utuntur ueftibus:amp; non habentindumctumaurohiacyntho:cocco:purpu# tabyffocg contextumdnfenorisgradusLeuitæ amp;nbsp;facerdotes amp;nbsp;plauftra amp;nbsp;bouesaccipiût.Maiotisorgt; dinisipigeftantarcam dnihumerisfuisfitollisordinemtabernaculiitempli ecclefiæifiocsquiadex^ trisfunticorpus unum utuulgodicit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad militiamprodit.-ne quicq epifeopi fruftrapræ

f b y teri fine caufa diaconi funt. Qiiid petfeuerant uirgines.Quid laborant uiduætC ur maritate fe con Compatio. tinennPeccemus omnes:amp; poft pœnitetiam idemerimusiquodapoftoli funt.Verum iam coepimus terramperfpeftare de pelago:amp;poft montes gurgitum amp;fpumofoslluftusamp; nauemuclinlublime creftâuelinmaripræcipitcipan atimfeffisamp;languêtibusportusaperitnr. Capi XLIX

_ nbsp;nbsp;nbsp;It^^^^Iximusdenuptiis uiduis uirginibus.Viduitati uirginitatem uiduitatem ptulimusmatriii

i 1 taaonio.Expofitaeft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïdeft:concifioapFi;dehuuiufcemóiqóibusdifpurantis:fin

» gulisopinionibusrefponfumeft.Sæcularisquoeglitteraturauenit inmedium.-quæuirgi^ ==^®^nesfuerint:quæuniuiræ. amp;econtrarioquas interdumhabeat moleftiasuinculumconiu^ galc.Tranfiuimusad fecundampartitionem in qua negateos.quitora fidebaptifma confecutifunt deinde pofte peccare. Etdocuimus cp excepto deo omnis creatura fub uitio fit : non q? uninerfi pecca^ uerint.-fedqjpeccarepoffinnamp;fimiliumruinaftantiummetusfit.TertiouenimusadieiuniaEtquia aduerfarii duplex propofitio fuerat : uelad philofophosueladdiuinarum feripturarum prouocan^ tisexempla nosquoegad utramcgrefpondimus. Quartaeftextremadiuifiooues amp;nbsp;hædosdexteram amp;finiftramiuftosamp;peccatoresinduosordinesdiftribucratuolensoftenderenullaminteriuftum amp;nbsp;iuftum peccatorem amp;nbsp;peccatoremeffediftantiam .Etuthoeprobaret :infinitade feripturis exempla congefferatiquafi fuo fenfui congruentia cuius nos queftioni amp;nbsp;argumentisamp; exemplisrcfpondimus feripturarum ueterem^zenonisfententiam tamconmuni fenfu quam diuina leftione contriuinuis Nuncreftatutepycurumnoftrumfudanteminhortulis fuis inter adolefcentulas amp;nbsp;mulierculas ah loquamur fanent tibi craflï nitidi dealbati. Adde fi uis iuAta Socraticam irriftonem •* omnes fues^i

-ocr page 113-

Contra h^refèè rouînîanî. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tib I[ 7 Epiftola VI

f ucs amp;nbsp;canes:amp; quia carnem amaszuulturesquocç aquilas âcdpitres 8: bubones:nun$ nos Ariftippi lt;: niultitudo tenebit. Quofcûtj forniofosrquofcunqg calamiftratos:quos crine compofitos : quos rubê i tibus buccis uidero:de tuoarmento funt.immo inter cuos fues grüniunt.de noftro grege triftes.-palli di:fordidati:amp; quafi peregrini huiusfæculi licet férmone taceanthabitu loquunt amp;nbsp;geftu. Heu mihi ^s.ii^. quiaperegrinatiomeaprolongatae(l:habitaui cum habitâtibus cedar uidelicetintenebrishuiusmu di:qaluxlucetintenebrisôc tenebraeearnnôcôprehenderût.Neglorierisqgt;multosdifcipuloshabeas: filiusdeidocuitiniudæa:amp;.xii.tiû ilium apoftolifequebantfoli.Torcularinquitcalcaui folus:amp; de Efa.75. gentibus uirnoneft mecum.llle in palTionefolus remanfit.amp; pétri quoi^ erga eum trepidauit côftan lia pharifæorumautemdoftrinæoispopulusapplaudebatdicens.Crucifigecrudfigetalem.Non ha Mat.zy. bemusregemnifi Caîfarem.i.uitia fequimurnon uirtutes.Epicurum non xpm iouinianum nôapo gt;nbsp;ftolumi)aulum.Qiiod multiacquiefcuntfniætuæ:indidum uoluptatiseft:nôenim tam teloquentc , j)bant:$ fuisfauentuitiis.lndrculisplatearum quotidie fiftusariolusftultorû nates uerberat:amp;ob ' tortofufte dentes mordentiûquatinnectndeeft qui femperpofl'itindud:amp; pro magna fapictiarepii s tas:fi plures pord poft te currant;quos gehcnæ fucddiæ nutrias poft pconium tuum : amp;nbsp;balneas quæ ;

Uirospariter amp;nbsp;focminas lauant.omnisimpatientia quæardentem prius libidinem quafi uerecûdiaî ueftibusprotegebat nudataeft:amp; evpofitaqanteinoccultoerant.-nuncin,ppatulo(unt.Oftcdifti ta j lesdifcipulosnôfedftihoc.-jjfedtdoftrinatua.utnepeccatu qdem pocnitctiamhabeat. Virgines tuæ quas prudentiftimo côfiliorqd’nemo unqp legerat.-necaudierat de apïo docuifti melius eft nubere $ gt;nbsp;uti:occultos adulretosî aptos uertutmaritos.Nonfuafithoc apfs nô eleftiôis uas. Virgilianfl pfiliû é. Cioniugium uocat.hocpretexitnomineculpam.

Quadringenti ferme anni funtq, Chrifti prædicatio fulget in mundo. Ex quo innumerabiles hae ■ V refestunicam illius confciderunt.uniuerfus pene error de Chaldeo amp;nbsp;S yro amp;nbsp;gneco fermôe procefle^ gt;nbsp;rat.Bafilidesmagifter luxuriæ 8i turpiftimorum complexuum poft rot annos »ta in iouinianumqua fiincuphorbumtranfformatuseft.utlatîaquotçlinguahaberethærefem fuam. Mullane fuitaliain loto orbe prouincia quæ redperecpreconiûuoluptatisdn qua coluber tortuofus irreperetdiifi in qua pctridoftrinafuperfepetramfundaueratChriftus.inquauexillumcrudsamp; prædicationisauftori^ las idoiotum templa deftruxeratf e regioneluxuria penis uentris amp;nbsp;gutturis fubuertere nititur fortitu dinem crucis.Vndeper efaiam loquiturdeus.Populus meusqui uosbcatificant.feducûteos amp;nbsp;femi^ Efa.p. tas pedum ueftrornm conturbant.Mecnon per Hieremiâ.F ugite de medio babylonis amp;nbsp;feruate unuf Hier.yI. quifcç animam fuam.amp; nolitecredere pfeudo prophetis:qui dicunt pax pax.amp; non eft pax: qui fcmp îngeminanttemplum domini.templumdomini.Prophetætuiuiderunttibifalfaamp; infipientianon aperuerunt iniquitatem tuam * utteadpœnitentiam prouocarent: qui dénotant plæbem fuam Utcibumpanis:deum noninuocauerunt.Hieremiascaptiiütatem nudans.lapidatur a populo. Ana niasfilius Azorfrangebatad præfensligneastorques.amp;ifuturumferreaspræparabat. Semperpfeu; do prophetæ dulda pollicentur.amp; ad modicum placent amara eft ueritas.amp; qui earn predicant replen lUramaritudine.rnazimisenim ueritaris amp;nbsp;finceritatis domini pafcacelebratur:amp;cum amaritudini bus comeditur.egregia fane uox amp;nbsp;quam audiatfponfachrifti inter uirgines amp;nbsp;uiduas amp;nbsp;coclibes.-un de amp;nbsp;ipfum nomen inclytum eft:qgt; cœlo digni funtqui coitu careant.Raro ieiunatecrebriusnubite.. Non enimpoteftisimplere opera nuptiarum:nifi mulfum amp;nbsp;carnes amp;nbsp;nuclcum fumpferitis. Viribus opuseft adlibidinem.Citocaroconfumptamarcefdt.Nolitetimerefornicationem.Qiufcmelîchri ftc)baptizatuseft:caderenópt.hctenimaddefpumand3slibidinesfolatianuptiarö.Qiiodamp;ficedde ritis;reintegtabit uos pocnitentiaiamp; qui in baptifmatefuiftishipocritæ;eritis in pnia folidæ fidei.-neqj turbemini:putantes inter iuftum pocnitentem aliqdintereire:humiliorcm gradûdarequidcuenia

to'tcie:una eft enim retributio:qad dexteram fteterittintroibitî régna coclorum. Hiscô filiisfuffuici tui paftoribusnoftrisditioresfunt:amp; bird plurimas fecum caprastrahunt.Equi infanien tes in focminas fafti funt ftatim ut mulieres niderinthinniunt:amp; impatictiam fuam prohnephas. fcri pturarumfolanturexemplis:fedutipfæmulierculæmiferæamp;non miferabilespræccptorisfui uerba eâtantes.qd enim nifi femenrequirit deus.mô folum pudicitiâ:fed etiam uerecûdiam perdiderût : ma gt;oricgprocadtatedenfenduntlibidinem:q’ exercent. H ahesprcterca inexcrcitu tuo plures fuccenturia tos:habesfcurrasamp;: uelitesiprefîdiiscraflbs côptos:nitidos:clamatoresqui tepugnis calcibufqrdefcn dant.Tibi cedunt de uia nobiles.-tibi ofculantur diuitescaput.Nifi enim tu ueniftes æbrii atcç ruftan/ iesparadifumintrarenonpoterant.ma(fteiiirrute:immouitiis:habesin caftristuis amp;amazonas exer Mafte uîr/^ tarnamma:amp; nudobrachio Si geninuenientescontra feuirosad pugnamlibidinum prouoeâtes. Et tute, quiaopulentuspaterfamiliases:inauiariistuisnonturturesfed upupæ nutriuntur : quæ totafetidæ Similitudo UoIupt3tisluftradrcôuolct.Mecarpemedifiice:obiicecriminaqueiiolueris:argueIuxuriæamp; deliria turn.Magis me amabis fi talis fuero:ero enim de armento tuo. Sed ad te loquar quæ feriptam in fron teblafpbemiamxpi confeftîone delefti.Vrbs potens.mrbsorbis dna.-urbsapoftoli noce laudata : inter prætareuocabulumtuô.Romaautfortitudinisnomêeftapndgræcos.'autfublimitasiuxtahebræos . tuaquoddiceris:uirtusteexce!famfaciat:nôuoluptashumilem.Maledi(ftionc quam tibifaluator in ApocMvpfi côminatus cft:potes effugere p pocnitentiâ:habcsexcplû Niniuiratum.Cauelouiniani nome qlt;*deidoloderiuatumeft.Squaletcapitolium:templaiouisamp; cerimoniæ condderunt. Cue

d il

-ocr page 114-

PARTIS

TRACTATVS II

uocabulum eins et uiria apad tc uigcaiit. Adhucfub regibusæt fub NummaPompilio facih'us majo tes tui pythagoræ continentiam:q) fub confultbus epicuri luxuriam fufceperunt.

ßeati Hieronymi prefbyteri ad pâmachiumdeobtrçdatoribus fuisxqui libtum fuum aduerfuni iouiniamim carpebanr:quafi niniius fuifletin laude uirginum Si interpretatione nuptiarumxontr^ quos dicitfeapologeticon mittete qui ftatini infra fubiicitur: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VU

Hriftiani îterdû pudoriseft.'ct apud amicos tacere:amp; humilitatc fud magis filctio pfo!ari:$ retraftâdo ueteres amicitias ambitiônis aimen îcurrere.Quâdiu tacuifti tacui : nec unq’ eS podulare fup hac re uoluime no amicu quæreretfed portionem uiderer expetere.Nûcaût $ uocatus offido littera^: primas partes femp here tctabo:Sd non ta refcribere q» fcribere. Vt SC uerecûdchucufcç tacuiffe:amp; uerecûdius loq cocpiflTe cognofcar.De opufculis meis côtra iouinianû:^ Âprudcter ôc amàterfecerisexcplaria fubtrahêdooptimenoui.S 5 nihil ^jfuitifta diligcda:cö aliqua ti ex urbe uenictesmihi eadé leftitatét:q fero meexcepifle referebant. Inhacquotj uicia iam libri fuc tâtdiuulgati:amp;utipelegifti:nefdtuoxmiflareuerti.Nôfunttâtæfoclicitatis:q’tæpIærif(5huiustpiS traftatores:ut nuga.s meas qiî uoluerim emcdare poflîm.Statim ut aliqd fcripfero.-aut amatoresmeiî aut inuidi diuerfo qdc ftudio:fed pari certamine in uulgus noftra dincminât:amp; ueli laude uelî uitu^ peratiôe nimü funtmô meritû ftili:fed fuû ftomachö fequctes.Itacç qlt;f folu facere potui ; apologetic^ îpfîus oois tibi mifi:quê nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ôc te pofccte edidi. Qucm cum legeris : aut ipfe pro nobis

cæteris latilFacies:aut fi tu quocç narê côtraxerisullâ apoftoli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:id eft a'putationc in q de

uitginiuteamp;nuptiisdifputat;aliterdiflererecópelleris:nechocdicoq,teadfCTibendöpuocé:cuiusin facris litteris ftudiû mihi pfero.Sed ut alios q nos lacérât hoc facere côpellas : norunt Ifaszuidentur fibi fdoli.-pnt me nô rephendere:fed docere. Si aliqd fcripferintmagisex opis eojy côparatione.mea îterpre tationegliget.Legeqfoteamp;diligcterapEiuerbacôfidera:amp; tûc uidebismepp calûniâdeclinâdâmul to plus $ ille uoluit in maritos fuiffe demctê.Origenes.Dionyfi us pierius.Eufebius cæfaricfis. Did/ mus. ApoUinarislati(Time hâc æpiftolam îterptati funt:quo(f Pierius cum fenfum apFi uentilaret at^^

I.Cot.7« differerct.amp; ppofuifletilludexponere.Voloaûcocseffeficutmeipfumzadiedttctaleton paulo tâti cri fatânâcetcfi.qd’hocquæfopcccatum meûeftquæduritia £'VniuerfâquîEfcripfi:huicfnîæ côparata leuiflima funt.Reuolue oîm quos fupra memoraui cômctarios;amp; ecdefiaß: bibliothecisfruere: ÔC gis côdto gradu ad optata cocptacp puenies. Audio totius in te urbis ftudia condtata. A udio pôtifids amp;ppri uolûtatc pari mctecôgruere. Minus efttenerefacerdotiö:^ mererilibros.xvi.,pphetaffe:quosin latinû de hebraso fermone uerti. S i legeris:amp; deleftari te hoc ope côperero:,puocabis nos et estera clan fa armario nô tenere.TrâftuIi nup lob inlîguâ noftrâ:Cuius excplar a fanfta Marcella confobrina poteris mutuari lcgeeudêgræcû:amp;latinû:amp; ueterceditioncnfætrâflatiôi côparaîamp; liqdopuidebis çp turn diftetiter ueriutc ôc mcdaciu.Mifetâ qdâ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in ,pphetas.xii.fdó patri Domnio

niSamudcquolt;5amp;Malacbî.i.quattuorrcgôlibros.Quæfilegereuolucris.4?babisquâtæ difficulté tis fit diuinâfcripturâ:amp; maxime4?phetasitdligere:amp; iterptû uitio q apudfuos puriflimo curfu oîo nislabuntunapudnosfcatereuiriis.PorroeloquentiamquamprochriffoinCiceronecótcnisipartiti lis ne requiras. EcdefialHca interpretatio eriam fi habet eloquii uenuftatem diffimulare earn debet fugeretut nôoeiofisphilofophorum febolis paucifç difeipulis: fed uniuerfoloquat hominu generi» Liberapologeticusbeati HieronymiadPammachiumin defenfionemlibrorum contralouinié^ num in quo docet fe non damnaffe niiptias:fed illis uirginitatem prætulifle;amp; apoftoli capitulum be nigniusetiampronuptiisafeÇcæterisinterpretatum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vlll

Bw=a^Voa adtehucufcg nonfcripfixaufafuitfilentium tuum.Verebarenimnefi tacenri feribe^ rem moleftummemagis$ offîciofum putares.Nuncautem prouocatusdulciftîmis littc^ , ris tuis amp;nbsp;huiufcemodi litteristquæ me ad philofophiam noftri dogmatisprouocarctrà' ca ÿ^É^^difdpulum quondam ôc fodalem amp;nbsp;amicumobuiis(utaiunt}manibus excipio.defenfote cç meorum opufculorum paro ita tn:fi ante teplacamm iudicem habuerodmo fi oratorem meiio’ m

oratore.

Tullius in pet oîbus que inme arguuntur inftruxero.Hocenim amp;nbsp;Tulius tuus amp;ante ilium in breui ôc folo no prio librotf luminefcripfit Anthoniusprimamcaufameireuilt;ftoriæ:amp; diligentereâmpro quadiduruseftdifce re.Reprehenduntmequidamcpinlibris quosaduerfumiouiniamim fciipfi nimius fuerinu uelin laude uirginum:uelinfuggillationenuptiarum:amp;aiuntcondemnarioncm quodammodo eflema trimonii.intantum pudicitiam prædicare ut nulla poffeuideaturinteruxorem Sc uirginem comparé tio derelinqui.Ego fï bene problematis memini:inter iouinianum:amp; nos ifta contenrio eft.'Cp illeevae quet uirginitati nuptias:nos fubiiciamus:ille parum uel nihihnos multum intereffe dicamus.Deniq; iedreo te poft dominum facienteidamnatus eftq? aufus fitperpetuæ uirginitati matrimonium com parare. Autfi idipfum uirgoputatur:amp;nupta cur piaculum uocis huius roms Viiftorinus audite no potuitî'Virgo a uiro nô uira uirgine générât.Medium effe nihil pôtiaut mea fnîa fequenda eftiaut 10 uiniani.Sireprehendoncp nuptias uirginitati fubiido.-laudet ipfe qui côparat. Siaût dânatuseftqnt æqualesputabatdânatioeiusmeioperisteftimonium fit.Si fæculi hoïesindignanturin minorigfé du fe elle $ uirgines:mirot clericos ôc monachos amp;nbsp;continentes id non landare qef faciunt. Cadrant feab uxoribus fuis ut imitentur uirginum caftitatem.Et idipfum uolüt effe maritas qef lurginesiaut iungant itat^ uxoribus fuis qbus tenunciauerant aut fi fe abftinuerintét tacctcscôfitebu w melms e^

-ocr page 115-

Apologia fanfli H lero. contra iom'niaftihercfim. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epi. VIH

fe qcf nuptiaruopcri ptulerunt. An ego rudis in fcripturis Sc nuneprimü facta uolumina leges lineam amp;(utitadicam)tenuedicendi inter uirginitatemamp;niiptiasferuarenonpotuirVidelicetnefciebatdijf ftum.Nolieffeiuftusmultum Sc dum nnulatus^tegoinalterouulneratusfum At«^ utmanifeftiuSp -loquar dum ptra iouinianum pflb gradu pugno a Manichxo terga mea côfoffa funt None quaefo fta ti m in principio opis mei ilia præfatus fö.Nelt;j em nos M artiôis Sc Manichæi dogma feftdtes nuptiis detrahimus.Nec Taciani principis Encraticaæ errore dccepti oêm coitu fpurcum putamus qui no fo/ lumnuptias;fedamp;cibosquolt;$quosdeuscreauitadutcdumda'nant amp;reprobant.Scimusin domo magna non folum uafa aurea amp;nbsp;argentea ec fed amp;nbsp;lignea amp;nbsp;fiftilia :amp; fup fundamctiim xpi qd paa^ lusarchiteftuspofuitalius fupædificauitaurum argentu lapides pciofosaliusecótrariofocnu.-ligna. ftipulam.Non ignoramus honorabiles nuptias amp;cubile imaculatö.Legimus prima dei fniam. Crefei nbsp;nbsp;,

te amp;nbsp;multiplicamini:amp; replete terram fed ita nuptias recepimus ut uirginitatem quæ de nuptiis nafei tur preferamus.Nunquid argentu no eri t argentum fi aurum præciofius eft. Autarboris Sc fegetis côÿ tumelia eftfi radici amp;nbsp;folds culmo amp;nbsp;ariftis poma præferantur Sc fruftustVtpoma ex arborefrumens turn ex llipula ita uirginitasex nuptiis.Centefimus Sc fexagefimus Sc tricefimus fruâus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de una

terra amp;nbsp;de unafementenafcat tn multum differt in numero.Trigintarefetutur ad nuptias quia amp;nbsp;ipa digitOR; côiunftio qfi molli ofculo fe complexas Sc fœderâs mari tum pingit Sc coniugem. S exaginta ueroad uiduaseo q» in anguftia amp;nbsp;tribulatione fintpofitæ unde Sc fupiori digito deprimunt ^totj maior eft difficultas ex parte quódd uoluptatisillecebris abllinere tato maius amp;nbsp;pmiü porro numerus centefimuszqfo diligenter leftor attende de finiftra tranfferturaddextera.'amp;iifdemquidcdigitis fed noneademmanu qbusinlaeua nuptæfignificanf;amp; uiduæcirculum faciensexprimit uirginitatisco tonam.Orotequi hæcloquitdânatnuptiasj'Aurumuirginitatc:argentum diximusmatrimonium Cetefimü amp;nbsp;fexagefimu Sc tricefimum fruâum de una terra expofuimus:amp; de una femente generari: licet multum différât in numero.Et quis unÇ tam iniquus leftor erii ut non ex meis di ftis fed ex fuo me fenfu îudicetÆt certe multo cloementiores erga coniugia fuimus omnibus pene latinis amp;nbsp;grascis tradatoribus:qui centeftmö numerum ad martyres referût fexagefimu ad uirgines tricefimum ad ui^ duas ateg ita fit iuxta illoru fententiam ut de bona terra:amp; de patriffamilias femineexcludant mariti. Verum ne in principio incautus in reliquis forfitam improuidus fuerim nónepoftpartitionc opufeu licumadquæftionesueniremllatimintulir'Vosquæfoutriufcgfexusuirgines Sc continentes mariti quolt;$ amp;nbsp;bigami utconatus meosorationibusadiuuetiscuftorum incömune louinianushichoftis eft quoru ego orationibusindigeo :Sc quosadiutoresmei opis præcor : eos poffum Manichæi errore danare.C utramus ad reliqua.Nec^ em æpiftolæ breuitas patitur diurius in fingulis imorari. Interprae tantes illud apFi teftimonium Vxor jjprii corporisfui non habet poteftatc fed uir.S imiliter Sc uir cor; । .Cor.y. pons fui non habet poteftatem fed uxor hoc fub iûximus.Om nis hæc quæftio de his eft qui in matrix moniofuntaneisliceatuxoresdimittereiquod 8c dnsincuangelio .phibuit. Vnde amp;apFus:bonû eft ubi fupra aithomini uxorem uelmulierc non tangere:quafi intaftu eius pericalû fit quafi qui earn tetigerit nô cuadat.Vnde Sc lofeoh quia ilium tangere uolebatægyptiaca: fugiens de manibus eius palliûabiecit Gen.3?. S ed quia qui femel duxit uxorem nifi ex confenfu fe non ualet abftineremec dare répudia non peccâ^ ti reddatcôiugi débita qa fpôte fealligauit ut reddere cogeret Qiii dni diciteffe præceptu ne dimitta't uxores amp;nbsp;abfcg eöfefinqd* deuscôiûxithomo nofeparcnhicpótdici nuptias côdcnate.Rurfû in fequc^ tibusfedunufqfcg aithabet^priû donôexdeo.Aliusqdcfic:ali9aûtficquâfnïamnosexponcteshæc 2 itulimus.Quidiquâuelimpfpicuueft.Sedqihfîecclefia diuerfafut donacôcedo amp;nuptias:neuidear danarenaturâ, SimEcçcôfidera:cp aliuddonû uirginitatisfit aliud nuptiarû. Sienieadcefletmerces nuptiaru Sc uirginu nequa$ dixiffet poft preceptücontinctiæ fed unufqfij ^priû habet donûex deo alius qdeficaliusaût fie.Vbi 4:'prietas fingulorû eft ibi altrinfecus diuerfitas. Côcedo :Sc nuptias effe donû dei: fed inter donu amp;nbsp;donû nragna diuerfitas eft;Denicg amp;nbsp;apEs dequodâ poft îceftû pœnitete: ecótrario inqt donate ei amp;côfolamini;amp; fie eut qddonaftis:amp; ego.Acneputaremusdonû hoîs eócc^ ncdûaddidit.Na Sc ego qd* donaui fi qddonaui ppter uos corâ xpo diuerfa fûtdona xpi.Vn lofeph nbsp;nbsp;nbsp;^73’

tvpoeiusuariâ habebattunica.Etinpfalmoxliiii.legimus.Aftititreginaadextristuisinueftitu deau rato circûdatauarietate.Etpetrusaph.Sicutcoheredes ait multiplicisgratiædeiqd’fignificâtiusgra; tiæ dicit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft uariæ.Rogo q eft ifta côtetio claudere oculos:neca pertiffi mû lumen afpi

cerej'rnccclefiadiximuseffedonadiuerfa:amp; aliud donû uirginitatis amp;aliudnuptiaß*.Et poft paululû Côcedo amp;nbsp;nuptias effe donû dei S3 îter donû Sc donû magnadiuerfitas eftt amp;nbsp;qd dei donû uoce aper tiffirna pnûciam? dânare dicinrurt'porro fi iofeph intypo dni accipit tunicaeius uaria attj diftîfta in uirginibus uiduiscótinctib9acmaritisc:amp;pótuideri qfi alienpq de tunica xpi c cûamp; ipam reginâ hoc ê eedefiâ faluatoris in ueftitu deaurato eade uarierate circûdatâ dixerimus.Sed Sc îcôfequctibus decô iugio difputâtes:eûdc fenfû fecuti fumgrhic locus ad pfentc côtrouerfiâ nô pertîet.Docet ern iuxta fnîa dni.uxorc excepta eau fa fornicatiôis nôrepudiâdâ:amp;repudiatâuiuomaritoalterinônubereautcertç uuofuodebererecôciliari.Etîalioloco.Mulierïqtalligataéquâtotpeuirci^uiuitQliodfidormierit uir eiusbberata eft a lege uiri cui uult nubat tâtû in dno.i.xpiano. Qui fecundas nuptias tertiafq5con cedi ’^Q’^inoprimascumethnicoprohiber.AperiantquefoauresobtreftatoresmeiScuideantme fecundas oc tettias nuptias conceffiffe in domino qui fecundas, Sc tertias non donaui:primum potui

d i ü

-ocr page 116-

PARTIS : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TR A CT ATV S'- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Il

damnare matrimonifi in co quo(5 loco ubi intcrpretamur capitulum apoftoIi.Circficifus aliquisuo catuseftuiôadducatpræputiumanprteputiouocatuseftnôcircûcidafdicetquidâ prudctiffimiinter^ prætes fcripturaife hoc de circuncifione:amp; leruitute diâû effe côtendant.Nonne apertiffîme focdera fer “uamusnuptiaçt.Diximusem.Siinpputioquisuocatuseftnôcircuncidat.Habebasinquit uxorem cumcredidifti.Nolifidem xpicäm putaredefidiiiquia in pace nos uocauitdeus.Circöcifio nihil eftt amp;nbsp;præputium nihil eft.'fed obferuatio mandatojlt;’dei; Nihil ein prodeft abflt;5 operibuscelibatus nu ptiæxumenamfidesquæ propriexpiano^eft fi opera nonhabueritmortuaefledicatur. Ethaclege uirginesquoog ueftæ amp;nbsp;lunonis uni uiræ in fanftarum queantordine numerari.Et poft paululu.Ser/• uus uocatus es nô fit tibi curæTed amp;nbsp;fi potes fieri liber magis utere.Etiâ fi habes inquit uxorem amp;nbsp;ilÜ alligatuses;amp; foluis debitu amp;nbsp;non habes tui corporis ptâtem:at(ç utmanifeftiusloquar feruus uxoris es:noli,ppterhochaberetiifticia3:necdeamiflauirginitatefufpires.Sedetiamnpotescaufas aliquas inuenirediftidii utlibertate pudicitiæpfruaris noli falutem tua cuj alterius interitu quærerc. Habeto paulifper uxorem necpcurras morantcæxpefta dum fequit.Siegeris patientercôiunxmutabit in foro remineoquocg locoubitraftauimuscurdixiffet Paulus.Deuirginibusautcdnipceptünóhabeocó filium autc do tan$ mîam côfecutusa dno ut fim fidelisata uirginitatem ptulimus ut nuptiarû or/ dinem feruaremus.Si uirginitatemdns imperaflet uidebat nuptias códemnare amp;nbsp;’hoim auferre fenii narium undeamp;ipfauirginitasnafcitur.Sipcidifletradicem quomodofrugesquæreret.Nifi âtefun

, damentaieciflet: qua rationeædificium extrueret:amp; operturö cunfta defuperculmê imj3onere.Si ra^ dicem nuptias:fi uirginitarem diximus fruftus fi fundamentfl matrimoniu:amp; ædificiu uel culmé p^‘ petuatn caftitatem quis uel tam inuidus;uel tam cæcus obtreftator mei erit.utineadc domo ædificri umuelculmenuideatiamp;fundamentûquod ædificiuamp;culmenportâtignoret.Porroamp; in alio loco proponétesapfi teftimoniunn quo ait.-alligatus es uxorimoli quærere folutionc. Solutus es ab uxorc noli quærere uxorc.ilico hæc fubiecimus.Habet unufqfcp noftrû terminos fuos.-redde mihi meu:amp; tu tene tuum.Si alligatuses uxori tuæme illi des repudiû.Si folutus fum ab uxore nô qrâ uxorc. Vtego nófoluocóiugia:fi femel ligatafunt.-ita tu nô liges qd’folutû eft.Scd amp;nbsp;inalioteftimonioqd de uiri ginitate amp;nbsp;nuptiis fenferimus:manifeftiflime dedarat. Nô îponit nobis apFs laquei'i:nec cogit effe qd** nolumus.-fedfuadetqd“ honeftûeftamp;decoffe:amp; intctefacitferuirednoamp;fempeffefollicitos:amp;expe^^ date parata dni uoluntatc:utcûqdimperanerit:c|fi ftrenu usamp;armatus miles ftatimimpleat qd'p^’ ceptûeftiamp;hocfaciatfineulladiftctioneq dataeftfcd'mecclefiaftchoîbushuiusmûdiîut diftendatit inea.lnfinequocjcöparatiöisnuptiaß; amp;nbsp;uirginum difputationc nfam hocfermonepclufimus. Vbj bonum amp;nbsp;meliuseftibi boni amp;nbsp;meliorisnôunûeftpmium:amp;ubinôunôeftpmiû.ibi uticjdona ài uerfa.Tâtiieft igitîter nuptias amp;uirginitatê:quâtuinternôpeccareamp;bnfacere:imoutleuiusdicâqua turn inter bonû amp;nbsp;melius.Porro in côfequctibus cû dicimus.Fini ta difputatiôe côiugiorfl amp;nbsp;uirginP tatis. utinter utrûq? tantomoderaminepceptoR;:necad finiftrâ necad dexterâdiuerterct.-feduia regia J f nbsp;nbsp;nbsp;graderetur:amp;illudimplere.Nefismultum iuftus.Rurfusmonogamiâdigamiæcôparat.Erquónu^

'7* ptiasfubdideratuirgiuitatinta digamilt;â nuptiis fubiicit.Nône pfpicueoftcdimus:quæfit infcripturis fanftisfiniftra:q dextra.amp;quidfignificetmefismultit iuftus.Qiiod uidelicetfiniftrâfinfi iudeoR.’^^ gentiliumfcquamurlibidinc.'amp;femper eftuemusad coitumDextra:fi Manicheop-Tequamurerroré amp;fimulatapudicitiaimpudicitiærhetibusimpIicemur.Viaautem regia finira appetere uirginitatej — ne nuptiæ côdemnent.Preterea qs tam iniquus meoji; opufculop; iudex erinut prima matrimonia dâ nare medicancum etiâ de fecundisdixiffe me legeriTConceditapFsfecundas nuptiasffed uoictibus« S ed his quæfe côtinere nô pntme luxuriatæ in xpo nubere uelint.habentes damnationc qgt; primam.fi^ dem irritam fecerint:amp; hoccôceditquia multæabicruntretrorfum poftfathanam. Cætep: beatiores eruntfi ficpmanferint.Côtinuocpfubiôgitapoftolicamaudoritatcffcd'mcôfilium meû.Portoneau (ftoritasapFi quafihoisleuioruideret.addidit.Putoaûtcp amp;egofprn deihabeam.Vbiad côtinentiaj ^uocatabi nôhoisffedfpiritus dei côfilio ufus eft.Vbi autem nubendi côcedit uenia fpm dei non no minanfedprudentiæ liberatcôfilium:ita fingulisrelaxans:ut unufqfqiferre pôt.Propofitis ergotefti moniis:in qbusapoftolus fecundas côcedit nuptias ftatim fubiecimusrquôuirginibusob fornicatio nispiculum côceditnuptias:amp;excufabilefacitqd'pfenôappetif:ita4?eadc fornicatiôe pcedit uiduis fecunda matrimonia. Melius eft em licet alterum amp;terrium unûuirûnoffeqplurimos.idefttollerabi liuseft uni hoî f ftitutameffe $ multis:faceffatcalûnia.Defecôdohic amp;nbsp;detertioamp; quarto fi libetma trimonio difputauimusmôdeprimo.Sed nequis in eo Çp diximus tolerabilius eft uni hoî.pftitutâec cp mFtisad primû miimoniu référât cûois nobisqô dedigamia amp;nbsp;trigamia fuerit.Denicp digamiæ amp;nbsp;trigamiæ difputationé hoc cake fignauim^.Oîa licctffed nô oïa expediût .Nô dâno digamos.îmo nec trigamos amp;nbsp;fi dici pôt oftogamos.Plus aliqd i nferâ.etiâ fcortatorc recipio pœnitctc. Quicqd æqualü ter licet æquali lancepcfandiieft.Eruhefcatcalûniatormeusdiccsmeprimadânarcmtimoniaqn legit nô damno digamos amp;trigamos:amp;fi dici pôt odogamos. Aliud eft nô damnare: alicfpdicare. Aliud d nbsp;nbsp;nbsp;eft ueniam pcedere:aliudlaudare uirtutc.Si aûtdurus in eo uideor:qa dixi qcquid æqliterlicetæqli

lance pcfanducft.'puro nômeciudelciudicabitamp;rigidu.quiaalia locauirginitati amp;nuptiisalia trn garnis amp;:odogamis:amp;pocnitctibuslegeritpparata.Chriftfi incarne uirginem in fpiritu monogatnu tp unam habet ecclefiam:nofterîreliquisfermoteftatuseft:amp;creditifumusnuptiascôdcnarc.E^n3gt;

-ocr page 117-

Apologia fandi H icro.Contrafoüiniànîhærenm Epiftola VIH

fe dicor nuptias cuius hicfermo eft.Nulli^ dubium eft facerdotes de Aaron amp;nbsp;Eleazar amp;nbsp;Phinecs ge neratos qui cum amp;nbsp;ipfi uxoreshabuerint.rede nobis opponerentur fi crrore Encraticaruni cótendcre niusniatrimoniareprobanda.TatianumEncraticarûprincipeniqabiidtmarrimonia rephcdim us: amp;ipfi nuptiascondcnamusKurfumij ubi uirgines amp;nbsp;uiduascóparo qddenuptiis fenferim:amp;quo tres gradus uirginitatis uiduitatifi^ ucl cótinentiæ amp;nbsp;cóiugii fecerini declarant ipfa quæ fcripta fünf. Non nego bearas efte uiduas.-quæita poft baptifmü manierint.-nec illarö detraho merito q cum uiris in caftitate pdurant.Sed ficut hæ maioris præmii apud deü funt $ nuptæ coniugali officio feruientes ita amp;nbsp;ipfææquopatiâturanimo uirginitatem fibi præferri.Ad Gallatasquocgteftimonium apoftoli ,pponentes.Exopibuslegisnóiuftificabitutoiscaro:huiufcemodi fenfumintulimusopa legis amp;nbsp;nii Gat-Z' ptiæfunt.Vndemaledicuntur ineaquænonhabentFilios:quæficócedunturêtin cuägelioaliud cidulgctiâïfirmltatitribuere:alidcuirtutibuspmiapolliceri.Eccepfpicuenuptiasdicimuspccdiieuâ gefio.-fed tu eafdc i fuooffó pmanctes:pmia caftitatis cape nó poffe-Qiiod fi idigne accipiöt mariti nö mihi irafcant.-fj fcripturislanftisimoepis amp;nbsp;præfbyteris amp;nbsp;diaconibus:amp; uniuerfochorofacerdotali leuitico:qui fe nouerüthoftias offerte non poffe fi operi feruiantconiugali.S ed eo loco ubi de Apoca lypfi teftimonium pofuimus none manifeftum eft quid de uirginibus amp;nbsp;uiduis amp;nbsp;coniugibus fenfe Apoc.14. fimusf Hi funt qui ca'tantcanticum nouum quod nemo poteft cätare nifi qui uirgo eft:hi funtptimi tiædei amp;agni amp;fine macula.Si uirginesprimitiædeifunt.-ergouiduæamp;inmatrimoniocôtinentes erötpoftprimitias.hoceft infecödoÄtertiogradu.lnfecudo amp;nbsp;tertiograduuiduasponimusamp;ma ritatas:amp; hæretico furore dicimur damnare nuptias M ulta funt quæ per omnem librum cauto mode famine de uirginitate:de uiduis:de nuptiis diximus.Sedbreuitatis ftudio unum adhuc ponam tefti moniumcui nôreoroâtradiifturummifi eum quiautfeinimicum probare uoluerit.-autuecordc. Na nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

cumpropofuiffemfpdominusiffetadnuptiasîchanagalileæ poft quædametiamhæcaddidi. Qiii cnirn feineliuitad nuptias:femel docuit effe nubcdum:amp; tue uirginitati poffet officerefi nuptias poft uftginitatem amp;nbsp;uiduitatiscaftimoniamnóin gradutertio poneremus.Nûcautccumhæreticorûfit dânarecôiugia amp;nbsp;dei fpnerecóditioncqcqd delaude dixerlt nuptiarû libérer audimus. Ecclefia enim nôdânatmatrimonia.-fedfubiicitnecabiidtffed difpenfat.-fdes ficut fupradiximus in domo magna nö folö.effe uafa aurea Si argentea:fed amp;nbsp;lignea amp;nbsp;fiftilia Si aliaeffeinhonoicaliä i cötumeliam. Et q cueg fe mudauerit eum futurum effe uas honorabile amp;nbsp;neceffariü i n oc opus bonfi pparariî. Quieqd 1 quädelaudedixerintnuptiajt'tlibcteraudimus.Laudari nuptiaslibcteraudimusamp; nuptiaseödena/ mus.Ecclefiamatrimonianódanat:fedfubiicit.Velitisnolitis:maritusfubiidf uirginitatiiamp;uiduita tiecclefiafubiicitnuptias.Sednuptiasin fuooperepermanêtesfubiicitnödänat:necabiidt:fed difpc fat.In poteftate ueftra eft fi uelitis fecundum pudidtiæ gradum feädere. Quid indignamini fi 1 tertio liâtes nolitis adfuperiora properaredgitur cum totics amp;nbsp;tarn crebro leftorem admonuerim:amp; per fin gulapenetraaatuummiliacautusuiatorîcefferim.meitaredperenuptias:uteiscôtinétes uiduasuir ginef^ præfertemidebueratprudens Si benignus ledoretiâ ea quæ uidcturdura.-æftimaredecæteris:

amp; nóin unoateg eodem libro criminari me diuerfasfnlasprotuliffe.Qiiis enim tarnhebes amp;nbsp;ficin fcri bedo rudiseftiut ide laudet Si damnetfædificata deftruat Si deftru(ftaædificet.amp; cum aduerfariu nice titfuonouiflime mucroneferiatur. Si rufticanihomines Si uel rhetoricæ Si dialefticæ artis ignari de traherentmihiatibuerem ueniam imperitiæ necaccufationem reprehenderem ubi nó uolûtatem kul pacernwenufedignorâtiam. Nuncueroeû difertihomies amp;liberalibus ftudiis eruditimagis uelinc lædere qgt; intelligereibreuiter a me refpófum habeât corrigere eos debere pftd nó repræhcdere.Patet cd:# pusftatecótraaciesaduerfarii dogma manifefti'ic amp;nbsp;utuirgiUanumaliqdinfera illûafpicecótra.Qui Cóparatio: uocât.Rndeantaduerfario.Aliterteneâtmodfi idifputâdo:aliter uirgâ i docédo:amp; meîlibrisfuis qd uelptermiferim uel addiderim doceât.KephenforeSjnô audio fequor magiftros.Delicata doftrina eft pngnâtiiausdiftaredemuro.Etcûipfeunguétisdelibutusfiscructümilitcaccufareformidinis.Nec hoc dices ftatim iaftâtiæ reus fum:qj cæteris dormictibus folus certauerî.Sed hoc dico cauti useospof fe pugnaf q me uiderîtuulneratû.Nolo taiecertamc adeasî quo tm te ,ptegas Si torpetedextra finiftra clvpeûcircûferasautferiedutibic autcadcdû.Nô poffum teæftîare uiiftorc nifi aduerfariû uidero tru cidatù.Legimusoeruditiffimi uiriîfcholispiteramp; Ariftotelicailladgorgiæfôtibusmanâtiafimuldi dicimuspluraeffe uidelicetgna diftâdi.Etitercetera aliudecgymnafticosfcriberealiuddogmaticos

In priori uagam effe difputationé:amp; aduerfario rndentem :nûc hæc nue ilia 4?ponere. A rgumentari ut libetaliudloqui:aliudagerepanemutdiondere:lapidemtenere:lnfequctiaütaperta frons:amp;(utita dicam'slgenuitasneceffariac.AliudcqrereialiuddefinireiIn alteropugnâdûiîalterodoccdûc.Tume liante iplio:amp;de uitapiclitantc ftudiofusmagifterdoceas.Noliexobliquoiamp;unnôputarisuulnusï feiïe.direftopeute gladio.Turpetibi eft hofte dolis ferirenô uiribuszqfi nô Si hæcars lumma pugnâ tiûfioalibi mîari:alibi pcutcre.Legiteobfecro nos Demofthenc legite Tuliû:ac ne forfirâ rhetores uo^ bisdifpliceâtquoR-'artisc uerifimilia magis $ ueradicereiIegitePlatonc.TheophraftûXenophontê: ^ƒ^*^^^'c:amp;reliquosqdeSocratisfontemanàtesdiuer^isc^currereflumîbus:qdiillisaptöqd fim^ plexeftiQuænerbanô fenfuû.QuifenfusnôuiftoriæOrigenes.Methodius.Eufebius. Apollinaris: multis uetfuü milibusfcribûtaduerfus Celfum Si Porphvriu Côfidcrate qbus argumetis Si lubri ctsjpblematibusdiabolifpûcôtextafubuertât.Etqaiterdôcoguntloqiqd’nôfentiûc.fed qd* neceffe

d iiii

-ocr page 118-

PARTIS


•I


TRACTATVS II


Bed’s.!.


eft dicût aduerfus eos g dicunt effe gctilcs.Tacco de latinis fcriptoribus.Tcrtulliano.Cyprîano.Munî tio. Viftorino.Laftanüo.Hilariotne nô me tam defendifle alios uidcar accufafle.Paulû apoftolum 4)ferà:qucquotiêfcû(51egouideormihinôuerba audire:fedtonitriia. LegiteæpFaseius amp;nbsp;maxiead Romanos.ad Galathasad Ephefios in qbustotusincertamine pofituseft Si uidebitis eû î teftimonî is quæ fumit de ueteri teftô $ artifex:qgt; prudes $ diffimulator fit eins qrf agit .Vident qua^dâ uerba (itnplicia:amp; quafi înocentis bois ac rufticani:amp; qui necfacere:nec declinate noueritifidias.Sed quocu lt;5 refpexeris fulmina funt.H æret in câ capit oc qcT tetigcrit:tergum uertit ut fuperet. fugâ fimulat ut occidat.Galûnïemur ergo ilium at^ dicamus ei.Teftimonia qbuscontra iudæos uel cæteras hærefes ufus es aliter in fuis locis:aliter in tuis æpiftolis fonant.Videmus exempla captiua feruierunttibi ad ui doriam quæi fuis uoluminibus nô dimicant. None nobis loquit cûfaluatore aliter foris:aliter domi loqmur.Turbæpabolas:difcipuliaudiûtueritatê.Proponitphatifæisdnsqônes:amp; nôedifferit. Aliud elldoceredifcipulû:aliudaduerfariu uîcere.Myfteriuinqtmeumihi:myfteriumeûmihi: amp;meisîdi gnamini mihi cp louinianû nô docuerini fed uicerim.-imo idignanf:hi illu anathematizatû dolêt : Si cûlaudant qcf funt.-aceufant qcf effe fe fimulant.Quafi uero rogandus fuerit ut mihi crederet amp;nbsp;non îuitusacrepugnansin ueritaris uldaduccdus.Ethæcdicerem fi uicedi ftudio côtra régula fcripturaRi qppiam locutus fui(rem:amp; ficut uiri fortes in côtrouerfiisfolct facere culpâ premio rcdimerc.Nûc ue^ ro cumîterpræs magisapFi fuerim q dogmariftes amp;nbsp;cômétatoris fim ufus offô:^cqd durum ur ei ma gis imputée que expofuimus:$ nobis q expofuimus nifi forte ille aliter dixit:amp; nos fimplicitatc uer^ borum eius malignainterprætarione detorfimus.Qui hocarguitdeipfis feripturis fgt;bet:Diximusfi bonumeftmuliercnontangere:malôergoefttangere.-nihilenimbonocôtrariûeft nifi malû. Siaut malu eft amp;nbsp;ignofdtur ideo concedit:ne malo qd deterius fiat amp;nbsp;caetera ufcg ad j)pofirionc alteriusca^ pituli.Hocideofubiecimus qa apEus dixerat.Bonû c homini mulierc nô tagere.-PropterfornicariouS autc unufqf^ uxorc fuâhabeat Si unaquæ^ fuu uiruhabeat.-î quo differût uerba mea a fenfu apofto^ li nifi forte in eo tç ille pnûciat:ego dubitoàllediffïnitægo fcifcitor:ille apertedicit. Bonueft homini mulierc nô tangere:egoquotidicqro.Sibonu eftmulierénôtangere.Sidubitâtiseftnôcôfirmâtisil le dicit.B onum eft nô tâgere ego qd bono côtrarium effe poffit adiûgo;S tatime^ in côfequctibusani maduerteda apoftoli prudétia.Nô dixit.B onum eft hoî uxorc nô habere:fed bonû eft inqt mulierc nô tâgererqfi amp;nbsp;intaftueiuspiculû fitxquafi qillam tetigeritnôeuadat. Vides igif nôdeconiugibusnos expôere:fed decoitu fimplidterdifputaretq ad côparationc pudiciriæ amp;nbsp;uirginitaris:amp; angelicæfimi litudinis bonû eft hoimulieremnôtagere. Vanitas uanitatum:oîauanitasdidtEcclefiaftes.Siomnrs


CTeaturæbonæ:ut a bono creatorecôditæ quo uniuerfa uanitas.Si terra uanitas.-nunqd amp;nbsp;cocli:amp; an^ gell ; amp;nbsp;throni:dnariones:ptâtes;caeterae^^ uirtutes. Sed q per fe bona funt.ut a bono crearore côdita.-ad côparationc meliorû uanitas appellant. Verbi gratia Lucerna lapadis côparationc pro nihilo cltda'pas ftellæ côparationc nô lucet.-ftellâlunæ côfer: Si cæca eft.Lunâ fol i iûge:amp;: rutilat.Solcm xpocôfer:amp; te nebræ funt.Egofuminquit q fum.Omnem igif creaturam fi deocôtuleris nô fubfiftioNe rradasîqt ’ Hefterhæreditatem tuam his qui nôfuntidolis fcilicet amp;nbsp;dæmonibus:amp; certeerâtidola amp;nbsp;dæmones qbus ne traderent orabaoin lob quoeç legimus:a baldach diftum de îpio Auellat de tabernaculo fuo fiduda eius:amp; calcet fup eum quafi rex interitusthabitetin tabernaculo eins focii ei us qui nô c.H aud dubium eft quindiabolus:qcum habeatfodos nô autem haberet nifi effettn qa deo periitnôeffedf. Ergo fecudum hue côparationisfenfum malum diximusmu'ierc tâgere licet uxorisnullafaftafitmê tio qa bonûcnô tâgere.Etfubiedmus uirginitatc frumetu nuptiasordeu:fornicationcftercus bubu^ lum nûcupâtes. Vritÿ frumciû amp;nbsp;ordeu creatura dei eft. Verû 1 euâgelio maior turba ordeaceis pâibus minorfrumctaceispafcit.Hoïesinqt amp;nbsp;iumetafaluos fadesdne. Aliisuerbisad ipfum locutifumus qn aurû uirginitatc.argctum nuptias diximus:amp;: cctuquadragïtaquattuor milia uirginûfignato^ q cû mulieribusnôfuntcoinqnatiîquoondi uolumusocsq uirginesnôpmâferintadcôparationc pu riffimæ amp;nbsp;angelicæ caftitatis:amp; ipfîus dni noftri lefu xpi effe pollutos.Qiiod fi cui afpert; amp;nbsp;reprehefio ne dignu uidet tâtam nosîter uirginitatc amp;nbsp;nuptias fedffe diftâtiâ $ta îterfrumentu amp;nbsp;ordeu eft légat Amb lib.cT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ambrofii deuiduislibruamp;ïuenietilkutcrcæteraqde uirginitatc amp;nupriisdifputauitetiâhoc

dixiffe.Necçita côiugiûptulitapoftolus utftudia uirginitatisextingueret.feda côtinctiæpfeâionein cipiens ad incôtincriæ remedia defeedi t.Et di brauiû fupnæ uocationis fortibus demôftraffct.deficerc tn in uia neminc paffuseftnta plaiidcns prioribus ut nô defpiceret amp;nbsp;fequetes. Didicerat enim amp;nbsp;ipfc qa dns iefus:aliis panem ordeaceum ne in uia deficerent:aliiscorpus fuum ut ad regnû tenderent de môftrauit:Si in côfequentibus.Nôergo copula nuptialis quafi culpa uitâda fed quafi neceffiratis far cinadeclinâda eft:Lex enim aftrîgit uxorc ut i laboribus amp;nbsp;triftida filios genereticôuerfiocius ad iinû uirfi fitaitei ipfednet.Ergo laboribus amp;nbsp;doloribus ingnationefiliorûadiicit nupta nô tiidua:amp; dira tui uiri fubdit copulatamon uirgo.Etinalioloco Predoinqtempti eftismolite fieri ferui hominum Videtis^euidenscôiugalisfitdiffinitioferuitutis.Etpoftpufillum.SiigitbonHm coniugiunnferi» uitusmalû qd eftqiîncqueâtfdnuicem fanftificarefed perdere.Vniucrfa q nosde uirginitateaenu ptiislatofermonediffudimusillebreuiartauitcôpendio.'in paucismultacôphendcs: uirgirasabeop fuafioicôtinentiæfnupriæ remedia incôtinctiæpdicanf.Etfignificâtera maioribusad minora defeen dens uirginibus brauiû fupnæ uocationis onditfnuprasneinuiadefidâtcôfolat.Alioslaudat.alios nôdifpidt


Ejfo.5.

Hcfter.lï' [ob.lS.


Mat.14. Mat.iy. h-35-


uirgi.


I.C0.7*


-ocr page 119-

ApoIogîaranfliHîcro.Contfâîoüîniiftîhcrcfim.' Epîflola vin

nô difpicit. Côiu giu ordeo:uirginitatc corpori xpi côparat. E t puto multo minore diHantia inter fru mentu effe Si ordeu:qgt; i nter ordeû Sc corpus xpi.Denic^ nuptias dicit Si quafi neceflitatis farcinâ decli nandâ ôi diffînitionc effe cuidétiffime feruitutis.Et multa alia quæin tribus libellis de uirginibus latif fime fifecutus eft.Ex qbusuniuerfispfpicuum eftmenihil noui de uirginibus nuptifq; dixiffe.l5ma iotum inotbus fecutum effe fnîam:tam huius uidelicet cp reliquort qui de ecclefiallicis dogmatibus difputarunt:quorû æmulari exopto negligentiam potius $ alioæobfcura diligenti.ï.Tumeantcôtra memariti.-quare dixcrim.Oro te quale illudbonum eff qd’ orare .phibet^qd* corpus xpi accipere non pmittitj'Quandoimplcomariti officium nôimpleocotinentis.IubetidcapEs in alioloco ut femp ore mus fi femporandum eft.nun$ ergo côiugioferuiendû.Quoniâ quotienfcûqj uxori debitum reddo .w,,,-orarenôpoffum.hocquaredixerimpfpicuûeft:quiainrerptabarilludaponolidiaum.Nolitefrauda teinuicem nifi forte ex confenfu ad tps.ut uacetis orationi.Paulus apoftolus dicinquando coimus eu uxoribus nos orare non poffe.S i per coi turn quod mi nus eft impedi tur.-ideft orare:quanto plus quod maiuseftàdeft corpus xpi ^»hibetur accipere Petrus ad continentiâ hortaturrne impediant oratiôes no ftræ.QuidhicquæfopeccaCummenmcfts'QuidcommeruiQlftddeliqui:Siturbidæamp; nebulofæaq fliiuntnon eftaluei culpafed fontis.Aniccircoarguorqgt; demeo aufusfum adiicere.Qtialeilld’ bonu eft qd corpus xpi accipere nô pmittit. Ad hocbreuirerrefpondebo-Qyid eft maius orare:an corpus xpi accipere. Vtieg accipere corpus Chrifti.Si per coitum quod minus eft impeditur multomagisqd' ma iüseft:diximusineodemuoluminepanes,ppofitionisexlegenonpotuiffecomedereDauidamp;focios _ K eius:nifi fetriduo mnndos a mulieribus rndiffent.non utiq^ a meretricibus quod damnabat a legeffj »«Cor.zî abuxoribusquibusliciteiungebant.Populumquocgqnaccepturuseratlegeminmonte Svna.-tribî» Exo.ip. diebus iuffum elfeab uxoribusabftineic:Scio romæhanceffe confuetudinem utfideles femper chrigt; fti corpus accipiant:quod necrepræhendo:nec probo.Vnufqfçg em in fuo fenfu abundat.Sed ipforuj confcientiamconuenio.quieodem die poftcoitum cômunicannEtiuxtaperfium noftcmflumine piirgant.Qiiare ad martyres ire non auaent.Qtiare non ingrediunturecclefiasj'An alius in publico: alius in domo chriftus eftj'Qitod in ecclefia non licetmecdomi licet.Nihil deo daufum eft:amp; tenebræ quoep lucent apud deum:Probet fe unufquifqi:amp; fic ad corpus xpi accedat.-non cp dilatæ cómunionis unus dies aut biduum fanftiorem efficiatchriftianum:ut q uod hodie non mcrui:cras uel paredie me rear:Sed cp dum doleo me non pmunicaffe corpori xpi abftinentiam me paulifper ab uxorisamplexu utamori coniugisamoremxpi pferam durum eft:amp; nonferendum:Qiiishocfæculariû fuftinerepót Qtii poteftfuftinere:fuftineat;qui nó pót:ipeuidcrit:nobis cura eft nóquid unufqfcç poffit aut uelit.-fj qdfcripturæpdpiantdicere.Illud quoi^in cómentariolismeis eiufdc apFicarpiturdnquibus dixi ueru nequisputetexeoqd’fequit:utuacetisorationi.EtiteröadidipfumreuertimÏ.apFmuellehocamp;non jpter maiorc ruina cócedereftatim infert ne tentet uosfathanas,ppterincótinctiamnram.Pulchra ni mirumindulgentia.amp;iteriireuertiminiadidipfumqrf erubefcitfuo uocare noïe:qcf tentationi pfert fathanæ quodcaufam habet incontinentia Laboramusquafi obfcurum differerecu expofueritfc ipfe qfcripfit.Hocautêdicoiuxtaindulgentiammonfcd’m imperium.Et muffitamusadhocnuptiasnö uocareindulgentiâ:fedpceptum:quafi noneodem modolecunda amp;nbsp;tertia matrimoniacócedant: amp;nbsp;reliqua.Quidhic locutus fum.-qcf apoftol? nódixerirrNimirum illud quod erubefcit fuo uocare noïe Egoarbitrorqn dicitad idipm:amp; rem ipfam tacetnon eum noiare pala coitinfed uerecunde oftëderc Anquodfeqturqcf tentatiói pfert fathanæ.qd’ habet caufamincontinentiam.Nónealiouerborum ordine idipfum eft:ne tentet uosfathanas .ppter incótinentia ueftram.An quia dixi amp;nbsp;muffitamusad huenuptiasnonuocareindulgentiamfedpceptnm:Q_Hodfi durumeftimputeturapoftclo qui ait. Hocautem dico fetf m i ndulgentiam mon fed”m impcriurn amp;nbsp;non mihi qui excepto præpoftero ordi ne neefenfummee uerba mutaui.TranfeamP adreliqua mpfari em breuitate feftinatofo.Dicit inquit aÿsnuptisamp; uiduis bonüefteis.ffificpmanferintut ego. Si aut fe non continent nubant. Melius eft ctn nubere $ uri.Quod capFm nos fic interptati fumuspoftq’ nuptiscócefferat ufum coniugii:amp;oftc deratipfequid uellet qd utconcederer:tranfitad nuptas : amp;nbsp;uiduas:amp; fui 4'ponitexcmplum.'amp; foclilt;? cesuocatfificpmanferintfiautéfe non continet nubantidipfum dicensqcffuprapipter fornicatioej aütamp;ne tentet uosfathanas,ppter incontinentiamueftr am.Redditcçcaufanicurdixerit:fifenôcôti nent nubannmelius eft em nubere $ uriddeo meliuseft nubere quiapeius eft uri.Tolle ardorem libi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

dïs:amp; nö dieet qameliuseftnubere:MeIius femp adcóparationc deteriorisrefpicit:n5adfimplicita^ temincomparabilisper feboni uelutfidiceret.Meliuseft unrloculum habere lt;$ nullum.Etpoftpau lulumcumapoftrophamfeciffemadapoftolumintuliSipfebonæ nupriæfuntnolieasincendiocó parare.feddicfimpliciterbonumcftnubere.Sufpedaeftmihibonitas eiusreiquammagnitudoalte rius mali malum effe inferi us cogit. Ego autem non leuius malii fed fimplex per fe bono uolo : V uit apoftolus innuptas amp;nbsp;uiduasabfcp coitu manere:amp;ad exemplö fui prouoc3t:amp;focliciore.s uocat : fi ficpmâferint.ÎM atfecótincrenópiitamp;ardorclibidis.'nótaptinctiauolöt.cpfornicarióereftrïgerc.me lius eft nubere^ uri. Adquod nos intulimus.fdeo meliuseft nuberecquia peiuseft uri : nonnoftram fententiamproferentesffedinterptantcsilludapoftoli meliuseft nubere $uri.i.meliuseftmaritöduce req’fornicari .Siuriuelfornicaribonumeffedocuerisituncbonomclius præfertur.Siautem uri • • maliim eft:quod malo pfertur.-non eft germante et p uræ integritatismec eius bcatitudinis quæ ange

-ocr page 120-

PARTIS


TRACTATVS


II


liscôpant.Si dixero melius eft nirginé effe nupta' bono meliusptuli.Siât alteru gradûfccerormcii useftnubereqgt; tornicariabinobonomelius:fedmalobonuptiili.Multi diuerfitas eftinter idmeli us qtf nuptiis:amp; interid qd' fornicationi anteponit.Oblecro te:qd in haediflertione peccaui.Propofi turn mihi erat:nó ad med uolütatc fcriptiiras trahere.-fed iddicereqd’ fcriptuns uelleîtelligebâ.Cômc ratoris offin eft:nó qcf ipfe nclic;fed qd” fentiat ille que iterpretat exponere. Alioqn fi contraria dixerit: , nôtaminterpræseritqjaduerfariuseius.quemnititexplanare.Certeubicûcjfcripturasnôîterpretor;

amp;■ libère de meo fenfu loquorarguat me qlibet durum qd dixiffe cótra nuptias. Quod fi no reppererit qcqd uel aufteru efle ur uel dutum:id no fcriptoris audoritati fed iterpretantis offo deputet.Illud ue^ , . ro fette qs poflettqcf î me reprehedif .-qte cxponcs capFm apFii quo de cóiugibus fcripfit tribulationc carnis habebüthmói dixerim.nos ignari reru putabamusnuptias falte carnis habere læticia.Si aûtnu betibus Si in came ttibulatio eft:in qua fola uidebanf habere delitias:qd erit reliquû ,ppter qd* nubat: CÛ Si in fpu Si in aia amp;nbsp;inipfa carne ttibulatio fit.Quæ hæc códênatio matrimonii eft;fi îfantû uagitus filioru mortes:diuortia:dana.domus amp;cætera hmói tribulationc diximus nuptiarû.Dû adhuc uiue^ tec fadae memoriae Damafus:libru cótra Heluidiûdebeatæmariæuirgitateppetua fcripfimus.-Iquo necelTe fuit nobis ad uirginitatis britudinc pdicadam.-multade moleftiis dicere nuptiarum.Num uit cgregius amp;nbsp;eruditus in fcripturis:amp; uirgo ecclefiæ uirginis dodor aliqd in illo fermone reprehcdit.In libroquoiçadEuftochium:multodurioradenuptiisdiximus.amp;nemofuperhacrelæfusê. Amatot qppecaftitatis:pconiûpudicitiæîternaaurecaptabat.LegeTertulianô:lcgeCyprianumlêge Ambro fium.Etcumillismeuelaccufa:uclliberaJnuentaefuntplautinæfamiliæ Si fciolætuiad detrahcdii: qin eo fe dodosoftetate uelint;fi oîm dida lacerennôt in una atcç eadem ca amp;nbsp;me amp;nbsp;aduerfariû:id eft utrûi^ reprehcdant:amp; eu eduobus alteji: ncceffe fit uincere ambos uidosefle côtcdant.Porro ubi de di garnis Si trigamisdifferctes diximus meliuseft licet alteru Si. tertiû unû u/ru nolïe:qgt; plurimos.i.tolle^

• rabiliuseft uni homini fgt;ftitutâ effe:qplurimis.Nôneftaiim curhæcdiximusfubiecimus.Siqdc Si il la ineuâgelio famaritana fextû maritum habere fedicens:arguit a dno qj nô fit uireius. Ego et nucli bera uoce .pciamo nô danari iecclefia digamiam imo nectrigamiâ:amp; ita licere quito amp;nbsp;fexro amp;nbsp;ultra quo amp;nbsp;fecûdomarito nubere:fcd quô nô damnâtur iftæ nuptiæ.àta nec pdicantunfolatia miferiaefut: nôlaudescontinentiæ.Vndeamp; inaliolocodixi ubi unusmaritus excedifnihilrefertfecundusantet ti us fit:qa défi nit effe monogamus.Oîa licent fed non oîa expedi u nt.Non da'no bigamos.imo nec tri gamos Si fi dici poteftodogamoshabeatquælibetodauum maritum amp;definatproftituta.Veniain Si ad ilium locum.inquoarguorquare dixerim dûtaxatiuxta hebraicam ueritatem îdie fecundo nô additum ficut in primo Si tertio Si reliquis uidit deus qa bonum eft ftatimij fubiecerim nobis intcHi gentiam detclinqui.Non effe bonum duplicem numerum.q ab unionediuidat.amp;préfigurée ferde^ ta nuptiarum.Vnde amp;inatcaNoeoiaanimaliaquecuncçbinaingrediunt imundafunt.Imparnûe ruseft mundus.In hoc nefeio qdreprehendat interim defecunda die.utru qaferiptûeft.amp; feriptû efft non diximus. An quia etiam feriptum cft.nos aliter îtelleximus.q fcripturæfimplicitas patit. Script“ nô effeî fecundo die Viditdeus qabonum eft.nômeum accipiantteftimonium fed cunflorum bræorum amp;aliorumIterpretum.Aquilæuidelicetamp; Symmachi Si Theodotionis. Siautemfcript“ non efteum in cæterisdiebus feriptum fit aut reddantaliam fibabiliorem caufam.qre nô feriptum fit autfi nôreppererint Igrati fufcipiantqd’anobisdiftû eft.Porto fi in area Noe omnia animalia qnx _ nbsp;nbsp;nbsp;. binaingrediunturîmundafunt. amp;imparnumerusmunduseft.et hocferiptumeffe nemodubirat.

Côparatio.q„zjpef(-jiptnn-ifitedifferantfiautem nonedifferintquodameexpofitumeft.uelintnolint fufeipief«

Autprofermelioresæpulas Si meconuiuautere.Autqualiacunlt;$ noftracocnula contentusefto.fcili cetnuncenumerandum mihi eft.qui ecclefiafticorum deimpari numero difputarunt. Clæmens. Hi perpolvtus.OrigenesDionyfms.Eufebius.Didymusnoftrorumcj Tertullianus. Cyprianus. Vido^ rinus.Laiftantius.Hilarius.QuorumHilariusdefeptenario.i.deimparinumerodifferés.quæamp;qt]’ ta dixeritad Fortunatum liberilliusteftimonio eft. A n forfitan Pythagoram Si Architan tarentinuw Vîtg. buc;!# Si Scipionem infextoderepublicadeimpari numero .pferam difputâtes.Et fi hos audite noluerit ob co.ægF.S. trelt;ftatoresmei:gramaticoj!i: fcholaseisfaciâcôclamare.Numerodeusîparegaudet. Grade piaculum euerfæ funt ecclefiæ:orbis auditenôpoteftifi mödiorem uirginitatc diximus effe q nuptias. fi patent numerum impari fubiecimus:amp; ueteris teftamenti typos euangelicæ ueritati ^jfeciffe môftrauirrius. Cætera quæ in libro noftro reprehefa funt:uelleuiora putoniel adeundc fenfum ptinctia: undead ea refpondere nolui ne Si libe'li excederem magnitudinem:amp; tuo uidereringenio diffidererquern patro num caufæ meæancehabui $ rogarem.lgiturhoc extrema uoce .pteftor me nec dânaffe nuptiasnec damnareirndiffeaduerfario.nonmeorum infidiasformidafle Virginitatcâtincoclûferoinôqahco fed qamagismirorrqd’ nôhabeo.rngenuaamp;uerecundacôfeffioé.-quoipfecareasiidinaliis prédicat re.Nunquid qagraui corporeterræhæreo:auium non miror uolatus.Neccokibam predico:q» Radititerliquidumxeleresnecçcommouetalas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Nullus fe decipiannemo blado adulatore fepcipitet.Prîa c uirginitasa natiuitate.'fecunda uîrgini^ Mar 6 nbsp;nbsp;nbsp;tasafceûda natiuitate:nóeftmeusfermo.Antiquafnïaeft.Nemopótduobusdnisferuire:carniamp;fp*

’ nbsp;nbsp;nbsp;ritui.Carocôcupifeitaduerfusfpiritum.'fpiritusautemaduerfuscarnemihæcadinuicemfibi adue^

fanturtut non quæ uolumns faciamus.C^ando ^liquid tibi afpetmn uidet î noftro opufculo.-nó aa

-ocr page 121-

Aducl-fus crforesMuidiî.


Epi. IX


iiieâ iierba refpidasifcd ad fcripturâ onde mea trafla fnnt uetba: xps uirgo.-inater virgls roftri iiirgcr ppetua mater amp;nbsp;uirgo.Iefus eih claufis ingreffiis eft oftiis:amp; in fepulchro ei us;quod nouû : amp;nbsp;in petra duriffima fuerat excifummec antea qs;nec poftea pofirus eft:hortus côclufus eft.-fôns iignatus.de quo fonte ille'fluuiusmanatinxta iohebqirrigattorrentê uel funiu uelfpinarû peccatorum funiû quibus' ante alligabanf :fpinarû quæ fuffocabât fcmentem patrifFamilias.H æc eft porta orientalisf ut ait Eze^Iohel.j. chiel)fempclaufa amp;nbsp;lucida:amp; operiens in fe uel ex le jjferensfanftalftôrû.-per quam fol iufticiæ amp;nbsp;pô#Eze.44. tifex nofterfcd’m ordinem Melchifedech ingredif amp;nbsp;egredit.Rndeantmihi quomodo iefus ingrelTus éft claufis oftiis.'cû palpandas manus amp;nbsp;latus confiderandû: 5lt;: ofla carnenuj monftrauerit. ne ueritas corporis fantafma putaret:amp; egorefpôdebo quomodo fanrta Maria fit amp;nbsp;mater amp;nbsp;uirgo, Virgo poft partum ;materanteq' nupta.-Igitur utdicerecocperamus. Chriftus uirgomirgo Maria:utriufcÿ fexus uirginitatis dediciuere pricipara. ApFi uel uirgines uelpoft nuptias ptinctes. Epifcopi.-pfby'tcri.'dyacóf ' âutuirgineseligunt:aut uidui aut cette poft facerdotiuin æternum pudici. Quid nobifmetipfis illudi ' mus amp;irafcimurfi fudantibus nobisfemp ad coitum præmia pudicitiædenegenttVolumus opipe • re:comedere:uxorumadhærcrecôplexibus:innumerouirginumamp;uiduarôregnarecum xpo.Idem ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

crgohabebit fames pmium amp;nbsp;ingluuies.fordes 5i mundiciæ.-faccus amp;nbsp;fericum.-Eazarus recepit mala Luce.l^. în uitafua : amp;nbsp;diues ille purpuratus.-craffus amp;nbsp;nitidus.-fruitus eft carnis bonisdum aduiueret.Sed di^ uerfa poft mortem tenent loca miieriæ delitiis amp;nbsp;delitiæ miferiis commutantur:In noftro arbitrio eft ' uel Lazarum fequi uel diuitem.

Incipit argumentum fequentislibelli;Gennadiusdeuirisilluftribus.

lEluidius AuxentiidifcipulusSymachiimitatonfcripfitreligionisquidem ftudio.-fed non 1 fctf m fcientiam librumrnecç fermonc ne(ç oratione nitidum.-quo opéré ita fanflarum fcrî ' ipturarum fenfum ad fuam puerfitatem fleftereconatus eft:ut earuj teftimoniis aflerere uo

□luerit fanftam Mariam poft natiuitatem dni quem uirgo peperitùofeph fponfo fuo iiiftâ: amp;nbsp;ex eius confortio filios fufcepÜTezqui fratres dni appellati font.

Item deeodem Auguftinus de hærefibus.

=^EluidianiexortiabHeluidio.rfti uirginitati beataemariæcontradicunt.-utcampoftchriftu alios etiam filios de uiro fuo iofeph peperiffecontendant.aed nimirum iftosptermilTo hel^ uidii nomine antimaritasEpiphaniusappellauir.

=!=^^ Incipitliber beati Hieronynii aduerfos heluidium de perpétua uirginitatebeatæ Mariæ.

Epiftola. IX.

Vper rogatus a fratribus:ut aduerfos libellam cuiufdam heluidii refponderem:facere diftn li'Nonc^difficilefuerithominem ruftican: amp;nbsp;uixquo^primisimbutumlitterisfopuerf 1 a(rertionecôuincere:fednerndendodignusfierer:quiuinceretur.Hucaccedebatqd’uerebac nehomoturbulentus Si folusin uniuerfo mûdofimul amp;nbsp;laicus amp;nbsp;facerdos.qui utaitillelo quacitatc facundiâ exiftimat:amp; maledicereoîbus bons côfcientiæ fignum arbitraEaccepta materia di fputandi amplius indperet blafphemare. amp;nbsp;quafi de fublimi loco in totum orbem ferre fniam.-meçg quia ueritate nonpoffetlaceraretconuitiis. Verum quiahæ omnes tam iuftefilentii mei caufæ ob fcâ dalum fratru qui ad eius rabiem mouebant iuftiori fineceffarût iâ ad radices infruftuofæ arboris euî gelü:fecuris eft admouenda:amp; cum infoccunditate filiorum tradenda flammis : utdifeat aliquando teticere:gnô$didicitloq.rgif fanftusmihi inuocâdus eft fpûs.utbeatæ Mariæ uirginitatêfuofenfu* ore meodefcdat.inuocâdus eftdnsiefosmtfacri ucrrishofpitiu.-cuiusnouê mcfibusïhabitatorfuitab 01 côcubitus fufpitiôe tueat;ipe quo^ deus pater eft impcädus:ut matre filii foi uirginc ,oftêdat fuiffe P'^ftpartu quæ fuit niateranteq’nupta:Nôrhetoricicampûdefideramuseloquii:nô dialeticoçbtcdiÿi culas necariftotelis fpineta côqrim^ipa feripturaR; uerbaponeda font.-ut ipfis qbus aduerfos nos ufus ' eft teftimoniisreuincat.‘Utintelligatfe amp;nbsp;legerepotuiffeq fcriptafont:amp;nôpotuiflequæpietaterobo‘ rata fontcognofcere.prima eius ppofitiofuir.Matthæusloquit.-xpiautem generatio fie erit.Cûeftet’jMat.î. defponfatamateriefo Maria iofeph priuf^ côucnirent inuenta eft habcsin utero de fpufanfto iofeph' autem uir eius cum effet iuftus amp;nbsp;nollet eâ traducere uoluit occulte dimittereeâ.H æc aut co cogitates _ ^an^elusdni infomnisapparuiteidiccs.Iofeph filiidauid netimeasacciperemaria piugctuâ qcf' étnnatûeft ineaidefpi'ifanftoeft.Ecceinqthabesdefpôfatâ nôcômcdatâ utdicis.Etutiq? nôob aliud’ defponfatâ nifi qfiq; nuptu^â.Ne«^ eni de non côuéturis Euâgelifta dixilfet.Priufq) côuenircn.qa nco denonpnnforodicitanteÇ pranderet.Deindeabangelo uxorcappellatam amp;coniun(ftâ.Audiamus nunequidfcripturâ .pnunciet.Exurgens inquit iofeph afomno fecit ficut pceperat ei angelus dni : amp;nbsp;accepit uxorc fuam:amp; nô cognouiteam:donecpeperitfilium fuum.Curramus p fingula:amp; impieta tein iifdem quibus ingrefta eft ueftigiis pfequentes pugnanria inter fe dixifle uerba doceamus.Defpó^ fatam confitef amp;nbsp;ftatim uxorc uult eflequâ côfelfus eftfponfam.Rurfum qua uxotem nominatdicit nôob aliud defponfatâ nifi qnq? nupturâ.Et neparû hoc arbitremur:habes inquit defponfatâ non cô rnendatâ ideft necdü uxorem needum mari tali uinculo copulatâ:in eo uero quod ait neq; eth de non couenturiseuâgelifta dixiffet.Priufq» côuenirct:qa nemo de no prâfuro dicit anteq pranderêndoleam neanrideâ nefeioamperitiæ argua an temeritatisaceufem.Quafi fi quis dixerit.-anteq’ in pottu ptâdc reniadarncam nauigauimô poflît ftare fnia nifi in eo porta prandenduquando^ feit. Aut fi uelimus

-ocr page 122-

PARTIS


TRACTATVS II


ps.tf.

Dcu-zz.

Efa.i.

Lucc.z*

dicere.Paulusapoftolusantcqiadhifpanias pergeretRomæinuinculaconieduseflr. Autccrte illud Heluidius ante$ pœnitentiam ageret morte prænctus eft ftatim aut paulo poft ukula adhifpaniasfit eundum aut Heluidio pocnitentia agenda poft mortem. Cû fcriptura dicat In inferno aût quis confia tebitur tibi:aut non portas fitintelltgendû^ anteppolitio licet fæpeconfequctia indicetaii nonnû$ ea.trâquæpriascogitabanturoftendat.yndenecneceffe fitutcogitata fiant:cumaliudideointerne netitneea quaccogitata funtfièrentIgiturcum euâgelifta dicat.Priuf^ côuenirent.jiximum nuptia turn tempasoftendit;amp; in eo iam rem fuifletut q prius fponfa fuerat:effe uxor inciperet Quafi dixerit ante^ olcula amplexult^ mifcerent: ante^ rem agerent nuptiap; inuenta eft habcs in utero.Inucta eft autem a nullo alio nifi a lofeph:qui fpôfæ uterum tu mente pene iam licentia maritali amp;nbsp;curiofis ocugt; lis depræhcdit Nó tame fequit ut prioribus docuimus exemplis eum cum Maria conueniffe poft par^ tum.'cuius cóueniendi defiderii uteri cóceptione fublatû eft. Quod aût in fomniis did? ad ioleph. Ne timeas accipere Mariä uxoremtuâ.Etrurium.Exurges aût iofeph afomnofecitficutpræcepit ei ange lus dni: Si accepit uxorc fuam NuUû mouere debet quafi ex eo cp uxor eft appellata fponfa eê defiei it: cum banc effe lcripturæ diuina: cóluctudinem nouerimus:ut fpôfas appellet uxores. S icut in fequeti^î bus Deuteronomii teftimoniis approbatur.Si qs inquit inuenerit uirginem defponfatâ uiro in cam po Si uim fades dormierit cum ea:moria?:quia humiliauit uxorem ^ximi fui.Et in alio loco .Si aût fuerit adolefcentula defponfata uiro :amp; inuenerit homo eä in duitate:amp; domierit cû eaæducens utrû (ÿadportamduitatisillius amp;nbsp;lapidabuntlapidibus amp;nbsp;morient. Adolefcentula qdem quia non ^clalt; mauitinduitate:uir aût qahûiliauit uxorem j)ximifui:amp;eradicabitismalignum ex uobifmetipfis necnôamp;alibi.Et quis eft iTle homo cui defponfata eft uxor amp;nbsp;non acdpieteam Vadatamp;reuertaturifl domufuâ ne forte moriat inbello:amp;fortehôaliusacdpieteamSi cui,autcfcrupulus cômoueturqu^ j te defponfata amp;nbsp;nôpotiusfinefpôfo fine utferiptura appellatmarito uirgocôceperitrfdatttiplicênnf ! fe rationem.Primo ut per genealogiam lofeph cuius Maria cognata eratorigo quoçp Mariæmóftra^ cetur.S ecûdo ne iuxta legemMoy fii ut adultéra lapidare? a populo.Tertio ut ad ægyptû fugiens habe ret folatium euftodis potius $ mariti:Quis em in tpe illo credidiffet uirgini de fando earn fpiritu có^ cepiiîetueniffead earn angelum gabrielemtdei detuliffe mandatû tacnonmagis quafi adultéra iuxw exemplum S ufannæ fentetiæ oim codemnaffentt'eum hodie toto iam credete mûdo argumetent iu^ dæiEfaiadocentedeMariaamp;uirginitateeius.Ecceuirgoinutero côdpietamp;pariet filiuminhebr.'to iuuenculâ feriptû effe non uirginem id eft ahalma non hethula:aduerfusquos in alio loco competent tius differimus.fDenicçexceptoiofeph amp;elifabeth amp;nbsp;ipa Maria amp;nbsp;pauds admodum fi quos ab hisau diffepoffumusexiftimare oés iefum filium exiftimabâtiofeph intentû ut etiam euageliftæ opinioné uulgi exprimetes quæ uerahiftoriælex eftpatte eum dixerint faluatoris.-utibi.Et uenitin fpûin têplû baud dubium quin Symeon.Et cum inducerentpuerum iefum parères dus ut facerent de illo fedm côfuetudinc legis.Et alibi. Et étant pater illi us amp;nbsp;mater admirâtes friper bis quæ diceban? de eoiEt rut fum.Et ibant patentes eius per annum in hierFm in folenni die pafeæ. Ac deinde .Et completis diebus cum reuerterentur remanfit puer lefus inhierEmiamp; non cognouerût parères eius ipa quoq? Maria ad Gabrielern refponderatidicens Quomodo fiet hoc quia uirûnon cognouir' Quid de Iofeph loquitur aufculta.Fili qdfedfti nobis fieeccepater tuusamp; egodolètesquerebamuste.Nône hicplericp iudaoK argumentant.-nonemludentiûuoxeftieuangeliftæ pattern dicûttpatrem Maria confite? . Non quo ut fuperius indicaui uere pater iofeph fuerit Saluatorisifed quo ad fama Mariæ conferuanda paterfit aboîbusexiftimatusquiante$ monerctur ab angelo iofeph fili Dauidnetimueris accipereMariam côiugem tuamiqd” ein in ea natum eft de fpûfanfto efticogitabat occulte dimitttre eâ in tâtum fuum non effe qui conceptus fuerat confidebant.S ed iam fatis docendi magis $ refpondendi ftudio difpu^ tatû eft.Cur iofepn paterdni cur mariaappellata fitcôiunxnnquo amp;nbsp;hoebreuitercontine?cur fratres eîus quidam efle dicâtur.Vetum quia fuum locû huic quæftiûculæ referuamus:«amp; ad reliqua feftinat oratiomûcilludeftdifferendumqûofcriptura dicat exurgens aûtlofepha fomnofecitficutpræccpit ci angelusdni:amp; accepituxorem fuâ amp;nbsp;noncognouited doneepeperitfilium amp;nbsp;uocauitnomeneiijs iefum :in quo primûaduerfariusftiperfluolabore defudatxognolcendi uerbum adeoitum magis q» ad feientid effe referendum quafi hocquifÇ negauerit Si cas ineptias quas radarguit aliquandopru^ dès quiIpià poterit fufpicari Deide uult docere cp donee fine ufcp aduerbiû certû tempus fignificètquo completo fiat id qlt;f ufœ ad illud tèporis qrf pferiptû eft non fiebat uelutin pfenti. Et non cognofee^ bat earn donecpeperitfiliû.Apparet inquitcognitd effe poft partu cuius cognitôemfiliitindifferebat Compatîo gnatio.Etadhocapprobandûcongeritde feripturis exempla Çplurimamore andabitap; gladium intenebrisuètiliansîamp;liguæfonûadconfodièdafuittncorpis mèbra côcutiès . Adqtf nos breuittt rndemus amp;nbsp;cognofeebat amp;nbsp;ufcp fermonem in feripturis fanftis dupliciterintelligi;amp; deeo qdem qd Luc.z. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feriptû eft cognofeebatquoep ad coitû effcreferèdûiipcdifferuitnullo dubitdte qn ad feiètid fæperefe^

rat.Vtibi .Remdfitpuer iefus inhierFm:amp; nôcognouerûtparères eius.Nûcillud eft oftendendum.'Ut quô ibi côfuetudinè feripturæ fectittis eft:fic etid hic donee eiufdè feripturæ auftoritate fungat.-quæfe pecertûtempus ut ipedifferuitin eiusaffumptiôe fignificat.'fiepe infinitûiuteftilludquoddeusad quofdd loqt in^iphetis.Ego fum ego Iû:amp; donee fenefeatis ego fum. Nunqd poftqillifenuctit deuc Matz«, çg defiftetÆt S aluatot in eqdgelio ad apoftolos.Ecce ego inqt uobifeu fum oîbus diebusufip ad rpns

-ocr page 123-

Aducî-fuserforcshcluîdjî. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ■ Epr. fX

himmatîonettî fasculi: a difcipulisdnsabfcedet:amp; tune qn.xii.foliisiudicaturî font.xii.tribus ifradîj.cor.îf« dnî côfortio fraudabunt.Pauluf quotç apFs Corinthiisferibens Primitix aitxps.Deindehi g futxpi qui in aduentii eius crediderût:deinde finis cû tradideritregnum deo amp;nbsp;patri cû deftruxerit oêm pria cipatü amp;nbsp;oem ptâteni amp;nbsp;uittutc.Opj erii ilium rcgnaredonecponatocs inimicos fub pcdibus:oia em fub pedibus eius fubiecit.Efto de hoïedftm fit.Non negamus de eoqui paffus eft crucé •* qui poftea fe dereiubefadextris:Qi.iidfibi uulthocquod ait. Oportet erii ilium regnaredonecponatocs inimicos fub pedibus eius.Nungdtandiuregnaturuseftdns:donecincipiantefleinimici fub pedibus eius :amp;

illi fub pedibus fuerintregnare defiftet.xum utieg tunemagisregnare indpiet.cû inimici coepe rint effe fub pedibus.Dauid quolt;5 in quarto graduüpfalmo.Sicut oculi ancillæ in manibus dnæ fuæ *^3-oculi noltri ad dnm deu noftrum donee mifereat noftri.Ergo tandiuf»pheta oculos habebit ad do »ninu:$diumiamimpetret:amp;poftimpetratä miam oculos torquebitadtewas.Qui in alio loco dicit^ * Oculi mei defecerûtinfalutaretuum:amp; in uerbûiufticiætuæ.Poterâfuphocinnumerabiliaexempla cógerere:amp; omne laceffentis ^jcacitatem teftimonioje nube celare.Verû adhucpauca fubiiciâ:uthis fi niiliaipefibi leftorinueniat.LoquitinGenefifermodiuinus.Ettradiderûtiacob deosalienos.'gerât^^’î^* in manibus eorum. amp;nbsp;inaures qui erât in auriculis eorum.Et abfconditeos iacob fubtus terebintû : q cft in fichimis amp;pdiditeos ufcg in hodiernû diê.ltem in fine deuteronomii:Et defûftus eft Moyfcs fer nus diîi in terra moab p uerbûdni;amp; fepdierunt eum ingeth ^pe domum phogor amp;nbsp;nemo feit fepui chrum eius ufcg in diem iftu. Gerte hodiernus dies illius temporis exiftimâdus eft:quo hiftoria ipfa c5 textaeft.SiueMoyfenciicereuoluerisauftorempenthateuci.liuehefdtam eiufdeminftauratorcopis nô recufo.Nunc hoc quæritur ut id quod dift um eft ufeg in diem iftu m:ad illam referat ætatc qua ii^ bri editi fuie cófcripti funt.Doceat igitur poft illam diem tot iam annorum ufeg ad nos uoluminibus exaais:aut idola quæ fub terebinto cödita fuerantreperta:aut Moyfi tumulum inueftigatumi qa ob nixeafferit:poft donee amp;nbsp;ufeg effe incipere;quod tandiu nô fuit:$diu ufeg complerefdonee qn po^ tius animaduertat feripturæ fanftæ idioma:amp; nobifeu in quo hæfitabatitelligat:Intelligat ea de qui ? buspofletambigi:finôfuiflentfcripafignificari:cæteraueronoftræintelligentiæderelinqui. Sienim adh UC recenti tempore uiuentibus his qui uiderantMoyfenfepulchrumeiuspotuitignorari:multo magis tot fæculisptereuntibus.-iuxtaquod amp;nbsp;illud intelligit de iofeph euâgeliftâ idindicaffe de quo feandalum poterat moueri nô earn cognitam effe a uiro fuo ufcg ad partfi.-ut multomagis intelligere mus cognitam nô fuiffe poft partu:a qua tuncfeabftinnincum adhuede uifione poteratfluftuare.ad fummam illud tequiro quare fc abftinuerit iofeph uftg ad partus diem.R efpondit uti(g quia angelû audierit dicentem.Qiiod etn inea natum eft:de fpüfanâoeft.Ad quos nos inferimus amp;nbsp;certe audie rat iofeph filüDauid netimeasaccipere mariamuxorctuam f»hibitum eifueratnerelîquereoneadul teram exiftimaret uxorem.Nunquid amp;nbsp;a côgreffu côiugis feparatus fuerat cum utieg ne fepararet ma gisf uiffet admonitus.Et audebat inquit uir i uftus dei in utero audiens fi li um de uxoris coi tu cogita te.Pulchre.Qui ergo fomno tantû credidit in uxorem nô änderet attingere is poftq paftorum uoce co gnoueratangelumdominiueniffedecœlisamp;dixiffeadeosmolitetimere.Eceeeuangelizouobisgau diummagnumqd eriroippfosqanatuseft uobishodiefaluatortquieftxpsdns inciuitateDauidamp; cum CO laudes militiæ conciniffe cœleftis.Gloria in excelfis deo:amp; fuperterram pax hoîbus bonæ uolû Lucc.z» tatis.qui S ymeonc iuftû interamplexusparuuli uideratpdicâtc. Nûcdimittisferuum tuûdne feefm nerbum tuuminpace.Qaiia uideruntoculi meifalutaretuum.-qui annam prophetiffam:magos:ftel lam.Herodem:angelos uideranttqui in$ miracula tanta cognoucrat:dei templum fpirituffanfti fedé domini fui matremaudebatattingere.Etcerte Mariaconferuabatomnia uetbahæcconferensincor# nbsp;nbsp;nbsp;. g

defuo.Acneimpudenterneges iftaignoraffeiofeph.Et (inquitLucaslpaterilliusamp;mater admiran ubîfuprai tes fuper his quæ dicebantur de eo. Licet tu mira im prudentia hæc i n græcis codicibus falfata contenu das quæ non folû omnes pene gredæ traftatores in fuis uoluminibus reliquerunt.S ed nonnulli quo tg e latinis ita ut in grrecishabetur affumpferunt.Nec neceffe eft nunc de exemplariorum uarietate tra jî âarc:cum omnes amp;nbsp;ueteris amp;nbsp;nouæfcripturæinftrumentum inlatinum fermonem exinde tranflatu fit:amp; multo purior manare credenda fitfontis unda $ riui :H æc ais apud me nugæ funt amp;nbsp;argumen tationesfuperfïuæ amp;difputatio magis curiofa quam uera .Nunquid non potuit fcripturadicere . amp;accepit uxoremfuamamp;nonfuitampliusaufus contingereeamificut de Thamardixitamp;iudaj* Aut defuerunt Matthæouerba.quibusidquod intelligiuolebatpoffeteffari j'Noncognouit inqt cam donecpeperit’ftlium. Poft partum ergocognouit: cuius cognitionem ad partum ufcgdiftiK^ lerat. Si tam contentiofus es : iam nunc tua mente fuperaberis. Nolo mihi aliquod inter partum amp;nbsp;cqitumtempus interferas. Nolo dicas mulier quæcuncg concepit : amp;nbsp;peperit mafculum : immunda crit feptem diebus ; fecundum dies feceffîonis:amp; purgationis[fuæ immunda erit : amp;nbsp;oftauo die circû^ cidet carnem præpurii eius:amp; trigintatribusdiebus fedebit in fanguinepuro : amp;nbsp;omne fanfttim non Hierc.f. tanget:amp;reliqua:Statimeaminuadatiofeph:ftatimaudiatperHeremi3m.Equi’infanientesinfoE^ , minas fafti funt mihi ; unufquifcg ad uxorem proximi fui hinniebat.Alioquinftarequomodopote^ nt non cognouit earn : donee peperit filium:fi poft putgationis tempus expeiftanfi quadragintarur^ lum oiebustanto tempore dilatalibidodiffertur.polluaturcruorepuerperatobftetricesfufcipiât puu lutn uagientemmarituslaffam teneat uxoretiK'Sicincipiat nuptix ne euâgeliftâ metitus fit.Sed abfit

-ocr page 124-

■ PARTIS


TRACTATVS


Nota q hîc uthocdematrefaluatorisamp;uîroiuftofitexiftîmandum.Nullaibiobftetrixznulla mulîercularumfd dicuntur. dulitasinterceffmipfa pânisinuoluitinfantem.-ipfa amp;nbsp;mater Si obftetrix fuit.Etcollocauit eum iquit; inpræfepioquianôerateilocusindiuerfotio.C^æfnîaamp;apocryphorum deliramctacôiiindt durn Mariaipfapânisinuoluitinfantem.amp; Heluidiiexplerenôpatitur uolûtatemin djiierforio locusnô . J fuitnuptiatlt;\Verumquiaiamfatisabüdec5refpódimusadidqd',ppofueratanteqgt;cöuenirent:amp;nó Reipondet cognouiteam doneepeperitfilium.Ad tertiam uéniedum eftquæftionc. utiuxta difputationis dus ad terua q? ordinemetnoftrærefpôfionisordo,pcedatVultenimaliquosquolt;5filiosMariaprocreaffe:amp; exeo qlt;f feriptum eft. Afccd.it aût iofeph in ciuitatc Dauid:ut ^fiteretur cum Maria uxore fua prægnante. Faftum eftautem cum ibi effentimpleti ïuntdies utpareret:amp; peperitfiliu fuû primogenitûmitifap probareprimogenitum nô poffe did:nifi eum q^habeat Si fratres. Sicut unigenitus ille uocef q pareu ribusfolus fitfilius.Nosautem ita diffinimus Ôïs unigenituseftprimogenitus.-nô omnisprimogei


Jlionem.

Luc.z.

F


Nutn.lS


Luc.z.


ExoJZ,


G Mar.5. loha.Z. lohd./.


Mat.17-

Mar.6.


Adii.i.


GaT.z.

|.Gor.^.


Mat.zy.


tus eft unigenitus.Primogenitû effe iió tantû poft guem amp;nbsp;alü:fed an quem nullus. Omne inqt dós ab Aaron qcf aperit uuluam ab omni carne q offert dno;ab hole ufcp adpecus tibi ernnt:Tantömodo prédis redimantprimogenitahoiumamp;primogenitapecorum imundopi’.Definiuitfeimodeiquid fit primogenitü;Omne inqt qcf aperit uuluam. Alioqui nö eft primogenitns:nifi is tni que fequunt fratres.’tandiu facerdotibus primogenita no debent:q'diu Si aliafuerint ^creata:ne forte partu poftea nöfequcte Unigenitus fit Si nó primogenitus.Redcptio inqt eins eritab uno mcfe:æftimatio quinçg ficlisfecûdumficlumfandû.xx.oboli funt.Tàtummô primogenita uituloßramp; primogenita onium amp;nbsp;primogenita capraru nô redimcs:quia fanfta funt. Cogitmefermo dei:utoc mafculinum qcf apc rit uuluam fi de mûdis aîalibus fitdeo uoueâffi deîmûdis redima' dâspcium facerdoti. Poffum rnde^ reamp;dicere.Quid me inuniusmcfisftringisarticuloc'qd primogenita uocas.quêante$fratresfequ3 tur ignoro.Expefta donee nafcaf fecûdus.Nihil debeo facerdotimifi Si ille fuerit pereatus : per quem isquian.natusefticipiateffeprimogenitus.Nônemihiipfaapicesloquêrur:amp;meftulticiæredargu£t eumeffediftum primogenitum:quiaperiatuuluam:nôq habeat amp;nbsp;fratres.Deniiçiterrogo deioha7 nequem côftat effe unigenituran Si primogenitusfueritrutrum ne amp;nbsp;ipfe fecudum legê p totoei legi fueritobnoxius.Ambiginôpt.Certe de faluatorefCTipturaficloquit.Cumexpleti effent diespurga^ tioniscorûfecûdumlegem Moyfi duxeröt eum in hierufalem:utofferrcteum dno:ficutferiptum eft in lege dni.Quia oc mafculinum adaperiens uuluam fanftu dno uocabit:amp; ut datent hoftias fecudu cp diftum eft inlege dni:par turturö aut duospullos colöbarum.S i hæclex tni ad primogenitos perti net:primogenitum autemfequetes faciünnó debuitlege primogeniti tenerirqui defequetibusigno tabaf.Sedqa tenet lege primogenitietiamillequemfratrescaeterinöfequötur.-colligif eum primogc nimm uocari:q uuluam aperiat:amp; ärequem nullus fit:nó eum quem frater poft genitus fubfequat. Moyfes feribit in Exodo.Fadu eftautem circa mediam nodem:amp; dns percuflitomne primogenita in terra ægyptira primogenito pharaonisqui fedebat fup thronum eius.-ufij ad primogenim captiuæ quae eftadlacötamp;ocprimogenitüpecoris.Rnde mihi hi qtûcabexterminatorefuerintïterempti prilt;! mogeniti fueröt.an amp;nbsp;unigeniti.Si primogeniti trii illi uocant qfratreshahent ergo ab interemptióe unigeniti liberati funt.Si autem amp;nbsp;unigeniticæfi funtcörra fnîam faftü c utiterprimogenitos amp;nbsp;uni geniti morerenc.Autunigenitosliberabisapocna.'amp;ridiculuseris.autficöfiteberiskerfedosingratis obtinebimusamp;unigenitosprimogenitosappellari.Extrema ppofitiofit(licct idipfum primogeito uolueritondere'fratresdniineuageliisnoîari.utibi.Eccematereiusamp;fratreseiusftabâtforis quere tes loq cum eo.Et alibi.Poft hæc defcêdit capharnaum ipfe amp;nbsp;mater eins amp;nbsp;fratres eius.Et ibi. Dixeft ergofratreseiusadeum.Träfihinc.amp; uadeiiudeam.ut amp;difeipuli tui uideatopatuaquæfads.Ne; mo enimaliquidinoccultofadcsquæritipfeinpalameffe.Sihæcfacis.manifeftateipfumhuic mu^ do.Iohâne defupîfercte.Necg enim ffatres dus tûc credebât in eum.Item Marcus amp;nbsp;Matthaeus. Et do cebateosîfynagogaeorumîpatriafua.itautftuperctamp;dicerct.Vndehuichæcoïsfapiêtiaamp;uirtutes None hic eft fabri filiusmône mater eiusdiciturMaria:amp;fratres dus iacobus amp;nbsp;iofeph amp;nbsp;fymon amp;nbsp;iu das amp;nbsp;fororeseiusocs apud nosfunt.Lucas quoeçi aftibus apoftolorum ita refert.bl i ocs erâtîftantes unanimes in oratiôe cum mulieribus amp;nbsp;Maria matrelefu Si fratribusipfius.Necnô Si Paulus apofto lusineademhiftori3eueritatepariuoceconcordat.Afcendiautem fecûdumreuelationem Si nemi^ nem uidi nifi Petrum amp;iacobum amp;fratremdni.Etrurfum in alioloco.Nûquidnô habemuspote^ ftatemmâducandi Sibibendi.Nûquidnonhabemuspoteftatem uxoresdrcûducendi ficut Si cæteri ïipFi amp;fratres dni amp;nbsp;Cephas.Etnefortealiquisiudaeorumteftimoniuni nôadmitteret.qui ctnomîa fratrum illius ediderût.fimili eos affercsinfratribus errore deceptos quo in pâtre æftimâdo funt lapfi argutepræcauit:amp; aithæceadem uocabulaab euâgeliftis inalio loco nomîari. Si eofdem effefratres domini filios Mariæ.Matthæusloquitur.Erât autem ibi Si mulieres:haud dubiû qui an crucem dni ctiam mulieres multæa lôgeexpeftâtes:quæ fæcutefucruntiefum a galylea miniftrâtesilli.Interquas erât Maria magdalenæ Si Mariaiacobi Si iofeph matcr:amp; mater filioR: zebedei.ltc Marcus Erâtautê amp;nbsp;mulieresak)geafpicientes:îterqserât Mariamagdalenæ amp;nbsp;maria iacobi minoris.amp; Iofeph mater Salomæ.Ibicp poft modicum;amp;aliæmultæ.*quæafccderâtcûeoîhierufalc.Necnôamp; Lucas* Erantât Maria magdalene et lohâneset Mariaiacobi etcæteræcumcis.Hæciccircoreplicauimus:nec,ilûniet fit clamitetea quæ pro fe faciant a nobis effe fubtrada : et fiiam fuâ nos teftimoniis feripturarum fed lubtica


-ocr page 125-

Aducrfnscriorcshcluîdiî. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ëpiftola IX

lubdca’ difputatîoneconuulfani.Fcceinqtiacobus amp;îofeph filii maria:quos iudæi frcsappclJauerûf. Ecce Maria iacobi minoris Si iofephtis mi minoris aôriacobi:addiftinftionc maiorisqiii erat filius ze. bedei ficut Si in alio loco Marcusponit.Maria aûtmagdalenæ Si maria iacobi amp;nbsp;iofephtis uiderûr ubi poneret amp;nbsp;tranfafto fabbato emeriît aromata:amp; uenerût ad monumentii:amp; uti^ ait.Qitâ miferû erit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

amp; impiu demaria hocfentire:amp;cumaliæfœminæ cura fepulciirælelu habucrint.-matrceiusdicamus r , . abfentc:autaltéra effemariam nefcio quam confingamus.-pfertim cum euangelium iohannis telletur æ pfenteni eâ illic fuifle quâdo illam de cruce dns iam uidnam ut matrc iohanni comcdabat. Aut nuqd euâgeliftæfallunt et fallûtait eori'i maria matrc dicerent;qs i udæi f ratres elfe dixerûtt O f uror cacusSi in^priumexitû mens uefana.Dicisadcrucemdni matrem eiusfuiffepfentemrdicisiohannidifcipu loob uiduitatem Si folitudinêcômendatam.quafi iuxtate nonhaberetquattuorfilios Si innunrcras filias quarum côfortio frueret.'Viduam quoqg nominas:quod fcriptura non loquitur.Et cum omnia cuangeliftarum exempla 4?ponas folius tibi iohannis uerba non côplacent.Dicis tranfitorie ad cruccni dni earn fuiflé pfentemrne côfulto pterilïe Hidearis:amp; tâ quæ eu illo muücres fuerant fimiles.Ignofcerc nefcienti:nifi uiderc côfulto reticctc.Audi ita^ Iohannes qd dicat.S tabâtaûtiuxta crueem dni mater eius Si foror matriseius Maria Cleophæ Si Maria magdaIena::Nulli dubium e(l duos fuifleapofto f los iacobi uocabulo nuncupatos.’iacobum zebedei;amp; iacobû Alpheisiflum nefcio quem minorem ia^ cobum.-quem mariæ ftliummec tn matris dni fcriptura commémorât apoftoki uis effe an nôt S i apogt;gt; ftolus eftcAlphei filius erit:amp; crediditiniefum: Si nô erit de illisfratribus dequibusferiptum eft: Ne^ enimtuncftatreseiuscredebantiniefum.Sinoneftapoftolusrfedtcrtiusnelcioquisiacobus.quomô eft frater dominiputandusramp;quomodoterti us acdiftinftionemaiorisappellabitur minorreum ma ior amp;nbsp;minor nontntertresded inter duos foleâtpræbere diftantiam Si frater domini apoftolus litPaii lodicente.Deindepofttriennium ueni hierufalem uiderepetrum;amp;manfiapud ilium diebusquin^ decimralium apoftoloruuidi neminem nifi iacobum fratrem dûi.Et eadem æpiftola.Etcognita gralt;» tia quæ data eft mihi.Petrus Si iacobus Si iohannestqui uidebant columnæ effe. Neautem hune pu ƒ tesiacobumfiIiumzebedei:legeaftusapoftolorum:iamabherodefueratinteremptus.Reftatcôclu^ fio:ut maria ifta quæiacobi minoris feribitur mater.-fuerit uxor Alphei.-ôi fororMariæ matris domi quam Mariam cleophæ iohannes euangelifta cognominata pâtre fine a gentilitatefamiliæ.-aut qua;« cuncçaliacaufaei nomenimponens.Siaûtindetibi aliaatçg alia uicktur qr alibi dicatur.Maria iaco gt;nbsp;bi minoris mater : Si hic Maria Cleophæ:difce feripturæ conluetudinem eundem hominem diuerfis nominibusnuncupari.Raguellocer Moyfi amp;iethrodicitut Gedeon nônulliscaufisimitandi nomîs ante ^miffisfubitohieroboallegitunOziasrexiudauiciffim Azarias uocaturMonsthabor thabiti« dicitur.Rurfum Hermon Phænices cognominat.ffanior Si amotreus cognominateum fanir.Eadej coeli plaga tribusnominibusappellat nagebthcmaxdariô.Legeezechiel Petrus Si S ymondicit SiCef phas.dudas iacobi zelotes.dn alio euangelio Thadeus dicitur.M ultaq; alia quæ ad exemplum horuni ipfefibideomnibusfcripturisleftorpoteritcongregare.Nuncillud eftquodconamuroftendere.ut fratresdomini appellent filii materteræ eius mariæ.-qui anrea noncredetes poftea crediderunt.licetfie ri potuerit:utunoftatim credentealii diu inaeduli fuerint Si hanefuiffe matrem iacobi Si iofephtisj ideft mariam Cleophæuxorem alphei:hanc diftam mariam iacobi minoris. Quæ fi effet mater domï «lagis earn ut in oibus locis matrem illius appellaffet:amp; non aliorum dicendo matrem alterius iioluif letintelligi.Verum inhacpartecôtentiofum hincnon traho.Alia fueritmaria Cleophæalia maria las» cobi Si iofephtis dummodo côftet nô eandem Mariam iacobi Si iofephtis effe qgt; matrem dni.Et unde aisfratres dnidifti luntquinô étant fratres.- Iam mine doceberisquattuor modisinferipturisdiuîs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

fratresdici natura:gente:amp; affeftu cognatione.Naturaefau iacob.'duodecim patriarchæ : Andreas Si Petrus.iacobus Si iohannes.Gente qua omnes iudæi inter fe fratres uocantur : ut in Deuteronomio. Deutc.i ƒ Si autem emerisfratrem tuum qui eft hebræusuiel quæ eft hebræa fer uict tibi fex annis Si feptimo an;« no dimittes eum liberum abs te:amp; in eodem côftituendo côftitues fuper te principem quê elegerit dns deus tuus:eum qui ex fratribus tuis fit.Non enim poteris côftituere fuper te hominem alienigenà ; qa noneft fratertuus.Etrurfum.Ne uifo uitulo fratris tui uel oue eins errantibus peruiam negligas e.a. Reuerfione reduces ea fratri tuo : amp;nbsp;reddes ea fratri tuo.Qiiod fi non appropinquat tibi frater tuns ne

noueriseum colliges ea intra domum tuam;amp;eruntea tecû donee qratea frater tuns amp;nbsp;reddes ei.Et apFsPaulus.Optabäinqtegoipe anathema effe a xpo 4? fratribus meiscognatisfcd’mcarnemqfunt R0.9 ifraelitæ.Porro cognatione fratres uocantur q font de una familiaddeft patria:quas latini paternitates interpretantæum ex unaradice milita generisturbadiffunditiutin genefi.Dixitautem Abraâad loth Gen.fj Non fit rixa inter me amp;nbsp;te amp;nbsp;inter paftores mcos et paftores tuos:quia fratres nos fnmusiibicj elegit fi^ bi Lothregionem iordanis Si eleuauitLoth ab orienteætdicefferuntunufquifq; afratre fiio ; Etcerte Loth noneft frater Abraæded filius fratriseins Aram Thara quippe genuit Abraam et Nachor et Arâ amp;nbsp;Aramgenuitloth.Etrurfum Abraam autemeratannorum.lxxy.ctime.xiretdeAram. Etfumpfit

Abraam Saram iixorem fuam:amp; Loth filium fratris fui.Qiiod fi adhuedubitarfratrem fratrisfiliuni G en.121. nucuparizaccipeexemplum.Cum aûtaudiffet abraam quia captiuusduftus eft Loth frater fuus.nii« merauit uernaculos fuostrecentosdecem amp;nbsp;ofto.Etcum cædc nofturni impetus defcripfiffetadiecit : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K

ctrediixit otnneni equitatmn fodomoru et loth futre luu reuocauit.S ufficiebdt hæc ad ea quæ dixigt; Gen.iy.

-ocr page 126-

PARTIS


TRACTATVS n


Gcâgt;Z9.


ßs.ijz. pS.ZI‘ lohan.zo. i.Gor.y.


mus approbanda.Sed nein aliqcauilleris:amp;tcqiiafilubricusanguiseuoluastefl:imoniop: (In’gMui CS uïculis ne qrulus (ibiles:amp; dicas te magisargumentationibus tortuofis qfcripturait ueritate lüpera tum.Iacob ifaac filinsae Rebeccæcûfratrisiniidiaf metuens mefopotamiam penrexiffet.'acceflît amp;nbsp;de uoluit lapidem ab ore putei amp;nbsp;adaquauit oues Labâ fratris matris fuæ. Etofculatus eft iacob Rachel ctexclamasuocefuaplorauit:etindicauitRachdquiafrater eft patriseius.-etqnia filiusRebeccæeft ecce et hie eadetn lege qua frater fororis filius appellat .Etiterû Dixit autem Laban ad Iacob .Qiionia frater meus es: nó feruies mihi gratisiDic mihi quæ fit merces tua.Expletis ita^ uiginti annis cû igno rate focero uxoribusfiliif«^ comitatus reuerteretur adpatriam confecutus eft eum Labâin môte gala^ ad.Etcû idola quæ Rachd occultabat quæfita nô inueniffet in fardnis refpôditlacob et dixit ad Labâ« Quæculpameaeftetquoddeliftummeû cpperfecutusesme.æt quare fautatus es omnia uafamea: Quidîuenifti de otnibus rebus tuis.Pone hic in confpeftu fratruni ruorum et fratrum meorum:et rc dargucntinternosduosRefpôdeqnifintiftifratres Iacob et Laban qui tune fuerâtinpræfenti .Elau certe frater iacob abfens erat et Labâ filius B athuel fratres excepta forore Rebecca nó habuit .InnumCi* rabilia funtiftiufmodi libris inferta diuinis .Scd nelongum faciam :ad extremam diuifionis partem reuettatîid eftamp; affedu fratres dici:qui in duo fcinditur:amp; in fpiritaie amp;nbsp;in cômune.In fpiritale : quia omnes xpiani fratres uocanturzutibi.Ecce $ bonum amp;nbsp;$ iocundû habitare’fratresin unû. Et in alio


plalmo faluator.Narrabo inquitnomc tuum fratribus meis.Etalibi. Vade die fratribus meis. Porro incómune:quiaocshoiesincómuneexunopatrenatipari germanitatis côiungimun Didteaithis qui oderût nos fratres noftti eftis.Et apfus ad Corithios. S i quis frater noiatur fornicator.-aut auarus«’ autidolisferuiês:aatmaledicus:autæbriofus:autrapaxcûeiufmodineccibum fumere:amp; cætera his fimiliaftnterrogo nuciuxta que modumfratres dni in euâgelio intelligas appellari iuxta natura. Se^ faiptura nó didnnec Mariæeos uocâsfilios amp;nbsp;iofpeli Iuxta gentcSedabfurdum eft:utpaud ex iuda: is uocati fint fratres:cum ocs qui ibi étant hac lege iudæi fratres potuerunt appellari «iuxtaaffedum hu mani iurisac fpûs. Ves: fi fie qui magîs fratres qi apoftoli quos docebat intrinfecusrquos matres uo^ cabatamp; fratres. Aut fi oês quia holes fratresftultum fuit uundari quafijiprium.Eccefratrestuiquærc tes te:cum gnaliter ocs hoies hoc iure fint fres. Reftat igitur ut iuxtaifuperiorcm expofitionem fratres eosintelligasappellatos cognatione :nonaffeftu non gctis priuilegionônatura. Quó Loth Abras« quóiacob Laban eftappeUatusfraterquomodoamp;filiæSaphaadacdpiuntdcçtiterfratresfuos.'quô amp;nbsp;abraam ipe S ara fororem fuâ habu i t uxorc. Etem ait. Vere foror niea eft de patre:fed non de matre-i.frtis eft filia nô fororis Alioqn qle eft ut abraam uit iuftus partis fui filiam côiugc fumpferit :cum in ptimis hoibus propter aurin fanftitatem idipm feriptura non nominet malles inrdligi $,pferri amp;nbsp;de us lege poft eafanciat amp;nbsp;minetur.Qui acceperit forore fuâ depatre fuo ud de matre fua amp;nbsp;uiderit tav pitudinemdus amp;nbsp;inipa uiderit turpitudincilliusopprobriueft: cxterminabûtur coram filiis generis fui:turpitudinem fororis fuæ detexit pâiîi fnum acdpient.Imperitilfime hoim ifta non legeras: amp;nbsp;to^ I . tofcripturarumpclagodereliftoadiniuriamuirginistnamrabiécontuliftiînexemplumeiusquem Lcgeuaien fabnlæferuntcumuulgoefletignotnsamp; nihil boni poffetfadnorisexcogitare quo nobilisfieret.Dia nmdehac næjncendiffetemplûamp;nnllo.pdentefacrilegiû fcrturipeinmediû^jcefliffeclamitansfefe incedium


MatjJ


Gcn.ÿ.


LeuiMS«


htiloda.


M Luc.z«


fubiecifle.Scifdtantibus epheli prindpibus quâpbcâm hoc facereuoluifl} rndiffexut quia bene nô po teram oîbus maleinnotefcerc.Ethoc qdem græca narrathiftoria.Tu nero templû dnici corporisfuc^ cendifti:tu côtaminafti fanftuarium fpûftanfti ex quouisquadrigam fratrum amp;nbsp;forofe 4?ceflîffecom geriem.Denicç cnm iudæis uocefodata dids.Nonnehic eft fabri filius .Nône mater eins didtnt ria£‘amp; fratres eins lacobus amp;iohânes amp;nbsp;S ymon amp;nbsp;iudas amp;nbsp;forores dusocs apud nos funtî' Omnesni^ fi deturba nôdicit.-qsteoroâtehâcblafphemiâ noueraùqsdifpôdio fupputabatfCôfecutusesqduo lebas:nobilis esfaftusin fcelerefEgo ipe qui p te Icriborcû in eade urbe tecu confiftâ qre balbutis amp;nbsp;eru befeis albusut aiûtateryefisnefcio.PrætermittouitiaIermôis:qbus ois liber tuusfcatetTaccotidiculu cxordiûOtpaomores.NonquæroæloquentiâquâipenonhabcsinfratreCrateriorequififti.Nôim quâflagitolinguænitoremanimæquæropietatem.Apudxpianosaûtfoloedfmuseftmagnusamp;ui tium:turpe qd uel narrare nel facete. Adcalcem uenio:amp; tecornuta intertogationecondudo:Sicog te cnm agam quafi fuperius nihil egerim:eodemcp mododiftos effe fratres dni quo iofeph diftus eft pa terEgoinquitamp;pater tuusdoIctesquerebamuste.Matethæcloquiturnon iudæi. Etipeeuangelifta referens.Eterantp3teramp;materilliusadmirantesfuperhisquædicebâtnrdeeo:amp;hisfimiliaquæiam enumerauimus:inquibus parentes uocabantur. Acne fortedeexemplariorumueri tare cauferis:quia tibi ftulrilfimeperfuafifti græcoscodiceseffefalfatos. Ad iohânis euâgelium uenioinquopleniflime feribit.innenit Philippus nathan«Tl: amp;nbsp;aitilli. Qiiem fcripfitNovfesin lege: amp;nbsp;4:gt;phetæinucimus iefi't filium iofeph anazareth. C erte hoc in tuo codice continctur.Refponde mihi quomodo iefus fitfiHus iofeph:quem confiât de fpiritufanfto effe procreatum. Vere iofeph pater fuit $uisfic ebesdicere non audebis. An putabatur.Eodem modo æftimentur amp;nbsp;fratres.-quo æftimatuseft amp;nbsp;pater S ed quoniam iamecantibusamp; confragofislocisenauigauit oratio pandenda funt uela:amp;in epilogosilliusirruen dnm inquibusIciolusfibiuifusTertullianumin teftimoniumuocat:amp; Viftorini piftauionenfis epifeopi nerba proponit.Etde Tertulliano quidem nihil amplius dico ecclefiæhominem nonf nif fcDcYidorinoucroid afferotquod Ädeenangcliftisfratteseamdixiflcdomininonfilios Mariæ


-ocr page 127-

Ad uetfus crrores hcluidii

EpiHola.

IX

Fratres autem eo fcnfu quem fuperius expofuimus propinquitate.nó natura. Verumnugas teriinust amp;fonteueritatisomiffo:opinionum’riuulosconfeétamur.Nunquidnonpoffum tibitotamucteru fcriptoruj græciæcommouere.Egnatium.Pollicarpiim:Hierenæuni.ruftinû martyres :multofcçaljÿi osapHcos amp;nbsp;eloquentes uirosqui aduerfus Hebionem amp;nbsp;Thcodotum byzantium.Valentintim hæc eademfentienresplenafapientiæuoluminaconfcripferunnqiiæfilegiffesaliquando plus faperesSed nieliusputobreuiteradfingularefpondere.-q'diutiiisimmorandoiiolumen extendere.fnilludnunc impetum facio.in quo tu uirginitatem Si nupriascomparâdo:difertus elïe uoluifti Riftmtis intepro uerbiu camelum uidimus falritantem-Dicis-Nunquid meliores funt uirgines Abraam ifaac amp;nbsp;iacob Compatio^ qui habuereconiugia.Nunquid non quotidiedei manibus paruuli fingunt inuctribus: ut merito erubelcere debeam us Mariam nupfilTe poll partû. Quod fi hoc illis turpe uideturdupereft ut non cre^ dant etiam deum per genitalia uirginis natum.Turpius ell em iuxta eos deum per uirginis pudenda genitum:$ uirginem fuo uiro nupfilTe poll partum.Iungefiilibetamp;aliasnaturæcontumelias noucm menfibusuteruminfolefcentemfallidiapartuumfanguinempannosJpetibi defcribaturifanstegmi ne membranarum folitoconuolutus.Ingeraturdura pfepia uagitusparuuliJoftauædiei circunafio tempuspurgationismtpbeturimmundus.Nonerubefcimusnon filemus.Quanto funt humiliora tmæ pro me paffus ell.tanto plusilli debeo.Etcum omnia replicaueris:cruce nihil contumeliofius pro fetes.-qua ,pfitemuramp; credimus:amp; in qua de hollibus triumphamus.S ed uthæcquæ fcripta funt non negamus:ifâ ea quae non funt fcripta renuimus. Natum deum effede uirgine credimus:qa legimus Mariamnupfiflepollpartumnoncrcdimus.-quianonlegimus.Nechocideo dicimus:quo nuptias côdemnemusf ipaquidem uirginitasfruftusellnuptiarum ) fed quod nobis de fanftis uiris temere ællimare nihil liceat.PolTumus em hac ællimatiôis poflibilitateconfédéré pl ures quocg uxores habuif fe iofeph.-quia plureshabuerit Abraam plures habuerit iacob;amp; de his elfe uxoribus fratres diii: quod plaeri(j non tarn pia $ audaci temeritateconfingunt.Tu dicisMariam uirginem no permanfiffe .-ego mihi plus uendico etiam ipm iofeph uirginem tuilTe per Mariam :utex uirginali côiugio uirgofilius nafcetetur.Si eni inuirum fanftum fornicationoncadit: amp;jlia eum uxorem habuiflfe non fcribitur. Mariæautemquamputatusellhabuiffecullospociusfuit:$maritus.ilt;elinquit uirginem eumma filTe cum Maria:qui paterdni meruitappellari:amp; quia dei comparatione uirginitatis :amp; nuptiarum fumaUquadifturus.-obfeao lefturos:me me purent nuptiisdetraxiffein uirginulaude:amp;aliquamfe^ dlTedillantiam inter fanftos ueteris tellamentiamp;noui id ell inter eos qui habuere coniugia:amp;hos qa complexu muliep; penitusrecelTerunt. Verum procóditióe temporumaliæeostucfubiacuilTefentctiæ amp;nbsp;aliæ nosàn quos fines fæculorum decurterût. Quâdiu lex ilia permanfit .Grefcite amp;multiplicamini Gen.I» amp;nbsp;replete terram.Etmalediélallerilisquænonparitfemé inifraelnubebantomnes amp;nbsp;nubebantur:amp; dereliélisparétibusfiebantunacaro.Quandouerouoxillapertonuit.Tempusbreuiatumell:reliquû |.Cor«7î cllmtquihabentuxoresficfintquafinonhabentesadhérentes dno unus cum eoeffitimurfpi'is.Et quare^quia qui fine uxoreeÜcogitateaquæ dei funtquomodoplaceat deo. Qui autem cum uxore dl follicitus ell quæ funthuius mundi quomodo placeat uxori.Et diuifa cilmulier : Si uirgoquæelt nupta cogitât quæ funt dei:ut fitfanfta corpore Si fpû.Nam quæ nupta ell:cogitat quæ funt mundi quô placeat uiro.Quid'oblatrasfquidrepugnasrVaseleftionishæcloquitur.Üiuifaelldicensmuliec amp;nbsp;uirgo.Vide quantæ fœlicitatis fitquæ amp;nbsp;nomem fexus amiferit uirgo iam mulier nô uocat. Quæ non ell nupta cogitatquæ funt dni:ut fit fanéla corpore Si fpû. Virginis diffinitio fanftam effe corpo^ te Si fpu quia nihilprofitcarnem habere uirginem fi mentequis nupferit .Queuero nupta ellcogitât quæ funt mundi quô placeat uiro.Idem tu putaselTe diebus Si noftibus uacare oratiôi uacare ieiuniis nbsp;nbsp;nbsp;q

amp; adaduentum mariri expolire faciem grelTum frâgere fimulareblanditias.Illahoc agit utturpior aj) pareatamp;naturæbonuminfufcetiniuria.Hæcadfpeculumpingituramp;incontumeliamartificisconat pulchtiorelTe$nata ell .Inde infantes garriuntfamilia perllrepit liberiab ofculis amp;nbsp;ab ore dependent computa'turfumptusimpendiapparanturhinc cocorum accinftamanus carnes rerit hinc textricum turbacommurmuratnuciatur interim uir ueniffecum fociis.Illaadhirundinis modum luilratuni^ üerfapenetralia fi thorusrigeat fi pauimenta uerterint fi ordinata fint pocula.fi prandium pparatum. Refponde quæfo inter ilia ubi fit dei cogitatio '.Si hæ foclicesdomus. Cæterum ubi tympana fonant tibiaclamitatlyra garritcymbalum concrepatquisibi deitimorrParafitusincontumeliisgloriat im grediunturexpofitælibidinum uiftimæ amp;nbsp;tenuitateuellium nudæimpudicisoculisigerunt. His in fœlixuxorautletaturautperitautfitrillatoffenditurmaritusamp;hinciurgiacôcitanthic difcordiafe^ minariumrepudii:Autfi aliqua inuenit domus .in qua ilia non fiant fquæ tn rara ell) ipa difpcfatio domusliberory educitio necdïitates mariti correftio feruulojy qua a dei cogitatione nô auocctî' Defe cerunt(inquitfcriptura)Saræmuliebriapollquod dicituradAbraam .Omnia quæcuncp dicit tibi q .. jg, Swa audi uocem eius;quæ non ell in partus anxietatibus amp;nbsp;dolore : q defiicientibus mcnllrui cruoris q» * omdismulierefredefillit.-amalediólionefitlibcramccclladuirumconuerfioeius.fed econrrariouir fubiiciturei:amp; dni uocepcipitur.Omnia quæcuncg tibi didt Sara audi uocem eius: Si fieindpiût ua ^reoranoni:quia cpdîuinconiugio debitum foluitur: orandi pteritur inllanria. Nonnegamus ui^ duas:nonnegamusmacitas:fanftasmulieresinueniri.‘fedquæuxoreselTedefierintquæinipfanece(Ti täte conmgii imitâtur uirginum caftitatem.Hoc ell quod apollolus breuiter xpo in Ife loquéte teftâ/

e

-ocr page 128-

PARTIS I TRACTATVS ’ II


Matt.


tuseftmuptacogîtatquæfuntmundi:quomodoplaceat uiromobisfupcrhoc campum întelligctiaê derclinquens.NecçtarnenalicuinecelTitatemimponttautlaqueum.'fedidquodhoneftu^eft fuadetî uolensomesefléficut feipfum.amp; de uirginitate dni pceptum no habeat.quia ultra homineseftJ amp;nbsp;quodammodo impudentis erat aduerfum naturam cogere:aliolt;5 modo dicere. Volo uos efle qlt;f angeli funt.Vnde amp;nbsp;uirgo maioris eft meriti:dum id contemninquod fi feceritnon delinquit.-nihilo minus in cohaerentibus infert:conlilium autem dotanqmifericordiam confecutusa dominonitfim fidelis.Exiftimo ergo hoc bonum efle propter inftantem neceflitatem.quia bonum eft homi ni fie efle. Quæeft ifta necefliitas.Vhepregnantibus amp;nbsp;nutrientibus in ilia die.Ideo filua fuccrefcit.ut poftea red^ datur. Ideo ager feritur ut metatur.Iam plenus eft orbis nos non capit:quotidie bella feccat.-morbi fub trahunt.-naufragia abforbct.amp; nihilominus de terminis litigamus.De hoc numero funt illi qui agnu fcquuntur:qui ueftimenta fua non coinquinauerunt uirgines enim permanferunt.Obfer ua quid üf gnificctcoinquinauerunt.Egononaudeoexponere.ne Heluidiuscalumnietur . Quodautem ais quafdam efle uirgines tabernarias:ego tibi plus dico efle in his amp;nbsp;adultéras; amp;nbsp;quod magis miretis de ricos efle caupones:amp; monachos impudicos. S ed quis non ftatim intelligat nec tabernariam uirginc nccadulterummonachum:necdericumpoffeeflecauponem.Nunquiduirginitaseft culpa. Sed fi/ mulatoruirginitatisincrimineeft.Egocerteutaliisperfonispretermiflisad uirginem ueniam quae inftitorias exercer artes.nefcio an corpore quod fcio fpiritu uirgo non permanet.Rhetoricati fumusói in mortem declamatorum paululum lufimus.Tu nos Heluidi coegifti.qui iam euangelio corufean/ te eiufdem uis eflé gloriae uirgines amp;nbsp;maritas.Et quia arbitror te ueritatefuperatum ad detraftionein uitæ meæ amp;nbsp;ad maledióla conuerti (folet enim hoe amp;nbsp;mulierculaefacere quæ uiiftonbus dominis ma/ leopunt in angulis)illud dicopreueniens;glori£P mihi fore tua conuitiazeum eodem quo Mariaedc/ ttaxifti ore me Iaceres;amp; caninam facundiam feruus domini pariter experiatur Si mater.

Argumentum fequentis libelli excerptum ex Gennadio de uiris illuftribus.

1 gilantius preiby ter natione G all us hifpani x barcilonenfis eedefiam parrochix tenuit. S erf pfitamp;ipfequidemzeloreligionisaliquafeduiftusftudiohumanæ laudis Sc præfuntens fupra uiresfuashomo lingua politus:non fenfu fcripturae exercitatus expofuit prauo inge/ nio fecundam Danielis uifionem:fanftorum quoeg reliquias minime uenerandas ; u igiH^ asnoncuftodiendas;amp;alialocutuseftfriuola.quæin catalogohæreticorum neceflario exponentuf« Bead Hieronymi praefbyteri in Vigilantium hæreticum. nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola X

Vita inorbe monftra generata funt Cctauros amp;firenas:ululas: Sc onaeratulosinEfä/ ialegimus.Iob Leuiamam Sc B ehemoth myftico fermone defcribit. Cerberu Sc ftyu*



Nota de laude gallic



phalidasaprumc^ erimantium Si leonem neniæum.-chimeram atcç hydram multon rum capitum narrant fabulæ poetarum Cacum defcribit Virgilius triformem getV^ nem hifpaniay)rodiderunt.Sola Gallia monftra no habuitfed uiris femper fortibus amp;£eloquentiflimisabundauit.Exortuseftfubito Vigilantiusfeuuerius dorniitanti


Hiercj.

Pfal-si.


usjqui immundo fpiritu pugnet contra chrifti fpiritum Sc marty rum neget fepulchra ueneranda: da'/ nandas dicat efle uigilias:nun$ nifi in pafca alleluya cantandum.'contincntiam hærefim:pudicioant libidinisfeminarium.Etquomodoeuphorbusinpythagorarenatusefleperhibetunficamp;iniftoIoui nianimensprauafurrexit.ut amp;inilloamp;inhocdyabolirefponderecogamurinfidiis. Cui iure dice/ tur.Semenpeflimum parafiliostuosoccifionipeccatipatiistui.Illeromanæecdefiæ auftoritate dâ/ natus inter phafides aues amp;nbsp;carnes fuillasnon tarn emifit fpiritum $ erudauit.Iftecaupo callagurita/ nus Sc in peruetfum propter nomen uituli mutus.Quintilianus mifeetaquam uino:amp;de artifido prf ftino fuæ uenena perfïdiæ catholicæ fidæi fociare conatur impugnare uirginitatem: odifle pudidriaj inconuiuiofæcularium contra fanftorum ieiunia prodamare.dum inter phialas philofophanir:^^ ad placentas liguriens pfalmorum modulatióe mulcet.ut tin inter æpulas Dauid amp;nbsp;Idithim Sc Afaph amp;filiorum Choræcanticaaudire dignetur.Hæcdolentismagis effiidi animo $ ridentis.dû me cohi here nonpoflum.amp;iniuriam apoftolorum acmartyrum furdanequeoauretranfire.Prohnephasepi fcopos fui federis diciturhabere confortes;fi tarnen epifeopi nominandi funt:qui non ordinant dia/ conos:nifi prius uxores duxerint;nulli coelibi aedentes pudicitiamdmmo oftendentes qi fände uiuât qui maledeomnibusfufpicâtur.amp;nifi prægnâtes uxores uiderintclericorum infantefe^ de ulnisma/ trum uagientes.Chrifti facramentanontribuunt.Qitidfacient orientisecckfiæ:quid argypti amp;nbsp;disapoftolicæzqaut uirginesdericosaccipiôt:autcontinctes;autfi uxores habuerint mariti dTedefi/ ftût.Hoc docuitdormitâtiuslibidini frena pmittcsamp;natutalccarnis ardorc qui in adolefcctia pleriî« feruefdtfuishortatibp duplicâs.îmocxrigucscoitufoemîa{fe:utnihilfit:quoaiftem9aporcis;quodif feramusabrutisaiantibusrquoabeqsideqbpfcriptûê.Equiinfanictes îfœmiasfaftifunt mihi:unuf quifeçinuxorc^Jximifuihinniebat.Hoceftqd'loquitpDauidfpûfl'dûs.Nolitefierificut equus ÔC mulus:qbus nô eftintelleftus.-Etrurfum dedormitâtio Sc fociiseius.lnchamo Sc freno maxillas co?t côftringe.qnôapproximâtadte.Scdiâtpseft:utipfiusuerbaponêtesadfingularnderenitamur.Fien cnim pôt.'utrurfum malignusinterpræsdicatfiftâ a me materiâzcui rhetoricadedamatiôerefpondea ficutilldquamfcripfiad Galliam:matriamp;filiæ interfedifcordantibus.Auftoresfunt diftatiunculae meæ fandi prefbyteri ripanus Sc defideiius; qui parrochias fuas uicinia iftius feribunt efle rnaculatas


-ocr page 129-

In uigilantium hæreticum.

Epiïlok nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X

miferijt(5librospfrattêfyfinniu:quosinterCTapulaftertêseuomuit:amp;affcruntrepertos’e(renóniillos qfauentes uitiis(uis:il!iiis blafphemüsacqefcant.Eft qdem imperitus:amp; uerbis amp;. fcientia amp;nbsp;fermôc incôditus:nec uera qdeni pôt defendere.S ed f pter hoies fæcuii Si miilierculas oncratas peccatiszfemp difcentes amp;nbsp;nun$ ad fcientiam puenientes:una luciibratiûcula illius neniisrefpôdebome fandorum uirorum qui uthæc facerem me deptecati fiintmidearlitteras refpuiïïe-Nimirû refpôdetgeneri fuo:ut qdelatronû amp;cóuenarönatuseftfemine:quoscófulPópeiusedomita hifpania:amp;adtnûphum redi refeftinâs:depirenæi iugisdifpofint:amp; in iinûoppidûcongregauit:unde Si cöuenaß; urbs nomeaccc pit.Hucufq; latrocinet contra ecclefiam dei:amp; de Teutonibusamis celtiberifi^ defeedensicurfet Gai/ liaruecclefias:portetlt;5 nequa$ nexillûxpidedîfignediaboli.FecithocidcPôpeiusctin orientisparti bus:utcilicibiis amp;nbsp;ifaurispyratislatronibufcj fupatis: fui nois inter Ciciliâ amp;nbsp;ifauriâ côderetcimtatc. Sedhæcurbshodie feruat feita maiop; Si nullus in ea ortus eft dormiratius.Galliæ uernaculum hofte fuftinct:amp; hoîem moti capitis:atlt;^ Hipocratis uinculisalligâdum fedetem cernûtinecclefia:amp;îtercæ tera uerba blafphemiæ:ifta quoej dicctem. Quid necefle eft te tâto honore non folum honorare:fed et adorareilludnefcioqd:q(f inmodicouafculotrâfferédocolisÆrrurfumineodem libro. Quidpul ucrem lintheaminecircûdatum adorâdoofcularis.Etin côfequenribus j,peritû gentilium uidemus fub ptetextu religionisitroduftum in ecclefiisfole adhuc fulgenre:moles cæreoft accedi Si ubicucç pu! uifculum nefeio qd in modico uafeulo pciofo lintheamine circûdatum ofcula'res adorant. Magnum honoremprebcthuiufmodihoiesbeatiftîmismartyribus.quosputâtde uiliflimiscaEreolis illuftran^ dos:quos agnus qeft in medio throni cum oï fulgore maieftatis fuæ illuftrat. Quisenim o infanum caput aliqûmartyresadorauit;qshoinemputauitdeum.nônepaulusamp; Barnabas cumalycaonibus Aftu.l4 iupiter amp;nbsp;Mercurius putarctur:amp; eis uellcthoftiasîmolare feiderût ueftimctafuaiamp; fe homines efle di xeruntnôq»melioresnôeffent olim mortuishoîbusioueatc^Mercurioffed® fub gentilitatis errore Aftu.io* honoreisdeodebitus deferret.Quod Si de petto Iegimus:q Corneli uni feadorarecupientem manu fubleuauitamp;dixit.Surge.Nam amp;nbsp;egohôfum.Etaudesdicereillud nefeioquidquodinmodico ua fculo trâfferendo colis.Quid eft illud nefeio quid feire defidero. Expone manifefti us : ut tota libertate blafphemes puluifculum nefeio in modico uafeulo preciofo lintheamine circundatum.Dolet martyr turn reliquias preciofooperiri uelamine Si nô uel panis uel ciliciocolligari : uel proiici in fterquiliniu utfolus uigilâtiusebrius Si dormiens.-adoretur.Ergo facrilegi fumus qn apoftolorum bafilicas îgre

Iftcôftantinopolimapudquasdæmonesrugiunt.amp;habitatoresVigilantiiillorumfe fentirepræfeiv tiam confitentur.Sacrilegusdicendus eft Si nunc Auguftus Arcadius. qui offa beati Samuelis logo poft temporede iudæa tranftulitthraciam.Omnes epifeopi non folum facrilegi fed Si fatui iudicandi qui rem uiliftimam amp;nbsp;cineres diffolutos in ferico Si uafe aureo portauerunt.S tulti omnium ecclefia/ turn populi.qui occurreruntfan(ftisreliquiis.amp;tanta læticiafuntiocundati.quafi præfentemuiuenjs temc^prophetamcernerentatcpfufciperent.utdepaleftinaufcçadchalcedonemiungerentur populo fum examina. amp;nbsp;in Chrifti laude una uoce refonarent.Videlicet adorabant Samuelem Si non Chri# ftum.cuius Samuel amp;nbsp;leuita amp;nbsp;prophetesfuit. Mortuum fufpicaris:amp; icdrcoblafphemas.Legeeuan gelium.Deus Abraam.deus Ifaac.deus lacob nô eft deus mortuoæ.ffed uiuoß-.Si ergo uiuut:honefto iuxtatecarcerenôdaudûtur.Aisenim uclinfinuabraæ:uelinlocorefrigerii:uelfubter aramdei aias apoftolorûamp;martyrûcôlediffe.’necpofledefuistumulisamp;ubi uoluerintadeffepntes.Senatoriæui^ delicetdignitatisfunt:amp;nô inter homiddasteterrimocarcere:fedin!iberahonefta^ euftodiainfortu natorumifulis Si in campis elyfiisrecludâtur.Tu deo leges ponest'Tu apoftolis uincula iniides.'ut uf

addiem iudidi teneâtur cuftodia:nec (înt cum duo fuo:de qbus feriptû eft.Sequûtur agnum quo Apoc.14. cûcÿuadit.Si agnus ubicç:ergo amp;nbsp;hi q cum agno funtmbicç effecrededi funt.Etcû diabolus Si dæmo nés toto uagetur î orbe;amp; celeritatenimia ubicp piitesfi nt.-martyres poft effufionem fanguinis fui ara operircturïcïufi:amp; inde exire nô poterunt.Dicis in libello tuo:cp dum ui uimus:m utuo pro nobis ora tepoffumus poft$autem mortuifuerimusmulliusfitproalioexaudiendaoratioîprdertimcû mari» tyres ultionemfui fanguinisobfecrâtesimpetrarenôquiuerunt.Siapoftoli amp;martyresadhucincor porccôftitutipo(Iuntorareprocæteris:qiîprofeadhucdebcteffefollidti .‘quatomagis pofteoronas p uiftoriasamp;triumphos.VnushomoMoyfesfexcêtismilibusarmatorumimpetratadeoucniam.amp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Stephanus imitator diîi fui:amp;primus martyr in xpo:propfecutoribus ueniâ deprecaf:amp; poftq^cum Aftu.y. . xpoeftecQcperinnminus ualebût.Paulusapoftolusduccrasfeptuagîtafex fibi didtî naui animas con donatas.amp; poft$ refolutus effecœperitcû xpo.-tucora claufuruseft:amp; prohisqui î totoorbead fuum euâgeliumaedidcrünmutire non poterit.Meliorq; erit Vigilantiuscanis uiuens:$ illeleo mortuus. ReâehocdeEcclefiafteproponercm.fi Paulum in fpiritu mortuum confiterer.Denicg fanfti non ap pellanturmortuiffeddormientes.Vndeamp;Lazarusquirefurrefturuseratdormiffeperhibetur.Erapo loh.ll. ftolus uctatTheffaloniccfesdedormientibuscôtriftari.Tu uigilasdormis amp;nbsp;dormicsferibis Si propo l.Tef.4»' nismihi librum apocryphum qui fub nomineEfdræ a te amp;nbsp;fimilibustui legitur.ubi feriptum eft : qgt; poft mortem nullus pro aliis audear deprecari quem ego librum nun$ legi .Qiiid enim neceffe eft in manus fumerequod ecclefia nö redpit.Nifi fortebalfamu mihi amp;nbsp;barbellum et thefauRr manichæi:et ndiculu nomc leufiboræ ,pferas:et qa ad radices pirenæi habitas uicinufj c hiberiæ bafilidis anti qlïî /

e it

-ocr page 130-

PARTIS t ' TRACTATVS K

mihaaetid amp;nbsp;imperitæ fcîcntîæ încredibiliaportenta^Iequeris Si ,pponisquodtorins orbis audorî. tatedamnat.NamincômctariolotuoqfiprotefaciensdeSalomonefumisteftimoniû.qd’Saloniô omnino tiô fcripfit.ut qliabesalterû Efdram habeas amp;nbsp;Salomonern alterum;amp; fi tibi placuerit legia to liftas reuelationes oîum paaiarcharum 5i prophetaru.amp; cum illas didiceris inter mulierum textri nas cantato.imo legendas propone in tabernis tuis.utfacilins per has nenias uulgusîdoflu jjuocesad bibendû. Cæreosautem nô clara luceacccdimus.ficutfruftra calûniaris.fed ut noftis tenebrashocfo latio téperemus amp;nbsp;uigilemus ad lumê ne cæci tecûdormiamusi tenebris. Qiiod fi alicui pp ïperi tiâ Si Roro. finiplicitatcfæculariûhoîmuelcertereligiofapi:focminap.’.deqbusuere poflumus dicerepfireor zelu Mat.ztf. nbsp;nbsp;dei hnt.fed nô fecûdu fcîam hoc pro honore martyp^ faciût qd inde perdis. Caufabant quôdâ amp;nbsp;apK

(p periret unguentût’fed dni uoce correpti funt.Ne«^ enim xps indigebat unguenrornec martyres lu; mine caereorû.amp; tarnen ilia mulier in honore chrifti hoc fecit.deuotio^ mentis eius redpif.Et qcun^ accenduntcxreosfecunduLfidemfuamhabentmercedcdicenteapoftoloftinufqfcjinfuo fenfuabun R0.14. nbsp;nbsp;nbsp;dat.Idolatrasappellashuiufcemodi homïes.Non diffîteorocs nos q in chriftocredimus de idolarrix

V nbsp;nbsp;errore ucniffe.Non enim nafcimur.fedrenafdmur chriftiani.Et qa quondam colebamus idolamunc

deum colere debemusme fimili eum uideamur cû idolis honore uenerari.niudfiebat idolis.amp;icdrco deteftandumeft.hocfitmartyribus Si icdrco redpiendum eft.Nam amp;nbsp;abfijmartyR; reliquiistperto; tas orientis ecclefias qn. legendum eft euangelium accendunt luminaria iam foie rutilante : non utilt;5 Mat.z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adfugandas tenebras:fed ad fignumlæticiæ demôftrandû.Vnde Si uirgines illæ euangelicæ femp ha

rlampades fuas.Et ad apoftolos didt.Sint lûbi ueftri precinfti. amp;nbsp;lucernæ ardentes in ma loh.y; nibusueftris.Etdelohânebaptifta.IIleeratlucernaardensamp;lucens.utfub typoluminis corporis ilia ps.ll 8. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lux oftendat.de qua in pfalterio legimus.Lucerna pedibus meis uerbum tuum dne amp;nbsp;lumen femitis

meis.Male fadt erM romanus epus qui fupermortuorum hominum pétri amp;nbsp;pauli fecundû nosoffa neneranda.fecuntfê te uile puluifculû offert dno facrificia Si tumulos eop: xpi arbitrât altaria.Et non folu uniusurbis.fedtotius orbis errant epi.qcauponemVigilantiucötemnentes.igrediunturßafili^ casmortuoruinquibus puluis uiliffimus amp;nbsp;fauilla nefdoquæiacet lintheamîecolligar.a. urpolluta oia polluant. Si quafi fep ulchra phatifaica fort s dcalbata fi nt.cu m i ntus îm undo dnere i uxta te im u de oia oîeant atcj fordeant.Et poft hæc debaradiro peftoris tui cocnofam fpurciriam euomens audes dicere.Ergodneresfuosamant aiæmartyrum amp;drcunuolâteosfemperc5pntesfuntnefortefi aliqS peccatoradueneritabfentesaudirenonpoffînt.Oportentum in terras ultimas deportandum. Rides aereliquiismartyrum:amp;cumauftorehuiushærefeos.Ennomio:ecclefiischrifticalfiniamftruis:nec tali focietate terreris:uteadem contra nosloquaris.-quæ illecontra ecclefiam loquitur. Omnes enim feftatoreseiusbafilicasapoftolorum amp;martyrumnon ingrediunturutfcilicetmortuum adorétEu nomiuni:cuius libros maioris auftoriratis arbitrantur $ euangelia:amp; in ipfo credunt effe lumen ue; titatis:ficutaliæhærefesparaclytuminMontanumueniffecontendunt:amp; Manicheum ipfumdicut cffe paraclytum.Scrïbitaduerl^um ha:refim tuam quæolim erupitaduerfum ecclefiacne amp;nbsp;inhocqiia

X fi repertor noni fceleris glorieris.Tertulianus uir eruditiffimus infigne uolumen quod fcorpiacu 110; catreftiffimonomincquiaarcuatouulnereinccclefiæcorpusuenenadiffudit: quæolim appellaba; tur caida hærefis:amp; multo tempore dormiens uel fepulta.nunc a dormitâtio fufcitata eft: mirorq? nô dicas nequa$ perpetranda martyriardeumenim qui fanguinemhircorumtaurorumq? non quærat multo magishominum nonrequirere.Qitodcum dixerisimmo amp;nbsp;fi non dixerisita habeberis qua fidixeris.Qui enimreliquiasmartyrumafferiscalcâdaseffeprohibesfanguinemfundi qui ntilloho; noredignus eft.De uigiliis Si pernoftationibusinbafilyds martvrum fæpe celebrandis in altéra æpi; ftola quam fermeante biennium fanfto ripario prefbytero fcripferam refpôdi breuiter. Qxiod fi idco cas æftimas refpuendas:nc fæpe uideamur pafca celebrate Si non folcnes poft annum exercere uigiüas ergo amp;nbsp;die dominico non funt Chrifto offerenda facrifidarne refurreftionis domini crebro pafca celc bremus:amp;incipiamusnôunumpafcahabere:fedplurima. Errorautem amp;nbsp;culpaiuuenumuiliffima rumqg mulierum qui per noftem fæpe depræhenditunnon eft religiofis hominibus imputandus qa ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;in uigiliis pafcæ talequid fieri plætuniÿ conuincitur.‘amp; tarnen paucorum culpa non præiudicatre

ligioni:quiamp;abfc^uigiliispoffuntcrrare:uelinfuis:uenalienisdomibus.Apoftolürumfidemiudaî proditio nondeftruxit.Etnoftrasergouigiliasmalæaliorumuigiliænon deftruennquin poriuspu didtiæuigilarecoganturquilibidinidormiunt.Qnodenimfemelfedffebonum cft:non poteftma lumeffefi frequenterfiat:autfi aliquaculpauitandaeft.-nonex eoqgt; fæpe.ïedex coqdquot; fit aliquando culpabile eft:non uigilemus itacç diebus pafcæ ne expeftata di u adulterorum dcfideria compleanhne occafionem peccandi uxorinueniannemaritalinôpoffitrecludiclaue.Ardentinsappefiturquicquid eftrarius.Nonpoffum uniuerfapercurrerequæ fanftorumpræfbyteroR-'litteræ côpræhendunt deli; bellis illiusaliquidproferam.Argumentaturcontrafignaatcguirtutes.'quæinbafilids martyrûfiût ‘ amp;didteasincredulisprodeffenoncrcdentibus:quafi nunchocquæraturquibus fiant amp;’ nô qua uir tutefiant.Eftoergofigna fintinfidelium:qui quoniam fermoni amp;doftrinæcrederenoluerût fignis adducanturad fidem:amp; dominusincredulis fignafaciebat:amp; tarnen nô icdrco domini fuggillanda funtfigna.quiailli infidèles erant.Sedmaioriadmirationi eruntquiatantæfuerepotentiæ:utetiam Y nbsp;nbsp;nbsp;mentes duriffimas edomarent Si ad fjdem cogèrent Jta^ nolo mihi dicastfignainfidelium funt: fed

refponde

-ocr page 131-

fnuîgîbntîumharetîcuttî^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiffiola. X

rcfponde quô J in uilifTimo puluere amp;nbsp;fauilla nefdo'q tanta fit fignop.» uittutöcj pf entia. S entio fentio infœliciffimæ mortalinm quid doieas qd timeas.Spûs ifte imüdus qui hæc te cogitfcribere fæpc hoc Diliffîmo tortus eft puluere immohodiecjtorquetur ôc qui inteplagas diflimulat;in cæterisconfitef Nifi forte in morem gentilium impiorüqg Porphyrii amp;nbsp;eunomii has pftigias dæmonum effe confin gas amp;nbsp;non uere clamare dænioncs.-fedfua finiilaretormenta. Do confilium ingredere Bafilicas mar# tytumamp;aliquandopurgaberisinueniesibimultosfociostuos:amp;nequa$cæreisniartyrumquitibi difplicentdedflamisinuifibilibuscombureristamp;tunc fateberis qcf nunc negas:amp;tuûnomem qui in uigilantio loqueris libéré ^clamabis te effe aut Mercuriuni fgt;pter nömoiife cupiditatem aut noftuc num iuxta Plauti Amphitrionem quo dormiente in Alemenæaduiterio:duas nodes iupiter copula uitait magnæ fortitudinis Hercules nafceret aut certeliberum pâtre pro ebrietateamp;cantharo ex hume tisdependente:amp; femper rubcntefacie:amp; fpumâtibuslabiis effrenatifeç conuitiis Vnde amp;nbsp;inhac fgt;uw eiacum fubitus terremotusnodis medio oês de fomno excitaffet:tu prudctiflîmus amp;nbsp;fapientiffimus ^ortalium nudus orabas:amp; referebas nobis Adam amp;nbsp;Euam de paradyfo eiedos fieorafie: amp;nbsp;illi qui# dem aptis oculis erubueruntmudos fe effecernentes amp;nbsp;uerenda texerôt arborum foliisau amp;nbsp;tunica amp;nbsp;fidenudusjfubitoqg timoréperterritus:amp;aliquidhabensnodurnapicrapulap:fandorum oculis ob^ feoenampartem corporis ingerebas.-ut tuâindicatesprudentiam.Taleshabetaduerfariosecclefia* Hi duces contra martynî fanguinem dimicant:huiufcemodi oratores contra apoftolos pertonât.-immo tamrabidicanescontraxpilatrantdifdpulos.Egoconfiteor timoré meumeforfitandefupftitione de fcendat.Quâdo iratusfuero-amp; aliquid maliinmeo anîocogitauero;amp; menodurnû fanrafmadeluÿ ferit.Bafilicas marty rû intrare nô audebo:ita totus amp;nbsp;corpore Si animoptremifco.Rideas forfitan amp;nbsp;mulierculap; deliramenta fubfannes.Non erubefeo earum fidem:quæ primæ uiderunt dnm refurgégt;i tem:quæmittunt ad apoftolos:quæ inmatre dni faluatorisfandisapoftolis commendantur :Tu ru datocûfæculihoîbus:egoieiunabociifocminis:immocôre!igiofisuiris:quipudicitiamuultu prægt;: ferunt:amp; pallida iugi continentia ora portantesxpi oftendunt uerecûdiam.Vidcris mihi dolere Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z

udmefiinoleueritapud Gallos côtinentia Si fobrietasat^j iduniumtabernætuælucranôhabeant.amp; nigiliasdyaboli ac temulenta côuiuia tota node exercere nô poflis.Preterca iifdem ad me relatum eft æpiftolis:qgt; contra audoritatcapoftoli pauli:immopétri iohannisamp; iacobiquidextrasdederûtpau^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,

lo amp;nbsp;barnabæcômunicationis amp;nbsp;pceperunteis.utpaupeR.- memores effenntu 4)hibeas Hierofolymaj Reipondet' înufusfandoR;aliqua fumptuûfolatiadirigi.Videlicetfi adhocrndero:ftatim latrabismeâme catv ulKriopi famagere:qui tanta cundos largitatedonaftimt nifi ueniffes hierofolymâ Si tuas uel patronorû tuop: nioni. pecuniaseffudiffes:omnespiclitaremur famc.Ego hocloquorqd'beatusapoftolusPaulus in cûdis peneæpiftolisfuisioquit:amp;præcipitinecclefiisgctiumperunamfabbati:hoceftindicdfiicoocscon ferre debeie:quæ Hierofolymam in fandop: folatia dirigantur:amp; uel per difdpulos fuos:uel quos ipfi 3)bauerint:amp;fidignumfuerinipfeautdiriganautperferatqd'coltedumeft.lnadibus apForù loques adfocliccpræfidem.Poftannosaitpluresælemofynasfadurusingentem meâ ueniHierofolyma3 Si oblationesamp;uotainquibusinueneruntmepurificatumintemplo.Nunquidinaliaparteterraruamp; Adu.Z4* îniisecclefiis quas nafeentes fidefuaerudiebanquæabaliisacceperatdiuiderenôpoterat.Sedfandis pauperibusdarecupiebatqui fuasproxpofacultatesrclinqucntes.ad dni feruitutem tota mente corn uerfi {unt.Longum eftnûc.fi de cundis aepiftoliseiusola teftimoniareuoluere uoluero in quibus hoc ait:amp; totamentefeftinatnit H ierofolymam amp;nbsp;ad fanda locacredentibus pecuniædirigantur non in auariciâ:fed in refrigeriumô ad diuitias côgregandasffed ad imbedllitatc corpuftuli fuftcrandâ: Si f ri^ gusatlt;5 inediam declinandâ.Hac in iudæa u^ hodie pfeuerâte confuetudine nô foin apud nosffed Si apudhæbreosmtquiinlege dni méditant die acnode:amp;pattern nôhabent in terramififolû deûfyna gogarum;amp; totius orbis foueanr minifteriis:ex æquitate dutaxatmon ut aliisrefrigeriu: Si aliis fit tri; bulatiocfed utaliop;abundantiamialiorum fuftentet inopiâ.Refpôdebis .hoc unnquemq; poffe in pa tria fuafaceremec pauperes defuturos qui ecclefiæ opibus fuftentandi funt. Nec nosnegamus cundis paupetibusetiam iudæis amp;nbsp;Samaritanis.ffi tanta fit largitas ftipes porrigendas.Sed apfs facienda qui demdocetadocsælemofynannfedmaximead domefticosfidei.Deqbusamp; Saluatorin euangelioç^jjp^^ loquebaF.Fadte uobisamicosde mammona iniqtatisqui uosrecipiant in æterna tabernacula nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

quid ifti pauperesinter quorum panos amp;’ingluuiemcorporisflagranslibidodominatur:poffunt ha; nbsp;nbsp;' *

bereæternatabernacula^quinecpfentiapoffidentnecfuturafNonenimfimpFrpauperes:fedpaupcres fpö bead appellant îdeqbus feriptum eft.Beatusquiintelligitfupœgenum Si paupercindiemala li;Mat.^. berabiteumdns.Inuulgipauperibus fuftentandis neqqj intelledus:fed ælemofynaopuseft.rnfdisps.4o» pauperibus beatitudo eft intelligctiæ:utei tribuat qui erubefcitaccipere: Si cum acccperitdoletmetes carnalia amp;nbsp;feminâs fpiritalia.Quod antafferiseosmeliusfacereqni utâtur rebus fuis:amp; paulatim fru; duspoffeflîonum fnarum pauperibus diuident :q’ illos qui poffcffîôibus ueuudatis femel omnia lar giantnonameets:feda dnorefpôdebit. Si uis effeperfedusmadeamp;uende omniaquæhabes:amp;da amp;nbsp;pauperibus:amp; ueni fequereme.Ad eum loquiturqui uulteffeperfedusqui cum apoftolispatrênaui Màr.D»' culam amp;rhetedimittît.Ifte que tu laudas feendus Si tertiusgtadus eft qucamp; nos rccipimusdûmodo Refpondet fdamusprimafecundis amp;nbsp;tertiis præferenda.Neca fuo ftudio monachi deterrendi funt a telinguis ni alteti errori» pereisamp; morfijfæuiffîmo de qbusargumetaris amp;nbsp;dids.SiomnesfeclauferïtSi fuerintinfolitudine

£ Hl

-ocr page 132-

PARTIS I

TRACTATVS

quîscelebrabit ecclefiasr' quîs feculares hoftiîncs lu crifadetrquis peccâtes ad u irtutes poterît cohortaH Hoc etn modo fl omnes tecum fatui fint fapiensquiseffe poterit .Etuirginitasnoneritapprobanda. Siem oês uirginesfuerintnuptiæ nôerût.-interibithumanû genus.-ifantesincunisnô uagict amp;nbsp;obftegt; tricesabfcçmercedibusmendicabut:amp; grauiffïmo fri gore folutusatcjcötraftusdormitärius uigila^» bit in leftulo.Rara eft uirtus nee a pluribus appétit atij utinä hoc omnes effent quod pauci funt de

Matzo. busdidtur.Multi uocati pauci aut elefti:amp; uacui effent carceres.Monachus aurc non dofloris fed pla gentis habet officium qui uelfeuelmiidumlugeat amp;domini pauiduspræftolet aduentu quildens imbedllitatemfuam amp;uas fragile quod portât timet offendere ne impingat corruat at($frangatiic Vnde amp;nbsp;mulietum maximeiç adolcentularum uitat afpeftum amp;nbsp;in tantum caftigator fui eft :ut etia quæ tuta funtpertimefcatcur inquies pergis adheremû s' uidelicet uttenon audiam non uideam:ut tuo furore non mouear ut tua bella non patiar ne me capiat oculus meretrids: ne forma p ulcherrima ad illidtos ducat amplexus.Refpondebis:hoc no eft pugnare:fed fugere. S ta in acie; aduerfai iis arnia^ tusobfifte utpoftqiuiceriscoronerisFateorimbecillitatem meam.Nolofpepugnareuifloriænepet dam aliquando uiftoriam.S i fugero:gladium dimittâffi ftetero:aut uincendu mihi eftaut cidendu Quid autemneceffe eft certadimittere:amp;: incerta feftati Autfeutoaut pedibus morsuitanda eft .Ta quipugnasamp;fuperaripotes:amp; uincere.Egocufugeronóuincarineoqgt;fugiofedideofugioneuin^ car.Nullafecuritas eft uidnoferpentedormirerpoteft fieri utmenonmordeattn pot fieri utaliqn me mordeat.Mattes uocemus forores amp;nbsp;filias:amp; nonerubefeimus uitiis noftrisnominapietatis obtende te.Quidfadatmonachusincellulisfocminarur'quidfibi uoluntfolaamp;priuatacolloquia: amp;nbsp;arbitres fugientesocuhïSanftus amor impatictiamnóhabet.Quod de libidine diximusreferamusad auari dam amp;nbsp;ad omnia uitiaquæuitâturfolitudine.EticdrcourbiûfrequctiasdedinamusnefacereconV pellamur.quæ nos nô tam natura cogitfacere $ uolûtas.Hæc utdixi fanftoij: præfbyterorum rogatu uniusnoctislucubratiôedidaui feftina'teadmodumfratreSifinnioamp;jiptcr fanftoit: refrigeria ægV ptum ire properante: alioquin amp;nbsp;ipfa materia apertam habuit blafphemiâ .-quæ indignationem ma^ gis feribentis^ teftimonioru multitudinem flagitarer.Quodfi dormitantius in mea rurfus maledi/ fta uigilauerit'amp; code ore blafphemo quo apFos amp;nbsp;martyres lacerande me quo^ putauerit detrahen«’ dum:nequa^ illi breui lucubraduncula fed tota node uigilabo:amp; fociis illius imo difeipulis uel m^t giftrisqui ni fi tumentes uteros uiderint fœminarum mari tos eari; xpi minifterio arbitrant indignos. BeatiHieronymipræfbyteriadRipariiiprælbyterumblafphemiam uigilantiide nó uenerandis

reliquiisdeteftantis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. XI

Cceptis pnmu littens tuis nó refpódere fuperbiæ elr.-incaute id racete t( rebus inteiTogas:q èé ^jferre amp;nbsp;audirefacrilegiueft.Ais uigilantiû qui hoc uocat uomine.NamDormitantiusreftius diceret. Osfetidururfi

Cceptis primü litteris tuis nó refpódere fuperbiæ eft:incaute id facere temeriratis.Dehis em rebusinterrogasiq amp;nbsp;^jferre amp;nbsp;audirefacrilegiueft.Ais uigilantiû qui

Matth.18.

ßs.49« ps.iio.

n hoc uocat nomine.NamDormitantiusreftius diceret. Osfetidururfus aperire:amp; putorej fpurciffîmû côtra (anftorûmartyrû ^iferre reliquias:amp; nos qui eas fufeipimus appellare ci ƒ nerariosamp; idolâtras qui mortuoR; hominuoffaueneremur.Oinfoclicêhoîem: amp;omni lachrymaruj; fonteplangendû:qui hæcdicens nó fe intelligiteffe Samariranû amp;nbsp;iudæû:qui corpora mortuoR; pro immundis habent:amp; eriam uafa quæin eadem domo fuerint pollui fufpicant fequentes occidentun litreram amp;nbsp;nó uiuificantem fpiritû.Nos autc nó dico martyrûreliquias.-fed nefolem quidc amp;nbsp;lunara nó angelos nó archangelos.mó cherubin:nó feraphin amp;nbsp;omnenomc qd* nominat amp;nbsp;in pnti fæculo in futurocolimus amp;nbsp;adoramus:ne feruiamuscreature potius creatori qui eft benedidus in fecula. Honoramus autem reliquias niartyrmut eu cuius fut martyres adoremus.Honoramus feruos urhogt;’ nor feruorum redudetaa dnm qui ait.Qui uos fufeipinme fufeipit’. Ergo Petri amp;Pauli imunda:funt teliquiær'Ergo moyfi corpufculu immundfieritt'quod iuxta hebraicam ‘ueritatc ab’ipfo fepultü eft do minor'Etquotienfcuncjapoftolorü amp;^phetarum amp;nbsp;omnium martyrûbafilicas ingredimurttotics idolorum templa ueneramur. Accenfitj ante tumulos eorum cærei idolaniæ infignia funt*. Plus alif’ quid dicam quod redundetinaudoriscaputtamp;infanum cerebrum uel fanet aliquando uel deleatmc tantisfacrilegiis'fimulachrü animæfubuertat.Ergo amp;nbsp;dni corpus infepulchropofitu3immunduni fuit.Etangeli quicandidisueftibus utebanturmortuo'cadaueriatfjpolluto præbebantexcubias poft multafaeculaDormitanriusfomniaret.immoerudaretimmundiflïmdcrapulam.amp;cumiulw^ noperfecutore fandorum bafilicas aut deftrueret:aut in tcpla cóuerteret.Miror fanduepifcopuiincu^ ins parrochia efle præfbvter dicitur acquiefcere furori eius:amp; non uirga apoftolica:uirgacp ferrea con^ fringere uasinutile:amp;tradereininteritum carnisnitfpiritusfaluusfiat.Memineritilliusdidi. Siui^ ps.158.

debasfurem currebas cum eo:amp; cum adulteris portionem tuam ponebas.Et in alio loco. In matuti# nointerfidebamomnespeccatoresterrænitdifperderem de ciuitatedniomnesj opérantes iniquiratc. Et iterum.Nonne odientestedneodiohabuiiamp;fuperinimicos tuostabefcebamipfefloodiooderajl los.Si non funthonorandæ rcliquiæ martvrûquomodo legimus.Præciofain côfpeftu dni mors (an

ps.iiy. -------------------------------------. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

4.Reg.i3. (ftorumeius.SioffamortuorumpolluuntcontingentesquôHelifeusmortuusmortuum fufotauit lofue:Z4. amp;nbsp;dedituitam corpori.qcf iuxta Vigilantium iacebat immudû.'Ergo omnia caftra ifraelitid exeraV^ tus:amp; populi dei fuere immundatquia lofeph amp;nbsp;patriarcharum corpora portabantin folirudine:amp;ad faniftam tetteâ immûdosdnerespertulerât.lofeph quoqi q in typo pcefTitdni faluatoris noftri federal tusfuit.'qui tâta âbitiôe Iacob inH ebron offa portauitjut immûdû piem auo amp;nbsp;attauo fociatet imû^

-ocr page 133-

ConFutatîo ludferianî Hærdïs.

Xr XII

Epîftola

dis: amp;nbsp;mortuû mortiiis copularet. O pcidendâ Iinguâ a tnedicis imo îfanfi curâdûcaput.-ut q loqni ne fcit difcat aliqnrericere.Ego uidi hoc aliqn portctum amp;. teftimoniis fcriptiiraRr qfi lünculis Hipoaa tisuoluiligarefuriofum.Sedabiit:exceflit:euafiterupit;amp; inter Hadnæfluftus.-cotiiqj regis alpes:in nos declamando clamauit:qcqd enim amcns loquif uocifera tio amp;nbsp;clamor eft appellâdus.Tacita me forfiun cogitatiôe rephcdas:cur in abfentc iuehMi.Fatebor tibi dolorê meû.Sacrilegiû tih paticter au ƒ dire nô poflum.Legi enim S yromaftêPhinees.-aufteritatê H eliæ;zelû S ymonis Chananeid’etri fæuc titatê Ananiâ amp;nbsp;Saphyrâ trucidâtis.Pauli^ côftantiâ q Helymâ magû uiis dni refiftentc. æterna cseà tatedânauir.Noneftcrudelitas deo fed pietas.Vnde èi in legedicif.Si frater tuus amp;nbsp;amicus amp;nbsp;uxor Detzj. q eft in finu tuo deprauare te uoluerit a ueritate:fit manus tua fup eos amp;nbsp;effunde fanguinc eoß’:amp; au^ fetes main de medioifrael iteß: dicam.Ergo martyjc imûdæ funt reliquiæ.Et qd paffi funt apfi ut im# mûdû Stephani corpus tanta funetis ambitione pcederent:ut faceret ei plandii magnu:ut eo^ luftus ApPî plaxc^ înnoftrum gaudiûuerteret.Nam qcf dicis eù uigiliasexecrari:facit amp;nbsp;hoccôtra uocabulû fuûut uelit dormire uigilâtius.amp; nó audiat faluatorc dicentc fic.Nó potuiftis una hora uigilare mecu.uigilate amp;nbsp;num. orateneintretisintctationc:fpiritus^)mptuseftfedcaroïfirma.EtîaliolocoProphetadecâtat:Media no(ftefurgebâutcôfitetertibifupiudiciaiufticiætiiæ.Dnmquo(5ineuâgeliolegimuspnoftaft'e:amp; gj ||g, apFosdaufo carceretota nofte uigilafle;utillispfallentibus terra qteref : cuftoscarceris crederetzmagi^ Act-1 ftratus amp;ciuitas terrerent.Loquit Paulus:Orationiififtite uigilates inea.Etin alio loco in uigiliis fre Coi.4. qucter.Dormiatitacguigildtius:amp;abexterminatore AegypticüAegyptiisdormicsfuffocet.nosdica ^.Cw.ir nniscüDauid:Nondorinitabitnelt;5 dormietqcuftoditifraelutueniatad nosfandusïamp;hir qïterp * tatuigil.Etliqn4?pterpeccatanfadormieritdicamusadeü:Surgeutqddormitasdnetocitemufcg’ Î11Û. amp;nbsp;nauiculafluftndteclamemus.Magifter faluos nos fac pimus.Plura didate uoluerd fi n epiftola tisbteuitas pudorc nobis taccdi imponeret:amp; lï libroß: ipfius ad nos uoluiftes mitterecatilenas ut feite poffemusadquærefcriberedebercmus.Nuncâtaerem uerberauimus:amp; nó tam illiusïfidelitäte quæ oibus patet:qgt; noftram (idem aperuimus.Cæterû fi uolueris longiorem nos aduerfum eum libru feri bete mi ttenenias illius amp;nbsp;ineptias:ut loannem baptiftam audiat prædicantem lam fecuris adradices arborum pofita eft.Omnis enim arbor quænonfacitfrudum bonum excidet:amp; in ignem mittetur. Mat.j.

Argumentum fequentisopufeuli cxcerptumex Ifidorolibrooiftauoæthimologiarum.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Veiferiani a Ludfero S yrimiæepifcopo orti qui epus catholicos q Conftantini pfecutione

perfidiæ Arrianorûconfiftentes erant:amp; poftea correfti redire in catholicâ ecclefiâ delegerût dânantesfiuequodcredideruntfiue quod fecrederefimulauerunt:quos catholicaecclefiâ maternorecepitfinutanÇPetrumpoftfletumnegationis.Hancillimatrischaritatem fu^ “ perbeaccipientes eofcçrecipeienolentes ab ecclefiæcômunione recefferunt. Etcum ipfo Luciferofuo auiftorequi maneoriebatur caderemeruerunt.

AltercatioLuciferianiamp;Orthodox!cuiufdameditaa beatoHîeronymoprelbyterocontraLudfc tianum inferipta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xtf

Koxime acddit:ut quidam Ludferi feiftator cum alio eccleftæ alûno odiofaloquadtate cô tendens caninam facundiamexercuerit.Afferebatquippe uniuerfum mundum elfe diabo li.Et ut ïam familiare eft eis dicere faftum deecclefialupanar. At illeecótrario rationabiliter Iquidem amp;nbsp;oportuno loco amp;nbsp;tempore defendebat non fine caufa Chriftum morruum fuif femec abfurdorum tantü caufa deifilium defcendifle.Quid plura:dum audiétiam amp;nbsp;drculum lumi^ naiam inplatdsaccenfa foluerent:amp;inconditam difputationem nox interrumperetconfputapenein iiicem infacierecefterunt.Hoc tamenhisquiaffueruntftatuentibuscp infecreram porticum primo maneconueniretur:quo cum iuxta pladtum omnes conueniffent uifum eft utriufcj fermonem ano tariisexdpi. Ati^ itacunclis refidentibus Helladius Ludferianusdixit.Hocprimum mibi refponderi üolo.'utrum Arrianixpianifintannô.Hiero.Orthodoxius.EgoplusiquitîtcrrogoutrûneocsHærc A ticixpiani funt.LV.dixit.Quchæreticum dixerisxpianum negafti.OR. Oesergo hæretidxpiani nó funt-LV-lamfuperiusaudifti.OR.Sixpianinófuntdiaboliiunt.LV.Nemodubitat.OR.Si ât dia boli funt:nihil refert hæretici fint an gctiles.LV.Nó refello.OR.lgitur præfixum iter nos habemus de hæretico ficloquedum ficut de gentil!.LV.Plane fixû.OR.Qtiære modo ut libenqtn îternosconftat nöc hæreticos gctilesefte.LV.Quoditerrogatiomea cogéré uolebatexpreffum eft hæreticos chriftia; nos nôefle.Niîcreftat côclufio.Si arriani hæretici funt:amp; hæretici omnes gctiles funt:amp; arriani gctiles funt:amp; ita cóftat nullam focietatem ecclefiæ effe cum arrianis:id eft cum gctilibus. Manifeftû eft ergo ucftram ecclefiam que ab arrianis.i.a gctilibus epos fufdpit nó tam epos recipere $ decapitolio facers ps.ftf. dotes:acphocantichriftimagisfynagoga$chriftiecclefiadebeatnûcupari.OR.Ecceimpletac pro’ phetia.Parauitmihifoueam amp;ipfeindditineam.LV.Quo nammodo.OR.Si arriani ut didsgen tilesfunt amp;nbsp;arrianorumconuenticulacaftra funtdiaboli qûoincaftrisdiabolibaptizatûredpis.Ly. Recipio:fedpocnitentem.OR.ProrfusquiddicasnonintelIigis:quif(^negentilemredpit poeniten; tem.LV.Egofimplidterinexordiofermonisomneshæreticosgctilescflerefpôdi.uerumqulacaptio fa refponfiofuit primæ queftionis tibi palmam trades ad fecundam ueniam in qua aio laicum ab ac cianisuenientemredpi deberepocnitentemclericumueronondebere. OR. At qui in primaqueftiôc quam obonuifle mcdicisctfecudum obtinui.LV.Docc quo obtinueris.OR.Nefds amp;nbsp;laicos amp;nbsp;deri

£ iiii

-ocr page 134-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

TRACTATVS W

Apoc.l.

Z.PetiZ.

Mat.;. C

Tit.I.

I.Coc.lh

Num.itf.

Agg.Z.

ubi (upta

cos unum habere chriftummcc alium neophytis alium epis effc deum.C ur ergo non rcdpîat ckricosr qui recipit laicos pocnitctes.LV.Non eft epi ipfum lachrymas funderepro peccatis:amp; corpus attrefla^ te dni.Nó eft epi ad fratrum genua prouolui amp;nbsp;de fublimi loco euchariftia miniftrare populo. Aliud eft lugete quod fueris:aliud neglefto peccato in ecclefia uiuere gloriofum.T u qui hefterno die facrile gus creaturam dei filium predicabas:qui quotidie peior iudais blafphemiarum lapides in xpm i-'ide bas:cuius manusfanguine plenae funocuius ftilus lancea militis fuit:ad unius horæ conuerfionc uir ginem eccleliam adulter ingredieris:fi peccaffe te pocnitet offici urn depone facerdotisifi te no peccafle confidispermanequodfuifti.OR.Rhetoricaris:amp; a difputationum ipinetisad campos liberæ decla mationisexcurris.Verumdefinequæfoa cómunibuslocis.amp;in gradumrurfumacinlineas regrede te:poftea fi placuerit latius difteremus.LV.Nulla declamatio hie eft.Dolor patientiam fuperaopropo ne ut libetiargumentare utlibetmunq» perfuadebis idem effeepm qef laicûpœnitentc.ORi (^oniâ obftinate tenes aliam eile rationem epi;aliam laid ad côpendi um tentationis:tridno quod poftulas; nec mepigebitlocum te facientc manum tecum conferere:expone mihi quarelaicum uenientem ab Arrianis redpias:epm non recipias.L V.Recipio laicum quia erraffe fe confitetur:amp; dns mauult poc/ nitentiam peccatoris $ mortem.OR.Recipio amp;nbsp;ego epm quia amp;nbsp;erraffefeconfitetur amp;nbsp;dns mauult penitétiam peccatoris $ mortem.LV.Sierrarefecófitet:curepspfeuerat:depóatfacerdotium:cócedo ueniam poenitenti.OR.Rndebo tibi amp;nbsp;ego fermonibus tuis.Si laicuS erraffe fe cófitetur:quomodo laicusperfeuerat.Deponatfacerdotium laid.id eft baptifma.amp; ego do ueniam pocnitenti. Scriptueft enim.Regnum quippe nos amp;nbsp;facerdotes deo amp;nbsp;patri fuo fecit.Et iterum.Gentem fanftam : regale fa cerdotium.-populum acquifitum.Omne quod licet xpiano cómune eft tarn epo $ laico.Qui pocnij^ tentiam agit.-priora condemnat. S i non licet epo pœnitenti perfeuerare quod fuerat.nó li cet laico poe nitenti ineo permanerexpropterquodtjoenitentiam confitetur.LV.Redpimuslaicos qrii nemo con uertitur fi feierit baptizandum ; amp;ita net ut nosfimusca perditioniseorum fi repudientur.OR.Tu in eo quod redpis laicum unam animam redpiendo faluas amp;nbsp;ego in l edpiendo epm non dicam uni us ci uitatis populos.fed uniuerfam cui præeft prouinciam ccclefiæ focio:quem fi repellam multos ft cum in ruinam trahet.(^amobrem quæfo nos ut earn rationem quam in paucis redpiendis habere uosexiftimaftisetiamaototiusorbisfalutemconcedatis.Quodfi difplicet amp;nbsp;tarn durieftis imoram irrationabiliterinclæmentesut eum qui dederitbaptifma hoftem xpi:eum qui acceperit filium putc tis nos nobis aduerfa non facimus aut epm cum populoredpimus quern facit xpianum;aut fi epum non redpimus fdmus etiam nobis populumreiidendum.LV-Oro te noie xpi non legifti de epis di ftum.Voseftisfalterræ. Si autemfalifatuatumfueritinquofalietunfedamp;adnihilum eftutile.niff ut proiidatur foras. amp;nbsp;conculcetur ab hominibus. S ed amp;nbsp;illud quod populo peccatore facerdos deum exoret ac pro facerdote nullus fit alius qui depræcetut.Quæquidem duo fcripturarum capitula in ftn tentiam concurruntunam.Nam utfalomnem cibum condit.neceftaliquid pro fe tarn fuaue quod abfej eo guftum demulceat.Ita mundi totius amp;nbsp;ecclefiæ proprie condimentum epifeopus eft.qui fi in fatuatusfuerit.fiucpernegationemfiueperhærefim.fiueplibidincm(amp;utfimuldicam per uniuer/ fa pcccata)a quo alio poterit condiri cum ipfe fueritcondimentum. Sacerdos quippe pro laico offert oblationem fuam.-imponit manum fubiefto reditum fanftifpiritus luocanatej eum qui traditus fue tat fathanæ in interitum carnis.ut fpiritus faluus fieret indifta in populu oratione altario recondli.it. necprius unum membrum reftituitfanitati:$ omniafimul membraconflaucrit.-fadlequippe igno feit filio paterreum mater pro uifeeribus fuis deprecatur. S i ergo hoc quern diximus gradu laicus poc nitensreftituiturecclefiæ:ibi«confequitur ueniam ubi luftus præcefferatmanifeftum eftiacerdoté de gradu fuo motum in eunefem locum no poffe reftitui:qa aut poenitens facerdotio carebit: aut i ho nore pfiftens redud in ecclefiam non poterit per ordinem pocnitentis.Tu mihi nuncifatuato faleecdc fiæfaporemcontaminas:tuenimeum qproieftusforas iaceredeberetiftetcore acundis holbuscon culcandus fuper altarium reponis.Et ubi erit illud apfi præceptum. Oportet epm effe fine criequafi di fpêfatorem dei.Etiterum.Probetaötfeunufqfcgamp;ficaccedatubidfiicadenudatioeft.-ne miferimus margaritas noftras ante porcos.Quod fi de oi'bus generaliter di dum intelligis:quâtomagis de facers dotibus præcauendum eft cum etiam de laids fichabeatur.Separamini’inqt dns per Moyfen a taber naculisiftorumhominumduriffimorum:amp;nolitetagi ab omnibus qui funteorum:ne fimul perea tis inpeccato eorum.Et rurfum induodedm prophetis.Sacrifida eorum tanq’ panis Indus : omnes qminducanteacontaminabuntur.Etineuangeliodns.Lucernaîquitcorporiseftoculustuus.ideft ecclefiælumeneftepifcopus.Siautemoculustuusfimplexeft.-totumcorpustuum lucidumerit. Sa cerdoteenim fidem ueram prædicanteex omni corde tenebrae difcutiunc:amp;' cam reddit. Necg enim lu cerna accenditur amp;nbsp;ponif fub modio:fed fup càdelabru : utluceat otbus qî domo funt. Lucernâ enm hoc eft deus fcîæfuæ igniculum in epo fuccédit ut non fi bi tm luceat:fed oibus profir.Et in cófequcti. Si inquitoculus tuusnequa fucrit:omnecorpustenebrofum eft.Si enim lumêqtf in teeft tenebrx funt.-ipfetenebræquantæerunt.Etrede.Namcumideoepifcopusinecclefiacôftituaturutpopuluin coerceat ab errore:quatus erit error inppFozcum errat ille qui docet. Quomodo pot pda dimittererff ipfe pdór c:quomö fandû facrilegusfacier.-unde ad me lumc introiet:cu oculus meus cæcusfit. Proh aolor antixpi difcipulus ecclefiam chrifti gubetnat.Et unde eft illud non poteftisduobus dnis ftruire

( ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sed Si

-ocr page 135-

Conf utârioIuciTerjanî härdis.

Epi., XII

Sed amp;nbsp;illud.quæ cónmnicatio Uici ad tenebras:^ cöfenfus xpo ad bdialÆegimus in ncteri tdlamctoMat.^. Homo in quo fuerit macula amp;uitiû.nôaccedatoffetredona dno.Etrurfum.SacerdotesquiaccedûrLeuiti.zi. ad dnm deö ut facrificent mundi fint.-ne forte derelinquat eosdns.Et in eodcÆtcû accedût miniftrare fftâ: nó adducâtin fe deliftu ne moriant.Et multa alia quæ profequi infinitû eft.-fed ftiidio brcuiratis omitto.Necç erîi numerus teltimoniorc.-fcd auftoritas ualet.Ex qbus oftendit uos per modicû ferme turntotamecclefiæmaffamcorrupiffe.Etdeeiusmanu hodieeuchariftiâaccipere.-quâheriquafi ido lumrefpuebatis’OR.dixit.Multaqdemdefacrisuoluminibusmemoritercopiofeqjdixifti:fedcûtogt;i D turn drcûieris faltummieis caflibus côcluderis.S it quippe arrianorû eps hoftis xpiîfit infatuatü fal ; fit lucerna fine igniculodit oculus fine p upi lia nempe eo puenies.ut falire nô poffit.quia fal ipe nô habeat nô illuminet cæcusmôacccdat extinftus.T u aût cû côditû cibu ab eo deuorestcur infulfumarguis con ditorcdgnicnlus eins in ecclefia tua lucet: 6d lucernâ eius criminaris extinftâ.Oculos tibi præbet:amp; cæ eus eft.Quamobrê oro temtaut facrificâdi ei diligentia tribuas cuius baptifma 4gt;bas:aut r^robes ei? baptifma quem non exiftimas facerdotc. NIe($ em fieri poteft ut qui in baptifmate fanftus finfit apud alurepeccator.LV.Sedegorecipio laicum pcenitente p manuûimpofitionc amp;nbsp;îuocationc fpûffanft» feiens ab hæretids fpûmfftûm non poffe côferti.OR.Omnes ^jpofitioni'i ueftrarum calles ad unû cô putum confluunt;amp; pauidop: moreceruop^ dum uanos pennarû euitatis uolatus fortiflimis rhetibus implicamini.Nam cum in pâtre amp;nbsp;filio amp;nbsp;fpûfanfto baptizatus homo templû dni fiat cum ueteri æde deftruftanouum trinitatis delnbru ædificet.'quô dicis fineaduentu fpûflanfti apud arrianos pflä pof fechjnitti.Quó antiqs fordibusaîa purgat quæ fanftû nô habet fpiû.Nefj erh aqua lauat aîam.fed pri üsipalauaf:fpû;nt alioslauarefpiritaliterpolTit.SpûsinqtMoyfesdniferebatfupaquas.Exquoap; paret baptifma nô eflè fine fpùfftô.B ethfaida lacus i udeæ nifi p aduentu angeli debilitata corporaliter G en.r. mcbta fanare nô poterat.Et tu mihi aqua fimplici quafi de balneo aïam lotam ,pd uds.-Ipfe dns nofter ïefusxps qui nô tam mûdatuseft $ lauacro fuo uniuerfas aquas mödauit;ftatim ut caput extulit de nuento fptnfanâuaccepinnô cp un$ fine fpiifanfto fua'it:qiiippe q de fpûfdô in carne natus eft.fj ut illudnobis monftraret uep: efle baptifma:quo fpiiflanftusadueniat.Igit fi arrianusfptnfanftii nô pot daremecbaptizare quidc pót.qa ecclefiæ baptifma fine fpufanfto nullum eft.Tu uero cû baptizatû ab eo redpis:amp; poftea inuocans fpmfftum aut baptizareeû debes.quia fine fpufanfto baptizari non pot: autfi eftbaptizatus infpû:define ei inuocarefpin quemtunccû baptizaret accepit.LVCI. Obfecro te Aft.i^ ’’’ aftibus apoftoloß: eos qui iam a iohanne baptizati fuerauKdr ad interrogationê apfi re wodiirent.-fenecaudituquidemcóperiirequidefletfpüflanftuspofteafpthfanftumconfecutost'Vn;! g demanifeftûeftpoffealiqucbaptizari:amp;tnnôhaberefpmfanftum.OR.Nont£iimperitosdiüinorû noluimnûeos quiaudiuntputo ad hancqftiunculamdiffoluendo longo utfermoneopus fit Verû prius qgt; quid in ea fentiâ loquar aufculta iuxta fenfum tuû quanta feripturarû turbatio oriat.Ç^iid c hocquod iohânes in baptifmate fuo aliis fptnfanftûdare non potuit qui xpo dedit.Et quis eft iohan^ nw.Vox clamâtis in deferto parate uiâ dni:reftas facitefemitas dei noftri ille qui dicebat. Ecce agnus lohj. dd:ecce qui tollit pâd mundi.-Minus dico ille qex matris utero clamabat.Et undehocmihi.ut ueniat Luced ^atetdni meiadmer'fptüfanftûnondeditquemPhilippusdiaconnseunuchodedit’quemAnanias

, ,‘?^editaudafterforfitanuideariohanncpferrecûftis.Audidnmloquentc.Nôeftinnatismülie Mat.lf. ^aliquis tnaior iohânebaptifta.Nulli em côtigit ^phetarû amp;nbsp;annuciarexpm amp;nbsp;digito demonftrare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

tqdmihi necefleeftin talisuiri laudibusïmorari cû a deo patte etiam angelus nuncupet.Ecce inqt: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

mittoange!um meum ante'ifadem tuam qui præparabit uiam tuam.Plane angelum q poft maternî entrishofpitiui-nhæremifecretafeftatusparuulosdeferpentibusIufit.quioculisexpeftantibusChrî uni nihilaliudeft dignatus afpicere qui eloquiis domini quæ melle amp;nbsp;fauo dulciora funtdignâ deo Jl^®’^5^*^*^‘‘’*t’Etnequæftionem morer:ficdecebatcrefcerepræcurforem domi ni .Ifte ergo talis tan ‘piritumfanftum non deditquc Corneliuscenturio ante$ baptizaretur accepit.Refponde quæ

S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dederit:fed ignoras. Audi quid feripturæ doceant Iohannes baptifta nô tam peccatadimifit

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pœnitentiæ fuit in peccarorum temiffionerntideft in f uturam remiffîonem : quæeft poft

^’’«ificationeChriftifubfecuta.Scriptumeftenim.Fuitiohannesindefertobaptizans amp;prædi;

dan nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pQ^hitentiæ in remiflionem peccatorum.Etpoftmodûamp; baptizabâtur abeo in ior^ Mat.j

neconfitentes peccata fuatutenim ante peurfor domini ipfe fie amp;nbsp;baptifma eiuspreuium dnici ba ;;

baptizabit uos in fpiritufanfto.Si autc iohannes utconfeffuf c'nôbaprizauit in peccatadimifit.-quianullihominum finefpiritufanfto peccatadimittuntur:aut fi conté nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

iohannis baptifma dimififfe pftâ:quia decœlis fuit edoce quid amplius î xpi

eftPetf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quodpeccatadimittitliberat a gehennaæjuod agehennaliberat perfeflû

fumdu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;baptifma non eft nifiquod in cruce amp;nbsp;in refurreftionechrifti eft ita tu in peruer^

ptifmo^|”ri’''^^^’S'cgt;fus dicente ipfo iohanne:illum oportet crefeeremeautem minui amp;nbsp;cum ferui ba tio uidHî'^f ^^^^5^F*^*Egt;uisdnicum deflTuisC.ni nihilampliusrelinqnis.Quorfumifta tenditaffer^î uideatur.'amp;fihiquiaiohânefuerantbaptizatipofteaper impofitioné fcciitiua f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpiritumfftûm côfecuti cum côfteteos necpeccatorum quidem fi ne fublt;î

lac temilTionc côfecutos.T u uero q ab arrianis cccipis baptizatû iô tribues baptifma qlt;f pfe

-ocr page 136-

PARTIS


t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRAGTATVS II


C ’f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftumell.Etquopaftoquafï modicum quodeidefueritfanftumaduocasfpiritucumbâptifmachti

Similitudû (tj nbsp;nbsp;nbsp;fpiritu lândo nullum fit. Verum lôgeexceffi cum æqua fronte aduerfarii exercitus côcitus fim

impetumfummouereleuioraminusteladirexi.lohannisautembaptifmaintâtumpfeftumfuitiut

Aau.lÿgt; nbsp;nbsp;côfîetpoftea Ghrifti baptifmate baptizatosiqui ab eo fuerant baptizati.Ita enim hiftoria refert.Faftu

eft autem cum Apollo effet corinthi:amp; cum Pauluspertranfiret fuperiores partes Afiæ deuenit Ephegt; fum:amp; cum inueniflèt quofdam difcipulosdixit ad eos. Si fpiritumfanftum accepiftis tui credidiftis Atillirefpôdefunt.Sednec fifpirituffanftusfit audiuimus.Dixit autem ad eos in quo ergo baptiza tieftis.Refponderuntdnlohânisbaptifmate.SeddixitPaulusIohânesquidem baptizauitbaptifmo pocnitentiæ plæbemîdicens in aduenientem poft eum utcrederet hoc eft in iefum in remiffïonem pec catorum.Hisauditis baptizati funt in nomine domini noftri iefu chrifti.Et cum impofuiffet illis ma nusPauluscontinuoccciditfpirituflanftusfupereos.Siergobaptizatifuntueroamp;legitimoecclefi« baptifmate:amp; ira poftea fpiritumfanftum confecuti funt:amp; tu apoftolorum fequere 3uftoritatem:amp; , G baptizaeos qui chrifti nonhabentbaptifma amp;nbsp;poterisinuocarefpiritumfanftum.LVCl.dixit. Qui

Similitudo dormientes ficiuntauidefaucesfluminibusingurgitant.Etquantoplushauferunntantoplus fitiût: ita mihi amp;nbsp;tu uideris aduerfus quæftiuculam quam propofui hinc attj ill inc argumenta quæfifie.amp; nihilominuseâdem quæftionem uis perfeuerareian nefcis amp;nbsp;iam ecclefiarumhunc eflemorem utbas« ptizatispoftea manus imponatur:amp; ita inuocetur fpirituffanftus.exigis ubi fcriptû fitinaftibusapo Itolorum etiamfi fcriptursauftotitas nonfubeffettotiusorbisinbac parteconfenfus inftarpræcepti obtinet.Namamp; multaaliaquæpertraditioncminecclefiisobferuantur auftoritatemfibi fcriptæle^’ gis ufurpaueruntuelutinlauacro ter caput mergitare.deindeegreffbslaftis amp;nbsp;mellispræguftare con cordiam.'ad infantiæfignificationem die dominico amp;nbsp;per omnem penthecofté.necde geniculis ado tare:amp; ieiunium folueremiultacç alia quæ faipta non funt.-rationis fibi obferuatio ucdicabit.Ex quo animaduertis nos ecclefiæ confuetudinem fequidicetante aduocationem fpiritus conftet aliquem ba ptizatum.ORTHO.Nonquidem ab unohancefleecdefiarumconfuetudinemnitadeosqui longe in maioribusurbibusperprelbyteros amp;nbsp;diaconos baptizati funt.-epsad inuocationem fanfti fpiritus manum impofiturusexcurtat:qualeeft utlegesecclefiæad hærefim tranfferas;amp; uirginis tuæintegd tatem permeretricum lupanatia fpurcari patiaris.Eps fi imponit manum.'cis impôit qui inrefta fide baptizati funt:qui amp;nbsp;in pâtre amp;fi!io Sc^iritufanftotresperfonas.’unam fubftantiam crediderut. Af rianusuerocum aliud nihilcrediderit{clauditequæfoauresqui auditurieftismetâtæ impietatisuo cibuspolluamini)nifîinpatrefolouerodeo amp;iniefu xpofaluatorecreatura:amp; in fpûfanfto utriuftg feruo:qûofpiritumfanftumabecclefiarecipietquinecdumremilïionem peccatorumconfecutuseft« Spiritus qppe fanftus non nifi in mundam federn îcedinnec habitator eins rempli efficitur.-cuiusanri fies nô habet ueramfidem.Quod fi obloqueris:quarei ecclefia baptizatus nifi per manus epi nô accii^ piatfpiritumfanftumiquemnosafferimusi ucrobaptifmatetribui.-difcehancobferuationc exeaau ftoritate defcendererquod poft afcenfum dni fpirituflanftus ad apoftolos afcendit. Et multa i lods id cffetmfafttim reppetimusadhonorem potinsfacerdotii Q’ adlegisncL-effitatem. Alioquin fi epi tan tumîprecatione fpûffanftus defluit.-lugendi funt q in uillulisaut tn caftellisiaut inremorioribuslods per prefbyteros amp;nbsp;diaconos baptizati antedormierûr:qgt; ab episiuiferent.Ecclefiæfalusï fummi facet dotisdignitateacuenerationecôfiftitxuifinôexorsquædam amp;aboïbusemincsdct poteftas.-torîec clefiiseftidentchrifmata;quotfacerdotes.Indeideouenit:ut(inecbrifmateamp; epiiuffioneneq? pfbv^ ter netç diaconusiushabeatbaptizandi.Quodfrequcter{fitnneceflitascogit!fdmuslicerelaids.Vt nbsp;nbsp;nbsp;'

/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cnimaccipiatquisîitaamp;darepôtinififorteeunuchusaPhilippodiaconofinefpûflanfto baprizatus

Aftu.8. fuiffecredenduseft.dequofcripturahocloquit.Etdefccderütamboi aquam:amp; baptizauit eum Phî lippus.Et cumabfcederentabaquafpûffanftusuenitineunuchum.Siautemilludobiiciendum pu tas:quiacum audiffentapoftoli q étanthierofolymis. quiarecepiffetfamaria uerbum dei miferutad eosPetrum amp;nbsp;Iohânc:qcum ueniffent ad eos orauerûtproeis:utacciperctfpmfanftum.mondum eni deciderat fuper ullum illorum.Curitafaftum fitincôlequentibusdifce.rpfecnim ait.SedfoIum ba; ptizati étant in noie dniiefu.Tuncimponebantillismanus:amp;accipiebatfpinfanftum.Hoclocofiamp; tufimiliter tefaccredids.-quiahæreticinonbaptizaueruntinfpôfanfto:fciasPhilippumabapoftolis nô fuifle baptizatum:ïdiuifam eandem habuifle ecclefiam :eûdem dominû iefum xpm predicafle:dia conum fuiffeeorum:qui poftea manus impofuerunt.Tu uerocum apud arrianum non ecclefiam di casefferfed fynagogam:necclericosdei;fedcrcaturæamp;idolorumcultores:quomodoindifparicaufa I

Côpatatio. eandemafferisrationemtetenere.LVCf.Valenterquidem amp;fixogradu me tibiinfadem dimican; temrepellis.-fedpofttergumcaederisamp;nudaafpiculisdorfanöprotegis.Efto quîppeapud Arrijinos nebaptifma effe quidem:amp; ideo fpiritumfanftum ab eis nô poffedari:quianecdum remilïîonépec; catorum acceperût.-totûhocuiftoriæmeae ^fidt;amp; argumctorû tuorû palæftra mihi palmam uifto; riæ fudat. Arrianusbaptifma nô hct:amp; quomodo facerdotium hct.Laicus apud eos nô eft:amp; quomo

Similitudo doepuseffepoteft.Mihi recipere mcdicum nôlicet.'tu recipisregé.Voshofti caftra traditis: amp;nbsp;a nobis H profugareiicienduseft.OR.Sipriorummeminiffiesiamfcirestibifuiffernfum.'fe^dutnamorernco tradicêdifequerisa queftionumlineisexddifti morequorudamioquaciûpotiusq’ facudoRj-quicu difputare nefdutitûlidgare non definunt.Ego enim nô tam in pntl atrianos uel improbo uel drfem

l

-ocr page 137-

Confutatio ludferiani biercfis.

Epifïola.

xir

doi$ illam curfus mei metam circueo.eadem rónea nobis epm recipi;qualaicusa nobisrecipit.Sietit räti cócedis ueniam:amp; ego ignofco pœnirentidî in fide fna baptizatum baptizans nocere nonpotiiic amp;nbsp;in fide fua faccrdotêcóftitiitum cóftituens non inquinaiiinS ubrilis eft herefis amp;nbsp;ideo fimplices aiæ facile decipiunt.Deceptio tam laici $ epi communisJeft. Atepifcopus errate non potninreiierade plato nis amp;ariftophanis finu in cpifcopatö eligunt:Quotnsellqui non apprime in hisernditns I fir. Deniqj ex litteratis quicun^hodie ordinant:id habent curæ nó quomó fctipturaiu medullas ebibant fed quo modo aures populi declamatorum flofculis demulceant. Accedit ad hoe q, arriana hærefis magis euj fapientiafaeculi facit;amp; argumentationu riuosdeariftotelisfontibusmutuatdgiturparuulorü inter fecertantium ritu quid dixeris dicam:affirmabis affirmabomegabismegabo. Anianus baptizet; ergo eps eft.nonbaptizet tu réfuta laicum:amp;: ego non recipio facerdotc*S equar te quoaïq? ieris. aut panter inlutohæfitabimus;autpariterexpediemur.LV.Sedlaicoideoignofcendûe(t:quia ecclefiam dei pu tans fimpliciteracceflît.'amp;iuxtafidemfuamCTedensbaptizatuselt.OR.Nouaremafferisutxpianus quifqi faâus fit ab eo qui non fuit xpianus. Accedes arria nus in qua fide baprizatus eft. Nem pe in ea quarn habebât arriani:aut fi iam ipfe bene credebat amp;nbsp;fcics ab hæreticis baptizatus eft:erroris ueniâ no meret. Verum hocpœnitusabfurdum eft utdifcipulus ad magiftni uadens anrç fitartifex $ doceat. Atmodoab idolonluenerationeconuerfusnoueritxpm melius $ ille qui docèar.Atdicis fimplicirer in patte amp;filioamp;fpûfanftocredidit:amp; ideobaptifmacôfecutuseft.Quæeftiftaquæfofimplicitasme feirequid credas fimplicirercredidit.Qiiid credidit.certeaut tria nominaaudics tresdeoscredit:amp;ido latraeffeftuseft.’aut in tribus uocabulistrinominicredens in Sabelliihærefimicurrit.Aut edoftusab arrianis unum effe uerum deum patré: fili u m amp;nbsp;fpm f df um credidit creaturas:aut extra hoc qu id cre dere potuerit nefeiomifi forte homo id edoftus in capitolio homoufiondidicerit trinitatefeiebat prej filium amp;nbsp;fpiûfftummon natura fed perfonis effediuifos:Sciebat amp;nbsp;filii nomen in patreamp; partis nome infilio.Ridicula penitus aflertio ante defidedifputare $credere:antemyfterium feire Q’ initiatus fit. A liter de deo fentire baptizantc.amp; aliterbaptizati(.PrîEterea cum folenne fit in lauacro poft trinitatis eöfeflionc interrogarexredis in fanftd ecclefianncredis in remifllonc pdtórum.-ln quam ecclefiam cre didiffe eum dicisân arrianorum.fed nó habentan noftrdîfed extra banc baptizatus nô potuit in ed cre^ dere quam nefciuit.LVCI.Qiioniam ad omniaargumetaris amp;nbsp;emifla a nobis fpicula feutoorationis eludis.-unam haftam iacid quæ umbonem tegminis tui amp;uerba crepttantia ui fua penetretmec diutius patiarfortitudinem arte fuperari.Laicus etiam extra ecclefiæ fidem baptizatus poenitens recipit.Epus! «eroautpnîatn nonaget amp;nbsp;facerdos eft.autfi poenirentiam egerit:e(Te eps défi nit.Qiiamobrem tefte noslaicumfii(cipimuspocnitentemamp;epm:fiinfacerdotiopfeuerareuultrepudiamus.OR» Sagitta quæcontentoneruodirigitrdifficileuitatur.'Anteernadeumadquemiafta eftpuenit.-qjobiceclypei fruftretur.Ecôtrariotuaî ^jpofitioni quia fineferri acuminemittunf.-hoftem nô ualentpforare. Hanc igitur haftam quam totis uiribus mififti.-dequa nobis minitaris.-ut ai unt uno digitulo repellam.Ne^ Ç eth hoc modo quæritur an eps poenitens erfe non po(ïit:fed an hærericus baptifm a habeat : qui fi ut cotriEatbaptifma nô habet.quomodo poteft effe pocnitens:ante$ chriftianus. Proba mihi ab arrianis uenientemlaicumhaberebaptifmum:amp;tHnceipocnitentiamnondenegabo.Si ueto chriftianus nô eft fi nôhabuit facerdotem qui eum faceret chtiftianum quomodoaget poenitentiam homo qui nec^ dumcreditdLVCLOroteutphilofophorumargumentationedepofitachriftianamecum fimplici^ täte loquaris. S i tarnen non dialed cos fequeri s : fed pifcatores. æquum ne tibi uidetur : ut arrianus epifcopusfit.OR.Tueum epifeopum probas:quiaab eorecipisbaptizatumcamp;inhocrepræhendeiiÿ duses:quarea nobisparietibusfepararis:cum in fide amp;in atrianorum nobifeum receptioneconfenti^ as.LVCl.ramfuperiusrogaui:utnonphilofophice:fedchriftianemecumloquaris.OR.Difcereuisî ancontendis.LVCI.Vticgcontendo;quiafalt;fti tui atequærorationem.OR.Si contendisiam tibi re iponfumeft.Eadem enimrationeepifcopumabarrianisrecipio.qua tu recipis baptizatum. Si difcerc cupis in meam aciem tranfgredere. Aduerfarius enim uincitur difcipulus docetur. LVCI. Non pof? mm ante effedifcipulus $ magiftrum audiam prædicantem.OR.Qiioniam tergiuerfaris: amp;nbsp;fic uis a medoceri : utaduetfarifl in tergo habeam.tuo animo te docebo.Confentimusin fide.'confentimus mhæreticisreeipiendis.côfentiamusetiaminconuentu.LV.Hocnoncftdocerefedargumetari. OR. Similitndo ^ua tu pace cum feuto petis;amp; nos oliue ramii gladio ifcrimus.L V.En tollo manus cedo uicifti: Ve? tu earn arma depond facrameti inquo me iurare côpellis quæro rationé.OR.Gratulor interim tibiamp; xpo deo meo gratias ago;quia animo bono a f alfi tatis ardore ad torius cibi te faporc cótulifti nec dicis morequoriida. Saluumefaednequonid defecitin mefpus quonniox impiacrucem xpieuacuat ps.2^

.’'^’^f'^’biugat:diaboloamp;illamcôplorationcquæadnodeplt;ftôribus,platacftnôdeuniuerfisho

ftul ’^°'^*-^tisfit.Alligatuseftfortis:amp; uafaeiusdireptafunt.-Allocutiopatrisimpletaeft.Po^ i. .. tuamterminosterra’.Apparueruntfon fe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funtfundamentaorbis terrarum.ln folepofuittabernaculum fuum.nec eft q

tesenrr™^'^ft^^*°’^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plenuspfalmiftacanir.Inimici defeceruntframeæ infintm:amp; ciuita^ «. .

onoa« , ^’^ifti-Etubi quæfoifti funtnimium religiofidmonimium prophaniqui plurcsfyna# 8 S ^^“^•^^îsffe$ecclefias:quomododeftrufta:funtdiaboliciuitatesamp;infinehoceftinfa8culo{«cô

-ocr page 138-

PARTIS I TRACTATVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II

(ummationeidolacortuerunt.Siccdefiam pertotumorbemnonhabetchriftus:amp;infardinîattR ha^ bet.nimium pauperXaftuseft.Etfibritannias:gallias:orlitê:indorunipopiilos:barbarasnariones:amp;to tum fimul mundu poflïdet fathanas quó ad angulû uniuerfæ terræ crucis trophea collocata funt; Ni# _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mirum aduerfarius.potensconceflîtxpohiberniam amp;nbsp;celtiberos liuidoshoniines.-ætbiopumqj ^gt;uin

*-UC»l8. ciamdignatuseftpoffidere.Quodfi deillaquæineuageliofcriptaeft.-fibi fententiablandiunt :putas necum ueneritfilius hominis inueniet fidemfuperterram.Sciant illâfidemnominari:quam ipedo miniisaiebat.Fidestuatefaluamfecit.EtalibideCentunone.Noninuenitantamfideminifrael.Et Matt. 8. rurfusadapoftoIos.Quidtimidieftismodicæfidei.Necnô amp;inalioloco.Sihabueritisfidcficutgra Vbi fupra. num fynapis.-dicetishuic monti tranfmigra:amp; tranfmigrabit.Neq? cmcenturio autilia muliercula q Matt. 17» nbsp;nbsp;pet duodecim annos fluxu fanguinis tabefcebat:in trinitatis facramcta crediderat : qjjoft refurredio^

neni xpi apoftolis manifeftata lïmt.-ut merito fides horû quæ in my fterio eft laudarct. S ed fimplicitas Matt.g. ' nbsp;nbsp;mentis amp;nbsp;deuota deo fuo anima apptobata eft.Dicebat em in corde fuo.fi tetigero ueftimentum eius

triidaluafiam.Hæceftfides:quam raroinuentam deus^nûciauit .Hæc eft fidesquæetiâ apudeos q bene credunt:difficile perfeda inuenit.Fiat tibi inquit deus fctf m fi dem tuam:hanc ego fidem audi# jç nbsp;nbsp;nbsp;re uolo. S i em fctf m fidem meam fiat mihi peribo.Et certe credo in deum prem credo in deum filiu5

amp; credo in deum fpmfandum. Credo in unum deum:amp; tn fccfm meam fidem nolo mihi fieri. Sæ pequippe uenitinimicushomo:amp; inter dnicam meffem zizania interferit.Neq^ hoc dico qgt; maiusqc fit facramenti fides:qgt; puritas animæ:fed indubitatæad deum fides arduæ reperiunt. Verbi gra/ tia(diftum fit:ut qlt;f uolumus pfpjcuum fiat) ad orationem affifto nonorarem fi nou crederem.ded fi Here crederem illud cor quo deus uidet mundarem manibus:tunderem pedus:genas lachrymis riga rem :corde moUefcerem.xorpore inhorrefcerem:ore palleremàacerem ad dni mei pedes.-cofiç flctu per# funderem.crine tergerem:hærerem certe trunco crucis:nec prius amitterem $ miam impetrarem.Ntc uerocreberrime inorationemea:autperporticusdeâbulo:autdefccnorecôputo:aut addudus turpi cogitationeetiâquædiftuerubefcendafuntgero:Vbieftfides: ficcineputamusorafle ionam fie très pueros:ficDanielê interleones:fed certelatronem incruce.Ethæc ego cxcpli câ adintelligentiâ fenfus protuli.’Cæterucôueniat unufquifcç cor fuû;amp; in omni uita inueniet $ rarû fit fidele aïam iuuenireî utnihilobgloriæcupiditatênihilobrumufculoshoîm faciat.Nelt;çemftatîqieiunat:deoieiunataut extendens pauperi manu deo fœnerat. Vicina funt uitia uirtutib us.Difficile eft deo tm i udice elfe côué tum.LVCf.Preuenifti interrogationê meâ:hancem feripturâ mihi in ultimo referuabam.Et fere ocs noftridmmo iâ nô mei:hoc quafi ariete in difeeptationibus utunt:quê côfradu ac côminutû uehemé ter gaudeoîfed quaefo te ut mihi oem câm quare ab arrianis uenicres ecclefia nô recmiat ♦ nô quafi ad# uerfario fed difeipulo expIices.Nâ cû tibi uerbo refpôdere nô poffîm aïo tn necdû aflentio.OR. S ub re ge Côftantino eufebio amp;nbsp;hippatio cognomine unitatis amp;nbsp;fidei infidelitas nô agnofcebat.Nâ i Ho i n té pore nihil tam piummihil ta côuenics feruo dei uidebat $ imitate fequi amp;nbsp;totiusmundi côionem nô fcindi.Præfertim eu fuperficies expofitionis nihil facrilegu ,pferret:credimus aiebât in unû deû parrem omnipotentc.hocetiânoscôfitemur.Credimusinunigenitu dei filiûqui anfeoîafæcula:amp;:anteoni neprincipiumnatuseftexdeo.Natûautunigenitûfolumexdeopatre:deumexdco:fimilem geniroti fuo patri fcifm fcripturas.’cuius natiuitatc nullus nouit nifi qui folus eum genuir pater. Nunquidhic înfertum eft.-erattßs qn nô erat. Vel de nullis extantibus creatura eft fili usdei.Perfeda fides eft: deù de deocredere:amp;natûaiebâtunigenitûfolô:exfolopatrequidemnatumnôfaftû natiuitas fufpitionej auferebat creaturæ. Aiebantpterea qui de cœlo defcendit:conccptus eft de fpiritufanflo : natus exma# tia uirginexrucifixus a pôtio pilato:tertiadie refurrexitdedetadexteram dei patris uenturusiudicare uiuos amp;nbsp;mortuos Sonabant uerbapietatis ;amp; intertanti mellapconii.nemo uenenû infertû putabat De ufiîB ueto noie abiicicdo:uerifîmilis ratio pbebat.Quia in feripturis aiebant nô tuenitur:amp; multos fimplicioresnobilitatefua fcâdalizabdt placuit auferrimô eratcutæ epo de uocabulo;cü fenfus effet in tuto.Denilt;5 ipo intpe cum fraude fuiffe in expofitione rumor populi nûciaret.Vales mirfenfis eps:q cam côfcripferatpfente Tauro ptoriipfeftotqui ex iuffu regisfynodo aderat ^feffuseft fe Arrianû nô cffe:amp; penitus ab eop: blafphemiis abhorreretres fecrete gefta opinionem u ulgi nô extinxerat.Itacj alia die in ecclefia:quæ eft apud ad arrianû amp;nbsp;epop;: fimul amp;nbsp;laicopi turbis concurrentibus Mizoniuseps uinciæ byzantinæ cui prime ab oîbus deferebant.âta locutus eft ea q funt iaftata per publicû amp;nbsp;ad nos ufcç plata alique a nobis fanftitati ueftræ ledere pcipimus:ut q fût mala amp;nbsp;ab auribus amp;nbsp;a corde noftro abhorreredebçntominiûuna uoce dânent.Refponfum eft ab uniuerfis epis:placet.Iraq5 cû Claudius eps (puindîE Piceni ex pcepto omnium blafphemias quæ ferebant legere Jcœpiffet. Valens fuas effe ne# gansexclamauit:amp;dixit.Siqsnegat xpm deum‘dei filium ante fæculaex pâtre genitum anathema fit.S i quis negatfilium fimilem patri fetf m fcripturas:anathemafit.Ab uniucrfiscôfonatum eft:ana# thema fit.S i quisfilium dei nô dixerit æternum cum patre:anathema fit.-ab uniuerfis côclamatnm eft anatliema fit.S i quis dixeritereatum filium dei:ut fût creatæ creaturæ:anathema fit: fimiliterd iftutn eft anathema fit. S i quis dixerit de nônullis extantibus filium amp;nbsp;nonde deo pâtre: anathema fit. Om# nés clamauerunt anathema fit.Si quis dixerit crat tps quando non eratfilius anathema fit.In hoc uero cunftiepi amp;totafimulecclefia amp;plaufu quodam amp;tripudioValentisuocem fufeeperunt.Qiiodfi QsnobisfiftumputatfcciniapublicafcrutetPlenæfuntcerteecclefiarumaccæamp; tecensadhuc memo

liaeft.Super

-ocr page 139-

Confatatîo lucîfetîani hærcfïs.

Epiftola xil

ria eft.Snperfunthoïesîqui illi fynodo interfuerunt:amp; qui uerîtatctn firmêt.Ipfi arriani hæcîta ut dixî SÇt^anô denegât.Cum ergo cunfti Valente adcocluni.laudibustollerct;amp;fuatn in eûfufpitionc

pliaûânarent.-ideni Claudius qui fupra legerecœperatait. Adhucfuntaliquaqfuperfugerûtdnmamp; frauem nieum Valentciquæ fi uobis uidet nequisfcrupulusremaneatincômunedânemus.Si quis dixerit filium dei elfe fiqdc ante omnia fæculaded nôante oîno omne tps:ut ei aliquid a uferatanatho nia lit.Dixerunt eufli anathema fit.Multatj alia q fufpitiofa uidebant ad^nûdationc.Claudii Vales tódcnauit. Q^iæ f,qs plenius dicerecupit in Arimin:lynodi aftisreperiet. Vnde amp;nbsp;nosifta plibauim?

Hisita^ geftis côfilium foluit:læti holes ad ^uinciam reuertunt.Id erii régi amp;nbsp;bonis oibuscuræ lue f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M

ratutoriensattjoccidenscanonisfibiuinculonecterentdeddiufceleranonlarent.amp;dcatrixmalcob Similitudo ’’’æ’^pore dirumpif.Cocperutpollea Valens Si urfaiius cæteritj nequitiæ corum focii : egregii uidelicetxpi facerdotes palmas (uasiaftitare dicentes fefilium nô creaturâ negaffefedlimilem cæteris aeauiris.Tunc ufiæ nome aboletum eft tune nicenæ fidei damnatio côclamata eftangemuit totus oc bis amp;nbsp;Arrianû fe effe miratus eft.-Igitur alii intra fuam cômunionc rcmanere alii ad eoscôfeflbres :qui »ub noieAthanalii.exulabâtîCOCperûtlitteras mitterc nônulli iftam focieaté mehorû difpofitiôe plâxerc quot;aiici iiero (ut fe natura holm habet)errorem ,p côfilio defenfauere.Perklitabat nauiculaapForum uc gebaut uctifluftibDsdateratudebâturmihiliâfupereratfpei.dnsfufcitatimperattcpeftati.bcftiamori tiir.’trâquillitasrediit.Manifeftiusdicam.Omnesepi qui defprisfedibusfiierâtexterminati pindul Sentiani noui principisad eeclefiasredeût.Tunctriumphatorem fuum Athanafium agyptusexcepit biuchilanmTi£j£pjæjjQfeQej.tentem galliarûecclefia complexata ell.tûcadreditum Eulebii lugubres uçltesitalia mutauit. Concurrebât epi qui ariminenfibus dolisirreriti fine côfcientia hæretici ferebant coteftantescorpusdni:amp;quicquidinecclefiafanftumeft:nihilmaliinfuafidefufpicatos.Putauim9 J ,’’f/^'i^nnicongruerecumuerbismecinecclefiisubifimplicitasubipuraconfelTio.'eft.-aliudincoc ae claufiini effe:aliud in labiis ^iferri timuimus.Decepit nos bona de m alis exiftimatio. Nô fum us ar^gt; bitrati lacerdotes xpi aduerfusxpm pugnare.M ultaeç alia quæ breui tatis ftudio ptereo fientes afiere;;;? bantparati amp;nbsp;fubfaiptionem priflinam amp;nbsp;oés arrianorû blafphemiascondênare.Hoc loco interiogo ntosnimiumreligiofosqddecôfeflbribusagendumputauerint.Depofirisinquictueteribusepifco^ pis nouos ordinaire tentatû eft.S ed quotus quifep bene fi bi côfcius patitur:fe deponi .Prefertim eu ocs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j -

p^uli facerdotesfuos diligentes pene ad lapides amp;nbsp;ad interemptioncdeponctium eoscôuolauerit mâ nbsp;nbsp;nbsp;(

huent aiutltra fuâ communionc.hoceft dicere’irrationabili audelitate orbem toto diabolo côdemnaf *£”^‘^'?5^’’^inairenteosqui arriani nonerant.Cur ecclefiâ feinderentin concordia fidei pmanentem

. ^'^credêtesbeneobftinatiôe fuafacerctArrianos.Namcûinfynodonicenaquæ^ipterarria ' naptidiamcôgregataelfoftoeposarrianosfufceprosfciamus amp;epsiâinmundonullusfitnifi quos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

lynodüsillaordinauitqûopotuerûtaduerfumeosfacere.-^iptetquosexilififuftinuen'it.LV.dixit ad •dtandc nenifti uttuncrecepti fintarriani qira quæfoiOR.dixitEufebiusepsNicomeden. Theogo^ '^a^.!P^^*^^nus.Sacrastuncpibyterlibyæ.Èufebiuscefareæpaleftinæ Si reliqui quosenumerarelôgu f’Wpequo^caputhorû amp;caufamalorû Arriusplbyter amp;nbsp;Coroniusdiaconusquipofteafub Theoÿi QolioAnthiocenusepsfuitamp;achelasleftor.hiquippetresAlexandrinæecclefiæclericiauâoreshuius nærereosextiterunt.LV.dixit.Qiiifpiameosnegansfuifl'efufceptosquomodoreuincetur.OR.dixit. buperfuntadhuchominesqniiliifynodointerfuerunt.Etfihocparumeftquiaproptertemporisan - ■ nbsp;nbsp;nbsp;-

oquitatem rari admodum funt amp;nbsp;in omni locoteltesadeflenô pofliint.legamus aftaamp;)nomina epii? coporuni fynodi Nicenæ:amp; hos quos fupra diximus f uifie fufeeptos fcripfiffeomoufion inter cæte/^ On'^^^’^’^’^’^'LVCI.dixit.Sipotesoftendepoftfynodumnicenamillosiii perfidiam declinafle. yRTHO.dixit.Refte propofuifti. Soient enim oculis claufis denegare qui credunt faftum ec quod

? uomodo poftea declinarunt propter quos fynod us congregata eftiEt quorum æpiftolæ ubu iuipietatis ante fynodum editi uflt;^ ad præfentem diem durent.Igitur cum illo tempore treeen

• Si eo amplins epifeopi paucos homines.quos fine damno ecclefiæabiicerepoterant fufeeperint : miÿ _ or quofdam non certe nicenæ fidei feftatores tanta duritia exiltere uc tres confeflbres de cxilioreuergt;i entes non purent id ob totius orbis falutem necelTitate facere debuiffeiquod totamp; taies uiri uoluntate ecerunt. Sicutdicerecocperamuspoftredirumconfefiorum in Alexandrinapoftea Synodo confti ntum eft:utexceptisault;ftoribushærefcos:quoscrrorexcuf3renonpoterat;pocnitentesecclefiæfocia f Epifeopi poftentelfe qui hæretici fueranufed quod conftaret eos qui reciperentur.hæ

bof nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ereptus eft.Ventum eft ad afperrimum locumiinquo aduerfum uoluntatem amp;nbsp;pro

P ‘fnrnnieunnqnocordebonoergaluciferum fumifecusquicq)dicere.'q) amp;illiusmeiitum amp;mea rnaniraspoftîteYiftimari.Sedquidfaciam.ueriras os référât amp;inuitumlongius ad loquendujpe deferrt H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;articuloecclefiænn tantarabieluporum fegregatispaucisouibusreliquum grege nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N

EX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidem ipfe paftorifed multam prædani beftiisrelinqucs.Præterea ilia quæquidam

fionefe fatisfirmadefendûnhocillum nôamoreecclefiætfed nominisinpofteiostrâfmiO fceDerat^NI?-^^” fimultatequamaduerfusEufebium propter Anthiocenam diflenfionemfu; bisdiflenf'-. detali uirocredounumquodetiaminplenticôftatæloquaruerbis.-eumano;’

h’ç:uô rçbus fçd eos quideni redpiatiq ab arrianis baptifîiia côfecuti funt.L V Cl.dixi t. Quâ

-ocr page 140-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRÄCTATVS II

löge aliact nue itelligo error magis $ fpei ^jfïcictia mihi antea afferebant. Verum gratiasagoxpodeö q in peftus meum ueritatis lumen infudit.ne adhuc ore facrilego uirginc eiusfeortum diaboli deda marem*Reftat unumqd’ quæfo utdifferas:qd’ aduerfum Hilarium dicendum fit: qneebaptizatos quidem recipiat ab arrianis.ORT H O.dixit.Hilarius cödiaconus de ecdefia receffit folus quæ utpugt; ta turba fit mödi necj euchariftiam cóficcre pót epos et pfby teros nô habensnecç baptifma fine euchari ftia tradere.Eteu iam homo mortuus fitcum hoîe pariter iteriit et feda eja poft fe nullû dericu diaco^ nuspôtordinare.Ecdefiaaûtnôeft:quænôhabeatfacerdotem. Sedomiffis paucishoîbus qipfifihi amp;nbsp;laid funt amp;nbsp;epi aufculta qd de omni ecdefia fentiendû fit.LV.dixit.Tribus utaiunt uerbis rem ift® grandem difloluifti:amp; quidem dum loqueris uideor mihi tecum facere.Si ueroobticueris nefeio turfumfcrupulinafcitunquareab hæreticisbaptizatifufcipiunt.OR.dixit.Hoc eftquodamp; egofl«^ xi.aufculta quid de omni ecdefia fentiendum fit.Ifte enim ( utais) fcrupulos multos titillat.Etlongus I.Pct J. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fottafle ero enarrando.uerum tâti eft luaum ueritatis. ut non fileam. Area Noae ecclefiæ ty pus fuit.di

cête Petro apoftolo. In area Noæ pauci.id eft ofto animæ faluæ faftæ funt per aquâ:quod amp;nbsp;nos nûc fimiliter baptifma faluosfaciat-Vtinilla omnium animalium genera ita amp;nbsp;inhac uniuerfarum amp;nbsp;tium amp;nbsp;morumhominesfunoVtibipardus amp;nbsp;hædi:lupus:amp;agni.ita amp;nbsp;hiciufti amp;nbsp;peccatores.ideft uafa aurea amp;nbsp;argentea cum ligneis amp;nbsp;riftilibuscômorant.Habuitarca nidos fuos:habet ecdefia plun Ecct.ii. masnationes. OftoanimæhominuminarcaNoæferuataîfunt. Etnobisecdefiaftesiubetdarepatî’

tesfeptem dare partes ofto.id eft credere utriiÿ teftamento.Ideo quida m pfalmi pro oftaua feribunt-amp;peroftonosuerfus. qui fingulislitterisfubiedi funt incentefimodecimoodauopfalmoiuftusetu Mar. ƒ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ditutiB eatitudines quoq^ quas dominus difcipulis in monte ^nundans ecelefiâ demonftrauit odo^

Ezc.40. nbsp;nbsp;funt.EtEzechicIin aedificationem rempli oftonarium numerum affumiLMultacj inhuncmoduin

Gcn.g, nbsp;nbsp;nbsp;P fcripturasfignificata repies.Emittit itaeç de area coruus amp;nbsp;n rediit.Et poftea pace terræ colûba denû

datlta amp;inbaptifmateecclcfiæteterrimoaliteexpulfo.ideftdiabolopacemterrænoftræcolûbafpûl fanfti nûdat a triginta cubitis incipiens.amp; ufij ad unum cubitû paulatim decrefeens area côftruitut« S imiliter amp;nbsp;ecdefia multis gradibus confiftens ad extremu diaconis:plby teris.-epifiÿ finit :piditata eH area 1 diluuio:piclitac ecdefia in mûdo.Egreffus Noæ uineam plâtauit Si bibens de ea inebriatusc.Na tus quoog in carne Chriftus amp;ecclefiamplantauit.amp;paffuseft.Nudatum pattern irrifitmaior filiu^' Si minortexit amp;nbsp;deum crucifixum illuferuntiudæi:amp; honoraueruntgentiles.Dies me deRcier.fi ont nia arcæ facramenta cum ecdefia componens edifleram.Qtii fint internos aquilæ:qui columbæîfini leones:qcerui:q uermiculi:qferpentesqlt;f ad præfens negocium ptinetbreuiterexpediâ. Non folû in O nbsp;nbsp;ecclefiamorant oues.nec mûdæ tantum a ues uoli tant:fed frumentu in agro ferit.amp; iter nitetia culta»

Virg.geo.l. I-3ppccç tribuli Si fterilesdominanturauenæ.

Quidfadatagricola.Auellatlolium.Sed tota paritermeflïseuertitur. Quotidieinduftria rufticana auesfonitu abigit:imaginibusexterret:hincflagellocrepitathincformidines tendit Attamcîautudo^ ces capreæ aut lafei uus onager i ncurri t:hi ne i n effoffa horrea m ures fr umeta côporta't:hinc freq ucti ag mine fegetem formica popular ita res fe habet.Nemo fecurus agru poflidet.Dormiente patrefamil’^^ inimicus homozizaniam fuperfeminauioad qua eradicâdam cum ferui iræ j^ponercnndns ,phi buit fibi feruâspalearuamp;frumctidifcretionc.HæcfuntuafairæSimîæ:quæindomodeiab apoftolopr^ Z.Thî.z. dicâtur. Veniet ergo diesquâdo thefauro ccclefiæaperto proferet dns uafa iræ fuæ:quibus exeuntibus fandi dicent.Ex nobis exierunt fed nô erant ex nobis, S i enim fuilTent ex nobiszmanfiflent utiç nobif cum.Nemo pôt xpi palmam fibi aflumerc:ncmo ante diemiudidi dehoîbusiudicare.Sienimiani mundataeftecdefiatquiddnoreferuamus.Eftuiaquæuideturapudhoïesreda.mouiffimaautcdus ueni U nt i n ^jfundum i nferni -ï hoc i u d i ci i errore:quæ poteft effe certa fentêtia. C onatus eft beatus C y prianuscontritosIacusfugere.necbiberedeaquaaliena.Eticdrcohæreticorum baptifma reprobans: ad Stephanum tuncromanæ urbisepm qui a beato Petro.xxvi.fuit:fuper hacreafricanam fynodum indixit:fed conatusdus fruftrafuit.Denicç ipfi epi q rebpatizandoshæreticos cû eoftatuerâtadanO^ quamcôfuetudinem reuoluti nouum emifere decretum.Quid fadamus:ita eft nobis maiores noltn amp;nbsp;illi fuitradideremaiores.Sedquiddepofterioribusloquar.ApoftolisadhucifæcuIo fuperftitibus: Gaf.4i adhucapudiudæamchriftifanguinerecentifantafmadominicorpusalTerebatur.Gallatbasadobfrt I.Cor.jy, nbsp;nbsp;uationem legis traduftus apoftolus iterum parturit.Corinthios refurreftiotiem carnis non credetes:

pluribus argumentis ad uerû iter trahere conatur.Tunc S ymon magus amp;nbsp;Menander di feip u lus eins deife afferuercuirtutes:tunc ßafilides fummum deum Abaxescum trecentisfexagintaquin^ edirio nibuscomentatuseft:tunc Nicolaus qui unusdefeptcdiaconibus die noftucpnuptiasfaciensobfccc nos quoeç audituerubefeendoscoitus fomniauit.Taceodeiudaifmi hæreticis:qanteaductum cbn^ fti legem traditamdiffiparunnquodDoficeus Samaritanorumprîcepsprophetas rcpudiauit:quod Saducei ex illiusradicenafcentestetiamrefurreftionem carnis negauerunnquodpharifæiaiudaisdi uifi propter quafdam obferuationesfuperfluas nomen quoq? abuidio fufeeperunt: quod Herodiani Herodem regem fufeeperunt pro chrifto.Ad eos uenio hæreticos qui euangelia lani auerunt. Saturni num quendam amp;nbsp;orphituni Si Chaldeam Si Theoitum amp;nbsp;Carpocratem Si Cheritum Sihuiusfi^ ceflbrem Hebionem amp;nbsp;cæteraspeftesquorumplurimi uiuenteadhuclohanneapoftoloeruperunt:» tii nullûeopa legimus tebaptizatum. C^oniam aût talis uiri fedinus tnentionc de apocalypfi

-ocr page 141-

Contra pdagianorumhaerefim.

Epiftola Xflf

ems approbem? hæretiGis fi ne bapti fmate debere pniam cocedi A ngelo ephefi deferta charitas impii ta a pocd* tur:in angelo pgamenæeccFiæ idolothetû eins amp;nicolaitaæ doftrina rephendit:itcapiid angelû thiaty tort hiezabel jgt;phetiffaamp; fimiilachroß; efcæ fornicatiôes increpâtur.Èt tii ocs hos ad pnîani dns hor tat fub côminatione quocg futnrœ pœnæ nifi côuertant.Nô aûtcogeret pocnitere fi nô effet pocnitenti bus uenianacôceffurus.Nûquiddixitrebaptizent q in nicolaitapj fidem baptizati funtiuel imponanc cis manus q eo tpe apud pgamenos aediderûoqd' difciplinâ tçnebât baalim.Qiun potins age inquit pniarn.-finaûtego neniâ tibi cito:amp; pugnabo tecu in thompheaoris meirVerum fi nolnerithi qab Hiigt; ratio inftitnti fnnt:amp; ones fine paftoreeffe cocperût de fcripturis ea^jferre qnæ beatus Cyprianusjad he reticosbaptizandosinæpFisfuisteliquit.Sciâtillumnôeorumqfequinolnerûtfnîainodiffe.Siqdê incômiinionceoîtpmaniinqfnïæfuæcôtraierât.-fedhortatumpotiusfuiffe jgt;j)terNouatum.amp;alias tuchætefes multas enafcentes nequif^ ab eo fine dânationeerroris fui redperet. S ermoné deniqj fuuj quem fupethacread Stephanum romanûpôtificemhabuit tali finecompleuioHæcad côfcientiam tuafraterchariffimeamp; pro honorecôiamp; fimplici dileftione,ptulimusîcredentesetiam tibi religionis imbiberuntmolle deponere-nec propofitum fuum facile mutareifed faluo inter collegas pacis amp;nbsp;con gt;nbsp;cordiæ uinculo quædam 4)pria:quæ apud fe femel funt ufurpata retinere. Qua in renon uim cuiqgt; fa cimus:autlegem damnsqnhabeatinecclefia adminiftrationoiritatisfuæarbitriumfuumliberu:Sî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

unufqnifcj fitppofitusrationem aftus fui dominoredditnrus.Ad iouinianum quoo^de hæreticisre^ baptizandisfcribens in fine libelli fie locutus eft.Hæc tibi breuiter pro noftra mediocrirate refcripfim? fiater chariffimememi præfcribentes aut piudicâtes:quo minus unufquif^ eporûqd’ putat faciat hajJ bens arbitri fui liberam poteftatem: Nos quantû in nobis eft propter hæreticos cum collegis amp;nbsp;epifeo # P^isnoftnscótendimus.-cumquibusdiuinamcócordtamamp;dnicampacemtenemusmaximecüapo^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

ftolusdicat.Siquisaütputaueritcótentiofuseffe:nostalemconfuetudincmnöhabem?:neinecclefia i.Cor.tl. oei fcindatur:a nobis patienter amp;nbsp;leniter charitas animixollegii honor.-uinculum fidei.'côcordia facers dotii eft.Preterea aliud quiddam inferimusiaduerfum quod ne mutité quidam audeat Hilarius De^ ucapoli urbis.Si etn hæretici baptiitna nôhabét;amp;ideobaptizâdi ab ecclefiafuntiquia in eccFa nô fue^; t^unt.Ipfequoiÿhilariusnôeftchriftianus.-ineaquippeecclefia baptizatus eft:quæ femperabhæreticis baptifmürecepit:ante$Ariminenfisfynodusfieret:ante$ludferexularetHilariusRomanæecclefïaî diaconus ab hæretids uenientes in eo cp ptius acceperantibaptifmate fufdpiebat.Nifi forte tin arriani haerctici amp;nbsp;ab iis alium baptizatum redperenôlicet;ab aliis licet.Diaconuseras o hilari• amp;nbsp;Manicheos

baptifma comprobabas .-repente poftÇ exortus eft Arrius totus tibi difplicere cœpifti. S egregas te cum tuis feruulis;amp; nouum balneum apetis. S i te angelus aliquis autapoftolus baptizauirincnrefringoiquod fequeris.Si uero in finu meo natus:fi uberum meoruj . rafte nuttitus.aduerfum me gladium leuas.-redde quoddedi.Etefto fi potes aliter chriftianpiMerenix Et fiômatcP fum.fed tarnen mater tua fum.Nonferuo unius thori caftitatemitaliseram quando côceptus es : cum tneretrix eft Arrioadulterium committofed;amp; antea compar cum hebione: cum cherinto Nouato hocamplexa# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hono»

tishosinmatristuædomûiâadultosredpis.Nefcioqdteunusadulteroffendatcpfinegâdû quifpiâ tanda. putauerithæreticosamaiotibusnoftrisfemperfuiffefufceptos.-legatbeatiCypriani æpiftolasânqui^ I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Stephanumromanæurbisepminueteratæcôfuetudinislaceraterrorem.Legatôi ipfiushij!

rariilibellosquosaduerfuninosdehæretidsrebaprizâdisedidit:amp;ibireperietipfum hilariumcófite^ n ainlio Marco Silueftro amp;cæteris ueteribus epis:fimiliterin pnîam oés hæreticos fufceptosmectamê ftbi amp;nbsp;ueritatimanfuetudincpiudicaredebere.Synodusquoqi nicena cuius pauloantefecimus men nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q:.

doncocshereticosfufcepitæxceptisPauli Samofateni difcipulis.Etquodhismaiuseft.epi nouitiano wficonuerfifuerintpfbyterigradumferuannquefnîa amp;luciferumimpngnatamp;hil3rium :duidc Sc aencus eft amp;nbsp;baptizatusiPoteram diem iftiufmodi eloquio ducere. amp;nbsp;omnesppofitionû riuulos uno eeclefiæfoieficcari.Verum quia tammultüfcrmocinatifumus:amp; ^lixitascócertationisaudientiuftu

a ^oit.-breuem tibi apertamiç animi mei fniam jjferamân ilia effe ecclefia pmanendum : quæ ab apofmlisfundataufçaddiemhancdurat.Sicubiaudieriseosiquidicuntxpi.-nôadnoiefuxpo.feda quocpalionucupari.-utputa JM artionitas.ValentinianosiMontenfesfiueCa'pâtesfcitonô ecclefia xpî fedantixpkffefynagogam.Exhoc ein ipoquodpoftea inftitnti funteosfeeffeindicât.quosfutnros apoftoluspnundauit.Neetiamipiblandianf.uelfidefcriptnraru5cipitulisnident fibiaffîrmareqrf dicunt cum diabolus de fcripturis aliqna fit locutus amp;fcripturæ nô inlegcdo confiftaiitifed in intel hgendo.Alioquin fi litteram fequimur:poftumus amp;nbsp;nosquoq; nouum nobis dogmacôponere.utaf jetamusinecclefiamnöredpiendos qui calciati fi nt:amp;duas tunicas habeant.LVCl.dixit.Nô te uicif«! •e æftimesuicimns utriip utercp noftrum palmam refertitu mci:amp;ego errorisaitinamqi mihi fie femp quod maletenebam.Vnum tarnen tibi côfiteot 1

niT, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;apprime noui.-fadlius uind poffe $ perfnaderi»

Beati Hieronymi pfbyteri ad Ctefiphontem de libero arbitrio contra Pelagîanoshæretî ^s:qui dei gratiæ aduerfantescunfta adhumana' referuntuolûtatenii Epi. XIIÏ Dnaudafterutfalfoputasifedamanterftudiofeqjfeciftiiutnouammihiexucteii mittefes qnæftionemîquæantelirteras tuas plerof^ in oricte deccpitlut per fimulatâ hûilitâtê füpbtâ

-ocr page 142-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I


TRACTATVS II


difccrcnt.amp; dicerent cum dyabolo.ln coclum afccndam:fuper fydera cocii ponam thronû meum : Si cro fimilis altiffimo.Qyæ em poteft admifla maioreffe temeritas:qgt; dei fibi non dicam fimilitudinej ledequalitatem nendicare:amp; breui fententia omnium hæreticorum uenena compleftifqus de philo Zeno philo fophorum amp;nbsp;maxime pitbagoræ amp;nbsp;zenonis principisftoicorum fonte manaruntcilla enim eojt quie fophus fuit gtecæappellant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nos perturbationespoflumus dicere.-ægritudinem uidelicet Si gaiidiû: fpem

pricepsftoi:^ Si metumiquorum duo præfentia:duo futura funt. Aflerunt exinaniri amp;nbsp;extirpari pofle de mentibiis corum. nbsp;nbsp;nbsp;Si nullam fibram radicem«^ uitiorum inhomine omnino refidere meditatione amp;nbsp;affîduaexercitatio^

Ariftoteles nbsp;nbsp;nbsp;uirtutum.Aduerfum quos Si peripatetici qui ex Ariftotelis fonteidefcenduntifortiffimedifputant

pïincepspi^ Sc academici noui quos Tuliusfequitur;amp; eorumnôdicoresquæ nullæfuntded umbras amp;nbsp;momc** pateticoruj. fubuertat.Hoc eft em hoiem ex homine tollere:amp; in corpore conftitutum efle line corpetamp;optare po tius^docerediccnteapoftolo.Miferegohomo:quismeliberabitdecorporemortishuius.Et qui^ æpiftolaris breuitas non poteft omnia compræhendereiftriftim tibi uitanda defcribam.

Vnde Si illud uirgilianum eft*

Hincmetuunt:cupiuntlt;$ dolent gaudentqg ne^ auras.

Defpiciunoclaufi tenebris amp;carcerecæco.

Quis enim poteft aut non geftire gaudio:autmocrorecontrahi:autfpe’extolli;auttimoreterrcri. Quamobrem Sc grauiffimus poeta flaccus fcripfit in fatyra.

Nam uitiis nemo fine nafeitunoptimus ille eft.


R0.7.


Enei.6


Flaccus. faty.i.


R0.7.


Ecclef.i.


GaF.5;

R0.5.

Ecde.7.


^sJo.

PS.I4Z-


I.reg.iö


MaMj.


Qui minimis urgetur.

Pulchre quidam noftrorum aitiphilofophi patriarche hîcretîcorum ecclefiæpuritatem peruerfama culaueredoftrinamtnefciant illud diftum de humanafragilitate. Quid gloriatur terra amp;cinis.P«^ fertim cum de iifdem apFs dicat.Video aliam legem in membris meis repugnantem legi metis nieae^ ducentem meincaptiuitatem.Etiterum.Nonenim quod uolo hoc ago fed quod noloidopcror.Si quod nóuultoperatiquomodoftarepóthocquod dicitipofte hoiem fine peccatoeffefi uelit.Qiia ta done pot effe quod ueliticum apFsafleratfequodcupiatimplerenópoffe Cûij ab eisquæramusqui fintilli quosabfcgpftôputentcNouaftrophaeluderecupiûtueritatej.-fenô eos dicerequi fintuel tint:fed qui effe poflïnt.Egregii doftores aicunt efle non pofle.-qd* nun$ fuifle demôftrandicente fen ptura.Omne qd futurû eft.âam faftum eft in priori tpe.Neiç nue mihi necefle eft ire per fingulos faw ftorum amp;quafi in corpore pulcherrimo ne uosquofdam amp;nbsp;maculasdemonftrare.-qd'plæri^noftro rum fimpliciterfaciunt:cum paucis fententiolisfcripturarum poffinthæreticorum ôc per eos philofo^ pho: um argumenta conuinci. Qiiid em dicit uas eleflionisr Côclufit deus omnia fub peccatoait om nium mifereatur.Etinalioloco.Omnesenimpeccaueruntamp;indigentgloriadei.Ecclefiaftesquoçpp quem fececinitipa fapientialibereproteftatunamp; dicit.Noneftenim homo iuftus fuper terra :qui nó peccet.Et iterum.S i peccauerit populus tuusmon eft etn homo qui non peccet:amp; quis gloriabitur ca ftum fe habere cort'öd non eft mundusa forde:nec fi unius di ei fuerit fuper rerram uita eius .Vnde :5C Dauid dicit.Ecceenim in iniquitatibuscóceptusfum amp;nbsp;inpeccatisconcepitmemarer mea Etinalio pfalmo.Noniuftificabitinconfpedu tuoois uiuens.Qiiodteftimonium fub noie ueritatis nouaar^ gumentationedeludunt.Aiuntemadcomparationemdeinullum efleperfedû:quafifcriptura hoc dixerit.Neeç enim ait.Noniuftificabituradcôparationem tuioisuiuens.-fednoniuftificabiturincon fpeftu tuo ois uiuens.Quâdo em in confpeftu tuo hocintelligi uulriqd’ etiam qui pro hoibus fandi uidentur.'dei fcictiæ ateg noticiæ nequaq^ fandi fint.Homo enim uidet in facic.-deus autem in corde. Si autem infpicientedeoamp; omnia contemplante:quem cordis archana non fallunt: nullus eftiuftus: perfpicue'oftenditurhæreticus nonhominem in excelfafuftollere: fed dei potentiæ derogate multaiç alia:quæfi deferipturisfandis uoluero congregate non dicam æpiftolæ:fed uoluminis quoq? excedâ modû.Nihil noui afleruntqui inhuiufcemodi applaudcte perfidia fimplices quidem amp;nbsp;indodos de cipiunt:fedecclefiafticosuiros.quiinlcgedeidieacnodemeditantur:deciperenonualent.Pudeater^ goeosprincipum ôc fociorumfuorumtqui aiuutpoflehominem fine peccatoeflefi uelit quod græ cidicunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:amp;quiahocecclefiarumprurientesauresferrenon pofliintifimulantfc

finepeccatoquidemdicere:fed nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:amp; non græcum fermonem

dicereauderc.-quafialiudfit finepeccato:aliud nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:amp;non græcufermonê.quiapud

îlloscompofituseftduobus uerbisfermo latinus expræfleritfi abfcp peccato dicis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;di;

cere difïiteris.Damna eos ergo qui te nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prædicant fed nô facis. Nofti em qd intrinfe

eus difcipulos tuosdoceastaliudore commemorans. ôc aliudcelans confeientia :nobifcp alienis amp;nbsp;in; dodisloquerisper parabolam :tui autem myfteriaconfiteris;amp; hociuxta feripturam re facereiadas Quia didum eft turbisiefus in patabolisloquebatur ôc ad difcipulos indomo dicit.Vobis darum eft feiremyfteria coclorum:illis autem noneftdatum.Sedutdicerecocperam exponam breuiterprincipi um amp;fociorum tuorum nomina:utanimaduertasqualiumconforrio gloriaris. Manichacuseledos fuosquosintetidæas.-ideftformasplatonisincocleftibus collocat:dicitomnia carere peccato:necfe uelitpoflepeccare.Ad tantaenim eos uirtutum culminatranfccdiflc utcarnisoperibusilludant. Pri; fcillanusinHifpaniaparsmanichæi.-deturpitudlecuiustedifcipuli diligunt.-uerbum perfedionisÄ fcientiæfibi temere ucdicantes:foli cum folis claudutur mulierculis:amp; illud eis inter coitû amplexufcç decantant


-ocr page 143-

CONTRAPÊLACrANORVM HAERESfM. Epiftola Xllt

Tum pater omnipotcnsfœcundis imbribus æther Coniugisingremiumlætædefcenditîamp;omnis

Virgi»gc Or.b

^viagnusalit magno commixtuscorpore foetus.

Qyiquidempartemhabentgnoficæhætefeosdebafilidisîmpîetateuenîentem.Vndc amp;nbsp;nos aflefî tiseos qui abfcç legisfcientiafuntpftâ uitarenon pofle.Quid loquar dePrifciIliano:qui amp;. fæculi glà diojamp;totiusorbisauftoritatedamnatuseftÆuagriusponticusHyperborita:quifcribitaduirgihes£' faibitadmonachosfcribitadeamcuiusnoménigredinisteftatur:amp;perfidiæ tenebrasedidit librum

Was: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qua nosimpaflîbilitarc uel impturbationc poffumus dicerequunq) aîus

üllapturbatiôeptagioneamp;uitiocômouetur:amp; utfimpliciterdicâuelfaxumuel deuseft.Huiuslibros pw orientem græcos : amp;nbsp;interptante difcipulo cius Rufino latinos plæricp in occidéte leftitant;q libru fcripfitquafi de monachis:multofi^ i eo enumerat q nû$ fuerut amp;quos fuiflefcribit.Origeni ftas ab épis damnatos effe nô dubium eft Amoniu uidelicet amp;Eufebium amp;nbsp;Eüthymium:amp; ipm eua gdü.Origenc quocç amp;nbsp;ifidorum amp;nbsp;multos alios;quos dinumerare tedium eftîamp; iuxta illud Lucretii J Ac ueluti pueris abfinthia tetra medentes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lücreti ti S

Cum dareconanturprius ora pocula drcum

Contingant:dulcimellisflauolt;çliquore. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

»ta ille unum iohânem in ipius libri pofuit princîpio:quem 5i catholiciim ôi fanflum Fuiflé nô dubiu cft:ut per illius occafionem cætcros quos pofuerat hæreticos ecclefia: intioduceret:illam autcm temerig tatemàmmoifaniâ eiusquis digno poffitexplere fermone: tp librum Sixti pythagorei hominisabfi^ xpozatcg ethnid immutato noie,S ixti martyris:amp; romanas ecckfiæepi pnotaüit in quoiuxta dogma pyhagoricum hominem cxæquât deo.amp; de eius dicunt efle fubftantia M ulta de pethcftione dicuntur ut qui uolurijenphiiofophinefduntfubmartyris nomine bibant deaureo calice babylonis.Deniqg n ipfo uolutuine nulla prophetarum:nulla patriacharum nulla apollolorum :nulla chrifti fit mentioi utcpifcopumamp; martyremfinexpifidefuiflrecontendatVndeamp;uosplurimacontra ecdefiam ufut patisteftimonia.Fecerathocamp;infanftiPâphili niartyris nomine utlibrum primum fexlibrorum defenfionis Origenis.Eufebii Cæfaricfis(quem fuifTearrianum nemo qui nerdat)noiePa'phili mar/ tytispnotaret:quofcilicetegregiaillaquattuor Origenis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uoluminalatinisinfunderct

auribusiVisadhucamp;aliumnofletuieiTorisprindpc.DoftrinatuaOrigenisramufculuseftineoem pfalmo:ubifcriptumeft:utdecæteristaceam.infupamp;ufçpad noftem erudierûtme renesmei.-afferit - gt;nbsp;uirum fanftum:de quoft uidelicet amp;nbsp;tu numéro eszcû ad uirtutû uenerlt fummitatc :nc in node qdc quot;nbsp;* eapatiquæhoimfuntîneccogitatiôeuitioR’aliq titillariùiecerubefcasdefodetatetaliumrcnuehseo^ rumnoiaquoffeblafphemiisiögerisiouinianorefpófum efttibi refpofum aedito nec fieri pot ut di;:^’ Uerfusfiteorumexitusquoîücftunafnîa. Cûhæcita fehabeâtquiauolütmiferæmulierculæonera;! m tæ pftisquæ citcunferunt omnî uento doftrinæ femp difcentes amp;nbsp;nû$ ad fdctiam ueritatis puenienjî tesamp;caeteri mulierculaiü focii prurictes auribsgt;amp; ignorâtes qd audiât qd loquanf qui uetuftiflîmû coc nûqlinouamfufcipiant temperaturam qui iuxta Ezechielem liniûtparictem abfcp remperamento

amp; fupueniente ueritatis pluuia diffipantur S ymô magushærefim condidit.Halenæ meretricis ^diiv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;herefi

tus auxilio Nicholaus anthiocenus oimimunditiap; reptor choros duxit focmineos. Martiô Româ p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

mifitmulierem quæ decipiendos fibi animos prepararet.Appelles Philomene fuarum comitem ha^^ buitdoftrinap'.Montanusimmûdi fpüspredicarormultaseccldîasperPrifcam amp;nbsp;Maximillam ho^ biles amp;opulentas focminasprimum auro corrupit!amp; deinde hærefi polluit.Dimittam uetcra ad uici^ Arrius'he# nioratranfcendam.Arrîusutorbemcaperetfororem prindpisantedecepitDonatusperafricam utih ' foelicesquof(5fetctibuspollueretaquisLucilla:opibusadiutuseftrnHifpaniaagapæElpidiummuli^^ * et cæcum cæca duxit in foueaj fuccelTorem fui prifdllianum habuitzoroaftri magi ftudiofiffïmum: amp;exmagoepmcuiiunftagallanongentefednoieGermanamhucilluccp currentemaltcrius:amp; ui^ cinæhærefosreliquithæredem.Nuncquocçmyfteriuminiquitatisoperaturduplexfexusutru^ fup;!! plantauutilludpropheticumcogamuraffumere.Clamauitperdixcongregauitcçnonpeperitfadens djuitias fuas non cum iudido.In dimidio dicrum derelinquet eum amp;nbsp;nouiflîmum eius erit infipiens Hietiy» Illud uero qiiod ad decipiendos homines quofi^ poftea huic fnîæ coaptarunt(non abfcj dei gratia) cu primalegentesfronte decipiatintro infpedum amp;nbsp;diligentiflime uentilatum dedpere nonpót. Ita em dei gratiam ponunt ut non per fi ngula opera eius ni ta m ur:amp; regamur auxilio.-fed ad liberum refei ût arbitrinm:amp; ad prccepta legis ponentes illud Efaiæ.Legem enim deusin adiutorium pofuit:utin co deoreferendæ fint gratiæcp taies nos condiderit qui noftro arbitrio poffimus amp;eligerebona amp;üira remala amp;nonintelliguntifl-adicentescp peroseorum intollerabilem blafphemiam diabolus fibilet.

Si enim in eo tantum dei eft gratia q? 4:’prie noscondidituo’untatis amp;nbsp;libero arbitrio contenti fumus neculttaeius indigemusauxilio ne fi indiguerimusliberumfrangaturarbitrium ergo nequaq? ultra ^’’^’’^^hemusmec illius clæmentiam pcibusfleftere ut accipiamus quotidie quod femel acceptum m noltraeftpoteftatc.fftiufmodihoicstolluntorationem SeperlibcrumarbitriUttinonhomihesprö y prisuoluntadsîfeddei potentia faftos:efte iaftitât .‘qui nulliusopeihdigent.Tollantur amp;nbsp;ieiùnîaOtti niKpcounentia.Qiiid enim mihi necefle eft laborarc utaccipiam per induftriam qiiod fetnel mcæfa^ ftumeft poteftatis^Hocquoddiconoüineutti eft afgumetntumunius difcipulop: eitisiftituoiafli

-ocr page 144-

I.Cor.4.


Rom.?,’


loha.y.


Ps-35-Ecd.i.


Luc.iy.

Phil.3.


I.Cor.io» Iaco.4.


Hiere.io,


ps.95. ps.ig. Mat.7’ Luc.6.


Efajj;


PARTIS I


TRACTATVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fl


magifter amp;nbsp;totiusdoflor cxcrcitus:amp; contra apoflolu uas perditionis per fillogyfmos amp;nbsp;non nt fui b ftent fillogyfmoruni fpineta decurrens.-ficphilofophatur amp;nbsp;difputat.Si nihil ego abfcg dei auxilio ; per finguU opera eins eft omne quod geflero ergo no ego qui laboro.-fed dei in mecoronabitur auxili um:fruftrac5 dedit arbitrii poteftatem qd* implerenon poffuni nifi ipfe me Temper adiuuerit .Dcftrnj tur enimuolûtasquæalteriusopeindiget.Sed liberum dedit arbitrium deusquod alter liberum no crit nifi fecero quod uoluero. Acper hoc ait. Aut utor femel poteftate quae mihi data eft:ut liberû ferne tur arbitriumiaut fi alter!us ope indigeo libertas arbitrii in me deftruetur. Qui hæc dicitquam non ex ceditblafphemiam:quæhæreticorumuenena nonfuperat.Afteruntfeper arbitrii libertärem nequa$ ultra neceftarium habere deum.amp; ignorantfcriptum.Quidhabesquodnóaccepifti:fi autcm accepi^ fti quid gloriaris quafi non accepcns. Magnas agit deo gratias qui per libertatem arbitrii rebellis in de urn eft.Quam nos libenter ampleftimur ita dutaxat ut agamus fenip gratias largitoridciamufc^ nos nihileflenifiquoddonauitinnobisipfeferuaueritdicenteapoftolo.Noneft uolentis nctç currentist fedmiferentisdei utile amp;nbsp;curreremeum eft.Sedipfummeum finedei femperauxiliononeritmeum Didtenim idem apoftolus.Deusqui operatur in nobis uelle perficere.Etfaluator in euangelioPa termeusufijmodooperaturamp;egooperor.Semperlargitorfemper(5 donator eft. Non mihi fufficit quod femel donauit nifi femper donauerit Peto ut accipiam :amp; cum acct pero rurfus peroauarus fuin adaccipiendabeneficiadeinecilledefidtindandonecegofatiorin accipiendo ^toplusbibero tato plusficio.Legi enim pfalmiftæ uocccantari.Guftate amp;nbsp;uidetetqrii fuauiseft dominus. Omnequod habemusbonum guftus eftdomini.Cum meputaroadcalicem peruenifle uirtutu tunc bibam priW cipium.Prindpiumenimfapientix timor domini qui expellituratcçdeftriuiturcliaritatehæchoibus folaperfeftó.-fiimperfeftosefrefcnouerint.Etuosinquit cum omnia feceritisdiciteferui inutiles fu^ mus quod debuimus facere fecimus.Si inutilis eft qui fecitoïa quid de'illodicendum eft qui expletc non potuit.Vnde amp;nbsp;apEus;amp; ex parte accepifle amp;nbsp;ex parte compraehendiffefe dicit amp;nbsp;necdum efte per/ feftum pteritoß: obbliuifci:amp; in futurum feextendere qui femper ptcritOR: obliuifcirur:amp; f uturn deft derat:oftendit fe pfenobus non effe contentum.Quod autem rurfum iaditat liberu nobis arbitriu de ftrui:audiantecontrario eos arbitrii deftruere libertatem qui maleeoabutunturaduerfum bencfidû largitorisQuisdeftruitarbitriumdllequifemperdeoagit(grarias; amp;nbsp;quodcumq; infuo riuulofuft ad fontemrefertanquidixit.Recedeamequiamundusfumnonhabeote neceflarium .Dedifti ew mihi femel arbitrii libertatem:utfaciam quod uoluero.Qtiidrurfum te ingeris:ut nihil pofiim faccre nifi tu in me tua dona compleueris:fraudulenter prétendis ut dei gratiam ad conditionem hominis teferas;amp; non in fingulis operibusauxilium dei requiras:ne fcilicet liberum arbitrium uidcaris amiri tere ; amp;nbsp;cum dei contemnasadminiculum.hominum querasauxilia.Audite quæfo.auditefaaikgi^ um.Siinquituoluerocuiaredigitum:moueremanum:federe:ftare:ambulare:difcurrere:fputaiafei'C duobusdigitulisnarium purgamcnta decutererreleuarealuumairinam digereredemper mihi auxil* urn dei neceffarium eritiAudiingraten'mmo facrilegeapoftolum pracdicanrem.Siue maducatis fine bibitis fiue aliud quid agitis omnia in nomine domini agite:Et illnd lacobi .Ecce nucqui didtis:ho^ die auteras profidfeemur inillam ciuitatem amp;nbsp;faciemusHllic annum unum:utnegociemur amp;nbsp;lucres murquinefeitisde craftino.Qjiæenimeft uitanoftrar'Aura eftenim fineuaporpaululum apparens Deindedifputatproeoquoddebeatisdicere.Si dominus uolueritA: ui'xerimusutfadamushocaut illud.Nunc autem exultatis in fuperbiisueftris omnisiftiufmodi gloriatiopeflimaeft:Iniuriam tibi fieri putas amp;nbsp;deftrui arbitrii libertatennfi ad deum femper audorem recurras fi ex illius pendeas uolü^ tate:amp; dicas.Oculi meifemperaddominumquoniamipfeeuelletdelaquæo pedes meos.Vndc au^ deaslinguaproferretemerariaunumquemegarbitriofuoregi.Si fuoarbitrioregitî’ubi eft auxilium dci:amp;fichriftoreftorenonindiget:quomodofcribitHieremias:Nóeftinhomine uiaeiusamp;adomi no greffus hominis diriguntun'Facilia dicimus efte mandata.amp;tamen nullum proferre potes qui uni uerfacompleuerit.Refpôdemihi faciliafuntandiffidlia Si facilia jiferqsea impleuerit amp;nbsp;curDauid in pfalmocanat.Qui fingis dolorem in præceptorEt iteru.Propter uerba labiorum tuoæ egocuftoi^ ui uias duras.Et dns in euagelio Intrateper angufta porta: amp;nbsp;diligite inimicos ueftros amp;nbsp;o ate pro his qui pfequunt uos»SinaûtdifficiIia:curaufusesdicere:faciliaefledei mâdaraquænullusîpleuerit Nó itelligis tuas inter ferepugnarefnîas.Autem facilia funr:amp; infini ta eft mulritudo honim qui ea ipleuc rint:autdiflricilia:amp;temeredixiftieffefacileqd’diffidleeft.Soletisamp;hocdicere poftTibiliaefle mâdata amp;nbsp;reftea deo data aut impofl'ibilia:amp; non his efte culpam qui accepere mandata fed in co qui dedit ira polTibilia.Nunqd præcepitmihi deus uteflem quodeft:nihilintermee(Ter amp;nbsp;dnm creatorc.'Ut maior eflem ägeloß.’faftigio:uthrem qtf ageli nóhnt.Deillo fcriptft c qfi ,ppriu.Qui pdm nonfecit: necdoi’ lusinuentuseft inoreeius.Sihoceftmihicuxpocómunecqdille habuit^ipriu: alioqnpfetua fnia deftruet.Afteris pofTehoIej eêfine pftó fi u elit: amp;nbsp;poft grauiffimû fomnö ad dedpiendas rudes alas fru ftra conaris adiögere nó abfqp dei gra.Si cm femelhó p fe pór efte fine p(ftó:qd neceflaria eft dei gra.Sin autc fine illius gra nihil pót facere qd neceffe fuit dicere qd* nó pót.Pót inqt eflTe fine pfló.'pót effe pfe^ ftusfi uoluerit.Quisern xpianoft nó uulteffe finepftó:aut tjs pfedioncrecufat.Snffidtcm uelle:ail^ timfequitpolTe:!! uellcpcefleritnullufi5xpianop:quinoliteftefincpftó:ocsergofinepdóerut:qrutfi ocs cupiunt efle fine pdó:amp; in hoe ingratus teneberis ut qr nuUö aut laru qué$ fine peccaro profita re potes


-ocr page 145-

Contra pelagîanotüttîHærefim. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiflola nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xltt

fe potes ocs fine pftó effe pofTe fatearis.Poffibilia inqt m âdata dédit deus.Et quis hoe negat. S ed qno hæcintelli genda fitfnÏa.'uaseleiSióis apertiffiniedocet.Aitenim: Quoderatimpoffibile legis i» qua Heb«4‘ infirmabatur p carneni.-deusfilium fuu mittens in fimilitndinc carnis peccati : Si de pftó condenauit pftinincarne.Etiterum:Exopetibuslegisnoniuftificabit oïscaro. Qnodnedelege Moyfi tantum diftû putes Si non de oîbus mandatis quæ uno legis noie continentàdc apfs feribit dicens. Côfentio enim legi dei iuxta interiors hoiem. Video âtaliam lege in mébris meis répugnante legi mentis meæî amp;nbsp;captiuantc me in lege pfti quæ eft in mébris meis.Mifer ego homozqs me liberabit de corpç mor^ tishuius.Gratia deipiefumxpmdnmnoftrû.Curautéhocdixeritaliofermonedemôftrar. Scimus qbifupra enim cp lex fpiri tali s eft:ego aût carnalis fum uenudatus fub pftô. Quod erii operor nô cognofeo. Nô eriiqcf uoloüludopor.fedqd’odi illudfacio.Sinaûtqd’nolohocfacioxonfentiolegiqrii bonaeft. Nûcautnequa$ opor illud.-fed qtf inmehabitatpftiîi.Scioein çp non habitat in me hoc eft in carne mea bonû. V elle erii adiacet mihi:pficere aût bonu nô inuenioinô ern qrf uolo bonû hoc facio:fed qd* nolomalum hoc ago. S i auté qlt;f nolo hoc facio:nequa$ ego operor illud fed qtf habitat î me pdm» Reclamabis Si dices.Manicheoft; dogma nofce:amp; eop; q de diuerfis naturis ecclefiæ bella côcinât affe^ rendu malâ elfe naturâ:quæ imutari nullo modo poffît.Et hoc nô mihi:fed apFo imputa:q nouit aliu effe deum aliud effe hoiem:aliam carnis fragilitatê.-aliam fpûs fortitudiné. Cato enim defiderat côtra fprn:amp; fpûs contra carné: Si hæc inuicem fibi aduerfanûut nô quæ uolumus ipfa faciamusta me nun audies malâ effe naturâ. Sed qûo fit carnis fragilitas differenda:ipfo q feri pfit docente difcamus.fn terrogaeum quare dixerit nô erii qcf uolo hoc operor:fedqd' odi malûillud facio. Quænecelïitas illî us impediat uolûtaté quæ tâta uisodio dign.a iperetfacere:ut nô qcf uult.ffedqff odit Si nô uult face tecopellattRefpödebit tibi o hô tu qs es q refpôdeas deot'Nunqd dicit figmétû figulo.-quare me feci^ fti ficrAn nô habet poteftaté figulus luti de eadé maffa:aliud quidé uas facere in honoré. aliud aûtin côtumeliâ.Obiice deo fortioré calûniâ:quare adhuc cû in utero effent Efau Si Iacob dixerit.iacob dile Matf. xi.Efau aût odio habui. Aceufaeû iniquitatis cur Achat filius Charim.'de H ierichôtina pda aliqua fu lofue.y. tatusfit:amp; tanta milia hoïm illi us uitio trucidata fint.Quâobré filii Heli peccauerint:amp; oïs pene ppEs l.reg.4. cxtinftustarca^ fitcapta.Dauid peccauit utenumeraretpopulû:amp; cur ïtoM ifraeletâta hominû cæfa z.reg.ZÂ,quot; fintmilia.Eradextreniû(qd’foletnobisobiicerecôtubernalis uefterporphyrins}qua róneclemés Si 2 mifericors deus ab Adam uflt;p ad Moyfen Si a Moyfe uf$ adaduentû xpi:p3ffus fit uniuerfas genres petiteignoiâtia legis Si mandatorû dei.Neiç enim britânia fertilis ^uincia tyrannoß: Si fcythicæ gé^ Britânia fer tes.-omnefep ufçp ad oceanumpcircuitû barbare nationes moyfen ^»phetafej cognouerant.Qyid necef tjüs jjuîcia» fefuit eum in ultimo uenire tpe:amp; non priuf$ înumerabilis perirethoïum multitudo. Qiiâ qônem beatus apoftolus ad Romanosferibens prudentiffime uentilat:ignoranshæc Si dei concédés fciêtiæ.

Dignare Si ifta nefeire quæ quæris.Concede deo potentiâ fui.nequaÇ te indiget defenfore. Ego mi Ephez. ferabilis qui tuasexpefto côtumelias:qui illudfemp lego.Gratia falui fafti eftis amp;nbsp;beati quotu remiOßj,, fæfuntiniquitates:amp;quorûte(ftafûcpeccara.Vtdemeafragilitateloquar:noui memultauelle: quæ*^ ' faciendafunnamp;tiiimplere non poffe.Spûs enim fortitudoducit ad uit3m:fed carnis fragilitas ducit ad mortem.Et audio dominum cômonentem.Vigilate amp;nbsp;orate.ne intretis intentationem. Spiritus pröptuseft caroauteminfirm3.Fruftrablafphemiasamp;ignor.antiâauribusingeris:amp;nosaisliberum arbitriumcondemnare.Damneturillequidamnat.Cæterûnosexeo differimusabrutis aîalibuscp libeiiarbitriiconditifumus.fedipfumliberum(utdiximus)arbitriumdeinititurauxilio:illiuflt;5pec fingula ope indiget. Quod nos nô uultis.S ed id uultis ut qui femel haberliherum arbitrium: ideo ad îutore non egeat.Liberum arbitrium dat liberam uoluntatem:amp; non ftatim ex libero arbitrio homo facinfeddniauxilioquinulliusopeindiget.Tuipfequipfeftâ amp;deolaud3biléinoîbus iufticiam ia ftitas:amp;peccatorem te effe côfiterisrefponde mihi uelisan noliscarere pftô.Si uis:quare iuxta fnîam tuâ nô impies qcf defideras. S inauté nô uis:côtemptoré te pceptorû dei effe démoliras. S i côtemptor es üticp amp;nbsp;pàôr audi tibi feripturâ loquenté.P ftôri dixit deus:quare tu enarras iufticias meas Si affumis ps.4tf, tellin meum per os tuum.T u uero odifti difeiplinâ Si ^iecifti uerbamea retrorfum. Verb.a dei dû nô uisfacere poft tergû tuû ,pitcis:Et nouns apEus orbi terrarûfaciéda amp;nbsp;nôfaciéda decernis. Sed nô é ita wloqueris:aliud in tua mente uerfat.-qn enim te dicis pftôrem Si poffehoïem fine pftô effe fi uelit:amp; illud uisitelligi teqdem fanftû effe.amp; oî carerepftôfed phumilitaté peccati nomen affumere:ut alios potins laudes amp;nbsp;tibi detrahas Illud quolt;5 argumentu ueftrû ferre qs poffit.Dicitis his uerbis. Ali ud c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

effej'aliudeffepoffe.Effenoneftinnoftrapofitnmpoteftateteffeautemgnaliterpoffedici.Quodlicet aliud non fuerittn polTît effe qeffe uoluerit.Rogo quæ eft ifta argnmétatio poffe effeqrf non fnerit. Pofte fieri qd null um feciffetefteris.Idcnilibettribnereq an futurus fit ignores.Et dare nefeioeniqd* inpatriarchis ,ppheris amp;apoftolisfuiffenequeasapprobate Audi ecdefiafticâfimplicitaté fiueruftici tatemautimperitiam utuobis uidef loquereqd' aedis:publicepdic.a qd fecreto difcipnlis loqneris. Qui dicis tehaberearbitrii libertaté quafenonlibereqd fends loqueris. Aliud audinntcnbiculorum tuorum fecreta:aliud noftrorum populi.Etenim uulgusindoftû nonptarcanoiütuoiy oncrafnftcta re:neccaperefqlidûcibû:qd’ infantiælaftecôtétû eft.Necdûfcripfi Si côminaris mihi referiptotetuorâ fulmina:ntfcilicethoctimore pterritus nô audeam orareferare:amp; nô animaduertisiccirconos feriberc iituosrelpoderccogamini:amp;apertealiquâdodiccteq(î ^tpepfonisamp;locis uelloqmini Ueltacetis.

F ii

-ocr page 146-

PARTIS r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS U

Efa.Z9.

I-Cor.i.

loft.k Efa.4Q.

Nolo uobis liberum effe negaxeîqtT femel feripferîtis.Ecclefiæ uiftoria eft uos aperte dicerc qd* fentîtîî autenïidcrefponfuri eftisqtf amp;nbsp;nosloqmur:amp; nequa$eritisaduerfarii:fed amici.Autfi côtraria no ftro dogmati dixeritis in eo uincemus qdquot; omnes cognofcct ecclefi æ qd fentiatis. S nias ueftras prodi diffefupaffeeft.-patet prima fronte blafphemia.Non neceflehêtconuinciqd’ fuaftatim,pfeftioneblal phemum eft.Minamini nobis refpôfionc quâ uitare nullus poteftmifi qui omnino non feribit.V nde nobis qd difturi fumus ut refpôfionc paretis.Forfitan ucftra dicemus;amp; iccirco ingenii ueftri acuetis ftilum.Eunomiani.Arriani.-Macedoniani.nominibus feparati impietatecôcordes nullii nobis labo rem faciut.Loquunt em qd* fentiût fola hæchærefis eft quæ publice erubefeit loqui.-qcf fecreto docere nömetuit.Magiftroß:filctiupfert rabies difcipuloßr.Quodaudien'itincubiculisinteftispdicänut fi placuerit auditoribus qcf dixerint déférât ad gloria magiftronî. S i difplicuerinculpa fit difeipuli : no magiftri.Ideocrefeitueftrahærefisamp;decepiftisplurimos:maximetçeosquiadhærcntmulieribus: amp;nbsp;fciût fe peccare nô pofle.Quia femp docetis femp negatis:amp; audire meremini illud japheticû.Gloriâ il hsinpartubus amp;parturionibusdaillisdne. QuiddabisilIis.Vuluâfterilc amp;nbsp;uberaarida.Feruetaîus necpoffiim uerbûcohibere.Epiftolarisanguftianôpatiturlongi opismagnitudinem. Nulliusihoc opufeulo nomen ^)prie tangitur. Aduetfus magiftrùpuerfi dogmatis locuti fumus.Qui iratus fuerit atcj feripferit fuo quafi mus ^det inditio ampliora in uero certamine uulnera fufeepturus. Multi an ni funt q» ab adolefcctia ufcg ad banc state diuerfa fcripfi opufcularfempq? habui ftudii'i audictibuslo q qcf publice in ecclefia didicerâmec philofophoß: argumeta feftari Si apfort fimplicitati acqefcere;fd cnsilludfcriptû.Perdâfapientiâfapientiuamp;prudétiâprudctiureprobabo.'amp;fatuôdeifapictiusc hoî^ bus.C û hsc fe ira habeât ^uoco aduerfarios ut oês retro chartulas ex itegro difcutia’t. E t fi qd in meo îngeniolo uitii repererint ^»ferat in mediû. Aut em bóa erut amp;nbsp;côtradicâ eoa; calûnis : aut rephêfibilia amp;nbsp;côfitebor erroré.-malcs cmédare $ pfeuerare î prauitate fnîs. Et tu ergo doftor egregis:aut defende qd* locutus es:amp; fnîarû tuatû acumina aftrue eloquio fubfequcci.Ne qfx tibi placuerit neges qd locu tuses:autficerteerraftiqfihôliberecôfitere:amp; difcordiajyinterfereddecôcordia:in mente tibi ueniat tunica faluatorismeca militibus fuiffe côfciflam.Fratrû inter fe cernisi urgia:amp;rides atcç Istaris qued alii î tuo noîe:alii in Chrifti appellent .imitate ronâ.amp; dicito fi pp me eft ilia tepeftas tollite me;amp; mit^ tite in mare.-ille humilitate deieftus eft in fgt;fundû ut in typû dni gloriofus refurgeret. Tu p fupbiam adaftra fuftollerismtde teloquaturiefus.Videbamfarhanamficutfulgurcadentemdecœlo.Qnod autem in feripturis fanftis multi iufti appellentunut Zacharias:amp; Elizabeth.[ob.rofaphat;amp; iofias:lt;3^ multi quorum nominibusfacra fcripturacontexta eftiq'qj inpromifto opereplenius fi gratiam do/ minusdederit:difturusfïm:tamenin prsfenti spiftolahocbreuiterftrinxifteftiffïdanquodiuftiap/ pellentur non cp omni uitiocareannfedex maiori parte uirtutum cômcdentur.Deniçp amp;nbsp;Zacharias fi lentio condemnatur:amp; lob fuo fermonereprshcditur:amp; lofaphat Si iofiasiqui iuftiabfcj dubio feti pti funtfeciffe narranturqusdomino difplicerent.Qiiorum alterimpioauxilium tulit:amp; correptus eft a propheta.-alter contra prsceptum domini ex ore Hieremisoccurrit Machao régi œgypri.'amp; intet feftuseft:amp; tamenuter^iuftusappellatur.Decsteris noneft huius temporis fcribere.-neq; enim a me librum fed epiftolam flagitafti.Qui diftandus eft ex ocio amp;nbsp;omnes oblatrationes eorum Chrifti auxi lio deftruends quod nobisfanftarum feripturarum teftimoniis afferendum eft : in quibus quotidie credentibusloquiturdeus.Illudcpteperfanftsamp;illuftrisdomusconciliabulumprecor arq; commo neoneperunum autmultum treshomûculosfufcipianttantarum fsceshsrefeon:aututparum di/ camifamiamjutubi primum uirtus amp;fanftitaslaudabatur:ibi prefumptionisdiabolics Si fordidif fimsfocietatisturpitudouerfetur.Sdantcpquihuiufcemodihominibusopesfuggerunthsrericoru multitudinemcongregare:amp; Chrifti hoftesfacereamp;enutrireaduerfarios eius.fruftraij aliud lingua pretendereicHm animus fendre aliud comprobetur.

Argumentum dialogi fubfequentis contra Pelagium excerptum ex Gennadio déuirisilluftribus» HElagiushærefiarchesantequamprodereturhæreticusfcripfitn-udiofisneceflariaîtresdefidc trinitatislibros.Etproaftuali conucrfationc æglogarum ex diuinis fcripturis librum unu icapitulorumindiciisinmodumCypriani martyrisprefïgnatum Poftquamhæreticuspu ibiicatus eft fcripfithærefei fuæfauentia.

Item aliud argumentum ex æpiftolabeati Hieronymi deduodedm traftatoribus.

apud fideles fermo eft:dequo etiä mihi grauis caufa difputationis uerboie M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pene in toto orbe annuciataeft:quéocsecclefiæquafi lupû de filuaammirennaureû coloré

nigrû uenenû côponens.-fontem primi mellis dulcc amaritudinis malitiæ commifcuit. ifidorusoftauoætimologiaru.Pelagiani a Pelagio monacho exorti. Hi liberum arbi trium diuinæ gratis anteponunt:dicentes lufficere folam uoluntatem adimplenda iufla diuina.

Prologusdialogi beati Hieronvmi prefbyteri refte fideicontraPelagianum monachum hæretici dogmatis repertorem:quc fub Attici amp;nbsp;Critoboli nolbus uoluitappellari. Epidola. XHII BCripta iam ad Ctefiphontem æpiftola in qua ad interrogata refpondi crebra fratrum expo ilulatio fuit:cut promiffum opus ultra differrem in qua pollicitus fum me ad cunftas eorû qui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;predicantquæiliunculasrefponfurum.Nulli enim eftdubiiî:quin Std^

coiHin amp;nbsp;peripathericoriimhoc eft iietensacademiæifta contctiofinquodalü eorumafle

-ocr page 147-

Prologüs dialog! côtra pdagiana' hæfeiîm.

Epiftola XV

ïânt quasnosptarbarioncspofluinusdicereægrîtudinc:gaudiû:fpemtimorceradicariamp;ex^ tirpari poffe de mentibus hoîm;alii ftaogi cas atcg nioderari;amp; q uafi iiifrenes equos quibufdam lupa tiscoerceri.Quo{lt;î Mas amp;nbsp;Tullius in Thufculanisdifputatioibus explicate Origenesecclefiafticæ tici) titatiinftromatibnsfuismifcereconaturutptereaniManichæû.Prifcillianuj.Euagriû.Hypboritani louiniannmxamp;touuspeneSyriæhæreticosqnos fermonegentili Abimamp; Paanin:ideftperiieriosamp; tnaiRlianos grecæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uocant quoife oïm ifta fnia eft poffe ad pert'eftionem:amp; non died ad fini i

litiidincfedæqualiratemei humanam uirtuteni àfcientianidei peruenire ira ut afférant ne cogitation nequidem ôc ignorantiacuadcôfumniationisculnicafcenderintpoffepeccare.Etq)q fuperiori æpfa contraerrores eoïc 4) anguffia tpis pauoi pftrinxerint;hicliber que nunc cudere nitiniunSocraticoii; cô fuetudinemconferuabit ut ex utraeg parte quid dici poffit exponat amp;nbsp;magis perfpicua ueritas fiatcum ppofueritunufqflt;çqd' fenferitllludaût Origenis4)priume(l: amp;nbsp;impoffibileeffe humanamaprincin pio uftjad mortem nonpeccare naturam.Et rurfum eflepoflibile cûfe ali qs ad meliora puerterit ad tâ tam fortitudinem puenire ut ultra non peccet :aduerfum eos aût qui me dicunt hoc opus îflammatu inuidiæ faucibus feriberebreuiter refpondebo:nun$ me hæreticis pepciffe:amp; oî egiffe ftudio:uthoftes ccdefiæ:mei quoej hoftesfierct.Heluidiusfcripfitptra fandæ Marie uirginitatcppetuâ.Nûquid ut eî refpondercduâusinuidiafum qucoinoincarnenôuidi.Iouinianuscuiusatehærefisfufdratroma nam fidem meabfente turbauit:amp; tn elinguis amp;nbsp;fie fermonis putidi ut magismîa dignus fuerir $ in üidiaâlliquocprefpôdi utpotui.Ruffînusnôuniorbiblafphemiasorigenis amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;libros

quantû in fefuitintulit.ita ut Eufebii quoqp primû Itbru defenfionis fub noie Pamphili martyris ede ret:amp;quaff ille paru dixiffetmouû pro eo uolume euomeret.Num inuidemusei quia refpôdimus.Ec lantaineoeloquétiæfuetefluminamtmeafcribendiatcçdiftandi ffudiodeterrerent.Palladiusferuin lisnequitiæ eandem hæreffm inftaurareconatuseft;amp;nouamtrâllationisha;braicæ mihi calumniâ înftruere.Num amp;illiusingenii nobilitatiinuidemus.Nûcquocg minifteriûiniquitasopérât: amp;garn ritunufquifcgqnodientit.Egofolusfumquicûaoî«gloria mordear.Ettammifer uthis quoçginui deam.qui nô merctur inuidiâ. Vnde ut oîbus approbarem me nô odiffe hoîes.-fed errores.Nec aliquon turn magisinfamiâ quærere $dolereuicceoRr:qui falfinominisfcientiafupplantant.Attici amp;nbsp;Crin toboli nomina pofui:per quos amp;nbsp;noftraparsamp;aduerfariorû qdfentiretexprimerem. Quim potius oesquicatholicâ feftantur fidem optamus amp;cupimus dânarehæreffm:hoïesemcdari.Autcetre fiin erroreuoluerintpermanere.nôiftam noftrâculpâeffequifcripfimus:fed eoftquimendaeiü prætulen runt ueritati.B reuitercç calûniatoribus refpondemus:qui fua in nos conferunt manicheorum effe fen tentiæhoimdânarenatura':amp;liberûauferrearbitriu:amp;adiutoriûdeitollere.Rurfumqjapertiffimæin faniæhochomincdicereeffe:qd’deuseft.Etficingrediendûuiaregia:utnecadfiniftrânec ad dexterâ declinemus.Appetitû«^ {»prie uoluntatis dei fempcredamusauxilic gubernari.Si qsaûtfalfo feinfan maridamitat:amp;gloriatnoftrafentire:tûcuetæfidei4)babitaffenfum:cumaperteabff5 dolo aduerfXp.. damnauerit.Neaudiatilludpropheticû.Etinoîbushisnôeftcôuerfaadmepuaricatrixfororeius iun^æ*^^'^ daextotocordefuo.-fedinmendacio.Minorifcjpeccatieftfequimalûqd’bonûputaueris:^ nóaun^. , deredefendereqd’honûpto certonoueris.Qui minas iniuriâ:pauptatêcgferre nô poffumusiquô flam îgt;ttnuuadO mas B abylonis uinceremus.Quod bellûferuauinpax fifta nôauferat.Nolo timoré perfidiam difeere: cum uetam fidem meæ Chriff usreliquærit uoluntati.

Initium dialog! Bead Hieronymi prælbyteri contra pelagium fub nominibus Atticiamp; Critoboli. Epiftola. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Atricus

IcmihiCritobole.Verûneeftquodateferiprûaudio.-poffehominêfine peccato effe fi uelit:amp; facilia dei effe pceptaf'GRiTOB OLV S .Verum attice.Sed nô eodem fenn fu abæmulisaccipiturquoamediftûeft.Atti.Quidemambiguitatisindidoeft.mt diuerfæjnteiligentiætribuat occafforNecquaero utde utroqg pariterrefpôdeas. Duo ema te .poffta funt. Vnû poffehominem fine peccato effefi uelit. Alterû facilia dei effe præcepta:licetergofimuldiâafint.tnperptesfingulasdiffefant:utquo[î: una uidet idesmulla fit in fententiaij: diuerfitate contentio.CRI.Ego artice dixi hominc abfcp pdô poffe effe ff uelit.Non ut quidam maledici calunianuabfcç dei gratia qd'etiâ cogitate facrilegiû eft.Sed fimplicin Krpoffefiuelitmtfubaudiatur dei gratia. AT.Érgoamp;malop; in teoperûauâoreftdiisf'CRI.Nequa $ ita ut æftimas .S ed fi q uid in me boni habeo.âllo fuggerente amp;nbsp;adi u uâte côpletur. AT.Non de nan niraquærotfed dcaftu.Quis em dubitat deu oîm creatorc;hoc mihi refpôdeas uelim qd' agis bonum tuûeftan dei.CRI.Meum eft Si dei:utego operer amp;nbsp;illeadiuuet.AT.Qiiô hæcoîm opinio eft ut dei auferasgram.Etqcqdholesagimusfgt;prietantû:afferas uoluntatis:CRITO.Mirorattice:curerroris alieniamecâmrônemlt;5fiagites:amp;: id qrasqd’fcriptü nôeft:cûpfpicuûfttqd'fcripfcrim:dixi hoîem fi nepftôeffefiuelit.Nnnqdaddidi abfqi dei graria.Atri.Sedexeoquod nô addidifti : uideris negate. CRI.Excoqif nônegaui:dixifleeftimâdus fum.Nei^em quicqdnôdicimus:ncgarearbitrandi fun mus.-Atti.Confiterisergohoîem finepftôeffefi uelitcü dei gratia.CRITO.Nonfolûfatcotfed amp;nbsp;U bereproclamabo. Atri.Èrratergoquideigrariâtollit.CTITO.Erranquinpotiusarbitranduseftint pius cum dei nutu omnia gubernent:amp; hoc quod fumus Si habemus appetitum ,pprie uolûtatis:del conditorisiitbeneficium. Vtenimlibaumpoff'ideamusatbiaium s amp;nbsp;ueladbonam uelad malat» f iii

-ocr page 148-

PARTIS I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fl

partem declinemus propria uoluntatc eiiis eft gratîæ qui nos ad imaginem ad fimîlitudinc fui les condidit.Atti .Nulli O Critobole dubium eft ex eins cunfta pendereiudicio qui creator eft oniniu» amp;quicquidhabemusilliusbeneficiodeputandumeffe.Sedquærohocipfumquodddafferis gratix ad conditionis ne referas benefîdumfAn in fingulis rebus putes efle quas gerimusjutfimulilliusin omnibus utamurauxilior'an femel ab eo liberi arbitrii conditi noftra uolûtateueluiribusaganiusqd' uolumus:Noui enim plærofcg ueftrum ita ad dei cunfla referre gratiam ut non in partibiis fed in go nerehoceftncqua^infingulisrebus:fedinconditionearbitriiintelligantpoteftatem.CRITO.Non cft ita ut autumas.'fed a me utrûiç dicitur ut amp;nbsp;dei gratiæ fit q, taies conditi fumus amp;nbsp;per fingula ope/ railliusadminiculofultiamur.Atri.Conftatergointernosinbonisoperibus poft propriam uolun/ tatemnosnitidci adiutorioinmalisdiaboIi.CRI.Conftatamp;fuperhocnullacontentioeftAtti.Male ergofentiuntqniperfingulasresquasagimusdeiauferuntadiutorium:Etfiquod pfa'mifta canif. Nifi dominus edificaueritdomu in uanû laborant qui ædificât eâ Nifi dns cuftodierit ci uitatc.-fruftra uigilatquicuftoditeamut caeterahuiufcemodiperuerfisinterptationibusimmorifu dignisad ali/ osfenfusretorquetenitûtur. CRI.Quidmihi necelfeeft contra alios dicere cum meum refponfum habeas. ATTi.Tuumrefponfum cuiufmodibene fendre an male. CRi.Etquæmecogit neceflïtas: utcontraaliospromâ fnîam.Atti.Defputariôisordoamp;ratio ueritarisan ignoras oc q(f didturautefTe aut non effe:amp; aut inter bona aut mala debere numerari.Hocergo de quointerrogo autbenedici aut maleingraris ribifatendumeft.CRi.Si fingulis rebus quas gerimus:dei utendûeftadiutorioergoSi calamum temperate ad fcribendum amp;nbsp;tempera tu punicætererc;manûlt;5 aptarelitteris:tacere:loqui:fe dere:ftate:ambularc:currerecomcdete:idunare flere.ridere amp;nbsp;cætera huiufcemodi nifi deusiuueritnô poterimus. AT.Iuxta meum fenfum non poife perfpicuum eft.CRi.in quo igitur liberum habemus arbitrium:amp; dei in nos gratia cuftodit fine hoc qdem abfc^ deo poifum us facere. AT.Non fie donata cft liberi arbitrii gratia utdei per fingula tollatur adminiculum CRI.Non tollitur dd adiutoriuni eu creaturæex femel dati liberi arbitra gratia conferuantur.Si enim abfcç deo amp;nbsp;nifi per fingula illeiuue/ rit nihil poifum agerenec pro bonis me iufteoperibus coronabit nec affliger pro malis: fed in utrolt;5 J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuum uel tecipiet uel danabitauxiliû s AT. Dicergo fimplidter q» dei auferas gratiam .Quicquid em

tollisin partibus neceffe eft ut amp;nbsp;in genere neges.CRi.Non negogratiâ cum ita me a deo afleram con ditum ut per dd gram meæ datû fit uok'itati uel f accre qd uel non facerc. A T.Dormitat ergo deus in operibus noftris femel dataliberi arbitri poteftate nec orâdus eft ut fingulis rebus nos iuuet cum uo/ luntatis noftræ fit amp;nbsp;proprii arbitrii uel facere fi uolumusuel non facercfi nol umus CRi.Quomodo încæteriscreaturisconditôisordoferuaturficoncdfa femelliberi arbitrii poteftate noftræ uoluntati oîa derelifta funt. AT.Ergo ut dixi non debeo a’deo per fingula auxiliû depeari quod femel in co da/ tumeftiudido.CRi.Siinoibusillecooperatur non'eft meum fed eiusquiadiuuatimmo quiinmc operatur præfertim cum abfcç eo facere nihil poifum. AT.Oro te nô legifti.Non em uolentis netç cur/ rentis fed miferentis eft dei Ex quibus i ntelligimus noftrum q uidem eife uelle: amp;nbsp;currerc.S ed ut uolu tas noftra compleaturamp; cutfus ad dei mïam perti nere atlt;ÿ ita fieri utamp; in uol untate noftraamp; in curfu liberum ferueturarbitrium;amp; inconfummatione uoluntatisamp;curfusdei cundapotentiærelinqn tur.Sednûcmihi feripturarumteftimonia replicanda funt quomodo per fingula dei a fanftisflagite tur auxilium:amp; in fingulis operibus fuis illo adiutore:amp; proteftore uti defiderent.Lege totum pfalte/ tiumomnesfanftorum uocesnihileritnifi addeum incunftisoperibus depræcatio.Exquopcrfpi/ eueofteditur: teautdd negate gratiam quam tollisin partibus autfi inpartibus dederisquod nequa te uelle manifeftum eft in noftram fententiam tranfire qui fie liberum homnisferuamus arbirrium ut dd per fingula adiutoriumnonnegemus.CRi.Captiofaifta eft conditioamp; de dialedicorum arte defcendens.Mihi aût nullus auferrepoterit liberi arbitrii ptâte ne fi in operibus noftris deusfemp exti/ terit non mihi’debeatur merces fed ei qui in me operatus eft. AT.Fruerelibcri arbitrii poteftate utcon/ tra deum armes linguam tuam amp;nbsp;in eo teliberum probes fi tibi liceat blafphemare. Verum fuper hoc qd fentias nulli dubium eft amp;nbsp;præftigia pfeifionistuæ apertiflîma luceclaruerunt Nuncreuerramur ad id unde dilferere cæpimus.Dic mihi fi tibi uidetur hoc quod cum dei adiutorio pauloante dicebas poife hominem non peccare fi uelinin perpetuum ne dicas an ad tempus amp;nbsp;breuefC Ri. S uperflua in terrogario eft.Si enim ad tempus:amp; breue dixero mihilominus refertur ad perpetuum. Qtiicquid erîi ad breue dederis:hoccôcedas:amp; in perpetuum’. AT .Qiiid dicas non fatis intelligo fCRi.ita ne durus csait manifefta non fentiasî'AT.Non me pudet nefeire quod nefdo Et de quofutura eftdubitatiodc betinterutrumcçcouenirequemfenfumhabeat.CRi.Egohocalfero quipoteftuno diefe abftinere a peccato.'polfe amp;nbsp;altero :qui duobus poife tribus:qui tribus poife amp;nbsp;triginta'atcp hoc ordinc poife amp;nbsp;trecenris;amp;tribus milibus et^diucunogfeuolueritobferuare.AT.Dicergo fimplidterpolfe homi/ nem in perpetuum fine peccato elfe fi uulnpolfumusneomne quod uolumusf CRi. Nequaquam. Neq?enim poifumquicquid uoluero:fed hoc fokimdico hominem finepeccato polfeelfefi uelit. Ç ATTI. Qtiæfoiutmihirefpondeashominemputasme.-anbeluam. CRITOßOLVS.Sideteatn

bigoaitrumhomoanbeluafis ipfe mebeluam confitebor AT.Si ergo ut dicis homo fum quomo/ do cum uelim amp;nbsp;fatiscupiam nôpeccaredelinquof C RITOß OLVS Quia uolutas imperfefta'eft. Si enim ucte uelles.-iiere utilt;^ nonpeccares. AT.Ergo tu qui mearguisinô uerecupetefinepeccatoes: quiauetc

-ocr page 149-

Dialog! contra pchgîinoriimHTrefini. nbsp;nbsp;nbsp;Lib. Ï Epîdoîa XV

quia uere cupis. CRI. Quafi ego de me dicam.-qiiem peccatorem efle confiteor:amp; non de paucis 8i ïà ris:fi qui uoluerunc non pcccare.AT Tl.interim ex meo tuotj iudicio.amp; ego qui interrogo:amp; tu qui refpondespeccatoresfunius.CRI.Sed poffumusnoneflefi uelimus.ATTLDixi menellcnonpecca reaequocç hoc fentire non dubium eft .-quomodo ergoqd'uterqjuolumus uter^ nonpoifumus* CRl.Quia plenenôuolumus.AT.Ûaergoquimaiorum noftroruniplene uoluerunt amp;nbsp;potuetût» GRI.Hocquidem non facile eft oftendere.Necg enim qn dico hominc pofte efle fi ne peccato fi ueliti aliquosfuiffecôtédofledfimpliciterpofteeftefiuelit.Aliudnâqjefteflepofteqd'græcedr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

aliud eft efle qd'ipfi appellant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poflumeflemedicus.fedinterininófum. Pofttimeftefabeï

fed necdudidici:quicqdigiturpoft’um licet necdumfim:tncrofiuoluero. AT. Aliud funtartesaliud id qctfuper artes eft medicina amp;fabrica.Et artes cæteræinueniunt in plurimis:fincp(ftóautem eftep petuodiuinæfoliuseftpoteftatis.rtacjautdaexemplûquiabfqjpiftôfuerint in perpetuum.Autfi dà renonpotesconfitereimbecillitatemtuam.amp;noli imponereincœloostuumutperefl'eamp; cftepoflc ftultorum illudasauribus.Quisenim tibi concedet:poffe hoîem facerequod nullus unqi hominuni potuerit: An tu nec dialefticis imbutus quidem es.Si enim poteft hômonpofle tollif.S i autem nô pO teft:poflefubuertitur.Aut concede mihialiquempotuifle.-qd’fieri pofle contendis. Autfi nullus hoC potuit inuitus teneberis nullum pofte qd” poflibileiaftitas inter Diodoru ôi Ghrifiphum üalentiffi;« ' niosdialeâicosiftacontentioeft.Diodorusidfolumpoflefieridicit:quodautfituerum:autucruni futurumfit.-Etquicquidfuturumfit.idfierinecefleeft.Qldcquidautemnonfitfuturum idfierinô pofte. Cry fippus uero ôc quæ non funt futura : pofte fieri dicit.-ut frangi hoc margaritum etiam fi id nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

nun$ futurum fit. Qui ergo aiunthominem pofle efle abfqj peccato fi uelit : nonpoterut hoc Herum probare:nifi futurum docuerint.Cum autem futur.! incertaiïntomnia Si maxime ea quæ nuquam faftafunt:pfpicuumefteosidfuturumdicerequodnonfitfuturu.Ecclefiaftehanccôfirmate fniam» £ccLîlt; Omneqtf futurum eft iam faftum eft in priori fæculo.CRf.Oro te utmihi hocrefpódeas: poflibiliA D deus mandata dederit an impoftibilia. AT.Cerno quo tua tendataflertio.Seddehoci pofterioribus differendum eftmedummifccmusqueftionibusqónesobfcuraniaudientibusintclligentiamfclini!’ quamus.Refetuato ergo hoeqef fatemur:poftibilia deum dedifle mandat.1 ne i pfe audoriniuftici.'ù fit.-fiidexigatfieriqd’nonpôtfieri.Nuncilludimpie qiLppofueraspoftehomincfinepd-ö eflefi uC lit. Autemedabiseos qpotuerunt;autfi nullus potuit liqdocôfiteberis hoîem in ppetuu uitarcpecci^ ta non pofte. CRI.Quonid urges me ut de qcf dare no debeoiillud quæfo cófidera qd’ düs dixerit.Fa Mat.l^. alius efiecamelum p foramc acus intrare pofle:$ diuitc in regno celoæ.Et tn dixit fieri pofle qcf nu n

faftum eft.Neq? enim camelus p foramé acus ingreffus eft. AT. Miror hoîem prudente .ppofuifte te ftimoniûqcf côtr.afefaciat.Inhoceih noqcf fieri poflitdiftuc.Sed impoflibileimpoftibili cóparatu* Quo em camelus non pot intrare p foramen acusnta amp;nbsp;diuesnóïgrediet régna ccrlofe:aut fi potueris oftenderecpdiuesingrediaturregnacoeloni.Sequetur utamp;camelusintretperforamcacuS.Necmi hi Abraam amp;nbsp;cæteros quos in ueteri teftamêto diuiteslegimusîexemplo proponas qui diuites îgrcffï fnntregnacoclorum.Gum tn ipfisdiuitiisadbona utentesoperadilutes efledefierintîmo cum non tibifcdaliisdiuitesfuerint:amp;difpenfatoresmagisdei$diuitesappellandifunt. Sed nobiseuangeli ... capfeftiorequirenda eft:in qua precipit.Siuisperfeftuseffe uadeamp; uendeoiatua:amp;dapaupcribus.‘ hhililpfa amp;nbsp;ueni fequereme. CRI.Dum nefeis proprio captuses laqueo.AT. Quo nam modo. CRI. Ex fnîa dniafferis pofte hominemefle perfeftum.Quandocnimdicit.Siuisperfeftusefteuende omnia quae babes amp;dapauperibus:amp; ueni fequere me:oftedithominc fi uolucrit amp;nbsp;fcceritquæ pcepra funt pofle enepfeftum.AT.Validiftimoquidempugnomepcufifti.‘itautcaligomihianoculosobuerfaricoelt; peritîfed tame hocipfum quod dicir. S i uis pfeftus efle ei dicitunq no potuitimo noluit:amp; iccirco no potuiUtu autcoftedemihi qui amp;nbsp;uoluerit amp;nbsp;potuerit quod nucpollicitus es.CRI.Qtiæ enim me co gitneceffitasonderequiperfeftifucrintcumpfpicuum fitpofleeflepfeftosexeo:qcf uni a faluatorc iitdiftum amp;p unum omnibus fi uiseffe pfeftus. AT .Tergiuerfaris:amp; in eodem Into hæfitasiaut eift quod poteft fieri aliquddo faftum eft:aut fi nunq» faftum eft fieri non pofle concede.CRI.Qiiid ul tradiffero.Scripturarumauftoritateuincenduses.'utcæteraptermittam.Nônehisduobus teftimo^ niistibiimponeturfilentiiuinqbus lob amp;nbsp;Zacharias Elifabethcj51audant.NififalloreniinIobit.a fcri/ ptum eft.Homo qdam erat in regione Hus noielob:amp; erathomo ille uerax amp;nbsp;fine crîe iuerus dei cuhr^^. . tonabftincs fe ab oî re mala.Et itcR;:Qius eft q arguit iuftu meu fine peccato:amp; loquit uerbis tuis per æ ‘ * ignorantia.Ineuangelioquoqifecundu Luca.FuitindiebusHerodisregisiudæfaccrdosquidam noLued» mine zachariaside niceabia.amp; uxor i lit us de filiabus Aaron.amp; nomc illiusElizabeth.Erantatitc am# boiufti:antedeum.incedentesinomnibusmandatis.amp;iuftificationibusdomini fine querela. Si ue rusdei cultoreft.amp;îmaculatus.acfinecrimine.amp;quiambulabantincunftis inftificationibus.deîdc iufti flint in confpeftu eiiis:puto peccato careant:amp; nulla reindigeannquæad iufticia ptinet. AT * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ê

Propofiufti teftimonia qu.T no de alterius fcripturæloco.fted de propriislibris abfoluna funt. Nam amp;nbsp;fob.i d« Fcob poftep percuftus eft plagamulta aduerfus dei fententiam (prouocans eum ad iudiciüm^ dixifle co uincitunatq; utinam fic iudiciretur uir cum deo:quô iudicatur filius hominis di collega fuo.Et itéré Quis mihi tribuatadiutorê ; nt defiderju meuoiporcsaudiat:amp; librû fcribatipfe qiudicat. Etrurfi'i. fob.^b Si em fueroiuftusos meft impia loquetfi abfqj cricprauusinueniar;amp; fi purificatus nine amp;nbsp;lotus lob. 10«

f iiii

-ocr page 150-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS II

manibus Tatis me fordetinxifti.’evccratnm eft in me ueftimentum pieu.Et de Zacbaria fcriptCeft Luch nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;angelonatiuitatemfilii polliccntedixerit.Vndehocfciam.Egoenim fum fenex amp;nbsp;uxormca ^ceffiti

diebus fuiszob quæ ftatim filentio condcnat.Eris tacens amp;nbsp;loq non poteris u*($ad die quo fient hæc; qanöcredidifti uerbismeisquæcôplebunt intpefuo.Exquopfpicuûeftziuftosqdc ôc imaculatosdii^ ci.Scd fi negligentia fubrepferit pofte concidere : amp;nbsp;femp hoîem in meditulio pofitûzut amp;nbsp;de uirtutû culmine ad uitia delabat:amp;de uitiis afeendat ad fub!imia:amp; nunq’ eu efte fecurû fed femp metuete in Ecci.f. nbsp;nbsp;nbsp;tranqllitate naufragiûzac p hoc hominem fine pftô efte nô poftetdicente S alom one. Non eft hó iuftus

j.reg.g. nbsp;nbsp;nbsp;fup terrâzqui faciat bonum:amp; nó peccet.Et eodem in regü libro.Necj enini eft hô q non peccet.ac bea

ps.i8. toDauid.Deliflaqsintelligitaboccukismeismunda mednezamp;abalienisparceferuotuo. Quianó iuftificabit incófpeftu tuo oisuiuens.Et multa alia quibus feripturæplenæfunt.CRI. Quid ergorc l.loh.}. nbsp;nbsp;nbsp;fpondebis ad illud exemplum quod ponit euangelifta lohannes.Scimus qgt; omnis q natus eft ex deo

F non peccatfted generatio dei conferuateum amp;malignusnonKingiteû.Sdmusqin exdeofumus:amp;

mundus totus in maligno pofituseft. Atti.Par pari referam amp;: parua euangeliftæ æpiftolâ tuä fecund’ dum fenfum tuûdocebo fibi efte contrariâ.Si enim ois qui natus eft ex deo : pftm non facinqm fem5 ci us manet in eo: amp;nbsp;non poteft peccarezquia ex deo natus eft:qu.a confequentia idem i eodem loco lo quitur.Si dixerimus qm pftm non habemusnpfi nosfeducimus;amp; ueritas in nobis non eft : ignoras tationemzhæfitasatcjturbarisaudieundemeuangeliftâ.Si côfiteamurpftâ noftra.fidelis amp;nbsp;iuftusc: ut dimittat nobis peccata noftra.amp; mundet nos ab omni i niquitate .Tune ergo iufti fumus qn nos peccatores fatemur.Et iufticia noftra nô ex ,pprio meritozfed ex dei côfiftit miazdicente fanfta fcriptit Pro»W» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ra.iuftus aceufator fui eft inprincipio fermonis.Et inalio loco.Dic tu peccata tua ut iuftificeris.Con

Eü.45* nbsp;nbsp;clufit enim deus oîa fub peccatonit oibus mifereatur.E t hæc hominis fumma eft i ufticia quicquid po

tuetithabereuittutis non fuum putareeffezfeddomini qui largituseft.Qui ergonatuseftex deoznô peccatzq’diu fernen dei manet in eo amp;nbsp;non poteft peccarezquia ex deo natus eft. S ed quia in agro dn i codormientepatrefamiliasinimicushomozizaniafuperfeminat.Etfrumentobonodumnefcinius loliumauenafiç fteriles fatur nofturnus interferit.fdeo parabolaifta euangelici patri fFamilias form 9 danda eft:quipurgatareamamp; frumentohorreiscondito paleas uentorum flatibus difpergendasSJ Hîcr.ZJ« nbsp;urendas ignibus derelinquit. Vnde amp;nbsp;in Hieremia feriptum legimus.Quid paleis ad frumentum di

dtdns.Paleæautem afrumentoinconfummationefæculi feparantur.Exquoapprobat dum fumuS in corpore ifto mortali mixtas efte cum tritico. Qiiod fi oppofucris quare dixerit, E t nô poteft peccate quia ex deonatuseftzaudies amp;nbsp;ubi eratpremium uoluntatis.Si enim ideo nôpeccatzquia peccarenô poteft liberum toUetur arbitrium:amp; nequa$ noftrum fietzfed naturæ bonum quæ peccata nô capier-CRI.Dudum faciliora^pofuiutteadmaioraexercerem.-quidadilluddicerepotes.-qd qluisfisin geniofus nulla ualebis arte fubuertere.Primum ponâ de ueteri teftamento.-deinde denouo. Veteris te Dca.18. nbsp;nbsp;nbsp;ftamenri princeps Moyfes eft.Noui dns atcç faluator. Moyfes loquit ad ppTm.Perfefti eftote in côfpe

Mai.y. ftudni dei ueftri.Et faluator adapoftoIos.Eftote perfedi ficutpater uefter pfeftuseft.autenim pofïî^ bile eftaudictibusfacere’quodMoyfesamp;dnspreceperunt.autfiimpoffibileeft noneftculpaeorum qui obedirenonpoftuntzfedeins qui impoffîbiliapræcepit.Atti.Hiclocusapud imperitos;amp; feripru tarum fanftarum meditationem ufnmtç amp;nbsp;fdentiam non habentes.uidetur opinion! tuæ prima frô ; te blandiri.Cæterum difeuffus facile foluitur.Et cum teftimonia feripturarû aliiscôparaueris teftimo nüsznefibi fpûffanftuspro qualitatelocorum amp;nbsp;temporum uideat efte contrarius fecûdum illud qlt;f g .. feriptumeft.Abyffusabyffuminuocatinuocecataraftarumtuarum.Tuncueritas apparebir.i.xpm ” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poffibiliapræcepiftedicentem.Eftotcperfeiftificutpaterueftercocleftisperfeftuseftamp;ramenapoflcV

los non fuiffe perfedos.CRI.Non dico quid apoftoli fecerintzfed quid Chriftus præceperit.Neç em culpaimperantîseft.-fedeorumquiaudieruntimperiumzquodutic^potuiftefieri exiufticiaciusqnî imperabat agnofeit. AT.Pulchre.Nolo ergomihi dicas pofte hominem fine peccato efte fi uelit. S ed poffehominemideffeqef apoftoli nonfuerunt.CRI.Tamftultummeputasutaudeam hocloqui.

G AT.Licetnôloquarisztnex j»pofitionetuaipfaconfequenria amp;nbsp;rerfi ordineinnuit.HocIoqueris. Si Ro.î. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pôt efte hô fine pftô.qrf apFos non potuiffe pfpicuû eft poftet efte fup apFos hô:ut tacccâ de patriae

chisamp;prophctisquoR; in lege non fuit pfeda iufticiazfecundû illud apFi.Ocs enim peccaucrunr.amp;in digent gloria deî:iuftificati gratis per dei gratiâzp redemptionê quæ eft inxpo iefuzquc 4?pofuit deus jjpiciatorem.CRI. H æc argumentatio tortuofa eft ecclefiafticâ fimplicitatêinter philofophoR? fpine^ tapeludemus. Quidariftoteli amp;paulo. Quid platoni amp;Petro.Vtille enim princeps philofophorumî ita hic apForit fuit fup que ecclefia dni ftabili mole fundata eft.quæ necimpctii fl umi nis.nec ulla tem peftatecôcutit.AT.Rhetoricariszamp;dummihiobiicisphilofophidadoratorûcaftratranfcendis.Ve!« audi quid idem dicat orator tuus.Definccômunibuslocis.-domi nobis ifta nafeunf.CRI. NuHa hic aeloquentia eftznullusoratoR-’timorzquoædefinitioeft diceread pfuadendr'iaccômodate.Sedparum putofermonequærimus ueritatczautdnm impoftîbilia pcepifte.-utfintincnlpa q pofTibilia non fecc runtzaut fi non poftuntfieri nô eos q impoffibilia non faciûtzfed eu q impoffibilia pcepit : qcf nephas diftû fit côuinci iniuftidæ. AT. Video te contra mores tuos uehæmcter efte cômotù:amp; ppterea argn PhiF.5» mentaridefinâ:fedparüperteinterrogabo:qddeiIloapFiloco fentiasqueferibit adphilippenfes non quia iani accepiaut iâ pfedus fum.Pcrfequor ât fi côprehendâân quo amp;nbsp;apprehenfus fum a

-ocr page 151-

Dialog! cotta pclagianorfihaercfim. lib. I Epiflola. XV

fcs ego me necdu arbitrorcóphcdiflenmü aût pofterioiü obliuifeens ad ea quæ priora funt me exrcdamp; fiixta .ppofitufequoradbrauiüfupnæuocatiöisdeiinxpoiefu.Qyotqtergopfedihocfapiamus:Sc fi qd aliter fapitis hoc quocj deus uobis reuelauit Sc caetera qua? te feire no dubito amp;nbsp;nos breuiratis flu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H

lt;liopterimus.Dicitfenecdûcôpræhendiffeamp;nequa$e(repfeftum:fedinftarfagittariiad,ppofitiiamp; ' ïdfignumiaculadiriger£:qucfignifitàtiusgræci nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nominânnefagittaad partem déclinas

imperitu oftendat fagittariû.Etafferitpteritorii fe femp obliuifci:amp; ad priora femp extendi p q negligcda amp;nbsp;futuracupicda.mtqd’hodiepfeftiim putauitdiiad meliora amp;nbsp;priora exten eras impfedûfuiflecôuincat.At^ ita p fingulos gradus.-dû nuqgt; in ftatiôe fed femp incutfueft im pfeftum doceatqd’hoies putabamusefte pfeftum folâcj pfeftionem amp;ueram iufticia amp;tin uirtutibus coaptanda fetf m ,ppofitum inquit pfequor ad brauiuu fupnæ uocationis dei inxpo iefu. O apoftole Pauleignofce mihi quafi homficulo mea uitiacófitenti.Si audafter interrogemus dicis te necdu acce piffe:amp; necdu côprehendiffe:amp; necdueffe pfeftum amp;pteritorum femp obliuifci Sc ad priora te extedi. y i quomó poffis occurrere in refurreftione mortuorii Sc cófequi brauiii fupnæ uocationis Sc quo ftati infersquotquotergopfeftihoc fapimusfiuefapiamus:diuerfaernfuntexemplariaamp;quid fapimus “Uefapiamus nos effe pfeftosæôpræhendifte quod no côpræhendimus:accepifre qd” no accepimus.ee pfeftos:qui nôdum perfefti fumus.Quidergo fapimus:immo quid faperedebemuspfedi no fumus imperfectos nos efle cófiteri Si necdu cóphendifle necdii accepiffer Hæc eft hois uera fapictia imperfectu ^efenoffe:atcç(utitaloquar)cun(ftorûincarneiuftorûimperfedapfe(ftioeft.Vndeamp;:in ^uerbiisle^ gimus ad intelligenda iufticiam ueram.Nifi erii ect Si falfa iufticia:nuncp dci uera iufticia diceret. Et îneodem apoftoli loco loquitur.Etfi quid aliter lentiris Si hoc uobis deusreuelauit rem noua audio 9^1 pauloantedixerat: non quia accepi:aut quia iam pfeiftusfum.Et uaseledionis qui 4? confidentia nabitantisinfexpiaudebatloqui.AnexpimentumquæritiseiusquiinmeloquitHtxps:amp;tnfimpli^ X.Cot’IJ citer fatebat fe no effe pfeftum.Nunc uero quid fibi proprie denegabat:mittit in turbam iungi tqj cum cæteris:amp;ait:qnotquot ergo pfeftihocfapiamus.Sed qua rationehoedixerit exponit in fequentibus hocinquitfapiamusquiuolumusfccfmhumanæfragilitatismodulumeffeperfectimecdum nos ac cepiffe:necdum côpræhendiffe.necdû effe perfe(ftos.amp; quia necdum pfefti fumus amp;nbsp;forfitan aliter fa gt;nbsp;piamus q poffit uera Si pfectaperfeftioffi quid aliter fapimusamp; aliter intelligimus q deihabetfciétia Ethocnobisdeusreuelauinutpræcemurcum dauidatqdicamus.Keuelaoculosmeosamp;confidera , bomirabiliadelegetua.Exquo perfpicuumeftduasinfcripturisfanftiscffepfeftiones:duaf®iuftici PS’HS as Si duos timores.Primam pfedionem amp;nbsp;incomparabilc ueritatem perfeftamq iufticiam dei uir ÿ ‘ tutibus coaptandam.Secundam autemquæcompetit noftræ fragilitati.âuxta illud quodin pfalmis dicitur.Noniuftificabiturinconfpeftutuoomnisuiuens.adcam iufticiamquænoncomparatione _ . feddeifcientiadicitureffeperfeftadobquoq Sizacharias amp;helifabetiufti difti funtfccTm earn iufti«« ps«i4Z‘i dam quæ poffit in iiufticiam aliquando mutati:amp;non fecundû illam quæ nunq mutari poreft qua dicitur.Ego fum Sc non mutor.Ethoc eft quod apoftolus alio loco fcribit.Eteni non eft glorificandu quod glorificatumeftpropterexcellentem gloriam quidelicetlegisiufticia adcoparationc euangeli Mar.5 cægfæ nôuideateffeiufticia.rSieinaic quoddeftruit gloriofumeft.-multomagis quod pmaneterit ^•4or. îngloria.Etiterum.Expartefcimusexparte.pphetamus.Cumaôtuenerit quodpfeftûeftideftruent i«Cor.ij. illaquecxpartefunt.Etuidemusnûcpfpeculumînenygmate tûcaûtfacieadfaciem Nunccogno^ feo ex parte;tunc cognofeam ficut Si cognitus fum.ut in pfalmis. Mirabilis fafta eft feientia tua ex me psq?« côfortata eft Si nô potero ad earn. Et iterum.Exiftimabam cognofeere hoc labor eft in confpcftu meo donecintroeaminfanftuariûamp;intelligaminnouifftmiseorum.Etineodcloco.Vtiumctum fftûs fum apudte.amp;egofemper tecu.Et Hieremias S tultus faftus eft oîshomo a fcienti.a.- Et idem paulus apïs:Fatuuinquitdeifapictiushominibus.Etmultaalia:quæftHdiobreuitatisomitto.CRI. Argiv Hiere.îo. terniatticetmemoriterqdixifti.Sedlabortuus amp;multiplexteftimoniorûreplicatio meæparti .plicit î«C.or.i. Necçetiîego hominc deo côparoffed aliishoîbus: quorum collationequi ftudium dederit poteft effe pfeftusacphocqn dicit. Homo pot ec fine pftô fi uolueritiuxta menfurâ hoîsnôiuxradeimenfurani dicif maieftatis cuius cóparatione nulla creatura pót effe pfefta. A T.jO Critobilehæc memorâs mecu facis;amp; ego ethhocfentionullâ creatura feefm ueram côfummatâqqufticiâ pofleeffe pfedam.Cætea: aliû differreab alio:amp; diuerfas effe in hoîbus iufticiasmulli dubiû eft Si uel maiorem eflé aliû uelmino rc: amp;nbsp;tnfctf m ftatum Si menfuram fuâ poffeiuftos noîaritq alioR: cóparatióe nô iuftifunt.Verbi gfa. Paulus apfs uas eleftionis q plus oîbus apfis laborauit.’utiq iu ftus erat q feribens ad Timotheû. C erra menbonumcettauiæurfum confummauiffidem feruaui decæ.ero'rcpofîtaeft mihi corona iufticiæ: 2. Thî.4 quâreddetmihidnsinilla dieiuftus iudex nonjfolûaût mihi fed omnibus qui diligûtaduentfi eins, luftuserat amp;nbsp;Timotheus difcipulus dus amp;’imitator quem docet quid agere debeat:amp; que modû te^s nereuirtutu.Putamus neunam Sc eandc in utroqfuiffeiufticiarnnx’ nô plus habere meriro«' : eu qui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»r

plusinqîbuslaborauit.Multæmanftôesflintapudpatre.-quia5cméritadiuerfa. Stellaaftella diffère in gloriaSc in unoecclefiæ corpore mebra diuerfa funt. H abet fol fulgorc fui'i.Luna quoep nodisxene brastcperat:amp; qnqfvderaaliaquæ uocant errâtiadiuerfis Si curfibus Sc luminibuscoclû pagrât.ïnu mcràbilesfuntaliæftellæ quasmicareinfirmamctocernimus.lnfingulisdiuerfafuntlumina:Si tii infiiaanaquæijpfeftaeftâta dutaxatcôparatiôe maiorispfedionecareat.Incorpecuius membra

-ocr page 152-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS H

diuerfa funt aliud oculustalîud manustaliud pes agunt. Vnde amp;nbsp;apFs dicit.Nó pót oculus dicere nia/ nuinôesmihineceffaria.Autiterücaputpedibusnôdefiderooperâueftrâ.NungdocsapFi.-nunquid bcs 4)phetaE:niitiq.d ocs magiftrirnunqd ocs cunftas habeut uircutes.nunqdocs donationes hilt fani tatutn:nunq,docslinguisloquurit:nunqdocsîterpretant:æmulamini donamaiora.Oiaâthæcopat unus atq; ide fpus diiiidens ppria unicuicg ,put uult.In quo diligcter attende q» nó dixerit fecudö qd* unumquodc^ mcbrûcupit.fed fecundö ipfe uultfpös.Ne«^ enim dicere pt uasfigulo fuo.quareira uelitamefecifti.Aiitnonhctfiguluspoteftatc deeodc Into aliud uasfacereinhonoic.-aliud in contu meliam. Vndeconfequenter adiecit æmulamini dóa maiora.infide amp;nbsp;iduftria pluscæteris charifma^ tibushabere mereamur meliorefi^ finiusiis qcóparatione noftri infeaido uel tertio gradu pofiti fut-In magna domo uafa diuerfa funt:alia aurea:alia argentea:aenea ferreadigneacj. Et tn fecundum mo dulum fuû.cû æneu uas pfeftû fit cóparatione argctei uafis imperfeftö dicit.Rurfumq; argentefi au^ Ki collatione deterius eft. Atq; hoe mó dum fibiinuicem cóparant imperfeda amp;nbsp;pfefta funt oia. i agro Krræbonæex unafemctetricenarius amp;fexagenarius amp;cêtenariusfrufl:usexorit.ipfisnumerisiudi^ caturimpareffeqcf nafcit.Ettnïfuo genere pfeftafuntfingula.Elizabeth amp;nbsp;Zacharias quo teftimo^ nio qfi impenetrabili uteris clppeo nos docere pnt quâto inferiores funtbeatæ Mariæ marris fanftita^ te quæ confeientia in fe habitants dei libéré ,pclamat.Ecce enim ex hoc beatam me dieet omnes genei’ rationes. Quia fecit mihi magna qui potens eft. amp;nbsp;lanftum nome ei us.Et mia ei u s aq^genie i fgt;geides timentibuseum Fecitpotentiâin brachiofuo.inquoanimaduertecp beatâ feeffèdicat.non proprio merito atcjuirtute.feâdei in fehabitâtisclæmentiaapfequoqtfohânesquomaiornon fuit interna tosmulierum.parentibusfuismelioreft.Nonenimfolumhoibusfedamp;angelistellimoniocinicópa^ ratur.Ettn qui cunftishominibuseratmaior inrerra.-minimoin regno coclorum minor fuifleperhi betur.Quid niirum in collatione fanftorum alios efle meliores.amp; aüos inferiores, cum ecôtrario hoc liquideintelligipolïit:Adhierufalemdieitur.quæmuItispeccatofûeratcôfo(Ta uulneribus.Iuftificai’ ta eft Sodomaexte.noncp Sodomaperteiuftafit.quæinæternoscollapfacineresaudit perEzechie lem.Sodomareltitueturinantiquis.fedepcóparatióe fceleratioris Hierufalchæciuftauideat.fllaein dei filium trucidauithæc ,ppter abundantiam panis amp;nbsp;per kixuriæ magnitudinc exceffit modum libi dinis.Publicanusin euangelio qpercutiebat peftus:quafi thefanrûcogitatiorium peffimariim amp;nbsp;con feientia deliflorfi oculos nonauciebat tollere:fuperbientis pharifei collocatione fi t i uftior. E t Thamar fub^eciemeretricisfallitiudam.Etipfiusfniagdeceptose(t:nieretaudire:iuftificataeft Thamar ma gisego.Exquibusoibusapprobaûnôfolûaacôparations diuinæmaieltatishoîes nequa^ eflep fcflrosifed neangelo^-'qdé amp;nbsp;eæterorum hoîumrq uirtutü culmina côfcenderunt.'cû amp;nbsp;tu q melior es alterius collocatione quem imperfecîû effe môitrauerisrurfum ab alio tepeunte uincaris : ac p hoc nô habeas uerampfeftionc;quaefi pfefta fit nulla reindiget.CRI.Etqûo Articead pfeftionc dininusfcc mo,puocat.AT.Hac rationequadixiuitfecunduuiresnoftrasunufquifq? quâtû ualuerit extendaf. Si quomôpofritpuenire:amp;côprehenderebrauiufupnæuocationis.Deniqoîpotens deus cuidocet apFs:iuxtadifpcfationccarnisa(rumptæfubiiciendiifiliu:utfitdeusoiainoîbus pfpicue demonftrat fibicûda effe fubieda.Vndeamp;prophetafubieftionc fui in fine pfumit.-dicens.Nônedeofoli fubiefla eritaia mea:abipo enim eft falutare meu.Et qa in corporeeeclefiæcaputxpseftrqbufdam adhnerepu gnantibusmcbris:uidetcorpusquolt;5capiti nôelïefubieftum.Nâcpfi patit unfi mcbrfi cópatiunnit oîa.'amp;totumcorpusdoloreuniusmcbricruciat.Qriod dicoitamanifeftiusfict:q’diu habemusthe; fauru iftuin uafis fi(ftilibus:amp; fragili carne circucidamur.-ïmo mortali amp;nbsp;corruptibili ß eatos elfe nos credimus.’fi infingulis uirtutibus:partibuf(ç uirtutü deofubiefti fum us. Cüaüt mortale hoc indutu fueritîmortalitate amp;corruptiuûhocincorruprioneueftitum amp;nbsp;abforptamorsfuerit inxpi uidoria; tuncdeüseritoîainoïbus.Vtnôfittm inSalonionefapientia:inDauidanimimanfuetudo:inHelia amp;phineeszelus:inAbraamfides inPetrocuidiétumeft.Svmoniohanisamasme.'pfeda dileflioan eleftionisuafeftudiûpdicâdi.Etincæterisuel bina uel tri na.Sedtotusincûdisfit.’amp;oîuirtutüchoro fan(ftoiîrnumerusglorirt:amp;fitdeusoîainoibus.CRr.Nullusergofan(ftoæ:$diu inifto corpufeulo eft cunftas pt habere uirtutes. AT.Nullusrqa nue ex pte ,pphetamus:amp; ex ptecognofcimus.Necenim put oîàefleinoibushoîbustqanonefttmortalisfi'ius hois.CRl.Etqüolegimus.Qiü unâhabuerit Ocs uidet habere uirtutes. AT.Parricipationenô^Jprierate.NecefTec enim ntfînguli excellât î qhufdâ: amp;nbsp;tnhocqd'legifl’etedicis.mbi fcriptüfitnefdo.CRI.lgttorashancphilofüphofC' efîefnîam.AT.Sed nôapoftolorû.Necp eth mihi cunxeft qd Ariftoteles.Ted qdPaulusdoceat.CRf. Obfecrote.Nônc ia cobùsapoftolusfcribit.'qui inunooffenderirefleoîumeumreü.AT.rpfelocusfeinterpreratur.Ncn enim dixeratundecocperatdifputatio qui diuitc pauperi in honoré pretulerit reus eft adulterii uel ho micidii.Inhocem delirantftoici pariaconrendctescfTepftâ.Sed ira quoep qui dixitnon mæchaberis d{xit.amp; non occides cp amp;nbsp;fi nô occides mæchaberis aût Eiftus es trâfgreftor legis, Leuia cum leuibus amp;nbsp;grauia cü grauibus côparantur.NecfcruIa dignû uitiû gladio uindicandu eft:nec gladio dignû feelus ferula coercetidü. C R l.Efto ut nullus fanftorn ocs uirtutes habeat hoc certe dabis i n eo qcT pót facere fifeceritefTepfeftu.AT.Nôtenesquidfupradixerim.CRr.Quidnâilludc.AT.Perfeflû efTeleoqtî fbcir:amp; imperfeftum ineo quodfacere non potuit. C RI. S ed fient pfectus eft in eo qcf fecit:quia face te uoluitata in eo per quod impetfectus eft:qa nô fed tîpfcctum elfe potuifle fi Çaeere uoluiflet. AT.

Quis

-ocr page 153-

OIALOCr CONTRA PELAGIANORVM H AERE SIM. nbsp;nbsp;Lib. I Epî XV

Qyisein no uultfacere qtf pfeftum eft.Aut quisnon cuftis copiâtflorere uirtutibns.-Si totiini reqrfs oboibustollisrerudiuerfitatem Si gratianidiliâtiâ Si creatotis artifids uaiietatc; cuiusfacro ^jpbeta fonatcarmine.Oiainfapiafedfti.Indignetluciferquarefulgorclunænôhabeat.Lunafiiperfuisdefe ftibget labore caufet cur ânuû folis circulu (inghs mcfibus expleat. Sol qrat quid offcderit ut luna: cur ps.fo} futafdiorfit.Clameniusamp;nûchomûculi:quidcaufæextiterit:iithoïesamp;nôangelifaftifimus:$$ tMgifternofter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:idelluetuftus:decui us hæc fonte pcedûtocs tonales aeaturas æquo

aneritiurecôditas.'utinllar quadrigarü amp;curruûdecarceribusexeuntcs:inmediofpaciouelcorruant üel pteruolct:amp;adoptatapueniât.klephanti tanr3E:niolisjamp; Griphesinfua grauitate eau Cent :cur qua ternispedibusincedantcû mufcæculicefqj Si caetera huiufceniodi aiantia fub pennulis fenospedes ha béant amp;nbsp;aliqui ucrmiculi fint qui tantis pedibus feateannut innumerabiles fimul motus nulla acies œmphendat.Dicathæc Martion Si ocs haeretici qui creatorisoperibus illudunt. Vellrum decretum hucuflt;jpueniet:utdumfingulacalûniant.manûiniiciantdeocurlolusdeusfit.curiuiderit creaturis Mt nôomnes eadê polleant maieftatcfQuod licet nô dicatis(Necp erii tam infani eftis ut aperte pugno tiscu deo)tn aliis uerbis loquimini rem dei hoi copulantes ut fit abfcç peccato quod Si deus efl-.Vndc

^^^‘’P^'^’iierfisintonansgratiisloquitur.Diuifionesdonationumfuntidem autemfpüsgt;amp; diiiifionesminifteriorum funt.-kdidem dominus Sc diuifionesoperationum unusautem deus.qui operaturomniainomnibus.CRl.Nimiuscsinunaatcgeademquæftione:utperfuadeteconerisho winem uniuerfafimul habere non poffe.-quafi autinuideritiautnon potueritdeuspræftare imaginî amp;nbsp;fimilitudini fuae:ut in omnibus refpondeat fuo creatori. AT. Ego ne nimius an tmqui foluta ^po WSamp;non intelligisaliudcflefimilitudinc aliud aequalitatem.Illud piduram hoceffeuetitatem.Ve^ tus equus camporum fpatia tranfuolat.pift us parieti baret in curru. Arriani dei filio non concedut qtf tu Omni homini tribuis.Alii non audentpfeftum in xpo hominem confiteri.mefufcipere in eohomi tóspeccata cogantur:quafi potentior fit creatio crearore:amp; idipfum triifiliushominisiquod dei filius Autigitur propone alia quibusrefpondeam.aut define fupbiie:amp; dagloriamdeo.CRI.Immemo tesrefpôfionistaæ Sc dum argumenta argumctiscôneftis.acperfcripturarum latilïimosca'posinfre/ fis equilibertatebacharis:fuper fortiffimaquæftione.-cui pollicitus esteinconfequctibusrnfurum* omninotacuifti obliuionem fimulansiutneceflitatem refponfioniseuaderes.Scdegoftultusadho«? ramtribuiquodpetgbasjexiftimansoblaturumfpontequodaccepetasiamp;nonadmonitum reddere:^ quoddebebas. ATt.NififallordepoflibilibusmandarisdilataeftrefponfioiCRI.Autpoffïbiliadeus mandata dedinautimpoflîbilia.Sipoflibiliainnollrapoteftateefteafacerefi uelimus. Si impoffibi j» liarnecinhocrei fumusilî nonfadmus quod impiété non poffumus. Ac per hoc lîue poffibilia dédit deusmandatafiueimpolfibliaipotefthomofinepeccato eue fi uelit.AT.Ql’æfo ut patienter audias non eiü deaduerfario uidoriam fed contra mendacium quærimus ueritatem. Deus polTibiles dédit hamano generi ingenioomnes artesquippe quas plurimi didicerunnut taccâ dehis quas græci

uocant nos ad opera manuum pertinece poffumus dicere.Verbi gratia.Gra'mat icä-Rhc;» toricam.philofophiætria genera.Phificam.EthicamiLogicam.Geometriamiatcj aftronomiâ.aftro 4 logiam. Ârithmetricamiquæ Sc ipfæ partes philofophiæ funt.Medidnam etiain quæ in triadiuidituc . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;idcftuiftusrationem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideftmedicamentirationem

ideftoperismanuariirationem.Iurisquolt;5amp;legumfcientiam;quisnoftrijm{ Q’uisfitingcniofus) poterit omnia comphendete.C um æloquentiffimus orator de rhetorica óciurisfcientia dil putans di xerit.Paiici unû pnt utruneç nemo.Videsetgocp deus poflï bile iufferit.amp; tnid quod poffibileeftp na turam nullum poflecóplere.Deditita($pceptadiuerfa:uirtutesuarias:quasómnes fimul habere non poffumus.Atcg ita fit:ut quod in alioautprimû auttotum eft:in alio ex parte uerfet.Et tn nô fit in cri «îinequinôhabetomnia.Neccôdcmnet exeoqd’nonhabet.'fediufbficet exeoquodpoffidet. Défi {.Thî.J nitaprsqualisepseffedebeatfcribensadTimotheû.Oportetefleirrepræbcfilcniniusuxorisuirû.'fobri ium;pudicô:ornatû:hofpitalc:docilc:non uinolentû.non percufforem:fed manfuetummô litigiofuj fine auariciaidomû fuam bene regentemifilios hntem fubditos cü omni pudicitia.Et non neophyitû neinnatusiniudiciumincidatdiaboli.Oportetaûteumetiamteftimoniûdeforishabere.-neinoppro briumincidat Sc laqueû diaboli.Tito quoej fcribensdifdpulo:quales epos debeatordinareibreui fer^ moïKdemonftrat.IdeoreliquiteCretæmtquæreliquafuntcorrigas amp;côffituasperciuitatespfbvtc tosaicutegopræcepitibi.Si quis eft finecrimineiuniusuxorisuinfilioshabcsfîdeles.necinaccufatiô Tî‘1? ne luxuriæiaut non fubieftos.Oportet autem epm effe fine crimineifine accufationeihocenim magis

ficut difpenfatorem deimon ,pnum;non iracundüînô uinolentiunonpercuflbremi

tideiemfermonc:utpoffitexhortariindoarinafana.EtcôtradiC£tescoarguere:utdiuerfarumpfona; quot;fileam drea mandata epi me tenebo. V ult cette deus ta les dïe epifeopos fine nbsp;nbsp;Q

P ^^^’^°?qualesuaseleftionisdocet.Primi'i quoddixitirrepræhenfibilisautnulltisautrarus.Qiüsc

^ddufl *^p'’!’^'^°P*^‘^^bicefferitineuangelii ueritate. amp;nbsp;intantum reprehenfilisfucritmt amp;' barnabâsi

, ?^.’y^^‘}ndemfimulationemquis indignabituridfibinegariquodprinceps apoftoloruhl non aomt.Deindeuniusuxorisuirumifobrium:pudicumJofnatum:höfpitaletnq(titfeperias iU

-ocr page 154-

PARTIS I TRACTÂTVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H

lud dicereq d' fequif. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui pcffit doceremó ut interprétât latina fimplicitas: dodlem s cu

céteris uirtutibusdifficulterînuenies:uinolctûquoç^ amp;nbsp;percufforcîamp;turpislucricupidûrepudiatapo ftolus.amp;prohiscupitmanfuetû.-abfcçiurgiofineauaritiaîamp;utdomûfuamoptimeregat.Quod^dir fïcillimu eft:utfiljoshabeat fubiedoscö omni pudicitia.Non erii fufficit propriam habere pudiciriam nifi eamfiliorum amp;nbsp;comitum acminiftrorüpudoredoceretur:dicente:Dauid: Ambula's in uia imf l^s.ioo* maculatahicmihiminjftrabit.Confideremusquocp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pudicitiæfilioshabentemlubditos

I.RcS'*’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omni pudicitia.ut nófolö opereded fermonequoqg Bi nutibus feabdineatab impudicitiis.NefoI

te.iliudincidatHeli:quicerteincrepauitfiliosfuosdicensNolitefilimeinolite:nó bond famam au^ dio ego de uobis.Corripuit èi punitus eft:quia noncompete debuitdedabiicere. Quidfaciet qui gaU detad uitia:qui emendate nóaudet:qui confcientia fuammetuit amp;quodcüftuspopulus clamitaK nefcire fe fimulat.-Quodcç fequitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut etiam a ullo accufet.-ut bonam opinióem ab his

quiforisfunthabeat.-utetiammaledidisaduerfafiorum'carear.Et quibus dodrina difplicet placeat conuerfatio.putocp nonfacilefitreperire;maximecpilludutpotensfitaduerlariisrefiftere amp;nbsp;perucr^ fos opprimere:amp; fuperaredoftrinasmt nó neophytus epifcopus ordinetur.-quod uidemus noftris té^ poribus pro fummaeligi iufticia:Nequa$ utiqj apoftolusneophyitum refutaretledbaptifmum :ue^ tera peccata confci ndit.Nouas uirtutes non tribuit-Dimittit Sc ATcet:ói dimiffo fi laborauerit premie polHcetur.Autnunusinqudautraruseftquiomniahabeat.'quæhaberedebetepus.Ettnfi unum ud duo de catalogo uirtntum epi cui$ defuerint nó tarnen iufti carebit uocabulomec ex co damnabiru^ quod nóhabetdedex eo cotonabitur quod poffïdet.Omnia enihabere:amp; nullo indigere uirtutis eiuS eft qui peccatum nó fecitmecdolus inuentus eft in ore eius:qui cum malediceretur non maledixit.-qui confidenteruirtutumconfcientialoqujbatur.Ecccuenitprincepsmundihuius. amp;in me inuenit n hil. Qui cum effet informa dei nequa$ rapinam arbitratus eft æqualem fe effe deo.Sed fe exinaniuit formam ferui accipiens Si faftus eft obediens ufcç ad morte Si mortem crucis.Propterea donauitei de usnomenfnpomnenomenmtinnoieiefufleftantgenuacocleftia terreftria amp;!nferna Siergoinuna Epifeopi perfona pauca precepta aut nequa$ aut difficulter innenies quid facies deomni homine.qui cunda debet impiété mandata:'Ex corporalibus confideremus fpiritalia. Alius uelox pedibus.'led non fortis manu. Ille tardus inceffu : fed ftabilis in pra lio .Hic pulchram habet faciem : fed taue® uociseft.alius tetram.-fed dulci modulatione canrat.Ilium ingeniofuni :fed obliuiofum.Hnne memorem ; fed tardi uidemnsingenii. ipfiscontrouerfiis : in quibus quondam pucri lufimus non omnesfimiliter xuelinproemiisuelinnatrationibusuelin exceffibus uelin argumentis autexem^ plorumcopia amp;epilogotcdulcedine feagunt .Sed æloquentiæ fuæalia ateg alia in parte diffîniiles funt. De uiris magis ecclefiafticis loquor. M uiti fuper euangelia benedixerunt. S ed in explanarionç apFiimparesfuifunt. Aliicôinftrumentonouooptimefenferi!tinpf31misamp; ucteriteftameto miui funt.Hoc totum dico qgt; nô oïa poffumus oes.Rarufqî aut nullus eftdiuitium qui in oifubftâtia fua pariauniuerfa poffideat.Poffibiliapcepitdeusamp;egofateor.Sedhæc poffibilacunda finguli habere nonpoffumusnó imbecillitatenaturænecalumniam facias:fed animi laffitudinequi cundas fimul Si femper non poffît habere uirtutes qd' fi Si in eoarguis creatorem quare te talem condidei it qui de/ ficiasatcglaffafcasdicamiterujmaior eritrephenfiofi eum uoluerisaccufareqretedeumnonfecerit Sedfî dices.Si non poffum.ergo pdm non habeo.-habes pdin quare non feceris quod alius potuitfa/ cere.R urfumcç ille cuius tu comparatione deterior es uel tui in alia uirtute uel alferius erit collationc r J • peccatoratcpitafittuquccumcgprimûputauerismiorfiteo.'quifeinaliapartemaioreft.CRl.Siiw lUdéJ» Pbofjîo effe fine pdô quomodo iudæis feribit apFs.Et qui potens eft uos conferuare fine pdô.*amp; cô/ ftituereantecôfpedum’gloriéfineimmaculatos quoteftinionio comprobatur poffelioiem effe fine pdô:amp; maculam nonhabere.AT.Nonintelligisquæ ,ppofueris.Necg eih homo póteffe fine peccato qd* tua habet fentetia fed pót fi uolueritdeushomincferuarefinepdó:amp;immaculatûfuamîacuftodi re.Hoc Si egodico cp deo cuda poflRbilia funt.Homini aut non quicqd uoluerit poffibile eft Si maxi/ meideffeqtf nullam legerishabcrecreaturam.CRI.Nôdicoholem effe fine pdô qcf tibiforfitanim/ poffibile uidetur fedpoffe effe fine fi uelit.Aliud eft ein effe aliud poffe.Efie quærit exemplû poffeofté/ ditimperii ueritatem.AT.Nugarisnecmeminifti illius.puerbii adum negas Si in eodem coenouolu taris immo laterem lauas pro quo nihil ali ud audies ni fi hoc quod oibus patet.R em te ueîle firniare quæ neceftmec fuit Si forfitan neefutura eft. Atc^ ut ipo uerbo utar amp;nbsp;ftulticiâ afiftate.i.in pfîftentisat gumentationis oftendem effe poffe te aîo dicere quod eflê non poffit hoc enim quod propofuifti poffe homiem finepeceato effe fi uelitaut uerum eftautfalfum eft Si ueruj eftoftende quisfucritfi falfum quicqd falfum eft nun$ fieri poteft. Verum hæc quafi explofa taceâtur Si inferiniolis ueftrismuffitét publicam faciem formidanria.Trafeamus ad alia in qbus perpétua oratione utendu eft.fta dû taxat ut habeas poteftatcrefellendi:amp; quærendi fi quiduolueris.CRI. Audiâ patienter non enim died libétet Verba funt amp;miraboringeniûcuiusmagisftupeofalfitatc. AT.Vtrufalfafintanuera q didurusfumeumaudi Cxterentio. cris tue ^babis.CRI.Loquere ut uis mihi decretû eft fi refpôdere nó potuero magis filtre $ mendado acquiefcere.AT. QuidintereftutrumtetacctcanloquétcfuperemÆtiuxta.ptha’ifabulâ. Vi^ilâtcca piâ an dormictc.Cû dixeris quæ uolueris audies quæ neq qgt; uelis V eriras cm laborare poteftiuici nôpo teft.Libetfentctiastuasparumperdifcutere;ut intelligat fedatores tui ^diuinû in te mirent iogeniu

-ocr page 155-

Dialog! contra pciagîanoruinhærefim* Lib I

Epîaola XV

Dids fine pftó effe nô pofleaiifi q fcîam legis habuerinp qcf magna partem xpianoß.'excludis a i ufticîa amp;nbsp;qui pdieator es impeccantiætocs .pprie pdôreseffe jjnuncias.Qyotus em quifçg xpianorum habet legisfcictiam:quam in multis doftoribus ecclefiæ autraro aut difficulter innenias. Verum tu tantæ es liberalitatismtfauorem tibi apud Amazonas tuas concilies. Vt in alio loco fcripferis:fdam legis etiaj focminas habere debcre:cum apoftolus doceat effe tacendum mulieribus in ecclefia:amp; fi quid ignorât fiCor.î^ domiuirosfuos debereconrulere.Necfufficittibidedifieagmini tuofdamfcripturarumxnilïearum uoce amp;nbsp;canticisdelefteris.Iungis em amp;nbsp;ponis in titulo qgt; Si tocminæ deo pfalleredebeant.Quis enim ignorât pfallendum effe fœminis in cubiculis fuis:amp; abfij uiroru frequêtia amp;côgregatione turbarum Verum tu donas qtf licet:ut quod uerecudefacere debeant Si abfc^ ullo arbitrio magiftri audoritate jidament.xiiii.titu.Addisptereaferuum dei nihil amarum deorefuodedfemperqd” dulce eftamp; fua^ ue debere,pferre.amp; quafi aliusfit feruus dei;alius dodor amp;nbsp;facerdos ecclefiæ prioris oblitus fnïæ. Pois in alio titulo.xxii. facerdotem fine dodorem oîm aduu fpeculari debere:amp; tiducialiter corripere pec^ tantes :nepro iifdem ratiôem reddant;amp; eorum fanguis de fuis manibus requiratur:Nec femel dixifs fecôtêtusidipfum replicas amp;nbsp;inculcas.xxxi. facerdotem fiuedodorem neminiadulari debcre.-fedardc ter corripereme amp;nbsp;fe amp;nbsp;eos q eum audiunt pdat.-Tanta ne eft in uno opéré diflbnâtia:ut q uid pri us df xeris nefcias.S i em feruus nihil amarum de fuo debet ore proferre.fed femper quod.d ulce Si fuaue ed.

Aut facerdos amp;nbsp;dodor ferui dei'non eruntiqui fidudalitcr debent corripere peccâtes:amp; nulli adulari :f5 audaderomnes increpare.A ut fi facerdos Si dodor non folum ferui dei.fed inter feruos eius principa lemteneantlocumfruftraferuisdeiblâditiasamp;dulcedinesreferuafti.xumhocpropriehæreticorumfit Ro.16 amp;nbsp;eorum qui decipere cupiunt audientes:dicente apoftolo.H uiufmcdi-em xpo domîo nolïro nô ferui untfedfuouentri.Etperdulcesfermones Si benedidiôesfeducunt corda innocctiumdemperinfidio facallidablâdaeftadulatio.Pulchrecjadulatorapudphilofophosdefinit.Blâdusnmicusueritasama _ _ raeftrugofæfrontis:actriftisoffenditq;corredos.Vnamp;apoftolusloquitur:rnimicusuobisfadjifum ucritatem dices uobis.Et comicus.Obfequium amicos ueritasodium parit.Quaproptcr Sipafcha eu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;An.

amaritudinibuscomedimus.'amp; uaseledionisdocetpafchacelebrâdum:inueritateamp; finceritate.Veri tas in nobis fit amp;nbsp;finceritas:amp; amaritudo illico confequetur.Illud uero quod i n alio ponis loco omes noluntate ppria régi qnis xpianorum poteft audire. S i em nô unus nec pauci nec multi :fed omnes re^ guntppriauolutate:ubieritauxiliudei:Etquomodcilludexponis:fAdnogreffushomisdirigunt: g

inhomine niaeius.Ètnemopoteft quic$accipere.nifi datumfueritei defuper.Etinalioloco P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Quid cm habes quod nôaccepifti:quidgloriarisquafi nôacceperis:dicentednofaluatore.bîondefcci! p • ? di decœlomtfaciamuoluntatemmeam:feduolûtatemeiusquimemifitpatris.Etinalioloco.Pater (î fieri póntranfeat a me calix ifte. Verumtamc nô quod ago uolo.-fed ficut tu uis pater.Et in oratôe do minica.Fiat uolutastua ficut in cœlo Si in terra:C^ia fentetiæ temeritate aufersdei omnepræfidium. Et quod in alio loco fruftra conaris adiungere abfiç dei gratia:quomodo fentireuelis.æx hoc loco in ƒ telligitur:dumgratiameiusnonadfingularefersopera:fedadconditionisaclegisd^liberi arbitriipo teftatem.lxxii.illuduerodum infequenti ponis capituloân dieiudiciiiniquisamp;peccatoribusnô pat cendum:fed æterniseos ignibusexurendos ferre quis poteft:amp; interdicere te mifericordiam dei :amp; an^ tediemiudicii defententiaiudicisiudicare:utfiquisuolueritiniquisamp;peccatoribusparcere:tepfcrijJ bentenö pofTit.Didsem.Scriptum eft em in.ciii.pfalmo.Dcficiâtpeccatoresa terraamp; iniqui ita utno fint.Etinefaia.Comburenturiniqui amp;peccatoresfimul:amp;quirelinquuntdeumconfummabuntuc Et non intelligis cóminationem dei inter dum fonare clementiam.Non em dicit eos æternis ignibus côcremari.Denicç Efaias de quo ponis teftimoniu.Cóburentur inquit pftöres amp;nbsp;iniqui fimul: amp;nbsp;nó additinæternô.Etquirelinquiîtdeumcôfummabûtur.Propriæhocdebæreticisloquiturrqreftuni fidei tramitem relinquentes cöfummabunt.’fi noluerint ad dnm reuerti quem dereliquerût.-quæ fnia amp;nbsp;tibi parata eft:fi neglexeris ad meliora cóuerti.Deinde cuius eft temeritatis : iniquos amp;nbsp;pftöres îpiis îugere:qa nobis fie definiiîtur.omis impius îiquuseft amp;peccator eft.mec reciprocatmt poffimus dicere Omnispeccator Siîiquusetiam impiuseft.'fmpietas em ppriead eospertinetqui noticiam dei nôha , bêt uelcognitamtranfgrefïîonemutarût.Peccatum autc amp;nbsp;tiquitas pro qualitate uitiorum poftpecca tiamp;iniquitatis uulncrarecipitfanitatem. Vn feriptumeft Multaflagellapeccatoris:amp;non intérims fempiternus.Et per omnia flagella atrgcruciatusemêdaturifrael.Qiiem enimdiligitdominuscorri pittflagellatautocm fiÜumquemrecipit.Aliudeftcrederemagiftri amp;nbsp;parentis affeftu.-aliudcótraad^ uerfarios crudeli animo defæuire. Qiiamobcaufam amp;nbsp;in primo pfalmo. canitut. Quoniam non , , refurgunt impii in iudicio. lamenimin perditionem funt præindicati : Neq^ peccatoresinconfi æna.y. lioduftorum. Aliud enim eft gloriam perdererefurgendi:aliud perireperpetuo. Venietinquithora in qua omnes qui injepulchris funt audient uocem eins: Si egredientur qui bona feceruntin refurreftô nemuitæ : qui autem mala egeruntin refurreftionem iudicii.Vnde Si apoftoluseodem fenfu : quia codem Si fpiritu loquitur ad R omanos.Qiiicuncp enim fine lege peccauerunnfinelegeperibunt. Et quicucç inlegepeccaucrunt per legem iudicabûtur.S ine lege impi us eft:qui impius in æternum pibit inlçgepeccatorcredensindeum qui per legem iudicabitur:amp; nô peribitdi peccatores amp;iniqui æter nisignibus exurûtnnnôtimesfniam tuam qui ïiquum amp;nbsp;peccatorem teeftedicisÆfamumêtaris nô hominem effe fine peccatotfed eftepoffe.Ergo folus ille faluetjqui nun^ fuit nec é :fed futurus eftiaut

-ocr page 156-

Nat.; s


tuc.ÿ.


Luc.14. Ro.iz*


Ioh.Ilt;


lob.ih


l.loh.b


PARTIS


TRAGTATVS


II


forfitâ nec futurus.Et perçant omnes quos retro fniffe legimus. Tu îpfe qui catonîana nobis inflanS fuperbia;amp; Milonishumerisîtumefcis.-quatemeritatepeccatormagiftri nomcaffumisc'Autfïiuftus es:amp; humilitate fimulas peccatorem mirabimur atcj gaudebimus habere te folum poflidere cû fociis qcf nec uel poffïbile patriarcharû:nec prophetarû:nec apoftoloji; qfpiam habuit. S i autc Origenes ocs tationabiles creaturas dicit nô efle perdcdas:amp; diabolo tribuit poenitetiam quid ad nos: qui amp;nbsp;diabo lumamp;fatelliteseiusocftÿimpiosôcpuaricatotesdicimusperireppetuoÆtxpianosfiin peccatopr^c uenti fuetint: faluâdos efle poft pocnas.xxi.lûgis praeterea duo capitula inter fe difcrepantia:quæ fi ta fint:os aperire non poteris.Sapientiam amp;nbsp;intelleftû feripturarû nifi didicerit feire nô pofle.xx.Et it£ cum.Scientiâ legisnô ufurpare debereindoftum. Autenim magiftni a quo didiceris fgt;ferre cogei'is: aut fi magifter talis eft:q ab alio nó didicerit:amp; docucrit te qdquot; ipfe ignorabanreftat ut nô refte fadas: qui indodus ufurpasfcientiâfcripturarû:amp; magifter prius $ difcipulus effecoepifti. Nifi forte humi litate folita magiftru tuu iaftitas dnm:qui docetomnem fcientiâ:amp; cum moyfe in nube amp;nbsp;caligine fa cie ad fade audies uerba dei:amp; inde nobis cornuta fronte ^cedas:nec hoc fuffïcit fed repente mutarisi ftoicu.'amp;deZenonisnobistonasfupcilio.lxxiii.xpianum illiusdebereeffepaticntiæ:utfiquisfuaau ferre uoluerit gratâter amittat.Nonne nobis fatis eft patienter perdere qcf habemus nifi uiolêto atqg ra ptori agamus gratias:amp; eum cundis benedidionibus ^jfequamur. Docet euageliu ei qui nobifeuW uelitiudidocôtendereamp;perlitesaciurgiaauferretunicam étpalliueffecedendö.Nó praîcepitutaga mus gratias amp;nbsp;læti noftra perdamus. Hoc dico nô cp aliquid fceleris in hac fnîa fit fed lt;p ubicj medio cria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tranfeas:amp; magnafederis.Vndeadiungisgloria ueftium amp;nbsp;ornamentori'i deo

cffecontratia.Quac funtrogo inimicitiæ côtra deô:fi tunicam habuero mûdiorem:fi epus: prælbyter: amp;diaconus:amp;reliquusordoccclefiafticusinadminiftrationefacrificioru candidauefte procefferint' Cauetederidtcauetemonachi.uiduæ amp;nbsp;uirgines.peticlitamini nifi fordidas uos ateppânofas uulgus afpexerit.Taceo de hoibusfæculiqbus aperte bellum indicit.Etinimidriæcontra deû.-fi preciofisat^ nitentibusutantur exuuiis.clxiiii.Audiamus amp;cætera.Inimicos ut proximosdiligendos:ftatim^op præflTurus grauiffimolethargoponis amp;nbsp;dicis.clxi.inimico nun$ elte credendum: qcf fibi eflecontra tium ctiam mefilenteperfpicuum eft.Sed dices utrûlt;5 uocibusfcripturæcôtineti:nô animaduertens quo fenfu in fuis lods dida funt.Præceptum eft mihi ut diligam inimicos:amp; orem perfecutoribns-Nunquid iulTum eft:ut ita diligam quafi4)ximos amp;nbsp;côfanguineos Si amicos.utJter æmulu amp;nbsp;necefla tium nulla diftâtiafit.Siinimicosdiligoquafiproximos.-amicis quid ampliusexhibebo. Autfihoc dixeris.-illudtacere debueras ne contraria fibi in eodem loco dicere uidearis.Inimico nunqgt; efle cred^^ dum.Sed quomodo diligatur inimicus amp;nbsp;lex docet: lumentum aduerfarii fi ceciderit fubleuâduni. Étapoftolus.Si efutierit inimicustuus:cibaillum:fifitieritdaillipotum. Hocenim facics.-carbones ignis congregabis fupercaputeiusnoninmalediftù amp;nbsp;condcnationem(utpleri^ exiftimant) fedin corredionem:refurredionemamp;plenitudinem:utfuperatusbeneficiisodiiigne:excodofrigorechari tatis:inimicus efle defiftat.cxxiii.Addis præterea regnum coclorum etiam in teftamento ueteri reproe mitti.Ponifcpteftimoniadeapocryphis:cumperfpicuumfitregnumcoclorumprimumincuangelio prædicari per lohânem baptiftam amp;nbsp;domina faluatorem amp;nbsp;apoftolos.Legeeuageliaftohânesbaptifta clamat in defetto.Pœnitctiâ agite appropinquabitenimregnû celoßr.Et defaluatore feriptû eft.Ex co tpeccxpitprædicareamp;dicere.Pocnitentiâagite:appropinquabitenimregnûcelora.TuaôtnosManî chæos uocas:curlegi euangelium preferentesinilla umbram:in hoc ueritatem efle dicamus: amp;nbsp;nôiu telligis ftulticiam tuam imprudetiæ copulatam. Aliud c damnarelegc quod manichæusfadarialiud legi preferteeuangelium:qu3eapoftolicadodfinaeft.Inilla enimferui.inhocpusdnsloquitut.lbif» mittitur:hicimpletur.ibiinitia.hicpfedioeft.îillaoperumfundamctaiaciunt:hicfidei amp;grariæcuk men imponit.Hoyiofuimusutegregiipceptoris dodrinamonftret.CctefimustituIuseftpofleho^ mine finepeccatoelfe amp;deimandatafacilecuftodirefiueIit.dequoabundediftuc.Cûq5feimitatore imoexpletorcopisbeati martyris Cypriani feribetisad Cyrinum eefateat non itelligitfe ineodeope Hixiffecontraria-lUe in-liiii.titulo tertii libri ponitneminemfineforde Sifinepdopoffeeffe. StarinKj i ungit teftimoniaûn quibus feriptum eft apud iob. Qttis enim mundus a fordibus:ne fi uniuseriam did fit uitaeiusinterra.Etinpfalmo.l.Ecceininiquitatibusconceptus fum:amp;inpeccatiscócepitmc mater mea.Etinæpiftolaiohannis.Si dixerimus:quiapecca tum nonhabemus:nofipfosdecipiniiis: amp;nbsp;ueritas in nobis noneft.Tuexdiuerfoafl'erispoflehoîemfinepftô efle:amp; ut hoc uerudixifleuidea; risrftatimadiungis.Etdei mâdata facile euftodire fi uelinquæaut rarusaut nullus impleuit.Sienim facilia funt:debent a pluribus cuftodiri.Sinaût ut côcedamustibi.Tarus quifq ea explere pôrimâifeftu eft efle difficile quod rarum eft.Atcç uthocaugeas amp;nbsp;magnitudinêtu.æ uirtutis oftendas: qcf fcilicet de’bonoconfcientiæthefauroeruftareconaris.Ponisin tituIo.cxxiii.Necleuiterqdem effepeccandû. Etqdfithocleuitenneforteloperete aliquisdixifleexiftimaretadnedis.cxxxi.Malumueroneccogi tandum:necp illius fententiæ recordaris.Delifta quis intelligit:ab occultismeis munda medne:amp; ab alienis parce feruo tuo. Cum ecclefia etiam ea quæper ignorantiam delinquimus:amp; fola cogitatione peccamus:delilt;fta efle fateat.ântantû ut hoftias 4? errore i ubeat offert!. amp;nbsp;pôtifex q p cûdo populooe peaturante ,p feofferat uidimas.qui certe nun$ ,p al i is i uberet offerte nifi iuftus ipfe ect.Nec rurfuni fi fe offerte fi peccatocareretignorâtiæ fcilicet.Nucmihilatiffimafcriptura};: fpacia peragranda funt.


-ocr page 157-

Dialog! contra pdagiaroithicrefim. Lib? I ut doceani errorem amp;nbsp;ignorantiam effe pftm.Obfecro te nonne kgißi.Qui uiderit mulierem ad con Mat.ƒ cupifcendum iam mocchatus eft earn in corde fuo:Nô ergo folus a) peftus amp;incenti ua uiriorum repu tatur in pfttn fed ea quibus attribuimus affenfum.Aut ein uitare poflumus:malam cogitationem Si confequenter poffumus carere peccato:ant fi nitare non poffumus reputatur in peccatu in quod caue ri non poteft. Callide quidem argumentarisifed non intelligis argumentationem tnam cótra facras fcripturas facere. Volunt em eloquiafcripturarum etiam ignorantiam habere peccatum.Vnde amp;iob offert hoftias pro fitiis fuisineforte per ignorantiam in cogitatione peccaiierint .Et qui ligna cedit: fi lob.z fecuriacferrofugiente de ligno homo fueritoccifuspergereiubetur ad urbemfugitiuorum: amp;nbsp;tam f diu ibi efle:$diu facerdos maximus moriatunideft redimatur (anguine faluatoris. A ut in domo ba ƒ ptilmatis : aut in pocnitentia quæimitatur baptifmatis gratiam : per ineffabilem clementiam faluato tix.qui non uultperire quem$ nec deleftatur mortibus peccatotum : fed ut conuertantur amp;nbsp;uiuant. CRl.Kogo quæ eft ifta iufticia ut in peccato tenear erroris cuius reatum non habetcófcientia.-Nefcio n!epecca(fe:amp; ciusrei quam nefcio:poenas luo.Et quid plus faciam fi fpötepeccauerorAT. A mc fen^: EccP,*, tentiæ amp;nbsp;difpofitionisdei caufas requiris.Refpondebit ftultxinterrogationi tuæ liber fapientiæ. Al/ÿ çap.f* tiota tenequæfieris:amp;forrioratenefcrutatusfueris.Etalibi.Nolie(relapiensmultum:amp; noli argu;: Utentari plus ^oportet. Etin eodem loto. In fapientia amp;nbsp;in fimplicitatecordisquærite deum. Ac ncÿi^Qjj^ forte huic uolumini contradicas:audi apoftolum euangelica clangentem tuba.O altitudo diiiitiaruj fapientiæ amp;nbsp;fcientiædei:qgt; infcrurabilia funtiudici.a eius:amp; inueftigabiles uiæ eius.Quis enimcogno uit fenfumdomini:autquisconfiliariusfuiteiustiftæfuntquæftionesdequibus amp;nbsp;inalioloco lcri Eccty binStultasautem amp;nbsp;ineruditasquæftiones deuita:fciensquoniam lires générant. Etecdefiaftesf de quo certelibro nulla eft ambiguitas).Dixi inquit fapiens effïciar:amp; ipfa longe fafta eft a me : profûda profunditas.-quiseaminuenit.A me quærisquarefigulusaliuduasfeceritinhonorem:aliudincon;: tunieliam:amp; non uisacquiefcerePaulopro fuodominorefponderi.Ohomotu qui esqui refpondes deoiAudiergo breuiterteftimoniafcripturarum:utftultaimmoimpiafcifciratioin perpetuum con ticefcat.LoquiturdeusinGenefi.Nonadiiciamultramaledicereterr.-vpropteroperahominumtquia g appofita eft mens hominis diligenter ad mala .a pueritia. Abraam amp;nbsp;Sana audita repromilTionefilii- Geû.ir ifaacridentincordefuo:amp;tacitacogitationôlatetfdentiamdei.arguuntinrifuamp;ipfacogitatioqua nbsp;nbsp;nbsp;‘ '

Epißola. XV

pars infidelitatis rephenditur:attamen non ex eo qgt; rifere diffidentiæ condemnanttfed ex eo qgt; po(t ea ctediderunt iufticiæpalmam acceperunt.Loth nefcitin concubitu filiarum quid fecerit: amp;nbsp;inebriatu s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

abeisnonhabetcrimenconfcientiæ.Ettamcerrorinuitioeft.Arguefanftumuirumiacob.quarera;

lt;hcl formofamdilexeritpro qua amp;nbsp;feruiuit multo tempore Si in Liæ primoconcubitu fuerit côtrifta ƒ Gen.z^ tus amp;nbsp;acquiefce tandem humanæ fragilitati:quæ etiâ pulchra corpora diligit Si deformia deteftat.En get iacob mortem filii fui iofeph Si multo tempore côfolationcnonrecipitfiliorum:rndet(çlugcnsamp; Cen.'r gcmensuadamadinfernû:amp;probatfehomincidumiuftusignoratquidaftü fitdeiuftofilio iofejfti mexodofcriptumelî.Si perculieritaliquisquempiâ Si mortuus fuerit morte moriatur.Sinautcuou Exo.zî uolens:fed deus tradiditeum in manibuseiusdabo tibi locum ad que côfugiat qui occident. In qno nbsp;nbsp;nbsp;‘

notandumeftqdeus|tradidithoîeminmanuseius:amp;illequiocciditperignorantiâ exiliocondenat, . mleuiticolexexponitur. Animafipeccaueritincôfpedudnimonfponteexomnibuspr.'tceptisdni: *quot; quæ non oportet fieri fccerit^ ununi ex eis fine pontifex fuerinfi ue omnis fynagoga:amp; reliquus po^ pulus:amp; poftea didicerit peccatum fuum:quod peccauirper ignordtiam:offeretmunushircum in ca mafculum immaculatumamp; ponet manus fuas fuper ciput eius interficietcç ilium in loco ubi ma

want holocaufta corä domino:qui.a pro peccato eft.Statim^ in fequentibus .Si tetigeritaliquid im^ Rundum quod nonliceattangere:amp; feceritper ignorantiam :amp; poftea didicerit fiue^miferitaliqd amp;nbsp;fuerit oblitus nunciabit peccatum fuum in quo peccalTe feperfpicit;amp; ofTerret domino pro his q peccauit:agnamfiuecaprampropeccato:amp;peabitur pro eo facerdos fuperpeccatoramp;dimittet ei pcc^ ^tumiSinautem nôpræualuerit manus eiusiutofTeratoucftpeccatis eius quibus peccauinduostur^ tures autduospullos columbarum offerer domino unum 4) pftô Si unum in holocaufto:amp; portabit caadfacCTdotc:amp; offeret facerdos pro pftö quod peccauit:amp; dimittet ei.Cæteraij his fini ilia quæ 'ftu Qio breuitatisomitto:nefaftidiumftomachotuofaciamïlnconfequentibusquo^ narratMoyfesq» confecratione Aaron Si filiornm eius obtulerit uitulü pro pftó:amp; pofuerit aaron amp;nbsp;filii eius man^ uper^m fuper caput uidelicet uituli qui eratpro peccato:amp; maftauerit eum amp;nbsp;tulerit eö deeius fan^ o*^”i5^{^fuerit fuper cornua altaris in circuitu digitofuoiatqj altare mundauerit.Similiter in arieté eceritamp; defanguineeius tetigeritauriculam eiusdextram:amp; manum dexrcramamp; fummita tempee isdexm.Etpoftmulraaliaquænarrarelongiffimûeft.amp;enumeratisdiebusfepremitaîegimus.Fa^ urn eft quoeg dieoflauo Si uocauit Moyfenaaron Si filioseius Si omnesfenioresifrael Si dixitad

ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;arietem inholocauftoimmaculatum.amp;offeresdeo

tulun?' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loqueredicens.Tollitehircum decaprisuiuum propeccato:amp; ui^

inholocauftum.Dixitq?moyfes ad Aaron. Accedead altareamp; fac

ffaffethrn hftgt;elcuauit Aaron manus ftipcrpopulum Si biidixiteis.Defccndir^cu

malen «tchî.iz, pp gt;nbsp;‘l’^husfexagintatfifocminamdicbusoftogmta.Accufacreatorcmcüïinïunduquic^ X

-ocr page 158-

PARTIS I TRACTATVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II

nominct quod ipfe condidit.Et non folû ipfa immuda eft.-fed omne qtf tetigerit.C ûç^ dies inqwf purgationiseius cópletifuerint.fupetfilioaiitfiiia offerer agnum anniculuimmaculatum amp;nbsp;puHuni columbarum:amp; turturcprop€ccato:ad oftium tabernaculi teftamcti facerdoti:qui offerer in confpe^ du domini:amp; expiabirpro ea lacerdos.De leprofo quo^ qd* in diepurgarioniseiusofferarur pro eo uidima propeccatoduocç rurrures amp;nbsp;duopulli colûbarû:unuspropeccaroaliusinholocauftm. 9 fiuxum feniinis paririir eodem facrificii ordine pro peccaro amp;nbsp;holocaufto liberatur.Er ad exrremû ferrur.T imorarosfadrefilios ifrael ab immüdiciis fuis;amp; nó morient pro peccaro fuo:fi conraniinaue rinr rabernaculûreftamenriJpfiquotÿ Aaron præcipirur:ur non in omni rempore ingrediarurinfapii’ dafandorummeforre moriarur.Cunç air uoluenr irrare offerar uirulum pro peccaro:amp; arierem in holocauftum. D uofcj hircos acdpiar ab uniuerfo populo unu ex eis offerar pro peccaro fuo;amp; unum pro peccaro populi amp;nbsp;arierê in holocauftum. Aker hircorum. cunda peccara fufcipir populi in rypuw domini faluaroris offert in folitudinem amp;nbsp;fic placatur deus omni multitudini. Ad extremum did^ tur.Sicomederithomodefandificatisperignorantiamimputatureiiniquitas areg delidum:amp; î.Corin.î» ti reus erit. Vnde amp;nbsp;apoftolus monet euchariftiam domini cum cautione’fumendam:ne i n códemna^

tionem nobisfumamusatlt;çiudicium.Si damnaturinlege ignorantia:quantomagisin euangdin confeientiarTranleamus ad numéros amp;nbsp;ob conrentioforum impudetiam côfutandam fumma

carpamus.Nazareus fando Crine uenerabilis alterius fubita morte maculatur :amp; omnes dies con^ (eaationis eiuspræteriti irriti fiuntpofteai^ pro eo offeruntur duo turtures : amp;nbsp;duo pullilcolumbaru-Vnus pro peccaro amp;nbsp;alter in holocauftum.In die quoij confumatonis eius offertur agnus cum holo/ cauftoamp;agna pro pdô.EtpoftmuItafcriptum eft ut nunc magnificetur fortitudo domini ficutlo/ cutus eft dicens.Dns longanimis amp;nbsp;multæ mifericordiae auferens iniqui tatem amp;nbsp;icelera :amp; mundans ^s.ioz» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nonfacietinnocentem.-proquo .Ixx.interprætati funt: amp;nbsp;emundansnómundauitreum :q) foluseris

poft indulgentiam reusfitjjpriæ confeientiæ. Cûiç ait ignorauerit populus amp;nbsp;fecerit unu ex hi s quac facerenondebuitprætercÆrimoniapülongumordineminfertur amp;nbsp;dicitur. Offerrehircumeaprarntn propeccato:amp; placabit facerdos pro omni fynagoga filioruifraehamp; ^piciabiturei dns quia ignown/ ria eft:amp; ipfi offerentoblationêfuaminfacrificiumdnopro peccatofuo in confpedueiusqmnelde/ runt.Ibi^ additur fi anima una peccauerit per ignorantiam offerer capram anniculam pro pdó igno^ tantiæcoram dno amp;nbsp;depræcabiturpro eofacerdoseoqp ignoraueritpro pdô ignorantiæ coram dnO amp;nbsp;rogabit pro eo amp;nbsp;jipidabitur ei in Kalendis finguloife menfi û offert hircus caprarum pro pdô dno-Inpafcaquoqg per dies odoadie.xv«mcfisprimiuflt;5 ad.xxi.diem facrificiumpro peccatoeft.Inpen/ thecofte hircus pro pdô offert:amp; in Kalendis menfis feptimi qftj tubarum clangor códnif eadembir^* pro peccato religio conferuatur. die q uo^ decimo eiufdem menfis feptimi:qth ieiunium eft uflt;5 ad uefperumofferturhircuscaprarumpropdó ptereumhircum qui ante holocauftum pro pdó ex lege madatur.In diebus quoeç Scenophegiæ qnfigebantur tabernacula in die.xy eiufdem menfisfeptim* ufçaddiem.xxii.îteruidimasfemperpropeccatohircusofferebatur.'utilludimpleatur beatiDauid« ps.Jo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tibi foli peccaui amp;nbsp;malu coram tefeci.ut iuftificeris in fermonibus tuis amp;nbsp;uincas cum iudicaris. Sex

duitates eliguntur exilii eorum qui non fponte:fed per ignorantiamruel iadu lapidis^' uel impulfio// , ne manusxuel iocomel lafciuiaabf«^ inimicitiis infoclidtate magis $ uoluntate peccauerunt amp;nbsp;ramen Dcut 10 abfi^criminefuntdumreleganturinperpetuum amp;anteconftitutum diem nec fupplicatione: ucut.l?» nbsp;nbsp;jjgj. præcio eorum reuerfio impetrari ■amp; redimi poffit inDeuteronomio :qui liber præterirorum enu/

meratio eft perfpicue demonftratur non in operibus noftris atiç iufticia:fed dei mifericordia nos con/ feruari dicent domino per Moyfen .lNedicas incordetuo:cumfubuerteriteosdominus deus tuns a facie tua:in iufticia mea introduxit me dominus ut poffideam terram hanc amp;nbsp;impietate gentiu ifta/ rum dominus confumet eos a facie tuanon in iufticia tua:amp; diredione cordis tui intrabis ut poffide/ as terram eorum:fed impietate eorum dominus deus tuusconfumet eosafacietua:ut fufeitet uerba quod locutus eft patribus tuis : Abraa:Ifaac:amp;: racob:amp; feies qgt; non iufticia tua dominus deustuus da bittibi terram optimam utpoffideaseam:quia populus duræctruicises.In eoautemqtgt; dixit. Petfe/ dus eriscum domino deo tuoquofenfu dixerit ex fequentibusappiobatur. Cum in^effus inquit fueris terra qua dns deotuus dabit tibi nô difcesfacereabominatióem gctiû illaR'.Nô inueniet in te q traducat filiû uelfiliâ luam p ignc:diuinatiôibus uel oibus auguris amp;nbsp;maleficis artibus amp;nbsp;incantatio/ nibusnôferuiesutiterrogesmagosamp;ariolos amp;mortuos:abomîatioeîdnicois q facit hæc. Etpptet Y nbsp;nbsp;has abomîationes dns deus tuus pfumet eas a fade tua.-pfedus eris eu dno deo tuo.Deniq? infert quia

gctesiftæ qs tu poffidebis ariolos amp;nbsp;diuinosaudiûr.Tibi aût nô dédit dns deus tuus.S tatimlt;ç git.Prophetâ unu ex te de fratribus tuis ficut me fufeitabit dns deus tuus:ipm audies. Ex quo oftedit perfedum hic dici :nô qui cudas uirtutes habeat:fed q pfedû amp;nbsp;unû fequaf deu.Narratiç fifiter de œ/ ditioneexulû.-qpignorâtiâ peccauerutrquo amp;nbsp;$diu côfugeredebeâtatc^fubiôgit.Quâdoaedificaue ris domûnouâ.hicies loriculâtedotuoin circuitu:ne fanguîs reus fiscûaliqs cecideri^’ex ea.Etittru.1 S i fuerit i n te uir : q nô fit mudus a nodurno flexu ægrediet extra caftra:amp; nô ingrediet mediû cafrro/ rumrcûqgaduenietuefperadauabitfeaqua Sc poftoccubitû folis ingrediet mediûeoæ.De lefufilioM . nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;næduottnponateftimonia.-peccauit Achazîamp;totusppfsoffendit.Dixitcpdnsadrofue.'Nôpoteru«

lofiïC.yî ftarefiliiifcaelincôfpeduinimicoîïfuoK'îfeddorfauertctaduerfatiisfuis.-quiafaâu eft anath^a in

-ocr page 159-

DîalogicôtfàpelâgîinorChaercnm^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tib. t Epiflola. XV

tis.Et nô âddam ut fim uobifcû:nifi côtritu fuerit anathcttiâ de tnedio ueftriî. Cû^ facrilegiu qteretiu amp;nbsp;fors latêteminueniffetreurn inter ficiuturcum Achazfilii eius:amp;filiæ;bouesafini pecora:amp; taber^ naculum ôc quæcûcj habere potuitdgnedeleta funt.Efto ipepeccaueritquidcômiferefiliirquid bo quid afini quid pecorat* Fac ergo calûniâ quare unus peccauerit;amp; pars populi trucidata fitt'C ur amp;ipelapidatnr Si oia q habere potuerit ultrixflâma confumpferitiDicamus amp;nbsp;aliqd aliud.Nô eMtinfofue.jgt;» quitciuitasquânontradiditdnsfiliisifraelrabfcjEneoqui habitabatin Gabaôoëspugnâdo coepe^ tunt:quia a dnofaftum erat utiduraret coreop! amp;nbsp;pugnarêt contra ifrael.-utinterficerent amp;nbsp;non fieret in eis mia:amp; perirennficutpcepit dns Moyfi:S i dni faftum eft uolôtate:ut pacem nô reciperêt nec fuO dperentifrbdicamusiuxtaapEm.QuidergoqrituK'Volôtatietneiusquispoteftrefiftcre.DeSaniue |.feg44 d amp;nbsp;Manachim ionathan fauum mellis guftauit in feeptro: amp;nbsp;ill uminatisoculis pidirat çp nefeiens fe cerit:H oc cnim feriptura teftatur tp ignorauerit a pâtre effe præceptum ne quif$ guftaret donee uifto tia dni cöpleretu'ntantö autem iratus eft dns:ut fors inueniret occultum:amp; ipe fateret dicens. Guftauî I fuuimitatefceptri.cp eft in manu mea paru mellis.amp; ecceego morior Etpoftea interceflïôe amp;nbsp;pcibus populi liberatuseft:diccnsad Saul.Numionathâmoriet.-qui fecitfalutemhâcmagnam inifraelt'Ab I -reg« ••• fit.Viuitdns.Sicecideritdecapillis capitis eius in terram:qa cum dnofecit diem hâc: amp;nbsp;liberauit dns îonathâ:amp; non eft mortuus.Samuelirafcit Sauli amp;nbsp;non uultire eu rege.Poftea pcibus uincit utofte^ dat humani aï in diuerfum mutationem.Pergit bethlecfi ngulos filio^ iefle putat ipos efle quos dns re qrebat.Dûtp uidifletaliab ait.Eccein confpeftu dni xps eius-Etaitdûs adeum.Ne refpiciasad uultu eiusamp;ad ftaturâ corpisillius qm abied eum. Aliter eï uidet homo:aliter deus;homo eï uidet in fade de Usin corde. Atcç in hue modum per ois errat per oïs corrigit ut pateathuanæ metif infirmitas .Miphi^^ Dofeth Saulfiliusintefidtdoloarecabamp; ßaanafiliis remôberotite. Cûq?nûciaflentdauid amp;caput Z-teg-4* aduetfarii de môftrarenKOcdfi funt.Dauiddicéte. Viri impii occiderût uiru iuftum in domo fuaamp; in Uftulo fuoiCerteMiphibofeth iuftusnonerat;amp; tnineoiuftusappellaturqd'abfcp noxainterfedus cft.Ozaleuitescumarchadni trâfferahierfm:amp;lafduientesboucsplauftruinptem altéradeclinaflct mi fit manum ut fuftentaret inclinatam S tatimeg fequitur.iratus eft furor dn i i n Ozâ: amp;nbsp;pcuflït eum deusibi pro ignorantia:amp; mortuus eft iuxtaarcham dei(Côtriftatuflt;p Dauid qgt; peufferiteins Ozâ:ti^ muit dnm inilia die amp;nbsp;ait. Quô ingrediet ad me archa dni Dauid iuftus amp;nbsp;jjpheta amp;nbsp;unftus in regé quemelcgitdns fcd'm cor fuumtutfaceretcûftas uolûtateseius:ut uidetignorantiâ dni furore puni mm tenet at(ptriftat:necqritcâmadno:quarepcuflîtignorantc:fedfimilcfnïamptremifcit.Pra:cepi£ dauid pricipi exerdtus ioab:ut numeretpopulum ftatimlt;ç feriptura cômemorat :amp; pereuffît cor fuû: amp;dixitaddnm peccaui uehementerquiahocfeci cumiuberet utfieret utitpquiddiceret ignorabat2.fCggt;Z4 amp;tnfeiperephendit;amp;prohacculpa.rxx.miliahol}angeli gladiotruddantur.SalomôcompletistCiSj.rcg.S* pli cerimoniis utrafeg palmas tendit ad dnm:5e ait C um peccauerit tibi populiis non eft em hô qui nô peccet.AbiaprophetaSalonitesnefciebatadfeuenireuxorchieroboâ.Dixitcpdns.Fcceuxorhieroboâ ingrediet:ut qrat uerba a te pro filio fuo qui ægrotatiuxta hocamp; iuxta hocloqris ad eaj.Helifeus fede î.re2.i4* batinmôteucitadeummuliercuiusfilius mortuus erat:amp;amplexa pedes eius uodferatur.Repellen teaûteamgiezidixitadeuuirdei:dimitteeam:qmaîaeiusinamaritudineeft.Etdnscælauitameutj ' nonannuciaretmihi.Inlibrodierumlegimusfueruntfilii SobalpatrisCariathiarïqui^jphetabatex ditnidio.Et iterum.Filii autem Almebethleem amp;nbsp;netophathi corona domus ioab:amp; qui ^phetabat ex dimidio S arai amp;nbsp;caetera. Similiter utiqß fanftierant qui j)phetabât:amp; tarnen pfeftam non merue^î runtaedpere pphetiam.Nequa$de'futurofetfm tropologid:fed impfentiarum iuxta hiftoriam pro phetantes.Abachuc çpheta canticu fuum hoc in feribit titulo.Oratio abachuc ^phçtæ pro ignorantie: bus Locutus’em fuerataudafter addnm:amp; dixerat. Vftj quo dne clamabo ;amp; non audiesë Vociférait boradteuimpatiens amp;nbsp;nonfaluabisj'Quareoftentifti mihi iniquitatem amp;nbsp;laborem:uidere pdam amp;nbsp;mfticiamfContra mefaftum eft iudidum-’amp;contradiftio potentior:4?pter hæc lacerata eft lex:amp; non peruenitufqg adfinemiudicium:quia impius pualetaduerfusiuftuni .ppterea egreditur iudidum p üerfumproquofeipferephendensçpperignorantiamfit locutusfcribitcdticumpœnitctiæ: Si pftiîî non eratignorantia.'fuperfluo feribitlibrum pœnitudinisamp; uoluit id lugere quod pftm non habet.In ezechielextremaparteîubi per ædifidum rempli in môte fiti eccleliiæmultapoft fæcula futurs facra^ menta narrantur .Primo die amp;nbsp;feptimo die menfis prîmi offerunt uidimae pro peccatis omnium: in quo per errorem aut ignorantîam peccauerunt.S eptem quolt;ç diebus pafeæ hircus femper pro pecca i» to rnaftat.Septimî menfis quintadedmadie:idem pro peccatis facrificiorûordo célébrât. Et poft alia plurima:quænoneft iftiustemporis replicare feriptum eft. Eratautemibi locus ad oeddentem dü Jfitegad me:ifte eft locus ubi coquere debent facerdotes hoftiam pro peccato amp;nbsp;pro ignorâti.i Hieremf as loquitur ad deum.Sdo domine ep non eft hominis uia eius nec uiri eft;ut ambulet amp;nbsp;dirigatgref# msfuos.Ideocp prauum eft cor ihominis amp;nbsp;inferutabile quis cognofcetillud dn prouerbiis legimus. ^.ftuiaquæuîdeturrefta effe apudhomines amp;nouiffimaeiusueniûtinprofundum inferni'.Ecceetpro.f4» ÄÄ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ignorantia condemnat eu aliud putathomo: amp;nbsp;fub fpecie ueritatis ad infern.a delabitur Prô.i?.

• î?3’^^°§’tationes in corde hominis fed nô tarnen illius uoluntas quæ îcerta etfluftuâs atlt;$ mu Pro.zi • t^ilis eftjed dei côfilium obtinet. Quis inquit gloriabit caftum fe habere corÆt quis côfidet mudus Kie apamp;ôfDuldseft cm hoi panis mêdadi :amp; poftea ïplebit oseius calculo .A duo greffus hoîs dirigÜ

8

-ocr page 160-

PARTIS I


TRACTATVS - H


x.Cof.;.


Ro.7i


ubijupta B


Z.CoMV

Z‘Thi.4


Sap.y*


EccT.i.

Z.Cor.3« kCor.4.

ps.IS.


tar mortalis autem quo feite poteris uias fuas. Omnis uir uidetur fibi iudus filius malus iuftum Ma cit amp;nbsp;non laudat exitum fuum fed corrigit corda omnium deus filius malus excelfos habetoculos.Ä palpebris fuis eleuatur.Eft ein iuftus qui périt in iufticia fua.Vnde dicitur ad eum.Ne fisiuftus multu necquafi per (apientiamquaerasfuperflua:ne forteobftupefcas. Quæcunçpenim laborauerit homo« ut reqrat no iuciet:fi dixerit fe fapiês intelligere repire no potent. Cor em filioru hoim repletu i malitia.

SEcunduslibereiufdemdialogicontrapelagianos Epiftola XVf Critobolus.-

Vlta quidem defcripturismemoritercopiofecjdixifti.Etquafi quibufdam difeuffis nubibus:clarum uifus es ueritatis lume aperire fed quid ad rem. His enim cundis te/ ftimoniis uideris hoim accufare naturam ac per hoc inuidiam referre ad deum fi taks holescondidit.’utobliuiöe amp;nbsp;ignorâtiæ pftó carerenópoff/nt.Ex quoperfpicuû eft ho minepoffefi uoluô'itnonpeccare.Ideîfecitqd’ uitarenópotuit. Vbi autcaufertpo» _____________Ifibilitasaufertamp;uitium.Nemoemineocondenat.-quodfacerenó potuit.AT. pe di xi te non intelligere conatus meos nec confiderare qd tu argumenteris fed quia q uæ deus iufletk pro obliuióe erröte amp;nbsp;ignorâtia quafi pro peccato offerütur faaificia. S iue hoc male i uxta te:fi ue bene iuxta me.Deus pcepicmeû eftobfetuare qcf iufïit:tiiû dei iuflareprehêdere ♦CRI. Qiioniâ uim facts pfpicux ueritatiamp; trahis mead blafphemiâ.-pcedâ tibi hoc in ueteri lege pceptu de q feriptû eft .Vetera tranfierunt.Eccefada funt oîa noua.Nunquid amp;nbsp;de euangelio poteris hoc approbate ut puniat qu*‘ piampro eo quod nefeiat Etantepœnasluat qgt; reus fitconfcientiæ.AT.Dum ignoramus Manicb^ us nobis confurgit repente qui legem dicat abolitam : amp;nbsp;folos noui teftamenti legendos libros CRi* Quid em a me audtuiftimt hoc autumes.Et lex em patribus data pro tpe iufta amp;nbsp;fanfta eftamp; uenien^^ Euangeliipfeftioneuilioraceffarunt. AT.Ergonequa^obferuâdumeftqd’Iegepcipit.CRi. dam obferuandaïqdam ptermittenda funt.AT.Quoniam te uideo efle dodiflimû:dic mihi q de ue teriteftamentoobferuaridebeam:amp;quærelinquere.CRi.Mandata obferuaredebemusquæaduita amp;nbsp;mores ptinent corrigendos:de quibusdiftum eft .’Madatum dni lucidum illuminas oculos autem adeaerimonias legis amp;nbsp;ritus faaificioje ptinent relinqueda funt.AT.rgnofce mihi cum legisßc oîm feripturapz feientiam iaôHtes non aiaduertis quid ueb' dicere. CRi.Hoc intell igo qdquot; loquaris nonquodtaces.AT.Tacereuideorqui tantisexemplisdocereteuolui:peccare hoiem perignorâtiai» amp;nbsp;pro pftó ut in legehoftias ita amp;nbsp;in euagelio offerenda pocnitudinc.CRi.Da teftimoniu noui tcft-i^ mêti ubi error amp;nbsp;ignoratia amp;nbsp;impoffibilitas mädati teneat crime .AT .Non neceffeeft multa proferre unu proféra cui contradicere non poterisVas eleftionis pfpicux loquit Confentio em legi dei i uxtaifl teriorem hoiemmideo aut aliam legem in membris meis répugnante legi mentis meæamp; capti uantent meinlegepftiqeftinmcbrismcis.Miferegohomo qsmeliberabitdecorpemortis huius. Gratiadrf perlefum xpm dnm noftrum.CRi.Protulifti teftimonium qtf pro mefacit.Liberati ergo decorpore huius mortis per gratia dni noftri iefu xpi neq$ ultra peccaredebemus.AT.Liberati quidcfumusb.'i ptifmofaluatorisfedmihiediffereqredixerit.mideoaliamlegem inmembrismeis repugnatem kgr mentis mex:amp; captiuatem me inlege peccati qux in membris meiseft q eft ifta lex régna ns in mebris hoîsamp;repugnâslegimentiseius.Rndefimpfr. Taces.Audieundc apoftolumprædicante.quod ent operornoneognofcomonenimquoduolooperor.'fedqd’odiilludfacio.Sinautemqd’ uolohocla^ cio confentio legi qm bona eft Nuc aut nequa$ opor illud;fed qtf in me hitat pftm. Scio em q nó ha bitat in mehoceftin carne meabonum uelle erh adiacetmihi opari autem bonum non inuenio Non em qtf uolo bonum hocago fed quod nolo malum hoc facio S inaut qd* nolo hoc egofacio:nequaq ego opor illud fed qtf habitat in me peccatu. CRi. M iror te holem prudente fie intelligere apoftolû ut eum ex pfona fua amp;nbsp;non ex aliorum hoc dicere fentias.Qui em confeientia in fe loquentis xpi libere p clamattan experimentum quxritis eius qui in me loquit xps.Et in alio loco C urfum confûmaui ai^ de feruaui: deextero repofita c mihi corona iufticix.-ifte hoc de fe dicerepoterat opari bonu no inucio amp;nbsp;nó qtf uoloboniihoc facio fed qtf nolo malu:hoc ago.Quid illud erat bôi qd’ uolcbatfacere amp;nbsp;no poterat.Etquid illuderat mali qtf uolebat amp;nbsp;tn uitare nó poterat.Ergo nô ex fui pfona hoc dici t fed ex perfonagenerishumaniquitiisfubiacetobcarnisfragilitatem.AT .Parum mihi tollisut totuni ttk buas.Ego em unum hoiem licet apFm i ntelligo fubiacere peccato tu totum hum anfi genus rafferis qa fi uetum eft in gne tenemus amp;nbsp;fpeciem nä amp;apFs homo eft amp;nbsp;fi homo eft uel de aliis uel de fe quafi bo loquitur.Mifer ego homo quis me liberabitde corpore mortis huius. Et quoniam nóhabiratin me hoc eft in carne mea bonum.Corruptibile em corpus aggrauatanima amp;nbsp;deprimit-terrea habitatio kn fnmmultacurantem.CRi.Siloquerisquafiego hocexperfona generis humaniaccipiam:lt;Sinóex perfonapeccatorum.AT.Etquistibihoccóceditutexperfonapeccatoris hoc loquatur apoftolusSi em ex perlona pftóris hoc accipias.debebat dicere mifer ego peccator :amp; non mifer ego homojhomo quippe naturxeft pftór uolutatis nifi forte amp;nbsp;illud qtf fcriptum eft.Vanitas uanitatu amp;nbsp;oia ua'ftas .id pfta refertur:amp;non ad omncshomines.Et iteru.Veri3tameamp; in imagine pambulabit homo ac deinde Homo uanitati afllmilatus eft dies eius uelut umbra pertranfeunt.Si hoc Pauli teftimonio non no^ ueris audi aliud ciufdem.xui cötradicere nó potes.Nihil mihi cófcius fum:amp; extera .Recolenda oicit teftimonia.Mire.mecmeipm iudico nihil mihi cófcius fum.Qui hoc dicebat nullius utiq p A' fibi co^ (dus ecat Sed qa legecat delifta qf intelligitÆt funt uiæ quae uident uiro iuftæ nouiffima aut c.itu re;



-ocr page 161-

Dyalogî contra pebgianoruttihxttfini. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tib. )?ïî

XVÎ

fpîcîuntin profundûinferni.Et iterum ois üir uidef fibi iuftus.Deus ante cordahoim dirigît. Icdrco^Pro. liS» temperabatfententiâ ne forte pet ignorantiâdeliquiffet;maximecûfcripttirateftetÆft iuftusqiiipe# Pro.zo. titiniuftiqatua.Etalibi.Iudequod iuftûeftfeftaberisneopinioneueritatisaiuftida dedînetnüsîe Eccle.y» . .. cordantis Saulisamp;Achaz.GRl.Ne contcdereuidear:amp; indiuerfumabfçtnenfotafunêtraherefaite Sàpi.izt hocmihicôcedeâuftosinfcripturisplurimosappellariiAT.Nôfolûplürimosîfcdinnûerabiles.CRh Cquot; Si innumerabilesiufti funtamp;hocnegarinon poffioquidmalilocutusfum pofleeffehoienifinepe«;

ca to fi uelitrhoceft aliis uerbisdicerepoffe iuftû finepôô effedn eo cj iuftus eft.AT Juftos elVe cocedoi fine oi aut peccato:oino no aflTentio.htem abfcç uitio qd' grecæ dr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoiem pofle effe aio:fine ps.ïx,

efle negoadem foli deo copetitoifej creaturapftó fubiacet.‘amp; indigetmîà dei diccte fcriptura.Mia do^ mini plena eft terra.Et ne quafi maculas quafdâ in fandis uiris uidear pferutariân quibus erröte funt lapfi pauca ^feram quæ nôadfingulosdedadocs in côeptineât.In.xxxi.pfalmo feriptö eft. Dixi ^jnö;» ciaboaduerfum me iniquitaté mea dno:amp; tu dimififti ipietatc cordis mei.(Scitimlt;5 fequit. Pro had hoc eft impietatc:fiue iniquitate(utru(5 cm intelligi pot) orabit ad te ois faitdus i n tpe oportuo. S i fan ftnseft quooratpiniqtateCSiiniquitatehaberquaronefandusappellatcruxtailluuidelicetmoduq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

amp; inaliofcribit.Septiescaditiuftus amp;. tefurget.Etiuftusaccufatorfui eft inpricipiofermonis. EtaFs. P*‘9'‘24'‘ Alienatifuntpdóresa uulua:erraueruntabutero:locuti funt'falfa. Vel ftatim ut nati font fubiacuere pdSinfimilitudincpuaricatiôis Adae.-qeftforrnafuturi.Velcerteftatimmtdeutero Uirginali natus eftxps:de quo foriptu eft.Ois qaperit uulua fdn'i diio uocabit.Oês hactetici erraueruntnon intelligen

myfteriii natinitatiseius.-magifq; adfpecialc natiuitatefaluatoris $ ad oim hoîm referripthocqd’gt;

dicit.f^i apit uulua fdûs uocabit dno.Solusem xpsclaufas portas nuluæ uirgialis apuinguætame nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J 4 '

daufæiugiterpmanfcrûtHæc eft porta orictalisclaufa:p qua fo us pôtifcxïgredit:amp;’ egreditramp;nihilo^jj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

minus femp claufa eft.Illud quoqg qd' in uolumine lob fcriptii eft.Nuquid miidus erit ho coram deo: aut in opibus fuis irreprehêfibilis uir.fi aduerfus famulos fuos no credi t.Et cótra âgelos prauö qd rep peritquätomagisinhisqui habitat domosluteasîqbus amp;nbsp;nos de code lu tofu mus. Quod fi aflerue^ rishocdici expfonaEliphat themaniteintelligenôab eodicitfedab illo qui fub pfona angeli in uifiôe

amp;: inreuelatiôeloquitei fnîasdei.Sedeftoutloquat Eliphatqd'pfpicueâgelusloqüit.Nûquid non - gt;nbsp;hocexpfonalob.ppriedicit.Tentatioeft uitahoïsfupterrâ.Etfiegopeccaui qdegopoiTufacere.Etiob.^r* , . J qreoblituses.’necfeciftiiniqtatismeæobliuioncamp;emcdationcpeccatimei.Qviôeiüpôteffeiuftushô fuperterrâapuddeû.Etiterû.Sifueroiuftusnôaudietmcdediudicio eiusindigebo.Etrurfum quia fumimpiuscurfruftralaboro.Silotusfuero nitro amp;nbsp;mûdus mudismanibusfatis me’forde tinxifti»

SipeecauerocuftQdiesme.Abiniquitateaûtmenôfactesinnocentc.Etfiimpieegero:uhernihi.Et fi

Fueroiuftusnon poterorefpirare.PlenusetTiegofumignominiæ.Etiterû.Quiseritmundusaforde» ‘-

NecunusquidcetiâfiuniusdieifoeritHitaeiusfuperterrâ:amp;numerabilesmenfcsillius.Quod fi dv .

xcrispnomenquis.monpro impoffîbilirfed interdûpro difficili accipi.Rcfpondebo tibi.Et ubi eft ib ludqcf temere^Jtulifti.Faciliadeieffemâdataîamp;cafacileponecôpleri dicentefcriptura.Virindolore laborat fibi:amp; uim facit pditioni fuæ ut opprefla:amp; fubiugata amp;nbsp;moricte carne ui uatiii eo fpiritus.‘rigt; diculamqjillamexpofitioncmDemofthenisucftrinôdixiflelob.Qiiiseritmûdusapeccato.Sedqs c ’ mundus a forde.Prætereo:quia,pbareconat;fordes pannorû fi g ni fi cari in infantiamon uitiapeccato tum.Autcerte finonficintelligiodiciteuosquidfentiat.Tam etiâinuolutusdidoreft:amp; nimiouer; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. • „

botum fqualorecoQpertus ut fufpitionc magis qgt;!intelligcntiam ledoripræbeat.‘ad extremum infert Egoautcadhocqd refpondebo;Manum ponamfuperosmeumdemellocutus fumanfecundo no addam.Eccelobnofterimmaculatusîamp;finequaerelaramp;abftinêsfeab oîmalo:qualifineiufticia: co^ p^Q ronaturmtmifericordiadeiindigeat.Hoceftilludqd'inprouerbiislegimus.Quis gloriabit caftû fe a haberecor. Autquiscôfidit fe mundûeffea pdô-Facqcf amp;nbsp;hic:nôpro impoffibiti fed prodifficili dixe, rit.Tolleergofnîam:amp; rade delibrotuo facilia dei effe mandata.Quod fi illùdlohânisapFi appofue^;‘iL rismandataeiusnôfuntgrauia.Etdeeuangelio.Iugûmeûfuaueeftiamp;onusmeûleue.Facilereuince , j tis.leuiaeûdixifleeuâgelii mandata adcôparationc fuperftitiôisiudaicæ.ânqüa uariacairimoniafv je, neraquærebanfiquæiuxtalitterci amp;apFi deifententiânulluspotuitexplere.Vnde amp;inaftibusapofto . * * : lorumfcribit.Nûcergoqdtentatisimponereiugumfupceiuiccdifcipulojeqd’necÿpfesniincqinos '' portarepotuimusifedpgram dniiefufaluaricrèdimus:quemadmodfi:amp;illilacobusfcribit apofto^j-jjj.Q|5j^, fr lus.Siiudicaslegénôesfaiftorlegisifed iudexilleiudicatlegcquidicitaliqdnD.itiftepceptû:amp;ignora g tiamnô habere pftm.Etfruftraofferriuiftimas 4? errorejqrf pftinôhabetcôfcientiam.Nccç etn in le; geratioquæritifedauftoritas.Idcineadêdicitæpiftola.rrauiriiufticiâdei nô opérât amp;qnis noftrum carerepoffîtira:dequafcriptûeft.rrapcrditetiâfapientes.Signific3terlt;çnôirâ deiifed ira uiri pofuit.^g Iraetn dei iiifta eft.Ira aût uiri de pturbata mête .pcedit.Vndein pfalmo dicit.Irafeimini amp;nbsp;nolite nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c

cire: qui uerficulus quefenfum hâbeatapoftolus docet.Sol nô oeddatfupiracundiâ ueftrâ.mtpecca; tutnoînofituel leuiterirafd.iufticia aût iram celeri poenitudine mirigare:Vnde ,p odofo uerbo reddi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' *

turîfumusr.ationêindieiudidi.Etineodceuangeliolegimus.Qiiiirafciturfratrifuofinecaufajreus , . critiudidolicet in plerifcp codicibus antiquis fine caufa additum fit:ut fcilicet ne cum caufa quidem debeamusirafd.Quishoîmpoterit'dicere.cpiraquieabfiçiufticiaeftinfempifcrnû iiitiocareat.Efite ■ tuni'Ne glotieris iu craftiuum.Nefdsem quid aduenics pariât dies. Vnde feriptum eft.Ne bcatuni di

8 n

-ocr page 162-

PARTIS î ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACT ATVS nbsp;nbsp;K

xeris quépiâ âtc mortc:$dîu ctn uiuimus in ccrtamînefumus:amp; $diii in fcnamîne:nulla eft cata ol ftoriaq etapïofortiffiniepliâti infuturo fætulo referuat.Dns atlt;ÿ Saluator fub pfona affumpti hois

2.Thî .4. loqnit.Infipientiffimuscmoîmhoimfumtamp;nôefthoisprudctiainme.Etin-lxviji.pralmo.Dtusni Ecde.l. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feis infipientiâ meâded fatuû dei fapictius eft hoibus in Ecclefiaftequotj feriptii cft-.In ni ultitiidine ft

‘ piêtiæmultitudofcictiæ:amp;quiadditfcîaniadditdolorcintelleftiis:(ppfeftiôecareat.Etcxco qd ’iQ uit:quâta nô nouerit:amp; odio inqthabui uitâ:quoniâ malû eftopus qd*operor fupterrâ:oïa em uani tas;amp;pfumptiofpûsîneniofcitqdfuturû{it:qàiaficuti eft quisânûciabitei.Suntiuftiadquospuw nit quafi opus impioße.Etfunt impii ad quos puenit qfi opus iufto^’.Hociccirco diciftqa certû iudft ciiim folius dei cft:amp; quosputamus iuftos fæpe pftôres inueniunt:amp; quos ecôtrario peccatores apd dei fcîamiuftifunt.quantûcûlt;51aborauerithomo:utinqratnôreperiet.Etfidixerit fapiens.noffe inuenire nô poterit.Oim em unus occurfus «cordaej filioje hoîm repleta funt maliria:amp; incerto ftatd q græce nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;didftmufcæ morituræ;fiue ut in hæbraico habet.-mortuæ démoli unt :at^

tûpuntfuauitatcolei:qs mortaliûaliquoerrorenôcapit:Qiic hæreticojt; amp;falfore dogmatu uenen» |.Pct. 4 «J • nô maculant. Tempus inqt cftmt incipiat iudiciii de aomo dni:S i aût primfi a nobis qs finiseoR.’ qu* F nô aedunt euangelio.Etfi iuftusuix faluet;impius amp;nbsp;peccator ubi parebit:Certeiuftus:eft q indieiu dicii uix faluat. S aluaret aut facile fi nihil habetet maculæ:ergo iuftus eft in eo qd floret multis uirtuti bus:amp; uix faluat ineo:qd in qbufdâ dei idiget mia.Quattuor funt pturbatiôes qbus genus uexat hu^ manû:duæ pûtes: amp;nbsp;duæ futurae:duæ bonoii::amp; duæ malop'.Aegritudo q grecædicit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;

diûqdilli ud uocant:$$ uoluptasapl.'Eriflt;5dicat:alterümali:alteß;b0i.‘£xcelt;^* mufc^ menfura fi gaudeamusfuperhis quænôdebemusdiuitiis:potêtia honoribus. inimicop; infccgt; licitateudmortibusautecontrariopfentiûmalo^dolorecrudamur aduetfis:exiliis:pauptate:lang(gt; ce:amp; mortibus jipinquojeqcf apFus fieri ^ihibct.Etrurfum fi cupiamuseaquæarbitramur bona:h® teditateshonores.profperitatesoimrerum amp;corpoti;fuauitarem:amp; cætera quorum prefentia gaudi» fruimur:amp; metuimusilla quæputamus aduerfa:qbusad petfeftû carereiuxta Stoicos Zenonem delicet amp;nbsp;Chryfippû poffibileefttcui fenrctiæois feripturae fandaepfentit ault;Soritas.Vndeamp; fofeph“® lofcphus quot;, Machabeo^fcriptorhiftoriæfrangi amp;regi poffedixitperturbatióesanimi nôeradicari Si qntpThu/ Ro. 7; fculanapüqucftionû CiceronisIibrihisdifputatiôibusrefcrtifunt.PugnatcmiuxtaapFum aduerfuni nosfragilitascorporis amp;nbsp;fpiritalia nequitiæ incocleftibus manifefta funtdicentem opera carnis Si opa fpûs:amp; hæcfibiinuicêaduerfant:ut nô quæ uolumusipfa faciamus:fi nô qtf nolumus illud opamuf quo dicitur poffe hoîem fine pcccato efle fi uelinEcce apoftolus.Omnefcç aedetes qef uolunt implftc

I.Pet.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poflunt.Charitas operit multitudincpeccatoæ :nô tam pteritort præfentiu.uie ultra dei in nos

_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mancntecharitatepeccemus.Quamobrem demulierepeccatricedidt.Dimittuntureipeccata multa

Ence.7. nbsp;nbsp;nbsp;Exquointelligimusnônoftræfolumeffepoteftatisfacereqd'uelimus.'fedamp;cI.Tmctiæ.Sinoftra'ad^

iuuet uoluntatem.-deus lux appellatur amp;nbsp;tenebræ in eo funt uIlæ.Qiiando didt nullas tenebrasfn dei Matth.y. luminereperiri;oftenditomniaaliorum lumina aliquafùrdemaculari.Denicg amp;nbsp;apoftoli appellant luxmundi.Sed noneft feriptum ep inapoftolorum luce nullæ finttenebræ. Et de lohanne feribitur. lohan. I, nbsp;nbsp;Hicuenitinteftimonium:utteftimoniumperhiberetdelumine:utomnes crederent per ilium. Non

eratillelux:fedutteftimoniuperhiberetdelumine.Eratlux ueraquæillumîatomnem hominem ue^ l.Iohan.tf. tiienteminhuncmundum.Vndcamp; deeoferiptum eft.Qui folushabetimmortaliratem:amp;lucemba Q ‘ bitatinacceffîbilem.EtcerteIegimusimmortalesangelos:{mmortalesthronos amp;dominatiôes:cate^ caffÿ uirtutes.S ed folus deus eft immortalisiquia nô eft per gratiam ut cætera.Ted per ;naruram. Qj'â obcaufamîdcmapoftolus fcribitdeumfolumeffefapientem.Cum amp;nbsp;Salomonamp; multi alii fand« fapientes uocentur.Et dicatur iuxta hebraicum ad prindpem Tvri.Sapiêrior Daniele cs tu. Qi omo do ergo folus lux folus immortalis:amp; folus fapiens appellat cum multi immortales amp;nbsp;luces Si ftp’^ i, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tes fint.S ic perfeftiohoîs nô ex natura:fed ex gratia ueniens imperfeftos eosqui perfedi uidentur eße

I.Cor.f. demonftrat.Quod autem fcriptum eft.Etfanguisiefufiliieiusmundatnosabomni peccato.'tamin confeflionebaptifmatis:^ inclementiaplenitudinis.Sedaliudeftmundariadeoialiudperfeefft

Iob.z;. nbsp;nbsp;nbsp;ncuitio:iuxta illudlob.Luna nonfplendet Sc ftellæ non funtmundæ inconfpeftu cius quantoma^

R04« operibuslegisnoniuftificabituromniscirocorameo.’nuIlacpdiftantiaeftperfonarum.Omnesenim peccaueruntamp;indigct gloria dei:iuftificatigratispcrgrariamipfius.Sinaurcmfcribir.Exiftiniamus fide iuftificari hominem fine operibus legis:fiquideni unus eft deus qui iuftificat circundfioncm ex legeamp;præputiumexfïde.Manifefteoftendit;non inhominismerito:fedindei gratia efle:iuftidam qui fine legis operibus credentium fufdpit fidem. Vnde feq uitur.Peccatum nolhri nondominabitur.

Roma 5. Curquianoneftisfublege:fedfubgratia.Nonenimnolentis:neq[Currenrisfedmiftrentiseftdei.Vn deamp;gentesquænonfeâ:abanturiHftidamcompræhenderuntiufticiamlt;iuftid.aaûtexfideifracl aût fequenslegemiuftidæinlegemiuftidæ'nôperueninquoniam nonex fide:fed exoperibusoffender Roma.io. runtinlapidemoffenfionis.FinisenimlegisChriftusadiuftidamomnicredenti.Cundæpropeapî ftolæ apoftoli hochabentprindpiu.Gratiauobisamp; pax a deoPatre amp;Chrifto fefu domino noftro» Î, Coiind* nbsp;nbsp;nbsp;fimili fineclauduntur.Ad Corinthios quoep fcribitur. Vt nonindigearis ulla donationeewedagt;

-ocr page 163-

Oîalogî contra pelagîanojï hâîrefim* hcet ergô nutla indigeamus donationettameri expeâ:aiims feiiclatiôem dni noftri iefn cbtifti .‘lt;jüi tûô nos inoîbus côfitinabit:amp; oftendet fine crimine cum dies dni noftf i iefn xpii amp;nbsp;müdi finis adueneriti nt non glorietnroîs carô in confpedn eins.Panlus plantanit Apollo rigauit:fcd dottiihusinctemcntö dedit:ergonelt;5quiplântattne(5qnirigateftaliquid:fed quiincrementüjdatdeus ipfiuselnâgricub turaâpfiusîediftcariofumus.Iuxragratiam dei quafapiensarchiteftusponitfundametuniiNolitein quituofmetiposdecipereSi quisfapienseftinuobisinfœculoifto fatuüsfiatutfitfapiensSàpientià ” On mûdi ftulrida eft apud deum Dominus cognofcit cogitationes hominum quia uanæ funtiamp; îte Wm innullo ctnmihicôfius fumfed necinhociuftificatusfumquiaquimeiudicâtdfiscftDicituf «uobis:qui fine peccatouosefledicitis quid habetisquodnôaccepiftisfSiàUtemàccepiftis quid glô |4Côt.4» tiamîni qfi nô acceperitis i là faturati eftis iâ diuices fafti eftisîamp; ut fciamus nô ex nobîs fed Cx dei cüda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u

tib? il

Epiftoîâ. XVÎt

pendereiudicio:ueniaminquitcitiusaduosjfi domîusuoluerit * Qui eindicitiiéiâaduos.oftendit leuellemóftratcuperepromittitaduentum.Sed utcautius hocloquat infettfi dominus Uöluerit.Si QP’semputatquidnoffenecdumnouitficutnoffeoportetuaseledionis humilitate deiedus immo jnfcientiafragilitâtisfuæloquitur.Egofum minimusapoftolojfequinonfurndignusuocâtiâpôfio ^•Cö^tƒ lus quoniam perfccutus fum ecclefiam dei gratia autem dei fum id quod fum îamp;gfatia ipfi us i n thé uacua non fuit fed omnibus illisan^lius laboraui non ego autemded gtatîâ dei quæ mecum eft.Di otfcplusomnibusapofiolislaboraiïeftatimcplâboremfuumaddeirefertauxiliumiNohegoînqtiï f. cns:fedgratiadeiquæniecumeft:ficutamp;:in aliolôcoloquitur.Fiduciamaütem talemhabemüs pet '•Anéi.h J.^ff”?^'’'^*^‘^niaddeum.Monquiaexnobifipisfuffidentesfimusrepütarealiqdquafiexhoftfôfed jufficientianoftracx deoeft:qui amp;nbsp;dignos nosfedtminiftros noui teftamenti .Non enim iuftificatut homo ex operibus legis nifi per fidém iefu xpi unde infert amp;nbsp;nos in iefum xpm credimus .‘ut i iiftifice^ niurexfidexpiamp;nonexopibuslegisquiaexc^ibuslegisnoniuftificabitur omniscaro. Siemexle^ gé iuftida ergo xps fine caufagratis mortuus eft in lege maledictio eft.Scriptum eft enim.Maledidus ôeut.2 ƒ omnis.qui nôpermanetinomnibusîquæfcriptafuntinlibrolegis:utfadatea.Chriftusnosredemit de maledidione legis fadus p nobis maledidio. Si etn data efletlexxq poftet uiuificare uetaex lege ef »et iuftida.S éd côcludit fcriptura oîa fub pdô ut reptomiflîo per fidem iefu xpi daret credentibus. lex ergopêdagogusnofterfuitinxpm:utexndciuftificcmur.Vnaddit.*amp; uno uerficulo oîa côpræbcdit dicens Euacuati eftis in xpo qui in lege iuftificàmini a gratia excidiftis. Hæc cunda pcurro :ut oftengt; GaP. ƒ. dam a nullo legem efle compléta amp;plegem’mandataomniaquæcontinenturinlege.Deuscftcinq operatur in nobis:amp; uelle ôi pficere:laboratapoftolus iuxta iuftidani quæ in lege eft: fine quærimôiâ conuerfatusoiaproxpodudtquifquiliasxutinueniatinxponôhabensfuâiuftidamquæex legefed quæex fidechrifti eft a deo.Vnde fcribittheftaloniceniFidelisautem eft dns qui feruabit uos amp;nbsp;cufto;; Z.thef.J diet ab omni màlo ergo non liberi atbitrii poteftate:fed dei dementia conferuamur :Acne putes afgu^ tnentationibus uanisquæ mouentaudientibus qftiones ueritatem pofte fidei fubuerti.îdem apofto^ •usfcribitad Timotheû. OTimotheedepofitumcuftodi deuitansprofanas uocûnotiitates amp;côtrâ didionesfalfinoisfdentiaquam qdampromittentesdrcafidemerrauerunt.ßonitasemamp;mîafal^ uatoris noftrinon ex operibus iuftidæ quæ fecimusfed fccTm fuam mifericordiâ faluos nos fedt ut iu ftificatiilliusgratiahæredcSfimusfecundumfpemuitæ æternæ.Hæcbreuiter quafi exlatifTimOatcg f ' -pulcherrimoapoftolicædodrinæpratocarpfimusutduraefrontisimpudentiacôteratur.Tranfeamus Compatîo aaeuangcliaamp;apoftolicosigniculosdariflîmachriftilampâdecompleamus.Oîsaitquiirafdturfra; Nat.y. tri fuo fine caufa reus erit iudido.Qui autem dixerit racba qcf intetpfætat uanus amp;nbsp;abfij cerebro:reus eritcondlio:haud dubiumqui fandoru amp;nbsp;angelid fenatus.Qiiiautem dixeritfatuereus eritgebcnæ Ignis. Qxiis nofhum potcfthuic uitio nonfubiacere^cum etiam proodofo uerbo redditùri fumus ra honê indie iudicii^ Si ira amp;nbsp;fernionis iniuria attç interdum iocus iudido cócilioi^ amp;nbsp;gehcneignibus . lj

auaricia quæradix eftoîmmalorumj’ Si inqt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;°

Oners donum tuum ad altarc:amp; ibi fueris recoïîj^tQs j j frater tuns habet aliquid aduerfus tekîimit teibi donum tuum antealtare:amp; uadeprimum recoi^qjarî fratri tno amp;nbsp;tune ueniens öfteres munus wum.Meæeftpoteftatisutnôhabeamaliquidcontrafratrt«,qaeum.Vtautemilleaduerfus rneha/ beataütnonhabèatinilliusuoluntateconfiftit. Quid ergo facian.f; recondliâti nolueritc' Obfecréfle ftam genua: fed audire contcmnet.an obtorto collo nolentem in iosamïîJtiæ trahamÆt qiiæ eft ma^ îorinimicitia $ amicitias neceflîtate fociare.Necp em dixit .roga eiim ut tibi c.ir,dliet fed recondliarî primûfratri:mofie öfteres mun? tuû adaltare.Nô cp îpoffibilia des» pcepitfed in ttfilt;jiatictiæ culmc aG ceditut fipeipoftibilia ,p diftîcultatcnimiapcepiffe uideat addeftruedâ fentetiâ tuâ qtu feribisfacil»a cffedeimâdata.Scâdalizantémanu.oculûamp;pedc iubemur abfcindere'.Eftoptropologià diftumfit ^arnidffimis:amp; ^côfanguineis:amp; fraterno nobis ueleoiugaliamorc fodatis-facilene arbitraïuurob qfdâoffenfas tanta fubito abfcîderecharitatc.Quodcç didt.Sitfcrmo uefter:ë;eft nónó.Quod âütam pliuseft:ex maloeft:fotfitan de ueftrafchola reperiat qnun^ metitusfit necaudieritSllud ^»pheticû amp;nbsp;ps.liG apoftol^:Egodixiinexceftumétismeæoîshomomcdax.Etnefdatfcriptûînalioloco.Osqd’mêti Sap.h wr ocdditaîam.Verberâti maxilla altera iubemuropponere.Tolléti tunica etiapalliûcôcedendnm eft Angananti fcmille paffibus.'duobusmilibuscolla'præbenda funt. Peténti te da :amp; uolcti a teaccipere nmtuum;neaduettatis.Si duos nûmuloshabuero amp;nbsp;aliuspopofceritautdabo îpfi: amp;mihi médican

g ili

-ocr page 164-

PARTIS


TRACTATVS


dum erit aut fi nó dedero tranfgrefibr legis inueniar.-illud autc quod dicit .Diligite inimicos ueftros benefacitehis qui oderunt uos:óc orate ,p perfequennbus amp;nbsp;calumniantibus uos:Forfita' in ueftro coc Noüdeuir tuinueniturapud uosraraauiseft.Quipddfimpliciterconfitentur merentur humilitate clæmentiâ tute confef; faluatoris.Quodqg fequitur.Cauete ne iufticiam hoceft ælemofynam ueftram facitas coram homini bus ut uideamini ab eis.Nefcio quis poffit implere.Ad largiendum fruftum panis amp;nbsp;binos nümulos præcoconducitur:amp;extendentesmanumhucilluc£ÿcirunfpicimus:quæfi nullus uiderit.-conrraftioc fit. Efto unus de mille inuciatur:qui ifta non faciat.Refpondequæfo ubi funt facilia mandarar Noli teinquitfoliicitieffedecraftino.Craftinuserhdies follicituseritprofe. Sufficitdieimaliciafua.Vos decraftinononcogitatis:amp; inftarauium præfentibus contend eftisquop: æpfæ biblinæ uolitant tras flumina ærhiopiæ:ut inter fimias amp;nbsp;pauosnoua deophir Salomon! dona mittant. Vis audire facilita tem pceptofa deifaufculta qcf dicitur.^ Quâ arta uia amp;nbsp;anguftaeft q ducit ad uitamamp; pauci funt qui inueniûteam.Non dixit qui gradiunt pereahocem difficillimûeft fed qui iueniût.Pauci enim inue; niunt:amp;multo pauciores ingrediunturper eam.Filius inquithomnis nô habet ubi caput fuum recli; net qui dicit in Efaia. S ufcipitelaffum:amp; hæc eft reqes mea.S i non habet ubi caput fuü rechnet amp;nbsp;quo requiefcit.-dicens in alio loco.S up que requiefcam nifi fup humilc :amp; quietû :amp; trementc uerba meat ubi eftmâdatof^üfacilitas.-Multihocqd’ fcriptueft.Nonueni uocare iuftos.-fedpdôresadpœnirentia fimpfraccipiûtiuxta ilium fenfum.Nôindigctfani medico.fedhiqui malehabct.Alii uerointerptan turcoaftius.Nô ueni uocare iuftos nullus etn ad pfeftum iuftus eftffed ex aliq partepeccator.Sed pec; catores qbus mundus refertus eft:dicente DauidtSaluu me fac dne:qm defecit fanftus:amp; corrupt! fût amp;nbsp;abominabilesfafti funtin adinuctionibus fuis.Omnes dedinauerûtfimul inutiles fafti funt: non


fionis.


Maty.

Luc.9. Efa^z». Efa.g^. Mat.p.


ßs.ii.

Matlo.


Aa.iz«


Mat.to.


ubifupra


Mat.14. Mat.iy.

Mat.ilt;f.

Mat.ig, facob.x. Phitz.


Mat.zj.

Mat.ztf. ps44g.


M Mat.zß. Mar.ß.


cft qui facial bonûnô eft uflt;ç ad unû:Nolite inqt poffidere auru necç argentû nelt;$ pecuntâ in zonis ue flxis non perâ in uianô panc.ne(ç duas tunicas netjcalciamcta nec^ uirgâ.Hæc inquies pcepta apofto lica funt. Et certe petrus apfus caligas habuifle narrat dicête ad eum angelo.Prednge te amp;nbsp;calcia te rali^ gistuis.-duasaut tunicas:utde cæteris tacea puto qgt; ôi ego ôi tu poflideamusdi tn amplius non habe; mus hæcdico.Et iteruàterûcÿ ac per fingula îgeram. Vt erubefcas ad fnîani fuâ:facilia e(ïe dei mâdata. Fratrem tradet frater in mortê:amp; pater ftliutn pfurgctcç filii côtra parentes: amp;nbsp;interfict eos :amp; eritis iiw quitodio cuftishomnibus,ppternomemeum.Etquiafaciliaiufferatamp;fciebatfacileeapoffecopied jgt;pterea ut rei facilitate oftenderet copula uit dicens. Qui pfeuerauerit ufcç in finem hic fal uus erit. Nó ueni inquit pacem mittere fup terram:fed gladiû Veni diuidere hoiem contra pâtre fuum amp;nbsp;filiamco tra matrem:amp; nurum contra focrum.Et neomniapcurrendo lôgiorem fententiani faceret unocûda fermonecomphenditdiccs.Inimici hoisdomeftici eius.Ci'Kç pofuifler.Qiii amatpatrcaut matréfup menoneil medignus.Etquiamatfiliumautfiliâfuperme.-nôeftmedignus.CruxxpifaciliselhNu du5 poil xpni pgere ludus e(l:iocus eft. Et ubi pmia quæ di fficultate fuperata quaerunt.Nô colli guff zizania in prefenti fæculo:ne amp;nbsp;frunientum panter eradicetur .-palea diiica futuro iudicio referuatut quandoiudi fulgebuntquafi fol.Etegredienturangeli amp;nbsp;feparabunt malos de medio iuiforum.Pe^ trusmergitur amp;nbsp;mereturaudire.Modicefidei quaredubitafti.Si inillo modica fides :in quo magna fit nefcio.Dc corde inquitegrediuntur cogitationes peffimæ homicidia adulteria fornicationes furta falfateftimoniablafphemiæ.Hæcfuntquæcoinquinanthomincsprocedatquiincordefuo hæc nó effeteftetur:amp;plenamincorporeiftomortaliiufticiamconfitebor.Qi.iiuultinquitfalnareaîamfu3: perdeteam:amp;quipcrdideritanimamfuam propter me:faluam facieteam.Hæcfunrfaciliamandata Iterum dico.Vhe mûdoabfcandaIis:neceffeefternutueniantfcâdala.Er^ptereainaliolocofcriptiini cft.In multisoffendimusfiueerramus omnes:non pauca peccata:fed multa.necquori'idam fed omni um pofuit .Oés erii quæfua funt querunt:amp; non ea quædei funt unus bonus deus dicitur magi; ftri quafi hominis bonitasrefutatur in lege doftiffimusomnia feoyc fedicit? quaobrem amp;amatura domino Ettamen plenam iuftidam nonhabet.-qiiia noluitf“öitätiam fuam pauperibuserogate.Vn dediffîcuItasdifficulrati.-immoimpoflïbileimpofljMeeunccomparatur.-quia neccamelusingredi poteft per foramem acus nec diuites peruenire iw^egna coclorum. Qjiis noftrum non lauat exteriora calicis:amp;parapfidis: amp;nbsp;interiora habet’^MU-'iQu^nufo^'dibusinquinata. Quis fepulchrorum extrin fecusdealbatorüpoteftfimilitud’”^'^ declinate.Ne amp;nbsp;nobisdicat iefus• Dcforis quidem uidemi ni hominibusiufti .-intusa’-^'^’Ti pleni eftishypocrifi: amp;nbsp;iniquitatequamuis: amp;aliisuitiiscaretepof Turnus. Hypocrifeos r^aculam habere non pofleaut paucorum eft aut nullorum. Patec ( inquit 1 fi polTibileeftrranf^ccalixifteame. Veruntamennonficutegouolo.-fed ficuttu uispater.Filius dei quidixit amp;fitCtafunt:mandauitamp;creatafuntomnia.Secundum hocquodfiliushoimnisdicitur: fententia«! temperat : Pater fi poflibile eft. Verumtamen non’ficut ego uolo : fed ficut tu. Et Criro; bolus^neusadduftofupercilioloquitur.Poteft homo fine peccatoefTefi uelit ApoftoIiaudiunt.Sic non potuillis unahora uigilaremecum. Non dixit: Noluiflis : fed nonpotuiftis. Apoftoli mei una hora uigilare non poffunt fomno :mQcrore : amp;nbsp;carnis fragilitate fuperati : amp;nbsp;tu potes longo tempo re omnia peccata fuperare • Marcus euangelifla fcribit de domino. amp;nbsp;non poterat ibi ne unam qui;; demfacereuirtutem nifi paucis egrotantibusmanus imponens fanauiteos :amp; admirabatur propter incredulitatemeorum .Dominus dicitur non potuiffeinnazareth ne unam quidem facere uirtutem amp;nbsp;infidelitatis alienæftupore tetinetur : amp;nbsp;uospoteftisomnequod uultis .Deniij in confequcntibiis

Tcribitur


-ocr page 165-

Epißoii xvr

Dialog! contra pelagianorumharefim. tib. If fctibit.AbiitinfinibusTyri amp;nbsp;fidonis;amp; ingreffusdomûnetninê uolebatfcire.amp;latcretiópotuit.üo re uticj cupiebat latere : amp;nbsp;qrf cupiebat quart facere nó poteratnit aduentu fuooniniü cöfcientiä clinaret.QLæris caufas cur latere nópotueritrCogita affumpti hois ueritatem öi omni carebis fcäda^ lo.Sifiliusdeialiquid incarne amp;nbsp;j)pter carnénópotuiffe narrat nosqiütoticarneifumus amp;nbsp;quotij» diefpüsopibusrepugnamus.’cótra apoftoli fniam qua: uolumus cunftafaciemust Petrus apoftolus Matth.l/« tria uultfacere in móte tabernacula:unum dnü:alte!i: Moyfi.iertiü H eliæ nefciés qd loquatur timoré perterritusîamp;nospythagoricæ philofophiæruftamusfuperbiâdedieamp;horacôfummatiôisultimæî amp;nbsp;angelos coeloß: amp;nbsp;filiù ignorare rndit amp;nbsp;uos plena fcientiâ pollicemini.Garnis infirmitas deo habi tatoregaudebat:amp; tn menfurâ fragilitatisfuæexcedere nô potuit.ut nô nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft putatiuc

iuxtaueteres hæreticostfedueredeifiliushoisfiliuscrederet.Apfosparûperrelinquês cecidit in terraj -z. pronusamp;orabatdiccs.'Paterfipoflîbileeft.Curqfofnïamambigenterexprimebatqinaliodixeratq• apudhoïesimpoffibiliazapd'dei^oflîbilia funt.Sedhôpalïurusloquit uerbis.Ille dicin Si poffibile cftunahora ptereat.Tu dicispoffibileeftoitpepeccatauitare.Inquibufdâexéplaribus ôi maxime in gtæds codicibusàuxtamarcuinfine eiuseuagelii fcribit.Poftea cûaccubuiffent undecim apparuit eis Iefus:amp; exprobrauitincredulitatc amp;nbsp;duriciâeoftrquiahisqui uiderâteûrefurgétc:nôcrediderût:amp; il;î li fatiffaciebâtdicctes-Sæculûifttf iniqtatisSe incredulitatis fubftâtia eft.quænô finitp immûdosfpi ritus uerâ dei appheirdi uirtutc.iccirco iâ nûc reuela iufticiâ tuâ.Cui fi côtradicitis illud certe renuere nôaudebitis.Mûdusinmalignopofituseft:amp; q» dnm fuûfathanastentareaufus fit:amp; uiftusat^cô^ l.tohan-fufusrecefferitnifqgadtps uticp paifiôis.Etfuccefforlouiniani audetloqui eosqui plena fidebaptifma côfecuti funt.-nô polie tétarinmmo aliis uerbis poffe hoîem baptizatû fi uoluerit:nequa$ ultra pecca?

re.Zacnarias iuftus audit ab angelo.Quianô credidifti uerbis meis eristacensamp; nonpoterisloqufç Luce .P indiemnatiuitatiseius.PaterLunaticideapoftolisloquit.RogauidifcipuIos tuosmteiicerenteû ;id Mar.ÿ. eftdæmone amp;nbsp;nô potuerût.Et ipfi difcipuli interrogâtfaluaroré.Qyare nonpotuimus eiicereillû.Ec audiunt cæteri ppter incred ulitatc ueftrâ. G ur quæfor'qa oîa poffe diio feruabatfJntrauit co^itatio in apoftolosquis eo^rmaior effet.Etemcdat doftrina faluatorisrdu minimus’maioragnofcit:amp;humilt;’ litasfublimitatemutat.Nôrecipit ab urbefamaritanoß;:quiafadeseiuserateuntisHierufalem laco«» busamp;Iohannesuerefiliitonitrui;amp;zeliardoreferuentes.Phineesamp;Heliasignemdecocloducerecu# tue.?. ; piuntamp;corripiunt a diio. Qui uti^ nô corriperenüfi abfcj errore uoluiffent.l bât cum illo populi: hoc cftcumdno:quicôuerfus dixit. Si quisuenitadme.amp;nonoditpatrcfuum:amp; matrêfuâamp;uxorem: £uc. 14 amp;filiosamp; fratres:amp;forotesinfupamp;aiamfuâ:nonpôtmeus effedifcipulus.Etinhoc loco temerariis jq proclamabo. Pôthomo fi uelitoîapeccata uitare:facilia funt mandata eius.'qui merent audirea dno ialuatore.Voseftisqui iuftos uos effedicitis coram hominibus.deus aûtnouit corda ueftra:quiaqcf £uc.I6 apudhominesexcelfum eftrabonrinabile eft corâ deo.fmpoflîbile eft inqt utfcâdala nô ueniant.-puto tÿpeccatûfcâdalûfitqd'perfcandalûuenit.Nififallorem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;apudgræcos

EX offenfione amp;nbsp;ruina nomcaccepit ^jptereai multis offedimus ocs.Fac ut nô corruerim.cei te offendi amp;nbsp;nonin uno.-fedin pluribus arbitror cp in aliquo offendiffepeccatum fit.Dixeruntdnoapoftoli.Au ge nobis fidc.Qui refpondit eis.Si habueritis fide quafi granum finapis.-quod utilt;5 minimu eft om^ Matt.iy.' nium feminum.ôi Gritobolus meus fidei nobis montibus intumefcit.Dicebat autc inquit amp;parabo lam illiscp femperoportetorare amp;nbsp;nunq’ deficereFruftra femper oramus fi in noftro arbitrio eft fa^i^ Matth.l?.' cerequoduolumus. Dixeruntapoftoli. Etquis poteftïaluuseffe c* Audiunt adomino. Qiræim;! poffibiliafuntapudhomines:poffibiliaapuddeumfunt. Ergo aliqua quæapudhominesimpoffï^ biliafuntreerte eaeffe poffibilia ex eo oftenditur :qj apud deum poffibilia funt. Sit ergo amp;nbsp;apud deum poffibile : homini fi uelit domare impeccantiamrnonipfius merito : fed fua clæmentia amp;nbsp;apudhomines nequa$poffibileliberiarbitriipoteftate:quodnutudonantis accipitur.Non fufficit -apoftolisdudum fuperdignitatequæfiffequiseorû maioreffet:fed inipfoneceffitatis amp;nbsp;paffionisar^^ ttn.?; ticulo feribit deeis.Fada eft contentio inter illosrquis illoft maioreffet.Optimum reuera tps inftante Cfucededignicitecontendere.Symoninquitfymon.Eccefathanasexpetiuituos.-utcribaret ficut'tri^ ticum.Ego autem rogaui pro te.ut non deficeret fides tua.Et certe iuxta uos in apoftoli erat pofitum poteftate.Siuoluiffetutnon deficetetfideseiusrquauticjdefidentepeccatûfubingredit.lnquibufdd Vbifupfa* cxemplaribustamgraecisÇlatinisinuenitfcribenteLuca.Apparuitilli angelusde coclocôfortans eu hauddubiumquindominûfaluatorc.Et fadusinagoniaprolixiusorabat.-faftufcjeft fudoreius figt; eut gutæ fanguinis decurrentis i n terram.faluator in paffione ab angelo confortât : amp;nbsp;Gritobolus me/ Us non indiget auxilio:habens liberi arbitrii poteftatc:amp; tam ueheméter orabat:ut gutæ fanguinis ex/ perrumperênque totum erat in paffione fufurus.Quid inquit dormitisffurgitc amp;nbsp;orateme intretis in tentationem.Debuitiuxta uos dicere.Quid dormitis:furgite amp;nbsp;refiftite:liberû cm habetis arbitriu amp;nbsp;femel uobisconceffaa dno poteftatenulliusalteri usindigetisauxilio.fi emhocfeceritisnô ïtrabitis iM tctationé.Nôpoffumaitegofacereamemetipoaliqd.fedficutaudioiudico.Arrianiobiidütcalûniâî fedriidet eedefia ex pfona hois hæc didzqui affumptuseft.-tu côtraria loquæris.Poffum fine pftô elle fi uoluero.llle nihil pôt ex fe faceremt hois indicet ueritatc. T u potes oia peccata uitare ut adhuc i n corpo teconftitutus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;effedoceas:Negatfratribusamp;propinquisirefeadxenophegiam.Etpofteâ

Icriptûeft.Vtiautafcenderutfcatresciustiicamp; ipfeafccditadfolénitatênió manifefte: fed quafi in abgt;.

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S

-ocr page 166-

PARTIS I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS If

îcôdito.Iturû fc ncgauit î amp;nbsp;fedtqtf pti? ncgauctat.LatratPofphirip incöftätiae ac matatóis accuftf-nefcicsoia fcadala adcarnc ecrefercda.Movfesinqt dedit uobis legcamp;nco ex uobis facit lege uti^pol fibilc:nc^ ei culpa ïperâtis eft.fed fragilitas audiêtis ut ois mûdus fubdirjfiat deo »In euägelio fecûdu Vbî fupra. lobàncin multis ôi græcis amp;nbsp;larinis codicibus inuenit de adultéra muliere:quæ aceufata eft apd* dntn lohail» 9. Aceufabantaut amp;nbsp;uehemêter urgebâtfcribæ Si pharifæi iuxta legêeâ lapidare cupictes. Atlelus incli* nansdigito feribebat in terraæoïc uidelicet qui aceufabât: amp;oim pftâ mortaliû fed m qdquot; feriptû eft in jjphcta.Relinquctesaôt tefup’terrâlcribant.Tandccaputeleuasdixiteis.Qui fine pftô eft ueftru.pd^ mus mittatfup eâ tapidé.Hoc dicit fine pftô.-gtæce feriptû eft: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui ergo dicit .Aliud

O effeeft fine pdô.amp; aliud nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autgræcûfermonénououerboexprimat:autfi expraffum

eft a latiniszut intaptatiôis ueritas habet plpicuu eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nihil aliud effe nifi fine çamp;ô:ÔC

qa aceufatores ocs fugiôt(dederat erii uerecundiæeofi: clæmctiflïmus iudex fpadû recedendi )rurfiun in terra feribensîterrâtj defpicics.paulatim difcedete:amp; occulosilliusdeclinarecocperunt:foluflt;5

manfitcum muliere:cui loquutus eftIefus.Vbi funt qte accufabât.Nemo tecôdcnauit : q ait nullus dûe.Refpôdit ei Iefus:neoego te côdenabo. Vade amp;nbsp;ammô noli peccare.Præcepit dns ne ulterius pecs’ catet.'ficuti amp;nbsp;alia fimiliter in lege mandauit.Scd uttu ea fecerit nec ne:fcriptura nô dicit.Ocs inquit 3 uenerût ante mc.fures fuerunt amp;nbsp;latrones.S i ocs nullus exdpitur.Qui uenerût inquit:nô q miflî funt de quibus ^pheta ait:ipfi ueniebât a fe amp;nbsp;ego nô mittebâ eos.-quo uerbo folius xpi potetia referuatun quiadfuauencrat:amp;iuieûnôreceperunt. Dumeffeniinquitinmûdocûeisegoferuabâeosinnoie tuo:qd‘dedieisamp;cuftodiui;amp;nullusexeisperiit:nifiunusfiliuspditióis.Nódixit.Dedieisliberi ar/ (ohan.17. bitriipoteftaté:utipfidefuolaborefaluarctur:fedegocuftodiuieos:egoferuaui.Dcni£5 infert.Nôpe/ to ut eos auferas de mûdo.ïed uteuftodias illos a malo.In aftibus apoftolorum feriptû eft.Intcr Pau/ Aftu .ly. lum amp;nbsp;ßarnabam propterlohannem qui cognominatuseft Marcus.-ortam diflenfionem ita ut fe// pararentur.amp;Barnabas Marcum :amp; Paulus SyllamalTumerent in euangelii miniftcrium.Paulus feuerior ille clæmentior:uterlt;5 in fuo fenfu abundant.Et tarnen diffenfio habet aliquid humanæ fw/ gilitatis.Ineodem uoluminelegitur.TranfieruntPhrygiam amp;nbsp;Gallatiam regionem prohibiti a fpi// ritufanftoloquiuerbuminAfiarquomaledidoinipfaprouinciaputo ufçhodiehæreticos qui co trafpiritumfanftumfaduntplurimos reperiri.Cumegueniffentaitin Myfiam.-tcntabantircinßi/ p thinyam:fednondimifiteosfpiritusIefu.Nota q» fpritusle’u fpirituflTanftusfinquiinaliolocopro pterunitatemfubftantiae patrisfpiritusappellatur.Volueruntloquiin Afia:amp;rprohibentur a fpiri^ tufanfto.Tentant ireinBithyniam : amp;nbsp;non eospermittit fpiritusIcfu.Satisimportune.-fieisfacien di uel non faciendi femel dederat liberiarbitriipoteftatem. Sequitur. Tempora inquitignorannxre Ipidens.'deusnunc præcepithominibusutitçpocnitentiamagcre.Significanterprætcrita in legerem pora.-temporaignorantiæ demonftrauit.Rnrfumait.Veniamaduosdeouolenrc. Cur interpofuit raco.z.' uoluntatemdd:fi habcbatfuiarbitriipoteftatem:racobusapoftolus.Siquisaitferuauerittotamle/ gcm:offenderitautem in uno reuseft omnium faftus. Quisiraftrum innullo aliquando peccauit: fl autem pcccauit( quod negari nô poteft) amp;nbsp;per unum peccatum omnium eft reus peccatorum : non (ac.5lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuisuiribus:feddei mifericordia faluatur. Siiquisin unononpeccauitperfeftuseft uir.fialiq’jan//

’ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;do in fermone peccafti ubi eft apud te praefumpta perfedio.Maxime cum fequatur.Linguam autem

hominum nullus poteft domare :incontinens malum plena ueneni mortiferi.Rogote utmihirefpó/ deas fi lingua incontinenseft malum:amp; plena ueneni mortiferi. amp;nbsp;nullus poteft domare lingua mor/ talium amp;nbsp;tanti criminisreus es.Vbi in perpetuû peccatoæ fuga.Vndebella amp;nbsp;underixæinter uos.Nó/ ne ex uoluptatibusquæmilitantinmebrisueftris.Autmcbranonhabcrishumana:autfihomo non potefteftefinemembris.Confitemini uoluptatematcçluxuriaminucftris artubusmilitate.Daiiidq ps.zf. nbsp;nbsp;nbsp;dixeratconfidenter.Proba medomine.amp; retenta me:urerenes meosamp;lcot meurntQuia antcoculos

.Vbifupra. rneosmifericordiatuaeft Sc complacuiinueritatetua.Etiterum.Egoautcmininnocentia meain// grelTus fum:amp; pes meus ftetit in dire(fto:q’$ in i udicii ueritate dei mifericordia mitigaret.tamen qa , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hocaufuseftdicererelinquiturparumperfragilitatifuæamp; utuosdicirisarbitriilibertari:amp;per aduh

ps.yo. nbsp;nbsp;nbsp;terium lapfusinhomicidium.'poftealoquitur.Mifereremcideus'fecundummagnammifericordiam

tuam.Etfecundum multitudinem miferationûtuarum dele iniqnitatesmeas.Nec hoc dico quo ui/ rumfanftum accufem dequo feriptû eft.cp fecitocs uoluntates dei.Sedcp mulrisaliisbonishæcuitia Ps.79- côpenfarit:amp;faluatusfitmîa dci:cuiusiudiciueftinponderibus:amp;adqucAfaph loquit.Cibabisnos pane lachrvmarûramp;potûdabis nobis in lachtymisinmenfura.Necjerii iniuftuscftdns:uttinpftac5 f s.z^ • nbsp;nbsp;nbsp;demnet:amp; bonort operu nô meminerit. Vndc amp;nbsp;in alio loco ide Dauid canit.Ego dixi in abundantii

mea non moueborinæternù.Dne in uoluntate tua præftirifti decori meo uirtutc.Aucrtifti facie mi a me amp;nbsp;faftusTum côturbatus.Dixi em ^nunciabo contra meinîquitarô mei dno:amp; tu remififti ini pietate cordis mei.Iuftocg prædpif.Reuela ad dnm uii tui amp;nbsp;fpera in eû:amp; ipfefaciet.Et educctquafi „ lumeniulHciam tHam:amp; indicium tuum tanqgt; meridic.Saluserh inftop;adno:quia noneft fanatio Roma.7. jiicarneeorum afacieiræeius.EtquotidieiuxtaapFmquidixcrat.Nonetnhabitatincarnemea bo/ ps.57« num:ingemifcuntdicentes.Renesmeiimpletifuntillufionibus:amp;noneftfanitasincarne-mca.Bre uesern pofuitdies noftros:amp; fubftitia noftraquafi nihil incôfpcftu eiusruniuerfa uanitasomnisho/ mo uiuesruel uiucs in corpore :uel uiuens in uirtatibus;amp; tamêoia uanitas.Incerro cm ftatu fluduae amp;dum

-ocr page 167-

DlALOCr CONTRA PÊLAGrANORVM H A ERE SIM. nbsp;nbsp;Lib. ff Epï XVf

èc dam non timet in fereix) patitur tempeftatem.C urn cm effet in honorenonj intellcxihcôparatus cff §5.49 ïamentisinfipientibusamp;fimilisfaftaseftillis.Pronihiloinquitfaluosfacieteos.haud dubiuniquin iaftas:q nó ^Jprio metito fed dei faluat dementia:^ delifta noftra a te non fiint abfcódita.Hoc ex pfo na xpi aidtar. S i ille qui peccatum nó fedtmec dolus iuentus eft in ore ei us pro nobis doluit : amp;nbsp;pftâ noftraportauit:quantomagis debemusnoftra uitiaconfireri;Renuitinquitcôfolananimaniea:cô rfderansdelilt;ftaquæfecerat.Recordatusfumdei:amp;letatusfumcogitansmeilliusdementia côferuâ ps.79 dum.Noftecumcordemeomeditabar:amp;fcopebafpum men. Etdixi nûcccepi?hæceftmutatiodex tfiexcelfi.Iufti uox eft q poft meditarionc fomnii amp;nbsp;confcientiaccrucisad extremuait.Niie cœpi pœ nitentiam,agere uel fdentiae lumc intrare:amp; hæcipfa de bonis ad meliora mutatiomon nieajA; uiriuJ feddexteræ amp;potentiædeieft:rnæternummîaædificabit.Nullum ein tempus eft quo non ædificef: mia infingulis quibufcuncç fanftorum:amp; his qui de peccatis tranfeunt ad uirtutes. A fagitta uolate per diemia negodo p ambulante in tenebris quis noftnim poterit liberari.Ecce eih peccatores intende tuntarcum: ut fagittent injobfcuro reftos corde: nolunt prauos uulnerare : fed redos corde. Sagitta P diem uolitat phæreticos in fandaruintelligctia fcripturarû.Negociû in tenebris amp;nbsp;node pambula bat p philofophos:q per obfcuri täte fermonu i nuoluere cupi u nt ueri tatc.P lantati i n domo dn i i atriis dei noftri florebnnt.Plantati in domo dni iiifti funt:in ecdefia cófirmati.S ed hi nó in præfenriaru fed infuturoinatriisdniflorebût:ubieftcerta amp;fecurapoffeflio.Mifericorsamp;mi(eratordns:lóganimis: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

amp;multæmiferationis.Suauisdnsoîbus.amp;mîaeiusfuperomniaoperaillius.Tantasaudis mias:amp; intuaaudesuirtuteconfidere.Confiteant tibi dnoomniaopera tua:feddecudisoperibusdd:amp;ho niines]funt:ergoomnesholes fuapdaconfiteant.Legimus in Samueledidu'de Salomôeipfeædifica . bitdomum nomini meo:amp; firmabo regnum eius ufq^ in fempiternu.Ego ero illi in patrc:amp; ipfeerit mihi in filium.Etiterum.Si inique egeritcorripiam eum in uirga hoim.-miam autem meam non au Feram ab eo.Cum egiffet Dauid gratias'deoad extremu intulit:amp; hæc eft lex hominis.Dne deus femp tefpice ad clementiam tuam :amp; infirmitatem carnis di uino auxilio fuftentare.Qiiid mihi inquit : amp;nbsp;uobisfilii Saruiæ Maledicatfemd.Dnspcepitei utmaledicatDauid.-Etquisrndebitei quarehocfe dfti.Voluntaseindei nondifcutienda.’fedcumgratiarumadionepatiendaeft.Etinaliolocodomi nus mandauit ut diffiparet confilium Achitophel.bonû ut adducerct fup abfalon malu cuius certe co filium erat quafi confiliû dei.Et quarajtione poteftas liberi arbitrii maior poteftatefubuerfa eft.H iero 2,(2o( boamquipeccarefecitifraelarguit.-quarereliquaeritpceptumdomini.Dicitur^ad eum.Deditibire ' nbsp;nbsp;nbsp;' '

gnumdomusDauid:amp; nonÆifti ficutferuus meus dauidtqui cuftodiuit mandata mea.amp; ambu labat poft mein toto cordefuo'amp;fedrpladtuinpfppedu meo:ergo amp;nbsp;poffibilia funt deimâdataq da J«rsg.i4» uidfeciffelcognofdmus: amp;nbsp;tn lacefcere fdós ad ppetuitatc iufticiæ in mFtis regibus legims de ftirpe d.a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

uid cp nofuomeritofeddauidpris uirtutibuspferuati finnqfeceritplacituin pfpeiftudei.Et uenit ad Aza regem iuda de quo fcriptum eft.Fedt Aza reftum in eonfpcftu domini iicut Dauid pater eius.

Cumq}inmultislandibuseiuscommemorataeffethiftoria:adextremumintulit.fedexcelfanonabi;5«reg.iy, ftalit. Attn quia cor eius pfe(ftumerafcumdeo:omnibus diebus uitæfuæ:Ecceamp;iuftus dicitur quip p'e cuius cor pfeiftu erat cum deo:amp; tn ineoerrauitcpexcelfa nôabftulinquæ Eezchiamamp; lofiam legi musabftuliffeHeliasincuiusfpuamp;uirtuteuenidiohannesbaptiftaadcuiusimpcatione uenit ignis de coclo:amp; lordanis fluenta diuifa funt:timuit iezabel amp;nbsp;fugitdaffufqj in folitudinefedit fub arboreamp; 4-reg.iÿ. «æffusanguftiamortemrogauitdicens.Suffîcitmihidominetolleanimammeam:nelt;çenim me iorfum patribusmeis.Hunciuftum negatequis poteft.Et tarnen non dicam mulierem fed homini nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Qcminam formidare de animi perturbatione defcendit.quae uitio carere nó poteft diccte Dauid.Do;

minus auxiliator meus.mó timebo quid faciafmihi homo.De iofaphat rege iuda fcriptum eft. Et fu It dominus cumiofaphat’qn ambulauitinuiis Dauid partis fui prioribusexquointelligitur primas }«reg‘2X» cum dauid habuiffeiiifticias:amp;nouiffimafnonhabefepeccata.Nonfperauit ait in ßaalim:fcdindeo P0)' patris fui:amp; ambulauitin præceptis illius:amp; non iuxta peccata ifrael.Confirmauitcp dominus regnu in manu eius amp;nbsp;dedit omnis iuda munera iofaphat:fattæ funrjei infinitæpecuniæatq? diuitiæ amp;nbsp;mul lagloria.Cumcçfumpfiffetcoreiusaudaciam propter nias domini etiam excelfa amp;nbsp;lucosdeiudaab^ ftulit. HicachabregiiimpiiffimoafRnitateconiunftuseft. Cumcj poftprælium reuerteretur Hieru falenioccurritei Hieu filiusamamiudeus amp;aitad eum. Impiopræbesauxilium : amp;hisquiodcrunC dominum amicitiaiungeris.Et iccircoiram!domini quidemîmetebaris.fed bonaopera inuentafunc inteeoqjabftulerislucosîdc terra iuda:amp;præparaueris cor tuum:utrequireres dominum. Acnepu’^ temuspræteritasiufticiashocpeccatoamp; increpationeprophericafuiffeaclctasipofteade Ochoziaftif peeiusfcriptumeft :cpinuenerit eum Hieulatentem in Samaria :adduftum^ occiderit:amp;fepe/^ lieruntinquiteum:eocp effetfiliusiofaphatquiquefieratdominum intoto corde fuo. Deezechia lcriptum eft.Fedtreftum in oculis’dominiiuxtaom nia quæfecerat Dauid pater eius.lfteabftulitex^ celfa amp;nbsp;contriuit ftatuas amp;nbsp;incenditlucum.contriuitçgferpentem aîiieum quem fecerat Movfes.Et Ite nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

rumindominodeoifraelconfifuseftramp;poftipfumnonfuitfimiliseiincunftisrcgibusiuda samp;qui fuerunt ante eum. Adhæfit domino amp;nbsp;non recelfit ab eo:amp;cuftodiuit mandata eiusiquæpcepitdns

c - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dominus cum co:amp; in omnibus in quibus incedebat fapienter agebat. Cûcp rex affirio

ru S cnachetib coepiffet uniuerfas urbes iHdæ.-mifit ad eu ezechias in Ladiis dicésîPcccaui recede ame

-ocr page 168-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRAGTATVS H

quodcun^iufferisdabo.rmpofuit^rcxaffyrîoruezechiætrecentataléta argcti amp;nbsp;trigîntatalctaauris amp;dediteztchiasoêm pecunia qinucta eftindomodniamp;inthefaurisdoniusregis.lntpc illocócidit ualuas tcpli dni:amp;: clypeos quos deaurauerat:oïa dedit regi aflyriorû.Cû^ deeo tanta dicant nô timu ïtneceffitatecogête:quædnoconfecrarat régi offerte aiTyriozdiciturc^adeum. Ego cuffodiâ ciuitaté banc ipptcr me ôC ^pter Daiiid feruû meû;nô ^pter te:quia fuperiora fecifti.-qii cctu odogintaquitKj milia exercitus affyrioii: angelo cedéte .pftrata lunt.Illud quoc^ diligentius attendêdû quod Icriptura commemoracægtorauit ezechias ufcj admortê.-uenit ad eu Efaias filius amos diccs.Præcipe domui tuæ:quiamorieristu.Quiauertitfacicfuâadparietc:amp;orauitaddnm dicens.Obfecrodne memcto quoambulauerimincôipeftu tuoinueritateôecordepfefto:amp;bonuminoculistuisfecerim.Fleuir(5

JJ fczechias fletumagno.Certeiuftuseratezechiasamp;cordepfeftoitutuserat ad dominûplorare nóde^ ** buitquærisrôncHetuû.Sicogitauerishoiemnômiraberiscaufasdoloris.Nulluseni itrepidus uadat ad indicium dni* habês confcientiâ pftôrum.Cunc^ ffeuiffet faftus eft (ermo dni ad efaiam prophetâ diccs.Reuertere amp;dicezcchiæduci meo(Dux dei appellat.eu j motsfueratnunciata quia humilitatc proftratus eft) Hæc inqtdicitdns Dauid pris tui. Audiui orationc tuâ:uidi lachrymâ tuâ addit ei tenr pus uitæ amp;nbsp;deaflyriorumanibus libérât.amp; tnfignu poftulat.ut credat uerû effe quod deus repromilc tat:quod faite paruæ fidelitatis indiciû eft.Mifit quoej rex babylonis nucios amp;nbsp;legatos q ei cogratulai» tentur ob reftitutam corporis lanitatê. Qui oftenditeis ocsthefaurosaromatû:auri quo^ amp;nbsp;argeiitiî amp;nbsp;uaforum fupelledilênôfuit inquit res quâ nôoftcdereteisezechias in domo amp;nbsp;inomnijitâte fua-Exquointelligimusetiamuafatcplibabyloniismonftratalegatis.Vndeamp;iradniconcitat amp;nbsp;pofte^ cfaiæ naticinationecognofatideFiliistuiseunuchi erut:amp;oia uafatcpli trâfterent babylonc. Obqua 2.Pat «Zî* *^ulpam etiâ in libro dierû. feriptu eft.Geciditezechias elatioe cordis fui. Gerte ezechiâ iuftû nemo nifi impiusdenegabir.Dicaspcccauitinquibufdâ Eticdrcoiuftusefledefinit.fedhocfaipturanô loqu* tur.Nonemexco(ppuapeccauitiufticiaenomcamifit.fedexeoqjmultabonafecic:iufti uocabulû poflidet.Hoctotum dicoutfcripturaijdfanftatum teftimoniiscôprobet.Nonex eo pdôreseffeiuftos lt;ÿ aliis peccauerût: fed ex eo iuftos pmanere qgt; multis uirtutibusfloreant.De iofia feriptum eft.Fecitte, ftumincôfpedudni amp;nbsp;ambulauitinuiaDauidpatrisfui.nonreceflîtneqgaddexteram ne^ ad finis* ftram:amp; tamecum effetiuftus tepore neceflitatis amp;: anguftiæ mittitad Oldam ^phetiffam uxorc Sd lum filii Tecuæ filii aaras euftodes ueftiû.Et hæc inquit habitabat hierufalem in fecunda haud dubiu quinurbispartcfignificet.-quæinteriorimurouallabat.Etillarndithæcdicitdnsifraeliteamp;dicite ui ro qui mifit uos ad me;in quo occulta amp;nbsp;regis amp;nbsp;facerdotû amp;nbsp;oïm uirop: repræhcfio eft:cp nullus uiro x.pata.K. rum fanduspotuetitreperiritqui pofletfutura pdicere.Deni^ interficit iofias a pharaoneiregeægypo

dequa aquarum fluenta manarunt amp;nbsp;certecu ifti iufti fuerint:amp; obedierintfcrmonibusdei;qui perle fuauiflîmi funt.Deniq fequit decadaueribusinfolitudinemortuorû ; quafi craftitudo terræ dirupti Ofccr funtfuperterra.Difperfaluntoffanoftrafecusinfernû.Inofceloquitdeus.Defpôfabotemihi iniufti cia amp;nbsp;iudicio.Statimqfubiugit.Etmifericordiaamp; miferationibus:amp; infide:utlargitorispmioreco^ V ee.n. nbsp;nbsp;gnofcat:q iple fit dns.In eodem feriptum eft libro.Deus ego fum amp;nbsp;non homo in medio tui fandus.

Etnoningrediarciuitatemuitiorumfcilicetcôciliabulû.lpfefolushâcnôingreditciuitatê:qu3 edili cauitGaynin nominefiliifuiEnochciuæomniafacerdotumquotidieora concelebrant.

cquodinlinguanoftradicit.Qui folusesfine peccato :quæ lausiuxtafententiamtuâ Fruftradeorcputatu!:fieftcommuniscumcæteris.Nonenimruxraamos conuertimus iufticiam in abfinthium:amp; frudusiudicii inamaritudinem.Loquunturnautæatq redores in libro ionæ. Roga lonc.û musdomine neperdasnos propter hominem iuftummeqjinducas fuper nosfanguinem innocenté.

Sicutenim placuit,tibi fiefadû eft dne.Nefciuntcaufasquid mereaf ^jphetafcruus fugiriuus ; amp;nbsp;ta^ men iuftificantdeum;amp;fanguincminnocentemfatentur:cuiusopera nonrrorunt.Et ad extremum ficurplacuittibi domine fiefadum eft.Nonqueruntiuftidam fniædet:fed ueriratciufti iudicis côfk MicheaSey. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Micheaslachrymabili uoce teftat.Periit feme de terraamp; redus in holbus no eft.-omnesin fanguinc

-ocr page 169-

Dialogîcôttàpelagîanoruhflfreïirtî. lib* tl Epifïoh; XVf rndicibotibi ohó qd fitbonü.amp; qd dns qrat a te uticj facere iudiciu:amp;diligere mîam amp;nbsp;follidtfi biilarecumdeotuo.Nuqidddixichabetoæqualitatemdeizamp;nôhocqd' maxiniöeftfollicitiiniam# bularecumdeotuo:ucnûq[jfecurusfisntoîobferuâtiacuftodiascortuu;utconfjderes qtninmedio laqorû ambules!amp; fub murorû pinnisingrediaris:ut illud quotidie mediteris.Iuxta feniitâ fcâdalû po fiiertint mihi. S upbis erîi refiftit deus.-hutnilibus aût dac gratiâ.Qui cautus amp;nbsp;riniidus eft : pot ad tps uitarepftâ.quifecuruseftdeiufticiafuatepugnatdeoilhufqjauxiliodeftitutus ifidiishoftiumpatet. ps.ljÿ» Côputrefcantdicit abacucoffa mea:amp; fubter me uermes fcateant:tm ut lequiefcâ in die anguftiæ : ut f^cO'4’ afcendâ ad populum forte meu.Hic tribulationes amp;nbsp;anguftias affliâioncqj animi depcaf:ut infuturo uirorum iam cûxporegnantiû numero fociet.Exquopfpicuû eft.-hicpugnâ atcçcertamc amp;nbsp;infuturo Abac.jlt; effe uiftoriam:iefus filius lofedech quod interprétât iuftus dni.facerdos magnus indutus defcribit ue ftibus ford^idis q pftûm nô fecit:amp; tn noftra pftâ portauit. Ad cuius dextram ftabat fathanas ut aduer faret.Dicitlt;5 ad eum poft pugnâ at^ uiiftoriam auferte ueftem fordidâ ab eo:amp; ecce abftuli a te iniqgt;: tatctuam:ut haeres iouiniani loquit.Sineoïomnino pftô fum:fordida ueftimenta nonhabeo.pprio tegor arbitrio:maiorapEofum:iUefacit quod nô Uultamp;quod Uult non facit: ego fado quod uolo amp;nbsp;qd nolo nô fado.'pparata funt mihi regiu coclort’:imo ipfe ea mihi meis uirtutibus prnmaraui.In quo Adam tenetur obnoxius.Etalii qui reos fe putant in fimilitudinc puaricationis adam Ego folus cum tneacateruanon teneor. Alii claufi cellulis Si fccminas nô uidences:quia miferi funt Si uerba mea nô audiunt torquentur defideriis.Ego etiam fi mulierum uallor agminibus:nullam habeo concupifcen tiam.Demeemdiftumeft.Lapidesfanfti uoluunt fuperterram:amp;ideonôfentioqaliberiarbitrii po teftatê xpi tropheû circûfero:audiamus per efaiam clamante deû.PpFs meus q btôs nos dicût feducût 2:âch.i4» uos:amp; femitâ pedu ueftrorû fupplatât.Qyis magis fupplâtatppEm dei qui liberi arbitri ptâte fubnixi ? üsdefpidt auxiliû côditoris Si in fua uoluntate (ecurus.xft an qui adfingulas fnïas pceptorum dni iu Efa47 diduptimefcit. Adhuiufcemodi ho^esloquitdeus.Vheuobisquifapienteseftisapuduosamp;inteb^ ligentesueftro iudicio.Efaias iuxtahæbraicûplorat amp;nbsp;dicit.Vhemihi.-quiatacui: qa immunda hns labia:amp; in medio populi immunda habentis labia habitas uidi dum fabaoth oculis meis. Ille uirtutû c ß meritofuebat afpeftu Si cófcientiapftórumlabia fuafatebat immunda:Nonqtf locutus effet ali qd : p, qd uoluntati dnirepugnaret:uel cp filuiffet uel timoré uel pudore pterritus:nec arguifletlibertate pro pheticha populum delinquen:c:nos peccantes aliqii corripimus q adulamur diuitibus amp;nbsp;pfonasac«: cipimus pftôru turpis lucri gratia:nifi forte tota eis loquamur côfidentia.quorû opibus indigemus : uttalianôagamus.’utabftineamus nosab omni fpeciepdôrum.Certe uerum tacuiffepftûm eft:qgt;$ apudfeptuaginta non fit fcriptum:quia tacui:fedquia compûftusfum confcientia fdlicetpftôrum Ut illud compleatur ^pheticum. Verfatus fum in miferia:dum infigitur mihi fpina. 111e peccati fpina compungitur.tu uirtutum floribus uernas.Erubefcet inquit luna Si confundetur fol.quando uifita# uerit dominusfup militiâ cœli in excelfis.hoc eft quodamp; in alio locofcriptum eft» Aftra quolt;ç nô funt mundainconfpeftu eius:amp; aduerfum angelosfuospuerfum quidrepperinluna erubefdt:amp; folcon;; Efa.z4 fanditur.amp;coclumoperiturdlicio;amp; nosintrepidiat^lætantes.-quia omni caremusuitio occuremp^*^'^^* ludici maieftati.qn tabefcct môtes erefti uidelicet in fuperbiâ:amp; ois militia coeloßfuel aftra uel angeli-j cædignitatesamp;côplicibuntficutlibricocliamp;oîsexerdtpeoftîftarfilioR-’defluetqrninebriatuseftinqt in cœlo gladius meus:amp; nue fuper idumeâ defcendet:gladius dei inebriat in coclis{amp; tuu folium erit,: infanftitatefecurumrfnidumeâdefcendet.quæinterprætat uelfanguinariauelterrena:utprophetica auftoritatedifcamusocmterrammundiindigereiudicio.Vndefequit.Viftima dni inbofra:q inter ptaturcaro Seinterfeftioeius multa in terra edom:ideftinfanguine:iuxtaquodponitapFus.Caroamp; fanguisregnum dei nô poffidebunt.Vhe qcontradicitfaftori fuo:uhe qdicitpatri:ut qd me genuifti Efa. 34 amp;nbsp;matri:qreme peperifti.Hocad eos pertinet qdicunuquare talisconftirutus fum : qui non poffum i.cor.iÿ* inppetuum carerepéfô. Quaretale uas filt;ftum:ut nô adamâtinû pmaneic.fedadoêm raftum fi(ftileEfa.4^ at(5tragile.Omnesficutoueserrauimus amp;oîm noftru duspftâ portauit.Intuitusefteni diligenter in ÿexit nullumcj repperitqui iudicaret iufte qui fuam in omnibusfaceret uoluntatem.Et iedreo bra;gt;! Efa.y J diiumeiusfalutem prebuit Si iufticia fuafaluauitomnia:utomnismundusfubiiciatur deo Si illius cæmentiaconferuetur.Fuimusenimimmundi:non pauci:fcdomnesQiiafi pannus menftruatære pntatafunt omniainlegeoperanoftra.Adhierufaleminezechielloquiturdeus Perfeda eras in déco remeo:amp;eftfenfus:nôintuisoperibus:nonintua?fcictiacordifcçiaflantia:fedinmeodecore:quoteEzç iè dæmétiæ meælibertatedonauerâ.Denii^ in côfequêtibus loquit ad eam.qn faluator non fuo merito fedeiusmîa.Recordabor pafti mei recuin diebus adolefcctiætuæ:amp; fufeitabo tibi padûfempiternû: recordaberis uiai^ tuaR: Si côfunderis.Et iterum fufeitabo paflii meû tccû:amp; fdes qaego dns utrecor« deris Si côfundaris amp;nbsp;nô fit tibi ultraapireos ,p côfufione tua :cû fuero placatus tibi inoïbus quæfed# ubî fuprà» fti:ait dns deus.Ecce aperte diuinofermonemonftrat quid in alio loco dixerit.Eîmûdâs te non faciet innocenté:^ iufti quoep Si poft pdm in ftatû priftinum reftituti:os aperire non audeant:fcd cum apo ftolo dicant.Quijnon fum dignus uocari apoftolustquia pcrfecutus fum ecclefiâ dei. Denicp amp;nbsp;1 alio biauu locopeundc ,pphetamadeosqui illius mîam confecuti funt loquit deus.Etrecordamini uiarum üei.Cor.ij ftrarum amp;nbsp;oîmfcelerum ueftrorum quibuspolluti eratis:amp;difplicebit uobisin confpeftu ueftro incu Ezé.ÿ ctisinautiisquasfeciftisamp;fdetisquia egoaominuscam bcne(ece£ouobis ptopternortienmeufti:

-ocr page 170-

Ezc-|g.

\

Hier.}.

Hier.g.

Hier. 13.

Hicr.17.

Hier.zo.

Hier.4z.

Hicr.zs

X

Hier.57.

Hicr.50.

Hier.is.

Hier. ƒ0.

PARTIS I TRACTATVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H

nonfccüdum uias ueftrasmalasnc^ Fecundum fcekraueftra peiïïma.Erubefcamusatqg'dicamus loquunturhi qui iam præmiaconfecuti funt.Loquamur pecca tores fuper terram:amp;in fragili mortal lilt;5 corporeconftitutiquodfanftosuidemus incoclisdicere amp;nbsp;iam in corruptioneamp; immortalitate dónatös Et dicitis inquit.Nó eft refta uia domini cum ueftrae uiæ prauaefint.Pharifeorum eft hoe fu^ petcilium utpeccatapropriaeuoluntatisreferantadconditoris iniuriamamp;illiusiufticiamcalumnies tur.Sacerdotes rempli myftidquodîterprætaturecdefiafiliiSadoch cum ueftimentisminifterii no cgtediuntur'âd populum ne Humana cóuerfatione fanftificati maculctur.Et tu in medio uulgi unui Ç de populo mundum effete credis Hieremiam prophetam breuitcr percurretes fenfu magis q fertno , necarpamus Curriteinquitinexitibushierufalem:amp; quæriteinplateis'eiusficubi reperirepoteritisin ium:quiiuxtaiufticiam uiuiatamp;fidê:amp;ero4?piciusfgt;ptereum.Quâuiserii dicannuiuitdns fraudu lenteriurant:amp; hocipminmendatiorefutatpaôp:facrificia.Vefcendas tradit offerentibus boftiasiu cens fe non niandaffe patribus eofy.qn deduxiteos de terra ægy pti:utofïcrrent huiufeemodi facrifida Nonemuoluntate.'fedidolorumcôparatione mâdauit: malens fibi offerri uiflimas^ dæmonibuî' Omnesrecefferunt ab eo nullus eft qui loquatur bona:amp;agat pniam a pftis fuis Sequunt ^jprias uW luntatesquafiequusprôptusadpliû.Intendut lingua fua quaff arcum.Mcntiuntoia;amp; non eftineiJ ueritas.Amico(fequo^caucdasinffdiaspcepit:amp;nuilicredere,pximor,v .Singulosem ifidiari amiflj amp;nbsp;fratre a fratredccipiamp;hoc facere no naturae malo.-fed^Jpria uolutate.i^a docueft lingua fua mcdaciu amp;pnifuertadiniufticiâ.Siethiopsanmutaueritpellcfuâamp;pardusuarietatcfuâ amp;nbsp;uospoteritisface re bonu cum didiceritismala ergo pellis^thiopica amp;nbsp;pardoii; uarietas difeiplinæ eft non naturae qux docetur amp;nbsp;difdtur tn auferri non poteft uitio molliu maligni niff per eum cui omnia poflibilia funt. Vnde loqtur ad eum qui folus ucrus medicus eft.Sana me domine amp;nbsp;fanabor faluum me fac dne faluus ero.Tu es gloria mea amp;nbsp;fpes mea.Si etn adeonditionê meâ infoclidtatem«^ refpidâ nihil aliud niff hoc poflTum loqui Malediftus homo qui ânunciauit patri meo dicens.Ecce natus eft tibi puer:fiat homo ille ffmilis urbibusqs fubuertitdeus.Quarecm in uulua non ftatim periir Etfuiffet mihi fepul thrum mater mea:amp; uulua dus infernus fempiternus. Qiiare egrelTus fum ex utero ut uiderc labores amp;nbsp;miferiasj'amp; confumerent dies mei inerumnis.Tantum de fua conditionefecurus eft:amp; ficconfidit in fortitudine ut morte pferat uitae. Nouerat em uulnus fuum amp;nbsp;potentiam dus que caclare nihil pot qui loquitur per prophetam.Deus appropinquas ego amp;nbsp;non jgt;cul. Qui etn coclum replet amp;nbsp;terra nul«’ luspôt uitare dus notidâ amp;nbsp;cordis occulta cœlare.Qui ferutatur renes inttofpidt amp;nbsp;ut fdamus dei cf* fe bonum omne qrf gerimus Ego inquit plantabo eos:ut nequa$ eradicentur:amp; ego dabo dscogi^ tationemamp; fenfum utintelligatme Si cogitatio amp;nbsp;fenfusdent a deoamp;intelleftusdni exilliusqui noj Fcenduseftradicepullulat:ubi eftliberi arbitrii ttn fuperbaiaftitatio. Volumusfdre côdirionc noftra audiamushiftoriam:Ioachimrexiuda:cuntiqgfociidusamp;prindpesaudiosfermonibusVri2:uolue tût oeddere cum Quod cum illc dididffet timoré perterritus fugit in ægyptu. C ut mortem timebat qui explicabatfentcntiamdomini:amp; qui afenûdari domini nouerat uolûtarc. Dedignamurperfin gula âuxiliû dd;amp;ad illius nutû cunda gercrenegligimus cum Icgamus fanftos uirosctiam homff num îndiguiffepræffdio.Periclitatur Hieremias amp;nbsp;manifefte didtur qgt; auxilio ei fuerit manus pifan filii Saphannetraderetinpoteftatemuulgi:amp;obruercturlapidibus.Abolitislcgis cærimôiis amp;duro pôdereueterumpræceptorumrepromittitureuangclügratialegemcç dominus pollicetunut omnes eum nouerint a minimo ufcç ad maximum dicens Dimittam peccita corumamp;iniquitaturn illorum ultra memor nonero.Quam aûthabuerintfanfti uiri in lege ueteri iuftidamrfequenti fermóedemó^ ftrat.Sifiliiifraehamp;filiiudainiquitatemfecereperpetuaminconfpeftu meo:ab adolefcctia fuaufiÿ ad diem præfentc:amp; duitas Hierufalem abinitioconditionis fuae ufogad diem euerffonisfux .'mead iracundia prouocauit.attendequid dicanfinem iunge principio omne medium tempus in uitio eft. H ieremias fanftificatus ante$ natusmirgo propheta ucteris teftameti pertimefeit fedechiam.amp; flebili tctobfeCTatdicens.Nucergodominemirexaudideprecationcmmeam:amp;pualeatapudteobfecrano mea:neremittasme in domum ionathan fcribæ.ne ibi peream O prophetaxur times impium regem. Cur eum metuis:quem nofti iam iâtg pcfituri}.carcerem reformidasxui paratur paradifus .Re^on^ debit mihi.’homo fum mortali in carne amp;nbsp;corruptibili côftitutustdolotem fentio horrefeoep cruciatus quos etiam dns meus pro mea falutc fenfuruseft. Mifereturhumano generideus:amp; nonuult pente qef fedt. Noli timereiacobdicit dominus. Ego'etn fum tecum :amp; interfidamomnesgentesin quas difperfi te:te uero ipfum perire non fadam: fed caftigabo te cum iufticia :amp; ita miferebor tui :utte im noxium nôrelinquam.Vnde amp;nbsp;nosdidmuseflciuftos.-effefanftos uiros:amp; poftpeccata placctes dco nô fuo tin merito.-fed eius dæmentiatcui omnis creatura fubiefta eft:amp; indiget mifericordia dus. A u# dianthæretid qui eleuanturperfuperbiamtamp;dicant.Ecceipinobisfedmus cornua. Audiâtilludqtf audiuitMoab. Audiuimusfuperbiam moabfuperbuseftualdc.Altitudinem illius amp;nbsp;clatiôem amp;nbsp;gîo riationem:amp; inflationemcorais ego cognouididtdominustquoniamnequaquam iuxta iuflatioi« nem dus ; amp;nbsp;fortitudo illius eft rDidturcç adhuiufccmodi homines : Inimici autem eorum ( hand dubiumquingregis domini Iconfirmantdiccntesnon peccauimus cum peccauerintin pulchritu^ dineiuftidae : amp;nbsp;inexpeftatione patrum. Deindeuis fdre quando omnia peccata finiantur. Audi cundem prophetamtln temporeillodidtdominus. Quartetur iniquitas irf.ifrael;amp; noncrit:Si

peccatuin

-ocr page 171-

Dîalogîconttapcîagîattofbhæfenm. tibi rn ' Epißola? XVIf

pcccatutn in iada:amp; non innenîetur.Cur qu^fo feqnitur.qn'a propîcius ero illis.Vbi antem propid stioell pceflerat ante peccatum.Tolie igitur poffe amp;nbsp;concedo omnia donante deo fubfiftere.ß onu eft ßftolari cum filentio falutare domini.boniim eft ponei e in puluere os fiium dare perçutienti fe niaxil iani:faturatiopprobriis:fpem habere in domino.Si einabiecitamp;miferebituriuxtamultitudincmiaß: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

fuatum.Necjeinhnmiliauit corde fiioamp;abiecitfilioshominnm.Fruftramurmurat homo pro pec Mtis fuis.Scrutemur nias noftras amp;nbsp;quaeramus amp;nbsp;reuertamurad dominiim.teuemus corda cü ma^ pibusaddominnmincoclum;dicamuf^ei:Iniqueegimus:amp;adiracûdiam,puocauimus.kcircotn Dan«4 tnexorabilis es.Daniel ^pheta loquit ad Nabuchodonofoi:q? dominet excelius regni hominfi amp;nbsp;dec illudcnicô(5uolueritamp;extremûatlt;54)ieftûcôftituatfupillnd.rnterrogaeumquacaufa ultimûatlt;5 defpeaûcôftitnatinregemamp;faciatqnodnolueritamp;diicuteutrûipfins uolûtasiuftaiindequofcri^’ ptûeft.Quifufcitatdetcrrahnmilc3ddeftercoreeleuatpauperem:utcolloceteiîcûprincipibus:cuprîci ps.iiz pibuspopulifni.Anforfitaniuxtateabfcÿiudicioatcjiufticiagloriâqnærinauramcp populärem:ut nuniileserigatinregnm^amp;potenteshumilitatecômutetj'Audi 4)phetamdicentem.Omneshabitato Efa.404 tes terre quafi nihilreputati îiintapud eum.Fecitetîi qcfcuncg uoluitin cœlo amp;nbsp;in terrisamp;nemoeft çj tefiftat nolûtati eius:aut poflitdicere quare hoc feciftitcuius funt omnia opera in ueritate:amp; utæ illius JulHcia amp;nbsp;fuperbientes pot ipfehumiliate. Antiochus epiphanesrex crudeliflîmus fubuertit altarc:ipa J

iufticiamfecitpculcari quia côceflum eratei a dno:Caufafcç reddit ,ppter pftlt;i plurima:ergo non fe eitquod ipfettn uoluinfed quod dns ppter peccata populi conceffit.Denic^ fequitiinq) non ex ^jpria fecerit fortitudine.-fed ex eius impcrio qui pcepit ut fieret.Illud autem in oratiöne fua loquiF.Pcccauigt; nbsp;nbsp;nbsp;;;;

musiniqueegimus : iniuftegeftimus.amp;receflîmus a mandatistuis:amp; cæterahuiufcemodi foletis di ƒ cetçquod amp;nbsp;Dauid:amp; daniel amp;ocs ^Jphetænonprofe:qui fanifti erant:fed ex perfona populifuntlo Dan.J cuti. Aduerfum quam opinionem ipfe refpondebit amp;nbsp;dieet. C um adhuc orarem amp;nbsp;confitercr peccata jnea:amp;peccata populi mei ifrael. Vides ergo cp tam propeccatis fuisqgt; pro peccatis populi dominum' «tdepræcatusxamp;effuderitdepræcationesiuas in confpeptudnidei fui. Visiterum nolTe.-quandopec^ catum amp;iniquitasfiniatur:Qiiä$diuerfafitault;ftorum interptatio.Audi eundc^jphetam.Septuagî ta hebdomads côpletæ funt fuper ppFm tuû:amp; fuperciuitatc tuâ fanftam.-ut côpleant iniquitates : amp;' uW fupta finemaccipiatpeccatummtdifpereatiniquitasamp;reueleturiufticiafempiterna.Qiiâdiuergoillefjnis adueniat:amp; corruptiuum hoc atij mortale incorruptione:amp; immortalitate mutet:neceffe eft nos fub îacetepeccato non naturae conditionis.uttu calumniarisuitio:fedfragilitate amp;cômutationeuolûta)gt; tishumanæ:qnæpertnomentauariatur.quiadeusfoluseftimmutabilis.Qusrisubiabel:ubi cnochr Ubi iefus filins Nauæ.ubi heli feus caeterifandorû peccauerinnnô eft necefte nodô in feirpo qusrere Verba ex t utinampoffem amp;manifeftareticcrepeccata:fiuisameuerumaudireneftio.Nihil mihiinquitconlt; rentio. fciusfumznectameninhociuftificatusfum.Homouidetinfacierdeusincorde.Apudeiusconfciem i.Cor.4lt; tiamatcjconfpeaumnullusiuftificatuKVndeamp;paulusloquiturconfidenter.Omnespeccaucrunf: R0.5. amp;nbsp;indigent gloria dei.amp; conclufit deus omnia fub peccato ut omnium mifereatur:amp; estera qusfepe'GaF. 5 (eplicauimus.

Tertiuseiufdemdialogilibercontrapelagtanos Epiftola. XVlf Critoboliis.

Eleftatus i^um tuorummultiplicationefermonum:dequibus fcrîptum eft. In mFti; p . loquionôeffugiespeccatum.-fedquidadçaufam. Certehoefateberis eosquichrifti baptifmacôfecuti funt non habere peccatum.Et fi abfcg peccatqfunniuftosefle.Cû# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

cp femel iufti fuetinfi egerint:follicite:poffe in fempiternum iufticiam euftodire. aep jhocomeuitarepeccatum.AT.NonerubefciscxpIofamatfçdarnnatâiouiniani

—------- tentiam fequi.Etilleem his teftimoniis tuifeu nititur argumétis.immo tu illiustuem

«feftarmln oriente doceredefideransqus olim R.oms:amp;duduminafricacondemnatafunt.Legc . ,j etgo quid illi refponfum fit amp;nbsp;tibi rnfuj didto.In dogmatibus enim amp;nbsp;qusftionibus differendis nô P™ona:fedc3 qusrendaeftamp; tamenhoc Icito.'baptifmum preterita donate peccata:nó futurâ feruare »uiticiam.Quslaboreamp;indufttia:acdiligctiaamp; femper fuper omnia dcicismentiacuftoditunut no ftrumlïtrogare:illiustribuerequodrogatur:noftrumincipere:illiusperficere:noftrumofferreqd’ pof Iumus:illius implere quod nonpoffumus.Nifi em dominus sdificaueritdomum:inuanum labora? uerutquijcdificatea.Nifi dnscuftodieritciuitatc:inuanuni uigilabitquicuftodieriteam.Vn amp;apFs i.Cot.4» prsdpit:ficcurriteutcompræhcndaris.Omnesquidemcurrûtfedunusaccipitcoronâ.EtinpfaImo ßs.y.

utfcutobons’uoluntaristuscoronafti nos.Noftra emui(ftori.a amp;cofona uifto nsilliusproteftioneamp;clypeoprsparatur:amp;hiccurrimusutinfuturocomprshendamus:ubiacdpi^ inhocfscnlouiftor extiterit. Eccefanus faftuscsiam noli peccare : nequid dererius (oh.f« tibi fm.Etnefcitisquiatemplum dei eftis amp;nbsp;fpiritusdei habitat in nobis. Si quistemplum dd uiola# i.Cof.p’ iientdifperdetcudeus.Etinalioloco.dnsuobifcueft$diu:uoseftiscumeo:fireliqritiseu amp;illerelin xpara.i/ quetuos:Incuiusputasdelnbro atqj facrarioxpijuritaspmanetrempli cç ferenitas nullo nubilocoft tnitatur:eundem fem per uultum habere non poflumus quod de focratefal fo philofopbo gloriantur:

°’,^^8’S3nimummultsfacieshominum:ficamp;cordadiuerfafi fieri poffet.utfcmperaqus ba pnimans merfos nos rangèrent uolitantia nos defuper peccata non tenerent: fpiritunandus tuefetut sea impugnai inimicus.mec uiftus recedit.-fed fp inifidiis eft ut fagittet i occulto redos cordedncttâ

-ocr page 172-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t - TRACTATVS fl

gclioiuxtahæbrîEOS.q^ chaldaicofyroq^fermone.'fedhabraicislitterisfcriptö eft:quo umnt uf^hP die Hazareni fclt;f m apoftolos:fiije ut plæricç autumât i uxta M attbeû:q(f in Cæfaricfi habet bibliothc canarrathyftoria.Eteccematerdniamp;fratreseiusdicebâteidohânesbaptiftabaptizatin remiffioneni Matdî.lg. peccatorû.Eamus ßc baptizemurabeo.Dixitautem eis.Quid peccaui.-ut uadâ ôc baptizer ab eo. Nifi forte hocipfutn quoddixi ignorantia eft.Etin eodé uolumieiSi peccauerit inquit frater tuus in uerbo amp;nbsp;fatis tibi fecerinfeptiesin die fufcipe eû.Dixit illi S ymon difcipÇs cius.Septiesin die.Rndit dûs

fgnafius; xitei.Etiâego dira tibi: uflt;5 feptuagefiefepties.Etem in j^phetisquocj poftq) unfti funtfpufdô iiw? ° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ tuseftfermopeccati.lgnatiusuirapoftolicusamp; martyrfcribitaudaftercleg/tdûsapoftolosqui fupc^

K J omnes homines peccatores erât.De quoru celeri cóuerfione Pfalmifta canit.M ultiplicatæ font i firmi ■ tares .Poftea accelauerut:quibus teftimoniis fi nô uteris adauftoritatê utere faite ad iniquitatemj r ‘ quidoêsecdefiafticiuirifeuferint.Facaliqucbaptizatûuelftatim.:uelinipfisdiebusmortefubtradii amp;nbsp;côcedo tibi qd” côcedere nô debeo:nec cogitaffe aliquid nec locutu in quo errore amp;nbsp;ignorantia labç cc ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tetur.Nô ideo fine peccato eriqquia uidebit nô foperaffe fed fugilïe peccatû.Ac nô poti us quia dei mi

fericordia de peccatoß^carcere liberatus migrauit ad dnm.Hæc amp;nbsp;nos didmus poffe deu quicquid uo luerit:amp; hoiem per fe Se^jpria uolûtate:qd' tu afferis fine pftô effe nô pofle.Sinautc pôt.-fruftra nuc iû^ gis amp;nbsp;gram qua pôt nôidiget.Quodfi nô pôtabfij gratia ftulte tu dixifti poffe qd* nô pôt. Quicquid cm ex alterius pendet arbitriomon eius eft que poffe côtendis;fed illi us fine quo eum nô poffe pfpi^uu cft. CRI.Rogo:quæ eft ifta prauitas immo abf^ ratiôe contentio ne hoc quidc mihi das:ut egreffus ß aquasbaptifmatisfinepftôfit.AT.Autegofenfummeûuerbisexplicarenôualeoaut me explicauK tu me adïtelligédû tardior es.CRI.Quo nâ modo. AT.Recordare gd amp;nbsp;tu dixeris:amp; ego qd loquaf r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pofuifti hoiem finepdô effe fi uelit.Ego impoffibilehoc in hoîeeffe refpôdeo non qr ftatim de baptiO

matehôpftônoncareatffed illud tpsqûfine peccatoeft nequa$ poffibilitati humanæ.-fed dei gratis deputatur.Tolle igit poffeamp; ego effe côcedâ. Qliô etn pôt gper fe nô pôt. Aut quæilla impeceâtia quÆ ftatimcorporishuiusmortefinit.Autcertefi ultra uitd^taxeritdelifti amp;ignorariæpiculo fobiacebit CRI.Dialecticameartecôcludis amp;nbsp;irâxpiana loquerisfimplicitate.Nodosmihi''quofdà inter effe^ cffepoffeconcinnens.ATÆgonc uerboru ftrophisludo:cùhocdetua pceffcritofficina.Tu em dicis ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noneffehoîem fine peccatoifed effe poffexum econtrario ego tibi tribua q, negafti effehoicm finepe^^

çato per dei gratiâ amp;nbsp;tamê per fe non poffe. CRI. Fruftra ergo dant pcepta (i ea implere nô poffumus. Atti.Deuspoffibiliamâdauithocnullidubiôcft.Sedqahoiespoffibilianonfecerût.Iccircooismum dusfobdituseftdeoamp; indigetmia eius.Omneemqd’fieri poteft tribus conftat'tpibus.-autpræteritoî autpraefenti;autfuturo.Hocquodafferispoffehoiemfinepeccatoeffefi uelit.-môftratfaftumtffe præterito:aut certe nunefieri de futuro poftea uidebimus.Quod fi nullû potesoftendere qui fineom

,, nioiopftôautfueritautfibreftatutdefuturotmdifputatiofit.Interiminduobustpibus pteritoaut præfenti uidustencris.Si aliquisfuentpoftea maiorpatriarchis:prophetis;apoftolis;qui peccato care at:tuncfuturusdefuturofipotuerisperfuadeto.CRI.Loquæreutuis:argumétareutlibet.N«Q’ mi hi liberu arbitriû cxtorqberis qd* femel pceffit deusnec ualebis auferre qd’ mihi tribuit deus poffe fi UQ Bsgt;8î» luero.AT.Excpli gratia. Vno tin utamurtcftionio.InueniDauidfiliuieffeuirûfecunducormeû:qm facietoêsuolûtatesmeasDauidfanftûeffenô dubiûeft:amp; tnquieleâus‘eft:utocsdei uoluntatesfa^ ' ceretaliquafeciffereprehendit:uti(ÿpoffibileerateifacetequiadhoceleftuseft;utoêsdeiuolûtatesfit ceretmec deus in culpa eft qui prædixiteü cûftas foop: præceptoj:: facere uoluntates.-fed ille qui pdid« 'i' nô fecit-Necj em dixit inueniffe fe uirum qui euftas in ppetuû fuæ iuffionisfaceret uolûtates. Hcæ amp;nbsp;Similitudo nosdicimuspoffehominc nôpeccarefi uelit pro tpe pro loco pro imbecillitatecorpea.-^diu intentus eftanimusÇdiucordanullo uitiolaxatincithara. Qyodfipaululöremiferitquomodo qui aduer# |.Thi.4gt; Insfïumê lembütrahit:fi remiferitmanus.-ftatim retrolabit:amp; fluentibusaquisquonô uult ducitur.

S ichumana conditio fi paululû feremiferit difeitfragilitare fuâ:amp;multa fe nô poffecognofeit. Putaf neapoftolûPaulû eotemporrequofcribebatIucernâfiuepenuIamquamreliquitroad.TapudEatarÿ pumueniens.'afferrelibrosamp;maximememhtanasdecocleftibuscogitaffemyfteriis'amp;nôde hisquæ in ufu communis uitæ uel corporis neceffaria font.Da mihi homincq ui non efuriat. nô fitiannetp ab geat:nondoleat:nôfebridtet:nôtorminibusamp;urinædifficultatibustorqueatur.Etegotibiconcfda poffehominem amp;nbsp;nihil nifi de uirtutibuscogitare.Ca:diturapoftolusaminifterio:amp; contra pôtificc qui cædere imperauerat fententiam dirigit:percutiat te deus paries dealbate.'ubi eft ilia patientia falua toris qui quafi agnus duftus ad uiftimam non aperuit os foum:fed dementer loquitur uerberanti* lohandS' Si malelocutusfomxarguedezelofeudepeccato.Siautem bene quid mecædis.NonapoftoIodetra# himus.-fed gloriam domini praedicamus:qui in carnepaffus:carnis iniuriam foperat amp;nbsp;fragiHtatem z.T,hi«4* uttaceamiUudquodcommemorat.Alexanderærariusmultamihi malaoftendit.reddetilH

uusinilladieiuftusiudex.CRI.Cogismeutloquarquodiamdudumgcftio:amp;tamenerumpcntia uerba non promo. AT. Quisenimteprohibet:quodfentisdicere.Autenim quoddifturus

eft amp;nbsp;nos bono fraudare nondebes :aut malium amp;nbsp;iedreo non noftri grari.i fed pudore filuifti.C'RI' Dicamaliquandoquodfentio .Omnisdifputatiotua illuc delabitur:ut naturamaccufes;amp;cnw pam referas addeum qui talcm hominem condidtt.ATI.Hocilluderatquodnolebas : amp;nbsp;uolebas lt;iiœredicqu£cfo;iitomnestuaftuanturpradentia.Reprehendisd€umquarehoininemf€ceritfiomb

-ocr page 173-

Dialog! côtfapelagianâhærcfim. Lib. fit Êpiftoîâ Xvîf nc:rephendantamp;angeli:curangeIifint.Oïscreatiifacmfetiifquafeid fitquodcódita eftamp;nóidqc? condi potuit. Scilicet nunc mihi de puerilibus declamatiûculis ludendü eft-:amp; aculice atop formica uf «jadcherubin Si (eraphin ueniam.Cur nôfingulainmeliori ftatucôditafint.Gûqpadexcelfas uene ro pcte(lates:caufabor Si dicamrquare deusfolusdeus tinfitt'amp;nonomnia deosfecerit; Auteiîi im^ poilibilitatis iuxta te:aut inuidiæ reus erit.Rephcdeeu curamp; diabolum inhoc mundo tmeffeconce^ datamp; aufertcoronam eu certamen abftuleris.CRLNon fum tâ uecorsnitqrar cur diabolus fincuip in üidiamors introiuitinorbcterrarû:Sed hocdoleoxur uiri ecclefiaftici Si q magiftrorü fibi ufurpaut üocabulumaollantliberum arbitrium quofublato Manicheorû feda conftruitur,. AT.Ego nelibe^ tu tollo arbitriûtqui in tota difputatione mea nihil aliud egi ni fi ut oîpotentiam dei cii libero arbitrio Cüferuarem. CRI. Quomodo feruas liberum arbitri um qui dicis homiucnihil poffe facere : nifi deus femper adiuuerit. AT.Si In culpa eft qui libero arbitrio iögit dei adiutoriu.-ergoille laudet q dei toi litauxiliu.CRr.Nôdeiauxiliû.Quippep cuius gratia poflumus fed utröcjfuisfinibptermincisutdef fitgtæçp déditliberiarbitriiptâtemamp;noftræuolûtatisfacereqduelnôfacereiquoamp;facictibus pmiû amp;nonfacientibuspoenaferuetur.AT.Viderismihiquafiobliuiofuse(re:amp;quafinihilfupradiftiî fit pereafdemdifputationisIineasreuerti.Hocemlongadifcrctiôeconclufumeftmtgratiamfuam dnst qua nobis conceffit liberum arbitrium in fingulis operibus iuuenatcç fuftentet. CRI.Quid ergo co tonatinnobisatoplaudat.-quodipfeoperatuseft.AT.VoluntatemnoftramquiEobtulitomnequod pot«it:amp; laborem quo contendit utfaceret:amp; humilitatc quæfemper refpexitad auxilium dei.CRL trgofi nonfecimus qcf pcipit:autuoluitnosadiuuaredeus;autnoluit.Si uoluitamp; audiuit:amp; tamê nonfecimusquod uoluimusnônos.-fedillefuperatus eft.Sinautcnoluitadiuuarenon eftculpaei? qui uoluitfacere.'fedillius qui potuit:amp; noluitfacere. AT .Non intelligis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuii in gra^

deblafphemiarûdecidiflebarathrô.ntexutracpparte:autinualidusfitdeusautinuidus.amp;non tâtûei laudis lit:çp bonorû auftor fi tamp; adiutorrquantû uituperationis qgt;mala nôcoercuit.Detrahat ergo ib li cur diabolum effcpmiferit.xur pa(rusfitamp; hueufiÿ patiat quotidiealiquid in mûdomalefieri.Qiie rithocMartionamp;omnesh.-ereticorôcancs:quiuetuslaniantteftamentu:amp;huiufcemodi fillogyfmu tcxereconfueuerunt.Autfciuitdeus homincinparadifumpofitumpuaricaturum effemandatum il lius:autnefciuit.Si fciuitnon eft in culpa is qui pfeientiam dei uitare non potuinfed illequi talem c5 didit.utdei non poffet feientiam deuitare.Si neiciuit cui pfeientiam tollisf'aufers Si diuinitatc.Hoc eî genereinculpa eritqui eligit Saul futurum poftea regem impilfimû amp;faluatoraut ignorantiæ : aut iniufticiætenebitur reusîcui in euangelio fitlocutus.Nonne duodecim egoelegi apoftolosamp; unusde uobis diabolus eftdnterroga eum cur iudam elegerit proditorem:Cur ei loculos conimiferit:quc fu^ nbsp;nbsp;p

rem elfe non ignorabat.Visaudirc rationem.Deuspræfenria iudicat:non f utura.Neccondemnat ex ffentiaqucnouerittalem forequifibipofteadifpliccat.Sed tantæbonitatiseft amp;ineffabilisclæmen ttæ:uteligateumqueminterim:amp;bonumcernit:amp;fcitmalnmfuturum dansei poteftatem conuer fionis amp;nbsp;poenitentiæ iuxta ilium fenfum apoftoli ignoras quia benignitas dei ad pœni tenriam te ad;; ducit.Scd’mduriciemautem tuam amp;nbsp;corimpœnitensthefaurizastibi iram indieiræ amp;nbsp;reuelationis iulHiudicii deiiquireddit unicuiopfecundumoperaeiusNecpenimideopeccauitqui.a deushoefu turû noueratfed præfduitdeus quafi deusqûlle erat propria uoluntate futurus. Aceufa ergo deû me rone*^ dacii quare dixerit per ionam.Adhuf tres dies Si Niniuefubuertetur Sedrefpondebittibi perhieremi HiereJî. am.Adfummamloquarcontra gentem amp;rcgnum amp;erad{ccm amp;nbsp;deftruam Si difperdam illd’.Si pe fitentiam egeritgensillaa malofuoquodlocutusfumaduerfuseamagam Si egopœnitentiam fnp •naloquodcogitaui utfacerem ei.Et ad fummam loquar de genre amp;nbsp;regno ut ædifieem amp;nbsp;plantem illud fl fecerit malum inconfpeftumeomtnonaudiatuocem meam:pocnitentiamagamfuperbo^ noguod locutusfum utfacerem ei indignabatur'quondam Si ionascurdeofueritiubente mentit^j-Q',^ fediiuftimocrorisSarguitonmalenseûpernicieinnumerabilispopuli qea’dicere:$cumtantorum fa lutementiri.Poniturenimexemplum.Tudolesfuperhedera.-fiuecucurbitainquanonlaboraftime^ JÇfeciftimtcrefceretquæfubunanoftenata’eftamp;unanofteperiit.’amp;egononparcamduitatimagnae înquafuntplus $ centum uigintirniliahominum.'qui nefdunt quid fit: inter dextramamp; finiftram fuam.S i paruulorum astate amp;nbsp;fimplicitate quos certepecca tores fuüTe non poteris approbate tanta ƒ u îthominummultitudoquiddicemus deutriufcjfexusatatcdiuerfaquæiuxtaPhilonem prüden tiffîmumphilofophorum abinfantiaufcjaddecrcpitamfeneftutemfeptenarioordine deuoluit : dû fibi ficinuicem ætatum incrementafuccedunt:utquandode alialtranfeamusad aliam fentiremini;? meualeamus.CRI.Totaargumentatiotuahuctenditutgræd dicunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nosliberum api?

pellamus arbitri um uocabulotribuasreauferas.Tuenîm audorem peccatorumfadsdeum:dum afle risnihil homincperfepo(refacere:fedadminiculodei cui imputeturomnequodfacimus.-Nosautë fiuebonumfiue malum homofecerit per liberi arbitrii poteftatem ei dicimusimputari: qfecitquod uoluit:amp;nonei qui femel côcelïîtliberum arbitrium. AT.Qiiamuistergiuerferislaqueisueritatisin^ ^^•^'^^•Hocenim modo etiam fi i pfe non adiuuat.'tamen i uxta teaudor erit malorum: quia potüit ptohibere amp;nbsp;non prohibuit. Vêtus em fnîa eft:homicidam elfe eu qui cum poftet hominem de thorté liberate nôliberet.CRI.Iâ iâ tollo manum cedo uicifti. S i tame uincere eft.’ueritatem uelle fubuertcrc norebusfed fetmonibusâdeft nô ueritateifed mcdacio.Poffum em iltrf tibi apoftoli tefpodefoEt fi tilt

-ocr page 174-

PARTIS I TRACTATVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H

2*Cótrt; ßcrftasfcfmone:nontnfcicnria.Qvändocmloqueriscoaftiisafgntticntarionum flrophistibî oraflentire.Cum autctntacueris:ex animo rurfuselabitunutliquidoappareatdifputatioiiemtuain non ex fontibns ueritatis amp;nbsp;xpianaftmplicitate:fedex philofophoft minutiisamp;arte defcêdcre .AT.Vis ergo me rurfum uti teftimonis fcripturarum:amp; quomodo iaftant difcipuli tuimullum argumétiitio ni tuae poffe amp;c problematibus refpondete. CRi .Nó folum uolo:fedamp; cupio doce me de fcripturis ftismbi fublata liberi arbitrii poteftatefaciat homo:qd’ per fe aut noluitaut non potuit AT .Non iw , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut tu f»pôis;fed ut ueritas pofcit amp;nbsp;ratio fcripturaiü uocibus eft ntcdum.Loquit iacob in oratiouefua

Cen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si fuerit dns de? meus mecu amp;nbsp;cuftodierit me in uia:per quâ ego pergo:amp; dederit mihi pané ad man

ducandum:amp; reduxeritme cum faluteindomumpatris mei:erit mihi dnsindeû: amp;nbsp;lapis iftequcpo fui in titulumxritmihi domus dei:amp; oïa quæcûij dederis mihi:decimas ofTera tibi.Nunquid dixic:« , liberumarbitriûconferuaueris:amp; cibum amp;nbsp;ueftimentûmeolabore quæfiero amp;reuertero in domutn IjCn.jZ, nbsp;nbsp;patrismet.Oia dat domini uoluntati ut mereatur accipe qtf pcatur.Reuertéti de Mefopotamia iacob

angeloß: occurritexerdtus amp;nbsp;uocantur cadra dei .Poftea pugnatcum angelo fub figura hois adfio contortaf.de fupplâtatoreiacob reftilïime dei nomé accepit.-necj em ad tratrem crudeiiflimumaudegt; nbî fupra ^jat reuerti nifi dni pfidio roboratus»S criptum eft in confeq uétibus.Ortus eftïei fol.-poftq) trâfi u it Exo.55, nbsp;nbsp;nbsp;nuel qtf îterptaf fades dei.Vn loquif amp;nbsp;Moyfes. Vidi dnm fade ad faciéamp; faiua fafta eft aia mea nóp

prietatenaturæded dignatiôe miferatis. Oritur ergo nobisfoliuftidæqn uultudei cofirmaf .lolepb Geu.p. nbsp;nbsp;nbsp;inaegyptoclauditur carcere-ibicjinferf cp cuftoscatcerisoîapoteftati eiusfiddo^cômiferit. Caufalt;J

Gen.4^. nbsp;tedditunquiadnseratcûeotamp;quæcûcÿfadebatprofperabantadnoinmâibuseius.Vn amp;Eunuchis

fomnia fuggerunf .Pharao uidet (omnium inextricabilemt pet hâcoccafionem liberaref lofeph :pat£t pafceretur amp;fratres.-ægyptus téporefamis (aluaref.Sequitur.Dixitautédeusadifraelin uifioneno^ ftis.Ego fum deus patrum tuojtmoli timere defcenderein ægyptum.-in gentem em magnafaciam te E ibi amp;nbsp;ego defcendam tecum in ægyptum:amp; deducam teinde:amp; ponet lofeph manus fupoculos tuos Vbihiceftliberiarbitriipoteftasamp;nontotumcpirenóaudetadfilium amp;nbsp;gêti fetotûcômitterednm nefdenti dei partis auxiliûeft.Liberaf populus de ægypto in manu forti: amp;nbsp;brachio excelfo non moy^ _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiamp; Aaronfedeiusquifignop:miraculispopulumliberauit?padextremûpcrcu|(Titprimogenita.'Egy

fcccti.U« nbsp;nbsp;nbsp;pti utqui priusretinebantpertinadteraraenterexirecompellerent.Salomonloquit :Eftotófidens in

diim in toto corde tuoân tua autem fapientia neexalteris in oîbus uiis tuis cognofce eum ut reftasfa^ dat uias tuasIntelligequidloquaf.Nec in fapientia noftranecin ullisuirtutibus côfidendum •'fedifl Ej.e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folo dno a quo greffushoîsdirigunt Denicp pdpitur.'utoftendamus ei uias noftras:amp; notas eflefada

musquænon labore,pprio:fedillius adiutorioatcpdæmentiareftæ fiunt.Vndefcriptum eft.Redani P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fac inconfpeftu meo uiam tuam :fiue ut alia exéplariahabent .Refta'fac in confpeftu tuo uiam mea

ut qcf tibi reiftum eft etiam mihi rcftum uideaf .Idem Salomon loquif .Deuoluefup dnm opéra tua amp;nbsp;firmabunf^cogitationestuæ.Tûcemnoftracogitatiocôfirmafquâdoomneqd’agimusquafiîto per ftabilem amp;nbsp;folidiffimâ petrâ dni adiutorio deuoluimus:eicg cunda reputamus.Apoftolus Paulus X.Cor.z. cum dei beneficia celeri fermone narraffet ad extremû intulit.Et ad hæc quis idoneusr Vnde amp;nbsp;inalio Z’Cor.j; locodidt.Fidudaaüttalemhabemusperxpmaddeumnoncpfuffidentesfimuscogitare aliqdano bis quafi ex nobis:fed fufficentia noftra ex deo eft:q amp;nbsp;idoneos fedt nos noui teftamenti miniftios i» littera:fedfpu.Litteraenioccidit:fpûsautemuiuificat.Adhuc aiidemusper liberumarbitriû fupbire:

ZCor.4 amp;abutibeneficiis;deiincontumeliâlargitorisj'cumidemuaseledôisaptiirimefcribat.Habcmusaft thefaurum iftûin uafis fiftilibus.mtabundantia fortitudinis fit ex deo amp;nbsp;non ex nobis.Vnde amp;nbsp;inalio I.Cor.i. nbsp;nbsp;nbsp;loco retudenshæteticoR: impudentiam loquif.Qui gloriaf in dno gloricf .Necp em qui feipm cômc#

Z. Cor.lZ» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fgt;batus eft:fed que deus cômcndat Et iteft.Nihiletn mihi defuitabfiis qui fup modu funt apfi

Luc.5. licet nihil fim.Pctrus loquif ad dnm fignoyt magnitudinc côturbatus. Recede a me qa hô pdór fum Io.i;. EtdnsaddifcipulosEgo(umuitis:amp;uosrami quimanetinme amp;egoineoifteaffcrtfruftûmuto quia fine me nihil poteftis facere.S icut rami amp;nbsp;flagella uitium illico côtabefcùtcum fuerint a matrice lo.tf. præcifa;itaoïshoîumfortitudomarcefcit amp;nbsp;deperitfi a dei auxiliodeferaturNemoinquitpoteft uerâ readmenifipaterquimifitmetraxeriteum.'qndicit.Nemo empoteftuenireadme:frangitfuperbic tem arbitrii libertatem $ etiam qui uelitadxpm pergerenifi fiat illud qtf fequif.Nifipatermeuscœ^ leftis traxeriteum nequic$ cupiat amp;nbsp;fruftranitatur.Simul amp;nbsp;hocanimaducrtcdûq? qui trahit tJô fpo P nbsp;nbsp;nbsp;te currit.Sed aut retraftâstardus autinuitus adducif qui non poteft fuis uiribus amp;nbsp;labore uenireadie

fumquopôtojafimulpftâuitare.Etuitareinppetuum:amp;dei(îbi potctiænomêaffumere.Sicmib le nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;ego nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quæintermeôcdeumeritdiftdtia.Vnumadhucpo^

nam teftimonium np tibi amp;nbsp;adiutotibustuis faftidium faciam. AlTucro que [Septuginta interprétés uocâtlomnusaufeit ab oculis ut cômentarios in'fefidelium replicansminiftios Hefter.lî quocçînuenîat Mardochæumtcuiusinditiodeinfidiisliberatuseft ut amp;nbsp;Heftcrcômeixlabiliorfiera * ' nbsp;nbsp;amp;nbsp;cunftus ppfusiudæoiî:iminentem uitaretnecem.Certerex potentiffîmus qui ab ïdia uflt;5 adfeptc^

trionem cuniftû poffidebat orictem poft largifTimas æpulas amp;nbsp;cibos toto orbe quefitos dormirc cupie batamp;fomnorequiefcereaclibe!J:arbitriûimpleredormiendi.nifidnspui(orbonofi:oim impediKt naturae ordinem utcôtra naturam tyrâni crudelitas uinceretur.Longum eft fi uoluero cunda fanda# tum fcriptutaf um €xemplapcoferte.Totus fermo fdôgi ad deum oratio eft tota oratio amp;nbsp;de peanoa

-ocr page 175-

DIALOG!CONTRA PELAGfANORVM HAERESfM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lib. If! Epi XVII

torquæt clæmentiani creatoris.'ut qui noftris uiribus amp;nbsp;ftudio faluari non poffumusnilius mifericor diacóferuemur. Vbi aiitem mifericordia amp;nbsp;gratia eft liberum ex parte ceflat arbirrium quod in eo tan tumeft:utuelimusatc]gcupiamuramp;placitu} tribuamusaflenfum.Iamin domini poteftateeft:utid quodcupimuslaboramus.acnitimurilliusopereamp;auxilioimplereualeamus.CKI.Egofimplicitet dixetam:non in fingulisoperibus noftris fed in gratiaconditionis amp;nbsp;legis fentiri auxili urn dei:ne libe^ tumfrâgereturarbitrium.Cæterumfunrplæritÿnoftrorum.-qui omniaquæagimus.'dicant fieri præ fidiodei.ATTI.Qui hocdicitmefter efleceffabit. Autergo amp;nbsp;tu ifta dicito : utnoftereffeincipias :aut finondicis:alienuseriscumhisquinoftra nondicunt. CRITOßOLVS. Tuusero:finieadixeris: immo tu meus:fi aduerlanondixeris.Sana corpora confiteris;amp; animæquæ fortioreft denegas fani^ tatem.Vt enim morbusamp; uulnusincorporeitapeccatnm inanima. Qiii ergofanum aliquandoho mine confiteris ex ea pte q caro eftiqre no fanu dicas amp;nbsp;ex ea q fpus eft. A T .Sequot ,ppofitóem tuam y . . Nun$hodieeffugies:ueniamquocu^ uocaris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

CRi.Paratusfumadaudiendum.AT.Etegoadloquendumlurdisauribus.Ttfpondeboigitur ad ** propofitum.Ex anima compafti corpore utriufçB lubftantiæ naruram confequim ur. Qtiomodo coc pus fanumdicitur fi nullo languore uexetur itaanima abfiç uitio.di nulia perturbarionequatiaturamp; tamen$uiscorpusfanumfitincegru^amp;uegetumamp;cunftojtfenfuumintegritate robufti'uaut cre^î t»ri^auttarisinfirmitattbuscödolefcitïóeutfirmiffimûfit interdumpituitæmoleftiâ patitur:iraani; ’nacogitationumamp;perturbatiomüimpetusfiftinens.-utfupetnaufragianonabfcjpericulonauigat; , cófideranflt;5 fragilitatem fuam femp de motte follicira eft.'fctf m illud qdquot;fcriptum eft. Qiiis eft homo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ig.

quiuiuetîamp;nonuidebitmortemquæcunftisintentaeftmortalibusnonnaturædiflblutiôefedmor tepecciti iuxta illudfgt;pheticum.Anima q peccaueritipamoriet.Alioquinhanccômûem morte qua amp;brutafoluûturaîalia.Enochamp;Helia nondum uidiffecognofeimus. Da mihi corpusqd“ nunq^la^ gueriuautqd poftlanguorem ppetua fanitätefecurumfit amp;nbsp;dabotibi aiam q nunq’ peccauerit. Nec • poft uirtutes deinceps peccatura linPrefertim cum uicina fint uitia uirtutibus.Etfi paululum déclina ueris:auterrandum tibi finautinpraeceps cadendum. Quanm enim inter fediftantpertinacia amp;nbsp;per^ feuerantia:parfimoniaamp; frugalitas:liberalitasamp; profufio:prudentiaamp; calliditas fortitudoamp; temeritas cautela amp;nbsp;timiditas. quorum alia ad bona:alia referuntur ad mala:qd' quidem amp;nbsp;in corporibus inue;» nitur.Sifellipuideristemperando pituitafucCTefcit.Sihumoresficcarefeftines:inardcfcitfanguis:bijs leuitiatur amp;nbsp;luteus color ora ^jfundit.Certe utcunftam medicorum adhibeamusdiligentiam:amp; ca ftigatisuiuamuscibis:amp;morbofcfomitibuscareamuscruditateoccultis qbufdam amp;. folidco cogni j. tiscaufis uelftigoreihorrefcimus:uelfebreexardefcim9:uel tormibuseiulamusamp;ueri medici Saltiato tisimploramusauxilium.Dicimufi^cumapoftolis.Magifter.faluos nosfac:perimus.CRi,Efto ut nullus potueritomne uitare pftm in pueritia:adolefcentia;amp; iuuentutemunquid negate potes plurigt; niosiuftosamp; fanftos uirospoft uitia omni fead uirtutes aiocontuli(re:amp; perhascaruiflepeccatoxAT. Hoc eft qd tibi in principio dixerd in noftra efle pofitu poteftate uel peccare uel non pcccare uel ad bo ƒ nûuelmalum extenderemanu utliberum ferueturarbitrium.Sed heepro modoamp; temporeamp; condi tionefragilitatishumanæperpetuitatcautemimpeceâtiæ foli referuari deo: amp;eiquiuerbumcaro fa;« ftusrearnis detrimenta amp;nbsp;peccata no pertulit.Nec qa ad breue pofTum.-cogis me ut poflTim iugiter.Pof fitnieiunarexuigilare ambulare:legere:pfallere:federc:dormire::nunquidinperpetuum: CRi.Et qua teiuferipturisfaftisadperfeftamiuftidam ^uocamur:uteftillud:ßeatimüdocorde:qm ipfi deuni Mat.^, uidebut:amp;Beatiimmaculatiinuia:quiambulantinlegedomini.Etdeiloquentisad Abraam.Ego ßs.118. fumdeustuusplacetoincôfpeftumeoamp;eftofinemacula uelquerela. Etponam teftamentum inter Gen.iy« nieamp;teamp;mftiplicabote nimis.Si em non poteft fieri qd'fcriprurarcftat.-fruftra præcepi tut fieret. AT. Diuerfisteftimoniisfcripturarumeandemquæftionc tcrisintheatrales præftigiasquiunû eudemqj bominc perfonarum uarietatemutata inmartemVeneremc|;fgt;ducunt:utqpriusrigidusamp;truculc tusince(rerat:poftea foluat in mollicic ferminarû hoc quod nunc quafi nouû obiicis.ß eati mûdo cor de:Se3eatiimmaculatiinuia:amp;Eftofinemacula:amp;c.-ïtera huiufeernodiapoftolo refpödente cóui^ ftumeft.Expartecognofdmus:amp;ex parte 4?phetamusamp;nûcper fpeculum uidemus inæmvgmate. i.CoMj. Cuautcucneritqcf pfeftum eft id qcf ex parte fueratdeftruet amp;mudum igit cor quod poftea fitui^ •urumdeu amp;beatitudinc uitaîîm«')culatæ:amp; immaculatucum Abtaam uiuere in umbrapoffidemus Matthe.7 amp;imagine:$uisaliquispatriarchafit.$Liis4)pheta:$uisapoftolusdicifeisa diio Saluatore.Siuos Gene.iy. cu fidsmali:fcitis bona dare filiis ueftristqtomagis pater ueftcr q in cocliseft:dabit bona petentibus fe. Denicç amp;nbsp;Abraam cui diftu eft. Efto fine qrela finemacula.'confdcria fragilitatisfuæ cecidit promis in terra.Gucglocutusect ei deus.Sarairuxortua no uocabit ultra farai fed Saraeriinomceipamp;bndicsei amp;nbsp;eritin getes amp;nbsp;reges gétiö ex ipfa etunt.Statim infertur.Ceddit Abrad infadc fud rifitqj amp;nbsp;dixitfn mentefua. Si cctcarionafceffilius:amp; fi Sara nona gîta dnop; piet.Dixitq? Abradaddefnlfmael uiuati confpeftu tuo. Cui refpódit deusEtiam:Ecce Sana uxor tua pariet tibi filium amp;nbsp;uocabis nomen eiuS Ifaacxamp;reliqua. Certeaudieratadeo. Egofum deustuus.-placetoinconfpeftumeoeftofine ma^

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;crediditquod deus repromifit red rifit i n corde putds fe cælaredeum:amp;’ aperte ridere nô

audcs.Denicgcaufas îcredulitatis exponcs dixit in cordefiio. Quoniodo poteft fieri ut cctenariusde nonagenaria uxorepariat filimViuat inqt Ifmael incôfpeftu tiio que femel dediftiîdifïîcîlianon qu^ h

-ocr page 176-

partis I


TRACTATVS


toîcontentus fum beneficio qÆ accepi que occulta refponfionc arguens deus ait.Etiâ:5r eft fenfus:Rct quod ællimas nôfuturum.Sara uxor tua pariettibi filium:amp; anteq, ifta côdpiat priuf$ ilie nafeatut puero nome imponâ.Ex errore erii tuorquo rififti tacitus filius tuus ifaacrifus nome accipiet.S inauté Exo.33* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l'’’® 9“* nbsp;nbsp;nbsp;mûdo corde in hoc fæculo putas uideri deû:quare Moy fes qui prius dixerat. Vidi deu

fadeadfacic:amp; falua faftaeftanima mea:poftea deprecat.-uteum uideatcognofccter : que quia dixe; rat feuidiffe.-auditadno.Non potes uiderefadej meam.Nemoem uidebitfaciem meâamp; uiuet.Vn amp;nbsp;I.Thi.iî.- apis ait inuifibilc folum deû:qui amp;nbsp;luce habiter inacceffibilê:amp; que nullushoim uidere poflit.-neq? ui; l.lohan.4. dereappellat.Etiohâneseuangeliftafacrauoceteftaturdiccs.Deumnemouiditunqgt;:unigenitusfili;

usqui eftinfinupatris'ipenarrabit.Quiuidetamp;narratmôquâtuseftillequi uifuseftnecq’tumno; uit ille qui narrat:fed $tum pot mortaliû fenfus acdpere. Quod aût putas beatû effe:qui fit immacu; latus in uia:amp; ambulat in lege eius:ex fequeti fenfu priorcintellige.Multis teftimoniis fupra didicifti legê nullum potuiffe côplere. S i aût apfus ad côparationc xpi gratiasrquas prius lucra arbitrabat in lege reputauit quafi ftercora.'ut xpm lucrifaceret:qgt;tomagis nos fdre debemus ideo xpi amp;nbsp;euâgelii gratiaj H nbsp;nbsp;nbsp;fucceffiffe.-qa inlege nemo iuftificari potult. Si ergo in lege nullusiuftificat:qöo ad perfeftionc imma

culatuseft in uia;qui adhucambulat:amp; adcalcc uenirefeftinat. Certe qui in curfu eft:amp; in uia gradit minorefteoquipuenitadfinem.Siergoimmaculatuse(lilleatq?pfeàus:quiadhucambulatin uia amp;nbsp;gradit in lege:qnidplus habebitillequi ad terminû uiælegifog peruenit.Vndeamp; apfsde diioloquit ç in fine mûdi amp;nbsp;in côfummatiôe uirtutum:exhibeat fibi fanftâ eccleftâ non habentem maculaine^ tugam:quâ uosputatisinifta carne mortali amp;nbsp;corruptibili eirepfeftam:amp; audire meremini cû Corin thiis.lampfefti eftis:finenobisregnatis at^ utinâregnaretis:ut amp;nbsp;nosregnaremus uobifcucum uera amp;nbsp;abf^ Omni fordepfeftio incocleftibus referuef qn fponfus loquit ad fpôfam .Tota pulchra es arnica mea:amp; macula nô eftin te-luxta qcT amp;nbsp;intelligit :u t fi tis irreprehcfibiles amp;nbsp;fimplices ficut filii dei îma; culati.'Cp nô dixerat eftis:fed fi tis in futurû diffères non in pnti effe côteftans uthic labor fit at^ côtentio ibilaborisuirtutif^præmia.Deniqg iohânesfcribit.Dileftiffimi filii dei fumus amp;nbsp;nondû apparoir qd erimus.Scimus qacumapparuerit:fimileseierimus:qneumuidebimusficuti eft. Qiiarnq; ergo filii deifimus:tnfimilitudodeiamp;ueracôtemplatio tunenobisrepromittitquâdoapparuerit inclaritate fuardehoc fuperbia: tumore:amp; illaorandi prorûpitaudada.-quiafcribensaduiduâqûofandi debeât orare pronûcians.Ille un merito ad deû extollit manusnlle præces bona côfcientia fundit qui pôt dice; re:tu em nofti domine:quâ fanftæquam innocctes quam puræ fint ab omni fraudeamp; iniuria amp;nbsp;rapi; na:quas ad te expando manus quam iufta quâ Immaculata labia amp;nbsp;ab omni mendacio libera: qbus tibi utmihi miferearis præcesfundo.Chriftiani efthæc:anpharifæi fuperbictis oratio. Qui etia in cua gelio loquebat-Deus gratiasago tibi:quia nô fum ficutcæteri homines raptores iniufti: adulteri amp;nbsp;li cuthic publicanus.Ieiuno bis in fabbato décimas do oïum quæ poffideo.Ille agit gratias deo q ui ipü^ us mia non fitficut cæteri holes peccata deteftans nô affumes iufticiâ.Tu dicis:dne tu nofti qua fanffæ quam innocctes quam puræ fint ab omni fraude iniuria amp;nbsp;rapina quas ad te expando manus. Illebis infabbato fe ieiunare dicioutaffligat carné uitiislafciuientê.Et omnis fubftâtiæ fu.æ datdecimas. Rc demptio etû animæ uiri 4?priediuiriæ.Tu cum diabolo gloriaris.S uper fyderaafcendam ponâ in coc lothronûmeum:amp;erofimilisaltiflîmo.Dauidloquit.Lumbimeiimpletifuntillufionibus.amp;com; putruerunt cicatrices meæa facie infipictiæ meæ.Et neintres in iudiciû cum feruo tHo:amp;non iuftifica biturincôfpeftutuoomnis uiuens.Tufanflû amp;nbsp;innocente amp;nbsp;purum teeffeia(ftas:amp; mundasaddeû cxpandismanus:necfufficittibi incunftisoperibusgloriari:nifiabomni fermonisorifqj peccatoma dum effe tedicas infères quam iufta quâimmaculata labia.amp; ab omni mcdacioliberanllecanit.Om;


EpheJ. I.Cor.45


Cangt;4« CoF.i. lJohan.;gt;


|.Thî.y.


tuce.is.


Efa.4ogt; ps.js. ps.i4Z.


nisautemhomo mendav.Ethocipfumconfirmatapoftolica auftoritasnit fit deus ncnx:omnisaiii’ temhomomendax:amp; tu ab omni mcdacioimmaculata ôi iufta libera poffides labia. Efaiasplangir« Heu mihimiferoqmcompunftusfum:quia cum fim homo amp;immûdalabiahabea:in medio quo; œpopuli immundalabiahabentisegohabito:amp;pofteaferaphinignitum carbone forpicecomprehen (urn defert ad .pphetæ labia purgandamon ut tu loqueris arroganns;fcd fua uitia confitentis.Iuxta il; lud quodinpfalmodicitur.Qyuiddeturtibi aut quid apponaturtibiad linguam dolofam:Sagittæ potentisacutæxum carbonibusdefolatoriis.Etpofl’tantumtumoremorantifcgiaftantiâ amp;confidê tiam fanftitatisquafi ftultus ftultis perfuadere conaris.ut in extremo dicas qbus tibi mihi ut miferea; ris præces fundo.Si fanftus estfi innocens:fi ab omni forde purgatus.fi necfermone necopérépeccalH dicenteiacobo.Qaiiuerbononpeccatifteiuftuseftuir:amp;poteft‘refrenarelinguâfuamquomodomi; fericordiam depræcaris:ut uidelicetplangas te amp;nbsp;fundas præces:quia fanftus Si purusesamp; innocésitn Matthe.Z7 foaculatifq?labiis:amp;ab omni libermcdaciodeifimilispotellati.SiXpsorauitincruce.Deusdeusme ' us ut quid dereliquifti me:longea falute mea uerba deliftoa- meorum.Et rurfum.Pater in maniistii ascommendofpiritummeHm;amp;paterignofceeisqrf'enimfaciunt:nefciunt:quipronobisagensgra tiasdixerat.Confitebortibi diie pater cœli amp;nbsp;terræ.Sicutdocuitapoftolosfuosnitquotidiein corpo Matthe.g. rîsiUiusfacrificiocredentesaudeantloqui.Paternollerquiesincoclisîfanftificernr nomentuum.lHi

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nomendeirquod perfefanâum efi-.-in fefanftificari cupiunr.Tu didsnofti due cpfanftæ; amp;nbsp;qgt;

centes:amp;$ puræmanusmeae.riiinferunnadueniatrcgnum tuum:fpem regni futuro tempore prefto lantesîutregnante xpo ijequaq regnet peccatum in mortali eoruni corpore. lunguntiÿ fiat uoluntas


jSs.iiJ. £fa.d«


lac.f.


-ocr page 177-

Dialog! contra pclagîanamhacrefïiîi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lib. HI Epiftola XVtl

njaificutincocloamp;interra.-utimitef âgeloshumana fragilitas:amp; uolutasdni copleat in terra. Tu digt; cis.'póthófi uolueritoicarerepeccato.Panc quoridianù;fiuefriperoninesfubftâtiasuenturû apoftolî depræcant.'ut digni fint affuniptiôe xpi.Et uos per nimià fanftitatc fecuram^ iuftidâ audaflçr uobis cœleftiadonauendicatis.Sequit.Dimitte nobis débita noftraificutamp;nosdimittimusdebitoribüs no ftris.'debaptifmatisfontefurgctesamp;regeneratiindnm Saluatorem:impietoillôquod de te feriptû pcji, eft.Beatiquorûremiffæfuntiniquitatesiamp;quorumteftafuntpeccata.Statiminprijnacorporis * munionedicunt:amp;dimittenobisdébita noftraïquæillisfuerantinxpiconfeflionedimiffa.Ettii ar^ rogans amp;nbsp;fuperbusfanftaru puritate manuû amp;nbsp;mundicia eloqu ii gloriarisiq’uis fit hors pcrfeôa con. üerfio amp;nbsp;poil uitia atcj peccata uirtutum plena pofleffiomunquid pofliint fie elfe fine uitio :quomo^ do illi qui ilatim de xpi fonte fcedunt-Et tamc i ubent dicere. dimitte nobis débita noflta.-ficüt amp;.nos. dimittimus debitoribus noftris. Nonhumilitatis mendatioait tu intcrprætarisifed pauore fragilita;»^ tis humanæ fuam confeientiâ formidantes.Illi dicunt:ne nos inducas in tentationc.T u.cu louiniano loqueris.-eos qui plena fide baptifma côfecuti funttentari ultra amp;nbsp;peccarenôpofle.Adextremuni infe runt.Sedliberanosamalo.Quipræcantadno:quodhabentinliberiarbitriipoteftatc.O homo nuc càfi.i» inundusfaftusesinlauacro.Detedicit. Quæ elliUaquæafcenditdealbatafuperfratruelem fuum; £nc.|?» Wtlotaquidemfit:fedcullodirenôiialeatpuritatem:nifiadnodeofullctef.Quomodocupisdei mi fericordialiberari.-qui pauloanteliberatuses a peccatis.-nifi bacratiôequa diximusmtcûomnia feceri tnus:nos inutiles eflefateamur.Oratio ergo tua pharilæi uincitfuperbiam: amp;nbsp;publicani comparatiôe datnnatur:quidelonge(lans:oculosaddeumnôaudebat tollere:fedpercutiebatpedusfuum dices -propitiuseftomihipeccatori.Vndeproferturdominifententia.Dico uobisdefcendithic iuftificatus. ' indomumfuam:plus$ille.Omnisein qui feexaltathumiliabitur:amp;qui fe humiliât exaltabit.Apo ftolihumiliantur.-utexaltent.Difcipuli tuieleuâtur ut corruât.Eidcm adulas uiduænô erubefcisdice repietatem:quænufqgt; reperiatur interra:amp; ueritatcquæ ubitj peregrina fit:inilia potiflimum corn/ pj- * niorari:necrecordarisilliusfententiæ.Populusmeus;quibeatumtedicunt:feducuntte:amp;femitaspc dumtnoru fupplâtât:laudaflt;ÿ earn uocibus:amp; dicis.O tefoclicem nimium:o beatam fi iulliciaq effe iam non nifi;in coclo credit.-apud te fold inueniatur in terris.Docere eft hoc an occidere.Leuarede rer^ ta:anpræcipitaredecoclo:idmulierculætribHerequodangelinonaudeâtufurpare. Siautem pietaS ueritasatcç iufticia nô inueniunturin terris nifi in una muliere:ubi eruntiufti tuiiquofcj abfqg peccaj« tointerriseffeiaftabas.Quæduocapitulaorationisamp;laudisfolescum tuisiurare difcipulis nô effe tua:cumperfpicueineisftilituifplendoreluceat:amp;tantafituenuilascloquii Tulliani ut teftudineo încedensgradu:quæfecreto doces mittifçp uenalia.-publice non audeas ^fiteri.O tefoclicéîcuius præ;« ter difcipulosnemo confcribitlibros.’Ut quicquid uiderisdfiplicere non tuum:fed alientim efle conté das.Etquisilletantieritîgeniiiutleporem tuifermonispolîitimitarifCRITOBO.NonpoffumuI tra differce:omnis uincitur patientia ueftrorum'iniquitate uerborum.Oro te:quid infantuli peccaue^î. te:necconfcientia ei us delidi imputari poteft:non ignorantia:qui iuxta lonam prophetam manu de;f°*^ *3' «eratnnefciuntamp;finiftram peccarenonpoffunnamp;pofluntperire.-genualabannuagitusuerbanô ex plicatbalbutienslinguaridet:amp;æternæ miferiæcruciatusmiferispræparantur.ATTr.Atnimiumdi fertuseirecœpifti(utnondicameloquens)poft$difcipulitui u erfifunt in magiftros. Antoni us enij Tullius Ib oratoregregius:incuiuslaudibusTulliusperlonat:difertosfeaituidilTemultos: eloquentem adhuc ßro primo »eminem.Noli ergo mihi oratortim amp;nbsp;non tuisfloribus ludere:per quos folent imperitorû at^ pue«« jg oratorc» torum aures decipi:fed fimpliciter die mihi quid fentias.C RI.H ocdico:concedas mihi faltem elfe fi ÿ nepeccato:qui peccarenon poffunt.AT.Concedam fi in Chriftofuerintbaptizati:ncc me tenebisiii Jç alfenfum fententiæ tuæ:qua dixifti poffe hominem fine peccato effe fi uelit.Ifti em nec poffuntmec uo lunnfed fine ullo peccato per dei gratiam funtquam in baptifmo fufceperunt.CRI.Cogis me:ut ad niuidiofumillud ueniam:amp;dicam tibi.Quid enim peccauerunt.-utftatim inmepopulop; lapides cô iicias amp;nbsp;quem uiribusnô potes:uoluntate inteificiasf AT.illehæreticûinterficit:qui feeffe hæreticum patit.Gæterûnoflxacorreptiouiuificatioeftiuthærefimoriaristuiuascatholicæfidei.CRI.Sinosfci;’ i tisliæreticoscurnôacculatis.AT.Qiiiaapoftolusmedocenhæreticûpoftunamamp;kcûdamcorrcptioTit.}« netn uitare:non accufare:fcics quia puerfus fit:amp; fuo iudicio dânatus.Alioquin llultifiîmô cftfuper fi dernnieâexalteriuspendereiudicio.Quideth fitealiuscatholicû dixerit.-ftatim neaffefum tribuams' Qriicunq? te defenderit:amp; peruerfa credentc benefentire dixerinnô hoc agit ut te infamia liberet : fed utfeinfametperfidiæ.MultitudofocioR;nequa$tecatholicû:fedhæreticûèffedemonftrabit.V'erum hæcecclefiafticocalcenfpede:nequafiparuulisflentibustriffiorquædam imago monllrct.’hoc nobis præftetdeitimonutomnes alios contemnamus timorés: proindeautdefende qd‘ credis:autrelinque quoddefenderenôpotes.Quccuncg indefenfionc tui adduxerisnôpatronü:fed focium nominabis. CRI.picquæfo:amp; meomni iiberaquæffionequareinfatuli baptizant.AT.Vteis peccata in bapti9 matedimittant.CRI.Qiudcmcômeruerepeccati:quif$nefoluitnôligatus.ATT. Me interrogaslt; e, Refpondebittibi eudgelicatuba doftorgentiüuasaureû in toto orbe refplendens.Regnauitmors'ab AdamufcÿadMoyfen.-etidineosquinôpecciueruntinfimilitudinem præuaricationis Adam qui cil forma futuri:q) fi obieceris dici hoc effe aliquos qui non peccaueruntintellige eos illud non peccaf le peccatum quod peccauit Adam præuaricando in paradyfo præceptum dei.C ætetum omnes homt

-ocr page 178-

PARTIS


TRACTATVS


III


lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hes aut antiqui jjpagatoris Adam:aut fuo noie tenent obnoxii.Qui paruülus eft parctis in baptifmo

Uinculo foluit.Qui eius eft ætatis quae poftet fapereamp; alicnoamp; fuo xpi fanguieliberat. Ac ne meputes Cyprianus hæretico fenfu hoc intelligere:bcatus martyr Cyprianuscuius re in fcripturarum teftimoniisdirigen^ disæniulûgloriaris.lnæpiftolaquâfcribitadepmFidu de infantibus baptizandishæcmemorat.Pot toaût fi etia grauiftïmis deliftoribus amp;nbsp;in deuantepeccantibuscum poftea crediderint remifiïo pec^ catopü daf;amp;: a baptifmo atcj gratia nemo 4)hibef:quanromagisprohiberi non debet infans qui reeem natus nihil peccauit nifi qct feetm Adam carnaliter natus côtagiû mortis âtiquæ prima nati uitate cô^/ ttaxit. Qui ad remiftam pftôti; côcipicdâ hocipfo faciliusaccedit q» illi remittunt non propria fed alie na.Et iedreo frater chariflîmehæc fuit in côcilionoftrofnia a baptifmo atqg a gratia dei qoibus mife^ ricors amp;nbsp;benignus amp;nbsp;pius c neminc p nos debere fthiberi.Quod eu circa uniuerfos obferuddû fit at^ teti ncdû magis circa ifantes ipfos amp;nbsp;reces natos obferuâdû putat q hoc ipfo de ope nia ad di uina miaj plus merent:q i prio ftari natiuitaris fue ortu plorâtes ac Actes nihil ali ud faciût nbsp;nbsp;depræcant. Scripfit

AUegat au^ dudû uir fanftus amp;nbsp;æloques eps Auguftinusad Marcellinû q poftea fub iuidia tyrânidis Heraclian« guftinum. ab hæreticis innoeêscæfus eft duos librosde infantibusbaptiza'dis contra hærefim ueftrâ p qua uultis lohan.3. aflererebaptizariinfatesnóinremiftioncp(ftÓ5ü:fedi regnûcoelop'.luxtailld’ qd’ fcnptueftî euageliO' Nifi qs renatus fuerit ex aqua amp;nbsp;fpûftanfto no pot intrare regnu cocloß;. Tertiû qq ad eundc M arcelli num ptra eos qdicuntidem qtf uospofte hoïem fine pflô effefi uelitabfcg dei gra,Etquartuj nup Hilari um côtra doftrinâ tuâ multa puerfa fingentc. Alios quoej fpàliter tuo noie cudere df q necdiim Ora.Scc. iunoftras ueneremanus.Vndcfupfedendûhuiclabori cenfeo nedicat mihi illud Oratii.lnfilua ne li^ 1^ nbsp;’ gnaferas.AutemeademdicemusexfupAuo:autfinouauoluetimusdicereaccl3riftîmoigenio occu

‘ pata funt mcliora.Hoc unum died ut tandc finiat oratio aut nouum nosdebere fymboluj tradere.ut poft patte amp;nbsp;filium amp;nbsp;fpmfdrii baptizetis infantes in regnum cocIor;. Aut fi unum amp;nbsp;in paruulis amp;nbsp;in . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;magnis habetis baptifma etiâ infantes in remiftionc pftóp^ baptizandos infimilitudinc puaricatioiiis

Adam.Quod fi iniufta uobis uidetur alienop; remiftîopflô^’ qua non indiget qui peccare nô potuit amp;nbsp;tranfiread Amafium ueftrû;qui præterita in coclis amp;nbsp;antiquadelifta folui dicit in baptifmoiut cu^ iusincœterisauftoritateduciminiîetiaminhacparteerroremfequamini.

IncipitTertiustraftatusprimæpartisdeerroribusorigenis.Haftenus beatiHieronymi defide amp;nbsp;contra diuerfas hærefesfcripta congefta funt.Deinceps de unius Origenis perniciofiserroribus amp;nbsp;ph’^ tes æpiftolæactraftatusfubiicinntur.Vbi etiam illiusaceufationes contra feftatores eiushærefeosS^ apologiæ contra calumniantes eum eiufdem hærefis continentur.

Incipit Argumentum excerptum ex libro beati Auguftini dehærefibus.

Rigeniani Origenis adamantii felt;ftatores:q amp;nbsp;mortuoR^refurreftionêrepellunt Chriftuni aûtereaturd amp;nbsp;(pmfftrn introducétes.-paradyfum aût amp;nbsp;cœlos amp;nbsp;oia alia allegorizdtes.H at quidem de Origene epiphanius.Sed q eu defendutunius eiufdcq effe fubftantiædicûtdo^ cuiffe pâtre amp;nbsp;filium amp;nbsp;fpinfftrnmeq refurreftionc repulifte mortuoiî;:qjuis amp;nbsp;iniftiscû cô «incereftudeannqeiuspluralegerunt.Sedfunthuius Origenisaliadogmata quæ catholica ecclefia oïnonórecipit.rnqbusnecipmfalfoarguit:necpótabeiusdefenforibusfalli:maximede purgatione amp;liberatione:amp; rurfus poft longû tps ab code mala reuolutione rônalis uniuerfæ creaturæ.Qiiis catholicusxpianusuel doftusmelindoftusnô uehemeter exhorreateâ qua dicit purgatiôem maloii*' id eft etiâ eos qui hancuitd inHagitiis amp;nbsp;facinoribus amp;nbsp;facrilegiisatcj impietatibusmaximisquanlk betfinierunt.lpmetidpoftremodyabolum atq? angelos eius.^uispoftlógiffimatpapurgatosatfjli^ beratosregnodeilucicçreftitui.Et rurfuspoftlôgiftîmatpaocsqliberatiiumus.-adhæc mala denuo delabi:amp; reuerti:amp; has uicesalternâtesbeatitudinû amp;nbsp;miferiarû rônabiliscreaturæfempforctfemp fu ifte.Dequauaniffimaimpietateaduerfuspbilofophosaquibusifta didicitorigenesinlibrisdeciuita tedeidiligctiffimedifputaui. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XVHI

XPTT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ännos circiter decemffanftusuirPdmachiusad mequafdam fcedulasmifit.'quæori^

V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inrerpraetatauokiminacontinere»t:immouitiara.Hoc magnopere

*' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poftulanszutgræcamueritatemlarinaferuaretttannatio.Etideoutrancj partem fell bene

K-^VINLjJ feil maledixiffet ille:qui fcripfitabfcjinterprætis patrodnio romana linguacognofceret;fe d utuoluit.Mificjei libros.-qnosculegiffetexhorruit 5i redudensfcriniome^jlatiin uulgusmiiltorö animos milnerarentia quodam fratre qui habebatzelum deidednon fecundum fdentiam ad legem dumrogatus.-uttraderetquafi ftatimreddituro propter anguftiam temporis tfraudem non potuit fufpicari.Qui acceperatlegendosadhibitisnotariisopusomnedefcripfit:amp;multoccleriusqiiampro miferat.codicem reddidit.Eademeg temeritate èi (utleuius dicam)ineptia quod male furripuerat :pe iusaliiscredidit.Etquiadiffidle grandeslibrosderebusmyfticisdifputantes notarum poffuntfew uare compendia præfertim qui furtim celeriterqj diftantur :ita in illis confufa funtom niamt amp;nbsp;ordi^ neinplærifcçamp;fenfucarcant.QuamobrcpetisAuitechariffimeutipfumadte exemplardirigà:q(fa me olimtrannatum:amp;nullialiitraditumafupradiftofratreperuerfeeditumeft.Accipe gitur quod petifti.ded ita ut fdas deteftanda tibi in eisefle $plurima:amp; iuxta fermonem domini inter fcorpioncs amp;colubros incedendum:ut eft illud ftatim in primo uolumine.Chriftum filiû dei no natu effe fed fa^ Lucedo nbsp;nbsp;nbsp;ft«m:deum pattern pernaturamipuifibilem etiam afilio non uideri.Filium qui fit imago inuifibk

-ocr page 179-

Deorîgenîs crfolibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epidoli XVIII

^ispatriscomparatum patri .-non effe üeritatem-Apud nos autem qui dei omnipotentis nó poirunins Kcipere ueritatem imaginariâ ueritatê uideri:ut maieftas ac magnitude maioris quodâmodo ciicun icriptafentiat infilio.Deûpâtre eflelume incôprehcfibile.Xpm collatiôe partisfplendotc effeppatuu} qui apud nos pro imbedllitate noftra magnusefle uideatur.Duarum ftatuarum maioris amp;nbsp;paruulæi uniusquæmundum impleat;amp; magnitudinefuaquodâmodoinuifibilisfit ôi alteriusquæfubocu uscadatponitexemplum priori pattern poftetiori filium comparans ~ Deum pattern omnipotentem appellat bonum amp;perfeft£Ebonitatis.Filiuin noneffe bonumifedautamquandamamp; imaginem bo nitatis ut nô dicatur abfolute bonus:fed cum aditamento paftor bonus amp;c.Tertium dignitate amp;nbsp;ho^ note poft pattern et filiujafleritfpriifanftum. Dequocumignorarefedtcanutrum faftusfitan infe É“?'*npofterioribusquiddeeofenriretexpreffît. Nihil abfijfolodeopatreinfeftumefleconfirmans* Filium quolt;5 minorem a patrc:eo qgt; fecundus ab illo fit. Et fptnfanftum inferiorem a filio :in fanftis quibufij uerfari. At(^ hocordinemaiorem partis fortitudinem effe $ filii amp;fpiritufanifti .Etturfum uiaoremfilii fortitudinem effe $ fpuffanlt;fti:amp; confequenter ipfius famftifpûs maiorem effe uirtutem cætetis:quæfan(ftadicunrur.Cuncu ueniffet ad rationales creaturas: amp;nbsp;dixiffeteaspet negligentiasad terreiia corpora eflè delapfas:etiam hoc addidit.Grandis negligentiæ at«^ defidiæ eft: intantum unum quenqjdefluereatcjeuacuari.-utad uitia uenicsirrationabilium iumêtorum poffitcraffo corpore colÿ ugari.Etinconfequentibus.Quibusinquitmotidifputationibusrarbitramur fuafponte alios effe in numero (anftorum amp;minifteriodei: alios ob culpam,ppriam de fanftimoniacortuentesin tantam negligentiamcorruiffe.mtetiamincontrariasfortitudinesuerterentur.Rurfumij nafciexfineprinci^ piutn:amp;elt;principiofinem:amp;itacunlt;ftauariari:ut amp;nbsp;qui nûchomoeft.-poffit inaliomundo dæmô ueti:amp; qui dæmô eft:amp; négligent! us egerit incraflîora corpora religet:id eft uthomofiatt* Siccj pmij) ^et oia:ut de atchâgelo poffit diabolus fieri amp;rurfus diabolpin angelû reuertat. Qui uero flmftuauerît « motis pedibus nequa$ corruerint fubiieient oino difpcfandi amp;nbsp;regçdi atcç ad meliora gubernandi pUcipatibus ptâtib? chróisdnatóibus:amp; forfitd ex his hoim pftabit gcus in uno aliquo ex mudis a que Efa.^/î taxta. Efaiâ coclumamp;terra uoua fient. Qui uero non f uerint meritimt per genus hoim reuertant adpri ftinum ftatum fient diaboli amp;nbsp;angeli eius amp;nbsp;peffîmi dæmones:acpro uarietate meritorum in fingulis rnundis di uerfa officia fortientur.lpofiÿ dæmones ac redores tenebrapz in aliquo mundoîuel mundis liuqluerint ad meliora conuerti fieri hoîes:amp; ficadantiquû redireprincipium.Itaduntaxatiitperjfup plicia ateg tormenta q uel m ulto uel breui rpe fuftinuerinta' n hominû cr uditi corpibus rurfum ueniâc ^“^’’S^'^^faHigia Exquoconfequentiratione monftrari omnes ratiôabiles aeaturas ex omnibus polie fierimon femel amp;nbsp;fubito:fedfrequentius:nofc^ Sc angelosfuturos:amp; dæmôesfi egerimusnegli^ gentius;amp;rurfum dæmonesfi uoluetintcapercuirtutesperuenireadangelicam dignitatem.Corpo^ taies quotj fubftantias penitus dilapfuras. Autcerte in fine oim hoc effe futura corpa.-qrfnunc eft aeramp; coclum amp;nbsp;fi qcf aliud corpus fincerius amp;nbsp;purius intelligi pôt. Qiiod cum ita finquid de tefurredione M fenriatperfpicuum eft.Solem quo^ amp;nbsp;lunam amp;nbsp;aftracætera effeaîantia:immo quomodo nos holes ob quædam peccataHs fiimus circundati corpotibusrquæ craffa funt amp;nbsp;pinguia:fic amp;nbsp;cœli lumina;» tia talia uel talia accepiffe corpor.1 ; ut uel plus uel minus Iuceant:amp; demones ob maiora delifta acreo corporeeffeueftitos.Omnccreaturam(fecûdumapEm)uanitatieffefubieftamamp;liberari inreuelatioI^O’n.glt; nemfilioij:dei.Acne qsputetnoftrum effequoddidmus.dpfius uerbaponamus .In fineatt^ côfum jnatione mundi;qn uelut de quibufdam repagulisat«^ carceribus miffæ fuerint a domio aiae amp;nbsp;rôna buescreaturae:aliaseap: tardiusincedereob fegniciemialias pernici euolare curfupropter induftriam* Gun^omnes liberumhabeantarbitrimamp;fpotefuauel uirtutespoflint capereueluitiaille multoin peioriconditioneerunt$nucfunt:Hæadmelioremftatumperuenientquiadiuerfi motus amp;uaria: noluntatesin utrâqi pattern diuerfum acdpientftatum.i.utangeli homies uel dæmones;amp;rurfum ex uishoiesuelangelifiant.Cuncgomnia uariofermonejtradaffetafferens diabolumnonicapacem effe nirtutis:amp; tii needum uellecapere uirtutem ad ex tremum fermôelatiffimo difpurauit angelum fiue aiatn autceri'edæmonem.’quos unius afferit effe naturæ:fed diuefait uolûtatum pro magnitudine nelt;lt; gbgentiæ amp;nbsp;ftulticiaeiumentum poffe fieri ; amp;nbsp;pro dolore pocnap: amp;nbsp;ignis ardore magis eligere ut bru pithago# tutn^alfinamp;inaquishabitetamp;fluftibusaccorpusaffumerehuiusuel illiuspecorisiutuobisnonfo*^ ° IumOJdeupedurn.-fed amp;pifducorpafinttimenda.Etadextremumneteneretur pytyagorici dogma ns reus:qui afferit tte Tt-u.q/vKüjo'l v .id eft tranflationc Poft tarn nephädam difputationc qualedoris animurn uulnsrauit.Hæc inquit iuxta noftram fniam non fint dogmataffed q fitatmatej proieäa.ne Epîcuruï penitus intraftatauiderent.In fecundoautem libtomundosafferitinnumerabiles: neciuxta Epicurü unotpeplurimosamp;fuifimiles fed poft alterius mundifinemalteriuseffeprincipium Etanhöeno;’

tum mundumaliumfuiffemundii:amp;pofthucalium effe futurum:amp; poft ilium aliu. Rurfuncjcæ nuU^ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Etdubitat utrum futurus fîtmundus alteri mundo itaex omni partecôfimilisait

lis fftfæ diftare uideantur articulo. An certe nun$ mud us alteri mudo ex toto indiferetus amp;nbsp;fimi xerint^ ^’'^P^'î^tJtfumçgpoftmodicu.Sioîainquit?(utipe dilputatióisordocompcllit) finecotpeui tDsaun° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uniuerfanatura:amp;rediget innihilu:quæaliqneft fafta denihilo Etitc^

ftratum eft^'neceffarius fit.E t in côfequctibus.Sinaût ut rône amp;nbsp;feripturap; autoritate mon^^fXof.l^

U n eit, amp;nbsp;corruptiuu hoc indueiit incorruptionc amp;nbsp;mortale hocinduetitimortalitatem labfotbe

h iU

-ocr page 180-

PARTIS

TRACTATVS

lobâ.Ioi

Gcne.zy.

Luce.I.

bîtut mors in uiâ:oriâ:amp;corruprio in incorr«ptioiic:amp;forfitan OÎS corporea natura toilet € medio : irt qua fola pot mors operari.Et poft paululu. Si hæc nó fuut contraria fidci forfitan fine corporibus ali ƒ quando uiuemus.Sinautquiperfeftefubieduscft.xpoabEj corpore intelli git. Omnesautemfubiii’ aendi funt chrifto:amp; nos erimus fine corporibus:quâdo ei ad perteftü fubieeti fuerimus.Etineodem loco.Sifubieftifuerintoninesdeo:omnesdepofiturifuntcorpora:amp;tunccorporaliumreruiiniu£rfa natura foluetur in nihilo. Quæ fi fæcundo necelfitas poftularit.-ob lapfumrationabiliü creaturarürur^ fusexiftet.Deusemincettamenamp;luftamenanimas dereliquinutintelligant plenam confummatatj uiftoriaminó ex propria fefoiticudine:fed ck dei gratia cófecutas.Et iccirco arbitror pro uarietate cauigt; farum diuerfos mudos fieri:amp; elidi erroreseorum qui fimilesfui mudos effe contendunt. Et iterurn* Triplex ergo fufpitionobis de fine fuggeritune quibusqux uera ÔC mclior fit:leftorinquirat.Auteift finecorporeuiuemusicumfubieftiXpofubiiciemurdeoiamp;deusfueritoïainoibus. Autquo chrifto fubieftacumipfoxpofubiicieturdeo:amp;inunumfoedusartabuntur:itaomnisfubftatiaredigeturin optimamqualitatc amp;diflrolueturinæternû:quodpuriorisfimpliciorif£5 naturae eft. Autcerte iphaera ilia qua fupra appellauimus crrrXrtVH amp;nbsp;quicqd illius circulo cötinetur:diffoluet in nihilum. Illa uero qua avli jwvh ipfa tenet Si cingitur uocabitur terra bonameenó Si altera fphærazquæhancipfam ra.m circuambit uertigine:3^ dicitur cœlûzin fanftorûhabitaculo cóferuabitur. Cum hæc dicat:nonu« manifeftifltmegentiû fequiturerroreszót philofophoitdeliramenta fimplicitati ingentxpianæ. Etiu eodclib.Reftatutinuifibilis fit deus. Si aut inuifibilis per natura eft;neqg Saluatori uifibiliseritamp;iu inferioribus nulla alia aîaïquead corpus defeedit humanûpuram Si germanâ fimilirudinem figui in fepriorisexpreflînnifiilladequaSaluatorloquiti Nemo tollet aiammeam a me:fed ego ponâ eama meipfo.Et i n alio loco;unde cû infini ta cautiôe traftadum eftme forte cum animæ falutê tuerint cofei» cutæ:amp; adbeatâ uitam peruenerintiaîæelïedefîftant.Sicuterii uenitdns atep Saluator quâ.'ere: Si uumfacere quod perierat utperditûeffe defiftat.Sic anima quæ perierat;amp; ob cuius falutê uenit dn« cumfaluafada fueritanima efleceflabit.niudquo^pariterrequirenducutrumficutpditum aliquâ^ do nó fuit perditû;amp; crit tps quâdo perditum nô eriofic Si ais. aliqn non fuerit aia;amp; fore tps:qu.ando nequa^ animapfeueret.Et poft multû de anima traftatû hæc intulit vovç id eft menscorruens cft anima.Et rurfum. Aia inftrufta uirtutibus mens fiet.Quod amp;nbsp;de aia efau fcruta'tes poffumus inue nireippter antiqua peccata eû in deteriori uita effe dânatum.Et de cocleftibus requirendû eft .-qj uô eo tpe quo faftus eft mûdus folisanimaïuel quodcu(ÿ earn appellari op5 ceperinfed anteq lucens illudâ^ ardens corpus intraret.De luna Si ftellis fï Eiter fentiamus:cp ex caufis pcedenribus .-licet inuitæcôpulfe Tint fubiici uanitati ob præmia futurorummó fuam facere.-fed creatoris uolûtarc.- a quo in hæc offid^ diftributæ funtJgnis quoqg gehene Si tormêta.-quæ feriptura fanda pdôribus côminat non poniti” fuppliciis:fedincófcientiapdó(lt;r:qndei uirtuteamp;potctiaois memoria delidoR; anteoculos noftro^ ponit.Et ueluriex qbufdâ feminibusinaiaderelidis.-uniuerfa uitioij’ fegesexorit.Et qcqd feceramus in uita uel turpe uel impiü ois coij; in pfpedu noftro pidura defcribit:ac preteritas uoluptates meus in tuens pfde punit ardore:amp; pœnitudinis ftimulis pfodit.Et itère Nifi forte corpus hoepingue atçg rerK numealigo Si tenebræ nomina'defunnp qd pfumato hoc mundocui neceflèfuerit inaliûtrâfire niû dumzrurfum nafeendi fumetexordia.HocdicespfpicueJJ.t7£;a.4'VKûùT ivPytagoræplaronifqj defen dit.Et infinefecudi uoluminisdepfediôenoftradifputâsintuIit.Cû(5intin,pteccrimus:ut nequa$ carnes Si corporafforfitan ne animæ qdc fuerimusffedmens Si fenfus ad pfedû ueniens nulloç^ ptui; bationumnubilocaligatus.-intuebiturrônabilesintelligibileRgfubftantiasfacieadfaciê.Inlibro tertio hæcuitia ptinent.Sinautemfemelrecipimusrp expræcedentibuscaufisaliud uasin honore.-aliud in contumeliafitereatum.-cur non recurramus ad animæ archanum Si intelligamuseam egiffeantiqui^ tus propter quod in altero dileda.in altero odio habita fit:antequd in iacob corpore fupplantaret.-amp; in efau plantatenereturafratre.Etiterum utautemaliæ animæ fièrent inhonorem.-aliæin côtumeliam materiarum caufarumej mérita præcefferunt.Etin eodêloco.Iuxta nos autem ex præcedentibus men tis uas quod in honore t uerit fabricatum fi non dignum uocabulo fuo opus fecerit in alio fæculo fier uascontumeliæætrurfum.Vasaliudquodexanteriori culpacontumeliænomenacceperat;fi inpræ fentiuitacorrigi uoluerit innoua creationefiet uas fandificatum;amp;utile domino.-inomneopusbo; num pararumftatimtç fubiungitEgo arbitror poffe quofdam homines a paruis uiriis incipientesad tantam nequitiam peruenire.-fi tarnen noluerinr ad meliora conuerti amp;nbsp;poenitentia emendare pecca# taut amp;côtrariæforticudinesfiant.Ëtrurfum.Exinimicisptrariifcpuirtutibus intantumquofdam p multa tempora uulneribusfuisadhibetemedicinam amp;nbsp;fluentiapriusdelida conftringereutadlocuj tranfeantoptimorum.Sæpius diximusininfinitisperpetuifqgfæculisinquibus anima fubfiftit amp;ui uitficnonnullasearumadpeioracorrueremtultimummaliriælocumteneant.-amp;ficquafdam profîj’ cere ut de ultimo malitiægradu ad perfedam ueniantconfummaramejuirtutemiquibusdidiscona tur oftendere amp;nbsp;homines id eft animas poffe fieri dæmôes.Et rurfum Dæmones in angelica redigidi^ gnitatéatcç in eodem uolumine.Sed amp;nbsp;hicrequirendùquarehumanaaianûc ab hisnûcab aliisuir^ tutibusaddiuerfamoueat.Etputatquorundâante^ uenirêtincorpe mérita præcelîiffeuteftilludio hanis exultatis in utero matris fuæqn ad uocem falutationis Mariæ indigna fecófabulatióe eius difa

diuinos

-ocr page 181-

Deorigeniserroribus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola XVIII

diuinos at^ ariolosinfpirant intantü ut etiam daemó Phy tonicus quofdam a tenera ætatc poffïdeat.' qiios dereliftos efle apiid prouidentia dei.ciini nihil tale fecerint;ut ilHnImodi ifania fuftinerct:nó eft ei us qui nihil uiiltabllj deo fieri.amp; omnia illius iufticia gnbernari.Rurfumlt;^ de mundo.Nobis auté inqmt placet amp;:antehûcmundû:aliiimfiiiflemundu:amp;poft illüaliumfuturüiVisdifcereq) poft cotp- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

tuptionchuiusmüdi:aliusfitfuturus.Audi Efaiâloquenté.Eritcoclûnouû amp;nbsp;terra nouajquae ego fa^ j y' . do pmanere in cófpeftu meo. Vis nofle cp ante fabrica iftius müdi alii müdi in pterito fuerint. Aufcul^“^“^’ ta Ecdeliaften.Quid eft qcf fuitipm qcf erir.Et qd eft qcf faftö elbipm qd' futurü eft.E t nó eft omne nouuj fubfoleqd’ loquat óc dicat.Eccehocnoiiüeft.iam em fuit in fæciilispriftinis:quæfuerûtante nos.Quod teftimoniö nó folü fuiflexfed amp;nbsp;futuros müdosefleteftat.mó quo finiul amp;nbsp;pariter omnes fiantfedaliuspoftaliiuftatimcpfubiungitdiuinitushabitaculu amp;uerârequic:apud fuperos æftimo intelligi.inqua creaturærônabiles commorâtes anteqgt; ad inferiora defccderêr:amp; de uifibilibusad in^ fibilia cómigrarct:ruenteflt;5 ad terrâ:craflîs copibus indigerent:atiqua beatitudinefruebant.Vndc có^ ditor deus fecit eis cógrua humilibus lociscorpora amp;nbsp;mûdû iftû uifibilc fabricatus eft:miniftrofq?ad falutc Si correptionê eoij: qui ceciderutimifitin mûdû:equibusalii certa obtinerctloca:amp; niudi necef ficatibus obecürctzAliiiniuftafibi officia fingulisquibufiÿtpibus.-quænouitartifexdeus.-fedula men tetraaarcnt.Et exhisfublimiora mundi locafol amp;nbsp;luna amp;nbsp;ftellæquæab apoftolocreaturadicunt ac;« ttpa:ut.Quæ creatura uanitati fubieifta eft ;eo qgt; craffis circudata corpori bu s Seafpeftu patea t.E t tame Roma’. 9. nonfpontefubieftaeft uanitati.-fed 4?pter uoluntatc eiusqui ea fubicdtin fpe.Et itetu.Alii ueto infin gulislodsat^temporibustquæfolusartifexnouitân mundi gubernaculis feruiünquos ageloseius cffecredimus.Et poft paululum.Qyemretüordinêtotiusmudi regit 43uidentia:dü aliæ uittutes de fublimioribuscorruuntaliaepaulatimlabuntin terras.lftæuoluntariedefcendunt.Aliæ præcipitant înuitæ.lHæfpontefufcipiuntminifteriamtructibus manu porrigât.lllæcogunf ingrate amp;tanto tem pore in fufcepto officio perfeuerât.Et iterum ex quo fequif.-ut ob uarios motusmarii créent amp;nbsp;mundi Etpofthuncquemincolimus:aliusmultadiffimilis mundusfiat.Nullufcpaliusdiuerfis caiibus amp;nbsp;profeftibusiueluirtutûpræmiis:ueluitio5i:fupplitiis:amp;inpnti:amp; infuturoat^inoîbus amp;nbsp;retro:amp; inpeioratemporibus poteft mérita difpcnfare:amp;ad unumrurfumfinccunftapertrahere: utfoluscôjf ditocomniumdeus:quifcitcaufas:propterquasaliosdimittatfuaperfruiuolutate:amp; de maioribus ad ultimapaulatim delabi.-aliosincipiat uifitare:amp; giadatim quafi manu data ad priftinu retrahere ftatum:amp;infublimibuscollocare.Cunlt;j definedifputarecccpiffenhæcintulit. Quia utcrebro iâ digt; R ximus;prindpiuni rurfusex finegenetat:quæriturutrum amp;nbsp;tune futurafintcorpora:anfinecorpori bus aliquando uiuendu fincum redaft.a in nihilum fuerint:amp; incorporalium uitaicorporalis effe crcjs denda fit.-qualem amp;nbsp;dei nouimus.Necdubium eftfquin fi omnia corpora ad mundûiftû fenfibilem perrineantrquæ appellant ab apoftolo uifibiliaffutura fit uitaincorporaliûincorporalis.Etpaulopoft.

lllud quoç qd* ab eodem apoftolo dicit.Omnis creatura liberabit a feruiture corruptionisun liberta;

ton gloriæfiliop: dei:ficintelligimus:ut prima creatura rationabilium amp;nbsp;icorporalium effe dicamus: Roma .9» qiiæ nonferuiatcorruptioni:eo nô fit ueftitacorporibus:amp; ubicun^ corpora fuerint ftatim corru^ ptiofubfequat.Poftea aûtliberabif de feruitute corruptionis:qnreceperin^loriâ filii dei:amp; deus fue^ tit omnia inomnibus.Et in eodem loco. Vt autincorporeö fine oîm reru effe credamus ilia nos Salua torisoratio4)uocatinquaait.Vtquomodoegoamp;tuunumfumus:ficlt;S(:iftiinnobisunöfint.Etem fcire debemus quid fit deus amp;nbsp;quid fit futurus i n f inem S aluator:amp; quomodo in fandis fimilitudo patris amp;nbsp;filii repromiffa fit.ut quomodo in feilliunumfunt.-fic amp;nbsp;iftiineis unumfintaut fufeipiedii fifuniuerfitatisdeöueftricorpore.amp; quomodonoscarnibus.ficilium qualibet materia circundari. ütfimilitudouitædeiin fine fandis poffitæquari:autfihocindecenseftmaximeapud eosqui falte ex minima parte dei fenfire cupiunt maieftatc amp;nbsp;ingenitæ atej omni.i excedentis naturæ gloria fufpi# cari.E duobusalterum fufcipecogimunutautdefperemus fimilitudinc dei fieadem femper fumus corporahabituri:autfi beatitudo nobiseiufdem cudeo uitæpromittitur eadej qua uiuitdeus nobis conditione uiuendum eft.Ex quibus omnibus approbaf quid de refurrediôefentiat amp;nbsp;omnia cor pora interitura confirmer ut fimus abfiç corporibus quomodo priusfuimus anteqgt; craffis coeporib? üeftiremur.Rurfumcjdemundorüuarietatedifputansamp;uelexägelisdaemonesmelde dæmonibus angelos fiuehoîes futuros effe conteftans:amp; econtrarioexhoibusdæmones amp;nbsp;omnia ex omnibus fen«J tenriamfuam tali fine confirmat.Necdubifi eft quin poft quædaminteruallatemporumrurfus ma teria fubfiftat amp;nbsp;corpora fiant:amp; mundi diuerfitascóftruit ^pter uarias uoluntates rationabiliu crea^ turarum:quæpoft perfeda beatitudinc ufe^ ad fine oîum return paulatim ad inferiora delapfa tantaj malitiamreceperuntmtincontrarium uerterenrdum noluntferuareprincipiumsamp;incorruptabeati tudinem poffidere.Nechocignorâdumcpmultærationabilescreaturæufig adfecundumterfiumamp; quartum mundumferueutprincipium.mecmutationiinfelocumtribuant.Aliæuero tam parû de priftinq ftatu amiffuræ funt ut penenihilperdidiffe uideantur:amp; nonnullægrandi ruina in ultimum præcipitandæfintbarathrum.Nouitcgdifpenfatoromnium deus inconditionemundorum fingu^ HS abutiiuxta meritum amp;nbsp;oportunitates amp;nbsp;caufas:quibus mundi gubernacula fuftentantur:amp; initia tur.’ut qui omnes uicerit nequifia:amp; penitus fe terræ coæquauerit:in alio mundoiq ui poftea fabrican duseft.-fiat di'abolusprincipium plafmationis dominimtilludaturei ab angelisiqui exordii amifere ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h iiii

-ocr page 182-

ni

TRACTATVS


PARTIS


uirtutem.Qiiibus didis:quid aliud const oftcndere.-nifihuiusmundi holes pôôresnn alio poffe dyabolos Si dæmones fieri.Et rurfum:nuc dæmones in alio niudo poffe uel angelos uel hoiesf creari.Et poft difputatióem longiflimâ.-qua oem creaturam corporeâ in fpiritalia corpora amp;nbsp;tenuiadi cit effe mutandaxunftâçf fubftantiâ in unum corpus mûdiffimû amp;nbsp;onini fplcdore purius conuerteii dam:amp;taleniqualem nue Humana mens nô ƒ ôtcogitare;adextremûintulit.Et erit deus omnia omnibusut uniuerfa natura corporeâ redigat in eandê fubftantiâ quæ omnibus melior eft:in diuin^ S fcilicet:quanullaeftmelior.Inquartoquocglibro:quioperisciusextremuseftîhicabecclefia xpi da^ nanda exterferit:amp; forfitan quomodo in ifto mundo qui moriunf feparatiôe carnis amp;nbsp;animæ; iuxta operum differentia diuerfa apud inferosobtinct loca.-ficqui de cocleftishierufalc(ut ita dicam]adnii/ niftratione moriuntur ad noftri mundi inferna defeendunnur pro qualitate meritop! diuerfa interris poffideant loca .Et iterum.Et quia côparauim us de ifto mundo ad inferna pergenres animas:his an* mabus quæ de fuperiori coclo ad noftra habitacula peruenientes quodammodo mortuæ funt prude/ ti inueftigatione rimandum eft:anhocipfum poffimus etiâ in natiuitate dicere fingularû:ut quomo/ do quæ in ifta terra noftra nafeuntur animæ:uel de inferno rurfum meliora cupientes ad fuperiora uc niunüamp;humanumcorpusaffumunt.-ueldemelioribuslocisadnosufiçdefcendunt.fic amp;ea loca4 fupra funt in firmamento aliæ animæ poffideant que de noftris fedibus ad meliora proficiant.Alis4 decocleftibus ad firmamentum uftjdelapfæfinhnec tantum facerepeccatum:utadloca quæ incoü/ mustruderentur.Quibusdiftisnititurapprobare:amp;firmamentum:id eftcoclumadcomparationtî fuperioriscocli effe inferos: amp;hanc terra quâ incolimuscollatiôefirmamenti inferos appcIlari.Et rur/ fum ad compationem inferoß: qui fub nobis funt noscoelû dici:ut quod aliisinfernus eft.-aliis coclu? ïit.Nechac difputationecôtentusdicitin fine omnium rerumrquandoadcocleftem hierufalem reuct furi fumus aduerfariaru fortitudinucôtra populû dei bella côfurgere:u t nô fiteop: odofa uiitus:fed ex erceantur ad plia:amp; habeât materiâ roboriszquâ côfequi nô poffunt:!!!!! fortesprimum aduerfariis te ftiterint:quos ratiôe amp;nbsp;ordine amp;nbsp;folertia repugnandi in libro numeroR; legimus effe fuperatos.Cûdi/ Apoca .I4‘ xiffet iuxta Iohannis apocalypfim euâgelium fempiternû:id eft futurû in coelis:tantû præcedere hoc nc) ftrumeuangeliûqptumxpipdicatiokgisueterafacramenta.AdextremûintuIit.-qcfamp;cogitaflefacri legum eft.Pro falute dæmonûdiriftû etiâ in aeie:amp; in fupernis locis effe paffiitû.Et licet ille nô dixeritî tn çp côfequens fit intelligit:ficut pro hoibus hô faftus eft:ut holes liberaret fie amp;nbsp;fal ute dæmonûde/ um futurum:lt;p funt hi ad quos uêturus eft liberandos Quod ne forfitan de noftro fenfu putaremut aflerereipfiusuerba poneda funt.Sicutenim perumbrameuangelii umbram legis impleuit:fic quia omnislexexcpluamp; umbra eft cerimoniarûcocleftium diligctiusrequircdû.-utrûrcdeintclligamusle/ gern quotj cocleftc: amp;nbsp;cærimonias fuperni cultus plenitudiné nô hre:fed indigere euâgelii ueritate:qd’ Vbifupra* înlohannisapocalipfi euâgeliumlegimusfempiternum adcôparatiôem uidelicethuius noftri euan gelii:qcf tpale eft:amp; in tranfitorio mundo acfæculo pdicatum.Quod qdem etiâ fi uftç ad paffionem uni Saluatoris inqrere uoluerimus:$$audax amp;nbsp;temerariû fit in coclo eius quærere paffionê.tn fi fpt cialia nequitiæ in cocleftibus funt:amp; nô erubefeimus crucem dni confiteri ^»pter deftruftionem eoR'.'4 fua paffïone deftruxit.Cur timeamusetiâ in fupernis locis in côfummatiôe fæculort aliqd fiFe fufpica ri.'Utoim locoR:gctcsilliuspaffiôefaluctur.Rurfum^blafphemiasdefiIioficlocutuseft.Siempicnx

T nbsp;nbsp;nbsp;cognofcitfilius.-uidet in eolt;ç nouitpâtre poffeeum côprehendere.Vtfidicamusartifids animû arris

feire menfurâ.Nec dubium qn fitpater in filio:amp; côprehcdaf ab eo in quo eft.S i autccôpræhcfîonc eâ didmus.'ut nôfolum fenfu quis amp;nbsp;fapictia côprehcdat.-fed Si uirtute amp;nbsp;potetia cunda teneat qui co/ gnouionô poffumusdicerecp côprehendatfiliuspatrem:pater ueroomniacôprehendat.inter omnia autem amp;nbsp;filiuseft:ergo Si filium comprehendinutfeiremuscaufas quibus pater comprehendat fili/ um.amp; filius pattern non quæat compræhendere:hec uerha fubneftit.C uriofus ledor inqu'rat utrum fohan 14* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;femetipfocognofcat patet.'quomodo cognofeifa filio.ffdenfq illud qffferiptû eft. Paterqui me

*■ nbsp;nbsp;nbsp;’ mifitmaioreftomnibus:uerumeflecôtendit:utdicat:amp;incognitionefilio'patremeffemaiorc:duni

perfeftiuseftamp;puri9afemetipfocognofdtur:qf’afilioju?7£-u.4vKcüO-rv quolt;pamp;aholitionccorporuî Eerhocrurfum fentire conuincit.Si quisautc potueritoftedere incorporalc rônabilccp naturâ.'cû ç(po auerit fe corpore uiuere per femetipfam:amp; in peiori conditione effe.quado corporibus ueftiebat : in meliori quando ilia deponitînulli dubium eft corpora non principalitcr fubftiftcre:fed per interualla amp;nbsp;ob uarios motus rationabiliûcreaturarum nuncficri:utqui hisindigentueftiantur.Etrurfum eu iliadeprauationelapfum fe ad melioracorrexerinndiffolui in nihilum:amp;hacfemper fucceffioneuaria ti:amp;ne paruamputaremusimpietatem effeeorumquæpmiferatineiufdemuoluminisfineconiun/ gitomnesrationabilescreaturas:id eftpattern et filium etfpiritumfanftum angelos poteftatesdomi/ rationes cæterafcp uirtutes.-ipfum quoij hoiem fed’ m animædignitatc unius effe fubftantiæ. Intelle/ dualeminquitrationabilemcpnaturamfentitdeusetunigenitusfiliusciusetfpirituffanftus fenrivt angeli etpoteftatescæteræcç uirtutes:fentitinteriorhomo:qui ad imaginemetfimilitudinem deicc/ dituseft.Ex quo concludif deum ethicquodâmodo unius effe fubftantiæ:unnmaddidituerb« quo dammodo:uttanti facrilcgii crimen effugerenet qui inalio loco filium fpififcîin nô uultdedei partis effe fubftantiâ ne diuinitate in partesfecareuideat.-narurâomnmotentisdeiangelishominibufq? law gt;nbsp;gitur. Cû hæc ita fe habeât quæ iiifania eftîpaucisde filio et fpûfftô cômutatis.-quæ apertam blafphe/

-ocr page 183-

De Ongeniscrroribns. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EpiŒoIa. XIX

miâpferebàtcæteraita ut fcripta funt j)tulifle în'mcdiu:amp; împîa uoce laudatie cum uri^ Si ilia amp;ifta de uno impietatis fonte .pcefferint. Aduerfum omnia fcnberexnec huius eft temporis:amp; omnes qui ad uerfusArnumamp;Eunomiummanichæumqgamp; diuerfasfcripfetunt hærefeshisquo^ impietatibus refpondiffeaedendi funt. Qui ergo hos uoluerit legere libros amp;nbsp;calciatis pedibus ad terram repromif# lionispgereinec ubi a ferpentibus mordeatur;amp; arcuato fcorpii uulnere uerbereturtlegatprius huncli btum ôi ante$ ingrediatur uiamquæ fibi cauenda fintnouerit.

Epiftola beati ephiphanii ad iohannchierofolymitanii p beatûhieronymû e graeco tranllata:in qua fe excufat cp in monafterio beati Hieronymi incôfulto eo pfbyterum ordinauit:oftendcs fe iure fecifle Deinde illucômonet ne OrigeniserroribusimpliceEquos exo; dine narrat amp;nbsp;detegit. Epi. XIX. D Omino dileftiflîmo fratri iohanni epo epiphanius.Oportebat nos dileftiffimecîïcatusho # note non abuti in fupbiam:amp; cuflodia mâdatorü dei amp;obferuatióe diligctiffima hocec qd* dicimur.S i cm fanfta fcriptura loquit:cleri eorum no .pderunt eis qua; arrogatia cficatus co ducere nobis poterinq no folum cogitatione amp;nbsp;fenfumeruetid fermonepeccamus. Audiui Qppeq) tumeas contra nos amp;nbsp;irafcaris amp;nbsp;me nitarislcribere in extremos fines terra: utloca j)uinciaflt;^ bô nomine Sc ubilt;eft dei timor qui nos debet illo tremore pcutere:q didus eft a diio.S i quis irafcit fra tri fuo fine câ;reu3eritiudicio.Non cp magnopereeurem fi fcribas quod placuerit. Scribebanf em amp;nbsp;Efa.lg æpiftolæ biblinæiuxtaefaiam;amp; mittebanf fupaquas:quæcitocum fæculotranfeût.nihiltibi noeuf musmihil iniuriæ fecimus.-nec qcq uiolenter extorfimib.In monallcriû fratrum amp;nbsp;fratrû pegrinoß: q Jgt;uinciænihiltuædebuere:amp;4?pternofttamparuiratem amp;litterasquasadeoscrebrodireximus;?mu nionisquofç tuæ cœptrunt habere difcordià.ne uiderent quadam duritia amp;nbsp;confeientia noftra antiq Rdei ab ecclefiafeparari.’ordinauimus diaconû:amp; poftq’ miniftrauit rurfum pfbyterum fuperquo de puerasgratulari:intelligens(p ob dei timoré hoc fumusfacerecôpulfi.-maximecum nullafitdiuerfitas înfacerdotio dei.amp; ubi utilitati eccclefiæ ^uidet.Nam amp;nbsp;fingulæecclefiœepoæhabentfubfe ecclefias quibuscurâ uident impcdere:amp; nemo fuperaliéna menfurâ extendif-tn pponet oîbus chantas xpi;in qua nulla fimulatio eftmcc côfiderandû qd faftum finfed quo tpe amp;nbsp;quo amp;nbsp;in quibus.’Sr qre faftu fit CÖ erh uidiflem qamultitudo fdôrum fratrum in monafteriocôfifteret:amp; fanfti plbyteri Hierony mus amp;nbsp;Vincenti us ^pter uerecundia Si humilitatc nollentdebitanomini fuo excrcerefacrificia:amp; la’^ borareinhacparteminifterii:quæxpianop2pcipuafaluseft:inuenire autcmamp;côpræhêdereferuûdeî nô poffes qui te co cp graue onus facerdotii nollet ftifcipe fæpe fugiebatded necalius quis eporu m faeî leeum reperiret.Vnde Si fatis miratus fum quo difpcfatione dei ad nos uenerit cû diaconibus mona^ fterii Si CTteris fratribus ut mihi fatilfaceretiquia nefeio qd aduerfum eos habebam trifticiæ. Cû igit celcbraret collefta in ecclefia uillæ:quæeft luxta monaftetiû noftrû ignorante eû Si nullâ penitus hiitc fufpitionc P multos diaconosapphendi iuftîmus:amp;teneri os eiiisme forte liberarifecupics adiurarct nos P nome xpi:amp; primû diaconû ordinauimus .pponentes ei timoré de!:amp; côpellentes ut miniftraret naldeiçobnitebat indignum fe eftecôreftans.Vix ergo cópulimus eum amp;pfuadere potuimus teftimo niisIcripturaruiSc ^pofitionemandators.dei.EtcumminiftTaretinfanftisfacrificiisrurfufcû ingenti difficultatetentooreeiusîordinauimusplbyterumamp;iifdcmueibisquibusanteafuaferamusimpuli musait federet in ordine pfbytcri.Poft hæc fcripflmus ad fanftos præfbyteros monafterii amp;nbsp;cætcros fra tres:amp; inctepauimus eos quare non fcripfiffent fup eo cum anteannûmultos eorum quæri audiffem curnonhaberét qui fibi dni facramentacôficerent.amp; illumoésfuospofcerentteftimonio: amp;nbsp;grandé ütilitatemincômune monafterii teftarenEquare tune repettaoportunitatenôfcripfi fient nobis ; ne^ fupordinatione eiusaliquidpopofciffènt.Hæcitaaftafuntut locutusfumincharitatexpiquatecTjj gaparuitaténoftram habere credebâ:$qi in monafterioordinaucrimîamp;nôinparrochiaquætibifub ieftafit.0 uere bndifta eporum C ypri mâfuetudo Si boni tas Si noftra ruftidtas fenfu tuo amp;nbsp;arbitrai tu digna mîa dei.Nam multi epifcopi cômunionis noftræ:amp; præfby teros in noftraordinauerunt pro üincia quos noscompræhenderenon potcramuss.Et miferût ad nos hypodiaconos quos fufcepimp cum gratia amp;nbsp;ipfe cohortatus fum beatæ memoriæPhilonem epifeopum Si fanftum Theoprobumt utecclefiis Cypri quæ iuxta feerantad meæ autem parrochiæ uidebanturecclefiam prinere:eo cp grâ^ dis effet amp;nbsp;late patens prouincia ordinarent prælby teros:amp; Chrifti ecdefiæprouiderent.Nun$ autem ego ordinaui aiaconifias:amp; ad aliénas mifi prouincias neqj feci quic^ ut ecclefiam fdnderem. Quid ergo tibi uifum eft.fic grauiter intumefeere Si iadtari contra nos pro opéré dei:cp in ædificationem Sc nonindeftruftionem fratrum faiftum eft.Sed Si ilkid uehementeraJmiratusfum Q) meislocutus es clericisafierensteperfanftumpræfbyterum.amp;abbatemmonachorum Gregoriummädaffemihi’ne quemqi ordinarem.Etego hoc pollicitus firn dicens.Nunquidiuuenis fumautcanonesignoro:Au di igitur ueritatem in fermone dei.-me hoc non audifie,non nofie. nec iftius fermonis penitus recorda ri.Sufpicatusautemfum neforfitan inter multaquafi homo oblitusefiem.Ethanccaufamfanftum Gregorium fdfdtatus fum:amp; zenonem prælby terum;qui cum eo eft.E quibus abbas Gregorius re fponditfe hoc penitus ignorare.zcno autem dixit.quiacum ei prælbytcrRuffinusnefcioquæaliatrâ fitorieloquæretur.etiam hocdixerit.Putasnealiquosordinaturuseftfanftusepifcopus.Ethucufcç fenfiffefermoné.Egoaût Epiphanius.nec audiui quicqi nec rûdi.Vndedileftiffimenontepræueniat furor : necoccupct indignatio; nec f ruftra mouearis: Si aliud dolens te ueritas ad alia:ut peccandi oc i

-ocr page 184-

PARTIS


TRACTATVS


III


caRonc inuenifle uîdearis.Quodjgt;phcta deuîtahs diim pcat dices.Nó declines cor nieû in uerba maH tiæadexcufandascxcufationes in pdîs.Illud quoej audiêsadmiratus fum.'cp quîdâqui folét ultrocii« troej portarerumufculos:amp; his quiaudierût leinpaddcrc;utmiticias amp;nbsp;rixasinterfratresconcitent:te quolt;$ turbauerûr Si dixerût cp inoratiôeqn offenmus facrificia deo foleanius tedicere.Dneptæft? Iohanni:utredecredat.Noli nosintâtum putare rufticos uthoctam aptedicere potuerinius • Quàq’ cnihoc in corde nieo femp orc tn utfimpFt fatear nunq' in aliénas aures ^tulime teuiderer paruipede^ te dilediflime.Quâdo aùt côplemusorationcfcd’m ritû myfteriorû amp;nbsp;,p oibns Si pro tequo^ dicim? cuflodi illôquipdicatueritaté:uelceiteita.Tupftadneamp;cuftodi:utilleuerbûpdicet ueritatisficutoc cafio fermonisIetulerit:amp;habueritoratioconfequentiâ.Quapropterobfecro tedilediflime:amp; aduo lutns pedibustuis praeconpræfta mihi amp;nbsp;tibi:utfalueris.'ficuti Idiptû efta generationepuctfa iSc deabhærefi Origenis;amp; acundishærefibnsdiledi(rime.Videocrn (p 4?pter hâceaufam oisnoftra in dignatiocôcitatafit.'çpdixerim uobis Arriipiem:amp; aliarûhæreleonradicc:amp; parente biudarenódebe^» tis.Et eu uos rogareni ne i ta erraretisamp; monerc côtradixiftis: Si trifticiâ atçp lachrymas nobis aduxiftis Non folum autc me nôaudiftisded alios plurimos catholicos qui intererant.Inde ut intelligo hacceft omnisindignatioamp;iftefuror.Eticcircocóminaui (pmittatisadueriummeæpFas:uthuc fetî^ mo uefterdifcurrat:amp;jgt;pter defenfionchærefeos meodio fufci tâtes rôpitischaritatem:qu3 in uosba;* buimusântâtum utfeceritis nosetiâ pnîam agere quare uobiscômunicauerimus.Ita origenis errores amp;nbsp;dogmata defenditis dimpliciter loquor:nos feefm quod feriptû eft;necoculo noftro parcimus : nt nôeffod!amuseumnnosfcâdalizauerit:necmanui:ne(ppedi:finobisfcâdalûfeceritamp;uos ergo oculi noftri fiuc manuszfiue pedes fueritis.-finiftra fuftinebitis.Quis em catholicorû poffîtæquo ani^ mo fuftinere:amp; eoß» qui Rdc fuis bonis operibus exornant.-ut a udiât.Origenis dodrina attç cöfilium Si credant prædareillius prædicatiôi.mô pôtfilius uidere patremeep fpùflandus uidere filiûrHæc in lgt; ƒ bris YrepiapKcüv feribunturhis uerbislegimus:amp; ita locutuseft Origenes.Sicuteniincôgruum eftdi cere:(p pôt filius uidere patrcdic incôfequês eft opinari q? fpirituflandus poffit uiderefiliûnlludquot? quis Origene dicente patiat.Qiiod animæangeli f uerint in coelis:amp; poftqj peccauerint in fupernis dé îedas effein iftu mundu:amp; quafi in tumulos amp;nbsp;fepulchradic in corpora iftarelegatas pœnas antiques rum lucre peccatoß::amp; corpora credentium nô tcpla xpi effe;fed carccresdamnatoii.Exinde ueritatem hyftoriæ ideprauans mncdacioinfinita uerba multiplicat: amp;nbsp;fimplices quof^ uariaperfuafione fup^ plantans nuncafleritanimasduxtagræcam £vthymologiam4'vXac;aTTo7ov4vXpi jÈo-fai :id eftab angelefccdo iccirco uocitatas:quia de cœleftibus ad inferiora ueniétes calorê priftinum amiferint:nué corpus hoc:ob id iuxta graecos Äs aie? :id eft uinculum Rue iuxta aliâ proprietatc cadauer dici:qa ani^ mædecocloruerint;a plerifcjautêfcd'm uariâ græcifermonisfuppelledilêcorpus:id eft o-JJ-ctetTHJuct hoc eft memoriam interprætari. eo qgt; ita animam in fe claufam habeat quomodo fepulchra àtumuli cadauera mortuorum.Etfi hoc uerumeft ubi eft fides noftra:ubi pconiumrefurrediôisrubi apoftoli ca dodrina quæ in ecclefiis xpi hueuf^ pduraoubi illabenedidio ad Adâ:amp; ad fernen eius:amp; ad Noc amp;nbsp;ad filios eius.Crefcite amp;nbsp;multiplicamini:amp;repleteterrâdam erii nô erit benedidio : fed malediftio iuxtaOrigenequiangelofuertitinanimas:amp;defublimifaftigiodignitatisfacitadinferiora defeen^ dere:quafideusgenerihuniano nôpoflît animas perbndidionem d^arenifiangeIipeccauerint:Stot in cœlo funt ruinæ:quot in terra natiuitates.Dimittenda nobis eft dodrina apoftolort amp;nbsp;,pphetaruin amp;nbsp;legis amp;nbsp;ipfius dûi Saluatoris in euangelio pertonantis.Ecôtrario Origenes præccpit:amp; lege dat : ut nodicamcondringitdifcipulosfuos:nequisoretincalumafcenderenepeiusiterlt;’peccansqpinter;^ ris ante peccauerat.pcipitet inmundum $$ iftiufmodi nugas amp;nbsp;deliramentafoleat ipfe feriptutaru interpræta tioneperuerfa:amp; aliud fignificante$ uerumeft affirmare:dicens,Priufqgt;a maliciahurnilia rer ego deliqui:amp;lllud .-Reuerrere anima mea in requiem tuâcnecnô amp;nbsp;aliud.Educdecarcere anima meam.Et in alio loco.Côfitebor diio in regione uiuop;:cum ali us proculdubio fenfus fcriptur^Edit^ƒ næfit^illeinhacrefimfuâ maligna interprætationedetorquet.Qyodfaduntamp;manichai amp;nbsp;gnofti ci:amp; haebionitæ:amp; Martionis fedatores:amp; aliæhærefes numero. Ixxx. q depuriflimo feripturaæ fopte alTumentesteftimonianonitainterpraerant.-utfcriptafunt.-fcdfimplicitatemfermoniseccIefiaftici id uoluntfignificarejquod ipfi fentiûtâllud quoiç quod aflerere nitit.Dcfteam ne an rideam nefeio. Do doregregius audetdoceredyabolumidrurfumfuturumefleqtf fuerit:amp; adeandemrediturumdi^ gnitatem:amp; confeenfurum régna coclorum.Prohnephas qs tam uecors amp;nbsp;ftolidus hoc recipiatmtfan dus Iohannes baptifta:amp; Petrus amp;nbsp;Iohannes apoftolus amp;nbsp;euâgelifta:Eftiias quoep amp;nbsp;H iereniias:amp; re^ liqui,pphetæcolmedes fiant dyaboli in regnumcoclort'fPrætereofriuolâ eins expofitionefuper turn cispelliceis.quantoconatuquantilcj egeritargumetis ut tunicaspelliceashumanaeflecorporacrecü mus.Qui inter multa ait.Nunquidcoiiarius autcorticariuseratdeusnitconficeret pelles aialium a confuerettunicas pelliceas Adam Si Euæf'Manifeftum eftergoinquitqgt;decorporibusnoftrisloqu_a tur.Et fi hocitaeftquomodolegimusantepelliccastunicasetanteinobcdictiâ:amp; deparadifo ruina. Adam loquentc nô feefm allegoriam fed ucre.Hoc nunc os ex olTibus meis amp;nbsp;carode carne mcaFAut


ßs.140?


Matth.;.


Ceiî.^.


ps.iig. ps.114. ps.i4i. ps.14.


Gen.z.


Vbi fupra. «ndeaflumptum eft illud quod diuinusfermo teftat.Etiniedtdeus foporemin Adam Si dormium

amp; fumpfit unam de coftis dus amp;nbsp;adimpleuit pro ea carnem :Si ædificauitcoftam quant tulerat ex eo illi in uxosems'Aut quæ corpora contegebatJAdam Si Euîi foliis ficus:poft^ comederut de


-ocr page 185-

Epi XIX


De Origenîserroribus.


tita.QuisaiitempatîenterferatOrigenemkibricisargumentationibus refurreftionccarnisbuiusne gantem ficut déclarât manifeftiffime in uolumine evplanationum primi pfalmi amp;. in aliis muftis lo;? cisî'Aut quisaudiat in tertio cœlodonantem nobisorigenem paradyfumamp; ilium quenifcripturacô memorat.deterraadcœleftiatranfferentem.-etomnesarboresquæ fcribunt in Genefi ficallegoricein intelligctem fcilicettp arbores angelicæ fortitudinis fint cum hoc ueritas nó recipiat r' Nelt;ÿ enim dixit fcripturadiuina.Depofuit deus Adam et Euaminterram.fedeieciteosdeparadvfo:erhabitarefecit Geii.J eos ptra paradyfum et nó adiecit eos fub paradyfo.pofuit rôpheâ flämcäxt chcrubi cuftodire introituj ligniuitæ.etnôafcenfum.etfluuiusegcediturex EdennódefccditinEden.Iftediuiditurinquattuor pricipia nomê uni Phifon:amp; nomefctfi Geó.Ego uidi aqsgeô.Aquas qshis carneisoculisalpexi.ifta eft Geon quem Hieremias demonftrat.-dicens.Quid uobis be uiæægyptuutbibatis aqtiâ Geon turbi dam.Bibi amp;dehoc magnofiumine Eufrateaquasfimpliciterquas manu potes tangereiore forbere: Hiere.zz-non aquas fpiritales.Vbi autflumina funt amp;nbsp;aquæ:amp; uident:amp; bibunt ibi confequcs eftcp amp;nbsp;ficus amp;nbsp;alia ligna fint;de quibus dicit deus.Ex omni ligno quod eft in parady fo comedes.fimilia funt fl umi Gen.5 bus amp;nbsp;aquis. Si autem aqua quæ cernit uere aqua ejt neceffe eft ut amp;nbsp;ficus uera üt:8i alia ligna.Etadd uerus ftatim a principio plafmatus in corporefticut amp;nbsp;E ua amp;nbsp;non in fantafmate amp;nbsp;poft ruina ( ut u ult origenes)^pterpftin pofteacorpusaccepit.Seddicis.LegimustpfanftusPaulus raptusfit ufÿ ad ter z.-Cor.z tiutn coelum ôc ufçg ad paradyfum.bene dicis quando ponit ternû coclum:amp;; poftea addit; amp;nbsp;in para;: dyfum.-oftendit alibi efle coelu amp;alibi paradyfum.illas uero pftigias quis non ftatim abiiciatatc^ con temnat dicenteorigene:De aquis quæ fup firmamentu funt non efle aquas fed fortitudines angelicæ poteftatis.Etturfumaquasquæfuperterramfunthoceft fub firmamctoefle uirtutescontrarias ideft dæmones.EtquomodoIegimusindiluuioapertascataraftascocIitamp;aquasinundaffediluuii.Vnde apertifuntfontesabyfli:amp; totusmundusopertuseftaquis.Sed furorhoim eftiunftusftulticiæcqde tdiquærûtilludquodin,puerbiisdicitur. Audi filifermonc partis tui:amp;neabiicias legem matris tuæ: pro.î. amp;nbsp;conuerfi funt ad errorem. amp;nbsp;dicunt ftulto ut princepsfui fitmec contemniit res fatuas quæ dicunt a fatuo ficut fcriptura teftatur.Fatuusautem fatua loquitur:amp;cor dus uana inrelligit. Vnde obfecro te Ecde.Z dileftiffime:amp;quafimembrismeisparcens,pptercharitarcquam intehabeo præcorfcribcs amp;orans utitnpleas illudquoddiciuNonneodientestedneodiui amp;nbsp;fuperinimicostuostabefcebam.Inimica ps.ijS _amp;dignaodioOtigenisuerbafuntamp;deorepugnantiaerfancHseius:etnôiftafolaquædixi:fedetalia inurnerabilia.Necÿ eôi nunc mihi ^jpofitum eft aduerfusoîa origenis dogmata difputare. Nihil mihi nibnpuit Origenesmeci mea gnatione fuit.-nec ,ppter aliquas tes mundi etherediratem odium aduef fum ilium pugnafcç fufcepided ut fimpliciter fatear doleo.et ualdedoleo uidcs plurimos fratriî et eop: præcipuequi .pfeflîonem habent nó minimam.-et in gradum quoi^ facerdotii maximi'i peruenerunt;

nludquoddicit»Superocmmunitioncludit:amp;efcæeiusele(ftæ:amp;:congregauitficutarenam captiui Aba.l tatem.Teautem frater liberet deus amp;nbsp;fanftum populûxpi qui tibi creditus eft amp;nbsp;ocsfratres qui tecum wnt : amp;nbsp;maximeRuffinum pfbyterum ab hacrefi Origenis amp;nbsp;ab aliishærefibus amp;nbsp;perditioneearum. Si enim ^pter unum uerbum aut duo quæ côtraria fidei funt multæ hærefes abieftæ funt ab ecclefia: ^tomagis hic inter hæreticos habebitur:qui tantas peruerfirates amp;nbsp;tam mala dogmata côtra fidem ad ecclefiæ hoftis extititfinter multa erîi mala etiamillud aufus eftdicere:pdidifle imagine dei Adam ctimhoc in nullopenitus loco fcriptura fignificet.Si autem ira eflet nfiOJ omnia quæ i mu do mntfetuirentfemini adamn'deft uniuerfo generihominû.Sicutamp;iacobusapoftolusloquit.om niadomant ôc fubieftafunthumanænaturæ.Nunqgt;em uniuerfafubiefta eflenthoibusfli non hetet [aco.j norninesiuxtaidquoduniuerfisjimparentimaginêdei.Coniungens autem atcçconfocians fcriptura diiunagratiam budiftionisiquam adamdonauerat generationibus quæ ex eo erantnequi forfitâ dialignainterptatione änderet dicere uni datam gratiam deiîamp; illûfolûfaftum efleadimaginem dei qui plafmatus eft ex humo;amp; uxorem eiuscreaffetdecofta tiiri:eos uero qui côciperent in utero amp;nbsp;nô da nafcerenf ut Adam:dei non habereimaginc ftatim per ordinem iungit dicit.Et uixit Adâ.ccxxx. ^nis amp;cognouitEuam uxorem fuâ amp;nbsp;peperitfiliuiuxtafpcm Si iuxta imaginem eius:amp;uocauitno Gen.^ meausSeth.Rurfumlt;5 indecima generationepoftannos duos millenosducentenosfexaginta duo mdicansdeusimaginemfuam:amp; oftendcsrp gratiaquam dediflethoïbus pfeueraretin eis ait.Necô medetis carnem î fanguineægo ein ulcifearfangui né ueftriim de manu omnis homis elTundctis illuj

ad imaginé dei feci hoîemmecnô poft altéras decé giiationes ufcp ad abraam.'à' ab Abraam ufcp ad EeuM *5® góatióes.xiiii.q.xiiii.gnationes fimtilfaciunt ânos duo miliacétum decem amp;nbsp;fcptéiSpûf qreret deomibushoibusîqj inuanitateambularent amp;nbsp;peccatis: Cub's titul • ^?’^^^’^*°^’dslegimustalequiddam fupcrdeiimaginejnoiatum.Dicitem infapientia q tutfiun j?^‘'d'’dur.Creauit deus incorruptum hominem amp;nbsp;imaginem fuæ ,pprietatisdeditei 4 Et nbsp;nbsp;g „

homin • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’’’ nouolegimusteftamentoîfpnô pdideit ^®P'®

fimilitudinemdei.-Nam cumdelingua hoiuni putafletiadiecit. Inftabile malûî ipa quippe benedicimus deû patrc:à’ in ipfa malediciniphù lacoj

-ocr page 186-

PARTIS


TRACTATVS


ri


I.Coral-

Moh .5»

Mat.y.

z.Coc.io

mines qui ad fimilitudinem dei conditifunt.Paulus quo^ uas eledionis:amp; qui doftrima cuangeli cam fua prædicatione compleuit docet nos cp homo ad imagine amp;nbsp;fimilitudinc dci códitus fit dicens Vir non debet nutrire comamxum gloria amp;nbsp;imago dei fitnmaginem fimpliciter appellans fuo nomi ne fimilitudinem aûtgloriæ appellatione fignificans.Pro tribus igit teftimoniis:quæ tibi fi de feriptu ra fanfta reperirem dicebas pofle fufficere.Ecce feptem teftimonia dedimus.Quis ergo fuftinebit Ori genisineptiasj'utnongrauiusaliquidloquanamp;fimilisefficianuelipfiueldifcipuliseiusquiaudctin periculo animas fuæ aflereretquodcûij eis in buccam uenerit:amp; magisiubere deo amp;nbsp;non ab eo uel ora re uel difecre ueritatem.Quidâ em eorum dicût cp imago dei:quâ pri us accepit. Adam illo peceâte pe^ J rierit. Alii fufpicantut cp filius dei corpus habiturus effet ex Maria:amp;ipam effe imaginem. Alii fenfuiw alii uirtutc Ifti baptifma hi lt;p homo ad imagi né dei dominetur omnibus hebræorum more hæc uel il laruftantcs:quosoportebattmeffugeredifcrimé:nec negarequæloquit deus: amp;nbsp;credetes fimpliciter faluos fieri deo^ÿconcedere donatiôis fuæ certamé amp;nbsp;uera feientiâ in qua potiffimü per tehoîes côdide ritadimaginem amp;nbsp;fimilitudinem fuâ.Qui hocrelinquêtesmultisfequæftiôibusimplicarôt:amp;phas in cœnû demerfi funt pftôfü.Nos aût dileftiffime aedimus his quæ locutus eft domjnus:amp; feimus ç in cunftishoibusimago dei pmaneat:ipfïcg concedimusnoffe.-in qua ptehomo ad imaginem dei côf. ditus fit.Sed necgillud qlt;f quidâ in æpta iohânislegentes nô intelligüt.qucq decipiat ubi loqtur.Nö^ filii dei fumus:amp; nefeimus quales futuri fumusNouimus aût qa cû ille reuelatus fuerit.-fimiles ei eri^ mus uidebimusetn emn ficuti eft.Hocem pptergloriâ quæ ibi reuelanda eft fanftis eius didtum eftî ficut amp;nbsp;inalio locolegimus.Agloria in gloriâ cuius gloriæ iam in ifto fæculo fanfti arrabonc amp;nbsp;por«* tiûcula fufceperunt.Primus co^ Moyfes cuius f ulfitfacies ualdeamp; radiabat ueluti fulgur et fol.Scdo helyas igneo curru raptus in coclum:amp; ignis detrimêta nô fenriens .S tephanusiapidabatur :amp; faciein habebat angeli:quæab omnibuscernebatur.Hocautemqd'in paucisdiximusde omnibus intellig^ dum eft:ut impleatur illud quod feriptum eft.Omnis qui fanftificat femetipm.-inter beatos numeral bitur.ßeati em mundo corde:qm ipfi deum uidebût.C um hæcita fe habeât dileftiflîmexuftodi ani^ mamtuâ:define circa nosmurmurare-Dicitenimfcripturadiuina.Nolitemurmurare adinuicem^ft eutquidammurmurauerûr:etaferpctibusperierût:magisacquiefceueritati:amp;diligentes tedilige:^ neritatem.Deus aût pacis pftet nobis iuxta fudclæmctiam:utconterat fathanas fub pedibus xpianoaî amp;nbsp;abiieiatur omnis occafio peruerfa nefeindat in nobis uinculum chantatis et pacis reftæftdei pdica tio.Prætereaquiaaudiuiquofdammurmurarecôtra mequiaquâdofimul pgebamusad fandunt locû qui uocatur ß ethel ut ibi colleftam tecum ex more ecclefiaftico facercamp; ueniffem ad uillam quÆ dicitur Anablatha uidiffemcg ibi pterienslucernam ardêtc:amp; interrogaffem qslocus effet dididffetu«? effe ccclefiam et intraffem ut orareminueni ibi uelum pendes in foribus eiufdem ecclefiæ rinftum ateg depiftum amp;nbsp;habens imaginem xpi.uel fanfti cuiufdam.Nô em fatis memini cuius imago fuerit .Cû ergo hoc uidiffem in ccclefia x^i contra auftoritatem feripturarum hominis pendere imaginem .feidi illud amp;magisdediconfilium euftodibus eiufdcloci utpauperemmortuueo obuoluerctet efferrent Illicg contra murmurantes dixerunt.Si feindere uolueratiuftum eranutaliud daret uelum atlt;5 muta/ ret.Quod cum audiffem medaturum effe pollicitus fum et illico effemiffurum Paululum autem tatum fuit in medio dum quæro optimum uelum pro eo mittere. Arbitrabar enim de cypro mihi effe mittendum.Nuncautemmifi quodpotui -'reperireet pcor utiubeaspfbyteros eiufdem loci fufeipere uelum a latoreqd* a nobis miffum eft et deinceps pcipere inecclefiæxpi iftiufmodi uela quæ contrare ligionem noftram ueniuntnonappendi.Decethoncftatemtuamhîcmagishaberefollicitudinem ut fcrupulofitäte remota quæ digna eft ecclefiæ xpi et populis qui tibi crediti funtintimetur .Palladium uero Galatham qui quondam nobis charus fuit: amp;nbsp;nuncmifericordiadei indiget cauequia orige/ nishærefim prédicat :amp; docet nefortealiquosde populo tibi creditoad puerfitatc fui inducat erroris.

Argumentum excerptum ex gennadio de uiris ilfuftribus

Oanneshierofolymojy epusfcripfîtad uerfusobtreftatoresfui ftudiilibrum înquooftcd^it feorigenisingeniumnonfidcfecutû. Sedbeato Hieronymo|magiscredendûquizelofi/ dei fequenti opereillumhærefisredarguit. Incipitliber fanifti hieronymi ad pâmachium ^il contra iohânemhierofolymitanû epm etRuffinu pfbyterum affertorëorigenis :inquoio/ hânem epm taq» feftatorem errofi; origenis coarguit côtra quos difputat fe quoqg de ordinatiôe fuoj« exeufat iohanne ineufat (f epiphanio nô refpôderitet fynodoadeffenoluerit.

Epi. XX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .

1 iuxta Paulum apoftolum quod fentimus or are non poffumus aeproprîæ métis cogitatio Êî^^'nem fermonon explicat qtomagis periculofum eft dealrcriusanimo üudicare et fingulo/ ^^^1|rumdiftorumatepuerboruminueftigareareç proferrerationemr'naturahominum proua

eft ad clæmentiam et inalieno pftô fui quilq miferetur.S i ergo reum in fermone reprehen


derisfimplidtatem uocabit.Si calliditatem arguerisiniperitiamconfitebitur utfufpirióem uitetmaj litiæ. A teg ita fiet ut tu qui arguiscaluniator ille qui repræhenditur non hærcticus: fed rufticus iudicct NoftiPamachi noftimeadhocopusnôinimiciisnôgloriæcupiditatedefccdereid’i ^juocatulfistuis ex ardore f idei nec uelle fi fieri poflet ocs id fape nee ipatictiæ ac temeritatis pofTe rephedi q poft tricniu loquor.Denicg nifi ad apologia de q niicfcribcre iftitui tnultoßr animos dicerespturbatos; amp;nbsp;in utra^

-ocr page 187-

Contra lohan.amp;riiFf.afleitofcsorîgenîs, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftofa XX

partem fluduare fniam decreueram in incocpto filentio pmancre.Faceflat ita^ Nonatus crrâtibus tna nus non porrigens.Montanuscum infanis focminis 4?fternat iacentes in baratrum pdpitanres nelenc tur.Qxiotidie peccamus oês:amp;in aliquo labimur.Qiii ergo in nos clemétes fumus rigorem cótra ali^ os non tenemusrquinpotiusoramus:petimus:obfecramus:iit aut fimpliciter noftrafateaf:aut aperte defendat aliena.Nolo uerbope ambiguitates.Nolo mihi dicirqcf Sc aliter poflit itelligi.Reuelata faciæ gRamdnicôtemplemur.Claudicabatquondâ amp;ifraeliticusppEsinutro^pede.SedHeliasqui inter prat fortisdni ufcjquo ait daudicatis in utro^ ueftigior Si dt dns deus meus ambulate poft eum.Si3.rcg.is autßaahfeqmini eum.Etipfedns:Iudæifiliialienimentififuntmihi:filii alien! inueteraucrutamp;daups.y. dicauerut i n femitis fuis.Certefi hærefeos null.a fufpirio eft (ut cupio Sc credo Jcur non uerbis meis me urn fenfum loqtur.Qua iUe fimplicitate uocat.ego nialida interptormfnadere mihi uult cp pure ae dat.'pureergo Sc loquat.Etfiquidem unum uerbii uel unusfenfuse(ietambiguus;fi duo:fi rresigno tantiæ ueniam tribuerem.nec ea quae aut obfcuM uel dubia funt:de certis amp;nbsp;pfpicuis æftimarct.N une ueroqifta fimplicitaseft:quafi fupoua amp;ariftas inter theatralespftigiaspendcti gradu incedereubieg dnbiuni ubiep fufpedu putes eum nóexpofitionc fideirfed figurata controuerfiam fcribere.Quod ifte »nöcapperit:oliminfcholisdidicimusnoftraaduerfumnosdimicatarmatura.Etiam fi bene creditamp; circiifpefte amp;timideloquitfufpicioncmihi facit nimia diligentia. Qui ambulatfimpliciter.-ambulat cófidenter.Stultueftfruftrainfamiamfuftinere.Obiidtur ei crimen cuius non habet côfdentiâ: ergo crimen qcf totum pendetin uerbo negetcófidcter acliberefaciatinuidiam aduerfario fuo.Eadem au dacia:quailleinfimiilat:hic defendat.Cuc^ omnia dixerit quæ uoluerit:quæ ^jpofuerittquæ fi fufpi#’ tiôibus caret fi pfeueratcalûniacôfertamanu iniustrahat.Noloinfufpitióehaerefeos quemquamefle patientêmeapudeosquiignorât innocentiaeiusdiflimulatiocófdentiaiudicct.fi taceatlicet fupfîuu fit eins pfentiam qrere Sc extorquere filentium.’cuiusapud te litteras teneas.Scimus oesquid tibi feri/ pferinquidin te arguerit.inquo uttu uiscak'miatus fir.Rndead fingula p aepiftolæhuiusgradere ue ftigia.'necpunftum quidem Sc apicc calûniæ tranfeas.Si em egeris gt;]egligentcr(amp; ut ego tibi credo iu ranti)cafu aliqua tranficris:ftatim ille clamabit Sc dicet.-hicte uidö teneo: hic totiusnegotii cardo uer faf non æqueinimici audiunt:amp; amici.Qui inimicuseftetiâ in feirpo nodum quærit: amicus praua quocçreftaiudicanScribuntfæculi litteræamârium cæcaeffeiudicia:quaetu forfitan facris uolumîi» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

busoccupata omnino neglexeris:nun$ de amicoiir iudido glorieris.lllud uerum eft teftimoniû : qcP ab inuita uoce profertur: Alioquin fi amicus pro te dixerit non teftis aut iudex:fed fautor putabit.hæc amp;huiufmodiloquentamp;inimici tui:quitibi forte non credant:amp; moucrecupiantftomachum.Cæ^ terum ego quem nun$ uolens’lefifti.'cuius femp æpiftolis tuis nome cogeris Hcntilare:do côfiliuni ut aperteautfidemecclefiæpdicesautloquarisutcredis.Difpenfatioetemaclibratioiftaprudens uerbo rum indoftosdeciperepoteft:Cautus auditor amp;nbsp;leftor cito dephendet infidias: amp;cuniculosquibus ueritas fubnertitunaperte in luce demonftrabir.Et arriani quos optime nofti.-multo tepore ,ppter fcÆ aalnm nois humoufion fe damnare fimulabantmenena erroris circüliniebant melle uerboru. S cd tan dem coluber tortuofusapparuit Sc roxium capunquod fpinis totiuscorporis tegebat.fpiritali mucro ne confolTum eft.Recipit utfcisecclefia pocnitentes:amp;in uenia fuperata peccantium:dudeceptisgre;? gibuscôfulinpaftorum uulneribusignofcit.Eadem nunc in ueteri Sc nouahærefi côfuetudofernatur ötalicf populi audiant.-aliudpdicentfacerdotes. AcprimûanteÇ æpiftolam tuam:quam feripfifti ad cPm.Theophilum.'interptatam huic uolumini inferam:amp; oftenda tibi meintelligerenimistanta pru dentiamtuâæxpoftulare tecum libet.Qiiæhæcefttantaarrogantia nonriidcre de fideinterrogatibus Tanta fratrum multitudincm;amp;monachorumchoaos:qui tibi inpaleftina noncömunicant quafi hoftespubliccsæftimarerDei filius,pptcrunammorbidamouem:nonagintanoucinmontibusdcre tdiftis,al3pas.crucem:flagellafuftinuit:amp;fuishumerisportauitad coclos baiuläsamp;patiensdelicarani pKcatrice; .Tubeatilfimuspapa amp;faftigiofusantiftesfolusdiues:folusfapiens:folusnobi!isacdifer^ tiiscöferuos tuos:amp; redemptos fanguine domini tui rugata fronte Sc obliquis oculis defpicis.H oc eft d'udquod apoftolopræcipientedidicifti Parati femperad fatiffactionem omni pofeenti uos ratióem|pg , de ea quæ Ï uobis eft fpe.Finge nos occafionc quærere amp;nbsp;fub prætextu fidei Utes ferere: fcifmacöficere nbsp;nbsp;’

wrgiacócitare.Tolleuolentibusoccafionc:utpoft$ defidefatilfeccristamp;omnesnodosqcontratene ftuntabfoluerisîtuncliquidoomnibuspateat non dogmaeö fed ordinationiseffecertamen.nifi forte prudenti confilioideo de fide interrogatusitaces ne uidearis hæreticus fuifte cum fatiffeceris. Omnia ergo crimina quibus accufant homines refutare nö debentme poftq’ negauerint criminofi fint. At có temnislaicos.’diaconosati^prælbvteros.Potes etn(ut gloriaris amp;ia(ftitas)inuna horamilleclericosfa cere.Habes papam Epiphanium qui teaperte multis litterish.æreticum uocat.Certe nee ætatemec fd entiamee uitæ meritomee totius orbis teftimonio maior illo es.Si ætatc quæris ûuuenisad fenem tof bis;fi fcientiam non ficeruditusad doftum.licet te fautorestui diferriortm Demofthene:acutioreni ChryfipofapientioremPlatonecontendant.Ettibiipfi forte pfuaferint De uitaautem Afidenihilam pluis dicanime te lædereuidear:amp;temporequo totum ori entern excepto papa Athanafioarq; Paulin noamanoçt;amp;em,Qmi3Pofyfj.j b.Trefispoffideat.'quandoinocddentalibusamp;iniudæexiliocôfcffo^ tibus no cótnunicabas:ille uel præfbyter monaftcrii ab Eutitio audiebat uel poftea eps C ypri a Valcte nontangebaf.Tantæ em qenerationisfempei fuiriut régnantes hæretici ignominiam fuani putatêt»

-ocr page 188-

PARTIS


TRACTATVS


ît


fi talemuirum pfequærent.Scribeigit ad höc.Refponde£Epiftolceius:fenriant cætefî fidem eloqiic# tiamprudentid tuam nó tibi folus difertuscffeuidearis.Cur ab alio ^uocatuszaliorfuni armaconuci tisj'Paleftinis interrogaris:amp; refpódes ægypto.Tuis lippienribus ungis oculos nó dolentu.Si placitiJ^ ca nobis:alteri loquens :faris fuperbe. S i aliud $ qrimus fatis fHpflue.S ed dicis aepiftola mea j)bauK me cótraarriö.’cótta phorinû:côtramanicheûbenelocutû.Qyisemtehoctpearguitarrianû:quis ti«gt; bi nüc photini Manichæilt;ç crimen impingiu'olim iftaemcdata funtatcgcófeffa.Nó eras tam ftultus: ncapertedefendereshærefimquâfciebasecclefiædifplicere.Nouerastefihocfecifles;ftatim loco mo(gt; uendü.amp; foli tibi delitias fufpirabas.S ic Mam tcperafti.ut nee fimplicibus difplicetes :nec tuos offene deres.ß ene fctipfifti.fed nihil ad cam pertinês. Vnde nouerat alexadrinae ecclefiæ pötifexsin quibus a W E nbsp;nbsp;guerisf'qiioß’ a te pfeflio poftularetf'Debueras tibi obiefta j3ponere:amp; fic ad fingula rndere.Vetus nat

rat hyftoriatquidam cü dilerte diceret-ferretureg impetu ac uolubilitate uerborü caufam^ omninonó Cöparatio. tangeretprudensauditor amp;nbsp;iudex:beneinquit amp;nbsp;bene:fed quoiftud tam bencrimperiti oculotö

errores»

dici adomnesoculopi: dolores uno utuntcollyrio.Qui arguitin pluribus:amp;indilutione aiminuin aliquaptermittit;quicquidtacueritconfitet:annórelpondifti adæpiftolâ epiphaniiramp;propofuiftiq ipfidiflblueres.Nimirumhacfiduciarerpôdifti.Nullusfortiter'afemetipfocædit.Eligeexduobusqd uis.Optiotibidabit:autrefpondiftiad£Cpiftolaepiphauii:autnó.Sirefpondifti:curmaxima amp;pluri7 madehisquætibiobiedafuntreliquifti.Sinôtefpondiftinibieftilla apologia tua in qua gloriaris apud fimplices.Et quam ignorantibus caufam hucilluccj difleminasj'Ofto tibi f ut ftatim 4gt;babo :de fidei fpexpianæ) quæftionumcapita obieda funt.Tria tm tangis amp;nbsp;pteris.lncæteris grande filentiuj cll.Si adfeptem abfolutiffimærefpôdifles:hererem tiii in unocrimine ; amp;nbsp;quod tacueras hoc tencK* Cópatatio» Nuncueroquafi^uribuslupumappræhendcrismectenerepotesmecaudiesdimittereJpfaquotjtria quafi negligensatlt;5 fecurus:quafi aliudagens amp;nbsp;in quibus aut nulla autparuafit quæftio: pteruolas atlt;5 perftringis.Et ira opertusamp;ted:usincedis:ut plus côfitearistaccdo:$ renuasdifputâdo.Ql’isi^ protinus tibi poteftdicere.Si lumen quod in te eft:tenebræfunt:ipfæ tenebræquatæ eröt.Si tres qux Matth.tf. ftiunculae dequibus uifusesaliquiddiccre:fufpitióeamp; culpa nócarennamp;fraudulcterac lubricæjch^ ptae coarguuntunquid faciemus dequin^ reliquisanquibus quia nulla ambigui fermóis dabat oc^ cafiomecilluderepoteras audientes:maluifti omninoreticere:q’ apertequod teftum fuerat confiteri-Sicutenimincongruumeftdiceretcppoiïitfiliusuiderepatrematainconuenienseft opinariiqlp'^^ Enumerat tuffanftus poffït uidere filium. S ecundum in hoe corpore quafi in carcere fûtanimæ religatae:amp; aW quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;homo fieret in paradyfo inter rationabiles creaturas in cœleftibuscomoratæ funt. Vnde poffea in

ßs.118. ps.114.' ps.141.

Tertium

confolationem fuam animaloquiturinpfalmis.Priufq’humiliareregodeliqui .Etreuertereanim^ mea in requiem tuam : amp;nbsp;educdecarcere animam meam:amp;esterahis fimilia.Tertium quoddicam amp;nbsp;dyabolum amp;nbsp;dsmones afturos poenitentiam aliquandoramp;cumfanftis ultimo tempore régna turos.Qyartnmcj, tunicaspelliceashumana corpora interprætetur.-quibuspoft offenfionem amp;nbsp;ciCj* Ouarturn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;paradyfo Adam amp;nbsp;Euainduti funnhaud dubium quin ante in paradyfo fine carne : fine

C^intum*Quintum q? carnis refurreöióem membrorumi^ compagem.amp;It’^i”” ’quo uiri diuidimur a foeminis apertiffimenegemm inexplanationeprimipfalmi:$in aliis muk Sextum tradatibus . Sextumlut fic paradyfum allegorizet:ut hyftoriæ auferat ueritatemproarboi’^ ribus angelos: pro fluminibus uirtutes coclefles intelligens : totam^ paradyfi continentiam tropolt;^ logica i nterprætatione fubuertat. S eptimum cp aquas quæ fuper coclos in fcripturis efle dicuntur. fan Odanum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fupernafcg uirtutes quæ fuper terram amp;nbsp;infra terram contrarias amp;nbsp;dæmoniacasefle arbitret.Oda

* uum cp extremumobiicit imaginem amp;nbsp;fimilitudinem dei:ad quam homo conditus fuerat dicit ab eo perditam:amp;inhomine poft paradyfum nôfuifle.Hæ funtfagittæ.-quibus confoderis:hæc rela.-qui^ bus in tota æpiftola uulnerarisexcepto eo qgt; tuis genibus aduolatus;fandam^ caniciem fepofito pa^ rumperfacerdotishonore:fuftinensdepræcat falutem tuam.Ethis uerbis loquiturprælta mihi amp;

-- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bi.utfalueris.Sicut feriptum cft.A generationepcruerfa-amp; recede abhærefi origenis:amp; a cundis hærc

quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fibusdilediffïme.Et infra propter defenfiôem hærefeosaduerfum meodiafufcirantesrumpinschan

tatem:quam in uobis habui:intantum ut faceretis nos etiam pocnitcrc:quare uobis comiTiunicauenj P mus.itaorigeniserrorem 6^ dogmata defendctibus.Dic mihidifputatoregregie.’deodocapituhsad quærefponderispaulifpendecæteristacens.Primailla blafphemia:epnecfiliuspatrem:necfiliufbpo^ telt uidere fpirituflandus:quibus a te relisconfofla.Sandam inquit: amp;nbsp;adorâdam trinitatem eiufac fubftantiæ:amp; coæteinam:amp; eiufdem gloriæ amp;diuinitatis credimus.Anathematizantescos:qui gran de aut paruum aut inæquale aut uifibilein deitate trinitatis quicÇ loquuntur.Sed ficut incorporate inuifibilem amp;nbsp;æternum didmuspatrem.'ficincorporalem inuifibilemamp; sternum dicimusfilium S fpiritumfandum.Nifihocdiceresecclefiam non teneres:amp; tarnen nô quæro:acfiantenondixens:no uentilabo.Siueroamaueriseos qui taliaprædicauerinttqui ifta dicentes exilia fuflinebant.Qi’’sl'^“ le:qui Theonepfbytero fpiritumfandum dni inecclefia pdicanreclauferitaures.-forafç cum fuis con citus fugeritme tm audiret piaculum itatimej fera cóuerfione fidelem me fufpicatus inquit uolo ml ferabilis prætextatus qui defignatusconful eft mortuus homo facrilegus;amp; idolorum culror folcba ludens beato papæ Damafo dicere.Fadte me Romane urbis epifeopû amp;nbsp;ero protinus xpianus.Qiu mihi longofermone amp;nbsp;lafciuiofis periodis Atrianum K noneffedemôftrans. A utnega hoc dixifle m

-ocr page 189-

Contra îohan.amp;ruR.aireftotcsorigcnis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiflola. XX

qui àrguitur:aut fi Jocutus eft talia euni damna qui dixerit. Vis fcirequantus fit arbor benecredentiiî Audi apoftolum.Etfi uel homo ait.uel angelus de cœlo aliter euangelizai]erituobis.qgt;annunciamp anathema fit.Tu mihi ut crimen extenues amp;nbsp;diflimulato nomine criminofi quafi fecura fint omnia : Gaf.î amp;nbsp;nullus in blafphemiisarguaturocciofamfidemartifidfermonecôtexis.Dic ftatim: amp;æpiftola tua hochabeat exordium anathemaei qui taliaaufuseftfcribere.Fides tua moram non patitunutapparu erit fcorpius.illicocôterenduseft'.Dauidinuentusfcd’mcordomini.Nonneinquitodientestedomie fisjjg oderam:amp;fuperinimicostuostabefcebam.perfeftoodiooderam illos.Egofi patrem:fi mauc:fi uxo rem.fi filios:fi germanos:aduerfum chriftum meum audiuiflêm ifta dicences.quafi rabiduscanis blaf phemantia oralaceraffem fuiflTetinprimismanusmea fuper eos.Qiii patriamp; marri dixeruntnô no uimus uos:hi impleueruntuoluntatem domini.Qui diligitpatrem aut matremiuperchriftum:non jç, -elleodignus.Obiidturtibicpmagiftertuus(quemcatholicumuocasquem défendis obnixedixerit. Filiusnon uidetpatrem:amp;filium non uidetfpirituflanftusîEt tu mihi dids.Inuifibilispateninuifibi lisfilins:inuifibilisfpôffanftus quafi non ôi angeli amp;nbsp;chérubin amp;nbsp;fcraphimfcd’m naturam fua5;oculis noftrisuifibilesfint.CerteDauidetiamdeafpeftucoclorumdubirans.VideboinquitcocIosoperadi ps.g. gitorum tuorum:uidcbo non uideo uidebo quando fade reuelata gloriam domini fuero contempla tusnuncatitemexparteuidemus.amp;expartecognofdmus.Qiieritur an patternuidcatfilius.Ettudi 'G dsinuifibilispatereft.Deliberaturanfilium uideatfpfiffanftus amp;nbsp;tu refpôdesinuifibiliseftfilius.Ver fatur in caufa an feinuicem trinitas uideathumanæ aurcs tantam blafphemiam ferre non fuftinent amp;nbsp;tudicisinuifibilistrinitaseftdnlaudescæteraseuagarisperoras.lnhisquænullusinquiritauditorem aliorfum trahis ut quodquærimus non loquarisuerumhaec ex fuperduodiftafint.Donamustibi ut nonfisarrianusimmo plus utnun$fueris.Concedimusutinexpofinoneprimicapituliaduerfuni tenulla fufpitio fit:amp; totum fimplidter fis locutufeadem fimplicirate:amp; nos tecum loquimur.Nam papaEpiphaniusaccufauitteutarrianusefles.NumEunomiierroresamp;quofnamhabeashuiushærc fisfociostcumaliuditerrogatus rndeasalid’:amp;quaficuftultisloqrisdinimulatiscriminibusq in Iris continentur replicasquid in ecclefia Epiphanie dixerisconfeffionem fidei poftularis : amp;nbsp;difertiffimos traftatus tuos nolentibus ingeris.Qurefo ledor ut memor tribunalis domini amp;nbsp;de iudiciotuo te in^ telligasiudicandummecmihi necaduerfariofaueas.-neueperfonasloquentium.fedcaufam confides res.^icamus ergo quod cocpimus.Scribisenim in æpiftola tua q? anteqpaulinianuspræibyter ficrec nunqgt;tepapaEpiphaniusfuper Origeniserrorecôuenit.Primum dubium e(bamp; deperfonisdifputo illeobieciffefedidttu negas.illetellesproferntu non uisuidereprodudos.illeetiam memotat alium cfiëconuentum.tu pro utrolt;5 diflimulas : mittittibi perclericum apiilolam : refponfionem flagitat: laces mutus.mecrefcribereaudesamp;paleftinæprouocatusalexandriæloquerisinter ilium amp;te:cuiac^^ commodanda eft fides: non eft meum dicere :puto cp necipfe audeas aduerfum talem ac tantum ui ? ïum : tibi ueritatem.'iUi mendacium reputare ; fedpotellfieri : ut unufquifcç pro feloquatur teipfum contra teilem uocabo. S i enim nulla de dogmatibus quællio uetfabatur: fi ilomachum fenis : non inoueras:fi ille tibi nihilrefponderat .quid necefle état : ut in uno ecclefiæ rraftatu decunftis dogma tibushomo non fan’s æloquensdifputares de trinitate : de affumptionedominid corporis : de cruce : deinferis: de angelorum natura : deanimarum ftatu.de refurreftione Saluatoris : amp;nbsp;noftra: amp;nbsp;forfi/ tanintercætera oblituses feribere : ut præfentibus populis’: amp;nbsp;tali actanto uiro intrepidus dicercs : amp;nbsp;omnia una faliuacontinuâtes : Vbi iunt ueteresectlefiætradatores : qui uix fingulasquæftiones ex plicate inmultis uoluminibuspotuernnt:ubi eleftionis uas tuba euangelii :rugitus leonis: noftri to^ nimiusgentium:flumenœloquentiæchriftianæ:qui myftcrium rétro generationibus:ignoratum s jj amp;nbsp;profundum diuitiarum fapienriæ amp;nbsp;fdenriæ dei magismiratur : quam loquitur ; Vbi Efaias uir^ Efa.Sx ginisdemonftratorquiinunaquæftionefuccumbens ait. Generationen! dus quif enarrabit. Re^^ nbsp;nbsp;* ’

pertus eft fæculif noftris : aut grandis homunculus:qui de cunfti s ecclefiæ quæftionibus uno linguæ lotatufoleclariuscorufcaret :fi nemo a tepoftulab3t:amp; tranquillaerantomnia:ftulte tanta dilpu tandi uoluifti fubirediferimina: fi iam tuncin fidei fanftificatione loquæbaris : Ergo noneft ordi;;^ natio præfbyteri caufa difeordiæ : quem conftat multo poft tem pore conftitutum : tefellifti abfentes amp;litterætuæperegrinisauribusclauduntur.Non hic eramus cunftanouimus quando contra Orige nem inecclefia tua papa Epiphaniusloquæbatunquando fub illins nominein nos iacula torquæbâ;# tur. Tu amp;nbsp;chorus tuus canino rifu n.i ribufq? contra dis fcalpentes capita delirum fenem loquæbami^ nimonneantefepulchrum domini müToarchidiaconopræcepifti utaliadifputansconticefcerc.Quis hæcciiiuf$ prælbyterofuo coram plæbe.imperauitæpifcopus.Nonnecumunacumdei feruo Ana ftafiopergeretis ad crucem:amp; ad eum omnis ætatis. amp;fexus turba conflueretofferens paruulos. pedes deofeuLins.-fimbrias euellens:cumq! non pofiTet promoueregradum fed in uno loco uix fiudusinurt dâtispprifu(Heret;tutortusinuidiagloriofumfencclamitabas:necerubuiftiin eiusoredicereqgt;uolcS amp;nbsp;de indullriamorareturfR ecordare quæfo illius did quando ad horam feptimam inuitatus popu^ lusfpefolaiquafipofteaauditurusEpiphaniumefiTetderincbaturtquidtuncconcionatusfis. Nempc côtra Anthropomorphitas.-qutfimplidtate ruftica deum haberemembra.quæindiuinislibrisfcripta funta^itrantur.-furens amp;nbsp;indignansloquæbaris:oculos amp;nbsp;manus amp;totius!corporistruncum in fenê dirigebas:uolens ilium fufpeftum facere ftultiflïmehærefeos:poftq’ lapfus ore atido.Tefupina^ceruf

-ocr page 190-

PARTIS

TRACTATVS

ps-SZ.

ps-ioj*

ce ac trementibus labiis cóticuiftl:Stande torius populi nota copiera funt. Quid tibi fecit delîrus Si tuusfenexSurrexit:utfeindicaretpaucadifturûefïe:Salutatalt;ÿ amp;i noce amp;nbsp;manu eccEiacunftainquit quæ locutus eft coUegioFrater ætate Filius meus contra Anthropomorphitariî haerefim bene amp;nbsp;Fiu£llƒ terlocutuseftqmeaquocgdânatLiruoce.'fed æquûeft.'ut liqdo explicemusquomôhanchxrelini demnemus.Quis riFus omnium quæ acclamatio confecuta eft puto q? retineas hoc eft iilud qnod in îepiftola tua loquenté ilium ad populum quæ uellet:amp;qualia uellet:uellaudas:uel reprobas. Quid* hic dubius incedis.S i bona étant quæ loquebat cur non aperte prædicas. S i mala cur non cóftantet prehendis.Atqui columnaueritatisacFideiquidetantouiroaudetdicereloquenteilloadpopuluo^ quæ uellet: ôi qualia uelletdefeipfo q ptudeter ôc uerecunde:$ humiliter reFerat confideremus. iquit Si nos quadam die ante eum locuti efl'emus:amp; præfens leftio ^juocafïet audiente illo: Si uniu^quot; fa ecclefia de Fide Si oibus ecclefiaftidsdogmati bushæc locuti fumus quæ amp;femp gratia dei indefin*^^ ter in ecdefia docemus:amp; in cathecefibus.Rogo quæ eft (fta confidentia qui tâtus animi tumonCot^ gian leontinum cunfti philofophi Si oratores lacerant;cp aufus fit publice fella pofita polliceri refpof’^ furum fe:de qua quifcj fe interrogate uoluiffet nifi me honor facerdotii Si ueneratio nominis referua* fet:amp; fdrc illcF apoftolimefdebam Fratres quia pontifex eft.Scriptum ^eft enim .Prindpem populi roi non maledices qua uodferationeamp;indignatióeuerborum detuanarrationeconquerer.Licetipfruo ministui extenues dignitatem cum partem pene omni urn æpifcopoR::amp; antiquæ reliquias fandif^^ tis Si ope amp;nbsp;fermone defpicias.Dids te quadam die cum pfenslectio prouocaflet audicte illoet uniu^^ fa ecdefia.de fide et omnibus ecdefiafticis dogmatibus difputaffc.Non eft morari Demofthenem q“* pulcherrimam orationem contra efchinc dicitur recitaffe fruftra recipimus tullium.Referteîj Cotndi us nepos fe pntc hifdc uerbis qbus édita eft pro corndio feditiofo tribuno defenfióem poratam.En h“ as nofter Si graecus amp;nbsp;ut aliquid de ncoterids inferam.'Qu. Aterius qui ingenium in numeratohabc bat:ut fine monitore tacere non poffende quo egregie Cæfar auguftus Qu.Iquit nofter inflamaudus cft.Quif$ n^rudentum amp;nbsp;fani capitis.’in uno ecclefiæ traftatu de fide amp;nbsp;deornibus ecdefiafticis dog macibustfeafferat difputaffe.Quæfo te ut oftendas mihi q fit ilia leftio.'toto feripturatum faporecon^ dita:cuius te occafio prouocaret» ut repère ad periculu ingenii defccderes.Et nifi tibi difertitudinis tuS iîuuius inundaiïetpoterasargui çp non poteras ex tempore de cundis dogmatibus dicere. Vêtu quid hoceftèaliud promittis:amp; aliud exhibes.Confuetudoaûtapudnosiftiufmodieft;amp;hisquibaptizaU di funnperquadragîta diespublice tradamusfandam Siadorandâ trinîtatc.Si tepfensledio ,puoc’ uit:ut decundis dogmatibus una hora diceres;quid neceffefuitquadraginta dieru replicare dodtiu^ Sinaûtea referebas: quæ p totam quadragefima locutus es ; quomodo te quadà die:ut decûdis*^°8 matibusdiceres:unaledioprouocauir.Sedamp;hicambigueloquit.Poteftemfieri ut quæperquadrat gintadiestraherelolebat in ecclefia baptizandis: hæcfub uniuslediôisoccafione pfttinxerineiufdc*^ etn æloquentiæ eft amp;nbsp;pauca multis Si multa paucis uerbis poffe dicere.H ocquoqg inteiligi dat q po* $ ilium unalcdio ,puocauit:inflamatusardoredicèdi:perquadragîta5diesnu$ tacuerit. Sed Si oâo fus fenex eiusore dependcs:dum resinauditasfeire defideranpenedormics occiderit:utraqi toleMuda funnforfitâ amp;nbsp;hic fimpliciter more fuo fit locutus.Ponamus reliqua:in quibus poft laciniofæ difpuw tionislabyrinthostnequaÇdubiamffedapertam ponitfentetiamzSe miros tradatusfuoshoc fine có^ dudit.Cum hæc ipo pfente locuti effemus:amp; ipe poft nos caufahonoris :quem ei fup omne mcnfiiw exhibuimus .puocatus effet (utdiceret)pdicationem noftram laudanit.-atcp miratus eft:amp; catbolicani fidem omnibus declarauit.Qxiantum ei fuperomnem menfuram honoris exhibueris dedarat fnpr^ mcfurâcontumelia:quâdo eum parchidvaconûtacereiiiffifti:amp; orâtem in populis laudis cupidup^ tonabas.Docentpfentiadepteritis.Illeper totumexindetriénium fuasiniuriasdeuorat:priuaraq fi«* mulate côtempta fide tm corredionem poftulat.Tu qui fumpribus abondas amp;totius orbis relig'O lu/ cru tuum eft grauiifimosilloslegatostuoshue illucep tranfmittis amp;nbsp;dormientem fenem ad refpon/ dêdum fufcitas:amp;reuera cuitmhonorisdetuleras:inftumcrat:uttuapfertim extemporaliadidalau daret.Quia uero folent intetdum homines laudarequos non ,pbant;amp; aliéna ftulticiam caflîs nutrite pconiisnonfolumtuadida laudauit:fedlaudauitamp; miratus eft;amp; ne miraculumquocpparuumek fercatholicæeffefidei omnipopulo dedarauit.Hæcq? ueredixerit Si nosteftesfumusqui audiuimus ad quos tuis uocibus uenit exanimis temere fecommunicaffe.-dicens .Rogatufep ab omni monafte/ rio:ut ad te de ß ethleem tantorum pces non ferens: fie reuerfus eft uefpere:ut medio noftis aufugetet: utlitteræadpapamSyritiumprobant.-quasfilegeris prouidebis quomodotuadifta mitatus fit:amp; catholica declatauerit. Verum nugasterimus:amp;aniles Si fuperfiuas cantilenas lôgo fermone conuinci mus.Ttanfeamus ad fecundam queftionem in qua quafi nihil fibi propofitum fit; fecurus Si rudas dormirefefimulat.'utlegcntesfaciatdormitare.Seddereliquisquæadfidempertinent fetmo nobis erat.id eft omnium uifibilium Si inuifibilium codeftiû fortitudinû; amp;nbsp;terreftrium creaturarû.'unnm amp;eundêeffeconditoremdeum.id eftfanftâtrinitatèiuxta Dauiddicentem .Verbodnicodifirmati funt:amp; fpu oriseiusomnis uirtus corum qlt;f fimpliciter oftendit Si hoîscreatio.Ipeeft em qui accepte limo de terra plafmauit hoïem amp;nbsp;per gratiam .ppriæ fufïlatôis aîam dôauir rônabilem;amp; libeti arbitnt nô partem aliquam fuæ naturæ iuxta quofdam qui hoc impiepdicant:fed ^priam côditionetn: amp;nbsp;de Tandis angelis æque ordiunt fccfni diuinam fcrtptucâ de deo dicentem Qui facit angelos fuos fp^»

-ocr page 191-

Côtfaloan.amp;Ruri.fcflatoresorîgehw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Êpiftoîa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xX

hiiniftros fuosignem urentcm:dt quibus debcmus credere cp inimutabilisnaturæ fint:non concedif nobisdiuinafcripturadtcens.Angeiosquoiç qui noncuftodierûtfuum principatum.'fedderelique«; runt domicilium in iudiciû magni dei uinculis æternis in tenebris cuftodiuit:quia immutati funt:amp; ex propria dignirate amp;nbsp;gloria magis$ dei indæmonnm ordincabiffeeoscognouinius. Animas ue^ rohoim ôc angelorumruinam autex côuerfionefierinecj credidimusaliqn nelt;5 docuimus.Abfit.etn amp;nbsp;alienumhocefleapdicationeecclefiafticacôfitemur.Quærimus utrum animæanreqj homo in pà K radyfo fieret amp;nbsp;plafmaret adam de terra inter rationabiles fuerint cceaturas:utrum propriû (latum ha^ buerint:uixerint:moratæ fint:atcg fubftiterint:«Se an Origenis dodrina fit uera qui dicit cundas róna^ biles creaturas incorpales amp;nbsp;inuifibiles.-fi negligctiores fuerint paulatim ad infetiora labi Si iuxta qua litateslocojK ad quæ defluunt:affumerefibi corpa.Verbi g. atia.Primu ætherea;deinde aerea^ Cûcg ad nicina terra: peruenerint.cralTioribus corpibus circûdarimouiflime humanis carnibus illigari. Ipfofÿ dæmones qui 4gt;prio arbitrio cû princi pe fuo diabolo dedei miniftcrio recelTerunt fi paululû refipifcegt; recœperint Humana carne ue(liri:ut hacdeinceps pœnitentia poft refurredionc eodem circuloquo irt carnem uenerant:reuertant ad uifionem dei liberati etiâ aereis æthereifqj corporibus ; amp;nbsp;tucoia genui curuent deo cocleftium terreftrium amp;nbsp;infernoft;:amp; fie deus oia in omnibus. C um ergo ifta quaerantut cur tu omilTis fuper qbus pugna eft de numeri tui ordine amp;nbsp;loco certaminis egredics longe alienis di^ fputationibus immoraris.Credis cundas uifibiles amp;nbsp;inuifibilescreaturas unus deus fecerit: hoc amp;nbsp;Arriusconfiteturqui dicit ilium inuifibiliü.-huncuifibiliumalTeritcreatorc.Rede mihi dehuiusfatit fecerisquæftionecredcsqgt;uniuerfitatistrinitasfitcreatrixiftud Arriani amp;Hemerrianinegantfpiritu fandum non cöditorem fed eöditum blafphemätes.S ed quis tehoc tpe infimuLat Arrianü. Dicis ani nias hoim nó partem dei elTe naturæ quafi Manicheus nunc ab Epiphanio fis uocatus. Deteftaris eoS qui animas exangelisalTeruntfieriîamp;illojtruinamnoftramdicuntelTefubftâtiam. Noli dilTimularé quodnofti nee fimplicitatequod nonhabes fingeremec Origenes unq’ dixitex angelisaïas fieri cum ipfosangelos nomê efle offidi doceat nó naturæ.Inlibris einn-epictpxovamp; angelos amp;nbsp;thronosamp; diia^ tionesrpoteftates amp;nbsp;redores mödi amp;nbsp;tenebrarum amp;nbsp;omne nomê quod nominatur non folum in praï fenti feculo.ïed in future didtaias effeeorum corporum quæ uel defiderio uel minifterio fufeeperint* Solemcjipmamp;lunam amp;oiumaftrorum’chorumeffeanimas rationabiliuquodam amp;nbsp;incorporaliu creaturarum quæ nunc uanitati fubiedæ ignitis uidelicet corpibus quæ nos imperiti amp;nbsp;rudes lumina riamudiappellamusliberabuntaferuitutecorruptiôisinlibertatem gloriæfiliorumdd.Vndeomnis creatura congemifeit amp;nbsp;parturit:iamp; apoftolus déplorât dicens. Infelix ego homo quis me KBerabit de corpore mortis huius.Non eft ifîius temporis cótra dogma gentilium amp;nbsp;ex parte platonicum fcribere. f^Oma* Anteannosfermedccem incommctariis.Ecclefiaftes:amp; inexplanatiôeæpiftolæad Ephefios. Arbitrer fcnfumanimæmeæprudentibus explicatu.Hocnuncrogoqui tanta loqueris qui de cundisfermói^ bus fub unotradatu edifieris ueritatem utrndeasfeifeitatibus breuem abfolutamcç fniam. Quando plafmauitdeushoiernexlimoiamp;pergratiàpropriæinfufflatiôiseianimamtribuit.Vtrumillaanima fuerit ante amp;nbsp;fubftiterit:amp; ubicun^ uerfata fit quæ dei poftea infufflatiôe donata eft amp;nbsp;in fexto die qn corpus ex limo formatum eft:amp; effe amp;nbsp;uiuere dei poteftate fufeeperit. Dehoc races: amp;nbsp;quid quent feijj rediCTimulansin fupfluisqueftiôibusoccuparis.Origenc relinquisintadum amp;nbsp;cótra Martionc Apol linarem.Eunomium.Arrium.Manichæum:cætero{i’9 hereticoit-ineptias debaccharismanu pateris i amp;nbsp;pedem porrigis amp;nbsp;ramen dogma quod retines.datenter infinuas:fic nos rufticosplacas ut tuis peni^ tusuondifpliceas.Didsex angelisdæmonestpotiusqj animas fieri:quafi non amp;nbsp;ipfi dæmones iuxra Origenem hoc eft pium aîæ fint aerei corporis amp;nbsp;hoc eft impium:ex dæmonibus poftea fi refipifit hit mans aîæfintfuturi Angelos fcribise(Temutabilesamp; fub eo quod pium eft illud quod impium eft irt troducis utmultisperiodisanimæfiantex dæmonibus nó ex angelisfedapparentibusex manifeftiuS fieri : finge aliquem tribunitiæ poteftatis fuo uitio degradatu per fingula militiæ equæftris officia ad tyronis uocabulum deuolutum non ex tribunitio ftatim fittyro fed ante primicerius.Deinde fenatoï ducenarius:puer:tyrofedprimiceriusfaduseft.DocetOrigenesperfcalamlacobpaulatim rationabi les aeaturas ad ultimum gradum:id eft ad carnem amp;nbsp;fanguinem defcendere:nec fieri poffe: ut de cen^ tenario numero fubito quisad unum numerum præcipitetunnifi per fingulos numéros quafi per fcâ lægradusadulrimum ufej perueniat:amp; tot mutare coi^ora: quot de codo ad terram mutauerint ml fiones.Hæfuntftrophæ ueftræatcgpræftigiæquibus nos pilofioresamp; animales homi nés dicitis:quià non redpiamus ea quæ fpiritus funt. Vos Hierofolymitæ etiam angelos deridetis:pertrahuntur in md dioueftramyfteria:amp; de gentilium fabulisdogmacontextum:chriftianisauribus publicat • Hoeqef uosimitamini olim inPlatonecontempfimus.Contempfimus autem:quia Ghrifti ftulticia:quia fd tuum dei fapientiusefthominibusinonpudetchriftianosamp;facerdotesîquafi de rebus ludicrisagatut uerbis dubiis hærere.Et ambiguas librare fententias quibus loques magis $ audiens decipitur : unuS ex choro ueftro cum a me teneretur utjdiceret quid fentiret de anima fuiffet ne ante carnem an nó fuiO fetfuifferefponditfïmul corpus amp;nbsp;animam feiebam hominemhæreticum laqueos in fermone quærd re:tandem retexi eum fateri ex quo corpus animaffet.-extune eam dicere aiam nficupara':quæ prius Uét dæmomuelangelus fathanæ.’uelfpiritusfornicatiôis.aut in partecôtrariadominatiopoteftasadmirti fttator fpiritus:aut nunci us appellata fit. S ic f ui t anima anteq’ Adam i n paf ady fo formàretî in qfioli/

-ocr page 192-

PARTIS I


TRACTATVS ' ïfl


bet ftatu amp;, ordinc:amp; uixit amp;nbsp;erat aIiqnid.Nclt;5cnim poffumus incorporaient amp;nbsp;æternam imttiobilf torpentemcß fentire.Neceffe eft enim ut aliqua ca ufa precefleritxur quæ pri us fine corpore f uinpoftea circudata fit corporedit cótra naturam effe in corpore.Ergo refurrcdio corporis cótra naturam eritded non fiet refurreftio contra naturam.Ergo iuxta fniam nofttam corpus quod cótra naturam eft: refute gens aiamnonhabebit.Dicis animam noneffededei fubftatiapulchre.Damnas em impiiffimii ruchæumquemnoîarepollutioeft.Dicisexangelisanimasnôtieri:acquiefcopaulifper:licetnouerini quo fenfu dixeris:quia ergo didicimus quid ncges uolumus fcire quid credas Accepto inquis de tena limoplafmauitdeushoiemîamp;pergram^Jpriæinfufflanôisanimamdonauit ratiöabikmamp;libctiat bitrii nó partem aliquam fuæ naturæ (iuxta quofdä qui hoc impie pdicant) fed priam uoluntatem» Videtequâto circuitu quod no quærimus eloquat. S cimus (ÿ de terra deus plafmauit hominé; nou* mus (p infufflauit in faciem eius:amp; faftus eft in ajam uiuentem.noignoramus cp ania rationalis fit j,priiarbitrii:amp; fdmus cp dei ilia códitio fit.Nemo dubitaterraremanichæum.qui diciteû effede dei fubftatia.Hocnuncinterrogo.Animaiftadeicóditio.'liberi arbitrii ratióalis neep de fubftatia creatoris quado fafta fit:utrum eo tempore quo delimo faftus eft homo:amp; infufflatu eft fpiraculu uitae in faci emeius:anqu£Epriusfuerit:amp; interrationabilescreaturasamp;incorpeaseratatcpuiuebatideipofteain^ fufflationc donatafit.Hictaces:hicfimplicem amp;nbsp;rufticutefimulas:amp; fub uerbisfcripturæieaquaefcn^ ptura nó fentit abfcondis.In eo loco ubi dicis:cp nullus quaerit.-nó illam partem aliqua effe diuinaena/ cut£B:iuxta quofdä qui hoc impie pdicant.-illud magis ctebueras dicere quod ocs quærimus:non eani quæpriusfueratinôeamquamantecôdideratquæinterrationabilesatcpincorpeas amp;nbsp;inuifibiles créa turas multo iam tpe uerfabant nihil hotum loqocris,pducis nobis Manichaeuiamp;abfcQndis origenem nmilitudo. nbsp;nbsp;ficutparuuliscibum pofcétibus ludiaaquædâ offeruntgerulæ:utauocent metes eorum: fie tu nos

Efa.zy. fs.5z.

N

tufticosauocas:amp;aliarndesutdumalteriuspfonænouitatetenemur:quoduolumusnó quaeramus cfto hoc non loquaris:amp; fimplicitas tua nihil in fehabeat qtf callide taceas qui ergo de aia femel dicetc încocperas;amp;de tanta re ante exordiûconditionishumanærepetere.-curdifpcfationependcte ad angd los amp;nbsp;ad difpcfationem dnici corporis repente trâfcendis:amp; caufa in medio ptermiffa nó foluis dubia noftra.'fed in luto hærere nos pateris.Si infufflatio(quod nó uis:amp; quod nöc relinquis ambiguû) hu^ maaiæ animæcôditio eft.Eua in cui us faciem nôinfuffiauit deus:unde aîa5 habuit.T aceo de eua qux in typo ecclefiæ de cofta uiri ædificata nó debet poft tanta fæcula nepotum calumniâ fufti nere. Cavn Si Abel primi ex primis hoibus unde habuereanimas Omne deinceps humanû genus quibus alarum cenfetur exordiis^Vtrum ex tadicc iuxta brutaanimaliamt quo corpus ex corpore fie anima generetut ex anima:an rationabiles creaturæ defiderio corporû paulatim ad terram delapfæ nouiffime etiam hu manis alligatæ corporibus fint. An certe quod ecclefiafticû eft fecüdum eloquia faluatoris. Pater uftg modo operatur:amp; ego operor amp;nbsp;illud Efaiæ.Qui formatfpiritum bois i n ipfo:amp; in pfalmis.Qu’ git per fingulos corda eorum quotidie deus fabricet animas. Cuius uelle feciffe eft:amp;conditor effe t’® ceffat.Scioquæcôtrahæcfoleatisdicefe:amp;adulterioranobisat(pinfefta,pponerequæIongiorpugn2 nec huius temporis parit anguftias.Eadem controuerfia amp;nbsp;î uos retorqueri poteft:5£ quodeun^ fîmilitudo ‘li^orem pfentis temporis uidet indignum:hoc etiam amp;nbsp;donante eo non eft indignû.Nafci dcadulte^’ ** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' rionôeiusculpaeftquinafeiEfedilliusqui generat.Quomodoeminfeminibusnôpeccatterra Qux

fouennec femen’quod in fulcis iadturmec humor amp;nbsp;calor quibus temperata frumenta in germé puli* lulant.Sed uerbi gratia F ur amp;nbsp;latro qui fraude exinde eripit femina.S ic in generatiôe hominü recipjt terra.'id eft uulua qef fuum eft:amp; receptum côfouet côfotum corporat corporatû in mébra difting*”^ Et inter illas facri uentris anguftiasdei manus femp operatur.Idccj eft corporis amp;nbsp;animæ creator.No; li defpicere boni täte figuli tui qui te plafmauit:amp; fecit ut uoluit.lpfe eft dei uirtus amp;nbsp;dei fapientia : qm in utero uirginis ædificauit fibi domum-Iepte inter uiros fanftos apFi uoce numeraf merctricis eft u* us.Sedaudi:exrebeccaamp;ifaacefaugenitushifbidusrammente$corpe : quafibonutriticumink^ lium auenaf^ degenerat.-quia nonin feminibus:fed in uolûtate nafeentium caufa eft uitioru att^ uiw tutumSioflknfaeftnafciincorpibushumanisiquo Ifaac-SampfomlohannesBaptiftaderepromi^ fionenafcuntur.Intelligis quid fit uitâ fuam audafter amp;nbsp;libéré profiter! :poneerrare me aperte dicoqu Çôparatîo» fentio.Et tu ergo aut libéré noftra profiter!:aut côftanter tualoquere.-noli ftatuere te in acie meaiutru^ fticitate fimulata in tuto abeas:cum uolueris pugnantis terga côfodere.Non eft iftius temporis contra origenis dogmata côfcribere:alteri iftud fi chriftus uitam dederit operi dedicamus. Nunc quæriturad earn quibus argu!turrefpondere:amp; fimplex fit amp;nbsp;aperta eiusrefponfio.Tranfeamushincad famOTi i mamderefurreftiôecarnis amp;corpisquæftioné:inqua terurfum leftoradmonitûuolo utrimorea m dicio dei mefeias loquiamp; teaudiredebere.Necç em tantæftulticiæfum:ut fi in expofitioneilliusrides mera eft:5i perfidiæ nulla fufpitio querâ aceufandi rationc:amp; dum uolo aliû notareculpæ- ipfc calumniæ.Èegeergoderefurreftionednicæcarnis:quæfcriptafuntamp;cûlegcrisamp;placuerint(fcioem placituraignorantibus)fufpêdeiudicium:expe(ftapaulifperat(5uflt;5adfinérnfionisnfæcohibelen tiam:amp; fi tibi poftea placucrit:tûc nos caluniæ denotabis:paffionc quofç eius in cruce amp;nbsp;mortem ac pulturamquæ uniuerfa feruauitacrefurreélionem ueritate amp;nbsp;non putatiueconfitemur Q“’ƒ genitus ex mortuisprimitiasmaffaecorporum noftrop; quafi in fepulchro pofitas

-ocr page 193-

Contralohan.etRufi.feftatorcsorîgenls. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epifîola nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XX

fyem nobis refurreftióis in refurreftione prii corpis tribuens:unde Si omnes Cic fpentnüi refurgerc. Quæ erii inxta apFm feminanf in con:uptiôe:refurgct in corruptiôe quæ feminant in ignobilitate furf, Coc.z « Sî’^^æS^on^’Seminat corpusaialefurgetcorpus,fpiritale:de qbus amp;nbsp;faluatordoccslocntuseft. Qui Matth.zz» pote^

rnnnied etuntficut âgeli dei:cu fint filii tefurreftionis.Rurfum inalia pte æpFæjhoceft in fine.fuorum ttactatuum ^t.Aaribusillndêsnafcêtiû ftrepiturefurreftiôisacpôpâ ac nerborû abiguitate libetauit: , lednet^ a fecûdo gloriofo aduentn dni noftri iefuxpi intermifimusqni iientuins eft ingha fua iudi^ ôte niuos amp;nbsp;mortuosnpfeem fufcitabitoêsmortuos Si ante fuû tribual facieteffe!amp; unicuilt;5 reddet , ’ccrni (ÿ cgit per corpus fiuebonû fine malumdcilicet ut coronadus in corpe cp cafte egit amp;nbsp;iufte : aut condênandusçpuoluptatibuspiteriniquitatibufiÿferuiuit.'hocqtf ineuâgeliolegimus.Incon/um^! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.j.

biatiôemundi.Si fieripôtfeducietiàelelt;ftosinhocopatcapEocumturbaiperita;autuulgusindoftu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

ttiortuos Si fepultos audit refurreâiôeni mortuoj« ueritate Si nô putatiue côfiteri ac primitias maflæ boftro^ corpoffe:amp; deum corpe ad cocleftiapuenifle.-auditij refurrefturos nô in pegrinis alienifcj cor^ poribus ;q afluniunt in fantafmate.-fed ficut furrexitdns in corperqtf apud nos i n fanfto fepulchro cô Q»tmniacuit:ita amp;nbsp;nosinipfiscorpibusqbusnunccircûdamur Si fepelimurindieiudiciirefurreftiu tosiamp;nehocparum quis æftimaret:addiditin extremocapitulo Äunicuicj reddetfcd'm q» egit in cor pore:fiue bonù fiue malû fcilicet ad coronâdum in corpe qd* cafte egit amp;nbsp;i ufte autcôdemnandum qtf uokiptatibusamp;iniquitatibusferuiuit.Hæcaudicsidoâumuulgusintantomortuorumfepulticor O pris refurreâiôis fonitu nullam ftrophâ nullas infidias fufpicatur. Credit effe qcfdicit Sanftiores eriî ^ntaurespopuliqjfacerdotis animus.Iterumatcjiterumte leftor cômoneoait patientiam habeas: ”diicasqd'egoquo(5ppatictiamdidici;amp; tamcâte^ uultumdiftioniseuoluâ: Si dogma origenis de refurreftô e breuitet exponam nô poteris uim fcire antidoti nifi uenena pfpexeris.Illd'dili gérer obfer da amp;nbsp;caute relegens memora cp nouies refurreftionem nominâs corporis : nec femelquidc carnis infe ƒ tmt:fufpe(âum(ÿ tibi fit qtf de induftria prastermifinDidt ergo origenes in pluribus locis Si maxime, inlibroderefurreftióequarto:amp;inexpofitióeprimipfalmi:amp;inftromatibus;duplicemerrorem uec.

•ari in ecclefianoftroji: Si haereticoß: nos fimplices Si philofarcas.id eft amatores carniü dicere: qgt; eadé oHa amp;nbsp;fanguis amp;nbsp;caro ide uultus Si mcbra totiuffj corpis pticulæ refurgct in nouiftima die.fcilicet ut pedipsambulemusoperemurmanibusuideamusoculisauribusaudiamuscircûferamuflt;5 uentré iiifatiabileni:amp;cibos ftomachûcôcoquentem. Cófequés autc efte qui ifta credamus dicerenos:q? a no bis c(^edcdumfitamp;bibendum:dirigcdaftercoraeteffundendushumor:ducend£Euxores:libcripro.

ntembra gcniwlia:finuptiae noerunt:quo dentes fi dbi nomolendifunt.Quo uêtcr ’'Cot.tf. Etcibi fi iuxta apfm et hie et illi deftruerentdpfoiterumclamate. Caro etfanguis regnum dei n0poG^'CiOrlt;iX» fidebunrine^ cotj-uptio incorruptioemiharc nos innocctes etrufticosaflerit dicere.Hæreticos uero in Quoi^ ptqfunt Martion Appelles. Valentinus. Manes.nomc infaniae penitus amp;carnis Si corpisrefurre

negare:amp; falutc tin tribuere aRe fruftra«^ dicete:nos ad excplu dni refurrefturos.-cum ipe quo^ dns in fantafmate refurrexerit: amp;nó folu refurreftio eius:fed ipa nati uitas Toâoké i Viideft putatiue ma 8's uifa fit $ fuerit.Sibi aut uttacp difplicerefententiam fugere fe amp;nbsp;noftropa carnes:amp; haereticoru fan tafmata:quia utracp parsin conrrariu nimia fit. Aliis id efte uolentibus quod non erut:aliis refurreftio pni corporaomnino denegantibus.Quattuor inquit ælementa funtiphilofophifq nota amp;nbsp;medicis de quibus omnes res Si corpora hnmana compafta funt terra;aqua:aer:amp; ignis.Tetram in carnibns: ^Etem inhabitu:aquainhumore:igncincaloreintelligi.Cumergo anima caducu hoc focdumqg cor pfcala dei iuffione diniiferit:paulatim omnia rediread materiæ fuæ fubftätias carnes in tetra elabi: halitaminaera mifceri:humorc reuerti ad ab vflbs:calorê ad ætherafubuolare.Et quomodo fi fextari)» diu laftis amp;nbsp;uini mittas in pelagus fi uelifcp rurfum feparareqd' miffum eft.Vinû quidc amp;nbsp;lacqd’ mi feras non periere:tn non pofte qtf fufum eft fepaiari:fic fubftantiâ carnisamp; fanguinis non petite quidé in originalibus materiis : non tn in antiquâ fpeciê'redircmec pofte ex toto cade efte quæ f^uerint. Cutn aatciftadicantfoliditascarniu:fanguinûuiscraftîtudoneruoituenarôçppetplexio:amp;oftîum durici^ ES denegat. Alia ratione refurreftioné corporû confîtemur eorû quæ fepulchris pofita funtdilapfalt;p,in cinerem.Pauli apoftoli;amp; fingulop; fingula:ne^ eih fas eft ut in aliis cotporibusanimæ peccauerint.ân aliis torqneantur:nec iufti iudicis aliacotpora pro xpo fanguinem fundere; amp;nbsp;alia coronate. Quis hæc nbsp;nbsp;nbsp;q

andiens refurreftionem carnis eum negate putat.Eft inquit fingulis hominibusratio quædam a deo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

artifice infita quæ futuras materiasin medullæ principiis tenet amp;nbsp;quomodo tanta arbotis magnitu# dotruncus:rami:poma:folia non uidentur in fcmine:funt tarnen in ratione feminis qua gtæci ci è Hpo^cto-ov Hocantamp; in grano fruméti eftintrinfecus uel medullaïucl uenula:quæcum in terra fueric diffoluta trahit ad fe uicinas materias:amp; in ftipulam:folia ariftafep confurgit neq ein in grano radices cnlrnas:foliaariftæpaleædiftblutafiint.Sic amp;nbsp;inrationehumanorûcorporummanent quædam fur gendi antiqua principia amp;nbsp;quafi avTepfaÿ :id eft feminarium mortuo^finu terræconfouetur. Cuj aiitem iudicii dies aduenerit amp;nbsp;in uoce archangel! amp;nbsp;in nouiftima tuba tremuerit terra mouebuntur R«imfetninaamp;inpunftohoræmortuosgerminabunt:nontameneafdemcarncs:necinhis formis refti^nt quæfueriint. Vis fcire ueru5 efte quod dicimusj'audi apoftolum.Sed dicit aliquis quomoÿ i.Cof.l/« dorefurgenttnortuit'quo autem corpore uenientj'infipiens tu quodfeminas non corpus quodfu^i

i il

-ocr page 194-

PARTIS

TRACTATVS IIÏ

Ql

î.Cor.iy»

î.coi.iy.

tutujcftfemînaszfednudum gradu:utputatririci:üiris:amp;arboris.Etquiadcgranotrinci ac fcmcwtf uerborû ex parte iâ diximus:nunc de acino uinadi difleramus gtanu3 puum eft.'ita ut uix duobus di gitulis teneri poflït.V bi funt radices:ubi radicum ôc trunci: amp;nbsp;^paginum tortuofa pplexio.Vbi pam pinotû umbracula:amp; uuarum pulchritudofutura uinapatturiens.Aridû eftqd'tenetamp; pene uixcertu tut.'fed in ficco illo grano potentia dei ôi ocultarationefementis fpumantia mufta finuant:hoc lig^ tribuis homini nô tribuis. Quod periturum ficornarquod màfurum no eftznecpriftinârecipiet uili^ tatem:amp; uisrürius offa fanguinc incbra ut ctefcctibus capillis tonfore egeas;nafus pituitas digetari in crementa ungmû fecanda fint.-inferiores pattes uel ftetcora uellibidines effluât.Si affers iifas iiKpoas tufficorum bc carnis in qua deo placere nô poffumus quafi inimici obliuifceris refurreftionc mortuo ïHm.Seminatinconuptiôe:furgetincorruptiôe.Seminaturincôtumelia:Surgetin gloria. Semin^ turininfirmitate:furgetin uirtute.Seminatur corpus animale:furgetcorpusfpiritale.Nûcoculisui^ demus : autibus audimus;manibus agimus:pcdibusambulamus.ln illo autem corpore fpiritali tori uidebimus:toti audiemus:toti operabimur.'toti ambulabimus:amp; trâffigurabimur.-id eft metaftema^ ticemembroßrquibus nunc utimurdiuerfitasdenegabit.Alnid nobis fpiritale amp;nbsp;æthereum ^mittit: quod nectaftui fubiacet:necoculiscernit:necpóderepgrauat;amp; pro locorum inquibusfuturu eft ua tietate mutabif. Alioquim fi cade carnes erunt amp;nbsp;corpora quæ fuerunt rurfum mares amp;nbsp;focmine .rur^ fum nuptiæmiris hirfutum (uperciliu:barba plixa:muli eribus genæ lenes:amp; angufta pedora amp;nbsp;conri piendo amp;nbsp;parturiendo foetus.'uentec amp;nbsp;femora dilatanda funt.R efurgent etiä infantuli : refurgent amp;nbsp;ienes illi nutriendi funt:hi baculis fuftentandi.Nec uos o fimplices relurreftio dni decipiat :(p latus amp;nbsp;manus moftraucrit.-inlittore ftcterit in itinerecum Cleopha ambulauerit amp;nbsp;carnes amp;nbsp;olTa habere fedi xerit.-illud corpus ali is pollet priuilegiistde uiri femine amp;nbsp;carnis uoluptate no natuj eft.Comedit poft refurreâ:iôemfHam:amp;bibit:amp;ueftitusapparuit.‘tangendüfepræbuit:utdubitantibus apoftolis hdé faceret refurreftionis.Sedtn nondiffimulabat naturam aerei corporis amp;nbsp;fpiritalis.Claufis ingreditut oftiis:amp; infraftione panis ex oculiseuancfcit.Ergo amp;nbsp;nobispoft refurreftionem bibendum eft amp;nbsp;co^ medendum:amp; poftrefurredioné ftetcora ditigenda.Et ubi eritilla promiflio.Oportet mortalehocin duereimmortalitatct'Hæccftoîscaufaquæinexpofitioncfidei tuae:addcdpiendasaures ignoranriu nouiescorpusamp;necfcmelcarnesnominas:dumholesputanttccarnesincorporibuscófiteri amp;nbsp;ident carnes efle quod corpus.Si idemeft.-non diuerfum fignificat.Sdo enimtehocefledifturum xputaui idem corpus efle quod carnemriimplidter fum locutus. Quare nô carnespotius nominas : ut corpus fignifices:ôt indifferenter nunc carnemtnunc corpus:ut amp;nbsp;corpus in carne amp;nbsp;caro in corpore demôfttc tuifSed mihi aedcmó eft fimplexfilentiûtuum.Alia em carnis:alia corporis definitioeft:omnis earo eft corpus:nó omne corpus eft caro. Caro eft j)ptie q fanguine.-uenisoflibus ncruifij côftringit. Cor^ pus nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;caro dicaf interdû tn æthcreû uel aereum nominatur.Quod taftui uifuitj non fubiacet;amp;

ps.44-

Cantt.z«

Colof.i«

î.cot.i;.

Luc .24.

Iohan..zo.

Gen. g.

Galht.i.

plerumlt;$ uifibile eft atçg tangibile.Paries corpus eftded no caro.Vndeapoftolus corpora coeleftia aplt;# pellat amp;nbsp;corpora terreftria coclefte corpus folis:lun£c:ftellarum.Terreftrc:ignis aerisaquæ tetræ teli^ quorum quæ abf«^ anima his fentiuntur dementis. Vides nos intelligere lubtilitates ueftras:amp; archa/ na:quæ in cubiculis amp;nbsp;inter perfeftos loquimini.Etquæ populus foris ftans nec meretur audire pfer# tisin medium.Hoceftilludqd’redufta ad auriculamanu.’amp;concrepantibusdigitisxridentes dieiris. Omnis gloria filiæ regis intrinfecus.Et introduxit me rex in cubiculu fuum.Patet quare corporis : amp;nbsp;, non fanguinis refurredionc dixeris.ddlicct ut nos rudes carnem te dicereputaremus in corpore:amp; hi q perfefti funt intelligerent carnem in corporedenegari.Denicg apoftolus in æpiftola fua adcolocenfes; Volens corpusxpi carneum amp;nbsp;no fpiritale:aereum:tcnuedemôftrarefignificanter locutus eft dicenst Et uos CÛ enetis aliqn alienati a xpo:amp; inimici fenfus dus inoperibus malis recódliauit in corporecat nisfuæ per mortc.Rurfum^ in eademlt;$ æpiftola.In quo circûcifi eftiscitcudfione nó manufada : in cxpoliatióe corporis carnism corpus came folu fignificat:amp; nó eft nome ambiguû.-nec ad diuerfas in^ telligentias trahi pót.-fatis fupflue corporeû amp;nbsp;carneû didt.-quafi caro nó intelligat in corpe.ln ß mbo^ lo fidei amp;nbsp;fpei noftræ qtf ab apoftolis traditü eft qtf nó fcribif in charta amp;nbsp;attramcto.-fed in tabiilis cor discarnalibus poft cófeffionêtrinitatis amp;nbsp;unitatem eccFiæJomni xpiani dogmatis facranictücarnis te furreftióeincludit.Ettuintantuincorpis amp;nbsp;itenl corporis amp;nbsp;tertio corporis:amp; uf^nonies corpis uel fermone uP numero immorarismec femel noïascarnc’qd’illi femelnoïant carné corpus uero tacct.Sed amp;illud qef argute fubneftis amp;nbsp;pcaues prudeterej diflimulas fcito nos intelligere:his et teftimoniisueri^ tatcrefurreftióis4)bas:qbusorigenesnegat:amp; dedubiisiccrtacófirmascerta fidei domü fubira tepefta te fubuertis.SeminaEinqtcorpusaïale:furget:corp9fpiritale:nelt;5emnubct:ne(5nubent:fed crût fient angeli ï codis.Quæ aliaexcpla affumeres fi refurredióem carnis ueritate amp;nbsp;nó putatiue ut loqueris pf i j* tereris.Poft illa qbj ignoràtiû blädit?es autibus:q? ï'ipiscorpib^.'in qbus mortui fumus amp;nbsp;fepulti re^ furgemus hoc potius adiûge amp;nbsp;dic:Quoniâ fpûscarnc amp;nbsp;ofla nôhabeoficut me uidetis hfe:amp;' propric adThomâ.Inferdigitûtuuminmanusmeas:amp;manûtuâinlatusmeû:iS(:noli elTeincredulusdedfü delis. S ic amp;nbsp;nos poftrefurreftionê eade habebimus mebra qbus nu ne utimuneafdccarnes amp;nbsp;fanguij é amp;nbsp;ofla.-quorum in feripturisfanftis opera nô natura damnant.Denicç in Genefi feriptù eft.''Nonpma nebit fpiritusmensinhontinibnsiftisquiacarofunt.EtPaulusapoftolusdeprimadolt;ftrina amp;nbsp;opetf busiudeoium.Nonacquieui aitcarni amp;nbsp;fanguini.Etadfanftosqutifj in carne «tant dicitt'Vos aut “ ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;incarne

-ocr page 195-

Contra îohan.amp; ruRî.alTcrtorcs ôrîgcnîs.

Epiffola: nbsp;nbsp;nbsp;XX

în carne non eftis:fed in fpiritu :fi tiî dei fpiritus habitat in uobîs negans eiii cos in carne q nos in carne effeconftabat:nonGarnisfubftâtiâ:fcd peccatadamnabat. Hæceft uerarefurreâiôiscontcflio.-quæfic R gloria carnitribuit:utauferatneritatc:qd’ uerodicitapoilolus:corruptibilehoc amp;nbsp;mortale hocipfum corpus id eftcarncm:quaEtûc uidebat oftendit. Quod autc copulat induere incorruptionê êc îmorta^ litatemillud indumenta, i.uclbnientil nôdicit corpus abolereqcf ornât in gloria.-fed qef anteiglorio fumfuitefficeregloriofu5:utmortalitatis amp;infirmitatisliucteuefl:edepofitaimorralitatisauro:amp;(ut itadicam)fitmitatisatlt;5 uirtutisinduamuruolentesnonfpoliaricarne:fedfupueftiriingloriaamp;dogt; niicilium noftß: qcf de coclo eft fupindui defiderantes ut deuoret mortale a uita. Certe nemo fuperin duitur:nifi qui ante ueftitus eft.Sic amp;nbsp;dominus nofter in monte tranffiguratus eft in gloriamô ut ma nus ac pedes cæteracg mêbra pderet:amp; fubito in rotunditate uel folis uel i phære uolueretur:fed eadem Mat.I mcbrafolisfulgorerutilantiaap(o5i!oculospftringercnt:undeamp;amp;ueftimentaeiusmutata funtincâ doré non in aerem ne forte amp;nbsp;ueftes eius afleras fpiritales et fades inquit fulgebat fient fol. Vbi autem faciès noïatur.’æftimo amp;nbsp;caetera mêbra confpeda'funt.Enôch tranilatuseftincarne.Hælias carne; usraptus eft in coclum.Necdum mortui amp;nbsp;paradyfi iam coloni habent quoqj mêbraciim quibus ra; pti fnntzatcj trandati qef imitât ieiunio illi poffident confortio dei uefeuntur cœlefti pane amp;nbsp;faturanf , oi uerbo dei:eundchabentesdeum;quê amp;nbsp;cibu. Audi faluatorc dicentê.Et caro mea reqelcet in fpe .Et inalioloco.Carociusnonuiditcorruptionem.Etrurfum.Omniscarouidebitfalutaredei.'amp;femper Actu.2« ingeminans proférâtmagishæcEzechielqui ofTaiungenso(ribus:amp; educensea de'fepulchiisfuis :amp; I-uc.j. fuperpedesftarefadenscarnibusneruifcjconftringic: amp;cutedefupertegit.Tonetiobtormentorum Eze-J/» niftor : amp;nbsp;teftaradens putridæcarnis faniem miferias fuasrefurreftionis fpe amp;nbsp;ueritate folatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lob.z»

Qyis mihidetmquitutfcribanturfermonesmei. Quismihidetutexarenturinlibro ftilo ferreo amp;nbsp;plumbi laminamelceltefculpanturinfilice. Scioenilt;jgt;redemptormeusuiuit: amp;innouiflîmo die de terra refurrefturusfum:amp;rurfumdrcûdaborpellemea:amp; incarnemea uidebodeum:quê uifurus fnm egoipc:amp; oculi meicôfpefturi fant:amp; nô alius.Repofita eft hæc fpes mea in finu meo.-qdhac pro phetiamanifeftius.Nullustam apte poft xpm:$ifte ante xpm.Vultuerba fuainppetuum duraretuc amp;nnllapoffintuetuftatedeleriexararieauultinplôbi lamina.amp;fculpiinfilice.Speratrefurreftioneni inunonouit:amp;uiditcp uiuitxpsredêptoreius:amp;innouiffimodiedetcrrarefurrefturusfit:necduni mortuuseratdns:amp;athletaecclefiîeredêptorêfuumuidebatabinfcrisrefurgentê.Etrurfum drcûda; bot pelle mea:amp;in carnemea uidebo deû.Puto nô loquitur quafi amator carniiuquas putridas fêté tefçcernebat.fedexfidudarefurgêdicôtemnitpfentiafolatiofuturottî.Rurfumaitcircundaborpelle mea.Et ubi eft corpus æthereûrubi aereum amp;nbsp;fpiritui amp;nbsp;auræ flmile: certe ubi pellis amp;nbsp;caro:ubi olfa amp;nbsp;nerni amp;nbsp;fangnis amp;nbsp;uenae ibi carnisftruftura.àbi proprietas.Et in carne inquit mea uidebo deum :qtn oiscarouidebitfalutaredei:amp;iefumdeumtucamp;egouideboredemptorê amp;faluatorcdeu meû Vide bo aût in ifta carne: q me nunccrudat:q nunc prae dolore diftillanicdrco deum in carne côfpidâtquia oêsinfirmitatesmeas fua refurreftiôe fanabit None tibi uidef iâ tue iob cótra origenê feribere: amp;nbsp;,p car nis neritate:in qua tormenta fuftinuit alterum cótra hæreticos habere certamêCDolet em fi tara fit fru; ft^aperpeffus:amp;aliafpiritaliterrefurgente:iftacarnalitercrudatafit.Vndeinculcatamp;exaggeratamp;oni nialubricæcôfeflïonis archana manifeftanocecôcludit: dicens. Qiiê uifurus fum egoipe amp;nbsp;oculi meî confpefturi funt:amp; non alius.Isfi non infexu refurrefturus eft:fi non hifdé mêbris:quæ iacuere in ftec core:fi non eofdemoculos aperiat ad uidendum deum qbus tune uidebat uermiculos Vbi ergo erat *ob:tolliseainquibusfubftititiob:amp;donasmihi inaneuocabulô refurgêtis.-quomodo fi nauim poft Cofîjpatîo naiifragium reftitutam uelis ac negesfingula de quibus nauis conftruit • ego libéré dicam:amp; $$ tor Q]^arisoratrahatiscapillosapplodatispede:iudæorum lapidesinquiratisfidem ecclefiæ apertiffîme ‘^ïcborrefurreftióis ueritas catholicæ fine carne amp;nbsp;oifibus fine fanguine amp;nbsp;membrisitelligi non po

ubicaro amp;offa amp;nbsp;amp;fanguis amp;nbsp;membrafunt:ibi necefleeft.'utfexusdiuerfitasfit.Vbi fcxusdiuer; ntaseftibi iohannesiohânes.MariaMaria.Noli timereeorum nuptiasquietiâante morteminfexu •uofinefexus opéré uixerunt. Qiiâdo dicitur.in ilia die neq? nubêt ne^ nubêtur.’de his dicitur qui pof jç* •untnnberdamp;tamênonnubêt.NemoeiTidicitdeangelisnónubêtnecpnubêtur.Egonöqiaudiuifpi ‘ * g ’ titaliumuirtutumincoelo nuptias celebrari:fedubifexuseftibiuiramp;focminaVndeamp; tu inuitus licet Ueritatecogente confeffus es.Et dixifti aut coronandus in corpore cp cafte egit amp;nbsp;i ufte :aut condemnâ uusincorporeq»uoluptatibusiniquitaticpferuiuit.Tollecorpus amp;ponecarnem amp;nbsp;uirumetfoemi; uaninonnegafti.Quisemuiuitcum gloria pudicitiæquinonhabetfexum perquemcommittipo; uitimpudidtias'C^isem lapidem coronauinquia uirgo permanferitj'Angelorum nobis fimilitudo ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ilia in qua fi ne carne amp;nbsp;fexu funt angeli nobis in carne amp;nbsp;fexu noftro donabi

ur.Mearuftidtasfic credit amp;ficintelligitfexumcôfiteri fine fexuumoperibus.Omnesrefurgereamp; fie eos angelis adæquari nec ftatim fupfluauidebit mebrop; refurreftio:q caritura fi nt ofticio fuo cum ad

J ^’f^pofiti nitamur opa non implere membrorum. S imilitudo autem ad angelos nô hoîm angeiosdemutatio fed .pfeftioîmortalitatis amp;nbsp;gloriæeft. Argumêta ueroilla pueroR: amp;nbsp;îfantiiTetfe nar H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftercorum qbus aduerfum ecclefiam uteris nô funt tua quat de gêtilium fonte ma

. nbsp;nbsp;^ueniem opponut nobis æthnici. Qui xpianû elfe te dicis gêtilium arma depone difeât illi ma

gi te relurreftionem Garnis conf iteri nbsp;tu ab illis negareautfi ettudenumerohoftiumes oftende

i iii

-ocr page 196-

partis


TRACTATVS


nr


Klibcreaduerfarium utæthnîcotum fufdpiasuulnera.Dono tibi nutticulastuas:dono dccrcpitosfd nes nehybernofrigore cötrahantur.Fruftta etiam tonfores aitificia didicerunt.-fcictes ifraeliticü popu Ium pei.xl.annos nec unguium :nec capillorum incrementa fenfifle;amp; quod bis maius eft nó funt at^ triu ueftimctaeoß::necinueteraueruntcalciamentaeorü Enoch.amp;Helias dequibusdudumdixinuis Enoch amp;nbsp;tanto tempore in eadem pmanent state qua rapti funt.Habêt dctes uctrem genitalia amp;nbsp;tarnen nec cigt; bisnec uxoribus utunt.^iid potctiä dei calüniarisrqui pötdemedulla illa óc defeminario neftto teriori noncarnes tm de carnibus;fedcorpus educere:amp; aliud ex alio facere öi de aqua, id eft uilitatc^r nium pciofa amp;nbsp;aerii corpis uina mutate pöt atcj eadc potctia qua de nihilo cunfta fabricatus eft redde te quæ fuerûnqa multominus eft reftituere qd? fuerit q» aeare de nihilo.M iraris fi de infantibus S nibusinpfedi uiri ætatem refurreftio faciat.cû de limo terræ abfqp statu incremctiscôfummatus ho mofaftusfit:coftamutaturinfa?mina:amp;tertiohumansconditióismóuiliaamp;pudêda:iuxtanatiuigt; tatisslementa mutant in carnesdigant in mcbris:difcurrût in uenis.ânoiTa durant.Vis amp;nbsp;quartû nus humansgnationisaudire.Spuflanâ:usfuperuenietinte amp;. uirtusaltiffimiobumbrabittibi.Pto^ pterea qtf nafcetur ex te fanftû uocabif filius dei. Aliter. Adam aliter eua:aliter Abel aliter lefus xps. Et in omnibus diuerfisexordiis.-una hominis natura non differtrefurreftionécarnis oîmtj membroruj fi uelim probate amp;nbsp;ad fingula teftimonia i ungere explanatiôes.-multis libris opus erit:fed prefens caufa hocnondefiderat. Propoiuienimnó Origeniinoibusrefpondere:fedfraudulents fatiftaftionisapc tire myfteria. Attamen quia longus fui in affertióe contraria:amp; uereor ne dum fraudes pandere ftadeo fcandalumleftorirelinquam:aceruatim teftimonia ponamcurfimlt;5perftringam:uttoto contra oe^ nenatameius argumentationemfcripturarum pondéré dimicemus:qui ueftem nóhabet nuptialem necferuauitillud mandatum.Candi da fint ueftimenta tua Temper manibuspedibufggconftringitiJt' ,, nerecumbatinconuiuio:fedeatinfolio:ftetaddexteramdei:mittaturingehennam:ubifletusoculo^ ' turn amp;nbsp;ftiidor dentium eft. Capilli capitis ueftri numerati funttS i capilli puto facilius dentes. Fruftö autem numerati fi aliquando perituri. Veniet hora qua omnes qui in monumentis funt audient uo^ cem filii dei amp;nbsp;procedct.-audient auribus.-procedent pedibus.Hoc amp;nbsp;Lazarus ante iam fecerat. Proces dentautem de monumentis.id eft qui in monumentis illati fuerant uenient mortui amp;nbsp;refurgctdeft^ pulchrisfuis.In eos em qui a deo eft medulla ex offibusipforum. Tunc implebitur quod dns loquiti’t per 4)pheum.Populus meus intra in cellaria tua aliquantulu donee ira mea trafeat.C ellaria fepuldiW fignificat.de quibus hoc u ti cß pfertur quod códitum fuerit.Et exibut de fepulchris fuis ueluti hinnuli de uinculis foluti.Gaudcbitcoreorö:amp;offaeorûficutfolotient.uenietoîscaro incófpeftu dni amp;nbsp;oia? dabit pifeibus maris amp;nbsp;eruftaböt offaquscomedcrät:amp; facietcôpagem adcôpagc: amp;nbsp;os ados : amp;nbsp;Ç“* in terrs puliiere dotmierût refurgent;alii in uità sternam:alii in opprobriûamp; côfufionc sternam.Tûc uidebütiuftiimpioß.'poenas:atlt;gcruciatus:qm uermiseorum nômoriet amp;nbsp;ignis eorum nóextinguc tur amp;nbsp;eruntin pfpeftu oiscarnis.Qyotquotigif habemushacfpem ficutexhibuimusmêbra noftwja jnulantia immûditis amp;nbsp;iniqtati ad iniquitatc:ita adhibeamus ea famulâtia i ufticisad fandificat’O/ nem:utrefurgctesex mortuisinnouitate uitsambulemus.Qiiô amp;nbsp;uita dni iefu manifeftat in noftro mortali corpore:amp; qui fufcitauit iefum xpm a mortuis uiuificabit amp;nbsp;mortalia corpora noftra proptec inhabitâtem fpiritum eiusinnobis.Iftudetn eftutin nobisquifempermortificationêincorporeno^ ftro circûtulimusîuita quo«^ iefu manifeftet in corporenoftro mortali.id eft in carne mortali fecuduj naturâ:sternafc(fmgratiam.Viditamp; Stephanusftanteiefum addexterâpartis amp;nbsp;manusMoyfimUi’ tara eftincâdorem niuis:amp; deincepscoloci priftinoreftituta in utrac]p diuerfitatemanus fuit. Figulos illeHieremiscuiusperduridamlapidum uasqd’feceratcôfraftumeft.'de eadem maffa amp;deeo3clu^ to reintegrauit qdquot; ceciderat.Sed amp;nbsp;ipm refurreftiôis uocabulum fignificat nô aliud ruere: aliud refoj feitari amp;nbsp;q adiieit mortuorum carnem 4)j)heta demôftrat:quod erii in hoie moritur: hoc amp;nbsp;niuifirat-V ulneratus ille itineris hierico totus refert ad ftabulum amp;nbsp;deli ftoitr plags immortalitate fanant: aper; ta funt amp;nbsp;fepulchraindni paffione.Qiiâdofolfugitterra tremuit:amp; multacorpa fanftorum futrexe«* runt amp;nbsp;uifa funt infanda ciuitate.Quiseft inquit Efaias qui afeedit ex Edom fuluida ueftimcta dus cxboforficformofusinftolacâdidsÊdonautterrenusinterptatur.-autcruentusBoforafitcaroautin tribulatióe.Paucisuerbistotürefurredióismyfteriumdemóftrat.i.amp; ueritarccarnis amp;nbsp;augment« glo ris amp;nbsp;eft fenfus.Quis eft ifte qui afeendit de terra.-afeedit de fanguine.C uius ueftimcta iuxta «pphtna iacob.Qiualligauitpullufuumaduitcamp;torcularcalcauitfolus mufto tubentiafunt deßofor.i.de carne fiuetribulatioe mundi:ideocj rubra amp;nbsp;fuluida funt ueftimenta eins qa fpeciofus forma fui tpr^e filiis hoim:,ppter gloriam triûphantis in ftolâ candidam cômutata funt:amp; tue ucre de xpi carne copier turn eft. Qus eft ifta quæafccdit dealbata nitens fup fratruelc fuum.E t quod in eode libro feribit. Fm truelismeus rubicudus fine candidus.Huncimitant qui ueftimcta fuanôcoinqnauerûtcummnlieri busuirginesempermâferût qui fecaftrauerût propter régna cocloæ.ftaq? in albiseruntueftibus.Eotc porefententia domini opéré perfeda monftrabitur.Omnequoddeditmihi pater nô pcrdâexcoquic $;fedrefufcitaboilludinnouinîmodie:totum uidelicethoiem quemtotû nafccndofufcepat.Tunc ouis q perierat amp;nbsp;ini nferioribus oberrabanhumeris faluatoris tota portabitur nbsp;nbsp;quæ peccatislangut

dafuitclsmentiaiudicisfuftentabitur.Tunc uidebuntillumquicompunxeruntqui clamauerunt. Crucifigecrucifigetalent. Tribus amp;nbsp;tribuscædentpedora ipfi Si mulietes eorum.llls mulieres qun


Hel yas.


IrUce.1'.


Eccts.9.

Matthe. Io. loh.^.


Efa.z«.


Aftu.y.

Exo.4.

Hierc-is.


Eü.^5.


Gcnc.49,


Can.8. Can.y.


Ioh.6-


-ocr page 197-

Contralohan.ctRufi.fedaforesorîgenis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola XX

bus dominus locutus eft crucc portans.F ilie H icrufalc nolite flere fuper me:fed fuper uos flete amp;nbsp;fupei Luce. 25* filios ueftros.Tuncangeloß; uaddniû côplebitur:qui ftupentibusapoftolis cundccoclû dixerunr.HicAdu.i. lefus qui a nobisaftumptus eft in cœlû fie ueniet queadmoduj uidiftis eu eunre in cerium.Qi’sle eft autem iccirco dnm dicere poft refiirreftionc.xl.diebus comedifle cu apoftolis ne fantafma putaret .Et hocipfum qcf comeditin came amp;nbsp;inmcbris:uifus eft in fantafmatecófirmare:aut ueru eft qd* uideba^ turautfalfum.Sijierûeft ergo uereconiedit.Si autem falfunnquoresfalfasoftendere uoluinutrefut teftionis ueritatem ,pbaretrNemo etn falfum ueru ^bat:Ergo inquies amp;nbsp;nos poft refurredôem ætne fturi fumus.Nefcio.Non em fcriptum eft tarnen fi credaf no puro firn comefturus.Legi erii non effe^ tegnumdeicibuamp;potu repromittens nobisquæoculus no uidir:necaurisaudiuit:nec in cor homis afcenderunt.Moyfes amp;nbsp;Helias quadragintadiebusieiunauerutacnoftibusihochominunatura non patitunfedqcfhominiimpoftibileeftdeoimpoffibilenôeft.Sicutquifuturapdicitnôintereft utrum poft.x.annosanpoftcentuuentura j^nuncienquia una eft fentetia futuroru.Sicqui.xl.diebus poteft ieiunareamp;uiuereimmonôpôtieiunarefeduiuituirtiitedeiiamp;æteinotpepoteritabfcÿ éica amp;nbsp;potu y uiuere.Quarefauücomeditdnsutrefurreflionc,pbaret:nöuttuisfaucibusmellapmitteret :pifcc in prunisaflïim periinutdubitantes cófirmaretapoftolos qui ad illû accedere nó audebât;qgt; putaret fe fpi titumuiderenócorpus.Archifvnagogifiliafufcirat.amp; cibumappetit.Lajarusquatriduanusmortu^ nsrefurgit amp;prâdensinducit:nôquiaapud inferos efuriebaoledquiadifficulrasoperisfcrupulofita^ tenifideiinquirebat.Qiiomodoueras nianusamp;uerumoftenditlatusiitauerecomeditcumdifdpu^ lgt;s:uereambulauitcûCleopha:uera lingua locutus efticumoibusueroaccubitu.'difcubuiticocnatue^ rismanibusaccepitpanem:benedixitacfregitamp;porri gebatillis.Quiaautè ab oculis repente euanuit: uirtusdei eft:nô umbræ amp;: fantafmatis.Alioquin amp;nbsp;anterefurreftionc.-cû eduxiflenteum de nazareth ptperderent in fupercilio montis.-tranfiuit per mcdios.id eft lapfus eft de manibiis eorum. Nunquid luxta Martionc dicerepoffumiisqridconatiuitas eiusinfantafmatefueriticpcôtranaturâ qui tenC;? baturriapfuseft:cpmagislice.:;ho.dnonôIicet.ApolloniusTheaneusfcribit:cp cum ante Domitia# num fteteritinconfiftorio repente nôcomparuit. Nolite potentiâ dni magoæ præftigiis adæquare :ut nideaturfuiffeqd’nôfint:amp; putetur comedifte fine dentibusiambulaffefine pedibusjfregiffepanem fine manibusîlocutu efle fine lingua.-ôè latus monftrafle fine coftis.Et quoinodo inquies nó cognofee banteuminitinere.-fiipfumhabebatcorpusquod habuit.-Audifcripturani dicentc.Oculi eoft tene^Marc.Itf» banturneeuni cognofcerent.Etrurfum. Aperti funt oculi eorum:amp; cognouerunteum.Nunquid ali us fuit quâdo nôcognofcebat:amp;aliusjqn cognitpeft. Cette unusatqj idc erat.Cognofcereergoamp;non cognofcereoculoitfuit.-noneiusqui uidebatur:licetamp;ipfiusfuerit:oculoserntenebateorum ne fe co gnofcerent.Deniqi ut feias errorem qui uerfabat in medio nó corporis dni fed ocuIor; fuifle clauforû.

Apertifuntoculieorum inquitamp;cognouerunteum.Vndeamp; Maria magdalenæQ’diu non cognoîî feebat lefum amp;nbsp;uiuû quxrebatintcr mortuoshortiilanü putabat.-agnofeit amp;’ dnm uocat.Poft rdurre; ftionemlefusftabatinlittore.-difcipuli innauierant.-caeterisnôcognofcentibiiseum dicit difcipulusfob.zî. quemdiligebatrefusPetro.Dnseft.Priorenim uirginitasuirginalecorpus agnofeinidem état amp;nbsp;nô idem omnibus uidebat.Statimcg fubiungit.Etnemoaudebatinterrogareeum tu quis es feientes cp dnseftaiemoaudebat quiadeumfciebât.Vefcebant cum pradenteiqahominc amp;nbsp;carne uidebât:non fp aliter deus aliter homo eftet.-fed unus atiç idem filius dei cognofeebat ut homoiadorabatnr ut dns. Scilicet nuncmihiphilofopha'dum eft incertoseffefenfusnoftros:amp;maxime uifum.Carneadesali;^ quisabinferisexcitadustut^jferatremûinaquafraftummideri porticuslongiusanguftiores:rotun^ dos procul turn um angulos.xolumbarum colla ad fingulasconuerfiones colore mutatia.Cum Rho dePetriim nunciaret:amp; apoftolis diceretiobpericuli magnitudinc euafifte nócreduntifantafmatafu^ fpicant.Porrocpclaufisingre(ruseftoftiis:eiufdemuirtutisfuit:cuiusamp;’oculiseu3nefcerc.Lynceus(ut fabulæferuntjuidebattransparietem:dnsingreflusclaufisoftiisfantafma fueritintrare nô potuerit. Aqüilæamp;uuitnrestranfmarinacadauerafentiunt.SaluarorapFosfuosnifioftiumapueritnon uide binDicmihi acutiffimedifputator.Qiiideft maiustantâterræ magnitudinc appedere fuper nibilum amp;fuper aquaniincertabbrareiandeum trâfire perclaufam porta.An creaturâ cederecreatori : Quod ’nagisefttribusiqcf minus eft calumniaris.Petrus fuper aquas ambulargrâdiamp;folido corpore. Mol lisunda non cedit paululum fides dubitat:amp;ftatim naturam fuâ corpus intelligitzut feiamus fup aqs nô corpus ambulafle fed fidem.Oro te qui tantû côtra refurreâioné fentiens argumctaris:ut nihil fini pliciterloquaris.Credisuerednm refurrexifle ineode quo mortuuszquo fepultus eft corpezan nô cre^ dis.Si créaiscurifta,pponis perquærefurrcftiodenegatur.Si nôcredisquiditaimpcritoruni aias amp;nbsp;refurreftionccaflbnoïeuentilas.AudinuperdeMartionisfcholaquidâutinquiteizquiinhac carne: amp;inhisoffibusrefurrexitzgaudens3Îusftatim intulit.Confepulti ein fumus:amp; côfurreximuscûxpo. Perbaptifmum animæ an carnisrefurreftionem dicis.Rndit nô folius animæzfed carniszqu.T eu anîa_ renafciturinlauacro.Etquomodoperibitquæinxpor natacft.Qiiiafcriptôeftait.Caro’amp; fanguisi.Cor.iy« regnurn dei nôpoftîdehûr.Attcdeobfecrotequid dicatzearo amp;’ fanguisrcgnûdci nôpoffidebût.Nun quidnôrefurgct.Abfitfednonpoffidebunt.Qiiarenôpoflidcbût.Qiiiafequitznecp corruptio incorgt; ruptionem polïidebitztandiu ergoregnû dei nô poftîdebût Q’diu caro trh fanguifep pmanlerint .Cuj X autenicorruptiuumindueritincorruptionemzamp;mortaleindueritimmortalitatczamp;lutumcarnis in

i iiii

-ocr page 198-

Partis i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tractatvs ni

tcflaFucrîtexcofliKqiii prius grau! pôderepmcbatinterT:“:acccptisfpiritus penis amp;■ immiitatiôis’i'on Vbî fupra. abolitionis noua gloria uolabit ad deû.Ettuncimplebitur illud qd‘ fcriptûeft. Abforpta cft mors i ui^ ftoria:V bi eft mors contentio tua.Vbi eft mors aculeus tuus.Præpoftero ordine de'aiarum ftatu Ä’car nis refurreftionerefpondimus.Omiffifcjprincipiisæpiftolæ rota nobis contra egregiosrraftatus eins fuitdifputatio.Maluimusemde deirebus:^denùftrisiniuriisdicere.Si peccauerirhomoin hoienu rogabunt pro co ad dnm.Si autê in deum peccauerit:quis orabit pro eo.Nunc edi uerfo funt omnia-’ noftros aduerfarios immortali odioperfequimunblafphemantibusldeûclæmentemporrigimus ma num feribitad Theophilum epm apologiâ.-cuiusiftudexordiû eft.Tu quidem utbomo dei;amp; apo^ ftolica ornatus gratia:curam omniu ecclefiap'tmaxime eiusquæin hierofolymis eftfuftines.'cum pluribusfollicitudinibusecclefiædei:quæfubteeft:deftringaris:laudatfaciem:adperfonam principû trahit:tu qui régulas quæris ecclefiafticas:amp; Niceni côcilii canonibus uteris:amp; alienos clericos ôi cum Anthîochîa fuis épiscômorantcsniterisiifurpare.Refpondemihi adAlexandrinii epm palaeftina quid pertinet. metropolis Nififallonhocibidccernitur.utpalæftinæmetropoliscæfareafit:amp;totiusorientisantiochia.Autigit orientisi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cæfarienfem epm tefetre debuerastcui fpreta cômunione tua cômunicare nô noueras. A ut fi procul

expetendum indicium eratad Antiochiam potiuslitteræ dirigend.-e.Sed noui cur Cæfaream.-ciir An tiochiamnoluerismittere:fciebasquidfugeresquiduitares:maluifti occupatisauribusmoleftiamfa cete:qgt; debitum Metropolitano tuohonorc reddere.Nec hoc dico:qgt; præter amicitias:quæ fufpiticnc generant:quic$ in generatione reprehendam:fed quia apud interrogantes magis amp;nbsp;præfentes repur^ caredebueras.Mififtireligiofiflimum hominem iîïdorumpræfbyterummirumporentemtam exip îain ince(rusamp;habitusdignitate:5gt;diuinæintelligentiæcurareetiameos:q animo uehæmcterægro)’ tant:fi tarnen fenfum fui languorishabeant.Homo dei mittithominem dci:nihil îtereft inter pralby^ terum amp;epifcopum :eademdignitasmittentis amp;nbsp;midi hoc fatisimperitetinportu utdicit naufragi^ um.Ifte ifidorus qui in cœlum tuis laudibus tollitur: idipfum infirmatur Alexandriæ:quod in Hic^ rofolymaæx quo nôlegatusadueniffe uideturtfed focius.Alioquinproferantur amp;nbsp;litteræ manu eins fcriptætquæ quidem ante tres menfes legationis ad nos diteftæ erant portantes errotem.Vincctiopræ ïbytero redditæ funnquæ ufq; hodie ab eo tenent.-quibus cohortatur ducem exercitus fui :ut fuper pe# tram fidei ftabili 'perfiftat gradmnec noftris minis terreatur.Pollicetur fe ante$ legationis efler ulla fu fpitio uenturumHierofolymam:amp;aduentufuoillicoaduerfariojbcuneosj,terendos.Et inter citera hisetiamuerbisutituriQxtomodofumusinaeredifloluitîamp;ciraad uiciniam ignis;ita diffipabitur qui femperecclefiafticæ fidei refiftenstnuncperhonnnesfimplices candem fidem inquietareconatut Rogo teleftorqui hoc feribit ante$ ueniat:quid tibi uidetur.An aduerfarius uel legatus. Ifteeft que nospii(rimumuelreligiofinimum:amp; utuerbumexprimamuseuerbodeicolajpoffumusdicere.lfte eft homo diuinæ intelligentiætam potens amp;nbsp;tanta inceflusachabitusdignitateutquafi fpiritalis pocrateslanguoremanimarumnoftrarum fuapotueritpræfentia mitigate.Si tarnen nos uolueri^^ mus fuæmedicinæacquiefcere.Turetfe tali medicaminetquietiam alios curare confueuit.Nobisdiui na iliaintelligentia pro Chriftoftulticiaeft.Libenternoftra rufticitate langucmus:ne collyrio uefti'O impieuideredifcamus:tuæuerofanftimoniæprooptimauolunrate:quafiad finem ufi^perdudafit Deprecamurdominum infanftislocisnoifte amp;nbsp;diemtreddatperfedam mcrcedem:amp;fcoronamuitl largiatur.RedlegratiasagistnifienimueniffetifidorustuiJitotapalæftinatamfidelem fodalemnon inueniflesmifi ille tibi promiftïim apportaffet auxiliumthæreres apud turbam rufticorum.-qiiæ fapien tiam tuam intelligerenonpoffet.Necipfa apologiatdequa nuncfermoeft.Ifidoropræfenteamp; multu ' collaborate diftata eftupfe idc eft diftator amp;nbsp;baiuluslrarû.Cum ergo hue ueniffet:amp; accefliffetad nos tribus uicibus:amp;admonuiffettam diuinæ fapientiætuæ:q’,ppriaeintclligentiæhahctiaHerba medici nammecprofuitalicui nec 4?fuitei quicqgt;.Ideocp ad tres uices dicitur ad nosacceffiffemt amp;nbsp;inuenicn domyfticumnumerumcôferuaret.-quiTheophiliepi mandatum nobis loquæbaf litrerasad nos ab CO miffäsnoluitreddere.Cumlt;jdiceremus fi legatus esredde legationis æpiftolasîfi æpiftolam nota

Y besquomodolegatumteprobabis.Rcfponditfehaberequidclittcrasadnos.Adiuratumtnabhiero folymorum epo ne nobis cas redderet.En legati conftantia.qui ut pacem faceret:amp; fufpirionem inal^ Similitudo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;partem fauorisexduderetæquumfeutrifc^tribuit.Etquia fine emplaftroueneratamp;medicoiu

armamenta non habebat.âccirco eius medicina non profuit H ieronymus inquit S: q ni cum cofunt: amp;nbsp;fecretoamp; coram omnibusfrequentiffime.’amp;fubiurifiuranditeftificationefatis ci feceruntîq nun^ qj de nobis ambiguitatem aliquam habueritfidei ••dicentes.Qiiomodo quotemporequando com^ Xfidorus* municabamusei.-amp;tunefimilitereundemaffefl-um habebamusderatione fidei. Videte quid fadat concordiadogmatum.rfidorus qui uthæcfignificaretîcius focius erar.-homo dei amp;’præfbytcrtheofe^ beftos amp;nbsp;uirpotens amp;nbsp;facroac uenerabili inceffu amp;nbsp;diuinæ intelligentiæ amp;nbsp;hipocraresxpianorum uo^ catur.Ego mifellusdum infolitudinedclitefco:a tantopôtifice repente truncatuspfbyteri nome ami fi;amp;tamcifteHiero.cumpannofaturbaamp; fordidatisgregibusquidifidoroillifulmini aufus eft rej» fpondere. A it ne forte ille non crederet. amp;nbsp;opprimerer cos præfEntia:amp; molæ corpori s fui non femel.ïed frequetiffime iuraueftfeeû.'dequoqftioeratfeireorthodoxummtc unq’infufpitiôehabuiffe hærefe Deutc.17. os.O apertû impudefeç mêdaciu.O teftioniu pro fê nec Cathoni crcdim.fn ore ciduop; uel triû teftiû ftat omne uerbûtalictii ne diftû;aut tibi aliqn mâdatû eft q fine fatiffaftóe fidei cômunione tuâ fobw temus

-ocr page 199-

Contra îohân.amp;fuffi.feflatoresorigeftîs. £pî. XX

reiniisfQuando per nirû difeitiffimû amp;nbsp;xpianiffimum Archelaum comité quiffequeftcr pads erat cô/ di tus locus fœderis f uitznône hocin primis poftulatû eft;ut futuræ pcordiæ fides iaceret tundamenta Pollicitus elt effe fe uenturû.Inllabat dies pafch£E:ffequens monachorum turba uenerat :expeâabaris in loco qtiidfaceres nefdebas:repente mandafti egrotare ternefeio qua algoris ui:illa die te non poflê uenireLudinonedum epshocloquitur.Pone uetfc cê qiiod dicis pfrigcfcas.Ecclefiæcâm negligis.tot uirorum amp;x^ano{e amp;nbsp;monachoit patictiam tentas.-Nolumus tibi occafionem daretuidebanius enij ftrophàdilationistuæiniuriâpatictiauicimus.QuidfcribitarchelausMonetalteroamp;tertio diemâe re.fiuelles uenire:amp;illeoccupatusimulicrculaem uenirenôceffauitldumnaufeam euafiffet:noftri penitus oblitus eft.Poft duos ergo menfes tandc expeftatus uenitifidorus:q nô ut tu fingis te tertio niû.fedcâ3 poftulatæfatiffaftôisaudiuit.Cû eiobiicetet nobis qreei côicartis ii hrtic? erat audiuit ab ôibpcôicauîmjnihil de hærefi fufpicâtes.poftq uero a btô papa epiphanio puetp ta fermóe Iris rnderc côtcpfitcuftis monachisab code epiphanio feripta uenerût;ut abf^ fatifaftiôe fideimullus ei temere co nrunicaret. Præfto funt litteræ:nec fup bac re dubitari pôr.Hæc funt q uæ fratrum turba rndi t:nô ut tu argumentaris ex eo te noneffehæreticum-quiaaliqn nô diirtus fis:hacenim ratione aegrotarenon dej« bebinquianteægrotationemfanusfuit.Quandoautem cocptuertdeordinationePauliniani:amp;alio runi qui cum eo funtuctilari;tunc uidentesferephendi.cum fipter charitatem atcj côcordiam côcede tenf eis omnia:hoc aût folum expeteret.ut licet ab aliis côtra régulas ordinati ertent:tn fubiieerent eccle fiædei:utnonfcinderenteam:nelt;5 pprium fibi facerent prïcipatum.lnhoc omninoacquiefcentesce perût f ponere de fide amp;nbsp;omnibus notum facete.-q» fi non arguentur hi qui cum H ieronymo plbyte ro étant nil culparent in nobis.Siautem arguèrent erroris amp;nbsp;culpæ.cum penitus nô qrant de iftiufmôi quæftionibus difputare fatiffaftionemerrati jjpriinóinuenientesadiftacöfugerintmonquofparct nospoffeconuinci:fedfamam noftramlædereniterenf.Qnod pplexa oratio eftznemo uitiuminrerp^ tatorisputetztalis erh amp;nbsp;græcaeft.Interim ego gaudeo cp qui medecollatum putabamfubito mihi pf byteri caput uideo repofitum.Dicis uos oïnoœuinci non porte:amp; uenire ad plium perhorrefcis.S i câ difcordiænonexdirteniionefideiertzfed ex pauliniani utdicis ordinatione defcenditzquætantaftulti tia eft uolentibus occafionem date nolle tnderecófitere fidemzfed tarnen refponde quodquæriszutoî bus luceatznon de fidefed de ordinatione effe certamen qdiu erii interrogatus de fide tacueris z poteft: tibi dicere aduerfarius non eft ordinationis caufa fed fidei.S i ordinationis caufa eftzftulte facis de fide interrogatustacere.Sifidei ftulteprétendisordinationem.Portoquoddicistepetiffeut fubiieerent ecclefiædeizamp; nonfcinderenteam.neqj^jpriumfibifacerentprincipatumzdequibusdicasnófatisin^ telligozfi de me amp;nbsp;pfby tero innocentiofatis multo dormifti tempore.qui poft annos tredecim nûc ex citatushæcloquæriszobidemamp;egoantiochiamamp;ille Côftâtinopolim urbesceleberrimasdeferuera niusznôutteinpopulispdicantem laudaremuszfedutinagrisamp;infolitudinedurefcctiapiftâdeflctea xpi in nos miam deflefteremus.S inautem de pauliniano tibi fermo eftzuide eum epo effe fubieftum uetfari.Cypri ad uifitationem noftram interdum uenireznon uttuumffed utalienum eius uidelicec aqnootdinatuseftçpfi hicetiam effe uoluerit.amp;inexilio noftro quietus in folitudineuiuerez qdtibî debet ni fi honorem quem omnibus debemus epifcopist'F ac a te ordinatum idem ab eo audies quod aniemifellohominefanftæmemoriæepspaulinusaudiuit.Mûrogaui te ut ordinärer. Si fie pfbyte rum tribuis.utmonachum nobis non auferasztu uiderisde i udicio tuot’Sîautem fub nomine pfbyte^ ritolliszamp; mihi f»pter quod fæculum dereliquizego habeo quod fempbabuimullum difpendiû in or dinationepaffus es et nô inqt fcindercteâznecp.pprium fibi facerent principatum.Qriis feindit ecclefiâ Nosquoij omnisdomus bethleem in ecclefia communicatt'An tu qui autbenecredis t amp;nbsp;fuperbe de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fq

fide taceszautmalezamp;uerefcindisecclefiam.ISIosfcindimusecclefiamzqui ante paucos menfes circa di espenthecoftescumobfcuratofoleomnismundusiamiamcgfuturûiudicemformidaretquadragîra Solîs ecclfö dineifæætatis amp;nbsp;fexuspraefbyteris tuisobtulimus baptizâdos.Etcertequincp præfbyteri erantin mo^ ßj, nafteriozquifuo inrepoterantbaptizarezfed noluerunt quicq’ contrartomachumtuumfacerez ne hæctibi defidereticendi dareturoccafio.Antupotiusfcindisecclefiamquipræcepifti bethleem præ^j» fbyteris tuis necompetentibus noftris in pafchabaptifmum traderentz quos nos Difpolim ad confefi? fotem amp;epifeopum Dionyfium mifimus baptizandos. Ecclefiam feindete dicimur z qui extracehÿ Inlas noftraslocum ecclefiæ non habemus f An tu fcindisecclefiam qui mandas clericis tuis. Vt fi quiS Paulinianum ab Epiphanio epifeopo confecratum præfby terum dixerit z ecclefiam prohibeatur inrra rezex quo tempore ufij in præfentem diem uidemus tâtum fpecum domini z amp;nbsp;hæreticisintrantibus fufpiramusproculpofiti.Nosnefumus quiecclefiam feindimus.''Anille quiniuis habitaculum J nrortuis fepulchrum negat z qui fratrum exilia poftulauit. Qriis potiffimum illam feram totius or bû ceruicibus imminentem contra noftrasceruices fpecialiter incitauitr Qriis offa fanftorum amp;nbsp;inno xioscineresfcindenshucufcpuerberariabhymhribusfinitt'His nosblandimentispaftor bonus îuitat adpacem.amp; pprium arguitfacereprincipatumtqui omnibus episrciftam dumtaxatfidem tenctibus amp;cómimioneamp;charitatefociamur,Antufolusecclefia eszamp;qui teoffederitza xpoexcludit.Siad prö pd*^.^°^3ienimusprincipatumzoftendenosinparrochiatuahabereepm:q5tibi noncommunicam? Fiddeftrndezamp; ordinationis erit. Occafionem quoçg finguntaliarum litterarum quasdicunt fibi fcri^

. pfiffe epiphaniuj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dabit illerationc pro oibus quæ gefta funtante tribunal xpi.-ubi maior amp;nbsp;ftiinof

-ocr page 200-

partis

TRACTATVS HI

A Iob.14.

abfqj alla pfonarum acceptiôe iudicabit: Sc tarnen quomodo poffunt illius niti a piftolatquam de or/ dinationePauliniani illicita:amp; illofu qui cum eo funt a nobis coargutus fcripfit.-ficut Sc ipfa œpiftola ciusinexordiofuofignificatt'Rogoquæ tanta eft excitas ci neritiisficutaiunttenebrisinuoluta. Di/ citnosoccaficnc fingere:amp; cpiphanii aduerius fe littetas non habere:ftatimlt;5 fubiungit. Quomodo poflunt illius niti xpiftolarquam de ordinatione Panliniani i Hi ci ta : amp;nbsp;eoilt;' qui cu eo 1 unt.a nobis coar gutus fcripfit :ficut Si ipfa a;piftola eius in exordio luo fignificat no habemus æpiftolam.Et quae eft il la æpiftola qua in exordio fuo de pauliniano loquit.Eft ne aliquid poft exordiû.xuius tu times facere mentionc. A te eftcoargutus ætatis:qua paulinianuserat:pra:fbvterum ordinas amp;nbsp;legatu mittisacfo/ ciumcantamlt;çhabesfiduciâ:utubi paulinianûmctitusespuerum:illucpuerum rnictas pfbyterum. ItemcçTheofobiû Thiriæ ecclefiædyaconûfacis pfbyterum Si contra nos armas.-illiufcjinnosabute tis eloquentia:tibi foli licet ecclefiæ uiam calcare:tu quicquid feceris norma doiftrinæ eft:nô erubefeis antetribunalxpiiudicandum tecum epiphaniumprouocare.Quæfequuntur poft hoc capitulû hæc funt:menfæ fuæ amp;nbsp;domus contubernium imputât epiphaniodcribitcj eum nun$ efle fecum de Ori/ genisdogmatibuslocutum:amp;fuiiurifîuranditeftificatione;dicens.Nefufpitiôemqu demfficutde/ us teftis eft / peruerfe in nos fidei fe habere monftrauit:nolo refpondere 8c arguere acri terme péri urii epi fcopumconuincereuidear.Præftofuntplures æpiftoleepiphanii:unaadipfum;alieadepifcopos pa/ læftinos:amp; nuperad Romanum pontificem: inquibusdicitfe eum coram multisdedogmatibusar guentem non merui(ïererponfum:totum(5noftræprauitatisteftiseftmonafterium.

ßeatiHiero.pfbyteri ad Theophilum papam Alexandrinû ApoIogia:inquacalumniaslohanniS Hierofolymitanirefellit:amp; Origenisfenatorcoftendit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXf

psjjf. Matth.if.

Roma.iz.

Hiere.^.

Matth

ß

Piftola tua hæreditatis dnicae te indicans poffefforc:qui pergens ad pâtre apoftolis loqueba tur.Pacem meâ do uobis.-pacem mcamrelinquo uobis.Illiusquo(jfcclicitatis cApotem re efleteftataeftîinquam beati pacific! nuncupantur.Blandiris utpater.-erudis utmagifter.in ftruis utpontifex. Venifti ad nos nô in maieftate uirgæ:fed in fpiritu benignitaris amp;nbsp;lenitatis amp;manfuetudinis:uthumiliratemxpi:primo ftatimfermonerefonares.QuimortaliumgenusnôfuI minansamp;tonans:redinpfepeuagiensamp;iacensfaluauitincruce.LegimusenimintypoiIlius3teprx diÆum. Memêto due Dauid amp;nbsp;omnis mâfuetudinis eius.Et in ipopoftea pntatuni eft.Difcirea me»' quia miris fum :amp; humiliscorde.Vndeamp;multa de facrisuoluminibusfuper pads laude perftringfs aep uariosfcripturaiv capos moreapû uolans qcqd dulce amp;nbsp;aptû pcordiæfuitartificis eloquiomeffui fti.Ad te currJtes igit ad pacem inuirati fumus.Expofita ad nauigandù uela crebriorexhortatiôis rus auracompleuitmtnotarerraftanribus amp;faftidiofis$ utauidisamp;plenisfaucibus.dulcia padsflucta haberemus.VerumquidfaciemusinquoRjpoteftatcuolutastm paciseft.môeffeftusÆtqjqi uolûtas quoej apuddeu,ppofiti fui mercede habeat.'tn impfeftûopuseria' uolcresmoerorecôtriftat.Qiiodfci ens ôc apfsperfeftiflîmâ uidelicetpacc in utriufcç partis uolûtatecôfiftere.Quâtum inquitex nobiseft cumomnibushoïbuspacchabctes.Et^apheta.Paxpax.Et ubi eftpaxrNihilemgrâdeeft pacem uocc prætcdere;amp;opéré deftruere.Aliud inniri:aliuddemóftrare:uerbisfonarecócordia:reexigere feruitu/ tem.Volumusamp; nos pacem.Et nôfolum uolumus.-fedrogamus.Sed pace xpi pace uerâ pace fine iui micitiis:pacc in qua nô fit bcllû inuolutû.-pacc quæ nô aduerfarios fnbiicit:fed aniicos iûgir. Qiiid do mîationc pace uocamus;amp; nôreddimus unicuicç rei uocabulû fuûrubi odiû eft:appellent inimicitia: ubi charitas.-ibi tantumodopax uocet.Nos neceedefiamfcindimus.mec^ apatrü cômunione diuidi/ mur.Sedab ipfis (ut i ta dicâ)cunabuliscatholicofumusla(fte nutriti.Nemo nam^ magis eedefiafti/ eus eft $ qui nunq’ hæreticus f uit.Sed ignoramus abfcç charitate pacem fine pace côionc. Legimus quotçineuâgelio.Si offers munustuü ad altare:amp;ibirecordatHsfucris:qafrarertuusbabet aliquid aduerfum te:dimitteibi munus tuu corâ altari:amp; uadepriusrecôciliari fratri tuo.Et nilc uenics offer munustuu.Si munera noftraabfcç pace offerte nô poffumus;qu.âro magis amp;xpi corpp acdpere.Qi a eófdetia adeuchariftiâ xpi accéda amp;nbsp;rndebo amen.cû decharitate dubitc porrigentis.Qiiæfo te.utpa/ tientermeaudiasmecucritatemadulationêputes.Qiiifq'netihiinuituscômunicat.Qiiifq’neextcra manu uertitfadc:amp; interfacrasæpulasiudæofculum porrigirrAdaduentum igit utreortuum non pauet monachoiv turba.-fed gaudet:certarim tibi .pcedunt obuiâ.Et de hæremi latibulis exeuntes : fua tecupiunthumilitatefuperare QuiseoscompelIitexire.NonneamortuirQiiisperhæremum fupera tos in unucogit. None tua dileftiodAmari erh parens debet. Amari parens amp;nbsp;eps debet,no rimeri anti/ qua fententia eft; que metuit;quisoditquem odit periiffe cupit. Vnde amp;nbsp;in noftris litteris cum initia paruulorum intimore confiftant perfeda diledio foras mitrit rimorcm.Non quarrasmonachos tibi effefubiedosideomagisfubiedoshabeas.Tu offersofculum;illi colla fubmitrunt.Exhibes milite amp;nbsp;ducem impetrasquafiunusinpluribuses.-utfisunusexpluribus.Citoindignatlibcrtasfiopprimit. Nemo plusimpetrata libero O’ qui feruircnoncogit Nouimuscanonesecclefiafticos. Non ignora/ musordines fingulorum ôc ledione amp;nbsp;quoridianisexemplisufeç ad hanc ætatem mulra didicimus-' multaexpe tifumus:qui in fcorpionibuscedit;amp;lumbis partis habere feputat digitos groffiorescito regnum manfueti Dauid diffipar.Certeromanuspopulus nein regequidem fuperbiam tulit.Duxil le ifraelitici exercitusqui decern plagisafflixeratægvptum Sc ad cuius imperium cocluj Sc terra amp;nbsp;ma tiaferuiebant inter cundoshominesquos tunc terra generauitmanfuetilfimusprædicatur.Erideop

-ocr page 201-

Apologia in fequaccmotigcftîs.’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EpîdoLi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXI

*l»annosobtinuitprincipatum:quiaptâtisfupbîamIenîtatcamp;'manfuetudinetetnperabat;Lapidabâ tura populo: amp;nbsp;prolapidâribusrogabatqa potius deleri ipfe uultde libro dei;ne ccmilTus fibi grex pe teat.Cupiebat ilium imitari paftorc:quc fciebatetiam errantes ouesfuis humeris porrarurû.Paltor infQ^ajj.jQ quit bonusponitaîam fuam proouibusfuis.Boniquippe paftorisdilcipulusoptat anathemaccpro ^’ftatribusfuis attç cognatis:qui funt ifraelitæ fccfm carnem.Et fi i lie pen re cupit nepdiri pereannquâ touiagisbonis paftoribus nimietate,puidendum eft:nead iracundiâ ^uocent filios fuos:amp; nimietatc diuitiæ etiamleniffimos afperosefle côpellanr. Epiftola cogit me breuius loq ui.Dolor longi us feribic w fuis illis ut illeuultpacificis: ut ego fentio mordaciffimislitteris:qiiodnûq’amelæfurusfit.necdigt; ftushæreticus.f^oniâ igitur modo me ipfe lædit.ægrotantc morbo peflimo amp;nbsp;rebellé ecclefiæ uenrio uns. ab aliis laceflîtus accurrit aduerfariis parcere lædere nô lædentc:'A nteq» ordinaret frater meus nun O’ dixit f uifle inter fe amp;nbsp;fanftum papam Epiphaniû de dogmatibus quæftioneni.Et quæ eu ratio có^ pellebat(ficut ipfe tame fcribit)inde inter populos difputare.unde nemo quarebat. S cit eth prudentia tua periculofas efle hui ufmodi quæftiones:ôc nihil effe tuti us $ tacere:nif( forte necefle eft loq de grâ; dibus. Certcquodillud trii ingeniu fiumenqg eloquentiæ f uit ut in uno ecclefiæ traftatu cunfta com phendiflefe dicitdequibus fingulisnouimuseruditiffimosuirosinfinita uerfuum milia pfcripfiffe: Sedhocquidadnost'Noueritillequi audiuit;fciat;ipfeqfcripfit.-me^abaccufatione: fui ipfe etiam liberet. Ego necîterfui:nec audim. Vnus e populo fum:immo ne unus quideni quia multisclamanti bustacui.Côferamusarguentisaccufatif(5pfonas:amp;cuius uelmeritûuel uitaueldoftrinapcefferinil li uiagisaccômodemusfidem.Vides necp claufis ut dicituroculis fumma quæcg pftringam: nôtam æloquens quod métecôcepi qindicans quidreticeâ.Intellexi te amp;nbsp;baui difputationctuam:qd' enij ecclefiaftice paci pfuleres:quafi fyreneos cantus obturataaure pertranfis:alioquin quia a parua ætare facrislitteris erudituses.-noftiquofenfuunûquodcÿdiftaturquomodoinambiguisfententiistuus lermolibratus:amp;alienanondamnet:amp;noftranondeneget.Sedfidespura ôiapertanonquærit ftro phasamp;argumentauerbopa.Quodfimplicitercreditunfimpliciterpfitendrieft.Poterâ qde} libéré pro damareà inter gladiosquo«^ ignefcçbabylonis dicere : curaliudrndetur q» quæriturrcurnô fimplex bec aperta confeflîo:Totum timet:totum temperat:totum relinquit ambiguû: amp;nbsp;quafi fuper ariftas gtaditur.Verum(ludio amp;nbsp;appellationepacis:feruenteftomacho uerba nô quomodo quærunt rftdec acliberelædere.lefusipfenôaudet:ergointerimfileo:nuncamp; difpenfanonemjmeamuel imperitiam

1 °^^^’^^bbi:quidmihi accufantifaduruseft:qui utipfe teftatlaudantidetrahit.Tota eins æpi, oignon tam expofitione,$noftris plena eftcontumeliis.'nomcmeumabfcjullisofficiis qnibus uentilatur quafi delibrouiuen^

. fæ*-bsfim. Sedilium meælitteræfugillauerunt.-autiiîiufmodi nugasun$quæfierim:qui ado^ •ticétiain monafterii claufus cellulis magis effeuoluerim aliquid $ uideri.Quofdam ex nobis fie cuj bonoreiaj)pellat:ut laceret quafi amp;nbsp;nos non poffumus ea dicere lt;ç nemo tacet.-e feruo clericnm faftu j otniinattcum Siipfenônulloseiufcemodi clericoshabeat:amp;honefiniulegeritinter paulirenatuuin ^ladiaconucoepifle effedeferuo.Sed fycophantem iaftitat:amp; ne ^jbarecogaturaudiffefedicit.O fi “ biihi liceret dicere quæ multi clamitant:amp; aliorû maledidis acquiefeere iam amp;nbsp;nos i ntelligeretfeire quæ ocs fciunt:amp; me quoeç audire:quæ nullusignorat.Dicit ei uelut pmia ,p calûniareftituta. Quis tatnargututj^g^j.jHgj]jj^-pg.j^Qj,j.gj-^.jjjj^ggjjjyj^jiQyj5(^ntopotefteloquctiæflumini refpondere. ^ideftplus:fuftinerecalumniam:anfaceret'Accnfarequem poftea diligas: anpeccanti ueniamtri^ DUere:' Qûiid minus ferendum defycophanta ædilem fieri :anconfulemf Scitamp; ipfe quid taceam:qdl J^quarquid amp;nbsp;ego audierim:quodproxpi metu fortaffenô eredam. Origencmearguituertiffeinla uum:hocnôfolusegofeci:fed ôi côfefforHilariusfecit:amp; rame utercpnoftrii noxiaquæcû^ detrun^ tarK:utilia tranffuiit jçggj-jpfg fj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Arbitrorenim eum affidua côfiibulatione amp;nbsp;quotidiano lati/

oium confortio Romanû nô ignorare fermonem. Aut fi certe penitus non imbihit i nterprætent ei,q oientamp;tiîc feiet amp;nbsp;me inhoc ipfo laudâdû effe quod detrahit.Sicuteifi per intcrprærationê amp;nbsp;idioma a Icriptura^ origeni femper attributa tranfiui.'fic impietatem dogmatum confianriffime abftuli : fie ^tatetn feruaui.Nunquid ego in turba mitto origenem.Nûquid nt cæteros traftatores fcio me:ali ^babereapoftolos:aliterreliftostraftatores.Illosfemperueradicere:iftosinquibufdamut homines fare.Nouum defenfionis gcnus:ficorigei11s uitia non negarenit cum illo cæteros criminis uidelicet quemapettedefenderenonaudeasmultorum fimili’errore ruearis.Sex milia origenistomosnonpo huiusfermonis^auftoremeffe men

, uui.Fjatrem meum caufam diciteffedifcordiælhominem qui quiefeitin monafterii cellula : amp;nbsp;off’^°'’^oborem interprætatur : fed onus curneg nos ufcg ad præfentem diem .fifta pacis ' eniionelaftaueritoccidentaliumfacerdotumcommouîtaures dicenseumadolefccntulum amp;pc

FP'i’^'^brninparrochiafua Bethleemprælbyterumconftitutumi. Sihocuerumeff. cunfti palæfti;gt; ftatCT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enimfanfti papæ æpipbanii nomine uetnsad diâum in quo

cius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prælbyter in eleutropolitano territorio:amp; nô in Helicfi fitum eft .-porro ætas

reDtæh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“^’bi’tuæ nota eft:amp; cum triginta annoa fpatia iam peruenerit:puto earn in hoc nô effe

tiauæ-amp; ft apnquæiuxta myfterium affumpti hominis in chrifto perfeôa eft.Recordetur legis an

q • poft uigintiquin^ annosaleuirica tribu eligi in.facerdotium proiiidebit.Aut fi in hoc te/

-ocr page 202-

PARTIS I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVSquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HI

flimoniofolohebraicamfcquiturucritatc.-nouerittriginraannorumfierifaccrdotcm. Acne Forfitafl |.Thj.4'‘ nbsp;dicatucteratranfiernntiamp;iaftafunt omnia noua:audiatcumTimotheo.Adolefcentiamtuam nemo

contemnat. Certe ipfe qn epifcopus ordinatus eftmon multfl ab ea i n qua nflc frater meus eft: diftabat ætate.Vel fi hocin epis licetan preiby teris no licet:ne perantiphrafim a fuo noie difcrepare uideant cut ipfeauteiusautminorisætatis:amp;quodhisampliuseftminiftrualteriusecclefiæordinauitpreft»yrep Quod fi no poteft pacem habere cflfratreinifi cfl fubdito:amp;ordinatióis fuæ epm renuente oftcdit fe no tarn pace cupereqjfubpacisoccafioneuindifta.Necalreri us quietisamp; pacis odoeflecótentum:dum^ Q nbsp;nbsp;nbsp;modo integrûhabeat quod minât etiam fi ipfe eum otdinaffet;amp; ficfecreti amator quiefcere uelletnC

quic^ exerceret:lt;p fi ecclefia fcinderet nihil ei deberet ,ppter honore cunftis facerdotibus debitfl. H ufcg anfraftus eiusimmocathegoria ôi lafcmiofuscótranosfermo^Jtraftuseft.Cui egoquidem Æj» ftolabrcuitetptericsrefpôdi.Vtexhisquædixi intelligatquidtacuerim amp;nbsp;noueritnoshoies eftetatio nale animal amp;nbsp;prudetiam fua pofte intelligere.Nec ita obtufi cordis ut inftar brutOR; animalifl uerbo^ turn tm fonum amp;nbsp;nonfnias audiamusNûcquæfo te ut ueniä tribuas dolori meo.Et fi fuperbfleft fd fpondifte:multo fitfupbius accufafte;^$ ita rnderim ut filentifl meum potius indicauerim $ fettno nem»Quid ^cul pacem querflt amp;nbsp;uolunt earn nobis ab aliis imperari S int pacific! amp;nbsp;illico pax fequef Cur noie fanftitatistuæ cótra nos pro terroreabutunt.Êtcûæpiftola tua paceamp;mâfuetudincfonet lorum uerbaduriciêcôminant.Denicç $ pacificas amp;nbsp;adcôcordiam ptinctesper defideriû preiby terum Iras nobis mifetishinc ^bamus:cp illis qui pace uelle habere fe falfo iaftât easreddere noluerût. Eligat itaeçquod uolunt:autboni fumusautmali.Si boni dimittâtquiefcere.S i mali qd malorû expetunt focietatc ^tum ualeathumilitatisexemplû didicioqui nflcdiftïmulaoqui fuo côfilio olim difiimA®. fociauit 4)bat fenûcadalterius uolûtatem copulata difcerpe.Nuper nobis poftulauit Si impetrauitexi liumatcç utinâ implere potuiftet ut ficut illi uolûtas imputât pro opere:ita amp;nbsp;nos nô folumiUoluntaK fed amp;nbsp;effeftu corona haberemus exilii fundedo magisfanguine amp;nbsp;patiedo q faciêdo côtumelias.Cbri ftifundataeftecdefiatperfecutiôibuscreuinmartyniscoronataeft. Autfiiftifoliiuxta quos legimus amâtrigorem Si nô nouerfltpetfecutionc fuftinereded facere funt Si hiciudæi funr uarioRr dogmaw hæretici Si maxime impuriflimi Mâichæi cur eorfl ne uerbo qdem quêpiam audctlæderemos folos ex pellerecupiflt.Nos foli qui eccFiæ côicamusecclefiâ fcinderedicimur oro te nône æqua eft ifta poftub^ tio.Vtaut illos nobifeû expellât:aut nos cum illis teneât nifi cp in eo magis honorât quos faite abh-tre tids exilio feparât. Monachus ^hdolor monachis Si minât Si importât exilium.Ethoc môaehus apo ftolicam catnedram haberefeiaftansnonnouittyrodnatioiftafuccflberetamp;impendentigladiomâî’ gisceruices $ manusfubiicit.Quis erh monachoi^ nonexul patriæ:nonexuleft mfldi. Qiiidneceflc eft auftoritate publica:amp; reicripti impendiis:amp; totoorbe difcurfibus:tâgat faltem digitulo Si ultro ex hibemus.Dni eft terra amp;nbsp;plénitude eius.Xps loco non tenet inclufustpterea qd feribis nos per teîôfpcr romandecclefiamcôicareei a quo iubemur coionefeparari.Nô neceffeeftire tam lôge:amp; hictam inpa læftina eodem modo ei iungimur.Et ne hoc qc? procul fit in uinculo ß ethlec preiby teriseius( q’tum in nobis eft)côione fociamur:exquoperfpicuum eft dolorem ,pprium caufam ecclefiæ nô putandum g necftomachfluniushominisâmmo per ilium aliorûgenerali ecdefiæuocabulonflcupâdfl. Qiiapro^ pter quod in principio æpiftolæ dixi etiâ nunc repeto:nos utile paeem xpiroptare concordiâ amp;nbsp;teroga te:ut ilium moneaspacem non extorquere fed uelle.S it pteritap^ nrarû contumeliarû dolore côtentus. Etueteratauulnerafaite nouaobliteretcharitate.fittalisqualisantefuitqnnosfuoarhitriodiligebab Verba ei dealienoftomacho non fluant.Faciat quod uult:amp; nô quod uelle compellitur. A ut quafi pô tifexcunftisæqualiterimperet:autquafiimiutorapoflx)li:uniuerfot4rfaluriexæquoferuiat.SitaIetn fepbuerit:ultropbemusmanus:extendimusbrachia:amicos amp;nbsp;parenteshabeat:amp; fentiatinxpo.'ficut I.Coc.R. oibusfanftisnta Si fibinoseftefubieftos.Charitaspatienseft.-charitasbenignacftxharitas nona’mii^ ’* latur.-noninflatunomniafuftinet.omnia credit.Cûftarum uirtutum mater eft charitas:amp;quafi fpaf)’ fumtriplexapoftolicafententiaroboratur. dicente fides fpescharitas. Credimusiperamusatq; ita per fidemamp;fpemdileftionis uinculocopulamur.Icdrcoenimamp;nospatriasnoftrascumifcrimusmtquie ti abfcç ullis fimultatibus inagris amp;nbsp;in folitudine uiueremus:utpôtificesxpi:qui tnredam fidem pre dicant.non dnorum metu:fed patrum honore ueneremut:utdeferamus epifeopis ut epifeopis : Si uô fubnomiealterius aliis quibus uolumus.'feruirecogamur.Modo fumus tam inflaticordis:ut ignore niusquiddebeaturfacerdotibusxpi.-quienimeosrecipitnon tam eosredpit:$illumcuiusepi funr. Sed content! finthonorefuo.Patres fe fdanteffe:non dnos:max!me apud eos qui iptis ambitionibus fætulirnihil quietiamp;ociofipferunt.Tribuatafltorationibustuisxps deus omnipotens:utpads non fifto noîe:fed uero amp;nbsp;fide! amore fodemur:ne mordentes inuicem confumamur ab inuicem.

B eati Hieronymi prefbyter! ad Theophilum ep!fcopu:!n qua de litteris gratias agi t:8i contra On7 oenianos hæreticos nosexdtat.

P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftoia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxrr

Eatiflimo papæ Theophilo Hierôymus falutc. Memînîtbtîtudo tua cp eo tpe quo tacebas: nun$ ab offîdis meis fermo ceftauerit.Nec côf!derau!:qd tu pro difpenfatiôe tune faceres.* fedqdmcfacerecôueniret.EtnûcfumptisdignatiôistuææpEisfruiftû aliquccocpifte meui deocuâgelicæleftiôis.Siemduriiudidsfnîamacbramulierisinflexitpetitio.-quantomaî? gispaterna

-ocr page 203-

Contra origcnidas« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. XVIf

gis paterna uifcera intepellatiôe fedula moliunt q» decanonîds Si ecdeTiaflids monitis gratiasagfmigt;Heb.iz Qyë ein diligit dns corripit Si. flagellâtocni filin quem redpit:fedtn fcitonobisnihilefleantiquius: qxpi inra feruare:nec parum tranfferre terminos femp^ meminiflcfomanam fidem apFico ore lauda geris:amp; putasecclefiæ uiribusincubantes tua poffecorrigi lenitate multis Tandisdifplicetme dûpau# corum pniam pftolaris nutriasaudadam pditorum:amp; uis fafti robuftior fiat.Vale in Chrifto.

l^philiepiadHieronymûuiftosOrigenianosnundans. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epi. XXIII.

^^^^lleftiffimo amp;amant!flîmo fratri Hieronymo Teophiluseps.Sanduseps Agathocumdilt;s ] leftiffimo diaconoathanafioinecclcfiafticadireftuseftcâ:quamcum didicerisnôambigo

quinnoftrum ftudiû ^bes:amp; in ecclefiæ uifloria glorieris.Namcj origenis hærelim in môa fteriis Nitriæquidam furiof! homines fetere:amp; fundarecupientes^jphetica falce Tuedfi funt

Quiarecordatifumuscômonentisapoftoli.Argueeosfeuere.-feftinaigiturtu ;amp;partemhuiuspmii Z.Thî.4.

recepturus deceptos quofcç emendate fermonibus.Optamus.fi fieri poteft in diebus noftris catholicâ fidem Si ecclefiæ régulas cû fubieftis nobis populis cuftodire:amp; omnesfopire dodrinas.

Hieronymi ad Theophilugratulatoria p detedis Si uidishærericis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epi. XXHII

BEatiflTimopapæ Teophilo Hieronymus.Nupcrtuæbeatitudinispcepi fcripta emendantia uetusfilcntiu:amp;meadfolitnofficium,puocâda.Vndelicetperfanftosfratresplufculûpri^ fcum amp;nbsp;Subulum tuusfermoceflauerintn quiauidimus illos zelofidei côcitatosraptï paj» ftinæ luftrafferegióes:amp; difperfas regulos ufijad luaslatebrasperfecutos:breuiterfcribim^ ® totusmundus exultct: Si in tuis uidoriis gloriet.Ereftumij alexandriæ ucxillum:amp; aduerfus hære fimtrophoea fulgentia gaudcs ppForum turbapfpeftet.Mafteuirtutejmaftezelofidei ondifti qgt; hue lt;nbsp;UKg tadturnitas difpefatio fuit nó cófenfus.Libere em reuerentiæ tibi loquor.Dolebamus te nimiü eê patienteni:amp; ignorantes magiftri gubernacula:geftiebamus in inter!tu pditorum.Sed ut uideo exab taftimanü:diu amp;nbsp;fufpendifti plagä utferiresfortiter.Supfufceptionecuiufdânôdebescôtra urbis hu ÎUS dolerc pont!ficem:qu! nihil tuis litteris pcepift!.'amp; temerarium fuit de eo nefdebatferre fniaj. tn reor illummec audire.nec uelle te in aliquo lædere.

BeatiHieronymipfbyterirefponfiuaincrepatiôishæreticoîi:fufcipictisofficium:amp;illiusfnIamro mani pontifidsfide! congruere.cógratulantis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. XXV

Eatiffimo papæ theophilo hieronymp.D uplicc mihi gratia btitudinis'tuælfæ ßftiteft lt;pamp; fiftós 8i nenerabiles Agathoncepm:amp; diaconu athanafiuhabuerirportitorc;et ad uerfumfceleratiffimâhaîrefijzelûfideidemôftrarit.Voxbutudistuæintoto orbepfo nuitiamp;cuftisxpieccEiislætantibusdiaboli uenenafiluereclarû Nequa^âpliusanti^ quus ferpes fibilat.ffed côtortus Si euifccratus in cauernarû tenebris delitefeens: folem ___ferre nôfuftinct.Qniqdcfuphac’reamp;ante^fcriberes ad occidentcæpFasmiferàexpte ’æteticorûftrophasmeælinguæhominibusindicansexdifpéfatiôedeifaftuputo.-uteointperuquo ad Anaftafium papa fcriberes.Et noftrâ dum ignoras fnîam roborares.Verum a te nunc admoniti:

•pagisftudiQ accômodabimusîuthic amp;nbsp;pcul fimplices ab errore reuoccmp:Nec timeam? fubire odia qrudâ.Necem debemushoîbus placere.fed deo:$$ ardent!us ab illis defendaf hærefis:$ a nobisop^ pugnef.-Simul^obfccro ut fi quafynodicahabes ad mcdirigas.quo Doffim tanri pôtifids auftoritai» tefitmatisliberiusamp;confidentius^xpoorareferare.VincentiuspfælDyteranrcbiduum:$ hancepi^ Holatndaremdeurbeuenitiamp;Iupplidtertefalutat.crebrocg fermoneconcélébrât Romam amp;totani ttaliam tuis poft xpm æpiftolis liberatam.Annitere e-rgo papa amantiifime atœ beatiflîme Si per oêm occafionêad ocddctales epos fcribe:utmala germina acuta(ut ipe fignificas) iiiccidere falce nôceffét.

Theophili epi ad Hieronymum prælbyterûq» fugati fint Origenis feâ:atores:amp; q hypoaitaseiuf i? dem fau tores euitet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola XXVI

Omîno dileftilfimo amp;nbsp;amâtiflîmo fratri hierony mo prælby tero:Theoph!luscps di did q» amp;fanftitas tuanouerit.Theodorû monachum eiufcj ftudiû côprobaui qaeu 5

teciim font in monafterioiquafi fua uifcera amplexaret:amp; inuiferetquc cum fufcepe ris pro ecclefiæ tranquilitate lætare. Vidit em cunfta Nitriæ monafteria:amp; referre pot ^continentiamamp;manfuetudincmonachoru.Quomodoextinftisamp;fugatisOrigcis eftatoribusipax ecclefiæ redditafit:amp; difdplinadni côferuetur. Atcç utinam apud uos quocg depone renthypocrifim:qui occulte dicuntur fubruere ueritatem.De quibus nô benejfentientes in his région! bnsfratteshoctnefcriberepuocarunt.Qiiamobremcaueteiamp;effugitehuiufcemodihomines.Ètiux ^Iho. taquodfaiptunieft.Si quisnonaffertad uosecclefiafticamfidem*huicnecauedixeritis.Qiiamq’ ex wpernuo faciatn hæc tibi fcribere qui errantes pores ab errore reuocareitamen nihil nocet prüderes eru ditos uiros pro follidtiidinefidei commoner!. Omnesfratres qui tecum funt nomine meo falutari ’=='uolo.

Epiphaniiepiadhieronymupfbyterum de^fligationeorigenîanæ hærefeospTeophilö ^niicuius æpiftolaminterferitgratulantis. Epi. XXVII

vmino àmâtifiîino filiöiac fratri hieronymo.Epiphaniusin dfio falutem.Gna^lis cpEa q ad

-ocr page 204-

PARTIS


TRACTATVS nbsp;nbsp;nbsp;- III ■


Evo.I/.

Ómnés catholicos fcripta ell:ad te ^prie ptintt;qui zelu fidei aduerfus cunftas haerefes hafcés. Origcniî 4)pric:amp; Apollinaris difcipulosadueriaris:quorum ucnenatas radices:amp; in altum defixam impiewtê otnnipotens deus protraxit in medium. Vt in Alexandria .pditæan toto orbe arefcerent. S cito ein fin chariflime Amalech uflt;5 adftirpej effe deletum.amp; in monte Raphadin eredum trophœû crucis.Etei ut fuper altare ecclefiæ Alexâdrinæ cótra origenc uexillù poneret.Et impleretur in eo quod dicif. Scri^ befignühoc:quia delebofunditus Origenis bærefim a facie terræ cum ipo Amalech.Et ne uidear dem rurfus iterare:amp; ^lixiorem æpiftolâ texere : ipfa ad uos fcripta direxi:ut fcire poflitis : quae nobis rcripferit:amp; quantum boni ultimae aetati meæ cócdTerit dns:ut qdquot; femper clamabam tanti pontificis teftimonio pbaret.iamauteputo amp;nbsp;tealiquidoperisedidiffe amp;nbsp;iuxta priorc æpfam:qua tefuper hac tefuerâ cohortatus elimaffe librû que tuæ linguae homines legant. A udioem Si ad occidentê quorun damhominu naufragia pueniffe«iui no contenti pditione fua uolut pluresmorris hfe pticipes:quafi multitudo peccantiu fcelus minuat.ut numerofitate lignoru maior gehennae flamma fucaefcat.San ftos fratres qui tecum funt in monafterio dno feruientes.amp; tecu amp;nbsp;per te plurimu falutamus.

Theophilus æpiphanio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. XXVHI

M Hietea.

Omino dileftiffimo fratri amp;nbsp;coepo epiphanio Theophilus i n dno xpo falutc.Dns qui locu tuseftad ^pheta.Eccecóftituitehodie fuper gentes Si régna eradicate amp;nbsp;fuffodere acplan^ tare Tingulis téporibus candc ecclefiæ fuæ largit gratiam u t integrû corpuscóferuet;amp; 1 u“' lohaeteticoß:dogmatû uenena pualeant.Quod qdc nûc uidemusexpletu.Na} ecdefia xpt quæ no habet macula nccg rugannautaliquid iftiufmodi egredientes de cauernis fuisorigeniscolu^ bros euangelico enfe tcuncauit.amp; fecundû Nitriæ monachorum agmê conta gionepeftifera li beta uit. Pauca ergo ex hisquæ geffa funt in generali æpiftolâ qua ad omnesin cömune direxi prout patiebau turanguftietcporiscôprehcdi.Dignatiôistuæeftquæinhuiufcemodicertaminibusfæpeâtcnospu gnauit Sc pofiros in ptælio confolari. Sc cógregare totius infulæ epos ac fy nodicas litteras ram ad nos $ ad côftantinopolitanæ urbis cpm.amp; fi quos alios putaueris mittere ut confenfu omniu Si ipe orige nes noiatim Si hærefisnepharia códemnemur.Didid ern cp calunniatores ueræ fidei Ammonius eufe bius amp;nbsp;cutiniusnouo pro hærefi furore bacchantes Côftantinopolim nauigarint ut amp;nbsp;nouos fi uoluerintdecipiant:amp; ueteribusfuæimpietatisfcx:iisconiûgâtur.Curæigiturtuæfit:ut cunftis epis per ifauriam at^ pamphilia Sc cæterarûprouinciarû quæin uicinofuntrei ordinê pädas : Sc noftratn (fi dignuputas)æpiftolâfubiicias:utomnes uno fpiritucógregati cum uirtutedfii nri iefu xpi trada^ nmseosiathanæüterituipietatis.-quæpoffideteos.EtutceleriusnraCôftâtinopolimftiiptapueniat» mitteinduftriu uiru Si aliquêdeclericisficut Si nos de ipis Nitriæmonafteriis patresmonacho^ccutn aliis fftis Si cotincriflimis uirismifimus.^ poflint cuftos in pnti docere q gefta funt:amp; fup oia qfum? utîmpcfasaddnmfundaspces:quopo(nmusetiâiniftocertamineuiiftoriâcôfequi.Nôeriîparual2 ticia Si inalexandria Si per tota ægyptû populofc cordapuafit.Ex quo pauci holes eiedi funnutpurû corpuseccFiæpmanerct-Salutofrésqui tccûfunt.Teplebsquænobifcu eft indomino falutat.

AEpiftola Beati Hieronymi præfbyteri ad Theophilum epifcopum.in qua librum illius fumniis laudibus efferoexcufanscpceleriusnonuerteritinlatinum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. XXlX

Eatiffimo papæ theophilo H ietony m us falutc.Ex eo tpe quo beatitudinis tuæ accd piæpiftolasnûftopaichalilibrouf^ inpntem diem ita Si mocroreluftus Si follicitu dine ac diuerfis fuper ftatu ecclefiæ hincinde rumoribus exagitatus fum:ut uix uolu men tuu potuerim in latinfi fermonê uertere.Optime cm nofti i uxta ueterem fniam. No effe trifte eloqucria:maximefi ad ægritudinc animi accedat corporis ægritudo. Et hâc ipfam æpiftolâ febrc eftuâs:amp; quâtum iam diem decöbens leftulo nimia fdii __________ breuiter indicasbeatitudini tuæ magnum melafaorem fuftinuiffein traflationeeius: utOmnesfententiaspari uenuftatetranfterrem:amp;gr£ccæeloquentiælatinumaliqua ex parte refponi» deteteloquium.Inprindpiophilofopharis:amp;generaliteragensdum omnesetudisunum iugulas. Inreliquis autem quod uel diffidllimum eft:rhetoricæeloquentiæ iungis philofophos.'amp; Dcmoftbe nem at«^ Platonem nobis confocias.O quanta dicuntur in luxuriam:quantispræconiis extollitur cS tinéntia:amp;deintimisfapientiædifciplinisdieiacnoftislunæcurfusacfolisratione mundi iftiusna^ tura defcribitur:amp; hanc ipfam difputationem ad fcripturarum refers audoritatem.-ne in pafchali li^^ bro uidearisde fæcularibusquic^ fontibusmutuatus.Quidplura.-Inhislaudareteuereorne affend tandi crimen incurram.Optimus liber eft:amp; in philofophis:amp; agens fufceptam caufam abfcp inuidia perfonarum.Vndeobfecroteignofcastarditati etiam meæ.Ita enim fanftæ Si ucnerabilis Paule con^ feftusfum dormitione.'Ut abffj trandatione huius libri:ufcg in præfentiarum nihil aliud diuini ope^ risfcripfetim.Perdidimusenimfutipfe nofti)repentefolatiurn quod (utconfcicnriæ noftræteftiscft dominus) non ut proprias dudmus neceffitatcsffed Ut fandorum refrigeria quibus ilia follidte fer^^ uiebat.Sanda amp;uenerabilistefilia tua euftochium:quæ nullam promatrisabfentiarecepit confola^ tionem.ie uniuerfa fraternitasfuppliciter falutat.Librosquos dudum fcripfiffe te nundaftimel legen dosnobis:ueluertendostranfmitte.ValeinChrifto. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

PcæfatioRuffini prælbyteri Aquilegienfis in libios periarchô origcnis.in quo dicit fe Hjeronynw

-ocr page 205-

Apologia fandi Hiero.in origenis hærefeos

Epiftota XXXit

MTiitatum qui eiufdS origenis aliqua traduxerat amp;nbsp;j^fitetur quæa fide difcrepant detradnru.blota hicprimum inter Hieronvmu Si Ruffinum exorra eftcótentio.-cucallide in eapræfationehieronymi ^entio habita «ederet.-f jeu t mox fubiefta teftatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epi. XXX

Gio $plurimosfratrû feiæ f ripturap; denderio,puocatospopofciffeab aliquatisetuditis ui ris Sc græcarum litterap; pitis:utorigenc romanû fac£rent:amp; latinis auribus eudonarent.in quod etiâ cu frater amp;nbsp;collega uefterab epo Damafo depræcatus Homelias duas de câiicocâ ticorum in latinum tranftuliffet ex græco ira in illo opéré ornate magnificei^ prafatus c;ut cuiiis legendi o;iginem:amp; auidifTimeperquirendi defideriucômoueretîdicensilliusanimæcôuenire qcf diftuineft introduxit me ret in cubiculû fuum afleréseüjqcf cum incæterislibris ocs uincanti can ticiscanticorum etiâ ipfe fe uicerit.Pollic t fane in ipa pfatione fe amp;nbsp;ipfos in cantico canticop: libros amp;nbsp;alios qplurimos origenis romanisauribuslargiturû.Sed ille ut uideo in ftilo ^prioplacens:remma^ lotis gloriæ fequitur:ut pater fit potius $ interpresxNos ergo rem ab illo quidem cepram fequimurôc ^batâ:fednonæquisæloquctiæuitibus:tanti uiri ornate poffumusdifta.Vnde uereorne uitiomeo id accidat.-ut uir quem ille alçeru poft apEos ecclefi æ doftorc feiæ ac fapiæ meri to comprobauit:inopia fermonis noftri longe fe inferior uideat. Quod ego fæpe côfiderâs reticebâ :nec depraeâtibus me freqn ter in hoc opusfratribusannuebâ.Sed tua uix fideliffime frater Machariaantaefteui obfiftere neîperi tiaqdem pôt:^pter qcf ne te ultra tam graue paterer exaâorcatiâ côtra .ppofitum meû ceffi.-ea tu lege. at^ordine utquantû fieri pótinterprarandofeqiurregulampdeceftbiv.Èt dus pcipueuiri:cuiusfu^ periusfecimusmctionê:qcô ultra.lxx.libellos Origenis:quoshomeliticosappellauit:aliquâtosdeto^ misin aptm feriptis tranftuliffet in latinûân quibus eu aliquâta offcdicula inueniant in græcoâta eligt; ntauitotniainterptandaatcjpurgauit.-utnihilinillisquodafidenoftradifcrcpetlatinusledor inue nianhunc etiâ nos licet non æloquctiæuiribus:difciplinætnregulisinquâtùpoffumusfequimur.obgt;gt; fetuantes feilicet ne ea qua in librisorigenis a feipfo diferepantia inueni unûatq} ptraria .pferamus: cu^ ius diuerfitatiscâj pleniustibi inapologeticoqucpâphilus ,p librisipfius Origenisfaipfit:edidimus breuiffimolibellofupadditotin quoeuidctibusutarbitror.pbamctiscorruptoseffeinq'plurimis ab. hæretiasamp;maliuolislibroseius.oftcdimus:amp;iftospcipuequosnuncexigisutinterprater:ideftperiac chonqff deprincipiis uel deprincipatibusdid pônqui font reuera als Sc obfeuriffimi Sc difficillimi.de ' rebustmtalibusdifputat inquibusphilofophiomni fuaætatecofumpta nihilinuenirepotuerut.Hic ueronofterquâtum potuitegit ut creatorisfidem ôccréaturarum rerum rationem:quam illi adipieta temtraxerunt.adpietatmeipfeconuerteret:Sicubi ergo nosinlibriseiusaliquidcontraidinuenimus quodabeoincæterislocisfideliterdetrinitatefuerat definitumzuelutiadulteratuhocamp;alienumtauc ptermifimus:autfcd’meam regulam 4)tulimus:quam ab ipfofrequenter inuenimus affirmatam.Si qua fane uelutperitisiam amp;fcientibusloquensdumbreuitertranfire uultobfcurius,ptulitutmani;« feftior fieret Iocus;ea quae de ipfa re inaliis dus libris aperrius legeramusadiedmus explanationi ftu r dentes:nihil tn nofttum diximus'. Sed licet in aliis locisdifta fua tii reddimus.Hocauriccirco in præ fationecómonuime forte caluniatores iterü fe criminâdi putarent i nueniffe materia : fed uidcrint ipfl quidperuerfi amp;cótentiofi homines agâr.Nobis interim tantuslabordi tame oranribus uobis deusiu ueriticcircofufccptuseft.-nóutcaluniofop: orafquodfieri no p0tlicctfortectiamhocdeusfaciet)clair deremus.Sed ut fgt;ficere ad fciam rep; uolétibus materiam pbcremus.Ill nd fane omnc) qui hos libros uel defcripturis eft:uel lefturus in confpeftu dei patris filii Sc fpiiffanfti cóteftor:atcg côuenior p futurt Kgnifidem:perrefurreftionisexmortuisfacramentû:perillûqpparatus eft dia boloamp;agelis fuis ætec num ignê:fic non ilium locu aeterna hereditäre poffideat:ubi eft fletus amp;nbsp;ftridordentiû:amp; ubi ignis eo rûnonextîngueturamp;uermiseorûnon moriet.Nequis addataliquidhuicfcripturæmeauferat.nein feratmeimmutet.fedconfcratcumexemplatibusmndefcripferit amp;nbsp;emendetadlitteram:amp;diftinguj« at amp;nbsp;non emendatum uel diftinftum codicem non habeatme fenfuum difficultas fi diftinftus codcji nonfitniaioresobfcuritates legentibusgeneret.

Pâmachii amp;occeaniadbeatum Hieronymupfbyterucômonentiûnitdecallida Ruffini interpta;? tioneamp;mentioneilliusinpfatióehabitafepurget. Epi. XXXI

BAnftusaliquisexfratribusfchedulasadnoscuiufdam detulinquæorigenisuolumcqüod periarchonfcribiturinlatinumfermonemuerfumtenerent-Etquoniaminhis multafunt quætenuitatem noftri ingeniilt;pmouent:quælt;5 minus'catholicediftaexiftimamusffufpica muretiam ad excufationem auftorismulta delibriseius effe fubtraftaquaeapertam impie tateni eiufdem monftrare potuiffent.-quæfumus præftantiamtuamîut hoc fpecialiter non tam nobis ^uniuerfisqui in urbehabitantpfefturuopusdignerisimpendere.'utfupradiftumlibrum origenis ad fidem quemadmodum ab ipfo auftore editus eft:tuo fermone manifcftes:amp; quæa defenfore dus interpollatafunt.pdas.Etquæetiaminhisfchedulisquas ad fandi tatem tuam direximusuelconrrä cathqlicamregulam.nelimperite édita funtredarguasatt^conuincas.Sanefubtiliter in pfatione ope risfui mentionem tacito nomine tuæ fanftitatis expffit.-quod a tejpmiflum opus ipfe complerit:illud obliqueagensetiam te fimili rationefentire.Purgaergo fufpitioneshominum Sc conuince criminart temmen diffimulauerisconfentireuidearis. Epi. XXXII

Apologia beati hierony mi ad eofdc refponfiua:In qua docet fe Origenis doftrina no dogftiâ fedâ/

-ocr page 206-

PARTIS


TRACTATVS


rtï


tum docetlt;5 ilium ita legendum: ut exceptis bonis cótratia fidei rcfpuant.llli us quoc^ crrores detc git? pCadonem in libros periard^on carpit iLlorumlt;$ interptationem uitiofam damnat.

EfaJ.

pS.118. ps.Z7‘

Chedulæquasmififtishonorificameaffecerecôtumdia.-ficingenium predicantes:ut b fidei tollerentueritatê.Etquiaeademin Alexandriaamp; Romæamp;in toto pene orbe bo ni homines fupermeo nomine iaftarecófueiferunt amp;nbsp;tin mediligût:ut fine niebaaeo d efle non poffint:omittam perfonas rebus tm èc crimibus refpondebo.Nci^ eih Jideft . maledicentibusremaledicere.’amp;aduerfariostalionemorderecui pdpit malum __4 lo non reddeteded uincere in bono malum faturari oppropriis: amp;nbsp;alteram uerbcranti preberemaxillam.Obiiciuntmihi quareorigenem aliquandolaudauerim .Ni fallor duoloca funtin quibuseum laudaui'pfatiuculaad Damafum inomeliiscantidscanticorum amp;proocmium inlibro hebraicorum nominum.Quid ibi dedogmatibusecdefiædidtur.Quid de pâtre amp;nbsp;filio fpufando Quid de carnis ref urreftionej' Quid de animæ ftatu ar^ fubftantiaj'S implex interpretatio atcç doftn^ na fimplid uocelaudata elt;nihil ibi de fidenihil dedogmatibus comprehenfum eft. Morralis tin tra? flat locus;amp; allegoriacnubilumferena expofitionedifcutitur.Laudaui interptatöem non dogmariftc Ingenium non fide philofophu nóapfj.Q^d’fi uolût fup origenc meum fare iudidu legât in Ecdew ften commctarios replicent in æpFa ad ephefios tria uolumîa:^ itelligct me femp eius dogmatibusco? traiffe.Quæemftultidaeft.'fic alicuiuslaudaredodrinam.utfequaramp;blafphemiâÆtbeatusCypda nus Tertulliano magiftro uritur ut ei us faipta ^jbant. C unlt;5 eruditi amp;nbsp;ardctis deleftet ingenio.Môta num cumeo Maximilldcç nonfequitur . Fortiflimoslibroscôtraporphirium fcribit Apollinaris.Ed defiafticam pulchre eufebiushiftoriâ texuitaltereoßrdimidiatamxpiintroducit æconomia alter pietatis artii aptiflimus 4)pugnator eft Vhe in^t Efaias qui dicunt bonum malû amp;nbsp;malu bonû amp;nbsp;qu* fadut amajy dulce amp;nbsp;dulceamaçü nec bonis aduerfariop; fi honeftûquidhabuerint detrahendûeftn^*: amicop; laudanda funt uitia.amp; unûqrfcg non pfonarum fed reru pôdere iudicandu eft.Mordet amp;nbsp;E“ cilius cp incompofito curratpede:amp;tn fales eius lepofiç laudantur.-du eflem iuucis miro difccdi ferebat ardorerneciuxtaquorûdâpMmptioncàpemedocui.Apollinarem.Laodicenûaudiui Antiochiæfte? quenteramp;colui. Etcummeinlanftisfcripturiserudiretnûç illiuscontentiofum dogma fufcepi-fa canisfpargebarcaputiamp;magiftrumpotuis^difdpulû decebatiprexi tn Alexandriamaudiui Didy^ mum in multis ei gratiasago.Quod nefdui didid qdquot; fciebam illo doccte nô pdidi.P utabât mehoîes fincfedffedifcendi.Veni rurfum Hierofolymâ amp;Bethlccquolaborc:quopciobarabanûnofturnum habui pceptorem.Timebat em iudæos: amp;nbsp;mihi altetum exhibebat Nicodemumhoft oim frequcterin opufculis meis fado mentioné. Gerte Apollinaris amp;nbsp;Didymi inter fe dogma côtrariû eft.R apiat go utralt;5 turma diuerfum altrinfecusiqa magiftrum utrûiç côfiteor fi expeditodiftehoies:amp; gctesali^ quas deteftari miro odio auerfor côdfionê:ufcg hodie em pfequûf dnm noftru iefum xpm î fy nagogis fathanæ.Obiiciat mihi quifpiâ:curhoîem iudæûhabuerim pceptorc.Etaudet quidâ pfenelitterasnie as ad Didymum quafi ad magiftrum. Grande crimen difcipuli :fi hoiem eruditû amp;nbsp;fcnémagiftrôdi xerim.Ettn uolo infpicereipam æpiftolam quætâtoipe incalûniam referuataeftNihil pterhonorem amp;falutationccôtinet:ineptafunthæcamp;friuola.Arguitepotiusubihærefimdefenderim:ubi prauum origcis dogma laudauerî in leftione Efaiae in quo duo feraphinclamatia defcributur :illo interprante filium amp;fpmfanftum nôneegodeteftandâexpofitionem in duo teftamctamutaui. Habetur liber in manibus ante.xxx.annos editus:tot opufcula mea:amp; maximecômentarii iuxta oportunitatemloco^_ gentilcm feftam lacérât. Quodaut opponûtcôgregaffemeliberosfilicetilliusfupercunftos hoîesniti näcHmtraftatoß: haberemuoluminaîuttarditatcingeniietuditôis diligentia compenfaré Cógrega^ uilibroseius fateor Etideocrroresnonfequorquiafdouniuerfaquæfcripfît.Crediteexperto:quaJi xpiâusxpiâis loquor uencata funtillius dogmata alica a fcripturis fôîs uij fcripturis facictia.Legi inq’ legi origenem.Etfi legendoaime eft:fateoramp; nfm marfupiû AlexâdrinæchartæeuacuaueitSi mibi creditisorigeniftanû$ fui.Si noncreditis nöcefreceffaui:«^ fi necfîcadducimini ad fidcppellitisme ad defenfioncimecontraAmafiû ueftrumfcribereautfinôcreditisnegâtiicredan'sfaltcaccufanti.Sed libctiusmihi errâcicreditur $correlt;fto.Necmiriiputanteinmefuûefleo-vxm7o'VHv:amp;4’teranim3^ les amp;nbsp;1 uteos nolle palâ dogmata cöfiteri.lpoß; ein decretû eftmô fadle margaritas ante porcos niittcdas necdandum fanftumcanibus.Et eu Dauiddicere.Abfcondiin corde mco eloquiatuamtnô peccem tibi.Et in alio loco fuperiufto.Qui loquit inqt ueritatc eu pxmo fuo.'id eft eu his q dôeftici fidei funt Exquo uolunt intelligi nos qui necdu initiati fumus deberc audire mcdacium ne paruuli ateg ladeiv tesfolidioriscibieduliofuffocemur.Qiiodautperiuriorum attgmcdacii inter feorgiisfoederent^ex^ tus ftromatû liber(in quo Platonis fnîa noftrum dogma cóponit}pleniffime docer. Qiiid igit faciam Negern meeiufdcdogmatiseffe.Nôcredct:ridebûtamp;dicentdomi nobis iftadicunf.Fadam fqeffo? lum cauent)ut facra eoß: ateg mvfteria in publiai profcrrâ:amp; ois prudenria eorû qua nos fimplices lu^ dunt in (Ppatulo fit.Et qui negâti uoci noncredûncredât faltem argucti ftilo.Hoc erh uel maxjmeca uent:neqncontraau(ftorc fuumeorufcriptarencantfaciledicûtcum iuramêtoquodpofteaalio folj liant periurio.Afubfc iptiôetergiuerfant:quæruntcgfuffragiaalius:nô poftuminquitdânare quod nemo damnauitialius nihil fuperhocapatribusftatutum eft utdumtotiusorbis puocatur auftori^ tas fubfcribendi neceffitas difterac. Quidam Côftantiusiqûo inquit dânabimus quod fy nodus Nice/

-ocr page 207-

Apologia.s.Hiero.in on’gcnis Haercfeos

Epi.

XXXII

nanontctigît.C^iæenim damnauit Arnum dänaflet utitj amp;nbsp;origencm:fi illius dogmata reprobaffec ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deberecurari.tticdrcofpuflanftincgäda maieftaseft: qa

in 1110 fynodo fuper fubftantiä eius filentium fuit.De Arrio tune nó de origene quæftio fuit. De filio: non de fpüfanfto confeflï funt quod negabaf,tacuerunt de quo nemo q uærebat nbsp;nbsp;nbsp;latenter Origem

nemfontem Arrii percu(Terût:damnantes erii eos qui filium dei paths negäteffefublHtianllum pari^ ter Arriumc5damnauerût.AlioquinhocargumétonecValêtinusnecMartion necCathaphrydesnec manichæus dänari debent:quia fynodus Nicena eos non noiat:quoscerte ante fynodu fuiffenon du^ bium eft.Quod fi qn urgeri cQcperint:amp; aut fubferibendueis fuerit.-aut exeundu de ecciefia miras ftro phasuideas.Sic uerba tempérant fie ordinc uertunt;amp; ambigua quæq; eóeinunt.ut noftram ôi aduec farioruconfeffionem teneât:utaliterhæretieus:alitercatholieus audiatquafi nóeodem fpiritu amp;nbsp;Apol bdelphicusatlt;5 Loxiasoraeulaeöeinerint Croefo amp;nbsp;Pyrrho diuerfistpibus fed pari illudetesftropha. txemplicaufapaucafubiiciam.Credimusinquiüntrefurreftionefuturameorporö. Hoefibene di^ caturpuraf5feifjoef|.,5gjqyjjæfpQf3£jjj,f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terreftria:amp; aerifte amp;auratenuisiuxta natura

inani colora noîantur:eorpus ponunt nó earnem ut orthodoxus eorpus audiens earnem putet hære öcus fpiritum reeognofeat.Hteceft eorum prima deeipula quæ fi depræhenfa fueritinftruüt alios do^ innoeentiam fimulant:amp; malitiofosnosuoeannamp;quafifimplieiterCTedentesaiunt. Credit jains refurreftionê earnis.Hoe uero eum dixerinnuulgusindoftu putatfibi fufficere maxime quia id^ Jpfum amp;nbsp;in fy mbolo eredit.Interroges ultra cireuli ftrepitus cómouentut fautores clamitdt. Audifti re inrreftionêcarnis.Quidquerisamplius.Etinpuerfumftudiiseômutatisnosfycophantæ illifimpli^ cesappellantur.Quod fi obduraucrisfronte amp;nbsp;urgereeoeperisearnemdigitis tenens an ipfam dicinc re{uneauramquæcernitut.quætangitur:quæincedit:amp;loquitur.Primorident:deindeannuûtdicé tibuf^ nobis utrum eapillos amp;nbsp;dentes;peftus:amp; uentrem manus amp;nbsp;pedes eaeterofeç arms ex integro re lurreCTioexhibeat.Tune uero rifu fe teuere nó poiTunt.-caehinnoc^ ora foluentes tonfores nobis neeeffa nos amp;nbsp;plaeentas amp;nbsp;medieos:ae furores ingeriït.Vltro^ interrogantmtrûaedamus amp;nbsp;gêitalia utriufiç

*^^f“*’8^re noftras genas hirtas fœmi naru lenes fore:amp; habi tudinê eorporis pro mari s ae foeminaï diftinftionediuerfam.Qtiodfi dederimusftatimexpetuntuuluam amp;nbsp;coitû:amp; eætera q in uctrefunt amp;nbsp;fub nentrefingula membra negant:amp; corpus quod côftat ex mêbris dicunt nô lefurgere.Nó eft hu^ lus^isxontradogmapuerfumrhetoricöiaflarefermonc.NlonmihidiuesCiceronislinguafufriciet cjeerQ. no fcruensDemofthenisoratioanimænitpoflîmimplerefermonc fi uelimhæreticoR; fraudulêtias Dçmofthe. acte qui uerbotenus refurreftionc fatentes:animo negant.S oient em mulierculæ eorû mammas tene# rcuentri applandej-gjunibos amp;nbsp;foemora amp;nbsp;puras attreftare maxillas:amp; dicere.Quid nobis .pdeft refur teftio fi fragile corpus refurget.Tempe futurærefurreftiôis angelorum habebimus naturd; dedignan tur uidelicet cum carne amp;nbsp;offibus refurgere qbus refurrexit amp;nbsp;Xps. Sed fac me erraffe in adolefcctia: amp;nbsp;P”*'ofopho!i; id eft gentilium ftudiiserudituminprincipio fidei dogmata ignoraffe xpiana amp;nbsp;hoc pu tafle in apoftolis quod in Pythagora amp;nbsp;platone amp;nbsp;Empedocle legerd.C ur paruuli in Xpo atq^ laftêres ttrorem fequimini.Cur ab eo impietatc difeitisqui necdû pietatem nouerat.Secunda poft naufragiu tabula eft culpj fimpliciterconfiteri.Imitati eftis errante imitamini amp;nbsp;correftum. Etrauimus iuuenes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-j«

trnendemur 8c fenes.Iungamus gemitus:amp; lachrymascopulemus ploremus:amp; cóuertamur addnm ^ui fecitnostnonexpedemuspoenitentid diaboli.Vanaeft ilia pfumptio:amp; in gehenætrahens f)fum dum:hæcautcreditHruitaautamittitur.SiOrigencnun$fecutusfumfruftrainfamare mecupitis. bidifcipninseinsfniàmitamini pocnitentc.Creditiscôfitenti crediteamp; negdti.Si ifta utaisinquitno j^ï^.'Qwareeum laudafti in opufeulis tuis.Et hodie laudatc nifi uos eius laudaretis errores. Nó mihi Qifpliceretingeniûmifiquibufddetiam placeretimpietas;EtapEsprecipitoîalegentes:quæbonafunt tttinentes.Laftdtiusinlibrisfuisamp;maximeinaepiftolisadDemetrianöfpirituffanftioinonegatfub^ ftantiâîSe etroreiudaicodidt eum ad prem referri uel adfiliû;amp; ad fanftificationc utriufo^ pfonæ fub pusnoiædemôftrari.Quismihi interdicerepotnelegam inftimtionûeiuslibrostquibus côtra genres 'cnpfitfortiffime:quiafuperiorfnïadeteftddaeft.AppollinariscótraPorphyriöegregia fcripfit uolu# niina probo laborem uiri licetfatuum in plerifiç dogma contemnd confitemini amp;nbsp;uos in quifdam er rareOrigenem:amp;uimultranonfadam.Didteeummalefenfiffedefilio peinsde fpüfanfto animai turn de cœlo ruinas impie .ptuliffe refurreftionc carnis uerbo confiteri caetej^ aflertione deftrucre poft multafæcula atcç unam deoîbusreftônem idi^mfere Gabrielcqd’ diabolûPauIû qcf Cayphamiuir;» ginesqcf proftibulas.Cumreieceritisîamp;quaficenforiauirgulafeparaueritisafideecdefiætutolegani eætera nec uenena iam metud cum antidotum pbibero non mihi nocebit fi dixero. Origenes cum in eætetislibrisomnes uicerit incantico canticoft ipe fe uidtnecformidabo fnïam quia illfi doftorc ecclc jarutnqnôddadolefcentulusnoîaui nififorteaceufari debui cuius rogatus opufcula tranîferebd;amp; nicereinprqlogohiccuiusinterptorlibroshæreticuseft.Caueleftornelegasfugeuiperd.Autfilegere uoiuerisfdtoa malis hoîbus Sc hæretidscorruptaeffeq tranftulitq’Q’ timere non debeas.Ego em oïa uerbisdicere ego qui interprætorcatholicusfumhic quemim

rp æ orhæreticuseft.Denicp uosfatisfimpliciteramp;ingenue:amp;nonmalitiofe:paruifdlicetpenden^ es præcepta thetorica:amp; præftigias oratorum dum libroseius itt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hæreticos confitemini :amp;in

auoscninentranfferrcuultisiniedftislegétibusfctupulumttotd auftoris uitamdifcuterct.Etexcarte

-ocr page 208-

PARTIS ï


TRACTATVS ni


Iis libtis ci us coniefturà præfentis facerct quæftionis Ego callidus qui emcdauî:fikns qd* uoluî» fimulans crimina.non feci inuidiam criminofo. Aiunt Si medici grandes morbos non effe curandos fed dimittendos naturaememedelalâguoréexafperet.Centum qnquaginta âni ,ppelunt :exquo On Vbî lîîottu genes mortuus eft tyri.Quis latinoßraufus eft un^ rrâfferrelibros eiusde refurrediôe.Periarchû.Stro useft orige; mateas.Quisperinfameopusfeipm uoluitinfamari.Necdifertioresfumus Hilario necfideliores Vi nés. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dorino qui eius traftatusnon ut interprætesfed utauftores .pprii operis tranftulerunt Nuper fanftus

V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ambrofius fie Hexameron illius côpillauinut magis Hippoly ti fnias ß afiliit^ fequeret. Ego ipk eu;

brofius.

G en. 54.

Hylatius. îusæmulatoreseffe uosdidtis:amp;ad cæteros talpæcaprearum in meoculos poffidetis fi malo anîofuit S âftus am; fem erga Origenê interpretatus effem hos ipos quos fupradixi libros ut mala ei us etiâ latinis nota face rem fed nunqi feci:amp; multisrogâtibusaequiefcerenolui. Nonemcôfueui eorum infultateerrotibus quorum miror ingenia.Ipfe fi adhuc uiueret Origenes irafeeref uobis fautoribus fuis. Et eu Iacob di; ceretodiofummefedftisinmundo.VuItaIiquislaudareOrigene5XaudetutIaudo.Magnusuirab infantia;amp;ueremartyrisfiliusalexâdriæecclefiafticam fcholamtenuit.Succedenseruditiflîmo uiro Clæmcti præfbytero:uoluptates in tantû fugit:ut zelo dei fed tn non fecudum fcictiam:ut ferro trûca cetgcnitalia.Calcauitauaritiam:fcripturasmemoritertenuit.EtinftudioexplanatiôisearumdiebuS fudauit ac noftibus.Mille amp;nbsp;eoamplius traftatus quos in ccclefia locutus eft edidit InnuerabilfS terea commentarios quos ipfe appdlat tomos. Et quos nûc prætereo ne uidear operum eius indicent texere.Quis noftrum tanta poteft legere $ta iIle confcripfit. Quis ardentem in feripturis anintum w miretur.Quod fi quis iudaszelotes appofuerit nobis errores eiusaudet libéré.

Hora.in ar.poe.

Interdum magnus dormitat Homerus.

Verum operi longofas eft obreperc fomnum.

Etignofcenôimitemurdusuitia cuius uirtutesnôpoffiimusfequi. Errauerutinfidealii tam 5 latini.-quoru non necefleeft proferre noia:ne uideamur eum nô fui merito fed aliorû errore delende te. Hocnô eft inquiesexeufare Origenê fed aceufarecæteros pulchrefi eum erraffe nô diceretn fi i^”^ dei prauitate faltem apEm Paulum uel angelum de cœlo audiendû crederem.Nûc uero cum fimpb^*^ ter errorem eius fatear fie legam utcæteros quia ficerrauit utcæteri.Seddicas fi mftorum cois eft enoi cur folu perfequimini Quia uos folu laudatis ut ap!m tollite amoris vntpßoÄHV amp;nbsp;nos tollimusO“'* magnitudinê.Cæterorumuitiadelibris fuis ad hoc tantû excerpitisiuthuiusdefendatis errore. Origs nem fiefertis in cœlum:ut nihil eum erraffe dicatis.Quifquises aflertor nouorum dogmatû quæfo ut parcas româisauribusîparcas fidei:quæ apoftoli uoce laudata eft.Cur poft quadrigitos annos do; cere nos niteris quod ante nefciuimus.Cur j)fers in medium quod Petrus amp;nbsp;Paulus ederenoluet“’’*' Vflt;5 ad hunediem fine ifta doftrina mudus chriftianus fuit.IIlam fenex tenebo fidem in qua puer na tusfum.Pelufiotasnosappellât:amp;Iuteosanimalef(5 amp;carneoscpnôredpiamuseaquæ fpiritus îlli fdlicet H ierofolymitæ quorum mater in cocloeft.Noncontcnocarneminqua Chriftus natuselt amp;nbsp;refurrexit:non defpido lutum quod excoftum in teftam puriffîmam régnât in cœlo.Ettarnen rotcurcarnidetrahentesuiuantcarnaIiter:amp;inimicamfuamfoueant:amp;nutriâtdelicate:nififofKn^

plereuoluntfcripturamdicenrem.Amateinimicosucftros:amp;benefacitehisquiperfequuntur uos. Amocarnem caftamtuirginem ieiunantemramo carnis non opera fed fubftantiam. Amo carné qu$ iudicandam fe effe nouit. Amoillam quæ pro Chrifto inmartyriocæditur.-laniatunexuritut.'Illud ue to quod afferun. aquibufdamhæreticisamp; maliuolishominibus libroseius effe uiolatos $ impiy*^ fithineprobari poteft. QuisprudentiordoftioreloquentiorEufebio amp;nbsp;Dydimo affertoribus Origen nisiueniri poteft.Quorumalterfex uoluminibus TaçèTrôASf i «ç ideftdefenfióesfcribens iraeum ut fefenfiffeconfiimat.Alterficdus errores nititurexcufarenittamenilliuseflefateatur non feriptum negansfedfenfumferibentisedifferens.Aliudeftfi quæabhæreticisadditafunt. Didymusquafi bÇ«’ nediftadefendit.SolusinuentuseftOrigenescuius fetiptaintoto orbefalfarentur: amp;quafi adMi^ thridatis litteras omnisueritosunodiedeuoluminibusilliustraderet.Siunusuiolatuseftlibet num uniuerfa eius opera quæ diuerfislocis amp;nbsp;temporibus ediditfimul corrumpi potuerunt Ipfe în æpiftola quam feribit ad Fabianum romanæ urbis æpifcopum poenitentiam agit: cur talia fcriple; rit:amp; caufas temeritatis in Ambrofium refert q» fecreto édita in publicum protulerit:amp; quidam nunc «i 7i4çcci5o^iv aliéna effe quæ difplicét.Porro quod Pamphilum proférant laudatotem eius.-gtatiasn lisago meo nomine ep dignum meputaueruntquemcum martyrecalumniarêtur.Sieniabinim^ cis origenislibroseiusdicitiseffe uiolatos:ut infamaretur.-quare mihi nô liceat dicere ab amiciseius amp;nbsp;’ feftatoribus compofitum effe fub noie pamphili uolumen amp;nbsp;illû teftimonio martyris ab infamia uin ' dicaret.Ecce uosemedatisin origenislibris.-quod illenon fcripfit:amp;miramini:fi edataliquislibß-’qnc , illenôedidit Vos in editooperepoteftiscoargui:illequi nihil aliudediditfaciliuspatetcalûinateDate quodlibet aliud opus pamphili:nufqjreperietishocunû eft Vndeigiturfeiam amp;nbsp;pamphili fit. Videli; cetftilusamp;faliuadoceremepoterit.Nun$eredamcpdoiftusuirprimosingeniifui fruftus qnæft’O^ nibusamp;infamiædedicarenamp;ipfum nome apologetic! oftenditexcufationc.Nonenim défendit niii quodincrimineeft.Vnum nûc^jferam cuicôtradicere uelftultifinuelimprudêris.Sextusliberçufe; biifuperorigenisdefenfionemprincipiumufcpadmillefermeuerfuslibri iftiusqui pamphili dftitur côtinet.DereIiquis feriptor eiufdc operis^fert teftimonia quibus ni tic approbate origenem fuifîeca;

-ocr page 209-

Apologia RuHînîcnhîRdeîrucdeclaratîonc? nbsp;nbsp;nbsp;Epîftola XXXnr

riiolicutn.Eufebius amp;■ pamphilus tanta inter fe[habnercconcordiâ;utunîusanîmæ holes putcs:amp; ab ünoalter nome acceperit.Quomodoigit inter fediflentirepotuerfitut Eufebiusïtotooperefuoorw genc Arriani probet dogmatis amp;nbsp;pamphilus nicenæ fynodi quæ fuit poftea defenfoiemf Ex quo oftc;gt; diturueldidymi uelcuiunibetalteriuseffeopufculfi:quifextilibricapitedetruncatoscæteramêbra fo aat.S i côcedamus ex fupfluo; ut pâphili fitd’ed nedû martyris (ante erii fccipfit martyriu ppettaret J amp;nbsp;quomodo inqes martyrio dignus fuitrfcilicet ut in martyrio deleter errorcmt und culpâ fanguinis lui effufione purgaret.Quanti in toto orbe martyres ante$ cæderenf uariis fubiacuere peccatis^Defen datnusergopeccata;qa qui poftea martyres prius peccatores fuerût.Hæc fratres amâtiffimi ad æpifto Jam ueftrâ celeri fermone diAauimincês ^pofitû utcôtra eu fcriberc cuius ingeniûante laudauerà ma lenseftimatione peclitari $ fide.Hoc mihi præftiterunt amici mei:ut fi tacuero reuscfi refpondero inu ßiicus iudicer dura utracgcôditio.Sededuobuseliga3 qtf leuius eft.fimultasreintegrari pôt :blafphe *nia ueniam non meretur.Quid aûtlaboris in libristranfferendijperiarchonfuftinuerim ueftro iudis? cio derelinquo.'dum amp;nbsp;mutare quippiâ de graeco nô eft uertctisded euertctisamp; eadc ad uerbû exprime K:nequa$ eiusqui feruare ueliteloqnii uenuftatem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Argumentum.

jVperioritraftatu irritatusruffinuspibyter AquilegienfisptrabeatuHieronymutâ^cmu lumamp;obtreftatorcretorfitftilûduobusuoluminibus:illuargucsquaeinfrafubdunf.Sed eu iâapud urbem feorigenianæhaerefisineufatuaudiretapologia Anaftafio eiufdem urbis epifcopofcribitfidemfudexponcsdeinterptatiôefepurgâs:amp; jjteftans de origine aiæ nihil ^“‘ediffînire.Sed paru ea purgariôe ^ficit;utfequêsæpiftolaindicat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. XXXIII.

prælbyteri aquilegienfis pro fe apologia’ad A naftafium urbis Romane epilcopum.

^jVdiuiquofdâcûapudbeatitudinctuamcôtrouerfuri fiuedefidefiuedealiisnefcîo X Oj quitus quaeftionibus conuenirct:etiâ mei noisfeciffe mentionc.Et tua quidc fanfti - ““ j tasuelutab ipfis incunabulis perecclefiafticæ traditiôisrégulas inftituta:deabfente fi j bilt;5 bene amp;nbsp;in fide amp;nbsp;in charitate dei cognito calumniâtibus nô accômodauit audi^ j tum.Quoniâ a me tn appetitææftimationismeæfama peruenitæquum putaui : ut quoniam ipfepoft.xxx.fereannosparentibusredditusfum;amp; durûfatis at^ inhûagt; num erat fi tam cito defererc illos quos tam tarde reuiferam. S imulcj tam longinqui i tinctis labor, fra gilej me reddit ad iterandos labores li tteris meis fatiffaceré beatitudini tuæmô ut de fan Aa mente tua quæ uelutdei quoddam facrariumaliqd iniquûnô recipit:maculam fufpitionis abftergerem :fed amp;nbsp;æmulisaduerfum me forte oblatrantibus baculû quendam côfeffionis meæquo abigerent offerrem. Qÿamuis igjf fjjgj noftra pfecutionis hæreticogi: tpe(çû in fan Aa alexâdrina ecclefia degeremus in car ceribus amp;nbsp;cxilfisquæpro fîdeinferebant)^bata fintn amp;nbsp;nue fiqs eft quel tentarefidé noftrâ cupituel audire uel difeeredeiat qdquot; de trinitate ita credimus. Qjiod unius naturæ uni us fit deitatismnius ci u9 demcÿuirtutis atcj fubftantiæmecinter pâtre amp;nbsp;filiû amp;|fpiritufanAû fit ^»rfus ulla diuerfitas nifi nbsp;nbsp;ille

cft:amp; hic filius:amp; ille fpûffanAus.-trinitas in fubfiftentibus pfonis.-unitas in natura ateg fubftâtia. riliuquocjdeiinnouiflîmisdiebusnatueflccôfitemurexuirgine amp;nbsp;fpiritufanAo carnéhumanæ na turæatlt;$ aiam fufeepifledn qua amp;nbsp;paffus eft èc fepultus:amp; refurrexit a mortuis:in eadc ipfa refurgens: quædepofitafueratin fepulchro:cûqua carnefimul atcç aiapoft refurreAionc afeendit in coclos.Vn^ deamp;uenturusexpeAatadiudiciûiudexuiuopiamp;mortuo(lt;'.Sedamp; carnis noftrærefurreAionc fate^ niur intégré amp;nbsp;pfeAefuturam:huius ipfiuscarnis noftræun qua nûc uiuimus: nô utquidäcalöniaiw fur alteram prohac refurreAurà dicimus.Sed amp;nbsp;hâcipam nullo oîno eiusmembro amputatomel abgt;. nbsp;nbsp;nbsp;.y;

quacotporis parte defeAa.Scdcui nihil omnino'ex omni natura fua defit:nifi fola corruptio .Hoc d‘’ ptornittit fanAus apoftolus:lt;p feminet corpus in corruptiôe.amp;refurgat inîcorruptiôe:amp; feminet in in firmitateamp;refurgatinuirtute:feminetin ignominialurgatingloria.Etqafeminet corpus aîale re^ l^urgat Ipiritale.Hæc nobis de refurreAiôe tradita funt ab his a quibus fanAû baptifma in aquilegien;» * h ecclefia côfecuti fumus quæ p uto ipfa efle:quæ etiâ apoftolica fedes tradere foleat amp;nbsp;docere. Oicimp quoej amp;nbsp;iudiciu futurûûn quo iudicio unufquifij recipiat propria corpis prout gcflquot;it:fiue bona fine mala:q(f fi holes recepturi funtprooperibusfuis:q’tomagis amp;nbsp;dyabolus qoibusexiftit câ peccati. DeMatth.jy,-quofentimusillud qd* feriptû eft in euâgelio:qa amp;nbsp;ipedyabolus amp;nbsp;ocsangeli eius cum hisqui opéra ciusfaciunamp;criminantfratrescumipopariteræterniignishæreditatcpatient:Si qs autc negat dya^ holum ignibsæternis mâcipandû : nô efle parte hæreditatis dei cuipo;fed eâ in igné accipiat.-ut fentiat nbsp;2

uerum effeqd’negauit. Audio de anima effequæftiôes cômotas.De quare utrû recipi debeatquæ# rimonia:autabiici uos,pbate.Si autdemeqdfentiâquerat:fateormedehacqôneapud $plurimos traftatomm diuerfa legi (k.Legi em quofdâ dicctes:qj pari ter cum corpe p h uma ni feminis trad ucem : etiamaiainfundat:amp;hi qitum poterâtidfermonibuscôfirmab£it.C^!odputointer latinostertullia num fenfiffe uel LaAantiû.'fortaflis amp;nbsp;alios nônullos. Alii afferunt formatis in utero corporibusde^ usquotidiefaciataîas amp;infundat.AliifaAasiâolim.idefttôccû omnia deuscreauit ex nihilo nûceas mdiciofuo difpenfet-in corpore.Ethoc fentit origenes amp;nbsp;nônulli alii græcoRr.Ego uero cûhæc fingiH la legerimçdeoteftedico) qa ufop ad pns certi uel definiti aliquid de hacqueftiôe non teneo:fed deo re* linquo ‘‘^•^^quid fit in utero:amp; fi cui ipfe reuelare dignabitur. Ego tarnen hæc fingula ; amp;nbsp;legiffe me nonnego:amp;adhucignorateconfiteot:præterhoc quodmanifefterraditecclefiadeumefle amp;nbsp;animarS

k ii

-ocr page 210-

PARTIS I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRAGTATVS HI

amp;cofpor5 pdkorc.Sane qa audio etid Ide difputatuîfÿquædâ Origcnis afratrib^rogatus de gra-cotra ftuli inlatinum:puto ocs intelligat hoc pro folo liuure culpari. Si em aliquideft qd'difpliceat in au dorequareidadinterprætemdetorquæt. Sicutin græcis habet rogatusfum utlarinisoftenderê.Gtx cis fenfibus uerba dedi latina tantummodo;fi ue ergo in illis fenfibus laus ineft aliqua dó cll mea ••fiuc culpa fîmilicecnôell mea.Quinimmoetiâillud adiecificutinpfaciuncula meadcfignaui:utinqiian turn pofTem aliquanta decidercJlla tn quæ mihi in fufpirionc ueniebant:qgt; non ab ipfo origene ira m dacfed ab aliis uiderent inferta propter hoe de eifdcrebus in aliislocis eiufdem aurions catholicau* öum legeram Memo ergomihi ex hoc(quæfo te fairftæ ac uenerabilis pater amp;nbsp;beate)confier inuidiaj nemofaftióibus utatur calüniis:quod in ecclefia dei fieri nó licet.Vbi enim fimplicitas amp;nbsp;innocentia tuta erit:fi hic nó erit.Origenis ern necj defenfor necç aflertor fummecj primus i nterpræs. Alii ante me hoeidcopusfecerat.Feci amp;egopoftremusrogatusafratribusfiiubeturnefiat iuflio obferuari debet inpofterü:ficulpanturqui âteiuffioncfecerûtculpaaprimisindpiat.Egoempterhancfidem quatn fupraexpofui:amp;quam ecclefia romana amp;nbsp;alexandrina amp;aquilegienfis noftra renet quæiÿ hierofoly^ misprædicaturaliam nechabui un$:nechabeoinifiohomie:nechabebo.Etfi quisaliter credit quif^ quisilleeft:anathema fit.Reddentautemindieiudicii rationem hi qui offendicula S( diffenfiones amp;fcandalafratribus propterinuidiamfolamgenerantamp;liuorem.

B eati Anaftafii romanæ urbis epi ad iohanc hierofolymoruepm cófultatiói ip'us de Ruffini noiete fpôdentia:amp;accufantisqgt;impiaorigenisdogmatatrâftulerît. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola XXXIW

IK nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidc affeftióis eft hoc:ut laudabiliter de facerdotefacerdos loquaris.Pro tdto

UI jitur præconio:quoinmeritameaeffufionecôtuliftiutamori tuogratiasagoitafplédorem u/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dominohabes uirtutes:fubinde quodamodo paruitatisno^^

tlF ■SlKijftræ fauorabilis fermo profequit:tam eminenter non omnium præftantiffime laudum tua turn fulges ni tore confpicuus;ut par elle meritis fermo non poffit.Porro autem tato titulorü tiioß; ra^ piorindtamentoîut etiam quod impetrarenequeo audere nó defind.Iam hocdelaudibuseft ruis:qlt;^ me tantü de codeftis animi ilHus ferenitate laudafti.T ui em epifcopatusj ordo pfpicu us per diuerfum orbem uelutradiansretia ad nos fplcdoris fui detulit claritatc.Im me quippe totü amicitiæ tribuis exa nimi nihil relinquis.Autfiiuremelaudas.’tuquoijfimiliterrelaudaausnon es.Obfecroigit ob urm ^;ut m emetipm laudare iam definas.D uplex enim caufa me hoe pofcere confttingit, ne eófacerdoris tui fenfibus:aut dolorefalfalaus ingerat autpudorêuerafucccdat.Sed adcamreuertar.Ruffinus de quo me cófulere dignatus es:cófcictiae tuæ habet arbi trâ diuinâ maieftatê:apud qua' fe integro deuo;:# tionisoffido ipfe uideritqualiterdebeat approbate .Origenis autc difta cuiusin noftrâ lingua eópofi ta deriuauit ante quis fueritin quae pcefferit uerba noftrû propofitû nefciuit.-quod uero fit animi met ftudiudîtua paulifperhocconferam!fanftitate.Hocigit mctecócepi:qd’ qui urbis noftræpopuJi^ tranflata Origenisleftiôepatefecinquâdampurismentibusuelutnebulam excitas inicriam fidemt^ apoftoloiü maiorum traditióefirmatammelutdeuiisanfraftibusillö uoluiflediiToluete .Difcere hoc locolibet quidagat inromanam linguam tranfiatio Approbofiaccufatauriorem:amp;execra'dumf3^’ ftumpopulisproditmtiuftis tandem odiisteneatunquemiamdudûfamaconftrinxerat.SiueroiH^ terpræs tantorum maiorum erroribus confenfum præftat;amp; legenda impia dogmata prodit in popu los nihil aliud fui opera laborisextruxit.mi fi ut proprie ueluti métis arbitriohancquæfola amp;nbsp;quæ pti^ ma apud catholicos chriftianos uerafides iam ab apoftolisexi nde ufj ad tempus præfens tenetur ino^ pinatæ titulos affertionis euerteret. Abfit hæe ab ecclefi.a romana nequaq’ catholica difdplina. Nun$ profeftoeuenieriut aliqua hocadmittamusratione.-quodiuremetitocj damnamus. Qiiapropteidti toto orbe Chrifti dei noftri diffufa prouidetia probate dignabitur:acciperenos omnino non pomî quæecclefiammaculentiprobatosmoreseuertant.-aures circunn-antiumuulnerent.-iurgianradiffem fionefcçdifponant.Qiiarenofcequalemæpiftolamadfratrem amp;nbsp;coepifeopum noftrum Veoctmf’î diligentiori cura perferiptam paruitas noftra tranfmiferitdibiq? banc confdentiam fecerim: qnod no fuperflualaborumformidine.-necp uano timoré follidtetmihicerte cura non décrit euangelü fidem circameoscuftodirepopulos:parteflt;5populi meiperquæfpatia diuerfa terrarum diffufasqu.intum poffim litteris conuenireme qua prophanæ interprætationis origo fubrepat;quæ deuotas mentes inv mifla fui caliginelabefaftare conetur.Illud quoçg quod eueniffe gaudeo:tacere nô potui ; beatiffimW tumprincipummanaiTerefponfaquibusunufquifujdeo'fcruiens.ab Origenisledioncreuocetunda nandumep fententia principum quem leftio reum prophana prodiderit. H aftenus fentétiæ meæ for^ ma procefTerit.Quod te uero uulgi de Ruffino qnærela follicitatmtquofdam malisfufpitionibusptc fequaris:hancetiâ opinionc côftringâ diuinæleriiôisexcplo.Sicut fcriptö'eft.Nó ficut uidethomoùa amp;nbsp;deusiNam deus uidet in corde;homo i n facie.Itacç frater chariffime omni fufpitiôe fepofita R uni^ numfdto:cp propria mente Origenis diftainlatinöträftulitacprobauit.mecdifiimilisab eo eft qut alienis uitiispræftat'affenfum.Illud tarnen feire cupioiitahaberi a noftris partibus alienumt quid agai.‘ Â^^^ubifitnefcirecupiamus.rpfedenii^uideritubi poffîtabfolui.

Argumentum in librosinueriiuos Ruffini Aquilegienfis.

Ml nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vffinus ex apologiaadPammachimuel i ut uerius arbitror)ex aceufationepublica grauio;

£-^^Mri ftimuloa^tatus inuehit in Beatum Hietonymum hoc primo libcllo fidem fuam^ecar

-ocr page 211-

InucftiuaruttiniFi.indoaotctti.S.liicfo; tib. I Epidoh. XXXV ^steTuueAióe cóteftans:magis Hieronymö i eoipfofuis cômentariiscrra(redicens.amp; fuæinterptcta loins caillas iiiftiflimas aftruens:q) nôgloriæcupidusfeddeitimoreecclcfiæ^ftitura traduxeric. nbsp;nbsp;nbsp;‘

Argumentum ex Génadio de uiris illuftribus.

Vffinus Aquilegienfis ecclefiæpfby ter non minima pars doflorû ecclefi£e:amp; de tr36 Ferendo degræcoinlatinum elegans ingenium habuit: êi poftaliqua.Sed amp;obtre; ftatori opufculorum fuorumrefpondirduobus uoluminibus: arguens amp;nbsp;côuinccs deifeintuitu amp;nbsp;ecclefiæ utilitate auxiliantedno ingenium agitauine.lllum uero ftigt; mulo æmulationisincitatum adobliquum ftilum uertifle-

Controuerfiarum Ruffini pfbyteri Aquilegienfis aduerfusdoâorê illuftriffîmtî

ymumadApronianumliberprirnus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiltola. XXXV.

Erlegi fcripta tua Apronianechariflîme quæab amico amp;nbsp;fratre bono de oricte ad ui^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A

turn nobiliffimum Pâmachiu miffa tranftulifti ad me:recordatusfum fermôis pro phetici qui ait-Filii holm dentes eorum arma amp;nbsp;fagittæ:amp; lingua eorû machera acu P ta.Verumadhæcuulneraquæinfliguntur ex lingua inter holesmedicus pene nub Matthe. gt;. luseft.Etideocóuerti mead iefum cocleftem medicum: qui mihi antidotû potenrif ft. —~__z=::jfimumdeditdeeu3geliifuipyxide431atum:quoduimdolorisfpefuturiapüd fein«? hexainînisfolaref.Potioergoipfa qua5tcperauitielus:h3EC erant uerba.ßeatiinquiteftis eu nos per ^tutifuerint.amp; dixerint aduerfum uosomne malum mentictes.Gaudete Si exultateqmmerces ue; tra multa eft in cœlis.S icenim perfecuti 1 unt Si .pphetas qui erant ante uos.Et ego quidem quâtu in eft Bf’\°‘^'^^’‘unt.Quâtomagisnos:licetindignosdomefticoseius.Etfi illi diiftûeft : quiafedudor Matthc.!olt; t oi ieduq'tturbas:ego cur indignerfi audiâ mchæreticû dici.Et pro ingenii tarditatemelpotius nbsp;nbsp;nbsp;lohan.y.

atatetalparnnoiari.Etcumdns meusimmo oîum deus Xpusdidus fithomo uorax.amp; uini potatot anucusjjublïcanoru amp;peccatoru:ego cur indignerfi audiam homocarnalis amp;nbsp;in delitiis degens. Veÿ

quædâ neceffitas uidet imponi:ex coq» dicat multos ofÿ Matthe.lJ. tendide iis quæ ab eo fcripta funt.-nifi quid fit in caufa pandaturcôpellorcôtra uotum meô amp;nbsp;propos htum rndere:ne forte reticédo uidear aimen agnofcere:$uis xpiano cætera cri mina filendo depellere exeinplodni glotiofum fit:fed tnhoc in fide fi fiat maximû fcandalû generat.Quia ergo in initiis hu^ ms mueftiôis fuæpromittitfeomiffiirû perfonas:amp;rebus tin amp;nbsp;criminibus rnfurum. utrumq; autej ■^^‘‘^’^^•'tiamcüirefpôdeatcriminiquodnullusobtendit.Qi.iDmodoaûtomittitperfonascûinter^J pretem librop; toto inueftionis fuæ textu indefinenter incufet:amp; oblaceret.Nos omifta omni hironia nypocrifeostergiuerfatiôequædeoexecrabiliseftlicetincôptisuerbis;amp;oroneincôpofitarndebimus. veniam iniperitiænoftraea legentibus côcedendâ non immerito pra’fumentesrquia non alios aceufa 2}us:fednofmetipos a malediftis purgare contendimus.Et ideoftudemusiut non tni in nobis fermo Çtiiinueritasluceat.Sed priuf^incipiâ purgare cæteraulludeû ante olaueredixilTecófiteoriquodait lenóredderemalediftumpromaledifto.-hocfatis uerûeft.Nonem pro maledi dis fed pro bndidis Si wudibusconuitia 8c maledida reftituit.Necg ut ait uerberanti dextera' maxillam offert alterâ.'Sed pal P’tanti amp;nbsp;leuiganti maxillâ.-morfum improuifi dentis infigit.C um ein nos in eo eloquentiâ ac ftudî Jiinlaudauerimus(interptando dutaxatex græds) Si fidei eiusnuf$ derogauerimusdlleutrûq in no Disdânat:amp; ideo ueniam etiâ ipfe nobis concedatffi fortealiquid.-aut afperius.’autincôptius dicimus.* quia imperitûholem adrndendum lacefti ni tique feiret non poffe per multâ dicendi artem:amp; eloque ^æcopiâid agere:utisquclæfumuelletacuulneratu:necuulneratusuideatureffe;neclæfus: hoc ergo cioquêtiæ genus ab ipfo requiratiqui ad culpandu feu uituperandû leui rumufeulo commotus uelut nuis cenforaccurrit.Qui ueroobiedas depellerea fe maculas cupit neceflîtate fibi rnfiôis impofitainô ornateifed $ uere riideat cogitabit:amp; qin inter principia ipa ait quafi fine me hæretici ec

ï? poflintiprimohoc nobis oftededum eftq» nec cû ipfo nec fine ipo hæretici fumus; utoi de nobis c5 nteritquidfiimusitûcdemû necdealioru quidêdidisad nosretorqueripoffitinfamia. Ego fient amp;nbsp;ipie amp;nbsp;ocs noruntante annosfere.xxx.in môafterioiam pofitus per gram baptifmi regnatus fignacu^ urnfideicôfecutusfum perfandosuiros Chromatiûiouinum Si Eufebiû opinati(ïimosamp; ^batiffi g ^osinecclefia dei eposiquop; alter tuncpfbyterbeatæmemoriæValeriani.-alter archidiaconus : alius QyaeSus firnulqi pater mihi amp;nbsp;dodor fymboli aefidei fuerint.llli ergo fie mihi tradiderût: amp;nbsp;fie teneo fpirituffandus uniusdeitatisfitnmius fubftâtiæcoæterna infepabilisiincorpea inui

•Dilisiincôpræhcfibilis trinitas;amp; fibi foliiut eft adpfedum nota quia nemo nouit fili u j nifi patenne^ ^patretnquisnouitnififilius. Etfpûffanduseftqui fcrufa£etiamaltadei:amp;ideocaretomni uifibi^ ptn amp;nbsp;fpiritûfandu nec eft prorfus ulla in trinitate diuerfitasmifi q ille pater eft :amp; hic fili us:amp; ille fpûf anftus.Trinitasinpfonarumdiftindiôeiunitas inueritatefubftâtiæ:amp;q» unigenitus filins dei : per qucaprincipioolaqnæfuntfadafuntfiueuifibiliafiueinuifibiliainnouiffimisdiebnscarne hûana rat1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;paffuseft profalutenfa.Ettertia die fufcitatailla ipa carneiquæpofita fue

in ’epulchtorefurrexit a mortuis.Etcu ipfa eadem carne glorificataafccdit ad cœlos : unde amp;nbsp;expelt;î ttatur ucturus ad iudidu uiuoru amp;nbsp;mortuop; Sed amp;nbsp;fimili modo nobis quoq fpem refurrediôis de^

k iü

-ocr page 212-

PARTIS I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS ni

dit:ut code ordinc;cadccôfeqntîa:^arî cadc^ forma qua ipfe dns refurrexit-nos nbsp;nbsp;rerurrefl iifos cecK

damus:nô nubes amp;nbsp;antes tenues ut calunianfjfed haecipfa in qbus niic uel uiuimus uel morimur corpa recepturi.Nam quo uejy eritamp; refurreftionc carnis credimusmifi in ea uereamp; intégré carnishuiquot; natura ferueturc'Abf^ ullis ergo pftigiis uereamp; integrae carnis huius noftrætin qua nunc fumus reiur^ teftionêfatemur. Verum ad maiorcrei fidem addo aliquid ampli us amp;nbsp;calûnioforumncceflîtate cópul fus fingulareamp; præcipuûecclefiænfæ myfteriö pädo:amp; et cûoes ecefie ita facim fymboli tradât:ut poft dixerint pftôrum remiflîonem addant carnis refurreftionc. S anfta aquilegienfis eeclefia dei fpiri tii futuras aduerfum nos calûnias prouidente;ubi tradit carnis refurreftionê addit unius pronoîs fyllaba amp;nbsp;pro eo cp cæteri dicuntcarnis refurreftionetnos dicimus:huius carnisrefurreftionerquo feilicet fron tem ut mos eft in fine fymboli fignaculo contingentes:amp; ore carnis huius uidelicet quä contingimus rcfurreftionemfatentes:omnem uenenataî aduerfum nos linguae calûniandi aditû pftruamus Eft aliquid hacconfeffione pleni usÆft aliquid ifta expofitione perfeftius.Sed nihil ut uideo.-profuit no# bis tanta hæc cautela fpiri tuflanfti.Inueniut adhuc malæ loquaces linguae calûniâdi locum. iViébra in quit fingula noiatim nifi dixeris:amp; caput cum capillis fuis:manus:pedes uentremlt;atcp ea quæ fub utn tre funt nifi expreflius defignaueris carnis refurreftionc negafti. H æc funtnouelli fapicris inucta : qn® beatos apEos tradentes fidem ecdefiælatuerunt.nec ulli fanftorum nifi huiefoli per carnis fpiritum rt# uelatafunt.Etnuncincidenterquidcproponit.fedaudiatamp;honeftiusamp;uerius$propôit.Prini*o^, dormientium Xps eftjqui amp;nbsp;primogenitus ex mortuis dicitur.'ficut amp;nbsp;apEs de refurgentibus dicit. Ini _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiumChriftuseft.Deindehiquifuntxpi Habentesergoindubitatasrefurreftionisnoftraeprimin^s

I.LiOC.l/. chriftum.'quiddecæterisdubitamus.'çumcertumfitq qualibus mebris amp;nbsp;qualibus capillis t qu^c^r neamp;quibusolTibuschriftusrefurrexitamp;nosocsrefurgamus Quia amp;ipeproptereafe poft refutreflio nempalpandudifcipiilisprebuinneulladerefurreftioneciuscunftatiorcmaneret. Cumergoiraeni^ dens ut:amp; ita dicam )palpabile amp;. manuattreftandii nobis xps dederit fuæ refurteftióis exemplnni i» aliquis infanit.-utaliter fe refurrefturum putet qrefurrexeritille qui prius refurreftionis aditum cit.Vn êcillud ueritatêhuius pfeffióis affirmanq» natura ^dccarnis huius eftipfa.-nec ulla alia q refur# Vbifupra. 8^*^'P“’^8^*^^‘:nt^oitiisrefurgetcorruptôedepofita:utuerûfitilludqd'dicitapEs.Qiiiafeminatîcor^. quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ptióeifurget in incorruptóe:feminafinignorâtia furget in gfatfeminat corpusaialefurgetcorpusfpin

ule.Tanqi ergo fpiritale amp;nbsp;gloriofum amp;nbsp;incorruptibile corpusfuis propriis amp;nbsp;non aliunde aflumpn® exornabitur amp;illuftrabitur membris.'fecundumeam gloriam propofitiim nobisxpi feruatexempM

PhiE.t.’ ficutapoftolusdicit.i^ti tranfformabitcorpushumilitatisnoftræîcôformecorporiclaritarisfilii

Cumigiturperomniainrefurreftionisfpexpsptoponaturadformamamp;primogenitusipfefitrrfnt CoE.l. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gentium.atâ omnis creaturæ ipfe fit caput. S icut fcriptum eft. Qjn eft caput omniu primogenitus ex

mortuis:utfitinoibusipfeprimitiarumtenens:qdinaniteruerborupugnas:amp;malaæfufpitionucef# tamina cómouemus.C um in ea cófeffione qua fupra expofui ecclefiaftica fides conftet. Et darum fit tvadincufandumnómoueataliqucdiuerfitasfidei.fedperuerfitasanimi. Verum qm inhoclococii de refurreftióe carnis argueret.mt ei mos eft:mifcuitferffs ridicula amp;nbsp;ludicra dices. M ulicres quafdam de noftris:mâmillas fuas tenentesniel leues côtraftanres genas:cum plaufu fœmoris amp;nbsp;uctris dicete fo lere. Quid nobis ^jdeftrefurreftiotfi corpus iterû fragile refurget. Futuræangeloæfimiles habebimuS amp;naturâ:quashicmulierculasincufet:amp;filaceratiôedignæfint:ipfeuiderir. Autfi eumfeputatqui praedieannô eftefuum talionemordere.-uelcertefi æquanimiter fertfuasmulierciilas ueris amp;nbsp;nô fidis ' nbsp;nbsp;nc^cômentitiisremorderi:hicin$ ipfe uiderit.Nosinterim qd ille,pmiferitimplemus:nôreddimu$

talionc. S ed ut uideo ifti cui difplicet mulier q uæ negat fe ex refurreftionc fragile corpus habiturâ fiw dubioplaccteifragilitatê corporis pmanfura.EtubieftqddicitapEs.Seminatininfirmitate.ïurget in I.CoM^. nbsp;nbsp;uirtute.Seminat corpusaîale:furgeuorpusfpiritale:quamfragilitaté uis efle in corpe fpiritahï Et qd

refurget in uirtute:qôo iterum fragile erit.In uirtute qlt;f fragileeft:qûo erit.Nône rnelius dicut mulitc culæq’tu:quenegâtultrafragilitatêcorporisdnaturam.Qiiidillasirrides:quæfequunt apEm dicen Vbifupra / tem.Quiacorruptibilehocinduetincorruptionc:amp;mortalehocinduetimmortalitatc. Apoftolinon docuerunt fragile corpus futuR; efle:quod refurget a mortuis:fed ecôcrario in uirtute amp;nbsp;i n gloria refut refturit dicunt.Tuhocunde nûc ^fersj'nifi fortea iudæisaliqmbusnoua nûclege ,pmulgat eccEiaeut etiam ifta difcamus.Efteriiiudaeorum uerederefurreftiôetalisopinio:q refurgcntquidemfed utcat nalibus delitiisamp;luxuriistcæterifcguoluptatibuscorporispfruant.Quæautéaliaeftfragilitascorpt^: nifi corruptela membro^ü.-irritatio gulæ amp;nbsp;indtamctalibidinis.Sed patimini quæfo uos fi tn Chrifra amatis:iincorrupt0eabfcßhiseflrecorpusqd'refurgitamortuis.FasfithaEcaliqnceflrare.Credamusin refurreftionc definere etiam lidtos coitusme amp;nbsp;illidti fubrepant qgt;diu horum non fit obliuioiquid ta follicit. .quidtam curiofedifeutitur amp;nbsp;pertraftatur uentre:amp; ea quæfub uentre funt. Et noscarnales amp;nbsp;delirioibs efle dictisxum uos ut uideo ab hisceffandûmecin refurreftióe credatis Neqi em naturam carnishuiusin qua nue uiuimus:refurgere denegemus:neq! rurfum carnis uitia pariter inuoluamus. Sed caro quidc refurget:amp; nôalia pro alia:fed hæcipamec naturâ perdet : fed fragilitatem amp;nbsp;uitia de# ponct.Alioquinnecimmortaleeritquodfragilepmanferit.Etideonosnecçuobifcuj necpfine uobis hæretici fumus Ecdelîæ em fides cui us nos aluni fum us media incedens inter u trunep difcrimcninei^ naturæcarnis uel corporis(qdrefurget a mortuis) denegatueritatcmetjcôtra apoftoli fententiâicor#

-ocr page 213-

InupólïuanimRnnï.ïndoao.San.Hïcro. tib. I Epîflola

XXXV

tuptionc futiiri regni didt a comiptione poffidcdam.No» ergo carnc nelt;ß corpus pcrditis:ut ais: aut ampataris mébris refurgere didmus:fed totù amp;nbsp;integrücorpus:corrupnöe tm amp;nbsp;ignominia ac fragi/ litate depofita:atlt;5 oibus mortalitatis uitiispariter amputatis:ita ut nihil firfus ex natura fua défit ipi titali illi corpori:qd’ refurgeta mortuis nifi iIIacorruptio.Latius $ propofueram huic uni titulo de re furreftioneref[)ódi:uercs neiterüper breuitatcaliquibuscalûniispatereniusamp;ideononfolùcorporis inquocalûniat.'fed amp;carnisfedmus frequttermentionc amp;nôfolûcarnis:fedaddidiniushuiuscarnis Si nó folu huius camis fed ôi natura hui us carnis cômemorauimus nee côtenti fuim us hoc. S ed ne m c brorum quidc refurreftionis inregritate'diximus defutura.Ita tame ut fed* m apoftoli defmitionc :cot pusqcf refurget ex corruptibili incorruptibile:ex ignobili gloriofum:ex fragili immortale ex animali fpiriralecredaf:ita utdemûIpiritaliscorporis mebra abfep ullis eflecor. uptelæ uel fragilitatis fufpitiogt; nibusfenriamus.Defignaui fide meâ detrinitate-Defignaui de incarnatione paflïoné ac refurreftione amp;defcd'oaduentuingloriaamp;deiudiciofuturodni Saluatorisnoftri.Defignauiamp;derelurreftione rarnisnoftræ:amp;nihil(utopinor)ambiguôdereliqui.Qiüdnûcfupereft.Nihilarbitrorquantumadfî dem pertinet.Sed in eo teinquit arguo.'qcf Origenc interprætatus es:qui reftitutioné omniû didt fu turam: in qua no folu omnes pftóresabfolucdos:fed amp;nbsp;ipm dyabolu amp;nbsp;angelos eius quâdoç didtre^ Unxandosefledepocnismtreftitutioomniücófequêterpoflitintelligi.Etaiiimasantedidtcrearaseffc «ï corpus:eafi^ de coclo ded uftas: amp;nbsp;corporib us infertas.Ego nüc nihil pro Origene ago: nee apologeigt; ticum pro ipfo fcribo. S i ue ern ftat apud deü:fi ue lapfus eft:ipfe uideri t:fuo dno ftat aut cadit. S ed co gorinaliquibus eiusfacerenictionem.-quiaduilluarguit rhetor nofter:nôiâoblique:fedpalâ mucro nediftrifto mepetit:amp; torus fertur inme:amp; quid dicome petitrlmmo uero utin medefæuiat:necin:gt; ftitutori fuo parcit:du putat fe ex his quæ interprætatus fum libellis ei us poffe in me aliquid calûniæ re torquere:qa inter cætera quæ culpat in nobis.ætiâ inuidiofus hoc addidu:dicens:me hoc opus ad inter prætandûelegifle:quod ne^ ipfe:necp alius quis ueterûinterprctü delegifler:huius ergo rd caufam pri mocurhocopuspotilïimûadorfusfimquiahincmaximemordeorq’poreropaucillTimis amp;nbsp;ueriflï^ tnisabfoluam licet id apud te fili chariffimetqui rem ut gefta eft:bene nofti.-fuperfiuu uidebit : tarnen amp;nbsp;ignorâtescóucitnofcere:fimul Ct qa amp;nbsp;hoc nó folu ipfe:fed amp;omnisfcholaeiusiaftatdenobis:qlt;f cum aliter .pmiferimus nos inpfationibus trâfiaturos:aliterfecerimusin opere.-Ideo non folu ipfis.-fed amp;nbsp;äbisrefpödebimus:qbus uel ,pprius liuormentcmelaiminatio aliénacôturbet.-uir fide.-eruditione nobilitateaiita clarus Macharius cu opufcula aduerfusfatû:uel Mathefin haberet » manibusteaej utili amp;nbsp;pCTneceffario labore cóponeret.ln aliq nantis uero qa erat pdiffid lis materia de di uinæ jmidêtiæ dif fere difpcnfatióibus hæfitaret per foporc fibi a dno tale aliquid dicebat oftenfumrq? nauis ei quédâ de hionftraret eminus aduentare per pelagus;quæ cû portö fuiffet ii^refla.modos fuæ bæfitationis abfol üerer.Exurgensuerocûdeuifufollicituscogitaretnosfuperuenineaiebatintpe quibus continuo amp;nbsp;opufcula fua amp;nbsp;ambiguitatêindicauit amp;nbsp;uifum.Qnid porro Origenes qucopinatiflîmûapud græ; cosaudieratfentiretdetalibuspercontadbreuitercgfibieiusdefingulisquibufçKfententiasrorat expo^ ^’•Ergoremprimûdicebamfaftu eflediffidlc.Sanôû tnPampilö martyrcm dixi quafi ex parte tale 31iquidoperiscófcripfifl*einapologeticofuocótinuoidfibipofdtinlatinûuerti:nullu3 dicebam me ’^Eimhuiufcemodioperishabuifle amp;adlatinöfermonctricénali iam peneincuria torpuiffe perftitit t^mcdepræcâsutqualicucj fermonefibi notida’ tm eorûquæcupiebatoftenderc.Cûtjidquo potui fermonefecilfemmaiori defiderioaccenfuseftadillaipfapleniuscognofcenda.æx quibus pauca ilia qnæ träft uler«î uidebanf affumpta.-exeufante me urgere uehementius cocpit:amp; fub dei teftimonio có^ nenire ne fibi ad opus bonû quæ fe iuuare poffent auxilia denegarc. Gölt;$ uehemetet infifl-eret:amp; defi^ deriueiusferf m deuefleperfpicercacquieui tandem amp;nbsp;interprætatus fum quidc.Inpræfaciunculis tn Wriufcçoperis amp;nbsp;maxime in Pamphili libello que primûtrâftulerâ expofui primuomne fidcmeam;

proteftatusfum meqnidéita credereficutfidescatholica eft.Si quidautem uel legeretur uel intern ptætaretur a meid me falua fidei meæfacere ratione.In iftis uero periarchon libellis eriam illudadmo wnnep cum in ipfislibtis inuenirenf q uædâ defideitacatholica feripta ut ecclefia prædicat quædâ aût bncôtraria cum de una re eadccgdicantur cp mihi uifum fit ea fetf m illâ régula femper 4)ferenda:quâ ’pfe catholicæ fententiæexpofitione ,ptulcrat:amp; ea quæ a femetipfo inuenirentur eflecôtraria uelut in fota ab aliis ( id em ipfe æpiftolæ fuæ quærimoniacôteftat labiicerc uel certe ut nihil ædificationis in fi dehabêtia pterirem.Nô autc fuperfluû puto uideri inferere etiâ ipfa loca de præfaciunculis meis.mt mV hilcareattefteqff didmus.Saneneinlegendo error fit ex iisquæhuic fcripturænunc aliunde inferi;: nius fiquidem meafuntfimplices aduerfum capita habent notas. Si aceufatoris mei duplices ex præj? taciuncula Pamphili poil aliquanta ita diximus qualiter ergo fentiat Origenes tenor libelli huius edo ceat.Dehisautc quæ apudeû contraria fibi inueniunt:quidcaufæfitin ultimo breui adied^aflerrio? ne docebimus. Nos autem ficut traditu nobis eft a fanftis .pphetis ita tenemus.'cp fand? triniras coeter naut6^niusuirtutisatqjfubftâtiæ:amp;cpfiliusdeiinnouifrimotpehomofaduseft:amp; j»peccatisno# ftns paffus eft:amp;in ea ipa carne in qua palfus eft refurrexit a mortuis ^»pter qcf amp;nbsp;refurrediôis fpem hu *”’”°Scneritribuit.Carnisuerorefurredionênôperaliquaspræftigias(ficutnônullicalûniant)dici^ ~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inquanuncuiuimusrefurredurâcredimus:nonaliamproaliameepcorpus

aiiud qi hums camis dicimus fiuecrgo corpus refurtedurû dicimus fetf m apoftolû dicimus.Hoc etn k iiii

-ocr page 214-

TRÄGTATVS III


PARTIS I

noie üFus eft ille.S iuc catnê dicirtiös Fecûdû tfâditîonc fymboli confiteniur.S tnlta em adinüctio calu^ niæ eft corpus humanû aliud pu tare cffe quâ carnc.S iue ergo carné fed m côetn fidem:fiue corpus cundûapEmdiciniusqd’refurgetâtacredédiieftficutapoftolusdefiniuit.Quiaquodrcfurgetinuir tute refurget:amp; in gloria amp;nbsp;incorriptibile ac fpiritale corpus faluis ergoprogatiuis futuri corporis uel Garnis refurreftio carnis crededa eft intégré atçp pfefte:ut amp;nbsp;natura carnis eade feruet : amp;nbsp;incorrupti ac • roi- If Ipititaliscorporisftatus amp;nbsp;gloria nó infringat.Sicem feriptû eft.Quia ccrruptioincorruptionc non t.UOC. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poflîdebit.-hæcfuntquæ in hierofôlymis in ecciefia dei:a fanftofacerdoteeiuslohâne prædicant.HffC

noscumipfoamp;didicimusamp;tenemus.Siquispterhæcuelcredituel docetiuela nobis aliter credi $ expofuimusputat anathema fit.Noftræ ergofidei documétu fi quishabere uulthabeatex his.Si quid autem legimus autaflerimus.-aut interprætamur falua huius fidei noftræ rône facimus fcd’m apofto^ î.Thef. ƒ. lum: j)bantes omnia qd* bonu eft obtinctes ab omni fpecie mala nos abftinétes.Et fi qui hâc régulant fequunt:paxfupillos:amp;fuperifraeldei.Cumigiturhæcegoante$calûniatop! aliquis exurgeret de mea fide præf atus fim:ne quis forte diceret qgt; ab ipfis admonitus uel coaftus hoc modo dicerem quaî ante nô fenferam.Cumcg me fi quid ilia interprætâdi neceffitas popofeiffet integro fidei meæ ftatu fa fturu effe promiferim quomodo adhuc locus calûniantîbus datur.C um Utiqp prima côfefllonis meae F uox abomnifufpitiôecontrarii dogmatistutum mefaciatacmunitu.Praaerea em ut amp;nbsp;fuperiusprs dixitdomini fermonedidici:quia ex fuis unufquifiç uerbis amp;nbsp;nôex alterius uel iuftificabit uel condé^ nabitur.Sedamp;mcanihilominuspræfaciunculaquâinipfisperiarchonlibrispmifimusqualiterinter prætationis noftræ.-fidc obferuandam dixerimus ex ipfis æque fermôibus côprobet. A equû namiÿ eft ctiamYx ipa quæ ad rem nuneptinent inferi.Nam cû honoris gratia metionem feciffemus huius uiri qui none hæcadducit ad crimen pro eo quod ante nos ipfe prior Origenis q plurima fuiffet interptx tatus;amp; eius ueleloquentia in explicâdo uel’interptando diligentia laudaffemus.-eumtj nobisfequen dum in operefimili diceremus poftaliquanta etiam hoc adiecimus:huncergo etiâanimo nos licet no cloquetiæ uiribus difdplinæ tn regulis in$tum poffumus fequimur obferuantes hoc ne ea quae inH bris Origenisafemetipodifcrepâtiainneniunturatc5côtraria,pferamus.Mementoqui legis.-nehicte breuiter diftusfermoptereat.-quem dixi quia nô ^jferam ea quæ in libris Origenis a femetipfo difere^ pantiainueniunturatej contraria.Nonemgeneraliterpromifi me nonprolaturûquæeflent fidei con crariaded quæ libri ipfi fibi dicerent côtraria : uelquæ a femetipfo diferepant non quæ a me uel ab ali^ quoalio difcreparent.Non ergo ex hoc fermone furripientes inimici calûniasgenerct.utdicât mepro/ mififfe.Quia fi quid contrariu eft:uel diferepat a fide noftra proferam hocetiam fi facerepotui .-tarnen ptomittere non auderem.Et fiquidem faftu id in opere meo inuenies amplefti poteris.S i uero in abgt; quotibi minusimpletuuidebitunculparenopoteiisquiaprofeffionis meæ tale uinculumnon tenes Sed coniûgamusetiâ cætera cuiusaduerfitatis inquam caufas plenius tibi in apologetico quem Pant philusin libris ipfius Origenisferipfit edidimusbreuiffimo libello fuperaddito in quo euidcribus( ut arbitrer) fibamentis corruptoseffe in $plurimis ab hæreticis amp;nbsp;maliuolis libres eins oftcdimus:amp;pra2 dpue iftosquos nunccxigitismtinterprætemurideftperiarchonquodueideprincipiis.-ueldeprinci patibusdici poteft.-qui funtreuera amp;nbsp;obfeuriffimi amp;nbsp;difficilimi.'Derebusenim ibi talibus difputatin quibus philefophi omni fua ætate confumpta inuenire nihil potuerunt.H ic uero nofter qtum potiv it cgit:utcreatoris fidem:amp; creaturarum rationem;quam illi ad impietatem traxeratad pietatem iftc conuerteret.Etia hie diligentius infpice amp;nbsp;non te prætereat cp creatorisquidem fidem diximus creatu tarum uero rationemdd entes lt;p ea qu æde coelo dicuntur adfidem pertinent.Ea uero quæ de creatu risdifputanturadrationem.Sedquodfequitur adhuc addamus.Sicubi ergo nosinlibriseius aliqd contrariuminuenimus:quodab ipfo in cæteris lodspie de trinitate fuerat defini turns uelut adultérai tumshoceftalicnum autprætermifimussautfecundum earn regulam protulimus.-quamab ipo quenter inuenimusaffirmatam.Nunquid amp;nbsp;hie incautealiquiddiximus.Nunquid dixi fidei noftræ regulam protuli.Quod uti«^ erat iam penitus præter modu rationem interprætantis:amp; e græcoinlatinuuertentisexcedere.Sedfecundumhanc regulamprotuliffenïedixisquam ab ipfo frflt;* quenter inuenimusaffirmatam.Item hisillud addamus fiqua fane uelut peritis'iam amp;nbsp;fcientibuslw quens.-dumbreuitertranfireuultsobfcuriusprotulitmosutmanifeftiorfieretlocus:amp; eaquæ deipla te in aids libris aperte legeramus.-adiedmussexplanationi ftudentes.Nihil tame noftru diximus.-fed li^ cet in aliis locis difta fua tarnen fibi reddidimus.P uto qgt; eti ä apudiniquilïîmosiudices fufficere my hi poffit fola ifta confeffio qua dixi.-nihil noftru diximus ; fed licet in aliis locis di fta.-fua tn fibi reddi^ dimus.Nunquid meinaliquoobnoxiumfeci.Nunqdpromifimemeumaliquiddifturö.Vbieftc^ accufantqtf calfiniant qcP pfingut medixifle.Quia mala tuli:amp; bona dixi amp;nbsp;quæcunqsbona funt tra ftuli erubefcat aliqn:amp; definant falfa proferresSc dyabolicu in fe opusfratres criminando fufeipere.A u diant quia nihil noftru diximus.-fed licet i n aliis locis difta fua fibi reddidimus.Et nqnos abf^^ dei mi fericordiahuicoperimanusexiftimctcômodalïesuideantnoshæcipa ante pdixifië quæ faciunt. Poft hæcetn addidimus etiâ iftashoc auté iccirco in pfatiôecômonui.-ne forte calûniatores itenî fe criniiiwn di purent inuenifle materiâ.Quod dixi itet ûsilla câ eft.-quia amp;nbsp;fanfti iam epi fohânis æpiftolâdejide ad fanftu Theophilum feriptâ criminati funtsquado corpush umanû aliud nefeio qd fingebât qcar nemiccircoiterûpofui.Seduiderisin$ qdpuerfi amp;nbsp;côtentiofi hôtes agant.Nobis interim tantus^la^

-ocr page 215-

rnucflîuarufiiR.indôÂorelti.r.Hîcfo* Lib. I Epi. XXXV

borTi tn orâtibus uobis deus iuueiit iccirco fufccptus eft;nó ut caluniofis os(q(ï fieri nó pór licet Fotte hoc deus faceret)clauderemus;fed ut ,pficcre ad fcientia reß; uolenobus materiam pberemus;ut aût fci asquia ôi cp falfaturi hæcefleutèc ,puidemus Si pdiximusuiide qdin fequenfibus'iiunxerimus.Illud faneocm qui hos libros uel defcripturus eft uel lefturusincófpeftu dni partis amp;nbsp;filii amp;nbsp;fpûflanftiæon teftor at^ cóuenio p futuri regni fidc.-prefurrefliois ex mortuis facramentu.-fic non ilium locu æterna hæreditate poflideat:ubi eft fletus Si ftridor'dentiû:amp; ubi ignis eoru nó extinguet : nec uermis eorum niorietur:neaddataliquidhuicfcripturæ:neauferat:neinferat:neimutet Sc tn poft omnia ifta tarn ho D norificata:tam terribiliaadiurationu facramcta falfare hæc amp;nbsp;corrûpere non timuerut illi qfe dicut ae dererefiirreftionccarnisfuturâ.'Qui uelhocipfumficrederctqd’eftdeus:nun$ haectam criminofa amp;nbsp;nephandacömitterct. Vbi tn inhisquaepfati fumuswut Origeneslaudibus ufcg adcoclummtcria^' tur.-ciatus eft. Vbi apoftoluyaut jjpheta aut aliquid tale a nobis quale ipfedeeo fcripferat diftum eft ƒ Antin quo4gt;rfusalioinueniuntcriminâdilocum.Fidemnoftrâpmifimusqputo;(çinoibuscôc5 feffioneeccEiaftica concordet.Interptandi obferuantia diftinximus.-cuiusreuera nobis in qgt;plutibj ex Etnplu ipfe pbuerat:qui nuncaccufatorextitinquidjjpofiti interptando gefferim defignaui ia:fi plene id aut minus plene adimplere ualuira legentibus côprobet.'a qbus uellaudari uel ridcri folet:n5 tame ad crimen uocari cu inalteram lingua jgt;prieuel minus ^jpriealicnauerba uertunt. Verum qm eo^ fc cimus metionc.quia hæc ipfaquoquo modo funttn nifi falfi fintea nullatenuscriminari potuiflent inipm caput manus falfarias iniecerut cóueniens puto huicapologiæ noftræ id inferereme me ftudio fubtrahere purent hoc quo illi addito.-falfa crimiaobtendunt.Etei cum inquoda fupradifti operislo^ coqueminterptati fumusquaeftiohaberet aduerfum eo qdeum corporeudicant.amp; humaniseurnc bris habitutj defcribant:qlt;f aflerere pcipue Valentinianoß: Si Anthropomorphita^ hærefes folenncui ifti accufatores noftri nimis (ut uideo)dexterasdederunt Si Origenes contra eos ecclefiafticâ fidem de fendens omni genereincotporeû deum efl'e:amp; iccirco ctia inuifibilem cófirmaret 4?uocante fe ordine qftionisrndit contra hæreticos in hoc loco quædam quæ a nobis in ifto modo uerfa funt in latinuni Etprimolibrosperiarchonpoftaliquanta ueruiftacafiTertionesminusfortafleauftoritatishabereuidc ant apudeos qexfanftisferipturis de'rebusdiuinisinftitui uolut Si indefibi approbari qu£Erunt:$to deinaturafupereminet corpop; naturam.VideergofihocapEsetiam non ait:cfide xpoloquit:dicens Qy i eft imago inuifibilis aei primogenitus omnis creaturæ.Non em ut qdam putant natura dei aliq lt;3ol.1 busuifibiliseft:amp;aliisinuifibilis:quianôdidtapEsimagouifibilisdeihominibus:autinuifibilispftô ribus:fedualdeconftanter4?nöciatdeipfa natura dei diccs.Imagoiuifibilis dei.Sedamp;iohânesineuâ f gelio.'dicens.Deumnemo uiditun$:manifeftedeclaratomnibusquiintelligerepo(runt:quianulla joh.L naturaefticui uifibilis eftdeus:Nonquafi q uifibilisquidem fitper natura:amp; uelutfragilioris creatu raeeuadatatqgexcedatafpeftum.Sedqmnaturaliteruideriimpoflîbileeft.Sedfirequirasamc.’quid etiam de ipfo unigenito fentiam:fi ne ipfe quidem uifibilem dicam naturam dei:q naturaliterinuifi^ bills eftmon tibi ftatim uel impiu uideat effemel abfu tdumæônçm qppedabimus confeqnter. Aliud quide eft uidere:aliud nofeere: uidere amp;nbsp;uideri corporeû eft.nofci amp;nbsp;nofeere intelleiftualisnaturæ eft : Quicqd ergo ^prium corporu eft.hoc nec de patre nec defilio fentiendum eftjqcf ad natura ueropti;’ netdeitatis:hocinterpatrem amp;nbsp;filiu cóftat.Deniog etiam ipe in euagelio non dixit. Quia nemo uidit pattern nifi filiusmecg filiu nifi patenfed ait.Nemo nouit filiu nifi patcrmeij pattern qs,nouit nifi fili^ exquomanifefte indicat qp qcquid inter corporeas naturas uideri amp;nbsp;uidere dicif:hocinter pattern amp;nbsp;Mat.H filiu nofeere dicit:amp; nofei p uirtutc fcientiæmôp uifibilitatisfragilitatc.Qtiiaergodeincorporea natu ra amp;nbsp;inuifibilimec uidere,pprie didtunnec uiderinedreo neep pater a filiomeqj filius a patre uideri dici turineuâgelio:fed nefci.Quodfi ^jponat nobis aliqs:quarediftumeft.Beati mudo corde qiîiipi deu uidebunt.M ultomagis ex hoef ut egoarbitror Jaffertio noftra firmabitur.Nam qd alitf eft deum cor^î de uideremifi fecundû quod fupra expofuimus mente eum intelligere atlt;5 cognofeerei' Iftud eft caput Mat. J quodifti qui ad infidiandum mihi de orientetranfmiffi funt non folum peruerfa intelligentiamcruj etiäuerbop: adulterioconati funt infamare:qd’ego iccirco utalia quo^nónullaeiusqdcintetp tabac feriptoris fufpeftum habere non potui neej praetermittendum iudicaui:qui non in eo aliquid decon^ patationepatrisac filii dicebatur fed deipfadeitatisnaturaquærebaturfi ei aptum ullo genere uifibi# litatis nqcabulum uideretur refpondi ut fupra diximus iis hæreticis q iccirco deum ui fibilem effe afle^ runbquia amp;nbsp;corporeum dicunt ,p eo qp uifio proprie corporis eft.Vnde amp;nbsp;i lli Valenti niani:qp fupra di xirnushæretici corporaliter amp;nbsp;uifibiliter genetaffe^atrem:amp; generatum filium dicunt.Refugiens er ,. -

Origenes uifionis appellationc tanqp fufpeAam.-aut melius efle in natura deitatis ratus ideft inpattc amp;nbsp;filiu uti illo fermoneqef ipfedns definiuerit:dicens.Nemo nouit filium nifi pater;negt;i ^patrernquisnouitnififilius.Omnem e^ooccafionemfupradiiftishærefibuscrediditexcludendaî fi notionêinnaturadeitatispotiusdiceretqpuifionem.'du uifio occafionêaliquâpbere uideat hæreti^ ds.Notio uero unius naturæiter patre amp;nbsp;filiu feruat indiflbciabilc ueritatc:pcipue qa eudgelii talisauj! ftoritaseftdimulamp;cautelæperhocplurimucrediditforefneforte Anthropomorphitæ quoquo mo auditent uifibilem deum.Hæc ratio qua nó fiebat aliqua differentia trinitatismila mihi nó eft debere penitus abiici:euä fi aliqua uerba in græcoîcautiusfortaffe pofitadeclinauimus .S it fane adhucï iudf CIO IfegentiututrüSi hod aduerfus fupradiftas hærefes utile aut minus utile uideat:Tn ponamus etiâ

-ocr page 216-

TRACTATVS ni


PARTIS I

tue.};

Gal.;.

hi qui nor fit de litteris amp;nbsp;huiufeemodi fenfibus iudicare:quibus efi peri tia adeft amp;nbsp;dei timor:qui nihil percontentionc:nelt;5 per inane gloria gerût:quoru animus ab inuidia amp;nbsp;fauore amp;nbsp;odio uacat : dicant nômultûadinftruftionc.-ueladimpugnandasfupradiôiashærelescaputiftud ualere:nûquidnâidno licet præferire.Ëctan$ minus ualidfiaddepellendosaducrfariostranfcurrererPonequiafit odofum nunquid amp;criminofumf'Quôloco criminisducet ubiinuifibilitatis æqualitasinterpatre nbsp;filiûSi

fpiritfifanftu pfirmats' No putohoc ita cuiqgt; uideri amp;nbsp;qd dicocuiqjffed ne amp;nbsp;iftis quidc ipfiscriming toribus meis aliquid in meis litteris uifum effe;quod poflet offendere.Deniij em fi hoc puranent:ipfa ficuttrâftulerâmea uerba pofuiflent.Sednüc aufculta c|d faciunt amp;nbsp;flagitii eop: require fi ullû pceflitgt; exemplu.In eo loco ubi fcriptu erat:fedfi requiras a mequid etiâ de ipfo unigenitofentià:fi ne ipfe q u* dem uifibilê dicâ natura dei qui naturaliter inuifibilis eftznö tibi ftatim utl impiû elle uideat : uel abgt; fûrdû.-rônem quippedabimuscófequenter.Illi fcripferuntmó tibi ftatim abfurdö uel impium uideat Effe:quia ßcutfiliuspatrcnö uidet:itanecfpirituffanftusfiliö uidet:hocfiin foropofitus:uelin nego dis fæcularibuscômififl'et iftequi demonafterio Roma quafi calumniandi peritiffimusmilTuscftno runtocsquidcófequeref ex legibuspublicis:cuiufmodi criminisreuseflet.Nunc uero qa fecularc tarn iam reliqt amp;nbsp;a tergiuerfatione illaaftufi publicop: ad monafterifi cóuerfus eft:amp; adhæfitmagilho nobili.’utab ipioedoceret iterfi pro modeftiafuroreinfanire:pro qiiietefeditióesmoueretpro pace bel lummouere:procócordiamouere diiïidia.pfidusefTeprofiderpro ueritatefalfariuscredemihi qhu^ îus fceleris nequitia etia uerû fuiffet excplarmifi lezabel tibi ilia occurreret:illa eft em quæ hoc crime ad uerfus Nabutheûifraelitc uineæcaufa côpofuit amp;nbsp;mâdauitplbyteris iniquitatis falfis eu coferiptio^'^ busperurgcre:quafiquibenedixiflet:ideftblafphemafletdeum amp;regc. Sed quisinhoc foclidterdHâ quæmandat:authi qui mâdato iniquitatis obtemperantc‘Grauiahæc:amp; (utopinor) inecclefia pene huiufmodifacinusinauditu eft.Sedaddituradhucaliquid.Requirisquodilludj'Vtrei indices fiant amp;infidiatoresfentctiasferant.Namerra(Tefcribentc:autIapfumeffeinfermone:nouönóeft.-amp;'ut nor uenia dignue(l:qa amp;nbsp;fcripturadicit.Inmultis emoffendimus omnes;qui autem in uerbonóofte* dit hiepfeftus eft uir.Erratum putat in uerbot'Corrigat:emendetur:fi id utilitas poftulat : amp;nbsp;auferat« Inferi uero quæ nôfunt fcriptalitteris alienis amp;nbsp;falfa interferi ad hoe folum : ut uitd fratris infames : te^ merarealienafcriptautfcriptori inférasnotammtfubrepasauribuspopulop: utcóturbescordafimpgt;* dum:ut nihilaliud ex eo nifi apud homies opinioni macula côferas. Videte fi alteriuseftopusmifi us qui ab initio medax fuit:amp; fratrescriminâdodyabolusad eftcriminator nomeaccepit.Nam cum falfam huiufeemodi fniam apud Mediolanfi reciraretamp; a me quæ legebatfalfa dTe dicerent.-interroga tusaquoaccepiffetexemplariarrerpôditmatronâquâdamfibi dediffe.'dequa ego qcunq; ilia eft nihil dico:fed fui earn amp;nbsp;dei confcictiæ derelinquo.Mihi tn in hocdei amp;nbsp;ueftri fufficitreftimonifi.'id eft tuft amp;nbsp;fanfti uiri ipfius.cui hoc opus gerebä Machariizqui fchedulas ipfas meas uel abinitio legiftismeleti am licet nödö cópleta:amp; ad integrû emcdataexcplaria retinetis:id eft quia fieut filius nô uidet pattern ita necfpirituffanftusfilium uidetndeftqd*ego nô folu un$ nôfcripfidedecôtrarioquia illefalfauit îndico.S i quis negat çp nô ita uidet filius patrem.Ticut pater filiö:amp; nô ita uidetfpirituflanftus amp;nbsp;fih^ um Si patrem:ficutpaterfdium amp;nbsp;fpirituffanftuanathemafit.Videtem amp;nbsp;ueriflîmeuidet.Sedutdf^ us deumzlux lucem:amp; nô ut caro carné fed ut fpüffiftûs non corporels fenfibus fed uirtutibus ueritatis» Siquishæcnegaufitanathemainæternu.Qui autcuoscôturbat ficut dicitapoftolusportabitiudici^ um quicuncjilleeft.Memini fane cp aliquis eorû eu argueret falfaflehæcrefpôditmihi ita ingtæcol a bere.Meautêinlatinoimmutareuoluiffe.In quo omittoilludexequizquianecquidem uerû dicuntj fed tarnen ponamusqa fie eft in græco:amp; ego in latino hoc nô fcripferâ.Promifera erh me in prxfaciu culis talealiquid fafturu qcf fi facerentzut qiiod tibi offendebat in latino cômodius fcriberézquid abf (ÿpromiffouelquidabfcgratiôe noftrafaceremi'Tucerte quihocinlatinismeisexemplatibosnóin^ ueneraszintuischartulishoc undefcriptumlegebasÆgoquiinterprætatusfumznôfcripfi.Tuqme accufas:amp;meas taies litteras nô tenes crimen mihi unde componisrHaud idem egoaceufari debeoain detu mefalfumfeeiftizremplanilTimamdico.Qiiattuorlibri ifti funt quos interprætatusfumzin qm bus de tri nitatefparfim per fingulas pene paginas difputaturReleganturuniuerfazfiufq’talisaliquis de trinitateinuentus fuerit in interprætatione noftra fenfus:qualem in ifto capite calumniant-'tûc de^ mum credat etiam hoc eo fenfu quo ifti confingunt elfe prolatû. S i uero per om ne librop: corpus nun qgt; fit ilia differentia triniratisznône uefanu pariter ftultûq; cômentû eft dicereep uno folo capiteharefis eonfirmataeftabeo:quieammillecapitibusexpugnarit.Sed amp;nbsp;reiipfiuscôfequctia prudetc queixç fatisedocetcphicfihocin litterismeis inueniffet:amp; uerefcrupulû aliquéexipfaleftionecœpiffctîcimi meficutipfe nofti.Romæpofitumhaberetpntemcôtinuouticç perquififfetamp;ipfaadme fcripta de^ tuliffetzqppe qui ufcj ad illud tps etiâ uidereme amp;nbsp;falutarc:amp; in oratiôibus cômunicare folitus erat co tuliflet fi ne dubio mecû de his qbus uidebat offendizinqfiffetcç qûofuiffeta’me ,platû qûo haberet m græcozcerte hoc etiâ jgloriæ fibi fufficere putaffet:fi uifus fuiffet in diftis nris ucl feriptis feciffe pet fe^^t qdemcdarizautfi furor animi nô tamemédari errorc $ ^ferri inpublicûcôpuliffetzfine dubio nuq aegiffetabfentélacerare:quc potuitgrauiuscôfutarepntem.Sediftû qafalfipfciétiadeterrebatadme qdem cuius erâtfcriptazquæuolebatcriminari nôdetulit.-fed per domos pmatronas per monafteria per fingulosquof^fratrum circunfertzquosfolo conturbarepoffetauditu.Et hoc fecitfub ipfo tem*

-ocr page 217-

rnuèaîuâtnSfüR.îndoÂôtêSift.Hîao* LibJ I Epi.

XXXV

decederet.*ne uelcóphenfus fafti fui redderet caufas.Etiatti inde utintelli «cti ni pceptum magiftri per totam me italiam criminari.îftigare turbas: conturbareeccfias:aures Qnofÿ poliere (acerdotum ôi inomnibushismodeftianoftratan^conrdentia abuti.-Hæcdifcipuli i^iieroorientalismagifter.qadVigilantiûfcribensdixeratpermelatinicognofciintomnjaOrigcjs bona amp;nbsp;Ignorant mala iftos ipfos quos nunc ego tranftulerä reinterptatus eft: amp;nbsp;ea omnia qiiæ ad me Uiiinptobabiliaptermiffafuntferuitquofcilicetnunccontrafentenoâfuam.Romaniperipfum Ori geniscognofcant mala amp;nbsp;ignorant bona:hinc etiam no folum Origené fed amp;nbsp;memetipfum in fufpi

hærefisconatur adducere hincemittit inceflabiliter canes fuosqui me per urbes:per ujcos.-per ^^nfeuntccalumniantium latratibus infelt;ftent:amp; fandaomnia amp;nbsp;nefandaaduerfum me fedent ' t^^^’’^“squodfeciftiî'Si tn nefariumeftutiexemplis tuis:dete ipfoqdiudicas : Verutamcdicmihi omagifter(iam em ad teconuertendaeftrefponfio) Adlegentej aut interptantem:fi qua eft ilia fcriptoris culpatrefte reuocat. Abfit inquit nequa$ quid me fubtiliter cirdiuenis.Nunquidnon amp;egolegi5'Nunqd non amp;nbsp;ego interprætatusfumtSed lege eaquæinterp^ tajusfmn uidefi quid in iis dogmaticum inuenies.Certe fi aliquid horum quae nunc ad damnation ÏK Uocoreperies.Poftremo ait fi uis plenius nolTefquonia apud me eriâ fufpitio huiufmodi dogmatu fetnp execrabilis fuerit UegecSmentarios mcosin aîpiftola pauli ad Ephefios:Et ex his quæ faipfi:nogt;s fees quid de eo fenferim legens em eum uel interptans nofees: amp;nbsp;base eft tua tanti magiftri grauitas ut eum quern in aliisdaudas condemnes in aliisÆt quem in pfatióibus tuis alteßrpoftapoftoios ecclefia mmmagiftrumdixifti.-nöc hæreticum dicasfOuishireticusecclefiarum magifteraliquadodici po^ tuitj'Erraui inquit in hoc. Sed $diu pfatiunculam fubiicis.''Cómctarioslege.Sed illos quos defigna üi:amp; cui hociuftum uidet.ut is qui tot librosconfcripfit:in quibus omnibuspene præconia eins ufeg adcQclumfert:qui totiamannisamp; lefti funt ab omnibus amp;nbsp;legunnexquibus^plurimiita edofti iaj de hoc mödo decefferunt:'amp; prexerunt ad dnm:hanc Origenis fniam tenentes quam ex l ibroru ifti us aflertionedidicerantîamp;abieruntfperantesiuxta huins teftimoniü inuenturos fe eum fed m apoftolos ecdefiarum magiftrum: amp;nunciterum faibitinuenerunt eumcumimpüs hæreticis amp;nbsp;gentilibus códemnatum.Quomodo feex contentione cömutet amp;nbsp;dicaoquia ilium quc.xxx. fere anniseötinuis legens amp;fcribensapoftolisexaequaui:nunchaereticumpnuncio.Nunquidaliquosnouos eins libros: modo legi t:quos ante non legeratr'Sed ex iis eifdem di élis eum amp;nbsp;tune apoftolum: Si nunc hæreticff dicinamp;nullo modo hocita fieri potuit.Autem tuncreftedixitiamp;modoliuorequodam contentione petuertitur amp;nbsp;audiendus non eft. Aut fi tune male dixit:amp; modo feipfum cödemnat: qualeergo in fe cætero^expeftabitiudicium is qui feefm apoftoli fniam a femetipfo damnatÆt qdinquitabifeindit pniaj'Nonerraturamp;inuerbomaxime.licetquidem deerrorepccnitere.Sedfimulaliquispoenitentiä agibfimulaccufatîfimuliudicat.fimulcgcôciemnat.Quafi uerofiq meretrix unafenofteaut duabus afeortandoeötineatdebet continuo leges depudicitiafcribere:amp; non folum legescódere.uetum amp;nbsp;fe pulchraobruereomniucg iam defunftae funtfocminaçy;qgt; easfufpicet fui fimilem uitam diixifle Poc^ nitentiam agenscp hæreticusfuerisbenefacis.Quid hoc ad me:qui nun$ hæreticusfui.Pœnirentiaj agis P errore refte facis.S i tarnen ipfam poenitentiâ legitime géras non accufando:fe depræcandoinô côdemnando fed flendo.Nam quae poenitentiæ ueritas eft:ubi indulgentiæ decretu ipfe fibi poenitens diftats'Qui pœnitetpro iis quæ male locutus eft uulnus fuum non iterum male loquendo curat : fed filendo.Sic em feriptum eft.Peccafti quiefce.Sed nunc ipfe te reum ftatuis:amp; iterum reatu ipfe te ab foluis.Etex reo ipfe te iudicemfads.Hæciam non tua qui irrides in nos:fed noftra qui itanos irrideri Eccle.zi’ patimur eft miferia. Verum tn ueniamus ad hos duos cômentarios quos cæteris oibus opufeulis fuis côdenatisac renunciatis folos exceperit:amp; qi cafte fe in his Si continenteregerit uideamus. Ex his ei fo lis amp;nbsp;fidemfuam pbari uult:amp; quodorigeniinoîbusaduerfet pferant ergo ifti qei foliex omnibus lcriptis fuis placct.àdeft in æpiftola Pauli ad Ephefios libri tres.amp; in eccriaften(ut puto j unus. S ed nue intérim qui primusoccurit in æpfa ad Ephefios cômctariusrelegat.Etiâ ibi côfociû amp;nbsp;côcordc fumy^ ften ut ipfe ait iniis quæ arguit approbo.Et primo oïm de quibusirridet mEierculas quæ fe diciit poft tefurreftioncnonhabiturasfragilecorpusquippequæangelortfuturæfintfimiles.qdipfefentiatui^ ’ deamus.IntettiocômentariofalibroinæpiftolaPauliadEphefiosfobeocapitulo.ubi fcriptûeft.Quî uxotcfuamdiligitfemetipfum diligionemoemunqcarnemfuâodiohabuitamp;poftaliquâtaitaaic Foueamusigit Si uiriuxores.utanimæ noftræ corpa:ut amp;nbsp;uxores in uiros:amp;corpora redigant in anî rnas:amp; nequaq fît fexuö ulla diuerfitas.Sed quo apudangelos nó eft uir neeg mulier.ita Si nos q ange lisfimilesfuturifumusna nuncincipiamus ecqd* in cocleftibusrepromiflum eft.Hæc amp;nbsp;eedefiisï tit is cómentariis refcripfifle fciens:Quomodo eas ad exemplum fidei tuæ: Si ea quæ arguis conf utandâ Pponis.Et quomóde tnisuerbismulieresarguis:deindeqmulierdixitaliquandolt;p uxores conuer? tant in uiros amp;nbsp;corpora redigant in animas quod tu fcribis.Ergofcd'm te nó folit refurreftio non erit fedneccorpo^qd’cófiteri etiam iftosquostu feciftihiticosdicis.Vbi nâ ultra corpusqrimus fï inant mamredigitur.’Eritergoiam totum anima:amp;nufq corpus.Etiterum.Si uxoresin uiros commuta^# buntur.pro eo quod fubiunxifti ut nequaq fit fexuum diuerfitas. quafi hoe utoftendetes : quia usfctmineusinteribitexeoquodredi geturm uirum.ïolusautem manebituirilis.mefcioquidem ff æc tibi de fe dicere foeminarum fexus i pfe permittatitamc amp;nbsp;fi ab illis cohcedatut ! q ua confequehtla

-ocr page 218-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I” ; nbsp;nbsp;. TRACTÄTVS * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IH ’ nbsp;'

poterisoftcndcreibi airiletn fexnm eflencccffariutubi focmineus neceffarius non fbatur. Quia natu; li quodä uinculo in tantufexus alter eget alterius ut fi alter nö fit alterius opns nö fit-Etenim fi luteam formam ex refurreftióe homo habere putatunquam in paradyfo habuit ubi faiptu eft. Quia mafcu; Gene.l. Ium amp;focminam feciteos;amp;benedixiteos.Si uero amp;nbsp;tuæmulierculæquasincufas:didtisneq|uirne mulier efttquo ergo aut corpora redigentur in animas;aut mulieres conucrtentur in uiros cü ud

cadyfus utruncj fexum patiatur:uel fimilitudo angeloii;:uttu quolt;j faterismullü oinorecipiat. Et m* cor quo ab aliis exigas de fexuum diuerfitate fententiä:de qua tu uolens differere tantis te inuoluis no dis:ut euoluere te nullatenus poffis : quanto reftius faceres,fi nos q uos culpasdmitareiis in talibuJ.'S^ hæc foil deo ut fe ueritas habet noffe permitteres;amp; te potius ignorare fatereris:q’ ea fcriberes: quæpan lo poft tuipfe danares. Velim mihi cófcientia fua tefte nunc diceretmó dico:fi in aliquo opufculo fed fi in æpiftolafaltem mea:quäalicuifamiliari meo negligentiusfctipfiffemdnueniflct fcriptu qult;^ corpora inanimas redigentor:amp; uxoresin uiros fi nö etiam æreislitteris fcribi per portas ciuitatûpte^ ccpiftet fi non i n foro.i n curia:pro roftris etiam recitari. Quantos ex hoc accufationû titulos.-quæ uoln minacôfcripfiffet.Quammetotisarmisactelisfoccundiffimifuipeftorisperurgeret:dicens. Qyia» mihi nô creditis dicenti (quia fallit eu dicit corpus refurgere:amp; carnem negat : uel cum fateat quidttn carnem:mcbra aût negatamp; fexum) uidete quo ipfe feribit i n æpiftola fua:qa corpora uertant inaniasî amp;nbsp;uxores inuiros.Sednoste qdemhæcfcribentémonfolûnonarguimushæreticum: fed amp;nbsp;fatiffad; mus tan$ magiftro.Mulieres tn illæquas tam indignis amp;nbsp;inhôeftiscôtumeliislacerafti exhibebûtan te tribunal xpi:amp; hæc quæ in his cômentariis doces:amp; ilia quæ oblitus tui rurfum cum côtumeliis Icn £ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bis amp;nbsp;ibi uttalt;^ recitabu nûubi ceffabit iam fauor hoîm amp;nbsp;redempti laudibus plaufus filebunt: amp;nbsp;teci

prohisuel geftis ueldiftistuisiudicabunt:apudiuftûiudiccxpm.VejKpergamusdifcurrere;gdeti3ni Eph.i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quæftiôibus feribat hoc em ad fidem perd net i n gbus de carnis refurreftiôe fie uariat cætera:ut qu®

' * ftiones.Item ex cômentariorûlibro de æpiftola Pauli ad Ephefios de eocapitulo ubi dicit apfus.Situt elegit nos in ipfo ante mudi côftitutionc.'Ut effemus fanfti amp;nbsp;immaculati corâ ipfo:itaait pro eóftitu; tiöe mûdi in græco fcriptûhabet KctIdßoAHv ïovKoÇxtov-Nô idipm aut KaTaßoH quod cóftituriolo nat.Vnde amp;nbsp;nos ^apter paupertatê liguæ amp;nbsp;reru nouitatc:amp; ficut qdam ait: amp;nbsp;græcoru amp;nbsp;fermo latior amp;nbsp;linguæ fæliciot finconabimur nô ita uerbum ex uerbo trâfferre:qd' impoffibile eft q uim uerbi quo dam explicate circuitu:Kot7dßügt;iH ein proprie dicit cum qd deorfum iacitur:amp; ad inferiore locu mit; titur afublimiiuelcualiqua resfumitexordiû. Vnde amp;nbsp;hi qui ædiu futurap; prima iaciûtfundamcta Kdldßt ß^NKE vdl :id eft initia fundametop; ieciffe dicunf. Volés ita^ Paulus oftédere qa deus uniud fa fit machinatus ex nihilo nô creaturâ.-noncôditionc non faâurâ: Kd7äßo;\Nv .-ideftinirifi iafti fun; daméti adeum rctulit:ut nô iuxta Manichæû amp;nbsp;cæteras hærefes:quæfadoréamp; materia ponuntaliud quid undecreaturæ faftæ fint antecefferitcreaturas.'fedoîaex nihilo extiterintQuod aût eleftosnos ut clTemusfanfti amp;nbsp;immaculati coram ipfo hoc eft ideo.-antefabricâmundi teftatuseft.-adpræfcientiam dei perrinetreui omnia futura iam fada funt.Et ante$ fiannuniuerfa funt nota. S icut amp;nbsp;Paulus ipfc prædeftinat in uteromatrisfuæ.Et Hieremias in uulua fanftificat:eligitur:roboratur:amp; in typoebri; ftiprophetaingentibnsmittitur.Hucu^ediditunamexpofitionc.Sedfubcuiusperfona huiufmo; di intelligenria accipienda fit non expreflit:hoc tantum egit q» ex confequentibus reprobat priora. Ait etninconfequeutibus:alius ueroqui deum conatur oftédere. Vndemanifefteoftendit: qgt; perilla prio temexpofitioné nonoftendat iufticiadei;quod utiq impiûeft.Sedperiftum quem dicitaliuj cuius affertioné fine dubio uolensapud oês indubitatâ amp;nbsp;catholicâ demôftrareidedi t taie teftimonin:qgt; bac fuaaffertioneiuftûefle deum conet oftendere:qd'non ex præiudiciofcientiædei:fed exmeritoeledo; cum unûquécgeligat.Dicitaût uifibilescreaturascelum terra maria:amp;oïaquæintraea funtaliasfuif; fe inuifibiles creaturasnn qbus amp;nbsp;animas qiiæob quafdâ caufas foli deo notasdeieftæ funt deorfum in uallem iftam lachrymap; in locum affliftiôis amp;nbsp;peregrinatiôis noftræ:in quo fanftus côftitutus ora batutadfedem priftinamreuertereturdicens.Heu mihiquiaincolatusmeusprolongatuseft.'babita; ps.|l9. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uicumhabitantibuscedar.multum incola fuitanima mea.Et in alioIoco.Mifer ego homoquisme

Roma.y* liberabitdecorporemortishuiuss’Etalibi.Meliuseftreuertiamp;efiecumchrifto.Etalibi.AntcqnâhiV ps.iis, miliareregodeliqui amp;nbsp;cæterahisfimilia. ftaeç priufq’ animæinquiuntprecipitarentur inmundum.

Magifterdicisinquiunt amp;non dicisquifuntiftiquihæcinquiunt:q animæeffentpriuf^præcipita tenturinmundum.Nonnerefteinquitdixi quia talpa es amp;nbsp;nihil uidestDixi iam fuperius:ga ülihæc dicunt:quideûiuftumeffeaflerunt:quemutic^ficorhaberesmeipfum c(reintelligeres;ne(5ernitaim plus fum ut alium me amp;nbsp;diuerfum elfe ab his ftatuâ:qui deum iuftû defendunnqd* oésutiq fadmus qui fanum fapimus.Dicergo magifter dicqd ifti qui tu es inquiûr.ftaq; priuf$ animæ inquiûtpræ; cipitarentur in mûdum:amp; mundus ex aiabus fieret cum habitatricibus fuis in infimû deieftusipleele git Paulum deus amp;nbsp;ei fimilescoram fequi erantfanfti amp;nbsp;immaculati.Nemoaûteligiturnifi de pluri ribus:amp; ubi funtaliqui uiliores: ibi perpétrât eleftio.Quomodoautem inbabylôiæcapriuitate:qu3 M doaNabuchodonoforinChaldeâduftuseftpopulus.-miflîfuntprophetæEzechiel.Daniebtrespuc;

ri.Aggeus: amp;nbsp;Zacharias: nonqgt;ipfimeruerinrcaptiuitaté:fed ut effent in folatiocaptiuop; ita amp;nbsp;iml la direftione mudi eos qui ante$ mundusfieret elefti eranta deo miffoseflê ineruditionem amp;nbsp;magi fterium animap:peccatricû:utprædicatiôeeorum reuerterent ad euloeû undecorruerât.Ethoceé q^

-ocr page 219-

rnuedîuarattiïnR.în doftofeth Sân.Hîcto? tib.quot;

Epi.' XXXV

a Moyfe in oftogefimonono pfalmo dicit.Dnc refugiu faftns es nobis in gnationc Si ,fgt;genie:iin^ niotes firniarenf:ö£ fieret terra óc orbis terraije. Quo fcilicet ante^ mundus fieret : amp;nbsp;iiniuerfa gnatio principiûfumeretdanftisfuisdensrefugiûfuerit.Hæcfiintq illisquosfolosexomnibusopiifculist« iseligis:amp; adcódeninados cæteros relegi iubes:cómentariis fcribis.Miindii aisfuiife inuifibilc ante$ hie uifibilis fieret.In quo mundo cum reliquis habitatoiibusangeli fcilicet amp;nbsp;aiæ erant. lltâs animas aisob quafdam caufas foli deo cognitas inhoc uifibili mundo nafei in corporibus amp;quæ ante habi ta uerantcorlu apud prius fæculu nûc hic habitant terrain fcilicet non extra cas aliquasiquas ipfe inibi ui uendo cómiferint:amp; ais cp fanfti quiqg ut elf paulus amp;nbsp;cæteri fimilcs ei per ghationes fingulas ad erudi none eaß; a deo pdeftinati funt ut eas pdicatione fua ad’illd habitarionc.unde collapfæ fuerant reuocaÿ’ Kt.EthoccopiofiffimisfcripturaRitellimoniisfirmas.Etq funtaliaquæfodifta quibus Origenem iniusuocastqua;aliafuntinquibuseumdanati iubesr'Aliumne intuisdanas.Etfi uttufuadeshuj feemodi diftadânanda funnferes tu primus fniam.Et pro diftistalibusipfeprior teipmcódemnabis, Nelt;5 ern tibi iam ultra ilium remanfit effugiii Nullæ hiqllrophæ quibus cæteros arguis babebut lo^ CÖ. In ipfa etein pnia tua poll cóuerfionem iam emedatus amp;nbsp;correftus iftis libris auftoritatem dedifti? uidelicet ut ex iis tua fnia de iis quæ damnanda dids dogmatibus ^jbaret.Et ideo quæ fcripra funt ta q'Iimôhæc.pnunciesamp;definiasaudiendafunt.Ethictaliadefinisqualiadicis effedânanda.Sednô fuminqtegoqui dcfinio:aliumdicoeflèqhæcitadicatideftipmillumubi îmutasexponentispfona Vt nideamus qs eft ille que talia dicis allruere. Ais ergo.alius uero'eft qui deum iuftum conat oitedere dicisquæiam fupradiximus.Sediftequcdicisalium deumiuftum afferriôehacfua utaisoftendit Si atealinsamp;diuerfuseft.DeteipoquidlêntisfTunegasiuftumefledeum.Magifterdum tu multumi Hides amp;nbsp;fatis arguis captis oculis talpascputo te incurrilTe d2.vvc7d7ôv amp;nbsp;ex utraqf parte concludiiaut cniiuftnnideum negabis:ut alius fis amp;nbsp;ptrarius illi qui hæcdicit.Autfi ut oiscôfitetur ecclefia xetiam tu deumiuftum elTecôfitearis.lu es qui hæcdicis;amp; tu es qprimusexcipis fnîam.-quâinalium fers:ôc tuqui tuometipfiusmucronecôfoderis.Sufïicereopinorhæcapudiuftiffimosiudicesamp; futütû deî iudiciû pftolâtes.Nonquia condenaredebeât eu qui ffeftucâ uidet in oculo fratris fui Si in fuo trabem non uidet.fed emendare Si ad ueram pniam reuocare. Verum, ne forte latuerit eum locus ifte unus ex his libros qnos ad liquidum fe recenfuifle putauerat:amp; quoi,?' excplum cæteris omnibus côdemnatis adcôfeffionemfidei,ppofueratrequitamus.quomôetiamincætetisfentiat.ldemineodem librode eocapEoubi feriptum eft. Sedm pladtum uolûtatisfuaein laudem glotiæfuæ.-poftpauca ita ait. lngt; uaduntita^inhoclocooccafionem.-qui antecôftitutioncmundianimasputantcum angelisamp;cæ/ teris uirtutum cocleftium nominibus in coclefti hierufalem fuiffe ucrfatasiqd’ neefeefm beneplaciruj deimec inlaudem gloriæ eius amp;nbsp;gratiæ poflit intelligi:alios nudos barbares feruas debiles alioicj di ut tes romanos nobilefliberos fanosindiuerfishorisamp;diucrfa parte geneiari ni fi caufæpcefferintquib? cxmeritishæcanimarû unaquæcj fortita eft.Etilludqd’adromanosfcriptumeft.Quidam putât nof Ro.? fe«‘amp; neenorunt. A n habet poteftatc figulusluti de eadem maffa facere ali ud uas in honorc:aliud in cô tumeliami'Sedadeundem fenfumreferont utquomodo mala uitafeu bona;laboriofafeu.facilis:frii lira in hoc mûdoagit ni fi credamus dei effe iudiciumnta amp;nbsp;diuerfitas inhoc mundo nafccntiû iuftict auideiargnatmifianimarûmeritapcelïerint.Sedeniminquiuunthocnôitaaccipimus non fecûdû beneplacitum uoluntatis deieritmec in laudem gloriæ amp;nbsp;gratiæ eius alios elegiffe ante côftituiionem mundi ut effentfandi amp;nbsp;immaculati:amp; haberentadoptionc per iefum chnftum alios ultimæ côditio ni amp;poenisperpetuisdeftinaffe:amaffeiacob ante$ exoriret ex uteroiodiffe Efau priufqgt; dignaodiis ppetraretmificaufæpcefferintquæiufticiam ddprobent.Quidexprcfliushacaffertioneiquideuidenii' tinsuelabOrigene uelaquoq’eoruquosteargueredicisdehisdogmatibusuelcogitari ueldicipo tuit.Qiiodfcilicet diuerfitas amp;:inæqualitasquæ eft hicinhocmundonafcentiumaddciiufticiam te feratur.Gaufam dicit dedifTeipfam fibi unamquamep animâiex his fcilicet motibus animorû : quos priusin celefti hierufalem: quæ eft materomniu} uiuendo gefferunt:amp; hocinquitnonex mea perfo nadiftiqeft.'fedaliumdifceredefcripfi.Dixiquædixi.'quiainuaduntquidamoccafionê.Necegone/ goep dealio dicere uidearis.Sed ifte alius quem hæcdicereais utrum tibi concors Si confonans an uc ro çtrari U s fit amp;inimicus:non denegafti.C um enim alium iftum contrarium tibi aliquem nominas foiesponerequædam dida’eius fedftatim ea deftruereamp; impugnare:utmartionis Si Valentini Si At. tii:amp;cæterorumiCum uero alium quidam nominas: amp;nbsp;difta eius cum ualidiffimisaffertiôihus fcngt; bistteftimoniis quoej feripturarû copiofiffimis munis : nonne etiam nos tardiffimi Si quos tu talpas dicisuidemusiftumcuiusdiaaponis:amp;non;deftruisaliumteelTeÆtfieri hæcrhetorica figura cum fubaliénaperfonafuam fentctiamproferunr.Fiuntiftaaboratoribuscumaut offenderealiquosme tuuntiaut inuidiâdeclîarecupiunt Nam fi tu teexhoedefenfumputasqd’ in his dtctisaliû nomines multo eritexcufabilioqille quem infimulas. Nd ille non folum hoc in côfuetudine habet ut dicat alios ita dicere:amp; qbufdd ita uideri. fed multo cauti us dicit ille de talibus fehoenôdefinirefed opinari ma gis. Quod fi alii meliu.s uifum fuerit: uthis omiffis ilia teneant uide $taille cautione ufuseft:amp; tn a tead damnationc uocat.Tu quia tmmodoalium noiaseffugifie teputas.Ex his eni eum damnas in qui^useunifequerisamp;imitaris.Sedpgrediamurlegendocômentariosneîmorandoperfingulaiex^ cludamutab agnitione pluritnop'.Item ex eodepi libro de eodem capitule ubi feriptu eft.'ut fini? ilaii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N

-ocr page 220-

PARTIS I

TRACTATVS III

dem glorias dus qui ante fperauimus in xpo.Si fperauimus tin dixiffet in xpo:amp; no prsmififlet ante fperauimusqcf gtæcedicit TTpoHAtriKa-rrev effetmanifeftiorfenfuseosqui fperauerutincbrifto te uocatos efle prædeftinatos fccfni^jpofitu eius qui uniuerfa operat iuxta cóliliü uolûtatis fuæ.Nunc ueroppoiitióisadieftioad illâ nos intelligentiâtrahifdequa fupeiius difputauimus exponenteshoc quod fcriptû eft.Qui benedixit nos in omni bndiftôe fpiritali in cœleftibus in xpo.Sicut elegit nos in îpfoantemundi cöftitutióem uteffemus fanfti amp;imaculati corâ ipfn.-qdquot; fcilicetficutiam nos bndi^ xeratinoninibndiftiôefpiritaliincocleftibus:amp;elegeratnosantecôftitutiôemniûdi:itaeriânuncfp2 raffeantedicamutinxpoextpequoelefti ôc prædeftinati:amp; bndiéli fumusiin cœleftibus bucuflt;ÿint2 rim quæem fequunt maiora funt.Nûc ergo gratias ago deo qp me pondéré grauiffimæ fufpitiôisrele uauit.Fortaffe em uidebar aliquibus de alio ifto côtentiofi us:uel calüniofus agerexû fecûdû rbetorica figura iftu que dicitalium ipm pbiberc effe.Sed ne qua ulli auditop: nucprorfus dubitatioremanefjt quis effetifte ali us de quo fuperius dixerat déclarauit.Tâ$ uero bonus magifter:amp; q nullas uelit ex o* ftis fuis ambiguitates difcipulis remanere dignatus eft in boc loco ilium quem fupra aliu dixerat eni^ dentius quis effet oftendere. Ait ergo.Nunc uero prtraofitionis adieftio ad illâ nos intelligentiâ trahit de qua fuperius difputauimus: exponctesillud qcf fœptu eft.Qui benedixit nos in omni benedi^’O nefpiritali in cœleftibus incbrifto.Etquodibi ex pfonaalteriusdiftum:ut minus intelligétibuspnf^ batur:ne quis error bis quos iufferat ex iftis libris quid de Origene fentiret fententiâ fuâ nofcereretna^ neret:ad fuâ perfonâ nunc reuocâs:nec aliû aliquê nominâs:dicit ea quæfuperius legimus.q» fcilicet fi eut iâ nos benedixerat in omni bndidione fpiritali in cœleftibus:amp; elegerat âte eóftitutione m«di •' i^^ Ctiâfperaffedicamurincbriftoex eotpequoeleftiamp;prædeftinati : amp;benedi(ftiftimus in cœlelbbus-Abfoluit ergo me(utputo)ipfe fuoteftimonioomnifufpitionecalûniæ:q»aliusiftenô fit alius $ îpfe.Sed amp;nbsp;maiora adbuc ex confequctibusficutpromifimusoftendimus.Poftbæc enim qd* dixerat nos ante fperaffe in chrifto:amp; ex eo iâ tpe id eft ante côftitutionê mundi:amp; ante$ in corporibus naftt^ temur in cœlis effe benedi(ftosamp;ekftos:iterum illû fuum alium introducit:amp;dicitJAli9 nero hoc dog ma non fuftincs qd* ante fuerimus:amp; fperauimus in chriftocq» in ifto corpe degerenms ilto intelligent tiam tranftert.Hoc in loco omne fuu fetorê quifqg ille eft ifte ei us alius exbalauit .Dicat enim nobis hic quem uult alium effetqui hoc dogma nonfufferat:qgt; ante$ inhoccorpedegeremus:amp; fuerinius fperaui mus i n dirifto ( H oc eft em pro quo dânari i ubet origené ) que u ult hic ali um intellexiffedeu an quem conttarium fibi.Quid dicis magifter B icorni illo urgeris de quo exponere difcipulis foles.Si e» hic alium iftû qui antefuiffeaîas^incoÿoredegerentnôrecepitteeffedixerispditum eftqcf tioribus celabat.Inueniris enim tua côfeflione alius ille tu effe:qui definis omnia dogmata quae dain^ nari iubes.S i uero non es tu in fuperioribus alius ne tibi ea quae improbas afaibanf :nec hic tu cris ali iis:quinonfuftincasantcfuiffeanimasq’incorporedegeremus.Erigeutrâlibetexcufationispartem. fftum alium quem frequenter inducis.te uis intelligamustan alterum aliquem catholicum eû uis ui^ deri: Anhæreticumt'Damnandum an abfoluendum.t’Si catholicus eft ifte alius tuusqui in fuperioni’ bus dicebat ante hune mundum uifibilem fuiffe animas cum angelis amp;nbsp;cæteris uirtutibusin fuperio^ tihierufalc in cœleftibus côftitutas:amp; ibi uiuêdocôtraxiffecâsfibi diucrfitatisuelnafcêdiinhocmun do:uel alias quafiibetcôditionestollerandi.Erût ergo iftacatholica dogmata:amp; interim impiû d‘]m^ nare qcfcatholicii eft. Si uero aliû iftû haereticudixeristhaereti eu defignabiseûquifuiffeanimasnôre^ cepit:amp; fperaffe in chrifto ante$ incorpore nafeerenf. Qua hineexit magiftert'Quo erûpitr' fum euaditt'Quocûçg te conuerteris hærebis.Non dicâ nullus fubtrahendi te aditus dattfedne refpira diquidcpauIulûfitcopia.Sictibi Alexâdri tui ariftotelicicômctariipfuere:SicPorphirii£tÇ'5$“'?‘* Sictetot amp;nbsp;tantopiphilofophojfe graece amp;nbsp;larinetinfuper amp;nbsp;iudaicæ eruditionisexcoluitdifcipl’î’^ ƒ in iftas âguftiastam intricabiles deueniresj'Et tâ miferabiliter coartatcris:ut nec ad alpes poffes effede^ 0 nbsp;nbsp;Fenfust'Sed parcamusnam deferendûeft litteris:amp; ut ipfeaitopi magno fónus no eft aferibedus : qq

ipfe parcat nemini.Et tarn rónediftopi; $ flagellolinguæ quos libitû fuerit uerberet.E t fi qu’S minus ï'Rc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adulabit:continuo haereticus amp;nbsp;feriptis amp;nbsp;miffisper diuerfa centû codicibusdefignef.Tamc nos non

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipfum:fedpatriarchamwnitemur Dauid.-quicôpræhcfuminfpeluncaminimicûfuum Saulicueum

poffet iugulare.'noluit fed ei pepercit quod amp;nbsp;ifte fibi a nobis aliquotiens faftù non folum uerbo : led amp;nbsp;reatcgope:etiâ fi fateri nô uultcordetn amp;nbsp;confciêtiaretinet.Demusergo ueniâ ei:qui dare ueniam nefcit:qui fine ullo humanitatis refpeftu de didis alterius iudicat:amp; interim educamus eu de fpdnc^ ufcjquoinillâ incidatde quaetiâfi ocsconemur amp;nbsp;capiamus:exire non poffit.Dicat ergo qui potelt fieri îut in fuperioribus illis ubi iftud dogma confirmabatur ab eo qui iuftum deum conabatur often dere:ubi aliumque dixit uere:necalterius pfona fuerit talis;qualc nûccôdenari uultt'Hicuero ^bi æn trarius eft amp;nbsp;nô recipit quae in fuperioribus difta funt aliû feipm dixerit.Pôt em fierixut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;æ’-âg

îta fenfiffefecû fcriberct:licet ftilo id nô potuerit explicare.S it ergo uenia:amp;ponamus in hocloco lit alium:hunceffeipfum qui nô recipitdogma:qff dicitaias fuiffeante$ in corpore degerernus:« pe taffeinxpo.Repetamusipfumcapitulû:amp;quorurfustendatdiligentius,pfequamur.Aitita^. i uerohoc dogma nonfufti nés cp'ante fuerimus:amp;fperauimus in xpo:$ in ifto corpore nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;närnf

intelligctiâ tranfferti ut dicatin aduétum dni faluatoris.-quoniâ in nomineeius omne genu ne cœleftiû amp;nbsp;terreftriû amp;nbsp;infa:no^;amp; omnis lingua côfiteapqa dns lefus xps in gloria eft dei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

-ocr page 221-

rnucffiiiaröruR.ïndoflorcfri.r.Hïcfo? Lib. f Epi.quot; XXXV

Etil ei.fuerintiiniuerfa fubîeftaialios uolûtatc:alîos necelfitate fubiidcdo:amp; cos q anpfentiam maîeffa tiseiusfpauerintineû:futmoseffeinglorialaudôeius:amp;uocariTrpoN^iriKoTcxÇ eosaeroqreptifue tint neceffitate credétes eo tpeiquo nec diabolus amp;nbsp;angeli eius potcrût negate regnâtc efife fperantes fed nóinlaudéglori£Eeius:q(f qdc amp;nûcex parte uidemusexpleri:q.aaliafitmerceseiusqui uoluntatefe quat deô.alia qui necelïi rate. Verumtn fiue per occafionê:fï ue p ueri tare trii xps annûcief .dûmô fdant amp;nbsp;fperantes (p qj diuerfitate fpei diuerfa fine pmiarecepturi'ois in hoc loco admittit cauillatiôis occa^ fio.rn fupioribus dixifti hi qui ante fpauerunt in xpoj illi funt q anteqgt; in hoc uifibili müdo in cor^ poribus nafeerent fpej in xpo habuerut in cocleftibus pofiti. S ed ne iftud dogma tuû ui derer alîâ intro duxifti expofitionciqua didseo tpe quo oc genu defter dno iefa uniuerfa creatura cocleftiû terreftriû t amp;i nternopz duobus ci modis erit fubiefta.Quidâ uolûtateiqdam neceffitate Si uolûtateanfubieftos fanftos omnes q per uerba pdicationis modo eis credû t amp;nbsp;iftos uocari TfpoHAiriKoTaÇ ideft q ante fpe rauetût in xpo.Neceffitate autem fubieftos qui nûc qdem per pdicationc uerbi non aediderût. T une aûtiam negate nô poterûnficutdiabolus amp;nbsp;angeli eius:amp; q cum ipfis neceffitate crediderût quiqg ocs eu qbusamp; diabolus amp;angeli eius qa poftea credet nô uocabunt ante fpantes 4) eo fcilicet ç illi ancredi detûtin xpo:amp; fpauerunt in eu uoluntate.Ifti uero poftmodum amp;nbsp;neceffitate. Et ideo ais eos diuerfa pmiarecepturosPremia tn ponisinhisoibusqui modonô creduntsamp; diabolo amp;nbsp;angelis eius licetîfe tiora:amp; eum de cuius fola pœnapi; aliquando uenia opinionc nô fnïam alrerius arguis tu in regno xpf adpmia fecunda perducis.-Et hoc uis inrelligiiquia ficut nihil intereft utrû ueritate an neceffitate xps annnncief.ita nihilrefert neceffi tate an uoluntate credatur.Hæc funt quæ nobis difeere de commenta tiistuisiubes.lftasnonregulasconfufionisfidei doces:uthoc|damnetinaliisquoddomi difdt.Nam wilt;5 fi^u es nuncaliusqui primudogma illud nô fuftines quod animas in cocleftibus fuiffe dicitante tp incorporibus nafcerent:tu es fine dubio qui diabolum amp;nbsp;angelos ei us atqg omnes inaedulos nô fo »uni uenia donas uetum etiâ fetf is numerandos effepmiis polliceris:S i uero hoc fcamp;m refugis tu eris ptimiilliusdogmatispater. Etmirorquomodoifti prudentesamp;eruditi uiri:qui hæceiuslegunt feri pta amp;nbsp;quibus nunc ilia ab illo feribuntur rideant de me me talpam nominet:amp; non fendant fe ma^ gis ipfosab eo talpas iudicatiiquosputat hæcin fuis li bris nô uideredefoffa.S i enim putareteos legen tes intelligete poffemunq ad condemnâda ea que ipfe magifter docet iftorû librofb habere iufiffet exc^ plumim quibus eaipfa plenius Si manifeftiuscontinent quæcôdemnare nos fuadet.Oftendimusin^ terim iftum ipfuna affererc in iftiselcftis cômentariis fuis ea quæ dânari in alterius libris iubet : ideft cp animæ fuerintin cocleftibus ante$ in hoc mundo in corporibus nafeerent. amp;nbsp;qgt; omnes uel peccatores Uel increduli cum diabolo amp;nbsp;angelis eius eo tempore quo omne genu fleftet lefu coclefti um terreftriû « infetnotum non folum ueniam acdpient ucruetiam adfecunda præmia uocabunt. S ed qrii hæc rei Jouirasnondubito q»fidem difftcillemereat.'Utquiscredaturea dânarequæaftruidfdo quid defide riitis,Vtfipoffumustaliaexeifdemlibris^feramusexmpla:amp;tam euidentiamt nullusomninoalius luusnominetur.itafadam.Item ex codemlibro.Quod in fæculi fine Chriftus amp;omnesfanfti fui fd pta dæmones habebunt fedem.Et ut iidem ipfi dæmones fed* m uolûtatem fedentis fupta fe xpiamp; fan worum ei us agant.Ex eo capitulo ubi dicit apfs ut oftenderet fæculis fuperuenientibus abûdantes di/ uioasgratiæfuæ in boni tare fuper nosin xpo iefu poftpauca quod nos inquitqui quondâ lege tene^ ®’^urinferniamp; propter uitiaatcç pcccata utoperibuscarnis ita eramus amp;nbsp;fuppliciis deftinati:nuncini riftoregnemus.'fedeamufi^ cum eo.Sedeamus autem non in humili quocunlt;5 loco fed fuper oêj dominationem amp;omne nomen quod nominatö eft nonfolum in hoc fæ cuioifed etiaminfuturo.Si enim Chriftus refufeitatus eft e mortuis:amp; fedetad dexteram dei in code •bu^uperomnem principatû Si poteHatemSi uirtutemamp; nos fedebimusregnabimuf^cu Chrifto eceffeeftutfuperhisfuperquæfedetillededeamus.Sedqui diligensleftor eft ftatim dieetamp;reqret.

’^’idergomaior homo angelis amp;cunftis in coelo poteftatibus.Quod quia periculum eftrefponde^ -principatuspoteftatesiacuirtutesiamp;dnationes amp;nbsp;omne nomen quod nominal nonfolum in hoc æ‘-^‘‘^fedetia5 ’n futuroimaxime quia oia fubiefta funt’chrifti pedibus: no ad bona partcifed adptra f^ .*^*^’*: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;angelos refugas.Etprincipem mudi huius amp;nbsp;ludferu qui maneoriebat t

ben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funt cum xpo.Illisquolt;ç tribuétes beneficiû qui nunc amp;nbsp;inferni amp;nbsp;male li^

îu abutctes uagent paffimiamp;pprædpitiacorruentpftôrum.Cumauttales habuerïtfefforcs tnu j’I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuidctiffime nulla illius alii fibi interiefta pfona dicit angelos refugass Si principê

ftisf ■ Indferum qui mane oriebatur’in fine Chrifto fuper fefedente Si régnantecum fans» Scd'muoluntatem nant diaoerffanftorum eius agereshoc eft ad fummam beatitudinem perueniffe. Ne^ enim dt Quæfoh • °fupplicarenosdocuitpatri nifi utuoluntaseiusficut incodo amp;interra.Sed um nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidc omniasquæ de ipfis dogmatibus in libris eius continctut reuoluS

tafatiffacaeT'”^”™“*^^'^“’^^ mihi(jficxequieacupiam) uoluminaconfcribendaffnt: fed tanta nitfedfaHff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ff’ ’’°’’inhæc incidat:quæ nunedifeipulisimitanda propo

mis edocer/^^^ fequenti affertione confirmât. Sed uideamus quæ funt.quæ nos ex his probâti (To wgt;tnentarüs,lteni ex eodemllibrosqcfnonfolû in præfenti fæculôsuetuetia in fütuïôàfcew

-ocr page 222-

PARTIS I.


TRACTATVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ni


ps.zi:

fusfithominum amp;dcfccnfus:decocapituloinquoait. Super omncprindpatuptâtem:ac uîrtutem : amp;nbsp;omnenomen qcf noiaturmon folum in hoc feculo: ueruetia in future poft ali^ta .S i autem funt Î nquit poteftates uirtutes amp;nbsp;principatus èi dnatióes mecefle eft amp;nbsp;fubieftos habeant : Si timentes fe :Si feruienres/ibi:amp; cos qui a fua fortitudine roborenf.Quae diftributioesofficiorummon folum in prae^ fenti:fed etiam in futuro faeculo erunt:Vtperfingulos^jfeftus amp;nbsp;honoresafeenfiones etiam amp;nbsp;defeen fiones:uelCTefcatalius:uel decrefcat.Etfub alia atœaliapoteftatemirtute.'principatu.-atcçdnatione fiat C ur magifter [ut tuis tecum uerbis agâ ) poft quadtingetos fere annos quietas Si fimplices hæc launo rum mentes docest'Cur nouas uocesquas ab apFis nemofufcepitinfuetisauribusingerisj'Qÿæ’Of^ utparcasromanisauribuSiparcasfidei.-parcas Hodquæ ab apoftplis laudataeft. Cur in medio jjfets qtf Petrus amp;nbsp;Paulus edere nolueru.tt'Vfogquo tu hæc feriberesmon ufcpquo ego iterprætarermt doces: fed ufe^quotu hæc ante.xv.fere annos fcribetes:finehismuduschriftianusnonfuit t'Quid erh tu mo^ do doces:lt;f in futuro fæculo adhucafeenfiones Si defeenfiones fiantÆt ^ficiant aliquiamp; aliqui dcae (cant.Ergo illud q uod dicis in hoc fæculo uita acquiritur uel amittitur.nó eft uerum:an occultam ha^ bet aliquam interprætationem Non enim pocnitentiam agis pro his quæ in iftiscommentaris contig nentur.Item quod ecclefia unum corpusmon folum Sc hominibusded amp;nbsp;angelis:amp; omnibus uirtuo/ busjcocleftibus intelligendumfit:exeodem libro deeo capituloin quofcriptum eft. Etipfum dedit caput fupet omnem ecclefiam poft pauca:non folum inquit hominum:etiam fed angelorum ciindagt; rumcBuircutum:amp;rationabiliumcreaturarum ecclefia intelligi poteft.Item quod animæ:quia in alia priori uita nouerantdeummiodoeum non quafi ignotum cognofcant:fed qfi poft obliuionemd« nuocognofcant:exeodem libro itadicit.Quodueroinagnitioneeiusid eft Ÿvœof quidam ficin^^^’ guntutiter aivoiav amp;nbsp;yvooo-.iv.'hoceftinternotioncamp;agnitioemilludinterfit.-tjnotioilludfitqtf ante non feimmus amp;eapoftea fdreccrpimus*Agnitiouero cor: q poftea recordamur:amp; prioréqnan!’ dä uitam in cocleftibus fufpicamur. poft$ in corpora ifta deiefti amp;nbsp;obliti dei ƒ atris nunc eum perreuc lationemcognouimusfcam illd qd* (criptum eft.'Reminifcent gt;amp;nbsp;côuertcnt ad dnm omne fines ræ:amp; multa his fimilia.Quod aur aitdtetum quia quidam hæc dicuntputo me fan’s euideter ip fupio ribus edocuifle. Quod fi qn ponit quia qdam hæc dicunt nec tn ifta quæ dicunt deftruit ifte ipefit dam uel alius maxime cuiniamcôcordeshisfnîasabfcçulla interieftióe pfonæabeo didas frequétet üftcderim.Sed qd adhuc eft qd* ei difplicet in alio.Et aftra îquit uel cætera quæ in coclo funtrônabina dicit amp;nbsp;delifti capacia. Videamus ergo quid ipfe de talibus fetiartn eodem libro ex eo capitulo:ubi fen ptum eft. Oportetem eum regnare doneeponatinimicosfuosfub pedibus fuis. Poftaliquâtapotin* quititarefponderi:qgt; abflt;j pftô nullus fit.Etfydera ipfa non funt mûda coram deo omnifiBcr^“® paueat creatoris aductum Vn crux faluatoris non folû ea quæ in terris funtfed etiam quæinccelisetat purgaffe pcrhibetur.ftem qp propter corpus humilitatis amp;nbsp;corpus mords hoîes filii iræ appellentut :« eodem libro de eo capitulo feriptu eftÆt eramus natura filii iræ ficutcæteri.Poft aliquâta nos ucro in quit dicamus effe primum omne^hoîes natura filios iræ ,ppter corpus humilitatis Si corpus mortis-'* qpab adolefcenria menshominuappofita fit ad malitiam.Item qp prima fitanimæ faftura: Si deinceps corporis plafmatio ex eodem Ubro fub eodem capitulo poft multa:amp; diligeter îquit obferua; quia no dixit ipiusfiguratiofumusatlt;5plafmatio fed ipius faftura. Plafmatio quippe origine de terra ejiwo trahitfadura uero mxta fïmilitudinem amp;nbsp;imaginemdei fumpfit exordium. Quod in.cxviü- pfalmo fimul pofitum tan$ di uerfa fignificat. Manus tuæ dire fecerunt me; Si plafmauerunt me.Faftara pu mumlocum tenet deindepfalmatio.Quidadhucaliud eft qd'condemnariuult.Dicatutiddceiusli* bris immo de eius corde ,pferamus. Quod em inquit uni naturâ amp;nbsp;animapi: Si angelorum moleftum cfthoc.Seduideamusquidipfe'dehocfentiatinhislibrisquosnobis adcôfeffionisexéplum^^adat dendumregulam ponit.ltem ex codé libro de eo capitulo ubi feriptum eft. Venicseuâgdizauitpacctn hisquilongeamp;;hisqui ppetqd'cum deiudæis amp;degendbusprimô diôûexpofuiffet.-poftmodum addidithæc.-amp;:hæcquidemiuxtauulgatâ interprætarioncmdiftafunt.Cætejfequiillud apoftoli e? git:de xpo memorantespacem faciens per fanguinem crucis fuæhis q in terra erant:amp; hisquæ incsttó Si cætera quæ in eodem dicunt loco non putabit nos qui iuxta fpiritum Ifraeljuncamurfuiflelóge.'» iudæos qui tmmodo ifrscl nûcupantin carne fuiffe ppe.Ethâc tptam îtelligentiam ad angelos uirtu* tefiç cæl€ftes:amp; aîas temperauithumanasqd' i fuo xpusfanguipe terrena Si cocleftia copulauerit; quac inter fe diffidebant.Et bonus paftor morbidâ ad môtes reueftas ouem fecerit effe cum cæterisdragma cgquæperieratdragmisquæfaluæfuerintcopulauerit.Videsquantâ diuerfitatemnatiiræ animasamp;angelos:quâtaeftinquitinterouem amp;oues amp;iuterdragmâ amp;dragmas.Sed paucaaddi* ditdicens.Qiiodaötaitutduoscóderetinfemedpoinunö nouumhoîem.qd'Imagis uidetfuper^ rideiudæisamp;gentibus fenfuicôucnireficfuæ intelligentiæ coaptauit:iitdicat hoîem iuxta imagine amp;nbsp;fimilitudinem dei faftum eandem poft recôciliationéforma recepturum: qua amp;nbsp;nue angeli habent amp;ipepdiderit.Nouûaût hominem diciteffç;qui quoti die renouât: amp;nbsp;habitaturus c innouonwndo fieu t oues ab oue amp;dragma a dragmis differunt itaamp; animascum angelis effe dicit eft eandem fornia quam nûc habent angeli primus homo habueriramp; perdiderinhominemhabiturum dicit infuturoo natura fi fpecie:fi forma non!différât quonjodo Snullus pudor eft erudito homini fuas fentcntias lu alterius notnîe,condemnare:maximecumhocita nô fecundum uulgatam expofitionemfcd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.

-ocr page 223-

rnucôîuarûtüR.îndûflotcm.r.Hictô^ tib. t Epi. XXXV

îpoftoli fenfutn did debere dec ernas.S ed uideamus qd ad haec in codé loco addit. Poli pauca fie inqt tt initauntionc noiiî bois tune plene perfefte^ côplcndâîcum cœleftia teiteftriajj fuerint copulata: amp;nbsp;in uno fpûamp; fenfu eadccj fententia accefferimus ad patrê.Nefdo quid tale amp;nbsp;in alia 3EpFa*S i quis tn te Qpitprudctibusquibnf^ leftoribus Paulus fubindicat.-dicens.Hi oesteftimoniû fidei accipietes.* non p » teceperunt f miflionca deo pro nobis aliqd melius ^juidentemt no abf^ nobis pfummafent.Propter cpnlt;Z» cauniuerfacreatura cogemifdt nobifcum:qui in tabernaculo iftocôgemifcimus:amp;pdolet qui a timo ft r k” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;côcepimus 8c dolemus amp;nbsp;pftolat reuelationc filioft deiait de uanitate feruitutis cui nuc

ötiübicftaliberetïamp; fiat unuspaftor amp;nbsp;unus grexiamp; oratio dni copleat.'dicens. Fiat uolutastua : ficut

In terra-Godeftia amp;nbsp;terreftriand eft angelos amp;nbsp;holes ficut ante und forma gefferunt: 8c unu$ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

omlehabuerut ita 8c infuturo dicit effe reparada.Quia xps uenit utrui^ facere unum gregê .* 8c hoc fu? Matthc.6 luroshoies efte dicisiuel cp nunc funt angelimel tç ante ipfi holes id eft animae fuerut. tt quo quaefo te winamice:immoiamnecamicefedfcurrilitermulierculasirridebas quæcôplaufuuentris amp;femino fe poft refurreftione in corpore iterû fragili futuras fed fimiles angelis î uel idipfum futurâs

We quod angelos.Et haec cum tâta irrifione did a mulieribus arguis:quae de tuis illis eledis cômenta; finitlitudo» tUi Icripta ^)feruntur.Nuquid no hoc tibi tale uidet quale fi quis furti aliu incufansûdipm unde aliu J ^’^^^’’-W^nofinu contegatfurtum.Etpoftea lateperorauerit:«5e magnifiée fueritinuedusinfurem Poftea $ teftes ,pduxerit iurisquocgiurâdi dedetit fada:poft haec oia furtum ipm pro quo alium iam ‘^côuiciffeputaueratde finueius extrahaf.Tum ddndearguis alios cp intetrogati de talibus no pront pte neeftatim rndcanuEt hicipfe de apEo dids quod nefcio qd tale in aepfa fua prudetibus quibufç le ftoribus Paulusfubindicat.Et nó quibufi^ fed prudetibus.Nos miferoS quid irrides nofter o poenites bl quod apFs non manifefte^tulit autnefdre autdubitarenos dicimus.Et tn nonintelligere fed fub^ iiiteUigere:amp; ideo nó tam indicamusea $ fubindicamus tibi.Iam fi reuelata funt ilia quæ oculus non Uidit:necaurisaudiuit:amp;in cot hois non afcêderûufed tibi uenit qd’pfedum eft amp;deftrudatibi funt ea quæ ex parte funtclama de his amp;pdica.Et quæ apEmfubindicaffe dicis tu perindicaqui nófolö ea quæfubindicata:uerû 8c quæcôfirmata ab co fcribiscffcnuncdânas.Hæceni omnia quænucanathc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

titatizari iubesduapEi didaexpóisaftruxeras.Et tanqgt; illi utfenfibushæcincerta effedocueras. Quid adhuc aliud eft quod dânare cæteros iubet. Quod corpus hoc inquit carcerê:amp; uincula effe aiæ dicunt amp;nbsp;ipam aiam nô ire afferût:fed redire quafi ad ea loca.'ubi iam ante fuerat. Profetamus ergo amp;nbsp;de hoc qöoipfefenferitreftimóia.Etipisiftiscomctatiolibrofecundo:exeocapitulo:ubi dicit Huius rei gra^ da egoPaulus uindus lefuxpi poft pauca qa in pluribus inqt locis fcriptu eft:uinculuj animæ corpus TOC dici q» quafi claufa in carcere tcncat:dicamus ^jpterea Paulu corporels nexibus coerceri nec reuertî amp;nbsp;effe cu Xpo:ut pfeda in gentes per eum pdicatio cópleat.ltem de eadc re ex eifde cômetariis libro tec do capituloiubi dicit.Pro quo legatióefungor in cathenapoft aliquâta per illuiterû fuum aliu qui ip ieeft:itadicit.Aliusueroppter corpus hûilitatisamp;cathenâiftam qua circûdaôamp;necdujfcimusfcd'm quod oportet nos fcire:amp; per fpeculu uidemus in ænigmate ifta eum dixiffe cótendit. Et tunc ucre pof •eincôfidentiaeuangelii apcriremyfteriacum cathena depofuerit:amp; de carcere liber exierit. Nifi forte amp;nbsp;in uinculis abfeg uinculis coputadus eft:qui puerfatione habet in coclis:amp; de quo dici poteft. Vos an tetu in carcere non eftis:nec incarnerfedin fpiritu:fi tn fpusdei habitatin uobis.Item de eadem tecxcó^ naentMio æpEæ Pauli ad Philomene fub eo capitulo:ubi ait.Salutat te Ephrafas cocaptiuus meus poft aliqu äta nifi forte reconditum aliqdamp; facratu ( ut quida putant) in uctbo captimtatis oftenditur qgt; ca pd pariter Sc uindi in uallem hanededudi funt lachrymapi;.Vides quo hæc tan$ myftica Sc fecreta di cithaberi apudquofdâ:quorum tn amp;nbsp;ipm unu effeinmultisfæpe docuimus.Seduti figura per quaj Wentiæmyfticæuideaturinuidiam declinare.Hæcinquitquofehabeantuideris.Nunquidamp; oiare^ ftituendaeftein unum ftatum atlt;5 in unum corpus reintegrâdos nonfolû homines fed Sc dæmôes Sc angelos refugas.Didû a me potes referreuiis mihi inquit non fiadfed quod ex alteri us pfona dixi alte dus fit.Si quid fane exinde didum ac nullius interieda perfona feriptum legeris hoc mihi merito de^ briafcribi.Ètquid omnesiftos effundimusquosfuperiusdefudauimusagones.Tantumualetfron^ tisduritia.Sed agefiauacquiefeamus etiam inhoc non ut res:fed ut ipfc poftulat puincatur.Ex his có^ tnentariis libro fecûdo de ea te quam ppofui fub eo capituloiubi feriptû eft. S olliciti feruare unitatent «pus inuinculo pacis unum corpus 8c unus fpûsficut uocati eftis in una fpe uocationis ueftræ poft ali quanta.Qiieritur inquitqûo una fpes uocationis fit eu apud pattern di uerfæ fint manfiones ad quod unam fpem uocatiôis regnû cocloßr quafi unam domù patris effe dicimus. Et in una domo plurimas mafiones. Alia ein gloria folisalia gloria lunæaliaftellapij.Autcerteilludfubtiliusindicat quod in ne amp;nbsp;in côfummatiôe return in priftinû ftatum reftituéda fint oïa qn omnes unû corpus efficiemur:amp; in unum pfedum reformabimur:amp; oratio pro nobis S aluatoris implebit .Pater da : ut quo ego 8c tu fohan.iy unumfumus:ita amp;nbsp;ifti innobisanum fint.Accepiftis Sc hanceiusderefurredióeoium abfç ullaam^ biguitatefnlam:accipiteamp;aliam:amp;tunccôcludamapologiæ noftræprimum uolurnen.Innumera fuMetneius didadetalibus.Item'ex codé libro fub eocapitulo ubi feriptû eft;exquototû corpus corn padu amp;nbsp;conglutinatû pet oem iunduram adminiftratiôisfecundû operationc in menfuram uniufeu lult^membriaugmentûcorporisfacitinædificationcfuiincharitateficcæpitinfineretumcûdeum _ «iderecœperimus fade ad facicm: 8c in mefuram peruenerimus plenitudinis .-chrifti de cuius plenitu^

-ocr page 224-

PARTIS [ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS ni

dine nos ocs accepîmusàta ut xps non ex parte fit:fed totus in nobîs 5i relidîs înîriîs paruulo^ ciéHciî Zadia.g. mus in eu uicum:de quo fipheta dicit.Ecce uir oriens nomé eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iohâncs baptifta commemorar.

ohan.|, Poftmeuenietuirquiantemefaftuseft.qrnantemeerat.Tûcinoccurfumuniusfideiamp;unius agni tionisfilii dei.-quem nue pro uarietate mentiû non una nec eadem fide agnitionis cognofcinjii^s totû - corpus quod prius diffipatûfuerat:amp;in diuerfalaceratuni in fuam côpaginc iundurâtjredigetàta ut una fubminiltratio eadéqg opatio amp;nbsp;unius ætatis côfummata pfeftio totû faciat crefcerecorpus æqua^î titer:amp; oia mebra iuxta menlurâ fuam incrementû ætatis accipiât.-hæc aût tota ædificatio per quâ eede fiæperpartescorpusaugebit amp;mutuainfecharitatecóplebitrotasrónabilescrcaturasfub unius rôna . bilisaialisintelligamusexcplo.Etquodcûlt;$dehuiusmêbrisdixerimusamp;partibusihocfciamusdT:K ' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ferendûad unâquâ«^rônabilemaeaturam.Putemushocaîalita per artus.'uenas.xarnefcjlaceratû: ut

nec os offi hæreat nec neruusiungaf ad neruum:feparatim oculi iaceannfeorfum nares: manusalium locum teneât in almm proiefti fincpedes:amp; reliqua mebra in hune modum inter fe difperfa Si diuifa« Fingamusaliqucueniretantæfcientiæmedicûqui iuxta fabulasethnicoftr æfculapiupoflritimitari:amp; nouam figura nouum^ hoiem Virbiu fufeirare :hicnecefîe habebit unûquod^ mebrum in fuo loco reftituere:amp; côpagem copularecôpagi;amp; quodâ glutino partibus reftitutis unû corpus efficere.Hucuf nobisunafimilitudo^JcefTerit. Nuncineadclimilitudineadidqdintelligi uolumusaliud trahat exemplû.Paruuluscrefcit amp;occulto æuoinpfeftam adolefcitætatem:fuû manus habet augmentum fua pedes fentiunt incremêtaîuenter dum nefeimus impletthumeri dû faliunt oculi dilatant. Et omia membra per ptes iuxta menfuamfuâ ficcrefcût:ut tn nonlibi fed corpori uideant augéri.ùtaergo amp;nbsp;ù’ céftitutióe oim qn corpus totius ecclefiæ difpfum at^ laceratû uerus medicus iefus xps fanaturusadue nerit.-unufquifcgfetfm menfurâ fidei amp;nbsp;agnitionc filii dei:quc idea agnofeere dicit: quia prius nouc^ rat;amp; poftea nolle definitfuû redpiet locum: amp;nbsp;incipiet id efleqd’fueranita tn ut nô iuxta aliâhætcfiin oês in una ætate fint pofiti:id eft ocs in angelos refoiment.-fed unûquodtj mebrum iuxta mefura' fuaî amp;officiûperfe(ftûfit.Verbi gratia utangelusrefugaidefleincipietqd'creatuseft.amp;homoqui de para dyfofuerateieftusadculturâ irerum paradyfi reftituat:ifta aût uniuerfa fie fiant utinuicc inter fecha; ritateiungant.Etdum côgaudet mebrum mcbro amp;nbsp;inalterius ,puelt;ftione letat. Chrifti corpuseccle? fia primitiuopühabitet in cœlefti hierEmtquâ in alio loco apEs uocat matic fandorum H æc tua dida le gunt ocs latini:quæ etiâ nunc tu quo(j iubes eos legere ubi dicis cp ocs rationabilescreaturæ : que (^u^ unius rationabilis aialisexemplo intelligunt:ita in unum corpus reparâdæ fintitanq; fi uni us hoîs nié bra diuulfarurfus in eifdc corporis foliditatc æfculapii arte reparent :inqbus quidc diuerfa futiiradegt; finis offîcia:utpotemcbrorum:fed corpus unum hoc eft unius naturæamp;hocoim unum corpusprimi tiuameccleliâuocas:amp;corpuseflenominasxpi:cuiuscorporisfuummembrûfuoofficioreltituendô ais:e(ïe angelum refugâ qui eft uti«^ diabolus:amp;in hocquod ab initio creatuseft reparandû.Similitft amp;nbsp;hoiem aliud membrum amp;nbsp;cultûparadyfi tanq) colonum originariûrcuocandû:amp; hæcnullaut fie ri folet:cum derebus talibus pedetetim cauteep dicit alterius interieda pfona profequeris.Vt uel dubi? talTe te aliquis in rebus tam fecretis amp;nbsp;abfcôditis exiftimarenlicut Origenes ifte:cuius te amp;nbsp;difciptdum nônegasamp;jpditoremfaterisfemperfacereinuenit intalibus.Sedabrupta amp;definitafniatanq iinm gelus queret in Danicle.autxpsin Paulo mortalium auribus futuroRr archanaenuncias fæculoruj Et aisnulli ueterûeledaaxpoplebsfidelium credas.Si Oiigenesaliquid dediuinædifpenfatiôislecretio ribus fufpicatus eftinemo recipiat.Et fi Clæniens aut illeapEorum difcipulus:aut illæ alexâdrinæecck fiæ:amp; ipfius magifter Origenistalealiquid dixerût.Etiam fi Gregorius ille pôticusuir apoftolicajt uir tutumætiâ fi ifte alius Nazazenus amp;nbsp;Uydimus uidens ^ipheta ambo magiftri mei:qbus fapictiusiti fide nihil habet mûdus.Omnes ifti ut origenes errauerûtded accipiant erroris fui uenia':quia amp;nbsp;ego ali quando erraui:amp; nücpoenitentia gero:fed ueniam accipere debeo. Origenes uero cum cadcquæ ego dixerit:etiamfi poenitentiam egit:ueniânonaccipiet:immop:ohisquæocsdiximusfolusipfe dara netut Ipfeeft qui omnia mala fecitlpfe enim prouidit. Vnde eft totû quiequid nosloquiniunquicqd lcribimus:quicquiddidiputatureruditi:amp;quodde græcisbonis latinafacimusnon bona. Nemo er go quenq» horum audiat.S ed hæc fola fufeipite quæ in meis commetariis inucitis:amp; maxime i n æpü ftolaadEphefiosinquibusOtigenisdidauehæmentiffimecôfutaui. Egoautemferutatusfum :ut credere«Scteneredebeatisrefurredionccarnisitafuturam:ut corporaconuertant inanimas amp;nbsp;uxores diriganturinuiros:amp; quodantemundicôftitutionemanimæincoeleftibusfucrint.Ecindcobquaf damcaufasfoli deocognitastin uallemhancdedudæfintlachrymarum amp;nbsp;quod corpori mortisinfet tæfinriamp;quodinfinefæculorumomnis natura rationabilisinunumcorpusreftituatunficutabinv tiofuit:ita«amp;homoadparadyfumreuocetur:amp;angelusrefugafupraPetrum amp;nbsp;Paulumcui ipfiad paradyfum:utpote homines ille ante id quod ex initio creatus eft reparetur : amp;nbsp;fiantomnes fi mi lis ec^ défia primitiuorumincocleftibus:amp;fintduminofficiisquideminfingulisquibufq?funrmcbracbri fti.Vniuerfitas uero cundorum pfedum chrifti fit corpus.Hæc tenentes o fideles prudentcfqj difcipn# li amp;nbsp;iftas measindubitatasdiffinitionescuftodientes.Origenem tn prohis ipfisdidiscódemnatesbe^ ne agetis:ualete. Vides quia totum cum irrifióe agis.Et pœnitere te ideo dicis utfallas eos quibiis fcri^ bis.Nam amp;nbsp;fi ueretepocniteat(utdebet)quidfaciesobotnesillasanimas:quaspertotannos hxetua tan) nenenau(ut

ipfeaisJdodtinadecepit.Deindequis un^pertuampoenitentia emendabincum

-ocr page 225-

rnuefliuarnmRnm.indoflo.San.Hicfo. tib.ri Epîftola

XXXVI

îfteîpfelibcllusânquo amp;nbsp;pœnitens 8c accufator:amp;index esauditorcs tuosrurfumîadhæcipa ôc legéf da amp;nbsp;tenenda trâfmittat. Ad nltimû ctiâ fi hæc ita no effentupe ni tibi etiâ poft pniam omnesaditus ne niæpclufifti.Aisenim etiamipmorigenenipœniraiffeprohisdiftisdibellopœnitctiæadfabianû tûc urbis romanæ epm dato:amp; tn poft pnîam poft centum amp;nbsp;quinquaginta annos mortis fiiæ in ius eû trahis:amp; ad ddnationc uocas.Quomodo ergo pro his diftis tibi ueniadabit pocnitentidi ille qui ante teprohispoenituitiieniamnömeret.Similiterutfcripfifti:fcripfit:utpocnituiftipenituit.Aut fimili;» terpropniadebetisabfolui:autfincgasueniampocnitcti(q(f egonóopro)tupeiurgesnospariter æj? demnarifecûdûquandameuangeliiparaboldiOblata eft dno a iudæis adultéra ut uiderent quid ea fecundûlegem iudicaret.Ille mifericors amp;nbsp;miferator aitdns.Si qs ueftrupeccatû nô habet mittatfii per eam lapidem;amp; tuncocs inqt difcefferunt.Et iudæi quidem licet impii Sc incrédules tn erubuerût confcientias,fuas;necûipfi effentpeccatores.-in peccatores uiderent ulcifci.Etlatro illedecruce dicebat ad aliutn latronc:qui fimul pêdebat in cruce amp;nbsp;blafphemabanqa necdeum times:uel quod in eodem. Eue. zj ♦ nosfumus iudicio.Noscum eadem quæ in nobis funtcondemnemusin aliismeccum iudæis erube ftimus:nec cum latrone mitefeimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Argumentum fetfm libri eiufdem Ruffini.

œOcfecûdo libro fub apologisefpecie Ruffinus in beatu Hieronymû malediffa congerit di cens eum libellis fuis eo maxime qui de uirginitate fcripnis eft omne ordinc ecclelïæ lacerai redanftû Ambrofium carpere.-omnes feriptoresineptiæaut imperitiæ aceufare piuriû quo deteftabile cômittere qui contra abiurationemon folu libros fæcularcs legatffed illisfe iaü ttet amp;nbsp;efferat impio Porphyrio;amp; Baraba pceptore gloriet:amp; in deum blafphemusfuerinquc focium habere dixeritOrigenem:quem improbatdecem puciûculisincoclum extulerit:amp;apoftolis coæqua tit:amp;uetusteftamentumq(f apoftolicomêdarunt noua tranfiationefubuerterit.

Incipit fecundus liber controuerfiarum Ruffini contra doftorem praeclariffimum beatum Hiero.

Epiftola. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXVI

Vpetiori quidclibellodogmaticasciusobieftionesrquasaliis impingitimmerito in feip„ fum teftem rctorfimus nuncueroiamexpIidtis:A: poft tergûreieftis his quæ fidei uicinæ funtcaufationibusconfidentiuseidecæteristerminationibusrefpondebimus.Eft eni etiâ lî^^^illud aceufarionis eiusgrauiffimu caput.qtf fimiliter utcætera mendacia ueritaris falce re? ftcandunicft. Aitetn côfederatos effe quofdâ Origeni ad periuriû.Et iftud myftice eius traditionisarj? manutn abfconditum effe in fexto ftromatu libro:nec ab ullo alio inter tot læcula nifi a fe folo depræ^ henium.Vetutn nerifum ei moueâ:fi iurifiurâdi facrameto alienû me effe confirmc:a cófederatióep^ uini planiore uia ad manifeftationc ueritatisincedam.Et ei qtf facilime probaiepoffum: nec habuiO lenieunqlibrosiftos:necantelegiffeaquo$ præftitos.Etficutnonpoffum excufaredecoqd’ quale Htnefcio:itanecaccufari quidem poffum de eo quod uelfi linpenitus ignoro.Ifte tn qui arguituel ab nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

*gt;Iotradiruni;ueladifcipuliseiusdici:quodfcriptûeft.Quiloquiturueritatemciîproximofuofgt;xigt; , •nus non fit nifi ille qui perfe(ftusfitamp; fymmyftes.Etiterüqd’ apoftolusdicir. Quia fapienria loquiji nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

•nurinterperfeftos:amp; qff feriptu eft.Nolite fanftu darecanibus:necp mittatis margaritas ueftras ante Matth .7. potcosîut afférant inquit per hæc ueritatem nô oibus aperienda. Videamus quid i pfe in iftis eleftis cö^ •nentatiis libro fecûdo fub eo capitulo ubi|fcriptum eft.Propter qrf deponctes médacium loquimini ueritatem unufquifi^eu ^iximofuo.-qm fumusinuicem mebra poftpauca .ppter qd' inquit Paulus 'Pfeperfeftus in alia æpiftolaloquebat:fapientiâautcloquimur inter perfedos.Ergo hoc eft qd” iubet ,F’’?^ffuifc|} myftica atij fecreta ôc ea quæ ueri tare dei funt plena loquaf cum proximo fuo:ut ôc di esdiei eruftet uerbûamp;nox nofti indicet fcictiâ:hoc eft clara quærj amp;nbsp;lucctia lus idicet:q merent audirc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Vos eftislux mundi.Porro tenebrofaaut inuoluta ôc oim facrametoB; noâe uelata aliis referat;qui ôc Matth. «piinoxtenebræîuelcaligofunttdequibusdidtur.Etcaligofubpedibuseius.Moyfesingredit intur uinemamp;caliginc ubi eratdeus.Etdcipfodeo feriptu eft.Pofuittenebraslatibulûfuû.Loquatita«^ ue Vbi Jupra. nuttatcj myfteriaunufquiflt;çcû4)ximofuo:necdt'tfanftûcanibus:neqimittarmargaritasanteporÿ cos.Sedqcûcpoleûhabuerintueritatis:illasin thalamû fponfi ôc penu regis induedt. Videte qfo uosamp; duigmtiuspfpiciteffi aliû alique inoibushisq feribitmifi fe ôc fua didacôdcnet.Si inimici fui lacerai eeu amp;nbsp;arguere Icriptis fuis uellct:quo alioordine:quibus aliisaduerfus eû fentetiis uterentmifi qui uuppfe aduerfum fe tan$ aduerfum alios utit.Côdcnatio aduerfum eû fi ,pfercda fit æpFa fua :fuffijî otli lolu nomêimutes.textus emcriminûmec in aliû oino quepiâ ficut in ipm côuenit folû.Quæ con acnariiubenhæciteFt obferuari iubet:q agitarguitrquædeteftaf opaf.Beati difeipuli eius:qeû audigt;

S'*“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;piurii dogma,pponitmihil ad me fi ifte uel agat uelfcribat:qa apd’nónul^

os raträ hdc etiâ nobis innere conatus eft maculâ.Et nue iterii iterate p Iras fecûdû ab ipo data régula; qdegoipedepiurio fentiâ^iferomtdefeinterim ipi iudiciû dereliquâ.Eteincûdns amp;nbsp;faluator nofter Matth/p dicat in euâgeliis.piftû eft anti qs:nô piurabis.Rcddcs em diio iurameta tua.Ego ante dico uobis no lire lurare oino Ois qui docet ex quacûcpcâ piurâdû effe ego dico cp alienus fit afide xpiîamp; ab ecclefiæ unitatecatholicæ.Sed uelim nûc poftea de me ut ipe ftatuitanathemati fatifieci; elaborate paululu Il patienter acdpitis:amp;hoc qtf ifteporgiaquædâ amp;myfticascófocderatióes obferuari piurium dicit;

fymmyftas aperire.Certa efternôc fatis uera ilia dei fnia quædicit.Qitia ex ftu Matth .7, ttiDUseorucognofcetis eos;amp; nos ergo dicit iftepiutii dogma fufcepimusifi ad hoc edofti fumus ; amp;

-ocr page 226-

TRAGTATVS HI

PARTIS

talîs in nobis arbor plantata eft no pot ficri:ut nó talcs aliqtii ex nobis fæpîus germinauerint früftus-Vetûetiam myftici dogmatis auftoritatecoalefcerent.Equidem quâtû ad perfonâ meâ pertinet : que folum exhis oibusquæ fcribit lacerarefeputat nô mihiipft fera teftimoniüînecdicam qcf etiâ fit iura dunicûfortenecefl'itasexigit:amp;finôcautusfim:atccrtetimiduseflecupio.Poftremoamp; fi obferuare nô poffum erraffe me nouerit (hoc ergo nó dicä ) tn fine errem in his:fi ue cauea ifte interim cam com» fi alicnius:quameintalibusarguatnóhabebit.Egoautc qualiterapcf iftiimfacratiffima fithuiusno dogmatis fedfoediffimi amp;nbsp;ueriffimi uicii obferuatia:iterumex fcriptis eins probabo.Mihil emex liuo re amp;nbsp;ex inuidia côfiftnm aduerfum enm 4)feram:ut ipfe cótra nos facitffed ipfum fe teftc amp;nbsp;fcripta fua Y nbsp;aduerfum cum product.Vtfdat fe nó ab inimicis argui.-fed a/emetipo redargui.Libellum quendam

Inuehitcon conferuanda uirginitate:Romepofitusfcripfit.Quem libellu ocs pagani amp;nbsp;omnesinimici dei apo tra beatum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perfecutotes:amp; qcuqg funtqui xpianû nomc odio habéc:certatim fibi defcribebat.'pro eoq ibi

HieronV)! omncxpianorumordinêocmgradö:omncj)fe(ïionc;uniuerfamlt;5fa'diffimisexprobrationibusinra mum pro ttaauftccdefiâ-Eteacriminaquægctilesfalfoinnoscôferreputabantâfteueraeffedmmomulto prio de uireinp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infamat.Et dicis de eishis uerbis. Aliæ uirili habitu ueftc mutata erubefeut fe focminis effecp

rate. ° taEfunt.Crinêamputatamp;impudêtereriguntfauccseunuchinas.Suntquæcilitiisueftiuntamp;cucullis fabrefaftis.’ut ad infantiâredeâtnmitantnoftuasamp;bubones.Dicitamp;millealiadehisjjbragrauioK'' fed nc uiduisquidcjparcit. Ait nâçg de ipfismuUa illis nifi uctris cura;amp; quæ ^jxima fût uctri. Alia quo cÿ i ngetic obfcocna qjpl uria. S ed amp;nbsp;monachop: oc genus $ foede.’Q’ turpi ter laceretdongu eft : fi iph“^ uerbis uel fcriptis uelim ^bare.De diaconis uero amp;nbsp;præfbyteris quae decora defcripferit pudet retexe«’ fnitiû tn laceratióis ipfius t»nä:ex quo faciliuscóiicere poffitis.-quâtû in fequetibus augefcat inued’® Suntalii inqt(demei oroinishoibusloquor)qideopfbyteriû amp;nbsp;diaconatû ambiûtiut muliercslia” tiusadeât.Ois his cura de ueftibÿfi bene oleâtdi pes laxapellenôfolleat.Crines calamiftriueftigiotota tur:digiti de ânulis radiât:amp; ne plâtas humilior uia fpargat uix imprimûr fumma ueftigia.Tales cutn uidcris:fpôfos magis aeftimes $ dericos.Et poftea q) fpatiatim nô tam uitia $ crimina facerdotu ud mi niftro^ exprobrâs:etiâ ingreffum eop:: amp;nbsp;falutatiôes ad matronas nô folû decolorauit uerûetiâ exe; aabilc fecit;quo poftea $ omne genus xpianoruconcidit amp;nbsp;infamauit.fibi quoeg non parcataudite. Rcohendit R^^I'boerîi poft exceffum quendâ ad hocquod ^pofuerâ ^jpter quod amp;nbsp;libelli huiusres popofeinid btA Hiero.” ïncndonemamp; oftendâapud iftu tam licitahaberi periuriamt fcriptis quoi^ fuis depræhcdi ea nôcru J nbsp;nbsp;JI j”*,befcat Jgitur inbocipfo libelloxum moneret faecularescodices legi non debere:amp; diceret quid faceret

bros nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Maro.CumapoftolisCicero.Nône fcandalizabit frater:fi

liu ctoa n;“ uideritinidoliorecubentêr'Etcaeteracûdixiffeqeiufmodi quibusalienameffeaxpoaffereretlibtofe miffa fua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;leftionem.fnferitetiâ reuelationcquandam ad fe diuinitusfaftam fatis honorificistefet

tam præceptis.Refertenimcç poftea $fæculorenunciaffet:amp;ad deumfuiffetconuerfusfauoretamé fæculariumlibrorum ualdetenercturmecfacilepoffet tali careredefiderio:amp; prohoefubitoinquitw^ ptus in fpititu ad tribunal iudicis pertrahor.Vbi trh luminis amp;nbsp;tth era t ex circu nftanti um claritate fui; gorismt proieftusin terram furfum afpicere non auderem.fnterrogatus conditionem : xpianum me effe refpondi.Et ille qui præfidebat metiris ait.Ciceronianusiesmô xpianus.V bi thefaurus tuus eftâbi amp;nbsp;cor tuum:Illicoobmutui:amp;inter uerbcra(iamem caedimeiufferat)confcientiaemagisignetorque bac. Clamare tn cœpi amp;nbsp;ei ulans dicere.Miferere mei diiemiferere mei.H æc uox inter flagella refona;; bat.Tandem adpfidentis genua ^»uoluti qui aftitera't peabant :ut ueniam tribueret adoTefeentiae-'S-ef tori locum pnîaecommodaret.Exafturus deinde cruciatum fi gentilium litterare libros aliquandqle; giffem.Ego qui tanto conftriftusarticulo uellem etiam majora ^jmittere deierare cocpi:amp; nome ei us obteftans dicere.Dne fi un^ habuero codices fæculares fi legero te negaui.In haec uerba dimiffusreuer tor inquit ad fuperos.Audifti qgt; nouum:qi honorificum iuramenti fui expofuerit genusr'Rcfidentc întribunalibusi^oxpodnoîaffiftentibusangelis amp;nbsp;intercedetibuspro feinter uerbera amp;nbsp;crufiatusiu; tatfefæculareslibrosnechabiturumun$:neclefturu.Releganturnûcquæfoquæ fcribisîfi una dus operispagina eft:quænon eumiterum Ciceronianumpronuncietubi non dicanfed Tullius nofter: fed Flaccusnoftcr amp;nbsp;Maro.Iam uero Cryfippum amp;nbsp;Ariftidem.Empedoclem amp;nbsp;cætera graecorum au ftorumnomina:utdoftusuideatur:amp;plurim.Tleftionistanq’fumosamp; nebulas leftoribus fpatg’f' Dénilt;5 inter cætera etiam pythagoræ libros legiffe fe iaftat:quos ne extare quidem eruditi homnes al ferunr.Sed'ifte nealiquaexpteiuramentufuûdeault;ftoribusgentiliôpteriret:etiaeaquænôfuntfcn; pta legiffe fe fcribit.Sed in oîbusopufculis fuis fere multo pluraamp;j)lixiora teftimonia de bis fuis:q’ de prophetisnoftris uel apoftolis ponit.Puellis quoeg amp;nbsp;mulierculis feribes q nô utieç nifi de noftris ftn; pturisædificaricupiut. amp;nbsp;debet exêplaeisFlaccifui:amp;tullii uelMaronisintexit.lamucroinillo Übel; lo quem deoptimo genere interprætandi intitulauit.mbi præter tituli annotationc nihil optimu?; ftd totu peffimû eftdbi erh affeuerat hæreticos illos gbus nûc cômunicaf :amp; incurrit in illam fnîam apolro Roma. 14 «fi noftri nô fui (ille’erîiffuu autFlaccum dicitaut Tulliû)qui ait. Qiii em nô difeernir fiimâducat dam natus eft.fn illo ergo libello ut afferat:qgt; nullo genere uerbû de uerho interprætari ratio finat : quomo; do ei iterum rationabile uifum eft.-capita integra diftata ex codice Ciceronis îferuit.Nône ipfe dixetat quidfadatcupfalterioHora.CôeuageliisMaro.CûaplisCicetofNônefcandalizabit fraternité ui;

-ocr page 227-

rnucflinaräfüK.indoflorcto.r.Hicfo; Lib. I Epi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXVf

deritinidoliorecûbcntem^inquouri^ipfefeidoIattiæteumftatuit.Siemquîuideritlcgentemhocî z (candalizat.multo ampliusqui fcribentê.Sed qrii qui ad idolatrià deuoluit:nô plene nec jutegrepro^ phanus efficit:nifi prias negauerit xpmdpfi Chritlo in facic coram fedenti in tribunalibus afliitcribus quocg chariffîmis miniftris angelo^.Dicit fi legero:uel habuero gentiliu librosae negaui. E t nûc non folû legit Si habet nó folum defaibit: amp;nbsp;côparat:ueruetiam diuinis eos uerbis Si fermonibus ecclefiafti cæ æditicationis interferit Resquam dico:oibusquileguntlibelloseiusfatisnotaeft:amp;teftenôindi get.S ed eft hoîs de tam facrilego pi uni baratro fe cupictis eripere:adhibere fi bi aliqcT excufatiôis côm ê tum Si dicere.Nômodolego:fed ea quæinadolefcêtiadidici.gafum tenacismemoriæî ita ut poffim plura fimul dejJiuerfis capita côtinuare.-ipfa nunc jjfero.Si gs a me modoexigeret : ut ^barc (i hodie antegfoloriretmox fuiffetinterrisautfi uf^ adfolisoccafum dies illuftraueritniundû gdaliud dice tem.-nifi magis abillo:qui dubitaret de eo (p ocs nouerantcaufas dubitatiôis:$ a me ^batjonisopon teredepofd. sed in hoc licet ocs fciantefle ueru quod dicimus;amp; ocs intelligant : tn quiade aia homîs tesagitur:de péri urii crimine:de negatiôis Chriftifacrilegio:non pot facilis haberi côdemnatio. Nun;! Quid illudimitabimur:qui reos nec interrogatos:necrndentes:fed necpræfentes Si nô folû præfentes: fedàmortuosnonfolummortuos:fed Si eosquosfemperantelaudauerat : Si nonfolumeosquos laudauerat ; fed amp;nbsp;eos quos ftcutus fuerat:amp; magiftros habuerat. Timeatur domini fententia primo ^uce. tUa quæ dicit/Nolite indicate ut non iudicemini.Et iterum. Qua menfura menfi f ueritisæadem amp;nbsp;te tttetieturuobis. Quid’ergo licet ex fuperfluotunum tarnen proferam teftem aduerfum eum præuali gt;nbsp;dutn:amp; cui præfcriberenon pot ipfum iterum fe Si fua ^jferam fcripta.Quâuis ergoomnes libelli eius hocteflenf:amp; fuperflua dehocmea uideaturaflertio:tamen utcdumaliquo fpeciali teftimonio eft ne niinus plenû his;qui fortefcripta eius non legerunt uideatur effe quod dicimus.Cû libellos eius quos aduerfusIouinianûfcripfit:rephendiflem:cuidaDônioni beatæ memoriæ feni; qui fibi hocipm indi* caueratifterefctibensexcufat:amp;dicit.N[ullogenerepotuifle fieri feerraffe:hoîem qui oim haberetfcien tiam.Cum ergo eniimeraftet uel fyllogifmorû genera;uel dicendi ac fcribendi artes:quas uidclicet ille quireprehcderetignoraretcôtinuofubiûgithoc.Stultusinquitego.-qui meputauerimhocabfgjphi lofophis fcire nô poflezqui meliorc ftili parte elegerâ earn quæ deleret:qgt; quæ feriberet F ruftra ergo Ale xandri uerti cômctariosnequicq» me doftus magifter-n-E pi e fçàÿoŸH vPorphytii introduxit ad logi^ cain:amp; ut hnmana côtcnâ:fine câ Gcegoriû nazazenû et Didymû in feripturisÈ t çôÿovTctç habui. Hic eft qui xpodixit te negauidi uel habuero gentiliucodices uel legero.Si nihil aliud:uel de porphyrio fiz

^^5 f’^F^tîqni fpâlishoftisxpi eft;qui religionc xpianam $tum in fe fuerit:penitus fubuerterecona tus eft ictiptis fuis:qué ifte nunc introduftorc et inftruftorc ad logica habere gloriat :nec argumentai t potfcantehæcdidiciffe.Anteem$conuerteret:mecûpariteret litterasgræcasætlinguâpenitusigno tabat.Poft iuramentû oiahæc:poft facrameti dati fponiionc. S ine câ argumctaniur continuo dicit no Dis.Errashomo:deusn5 irridetmec fyllogifmi apud eû de Alexâdri cômetariis intexunt. Vt uideo fra^ tantale tibi aufpicatuses.-çp introduftor tuus fit porphyrius.Quo te introduxitpfidus.S i ad illû loat tiDiipfeeftâbietfletusetftridordentiû eft:Ibi emetapoftatæetinimicideifortaPfis etperiuriibi habif» tant.Nonbonüintroduâ-orctibielegifti.Magisfiaccipiscôfiliûmeumiadillûnosintroduftorc pari terröuertamus qui introducitadpatrem.Quidixit.Nemouenitad pâtre nifi pet me. Doleofrater fi r . aedisetfinoncredis:doleotefufpitiôesalieniperiurii:inantiquisetueteruliscliartulispfcrutari:cum tntnooreiugisacfinefineperiuriiinexplicabilefacrilegiûperfeueret.Nonnereftetibiconuenîetillud . dici quod apÉs dicit.T u aût qui iudæus cognominaris:et requiefeis inlege : Si gloriaris in deo inftru ƒ „ «us per legem côfidis teipfum ducem effe cæcorumdumeneorum qui in tenebris funt.-eruditorc infi; *^otna.x. pientium;magiftruminfantium:habentemformamfcientiæueiitatisinlcge. Qui ergo doces alium J^'pfumnon doces. Quidicis nonmocchandum mœcharis. Qijiptædicasnonfurandumfuratis. ^iabominarisidolaffacrilegium periuriieommi ttis.Et quod eft ultimum amp;grauiffimum : nomê pipette amp;philofophiamtuam blafphematur inter genres. Sed tranfeamusiamhincadalteriusobie ^’pnrgationé.Sitnconuiftumfeperiuriiamp;puaricationisfimul.-perurgcteetiamconfciétiafuafatet Alioquinfi inficiaseat:etiâ teftes $ plurimosfratrum habere poffumqui inmeiscellulismanentes in tnonte oliueti $ plurimos ei C yceronis dialogos defcripfetût:quop:amp;ego q uaterniones cû feriberent irequêterinmanibustenui amp;relegi.Etçp mercedesmultolargioresqjproaliisfcripturisfolctab ifto eisdatenturagnoui.Mihiquoçpipfi aliqncumdebethleemhierofolymamueniffetamp; codicc fecum detuliffet;in quo erat unus dialogus Cyceronis:amp; idem ipegræcus Platonis qgt; dederit ipm codicemî a aliquâdiu fuerit apud me nullo gencre negate pot. Sed gd immotor tâdiu in re:quæ luce eftclariot Gum adhæc oia quæ fupra diximus:etiam illud addafiubi ceffet omne cômentum: in monafterio politus in bethleem:antenômultoadhuc tempore partes grammaticasexecutusfit.EtMaronemfu^ umcomicofcçacLvricos amp;hiftoricosauftorestraditisfibiaddifccdumdeitimorem puerulis expogt;; nebatdcilicet ut amp;nbsp;pceptor fieretauftorum gentili um. Quos fi legiffet tantummodo: xpm fe negatu ? tumiurauerat.Sed uideamus qd adhucaliud culpet Gctilium effe dicit hæc dogmata. Ecce qua fnla te ipecondcnet.Gctiliû dicit dogmata:quæipfecôfcribit:labit:fed porrigcdamanuseftmoneftnimie pungedus. Dumem totusineloquetia uolitat Si uituperatióibusatc^ inueâiôibusfertur:immemot tm Qt:« arônede’uoluit.Noli frater temetipm:etiâ in nô neceffariis temere côdemnarc: non continuo

1 iii

-ocr page 228-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRA CT AT VS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;III

inter gentiles deputandus es:uel tu uel On'gencs:fi ( ut ipfe dixifti}nolentes dei îufticiâ defcndere amp;nbsp;rft dere contra eos:qui uel fato uel cafu cunfta moueri dicunt amp;nbsp;uolentes ondere iufticiam efle dei j)uidc tiam quæ moderat uniuerfa dixiftis ineqiitatis caufas unâquâcg fibi alam iâ ex anterioris uitas: quam in coeleftibnshabui motibus ac fenfibuscoparaffe.uel etiam fi dixiftis bonæ illi amp;nbsp;incómutabili acfim plici naturætrinitatiscôueniteîutocmcreaturâ fuaminfineoimreftituatinhocqd’ ex initiocreataeft Si poft longa amp;nbsp;fpatiis fæculo^« exequata fupplicia:quæ deus non ta irafcctis $ curantis affedu infert unicuicj.Qyippeqcóniotióiscaret uitio.amp;medctisamp;curantis nice fine ftatuataliqnpocnaii’.Hæcer go $ uera dixeritis deus uiderit-tnipietatis no multu mihi cótinere uident in deu:nec gctilitatis aliqd Maximefi hacmcntedicitis ^uisrationedeifcilicetiufticiam defcndere cupientes. Pro his ergo noli te fatis cóturbare netj teipfum fupfluo:aut pnîæ fubiicias aut côdcnationi. S ed illud eft reueraninde te dcfendereautexcufarenonpoffum.-q» nófolumgentiliternierum amp;nbsp;fuperocm gentilitatcdmmoiin pietatê a te diftu 4)baf:lt;^ in hocipio libello.cuius fuperius fecimusmentionc deum focrum habere di^ B nbsp;nbsp;xiftigt;Ët qd tä impuru uel ^phanuaquoqp gentiliû poetap: faltem dici potuit.Stul turn eft einfi reqra

deteubi hocinfcriptutisfanftislegeris.QuærofiuelFlaccustuusautMaroftiPlautusComicusaut Tcrentius.’certe fi uel Satyricus qs inter ola fpurca fua amp;nbsp;impudica iftud nefas in deum ex fuo ore pro tulerit.Fefellitte credo i Ila res:amp; deccpit.(ppuellaad quam fermo fiebat.-fponfa xpi dicebatmt ^■'ptere^ ctia matrem carnalé focrödei appellandâ putares Etnefciebas cp hrec nó fcefm carnis ordinem dicunt fed fcef m fpös gratiam. S ponfa cm ex eo appellat :cp fermo dei:quafi facrata q uodam cónubio iungaf animæ humanae.Si aüttali coniundione etiam mater puellae xpo p fidéfacrat:relt;ftius eti â ipam fpól^ï xpi:$ focrum dei appellate potuiffes.Nam reftat tibi ut amp;nbsp;pattem puellæ focrö dei dicas.ut forores ét eius cognatas puellam nuru dei j7nuncies.Si dum totusPlautinæ amp;nbsp;T ullianæcupis æloquenns

X.CoMt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uideri.'oblitusesjquomodo apoftolusoêm ecclefidideft parèrescum liberis: matrem cum

buscumfororibusfratres:omncsfimulunan(noietuirginêuelfponfamdicens:Statuiaöthodpfui^ ocs uos uni uiro uirginc caftaexhiberexpo.Sed tu dum non paulum fed Porphiriöintrodudorem te habere gloriariszipm porphyrium fequendo qui aducrfum xpm amp;nbsp;aduerfum deö libros ipiosacfacri legos fcripfit.amp; ab ipo ut ais introduftus in iftud blafphemiae baratrum decidifti. Quod fi uere ,p lediftis tuis uis agere pnîam:fi non irrides ifta diccdo:fi nö mente philonicus amp;nbsp;cótentiofus ppret hoc folum etiä te infamare non refugis dömodo aliö decolores.fi nó arte fed fide diftorum tuopr pocnitu^ dincegerisprohactam grauiturpic5blafphemiaagepniam:hincenimindeum blafphemafti decreaturisaliquiddicereamp;errare.maximefinoncontumeliæuoto:fedduiufticiam deiutdiciscu^ pitafferetc:aqaiseffluatnoneftnimisexecrabile cômiflum.lncœlum tendereosgraue eft. fniuftidaj uel contumeliam in excelfum loqui pernitiofum eft.Hoclugeatur quod difficile curat. Nam quis tft qui cum morbo regio laboret:amp;de ipfo capite amp;nbsp;uultu ac uita periclitetur magnopereclamct ; q leue peronychium pedis aut perfacilis ungulæ fuæ offenfa curetur.Illud aut minimu quidé eftamp; rnfio lie uix dignum quodenumerans doftoresfuos:quos fe defynagoga dicit eflemercatuftimulansnos fubiungitmeqenim inquitipfemedocuificutquidd nos fine dubio intuensinquosomnelaccrario nis fuæ pondus inuexit.Et miror hoc eu dicere uoluiffe: cu maiorc i n me amp;nbsp;ueriorc habcret obtreftadi materiam.'cp magis inter multos amp;nbsp;pclaros magiftros diu moratus:nihil dignum eorum uel magift^ riouelinftitutionibushabeam.Cætcrumiftequiintotauitafuanontotos.xxx.dies Alexandrix nhi erat Didymus commoratus eft.-pertotos pene libellos ftios longe lateq feiaflat. Didymi uidentis efle difcipulum:amp; Ka^ùÿîiÎHv id eftpreceptorem infaipturis fanftis habuiffeDidymum. Etois ifta iada ria in uno menfequæfita eft.Ego qui fex annis:ea de caufa commoratus fum;amp; itepr poft interualluj aliquotaliisdiebusubiDidymusdequotufoloteiaftas:amp;ubi aliinihilominusillonon inferiores: quos tu nefacietenus quidc nofti.S erapion amp;nbsp;menites uiri natura amp;nbsp;moribus amp;nbsp;eruditionegermaffl ubiPaulusfenexPetrimartyfisdifcipulus:amp;utadheremimagiftrosueniam:quibusamp; atrentiusa frequentiusuacabamus:ubi Macharius Anthonii difdpulus:amp; alter Macharius amp;nbsp;ifidorus amp;Päbas omnesamici dei:qui noshæcdocebantquæ ipfi a deo drfcebant:quätamego:fi hocitadeceretautexi’ i)ediret:de his omnibus habere iaftantiæ materiam poflTem.Sed erubefco.-hæc etiam retexes: dum uolt; o tibi oftendere non uttu dicis:noftro ingenio magiftros fed quod plHsdoleo:magiftris defuiffema gis ingenium noftrum.Verum quid ftultus ego fanftos enumero chriftianos uiros« Non ,ppter iftos dicit:quia ipfi nos docuimustfcdquia ßarabam eiusde/ynagoga magiftrum non fufcepimus:5cper siÇctŸûûÿH V Porphyrii ad logicam non fumus introdufti.Ignofce mihi pro hoc quod malui ante im^ peritus amp;nbsp;indoftusuideri:qgt; Barabædifcipulusdid.Propofitoenimxpofimul amp;nbsp;ßaraba:egoqiiali imperitus xpm elegi.Ita uttu uideocum illis clamas qui dicunt nó hune fed ßarabam.Nam porphy^ tiustuus:dicquæfoquid te docuittqui aduerfum xpianos amp;nbsp;aduerfum religionc nofträ blafpheniiæ uolumina cófcripfit.Qxiid teifti in qbustantö teiaftas:unusab idolisdæmonu amp;nbsp;alius defynagoga: utdicisfathanæmagiftridocueruntboni.Nihiluideo nifihocqd* amp;ipfi noueranr.Nam porphyrnis te docuit de xpianis male loqui.'códdere uirgines:continctes:diaconos:pfby teros:amp; oem prorfus xpia norum gradum amp;nbsp;ordiné libellis editis infamare.Ille uero de fynagoga ßarabas tuusproxpoeleftus: docuitte refurreftionem carnis non in uirtutefed in fragilitäte fperare:littcræocddentis amicurn hen amp;nbsp;inimicum fpus uiuificantis.Et alia quædam fecretiora:quæfi res popofeerit poftmodöjiferendum

-ocr page 229-

[nuefliuarumRuffi.indoflo.San.Hîcro. nbsp;nbsp;nbsp;Lib. II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiflola XLII

în têpore.S ed quid in longû lermo ^)ducit.Côuitiis eins Sc iniuriis nô refpödeamus .Lacerationibus ^us ad quod opus quotidie ftillû eius Porphyrius exacuit nôobuiemus. Ad hoc ein lefus nofter ; non DMabas niagilter:filerenosdocuit.AdilludueniamusutoftcdatQ’Uerafunt:qHæuelpro iua excui? ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accufatione côfcripfit.Ait em effe folas pfaci unculas fuas:in qbus laudace uifus

• A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;interptatiôis opéré eu laudauerit in quo nihil oninino,dogmaticum:nihil de fide

diftum fit:amp; (p penitus in his q eius ipfe interptatus eft:nihil taie inférât .quale nue ad fynagogæ grati xpianorû ædificationc repræhcdit;amp; $uis ei fufficere ad filentiiim agendû debeat.'qtf ea in

quot;ienis litteris culpattquæ ^ferunt ex fuis :tanic ôc in hoc Querum dixerit uideanaus. Ex pfatione in ; terprætationu in E3echiele.xiiii.omeliis.fiue oratiuculis origenis fcribês cuidâ Vicentio.Magnû eft in quit mi amice qtf poftulas:utorigencfaciâlatinû:amp;hominciuxta Didymiuidctisfnîamaltepj poil apoftolosecclefiaß; magiftrû:etiâ romanis auribus donc.Et poil aliquàta:amp; illud inqt breuiter admo neiismt feias origenis opufcula in omne fetiptura effe triplicia Primû eius opufcula excepta funt quæ 8fæceç)(ôAtc( nuncupant. In quibusea quæ fibi uidebanf oblaira.’autquæhaberealiqd difficultatis lummatim breuitercj pftrinxit.Scd’m homeliticum genus.-de quo amp;nbsp;pnsintetptatio eft.Tertium qÆ «cnpfitipfejoJiScymosuolumina poffumusnuncupare.inquo opéré toraingenii fui uellafpirantibp ueutisdeditamp;reccdensaterra.'in mediöpelagusaufugit.Sciotecupereutomnegenusträfferädiöio ^isipmifi cam cur nó facere poffem:hoc tn fpondeoiqa fi orante te iefus reddiderit fanitatc nô died cö^ ”a(quiahoc dixiffe temerarifi cft)fed per multa fim traflaturus.-ca lege qua tibi fæpe conftitui.ut e go uocem pbeam:tu notariu.Item decanticiscanticojt pfatio beatiffimopapæ Damafo .Origenes cu in cæteris librisocs uicerinincaticocanticoni ipe fe uicit.Nam undecim uoluminibus explicatis : quæ ad ufcj uerfuuj miliapueneruntprimu Septuagi ntainterprætes deinde Aquilam Symmachuj

Theodotionc ôc adextremu quintam editionem qua in Adio littore inueniffe Ie fcribitn'ta magnifice aperte^ differuitmt mihi uideaE in eo completu effe quod dicit.Iutroduxit me rex in cubiculum fuuj fUo itacg opere ptermiffo:qa'ingentis ell ocii laboris amp;nbsp;fumptuum tâtas res tarn digne in latinu traffet^^^d* re fermone5:hos duos tradatusquosin morem quotidiani eloquii paruis adhuc ladctibus côpofuit: fideliter magis $ ornate interprætatus Ium:Guftû tibi fenfuu eius.mô cibû offerens.mtaiaduertas qua tamlintillaællimanda:quæmagnafint:cumlicpoffintplacerequæparuafunt.ltem ex præfatione commêtarii in Micheâ feripta ad Paula amp;nbsp;Eullochiö pollaliquanta. Nâ q dicüt origenis me uolumî nacôpilare amp;nbsp;côtaminaremôdicereferipta ueterûqcf illi maledidû uehæmcs effeexillimâtcam laude ego duco maxima eu illos imitari uolo:qui cûdis prudetibus amp;nbsp;uobisplacet.Ite ex-præfatione interp^ tationis hebraicorû noîm poil aliquâta ita ait. Ac ne forte confummato ædificio:quafi ex parte abeffet ^anus noui tellamcti uerba ôc nominainterptatus fum.âmitari uolens ex parte origenciquc poil apo ftolum ecclefiart magillrû nemo nifi imperitus negat.Inter cætera em ingenii fui præclara monumen ^etiaminhoclaborauitiutquodphiloquafiiudæusomiferanhic utxpianusimpleret.Itcm de æpiss ftola ad Marcella. Ambrofius quo Chartas fumptus notariostainillrâte tam innumerabiles libres uci? teAdamantiusnoller amp;noller Calccterusexplicuit.Inquadamæpillola quamadeundemdeathe^ D nisfcripferatrefert:nun$fecibosnifiorigeneßfenteinledionefumpfiffe:nunq’ueniffead fomnum. uifi unus de fratribus îaeris litteris petfonaret:hocdiebus egiffe uel nodibusmt ledio orationcm fufd peret amp;nbsp;oratio ledionc'.ß eatus Pamphilus martyr cuius uitam Eufebius Cæfaricnfis tribus ferme uo lumîbusexplicuit:cû Demetri û phalereöamp;phyfillratö.-ï facræbibliothecæ ftudio u eilet æquareimagî nef^ ingeniotum quæ uera funt amp;’æterna monumenra totoorbeperquireretitn omnes maximeorii» genislibros impenfius jjfecutus cæfarienli ecclefiæ edificauinquam ex parte corruptâ achatius.'de hic Euconiusquieiufdem ecclefiæ facerdotesfuerunt in mebranis inllaurareconati funt.Hiccum mub tireppererit amp;nbsp;inuentorum nobis indicem dereliquerit.-cenrefimi uicefimi ôc fexti pfalmi commenta tium.amp;felitteræ tradatum ex eo qgt; nô fcriplitconfeffusell non repertum:non quo talistantufiç uic (Adamantium dicimus)aliquid præterierit:fed q? negligentia pofteriorum ad noftram ufç memo^ namnondurauit.Sed fortaffis dicas mihi:quid fuperfluis repies paginas.Nunquid ôc ille didterimi^ niseffenominariorigenem.Autingcniieiuslaudemdari:Seddicaturtalisactantusuirmagisfiqua luntin quibusautapollolicus uir auteccleflæ magiller dicit:utin fuperioribus ipfe profertmel fi qd taieeftquodfidem eius non ingenium folum commendare uideatur.Hocquidem faciam tarnen ic circohæcetiam protulimbi eum talem ac tantum uirum didt:quia in ea præfaciunculambi eum didt ^oftolum uel prophetam defendi:amp;ufiç adcoclum ferrizhûcputo fermoncm laudis dus infcnptum amp;nbsp;ficubi forte Ici entiam eius laudauimus ôc taies fût omnes meæ in ilium laudesipro quibus in te hoc tantum ignisaccendit quas de fuis fcriptis.-necimputari fibi dignumducit.Vcrumquia nondignagt; turæqualemnobifcum perfonam iniudicio:amp;nos quidem etiam ex fufpitionibus foliscondemnats mfeuerone^excyrographisfuisteneri uultmecputatincaufa fuaobferuari feripturæ fandæ debere iniam:quæiubetabflt;5pfonarum acceptiôeiudicari nonutæquitastfed ut ipfe nultàta fatiffaciamus Jto nobis. Ait enim tu interprætatus es Origenc culpandus es. Ego etiam fi eadem dixi:proquibus ib e culpatur.-benefeci amp;nbsp;legi.-debent ôc teneri.T u ficubi laudafti ingeniû eius uel fdentiâ reus es:fed pro^ er inquit : ubi eum ita laudauerim.mt fi dem excufarcmô æque quidem fed quoeû«^ traxerisfequot II bellum quendam fcribenscompræhendere quafi indiculo quodamuoluit quanu apud latinos Var^

1 liii

-ocr page 230-

PARTIS I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS HI

to confcripferit : Sc quanta apud nofttos Origenesin grædsnn quo ait. M . Terentnm Vaf^ conem miraturantiquitas:çp apud latinos tam in numerabileslibrosfcripfir.Gra'ci Calcentcrunw^ ris efferunt laudibus:çp tâtos li bros cópofuerit:quantos qs urm alienos fua manu defcribere nó poflit Et qa nuc ociofum eft apud latinos græcopü uolumi nû indicé texerc:de eo q latine fcripfit aliqua tnorabozutintelligamusnosEpimenidisdormirefomnum: amp;nbsp;ftudiûqcf illi pofuerütineruditiôefx culariû litterajc in pgregâdis opibus ponere. S aipfit ergo Varo.xl v.libros anti qtatû:q ttuor de uita po puli romani.Et cum enumeraffet pfingula opera oîa quæ uarro fcripfioaddit poil hæc quo rurfuj u^r conis amp;nbsp;Calcenteri mentio faftafioquæritis uidelicCTutad Adamantiûnoftrû«^ Calcenterum ueni^ nius:qui tantoinfanftaij’fcripturaß'laborefudauitnitiufteAdaniätiinomeacceperit.Vultisnofcet^ quâta ingenii fui reliquerit monuméta fequés titulus ondits'Scripfit in genefi libros .xiii.Iftaru orne^ liarû libri duo:in exodo excerpta inleuicico excerpta:amp; poft niulta.ité inqt monobiblia.Periarchôlibo quattuor.Derefurreftioncdialogosduos.Et cù oiaenumeraffeteiusopufcula fcd'm indiculifidc ad dit amp;nbsp;dicit. Videtis ne amp;nbsp;grscos pariter amp;nbsp;latinos unius labore fupatost Quis etn unq- tanta legere pî‘ quanta ipfe côfcripfit Pro hoc fudore quid accepit pmii:Dânaf a demetrio epo exceptis paleftinae ara biæ amp;nbsp;Phœnidsattj achaiæ facerdotibus.In dânarione eius côfentit urbs roma:ipa côtra huncfenattij cogitinô (ppter dogmatû nouitatc nô .ppter hærefim:ut nuc aduerfum eu rabidi canes fimulânfed qa gloria eloquétiæ eius amp;nbsp;fcientiæ ferre non poter3t:amp; illo dicéte ocs muti putabant.H oc quare fcripftt* amp;nbsp;ad pauperis lucernæ igniculu citoifed non cauto fermone diftauerim poteftis intelligere.'fi epicuroS amp;nbsp;Ariftiposcogitetis.Si quistibituncquæfocûiftaad paupis ut aislucernæigniculûdtofednôcau^ to fermone diftares aftitiflet ppheta amp;nbsp;clamaffetio fcriptor cohibe hanc uocc.-reprimc ftiluicrit dû tp“® amp;nbsp;nômulto poft eu tu fdfmaab ecefia fades:amp; ut p ipo fdfmate coloré aliqué exeufationis inuenias iftosquosnunc mirabiles oîbus fads librosincipies infamarc:amp; iftü que mô Calcenterû tuu uocasamp; JP merito laboris laudabilis ais. Adamâtiu noîatû difturus es nS tam libros ad utilitaté aiæ quenenata dogmata cófcripfiffe.-huncquem negas a Demetrio in câ fidei effe dânatu : amp;nbsp;hune qué negas pdog^ tnatû nouitate incufatu:amp; tuexecrandû pro dogmatû nouitatedicesamp; ea quasdids aduerfum eû nûc canes rabidos fimulareihæc tuipfe fimulabis.Romanu quocjiut nunc feribis æpiftolis tuis cómoniio eiisiuramctis fatellitibus circûuolantibusetiam tu côtra eum cogesfenatum;amp; talem uicem pro omi^ bus laboribus fuis calcenterotuoreddes.Etideocauehæcnunctoiberenecumillafcripferis.amp;illaeg5 tismultoueriustu tuisfententüscödemnerisqillealienis.PutafnehabuifTes prophetæilli hîtetibidü centi fidemi'amp; non magis ilium infanum tunc:q te i n hæc uenturu putaffes. S ed côtentio hæc eft necamids pardt dûmodolædat inimicos.Tu quoog etiâ hoefuper greffus tibiipfi nô parcis:dûmodo noninimicosconficiasfedamicos.Item expfatiôehæbraicarumquæftionum poftmulrade origo^ autem filco:cuius nomen fi parua licet corn ponere magnismeo nomine inuidiofum eft.qui cum in omeliis fuis quas ad uulgusloquitur cômunem editionemfequatdntomishæbraicaueritatefuptr^ tusamp;fuorumcircundatusagminibusinterdumlinguæperegrinæqueratauxilia.Hocunumdicofp uellem cum inuidia nominiseius habere etiam feientiâ feripturarum floedpendens imagines timbrât çg laruarumiquarû naturæ efle dicit terrere paruulos amp;nbsp;in angiilis garrire tenebrofis. Verum ego iam necimitari debeoinec conqueri ab his quæ in me agit qui tantis uii is Si talibus non peperdt. Nam amp;nbsp;(anftæ memoriæ fanftû Ambrofium epifeopum qualibusfiguris laceret; qualibus obtreftationibns fecetîinhifipfisânquibusnihilominuslaudetorigené.Similiterexhispfationibusfuisedocebo.An^ tepaucosdiesquorundaminmattheum amp;lucamcômentariosuoslcgifledixiftis;ex quibiis alter amp;nbsp;fenfibus hebes jeffet amp;nbsp;alter in uerbis luderetân fentétiis dormitaret qobrem petiftis.ut ifti ufmodi r ii^ gis contéptis falté.xxxix. Adamantii noftri in lucam homelias fïeut in græco habentur iterpræter.Mo; leftam rem Si tormentofimilem alieno(utait Tullius)ftomacho amp;nbsp;nôfuo fcribere.Quod tn iccirco nûcfadâ:qafublimioranôpofcitis.Siquidemilludqd‘olimRomæfanftaBlefilIaeffiagitanerat:ut xxvi.tomos illiusinMattheumiamp;quinfçaliosinlucam.amp;.xxxii.inlohânenoftræ linguæ tradercm nec uirium meaf«:nec odi nec laboris effepfpidtis.’fed quantum apud me amp;nbsp;auftoritas ueftra:amp; uolu tasualetptermifipaululûhebraicarûquæftiouûlibrosaitad arbitriûueftrûlucratiuioperisbæcqualia cunlt;^ funtinô meaifed aliéna didaré. Præfertim cum a finiftra ofeiné coruû audiam crocienté.Et mi^ rum in modû de cuniftarum auiû ridere coloribus cum totus ipfe tenebrofus fit. Fateor itaep anteq il le obiieiat inhis origenem traftatibusquafi puerum tabulisludere. Alia funt uirilia eius amp;nbsp;feiieftiitis feriaiquæ fi licuerit amp;nbsp;potuero.S i dns ut in latinû fermone uertâ dederit cû inchoariî amp;nbsp;ptermiftuj pri us opus expleueroitûc uidere poteritisiimmo p nos romana lingna cognofcet:qtum boni amp;nbsp;ante m fderit amp;nbsp;feire nûc cœperit. Ecce quæ deorigene amp;nbsp;de Ambrofio fentiat. Qtiod fi negate uoluerit boc quod oés fdût:qa de fanfto Ambrofio dixerit.Primo ex eo côuincef :cp apud latinos ipfi us tm amp;nbsp;non alterius.fn Lucam cômëtariusfert.'deindefdtme habere æpiftolâfud.'in qua hocipm amp;nbsp;dealiîs;amp; ex^ cufansinillûfufpitioné.Verû qa æpFaillaetiâ fecretioraquædâcôtinet q interim modo publicare ÏK tpsexaliisadhucfimilibusapprobabimus.fnterimorigenislibrosiutfupoîaadmiratiôcextollitamp;dii» cit.Quodfi eosinterptetur.romana lingua cognofeet quantûboni:amp;antenefderit;amp; fdrenuûc cœ^ peritiid eft in JVlatthæûinqt.xxv.libros:amp; in lucam quineç amp;nbsp;infohané.xxxii.ifti funt qaos magnifia cat.Inqbuseadé^rfusoïasfedlatius amp;nbsp;copiofiusq amp;nbsp;iniftispiarchonlibris,p;quibus me arguit con^

-ocr page 231-

Epiffofi XXXVI

Tnucflinarbhi ruFï.tn doflorefh San.Hicro?

tibJ I

tincnt.Quod fi ifte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fe iftos interptatnfi::mc quarc 4) fïmilibusincufat.Scd qin polliciri fump

;pbaturos nos quólaceret uirü 01 admiratióe dignum Anibrofiöepm:gnonfolumediolanen.eccFiæ: uerôetiâoirnecdefiap’colunâqdam:amp;turrisinexpugnabilisfuitunâadhucpfationêponemus:ext^ uideat nel tm uirü $foede amp;nbsp;indigne laceret.Vel itefvquó Didymûufiç ad coclfi efferatlaudibus;quc turfum uflt;5 ad infcrna demergat. Vel quo de urbe deo faucte xpianorü ea dicat:quæ dicebant:töc cuj gentilesinea populi amp;nbsp;pfecutoresprincipesmorabant.Præfatiodefpôfdôadpaulinianûduminbaj« bylone uerfarer; Ói purpuratæ meretricis effem colonus Si iure gritu uiuere uolui aligd garrire de fpu^ fctó:amp; cœptum opufculö eiufdc urbis pontifici dedicare.Et ecce'olla illa quae in Hieremia poft baculö cernif afacie cocpitaqlonis ardere amp;nbsp;pharifeo^ cóclamauitfenatus amp;nbsp;nullusfcriba nel fidus:fed oms

Itaqj tui pauliuianæ frater quia fupradidus pontifex damafus q me ad hoe opus primusi'puleratiam dormiuitin dno.tani tuiscp uenerabiliumihi ancillaß; xpi paulæ amp;nbsp;Euftochii nucadiutusofonibus caiiticözqd câtarenô potui:in terra aliena.hicauobis in iudæa jgt;uocatusïmurmuroanguftiorêmul tolocuexiftimâs.q faluatorc mundi:$ qui fratrisgenuit parridda.Et iit auftorc titulo fatear malui alieniopisîterpresexiftere:$utqdamfaciuntinformiscorniculæmorealienismecoloribusadorna^ te.Legi dudum defpufftóquofda libellos. Etiuxta Comici fnïam exgræcisbonislatinauidi nóbóa, Nihil ibi dialefticu nihil uirileatcj diftridum qcf ledorc uel in gratis in afcenfum trahaufj totum fiejgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

ddum.rnolemitiduatcjformofumamp;exqfitishincindeodoribuspigmctatö.DidymusueromePocu loshabens fponfæ de cantico ea'ticoj«:amp; ilia lumina q in cadentes iam fegetes fublimari iefus pcepit: culaltius intuet:amp; antiquü nobis morem redditmt uidens uocetur ^jpheta.Certe qhunclegerit latio futncognofcet furra:amp; cótemiiet riuulos cu eoeperithaurire de fontibus.Imperitus fermóe eft ; fed nó fda.-apoftolicöuirumexipfoftiloexprimenstam fenfuumnoÏe:qfimplicitateuerbofii.Audiftisqöo quemanteacoruö dixcrat:amp;totu tenebrofum.nöcinterim cornicula dicat alienis fe pennis uel coloria busdepingentc:amp;$turpelacerenacnihiluirilehaberedicatuirumquiadecclefiaruxpi gloriam ele ftus adeo eft:qui in teftimonium docutus eft in confpedu perfecutorum regum amp;nbsp;non eft confufus: Ambrofiusfandusdefpufdónonfolumuerbisdedamp;fanguinefuofcripfit^Obtulitein pfecutoribp fanguinetn fuu Jquod in fe fuit:fed a deo ad alios adhuc referuabat labores. Qiii etia fi fecutus eft græ^ cos catholicos noftrorum fcriptores amp;nbsp;aliqd de eotum didis pfumpfit.Continuo nôhæc debuit effe tuafumtuacura:hiclabor.hoc ftudiô:utprohaccaufainterprætcrislibrumDidymidefpûfando:ut lurta Hliuscognofcetenf .qui fortalTis etiäneceflitatem feribedi paffiiseft.ut infanientibus tûchæreticis ruderet. H æc eft xpiani modeftia. S ic monita feruamus apoftoli dicentis.Nihi 1 per contentionccnei^ pPhi.Z inanemgloriâ Deindequaaroutitepieadcrepetamtu quipdicasnonfurandufuraris.'Pauloanteiter^ prætationem Micheæ obiedâ tibi dicebas quafi origenis dida furareris.Tu furtum qdc nô negaftirfj 3’sqdmihidlli maledidûuhemensexiftimât.Ategohanclaudcducomaximamcum ilium imi tari ’lolo.'q cudis prudctibusamp; uobis pIacet.Tua f urta laude tibi pftat maximâ;alios furta fua apud te cor «osamp; corniculasfaciunt.Si tu origenc quemalteæ poft apFosdicisredefads imitari qd côcidiseû. q fteutus eft Didymu que nihilominus amp;nbsp;f phetâ notas: amp;nbsp;apücum uirû defigna. S i ergo neeg tanto ac tali uiro Ambrofiopepcifti:amp; ci que alteæ poft apFos feribis atep oïbus placere prudentibus: atq; mille aliislaudibus nôduobus ntdids:fed uniuerfisferiptistuis ufcj ad coclum extulifti;rurfum hæreticuj quem anteapFm fads:amp; Didymû ipm huneque nûc jjphetâ uidentc amp;nbsp;oculû hntem fpôfæ de câtico canticort;:amp; apoftolicu uiru fenfuû note defignastireR: eu puerfum dodorc criminaris:amp; inter hæreti cos ut ais cenforia tua uirgula fegregas : quâ uirgulâ a quo acceperis nefdo.Nam petrû femel fdmus Çlauesaxpoaccepifle:ifto mô cenforias uirgulas qs fpuserogettii uidcrtstfi in$ iftosoesquos tuo orc Jaudaftittuoorerurfum códemnas:qdegoadiftospulexdemecóqucrar:fi me nunc lacérés que amp;apo

Cuisante laudauercis;amp;in cronicis tuis Florentino amp;nbsp;Bonofo^? uitae(utais)nobilitatecóiuxeras Etiatnneilludeiusadmirabilefadûfilendumeft:nepudorcincutiamus audientibus cp Marcellinf côfulisneptemtquamRomanænobilitatisprimamparuulofilioRomaederelidohicrofolymampc bifre:amp; ibi ob infigne metitum uirtutis teclam nominatam in ipfis cronicisluis fcripferanpoft id de ex cmplaribusfuiserafitcurn adus fuos uidiffetdiftridiorisdifciplinæfocminædifplicerct' Cópellimuc quidem plura adhucdefcriptiseiuscongregare.utagnofcaturquamuerum fit:amp; hocquodferibit: quiinduabustantumpræfatiunculisorigenis meminerit:amp;hocnonfidem:fedingenium:nondog niatiftemfedinterprætemlaudans.Adhibuiiterumdecem. Sednedilatartnimis fermonem onero^! lt;nbsp;•utnfitfufficiantinterimhæc:in quibuseum amp;nbsp;quafi apoftolülaodat:amp;quafi ecclefiarum magiftru amp;quianon pro fide necprodogmatumnouitafe(utrabidi mine canes fimulantladuerfuseummo^ uetordoromanus.EtqaipfumfeqturqoIbusprudctibusamp;ipisplacet:amp;oîa illaquæinfertæfupius eis præfatiunculæ côteftant. Vetûhæc quoquomodo fint qd’cûq? habestu eu iftis uel antigs uel nouel lis feriptoribus fiue eos tu apoftolos.li ue iterum uenenarios feribas fi ue prophetas eos tu fi ne peruer fqs uocesdodores:ad me ifta quid fpedant.Tu pro his uarietatibus tuis pro contumeliis amp;nbsp;laceration nibusbonoi^redcpniam egeris.Mihi quaredicas:fi fecuti funt errantem fequantur ^cotrKtumfAb lit a me nunq ego uel te uel aliû errante fecutus fum.fed in uirtutexpi:nec te nec aliû quemÇ nifi cede

-ocr page 232-

PARTIS t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRAGTATVS HI

fiatn catholicatn fequar.Tu qui fcripfifti taUa:amp; fccutuses eos quos;errarccfcdebas:qtaj indigne de deofaipfiffecôuiftuses:tu agepniam fi tn putastibi blafphemiæcrimeignofci.Nûqd mea aliqua^ ferre poteris feripta fiRann qbus me uel in iuuctute erraffe côuincasrficut tu nô ram eófiteris:^ cóuinlt;^ ceris.Êgo me interptâdi difeiplia tmmô imitatû te dixi uel fecutû in nulle alioâ quo etiâ tibi oem iniu Luc.b Ciâfaftâdicis.’qafecutpfum qcf te'uiderâiomeliisfc(fmLuc£Eeuâgeliôfeciffe.Vtubidefiliodeinon rede in græcoiuencraspteriresdillo loco ubi dicit.Magnificataiameadnm:amp;exultauitfpüsmeusin deo falutari meo.Nofti qa de aîa ficubi ilia quæ folct did nô pterieris:fed ea adhuc etiâ ex te qbufdant Vbi fuplâ» affertiôibus lucidius fcripferis:ut in illoloco.Ecce ut fada eil uox falutatiôis tuae i auribus meis:exulta uit infans in utero meo.Vbidicisqd'nô état hoc pricipiûfubffâtiae eiusamp;detuoaddidiftiatlt;ç natu^ CæîHaec ôc millealia his fimilia in interptatiôibus fiueinipis omeliis fiueinhietemia uel in efaia ma/ xime aût in Ezechiele fubtraxifti.De fide aût id eft trinitate eu aliquâtis in locis aliter inuchiffes q tibi uifa funtpterifti.Hocgenus interptâdi utercjnrm tenuit.Quod fi alius culparet tu uticj rnderedebe/ res qui primus hoc feceras. Nue ipe idc culpas fine dubio:unde ipe culperis uerbû de uerbo îterptari an tea amp;nbsp;ftultû efle amp;nbsp;malidofum jmûciafti i hoc fecutus fum te.Nunqd de hoc uis u t poeniteat me. qa tu modo mutafti fnîamÆtad uerbû te interptatû didss'S i quain fide minus ædificabâtabftulifti: ut nôoîa inoibus penitusamputares.Denicg in omeliis Efaiæ.Vifio dei filiû amp;nbsp;fpiritûfanduj retulitJta ut tranftulifti abiides ex'te quod fenfum audoris ad clæmctiorem traheret.intelledum. A is em qs duo feraphindns lefusxps amp;nbsp;fpöffiftös amp;nbsp;ex tuo addidifti.necputes trinitati diffidere natura fi nomi/ num feruant offîda.Haec amp;nbsp;ego in $plurimis fed talia amp;nbsp;aut defecaui aut ad faniorê intelligctiâ dedj naui.Prohis me iubes agere pniam.Nô puto hoc te fentiretj ,fi pro his nei^ tibi neç mihi poenitendô eft pro quibus alios inuitas ad prnam;Scripta mea nulla extant in quibus error meus aliquis corrigé/ duseft.'tua extant multa quæ(ut uideo nucfecûdu fniam tuam)uniuerfa damnanda funt. Exceperas tibicommentariosin«Tpiftolaad Ephefios.rnquibusteputauerasaliquidemendatiuscódidiffe-Et’® Ïfe uidifti:$ fiiniles per omnia efle Origenis fenfibusinuenti funnimmo amp;nbsp;plusaliquid qgt; hoc;q^

imnari expoftulas côtinere.Er nifi ipfe iam tibi de his exclufifles poenitetiæ facultatc:diccs.Rcuolui/ te commcuriosmeosinæpiftolâ ad ephefios.’amp;indeagnofcetisquô Origenis dogmatibusaduerfar? (um.’fortaflîs uellesiteru:amp; dehispocnitere.Et iniftiscondenare temetipmdicut amp;nbsp;in cæteris:tn qua'/ tum inme eft:concedo ego tibi amp;'pro hispoenitere.fed amp;nbsp;pro oibus nô folû quæ Iocutuses:fed Si quaî Iocutusesfiagaspnîambenefades.Certueft.einqppœnitcdafuntcûda qfcripferis.Quodfi hinc me aliquis culpandü putat quare oïno ali quid de Origene i nterptatus fum. S i hoc culpatiego in hoc ope poftremus fum;amp; neceffe eft ut culpa a primisindpiat-Ettn nemocomifliim punitquod ne admitt^ teturantenôuetuit.-licuitfedmus.Si quid .phibetlexobferuari inpofteru folet.Scddânari dicit quis deberecum auftore fuo libros.Sedquidfacimusdeifto auftorc qui eade feribitficutfuperius plenif/ fime oftendi.Similem excipiet eandem«^ fententiam. Ego hoc necurgeo nec opto.-licetille mecum ho ftiliter agatded ut uideo ipefibi exquirit.-hoc temerealios condemnando conquirit.Verum ut iteruj tecum ex tuis uerbisloquanipfefcribisiniftisinuediuistuis meinterprætatiôemeahocoftcdiffe qlt;? H ego quidem eflem catholicus.Origenes autem quem interprætabar hæreticus.Ais eih hoc eft diccre: quiaegofum quidemcatholicus:ifte autem quem interprætorhæreticus.Aisenim hoclegi fi ut dicis toto opéré meohocoftendi:quidadhucaliusquæriturfNonne hoc totumagitur:utamp; ilium hateri/ cum amp;nbsp;mecatholicum dicam fSihoedixifleme amp;nbsp;hoc toto meo opéré fan's egifle teftarisquætibi i® accufationiscaufa fuperfuit.Quo profecittua ifta oisinueftiof Si origene hæreticum oftendi amp;nbsp;meca tholicum refte feci:an nonrefte^S i refte cur ad culpam amp;nbsp;ad aceufationem quæreifte gefta fût.'uocas. Si noneftreftum Origenem hæreticum diciæur me in hoc nomine in ius uocas.Qindopusfuittein terprætari malitiofius ea:quæ fcd'm tuum interprætandi morem fueranttranflatadicet incultiori fer;» mone£’Quidcettcopuseratauditorestuosilludere:amp;iIlisaliudopinantibusteaIiudagercj'Illi enim hocexiftimât:lt;ç tu aduerfum eosagas:quiotigenemcatholicu defendunt. T u uero illosarguis amp;nbsp;ac/ eufas qui eum hæreticu defignarunt.Ptopter hoc forte me inuitabas ad pocnitentiam.nô intellCTerani Veruntamenfcitomenedehocquidempœnitudinem gerercquindicammonomniaquæ in Hbris eius inueniuntur tanç catholica effe fufcipicnda;quæ utrum f ua fint ut dicis an ab aliis inferta.’Ut nos putamus deus uiderit.A nobis interim:ubi ad fideifaftigiii;amp;ueritatcuctumfueritrefpuunt.Tuta/ mendicquidexpofcisanobiss'Hæreticujuisutdicamusorigenc.Hocfecifl'enosculpas.Sedfi carl o licumprohocnosaccufas.Defignamanifeftiusquiduelis.Iftifuntomnesfalestuide Alexâdriamp;por phyrii amp;nbsp;ipfius Ariftotelis acumine côgregati.H æc eft ois ilia iaftantia.-qua tea primaætate ufj ad fe neftamân grâmaticoij; amp;nbsp;rhetorum amp;nbsp;philofophopi; feholisaedifeiplinis pdicas efle uerfatum.'utpro/ cederes origenem pronûciaturushæreticu:amp; in ipa oratiôe;qua in illû ferebas fniam aceufares eû : qnc afferebas:cp ilium hæreticum defignauerit. Vides quia nufq; cura ueritatis acfidei:nuf$ religionisac îudicii contcplatioîfed fola male loquedi aciaccrâdi fratres exerdtata libido uerfat in linguarfola hu/ mana in corde contentior'fola inuidia amp;nbsp;li uor in mctedntantûmt eu odiorû câ tibi adeffet: cognornia turn te a medicet cû præcon o:i ndignâter acciperes.Ignofce mihi cp nefeiebam dydTavoxido-Tov compellabilem nominati.Mirot tamc cp ea mejcôdcnare depofcas:quæ a me notata conqu.rreris.Ad illam faneeîHsincufationispartem fuperfluuuideat uelnadere aliquid ubipietatis amp;nbsp;religiofe diM

-ocr page 233-

rnueflîuatiîfiiri.î« tJoßoFcmSan.Hierä? tib. II EpF. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXVI

martyns päphili:aut falfa did uultjautct.fi uera fintfpnêdadecernit.Cui iam iÆe honoré defcrat. C uî iâ ifte honoré deferatj'Cui partatfOcs apud iftû græci fcriptores antiQ eccFiaftici erraucrût.Latinis uc^^ roquô derogetjquô carpat (ingulos uel uetei« uel nouoR; diuerfa dus q legitopufcularecognofdt: fj nunc ne martyres qdem apud eu habere poffunt aliqd reuerctiæ.Nô i nqt credo qa martyris fit hoc fi iKlimus deoibus faipturajtdicere libellis quæ erit in fîngulis 4gt;batio:fi dicam nô eft ueæ quia ftroma tû librtjquos dicis Origenis funtjunde ipfius effe ^babunt.Ex cæteroit inquit fimilitudine. fed ficut illequi infcriptura alicuius falfumfacere uulteius manpimitat itaamp; qfna diftafub alteriusnoîe uulc afferere ftilûfine dubio imitabit eius.cuius amp;nbsp;nome afferuit.Deinde utoïa quæ iuftiflTime did pnt bre uitatis câ prcreâfi intmuolebasaudiri ut martyre rephcderesdiftaipa quæ tibiuidebant rephcfibilia inmediû pferredebueras.EttucunufqfcçlegétiuuidifTetqdfibi effet in diâisabfiirdûjquid côfeqns uel quid iniquû quid certe ptraapRcas regulasjfed tm nefeio quid interptarisp quo utdicis expia'do fanguinem fuû f uderit martyt-Ipfa ilia ill||ba fi legeret.ia non tuajfed fua fnia:aut erraffe martyrc;auc noie martyris abfurdam amp;nbsp;impiâ conferiptionéab alio diceretcompofitâ.Nunc uero feiens quia (i le gant ea quærephendis nota cetorquebit in eum:qui culpat iniufteea quidem quærepræhendis non pfers.Tu aut i Ha cenforia uirgula amp;nbsp;arroganti,auftoritate decernis.lllc arceat a bibliothecis:ille recipia tur amp;nbsp;ite,R.’.lfteipfequi hodie receptuseftjcraftino fi eum aliusaliquis præter me laudauerit eiidaf. Et cumillo ipequi laudabit hic autem catholicushabeat:etiam fi in aliquâtis uidcat erraffe.Illi erroris ue nia nôdet;etiâfieadicatquæegodixi;amp; neinterptetqseumnecplegatmequismeafurta cognofeat. Hichærericusquidcjfedmagiitermeuseft.EthiclicetiudæusfitJamp;defynagoga fathanæconduftus uerba uendat ad pciunutn magifter meus : amp;nbsp;pfeiat oïbus quia apudipos folos feripturap; ueritas pec nianetjS i tibi iftud auftoritatis uniuerfa pari ter ini nnxiffet ecclefia:amp; exige! a te.ut de fingulis uel de oïbusiudicares none graue amp;piculofumonus:netibiimponeretexcufaredebucras.Nuncuero intm quotidianadetogandi meditatione pfecimus.utiam necmartyribuspcamus.Sed ponamuslt;p non fit martyris libellus iftejfed cuiufcÛJ^ unius de ecclefiamûqd fuis uerbis ufus eff quifej ille c feriptor ut meritiscedendû uideatauftoris-.de ipfisOrigenis uoluminibusponit exempla: amp;nbsp;quid de fingulis fé tiatnonfuisdefenforiisuerbisjfcdeiufipius quiaceufabatondit: amp;ficutaduerfum te modo multo nieis uerbis uehæmctiora funt tua feriptajita ilium nô exeufantis au ftoritas fed fua diaadefenduntamp; ideo fupfilua eft de audore quæftiojubi defenfio talis eft quæ affertorenô egear.S ed ad illud iam neqf fimû ineufationis ci us caput amp;nbsp;inuidiofiffimu ueniendû eft.immo nô inuidiofum fed inuidu.ait em quis prudentiû.uelquis fandop; aggredi uoluit in latinû uertere qcf tu aufus es.Egoipfe inquit fæpe rogatusamultisnôfeci.Etquidemfanfti quare hoc nôfecerint.facilis excufatioeft.Nôern continuo qui fanftus amp;nbsp;prudes amp;nbsp;latinus:etiam linguægræce noticiâ fuffidcterhabet.Necfanâitati eiusdetra^ hit cui deeft pegrinæ linguænoticia.Aut itep; non continuo fi fcîam quis habet græci fermoniset uo^ luntatc interptandi habet. Aut etiâ fi habet non ftatim difeutienduseft ille qui pauca interprætatus efi: qrenôplura. Aut curnô ilia fed ilIa.Libertaseft emihuiufcemôi opéré: amp;nbsp;eft uel in arbitrioferibetis uC in defiderio depofeentis amp;nbsp;tn de fanfto hilario dicit:amp; de fdô Viftorino quorfi alterum interptis tirn lo nihil omninoatbittortranftuliffedegræco:alterum ipfedicitHeliodori cuiufdâ pfbyteriufum fcî entia ut quæ filii fibi haurirct ex fonte græcorum ipfe latino ea fermone digereret p eo q? aut nihilaut græce noffet.llli ergo cur hæc nô fecerint amp;nbsp;facilis amp;nbsp;manifeftaeft exeufatio de te fane mirandû eft qua tehocfeceris:'Quidcmmagisaudax:uelquidâpliustemerariûlibrosi!losinterptari Origenis quorff iâpeneoêmptinctiâinaliislibrisfaipferas.Quorumomniaiamdidaquærephenfilia nûcdicis fub ippriinominis fermone protuleras.Annondiuinarûfcripturarumlibrosquosad pleniffimûfîdei in^ ftrumentum ecclefiisxpi apoftoli tradiderunt : noua nuncaiudæis mutuata interptationemutares^ Qyiidtibiexhisduabuscaufismagisuideaturillicitum.Nam Origenis didafiueplacentuthominis diftaplacentfiuediplicent:uthominis falfa didafacilecontemnunt.lfta uero quænunc tu interpræta tis:amp; pereeelefias amp;nbsp;monafteria:per opida amp;nbsp;caftellatranfmittisquomodofufcepimus.Tanqgt; diui;^ naantanquam Humana-.Etquidfacimusq) prophetarum uel legiflatoru mhominibus titulantur. Qiiodueriora hæcabstequamiliaquæapoftoli probaueruntaffirmantur.Iftudcommiffum die; quomodo emendabitur. Immo nefas quomodo expiabitur. S i enim in explicanda lege aliquid ali tcrfenfiffedamnabileapudteducitur;ipfamlegemperuertereinaliudqgt; apoftoli tradideruntquo tiens damnabile iudicandum eft. Cur nonmagisprohuiusaufi temeritatedicamus: quisex tot amp;nbsp;tantis prudentibus amp;nbsp;fandis uiris : qui ante tefuerunt ad iftud opus aufus fit manum mittere.Qiris præfumpferitfacras fandifpiritus uoces : amp;nbsp;diuinauolumina temerare. Quis præter tediuinomiv^ üeri:amp;apoftolorum hæreditati manus intulerit ; Et quidem :cum ingens copia fuiffe ex initio in ccclefiis dei:amp;præcipueHierofolymis eorum qui excircuncifionecredidetantreferatur.Inquibus utique utriufç perfedam fuiffefdenriam : amp;nbsp;legis petitiam probabilem adminiftranti pontificatus t teftatur offîci um.Quis ergo inlfta eruditorum uirorum copia aufus eft inftrumentû diuinum quod apoftoliecclefiistradiderunt:amp;depofitumfandifpiritnscompilare. Autnôeftcompilarecum quæ damquidem immutantur:amp; enor dicitur corrigi.Nam omnis iliahiftoria de S ufanna quæ caftita tisexèplûpbebat ecclefiis dei:ab ifto abfciffa eftamp; abieda:atcp pofthabita.Trium pueromm hvmnus » qui maxime diebus folcnibus in eeclefia dei canitur.ab ifto eloco fuo penitus eraf us eft.Et quid p fingt;

-ocr page 234-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lU

gull cômcmoro:dc his quofu comphendere numcrii nequeo.De quo ut omitta illud dicerejq? gintaduoß’ uirorum per cellulas interptantiuni una amp;nbsp;cofonam uocc dubitandu non eft fpûflanu» i ^iratiöe ^batam:amp; maioris id debereefle:auftoritatis id qcf ab uno hoie fibi ßarabaafpirate tra» latum eft.Vt ergohocomitta uidequiddicimus(uerbi caufa)PetrusRomanæecclefiæper uiginti ot K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quattuorannospræfuit:dubitandûnoneft:quinficutc3Etera:quæadinftruftioncpertinent:enaniU

brorum inftrumctaecclefiae ipfe tradiderit:quæ uti«^ iam tunc ipo fedente amp;nbsp;doccte reci tabant. Qy* ergo^Decepit petrus apFs chrifti ecclefiam:amp; libros ei falfos:amp; nihil uetitatis cótinentes tradidit.Et cuj fciret quod uerum eft:haberi apud iudeos apud xpianos uolebat haberi qd' falfum eft. S ed fortafte di cinquiafinelitteris eratPetrus.Etfciebatquidciudæorum libros magisefleueros^iftosquierantio Ecclefia:fed interptari non poterat ppter fermonis imperitiam.Et quid.Nihil in ifto agebat lingua: ptf fpmfanftum caelitus data.Non ergo oibus linguis loquebanf apoftoli.Sed cócedamus: quia nonpo merit petrus apFs facere:quod hie modo fecit.Num ôc paul ys fine littcris fuit.Hebræus ex hebræis cundu legem pharifeus edoftus fecuspedes Gamalielis:qui etid amp;nbsp;ipeRomæpofitus fi quid petrod^ Fuiffetjputas no potuit adimplere.Quó ergo ifti qui precipiebant difdpuliszut attenderct leftioni datas eis ueras non dabantleftiones.Et^ui pcipiunt ne attendamus iudaicis fabulis amp;igenealog»S quaequæftiôesmagispftant^ ædificationem.Etiterucauere nosiubét ôc obferuaremaximeeos ex circuncifióe funt:quo non puidebant per fpiritö quod futupï effet tps:poft quadringêtos fere anno^ qn ecdefia cognito eo ab apFis non fibi effet tradita ueritas inftrumêti legatos mittetet ad iftos quf*? ■Ui tunc circucifione uocabant obfecräs amp;nbsp;exorans ut fibi de ueritate quæ apud ipfos eft aliquid largi^ fimîlîtudo. tut Per totos iftos quadringêtos annos erraffe fe:amp;: ignoraffeqd* uerum eft fateref. Adfcitam

effeex gentibus fpôfam chrifto per apFosffed non ab eis ueris móilibusexornatam putaffe fe lapides eflß præciofos.Nunc autem deprehendiffe (p nö funt uerae iftæ gemae quas fibi apoftoli chrifti impofu^: Erubefeere fe ad publicu ^jcedere-ffalfis amp;nbsp;nó ueris lapidibus adornatä.Et ideo rogare fe ut uel ß ilium quem aliqn ut xpo nuberetfpteuerant mittat ad fe:qui poffit cü uno elefto ex fuis uiro ornate ta fibi uera;quæ apoftoli nó præftiterantreparare. Quid ergo mirum eftffi me minimu amp;nbsp;nullius nu^ merihoîem laceretfiAmbrofiumfecetfiHilariumfiLaftantiûfiDidymureprehendat.Necmultuni de iniutia mea dolere debeo pro eo çp opus meu ipfe denuo aggreffus eft:cô me S eptuaginta interpret bus æquauerit côtumelia. S ed amp;nbsp;illud qûo acdpiendû eft quantum acceffiffe ad inaedulitatej ex hoc faftogentilibusexiftimatismonemlatenteosquæapudnosagunt. S dentes em legem noftrâ modo cmendatâ ec uel mutatâ nonne dicunt apud femetipos errant iftimec eft apud eos aliquid ueritatis.çC ce cum ipfi uoluntleges fuascorrigût amp;nbsp;emendant Cerrii eft autem errorempreceffiffe:ubi emedatio fubfecutaeft.-necdiuinumuideri poffeqef ab hominemutat.Hoc nobis præftititimmcfafapicda: ocs infipientesetiâ a gentibus iudicemur Nolo fapientiâ quam petrus amp;nbsp;paulus nô docuit nolo ueri# tatem quâ apoftoli non jtbauerunt.Tua uerba funt poft quadringêtos annos non debere fimplicesl^ tinorum aures nouædoftrinæ uocepulfari.Modotu dids.Ois qui putabat S ufannâ nuptis amp;nbsp;inn«’’ pris exemplû pudidtiæ præftitiffe errauit.Non eft uerum amp;nbsp;ois qui putabat cp puer Daniel fpûilando fuetit repletus:amp; arguerit adulteros fenes errauitmon erat uerum Et ois ecclefia per orbem «terrarû fine qui incorporefuntfiueeoruqui addnni perrexerüt.-fiueilli fanfti martyres fuerintdeu amp;fanfli eôfef fores quicûtçhymnum trium puerot« in ecclefia dn i cednerût:omnes errauerût:amp; falfa cecinerut. A'io do ergo nobis poft.cccc.annos legis ueritas empta pciode fynagoga 4)cedit:poft$ fenuit mundus: amp;nbsp;g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cunfta purgentur ad fine feribamus in fepulchris ueterummt feiant amp;nbsp;ipfi qui amp;nbsp;hicaliterlegcrât.quia

ionas non habuit umbra cucurbitæ:fed heder£E.Et iterum eu uolueritlegiflator nec hederæ. fed alreriü' usuirgulti.Sed amp;nbsp;Origenesinquitafterifeosfedtex tranfiatiôe Theodotionisaffumens.-utcompone tet uoluminaquæappellantut hexapla:amp; quid Origenem iftum quandotibi placet condemnaiw um quandoplacetimitandumproducis.Verifimileeftuteumdefenforemadhibeas:amp;reum. Auftorcfa fti tui habere poteseum:quem amp;nbsp;primus condemnas amp;nbsp;ad condemnationc eius æpiftolis tuis foma^ dmilitudo. num cogis fenatum. Ante hoc 4)hibere debueras.Nemo fueddit arborem cui inniti paratmemo infua caufafi(K eius explorât cuiusipfercprobatfidem.SiuehocfecitOrigenesfiue non quidadte.Siadik lius exemplû iudicari i uis:relege fententias tuas:amp; uide quid dixeris. H oc non eft inquis fe defendere: fed fodos criminisquærere.Noli ergo amp;nbsp;tu fodos criminis quærere:fed purgationem fafti require.Vc rumtamen uideamus quid taleetiam reus amp;adorfimul Origenesfecerit.Egoilliusnecunum locuj exfcripturisdiuinisdehebræisinueniotrâflatu.Ateomnesfcripturasuideoeffe mutatas.Etquomo do faftum tuum amp;nbsp;illiusfîmile uideri poteft. Apoftatæquidem amp;nbsp;iudei interpretati funtea; quorum ledionciudæi maxime utuntur.Et quia frequenter fi difputatioaccidiffet:uel immutataeffe aliquan ta:uel deeffe uel abundare in noftris feripturis mentiebantur.-uoluit Origenes noftris oftendere: qualis apud iudæosfcripturarum leftio teneretur.amp; inpropriispaginis uel columnellisedirioneseorum fin gulasquafcçdefcripfit:amp; eaqueapudillosfuntadditaueldecerptacertisqbufiçfignisadditisaduer^ ficuloru capita defignauit:amp; in alieno nô fuo opéré fuas tmmoao notas fixidut fdremus nô quid fîmilitudo his:fedquidiudæisaduerfumnoserratibusautdeeffeaut abûdare uideretur. Quod taleeffequæefi ' quisaccepto breuiculo in quo militum noïa continent nitatur infpicere quanti ex militibus fuperfiirt quâti in bello ceciderint;amp; requires qui infpicere miffus eft propriam nota ( uerbi câ) utdici fokt 0 au

-ocr page 235-

Inueôiuaramrnfi.îndoflorctti.S.hiero? tib. EpîRoIa XXXVÏ

uidebit iisqui notaj alt;laefunftinomcapponit:amp;,ppria rurfumnotafupfiitem lignat;(f egeritaliquiduthicdefundi uel * «uiuenris cam acciperenfed eos q ab aliisfuerintpempri i(fe’annotatiôisdefignauitindidis.fta et

4 P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;interptes fiue pempta fuerant feu et abundâtius ^lata jjpriis qbufdâ fignisî

jdeftafterifei Si obelifdnotulisdefignarit.Cætejünecuerbualiquoddefuoifaltcunû infetuitmeeno^ •trisexemplaribusfide fedtinaliquo uacillare:fed ea quæ minus uidebant feefmcurfum Ifæ plena amp;nbsp;f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’t’ï^'llg^ntiæ ondit referta m yfteriis.Qitid igi t tibi Origenis fadum in hoc pot pftare

lolatincuins necçopus fimile aliqtf ondere potes:amp; in quo tin laboras ut lia oeddat confeqntc : dum illeecôtrariofpùsuiuificantisefleconetaffertor.Tu igitfaberltuûiftudfadumynecquen^teinhoc comité uel lodû habuiffe de ecdefiacertum eftmifi iftù folû que freqnter cômemoras ß arabâ. Quis,em al^msauderetab apoftolis tradita ecclefiæinftrumenta temerare:nifi iudaicus fpûs.llli teomi frater an* Jÿ a iudds capereris chariffime:illi te in hæc mala pdpitant.Illi te libellis çditis notas infligere xpianis il h nec martyribus parcerefaciunt:amp; de omni xpianotum ordine fanda ati^ nefanda côfaibere:turba * te pacem noftram fcandala ecclefiægenerare.Illi etiam aduerfum teiplum amp;nbsp;îcripta tua quæ quali xpï anusaliqn locutus fiscoguntferre Iniam.Etideotibi omnés fordemusidûilli fuispeffimisarribus ni Wiöplacent.Namquomótu(fipaulilrisacquiefceresdicentis.Siquisfraterpuentusfueritinaliquo fpititalis inïticutionis ordincm cuftodircs.Pone em aliqd me egiffe cótumeliofunvpone (f te uirü fu ’^ædoquentiæamp;fratrem Si collega mihicjimitanduindifciplinainterptandi dixi.iniuriamfecerim ^npoftpacemillam fummo uixfudorercparata hæcprimaadhucdemeisiniunisadtequærclapuegt; nerat.Sedillatn tud ponamusiniuridjp interptando Origenc teimitatusaliquapterieri j q minus mi niædificatiôisinfidehabcreuidebant:culpâdus,phocerâfortaffîsamp;emcdandus.SCTiptaadte(ut,ais)

miffa funtdepofcentiuxulpas interptis argui.Quidtu uit fpiritails agis s'Qiiid formæ amp;nbsp;excpli rebus talibuscæterispbes.Fratristurpitudinênôfolumnudatâ his qfonsfuntnuncias:fedobtefta deniidas.Pone cp nó te imitatus hoe feci:fed æbrietas aliqua fubrepens ficutpatriarcha: fecit nudauerit tutpitudinc noftram.Nunqdmalediftionc cófecutusfores:fi obuerfusineedens leui palliolo refcripti luicontexiffesopprobriünoflru.Etfi uelaflesæpiftolâ uigilantisiqucftilus nudaueratdormitdtis.Sj aliud tefcribere potuerdhisqu.i ad mctalem æpiftolâ miferannVtnifi itarcfcripfiflem.-autinterpræta^ tuseffetn aduerbum ea quæ tu es interprætatusad fenfumietiâego origenc feq uiderer. Nundûdico quæ fit ilia aut qualisæpiftola tn:qm uiri nobilis Pâmachii côtinet nomen quid fuiflet abfurdum : ff Cl talerefpondiiTes.Frater non eft ternerede alteri us opereiudicandû.Nam amp;nbsp;tuipfenofti quidfecctis qn aduerfiim louinianû româ mifi libellos:cum eos quidam aliter intelligerét:$ ego me didaffe me nùneram.Nonnecum iam aplurimislegerent Si offenderent peneoéscum qbusetiam effeteipfe pu ^basexemplariaiam de foroiam de publico fubtraxifti.Et hæc non adalifi aliquem fed ad me remifi eâm paritetiqa murtiplidter feandalum pari uidebant infinuans Qiiô ego apologeticû denuo feri^ pfi:amp;quæaliterintelligebantadintelligeniiamreftioic^utpotuireuocaui:æquum eftergoutquod nobis fieri nolumusaliisnosfaciamus.Sicutemmeoslibrosmihiremififti.utameemendarent:itaamp; adillumfuos remitte:amp;quodculpabileuidetur.infinua:utipfefefiinaliquo errauitemendet.Tum ptereaamp;nosiaminmulrisexercuimusingenium.Etmultaiajnobisopufcula defudatafunt.Illehoc pnmurn ppeopusadiit:amp; fortaffecompulfus amp;nbsp;nihil mirum eftfi fluftuauit inprimis. Necoccafio detogationischriftianiscaptanda eft:fed emendationisurilitasinquirenda.Hoc fi adeum refcripfiiTes nonnemaiorem gratiam amp;nbsp;ædificationem uel ipfi initia in timoré dei habenti •• uelcæterislegcntibus præbuiffes.Quamnunciftætuæinuediuæmœrorisamp;confufionisomnibusdeumtimenribuspftât S?’ fœdiflimam obtredandilibidinem;amp; in me refpôdendi neceffitatem miferabilem uidet. bi ein ntdixi de tuis libris contra iominianû feriptis in quibus nunceadem quæillum arguebas.-ipfe inuenerisaffereremunc uerointantum probauerisiutfordesnupriarumnecmartpriiauoredilui pof fe confirnies:amp; iftud quod eft Manichæoru dogmatis emendationem tibi habere facile uifum eft in hislibris:quosiamedideras:amp;defcribendosprimispbueras:quideratdifficultatisinmenômeû op?! fedinterptationem alieni operis.-fi quid forteineoetratummon rationed liuorfuggefierat emendate Maxime cum adhuceflet in fehedulis quàs nondu ad plenum relegerä uel explicueramiquas non edi tasinuenerût.Nonnepfacileemendaripoterantcaqadhucemendatanôfuerant. Verum nôhinc:ubî qo^cnlparetnihilhabeatdedtotum inde mordet:dum perhoe ,pdi timuitiundeeftomneqrfipedidt unaedoftusnindefcripturarû uidet interpres.Scd icdrcocâm qua ad interptandum addudus fuj ex pofuiait feiat me noncontentionefut ipfe agere folet) uel emulatione aliqua protuliffe:fed neceflitate qua fuperius edociii ad boni Si utilisoperis inftrumentû.Vt aliquid ex hoc uel odoi is uel coloris acci peret.illequi rudisipfeopufculucondebat antiquum. Aut nonuidemusuetullasædesnouellis edifi ciisprofuifleÆtinterdum a(Tumiturlapisdcabdiris:amp; abftrufisantiquæ domus partibus.-qui nouæ domusfrontem decoret:amp;exornetingreffum:amp;interdûtotumnouellæcôftruftionisa:difidûunius antiquætrabisfiabilitatemunitur.Agamusergonuncaduerfumeosîquiueteribusreâe utunturin nouismon nobis licet dicentes tranfierre materiam de ueteri domo ad nouâmifi tignum rigno:amp; lapî

-ocr page 236-

Partis i

TRACTATVS HI

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fntn de èxccffu nîfi doacâ de doacâ tfaftuleritîs.Habcrc ctn dottiû magnâ etiâ hoc necefTe eft.Hoc nâ^

ell uerbu trâfferre de uerbo qd a te ante improbabile:nuc neio laudabile itidicatû eft .Sed tu quidc ti^ bi amp;nbsp;quæ nô licctdicere defendis:nobis aut quæ licita funt impingis ad crime. Nâ,eu tu facras litteras uolumina diuina pniutas.daudari uisj’nos etiâ fi te imitâtes de hois feimonibus aliqd qcf minus adiz ficare credimus pterimus.-in hisnobis ueniâ nô das in qbus excplü dedifti.Verû agat hocifte:utfibi lu Recuhîu licere uel expedite putat.Ego intérim ut recefeamusin fine ea quæ fparfim pro noftra purgarióerndii’ lat quæ fu^ mus:cu de me dixeririquafi fine fe hæreticus.efTe nô poffem oftêdi fide meâ:«Sd de refurrcdiôe carnis ip^ pta dixit, fum magis errate q corpus quod refurrefturû eft fragile effe feripferit côprobaui.S exusquoej diuEtfi^ tatcqûoobraferioamp;corpainaiasamp;mulieresredigiinuirosdixeritdocui.Meæ quoep interptationis caufas utpote iuftifiTiinas {)tuli:qgt; nô uel côtctiôe excitatusmel gloriæcupidus.-fed dei timoré prouoca tus antiquæ materiæ trâfuexerim copias:nouellæcôftrult;ftionis ædificiis 4)futuras Si tela ueterarubigi neiâobduiftadeterferim! nôutduilebellumouerêdeduthoftiledepellercipmetia caputcui maniis falfatias iniecerut inferui amp;nbsp;adulteriû blafphemiæ infiliu dei amp;nbsp;fpûfftm alienû a meo’noie.fed iporuni (celere amp;nbsp;ab ipfis docui effe cômiffum.In fingulis quoçg de quibus iedreo fe origenc arguete dicebat: «tnospulfare fecrederet amp;nbsp;infamareopustrâOatiôis noftræ:oftcdi exipfis cômttariis(fuis:ex qbus fri dem fuâ expeftare deberedixerat:amp;^bari quoddeanieftatu amp;nbsp;dercftitutiôeoîm dedyabolo atij

. nbsp;nbsp;nbsp;fugisangelis eiseade quæ in illo culpat ipfe etiâ feripferit. Sed amp;nbsp;tp aîæ in corporehoc iunftæ udut in

® carceretenerentipm dixiffecôuid.Vnu quoepeffecorpustotius naturætônabilis.âd eft angeloß;

maruinipfiseüfcripfiffecômctariisapprobaui.Periuriietiâcôfœderatiôem apudnulluitautapudip fumoftcdi:facratiffimâ ueritatêconferuari.Addecpamp;pfeftiorêdoftrinânôeffeoïbuspublicandâiniP fiscômêtariisipmdocetecôuici.TumdeindefæcuIareslibros pro quibus fedctiatqj uerberâtipro bunalibus xpo dixerat:fi un$ legero fi habuero gentiliû codices te negauimöcnó folû legereamp;babere: nerumetiâocmfuædoftrinæiaftâtiainhiseugereredemôftraui.-intantûutetiâpifiÇdŸoùVHv itnplt;*n mi Porphirii induftû fe effe gloria ad logicâ.Et eu gctiliû dogmata effe diceretrquô fentiret uel de ani ma uel de cæteris creaturisipm mulro fœdius gentilibus dixiffe (p deus focru haberet oftcdi.Sed fedixiffetinduabustmpræfaciunculisorigenismeminiffe:utingeniofimagis$apoftoliciuitibreui tatiscaufa.x.folaspfadunculasprotuliunquibuseünonfolumutapoftolicûuirufedalterüpoft spo ftolos amp;nbsp;qgt; eum cum omnibus prudentibus fequæretur afferui.Præterea euidêter oftendimus ex nio^ rehuic effe.ut bonis omnibus deroget.Et in hocfeputetaliquilt;£effe fi opinatos quoq; uiros Si qui a** quid nominis in litterishabuerint repræhendat.Oftcndi etiam $ indigne miniftros amp;nbsp;facerdotes lace raucritdei.Sednemonachisquidem acuirginibusipfisquaslaudabatillisconuentibuspeperccrir^ tpoem chriftianorum ordinc Si gradumlibellisfœdisinfamauerit.Sanftum quorp uitum Ambrofi nmcuiusadhucpræclaræ uitæmemoriainanimisomniumuiget^îdigneamp;turpiterlaceraucrit.Di dymûetiam quem duduminter uidentes prophetas amp;nbsp;apoftolos pofuerat nunequog? inter eos qui diuerfaab ecclefiis doceanteollocarit.Etomnesoîno uel antiquos uel nouellos feriptores quod nunc imperitiænuncinepriænotet.ad ultimumq» necmartyribuspatcat.Ethæcomnia urruperiusdixinn extraneis aliquibus:fed fuis litteris 8c feipfo tefte conuici per fingulaquæip ex his ipfisprobatiffiniisiri bi libris teftimonia proferens :quos libres etiam cum de cæteris omnibus diftis uel feriptis fuis pcenri tere fedicatmô quo uere pœniteat: fed quoanguftatus in hoc uenerit ut aut poenitentia fibi effetfimu landa:aut non poffet mordete uel lædere quem uolebat illos tarnen ut dixi libros fibi excepit foios tan qgt; minime pocnitendos.Et ideo nolui eius nunccætera feripra contingere ut de i ft is pene folisconuin ceretur:de quibus ipfe iam fibi locum clauferat pœnitendi.Poft omnia uero oftendi q» facros codices quos apoftolieccleuistamfanftifpiritus fidele depofitumeommendauerant perm utauit.'Ëtqisqu* audaciam uocet'in homi num opufeulis uertedis ipfe maiore periculo eloquia di uina fubuertait-S u^ pereft iammt unufquifop qui hoccognofcintali iudicio fauorem fu um alteri noftrum confet®J,‘ft“^^ iudicio a deo cupit fe iudicari :ne fuam lædat animam:dum alteri fauorem præftat ini uftum.C'Ogno feat autem per fefili chatiflime:amp; fanftus uir ille cuius æpiftolam amicus meus inueftione uel accula tionehacfuaprotulitinChriftiadiutorio:nonftudiis.fedinnocentiæfauendum:necincaufa

Iohan.7. tisftudiofeagendumeffemagis$religiofe.Præceptumeftemdomini:utnon fecûdum faciemnc“ direftum iudicemus iudicium.Quia ficut in unoquoç minimorum fuorum Chriftus eft.'qn* Sc fitit amp;nbsp;nudus eft:amp; ipfe eft qui refîdtur amp;nbsp;induitur:ita in hisqui iudicanturiniufte:ipfeeftqn' quæ iudicatur.Et pro his qui odio habentur gratis ipfe diefturus eft:odiftis me gratis. Quô æfti banc caufam:amp; hoc faiftu fuum in tribunalibus xpi iudicâdum habeat eum fua cofeientiarq» illius contra louinianufcriptosquijiam publicælegebant.-fubttaxerit de manibuslegentium.'«^^^“?® tes prohibuerit atlt;5 culpauerit-Remiferit uero ad ipfum auftorêlibros fuos:infinuâs ea quæad reptiE henfionem uenirent.utuel emendaretruelrem quoquomodo poffet curaret.Meos uero non codices: fedfchedulasimperfc(ftasinemcdatas:furtocuiufdamnebulonisamp; fraude fubtraftas.'fibi^ delatasc me inibi haberet pntem mihi qdc nô offerret neiç pquereret.Sed neincrepare quidc.'ut etiâ gnaretuelpamicôcertealiquê;autetiâpinimicû:fedadorictêmitteretamp;diftringeretlinguâeiusj minisqui eâ teperare nô nouerat. Quid côtrareligionc faceret.ffi me pntem potiusconueniffet.in ta w necolloqoeiusuidebamuridigni utab eonecargui meteremur.Et^ nobis xpsmortu ns eft:amp;,piw

-ocr page 237-

DeFenfionisSan.Hiero.contraruri.cmulufuû Lib. I Epi.

XXXVH

ilnrcdcptione fanguinc fuum fudit.Pftores qdem:fed de ipfius gregefumus:amp; intcroiiiculasntime ramur.Ve^qajjpterdeu cótempfitnobilitatcfiiamtamp;totüfeexequauithumilibusoptiniuquideni opuseiusinfidexpi:amp; cp exemploelTecæterisdebeatconfitemur.Ifcircoemeum uoluiffcmushuma^ nis ftudiis cötentionibufqj raptari.ne in aliquo fidei fnæ fentiret detrimentum. Certe cuj legerit qgt; ea nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

ipadequibuscæterosarguitmagifterille in ipfiuseleftisetiam pod pocnitentiamcommentariisdos« cuerinqj fuuni no fit uerum indicium feruet uidebimus.-putabit erii prior error fuifle ignorantiæ ff cum emcdaueritargutio.Nosaût $uis neceffiratecompulfi rndere uifi fumusei qui nosamarilTime pulfauerat:attnamp;j)hocipfoueniamperimus.fiqdforteafperius^fe..utifumus.quiadeuscqnfcicriæ noftræteftiseft:(f multoplurareticuimus^ jîtulimus.Silere autemcötraconfcientiam criminantî minime potuimus.cum ipfius pene fidei fuæ nônulli deberent iafturam ducere.filentium nofirö.po^ ftea $ ida diftaui.frateraliquis q ex urbe a uobis ad nosuenerat.cum relegenti mihi affiftetet.'aitptet miffum effe unum adhuc excufationis locum:quem ibi audiffet ab obtredtatoribus incufari. Dicebat autem deeoqcf fcriptumeftinpfatiunculamea:quia dixerim deiftoquimcnuncpfequitnramp;acciv fat quod inhis qnæ de origene interptatus eit;cum nônnlla offendicula eife uideant in græcoâta tn ea interptando purgauerit:ut nihil in his quod a fide noftra difcrepet latinus leftor inueniar. A i'unt inqt dehoc capitqlo uides quomodo amp;nbsp;coUaudauit interptationem eius:amp; teftimonium déditipfeqp figt; neoffendiculofinteaquæilleinterptatuselbamp;ipfumfecuturumfeeffejjmifit.Curergoamp;eaquæip fe tranftulit ab fcg offenfione nô funtdicut amp;nbsp;illius fcripta effe ipfe teffatus eff. Non miraris q» ibi femp culpari mereormbi iftum Iaudauero;amp; refte quidem tamé ueniamus adrem.Dixi eu purgaffeinlatïa rianflatione:fi qua ilia offendicula fidei uideant in græco.Etnonimmcrito:ita tame uteademamp;ame côprobem gella.Nam ficutille in omeliisde Efaia duo feraphin filium amp;nbsp;fptnfanftum effe interptats» eft.amp; addeus de fuo.Nemo æftimet in trinitate naturæ effe differentiam cum nominum difcernuntm;

officia:phocfecurarecreditoffendiculapotuiffe.Ita nos utademptisuelimmutatisquibufdâuelad^ ditisfenfumauftorisadducereconati fumusadintelligentiætramitê rediorem.QuidhocdiuerfumB aut quid cótrarium:aut quid nó idem fecimus. Sed qa ego de fcriptis illius abfcj malitia amp;nbsp;calumnia iudicabamnonqd’obtreftationipateretffedqui proteftusfueritinterptantisafpexi.Illeautem quioc cafionesadcalumniam quæritea repraehendit in meis fcriptis quae an me prioripecôfcripfit.Etreuera ego culpandus fum. fi fccfm meamquidc fnïam quæfcripfitrefta funrifccfm uero fuum iudiciû con temnenda.Hocquantumadtriniratisfidem pertinet:ubi uticp blafphemiæ crimen ducit: q» dixi duo feraphinfiliutneffeamp;fpmfanaumffifcd’mfuâ.fententiâ qiiaaduetfummeagitnpeiudicet.Scd’jue to fuum iudiciutn qcf in fcriptis eiusabfiçppofi to calûniæiudicaui abfoluit pro hisquæ de fuoad ex planand um fenfum auftoris adiecit.De refurreftione aii t carnis pu to in tranflatione noftra eadem cos’ tineri:quæinecdeliispdicantur.Caetera ueroquædecreaturarumrationibusdidafunt.’cpnibilad fi detn deitatis ptineant.lam fuperius diximus. S ed fi ifte hoc modo ad calûniani uocatrquæ a nte offene diculum non habebantmon ,phibeo:fi eiplaceat reuocarefenrentiâ meam illam qua potuiffet abfolui amp;nbsp;43ferrefuam qua debebat alligari.Non ergo meade eo fniaculpabilis putanda eft:fed fua quae replie dit inaliis.quodinfemetipo^tbat.Nouum aûthociudicii genus eftaibi aceufatorem meûegoipede fendo:amp; ubi turn demû me ille fuperatum putatffi memetipfum reum probarit.Verûtn ponamus eporumfynodusfequatfnias tuas:amp;iubeatomneslibrosquihæctalia;côtinentcumauftoribusfu is ut aiût debere dânari.Dânabunt ifti libri priusin graEcis:amp; quod in græcis damnat.fine dubio da natumeftinlatinis. Veniat adtuoslibrosinuenient eadem côtinerefcd'm fniamtuam neceffeeft:uc cumfuoauftoredamnent.Etficutnihil^ifuitOrigeniicpatelaudatuseftiranectibi^derit:qa me quot;nbsp;excufatuses.Me em fequi neceffeeft ecclefiæcatholicæfnïaj fiue aduerfustefiueaduerfus tuosdatam. S^^^Eeatus Hieronymus Ruffini malediftislaceffitus duobus libellis ad Pämachiöamp;Marceb H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lam fetuet.Tertiaquoç æpiftolarnfiuaadRuffinu fingulamalediâa refellitrcuius utclaji

F dusmodeftiacomprobetpraemittendaeftaepiftolaadeum phumaniterferiptaquadefuf# =^5^pitioneconieftaineumexpræfationelibriperiarchonconqueritur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Seati Hieronymi adRuffinum præfbytetumaquilegienfem decallidalaudatione conquærentis æptaquæinaliquibus uoluminibusfalfo inferibitur adPammachium fed ad Ruffïnum magis fcri(gt; ptauidetur ficut beatus Hieronymus primolibrocontra cum feripto teftatur.

Epiftola XXXVII

lu teRomæmoratum fermopropriusindicauit:Necdubiofpiritalium parentuadpatrîaj reuocatum defideriozquem matris luftus ire prohibebat:ne magis coram doleres q uix ab»» fens ferre poteras.-q quæretis ffomacho fuo unûquemq? feruire: amp;nbsp;noftro non acquiefeere iudiciocôfdentiænoftræteftiseftdusipoftreconciliatasamicitias nulluinterceffifferancorê quoquempiam læderemusquinpotinscumoniicautione^uidimusnefaltemcafusinmaliuolctiâ uerteret.Sedqdpoffumnsfacerefiunufqfcçiufteputatfefacereqd’facit:amp;urfibi remorderipotius^ mordereVera amicitiaqcf fentitdiffimularenon debet.Præfati unculalibroru ttepî ctpXov ad me mif fa eftiquâ ex fti.lo intellexi tuam effe. In qua oblique immo aperte ego petor.Qiia mente fi fcripta tu mtelligat amp;nbsp;ftultis patet.Poteram amp;nbsp;ego q faepiffimefiguratas côtrouerfias declamaui: all qd aeuetereartificiorepetere:amp; tuotemorelaudare.Sedabfitameutqd’rephcdoî te imiter qnpocid

-ocr page 238-

PARTIS

TRACTATVS M

itafnîamtempcrauî utamp;obiedutnaîttichcffugcrê:amp; amicôquâtum'înme cft nec læfus kderrnii S cd obfcCTotezutfi deincepsaliqucmfequi uolueris.Tuotin iudido fiscontentus.Autein bona funt quæappetimus:autmala.si bona;nô indigent altcrius auxilio.Si mala peccantiû mulritudo nôpanï ctroripatrodniû.Hæcapud te amice potiusexpoftulareuolui:$lace(ïît9publicedefæuire:utanimaa uertas me recôciliatasamidtias purecolere:amp; nô iuxtaPlautinâ fnîam altera manu lapide tencre:pató offerte altera.Frater meus Paulinianus necdû depatria reuerfus cft:amp; puto cp eu Aquilegiæ apud fan^ ftum papa Chromatiû uideris.Sanftu quocg pibyterum Ruffînû ob quandâ cam per Romamedio lanum mifimus 8c orauimus ut noftro aîo 8c obfequio uos uideret.Caeterifqj amicis eadem fignifica mus:ne mordentes inuicem.côfumamini ab inuicê.Iâ tuæ moderationis eft Âtuop» nullâ occafionem

impatientibusdare:ncnôomnesfimilesmeiinucniasquipoffintfiguratislaudibus deleftari.

N hoclibello callide fe laudatû a Ruffino inpfatione Hieronymus docet pcriarchon often dit eut eofdë libros ex integro ipfe trâftulerit. Arguit q»JPâphilo martyri librum defenfionis OrigenisinfcribatabEufebiodiftatûioftenditfeinæpiftoIaadPâmachiu illû non læfifte; fed hærefis fufpitiones repuliffe. Cômêtarios fane fuos:amp; expofitiôes 8c fniam de baptifoo quem ille damnabat tuctur 8c de periurio pro leftione gentilium fe purgat.

Ad Pammachium 8c Marcellam profecontraaceufatorem 8c detraftorem Ruffinum defenfionis fanfti Hieronymi doftoris illuftriffimi liber primus incipit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. XXXVIH

Tullius, inoffî.

Flaccus.

HT ueftris Sc multop^Irisdididobiici mihi in fchola.-tyrânycalingua canu tuopr ex inimieis ' ab ipo:cur TTE pt otpyov libros in latinû uerterc.O impudentiâ fingularc aceufant medial (p f uenena pdtrit:ut fcj kôvoSvccç ixtùyûd eft malu uirus uenenucj læthale fuü nóïnocctism^ dj rito fedaiminis communionc tueant:quafi culpâ numerus peccantiû minuat.Et in peno nis:nô in rebus lit accufatio.Scributur contra me libri ingeruntur oibus audiendi:amp; tn non edunt ut fimplidû corda percutiant:Smihifacultatcpromeauferâtrefpôdendi:nouûmalitiæ genus aceufare qtf pditimeas:fcribereqd'occultes.Sifuntueraquæfcripfit:curpublicûtimuit.Si falfa eut fcripfit* Olim pueri Icgimus intêperantes effe arbitror fcriberequi$ qrf occultari uelis Rogo qs eft ifte dolor. Quid eftuät:qd infaniût.Quid pcone reppuli figurarû : q» nolui mefubdolo ore laudari; çp fub amigt; ci nomine inimid infidias depræhêdi frater Sc collega in pfaciucula uocor:amp; fatis apra exponûtur en? minamea;qdfcripferim qbusincoclûorigenêlaudibusleuauerî.Donoaîofedffefedidt. Etqûo nut cade inimicus obiidt quæ tue amicus laudauerat. Vol uerat me ab interprætatiôe quafi præmiû fequ'* 8c auftoritatc operisfui ex noftris opufeulis mutaati. S uffecerat femel dixiffe qcf feripferâ. Qy’d ne^ ceffe fuiteade rurfus iterate amp;frequêter ingerere. Et quafi nemo mihi laudâti crederet ipa dida tep.lif^ ce.Nô eft ta follidta deaudictiûfide:amp; fimplex 8cpura laudatio.Quid metuit ne ilia fine teffimoniis diftorum meoF^inmeislaudibusnöCTedat.Videtisnosintelligere.-prudctiä dus amp;pdicatiôis dyafyt ticæ ftrophis in feholis fæpe lufiffe. Simplicitatc obtenderenon pôt.in quo artifex depræhêdit malitia-Semelaut multûbiserraffefiticafus.Cur prüderer errat amp;nbsp;aebro.Et fic’per totû texiterroré ut mihi no liceat negate qd* laudatPrudétis fuerat amp;nbsp;aniki poftrecôdliatâ fimultatê etiam leues fufpitiôesfug^t nequodfortuitofeciffetcôfultofacereputaret.Vndeamp;Tulliusincômctariiscaufarû pro.T. Annio. Egoinquit cum ocsamidtias tuendas femp putaui fumma religione amp;nbsp;fide:tn.eas maximeq eftent ex inimicitüs reuocate in gfam.Propterea cp integris amidtiis officium prætermifTum imprudétiæ.'uf utgrauiusinterptemurnegligctiaeexcufatôedefendit.Poftreditû ingiamfi quideftcômiffum id no negleftû fed uiolatû putatur necimprudentiæ fed perfidiæ affignari folet. Flaccus quolt;5 aepiflola qua fcribitadFlorumale ait farta gratia ne qc$ coit amp;reftringit.Quid mihi nûc^jdeftq» fimplidter errais fe fe iurat-Ecceobiiciunt mihi laudes eius;amp; crimini datur fimpliciffimi amici non fimplex nec pura laudatioffed auftoritatc fuo operi pftruebat uolens qef fequeret oftcdere.H abuit in^jmptu H ilarium Magn9 nu côfefforem:qui.xl.ferme milia ucrfuum Origenisinrob:amp; pfalmostrâftulit.Habuit'AmbrofiûîtuiJi jnerusueti?^ peneocslibrihuiusfermonibusplenifunKEtmartyrem Vidorinu.-quifimplicitatc fuamineo ^bat fuum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nulti mollit infidias.Dehis oibus tacet:amp; quafi colûnis ecclefiæ ptermiffis me folu puliccmjamp; m

L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hil hoîcm per angelos confeftat:nifi forte eadem fimplicitate:qua amidi nefeius accufaiiit-Illos igpo^f

raffeieiuret.EtquiseiCTederctuiroeruditiffimo:amp;qui tanta habeatldentiâfcriptoæuererô maxime S nbsp;nbsp;nbsp;græcopi. Vt dum peregrina feftatur.-penc fua amiferitmt recctis memoriae uiros amp;nbsp;latinos nefdat. Ex^

quo apparet nô ram me ab eo laudatû:$ illos nô aceufatos.-ut fiuelaus iliaeft ut ftultispfuadete cona tunfiue aceufatio ut ego ex uulnerismei dolorefentionecin laude habere æqualiû gloria necin uitu^ peratione folatiu.Teneo aepiftolas ueftrasmbus aceufatu me feribitis effe.Ethortamini uttfldeam minantimcfitacuerim uidcarcrimcagnoiccre.Adquasrndi:fatcoramp;$uisIæfusficamicitisiurafeb uauiîutmefineaccufantisaccufariôe defenders Seq«? unusRomæamicusobieccratamultisin toto orbeinimidsdifceremiaftitatû:ut nonuidererhomini.’fedcriminibusrftderc.Aliud eft fi\p iure anu dtiæ accufatustacere debui.Et dum lutatâ habeo fadem atc5(ntitadicâ)haerericoferorecôfpffwm ne fimplici quidem aqua diluetc ne ille mihi fedffe putaret iniuriam.H xc uox nechois eft nec ad homi^ nem aperte amtcûpertinet criminadns fub pfona laudatoris exponere.Etilli ne hoc qdem hhttuoerc linqui ut fe catholicum probet amp;nbsp;laudationem haeretici q uae illi obiidtur non de affenfu hærefeosne^ de ingenti extitiffe admiratiôe rndeat.Placuerat d fiae ut ipe uult uideri côpulfus erat in latinâ lingua

-ocr page 239-

DcFeftnonïs.r.Hkfo?contfâfBR.cmüItimfuâmi tibi I Epi. XXXViïf

nettere quod noIebat. Quid ncccffe fuît me latente amp;nbsp;tantis maris at^ terraru diuifum fpatiis inferere quæftioni:oppôere inuidiæ populoji: ut plus mihi laudädo noceret:^ fibi prodeffet excplo.Nöc quö/ ^quia renui laudatorê:amp; uerfoftilodocui me nócflc:quod meusaduerfarius pdicauit:dicitur furerc « tröcötra melibros uenuftate attica texuiffeteadc accufans quæ antelaudauerat Sc obiiciens mihi in canflatione Origenis nefariadogmata:de quoinpfatiöculalaudatióis fuædixeranfequar régula pre öec£lioruiamp;ciuspdpue uiri cuius fupiusfecimus mentionêqui cum ultrailxx.libellos Origenis quos homeliticosappellauit:aliquâtosetiâ de tomis in apPm fcriptis trâftulifletin latinu in quibus cum ali^ offcnaicula inuenianfin gtæco:ita elimauitoia interprætâdo atc^ purgauit ut nihil in illis qtf

a ude noftra difcrepet latinus leftor inueniat.Hunc ergo etiam nostlicet non eloquentiæ uiribus difagt; plinæ.-tamen regulis qitum poffumus fequimur.Certehæc illius uerba funt.-negare non poteft.Ipa fti uelegantia Si fermo cópofitusquod^hismaius eftfimplicitas xpiana aufloris fui charafterem jjbat Aliud eft fiamp; ita Eufebius deprauauit:amp; aceufator Origenis meilt;5 ftudiofus in uno eodemlt;5 opcreamp; illutn Sc me uel erraffe uel bene fenfiffe teftatus eft.Non pót me nunc inimicus hæreticum dicere:quc a ndefua dudumnon difcrepareprtefatuseftffimul^ Sc hoe ab eo quaero.-quid fibi uelit fermo modéra nis amp;nbsp;dubius.Nihillt;5 inquitin illis quod afide noftra difcrepet latinus leftor inuenict.Fidem fuâ qua nöcat.Eam ne qua romana pollet ecclefiatan iUam nbsp;nbsp;nbsp;in Origenis uoluminibus córinetur.Si roma

natnrefponderit.-ergo catholici fumus qui nihil de Origenis errore ttanftulimus finaüt Origenistbla^ Jphemia fides illius eft dum mihi incôftanriæcrimenimpingitffehæreticum ptobat.Siue bene credit laudator meus confeffione fua me affumit in focium.S iue male oftendit me ideo ante laudatu : quia participem fui putabaterroris.Sed aduerfus illoslibros qui per angulos garriunt: Sc furtiua accufatio ne me mordent cum editi f uerint:amp; de tenebrisad lucem^cefferint:atcp ad nos uel ftudio fratrum uel i^eritateaemulorum potuerint peruenirerefpondere conabor. Neçg em magnopcre formidandum titquosmetuitauftor fuispandere;amp; tantum cófocderatis legendoseffedecreuitTuncautem agno^ •cam aiminaautdiluam:autinaccufatorc quæ funtobieâ:aretorquebo.Etoftend.î:(phucufq! filent tium modeftiæfuerit:nômalæcô|cientiæ.Interimapud taciturn leftorisiudiciö purgatum me effe uo lui:amp;grauiffimuinteramicos crimenrefelleremepriorlæfiffeuideanqui ôc uulneratus nequa$ con^ ttaperfecutorê tela direxi.ffedmeotm uulneri admoui manuj.Quem obfecromtabfiç præiudiciopet lonarum culpâ in eum référât qui laceffiuitmeclæfiffe contentus quafi aduerlus élingue femperq; taci turum tres elucubrauitlibros.Et nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Martiôis de meis opufeulis fabricatus eft.Ge

repente doftrinam:amp; meâ infperatam uecordiam cognofeere. Fortaffe breui tem poredidicitquoddoccrenosdebeat:amp;qtf ilium fare nullus putabatffubitoeloquentiæflumenoftc^ . nbsp;.

dere.Sic paterilledeû facianlîcmagnus Appollo incipietcôferre manuni.Quâuis librauetitaccufatic p L jt-’fufu nisfuæhaftas:amp; totis aduerfum nos uiribus intorferitretedimusin deû faluatorem:qgt; feuto circunda;gt;** nbsp;nbsp;’ “

bitnosueritaseius.Etcupfalmiftacanurepoterimus.Sagittæparuulop:faftæfuntplagæeoru}.Etfifr eonftiterint aduerfum mccaftamô timebit cor meu.Sifteterit aduerfum meprœliuinhoc ego fpera^P^’^’* bo.Sedhocalias.Nucadidreuertamurq(fcoeperamus.Obiiciûtmihifeôatoreseius:cerealialt;5arma expediûtfeffirerum.-quareperiarchonlibros Origenisnoxios:amp; ecclefiafticæ fidei repugnantesin lati numfermonemuerterim.Adquosbreuisamp;fuccinftarefponfioeft.TuæmefraterPammachi amp;tuo tumlitteræcôpulerunndicentesillosab aliofraudulenter effetrâflatos.amp; interpollata nônulla : uel ad# Qita uel mutata.Ac ne parum æpiftolishaberem fidem mififtisexcplaria eiufdem tranflationis eu præ# latiuucula laudatricemea: Quæ cum legiffem:contuliffemc|} ai græcoûllico aïaduerti quæ Origenes de patte amp;nbsp;fiiio amp;nbsp;fpiritufanfto dixeratiEt quæ romanæ aures ferre nô poterant : i n meliorc partem ab uiterpKte cómutata.C ætera aut dogmata de angeloru m ruina de,aîarum lapfu:de refutreftióis præftî gns : demüdo uel intermûdis Epicuriidereftitutiôeoium in æqualem ftatum:amp; multo his détériora quælongum effet retexeremel ita uertiffe ut in græco inuenerattuel decômentariolis Didymi qui Orî g^nisapettiffimus ,ppugnator eftæxaggerata amp;nbsp;firmiora pofuiffe utqui in trinitate catholicû legetat in aliis hærcticû non cauerebAlius fotfitan qui non effet amicus eius diceretiaut totum muta qrf ma J tn eftiaut totum prode qd* optimû putas. S i f pter fimplices noxias quæiç ab hereticis addita fim u las in peregrinu non uis tranfferre fermoneæedo quicquid eft noxium. S inaut ueritatis Fidem in tranf wtione conferuas:cur alia mutasamp; alia dimittis intafta. Qiiâ$ aperta confeffio eft in eode ^)logo,emc dalle te praua Sc optima reliquiffe.Exquo nô interpretis libertatetfed feriptoris auftoritateretineberis» în quid in his quæ ueitifti hæreticum comprobet:amp; manifefti criminis argueredccirco ueneni calicej circunlinire mdle uoluiffemt fimulata dulcedo uirus peffimum tegeret.H æc Sc multa hîsdurîora ini niicusdiceret:amp; te non interptem mali operis:fed ut ad ftipulatorem unius ecclefiæ traheret. Ego aüt niemettantumdefendiffecontentusdnlibrisperiarchonfimpliciterquodingræcohabebaturexprelïi non uterederet leftor hisquæ interptabartfed ne crederet illis quæ tu ante tranftuleras Duplex in opéré meo utilitasfuittdum amp;nbsp;hæreticus auftor proditur:amp; non uerus interpresarguitur.Acne qsme puta ret us conientire quæ uerteram.-interptætationis neceffitate phrione monui amp;nbsp;docuiiquibus leftor no d^nd^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;laude auftoriscôtinetifecûda uituperationc.Illa leftoréjpuocatad cre#

tr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;crededum monetJbi amp;nbsp;ego mutu s laudator affumor:hic in trh non laudo quod

«3iiJlo;iitcogaïaccufaielaudanté.Eadcres:noncadc mente pfeftaeft.-immo unû inter diuetfos exi#

tn

-ocr page 240-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTA TVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HI

tushabuit. Abftulitqueetâtdicensabhætetids adprauata:amp;addiditquæ nonerat afferensab«^ in lodsaliis difputata:qgt; nifi ipfaloca möftrauetit unde träftuliffe fe dicit j^bare non potent. Mih* diifuitnihilmutaredeuero.Adhocinterptabarutmaleinterptataconuincerc.Putatismeinterptst Proditor fui:^aidi hæreticum.'utecclefiâab hacrefi uindicarc.Cur Origenem inquibufda antelaud aerimpræfatushuicoperionditliber.Nuncfolainterptationismeæcaufaredditur:quæcum pid^tis habet uoluntatc:non debeoimpietatis argui.-prodcs inipiu quod quafi pium ecdefiis tradebatutJ’J’’ ptuagintalibroseius(uttneusneceffariuscriminat)inlatinunmerterâ.Etmultadetoniis.Nun^û5 opere meo fuit q uæftio:nun$ Roma cömota e(l:quid neceffe erat latinis auribus tradere qtf deteiw^ amp;nbsp;Græcia Quod orbis accufat.Ego per tot annos tarn multa cöuertens nó fcandalû fui Tu ad amp;folumopusignotuspriustemeritarefaftusesnobilis.Docetipfapfatio:amp;Päphilimartyns pro defenfione Origenis a te eile trannatü..Et hoc agis ton’s uiribus:ut cui us fidem martyr ^Jbat ecde^ fia nonrefutct.Sexlibtos:utanteiamdixi.Eufebius Caefarienfiseps. Arrianæquondâfignifet fam^^ nis:pro Origene fcripfit latiffimû amp;nbsp;elaboratum opus:amp;multis teftimoniis approbauit Origeneni xta le catholicuad eft iuxta nos Arrianum effe.Horum tu primûlibrum uertis fub nomk martyri’f-b miramurfimehomunculuparui præcii.Origenislaudatorcueliscum martyriicalumniâfecerisp^“ cifœ teftimoniis defilio dei amp;nbsp;fpiri tufanfto cômutatis:quæ fcribas difplicitara Romanis :ca:tda uilt;5 ad finem integra dimififti. Hoc idc faciens in apologia:quafi Pamphilizqd” amp;nbsp;in Origenis periatd^oß tranflatione fecifti.Si iftePâphili liber eftde fex librisquiseritprimusEufebii. In ip.'o uolumin^ j tuPamphilifimulasfequêtiumlibrorûfaftamentioeft.Infecôdoquocÿamp;reliquis dicit Eulebi“^'^“ in primo libro ante iam dixerit.Et cp eadc repetere non debeat.Si totum opus Pâphili eft cur reHQ“®^ libros non trâffers.Si alterius cur nomen immutas.Taces iplæ:tes loquent uidelicet ut crederent tyriîqui Arrianumprincipédeteftaturiétant. Quidtibi animifuiffedicamamicefimpliciffime^^’^^^ fiotuiffehæretici hois libris martyris nomen impóere.Et ignoras fub auftoritate teftis chrifti Origenis àceredefenfoîes.Ptoeruditionequapolles;amp;inclytusc£0'vvîc(ÇtraftatorinoccidentelaHdaris:iraut corruptiuum te ocs tuæ patris nominent.-nôreor te ignoraffe Eufebii cr v vTcKrjuà:amp; Pamphilû rem nihil omooperis condidiffejipfe enim Eufebiusamator amp;nbsp;præco amp;nbsp;côtubernalis Pamphili bros fcripfitelegâtiflimosmitam Pâphili continctes.'inqbuscum cætera mirislaudibus pdicaret:I”’.'Z litatccg eiusferret in coclû etiani hoc in tertio libro addidit.Qiiis ftudiofopr amicus nonfuit Pamph’“ Siquosuidebataduiaûneceffariisindigere:pbebatlargequæpotcrat.Scripturas quocp landas^ ad legendû tantum:fed amp;nbsp;ad habendû tribuebat ,pmptimme:nec folû uiris:fed amp;nbsp;focminisquas fet leftioni deditas.Vnde amp;nbsp;multos codices præparabatmt cû neceffitas popofciffet uoictibus Et ipfe qdem ^jprii operis nihil oîno fcripfjt exceptis epfis quas ad amicos forte mittebat iïuanw ft bu militate deicceratVeterûauttraftatusfciipton'ilcgebatftudiofifl’imeamp; in eorû meditationeu^P’^i^ Defenfor Origenis amp;nbsp;laudatorPâphili dicit Pamphilû nihil oïno fcripfiflemecjsprii quicq^ condidine fermonis.Ethoc dicit iam Pâphilo martyrio coronato.Nec habeas fuffugiû:poft editos ab Euftbio li bros hocPamphilûfcripfiffe.Quidfacies.Ex libroquc fub noie martyrisedidifti.-uulneratæfuutcoiv fcientiæ plurimopj.Mon ualetapud eosfuper Origenis dânationeepoix; auftoritasrqucputant^u’ar; tyrepdicatû.QuidfacienrepEæ Theophiliepi:quid papæ Anaftafu in toto orbe hæreticû perftquêtcs. Cum liber tuus fub noîePamphili edituspugnetcôtra epEaseorûamp; epiftolaii; noîni teftimôium oppo natur.Quod fecifti in libris periarchon:hoc faciro amp;nbsp;in ifto uolumine nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Audi côfilium

amici non te pocniteatartis tuæ uel dicito tuum nó effe:uel ab Eufebio plbytero deprauatû.Vndepro bari tibi poterit:cp atetrâllatum eft.Modo manus tua tenct.mon tâtæeseloquctiæ : ut nullus te pofljt imitari.Autcertefiresad jîbationêuenerinamp;impudctiamfrontisopprefleritteftimonia plurimorû: palinodi an Stheficori morecantato.Meliuseft te pocniterefafti rui:q) amp;nbsp;martyrem incalüniajamp;^decc ptos in errore perfiftere.Nec erubefcas de cômutatione fententiæmon es tantæ auftoritatis amp;nbsp;famæ:ut erraffe te pndeat Imitate me que plurimum amas:fine quo nec ui uerencc mori potes : amp;nbsp;medi clama qua egolaudatusateindefenfióemei locutusfum.Eufebiuscæfariéfisepscuiusfupranieminiinfex tolibro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hocidemobiicitMethodioepoamp;martyri:qd’tuinmeislaudibuscriminaris

Et dicit.Quô aufuseftmethodius nunccontra Origene fcribereiqui hoc amp;nbsp;hoede Origcislocutuseft dogmatibus.Nonefthuius lod pro martyreloqui.Necç enim oia inlocisoibusdiffercdafunt.mûcte^ tigiffefuffidathocab Arrianohoieobiici clariffimo amp;nbsp;eloquêtiffimomartvri.-qd' tu inmeamp; amicus laudas:amp; offenfusaccufas.Habesoccafionc amp;depnti loco fi uelismihicalûniam ftruere : cur nunc amp;nbsp;Eufebio detrahâ in quem alio loco an laudaui. Alterum quidc nome Eufebii:fed eadem quæ fupOri genisuocabuloeftcalûnia.Laudaui Eufebiuminecclefiafticahiftoria:indigeftionetemporuin;inde feriptione fanftæ terræ: amp;nbsp;hæc opufcula in latinum uertens:meæ linguæ hoîb^us dedi.Non ex eo Arria nusfumtquiaEufebiusqui hos libros condidit.Arrianuseft.Siaufusfuerismehæreticumdicere.-me meto præfatiûculæperiarchô in qua fidei tuæ meeffe teftarisffimulq; obfecro:ut amicû quondâ tuuj expoftulantc patienter audias. Contra aliosdigladiaris:aut fads caluniam:aur pateris. Ç^os aceufas : amp;in qbusaccufaris.ordinistuifunt:relt;fteanperperâ:uosuideritis.Mihieriâ uera accufatiocôtrafrem difplicetmecrepræhcdo alios fed dico qd ipfe non facerc.Tantis fpatiis terrarû feparatus qd peccaui in te. Quidcômeiui. An quia origenifté me nó eflerefpôdi.Nunqd defenfio mea aceufatio tua eft. Ettu fi non es

-ocr page 241-

Derennoriîs.S.Hîcro.contraRunî.ëttiüIuftiruühi. Lib. I Epiftoh XXXvnï fi nôesorigcniftes:uel nôfuiftizcredo iurâti.Si fuifti:fufcipio pocnitctfm.Quid doles:fi id fum qubd clTetedias.AnquiapiarchonOrigenislibrospoft tetrâfFerreaufusfuni amp;nbsp;interptatio niea fuggilla^ tioputatoperistui.Quidpoterâtacete.MifTamihieftlaudatiotuaideft aceufatio mca tam fortitec

.1

me,plixeiÿlaudaucrasutfi tuis laudibusacquieuiffem:ocshærericùmeputarêt. Vide quid rottianæ admeæpreclaufurateneat.Purga{ufpiriôeshoïm amp;nbsp;côuincecriminâtem ne fi diffimulauerisconfen^ fiffe uideatis.Tali côftriftus articuloànterptatus eofdc librosiaufculta quid kripferini.H oc mihi prægt; ftiterût amici rneimó dixi amicus meusme tibi uidererargueremt fi tacuero reusïi rnderoânimicus iu dicer.Durautra^côditioifede duobuseligâqd’leuiuscfï.Simultasreintegraripôt.Blafphemia ue^ niamnômeret.Animaduertisinuitomihiamp;repugnâtihoconusîpofitu.Etfuturâhuiufcemodiope ■ -te fimultatêmeceffitatis accufatiôe curatâ. S i interptatus effes libres piarchon abfq meo noie rône qre^ risinrcpfæhenfiôetua a mepoftea efle trâfiatos.Nûcautiniufte dolesiin eo operea nie tibi efie rcfpom fumânquo a telaudâdo aceufatus fum.Quâ cm tu laude uocasiocsaccufationê intelligûricôftet aplt;f te aceufauerisnô indignaberis q rnderim.Efto tu bono aïo foripferis amp;nbsp;homo innoccs amp;nbsp;amicus fi S iumdo^^ diflimusdecuiusnûqgt;egreffumelforemcdaciô:ment'fciusuulneraris:quidadmequiperciiffus fujpulcnra. Noniccircocurari nô debeo quiatu me bono aïo uulnerafti.Confoflus iaceosftridet uulnus in peôo# te:câdida prius fanguine mebra turpant :amp; tu mihi dicis noli manum adhibere uulnerime ego te uide ar uulneralïe.Quâq amp;nbsp;ipfa trâllario magis Origenc q» tearguit.T u cm emedafle q additafûtabhæ^ Kticis:arbitratus es.Ego ,pdidi quod ab illo feriptûgræcia uniuerfa côdamat.Qiiis reftius arbittatus fitinccmeûnectuû iudiciûcft.VrriulIqcripta ceforiâ leftoris uirgulâ feriât. Totailia ap(a quame faciffaftiocôtrahæreticosamp;accufatoresmeosdirigit.Qiiidadte.-qui amp;Orthodoxûamp;laudatorême^ umteeffedicis. Siafpiorfuminhæreticosamp;illoru inpublicûftrophas jiferolætarein'nueftiôemca nefidolueris;hæreticuseffeuidearis.Qyâdofinenoiecôtrauiriafcribif:quiirafcituraccufatorfui eft. p»-.„„aq. Prudentishoïsefiicriâ fidoleatditrimularecôfciêtiâ:amp; cordis nubilûfrontisferenitatedifeutere. Alios« *; quinfiquodcôtraOrigenemamp;feftatoreseiusdicitur:inrediftûputas;Ergoamp;æpiftolæpapæTheo“^’ -philiamp;Épiphâiiamp; aliori;epop;:quasnuperiprisiubctibustrâftuli:tepetut:telacerât.rmperatorisquo ç feripta quæ de Alexandria: 8c ægypto Origenifias pelli i ubent:me fuggerenre didata funt. Vt roma næ urbis pontifex miro eosodio detefiet.-meum côfilium fuit. Vt totus orbis poft tranflarionem ruaj inodio Origenis exarferinquem antea fimpliciter leftitabat:me9operatus eft ftilus.S i tm poffum mi# torcur menonmetuas.Egoillemoderatus in æpiftolapublica qui diligentercauirnequidinte diâu putates.fcripfi adteftatim breuem æpiftolâexpoftulans fuperlaudibustuis.Qi’âquia Romænô eras amici mei tibi mietere noluerunt:eo q te dolerent cû fodahbus tuis indigna nomïe chriftiano de mea conuerfioneiaftitareCuiusexcplamhuicuoluminifubdidi:utfciasqu3tfidolorc:qtamoderationc„ . ncceflitudinistemperaui.Audioprrcterea tequædamde.Tpiftolameaphilofophecarpere amp;nbsp;hominc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

rugofæfrôtisabduftiqfuperciliiPlautinoinme fale ludere :eoqbarrabâiud.TÛdixerim præceptorc meum.Necmirufi ßaranina:ubieftaliquauocabulop;fimilitudo:fcripfcrisßarrabamcum tantam ooiecto. -habeasliccnriânominûimmutandorû:utdeEufebioPamphilum:dehæreticomartyrcmfeceris. Ca uendushomo amp;nbsp;mihi maximedeclinandusmemerepente dum nefcio:de Hieronymo Sardanapalü nomines.Audi ergo fapienti3ecolumen:amp;norma cathonianæfeueritatis.Ego non illümagiftrißdi^Sardanapa xi:fedmeuminfcripturasfanlt;ftasftudium uolui cóprobari utoftenderemmeficlegiflêOrigenc:quolusfuit ultî modoamp;illöaudieram.Neqenimhebraeaslitterasatedifceredebui:autiniuriatibi faftaeft:q) pro tc musrex af^ Apollinarem Dydimuq fedatusfum.Nuquid in illaæpiftola Gregoriû uirii eloquentiflîmfi non po fyrio^ cuijgt; tui nominate. Quisapud latinosparfuieft.Qiioegomagiftroglorioramp;elt;ulro:fedeos tanriï pofui inertia rc^^ quiinrepræhenfioneerantutfimiliterme Origenem.-nóobfidei ueritatem:fcdob eruditióis meritö gnöaiïyrio Kgiffeteftarer.rpfe Origenes Si Clæmens amp;nbsp;Eufebius:atq alii qplurcs qfi de fcriptnris aliqua difpu^ riï tranfiatü tant amp;nbsp;uolût approbarequod dicunt:fic folent fcribere.Referebat mihi hebræus 8c audiui ab bebræo eft i medos^ amp;hebræoriiiftafnïaeft.Certeetia' Origenes patriarcham H uillû qui tpibus eins fuit nomîar:amp; tricefi tnummmü in Efaid:in coins fine edifterit.Vhe tibi ciuitas Ariel quâ expugnauitDauidillius expofi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

bonecocluditiutcum aliter prius fenfifiefedicatdoflü abillo:idquodcftuerius efle côfitet. Odoge# finiu quoq nonu pfalmû qui feribit Oratio Moyfi hoîs dei:amp; reliquos.xi.qui nô habcttitulos fecun# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• :

dumHuilliexpofitionc:eiufdcmoyfiputat:necdedignathebræâfcripturâinterptanspfingula loca: quidhebræisuideatinifcere.LedisnuppapæTheophiliæpfisinqbusOrigcnisexponitcrrores dicit A ' obturafl'eauresfuas:amp; auftoremtantimaliclaracüoïbusuoceclama(reamp; dixiffeufqad illud tepus fe ignorafletq tam nefaria fcripferinnô rccufo:necdico q alius diceret forfran nô potuiffeeu ignorare quod interptatus eft.Cuius apologia feripta ab hæreticofub nomine martyris edidit:cuius defenfio# ne etia ppno uolumïe ,pfefliiseft:aduerfum qtf in fequetibus fi diftâdi fpatiu fuerit difputabo:hoc lo quor cui côtradicere nô pôt.S i fibi licet nô intellexifleqd’ trâftulit:quarc mihi nô liccat ignoraffelibros periarchon:quos ante nô legi:amp; cas tm homeliaslegiffe quas tranftuli in qbus nihil efle mali ipfius tc# ftimoniûeft.Sinaôtcôtrafnîamfuânûcmeineisarguitinquihusantelaudaucratmndiqftriftuste# nebit.Autetniccircomehæreticôhoïemlandauit:quiaeiufdêmecûdogmatiserat:autnûcfruftraini :

amp; tunciratus^fertqcT prias cælauerat.Ql’â^’nômcreat fide incôftantiajamp;profeffæinimicitiæfufpi m ii

-ocr page 242-

PARTIS

TRACTATVS ffl

donem habeät mcdacii.Tamc audaftcrcôfcrâ gradû uolcsïcire quidhæreticû fcrîpferim:ut lo again pocnitctiatn ôi Origenis malaignoraffe me iurem:acnûcprimû a papa Théophile dididffe impietateseiusuut certe docea meqdc bene fenfiffededillûmore fuointelligere.Nelt;ÿ em fieri pót s ut in cifdem ad Ephefios libris:quos ut audio aiminat:amp; bene Si maledixerlm:amp; de eode3 fonte dulce amarû«^ ^cefferitiut qui toto opéré dânauerim eos.-qui credût aîas ex angelis côditas.fubito mci obu# tusid^defenderé quodantedânaui.Stulticiâmihi obiicerenöpót:qucdilertiffimu Si eloquétiffimu} infuisjopufculis pdicauit.Alioquin ftulta uerbofitas Si garruli fabulæpotius hoisi^ eloquctisputan . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;daeft.Quidinillislibris,pprieaccufetignoro.Famacm admeaiminûeiusnôfcriptauenerûtamp; ftui

!• Uior. 9. t Q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;apôftolû pugnis aéré uerberare.T n in incertû rndebo.-donec ad certam perueniâ

meû docebo fenex.'qtf puer didici:mf ta elle genera didionu:amp; qualitatcmateriae nôfo lum fnîas:fed Si feripturajt uerba uariari.Cryfippus Si Antipaterinter fpineta uetfant. Demofthenes amp;nbsp;Efehines contra fe inuicé fulminât.Lyfias amp;nbsp;Ifocrates dulciter fluunt .Mira in fingulis diuerfitas: fj TbIKhs. ocsinfuofcnfuperfefti funt.LegeadHerenniumTulliilibrosdegerhetoricoseiusiautquiaillafibi dicitinchoata Si rudiaexddiffedemanibusreuoluetria uoluminadeOratorein quibus introdudt cloquetiflimosilliustpisoratores Craffum Si Anthonium difputantes:amp;quartum oratoré:quem ia fenex faibit ad brutû:tûc i ntelliges aliter côponi hiftoria aliter ofones:alitet dialogos:aliter æpras:alirer commctarios.Ego in cômetariis ad Ephefios fie Origenc Si Didymû Si apoUinarc fecutus fum:qcer te côtraria inter fehnt dogmata ut fidei meæ nô amitreré ueritatc.Cômctarii qd operishabeâtalterius didaediCTerûtquæobfcute feripta funtpleno fermonemanifeftânmultoriifniasreplicât:amp; dicût hûç locum quidâ ficediflerûnalii fie interptanEalii fenfum fuuni amp;nbsp;intelligentiâ his telfimoniis Si bac ni tuntur rône firmare.-utprudês ledor eu diuerfius explanatiôes legerir amp;nbsp;multon: uel j?ba'da uel impro bâda didiceritiudicet quid uerius fit:amp; quafi bonustrapeaita adultérins monetæpecunia reprobet:

J. nôdiuerfæinterptatiôisamp;côtrariofi’interfefcnfuûtenebitreusquiinunoopereqd’ edifleritexpofiuo Afncr Mot n“po^tieritplurimorô.Putolt;jpuerIegeris AfperiinVirgiliû Si SaluftiQcômctarios Vulcatiiinoro^ eereeios coCyceronisVidorinii in dialogos eiusamp; Terctiicomediaspræceptorismei.Donatiæqucin Vir^ métatores S*^^*^*^^^'^’orûinalios.PlautûuidelicctLucretiûFlaccû.Perfiuatc^Lucanû.Argueinterptes eoruni

* quare nô unâexplanationc fecuti funt:amp; in eadé re quid uel fibi uel aliisuideat enumerêt Pratermit^ to græcos quorû tu iadas feientiâ Si dum peregrina fedaris:pene tui fermonis oblitus es ne ueteri pro uerbio fus Mineruâdocereuidear:amp; in filuâ ligna portare.llludmirorçp Ariftarchusnoftritpispueri lia ifta nefcieris.Quâqi tu occupatus in fenfibus amp;nbsp;ad inftruendâ mihi calûniam cernul usgrâmatico^ rum Si oratotû pcepta côtempferis paruipendens nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poft anfradus reddere afpe:lt;

ritatc cuitarecôfonantiâ hiulcam fugere didionc ridiculu eft debilitati Si fradi totius corporis uulne^ ta pauca monftrarc.Non eligo qcf repræhcdâæligat ipfe qd quo uitio careat.Neillud quidc focraticu H atius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;debueranfeio quodnefcio.Nauem agere ignarus nauita timet:Abrotanusergo non audet: nilî

quididicitdare.Quodniedicoiueft,pmittuntmedici:tradantfabriliafabri.Scribimusindofttidw intpi. dilt;5poëmata paffim.Nifi fortefelitterasnódidicifleiurabinqd' illi amp;nbsp;abhjiuraméto perfacile credi/ y. vlt;ocin. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uel 3. d apfm côfugiet 4)fitentc.'amp; fî imperitus fermone:fed nô tn fcientia.llle hebraîis litteris erndi

tus:amp; ad pedes dodus Gamalielis:qué nôerubefcit iam apoftolicæ dignitatis magiftrû dicere gracaj facundiaconténebat:uel certeqcf erathumilitatis diflimulabat:;ut prædicatio eius nô.in pfuafiôe uer borum:fed in fignop: uirtute côfifteret fpernés aliénas opes:qui i n fuis diues erat qjq, ad imperitû Si q fingulasftatus fniascorruentc:nun$ protribunali Feftus diceret.Infanis Paule infanis multste litte te ad infaniâ côuertut.Vt qui latinis mufti tas Si teftudineogradu mouerispotius$ incedis uel græcc debesfcribere.'utapudhoîes græci fermonis ignaros aliéna fâre uidearis: uel fi latina [temperaiieris an te audirc grammaticâ:ferulæ manu fubtrahere:amp; îter paruulos ôtxieÿePoùn artem loquendi feribereq^ uisCrœfum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quisfpiretamp;diarios.ditteræmarfupiiînonfequûtiir.Sudoriscomires

Demofthe ;!fu nt amp;nbsp;laboris:focii ieiunioru nô faturitatis:côtinctiæ nô luxuriæ. Demofthenes plusolei $ uini expe:» diftedicit:amp;oésopificesnodurnis femper uigiliispuenifte.Qiiod illein una litterafecitexprimenda: ut a cancrodifeeret tu inme criminaris:quarehomo ab hoîe hebrsas litteras didicerim.lnde eft q qui . damineruditiprudéterremanéndum nolûtdifcereqd'ignorat.NecHoratiûaudiuntcômoncntem» Hom.inar« Cut nc(drepudéspraue:$ difceremalo.Loquit Si fapictiaquâ fub noîe Salomonisdicimus.Inmali poeti. ■ nbsp;uolamaîam nû$ intrabitfapîa:nechabitabitincorpefubdito pdîs.Spûsem fanduseruditionisfugi

Sapien.t. etdolum:amp;recedetacogitationibusftultis.Aliudeftfï uuigi lediôecôtctidodorôauresdefpiciut:amp; Vir.buco. contcnûtilludeulogiûquo^Jcaximperitiadenotat.Nô tuintriuiisindodefolebas.Stridentimiferû ftipuladifperdececarmen:quafi nôcuratoftturba Milefioß; infcholisfigmétadecantent.Et reftamen turn fuis ß eflbçy cachinno mebra côcutiat. Atq inter feurrarum epulas nugæ iftiufmodi frequentenf» Quotidie in plateiî fidos Ariol us ftultoft nates uerberat:amp; obtorto fcc rpiôe dércs mordentiû q tit. Et miramur fi iperitoß» libri ledorciueniât.lndignât qre Origeniftas fcripferüter feorgiis mcdacio^ fcc^ derati.Noîa tu libru:in quo hoc feriptu legerim:id eft fcxtû ftromatuin Origenis:in quo Plaronis fnîae An anen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dogma côponcs.lta loquit Plato 1 tertio derepublica libro Veritas quoq fedada magnope eIbSi

lice ƒ dû ut pauloante rediftîme di cebainus:deo ideccs:amp; inutile mcdaciû eft:boïbus qnq utile.'ut utanf eo quafi cédiméto atq medicamine:nulli dubiu eft quin hmôi Inia mcdicis dada fitamp; ab imprudétibus *** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;temouenda

-ocr page 243-

Dcfenfioriîs.f.Hîero.contra rufi.emulum funm. Lib

Epi. xxxviir

rcmouenda.Vera inquitafferisærgo principes nrbiû fi quibus amp;nbsp;alifshoccScedirnpoportetaliqn mé ■ tiri uelcôtra hoftes uel pro patria amp;nbsp;ciuibus. Ab aliis ueroqui nti mcdacio nefdûtauferendû eft men# daciû.HæcOrigenes.Etuosigiturilliuspcepti memores.Loqmini ueritatc unufqfi^ cû^jximofüo. Nô debemns dicere qs eft ^xinms mens.Sed cofiderare qûo philofophiis caiite dixerit; deo indecés amp;nbsp;inutile effe mêdaciû hoibus interdu ucile.Et q» ne pro difpcfarôe quidc putandus fit deus aliqn mériti Siaûtcômodôaudientisexegerit:uerbisloquitambiguisamp;per ænvgmata:quæuult4?ferr:iitamp;uerî tatisapudeudignitascôferuef;amp; qtf noxiû effepoteratdi nudû .pferret in uulgus:quodâ tcftum ue# lamine«pferat.Homoaûtcuiincübit neceffitasmcticdi diligctcrattcdat ut fieutatur interdû menda# do:qôocôdimctoat^medicamine:utferuetmcfurameius:neexcedatterminosqbusufaeftiudith . côtraHolofernc:amp; uiciteum prudcti fimulatiôe uerbofi;.Imitetiirque Hefter Artaxerfisfnîani diu ta dtagctisueritatecorrexit.Etinprimis patriarchâ lacob:qucleginiusbndiftôes partis arrifici impetraf fe mcdacio Exquopfpicuum eft qgt; nifi ita mciiti fuerimus:ut magnu nobis ex hoc aliqef quærat bo#, numiudicâdifumusquafiinimici eius qui ait.Egofumueritas.HæcOrigenesfcripfit negate nô pofæ^^'W' fumusfcripfitinhislibris:quosadpfeftos amp;nbsp;addiRijJulosloquebandocet^ magiftrismctiendu: di# fcipulos aùt non debere mctiri.Qui ergo bene mentit amp;nbsp;abf^ ulla uerecundia quicqd in bucâ uenerit njlingitinfratrestmagiftrûfeoptimù probanilludquocg carpe dicit.’profcd'mpfalmiftâinterptans.p £oquodlegimusinlatino.Appbenditedifciplinâ;amp;inhebraicouoluminefcriptûeft: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g

dixerim incômctariolis meis.-adoratefiliû.Etrurfum omne pfalteriû in romanû nettes fo quot;nbsp;num quafi immemorexpofitiôisantiquæ pofuerim adorate pureqef uticj effe ptiariû oibus patet. Et Kueraignofcendû eft ci:fi ignorerlinguæhebraicæ ueritatc:qui interduj amp;nbsp;in latinis hæfitat: nefeii ut uerbûdeuerbo interptur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft deofculamini dicit:quod ego uolcs trâfferre nô

pudicûfenfum magis fecutus fum ut dicereadorate.Qyiaerii qui adorât folent deofculari manu : amp;nbsp;capita fubmitterc:ç|7 fe iob beatus elemctisamp; idolis feciffe negat.-diccs.Si uidi foie cum furgeretSc luna . . incedentcclare:amp; letatû eft in abfcôditocor meum:amp; ofculatus fum manu mcâ ore meo : iniquitas niaximaeftamp; negatio contra deum altiffimû.Ethebræiiuxtalinguæfuæ^îprietatcdeofcularioncpto Uenerationeponunt.ld träft til i quod ipfi intelligûnquoii: uerbum eft:bar.ßarautc apud illos diuerfa fignificat.Dicit enirti amp;nbsp;filins ut eft illud.ßariona filius colûbæ:amp; ßartholomeus filius Tholomei amp;nbsp;Barchifeus amp;nbsp;barabas.Triricû quoeç Si fpinarûfacifculus Si eleftusac purus.Quid igit peccaui fi uer#. bum ambigufi diuerfa interpt2tionecôuerti:amp; qui i n cómentariolisaibi liberras eft differcdi:dixeram adorate filiû in ipfo corpore:ne uiolctus uiderer interpres; Si iudaicæ calûniæ locum date dixerim ado tatepurefiueelecte:qtf Aquila amp;nbsp;Symmachustrâftulerint.Quidergoecçlefiæfidei nocet, fi docea turledonquotmodisapud hebræos explanerOrigci licet tenio traftare; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;innume

tabiles muaos introducere:amp; rônabiles creaturas aliis atq? aliis ne ftice corpibusixpmçg dicere fæpe paf# fum:amp;fæpiuspaffurû:utquodfemelpfuitfempprofitaffumptôtibiquoq}ipfetantâaffumis auifto titatcmtdehærctico martvrc:deOrigenislibrisinhæreticoaradulteriamcriaris mihi nôlicebit difpu# taredeuerbis:amp; in cômentarioR; opéré latinosdocere.-qcf ab hebræis didici.Nifi ein .plixum effet amp;nbsp;re doleret gloriolâuam nûc tibi oftenderc quid utili taris habeat magiftroæ limina terere:amp; artê ab artifi# Qbusdifcere:ut uideres quâta filua fit apud hebræos ambiguoR; nominû atq? uetbop;.Quæ tes di uer# fæinterprætatiôi materiâ præbuitidum unufqfcç inter dubia qd’ fibi côfequentius uidet hoc tranffert. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ö

Quidad peregtina temitto Reuolue Ariftotelc:amp; A lexâdrum Ariftetelis uoluminadifferentcamp; quâ taambiguoæfitcopiaeorûleftiôecognofcesiut tâdemdefinasamicûtuumin eorepræhcdere quod neper fomniûquidem aliquâdodidicifti.SedqaPaulinianus frater meus in cômentariisadEphefi# os quædam ab eo rephenfa narrauit:amp; pauca ex his mcoriæ tradidir; mihii^ ipfa demôftrauit locainô debeofubterfugere quæfocç leftorcmt fi paululû in .pponedis amp;nbsp;dilucdiscriminibus lôgior fiiero: ne ceffitati detueniâ.Non em alterum accufoifed me nitordefendere Si obieftâ hærefcos calûniam refu# tare,InæpiftolaPauliadEphefeostriaOrigenesfcripfituolûina.Didymusquoiç Si Apollinaris pro# pria opufculacondiderût.Quos ego uel trâfferens uel imitansquid in ,plogo eiufdc operis feripferim fubiidâ.Illudquocg in præfatiôecômoneoiut feiatis Origenc tria uolumina in hâc epFam côfcripfifte: quêamp;nos ex parte fecutifumus.Apolinarcamp;Didymuquofdâ cômentariolosedidiffe.Ex quibus li# cetpaucadecerpfimusiamp;nônullaquænobisuidebantadiecimusfiuefubtraximus utftudiofus ftatï in principioleftoragnofcathoc uel alienûeffeuel noftrü.Quiqd ergoin explanationehuius æpiftolæ üitii potueritdemonftrare:fî egoillud in græds uolûinibus unde in latinum uertiffe me dixi oftende# tenôpotueroicrimen agnofeam Si meum erit quodalienum non fucrit.Tamen ne rurfus uideamut caiùllati : amp;nbsp;haeexeufationis ftropha gradum nô audere côferreiponam ipfa teftimonia quæ uocant in crimenânptimoftatim uoluimineteftimoniumPauliinquoloquit.Sicutelegitinipfonos anteco ftitutionemmûdiiuteffemusfanfli Si immaculati corâipfoficinterprari fumusutleftionciuxta Ori genemeotum diceremus:nôquipriusfuerant:fedaddeipfcientiam leferemus.Denicçdiximusqjait eledos nos ut effemus fanfti amp;nbsp;immaculati corâ ipfoihoc eft deo ante fabricâ mûdi teftatus eft ad prae feientiam dei pertmet cui omniafutura iam fada funt:amp; anteqfiant uniuerfa funt nota.Sicutamp; Pau lusipeprædeftinat in utero matrisfuæ:5lt;: Hieremiasinuuluafanftificateligituramp;roboraf.'amp;intypo tpi ^pheta gctibus mittit. Gerte in expofitiôe ifta nullû crimen eft:amp; Origenc diccte côtraria nos eccle

m iti

-ocr page 244-

partis I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS HI

fiaflîcutn fenfum fecuti lumus.Et Qa commctatorum eft offîciû multoæ fnîascxponere:amp; hoc me fa ôurû inpræfatiôe^miferamietia Origenisabfcg inuidia noiseiusexplanationc pofui dices. Aliusue ro qui deum iuftu conatur oftendere:çp iióex præiudicio fcictiæfuæ fed ex nieriro eleftorû unumquc ejeligandidt ante uifibilescreatxiras.-coclum terra maria amp;nbsp;oîaquæineisfuntfuiffe. Atias inuifibiles creaturasin qbus ôc animasquæ ob quafdâcaufasfoli deo notas deieftæ fintdeorfumrin natte lachry marnmân locû affliftiôis Si peregri natiôis nofttæ.rin quo fanftus côftitu tus orabat;ut ad fede priftitiâ ps.ll9. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reuerteret dicens. Heu mihi quiaincolatus meus^longatus eft.’habitaui cû habitantibus cedanmultû

Roma.yi peregrinataeftanimamea.Etinalioloco.Miferegohomoquismeliberabitdecorporemortishuius ps.llS« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et melius eft teuetti Si effe cu^ Xpo.Et alibi.Ante$ humiliarerego peccaui:amp; cætera his fimilia.-qux

longum eftfcribere.Animaduertequiddixerim. Alius uero qui deu iuftum conet oftendere: conatur oftendere in$:non oftendit.Si aûtin eo fcandalûpateris quare latiftimam Origenis difputationc bre ui fermone côpræhenderim Si leftori fenfum eius aperuerim attj ex eo tibi occultus ill i us uideor efle (e ftatorxquia nihil ab eo diftum prætermiferimmide ne hoc iccirco fecerim ut ueftram calûniam déclic E nbsp;nbsp;nbsp;naremme me diceretis quæ ab eo fortiter funt difta tacuiffe:amp; ilium in græco robuftius difputare. Po

fui ergo Ota licet breuiusquæingræcorepperitutnihilhaberentdifcipuliei us noui:qnodlatinorûau^ ribus ingererct.Faciliusem, nota $ repentinacontcnimus.Expofita autc interptatione eius: qd in fint capitulidixerimusaufculta. NôemaitapEs.Elegitnosacôftitutiôemûdi.-uteffemusfanfti amp;nbsp;inima^ culatitfed elegitnosuteffemusfanfti Si immaculati:hoceft quidc fanfti Si imaculati anrenôfuinius tit pofteaeffemus.Quod Si de pftôribusad meliora côuerfis dici pôt.Etftabitilla fnia.Noniuftifitab’ turincôfpeftutuooisuiuens.âdeftintotauitafuainomniquoinmûdoifto uerfatusefttpe. Qi'oa quidê ita intelleiftû ôc aduerfum eum facit:qui ante$ mundusfieret animas dicit efle eleâas propter fanditatem amp;nbsp;nullum uitium peccatoje.Non ein(utante iam diximus)eligunt Paulusamp; qui ei fimi les funoquierantfandi ôc immaculati:fedeligunt ôc præfciunf utinfequenti uita per opaatep uittu^* tes fanfti amp;nbsp;immaculati fiât.Et audet quifç poft hmöi fnïam nos Origenis hærefeos accufare.Decern 8c ofto ferme anni funttexquo iftos didaui libros:eo tpequo Origenis nomen fiorebat in mndo:quo péri archon illi us opus latinæ aures ignorabât.Et tiî ^teffus fum fidc meam ôc qd mihi difpüceretolfé di.Exquo etia fi incæterisaliquidhæreticu monftrarepotuiffetinimicusznô tam dogmatû peruerfoi’ rum:quæhic ôc inaliisfæpedamnaui:quâpromifeui tetieretmaculaerroris.Secûdum locum quem mihi abeorepræhenfum frater oftendit:qui ualdefriuoluseftcSr apettâ fui profertcalfiniam.'ponâbre uiter.In eo teftimonio ubi Paulus loquitur.-federe eum faciens ad dexterâ fuam in cocleftibus.-fupom^ nemprincipatû amp;poteftatc amp;nbsp;uirtutem Si dnationem:amp;omnenomequod noiatur.monfolû inhoc fæculo fed etiâ in futuro poft multiplicc expofitionê :cum ad miniftrorû dei officia perueniflem amp;nbsp;dt prindpatibus aeptâtibus amp;nbsp;uirtutibus ôc dnationibus dicerc etiam addidi.Necefre eft ut fubiedosha beantamp;timentesfe:amp;feruictesfibiamp;eos qui afua forti tudineroborent.'quædiftributiôesofficiorum non folum in pfentiarum:fed etiâ in futuro fæculo erunnut per fingulos ^jfedus ôc honores afeenfio^ nés amp;nbsp;defcenfiôes uel crefeat aliquid uel decrefeat. ôc fub alia atcç alia ptâte uirtute principatu: amp;nbsp;diia^ tione fiat.Et poft exemplû terreni regis totami^ palatii defcriptionê:per qua diuerla mifterioru dei of ficia demôftrabâ;addidi:amp; putamus deum dnm dnorum regemtç regnantiû fimplid tm minifterio ctTecontentû.Quomodoarchangelus non dicit nifi qui prioreft angelorc: ficprincipatus ôc ptâtes amp;nbsp;dnationesnonappellanf.-nififubieftosaliquoshabeâtinferioresgradus.Sinautemputaticcirco me Origenc fequi.-quia profeftus ôc honores amp;nbsp;afeefiones amp;nbsp;defcêfiones.-incrementa Si munitiones in ex pofitionemeapofuiîfciatmultuinterefle deangelis amp;nbsp;feraphin ôc chérubin dicere dæmôes Ôc hoîesfie ri (quod affirmât Origenes) amp;ipfos inter fe angelos diuerfa officioR; genera efle fortitosiquod ecclefiæ F nbsp;nbsp;nbsp;nô répugnât. Quô inter hoîes ordo dignitatû ex laboris uarietate diuerfus eft amp;nbsp;cum eps ôc plbyter : amp;

omnis ecclefiafticusgradus habeat ordinc fuum:amp; tn omnes hominesfinnfic amp;nbsp;interangelos mérita efle diuerfa:amp; tarnen in angelica omnes perfiftere dignitate. Necaduerteledor de angelis homines fie rimecrurfum homines angelos reformari.Tertius eft reprehenfioni s locusiq» dicentcapoftolo: ut ofic deretinfæculisfuperuenientibusabundantesdiuitiasgratiæfuæinbonitarefuper nos in Chriftole; fu nos triplicem expofitionê pofuimus.In prima quid nobis uideretur.in fedida quidOrigenesoppo neretiintertia qd ApollinarisfimpFrexplanaret Qiiojt fi noianon pofui ignofee uerecûdiæ meæ non debuieoscarpeiquos imitabar ex parte amp;nbsp;quoft inlatinâ lingua fnîa tranffereba.Sed dixiqui diligens leftoreftftatimreqret ôc dicet:amp;rurfusinfineialiusuerohocqd'aitutoftcderet in fæculis fupuenicti busabnndâtesdiuitiasgratiæfuæadillâintelIigentiâtranlFerretecceinqesfubdiligêtisledorispfona Origenis fnîasexplicafti fareorerrorc:nôdebui diligente dicere:fed blafphemûiquod fi fedflem; amp;nbsp;ali^ quo fdflem uatidnio te iftiufmodi nenias feftatuRr.-etiam calüniæ uerba uitaffem.Grade crime fi Orî genem diligente dixi efleleftorc.cuius.lxx.libros interptatus famiquc incœluj laudibus tuli proquo côpulfusfum antebienniû breui libellotuis côtra me præconiis rndere.EccIefiarû magiftrum a medi ftum efle Origenc in tuis laudibus obiicis:amp;putas eppertimefeere debeam fi diligentemledorem me ilium dixiffeinimicusaccufes.Solemus amp;nbsp;negociatores pardffïmos amp;nbsp;frugi feruos: ôc modeftos pc'z dagogosamp;argutifl'imosfuresdiligentcs uocare.EtineuangeliouilIicusiniquitatisprudenter quæ^ Lacc.ltf. nbsp;nbsp;nbsp;dam fecifle dicitur:amp; ptudentiores funt filii huius fæculi filiis luds in gnationefua: ôc ferpes fapiénor

omnibus

-ocr page 245-

DerenRonis.SiHrcfoxömRnHi.cfhüIufftfuutti. Lib. I Epiftoh ' ^XXVItt omnibus beftiisqs fecitdnsfuperterrà.QuartusK^hcfionisIocusexordiufecfîdilibripolTîdet i quo Pauli teftimoniu expofuimus Huius Ki gratia ego uinftus lefu xpi pro nobisgentibus:amp; quia pet fe Epb.5; locus ipemanifeiluseft.'eam tmpartemponâcxplanatiôisquæpatetcalûniæ.viftûxpilefu Paulû eê pro gentibus pót amp;nbsp;de martyrio intelligi.-cp Romæ in uincula côieftus.-hâc æpFam miferiteo tpe quo adPhilemonc Sc ad Colocenfes Sc Philippcfes in alio loco fcripras eflê moftrauimus.Vel certe qa i pin timis loas ledu eft uinculu aiæ corpus:hoc did quo quafi clauh teneat in carcere dicimus propterea. Paulu corporis nexibus coercerimec reuerti:amp; effe cuxfgt;o ut pfefta in genres per eu prædicatio impleat: licetqdaaliumfenfuminhoclocointroducat:qiPauluspdeftinatusamp;fanftificatusex utero maoris fuæad prædicationc gentiû ante^ nafceret poftea uinculacarnisaccepit. Et in hocloco tripliccrut fu^ praexpofitionc pofui.fn prima quidmihi uideteEin fecudaquid Origenesaffereretdn tertia qd Apo linariscótra illiusuadcsdogmata fcntiret.Lege græcoscômctariosufcjhuc:amp;nifi eareppereris crime fatebor.Quodeft in ifto locopeccatii meurlllud nimift pro quo fupra refpódi quare nó eos a quibns difta funtnominarim.Superfluueratpcrifingulaapoftoli teftimonia eop- nomina ponereiquojt me opufculatranflaturn in pfatione fignauera.Et tn uinfta dicit anima donee ad xpm redcat:amp; in refun redionisgloria corruptiuu amp;nbsp;mortalecorpusincorruptióe Sc immortalitate cómutet.-nó abfurdaein;», tclligentiæeft. Vnde Sc apoftolus.Mifer ego inquithomo quis me liberabit de corpore mortis huius. Corpusmortis appellans.-qd* uitiis Sc morbisamp; pturbationibus ac morti fubiaceatrdonec cum xpo re furgatin gloria:amp; fragile prius lutu excoquaf feruoK fpirituffanfti in teftâ folidiffimâ:demutâs glori am nó naturâ.Quintus locus ualidiflimus eftdn quo exponctes illud apoftoli teftimoniu ex quo totu corpus Sc côpaâû Sc cóglutinatüperocm iudura fubminiftratióis fetfm opationem in mefuram uni^i ufcuiufi^ mêbri augmetû corporis fadt in edificatione fui in charitatedatiflima Origenis expofitionc amp;nbsp;£ofdem fenfusper diuerfa uerba uoluctem breui fermonecóftrinxim us nihil exepiis amp;nbsp;aflertióibus îlJiusauferêtes.Cui^pueniffemusadfincîhæcfubiedmusJgif amp;inreftitutjoneomniu:qncorpusto^ tins ecclefiænûc difperfum atc^ laceratu uerus medicos xpslefusfanaturus aduenerit .-unufquifqg fecö dum menfurä fidei Sc agnitióis filii dei:quc ideo agnofcere dicit:quia prius noueratïamp; poftea effe de^ riitfuumrecipietlocu:amp;incipietideffcquodfuerat:itatamcutnôiuxtahærefimaliam omnesin una ætate fint id eft ocs in angelos reformctur:fed unüquod«^ mêbrü iuxta mêfura Ä: officiu fuö pfeftum fit.Verbi gratia utangelus ref uga id ^eindpiat qlt;f creatuseftnithomo q de paradyfo fuerat eieftus ad culturâ iterö paradyfi reftituat:amp; reliqua.Miror'te hoïem prudétiflimü ró intellexifle artem expofi ^onismei.Quandoenimdico(itatamen ut non iuxtaaliamhærefim omnesin una ætate fint pofiti: id cft omnesin angelos reformentur)oftendo:amp;ea de quibus difputo efie hæretica:amp;abaliahærefi difcreparej. Quæfunt ergoduæhaerefess'Vnaquædidnomnesrônabiles aeaturasin angelosrefor^gt; mari. Altera qnæ afferit unumquodlt;5 in reftitutîone müdi id fore quod códitum eft. Verbi gratia:qr ex angelis demones funt rurfum daemones angelos fieri amp;nbsp;animas hominumitautfuntcondite n6 tnangelos.-fedin id quod a deo funtconditæreformari:ut amp;nbsp;iufti Sc peccatores æquales fiant. Deni^^ «t feias me non meam explicaffe fententiam:fed inter fe hærefes comparafteiquarum utraij ingræ^ yolegeramdifputationcmeâ hoc fine compleui.iccirco(utfupradiximus)hæcapud nos obfeuriora fantquiaa^;^Hÿû(gt;lXoû(;dicunfingræco:amp;omncsuiæ: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fidealiainaliâ lingua tranfe#

tanturad uerbu quibufda quafi fentibusorationis fenfus Sc germina fuffocatur nifi hæc eadc in graeci coreppereris quicquid diólö eft meû putabo.Sextu quod amp;nbsp;extremu mihi obiicere dicit (fi tarnen ni^ Eph .ƒƒ* hil in medio frater oblitus eft) Cur ilium locû apoftoli interpraetans ubi ait.Qui uxorc fua diligit feip mmdiligit.NemoemunÇfuâ carne oditcûmorbo regio laborantespthifiamp;cancereamp;diftillationi# nitæ præferant:amp; fua oderi nt corpora amp;nbsp;ftatim quid ipfe fentirem adiunxi.magis itacj ad tropica' intelligentie fermo referatur. Qiiando dico tropice:doceo ueru nó efie quod dicitur fed allego tiænubilofiguratu.Ponamustamcilla uerba quaein Origenis librotertiocontinent. Dicamufej illa carnem quæ uifura fit falutare dei aïa diligat.amp; nutriat Sc foueateam difdplinis ferHdics:amp; coclefti 8inanspane:amp;chriftifanguineirrigans.utrefe(ftaamp;nitidapo(ritlibcrocurfuuiriifequi:amp;nuUadebï litateamp;pôdereprægrauari.Pulchreetiâinfimilitudinem Chrifti nutrientisamp;fouétisecdefiam amp;nbsp;dif Matt.X3» centisad Hierufalem.Quoriens uoluicógrcgarefiliotuos:utgallina cógregatpullosfuos fub alas fn as:amp; noluiftij'Animae quoqt fouet corporafuamt’corruptiuum hocinduatincorruptionem:amp; alaru leuitate fufpêfum in aerem facilius fubleuetur.Foueamus igitur uiri uxores noftrasrut anima: noftrae corporamtamp;uxoresinuiros amp;nbsp;corporaredigantur in aïas:amp;nequa$ritfexuumulladiuerfitas.Sed quomodoapud angelos nóeft uir amp;nbsp;mulier.üta amp;nosqui fimiles angelisfuturifumus;iamnücinci ^museffequod nobisincoclcftibusrepromiffum cft.Suprafimplicemexpofitionemquæ nobis in quot;nbsp;teftimonioifto elTe uidebat expræflïmus dicentes.Qiiantum ad fimplicem intelligentiam pertinet:amp; fanftaminteruirumamp;uxoremcharitatempræceptohocnunciubemurutnutriamus amp;nbsp;foueamus œniuges utfciliceteisuiftum amp;nbsp;ueftitum:amp; quæfunt neceffaria præbeamus.Hæcnoftra fentetia eft. Igitur omnequodfequiturdicenresîopponi nobis poteftoftendimus non ex noftra:fedex contradi^ centium intclligi debere perfona. Quæ cum fit breuis amp;nbsp;abfoluta refponfio amp;nbsp;i uxta id quod fupra di xtmusctiamallegoriæumbtisdeeoquodeftadidquodnon eratdcprauataitamen accedam propio us :SC icifqtabot quid tibi in hacdifputatione difpliceat.Nempe quia dixerim animas ut uiros fouera

tn iiii

-ocr page 246-

■ PARTIS

TRACTATVS Til '

quafiuxorescorporafuaîlitcofïupriuumhocînduâtîncoffuptionetn.non muto naturam corporfi ’ fedaugeogloriânecnôquodfequitalapi’leuitate fufpenfuminaeremfacilius fubleuet:quia alasau^ fumit ld eft immortalitatetn ut leuius ad coclü uolet:nópdit efle qd' fuerat.Sed dices:mouct me qufe fequuntur.Foueamusigit amp;nbsp;uiri uxores 5i aiænoftræcorporajutamp; uxores in uiros:et corpora rcdiga tur inanimas.-etnequaqifitfexuü ulladiuerfitas.Sedquomodoapudangelosnóeftuirneqtmulier: ita amp;nbsp;nos qui fimiles angelisfuturi funiusnam nüc incipiamus effe interns:qd’nobis in ccrleftibusre promiffum eft.Rede mouerêt nifi poft priora dixiffem:iam nunc incipiamus efle quod nobis in coc^ leftibusrepromiffum eft:quando dicobicefleincipiamus in terris natura nô tollo fexumded libidiné î.Cot.y. amp;coitûuiri amp;uxorisauferodicenteapoftolo.Tempusbreueeft:reliquûeftutamp; qui habent uxores fie fint quafi nôhabeât.Et dns interrogatusin euangelio cuius de feptem fratribus in refurreftioneefte Matth.22. deberet ait.Erratis nefeientes feripturas necj uirtutem dei.In refurreftiôeem necj nubent nec|; nubenû fed eruntficutangeli dei in coclo.Et reuera ubi inter uirum amp;nbsp;mulierem caftitas efttnec uir incipit efle necfocminadedadhucincorporepofitimutanturinangelosinquibusnôeftuirnecj mulier.Qtiod Galat.j: amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loco ab eodem apoftolo dicitur.Quicun^ in Chrifto baptizati eftis.Chriftum induiftis-w

eftiudæusnet^græcus:nôferuusne^libernôeftmafculusnet^fœmina.Omnes emun^im uoseftis in Chrifto lefu.Sed qm deconfragofis amp;nbsp;afperis locisenatauitoratio:amp; hærefeos crimen impaftûto^ tafrontislibertaterefpuimusadaliasciusaccufationispartesquibusnosmordere nititur trâfeamus.

I nbsp;nbsp;nbsp;E quibus prima eft me hoîem maledicû omnium detraftorem in prædeceflores meos genuinum fent

per infigcre.Detunum cuius in opufeulis meis nomen taxauerim:uel quemluxtaartemilliusdigur^ ta laude petftrinxerim. S inautem contra inuidosloquortamp;.L.Lanuinü uel Aflinium Pollionemde genere Corneliorû ftilimei mucro cóuulneratdi hiftriculæ amp;nbsp;liuidæ mentis hominem a me fiibæo^ i]eo;amp; ad unam ftipitemcunftaiaculadirigo:quid uulnerafua patiturin multos.-quieximparientia tefpondendi oftendit fe effe qui petit.Obiicitmihi mixtû periurium facrilegiotquod in libroquo ad înftituendam Chtifti uirgincloquonante tribunal iudicisdormienspollicitusfim.-nunq’ me litteris faîcularibusdaturum operam:amp; nihilominus damnatæ eruditionisinterdû meminerim. Nimiruin ïfte eft Saluftianus Calphurnius qui nobis per magnûoratorem non magnam mouerat quxflioné cui libellobreuifatiffecimus.Nuncquodinftatprofacrilegio at^periuriofomniirefpondendumeft* Dixi me fæculares litteras deinceps nô lefturuj .De f uturo fponuomô de præterito fada eft memotiæ abolitio.Etquomodoinquiestenes quodtanto tempore nôrelegisrRurfum fi aliquid de ueteribus libris refpondero amp;nbsp;dixero.Adeo in tenerls côfuefcere multum eft dum renuo aimen incurro.Et pto me teftimonium proferens hocipfo arguor.-quo defendor fcilicetnon longo fermone texendû eft qd? probantconfdentiæfingulofttQuisueftrumnômeminitinfantiaîfuæ.Egocerte uttibi hominu fe^ ueriflîmorifummoueam.’utimiterisaliquando Crafliij quem femel inuitadicitrififfeLudlto me mini me puerum curfitaffe per cellalas feruulorü diem feriatum duxifle lufibus:amp; ad horribiHum pet fonas pauentem de auiæ finu traftum effe captiuû.Et quo magis ftupeas nöccanoamp;’ recaliio capite (ƒ pe mihi uideorin fomniscomatulas amp;nbsp;fumpta toga ante rhetorem controuerfiolam declamare. Cu^ «5 experreftus fueto:gratulor me dicendi periculoliberatum Crede mihi multa ad purum recordatnt Çôpatâtio. infantia.Si litterasdidiciffes:olerettefta ingeniolijtui quo femelfuiffet imbutaftanarum conchilia nul læaquædiluunt.Etiamafini amp;brutaanimaliaqgt;uisinlongoitinerenouerunt fecundo diuerticula Mirarisfi ego litteraslatinas non fum oblitustcum tu græcasfine magiftro didiceris.Septcmodostô dufionumdialecticameelementadocuerunt:quidfignificet5jiôjuà quodnos pronunciatum poO fumusdicercquomodoabfcjuerboamp;nominenullalententiafit.Soritarumgradusÿfeudomeni ar gutias:fophifmatû fraudes iurare poffum me poft q» egreff us de fchola fumfliæc nunqp omnino legi» fe.Bibcndummihi eratigiturdelethæogurgiteiuxtafabulaspoetarumtnearguarfcirequod didid. Et tu qui inmeparuam criminarisfcicntiam:amp; uideris tibi litteratusatcç rabiaefponderecur fcribeic aliquaaufusfis:amp; uirum difertiffimum Gregorium pari eloquiifplendoretranfterre.Vnde tibi tani’ tauerborumcopia:fententiatulumen;trâfl3tionumuarietas;hominiquioratoriam,uixprimislibris în adolefcentiadeguftafti.Autcgofallor:auttu Cicerone occulte leftitas.Etideotamdifertus es; nu# hilt;5 leftionisei us crimen intendismtfolus inter ecclefiafticostraftatoreseloquentiæ flumine glone# risdicet magis philofophos fequi uidearis fpinas Cleantis:amp; côtorta Chryfippimon ex artequam ne# fcis:feddeingenii magnitudine.Etquoniam Stoici logicam fibi uendiçât:amp; tu cuiusfcientiæ délira mentacôtemnis:inhacparteepicureuscs.Necquærisquomodofedquidloquaris.Quidethadteptt tinetdialiusróintelligat:quiduelisdicere:quianóadomnes:fedruosloqueris.Denic5amp; egoferipta tua relegcns:q$ interdum nô intelligam quid loquaris:amp; Heraclytum me legere putemaarnen non doleomec me pœnitet tarditatis.Id ern in legêdo patior quod tu pateris î fcribcdothoc diceresai qmp# K piamuigilâsptomififfem.Nuncautemnouumimpudentiægenusobiicit mihi fomnium meum.

Vtinam celebritasloci amp;nbsp;fanftorumde toto orbecôuentus fineretme diuinas feripturas legere. Intan# tumfpatianôhabeo externa meditandi.Sedtamenquifomnftcriminat:audiat,pphetaR;uocesfonv niis nô effe crededu,; quia nec adulteriû fomnii ducit me ad tartaru :nec corona martyrii in cœlû leuar. Quotiensuidi meeffe mortuum:amp; in fepulchro po(itum:quotiens uolare fuperterras:amp; montes ac / nbsp;nbsp;nbsp;maria natatu aeris trâffretare'. Cogar ergo me non ui uere uel penas habere p latera : qa uagis imagibus

-ocr page 247-

DefenfiotiïsSafiiHicfó.cStMniFj.cmülöfu6. Lib. fl Epi.

xxxrx

mens fæpe delufa eft. Quanti in fomnis diuites;aperris oculisrepcnte mendici funt.Sîticntes flumina bibunt amp;nbsp;experrefti ficcis faucibusæftuant.Tn autem a meæftuanslomnis cxigisfponfionc. Ego te ueriusftriftiufiçcôueniâ.Fecifti omnia quæ in baptifmate,pmififti.Quicqdmonacbi uocabulûflajs gitatnoftrumutetfjcôpleuitî'Canequæionepertrabem tuâfeftucâmeduideas.Inuitusloquor:amp;rc iraftantc lingua dolor in uerbacompellit.Non tibi fuffîciunr:quæ de uigilâtecôfingis:nifi amp;nbsp;fomnia cri tnineris.Tantamhabescuriofi täte meo{iraftuô:utquiddotmiensfecerim.dixerimuemcdifcutias Prætermittoquæcôtrameloquens^pofitumtuûdeturbaft-i:quæindepôpationemoimxpianori':amp; uerbis amp;nbsp;operefeceris.Hoc unum denûcio:amp; repetensiteR-aterumej monebo.Cornutam beftiâ petis amp;nbsp;nificaueremilludapoftoli.'Maledici regnudei non pofl’idebûtamp; mordctesiuuicemcôfumpti eflis GaFj ab intiicemââ nue (entires de paruula fubdolacç côcordia magna tibi in mûdo ortâ tibi effedifeordiaj Quid tibi 4gt;deft apud notos pariter amp;nbsp;ignotos in nos maledi fta côgerere. A n quia Origeniftæ non fu mus amp;in cœlo nos peccaffe nefeimus in terrisarguimur pftôres.Et ideo in côcordiâ cediuimus:ut rni bi loqui contrahæreticos non licetet.Vbi illos deferipfero tu te apperitum me putes. Quamdiu non tenuebamlaudationem tuadequaebaris utmagiftrumfratrem amp;nbsp;collega uocabas:amp;catholicû inom nibusfatebaris.Poft$ueroagnouilaudestuas amp;nbsp;me indignûtantiuiripconioiudicaui: illico uertis ftilum amp;nbsp;omnia laudatapri us uituperasîdeeodem ore amp;nbsp;dulce ,pferensamp;amarû. Sentis ne quid race am.Quotæliuanti peftori uerba noncômodc.Eteupfalmiftaloquar.Pone dnecuftodiâ ori meo: amp;nbsp;ps.140. oIHumcircûftantiælabiismcis.Nondeclinescormcûinuerbamalitiæ.Etalibi-Cûconfifteret aduer ps.js. (ummepeccatorobmutui amp;nbsp;humiliatus fum amp;nbsp;filui abonis.Etrurfus.Faftus fum quafi homo non ps.37 audiens:nechabensinorefuorcdargutiones.Sed promeultortibi dnsriîdcbinquidicitperjaphetaj ps.43 Damihi uindift.üamp;ego rétribua dicitdns.Etinalioloco.Sedensaduerfusfratremloquebaris:amp;adjgt; uerfus (ilium matris tuæ ponebas fcandalû.Hæcfecifti amp;nbsp;tacui.Exiftimafti inque cp ero tui fimilis aro guam te.amp; ftatuam côtra faciem fuamuit in te uideas condenata quæ falfo in alio criminaris. Audio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£

ßterea obiici mihi a Chryfogono feftatore eius cur in baptifmate dixerim uniuerfapcccata dimitri:5t mortuobimarito nouum uirûin xpo refurgere.-atcj ift-iufmodi facerdotes in ecclefiiseffe nonnullos.^ Cuibreui fermone rndebodiabentlibellumquc in crime uocantnlle rndeathunc fua difputatiôe fub^ uertat.amp;feripta fcriptisarguat.Qui aulleritatefrontis amp;nbsp;côtraflisrugatif«^ naribus côcaua uerba truti nat:amp; fanftitatem apud uulgus ignobile fimulatorigore mentit A udiat nos itep; ^jclamantes: ueteré Adaminlauacrototûmori:amp;nouucumxpoinbaptifmatefufcit3ri.Perirecoitum:ideftterrenumamp; nafci fupetceocle(bem.HaEcdicimusnonquoipfo,ppitioxpohacquæftioneteneamur.fedinterroga^ ti a fratribusquidnobis uideret rndimusmulli piudi antesfequi quoduelitiiiec alterius decretum no Ura fententiafubuertentes.Neeç etn ambimus ad facerdotium qui latemus incellulis.Nechüilitate dâ nata:cpatum auro redimerefefti namusmec eleftü pontificê a deo rebelli cupimus mente i ugularemec fauertdo,hæreticis:hæreticosnosdoccmus;pecunias nechabemusmechabere uoluimus.'habctes uiftü amp;ueftitum hiscontentifumus.Illuddeafcenforemontisdominici iugiterdecantantes:qui pecunia fuam non dédit ad ufutam:amp; munera fuperinnocentem non accepit. Qui facit hoc.nô mouebitur in ætetniim.Ergo qui nonfacitiam corruit in sternum.

Argumenium tn fetfm librum contra Ruffinum.

nOc libello Hieronyms rufFini apologia ad Anaftafiu romanu epm fcrîptâ:amp; libru origenîs defenfiôisab eo editûueltrâfiatûarguit;diccsnon fniau;tm:fedétquæ uerbop; uitiis featere [fcripfit arguit falfitatis,p epfa pocnitêtiæ.fub eins nomine fcripta:amp;calûniâfuggillationis. Septuaginta interptu confutatondens ex in'ertis pfariunculiseoru Iludio nufqj detraxifle.

Sanfti Hieronymi pfbyteri doftoris illuftriflimi defenfionis fus contra Ruffînum ad Pâmachiuî Ijiri’s incipit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola XXXIX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Vucufcgdecriminibus:immo,pcriminibusmeis:quæinmequondâfnbdoluslau^ datoringeflit:amp; difdpuli ciusconilantius arguflnnô utdebuijfed ut potui:modera tolaborerndi.Propofitöqppemihi e(î::nô tam aliosaccufare:^ medefenderc.Venî am ad apologia eisgt; qua fanfto Anaftafio Romanæ urbis epofatiffacere nitit. Et in ^^idefenfionemfui mihirurfumcalûniamftrnit:ttnc5mediligitutraptusturbine;amp;in 4)fundademerfus.meumpotiflimuminuadatpedem:utmecumautliberet:aut pe Fâet.pîa'tfeprimôrndererumoribusquibusilliusromæcarpatfideshoïs,pbatiflrimitaminfide$in charitate dei.Et nifi poft.xxx.annos parentibus redditusmolet eos defererequos tam tardeuiderat: ne inhumanusputaretautdurusîamp;tamlongiitincrislaborefragilior ad iterandoslabores effet infirm? îprn uenire uolnifle.Quod qa nô feceritîcontralatratoresfuos mififlfebaculû litterarü.quem ille tene j» ret indextera amp;nbsp;feuientesptra fedabigerer canes.Si .pbatus eft cundis:amp; maxime ipi cui feribitepo in fide amp;nbsp;charitatedei 4)batiffimo:quomodo Romæ mordet amp;nbsp;carpit;amp; appétits sftimationiseius fa^ ma crebrefcit.Deide cuius efthumilitatis .pbatum fedicereinfide amp;charitatedei cum apofloli petât. Dneadaugenobisfidem amp;audiât.Sihabuerisfidemutgranumfinapis.EtadipmdicaFPetrû.mc) Lij.17 dice ndei quare dubitafti. Quid loquar de charitate.-q fide amp;nbsp;fpe maior eft amp;nbsp;quam paulus optât poti Mat.14» us q pfumitdine qua amp;nbsp;martyrio fanguis effufus corpufep flâmis traditu corona nô habet prsmiorii.

Hap; utran^ ifte (ic fibi uendicat.'ut tn contra fe habeat lattatores:qui nifi inflifti pontificis baculo rc

-ocr page 248-

PARTIS I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRAGTATVS HI

pellantut.-htfâfc non ceffent.lllud uero ridiculu quod poft.xxx.annos ad parantes fe renerfutn effe dat:homo qui nee pattern habet nee matte: amp;nbsp;quos ui uctes i u uenis dereliqu it :mortuos Cenex defidc tannifi forte parentes militari uulgaricjfermonecognatos ôi affinesnominat:quosquia nö uult defe tere:ne inhumans putatetur aut durus.-ieeirco patria derelifta Aquilegiæ habitat. Periclitatur Rom? ilia probatiffima fides eius:amp; hie fupinus amp;nbsp;lafliilus poft.xxx.annos per moUiffimum flaminiæ iter uc nire nôpoteft.Siccçptcditlongi itinerislaffitudinem:quafi.xxx.annisfempcucurritautbiennio Aq legiæfedensprætetiti itineris laboreconfeftus fit.Carpamus reliqua 8£ ipa æpEæeiusuerba padamut. Quauis igitur fides noftra:perfecutionis hæreticofi; tpe eu in fanfta alexandrina ecelefia degeremus in careeribus amp;nbsp;exiliis:quæpro fideinferebant 4)bata fit:miror no adiecerit uindus lefn Chrifti:amp; libe catusfum deore leonis:amp; Akxandriaead beftias pugnaui.’óe eurfiim confumaui.-fidem feruaui: fup^ eft mihi eorona iufticiæ.Quæ main exilia quos ifte carceres nominatrP udet me apertiffimi mendacii quafi careeres amp;nbsp;exilia abfeg iudieu fententiis irrogent. Volo tame ipfos feire earceres:amp; quaru prouin darum fe dicat exilia fuftinuifle:amp; utieg habet copia de multis careeribus amp;nbsp;Infinitis exiliis unuallqd* nominandi.Probat nobis côfeftionisfuæ afta quæhucuRj nefciuimusuit inter alios Alexâdrinæmac tyreshuius quoeg gefta recitcmus:amp; cotta latratores fuospoflit dicere.De cætero nemo mihi moleftus fiKcgoenim ftigmatadomini noftrilefuchrifti in corpore meo porto.Tarnen amp;nbsp;fiquiseftqui uelten tare fidem noftram cupit.-uel audire uel difcere:fciat (f de trinitate ira credimus:amp; reliqua. S upra corn tra canes tuos baculucpifcopo porrigis:quo pro te munitus incedat.Nunc quaß ambigês di cis. Si QS eft qui tentarefidem noftram cupit denuo aubitas:cû multorum latratus ad te uf($ perueniut.Nó dif feutio parumperelocutiones tuas:quas amp;nbsp;tu conténis amp;nbsp;defpicis tantum fenfibus reipondebo.Aliusä tcquæritur:amp; pro aliofatiffaciscontraarrii dogmata:iam alexandriæincarceribusamp;exiliisdimicaue tas:nonuoce:fedfanguine.NuncfuperOrigenishærefitibicalumniacommouetur. Nolo cures quas fanafuntuulneramedicare.Trinitatemdicisuniuseffedeitatis. Hoc toto credcteiammödo:putocp amp;nbsp;dæmonesconfiteanturfiliödei natum de Maria uirgine:amp; carnem atej animam fufeepifte. Si an* ftius quidem rogauero:cötentiofum uocabis.Si dicis filium dei humanæ naturae carne atç animant fufcepiffe:orote:utabflt;5ftomachorelpondeas anima ifta quam fufcepitlefus erat ne ante$ nafccret ex Marias'Anin origine uirginali.-quædefpiritufandonafcebatur.-cumcorporefimul creara eft: uel lam in uterocorpore figurato ftarim amp;nbsp;mifla eft de coclo.Ex tribus unum quid fentias fare defidero: Sinonfuitante^ nafeereturex Maria:necdumergoaniniaiefu:amp;agebataliquid:acpropter mérita uirtutumpofteafafta eft anima eius.Sicocpitextraducehumanarum igitur animarum :quas£etet/ nas fatentur:amp; brutorum animantiu:quae cum corpore diflbluuntunu na conditio eft. S inautem gurato corpore ftarim creatur amp;mittitur:fatere fimplicitcr:amp; nosfcrupulo libera.Nihilhorum loqu? tis:fedoccupatusinaliis:fimplicitateabuteris:amp;præftigiispompaqjuerbo{î;hærerenonfinisquaftio ni.Qtudinquiess’nonnequaeftioeratderefurreftiôecarnis amp;nbsp;pœnisdyaboli.Fatcreergobreuiter pu^ teqg refponde.Nó quaero quod fcribis eandem carnem refurgere:in qua uiuimus:nullo membroam^ putato.-necaliquapartecorporisdefeda.Haecenimtuauerbafunt.Sedquæroquid Oti genes negat: Uttum ineodem fexu quo mortua funt corporafufcitent.Et Maria Maria.Iohannes refurgat loban^ nes :an commixto fexu an^ turbato nee uir necfccmina fitifed utunqp uel neutrum. Etan ipfa corpo^ raincorruptaamp;immortaliaïSi utargutepræmones:iuxtaapoftolumfpiritaliapermaneantin æter^^ num:amp; nonfolum corpora:fedcarnes amp;nbsp;fanguis infufus uenis amp;offibusirrigatus:qu.'e tomas ten^^ git.Ancertepaulatimrefoluanturinnihilumamp;ad quattuor unde compafta funt elementa:retralt;gt; hantur.Hocautem dicere debueras : autnegare:amp; nó ea loqui quae fubdole Origenes fatetur:utqnalt;’ fi fatuus amp;nbsp;puer impubes nullo mcbro.mec aliqua corpis parte defefta: feilicet hoe timuimus : ne fine „ nafo amp;nbsp;auribusfurgeremus amp;nbsp;aputatis fedifcj genitalibuseunuchorum in cœlefti Hierufalemaui^^ tasconderetur.Porro dedyabolofic fententiam temperat.Dicimusquotj amp;nbsp;iudiciu futurum in quo iudiciounufquifcçredpiatptopriicorporis:proutge(Tit:fiue bona fine mala.Quod fi homines rece^ fgt;tnri funt pro operibus fuis:quantomagis amp;nbsp;dyabolus qui omnibus exti titcaufa peccati. De quo ih ud fdmus quodferiptum eft in euangelio quia amp;nbsp;ipedyabolus:amp; omnesangeli eius:cû hisqui ope# ta cius fadunt:id eft qui aiminantur ttatribus:cum ipfo pari ter æterni ignis hæreditate potientur. Si quis ergo negat dyabolum æternis ignibus mancipari:partem cum ipfo æterni ignis accipiat: ut fdat quidnegauitRepetamus fingula.Didmusinquitfuturumiudicium:inquoiudidofuperuerbot« uitiis taccre decreueram:fed quia difeipuli eius mirant eloquentiam præceptoris;pauca perftringam: dixerat indicium futurum:fedhomocanrustimuitfolum dicere in quo amp;pofuit:in quo iudicionc finôfecundorepeti(retiudidu:nosoblitifuperioruproiudidoafinûputaremus.IIlud quo^ qd’po# ftea infert:qui aimi nantur fratres cum i pfo pari ter æterni ignis haeredita te potient :ei ufde eft uennfta# tis.Qiiisemunqj audiuitpotiriignibusamp;fruifupplidis.Sedhomogræcusuidetur mihi feipfum înterprætari uolui(re:amp; pro eo qdquot; apud eos didt: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;apud nos uno uer#

bodidpôthæteditabûtcôpofitiusamp;ornatiusdixin’ehæreditateporient.Iftiufmodinugisamp;acyrolo# giis oîseiusfcatetoratio.Sedreuertamuradfenfum.Grandi dvaboluslcaceapercutititur(qoîbus exti# titcaufa peccädi)fi 4? operibus fuis quafi homo redditurus eft rationem:amp;di angelis fuis æterni ignis haEteditatepotietur.Hocemdeetat.-uthominibustormentofubditisrillenonpotircturignibus æter# nis:quos

-ocr page 249-

Defenfïónïs San.Hïero.cótraeniüIufuu.- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lib. II Epidola XXXIX

nis:qaos tâto tpc defiderauerat 8i uideris mihi calûnîâîhoc loco facere diabolo amp;nbsp;aiminatorem oîm faliis criniinibus accufare.Dicis ein qui omnibus extitit caula peccati:amp;duni in ilium refers crimia ho mines culpa libéras rollifq; arbirrii pta'tem faluatore dicente qgt; de corde noftro exeut cogitatióes malæ Mat.iy homicidiaîadulteria.fornicatiôes:lurta;falfateftimoniablafphemiæ:Etrurfumdeiudaineuâgeliole ginius.Pollbuccellamintrauitineumfathanas:qanbuccellâIpôtepeccauerat.Etnechûilitatenecdæ foh.15 mentia faluatorisflexus eft ad pniam.Vndeapoftolus.Qiios tradidi inquit fathanemt difcant no blaf j.Tbi.j.' phemare.Etinalioloco.Tradidihuiufmôifathaneiniteritûcarnisutfpûsfaluusfiat.Tradiditeosfa j.Cor.^ thane quafi tortori ad puniendum.-qui anteqi traderent uoluntate propria blafphemabant.Et Dauid ab occultisinquitmeis munda medne:amp; ab alienisparce feruo tuo.ßreuiter èc fuæ uoluntatis errorcgsjg, amp;nbsp;nitiorum incentina fignificans.ln ecclefiaftico quocj legimus. S i fpiis poteftatem habentis afcende titfupercortuumdocumtuum nedimiferis.Exquoliquidoapparetfidederimusafcendenti locum Ecde.lo. nos peccaffe qui dederimus:amp;afcendentem muros hoftem non pcipitem deturbauerimus.Quod aut impcMisfratribusdioceft criminatoribus tuis æternosignes eu diabolo nó tam fratres mihi uideris mere $diabolûfubleuare;cueifdcquibus holes xpianiignibuspuniendusfit.îgnesaût eter nos quos intelligerefolet Origenes puto q? te nonfugiantconfcientid uidelicet pftóruni öc pocnitudinc interna cordis urentem.De qua amp;nbsp;Efaias loquit.Vermis eoft non morief:amp; ignis eorö nö extinguet.Et ad ba Efa.iîtf. bylonemfcriptumeft.Habcscarbonesignisfedebisfupeos.Hierûttibiinadiutorio.amp;inpfalmopoc ££3.47. nitens audiat. Quid detur tibi aut qdapponat tibi adlingiiamdolofam.Sagittæpotctisacutæ cum psJi? carbonibusdefolatoriis:utlinguamdolofamfagittæpceptorumdei(Dequibusinalioloco .ppheta ps.31. dicit:Verfatusinmiferia:dumconfigitfpina)iiulnerentatc|}Cófodiantamp;pd:órumineafolitudinem Lu.iz faciant.Illudquoçgteftimoniuminquodnsloquitur.lgnem ueni mitterefup terram Si quem uolo O femp ut ardeat fie interprat. Ocs cupio agere pniam:amp; ex coqre fpirituffanfto uitia ateg peccata.Ipe eî fum dequofcribitur.Deus igniscôfumens. Non ergo grande eftde diabolo dicere:q? amp;nbsp;hominibus p paratu eft.M3gisdebuetas(utfufpiticnêfalutisdiabolicaedeclinares)dicerepditiofalt;ftuses.amp;nôeris inæternum»Etexperfonadniloquêtisadiobdediabolo.Eccefpeseiusfruftrabitureû:amp; uidentibus cunftispcipitabitur.Nonquafi crudelisfufeitabo eu.Quis eni refiftere pór uultui rneoj' Quis aûtde [ob,40. ditmihiutreddamei.Omniaquæfubcodofuntmeafunt.ISIonparcamei:amp;uerbispetentibusamp;ad * depcandumcôpofitis.VeffhæcpoffuntquafifimpIicishominisexcufari.Etcumeruditosnôfubterfii giatapudindodospferfeinnocentiæfimilitudincqd’fequiturdeanimaæftatuexcufariomnino nô poteft.picitetn audio amp;nbsp;de anima qftionesefiecômotas.’de quare utrumrecipi debeatquarimoniaï autabiici:nos^bate.Siautemamp;demequidfentiam quærit.-fateor medehacquaftioneapud$plu nmos traftatorum diuerfa legiffe:legi quofdam dicentes q? pariter cum corpore p humani corpis tra^ ducemetianianimædiffundantiamp;hæcquibus poterant alièrtionibuscôfirmabantquodputointec latinos Tertullianum fenfiffemel Laftantium fortaflis amp;nbsp;nonnullos alios. Alii afferuntq» formatisin utero corporibusdeusquotidiefadatanimas amp;nbsp;infundat.Alii faftasiam olim ideft tunc cum omnia çreauitdeusexnihilomunceasiudicio fuo nafci difpenfetincorpore.Hocfentit amp;nbsp;Origenes amp;nbsp;nônul li alii græcorum.Ego uero cum hæc fingula legerim i^deo tefte dico)quia ufeg ad præfens certi amp;nbsp;defi^ niti aliquid dehac quæftione non teneo fed deo relinquo fcire.quid fit in uero:amp; fi cui ipfe reuelafe di gnabitur.Egotnhæc fingula amp;nbsp;legiffe menô nego:amp; adhucignorarecôfiteorpræter hocquod mani feftctraditecclefiadeumeffeamp;animai{!amp;corporumcôditorem.Ante$defenfibusdifputem.Theo^ phrafti uerba mirabor. A udio inqnit de anima quæftiones cômotas eflezde qua re utrum recipi debeat quærimoniaaut abiici uosprobate.Si quæftiones deanimæftatu in urbecômotæ funt : quæeft ifta quærimonia uel quærelat'Qiiæ utrum recipi debeatæpifeoporum iudicio derelinquinnififortequæ ftionemamp;quærimoniamidipmfignificareputat.Etincapricômenrariishuiufcemodifiguramrep^ perit.Deinde ponit legi quofdâ dicentes qgt; pari ter cû corpore p humanæ feminis traducem et aîæ diflt;J fundanLamp;hoc quibuspoterantaflertionibus côfirmabant.Rogo q eftifta licentia figuraîi’tquæmo oorû amp;tcpOFS’pturbatio.Legi dicenresquibuspoterâtaflertionib^uspfirmabant:amp; inconfequentibus alii afferunhqjformatisin utero corporibusdeusquotidiefaciat nouas animastamp;infundat. Alii ffta» ïamolim idefttunccum omniadeuscreauitexnihilonunccasiudiciofuonafcidifpenfetincorpo^ te-Tam putide amp;nbsp;confufe Ioquicur:ut plus ego in rephendendo laborem $ ille in fcribendo. Ad extrem mupofuitægo uero cum hæc fingulalegerimiamp;adhucpendentefnia quafi nouumaliqd^Jtulifletad lecit.Egotarnenhæcfingulaamp;legiffemenon nego:amp;adliucignorareconfiteor.Oinfoclicesanimæ quæ tantis uitioit lanceis uulnerantmon eas puto i uxta Origenis errorc tm laborafleæum de coclo in lerrisruerct: amp;craflriscorpibusueftirent:utnuncamp;;nobis amp;nbsp;fnüshincindecollifasutptermittâ

qgt;dehumani feministraducediffundfanima diciturSciointerchriftianosuerborü non folere uitia repræhendi:fed ex paucisoftendere uolui cuius temeritatis fit docere quod nefcias:fcribere quodignores:utfimilem prudentiam amp;infenfibusrequiramus.Mittitæpiftolâ;ideftrobuftifiimu5 baculum quoromanæ urbis armetur æpifcopus.amp; inipfa quæftione pro qua caneslatrant dicit fe ne fcire:quod quæriturfi ignorât pro quo fibi calumnia commouetur.quid neceffe eft apologiam mitte re.quæ non habet def enfionem fui:fedignorantiæconfe(fionemfHoceftfufpitioncshominumnon lopire ledfetere. Tresfuperanimatum ftatu ponitfententias:amp;infineconcludensfingulainquitmc

-ocr page 250-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I TRACTATVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;III

legt ffe no nego:amp; adhuc ignorare cófiteor. Arcefilam aut Carneadeni putcstqui oia incertc ^nunciaC licet amp;nbsp;illos fuperet cautioneJlli em omnium philolophort inuidiam non ferctes:(f uitam e. uita toile tent:uerifimilia reppererutmt ignora tiam rerum ^babili affertione temperarct:ifte I'e dicit incertû:amp; c tribus oîno nefeire quid uerum fit. Si hoc erat rnl urus quæ eu ratio impulit ut tm pontificem in feien tiæ fuæ teftêfacetet.Nimirûhæcilla eft laflitudo cp.xxx.annoR.' itinere cófeftus Roma' uenire nó potui» it.Quâta Sc alia nefcimus:amp; tn imperitiæ noftræ teftes non quærimus.De pâtre filio:amp; fpûfando ; de Efaias.ƒ5» natiuitatedni faluatoris fup qua E faiasclamitat.Gnationc eiusquisenarrabit.Audafterloquitur: Sc myfteriû oibuS retro fæculis ignoratû feientiæ fuæ uendicat.Et hoc folû ignoraKqefignoratum cûdis fcandalûfacit.Scitqûodeum uirgogenerarit.'amp;nefdtqüoipfefitnatus.Animaß: amp;nbsp;corporumcôdi; torem fatetur dnm.Siue animæ antecorpora fuerint:fiue cum corpoft nafeant exordiis.-fiue iam for;* matisinutero:figuratifcçcorporibusîmittant.Inoibusnouimusau(ftorcdnmNec dehoenunequs ftioeft.'utrû deusan alius eas fecerit. S ed e tribus quaspofuit quæ fitillarû fnia uera nefeiffe fedicit. Vi de neftatim tibi obiiciatûcdrco te triû ignorantiâ confiteri:ne unum dânarecogaris;amp; Tertuliano amp;nbsp;Laftanrio ideoparcererneOrigenécum illisiugules. Quantûmemoriafuggeritnifitn fallornefdo melegiffeLaiftantiôex traducefaftam aiim dicere.Cæterum quilegiffete fcribisdicinquolibrolege ris:neutmedormientcficillummortuûcalumniatusefleuidearis.Sedinhoccôctabundusincedisamp; cautus.Dids ein Puto inter latinos TertuUianû fenfifleuel laftantium:fortaffe amp;nbsp;aliosnônullos. Non ïolumde animaruftatudubitas feddeauftorftfententiisputas:Ettnaliqdintereft:deaiabusauteni apte nefds:amp; infdctiâ pfiteris.De audoribus ficnofee te dicis:ut putes potius q præfumas.In folo On gene nonambigis.Didsquippe:hocfentit Origenes.Intertogabdtebenefentinanmale. NefdoinQS’ Quid meigitur niilTis tabellanis amp;nbsp;creberrimis nundis docereconarisnit fdam qrf’ nefciam.Etnefot te nô eredam imperitiæ tuæ 5c arbiter te callidereticereqd’ noftiaurasdeotefte: cp ufaad ptæfens cern amp;nbsp;definin’ aliquid dehac qftione non tcneas:amp; deo relinquisfdre qd fit in uero : amp;nbsp;ucui ipfe reuelare dignabitPcrtantafæculatibi uideturnullusfuiffecuidehacquæftionednsreudarit.Nonpatriardia nonpropheta:nonapFs non martyr.Ne tibi quidc quandoincarceribusamp;exiiiismorabarisîhuiufce^ moaifacfapatueruntDnsineuangelio.Paterinquitreuelauinomctuumhoîbus. Qui pattern reue^ iohan.17» lauindeaîarum ftatu docuit.Etmirarisfi côtratefratrum fcandalacondtant :cum id nefdreteiurcs:

quodxpi ecclefiafeno(refateatur.Expofitafidefua;immoinfdentiæconfdriôetranfitadaliud:amp;ex^ eufare fe nititur cur librosperiarchon in latinu uerterit.Et hoc feribit ad uerbu fane quia audioetiâ in^ de elfe difputatu:cp quædam Origenis rogatusafratribus de græco in latinû trâftuliiputo a ocs intel ligant:hoc pro folo liuore culpari. S i enim aliquid eft quod difpliceat in audore quare id ad interpret tem detorquetur.S i cutin græcis habet rogatus fum :utlati nis oftenderem .Græcis fenfi bus uerba de^ di latina tantummodo.S iue ergo in illis fenfibus laus ineft aliqua nô eft mea;fiueculpa fimiliter non cftmea.AudioinquitetiaindeelTedifputatu.Quaprudcteraccufationcfuam difputatione3 uoeatep quædâ Origenis rogatus a fratribusde græco inlatinum trâftulit. Qiiæ funtilia quædâ.Nomen non habet Taces.Libelliaccufatoruloquunt puto aitqpocsintelliganthocprofololiuoreculpari.Proquo liuore.NuminuidenteIoquêtiætiiæ.Autfecifti:quodnullushoirnunqgt;facerepotuit.Ecceamp;egoOri genis multa tranftuli. Et prêter te nemo nec inuidet neccalumniaf.Si em inquit aliquid eft qddifpli ceatin audore.-quareidadinterprætem detorquet.Sicutingræcishabet rogatus fum.-utlarinisoften deremgrædsfenfibusuerbadedi latinattnmodo.Siueergoinillisfenfibuslaus ineft aliqua non eft meafiueculpafimiliternoneftmea.Etmirarisfiderehomïesmalefentianncum deteapem’sblafphe misdicas» Si eftaliquid quoddifpliceatin audore.OmnibusquæinillisIibrisdida funt difplicenr. Et tu folusdubitas:amp; quereriscurad interptem detorqueatur : quod in rranflationistuæ præfatione laudafti.Rogatus ut quomodo habebat in græconn latinum uerrercs ’Vtinam fcciffes quod rogatô te cflefïmulas:nullinuncinuidiæfubiaceres:fitutranflationisferualTesfidemmihi necdtïtasnô fui»et înterptationem falfam uera interptatiôe fubuertere.Nouitconfcictia tua quæaddideris;quæfubtraxc ris quæ in utrancp partem ut tibi uifumfueritimmutaris.Etpofthæcaudesdicere q, amp;bonaamp;mala fitnilitudo. nontibi fed audori debeant imputari.Etoppreüus inuidia adhuc uerba moderaris.Et quafi fuperari (7 nbsp;nbsp;nbsp;ftas pendenti incedens gradu loqueris.S iue in illis fenfibus laus eft fi ue culpa.Defendere non audesamp;

tarnen damnare non uis.Elige e duobus quod uis optio tibi datur:fi bona eft interptatio tua lauda: fi malacondemna uerum excufatfe:amp; fubneditaliam ftropham.Dicitem quin'mmoetiam aliud acne ci ficutinpræfaciunculameadefignaui:utinquatumpo(remaliquâfadeciderc’illatn quæmihiadfu fpitioncueniebant.'quodnôabipfoOrigeneitadida.'fed abaliisuiderentefleinferrai^Jpter hocq» de eifdem rebusinaliisaudoriseiufdem lodscatholicedidumlegerâ Mira eloquentia:amp;attico flore ua X tiata:quinimrnoetiamamp;quæmihiadfufpitioncueniebantaufum ilium effehæcromam uerborum portenta tranfmittere.Compeditam putaslinguam dus 8c inextricabilibus nodisligatam uix in hUi» manumfonumerumpere.Sedadcaufamredeam.Quistibi dedithanclicentiammtmultadeinterÿ^ tationededderes.Rogatuserasnitgræca inlatinum uerteresmon utemcdares:utalterius didaprofer resmon ut tua conderes non fed fié tequod rogatus esrreddcdo plurima côfîteris At«^ utinam pcidifj fes mala:amp; nô in rationc malorû tua multa pofuiffes.Et qbus unum .pferammtex hoc recognofeant amp;cætera. In primo libro periarchon: ubi Origenes lingua faailega blafphemauit filins paffem

-ocr page 251-

DcFcnfioftîs.r.Hîcfo.côtMruR.cftiuIûfuam. Lib. H Epi. XXXIX

lion uideatitu etiâ caufas reddis:quafî ex perfona elasg fcripfit:amp; Didymß l'nterptaris.

In quo ille caflb labore conatur alienû enorem def cndere;qgt; Ongenes bn dixerit qdê.Sed nosfimpliccs homines amp;cicures. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;necilliiisfapîam.-nectuâqui interprætatus

Kintelligcrepoffumus.Præfatio tua qua nominas:amp; in qua memiris ornas laudibusitc reum peffiÿ •nætranflationisfadtDicisemcpdegræcomultadedderes.licettaceasqff addideris. Quædeddifti naalaerantanbona.Neiç crû bona fed mala.Qiiæreferuafti bona an mala.Vtiq; bona.Ne^ ern mala tranffOTepoteras.Ergo mala amputafti:amp; reliquifti bonarnulli dubiu eft.Probat aûrq» tranlîata funt p^Eneoîamala.Quicquidigitmalûintranflationemôftrauerotibiimputabit.'quidillud,pbonotrâ^ ftulilb. Aliud eft:fi iniqu us cenfor eiufdê crimi nis reus alios de fenatu pellis:alios in curia retines. S ed dicijîoîa mutarenô potetâ:fed ea ttn quæaddita ab hæretids æftimabâ.E rgo quæ reliquifti:eius funt qucinterptabaris.Si dus luntquc interptatus esrrnde utrum bona an mala fintfMala tranfferre non potecas.Semelem quæ ab hærcticisadditafuerantamputafti.Nififortehæreticoit amputate debueris amp;nbsp;Origenis errores in latinû intègres uertete.Dic ergo quare origenis mala in latinû uerteris ut auflo^ temmalijpderes.-anutlaudaresf'Si,pdisinpfationecurlaudas.Reft-at.'utquafi bonafttuleris.Sihæc oia pbant mala.Igit uniusamp;auAor 5i inrerpres rei criminis erunt amp;nbsp;implebit ilia fnîa. Videbas furem amp;nbsp;cunebas cü eo:amp; cum adulteris portionc tuam ponebas. Non eft neceffe rem plana argumetatione 5. dubia facerc.qd fequit rndeat undeilli fit orta fufpitio hæc abhæretids addita.Quia inqt dehifdej re businaliislocisdufdemauftoriscatholicædiftumlegera.Videamusqd’ primùeftnitordineuenerit ad fcdm.Probo ego inter multa Origenismala:hæcmaximehæretica.Dei filium creaturâ:fpmfâûm miniftrö mundos innumerabiles æternis fibi fæculis Iuccedcntes:angelos uerfos in animas hoîm zaiaj faluatorisfuiffeante^ nafeeretex Maria:amp; hanceflequæcum informa dei eflet.nonrapinam arbitra ta inequalemfeefledco.'fedfeexinaniuitformâ ferui acdpiens .Refurreftionc noftroft corporum fie futiiram.'uteadem membra nonhabeant.quiaceffantibusmembrorumoffidisfuperîîuomcbra red dant.rpfa^ corpora tenuia Si fpiritalia paulatim euancfcere.amp; inaerem tenuem atep in nihiludiflîpari Inreftitutione omnium quando indulgentia principalis uenerit.cherubin ôi feraphin:tbronos:princi patus:dominationes:uirtutes:poteftates.archangelos.diabolum:dæmones.animas omniu hoîm tam xpianorum cp iudæorum gentiliu.uniusconditionis amp;nbsp;menfuræfore.Cuncç ad forma amp;libram æg tatispcruenerint:amp; rationabiles creaturas omnifi corporv fece depofitamouus de mundi exilio populi Kuertentismonftraueritexerdtus.tuncrurfusexalioprincipiofieri mundumaliumamp;alia corpa qui bushcntesdecccloanimæuefKant.'utuerendumnobis fitmequi nuncuirifumusrpoftca nafeamue in iœminas:amp; q^æ hodie uirgo:poftea 4gt;fl-ibulu fit. H æc in Origenis libris ego hæretica doceoæu on^ aequo eiusoperehis contraria legeris.NoIodicasq deeifdem rebusirtaliis lodseiufdem auflorisca^ tholicædifta Icgeram.nec me mittasad fex milia eius libres quos legiffe beatum papam epiphanium rtminaris.Sedipaloca nomina nechoemihi fuffîdannifieademdidaad uerbum ,ptulens. Non eft fatuus Origenes:amp; ego noui.contraria fibi loqui non pôt.Igit ex hacfufpitione üla fententia nafeitut nonhæieticoru ec quæ amputafti.fed Origenisreuius ideo mala interptatus es.quü putafti bona amp;ti ru tornbona$ malailliusamputandarcuiusferiptain.plogocomprobafti.Sequit ineade? apologiat Otigenis.ego necj defenfor fum.mec aflertorrnec primus i nterpres. lii ante me hoc idc opus fecerunt. rea:amp;egorogatusa fratribus.Si iubet ne fiat iuffîoobferuari foletinpofiernm. Siculpantqui an iu( nonemfecerunt.culpaaprimisindpiat.Tandemcuomuitquoduolebat.amp;omnis animi tumor in noîrræaccufationiserupitinuidiam.Vbiinterptaturlibrqsperiarchonmefequifedidtnibi accufatuc cur hoc feccrit meum ponit exemplum: amp;nbsp;fecurus piclitans fi ne me ni ucre non poteft. A udiat igi t qd’ nefarefefimulat.Nemo tibi obiidt:qnareorigenem interprætatuses.Alîoquin Hilarius amp;nbsp;Ambrofi iishoccriminetenebunt.Sed quia interptatus hæretica præfationistuæ laude firmafti.egoipfequem incrimenuocasideo feptuagintahomeliaseiustranftuli:amp; nonnulladetomis ut amp;nbsp;malain bonoru interptationefiibtraherem amp;nbsp;aperte inlibris pcriarchon ad coarguendam tranflationem tuam : quid leftot uitaretoftenderem.Vis Origenem inlatinum uerrere.Habes multas omeliaseius amp;nbsp;tomes : in nnibusmoralistraftaturlocusamp;fcripturarumpanduntobfcura:hæcinterptare:hæcrogantibustrij;? bue:quid primus labortuusindpitabinfamiafCurtrâllaturushæreticaindefenfionemeorum præ^ mittisquafi martyris librum.Et id romanis auribus ingeris:quod tranHatum têtus orbisexpauit.aut cette fi ideo interprætaris.’ut eum hærericum arguas nihil de græco mutes.Et hoc ipfum præfatione te ltare.quod prudentiflîmepapa Anaftafius in æpiftolaquam contra te feribitad epifeopum iohannem luo fermone complexuseft :me liberans quid feci:amp; te arguens qui facere noluifti. Ac ne forfitan hoc ^^°^’’JS^’‘f'’hkciexemplüeis:utfinöuisaudirefratremmonentc:aiidiasepmcalüniantemdicistc no eiTejdefenforc nec aflertorc Origenisiiâ nunc tibi .pferam librû tuû deque infamofa ilia pfatiûcula pdan open'stui his uerbisloqueris.Cuiusdiuerfitariscâmpleniustibi in apologetico que pâph ilus inlibns tuis foipfitedidimusbreuiffimo libelle fupradifto:in que euidêtibus{utarbitror)4)ba métis dcprauatosccin$plurimisab hæretids amp;nbsp;maliuolis libres eiusondimus.Etpræcipueiftosquos nue ^’Ç®''’^î?^^'f'f^*''dcftpiarchon.Nôtibî fuffecerateufebiiuelcerteuttu uisPamphiliproorigencdegt;

-ocr page 252-

PARTIS I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRAGTATVS in ' 'i

rö ferrno habcat:qd emcdariojt afferrio:quidkonfcqucs tcxtus ipe uerbojt.V ndc lafdniofaedifput^ tionisfaftidiafugicns:amp; inarftunmerbacópingéstriiuerfibusrndebo.Sratimdeportuegrediensna Cópatatio. uimimpetit.Ret’ercsem de apologia Pamphili martyrisqua nosEufebii Arrianop^ pniKipis4)baui7 mus:de qua dixerat ^ut potuimus : uelres popofcit latino fermone digeffinius intuli oillud eft quod deflderiojt uir Madiari teadnionituniuolo:ut Idas hacquidcfidei régula xquâdelibriseiusfupraex pofuimusefletalem:quæ amp;ampleftcda amp;nbsp;tenendalit.Inoîbuserii hiscatholiciim intfle fenfuni eui/ denter^bat:$uisEufebiilibromultafubtraxerit:amp; in bonâ parte defilioamp; fpiritufflouiiusfircoin mutare:tamcmultainillofcâdala reperiunEamp;apertiflîmeblafphemiæquæiftefua negate nô poterie ç catholicasefle^nundâs.DidtEufebiusimmoutuisPamphilusiniftouoluminefilii amp;nbsp;patrismi^ ftruni fpmfanftuj nô de eade pris fïliicç fubftâtia:aîas hoïm lapfas efle de coclo:amp;: in hoc qd1 umus de angeliscommutatisinreftitutiöeomnium æquales:amp; angelos amp;nbsp;dæmones amp;nbsp;homines fore amp;nbsp;muh ta alia tam pia amp;nbsp;nefana quæ etiam replicare fit criminis. Quid faciet aflertor criminis amp;nbsp;inrerpres Pâ '1 phili.Siin hisquaîemendauittantablafphemiaeftinillisquæabhaeretids falfata contingit quand facrilegiacontinenturfCuiusopinioniscaufamhancfufpicanq? uirne^ftultusne^infanusdicerefi bi tepugnantianon potuerit.Et ne forfitan putaremus diuerfis eum uaria faipfiffe temporibus:amp;pro ï . aetatibusedidi(recontrariaaddiditquidfadmusqiinterdûineifdemlocisat^(utitadixerim)incon

fequenri penecapitefententia contrarii fenfusinueniturinfertafNunquid ineodem opéré eiufdeinU bri amp;nbsp;interdum (ut d2ximus)ftatim in côfequenti capitulo oblitus fui effe potuit. Verbi gratia ut qu’ fuperius dixerat nuf^ inueniri inomni fcriptura ubi fpiritunandusfadus uEcreatus eflediceretur có tinuo fubiiceretintercasterascreaturasfaftum effe fpiritumfanftum.Autiterum qui patrem amp;nbsp;uniusfubftantiæquodgræceoxioçioHvdidturdefignauitinconfequentibusftatimcapitulisafterius efle fubftantiæ amp;nbsp;aeatum poterat dicere eum quem pauloantede ipfa creatura dei pa tris pronuncia?^’ ueratnatum.Haecipfiusuerbafunt negate nonpoteft.Nolodicasuerbicaufa ut qui fuperius dixerat: fedipfumlibrumnominaubipriusdixeratamp;pofteamaleubifpiritumfanftum amp;filium dedei pagt; tris fcribenseffe fubftantiaftatim inconfequentibus aflèruerit creaturas nefdsneme Origenisbabe^ te omnia .Legiffeqplurima.Ad populum phalerasego te intus amp;nbsp;incutenoui.Virdodiffimuseufe^ bius(doftiffimum dixi non catholicum nemore folito mihi.amp; in hoccalumniam ftruasjperfex uo^ lumina nihil aliud agit nifi ut origenem fuæ oftendat fideiâd eft arria næ perfidiæ.Et multa ponitexé pla.Et hoc conftanter probat.Tibi ergo in quo fomnio Alexandrin! carceris reuelatum eft:ur quæille ueraprofitetur falfata confingas.Sed forfitan hic ut arrianus abhæreticisadditainoccafiôemfuitra^ xit erroris ne folus malefenfiffe contra ecclefiam putaretur. Quid refpondebis de Dydimo qui cerrein trinitatecatholicuseft.Cuiusetiam nos defpiritufandolibruminlatinamlinguamuertitnus.Ccrte hic in his quæab haereticis in Origenis operibus addita funt confentire nô potuir;amp; in ipfis Pcriarchô quos tu interptatus es libris breues diftauitcômctariolos:qbus nô negaret aborigèneferipta q feripd funt.Scdnosfîmpliceshomines nonpoffeintelligcrequaedicuntunamp;quofenfu in bonam partent accipi debeantperfuadereconatur.Hocdumtaxatdefilioamp;fpiritufan(fto.Cæterum in aliis dogmatic bus amp;nbsp;Eufebius amp;nbsp;D vdimusapertiffimuni Origenis feftaconcedunt amp;quodomnesecclefiæ reproe bantîcatholice diftum elledefendunt.Videamus tarnen quibusargumentisprobate nititur. Orige^ nis ab hæreticis feripta uitiata.Clæmensinquitapoftolorûdifcipulus .quot;qui romanæecclefiæpoft apo ftolosepifcopusamp;martyrfuitlibrosedidit:quiappellanturdvd$vùpilt;;uoo-:id eftrecognitio.lnquiy bus cum ex perfona Petri apoftoli doftrina quafi uere apoftolica in quamplurimis exponatur: in ab7 quibusitaEunomii dogma inferitur.-ut nihil aliudquam ipfeEunomiusdifputarecredaturfilium dei aeatumdenullisextantibusaffeuerans.Etpoftalia quæprolixum eft feribere. Quid quttfo ait T dehisfentiendumeft q» apoftolicus uirhaereticaferipferitfAnid potiuscredendum q, pernerfi homi;

nesfubuirorumfanftorumaffertionedogmatum fuorum nomine tanqj facilius credendam;intet; feruerinteatquæilli necfcripfiffe credendi funtf Clæmentemquoeç alexandrinæ ecclefiæ prælbyte;;’ turn uitum catholicumferibirinlibrisfuisinterdum dei filium diccre creatum:amp; Dionyfium Aie/ xandriæ urbisepifeopum uirum eruditiflîmum contra Sabellium quattuor noluminibusdifputari» tem Arrianumdogmadelabi.Etfubhisexemplisilludagirmtnon ecdefiafticos amp;nbsp;catholicos uites malefenfiffeffed ab hæreticiseorum feripta corrupta effe teftetur.Ercondudatadextremum:diccnsce OrigenequcKjûnquofimiliterutinhisquosfupradiximusquædamdiucrfitasinuenitur.-iftud nos fufficiatfentire:quoddepræiudicatisiamcatholicisfentitur uelintelligituruirisnefimilicaufanon diffimilisnonfufficiatexcufatio.Sedquidcontenditur.’utquicquidin librisomnium reperitur:ab^ aÜiscorruptum fitdd fi ira eft : nihil eorum erinquorum fertur nominibus.Dehisdeputabitura qui^ busdicitureffeuitiatum.QiiamÇ amp;illorum noneritquorum incena funt nomina :afcpita fier:ut tibi omnia omnium fintuiihil alienum fit.Hac defenfionis perturbatione necmartion necmaniebx us.mec Arrius:necEunomiusaccufaripotuerunt:quia quicquidnos ab bis impie didum obiecen^ musdifdpuli refpondebuntmonamagiftrisfuisita didumffedabinimiciseffeuioIatum.Hocgene te amp;nbsp;ifte ipfe tuus liber tuusnon erit.-fedforfiran meus.Et meus liber: quo tibi aceufatus refpMeo » inilloaliquid repræhenderisnoneritmeus:fedtuus:aquorepræhenditur.Et dum omnia adhare^ ricoscefert quid ecdefiafticis tribues quibus proprium nihil relinquisÆt quomodo inquies in ubns

-ocr page 253-

DcfcnnónïsSan.Hïerö.cótfarüfi.tftiüIöfuü. Lib. H Epi.

XXXIX

èo^ uiriofa nónullafunrj’Si me cas uitioninefcirc rndero:nô ftatij illos hfticos iudicabo.Fieri ein pôt ut uel fimpliter errauerintniel alio fenfu fcripferinuuel a librariis imperitis eoR' paulatim faipta corrii pta lint.uel certe anteqin Alexandria quafi demoniö meridianii Arrius nefJret .•innoccterquædamamp; minus caute locuti funt:amp; qnænô poffintpuerfoß: hominu calönia declinare.Obiiciunt Origeni ctb mia amp;nbsp;tu non ilium defendisdedalios accufas:nec crime renuis fed criminofoæ turbam requiris.S i ti bi dicerefquos habet origenes in hærefi fociosrationeilïa .pferres . Nuncatequa;r!thæcquæin Otif genislibrisfcriptareperiunt.-bonafintan mala.Tacesamp;,phisalialoquæris.Clæmcshocair.Dionyfi9 mftoerrorerephendit.Anaftafi us epsficDionyfii défendit errorem.Apoftoloiiîfciiptafimiliterdepra uata funt.Quomodo amp;nbsp;nunc ab aliis tibi hærefeos crime impingitôe tu 4) te races:amp; ,p meconfireris. Ego neminem accufoîp me tm rndiffe côtentus.Non fum quod arguis.-fi tu esquod accufaris ipfe ui detis;necabfolutiomeame:necreatuste:antinnocctcaut obnoxiumcriminisapprobabôt:Præmiffa falfationeab hæreticis apoftolopi;:amp; utriuf^ Clæmétisatiÿ Dionyfii uenitad Origenem:amp; his uerbis loquituripius hiccóquerentis amp;nbsp;deplorätis fcriptis ac uocibus pbauimus.Quideih adhuc ipein car^ He uiuens fentiens uidenftj ppeffus fit.-delibrorum fuoß; uel fermonu corruptionibus ueladulterinis editióibusex ipiusæpFa.quamfcribitadquofdâcharosfuos Alexandria euidenterdocet.-ftatimcçex^i tmplumfubiungitæpiftolæ.EtguifalfitatemfcripturafeOrigenishæreticisimputat.ipeincipitafal fitatehonita interptatus ut habet in græco.Necid latinis infinnans quod ipeinfuislfis ,pfitet cum il laæpillola tota Demetrium Alexandrinsurbis ponrificclaceret:amp;in totiusorbisepos amp;nbsp;dericosiue; hat:amp; fruftra ab ecclefiis cômunicatum efle fe dicatmec uelle in maledi dis referre inuicc.-ne fcilicet ma ledicusuideateffehomoiq intmcautusfitad maledicendû.-ut ne diabolo qdcm audeat maledicere.

Vn amp;nbsp;Gâdido Valctinianidogmatisfeftatori caluniandi occafione dederit.q» diabolumfaluâdædi^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

xeriteffenaturæ.Hicdiffïmulatoargumctoæpîæfingitporigeneqpillenloqtur.VnæpFæipiuspartc paululû ex fupioribus trâftuliamp; his iuxi'q ab ipfo comatice dolofecj trâflata funt ut q côfilio fupiora ta eueritipeleftoragnofcat.Côtra facerdotesergoeccEiægnaliterdifputâs a qbusidignuscômuniôeeoj« fuetatiudicatphæcitulit.Quid neceflrecdepphetaR.’fermôibusdicere.qbusfæpifliepaftoribusamp;m3io rib? natuamp; facerdotibus acpricipib? ppR côminant Äarguut eos j' Qnæ ablçg nobis de fftïs fcripturis „. reljgerepoteftis. amp;nbsp;liqdopuidereitp forfitâ hoc rpsfit:dequo dicit.Nolitecredere amicis.ne^ fpetis in 'diefc.4‘ prïcipibs). Etnûcîpleait uaticiniu.Duces ppFi mei me nefcieft.-filii ftnlti funt amp;nbsp;nô funtfapictes.Sapiê;« mala:bn autem facere nefdunnquoft- magis miferert $ eos odifiedebemus:amp;orare

illis $eis maledicere. Ad bndicendum emamp;nonadmaledicendûcreatifumus.Vnamp;michaelcum aduerfusdiaboludifputaret de Moyfi corperne tâto qdcm malogt;aufus eftiudiciû inferreblafphemiæ. feddicit.lncrepetribi dnsiCui quid fimileetiaminzacharia legimus.Increpettibi dnsdiabole:amp; iaelt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

petdnsin teq elegit Hierufalemdta amp;nbsp;noscupimus increpari adno eos qui noluntcum humilitate a ^ximisincrepari, Dicenteautmichaele.’Increpet tibi dns diaboleamp; zacharia fimiliter; utrum increpet snnon increpet deus diabolum ipe uiderit.Et fi increpat.-quomodo increpet ipe cognofcat.Et poftea tuultaquæpIixumeftfcribereaddit.Noshocfentimusqieiicientdercgnocœlorummonfôlumqui grâdiapeccauerunt. Verbi gratia: fornicatores amp;nbsp;adulteri amp;nbsp;malculorûconcubitores amp;nbsp;fures:fed amp;nbsp;q minoradeliquerunt:ex eo quod fcriptum eft. Ne«^ ebriofi:ne(5 maledici regnum dei poffidebunt. amp;nbsp;taminbonitate^infeueritatedeieffemenfuram. Vndeciiftanitimuragerecôfilio.ânuiniquocj po . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

tuamp;inmoderationefermonisutnulliaudeamusmaledicere.ergocum ppterdeitimoremcaueam? ’’ wquempiammalediftacoferrerecordantesilliusdiftinô fuitaufusiudiciuminferreblafphemiæqd’ diciturdeMichaele contra diabolum.Etinalio loco.Dominationesquidem reprobant :gloriasautê blafphemanttquidam eorum qui libentet contentiones reperiunt afcribunt nobis amp;nbsp;noftræ dodrinæ blafphemiam luper quam ipfi uiderintquomodoilludaudiant.necg ebriofi.neq; maledici regnû def poffidebunt : licet pattern malitiæ amp;nbsp;perditionis eorum qui de rcgno dei eiicient dicant poffe faluari:

ne quidem mcte quis captus dicere potefl. Cætera quidem ex eadem spiflola tranffulit: pro hoc cp quot;’une uerborum Origenisinterptati lumus.Ergo cum ,pptct timorem dei caueamus in quempiam Jpaledifta conferre:amp; reliqua ifte fraudulenteramputatis fuperioribus ex quibus inferiora dependent quot;ccocpitjtrâfferreepFam quafi hoc fenfu fupius effet exordium amp;nbsp;ait.Quidâ em qlibenter|hntcrimia F^ximosfuosafçributnobisamp;doftrinænoftræcrimcblafphemiæ:qd’anobisnufqaudieri'it:dequo ’pli uidetint uolentes obferuare mandatumillud quod dicit:quia maledici regnum dei non poflide^ ^nt.dicentes afferere me patternmalitiæ amp;nbsp;perditionis eorum qui deregno dei eiiciunt.àdeft diabolu öle faluandû cp ne aliquis quidem mente motus amp;nbsp;manifefte infaniens dicere poteft.Conferte Orige tusuerba:quæfupra ad uerbum tranftuli.-hisquæab ifto nonuerfafunt:fedeuerfaiamp; quantamintec

non folurn uerborum fed amp;nbsp;fenfuum habeant diffonantiâ perfpicietis. Obfecro nemolefta fit uobis »plixiorinterptatio.fccircooîaemuertimusutquocôfiliofuperioratacuerat (pbaremus.Habeatdialo gusapudgræcosorigenis.amp; Candidi Valentinianæhsrefeos deféforis in quo duosandabatasdigla

ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Candidus filium de partis effe fubftantia.Errans tp eu TriSoSoit v id

cit piationem afferit.Eregione Origenes iuxta Atrium amp;nbsp;Eunomiumrepugnateum uel 4?latum ec uel natu:nedeuspater diuidat in parres.S eddicit fublimcamp; excellctiffimâ creaturam uoluntate extitlf tcîpatns liciit ôi esteras cteaturas.Rurfus ad fecûdâ ueniut qusftionem. Alïerit Candidus diabolunj

-ocr page 254-

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PARTîS I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS ni

pHïïrti» effe nataræ:amp;quæ faluatî nühÇ pôtcft. C ontra hoc r cdc Ori gènes refpond it nó eu ttt petituj IXçlTc fubßdtitix.’fed uoluntate ^pria amp;nbsp;corrniffei amp;nbsp;poffe faluari. Hic Candidus uertit in calumniâ: quah Otigcnesdixeritdiaboli naturameffcfaluandamquodille falfoobieflumhicrefutat.EtintelIi Igimus inhoc tm dialogo ab Ori gene argui hxreticam falfitatem èi non in exteris libtis;de qbus (jquxftiofuifalioqn omnia quxhxreticafunt nóerunt Origenis:fed hxreticorum .Omnesautem ;ppemodumiUiusTomihiserroribuspleni füc.NihilOrigeniseritdedeorumquorum ignoramus uocabula.Nonem fufficitgrxcos amp;antiquos calumniari:de quibus pro uetuftate temporum Si Ion ginqtateregionumhabetlicentiam qcquid uoluerit mentiendi. Venitadlatinos : ëiprimum ponit Hilarium confe(ïorem:amp; poft ariminêfem fynodu liber illius falfatus ab bxreticis fit.Et ob banc cau^ fam cum in condlio eporum ei quaeftio moueretur jjferri librum de domo fua iuffitrqui nefcicte fe in fenniis fuishxreticus tenebatur.Cûcÿ platus fuiffet:amp; ab omnibus hæretic? iudicatus auftor libri exlt;lt; cóieatus de concil«cóuenoonedifcefferit:amp; tante auftoritatisfeputatîutfamiliarismeusnarratdns; nt nemo ei côtraconfefforemifta fimulanti.-audeatcotradicere.Refpodequxfo. Synodusa quaHila tins cxcóicatuseftan qua urbe fuit.Dic eporum uocabula.-profer fententias fubferiptionu uel diuerfi* tatemuelcôfonantiam.Docequieoannocôfulesfuerintîquisimperatorhâcfynodumiuflerit eßgt^ Gallia«^ nbsp;nbsp;nbsp;gari.Gallix ne tantum epi fuerint:an amp;nbsp;italixamp; Hifpanixcerte:quam ob cam fynoduscongregatafit

Nihil horum noîas:fed uirum eloquctiffimumamp;cotra Arrianos la ti ni fermonis tubam ut Origenem defenderes excôicatum a fy nodo criminariszfed cófefforis calumnia utcutoleranda eft. Tranfit ad in clitnm martyrem Cyprianû:amp; dicit Tertulliani libruj cui titulus eft de trinitate fub noie eius Confta tinopoli macedonianx partis hxreticis leftitari.In quo crimine mentit. Nam nec Tertulliani li ber m • nec Cypriani diciEfednouatianicuius amp;fcribitur titulo amp;nbsp;auftoris eloquiû ftili ^prieras demóftraf. Etfupfluum puto apertas ineptias cófutare:cumihi mea ingerat fabella a lynodomidelicet amp;nbsp;fubno^ mine eiufdê amici Damafiromanxurbisepi egopetarcui illeeccEiafticasxpÇasdidandas tradidit apollinario^ uerfutixdefcribant.'Cp athanafii bbrum ubi dnicus homo fcriptus eft.ad legedu acceptin îtacorruperit:utinlituraidquodraferStrurfusfcriberct:utfdlicetnôabilIisfalfatû:fedameadditum * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;putaref.Quxfo te amicechariffime.’utin ecclefiaftids ti aftatibus ubi de ueritate dogmatu quxriturS^

de faluteanimaça noftraß* maioga flagitatur auftoritas huiufeemodi deliramcta dimittas.'amp; prandio?: cœnarûcj fabulas proargumeto nôteneas ueritatis.Fieri erii pót:ut etiam fi a me uerum audifti ; alius qui huius rd ignarus eft dicat ate effecópofitum:amp;quafimimö philiftionisuelLctuIiacmarilli pham elegati fet mone confida.Quo no perueniat feme! effrenan temeritas.Poft excóicationem hii^ rii poft Cypriani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hxrefeos librum:poft Athanafii me dormiêtelituramfimul »

ïnferiptionê erupit aliqn contra papa cpiphaniu Si dolorepedorisfui.-quoeum in xpiftola qua adiO^ hannem eßm foripferat hxreticu arguitinapologiapro Origene digerit.-amp; his fermonibusconlblatut Quin potiusaperieda eft in hoc loco ueritas latens.Nonem poffibile in tarn iniquo iudido uti quem hoimmt decaufa xquali nó xqualiter fentiat.Sed qy auftores obtreftatoß; eiushi funt: qui in cede/ lïadifputarelatius folentmel ctiamlibros fcribererqui totu de Origene uel loquunt uel fcribunt.Ncff gopluresiporumfurtacognofcantquxutricgfiingrati inmagiftrum|noneffent nequa$ crimitw* fa uiderenf fimplicioresquoiç abeiusledionedeterretent.DenK$ qdam ex ipfis qui feueluteuagdisa di neceffitatc peroesgentes amp;nbsp;peroêslinguashaber^utatde Origene male loquendi fex'milialibro^ ciusfelegiffe $ plurima multitudine audientecofeffus eft.Qui fi uti^ (ut ipfe dicere foletT^o fcendisdusmalislegebatfufficerepoteratdecemlibriadcognofcendöaut.xx.certeut $plurimfix?a S ex milia aöt libros legeremon iam eft errores ac mala uelle cognofeererfed tota pene uitam difeiphnis ciusacftudiisdedere.Quöergoiftemeritoaudienduseft:cueosculpatqui inftrudióisfuxcaufa f« paucadus(faluafideigloriaat(5integrapietate}legerût.QuifuntiftiquiinecdefïadifputareIatiusfo lent.Qui libros feribere. Qui totum de Origene loquunt amp;nbsp;fcribunt.t^ii dum fua nolutfurtacogr» fd : amp;nbsp;ingrati funt in magiftrum : iedreo fimplices ab iHi us leftione deterrent.Noiatim debes dicere» ipfos holes denotare.Ergo bead epi Anaftafius amp;nbsp;Theemhilus amp;nbsp;Venerius amp;nbsp;Chromatius : amp;omnis Z nbsp;nbsp;nbsp;tarn orientis $ occidetis catholicoru fynodusqui pari fnia quia pari amp;nbsp;fpiritu ilium hxreticum denui«

ciantpopuIisfureslibrorumilliusiudicandifunt.Etquadoinecclefiispdicantnonfcripturarum my fteria:fed Origenisfurta commemorant.Non tibi fufficitpaffim cótra ois detraâiomifi fpeci^ter co; tra beatum amp;nbsp;infignem ecclefix facerdotem ftili tui lanceam diri gas. Quis eft ill e qui uel neceffitatem^ euangelizandi per omnes gentes:amp; per omnes linguas habere fe putat de Origene mala loquendi: qui fexmilialibrorumeiusfelegiffe:$ plurima fratrum multitudineaudienteconfdTuseft.ln qua niuin tudine amp;cateruafratrum tu quocj mediuseras:quandoille infua xpiftola quxrifipro Origenis hxre fl nefaria a te dogmata effe filata Criminandus ne eft:quare'grxcam fyricam amp;nbsp;hxbream amp;nbsp;ægypf camlinguam ex parte amp;latinam nouerit.Ergo amp;apoftolus amp;nbsp;apFici uiri qui linguisloqueWturinert mine funr:amp; me trilinguem bilinguis ipfe ridebis.De fex milibus autej libris quos ab eoledos e^ co Rngisquiscredet:autteuerum dicere aut ilium potuilTementiri.Si erii Origenesfexmiliafcripuuet It brosipotuerat fieri ut uir eruditus:amp; ab infantiafacris litterisinftitutus pro curiofitate amp;nbsp;fdcntialegi fetaliena.Quod uero ille non fcripfit:quoiftelegerepotuit.Numcra indicem libroßieiusqui in te^ uolumine Eufebii.'in quo fcripfit uitam pamphili continent:amp; non dico fex milia.-fed

-ocr page 255-

t'rf'enfïonis.r.Hiero.côtfarnfi.cmulüfuum. Lib. Il Epi. XXXIX

tionreperies.Habeniusæpiftolamfupradidi ponriRcisânquahuiccalumniæ tuxdüjadhuc elles in onenterefpondit.'amp;aperöflTimuni mendacium oftendiuquod libera ueritatis frôteconfutat.Poft hæc ?^udesin apologia tua dicereite non efle defenforem Origenis : atcj affertorem illius pro cuius detenfione Pamphilus öi Eufebiustibi parumdixiffe funt uifi.Aduerfum quæ uolumina (fi dns ui^ læhuius dederit fpacium laFsrefpondere conabor.Nunc tm mis alTertiôibus obuialïe fuffîciat. Et hoc weuiterpmdentc jnftruxifle leftorcmeiftumlibrumqfubnoie Pamphiliferebat.-uidiffeprimû (cri pum incodice tuo:amp; quia nô erat mihi cnræ qd pro hæretico dicerct ;fic femper habuiffe quafi diucf iiiineffetopus Pâphili Si Eufebii.Poftea uero quæftiôe mora feriptis eoruni rndiffe uoluifle amp;nbsp;ob hâc cam legiffequid pro Origene unufquifc^ fentiretîperfpicueçp dephendilTe q, primus liber fex uolunu7 num t ufebii ipeeffenqui unusfub noie Pamphili a te editus eftitam græce latine imutatis dutaxat lenfibuside filio amp;nbsp;fpôfanfto:qui apertâ blafphemia proferebât. Vnde etiâ ante annos ferme.x.dî Dex ter amicus meus qui pfefturam adminiftrauit ptori me rogafietmt au dore noftræ religiôis ci ïdicem texerem inter cæteros tradatores pofui:amp; huclibrum a Pâphilo editûnta putans effemt a te amp;nbsp;tuis di.^ Icipulisfueratdiuulgatum.Sed cii ipfe dicat EufebiusPâphilum nihil fcripfiffeexceptis breuibus æpt ■tolisadamicos.amp;primusliberfexuoluminû eadem amp;hiidcuerbiscôtineanquæfubnoiePamphili ? tefifta funtiperfpicuum eft te iccirco librû hunedifleminare uoluiffe : ut fubpfona martyrishærefes •ntroduceresxû «Se de ipfo libro que Pamphili fimulas multa puerteris: amp;nbsp;aliter in græco aliter in latio uutraude tuam errori meo imputarenôdebes.Credidi emeiuseffelibrû; quem tituluspferebat ficut P_eriarchon:amp; multa alia Origenis opera plurimoßicj græciæ tïadatop;;quæ aut ante nô legi : aut nûc copellorlegerequæftionehærefeos fufcitata:utfeiam quæ uitaredebed:quæ fibare. Vnde amp;nbsp;in adole^» , Icentia omelias tiîi eius quas loquebat ad ppFm in quibusnon tm fcadala tenebant.-fimpFr rogatibus tta(tuli:nullispiuc}icansexhisquæ4?bant;illafufcipequæmanifeftehærericafunt.Certe utcópendi^ nrnlongi fermôis faciam ficut egooftedo me ab his accepiffe libru;qui de tuo codice trâfcripferût ; fi c tu docea quo exemplar acceperismt qui audorc libri dare aliû nô poterit.ûpe falfitatis reus reneat. ß o nus homo debono cordis thefauro ,pfert ilia quæ bona funt. Atcj ex pomort dulcedine generofi femi nisarbor agnofcimr.S cribit frater Eufebi us fe apud afros epostqui^pter ecclefiafticas caufas ad comi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A

^tum uenetannæpiftolâ quafi meo feriptam noie repperifie;in qua agerc poenitentiâ amp;nbsp;me ab hebræ;î isinadolefcentiaindudûefleteftarer;uthebræauoluminainlatinumuerterc:inquibusnulla fitueri to.Quodaudiensobftupui.Etquiainoreduoruj ueltrium fiat omne uerbum:unic5tefti netj Ca^ thoni credendum eft:idipm multorum me ex urbe fratrum feripta docuerunt,:fcifcitantiûanita feha t’i^ctc'iSeaquoipaæpiftoladiffeminata efiePinuulguslachrymabiliter'indicantium.Quihocaufus clt facere.quid aliud non audeat.B ene qgt; malitia non habet tantas uires quâtos conatus.Periret inno centiaûTempernequitiæiundaeffetfapientia.’amp;totum quicqdcupit calumniapualeret.Stilumeu qualifcuijeft ipas pftigiasamp;alteriusperfonam.-quamfefraudulenrerindueratquis effet oftcdit.Er;? goillequi æpiftolam fub noiemeoftnxerat;qgt; mala habræa uoluminatrafruliffem obticeredicit me gt;n Septuaginta condemnationem feripturas interptatunnut fine falfa funt fine uera quæ tranftuliûn ^minemaneam;dum aut in nouoopéré fateormeerrafferautrecenseditio ueteris condemnatio fit. Miror quô in eadem æpFa homicidam : amp;nbsp;adulterum amp;nbsp;facrilegum amp;nbsp;parricidam me efle nô dixerit; “quicquidpôttacitamentiscogitatioitrafeturpitudinisuoluere.Gratiaseidebeoagereqcum tan tafiluafiteriminumunummihierrorisuelfalfitatiscrime obiecerir.Egonecôtra Septuaginta inter ptesaliquidfumlocutus.-quosanteannosplurimosdiligentiflimeemendatosmeælinguæftudiofis dwùquos quotidie inconuentu fratrum ediflero quos pfalmos iugitercanto .Tam jifultus eram ;uc fld. inpueritiadidici:fenexobliuifci uellc.Vniuerfi tradatusmeihorum teftimôiisteftati funt Com^ '‘ticntarii in.xii.pphetas amp;nbsp;meam amp;feptuaginta editionem ediflerunt. Olabores hoim femp incerti ;o ^tiortalium ftudia contrarios interdum fines habentia. V nde me putabam bene mereri de latinis me^ n:amp;noftrorumaddifcendumaioscôcitare qgt; etiamgræciuerfum de latino poft tantos iterpretesnô talridiuntindeinculpam uocor; amp;nbsp;naufeanti ftomacho cibos infero .Etquidin hoie tutû fit fi inno;’ centiacriminofa fit. Dormiente patrefamilias inimicus homo zizania fupfeminauit. Exterminauit üweam aper de filua amp;nbsp;fi ngularis fera depaftus eft earn Ego taceo amp;nbsp;litteræ non meæ locjuuntur con^ ps.vk** □?*^e.rgnorocrimenamp;intotoorbeconfiteor.Heu me mater meauf’quidme genuifti nirû quiiui» ' diceramp;difcernatoi terræ. Omnespræfatiuculæ ueteris iftrumcti quarûex parte exempta fubieci huic tciteltesfunt.Etfuperftuum eft quodinillisdidum eft aliter qjtibididum eftfcribere.fncipiam igit

Genefi cuiusprologus taliseft.Defiderii mei defideratas accepi æpiftolas qui quodam præfagio fu^; urorumcumDanielefortituseftnomenobfecrantisuttranftatum inlinguamlatinâdehebræofer^ ' J^onepentateucumnoftrorumauribustraderem. Periculofum opuscerte amp;nbsp;obtreftatorum latran7 uspatens:quimeaflcruntinfeptuagintainterpretumfuggillationemnouaproueteribuscudereira

•ngenium quafi uinum probantes;cum ego fæpiflîmeteftatus fim me pro uirili portione in tabernagt; cuiodei offerte quæ poffim nec opes alioi^ alterius pauperrate foedari. Qiiod ut andere. Origenis me î“^‘”'j’'^Ptouocauit:qui editioniantiquætranffationem Theodotionismifcuitafterifcolt;Slt;:obelifco laeititellaamp;uern opus omne diftinguens:dum aut illucefeere facit quæ minus ante fuerant.-aut fu peinua quæijiuguiat amp;nbsp;confodit maximecç quæ euangeliftaß: amp;nbsp;apForum audoritas promulgauiCigt;

n

-ocr page 256-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I TRACTATVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HI

fnquibusmultadcueteri te(lamentolegîtiius:quæin nortriscodicibnsnóhabcnt urcftillud.Ev ægy pto uocauifiliummeum:amp;qm Mazareus uotabit:amp; uidebuntinqueni côpiinxcriint:amp;fiuniinade uentre ei us fluctaquæ uiuæ:6i quae necoculus uidinnec auris audiuit:nec in cor homis afcendit: quæ pparauit deus diligccibus fe:amp; multa alia:quæ pprium o-i vïdÇiiaàd eft tradatu defiderant.Interro^ gemus ergo eos ubi haecfcripta funt:amp; cum dicere non potuerinr ;de librisbabracis ,pferamus. Primu teftimonium eftin Ofeæ.Secundum in Efaia.Terrium inzacharia.Quartum in puerbiis.Quintum „ æque in Efaia.Quod multi ignorantes apocryphorum deliramctafedant.amp; hiberas neniaslibrisaui» “ ftenticispferunt.Caufaserronsnoneft meumexponere.Iudæiprudctifaftumdicuntefteconlilioîne

Ptolomaeus unius dei cultonapudhebræosetiâ duplicem diuinitatcdeprehenderer:qd’ maxime icur co faciebat:qa in Platonis dogma cadere uidebat Deni eg ubicûçj facratum aliqd fcriptura teftat de pa tre amp;nbsp;filio amp;nbsp;fpiritufanfto:aut aliter mterptati funnaut omni no tacuerut.-ut èc regi fatiffacercnt:amp; at«’ chanufidei no uulgarent.Et nefeio qs primus auftorcellulas Alexcâdriæ medacio luo extruxerit: qbns diuifi eadem fcriptitarint:cum Arifteas eiufdem Ptolomei vtts pdo-iricrTNo- id eft fatelles amp;nbsp;armiger: amp;nbsp;non multo poft tempore lofephus nihil tale retulerinnfed in una bafilica congregatos cotulifle tab bantmonpphetafle. Aliud eft emuatem:aliud interptemefle.Ibifpirirusucturapdicinhic erudition uerborum copia ea quæ intelligit tralFert nifi forte p utandus eft 1 ulli us cæconomicû xenophontisiï Platonis P y thagorâ:amp; Demofthenis pro Crefiphonteorationc afflatus rhetorico fpiritu trd ftuliffe:ut aliter de hifdc libris per Septuaginta interptes:aliter per apfos fpirituffanftus teftimôia texuerit: utqd illi tacuerûnhi feriptûeffementitifint.Quidigit damnamus ueteresMinime. Sed poftprioruftudia in domo dni quod poffumuslaboramus.Illi mterptati funtanteaduentuxpi:amp; quod nefeiebatdubi is 4)tulere fentcriis.Nos poft paffionc amp;nbsp;refurreftionc eius non tarn ^jphetiam $ hiftoriam fcribimus. Alitercmaudita:aliteruifanarrant Quodmeliusintelligimus meliusamp;ftferimus. Audiigit æniu; le obtreftatoraufculta.Nódamno:nórephendoSeptuaginta:fedpfidctercumillisapfos prafero.Ptt iftop^ os mihi xps fonat.-quos ante pphetas inter fpiritalia charifmatapofitos lego:i n qbus ulrimu pegt; ne gradû interprètes tenet.Quidliuoretorqueris.Qitid imperiroß: animos côtra me cócitas. Sienbi ti bi in trdlîatione errate uideorânterroga hebrasos diuerfaß: urbiû magiftros confule: qcf illi hnt de xpo tui codices non habet. Aliud eft fi cótrafe pofteaab aptis ufurpata teftimonia ,pbaucröt amp;nbsp;emedatiora funtexcplaria latina:$ græca:$ hebræa.Inlibrisquo^ Samuel amp;nbsp;Malachim quosnos regnoß quî't tuor noiamus poft cathalogö diuinæfcripturæ hæc intuli.-quæcum ira fe habeannobfecro teledorne laborc meumrephenfioncæftimesantiquoR;:IntabernacHlûdei offertunufqfcjquod pot. Alii anruj amp;nbsp;argentû amp;nbsp;lapides præciofos:alii byffum amp;nbsp;purpura amp;nbsp;coccum offerût;amp; hiacynthu. Nobifcûbene ageturfi obtulerimus pelles amp;capraßrpilos.Ettnapisconteptibiliora noftra magis neceffariaiudicat. Vnde amp;nbsp;totailla tabernaculi pulchritudo:amp; perfingulas fpeciesecclefiæ præfentis futur.Tcg diftindio pellibustegituramp;dliciis:ardoremcgfolisamp;iniuriamhymbriumeaquæuiliorafuntprohibent.Vide quanto contra Septuaginta interprætes tumeam fuperciliotutillosaurum amp;nbsp;præciofoslapides amp;nbsp;pur puram:me pelles amp;nbsp;pillos caprarum in tabernaculo chrifti obtuliffe profitear.Ponam amp;nbsp;aliud teftimo nium ne nunc me return necefficatecompulfumdicatmutaffçfententias.rniibrotéporum:id eft Pa^ talipomenonsqui hebraicediciturDabreianim ad fanftum Chromatium pfatiuncula ufus fum • Si feptuagitainterprætumpura:amp; utabeisingræcum uerfaefteditiopcrmaneretfupfiuememi Chro^ mati epifcoporumfanftiftimeatcjdoftiffimeimpelleres.-uttibi hebræauolumina latinofermôe traf Ferrem.Quodeinfemelaureshoîmoccupaueratamp;nafcentisecclefiæroboraueratfidem.-iuftum ernt etiam noftro filentio comprobari.Nunc uero cum pro uarietateregionum diuerfaferanturexempU^’ tia:amp; germana illa antiqua«^ traflatio corrupta fit atcj uiolata.'noftri arbitrii putas:autex pluribus iu dicarequiduerumlit:autnouumopusinuetereoperecondere.Illudentîbufcçiudæis cornicum (ut dicitur'joculosconfigere.Alexandria amp;Aegyptus in Septuaginta fuis Efichiumlaudataudorc. Có^ Ilantinopolis ufqg ad Anthiochiam Luciai martyrisexemplariaprobatMedieinterhas prouinciæ pa leftinoscodiceslegunfquosabOrigeneelabotatosEufebiusamp; Pamphilusuulgauerûttotufc^ oibis hacinterfetrifariauarietatecópugnatEtcerteOrigenesnófolumexcplacópoIuit.iiii.editionöeregio ne fingula uerbadefcribensnitunusdiffenticsftatimcæterisinterfecôfentictibusarguat. Scdqrf ma îorisaudaciæeftineditionefeptuaginta.Theodotioniseditionc mifcuinaftericisuidelicet defignans quæ mi nus antefuerât amp;nbsp;uirgulis quæ ex fupfluo uidebâtur appolite.S i igi t aliis licuit nô tenere qd femel fufceperaht-amp; poft feptuaginta cellulasquæ uulgo fine auftoreiaffantur fingulascellas apertie re:hoccßinecclefiislegiturqgt; Septuagintanefcierunfcurmenôfufcipiatlatinimei;qui inuiolata edi tione ueterinta nouam condidi ut laborc meumhebræis:amp; qd* his mains eft.-apFis audoribus ,pbem. Scripfi nuper librum de optimo genere interptandi.'oftcdens illa de euangelio.Ex ægypto uocaui fili Ofec. II. nbsp;nbsp;uni meuna:amp; qm Nazareusuocabit.Et uidebunt in que compunxerût:amp; illud apFi: Ql’æoculusnô

Matthe. Il, uiditnccaurisaudiuinnecincorhoîsafcenderôtquæppatauitdnsdiligctibusfc.-cæteraqihisfimilia hCotZ^ inhebræorum libris inueniri.Certe'apoftolus amp;nbsp;euangeliftæ.Septuaginraintcrptes nouerant. Et un^ deeishocdiceretiquod in Septuaginta non habef.Etxpsdeusnofterutriufcgtcftamcticôditorineuâ lohan.^. geliofcd’mrohanné.Quicreditinquitinme.-ficutdicitfcriptuta.FIuminade uentreeius fluctaquæ uiuæ.Vtiqj fcriptuna eft.Quod faluator feriptû effe teftaturnibi feriprum eft Septuaginta nonhabent

-ocr page 257-

DeFenfïonis.S.Hîero.conttaRuHi.emuIumfuurrii nbsp;nbsp;nbsp;Lib. II Epîftola XXXÏX

Apochrypha nefcitecclefia.Ad hebræos igit reuertcdô:unde S: dnsloquitur:amp; difcipuliexcpla pracfu ß’unuHxc pace ueterû loquor;amp; obtreftatoribus meis tiîi refpôdeo qui canino denteme rodôt:in pu buco detrahentes legctes in âgulis.id eft Si accufatores amp;nbsp;defehfores cù in aliis ,pbct:quod in me repro? banuquafi uircus èc uitiû nô in rebus fitxfedcû auôoremutet.Cætejt: memini editionc.Septuaginta ttaflatorûolim de græco emcdatam tribuiffe me noftrismec inimicü debere a dim ari eop^ quos in cô? bentufratrùlemp edifleroÆtqd’ nûcdabreinaim.ideft uerbadierum intcrptatusfum:iccircofeci:ut inextricabiles mores amp;nbsp;filuâ noim quæ fcripto^ côfufa funt uitio fenfuûq? labores aptius amp;nbsp;per uerfu^ mebra dirigerc mihimetipfi amp;nbsp;meis iuxra hifmeniû cancsdi aures fuidæfunt cæteroruj mEfdrequoç uokiminefimiliapfatusfum:amp;poftmulrahæcaddidi quodillaturusfum :æquiiïiÿ bimneft.Èdidialiquidquodnó habetur in gr£cco:uelaliterhabeturq) a meuerlumediQuid interp^ tern laniant. Interrogent hebreos amp;nbsp;ipfis auftoribus tranilationi meæ uel abrogent uel dérogent ndc.Porro aliud eft.-fi claufisqcf dicitoculismihiuolûtmaledicere:amp; nôimitâturgræcop: ftudium j amp;beniuolctiâ;qijipoftfeptuagîtatrâfiatoresiamxpieuageliocorufcâte.rudæos amp;nbsp;Hebionitas legis neteris Aquila uidelicet.S ymmaeû Si Tbcodonôem Si curiofe legunt p Origenis laborc ec j? clefiisdedicauerût:quâto magislatini mei grateseffe deberct:qgt; exulta'tem græciâ cernerctaliquidâ fe t^utuari.Primûein magnorum fuptuucft amp;nbsp;infinitæ difïicultaris excplababei eoia.Denicj amp;nbsp;qui ha buerint:3ehebræi fermonisignari funnmagis errabûtignorâtesquise multisue iusdixerit.Quod eti atnfaptctiffîmocuidamnuperapudgræcosaccidinut interdumfcripturæfenfumrelinqucs:uniuf?gt; cuiu'libetinterptisfequeret errorc.Nosautc qui hebreæ linguæ faite paruâ habemus fcîamî amp;nbsp;latinus iiobisutcûcçfermonôdeeft:utdealiismagispoflimusiudicareramp;eaquæipli intelligimus in noftra ag^’^^’^Ptimere.Trâfiboadlibrû iob que poft Septuagîta interpr.xtûeditionêrquâ Origenes obelis afterifeift^ diftinxit âteânosplurimos latino fermonedatûxumrurfum iuxtaipm hebraicum uerte? retn:ficlocutusfum.CogorpetfinguIosIcriptur£ediuinælibrosaduerfarioilt;;refpôderemalediftis;q mterptationc meâ rephenfionc Septuagintainterptumcriminant:quafi non amp;nbsp;apud græcos Aquila Symmaehusamp;Theodotion uerbumeuerbo:uelfenfumefenfu:ueIexutro£Bamp;imixtüamp;medietem peratumgenustrannationisexpiîerint.amp;omniaueteristeftamentiuoIuminaOrigenisobelisafterif? cifc5diftinxerint:quos ueladditosueldetheodotioefumptostranfiationi antiquæinferuit^îbans de Fuiîïe quodadditû eft.Difcât igit obtreftatores mei reciptre in toto quod i n partibus fufeeperunt: aut interprætationc meâ cum afterifeis fuisradere.Necj em fieri pót:ut quos plura intermiliffe pfpexerinc nôeofdêetiaminquibufdâ erraffefateant.*pcipueinlob:cuifieaquæfubafterifcisadditalunt fubtra xerisparsmaximadetruncabituramp;hocdûtaxatapudgræcos.Cæterum Si apud latinos ante earn trâ Ilarioncquamabafterifcisamp; obelisnupedidimusfeptingentifermeautoâingcti uerfus defunttut decurtatus Si dilaceratuscorrofufiç liber focditatemlt;5 fui publicelegentibus præbeat,Et poft multa (J ftudiobreuitatisprætereo hoc in fine fubiunxi.Audiâtquapropter canes mei iccircomeinhoc uolu? tuine laborafle nô ut interprætatiôem antiquâ reprehederem .fed ut ea quæ in ilia aut obfcura fu nt a ut omiflazaut certe uitio feriptorum deprauata manifeftiorii noftr.a ihterprætatione fieret qui Si bebræu fermonem ex parte didicimus:amp; inlatino pene ab ipfis incunabulis inter grâmaticos amp;nbsp;rhetores amp;nbsp;phi lofophosdettiti fumus.Qiiod fi apudgræcospóftfeptuagintaeditionciam xpi euâgelio corufeante îudæus Aquila amp;nbsp;Symachusac Theodotioniudaizâteshæreticifuntrecepti:qui militamyfteria fab uatoris fubdola interprætatiôe celaruut:amp; tn in hexaplis habent apud ecclefias:amp; explanant in ecclefia ftîcisuiris $tomagisegoxpianusdeparentibus xpianisnatus Si uexillum crucis in mea fronte por? tans.'cuius ftudium fuit omifla repetere : deprauata corrigere:amp; facramenta ecclefiæ puro Si fideli apc rirefermone:uela faftidiofis uel a malignisleftoribusnô debeoreprobari.Pfalterium quoej qd” certc oncndatiftîmû iuxta Septuaginta interptesnoftro laboredndûRoma fufeepitrurfum iuxta hebrai? ciiinuertenspfatiôemuniui:amp;ficinparteproIogifumlocutns.Qi,iaigitnupercû hebræo difputâs quedâ pro duo faluatoredepfalmisteftimonia,ptulifti;uolcfcgilleteilludere per fermones pene fingu losafferebatnô ita haberi in hebræo:ut tu de feptuaginta interptibusopponebas.-ftudiofiflîmcpoftula ftiîutpoftAquilâSymmachû amp;TheodotioncnouâeditionclatinoIcrmonctranfferrc.Aiebaseintc ^agisinterprætû uarietate turbari;amp; amorequo laberis.’uel trâfiatiôe uel iudicio effecontcntnm. Vn deitnpulfusatecui:amp;quænôpoffum negate nôdebeoirurfum meobtreftatorumlatratibustradidi •aialuilt;5teuirespotius$ uolôtatcinamicitiaquærere:Certecôfidentcrdicâ Si multos huius operis teftescitabo.-menihildûtaxatfcientédehebraicaueritatemutalTe.Sicubiergoeditiomea a ueteribus aiicrepatânterroga qiiêlibethebræof5;:amp; liqdopuidebis me ab ætr.ulis fruftra lacerarirqa malunt con ? teinnere uiderepclara $ difeereperuerfiffîmi hoîes.Nâ cunouas femp expetât uoluptates:amp; gulæ eoru ÿcina mari.a nô fiifficianticur in foloftudio feripturaRî uereri fermone conteti funt.Necboc dico cp p? dece(roresmeosmordeâ:autqcqgt;dehisarbitrerdetrabcduquoRtrâflatiôemdiligctiffime cmendatâ olim meæ linguæhoïbus’dedi:fedqialiud fttinecclefiisxpi credcriûpfalmoslegerealiud iudæis fin^ gulauerbacalûniantibusrndere.Salomoniseriam libros quos olim iuxta feptuaginta addifis obelis nbsp;nbsp;(j

amp; afterifeis inlatinû uerterâ exhebraico trâlfcrens:amp; dedicâs fanftisépis chromatfo amp;nbsp;heliodoro hoc inpræfaciunculæmeæ fine fubieci.Sicui fane feptuaginta interprætummagîseditioplacethabet eaj anobisolimemendatâ.Ne«^ emficnoua cudimusmt uetera deftruamus.Veniâ Si ad Efaiâ:amp; partei

n il /

-ocr page 258-

TRACTATVS ni


PARTIS r

ptologieîusfuperfeptuagintainterpfStariôefubiungam.QliêcûiïiagiscuageÜftanî^^rphctadK^ tem.eo çp uniuerfa xpi ecclefiæ myfteria (ic ad liquidum pfecutus eHtt:ut nô de futuro uatiduari : lcd de præterïtis hiltoriâ texere crederet:etiâhoc addidi. Vnde cüiido noluiffe tune tpis fiptuaginta inter/ præces fidei ifuae facrameta pcrfpicueetlinids ^deremc fanAûcanibus amp;nbsp;margaritas porcis datcr.Qn’ cum häc editionc legeritis:ab illis aiaduertetis abfcondita.Nec ignoro q’ti laboris fit propbetas intelli/ gcre:nec facile quempiaj poffe ludicare de interpræratiôc nifi intellexerit ante$ legerit.Nos quolt;5 tereniorfibusplurimop^qui ftimuläteiniuidiamtf eöfequi nóualent defpidüt.Sdcs ergo amp;nbsp;prudés in flâmâ mitto manû.Ét nihilominus a fallidions leftoribus hoc preconu t quo græd poft feptuagin/ tatrâlIatoresAquilam amp;nbsp;Symmachuamp; Theodotionêlegûnuelob ftudiûdoftiinæfuæ:uelutfeptu3 ginta magis ex collationc eoj,t inteUigâtdic amp;nbsp;ifti faite unü poft priores habere dignent interptc-'leg^f prius:amp; poftea defpiciâtneuideant nôex iudidojfedex odii pfumptione ignorata dânare.De Danie/ leaûtbreuitcrrndebomenônegaffeeûjppherâquemftatim infrôtejjlogi prophetâ dïecôfdfus fuV Sed quid hebrad dicetent:amp; quibus argumetis l uâ niterent jjbarefnîam uoluiffe môftrare:amp; docuif fc leftoré eedefias xpi hue prophetâ i uxta Theodotionc legere:amp; nô iuxta feptuaginta trâflatores.Qpo mm fi in ifto libro editiotté dixi multûdiftare a ueritate:amp; redo ecclefiarû xpi i udido reprobarâ nô eft meaeculpæ qui dixi:fedeofü qui legût.In promptu funtquattuoreditiôes.Aquilc S ymmachi fepru^ ginta:amp; Theodotiôis.Ecclefiæi uxtaTheodotionc legunt Daniele. Ego quid peccaui fi ecclefia«: *ndi ciumfecutusfum.Quodaûtreferoquid aduafumfufannœhiftoriâ amp;hymnû triupuerorum amp;nbsp;bel draconisfabulasquaeinuoluminehæbraicononhabenturhebræifoleâtdicere.Qiiidinmccriniinan tur ftultum fefycophantc ^bat:nô em quid ipfefcntirc;fed quid ptra nos dicere foleât explicaui-Ql'®^ turn opinion! fi non rndi in prologo breuitati ftudcs:ne nô præfationc:fed librû uiderer feribere puto tj» ftatim fubiecerim.Dixi erii de quo nóeft huius tpis diflerere:alioqn amp;nbsp;ex cozqtf afferui porphyn“5

Quiiftiufmôi ncniaspfeftat amp;fcripturæhebraicaE ueritatc nô uultredpere:audiatliberej3damâté.hgt;^ mo etneogit legereqd* nôuult.Egopocnitctibusfcripfi nófaftidiofis;gratisnóinnidis:ftudiofisnon fcifdtâtibus.Ettn mirorqûotheodotionêhæreticù amp;nbsp;iudaizâtc Icgit amp;: qlifdicç pftôrisxpiani trâfla^ tioncfaftidit.Quæfote amice duldiïimequi tâcuriofuses:uteriâ fomnia meanoueris:ota^ qu2 pre totânos abfcçmetu futurae fcripfi calûniæ.dn aceufationé uocasxutrndeas qûoeoß: quos aceufas pia/ tioneslibro5ïaccufes:quæquodâuatidniofuturæcaluniærûderût:implctes j)uerbiu.Prius antidotir uenenû.Qyid nocet ecclefiisnratrâflatioj'Magnis(’jtfcio)fumptibusredemifti Aquilæ amp;nbsp;Sytn^5 dii amp;Theodotiôisqntælt;5 amp;fextæeditiôis iudaicostrâllatores.Origencstuusamp;neforte queraris figt; gurata te laude pculium.Origenes nofter (noftrum uoco ob eruditionc ingenii:nôob dogmatû ueti/ taré )in oîbus libris fuis poft Septuaginta interptesiudæo^ trâflationcs’explanat amp;nbsp;edi fient. Eufebius quocçamp;Dydimusidcfadunt.PrætermittoApollinarcquibonoquidêaîo;fednôfecudûfcicri3m de oîm ttâfiationibus in unû ueftimctû pânos affuereconatus cft:amp; confequentiâ fcripturænô ex régula ueritatis:fed ex fuo iudiciotexere. Apoftolici uiri feripturis utunt hebraicis:ipos apoftolos amp;nbsp;euangeli - . ftashocfeciffepfpicuûeft.Dnsatcjialuatorubicûcjueterisfcripturæmcminitdehebraicisuoliifflin!/ fónan.«. busponitexcplamteftillud.Quicreditinmeficutfcripturadicinfiuminadeuctreeiusfiuctaquæui/ Mattn.zy •uæ.Etinipfacruce.Helihdilamafabathani.'qd’ interptat.Deusdeusmeusrefpiceinme.-quaremede reliquifti:amp;multahisfimilia.Nechocdidmusqgt;feptuaginrainterptesfuggilkmus:fedquoapofto/ lorum amp;nbsp;xpi maiorfitaudoritasamp; ubicû«^ feptuaginta abhebræo nôdifcordât.ibi apoftolos eoruj excpla lumpfiffc:ubi ucrodifixepâKid pofuifle in græco qef apud bebræosdidicerant.Sicutergo ego oftendomulta in nouo teftamêtopofita de ueteribus libris.-quæin Septuagita nôhabent:amp; bac feri/ pta in hebraico doceo:ficaccufator oftcndataliqd feriprii efie in nouo teftamêto de S eptuaginta inter praetibus.'qcf in hæbraiconôhabeatîamp;finita contentioeft.Ex quibus olbusapprobatamp; feptuaginta interptumeditioncquælegentiûuenuftatefirmataeft.'utilem efieecclefiisdum ante genres audiunt xpm uéturum effe q» ueniat:amp;cæterosinterptescôprobâdos:qa nô fua fed diuina uolumina tra'ftule/ tunt;amp; familiärem meum ida Chriftiano amp;amico deberefufciperequod magno fumptu fibi a iudæ isdeferiberefeftinauit.Excefli æpiftolæmodum amp;nbsp;qui contrahærefim iam ftilum fixeram pro me rc foondere compulfus fum:expedans triaamici uolumina:amp; ad congeriem criminû eius tota mente fu (penfusmificpleuius eft profelTuminimicumcauererqhoftem latentem fub amici nomine fuftinere.

Beat! HieronymipfbyteriadRuflinupfbyterurefponfiuannquafingula eius maledida refellit: amp;nbsp;eum origenianæ hætefis fedatorem maledicûiç detradorem oftendit. Epiftola XL gt;^Edislitterisprudentiætuæquibusinmeinueheris:amp;laudatumquôdam tuumquem uC rumcollegamloqn.'Ebaris.amp;fratrem;nunclibrisadrefpondendumprofeprouocasnerrefi (^criminibus.IntellexiilludSalomonisin teefiecôpletum.rnoreftultibaculus contiime/ __JsJliæ-Etnôrectpitfatuusuerbaprudctiæ:nifieadixerisquerfantincordeeius.EtEfaias.Fatu usinqtfatualoquiframp;coreiusuanaintelligitutcópleatiniquitatcsamp;loquatcótradciïmendadum. Quid ein neceffefuit aceufationis uoIum,inamittereamp;maledida^ferreinmediû.Siinultima parte

P’^ouet.ig.

-ocr page 259-

DctcÄionugaramtüRtf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lib; H Epi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XL

denundata morte me déterres ne audeà tndete aîminibuSâmôIaudibüs fois- Eadcm qppe amp;nbsp;prædicas Si aceufas amp;nbsp;de uno fonte dulce amarum^ (pcedit.Vnde obfecro teutuereGandiamamp; pu dorem quam a me exigis prior exhibeas amp;nbsp;qui mendacu altep- criaris definas ipe mêtiti.Ego nuUi Icâ dalû fadonecaceufator interi tui fum Nó etemplîdero qd tu merearis fed quidme deceatamp;faluatotis doqumm ptimeko dicentis.Qui feandalizauerit unum de pufillis iftis:qui in me credunt :expedit et Mat-ig, ut (ufpendat mola afinaria in collo eius amp;nbsp;demergat in profundum matis.Et uhe mundo a fcandalis Necdïeeftetnutueniantfcandaladeduhehomini perquem feandalum uenit. Poteram amp;nbsp;ego in te falfacongerere:amp; dicereme uclaudiflemel uidilfequæ nullusignorat.utapudignorantes impudent tia uerius:amp; furor conftantia putaretur.Sed abfit ut imitator tui fim amp;nbsp;quodin te reprehendo:ipfe (a datn.llle loquatur fpurcitiastqui poteft fpurca cômittere .Malushomo de malo cordis thefauro pro^ Mat.lZ; ferteaquæ mala funt.Ex abundantia cordis os loquitur.Habetoîterim lucrumtquod amicus quon^ dam tuusnunc accufatus turpia tua non uultobiiccre:amp; hoc dicomon quo accufationis tuae gladios pettimefcam:fed quo magis accufari uelim: $ accufare; amp;nbsp;pad iniuriam qgt; facere:fciens præceptû ab apoftolo.Non uofmetiplos uldfcctes chariffim .'feddatelocumirae .Scriptum eftenim .Mihi uindi; Ro.li?, amp;egotetribuamdidtdominus.Scdfiefuritinimicustuusxtbailium.Sifitieritpotudailli.Hoc Deut.52;

enimfacienscarbonesigniscongeresfupercaputeius.Quiemfeipmuindicatultionem dninonme^i Ktur;amp; ante$ refpondeam æpillolæ tuæ:expoftulare tecum libet uetuftiffime monachoru bone pre^ fbyter imitator chrifti fratrem mum pores occidere quern fi tin oderis homicida es.Hoc a faluatore di dicifti ut uerberanti maxillam preberes alteram.'S ic ipe rndit percuffoti fuo. S i male locutus fum :tefti môium pethibedemalo. Si bene quid mecædisj'Mortemminarisrquam amp;ferpentes inferrepoffunt (oh.l'ÿ* Morsoimeft:homicidium peffimoßr .Quid enim nifi tu meocciderisego imortalisero Quin potuis habeo gratiam q facis de neceflfitate uirtutem.Nonne 8c apfi faluis inter fe amicitiis diffenferunt.Cd Paulus Sc B arnabas propter lohannem cognomento Marcum ftomachati funt.'amp; feparauit cos naui gatio quos xpi euangelium copulabat. None idem paulus in faciem Cephæ reftitit çp mon refto pede incederetineuangelium.Ettn pcefforem fuum colunnam ecclefiæ uocat:amp; exponitpdicationê ne in uacuutncurreretautcucurriflet.Nóneinreligioneetiam liberiaparentibus.'amp;côiugesamaritis faluâ pietatediffentiuntrVos fi ita habetis.'Ut habemuscur nos odiftis.Si alitercreditis quid uultisocciderc An qui a uobis diffenferit occidendus eft.'teftem inuoco iefum confeientiæ meæ.'qui Sc has litteras amp;nbsp;tuam æpiftolam iudicaturus eft ad cómonitioncm fanfti papae Chromatii uoluiffe reticcre tSc finem facerefimultationizamp;uincereinbonomalum.'fed quia minarisintcritum nifi tacucrorefponderecó^ pdlonneuideartacendo crimeagnofcere:amp; lenitatc meam malæ confcictiae fignu interpteris :hoceft uerum delematum tuu .-non ex dialed!ca arte quam nefds :fed ex catnificum oflRcina Sc meditationc f latum.Si tacuero criminofus ero.'fi rndero maledicus.Tu me ergoamp; jahibes amp;nbsp;cogis ad refponden# du.Inquo utrucj moderabor ut amp;nbsp;obieda dilud:amp; ab iniuria temperc.Quis erii earn non timeat.qui eftiparatus occiderer S eqr^ ueftigia .ppofitonis tuæ feruans certain illis eruditiffimislibris :quos aiiq legere côfutaui.Dids te accufationem meam ad eos tm mififfequi meis uerbis læfi fuerant: amp;nbsp;non ad plures.'quia nó ad oftetationem:fed ad ædificationem xpianis loquendu eft.Et unde oro te libro^^ tUi^ oiü ad me fama peruenit.Quis eos Romæi’qs in Italia qs dalmatiæ difleminauit i in fcriniis tuis amp;nbsp;amico^ tuoft latebant:admequó mea crimina pueneriint. Et audes dicere te nó ad'oftentationc :fed adædificatiôem quafi xpianum loq:qui de fenefenex tanta cófingis quâta non diceret delatroneho midda. Defcortomeretrix.Scurra de mimoquiparturis mihi montes criminum amp;nbsp;gladiosquosdc figasiniugulum meum tantoante tpe exacuis.lcdrco ne cæreales Si anabaftii tui per diuerfas uin^ eiascucurreruntutlaudesmeaslegeret.Vtpanagyricum tuumperangulosamp;plateasacmulierculapü lextrinasredtarent. Hæc eft tua ilia fanda uerecundia:hæc ædificatio xpiana ,fic modeftus es fic prudes Utcateruatimdeocddenteuenientesmihituamaledidanarrauerintfita memorirer amp;nbsp;confentanecJ btegocogerer non fcriptis tuisquæ necdum legeram.'fedfcriptoRrefpondere opinionibus Sc uolan^ tia toto orbe iaculafallitatisclypeoueritatisexcipere.Seciuiturin æpfa tua Noli multoauroredimere notarium meum:ficut amici tui de meis piarchó fehedulis nôdum emedatis nódum ad purum dige^ fimilitudo ftisfeceruntutfaciliusfalfarepoffent:qd’autnullushaberet:autadmodûpauci.Gratisame miffum wfdpecodicem que cefu magno cuperescóparatu.Nótepudetpmii.Egoauro redimerc notariu tuu ÊtquistalisactantusefttutaudeatcumCræfo amp;nbsp;Dariopugnarcdiuitiis’.Vtfubitum demaratû:amp; non cralTum ptimefcat.Vfejadeo neobdurafti frótem ut'in mcdacio ponas fpé tua.*amp; æftimestc 4gt;te^ gi poflemcdacio.Et qcquid finxeris tibi crededû putess'Qyis bethleem de cubiculo fratris Eufebii fu^ tatuseftæpFamlaudatricctuam.Cuiusartificio.'amp;acuius minifteriisin fandæ Fabiolæ hofpitioSC uiri xpiani amp;nbsp;prudentis Oceani inuentuseft codex que illi nüqgt; uiderant. An iccirco te æftimes ïnocen temfi quicqdtuumeft.'inaliisojferas.Quicficßteoffenderitquäuisinnoxiuscft.'ilicoCTiminofus fier habesemperqrf Dianæeft uida pudicitiaquod giezi magiftri ptulitfanditati ^pterqtf iudas tradi dit dnm fuum.Videamus tame qd meus neceffarius de fchedulis fuis necdu emendatis Si nódum ad pururndigeftisfalfauerit.Etobid faciliuseifalfatæfuerintcp’autnulluseas habcrctautad modom p^uci. tt ante fcripfi;amp; nunc eadem deo mediantc ^teftor me nó ^jbaffe accufationem cius:neccuinO q? xpiani in xpianum. Quid em necefle eft in multocum fcandalo ruinaop ^feiri:quæ fecteto aut cord

n iii

-ocr page 260-

PARTIS


I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ni


pete ualeas aut eiticndarc.Sed quîa unufquifeg uiuit ftomacho fuo:amp; amicus non ftatim dns eft ate. tius uoluntatis:ftcutaccufationcetiani ueram rephendo:ficfalfitatem fchedularum infanfto uironó fufcipio.Quid em homo latinus de interpretatione græca potuit immutare. A ut quid fubtraheret uel adderetinlibrisperiarchomubi ficcontexta funtoia:amp;alteru pendet ex alteromtquicquid tollere uO(gt; lueris uel addere: quafi pannus in ueftimento ftatim appareat Quod ergo me mones ipfe facito:pau^ (imilitudo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lakem humanidi non chriftiani pudoris affumemedefpecta Sc calcataconfcientia tua uerbiste

’ purgatum putes qui rebus utgeris. S i Eufebius auro redemit i nemendatas fchedulas quas falfarat : tu profer tuasquæ falfatæ nonïint:amp; fi^jbaueris nihil in eishæreticum:tunc ille crimine tenebit falfitatis quâuis mutes quâuis corrigas;catholica nô probabis. S i enim error eft in uerbis aut in paucis fenfibus pnt detruncari mala:amp; bona pro his reponi Vbi aut tota difputatio æqualis eft;ut uniuerfæ rónabiks creaturætquæ ^)pria uoluntatecorruerät.'in unum poftea reuertant ftatum;utrurfum ex eodcprinci^ pio alt æ fint ruinæ dd habes emedaremifi cunfta mutaueris. Quod fi facere uoluerisuaj no libros alie^ nos interptabetisded condes tuos. Hoc aut cui ufmodi argumentu fit nô intelligo.qa inquit ineméda tæ amp;nbsp;nondûad purum digeftæ erat fchedulaedccirco facilius ab eufebio falfatæ funr. Aut ego tardior fum:autmihi fatisfatuum Sc obtufum uidet fi nondu emedatæ nec ad puru digeftæ erat fchedulæ.çp error ea^ eufebio imputetmon id îputabit eufebioded moræamp;tarditatituæ qui emedare ceflafti-Et in CO folo erit ille culpabilis:qa feripta tua dto difleminauit in uulgus quæ tu paulatim emedare decreue ras.Sinaût ut tu uis eas falfauit eufebius:qd caufaris ateg ptendis inemcdatasamp; necdû ad purum dige ftas in publicû prorupiffe.Et emedatæ enim amp;nbsp;nô emedatæ fimilc recipiut falfitatc.Nullus inquis eos habebatlibros:aut admodu pauci.In uno fermôe qita diuerfitas.Si nullus eoshabebat qûo apud pau coserant.Si pauci habebâteur nullûhabuiffe mctiris.Cum aût dicas apud paucosfuiffeiamp; teipfocon fitente fubuerfum fit cp nullus habuerit:ubi eft illud qgt; quæreris auro redeptum notariu tuum Die no mennotarii $tumaurumdatô finubi per quc:autcui datö.Vti^ j)ditorctuum abiecifti ante amp;nbsp;tan tifacinorisreumatuocôfortiofeparafti.Videnemagisilluduerufitapaucisillisamicis tuisamp; bio amp;nbsp;cæteris data exêplaria:quæ ita inter fe côgruunnatcj côfentiütmt ne punfto qdem aliqd ab altei« rodifferant.Deinde cuius prudetiæ eft dare exemplar illis qtf nondu emedaueras. Sctiptæadpurum nonerâtfchedulæ amp;nbsp;emedandoserrorestuosiamaliipoflïdebdr.Sentifnenôhærereinterfe mendaci^ um.Et quod tibi in articulo tpisprofuitmteporum Mas fubterfugeres patere difcuffum:amp; tuiste uet bis redargui.Ex quo apparet i uxta inch ti oratoris elogtu te uoluntatc habere mcntiendi.'artc fingendi

G i nôhabere.SequarordinemæpEætamp;ipfautlocutusesuerbafubnefta.Eloquctiamutdicis tuâ:amp; pfatione mea laudafle mefateor:amp; etiânunc laudaremifi tu earn cótra Tullii tui Mam multa iadan;’ tiafaceresodiofam Vbiiaftaui eloquentia meam:qui çtiaatelaudatâ non libéteraccepi.Anhoc dicis quia nô uis fubdola pdicatiôe palpari aperte accufaberis:ut qui laudantê refpuis fentias crimin^nK^J* Imperitiâ auttuam non tarn ftultuseram utreprehenderc;quam nemo pôt fortius accufaremifi tuipe dum fcribis»Sed uolui oftedere códifcipulis tuis qui tecu non didicerût litteras •• qd per triginta annos in oricteprofeceri.s:qui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pcacitatem difertitudinc Sc maledicereoibusbo

næconfcicriæfignumarbitraris.Nectibiutdicisferulas adhibeonecgathenogerontamcumfcuticaoi plagis litteras docere contendo.S ed quia flume eloq uentiæ tuæ atçg doftrinæ omnes traftatores ferre nonpo(ïumus:amp;ingeniiacumineperftringisoculosnoftros intantûutocstuosinuidosputes cetta^ tim opprimere te cupimus.Ne fi femelin fcribêdo obtinueris principatû:amp; in eloquentiæ arceftetens cunftisnobis qui aliud feire uolumus mutirenô liceatEgo philofophus rhetor grammaticus diakflt eus hebræusgræcus latinus trilinguis hoc modo Sc tu bilinguiseris:qui tantâ habes græci latiniç monisfcientiam:utamp;GræciteIatinum:amp;Latinitegræcumputent.EtpapaepiphanmSTHvT’rtŸ^“’I ,7oo'quiaquinlt;51inguis contra te:amp;Amafium tuum loquitur.SimuIqjadmirorquatemeritatecon tratantarum artium uirum audeasdicere.Tu qui totdifciplinarumoculis uigilasqûouenia donan dus es:fi erraueris:amp; nôperpetuo pudorisfilentiocôtegendus.Qi.iodcûIegiffem:amp; meputarem alien bi in fermonelapfum (qui enim in uerbo non peccar.ifteperfeftuseft) amp;nbsp;fufpicarer eum aliquidmeo rum (platutumeffe uitiorum fubitointulitantebiduum mihi $ proficifeeretharum baiulusin ma; nus uenerunt:quæ in me declamafti. Vbi eft ergo quod m{naris:amp; dicisquomodo donâdus es uenia fi erraueris Sc non perpetuo pudoris filentio côtegendusmifi forte præ anguftia temporis non potin li cainordinemdigerere.AutaliquemdeeruditiscondufturuserasquiinopufcuIismeisgemniafi’elo quentiæ tuæ ornameta perquireret.S upra fcripfifti gratis a me mi(Turn codiccfufeipe: que cenfu ma; gnocuperesçomparatum:amp;nunchumilitatispræftigiisloquæris;imitariteuolui:fedrefeftinanteco qui ad te remeabatmalui paucis ad te $ad alios pro tuis maledi dis lati us fcribere.Et interij aiidacrec fruerisimperitiâ tua. Semeletn confeffusesdicensfuperflua tibi rephefiofuitinpaucis quæ protefla nobis habetur in omnibus.Nec rephendam quod côparatum codicc pro empto pofuens.-cum copara tio æqualium fit emptiopræcii annûeratio:amp; feftinanteeo qui ad te remeabanfordidininiætlocutio nis TTE'pioÇoûAoo^iè tin fenfibusrefpondebo.amp; te nequa$ foloeciftam ac barbarum : fed mendaeem fubdolum impudicum conuincam.Si ad me tm æpiftolam fcribis:utmecommoneas amp;nbsp;ernedatum «élis ne cæteris fcmdalûfaciasiamp;aliisfurentibusiugulenturalii.-curlibros contra rnefcribisadaliosôÇ Icgcndos per fatellites tuos toto orbe difpergis. Vbi eft follogifmus tuus:quo me irretire conaris amp;nbsp;ris.v^^

-ocr page 261-

Dcteftio nügarum Rûfiïnî.

Epiflola XL

tis.Qvc in hoc magifter optime emendate cupiebas:fi illos ad quos fctibisnihil deliqucrat.Si nicquê arguistnonad mekripferas:amp; ego tuis refpódebo tibi fermonibusquem emédarecupiebas magifter indodej'fcos ne qui nó peccauetat. An me adqué nó foripferas.ß rutos putas effe leftores:amp; omnesnó jntelligereprudctiâtuâ.Immomalitiâîquaamp;ferpensprudctiorfuitcûdisbeftiisinparadifomta me iecretam admonitionc flagites:quc publica acculatióepfequaris:amp; note pudetaccufatiöem tua apolo giam uocare.Qiiæreriiçg curopponâ clypeupugibni tuo:amp; tibi quafi religiofus amp;. fanftulusperfonâ numilitatis imponis amp;nbsp;diets.Si erraueräxquare Icribis aliis:amp;nonmeipfum redarguishodpium in te Ktorquebo.Quicqd ein me nô fecifle caularisiquare nö ipfe fecifti.yelut fi quis pugnis aliquem cal ƒ cibuf(jcollidcs:fi refiftereuolueritdicatei.Nönetibipceptüeftiquitepercufleritinmaxilla pbe illi Si altera. Qyid em bone uit tibi peeptu eft ut me uerberes.üculû mihi eftodias:amp; fi paululu me cômouc Eze. Ij» to euägelü mihi peepta eätabis.Vis feite totas arguitiarûtuaii:ftrophasamp;uulpeculaR!infidiasquæha bitantinpietinis:de qbusEzechielloquic.Quafi uulpesin defettoprophetætui ifrael. Aufculta qd fe ceris.Ita mein tuapfatióelaudaftiiutobiicetent mihi laudes tuæ:amp;nifimealienütâtolaudatoredixif fem;hærcticusiudicarerpoft$reppulicrimina.id eft laudes tuasjamp; abfqjinuidiatui nominis tefpódi criminibus nö etiminatori.-atej ut mecatholicü a te infamatus fibarc.-inuedus fum in hæteticos itafee tisfuris;amp; luculentiflimos libtos contra me cudis quos cü legedos amp;nbsp;ca ntädos oib us ttadidiffes : certa timad me de Italia amp;urbe Roma at^dalmatiafcriptauenerütquibus me laudator priftinus ornaf; fetpconiis.Fateorilicoadobieftarefpôdiiamp;menôdrehæreticûtotisuiribus^bareconatusfum.MiâJ ” ult;5hos ipfosapologiæmeælibtosad eosquostu uulnerauetasiutuenena tua nofter fequeret antido tus.Obhäcculpä mittismihi amp;nbsp;priores libros öi Kcctè æpFam plena iniuriarum amp;nbsp;criminû.Qiiidmç üisfacaeboneamicej'Taceam.Videborcrimcagnofcere.Loquar.Terresmegladiis tuis:amp; accufatio nemnôiamecclefiafticâifedtribunaliuoôminans.Qindfed.Quidcommeriu.Inquotelæfiîquiame negaui hæteticu.-qa te laudibus duxi indignu:qa hæreticopa fraudulctias amp;nbsp;pi uria apto fermone deferi pfi.Quid ad tc;qamp; catholicu amp;nbsp;uetacc teeffe iaCtas q libetius me accufas q) te defendis.Nöne mea defc fioaccufatio tua eft. Aut aliter orthodoxus effenö poterismifi me hæreticû cóproberis.Quid tibifideft focietasmea.Autquæeftifta pruderia.Accufatusabaliisaccufasalium.Abalioappeteris:amp;illi tergu obuertes qefcentccötra te puocas.Teftor mediatorc iefumnnuitu me amp;nbsp;répugnante ad hæc uerba rej» fpódere.Etnifi tu .puocares femp tadturum fuiffe.Denilt;$ noli meaccufare :amp; ego ceflabo defendere.

emeftaudientiö ædificatioduosTenes intetfe ^»pterhæteticosdigladian.-praefertim cu ambo ca tholicos fe uideri uelintfOmittamushsreticofi; patrodniü:amp; nullaeiit intet nos cötentio.Eodem fer^ uore quo origenc ante laudauimusmuc laudatü eu toto orbe dânemus.Iûgamus dexteras:animos co pulemus amp;nbsp;duosorictisatcçocddctis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alaai fequamurinceffu. Ertauimus

luuenesæmcdemurfenes.Si frater esme gaudecorreftû.Si amicus fum .-deconuerfiôetuadebcogra tulah.Quâdiu internosiurgium fuerit uidebimur reiftâ fidcneceflitatedicere nô uolütate.Inimidtiæ noftræinuiccnobis tolluntteftimoniûueræpniæ.Si unucredimusfi idc Si uolumus amp;nbsp;nolumus ex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;la

quo firmas nafci amicitias etiâ Catilina teftatifi haereticos pariter odim us amp;nbsp;uetcre3 æquæ dânam us nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in ca^

etrorcquidcôtra nos tedimuscû eade oppugnemus eade defendamus. ignofee mihi q origenis cru;tilinario. ditionc amp;nbsp;ftudiü fcripturaruante$ dushærefim plenius noflem iniuuenili ætatclaudauiiô^ ego tibi nbsp;nbsp;nbsp;f

I bo ueniâ q» apologia libroR:dus cano feripferiscapite. Antebiduu q’ ad nos æpiftolâ feriberes libeb los meosin manus tuasuenilTe teftaris.Et iedreo nôhabuiflefpatiûex ocio refpondcdiialioquin fi me didtus in nos paratufeg dixiffes fulmina iacere nô crîmina uidereris.Et quis tibi ctedet homini uer.i ciflimomtnegociatororientaliummerciumqui amp;nbsp;hincdeportat.a uêdereneceffe habebat:amp;ibi emc kquæhucrurfusadueheretbiduûtmaquilegiæfuerinutraptim amp;nbsp;ex temporecôtra nosdiftare æpi itolam cogereris.Libri enim tui quos limafti per triennium diffcrtiores funt nifi forte nô fuit imprsin lentiarumquituasemendaretnenias.Eticcircoomneiterdiftionistuæabfcÿ palladisarte falebris ôi. uoraginibus uitiorum inddif.Tam apertum tpismendaciûcft ut non died refpondere fed legere bi^ auomeafcriptanôpotueris.Exquoapparetteiîlam æpiftolam autpluribusdiebusfctipfifteutftili ip iiuselegantiaprobanautfi tumultuariadiftatioeftnimiutenegligentemiquicûextêporalis talis fis nKQitatusdctcriorfueris.Illudautemquodtergiuerfaris:amp;dicisteeatranftuliffedegtæco quæ ego r'n-Mfo P^P^^’i^nofermonctranftulerimsnonfatisintelligoquiduelisdiccrenifi forte adhuccommetarios nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

k °^^*'^’”^”^'^^“^^’”’'^*^’’bifuperhocrefponfumfit:obdurasfrontisîmpudctiânecau(î ribusobturatis uoces redpis incâtantis.Nos in cômentariisamp; illis amp;nbsp;aliis amp;nbsp;noftrasamp; aliotû fententias expiicauimusaperteconfitentesquæfunthæreticaquæcatholica.Hiceftcmcômentariorûmosamp;eXi; Pwnantium regulaîutopiniones inexpofitione uarias petfequat amp;nbsp;qd* uel fibi uelaliis uideat eàiSeigt; rat.fcthocnô folum fanftarum interprætes feriptutajttfed fæculariû quoq? litterap; explanatores faci^ unntam latinæ Hnguæ $ græcæ.T u in libris periarchonidipf^um obtedere nô potes. Arguer em te pfa mnculatuaan qua polliceris detrûcatis malis:amp; quæ ab hæreticis addita fuerant optima remafiflc:ut

f^n h °* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dixerisdam nô ei i mputet quem tranfters fed tibi:qui ïterprætatus est •

^mftf jæ'^^^’æ'^“^*‘’^o’^^semcdaredebuerasamp; c^genismala .pferreinmediû.Seddehoc:quia nos SftSî^'!’^î^^birefpondimus$tua feripta legeremus.De paphili libro: nôridiculofa uttu . “*^dicülamihiforteresacciditutpoft$ eufebiiafletuerim^effenonpamphiliiad extremûhuc

n iiii

-ocr page 262-

PARTIS r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' TRACTATVS ni

dixcrîm îCtiam me annos plun'moshoc putaffe pâphîli ruerit:amp; a. te exemplar huius noliimîngt;s mn tuatum. Vide quantum timeâ cadiinn os tuos:ut enâ nunc ëadc ingerâ.De tuo codice quafi pampni Il exemplar accepimus.Credidi Chriftiano amp;nbsp;credidi monacho nô putain tm fceleris a te poffe contin gi.Poftea uero per i nterptationc tuâ:quæftionc côtra Origêné toto orbe cômotà in quærendis exeni^ plaribusdiligentiorfui : amp;nbsp;incæfarienfi bibliotheca Eufebii uolumina repperi aîrô-AcyidçcpiiivcÇ Quæ cuni legiflem primu eum librû dephendisquc tu folû fub nomine martyrisedidifti de filio amp;ipi citufanâoàn bonâ partem plætifcg blafphemiis cômutatis.Ethoc uel Didymû uel te:uel aliû feciffene fcio que qtf tu apertiffime in libris periarchon fecifle côuinceris maxime cum idc Eufebius( ut ia' duo buslibrisdocui)fcribat.Pamphilunihil ^priioperisedidiffe.Dicergo 5etu a quo exemplar acceperis necmihiadfubterfugiendumcrimemortuosaliquosnomines.utcumauftoreoftederenô potuens alium proferas qui nô polTitrefpondere.Sinautériuulus ilk in tuisferiniis fonte habenquid lequatuf etiam me tacente nô dubitas. Verû fac ab alio quolibet amatoreotigenis libris huius titulû:5^3udoris uocabulû cômutatû cur hoc in latinâ lingua uertis. Videlicet ut teftimonio martyris omnes Otigenis fcriptiscrederent:pmiffa munitione tanti auftoris amp;nbsp;teftis:nec tibi fuffîcit doâiffimi uiri apologia-'ni fi feribas amp;nbsp;proprium uolume pro defenfione eiustquibus per multos difleminatis:tuto iâ libros peu arebon uertise græco;amp;hosipfospfatione cômendasdiccsmônulla in his ab hæreticisdeprauata:qux tu de alioß: librop^ Origenis leftione correxeris.Me quoej laudas netibi amicoß; meorû quifpiain con tradicat.Origenispropheticaphyficaprædicas.Eloquentiâmeamfersincoclufutinfineincccnuî de primas:fratrcamp; collega uocas amp;nbsp;imitator« te mei operis côfiteris.Cû^ a me tra'flatas Origenis kpt“^ gintaomeliaszamp;nônullostomosinapoftolum iaftes:inquibusficcundalimauerim:utnihil in ill's quoda fidecatholicadifcrepetlatinusleftorinucniat:nunceofdcmlibroshæreticoscriminaris:amp;ner foftiloquemprædicauerasquiaconfortcputabasaccufaszqm modo perfîdiætua:: cernis inimiciim ' Quiseduobuscalôniatoreftmartyris.Egoquiillumdicohaereticum nôfuiffe;necfcripfifle librû qut ab omnibusrepræhenditîan tu qui uolumê hoîs Arriani titulo cômutato fub nomine martyris edidi fti.Non tibi.fuffîcit fcandalugræciæmifi illud amp;nbsp;in latinopir auribus ingeras:amp; inclytû martyrem •' tna qgt;tum inteeft tranflatiôedeformes.Tu quidemalia mctefecifti:nó utmartyrcargueresmô utnieao |ç nbsp;nbsp;cufares:fed ut Origenis per nos feripta defenderes. A ttamen cito Romana' fide apoflolica uocelauda^

tam iftiufmodi p^ias nó recipere.-etia fi angelus aliter annûciet q» femel pracdicatu elf.Pauli audori^ tatemunitä nô pofle mutari.Ergofrater fiuea te falfatuseft liber(ut rnulti putdt;fiueabaltero ut tu forfitanpfuadereconaberiszamp;remerecredidiftihæretici hols crivïdçxid elfe martyrismura titulum'amp;' Romand fimplicitatêtâtopericulo libera nô tibiexpeditiutper te clariffimusmartyrhæreticusiudfcc tur.Vtqui effuditproxpo fanguinccontrariusfidei xpi approbet.Dicpotius inueni librû putaui illû martyris.-netimeas pniamJam te nô urgeboinôquera' a quo acceperis uel mortuorû alique nominato uelinplateaabignotohominete emiffe dicito.Nôemd3nationctuaqucrimus:fedcôucrfioné. lius eft ut tu erraueris $ ut martyr hæreticus fuerit'dnterim de pnti côpedeiutcûcç crue pedc.ln future» îudido tu uideris qd ad martyris contra terefpondeas quærimonias.Proponis eti ä tibi qcf nemo obi îcitiamp;diluis qd* nullus accufat.Aisemqj in meislitterislegeris.Dicqs tibi pmifitutinterptdsquædaj auferrcszqdâ mutâtes qdd adderes. S tatîij tibi ipe rndes amp;nbsp;côtra me loqris.En tibi dico. Quafo qs per miferitutî pmctariistuisqdd deorigene.qdd deapollîareiqdd de teipo feriberes. E t n deorigenetotû: autexteautexalio.Interütedualicf agiscrimcfortifTimûpdidiftiiamp;oblitusesueteris puetbii nicdagt; ces méoreseê dre.Dicis el me îcômetariis meisiqdd de origeneiôdd de A polllareiqdd ex meipo pofuiflt; fe.Si ergoapollïarisfût amp;nbsp;origenis q fubaliop!noiepofui:quôî libris tuismihi crimclpingis:q»qn bo ali? hoc didnqdâ fic'fufpicat.-ali? ille amp;qdd ego fim.Inter apollîarc amp;nbsp;Didymû amp;nbsp;explanatiôis ftil? amp;dogmatûmagnadiuetfitasefticûinunocapFodiuerfasponofniasnôptrariosfenfusfcqui creded? fum.Sed hæcalias.Nuc'quero a te:qs tibi obieceritzqrede Origene uel abftulerisqda'iuf addideris uel mutaueri$:amp; tequafi in eculeoappefumîterrogaucrit.-bôa funtian mala q trâftulifti.Frnftra fimulas innocctiâiutiterrogatiôe ftulta uerd pcôtatiôem extenues.Ego nôaceufaui qreorigene,p uolûtate trd ftuleris. Hocemamp;ipefed:amp;anteme Viftorinus Hilarius Ambrofiufcpfeceft.Sedqretràdationcbæ teried pfatiôis tuæ teftîonio roborafti.Cogis meeade rurfus iterate amp;nbsp;p measlineas incedere.Dicis em ineodc4)logo:teeaqabhæreticisadditafucrdtdputaffeamp;prohisrepofuiffebona.Si hæreticoR’ mala abftuliftiiergoq dimififti uel addidiftitautorigeniseruntauttua q uti»^ quafi bóa pofuifti.Sed mtil tai his mala negate nó poteris.Qiiid inqesad mes'Origeni imputa.Ego eiea tm q ab hæreticis addita fueruntcömutaui.Exponecds qrehæreticojc- mala tuleris;amp;’ origenis integra dcreliqris. None perfpi# cuum eft mala origenis ex pte fub hæreticori; nuncupatiôe ddnaueris amp;nbsp;expte fufeeperisrqa nó mala f5 bonaamp;tuæeftefideiiudicabas.Hæcfuntdeqbusqfiuiutrû bona effent an mala.Qiiæinpfatiôelau dafti quae dputatispeffimisqfi optima mdfiffecôfeffus es;amp; teîueræargumctatiôisappcdieculeo ut fi bona dixeris hæreticus côpræhêdaris fi mala ftatimaudias cur ergo q mala funtinpfatióe;lauda(ïflt; quot;nbsp;nbsp;nbsp;Et nô illud adiûxi qcf tu callide fimulas cur quæ mala erdtadlatinofvnoticid trdftulifti.Malaetfiofté

dereîterdu nôdocêtiseftjfî uitdtisutcaueatlcdor nô ut feqterrores ut nota ptenat q nônunq» ignora miraculo funt.Et audes poft hæcdicere cp ego audortaliu fcriptori! fim tu-aûtiterpresîquibus menda a aliqd potiierisplusegeris $ interpres inquibus non potueris folu interpres fueris-Rône ifta dkeres

-ocr page 263-

Detefliontjgarumrufinî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epî. XE

tuî ptarchon pfadunculâ nôhabcrct.Q^cT 8i hilarîusîn trâfFercndîseîusbmeliisfecit.üt Si bóa »pala nôinterpti fed fuo itnputarent audori.Si nôdixiffesamputafle tepeflîma Si optima reliqffe: hoc eft qlt;f deftruit ftrophas ingenioli tui amp;nbsp;te hincinde côftriftûeuadere nô fl*tgt;Necintinabutereiïplidtateleâ:oris:amp;Cicocsqtuâfcripturâlefturifûtbriitosputes:utcû uulnera P^ttetcere finas fano corpi te îponere cplaftra nô rideât. De carnis refurreftiôe qd ièntias: iâ i apologia •omustjunomcbroamputatonecaliq ptecorpisdefefta.Hæcefttuæfimplicitatispura Si aptacon^ e iioquani ab oîbusitaliæ episafleriseffe fufceptâ.C redete dicenti nifi me dubitarede teifte liber; nô Pmphilifaceret.Ettnmirorqaöfbauerititaliaqd'Romacótcpfit.Epifiifccperütqd’fidesapEicacó , eninauit.Scribisquolt;5melitterisindicafle(ppapaTheophilnsexpofitioncridei nupediderinq ad • Os necdu) ^uenit amp;nbsp;polliceris qcqd ille fcripferir tu fequaris.Ego me hoc fcripfiffe nó noui;nec ifti modi un$ Iras direxilTezS ed tu iccirco ad incerta côfentis Si bis quæ qualia futura fint nefcis ut cer;» 3 declines. amp;nbsp;ad eorum non tenearisafcenfum.Duasfynodicam amp;nbsp;pafchalem dus epfas contraorigc em illinfcg difcipulos Si alias aduerfum apollinarem amp;eundc origenem per hocfetme biennium in^ öptatus fum:amp; in ædifîcationem ecclefiæ legendas noftræ linguæ hoîbus dedi. Ali ud operû dus ne ^^0 metranftulifle.Ettn tu qui papæ Theophili dicis tein omnibus fnïam fequi cauenehocmagiftrî « Çondifcipnli tui audiant:amp; ofFendas Çplurimos.qui melatronê : te manyrc uocant:ne irafcatur is qui contra papam Epiphaniû ad te æpiitolas dirigens.-hortabat utpmaneres in fidei ueritate:ut nô diutares ullo terrore fnîam. Quæ æpiftola holographa tenet ab his ad quos plata eft. Et poft hæc more *uoloqneris:utdcquofupradixeras:egotibietiamfurentifatiffadam.Nuncdicisquidtibi uidetuc ibesneultraaliquidquoneruostuæloquacitatisintcdas.Etindignaris.-fiputideteloqui arguam;cix focmedianlturpitudines Si fcortoru armatorumij ludricaecclefiafticus fctiptor affumas.Porroquod «ntenqg^qy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p^pæ xheophili fententiam fequi coeperim;eilt;5 fidei cômunione fociatus fim. Ä

tpetibi rfides:tunc credo quâdopaulum que ille damnaueratfûmonifuinomnibusftudiisdefende^; has:qn eum p imperialefcriptum reciperefaccrdotiu quod epali iudido amiferaninftigabas. Nô pripi

de alioruminiuriisloquar. Cuius efthumani taris cuiufueclementiæ.dnfultarealiojtt miferiisamp;nuif,gfzj{.Qj,flj5 aliéna monftraret'Sicne te docuitillefamaritesfeminecemadftabulurnre pottate:oleum plagisinfundere.-mercedemftabulariopolliceri.Sicreueftamouennrepertamdrag m^ -pdigum fi lium legis elfe fufceptum.Efto ego te læferim;amp; quibufdâ utdidsftimulisadmale^ dtétotum infaniam 4)uocarim : quid meruit homolatens.-utnudares cicatricem dus amp;obduftani cuteminfpreto dolorerefcinderes. Nonne eriam fi ille effetdignuscôtumeliis.tu facerenon deberes sf '^^t^gofallor.autilludeft uerumquodplurimiiaftriannte Origeniftarühoftesinillopfequiamp;fub occaiioneiininsinutruncçfæuire.Si papæ Theophili fentenriisdeleftaris:amp; ncphas putaspôtificurr» décréta cqnuelli;quiddecæterisdids.quosipledânauit;Qiiid de papa Anaftafio:dequonulli(ur ait) uerumuidetuttantæurbisfacerdostuelinnocentiribiiniuriamfacerepotuerit. uelabfenti. Nechoc dicocpdeeporumfententiisiudicemauteorumcopiamftatutarefcindi:fcd cpunufquif^fuopéri culofadahquodfibiuidetur.’amp;ipfenoueritquomododefuoiudidoiudicâdûfit.Nobisinmonaftc dohofpitalitascordieft;omnefq}adnosuenienteslætahumanitatisfrontefufdpimus.Veremur ein ne Maria cum iofeph locum non inueniat in diucrforio:ne nobis iefus dicat exclufus.Hofpes eramiet nonfufcepiftisme.SoIoshæreticosnonrecipimus.-quosuosfolosrecipitis.Propofitûquippenobiscft pedeslauare uenienriûmôméritadifcutere.Recordarefraterconfeflîonisdus amp;peftoris tp flagella fe cuerunt.MementocarceristenebrarumexiliimetallonKamp;nonindignaberis hofpitio tranfeuntc effe fufceptû.Anideoribirebellesuidemurqacaliceaquæfrigidæinnominedifcipulixpifitlentibus poc figimus.Visfdreundeillum Si nosplusamare Si tuodiffeplusdebeas:hæreticorum faftionuper fu 8atadeægyptoAlexandria;feHierofolymamcontulit:amp;huicuoluitcopulari:utquorumunus effet dolor iina fieret amp;accufatio.Quosillereppulit:fpuitabiecitdicensfenoneffeinimicûfidei:nec contra ecclelîam bella fufcipere.quod prius tentauit doloris fuiffe non perfidiæ:necalterius apperiffe innocc tianufedfuam pbareuoluiffedmpiumputaspoftfententiasfacerdotumpoft imperiale refcriptum : ^od quale fit nouerit ipfe qui meruit. Quid tibi uidetur de his qui damnati palatia obfident.Et fa^^ trocuneofidemChriftiinunohominepfequunt.Meæautcommuniôisiamp;PapæTheophili.-nullum alium teftc uocaboinifi ipm que a me iefum fimulas.cuius æpiftolas ad me fem per datas etiam co tc ^re nonignoras:quo mihi eas reddi prohibebas:amp; quotidie miffis tabellarii s ini micû dusamicû no ftrurn amp;familiariffimûiaftitabas:amp;eaquæ nuncimpudenterfcribismenriebaris.-utilliuscontra nos odiaconcitares:amp;iniuriædolorfieretoppflîo.Sed uirprudens dfapoftolicæfapîætpeac rebus .pbauit amp;noftt5infeanimu amp;ueftrasptranosinfidias.Sidifcipuli mei(utfcribis^tibi Romæinfidiaspcita runt:amp;inemendatasfchedulas te dormienrefurarifunt.Qiiis papam Theophilumaduerfusperduel les in ægvpto fufdtauit. Quis regum fcita.Quis orbis in hac parte confenfum. Et gloriaris te ab adolc ftentiaTheophili fuiffeauditorem amp;nbsp;difdpulum : cum amp;nbsp;ille anfequam epi fcopus fieret pro humilia tatefibi infita nun$ docuerit.Ettu poft$hic epi fcopus faftuseftalexandriæ nófueris.Etaudesdice te iufiiggillationem md magiftros meosnecaccufo necmuto.Qiiodfi uerum efttfufpeftam mihi fa asconuerfionemtuam.Necenimdamnoutcriminarisinftitutoresmeos.Sedmetuoillcr efaiæ.Vhe qm dicunt malu bonum:amp; bonu malumiqui ponunt tenebras lucc; amp;nbsp;lucç tenebras.qui dicut amar«

-ocr page 264-

PARTIS I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRAGTATVS HI

duke.‘amp;dulccamarum.Tuautenfi'düm inter mulfum magi (Iroæamp;uenena pari ter bibis;amngiflfö apoftoloreceffilhjquidocetetianiangelûramp;fefiinfideerrauerintnôfequcdosJn uigilantii noiç qd fomnies nefcio. Vbi etn eû fcripfi hæcetica apud Alexâdria cómunione maculatû.Da libru:4)fer æpifto lam nuf^ oninino reperies ôc eadc licctia:immoimpudctia menticdi qua putabas omnes tuisfermo; nihus oredituros Addis qa teftimoniu de fcripturis in eu taj ini uriofe pofuiftitutcgo id repetere meo orenóaudeam.Nó audes repetere qui tatcdo amplius criminaris.Et quia nó habes ep obucias.-fimu;# lasuerecundiamzutleftorteputetmihi parcere:quimcriensnectuæaiæpeperdfti.Qiiodeft illud tc^ ftimoniumdéfcripturistqcf detuoillopudctiflimoorenóexeat.Autquidinfandis libris pót turpe memorari. S i erubefcis loquidcribe faltcnit nos jacadtatis propri us fermo cóuincat:ut cæteia fileanis cx hoe unocapiculo cöprobabo ferrea te fronte poffidere falladæ.Vide quantû timeâ criminariunê tu am.Si jjtuleris qtf minaris:mea erunt uniuerfa quæ tua funt.Ego in uigilantio tibi refpondi.Eadem ctnacculabat:quætupofteaamp; amicus laudas:amp;inimicusaccufas.Sdo a quo illiuscótra me rabies có dtau fit:noli cuniculostuos.Simplicitatê quâ ocs prædicât nô ignoro:tp per illiusftultidâ tua in n« malida debachata finquâ egofî aîpiftola mea teppulime folus habere uidearis baculû litteraru:non de bes turpitudinê fimulare uerborû:quâ nuf$ omnino legifti : fed intelligere amp;nbsp;côfiteri per illi us uecon diam tuis calûniisfuifle refpôfum.In æpiftola fanfti papæ anaftafii lubricus extitifti:amp; turbatusî quo figasgradû nôrepperis.Modo em didsa meeflecôpofitârnuncab co ad te debuifletrâfmitti :cui niHgt; fa eft.Kurfum iuihdâ feriberis arguis.-etiâ fi feripta fit ab iilo:fiue nôfaipta ad te nihil ptinere teftaris. qui prædeceflbriscius habes teftimoniu amp;nbsp;rogantc Româ uteâ illuftrares præfentia tua: oppiduli tui amorecontempferis.Si a mefiftd æpiftolâ fH^icaris:cur earn in Romanæ ecdefiæcarthario nonreq^ ns. Vt cum deprehenderis ab epo nô datam manifeltiffime criminis reû tencas:amp; nequa^ aranearum mihi opponas cafficulos:fed fortiflimo me amp;nbsp;folidiffimo côftringas rheti.S i aût romani epi eft : ftuire fads ab eo exéplar aepiftolæ peterecui mifla nô eft;amp; nô ab illo qui mifeiit:amp;de oriéte expeftareteftinio nium:cuiusauftotêamp;teftc habeas in uicino.VadepotiusRomam:amp;præfens apud eu expoftula'cut tibi amp;nbsp;abfenti amp;nbsp;innocent! feceritcôtumeliâ.Primû ut nô reaper et expofi tionefidei tuæ:quam omnis ( ut feribis ) italia côprobauit; Si baculo tuaçt uti nolueritlitterarû côtra canes tuos.Deinde ut trpiftolas côtra te ad orienté mitteret:amp;cauteriû ttbi hærefeos dum nefeis inureret:diceretlt;5 libros Origenis péri archonatetrannatos:amp;ftmplidRomanæecclefiaeplcbitraditos:utfideiueritatequam ab apoftolo didicerantpertepderct:amp;qlt;f tibi maioremfaceretinuidiâ:aufus fit criminarihofipfos pfatiôistuæte ftimonio roboratos.Noneftleucqcf nbiimpingittatæurbispôtifextuel abalio obieftû temere fufcd pit Vociferate amp;nbsp;damita per côpita per plateas no eft:nô eft meus hber:amp; fi meus eft.fchedulas inemen datas Eufebius furtoabftulit:aliterego edidi immo ncccdidi.Vni eas dedi autcertepauds:amp; tâfeeler tatus inimicus tam negligetesamid fueruntrut oim codices ab eo pariter falfarétut. Hoc frater cariffi^ mefaceredebueras:amp; non illi tergû obuertensin metranfmarinasmalediftoru3 tuorû fagittasdirige te. Quid em uulneribus tuis f deft:fi egofuero uulneratus.Anfolatiu peuffi eft:amicu fecû uideremo tientem.Syritii in dnomoriétis^jfers æpiftola amp;nbsp;uiuentis Anaftafii difta contenis. Qiiideni tibi ( ut ais)offîcerepôtqgt;teignoranteautfcripfit:autfortenôfcripfir.Etfi fcripfitduffidttibi totiusorbis te; ftimoniûqd’ nulli uerûuideEuttantæurbisfacerdos uelinnoceti iniuriâfacere potuerit:uel abforpti innocentem te uocas.Ad cuiusinterprætationem Romacontremuit.Abfentemtqui aceufatus refpô derenonaudes.Ettantumromanæurbisiudidumfugis.-utmagisobfidionembarbariam $ paca; tæ urbis uellis fententiam fuftinere.Efto cp præteriti anni ego æpiftolam finxerim.Recentia ad orien; tem fcriptaqnismifit.In quibuspapa Anaftafiustantis te ornât floribustut cum ea legerfs magis teuelledefendere $nosaccufare.Simulc5confideraillaminimicabilem prudentiam tuam:amp; fuies àtticos:amp; fanfti eloquii uenuftatem Ab aliis appeteris aliorum criminationeconfoderis:amp;contra mefuribundusiaftaristamp;loquæris.Nunquid amp;egononpoffumenarrare : Tuquomodode ur;; be difcefferis.Quiddete in præfenti iudicatum fittquid poftea feriptum.-quid iuraueris:ubi n^; uem confcenderis.’quamfandeperiuriumuitaueris.Poteram pandere:fed plura feruare ftatui $ teferre.Hæefunt tuotum ornamenta uerborum.Er poft ifta fi quid in teafperum dixero :ftatim mi; hi inferiptionem Si gladios comminaris. Et interim homo eloquentiffimus arteludis rhetorica : amp;nbsp;fimulastepræterire quædicis: utqui obiefta probate non poteras quafi prætermifla fadas crimi;; nofa.Hæc eft tuafimplidtas:fiamicoparcis:amp;refetuasteadtribunaliaiudicum:ufaceruumaimi num mihi dum pards obieceris.Vis nofle profedionis meæ de urbeordincm.Narrabobreuitet.Mcn fe auguftoflantibusetefiiscum fandoVincentiopræft»ytero amp;nbsp;Adolefcentefratre amp;nbsp;aliismonadiis qui nunc Hierofolymæ commorantunnauim in Romano portu fecuras afeindi maxima me fan; ftorum frequentia profequente. Veni rhegium : in feylleo littore paululum fteti?: ubi ueteres didi;; dfabulas:amp;praedpitemfaIlacisVlixiscurfum:amp;Syrertarumcantica: amp;infatiabilem Caribdis uo; raginem.Cumcç mihi accolæ illius lod multa narrarenttdarentcç confilium.-ut nonadprotheico'um nas: fed lonæ portum nauigarem ilium cnim fugientium Si turbatorum : hune fecuri hominis eflecurfum:malui permalcasamp; dcladasCyprumpergere.Vbifufccprusauenerabilicpifcopo Epi phanio: cuius tu teftimonio gloriaris: Veni Anthiochiam.'ubi fruitus fum comnmnione ponti fidsfonfeQbriflt;îPaulin!;amp; dedudusmedia hyeme amp;frigote gtauiftimo inttaui Hierofolymam.

-ocr page 265-

Deteftîo'nugarû Ruffini. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epî. -

Vîdi milita miracula:amp; quæprius ad me Fama pcrmlcfatocnloruttiiudiciocomptobaui.ihdc co» , tendi ægyptumduftraui monaftetiaNitriæ;amp; inter fanftoruni chorosafpideslaterepfpexij^tinuscô ' citogradu ßethleem meâreuerfusfiimmbi adoraui pfepe amp;nbsp;incunabulaialuatoris.Vidi quolt;$ famo '■ . fiffimôlacum:nccmeinertitradidiocio:fedmultadidici:qantenefciebâ.Qiiidaüt’demeroma:iudijgt; dicatum fit;amp; qd poftea fcriptùnolo taceas pfertim eu habeas teftimoniû fcripturaii’. amp;nbsp;ego nô uerbis tuis quæfiniularepotes:amp; impunitoiaâaremcdacioifedfcriptisecclefiafticisarguendus fum. Vide quantum te timeâîfiuelparuamfchedulamcôtrame Romani epi:autalteiiusecclefiæ^tulcrisoiaq în tefcriptafunt.mea criminaconfitebor.Nunqd amp;nbsp;ego non poflem ^feftionctuam difeutere. Cui^ atatisfueris.-V nde Qiio tempore nauigaris.Vbi uixeris.Qiiibusinterfueris. fed abfit ut quod in te re phendofaciam:amp; in ecclefiaftica difputationeanilium iurgioi.^’ deliramenta côpingam.Hoc folu pru dentiætuædixiffefuffîciatîutcaueasinalterumdicereqcquidinteftatim retorquaeripoteft.Infandi Epiphanii noiemirat tua tergiuerfariomt pod opufculum pod orationemmeges eum cótra te potuif^s fefcnbere.quomó fi contendas nó potuideeum mori qui pauloante uixeranautcertior fittui rephen;’ fio:$ pod pacem excômunicatio.Ex nobis inquit exierunt.-fed non fuerunt ex nobis. S i em fuiflent ex . nobis.manfiflent uticç nobifcum.Hæreticum pod unam amp;alteram commonitionem uitandum apo doluspeipit.-qui utiqj anteq; uteretur atq; damnetur ecclefiadici gregis portio fuit.Simulcj rifum te^ nere non poffum cp a quodam prudente commonitusin laudes Ephiphanii perfonas.H ic ed ille deligt;

L « rusfenex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hicquifexmiliaorigenislibrostepræfentecantauinquiomniugentiû lin

guispdicationemfibi contra Origeneminiunftamputa.-quiideo eum legi prohiber ne alii ei us furta cognofcant:legefcriptatua amp;æpidolameiusummoæpidolasequibusunum ,pferam tuæfidei tedi moniummtnonimmeritonuncatelaudatuseffeuideatur.Teautem frater liberet deus ;amp;faniduin populum xpi:qui tibi creditus ed amp;nbsp;omnesfratres qui tecum funt amp;nbsp;maxime Rufinum pibyterum : abhærefi Origenis amp;nbsp;aliishajrefibus 8i perditione earum.Si eih propter unum uerbum aut duo quæ cótraria fidei fu nt:multæ hærefes abieftæ funt ab ecclefia;qua ntomagis hic i nter hæreticos habebi tur: qui tantas peruerfitates amp;nbsp;tarn mala dogmata contra fide adinuenit; amp;nbsp;dei ecclefiæ hodis extitit, Hæc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O

eduinfanâidetetedificatioîficabeoornatus.-ficlaudatusingrederis.Idaedæpidolaquamdecubicu lofratrisEufebiinummisaureis jiduxidi utcalumnierisinterptemmtmeapertidime teueres aimïs' reum:quare pro honorabili chariffimum tranduliffem.S ed quid ad te:qui prudeti confilio cufta mo deraris amp;nbsp;ficmédius incedis ut fi inuenerisqui tibi credant nec Anadafius côtra te nee Epiphanius feri pferintmifiipææpiftolæreclamauerintamp;fregerinttuæfrontisaudaciamdatim indicium utriufepeS temnas:amp; non ad te pertineat due fcrpferintfiue nonfcripferinnquia deinnocente amp;nbsp;abfente feribere non potuerunt.Nec in fanftum uirum hæcmala côferenda funtmt odendat o; equidem amp;ofculo pa cemdedifle.-mala autem amp;nbsp;dolum in fuo cordeferuaffe.Siceiû argumentarisamp; hæc'funt uerba defen fionistuæ.fpfiuseffeaduerfumteæpFamamp;orbisagnofcit;amp;auftcnticâinmanustuasueninecôuiiv ctmus.amp; miror quo pudore.-immo qua impudentia neges quod uerum effe non ambigis.E rgo pol;lt; lutuserit Epiphaniusquitibipacemdedinamp;infuocordedolnmferuauit.Curnon illudueriusfit; quodtePrimû monuerit.Qiiod uolueritemendare’amp; adreftum iterreducere.Vtiudeofculum non refutaret.Vt ^ditorem frangeretpatientia.Etpod$ fe intellexit caflb fudare laboremeepardum mip tare uarietates nec æthiopem pellem fuamiquod mente conceperat.-litteris indicafle.Tale quid amp;nbsp;ptra papam Anadafiumdifputas.Vtquia firitii epi habes.æpidolamide contra te feribere nô potuerit.Ve^' reornetibi faftaminiuriamfufpiceris.Nefcioquomodohomoacutusamp;prudensadhasineptias de uoluarisait dum dultos lelt;dores putas te dultum effe demondres.Pod egregiam argumetationê pois îudaufuIa.Abfithoc a uirisïanftisdeuedrafcholafolent ida ,pcedere:Vosnobispacem ^ficifeenti ^P5dedidis:amp;atergoiaculauenenisarmataiecidisamp; inhaceademprudentiaimmodeclamatióedi^ fertuseffe uoluidi.Pacem dcdimlis non hærefim fufcepimus.Iunximusdexteras abeuntes profecutf fumus ut nos effetis catholicimon ut edetis hærctici. Volo tfï feire quæ funt ida iacula uenenata:q pod tergumuedrumnosieciffecôquereris.VincentiusPaulinianusEufebiusRuffinuspfbyteritquoruni Vincentius multo tpe ante nos Româ uenit Paulinianus amp;nbsp;Eufebius pod annum uedrænauigatiôis jpfefti funt.Ruffïnus in caufa Claudii pod bienniu miffus:omncs uel pro re familiari:uelpro pericu / locapitisalieni miffi funt.NunquidnoffepotuimusçpingredienteteRomam nirnobilisfomniajf retnauim plenam mercium indatis intrare uelis.Qiiod omnes aduerfum fatum quædiones non fa;» tua folueretinterptatio. Quod libru Eufebii Pâphilo uerteres:Qiiodtuûquafi opculum uenenatæ patellae iporieres:cp famofiffimu opus piarchon eloquii tui maiedate tranfferres.Nouû calûnia: genus anteaceufatores mifimusq; tuaccufandacómitteres.Nonfuitnófuitinq’ nodriconfiliiffeddei prn dentiæ:ut midi adaliudcötm nafcentchærefim dimicarct:amp; in more iofeph famé futurâ fidei ardorc fubleuarent.Quo non erumpat femel effrenataaudada.Alienûcrime ffbi’obiecitîut nos fixiffeuidea; mur.Quod abfc^ noîe diftum ed:in fe refert;amp; purgans externa peccatatm de fua fccurus edinnocen^ tia.lurat etn feæpFam non fcripfiffe ad afros fub noie meo:in qua côfi tear indu (dû mea iudæis mêdagt; ciàtranduliffezamp;mittetlibroseademotniacôtinctesîquænefciffefciurat.Etmirorquomodo prüden tiaeiuscöalteriusneqtiacóuenerir.-utqtf aliusinafrica mctitusedîhiccôcorditer uerum diccretîdili^ ^eiuselegantiam nefcioquisimperituspodîtimitari.Tibifolilicethæreticorum uenenatianfferre:

-ocr page 266-

partis, r


TRACTATVS


ni


amp; de calice Babyloniscunftisgèntibüspropîriirc.Tuktinasfcripturas de græcocmendabîsj amp;nbsp;aliud ccclcfiistradeslegendum:$quodfemdabapoftolisfufceperunt. Mihi nôlicebitpoftSeptuagintae ditionemquamdiligentiffimeemcndatamanteannosplurimos meæ linguæhominibus dcdi:ad confutandos iudæos:etiam ipfa cxcmplatiauerterc:quæ ipfi ueriffima contitentur ;ut fi quando adgt; uerfumeoschriftianisdifputatioeft.monhabeâtfubterfugiendi diuerticula:fed fuomet potiflimum mucroneferiantur.Plenius fuper hoc amp;nbsp;in multisaliislocis;amp; in fine fecundi libri: ubi accufatiôi tua tefpondi;faipfifle me memini; amp;nbsp;popularitatem tuam qua mihi inuidiam apud fimplices:amp; impetû tos niteris condtare:perfpicua rationecôpefcui.âllucqg leftorem tranfmittcdum puto. Hocintadum preterire nonpatiar:nedoleasfalfatoremfchedularumtuarû côfcfforisapudmegloriampoflîderetcû tu eiufdem criminisreuspoft alexandrinum exilium amp;nbsp;tenebrofoscarceresa cunCtisOrigenis feftato ribus martyr amp;nbsp;apoftolus nomineris.S uperexcufatiôe imperitiæ tuæ iam tibi refpondi. S ed quia ea/ dem tepetis:amp; quafi fuperioris tuae defenfionis oblitus rurfum admones:ut fciamus te per feptuagin ta annos graecis uoluminibus deuoraris latina nefcire:paulifper attende:me nô pauca in te uerba repia hendere:alioquin omnis tibi fcriptura delenda eft:fed uoluifle oftenderedifcipulis tuis ; quos magno Sapi.Ii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftudio nihil friredocuiftiîut intelligerent cuius uerecûdiae fit:docere quod nefcies: fcribere quod igno

finiilitHdo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eandem magiftri fapientiam etiamin fenfibus quærerent.Quod^ addis peccara putere non uct

* ba.mendatium:calumniam;dctra(ftioncm:falfumtcftimonium:amp;uniucrfacôuitia.Etosquodmc^ titur occidit animam.Monefcp ut il le fetor nares meas penetrct:crederem diccti ; nifi fada contraria de præhenderem:quafifullo amp;nbsp;coriariusmoneantpigmentariû:utnaribusobturatistabernas fuasptæ tcreat. Faciaj ergo quod praecipiszclaudam nares meas:ne ueritaris amp;nbsp;benediftionum tuarum fuauii (îmo odorecrucientut.In laudeamp; detraftione mea quia uarius exritifti:miro acumineargumentatus es:fic tibi licerc de me Si bene amp;nbsp;maledicerc:quomodoamp; mihi licuerit Origenem ôc Dydimumrepra: hcndercquosantelaudauerim.Audi ergo uitfapientiflîme ôi romanædialedicæ caput.-nonefleuitii hominem unum laudare in aliis;amp; in ali is accufare:fed eandem rem probate amp;nbsp;improbare.Ponam ex emplum ut quod non intelligis prudens tccum leftor intelligat.In Tertulliano laudamus ingeniuni fcddamnamushærefimiin Origene:miramur frienriam fcripturarum: ôi tarnen dogmatum non re; dpimus falfitatem.In Dydimo uero ôc memoriam prædicamus:amp; fuper trinitatefidei puritatem: fed încæterisquæ OrigenimaleCTediditnosabeoretrahimus. Magiftrorumenimnon uitia imitanda funtdeduirtutes.Grâmaticum quidam afrumhabuitromæuirum erudiriffimumtamp;ineofeæmu:’ lum praïceptoris putabat fi ftridorem linguæ eius:amp; uitia tantum orisexprimeret.fnpræfatiûcula pc^ riarchon fratrem me nominas:amp; collegam me dicis eloquentiflîmum:fidei meæ prædicas uetitatem« His tribus detrahere non poteris cætera carpe ut libet:ne uidearis tuo de me teftimonio repugnarfcCu Fratrem 8c collegam dicis ;amicitia dignum fateris.C um eloquentem prædicas : imperitiæ ultra non argueStCum catholicum in omnibus profiterishærefeos non poteris mihi crimen impingere. Extra hæc tria fi quid in merepræhenderis:non tibi uideberis effe contrarius.Ex qua fupputatione ilia fun» ma nafcitur:amp; te errareea in mereprehendentem:quæ prius laudaueras : ôi me non effe in uitio :fi in eifdemhominibus 8c laudanda prædicem.amp; uituperandarepræhendam.Tranfisadanimarumftatu 8c prolixius fumos meos increpas. Atcç ut tibi liceat ignorare:quod confulto te frire diflîmulas. Qt'æ ris a me primum de cœleftibus.quomodoangcli:quomodo archangeli fint.quæ eis uel qualis habita tio.quæue interipfosdifferentia.autfianulloomnino. Quæfolisfitratiounde ugmenta lunæ-Vn de defeftus.quis uel qualis fit fiderum curfus. Mirorquomodooblitusfisillosuerficulosponere.

■j-JrÆncî. Vnde tremor terris:qua ui mariaalta tumefeant.

iibl. * Obiicibusruptis:rurfuflt;5infeipfarefidant.

Defeiftus folis uarios lunæcj laborcs.

Vndchominum genus amp;nbsp;pccudum.Vnde imber amp;nbsp;ignés. Arfturum pliada^ hyadas geminofcj triones.

Quid ttn oceano ^pcrent fe ringere foies.

Hiberni uelquætardismoranoftibusobftet.

Deinde cœlcftia dcferensîSi ad terrena defcendensin minoribuspbilofopharisinrerrogas em nobis quae fontium rario.Quæ uentorum. Quid grâdo. Quid plmiiæ.Qiud mare falfum. minaaulda.Quidnubesautimbres:fulguraauttonitrua:autmlminaj'Vtpoft$ me fpondero totum tibi liceat de animabus ignorare:amp; uni us rei fdenriam tantarum rerum lignotatioc compenfes.Tu qui perfingulas paginas fumos meos uentilasmon intelligis uidere noscaligints tuas amp;nbsp;turbines.NamuttibifdoIuseffeuidearis: amp;apudcalphurnianos difdpulosdoftrinaegloriantte^ neasrtotam mihi phificam opponis:ut fruftra S ocrâtes ad ethicam tranfiens dixcri t;qnaefupra nos: ni hiladnos.Ergo ni fi tibi rationem reddiderocquare formica paruum animal:amp; punftum(utitadic3 ƒ corporis fex pedes habeatcum elphantis tanta moles quattuor pedibus incedat.Cur ferpentes acoi lubri uentrelabantur amp;nbsp;peftore.Cur uermiculusquem uulgusmillipedam uocat: tanto pedum ag mincfcateat. Deanimarumftatufdrenonpotero. Quæris a me quid ipfe de animabus fentiam îu^ cum profeffus fuero ftatim inuadas. Et fi dixero illud ecclefiafticum.Quotidie deus operatur amp;nbsp;in corpora cas mi ttit nafcentium : illico magiftri tendiculas proféras; amp;nbsp;«bi efl iaftidadei :u

-ocr page 267-

DcteflîonugarutofuRnî. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epîftofa XL

adultcrioincGcftuqjnafcentibusanîmasIargîatur.Ergocooperatoremmalornmhomînumîamp;adal (V teriis feminantibus corpora : ipfe fabricatut animas : quafi nitiumfementis in tritico fit : quod furto dicitureffefublatum : ùt nonineoquifrumentafuratuseft. Iccircocg terra nondebeatgremiofuofe mina confouere:quifatorimmundaeaproieceritmanu.Hinceltamp; ilia tuaarchanainterrogatio qua te moriantur infantesxum propterjpeccara corpora acceperint.Extatliber Did ymi ad te.quo fufdtani» ti tibi refpondit :non eos multa peccafle:amp; ideo corporû carceres tin tetigifle fufficere. Magifter meus amp;nbsp;tuus eo tcporequo tu ab eoifta quærebas; très cxplanationum in Ofeepropheta libros ad me : me rogante diéùuit .Ex quo apparet quid me, :quid te docuerit. Vrges ut refpondeam de natura rerum Si effet locus poffem tibi uel Lucretii opiniones iuxta Epicurum .ucl Ariftotelis iuxta peripateticos;

uel plaronisatc^Zenonisfecundum Academicos amp;ftoicosdicere. Etutadeccle(iamtranfeam:ubi norma eftueritatis : multa amp;nbsp;Genefi amp;nbsp;prophetarum libriiad Ecclefiaftes nobis de huiufcemodiqua: ftionibus fuggerunt ; Aut fi hæcignoramustquomododeanimarûftatu debuerasin apologia tua omnium teriim ignorantiam coul'iteri. Et calumniatoribus quærere. cura te unum impudentcc expeterent : cum ipfi tanta nefcirent.O triremem locupleriflîmam: quar orientalibus amp;nbsp;ægyptiis mec cibus Romane urbi ditare ucnerat paupertatem. Tu maximus illees unus qui nobisfcribendc refti^ tuis rem. Ergo nilideorienteuenifleseruditiflimusuir:hæreretadhucintetMathematicosamp; hornig nes chriftiani quid contrafatum diflererennignorarent.Merito a me quæris deaftrologia amp;cocli acfy derum curfu qui ; tantarum merci um plenam nauem detulifti : fateor paupertatem : non ita ut tu in orienteditatus ; te multo tempore pharus docuit.-quodRoma nefcirct.Infl-ruxit ægyptus ; quod ita . liahucuf«5nonhabuit. Scribisapudecclefiafticos traftatorestresdeanimabuseffefententias.Vnam quamfcquitur Origenes» Alteram quamTertullianusamp;LaftantiustlicctdeLaftantioapertiflïmc mentiaris. Tettiamquamnosfimplices amp;nbsp;fatui hominesqui nonintelligimus; quod fi ita fit: iniu^ ftusanobisarguaturdeuss'Etpofthæccurastenefcirequidfituerum.Dicorote:putasncextrahæc । triaeffealiquidin quoueritasfit.Etintribusiftismendacium.Andetribusunumquoduerumfit Sieftaliquidcurdifputantiumlibertatemanguftofinecondudis.'amp;cummendaciaprotulerisdcuc ritate races. Sinautem e tribus unum uerum eft amp;reliqua duo falfa funt : Curfimili ignorantiaigno rasfalfacumueris. Aniccircouerumdiffimulas: uttibitutumfitcumuolueris falfa defendere.Hi funtfumi’:hæcaligines;quibuscxoculishominûconarislumcnauferre.Ariffippusnoflri temporis: qui plenamcumftarum mercium nauem Romanoinuehisportu:amp; fella publice pofita Hermago ram nobis amp;nbsp;Gorgiam exhibes.Leontinum. D um nauigare feftinas unius quæftiunculæ metcimo nium in orienteoblitus es • Et iterum clamitas : amp;nbsp;Aquilegiæ atlt;ç Alexandriæ te didiciffe iaftas.cp fit deus amp;nbsp;animarum amp;nbsp;corporum creator. Dehocfcilicet quæftio uenrilatur : utrum deus an diabolus animas fecerit an non. Vtrum animæante corpora fuerintquoduult Origenes.’amp;egerintaliquid propter quod fi nt craffïs corporibus illigate. A n in morem gliti um torpentes confopitæ^ dormierint Hæctacesquæomnes flagitant.amp; adillarefpondes.quæ nullusinquirit.Fumosquoquæmeosfre qnentet irrides : eo quod fimulem me fcirequod nefciam :amp; enumerationedoftorum rude uulgus inducam.Tuuidelicetflammeusimmofulmineusqui inloquendofulminasamp;flammasorc congt;i ceptas tenere non potes.A tqueut ille B artochabas auftor feditionis iudaicæ ftipulam in ore fuccen fam.anhelitu uenti'abatiut fiammas euomere putaretur : ita amp;nbsp;tu nobis alter Solmoneus omnia pet quæincedisilluftras. amp;nbsp;nosfumofos arguis tDequibusfortedicatur^. Qiiitangis montes amp;fumi '4 gant:necintelligisquidfumusinprophetafignificetlocuftarum:amp;qgt;pulchritudo oculorumtuo tumamaritudinem fumi noftri ferre nonpoteft.Dc crimincautem péri urii quia mcremittisadcodî ccmtuum: amp;nbsp;ex magna parte in aliislibris tibi Calphurniocjrefpondi :nuncbreiiiterdixiflcfuffidct te exigerea dormiente: quod nun$ nigilanspræftitifti.Magni criminis reus fumtfi puellis amp;nbsp;uirgi^ nibuschriftidixifæculareslibrosnon legendos:amp;meinfomniscommonitumpromififfene lege;jgt; ttm.Tua nauis Romanæ urbis reuelationepromiffa aliud pollicetur : amp;nbsp;aliud effîcit.Matbematico^^ tumuenetatfoluerequ.Tfl:ionc:amp;foluitfidcchrifl:ianorum.Qitæpcrionium amp;nbsp;Egaeum adriaticum atquæthirrenum mare pleniscucurreratuelis in Romano portunaufragium fecit.Nonnete pudet iftiufmodi deliramenta conquirere amp;nbsp;mihi fimilia obiiciendi imponere neceflîtatem. Efto alius de te fomnium uiderat gloriofum uerecundiætuæfuerat : amp;nbsp;prudentiæ diffimulare quod aHdieris:amp; non fluafi magno teftimonioalterius fomnio gloriari.Vide quid inter tuumamp;meum fit fomnium : ego me humiliter repr.Thenfum refero : tu iaftanter laudatum effe congcminas. Nec dicere poctes.Ni^ hilmea refertiquidaliusuiderit.-cuminluculentilTimislibristuishactead interprætandumdicasra tionecommotummeuir illuftris ad tefomniumpderet. Hiceffoîsconatus.Si mepiuriumdocueris Rüdetalteö m hrticus nô etistVenio ad grauiffimû crimen in quo poft recôciliatas amicitias me infîdelitatis accu^ accufationi. fat.Fateorintercûfta maledifta:q uel obiicit uel minaLnihil a me ita reppellendû eft $ frausdolusîfi delitas.Peccaré em bois eftûnfidias tendere diaboli .eft.Ergo i deo in anaftafii imolato agno dexteras iu ximusuttuasRomæfchedulasfuraremur.Vt imiflicanesinemendataschartulastedormientecorro dcrêt.tthoccredibilceft:ante nos accufatorcsparaffe q: tu crime admitteres.Si fcilicetnoueramus qd in aïo uolueres:quid alius de te fomniaturus efletfVt impleret in te grecum.puerbium.Et fus doccret Mineruatn.Si Eufebium ego ad latrandum miferam: quis Aterbii contra te amp;nbsp;cætero^jtabiemcôd t

-ocr page 268-

PARTIS I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS W

tauit.Nonneillcqui ex mehæreticum ex tuisinimicitiis iudicabat.Cui cfifatiffecifftm daratice dog matum Origenis:tuclaufusdcminunq’ eûuidereaufuses:neautdânaresquodnolebas aut aperte cefiflens hæreleos inuidiam fuftineres.An iedreoteftis contra te effe non poterir;quia acculatottui tA Anteqgt; fanftus Epiphanius ueniffet Hierofoly nia;amp; ore quidem amp;nbsp;ofculo tibi paceni darenmala afit in fuo corde feruarenanteq? noseisin fuggillationc tui repiftolas diftaremustuthæreticü fcriberetquc ofculisorthodoxumconiprobauit.AterbiuscótratelatratHierofolimis:amp; nifidtoabiflet.-fenfiflétba culum non lrtterarum:feddexterætuæ:quo tu canesabigereconfueuifti.Cur inquit falfatastneasto dulas fufeepifti: Qu are poll i nterptationc med aufus es in libris periarchon ftilu fi geret'A ut fi erraiieta uthomodebuiftimepriuatislitterisconuenire.amp;ficmihiblandiri:quoamp;egotibi nunc in apiftolis meis blandior.Hæctoramea culpa e(l:quarefubdolislaudibusaccufatuspurgaremeuolui.Ethocfi neinuidia nominis tuimtquod tu folus accufauerasad multos referrem no tibi hærefim obiiciens: 1} a me repellcs.Nunqd feiui irafceris:fi cótra haîreticos fcriberem.Dixeras te de Origenis librishsereti;* ca fuftultfl’e:fautorem te hæreticoj^ iam no effe credebâ.Et ideo no in te:fed in hareticos inueftusfum: inquofi uehementiorfui:ignofcemihi.Putaui ep amp;nbsp;tibiplacerem.Furto amp;infidiisminiftroßr dicis fchedulas tuas in publicu prolatas fuiffe quæ latebât in cubiculo tuosuel apud eu folû erât qui tej fibi geri iniunxerat:amp; quomodo fupra confiterisrrp autnullus eashabuerit.-aut admodu pauci. Si in cubiculo tuolatebant:quarationeapudeum eratqui fibi rem gtriinifixeratr'Sinautem unuscuiferi^ ptæ fuerant occukandas fufeeperanergo no latebât trh in cubiculo tuo:nec habuerunt cas pauci: quos habuiffe tellatus es.Furto fublatasarguis:amp; rurfum emptas niagna pecunia:amp; infinitis mercibusmV minaris.In una re: amp;nbsp;in parua æpikola quanta uarietas amp;nbsp;diffonantia menticdi.Tibi licctaccufarc :nii hi defend ere non licebit.Quandocriminarisamiciimnoncogitas.Qiiandorefpondeo:tuncmihi uk amidtiaeinnientem ueniant.Dicorotcrcelandasfchedulasfcripferas:anprodendas. Siutcelares cut fcnpfiki.Si ut proderescurcelabas.Siin eoreprehendendusfum:quareaccufatorestuos atnicos mc^ os non coercuerim. Vis tibi proferam litteras eorum in quibus amp;nbsp;hypocryfeos arguunt cp te feiens has ceticum tacuerim.Quod dum pacemincautus praebeointeftina ecclefiæbellafufeepi. Tu difdpulo^ uocas:qui metuum condifcipulum fufpicantur.Etquia parciorfui inrefellendislaudibustuis:puta's metuumeffefymmiftem.Hocmihiptæftititprologustuus:utplusmeamicuslæderes $ inimicus-Semellibi perfuafcrunt.-refteanperperamipfi uidetintteeffehæreticum.Si defendereuoluero:bocfo ) iumproficiam.'Ut me tecum accufent.Denilt;5mihiobiiciuntlaudationemtuam:amp;te non putantiw fidiofefcripfiffe:fed uere:amp; quod tu in me femperantelaudabas uchementerinfimulât.Quidmeuis facerer'utdifcipulosaccufatoresprotehabeam:utcontortainamicumiacula:meofufcipiampc‘^‘5f’*^® De libris autem irè piapKov debesmihi’amp; gratiasagerc.Tu erii ut dicis noxia quætp detruncas melio^ tapofuifti.Egoitauthabebanturexpreffi.Exquoamp;tuaapparetfides:amp;eiusquern interprxtatuj es: hærefis.Scribebatur mihi de urbe a uirisin hrifto prædpuis : refponde criminanti ne fi tacueriscófen^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

fiffe uidearis.Confona omnes uoce pofcebcant:ut Origenis uerfutias proderemmt uenena baeretico^ turn romanis auribuscaueda móllrarem. Qiiidhocadiniuriamtuampertinet.Numfolusinterprx tatuses iftos libros:amp; alioshuiusoperisnonhabesparticipes.Nunquid Ä tu de feptuagintainterpra: tibusesiutpofleditionemtuamaliistrâfferrenonliceat.Ecceamp;egomultosutdicislibellos de græco in latinum tranlluli:habes poteftatem amp;nbsp;tu rurfuj eos uertendi ut uolueri$:amp; bona enim amp;nbsp;mala fuo

5 imputantur auftori.QuodA: in tefieret:nifidixiffesteamputaffehæretica:amp;optima tranftuliffe-Hk eft enim nodustuus:qui folui non potcft:aut fi erralli uthomo:priorem damna fenrcriam.Sed quid faciesdeapologeticotuo:quemproOrigenisfcripfiftioperibus.Q.uiddc uolumine Eufebii:in quo cum multamutaueris:amp;fubnominemartyrishæreticicriminisi(criptatranftuleris:tamenpIurapOi* fuifti:quæ ecclefiaflicaE fidei non conueniunt.T u etiam latinos libros in græcum uertis:nobisdare no ftris externa prohibebis. S i inalioopere refpondiffem:in quo me non læferas uideri poteram in iniivv tiamtuamtranfferrequoduerteras:utteuelimperitum:ueIfubdolumdemonllrarcm.Nuncueror-0 uumquærimoniægenus:dolestibiineocfferefponfum:inquoateaccüfatusfum.Picebatur ad in;» terprætationem tuam Roma fubuerfa:poftulabantomnes a me huiusrei remedium. Non quo ego alicuiusmomenti effem.'fed qui petebantmeeOe aliquid arbitrabantur.Tu amicus eras:qui ilia trap » ftulerasrquidmeuisfacere.Obediredeomagisoportetanhominibiis.Domini cuftodire fubftantia: an furrum cælare conférai. Aliter te non placabo nifi amp;nbsp;ego tecum aceufanda commifero. Si nullatn feciffesmei nominismentionem:fi me non ornaffcsegregiislaudihus.-potueramaliquodbaberefuf fragium:amp;diuerfaobtendere:nerurfusinterprætata tranfferrem'.Tu me amice compuliki.'ut alir^ quot dies in hoc opéré perderem : utproferrem intaedium quod Chan bdisdebuirdeuorare amp;nbsp;ta^ menl£efusamicitiæinreiuraferuaui:amp; quantuminmefuioficme defend!.uttenonaccufarem.Tu nimium fiifpitiofus amp;nbsp;quæraliis:qui difta in hæretico ad tuam profers côtumdiâ.Qiiod fi aliteram« eus tuuseffe no poffum nifi amp;hæretico{eamicusfuero:leuius tuas inimicitias$illo^arnidtiasfnfti^ neboNouûquotçme’putasfinxiffemendadûrutæpillolamad temeonominecôponercrquafioliin nbsp;nbsp;nbsp;;

fcriptamrquo bonuseffe uidearamp; mode(lus:tunun$omninofufceperis. Hæcresperfacile,pbaripo^ teft.Mulxi Romæ eius exemplatia habent:ante hoc circirer triennium qui tibi eam mittercnoluerurt

-ocr page 269-

Dcteftionugarnmrufînt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ep?. XL

Rentes quæde meo nomine iaftitarcs:amp; Ç indigna propofito Chtiftianoac nephâda confitigeres, tgo fcripfi nefciens quafi ad amicum. Illi non reddidernnt ei: quem inimicum nouerant : parcent es amp;nbsp;meoerrori:amp; tuæconfcientiae.Etfimulargumentaris:çp fi talem tibiæpiftolamfcripferam non de bueram contra te in alio libello multa mala fcribere.Hic eft totus error tuns: amp;nbsp;hæc i ufta quærimonia quæ nos in hæreticos dicimusztn in te dicta côfingis.E t nifi illis pepercimus te p u tas elfe uiolatum

An ideo panem tibi non damus:quia hæreticorum cerebro lapidem illidimnsrEt ut noftram æpilîo^ lam non probes Papaequoqj Analtafii fimili dicis fraude fubnixam.-dequa tibi anterefpondi: quant fi fufpicatisipfius nô efle:habes ubi apud nos arguas falfitatis.S inautem eius eft:ut huius quocj anini contra te æpiftolæ probant ttuftra:amp; falfo falfam arguere niteris cum ex illi us uera æpiftola noftrâ uegt;’ ram etfe doceamus.in excufando mendad um tuum $ elegans elfe uolui(li:amp; ne fex milia Origenis lî bros proteras.P vthagoræ a me exigis monumenta. Vbi eft illa fiducia qua inflatis bucds creberrimep

Odgenislegerasemcdaffeinlibris -rrÉpictpKJuv amp;nonaliena:fedfuareddî diffefuis.De tanta librorum filua unum fruticem acfurculum proferrenon potes.Hi funt ueri fumi jæ ”^^^^æqnas dum in me criminaris in te extinftas difïipatafcç in me cognofcismec traftam ceruicc deiicis fed inaiori impudentia $ imperitia dicis me negare quæ in promptu funt ut cum montes au j? Kospollicitusfuerisnefcorteumquidemnummumdethefauristuisproferas.-iuftacontra me odia Kcognofcoamp; uera in nos debaccaris infania.Nifi enim egoquod noneft audaifter exigcrem tu uide nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''

baris habere quod non habes.Py thagoræ a me libros fiagitas.Qiiis enim tibi dixit illip extare uolumi na.Nonneinæpiftolameaquamoiminarishæc uerba funt.Sedfacmeetra(reinadolefcentia:amp;phi^ lofophum ideft gentilium ftudiis eruditum in pr incipio fidei ignoralfe dogmata Chriftiana. Ethoc pntafle inæpiftolis quodin Pythagoraamp;Platoneamp; Empedoclelegeram.Üedogmatibuseorûnon de libris locutus fum quæ potui in Cicerone ß rutoac Seneca difceredegepro Vatiniooratiunculam amp;nbsp;alias ubi fodalitiorum mentio fit.reuolue dialogos.Tullii Refpice omnem oram italiaequæ quon dam magna græcia dicebatur: amp;nbsp;P y tagoricorum dogmatum incifa publias litteris æra cognofces.QT insenim funt illa Chry fatia partamenta nonne P y tagoræjn quibus omnia eius breui terdogmata cô tinenturamp;quæ latiffimoopéré philofophuscommentaseftiamblicus imitatusexparte.Modera^^ turn utrum æloquentiffimum amp;nbsp;ArchippumacLylîdem Pytagoræauditores.Qiiorum Archippus ac lyfides græciæ:;ideft Thebis fcholashabuerequi meôriter tenctes pcepra doftoris ingenio pro libris utebantur aquibusillud eft s jpio 7f ovrfccvïdjucx KctiEKKoir 7£ovao 7e vt ictvxiÈ v 7ôvqœ«à7oç à ■n-avlt;;£v(;iav(;E7H3'4'vKHO' c«K5Kctœiâvqè7clo'ŸrtÇ7pû(;o'7d(;ivt;E75cnTœAÈôqlt;;{lt;;ovoiâvçÈ7HO-oiKia(;KàoXwçwâŸ7ooquot;TrpàŸJuct7o;cufÉ7pl5v quodinlatinumitapoffumusuertere.Fugâdafunt omnibus modisamp; abfcindenda languor a corpore imperitia ab animoduxuria a uentre:a ciuitate fe^ dicio : adomodifcordia.Etincommunea cunftisrebus intemperantia.Pytagorica : amp;nbsp;illa præcepta fnnt.Amicorumomnia effecommunia.Etamicum feipfum eilealterumrduorurncp temporum $ maximehabêdam curamrmaneamp;uefperi.æorumtjafturifumus.amp;eorum quægefferimus.Poftde «m neritatem colendam:quæfolahominesdeo proximos faciat.Illacj enygmara quæ diligentiffimc Atiftotelesin fuislibrisprofequitur.Stateram ne tranfiliasâdeftne prætergrediare iuftidam. Ignem gladio nefodias.Iratum uidelicet amp;nbsp;tumidum animum uerbis maledicis nelaceffas.Coronani mini mecarpendam:ideftlegesurbiumconferuandas.Cur noncomedendumndcftmocroremde animo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

proiidendum.Cum profeftusfuerisinquit neredeas.nepoft mortem uitam iftam ne defideres. Per niam publicam ne ambulesûdeft ne multorum fequaris errores.H irundinem i n domo non fnfcipic^ dam.'ideftgarrulos Si uetbofos homines fub eodem tefto nonhabendos. Oneratis fiiperponendum V. onusDeponentibus non communicandum.ideft ad uirtutemincedentibusaugmentanda præcepta ttadcntesfeociorelinquendos.EtquiaPythagoricadogmatalegi{femedixeram:audi quidapd’græ cos Pythagoras primus inuenerit.lmmortales effe animas. Et de aliis corporibus tranfire in alia.Q_ qnidem amp;nbsp;uirgilius in fexto æneidos uolumine fequens loquitur.

pasomnes ubi millerotam uoluere perannos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Virgî.æncî»

Lethæumadfluuiumdeusuocatagminemagno.’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;libro.^«j

Scilicet immemores fupera ut conuexa reuifant Rnrfus: amp;nbsp;indpiant in corpora uelle reuerti.

SeprimüfuiflcEuphorbum:fecûdoGallidem:tertîottermotinum:quaftoPyrrhumia(îcxrremupy magorâamp; poft cæteros temporû circulos eaquæ fuerant.rurfum fieri nihilq? in mundo uîderit nouu: Philofophiâ meditationem elfe mor£is:quotidie de corporis'carcere nitentem animæ educerelibertàtê ideft difcentias terni nifcentias effe :amp; multa alia quæ Plato inlibrisfuis.amp;maximeînphedroneTimeocÿ 4gt;fequitur.Nam poft academia amp;nbsp;innumerabi^ lesdifcîpulosjfenticsmultumfuædeefledoftrinæ uenitad magnâ Grædam.lbiq? ab Atchyta Tarctîo amp;nbsp;Timæo locrenfi Pythagoræ doftrina eruditus elegantiam amp;nbsp;leporem Socratiscum huius mifcuit difciplinis:quæoîa noie cômutato Origenesîlibros fuos tte ptópKoop tranftuliffe côuindf.In quoigi tur errauidi adolefcensdixi me ea putalTe in apoftolis:quæ in Py thagora amp;nbsp;Platoneamp; Empedocle lege ram.Mon ntcalumniaris:amp; fingis in Pythagoræ amp;nbsp;platonis amp;nbsp;Empedoclislibris.'fcd qüde in il lis 7üif fe legeram:ôcaliorum mefaiptaeoshabuiffedocuerunt.Ethoc genus elôcutionis frequéhtiffltiiUin

-ocr page 270-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;W

edcutfi dicam qu æ info era tclegî dogmata putaniucra .Non quo focfateslibrosnllosfcripfent^ff*^ quælegi apud Platonemamp;alios Socraticosillumhabuiffe,Etrurfnm Imitari uolui gefta qiiæin Alex andro amp;nbsp;Scipione legetam.Non quo ipfi fua gefta defcripfeiint:fed quod apud alios legcrim :quæ los legiffe mirabar.Igitur fi docere non poffem ipfius Py thagoræ extare monumenta.-nec a filio eins ac f ilia aliiftj difeipulis probata conuincerem:me non teueres mendacii :quia non librostfed dogmata le gi(Temedixi:amp;tefruftraerraremetuumprotegeremcdaciumuoluifte:utnifiegounumlibrum.Pp thagoræ protulero tu fex milia Origenislibros perdideri s:Vcniam ad epilogos.id eft maledidatuaan

X nbsp;nbsp;nbsp;quibus me ad pocnitentiam cohortaris:amp; nifi conuerfus fuero.id eft nifi te accufante fil uerormib'

naris interitum .Et hoc fcandalum redundaturum in caput meum denuncias qui te hominem IobO fimum Si Mofayeæ manfuetudinisrefponfione mea ad inferiptionis infaniam prouocaucrim-SMe enim te iaftas crimina quæ tibi foli amiciffimo fim confeffus :amp; hæc in medium prohturum .‘meif^ me coloribus effe pingendum:amp; debere meminiffe (p iacuerim ad pedes tuos ne gladio oris tui ampu tares caput meum.Et poft multa in q uibus furibundus exultas reuocas tet'Si dicis optare pacem cum denunciatione duntaxat.ut deinceps taceam. id eft :ut non fcribam contra hæreticos nec audeamrci* fpondere accufationi tuæ.Si hocfecero frater ero Si collega.Si uir eloquentiffimus Si amicusac fod^ lis. Si q uod his maius eft omnia quæ de Origene tranftuli catholica iudicabis .S inautem mutiero oî me commoueroillico Si impurusero Si hæreticusSi tua indignus neceflitudine .’Hæcfunt præconia mea fiemehortarisadpacemSinegemitumquidemaclachrymasdolorilibéras effe’concedis.PoP fem Si ego tuis te coloribus pingere: Si infanire contra infanientem:Si dicere quicquid uel fcio uel ne^ fcio Si eadc licentia immo furore Si ametia uel falfaiuel uera cógerere.Vt Si me loqui:5i te puderetau dire5iobiiceretibi;quæautaccufantemdamnarent:autaccufatum:utexfrontisduntiafidemledoo ri facerem:ut qiiod impudenter fcriberem.-uere refcriberem iudicares:fed procul fitamoribus Chriftia nismtdum alii eorum petuntfanguinem fuum offerannSi fine gladio uolûtatehomicidæfint.Tuat y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hocbonitati:tuæcpmanfuetudiniSifimplicitaticonuenit:quideunopeccatorisfterquilinio:amp;c)dw

ComPario nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rofarum Si foctorem proferscadauerumtSi contra fentetiam prophetalem amarum dicis elle qa

quafi dulce laudaueras:nec necefie eft ut inecdefiafticis traftatibusrem tribunalem uentilemus.Nihil tp fuper hoc amplius audiesmifi illud ex tri uio cum dixeris quod uis audies Si quod non uis. Aut fi ti bi uileuideturuulgareprouerbium:Sihomofapientiffimusmagisphilofophorumacpoetarumfew tentiisdeledarislegifle illud Homericum

Hoefolum requiro ab eximia fanftitate Si cenfura tua (cuius tanta eft putitas.'ut ad fuda^ ria Si femidntia tua dæmones rugiant)cuius exemplum in fcribendo fequaris ^Qiiis unq» catholicos rum indifputatione feftarum turpitudinemei;aduerfum quern difputat:obieceritt‘ Sictedocuerunt magiftri tui. Talibusinftitutuses difciplinis^Vtcuirefpondere potueris caput auferasÆt quæ racere non poteft.-fecest'Nec magnopere glorieris:fi facias quod fcorpiones poffuntfacere^ ^an^ tharides.Fecerunthæc Si Fuluiain Ciceronem;Si Herodias in iohannem ;quia ucritatem nonpotCi» rantaudire:Silinguamueriloquamdifcriminaliacuconfodiebant,Caneslatrant prodominisfuis' fimilitudo amp;nbsp;tu non uis me latrare pro Chrifto j'Scripferunt multi contra Martionem Valentinum Arrium

Eunomium:aquo eis obiefta eft turpitudo.Nonne toti injconuincenda hærefi incubuerunf.lftæ ma Y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;chinæ hæreticorum.-ideftmagiftrorum tuo^yfunoutconuiftideperfidia admaledifta feconfetanr.

SicEuftachius Antiochenusepusfilium:dumnefcitinuenit.Sic Athanafiusalexandrinæurbispon; tifextertiam Arfeniiamputauitmanum.Duasenimquimortuuspriusfingebarunuiuenspoftcaha beremonftratuseft. Talia Si condifeipuli tui Si magiftri nu ne deeiufdemecclefiæfacerdoteconfin^ gunt:Siauro:idefttnis tuorum^uiribusoppugnant fideiueritatem.Quidloquardehæreticisjqui licetforisfinntamenfenominantxpianost'AduerfumimpiifiïmosCelfumatcçporphyrium quanti feripfete noftrorum.Quis omiffacaufa in fuperflua criminum obieftione uerfatus eft. Qüsenô char^ tæecclefiafticæ:fedlibelidebctiudiciumconrinere. Autquidrefertîfi caufacadasîSicn'minefupô^' Non necefle eft.ut cum periculo tui capitis aceufes uno perçu fibre’condufto:fatis poteft facere deficc rio.Et fcandalum timere te fimulas:qni dudumfratrem:nuncaccufatum:femperinimicumespara^ tusoccidere.Ettarnenmiror quomodohomoprudeus furorepræuentus uelismihibeneficiumtriis buere:uteducas decarcereanimam meam.Et nonpatiaristecum in tenebrishuius fæculi commora^ fimilitudo. ri.Visergometacereneaccufemt’DeponegladifitSiegofcutûabiiciâ. Inunotibi cófentircnó potero ut pared hæreticis:ut me catholicû nô 4)bem.S i ifta c caufa difeordi æ mori pofiïï tacere nô poflum.pc buerâ quidc deomni lcripturatuæinfamiærefpôdere: Si diuinis uocibusinmodiîDauid Citharm tislenirefuroreinpeftoristui.Sicôtentusero uni? libripaucisteftimoniis:5iopponâfapiftitiâftulti ciæ;utfihumana côtcnisfaltemdiuinanônegligas.Audiigit qddete:Sideomnibusinuidis;acma ledicis Si côtumeliofisloquat fapiens Salomô.Infipiêtes dû i niu rii s cupidi funtiimpii faâi odetfinen fum.Nefabricerisinamicûtuûmala.Etneinimiceris'aduerfum homîemfinecaufa. Impii exaltâtcô ' tumeliam.Circûcide ateos prauô:5i ihiqua labia loge repelle abs te oculos côtumeliefi lingua imqm manus efïundêtes fanguinc iuftitcor fabricâs cogitatiôes maIas:Si pedes feftindtes ad malefadendum Qui nitit mcdacio pafeit uentostSi fequit aues uolates. Derelîquitem uias nincæ fuæ Si axes culturae ' fuæfeciterrare.Perambulatariduacdefertu5icolligitmanibusfuisfterilitatem.Os,pcacisappropnat contttuoJii

-ocr page 271-

Éxpofîtio fymboii rufi.aquîiegicil.

Épîâolâ ' XLI

cotntioni:amp; qui ^fertmalediftaftukiflîmnseft.AîabcncdidaoîsfimpIexuir.Animbfusinhoheftüsiqôtâ» labioje incidit in laquæûpeccator.ftinera ftultorûrefta incôfpeâu fuo.StüItuseadc dië

oltenditiram fuâ.Abominatioeftdno labia mendacia.Qui cuftoditos fuu feruatanimam.Etqui te gt;nerariuseftlabiis:terrebitfeipm Malus cum côtumelia agit mala: ôc infipicsexpanditmalitiâ fuam^ Quæresapud malos fapientiâ:amp;noninuenies.Suisitinenbuslaturabittemerariùs; Sapiens tinicdd déclinât malum.Stultus confides mifceturd:lôganimusuitmultusinpfudctiàeft:pufillânimüsual deimprudcseft.Quicalumniatpauperem.lacemtfad:orceius:linguafapientiïbonanouit: Si osfluU torutnpnunciatmalû.Viranimofuspatatrixasîamp;immuduseftapuddeumoisquiexaltatcorfuuni Manui manusinfercsiniu(le:nóeritimpunitus.Quidiligituiam:pcitori fuo. Antecótritionem pce^ ditcôtutnelia.Etanteruina mala cogitatio.Qui affirmâtoculosfuos:cogitatpuerfaamp;4)uocatlabiis fuis oia mala Labia ftultaducunteûinmala.Etosaudax morte inuocat Malignus uirmultadetrimé U patief. Melior eft pauper iuftus quâ médax diues Gloria eft uiro qui auertit fe a maledi ftis:qui aûc rcultuseft:talibus fe obligat.Noli amare detrahere:neeradicerisS uauis eft homl panis mendacii pofteà implebituroseiuscalculo:qui opérât thefauros.Lingua mendacis uanafelt;ftatur:amp; uenietin laqueos mortis.ln aureftulti noli quic$ dicere:ne forte irrideant fapientes fermonestuos.CIaua amp;nbsp;glàdius jagittapniciofafunr.S icamp; uirquicontraamicum fuumfalfumdicit teftimonium .Sicutauesauogt; lant amp;nbsp;paireres:ita malediftum uanum non fuperueniet illi.Noli refpondere imprudeti adiprudentia «us:nefimilisei fias.Sedrefpôde ftulto ad ftultidâ eius:ne fibi fapienseffe uidcat.Qui infidiat.amids fuis:cunmifusfueritdicit:qaludensfed-Craticulacarbonibus ôi lignaigni:amp;uirmaledictis àdtu^ pultum rixæ.Si te rogaiierit inimicus tuus parcens uoce magna ne confentias ei: feptem neqtiæ (une •n aia eius.G rauis c lapisamp;uix portabilis arena:f5 ira ftulti grauior utrocj.Crudelis eft idignatioamp;acui taitaamp;zelus impatiens eft.rmpiuscalunniatpaupetes:amp; qui confiditin cordis auaritia ftultiffîmus eit.Totamirâfuam,pfertinfipiensfapiensdifpenfatin partes.Filius malus gladiosdctes habet amp;ciil^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

trosmolas:utconfumatinfirmosexterra:amp; pauperesexhominibus. Hisergododus exemplis nolui Z inorderemordentem necuicemtalionisimploderemaluicçinfaniamexcâtarefuribunditamp;üniusli^ bti antidotum uenenatopeftori infodete-Seduereor ne nihil^fidens:illudDauitieu cantate compel lar:amp;his mefermonibusconfolari. Aliénât! funt peccatoresauulua.erraueruntabutero.Locutifunf falfafurorillisfcd’mfimilitudinemferpctisficutafpidisfurdæamp;obturantisauresfuas.-qnon aüdiat psjy: üoeê incantâtis fapienter:Deus côteret dentes eoîy:in ore ipoïc molas leonû côfringet deus. A d nihilu deuenidtâq) aqua decurrens.Intcditarcûfuum donee infirment Sicutcæraquæfluitauferent fupec ceciditignis:amp; non uideruntfolc.Etitetu.Lætabitiuftusai uiderit uindiflâipiorû manusfuas laua^ bitinfanguinepftóris.Etdicethófiuticgeftfruftusiufto:utilt;5 eft deus iudicans eosinterra.Inextre; maæpiftolafcribismanu tua.Optotepaccmdiligere:ad qd’breuiterrefpôdebo. Si pacedefiderasar^ ’nadepone.Blâdictipo(Tumacqfcerenôtimcocomminâtc:fitinternosunafi£ies:amp;iIicopaxfequeti

Expofirio Symbol! Ruffini Aqlegiêfispfbyter! adLaurctiumpapâlnquafingulosarticuIosfidei nouiac ueteristeftamctiauftoritat!buscôfirmat:amp;hærefescontrarias deftruit. Epi XLI^ Ai

Ih! quidem fideliffime papa Laurent! ad faibendi'i animus nô eft tam cupidus $ née idoneus fdenti non efle abf^ periculo niultop: iudidis ingenium tenue amp;nbsp;exilé cômif tere.Sed qmfutcum uenia tu! dixerim)id temereinæpiftola tua per Chrifti mefacra mentaquæ a nobis maxima cum reuerentiafufdpiuntur aftringis:ut aliquid tibidé fide fecundum Symbol! traditionem rationemlt;5 componam qmisfuprauires nô

J—___- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftraç fit pondus præcepti. (Non em me latet fentenria fapientum quæ probe admodu

didbquiadêdeo amp;nbsp;ueradicerepericulofum eft )tamenfi exj^etitionisa teimpofitæ neceflitatem ora^' tionibusiuuesdicercaliqua obedientiæ magisreuerentia q^ingeni! præfumptiôe tentab!mus:qüæ quidem non tam perfeftorum exercitiis digna uideantur cp quæad paruulorum in Chrifto amp;nbsp;incipi entiumlibetenturauditumEquidemcomperinonnullosilluftriumtradatorum aliquadeh!spieamp; bteuiteredidiffé-Photinum uerohæreticum fcio eatenusfcripfifle:non utrationem diftorum audieri tibusexplanaret:fed ut fimplidter fidelitereg difta ad argumentû fui dogmatis traheret : eu in his uer^i bisfanftuffpiritusptouideritnilamb!guû:nilobfcurum:nilareliquisdifl'onansuideri:quiain hisué te completur prophet! a quæ dicinVerbû em confummans amp;nbsp;breuians !n!quitatem:qu!a uerbum bre n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a

uiatum facit dns fuper terram.Nos ergo fimplidtatem fuam uel a uerbis apoftolicis reddere amp;nbsp;figna# re tentabimus.’uel quæ omitTa uidentur a prioribus adimplere. S ed ut manifeftius fiatargumentu uer bihuius ut diximus breuiatiicaufam qua hæctradirio eedefiis data eft ab origenerepetemus. Tradût maioresnoftri:cppoftafcenfionem dnicum peraduentum fpirituffanfti fupra fingulosquofep apo^ ftolosigneælinguæfediffentcutloquelisdiuerlisuariifcçloquerctur.’perquodeisnullagensextranea: nnllalinguæbarbatiesinacceflauidereturamp;inuiapræceptûeisa dno datum hoc ad prædicandû dei Uerbum ad fingulasquemqîproficifc! nationes-DifcelTur! itaeçabinuieem normam fibi priusfuturæ pdicationisin cômune conftituut:ne forte alii alio addufti diuerfum aliquid his qui ad fidem xpi iri^ uitabanturexponerent.Omnesigiturinunopofïn’:amp;fp!ritufan(ftoreplet!breue iftudfuturæ fibi uf diximusprædicationis indicium in unum confercndo:quod fentiebat unufquifçp componunt: àtcÿ banc credentibus dandam elfe régula ftatuunbS ymbolum aut hoc nlultis amp;nbsp;i üfti (ïî mi s ex câufis

-ocr page 272-

Bb


TituJ.


Cc.


Dd


Ephe.4.


Ee


PARTIS I


TRACTATVS


ni


pellarî uolucrunt.Symbolum etn graecae amp;nbsp;indidudid pôt’amp; collatiohocdlqtf plurcsin feiutJd em fecerut apoftoli in his fermonibus in unum cófercdo qtf iinufqfqj fenfir.Indiduni autem uel fignu iccirco dicit :qa in illo tempore fient Paul us apfus dicit Si in aftibus apfopr refert multi ex tit cuneuntibusiudaEisfimulabdtfeefleapFoschrilli.'amp;Iucrialicuius uel iientris gratia ad pdicandûpro^ ficifeebantmominantes qdemchriftum;red nóintegristraditiouum lineisnüdantes.Iccircoiftud in; didum pofuerunper quod agnofeeref his qui xpm uere feefm apoftolicas régulas pdicaret. Denic^ amp;nbsp;inbellisciuilibushocobferuariferuntqm amp;armoßrhabituspar:amp;fonusuocisidem: Stmosunuseft Atqi eadc iriftituta bellâdi ne qua doli furreptio fiat fymbola diftinda unufqfcj dux fuis militibustra dit:quae latinæ figna uel indicia nuncupant:ut fi forteoccurreritqs de quo dubitet fymbolujptodat ft fit hoftis uel focius.Icdrco deniej hæc nófcribi chartulis aut mêbranis:fed requiri in credentiû cotai bustradiderut:utcertum effet hæc neminem exledionequæ interdû peruenireetiam ad infidèles fo^ lenfedexapoftolorum traditionedidiciffe.Difceffuriigitur utdiximusad prædicandum iftud unani mitatis amp;nbsp;fideifuæapoftoli indicium pofuerc:nôficutfilii Adamdifeeffuri ab alterutrum turrem latere cofto ôc bitumine conftruentes.-cuiuscacumen ufcç ad cœlum pertingeret: fed monumenta w dei quæ ftarent aduerfutn fadem inimid elapidibus uiuis ôc margaritis dominicis ædificantes: qua neep uentiimpellerennnecçfulminafubruerennnetjtempeftatumacprocellarum turbines promoue tenr.Merito igitur illi abinuicem feparandi turrem fuperbiæ ædificantesxlinguarum confufioned^ nati funt:ne unufquifcp poffetaduertere proximi fui loquelam .Ifti uero qui turrem fidei conftru^bat omnium linguarum feientia amp;agnitionedonatifunt:utilludpeccati:hocfideiprobaretut indicium Sed iam nobis etiam deipfis aliquid contredandum eft margaritis : in quibus primo in loco fons ® origo ponitur:cum dicitur.Credo in deum pattern omnipotentem. Verum pri us $ indpiam de ipj’ fisfermonumuirtutibus difputare:illudnonimpunecommoncdumputocpdiuerfisecclefiisal’Q“® inhisuerbisinueniunturadieda.Inecclefia tarnen uibisRomæ hocnôdeprehenditurfaâum quod eo prc)ptereaeffearbitror:çp neep haerefis uila illic fumpfitexordiû:amp; mosmihi feruatur antiquus quigratiambaptifmifufcepturifuntpublice:ideftfidelium populoaudiente fymbolumreddere n utilt;5 adiedionemhuiusfaltem fermonis eorum qui præcefferuntin fide non admittit auditum. m cæterisautemlocisquantumintelligidaturpropter nonnulloshaereticos additaquædam uidentut: perquænoucUædoftrinæfenfuscredereturexdudi. Nos tarnen ilium ordinem fequimur: quemm aquilegienfi ecclefia lauacri gratia fufeepimus. Credo igitur primo omnium pôiturfficut Paulus apo ftolus ad hebræos feribens dicit. Credere enim primo omnium accedentem ad deum oportet:quia en: amp;nbsp;credentibus remunerator fi t: amp;nbsp;propheta dicit- Mifi credetis non intelligetis. Vt ergo intelligcoda au ditu patefiat tefterprimo omnium teaedere profiteris:quia nec mare quis ingteditur:amp; liquidoac fundo fefe committit elemcto:nifi fe prius credat poffe faluari:nec agri cola femina fulcis obruit amp;nbsp;tru gesfcargitinterrammifi crediderituenturoshymbres: affuturumquoepfolisteporem: quibus terra confotafegetes multi plicata fruges:producat:ac uentis fpirâtibus nutriat.Nihil eieniep eft quod iu up ta geri poffmfi non credulitas anteprecefferit. Quid igitur mirum fi accedentes ad deum credere nos primoomnium profitemur.-cumiinehocnecipfaexigipoffituitacommunis. Hocautcmiccircqin principiis præmifimus:quia pagani nobis obiieere folent : cp religio noftra quia rationibus deficit m folaperfuafioneconfiftat:amp;ideooftendimus:necagi:necftarealiqnidpoffe:nifipræcefferitiuscredc/ di.Denicpmatrimoniacontrahiintur:quiacrediturfucceffurapofteritas:amp;pueridifcendisattibustra duncur:quiamagiftrorumindifdpulostranffundendacrediturdifdplina:amp; imperii infigniaunus fufcipit:dum créditlîbi populos amp;nbsp;urbes armatum etiamexercitium pariturum. Qiiod fi hæclingue lanifîpriuscrcdideritfutura nullusingreditunquomodomultomagis adagnitieiJiemdei credendo ueniatur.Sed uideamus quid iam breuitatishiefermo fymboli proponat. Credo inquitindeum pa trem omnipotentem.Orientales ecclefiæ omnes pene:ita tradunt.Credo in unum deum patrem onv nipotentem.Etrurfuminfequentifermoneubinosdidmus. Etinchriftumiefum unicum fiuum cius dominum noftrum illi tradunt.Et in unum dominum noftrum iefum chriftum unicum filiuj dus. Vnumfcili cet deum amp;unumdominumfecundumau(ftoritatemPauliapoftcliprofitctes.Sed de hocinfequentibuslods repetemus.Nuncinterim quod ait in deum pattern omnipotentem uidea mus.Deusiecundumquodopinaripotefthumanamensnaturæipfius uel iubftantiæ:quæeft fupef omnia appellatio eft. Paterarcaniamp; ineffabilisfacramentiuocabulumeft. Deumeum audisfub^ ftantiam intellige fine initio finefine.-fimplicem fineuHaadmixtioneinuifibilemîncorporeuminen fabilem:ineftimabilem inquonihiladiunftum nihil creftum fit fine amftoreEft enim illequi dlom ninooîmauftor.Patrem cumaudisfiliiintellige patrê:quifiliusfupradilt;ftæfitimagofubftantiæ. S* cutem nemo dicitur dus nifi habeat uel poffeffionêuel feruum cui dominet:amp; fie nemo magijlerdn dturnifidifdpulumhabeanita amp;nbsp;pater nullopaftoqsdici pot nifi filiumhabens.Hocigituripo noie quo deus paterappellatcum pâtre pari ter fubfiftereetiafiliusdemôftratur.Qiiô autem deus parer gçi nueritfiliû nolo difciitias.mec te curiofius ingéras in profundo archani:ne forte dû inaceeffæ lucis laïf gorcpertinaciuspcutiarisrexiguûipfujquîmortalibusdiuinomûerecôcdTus eftperdasafpeflû.Aut fi putas inhocomni indignationis genere utendû:prius tibi ,pponequæ noftrafunt: quæfi côfequen ter ualuerisexpedire:tûca terreftribusadcœleftia ôi a uifibilib?adinuifibilia^perato.Èxpedi primoti


-ocr page 273-

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Expofitîo fyfnbolî RufS.Aquîlegîcn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epîftola . XLI

potes quomodo mesquæ intra te eft generet uerbum:amp; qd flt în ca memoria: fpiritns.-quemodo hcc cum diuerfa fint rebus amp;nbsp;aftibus:unum tiî fint uel fubllâtia uel natura:amp; cum e mctc^adant nun^ In ab ipa fepatent.Et fi haec qjuis in nobis amp;nbsp;maxime nfa fubftatia habent tn rato nobis occulta uiden tnr.^quâto afpeftui corporeo inuifibilia.De aptioribus requiramus.Fons quó i fe general fluuiö. quo ante fpiritu rapidum fett fluctum.Quideft lt;ÿ dum unum amp;nbsp;infepabile fit fluuiusamp; fonsmec fluuius fons:nec fons fluuiusintelligi aut appellari pót:amp; tn qui uiderit fluuiuj uiderit amp;nbsp;fontc.Exerce te pri us inho^’ explanatiôe:amp; difeute fi potes quae habent in manibus:amp; tuncad horu fimiliora ucniemus Nec pûtes (ç te ftatim de terra afcedere funded fup coclosded pri us fi te placet ad iftud firmamétum qrf oculis uidet educd:amp; ibi fi potes naturd huius uifibiLis lumis difeute :quo mô ignis ifte cocleftis gene^ Kt ex femetipo fplcdorc lucis:quomodo etid ^ducat uaporé 8i cum tria fint in rebus:unum tame fût infnbftätia.Quod amp;nbsp;fi hæc fingula inueftigare potueris feito adhucdiuinægenerationis myfteriuni tdto efle differctius amp;nbsp;eminétius:quautocreator aeaturis potetioKoudto artifex ope fuo pftdtionqud;« to ille qui (emp eft eo qui ex nihilo coepit efle nobilior. Crededus eft ergo deus eife pater unici filii fui dill nri nódifcutiêdus.Mecp emfas eftferuade natalibusdni difputare.Cóteftatus eftpaterdecoclis di cens.Hiceftfiliusmeusdileftus:inquomihibenecópIacuisipmaudite«Pateripmdiciteffefiliufuu5: Matih.J? amp;ipfuniaudiri iubet. Filiusdicit.Qui uidetmemidet Si patre meum.Ego Si pater unum fumus.Et Iohan.l4. ego ab eo exiui Si ueniin hunc mundu.Qyis eft inter has partis amp;nbsp;filii uocesmediusfe difcuflbr inter lohan.io. ferat:amp; diuinitatem diuidat:affeftum fepenfubftdtid rupat:fprii fecetzneget efle ucru quod ueritas di lohan. 16« at Eft ergo deus pater uerus tan$ ueritatis paterznö extrinfecus aedszfed ex eo qlt;f ipeeft filiu generds îdeftqafapiensfapientidzqaiuftusiufticidzquiafempiternusfempiternû.qaîmortalisimmortalczqa înuiïibilisinuifibilczquialuxfplêdorczquia mesuerbû.Quôdautdiximporictisecclefiastradcreunu pc ueru deu ptem oïpotctc:amp; unü dnm hoe nôîtelligcdû eft unu nûero didzfed uniuerfitate. Verbi gratia S i quis dicat unu hominc aut unu equuzhic unu pro nuero pofuit pot ein Si alius homo efle amp;nbsp;tertius

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uelequus.Vbi aut fecundus uel tertius no pot iungizunusfi dicat no unitatistfed uniuerfitatiseft no;j

[ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oien.Vt exempli caufazdicamus unufolemzhic unusita diciturzut uel alius uel tertius addi non poflit:

Vnusefternfolmultomagisergodeuszcu unus dicitur unusnonnumeri fed uniuerfitalis uocabulo

i, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nûcupat.id’eftqui^ptereaunusdidfqialiusnôfit.Similiteramp;dedomino'accipiendûeftq» unus fit

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tlominusiefusxpusperquem deus pater dominatuomniu tenet. Vndeamp;fcqucsfermoomnipotctê

jmunciatdeumzomnipotens aut ab eo didt cp omnium teneat potentatum. Tenet autcomnia pater perfiliurnficut amp;nbsp;apoftolus dicit. Quia per ipm creata funtoia uifibilia Si inuifibiliazfiue throniz fine dominationeszfiueprincipatuszfiuepoteftates.Etiteruad hebræosfcribcsdicit.Quiaper ipm faxula CoF.i« »nftituitzà ipfumcôftituit heredem uninerfoçzî.Quodfi pecipm faecula inftituitpaterzamp;petipm aea Hebræ.î.’ ’ t^fnnt omniazfie ipfeeft hæresomniuzper ipm ergo amp;nbsp;potentatû omniû tenetzquia ficutlux de luceamp; Ueritasde ueritatezitadeomnipoteteomnipotesnatus eftzut in Apocalypfi lohannisfctiptu eft .Et tegt; Apcxa.4«'

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;QUiem non habet die ac noftedicentes.Sanftuszfanftusfanftusdnsdeusfabaothzqui eratamp; qui eft:

amp;qui uenturuseftomnipotcs.Omnipotensergo didnqui uenturus eftzamp;quis eft alius qui uentu#, ^eftnifilefusxpusfiliusdei.Hisadditinuifibilejimpaflîbilem.Sdendutçduoiftifermoncsinec^ Cg aefiæ Romanæ fymbolo nó habent. Conftat aöt apud nos additoshaerefeoscaufa S abclli illi us profe wozquæanoftrispattipaffîaappellatzideftquaepatreipmuelexuirginenatiimdicit:amp;uifibilcm fa^ ônm efle.-ueipaflumafiïrmatincarne.Vtergoexcluderettalisimpietasde pâtre: uidenthaic addidif? •emaioreszamp;inuifibilcpatrêattjimpaflibilêdixifle.Conftatemfiliuznópatre incarnatuzamp;excarne na tunt amp;nbsp;ex natiuitate carnis filium uifibilê Si paflibilc faftum.Quantu aüt fpeftat ad illa ddtatisimor^ talemfubftantiâzquæ una Si eadct^di patre eftzibi neep pater neep filius ne« fpirituffanft^uifibiliszaut paffibilis creditur.S ecüdum dignationc uero camisaffumpteE fili us eft pan us in carue.Quod Si ^phe ß ar .5.

» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^bi ait.Hic deus nofter nonreputabif alteradeumzqui inuenitomne uiamdifciplinæ.

“dediteamfacob puerofuozamp;Ifraeldileftofuo.pofthæcin terris uifuseftzamp;interhominesconuerjzÿ fains eft. S equit poft hoc.Et in lefum xpm unicû filiu eius dnm noftruj.Iefus hebræi uocabuli nomc Exponit no quod apud nosfaluator dicit.Xps a crifmatezid eft ab unftione appellat.Legimus em in libris Moy fi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j jqj.

AufesNauæfiliuscumeleftuseffetdux populicommutato nomine de Aufelefus cognominatus fitzqno fcilicet oftenderet hoc effe nomenzquod pri ndpibus amp;nbsp;ducibus cóueniretzhis dûtaxat qui falu^ Km fequêribus fepopulis darent.Itaep amp;nbsp;ille lefus appellatus eftzqui cduftum de terra ægypti poputu: amp;nbsp;tieerroribusheremiliberatumin terra repromiflîonisinduxit.EthicIefus qui populum de ignorât liætenebriseduftumzamp;demundierroribuseuocatuintroduxitadregnacoelojt.Chriftnsquoç uel ponnficale ael regium nomen eft.Nam prius Si pontifices unguentocrifmatis confecrabantur Si re# ges.Sed illi ueluti mortales amp;nbsp;corruptibiles ungebantzhic uero famfto fpiritu perunftusxpus effîdtzfi cutferiptura de eodidt.Quemunxit pater fpirituflanftomiflbdecœlis.EtEfaiaspraefigurauerat dii? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z

cens ex perfona filii. S piritus domi ni fiiper me propter quod unxit meteuangelizare me mifit pauper!

bus.Quiaergo oftendimus quid fit refus qui populum faluetzamp;quid fit Chriftusqui pôtifex faftus Hh fitinæternumznuncexconfequcntibusdequodicanturiftauideamus. Vnicumfilium inquit eius dominumnoftrum.PofthocdocetnosquiaIefusiftedequodiximuszamp;Chriftusdequo expofui;^ mus unicusfilius dei Si nofter dns eftzne forte Humana putes ifta uocabula tetrenû te aliquid doceant

O ii

-ocr page 274-

nr


TRACTATVS


PARTIS

îdeofubîungit.Vnicû hûceffefiliûdei dnm noftrû.-Vnuseiüdeunonafcit jqr Si fplcdoruniuseftb’^ ds;amp; unum eft uerbu cordis:nec in numerû pluralcdeftui t incorporea generatio:nec in diuifionem ca ' r or Î nbsp;nbsp;nbsp;dit;ubi qui nafcit nequaq» a générante feparatur.Vnicus eft ut meti fenfus.’ut cordi uerbii :ut forti uir

1.V1OC.1. nbsp;nbsp;tus;ut fapiêtiafapiêti.Namficut folus fapiens pater ab apFodicit.ita amp;folusfiliusfapientianominat;

Matt. 13.'

n Matt.13.

Vnicus ergo filius eft;amp; cu fit gloria fempiternitate.-uirtute ;regno:poteftate hoc qcf pater eft oia tame hæcnôfineauftoreficut patenfed ex pâtre tanq’filiushabencum^fitipfeoimcapunipfiustameu^'^ Î Corin ii putp^t^reft.Sicemfcriptueft.Qiiiacaputxpideuseft.Filiumfanecumaudisnologenerationcaw ' nalis natiuitatis affumas:fed memeto hoc de incorporea did fubftantia amp;nbsp;naturæ fimplids.Si em (ut fupra iam diximus) uel in eo qcf cor generat uerbu:uel mens fenfum uel lux ex fe parit fplendorê;nibil horum requiritur;nec ulla in tali generatiôe fragilitascogitatur.-quanto purius Si facratiusde borunt omni urn creatorecenfendum eft. S ed fortaffe dicas.Ifta quam memoras infubftati ua eft gnatio ; nc? emluxfubftatiuum fadtfplendoic:autcorfubftâtiuumgeneratuerbû.Filiusautdei fubfta'tialiter al/ feritur generatus.Ad hoc primo oîm illud didmus:cum etiam in caeteris proférant exempla ; non pct omnia tarnen fimilitudinc feruare poffunt rci illi us cui praebere putant exemplum:fed unius alicuius partis proquauidentaffumpta:fimilitudinemtenent. Verbi gratia.Vtcum ineuangeliodicit.SimW tabimusregnumcoclorum per omnia fimilee(TefErmcto:urfubftantiaillaitapalpabilisfiracfragiliS’ ut amp;nbsp;adda fieri poflit amp;nbsp;corrupta.Sed ad hoc fol um exemplum iftud uidetur aflquot;umi:uto(lenueiffH ex parua piaedicationeuerbi dei humanas mentes fidei fermentopoffecoalefcere.Similiter

dtur. Simile eft regnum coclorumrhetimiffo in mare; quod ex omni genere pifdum abftrabit.tt inhocnunquid putadum eftep naturælini;quorheteoperamur:acnodisquibus maculæ nefluntut regni coelorum fubftantia per omnia confoatur. Sed ad hoc folum oidctur affumpta comparatio oftenderetut quiaficut rhete de profundo mans pifcesadducit ad littus.-ita de profundo fa^culi huius errorehumanæaiæregnicoelorumpdicationeliberantur.Ex quibusconftatexempla nóinoibus bis quorum excpla funt efle fimilia. Alioqain fi eadem effent oiaiiam no exempla dicerenf .-fed ipfe us res de quibus agitur uiderent. Deinde etiam illud dicendum eft qp nulla creatura talis effe pot lis creator eius:amp; ideo ficutfine excplo eft diuina fubftantia:ita amp;nbsp;fineexcploeftdiuinitas.Tum illudaddimus.Quiaomnis creatura ex nihilo eft.Siergoinfubftatiafcintilla quae ignis eft ex ft trea/ turam quae ex nihilo fafta eft gignit:amp; conditionem in hoc feruatoriginisfuae cur illius æternae lucis fubftantia:quacfemperfuit:quiainfubftantiu0infenihilhabuit:infubftantiuuexfefplendorempro* ferre non potuit.Et ideo redte unicusdicitur filius.Vnicus enim ci foluseftqui ita natuseft nec com/ parationcmaliqu3mpotefthabcrequodunicumeft:necfimilitudincinfubftantiacomfaduf’’'uis habere poteftille qui faftor eft omnium.Hic eft ergo ChriftuslefusunicHsfiliusdei qui eft tJom’*’“® nofter.Vnicusamp;adfiliumreferri amp;ad ad dominum poteft.Vnicus eft etnuerefilius:amp; im“S aomi/

Eph.4.

Efa.7i

Kk

naturæ.Et fi dicunt alii dni:cóceffa tamen:nô ingenita poteftate dicuntur.H ic uero folus eft unicus ft liusiamp;folusunicusdiis.-ficutamp;apoftolusait.EtunusdnsIefuschriftus.'perquem oia.ldeo poftea præpofîtusordofideiineffabilefacramctumfiliidenatiuitatepatrisexpofuitmûcad humanæ falutis dignationem difputationemlt;pdefcendit.Ehuncquemfopra dixit unicumfiliumdei.'Adiimnoftru nunc dicit. Qui natuseft de fpiritufanfto ex maria uirgine.Haeciam i nter homines difputau'onis watt uitaseftilladiuinæfubftantiae.haecdignationiseft:illanaturae.Defpiritufanftoexuirginenafcitur;amp; iaminhocloco mundior auditusrequiritur amp;nbsp;purior fenfus.Huncemquemdudum de patte natu ineffabiliter didicifti:a fpiritufanfto templum fabricatum intra fecreta uteri uirginalis îtellige amp;nbsp;ficiit infanftificationefanftifpiritusnulla fentiendaeft fragilitas:ita amp;nbsp;in partu uirginisnulla intelfigenda eft corruptio.Nouusemhuicfæculodatusefthicpartus:necimmerito. Qui enim incoclisunicus fib/ useft:confequenter amp;nbsp;in terra unicuseft:amp;unice nafcit.Nota funt olbusamp; in euangeliis decantata de hoc fcripta prophetarum quædicunt;cp uirgo concipiet amp;nbsp;pariet filium.Sed amp;partusipfiusmirabilc modum Ezcdiiel ,pphetaanteformauerat. Mariam figuraliter portam domini nominans:perquani fcilicetdnsingreffuseftmundum.Dicitergohocmodo.Portaautemquærefpicitadotientemclau/ Ezech. 44. fa erit ; non aperiet amp;nbsp;nemo tranfibit per cam qin dns deus ifrael tranfibit per eam:amp;claufa etit. quid tameuidensdeconfecratione uirginisdici potcrat.Claiifafuitincauirginitatis porta peripfam intra uit dus deusifrael:pet ipfam inhunc mundiide utero uirginis 4?ceffinamp; in aeternu porta uirginisclau fa feruata uirginitatepermanfit.Igiturfanftuffpiritus 1 efertur dnicæ carnis:amp; rempli eiuscrcator. Ind peiam hincintelligereetia fpirituffanfti maieftatem.Conteftaturenim amp;euangelicusftrmode ipfo Luce.i. '' Quod cum loquenti angeloaduirginc amp;nbsp;dicenti:quia paries filiu:amp; uocabisnomeneiusIefum.Hic cnim faluumfacietpopulumapeccatis fuis.Illa refpondiffet. Qiiomodo fier iftud qm uirum non co gnofcoidixit angelus ei.Spirituffanlt;ftusuenietfuperte:«amp; uirtusaltiffimiobûbrabittibi;amp;ideoqucd nafeeturex tefanftum uocabiturfilius dei.Vide ergo coopérante fibi inuicem tri niratc. Spmtuffdfis uenire diciturf uper uirginc:amp; uirtusaltiffimi obfibrareei.Quæeft ante uirtus altiffimi nifi ipfe Chri/ ftusqui eftdei uirtus amp;dei fapientia.Cuius autemhæcuirtuseft.Altiffimi inquit.Adeftergoalriffi/ mus:adeftamp;uirtusaltiffimi obumbrare ei adeft amp;nbsp;fpirituffanftus.Hæc eft trinitas ubiejlatens amp;nbsp;ubifjapatens

-ocr page 275-

E xpofitio fymboli tuRnï;

Epï. XLr

übi^qg apparens uocabulispcrfonifcj difcrcta:infeparabilis ucto fubflantia deitatis:amp; $uis folus filius nafcatur ex uirginc adeft tarnen amp;nbsp;altiflïmus:adeft Si fpirituffandus ut amp;nbsp;conceptus uirginis faiiftifi;; cetur amp;nbsp;partus. Verum hæc quia ex fcripturis propheticisafferunturpoffuntfortafleiudaeos $uis fint infidèles amp;nbsp;increduli confutate.Sed pagani folent irridere nos:cum audiuntprædicari a nobis uirgi./ nis partumspropter quod paucisamp; eorum obtreâatiôibus refpondendumeft.Omnis partus ex tribus utopinorconftat:fiadultæætatisfitfœmina:fiuirumadeat:finonfitilliusauluauitiofterilitatisoc^ uufa.Exhistribusinhocpartu queprædicamusunum defuit.Virfcilicetamp;hanc parte (quiaquina^ IcebMur non erat terrenus homo fed cocleftis )per fpiritum cocleftc dicimus falua uirginis i ncorruptio necôplefâni.Ettamenquid mirum uidetunfi uirgoconceperitcum orientisauem quem phoenieem uocant:intantumfineconiugenafciuelrenafciconftet:utfempunafitamp;femperfibiipfanafccdo;uel tenafeendo fuccedat. Apes certe nefcireconiugia:nec fœtus nixibusedere oibus palam eft. S ed amp;nbsp;alia nonnulladepræhendunturuti huiufcemodifortenafcendi.Hocergoincredibileuidebit diuinauir# tute ad totius mûdi reintegrationej faftum cuius exempla etia in animaliû natiuitate cernuntur Et ta menmirandumeftcurhocgentilibusimpoffibileuideatunquicreduntMineruamfuamde cerebro _ .j. louisnatam.Qxiidadaedendum difficilius:autquid magis contra naturâ eft.Hicfœmina eft ;hicna '^uiaïus turæ ordo feruaf :hic conceptus Si partus temporibus fuis editurâbi nun$ fœmineus fexus :fed uir fo lus amp;nbsp;partus.Qui ilia créditeur ifta miretur.Sed Si Liberüdicuntdefemore dus natû. Ecce aliud por _.

tentigcnusamp;umecredit.Veneremquo^quâaphroditem uocâtdefpumamarisficutamp;omniseius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

conipofitio oftendit credunt effe .pgenitâ. De ouo natum Caftorc Pollucemiç côfirmât. Ex formica wyrniidones.Et alia mille funt quæ ^uiscótra naturâ reru ueniétiaàpis tn funt uifa aedibilia Deuca meth* l'^'^’samp;Pitxhælapidesiaftos:amp;hominuex bis fegetemnatâEtcum hæctot amp;taliafigmentacrédit detintmnumeisimpoflibile uidet:qgt;adolefcêsfœminadiuinumgerménôhominis uitio fed deo fpi Ooidius tante côceperit.Qui uticj fi ad crededûdifficiles funtnllis tot amp;nbsp;tam turpibus monftrisfidem nequa^ metha. ^niodaredebuerât.Si uerofacilesfuntadcredendô:multoprompriushæcnoftratam honeftaamp; tam “ ƒ Hnftarecipere:$illatam indigna amp;nbsp;tam fœdacrederedebuiffent.Seddicuntforcaffis:quiapo(fibile Ooidius quidcfueratdeo:utuirgoconciperenpoflibileetiâ fuerat utpareret.Sed indignumeis uiderimttanta ^’•7* 1 • ?î!^^^P^’'8£oitalisfœminaîtranfiretegre(rus. Vbi$uisnulla fueritexuiricómixtionecótagio Ooiaius fuittn ipiuspræputii obfcœnæ attreftationis iniuria.Pro quo paulifpet eis feef m fenfum fuum refpô^ deamus.Si quis uideatparuulûin .pfundo feeni necari: Si ipfe cum fit uir magnusamp; pot« extremus ■MO' (ut ita dixerini)ingrediat fcenum.'ut paruulum liberet morientc pollutus ne a te aceufabit hic uir qui paululum calcaueritkiti:an utmifericors laudabit uitâ contulerit morituro. Sedhæcetia decômu nihominediftafunt Redeamus nuncad naturâ eiusqui natuseft.Qyatu putas natura folisillo infegt; tiot eftîquantum creatura fine dubio aeatore. intuere nunc fi folisradius infeeni alicuius uoragine di niittaturnuquidnâaliqdindepollutionisacquirin'Autobfcenoæilluftratiofolisdrininiuria'flgnis

quâto nâ eft infetior his de qbus fermo eft amp;nbsp;nulla materia uel obfcena uel turpis adhibita:ei igné polluiflecredit.Cumhæcitaeffeinrebusmaterialibusconftet:tuinilla fupereminentiamp;incorporea natura quæfuperomnéignéamp;fuperomnelumeneft.-pollutionisaliquidputasacobfcenitatisincide tcs'Tuncdeindeetiamadilludaduerte. Nos hominem a deo creatum deterrælimodicimus:qcf fi ob fccnitasdeoreputaturopusfuum requirentiîmulto magisei reputabituropusiftud ab initiofabricâ n.Et fuperfluum eft dicere:cur per obfcena tranfierincum non poifis dicere;cur obfcena condiderit.Et ideo obfcena hæceffe non natura fed obferuâtia docuir.Cæterum oïa quæ funt in corpore ex uno eo^ demeç luto formata ufibus tm amp;nbsp;officiis naturalibus diftinguunt. Sed ne illudquidem abfolutione Mjj uacarehuiusqftionisomittamus:guod fubftantiadei quæoînoeftincorporeainfericorporibusuel ^pi uel ab eis’principaliter non pôt nifi alia fit media fubftantia fpiritalis q capax diuini fpûs poffit effe Vabi gratia ut fi dicamus. lux omnia quidem membra corporis illuftrare poteft : a nulio tarnen eofa niliafolooculocapipoteft.Soluseftenimoculusquicapaxeftlucis.Etfiliusergodei nafeitur ex uir#» gine:non principaliter foli carni fociatus fed in anima inter carnem deumcj media generatus. Anima f fgo media Si in fecretarationabilis fpiritus arce uerbum dei capiente abfiÿ ulla quam fufpicaris iniu^ na dcuseft natus ex uirgi ne :Et ideo nihil ibi turpe putandum eft.ubi fanftificatio fpös inerat .Et ani;» pa quæ erat dei capax particeps fiebatetiam carnis.Nibil ibi dicas impoffibilembi aderat uirtus altiö ‘•du.Nihil dehumana fragilitate cogitesmbi plenitudo inerat diuinitatis. Crucifixus fub Pötio Pilagt;

J^?^^’-‘?^‘^ef‘:^tiditadinferna.DocetapoftolusPaulusilluminatoseffe debereoculos,cordisno^ •raadintelligendum quæfitaltitudo diuinitatis latitudo Si profundum. Altitudoergo: amp;nbsp;latitudo nbsp;Epb.h

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cruciseft : cuius earn partem quæ in terra defixa eft profundum appellauit.

Alntudinemuero illamquæin terram porrefta fublimis erigitur.Latitudinemquocpillam quæ diltentaquoiç in dexteram leuamqj manuj protenditur.Cum ergo tot fpecies mortis fint quibus de hacunaexitusdari hominibusfolet:quia uultnosapoftolus illuminatocorde feire rônem.-curcxhis omnibus ctucîs potius fpecies ad mortem elefta fit Saluatoriss' Vnde feiendum eft q» crux ifta trium i

•'n b -a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infigne eft.Trophæum deuifti hoftis indicium eft. Quia ergo adue^

nie scnnitusficut Apoftolusdicit triapariter fibi régnafubiecitf Hoc enimindicat ubi ait. Quia innoie leluomnegenu fleftatur cœleftium terreftriu amp;nbsp;ifanoßi amp;nbsp;hæcoîa fua morte uincebat) Côalt;

O iii

-ocr page 276-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I TRACTATVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IH

nies myfterio mors qfita eft;ut in acre fublimatus amp;nbsp;a cris fubiugans poteftates nifloria diis AipnisS: ps.ßj. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cocleftibus tradcret.Expâfas aût manus rota die fanftus ^pheta dicit eum tenere ad ppFm qui eft in ter

ra:ut amp;nbsp;incredulos conteftaret;amp; inuitareteredentes. Ea uero parte q fub terram demergitur :infern3 fibi regnafubiiceret.Etenim(utbreuiteraliquaetiam de fecretioribus perftringamus) ab initio deus cumfeciffetmundum.præfecitei amp;præpofuitquafdamuirtutiimcocleftiumpoteftates quibusrege ret amp;nbsp;difpenfaret mortaliû genus. Quod ita faftum Moyfes indicat in deuteronomii câtico ubi didt. Cum diuideretexcelfusgentesftatuitterminos gentium feenndum numerüangeloß: dei.Scd amp;ho^ Deut 12 nbsp;rumnonnullificutamp;iplequiprincepsappellatuseftmundidatamfibiadeo potefl-atemmonhisqui

PP nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;busacceperantlegibustemperarut.-nechumanû genusdiuinisobedire:fed fuisparere præuaricationi

busdocuerunt.Ethincaduerfus nospftôifecyrographaferiptafunoquia ut ^phetadicit. Peccansno«’ ftris uenundati fumus.Præcium nanqj animæ fuæ unufquifcpconfequit:cum côcupifcentiæ fatiftece Qq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rit-Periflud ergo unufquiftj cyrographû ab illis reftoribus peflimis tenebat:quod. Chriftus detraxit

Cof.z adueniens amp;baceospoteftatedenudauit. Idtj fubingenti myfterio Paulusindicatcumdicitdeeo. ' nbsp;nbsp;’ * nbsp;nbsp;nbsp;Delensqefaduerfusnoseratcyrogcaphû:amp;anigensilludcrucifuæ:tradiditprincipatusamp;pofeftâteî

triuphâs:eos in femetipos reftores.Ergo illi quoshumano generi pfeceratdeus;in tyranidiscontuma/ cia uerfiàmpugnare cômiflbs fibi homines aggieffi funt;amp; peccati procliis debellare;ficut Ezecbkl phetamyfticis défi gnat eloquiis:cum dicit In ilia die^cedentangelifeftinantes exterminate æthiopia eritfÿ inter eos pturbatio in die ægypti:quoniam reftitudo uenit. Ergo omnipotetia eoæ nudata xps dicit triumphaflecablatâcç ab eispoteftatem hominibustradidiffeificutaddifcipulosfuosdicitipfciu LucdOb nbsp;nbsp;nbsp;euangelio Ecce dedi uobis poteftatc calcâdi fuper ferpentes amp;nbsp;feorpiones amp;nbsp;omne uirtutcinimidlllos

îtatjqui acceptapoteftatemale abufifunnfubiedisquondam fuisfubiecitcrux xpi.Nosuero hoceft humanû genus edocetprimo omniu ufeg ad mortem refiftere aduerfus peccatu : amp;nbsp;libenter interitû pietate fuIciperc.Tunc deinde obedientiae nobisinhac eadê cruce jjponit exemplum : ficutin illis qui aliquando redores noftri fuerant pofuit côtumadæ poenas.A udi ergo quomodo apoftoliis iniltpec crucêxpiobedientiânosdocete. Hocinqtfentiteinuobisquodinxpolefu:quicuinformadeiectiio rapinâ arbitratus eft effe fe æqualc deo fed femetipm exinaniuit forma ferui acdpiens : in fimilitndinc hominum fadus:amp; habitu repertus ut homo fadus eft obediens ufeg ad mortê:mortem autem crucis Quia ergo illemagnus magifter eft qui fecerit amp;nbsp;docuerit:ideo quæprius etiam fufeepta morte ferua dadocuitipfehæcprimusmoriendofetuauit.Sedfortafleterretaliqsinhuiufcemodidodrina:quod quem paulo ante cum deo pâtre diximusfempiternum ac de dus fubftantia effe pgenitum:qué9 gno maieftate:æternitate unum cû deo pâtre effe docuimus nunc de dus morte tradamus. Sed ijoIo terrearisofidelisauditor.Paulogoftiftumquem audismortuûrurfumlmortalcuidebis.Mo*’^^'”’*” ab co mortem fpoliaturafufdpit.Nam facramentu illud fufceptæ carnis qcf fupra evpofuimush^nc habet cam utdiuina filii dei uirtus uelut hamus quida habitu humanae cirnis obiedp.Et ficut apofto lus Paulusante dixit habitu inuentus ut homotprincipc mundi inuitare poffit ad agonem.'cm ipcc^t iVbi fupra nc fuam uelut efcam tradens hamo diuinitatis intrinfecus teneret inferto. Et pfufione imaculati fan;

guinis(Soluseftemqui peccatimaculanefeit) omniupeccata delerct corum dumtaxat.'qft*’S“quot;’^ PPj eiuspoftesfideifuæfignaffent.Sicutergohamumefcacôredûfipifdsrapiatmô modoefcaab bamo nóremouet:fed amp;nbsp;ipfedepfundoefcaftturusedudtur.Ita amp;nbsp;is qui habebat mortis impcriu aapuitq deminmortecorpuslefumófentiensineohamudiuinitatisindufum. Sed ubi deuorauit bæfitipfe continuo:amp;diruptisinferniclauftrisuelutde pfundoextradustrahit.-utefcacæterisfiat.Quoditafu , ' nbsp;turum fub haceadem figura Ezechiel dudum ppheta fignificauerat:dicens.’Etextraham taquot; inbamo

Eze.3Z nbsp;nbsp;nbsp;meoamp;extcndetefuperterrâ.Campiimplebunfdetc:amp;côftituamfupertcomnesuoIucrescocli;amp;fa;

ps*75* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turaboexteocsbeftiasterræ.Scdamp; pphetaDauiddidt.Dedit eum in efcam populusæthiopuEtlob

Iob.40 nbsp;nbsp;nbsp;de code myfterio fimiliter,pteftatur:aitenimex perfona dni loquentisad fe Autaddudsdraconem in

hamo:autponiscapiftrucircanareseius.Nonergodamnoaliquoaut iniuriadiuinitaris xpsincarnc patitunfedut per infirmitatc carnisoperaretfalutem:diuina natura in mortem defcendit-monutlege mortalium detineretur a morte fed ut per fefe refurredurus ianuas mortis aperretmelut fi quisfcx per gatadcarcerc: amp;nbsp;ingreffusapiat ianuas refoluatcathenasmincula feras amp;nbsp;clauftra cóminuat amp;nbsp;educat uinftos inremiffionc amp;nbsp;eos qui fedent in tenebrisamp; in umbra monis:lud ac uitae reftituat Dicitur go rex fuiffequidc in carcetemon tarnen ea conditione qua fuerant caeteri qui tenebatur in carcere:kd illiquidemutpocnasfolucrenthic uero utobfolueretpocnasCautiflime autem qui fymbolû traut; ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;derunt : etiam tempus quo hæc fub Pontio Pilato gefta funt defignarunt ne ex aliqua parte uelut

uaga amp;nbsp;incerta geftorum traditio uadllaret. Sciendum fane eft quod in ecclefiæ romanx fymbolo non habetur additu Defccdit ad infernatfed necg in orientisecclefiis habetur hic fermo Vis tame uemt eadem uideturefleineoquod fepultusdidtur. Sedquoniam ergafcripturastibi diuinasamoramp;ftu G nbsp;nbsp;diumfubiacetfine dubiodidsmihioportere hæcmagis euidentibus diuinæ fcripturae teftimoniis

approbari : Quanto enim maiora funt quae credenda funt :tanto idoneismagis: Si indubitatis tc; ftibus indigent. Vera quippe eft; amp;confequens haec propofitio:Sed nos tanquam feientibusIe; gem loquentes ; teftimoniorum filuam breuitatis caufa derelinquimus. Pauca ramen ex mulfts eti; am fl in hoc requiritut adhibeamus feientes ft udiofis quibufeg fcripturis diuinis latifTimu^

-ocr page 277-

Expofitîo fymboli Ruffi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiflola XLI

nioruiM pekguspatere.Prinjo ergo omnium fciendum eftsq? ipa ratio cruds non omnibus una eadc ^eft:fedaliudgentibus;aliudiudaEis:aliudcredctibusfapit.Sicutamp;apoftolusdidt.Nosaötxpm pdi i.Corin.i. «nmscrucifixùdudæisquidc fcandalu:gentibus autc ftulticiänpfis uocatis iudeis öi graecisxpm dei uirtutem amp;deifapientiä.Etalibi Verbumemcrucispereuntibusftulticiaeft.Hisueroqui falui funt Vbj uircus dei eft.iudæi autc quibus ex lege tradirü fueranxpm in æternu manfurû fcädalum patiebantur morte fufce^

piue.-quiaignorabantmyfteriumcarnisaffumptæ.Fidelesueroqcfamp;natiîamp;palïum in carne fufccs’ Q_c» pétant: amp;nbsp;amortuisrefurrexifle:merito uirtutc dei credebâteffe:quæ uiceratmortê.Primo ergo hocipgt; luniquodiudæi qbus ^phetæhæcprædixerâtnô effent credituri:fedilli qui nu$ hæca prophetisau;; dierancAudi quomodoperEfaiâ^pheticofermonefignat.Quibusnôeftinquitannûciatudeeoui debunt.amp; qui ænaudieruntintelligent.Quodautc hisqui meditabant legem dei:a pueritia ufcj in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

feneftutc non aedentibus:ad genres effet omne myfterium tranfferendû.âdem Efaias hoc modo præ^ dicic.Etfacietinquit dns deus fabaoth oîbus gentibusnnmôte ifto bibct læticiâ bibct uinum: ungent unguentoinmonteifto.Tradethæcomnia gctibus. Hoceriicôfiliu omnipotêsfuper omnes gentes.

Seddicerentfortaffe nobis illiqui feiaftâtinicientialegis.Blafphematis:qui dicitis dnm corruptiôi mortiamp;paiTiotjjci.uQsfuiijefQbieftû.Legitcergoqd’Icriptumhabetisinlamentatiôibus Hieremiæ ubi dicit.S pi ritus uultus noftri xps dns côpræhcfus eft in corruptiôibus noftrisnn quo diximus. S ub nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’**■’

umbraeius uiuimusin gentibus.Audis quomodo çpheta Chriftû dnm côpræhcfum effedicit amp;nbsp;nobis:id eft pro peccatis noftris corruptiôi traditù:in cuius umbra(qm ppFs illeiudaeop; pmanfit incre dulusjgentüiû fubieftû effe dicit:qr uiuimus nô in ifrael:fed in gctibus. Quod fi operofum nô uidet qj ponutnusbreuiter fingula quæ in euâgcliis referunf:qualiter in prophetis pdifta fint defignemus: üthi qui prima fidei elemcta fufcipiût teftimonia hæc habeat in corde defcripta ne ullaeis un$ dehis quæ credunt:âbiguitas inimicafurripiat.Edocemurpereuâgeliû.-q^ iudasunusdeamicis amp;nbsp;côuiuis xpitradidetiteû.Audi hocquomodo^jnundetinpfalmis.’Qui manducatinquitpanesmeosamplia Matth .Zÿ. üitaduerfum mefupplantationc.Etalibi.Amici inquitmei ôc jjximi meiaduerfum meappropinqgt; ps.49. uauntSi fteterunt.Mollitifuntfermonesfuperoleum.Etipfi erâtiacula.Vis uiderequomodo mob ps.37. Htifunt£'VenitinquitIudasadrefum:amp;dixitei:Auerabi:amp;ofculatusefteum.Permolleigitur ofcu^psJ4. li blandimentu:execrabile iaculû .pditionis infixit.Inde dns ad eu dicinluda ofculo filiû hominis tra^ dis nigintaargenteisj'Audis fuppla'tionceiusampliatâ effe cupidinypditionisr'Audi amp;nbsp;dehoc ^pheti

dixit inquit ad eos. Si bonû eft incôfpeftu ueftro date mercedej meâ : autabnuite. Et 2 pofthæc.Etaccepi inquittrigintaargçteos Si mifi eosin domu dn i in côflatoriuj.Nônehoceft quod f^arth-zV. ineuangeliisfcribit.Qniaiudaspocnitctiadult;ftusrcportauitpecuniâ:amp;proiecitin tcplo;amp; difceffït. Rr ' «ene autem mercedéfuam dicit.-uelut imputantisamp;exprobrantis effeftu etem tam multa bona opera apud cos egerat:cæcos eop: illumïauerat:ciaudis pedes: paraly ticis greffum.-mortuis quo(ç reddiderat uitani.Pro his igit omnibus bonis mercedc eiusreftituunt mortem triginta argenteorum æftimatio uepenfatamreferût.Referturitemineuàgeliis:lt;p uinftuseft.prædixithocfermo,ppheticusper Efaiâ diccs.Vheanimæ eop;qui cogitaueruntcogitationc peffimâ aduerfum femetipos:dicctes:AlligemusEfa.ysr. iuftum quia inutilis eft nobis; S ed dicit aliquis:Nunqd hæc de dho i ntelligêda funtrNunquid dond nus ab honiinibusteneri poterat:amp; ad indicium protrahi.Etde hoc te idc ppheta côuincet; Dicit em hisuerbisipfe;Dnsiniudicium uenietcHmienioribusamp;principibuspopuli:iudicatergodnsfecun?Efa.5i dum prophetsteftimonium:amp;nôfolumiudicat fed etiàflagelliscæditur:amp;palmis in fadem uerbegt;i raturîamp;confpuitunSeomnepronobispfertobprobriumindignitatis:amp;quia hæcftupefcenda étant omnibus cum prædicarenf ab apoftolis iccirco etiâ ex perfona ipforum pgt;pheta exclamat amp;nbsp;didt;Dne qs credit auditui noftro incredibile em eft:ut deus dei filins paffus ifta dicatur Si prædicrt :ergo Si præ dicunturper pphetas:ne qua credituris dubitatio nafceret :ipre ergo ex (ua perfona xps dnsdicit :Dor^ps.izs» fummeurndedi adfiagella amp;nbsp;maxillasmeasadpalmas:amp; faciem nôauerti aconfufióefputorö:Scrigt; bitur etiam illud inter esteras ei us paffiones rp alligantes eum duxeruntad Pilatum:Præfignauit etiâ uocpropheta;ubidicit:amp; alligantes adduxerunteumexenium régi larim;nififiobiidataliquisamp;diÿ mt.SedPilatus non erat rex. Audi ergo quid inconfequentibus refert euangelium. A udics inquit Pi *atuseumeffedeGalylea:mifiteumadHerodem:quierattöcrex inifrael.Etbeneaddit nome larim quod eft filuefter.Nonenim erat Herodesdedomo ifrael.mecdeilla uineaifraelitica quâ eduxeratdo minus de sgyptoamp;plantauerat in cornu in loco uberi:fed erat filueftet:ideftex filua alienigenaruj; amp;ideo reftefilueftereft appellatus:quia deifraeliticæ uitis nequaq’ palmitibuspullulaffet.Sed ad hoc quoddicit pphetaexeniô.’CÔuenicteraptauit.TûcemHerodes amp;Pilatus(uteuâgeliûteftat}ex inimi cisincôcordiâreuocatifunt:amp;uelutrecôciliatiôisluæexeniô:iuftûfubiinuiccmittebât lefum. Qiûd intereftdumodoiefusutfaluatordeffidctesreconciliet.’amp;pacemreparet.-acetiapcordiâreddatrVnde etiâdehocfcriptüeft inlob.Dnsrecôciliatcorda principûterræ.Refert item qgt; cûPilatus uelleteû di^ mittece:oîs ppfs fucclamauerit:Crucifige crucifige eu.Prænunciat hoc quolt;$ H ieremias propheta :di Hiere »22 • cens ex pfonadni ipfius:Fa(ftaeftiinquit hereditasmea mihi ficut leo in filua;dedit fuper me uocc fuâ jptereaexofusfum eâ: amp;ppterea inquitdereliqui domu meâ.Etitetûalibi dieinSupraque aperui^î ftisos ueftiü:ôi aduetfusquem relaxaftislinguas ueftras .Cû iudicaret feribit tacuiffe. Multæ de hoc

O iiii

-ocr page 278-

rn


TRACTATVS


PARTIS

Canrï.;. Efa.J.

Ss Gcne.5.

Hiere.ü.

Deuce. 58

Rj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcripturæteftantuninpfalmiftadicitur.Faftusfumficuthomonôaudiensamp;nóhatcsinorefuokk

Efajj.

Vbi fiipca. pationes.Et iterü:EgotanQgt; furdus nóaudiebam amp;nbsp;ficut mutiis non apcriens os fuü.Et itcrumalius ’ prophetadicit:Sicutagnuscoramtondentcfeficnóaperuitosfuö:inhuniilitate:iudiciu5eiusfubla turn eft:impofita ei fcribit corona fpinea. Audi dehocincanticiscanticopi-.Super ini qui ta tem Hicru/ falemmirantisdeiniuriafiliidei patrisuoceni amp;dicenris.Exiteamp; uidetefiliæ Hierufalc corona coronauiteum mater fua.Sed amp;nbsp;de fpinis ira alius propheta cómemorat.Et expedaui ut faceret una^ fedt autem fpinas amp;nbsp;nó iufticiaded clamorem. Verütamc ut myfterii fecreta cognofcas. Oportebat £« quipeccatamundi uenitauferre:ctiam terræmalediftapurgare:.quæ peccante prothoplafto fenten^^ tid præuaricationisacceperatdicentedomino.'Maledifta terra in operibusfuis:fpinas Si tnbulos ptOiï ducettibi.Proptereacrgo fpinis coronatur lefustutprima illacondcnatióis fentctia folueret.Adcriicej ducitur:amp; in ligno totius.nundi uitafurpcdit.Visergodehocpropheticisteftimonüscófirmari.Au^ di riieremia dicentêhoc:Venite amp;nbsp;inüciamuslignu in pane eius:amp; côteramuseû de terra uiuentiumï Etiterum Moyfesutdeflenscos dicit:Eterituitafufpenfaanteoculos tuos:amp; timebisperdiem amp;no dem:amp; nó acdcs uitæ tuæ. S ed tranfcurrendû nobis eft.iam em ^jpofitæ brcuitatis modu excedimuS amp;nbsp;breuiatum fermonem longadi(Tertionediftendimus:Pauca ramen addemustne penitusqd’ cocpi^ muspræterii(reuideamur.Scribituriefusinlaterepercu(fus;aquamfimul amp;fanguinem profudiflC’ Hocquipppemyfticum eft.ipfe em dixeracQiiia flumina deuctre eius ^jcedentaquæ uiuæ:fedfgt;du^ xitamp;languincmquemperierûtiudæiuenirefuperfeamp;fuperfiliosfuos:Produxit igituraquamqu^ lon^'^’ ccedentcsdiluat:produxitamp;fanguinem:qui condénetincredulos.PoteftXamen ctiam intelligi illud ^^^’^^‘lt;lucKilt;I“P^*‘^*’’8’^^*^i^bapnfmifigurauerit.Vna} quædaturperaquambaptifmi:aliamquæp£r*^y fterium^fufionisfanguinisperquiriûVtruncçembaptifmumnominat.Quod amp;fihoc quaris^:“'^ nóex alio membro fed ex latere potius ^ïduxiffe didtur aquam amp;nbsp;fanguinem.Videtur mihi percoftaï mulier indicari. Quia ergogt;fonspeccati amp;nbsp;mortis de muliere prima quæ fuit primi Adam cofta procd fit:fons redemptionisacuitædefecûdi Adam cofta:producit.Scriptû eft qgt; inpaflîonc eius ab horafe Atn.g. xtaufcpadhoramnonâtenebræfaftæfunt:Accipeamp; dehocprophet«Tteftimoniiidicentis.Occid£t Zacha*.i4. nbsp;nbsp;folmeridie.EtiterumZacbariaspropheta:Inillainquitdienoneritlux:amp;frigusamp;pruina in

die:amp; dies ille notus dno:amp; necç dies nelt;ç nox:amp; ad uefperà erit lux. Quid tam euidcs a propbtw diet potetat. Vtiam turn hæc nontam futura prædici $ narrari præterita uideantur:amp; frigus amp;nbsp;pruinam prædixit.Propterea em Petrus calefaciebat fe ad ignemtquia frigus erat:amp; patiebatur fri gus non t£mgt; porisfedfidei. Addicctiam amp;nbsp;dies ilia nota domino:amp; necj dies necç nox.Quid eft necç dies neep noxi nonne apertedeinfertisdieitenebrisamp;reuocatarurfum luce difleruit.Nonfuitilla diesneqjeininÇ^^ pit ab ortu folis.Neq; integra nox fuit non enim perafto diei curfu fpatia fibi debitamel ab initié’ fu; fcepit.-ueladultimûdeterminata perduxittfedfugatapcrimpiorûfadnusluxreparatad uefpeW’Poft horam enim nonam depulfistenebrisfolredditur mundo.Etiterum alius de hocipfoteftinionin dü cinàobfcurabiturfuperterramlux.Doceteuangeliipracdicatioqjetiammilitesdiuiferuntfibi nefti^ mentalefuramp;fupertunicam eius miferuntfortem',.Hoc eriamcuræfuitfpirituifaniftoprophetarniio cibus proteftari cum dicit.Diuiferuntfibi ueftimenta fua:amp; fuper ueftem meam miferûtfortem. Sed nedeillaquidemueftequam dicuntmilitesilludentesinduifteeumideftdeueftecoccinea propheræ fil uerunt. Audi emquid dicatEfaias.Quisefthicqui uenitdeedonruborueftimentoiceiusexbofra Quarerubicunda funt ueftimeta tua amp;nbsp;indumetû tuû tan$ in totculari calcatum. Vnde amp;nbsp;ipft cefpó^ dit:Totcularcalcaui folusfiliifyon.SoIuseftqui peccatum nonfecitamp;abftulitpeccatamundi.Sien» potuit per unum hominem mors introire:quantomagis per unum hominequi deus erat potuit ni» reftitui:Refert etiâcp aceto potatus fit meluinoniyrrhatoqd' eft amarius felle.Audi quiddeboepro^ phetaprædixerat.Etdederuntinquit inefeam meamfel:amp; in fiti mea potaueruntmeaceto.'Ad quae refpondensiam tuncmoyfes dicebat de populo illo.Ex uineis fodomorum uitis eorum amp;nbsp;palmes eo tumdegomorrisuuaeorum uuafellis:amp; botrus amaritudinisipfius.Etiterumexprobranseos diut Populusftultusamp;nonfapienshæcdominoretribuifti:Sedamp;incanticis eadem prænunciantor:ubi etiani hormsin quo crucifixus eft defignaf.Dicit ergodntraui inhortum meû foror meatfponia mea, amp;nbsp;uindemiaui myrrham meam:ubi euideter uinum myrrhatum quopotatuseftdedarauif.Etfpic’^ turn poft hæcfcribitutreddidifte.Praînunciatumfueratamp;hoc per prophetam dicentem ex perfona filii ad pattern :lnmanustuascommendofpiritummeum. Sepultus perhibetur amp;nbsp;lapis magnus appofitusantehoftium monument!. Accipeetiam de hocquidpropheticusper Hieremiamftrmo prædixerit: Mortificaueruntinquitinlacum uitam meam amp;nbsp;pofuerunt lapidem fuper me.Eui^ dentiflimahæcfepulturæeiusindicia propheticisuocibusdefignarafunt. Accipetarnen amp;nbsp;alia.Aco(’ fpeftuinquitiniquitatisablatuseftiuftus amp;nbsp;inpaceeft locus eius. Etalibi .Etdabo malignospio fepulturaeius.Etitemalius.-RecubansdormiuitutLeo: Si ut carulus Leonis ;quis fufeitabit eum«* Sed etiam epin infernum defeendit :euidenter pronunciatur in pfalmis: ubi dicit :Et in pulue^/ rem mords deduxifti me. Et iterum.Quæ utilitasinfanguinemeodum:defcenderoincorruptio nem:Etiterum .Defcendi inlimum profundi amp;noneftfubftanria.Sedamp;rohânesdicir:Tuesqui

ps.14.

ps.140. ps.zi.

ps.tfSï Deute.5Z.

Vv ©

i.Pc.5» uenturus es i ninfernum fine dubioun alium expeftamus: Vnde amp;nbsp;Petrusdicit : quia Cbriftus mor tificatuscarnemiuincatus autem fpiritu qui in ipfo habitat.xis qui in carne condufi erant

-ocr page 279-

Expofiriofymbolîrufiî. * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XU

ditfpiritibusprædicarexquiincredulifncrcîndiebusNocînqnoeriamquidoperîsîninfcrnunîcge rit dedaratur. Sedamp; jpfedomiimspetprophetamdicittanqi:atndefuturo:Quianon derelinques animanimeamin inferno:necdabisfanftumtuum uiderecorruptionem.Quodrurfum propherice nihilominusoftenditimpletum:cumdicit.Doniineeduxiftianimammeamabinferno faluafti me adefcendentibusinlacum.Sequiturpoft hæc.Tertiadierefurrcxit amortuis.Refurrectionis quippe ps.Z!^ gloria in Chriftodarificauit omne quod priusinfirmum amp;nbsp;fragile uidcbatur.Sed tibi paiilo ante nô putabatareffepoflibile:uf^ ad mortem ueniffe immortalem:afpicenuncquiadcuidamorterefur? ïexiffedidtnr.-nonpotefteffemortalis.Sedbonitateminhocintelligecreatorisquia illceouflt;$tefeqn dodefcendit.uf^qnotu peccandodeieftiises.Naccteatoremomniumdcumimpoflîbilitatis accu;^ fesîuttibiputesopuseiuscaduco bpfupotuiffecondudi.quoillefalutemoperaturus peruenire non poffet.lnferna amp;nbsp;luperna nobisdicuntur:qiu crea»’a corporis circunfcriptionecondufi : intra regionis præfcriptæ nobis tenninos continemur. Deo autem ubiqne elt:amp; nnfquam deeft:quid infernum eft antquidfupernum. Verumtamen inaffnmptionecorporisetiam iftacomplentur.Refufcitatnr ca^^ toquærepofitafueratinfepulchroîutadimpleretnrilludquoddidumeftperprophctam.Quianon ps.l^ dabis fanftum tunm uiderecorruptionem. Rediitergo uiftora mortuis : inferni fpolia fecum tra^;« Xx hens.Ednxitenim eosqui tenebantura morte:ficut amp;nbsp;ipfeprædixerat: nbi ait.Cum exaltarus fnero : loh.iz omnia admeipfum traham. Atteftatur autem de hoc euangelinm.cnm dicit :Qiiia monumenta Mat-sy. apertafiint:amp;multa corpora dormientinmfanftorumrefurrexeruntamp;apparueruntmultis: amp;nbsp;in;! Gar.4 gKffi finit in fanftam ciuitatem illam:fine dubio ingreffi funtduitatem.dequa apoftolus didt; Heb.z Quæ autem furfum eft Hieriifalem libera eft : qnæeft mater omnium noftrum : Sicat amp;nbsp;adhebræos itetumdidt.Decebatenim eum propter quem omnia : amp;nbsp;per quem omnia.-multosfilios in gloriam adducentem:auftorem:falutemeorum per paftîonesconfûmare.Igiturconfûmatam paflionibus carnemhumanam quæ mortem cecideratperptothoplaftilapfumrefurreftionis uirtute reparatam : indextera fedens inaltiflimiscoUocauit : ut amp;nbsp;apoftolusdicit : Qui fimul excitauitnos ; fimulcçfedegt; Eph-^ refecit incodeftibus. Hieenim erat figulus : qui ut Hiereniias propheta docet.-uas de manu fua col Hie«» lapfum amp;confraftum:rurfumeleuauit manibusfuisamp;reformauitdicplacuitin confpedu cius : Placuitautemita; utcorpusquodmortale amp;corruptibile:fufceperatdefepulchri petraleuatum amp;nbsp;im mortaleatej incorruptibile effedum: iam. non in terrenis fed in .codeftibus amp;nbsp;partis dextera collocarec Plenæfunthis facramentis feripturæ ueteris teftamcti.Mullus fuper hoepropheta nullus legidatoraut pfalmographusfiluinfedomnis penefacradehispaginaloquitur«Seideofuperfluumuideturimmo rarinosadcongregandateftimonia.Paucatamenamp;admodumpauca ponemusiadip'osfontesdi? uinorumuoluminum rémittentes eos:quipotariabundantiuscupiunt.Dicit ergoftatiminpfalmis Egodormiui amp;nbsp;foporatus fum:amp; exurrexi quoniam dns fufeepitmeJrem in alio.Propter miferiam ps.j. inopum amp;gemitum pauperumnunc exurgamdicitdns.Etalibi ficutiam fuperiusdiximus.Domi ps.if. needuxifti deinferno animam mcam:falnafti mea defeendentibusin lacum.Etinalio loco.Qiionid p.zp.. rcuetfus uiuificafti me amp;nbsp;de abyffo terræ iterum reduxifti me. Euidentiftimein oftuagefimo fepti ^5.34 mopfalmodeeodidtur.Etfaiftuseftficuthomofineadiutoriointermortuosliber.Nondixithomo fedficuthomo q defeenderat in infernu fed inter mortuos liber erat:quia a morte teneri non poterat * ofee.tf. Etideoinunonaturahumanæfragilitatisunaliodiuinemaieftatispoteftasoftendit.Ofeeaût^ipheta etianidetcrtiadie manifeftiffime4gt;nunciat hocmodo.Sanauitinquit nos poft biduu.dn die antem terriarefurgemus amp;nbsp;uiuemusincófpcftu eius.Hæcautem ex pfonaeoii; dicit.qui cum ipfo die tertia refurgentes:demorteteuocant ad uitam.Et ipfi funt q dicut.Die tertia refurgemus amp;nbsp;uiuemusin co fpcftueius.Efaias ueroapertedicit : Quieduxitdeterrapaftorem magnumouium.Sed q? amp;nbsp;mulie^ Efa.5Z resuifuræeflentrefutreftionem eius.fcribisamp;pharifeisamp; populo noncredenti etiam hoc pdidtEfaias his uerbis.Mulieres quæ uenitisabfpeftaculouenite.Non enim eft populushabensinrelleftum. Sed etiam deillis mulieribusquæ poft refurreftionem prexiflead fepulchrum dicunf:amp; quælilTe eum : amp;nbsp;nôinuenifteSicutde Maria magdalenæquæreferturueniffeadmonumentûantelucEmiamp;nôinuc toeoflensdixifteadangelos.Quiatuleruntdominumamp; nefdoubipofuerunteu.Etiamdehoc ita foh.z.o prædiciturincanticiscanticorum.'Incubilimeoquæfiui querndilexitanima mea.In noftibusquæ Can.j fiui eum amp;nbsp;non inueni. De illis quoep quiinueneruntamp;tenueruntpedeseius:prædiciturincanticis ubifupra canticorum. Teneboeumamp;nondimittameum.'quern dilexit animamea.Hæcinterimpaucade nbsp;Yp

mulris.Breuitati enimftudenres: pluracoaceruare nonpoffumus. Afcenditadcoclos fedetad dexte rampatris.Inde uenturus eft indicate uiuosamp;mortuuos. Confequenti breiritateirifïriëreïmoîsÏÏæC“ continenturunquibusquod didrur.quidem palam eft . Sedconfequenterquo fenfuintelligi dca!^ beaut quæ diçunturafcendiffe amp;nbsp;federe : amp;nbsp;uenturum efte : nifi fecundum dignitatemdiuiniratis in teItigas.ânquidperhæchumanæfragilit3tisuidcbiturindicari.Confummatisetcnim hisquæintec ra gerebantur:amp; anima deinferni captiuitatereuocara.-afeendere memoraturad coclos ficut propheta pdixerat:Afcendensinaltum:captiuamduxttcaptiuitatem:deditdonahominibus.'illafdlicetaona: quæpettusin aftibusapoftolorû de fanftofpiritu dicebat : Exaltatns igitur in dexteradei effudithoc. donum quod uos uidetis amp;nbsp;audio's. Donum ergo fpirituffanfti dedit hominibus quia capriuitatem qqaniprius diabolus per peccatum dediixerat in infeinumtChriftusper mortis fiiæ refutreftionc re

-ocr page 280-

TRÄGTATVS III


PARTIS I


uocauitadcalos. Afcendit ergoadcœlosînonubî uerbum deus ante non fuerat.-qnippe qi” {etnpcr incoclis:amp; manebatin patre:fed ubi uerbù caro fadü ante non federaoDeni^ quianouiisiftc ingreffus portarum cocli aedituis Si principibus uidebaf uidentes natura carnis fecreta calop; penettan tem dicuntadinuiccficutDauidplenusfpirituflanftodenüciatdiccs: Tolliteportas principes ueftraj*' Si eleuami porte £Eternales:amp; introibitrex gloriæ.Quis eft ifte rex gloriæ .Dns torris Si potes dns potcs inprodio.Quæ uox uti^ nô jjpterdiuitatispotctiâ fed j)pter nouitatccarnisafcendentisad dei dex^ ram ferebat Dicit amp;nbsp;alibi idem Dauid Afccdit deus in iubilatiôeamp; dns in uoce tubæ. In uoceetenitn


ps-zj.


ps.46. Am.9, ps.is.

Zz

ps.9Z.

ps.iop.

Matth.ztf, i.Pe.z.

Eph.5.

ßs.iü.

Danie. 7.

tubæ mos eft uiftorê redire de prælio De ipo quoçg amp;nbsp;illud dicit.Qui ædificat in cccloafcenfioncfuaj Etitéalibi : Qui afccdit fuper chérubin uolauitfuper pcnas uentopt.Sederequotjgad dexteram patris carnisaffumptæmyfteriûeft.Neqgeinincorporalinaturæconuenienteriftaabftç affumptione carnis aptanturmecg fedis cœleftis perfeftio diuinæ naturæ fed humanæ côquiritur V nde Si dicit de eo para ta eft fedes tua deus ex tue a fæculo tu es.Parata igi c a fæculo fedes eft in qua dns lefus feffurus erat i eu ius nomine omnegenufleftaturcocleftiôterreftriûamp;infernoru.'amp;omnislinguacôfiteaturei quia do minusiefus eft in gloria dei patris De quo Si Dauid ita refert Dixit dnsdiio meo;fede a dexterisnieis* donee ponâ inimicos tuos fcabellû pedû tuop; Quæ tiî dida dns in euâgelio diflerens dicebat ad pha^ Matth.,zz. rileos.S i ergo Dauid in fpiritu dnm uocateu: quomôfiliusduseft:perqtf oftêditfefecundufpiritu? ■■ nbsp;■’ nbsp;;* dnm:fecundöcarnemfiliöeffeDauid.^yndeamp;ipfcdominusiterumdidt.Verütamédicouobis-Ana

’ modo uidebitisfiliumhominis fedentem ad dexteram uirtutis dei.Etpetrusapoftolusdicitde xpo*'

Qui eftindexteradei fedensincœlis.Sed Si paulusadEphefios faibés. Sedoperationem inquit po^ tentiæ uirtutis eius:quam operatus eft in xpo fufeitans eum a mortuis:amp;: federe faciens indextera iua* Quodaut ueniatiudicaturusuiuosamp;mortuos.'multisquidédiuinarufcripturaruteftimoniisedoce mur. S ed priuf$ ^pheticis hæc eloquiis pdi fta doceamus:illud ncccffario arbitror'admoncdû: quo'î iftafidei traditio quotidie nos uult de aduentu iudicis effe follicitos ut aftus noftros ita pparenius;ta ^reddituriimmincti iudicirationc.Hoceih erat qtf Si jipheta dicebat de uiro beato.Quiadifpouir fermôesfuosiniudicio.Quodautcdicitiudicarcuiuos Semortuosnôideo dicit qpalii uiuialü mot tui ad iudidum ueniant:fed çp animas fimul iudicabit Si corpora.ân quibus uiuos animas motmos Matth.io. corporanominauit.Sicutamp;ipfednsloquitineuagelio:diccsNolitetimereeosquipoflïintcorpusoc cidetc.-animæaûtnihilpofluntfacere:Sedtimetepottuseumquipoteftamp;aîamamp; corpus perdere in gehennâ.Nunciam paucis fi uidetur etiâper ^phetashæcpdifta efledoceamusPlura aût teftimonia cum uolueris ipfe tibi deferiptutarû latitudinecôgregabis.Dicit ergo Malachias ,ppheta .Ecce ueniet Malacb.3. omnipotcs:amp; quisfuftinebitdicaduentuseius.autquisfuftlebitafpeftumeiusquiaipfeegrediturli^’ cutignis coflatorii:amp; ficutherba lauantium:amp; fedebitconfians amp;purgans ficut argêtum Âfieut rum.Vt autem euidentiusagnofeas quid fit ifte domîus de quo hæc dieu turtaudi quid Si Daniel pro pheta pronunciet: Videbam inquit in uifu noftis:amp; ecce cum nubibus cocli quafi fili us hominis ueni ens ufiç quafi ad uetuftum dierum perueniet;amp; in confpeftu ei us oblatus liber:amp; ipfi datus eft phno patus Si honor Siregnum:amp; omnes populi tribus linguæ ipfi feruienr:amp; poteftas eius poteftas leteri« na:quæ non præteribit:amp; regnum eius non corrumpetur.Ex his ergoedocemur non folum deaduen tu Si deiudicio:fed amp;nbsp;depoteftate eius Si regno:quiapoteftasæterna fit:amp; finecorruptionisfinefitre^^ gnum.Sicutamp;ineuangeliodicitur.Etregnieiusnon eftfinis.Vndeualde alienusa fide eft qui re^^ gnumChriftidicitaliquando finiendum. Scire tarnen debemus falutarem Chrifti aduentum huncconaturinimicus ad decipiendos fideles callida fraude fimulare:amp; pro filio hominis qui expelt;!* ftaturuenturus in maieftate patris fui filium perditionisinprodigiis amp;nbsp;fignismendacibus præpaw re ut pro Chrifto mundum hune introducat Antichriftum de quo Si dominus in euangelüs praedis’ xit iudæis:Quia ego ueni in nominepatris mei amp;nbsp;non recepiftis me:alius ueniet in nomine fuo:amp; ip^ Mar.15. fumrecipietis.Etiterum dicit:T une uidebitis abominationem defolationisftantem inlocolando;» Danie. 24. eut dicit Daniel prophetaqui legit intelligat.Daniel ergo de aduentu errorisiftiuspleniusamp;larius in fuis uifionibusedocet ex quibus ualdeoperofum eft nunc exempla poneretquæ fatis amplis nanatio^ nibusdilatantur:amp; ideo feire dehisplenius uolentem ad ipfas magisrecenfendas remitrimus uifioes. x.Thef.2. S edamp; apoftol us dicit de eo:Ne quis uos feducat nullo modo:quoniam ni fi difeeffio uénerit primum amp;nbsp;reuelatus fuerit homo peccati filius perditionis:qui aduetfatur Si extollitur fuper omne quod dia tur deus aut colitur:ica ut in templo dei fedeat oftendens fe tan$ ipfe fit deus.Et paulopoft.amp; tuncrej? uelabituriniquusquem dominus refusinterficiet fpiritu oris fui Si euacuabit eum illurninatione aduentus fuiicuius eft aduentusfecundum opera fathanæin omni uirtute fignis Si prodigiis mend^ cibus.Et item paulopoft Si ideo mittet illis deus operationem erroris.-ut credant mendado ut indicée amp;amp;nbsp;turomnes qui non crediderunt ueritati. Propterea ergo propheticis amp;nbsp;euangelicis anjapoftolicis uocibus nobis pronunciatur hiccrror:nequi pro aduentu Chrifti aduentum credant Antichnfti» Matth.15. SedficutipfedicitîCumdixerttuobis.EcceChriftus hic:aut ecce illic nolite credere. Venientenim Matth.z4. multi pfeudo Chrifti amp;nbsp;pfeudo prophetæ:amp; feducent multos.Sed quomodo demonftraueritiudicis umueri Chrifti uideamus.Sicutfulgur inquit deorienterefplendetufcjinoccidentem ita erit aduw Matt.zy. tus filihominis.'cum ergoaduenerit dns refus xpsfedebit:amp;iudiciûftatuet:(ïcutamp; in euâgeliis diof. Z'CiOrin.y« Et fegregabit oues ab hædis:id eft iuftos fegregabit ab iniuftis : ficut amp;nbsp;apoftolus feribit. Quonnni

Luce.û

rohan. y.

-ocr page 281-

Expofitîofytnbolinifi.aqüîlegien. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epifcfa XLF

tnnesnosftare oportet ante tribunal Chri(h’:utrccîpîatnnurquîf^propria corporis jjutgeffitti.-ne i bona fine maladudicamur autem non folum pro geftisded etiani ,p cogitatis fcd’m cp amp;ipfeapofto^ lusdicit:Intcrfeinuicemcogitationibusaccufantibus:auteriamdefendentibusindie quo iudicabir occulta hominu:Sedamp; dehis idafufficiant.Pofthæcponirurinordinefidei.Er in fpûflanôo.EaquæR®’^ infuperioribus paulo latiusdexpo funt tradita ad incarnationis amp;nbsp;paflionis ei us my fieri ü pertinentq dummcdiaintercedunt perfoneipfiuscoaptatafanftifpûspmcmorationcpaulolongiusreddidcrût Cæterumfifoladiuinitatisratiohabeatuneoquomodoquoinprindpiodidtur.Credoin deumpa ttem omnipotentem: amp;nbsp;pofthæciniefum Chriftum filium dus unicum dnm noftrum iraiungitur Etinfpititufanftonllauero omnia quæ de Chriftomemoranturad difpcfarionemcarnisutdiximp fpeftantlgiturinfanâifpirituscommemorationeadimplcturmylleriujtrinitatis.Sicutenimunus diiciturpater:amp;alius non eft pater : Si unusdidtur unigenitus filius amp;alius unigenitusfilius noneft: ItaSi fpirituffanftus unuseft: amp;alius nonpoteft effefpirituffanfius. Vtergo riatdiftindioperfojî? narum affeftionis uocabula fecernuntur: quibus illepater intelligatur exquoomnja : amp;quiaipfe nonhabeatpatrem. Iftefiliustanquamqui expatrenatusfit:amp; hicfpirituffanftustan$ deutroiç pro^ cedens:amp;cunftafanftificans.Vtaôtinunaeadem(5trinitatediuinitasdoceat:ficutdiftûeftindeopa tre crcdi adieftappofitione in:ita Si inxpi filioeius:ita Si in fpüffanfto memoraf. Sed ut manifeftius fiatquod diximusex côfequentibusapprobabif.Sequit namcg poft hûcfermoné fdâm ecclefiam ca^» tholicâ remiflionc pftôrum carnis refurreftionc. Non dixit in fanda ecclefia catholica nec in rem i (Tioe pdôrum:necincarnisrefurredione.Sienimaddidifletinppofitioncunacum fupioribuseadcc^ uis fieret.Nunc aurin illis qdem uocabulis ubi de diuinitateordinat fides indeo pâtre didt:amp; inxpofi;» lioeius Si infpirituflandoJncæteris uero ubi non de diuinitate fed decreaturis Si de myfteriisfermo cftinppofitionô addit:utdicat utin fanôta ecclefia fed fdâni ecclefia mcredendâ eCfenô utdeum fed ut ecclefiam deo côgregatâ.Etremiffionê peccarofy credant effe:nô in remiffionem pdôrum :fed relut; z.Thî.^'« reftionem carniscredantmô in refurredionccarnis.Hacita(5 ppofitionis fyllaba creator a creaturis fe # libri uetcrîs cerniEamp;diuina feparant ab humanis.Hicigit fpf’ffanduseft qui in ueteri teftamctolege; amp;nbsp;.pphetas tefttameti înnouo eiiâgelia Si apÉosinfpirauit.Vndeapoftolus didt.Oîs feriptura diuinitusifpirata utilis eft ad docendû.Ettn q funtnoui ac ueteristeftamenti uolumîa:quæ fcd’m maiou; traditioncp ipmfpriîfan ■ du infpiratacredunt;amp; eedefiis xpi tradita;côpetens uidet hoc in loco euidenri nûero ficut ex patrum monumctisaccepimusdefignare.Itacg ueteristeftamentioîm primo Moyfi qliineglibri fnntrraditi Genefis.Exodus:Leuiticus:Numeri:Deuteronomiu.Pofthæc læfusnaue iudicumfimulcûRuth.

Qu^ttuorpofthæcregnorum libri:quoshebrad duosnumerant.Paralypomenomqdierumdidtut libenamp;Efdreduos:qui apud illos finguli computanturamp;Hefter prophetarum nero Efaias.Hieremas EKchieI:amp;DaniehPretereaduodecim ^jpherarum liber unusiob quoep Si pfalmi Dauid finguli fût libri.Salomôis uero tres eedefiis traditi Prouerbia.Ecclefiaftes:Canticacanticorum in his côduferunt numeriim librop: ueteris teftamenti.Noui uero quattuorenangelia.Matthei : Marci:Luce: iohannis^ AftusapForum quosdeferibit Lucas.-Pauli apFi æpFæ qttuorde im.Petri apoftoli duæ : iacobi fratris dpi amp;nbsp;apoftoli una:iudæ una.iohânis tres.Apocalypfisiohannis:H æc funt quæ patres intra canonem côcluferunfex abus fidei noftræaflertionescôftarcuoluerût.Sdendû tn eft çp amp;nbsp;alii libri funtqui non ecdiaftici a maioribusappellati funnideft Sapientia q didt Salomonis amp;nbsp;alia fapia quae dtnliiSyrach:quiliberapudlatinoshocipfognali uocabuloecdefiafticusappellatur quouocabulo nôauftorlibelli fedferipturæqualitascognominataeft.Eiufdem ueroordinis libelluseft Thobiæ Si iudith:amp;Machabcoçvlibri.fnnouo uero teftametolibellus qui diciturpaftorisfiuehermesqui appel laturduæuiæueliudidum petri.Qiiæomnialegiqdeminecdefiisuoluerunnnontamenproferri ad ^uftoritatemexhisfïdeiconfirmandam.Cæterasuerofcripturasapocryphas nominarunt.quasinec clefiisleginoluerunt.Hæc nobis a patribusutdixi tradita funt: quæ ut dixi opporrunûuifumefthoc mlocodefignare:adinftru(ftionem eorum qui primafibi ccdefiæacfidd elementa fufcipiunttutfciât quibusfibifontibusuetbidei hauriendafintpocula.Tenetdeinderatio fidei fanftamecclefiam.

Caufamiamfuperiusdiximus:cur non dixerintetiam hicin fandam ecclefiam.Hi igitur qui fupra munodeocredereedoiftifuntfobmyfteriotrinitatiscredcre :etiamhocdebentunam effe ecclefiam fanftam ; inquaeft una Rdes Si unum baptiima : inqua unus deuscrediturpater Si unus dominus ie fusChriftusfiliuseiusSiunusfpiritufTanftus.Iftaeftcrgofanftaecclefianon habens maculam taut rugam.Multienimamp;aliiecclefiascongreg3uerunt:utMartionamp;Valentinusamp;Hebion:amp; Mani^ps.z^ mæus: amp;cæteriomneshæretid. Sed amp;illæecclefiænonfuntfine maculauel ruga perfidiæ.Etideo dicebat de illis propheta.Odi ecclefiam malignantium : amp;cum impiis non fedebo. Dehacautem ec œtaquæfidem Chriftiintegram feruat.Audi quiddicatfpirituffanftusincanticiscanticoruj.Vna eftcolumbamea:unaeftperfelt;fta genitrici fuæ. Qiù ergohanc fideni inecclefiafufcipit: nondeclinet CzJ ’f’ænabo uanitatis: amp;cum iniquagerentibusnonintroeat.Concilium namep uanitatiseftquod ^'tivlamontqui negatpatrem Chrifti deum effecreatorem : qui perfilium fuumfeceritmundum. Conauumuanitaris eft quod Hebiondocetita Chriftocredi deberc.’utdrcuncifiocarnis amp;nbsp;obferua; ti^ofabbatiamp;facrificiorum folennitascæteræcpomnesobferuantiæfecundumlegis litteram tentant Conaliu uanitatis eft quod docet Manich£Eus:primo qui feipfum paracly turn nominauit.tum dein

-ocr page 282-

PARTIS ' I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HI

de qui mundum armaio faâum dicitdeum creatorcm negat teftamentum uetus répudiât nnam fco; nam aliam malam natura fibi inuicem afferit repugnarecoaeternas animas hominum fccfm pytna^ goteos in pecudes U animalia amp;nbsp;beftias redire per diuerfos nafcendi criculos aftruit : refurreftonecar nis noftræ negat paffionc dni Si natiuitatem non in ueritatecarnis fed infantaüisfuiffecófirmat .Cogt; cilium, uanitatis eil quod Paulus famofatenus amp;nbsp;eius poft hæc fucceffor photinus afferuit xpm non fuiffe ante fæculanatum ex patrededex Maria cocpiffe amp;nbsp;non eu deum hoiem natum : fed ex homing deumfaâumexiftimat.Concilium uanitatis eft quod Arriusat^ Eunomiusdocuitquifilium del non ex ipfa patris fubftatia narumzfed ex nihilo aeatu uol uinCondliu uanitatis eft amp;nbsp;quod illi aiupt qui filiumdei quidé defubftantiapatrislatent :fanftu uero fpiritumfeparant amp;nbsp;fecernunt cumuti^ unameâdemiç uirtutem amp;diuinitatctrinitatisoftendatfaluatorineuangelio cumdicit. ßaptizaK Mat.Z8» omnesgentesin nomine patris Sc fili Sc fpirituffandi.-Se eft aperte impiû feparari abhominequoddi^ uinitus iungit. Concilium uanitatiseft Sc hocquodolim côgregauitpertinax amp;nbsp;prauacótentio afld tens xpm carnem quidem humanam fufcepiffe non tamenamp; anima rónabilc’cum utiqg Sc carniamp; fan gui ni amp;nbsp;fenfui humano ac menti ü na eadccg falusfa xpo collata fit. S ed amp;nbsp;illud cóciliü uanitatis eft qd üonatianus per africam traditionê ecclefiæcriminandocôtraxit amp;nbsp;qtf Nouatus folicitauit lapfisp® nitentiam denegädo: amp;nbsp;feeundas nuptias cu forte iniri eas neceffitas exegerit condemnando Has ergo omnesuelutcógregationesmalignatiumfuge.Sed amp;eosfiqui illifuntqui dicuntafl'erereq’filiu^ dei non ita uideat nel nouent pattern ficut nofcif ipfe Sc uidet a patre uel tegnu xpi efle finicdum laur carnts refurreftionê non integra naturæ fuæ fubftâtia repara'dâ futurum dei iuftû erga oés negarci udi cium:diabolû débita abfolüidânationepocnarum.Ab bis inquâolbusfidelisdedinetauditus.San^ ftam ueroecclefiâ tene quædeum pfem oipotentê amp;nbsp;unicum filing eiuskfum xpm dnm nfm Si fp’” turn fancbü concordi amp;nbsp;côfona fubftâtiæratione ^fitetur.Filiûi^dei natum ex uirgine:paftum pro lutehumana:acrefnrrexi(reineacarnequanatuscftccedit:eumdenicÿuenturûiudicemoîum fp^rau inquo amp;remiffîopâ:ôrum Sc carnisreuirreftiopdicatur.Vcrû deremiflîonepeccatop-fufficeredebe^ te fola credulitas. Quis enim caufas aut rónc requirat ubi indulgctia pri ndpaliter eft cum terreni regis liberalitasdifcuffioni nôfit obnoxia ab humana temeritatedifcutit diuinalargitio.Solent enim cum irrifioneaduerfumnosdicercpagani:cpipfinosdecipiamusquiputemuscriminaquæoperecômina funtuerbispoflepurgariamp;aiunt.Nunquidpoteftquihomicidiumfecithomiddanonelïe.'amp;adulî’ ter.-non uideri quiadukeriumperpetrauit.(^omodoergohtuufcemodi criminum reus fanftusno bis effici fubito uidebitur.Sed ad hæc ut dixi melius fide tÿ ratione rndeo. Rex em eft oîum qui pro^ mifit;tetræcoelilt;5 dns eft qui hæ^ollicet.Non uis ut ei qui ex terra hoïem feci t aedd qcf ex criofo mc fadatînocentetEtqui mecum eliem cæcusfecit uidcre uel cum effem furdus audire;qui mihi daudo greffum reddidit.-înocentiâ mihi perditâ poteritrecuperarc.Et tn ueniamus ad ipius teftimoniû -Occi dcrehoîem nô femp criminofum eftifed malicia legimus occidere criminofum eft. Nó ergo fadû me in talibus:qainterdû Si reiftefit.-fedanimus malecôfulensdânat. Si ergoanimusin me q criminolus efteffeiftusxamp;inquofuitorigo uitiicorrigat curtibi uidearnôpoflelnocësefficiqpriusfuera crimi^ nofus.Si etn utfupraoftcdi côftatep nôintaifto fed in uolûtate fit crimen ificutmala iiolûtasaudore malodæmonep(ftômeamp; mortifecitobnoxiû.-Itaîbonûuolûtas mutata ainftore bonodeoînocctiæ me reddidicâe uitæ.Similiscaufa amp;nbsp;in cæteris criminibus Hoc modo fides noftra non inuenit natura libus rônibus aduerlari: du remiflïo pdôrû nôgeftis quæ mutari nô poffunt fj animo que de maloin bonû uerci certû eft deputet.S5 amp;nbsp;ulteri us fermo ifte q refurreiftionê carnis .pnunciatfumma totius p feiftiôis fuccinifta breuitatecôcludit.Quâuis etiâ dehoc nô folû a gentilibus fed ab hæreticis fidesïpui* gneturecclefiae.Nâ Valctinusrefurreiftionc carnis oimodonegat:amp;manicbæi.ficutfupraoftcdimus. S ed ifti Efaiam quidem.pphetâ dicentc.Refurgent mortuiamp; fufeirabunt q funt in fepiilchris A «dire noluetutnccDanielem fapientiflîmû pteftantem.Quia tuncrefurget q funtin terræpuluere. Hi qui de in uitâ æternâ:hi autê inobprobriû Sc côfufionc æternâ.Tn uel in euâgeliisquærecipere uident di Mat.zZ' feeredeberentadnoamp;faluatorenoftroSaduceosdocctediftum.QuodaûtrefurgantmortuiNonle Vbifupta giftisquomododidtMoyfi inrubodeus Abraham:deuslfaac:deusfacob:deusautemeftnon mot tuorum:fed uiuentium.In quo etiam quæ fit ôc quanta refurreiftionis gloria in fuperioribus memo;« rauit ipfe Paulus:cumdixit.in refurreiftione autem mortuorum .'nei^ nubentneœnubentur; fed eruntficutangeli dei.Refurreftionisetgoiuftoß; gloria angeliscumhominibusconfernftatimeni ut refurrexerint nô iterum in terra cum pecudibus fedin coclo cum angelis uiuent. Quos tn ad hocratio uitæ purioris admifcrit.lllos fcilicet qui iam nuncconferuam animæ fuæcarnem caftis pudicitiæ nisobedientiæ famftifpiritusfubiugauerint: Sc omni earn uitiorum labcrenuatam atq^ infpiriralem gloriam famftificationis uirtute mutatam angelorumquoc^ meruerîtîferrecôfortiis.Sed infidèles cla mantamp;dicûr.Qiiomodo poteftcaro quæ putrefaiftadiflbluit autinpuluerc ucrtifimaris etiam inters dum,pfundoforbet:flu(ftibuflt;5difpergitcolligiturlum amp;nbsp;reintegrari in unû corpus amp;nbsp;ex anima bo minis repararit'Ad quos prima interim refponfionc fermonibusPauli faciamus.’dicentiseisInfipiens tu qd feminasnô uiuificat nifi prius moriat.Etqd feminas nô corpusquodfuturumeftfeminasifj nudum granum tririd:autalicuiuscæterorum feminum. Deus aiitdat corpus ,put uult. Quodaut in feminibus q in terram iacis p annos fingulos fieri uidesshoc in tua carne quæ lege dei feminat in ret rafuturo

-ocr page 283-

Expofirio fÿttibolî Rufn.

Epù XLf

ta'faturoeffenon credis:Cutqfotäanguftusamp; înualidusdiuînæpotctiaeaEftimatores.-utdifpfûunf iiicuiufi^carnispuhiereminfuanï rónemcolligi Si repari;poffe noncredasr'Annócenfeas.-cö uidcas Ç etiam mortale ingeniû demerfas in ^jfunduni terræimerallop: uenas rime£:amp; arrifids oculus auru$ uidet in qiio imperitus rerram putatj'Hæc cur qdem noncócedimus ei qui fecit hominc qn tin is qui ab ipfofaftus eft aflequi poteft.Etcû auri jipriam uenâ Si argenti aliâ:æns quoqj longe diiparem ferri acplumbi diuerfam intra fpêm terræ latere mortale dephcdat Ingenium diuina uirtusiuenirepof leac difcernere non putabit uniufcuiufi^ carnis ^priü lenfum et fic uideat difperfus. S cd ad hæc tente ^usaîasquædefiduntinfidenaturalibusrônibusadiuuare.Si quisdiuerfafemina in unûpmilceac ahæcindifcretafeminetmel paffimfpargatinterrâmôneuniufcuiufqgleminisgranûquocûqjlociia «um fuerit:côpetenti tpe fctfiii naturae fuæ fpêm germen ^»duceKut ftatum fuæiformæ fui^ corpis re paret.'Itaergo uniufcuiufc^carnisfubftantiai^uis uarie diuerfetj difperfa fitrô:tnipa quæineft uni # cui^carnieftimortalis : qa îmortalisanimaecaro eft ex eo tpe quo leminatis in terra corpibus primû iieti dei uoluntati arrilitxolleftu terræ attraftufj fubftantiæ fuæfenfum reddit ac reparat inillâ fpecie j quammorsaliqndiflbluerat.Etitafitunicui^animæîutnôadcôfufumautcxffaneûcorpusHedad ' fuu qd’habueratreparet.Côfequenterpôt^) agôibuspntis uitæ cü animafuacaro uel pudica coronas d*'uel impudica puniri.Et ideofatis caute ecclefia noftra fidem fymboli docet q in eo (ç cæteris tradit ^nisrefurreftioncunoaddito^noletradidithuiuscarnisrefurreftioncHuiusfincdubio.quajha;' betis q pfitet fignaculo cruds fronti impofito.-quo fdat unufqfqg fideliu carnem fuam fi munda fer^ uauerit a päöfutuiicefle uashonoris utile dnoad oc opus bonum paratû.Si ueto côtaminatâ in pdîs mturum elfe uasircad interitu : iam uero deïpfa refurreftionis gloriaamp; de jimiffionis magnitudine fi quisplenius fciredefiderat inoibuspene diuinis uoluminibusinueniatindicari.Exquibus nos cô f tnonitionis tiû modo gratia pauca pnti loco memorantes.finê iniunfti a te opufculi fademus.-igitur îpoftolusPaulusfp refurgatmortaliscaroaliis multis afleritargumentis.dicens. Quod fircfurtedio (.Cor.if. biortuoR: non eft ergo nec xpsrefurrexit.Siautxpsnonrefurrexit.-inaniseftpdicationoftraniacua eft amp;nbsp;fides noftra.Et paulopoft.Nunc aiitxpsrefurrexit a mortuis.initium dormientium:quoniam qui oem per hominc mors amp;per hoiem refurreftio mortuop;.Sicuteiü in Adam ocs moriuntnta Si ixpo otnuesuiuificabunt.Vnufquifcgafitinfuoordineinitiumxps.Deindequi funt Chriftiinaduentu ciusdeindefinis.Etin fequentibus addit.Ethæc.Ecce myfterifi uobis dico:ocs quidc refurgemusmô otnsaûtimutabimunfiue ut inaliisexemplaribusinuenimus.Omnes qdem dormiemusocsaûtimu tabimurânmomentoin iftu oculi:innouiirimatuba.Canetemtuba:amp; mortuirefurgenticorrupti: amp;nosïmutabimur.Sedamp;adTheffaloniccfesnihilominusfcribensdidtNoIoaûtuosienorare frcs . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.r-

a^o*^'^'e'’tibus:utnôcôtrifteminificutcæteri qfpemnonhabct.Namficredimuscpiemsmortuus ' eft amp;refurrexit:ita amp;nbsp;deus eos qui dormierutpiefum adducet eu illo.Hocem uobisdidmusin uerbo dni:qa nos q uiuimus amp;nbsp;reliqui fumusnn aduentu dûi præucniemus eos qui dormierunt : quia ipfe diisiniuffiiamp;irmocearchangeliamp;tubadeidefcendetdecoclo:amp;mortuiqin Chriftofuntrefurgent ‘ pritni.Deindenosqui uiuimus quireliquifumusfimulcumillisrapiemurinnubibusobuiamxpo ’ inaeratamp;itafempcum dnoerimus.Verû neexiftimes hæcPauli foliusquafi nouellapdicatiôe ligna - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

fi. Audi etiam qd Ezechiel 4gt;phetaolim per fpmfftûm plocutusfit.Ecceinquit egoaperiam fepulchta ueftra:amp; educâ uos de fepulchris ueftris.fobquoq? myfticisredundâseloquiisaudi $ euidenter refuC tdhoncmortuoFiîpdicet.Eft inquitarborifpes:fiemabfdfafuerit:iterum pullulabitamp; uirgultûeius nun$deficiet.Ô:iodfi fenueritinterra:eftradixeius:Si ueroinpetraemortuusfueritztrucusabodo^ ' feaqiiæredorebit:amp; fadetfruticem ficutnouella.Vir uero fi mortuusfueritabierit amp;nbsp;mortalisficed dentultra nüerir.Nontibi uideturin uerbishiscum quodâ pudorearguereholes amp;nbsp;dicerc.Itaneftub tum efthominû genus utcum uideantexdfæ arboris truncû rurfum pullulate de terra:amp; lignû emoc tuuniiteffeuitä redperedpfisnelignisquidemaliqdlimiledefemetipfisnecarboribusopinent.Vtau lernfdascpueluti interrogantismodo legendum fit;qnod dixit mortalis autemeumeedderitnon rcfurgetîdeconfequctibus^Jbat.Subiungitnâqiftatim.Sierh mortuusfuerithomo uiuet. Etpaulo poft didt.E xpeftabo ufcç quo'itert; fiam.Et iterum idc dicit. Qui refufcitattirus eft fup terram pellem »ueam;quæhæc nunchaurit. Hæc qdem ad 4)bationcdifta funt 4?feflionis noftræ.-qua confitemur in lymbolohuius carnisrefurreftiôe^.Qiiod em adiûftû eft huiusmide qgt;côfonu fit omnibus his q de di üinis uoluminibus mcorauimus.Quid em aliud indicat in diftis lob quæ fu^erius expofuimus : qa’ cûdidtrefufcitabitpellc meâ : q hæc nunchaurit ideft quæ ifta tormenta ppetit. None aptedicithuis carnis refurrcftionêfuturâ:huiusin$ quæ tribulationûamp;tentationûcruciamenta quæ funt niiefufti net : fed amp;nbsp;apFs cum dicit.Oportet em corruptibilehocinduereincorruptionê amp;: mortale hoc induere* imottalitaiem.Nunqdnô corpus fuuquodämodocötingentisamp; digi to palpantiseft uox. Hoc ergo i.Cof.lp quodnunccorruptibilecorpuseftæefurreftionis gratia incorruptibileerit:amp; hoc qi nunc mortale eft : imortalitatis uirtutibus induetur.Vt lient xps refurgens a mortuis ultra iam non moriturus ; mors ei ultra nori dnabiturnta amp;nbsp;q ui in xpo refurgentmec corruptioiiem fentient ultra.nec mortemmon na^ tara carnisabiefta fed conditione eius amp;nbsp;qualitate mutata.Erit ergo corpus quod refurget a mortuis^ inco rruptibile amp;nbsp;immottale nonfolum iuftorum:fed etiam pftôrôftuftop; quiê utfemp poffint pma/ nececttin Chtifto.Peccatortun uero ut abfcç interitione fua débitas luant poenas. Quod autetîi iufti/

-ocr page 284-

TRAGTATVS HI


: PARTIS I


fempcrcnttldno Chriftopermaneantnam amp;nbsp;infuperioribusedocuimus:ubi oftendimusquia apo^ i.Ther.4. ftolusdidt.Deindenosquiuiuimusxquireliquifumus:fimulcumillisrapiemurinnubibus obuiaj Chrifto in aera^Sc ita feniper cum dno erimus.Nec mireris:fi caro lanftorum in tanta gloria ex refurre âione mutabitmt in occutfum dei fulpenfa nubibus amp;nbsp;acre uefta rapiaturxu ipfe apoftolus cxponcs Roma, gi $tum conférât deus his qui diligûteumdicat.Quitranfmutauitcorpushunnlitatisnoftræcôforme fieri corpori claritaris fuæ. Nihil ergo abfurdfi eft:fi fanftorû corpora dicanf nubibus in aera fuftolli:cu ad forma corporis Chrifti quod in dextera fedet dicanc reformada. S ed amp;nbsp;hocfaftus apoftolus uel de Matt.15. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uel de caeteris fui loci uel meriti addidit amp;nbsp;dixit quia confufcitabit nos cu Chriftoftimultj faciet fd

dereincocleftibus.Vndecumhæcamp;eorûfimilia^plurimafanftideiinrepromiffïonibushabeantin tefurreftione iuftoß::nö erit iam difficile credereetiâ ilia quæ prophetæ pdixeränquod iufti fdlicet fu} gebunt ficut fol:amp; ficut fplêdor firmamcti in regno dei. C ui em difficile uidebit eos fulgoré folishabi turosacfyderû:acfirmamenti huiusfpkndore decoratos.-quibus uel uita uel côuerfatio angeloj^ dei paratur in coclismel cóformandi dicunt ad gloria corporis xpi.Adqua gloria faluatorisore ^jmiffain ï.Corin. li. ifcfP’dens fanftus apoftolusdixit.Quia feminat corpus animale;refurget corpus fpiritale.S i em

* ■^’eft.'ficutcerteuerueft:^ iuftosquo^ amp;nbsp;fanftosangelojyconfortiis fociabitdiuinadignatiocertueftqj amp;nbsp;corpora eopa in fpiritalis corporis gloria uertet.Nec hoc tibicotra naturale corporis tatióem uidtat cffe 4)miffum.Si ein credimus fccf m ca quæ fcriptafunt.'cp accipiens deus limum terræ;plafmaiiit I’U mineamp;hæcfuitnaturacorpisnoftri;utuolûtatedei terra uerteret incarné.•curtibiautabfurdüautcó^ trariû uidet fi iifdê ratóibus qbusterra^^ficifci dicitur in corpus animale rurfum corpus aîale in corpus ^fidfci fpiritalecredat.Hæcquidej atcÿ his fimilia multa inuenies in fcripturisdiuinis de refurrediôe îuftorû.DabitautcetiâpeccatoribusîUtfupradiximusincorrupriôisamp;immortalitatisexrefiirrefliOî’ ne conditio ut ficut iuftis deus miniftrata^petuitatc gloriæ.-ita peccatoribus ad prolixitaté cófufio^ nis miniftret amp;nbsp;pœnæ.Sicerîi ^jpheticü diffiniuit eloquiû:cuius amp;nbsp;pauloante meminimusmbi dicit. Et multi refurgent deterræ puluere:hi quidé in uitam æternâ:hi aut in confufionc amp;nbsp;obprobiû num.Si ergo intelleximusqua ueneratione deus omnipotcs pater dicat:quoue facramêto dnsnoftft Iefusxpsunicuseiusfiliushabeatur:amp;quaperfeffióefanduseiusfpiritusnominet:utlt;5 fanda trink tas unum fit per fubftâtiâ fed affedu pfonifi^^ difcreta.Quid etiä ptus uirginis:qd uerbi in carne nati^ uitas:quid facramétucrucis:quæutilitasdni ad infernadefcenfus;quorefurredioisgloria : amp;nbsp;alarum deinfernisreuocatacaptiuitas:quidetiâafcenfuseiusadcoclû:amp;uenturiiudicisexpedatio:fedamp; f^u dæecdefiæaduerfuscongregariones uanitatisqualiterhaberidebeatagnitio:qui factory uoluminu} numerus.-quæuehæreticorum uitanda conuenticulatutcj in peccatorc remiffione diuinælibertari ne^ quaqgt;rationaturalisobfiftat.Etutcarnisnoftrærefurredioncnôfoludiuinæuocisfed amp;ipfiusdni amp;nbsp;faluatorisnoftri excplum amp;confequentia naturalisrationisa(rignet.Si inqi hocfecundû traditiois fupraexpofitærégula confequéter aduerrimusdepcemunut nobis amp;nbsp;oibusqui hoc audiiitpcedatdo minus fide qua fufcepimuscuftoditaxurfu cófümato expcdare iufticiæ repofita corona:amp; iueniri in^ ter eos qui refurguti uita æternâ.Liberari uero a pfufióe amp;nbsp;opprobrio æternop xpm dnm noftruj ••per que eft deo patri omnipotcti cu ibiritufaudo gloria amp;nbsp;imperiuin fæcula fæculorum. Amen.

Expofitio fidei btî Hierony.pibyteri ad Damafum papa.ln qua hærefes plurimas de trinitate amp;inlt;' carnatióe uerbi impie fentictesdânat.-petcsfuâfidem a Damafocôprobari. Epiftola. XLH Redimus in deu parré oipotentc cundorum uifibiliu amp;nbsp;inuifibiliu condirorc.Credi mus amp;nbsp;indnm noftrulefum xpm:perquccrcatafuntomnia uerudeu unigenitum: amp;nbsp;uerum deifiliumnôfadumautadoptiuum.-fedgenitum amp;unius cum parrel ftanti.T:atog ita per ola æqualc deo patri:ut nectpemecgradu nec poteftate polfit eue infetior.Tantûqgcôfitemureffeillumquieftgenitus:quâtus eft illequi gennit.Non _____________autem quia dicimusgenitum a patrefilium diuina amp;nbsp;ineffabili generatione ;aliqa ci tempus afcribimusffed nec pattern aliquando cocpiflemec filium.Nô enim aliter cófiteri poflum us aeternum patremmifi cófiteamur etiam coæternû filiû.Ex filio ein pater dicit.•amp; qui femper pater fuit: fempet habuitfilium.Credimus amp;nbsp;infpiritûfandû.-uerû deu ex parte 4)cedentc:æqualc peromnia w tri amp;filiopoteftateuoluntate æternitatefubfta’tia.Neceft^îrfusaliqsin trinitategradusnihilqtiudi us fuperinfue did poffit.-fed tota diuinitas fui pfedióe æqualis eftnit exceptis uocabulis q proprietatej perfonajyindicatquicquiddeuna perfonadicitïdetribusdigniffimepoffitintelligi.Atfjutcófunde^ tes Artium:unâeadc9dicimustrinitatiseffefubftantiâôiunûin tribusperfonisfatemurdeü.'iMmi^ pietaté.Sabelliidedinâtestresperfonasexpræffasfub f»prietatediftinguimus:nôipfumfibipatréjpni fibi filium ipm fibi fpiritufandû effe dicétes.ffed aliâ partis aliâ filii aliâ fpûffandi effe pfonâmô em nogt; mi na tmmodo:fed etiâ noîm ,pprietates:id eft pfonasiuel ut gr.æci exprimût hypoftafes hoc eft lubfta^* tias côfitemur.Nec pater filiaut fpûffandi pfonâaliqnexdudit:necrurfusfiliusautfpûffâuspnsno^ men pfonamqtrecipitifed pater femper pater eft:filius:fempfilius;fpûffdûsfempfpûffdûs.rtalt;jfubfra tia unu funtipfonis ac noîbus diftinguunt.Ipm autc dei filiû g abfç initio æterniratc cum pâtre amp;nbsp;ip‘ ritufando poffeditdicimus in fine fæculorum perfedum naturæ noftræ hominc fufccpiffe ex M-ma fempec uirgine:amp; uerbum carnem effe fadum affumendo homineminô pmutando deitatem -'nec n quidâ fceleratiffime opinant ifpiritufanftum dicimus fuiffe pro fefttineiled potentia acuirmte cre^

-ocr page 285-

DcdaratiofîdeîSan.Hiefo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XLW

Hs opatutn.S ic aut côfitemur in xpo una filii cfle pfonam ut dicanius duas effepfeâas at^ kegras fub ftanPasàdeftdiuinitatis amp;nbsp;humanitatis quæex aia continet amp;nbsp;corpore.Ac^ ut códemnémusphotinö qfolùamp;nudûinxpohoîemcôfitetur.itaanathematizemusApollinarcamp;eiusfinîilesquidicuntdei nimm minus aliqd de Humana fufcepifle natura:amp; uel in carne uel in aia uel in fenfu affumptû hoiem .p'PP^^Q'^o^^^ii’Tiptuseftfuiiïediffïmilc.quemabfçgfolapaimaculalquænaturalisnôeft nobis)

lt;:outemur fuiffe conforme.Illoß: quoqg fimiliterexecramur blafphemid qui nouo fenfu afferere conâ^î mr a tpe fufceptæcarnisoia quæ erant deitatis in hoîem demigraffe;amp; rurfum quæ erant humanitatis mdeum efletranffufa.mtqd’nulla un^hærelisdicereaufaeftmideathacconfufione utracjexinanita nriadiuinitatis fclj amp;nbsp;humanitatis ôi a pprio ftatu in aliud efle mutata:q tam deuj imperfeftu

* J - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confitentmtnec deum uerummechomine teuerecredant.Nosaûtdicimusfufccptû

adeifiliopaffibilenoftrummtdiuinitasimpaffibilispmaneret.Paffuseftemdeifiliusnon putatiucî ‘eduereoiaquæfcripturateftatur:ideftefuriem:fitimlaflîtudinemdolorc:mortc amp;nbsp;cunûa huiufmo di'Scffmilludpaffuseftquodpatiporeratûdeftnôfcd’m illam fubftantiâquâ affumpfit; fedfccfm il *aquæ affumpta eft.fpfe em dci fili us fccfm fuâ deitatc impaiïibilis eft ut pater.dncôphcfibilis ut pater muifibilisutpater.amp;quis^jpriaperfonafili.-ideftdeiuerbumfufcepitpaffibilemhominc:ira tneius nabitationefecundu fuam fubftantiâ deitas uerbi nihil paffa eftmttota trinitas:quam impaffibifcé pfij# teri neceffe eft. Mortuus eft ergo dei filius fctf m fcripturas i uxta illud qcf mori poterat.Refurrexit ter^ dadie.Afcenditincoclûfedetaddexteramdei partis manenteea natura carnùinquanatusamp;palTusefl: m qua etiam refurrextt.Non em exinanita eft humani taris f ubltanriaded glorif icata i n æternûcg cum deitate manfura. A ccepta ergo a pâtre omni um poreftate:quæ i n cœlo funt:amp; in terramenruruseft ad ’udiciumuiuorum amp;niortuoß':utamp;iuftosremuncret:amp;puniatpftôres.Refurreftionc etiam carnis confitemur:amp; credimus:utdicamus nos ineadc in qua nunc fumus ueritate mébrop; elTereparandos qualef^ fenjgi poftrefurredionem fuerimus effefti inppetuum pmanfuros.Vnam efle uitam fanfto tuaed pmia 4) laborediuerfa.Ecôtrario 4» modo deliftojt pftóru3 qucij effefupplicia. 3 aptifma unu tenemus:qd’hifdemfacramcti ucrbis in infantibus qbus etiam in maioribusafferimusefle celebrant dum.Hoiemfi poftbaptifmûlapfusfucritper pnîamcredimuspoflefaluari.Nouu amp;nbsp;uetusteftamen tû recipimus in eo librog: numero que fanftæ catholicæ ecclefiæ traditauftoritas. Animas a deo dari eredimus.quasabipofaftasdicimus.Anathematizâteseosqaiasquafipartcdiuinædicûteffefubftâ tiæ.Eo!^quqcçc5jg^j,jjj,y5gfæj.c:quieasantepeccaffe:uelincoclocôuerfatasfuifledicunt.$incor poramittetct.Éxecramureorum blafphemiâ:quidicôtimpoffibilealiqdhominiadeopræceptumeë amp;m3ndatadeinôafingulis;fedabhoîbusingmnnepo(refeiuari:uelqprimasnuptiascû Manichao autfecundascûcataphtpgisdanant.Anathematizamusetiam illosqui dei filiuneceflîtatecarnis men dtumefledicunnamp;eumjJpter affumptû hoîem nôomniafacerepotuiflequæuoluit.Iouiniani quo ‘îdânamushærefimîqui dicit nullâ in futuro meritoß; efle diffantiâ.-nofiç easibi habiturosefle uirtn trsquas hic habere neglexerimus.Liberum fie pfitt'murarbitriûmtdicamusnosfemper dei îdigerean xilio;amp; tamillos errare qui eu Manichæo dicunt hoîem pftûm uitare nôpofle: $ illosqui cû iouinia noaflerunthominemnonpoffepeccare.Vterc^ emtollitarbitrii libertäre. Nosuerodicimushominê femperamp;peccareamp;nonpeccarepofle.mtfempernos libericôfiteamurefl'earbitrii.Ha:c fides eft papa beatiffime:quam in ecclefia catholicadidicimus quamcç femper tenuimus.ln qua fi minus petite aut parumcautealiquidfortepofitumeftemendaricupimusa tetqui pétri amp;nbsp;fidem amp;nbsp;federn tenes.Sîau tem noiha confeflio apoftolatus tui iudicio comproba tur.quicuncg me culpate uoluetit fe impetitû : Uel maliuolummel etiam noncarholicum nonmeha?reticum côprobabit Amen.

Beati Hieronymi pfbyteri côtra uigilantiû æpiftolain qua de tradudiôe libropt Origenis fepurgat amp;nbsp;aceufatorem fuum imperitiæ pfidiæ condemnat. nbsp;nbsp;nbsp;Epi.XLlII

jj^r^^Vftuqdemfueratnequa^tibi litterisfatiffacere:qtuisauribusnoncfcdidifli;nelt;ÿem fche âS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pofcsacquiefcerequiuofermoni nôaccômodaftifidêjfedquiaxpspfeftæ nobishûilf

jW taris exemplar in fetribuitîdansofculum ,pditori:amp; latronispnîam inpatibulofufcipics ea de abfentifignifïco quæ in pnti quoej locutus fum meita Origenc legilTe uel legere ut apol hnatc uel cæteros traftatores quos i n qbufdam libris nô recepit ecclefiamô q uod oîa dicam efle dânan daquæînilloruuoluminibuscôtinent:fedq,qdamrephendendacôfitear.Vepi:quiaopcrismei ell.-et ftudii multos legeremt ex plurimis diuerfos flores carpammon tam 4)baturus oîa.quæbona funt ele^ fturus affumo multos in manu meamta multis mala cognofcâ.-fcd’m illud qtf feriptum eft oîa legen t«:qnæ bona funt retinentes.Vndefatismiror re uoluiffe Origenis mihi obiieere dogmata cuiusîplæ rift^ tttorem ufq; adbanc ætatem penitusignores. Ego ne hæreticusamp; cur me quæfo hæretici nô amât tuorthodoxus Qui etiam contrafcîam tuam:amp; lingua alia pdicantc:autinuitus fubfcripfifti:amp; puari Qtores:aut uolens amp;nbsp;hæreticus.Dimififti ægyptû:amp;,pprias ,puinciasreliquifti:in qbusfeiftâ tuam li/ ^raplæricj fronte defendut.Et elegifti me ad infeftandû:qui omnia entra ecclefia dogmata rephedo amp;pubhcauocecôdemno.Origeneshæreticus qdad me:qui illûinplerifc^hærcticûnonncgo.Errauic aere urreftionecorporis:errauitdcanimarum ftatu:dediabolipnia.Etquodhismaiuseftfiliûdeiamp; ipm anctum in pmenrariisEfaiæ feraphi n effe teftatus eft.Si erraffe non dicerem cumamp; hæc quotidic nonanatnetiiatizarem elïem erroris illius foci us. Nelt;5 enim ita dehemus t ona eius tecipete: ut mala

-ocr page 286-

PARTIS

TRACTATVS

îfï

Den.2lt;

(quolt;5 fufcépcreéôgamur. At idem amp;nbsp;fcripturas in multis bene întcr^tatus cfl:amp; ,pphetarum obfcari differuit amp;nbsp;tam noui $ ueteris teftamcri reuelauit maxima facramenta.Si igitur quæbona funttran mala nel amputaui nel correxi nel tacui argoendus fum.Cnr per me lati ni bona ei us haben t« mala ignorantj'Si hoc crime efbarguaf confeffor Hilarius:qni pfalmorum interptationc : amp;nbsp;omelias in iob exlibris eins:id eft ex græco in latinum tranftulit.Sit in culpa eiufdcconfeflionis VercellclisEu ,, febinsxquioim.pfalmorumcommentarioshærecicihomisuertitinnoftrumeloquium.licethxrçticâ Eufebii uerptej-fnirtensoptimaquaecgtranftulerit.Taceode uiftoirno piftabionêfi:amp;cæterisqui origencinex^ CelJcnfis* planationedùtaxatfcripturarumfecutifunnamp;exprefferunt nenontam medefendere^’ locioscrimi liisüidearqüærereàAdteipfum ueniam .Curtraftatuseiusin lobdefcriptoshabesr'Inquibus conti^^ diabolnmjamp; de ftellis coclocg difputans :quædam locutus eft : que ecclefia non recipit Tibi foli li“^ ïwÇôtfo 7â ÏÔKpâvE îd).i.fapictiflïmoamp; caluariæ decû(ftis:amp;græcisamp;latinis traftatoribus ferre fmaw Si quafi ccforia uirgula alios eiicerede bibliotheca alios recipere£'amp; cum tibi placueritme uel catholij cum üelhæreticum ^nuciare.Nobis nôlicetpuerfarefpuere Si damnarequæ fepedânamus.Legeaa fcphefioslibros:lcgecæteraopufculamea:amp; maxime in Ecclefiaftem cômctarios:amp;liqdo peruidebis me ab adolefcentia nun$ alicuius amftoritate deterritù acquieuiffe hæreticæ prauitati Non parum™ feite qtf nefeias prudentis hois eft noffe menfurâ fuâ nec zelo diaboli incitatu imperitiæ fuæ cuniS“’’^ orbem tefte facere.Sed gloriaricupis:ut inpatria tua iaftitesme non potuiffe refpôdereeloquetis amp;nbsp;acumen in te Cryfippi formidaffe xpiana uerecundia teneor:amp; cellulæ meæ latebras nolo mordat* fermonereierare. AlioquinproferremTràçâv7Hycffgt;iœ7EpctvKôr 7pcü’n-aiôŸY£Ôû7^o-â)VWJUûlt;?tP°^ îd eft oîa plia tua amp;nbsp;torpheum paruulorum quoej humero portatum: amp;nbsp;eorum uocecantatum S“ hæc aliisaut loquenda autridenda dimitto.Egoxpianus cum xpiano loquesobfecro te frater nepæ® nellisfâpere:$fapisne uelinnocctiâuel fimplicitatêtuâuel ccrteeaquætaceo:amp;tcnon intelligente cæteri intelligunt.-ftilo 4)feras amp;nbsp;inepriarum tuarum euffis cachinnum pbeas. Aliud a parua state du dicifti:aliisaffuetus es difciplinis.Nonefteiufdemhomîsamp;aureosnummosamp; fcripturas ^baredegu ftarc uina amp;nbsp;ptophetas nel apoftolos intelligere. Me laceras faniftum fratrem oceanum in culpa hsre^ feos uocas plbyterorû tibi Vincenti amp;nbsp;Pauliniâi Si fratris Eufebii iudidum difplicet. Soluses Çatno romani gencrisdifertiffimus qui teftimonio tuo amp;nbsp;prudentiæ uelliscredi. Recordare qusfoilliusdi^ ci ; qii me de refurrefti one amp;nbsp;ueritäte corpori s prædicante:ex 1 aterc fufultabas:amp; applaudebas manu Si orthodoxum clamabas poft$ nauigarecoepifti: amp;nbsp;ad intimum cerebrum tuum lentinæputredopa Uenintunc nos hæreticosrecordatuses.Quid tibi faciam rCredidi fanfti pfbp teri paulini aepiftoUs w illiusfupernominetuononputauierrareiudicium.Etlicetftatijacceptatepiftola ä(Mvrtp£7ovgt;'ide® inconditum fermonem tuumintclligerem:tnrufticitatem: amp;nbsp;fimplicitatem magis in te arbittabat «J? iiecordiam. Nec rephendo fanftum uirum.Maluit enim ap ud me diflimulare qef nouerat $ pottito rem clientulum fuislitteris aceufare. Sed memetipm arguo qui alteriuspotius acquieui $ meoiud^ cioamp;oculisaliudcernentibus:aliudfchedulæcredidiq)uidebam.Quâobremdefincmelac£ftere:ot iiolüminibus tuis obruere.Parce faltem nummis tuis:quibus notarios librariofej conducens :eildem amp;nbsp;feriptoribus uteris amp;nbsp;fautoribus:quite ideoforfitan laudant:utlucrum in feribendofaciât. SiHbet exercere ingenium trade te grammaticis ateg rhetoribus difcedialefticam feftis inftruere philofopho^ utcumomnia didiceris:faltem tunetacere incipias.Quan$ftultum faciam magiftrocundoßimagi ftros querere amp;nbsp;ei modum imponere qloqui nefcitîamp; tacere non poteft. Verum eft illud apudgrsœs j)uerbiumôvàÇitp5o'^vpc(Q‘ideftaIinusadlyrâ.Egoreoramp;nomencontrariü'tibi K57Jv7ilt;ppäo^nt id eft per contraria expofitionc pofitum.Nam tota mentedormitas: amp;nbsp;^fundiflîmonon tam fomnq ftetris q lethargo. Inter esteras quippe blafphemias:quas ore facrilego ^tulifti aufus es dicerc:montc de quo abfcifus eft in Daniele lapis finemanibuseflediabolu5:amp;lapidemxpm. Qui quia aftumpfit corpus Adarri:qui diabolo ante per uitiacoheferat natum effe de uirginemta morte hoc eft a diabolo hominemfepararet.Oprecidendam linguamcacperpartesamp;fruftralacerandamquif^nechriftianus deum patrem omnipotetem in perfona diaboli interpretatur:amp; tanto piaculo toriusorbis aures maj culat. S i interpretationem tuam quif$ non dicam catholicoriim:fed hæreticorum fi ue genuliu unq recepinpium fitquodlocutuses.Sinautem tantum nefasnun$audiuitxpiecclefia:amp;pettnumpn^ mum os ipfe fe monteni interpretatus eft qui dixeranero fimilis altiffîmoîage penitentiam amp;nbsp;tn wtto uerfare Si cinere:amp; tantum feelus iugibus abftergelachrymis.Si tandem tibi dimittaturhscimpiei^ Et iuxta errorem origenistunc ueniam confequaris.-quando confccuturus eft Si diabolus qui nunj plus$ peros tuum depræhenditur blafphemafle.Meam iniuriampatienter tuli.fmpietatemcôtrade um ferre non potui. Vnde«Si uifus fum mordacius inexttema æpiftola feribere quam ptomifo^ QQ poft priorem pnîam:qua a me ueniadeprecatuses iterum commififle undeagas pniam ftolidiuimuj rit.Tribuattibixpsutaudiasamp;taceasîutinteIligas:amp;ficloquaris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

ß eati Hieronymi prælbyteri ad Tranquillinum quomodoorigenem legere debeat :inqnadocd H propterilliuserudirionemînonomninoeiuscommentariosreipuendosfedita legendos: utbonaeligantur:uitenturlt;ç contraria. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola.

Aiora Ipiritus uincula elle $ corpofv:fi olim ambigebas nunc pbauimus:dû amp;nbsp;mihi iditas Cuahæretaio:amp; ego tibi xpi amore côiungor.Vereeiü Si fimpliciter candiffimopeOTii wo

-ocr page 287-

Quah’tcrorîgctic.f.Hîcfo.intcfptâtusfit. Epî. XLV loquoripfafchedula Sc muri apiceslittcratuni infpirant in nos tuæ mentisaffedum. Quod dids Od gcnismultos errore deceptos:amp; fanftum filium me uni oceâum illorum infaniæ repugnare:amp; doleo utnul amp;nbsp;gudeo.dum autfupplâtati funtfimplicesiautaberudito uiro errantibus fubuenitur :amp; quia ineæ paruitatisquærisfentcriam:utrum fecundum fratrem Fauftinum penitusrefpuendus fit:anfe^ ^aum quofdamlegêdusex parte ego origenc propter erudirioncficîterdum legendû arbitrer :quô Tertullianumamp;nouatum.arnobiumamp;Apollinarc:amp;nônullosecclefiafticosfcriptoresgræcospariter alatinc)s:utbonaeop’eligamusmitemufct}contrariaauxtaapFmdicentc. Oniniaprobate:quæbona I«Thef.y lunttetinete. Cæterû qui uel inamoreni eiusnimium :uel inodiuftomachi fui prauitateducunt :ui:? dentur mihiilli malediâo^iphericofubiacere.Vhehisquidicuntbonûmalumiamp;nialûbonum.’qui EfaJ. wduntamarum dulce:amp;dulceamafy.Necenim propter doftrinaniprauafufcipiendafunt dogmata nec propter dogmatum prauitatemifi quoscommentarios in feripturas fanftas utiles edidit :penitus refpuendifunt.Quodficontenriofuminterfeamatoreseiusamp;obtreftatores finemduxerint:ut nihil gt;ptdiutnappetant:necferuentmodum:fedtotum autprobent autimprobennlibenriuspiam rufti;« otatem$ doftam blafphemiam eligam Sanft us frater tatianus diaconus impedio te falutat.

Beati Hieronymiplbyteriad marcum plbytep: fuper poftulatafide ubi deperfecutiôibus hæretico tuinconqueritur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epi* XLV

HEcreuerâ quidc utendû mihi pfalmiftæ uoce dicentis.Cum confifteretaduerfum me pflór H obmutui:amp;humiliatusfum:amp;filui abonis.Etiterum.Ego uerotanqgt; furdusnôaudiebâ ps.jî. amp;tan$mutusnóapericsosfuum:amp;faftusfumuthomonóaudics.Sedqacharitasoiafu pS'57«

77^=^perat:amp; ^pofituuincitaffeftus:nótam iniuriafacictibusreddo uiceni qmbi rndeopoftu;! 3ti'Apudxpanosem nó q parit (utaitqdâ)fed qfacitcótumelia5tnifereil,Etprimioqdcanteqdefi

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vlli IRJ SJ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^Ua /IVU SJ, IdvlL. VMkUlJ J vlld^ llllivt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JJIlilIlU SJ.^^ «tlJlvSJ, U.V amp;nbsp;t

^niM:quam oprime nofti tecum loquar aduerfusbarbariej iftiusloci:uerfu cogordamare uulgatQ ^•od genus hoc hoîmt'quehûctâbarbara morem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Virg.æn.

Permittitpatriathofpirio ^ihibemurharenæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lib.i.

Bdladencprimacç uetantconfiftere terra amp;c.

Quæ iccirco de gcrili poeta fumpfimus:ut qxpi pacem non feruat: pace faltem difcatab ethnicoHære ricasuocorhomoufianpdicâstrinitatem.Sabellianæimpietatisarguontrcsfubfiftctesuerasintegras pfeftafcç pfonasindefeffa uoce^inuncians.Si ab arrianis nierito fi ab orthodoxis q hmói arguunt fidê orhodoxieffe defierunt: Aut fi eis placet hærericume cum occident hæreticumtcumægyppto hoc eft

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;côdénet. Quid unû hoiem exceptis fociis criantur. S i ri uus tenuiter fluitinô eft aluei

culpa.led fontis.Pudet dicere decauerniscellulajy dânamus orbc:in facco amp;nbsp;cinere uolutati: de epi fen Jftiaferimus.Quidfacit fub tûica pœnitetis regius aius.Cathenæ fordes amp;nbsp;comanô funtdiadematis *i8na:fed fletus pmittàt me quæfo nihil loq. C ur em lacérât qui nô merenf inuidià: hæreticus fum qd ad te:qefce iamdiftueft.Plane rimes:neloqucriffimushomo in fyro fermôe.-uel græco eedefias circun ^tti:ppEosfeducâfcifmacôfidam.Nihilalicuipcipui:nihilociofusacdpio.Manuqtidieamp; jiprio fui» doteqrimuscibufdetesab apFo feriptueffe.C^i aût nonopaf non manducetHæc uenerabilis amp;ffte i.Thef.j» pater:cû quali gemituicu quali dolore côfcri^erim.teftis eft iefus.Tacui nûqd femp tacebo. Dicitdns Nômihicôcedit unusangelushœremi.Quoridie expofeorfide quafi fine fiderenatus fim.Confiteor Efa.4Z4 Utuolûr.[qôplacet.Subfcribo:nôCTcduntunôtmplacet;uthîcrecedâ.iamiâcedoabrupenîtpartema •neaiæmeæchariftîmosfrcs.Eccedifcederecupiut;immopenitusdifcedutmeliuseffedicctes:inter fe^ tashabitare $ eu talibusxpianis.Etegoipe nifi me amp;nbsp;coipis imbecillitas Si hyemis retineretafpitas : iâ •podofugerc.Verûtndum uernû tpsaducniatobfecroutpaucismihi mêfibusheremicôcedat hofpi^ ôumjAutfihoctardûuidenabfcedo.Dni eftterraamp;plenitudo dus.Afcendâtfolicœlum ijipteriUos ï’nxpsmortuusfinhabeâtpoffidebânglorient.Mihiaûtabfitgloriarimifiincrucediiinoftri iefuxpi: P^quemmihimûdusCTUdfixuseftamp;egomûdo.Defideaûtquamdignatusesferibere fanfto Cy^ riUodedi côfcriptafidem.Qui fienôcreditalienus axpoeft.Cæterum ego fidei meæ teftes habeo au:« Kstuas.amp;bearifratrisGocnobiiquem tecum ocsquihicfumusplurimum faluramus.

^ti Hieronymi adpammachium amp;nbsp;Marcellâ deftudio Theophili Alexandrin! contra otigenia noscongratulando.Inqua aepiftolam fuam depafeate amp;contraipfamhærefimtraduftâ fe didt emittere ut orientis fidem cathedra pétri confirmer. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. XLVI.

Vrfum oriétalibus noslocupleto merdbî» amp;nbsp;alexâdriasopesprîo Româ ueretrâfmitto.De nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

usabaufttouêier.Etfftösdemótephara.-umbrapdêfaiundeamp;fpófaletatincâticocàticoR: Can.z',' dices.Inumbraduspeupiui ôcfedi'amp;fruftus dusduldsinfaudbusmeis.VerenücpplefEfaiæuarici Efa. 19. ni5predicantis:indieillaerit altaredni in medio terræægypti.Vbiabûdauitpeccatû fuperabûdauit amp;nbsp;gratia. Qui patuulum Xpm foueant adultum fidei calore defendunt.Vt qui per illos effugerat bæ rodismanuscffugiathæreticumblafphemâtem.Quem Demetrius Alexandria urbereppulintotoor^ befug«Theophilus:ad quem Lucas fcripfitaftusapoftolorum qui examoredd nomeninuéit. Vbi nuncelt colubertortuofus.Vbi uenenatiftima uipera.

Primahominisfacies utero commiflaluporum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ouidius

Vbiha;refisquæfibiiabatinmûdo.Etmeamp;papâtheophilufuiiaftabaterroris:latratû(ç impudetiffi metha.lib tnoiuincanwn ad induccdos fimplices noftrû mentiebat afceijfum.Oppreffa eft ei us auftoritasamp; elo 1 .fablt; i it •

P

-ocr page 288-

PARTIS


TRACTATVS

ra


qucntia;amp;in morcttidemonicorum fpirituum de terra loquit.Nefci'etcm cum qui defurfulti uenift ca loquiturrquæ furl utn fuut. Atlt;5 utinam ferpctina generatio aut fimpliciter noftra fateatur aut con ftantetdefendatfua:utfcircualeamusquinobisamandifuntquicauendi.Nuncaütnouumpocnité tiae genus oderut.-nosquafihoftesquotumfidem publice negate nóaudent.Rogoquis eftifte dolor qui nee tempore nee róne curatur.inter micantes gladiostiacentia corpora: riuos fanguinis jjfluente« iunguntur fæpehoftilesdextrae:amp; belli rabiem pax repentinacómutac.Soli funthuiushæreleos töresrquicum ecclefiafticis non ualentfæderari:quia, quod fermóecogunturdicere mente códenina't. Etfiqnapertablafphemiapublicisauribusfueritreuelata:amp;uiderintcôtrafeaudientiuturbamcircu fremerertuncfimulatafimplicitatedicuntaudiffefeprimum quæmagiftrum dicere ante nefeierinr. Cun^ eorum feripta teneant uoce négant:quod in litteris côfitentur.Quid necefle eft obfidere ^pon tidem:mutareloca:diuerfasluftrareregiôes:amp;clariffimumpôtificem Chrifti eiufcç difcipulosrabido Ote difccrpe:fi uera loquimini priftinum erroris ardorem ardore fidei cômutate. Quid maledicoruny pannos hincinde confuitis:amp; eorum carpitis uitam:quoruni fidei refiftere non ualetis,Nûc iccirco nô cftis uos hæretici fi nosqdam aflcrtiôe noftta credidetint pftôres.Et os impietatefetidum nôhabebiris fi cicatriccm potuetitis in noftta aure môftrare.Quid iu uat ueftram perfidiâ uel jjdeft pellis éthiopien amp;nbsp;pardi uarietas:fi in noftro corpore nenus apparuerit.En papa Theophilus tota origenc arguit liber^ tatehæreticumeffe.Necdiftadefendûtfedfinguntabhæreticisimmutatamultorum^dicûtlibrosli militer deprauatos:utilium nonfua fiderfed aliorum tueant erroribus. Verû hæcaduerfum bareticos difta fint.-qui iniufto contra nosodio fæuientes mentefatent archanu amp;nbsp;uenena pedoris irrenicdiabi li dolore teftanEVos Chriftiani fenatuslumina accipite:amp; græcâ amp;nbsp;latinam eria hocanno apiftolam ne rutfum hæretici mentiant a nobis plæraqg:uel addita uel murata:in qua laboraffe me fateor ut “tw borum elegatiam pari interprætationis uenuftateferuarem.Et intra définiras lineas curtes: necinquo $ excedens loco æloquentiæ eius fluenta nô perderemreafcj res codem fermonetranfferrc.Quo^ nec ne côfecutus fim.ueftro iudicio derelinquo quâ feiatis in quattuor partes effe diuifam.In prio cre^ dentes hortatur ad dnicum pafeha celebrandû.In fecundo amp;nbsp;tertio loco Apollinarc amp;nbsp;origenem iugu^ lat Jn quarto.id eft extremo hæreticos ad prnam cohottatur:fi qd autem hic minus aduerfus origt^i^î di(ftumcft:Â in præteriti anni æpiftolacontinef;amp; hæcquam modo uertimusbreuitati ftudensdice^ te plura nô debuit.Porro côtra Apollinarem fuccinfta fides amp;nbsp;pura j^feffio non caret fubtilitäte diato ftica.'quæ aduerfarium fuum extorto demanibuseiüs pugione confodir.Orate igiturdniinutq“®“ în græco placet in latino nô difpliceat:amp; quodtotus oriens miratur amp;nbsp;prædicat leto finu roma fufapi at:prædicationcquo(5 cathedræ. Matei euangeliftæ cathedra pétri apoftoli fua pdicatione confitnier* Quan$ celebri fermonc uulgatum fit:beatum quo® Anaftafiuj eodem feruore.-quia eodem fp’dtu eft lati tantes infoucis fuis hæreticos perfecutum:eiuf^ litteræ doceâtdamnatum in occidete quod in orientedânatumeft.Cui multosimprecamurannos.mthærefeosrediuiuapldtaria perillius ftudium longotcmporearefaftamoriantur.

Beati HieróymipibyteriadDónioncaïpFainueftiuacótragarrulümóachudetradorcfuüquiptt^ iouinianû feripta carpebat:quc monet utferiptis agat fi audeat dettaftare nô malediftis.

Epiftola. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XLvr.

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amorc paritet fonant amp;nbsp;querelâ. A morem tuû quo fedulo aïonens etiatn qus

W tutafuntinnobispertimefcis:querelam eorumquinôamant: Äquerentesoccafionemin n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccatis.garri unt aduerfus frattem fuum:amp; côtra filium matris fuæ ponunt feadalum: Icri

,r—bis eos.'immo nefeio quem de triuio:de compitis:de plateis circûforanum monachû runii^ gerulum uafrum tâtum ad dlt; trahendû qui perttabem oculi fui feftucamalterius nitatureruerec^io nari aduerfum me:amp; libros quos côtra iouinianum fcripfi canino denteroderelacefareicouellerc.Huc dialefticum urbis ueftræ amp;nbsp;plautinæ familiæ columen non legiffe quidem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft præai)lt;

camenta Ariftotelis non ttep iê^xih ve i ào’:id eft de interpreratione:non TôîrvKa : id eft locales fedes ar^ gumentorum:nô faltem CiceronisToJuôvo'ud eftpartitiones.Tedperimpitofccirculos

ç 1-u.Troo^f Cf .id eft côuiuia fyllogifmos texere:amp; quafi fophifmata noftra callida argutnétatiôe aiiïol uere.Stultusego qui me putauerim hæcabfcç philofophis feire nô poffe: qui mcliorcftib p^yt^eam Iegerimquædeleret:$quæfctiberet.Fruftraergo Alexadri uerticômctarios:nequic$n’e doftusma j giftet œÉIcfŸœHÎ itroduxitad !ogicam:amp;uthumanacôtemnâfinecaufaGregoriûnaziazenuamp; W dymuminfcripturisfanftiscathetifias.i.purgatoreshabui;nihilmihiprofuithebreorumrtuditio:ix nbsp;nbsp;nbsp;,

ab adolefcentia ufcg adhacætatem quotidianain lege 4)phetis:euang£liis:apfifqî medftafiqîlnuençiis | eft homo abfcp præceptore pfeftus itvs viidTôÇopoÇÉ vàpovcç.àd eftlpiritifer cathedralis qui eloquena Tulliuargumctis.Ariftotelc:prudctia:platonceruditiôe:ariftarchumultitudinelibrort-Calceutep.U dymu fciétia fcripturap;:ocfc^ fui tpis uincat traftatores.Denicg dicit materiâ pofcere:amp;’ ad carne a a tleûaliquidrcfercsinutrâcgpartcm:hoceftamp;pro iufticiaSc côtra iufticiâdifputare.Liberatuselrniu dus a piculo amp;nbsp;hæreditariæ uelcentûuirales caufæ de bararhro erutæ : amp;nbsp;hic fon'i neglig« fead nbsp;nbsp;nbsp;î

trâftulit.Qiiishocuolctefuiffetinnoxius.Qiiccriminofumnô huiusferuaffetorario.CucccpH e digitis partiri cani:amp; fyllogifmojc fuoft thetiatendere.Nd fi applofiffetpedem:intendiffetoculos.. gaffet frontêiiaiftaffet manum:uerba tornaffet tenebras illico anteoculos effudiffet iudicibus. Ne_

-ocr page 289-

Contra hærcrcsfnontanî. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EpîJloIa XLIX

fi me amp;nbsp;abfentem etiâ iam diu abfcj ufu latînæ linguîc femigræculû barbarûq; hô latiniflîmus amp;nbsp;facundiflimus fuperencum pntem louinianû lefu bone quale amp;quâtû uiröxuius nemo fcripra iiv telligeretqui fibicanerettm;amp;.’ muftseloquêri£EfuaEmoleoppfferit.Qi.iæfoigif paterchatiflieutmo^ JVJ ncas eû^ne loquat côtra ^pofitu fuu.-necalHtatc habitu polliccsmerbis deftruat.ne uirgo uel coutinens (ipieerii uideritqdeffefeiaftet}maritosuirginibuscôp3ret:amp; fruftraaduerfushoîtm difertiffimum tantotpedigladiatusfir.Audioptereaeûlibcter uirginû amp;nbsp;uiduatûcellulasdrcuire:amp; adduflofupd lio de facris inter eas litteris philofophari qd in fecreto:qd in cubiculo mulierculas docet.-ut hoc fcianc elieuirgines qd* maritatas:utflorem ætatis nónegligat:utcomedatamp; bibât amp;nbsp;balneasadeâtmundi^ tiasappetât.-unguenta nô fpernât.An magisieiuma ëc pudicitiâ amp;nbsp;illuuiê corpis.Vtitj illa pcipit quæ plenauirtutislunt:fareatergo publice qd’domiloquitur.Autfiamp;domieademdocetquæ amp;publia)) cæapuellapîcôfortio feparandus eft.Miror autc nôerubcfcere iuuenc amp;monachû.ut fibi uidet difertu cuiiis de ore ueneres fluut qui tâtæ in fermocinâdo elegantiæ eft:ut comico fale ac lepore côfperfus fit Inftrarenobiliû domos hærerefalutatiôibusmatronajereligionênfaî pagnà facere:amp; fidcxpi côtctio netorquære uetboiir anç interhæcfratri fuo detrahere.Vticp fi errare mearbitratus eft(in multisem of fendimus ocs;amp; fi quis in uerbo nô peccat hicpfeftus eft uir)debuit uel arguere uel i nterrogare per lit tcras:qcf uir eruditus ôc nobilis fecit pâmachius cui ego rnfum dedi ut potui:amp; æpiftola lôgiore differ rui quo unûquodcç fenfu dixerimnmitatus faite fuiffet tuâ uerecûdiâ qui ea loca:quæ fcandalû qbuf dam facere uidebant excerpta de uolumine per ordinc digeflifti pofccs ut uel emedarem uel exponerê: «non tantæmeputafti demctiæmtin unoatqg eodclibro amp;nbsp;pronuptiis:amp; côtra nuptias fcriberc pat^ ôtfibi:parcatmihi parcat nomini xpiano.Monachufeelle nô loquendo ôc difcurfando:fed tacendo;

amp; fedendo nouerit.Legat Hieremiâ dicentc.ß onû eft uiro cû porrauerit i ugfi ab adolefcentia fua.Sc# Treno .3. debit folus ôc tacebit:qa tulit fup fe iugû. A ut fi certe in ocs fcriptorcs ceforia accepit uirgulâ amp;nbsp;iccirco feeruditum putat:qalouiniannfolusintelligiteftquippe,puerbiubalbûmeliusbalbi uerba cogno^ feere ocscôfcriptorespellam us Attaloiudice.lpequocÿlouinianscôuiualfæiufti (Tune jgt;clamabit:qcf tne damnât epi nô eft ratio fed côfpiratio.Nolo mihi ille uel ille rndeat.-quorum me auftoritas oppngt; merepôndoccrenô pôt.Scribatcôtra me uirxuius ôc ego lingua intelligoquccum uicero.-oéshoiesfi muliiicerim:egoeumbenenoui.Expertocredite:quantusinclypeûaffurgat quoturbietorqueatha ftam.Fortiscft;amp;’indifputandonodofusamp; tenax:amp; qui obliquo ôc acuminatopugnetcapite. Sepae N de nofte uflt;$ ad uelperam côtra nos in plateis clamauit habet lateris ôc athletafv robur:amp; ualde corpus lentus eftniidef mihi occulte mei dogmatis effe feftator.Prærerea nunqgt; erubefcitmec confiderat qd: fedquâtû dicat:amp; in tanta uenitopinionc eloquentiac ut foleant difta eius:curatofi: effe diftata. Quo tiens meilleincirculisftomachari fecit:amp; adduxitadcoleramj'Qiiotienscôfpuitamp; côfputusabfceflît, Sedh,TCuulgariafuntamp; a quolibet de feftatoribusmeispolTuntfieri.-adlibros^uoco.'admemoriaj in pofteros tranfmittendam loquamur fcriptis.mt de nobis tacitus leftor iudicetnit quomodo ego di fdpulornmgregemduco.-ficexhuiusnoîeGnatoniciuel Phormionici uocctur.-nôeft grandeinDô# nionegarrire per angulos amp;medicorum tabernas aedemundo ferre fnîam:hicbenedixit:illemale.Ifte fcriptiirasnouitilledeliratsifteloquaxilleinfantiflimuseft.Vtdeoîbusiudicet.'Cuiushociudiciomc^ rnit.Côtraquelibet pafiim intriiiiis ftrepere:amp; côgerere maledifta nô crimina feurran; eft:amp; paratorû fern per adlites:moueat manô:figatftilfi:cômoueatfe:amp;quicquidpôtfcriptisoftcdat:det nobisocca^ fionemrefpôdcdidifertitudini fuæpofium oftêderefi uelim poffum genuinû dentem læfusinfigere;

Etnosdididmuslitteras:amp;nosfepæmanu ferulæ fubtraximus.Denobisquolt;5dici pôt.Focnûhabet Elâ.yo» wcorniidonge fuge.Sed magis uolumus efie difeipuli eins qui ait.Dorfum mefi pofui ad flagella:amp; «dem meâ nôaueiti a côfufiôe fputOfb.Qiii cû malediceret nô maledixit; ôc poft alapas:crucc:flagella: £nce. ^4 blafphemias nouiiïîmepro crudfigentibusdepcatuseftidiccs .Pater ignofee eis:qd’ erii fadût nefdunt ^/goignofeoerrori fratrisitelligo:qadyaboliartedeceptpeft.IntermFierculasfciolusfibi ôc cloques tiidebaf.Poftq» româ mea opufcula puenerunnquafi æmulû exborruit:amp; de me quolt;ÿ captauitglori ani.Vtnnllusefletinterris:quinôeiuseloquctiædifpliceret:exceprishisquoR.porêtiæ non parcinfed cedit.lmmoquos nôhonorat:fedmetuit:tjoluitfdlicet homo péritiffimus ut ueteranusmiles unoro gatii gladii pcutereutrû^:amp;oftcderepopulisqi qcqd ipe uellet.-hoc feriptura fentiret.Dignet igit noÿ bisfermonc fuu mittere:amp; nô rephcdcdo:fed doccdo garrulitatc nfam corrigere.T ûcîtelliget aliâ uim tori efealiâtridinii:nôæquæiterfufa amp;calathospuellaæ:amp; intereruditos u ros dediuinælegisdog tnatibusdifputari.Nunc libéréamp;îpudêteriaftatinuulgusamp;pftrepitda'nauitnuptias:amp;ïteruteros tu«! mentesîfantiûuagitusamp;leftulosmaritofeqd apFsdixerirtacetmtmefolûininuidiâuocet.Cûaûtad librosuenerit:amp; pedepedi côtulerit:amp; uel ,ppofueritaliqddefcripturis:ue andierit^^ponentc.'tûc fu^ dabit: tunchærebit 4)culepicurus:longe Ariftippus fubulci nôaderuntfocta feropha nô grunniet.

Et nos tela pater ferrumc^ hand debile dextra.

Spargimus:amp; noftro fcquif de uulnere fanguis.

Porrofinöuultfcribere:amp;trh malediftisagcdu putat audiattotînteriacêtibusterrîssfiudibusppPis falte amp;hoc clamorismei.Nö däno nuptiasmö dânocôiugiû.Et ut certius'fnîam meà tcneat:uolo otn nés qui propter nofturnosforfitanmctus foli cubitarenonpoflunt uxores ducete«

Argumentum.

P ii

-ocr page 290-

TRACTA TVS HI


PARTIS I


kronynii ad marcdlam côtra Montani haeretlci infania.-qui ^milTionc fanâifpûs in fedic^ batefle cópletam:oftendens non in eo trh fed inaliis eins dogma a catholica ecclefia difcre ipare.QuisautemfueritipfeMontanus.’amp;quotemporehærefisfufcitata fit :habcs quinto Jhyftoriæecclcfiafticæ libro.

AAu.z.

loeF.z.

i.Cor-7 ‘

ß'

Ezc.t?/ Hiere. 8.

Hiece.jlgt;

(.Cor *15.

C Matth, zo. Gar.3. Roma.y.

Exo.iz.

lohan.i»

BeatiHieronymiadMarcellamdefidenoftraamp;dogmatehæretico. Epiffola XLIX

Eftimonia de Iohannis euagelio cógregata tibi quidâ montani feftatoringeffit : in quibus 3 faluatornotierfeadpatrciturûmiflurum^paraclytum pollicet.Qtiæinquod ^jmilïafint I tcpus:amp; quo copiera finttcpore.-apolloloiitaftateftant.-decima diedixipoftafcenfumdni ïï hoc eft quinquagefima poft refurrediôem fpiritûfa niftû defcendifle dinguafc^ credentiurn efle diuifasîita ut unufquitœoîm gentium fermoneloquereEquando quidâ adhucparum credenti um eos mufto ebrios effê atïerebant.Et petrus ftans in medio apoftolojt omnifcç cóuenrus ait-Viti iu dæitSt ocs qui habitatis in hierFm:hoc uobis notû fit:amp; auribus pci pi te uerba mea.Non eih ficut uos æftimatis hi ebrii fut:nam efthora diei tertia.Sed hoceft qtf diftû eft p .pphetam lohel. In nouiflîmis diebus dicit dns.Effundâ de fpiritu meo in omnc carnc:amp; jtphetabunt filii amp;nbsp;filiæeo rû:amp; iuuenes ui fiones uidebunt amp;nbsp;fenioresfomnia fommniabunt:amp; quidc in feruos meos amp;nbsp;ancillaseffunda' de fpi^ ritu meo.Si igit apoftolus petrus fuper que fundauit dns ecclefiâ Si ^^miflionc dni illo tpecôpletâ me morauinquomodopoffumusnobis tps.aliuducdicare.Quodfi uolueritrndere.'amp;philippi deinceps quattuorfilias4)phetaffe:amp; ^jphetam Agabumreperiri:amp;indiuifionibus fpûsinterapFos amp;dodor res j?phetasquoqgapEofcribcteformatos:ipfumlt;5paulûdefuturisba:refibusmulta amp;nbsp;de fine faeculi prophetaffe.’fciâta nobis nô tni pphetiâ repelli:quæ dni paffione eft fignata: qgt; eos nô recipi ; qui tunt feripturæ ueteris amp;nbsp;nouæauftotitate nô côgruant.Primûinfidei régula difcrepamus.Nos piemamp;fdi um amp;nbsp;fpmfdûm infua unûquêcç pfona ponimus.dicetfubftâriacopulemus.IIli Sabellii dogm^feda testrinitatcinuniusperfonaEanguftiiscogût.Nosfecûdas nuptias I5Óram appetimus nbsp;nbsp;côcedimus«

Paulo iubenteuruiauæadolefcctulænubât.llli trhfcelerfttaiterûcôiugia:utquidicg hocfecerit adul# terhabeat.Noî unâ quadragefimâ fed*m traditionc apFoRi toto anno nobiscógruo ieiunamus ill« anno tresfaciuntquadragefimas.-qnafi trespafli fintfaluatorcs.No quo amp;nbsp;p torn annum exceptopen thecofteieiunarenóliceaufedqd’ aliudfitneceffitatealiud uolötatcmunusofferri:apudnos apForu^ locûepi tenent apud eos epifcopustertiuseft.Habentenim primos dedepufaphrygiaspattiaichas:fetu dosquos appellant zenonostatcç ita in tertiö:id eft pene ultimû locö epi deuoluunt.-q? fi cxindeambi tiofior religio fi atifi qd* apud nos primu eft:apud illos nouiflimü fit.flli adomne pcnedelifti’3 obferantforesmosquotidielegimus.Malopniampdôris^mortcîamp;nûquidquicaditnonrefutg^ didtdns:amp; cóuertimini admefilii cóuertctes:amp; egocurabo cótritióesueftras.Rigidi aötfuntnóquo amp;nbsp;ipfi peiora nô peccent:fed qcf hoc inter nos amp;nbsp;illos fit:qd’ il li erubefcant confiteri pda quafi iniufti: nosdumpniamagimusfacilinsueniâ .pmeremur.Prætermittofceleratamyfteria quæ dicunt delà; ftentepuero Sc uidluromartyrecófarratamaloiniqua nóCTedcre.-fitfalfum omneqcf fanguiniseft. Aperteeftconuincendablafphemiadicentiüdeö primu uoluiflein ueteritcftamêtopermoyfen amp;pto phetasfaluaremundu.Sedquia nôpotuitexplereîcorpusfumpfiftedeuirginetamp;inxpofub fpecie fi; liipdicantc morteobiffepro nobisïamp;qa perauosgradusmundufaluare nequiuerinad extremö pet fpiritöfanftuin Montanûprifcâ Sc Maximillâ infanasfocminasdefccdiflc.'amp;' plenitudincquam pau lusnóhabuerat:dicens.Exprecognofcimus:amp;expte^phetamus:amp;nücuidemusperfpeculüina’nig matæabfcifumamp;femiuirûhabuiffeMôranû.Hæcfuntquæcoarguitionenô indigent perfidiameo; tum expofuiffe fuperafteeftmecetTe eft ut fingula deliramenta quæ proferunt breuior æpiftolæjermo fubuertat:cum amp;nbsp;tu ipfasferipturasapprimetenens non tam ad eorum motafis quæftiones.-qquid fentiremameuoluerisfcifcitari. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Argumentum.

fe' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hiero-adOceanu deteftâristanq’hæreticoseosrquiputâtpoftbaptifmu prioraobfta;

W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reconiugia:amp; ^»ptereabigamiâtaliuordinarioni obftare.VbiexponitcapFmilldquot;apFiVri

w nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;usuxorisuirû.DeindeLaudccfficaciâ(5baptifmiexcplisefFertatq5fentcriis:amp;poftTemore;

F' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liqua quocj capFa q in eporeqrit4:)fequit.A duerte tn qclpriori fnîæ debigamia refragatne

Auguftinus Sc Ambrofiusquop: fm'a comprobat in decretis.xxvi.diftin.cap.Acutins cü fequentibus.

BeariHierony.adOceanumdeuniusuxorisuiro. Epiftola.L.

SVnqgt; fili Oceane foreputabâ utindulgctia prïcipiscalûniâ fuftineret reoR’;amp; decarceribus exeuntcsipoftfordesacueftigiacathenarvdolerctalios relaxatos.Ineuâgelio audit inuidus falutis aliens. Amice:fi ego bonus fum:quareoculustuusnequâeft.Côclufitdeusoîa fub plt;ftó:utoibusmifereat:ubiabundauitpftrnfupabundauit Scibi gratia. Cæfa funt ægypti primogenita:amp;neiumetuquideifraeliticûinægyptoderelidûeft.Etconfurgitmihi chains harefis. Atcg olim emortua uiperacótritu caput leuanquæ nó ex pre te utantecôfueueranfed totû xpi fubruit facramentû.Diciteineflealiquapftârquæxps nopoITit purgarefanguinefuo:amp; tâ,pfundas fcæleru prifHnorûihærerecorpibusatcp animiscicatrices:otmedicinailliusattenuari nonqueant.Quid aliud agitmifi ut xps fruftramortuus fit.Fruftra afitmortuuseft:fi alios uiuificarc nó pót. Merit lohânesba prifta;amp;digitoxpm amp;nbsp;uocedemóftrans.Ecceagnusdei.-eccequi tollit pftâmundnfi funtadhucinlÆ culo.'quoß; xps peccara nó tuilerit. Aut em oftendedi funt nó elle de mundo ques xpi ignoretindulge;

1

-ocr page 291-

De eflîcada baptîfmî deq? unîos uxoris uîro. Epiftola

xLvnr

tîa.Ant fi demundo funt eligcndû eduobusalrefumdiberati a peccatis.Gbrifti potentiâ 4)bant berati:quafi adhucreiimbecillitatetndemoftranr-Sedabfithocdeomnipotenteaederetp in aliquo omnipotensfitjoiaquæpaterfacit amp;nbsp;filins facit fimiliter.Infirmitasfiliiredundat ad pattern* Cun^ fta oniculæ mcbra portata fnnt:totæ apoftoli æpfæ xpi gratiâ infona't.Et ne paru uidertt fimplc tiænuncnpatio Gratiainquit nobis amp;nbsp;paxmnltiplicetmultiplicatiojjmittif amp;nbsp;anobispancitasafïît matntjqnoß;fnnt ifta nofti 4)blemata:Carterius Hifpaniæeps homo amp;nbsp;ætate uetns àTacerdotio nnâ anteqgt; baptizaret:alterâ poft lanacrnm priore mortna dnxit uxorc;amp; arbitraris eum côtraapoftoli fe/ ciffefniam qui incatbalogo uirtutumepifcopu unius uxoris nimm præceperitordinandum. Miror i.Thi.j, antemteunumprotraxifle in medium cum omnis mundus his ordinationibus plenus fit .Non dira de prælbyteris : non de inferiori gradn. Ad epifcopos uenio quos fi figillatim uolnero nomi^ÿ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D

nare:tantus numerus congregabitunut Ariminenfis fynodi multitudo fuperetur .Sed indecens eft fie unumtueris ut plûtes aceufare uidearis:amp; quem tone non poflîs focietate peceâtium defendas.Sufti f nuiRomæauiroeloqnentiflimocornutum utdiciturfyllogifmum.-utquocnnijmeuerterem ftiusretinerer.Vxorem inqtducerepeccatum eft an non.Ego fimplex amp;nbsp;qui infidias uitare nefeirem 4xi noneffepeccatum.Rurfum aliud propofuit:in baptifmatebona opera dimittnntur.anmala* Et înhocidemfimpFrrefpôdi peccatadimitri.Cû mefecurûputarccocperuntmihihincindecornuaimS’Mtudo* etefeere amp;nbsp;abfcôditæ prins acies dilatari.Si inquit uxorc ducere no eft peccatû baptifmû aût peccata dÿ niittit:qcqdnô dimittitreferuatur illico mihi quafiafortiffimopugili pcuffuseftemunteoculos ca^ •igoobuerfari cœpit.Statimcp recordatus Chryfippi fophifmatis:fi mctiris:amp; quæ ucrum dicis nietig ds:amp;inmereuetfusconuertiinaduerfarinfpofitionisftropham.Qiiæfoin$ teutrefpodeas.Daptif mus hominc facit nouû an nô.Vix dédit ep nouûfaceretgradatim intuit extotonouö facinanexpar^ terRefponditex toto.Deincepsinterroganimihilergo ueterishoîs in baptilmatereferuat.Mouit ca^ puncocpiprotinustexere.Si baptifmusnouumhominêfacitamp; ex toto nouû créât'nihilcp ineo uete^ fis hominis teferuaf nô pot nouo imputari.-qcf in ueteri quondâ fuit: Primû fpinofutus nofter obmu tninpoftea uero Pifoniano uitioeü loqui nefeiret tacere nô potuit.S udare tamc frons.'palleregenæ.’trc nierelabia:hærerelingna:faliuaficcari :amp;plnstimoré$ætatecôtrahi:erupit aliqn.Nonnelegifti ab apoftolouniusuxorisuirnmaffumiinfacerdotium:amp;rem nôtcporadefiniri:qamefyllogifmis pro nocauerat:amp; uidebâ tendere homincad interrogaciunculas tortuofas fua côtra illu tela iaciebam.B a^ ptijatosin^apoftoluselegitinepatum.-incathecuminos.Refpóderenolebat.Egotumidipfumin^ OnMib.#* gerere:amp;fecundoactertiofcifcitari cœpi.Niobam putares:quænimiofletu inlapidem uerfa eft:uertofi’Z8. mead 3uditores:nihil intereft o boni indices aduerfariû uigilâte an dormientcj lige ni fi q? facilius eft qiiiefcenti q? rcluftanti uincula iuneftere.Si apoftolus nô cathecuminos in clerû elegit fed fideles. Fi ^lisanteeftquiepusordinat:uitiacathecumini nôimputabantfideli.Torquebâiftiufmodi fpicula

uibrantes haftasin lethargicû dirigebam.Ofcitabattandê:amp; quafi per mentis crapulam ruiftans amp;nbsp;naufeanseuomebat.ApoftolusdixitPaulushæcdocuit.Proferunt ergoapoftoli æpiftolæ unaad Ti^ gt;i^otheum:altera’ad Titum.ln prima faiptuerat.Si qsepatuj defideratbonu opusdefiderat.Oportet «go epmirrephenfibilemelfcunius uxoris uirnm:fobriû:prudctem:ornatu:hofpitalc:do(ftorc:nôui^ nolentu:nôpercufforc:red modeftû:non litigiofum:nóauarö domû«fuâ beneregenté.-filios habentem lubditoscum omni caftitate.Siquisautem domui fnæpræeflênefcit.'quomodoecclefiædei diligent tiamadhibebit.Nonncophitumxneinfuperbiäelatusiniudiciöincidatdyaboli.Oportetaöteum amp;nbsp;«ftimonium habere bonû;ab his qui foris fnnt ut nô in opprobrium inddat amp;nbsp;laqueum dyaboli.AdTit.î, Titumftatim in principio hæc madata ponunf.H uiusrei gratia reliqui te crete:ut eaquæ deerant cor tigas:amp;conftituasperciuitatespræ(byterosficutegotibi difpofui.Siquiseftfinecrimineunius uxo tisuirfiliosh3bensfideles:noninaccufatiôeluxuriæ:autnôfubditos.Oportet ergotpm effe fine cri:’ minetanq)deidifpenfatorcm:nôproteruû:noniracundfî:nonuinolentû:nôpercufforem:non turpis g wcricupidum:fedhofpitalem:beniuolum prudctem:iuftû:fan(ftum:continenrcm:obtincntem eum ‘ ‘ qui fecundum doftrinam eft fidele fermonc:ut poflîtexhortari in doftrinafana amp;nbsp;contradicentes re^ ï’incereJnutra^æpiftolafiueepifcopifiuepft)yteri(q’Qgt;apuduetcresiidemepifcopi amp;pfbyteri fue^ *'”*^j?^!!^'^^^’‘^’’°’^^”dignitatishocaEtatis)iubenturmonog3mi inclerumeligi Gerte de baptizatis apoftolifermonemeflenemodubitat.Siergoomnia quæin ordinatione quæruntur epifeopi non ptæiudicantordinando: licet ea ante baptifma non habuerit. Qtiæriturenimquidfit:amp; non quid tuent quare folum iranien uxoris impediat. Quod folum peccatum non fuit : dicis quia catuni non fuit:'iccirco noneftdimiffiiminbaptifmaterem nouam audio':quia peccatum nonfu:? itinpeccatum reputabitur omnia feorta amp;nbsp;publies colluuionisfordes impietas in deum parricidium «inceftus in parentes atep in extraordinarias uoluptates utriufcç fexus mutata natura xpi in fonte pur gantur.Vxorisinhærebuntmaculæ:amp;lHpanariathalamispræfetctur.Egonontibiimputomeretricû excratus:exoletorumgrcgcs:efrufioncfanguinis;amp;inftatfuisinomnifcenolibidinumuolutabrajamp; ’^^’’’ortuamdefepulchrouxorculamprotrahis:quamideo accepi ne facerem quod fe#^

citti. *?agt;3ntethnidmeffesecclefiæ:dequibusquotidiehorreanoftracôplentur.Audiantcathecumi torum « tticorum titu.ac de ce publica.PIatonis promifeuas uxotcsicómunes liberos habeant: im/

P iit

-ocr page 292-

- PARTIS I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRAGTATVS

hio caueant qualecuncj uocabulûconîugîsnic poftÇ in chrifto cicdiderint:noccat cis:cp aliquado n concubinas nec meretrices.-fed uxores habuerint.Recolat iinufquifcj cófcienriam fuani:amp; torius uu Matt. 7. néra plangatætatisiCum^ uerûiudiccpriorum feexhibueritdelidoi^iaudiatincrepantciefuni'Hy

pocrita eiice primu trabe deoculo tuo: amp;nbsp;tue uidebis eiicere feftuca de oculo fratris tui. Vere S cTipatu Sifitudo. amp;nbsp;Pharifaeop: fimiles:culicc liquates amp;nbsp;camel'll glutietes decimamus mentam amp;nbsp;anetü;amp; dei iiiaiciUj praetermittimus. Quid fimile uxor amp;nbsp;fcortu:Imputat infoclicitas coniugis mortuæ.'libido coronat.Illi fi prior uxor uiueret alia côiugcnonhaberet.iuutpaflrimcaninasnupriasiungeres qdpo^

le in uxore'optauitliberos:tu in meretrice fobolc perdidifti.-illum naturæ amp;bndiftioni dni ftruienton Gene. 9, nbsp;nbsp;Crefeite amp;nbsp;mültiplicamini amp;nbsp;repleteterrâ cubiculoi^ fecreta texerunt:te fudantcad coitum publica

cies cxecrata eft.Ille qtf licebat uerecundo pudore celauitau qcf no licebat impudeter omniu oculisiUi* Heb.151 geflîfti.illifcriptôeft.Honorabilesnupriæiamp;cubileimmaculatu tibilegit.Fornicatoresautcamp;adulte^ Vbi fupta. ros perdetdeus:amp; qui cortupit replu deixorrupetillû deus. Omnia inejt nobis in baptrfmatecondona I.Cor.tf. ta funtcriminainec poft indulgentiâ iudicis eftmetuéda feueritas diccte apoftolo.Ethocquidem tui ftis:fed abluti eftis:fed fanftificati eftis in nomie dni lefu xpi:amp; in fpiritii dei noftri.-omnia peccatado^ nata funt:bene amp;nbsp;fideliter codonata.Sed quæro quomodo tuæ fordes lotæ fintamp; meæ mundiriæ*^'^’^ didate.Non di co ais tuas fordidatasifed in eodc ftatu manfiffequo fuerant. Si em fordes fuiffent : Io® utieg fuiflent ut meæ.Rogo quæ eft ifta tergiuerfatio. Et accumen oi piftillo retunfi us ƒ Qt’ia hoc dt peccatumtpftm eft:quia no eft fordidûdordidûeftmô dimifit dns qa nóhabuit qcf dimitteret:amp;qj’*^ non dimifit iccirco manetqtf dimiffum nófuit.Quatam uim habeatbaptifma:amp; aquæ inxpo iditi catægratiapaululupoftdocebo.interimiuxtauulgare^uerbiu:malæarborisnodomaluscuneusr£çi rendus eft. Hoc quod dicituniusuxorisuiru pot aliter difleri.ExiudeiseratapFs.Primaxpiecclcfi^ de ifraelreliquiiscógregabat .Sciebatlegecóceffum:amp;exeplupatriarcharumacmoyfi familiare populo noueratinmultisuxoribuslibrosfpargere:ipf'squolt;5facerdotibushuiusliccriæpatebatarbitriô‘Ptæ cepit ergo ne eandc licentiâ eedefiæ fibi uendicét îaeerdotesme bina pariter amp;nbsp;trina coniugia forriatur

P J nem:ne tibi foli liceat nô uolutatemlegi:fed Icgc'iungere uoluntati.Qiüdâ coaifte interprætant uxorw pro ecclefiis uirosprq épis debere accipi. Et hoc in Nicenaquoeg fynodo a patribus elfe decretu? ne de alia ad aliâ ecclefiâ eps tranlFetatme uirginali paupculæ focietate côtcpta:ditiôis adulteræ quarataplci* xus:ut quo culpa amp;nbsp;filiopa uitiû inlogifmis.id eft i cogitatiôibus accipiatidomuftj difpcfatioad aiam Efa.3Z. nbsp;nbsp;référât amp;nbsp;corpus.rita amp;nbsp;uxores pötificö. dici ecclefias.De qbus in Efaia feriptu eft M ulieres jiperantes de

fpeaaculouenitenôeftempopulushabcsintelligentiâ.Etrurfummulieresdiuites furgite amp;

Prouer.ji. uocemmeâ.Etin^uerbnsmiilieremfortem qsinuenietc'Honorabilioreftpciofislapidibusqu^tal’S Pro .18. nbsp;nbsp;eft.Confiditincacoruiri fui.Etin eodc uolumine.Sapientes mulieresædificaueruntdomum'inl'p’

ensautemdeftruxitmanibus. Nechocinquiuntepifcopisuideaturîdignûicûdedeoquoi^fcnpi^“*^ Malach.j' fit.Sicutd€fpicituxoruiröfuum:ficdefpicitmedomusifraeI.Etinapoftolo.Defpódienim uos uni 2.Corin.ii.uiro:uirginem caftam exhibere Chrifto. Mulierem autemideftŸivËKoiuxtagræci fermonis mabilt;^ guitatemnn his omnibus teftimoniis uxorem potius intelligi.Violenta eft inquies;amp; fatis dura eriaj hæcinterptætatio.Reddeigiturfcripturæfimplicitatcfuam:netuis côtratclegibusdimicemus.Qu®

G ram amp;illud. Siquis amp;antebaptifmumhabueritconcubinam amp;nbsp;illamortuabaprizatusuxoremdu xerit utrum clericus fieri debeat an non.Refpódebis pofte fieri quiaconcubinam habueritnon uxoró Coniugalesergotabulaïamp;iuradotalia non coitus ab apoftolocondemnâtur|.Multosuidemusobni miam paupertatem uxorum fardna declinare:amp; andllas fuas habere pro’ ux oribus: fufceptofcp ex his liberoscolereutproprios.Siforteditatiabimperatoreftolamillimeruerint'confeftimapoftoio colla fubmittenc:amp; inuiti inter uxores easredpere cogentur.Sinautem prindpalerefcriptum cadem tenui? tasimpetrarenonquiueritcumromanislegibusfdtaecclefiæmutabuntur.Vide nehocquoddidtur uniusuxorisuirum uniusmulierispolTitintelligi : utadeoitummagis referaturÇ ad dotales tabu^ las.Hæc uniuerfa proferimus non quo uere amp;nbsp;fimplid intelligctiæ refiftamus fed ut doceamus te feri pturasfanftasficintelligere:utfcriptæfunt.neeuacuarebaptifmumfaluatoris:amp; totumpatibuli fa;^ cramentum irritum facere.Reddamus quod pauloante promifimus:amp; de fcholarhetorum aquaruj laudes amp;nbsp;baptifmum prædicemus .Rudis mundus inec dum foie rutilante ; nec pallente lima:nec aftrismicanribus incompofitani amp;inuifibilem materiem abyflbrum magnitudine : amp;nbsp;deformi:» bus tenebris opprimebat.Solus fpiritusdei inaurigæ modum fuper aquas ferebatur : amp;nbsp;nafcenteni mundum infigurabaptifmiparturiebat.intercoclumamp;terrammedium extruitur fundamentiim. Etiuxtahæbraici fermonis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ccclumideftfamainex aquis fortitur uoca

Ezcch .b nbsp;nbsp;ftallum fuper Chérubin uiderur!extenfum id eft compaftæ amp;denfiores aquæ.Primum deaquis (p

uinategreditur:amp; pennatos fideles de terraadccielumleuat.Fabricaturhomodelimo:amp; intra mai? nusdeiaquani facramentaucrfant.Plantaturparadilusinedem:amp;unnsfons in quattuor principia diuiditnrqui pofteaegrediensde templotamp;contrafolisortum nadens:amarasaquas moituafq; «!ƒ uificat:peccat mundus:amp; fineaquaru diluuio nô purgatur.Statinu^ columba fpirituflandi : expuk

-ocr page 293-

Dceflïcatîabaptîf.dcqgunînsüjfôtîsnîroi quot;• Epißola» ’ XLvriT

To alite tcterrimoata ad Noe quafi ad xpm in iordanc dcuolat:amp; ramo refeâionîs aclumînis pace or Gen«? bi annûdat.Pharao cû exerdtn fuo nolês ppFm dei pmittereexire de ægypto in ty po baptifmatis fuffo Exo.14. cat.Et in pfalmis de interfeftiôeillius fcribit.Tu côfirmafti in uirtute tua mare:tij côfregifti capita dra ps-Z} conum in aquisau côfregifti capita draconis magni.Vnde amp;nbsp;reguli amp;nbsp;fcorpionesarentia quæ^ feââ Exo.iV tur.Etpoftqadaquasuenerinthydropasamp;lymphaticosfadût.MarramutaEfacramctocrudsamp;.lxx. NuinSj. palmæapoftoloitdulcoratislegisgurgitibusirrigant.Abraamamp;ifaacputeosfodiunnamp;repugnâtal Gen«Z6. lophili:ideftalienigenæ;Et3erfabeæauirasiuramctiregnucgfalomôisnomcfumitafôtibus.Rebec cen« zi. cainuenifadputeum.Rachd4)pteraquasfupplanatorisofculofalutat.Moyfesfiliasfacerdotismaj«Gen.Z4. dianapertoputeoab iniuria uindicat.Præcutfordni in aqsfontiuni iuxta Salim qtf interprætat pax ExO.zr fiuepfeftioxpoppEm parat.Ipfcfaluator poft baptifma;amp; fftificatas fuo lauacro iordanisaqs regnuj niat.j coclorum indpit pdicare.Primû fignû ex aquis fadt. S amaritana uoca t ad puteû fi tiens inuitat ad po nbsp;nbsp;atr.4.

tum.Nicodemodidt occulte.Nifi qsrenatusfueritex aqua amp;nbsp;fpûffanfto.-nôintrare eum in regnu ce foh.z loru3 qa ab aqs cœperattfiniuit in aquis.Latus chrifti pcutif lanceaamp; baptifmi att^ martyrii pari ter fa f oh.4 cramentafundunt.Poft refurreftionem mittitapfos ad gentes.pdpiteis ut baptizct easin myfterio tii ioh.5. nitatispQcnitet fafti populû iudæoit’:amp; ftatim a petto ad baptifma mittif.ante$ parturiatparit fyon foh.ip amp;nafcif gensfimul.Pauluspfecutorecclefiæ:amp;lupus rapax ßeniami ananiæoui fubmittitcaputnec Mat.ult. ante récupérât afpeftum $ curet baptifmo cæcitatem.Eunuchus candacis Reginæ ætliiopû leftione yy ftu.io. æpheticaepi^baptifmati pparat:mutat tôtra naturâ æthiops pellefuâ;amp; patdus uarietates fuas. Qui Efa.iSg iohânisacceperantbaptifma:qafpnif(ftni nefdebât iterû baptizantme quis putaret ex gctibus ac iudæ îs aquas finefpufanfto ad falntem pofte fufficere.Vox dni fuper aquas multas:dns diluuiu inhabitare Aftu.s. facitdentes eius ficut grex detonfaß: quæ afcenderût de4auacro:ocs gemellos butes foctus:amp; infoccun Aftu.i?, da non eft in eis.S i nô eft infoecûda nec fterilis:ocs hnpubera lafte rorantia:q eu um apFo polfu nt dice^ ps.zg re.Filioli mei quosite^ parturio:donecxps formet in uobis:amp; laouobis potum dedi nôfefcâ.Michæ;; GaF.4 as debaptifmi’gratia uaticinat.ipfe auertet amp;nbsp;miferebit noftri.-demerget i niqtates noftrasamp; 4gt;i iciet i n i.Cor.3 J’fundummarisomniapftanoftra.Quôinlauacroomniapeccatamergunt.-fi unauox.fupernatatî' jviich.4. Beati quop« remifte funt iniqtates amp;nbsp;quo5^ tefta funtpftâ.B eatus uir cui non impu tabit dns peccatû ps.y 1. * atbitror çp polfumus amp;nbsp;noshuicaliquidcanticoiungere:ßeatus uircui nonimputabitdns uxorem: Eze.^iö ' Audiamusamp;Ezechielemfilûihoîsqu5deeiusuirtute.pnuncietquihoîsfuturuseftfilius.Affuma? f.côr.y. Uosdegentibus:amp; afpgam fup uosaquam mundâ amp;nbsp;mûdabimini aboibusimunditiis ueftrisamp;da^ Apo.z.i* bouobiscornouum:amp;fpmnouuaboïbusinquitmundabouosfordibus.fnoibusnihilptermittit. Roma's Sifordesemundantquàtomagismuditiænôcoinquinant.Dabouobiscornouum amp;nbsp;fpmnouum.

Inxpo em iefumeo^ drcudfio aliqd ualetmecß pputiù.fed noua natura.Vnde câtamus canticû nouum amp;nbsp;ucterehoîedepofito:nôambulamus in uetuftatelitteræxfed in nouitatefpûs.Hiceft calculus nouus cui nouum nomêinfcribitxquod nemo feit legere nifi qillud acceperit. Quotquotetn baptizati fumsgt; inxpo iefutin morte iplius baptizati fumus.Côfepulti em fumus per baptifmû in morte, ut quomô furrexitxpsamortuispglotiampatris;itaamp;nosinnouitate uitæambulemus.Totiensnouitatclegi nius:amp; tammaculofum nome uxoris nô potulla nouitatedeleti.Côfepulti fumusxpo in baptifma teamp;refurreximus:perfidemoperationisdei:qui fufcitauiteûamortuis: Cume^eftemusmortui in deliftis amp;nbsp;in pputio carnis noftrætcôuiuificauit nos eum illo donans omnia deliftaxdelens qd' aduer«» lum nos état cyrographum decreti quoderat contrarium nobis:amp; ipfum tulitemedioxaffîgens illud crud.Omnia noftra eum chrifto mortua funt uniuerfa cyrograpbi ueteris peccata deleta funt: folum nomê uiuit uxoris.Dies mihi defidet fi,cunlt;fta quæ ad potentiâ baptifmi pertinent : de feripturis fôîs üoluero digerere:amp; natiuitatis fecundæ:immo in xpo prima ponere facramenta:antc$ didandi fine Faciam (lam em intelligo;menfurâ me excedere epiftolæ ) uolo fuperiora capitularin quibus futur! epi uita defcribitur.curfim exponere:ut apoftolum nô in unius uxoris elog io.fed in omnibus quæ pci pi t doâorem gentium fufdpiamus.Simul obfecro.-ne'quis'me in fugillatioitc iftius temporis facerdotiu fcripfifle quæ fcripfi exiftimet.fed’in ecclefiæ utilitatc.Vt enim oratores amp;nbsp;philofophi deferibentes qua lern uelint efleperfeftumoratoremamp;philofophum:nonfaciuntiniuriamDemoftheni amp;platoni. fedresipfasabftj’perfonisdefiniunt.Sicindefcriptioneepifcopi amp;ineorumexpofitionequæ feripta funtquafi fpeculum facerdotii proponitur.faminpoteftate amp;nbsp;inconfcientiafingularum eft quales fe ' * îbi afpidant:ut uel dolere ad deformitatem uel gaudere ad pulchritudinem poftînt.Si quis epifcopalt; f .Thî.j.’ turn defideratbonum opus defiderat.Opus.-non dignitatem non delitiasppus perquod humilitate Titu.i decrefeat: nonintumefeat faftigio. Oportet ergo epifeopum irrepræhenfibilem efle: idipfum quoq? ad Titum.Si quiseft fine crimine:omnes uirtutesin uno fermone compræhendit:amp; penerej coritra natutcàexigit.Si emomnepftm etiâ inodofo uerborephenfionedignû eft.quiseftilleq abflt;5 peccato ideftfinerephenfiôe uerfef in mûdot’Sedfuturuspaftor ecclefiæ taliseligit:ad cuius côparationc rede grex cæteri nominent.DeRniût thetores oratorc qui fit uir bonus dicendi peritus. Ante nit.a fie lingua ’y^’^æbenfibilisquæritur ut dodus merito fufcipiat:pditcm audoriratem dicendi cuius fermo ope deftruitur.Vnius uxoris uirum.-dehocfupradiximus.Nûc aûtadmonemus. utfi uniusuxorifetan bap^bp^ftuænpcæteraquocp quæpræceptafuntantebaptifmumreqramus.Necçemcôpetituniuer fapoftbaptifmûamp;unûhocmâdatûintelligereantebaptifmû.Sobriûfiueuigilâtc viortzio-o- qppe

-ocr page 294-

Eeui.io


Tulli us de Ota.


Gen*P


i.R?.i5

i.Thi.tf


l.Reg-Z


Iac.Z»


PARTIS I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTAT VS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KI


utruncçfiguificatprudétemornatûhofpitalêdoftorc Saccrdotesgminiftrdtintcplodei ,phibentur uinö amp;nbsp;licetci bibere:ne incrapula amp;æbnetate aggrauent corda eop.:amp; ut l'enfusofticiii exhibesdeo ui geat femp amp;nbsp;tenuis fit. Quod aût in tert prudente excludit eos q fub noie fimplidratis excufant ftulti^ ciam facerdotu.Nifi cm cerebrum fanum tuent oiamebra in uitio erunt Ornatu3 quocy E-rriedO'iQid eft intentio eft prions uerbt.-ideft irtchpenfibilis q uitia no habet irrephenfibilis appellat: qui uirtutib? polletornatuseft.Pofïumus amp;nbsp;aliudintelligereexhocuerboiuxta illud Tulii. Caput eft arris docere qcf fadas.S unt em quida ignorâtes menfurâ fuâ:amp; tantæ ftoliditaris ac u cordiæ:ut amp;nbsp;in motu amp;nbsp;in inceffu ôi inhabitu amp;nbsp;infermonecôi rifum feexpeiftantibus tribuât:amp; quafi intelligctes qd fitornatus comutfe ueftibus amp;nbsp;mûditiiscorpis:amp; lautiorismcfaeæpulasparât.cuoisiftiufmôi ornatus amp;nbsp;cultus fordibus foedidior fit.Quod aût doftrina a facerdotibus expeftatur.^ ueterispeepta funtlegis amp;nbsp;ad ti turn plenius fcnbif.lnnocens em amp;nbsp;abflt;$ fermone côuerfario:quantû exemplo pdeft trii filctio nocet. Nâ amp;: latratu canû baculoftcj paftoris luporûrabies deterrenda eft:nô uinolctû.nô pcuflbrê uirtutib? uiria oppofuit.Didicimus qles effe debeamus difeamus quales non efle debea’t facerdotes.Vinolentia feurronû eft amp;nbsp;cömeffatoß: ucter:^ mero æftuans cito defpumat in libidrnes.In ui no lux uria:in luxuria uoluptas in uoluptateipudicitia eft.Qui luxuriat uiucs mortuus eft:ergo qinebriat amp;nbsp;mortuus Si (e pultuselt.Moe ad uni us horæ æbrietatc nudat femora fua:q p fexcentù annosfobrietate ptexerar.loth P temulenriâ nefeiens libidini mifcetinceftô:amp; que fodoma non uiceratuina uicerunt.Percuflbrc aût epm illecôdemnat.-qdorfum pofuitadflagella:amp; malediftusnôremaledixirifed modeftu3.Duobus malis U nûoppofuitbonû:uctemulctiaamp; ira modeftia réfrènent no litigiofum:nôauarum: nihil cm impudenri us arrogâtia rufti -opt q garrulitatc auftoritatem putât:amp; parati femper ad lires in fubied“ fl bi grege tumidis fermonibus tonât. Auariciâ in facerdote uitâdam:amp; S amuel docet nihil corâ pplo eripuiffe fe cui^ ^bans:amp; aplorû pauptas q refrigeria fumptuû a fratribus accipiebât:amp; pter uidû-at lt;5 ueftitû nihil fealiud nechfe necuelle gloriabanc.Quâ ad Thimotheû auaririâ adtitû turpis luari eu piditatcaperrifrime notât Domû fuam beneregentemtnon utopesaugeannô utregiasparet æpulas: nonutcælataspatinasftruat:amp;phafidesaueslenrisuaporibuscoquat:quiadoffapueniant:amp;fupfi4 emcarnisnôdiffoluantarrifici.-temperamcto.Sed utquod populo pcepturusc:priusadomefticiscxt gat:filioshabcntc fubditos cum omni caftitate:Ne fcilicet imitent filios heli:q in ueftibulo tempHcpî niulieribus dormiebant amp;nbsp;religionem pdam putantes quicqdoprimû in hoftiis erat: in fuas dditias conuertebant.NonNeophitum.-neinmperbiamelatusiniudfciumincidatdiaboli. Mirari fans non queoquæhominum tanta fit cecitas de uxoribusante baptifmum difputare : amp;nbsp;rem inbaptifmate mortuam:immocum xpo uiuificatam in calumniam trahere cum tâ apertum euidenfcÿ præceptuni nemo cuftodiat.Heri cathecuminus hodie pontifextheri in amphiteatro hodie in ccclefia:uefpercî rit^ co.mane in altariidudum fautorhiftrionuminuncuirginumcôfecrator. Num ignorabatapoftolus tergiuerfarionesnoftras:amp;argumctoru3 ineprias nefdebatqui dixit uni us uxoris uirum ipe mandat uitirrephenfibilcfobriû.prudentc.'ornatumihofpitalemidoftorcimodeftû.-nonuinoleniûinôpcuffo«: rem.-nonauaruminonneophitum.Adhæcoiaclaudimusoculosfolasuidemusuxores.Qiiodautem aitneinfuperbiâ elatus incidatiniudicium diaboli. Quis non exemplo uerum pbetrignorat monies taneusfacerdoshumilitatemamp;manfuetudincrufticorû.lgnoratblanditiasxpianas.-nefcitcontemne te:de dignitate tranffertur ad dignitatem:non ieiunauit non fîeuit:amp; non mores fuos fæpe repræhen/ dit:amp; atfidua meditatione correxit:nonfubftantiam pauperibus errogauit.Decathedn quodammo do ducitur ad cathedra.ideft de fuperbia ad fuperbiam.Iudiciûautcamp; ruina diaboli .-nullidubiûquin arrogantia fitinciduntin earn qui in puniftohoræ.-necdum difeipuli iam magiftri funt.Oportetaute eum amp;nbsp;teftimonium habere bonum ab hisqui foris funt.-quale principium talis amp;nbsp;claufula.Qp* præhenfibiliseft:nonfolumadomeftids:fedab alieniscôfono orelaudat.Alieni amp;extraccclefiâfunt iudæi hæretici atep gentiles.Talisergo fitponrifex Chriftimtqui religion! detrahunriuitxeiusdetra^ here nonaudeantAtnuncplærofcjcernimusiuelfauorem populiinaurigarummodumpræcioreat mere:ueltanto omnium hominumodiouiucrciutnonextorqueant pecunia quodminimeirnpetrat geftibus.Hicfili occeanefollidto timoré perquire:haec magiftri ecclefiaecuftodiredebebânhos infaccr dotibuseligendiscanonesobferuaremoniuxta propria odiaamp;priuatasfimulratescarpentem^ ftni perau(ftorem:fuam inuidiam legem Chrifti interprætari.Vide quantum fit teftimonium huiusque arguuntmaritiicui prater uinculumconiugale:amp; hocantc baptifmum nihil aliud ab æmulis obiio poteft.-Ouiprædpitnonmocchandumipfedicitramp;nonocddes.Sinonmœchamurfcd oeddirnu tranfgreflbres legisfumus:qui rotam lege feruauerit amp;nbsp;offenderit in uno fit omnium reus. itaeç eu op pofuerint nobis uxorc antebaptifmummos ab eis omnia quæpoft baptifmum pcepta funt requita musptereuntquodnonlicetiamp;obiiciuntquodconceffumeft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Hieronymi ad alipiû amp;nbsp;auguftinû eposeoit opa at(j auxilio hærefim celeftina extindâ gratulan amp;excufanrisquarecontralibrosAnianipfeudodiaconirefcriberediftuliflet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- sq

Ominisuerefan(ftisat£çoiaffelt;ftioneaciureuenerâdisalipioamp;auguftinoepisHiefO'*’^Fj.. falutem.SandusInnocentiuspfbytcrqhuiusfermoniseft portitorxanno præterito qu nequa$ inafrica' reuerfurus mea ad dignarionc ueftram feripta nô



agi ni?Q’ itaeucnit:ut nim filctiö ur is æ]


fcribouc


-ocr page 295-

Oc diutrfishæreticorumerrorîbus. Epîftola tf amp;nbsp;Lir feribo ueftræ reucrentiæ.ieftem innocans deum:cp fi poffît fieri affumptis al iis columbæ ueftris ample xibus implicarer.Semper quidem pro merito uirtutum ueftrarum:fed nûcmaxime quia cooperato tibus amp;nbsp;audoribus uobis hærefis cocleftina iugulata eft:quæ ira infecit corda multorum:ut cum fupe tatosdamnatofsj efle fe fentiant.iamen uenena mentium non omittant:amp; quod folum poflunt nos oderint per quos putant fe libertatem docendi h.Trefeos pdidiffe. Quod autem quaeritis utrum referî pfenm contra librosaniani pfeudodiaconi celedenfisqui copiolifnme pafdtur.utaliene blafphemitc üeibi friuola fubmiftrenfdatis meipfos libros in fehedulis miflosa fando fratreneftro Eufebio pfby^ Kro fufcepiffe;non ante multum temporis : amp;nbsp;exinde uelingruentibus morbis uel dormitione fandæ Mîgrauît e auenerabilisfiliæuefttæeuftochiiitadoluiflemtppemodumcôtemnendosputarem.fneodemenim go euftoch lutonæfitat:amp;exceptisuerbisrinnulisat(5emendicatisnihilaliudloquitur.Tamenmultumegem9 umian bon ut dum æpiftolæ meæ refpondere conatur apertiusfe proderet amp;nbsp;blafphemias fuas omnibus pateface^hleronymu. ^‘^f-^ûcquid ein in ilia miferabili/ynodo difpolitana dixifle fe denegaoin hoc operecôfiteEnec gran deeftineptiflimis neniisrudere.Si'autem dns uitam retribuerit:«X notariorum habuerimus copiam paiidslucubratiunculisrndebimus:nonutconuincamushærefimemortuam:fedutimperitiamatlt;5 blafphemiameiusnoIlristemporibuscôfutemus.Meliufi^hocfaceretfanditasucftranecôpellamur contrahæreticum noftra laudare.Sandifilii communesalbinapipinianus amp;nbsp;Melania plurinniy uos »alutant.Häslittcrulasdefanda bcthleem fando pfbyteroinnocentio dedi præferendàs.Ncptis ueflra pmla iniferabiliter præcaturnit memores ei us fi tis:amp;multum uos falutat incolumes uos amp;nbsp;memores uio dni nii iefu xpi tueatur dæmctiaidni uerefandiiatçoîm affedione uenerabiles patres, dem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Auguftinû de zelo fidei côtra hæreticos gratulatoria amp;nbsp;de odio amp;de perfecutionc eoru^

OminofandoacbeatiffïmopapæAuguHinohiero.Omniquidem tpebeatitudinctuam: CO quo decet honore ueneratns fum amp;nbsp;habitantem in tcdüexi dnm faluatorem amp;nbsp;niic fi fie ri pótcumuloaliquidaddimus;amp;plena complemus : amp;abfcp tui nois mentionene unam __qdcmhorampterirepatiamurqui ptraflantesuentosardorefideipftitifti.-maluifti quantö Wtefuitfolusliberari defodoniis:qgt; cum pereuntibuscómorari«Scitquid dicam prudenria tua.Maji «euirtuteinorbecelebrariscatholidteconditoremantiquæ rurfum fidei uenerantatçB fufdpiunt: «quodfignunimaioris gloriæeft.-ocshæretiddeteftantur:amp;mepari perfequüturodio:utquos gla diis nequeant uoto interfidantJncolumem amp;nbsp;mei memorem te Chrifti diii daementia tucatur.dne beatiflime papa.

, Adeandceorundchæreticorumperfidia:amp;utopinordeorigenianisloquiturquop:hierofolymap Vlti utrocç daudicât pede:amp; ne fraftis ^dem ceruidbus i nclinant babentcsaffeftum erroris priftini:cupdicandi eddem non habeantlibertatem.Sandi fratresquicum noftrafuntpar^

i) ui täte præcipuæ fanftæac uenerabilis filiæ tuæ fimplidter te falu tant. Fratres tnos dominu ^“imeum Alippiumamp;dnmmeûeuodiûutmeonoîefalutcspcorcoronamtuâ Captahierfm tenetur a nabuchodonofor.-nec hieremiæ uult audire confilia.-quïpotius ægyptum defiderat ut moria turintaphnes:amp;ibiferuitutepereatfen)pitcrna.

Beati Hieronymi ad.marftllinum amp;nbsp;Napfychiam de origineanimæcatholicotum atcj hæreticof« fententiasreferentis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^*^®**'^

BOminis uereTandisatq? oîoffidorî;charitateuenerâdisfiliismarccllincgt;8f anapfychiæ Hic ronymus in xpo falutê.Tandc ex africa uiæ Iras unanimitatis accepi:amp; nô me pœnitet ipu detiæ qua tacctibus uobisæpEas measfrequeter ingdïi.-utrefcriptu mererer amp;uos efïe fofpi^ tesnôaliisnûdantibus.-fedueftro potiffimùfermôecognofcerê.Supaiæftatumeminiuræ Sftiunculæümo maxime ecdefiafticeqônis.Vrrumlapfadecoclo fit utpytbagorasphilofophusoéfcp PUtonid ôc origenes putantaîa. An a 4)pria dei fubftantia ut floid Manichæus amp;nbsp;hifpaniæ prifdllianî bærefesfufpicantur.Aninthefaurohabeanturdei olim conditæ ut quidam ecdefiaftidftultaperfua^ *ione confidant. An quotidie a deofiant:amp; mittantur in corpora fjef m illud quod in euangelio fcngt; ptu m eft.Pater meus ufcg modo operatur amp;nbsp;ego operor. A n certe ex traducenit Tertulianus A ppollîa

amp; maximafpars oeddentalium autumannut quomodo corpus ex corpore:fic anima nafeat ex anîa foh.X^ «fimili cum brotisanimantibusconditionefubfîftct.Supquoquidmihiuideaturinopufculiscô;

aduerfus eum libellinquc fandæmemoriæ Anaftafio epo romanæeccfiæ cdiaitîinquotubrici amp;fubdola:imo ftultacôfeiTione.’dum auditor fimplicitatiilludere nititfuæfij’ dei:inîopfidiæillufis;quoslibrosreorfdm parente ueflrum habere occeanumiolij cm editi funtmub tisRufFini librisaduerfuscalûnias rndentcs.Certehabesibiuirumfandum amp;crnditum Auguftinû cprn;qui uiua ut aiunt noce docere te poterit:amp; fuamâmo p fe noftram explicare fniam. amp;nbsp;Ezediielis uolumêolimaggredi uolui:amp;fponfionemceleberrimamiludiofisledoribusreddeie:fcdinipfodi^ dandi exordio.itaanimus meusocddentalium 4)uinciarû:amp; maxime urbis romanæ uaftationecôfu fus e(r:ut iuxta uulgare ,puerbium 4)prium c|uoqi ignorarem uocabulum diuq; tacui feiens tps efle la chrymarurn.Hocautem anno cum tres eiiplicaflem librosfubitusimpetusbarbaroædequibustuus diat Virgilius.Late(5 uagantes B atchæi:amp; fanda feriptura de ifmahel ptra fade oim ftatrû fuopi habigt;

-ocr page 296-

PARTIS I : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRAGTATVS nbsp;nbsp;nbsp;III

tabît:fic£Egvptilimitem:palaeftînæ:phanîds.SyriaEpcrcurrîtinfIar torrcntiscunda fecnm trahens.’Ut Quibtts re# uix manus eorum mia xpi potuerimus euadere.Quod fi iuxu inclytu oratorem filctinter arma leges-busindiget Q’tomagisftudiataipturarû.-quæ amp;nbsp;libroß; multitudine amp;filentio:aclibrarioru} fediilitate quodcp ilndiuni. propnûellfecuritateamp;ododiftanriûindigent.Duositac51ibrosmiftfanftæfiliæmeæfabiolæ:quo ru5 exempla fi uolueris;ab ipfa poteris mutuari.Pro anguftia qppe tpis alios defcriberenó potui:quos cum legens amp;nbsp;iieftibulauiderisfadliscôiefturaeritjqualisipfa lit futuradomus.Sedcredoin del mi# fericordiaquinosaudiuitindtffidlimoprindpiofupradiftioperis.-qiipfe adiuuet; amp;nbsp;in penultimis prophetæpartibusinquibusGogamp;Magogbellanarrantramp;inextremis inquibus facratiiîimi Si in explicabilis rempli ædificatio uarietasmenfurac^ detoibit.Sanftusfraternofteroceanusxui uos cupi tiscómendariitantusamp;taliscft.’amp;ficeruditusinlegednimtabfi^noftro rogatuinftituereuospoffit; amp;nbsp;noftram fuper cunftis quæftionibus fcripturapi: pro modulo cómunis ingenii explicare fententiaj. Incolumes uos Sc prolixa ætate florentes.Chridus deus nofter tueatur oipocens dni uere fanâi«

Primæ partis finis.

Impflum Lugduni Per Magiftrum Nicolaum de ß encdiftis. Anno dni .M.cca£xiii.dic ueto.xxviii.Men(is Mali.

abcdefghiklmnop

Omnesfuntquaterni.preterp quieftternus.

-ocr page 297-

-ocr page 298-

-ocr page 299-

^pïftolarutn Einen ^iero nymiparöfccunda»

-ocr page 300-

-ocr page 301-

DECLARATlOTRrVMQ,VESTtONVM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epi. , r

SECVNDA PARS PRINClPALISzTRACTANS DECLVESTIONIBVSVETERIS AC NOVI TESTAMENTE

EpiftolabeatiDamafi urbisromanæepifcopiadbtmHieronymumdequin^quaftionibuspropo# Iltis ad faibendiim exdtantis.-monentis frudum ftudiop; in feribendo conliftere .Qnarum quæftio# nunitituliinæpillola inferuntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

lledo inchrido tilio hieronymo præfbytero Damafus in dno falutem.Dormientem te Ion# go iam tpe.-â: legentépotius feribentem quæftiuculis ad te miflis excitate difpofui : non quo amp;nbsp;legere nô debeas:haec enim ueluti quotidiano dbo alituramp; pinguefeitratioded quo

___leótïöisfit trudusiitefi feribas. Itacgquoniâ 8c heri tabellarioadmeremiflb nullas iâ teapi ftolas habete dixilti.-exceptis his quas aliqn in heremo didaueras:quafiç tota auiditate legi at(ç deferi# pfi:amp;ultrotepollidtusesfurtiuisnodiumoperibusaliquafiuellcmpoffedidare.libenteracdpioab offerente qlt;f togare uolueram fi negaffes.Nec^g uero ullam puto digniorem difputationis nolkæ con fabulationeui fore:^ fi de Ictipturis fermocinemur i nter nos.i. ut ego intcrrogc:tu refpondeas. qua ui ta nihil puto in hac luce iucûdiusiquo aiæ pabulo oîa mella fuperantur. Quâ dulcia (inquit fipheta ) , gutturimeoeloqatuafupmelori meo.Nâcûicdrco(utaitpdpuusorator)hoiesabeftiisdifferamus ps-n^« loqni poffumus:qua laude dignus eft qui in ea recæteros fuperatan qna homines beftias antecellût Ciceroprio Accingereigit amp;nbsp;mihi qfubiedafunt di(rere:feruans utrûcj moderamc:ut neepropofita folutioncde Ü-cforatoie fidetct:nccæpiftolabreuitatem.Fateorqppetibieos quos mihi iampridcLadâtii dederas libres idco ß hôlibenterlego:quia 8c plurimæ æpiftolæ ineis ufiç ad millefpatia uetfuum tcdunf:amp; rarodenoftro dogmatedifputanoquo fit:ut 8c legenti faftidium generetlongitudo : 6c fiqua breuia funtfcholafti# cismagisfintapta$ nobis de metris amp;nbsp;regionu fitu amp;philofophisdifputantia.Qiiidfibiuult qtf in nbsp;nbsp;,

Genefi feriptum eft.Oîsqui occiderit Cayn fepte uindidasexoluet.Si oîadcus fecit bonaualde:qua# teNoedemundis aîalibus præcepincumïmundunihil bonum effepoffittEtin nouo teftamero poft Cen.lt;î. uifionêq Petrofueratoftenfadiceti:Abfitdnea meqm cômune 8c immnduni nunq’ introiuitin os Act.lo. nie« uox decoclorefpondinQtiod deus mundauintu necômunedixcrisj'Curdeus loqturad A braâ Cene.iy.

qnarta pgenie ft lii ifrael effent de ægypto reuerfim:amp; çofte.a Moyfes feribit. Qtiinta autem Jigenie f ili ifrael exietût de terra ægypti.cp utieg ni fi exponat uidet effecôtrariû.Cur abraâ fidei fuæ fignui cir# cùfiôefufcepiu'CutIfaac uiriuftus amp;nbsp;deocliar? nô illi cui iioluit:f5 cui noluitdeceptp errore benedixit _ Beati Hieronymi refponfiuaæpiftola:tres tantum ex quinqtquæftionibuspropoiitis differens : ôc dcdrcnncifioneacdifcretionemundorumatçgîmundorum animaliumadTertulianum Nouatia# num.Qrigenemcft remittens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Il

Êatiffimopapæ DamafoHieronymus. Poft$ æpfam tuæfditatisaccepi confeftim aedto

acceperatj

hi cogitations; pingebam.Interini tarnen amp;nbsp;ego linguam;amp; ille articulum niouebanius cû Cubitohebrænsinteruenitdeferens non pauca uohiminatquædefynagoga quafilefturus nus exterruit: ut om nibus prætermiflis ad fcribcdnni tranfuo!arem:quod qnidc ufcp ad præfens facio Verum quia hgjj lt;jyacono ad tne miflb.-ut tu putas æpiftolam: ut ego fentio : cômentari um te expc^ ttaredixiib;breuemreiponfionemadeaderideransquæfingulamagnorumuoluminum prolixitate inaigent'7c(v7|jÇQ,jçj^j2.iàc;àtibicôfeftinidifcuflri:duabusttnqua;ftiunculisprætermiffis.*nonquo nonpotiierim amp;nbsp;ad illas aliquidrefponderededcpabeloquentiflimis uirisTertulianonoftro.f.amp;: no natianolatinofermonefintæditæ:amp;finouauoluerimusafferrefitlatiusdifputâdum.Certeexpedo Tcrtuliâus nuidplaceatVirumne æpiftolari breuitatefententias tibiuelisdigeri.-anfmgulorumlibrosconfid. iftequis:amp; mürigenesinquartaPauli ad Romanos homo de circunfione magnifiée difputauit:amp; demundis qualis fuef «^rnimundisanimalibusinleuiticopluradifTeruitutfiipfeinuenirenihilpolTem:dc eiustamenfô rituide îfra DUSniutuarer.Et utcertiusloquar Didvmi de fpiritufando librum in manibushabeotquem tram inhacparte atumtibicupiodedicarememeexiftimes tantummôdormitare:quileftionenifineftilofomnum tractate, vi. pu^.Antelatisita^problematibusquææpiftolætuæfubieceras:quidmihi uideretur ânexi ueniam cpFaIxvii. po tulans:amp;feftinationispariter 8c morarum .Feftinationis.quia ad unam lucubrariunculam dida^ .ff. 8c ibidc e euiiolnerim multorû opusdierû.Tarditatis:qa alio opéré detetus nô ftatim ad interrogata refcripfi etiâ de no#

Prima queftio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uatiano.LI

Vid fÿi unit qcf in Genefi feriptum eft: Ois qui occiderit. Cayn.'feptem uindidas exoluet Gen.4. Anteqj de quæftione aliquid dicamus:redum uideturnit editiôes inteeptum finguloruni Aquila. cumipohebraycoconferctesfermonedigetamusîquofaciliusfcripturærenfuspofl'itintelli Symach Vagomerloadonailachccholohorgcainciuahadaim iuchâ.Aquila:amp;dixitei dns.Pro# Septua. occideriæoccidentGavn: feptempliciter ulcifeet Symmachus.amp; dixitei dns. Nonfic.ledoisqui Theodo «□nfjr.f ^^yf’'^^’’^®niadafiuefeptimusuindicabitur. Septuaginta 8c Theodotion: 8cdixiteidns Gene.4. Ouani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fratertuus ƒ contumeliofe refpondit nefdo : nunquid euftosfrarrismei fume*

^cariï H^n-emensuiucret fuperterram.-noluit ueniam de P «‘eapeccatis peccatacongeminans tantum pütauitnephas:cuiaddominononpoffet ignofd

aa it

-ocr page 302-

TRACTATVS


PARTIS

11


Gene.4*

Deincp rndit domino Maîot eft iniquîtas mea q’ut dimittanid eft pluspeccauî: qi ut merear abfôiui. Ecce eiieis me hodie a facie terraE:amp; a facie tua abfcondar: amp;nbsp;ero gemes amp;nbsp;tremes fuper tetrâ Si erit ont nisqui inueneritmeocddetme.Eiiciorinquitacófpeftutuoiamp;cófcicriafceleris tremebûdus lucent ipfam ferre nô fuftincs abfcondar ut latitc.Eritcp ois qui inuenerit me occidet me.Du ex tremore cor^ ports Si furtatæ mentis agitatu eu effeintelligitiq mereat interficituerû deus œlcs eum côpcdiomor^! tis finire cruciatusinec trades pœnæ qua feipfe dânarat ait:nô fie id eft.nô ut exiftimas morieris:amp; nior tem proremedio accipies:uerû uiues uftj ad feptimà gnationem Si côfcientiætuæ igné torqueberis: ira ut quicùn«^ te occiderit fnf m duplicc intelligêciâ aut in feptima generatione.-aut feptimo teliberet cruciatu.NoncpipequioccideritCaynfeptêultiôibusfubiiciendusfirtfedcpfeptc uindiftasquæin Cayn tâto tpe cucurrerutfoluatin interfedo oeddes eu qui uitæ fuerat derelidus ad pœnâ. Vtaûtem quoddidmus manifeftius fiat:quotidianæ pfuetudinis ponamus excplû.Loquat inter uerbera féru? ad dominu qa incêdi domu tuâ Si uniuerfâ fubftâtiâ tuâ di(ïîpaui:îterfice me .Dnfcj refpódeat.Nó ut uis morieris:amp; finies morte fupplicia:uerû logo tpe euftodieris ad uitâ:amp; ta ifocliciret ihac luce uerfa^ berts:ut qcö^ te occiderit:benefidum pftet ocdfo:dum te de ta multis liberet cruciatibus:amp; fecûdunt Septuaginta qdceditionc hic fenfus nobis uidet. Deeoaûtcp Aqiapofuitfeptêplidter.amp;Simach? hebdomada fine feptimus ulcifcetimaioje noftrop:ifta fnia eft çp putât in feptia generatiôea lamech in terfedû Cayn.Adamqppe genuit Cayn Cayn genuit Enoch Enoch geuit Cainâ Cainâ genuit lalehel Malalehel genuitMathufalc MathufalcgenuitLamechtquifeptîusab Adânôfpôteutiquoda hebræo uolumineferibit interficit Cay niutipe poftea confiteûquia uirû oeddi in uulnere mco:amp; ia uenêin liuoremeo.QuoniafeptiesuidicabitdeCayin.DeLamechaûtfeptuagiesfepties.HocquiHé

■x deCayn:cpinfeptimageneratiôeaLamechiterfedusfinamp;iuxtaaliâeditionepoenafuis fceleribusdej

4 derirtcp tot generariôibus gemes Si tremes uiueret fup terra nihil obfcuri arbitrer remâfiffe. Nûc illud ' quod nô interrogauerastdu aliud agimus irrepfit q iint.lxxvii.uididæiquæ i Lamech exoluedæ funt.

Aiuntab Adâufi^adxpmgeneratiôes.lxxvii.LegcLucâeuâgeliftâiamp;iueniesitaeffeutdidmP'Sicut ergo feptima generatiôe Cayn pdtn eft diffolutûinô ein uidicabitdeusbisinidipm Si qfemel recipit mala î uita fua nô eofdc crudatus patiet in morte:q uos eft paffus in uitaiira Si Lamech pdm id eft- ro tiusmûdiatcçfanguinisquieffufuseftixpi foluetaductinqui tollitmundi pdâiquilauit amiftû fuu

gelis miraculfipbuit.Eleuate portas p rici pes ucftras:amp; introibit rex gloriæ amp;c. Refercbat mihi quida hebraeus i apocryphis eofii libris .Ixxvii.aias ex Lamech ^»genie repiri:q diluuio deletæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in

merode Lamech faftam elTe uindifta:ff genus ipfius ufcg ad cathady fmfi pfeuerauerit.Alii deltpffni uindiftisGaynuariafufpicant.PrimumeiusafTeruntfuiffepftin.'qcf nôreftediuiferit.Secûdum cp inuideritfratrifuo.Tertiumcpdolofeegeritdiccstrâfeamusincâpum.Quartumqjirerfecerit.Cluin^ tum (J fgt;caciter negaueritmefciomunquid cuftos fratrismei fumrSextum cp feipm da'naiicrit dices lohan. 3* maiorculpameaeftqgt;utdimittar.Septimum qrnecddnatusegeritpniam fecundu Niniuiws:amp;Eze 4.Rcg.zo.chiamregcIuda:quiimminctemorteueniaIachrymis meruerunt.utquidanati fuera'tnóperircnicd

agctes pniamimpetrarêtmiam dei.Nam tradi'it ilium a clemctilTimo deo ideo ufcpad feptcgeneration nes fuiffe datum:ut falte malis ipis amp;nbsp;longae uitæ mocrorecópulfus pnîam agcret:ut mereret abfolui-Nônulli feptenarium numeic plenum amp;nbsp;pfeftumiterpiant de multis fcripturaælocis teftimonb ?tra hctes:amp; huncec fenfum qucfuprapftrinximus.qff qui interfecerit Cayn ab ingenti eum affliftióe:

H nbsp;nbsp;Ota fupplicia trâféunte libérant pocna.S untautem qui amp;nbsp;de euâgeÜoîterrogatiôem Petri replicctDon

Matth.18. minequotienspeccabitinmeftatetmeusîamp;dimittameiufcp fepties.-Dicitei lefus-Nondicotibifen pties:fedufcpfeptuagiesfepties.Etputâtmortcatcppeccatuminfepria^tgeniefabbatizalTe qn Enoch raptuseft:amp; nôinueniebatquiatrâftulitillûdeus.Defeptuagïtaaûtamp;feptêillâ expofitionc fequunt Alia opinio io aduentu xpi.-mortis atcp peccati aculeu eflecôfradû.Pona amp;nbsp;aliâ opinioncmequid uidear ptergrefn fus.Qtudâfeptimôânumremiirionisamp;quinqgeljmiilubilæi:amp; qdringctefimunonagefimu:qatio luntintelügi feptuagies fepties:multismodis interprætant afferctes ob hâccam quinqgefinii amp;nbsp;qugt;n gentefimi numeri.facrate in eua'gelto pofitû debitotc amp;nbsp;q uinq uagefi mû pfalmû pnîaeqni feptc cônat feptimanis:amp; in principium ogdoadiserupit.Verum ne longiusfermo,pcedathucuflt;p fnptt Eoclocu turn effe fufficianquia amp;nbsp;ex his quæ refpfimus ingentc tibi difputatiôis filuâ porerîs ipecôficere: Scies Origenc.xii.amp;.xiii.in Genefim libros de hactm queftionedidaffe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Secunda queftio.


Gcnef.iy.


Exo.izJ/ Genef.zi.

5.Regiz.

Vr deus loqt ad Abraâiq» qrta pgenie filii ifrael ecntdeaegyproreuerfuri:amp; poftea Moyfcs fcribit.Qiiîta aüt^ageniealcêderôt filii ifrlde terra ægypti,(^iod utiq?nifi exponat uidctcl ïeptrariu.Hocuero,pbleuma ni legiflem cocpimecû tacitusæfl-nare cuelîigiqGenefim: k.____ jExoducppcurrcs.-reppilocainqbusfcriptafôtq uidentfacereqônem.Acprioexifhrnabain fpiritalibus fpiriralia côpando idifolubilia effe ficuti amp;nbsp;milita funtalia.Nà amp;’mathufa!c.xiiii'ânis poit diluuiûuixiffefcribitmectnîgreffusêarchâcuNoe.Etcûipedeuslocutusfitad Abrad.Scicdofciesqr pegrinû erit feme tuü tterra nô fua;amp; î feruiturc redigcteosamp; affligct:amp; hûiliabûteos âins q'dringctis. Poftea Moyfes feribitï ExodoiEtfadû eff poftquadrîgctos 8i trigîta ânosexiuiroîspotcfiadni deter raægypti.Agarquolt;5Ifmaeléquafiladctcamp;tenerûportâtinhumeriscû-xviii.fermeSi a'plius repwt annoß* amp;ridiculufittâ grâdem iuuenê matris fediffeceruidbus.-Roboam uerofilius SalomonisJcin

-ocr page 303-

Dcdaratlotriuftiqueftîonum Epîftola nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fl

Âtadsfuæannorcgnî fumpfitexordium:amp; regnauitin Hierufalemannis.xvi.cu uti^ pater eiusduo decimo anno regnareincipiês.annis.xl. regnauerit:amp; undecimo.filiû generate nequiuerit. Dû hæc ôc multaiftiufmodi mecumfollicitus uolueteupuitmihi oftiû qui habetclauc Dauid:amp;inttoduxitme ïwe in foramine Petræ.'ut poft fpiritû feuientemzpoft terræ meæ motû:poft in cendiû ignorâtiæ quo urebarmox ad me auræ lenioris accederet;diccrclt;5:inueni que quefiuit aia mea teneto eu Si nô dimittâ. Etem eu uideatur feriptura inter fe effe côtraria : utrûlt;ÿ uerû eft cü diuerfù fit» Ergmi funtquartageneratiôefiliiifraeldeterraægypti.replica genealogiâ LeuiLeuigenuit Caath Caath genuit Amrâ Amrâ genuit Aaron:Aaron genuit Eleazar : Eleazar genuitFinees : Caath cum pâtre bo Leui ingreffus eft ægyptù.Rurfum Eleazar cû patte Aaron egreff us eft de ægypto. A C aath ulœ ad Eleazar côputâtur generatiôes quattuor licet quidam uelint ab Amrâ ufçg ad Finees ut nos i n tleazarûfecimuspuenire. Si uetouoluerisdifpatê numern oftendere qûo fecundum Exoduquinta generatôneegreffi font filii ifrael de terra ægypti.tribus tibi i udæ amp;nbsp;ordo numetet iuda genuit Phares Phares Efrom :Efrom gêuit Ara Aram genuit Aminadab: Aminadab genuitNaafon Naafon genuit Salomon.'Phares cû pâtre fuoiuda ingreffus eft ægyptû.Naafon princeps tribus iuda in deferto deferi bit:cuiusfilius Salomonterrâ repromiffionis intrauit.côputa a Phares uf($ ad Naafon amp;nbsp;inuenies ge nerationesquinqg.Tametfi nonnulli(ut in tribu Leui oftendimus)in Efrom initium faciâtamp; ad Sa! jnon ufj pueniât.Puto probleuma diffolutû Quod fi difplicet ad côpendium ueniâ ; Si dicam in he; bræononeffediuerfum.Aquila nam^ qui non contentiofius utquidam putant: fed ftudiofius uct; bu interpraetatus ad uetbum in eo loco ubi (eptuagintapofuerunt.-quinta autem generatione afeende de terra ægipti. ita tranftuliKKais pcirAiÇ o-ctxicvo'j dvcjH Çdpvio cr-pclN.?ictAocr U’ÿNÇ ûiHVTTÏSv jd eft. .Si armati afeenderunt filii ifrael de terra aegy pti licet pro eo nos armati diximus fie; cundmn^æcifermonisambiguitatc inftruftifiue muniti ^pterluppelleftilem aegyptios fpoliaue; btpofïïtintelligi.exiftimati curiofitatêeffefinitam maior quærédi ardor exorit;amp; ad fimilitudinem Hieremîædiffoluor undic^Si ferre non poffum.Quare feptuagefimâ quiiuâgenerationem:amp; Aqui ; la tranftulit armatos uolumê hebræumreplico.-qd’ Paulus penolé iuxta quofdâ uocat: amp;nbsp;ipfos chara; ftetes foUicitius attendens : feriptu reperio Vahamucim: Ahlu:bene Ifrael Meeres:Mizraim:In reliqua pteinterprætationesnon difcordantols pugnade uetbo eft Vahamucim quod eifdem litteris feribici HethMemSiuiodMem:utrunamquin(5:anmunitosfonetc'Etquidem quim^ hoc fermonedici plurali numero negate non poffumus.Verum quinçg plurali numero :non quinta ut illi intaprætati funt:fingulMi.Se(inecgeneratioîuenitadiû(fta:quelinguahebræa Dordicit.'Utfieêtquinta genera;

^*'^*'*r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Amefa dor.Nûc autem Amefin id eft quin(5:immo quinti tm feripn funt:

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘cnfusquinti autem afcenderùt filii ifrael de terra ægypti. quod quia minus uidebatur in;

^ugiiadiunftageneratioeft.Aquilâueroamp;incæterisamp;inhocmaximelocoj.’iprietrâftuliffe: oïsfu; eifdêlitterisferiptisdi; Uerfasapud eos uoces amp;nbsp;intelligêtias habeat.Ex qbus exempli caufa unûponimus ut qd dicimuspec Ipicuû fianpaftores Sc amatores eifdem litteris feribunt R es A in lod M em. S ed paftores Roim ama z tores leguntur Reim.Vnde euenit ut ubi Hierufalem in ^phetis cû amatoribus fuis focnicatiôis fcele K arguiturnbi in noftris codicibus pro amatoribus paftoïc nome fit imutatû.S cio hæc molefta effe le; ftori.led dehebræis difputantc non decet Ariftotelis argumeta côquireremec ex flumine T ulliano elo quctiæducenduseft riuulusmecaures Quintiliani flofculis:amp;: fcolari declamatôe mulcêdæ. pedefttis: amp;nbsp;quotjdianæ fimilis amp;nulla lucubratione redolcs oratio neceffaria eft quæ rem explicet:fenfum edi f lerat:obfcura manifeftettnon quæ uerboruj compofitione frô defeat. Sint alii diferti:laudentur:ut uo lunt Si inflatis buccis fpumantia uerba trutinent.-mihi lufficit fie loq:ut intelligaramp; ut de fetipturis lo quens Si difputans feripturarû imiter fimplicitatems nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Terti.i queftio.

^^^iVrlfaacuir iuftus amp;nbsp;deocharus nô illi cui uoluitffedcui noluibdecocptuserrorebenedixitf Differopaulifpertypos:amp;eaquæamaiotibusnoftrisfuphoclocofuntîterprætataptereo.

nô quoopînioni eojKnô acquiefcâ:fedquo tu hoc cm quæras:Quare uir iuflusaliud igno rauerit:amp; contra fuâ fecerit uoluntatc:adq(f diftrifta refponfio eft:nullum hominc excepto

CO qm ob noftram falutc carne eft dignatus induete:plenâ habuifle fcïam Si certiflîmâ ueritaté Denif^g l’aulusexptecognofcit:amp; expte pphetat:amp; nûc per fpeculû uidet in enigmate:amp; fecundum (jopor^^pCor.lj: tetorarenefcirenosdiciKQuiacûueneritqd’ petfeftûçft:tûcqd'ex pte eft defttuetur .Samuel ,ppheta Ro.gî ronumeratus. Moyfi in facerdotibusdei:ad ungenduregemiffus : cum maximû filioix leffe uidiffet Hehab:ait:Eccecoramdnochriftuseius:Etdixitdnsad Samuel nolirefpicere faciceiusneqpftaturâ: reprr^auirt qmquianon quo uidet deus homo uidet.-Homoem uidet in facie:deusautem infpiciti.ju.iÿ,' cor. amp;nbsp;perfingulosfiliosfeptcignoransufcgadDauidnefciffedefcribit:Helifæus quoi^qui duplici fp’titn cuius offa uitâ exaimo cadaueri reddiderût:cû S unamitisad eu ueniffet in môigt; tem: adpedeseiusflebilitercorruiffetxGiezi^hibentenefaceretaindimitteeâquiaaîaeiusin ama^ f . dominus abfcondit a me Si nô nunciauit mihi:Plura funt $ ut excplisdebeamus doce reian ^mtosamp;deocharoseatâtumodofci(re:quæeisadominoreuelatafunt:ignotata ueroquas nsKue a anonFuerint.amp; adfingulas uifiones Zachariâatçg Daniele interrogate angelû :ôi fupplici^ teraepcanatexponatfibiquaEfintillaquæuideantîVndenonmicûeft amp;Ifaacin fuâmaxime utili^

aa iii

-ocr page 304-

PARTIS

II

TRACTATVS

tatemncfcincquidfacerct:cum magiseoremporeerrarchquofilium fanguinariædeditum uofoptó^ ■ nbsp;nbsp;ti:amp; eûqui poftea fratrem fi poffer occideret:prætermiHo illo qui innoccterhabitaret domiaidlet pW

te:amp;fuâmagisuoluntatemfacere$dei; Egoputo diuinædifpeniacionis fuiffeutoculis euipcdicerenVovquidc uox iacobeft:manusautemmanusefau:tn nonintelligerct minoremefleh^ liûquiadbenediftioncfratrispræreptoraftiterat.Quoniamaûtpollicitifumusamp;deeoifigura quid uene-zy. figntficaretadiungere.Hippolytimartprisuerbaponamus:aquoamp; Viftorinusnofter nonplungt;y“ difcrepatnoncp oia pleniusexecutus fitded quo poffitoccafionem pbere leftori ad intelligentiaw riorê.Ifaacportatimaginem dei pacris.Kebecca fpûfanfti. Efau ppfi prioris 8c dyaboIiJacobeccldiX fiueChrifti.Senuiffeifaac:cófummationeinorb/softcdit.oculis caligaffe:fidcperiffedemödo:amp;rai gióis lume ante eu negleftu effe fignificat.Quodfilius maior uocat:acceptio legis eft iudæorû. QS®“ efcas eius atcç captura diligitpatenhomines funtab errore faluati :quosper doftrina iuftusquiflt;î nat. S ermo dei benediftióis eft repromiffio. 8c fpes regni futuri:in quo cum C hrifto fanfti funt turi amp;nbsp;ueru fabbatü celebraturi. Rebeccha plena fpulanfto amp;nbsp;fcics quid audiffet. ante qj pareret qu'^ maior feruiet minori.magis autc forma fpûfandi.-quæ futura nouerat in Chrifto:in lacob ante tat:loquit adfilifi minoré. Vadead gregc:amp; accipe mihi inde duos hædos.-præfiguratcarneû Saluato ris aductum:in quo eos uel maxiqie liberaret qui pcccatis tenebant obnoxii ffiquidej in omnibusi^h pturishædi pro peccatoribusaccipiunt Quod duos iubetafferreiduoffepopuloffefignificataffuwpf’® cp teneros amp;nbsp;bonosidociles amp;nbsp;innocentes animæ.ftola uel ueftimentu Efau : fides hebræorum pturæ quibus gentiliû idutus eft populus:pellesquæ eius brachiis circûdatæfuntipeccata utriuf«^ plæbis quae Chriftus in extenfione manuucruci fecum pariteraffixit.Quod Ifaacquæritab iacob cur tâ cito uenerit:admirat celerc credentiu fidem.Quod cibi deleftabilesofferunt.-hoftia places dco lal^ eft peccatoru.Poftefum fequit benediftio 8C eiusodorepfruit.-uirtutêrefurreftióis amp;nbsp;regni apc^a uw ce^jnunciatquoetiam adorentcum fratresfui 8c feruiatei credêtesexifrael. Quia igituriniquiw^^ inimica iufticiae Efau in difeordiam côcitat:amp; necc fraudulenter excogitat.diccs in corde fuo. ApP*®^ pinquatdiespaffionispatrismei utinterficia iacob fratrê meû. Diabolusfratriddas iudæosin ante pmeditans in Efau manifeftiffimeconfiteftempusquoi^intcrfeftionisoftcdens. Approp'^*]*’^ inqt dies paffionis patris mei ut interficia iacob fratrê meum. Quapropter Rebecca:id eft paticoa:nu ciauit uiro fratrisinfidiasrqui uocato iacob pcepit ei ut Mefopotamia pgeret : 8c inde acdpec uxoretn dcgenereLabam Syrifratrismatrisfuae.Quomodoitacjfratris dolosfugiens MefopotamiaU’.^^”^ diriacob .Ita amp;xpsiudæOR'incredulitatecompulfusproficifciturin Galilaeam :indefibi ex gcntibus fponfam fumpturus’ecdcfiam.Hæcfupradiftus uir Nos autem dicimus no ueniffe dnm niu ^doues pditas domusifraelmec uoluille accipere paem filioru amp;nbsp;darecanibus;amp; benediftionc prima iudeo^ populo detuliffe:quibusfuntcreditaeloquia dei amp;nbsp;repromiffio amp;legiflatio amp;nbsp;confeftio Veruquiailli credere noluerunriad iacob minoré populubenediftionem effetranflatam.

LI

R Efa.6.

maiorem f ili ö penitusfuiffe defpeftum.quia cû fubintrauerit plcitndo gentiu riic ols ifrael l^luusue Beati Hieronymi praelbyteri ad Damafum papam ubi explanat uifionem Efaia?;qui oiditdcimj/ num fedentem fuper folium excelfum :eadem no ut ueteres de deo patre fed de fill unigeniti gloria in tcrpr.Ttantis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HI. , nbsp;nbsp;nbsp;.

faftum eft anno quo mortuuseft Oziasrex.-uidi dominum fedentem fuper thronu excel r I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;eleuatum 8cc. Ante$ de uifione dicamuspetradandum uidet quis fit Ozias :quot

L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;annisregnauerit.-quiei incæterisgentibusfuntcoeui.Etdeperfoaquidemficutin regnop:

v*14U *.a***gt;^«-aw^L«a ^vijb*k/ult;j *vilt;jv vwvv*iv xj.*. k/vt.ix^d u LIIVIVII* ' ëc præteritorutnlibris legimus:fuit uir iuftus.amp; fecitreftum in confpeftu domiw æditas i aq duftum fabricans:onf rens nafa Si pro hoc merito aduerfarios luoerâs quod^ mavimu

ßs.SZ.

ÊzcA.ÿ.

templö:amp; aq duftum fabricansiofferens uafa amp;nbsp;pro hoc merito aduerfarios fuperas quod^ niaximu pietatis indicium eft Habens multos in fuo imperio prophetas. H ic $diu uixit Zacharias facer(ws:co^ gnomentointclligcnsplacuitdco:amp; cum omni uencrationedeluhrumeiusingreffuseft.Poft$uero Zacharias obiitiuolcs per fe offerte dóariaifacerdotalcordinc non tapie $ audafter inuafir:amp; réclama tibusleuitis 8c facerdotibuscæterisinône tu es Ozias rex 8c nonfacerdosfaudirenoluit.'ft^timç lepra perfufus in fronte eft.iuxra prophetae uocem dicentis.Impledomine facies eorum ignominû.Qii^m corporis partem facerdosauri lamina protegebariquam in Ezechiel dominus iubet Thau Htteræim^ h nbsp;nbsp;preffione fignari:dequa Dauid exultauit dicens Signarum eft fuper nos lumen uultus tui domine.ln

uidedehoc qua Allophylusprocaxfundaelapidisiftu iteriit RegnauitautemOziasannisquiquagintaduobus anthoniula quotemporeapudlatinosAmulius:apud AthenienfesAgameftorundecimusimperabant;Poltcu^ bellicuenea jus mortem Efaiasprophetahancuifionem(quamexplanarenirimurjuidit.id efteoannoquoRo^ Q^iidibro u naulus Romani imperii conditor natus eftificut manifeftum effe poterithis qui uoluerintlegere tem* porum librumiquem nos inlatinam linguam exgræcofermone tranftulimus : Sequitur’. Etfaftuni eft in anno quo mortuus eft Ozias tex. Vidi dominum fedentem 1'uper thronum excelfum amp;nbsp;eleua* turn. Præmiffa hiftoria:fpiritalis fequitur intelleftuszcuius caufa hiftoria ipfa replicata eft.Viuente!€ƒ profo rege( amp;nbsp;$tum datur intelligi $tum infe eft facerdotium diffipante)Efaiasuifionem uidereno S nbsp;nbsp;nbsp;potuit $diu ille regnum tenuitin iudæa.-prophcta oculos non leuauitad coclum. Nonei luiureiera*

»tacocleftiamonapparuitdominus Sabaoth.-necinmyfteriofidei terfanftum nomcauditii eftQp^n ■do ueroille mortuuseft uniuerfa quæ fubfequés fermo monftrauitaperto fefelumineprc)didetunl^

-ocr page 305-

Expofl rio lufîohîs efaiæ nidi domiru ni* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epi« Itt

le quiddatn amp;nbsp;in Exodo fcriptu eft:dü Pharao uixit ppEus ifrael ex luti amp;nbsp;lateris paleariilt;j ©pe praeffus Exöd .λ no lufpirauitad dominü.’dum illeregnauit:nemo quæfiuirdeü paire Abraam llaac amp;nbsp;Iacob. Quädo nero illemortuuseft*fufpirauerfit füll ifrael amp;nbsp;utfcripturadicit:amp; afcêditclamoreopiaddotninû :cö ntiij iuxta hyftoriam:tunc magis gaudere debuerunt:amp; ante fufpirare dum uiueret Pbarao.Ezechiel Ezcch.iii '^'’^‘®P5°Ph.^^ntePbalriasfiliusbannaiæoccübuit.amp;poftpeflimi ducisinteritumcaecidi.’inquitfu periacicineä:amp; clamaui uoce magna amp;nbsp;dixi.Heu mihi:heu mihi Adonai dne:incófömationé tu fa^ cu reliquias ifraeli'Si ergo intelligas in Ozia amp;nbsp;Pharaone amp;nbsp;phaltia Si cæteris ifti ufmodi cötiarias fotgt;'

inpctnitentiäcorgt;Rotna«fi«

ruat*Nonregnet(aitapoftolus)peccatuminmortali ueftro corpore. Regnätepeccato ægyptiisextrui musciuitatesàn cinere uerfamur amp;nbsp;fordibus:pro frumêto paleas:pro folidapettaluti opera feftamur sequituruidj dnm fedentem fuperthronum excelfum Si eleuatum.Vidit amp;nbsp;daniel fedentem domi 9 num fed nó fuper thronum excelfum amp;nbsp;eleuatum Pollicetur öi ali bi uox diuina dicens. Veniä Si fede loeP.j« P ^jndicabopopulûinualleiofaphanquodinterptatur. domini iudicium.Qyi pcccatoreft Si mei nbsp;nbsp;T

umilis uidetdnm fedentem in ualle lofaphannö in colle:nó in monte:fed ualle amp;nbsp;in ualle i udicii.Qid nero iuftus Efaiæfimilis:uidet illu fedentc fuperthronü excelfum 6i eleuatu.Vtautc Si aliud inferä quädo eu mete pertrafto regnare thronis.-dnationibus ägelis caeterifeg uirtutibus uideo excelfuj tbro^ num eiusiquâdoautccôfidero quo genus difpenfethumanû:amp;pronoftrafalutefiæpedefcenderedicâ turadterras:uideo humilc Si proximuterræthronu eius.Sequit.-Vidi dnm fedetem fupet thronü ex eelfum amp;nbsp;eleuatö:amp; plena erat domus a maieftateeius:amp; feraphin ftabantincircuitu eius .Qiiida äte me tam græci $ latini hûc locù exponêtes dnm fuper thronu fedentc deû patrem:amp; duo feraphin qui ex eade fubftantia pdicant dominû noftrum lefum xpm amp;nbsp;fpiritû fanftù interprœrati funt. Quorum egoauftoritati $uis fint eruditiffimi non alfentio.Multo fiquidc meliuseft uera ruftice $ falfa difer te,pferre:maximecumlohanneseuâgeliftainhaceadêuifiôenôdeumpatremfedxpmfcribateflecôj. . nbsp;nbsp;.

'Peftum.hiam cû deïcredulitatediceretiudæorum ftatim caufas incredulitatisexpofuit dices. Et ideo lohan-iz. noupoterantcredereineumquiadixitEfaias.Aureaudietis amp;nbsp;nonintelligetis amp;nbsp;cernctesafpicietisamp; nonuidebitis.Hocaûtdixitquâdouiditgloriaunigeniti amp;teftificatuseft deeoinpfenti uolumine« Efaiæabeoquifedetinthronoiubetutdicat.Aureaudietisamp;nôintelligetis.Qpiautejhæciubettut euangelifta itelligit) Chriflus eft:unde nue colligit nô poffe S eraphin xpm intelligi cum X ps fit ipe q fedcat:amp; licet in aftibusapoftoloji'aduerfusiudeosinter fediffidetesPaulus dicat Bene fpûsfanftus locutuseft P Efaià ^iphetâ ad pies noftrosdicens.Vade ad populû iftû Si die. Aure audietis:amp; nô inteb Aftu. 24« ligetis amp;nbsp;uidentes uidebitis Si nópfpicietis.lncraffatu eft em cor populi huius Si auiibusfuisgrauiter nbsp;nbsp;nbsp;V

i.Tirnö.j, X

audicrunt:amp; oculos fuos clauferûtmequàdo uideàtoculis Si auribus audiant:amp; corde intelligât:amp;cô nertâturad me amp;nbsp;^fancillos:mihi tame pfonædiuerfitasnôfacit qftionccû fciâ amp;nbsp;xpum Si fpiritûfftrii nniuseffefubftantiæmecalia fpûsuerba effeqgt;filü.nec aliudfiliû iulîifleqgt; fpiritûfftm.Sequit amp;nbsp;pie naeratdomusamaieftateeius.Domusdei quæfurfum eft gloria plenapfpicitur.-hæcuero quæ deor fum eft nefeioan plena fitgloriamifi forte feefm fenfum pfalmiftæ dicentis. Dni eftterra Si plenitudo ps-zj# eiusmos quoog dicamus eos effe in terra plenos gloria qui poffint dicere nos ocs ex pleni tudine ei us ac cepimus.Iftam domû fapientes mulieresædificant amp;nbsp;infipientesdiffipantmanibus.De ifta Si Efaias lohan.iV , loquitur.Eteritinnouiffimisdiebus pparatus monsdomusdiii infummismôtibus.'amp;eleuabitfup Efai.z, collesiHæc eft domus de qua Si alibi fupradiftus Paulus facrata uoce teftatur:amp; Moyfes quidc fidelis intotadomo eius quafi famulusinteftimoniûeo^quæ diceda erant- Chriftus autê utFilius fuper do mum eius: cuius domus fumus nos fi tn principiu5 fubftâtiæ eius ufç ad fine f irmiter teneamus.De hacamp;ad Timotheum loquit.Hæc aût feribo ut feiasqueadmodum oporteatteconuerfari in domo deiqeftecclefia.Sequit .Et Séraphinftabâtindrcuitueius.fexalæ uni Si fexalæalteri:amp;duabus qui dem uelabât faciem:amp; duabus uelabât pedes:amp;: duabus uolabât amp;nbsp;clamabât alter ad alterum amp;nbsp;dices» bant.Sanftus fanftus fanftus dns deusfabaoth.-plena eft uniuerfaterra gloria ei^.Volumusfcire quæ fintferaphinftantiaincircuitudei:quæfexalæuniusamp;fimul adiunftæ.xii.quô duabus uelentfaciej amp;duabuspedes:etduabusuolent:cumfnperiusincircuitudei ftaredicantur;autquomodo lient in citcuitu cum duo fint et alibi uolennquid fit illud quod alter ad alterum clamitent etter fanfti nomê îngeminennuelquomodofuperiusdomus plena gloria et nunc terra effe dicatur:quæ cum nô minis’ mumpuluerêmoueantetprimaftatimfrontedifficultatcinterptatióisobiiciantincómune dominu depræcemùr.’utmihi quoep de altari carbo mittatur ut omni peccato^ forde deterfa.Primum poffim deifacramentaconfpicere.'dehincenarrare quæ uidero Séraphin ficutininterprætationenominû lies bræop; inuenimusardor autincendium autprincipiumoriseoflt;’interptant.Quærimusquidfit hoc incendium.Saluatorait.ignem uenimitteteinterrametqucuoloutatdeat.'duobusdifcipulisquibÿ £,acc«îz« initineredominusfcripturasaperueratamp;[a Moyfe amp;oibusprophetisincipics;poft$referati funtocu lieorumcognofcenteseumdixerunt ad alterutrum.Nône cor noftrum ardens erat in nobis dû loque £uce,Z4î retur in uia:amp; aperiret nobis fcripturasÆt in Deuteronomio deus ipfeignis feribitur effe confumens: Deuteto.4 Et in Ezechielequo(ÿ a renibus ufij ad pedes uidetur effe igncus;amp; eloquia domini eloquia caftâîars ggec « g«* gentum ignéexaminatum:probatum terræ.'purgatum feptulum-}Et multaalia:quæ fi de omnibus âjji, • fcriptisuolueroreplicareperlongmneft.ersoquerimusubjfithocincendiiimfalutaremuUidubiiimJ^

fla iiii

-ocr page 306-

PARTIS


n TRACTATVS I


Nota hic f î quîn in facris uoluminibus:ex quorû ledione uniuerfa hoîm uitia purganF.Dc co uero qnod fequifj gularia uer# principium oriscorû:qûo poflitad feripturas refetri:uereor ne fidicereccrptrimus:non ta interpratari ba. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$ uim feripturis inferre uideamur .Initiû oris amp;nbsp;côiscloquii amp;nbsp;hoc omne uerbû qd’ loquimurhebt«

futn« Ëzech. is.

Apz.

Et fie înuit amlinguamexquanetusteftamctumfcriptûeft.-uniucrfaantiquitastradidir.Poftq’neroinfabricaj hic lingua? dóe turns per offenfam dci linguaft diuerfitas uel uarietasattributa eft tûc fermonis uarietas in ocs dil hebraica fu perfaeftnationes .Igitur amp;inccdiûamp;initiumorisinduobusaiaduerritteftamcns:quajcircad£Û ftagt; ifie’ptimaj renömirü eft cûpereadnsipfedifcat.Scxalæuni:amp; fexalaealtcri Viftorinus nofterin.xii.apFosintfrp oim lingua tatuseft Nospofiiimus amp;.xii.lapidesaltarisquosfetrunótetigit:amp;.xii.gcmasexquibusfacerdotisin figne diadema côftrudû eft accipe;quos amp;nbsp;Ezechiel niemorat.*amp; Apocalypfis no racet quorum quid Herum fit:deus uiderinad uerifimilein fequctibusexponemus.Sequit.Et duabus qdé uelaba'tfadt} amp;nbsp;duabus uelabant pedes:amp; duabus uolabât.Velabâtfadem nó fuâ.’fed dei. Quis enim eius pot fare principium:qui ante^ iftücóderet mundûnnrerûfueritæternitatcr' Qiiâdothronos.-dnationes pote ftates:angelostotumlt;$myfteriûcælcftecondideratj'Sequit.Etduabusuclabâtpedes:nôfuosfcd dd» extremum quippc eius fare quis potcft:quid poft confummationem feculi fit futurum: quidpoft^ genus hominum fueritiudicatum quaî fequat uita.f'An rurfum alia fitfutura terra:amp;poft tranhtionc aliarurfum clementa:uel alius mundus folcç condedus fitrPriora annundate mihi:amp; in nouiflîn’oa futura funt:amp; dica:quia dii eftis:utaitEfaias:fignificâsneminé poffequid antemûdum fuerit amp;nbsp;qd poftmundûfuturûfitenarrare.Etduabusuolabant:Mcdiatincognofdmusquæex feripturarû no^ bis leftionepanduntur.Quâdo mûdusfaftus fîtjqn plafmatus homorquado diluuiû;qn lev data fit:

pferitcarné.Cæteraueroquædiximusiftaduoferaphininfaciepedi'bufj texcrunt.Etdamaba'talt« adaltcru.P ulchre pofitû eft alter ad altcrû.quicqdem in ueteri legimus reftô.-hoc idc in euangdio *^.^^ rimus.’amp;quodin cuâgeliofuerit lcftitatû:hocex ueteristeftameti auftoritatededucif:nibilinasoip fonum:nihildiucrfumeft.Etdiceb3t:fandus:fanftusfanfl:usdnsdeusfabaoth:inanibobustdhiinc^

Aquila.

Can.ji

Exo.zo. ^s.104.

tis trinitas praedicat.Quod aût fabaoth amp;nbsp;Saluator nofter efife dicat exdpe excplum in uigefimotertio pfalmo.Virtutcsquædno mîftrabâtadcoclcftesaliasforritudinesclamabâtutpâdâtianuâdno «utc tenti.Tollite portas principes ucftras.Siueut aquila iterptat.Attoliteportæcapita ufa:amp; introibitr« glotiæ.Rurfum illequc induturû carne côfpidüt nouo myfterio ftupefaftæ îteirogat. Qiiis cft gloriæf'acdpiûtiçrnfum.dns uirtutuipfecftrexgloriæ.Qviodinhebræofcribit.Dnsfabaoth.Sciendu cç quia ubicunlt;5 S eptuagita interptcsdftm uirtutû amp;nbsp;dnm oîpotentc expflerûri hebræo fit pofitu dns fabaoth qdquot; interprat Aquila domîusmilitiap;:dnsquolt;$ipehicqttuorlfajicftqd’4.iprieind£Opom tur.fod Hefod Hc:id eft.duabus amp;nbsp;duabus.ia q duplicataineffabileillud amp;nbsp;gloriofum dri noui^ eni ciunt.-plena eft uniuerfa terra gloria cius.Hocadhuc feraphinidicitur de aduenru dni faluatorisq“® oém terra pdicatio illius porrigat:amp;apForû fonusmundi limitespenetret.S equit.Et eicuatû Jimîare a uoce q damabât.Lcgimus in ueteri teftameto qgt; femp dns Moyfi amp;nbsp;Aarô ad oftium taberra culi fit locutus.quafi anteeuâgcliû necdû eos,în fandafanfl-opr introduxerioficutdei ecclefia poftea in troduda eft diccs.Introduxit me rex incubiculii fuû.Qiiâdo ergo dns nofter defeenditad «tras minareilludlideftqfi quoddâobftaculôpqd’îtrarecupictibusgenribusnôpmittebatjfublatô^» uniuetfushicmûdusfumotplctuscft:id eft gloria dci.Vbiaûtinlatino eleuatülegimusingræcofuw latû ponit.Sed qa uerbi abiguitas utroiç mô iterptari pôt'noftri eleuatû eft iterptati funt proablato amp;nbsp;, domusîpletaeftfumo:deus ut fupradiximus ignis eft amp;nbsp;hiccuin Syna mótedefcédiffetad JVloyien: ad aduentu eius uidebant lâpadcs difeurretes amp;nbsp;plenus erat oîsmôs fumo:unde in pfalmisdiat tâgitmôtes amp;fumigât.Ex igné ergoqm totâ fubftâriâcapercnôpoffumusleuiorquædâ 1' mundû:amp; ut ita dicâ rarior rumi natura difpcrgit: $ nos capicnres dicamus ex parte cognofdnms: » ex pte fgt;phetamus:amp;nucuidemus pfpeculum in cni^atc.amp; Séraphin ftabatin circuitu eius:«* ató uniamp; fexalæalteri.Qiiidâgræcopiinfcripturisapprimceruditus:Scraphinuirtutesqfd.iincûcfisenÇ cxpofuitquæantetribunal deiexfiteslandctcûamp;indiuerfaminifteriamittant:maximet|adeosqui purgatiôe indiget amp;nbsp;ob priftina pdâ aliqua ex parte fuppliciispurgari mcrent.Qi od autc fublatu ei inquit fuperliminare:amp;domus impicta eft fumo:fignû eft rempli iudaid deftrucdiamp;icedéda: uniui De qua de fæhierufalem:quam uidemus nuncdeftrudâ.Nônulliueroinfupcrioribusconfentientes.inextrema ftruftiôc ui P^trediflentiunt.Nam fuperliminarefublatumillotcporeprædicânqn uelû rempli feiftum de lofeph u : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;domus i fraelerrori s nube confufa q uâdo lofeph us refert facerdotes ex abditis repli uirtutumeoe

amp;ægyfip# Icftiunaaudifleuocem.Tranfeamusexhisfcdibus.EftuirquidamaquoegopluradHiciftemcSau pumde bel nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;qui hebræum fermonem itaelimaucrit ut inter feribaseorum Chaldeus eftimet.islogeui

lo iudaico. ’ ngteffus eft.ait em nullum 4?phetaru extra Efaiam uinxifie feraphi n circa den m ftantia amp;

’ dem Seraphinalibi leftitari.Dehincconfummationis amp;nbsp;capriuiratishierufalem quæ fub N^buen^ donofor fada eft fi gnum pmiffum. Ab Ozia qppc fub quo orfus eft jjphetare ufcp ad Sedccnia qui tremusregnauinamp;quicæcusinbabyloncduduscft.fuiflereges.xi.amp;.xii.Godoliamqucm ratrexbabylonisfupterrâqucîterfecitIfmaelfiliusNathanaelirermediasæpulasre'iquia(fpriæP^ ddaamp;hascfle.xii.alas:equibusquattuorfaacfuâuellctficutinnônullisexcplaribusinueniturq -or uolct:quattuor pedes côtegât.Ex bis quippc.xii Jegibus tm quattuor iuftos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

-ocr page 307-

ExpofitioujfîonisEfaiæuididnftifedentê. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epi. II

EzcAiäamp;Iofia.'qui IublimcspfingulascaptiuitatesandcätgIorificaredeudiclt;tes.Sarflus.f(flös:fan «US ans deus fabaoth.Reliquos uero ^Jpter pftä fua uelate fadcamp; alios q in captiuirarc diidi funt pe p nbsp;nbsp;ucftigia.Supliminare uero fublatum Si domûimpletâ)fumo:ficutfupra diximuseueriio

Whiertm £i incendiu rempli,expofuit.Et qafemel eius cepi referre fniam:etiä ea q necdö a mefunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q

«^‘ï’Pngamus.Fordpcde qua altaris carbo côpræhenfus eft:amp; labia purgata : ^priam Efaiæ aiTeruit panio«m:qui fub manaffeinterfeftus cft rege:amp; tune uerepurgatislabiis dixitad dnm.Ecceego mit te me amp;nbsp;dixit.O mifer ego:cöpunftus qm fum donee Ozias uiuit.Non intelligiso Efaia te effe mife^ non Cüpugerisznon moueris.dedqn ille mortuus eft tuncaiaduertis nö munda habere te iabia:tücindi g’^uægnofcistceffe uifionedei.Vtinamaut 6i egocópungar:amp; poftcópunftionc dei pdicationedilt;! gnuseffidarsquia cu fim homo amp;non müda labiahabeä:amp;; in medioquo«^ populiimunda labia ha^ bentishabitem Efaias ut i u (lus tm in fermöc peccaueratädeo fola labia habebat îmunda nó côfcientiâ tgo uero qa amp;nbsp;oculis uideo ad côcupifcendû Si manu fcandalizor amp;nbsp;pede:amp; oim mebroßr pte deling quo:habeooiaimöda.amp; qafemel fpû baptizatusrurfu tunic«i polui.Tccfi baptifmatis xpi purgationc Mgnis indigeomó funt ut qdam putant in feripturis uerba fimplidæplurimûin hisabfcóditü eft.Ali udlittera:aliudmyfticusfermofignificat.Eccednsincuâgeliodngitlintheo:pelucadlauâdûdifdpu , ‘Oßpcdespparatderuifungitmlfterioftatut doceathumilitatcutnobisinuiccmiftremus nó abnuo nötecufo.Quideftqtf Petro recufantididt;Nifi laueropedestuos nonhabebispartemecû. Etillern Ibidem. ditDüenonfolupedesfcd amp;manusamp;caput£'Afcenfutusetgodnsadcoclû(quiaapoftoliuthomîes Urræ infiftentes adhuchabebant pftörum lordibus pedes pollutos)uult eos a deliftis penitus fliberarc ntdspoiritpphetalisfermocógruere.Quamfpcdofipedeseuangelizantiüpacc.Etimitariualea'tec Ef2.7Z» uerba dicctis.laui pedes meos quo inqnabo illos.Vt et fi quis poft refurredionc dni poftea bis ad Can.4.

P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;puluis.-inipiä eum excufferintciuitatc.-inteftimoniölaboris couf^ p oim falute ptenderint

»afti iudæis amp;nbsp;iudæi:gentibus ut gctilesmtetiä ppria ueftigia aliqua ex parte polluerit-Fgit ut ad pto;i pofitureuertamur.SicutapEi purgationeindigeba'tpeduzficquia Efaias tminfermonepeccaueratla bia habebatimunda:amp;quantuegoarbitrorquiaOziamin templûirruentênoncorripueratmcciux/ ta Heliæexcplu libera uoce impiû defignaranlabia habebatimmunda.In medio quocj populi imuda labia habentis habi tem.Efaias qui cópunfttus eft:fe miferiim conteftatur.-purgatione dignus effidt. Populus uero non folum non agenspocnitentiam:fed nefdens quidc quia labia habebat immunda: ^JS^tionisremedium non meretur.Prouidendu igitutfub hoc exemple non folum utipfi fimusiu rauedneccum peccatoribusmoremunquiahocinpeccati acmiferiae parte dudt prophetafequitur. ttregem dominu fabaoth ego uidi. Aiunt iudæi Efaiam a maioribus fuis iedreo intreptum.-quia cu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E

Moyfespofteriora dei uiderit.hicdominfi fabaoth oculis carnalibusuidilfefefcribatduperhocdeo di «nte.Nemofademmeamuidebitamp; uiuet.Quosinterrogemusquomodofedeusinlegcaliis jjphe Exo.jj ds in uifione Si fomnodicatoftendi.Moyfi uerofacie ad faciem coIloqui.Etquomodo (let ilia fente

Itia-Memo fadem meä uidebit amp;nbsp;uiuetxum fade ad fadem fe ad Moyfen locutum effe fateatut.Ref» pondebunt utitjnuxtapoffibilitatemhumanamdcum uifummonuteftded utuoluitfeuideriqui^ bus amp;nbsp;nosdiximus eodem modoab Efaiaeffe uifum teftantefumma ut Moyfesdeum aut juiderit s


autnonuideritzfiuidiri:uiditergoamp;Efaias:qui uidilfefedicensimpieeftinterfeftusauobis z’quia ^^“^/’'‘î^dpoteft.Si non uiditinterfidte Si Moyfen cum Efaia quia ciufdemmendacii reus eft di cznsfk uidiffeeum.qui iiideri non poteft.Quaecunlt;ÿ in expofitioneeius loci fuper Moyfen habuerint

. ’’’^ætiam nos adEfaiætempabimusuifionem.Sequit.EtmilTum eft ad meunu deferaphin « mâüfua habebatcarbone quefordpe fumpferatdealtati.amp;tetigitosmeu amp;dixit. Eccctetigit hie labia tu^amp;abftulit iniquitates tuas:amp; peccata tua purgauit.Scrf m omes editiones quas fupta expo^ fuimus fiueduo teftameta intelligere uoluerisifiue aliquas appitriecs in coeleftibus uirtuteszfiue in fi^ ^”55?Pb'iitatisfuturæ umbra quanda ueritatisfuturæpfiguratâ nuncaccipe Scraphin.Nos qa pri^ nMfniamfequimureuangelicûteftamentûmiirumafTerimusad^pphetâ qhnsinfeutrat^mâdara: P f .5 neteris teftameti ignitu fermonc dei duplid pceptoæadecôphendit Si taftis labiis : qcquid Gen.z?. fuait ignorâtiæhocfiquidc nos labia interptamurimuda purgationisfuæ pepulit ucrirate.Hanc for Mar.lz ^elacnbànfcalaconfpidt.hiceft gladius bisacutusihæcduo minutaqmulier.mittitindona deiibic Mat.17. ftaterduosdenarioshabesqui inorepifdsrepertus dno amp;nbsp;petroreddit.hacqduplid unionis retief uirtute carbo comphenfus mittit ad ^phetam quemamp; in.cxix.pfalmo{cumlpropheta deum rogaret dians .IDornine libera anima meam a labiis iniquisepalingua dolofa:amp; poft interrogationem fpiri tulianftiquidldeturtibiautquidapponaturtibiadlinguamdolofam idiftumeft. Sagittæ potends . acntæcumcarbonibusdefolatoriisJfdmusnphetæeireconcelTum. Verequippe defolatotiiis carbo qui linguampuramfacietapecatofetmo diuinus eft de quo amp;nbsp;in Efaia dicitur*. Habes carbones ignis;fedebisfupereos:hierunttibiinadiutorium.Sequitur.Etaudiuiuocem dominidicentis:que mittam : amp;nbsp;quis ibitad populumiftnm.Etdixi.Ecceegomitteme.Etait.Vadeamp;dicpopulohuic. Aure audios amp;nó intelligeris.Intcrroganrisfunt uerba dni non iubentisquem debeat mittereamp; quis iturusntadpopulum cui fadlis propheta refpondit. Ecce ego mitre me amp;nbsp;poft pollicitationem iubc^

‘lit: populo huic aure audieris amp;nbsp;non intelligetis;:amp; cernentes afpideris Si non ui debitisietcæteraquæipfiusprophetiæfermocontexit.Audui egoinhoclocononpatuahebræimei G

-ocr page 308-

TRAGTATVS

PARTIS II

Exo.j.

Matth.y.

Efa.40.

difputationc:cuiuspaucaponam utfenfumhominisaduertas.AiebatdeMoyfe amp;nbsp;Efaiajqtiis mdi^ usfeceritrequiramus.VtrûneMoyfesquicûadeomittereturad populuainPraEtordomienon fum dignus:amp; rurfum jgt;uidealiüquémittas. An Efaias.qui cum nó fuiflet elcftus ultro fe obtulitdiccns. Ecce ego:mitte memec ignoro:dicebat periculofum effe de fanftop; meritis difputare;amp; aliqd uelmO nus uelplusdifferere uelledeeoqucdominuscoronauit:fed quia ipfedixitquærite amp;nbsp;inuenietis:pub fate amp;nbsp;aperietur uobis etia nos nó utdealiquodetrahamus:fed utlcripturæ fenfu3 fcictesradeiusnos dirigamusexcplatdebcmusinquirereqcf pótfacere qónem.Qui moyfi inquitaflertor eft humiliate ei us prædicatacmanfuetudinc qgt; leindignû iudicâs:mifterio dei maior effeftusIit.Elaias uero qt u*^ tro feobtulit:incipiénspphetarea malediftiscQcpinaure audietis:amp; nó intelligetis.amp;c.Ob quodinde multa malappelTus amp;nbsp;abomni populo proinlanohabitusrcum iteröei uox diuinadixiffetclamaw^ ensquid fuperiori facilitate feipmoffercsptulifletnonait.Ecceego:mitteme:fedinterrogauitquidu Hierc.zy. Ind effet quod clamaredeberet.Etdixi.Quidclamabo^Cuifimile eft illud inHieremia.Accipccalice uini meti huius de manu mea:amp; potionabis ocs gctes ad quas ego te mittâ Si bibenq, uomcnamp;iuF^/ nient;amp;: cadent a fade gladii:quê mittâ in medio eop^.Quod cû audiffet 4?pheta:nô renuitmô fecûdu exemplû Moyfi dixinpcor domine nôfumdignusamp; ^uidealium qucmittasffedamatorpopulff“* Si putansquiaexpotu calicisinimicæ gctes interficerentur Si ruerct:caliccmeri libêteraccæpinnô in;* telligens in omnibus gctibus etiâ Hierufalc côpræhendi.Denilt;$ inter esteras natiôes Si accæpi ait cem de manu domini amp;potionaui omnesgentesadquasmifir medominus:amp;Hierufalcamp;ciuiwtfS Iüda.amp; reges ei us Si principes eius ad ponedaseas in defolationc. Si in inuim Si fibilationem-Pto Hiere zo Pæ^Jhetia licet in plerifcg codicibus ordo fit peruerfus.quid i alio loco dicat aufcuIta.Seduxifti medo^ mineamp;feduftusfum.tenuiftime Si pofuifti.faftusfum inderifutotadieexiuiinfubfannationt'^*’ econtrario qui affertor eft Efaiædicebatâlla jpfert.prophetâ nó tam fuo merito qgt; mifericotdia dei con fifum poftqgt; a S eraphin audierit.ecce tetigit hic labia tua.amp; abftulit ini qtates tuas amp;nbsp;peccata tuapur gauit.ocio noluiffe torpere amp;nbsp;ultro in minifteriû dei quafi a peccatisliberû.zelo fe obtuliffe fidei -nioy fesueroquiafæcularibus eruditusfueratdifciplinis.amp;interfeftosgyptiocôfciêtiaeiusaliquaexpar^ teforduerat.undeamp; uox ad eum derubofafta fitdicens.Neaccefferishuc.foluecalciamentade prd’/ bus tuis.locus erft in quo ftas terra fanfta cftamp; fderit fibi aduerfusmagos.aducrfus Pharaonépeffr*’“ regem futurfi elle certamen.fe exeufaffe dicentc.Præcor domine nó fum dignus.pro quo in hebra» » giturnonhabeo labia circuncifafeptuagintainterptibuspotiusqd’dixiuerbûde uerboexpritnetibus Ex quo manifeftepoffîtintelligi Efaiârefte poftcircuncifa labia in dei fe obtuliffe minifteriû.amp;n’oy fen adhuc incircûcifis labiis tam grande minifteriû recufaffe.Aure audietis amp;nbsp;nó intelligetis éi tés afpicietis amp;nbsp;non uidebitis.totushiclocusiîcut Saluatordicitineuangelioadid pertinet rempu^« quo.ipfeeftdignatusdefcendereadterras.amp;fignaiudsisnüintelligentibusperpetrauit.Etquo”^*? uflt;5 adfinccapituli explanatio multiplex fequitur.amp; excipientisiâ explicuimuscærashucuf^ p fefufficiat.qa amp;nbsp;oratioqnôjjpriemanusftiloexpolifcumperfelcultaeft.tummultomoleftiorfirb tedium fui plixitatecôgeminet.utoculorum dolorecrudatiauribus tift ftudeamusetlingua.

Eiufdem ad eundem Damafum papam de Séraphin Si calculo:ubiexponitqgt; fequitineodédiuet fosinterprstesEfaiæ.vi.c.Et miffum eft ad me unû de feraphin Si in manu eius calculus.'amp;K^'8’^°^ meum:amp;reliquadeeodem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola IIH

Exo^j;

H

'1 Eptuaginra:Etmiffumeftad me unumdeferaphin.Aquila Si Theodotion.‘amp; uit ad me unum de feraphin.Quotidiead nosmittit feraphin: quotidie ingetnife^h tiumatcçdicentium.Omiferegoqtft compunftusfum:orapurgantur:amp;diapecca tis füerintliberati præparant fe minifterio dei. Quod autem cæteri interprètes quod ___quidigni focietateilliusiudicantur.Ingenerequoq;diLierfitaseH.Scptnagta-A^“'^ a amp;nbsp;Theodotionferaphinneutrogeneretranftulerunt.Symmachusmafculino:Necpntandumiexu effeinuirturibusdei.-cumeriamipfefpirituflanftusfecundiim .pprietateslingiiæhebra’æfof’^’æ*^ QuaFr fpös genereproferatur Ruha.-græcæneutroIottvevù^latinomafculinogeneeefpiritus.Ex quo intelligen fftus in tri ƒ dum efl quando de fuperioribusdifputatur:amp; mafculinö aliquid feu foemininö ponitunuontafexu plici güefignificari : qgt; ideomafonare linguæ.Siquidemipfedeusinuifibilis amp;nbsp;incorruptibilisomnibuspenc fertur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;linguis profertur genere mafculinoxum in eum nó cadat fexus.Illoru quoeg pius licet atamen coargu

Septua. enduserror eftquiinorationibiisamp;oblationibusfuisaudentdicere.-Qiii fedesluperchérubin amp;nbsp;!£ƒ Theodo. raphin. Nam amp;fuper chérubin federe den m feriptum eft:utibi:qui fedesfupercherubinoftcdere.Sugt; Symach. per feraphinuerofederedeû nulla feripturacómemorat:amp; neeipfa quidem feraphin»circa deü ftantia exciepto pfenti loco 1 fcripturis fanftis oibus inuenimus.Septuagïta:Etin manu habebat carbonclt;quc forcipeacceperatdealtariïamp;tetigitosmeum.Tbeodotion.-Etinmanueiuscalculusinfordpe quem tuleratde altari:amp; tetigitosmeum.Symmachus.Etin manu eius calculus in forcibusjquc tuleratde altari:amp;detulitadosmeum:quantumad hiftoriampertinetuidetur:deusfedereintcploHierufaleffl amp;nbsp;anteeum dealtari fecundum feptuagintaad Efaiamcarbodeferrirdealtari üerofiueincenfi fiueho locaudorum.Quantum autemadmyfticosintelleftusilleei ignis mittitur:quemHieremiasferteno potcrat:qui cuj animæ noftræ archana penetrarituta nos diflot uit ita a neteii hoiuMje innouum exco

-ocr page 309-

Dcrnelchifcdcchquîsfncrif. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola V

^it:ut in illam uocem poffîmus erumpc.Viuo aût iatii non egOjfed gratia dei q in me cft. Forcîpes Gaf.z quoqgfcd’minterptescæterosdjinfacerdotali fempfuppelleftilefuerintdiuerfasgiasdebemusaccipe jç qbus multifariæ amp;nbsp;niultimodis olim deus patribus noftris locutus eft in .pphetis.quia in hebræo pro carbone calculus legi ncæteris quoij fup hoc confondtibus uidet mihi fermo di uinus calculi appellato nefignari.Sicut eni calculus genuseft lapidis duriffimi amp;nbsp;rotûdi amp;nbsp;oi puritareleuiffimidta fetmo dei q nei^hærcticorum neeg oîm aduerfarioßr pót ptradiftionibuscedere calculus dicit De hoc calculo S e; photafuum filiù drcûcidit amp;nbsp;læfus populum purgata uitiis ôi in apocalipfi dns pollicet uincentibus utaccipiantcalculû amp;nbsp;feribat fuper eum nome nou um. Vident aût mihi amp;nbsp;feptuagintain eoq? antea tranftuleruntidem fenfiflTequod caîteri avopdj' qppe quem noscarbunculûinterptamurgenus lapi dis fulgidi atlt;$ nitentis etiâin.xii.lapidibus inuenimus.S iue igic calculû fiuecarbunculû lapidem ac# Apo.z fermonisueritas:amp; rigor in cai bunculolucêsdoftrina amp;nbsp;manifeftamôftra

dni eloquia cafta.argentû igné ^batum terræ.purgatûfeptuplû.amp; alibi.Mandatû ps.H

utibiinmanulinguæmorsamp;uita:amp;inpfalmo:Cadêt inmanu gladii.Autcerteueremanusappaü Pro.ig ruinutpfimilitudinem hûanæ formædum manuscernit porrigentis.-^jpheta nô tûneat.iuxtaqtf ipj ps.6z deuamp;angelosfeinhumanasuidimusmutaffeformas:utmetusuidctibusdemeret.Septuagîta.Etdi xit.Eccetetigithiclabiatua:amp;aufertîiqtatesruas:amp; pftâ tua purgat.Aquila.Eccetetigithiclabiatua: Septua. amp;recedetinigtastuaamp; peccatum tuû ^»pitiabit.Cetæri interptesin Aquilæ uerbacôfentiunt. Primû Aquila, necefte eft ut labia noftra tangant :deindecumta(ftafucrint:fugeturiniquitasamp; cum iniquitasfuerit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£

effugata ppitiet dns:quia apud ipfum eft ^jpiciatio d^feefm apoftolu.Ipfe eft^jpiciatio pto peccatis-no i.foh.zz fttis.Purgatisaûtpftîs noftris audiemus uocédiii dicctis:quc mitta.Etrndebimus.ecce ego mitte me Septuaginta.Etaudiui uocem dni dicentis:quem mittams'amp;quisibit ad populum iftum.Aqla theo dotion amp;nbsp;S ymmachus:amp; audiui uocem dicentis:qucm mittamr'Et quis ibit nobis.'' De côparatione Elaiæamp; Moyfi quomô alius minifteriû reeufarit: alius ultro fe öfteres dura perpeflTus fit in alio loco di fputauimus:fedneuidercmuraliquidpteriffeeorum:quafiiudæi deutron uocantuelDeutrofisamp; in ^bus uniuerfam feienriam ponunt nunc breuiter illud attingamusquare i n hæbreo fit pofitum amp;qs ibit nobisj’Sicuterii in Genefi dicif Faciamus hominem ad imagine amp;nbsp;fimilitudinem noftram:ita et Gen.x hoeputodiftû: amp;nbsp;quis ibit nobisr'Nobis aût quibusaliisexiftimandûeft:nifi patri amp;nbsp;filio amp;nbsp;fpûifftô quibusuaditquicüncg eorum obfequit nolûtati:Et ineo quidem cp unius loquentis perfona 4?poni tur:diuinitatis|eft unitas.ln eo uero cp diciturnobisperfonai^diuerfitas indicaf. Legimus in canticis canticorum uocem fpôfi dicentisad fpôfam.Surge ueni proxima mea.lpôfa meaxolumbamea.quia Cau.jj petram fundata eft:amp;: fides ei us alta radicc fixa eft.-uniuerfi temptationû flmftus fibi ptranfeunt:amp; ei n.

pertranfeunt qui tentaf.Notandum aûtquô ad id qtf dominus dixerat quem mittam:amp; quis ibit no nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

bisîPropheta ex parte mderit.Ecce ego mitteme amp;nbsp;de fequenti tacuerit.-lntelligens nullum hominem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M

dignûeffequideopergeret.’amp;oéiter fuumeiusfacercteffequimitteret:quamhumilitaré dns aduertes cprefequendiputaretindignumïperauitfequentiadicens.Vade.Septuaginta.Etdixitcgofum:mit^ temc.Aquilaamp;Theodotion.Ecceadfum:mitteme.Symmachus.Eccemitteme.deusquiuocateaq non funtquafi fint:amp; qui dixit.-Ego fum qui fum.Etalibi.Qiii eft mifitme quofcunqg uocauerit fta timfacitfubfiftere:quodfarisclaretexêplisin uiuenteMatthæoeuangelifta: amp;nbsp;in Lazaro Â*^jduanoc„Q,^^ iam mortuo.-qui ftatim utfunt uocati a domîo:amp; illefepulchrum auaritiæreliquit:amp; ille fuæ’^'ortis^ Qyoniamoîaquæabfcgeofunt.nonfunt.Vnde^phetapurgatusauitiisaufuseftdicere.Ecce.ego!\ quot;nbsp;fumlicetinlatiniscodicibus4)pterinterptumuarietatcfumnonfitappofitum:Quidâobferuandu5*^ '** putant:ad quos ptophetasmittentisautmiffi fermo dicaturrquod cft graeceapoftolus.Ethanceffedif ferentiam uolunnutquicuncj mittantur:amp; .pphetæ fint pari ter amp;nbsp;apoftoli:ad quos uero mittentis fer tnononponiûtantum 4?phetæfintquodegofupcrfluumputo.Etquiafemeladtraflatum iftiusuo cabuli uenimus Sciendum.Syleam collegam Pauli lingua hebræaapoftolum dici qui cum eo non f nullas aepfasfcribit.Et U itiofe S iluanus legit 4? Sylca:cum SiluanûinapoftoloR;aftibusnôlegam9.

Hieronymus ad Euagrium præfbyterum de Melchifedech:repræhendenseos qui putabant ilium uelangelumfuiflcuelfpiritumifcilicetdocensillumfecundumueteresinterpræteshominem fidrege Fui(re:qui typum facerdotii gefferit faluatoris amp;nbsp;fecundum hebrceos Sem fuiffe primogenitus Noæ : exponens etiam quod eo feribitur Genefis.xvi.apud apoftolum ad hebreos. yii.c.

_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

‘^^S^lfiftiuolumc mihi «vœYvvjxovrtÇeoTOÏôt' .i.finetitulo:amp;nefciolutrûtu/detitulonomê fubtraxeris.-anilleqfcripfitutpiculû fugeresdifputandi.auftorcnolucritcófiteriïqd’ eu} le

, ? ■^5^pduftâ:utdoccreconar9fiteôqinbndixerittâtopatriarchædiiiinioris'naturæruiffe:nec f h h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;extremû aufus eft dicere fpmfanftö occurrifle Abraæ:amp; ipm effequi

uifus fit.Quóaütfpuffanftuspanem uinucp,ptulerit:amp; décimas prædæquasabfâ reportaret accepit:oïno tangere noluit.petifcç ut quid mihi •• «el de fcripto teueldeqftioneuideaturrndeatn.Fateor uolui diflîmulare fententiannnecmepericulofo mifccrettó

-ocr page 310-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

flatui:in quoquodcult;^dixiflem:reprahcfofcshabitutusforc.-Scdrurfum com æpFam Icgetc amp;nbsp;inue niffem extrema pagella mitis meobteftatiôibus adiuratü ne fpernerc precatorê : reuolui ueteruj libres: ut uiderc quid finguli dicerent:amp; tibi quafi demultopi: confiliornderem ftatime^ in fronte Geneftos prima homeliarû Origenisrepperi fcriptâ de Melchifedech:in qua multiplici fermone difputans illuc deuolutus eft ut eum angelû diceret.Iifdemlt;$ pene argumétis qbus feriptor tuus de Ipiri tufando : iHc Similia uer nbsp;nbsp;fupernis uirtutibus eft locutus.Tranfiui ad Didymu leftatorem eius:amp; uidi hoîcm pedibus in ma

ba inuenies 8**^*^* iiffefniam.-uerti me ad Hippolitu HerenæuEufebium caefarien.amp; Emifcenu5 A pollinate quoij i 11 faluftio: nbsp;nbsp;noftrum Euftachiu qui primus Antiochenæ ecclefiæ eps contra Atrium clariftima tuba bellicû cam

pedibus in deum cecinitôc depræhcdi horumoium opinionesdiuetfis argumetationibus ac diuerticulisad unu fnîam tibe compitumperueniffe:utdicerent Melchifedechhoîemfuifleacchananeujregem urbis Hierofolym^ rii ncronis quæprimum Salc.-poftea Hiebus:adextremum Hierfm appellata fit necmirûeflefi facerdos dei altib iturutfedi ûmidefcribatabfc^circuncifioneamp;legalibuscetimoniis amp;genereAaroncum Abelquo^ amp;nbsp;Enoch xerat? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;placuerintdeo:ôlt;: uiftimas obtulerint:amp; in lob uolumine legimusicp ipfe amp;nbsp;oblaror muncruj

lob.b fuerit:amp;facerdos:amp;quotidieprofiliisfuishoftiasimmolarit:amp;aiuntipfumquo(5lobnôfuifledege

* *Q nereLeuiifeddeftirpeEfaulicetaliudhebræiautument.QuomodoaûtNoeinebriatusindomoma amp;nudatusatlt;5derifusamedianofilioTypumfaluatorispbuitamp; Chanpopuli iudæorû Sam^lofl quotj amator meretricisamp; pauperis Dalidae multoplures hoftiu mortuus $ uiuusocciderit.ut xpi primeret paflîoné:omnef(^penefanfti amp;patriarchæamp; japhetæinaliquare figura expræflTerint falua^ toris.Sic ôc Melchifedech eo cp chananeus fuerit:amp; non dégénéré iudeo^ in typum pceffifle facetdm tis filii deitdequo dicit incentefimonono pfalmo.Tu esfacerdosin æternum feefm ordinc dech.Ordinem aût eius multis modis interptantur:çp folus amp;nbsp;rex fuerit amp;nbsp;facerdos amp;nbsp;ante citcundiio nem funftus facerdotio.-ut nô genres exiudæis fed iudæi a gentibus facerdotiu acceperint ne^ unftus oleo facerdotali ut Moyfi pcepta cônftituunt.-fed oleo exultatôis amp;nbsp;fidei puritate:ne^ carnis amp;nbsp;nis uiftimas immolauerit:amp; brutopi: animaliuj exta :id eft:quicqd fuper efeam eft fufeeperit: fc^^ P*''”® amp;nbsp;uino fimplici puroij facrificio xpi dedicauerit facrm:amp; multa alia quæ æpiftolæ breuitas nôredpm HebJ. nbsp;nbsp;nbsp;Præterea picnius effetraftatu in æpiftola adhebræos.-quâ omnes graeci recipiunt:amp; nônulli latinorunt

qp ifte Melchifedechnd eftr ex iuftusrex fuerit Salemiid eft:rex pacis fine patreifine marre. Etqûohw intelligendufit uno ftatim uerbo explicatepoffump agenealogicos: id eft.-fine genealogiatnô cpab*'? pâtre amp;nbsp;matre fuerit cum xpsquocç feefm utranqg naturâ pattern habuerit amp;nbsp;matrem :fed cp fubitom P troducaturin Genefi occurrifleAbraam a caedehoftiumreuertenti:amp; necanteneepoftea eiusnomen feraturalcriptû. AffirmataûtapFsq» Aaronfacerdotium:ideft:populiiuda:oru:amp;principiunib3bue^ rit amp;nbsp;fine Melchifedech aût:id eft.-xpi amp;nbsp;ecclcfiaeamp; in pteritum amp;nbsp;in futurû æternum fit:nullult;î habue rit auftorê amp;nbsp;qgt; tranflatofacerdotioilegisquocç mutatiôfiat:amp;nequa$ de Agarancilla amp;nbsp;môte Sy^ na:fed de S ara libera amp;nbsp;arce fyon cgiediat uerbum dni:amp; lex dei de Hierufalé amp;nbsp;diffïcultatérei^’cp!® Vbi fupra. exaggeratdicens.S uper quo multus nobisfermo eft amp;nbsp;interprætabilis:non quia apFs id nôpoterit m terprætatiifedquia illius tpis non fuerit.H æbreisem id eft iudæis perfuadebat non iam fidelibus Qbus paflimproderetfacrm.Verumtamcnfiuaseleftionisftupetad niyfterium amp;de quodifputatii’^?^*’ bile côfitetur:$tomagis nos uermiculi amp;nbsp;pulices fold debemus feientiâ infcientiæcôfiteri:amp; amplmi^ fîmilitudo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;domû paruo quafi foramine oftendere:ut dicamus duo facerdotia interne ab apoftolo compas

‘ rataiprtoris populi amp;nbsp;pofterioris. Et hoc agit tota difputatione : ut ante Leui amp;nbsp;Aaron facerdos fuerit

Melchifedech ex gctibusæuius tin pcedat meritumiut futuris facerdoribus iudæofs- in lûbis biîdixent Abraam totuçgqd' fequitur in laude'Melchifedech ad xpi typum referriicuius ^ifednsecclefïae facr^ mêta funt.Hæclegi in græcoru uoluminibus amp;nbsp;qfi latifïimos terrarum fitus.ùn breui tabella uoluide monftraremon extendens fpatia fenfuumiatcg traftatuujifed quibufdam pundis atep compeodiis in finiu fignificâsiut in parua æpiftola multorum fimul difeeres uolûtates. Vcrû qa amantcintdrog'^^' amp;nbsp;uniuerfa q didici fidis auribus inftillanda funt:ponâ amp;nbsp;hebræorum opinionê:amp; nequid défit cuno fitati ipahebraica uerbafubnefta Vmalchi Zedech Melech Salé Ozhi Leehm Vaiai Veuh Coehnteci Ehliô Vaiuarecheuh Vaiomabaruch Abraâ Leel Ehliô Chôe Samain Vaarzubaruch ElEhliou Acer Migc Zarecha ß eiadecha Vaitc Lo Maahfer Michol.Quod iterptaf i latinû hoc mô Et Md®“, ƒ ” rex Saléprotulit pané amp;nbsp;uinumierataut facerdosdei excelfiibndixiti^ illi amp;ait.Benedidus Abraadeo excelfoiqui creauit coclum amp;nbsp;terram: amp;nbsp;benediftus deus altiffimus qui tradidit inimicos tuos in tna^ nu tua:amp;dédit ei décimas ex omnibus.Tradûo^ hune effe S em primumfiliûNoæ.'amp;eotpeqooor^ tus eft Abraam habuifle ætatis annos trecétofnonagîta :qui ita fupputent. Sem poft diluiiium anno fccfoicum centum effet annoru genui t Arphaxat.'poft huius ortum uixit annos quingentos:hoceitii mulfexcentos.Arphaxatânosnatustrigintaamp;quinçpgenuitSalé:quiamp;ipfetricenarius4?creauitHC ber:quemxxxiiii:annorum legimus genuiffePhaleg.Rurfum Phalegcxpletisannis.xxx. genuitRc Qui Si ipepofttricefimum amp;nbsp;fclt;fmnatiuitatisfuæannumedidit Serueg.dequocum ad.xxx.peru niffetannosortuseft Nachor:qui xxx-anno^ genuit Thare:qué legimuscp feptuagenarius genue Abraamamp;Nachoramp; AratSupputaperfingulasætatesannof^inumeruamp;inueniesabortu Semu ç ad generationé Abraâ trecétos nonaginta ânos Mortuus eftauté Abrad cétefimo feptuagefimosra i fuæanno.Ratiôededuftainuenit Sem ab nepoti fuodedmi gradus Abradfupuixiffednos.xxx^^

-ocr page 311-

De ueradrcûdnone.

Epi. vn

tnülc|:amp; hoc tradunt q» uflt;ÿ ad faccrdodS Aaron ocs prîmogeniti ex fiirpc Noe cuîus ferîes amp;nbsp;ordo de fcribitfuerintfacerdotesamp;deo uiditnas imo!arint:amp;hæceflepriogcnitaquæ Efaufratrifuo uendi deritlacob.Neceffemirumfi Mdchifedeh uidori Abraâobuiâ jjcefferinamp;inrefediôetâipfiusq) pu gnatoifecius panes uinücg 4)tulerit;amp; benedixeritei cum abnepoti fuohocfacere iuredebuerit:amp; deci masprædaeatiçuiftoriæacceperit ab eo.Siuecphabeatambiguûipædederiteifubftdtiæfiiæ décimas amp;abauilargitatconderitînepotc.V’trû^ernitelligi pôtamp; iuxtahebraicûamp;iuxtafeptuagïraiter ptesjq? ipfeaccepit décimasfpoliop^camp;Abraæ dederitdecimasfubftâtiefuæ:q’$apoftolusïapiftola fuaad hebræos aptiflîmedefiniatnô Abraamfufcepiffea Melchi(edechdedmasdioitiap.-eiiis:fed defpoliis hoftium partem accepi(ïeponnficc.Salem autem non utiofephus amp;nbsp;noftri omnesarbitrant tffe Hie^ tufalc nomen ex græco hebraicotj côpofitû quod abfurdûeffe peregrinæ linguæ mixtura demóftrat. fedopiduminxta Scytopolinquod nf^hodieappellat Salem amp;oftenditibi palatium Melchifedech ex magnitudiue ruinarum ueterisoperis.-ondens magnificentia.-de quo in pofteriore quoqg parte Ge Cenc.îz. nefeosfcriptiim eft.Venit|racobin fodoc:ideftintabernacula.amp; fixitfibi ibi'domosatcp tentoria:amp;trâ fiuitinSalcciuitatc regionis Sicbcquæeftin,terra Chanaam.Confiderandû quolt;ÿeftqgt; Abraæa cæ de hoftium reuertenti.-quos’pfecutus cft ufçp Dan.-quæhodiepaneas appellat nó de uia Hierufalc;fed deopido metropoleos Sieheinitinerefuerit.-dequoineiiâgelioquo^legimus.ErataiitcIohdnes ba ptizâsiEnnô iuxta Salîqa aq erdt mPtaeibi necrefert utrû falc an fall noîefxu uocalibus i medio litreris praroutanthebræi:amp;^gt;uolûtateleftorô atcpuarietateregionûeadcuerbadiuerfisfonisat^accctibus ipferant: Hæcab cruditiflimis gentisillius dididmus:qin tifi nô accipiût fpinfandû uelangelû fuif# fe Melchifedech.'ut et certüTïmû nome aferibât. Et reuera ftul tu eft id qt^ i typo di:co çp xpi facerdotiu fine nôhabeat:amp; ipe rex amp;nbsp;facerdos nobis utrucp dôaueritmt fimus genus regale amp;nbsp;farerdotalc;amp; qua fi angularis lapis parietem utruncç côiunxeritmt de duobusgregibus bonus paftor unum cfficeret gre gem fcioquofdam referre ad âpcrÿoÏHV.ut hiftoriæ auferât ueritatem:amp; dicant non fuiflerege feefin irnagincbominisangelû demonftratû;cu intm nitant hebræi Melchifedech rege Salem filium Noæ Sem onderemt ante hoc feriptum fie referant.Egreftus eft aût rex Sodomoif in occurfum ei:haud du bium quin Abraâ poft$ reuerfus eft a cæde Chodorlaomor;amp; regfi qui cû co étant in ualle Sale, hæc eftuallisregisdequaftatim fequit amp;nbsp;Melchifedech rex Salem .ptulitpanem amp;nbsp;uini'i amp;nbsp;rcliq. Si ergo h^ciuitastegiseftamp;uallisregisifiueutfeptuagintatranftuleruntcampus.quchodieAuloncpalefti# ni uocant.manifeftû eft hominc fuiffe qui terrena amp;nbsp;ualle amp;nbsp;urbe regnauit. H abes quæ audierim amp;nbsp;q légende Melchifedech.-meum fuit recitareteftes:tuum fit defideteftiûiudicare.Quodfioêsrepuleris tuumcertefpiritalem ilium interptem nonrecipies:qui imperitusfermôe amp;nbsp;(cia tantofupercilio amp;nbsp;au ftoritate Melchifedech fpmfanftum ^jnunciauit.ôe illud ueriflimu; comprobarit:quod apud græcos ' ponitâmperitia côfidentiarcruditio amp;nbsp;timorem creat.Ego poftlongâ ægrotationem uix in quadrage fitnædiebus hæcfabricare potui:amp; cû alteri meoperi ppararem:paucos dies qui fupererant in M arthei «pofitionccôfumpfi:tantacçauiditateftudiaomiffarepetiui:utquodexercitationilinguæ,pfuit no guérit corporis ualitudini. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Argumentum.

HArnalc circûcifioncad fpûalcitelligctiâ refercs.Primû edocet in abdita corpis pteeftë pcepta adfigniâcandûfpôalc citcûcifioncuirioR; amp;nbsp;bonâ opationchoïbusexcplo Saluatoriseêcæ lâdu.q amp;nbsp;cûâis adibp gloria refugit:amp;höanä carne obubrata maieftate fufcepit.qua impie Manichæus.-Arriufcpblafphemât.Deideonditmyftice inftitutâ in carnepputii:cp amp;nbsp;^jcef fitifignofeu figura dus qtf gerendû eratî mete nô ilia f uifte falute.'qcf excplö lob îcircûcifi demóftrat peurres p ueterisacnoui teftameti ptes:qnô ta carne qgt; carnisamp; uitioßr côcupifcentiascircunciderint.

Beati Hieronymijpibyteri ad Tcrentiâ de uera circûcifione. Epiftola. Vil

BiVperioteæpiftolaquâexmecôfultatioueftradeprompfitîÇq’ ad tuil amp;nbsp;fororistuænomê |Uiifi:rônemciicûdliôisrapidetranfcurri.-qin,pcinftusitinerismeiinquocôfedaeft;nôfo# [lûci lima nitoris uerûetiam pfeftionem operis uidir.'licetme amp;nbsp;ilia terreant quæ limant.qd* fi non placentimpolita:formidataîus cogitate qdiudidi mereantinformia.q’q’cgoillant pQ'I^’iindidumfubfelliafedadfauentiûmihicorondtranfmifi.Denicçmea fentetianô .pdefletnifi •mwetper uos de fecreto uerecundiæ uelutmanu quadam charitatisedufta.-fed quoniam iam illam jneliorê facere nô poftum:placuit mihi ut femel emilTum repetens apud te uerbû rctraftarc.’cuius puer •atio circûdfionis eft interptatio:amp; uita totius legis enarratio.Ex eo fiquidej lex uidet obfcura qrn ta *'°”’ftiiocôfpidaf exiftandeiem uerbil uita eft amp;nbsp;nos aliud uiuendoq’uita cft: uerbum dei facimus obfcurum. Quod fi ea uita quæfolum uita eftuiueremus:narrationelegiseius opus nonerar.quia fa aiiuseratuidereqj'loquiqnquidem nô infermoneeftregnum dei fedinuirtute.Nobisergoexahu dantihcet apud te diftedare.-quod didicimus in te tibi prodere:quod nobis uita tua præftitir: neelîet ? /■“^P’;Sedquidnouumloquimurfi auttuquodlocuturi fumus:hocuiuis.autfi apud te quod jntedidicimushocloquimurt'eum amp;nbsp;memor eorum quæ memininmonita non quæ' ar: amp;nbsp;dodus wrncallet inquirat.Tu quidem filia dilecfiifimacircuncifioneuiuistmihi tn propofitü eft 1 i^dteculoqui:quarenóindigito:nóinaure:aliaue corporis parte fiat circuncifioiudæoriq quæ uti îiinerationeeirediceretur.fiadeoinucntanoneffet.Nihilenimffinerationefitpet deum nihilcafi^

-ocr page 312-

TRAGTATVS


PARTIS H


Mart.y.

Vhifupra*

Matth. ly.

Matth.ip.

busutgentesloquuntur fortuitis:nihil denicç fortunæ in illotemeditari licetJpfi em cæd fnntqui lam putant habere aliqutd poteftatis.Deus aût qui ipfe ratio eft ut nihil no plena ratione formauent. ita nihil ab homine fieri fine rationemandauit.Ratióe digeffit ut terra hæc eßet fuper qua reliqua mo uetentimmobilis:utaquaru uenæaltioribusmontibusconderentur.-aquibusortafluminadumpu multa fpatia decurrutdatæ potâdi ufum per omnctraftû curfus fui animantibus exbibercnutipm^^ re aquis influentibus nó excrefcat.ded utuelut ucterquida laticû aquas fitireuideatur ne uel fontibus inæternumanantibus.nelfluniinibus line fine currentibus:uel pluuiisaftidueructibusiperpetno teb ra diluuio tegeret:ut cœlû pter plenitudincilia lucis in foie nofturnis etia fyderibusradiarenne quO“ Matth.Z4. corpusigneüluminibushaberemus.SiergohæcträfitoriautipfeaitCoclö èiterratrâfibûnficfapitp^ til defcripfit ut aliter ea nópotuiffe eflecredamus:qd homines ipfos ,p qbus hæc nunc ita excogitap’J' ordiauitinftituinfine róneforte uiuerepmilitj'quoyüadoptioeftfilioß; amp;nbsp;gloria amp;nbsp;reftamctû:amp;'l£g''*^ tio amp;nbsp;obfequiu Ôf^miffatEx q.bus etiaeftxps fccfm tarnc:qui eft bndiftusinfæcula.-Amé. Abfit er^ go ut a qbus etiâ filiö fccfm hoiem uoluit oririæis nó plena rónecóderet teftamctü .Sed qm ta'etiiden^ ter cóftatoia ordinata per deu plena elfe rônis ut affertore nó egeatiuideamp unde digreffi fumus^ß“^ caufa eft ut eâ ptem corpis quæfecretioramp;occultioreftiaut earn q a græcis çÿtf iç a nobis dicit natura ad circucidédu dns elegerit:q uticg ob fignu quo uolebat famulosfuos in Abraæ (emine cenferi: id po tuiflet eligere qcf in ^Jpatulo pofitû ab oibus cerneret amp;nbsp;alio noie uocaretiubi nec in figno obfcuo^^^’ neccôfufio effetinnoîefedutrai^hæcimagorônchabuitgeminæ ueritatis:quâ duloquarîptnoÇP^/ tictiâ utqcircûcifioncillâ inuitatua nó elfecredebas nue uitâ tua iilia circûcifionecôfpidas.Acpti^*’ de fecretioriptecorpis qdfigurabataduerte.lllud fine dubio qdquot; poftmodûdnsmôftrauit.neiuft'^^'^î noftracorahoîbusfaceremusjfedinoccultocorâeofolocui foli nihiloccultûeft:amp;quefolû remubc^’ ratorem bonoi« nouimus elfe faftorû.Nâ hic noftra circucifio nó uidetqm ftulticiæ uelamie uelut fte tegit mûdiali.Nec fane a nobis magnope defiderandû eftiutcótêplationi oîm circucifioapte/“o*^ ceat.-nemercesoperis penes eosfit;quosuolumushâc uideredicctedno Amcdicouobis:reccpdtmct cede fuä:fed ita modefte:ita uerecûdehabcda eft:amp; uelada i uxta eâ imagine quâ abûdâtiori honote ue ftimus:ut nó uidetes eâ uideânfed qrctes rimantefeg intus nos iuxtaapFm quos feduftores puwtaietü ces effefateantjquos nihil habere credebât.’oîa pofliderecognofcânquosmoriiudicabât.-uiuti^iæ^^f/ num teftent-Hæceft gloria circûcifiôis occultæ:hæc pris uerecûdæ illis ad ui ucdô:nobisi nfo corpt ro uercdæihocteftimoniûgloriofumcûpuerfi amaricupiût.-quosodiflegaudebât.Vndenôincatne p® lâ:!edinocculto cordis itidæi elfe debemus nó Ira fed fpû.-ppFs ex deo nôex hoibus acqriturmett^oi“*^ audirea dn.o.Populushiclabiismehonoratæor aût eoR; loge eft a me:iuxta illu q qd*ptiebat ad labia magiftrû bonu de bono quæfi turp appellatæui uetp lexâd eft- carnalis circucifio uelut pofita reci tatur: quâ fe côpleffe teftatusubi qlt;f ad circucifiéem cordis ptinebataudiuit-Vede oia:amp; feqre me.-ftiftis ab(i Iceftit mifer prorfus:qui fequi noluit que bonu ignorare nó potuininterius ergoillud eft fignaq’l^’J*. pfiguratu.'qd’ininuifibili mete noftra ab illo inuifibilinoftrodeouideûutnôeû a quo inuocetaudi retîfed eu a quocrederet attéderet.Oculi em dni fuper iuftos:fi ad i ufticiâ corde credat. Verum aut nos aedere toto corde metimurtfi ab hoibus accipimus honore}. Accipimus erîî ab hoibus :fi elemofynas noftras tuba populo pdicatura pcedattquas nec per officiû miniftrâdi dexterâ cum finiftra cómunica^ re conceffum eft. Accipimusab hominibushonorem fi ieiunia noftra amp;nbsp;abftinêtiam ciborum populi oculisfraftiormentitæ infirmiratiscômendetinccffus:amp; fauorc uulgi trifti uultu aduocatus pallor acquirat.-finócaputadimaginéfeftiuitatisiungitur.Sedfifoli deo ieiunia comendantes poffumus dicere.Voluntarie facrificamustibi dne. Vides filia nempeq» uiuis amp;nbsp;côuerfationem tuâfecretaillius drcûcifionis agnofeis populi oculisiudicanda in côuiuio uocatorum:fenfuautemeuâgeliftæfodan? da Mattheo.Sedad ueramipfam uitam aliqn ueniamusideftaddnm noftru iefum xpmuideamus an taie aliquiddocuit amp;nbsp;fecit:qm faftû eft in illo uita eratrfi amp;nbsp;ipfe circücifionem ueluti in occulta par te corporisoperatus:noluitabhominibus amp;nbsp;ea quæ faciebat amp;nbsp;ipfæ qseffet agnofci.Acprimu poft ccc leftemillamdoiftrinâdemontedefccdcspopulofiîfeadmirantiumftipatusagminibusleprofi homis fordes emaculansipro falutis tantæ bnficio nô laudé:nô celebritate côi hoim ore défideranfed fibi foli qd* eft elfe eófcius:^ maiore nô indigetteftimonio.Iubet illu nemini narrare fuam uirtutc.'fecretu quo cÿdiuinæmaieftatisqcf myfteriumincarnationisoccubuinab eoqui fanatusfueratuultfilerimeglo riam quafi homo quærere uideret.quâ alio more amp;nbsp;myftica róne fufeepinNam ut feoftedatfacerdo^ ti amp;nbsp;munusdeoofferatimperauit:amp; hoemunusqd’ pcepit Moyfesin teftimoniumillis.'utdumtacet quod quafi filiushominisiperauitlegispotiusmandata:quâ moyfi deus ipfe dédit effîciat:amp;du ht^ miné que incarne uideratlaudare ,phibet:deû fe ueru uidet innucre:dü nô quafi homopdicanduseft cui utdeofuntcurationû uotafoluendanecinplateariîuilibuscarnalitercelcbrâdus qui fpiritualiter fitadorandusin téplo : acfi dum fedm hoîem nilrequirir:fecûdum deû addithuicfimilia :ut ueritas locupletiori teftimonio fulciref. Qiiærit a difeipulis fuis quis habeat in populo egregius :illi nominât Matth .ig. prophetas.Quidipfi fentiantfoIIicitusexcutit.Cui beamsPetrus.Tu esinquitxpsfiliusdei uiui:exgt; clamatdnsbeatumcuinôcaroiftudreuelaftetamp;fanguis:fed patereiusqui effetincœlis.Tûcamp; Petr? uocamr a petra:poft$ angulare illam petram primus agnouit. Iubet tn poft multasdonatas petto bn diftiones potétiafij uirtutisme qs difcipulorû diceret lt;ÿ ipe effet xpus.Mira ratiomon uult pjædicariî

Matth.y.

lohan.i.

Matth. 8.

-ocr page 313-

Deueracircuncifionc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ Epi. VII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:

quod gaudet intdiigi:agno(ci amat:amp; odit oftcdi;fic ttiyfteriu obtedae circiindfionis exerccns. Nam mauuult Ie inuentu effe q» proditinut nirtusfua illö nó fauor manifeftaret alienusrq’Q’ in hoc pcæpto amp;nbsp;aliud inteUigentiæ genus occurrat. Vetat dns hoc unde Petru laudauerat pdicare:offendcdus ucig} licontra uolutatceinsqd”Petrusfenferatfaterent.'qin fi facultatcloqucdi fetribuereuoluiffet excufa^ tiopditori pdeftinatauidebat.Poteratcjdicerepmififti nobis difcipulistuis:in re oibuspanderemus: necimputandu mihi eftsfi alio ad tealiquis aio uenit:q' ego te tu us laudator oftendi.Sed qin qcquid nbsp;nbsp;nbsp;, Z .

prohibée illicitueftranullofeuoluitdigne celebrari.dum a iudapderefindigne.Iubetergo difeipulis necuidicantqipeeftxps.Tcdit fententiainterdidalisin iuda amp;nbsp;puifumiugulat,pditorc:ipo uerbo nbsp;nbsp;nbsp;(/;

præcepti maieftatefignaszquaeeratdefignada pcepto.Referteuageliftahis uerbis.Tucimperauitdifei Vbi fnpta. pubs fuis:ut nemini dicerent q ipfe efletxps.Etludas pdiror his qui cum ipfo uenerat ait ipfe eft tene Mat,r6. re eu.In uetbuphibitóisdeclinatio oblcd”atióisicurrit:amp; neobtetu adexcufationcec poftetobliuioun in facrilegu uolueda luggeffi t:döpdit de fermée quo cauet:fic utriq ró no æq uâda*l ub

fiftit. Nam amp;nbsp;dns ondit fic fe pdendum.effe:dû pdit:fed ignofee q inalium tramitc difputationis cc fus^ei uerbo copiofior exceffit.dj te amplius côfifterent fuppfla q pdita:amp; magis de hisrebus filere tin biqdicicopiofiusirafceris:qdniiudiciapauroamp;pciofislapidibuscôcupifcis;inquibusmel tibi fa uumqcôpenfas:amp; defiderioR: noncares etiâ plenitudine:amp; fi fatureris. Ac,pinde faftum adhucexcplu abipfodnorepetamustut iuxtalegem inoreduoß: uel trium teftiûoc uerbucófiftat:amp; quem.pdi fedi ximus noluifl'e:etia fe uideri uoluifledoceamus ut no ab aliis fe mo honorari pateretmeruetiam ipe fi ƒ bi inquantufieri poteratdebitâdetraheretdignitatê Lazari amici fui morte non audit amp;nbsp;nuciatfacie; nbsp;nbsp;nbsp;.

bathocdedeitateqdmirû.Vtcûlocaliterpfpiceretinhoïeexdiuinitatenufqabeftecrederct.Feftinat in Bethaniâ.'fubmulïîtantibus pene difeipulis pietas faftura miraculu def un(fti:forores occurrerût.-re^ ttohabituore lachrymofotcrinepfciforquasbonoaïoiubetefteficredant.LazaR’uiuerefiillænôfunt * ' ' dubitaturæcüfirniariuidetctmultitudinê Marthæ amp;nbsp;mariæ:quæ adfolatium comes cóueneratftnfre ubi fupra niuitinqteuagelifta fpu:amp; tutbatus eft amp;nbsp;ait.Vbi ein efi pofuiftis:quid eft hoc:q confufionisca. q for tnidisfOuidauterubefciticu amp;nbsp;uirtusfithabitura miraculu amp;nbsp;deltas nonfitfubieflarerrori.Qiiæ fe pulchri tarn incôfulta reqfitio. Vt oîno credas de turbato côf ufoq pfefta.Ille deus nofter : qdifeipulis cóllantetdixeratdeabfente.Lazarusmortuuseft.quifororibuseiuscófidenter^ïmiferatdemorrere«» furtefturuseft:fub noua nefcio quacôfufione fcpulchruquærit.-quafi hoefolum qui oîa amp;nbsp;noftet:amp; p ftarepoteratignoraretmôplanû hoc eftmä alius intelleclusocculit in didis p'gt;mift’ifqfupioribusfati$ dei diuinitas publicarat. Adcratturba iudaeoßgt;:tantis femp non arnica miraculis.In planum deusrfiinS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S

aliqdfc(fmhomincuideretignorare,pcefferat.Turbatuseftinqt;ideftfetulctacarnisdiuinitasiudæo cuoculisnôpdenda amp;imifcetad ignorantiâhûanâdeitasueladareuocat.Sicturbatiamp;fonscum exci tatus quafi a liquore limusipuritatc liqdi denfat dementi amp;nbsp;duarii rerum una cófufio diferimine pro ptietatumdumfeparatexcludit.AitnâqîUbieumpofuiftisf'Ethicturbatusiudæisdeiratccælatîho Mat.zr. niineamp;fplendoridiuinitatisintantæopationischorufcationeignoranriamorralitatisobducit.utcû jviat.5 poflitinfufcitandoLazaro:deusadorari:homoinfepulchrieiusignoratione nilefcar.Sicdumacæcis nidef.amp;auidentibusnonuidet:ficdumdelapidibusfufcitatfiliosAbraæ:fiIiospdirionisinlapidcm offenfionisimpingitillud myfterioocculrooperarionisexequit:uteö infirmi acdebilesad pofeendd opemfalutisnullo móftrantecognofcdt amp;nbsp;pfecutores uelinimici que teneredebeantmifi pdat ignorêt Hiceft illeliberintusamp;forisfcriptus:hicfecretusamp;publicus:hicapertusamp;opertus:hicpaginis fupio Apo.y ôbusuîdendus.interioribusnonuidendus:quiaincôpræhenfibilis.Intusfiquidemfcriptuseftcupro Efa.55 phew dicat gnationem eiusquis enarrabit:foris fcriptus eft cum euangelifta ait.Liber generationisle^? Mat.i fuxpi filiidauidrfili Abraam.Intusfcribitur cum deus dicir.Erudauit cor nieüuerbum bonum.Folt;ps.44 tisferibiturcum uaticinat.Ecceuirgoconcipietamp;parietfiliunnamp;uocabisnomc eins Emanuel.Int9 Efa.7 fcribiturperiohannem.Inprincipioeratuerbum amp;uerbumcratapuddeum:amp;: deus erat ucrbuin.Fo loh.i risfcribiturperMatchaeum.Xpiautem generatio ficerat.Cumeftetdefponfara mater eins Maria lo Mat.4 feph.Intusfcribit inueta efti utero Habens de fpiritufando.Qyiid utiq habcs uerbû dni:uerhu carne fa Vbifupra. ^ftufublege.ForisfcribitcumapFiinterrogati quisectdns:aliidicerentHelid:alii Hieremiam.-alii aüt Mat.ig. 1 unumexpphetisrefponderunt.Intusfcribiturcumpetrusexclamar.Tuesxpsfiliusdei uiui.Vndeamp; Vbifupra. ipfedominusnonreuelauittibi petreinquitiftudcaro'amp;fanguisifed patermeusquiincocliseft.Cu# luscaro fanguis.Nunquid nam petri ipfius caro amp;nbsp;fanguis obftabant q ui n fili us dei nafceretur. Non ^quam:fedipfinsdominicaroamp;fanguis:inquibusdumccrnitquoderatdeifiliusnoncredebatur (Oieqd’erat-Impoftibileeni hoïbus uidebat deûcredere:cû hoïem uiderct;amp;: tanta ilia maieftatein qua ihabitatoîsplenitudodiuinitatis.quâipenôcapitmûdus.Incorpufculodefpedæctimagîsinclufam. Aitergonôhæccaro mea tibi Si fanguis me ec dei filiû .pdiderût.Nam ifta nonpatiunt mehoccredi.

Denicp amp;nbsp;.pphetadixerat.Ethô eft ifte:amp; qs cognofeet eû.Euidcter ergo illi feefm oculû indicâtesme. autHeliâ pphetâ âut aliquê unû ex .pphetis loquunt:qin hoiem eftehabitu carnisagnofcût:fcd,tibi re Mat4. uelauit pater meusqui in cocliseft.QinreuelauirfQnotpedeuscûpctrolocutuseft.Reudauit inqt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G

P^^!a'^^}'’‘3^'*’‘^*^^'^^^:boceftdicereopibuscredidifti q loquuntfiliûdei.Sed ein forisferiptuseft li f-at.14 beriftecudnsefuriit.rntusfcribitcûqnq panibusmultahoimmiliafaturauit. Forisferibifdî affîgit Luce.Z4 cuici.Intusfcribitcupadifum latroni ,pmittitincruce.Forisfcribit cufpin morics fed’s rônê humanæ

-ocr page 314-

partis II


TRACTATVS


ohâ.19.

Luce.Z5. loha.zo.

l.loha.

D

carnis emittit.lntus fetibit cum inpaflione fol fugîtîdies abfeondit tetra concutit Foris fcribit peliturdntusfcribif cumtertiadiefepulchriliminibus emoriserumpitinlucc. Foris fcribit cum apiis dauop: amp;nbsp;lâceæ uulneribus oftêfis efcam etiâ poftulat.Intus fcribit ut inter eofdem apFos claufis oftiis qui inttare uifus nófuiffet apparet.Sed miro modo cûintcrior feriptura libri magisobfeura fit:ampli ushominummentes turbatexterior:amp; uidentes ilia quæ per hominem uideri non poflunt; iftaquæ poffunt per hominem uideri noua tarione non cernunt. Nam manichæi quod uideri non poteft cregt; dentesddquod poteft uideri non credunt.Cum beatus Iohannes inuifibilem amp;nbsp;inuifibilem deum 5£ holem breui qfi charafterefignauerit.Siceth aitQuod fuitab iniriofratres qrfaudiuimus.Ecce libri u li us interioreparte.Qi?odfequitur amp;nbsp;uidimusoculis nfis : amp;nbsp;manus noftræ palpauerûtde uerbo uitae Ecce libri pars exterior quæ oculis ac mâibus fubiefta holm:amp; uideri amp;nbsp;traftari pót.Hanc partem libri Manichæus ignorât uidês opera quæ fi ut amp;nbsp;uidens facientê. Pót qdem dicere ifte tu es filius dei uiui; fed non pót dicere:dns eft fabbati filius hols:amp; mira puerfitate qd” uidentmegates qd* non uidet conn tentrinuifibilc in uirtutibus recognofcut.-uifibilê inhole quod facillimu effe debuit nó agnofcöt.Oc^e citas O ignorâtia ueritatis:amp;,omni rônedânanda pfumprio.ifti funt qui deo ipfi fe pferöt fic credédo in carne cóftituti fpiriuEr fe uiuere^jfitent quod deuj nó credut potuiffer'Minor em fine dubio ab iih^ deus eft fi qcf ifti pnt ille nó potuit.Nam ifti pnt in carne cóftituti aliéna capere naturäs' Cur ille in car ne pofitus fuâ feruare nó poffit. Videlicet ut femper deus fit:ne corruptelæadmixtus incipiat efle corru ptus.Mira difoutario:deudeftruitcuhonorat.Maioriscm uirtutiseftobrinereinterrenafubftâtia del tateni:$deûlpiritaliterindeitatedurate. Quide^omiraborin deo nifiq,cu homo efle dignatusuf 1 n hole cp deus eflet aperuit.Non qtf ipfe deftirit efk qd* fueratded cp carné fecit efle öd' deus eft cufarionc materiæ uitiofæ:ala fit ipfe fine excufarióecp du pro nobispftifi faftum eflet:pftór efle ró po Matthe.S. tniriSedhic Manichæus Arrianusitetu fuperiorcpartem libri utralt;^circuplexus manu ilia interiorej paginafic referareformidariquafi facrilegiumfafturusfitfideusincarneueniêsnonamiferitddt^f*^ Videnfcjdnmin nauiculadormientc:non uidet uentis amp;nbsp;fluftibusimperantc:cui deitatej fettibuere finefimilitudine paterna mentit.Deus cm effenifi patri.i.deo fimilis fit non pót:fimilé autem eftenec

filias patribus fuisfiPes ita cupimus approbate ut dicamus deore eiusexiitergo ois filius qua'lib«fecy dum carnaletngnationc alter gn.etur:tn fi forte patri per oia fimilisfit.-dicet ab ore eins .pfeftus • Ql”® inuidet dni uerbutn de corde patriseriiftatujnec aliunde in fpiri tu $ ore ^latum etiâ iuxta cóein om nium lenfuu pti fimilé iudicare;Quod ubi fideliter fenferimus te:amp; ea quae foris fcripta funt amp;ea intus diuinitus annotant credere unum libru dicere poterimus in quo lege totam fcripta iiidentes-^ philofophop^ argumenta feftemunut ucritatêopinatióiscolligamus:fedforma uitæanteoculos“^ tuamus;amp;earn ipamtraftabilcmiremur.-in qua qcqdobfcurum effepoteriteffundet.

chaei nó uidentes in carne. Atriani nó intelligctes in fpiritu unius libri paginaR.’ confocderata'diffecuerc iunftura': amp;mediatorcduorumcófertismanibushaereticofi;furoreruperöt.Sedqdmiru:rihost]’!^* urn fibi in fingulis paginis fapictestac de müdiali philofophia uenictes:tanra operi apticç libri cócatne^ nationis fubtilitas pteriuit. Cu eum nee iudæi qui ipfius erätxum i n fua ueniffet agnonerfit- nbsp;nbsp;nbsp;°“

Phi.r.

Luc.17.

Mat.zo. F

decoelofignum poftulantquafi coeleftia nó eentquaeinfaluteuel debilium uel mortuop;clt;^*^.'Ï' ’^'ï. tute fadebat obcæcati infidelitate fua uidenda etiam nó uidere meruerût.Iratufcç eft dnstcutin’PO taris cótcnereturoperatio.-Illud de iudiciisfapientiæfuæpcurauit:utamp; forma ferui duplio^bilisbaW retur.'amp;qbus nóper uirtutem fuâ diuinitas radiaffet:his oimodis pofituscontemotui irrnenda inipo iuxta fæculû uideret hüanitas:amp; cfi dn; fuu in fpü ifrael nó recepit.xur uel fratré fuu in carne inda rcci peret amp;nbsp;cognofceret.Necç em æquû erat:ut qui maiora fubruerent:amp; qui facrilegiû ut uoleba ricômitterentignoràtesnonhomicidiufacerctfcientes.Denilt;5amp;ionæfignu4?mittitinfidis' qdem ppFs in uno codécg hole dei contemptor fui ocdderet:amp; que i uxta legem fuâ non agnou” deu höc extra lege fuâ gêtiliter dânaret ut reuH aec itaq? ignobilia pafltonis uelut uelafa ficur *0qn tur paffióe ,pmeruit.cü ddtatis natura mortalitaris ueftedrcödat Du apud erubefcéres cófundit:dum homo de deo fit nó credutdum ipmlt;5 denicç in fe holem indefpicabilioreJcætff mam ut pariat inclinat:dum apud difdpulosdei uetbum nonhabensinuenit. Vndeficofdns terræ:cuius nomen fuper omnenomen eft: forma ferui acdpiêsmôrapinâ fe dei arbitratus squ hoiem fe defpeftum uelata ftudiofe diuinitate^iedt neep uideri infe uoluioqef nó poterat no a g qd boles obferuarefubfpedefecretæcircudfionisexpedietquospternaturâexcplo Inimihautt «p ptodicens.Confultiusutiepfadctfietiamcumoiafecetintdicât.Seruiinutilesfaftifumusquo peratum eftfacimus:qmfiduciapfumptioniselaris;utunusadextrisramp;afiniftrisaliusinregn fedeant poftulâtibus ipfe dominus illis refponderit qui i Iios amare amplius tredebatiturtneici petarisquibus amp;nbsp;ftarimformidopalfionisab eo opponitur qui iuxta carnem

ubi intrépide popofceruntreftequidemdidtillisfederead dexteramautadfiniftramnone dareuobis.Nunquidnamhicfepotenriæindignum effeprofeffuseft.Autaliquidfibiliceren turquiaitpaterneminemiudicat:fedomneiudiciumdeditfilio.Noneftaitmeomdareuo ' •

fic petentibus fuperbe infolenter elate decarnis tumore non fpös lenitate. Nam ego bis hnmilibusdare gratiamconfueui.Ita dominus dumhumilitatem amp;nbsp;uerbo amp;nbsp;aftu nbsp;nbsp;j

-ocr page 315-

Denera cîrcûcîfîone. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epi. VU

docet.’cur in fecreta parte corporispfiguratîonelîi uerâecîrcnnfionis habere uoIneritortenditDixi de occultodrcunfionisquaepntaniefledicenda.Supereftutdeipadrcunfîonetraâemus îquæfigura ut‘Cur nonoculodrcûcidamur amp;nbsp;manu dicentedno.Nâ fi oculustuusfcandalizatte:etue eum: amp;nbsp;fl •nanus tua fcandalizat te: abfdnde earn ait.-quæ tanta ibi præfiguratioeft:ubi per unam partem coen Mat.^. poris totus omnino homo drcundfusefle credaturr'amp; cum hoc nos poft xpm circunddamur in corde Veniamusadregenerationisnoftræfacramentacodeftiautdrcunfionem fpiritaleniin fpiritali nati# üitate quæramus:amp; in ipfisfidei noftræ cunabulis quo tempore circundfio célébrât primos uagitus iacratærepetamusinfantiæ:amp;abrenundationemillamquapputiisdenudamuranteoculos colloce^ mus.quoniâficutquicarnaliternafcebâturinmûdocarnaliterdrcunddebanturinlege.itaqui nunc adcoclorumregnagenerâturexuerbotperuerbumdrcunciduntamûdo.Sicnâf^didmusabrenüda ».

oculop'eft:amp; abundatio fcEi q nô eft a patre.illa ergo ^jmiflîo amp;nbsp;drcudfio eft:quâ nô patimur utferui fed exhibem^ ut liben Nee poft$ nati f uerimus celebramusrfed ut renafeâtur offerimus om niq; in praeciniftu baptif mans indumento nudati:folajfanftorum oculiscôtritione ueftimurnecad fpedem naturam noftrâ /\4at.Zf. irluta foliorum uefte uelamus quiaineuangelioarbor foliisexuberans : cum in ea frudus non effet repertus exaruinfed cûfta cirnis repudiata natura fexus immemoresnil ueremur nec cû primo illo ter^ Gen.î. Knohoniine.Adamubiesdeumfugientesaudimus.Præputiaitatj Adamtranfgreffotisacqrerc:p fubieftionem cœleftis obedientiærefpuêtes naturâ circuncidimus uitio^:amp; per unam corporalis me hri forma ocsexercentesin pputium fenfas perfcqmur actrucamusmô em naturâ ; fed naturx fupec^ nwrefecamus.’fcientes qm quicqd amplius eft:a malo eft:ficdni dignatôe confequimur : ut nos qui ^um carné pputium dicimur:id eft uelut ignorâtia quadâ naturafr obteftixtn reuelata fade gloriam Oui fpeculemur cû illi qui fccFm carnem circûdfio dicuntur tn ne i n lege introfpiciât obtentis præfacic

.Eæ.“?^anlæis.Euacuatacftitalt;5drcuncifiôisfiguracorporeæ:amp; inuim noiseiusrotatrâfcédit qn etia fiepputiuq^ drcûcifio reputaturzqdquot; tune euenit fi aut poft uerbum dni naturæ huius corrupts ac gmefdmus blâdimentis amp;nbsp;denuoincentiuafequimur uirioß:. Aut etiâ nonindrcûcifi in carne cam ip nbsp;nbsp;G

gt;am naturâcum fais pfequétes uerbû dni dum nô euftodimus obterimus.Porrohæcan ira Ce habeât: amp;nbsp;fidd patré:amp; circûdfiôis interrogemus auftorc.qm ab ipo utraqg hæc:amp; q ad mentc:amp; quæad cor pns pertinent pcefferut ipe nobis rndebit ex geftis.-utrum ne illu de iudaica drcudfione :an uerodéno ftra hac quâ dicimuscômendarint:ac primu audit a dnoÆxi de terra tua amp;nbsp;de cognatiôe tua fub hoc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

uerboiuxtacarnêinpputioconftitutusapatentibusfedrcuncididamp;patriânaturâtçocmqua peraf# leftum tenebat abrûpens.-uerbû dni feqtur pcregrinusj'hinc deinde ex côiuge fteriliamp;annofa id eft con tta umu naturæîamp; côtra pdirionédeficiétis ætatis pofteritatis ^mittif multitudo nô côfiderat corpus uuemortuû^iâferecentû eétânoR:amp; mortuâ uuluâ Saræpiugiscui defines iuftificatóejcredcdo^) , •peret Prinsg$ ïcarnecircûddat:eligit.Pri9 eîferiptû é.Credidit Abraâ deo amp;reputatûcilli adiuftiÿgt; oalubetigitdeÿdrcûcidet oc mafculinûur5amp;drcûddemi carne ppudiuntaddiditamp;fignificâtiâhuiji •n ne effet obfeuraf Ait enim.Et erit in fignû teftaméti inter meamp; uosfignû ad oculos ptinet uidelicet

effet agnitio:qui nô putarcteû mûdialem naturâ per uerbû dni refpuifle:ac fiqui effent illi :quî AbraæficJcuirtutcopatônisîgnorarct:perfignuuelutperimagincaliqua côparatôedepidâ qduetu einde amp;nbsp;,ppherainfideli populo qui deum exeo q» uideri nópótnollet crcdere:fi^

nliu;amp; uocabit nomê eius Emanuel Et ipfi iudæi cumldnm iâ in carne côfpicerent : amp;nbsp;fidem 'eius uit;: E«.y.

‘ ^.‘•^denegarct fignû poftulâtdecœlo népe utcrederent:fi uiderct.Deiisergo p tepore cû abraæ po •tentasparibus fi poffet ueftigiis ingredi infidceledionis fuæ nota in figno hocuoluit effenô iufticiâ ’tuindialem naturâ aiæ refpuiffet ei circundfio carnalis appareret in corpore ac uelut per hoc qp

uiaa poffet intelligi. Sicmulta q a prophetispopulo denûciabantur abipfispriush quibus pconabâ w^ffeftafunt.Nudos incaptiuitatemfilios ifrael effeducendos:per .pphetâ iratus dns minabat jcertc

J..dpartiûoimintelligentiâpoteratintrare.Vadittn.nudus ipe fgt;phefa per ppFos:amp; infcqrf f J^Jl^^’^î'n^baturdftendit. Videt uulgusnô auditamp; in Efaiæ corpore quæ fibi étant uentura cogno cunFitfignum de uate amp;nbsp;inlibroadhuc populo amaritudinem fentit.pphctacaptiui .Sic Abraâ delt;lt; ignatincarne qtf exercebat in mente:amp; per nome membri uelut uirtutêcircûcifionisintelligitnô per n^^iignurn exprimens carnis fed fignum fidei:deniçg poft illam carniscircundfionem fuæ:fi erat pie quot;.'54rlt;yufticiæ:quare maioraadhuc in Abraam fidei experiméta qu.'erebatt’Cur in patrio poftmodu h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inilla drcûdfione biidiftionis fumma tenebat C S ed qth nô ilia uirtus lcd fignum

mbebatureffeuirtutisquæiitafingulari uiro Vtrû ne qui iâamp;patri£Eamp;cognation! rcnûdaffet: amp;cic ciinadi fe paffuseffennon parceret amp;nbsp;filio^ Que ubi ad uidimâ nô triftis exhibuit pro digna pignoris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj

pietatefublimior.Lucrat orbitatc dû parriddiûmeditat:amp; cû unico nôpdtinjer h nia • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coclis.-carnalifiç defpeftornaturæin natura fydepü collocat amp;

nemd?'fem_inis:pater uocataftrotv.Sicfidelisnôfiliofedpcepto:dû mandatûdni religion deusadr .’’“‘^’’^^‘^ûofferrefiliûdeofacrifidû iudicateflénô parriddiû penemeruitpuidcieicp iudaica' uu æ arcuncifiôis amiffa eft hæc noîs erat figura non membri fie naturam noftram deus uoluit de

-ocr page 316-

PARTIS


II'


TRACTATVS ' nbsp;nbsp;nbsp;( nbsp;'


nudari.'ut nô in nobis aut cupiditas arderet aut ainbitio fudaret aut affeftus carneus pminerct : fed ab 1 uuenalis oibus pputiis dei amor amp;nbsp;pfentiû conteptus exueret. Dixit quidâ Satyrus gctium pùetarPtobitas lau uerba funt.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alget:Teftimoniuhoc uejt eft:nullus eâ ftipat ppEusaïulla mulritudo ambinhomo nulliw atn/

pleftitur Si inmûdo iftouelut in nouercalidomo horret etiâ ncceifariis deoperra q diii non uefté fuæ habuitdignitatis^ Agefi uidetttotu tramitem ueritatis per patriarcharuj gelta uel utper uiua ueftigia decurramus:ut circuncifionc quæ ianftificat demonftremus. T ranfeo iiaac peregrinanteni quod fum incircuncifionis forma côfiftit.Rebeccâcj ^Jpter philiftinorum infidiasfororem de uxore dieewe Quod aE(5$ magni facramêti fit tibi exiftimandû relinquo.Taceo iacob per duas änofö hebdornadas matres.xii.tribuû feruitute mereâte. Omitto eius filtos quos per patriâ benediftionc amp;nbsp;fanctitaté natu raIisquædamneceffitascôtinebat.Adiobueniâ:inaliam generationislineâ deifaaegermina iampro lapfum:nec inter .xii iacob filios hæreditatuj per Efau genitû prmi tiuæ bndi ftionis extorrê primoge^ nitidignitatibusexpoliatû.-interEdô principes qui deoplacerctinuentû.Hic tnan circuncifionc na^ turaiem æquanimiter poffit ferre tentaf Fit pauper ex diuitefedhoc etiâ fæculi hoîes côténere nouer^ Totorbitatibus uulneraftquotfucceflîonibus gloriabat: Exdamet forti uoce.nuduscenfu : nudus » filiis:nudu fe exiffe de utero müs fuætnudû et itufe fub iras dn3 dediffe dnj abftuliffe O iii^ natura faJ culi reïpuentc non fe lachrymis nô fe gemitibus:nô fe etiâ tenebris tradidiffe:fed potiusdetrimcto ritop: cfolor uiftor:amp; fi genus affeftu fit fortior cû ifirmat :amp; in ualle lachrymap; turrim occupâtglo riap:. Vbi es infolens nimiûcarnis iudæa. Côfer cû hoc uiro pedem côtede; Si gloria attollere maiop lu perba uirtutibus.Latufcj tuû benediftis nobilium patriachap^ drcuncinge noibusrutin te iulfifiouio^ num uætusilla uirtus Si auo^fplendorappareat.Iob teaduerfum ,pceditin mediû : fanguinisaudor es nô CTubefccs :necper Efau in côceffam bndiftionis fortem tranffufione mctitus:nâ illam:nec f ddic nouimus nec obeffe dicentc dno. Aîa partis Si aîa filii mea eft. Aia quæ peccauerit ipa moriet • de ei fpes eft:(j in his uincat te oibus:amp; ^ceditplus fibi de uirtute uêdicâs 4)pria:quo mius ex gloria mittitaliena.Denitj expoliats bonis oîbus nil reqrit.Tu asgyptü inhæremopoftmâna delitiofafulpi tas.-niû ab fpe in deo pofita tot maloru tentamenta nô auocât;tead eâ fpc bonop; oim blâdinicta no uoeâtllle manûdni fentiensbndicitin uulnere. tu uirtutibusde pharaonis iugo exuta nonfubiace^


r lobexefau natas fuie


lob. h


Eze4S.


Gen-l?.

ExojI4*

gerit efleethea:utmanifefteliquæat: amp;nbsp;illu per uirtutesopep: nôpobferuâtiâ circunciiiôis bndidionc fibi reltauraffe quâ^auus amifit:amp; te per iaaantiâcicucifiôis uirtutes négligente eâ bndidioncqp^ cobfolafubrilitateacqfieratperdidiffe.Quid em fibi iudæorû arrogantia nôufurpet.IobilfcQ*’’“^ placuit quô gctis nô eft meæ. Et circucifus forte qrii de Efau circûcifio hucuf(j générât.Nec nianusle^ ues in hoc nôdrcuncifio f uerat pdicata.-fed uirtustnecan fine pputio uixerit fit quaredû fed quod nb hil labiis fuis peccauerit fit tenendû. Ad alicigenas ad quos 4?uoeât ueniamus: qiû nullâ nobis arboré exêplop'agerdiuinop!oilignoferaciumplâtariop:necineo germinade uimine:feddefrugc cenlent Oftendamusinifraelgloriâperegrinâ:amp; bndidiôis germcinlignofluxiflenôfuo dicimusruthquo magis côfundant infocmina.Promittit per 4gt;phetas de radice iefle uirga pro noftra falute {»ditura nu^ $ flos condefcêderet qui uel folus uticÿ pleni agri odore flagraret præcôfortibus niiî eû odore nuguen torumfuper câaaromataletidæoleo parer unxiffj.Hictn ielTæaiiiânonifraeliticâhabuinfedMoab^ tam.Cui ttnperegrini côceditquârû nulla de patriachar^germine .pmeref: utfuo utero deftinatæbn^ diftionis feme accipiat amp;nbsp;iffaeli nô ifraelita patturiat dignitarc : cornucj populi fui:in{altetius populi bndiftionibus aliéna fuftollat. Vnde iftud oro ^meruit Credo qa dicit focrui fuæ Populus mus ppK meuscft:amp;deus tuusdeusmeus eft Ouirtutcuirisenâpferendam.Abraæfidcindrcundfægctismu^ lier imitat:quâ uirilisdrcucifiodereliquit : Si per aliéna ueftigia meritû iuftificationisingredit ;aqui bus maior cæca hæreditas deuiauit Dnos fuosMoabita côtenit cû ifracl côtenis alienos.Illâ in unu de« fuop: iâ oblitacôiurat:amp; tu poft multitudinê fornicaris idolop; hic eligit.a dnohincfit ifraelita mente nô gne.fide nô fanguine.-uirtute nôtribu:hinc ufcçadeo bndicit utf phetap; tuop; mater uocetamp;Kgu Iicet4)rfusdicereclariusregnûcGelop:uimpatiamp;auimfadctibusinuadi:diripi:poffideri- Neciuftiw catione gctis efle:fed uitæ qn nô circûcifi per fruge ^»bitatis aulâ fftificatiôis i ntroeunt: Si circûcifi in ta dem aula gei ri per pudeda geftop- feeptrû fftîfi catiôs amittùt. S ed rurfum ad bndi dû uelut.xii. tribun fangui né redeamus:ut in eoiâ tuncpeedes eccEiaftici myfterii ueritatis umbra^ba.Lôgû eft fingutoje formas enûerare fanftoR::eorûcç gefta tuis filia dileftiflima enarrare uirtutibus qd fîtq» iofeph de uoi» moægyptiiregisuefte,pie(ftanudusaufugerit.Qiiidfitqgt;hicppEsmaretrâfierit:amp;pharaôisnôffâfitt exercitusamp;fpcslabctisnaturæfubhoimpfonamutaf.Quideft:cpip3 mareeuadêtibusægyptû iacob filiis occnrrat.Tibi hæccûftaexaminâda amp;nbsp;iuxta tuâ uitâ amp;nbsp;iuxta eccEiæ my fteria dereliquo : utinhis ueritatecircuncifiôisarchanaquâinaaronafpiciesuacuatâformâfigniiudaiconômirerisJgiturqm ftridim uniuerfa diceda funt ne in longû fermo ,pcedat feges mihi ois ifraelitæ gentis eft inuadeda : » in eaipfiusdrcundfiôisuentilâduseffedus, refus naueppEoshæreditaturus in terrispriusillaqrniaue lut diuinæplæbiscircûddereiubetur ex anima quafiueronôtotaheremus per uariaspeccaminûps^ gascircuncifæ gentis ofïîbusalbicaret.Qiiidergo iubebathocficri:qcf peccati meritûnôfanabat.Dn dt dnsrfac tibi cultellos pétrinos nimis acutos.Qiûd eft:cp tantopere cauet ; nebabeantur obtufi f Nb tmsaitacutos:ut uidelicet nô qui païticulâ aliquâ corpufeuli fui fenfu doloris abfdndâbfed tnululi^

-ocr page 317-

vri


Eph

D e ucta circundfione.


ttia at^ ufu œtis affiduo tenui acie mortifcros fcnfus mentis fubtiliter difcriminct.CircundditetgO ni tailor in illis ægypti defiderii'i:murmurationc:côtumaciâ:idoloR: fornicationê.'côfüetudilic peccan di:proquibus jramdnifenfere maiores.Et illis etiâ fine dubio drcûdditimetûpofitorum ante fadej præliotuni.Nâ iâ ante$ tenas jjmiffas fibitlefu illas fpecula'te nidifient gigâtes ibi efle fottiffimos qrc bantntcü qbus manus côferere formidaret .Circuddit amp;nbsp;oculosine alienigenaru côiugia côtra lidtu j côcupifcantaliudcj in illis regionibus uelint poiTidere terras.Nô eiîi fi nô drcuncidant.-fed fi hæcne gngant:p ira domtni moriuntui:qniillud fignu eft benediditnô meritu benediccdi.fed pleni funt oês hbn:plenaexcplorûuetuftaslt;pnôpraEfectionenefdocuiusmcbn:fednatutæ nofttæ drcundfiôe dns deleftatur:in qua fecû etiâ ille maior oim jjphetapi lohânes circunddat nô ueftit mollibusmô exquifi^ ns ad gulâ dapibus faginaf:fed in hocmundo pene fine mundo eltîcunftâ defidetiotum deferens cu^ tam mundialem:fetolàdurum uirum horridättegmina nô decorât:humifero efurmelleo tenuiter fit dore faturaüquæ alia drcundlio præftâtior debebitinquirif Deni^ hic nô agnû ilium que in umbra üetitatis foliti erât iudæi habere pro pafcha:per quem mûdi peccata nô poterât aboleriî fed ilium uetû Êzô.ix, agnum cuius ois effet mortalitas auore faluanda:reliâis nonagîra amp;nbsp;nouê'ouibus geftari paftoris ue# nhumerisprimusagnouit:dicédo.Ecceagnusdei:eccequitollitpeccatamundiJlludetiâineo mira dum eft:heremû elegit:domini pdicatutus aduêtummô intcplismöloquit in plateisimultitudinc pro Johan »f» fefturushorrelcit:amp; cur uox eftclamâtis:fi déclinât auditor.Opus eft utiej multitudodoftori.Etquaet inheremo multitudo.Sinedubionulla.Et quid fadet propheta:q uox eft amp;nbsp;uox clamantis.Elegit ni \ tailor locum:ubi eum nullus audiatifed ad que populos de naturæ corrupts côuetfatôereducatmt in i pfophetanoua uitaj uidcntesdiuinam mirari difcant:felt;5 oibus uitiis circuncifosefle patiant. LocuS / trgoipfeformadoftrinæeft.'amp;ipfapdicatiofolitudoeft uirtur5.Operaturhabitatiocß_urbium^re^ y quentiâfollicitusrelinquit auditot:amp; heremum a côtagione mundi uelutatheatrohoc uoluptatum \ auulfusiugtedit.Prohibetdenifÿne Abraâ pâtreglorient uidelicetcf eius ueftjgianô fequant. Certe ' fiadcircuncifioncillâ iudaicamueniamuscircunddamurut Abraâ fuitcircûcifus.Siaa fanguinem O curfiliiabraænôdicant efle:qfilii funtfedfideiparer nôpoteflenifi credetium amp;nbsp;filiinôdefigno cirjs cundfionis:fed de operis fimiîitudîerecognofcant.His ergo eu inhibebanf .-ne fe Abraâ parcte iaftita rentillud oftcdebatmôqrfignum fidei illiusfedqrfignûpatriûnôhaberct.Tûautem ritefilü abraæ funt dicenditfi ad forma parentis nô fade:fed uitarefpôdeat.Si ad uerbum domini nec pria diligat:amp; filius poffitoccidicûipe etiâ totus hôille q pro nobis mortuus eftjpari iubeatcharitatecômori.Si S meonfenex.Mucdimittis aitdomineferuûtuuinpace.Quiauideruntoculimeifalutaretuû.FormâLucc.ÿ, pnij cp qui xpni uideniam fitfæculo moriturus:amp; hæc eft circucifionôadhucfub tabernaculo fi;^ gnilicationisadôbratadedpfiguratiôeueritatisoccultata.-etiâinlucêfadsimagineexpoliata^cedens quam Abraâ prior myfteriop: oim initiator oftederat eu poft uerbum dominilocum fibi afiliis Heth nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

nô ubi ui ueret fed ubi moreret acqrit.M agi quoeç adorato dno.ne cui genti ut docuimus î pputium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

corporalefraudiefletadgloriâ:fuisfeaffeftibuscircunciderecumthefaurisfuis:id efl-fecretismentiuj^^^’ ' patefaftisaioriim motus maftauere pro munere:eofi5 morbos per quos aliquid aut cupimusaut me tuimus autdolemusmelut ante pietatisarâ amp;nbsp;mifericordiæaltare fuderûtmt uel in auro auaritia uel in thureidolatriatuel in myrrha fieret domino fubieda mortalitaszaquo dus uti($ erat captiuaducenda captiuitas:amp;inhâcpetrâamp;facræpecuniæcupiditas:amp;^)fanaerrofj:fupftitio:amp;amaramortalitatiscS ditio:uelutillefæmorerent lâpridê ßabyloni pfalmifta pcinente:Beatusqui tenebit amp;nbsp;allidet paruur losfuosadpettâ.Subhisergomagopj amp;nominibus amp;;oblationibusomnimodeille diuinoii: inter/ßs.lj^» pollatorexuitQuoniâ deus erat in chriftomundum reconciliâsfibilt;Quisetn iam autauru fibi aude

at poflidere:fi dni eftj'aut idolis thura côcremaretfi xpi fintt'aut mortuû nifi mortuus fepelire fi myrrha z.Cotint.y* îam uiui eftrDenicg amp;nbsp;a dyabolo ueluttrium aléa tefferarum dns ipfe tctatur.Nam amp;nbsp;continctiainfa^ nbsp;nbsp;P

me amp;nbsp;religio in adorâdo:amp; uita in pdpitiopiclitatur.S ed facile cunftafiiperauit.-quia pater amp;nbsp;rex bo^ norum oimthefauroR!;amp; facerdosrepofitop;ante fæcula myfteriorum:amp; refurreftio deftinatus fuit mortuorum.Magi tame ex illo uetera uitæ reliquere ueftigia noutim iter ingreifi uacui fardnis : non uacui benediftionecâtauerunt.Reuertere aia meainrequiem tuam:qa dominusbenefecittibimec il leadqucdominusingreffusefttnonomni dicitpputiodrcuncifusuiriopr.-nam amp;nbsp;dimidi urn ex fub ps.ll4* ftantiafuadategenis;amp;ficuiquidfraudauit:redaitinquadruplum.Ilkutiq}qui dominum nô po^ letatuideredumdiuesefletmifi poftqideterrainquacoripfius uidebatur eflecum thefauro fyeomo turnquadominuseflettranfiturusafccdit.Tunc uelutdecognata neceflîtateacrudfigcdocôfpeftus inarborecognofdtur.amp;filiusdidt Abraæ.Cur didtur«Sieratteftimonionô egebat.Sedqmnô ocs crätfilii Abraæiqui efle credebâtur:hicdeope agnofdt filiis:nondegcte:amp;uirtutenôde fanguine.Hae circuncifiones funtjnots de drcuncifionis effeftu.lâ ne uides filiaûâ ne confideras totâ dreu ncifionc p operum formâ:uelutper quedâ mebroR; liniameta dedudâ amp;nbsp;per aftuum diuerfitatem quafi colorû uareitatedepiftâ tinqua unumtamciuftificationisapicc uirtutum gradibusimpletârCernis alium patriârelinquctem:necdeparricidiodubitâtê:aliumtâricenfusnaufragiumnôcurantc.mecin orbiti tibuslachtymantc.-imoqui in putredinecorpis fui de pdô potiusconiugis^ fuo uulnere fufpitâtem. Jllatn populos fuos deofi^ deferctc nec inalienâ gentê in ope uirilis auxilii metuentc H ûc repromiffio nisigreffu terras cultdlofij aiopc ônî enfeponête;^ décote fadetemt ex fe heat petrinus gefferrej acqtlC

-ocr page 318-

PARTIS I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRA CT AT VS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

aliûdc. Aliu in foHtudie uià dni ^parante amp;nbsp;rcftasfenu’tas iheremo fadêtc. Aliu porro di'mitti de faefo depcätcm:amp; pace dni malleQ’mûdi.Hosuerofuisaffeâibusfpoliatosinaurothureamp;myirlgt;acöuer fationüitineremutatoquiperHerodc uenerannperangelûredeuntes.lftumetiânuncaccruosfraudu curamfocnorisremouentem:amp;Abraæfiliumnonnaturæbeneficio fed geftorum fuflèagio nuncuy patum.uteuidcterappareretocm mundi natura per finguloßroperatiöestuiffedimiffam. Sed qrii nuptialiscôuiuiipencuinûqd’perpatriarchasminiftrabaturexpcdimus:amp;nouôcœpimus aquaruj cöuerfione libare:de nouis quo^ utribusaliqua j7feramus:uc quale fit qd’ teceperunt de eo qd” ipfi re dolent æftimemus.Feruetquidc uniformiterper oim apforü mctesplenis muftopeflonbus:amp; mefu tarn corporea inundatio fpiritalis excedes æbrietatc nó cælat gloriofam.Nobis tn ab illo eft incipiendö R nbsp;nbsp;nbsp;a quo hauriendi fitis eft inchoata ut ex defiderü magnitudine facræ infufionis plenitudinc doceamus

ex uino fitim parilc fodoru nö auara diuinæ fobrietatis ^jpinatióe ^jpinata'.Ecce inclinatä fodalitatctn Auguftu caput Petrusextulitnouifigniferteftamenti amp;increatióeprimitiuus. Aliusqcf finedubita tióe loquor.Abraâ nefdoan maior:Certeqdquot; fentio nö fecundus.Illi genetatiolarga ^mittitur; huic genetatio pafccdacömittitur.Ab illo iuftificada j)ccdunt:inhociuftificata fundatunita qd* illefpcrat . hicaccepit.niidicitur.Faciäteingentcmagnam:huicdicitur:Faci3tc pifcatorchominu.lllidiciturin Gcneaz. nbsp;nbsp;fefnine tuo benedicenturpatricc gentiu:huicdidtur iudicabis duodedm tribus ifrael.llli didturin Hel

Mattn.4* lis eritnomêtuû;huicdidtur:tibi dabo clauesregnicocloje.Acperhoc: illcfecüditatefemis benedidi Geneaz. nbsp;nbsp;nbsp;impletunhic ante fernen ipfum euagelizaturus affiftitur. Abtaæ pro filüs claritas möftratur aftroit.ftd

Matth nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;petfQ tradunf régna coelof um uideTiect ut in eo fine Petro nec filii Abraæ poflint intrare. Hicergo no

quodreundfusfit iuxtagentcfuäapud dominöglotiaF:feddidt.Ecccnosreliquimus omnia-

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cuti fumus tequideritnobis^'Quæiuntiftaomniaapud eu:qui præterinftrumentu artis pifcatoris

Maca.l?. j5j[,jlhaljg5atjiQjpniainqtutiçpqurEadcôcupifcentiasmûdusingeritquæpputiapntdidficôgregâ^

S nbsp;nbsp;tut ad lenodnia peccati quæ uehemetius præddêda fuccrcfcöt fi quo cuj ^juentu mentitae f oclici ran s

adulanturinteriotcm^illam metis noftrænaturamdrcûueftirenituntunutmaioribustenebrisip^ etiâ quod nobis pro lumine datu eft:tcnebrefc3t.Oia inquit apfs relinquimus;amp; fecuti fumus re.in figt; dem ueterisexcpli nepotû uirtus tarn fera qgt; mira per difdpulum primogenitu nouæiuftificatôis afpi cat:amp;obfolefcêtibus iam pene imaginibusuetitatisAbraa reformat inpetrooiareliquifle teftatut no înaltofluftuat:artiscuranôgerit:necfocrusægrafincdominouifitatur.Ois fingularis uiri aneftusi xpo eft:hunc fequitur fubftâtiæcôtemptot ftudii negliges affînitatisoblitus:amp; id qcT Abraae lit faceret imperatum eft hie iam faedffe no coelat:uidelicet ut fimili circundfione ficut uirtutis hæres eft:fiat haf» res amp;nbsp;gloriæ.-Omnia inquitreliquimus:amp; fecuti fumus te:qd eritnobis:Hoc eft dicere rotis uitapno ris uitiis defecatis in forma utris in pruina iacentisrdum te fequor exarui.-nihil^ in hoc mundoprer re quoimpleri cuperem elegi:cuius nó fruftrahmôi fiedtas fanftifpus ubertate pefatur : perqua abricta ƒ temnouægratiæ infeapoftolusipe:dumlinguisinfideliuinfamaturagnouit:Sed amp;c£Eteri apoftoli eiufdem mufti fpumauereferuore:amp; uniusbotrionisfuperflucti maduereuidemia:qui tamcinodo^ rem dus neftaris ad bcati petri fimilitudinc cucurrerut: Afpice illos geminum fpdusin terris nee iiKaf fum tonitrui fi Iios nuncupatoscymbam .-linum.-patremcj deferentes ncc uiftus follidtudint dum ta ƒ tesmecoffidi ufibusinhaerentesmeepoteftatem paternamreuerctes;fumptu:negodo:affedióe caftraj» tos.Quid aliud utiçg natura fæculi dreundfos ueftre:fluftu arida :manu are ficca corde pietatenon Exo.5. nbsp;nbsp;nbsp;mollimudoetiamdenauali parata ueftigio.Credo ad eâ formâ:iârue amp;Moyfi utpedûfolueret uicu^

R.oma.iogt; lapræccptum eft. Quam fpedofi pedeseuangelizantium pacem. Etideo non funtuelandaquæpub chra funt in confpcftu dni:necmortuis ueftienda quæ uita diligit.Hunc rurfus refpidtde Thelonao Mat.z. nbsp;nbsp;nbsp;publicanumquæftûdamnâtemconfuctudincrefpucntc:amp;nome aftusfidei noie utaboîbusoîno no

parscorporis:fed natura prorfusiniquæcôfuetudinis circûdfa môftretur.Totum dicerem noua uoca tionis examêaiifi in fimilibus conuenirent:amp; eandem uirtutem haberet diuerfitas perfonarum natu^ ramqg mundialem multitudo licet hominû:uno tame contcpturcrû uclutfaice fucddcrer.Etqm fans abundec5excplaamp; ueterû ptulimus fienouorumentifijeurfum neuelutcæcanofteadignoratiæfco pulos deueniretfanftofyimaginibusquafi per fermonécocii notandis fydcribusinftrudmus.nuc ex obfcuro noftisegreffî.-non folum diem amp;nbsp;folem:fedipfius folis amp;nbsp;luminislumc:fub quoenari nopo teft contcplemur.ljlorum em quærit ipa mulritudo iudidum:amp; in copia formaru neceffe eft ut euern atfubindefimilitu do flammarum Se fæpc nantis confufæattonitisperpauoremmt lucifer ueipaum amp;nbsp;uefper ludferum métiatur folis fine fodetateparili fola eft daritudo miranda cß dubia etiâ bilo a fimilitudine fit uendicata fi paruit.! Ac per hoc etiâ nó dns qth carnem fumpfit;amp; bomo ene dw gnatuseft:aliquidtalefeceritrequiramus:utuelutfolcfub nubiloitafubfpedecorporali etia' id qa tadiaueritadmiremur;aliumlt;5 potiusopponamus $ ipm aliundefunipfiflecredamus. Qiiein aute alium profidehumanadioinacjinhocfæculi pelagonunqi finemetunaufragii nauigantes ad ditw tendam uia ueritatisfequemur:qillü qui difclufapenitus parilitatefui folus etiâ cû pro nobis in racarneobfcuraturimmcfuseft.Qiu necinhoîepôtcælari.-dummorraliratis naturarn fubftâtia dn uinitatisexuperatqui nôelemctù:fednirtuselemêtorum eft.-inquorenemus initiûamp; cofummarioej amp;’medieratc oïm:per que folum folis amp;nbsp;anni curfus funt: Se ftellarfi difpofitionesméfium quo^ niu^ tatiôes:qtn in ipo ueteratranfierut:Se fada funt oîa noua.£t cümago^ iter dus ftella duxeritrgd tniw

-ocr page 319-

Dcucradrcundfionc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epi. VH

cnnfi nos quolt;$ gefto^ eius Claritas uelutîpfo thcfauro uniucrfo fulgoris inftruxerîtAtlt;5 utinâad ccc tam dattonc tanti fplcdoris £i Inminisnoftrop’ oculotuj auertat inftrmitasmt ille fe fubtraheret amp;nbsp;ne garettnqujs nó;fed palam oibuscoeleftisfplendorappareret.Modo adeü fequax mens arnica uolûta temcouerta t:infoloinueniet plenitudinêquam gunatim pfinguloscolligebat.Oftauodiecircunci

quafi homo qui pmiffus fuerat ipfi Abraæ cö de circi'icifioe do ^et:dicemcdno.Et erit teftm meum in carne ueftra in teftamcto æterno.Dei teftm in noftra carne eê Gen.17. Qnoinnoltracamedignantequisdubitatrilludcjteftmæternum uideriqd’citharisamp;pfalteriispfab leteturxuius rei $ prolixa eft difputatio uidet effe tranfcurfio ne per ramOR; copiam robur ipm jipo# n æ naaterræderelinquésincaftigata ettet effufio. pfertim cum mihi difTicilius fit naturä eins implere

quaa:ere:öe fatis fupfluum incurrêtibus bracheis laborare $$ ipfam materiä gracile nö fuftentet in gennim:amp; neceffariö penefinut amp;nbsp;difputatiôibusaliqbuscircûcidamur:dum decircuncifione trafta nms qn nobis ad excufandä etiam impitiam nfam opportunitatc matetiæ ipfius pftet auftoritas. Igi

™pofitu redeuntes interrogemus ipm hoiem fuummä de dno loquebamurdpe qui erat inhoie circucuio;cü iam fcd’m legem circücifus haberetxlamat ut euägelifta teftat.Vulpes foueas habet amp;nbsp;uo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X

lucrescœli nidos ubi requiefcänfilius aûthoîs non habet ubi caput fuû reclinet.Rogohic ubi fub Cy Matthe.8. nuocciiisinueftigatio:ubiediflûCæfaris:ubinece(ïïtas^fitendi:ubi iofephipaprofeffio.Noua ratio lUichabetnihil qcf defcriptocinueniat:amp; uere.Nullaeindnmfæculomâcipatadeleftânnec fibi ufur^ R^^.'l'^’^^nniduelCæfari uelmûdouoluiteffecaptiuu.-docens nullû duobus dnispoffefecuire.Gircu oditurergohæreditateiolephamp; Mariamihilcpfibi demûdialibusuêdicatfub tributo:quti($eisdixc;

■^bNefcitis quia oportet me in paternis meis effezfcj in templo nô in fæculo:in facrifidorum myfterio Matthe, zi. podinmalignantium condlioa'npaternis uti^ fpiritalibus nam pattern in carnalibusnon habebat. Mat.ii.

enicBde eo templo amp;nbsp;oues abegit amp;nbsp;boues:amp; menfas nummulariorûeuertit. S ic templum etiâ ipm Hdodtigufaeftcorporisfui:carnaliconcupifcentiadrcücidit;utintelligerethomohæcfibiinfuamen

qmsamauerit patremamp; matrem fupra me:non eft me dignus)fua conuertit in uifcera:amp; fibiipfi facit Matthc.io. ^credentibuseftfafturuscumdidt.Queeftmatermeaamp;quifuntfratresmeiOmyfterium matrej Matthe.iz. Mariamfibidnsabiurat.'cumextrauerbiefletaudientiam côftitutaeopotiffimumtempore quo uec pumpdicaretura uerbo:amp; ipfum feminiftrâdumdifdpulisminiftraretîquodapertiuspoft modum intlla unguentieffufionepatefccitdicendo Meautem nonfemperhabebitisârafciturergocûeum ma gi'trumuitædocenda noneligat:qui earn matrem per uirginem parturicdi elegit;amp; cur ad eum quê

fratrcs necdumcredebantinip^ io.Quishiceritrogo:qui excufationempferatautgratiæautamori:fiamp; Maria merito nulla uindt:amp; xpm dominum noftrum nemo fuperat pietate. lila em mater negat a filiomt uera illa drcuncifio doif Katurquoniammagifteramp; parens uitædebuitumere:quoddocebat.effeuiuendum.Hiceftillegla;gt; Y diusfamoralis:quoleuitaEfuos ^jpinquos amp;■ ^jxiosocdderöt.-quoetiadnsipfeapreiubetur acdngi quem ocscapiuntquifeiposcaftrauerunt^jpterregnücoclorum.-qucgladium dns mittitinterrasmt Exoïjz. ”,“’:‘*^ fcparareta patretfiliu a matte fuamutû a focru fua.Hocgladioetiâ beams Paulus ecclefias drcu Matthe. Io. adit diccs.Reliquum eft ut qui habet uxores:tan$ non habetes fint:amp; qui emötitan^ non poffiden *^^*i'^?^quiutunthocmudo:tan$nonutant:hictotiusiuftidæuirtus:Wcratioeftdrcuncifaoninil’Ciorin. 7. carne.i.pateutumfratrum cognationûaffmitatummullûampliusamare^dhmaitad cruds imagi^ iKtn dei ueibg ^,5 j aliquos mudi aftus moueamur affixi matre com mendare difdpulo.Res loqui t

corporis per quam iudaeus fe autumat i uftificari defeftioni adiudicata uideatur; adeo ut at ’‘^u’ustuetitmodumadhibuiffefermoni $ argumenta requififfe : amp;nbsp;hanc ueram efle drcundfioÿ^ f ’i^Pfcrmndantesmundoexquoiuxtacarnemnoftrainnaturaeft: amp;parentibus. amp;quæfidei ^ndalumfaciutdrcuncifisoculo etiâ : Si manu nudi amp;nbsp;foli debilesetiâ fi fieri poteftdnm fedemur.

antates uere.qm pater meus amp;nbsp;matermea dereliquerut mç-uta dno mereamur affumi î Si corporea ps.Zd. enudari natura fpiritalium iumentisaftuum gloriofius ueftiamurfeientes Q^mquod decarnena^ ioh.5. tur caroeft qcf de fpu fpus eft dicenteapFo.Etft cognouimusxpm fecundum carnem ucrum id z.Cor.ƒ.

nobis müdus crucifixus eftmos mûdo.ut pputiis qu æ fu nt in fuperfide puerfa nbsp;nbsp;2

nisabfcifis.-mundum illud Si folum noftræ generationis fecretum.quod fupfluis tegebatur apparel i ^foenü quod hodie eft amp;nbsp;eras in clibanûmittit deus fic ueftinqudtomagis nos:fi fide modicos paideriuCultello itaejpetrino corporis noftricirdlcidcda eft natura.Petra ante xps eft: cuius nnæ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;crefccte in nobis fæculi defideria decrefeent.Quern qui amauerit.-dicit patri nó

pi te:naturdlt;5 circucidens fuam nec ut pattern fepeliat morruum feparabit a xpo expoliatus ueterej terncuaftibusfuisqcf pputiueft:alteriusnaturam fuduidebiteffefubftdtiae.i. utficut primusho^ ^^^'^'^^’^'’^^tcrraitafccunduscocleftisindpiat efleexcœlo. necdieetiamcuiuscircuncifaeft natura p emprêteretij qui incœliseft fehabere:fedpceptodomini lucidoilluminatisoculosfedere ad dex

filium hominisagnofcat.Obterendæ font omnes aîæ uoluptates:relinquenda ftudiade ralibushiceircuncifionis eft ueritas non figura:Nitendum in fumma ut cunftis natu^ Nota finga cricfilud*^r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noftratendatadcœlum:ubi chriftuseftaddextram dei.Quoditauerûlariadiâa

uaiai locus fi conuiuium.'fi fermo pene familiarium deferamt: amp;nbsp;tarnen qui circunciduut ate

-ocr page 320-

PARTIS . II


TRACTATVS


fcunt utn5 nos mudo q uitae imagines fumus fed mudus nobis mortuus eflecredat ncc glutinan co tumaliquaquæ circuncifa funt inimiciattefinantuifed clamemusfedit fanguis circuncifionisiit cum in nobis uitæ calculuscoeperit operari in quo nomine nouû folus nouitille qui accipit nó d^ea«' mus in loco reuelatióis occidi qnimmo Si iputantes aliqua oratio dno pet amorc Na amp;nbsp;opari us ibi pc nignusadmittitutfuperiusinbeatoPetronouægratiæ fniceptoredidicimustotacredulitatisnoirr.'t , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;harmonia intortisuebementius p arte fidibusrefultemus.Propter uerba labioætuorum diieegocu^

ps.lif. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dodiui uias tuas. Anne eft aliqd rd duru ta ferreu q repugnare naturæ Et cu oîa in mudo per deu nobiS

fint fada ipos nos uelut non noftra circuftentrepellere nó uidere munduq; ipm nobis lecum olbusdi uitiis amp;nbsp;pulchritudinibus fuis ingerentc manu quadâ repudiate uirtutis .Obferarif^ oibus fenfibusQ busadalam fubftantia uitalisacceditpeneadimagineobrigefeeremortuoiÿ.Non uifu noauditu W odore nó taftu nó fapore capi.Et in natura corpis natura corpoream nó habere.Holemcg fcdomo fit obliuifci.Eumtnhocipfo ambiat nó teneri qa uere çp homo fitteneat Si eo magisagnouerit.Tu ^durum eft pfetia fibi abdicare dum uiuit.Et f utura fperare poft uitam.Et natura corporis hoc utdi# ximus nifi circuncila nó patit .facile^ fe geftit iaftareün fuis fibi cernens terras fibi maria fibi uidens Io Ic amp;uniuerfaaftrafuire.amp; qnfefraudariaterreftribuspatietcudnturdecoelo. Tätojegelemctoaw iportunocircuuctafamulatu uff^adobliuionêfuæ pditióisidudtamp;in defpeftu.totiusfublimatamu di uincereipaexeocpfibiobfequunfpfumitelemctahincmôtesfcrobibusfodiêdohicualles fubftru^ ftóibus opplcdo hic maria mollibus arudo nuc arida irriguis fœcundâdo. nuneftagna paludefqju^^^® do.uel capos confitis nemoribus ueftiedo ac filuofoß: mótii'i iuga uetuftis nemoribs» denudddo ujpe^ nednamfe natunie effe noncredatfifeceritaFr.Cuius natura noftra his conditóibusagitataducit ha? bet uias dni cuftodire in qbus non experimentis fed detrimentis potetiae defudatmec quxrit ut fupra nos careat uniuetfa mortalitasded ut feePm nos uita ducat.me ampli us noseftimado qgt; fumus inopiä musmecid obtinere quod fumus cum perhocipfum fi uelimus defpicere quod fumus niereamur in melius effc $ fumus dicentedomino:amp; noftraî imputationi qua prefumimusfubferibente. Amenai Matthe.l?« co uobis.memo eft qui relinquat domu aut parentes:aut ftatres:aut uxorem :aut filios ,ppter regn“ ei qui nonredpiat centuplum in tpehoc:amp; in fæculo uenturo uitam æternam hæreditabit. Et miffionibus uiæ illæ duæ quas ob uerbum dni neceffe eft molliuntur-In quarum ciiftodia utiep mu ta retributio eft.His mercedibus inuitamur quos’amp; cogit dum uelle nos ambit quod poterat re.Denic5 cum uerbum uitae durum dicerentefle fermonem:amp; ob hasturbatióesqui eum fequebatu abfcederenwefpiciensdifcipulos fuos nüquidnam 5i ipfiabireuellentinquiritiratusadeoclegitpo^ tiusfe nobis bona omnia deberefi uolumus:$ imputareficogimurdicenteapfo. Sienim uoleshoc ago:mercedêaedpioffi autem inuitus difpenfatiomihi créditaeft.Hæc uoluntasfocmoralisiH’“^'/ gina cultelli efttquæ ubi in feamorem dei quem cultellum efTediximusreccperit: merebitut mteilige^

l.Cor.9. ß

Matthe ll nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueraprædicafle.Iugum enir» meum fuaueeft:amp; farcina mea leuiseft.-quoniam fupemm^®*^^

nibus amputatis amp;nbsp;cunftis oneribus circundfis beluæ quadam fard nalis imagine tenuata-nos eu pfalmifta didmusqui uel pergladcmel per liquida etia3 mollccp fubftanriä anguftu'y^ . foramen trâfite poffumus.-qcT intrarequi in equis fperät amp;nbsp;curribus nó ualebunt qm ralesetiä uia iila quælata eft amp;nbsp;fpatiofa uix capiet.Laborü itaej arduos mótes Si difficultatû prope modö muros: qbus coeleftiaabhumanisuelutf uindæcuiufdâlimitibusfeparant.’diuinadimicatrixmunificétialibcrali tafeg deplanat.Etficutturbis facerdotalibus muros illius Hierico ita .ppheta«’ uodbusturrij noftri in terituselidinfi modocótra fpem infpecredentes amp;nbsp;quoda concitatoæluminum uidendi falienti van fpeftu in fraude pfentium caducorum ^miffa tan$ manibus iam apphenfa miramur Si Iwcdrcudli natura inaliamcç natura tranfpofiti mcteillaamp;aîotcneamus:quænecoculusuidit:necaurisaudiiiit nec in cor homi nis afccderut:quae preparauit dns his qui diligü t eum :de quoæ numero nó eft mfi q tn pet demonftfat.â fuperius draicifionem uelut cum dno confixus in ctuce femp peccatisfuisp-an^oeeft dignus.Ilium uero dnm noftrum dignum tali paffione nó credens dixerit. Dne memor efto met enm nenerisinregnutuum.Quc dumadhucloquitipfedns promptHsinterpellatisauditorcófolari(utco rueuit)profua pietatedignabit diccdo.Fortialo efto.Amcdicotibi hodiemecum etisinparadilo.

Bead Hie-adRufFinum prefbyteriihiRotnædeiudicto Salomóisinfeftioneparuuli lecnndmn tropologiamperduasmeretricesecclcfiamamp;fynagogam exponentisqnarnm fynagogafilium per cerimonias legis extinxerit.

Epillola.

vni

Vltö in ntrac^ partem crebro Fama mcntitur Si tam de bonis mala q de malisbona ^1 forum ora concelebrant. Vn amp;nbsp;ego gaudeo q indem fuper teftimonioergame fanni tatistuæamp;amorefanftipfbyreri eufebiiinecdubitoquin mepudicepdicetisfedtacitu ueftræprudentiæiudiciûpertimefco. Itacjobfecroutmagis memineritismei, àd^ gnumueftralaudefaciatis. Quodprimusad officium prouocafti iamp;tibi fecundaein refcribendo partes dat.Tfunt no uenit deincuria ad amicos: fed de ignorantia. Si em

fciffempoccupaffemfermonc tuudnterpcatio iudicii Salomóis fuperiurgio duar^- mulicrömcretricfi


incclledus


-ocr page 321-

De iudido Salottionîs.

Epi«

vnr

quantum ad fimplicemhiftoriam pertinetperfpîcnaefl/q) puer annoj«.xii.contra ætarisfuæ mcnfii/î.Cotîn«îo‘ m deintimo humanæ naturæ iudicarit affeftu.Vnde amp;nbsp;admiratus eftamp; pettimuit ilium oîs ifrael

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prudenterabfcôditadephcdiflet Qiiâtu adtypicospertinet

ntelleausdicenteap(o:Hæcolainfiguracôtingebâtillis(fcriptafuntaûtdenobisinquosfines fæcu otum dKutrerutt'quidâ græcoji: autumâtfupct fynagoga ôi ecclefia fcnticdum:amp; ad illud tépus cun Ofex.b a retercda quâdo poft aucem Sc refurreftionê tam inilrael $ in gctiû populo uerus Salomon id eft Ezec. Itf « U nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adultcræ Si meretrices fynagoga amp;nbsp;ecclefia dicant in fcripturis

nu a dubitatio eft amp;nbsp;hoc prima frótej uidef effeblafphemü:Cæterum fi recurramus ad ,ppheras Ofeæ °‘'j^’-q^’iaccepituxorcfornicariâamp;gencratfilioslornicationisamp;deindeadulterâ.EtÈzechielq hie ru ^cniquafinieretriccarguit:£f fecutafit amatoresfuosamp;diuaricaueritomni trâfeunti pedes lupa Zacha.ii celebri extruxerinaiaduertem? chriftû iccirco ueniffe:ut meretrices donaret matrimonio Eucc.y* «deduobusgregibusunumouilefaceret:medio($parietcdeftruftoin eafdccaulasouespriusmor^? DidascôgregareoHœ funtduæ uirgæ.quæiungûtur in Ezechiel:amp; dequibus per zachariâ dns referr. tt affumpfi mihi duas uirgas unâ uocaui décoré Si altera uocaui funiculos:amp; paui gregem ; Mulier quoÇBiliameretrixineuâgelioquæpedesIefulachrymislauat:crinedetergit:amp;cui pftâ oiadimittun nbsp;nbsp;D

turmanifefte pingit ecclefia de gentibus côgrcgatâ.Hoc iccirco in prima frôte replicauime cui uideat •ncógruö fi meretricesdicant quarû una Salomonis iudicio filii pofleffiôe donata eft : prudes quærit auditor qöo meretrix fit ecclefia.-quæ nô habet macula nec^ rugâr'Nô dicimus ecclefia permâfiffe mere rricem fedfuiffe.Nam Si in Simonis leprofi domofaluatorisfcribit ineffecôuiuiummti^nô quia le^^

habebat hoÿitê faluatorê ;fed quia leprofus ante fuerat.Mattheus quoqg in ca^ 3'RcgJ^ luabgo apEorum publicanus dicitmô quo permâferit publicanus poft apoftolicâ dignitaté.fed qr pri

I ^'^publicanusmt ubi fupabûdabitpeccatûfuperabûdaret Si gratia.Simulcg confidera^d dicat

.S ,‘^^a fynagoga calûniatricc.Ego amp;nbsp;mulierhæchabitamusindomouna.Poftrefurreftiôem ei Cantî.j.' uni faluatoris una de utroçg populo ecclefia côgregata eft: amp;nbsp;q elegater peperi inqt apud eâ in cubicu # lo.Ecdefiaetn de gctibusquænô habebat priuslegê;amp; 43phetaspeperitindomofynagogænec egreO Matdi.Z/. faeft decubicLilo :fedingreffa.Vndedicit in câticocâticop^.fntroduxitmerex incubiculû fuû:amp; iterû Mawy. Et quidc nô fpernâ te. AlTumcs introduce te in domü matris meæ amp;nbsp;in cubiculu eius quaecôcorpit me Tetriaautdiepoftqegopeperi:peperitamp;hæc.SicôfideresPilatülauantcmanusatlt;jdicenté.Mûduslohan.iz^ cgofumafanguineiuftihuius.SiCcturionem âtepatibulumcôfitctem.Verehiceratfiliusdeiifieos Luce.Z4i qui antepaflioncperPhilippûdnm uideredefiderârihaud ambiges prima peperiffeecclefia : Si poftea natum populû iudaeofi: pro quo dns peabat.Pater ignofee eis quid em faciût nefciut. Vna^ die credi# A du. 4« acre tria milia:amp;alia diequin^ milia.Quia eramus fimulfmnltitudinis enim credétium eratcor nnû ^^*’.’?^^^^^)'Uulluflt;5aliusindomonobifcuexceprisnobisduabusnôblafphemantiû iudaeoæ nô Canti.y. , gentiliuidolisferuientiû.Mortuuseftautfiliusmulierishuiusnofte.Dum emlegis fequitobferüan^ ttatn:amp;gratiæ euâgelii iugûmofaicæ doftrinae copnlat:tenebrarôerrorccoopert.a eft.Oppreffîtçp eum Galat .4.' J^aterfua dormiensquænô poteratdicereego dormio:amp; cor meum uigilat.Mcdiainofte furgéstu^ I't-filium de latere ecclefiædormictis:amp;infui'icollocauitfinum.Relegetotâ ad galathasapEiapiftolâ amp;animaduertesquomodoFiliosecclefiæfuosfacerefynagogafeftinet.Etdicatapoftolus:Filioli meî quos iteiutn parturio donee xps formet in uobis.-uiuum tulit non ut poffîderct:fed ut occidcret.Non emamorefecithocfilii:fedæmulæodio:amp;fuümortuum per legis cerimoniasinfinum ecclefiae fiip^J pofuit.tongumeftfiuelimfingulapercurrere:qöoperapFumpaulumamp;'ecclefiafticos uiros intelle^ xit ecclefia nô elfe fu um filium:qui tenebafinlege:amp; inlucecognoueritquem intenebrisnóuidebat. nbsp;nbsp;E

Inde iurgium ortû eft pfente rege:altera dicéte.-filiustuus mortuus eft:meusautem uiuitialtera refpô^ fohan.iû “^’’^^^’^^’*^^filiusquippemeusuiuit:amp;filiustnusmortuuseft:at®inhöcmodöcótendebatcora3 Matt.?. rege.Tucrex Salomon (qui manifefte faluatoracdpit feefm pfalmû.lxxi.qui titulo Salomonisinfcri Matth.io.' bitunVbi nulla dubitatioeft:qncû(ftaquædicanfnô Salomoni mortuoifed xpi côueniât maieftati) uniiilatignoràtiam amp;nbsp;humanos^ difpcfationecarnismctiturafïeftusificutin alio loco ubi pofuiftis LazarumÆtad mEierem fiuétem fanguinc:quisme tetigirFGladium poftulat de quo dixerat. Nolite putareep uenerim pacem mittete fuper terrâ.mon ueni pace mittete fed gladiö. Veni em diuiderehóïe; contrapatre fuum:amp;filiamcontramatrcfuam:amp;nuröcontrafoctöfuum amp;inimicihoîsdorriefticî ßus:amp; tetat natura naturæ dns uulteg fecödö utriufeg uolötatem uiuctem'filiö in legem gratiamqg digt; uidere non cp hoc ^jbetifed cp ad arguedum caluniam fy nagogæ hoc uelle fe dicat.Illa quæ nolebat ec ririiæingratia uiuere.mec per baptifmöliberarilibeter habet diuidi puerumnonutpofifideatfedutin terfiaat.Ecclefiaquc fitfuö eflelibctercôceditæmulædumuiuatfaltcapud aduerfariamine inter le/ gern diuifus amp;nbsp;gratia faluatoris mucrone feriat. Vnde dicit apoftolus.Ecce ego Paulus dico uobis q» 11 legem obferuatis xps uobis nihil prodeft.Hæcfub allegoriænubilo difta funt.Cæterum optimeno uitprudctia tua nó eafde efle régulas in tropologiæ umbris:quæ in hyftoriæ ucritate.Quod ficubi pe ^m oftendimus amp;nbsp;fapienti ledori friuolum uideatur efte qtf fcripfimus culpâ audori referat.Nos eî amp;nbsp;hæcipfa in leftulo decubétes longacg ægrotatiôe çonfeftimix notarioceleriter feribeda diftâuiriiusî no ut impleremus materiamtfed ne tibi in prindpio amidtiaru aliquid imperanti uideamur negate«

bb îîii

-ocr page 322-

PARTIS I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS ' T '

Orsnobîsadnofofpitatcmîutpoft.xii.tiîcfcsquîbusîugilanguorccôfeftnsfumpolTînî aliqmd di ƒ gnum ueftræ fcribere uolutati:amp; ignofce fi fcatens oratio curfu non folito fluat.Non enim code kpo^ re diftatnus quo fcribimus:quia in altero fæpe ftilum uertinius.iterum quæ legi digna fint fcriptuns* Inalteroquicquidinbuccamueneritcelerifertnoneconuoluimus.Caninamlibenter nidi qui naw tarepoterit $ difficile amp;piculofumanus dextræ ufi^ in pntem die quo ifta diftaui uulnus fuftinueri-Bead Hierony.præfby teri ad Vitalem pfbyterum defalomone amp;nbsp;Achaz ex dinumerationetempo turn docentis cos adhuc impubères genuiffc.

Epiftola. IX

Enonnauclcrus perquemihidicistuæfanftitatislitteraseffetranfmiffas.'unamtni amp;bre^ uem æpFambeati papæDamafiamabilis reddidit foliramunnfcula continente. Satifqj mi rot quidcaufie fuerit:ut cu in bndiftióibus Si tuis amp;nbsp;illius pferendis fidelis ex titerit:inreten ta æpilîola negligens reprobet.Necg cm te falli arbitrordifcipulum ueritatis nifi forte gtæco

homini latinus fermo inter chartulas oberrauerit.Itacj ad fecunda refcribo æpFam qua mihi fanftus fi lius meus heracliusdyaconusreddidit;in qua inter cætera depræcarismt exponâ tibi caufas quare Sa^ lomonamp; Adiaz.xi.annojfefiliosgenuiffedicant.Siem.xii.anno.Salomonfupifraelacccpitimperiu; amp;.xl.annis regnauitin HietufalemtFiliufijeiusRoboäcüquadragcfimö annum ageretætatis.'patti fucceflitin regnû perfpïcuû eft.xi.annoje fuifle Salomonc fiue.x.quia.x.menfesa côceptu ufcp ad pat^ tumfibi mater uendicat.Rurfum Achaz filius loadiam cû.xx.effet annoß; rex eöftitutus eft fupet duas tribus.-i.Iudâ amp;nbsp;Beniaminregnauitqg.xvi.ânis'quomortuoEzechiascum uicefimöamp;qntöannu age ret aetatis patri fucceffit in regnumzEx quo intelligit Achaz quo«^ .xi. fiue.xii.anno Ezechia filiû prof crcaffe.Et fiquidem inhyftoriis aliter haberent feptuaginta interprètes aliter hebraica ueritaszcófugf*’^ poteramus ad folita pfidia:amp; arcem linguæ tenere uernaculæmûc uero cö amp;ipm autcticû amp;nbsp;c.-eteri in; terpraetespariauftoritateconfentiantnóinfcriptura:fedinfenfu’eftdifficultas:Quis eihcrederetmor talium:ut.xi.annopîpuergeneraretfiliû:lVlultaamp;aliadicuntinfcripturisquæuidentincredibiIi3;amp; ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ramen uera funt.Netç ein ualet natura eötra naturæ dnmzaut pót uas figulqdicere quare nie ita fecifti

G _ Autnoneilicetquodpromiraculifignoatfjportctofitzutlegenaturæfacerenôpofleqûoiuxtalege naturæ nô poffiu'Num quia noftra ætateduplex lyddæ natus efthomozduorum capitû quattiw natiiduoru ormanuum unouentre Si duobuspedibusoêshoîesita nafci neceffeeft.Legamus ueteies byftod^^ * capltum. amp;nbsp;maximegræcasamp;latinasamp;inueniemusluftralibushoftiisfcd’m errorcportctofasfobolesta inbo minibus $ in armentis ac pecudibusexpiatas. Audiui (dno tefte non mentiorJquedam muliercula tu expofitûnutriretinfantem:amp;ftillaretcibos Si nutricisofficiofungeretur:cubaretcj cum ea patuulus qui uf(^addccimumiamperuencratannû;acciditutplus$pudicitiapatit;femcroingurgiwf^^'^“^ facß libidineobfcenis motibusadeoitum duceretinfantemzprimacbrietasalterius noftisamp;c.-£tcraru5 deincepsfecitconfuetudinem.NecdumduomenfesfuerantuoIutizamp;eccefœminafuterusint“’’’^’’^* Quidplura difpcnfationedei faiftum eftzutquæ contra naturam fimplicitateparinili inconfenipti'5 Matth.10. dei abutebaturzanaturædomino prodereturdmpletofermonequodicitur Nihiloccultum quod rô reueletur.Simullt;5 confideremus q? occulteferiptura Si Salomonern Si AchazuoluptatisSi impiefa^ Reg.j. tis accufet.Vtcrtÿenimcumeffetjdc ftirpeDauid'receflîta domino :amp;alter intantum fecntuxeftli# capitu .xi. bidinemzut.lxx.habuerituxores Si trecentasconcubinas Si adolefcentulas:amp; feorta paflim .'quortm non eratnumcrus:negleftocgdeopatrum,extruxeritidola gentium plurimarum:amp; fueritnonut pii 4.gt;Reg. nbsp;nbsp;usididaiideftamabilisdomini:fedamatormulierum:Altermi(eritadregemafliriorum auxiliû po^

Kyi.capEo.' ftulans :amp;in temporeanguftiæfuæauxeritcontemptum in dominumâmolauerit^diisDamafciui ftimaspercuffbribusfuiszamp;inomnibusurbibusiudaextruxeritarasadcremandumthus at^ad ita cundiam prouocauerit dominum deum patrum fuorumdntantum utdireptis uafisdei.-at«^ confia^ dis dauferitianuastempli SefeceritfibiakariainuniuerfisangulisHierufalemzambulauCTitijinii isregum ifrad ; amp;nbsp;ftatuas fuderitbaalimzamp;adoleueritincenfum in uallefiliorum Ennon;amp;luftrare

H nbsp;nbsp;ritfiliosfuos inigneiuxta ritumgentium;quas interfecit dominus in aduentum filioruniifradî

Exquoperfpicuumefthominesa paruaætatelibidinideditos inimmaturaeorumfoboledemon;^ ftrari nbsp;nbsp;etiam eo tempore peccarecocperint: quo natura non patitur: Ad fummam illud dici poÿi

teil quod in regno Dauid Salomoncum.xii.eiretannorum folium partis obtinuerit;amp; poftea quia feripturareliquitincertum utrum uixerinDauidrégnanteiamfilioaliquotannosqui fibi Sinô Salo mon imputcnt.'mortuo autem pâtre poft filiusrcgnauit annis.xl.quos fine parère regnauitjîatq? ita amp;nbsp;initi um regni Salomonis amp;nbsp;tepus q uo folus ipfe regnauitab hyftoria dcmonftratû eft .Nec tn oês a w nos uitæ illiusquinquaginta tin amp;nbsp;duorum annorum drculiscontineri.Sinautem dubiras q? regnâ z.Par.S. tibusfiliispatribufi^uiuctibusnonfiliistempusregnieorûfedparctibusimpiretur.-legeiptnregno^ tumuolumcamp;inueniesqzOziasrex iodapoftq lepra percuffuseftthabitauitin domo feparara:amp;fili us’eius iohatan imperiumrexeritiudicaueritqi ppFm terræ ufcp ad die mords partis fui.Ettn poft mor tem illiuscu.xxv.effetannoR^ixvi.annisregnaffedicatiquosfolusipfetegnauerit. Qiiodde Salomo? neintclleximus Si de Achazifimi'iter intelligendû eft:qui loathæfilius Ezechi.r parer fuerit .Audiui Quendam hebræum huiufcemodi narrate fabulam iuxta propheriam Efaiæ;quâ inter decemuifioncs nupet

/

-ocr page 323-

De terra reptotnîffionîs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola X

iwperiiiterptatusfum:cpnîortuoAcha2phiIiftcalætatafit:amp;fcrîpturapo(leacômînefacdicat:neIæ EfaJ4 tetis.Philifteaoîstu:qmcôniiniitaeftuirgapcufforisfai.Deradiceeiîicolubri egrediet regulus amp;fe# tneneiusabforbêsuolucfc.Hoceftde Achazeóftituef rexEaecbiasÆxquo nôintelligi uoluitftatim poft morte patris filiûïperio fubrogatû:fed uel feditionibus populi uel qbufdà intenegnis:aut certe p tnêtibusmalisamp;hincindecôfurgctibus belIisregnöeiiisfuiffedilatumJn rebus obfcurisdiuerfas po nimusopinionesmtnôtâ feribere $ loqui tibi corâ uidear.Cæterum apFs îrerminabiles genealogias amp;iudaicas fabulas ^jhibens de iftiufmodi uidetmihiiinterdicereqftionibus.Qpidem^delfhaererein littera.amp; udfcriptoris errorc uel annopi:feriem calumniari cû manifeftiflimefcribatur.Litrera erii occiZ.Cor.J.

uiuificat.Relegeomnes Si ueterisamp;noui teftamenti libros:amp; tanrâ annoie-reperies ° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nurîîctum inter iudam ôc ifraelddeftinter regnû utrunlt;$confufummthuiufcemôi bæ

tere qftionibus non tam Ifudiofi q' odiofi bois uidetur«Munufcula tn a te milïa libenrer fufeepi amp;nbsp;in P™io pcor ut in amore quo nosappeterecapifti:ad finem ufiç perdures: non erii coepiffe fed pman fille uirtutiseft.Noftrauiciflîm per defideriûmiffafufcepifle. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:

Beau' Hiero.adDardanum exponentis terram repromiffionisfed’ ni anagogem fenfum fuperiorej fenfum terram effe uiuenrium:amp; terre illiusquam iudæi fccfni occidentemlittcram intelliguntangu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j;

ftiasdeferibentis.

Epiftola X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

VærîsDardanejcpiano!î;nobîliffime:amp;nobilium xpianiffimequæfitterra repromiffionis quâ iudaei redeutes ex egy pto poffederut:cû a maioribus eojt iâ fuerit aiî poffelTa’: ac nde ^miffa nô fitjfed reddita.His em uerbis uteris i n cake aepFæ tuæ:çp ïterrogâs uideris illd* fenps.z lt;s rire qlt;f plurimis noftroß; placeat aliam repromiflionis tertamlt;ffe qrendâ : de qua amp;nbsp;dauid Mat. ƒ lt;■ n^iturinpfalmo.Credouiderebonadniinterrauiuentiû.Etdnsineuangelio:Dearimites:qinipi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

pOHid£buntt;erfani.Vticgdauidqnhoccantabatinfpû:interrareptomiffioniserat.amp;nôfolumin iu ntæ finibusmorabat:fed multap: in circuitu nationû uiftor extiterat.-quæ a torrente ægypti qui eft rhi nicorus ufcg ad euphraten fluuiû tendebant dicensin alioIoco:In idumea extendâ cakianientu nieû: niihialienigencferuient.QuomodoergOCTedebataccipereq(f iamuifloriaponîdebat.Etneforfiran legentibusi udaeis ambiguû derelinquat quæ fit ilia terra quâ uidere cupiepat:ipo fermone deniôftra turdicens.Credouiderebonadniin;terr.'’uiuentiu:ergotcrraiudeæquæilliusditioniseratnôeftteriJ^ K taumenrium:ideft AbraamIfaacamp;iacobdequibusdnsinrefurreftionisquæftionedicit.Non eftdeps. J? usmortuotfeifed uiuentium:Vep:terraamp; regio mortuoR: dequibusloquitEzechiel.AnimaquæpecMat-zz. caueritipa niorietur:Etnô mortui laudabuntte dne.'fed nosqiii uiuimus bndicimusdno qinrefurEze.ls teftioneoccurfuri fumusdiio faluatori dicenteapFo.H ocem dico uobisinfermonedni qm nos q ui^ps.iij . gt;nbsp;■„ • ; niniusqui telinquimurinaduentudni:n5pueniemuseosqui dormierunt:dequibusamp;hiereniiasithef.4. Joqoitur.Derelinquentestefuper terram fcribant.Qiiodtj Dauid,pmittinCredouiderehonadniadHiere.iy fpiritalem nos perfpicue trahit intelligentiam. Quæ em bona res alia requirebat:au t quoi ndigeba t q tantæpotentiæfuit.-utpartisperillumopibus Salomonfiliuseius(quo nullus inorbeterrarumditijr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£

orfuit)conceptuseffet.Sed in terra uiuentium bonaillaquærebat:quænecoculusuidit:necaurisau Matgt;.

tor hominis afcenderunt.quæpparauitdominusdiligentibusfe. Quodautem ineuan^ geliodicitur.Beari mitesquoniam ipfi poffidcbuntterramiuxtalitteram fibi uidetureffejcontrarium Nonenim tetræpolTeffiomanfuetorumeft amp;nbsp;mitium:qui fæpeetiam aparentibusdereliftaperdunt ^pter manfuetudinejfed uiuorum forti um amp;nbsp;uiolentorum qui funtadbella promptilTimi. Denitg «m pfalmo.xliiii.qui fub nomine Salomonisad xpi ecclefiæ^ eius facramentum referturïcribit. Ac^ ongeregladio'tuo fuper fœmur tuuj potentiffime. Specie tua amp;nbsp;pulchritudine tua intende ,pfperare nbsp;nbsp;nbsp;;

« regnaîProptet manfuetudinê amp;nbsp;iufticiam:amp; ueritatem : deducet te’mirabiliter dextera tua hic elf- , , quiamp;inaliopfalmoloquebatur.MementodomineDauid:amp;omnismanfuetudiniseius.EtiterumP Aflurnensmanfuetosdominus^Etapertius ineuangelio.Difciteamequiahumilisfum:amp;manfue- « üscoMe.rncuiustypumamp;Moyfesomniumhominuquierantfuperterram manfuetiffimis feribi; r or. Hæceft ut diximus terra uiuenriu in qua fanftis uiris atcç manfuetisbona domini præparantut ''ïP,æ52î-^^.'^otntumin carnedomini faluatorisnec Abraam: necIfaac:neciacob:nec prophetæ: amp;nbsp;alu luftiuiriconfequi potuerunt.Deniq}amp;Abraam (licetdiuerlislocis) cumlazaro uideturapud inferosamp;iacobuiriuftusdicit.Lugensamp;gcmens defeendam adinfernum : Sanguis Chrifti clauis paradyfieftdicentisadlatronem.Hodiemecumerisinparadyfo.itaeft(utdiximuslterra uiuentium Gen.jy. “^tatcdiuitiarö amp;nbsp;bonoFi:dei:quâ primus adâ perdiditfeefus Adam inuenit.âmoab illo pditam ifte Luce.zj. temtuit dicenteapEo.Regnauitmors ab'Adam ufq? ad moyfen:fub cui us pfona lex intelligitur in fifi Ro.J ^ainempuaricatiôisAdam.q eft forma futuri.Volumusfcirequd fit hæcterramanifeftiusLegamj Malachia:Beatosuosdicentoêsdicitdns:qmeririsuosinterrauolnptaria:quæfignificantiusgræcæ appeiiatur ÏExip-E .quam uel fanfti defiderant:uel quæ deo placeat.Efaiasquoqj in hæc uerba confen?

tit dicens. 11 etit uir abfcondens fermones fuos:amp; appebit in terra fyonficut fluuius gloriofus î terra fl Mala.5

-ocr page 324-

TRAGTAT VS


PARTIS II


ps.8^. Ibidem.

ps.4;.

Ezech.47 Eccle.’zo.

Pro.13.,

Matth.ty.

Luce.zi. î.Cocin.;.

jSs.38.

Gen.iz.

Aâu.y.

Hebce.îigt;

tîentîfQuæ eft terra fyonin qua apparebît fluuîus gloriofusj’Illa uiddîcct de qua idem Dauîd in ih o pfalmo canit.-Gloriofa de te difta funt ciuitas dei.F t iterû diligit Dns portas fy on fup oia tabernacula lacob.Iftas porras diligit deus:quas uidemus in cineres amp;nbsp;fauillas effe côuerfas.Non dico prudennbus fed ne ftultis quidc hocpfuaderi pôt.Egoarbitroramp; illud quodin.lxiiii.pfalmoIegitnus(Vifif3ni «t ram amp;inebriafti eam:multiplicafti locupletare earn. Fluuiusdei repletus eft aqs;parafti dbû illorura qrîificeftppatatioeiusîfulcoseiusinebria.-mFtiplicageniminailliusïftillicidiiseiuslerabitgenninav huicfenfui côuenire.Illa em terra quotidie uifitaf a deo amp;nbsp;inebriat:cââif(ÿ plena eft diuitiis.Dehacnu uuiusegrediet dei;de quofcriptuell.Fluminis impetus letificat ciuitatem dei:qui Si in defcripriôe tÇ pli EjeÆiel myftico fermone narratan cuius ripisarbores funt ex utra^ parte per fingulos méfesfrug* . bus abundâtes.De qua terraâc in ^ucrbiis uir fcripfït fapictiffimus. Qui opérât terram fuân mpkbituj panibusî'Quod fi de bac terra quacernimus:amp; quæ magis a pftôribus poffidetunde qua fcriptumot Maledifta terra inoperibustuis aliqs intclligcdu putat:qûo hæc poffetllarefententia qui opat terrain fuamfmplebit panibus.Quâti em opantur terrâ:exetcêtuomere:amp; tnmFtisimpcdictibuscaufis ftate côfïdunt S penuria:Sed côfiderandû eft fcriptura quid dicat.Qui operatur terra fuâ quæ iuris fui eft:de qua nun$ eiid pôt fcrfm qucfenfum amp;nbsp;iUud faiptum eft.Red^tio ajæ uiri ppris“** uitiæ amp;hocfcd'mlittcrafentirinó pots'Quâtiemalienisamicotum^redimunfpecuniis.Huiusteffæ cultores:amp; àgticolac apFi funt qbus didt:Vos eftis falterræ Ætinalio locotfn patientia ueftra poffi“^^ bitis aîas uetoas:quoru unus uaseleftiôiscôfidctiffime loquebaf :Dei em coopatores fumus:dei agn^ culturo:dd aedificatio eftis amp;nbsp;multa alia quæ icdrco nô replico ne fenfum legens uidear obtunder^-memoriæ illius diflideredllud quotÿ follidtamcce trademus:amp; feriptutafe nosdoceat aufloritan^n^ ftos huius terræ quâiudæi terra rcpromiflîôisautumâtnô habiratorcs eflcifed accolas atij pcregtiuo^’ Ex iufti uiri Icgimusperfonas'Aduena fum ego amp;nbsp;peregrinus ficut ocs patres meit* Qui cum diu i’’ tæ huius tenebris uerfaret flebiliteringemifdt amp;nbsp;dicit:Heu me quia peregrinatiomea jjlongata bitaui cum habitantibus cedarimultum incola fuit aîa mea.Vbicûç aût habitator terræ legit amp;nbsp;ra;amp;media amp;nbsp;extrema trademusiamp;liquido fcriptura^ poterit régula côprobari fern pet habitatores terræ pcccatores appellariide quibus in Apocalypfi lohannisillud excplû eft: Vhæ habitatoribus Abraâ ad que primofafta eftrepromffiodicctedno.Tibi dabo terra hâcamp;femini tuo:iuxta Step^P* in xpo primi martyris côtionc nec ueftigiû qdé pedis huius terræ^icit accepifle.Ita em feriptû eft • egreffus de tetra chaldæorum habirauit m C arram:amp; inde poft$ mortuus eft pater dus :migwu’^ terram in qua uos nunc habiratis: amp;nbsp;nô dédit ei pofleffïonem nec ueftigiû quidc pedis quam reptom* fit date d in poffelïionc amp;nbsp;femini dus poft eum. Ac ne forfitan ledoris tadta cogitatio trahat euJn illamintelli§;cntia:autquodnó eftdatum parent!:reddatpofteris.Vaselcftiôisloquitadhcbræoî-f'^ de qui uocat Abraâ obediuit egredi in locum que accepturus erat i n polTeflïonem : amp;nbsp;egreffus df feiens quo irct.Fideperegrinatus eft in terra 4)miirionis quafi in aliena:in tabernaculis habitant cum Ifaac:amp;Iacob:amp;cohæredibuseiufdem promiffionis:expeftauitenim fundamentum habentemciui^ tatem:cuiusartifexamp; creator deuseft.Etiterum cum de Abel amp;nbsp;Enoch NoeSaratçdixiffetintuliuI^ xtafidemmortuifunthiomnesnôacceptisrepromilïïonibus.fedproculcas uidentes amp;nbsp;falutautesS confitentes:quiaperegrini amp;aduenæétantfupertcrram.Qxiienim hocloquunturioftenduutlt;î’lt;l']® tantpatriam.Et fiquidem illiusrecordabantundequaegreflî eranthabebant tempus ut reuerterent: nunc uetomdiotemdefiderannideftcodeftem.Multif^ inmediofanftis commemoratis ad extrem mum tulit:Et hi omnes teftimoniuj habentes in fidc:non acceperuntrepromiffionê deo de nobis me# lius quid ptouidente.me fine nobisperfefti fièrent. Acceffîmus enim ad montem S yon amp;nbsp;duitatc dei uiuentisHierufalem cocleftem:amp; multorûangelorufrequentiâ amp;nbsp;eedefiam primitiuoruj qui feupn funtincoclis.Necmefugitcpinuidiaiudæorumhæcteftimonianôfufcipiatquæ ueteris teftamenn, auftoritate firmata funt.lllud noftris dicendû eft:hancæpiftolâ quæ inferibitur ad Hebræos nôfofum ab ecclefiis orientis:fcd ab oibus retro ecclefiæ græd fermonis feriptoribus quafi'pauli apoftol’ licet plerilt;5 earn uel ß arnabæ uel Clæmentis arbitrent:amp; nihil intereffe cuius fincû ecclefiaftici uin lit ut quotidie ecdefiarû leftiôe celebretur.Quod fi earn latino^ confuetudo nô redpit inter feripturas ca nonicas:ncc græcorum quidem ecclefiæ Apocalypfim Iohannis eadem libertäre f ufeipiut amp;_tamc nos utrancç fufcepimus:nequaqj huius têporiscôfuetudinc:fed ueterû feriptoffe audorirarêfequctesiqplæ tun^utriufçutunturteftimoniisnô ut interdû deapoayphisfacerefolent.Quippequi amp;gE*^^'*’“^ litterarumraroutanturexcplis:fed quafi canonicis:amp;ccclefiaftids.Refpondeâtmibi qui haue terram (quæ nûc nobis xpi paffione amp;nbsp;refurreftione terra repromifliôiseffefta eft)PofTeffam putanta populo iudæorûpoft.^reuerfuseftex ægyptoqitumpoffederinutieçaDâufi^Berfabeæ:q uix.clx. longumfpatiotenditur.NecjemDauid amp;nbsp;Salomonpotctiflïmosregesexceptishisquospoftuicto? LongîWdo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in amidtiam receperût plus tenuifleferiptura teftatur.Et hoc dico:ut 'taccam quintç palcmua? ci

uitatcs:gazâ:afchalonê:geth:amp; accaron:amp; azotû.ldumeos quoeç a meridiana plaga uix uiginnqi^. fionisq'fit. Ab Hierofolyma milibusfepatos :Arabes amp;agarenosquosnûcfarracenos uocât.'in uicinia urois H le rufalêpudetdicerelatitudinc terræ rcpromifiïôisneæthnidsoccafiôejblafphemâdidedifleuicleamut Ab ioppe uf^ ad uiculû noftrû bethlec.-quadtagintafex milia fût:cui fuccedit uaftiffîma folitudo ple^

-ocr page 325-

Detertàpromiffionis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epî. XI

îwferocîfi barbaro^.de quibus dr.Côtra fadem, oim fràtiv tuoiü habitabis Si quopy facitpocta eloquc «ll.musmentionc.Latecj uagâtesbarcæi.A barcaopptdo:qd’ infolitudinefitueft.quos nuccorruptô Vir.cnœi.îâ. baricianos uocât.Hi funt q locoß- qlitatibus diuerfis noîbus appellant:amp; a mauritaniaofïa.

P atricï Si ægvptûpaleftinâcj amp;nbsp;phociiicccelefyriâ amp;nbsp;ofrhohenc mefopotamiâ atlt;5 pfidej tendutad in aiatn.Haeceftiudæetuapi:lôgitudoamp; latitndoterraß;inhisgloriaris:fuphistep diuerfas prouindas i^gnorâtibusiaftitasadpopuluphaleras.Egoteintus Siincutenoui.Quodfiobieceristerra repromif Horns dici:quæ numerofc uolumine côtinet a mendie maris falinaßr per fyna amp;nbsp;Cadeibarnc uad »trenteægypti qiuxtarhinicorurâmari magnoinfluitzamp;abocddenteipmmarcpalcftinæphœnids byriæceles Cilidæcjptendit ab aqlonetauru monte amp;nbsp;zephyrû ufip emath q appellat epiphania Sytie adoneiuêneropanriochiâamp;lacumcenerethzquinunctyberiasappellattamp;iordancquimatiifluitfa# linaß: q(f ruine mortuûdr.Trâs iordanc aût duaß; femis tribuum poffcffio eft rubê Si gad:amp; dimidiæ f^teborhectibirepromiflanôtraditaîfiobferiiaffesmandatadei amp;inpceptis’illip aiwnlaffesjfinon^QÎpQtgntedeQCQlnjffesbgglphggQjg^ljaal Ijçgj^ebuchzamp;chamosquosqa ptuli Mat.ijJ Itideozoïaqtibiçmiffafuerâtpdidifti.Etmihi ineuangelio^mittnnf régna cocloRîzqinftrumenttiJ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qs

Hô noiatzfed fi nôfecero quæ pcepta funtzncquaq’ erit cnlpa in ^mittenteded in me q pro;» niifliim accipe non merui.Vbi ein optio ^ponit ad eligendûiqni operari renuis fruftra copias qd milTum eft.Lege librum iofiie amp;nbsp;iudicu:amp; quâtispoffeffionû anguftiis fis coartatus intelliges ; Quid diuetfa^ urbifialienigenascômemorc.-quos populus iudæop: non quit expellcrede urbibus amp;nbsp;fedib? fuiscumipa Metropolis tua priusiebuspoftea Sale. Tertio Hierofolymaamp; nûcHeliaiebufæosexpel kre nô ualuerit fed manferit cû eis in fcâdalû excplumcj uidnoß; intmzut ubi templu tuu conditû eft ; areæornefuerintiebufæi.amp; ipm tcplû Septuaginta miliiilatomo^ Si oftuaginta miliu ueftofthocê «•niiliûexceptisppofitisoperupræmultitudinehabitantiûtecôincircûdfoftzabEtlinidsextrudûfir. Nechocdico in fugillationc terræ iudeae ut hereticus S ycophanta mentit aut quo aufera hiftoriæ ne^ Htateniquæfundamctueftintelligentiæfpiritalis:Iedutdecutia'fupdliumindæoR;:qfynagogaean^ güftiasecclefiælatitudipferut.Si eïocddctc tm fequunf litterâ etfprn uiuificâtêondâterra repromif nîôis lafte Si melle manätc.Siaötp tropologiâ diftû putat ,p tenroim abödätia;amp; nos terra cófeftióis tertâcç uinêtiu terræ uepriûpferemus diccte dfio ad Moyfc deabieftiôe ifraelis;amp;aflun?ptiôc gctiü.Dt mittementdeleâ populûiftûtamp;fadâteingentemagnâ.Etcodcpatrcadfiliûpoftulaame :lt;Sfdabo Exo.az tibi genreshærediraté tua amp;nbsp;pofleffionc tuam termîos terræ.Etapertius p Efaiâ Paru tibi eft; utfispu ameusadfufcitandas tribus iacob:amp; feces uel reliqas ifrael con^regâdas.Dedi te in luce cunftis genti ££3.4,, bnsutfi$fiiv,3tojypjyg,.£æt£f,.æ£xqyQpeffpjj.yejejj,Qf,ftTatilIiuspopuliîumbraamp; Typoamp;imà ’ £» gine pceflïffeifcripta autc ec pro nobis in quos fines faeeuîi decurreruntî'M ulta i udeæ fcelera commifii« fti.xunftiscircatefetuifti nationibusOb quodfadumtVticg fgt;pteridolatriam.Cunlt;$ feruirescrebrô mifertustui eftdeus.Mifit indices Si faluatoresqui te dcfamulatu moabitarii amp;nbsp;âmanitarum.-phili / ftiimquoi^amp;diuerfarum gentium liberarüt.Nouiffimefubregibusoffendiftideum;amp; ois tua ,puî;gt; ciababylonia uaftantedeletaeft.p Septuagint a annos rempli folitudopmanfinacyroregcpfa^t eft la xatacaptiuitas.Efdras quoeç hoc Si Neemias pleniffime refêrût.Extruftû eft templü fub darioregepfa »atcçmedoR: amp;nbsp;zorobabelfilio falathiel amp;nbsp;iefu filio iofedech facerdote magno. Qiiæpaffi fitisa me# disjægvptiismacedonibusnon enumero.Nectibiadducâinmemoriâ Antiochfiepipbanccrudelifli# muoimtyrannoR':necpôpeumîgabinô.fcaurû.uarrum.Cafl'ium;fofiuqj replicabo:qtuis urbibus: amp;nbsp;pdpueinfultauerehierofolymæ.Adextremûfub Vdpafianoamp;Titourbslt;aptatemplû(5 fubuerfum eft.Deinde duitatis ufcg ad Adrianû prindpc per qnquaginta annos manferc reliqæ:Poft euerfionem rempli paulominus p quadringentos annos Si urbis Si tcpli ruinæpmanent.Ob qd’ rin fadmus.Cer te non colis idola:fedetiâ feruiens pfis atcç Romanis a captiuitatis prelTus iugo ignoras alienos deos.

Quô clæmctiftîmusquondd deus qnun$tuioblituseft;nôc per tanta fpacia têporû miferiis tuis nô • ' ‘ ’ addudtutfoluatcaptiuiratemdedutueriusdicâexpeftatûtibimittatantixpm.Obqcfinq'fadn9amp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ '

tam exeaabile feelus auertit a te oculos fuos.Ignoras memero uocis parentû tuop.’. S anguis ei us fuper Mat.Z/» nos amp;fupecfiliosnoftxos.amp; uenite oeddamus eu Si noftra crithereditastamp;nô habemus regem nifi cæ loh.I^ fatem.Habesqif elegifti uf^adfinemmundiferuituruses Cæfari .‘donee gentiûintroeatplenitudo amp;nbsp;ncoisifrael faluus fietut q quondâ eratin capitc;uertaf in caudâ.Hæc tibi uireloquctiffime in du# plicispfefturæhonoretranfaftonûc inxpohonoratiortumultuaria ” hrcuilucubrationedidaui: ne uidereroînoreticere.Eodceîtpezîmoeodêmihidieamp;lrætuærcdditæfi'it: amp;meæexpetiræ;utauttacé . _ . dûfuerinaut in côpto eloqo refpondendaquotu alterû pudoris alreR; charitatis eft. nbsp;nbsp;nbsp;Argumentu.

E ueftibus facerdotalibus traftaturus:Primo de dbis Si primitiis facerdotum;amp;: deobferua tione pontificis ac de tabernaculo Si iiafis facrifidi pferaf.Deinde de ueftimentis facerdotu atcj pontificû ueteris teftamenti traftatillahiftoricemyftice^ deferibens. SeatiHiero.adfabiolâdeueftefacerdotali. Epiftola XI Scjhodieinleftiôeueteristeftamcti fupfadémoyfi uelamê pofitû c loquit glorificato uul# tu amp;nbsp;ppfsloquêtisglorid ferrenôfuftinet.Cu aûtcôuerfi fuerimus addnm auferf uelamen Joccidens littera moritur:uiuificâsfpiritussfufcitatur.Dominusem fpiritus eft:amp; lex fpirita ilis. V nde Dauid otabat in p’almo. Reuela ocnlos meos. Si confiderabo mirabilia delege ps.iij

-ocr page 326-

PARTIS

TRACTATVS

S Mat.y. Matiy.

Malaz»

tua.Nunqd debobus cura eft deo^Vti*^ no multo tnagis de iecore bouisarietis Si hircop: amp;nbsp;tro pcftore Sc uentrc quo ftercora digerunhquorum duo in efiim accipiuntfacerdotes.Teniu I®’” mecet inpmiu:deuiftimisfalutaribusadepsquopedusobuoluit:amp; pcnulaiecorisofferunt , ri:iptn ueto pedus amp;nbsp;brachiu dextrûdâtur aaron amp;nbsp;filiiseius legitimû fempiternû a filiis ifrad in corde efthabitaculû cordis in pedore.Quærit ubi fit aiæ principale plato in cerebro Xpsmonltrat i corde.ßrimundo corde qm ipfi deu uidebût:amp; decorde 4)cedutcogitarionesmaleEtqdcogic^osn qua.incordibusueftrisE' Voluptas amp;cócupifccriaiuxtaeosquidephifiris difputant cófiftit ' huius pcnulla indiuerfa uolitantê:amp; poculorumfeneftra erumpentem foras offerunt facerdotes £ ut poft$ operedixerint deo holocauftum tuum pingue fiat amp;nbsp;concupifceriam libidinis ignc fpûfiandi cócremauerint mereant accipepræmiûpedus amp;nbsp;brachiu.In pedore mudas cogiwto legis noticià dogmatû ueritatc.Inbrachio bona opa Sc pugnâ contra diabolû Si armatâ manu inctepceperit:exéplo45bent.Iefuseîcocpitfacere amp;nbsp;docere ipm quoop pedufculû appellat id eft addttamétü fi ue principiô:amp; egregiû tenufa qppe hoc magis fonariex quo intelligimus iu\w 1 / lud Maladiiæ labia facerdotiscuftodiûtfdam amp;nbsp;legcreqruntexoreeius Exquointelligimuspcip““ debereeffe in facerdotibus legis dodrinæœ noticià : amp;nbsp;additamctogratiæ fpiritalis talc uitû nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g

poffit côtradiccntibusrefiftere.'amp;’nihilinlefiniftrihabereopisqd’ ducat ad tartap: :fed dextrû eflc feparatum.'ut opera facerdotis comparatione uirtutû eius a cudis hoibus feparata fint.

i.Coc.^.

Leiii.io«

dimis Sc his q offerunt in altari:amp; que facerdotibus dant a dno. Cæteru amp;nbsp;alia tria exceptis hoftiap: amp;nbsp;de priuato amp;nbsp;de macello publico:ubi nô religio fed uidus neceffîtas eft facerdotibus tn«’ tribuur«brachiumaxillaamp; uenterdebrachioiamdiximusmaxilla eloquenteeruditöc^fignj“® qlt;f pedorecödpimus ore ^mamus ucterreceptaculû cibop; in fcorto madiànitide facerdotali RPS confixus uni uerfos hoîm labores;amp; motnctanea blàdimcta gulæ ftercoris fine condcnat Sc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îy§

tibus côfecratis deo totû qcf curamus qd* uoranius î fcceffuj ,piici Vn apFs aefca inqt ucttiamp; ucter deusautemamp;hnncamp;illasdeftruetamp;econtrariodeluxuriofisquorumdeusuentereft:amp;gIori®lY j fufîone eop«uituli puluerc:quc adorauerat ifrachin côtcptujfuperftitiôis inpotû accepit ppFsjut“',' , côtcnereqdin feceffum^iici uideat.Prædpit facerdotibus utmiftraturi intcplouinûamp; ficetânô*” ne æbrietate amp;nbsp;crapula Sc cutis huius uitæ pgrauent corda eop;:nec ptem hêant in terra nifi loj” ut nulla debilitate infignes fintmec truncis auribus læfo oculo.-fimis naribus.-claudo pedecuris col mutato:quæoiareferunf adaîeuitiajVolûtasetn inhoîenô natura dànat. Si qse facerdotibus friP' fluxetitadfacerdotalé mcfam .phibet accedere;amp;ccôtrario uidua cuius cû Saradefecerintmuli^^^]; pter côtinentià Sc caftitatem recipit in domupatris:amp; de tépli ærarioalit fi filios habuerit reddit fp*®, fuæ ut iuxta apFm hij miniftret:quge uere uiduæ funt amp;nbsp;q de facerdotalibusfuftentant cibisn“*quot;“^^^, terius amoreteneanr ;uicinusamp; merccnariusexcludunt a côuiuio facerdotû feruisciborurd’^® dunt iamtunc^jüciebant çhigellusamp;hermogenes amp;recipiebatonefinius.Primitiæ cibori”’’,?Srt frugû atcg pomop; offerunt antiftiti.-ut habês uiduatcj ueftitû abfcp ullo îpedimcto fecutus SC P®“ uiat dno.Primogenita mûdopraialiû acdpiûtfacerdotes : amp;îmundoR;pda hoîm quolt;5 pttf^’ nbsp;nbsp;nbsp;j

Z.teg.15.

Mat.zd.

Eze.iS.

tedimunt:amp; qacôditiohumana nafccdi eftcôispdumæqliterofferf ficmoderatûamp; leueiutnct:“**^^ intumefcatnec tenuis pgrauetEdituiamp;ianitoresaccipiunt décimasamp;rurfum décimas deciiriâ^^ cuntfacerdotibusiantoillisminoresquàtoipimaioresppFo.Quadragintaodociuitatesadbpbita dum leuitis Si facerdotibus fepantur.Sex urbesfugiriuajt tràs iordanc Sc intra iordanceligunt» , cxilii amp;nbsp;mors pontifias Si uniuerfa q feftinus fermo pftrinxit:amp; quoruj pulfaui tm necapui Hacrame ta ad cundosptinent facerdotes.Pontifex aût quadspolleat priuilegiis dicam breuiter «Caput fuû non difcoopiet.Habet cidari Sc nome dei portât in fronte. Diadematc ornatus eft regio adptc« xpi uenit ætatem fempeiusgloria .ptegcdus eft. Sc ueftimenta fua non feindet qa candida funt «'^^ polluta qaagnûfequctia:amp;deatôfæouiscôfedauclleribus.Thamaramiffa pudicitiag Cayphas pdito facerdotiorupitpublice ueftimcta.Sup oem aîam q mortua eft noningtep’^.

œ pdm eft:amp; in pdmmors illuc pontifex nôaccedet.Aia quæ peccauerit:ipa morietur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.qJ

Mat.10.

Mat.g.

Mac« 14«

diues ille potens Si multitudinem offerat uidimaß: fi mortuuseft nô tangit a pôtifice nô fi refurgitamp;ad uocem faluatoris egreditut de fepulchro amp;nbsp;fafciispdôfe folutusincedit pontifex:amp; ibi faa’et màfionc:amp; cû refurgete pràdebitfup pâtre fuo amp;nbsp;matre fua nô inqnabit. nos facere cogitaffedus:amp; cum propinqtatem refpidamus corporû Si corpis Si aire offendimusg totem. Qui amant pattern fuper xpm non eft deo dignus.Difcipulusad fepiilturam patrisficdeli rans.Saluatoris ,phibet îperio quàri monachott duj patris matrifej miferent fuas aîas padiderut 5 up pâtre amp;nbsp;matre pollui uobis non licet quàto magis fup fratre fororibus côfobrinis familia feruulis nus regale Si facerdotale nos fumus.Illû attendamus pâtre qui nû$ morit aut qui^) nobis mont a q ideo uiucs eft mortuus.ut nos mortuos uiuificaret.S i qdhabemusde ægypto cp princeps mundi lu po(fitagnofceretencriægyptiæcûpalliorclinqmus«Sîdoneoptusadolefcens uindûdfim incurrriffet laqueosnifi expeditus Si nudus perfequenrium deciinaffetimpetfl.Rcddamus quæparentum funt.fi tnuiuût Seruictesdno filiosfuospferri fibi gloriant.Etde fanftis non tur:amp; non polluer fanftificationé dei fui:^) odofo quotç uerbo rônem reddituri Jumus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ßj,

ædificat audictes in piculû uertit loquctiu.Ego fi feceto:fi dixero qppia qlt;f tephefionedignu

-ocr page 327-

Derhaamp;ueUeraceedotati. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola XI

öisegredionamp;polluo uocabulûxfîînquoniihiblandior.Quâtomagispontifex amp;eps:qiicop3cne X nnecriminetantaRc^uirtutunitfempmoreE infanflisamp;paratus fit uidimas offene proppForfcque^ fter hoim amp;nbsp;dei carnes agni fa cro ore cót'icics qa fdüm oleu epi dei fui fup eu eft.Non egrediet de fdó. Gal.j neiieftimentuqd’ indutus eftpolluar.Quotquot eminxpobaptijatifumusXpmiduimusferucm? Luce.io tunicaquaaccipimiisfandacuftodiamusinfdó.IIlc montanushabiratorqdehieifm defcendebat j hiericho nóprius uulneratus c $ nudatpdnfundit ei oleö medicamctü lene amp;nbsp;mïa temperatu:amp;quia debuit negligêtia fentire crucîatû uini aufteritate mordef.’ut p oleü ad pnïam 4?uocef p uinü fentiat fe uentatetn ludicantis. Vxorem uirginem acdpieuuirginen amp;nbsp;eiedam amp;nbsp;meretricé non accipiet fed uit ginemdegenerefuo:amp;noncontinuabitfenicfuüinpopulo.Egodnsqfandificoeö.Sciopontificem ecu pcepta nöcdanf:a plxrifq^ xpmintelligi.Et idqtf didü eftluperpatrc amp;nbsp;matrc nóinqnabit de uir ginah M_a riæ partu intelligi.M ultocj facilior amp;nbsp;fup dno interptatioquæ audit in pfal. Tu esfacerdos

S^*'’^“f'^‘^’^o*^dincmelchifedech èi in Zacharia.Audi iefu facerdos maxime amp;nbsp;cui fordidapdoßj noltto^ ueftinjcta tollunt utrccipiat gloriam qua habuit apud pattern priuf$ mudus effet. S ed ne qs me UI tacere fcripturæ putet:amp; fic amare xpj ut hifforiae aufera ueritatciterptabor Î mêbris q» ref eraf ad Zac.5 caputitelligâdeferuisq)ipIeat»dnoQuâ$gFiadnigFi3famuloji.’fit.etubicu(5Oportunitasfelod tu lerit:licdeuerolumiedifpurabo:utderiuefadcosqbusxpsdôauitutlumêfît.Pôtifcxiftequcmofaigt; cusfermo defcribinuiduä eiedâamp; meretricé nö ducit uxorc. Vidua c cuius maritjc mortupEieda q a niatito uiuetepiicif meretrix qmFtof«libidini pj.Scd accipiet uirginc amp;degnefuo.nöaiienigenä ne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X .

I mala terra nobiliü feminü frumcta degftentmö meretricé q niEtis expofita eft amatoribus.Nó eiectâ Quid nt ui«^^ kcóiugio indigna fuit.Nó uiduâ ne priftinaçe meminerituoluptatû fed anima ilia q dudeiedaet do habet macula ncog rugârquæcu xpo renouât de die in diem de qua apFs loquif. Defpondi cm uos meretrix. uni mrouirging cafta exhiberexpo.blolo difcipulâ côiugem pôtifïcis qcÇ habere de ueterehoîe.Si urtexirtiuscû xpo ea qfutfum funt fapiamus pteritoje obliti futuroprauidi.lnfoclix S ymon qapoft naptifmôdeantiquomatrimoniocogitabatînecaduirginalé uceratpuritaté. Petri 'cófortio îaignus lUit.Côpuliftj me fabiola litteris tuismtde aaron tibi fcriberé ueftiméris.Ego plus obtuli ut de cibis amp;nbsp;pnrnitiisfacerdotü SL deobfetuatiôepôtificispfadunculâ ftrueré.Egreffa de Sodomis amp;ad môtana fe‘ lu lias mquot;) uis habi tare 1 parua urbe S egor. Trafcédens 45felitos:pteri s i fraeli ta s;.dimittés Icuiticu gradu

J , .quot;Pl’^uetecofortia.Ettuqdemoptatofrucrisodo:amp; iuxtababylonêbethleemitica forfitan rura un a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“^Si^dtcdepfepiaudiuimus infantcîamp; qrimoniaseius: ad

eu a ad tuas aures cimimus puenire.Legim us in exodo tabernaculfi.-méfamxandelabru altare: colû nas;teutoria.:coccri;byffum.hiadnthu;purpurâexauroargentoæreuafadiuerfatabernaculû diuifuj matria.xii.panesper fingulashebdomadas méfe impofitosin câdelabro feptem lucernasaltare hoftiis olocaufrifçexpofitumcathedras:fcyphos:thuribula:phyalas:mortariola:paxillos:pellesrubraspilos „ rapraru amp;nbsp;ligna imputribilia.Tanta Ôi talia offerunt in tabcrnaculo dei.-utnullus defperetfaluté.alip aurHmfenfunm;alinsargentûeloquiû:aliusuocéaerisexhibeat;totusmundusintabernaculidefcribf f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;■ fccfm ueftibulû oibuspatet.Aqem amp;terracundismortalibusdatafunt.in

ætheraamp; in coclû amp;nbsp;paucoiü introitus ÔL noIatuseft.Duodeci pancs.xii.

§nificatcirculû.Septélucernæfepté errantia aftra demôftrât:Etnelongiyaciâ( nc^ cm ^po tel? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fâbernaculo fcribere) ueniâ ad facerdotalia ueftiméta.Et ante$ myfticâ fcrutcr in

'gentiamoreiudaicoquæfcriptafunt fîmplicitcrexponamutpoft$ ueftitû uidcrisfacerdote5; amp;nbsp;eu is tuisomneeius patueritornamentum tune fingulorum caufas pariter requiramus. Difeamus p imum cômunes facerdotü ueftes at^ pontificû linds focmîalibus quæ uflt;ÿ ad genua amp;nbsp;poplités uc?

foctnorareuclauerint nô pateat qcf opertum eftifnde et gradusaltaris .phibentur fieri: ne infe 3fcendentium uetecunda confpidat:uocaf9 lingua hæbrea hoc genus ueftimenti maf f t)haf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;khct-kè AHie noftrisfœminalia uel brace ufcj ad genua pertingentes.Refert enim lofe

P ^’??’\ætateeiusadhuctcmplnmftabatetnccdumuefpafianusettitu£hierofolvmâfubuerterât. minai 'Pj U facerdotali multo«^ plusintelligit quod oculis uidef:$ quidaurepdpif)hæcfoc fenr ' 'r । lretorta ob forritudinem folere côtexi:et poftqgt; indfa fuerint acu confui .Non em pof

k nbsp;nbsp;byffinam uocatappellaturcgCotonaph.ideftXiïœv quodhebræofermoneinlineam

crurad^ f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftridismanidsutnulla oinoinueftefitruga: amp;nbsp;ufcçad

camifia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;P Icgentisfacilitate abuti fermone uulgato folenr militantes habere lineas quas

îacula-te'^°'j'^^'^^^P^’^’^^P”5^^^”^^‘'°’T*’busute^editifintuclad curfumuel plia dirigédo nifteriurn^J[’doclypeuenfem librando:amp;quocunc5neceflitastraxerit.Ergoamp;facerdotesparatiinmf rant.Tem’ ^^‘^“’’^‘U'hactunicauthabentespulchritudiné neftimcntofunudorumceleritatedifcur^ cerc.Babvî^^^*^*^^ ueftimenti qtf illi appellant Abauech,nos cingulû 8i baltheûzonam poffumus di^ cinêtilurn uocabulo heunam uocât.Diuerfa uocabula ponimus ne quis ertet in noie hoC b *Puutudine^elliscolubriqexuitfenedutem:ficinrotundumtextumcft:;utMatfupiumi

-ocr page 328-

PARTIS 11


TRAGTATVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I


longiusputes.Textumcftautcm fubtcgminecoccipurpurehyacinthi:amp;:ftamincbyilino:ob deco« amp;forritudincm:atlt;5itapolymitaartediftindü utdiueriosfloresacgemmasarrifitismanu:nó textas fed additas arbitreris.Linea tunica de qua fupra diximus inter umbilicu amp;peftus hocftringutbaltheo qui quattuot digicoit Habens laritudinc;amp; ex una parte ad crura depcdens cu ad facriticia curfu amp;nbsp;ex/ pedirioneopuseltinlæuumhumerûretorquet. Quartû genus eft ueftimeti rotundum pilleolum quale piftum in ulyxeo confpicimus quafi fphæra media fit diuifa ut pars ponat in capite hoc græci amp;nbsp;noftri Thiaca nónulli galea uocatmó habet acumc in fummomec totum ufcg ad comas caput tegit: fed tertiâ partca fronte inopertâ relinqt:atlt;ÿ ita in occipitio uitta cóftriftus eft:ut no facile labatutexca pite.Eft autem by flînû ôc fie fahre opatum lintheolo ut nulla accus ueftigia fotinfecuspareant.His qt tuor ueftimctis.id eft fccminalibusnunica linea cingulo quod purpura cocco byflbhyacintho(}cóte/ xituramp;pileo.’dequonuncdixmustamfacerdotesqipontificesutunt.Reliqua autc quattuor pprie pontificum funttquorum primum eft mail.id eft tunica talaris tota hyacintbina ex lateribus eiufdem coloris affûtas habes manicas: amp;nbsp;in fuperiori parte qua collo induituraperta:q«f uulgo capitiü uocant Otis firmiffimis ex fe textisme facile rumpantur.dn extrema ueroparte.id eft ad pedes.lxxii.fuot ti^n/ nabula:amp; totidem malapunicaeifdécôtextacoloribus.'fupercingulainterduotintinnabulaunûma Ium eftanter duo mala unum tintinnabulö.-ut alterutru fibi media finucaufaqj redditiccirco tintin/ nabula uefti appofita funt ut cum ingredit potifex in fanftafftórum totus uocalis incedat moritutus ftati fi hoc nó tecerit. nbsp;nbsp;S extö eft ueftimetum qcfhebraica lingua dicit ephod.Ixx.s TrciuuAd.id tft hip/

Î.Reg-z»

z.Reg.lt;f'

humerale appellat. Aquila sapditju .id eft fuperueftimctum:nos ephod fuo ponim us nomine.Et cunqg in exodo fiue in Leuiticofuphuerale legit feiamus apud hebræos ephod appellari.Hoc ante efle pótificis ueftimetum amp;nbsp;in quada æpFa fcripfifle me memini.amp; ois fcriptura teft’af facru quid effe amp;fo iisconueniêspótificibus.Necftatimilludoccurratqp famuel qui leuitafuinfcribit inregtio^hbroM buifleætatisadhucpuulæephodbad.i.fuphumeralelincûcôdauidquo^antearchaj dni idé portafle referatur. Aliud eft em ex qttuor fupradiaiscoloribus.i.hyacintho:biffo:cocco:purpura amp;nbsp;ex auto ha/ bere contextu:aliud in fimilitudinê facerdotu fimplex amp;nbsp;lineü. A uri laminæ.i.braftæmira tenuitatetu duntunexquibusfaftafila torquentcûfubtegmiuetriû coloîi:hyacinthi:cocci:purpuræamp;cum mine biffino amp;nbsp;effîcit polliolû miræ pulchritudinis pftringcs fulgore oculos in modu caracallani : abfiç cuculliscôtra peftus nihil côtextum eft:amp; locus futuro rônali dereliftus.Sed i utroej hutnetoha/ betfingulos lapides claufos amp;nbsp;aftridosauro qhebraicedicunt Soom ab Aqla,amp; fimmachoamp;' thodo/ tionconichini:afeptuaginrafmaragditrâft’erunt.rofephusfardonicasuocatcûhebræoAqlalt;5f°™^ tiensutuelcoloremlapidûîuelpatriade patriademôftraret.Etinfingulislapidibusbiffenapattiarcha rumnoîafuntquibusifraeliticusppFsdiuidit:indextro humeromaioresfilii Iacob in læuo ininoies feripti fûtnitpôtifexigredicsfftâfftôjsrnoia ppFi jiquorogaturpcdominûportetîhûeris.Sepow’““^^ ftimetu c mefurapuü cûftisfupradiftis facrati^itede qfo £Mo:ut q dicutur itelligas hebraice uocatur. Ofningræcæ autaó^tov nosrônalepoffumusappellare utiipo ftatïnoie feias myfticû cfle q“ tljcit. Pânuseftbreuisex auro amp;nbsp;qttuor tetpcoloribusîhoceftiifdê qbus amp;nbsp;fuphûeralehnsmagnitudinc pal mi P qdrûamp; duplex ne facile rûpat.itexti fût eijei.xii.Iapidcs miræ magnitudîsatcj pdi p qttuor ordies: Symtîiac. itautifingfisuerficulisternilapidescollocenûlnprioordiefardiusitopacip.’fmaragdusponitfyfhi’’^ chus diffentit in fmaragdo cerauniu p eo trâfterês.in fctfo Carbûculus:faphirus:iafpis.In tertio Ligu^ riusîachatesiAmetifthus.Inqrtochrifolitusionichiusibcrilus.Satifi^mirorcurhiadthuspciofih’noiS in boß! numero nô ponat :nifî forte ipfe alio noie ligurius appellet ferutas eos q de lapidû feripfet^ turis at(ç gémaRj.'Liguriû inuenire nô potui.In fingulis lapidibus fetf m ætates.xii.tribuu fculpfa innt Apoca.zi. noiahoslapidesindiadematepridpisTiri:amp;iApoca.Iohânislegimusdeqbusextruitcccldbsl’’^’^ r ufalem: amp;nbsp;fup hoi,t; noibus amp;nbsp;fpede uirtutû uel ordo uel diuerfitas idicat.Per q ttuor rônalis anguio qttuor ânuli lut aurei habetes ptra feifuperhuerale alios qttuor utcu appofitû fuerit nbsp;nbsp;nbsp;ip''/. °

inephod diximus deteliâu anulus ueniat ptra ânulû amp;nbsp;mutuo fibi uitris copulctur hyadtWn'Sjpoi' ne magnitudo amp;pôdus lapidumcôtextaftamiarûperctauro legati funtatq; pelufi neefnfl’^*; firmitatenifiamp;cathenæexaurofierct:qobpulchritudincfiftulisaureistegerctur:habercrç^.’^ ° li fupra duos maiores ânulos q uicinis fuphûeralis aureis nefterentîamp;deorfum alios duos.Na poi £ gum in fuphûerali ptra pedus amp;nbsp;ftomadiû ex utro^ latere erâtânuli aurei q catheniscû tóoahsireno bus ânulisiungebàtur:atlt;5 ita fiebat utaftrigeretur amp;nbsp;rônalefophuerali:amp;fuphûeralcrônali ut

P tura contra uidetibus putaretur.Oftaua eft lamiaaurea.i.fifzaaba.dqua feriptum ^^tiomé dm ne ds qttuorliisloth He Vau Teth/qcf apud illosindùbilenûcupatur hocfuppilleolû lineû amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

facerdotum inpôtificeplusadditunutinfrôteuitta hyadnthina côftringat totâqg pôtifids puK 11 dinédei uocabulucoronet:amp;4)tegat.Diximusq uFcôiacûfacerdotibus:uFqfpâliapôtifieis u ta fint amp;nbsp;fi tâta diffîcultas fuit in uafîs fiftilibus quâta maieftas erit iriiefauro qitrifecuslatet.Ui

IglLUt JJAItO V£Vt. CIU' liVMlCVlJ CtW.V^tll/UO ♦V*- tUA.I.(t. IIXKJLV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vaiAJ |^V/ikVd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(‘OMlF*

qiiattuor colores ad qttuor elemcta referiintunex quibus uni uerfa fubfiftût. B y flos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H nefnquot;'

qrex terra gignitur.Purpura mari qaev eiuscodeoIisringit.Hiaci'thusaeri^JptercoIorisfiiitoai •

Aquila. nbsp;nbsp;Coccus igniamp;ætheri q hebraice Sa appellat:qlt;f Aqla nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Simachus Maß^yoy

Symmach. cocco iuxta larinû eloquiu apcfbebratOs T olach-id eft uermicuI^fcribituKamp;iuftûcc

-ocr page 329-

Dent U amp;nbsp;ucftefacctdotaff

EpiOofä I xr

l}fcxtreatorê:nô folû j)ifrael:fed amp;^unîucrfoniûdorogct:f[qdeni cxterraamp;aq* Si acre Si ignetnû^ dusiftecófiftit:amp; hæc elemêta funtoïm.Vn primû ueftimentulineû terra fignificatdcd’m hyacinthi f liuaerem incolore demôftrâs:quiade terrenispaulatim ad excelfa fuftollimHrjamp; ipa ueftishiacinthi)» naacapiteuf^adtalos uenicsindicataerédecoclisufcÿad terram fufum.Mala aûtpunicaamp;tintina/ bulaininferioribus pofita:fulgura tonitruatj demonftrat:fiue terram Si aquam Si oim elemctoiirin terfecôfonantiâ:amp; fie fibi uniuerfa pplexa ut in fingulis oia reperiant.QSod aût fupradifti colores au rointextifunnidfignificari uolût.'qdT uitalis color amp;diuini fenfus,piiidentia uniuerfa penetret. Sup numérale amp;nbsp;duos lapides uel fmaragdinos uel onychinos:q defup fût Si utrii^ hume^ tegût duo he^ milpiainterptanbquojt aliudfup terra aliudfub terra fitdiue foie et lunâ 4 defup rutilant.zonâ illaj q facerdotis peftus arftat:et linea tenia.i.terra côftringiit ïterptant oceanû.Tônale in medio pofitû terra cdifïerunt : qinftar pûfti licet oîa in feheanttn cunftis uellat elemctis.xii.lapides uel zodiaeû interprat circulu:uel,xibmcfes.ec fingulis uerficulis fingula affignant tp.a et bis ternos députât mefss: nec alicui gentilis uideat expofitio:nô ei fi cqcleftia et dei difpônc idoloß: nolbusinfamarût iceirco dei eft negâda ^uidentiaq certalegecurrit:etfert et regit oia Etarduft et orienté etmazurothhoc eft zodiaeû cireur J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tioia legimus nô quo eade apud hebræos uocabula fint;fed quo nos n poffum us quae

dicunfnificôfuetis uocibusintelligere.Pulchreaûthocipm qtf in medio eft appellat rônale.Rôneem cunfta funt plena et terrena hærent cocleftibus inimo rô terrenoß: et teporû coloris et frigoris et duplex inter utraeç teperies de cœli curfu et róne defeendit. Vit et tonale cû ephod forti us ftringit.-porto qa dr npforônaliaf;^ôcrfçeffe:etîQtA*ïoèilt;5i*nianifeftatio atcgdoftrinauelueritashocipmfignificatqd’ nû in dei rôe mendaciû fit:fed et ipfa ueritas multis fignis etargumeti s môftret hoibus et uf^ ad morta

Its ueniat.Vn faftû eft.-uttônc foliset lunæ et anni etmefiû et teporû et horarû.-tempeftatû quoeç fere^ nitatisatc6uentoß:amp;teR-'Oimnofceremusacdpientesinfitäa deofap)am.-etipohabitatoreatlt;ÿdolt;fto tedotnicilii fyf nobis etfabric^ fcîam demôftrante.S up oîa ddaris et uitta hiacinthina coclû monftrat ttauri lamina cuiinfrontepontifidsinfcriptûeftnomédei.-uniuerfaquæfubtusfunrdeiarbitriogu bernari.-idipfu ego puto fub ali is noîbjet î cherubî amp;qttuor aialibusfiguratû fibi pmixta funtet hsret ïitin uno inueniant etreliqua:etlt;ç inftanter et ante fe uadant et nô reuertant.Labunt em tpa.-et ptengt; tarelinquentia.-adfuturafeftinât.Q,*^ aûtfempinmotufuntidfignificantqd’etphilofophifufpi çant cuuete mundû fuo ordine et inceffabiFr uelut rota in fuo axe torqueris unde et rota in rotaj.i. tps în tpe:etannus in femeripfum reuoluitæt ipærotæ eleuant ad coclû:ct fuper ch ri flallü thronus ex faphi roeftætfupetthronum fîFitudo fedentis.-cuius inferiora ignea funtduperiora eleftrina : ut demóftret quæinferiorafuntigneetpurgatiôeindigere.-quæfurfumincôditionisfuæpuritate pfiftere.Etqûo nicinhabitufacerdotisaurilaminaeftdefupitain Ezechieleleftrû îpedoreamp;îuerticecollocat.iuftûp trgo erat(ficut fupra ex parte diximus ) ut pontifex dei creaturaR; oîm typû portas in ueftibus fuis indi*' tatet cûftaîdigere mïa dei’: et cû facrificarctei expiaret uniuerfalis côditioxut nô 43 liberis ac parentibus ttf»pinquis:fed p cunfta aeatura amp;nbsp;uoce amp;nbsp;habitu pcaret.Terigimusexpofitionchæbraicâ amp;infini(? ^nafenfuö filuam alteri tempori referuantes qdam futurs domus ftrauimus fundamcra.Deformîa libuslineishocfolentdiceterôfeminûamp;gnationûadcarneptinensterræpeadeputat.Vnamp; ad Adâ loquit deus terra es amp;nbsp;in tetra ibis.Caufafcç huius rei quô de puulo femine Si fœdifiimis initiis tanta:^ uelhoim uel diuerfaß: reæ pulchritudo nafeat effe obuolutas Si humanis oculis non patere. Legim us'*' in Lcuitico iuxta pceptû dei Moy fen laui (Te Arô amp;nbsp;fi lios ei u s iâ tu ne purgatiôe mûd i amp;nbsp;rejigt; 015 fiftîtate baptifmi faaaméta fignabât non acdpiût|Ueftes nifi lotis pri us fordibustnec ornant ad facra ni fi î xpo trouihoîesienafcàtur.uinûem nouûinnouisutribusmittit.Quod aûtmoyfeslauatlegis indicium öt:habent moyfen amp;nbsp;pphetas iposaudiât.Et ab Adâ ufq; ad moyfes omnes peccauerût:Prslt;xptis dei lauandi fumus amp;nbsp;côparati adindumentû xpi:tunicaspelliceasdepofuerimus:tuncinduemutuefteh7 beanihilinfemortishabcnte:fedtotacandida:utdebapcifmocôfurgentcsdngamuslumbosinueriî_ ^temttotapriftinoßipftöit-turpitudocelet.V’ndeSiDauid.Beatiquoß;remifTe funt iniqtates:amp;te#, «afuntpeccata.Poftfœminaliaamp;lineam tunica induimurhiacinthinoueftimctoamp;indpimus de terP^’5* ttnisadaltacôfcendere.Hæc ipa hiacinthina tunicafeptuaginta yiroViXoq .i.fubuncula nominai':amp; ^optiepontificiseft:fignificatlt;5rationêfublimiumnonpatereomnibus:fedmaioribusat(5perfe(ftis ' ' Hanchabuerûtmoyfesamp;aaron Si ^phets omnes quibusdidt-In monte excelfum afeedetu q tuâge#p, uzasfyon.Nec fuffïcitnobispriorumablutiopeccatorum (baptifmi gratia doftrinafecretior)nifi ha*^*®***^ buerimus amp;nbsp;opera unde iungitur amp;nbsp;^hod ideft fupethumerale quod rationali copulahut non fit la # nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”

Jfum necçdinblutum.-fedhæreantfibiinuicem amp;nbsp;in auxilio fint.Ratioetenim operibus opera ratio btindigentutquodmentepcipimusiOpereperpetremus.Duocßlapidesinfuperhumerali uel xpm fi ?

ecclefiam.xii.apoftoloß;:qui ad pdicationem miffi fu nt nomina continentes:uel littcrani ^'Pf’^jbtpibus continenturlegis uniuerfa mvfteria:indexterafpiritusïleualittcraeft.Perlitterasad

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vaVI MH UVlJIlllI-IO rt*H AVIJXUtJ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^LIICLJVL UlUW VV KA 1V» * JHV’I tLi IvtVi-rt 14 »Vi J«.«. WV

monittans.Inhutnerisopa funt.-inpeftore ratio. Vnde Si peftufculum comcdnntfacerdotes.Hoc au tern ronaleduplex eft.-aptnm amp;abfconditö fimplex amp;nbsp;myfKcû.xü-in fe lapides hahcns:amp; quattuor or prudentiam:amp; fortitudineni:iufticiam:amp; tem^erantia^ quae nDinærentinuicc;amp;:dutnmotuo mifcenfduodenariûeffîduntnuniejauelquàttiiotàîaiiaqîqÂpoApôj^ ;

-ocr page 330-

TRACTATVS


PARTIS II


ps.ng. Ofeæ.io;

I

Eze.?. ps-4-Exo.z?. Leui.s. K

i.Cor/i

SiGtudo

l.RcgZ.

calypfidcfcribunt plena oculisamp;prima luccradiantia mundûilluminât.înuno quattuor tuot fingula. Vn et aiAfiûÇio- amp;nbsp;óziléÈ ict .i.manifeftatio uel dofttia et ueritas in peftore facetdotis at Cum erii indutus qs fnerit uefte multiplid.-confequcs eft ueritatê qua corde retinet fermone ob id inrônali ueritas eft id eft fcîatut nouerit quæ docenda fi nt.et manifeftatio attj doftrina ut point inftruetealios qcf mere côcepit. Vbi funt qui innocéciâ facerdoti dicut poffe fufficeres' Vetusiexnouz cogruicidipmmoyfesqtf ctapFs.Illefacerdotisfdam ornatinueftibus.iftæThimothæum inftruitindifciplinis.Sedetipeueftimentorumotdopcipuus.LegamusLeuitidi:nonpriusrónale ficfuphumerale amp;:fedanfuphumeraleamp;ficrónale.A mâdatistuisinqtintellexi:priusfaciamus^ * doceamus ne doftrinæ auftoritascaffîsopibus deftruatur.hoceft qcf in ^pheta legimus. Setniate u bisiniufticia:amp;metiteuobisfru(ftusuitæ:ilIuminateuobisluméfciæ.Primumfeminateiniuft’‘^^ fruftûuitææternxmetitepofteauobisfciamiudicate.Necftatim abfolutapfeftioeft:fi qs raie amp;nbsp;rônalehabeat nifi hæcipainter fefotti côpaginefollident:amp; fibiin uicc nexa fint.ut Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

tioni:amp; ratioopibushæreat: amp;nbsp;hispcedctibusdoftrinafequat amp;nbsp;ueritas. Quattuor clemétadeqb“ (upra diximus amp;nbsp;duos lapides uel onychinos uel fmaragdinos:S: gemmas.-xii.quæ ponunt in nbsp;nbsp;nbsp;n

fi effet tps : ut dilcuterc fingulorum naturas amp;nbsp;caufas tibi exponerê : amp;nbsp;ad qd unufqfcj ualeat ; » qu uirtutibus fingulis côparef. plenius quæfita memoraffe fuffîdat.qd' amp;nbsp;fanftus papa giu fup hoc uolumc edidit qtf fi legere uolucris:pleniflimâ fdam côfequeris.Ego iâ méiurâ cedere meitelligo. 8c cxdpiêtis cæras uideo effe copieras. Vn amp;nbsp;reliqua tranfeo:ut tâdc fæ* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uigt;

mina aurea rutilât in frontemihilemnobis^deftoimre^i'eruditio.-nifi dei fda coronemurlinôj* mur ornamur hyadnthinis.facrato baltheo dngimur dantur nobis opa rônale in peftore ponit pimus ueritatê ^jfert iermo doôtrinâ impfefta funt uni uerfa:fi non tâ decoro currui dignus auriga:amp; fup creaturas creator inliftcs:regatipe quæ codidit-Q^tf oliin lamina môflrabat gno oftendit cruds.auro legis fanguis euangelii pciofior eft.Tûc fignû iuxta Ezechielis noce bus figebat in fronte nûc portâtes crucê dicimus.S ignatû eft fup nos lumé uultus tui dfte do legimus pdpiente dno 8c moyfeiufla faciente ofto ueftium genera pontifids.fn iLeuitiço d^* P tm deferiptû eft:amp; refert quô moyfes fratré fuum Aarô illis induerit:amp;de foeminalibus nibil ut arbitrorcâ;cpad genitalianoftra amp;nbsp;uerecunda lex non mittit manu :fed ipafecretiora fufiôedigna regere ôc uelare debemus:amp; confdam puritatis aefeminum deoiudici referuatc-dS j. risuirtutibusÇuerbigratia)fapientiafortitudinehumilitatemanfuetudine liberalitatepntamp;quot;*quot; . care pudidtiam folam nouit côfda. amp;nbsp;humani oculi hui us rei certi indices effe non pnt.abftg bis q paffiminmorcmbrutOB2 aialium libidini expofiti funt.Vn amp;apEs de uirginibus inquitpccp^“l^yj mini non habeo quafi Moyfes loquatur.Foeminalibus ego ueftio nec impono alicui unit facerdos efle:ipe fe ueftiat.O$tæ uirgines.amp; quâro^ fperata pudicitia in dieiudidi tur.quätoßrinfamatapudicitiaadcoiudicecoröabitur.rpfi igituraffumamus focminalia’P*’ . uerecunda opiamus nô quæramus aliêos oculos ita tegantur genitalia:ut nulloß: ocGs pattan^', intramus fanftafanftotufiqua apparuerit turpitudo mortemoriamur.iam fermofinitut^ ra trahor.Tanta debet effe fda 8c eruditio pontifids dei : ut greffus ei us Sc motus 8c nniueda^ fint ueritatem mente concipiat:ettoto earn habitu refonet amp;ornatuamp; qcqd agitqcqdloqu’.^ 6trinapopulo^:abflt;5tintinnabuliseth 8cdiucrfiscoloribus 8c gcmisplnribuffj ornametis . lt;• nec fanfta ingredi pôt.'nec nome antiftitis poffidere. H æc ad unam lucubratiûculâ eu iam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

returalittoreamp;nautæcrebriusinclamarétj3perofermonediftauiquæmemorietenerepoter3’»q diuturna rônali peftorismd leftôe pcefferâiatis intelligcs magis me loquendi ipetu$ iudicio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

fîuereamp;more tormetis turbidu^jferre fermonê.Fert in idice feptimsgt;Tertulliâi liber de aaron iterî uf^ ad hâcdiê a menôeftreptus Si auobis pptercelebritatê urbisfueritîuctus

illiusflumini comparetis:nôcnim magnorum uirorumingeniis:fed meisfum uiribus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j n

BeatiHier-adMarcellam deinterpretatôneephod quadocetinfcripturisephodduplif^^^Eg^j^^jj fuperhumerali pontifidsmnltiplid uarietatediftinfto Sc lapidibusornatoamp; pro lineofimpd“ didoquoderat omnibus commune facerdotibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xll ».g^quo

--------Piftolareoffîdumeftdere familiariautde quotidianacôuerfationcaliqdfcrib^ nudanf dâmodo abfentes inter fepfentesfieri : dum mutuo quid aut uelintaut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jg

licetinterdumconfabulationistaleconuiuiumdoftrinæquoqgfalecondiat.Veri tota in traftatibus occuparis:nihil mihi fcribis nifi qcT métorqueat 8c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-here Otiä

pellis.Denicp heri famofiflima quæftionepropofita poftulafti:ut quid’fentirem ftatim fiuero pharifæorum teneam cathedram utquotienfcun«^ de uerbishebraicis iurgium

litis fequefter expofcar.Non funt fuaues æpiftolæquæ non placeutam redolent.-quas ’’^^^.g-puncinS us;inquibus nihil de magiftrorum huiustemporisiurefuffumat.Scdquiaucftor;amp;’^ fermonisnoftri redirefeftinatrem grandem celeriusdiftoqua; debeodicetde fcripturis 1. „gjgjjgé tanti non tarn ncceffaria fint uerba quam fenfusrquod fi eloquentiam quærimus Denzit . j dusautTulliuseft.-fifacramentadiuinanoftricodicesquide hebræo inlatinum nqnben prouidendi.’i n frote æpiftolæ tuæ pofueras quid fibi uelit quod in regnorum lib. * * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$

mudfemperferuiebatanteconfpeftumdominicinftusephodbad:amp;diploidemhabebatp

-ocr page 331-

De rîtu amp;nbsp;ueRefacctdotalîgt; fecaat ei mater fua. 8i afFerebat ei de diebus în dîes eu afcenderet cû uiro fuo facrifïcarc facrifidu dierfi Jtaa quæris quid fi t ephodbad quo futurus jjpheta pdngi t * Vtrurh »e zona:an ut quidâ pütaut turi •k zjr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ucftimcntifit.Etfi ueftisîquôeadngit i amp;nbsp;poftipfum ephod quare adiungif

Épiftofâ Xl

f'^Qi^^hbus quoeç legiffe te faibisîubi uenit homo dei ad Heli:amp; didt ei.H æedidt dns. Mà;: i.fég-h nifeiteofteudi me ad domü partis tui ex oîbus tribubus ifrael cû effent in terra ægypti feruienresin do tno pharaonis:amp; elegi domû patris tui ex oibus tribubus ifrael mihi in facerdotiû.-ut afeenderent ad al tare meum:amp; inccderentinccfum:amp; portarct ephod Totûcÿ libri ordinem ,pfecuta etia de illo loco exe plar{ump(ifti:inqQQ Doech idumeus iuffu regisiterfecit facerdotes. Et côuerfns inqt feriptura Doech lyrus mortificauit ipefacerdotes dni:amp; oeddit inilla die trecentos quincg uiros.fiue ut in hebræo Icgi tur.lxxy.omnesqui portabât ephod amp;nbsp;nobath ci uitatem facerdotû occidït in ore gladii a uiro iifqj ad muUerc ab infante ufi^ ad nutrientem amp;nbsp;uitulû et afinû 5c ouem in ore gladii ; 8c uluatus eft unus fill us abimelechfiliiachitob: 8c nomen ei Abiahar.ScfugitpoftDauid.Nonme teneo qui .pblematis ot

fugeretAbiatharfilius AbimelechadDajf iud:«ipecuDayi£idefcendit in ficelechrhabens ephod inmanu fua:amp;fennnciatö eft SaiiL-quia uenit Dauid in Sicelech:ubicû regis aductus Scciuitatisrimercf obfidiordixitDauidad Abiathar.Dcferep bî hoddni.tiæcfnntquæderegnorumlibroexccrptaproponensuolumeniudicumtranfccdiftiinquoiucf'if» Micha de monteEffraï feribif mille centû argêri liclos matti qiios ilia uouerat reddidiffe itaij fculptile hidefeciffeamp;coflatile.Addidithæcpoftmodû ephod amp;nbsp;theraphimeû uti(jfizonalit:aut neftimenti geuusfculptileatcçconflatileueftimenti genuseffenonpoffit.Agnofeoerrorem pencoîm latinofe pU latitiû ephod 6c theraphim quae poftea noiant dehoc argento qa micha matri dederat fuiffe conflatu ‘^fcripturafic referat.Etaccepitmatereiushauddubiû quin fuit uir micha 8c domus dus dei 8c fecit Jphodamp;theraphim5cipleuitmanuuniusdefiliisfuis:8cfaftuseft ei infacerdotc.Siaûtputaseaquâï •upiiisappdiatafuntfculptileat^côfiatileephod amp;nbsp;theraphim deinceps noiari dike effe nô eadem^Si qdetn poil matris idolum qct dicit fculpti le atqp conflatile fecit micha ephod et theraphi m fi eut ex cô; kquctibiis approbat et rnderunt qneg uiri qui abierdt eófiderare terrâ:8c dixerunf ad fratres fuos .Ecce jjoflisqdemindomibusiftisephod6ctheraphim ôcfculptileatcpconflatile.Etpoft multaqureinme ‘hoptermififti;Scafccnderûtinquitqncguiri:6cillucirruerunt8cfumpfernntfculptile atcj conflatile Ephodamp;theraphim.Etfexccti uiri qui dnfti erât uafisbellicisingreffi funtdomû Micha:ôc fûpferunt fculptileatcgcôflatileephod 8ctheraphim Coarguunteoie opîonesquiutîdiflolubilcfacerctqônem ephodargentôputauerunt.illudbreuiterattende(p nû$ nifi infacerdotio noîet. Nam Si famuelqui illo dnftusrefert leuites fuit Si facerdotes nobat .i.dignitatis fuæ infigne portabant. Et qd in latinis O codicibusnôhabefqnDauid fugita fauluenitadabimelech 8cgladiûpoftulauitdiccsVidefieftad i.jk.zI« Uianûtuâlancea 8c gladius:qmgladiû meû 8c uafa meanôfuftuli inmâumeaRndenfcçfacerdosdi xit Ecce gladius goliath alienigenæ que peuffifti in ualle terebîrhi 8c hic îuolutÿ ê ueftitiito poft ephod werarioutieg ephod eonditö feruabat lïocquocgqd’ nûcpofuimusubi fculptile8cconflatile legit licet idolû fit.tn qa per etrorc religio putabat ad uenerationc d us lient ad dei mifteriu ephod 8c theraphim »figue conficif.Theraphi qd fit li fpaciû diftandi fuerit ^ifeqmur Nûcinteri deephod ut cœpimusex^ ilicàdû eft.inexodoubi Moyfi pcipit utfacerdotaliaiubeatfieri ueftimctaPoftcætcralcgit:5chæfto cvQwtf æqsfaciantpeftoralefuphùerale8c tunicas Koo-xilîaç Si ddari 8c cîdoriii.Vbi ât nospoftiimus fupjî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

lûeraleigræcohabetJiTcûuîv Si feptuagîta interptes traffulerût qd* .f.fuphûeros iftiufmôi ueniat uefti mcntû.Deindeiûgit 6c hi accipictauruj Si hyacitû 8c coccinû 8c pupura 8c biffum 6c faictfuphûerale debyffoopus textile uariû.Qiûdplura.Totusexodi liberacueftiû plenuseft Ipecic.Najôc in fineciuf demuolumïslcribit .Etfedtoîs lapicsinopibus ftolasfdôruqfunt Aarôfacerdotis ficutdnspeepit ^oyfi.Etfeceruntfuphûeraledeauro8chiacithopurpura6ccoccinoetbifforetorta. Sedqainexodo . hoc gens ueftimeti pcipit trn ut fiat8c poftea afturefert nôtn eoaarô ueftit In leuitico’quô facerdotali hus ueftimentis indutus fuerit explicat applicuit moyfesa aarô 6c filioseisamp;lauit eos aquaSciieftiuit EutntunicaîSc cinxiteumzona Si ueftiuit eum vttê AvÏnv quod nosfubtunicalem fiuetunicam quâ »ubtusueftituseftpoffumusinterptari 8c impofuitfuphueraleinqt6cdxiteûfcd’m fafturâ fuphûera lis amp;nbsp;çlltivit eâ inipo.Vides itaeg hûcfuperhuerali cigi quô famuel ephodbad illo nefeio quo cingebat bed netelôgiustrahahanchabefnîam .Vbicùrgî.lxx.interptibushoceftincodicibusnoftrisETnîxiir; p «•lupethûeralelegitinhebrœofcriptueftcphod.Q-*f’Â''e alibi interptariuoluerit.6calibiiterptatûreli^ qrint nôeft mei iudicii cû hoc ipm iplutibus fecerît utieg alibi afratq? aPr expfferît nouiffimæ traTlatóis uanetatelaffatiipahebtæauetbapofuetint.Aqla âtidqd’illi Uâîiûvdixcn'tSc'Evàuuai.ueftimentû

amp; fup ueftimentû dixi qcfff. tunica 8c qd’ hebræo fermone uocat mayl fupiorc tunicam e vaujuà.'uero S oluit aliâ bualiov qd hebraice dicit ephod cum fupi us palli um fignificetiquo totajacerdotalis ,ptegatur ambi queftioné. tio.Quærisforfan fi ephod facerdotale fit palliû qrein qbnfdâ lods addat bat. A udics bar: rifû tenete

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;apud hebræos dicatur bad ipos quorg leptu a ginta interptes fie tranftuliffe ma

mtettufitpbat ut bar feribatur errorobtinuit:bad autc hebraica lingua linû dicit.’licet linû effet rî figni ncantiusyprimat denieg ubi noslegimus 8c fades fœmoralc lineû :ut opiant carnis turpitudinesa lu bisuiçadcruraeo^.inhebræolineobad ponitunQua fpedeuif quoqjillcqui Danieli môftraf in DindO•

cc

-ocr page 332-

TRACTATVS I

PARTIS II

Soluiulià qftionem i«reg.lÿ

Ofcae.5.

R

Z.Cor.H

dutus eft.Et extuli ocuîosmeos Si uidî;amp;ccce uîrunus ueftitus eft bardin:quo plurali numéro ueüis lineæ nucupant,pptcrea aüt famuelamp;.lxxxv.uiri facerdotes ephod lineû porrafle referunt:qm faceraos magnus folus hêbat licencia ephod non linco uediendi. ueru ut faiptura cômemorat auro .hyaaiho purpura coccino byffoiç contexto. Caeteri habebant ephod non ilia uarietate diftinôû :ôi cx.xii.lapidi busornatumqui inhumero utro(ÿrefidebant:fed lineû ôi fimplex amp;nbsp;torocâdore puriiîiniû; Vepr qa fupra {»miferam me fi fpadû diftâdi fuiffende theraphym quolt;^ breuirer difertuß!:nec quif$ interim iterpellator aduenit fcito thetaphy m ab Aqla morphomata interptari q s non figuras fi ue figunitiones poli umus dicere-Nâ in eodc loco qn Saul mifi t nûdos ut acci perct dauid: amp;nbsp;rnderût uexari illû grau* ter:amp; mifit rurfum dices. Affecte illû in lefto ad me:ut occidâ illû.ut ueneruut nûcii:amp; eccecenotapbia in lefto pro cenotaphiisrin hebræo theraphim id eft morphomata pofita funt 8i lyô decor caprap: ut no ftri codices hntffed puluillus de caprap: pelle confutus qui in tófis pilis caput iuoluti in leftulo hois me tiret utaût utriufoß fermonis ueritatc pariterexplicc;in Ofeaecöminat deusa feppFofornicate oém gr^ tiâablaturuj dicens. Quod diebus multis fedebût filii ifrael fine rege amp;nbsp;principe fine facrifitiofine ato ri:amp; fine facerdotio Si manifeftatôibus.Pro facerdotio Si manifeftationibusin hebræo eft fine ephlt;^ iuxtafeptuagintaquoep qui fenfum magis$ uerbainterptatifunt .‘facerdotium interptari therapn*' Theraphim uero.i.figuratôibus uel figuris uaria opa quæ theraphim uocant intellige.Nâ Si in exodo cæterifi^fociis ubi defetibunt ueftesplumariaarteptextæopuscherubin.i.uariûattj depiftûeff^f^““ defcribit:ita tn ut uau litterâ chérubin nô habeat:qa ubicûtj cû hac littera feribunt aialia magis $ opa fignificant.Iuxta igit hûc fenfum amp;nbsp;micha cum uefte facerdotali caetera quoij quæ ad facerdotalepe^ tinctotnamentûpertheraphifedffemonftrat.quâ uellénûctibi oem ueftcfacerdotalcexponere'^P.® fingulas ueftiû fpedes diuina oftendere facramenta. Vep: qa i n hocipo breuitatc æpFæ exceflîmmamp; ’O fephus ac philo uiri doftiffimi iudæop: multide noftris id latiffîme ^fecuti funt quop: utaiût üoee audies mc:q decætcro uclispnspcunftato pntem:utfî qtf forte nefdmus: fine refte :fineiudiceinnda aure moliamur .Nosfut fds) hebræop: lediôe detenti i larina lingua rubiginc obduximusintanm “ loquentibus quo($ nobis ftridor quidam nonlatinus interftrepat.Vn ignofee ariditari amp;nbsp;fi impe’’’^^ fum inqt fermone apoftolus:fed non fda.Illi utrunc^ non deerat amp;nbsp;unum humiliter renuebat • Nob’X utrunçgdeeft.quiaamp;qd’pueriplaufibilehabueramusamifimus:necfcîamquam uolebamustonfeeu ti fumus-iuxtaefopianam fabulam dum magna fedamunetiam minoraperdentes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. .

Beati Hiero.prelbyteriadFabiolam de.xlii.manfionibusfiliorum ifrael per heremum.'inasbifton

Memînît fabulatum efopi

1, Cor .10

ibi fupra

ps.41*

fo.j.

Luc.Z4.

cemyfticelt;5 deferibens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XIII^

'BtM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Icptuagefimofeptimo pfalmo que iuxtaeu.igeliftâ Matthæû expfona dni diftûeremm^

^!decêplagap:inægyptoamp;egreffioisifrfifolitudincnarrathiftoria. Cûcj nullidubiûf'“?.

W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teripta. fûnqfialid' littera fonetaliud daufû fpûs teneat Apiaquot; inqtï pabolaosmeu^o^

pônesablitio.Qpâtaaudiuimpamp;uidim? amp;patresnoftrinarrauerûtnobis Vnamp;apfsnioe uerbisqa 8i code fpû Hæcât ait:oîaî figuracôtingebâtillis:fcripta fût âtad cómóitóej noftw-'‘I“??,quot; ncsfcFop:deuenertEtnoIo uosignorarefrcsqmpatres noftri ocsfubnubefuerût Seoesptn^rf^’’^”! cût:amp; oesp moyfen baptizati fût in nubeamp; in mari amp;nbsp;ocseâdc efcâ fpi ri talc mâducauerût : oes eude potû fpi ri talc de petta biberût:bibebât âtde fpiri tali pfequete eos pctra:petra âi- erat xps.S i itineris ex ægypco fpiri taFr acdpitamp; cætera q ab apFo^) âguftia tpis ptermiffa fûteiufdc ce îtelHgôti æoo uîcent Nâ idé jjpheta q I alio locodixerat Habitaui cû habitâtibuscedar:multû kola fuitaîa mcaî^bn tiâ terræ nô ferrefuftinês lachrymabiFrîgemifdtamp;didt.H æc recordatus fum:amp; effudi inmeai^m ms am:doncctrâfeâ in locû tabernaculi admirabilis uf:^ ad domû dei:î uoce exultatôis amp;nbsp;cófdlió'S fonus æpulân's.Etinaliopfalmo.Reuelaoculosmeosamp;côfiderabomirabiliade legerua.Paulusquo^pkx fpiritalis é.Et ipe dnsfi crederetis moy fï:amp; mihi credcretis:deme ei ille fcripfit Et in euagelio kffni Lu câ:tûcidpics a moyfe et oîbus jjphetis îterptabat illis I cûftis feri pturisquæd' ipo di da erât-I g’ t “ïda:J p Eer marc ru uuli amp;nbsp;qfolidû cibû gkirire nequeût f5 adhuc lade nutriunt îfantiæ.legât pharaonc carneû Si rû nauiga bru p qa ad idiâ nauigat:amp; mâna coriâdro fiFeamp; oïa q feripta fu nt audia't corpaFr. Leprâ domoïc Si le turinîdiâ.lt; prâpellisetftamîstaupi:homiddâetiumêtûadulterii reû ethebræi^^pter uxorcac libcrosfetuittcupcc tes aure fibilctpforata:Nos âtderelinquctes Capharnaû agrum quôdâpulcherrimûamp; cûiefu egrediê tesî defertûpafcamurpanibus eius.SiinfïpictcsfumusetiumctOR;fiFes ordeaceis fi ratiôaleaial trim r. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ceis etex granofrumeti cômolitis qd* in terra cadensamp; mortuum multos frudusattulit.No**êplagis

peuffa eft ægvptus fradus pharao utdimitteret ppFj dei Ad extremum primogenitapdiditut pnmo genita ifraelis duo faaarent qui prius tencre cupiebât inftâterexpellunt.Èxterminaror trâfit amp;nbsp;terram fncîpît lob geffenpaftoralé amp;nbsp;pluuiis irrigatâ nô audet attingerccrât erii pofteseoæ agni cruore fignati amp;nbsp;ope 10 nere qóne^ quebantur.Signatumeft fup'noslumcuultustuidne.Vn amp;nbsp;appellat ipa folcnitasphafeiquânostra dexlii ma? fitumappellatepoffumus eoq? de peioribusad meliorapergentes:tenebrofam ægyptum relinqiniis fionibus nbsp;nbsp;Sediamtps eftntpmiffacomplentesmâfionumifrEordinê^jfeqmur.Scriptum eft in ultima pteuo

lumis numcroR:(qd’apd’hebræos appellat naidabar) Hæc funt caftra filioæ ifrF qui egrefTî funt de ter; ra ægypti p turmas fuas in manu.moyfi amp;nbsp;Aarô quas græci apreis uoeât nos,ppter linguæ ^jprietate 11 gnificâtiusmâfiôesfiueqa de exercitudicit caftra trâftulimus.Fit âtcatalogus màfionûaprimaul^ Mattheq. adultimâiamp;numerantfiF.xlii- deqbusMatthæusloqqit ab Abraâ ufjadDauidgnatô«.xinî ^

-ocr page 333-

rntci^râtatÎQ.xIii.mâfîoum Rh'orum îfrael.

Epi. xni

Dauid uj(5 ad ttàfmigrationc babylonis gnationcs.xiiii. Si a trafmîgratîone babylonîs iif^ ad xputn generatiôes.xiiii.id e(l (îmul gnatiôes.xlii.pcr has currit uerus hcbræusjqui de terra tranfirefeftinatad cœlum amp;nbsp;ægypto fæculi dereliftaîterram repromiffîonis îgreditur.Nec mitum fi f n illo numeri facra tnento paueniamus ad régna coclofv.-fub quo dns aeçg faluator a primo pattiarcha puenit ad uirginé quafiadiordancquæplenagurgiteflucsfpiritnflanfti gratiisredûdabat.Qyod aûtin manu moyfl amp;nbsp;Aaron ingrelTus fcribitunintellige legem.amp; facerdotium:opera amp;nbsp;cultum dei:quoru alterum alte^ roindiget-Nihilenim prodeftexercere uirtutesînifi noueriscreatoremmeedei ueneratio ^jficitad falu temnifipceptacôditorisimpleueris-Hisduabusmanibusquafi.duobusfèraphinin confeflîonc fan/ ftæ ttinitatiserumpimus dicentes. S anftus fanftus fanftus dns deus fabaoth. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I Man.

OuerQt itaeçcaftra derâeflemcfc i-xy.die mcfis.i. Altera die poftpafcha egrelïî funt fili ifrael ! æmanu excelfa ïpfpeftu oim ægyptio5y:amp;ægyptii fepeliebatquospcufleratdnsexeisocm interra ægyptiJamp; in diiseopifedtdnsiudida.Raeffeaqbufda interprat co/ ’î?^®*^‘^'^t»ulenta aut amaritudo:cômotio(ÿ tineæ: nos aût uerius æftimamus exprimi to/ nitruu gauditad hâc urbe qi extremis ægyptifinibus eratjppfs pgrecatuseft.-qi defertu exire cupiébat fecEî derelinques mouebat a uitiis priftinis:amp; a comedeteprius tinea pflóp; amp;ocm ama v ritudincuertêsidulcedinc;ntdeiuoccifynamôtedefuptonâtisaudiret.Q_d'âtuerbadiuïa amp;eloqa • gx feriptura^ï ipi^fecEi amp;nbsp;mudi rota tonitrup appellent.pfal.dedarat dices. Vox tonitrui tui deus in rotaî quot;nbsp;' amp;nbsp;dei pris uoccl baptifmo faluatoris audictes tonitruü putauert.Cöcj pmoti f uerim^ ad euâgelicâ tu bä amp;nbsp;cxdtati tonitrui gaudio eximus in mcfe.i.’qn hyes pterii t amp;nbsp;abiit fibi iqn ueris exordiü c:qn terra pturiuqncuftarenouantamp;eximp.xv.diemcfis.i.îcraftinûpafchæplenomcfisluinepoftcfum agniim tnaculati:amp;caldatos pedes hntes de apFo:amp; acciftos pudicitia lübos amp;nbsp;baculosi mäibus pparatos: uis d iægypto.xiiii.mcfis pafcha facictes cóederimp agnû:tn tue nobis lux plena pplet:qn i manu excel fa Ratueffem dimittim^iq excelfadr:ur q» aegyptu peuflerit uE^jJtexerit ifrF uidetibus aegyptiis q ad/ mirant nos cxire de fecFo amp;nbsp;torqnt iuidia;amp; poftea nos teuere cupictes î pfecutiôibus fnffocant : qn amp;nbsp;nbsp;nbsp;y

œgyptii fepelifltpriogenitosfuos:amp;patres mortui tcrrenisopibusopprimûtmortuosfilios fuos.Mi/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

hi uidetægvptioij’priogenita dogmata ec philofophopü.-qbpdeceptos hoïesatcg irretiros tenebât.Quæ enm ifrael uiuus enugetit dreundät mortuis fuis:neexeuntiö imitent cxcplû : porro qd” fequit.in diis copifccitindidafiueut.lxx.tràftulerôtultiôes:illudhebræiautumât:(pnoftequaegreffuseftppFs oia in aegypto tcpla deftrufta fint fiuemotu terræ:fiue iftu fulminü.SpiritaFr aut dicimus: cp egredictib^ nobis deægvpto qtor; idola corruät amp;nbsp;oispuerfap« doftrinapjcultura quatiatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II Man.

T ^ficifcctesfilii ifrael de rameflecaftrametatiffitinfococh.Scd’amd.inhac coqnut panes a2i_mos:amp; primutcdüttabernacula:unde amp;exrelocusnomcaccepit.Sococh qppe Iterpta e turi ligua nia tabernacula fi ue tetoria.E t ob hoc.vii.mcfe.x v.die folcnitas tabernaculo^ eft.

Cuergoexierim? ex ægypto primö tabernacula figimusfdetes nobisad ulteriora pgeudfi; tücnócócdamus de fermeto malitiæ amp;nbsp;nequitiæ:fed uefcamur azimis finceritatis amp;nbsp;ueritatis:dni pee ptaoperecôfummantes:caueteafermctopharifæorû:inhacnobispdpitmanfiôeut femp egreffionis ex ægypto memoresfimus:ut celebremus tranfi tü.id eft phafe dni.'ut primogenita noftri uteri cunfta tumuirtutöpro primogenitisquæperculfafuntdominoconfecremus III Manfio.

Tpfefti de Socoh caftrametati fût 1 ethä:q eft îextreo folitudis.Tertiamä.offert poft tabcf/ naculai qprimu uidet dns nofte;îcolûnanubisamp;pdicîcolûnaignismtpcedarppFj amp;nbsp;dux e itinerisfiat.Èth3nobifcûfonatfortitudoat(ppfe(ftiodegamp;Dauidcanit.Tudiripuiftifliii g, methà.i.fortes.Grâdiseftfortitudoægyptûdimittere:amp;iextrcafolitudinecommorati.Ex quoitelligimuslocû Sococh iuxta ægypti fuifferegiôes.îeoqd'didf quæeftin extremis finibus foli/ tudinisofienditcôfiniaefleheremiamp;ægVpti.Præparemusnobisfortitudincaffumamus perfedûro bunutinter erroRtenebras amp;nbsp;côfufionc noftis fdæxpi lumc appareat.Dies quoçg nofter habeat ^tege tem:uthisdudbusad faniftam tetra peruenireualeamus. IIII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Manfio.

r^^lRofcdi^ de Etbâ ad phiahiroth qtfeft ptra beellephô amp;caftrametati funt e regiôe magdal j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quarta man.eft phiahiroth q interprat os nobiliû feribif p Ifam heth.Qpidam male hiroth

uillasputant.-crrorcpmanifeftusqiprofupradidoelcmctoainlramlegâr^Beelfephôinlin/ =^^^^iJguam noftrâ uertit dns aqlonis.-aut afcêfus fpeculætaut habês archana: porro magdal ma/ gnitndo uel tiirris. Affumpta igit fortitudinc nobilitamur in domino:amp; beelfephô idoli archana con temmnnisilliuf^magrjifjccntiäamp;turritäfuperbiädeclinamus.Nonerneftabauftroundcdominus . «i , uenit:amp; a meridie in qua fponfus recûbit in floribus fed pofleffor aquilonis uentri frigidilfimi ex qua cxarddcuntrnalafuperterram:quicumlitfrigidiiTimus.mominedexteruocaturfalfumfibi afTumes msclttngi/ nocabulumuirtutisacdextræ:cumtotusfitinfiniftra. V Manfio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dilnmus.

T 4)fedi de Phiahiroth tcanfierût per mediûmareindeferto.'amp;ambulaucrûtuiâtrium die turn in folitudine Ephancaftrametati funt in Marath.Quinta mâfio eftin Marathquæ ingt; e tcrprætatamaritudo.Nôpoterâtadrubrimarisgurgitespuenireîamp;Pharaonem cum fuo •4 uiderepereuntc:nifipoft$habucrôtînorenobilitates.ideftdniconfeffione uirtu jesquaaocrediderûtdeoamp; Moyfi famuloeius:amp;audierûtabeo:dnspugnabitpro nobis amp;uostacc bitis:a uidoresnraria præcinête întimpanis Si choris refonareceperutcarmina triûphantium .Gante cc ii

-ocr page 334-

PARTIS n


TRAGTATVS nbsp;nbsp;nbsp;I


A

Exo/K?.

Prouer.y.

B

Eze.34;

Luce.io.

C

D

E Lace.R.

nius dnó gloriole cm honoriRcatus cft.'cqufi amp;nbsp;aircforc j)iecit in mare.Poft pdicationc euâgelii : pod tabeinaculatranfmigrantiô:poftafl'umptâfortitudincpo(lcôfeflionisnobiUtatc.Aegypriiamp; pharao turfus occurrutrnnde difcimuscauendas fem per infidias;amp; inuocandâ miam deimt in icquentc pha ƒ none pofïimus effugerc:amp; nobis in fpiritali baprifmo fuffocet.Egreflus de mari rubro occurrit lierez mus fyn quæ eft folitudo:amp; han dicit in qua tribus diebus igredictes no habudt aqua:amp; puenetfit ad mata quæexamaritudine nomc accepitthabebat fonsaqua amp;nbsp;dulcedinê nóhabebat:murmurat ppFs uidês aquas amp;nbsp;potare nó fuftincs.Maras intelligeaquas occidctis Irezquibus fi immittât pfeflioorucis amp;nbsp;paffionisdominicæ facramcta iungant;omne q(f impotabile amp;nbsp;trifte u idebaf ae rigidu uertit i dul cedinc.Vnde ôc fcriptûeft.CôftituitdeusppEolege Si iudicia:amp;tctauiteu.Vbi emmagnitudo gratis ibi magnitudo difcriminis.Nec terrearissfi poft uidoriâ uenias ad amaritudine : qc uerfipafca facicKS azimacum amaritudinibuscomedat Si têtatio 4)batiócm:fgt;batio fpê fpes parit falutctApud medicos quoi^ quædâ antidota noxios humores teperatia ex amaritudine terminant .diccte faiptura. Qusad tempuspinguefacitfauces tuas nouiffime uero amarius felle inuenics. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VI Manfio.

T 4gt;fcfti de marath ucnerötin helym ubi erât.xii.fontes aquaru: amp;nbsp;.Ixx. palme ibicg cadra; metati funt.Sexta mafio inarietes fontef^ uertit q- pulcher ordo uirtutupoft uiftoria (éti e tio:pofttentationc refcftio.Deamaritudineuenimusadarietesamp;robuftos principesgregis (p apudezechiclcdnsiudicaturöeflefedidncp aliieoçecôculcauerintaquas Si côpteffainc ouessalii lenes amp;placabilesfuerit.De his amp;.xxviü.pfal«loquit.Affertedomîofilii dd:affertedno't)lios arictum.Sextemâfionistenemnshofpitiû nunqpriusoccutrerûtfôtesdariflîmi amp;puriffîmi:ngt;fi magiftropü doflrina prorûpit.Necdubium quin de.xii.apfis fermo finde quorum fontibus’deriuatæ aquetotiusmundi ficdtatcrigât.Iuxtahasaquas.lxx.crcuerunt palmæ:quos Si ipfosfcd’iordinis nv telIigimuspceptores.Lucacuâgcliftateft3te.xii.fedffeapoftolosamp;.lxx.difdpulos«miorisgradus:quos amp;binos ante fe dominus pmittebat.Dcquibusamp;paulusrefert:lt;j apparueritdomiusprimô'rii'd^’’^ deapoftolis oïbus alios uolês itelligi primos amp;nbsp;alios fetfos xpi difdpulostBibamusde hmôi fontibus amp;nbsp;dulces froftusuiftoriædcuorâtesad mâfiôcsrcliquaspræparemur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VII Manfio*

Rofefti^dehelymcaftramctatifuntad marcrubrûqlt;f hebraicædidfiamfuph.S^t'*”^ mâfioeft.Etqueritquôpofttrâfitioncmarisrubri Si fôtismarc:amp;helym rurfum ad ^arc P rubrûuencrintmifi forte initinere pgêtibusfinusquidâ maris occurreritiuxta

metati fût:aliud cft cm trâfire mare aliud in ^jxîo figere tabernacuIa.Ex quibiis mone^P*• eriâ poft cuâgelicâ doftrinâ Sc^dbos dulciffimos triû phop: apparcre nobis interdit mare: Si ferimina poni ante oculos:qq multæ differentiæ fit tranfire mare:amp; mare procul afpicere-Verbu ïam fuph ^ud hebræos ex mari amp;nbsp;rubro compofitum eft.S uph autem amp;nbsp;rubrum amp;nbsp;feirpus uocatur.vn/ deporfumus fufpicari cp uenerint ad paludem qdam Si lacum qui amp;carefto amp;nbsp;iuncis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u'Ir

Quod autem omncscongregationcs aquarum feripturafanâa mare uocetmulla dubitatiori*' n manfioin Exodo non habetur:fed feriptum eft pro ea q de mari rubro uenerût ad defertum ‘îM cft interhelym amp;fynai.xv.diemcnfislecundi egreflîoniseiusexægypto.ideft.xxxi poUq^S*-“ * de Ramefle. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vllf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Manfio.

T profefti de mari rubro caftrametati funtinfoIitudinefyn.Odaua manfio.licdiuî^quot; 0 ; dincin Exodi feptima fit. S ed feiendumep omnis ufcj ad montem fynai hersniusvH*’° e tut amp;nbsp;ex tota ^uincia etiâ locus nomê unius manfiôisaccepitficut amp;nbsp;moab ta urbs ‘îPÎ^^ uinciæ nomen eft. in hac folitudine.v.manfionesfunt.iâfuph.’de qua fupra diximus.« tæmusfynamp;daphca:amp;halus;amp;raphidindequibusloquimur inconfequcntibus.Synautemint prætatucrubus uel odiumtquoru utrunc» facit ad rufticos intelleftus :qp poftq uencrimus ad eiim 10; cum:de quo fit nobisdns locuturus:grâde odium mereamur inimici caufatloq ucte in ilia dp° ” rite.Et nota in oftaua manfionc in quatorcularia noftra font (Vnde Si oftauus pfal-ho^^ timiop tatutjdefcrtumcapimusrubriquiapluresfiliidefertemagis:$eiusquæhabetuirû. I^,

T profefti de deferto fyn caftrametati font in Dephea. Nona manfio H oc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|;i, -„.s

oscrifma.ideft pulfatio dicit.iuxtaqcT Si dominus ait.Pulfate amp;nbsp;aperiet uobis« m

e hebraicoit.' nominumadhelionc remiffîonemcp trâftulimus:quod leftoré turbare ƒ , , necputetnosdiffonantiafcribcre.Ibiem iuxtahocquoduulgohabeturedidimus gt;nbsp;uctbum fcribaturiper teth litteram:hic autem in hebraico uolumîefcriprum reperi pbetnqræ^ turn magispulfationcqglutinumfonanfenfufcpeftmanifeftuspoftrefponfadni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ue

rumreforreftionisxpiincipimusfacramenta pulfare.Prudentem ftudiofomqj leftotem rçg , limutfeiat me uertere nomina iuxta hebraicam ueritatem. Alioquiningræds Si latinis c præterpaucaoîacorruptarcperimusamp;mirorquofdâeruditosamp;ecclefiafticosuiroseos ferre q uæi n hebraico non habentur: amp;nbsp;de male iterprætati s fi ftas explanationes quærere “ ti D ephea legant pro repheam litteram ponentes pro littera:eo quod res Si delach »paruo api _ guantur:amp;inrerprætantcurationcatlt;5exindctropologiamfimilc,pfequuntur. X Rofefti de Dephea caftrametati futi halus.Decia.ma.î exodo nô ht creditep i

P ncri codé narrate libro jjfefta eft ois multitudo filioru ifraçl de heræmo fyn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

asiuxtaosdniramp;ueneruntRaphidim.-exquoperfpicuum

-ocr page 335-

rntcfptctatio.XLII.inanRonuttiRliotumîfracl. Epîlïola XÎIf

necf°^fetmctum qcf tollens mulier mifcuit Farin« fatis tribus do nectermetaret totû.inhac folitudine murmurât ppFs,pptet fame amp;nbsp;cöuerfus refpicit^culinnube gfaj amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uefpetecoturnicej amp;nbsp;manealterius diei mâna.E nota in mâfiôe décima fermentû poni :

catniû manna tribui Iplæri«^ fcripturâ panem angelorû mâducauit homo. XI.Manfio. fij.yy.' ’Rofedidehaluscaftrametatifuntinraphidimamp;nóeratibiaquapopuloVndecima'^ * * manfio.eftquamuiolêterinterprefâtam inlib.hebraicops: nominum repperi;uiditos fufficienseis aut cette uifio oris fortjum fiue iuxta ^Jprietatc linguae fytæ temiffio ma nuum. Hæc amp;nbsp;inexodolegif poft j)feftionemdeheremo fynqueriturineapopulus obardoremfitis:fonsdepetraoreberumpitamp; ^fluit;amp;quia tentauerûtdeum locus

“^?^S^|JRaphidimtentatóisquo^adeftmeffefortituseftnomc.Moyfesafcêditin monté ie^ nbsp;nbsp;F

scotra amalech militât adcrucis fignum fuperaturinimicus remiflîs otantis manibus hoftis niftot Exo. 24?


eqmtur.Sedetmoyfesfuperlapidemdiftumazachariaquifeptem habebatoculosamp; infamuelis Exo.17.

1 y rp?*^^^’’^3t.Deuiftoaduerfariofupernenitictro:addufitfephorâ amp;nbsp;utrun^filiumdatcôfilium P I f, *°*^H’^^*otypum eccFie de gentibuscôgregate legis imninnitioeuâgcliofuggerêtecomplet, i^u ICOK_aôt diffolutio ac fanitas fortiû raphidim didt:uel propter diiTipatu amalech uel ^Jptet fanatuj iiracl.Sinautem remiffionem manuuj iuxta fyros raphidim fonat dicemus ^pter offenfam ppFi quia contradominummurmuraretiftudloconomeninîpofitô.Hæctangimuspotius$exponimüs bte Uitd indicafle content! O’ poft fermcntum halus Si maffam ecdefie foieant multiplicia demonum ad

XII.

Manfio.

T^fefti deraphidim caftrapoIuerutinfolitudinefynai.Duodedmaman.eft.Statimtibî

® üeniatinmentéapfo^nuerus:unadeplutibus:fedmaioroïbusnôfeparatinordine.*amp;pre_ cdlit in merito. Adhuc locum.xlvii.die perueniuntfcriptura dicente. Menfetertio egreflïogt; Exo.I^.' » nisfiliopeifraeldeægyptoindiehac trâfierutinfolitudincfynai^fefticçderaphîaenert de gt;dtu fynai:amp; caftrametati funt in heremo fedit^ ibi ifrad e regione môtisamp; moy fes,afcendit ad deum «ocauitcjemy^ nbsp;nbsp;nbsp;jjj-gjjjetfeliq.Etrurfum uadeinqtad populum et fftïfica cos hodieetcras îamp;Ia^

nent ueftimenta foajfintçg parati in diem tertium:qa tertia die tf fcendit dns in monte quo fumanteamp; luigoteSc tonitruo caligine uoce tuba mortalium corda terrêtibus.Moyfes loqbatur amp;nbsp;dnsrndebat ei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G

amp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inueniemus.l.die egreffiôis ifrael ex «gypto in uertice môtis fynai legem datâ.-vft

^utori ’^^^‘^^lebrat folennitassamp;poftea euangelii facramenrainfpuffftidefcenfione complent ut b'torih nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;remiffiôis Si ueris.l.etquingentis denariiszqui de;

H’t ri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;apoftolos quoop et qui cueis étant in.cxx.mofaice etatis nûero con

fpöffcöset diuifislinguiscredentiûtotus euâgelica pdicatSe mudus expletusfit .Lo

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legcpreceptum eft.interpretatur autem fynairnbri non unus utfupra info

, i’’efyn:fedplures:utibi principium fithicpetfedioibifolitariusnumerushicmulriplex aliudeft fnitnunam aliud omnesgratiaspoffidete. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XIIf. Ma.

T^gt;fefti de folitudine fynai caftrametati funt in fepulchris cocupîæ Trededma mâfio cuius nomen ex interptatione cditum eft aprf hebr.appellatutcabatoh ataua Eft autem fenfus ille ® deeuang.(piefusbaptizatusftatima fpuduftuseftindefertumettctabat a diabolo ifalt;5amp; etd’ ko poft familiärem eu dnofermonê poft$ iuxta monte fynai cômoratus eft anno uno Mat.4î t oieos $tuor mira difpenfatiôe caftroß: egreffus eft in folitudinem phaarà.qinterprat onager aut fcjj ægy priori carnes tffiderâsqn multos fubi i^^°’^^^ftincendium:intetcedentemoyfehumum uorax flâmaconfûpfit. Tune acdpiuntcotur;

«:« uflt;j ad naufeam ac uomitum deuoranteliguntur.-lxx.pfoyteri uadunt adoftium tabetnaculi tur ° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si medad non impii negligentesfed hûilitate fubmiiïî dum fe honore arbitrai!

abrites prophetant.Satutatocç populo dum adhuc efcæ effent in orceotum ira dei g. ”^.’jft’pEfeosamp;occiditpingueseorumamp;eleftosifrFppediuitmeadmalumuelodtercurrerct.’vft H doce nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi^pnlchta concupîæ- fiue ut in.lxx.legimus mcoria defiderii .Exquo nos omnes

‘^^b^r^inurmurarecô mâne c'iT^ ftripturarû pané nec uirulentias ægyptioje quærere quæ funt poetaje carmia :fed fimplicê dni ie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alioquïfi rurfus eas uoluerimus appetere uorabimus uad naufeam :amp; ftatim

tcthnh^*^*^fuertetintumulos.utfimpfepulchradealbata quæ forisappa

iDus^eciofa intus aût plena funtoffibusmortuorumamp; omni fpurdtia. XIIIl Manfio ft^^^pn^^^riscôcupiæîcaftrametati funtin Affetoth Quartadecîamâ.eft infolitudie pharâquæ in atria uertit.in hac aarôamp; Maria pp aethiopiffam côtra moyfen murmurâtamp; in ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ppfs iudatoprleprae fordepfundit mecredit

deus leftm H j P’^'ft*’’’ r^cipit fanitatê donee ftatutum plenitudis gentium tpus impleat.Et hic pru concuuispf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^Poftcôfummatâ in duodedo nûero uirtutem îfrEqui fuperbiuit Sc in fepulchris

tutumin^H-^^ ægyptias defiderauit.Rurfum iadt aliud fundametum amp;nbsp;atria id eft ucftibulum uic tus eft em^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nobisamp; eosquiftantpoffecadere.amp;quicedderuntpofferefurgerc pofi;

•«iriusintuinamamp;refurteiftionemmortuorummultoru. XV. Manfio

cc iii

-ocr page 336-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;It nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS t

T 4)reAi de Afcroth.’cafitattictâtî funtän rcthia pro q fupra in hôceodem lÊlegîmos.

e ^feauscftpprsdeaflcrothcaftiametatifuntinfolitudinepharâ.Hoccftaut.xv.m3«tt*’ tandûq? reliquat mâfioncs.xviii.qrununc breuiter catalogus defaibit a rethia ullt;$3dlio gabcr.i.Hflt;5 adxxxii.mâ.fub pbatâ folitudinis«oiecôtincant in qbus uniuerfa quæ funtdiuaiistpibusgeftafentimusquæqanôfuntper mâfiones finglas diftributa anobis côe dicent ut poftea ueniamus ad reli q.Rethia trâffert fonitus aut i uniperns $$ plærit^ atehetó apu“ gratcos alid*genus arboris fignificarecontédât iuniperu aût amp;nbsp;primusgraduû pfal.iuxta braicà fonat:ubi fcriptueft.Qy’d det tibi aut qd apponat tibi ad lingua dolofam.Et ^»phâ rfidet lag tx potentis acutæ cum carbonibus defoIatoriis.Ferûtaût lignum hoc igné multo tpe conleruarc i w u fi prunæ ex eiusdneref uerint optæ ulcç ad annum pueniant. Ab bac itaqg mâfione uf($ ad.xxxiialt*“ modi continent hiftoriæ.xii.cxplotatores mittunt ad terra fôâm Botrusrefert inlignoamp; xpi breint^ paflio demôftrat.Murmuratppfsiudatopi: gigâtuj Ipetû reformidâsPugnat côtra amalech uolente deo: amp;nbsp;uidusintelligit quæ debebat in terra fdâ exercere facrificia.Dathâ amp;nbsp;abirô amp;nbsp;fil*' reœnfurguntcôtramoyfen ôi i3.tô:8c terræ uoragincglutiunt.Inter mortuos Si uiuentespôtiftxni dius turibulo armatus ingredit amp;nbsp;currens ira dei facerdotis uoce j)hibctur.Virga aarô amp;nbsp;flore ,pfi*^ folia:amp; in æternâ memoriâ uirens ficcitas conlecratur.’Nec dum tcmplû feruabant editui necdû dotes amp;nbsp;leuitæ obtulere facrificia amp;nbsp;partes cop» myfticusfermo deferibit. Vitula ruffa in holocauftoe® crematur amp;nbsp;cinis eius piacularis afpctfio cft:quotum omnium figurât proprios libros flagitant •'amp; **' Uusreortacerequampaucadicerc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XVI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Manfio.

T ^jfeftiderethlacaftramctati funtîn rêmophares. Sextadedma.mâ.eflquæ interpr^^“

Acw.i.

Exo.i.

Maf-jr.

Eze.4*

e græcofermDncpûàâœlt;jB6KèBÊ latinemalipuniddiuifiotp alii malum granatûuo^/Y'z lus arboris frudus ï feriptutis duptr accipit aut in eccFæ gremio:quæ oem turbâ credctiutn fuo cortice tegit:aut ï uarietateamp;côfonâti a uirtutu i uxta illud tp feriptû c. M Ftitudinis aût credétiu crat unû amp;nbsp;aia una:fic^diuifi fût finguli gradus ut bés eadê côpage tencant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X VU.

T^jfeâi de rêmophares caftrametati funt i lebna.x vü.mâ.eft quâ î laterê poffumus uertere.“ c cet quidâlebbonatranlfetentes male candorêintcrptati funt. Legimus ægyptiosl2^*^fl’.ç

Exodo quos ppFs fadens ingemuit.Legimus in malachia latere 45 quibus’idumea nbsp;nbsp;nbsp;p

politos lapides reponere nitit Et laterci Ezechiel:inquo obfeffehiertmjpidura defcr'b'*^''^ quibus diximus in itinerc iftius uitæ:amp; de alio in aliud tranfitu nunc nos crefcere.nunc deerd^^^ * * poil otdinemecdefiafticumfepe ad laterum opera tranfmigrare. XVIII ManfiO’ Tigt;fcftidelebnacaftrametatifuntinrefla»Decimaodanamâ.infrenosucrtit:fidP°^^ f e nbsp;nbsp;dû rurfû ad luti opa defeê^mus frcnâdi fum?: amp;nbsp;rurfus uagi at^ pdpites feriptura?^*’^”^

L ps.;». I.Coc«?.

cutdirigendi Hoc uerbû $tûmcoriafuggeritnuf$ alibi in feripturis tandis

ïucnîflemenouiabf^lib^pocriphoquiagrædSitixpôyÊpf(MÇ-i.puagenefisappellaturibi® tone turris ftadio ponit in quo exercent pugilesamp; ariiletæ amp;nbsp;curfo^ü uelocitas reprobat-D'd^ƒ P * InfrciKgt; amp;£hamomaxilIaseo(«côfiTingcquinonapproximâtad te.EtapFs.Nefdtisqui „ ritis:ocsqdccurtût;fcdunusaccipitpalmâficcurritcutcôprehêdatis. XlX j e T^pfedi de relia caftrametati fûti caaltha Dedanoua mâ.îterptat eccEa uagi currétiô frêisadecclefiâretrahunt amp;foresqsanrcliquerât’rurfumitrarefeftinant. XX ly®* T fgt;fcdi de caaltha caftrametati funtinmontefepher.Vigefima.mâ.intetptatur putóritti

M Dan.Z. Eze.Zé. Efa.z. Midi.42

e do amp;nbsp;inmontcdecoriseftconftitutadeq amp;nbsp;qm’dedmi pfalmi prindpiûfonat.Dncqsbitx bit in tabernaculo tuo:aut qsreqefcet in môte fdô tuo. Vide qd ^jfint frena a uitiisretranut introducuntaduirtutum choros amp;nbsp;in xpo monte pulcherrimohîtarefadût.ifteiuxtaDanie« lapis ex dfus de monte créait in montem magnum amp;nbsp;ipleuitoêm terram.Ifte iuxta ezechielem uulncrauitpn dpem Tyri.Ad iftum inEfa. amp;nbsp;micheappEi confluant dicentes.Veniteafcendamusin môtem do*pigt; ni:amp;domû adddiacob:amp;docebitnosuiasfuasamp;âbulabimusinfemitiseius. XXI

T\pfcdidcmôtcfaphercaftrametatifûtinharadaVigefima Mâ.uertit inmiraculU'Ql'® e pulchcr ordo ^feduû $ egregia textuta aedêtiû.Poft opus lateris ifrenamur poft trenos 1 n ccclefiam introdudmunpofthabitationc ecclefiæadxpm monte afcendimus:in5*’°P°’^ ti ftupemus atep miramur.nt nofter in laudibus dus fermo fuperetur iniienicriû *n eo: quæ ncc oculusuiditnecaurisaudiuitmecincor hoisafeederunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXII Nanfio«^

T ^jfedideharada caftrametati funt in Maceloth.xxii.Mâ.in cætus uertit. inhacem conlo e ftit multitudo credentium.Ecckfia primitiuo^ uirtutum oim confonâtia. Tuncuere pof;

psiyr.

fumusdicere.Ecce$bonamamp;:$iocundumhîtarefratresinunum.Et dominus bicareragt; dtuniusmorisindomo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXIII

ps.ZZî

T 4)fedi demacelothcaftrametatifuntîthaad.XXIII.mâfio. Pôt amp;nbsp;fubteritelligi:l} melius pauorciterptabimur uenifti ad ecclefiâ afeendifti admôre pulclierrimu ftupo^ reamp;mîraculoxpi magnitudinemconfiterisjVidesibi multosuirtutistuæfoaosNo. e li altum faperededtime.Dominusenim fuperbis refiftit hûilibus autern dat graoani Et q feexaltat uideat ne cadat Potetes potêter tormeta patient Timor uirtuoi cultos c fccuritas ad lapfûfadlis. Vn amp;nbsp;î qdâ pfalmo poftqfaluatj dixerat dns regit me amp;’ni

-ocr page 337-

Interprætatîo.XLH.ttianfionmti filiorum ifrael; Epiftola. Xllt hil mihi dêeritdn loco pafcuæ ibi me collocauihiungittimotem qui cuftos eft beatitudinis : Si infcrt. Virga tua amp;nbsp;baculus tuus ipfa me confolatafunt:amp; eft fenfus dum tormenta formido.'feruaui gratia qnamacceperam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXIHI Manfio.

thaad cafttametati funtin thare .Vigefimaquarta manfio qua nônulli uertutin maliciâ uel pafturânecetrarctfi p Ainlraj fcribcret.Nucuerocûafpiratio duplex inextiema c fitfyllabaerroriscaufamâifeftacft.'hoceodcuocabuloamp;eifdelitterisfciiptuinueniopatrê abraâ quiinfupradiôtoapocriphogenefeosuolumieabaftiscoruisquihoimfrumcta iw llabantabaftorisueldepulfotisfortituseftiK)mc:ita amp;nbsp;nosimitcmurThare:amp; uolucresrocli quæ iu xtauiâfatûtriticüdeuorarefeftinâtfolliciti fgt;hibeamus.Nâ amp;nbsp;Abraâpatriarchaintypoifraelis Si ho^ ftiârum diuifa membra factificii a uolucribus non finit dcuorari amp;nbsp;contcpto oculû enodiunt corui de conuallibus ueruf«^ moyfes Si helias ducit æthiopiiîam amp;a coruis pafcitur.S i habueris pauorem folli

^°^^^atus f uerisdeo in caulas ouium tuarfi introire nô poterit.'qcf uel ad ppofitos ecclcfiarû uel ad cuftodiamrefert animæ tuae:ad quam leo dyabolusper diuerfa uitiorum foramina ingrcdi ni ƒ titur- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Manfio.

Tpfeftidctharecallramctatifuntinmethcha.xxy.Manfiouertifin dulcedincm. Afccdifti in excelfum admiratus es uirtutu choros.-timuifti ruinâ.-abegifti ifidiatores.Dulcis te ,ptinigt; c fruftus laboris infequit:amp; in more litterarû radicu amaritudinc pomoß; fuauitas côpcfabit

amp; dices $ dulcia faucibus meis eloquia tua fuper mel ori meo.Sponfumrj tibi audias nbsp;nbsp;nbsp;cânti .4.

cinnctem mel diftillâtlabia tua foror meafpôfa.Quid erii fuauiusdifciplina.Quid eruditione melius iudi.12. Gaftateamp;uidete:quoniâfuauiseftdns.Vndeamp;Sampfon quiabegeratafruftibus fuisaues;amp;uul pes qaæexterminantuîneascolligauerat:leonccuinterfeceratrugiencem:fauum inuenitin ore morgt;!

tuî* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXVI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Manfio.

e

damns.

T f)feftidemethcha.caftrametatifutinafinona.xxvi.Mâ.inlinguanoftra feftinationc fo ps.e-r^ nat.iuxtailludqrf inpfalmofcribitur.Venientlegatiexægypto.Prolegatisinhebræo fefti nantes legimusmtpoft$ ducesfruftuslaborismeffuerimus ; non fimusquietecententi Si ocio:fed rurfum ad ulteriora properantes obli uifeamur præteritorum amp;nbsp;in futura nos exte?

XXVII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Manfio.

T profefti de Afinona cafltametati funtî Maferoth.xxvü.Man.uincuLa fiue difciplinas fo^ natutfeftinogradupgamusadmagiftos amp;nbsp;eotumteramusliminaamp;præceptauirtutûac cr .-ô}yfteriafcripturarumuinculaputemusæterna.iuxtailludqd’inEfaia dicitur; amp;nbsp;fabayri p, üirifqbiibesadtetranfibûnettuierut.Poftteambulabûtuinftimanicis.EtPauIusuinftus rcfnxpidupliqafuntinfcripturisuinculaquæ^diurupitSampfonuidtinimicos.Etde meretrice . j. . legimusüinculuminmanibuseius.Etexperfonadnidicctis.Dirûpamusuinculaeojlt;’et^iiciamusa -nobisiugumipfoFi::etalibi:laquæuscontrituseftetnosliberatifumus.ChriftiautemuinculauolumÇ’'^’ tariafuntetuettunturinamplexus.Quicghisfueritcolligatusdicetfiniftraeiusfubcapitemeo:et de xttaeiuscomplefteturme. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XVVIH Manfio.

TprofeftidemaferOthcaftrametatifuntinboneicam.xxviii.Mafiotranfferturinfiliosne^ ceffîtatis feuiiridorisfiabunoincipiasnumeroetpaulatimaddensadfeptimum ufqj per;

c nenias.Viccfimufoftauusefficiturnumerusquifintillifiliinecefliratispfalmusipenosdo

ceat. Afferte dnofilii dei affertedno filios arietum. Quæ eft tanta neceflîtas quænolentibuS ps.zg. imponatur. Cumdiuinisfcripturis fueriseruditus.-etlegesearumacteftimonia uinculafcieris ueri; tatis:contendenscum aduerfariisdigabis cos:amp;uiniftosducesin captiuitatsjramp;de hoftibus quondam atlt;^ captiuis liberos dei facies:ut repente dicas cum S yon. Efto fterilis Si nô paricns tr anfmi grata:amp; ca ptiua:amp;iftosqnisenutriuit.''Egodeftituta Si iola:amp;ifti ubi erantj'miraris Efaiam. Eiufdem pfalmi facramentacognofce.Vox dominiinuirtute : uox dominiin magnificctia : amp;nbsp;uox domini con;ÿEfa.4ÿ, fringentiscædrosutpoftq’aduerfariosfregeritamp;concufieritdefertos prius gentium populos : præ^ps.zg. parent cerui in montibus:amp; fit dileftus ficutfilius unicorniûnn têploqj eins ocs dieet gloria. Porto qgt; uettimus filios ftridoris ad illu fenfum refert:tp timoré fupplidi Si dus loci ubi eft fietus Si ftridor de; tiumdeferctèsdyaboli uinculaxpodiiocredentiuturbacollafubmittat. XXIX Manfio.

T pfeflî de bonded caftrametati funt in môte gadgad. Vicefimona mâfio îteiptat nûdus fi ueexpeditio:amp;accin(ftio:uelcerteqd’ nosmeliusarbitramur catacope.idcftcôeifio. Haud é aliter poftumus magiftri difcipuloffe atq? credentiù cos facere filios neceflitatismifi præcepto Kseoiiîinterfecerimus.Crudelesfumusinoccifiüeeoii’nôparcatniâusnoftraarmûautexi^, . tremu auriculædeoreleonisextrahere.Maledidusquifadtopusdrii negligêter;amp; q prohiber gladiû P S.too. fuum afanguine.Vnde amp;nbsp;Dauid in matutino inqt interficiebâ ocs peccatores terræ. De nuncio auté amp;nbsp;accinftione hæcbreuiter poffumus dicere.Quoa filiis neceffitaris gr ades ad uirtutes ftimulos fug;

geramns:cumeisnnnciareniiispmiafuturorum:amp;accinftosinirebella nulla docueiimus Horum triumquicquidmagifterfeceritin monte côfifbr. nbsp;nbsp;nbsp;XXX Manfio

® T profefti de monte gadgad caftrametati funtin ethabatha. Tricefima manfio bonitas in^ tttptætTï ; ut cum puenerim us ad pfeftû uirû in facecdotalé gradumamp;in etatê pleni tudinis cc iiii

-ocr page 338-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRAGTAVS I

xpi'ânqua amp;nbsp;Ezechiel état iuxta fluaiû Cobatpoflîmus cû Danid in.xxx.pfalmocanctc.Intcdncfpe rohan.îo. taui:nonconfundarinætetnum.Paftoreihbonusponitaiamproouibusfuis. XXXI Manno.

T j)fefti de iethabatha caftrametati funt inhebrona.T ricefimaprima mafio interptat Trapti Exo .î. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÂÊvo-iç .i.tranfitusfiue tranfitio ad hancuenituerushebraeus.i.nepateta fine trâfitor qui

e nbsp;dicercpoteft.trâfiens uidebo uifionchancmagnam.dequa amp;nbsp;pfalmifta canit amp;nbsp;nôdixerût

ps.izg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quipræteribantbenediftiodhifuperuos.ptentemfigurahuiusmundi amp;proptereafandi

fgt;s.4i. cupiunt ad melioratranfire:necpræfentift-atu content! ingemifcuntquotidie.Haec tecordatus fum: Si effudi in me animam meam qih tranfibo in locû tabernaculi admirabilis ufcj in domum dei.Mul tum eft;fi de omnibus fctipturisfupet uerbo tranfitiôisuelim exempla coniûgere. XXXII Mâfio.

T {gt;fefti de hebronacaftrametati funt in Afiôgaber.Tricefimafecûda mâfio trällert in liw guauirifiuedefolationeshominisquodfigniftcantius græccdicitœlAcfciKiçuctîàpôpiûœ e fcribiturcp perainlitterânôutgræci amp;latini errant pet Gimehundc in folitudiemuWtudo lignorûnifi feduli amp;nbsp;diligentis magiftri dif^lina monftraf cedctis ligna informia:amp;«o lentis fa cienrifcÿ uafadiuetfa:quæindomo magna neceflaria funt.Poffunt lignationes uiri faltuunt . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;oîfnarborumgenera:acperhocaedctiummultitudinemfigurare:diccnteDauid.Inueniinuse3î

in campis filuac.H ucuf^ folitudo pharâ dcccm amp;nbsp;ofto continet manfioncsquæ dcfcriptaeincaralogo infuperioriitinere nonponuntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXIII Manfio«

T 4gt;fefti de Afiongaber cafiramctatifuntindefertoSymhoceft cades. Quaerit curoctaua manfio nûc Tricefimatertia effe dicatur-Sed fciendum_qgt; prior per Sameth litterâ fcribitur e interprætatur^ rubusfiucodiû.-hæcautcjicr Sadc:amp; uertitinmandatu.Illud^qd

Ce' 2g' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cades:nô ut plæricj exiftimât fanfta dicit.ïed mutata fiuetranflata.Legimus in Gênai iu^

J n.z». j^tahcbfaicâueritatc.-ubi iudasmeretricc putansThamardonatrâfmifit;amp;fequdlernumerûintaro gabanubi eft Cades:hoc eft fcortum cuius habitusa cæteris focminis immutatus eft.In multis quoç locishocidcrcperimus.Sinautfanftainterpracratur:amp; KdilctavTi^pao-iveftintelligenduquoni^P^*-ce dicuntur ab eolt;p minimeparcant:amp; bcllûcj qtfnequaq bellnni fit:amp; Lucus (ÿ minimelucet.inb^ manfione morit Maria amp;nbsp;fepelit:amp; jgt;pter aquas contradiflióis moyfes amp;nbsp;Aaron offendunt ptohibentur tranfireiordanë miffifcç nunciisad edô tranfitus petit nee impetraf. Quistimeretp°“ tos profeftus murmur pobuli:amp; offenfam magiftrop::amp; uiæ trâfitus denegatos.Videt mibi inMana yphetia mortua:in Moyle amp;nbsp;Aaron legi Si facerdotio iudæOR! finis impolitusep nec ipfi ad terrani re ptomiffióis ttanfccdere ualeât-ncccredentc populum ad folitudinc huius mundi educere.Et i^ta poft mortem prophetiae Sc aquas cótradiftionis idumæum carne at^ terrenum trâfire non poflint » cum multis præcibusamp;conatu uiam non impetrent fed egrediat Edom aduerfus eos in popu^9 toamp;inmanuforti.interprætatioquocç nominismorti drolTenfa: amp;nbsp;negatotranfitui conuenir-Vtgt;i cnim mandatum:ibi amp;nbsp;peccatum ubi peccatuibioffenfa.-ubi offenfaibi mors.Hæc eft manfio pfalmifta canit.Commoucbitdnsdefertum Cades. XXXIIII Manfio.

T pfefti de Cadescaftrametati funtinmonteincxtremoterræedom.Afcéditçpaaronfacct dos in monte or iuxta pceptu dni Si mortuus eft ibi anno.xLegrelIiôisifrael de terra agVpn e nbsp;menfeqnto prima diemenfis.Eratcp ibi aarócctüuiginriannop'qn mortuus eft,in niowc

or.EtaudiuitCananæusrex AradquihabitabatadauftrûinterraCanaâ cp ucniftentfilii ifrael.Tticcfimaquarta mâfio eft qua plæri^ interptantur lumc nec erratet fi per Aleph 'litterâ fcribere tut.Alii pcllem amp;nbsp;ipfi ueru dicerent fi effetain pofitû:nônulll foramenqcf poffetaccipiffi Eth baberct elementû.Cumaût légat per He:maglsmonsintelligif:amp; legi poteftafcenditaaroninmótis monte id eft uerticc eius.Ex quoaiaduertemus nó in monte fimpliciter fed in mote mótispórificc mortuum ut dignus locus meriris illius môftrarct.Morit autco âno quo nouus ppFsrepromiffióis tetra intratu ' rus eratin extremisfinibus terræ idumcop-.EtQ’Ç in móte facerdotiû ÉleazarofiliO(derclinqrit;lexcp cos qui eâimpleuerît pducat ad fumm«:tn ipfa fublimitas nô eft trâs fluenta iordanistfed in extremis tetrenoß!opeiî; finib9:amp; plâgiteu ppFs.xxx.dieb?.Aarôplâgit.'iefus nô plâgit:inlege defeefn^^d itères ineuâgelioadparadifum trâfmigratio.Auditquocp Cananeusep ueniffetifracl Si inlocoexplorato^ tum (ubi quondam offendilïê populum nouetant)ineuntprælium:amp;captiuum diicunt ilrae.: Rurfumcpineodemlocopugnatur:amp; tune uiftotuincitur : uiâi fuperant: appellatunj nomen bor/ ma.ideftanathema.Eademdiceremihi noneftpigrumlegentibusneceffariunncp femper humanus ftatus in huius feculi uiam fluftuet:amp; alius in uallecaliusin campis;alius moriatur in monte :necin montefimpliciterfedinmontismonte .ideftinexcelfo uertice. Cumep nos dei auxilio deftitutos hoftisinuafcritiduxeritepcaptiuosmondefpcremusfalutemifed iterumarmemur ad pra^lum potett fieritut uincamus ubi uifti fuimus:amp; in eodem loco tri umphemus:ubi fuimus ante captiui ♦

XXXV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Manfio.amp; XXXVI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .

T pfedi de môteorxaftrametati funt in felmonapfedicp de felmona uenaûtinPhino.H« duæmâfiôestriccfimaqntaamp;tricelîmafextainordinehiftoriænôinueniûturjf5fcriptfiép c eisiegreffi funt demote or.‘p uiâ marisrubriiamp;circuieftterrâ cdô.Ex quoondit ifinibusatij circui tu terræ edô eas pofitasmec feef m more legif .Etpfedi de more oncaftnanietati funt in felmona fiue in Phinontfedpoft ambitû terræ idumeoru uenit ad extremû Si aitpfefti filii ifrfeaffra gt;nbsp;mctatifurt

-ocr page 339-

Interptatio.XLlI.manfïonu filîo^îfrad. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epi. XM

^unt ini Oboth.Nec dixit profefti funt de illo amp;nbsp;illo loco quia duas manfîones filentio ftermi;« at quas infupputatione tacuerifreddit in fumma.Prima manfio felmona interptatur imaguncula ccundaPhinondiminutiueosaboreergo nonaboffe intelligc.inbis Aaronmortuo murmurant lt;®ntradeum amp;nbsp;Moyfenmannafaftidiunt.aferpentibusuulnerant.amp; inTypumfaluatorisqui uerû antiquMmcjferpentem in patibulotriumphauitdiaboliuenenafuperantur;undeamp; imaguncula ucÿ ræexpræffe^imaginisfilii dei paflionem dus intuensconferuatur:amp;quod corde credit.orepronun^’ oanlegens illud apoftoli.Cordecrcdituradiafticiam:oreautem confefTio fit ad falutcm.S imul^ no Ro.lo ta çf utracç manfio hyporopiticos appellatur:quia ex parte uidemus amp;nbsp;ex parte ^»phetamus: amp;nbsp;nuncp l-Cor.lj. ipeculumuidemusinænygmate. XXXVIf Manfio.

T ptofefti de Phinon caftrametati funt in eboth Trigefimafeptima manfio ucrtitur in ma# c nbsp;nbsp;nbsp;80S fi uePhy tones uelfccfm uerbaHeluilagenas grandes quæcum mufto plenæfuerint«

abfcjfpiramineilicodirumpunt.Pugnaueruntmagi contra Moyfenamp; Aaron amp;amulierc quæeratin endor amp;nbsp;habcbatiuxta feptuaginta interprètes fpiritum fitoncm iuxta hebræos magumregisifraelisilluditur.Multæ funt praeftigiæamp;innumerabileslaqudquibus animae capiun turnumanæ.'fed nos dicamusindnocôfidentes.Laquæuscontritus eft:amp;nosliberarifumus:amp;fiam buiaueroin medio umbræmortis non timebo niala:qm tu mecum es.Cadenta latere noftromilleamp; deccmmiliaadextrisnoftrisnontimebimusabincurfu amp;dæmoniomeridianoftedobturabimpaix resnoftrasneaudiamusuocesincantantiû:amp; fyrenaß:carminanegligamus. Poftimagincdei quæin cordis ratione monftcatur:(?£ confeffionem fidei quaeoreprofertur confurgunt ferpentes amp;nbsp;artes male «icæadbelIanosjJuocant.Sednosquihabcmuspciofiffimumthefaurum inuafisfiftilibusquæfrâ«^ SipolTunnitautquaedam uixteftaremâferit:inquahauriri polTitaquæpufilumomni cuftodiacircü# ö^uscornoftrum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXVIII Manfio.

T^jfefti de eboth caftrametati funt inieabariminfinibusmoab.xxxviiî.manfioaceruos la# pidumtranfeutiumfonat.Sonatfanfti lapidesqui uoluunt fuperterram leues politi amp;nbsp;ro c tunditate fua roterum curfibus fimiles.S unt amp;nbsp;alii quos .ppheta iubettolli de uia ne ambu

lantium in eaoffendant pedes. Qui funtifti ambulantes utiq? uiatores amp;nbsp;ptereuntesqui pet iftudfæculum ad alias manfionestranfire feftinant.Quod autcdicitur in finibus moab amp;nbsp;fupra feri# ptum cft in folitudinequaerefpicit moab contra folis ortum oftendit iuxta littcram qgt; hucuflt;$ in fini# bus tert_æidnn,çorum fuerint amp;nbsp;nunc ueniant ad terminos moab de alia .puincia ad aliam tranfeûtes Nonetû fetnp mjj uirtuti dandaeft opera.-fed ficutferiptum eft.Ibunt de uirtutein uirtutedealia tra# g-.«-; fcundum eftadaliamtquiahaerent fibi amp;nbsp;inter fe nexæfunnutqni una carueritoîbuscareat: amp;nbsp;tn tran ” ' uredealiaadaliâ;eorumeft^priequifolisiufticiæortum confiderant. XXXIX Manfio.

TjP fefti de ieabarim fiue ut in fetfo loco apud hebræos habes hybim caftrametati funt i di c bôgad.Tricefimanona mâfio interprat forriterintelleft.a tctatio.Prohacin ordinehiftoriæî

aliter feriptû repperi.Poft^ erîi caftrametati funt in ieabarim in finibus moab ptra ortû folis - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legit inde ,pfeäi funt amp;nbsp;diuerterût ad torrentc zared.Et de hoc loco fificifcêtesciftrametati

binttrâs Arnô.-q eft in foütudine finiû Amorrei.eo cp Arnô in terminis moabita^amp; amorreoR-.’amp;’polt bæcucnctût ad puteû ubi cecinit ifrael carme hoc. Afccde puteequê foderût principes amp;nbsp;apucrût duces ppiofttindatorelegû Si inbaculoeius:amp; de folitudinein marthana;amp;de marthanaad torrcresdei;amp; de torrentibus dçi ad excelfa:amp; de cxcelfisad uallc quæ eft in regione moab in uertice phalga q ^jfpicit cotra defertû.Hæcloca infinibus amorreoæ qdam i nterptâtes putât nô mâfiôesefle fed tranfitus neep mdicari debere catalogo manfionû extraordinaria expofitiôe. Alii aût fpiritalibus fpiritalia côparâtes : dolutregiôes fignificare:fed plocopi noîa uirtutii ^îfeftus elTeq, poft magos amp;nbsp;côgregatiorc lapidum treqntet ueniamus ad tortentêzared qtf interptat aliéna defcenfio:amp; in defccfiôe politi trâfemus ad ar oq»malediftionc fonatquæeftpofteainfinibus Amorreoæ qui uel amari hoftesfunt.uel multa lo# quunt inflati.S inaût tranfierimus terminos moab qui de inceflu gnatus eft Si reccfiît a nero pâtre fta

fed principes Si ducesq iuradât

Ppnsamp; canentes carme in aqua putei amp;nbsp;in dei muneribusgratulâtes .pphetantq» tranfituri fint: amp;ad 'i^n’^tinmarthanaqd’interptat donu amp;nbsp;de marthana in Nahaniel horrentes dei Si de Nahaniel adbamoth quæinterptat excelfa fiue aducnics morsqn pfor# tis h f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diortis^pi amp;nbsp;de ßamoth occurrit nobisuallis humilitatisq tn pofira eft in uertice mon

j- lï Interptatdolatusqnihil hcatinformeamp;rudef5arnficisfitpolitusmanu qmôsrefpidac tudii^qhebraicædrinfinû.Qnemfuerim? in uirtutû culmine côftitutiinlctotiusmûdi ruinas înHl^A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uaftitatc.Peneobliti fumuscurrete oîone dicere cjredibôgad îrerptet fortitec

£^i^®®^^^ntatio.Poft Dibongad gerit bcllû contra Seonrege Amorreoæ.amp;Og regem Bafan:amp;di

’^us.Anteçtritionccrîîcleuatcor uiri amp;nbsp;ante gloria humiliât. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XL Manfio.

Tprofefti deDibôgad caftrametati funtin Almon deblathamî.Qyadragcfima mâfio ueC 5gt;tur in côtcptû plagaæ (lue opprobriu.Et p hanc difcimusoîa dulci.i Si illecebras uoluptatô W fæciilo contemnendas nec inebriari nos debere uino m undi.in quo eft luxuria. Mel non

-ocr page 340-

tgt;ÄRTrS ïï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS I

offertut in facrifidis dci:amp; cæra q dulda cótinet nô lucct in tabernacnlo:fcd oleü puriffimfi qd* dcoigt; ue^jfcrtur amaritudine.M el em diftilat de labiis mnliais mererricis de quo puto i uxra myilicosintel leftus guftaffeionatha:amp;fortedephcfum uix ppFi pcibus liberatü qd’aötobprobria cótcncda finr.amp; gt;nbsp;falfaobüdanturbeatitudinêpariunt.Saluatorpleniflimedocet. XLI Manfio.

Tipfefti de Alnió:caftrametati fut in mótibus Abarim cótra facie Nabo.Qiiadragefimapf* nia manfio uertit imótestrâfeûtiûjamp;eft cótra fade mótisnabo ubi morit amp;nbsp;fcpelit moyfö e terra repromiffióis atc cófpeda.Nabo Iterßtat cóclufio i qua finit lex et nô îuenit eij» memo^ ria.Porro gratiaeuangeliiabfc^ullo finetcdit.In omnc terra exiuitfonuseius:amp; in fines or bis terræ uerba ipfius.Simulfçcôfidera habitatio tranfeuntiiim in montibus fi ta fit:amp; adhuc proft du indigeat.Poft montes enim plurimos ad campeftria Moab 8c iordanis fluenta defcendimos qu* interprætaturdefcenfio .Nihilenim utcrebro diximustam periculofumeft gloriæcupiditas ftantia:amp;animusconfdentiauirtutum tumens. XLH Manfio.

T .pfefti de mótibus Abarim caftrametati funt in câpeftribusmoabfuper lordané iuxta fe«* ticho ibilt;5 fixerût tctoria ab humo folitudis ufcg adbelfatim in planide moab.fn quadrage e fimafecuda mâfiôe quæetextremamâfioeft:curfîmquæfintgeftanarremus.RefKicsiea ppFsadiuino ßalaaquc mercedecóduxeratbalach fill us Sephor dei iuflïóebenedicit:amp;n'® Muin»Z4 ledidio mutatur in laudes:audit uocc dni ex ,pphano oreconfonâtem.Oriet ftella ex iacob : Si get homo de ifraefiamp;pcutiet pricipes moab:amp;uafl:abitcunftos filios Seth:amp;ent Edom hæreditas eius Fornicatcûfiliabus Madianfineesfili9EleazarzeIatpe(lzelûdni:amp;fcortûmadianitidépiigiorgt;errat figit.-unde amp;nbsp;accepit præmiu in æternâ memoriâ armû uiftimæ.Numerat rurfum populus.-ut iurerte dispeffimisnouuspopulusdei cenfeatur.Interpellâtquincçfiliæ Sephaad amp;nbsp;exiuaiciodnihsredita^ tcm acdpi unt inter frattes fuos nec focmineus a poffeiïione dei fexus excludi tur.lefus Moyfi in nion^ temfucceditamp;adifdtalegeqiiæfpiritaliterferredebeatinetcIefia.Primûquidper fingulosdiesdein de quid fabbato quid Kalen.qd in pafcha:quid in penthecofte;quid in neomenia mcfis. vii.qui*^ in ie îunioeiufdemmenfisdie.x.quidin fcenophegya quando figuntur rabernacula .xv. diefupradim menfis. Vxorum amp;filiarum uotaabfiç auftoritatepatrum amp;nbsp;uirorumcaffa memorantut.ß^*'“'? contra madianitas:amp;mors diuini Balaam amp;prædædiuifioamp;oblatioexeain tabernaculo dei-Pri^ mus Ruben amp;Gadamp;dimidiatribus Manaflfæultraiordaneminheræmopoffeffionemaccipinnt. Plurimaenimhabebantiumenta amp;necdum adid uenerantutpoffenthabitarecumremplO'Do^^^ tur populus ut in terra fanftaidoladeftruat:amp; nullusdepriori habitatore fetuetur, Defcribitur olim cupita prouincia:amp; duarum femis tribuum hæreditas feparatur. Numerantur tribuum principes quiterram cunftamdebeantintroire. Quadragintaduas urbescum fuburbanis fuis ufcp ad mille paffusperdrcuitumleuite accipiunt. tot numero quotamp;iftæ funt mafiones.Et addunturfng'“^^ norum fexaliæciuitates.tresintra iordanem ut fint fimul.xlviü.Quifugitiuorum terficidebeantamp;ufcy ad mortem pontificis maximi referuarirfuccedit Deuteronomii féconda le« meditatornm euangelii.ibicçbreuiterdicimusquæinter pharam amp;nbsp;Tophel amp;nbsp;Labam Si locaaurcaabieftoiudainfcelicilTimo.xi .diebus uiadecoreb:per uiam montis Seon nfcp ad cades Barne Moyfes populofît locutus:amp; extremum canatcanticum .in quo apertiffime fynagoga pro^ licitur : 8i ecelefia domino copulatimpinguatus eft 8i incraflatus ac dilatatus amp;nbsp;recaldtrauit dile^ dus amp;nbsp;oblituseftdei faluatorisfui.Etiterum generatiopeffima.filii ineruditi ipfi ad aniulatione meprouocauetunt in eo qui non eratdeus-ftritauerunt mein fculptilibus fuis:Ôi egozelareeos faciÿj» am nationes Si contti gentem ftultam irritabo eos.B enedicunturfilii ifrael.Ètrurfus in Symoneiu/ das miferandus excluditur.AfcenditMoyfes ad montem Nabo in uertice Phafga qui eftcontra Hiericho:amp;oftenditdominus omnemterramGalaadufcp Danamp;neptalim amp;nbsp;Effraim Si nianafi fen : amp;nbsp;uniuerfam terram iudae ufcp ad mare magnum contra auftrum amp;nbsp;regionem campeftrem iw

B ricontis duitatispalmarum ufcp Segor. Quis poteft tantanoffe myfteria t Qx?is in extremis legis amp;huiusuitæ finibusconftitutusintelligitfempetfibi efle pugnandumr'Ettunc plenamnilt;!^omni Hari fl fueritincampeftribus:fiin Abel faltymquodinterprætaturluftusfpinarumfleueritantiqua ps-5f‘ peccata:amp; fpinas quæ fuffbcauerunt fementa uerbi dei. Et de quibus prophera dicit. Verfatus funi in miferiadummihi confingiturfpina.Ettuncpreparatusdefidentemannafub duce lefu iordanc tranfeat.amp; drcuncifus cultroeuangelii.primum comedatde cœlefti pane:occurrantei prindpesexera tus dei:ut uerum pafcha ncquaqi in ægyptoîfed in finibus terræfandæcomedat.O profundnm diui darum fapienriæamp;fciendædei:q’infcrutabiliafuntiudidaeiusamp;inueftigabilesuiæilIius.Qtusfapt ens 8i intelligithæcdntelligens ôicognofcat ea ƒ Quia reftæuiædomini t ôc iufti ambulabuntineis. Præuaricatores autem corruentiniliis.

_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B eari H ieronymi prælbyteri de generibus leprarum oftendens illarum fubtilem defcriptioncm:

ad peccatum magis animæ $ morbum corporis pertinere.

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vriil

VI' Dmirabilediuinædifpofitionisexamen.Quæexhiber! fibi deusac deferri uoluit magno confilio amp;nbsp;folerri fcientia acrônemandauit.Diuerfa enim hominum moribus genera na^ fc^O^turatû:diuetfis ftatuitpceptoj5:fententiisgubemari. Alius ethimaginariûlegisopus quai

-ocr page 341-

öediücrfisgcncribuskprajv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola Xrill

□ƒ“b u^itatis colore depinxit. Alius corpus ipfins ocritaris dcclarauit. Quos ein obuolutosadhucttiü ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;comphendenda ea quæ germana eranoac folida ppendit;eis obferuantiæ ordinc fufpen

lolubtili quodâmodo exatrde fufurrauit quos aûtdepræhendere poffer abfolutu prædicationis carmS agnouit eis deus pfeftam harmoniam folidæ uocis intonuitJnde eft quod figurisamp; ænigmatibuslex priicadepingitur.qtnduminfirmaiud£eoi«acieshebetat:amp;candidûfcientiæclaritatisuigoreniinfpf ciendæ lumen non habent neceffe eff ut in uariis figuris figurant color adhibeatut.Nain illis ad uittu tupræmiafuppofita fpede j)mittûcur:amp; peccatorù notæ inuruntin corpore.is ein comfîrmanf alii qÿ uus^iirranfterunfincorporePraîfensledioexigit huiufmodi{erreferinonê:quædiiierfalepraprgelt; neradepr^endenda in diuerfis materiis defign auit. Alia erîi lepra in parietibus demóftrat Alia huma no notât in corpore.aliain uafculis.alia in uefte:alia defignat in ffamine.Deinde qin huiufmodi uulgt; nens Iko crebra ac uaria pellicula députant qd em dicâ Totfunt genera quotcojores. Alia pallida alia Kttataliatubicunda.Deindc fl hoîeslepræ(q(f eft infitum naturæ)uitio polluantiquid hi faciunt:qui gramoribus morbis corpop: pgrauant fS ed age iam uideam? genera lepra pc ut medelap: caufas agno Icere «(5 pbarepoffimus.Si fueritinquitlepraalba uel rubiciidaffiue tetra uel pallida: uelfi florcs ait I k ^Q^Q^^orporedecurrens.Nam eft deteftabilislepra:quæ olno mundatinonpoffineft 8iquæfaci lemnabcatmundationê.Aliaquo^aduenticia;alia inata dephendi t. Quaeomnia nifi fpiri tali ter fen t uant.Tönc intelligentiæ fimplicisnôadmittût.Namdiuinafapientialegisfuæ^fundûinhuiusextte D nia fæculi regione quafi templû fuo nomine confecratû:intra ciuitatis alterius mocnia collocauit.Cu uscôftrucîioatç opys^uismagnificûuideaninterioristnhominisaditiisâdmirant ornamenta ui nop;:fedinteriorisfcientiaeaditusreferarenonpoffunt.Qiiareorandaeftdiuinadignatio:ut pulfanti

us nobis intelligentiae patefcat ingreffus.lubet igit diuerfa leprap: genera facerdos rempli diligcter in picere:arçcarû habitus uel colores pleniori côfideratione dephendere. A coloribus etn lepra refert poli ƒ agnofci;qqos tn. ad pdûm magisanimae $ ad morbû corporis manifeftû eft ptinete. Diuerfi eteni j floresdinetfasanimi indicant maculas. Cjim igiturpallida lepra côfpicit: languens Si aegra fides ani niæaenotaf.Cum aûtrubicudadephendif mens furore atcg iracundiainflâmata Si homicidii cruoj* Krffpetfacognofdtur.Cumueroalba.'tunchaereticop: fufcata amp;malemundacôfcientia condemnat ^Malia lepra in capiteialiaoririphibet io barba.Suntetnhæreticiquideum pattern uident tmmoj» doblafphcmatemt Manichaeusqui nô folutn cum faftorcdenegar mudi.mep: malorum ^jfitet effeau ctorem.Hifqjjjqyjjgpj.^j^ capiteportareuidentjCaputeininquitapoftolusuiri chtiftuseft.Quæ uerolepra inbarba portât.hi font qui blafphemare uident infilium.Xpm ein pfeftû in aduentu prifti i.Cût.||gt;

P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;æüu agentem quafi tricenariae ætaris utilitas decorauit.Sed Si fi tetra inquit Si liuida f ue

liuorismacultsexecrandafSi aurait nigra fuitlepraffumo utiij idolatriaeamp; faaifi nop: nidoribus notata.S i aôt inquit flötens lepra fuerit:amp; coopcruit oêm florem maculatiôis a capite nicpadpedes.'uifufacerdotisdiiudicabit.Videbiteiûfacerdosramp;eccelepracooperuitocmparrem cor pons:amp;mundabitiliumfacerdosamaculatione:quoniamalbum mutabit.Inhaclepraquamquafi ’ibarn amp;nbsp;florentem defignattdiuerfakrimina uaric depraehendit: quia cum mundialis uiræ uoluptas quau’cancflda Si florens exiftimatur.-tam graue uitiop: côtagium graffatur in corpore. Nam aut aua^ ntiæ aut libidinis maculae perpatefcunt.Scdhancleptamcitodicitpoffemundari. Auaridæ fern aie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g

laciiearerepoteft.-qui conuerfusaddominueaquæpofl'ederitindigentiumalimoniaeminiftrauerit “ la at «tasineuangelio ait. Verum date aelemofyna Si ecce omnia uobis munda funt:Libidinem quo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..

Çaclam P facerdotc pcepit dnsadhiberi.Didt em effe leptam quæ factifidoR: oblationibus emundet ïam uero quam aquaefadliusabluantnecnô Siq extra caftra pofita mundef.Effequofj lepram affe -quæ mundati oîno non pofficHoruigit fcrfm figuram gtauioR: pftôrum crimina congregantut l'^’?'’£qnæ ante baptifmû uident effecômiffa:quaetnpgratiambaptifmidiluunt. Alia ueroq poft uationcbaptifmatisppetrant:quaefiucgrauiora:fiuemîorapeccatafint:uifustnfacerdorisemôdac vyodcun^ em modicum delifti fucrit pôt a facerdotc oino relaxari. Qiiae aut grauiora funt difdpli gt;nbsp;ind nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’^^gnlæ Si oratione pureari.Quaeueroinfanabiliafuntdeoiudid referuant. Et

eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vnumquem^ fcam qgt; propter curationem facrifidum offerte debcte:id^

fg , qnifcç fclt;fm fedeliquiffecognofdtfiue percatnalem corneupifcentiam feu pet idolatriam : defift nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nicndacioquafilepræft uitiisintelligîtmaculatum proutpotueritdeo facrificate n5

caftra • K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideohuiufmodi homo extra

flcut •’f nbsp;nbsp;nbsp;cvpelli.Hoc eft fane crimen quodadmittitur in fpiritumffancftum blafphemiae : fcilicet

f nbsp;nbsp;’P’^^pniinus ineuangelioait.Qiii peccauerit in fpiritufanfto non remittetur ei nelt;5hic:ne^ in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m

leuram • ft fcriptura diuina lepram effe in uafculis:lepram io’parietibusilepram in ueftibus

carent:etiàfen^^^'-'‘** am no^^o • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cgoarbitror cum in parietibus domus lepra effe referatur hærcticorum perfidi

facerd^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PoUnitur ubiadulter.iedoftrinæblafphemia praedicatunideobanclepram

nellat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;parietibus emundate:ut catholicae ueriratis dofltina maculofa hæreticoft: uerba dc^

mmotihi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lep ra i n uafculis didtur effe:propria corporis delida monftrant. Vafa autem hoim

F Duscomparatapoftolus.Hutcsinquitthefaujkhuncinuafisfiftilibus.lnftamineaûtlepratnSf.Cof»

-ocr page 342-

PARTIS II

TRACTATVS

ri

Mar.z.

H Ro.|.

habcns paratfi Ie in omnibus deo ptaebcat ut mcrccdc ab ipfo confequi mereatur amp;nbsp;in die ludioi feu tusinuenietuKfinulIadeioffenfaineoreperiatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..

Sctfstradatusfcrf BE ptispricipalis. Indpiüt æpFæatcj ttaftatus beati Hicrofup qónes noui teitanicn.

ßeati HicronymiadDamafumpapamdefdioprodigoperillum fecundumlitteram pecdtorem pocnitentc fccfni myfticü fenfum gentilem abdicantis illecebris erroribufc^ ad dei cultü conuerm p maiorem autem filium inuidentem uel iudæos uel reliquos fandos interpretatis in quibuslicet luins onditeffepoffeliuorem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XV

fflEatitudinist^æ^terrogatiodifputatiof^îtamp;(^ïcq^^fleqre^douiameftedi^^eq^^efitls:^ pienter quippeincerroganti fapientiareputabit. Aisqseft ifte in euangelio pater qduobu filiis fubftantiam diuidit.Qui duo filü.Qui maior.Quiue minor. Qyó minor acceptaiua ftätiam cum merctricibusdiflïpat.Fame fada a priciperegionispræponit porcis filiqu^sro medit:ad patrê redit Accipit annulü amp;nbsp;ftola:Et immolât ei uitulus faginatus. Quisfi t tnaior frater, fc quódeagroucniêsfufceptioncfrattisïuideatamp;caEteraqin euangeliopIeniuseKplicant.Addisinlup-Scio multos diuerfa inhacleftione diuerfa dixifle:amp; fratrê maiorem iudeu minore æftimaffe gcnb ppKm.Scdquæfo quo iudaico populo poffitaptari.Ecce totannis feruiui tibi amp;nbsp;nun$ mandatu tu preteriuiîamp; nu$ dedifti mihi haedum utcum amids meis epularer Et illud Fili tu femper meenm Ç • amp;nbsp;oia mea tua funt.Si autaisdeiufto amp;nbsp;pdóteuoluerimuseffe parabolam iuftenö poteritconueni ut de falute alterius amp;nbsp;fratris maxime cótriftetur Si em inuidia diaboli morsintroiuit in orbem tetr / amp;[imitant cumquifuntexparteeiusnu^perfonæiuftitamimanisinuidiapoterit coaptari-ut fteteritamp;demctiflîmopattirigidusobftiteritfolufijiiuorecrudatusiæticiædomusintereffcbolu ïtaeç ficut incæteris parabolis:q non funt afaluatore difertæqua obcaufam diftae fint fokmUSinQ rere:ita Si in hacfacerc debemus.quare dominus in iftiufmodi uerba proruperit:amp; ob quäin int“ ' gationem refponfionis fimilitudo jplatafit.Scribæ Si pharifæi muffitabâtdicentes.'Quarehitptt res recipit et uefdt cû eis:foperior quippe fermo pmiferat.Erant aiî t accedêtes ad eu m omnes pubu Si pftóres uolentes audite eu m. Ita^ hinc oîs inuidia cur quos legis præcepta dânarent eorö tioné at^conuiuiu dominus non uitaret.Ethæc Lucas Cæterû Natthæus ita loquitur Cfi aütdi beretin domo.Eccemultipftórcs Scpublicani uenientcsrecûbebât euiefu:amp; eudifeipuliset. dctespharifæidicedebâtdifdpuliseius.'qrecûpftôribusSepublicâismâducatmagifterudkt'QS’ - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

dies dixioNóneceffehntfani mcdicû.fedmalehntes.Euntesaûtdifdte qd fibmifericordiâuolo“-facrifidû nô ueni uocareiuftos;fed peccatorcs ad pnîam;Matcnsquolt;5 in eadê uerba côfentitlg't ximus oîs ex lege quæftio nafeebat lex quoç iuftidæ tenax dementia nó habebat;fed qcûqp 'adulter n middafraudatot Si ut breuiter dicâ mortali crimîc tenebat nulla uenia pnîæ laxabat a crim’n^; 0® ;pocfo dentc^ dente aîam 45 aîa iubebât exoluete.Oês ita^ decliaucrûtfimul îutiles fadi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;kfi

faceret bonu nô erat uf^ad unum. Vbi aût abudauitpftm fupabûdaui t gratia .Et mifit faftuex mulierequi deftrufto mediopariete:fedtutrucj unum:amp; aufteritatclegiseua'geügt^A^ rauit. Vnde Sc Paulus ad eedefsas faibensrGratia uobis inqt Sc pax a deo patre noftro Si düo lt;“U gratia q nó ex meritoretributatfed ex donatecóceffaeftPax uero q recóciliati deo fumushfitesf pi“ totem dnm nrm iefumxpm:qui donauit nobisddifta nollra : amp;nbsp;delcuit quod erat cyrogtapu^ttiot tis contra nos affigens illud auci Sc principatus amp;poteftatesfcdtoftentui:triôphanseasinlignO''^“æ aüt maior pót effedamentiat^ ut f ilius dei hoïs filius nafceretur. Decc menfifl faftidia fuftineret. tusexpeftaretaduentu.inuolneretpannisfubiiceretparentibus.Perfingulasadoleretætatcs.Etpolt® tumelias uocu alapas amp;nbsp;flagcllajcrudsquoqg pro nobis fieret maledidu: utnos a maledidiokg'^ folueret.Patri faftus obediens ufçg ad morte: amp;nbsp;id ope cópleret quod ante ex pfona rneditatoris depræcatus dicens.Patet uolo utquo ego amp;nbsp;tu unum fumustita ifti in nos unuj fint.Ergo ad no uencrat ut quod erat impoflibile legi:quia nemo ex ea iuftificabat ineffabili mïa aincereopubl«^ Si pftóresad pniam prouocabat.Cóuiuium quoeç eorö expetens ut in cóuiuio docerent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Hum eflepoteritei:qui euagelia follicita mete petlegerit. Quo Sc dbus dus Sc potus Sc deanibu nbsp;nbsp;nbsp;•

Matthe.li. amp;uniuerfaquegeflïtincorpefalutemhomîm^)curauerint. Hocuidentesfcribæamp;ph^rife'^, “ Matthe, iz. legem eufaceredicebät.Eccehomo uorax Si uini potator:amicus publicanojt amp;nbsp;pftörum- Na a prehenderantquare curaret in fabbatis.Dns ergo ut hanc eoru aceufationê dæmenti ratione 1 up tres parabolas propofuit ex quibus una eft.xdx.ouium in montibusreliaarumamp; ntöusperd’ts^^^ fiaftori humeriseft telifta. Alia dragmæ qua mulieraccenfo lumincrequifiuit Sc inucta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. fj

ætidâcôuocauitdicens:côgratulamini mihi qa inuenidragma quäperdiderä.Tertia nero du 5^, liorö:deqnautdifputarcpaucaiuflifti.Etdeouequidcacdragmailicetadunöpertineätintei • eftiftiustpisdifputatio:hoctindixiffefuffîdat:obhochasparabolase(re4)pofitasnt qöoibi J”,, g pecorisamp;dragmælætidæeftangeloR:amp;circamanêtiôuidna52ficin publicano^pdôRfÇpma effe letidâ.-quibus nô fit neceffaria pnîa.-undeuæhementer admiror Tertullianü in eo libro que P Tettulî^ nbsp;nbsp;dîcitia aduerfum pnïam fcripfit amp;nbsp;fnîam ueterc noua opinione difibluit:hoc uoluiffefentire.q» p

canî amp;pftôres:qui cuj duo uefeebant æthnici fuerintdicctefcriptura.Nô erituefligal pedensex

Mar.Z. Quafi uero Si Mattheusnóexdrcöcifióefueritpublicaus:amp; illeqcumpharifæo ’titêplooras 0 Luçe.is. nbsp;nbsp;ad celu non audebat erigere nô ex ifrael Çoerit publicanus.An nô Lucas memorat Sc

-ocr page 343-

Dcfilioprodigoamp;frugî. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epi. XV

diêsamp;pnbUcaniiuftificauerunt dcûbaptizaribaptîfmoîohânisj'Autcui^credibilepoflïtuidcrîæthLuce.y waitempliiingreffum:aut dnnncuæthnicishabuiffecôuiuiu.cûidmaximecaueretnelegcfoluereui daa.'amp;primûucneritadouespditasdoniusifrael Chananeæquocpdepcanti j»falutefiuæ rnderir. Nqn oportet tollere pane filio^ amp;nbsp;dare eu canibus.Et alibi difcipulispcepit.Inuiâgentiûneabierith:

,’lf’'^^4^“^^*?^'-’’-^’^°?^neintraiieritis.Exqbusoîbus’edocemurinpiiblicanô tamgentilium gnaliter oîni pftôrum ideft qui erant:amp; de gctibus amp;nbsp;de iudæis accipi poffe pfonas.IIle aüt q iuxta fanas blafphemias fuas id dogmatis defendebatcqcfxpianos nollet recipere poenitentis fruftra argunic totus eft publicanos iudæos nonf uiffe:ut in pfona eop; gentiliû tin ppÉs poflit intelligi.Itaq^ ne longû wciatnipfaeuangelii uerba ^ponâ ô( in niodû cômentarii quid mihi uideat ad fingulaquæ^ fubne fta.Hô qdâ hebat duos filios hoîem deum dici multis teftimoniis apptobatmt ibi duo^ hoîm teftîo nium ueß; eft.Ego de meteftimoniû dico amp;nbsp;qmifit me pateran alia pabola paftorân alia p^tcrfamili^fQj^ -Q as nuncupat:inalia uineâlocata'n aliainuitat ad nuptias:amp; diuerfisfifitudinibus réfignificat eandem jviat.ij. uti ud æoiiireprobetfupbiam.amp;incômunioimpftôrnmfiuegentiliûfiucifraelitap;pniam45bet.qtf jviat.22 aut ait duos filios oês pene feriptutæ de duop» uocatione ppEorû plenæ funt facramcntis.E t dixit illi a^-;^ np 15 dolefcentior.^terda mihi pgrtioné fubftantiæ q mihi côringir.S ubftanna djixltoêqlt;f niuinwsrfa---- pimus.-cogitatnusdnuerb^rüpimusTIöcaeüs^quariter ùniüerfis:amp; in cômune largitus eft euagefob.i lifta dicentc.Erat lux ueraq illuminât oém hoïcm uenienté in hune mundû.lfte eft dexter oculus qui mat.f a fcandalis obferuâdus eft.hæc lucerna corporisihoc talentû qcf nô eft in fudario colli gandû ideft :deli# jyiatthe* ! cate^traftandumtnecinterradefodienduterrenis.Çcogitationibusobfcurandu. C^iidiuifiteisfub£yçg.,? ftantiâfignificantiusingræcolegit.'KâlçifiÂ.EvâvïôiO’îôvSjôv.ideftdediteisliberumarbitriûidedit •^ctisppriælibertatc Si ut uiueretunufqfcg nô ex impio dei fed obfequiofuoâdeftnôex neceffitarefj ex uolûtate utuirtushabetetlocuiutacætetisaiantibus diftatemusidûad exemplû dei pmiflum e no gt;

uclimusiunde Si in pftôres æquû indicium amp;nbsp;in fanftosaut iuftos iuftum pmiu re ttibuif.Et non poft multos dies colleftis oîbus adolefcentior fili us peregre ,pfeftus eft in regionê Ion ginquam.SideuscoclumtenetpalmoSiterrampugillo. EtHiercmias dicit.Deus appropinquans amp;nbsp;non deus de longinco per Dauidjjuocç quia nullus abfcgeo locus fit pdicat:quôfilius peregre (pfi ps.gf eifeit amp;nbsp;apatte diicediti'Sciendûîgit non locopj fpaciis.fed affeftu aut effe nos aî deo:aut ab eo difee Mat.zs dete.Quôein addifcipulosloquitur.Eccecgo uobifeum fum oîbus diebus uflt;5 ad côlumarionc fæcu liàtaad eos qfui iaftantiâ pferunt Si eflecû dno nô merent dicit.Difcedite a memo noui nos q opera Mat.72 minüniquitatc.ReceffitCTgoiuniot filius eu uniucrfa fubftâtia a patre:amp; peregte ^feâuseft.Et Cai f^ciednîhabitaùitïntentaNaithtqd’ Interptaffliîïtuatîô.QuîCucç adeorecedit:ftatim fæcu

li nudibusquatit Si mouent pedes cius.Nam poft^ moti funthoïes ab oriente amp;nbsp;a uero lumine recef feront tue adoerfus deû impietatis fuæ ædificauere turrim.tuncdogmatii fupbiascofixerunt uolctes cutiofitate nonlidta in ipius cœli altapenetrare.Et uocatus eft locus ifte ß abel.-idcft côfufio amp;nbsp;ibi diO fipauitfubftantiâfuamuiuensluxuriofeduxuria eftinimica deoânimicauirtutibus.-perditocmfub ftantiam patris.amp; ad pfens uoluprate deliniensfuturam nô finitcogitare paupertatê.Cumg; côfuixu» pfiffetomniaifaftaeftfamesualidaperregioncillam.Accepitapatrefacultatesutîuifibiliaeiîipereaq erantuifibiliacognofceret.amp;expulchritudinecreaturaruconfequenterintelligeretcreatorc.Quiueri^ tatemininiufticia detinens amp;nbsp;pro deo idola colensmaturæ bona uniuerfacôfumpfit. Etconfumptis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**

oîbuscœpitageieuirtutibusdereliftofonteuirtutumfaftaeftfamesualidaperregionêillam.Omiscr. locus,quempatrcincolimusabfentefamispenuriæamp;egeftaseft.Famisautem JUEÏâoôpiKœo-Aiirêùv*^ iqj^ijioiv- ualide.Hæceftregiodequadiciturper 4?phetam.Quihabitatisinrcgiôeumbræmortis:lux -Folgebitfuperuos.Atpttadlaliaregioquam poffefluri fumus mundo corde atq? purouiuentes quâ^®*^“ fanftosdefideratdicens.Credo uidere bona dni in terra uiuentium.Et ipe cerpit agere:amp; abiit amp;nbsp;cô^ ionxitfe uni deprîcipibus regiôis illius.deferto nutritio qad prima uocé bonaei fuerat cûfta largitp iu xit feprincipihuius mûdi id c diabolo reftori tenebrapr.Quê nûc inimicûhoîemmûc iudicê iniq tatis : nücdraconêmûcfathâ.mûcmaleûmûcpdicêmôcbelialmucrugiétcleôcjmucleuiathâmôctheninibehe tno^5amp; multis aliis uocabulis feriptura cômemorat.Qiiod aût ait uni de principibus pluresec intelli gêdy cft:q p iftu uolitet aerê:amp; diuerfoR? fraude uitioR; genus hoîm fuæ fubiiciât feruituti. Quimific, illôîagrfi.(uuutpafceretporcos.Porc9aîalîmùdûeftqd’fcenoetfordibsgt;deleftatur.Taliseftdæmonu mititudoqpidolamanufadàCTuorepecudû:amp; uiftimispafcit.Etnouiflîefaginatiorequadâ hoftia îpius_hoîsmortefaturat.Mifitergoeôinpoffe(ïîonêfuâ:idêfuueffeciteflefamulu:utpa(ceretporcos: itnolâs ei aîam fuâ.Et cupiebat implere uentrê fuu de filiqsporcoR!:amp; nemo illi dabatnd qcf î ezechiele miterßtatiöedf adifraclê:amp; faftû eft in tepuerfû ultra mulieres an fornicationc tua : amp;nbsp;poft te nô funt Fotnicatæineo dedifti mercedes:amp; mercedes tibi nô funt datæmidemus in filio minore côpletû:fub Eze-itf. ftantiamfuaminregioneprindpisperdidit:amp;poftperditasfacilitates miflusad porcosægeftate pta; buit.Dæmonumcibus eft ebrietas.luxuriafornicatio.amp; uniucrfa uitia:hæc blanda funt amp;nbsp;lafciua : Si fenfusuoluptatedemulcentiftatîq? utappuerintad ufum fui prouoeât. Qiùbus iô luxuriofusadolc^ fcensnonpDteratfaturari:quiafempuoluptasfamê fuihabet:amp;tranfaftanôfatiat:amp; Sathanascû ali quemfuaarte deceperit amp;nbsp;proprium eiimpofuitiugu ultra adabundantiâuitioR;nô,pcuratfc ensec am mortiiü ficuti multos idolâtras uidemus panis miferia Si ægeftate côfeftos.H i funt in qbp j»phe f

-ocr page 344-

TRACTATVS f


PARTIS


tîcusfefmocôplctur.Oîbusmeretricibusdantmerccdes.Tu autdediftimcrccdcoîbus atnatonbnsta is:amp; nôaccepifti mercedes.Poflumusaût amp;nbsp;aliter filiquasinterptari.Dæmonû dbuseftcarminapoeta tum:fccularisfapictiarhetoricojKpôpa uerbop;:hæc fuaoêsfuauitatedeleftant;amp; dum aures uerfibus dulci modulatiôecurrctibuscapiût:aïamquo^ penetrânamp;peftoris interna deuiciût.Verû ubi cufum ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;moftudiofuerintaclaborepleftanihil aliud nifi inane fonûamp;fermonûftrepitû fuis leftoribus tribu

Heute ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’b* faturitas ueritatis:nullarefeâio iufticiæreperif.Studiofi eap;: in fame ueriamp;uirtutópe*’“

’ riaperfeuerât.Huius fapictiætypusôcin Deuterônomiofub mulieriscaptiuæfigura dcfcribit-'deq“® Nam amp;nbsp;Tci uoxpcipit:ut fi ifraelites eâ habere uoluerit uxorc Caluitiûei faciat : unguespfecet Si pilosau/ niuscraiT ” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eu mûda fuerit eflfefta.-tûctrâfeat in piftoris amplexus. Hæc fi fecûdu lirterâ intelligimus.no”

cum 1 r ridicula funblta^ Si nos facere folemus quâdophilofophos legimus;q uâdo î manus nfas libri ue j ƒniunt fapiæ fæcularis:fi qd ineis utile repimus:ad nrm dogma cóuertimus.fi qd uero fupfluû deido/ U poe^fjjjg^moiedecurafæculariûrerûhæcradimus.Hiscaluitiûiducimus.hæcinunguiûmorefetro^ am:interro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;apfs^hibet:ne in idolis quis recûbat dices. Videte aût ne hæc læticia ucliw

gatusa qi^olFendiculû fiat infirmis. fi em quis uiderit eû qui habet fcïam in idolo recubctê tnônecôfcîa ei? cû fit f p?R*^^infirmaædificabitadmâducâdû idoloticacamp;pibitquiifirmuseftintuafdafraterjjpterquéxps^o^ r ond r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft.Nône tibi uidet fub aliis uerbis dicere.-ne legas philofophos oratores poeras.-nec in eo^ kdi^

ip nbsp;nbsp;nbsp;it ^*^^requiefcas:NIec nobis blâdiamur fi ineis quæ funt fcripta nô credimus:cû aliojs: côfdentia uulnçttt.*^»

tuj ex imo pufetnur fgt;bare quæ du legimus nô reprobamus.Alioquin qle erinut exiftimemus apFj ei^qui ueß^ æS®’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hariir h'dniio cofciam renrnhaflei/fepö dixiffe nfe^f u aaê fciret de idoloticis maducarpH A hfît Ot deoK


P 10.18.

xpianofonetiupiteroipotcs:amp;mchercule:amp;mccallor:amp;cæteramagisportctaqnumîa.Atnucetiaw cerdotes dei omiffïseuâgeliisSijgt;phetis uidemuscomœdias legere:amatoriabuccolicopi; uerfuuuct^ bacanere.-tenere Virgiliû:amp;idgrT in puerisnecefli taris eft-:crimc infe facere uolûtatis CauêdûigitJJ’^ captiuâ uelimus habere uxorc:nc in idolio rccûbamus aut fi certe fuerimus eiusamoredecepti mus eâ amp;purgcmusocmfordiuerrorê:necfcâdalôpatiatfraterproquoxpsmortuuseft.'cum xpiani catmina in idolopy laude côpofita audieri t pfonare.In fe autc côuerfus dixit $n mercénari’ i do mo patris mei abudant panibusego aût hic fame perco.Mercênarios fccf m aliû intelledûeosadutr^ mus ex iudæis:qui ob pfentia tih legis pcepta cuftodiût.H i i ufti funt amp;nbsp;mifericordes nô ob iPf dam amp;nbsp;ob ipm miæ bonû.fed uta deo terrenæ foclicitatis Si lôgæ uitæ pmiû côfequanfrqui aûti to de fiderat merito côpellit ad obfequiû pceptoi;' ne copapuaricatiöe q iuffa funt caieat côcupitis.'potfo ubi metus eft nô eft dileftio.pfefta qppe dileftio foras miröt timoré. Nâ qui diligit nô ideo imputa ƒ dit quia aut timoré pocnajjîtaut pmii auiditate côpellit.fed qr hocipm qcf a deo iubet eft optim«'^ fus itacg ifte eft. Qiiâti ex iudæis ob pfentia trîi bona a dei obfequio nô recedut:amp; ego ægeftatelt;®^°*-Exo .34. nbsp;furgês ibo ad patrê meû.P ulchre ait furgcs:patre quippc abfente.non ftererat:pftÔ!ÿiacere;iolt;ï‘’-®

eft. Ad Moyfen didf tu uero hic fta mecu:amp; ï.cxxxiii.pfalmo.Ecce nûc benedidte dnm ocs qui ftatisin domodni. Ad benediftionc dni ftâtes ^phcta idomo domini cohortat.amp; dicâill* • peccaui î ccxla Si corâ te;iam nô fum dignus uocari filius tuus.peccauerat in cœlû Hierufalt coddtem reliquærat matré.Peccauerat corâ patrerqui côdftore dcferto fuerat ligna ueneratus.-nôeratdigous uo cari fili us dei qui feruus efle maluerat idoloje.Oîs eî qui fadt pftiïi feruus eft pâKamp; ex d yabolo pR tuÿeft.Facmeficut unû de mercénariis.-facme inquit ficutunû ex iudæisqui teobpfentia tmreru pro miffa uenerant.Redpefiliû pocnitentcrqui merccnariis tuispeccâtibus fæpiflïme pepcifti.'amp; uenit ul^* lt;5 ad pâtre fuum.Venimusad pâtre quâdo recedimus a porcoft paftiôe:fclt;fm illud ftarim utcôueniis ingemueris:faluuseris.Cûqjadhuclongeeffct:uiditeû patereius amp;mia motus eft.Ante$digni^ope ribusamp; uera pnïa ad prem rediret antiquû deus apud cûfta futura iam fada funr:amp; qui eftorm pfo“S futurop':adeiufdcpcurritaductû:amp;pcruerbûqd’carnéfumpfitexHirgine;reditûfiliifuiiuoionsan; tidpanamp;pcurrensincubuitfupercollûipfius.Anteuenitad terra Çilledomûcôfeflîonisiun'âfc^'’™“ buitfupercolIumipfius.ideftcorpusfumpfithumanû.Etficuti loha'nesfuperpedusrecubmt'QO’'^^ . cretorû dus effeftus eft particeps ita amp;nbsp;iugû fuûleue.id eft mâdatorû fuojt facilia pcepta exgratia ma^ gis $ ex merito fuper iuniorc filium collocauit.Ét ofculatus eft eum iuxta illud qtf incatico Cantîco.i, turn ecdefia dejfpôfi pftolatu aducntu depcans.Ofculef me ofculo oris fui Nolo m ihi dices p

nolo per prophetas loquat :ipfe meu corpus affumanipfe me ofculetur in carne:utamp; illud quolt;5 qd m Efa.8. Efaiafcriptumefthuicfententiæcoaptemus.Siquærisquare;amp;admehabitainfaltu.Et ibi quipP flens ecdefia damare iubet ex feyr:quia feyr pilofus amp;nbsp;hifcîdus interptatrut amp;nbsp;antiquû g^®’.‘’V Cantico.î. ficet horrorê.illa pari fimilitudine refpôdcntc:nigra fum fed formofa filia H ierCm. Dixit

Pater peccaui incodû amp;nbsp;corâ te.-iam nôfum dignusuocari filius tuus.dicit fenô elfedignûfilîuuuc pari Si tame ex naturæ uoceex ilia fubftâtiaquâ illi pater fuerat aliquâdo largitus.ânomc trepidus ritatis fgt;rûpit:patcr inquics peccaui in codû.Fruftra igit quidâ argumetant nome pris infanctJStan modo côuenire:cû etiâ deû pâtre uocet:qui fe fili i noie confitet i ndignûtnifi forte ideq pâtre audet uo care:qr plena mete côuerfus eft.Dixit aût para ad pueros fuos. Celerius ^ferte ftolâ pdorê : cum ftolâ quâ A dam peccâdo pdiderat’. S tola q î alia pabola idumêtû dicit nuptiale.id eft ueftC(ipuii ftitquâqnôhabuerinnôpôtregisintereflecôuiuio.Etdateânulûinmanuillius.'fignaculuni

Ephc.ù tudinisxpi:fecundûilludinquécredentesfignatieftisfpûrepromiflîonisfando:Et’y,-

Ezcch.y.

-ocr page 345-

Defilioprodigoamp;ftugî. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epi. XV

Tyti:^fiEitiidinccôditorisamiferat.TuesfignacuIûfinïiIîtudinisamp; corona decoris in dditiisparsdi^ze.zg. R dei natus es.Efaias quoc^ de hoc fignaculo loquitur.-tûc nianifefti erût q fignant. H oc fignaculû iu manu dat qn opa iilfhdæfcriptuta fignificat utibi faftû ed uerbû diii in mâu Achæif phetæ amp;nbsp;ad hieg^e llt;{ tuulc.Ornauiteinqt ornamcto amp;nbsp;îpofui tibi arniillascircimanustuas.Rurfumadeu qindutuseft P ôd ere:ali us locus fignaculi demôftrat.Pertrâfi p media hierFm amp;nbsp;da fignaculû in frôtibus uirorû geii mêtiû amp;nbsp;dolêtiû in oibus iniqtatibus q fiunt in medio eoijr.Quare ut poftea poffent dicere-Signatû c fupnoslumcuultustui dne:amp;calciamêtûinpedibuseius:Spôfi qppepdideratdignitatc:amp;nudispe;^ i dibuspafchacelebrarenôpotetat.Hæcfuntcalciamctadeqbusdiisait.Etcalciauiteiacinthoxamp;calciaÊ^quot;^* mêtain pedibus eius;nec ubi coluber infidians planta ingrediétis:ïuaderet:amp; fup fcorpiôes amp;nbsp;ferpctes fecuri?âbulate^t pparet ad euangeliü pacis iâ nô gradics fctf m carnê:fed fed m fpni amp;nbsp;dftm ei j?phe^ ticûcôneniret:q! fpeciofi pedes euâgelizantiû pacc.-euangelizâtiu bona.Etafferte uitulû faginatû : amp;nbsp;occiditc amp;nbsp;rnâducemus amp;nbsp;epulemurqm hiefilius meus mortuusfuerat:amp; reuixit;pierat.amp; luentüsê tfajz Vitulusfaginatusqadpnïæimolat falutcipefaluatoreft:cuiusquotidiecarnepafcimur:cruorepota^ î?'^'^^’”.^^’^*^^côleclorintelligisqaeiuspinguedinefaturati inruftûlaudiseiuserupimusdicentes. Eruftauitcormeu uerbû bonû:dico ego opera mea regi.licet quidà fuperftitiofe magis qgt; uere nô côf fiderantestextum pfalmiex patrispfonaarbitrent hocintelligi.Qiiodaûtaitepulcmur.-qmhiefilius P5*44* meusmortuusfueratamp;reuixit:pierat:amp;inuentuseft;adeundcparabolæfupiorisptinetfenfumin q dicit.Sicdico uobis:quia gaudiû eritcoram angelisdei fuperunopeccatorepnïam agête.Etcocperût æpulari.Hocconuiuiûquotidiecelcbrat:quotidicpaterfiliumrecipit.Scperxpscredentibus imolat Erataûtfiliusfeniorinagro.Hucufiçdepfonafiliiiuniorisdi^iitatûeft;quemfc(fm pfentemparaifl^uce.iy. holâânpublicanis Si pftôribus quia dno ad pnîam^uocabant debemusaccipereifccfm m yfticos aût ’ntellcftustdefuturaquo^ uoeationegetium fgt;phetan'. Nuncad feniorem filium fermo tranfgredit: quem multi fimpliciter ad omniu fanftoR.- pfonam multi ^pfie ad iudæos referunt:amp; de fanétis qui«» nondifricilisinterpratioeft:ineoquoddicit:nû$mandatûtuôpteriui:licetilluduideatur obfi ftefetqd’ reiierfioni fratrisinuideat. In iudaeosaûtcum liuor infratrisialute côuenianhocrepugnatç nunqfedicateiuspteriflemandatû.-dequibusquidnobisuideatfuisinlocisconabimur explanare. Eratautem filius illius fenior in agro in terrenis opibus labore defudans.-longc a gratia fanftifpûs amp;nbsp;a confiUo partis extorris hic ell qui agit:agruni emi amp;nbsp;necelïe habeo exire amp;nbsp;uidere illü.-rogo te habe me Eucc.l4. cxcufitum.Hicquiiugaboumcmitquincgîamp;legisoneredepirusterrenotûfenfuumuoluptatepfrui ’ tunhicquiuxoreduftairead nuptias non poteft:amp; efreftuscaronequaqgt; unöpótelTecum fpû.Inhugt; Mat.zoj jusperlonaetiam illius parabolæ opetarii congruûtin qua prima tertia fexta nona hora idelî uocatiôi Wsuariismittunf ad uineam:amp;indignant fibi undecimæhoræoperarioscoæquari:Etcum aeniret « appropinquaret domui audiuit fymphoniam Si chorum illud quod in quodam pfalmo fupfcribi tur Pmelech huiefenfu conuenit:Si quidem melech chorusin unûconcinncsdicit.Maleaôtquidam delatinisfymphoniamputantcflegenusorgani.'cumconcorsindeilaudibusconcentusexhoc uoca hulo{ignificef.Symphoniaquippecôfonantiaexprimiturinlatino.Etuocauitunumdepuerisamp; in taToganitqnidnâeHenthæc:amp; nuncinterrogatifrael.Qriare deusigentiûaffumptionelastet Si æmu lationecruciatuspaterna feirenô pôt uoluntatc.Qui aitilli qm frater tuus uenit : amp;nbsp;occiditpater tuns uitulü laginatû:qm incolume illû recepitcaufa leticiæ tp pari in dei laudes toto orbe uoce concjnriituc «luseftgentiu:faluseft pftôrumdætant angeli:ois in gaudiucreaturaconfentit amp;nbsp;de folodicit ifracl, iratusaût.noluitintrareirafcit feabfentefratrceffefufceptum:irafcit eum uiuerequc putabatextinftu amp;nuncforisftatifrael.amp;nûcdilcipuliseudgelicaineccriaaudictibusmatereiusamp;ïratresforisftantq tenteseum.Egreffusautpater illius cœpitrogateeû:$benign^samp;clæmcspaterrogarƒiliû;utl^eticiæ2•Cor.ƒ. domuspticepsfiat.Rogataûtpater papoftolos.Togatpereuangelii pdicatores.E quibusPaulusait.Aâ:.|j Præcamur proxporeconciliaminideo.Etalibimobisoportebatprimûannûciareuerbûdei fed quia teppuliftisillud Si indignos uos iudicaftis æternæ uitæ.Ècce côuertimur ad gentes.Ipfe aût rndens ait patri fuo.Ecce tot annis feruio tibi.Pater fupplex ad concordiâ depcatunille iufticiam quæ inlege eft ^fequensdeiiufticiænôfubiiciturPorroquæmaioriiufticiadei q’ignofcerepocnitentibus:filiûfu^ T »Çipcreredeuntcj'Eccetotannisferuiotibi amp;nbsp;nun$ mandatû tui'i præteriui:quafi hocipfum nôfitpte__ tiremandatufaluti alteriusinuidete:antedeûfeiaftareiufticiæ:cû nemo corâ eo mundusfit.QuisetnPS’^O indeliftisconcepidmemater mca.Etinaliolocofiiniquitatem attcdisdneqsfuftinebitÆthicdicit. nun^ fe ptetiffe mandatû totiensob idolatriam captiuitatibus traditus.Ecce tot annis feruio tibi: Si Ro.j» bunqj mâdatûtuû prætcriui.Hoceftqd* Paulusapoftolusloqtunqd ergo dicemus quia gentesquæ no feftabant iufticiâ côpræhenderunti ufticiâ.iuftidam q ex fi de eft.ifrE uero feftandolegc iufticiæ ad legemiufticiænôpuenit.Quareqanôexfideledqfi exoperibuslegis.pôtergo amp;cxeiuspfonadici q luxta eundem apofto^ i n i ufticia quæ ex lege eft:fine rephenfione uerfatus fit;licet mihi uidearur ma gisleiaaateiudæus:q) uerodicereadcxemplûilliuspharifeidicentis.Dcusgratiasagotibi quia nonLucc.ll lum licut cæteri hoîm raptores:ini ufti:ad ulteri :ficut amp;nbsp;hic pnblicanus.Oro te none ti bi nidet ea q ille

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicereaftede fratrej'H ic eft ifte q comedit oem fubftantiâ fuam ui ucs cû meretri

abus.Adidaütqd ait.Mâdauîtuû nûqpteriui patris fermo nôcôgruit:nô eingficmauerat uetaeê^

-ocr page 346-

P s. 8 s.

Maty.

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

dixerat filias fed îrafccntc aliaróccópcfcuit:fili tu fcmp mccû es Nunqd ait bn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dids.amp;

fta q lufferaïScdmecû es fcmp mecû es lege qua fttîgeris mecu es dû mihi amp;nbsp;recaptiuitatibus mecu es nô qa pcepta mea côpleueris fed cp te in longâ regionc abirc nô paflTusfû mecû es ad fetim il lef qcflocutus fum ad Daiiid.Si dereliquerit filn eins lege meä amp;nbsp;in iudiciis nieis nó nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

rintiiiuftictasmeas^jphanauerintamp;madatameanócuftodienntuifitaboinuirgainiquitatöco gt;nbsp;Si in flagellisiniufticiaseoß: milericordid aut meà nó aufetâ ab eisquo teftimóio amp;nbsp;id in quotiliu niorglonat falfum elfecóuincit dum in dei iudiciis nóambulat:amp; ei9 mâdatanôfacit. £t qûqijw facies cù patte fp fuüTe dicettdu peccäs uifitat in uitga amp;nbsp;uifitaro mifcricotdia nô negat Nec niita““ patri eum aufum fuifle metiri.-qui fratri potuitluidere maxime cû in die iudicii quidä ipudctius m tiant dicentes None in noie tuocóedimns Sc bibimus Sc uirtutes multas fecimusdæmoniaeiecini •

y

lo.l.

ps-7î‘

X

ps.15.

i.Gor.p.

Phili.z.

Roifl.ii. i.Cor.15 Roin.y.

Mat.zo

CIS mets epularer. 1 atus inqtiiraei languis ettulus elt tothominu cæia lunt niiiia K nuiiuseo!^:i''jquot;-cxtititfalutisredemptor.Ipfeiofiasqui placuit incôfpeftutuo:amp; nuper Machabæi tquiprotuan* ditate pugnabantcontrafasfanftitatishoftium gladiis interempti funtamp;nullius ctuor nobis red“ libertatc.Ecce adhuc Romano imperio fubiacemus non .ppheta nonfacerdos non iuftus qui^T molatuseftnobis.Etproluxuriofofilioideftprogentibuspropeccatoribus totiusacaturæ create gloriofusfanguiseffufns eft.Cûcç merentibus mioranó dederisimmciitismaiora tribuifti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

diftimihihæduutcûamicismeisepularer.Errasifraeldicpotiusuttecumepularerautpoteftefleo aliqua iocunditas.-nifi pâtre tecum célébrante conuiuium.S altem exemple docere pr.-efenti.Rf“^ filio iuniorc amp;nbsp;pater lætat amp;nbsp;pueri.Mâducemus ait;amp;epulemus:nô mâducate amp;nbsp;epulamini-Atto mente quaînuidesfratriquaapatrisrecedisafpeftu:amp;femp inagtocsinûc quotçuisco côuiuiû.Munq) dedifti mihi haedum nû$ pater deterioradat munera babes uitulû faginatûtod^ ïgredere mâducacumfratre.Quid hedû quæriscui agnus eft miffus.Et ncfimules te nefeite nbsp;nbsp;nbsp;; jg

c(l.Iohâncstibieûinheremodemôlî'rauit.Ecceagnusdei:eccequitollitpeccatamûdi.Etpawn“æ quafi clæmensamp; penitetiâ tribucs te hortat ad uitulû nôîmolanshædûqucftare fdtadfiniftrâlt;TU u to infine faeculi jpfe tibf eshædûîmolaturus Antichrirt:û:amp; cû amicis tuisfpiritibus imundise^.^ ne faturanduscxpleto uaticinio.Tu côfregifti caput draconis magni : dediûi eû efcâ populis Cû autc filius tuus hic qui deuorauitoem fubftâtiam fua uiuenscû meretricibus uenit.-occidift' tuIûfaginatû.Côfitet Si nuncifraelfaginatû uitulûfuilTequi cæffus.intelliguntuenifle • quentinuidia.-amp; noluntfratrenôpereuntefaluari.ipfeaûtdixitilli. Fili tu fcmpmecumcs tuafuntfiliûuocat.-licetintrarenolcntc Quôaûtdei omnia iudæorûfuntnunqdangelithtoni e“ tionescatteraecpuirtutcs.Oîacrgointelligamuslegem ^»pheraseloquiadiuina.Haecei dedit-'Utin^S eius meditaret die ac nofte fcd'm ilium canonc quem fæpe expofuimus fcripturaru.Oîa nôad roture/ ferenda effetfed ad ptem maximam:utibi:ocsdeclinauerutfimuliutilesfaaifuntamp;alibi-Oés^îP’^ nerutante mefures fuerût amp;nbsp;latrones.Et Paulus ad Corinteos.Oibus inquitoiafaftus furn crifacerem.EtadPhilippcfes.Oêsem quæfua funnquæruntmôea q funt'iefu xpi.Quaq niW\“”T' li negaffecredendû fit que ad fuû uitulû ho tat edendû. Epulari nos oportet amp;nbsp;gaudere: tuusmortuusfuerac:5t reuixitperieratîamp;iunctuscft. Côfidamus igit Sc nos uiucrepolïe tiâ qui fueramus mortui per delifta.Ethicquidem ipfe filius reuertitur.in fupioribus uetoinouv^ licet Sc indragmaqd'errauerat. AfFert amp;nbsp;xqd' perieratinuenit amp;nbsp;fimili tresparabolæfineclaudun^ inifta ponitperieranamp;inuctuseftîutintelligamusdiuerfisfimilitudinibusdceadem peccatoru 1“« prione fignatû.Et quidc inethnici pfona difta fint Sc iudæi.Vidcamusaûtquofup ßnfto generaliter amp;nbsp;peccatorcparabola ilia gofTitintelligiramp; decæterisquiniullocôueniatnôambigit.IIluu^llinqfO legenti fcrupuluscómouet curiulluslaluti peccatorisinuideat;amp;in tantum iracundia repleat atnee fratrismifericordia neepatris præcibusnectotiusdomusiocunditatefupetur. Ad qd'breiiittf tefpon debimus.Ocm mundi ifli us i ufticid ad dei compationem nó efleiulliciam Quo em ex falc Sodomaiullificat:nôquoipfafitiulla:fed quomaioribusdeliftisfiantminora delida ira minûuniuerfaiullicia nonelldcocollataiullidaDenicç Paulusqui dixcratiQuorquotergopertcai hocfapiamusinaliolococonfitctamp;damitat.O43fundudiuiriarumfapientiaeamp;fdctia;deiq’i™tr'y tabilia funt iudida eius amp;nbsp;inuclligabilcs uiæcius. Et alibi ex pte cognofdmus Sc ex pte^’phetamus: » nûcpfpeculû uidemus'inænygmate.Etad Romanos miferegonô.quismeliberabitdcçorpemor/ tishuius.Ex quibus omnibusedocemur:dci foliuspfefta efle iudida : qui folem fuutn oriri facit lup iudos amp;nbsp;iniudos:dat pluuiam ferotina:amp; matutind merentibus pariter Sc nômerentibusqui de uicis angulis amp;nbsp;plateis inuitat adnupriasiamp;deintusquofdâ iam quafi fecurosexpcllitforas.Etoueni qux ad exemplum fili pocnitêtisipfa redire non poterat.-uel nolebat quaerit : amp;nbsp;inuenit Sc innen« (ut^hu/ merisreportatmultûemerrandolaboraucrat.Vtaûtdoceamurinfanftosquocg cadeiepoueinaidia amp;folideopuramclæmctiamderelinqui; filioß» Zebedd côfideremus exemplû proquibuscu rnater motapietatis affeftu nimisgrandia podulaffetreliqui decern difdpuli indignati funt.Etielusaduo-cans eosdixit.Sdtisquia principesgcntifidominantureoru5:amp; qui maiorcs funt: potedatemexerce ineis.Noniraeritinteruos.-fedquidii^uolueritinteruosmaioreirefituederminider amp;quicu^ue/ drum uolueritintcruose(reprimusfituederferuusQuófiliushoisnonucnitmidrari:fedi^im^

-ocr page 347-

XII queRionnm

Explanatîo.

amp; dare aiam fuaredcptionc pro multîs.NuIli periculofnm nulli uideat efleblalphemurcp 8i in apoftô losinuidiaEmalumdiximuspotuiffefubrepetecuni etiamde angelishocdiftutn pntemüs.Sydera quippenon funt munda in confpeftu eiusamp; contra angelos fuos peruerfum quid intellexit.Et in pfal nus dicitur noniuftificabitur inconfpeftu eius oninis uiuens .Non ait nô iuftificabitur ois homo fed‘P‘’’^^* oîs uiucsâd eft.nonenangelifta.'nô apoftolusnô ,ppheta Ad maiora conlccndo:nô angeli non throni:P^''4Z« nôdnationesnon ptâtesxæteræcg uirtutes. Solus deus eft in quo peccatu no ca dit. cat era cum fint li be tiarbitrii iuxta qrf Si homo ad imagincm amp;nbsp;fimilitudinê dei fatlus eft i n uträ(j ptem pofTunt fud fié dere uoluntate. Quod fi hac fentenna nô adduceris falte illius auftoritate parabola cómouere in qua pet totu diem oparii mittunt ad uined amp;nbsp;in prima hora uocant Add. AbehS eth.ln tertia Noe.in fexta Abraam.in nona Moyfesun undecima gentiupopuluscui dicitur. Quid hieftatis tora die ociofi. Et illirefpondenitmemo nos côduxit.Quodaût extrema hora noftrifitSaluatoris aduentusteftis eftio . hanes apoftolus dfcens.Fratres nouiffima hora eft. Eterh ficut audiftis qa Antixpus uenit nûc antixpi multi faamp;’fuut ^pter qcf cognofdmus quia nouiffima hora eft. Si hæc difplicet interptatio feqmur quocucgdiixerisita tn uteosqui uocati funtprinii iuftoseffefatearis qd'cûobtinuero.-illud inferam amp;nbsp;quoiufti murmurauerût aduerfum patrefamiliasdicentes.hi nouiffimi uenerut : amp;nbsp;unahora fecejs runt;amp;æquales illos nobisfecifti qui portauimus pondus dieiamp; æftus.Vident quidc iuftedicere non æqualêdebereeffemercedccius:qaprimahoraadno(ftem uflt;5fudatierat:amp;ciiisquiunahorafitinlä boteuerfatus.Sed ipfa iufticia habet in fe liuorc cu alterius inuideat foclicitati. Deni«^ Si dûs oculû in eis arguit in uidentc dicens:Amice an oculus tuus nequd eft qa ego bonus lum.Vn amp;nbsp;ab apoftolo (o^ ^iuitusfolusdidt immortalis no quo angeli iniufti funt amp;: mortalesffedquoipfe fitîmortalis èi iu jyjaü.lö» ftuscuicoUatauniuerfaiuftidainiquitasinuenit.Vtauteminhaceadêparabolaqud nunc ^pofui^ ‘ ’ musiniufticiâ intelligas códuftopi attede paulifp:qui prima hora pduftus eft plus meret ab eo qui ho tatertiamiffuseft aduinedrurfumhorætertiæopariusfextæhoræopariû antecediciScfextæ horæno næhoræ uincit operarium.Quó igit nouiffimo oésinuidentamp;eandc in fe iuftidd non requirut.Tu q hora nona côduftuses.'curinuidesei qui undecima hora eft miffusiu uined.Quodcu^rûderisî$uis diuetfumafferuerislaborcmt Si præmiûmaiusin diuerfo laboremcrearis.-eidcapud fextiifnlæfubia^ cebis.Ettu qui hora fexta códuftus es nouiffimo îuides cur tecû denatium id eft. asqualc cöfequat fa^ lutê:licafalutis_p fabore diuerfa fit gloria cade detepoteft tertius diceteamp;de tertio turfum primustUC

‘bterfeob no æqlem laborc Si uocationisfpatia diuerfa æquale præmiû libenter acdpiunt.lrt nouiffimo tantum operario id eft in gentium falute difcordant.*amp; domino iniuriam faciunt. amp;nbsp;fub bb’b’J’bsparabolisarguunturinuidiæ.Nonambigoquinincultatibi noftræparuitatisuidcaturora tio:fed fæpecaufatusfumexpoliri non poffefermôemnifi que propria manus limauerit.ltaijïgno^ , -fj^ol^ntibusoculisn'deftignofcediftantimaximecuminecddiaftidsrebusnon quæranturuerbâ fedlenfus id eft.panibus fit uita fuftentanda non filiquis.

Bead Hieronymi plbyteri ad Hedibidæpiftolaexplicans.xii.quæftiôes. nbsp;nbsp;Epi XVI ^jiogus»

Sàr^^|Gnota uultu fidei mihi ardore notiffima es amp;nbsp;de extremis Galliæfinibusin bethleemitico ’^btelaritantemadrefpondcdft 4?uocasdefanftarum quæftiûculisfcripturatumtperhomi^

MW iM nemdei filium meum Apodemium cómentatiolö dirigensiquafi uero non habes intua 4? '‘^^=^uinciadifcrtos uiros Si in lege dei perfeftos nifi forteexpimentum magisnoftri $ doftrina iagitasamp; nis fare quid de his quæ ab aliis audifti nos quoeg fentiamus. Maiores tui Pateri us ateg Del phiriusquoru alter ante$ ego nalcerer rhetoricä Romar docuit alter me iam adolefcctulo ocs. Gallias profauerfucg fuoilluftrauitingenioiam dormientes Si taciti me iurerepræhendûtq, audeam ad ftir^ pern generisfui quippiä miffitare licet concedameiseloqucntiæmagnitudincamp;doftrinâfaecularium meritofubtrahamfeientiamlegis dei:quâ nemoacdperepôt nifi ei datafuerita pâtreluminum qui il himinatomnemhominem uenientc inhuncmundum :Si ftatmediuscredentiii qui in nomineeius »uerintcongregati:Vnde libere 4»fiteor:necdiftu fuperbe ptimefcormefcribere tibi nóin doftis humaj^ uerbisfidei fpiritalibus fpiritalia comparatem: nbsp;nbsp;nbsp;„

utabyffusueteristeftamentiiuocetabyffumeuâgelicâ:inHocecatataaaR:ideft.,pphetarum ArapFoiü nbsp;nbsp;®

luoru amp;nbsp;ueritasdni pueniat ufcg ad nubes:qbus mandatueftmcfup inaedulu ifrael imbre pluerct fed utRgarentariia gentiliuamp;torrentcfpinarumacmaremortuumdulcorarct.OraigitutuerusHælife hi . hsfterilis in me Si mortuas aqs uiuificct Si apoftolorum fale quibus dixerat uos eftis fal terr.x ; meum fvîath.f« biunufculumcondiatquiaomnefacrifidum quodabfeg fale efttdomino nô offertur .Necfulgore fæ emariseloquentiædeleâeris quern uiditiefusquafifulgurcadentem decoclo.fedpotiuseumrefpice q no habet decorc nccfadem:homoinplagispofitus Si fdensferreifirmitatc amp;: qcqdad,ppofitarefpó

etofciasmenócófidctiarefpódfffefermóisfj eiusfide q pollicituseft Aperi os tuûamp; egoipleboilludi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

qbomodoquispoffiteffeperfeftus; amp;quomodo uiueredebeat U’duap5,g(-|;

Nterrogas quomodoperfeftus effe quispoffit amp;nbsp;quomodouiuere debcat uidua qU£C fine

. nbsp;nbsp;nbsp;“b^dsdereliftaefthocidemincuangeliolegisdoftorinterrogat.Magifterquidfaciensüi^

* nbsp;nbsp;nbsp;tamæternampoffideboj’ Cuirefponditdominusmandata noftiDicitillc. Qitacïiefusau^ Mat«l?lt;

tetndixit.Nonhomicidiumfaciesnonadulteriumnonfu£tum non falfum dices teftim©

dd

-ocr page 348-

PATRIS


II TRACTATVS


II


pauper.

CaE.fï.

RaL?»

ni um Honora pâtre amp;nbsp;marre amp;nbsp;diliges j)ximû tuû fient teîpfum Si illo diccte bare oia fechdns inttilit Vnu tibi deeft. Si uis efiepfeAus:uade Si uendeoia quæ habes amp;nbsp;da paupibus :8i ueni fegrcme-Itaiÿ amp;nbsp;egotibi dni noftri refpôdebo rermonibus.Si uis eflepfeftus:amp; tollere crucc tua amp;nbsp;fequi dnm falua^ ttbifupn torem.amp;imitariPetrumdicentê.Eccenosdimifimusoiaamp;fecutifuniusteVadeamp;ucdeoiaquæna G bes amp;nbsp;da pauperibus Si fequerefaluatorc.Nô dixit da filiis da fratribus:da {»pinqsquos etiam fihabe^ Quis dicafKsiurehisdns pferretfeddapaupcribus:immodaxpoquiinpaupibuspafcit.Quicumdiueseflet^» nobis paup faftus eft.qui loqtur in.xxxix.pfalmo.Ego aût medicus amp;nbsp;paup:amp; dnsfollicituseft p Static5.xl.pfalmi de eo exoediu eftJBeatus qui intelligitfup egenu Si pauperc.Intelligentiaopus eftut poft intelligenriæ beatitudinc feiat quid fit ægenus amp;nbsp;paup.Non uticj illequi medici tare Si fqualloK cooptus eft amp;nbsp;tû non recedit a uitiis fed de qbus apoftolus loquit.Tantû ut pauperu memores ob quoß:refrigerialaborabantPaulusamp; Barnabas in ecdefiisgentiö ut colledae fièrent per prima bati.amp;hancipfamoblationcnó per alios led perledeferre feftinâthisquifuaspxpoamiferefubllM^ tias qui pfecutióes paflï funt qui dixerunt patriifuo amp;nbsp;matri uxoribus amp;nbsp;liberismon nouimus uos.Hi impleuerûtuolutatcpatrisamp;audierûtdicentcdnmfaluatorc.Mater meaamp; fratresmei hifunbqui'^ dunt uolutatê patris mei.Ethoc dicimus nonquo in pauperes iudæos:fiuegentilesamp; oino cniuflibt gentis fint pauperes phibeamus facicdam elemofyna fed quo chriftianos amp;nbsp;credentes pauperesinffe^ dulis pferamus.Et inter ipfoschriftianosfit multadiuerfitas utrum peccator an fâftus fit. Vnde ftolus paffîuâ in ocs mifericordiâ pbans ïfert Maxime in domefticosfidei.Domefticus fidei eft4“* dem tibireligioneconiungitur:quemacófortiofraternitatispftd nó fcparat. Qiiodfi deinimids^l“® nobispcipit utfi efurierintdemus eiscibu ; fi fitierintdemus eis potü tp hæc facictes cógerimos*^^^ bones fup caput eopa quato magis de bis qui non funt inîmici amp;nbsp;qui xpiani fût.-atep fanöi • hoc qd* dicit;hoc erii fades carbones ignis cógregabis fup caput eins in malam patte accipiendö eft « inbonam.Quandoetninimidsnoftrispbemusbenefida.-malidameorumnoftrabonitatefup^mus amp;nbsp;mollimus duritia iratucç animö ad mollitiê amp;nbsp;beniuolentiâ fleftimus atlt;$ ita congregamus c^fbo nes fup capita eop; de quibus fetiptum eft.Sagittae potentis acutæ cu carbonibus defolatoriis dealtari a Scraphincarbofublatusprophetaelabiapurganinita amp;inimicoF5;noftrop.'peccatapm'8^™* Si uindicamus in bono malu amp;nbsp;benedicamus maledicentibus. amp;nbsp;imitemur patre qui folcfuûo*^*'^* it fuper bonos Si malos:amp; pluit fup iuftos Si îiuftos.Igitur Si tu qui paucos habes filios plurim^'^ tibi amicos;deiniquo mamona:gui teredpiantin æternatabernacula pulchre dixitdeiniq“°*^p nes enim diuitiæde iniquitate defcendunt.amp; nifi alter perdiderit alter non pót inuenire. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Mat.j?

uulgatafententiamihiuidetureffeueriflïma.DiuesaurciniquusrautïniquihîEres.QyodcumIegis doftor audiflet:amp; ferre nó pofler;quia habebat diuitias multas conuerfus dominus ad difdP“*^î ait.Quam difFidlequi diuites funtintrarepoffunt in régna coelorum rnondixit impoffibift'*^** '.. dle.licet exemplum pofucritimpoffibilitatis.Fadliuseftcamelum per foramenacustranfit^Q“’”P. «item intrarein regnum dei. Hocautemnontam difFidle eft :quamimpoffibile .Nunq’C^’**”lt;ï , poteft ut camelustranfeat per foramen acus .Nun$ igitnr diues inttare poteritregna coclotum;^^ camelustortuofus Si curuuseft:amp; graui farcinaprægranatur.Et nos ergo quandoprauas I'gredimu femitas;amp; reftam uiam dimittimus: amp;nbsp;oneramur mundi diuitiis:fiuepondéré deliftorum regum“ dei ingredi nonualemus. Quodfi deponamusgrauiffimam fardnam Si affumamus nobis pémsw lumbæ:uolabimusamp;requiefcemus:amp;diceturdenobis.Sidormiatisintermediosclcrospennæcoiu baz deargentatæ:amp; pofterioradorfidusinpalloreauri.Dorfum noftrum quod primum informe erat Si graui farcina præmcbaturrhabeatnitorem auri quodinterptatur in fenfu : Si alasdcargentatasqne intelliguntur eloquia fcripturarum regnum dei intrarepoterimus.Dicunt apoftoli fe omnia quælua fuerantdimififl'e.’amp;mercedem prohacuirtuteaudafterexpofcunt.Quibusrefponditdominns.Om^ nis qui reliquit domum:aut frattes:aut forores:aut pattern aut matrê aut uxorem:autfilios^ propter nomen meum centuplum acdpiet:amp; uitam æternam polTidebit.O quanta beatitudo pro pat uis magnaredpereæterna probreuibus pro morituris fempcr uiuentia.amp; habere domimum debitorc Si qua autem uidua habet liberos Si maxime fi Inobilisfamiliæ eft egentes filios non dimidät. fed ex xqualitate amp;nbsp;utmeminerit primum animæfuæ:amp;ipfam putateffe defiliis amp;nbsp;partiatiirpotmscum 11 berisquamomiafiliisderelinquat.Imrnochriftrum liberorum fuorum fadatcohæredcmRefponde bis diffidle eft durum eft amp;contranaturam.Seddnmaudies tibi refpondentem .Qiii poteft capereca piat.Etfi uiseffc perfefta non tibi iugum neceffitatis imponit fed poteftati tuæliberum conceditarbi trium.Viseffeperfefta:amp;inprimoftarefaftigiodignitatisfacqd’feccruntapoftoIiuendeomniaqnæ habes amp;nbsp;da pauperibus amp;nbsp;fequcrefaluatorem.amp; nudam folâcç crucc nuda feqnaris Si fola .Nonuisee perfefta fedfecundum uistenere gradum uirtutis.-Dimittc omnia quæcuntç habes da filiis da propin p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quis nemo terepræhcditfi infetiorafefterisdummodoillamfdastibiiurcprælatamquæelcgentpn

2 Cot Si ma.Didshocapoftolofeeftamp;uiroæmulieremautemnobilemnonpolTeoîaucdcrequæmultisadia t’ - ' ’ menrisuitæeiusindigeat.Audiigiturapoftolumrômonentc.Nonutaliisrefrigerium.'uobisaum^ bulatio.fedexaequalitateueftraabundantiailloß’fuftentetinopiamut amp;illorumabundantiaTOtr inopiaefitfupplementum.Vndeinquitdns. Qui habet dnastunicas:detalteram nonhabenti. Qi» fi fcythiae ftigora fint Si alpînæ niuesq non duab us Si tribus tunicis fed uix pecudum P“

Ibidem

-ocr page 349-

Explanario.xü.qaæftioriuliiî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epîftola. '

tuf^iîcqd ergo corpi noftro fufficere pôt amp;nbsp;humanæ fucenrrere ïbecillitati quosnudos natura’^Tïi/'Qyj j fjf aitîhæcuna appellâda é tunica.amp; qcqd inpfentibusalimêtisneceftarium efthoc unius diei uidus ap;; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tunicâ

cogitetisdecraftinohoceftdefuturotpe.Etapoftolushabctes îquit uidû ha^gre.

« ueftitûhiscôtêti fimus.Si plushabcs qi tibi âd uidu ueftitû«^neceflariû eft:inud eroga:amp; inillo de matthc.io. bitticê effe te noueris. Ananias amp;nbsp;Saphyra apoftoli meruere fententiâiqa fua timide referuarunt.Ergo i.’phj nbsp;nbsp;nbsp;'

neinqespunicduseftquifuanôdederit.MinimepunitifuntqamctiriuolucrûtJpirituifanfto amp;nbsp;ff^Àâu.y.' (eruatôncceffariauiftuifuoiquanpfeftefæculorenûciâresuanâglotiâfeôabant.Alioquinlicct libe;« reueldareuelnôdare.Qiiâ$ eiquicupiateffepfeftuspfenspaupertasfuturis diuitiis côpcfanda fit.

Quo autuiduauiueredebcatbreuifermonecompræhcditapEsdices. Vidua quæindelitiiseft oiucs: j rr.rj y, mortuaeft.amp;nosinduobuslibellisiquosadfuriâ amp;nbsp;Saluinâfcripfimuspleniusdiftû putamus» QuomodoaccipiendumfitilludfaluatorisapudMatthæû.Dicoaûtuobis.Nôbibâ ammodode hoegenimine uitis ufi^ in diem ilium quo bibam illud nouum uobifeum in regno patris mei.

Qiiæft-io. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II

HX hoc loco quidâ mille annoæ fabula ftruût.-inquibusxpm regnatutu corpaliterefle côtc^ dunt:amp; bibitiirû uinû qcf ex illo tpe ufcÿ ad côfummatiôem mundi nô bibcrit.Nos autem audiamuspanem que fregit dominus deditcjdifcipulis eße corpus dni faluatoris ipo dice Kadeos.Accipiteamp;comedite:hoceftcorpusmeû:amp;caliccillueffe:dequoiterulocutuseft. , , ex hoc oês:hic cft ein fanguis meus noui teftamcd:qui pro multis eftundet in remiffiorc pecca calix de quo in .ppheta legimus. Calice falutaris accipiâ:amp; nome diii inuocabo. Et alibi -

li nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;empanis qui de coclodefccdit corpus eftdni.amp; uinuqd’ difeipu^^’

s Qeditfanguis illius eft noui teftameti qui eßuffus eft in remiflîonê'peccatoit’.iudaicas fabulas repel ’lins amp;nbsp;afcendamuscûdnococnaculû magnuftratûatqj mundatû:amp; accipiamus ab eofurfum cali fin noui teftamco-ibilt;5 eu eo pafeha celebrates inebriemur ab eo uino fobrietatis.Nô em eft regnû dei ^Dns èi potusifed iufticia amp;nbsp;gaodiû amp;nbsp;pax in fpiritufando.Nec Moyfes dédit nobis pane ucrumifed dominusiefusipfeconuiua amp;côuiuium ipfecomedes amp;nbsp;qui comedif.illiusbibimusfanguinc amp;nbsp;fi^ neipfopotarenôpoflumusiamp;quotidieinfacrificiiseiusde genimineuitisucra'îamp; nincæ Sorechiq iï^5*l’'æf3tureleftarubentiamuftacalcamus:5f nouum ex hisuinûbibimusinregno patris.nequa^ Q’inuetuftatelitterætfedinnouitatefpirituscanranrescanticûnouûiquod nemopôtca’tarenifi in re^« gnoecclefiæqu^ jggnQ patris eft.Huepanem amp;iacobpatriarchacomedcre cupiebatdiccs.Si fuerit dnsdeusmecû amp;nbsp;dederitmihi pane ad uefccdu amp;nbsp;ueftimentû adopcriendû.Qiiotquotem inxpo balt;: Gene. Z?. Pdzamur;xpminduimus:amp; pane comedimus angeloR’:amp; audimusdominii pradicantem .Meusci Gallat.5. buseft utfaciamuolûtatem eiusqui memifit:amp; impleâopuseius.Faciarnusigit uôlûratéeiusiqmi Iohan.4. Rtnos;amp; inipleamusopuseius:amp;xps nobifcûbibetin regno ecclefi.Tefanguincfuum.

Qyæcaufafitutincefurreftionedomini amp;nbsp;apparirioneeuc5gelifta2diuerfa narrauerînt.

Quæftio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ill

N qbusprimû qrisxur Mattheus dixerit uefpefabbari illucelccteinuna fabbati dnj H rurrexiße:amp; Marcus manerefurreftionc eius fada efle cômcmoret.-ita fcribcs.Cû aüt matthe.Z8.

refurreYiffetunafabbati:maneappuitMariæmagdalenæ:dequaeiecerarfeptcdamottiarc.i6. nia:amp;illa abicsnûciauitbis qcûco fueràtlugctibus amp;nbsp;flctibus.IIliq; audictes q uiue^ ret amp;nbsp;cpuidifleteumcredidetôt:Huiusqftiôisduplexfolutioeft.Autcinôrecip!mus

___: Marei tcftimoniûqd’inrarisferteuageliis.Oibusgræciælibrispcnehoccapitulô ifi^ nenôhabctibus:pfertimcûdiuerfaatq3ptrariaeuâgeliftiscæterisnarrareuideat;authocrndendum:ep utercjuerudixerit.Matthæus qii dns furtexerit uefpefabbari.Marcusaûtqn eu uiderit Maria magda lenæiideft inane prima fabbati.itaem diftinguedû eft.Cûaût refurrexiffet:amp; parüper fpiritu coartato înferendûprimafabbatimaneapparuitMariæmagdalcnæ.ideftut q uefpere fabbatiiuxta Matthæu refurrexerattmane prima fabbati iuxta Marcûapparueritmariæmagdalenæ.quodquidem amp;Ichan# néseuangelifta fignificat maneteum alterius diei uifum eße demonftrans.

Quomodo iuxta matthaeum uefpere fabbati maria magdalenæ uidit dominum refurgentem : amp;nbsp;Iohanneseuangeliftarefert earn maneunafabbatiiuxta fepulchrum flere.

Quæftio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IIII

g'Nafabbatidiesdnicaintelligêdaeftqaoîshebdomadainfabbatûamp;înprîmaamp; fecûdâamp; » . tertiâ amp;nbsp;quartâ Si quintâ amp;nbsp;fextâ fabbati diuiditiquâ xthnici idolopü Si elemetoru noibus appcllât.Denicpapoftoluscolleftapecuniæqindigctibuspparabat.'in una fabbati pcepitcô gregandâ:Nec putâdum eft mathæû amp;nbsp;lohânc diuerfa fenfißeifed uni'i ateg idê tpus mediæ noftisfcilicetamp;galloFücantusdiuerfisappellaßenoibus. mattheusemferibit. Vefperefabbati.'id eft. feronsincipictenodeifediam.pfunda amp;magnaexptetranfadaapparuiftedominômariæ magda^ lenæîSf apparuiße uefpere fabbati illucefccte in prima fabbati feipm intcrprætans quid dixißet uefpere fabbatirideftappropinquateiamlucefequctisdiei.Etlohanncnóabfolute dixiße. Vnaautc fabbati uenit maria magdalenæ manead fepulchruzfed addidißeicö adhiic eßent tenebræ. Eiufdem igit at^ uniustpis:ideftmediænoftisatlt;çgallop;!cantusalterûfinc:alrerûdixifteprincipiô.Mihicpuidct euà^ liftam matthæûqui euâgeliû hebraico fermonc confcripfitmon tam uefpere dixiße $ feroamp; eum qui dd ii

-ocr page 350-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II TRACTAVS II

întetpræratus eft ambiguîtatc dccûcptu:nô fero întcrôrxtatûeffc fed uefperc:$$ confuctudo lertnonis teneat fero nô ucfperû figniftcare:Sed tarac foleinus cm dicere fero ueniftiâd eft tarde.« q K nbsp;nbsp;faccre ante debneras : fac faite fcro.id eft tarde.Sin aût illud obüciuqûo eadem maria quæ prius uide

tat dominû re(nrgctc:pofteaad fepulchrûciusflere référât hocdicendû eft.-cf amp;nbsp;fola amp;nbsp;cunj alteraliuc cum aliismulieribus memorbeneficioß!quæ infe dns ptulerat ad fepulchrû eius frequéter cucurrerit amp;nûcadoraueritquêuidebat:nuncfleuerit que quærebatabfentc.Licetquidâdiias marias magdalc nas de code uico magdalo fuiflecontêdant;amp; altera elfe quæ in matthæo eu uideritrefurgétem.'altera quæ in lohanne eû quærebat abfentc.Quattuor aut fuiffe marias in euangeliis legimus.unâ mattédo mini faluatoris:alteram materteram eiusquæ appellata eft maria Cleophæ:tertiâ mariam matrélaco bi amp;nbsp;lofeph.quartâ maria magdalenaXicet alii matrê lacobi amp;nbsp;lofeph materterâ fuiffe'cótcdant.nónul liutfeliberent quæftiâeinmarcouoluntunameffedemariis.-fednôadditûcognomen magdalena: amp;nbsp;ex fuperfluo fcriptoru inoleuiffe uitio quodprimu euâgelifta nô fcripferit: Nobisautej fimpicx ui dcturamp;apcrta refponfio.-fanftas fœminas chtifti abfentiâ nô ferêtes per totâ noftem nô femelmon bis: fedcrebroadfepulchrumdominicucarriflre:præfertimcumterræmotusamp;faxadirupta:amp;fol fugics; amp;nbsp;return natura turbata amp;nbsp;quod his mai us eft defidetium faluatoris fomnûtuperit faminarani'

Qu5 iuxta matthæfi maria magdalenæ uefpere fabbati aduoluta fit pedibus faluatoris:cô fclt;fd’ E ' nemaudieritadno.Nolimetâgere:nccdûetnafccdiadpatremmeum.

Quælïio. V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-,

lohan-z.

Vae prins uidcrat dnmrcfurgentccum altera mariâ:amp;eîuspcdibusfucritaduoluMÇ°'^^^ reuerfa per noftc (domi cnim ob defideriu eius manere nô poterat ) uenit ad fepukh*''^'^“”^ cçlapidemcumquo monumentûfucratclaufumuidiffetablatumcucurritadSv’’’°'’f”î ______.Petrum amp;adalterumdifdpuIuquemrcfusamabatplurimiîamp;dixiteis.TuIeruntdomiti“ demonumento.'amp;nefcioubipofuerunteum.Errormulieris cum pietate fociatus eft. eratquoddcfidcrabateumcuiusnoueratmaieftatem.Error ineoquoddicebat.Tulerûttioniinui^ de monomento:amp;c.Denic5 cum Petrusamp;Iohannes introcuntes fepulchrum uidi fTent linthcatnina le^ parata amp;nbsp;fudarium quocaputdominifueratinuolutum feorfum pofifum:amp; refurrexiflecrederctcii ius corpus non inuenerantinfepulchro. Maria ftabat ad monumentum forisplorans.Cumlt;B ff naffet uiditduos angelos in albis fcdentesinloco monumenti ad aput amp;nbsp;pedes: ubi pofituo’ corpus Iefu:ut fub tanta cuftodiæ dignitate non aederet ab hominibus potuiffe furari.'qui^ angelisferuabatur.Dicuntcpeiangeli quos cernebat.Mulierquidploras.Secundum illud quoddo^ minus loquæbatur ad matrem. Ç^tid mihi amp;nbsp;tibi eft mulier.Nondum uenit hora mca ut w eo quoa appellauerunt mulierem arguèrent fruftra plorantem:amp; diccrent. Quid ploras.In tantum ria magdalenæ obftupefaftatorpucrat;amp;fidem maculisiterrita:quafî incaliginepoffîdebat:“^^ gelorum quidem præfentium fentiretafpeftumrfed muliebriter refpondetet amp;nbsp;diccrct.fdeoploto qa tuletuntdomininu meum amp;nbsp;nefcio ubi pofuerunteum O Mariafi dnm crcdisdnm tuum quoarbi^ tratisabhominibusfublatum.Nefcioinquitubi pofueruteum:quomodonefcisqucpauloanteado rafti:Cum® uideret angelos amp;nbsp;q uos cernebat ignoraret ftupore perterrira.hucatcj illuc faciem orcun fetebatnihil aliud uideredefiderans.Conuerfa(5 retro uiditfefum ftantem : amp;nbsp;nefeiebat quia lefus erannon qgt; i uxta manicliæum amp;nbsp;alios hæreticos formam domi nus uultumcp mutaffêt ut pro uoluiV tatcdiuerfusacuariusuidereturfedopMariaftupefaftamiraculohortulanum putaret.'qucm ftudiorequircbat.Ita amp;nbsp;dominusiifdemuerbisquibus amp;nbsp;angeli loquiturad earn: mulicrquid plo^lt; ras : addiditcç de fuo quem quætis. At illarefpondens : domi ne fi tu fuftulifti eum didromihi nbsp;nbsp;P°

fuiftieumamp; ego eum tollam. Hic dominum non de confeffîone ucræ fidei faluatoreni uocat:ie humilitate amp;nbsp;timoré ab hortulanoarbitratur ablatum amp;ignorans imbeciliratem femint^’^ rum fe uirium repromittit:amp; credit ut corpus uiri amp;nbsp;perfefte ætatis:q^uod ut cætera taceam centum 11 bris myrthæ cirdilitum erat æftimaretab una Sepauidamulierepone portari.Cumç jefus appellai/ fet eamiatcp dixiffet.Mariarut quem facie non agnofccbanuoceintelligerenilla in errorepcrlntcnsne/ qaa$ dominû fed Rabbitid eft magiftrû uocat:amp; uidequanta turbatio quchortulanûputansdnm nuncupaueriridei filium refurgentê magiftrû uocat.Itacç ad earn quæ quærebat uiuentem cum mor tuis:quæ errore fœmineo amp;nbsp;imbccillitate muliebri hue illuccç currebat amp;nbsp;corpus quærebat occiii. cu^ ius pedes uîuenris tenuerat:loquitur dominus amp;nbsp;dicit Noli me tangere.mondum enim afeendi ad pa tremmeum amp;nbsp;eftfenfusquemmortuum quæris:uiuentem tangere non mereris.Simenecdum pu tas afeendiffe adpatrem:fedhominum fraude fublatû meo taftu indigna es.Hocautc dicebat : no u ftudiumquærentisobtunderetrfedutdifpenfatiôemcarnisafl’umptæ indiuinitatis gloria furet eue mutatam.Et nequa$ corporaliter uelletefle cum dno quem fpiritalitercredere deberetregnarecu pa^^ tre.Vnde amp;nbsp;apoftoli maiorisfidei fât:qui abfcç angeloft» uifu abfq; ipfi us faluatoris aljpeftu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘-°

puseiusinmonumentonôrepererâtcrediderûteumabinferisfurrexiffe.Aliiputâtprimu effequa hanne narratû eft uenifle Maria magdalenæ ad fepulchrû amp;nbsp;uidiffe reuolutû lapidé a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

poftca regreffiam cum apoftolis Petro amp;nbsp;lohanne.'folâ ad monumétu remanfilTe Si iccirco adh^cin

-ocr page 351-

Exp!anatîo.xiî.qnacftionum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epî. XVI

dulam a duo fuiffe eorfeptä:rcuerfam($ domum rurfum ad fepulcbru uenifle cufn maria amp;nbsp;ab âgelo monitâ exeütem«^ demonumcto adorafle dû} Si tenuifle pedes eius:qn ab eopiter audierutauete. amp;nbsp;Hleaccefferut:amp; tenuerut pedes eius: amp;nbsp;adorauerunt eum. Quæ in tantü ^fecerunt ut mittant ad apo^ gt;tolos:amp;audiâtptimunolitetimereSccûdoirenuciatefratrib9meisuteantî galilæâibimeuidebur.

Quomodo cuftodiente militum turba Pettus Si Iohannes libéré ingrePï funt fepulditum nullo i) hibentecuftodum.

VI

Queftio

! Acuidelicetcaufaquia uefperefabbati q lucefeebatinpriafabbati: uenitMariamag I dalenæ amp;nbsp;altera Maria uidere fepulchjü.Etecceterræmotus faftus eft magnus .Ange lus quoi^ domini defeenditdecoelo : Si accedens reuoluitlapidem :Si fedebat fupec eum eratcç afpeftus ei us (icutfulgur:amp; ueftimentum illi us ficut nix ; Ptæ’ timoré au? tem eius perterriti funt cuftodes:amp; fadi 1 unt uelut mortui.igitur qui fuerant tanto ti morepterriti.’utputarentucmortuiautdimififfe Iepulchrumamp; fugiffecredendilunt aut itaamp; corporeamp; anima obtorpuiffe ut non dicam uitos fed ne mulierculas quidem fepulchrum in ttate cupientesaudetentprohibere.Magnusenim timor eosexterruerat:uidenteslapidemteuolutum “ ttttætnotum faftum non ex more folito fed tam magnum qui cunfta concuterer. amp;nbsp;euerfiôem ter tæfunditusminaretur Angelum quoeç defeendifte de coelo tam claro uultu non ut lampadem huma ^olutnineartefuccenfam.fedfulgur imitareturcocli.'quoilluftrantur omnia unde amp;nbsp;in tenebris uij! J f^potueruntitaejlibéréintroeuntuiderat enimMariamagdalenæjquæeisnûciauerarlapidemre# corpusdomini demoniimentoeflefublatum.Angelumautem non putemus iccirco ue utaperiretfepulchrumdominorefurgentiamp;reuolueret lapidem fed poft$ dominus refurrexit uoraqiiaipeuoluit :amp;quænullimortaliumcognita eftindicaffe: quod faftum eft. Etfepulchrum ^J^utitnreuolutionelapidisamp;fuioftendifleprefentia.quæomnia uidebanturfplendore facieiipfius horroretn tenebrarum fulgoris claritate uincente.

^omodoMatthæusamp; Marcusfcribantapoftolismandatûper mulicresutirentin galileâdnm Knifuriæû Lucas Si Iohannes hierofolymis ab illis uifum effe perhibeant.

Queftio VII

Liudeftundecimfeoffertedifcipulisqui proptermetum iudæorû abfconditi étant

1 Muaul:uijwwiuicuiiciicuiivipmw qui pcupicrinviuin luuauru auitununi vrmu claufis ingreffuseft ianuis.Et putantibusquod uidereturin fpiritu:nianus

amp; latusobtulitclauisamp;lanceauulneratum.Aliud quandoIecudiiniLucampræbuit fe eisinmultisargumentisperdies.xl.apparenseis amp;nbsp;loquens de regno dei;Et conue fcenspræcepit eis ab hierofolym is ne difcederent.In altero enim pro confolatiôe men; tium uidebatutamp; uidebatur bræuiterrurfum^ ex oculistollebatur. In altero autem

tanufamiliaritas état Si perfeuerantia utcuni eis pariter uefceretur. Vnde amp;nbsp;Paulus apoftolus refert ••Gor.iy. eum qinngetitis fimul apparuiffe difcipulis. E t in iohannelegimus qgt; pifcantibus apoftolis in littore lohaiizi. ttetent amp;nbsp;pattern affi pifcisfauumœ comederinquæ uererefurreftionis indicia funt.Inhierufalem au tem nihilhorutn feciffenarratur.

Quiddaaioramp;uelipetracumcRdifciffioamp;refurFeâio mortuorumfignificent quæfaâa funtin «nuffionefpititusfaluatoris.

Queftio.

VIII

VidfignificetquodineuangeliftaMatthæo feriptum eft. lefus autem damans uoce Matthe.,zh magnaemifïtfpiritum;amp; uelum rempli feiffum cftin duas partes a fummo ufcg de«? orfum;amp; terramota:eft amp;nbsp;petr£Efciffefunt:amp; monumentaaperta funt: amp;nbsp;multacor# pora fanftotum qui dormierantfutrexerût Et exeuntes de monumentis poft refurre^ ftionemeiusueneruntinfanftamciuitatemamp;apparuetuntmultis.Etdehoclocoin

J .-—.—JiifdemMattheicommentariisdilTeruimusPrimumcjdicendumqdiuinæpotentite ƒ f'tîponereanimam quandouoluetitamp; rurfum accipereeam.Denitÿ Centurio uidens eum ixnieadpatrem.In manustuascommendofpiritummeumamp;ftatimfpiritum dimififfe.-commotus 'S”t,*?^§'utudineait.Veredeifiliuseratifte.Velüquo^ rempli fciifum eftinduaspartes.-utcomple lofeph;

-U nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qjiodrefert lofephus prefidesrempli dixifle uirtutes.-trdfeamus ex his fedibus:in euangelio R

nli mj,*^'^°^^^^taicislitteris feriptum eft:lcgimus non uelum rempli fciffum.-fedfupetliminare tem netræfæ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inquit mota eft:pendentem dnmfuum ferre non fuftinens Si

P a eluntutindicarentduriciamiudæorumquiprefentemdeifiliumintelligerenoluerunt;amp;

3pertafuntinfignumfutursrefurreftionismultacç fanftotumcorpora exeuntiadefe P nbsp;nbsp;ris uenetunt in fanftam ciuitatem Si apparuerunt multis. Sanftam ciuitatc hierofolymam de

dd iiî

-ocr page 352-

îr


TRÄCTATVS


PARTIS

bemus acdpetc:ad difHnftionetn omniurti ciaitatiitti quae tuncidolis feruiebâr.î» bac ewm fola fuit templuni.'amp;uniusdei cultusamp;uerareligio. amp;nbsp;non omnibus apparuerunr.-fed multis:qui refurgen/ tcmdominumfufcepcrunt.Deindeiuxtaangogemdicendumeftiquod inclinanteiefii amp;emittente fpiritum fuum uelum feiflfum fit in duas partes a fummo ufiÿ deorfum amp;nbsp;omia legisfint reuelataniy fteria ut quæpriusrecondita tenebantur uniuerfis gentibus proderctur in duas auteni partes in uetus amp;nbsp;nouum teftamentum:amp; a fummo ufqg deorfum:ab initio mundi quando homo condituseftamp;K liqua quæ faftain medio facra narrat hiftoria ufej ad conlummationem mundi.Et querendum quo modouelumrempli feiffum fitexteriusaninteriusf’mihicçuidetur in paffionedominiilludueluni effe confdffum quod in tabernaculo Si in templo foris pofitum fuerat : Si appellabatur exterius. qngt;^ nunc ex parte uidemus.'amp; ex parte cognofdmus.Cum autem uenerit quod perfedum eft tûc amp;nbsp;udu interius dirumpendum ut omnia quaenunc nobis abfcondita funt domus dd facramenta uideamus Quidfignificentduo chérubin quidoraculum quid uasaureum in quo manareconditum fuir N“*’ cnimperfpecnlumuidemusinænygmate.amp;cumhiftoriænobisuelum feiffumfit:utingiediatnut atrium dei tamenfecretaeiusamp;uniuerfamyfteriaqueincælefti hierlmclaufa retinent fare non pofi fumus igitur in paflione domiui terra commota eft.iuxra illud quod feriptum eft in Aggæo. Adhur-amp; femel ego mouebo ccclum Si terram.amp; ueniet defideratus cunftisgentibus.ut ab oriente amp;nbsp;oecidc te ueniant amp;nbsp;recumbentcum Abraam i(aacamp; iacob:Et petræ Iciffæ funtdura corda gentiliunnfiurp^ trae uniuerfa uaticinia prophetarum quiamp; ipfa a petra chrifti cum apoftolis petræ uocabulum fufeepe tuntutquicquidin eisdurolegisuelamineclaudebatutfciffum pateret gentibus Monumentaquo^ (ÿ dequibus feriptuj eft Vos eftis fepulchra extrinfecus dealbataquae intus plena funt offibus mottuo rum ideo funtoperta:ut egtederentur de his qui prius infidelitate mortui erantamp; cum refurgeutçrbn ftoâtc5uiuenteuiuerentamp; ingrederenturcocleftemhierFmiamp;haberentmunicipatumnequaq’iur^ ra:fedincœlo.Morientefc5cum terreno Adam refurgerentcum Adam fupercoclefti. Portoferuudu litteram nulli uiolentum elfe uideatur mortuo Saluatoreappellari hierFmfandam duitaternru^ œ addeftrudionem eius femper apoftoli templum ingreflî fint ob fcâdalum eorum qui deiudaeisrre diderant legis exercuerintcerimonias.ln tantum autem hierFm amauit dominus:utfleret amp;nbsp;nbsp;nbsp;pl^n

geret Si pendensincruceIoqueretur.Paterignofceillis:quodenimfaciunt ncfciunt. fracçiU’P^^’“”' quodpetierat: multa^ftatimdeiudæismiliacredideruntamp; uft^adquadragefimum fecundurnan num datum eft eis tempus pocnitentiæ.Poft quos perfeuerantibus illis in blafphemia egrefli fonruuo urfi de filuisgentiumrom3norumVefpafianusamp; Titus amp;blafphemantespuetosafcendcteueroHc lifaso in domuj dei {hoc enim interprætatur ß ethel) uoce confona illudentes i nterfeceruntiatij lacera ucrunt:amp; ex eo tempore hierufalc : non appellatur ciuitas fanda .-fed Si fanditaris priftinuui nomen amittes fpiri tali ter uocatur S odoma:amp; ægyptus:ut ædificetur pro ca ci uiras noua quam flumin's im petuslætificatamp;de cuius mediocgrediturfonsquitotiusorbisamaritudinemmitigauit'UruTien^ bilis ifrael ruinas tcpli nudatis plâgat laccrtisamp; inxpo turba credetiu noua quotidie uideatccaiæteda cófurgere amp;nbsp;dicat.Syon âguftus mihi loep: ïpleat^ illud qgt; in Efaia fcriptö c Si erit fepulcbrür'^’iditu

Quomodofaluatorfecundum lohanneminfufflauitfpiritum fandum infandosapoftolos « fc;) cundumLucampoftafcenfionemfemifTurum repromitrir* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;queftio. . .

Vius queftionis perfadlis folutioeftfi doccteapoftoloPaulofpiritusfandi diuerfas gratias nouerimus Setibitur enij inprima ad Corinthios:diuifionesdonorum funt idem uerofpiritus:amp; diuifionesminifterioruj funt idem autem dominus :amp;diuino nesoperationum funnidem autem deus qui operatur omnia in omnibus. VnieuKç autemdaturmanifeftatiofpiritusadidqtf expedit Aliquidemdaturperfpintunrt^ __ mo fapiæ:alii fermo fdentiæfecundum eûdem fpiritumtalii gratia fanitatum in uno fpiritu:alii fidesineodem fpiritu:alii operatio uirtutum alii prophetia alii diferetio fpirituujalii nera linguarum alii interßtatio fermonum.H æcautem omnia operatur unus atej idem fpiritus dim densfingulis proutuult.ergo dominus qui poftrefurredionem mam iuxta Lucæ euâgelium dixerat Ecceego mittampromiflîonem patrismei in uos Vosautem fedetein ciuitatequoaduflt;5induamini uirtute ex alto amp;nbsp;iuxta eundem in apoftolorum adibus eft locutus precipit ds ab hierofolvnns ne dn feederent.’fed expedarent promiflionem patris quam audiftis inquitper os meum quia Iohannes qui dem baptizauit aqua uosautem baprizabimini fpiritu fando nonpoft multos'hos dies. Rurfum in fine euangelii fecundum lohannem eo die quo refurrexerat id eft die dnica claufis ianuis ad apoirolw introiffe narratur amp;nbsp;dixiffe eis lecundo pax uobis amp;|intulilfe:Sicutmifitmepater:amp; ego niirro uos a cumhoedixiffetinfufflauit: amp;dixiteis:acdpite fpiritum fandum'quorum rcmiferitispeccata remit tuntureis:amp;quorum retinueritisiretentacruntPrima igitur diereftirredionisacceperuntfpirituslan di gratiam:quapeccata dimitterent amp;baptizarent:amp; filiosdeifacerent: amp;fpiritum adoptioniscrelt;! dentibus largirentur.'ipfo faluatoredicente. Quorum rcmiferitispeccataremittentHreis:amp; quorum retinueritisrctentaerunt.Dieautempenthccofteseisampliusrepromiffum eft.-utbaptizarenturfpin^ tu iando : amp;induerentur uirtuteexaltoquachriftieuangeliumcundisgentibusprædicarentiuxta illudquodin.lxvii.pfalmolegimus.Dominusdabit uerbumeuagelizantibusuirruemultaiutnabe rentoperationem uirtutum amp;gratiam fanitatum : amp;praedicaturi multis gentibus aedpaent ge«î

-ocr page 353-

Explanatîo.xiiiquaftîonuttî? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epîftola. XVI

nctalinguatutn ut iam tune cognofcerentur.qui apoftolorum quibus deberentgetibus nuncîarc.De Paulusapo apoftolusPaulusqui de hierFm. ufi^ad illiricum prædicauit ôi inde perromaj ad hifpaniâ ire fe^ftolus loqt 'tinaugtatias agitdeo:(ç cunâis apoftc4is uariis linguisloquat.Qyi ern cudis gctibus ânnnciatnrus uariis lin ',9 «atmultarumlinguaiuacceperatgratià.Quærepromiffiofpüslanâidiedeciwapoftafcenfionc fabguisundc uatorisexpieraeft.Lucareferentequifcripfit.Dùlt;5côplerentdiespcihecoftes:erantoêsparitcfineode} ipfe apofto *oco:amp;faftus elÎTepcntedecoclofonus:tanq'aduenienrisfpintusuebemcntisamp;replfuittotam do; lusinæpFa ^um ubi étantfedentes:amp; appatueruntillisdifpattitælinguæ.-tan^ ignis:fedit(j fup finguloseorujs i.ad corint. amp;repletifunt omnes fpiritufando:amp;coeperûtloquiuariislinguis^»utfpus fâûsdabat eloqui iljis. Etgtatias Tunccompletumeft illudinlohel.Eteritinnouiffimisdiebusdicit dominus .Effundam defpinbago deo tutneofupetomnemcarnem.Etprophetabuntfilii ueftri amp;filiæueftræiuuenesueftri uifioncs ui; meoqgt;oim debunt.Verbum autem effufionis fignificatgratiælargitatem. Etidipfum fonat:quod dominusre; urni linguj» promifit.lVos autc baptizabimini fpiritu fanfto non poft multos hos dies.in tantum enim fpiritu fan is loquor. ftobaptizati funtaitreplereturtota domus ubi étantfedentes:amp; ignis fpirituflânéri ftationem in eis Adu.î. inueniretoptatamdinguiafcj diuideret ôi fecundum Efaiam : qui immunda labia habere fe dixerat: foef .z. P^*|»^f£tlabiacorum:ut euangeliumchrifti puriusprædicarcnr.EtinEfaiaquidem fuperliminaretc Aftn. î. pli dicitiirfuiflecommotum:amp; repleta eftomnisdomus fumoidcfterrore ôi tenebris.-uericjignoran Efa. g, ria.inprincipioautemeuangeliirepleturfpiritufanfto'ecclefia;utgratiaeiusatçfferuoreomnia crede tiumpeccatapurgentur.Etignefpirituffandi quemdominus miffurum effe le dixerat prædicatura chriftum lingua fanetur.Non ergo Iohannes Lucaftj difcordant;ut quod ille primum tefurreftionis . diedatum e(refignificat:hic quinquagefima die uenifle defcribat.Sed profeâ us apoftolus eft ut q pri t'^otemittendorum peccatorô gratiamacceperant:poftcaacdperentoperationes uirrutum Si cunfla turationunigenera:quæabapoftolofcriptacômemorauimus: amp;quodmagisneceflariumeratidi?

UtTfitatem linguarurn uniuerfarumiçgentium utannundaturichriftum nullo indigerent interpræ ; '1 je'Vndeamp;in LycaoniacuaudiffentPaulum amp;nbsp;BarnabamlequiJinguisfuis:deosinhominés céuer •osefleaedebantur.Etreueraindumentum uirtutisfpiritulîândi gratiaeftquampoffidentesiûdicu Adn.l4* ttibunalia et regum purpuras non timebantrPromilerat enim dominuspri us qgt; pateretur et dixerat.

Cum autem trader uos noliteeogitare quomodo aut quid loquamini.dabitur enim uobis in ilia ho Mate.io. raquidioquan^ini.iqonenim uoseftis qui loquimini.-fcdfpiritus partis ueftri qui loquitur in uobis Egoautem audaftet et tota libertate pronundo ex eo tempore quo.apoftoli dominocredidetunt fem per eoshabuiffe fpiritumfanftum:nee potuilTe figna faeere abfq; fpiritufïanfti gratiatfed pro modulo atç rnenfura.Vndefaluatotclamabatintemplodicés'. Quifititueniatadme etbibatetqui credit in iohan.7» meficutdidtfcripturatfluminadeuentreeiusfluencaquæuiuaü.Hocautemdixitdefpirituquemac cepturi erant credentes in eum:et in eodem loco infert .Nondum enim erat fpiritus datus : quia lefus pondum fuerat glorificatus : non cp non effet fpirituffanftus .-dicente domino faluatore. Si autc ego Mattiz; ’nfpiritufanftoeiicio dæmonia.fed qui erat in domino needum totusinapoftolismorabatur. Qiiâ obremdeterrenturad paflîonem eius:et negant etchriftum fe nefeire iuranr.Poft$ autem baptizant mfpiritufanftoamp;infunditurineos fpirituffanfti gratia tune libéré loquuntur ad prindpes iudeo;; rum.Obedire magisdeooportet^hominibusmortuosfufdtant: inter flagella lætantut: fundunt Aflu.y. unguinem pro Chrifto amp;nbsp;fuppliciis fuis cotonanrut.Nondum ergo eratfpiritus inapoftolis:nec de uentrecorum fluebantgratiæ fpiritales.-quia dominus needum fueratglorificatus.C^iæ fitautê glo; X riaipeineuangelioloquitur.Pater glorifica me gloria quam apud tehabuipriusÇmunduseffetîgloiohan.iy. riafaluatorispatibulum triumphantiseft.Crucifigituruthomoglorificatur utdeus.Denicjfolfugit lunamutatur infanguinem:terramotuinfolito contremifcit;aperiunturinferi:mortuiambulant:fa xatumpuntur: hæc cftgloria : dequaloquebaturinpfalmo. Exurgegloria mea exurgepfalterium amp;cy^ara.Ipfaqjdefe refpondit gloria amp;difpenfatiocarnisaffumptæ.Exurgamdiluculo:utimplea; turuigefimiprimipfalmititulusptoaffumptione matutina.Hæcdicimusmonqjaliumdeum : ali? um hominem effe credamus amp;nbsp;duas perfonas fadamus in uno filio dei :ficut noua hærefis calumnia; tur.Sedunusatcgidem filiusdei amp;filius hominiseft:amp;quicquidloquitur:aliudreferimusaddiuij?

uamcius gloriam:aliudadnoftram falutem.Proquibusnonrapinam arbitratus eft effe feæqua:; Umdeo:fedfemetipfumexinaniuitformamferuiacdpiens:faftus ebediens patri uf^ ad mortem wortemautemcruds:Etuerbumcarofaftumeftîamp;habitauirinnobis .Mitor autem montanum

amp; infanas fœminas dus abortiuos effe prophetas domino promirtentcatcç dicente . Vado amp;nbsp;alium iohan.14. paradptum mittam uobis : ôi poftea Luca euangelifta narrante : q: apoftoli accepetunt quod promif Lufe:Z4à fum eft id multo poft tempore in fe dicentefuiffecompletum. Apoftolis enim promiffum eft. Ego •nittamfponfionem patris mei in uos : amp;nbsp;uosfedebitisinduirate quoadufcp induamini uirtuteex al to:amp; exurgensinapoftolosinfufflauit:amp; non in Montanum Pridllam amp;nbsp;Maximillam.amp; illis. id eft ^poftoli^ait.Quorum dimiferitispeccata:dimittuntur eis:amp; quorum rerinueritis retenta funt. Apo; ftolisincppræcepitncdifcederentabhierofolymis:fed expedarentpromiffionempatris.Etpoftea qtf promiffumeftexpktumlegimus .Repleti funt omnesfpiritufanfto:amp;cocpcruntloquialiis linguis: ptoutfpirituffanftus dabateloquiillis. Spirituffanftusenimubiuultfpirat:amp;quandodicit demi;

niisalium paradytum. mittam uobis : amp;nbsp;fe oftendit effe paralyturn : qui appellatur confolatot. Vnde nbsp;nbsp;nbsp;y

dd iiii

-ocr page 354-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRAGTATVS II

amp; deuspaterhoccenfetur nomine deus rniferationum amp;nbsp;tori us confolationis.Si autem Si lolatoramp;filiusconfolatonamp;fpirituffanftusconfolatorcft in nomine paths amp;nbsp;filii amp;nbsp;fpintuflanai: quodintcUigiturdeus baptizanturctedentes:quorum unum diuinitatis Sc confolatoriseft nomen; crgoamp;una naturacft.HicfpirituffanftusnonIoluminapoitolis:fedetiaminprophetis fuihde quo Bs. ƒ0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dauidorabatdicens Spihtumfandum tuum nc auferasa me.amp; Daniel (piricum dei habuiffenarraj;

Danie.y. nbsp;tur.amp; Dauidinin fpitituloquiturdixiflcdominum dominofuofedeadextrismeis: donee ponam

ÔS.IO9. nbsp;nbsp;nbsp;inimicos tuos fcabcUum pedum tuorum.Nec fine fpiritufanfto ptophetauerunt prophete : Si uetto

fs.jz. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;domini coelifirmah Iunt:amp; fpiritu oriseiasomnisuirtuseorum:amp; quiequid paths amp;nbsp;filü efthocide

Si fpihtuffanfti eft:amp; iple fpirituffanftuscum mittatur a patte Sc filio ueniat:amp; in alio at^ alio loco Aftu.^. nbsp;nbsp;Ipihtus dei pathsamp;Chhftifpihtusappellatur.Vndeamp;in aâibusapoftolorum. Qui Iohannis bapm

mate fuetantbaprizari amp;CTedebantindeunipatremamp;Chhftum:quiafpihtumfanftiimnefciebat iterumbaprizantunimmotuncueruniaccipiuntbaptifma. Abfqg enim fpihtufando imperfeftuin „ eft myfteriumthnitaris.EtineodemuoluminePetrus ananiæamp;SaphirædixilTenarratur.'Ç mende

QuidfignificctilludquodapoftolusPauIusdifputatadRomanos feribens. Quid ergoàiçj^ mus nunquid iniquitasapud deumt'abfit uf«^ ad cum locum ubi ait.Nifi dominus fabaothtaiei““^ fee nobis femen:ficut fodoma fadi fuiflemus:amp; ficut Gomorra fimiles fuifiemus.

Quæftio.

Ill

B

Geuizi.

Gcfi.zy. Mar.i.

C Exo.Z3.

Mnis quidem ad Romanos aepiftoladntcrpraetarione indiget i amp;nbsp;tantis obfeunwd/ businuolutacft:utinintclligcnda ca Ipirituflanftiindigeamusauxilio;qui perapo ftolumhæcipfa didauitScdpraccipuelocushicinquoquidam uolentcs dei ferua^ reiufticiam expraeccdentibuscaufisdicunteledum in utero Rcbeccæ Iacob;^^ab/ iedum Efau ficut Si Hieremias Si Baprifta Iohanneseliguntur in utero _____________Jftolus Paulus praedeftinatuf in euangelium ante$ nafcatur. Nobis autem wb» placehnifiquodecclefiafticum eft; amp;nbsp;publica in ecclefia dicerenontimemus:neiuxta Pythagoram Sc Platonem amp;nbsp;difcipuloscorum qui fub nomine Chrifiiano introducunt dogma gentilium dica# mus animas lapfas decocloefrcamp;prodiuerfitatcmehtoruminhisuelinilliscorporibus pocnas anti quorum lucre peccatorum.M ulto^ melius eft fimplidter impehham confiteri; amp;nbsp;inter caetera qu® nefdmus etiam huiuslod obfeuritatem effugcre:^ dum uolumus dei probarc iuftidam • ßafil’dis amp;Manicbæi haerefim defendere.amp; Hibcrasnenias ægyptiaeç portenta fedah.Dicamus'g*'^“'^.“? polTumus amp;nbsp;apoftolicæ uoluntaris fcquentes ucftigia:nc pundo quidem ut didtut atep unguæ tral^ uerfoab illiusfententiisrecedamus:fleucratfupra Si doloti fuo amp;nbsp;confdentiaeteftem inuocaueratlpi titumfandum qpfrattesfui amp;cognarifccundumcarncm.ideft ifraelitæ deifilium nonrecepiuent; quorum fuit adoprio Si gloria amp;nbsp;teftamentum amp;nbsp;legifiatio amp;nbsp;cultura Si promiflio.Ex quitus etiam ipfc Chhftusfecundum carnem de maha generatuseft uirgine.Ettam continuo cordis dolotc tor^^ quetunut ipfeoptet anathema effe a Chhfto. id eft folus pehreneomne ifraeliticum genus pereat. Etquiahocdixctat ftatim uenientem c regione præuidit quæftionem . Quidergo (Seist' Omnes qui ex ifrael font peherunt.amp; quomodo tuipfe amp;nbsp;cæteri apoftoli ; Scinfinita iudaici populi multitu/ doChriftumfiliumdeirecepiftis.''Quamirafoluit ifrael in faipturis fandis dupliciter appellatur. Etin duos diuiditur filios. in unum qui iuxtacarnem eft;amp; in alterum qui iuxta repromiflionemöc fpiritum.Abraamduoshabuitfilios.'IImaelamp;Ifaac.Ifmael qui fecundum carnem natus baredna;# tern partis nonaccepit. Ifaac qui derepromiflîoncgcnerarus ex Sara eft fernen dei appellatur.Sctipiu eft enim.in Ifaac uocabitur tibi femcn.id eft non qui filii carnis hi filii dei:fed qui funt filii reproniib fionis ifti æftimanturinfemine. Sc hocnonfolum inIfmael amp;Ifaac aeddiffe conuindmus.fed eti^ aminduobusRebcccaefiliisEfau amp;Iacob:quorumalterabiedusalterelcduseft.Ethoctotum di^ cit utinduobus prioribusfrathbusIfmaelamp; Efaupopulumiudaeorumabiedum dfefignificet.hi pofteriohbus autem hoc eft inIfaac amp;Iacobelcdumpopulurn gentiurn.uel eosquiex iudaeisinchh Hum credituri erant:amp; quoniam hoc uolens approbate propofueratteftimonium nafeenhum gemi^ norum Efauamp; lacobtdequibusfaiptumeft.Maiotfcruictminoh .Etin Malachialegimns.Iacob dilexi. Efau autem odio habui ; uenientemcg e latere quæftionem ore fuoproponit amp;nbsp;diffeht: amp;nbsp;hac folutareuertituradid.dequococperat difputare.Si Efau amp;Iacob necdumnati erant; necaligt; quid egerant boni autmali;utuel promererenturdeum;ueloffenderentamp; eledio eorum atqg abzlt; iedio non mérita fingulorum uel uoluntatem eligentis;amp; abiicientis oftendit. Quid ergo di; cemusf. iniquuseftdeus. Secundum illud exemplum quod loquiturad Moyfen. Miferebor cui mifertusfuero ; Si mifehcordiam ptæftabo cui miferebor.Si hoc inquit redpimusut facial de»/ us quodcunep uoluerit;amp; abfep merito amp;nbsp;operibus;uel eligat aliquem uel condemner.Ergo non eft uolentisnecR currentis; fed miferentis dei maxime cum eadem fcriptura hoc eft idem de»/ usloquatur ad Phacaoncm.Inhocipfum exciuui te;utoftendam in te uirtutem meam i.S( annundetuc

-ocr page 355-

ExpIanatio.xn.quaÈfKonumi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epîftôla XV(

nomen meum in uniuerfa terra. Si hoc itaeftSeprouoluntatc fua miferetur ifrac#gt; H;oeinauratpharaonemcrgofruftraquæritutatlt;5 caufaturnos uelbonanosfeciffeuelfedffemaîîj! ia:cutn inpoteftate^pfius fit amp;nbsp;uoluntate abfcj bonis ôe malis operibus uel eligerealiquem uel abiiec^ tepræfcrtim cum uoluntatiilliusHumanafrwlitasrefifterenequeat. Qwam ualidamquæftionem Ro.s Icnpturarumrationecontextam ôepeneindilmlubilembrcuiapoftolusfermone dilîoluitdicens.O homo tu quis es qui refpondeas deo: amp;nbsp;eft fenfus ex eo q? refpondes deo : amp;nbsp;calumniâ facis amp;nbsp;defcri

iufticiam uoluntatiseiusinquiras.oftendisteliberi euearbitriiamp;facerequod uis:ueltacere uel loqui.Sieniminfimilitudinemuafisfidilis tea deo créa

P J ?^*‘P’8uinsemhabetpoteftatemdeeodemlutoauteadem mafla aliuduasinhonorem fa

ciat unnfquifcg quod uult fiuebonum fiuc malum Jn tantum autem deditomnibuspoteftatem: ut üoximpia difputatcontra creatorem fuum;amp; caufas uoluntatis illiuspfcrutetur.S inautem deus uo^ icnsoitendereiram amp;notamfacetepotentiamfuamfuftinuitinmultapatientia uafairæaptaadin ƒ tctitutn.'ut oftenderet diuitias gloriæ fuæin uafa miferiGordiæ quæ præparauit in gloria :quos uoca; uitnonfolutnnoscx iudæisfederiamexgcntibusficutin Ofeedicit. Vocabonon plæbemmeam.* plæbemmeam:amp; nondileftam dileftam:amp;eritloco ubi diftum eft ei non plebsmca uosibi uocabun tutfiliideiuiui3e cæteraquaefequuntur.Siinquitpatientiadeiindurauitpharaoncmzamp;multo tê^ daeftpatientia:5e infinita clæmentia:fedcorum duricia qui bonitatedei in perditionem fuam abufi •untAlioquinunuseftfoliscalor:3efcd’meflentiasfubiacentesalialiquæfacinaliaindurat.aliafoluit , «laconftringit.Liquaturenimc^a: ôi induraturlutum:amp; tarnen caloris non eft diuerfa natura. Sic bonitasôedaementiadei uafairæquæaptafuntininteritum ideftpopulum ifraelindurat: uafa an «mmifericordiæquæpræparauitingloriam.quæuocauithoceftnosqui nonfolumcxiudaeisfum?

:.Z

I./dam ex gentibusnonfaluatirrationabiliter.-amp; abfcÿ iudicii ueritatefedcaufis prxcedentibus: qa dii nonfufceperuntjfilium dei:alii aûtredperc fua fpôte noluerunt.Hæcautem uafa mifericordiq^inp gt;nbsp;Iwum populus gentium eft.-fed etiam hi qui ex iudeis credere uoluerunt amp;nbsp;unus acdentium effeflus tft populusjjxquo oftenditur non genres eligi.fed hominum uoluntates at^ itafaftum eft ut impies teturilludqyQjjjjj^yjjjgjlijj^Ofee.V'ocabononiplaEbemmeam plæbemmeam:hoc eft populum fdiidei uiui.Qiiodnefolumdegc ttbnsdiceteuidetetutetiamcosquiexifraeliticamultitudinecredideruntuafamilericordiæ3eeleôô tfa.io. nis appellat. Clamatenim Efaias proifrael.S i f uerit numerus filiorum ifrael qualî harena maris reti qe laltjæ fient hoceft etiam fi multitudo non aediderit tarnen pauci credent.Verbum enimconfumma lumattçbrcuiatuminfuadeusæquitate librauit.-uthumilitateamp;incarnationeChriftieosfaluosfa^ , J^etqiiiineumcredereuolui(rent.Hocipfum Seinalio loco dixit efaias.Nifi dominus fabaothrcliqf^“*^’ •ttnobisfemenficutSodomafaftifuiffemus SeficutGomorrafimilesfuiffemus.Cuncpteftimonia ptopofuiftetqnibusduplex uocatio prædidtur Si gentium 3e populi iudæorum tranfit adcoherentê «“putotionem5eicdrcodicitgentesquænonfeftabâturiufticiamappr£ehendiffeiufticiam:quia nS ' î’Pwhierint fed in Chriftum crediderint ifraelisautem magnam partem ideo corruiffe quia offender ntinlapidemofrenfionis:6epetram fcandali amp;nbsp;ignoraueritiufticiam deiôe quærens fuam ftatuereiu ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fubiici noIuerit.Legi incuiufdamcómentariis ficrefpondiffe apo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E

itolum:ut magis impleuerit $ foluerit queftionem. Ait eni m'ad’id quod propofuerat.^iid ergo di^ «mus.Nunquidiniquitas apud dcum.Etnoneft uolentis ne^ currentis.fed miferentis dei:óe cuius htiltmifeteturgt;Se quem uult indurat deus:ôe uoluntaticiusquispoteftrefiftere.SiCapoftolumrefpó;» lt;ii«e.0 homo qui tara’ ôe dnises:audes(facere queftionem deo : ôe uasfragileatlt;ÿ teftaceum rebellas comrafigulutn tuum.Nunquidfigmentumtpoteftdicereei quifefinxit.-quaremeficfedfti.Autnô habetpoteftatemfigulusluti ex eadem mafia facere.-aliudquiddam uasirnhonorem aliudincôtumc ham. Aeterno igitur filentio conticefceôe fd to fragilitatem tuam:ôe deo non moueas queftionem qui sQt quod uoluit:ut in alios dæmens:in alios feuerns exifteret.

Qsjd fit quod apoftolusferibit ad Corintbiosinfecundaæpiftola. Aliis odor mortis inmottetn a us odoruitæinuitam.ôeadhæcquistamidoncus.

Queftio. Xl

O turn loci huius capitulum proponamusutcxpraKcdentibusÔefequcntibus pofi^ fint intelligi media quæ ex utrotç contexta funt.Cum uenifiem ait Troadem jgt;pter euangelium Chrifti.ôe oftium mihi apertum effet in domino : non habui requiem fpiritui meorq noninuenerim Titum fratrem mcum:fed ualefadenseis. profeßus fumîmacedoniâ.Dcoaûtgratiasquifempnostriöphatinxßoiefuôeodorcnotidæ fuæ P nos manifeftat in oî loco:qa xpi bonus odor fumus deo:in his qui falui faâifï

'J’-’»‘U^nireiiacinoiiuLu:qaxpi uonusouoriuiiiuamp;ueoannisquiiüiuiiacïiii neu'M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qdem odor mortis in mortem aliis odor uitæ in uitd:amp; ad bæcquis tam idos#

ncustiMoejn fumus ficut plurimi adultcrâtesmerbu dei:fed en finceritate:fed fîcut cx deo coram deo in


-ocr page 356-

1

PARTIS


II


TRACTATVS If


i. Corî.i4gt;

G

î.Corîn.j.

Chrifto loquîmur.Narrat Cotînthiîsquæ feccrit quæ paffiis (ît:amp; quomodo in cûdis deo tias:ut fub exemple fui illos ,puocet ad certandum.Veni inquit Troadem quæ prins Troia tuKuteuangeliumChriftiinafiaprædicarem.Cumcçmihi oftiumapcrtumefl'et indomino :hoce plurimi credidiffentfiucper fignaat^ uirtutesquæ in meoperabatur deus:fpes effet nafcentisecdeii t'idei amp;nbsp;in domino fuccrefcentis.-nonhabui requiem fpiritui meohoceft fperatam confolationem m uenirenonpotuieotpTitumfratremmeumnoninuenerimffiue quem ibi reperiendum putabatn fiue quem ibi audieram degere uel qui uenturum effe fe dixerat.Quæ autem fuit tanta cofolatio Sc q rcquies:fpiritui in præfentia Titi:quc quia non inuenit ualefadens eisprofeftus eft in maccdoniain • AliquotiensdiximusapofloluPaulumuirumfuiffedoâüTîmum amp;eruditumad pedes qui in apoftolorum aftibuscontionatur amp;nbsp;dicit.Et nunequid habetiscuhominibus iftis. Si deo eft ftabit fi ex hominibusdeftruetur.Cum^ Paulus haberet fcientiam fanftarfl fcripturaru monis diuerfaruep linguarum gratias poffideret.-undeipfegloriaturindomino èc dicit. Gratiassg deo £p omnium eorum linguis magis loquordiuinorü fenfuö maieftatem non porerat græc.zdoq“‘ uel dignoexplicarefermone.Habebat ergo titûinterprætc.ficutbeatusPetrus Marcöcuiuseuangri' Petto narrante amp;nbsp;illo fcribente eópofitu eft.Denicj amp;nbsp;duæ æpiftolæ quæferunturPetri lïilointeri^ charafteredifaepant ftrufturacg uerboR;.Ex quo intelligimus pro neceflitate rerö diuerfis eu terprætibus.Ergo amp;nbsp;paulusapFscótriftat quia pdicatióis fuæ in pntiarûfiftulâ organöcp per *1“ ƒ caneretnôinuenerat.PerrexitcçinmaccdoniâaPaphotapparueratemei uirMacedo dicés adiuuanosmtibi inueniretTitum:amp;nifitaretfrcs:uelpfecutiöibuspgt;baret:hocefteriiqd’ dinf* aöt gras qui fempertriöphat nos in xpo lefujproeo qcf eff triüphat de nobis fiue triöphum fu“ nos.Qui inalio loco dixerat.Speftaculö fafti fumus mödo amp;nbsp;agelis amp;nbsp;hoibus Denitj narrat in fO’’ quétibus:Nam cu ueniffemus Macedonia nulla requic habuit caro noftra;fed oem tribulario^R^ ‘ fumus foris pugnæ intus timoris.Sed qui cófolat humiles:côfolatus eft nos deusin aduétu Titi-No fdlû aût inaduentu eins fed etiâ in folatio.Ergo ^jpterea uale facies Troianis fiue Troadefibus P5‘’^ ftus eft Macedonia ut inueniretibi Titû:amp; haberet interptatiôiseuägelii«^ folatiö quem intdl’S'*”“? rtöflibi rcpertum fed poft tribulatiócs amp;nbsp;perfecutióes apFi fupueniffe.Prius ergo ueniffer.Titn^*’^“ ti pèrpeffus agit gratias oïpotenti deo in xpo iefu:quc getibus pdicabat qgt; dignö fe elegerit in nbsp;nbsp;nbsp;*'’8^

Luce .Z.

Eze.is.

I

pS. Z6.

Matth.zr.

rerttiöphumfiliifui.Triöphusdei eftpaffiomartyrû:amp;proxpinomîccruoris effufio Äintertorm^ ta lætida.Cum cm quis uiderittanta pfeuerâria ftare martyres atcj torquæri:amp; in fuis crudatibus gio tiariodornotitiædeidiffeminatutingcntesamp; fibitadtacogitarioloquiEtpnifiuerumeffeteuange lium:nun$ fanguinedefenderet.Nei^ enim delicata amp;nbsp;diuitiis ftudes ac fecura côfeffio eftffedin^rce tibusân plagisin pfecutiôibus infamæ in nuditate:amp; fiti.Hicfriuphus eft dei apForumq? uidq”® , poterataudics refpôdere.'Quomodo ergo nô ocs crediderunt.Prius ergo q interroges foluitânpf’pno tam:amp;iuxtamorcfuûquicqüidaliusobiicerepôt:anteqobiiciatedifferit.Etïftfenfus:nofcxpi'’’®j^ ni locobonus odor fumus deo:amp; pdicatiôisnoftrælongelate«^ fpiratfragrâtia.Sedqahoies'noarbi trio derelifti funt(nelt;5 em bonû neceffitate faciûnfed uolûtatejut credctescorond acdpiant increduU fupplidis macipetunideoodor nofterqui perfebonuseftruirtuteeoR’ amp;nbsp;uitioqui fufdpiaf“*^’^ quot;O’’ fufdpiûtîin uitam trâfit aut mortê:ut qui crediderint falui fiat;qui uero nô crediderint perçant. Nec hoc mirandûde apoftolotcum etiâ de dno legerimus.Ecce hic pofitus eft inruinam:amp; in refurreftiot ncmmultorü amp;nbsp;infignucuicôtradicet.'foliftjradiostammûdalocaexdpiàt^ immûda.Etficinfio^ ribusquomodoinftercoreluceantmec tamcnfolisradiipolluunt.Sicamp; Chriftibonusodorqui nu $mutaripôtnecfuâ natutaamitterecredctibusuitaeftincredulismors.Morsaötnóiftacóisqua eu beftiismorimuramp;iumctis:fedilladequafcriptûeft.Aiaquæpeccaueritipfa morief.Ergoamp;iiitaar/ bitranda eft nôhæcqua fpiramus amp;nbsp;incedimus amp;nbsp;hucilluctj di feu trim ustfed ilia de qua Dauid loqut tur.Credo uiderebonadni in terrauiucntium.Deus em uiuojteft amp;nbsp;nô mortuop; :amp; uita noffra ab# fcôdita eft eu xpo in deo.Gum aût xpsapparuerit uita noftra;tuc amp;nbsp;nos eu illo apparebimusingloria. Nec uobisinquito Corinthii paru^e uideat fi nobispdicâtibus ueritatê alii credânalii non credant: alii uero morte moriâtur.alii uiuâtea uita quædidt.Egofum uita.Nifiem locuti effemusmecincte# dulosmors:neccredentesuitafequeret:quiadiffidledignuspcouirtutôxpiinueniri poteftquiinan# nüciâdis illis nôfuam fed eiusquærat gloriam que prædicat.ln eo autc qtf fe negat non effe fient mul tos qui uendicent uerbu dei oftedit effe qplurimos.qui quæftum purenteffepieratem amp;nbsp;turpislucri gratia omniafadunnqui deuoràt domos uiduaru.feautex finceritate.quafi miffum adeo Sc ^enre eo qui fe miferit oia inchrifto amp;nbsp;pro xpo loq:ut câ pdicatiôis dei triûphusfit xpi eiuflt;ï fit gloria ƒ tno tâdum cjgt; myfterium trinitatis in huius capituli finemonftref.Ex deo em in fpiritufanftocorâ deopa tre in xpo loquimur.Ad côprobâduaût lt;p de Troade prexerit Macedonia de apForum aftibus ponai; téftimoniu.Cûautptrâfiffetin AfiamdefccdetuntTroadc:amp;uifioper noftcpaulooftéfaeff.uir Ma ccdoquidâ eratftâsamp;depcansacdiccs.Trâficsinmacedoniâadiuuanos.Qi’od cum uidiffet ftatim quæfiuimus proficifei in Macédoniam:certi fafti cp uocaffet nos deus euangelizare eis.

Quid fît quod in æpiftola feribif ad iTheffalonicenfesprima.lpfe autem deus pacis fanftificetuos p o‘mnia:amp; integer fpiritusuefter amp;nbsp;anima amp;nbsp;corpus fine quærcla in aduentu domini noftriiefu Chri# ftifetuetur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quæftio. XII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Famofa

-ocr page 357-

Enodatîo.


XI qucffjonam


Epi. xvn


Amofa quæftio fed brcuî fermôetradanda. S upradixerat fpiritum nolite extingucrfe quodfi fucritintelleftum ftatim fcicmusquisiftefitfpiritus'. quicum anima amp;nbsp;cor^ porcin die aducntus domini conferuandus eft- Quis eiii poffer crcdere qgt; inftar flam mæquæextinfta definiteffe quod fueratexnnguaturfpûffanftus Si fuftineataboli^ tionem fui.'qui iiüt quondam in ifrael qn per Efaiam amp;nbsp;H ieremiam amp;nbsp;fi n gu los pro phetasdicerepoterat.Hæcdicitdnsamp;nucineccIeriaperagabum loquitur.HaecdtciC

fpuffanftusamp;ipfePaulusdiuifionesautem donorufuntidem'uerofpûsamp;diuifionesminifteriorum luntidem autem deusquioperaturomniainomnibus.Vnicuicgautemdaturmanifeftatiofpirirsadi.Cof.lz îdquodexpedit.AIii perfpriï daturfermo fapienriæ.’alii fermofcientiæ icrfmeundem fpiritum:alii fi desincodem fpiritu:alii operatiouirtutum:alii graria fanitatum in unofpu:alii propheriatalü difcre^ tiofpirituum.Omnia autem haecoperaturuniisat^ idem fpûsdiuidensfingulisproutuuInDe hoc Ipirituîneafeauferet rogabatDauiddicens.Spûm fanftum tuum neauferasa me.Qui quandoau nbsp;nbsp;nbsp;.

Fert non in fubftantiam fuiffed ei a quo aufertur extinguitur.Ego puto unum ar^ idem fignificarc.

Spm nolite extinguere:amp;in aliolocofcribit.Spiritu feruentes.dn^quo emferuor fpiritus multiplica A q ta iniquitate amp;nbsp;charitatisfrigore non tepeicit.fn hoc fpiritus neqoa$ extinguitur.Deus igit pads fan; , dificetuosperomniauelinomnibusfiueplenosatqgperfcdos.HôcenîmagisfonatAô7É.Aeîç DeuSp.... cnim appellatur pads-.quia perxpm ei reconciliati fumus:qui efl pax noftra:qui fedt utraq? unum : q amp;nbsp;in alio locopax dei didtur fuperans omnem fenfum quæ cuflodit corda cogitationefij fanftorum ’Quiautemfandificaturfiueperfeftusinomnibuseffdnhocfpûsamp;animaamp;corpusin diedomïcon leruatur.Corpus fifingulorum membrorum utaturofficiis:uerbi gratia fi operetur manus:pesambn lat:oculusuideat:audiatauris:dentesdbos molant:ftomachuscoquat:aluusdigerariautfi nulla men broruni parte truncattim eil;amp; hoc quif$ poteft credere apoftolum pro credentibus dcpcari:ut in die îudicii integrum omnium xpscorpus inucniancum omnia corpora mortedifloluta fint.Autfi(utq dam uoluntjrepcrta fuerintadhucfpirantia habcantdebilitates fuas amp;nbsp;maxime martyrû: amp;nbsp;corû q p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**

xpi nomine uel oculos effoffos:uel amputatas nares:uel abfciffasmanus habent:ergo integrû corpusf dequodiximusinaliaquæftionetenenscaputexquoomnccorpusconnexum attjcompaftumaccî pitaugmentum inadminiftrationccorporis Chrifti.Hoccorpusecclcfiæefl.Etquicunqj huius cor;; poristenneritcaputamp;cætera membraferuauerithabebitintegrum corpus q’tumacciperepotefthu; mananaturaàuxtahuncmodum amp;animæintegritasconferuandaeft:quædicerepoteft.Benedicanî mameadnm:qui fanatomnesinfirmitatestuas amp;nbsp;de qua fcriptum eft.Mifit uerbum fuum amp;fana? ps.foz ' nit eos.Spûs quocç in nobisfinteger pferuat quâdo non erramusin fciritalibus:fed uiuimusin fpiritu ps«^. acquiefdmusfpiritui.’amp;operacarnismortificamusinfpu afferimuf^ omnesfruftuseiuscharitatem gaudium pacem amp;c.Aliterpcepitnobisfalomonedicente.Tu autem defcribecatripliciter in condlio Pro.zaJ amp;confcientia:uttefpondeasuerbaueritatishîsqui,pponunttibi.TripIexincorde noftro defcriptio. amp;regulafcripturatumcll.Primautintelligamuseaminxtahifforiam. Sccundaiuxtatropologfam. Tatiaiuxtaintelligentiamfpiritalem.lnhiftoriaeorum quæfcripta funrordo feruatur.lntropologia delitteraad maioraconfurgimus.Etquicquid in priori populo carnaliterfaftum eft:iuxta moralem M întetptamurlocum:amp;ad animæ noftræemolumenta conuertimusin fpiritali i5.adfublimio tattanfimnsterrenadimittimus defuturofiîbeatitudine amp;nbsp;cocleftibusdifputamusutpræfentisuita: meditatioumbrafuturæbeatitudinisfit:quosfixpstalesinucnerit:utamp;corporeetanimaetfpirituin tegriconferuent.etperfeftamhabeanttriplidsinfefdentiæueritatem.hos fuapacefanftificabitet fa^ ciet elîepfeftos.Multi fimplidter inhunclocum derefurreftioneintelliguntîut fpûs amp;nbsp;anima amp;nbsp;coi^; pusinaduentu domini conferuent.Alii ex hoc loco tripliceminhomineuoluntaffirmarefubftantiâ Spusquofcntimus.Animaquauiuimus.Corpusquoincedimp .Suntqui ex anima tm amp;corporc fubfiftetehominem differentes.fpiritum ineo tertium nonfubffantiam uelintintelligi;fedefficientiâ pcrquam amp;mcnsinnobisamp;fenfus:amp;cogitatio:amp;’animusappellantur:amp;utif5nonfunttotfubffan tiæquot nomina.Cumlt;5iIludeisoppofitumfuerit.Benedidtefpiritussamp;animæiuftorumdomîo ps.foa fctipturam non redpiunt: dicentes eum in hebraico non haberi.Nos autem in præfenti loco : ut fupra diximusfpiritum quicum anima amp;corporeintegerconferuantur. non fubftantiam fpûffanftiîquÆ nonpoteft interire : fed grarias eiusdonationefç accipimus:quæ noftra uel uirtute uel uitio amp;nbsp;accen; duntur amp;nbsp;extinguunturin nobis.

PrologusbeatiHiero.inlibrum'adAlgafiûdeqftionibus.xî.nouiteftamcti. Epû XVII îlius meus Apodemus qui interprætatione nominis fui longa ad nosnauîgatione fignauic

I ineacœleftem pane amp;nbsp;faturatuseruflaretindeumacdiceret.Eruftauitcormeum uerbuj ps.44. bonum:dicoegooperamearegi. Detulitmihi inparuafcbedula maximas quæftionesfqs a te datas tnihicp tradendas diceret : ad quarum leftionem intellexi ftudium reginae Saba in te eue completurhîquædefinibusterræuenitaudirefapientiamfalomonis.Nonquidem egofalomonqui atitefeî amp;nbsp;poft fe’cunftishominibus pfertur in fapientia:fed tu rcgina appellandaesfabatin cuius mot tall corpore non regnat peccatum :amp; quae ad dominum tota mente côuctfa audies ab eo. Conuertére conertetefunamitis .Etenim Saba in lingua noftra côuerfationc fonat.Sintul^animaduetti (ÿ que

-ocr page 358-

TRACTATVS II

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- II

ps.l!8.

loh.ji

ftiunculae tux de euangelio tantum amp;dc apoftolo pofitænndicant te ueterem fcripturam:aut nonfatis Caft.tf. nbsp;nbsp;nbsp;legete:aut non fatis intelligcrecquae tantis obfcuritatibus amp;nbsp;futuiorum ty pis inuoluta eft ƒ utomni lij

terpretationeegeat:amp; porta orientalisdequa uerum lumen exoritur : amp;nbsp;per quam pontifex ingredit amp;regrediturfempcrclaufafit;utilloreleranteintroeascubiculûeius:amp;dicas.lntroduxitmerexincu; biculum (uum.Propterea fatis miratus fum cur purifTimo fonte uicino negleâo:noftri tam procul n uuïi fluenta quefierisjamp; omiHïs aquis fyloæ quæ uadunt cû filentio defideres aquas fyor: quæturb!gt; , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;disfæculihuiusuitiisfordidantur.Habesibifanftûuirum alechiuniplbyterujquiuiuautaiuntuo

Cari.j. nbsp;nbsp;nbsp;ceamp;prudentidifertolt;5lermôepo(ritfoluerequærequiris:nififorteperegrinasmercesdefideras:amp;pro

uarietate gullus noftrofi: quotÿ condimctorû te aîimcta deleftant. Aliis dulcia placctmonnullosama^ ra deleftant.Horuni ftomachùacidarenouantâllorûfalfa fuftentant. Vidi ego naufeâ amp;nbsp;capitis ucrti fimilitudo.8^”^'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TfiKpctâ-amarafæpefanari Si iuxta Hipocratem dulciaamariscuran:

* amp;nbsp;conttariorum côtrariaefle remedia.Itacg noftram amaritudinê illius neftareo melle cui ato. Etmit/ te in myrrham lignum crucisdenilemcgpituitamiuueniliauftoritäte compelce:utpoffislætacantar£ Quam dulcia gutturi meoeloquia tua dnedupcr mel ori meo,

Curlohannes difcipulosmittitaddnmcutinterrogcteum.TuesquiucturusesanaliumcxPed^^ tnus:cumpriusipedeeodcdixerit.Ecceagnusdei:eccequitollitpeccatamundi. Queftio I E hacquæftioneincommctariis Matthæi pleniusdiximusVndeapparetquiabæcintcrro; gaszipfa te uolumina non habere. Tarnen ftringendum eft breuiter : ne oino tacuifle uiaca^ mur.Iohannes mittebat difcripulos fuosinuinculis conftitutuszut fibiquærensillosd°5^^ _______ret: amp;nbsp;capite trûcandus ill um doceretefle ledâdum quem interrogatôe fua magiftru*JÎ ■atebatur:necçenimpoteratignorare:quemignorantibus ilium demonftrauerat; Scdequo^*^^''®. Qui hj fpôfam fpôfuseft;amp; cuius nôfum dignuscalciaméta pararc.amp; illûopj crefcere:mcaötminu!' Deult;5 patte intonantc audierat.Hiceft filius meus dileftus in quo mihi bene côplacui Quodaût dici tu es qui ucturus es.analium expeftamust'hûcquoiç fenfum habere pôt. S cio ipe fis:qui toH^e uegt; nifti pftâ mundi fed quia ad inferos defccnfurus fum:etiam hoc interrogo utrumamp; illuc ipedefcc™,^ Animpiumfit:hocdedeifiliocrederealiumcçmiffurusfis.Hocautemfciredefidero:ut

Sifern expo hoîbus nunciaui etiam in inferis nunciemifi forte uenturus es.T u em es qui uenilti dimittere capnui fitionc pôittatem;amp; ueniftifoluereeosquiinuinculistcnebantur.Cuiusfcifcitationem dfis intelligent' beat^grego magis $ fermone refpôdet.Et iohanni prædpit nuciari uidere cæcos:ambulareclaudos:leprofot riusfupeuâ4ari:furdosaudire;mortuosfurgere:amp; quodhismaiuseft;paupereseuangelizare.PauperesaiiK5Uü gelio.Cum humilitate ueldiuitiismt nuUa inter pauperem diuitemcg diftantia fit falutis:fed omnes uocent aqua audiflet io; liter.Tiincquocg infert.Beatusqui nonfueritfcandalizatus inme.Noniohânem: fed difdP“'®^,^'“^ hanesinuvpercutitquipriusacceflerantadeumdicentes.Quarenosamp;pharifæiieiunamusfrequéterdi^'^P““!“ (fisopaxpi. temtui nonieiunant.Et ad iohannem.Magiftercui præbuiftiteftimoniumiuxta iordanco’'^^“-^.

P fcipulieiusbaptizatamp;pluresueniuntadeum.Qi!odilt;ftoliuoremfignificantdeftgnorunigt;’’^g*’'*'“ dine amp;inuidiæ mordacitate uenientem cur baptizatus a iohanneipfe audeatbaptizarc:amp; jnuftoam« plior ad eum turba concurrat:q prius uenerat ad iohannem.Et neforfitan plæbs nefcienshof‘’îH® 'O hannem fugillatum arbitrareturin illius laudesperorat amp;nbsp;cœpit deiohâne ad tutbas dicere circultates Quid exiftisaddefertumuidere.Arundinemuentoagitatâ.Etquidexiftisîfolitudinéuid^^™'^'” mollibusueftitumamp;reliquacuiusdiftificfenfuseft.Nunquidad hocexiftisjnheremum utuidere; tis hominem inftararundinis uctorum flatu in partes uariasinclinaritut quem antclaudaueratdeeo nuncdubitet:amp; de quo prius dixerat ecce agnus dei nunc interroger utrum ipfe an alius fit qu’ neritueluenturusfit.Etquiaomnispredicatiofalfafeftaturlucra ßcgloriamquerithumanajiut per gloriamnafcantur compendia afteriteum camelorum ueftitum pilismulli pofte adularioni fuccum; bere:quilocuftisuefcituracmellefilueftri;opesnôquærererigidami^ amp;aufteramuiramaulasu'f^’'^ palatiiquasqueruntquibyftbamp;fericoamp; mollibusueftiuntur.-quiindomibusregumfu”*-' .,95^? eum non folum prophetam qui foleat uentura predicere.fed plus efle $ prophetam:quia quf^ turumeftedixerunthicueniftedemonftrauitdiccns.EcccagnusdeiæccequitollitpeccaramuâbPræ« ferclmcumadfaftigiumprophetaleBaptiftæacccftèritpriuilegiumutcuidixerategoatedebeoMpn zati:ipfeeumbaptizaueritnonpraefumptionemaioris:fedobedientiadifdpuIiactimotefei^uiluCun 9 inter natos mulierum nullum afterat iohanne furrexiftemaiorem fequi de uirgine pcreatus eftma iorem eftecommemorat:fiueomnem angelumqui incoelisminimuseftnn terriscûftos hommes^ teire. Nonenim in angelosproficimus:amp; non angeli in nos ficut quidam ftertentes fopote grauiUH mofomniant. Necfuffîdthoc iniohannislaudibusmifiipfepredicans baptifmuni pœnitentiæ prigt; us dixiftereferatur.Poenitentiam agite appropinquabitenim regnum coelorum.Vnde Si diebuspræ dicationis eiusregnum coelorum uim patitur:ut qui homo natus eftangelus efte defideret î amp;nbsp;terre^ numanimal coeleftequetathabitacuIum.Lex enim amp;prophetæ: ufiçadiohannem propbetauerunt: non qgt; iohannes prophetarum fitfinis:amp;Iegis:fed illequi iohannis teftimoniopdicatuseft. lobann« aûtfed’m.m vfterium quod in malachia fcriptu eftupfe eft Hclias qui uenturus eftuion qgt; eademama uthærcticifufpicant:amp;inheIiaamp;iniohânefuerit.fedqgt;eandchabueritfanlt;ftifpûsgratia.Zonacin

R ut.helias:uiuens inheremo uthelias.perfecutionem paflTusabherodiadc utillefuftiHuitabiefabeJ:H

-ocr page 359-

Enodatîo.xî.quneftiontz. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola XVff

qiiotnodo heliasfccfi pcurfor aducntus c(l;îta îohanncs uenturum in carne dûm faluatorcnt non fo gt;nbsp;Mar,4? lum in neremo.'fed etiam in matris utero falutarit:amp; cxultatione corporis nunciauerit.

Quid fignificct quod in Matthato fcriptum cil. Arundinem quafliatam non confringct fumigans non extinguet.

:amp;Iinnm

Mat.ir?

Queftio. II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

^^üSiDcuiusexpofitionemlocitotuniquodmatthæusdeEfaia jtphetaaiTumittcftimoniu po er. nendume(l;amp;ipiusuerbaE(aiæiuxtafeptuagintainterptes;ipmlt;ÿhcbraiciimcuiTheodo*‘ * tionaquila Symmachufcgcófentiunt.Sicergodequattuoreuangelilhsfolusmatthæuspo

l^^^fwiefusaûtfcicsreceflîtinde 8i fecuti funteum |■nuIti.•amp; curauitomnes amp;nbsp;pcepiteis ne ma nttdtutn eumfacerent:utimplerec quod diftum eil per Efaiam ^jpheram dicentem. Eccepucr meus quem elegitdileftusmeustin quo bene complacuitanimamea.Ponamfpiritummcumfupcreumamp; clamabitnelt;5 audiet quif$ in plateis uocem ei us.

Arundinem quaffatam non confringct. amp;nbsp;li num fumigans non extinguet donee eiiciat ad uiftoriaj iudicium:amp; in nomine eiusgentes fperabunt.Proquo in Efaia iuxta feptuaginta interprétés : ficfcri^ ptutn ed.lacob puer meus fufeipiam eum.Ifrael eleftus meus fufeepit eum anima mea. Dedi fpitituj S meumfupereum.-iudiciumgentibus jjfert.Nonclamabitnelt;5 dimittetnecaudiet foris uoxeius:aru dinem fraftam noncôteret:amp; linum fumigans nonextinguet.-fed in ueritatepfert indicium fplêdebic ^nonqualfabit donee ponat fuper terramiudicium:amp;in nomine dus genres fperabunt.Nosautem nebræo ita uerrimus.Ecce puer meus fufeipiam eumæleftus meus complacuitfibi in il!o anîa mea.

fJEdifpti'imeüfupereum iudiciumgentibus4)fert.Nonclamabitnelt;5 accipietpfonam neqg audief foris uox eius.Calamû quaffatum non côteret:amp; linum fumigans non exti nguet.In ueritatedocebit wdiciuin.Mon erit trillis necç turbulctus donceponat in terra i udici um amp;nbsp;legem ei us i nfulæ expefta biint.Exquoapparet matth.Tum euangeliilam nô ueteris interptationisauftoritate côilriftum dimi«gt; fillehebtaicam ueritatem.fed quafi hebræum ex hebraeis:amp; in legedni dodiffimü ea gentibus pdicaiïe quæiuhebræolegerat.Si emficaccipiendum e(l:ut feptuagintainterptesediderunt.Iacobpuermeus fufeipiam eum ilraeleledus meus fufeepit eum anima mea:quomodo iniefu intelligimuseflecôplej» tumquoddeiacob amp;nbsp;de ifradferiptum ell.Qiiodbeatum Matthæum nonfolum inhoctellimonio fedetiaminaliolocofeciffelegimus.Exægyptouocauifilium meumproquofeptuagintatranllule; Mat.z ' runt.Ex.Tgvpto uocaui filios eius quod utitj nifi fequamur hebraicam ueritatem ad dnm fal uatorej non pertineremanifellumell.-fequitern ipi autem immolabantßaalim.Quodautemdeaffumpto teflimonioineuangeliominusell:fplcdebit Sinonquanabit:donecponatinterraiudidum:uidetur Wihiaccidifleprimi fcriptoriserrorc:quilegens fupiorc fniam in uerbo iudieii effefinitampurauitim ferions fententiæ ukimum uerbum effeiudicium:amp; paucauerba quxin medio.-hoedlintet i udiciu amp;iudicium fuerant ptermfit.Rurfumcç quodapudhebræoslegif : Si in lege eius fperabuntinfulx. Matthæusfenfum potius$uerbainterptans:prolegeamp;infulisnomenpofuitamp;gentes.Ethocnon foluminptæfgnti loco:fed ubicuncç deueteri rellamentoeuangclillæ amp;apolloli tellimoniaprotulc# runndiligentiusobferuandum ellmoneos uerbafecutos efle:fedfenfum:amp;ubi feptuaginta ab hebraî CO difcrepantliebræum fenfum fuis expreffiffe fermonibus.Pucr igiturdei omnipotentis i uxta difpen fationem carnisalfumptæ quiadnosmittitur.Saluatorappellatus.Adquem amp;inaliolocodieirpajgt; ler.Magnum tibi eft uocari puerum mcû utcôgreges tribus iacob.Hæcell uinca foreth quæinterpta^ turclefta.hicellfiliusamantiflimusinquofibicôplacuitanimamea non q» deusanimamhabeat.fed T in anima ois dei monllret afïeftus.Et nô mirum fi i n deo anima noîef cum uni uerfa humani corpo

ris membra fccfni leges tropologiæ:amp; diuerfasintelligentiasbabetedicatur.Pofuitquocj fpmfuum fupereum fpiritumfapientiæ amp;nbsp;intelligctiæ:rprnconfibi:amp;fortitudinis:fprnfcientiæ Si pietatis amp;nbsp;ri ^orisdni qin fpeciecolûbædefecdit fup eûide quo amp;nbsp;iolianncs baptifta a deo pattetaudifTe fe narrati loh.f. Superquem uideris fpm fanftum uenientem Si manentc in eo ipeetl Si indicium gentibusnneiabit ps.71. Dequo amp;nbsp;inpfalmislegimus.Deusiudicium tuum régi da:amp; iullidam tuam filio regis.Quod Si ip loh.y kIoquiturineuangelio.Monenimpateriudicatquem$.fedomneiudiciumdeditfilio.NoncontcnEphCt4« dit:fïcut agnusduftus ell ad uiftimâmô ptendit in fubuerfionea udictiûmccçclamauit iuxta illcfpau lusapoflolusfcribit.Omnis clamor amp;nbsp;ira Si amatitudo auferatur a uôbis. NonclamauitquiaifrF nS fecitiudicium fed cl amorem.Neqjaudietquifq) in plateis fine foris uoeem eius. Omnis enim gloria filiæabintus amp;nbsp;arta amp;nbsp;angulla uia cil :qnæ ducit ad uitam. Vnde in plateis uox iIIius non auditor in quibusconfidenteragit fapientialatamfpatiofamc^uiamnoningrediensifedarguensatq^pdemnaS Vnde amp;nbsp;bis qui foris étant non fua uoce fed per parabolas loquebat arundinem inquit quaflatâ non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

côfringet fine ut feptuaginta tràllulerôt calamû fraftum nô côteret.Calamus fraftus q fuit antca uo^ calis amp;nbsp;inlaudesdni côdnebatappellandus eft ifraeltqui quondâ impegit inangularêlapidê.*amp;ceddit fuper eum faftufcg in illoell.Proptereadicitdeeo.rncrepadnebelliascâlami:amp; iniefu uolumine tor-' rensappellat cânæ.i.calamiqaquas habet turbidasquaselegitifraelpuriflïmacótemncnsflucntaior; danis • Reuerfufi^ mente in ægyptum Si defiderans coenofam paluftrem regionem j pepônefqj amp;nbsp;ce/

-ocr page 360-

PARTIS

II

TRACTATVS II

pæ amp;nbsp;allia amp;nbsp;cucumcrcsollafcç ægyptîarum carnîû rediffime per Efaiam appellat calamus rtaflusxui quiînitiuolueritpertüderentman^eius.Quiem poftaduêtûdominifaluatoriseuâgclicæinterpræta tionis fpiritiî d erelinques in iudaicælitteræ morte requideit iftius cunfta opera uulnerant-l-inü quo^ tç fumi gâs nô extinguet:populô de gentibus côgregatu.'qui extinfto legis natoralis ardote f umi ania nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

ri(Iimi:amp; quinoxiusoculisefttenebrofæ^ caliginisinuoluebaterroribus.Qyêrôfolûnoftreftrinxit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

amp; redegit in cinerem:red ecôtrario de parua fcinttlla ôc pene moriente maxima fufcitauit incendia: ita ut totusorbis arderetigne domini faluatoris:qué uenit mietere fuper terram:amp; in omnibus arderede fiderat.Secûdutropologiaqtiicqd nobis uidet de hoclocoincômentariis matthaei breuitet annota? mus.Ifteautqui arundinequaffatâ nôcôfregit Si linû fumigâs nô extinxitiudiciû quotj perduxit ad uiftoridcuiusiudidauerafuntiuftificata infemeripfis:utiuftificetinfermonibusfuis;amp;uîcat dum iudicat.amp; tadiu lumê pdicariôiseius in mundo refplêdeannuUufcj côteratamp; uincat infidiisdonccpo matthc.iî. natinterraiudiciû.'amp;impIeatilludqd’fcriptûeft.Fiatuolûtastualicutincocloamp;interra.amp;innoml matthæ •’j. neeius genres fperabût:fi uc in lege ei us fperabutinfulæ.Quô em infulæ turbieflatutj uêtop: amp;

tcpeftatibusferiunturquidc.-fednôfubuertuntinexêpIueuangelicædomusquæfuprapetrârobufU mole fundata efttita Si ecclefiæ quæ fperant in lege amp;nbsp;in nomine domini faluatoris loquunt per

matthæ atn.Egoduitasfirma:ciuitasquænonoppugnatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

’ Quêfcfujhabeatqd’ineuâgeliftamatthæofcriptueft.Siqsuultuenirepoftmc:abnegctfemrbpni Quæeftfuiabnegatiot'autquomodoquifequitfaluatorcfeipfumabneget. Quaeftio-

G al.z.

E quo i n tertio cômctariop: eiufdc matthaei libro ita breuiter locutus fum.Qui depon'^ ' tcremhominccuoperibuseius:negatfeipm dicés.Viuoaûtiânôegotuiuitueroinni^ ’ÇP À tollitlt;çcruccfuâ;amp;mundocrudfigit.Cuiaiîtmunduscrucifixuseft:fequit dnni^^^. matthæ.itf. [B^^^jxum.Quibusnunchæcadderepoflumuspoft^oftcditdifdpulisfuisqpoportetefitn^’^^ rufalem multa pari a facerdotibus Si feribis amp;nbsp;prindpibus facerdotu Si oeddi.-affumes eu petfus^'^ increpareamp;dicere.Abfit atednenôeritribihoGqui côuerfusdidtpetro.-uadepoft mefathana lu es mihi:quia nô fapis quæ dei funt:fed quæ hoîm. H umano quippe timoré perterritus paffiootm domini formidabat:amp; quomodoaudicsmultapati amp;ocddi rimebat.Sicaudiensterria die relurge gaudere debuerat:amp; triftidâ paflïôis refurreftionisgloria mitigate.Vnde illo pro timorecortepto lo? quebaturad omnesdifdpulos:fiueconuocauitturbameumdifdpulisfuistutmarcuspofuit-’^“^'“/ Luce.?. nbsp;nbsp;nbsp;xtaLucamdicebatadcunftos.Siquisuultpoftmcuenireabnegetfemetipium:amp;tollatcrucenii“2'

Sifcquaturme.Cuiusexhortatióishiefenfuseft.Non eftdelicataindeum.-fedfecura confeflio • 0^* in mecredit debet fuum fanguinem fundere.Qui enim perdiderit animam fuam in præfenti-'l“™^^ ciet earn in/uturo.Quotidiecrcdens in Chriftum tollitcrucem fuam:amp; negatfeipfum.Qj!' eus fuituerfusadeaftitatem temperâriamluxuriam negat.Qiiiformidolofus:amp; rimidus alI“'’’P^° roborefortitudinis:priorêfe effenefcit-Iniquusfi fequat iufticia' negatiniquitatc.Stultusfi’fP’’’ . fiteaturdei uirtutem Si ddfapienridnegatftultidam.Quodfdctes nofolumperfecutionis^^'^P®’^^’ Si neceffitate martyrii.ded inomni conuerfatione opéré cogitationefermone regnemus nofm^^’po® P , , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qd* ante fuimus:amp; côfiteamur eos q in xpo renati fumus.Icdreo erii dnscrucifixuseft:ut amp;nbsp;nos q cre/

dimusineû:amp; pftômortui fuimuscrudfigamurcûipo.Dicamufcgq» apFspaul? docuit.Cûxpocru cifixusfum.Etmihiaûtabfitgloriari.-nifiincrucedomininoftriiefuxpi.-perqucmihimunduscrua cifixus eft Si egomundo.Qui cûxpocrucifixuseftfpolietprincipatusamp; poteftates amp;trifiphtrtas’nli matth.zy. gno.Vndeamp;ineuageliofccfm Matthæuintypueopjqui indnocrediturierâtamp;fecumillo^^^^-’”’^*^ ri.Symoncirenæusportatcrucceii;s:qu.iiuxtaalioseuangeliftasprioripfeporfauit.

matth.Z4. Qyid uuItfignificareqfTîeodcmatthæofcriptûeft.Vhepgnâtibus amp;nutricribusin illisdiebns:a orate nefiatfuga ueftra hyeme uel fabbato.'qtf ex fupioribus pcderemanifeftû eft.

cni euâgelium xpi cûftis gentibus fuerit pdicatü:amp; ueneritcofumatio uiderin^çabo? minationc defolariôisquæ difta eft a Daniele ,ppheta:ftätem in loco Canâo.Toncp(gt;P^t:^gt;^ hisquiiniudæafunt:utfugiâtadmôtes:amp; quiintedosnôdelcédsinttollere

^s.lzo. ps.7«.

Exo.^.

Efa.6^.

fua:amp; qui in agro ne reuertâtur auFerre tunica fuâ.dequibus in cómctariisduldc mat? thæipleniusdiximus.Starimc5coniungit.Vheprægnâribusamp;nutrictibusinilIisdiebus.rnqbusdi bus.Quâdoabominatiodefolatiôisfteteritin loco fanfto.Quod quidc iuxtalitterâ de aduétii anti^ chrifti prædicarari nullû dubiûeft.Quâdoperfccutiôismagnirudocôpcllitfugereamp; gtauesuteripar? uulioglaftêtesfugam retardât. LicetquidâTiti Si uefpafianiaduerfusiudæos pdpue hierm ob i? dioncpugnâcj fignificari uelinthyemequoeç Si fabbatû fieinrerptantneeotpefugerecôp_ellatur;qn duriria frigoris inagris:amp; in defertislocis fugicteslarere nô parit:amp; obiêruario fabbari:aut poancato res facit fi fugiâtauthoftiumgladiisfubiacerefi fabbati odum amp;nbsp;pceptaferuauerint.Nosaut audie tesdominûfaluatorc:utquiiniudæafunt:ad môtanacôfugiât.rpfiquoq;oculosleuamnsad mon tes:de quibus feriptu eft.Leuaui oculos meosad môtes:unde ueniet auxiliômihi.amp; inaHoloco.run dametaeius in montibus fanftis amp;nbsp;môtes incircuitueius:amp; dnsincircuitu ppFi rui;amp; nópótabico ciuïtasfupramôtê pofita:amp;difcalciamusnospellelitterænudifcçpedibuscûmoyfeafccdentcsmo tem fyna didmus.Trâfiêsuidebo uifionchancmagnâ ut poffumus intelligereprægnâtesaiasquæ femine dodtinajt:;amp; fermonis dei initia fidei côcœperût Si dicut eu Efaia. A timorç tuo domn te

-ocr page 361-

Enodatîo.xî.qu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epîftola XVri

cepimus amp;parturiuimus amp;nbsp;pepimus fpm falutîstuæ qucfccîfti fup terra.Sicuti etn femina paulatîfor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A

mai» in uteris amp;nbsp;tâdm nôreputat homo donee elemcca côfufa fuas imagines mcbra^ fufcipiâtnta fê ustone côceptus nifi in opera ^ruperit adhuc uentre retinet amp;nbsp;cito abortio peritxö uiderit abominai loncdefolatióisftantê in ecclefia;amp; fathanâ tranffigurari inangelü lucis.Et de iftiulmói paulus apEus parturio:donec xps formet in uobis.H as ego reor i uxta myfticos in Gar.4* eilettuselTenmlieref.dequibus idem apoftolusfcribit.Mulierfedufta in tranfgreffionefada eft.falua j.thi.z biturautpfilio^gnationêfipmanferitinfide:ôtcharirate amp;fanftitatecû pudicitia.Quæ fi defermôe

**^^S^ncrarit:neceüeeftquægnatafuntCTefcereamp;ptimû accipelacinfantiæ:donec pueniâc M lolidum cibum amp;nbsp;ad maturâ ætatem plenitudinisxpi.Omniseiîi qlaâealit imperitusell rône iu^ I æ'Paruuluseriieft.Hæigitaiæquænecdûp^eruntfiuequænecdumpotueruntquægnatafunt aiere.cumuiderintfermonc heræticü^antê inecclefiacito feadalizent Sc pereunt : amp;nbsp;in tempeffateatçp plecunonæiisptjj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nonpnnpfertim fi ocium habuerint bonoft opejt amp;nbsp;non ambulauerint î uia

quæxpseîhDehacabominatiôchaereticaepuerfæijdoflrinædicebatapfsqphôiniquitatis amp;aduerfa/ tiuseleuetfecôtraomneqcf deus amp;nbsp;reb'gio.ita utaadcatftareintemplodei.amp;onderefeq? ipfe fitdcÿ Z«Thcf.2, cuiusaduentusfc(fmopationemfathanæ:amp;eaquæconceptafuntfacitperireabortio.amp;qua:funtna taadpueritiâamp;pfeftamætatcpuenirenôpoffe.Quamobrcoranduseftdnsneinexordiofidei amp;crcf Can.iS *centisætatisoriathyemsdequafcriptûeIt.Hyemstranfit:abiitfibincociotorpeamus:fedimmincte Mat.iÿ. iiaufragio fufeitemus dormientem dominum.'atcg dicamus.Præceptorfalua nos perimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Luce.?.

Quid fibi uclit quod feriptum eft in euangelio feefm Lucam amp;nbsp;nonreceperunt eum; qm fades ei? wat uadensin hierulàleni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Queftio V

EftinansdnspcrgcreinhierFmiutcomplerent diesaffumptioniseius amp;pafcha cclebraret:dc

I nbsp;nbsp;nbsp;Icemquemdéditmihi patecmôuis utbibam illum.Ocmtç doftrinamfuampatibulorobo Luezz

P nbsp;nbsp;Mraretauxtailludquod feriptum eft. C um exaltatus Fueto a terra .-omnia traham ad me. Of loh.ig

ntmauitfaciemfuamutiretinhierufalé.Offirmationeemamp;fortitudineopuseftadpaffionemfpon loh.Iz i’petanti.Vnde ôc Ezediiel cui dixerat deus.Filii hominis in medio feorpionum tu habitas; amp;nbsp;ne ti tneaseostoffirtnaui inquitfaciem tuamæreâ ôifrontem tuâferreâiutfi forfitan furrexiffetcôtra eum Ezc.z mallæ^uniuerfæjygyjg duriffïma refifteret.malleucg côterererdequo feriptum eft.Quô Bie.yo. œntradus eft;amp; côtrituseft malleus uniuerlæ terræ;amp; mifit nundos ideft angelos ante fadem foä.Iu# num emeratîutdei filioangeli miniftrarent.Siueangelos apoftolos uocat: quia amp;nbsp;iohannes pcurfoc uni angelusappeilatuseft.Cumcpingreffi effent uicumSamariæutppararentei.-nonfufceperuntillu quia fades eiuserat uadens in hierfm. Hoftili inter fe Samaritani atœ i udæi difeordant odio;amp; cû ocs oaerintgentesAppriocontrafefurorebacchanf.Duutiçdelegispoffeffionecôtenduntamp;intmfe mu ^^°Pfcquunt:utpoftqgt; iudæi debabylonia funtreueru ædificationem rempli famaritani femp impe nierinLCum^uellctamp;ipicûeisædificaretemplum.rnderuntiudæi. Nonlicetnobisamp;uobisædifiiJ QKdotnûdhi.Deniqg fumma iniuriapharifeiexprobrant dno.NonnedaLmoniûhabes amp;nbsp;Samari tanuses:amp; in parabola dehierFm defeendentis hieridium famaritanusponit figno atqj miraculo Luce.id malus benefecerit;amp; ad puteû famaritanæ (eriptum eft.Nô em coutunt famaritani iudæis.Vidêtcsau tem famaritanidnm hierufalem pgere.i.ad hoftes fuos quodaudieranta difeipuliseins, qad parâdu nolpitinmuenerantiudæumeffecognofcut:amp;quafiiudæumatlt;5alienumamp; eûqadinimicospergc tttfufdperenoluerûnqiq) amp;. alia nobis fubiidaf intelligctiaq» uoluntatis dni fuerit nô fufdpi a fama ntanis:qniafeftinabathierFm ibi pati:amp; fanguinc fundere.-neoccupatus fufeeptione famaritica amp;nbsp;do «nnagentisilliuspaffionisdifferrctdiemadquam ueneratfuftinendâ.Vndedidt 8iinalioloco.Nô iicru nifiadouesperditasdomusifrael;amp;aprispcepit.Ciuitatesfamaritanoje’nôintraueritisuolcstoi ^comncmoccafionempfecutionisiudaicæ:nepofteadicerentcrudfiximuseûquiafeinimids no f »nsamp;hoftibusiunxerat.Fadesigitureiuscratpgentisinhierfm.Eticdrcoiuxtaaliamintelligentiam noreceperunteum Samaritae:quiafeftinabatingredihierFm.Vtaûteum non redperent fuit domini uwuntatis.Denicg amp;nbsp;apoftoli in lege uerfati:in qua tm iuftidam nouerantoculû pro oculo. dent?

pro dente uldfci nitunt iniuriam:amp;imitari Heliam:ad cuius uoeem duaspentecontadasmultô ignis abiumpferat.Dicuntcj ad dnm uisdidmus ut ignis defcendatde calo amp;nbsp;côfumat eos.P ulchre uis in quiuntdidmusNam amp;nbsp;Heliasdixerat.Si homo dei fum ignis defeendat fuper uos.Ergo utapofto ^^“•^l^nioeffidentiamhabeat uoluntatiseft dni.Nifi em illeiufferit.-fruftra dieunt apoftoli ut ignis oçiœndat fuper eos;amp; quoda modo uerbis aliis hocloquunt. Si adferui Heliæ iniuriam ignis defeé/ ait de coelo.-amp;nô Samari tas:fediudæoscôfumpfitincendium:qtomagisad;contemptûfïliidei’inirn pios Samaritas debet flamma fæuire.E regionednsqui nôadiudicandum uenerat: fed ad faluandu ■ non in poteftate.-fedin humilitate:nô partis gloria; fed in hoîs uilitateincrepat eos : qp ; non meminerintdoftrinæ fuæ:amp; bonitatiseuangelicæ;in quadixerat.qui tepereuf # jferitinmaxillapbeei amp;nbsp;alteram:amp;diligiteinimicos ueftros.

^^'^iQuisfituillicusiniquitatisqdniuocelaudatuseft. Quaeftio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

^^\^iLtcramde euangelio Luce quæftiunculam propofuifti .Qiiis fîtuîlfcusinîquîtaÿ t,uce.ilt;( tisqui dotniniuocclaudatuseft.Cuius cumuellemfcirecationentStdequûfof]^ P

-ocr page 362-

PARTIS II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACT AT VS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H

Luc.i5 »

te .pccfletit reuolui uolumen cuangelîaim: Si inter cætera repperi appropinqnàribus blicâis amp;nbsp;peccatoribus utaudirenteûmurmurabantpharifæi ôi fcribæ dicctes.Quare ifteæ. pit amp;comeditcumeis*Quilocu tus efteisparabolam centum ouium:amp;uniusperditæîq^^.j^^Q.^ paftorishumerisreportatae(l.Etcureffetpropofita:ftatimintulit.Dicouobisficeritgaudiu îo fuper uno peccatore pœnitentiam agente magis fuper nonagintanouem iuftisqui non i pœnitentia.Aliam quocg parabolam decem dtagmarum uniufçg perditae : amp;nbsp;repertæ cum fetfimili eam fine compleuit.Sicdicouobis gaudium eritcoram angelis dei fuper uno P^^'^j jjjin/ nitentiamagente.Tertiamquoc5parabolam4)pofuit:hominishabentis duosfilios tereosfubflantiam.Gûqgminor facultatibusperditisegerccocpi(ret:amp;comederefiliqu3spo^ cibum teuerfus ad pattern fufceptus ab eo eft.Frater quocj inuidens fenior patris uoce corr^ leuti debuerit amp;nbsp;gaudere quia tratet ei us mortuus f uerat:amp; reuixit perditus amp;nbsp;inuctus eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,ii^

rabolas contra pharifaeos Si fcribaslocutus eft qui nolebantrecipere pœnitentiam norum falutem.Dicebat autem inquit Si ad difcipulos fuos;haud dubium quinparabolaw usadfcribasamp; pharifaeos qua parabola ad claementiadifcipuloshortaretamp;aliisdicetetuerbi tire et dimittetur uobis amp;nbsp;in oratione dnica libera fronte pofcatis.Dimittc nobis débita noftt^ [^5 nos dimittimus debitoribus noftris. Qiiæ eft ergo parabolaad clæmentiâ difcipulos cohort ne qdam erat'diuesqui habebatuillicu fiuedifpenfatorcHocem ovKovó«oqfignificat.Via*^^^j,ugó prie uillae gubernator eft:unde amp;nbsp;a uilla uillicus nomc accepit .ovKóvóuótr aut tam pecunia^^qui Ä oim quae dns poflidet difpenfator eft.undeamp; ôîkovoxukoç Xenophontis puldierrimus Ift“ j fpejj nogubernationc uiUae:fed difpenfatóem uniuerfae domus Tullio interptâte fignificat.IftÇ fatoraccufatus eft ad dnm fuö(p diflïparetfubftantiä eius.Quo uocato dixit qdhoeaudiod^ . de rónem difpenfatióis neip etn ultra mea poteris difpêfare qui dixit in femetipo. Quid faci^ meus aufert a me difpenfationê.Fodere nô ualeo medicare erubefeo: S cio qd ù ciâ u t qn fn/r fueritdifpenfadodufcîpidtmeindomosfuas uocauititalt;pfingulosdebitoresdnifui;amp;‘i*’^i^E„.fcri Quantum debes dno meo;Qui dixiteentum cados olei. Ait illi.ToIle cautionê tuâ amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;il

be qnquaginta.Deindealio locutuseft.Tu aut quantu debes A tille rndit cctûchoros tritid-*^ li.Tolle cautionê tua:amp;fcribeoftoginta.EtlaudauitdnsuilIicumfiuedifpêfatorciniqMtis‘îP^p[jj5 ter fecerit qa filii fæculi huius prudêriores funtfiliislucis in gnatôe fua.Et ego dico uobis f^t* amicos de iniquo mâmona ut qn defeceritis tedpiant uosin æterna tabernacula. Qui fideli? ot noamp;inmultisfidcliseft.Quiinminimoiniquuseft:amp;inmultisiniquus eft.Siergoinini‘3“^aqj mona fideles nô fuiftis.-qtf ueftrû eft qs credet uobis.Et fi in alieno fideles nô fuiftis qd ueüt“^, dabituobi$.Nemoleruusduobusdnisferiiietautetnunöhabebitodio:amp;alterudiligetautt’quot;?f^^g^ Ct amp;nbsp;alterum contênet.Nó poteftisdeo feruirc amp;nbsp;mâmonæ. Audiebant hæcoia pharifei ‘I“' ^Mjnus: ti;amp; fubfannabant illû. Totuparabolæ huius textu pofui utnó nobisintelligentiâ blinde Si inparabolacertasnitamurinuenireperfonas:fedintemtemuream quafiparabola.-hot^'^ dine que ab eo uocat qd’alteriiräpdßaAAt 7ctihoceftaHimilat:amp;qua(i umbra puiu go difpenfator iniqui mammonæ a dni uoce laudat q de re iniqua fibi iufticiam reparatit amp;nbsp;fpendiû dominus laudat difpenfatoris prudentiam cp aduerfus dnm qdem ftandulentd/^“ƒ. denter egerit:$tomagis xps qui nullu damnu fuftinerepotamp;pnus eft ad clemêtiâ laudabit “t* fuos:fi in eos qui ctediti fibi hint mifericordes fuerintDeinij poft parabolam iintulit Si ego cofacite uobis amicos de iniquo mammonadniquum autem mammona nonhebræoruiu turn li ngua di uitiæ nuncupant quod de iniqtate colleftus eft.S ergo iniqtas benedifptnf^ra uejti iufticiam $tomagis fermodiuinp in quo nulla eft iniqtas qui apFiscreditus eft fi bn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• mul

difpéfatores fuos leuabit in cœlû.Qiiâ obre feqt.Qÿi fidelis eft in minio hoc eftincarnalib? » tisfidelis erit hoc eft in fpiritalibusQui at in paruoiniquus eft:utnó det fratribus ad urendag ;p ofbus eft creatu:ifte Si 1 fpiritali pecuia diuideda iniquus erit:ut no neceffitatc.-fj P*?”'• dni diuidat.Si autem carnalesdiuitiasquælabunf nóbenedifpenfatis uerasæterna(^^*“’V5 a y nædeiqsdabituobis.EtfiinhisquæaIienafunt(alienumafit eftanobisomnequodfæ^^““^'^-'’. • deles fuiftis ea quæ ueftrafunt amp;nbsp;{»prie deputata homi qs uobis aedere poterit. Vnde cotripit au am:amp; dicitenm q amatpecunia deumamarenonpoffe.Igit apoftolis fi uelint amaredeumei P cuniascôtemnêdas.Vnde amp;nbsp;fetibae amp;nbsp;pharifæi qui erâtauari.aduerfum fe didam

lam fubfannabâteum;carnalia amp;certa amp;nbsp;pfetia fpiritalibusacfuturis amp;nbsp;qfi ïcertisppouéres.l ” P lus antiôchenæ ecclefiæ feptimus poft petrum apoftolum eps qui quattuor euangeliftarum 'men/ opus dida compingens ingenii fui nobis monumeta dimifit.H æcfuper hac parabola in tariis eft locutHs.Di ues qui habebat uillicum fine difpefatorem deus omnipotens eft.'quo n’bii nbsp;nbsp;nbsp;_

Actu.y.

G

tius. Huiusdifpenfator.PaulusquiadpedesGamalielisfacraslitterasdidicitlegemdei fufeepera fpenfandam.C^ii cum cœpiffet credentes inchrifto perfequi ligare occidercamp; omnem dqrnini lui fipare fubftantiam correptus eft a domino. Saule fauleqnid me perfequærisdurum eft tibi mulum calcitrare.’Dixitqgincordefuo. Quidfadam:quiamagifterfui amp;

pulusamp; operarius.Fodere nohualeo(Omnia enim mandata legisquæ terræ incûbebât cernoa

da: amp;nbsp;legem Si prophetasuf^ adioannembaptiftameffefinitosj Mendicare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*1“’ jjjjju

-ocr page 363-

Enodatio.xî.quæftiohü. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiflola Xvri

fuera’iudæo{t:cogar a gctibnsamp;'difdpFo Ana'ia falutisacfidei medicare doftrinâ.Facia' igii (^mibi üti eeieitelligoiutpoft^ .picftusfucrode uilIicatiócmearecipidtmeXpiani in domos fuas.cocpittj eis q pnpumabant i lege et fie i Xpo crediderât ut arbitrarcnt fe i lege iuftificâdos:dicere lege abolitäfgt;phe aspterifle.^equæantea^Iucrofuerâtrreputariîffercora.VocauititacçduosdepfiniisdebitoribP.Pri iiniqnidebebat centum cadosolei:eos uidelicetqui fuerätex gctibuscongrcgati:amp; magnaindige; ant mia dei;amp; de cctenario numero qui plenus eft a tq; pfeftus fecit eos feribere quinquagenarium q

ƒ pnepeenitetiö eftüuxta iubilæu Si illâ in euangelio parabolaänqua alreri qngenti alreri quiquagin^ aaenarii dimittuntur.Sc(fm autuocauitppFm iudæoR.’:qui tritico mâdatoædei nutrituserat:amp; de

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cœgit ut de centum odoginta faceret.i. credere i n dni refurredöne quæ

auæ diei nûeroptinet: Si deodo pplet decadibusmt de fabbatotranfirctad prima fabbati Ob banc fr*^benefecerit;amp; pro falutefua in euâgelii clæmêtiadelegis aufteritate mutatus d ^^“?^^æf’^*’’squareuocetuillicusiniqtatis.-in legeq dei cft iniquuseratuillicus:qui benequi f , ®°^bfednôbenediuidebat.Credensinparré:fedfilium pfequesHabensdeum omnipotente ealpintunifandumnegâs. PrudêtioritacÿfuitpaulusapFusintranfgreffione legisfiliis quondam . . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

lucisqui in legis obferuatône ueifati chriftum qui dei patris uerum lumen eftperdiderût.Ambrofius ■quot;blDroitiis ftdemmediolancfisepusquiddehoclocofenferitüncómentariisciuslegerepoteris.Origenisamp;Didy •ril inhacparabola explanationem inuenirenô potui:amp; utrii abolira fit tepote uetuftate.anipft nôfcri pfttinnincertûhabeo Mihi iuxta prioreminterptationc hoc uidet cp deiniquomammona debeamus atnicosfacere nô quollibet paupes fed eos q nos polfint recipere in domos fuas:amp; in æterna rabernacu 5^ côeisparua pbuerimusrccipiam? ab eis magna Scdatesaliena noftra fufeipiamus Si feminemus •nbenediftioneutnietamusbenedidionc.Qui enim parce feminat:parce amp;nbsp;metet.

QyofenfuaccipicndumfitquodinæpiftolalegimusadRomanos.Vix enim proiufto quismo^ btur.Namprobonoforfitanquisaudeatmori. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Queftio. VH. Roma.y.

Væhærefesex occafionehuius teftimôii qrfnon intelligut diuerfo quidc errorc: fed pari im^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H.

i' pietateblafphemant.Marrioneniqui iuftûdeum creatorc legis facit: amp;nbsp;.pphetarum bonuj W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auteuangeliop: Si apoftoloæcuiusuulteffefilium xpm duos introducit deos.Altetû iuftu;

‘'~^^amp;alterûbonumjamp; proiuftoafferit uel nullos uelpaucosappetiffe morte.Probonoautid

' ^'ïxpoinnumerabiles martyresextitiffe.Porro arrius iuftûad xpm refert.-de quo didûeft.Deus iudici um mûteÿ nbsp;nbsp;nbsp;iufticiâ tuam filio regis:amp; ipede fe in euangelio.Non em pateriudicat qucm$: fed ps.yf.

omneiudiciu(iejjtß|jQ.g^egQficutaudio:ficiudico.ßonum aûtdeum pâtre dequo ipfcfiliusconfi lohan.y. tetur.Quidmedicitisbonu.Nemoeftbonusnifi folusdeuspater Cucçhucufcçblafpheiniæfuædcui Vbi fupr.a. os calles potueritinuenireincôfequentibusimpingitamp;corruit.QiiomodoetTi pro prequis ander moMar.lo. ri amp;nbsp;pro filio uix moritur cum .ppternomen xpi rantus martvrum fanguiseffufus fit. Qiii igitur fim pHciterhuncexponit locûhoc pôt dicererquod in ueteri lege : inqua iufticia eft uix pauci inuenri funt nui mnmfuderint fanguincnn nouo aûtteftamcro inquo bonitas eftatq; clæmctia innumerabiles ex bterunt martyres : fed ex eoquod pofuitforfitanquisetiâ audeatmori amp;pcndulo gradu fnîam tepe# waitinueniri poffe nônullos qui audeant mori pro euâgelio oftendit nô fie accipiendû: fed ex fuperio ribusamp;inferioribusfenlumlocihuiusdeberetraftari.DicensetnPaulus fegloriatiin tribulatiôibus„ . quiatribulatiopatientiâoperaturpatientia f»bationem.Probatiouerofpem:fpesaût non confondit^ nbsp;nbsp;nbsp;■'*

quæexeocertamhabeat43miffionem:quiacharitasdeidiffufaeftincûrdibus noftrisperfpiritumfan ftumquidatuseftnobisfecundûilludqd’deusdixeratper.pphetam.Eft'undamdefpiritumeofuperj. -Oemcarnem.Mirabatbonitatemxpi qgt;proimpiisamp; infirmisamp;pftôribusmori uoluerit:amp; nóopor^^^^'^’ riinotpedequoipfedicit.Temporeoportunoexaudiui te Si indiefalutisauxiliatusfumtui. Etrur^^ um.Eccenunctpsacccptabile:e cediesfalutisQiiandoocspcccaueruntfimulinutilesfadifuntnon^*'^®’’' * ,uitqui faceretbonûmonfuitufcp ad unumiincredibilisergobonitas amp;nbsp;clæmctia inaudita mori pro '^piis.Vix ein pro iufto Si bonoalique fuum fanguinc funderecöringir:metu mortiscunfta terrente ^arniuueniturinterdum utaliquisproreiuftaamp;bonaaudeatmori. Charitasautemdei quamha# 1 f’^’a?°^’^^æ’^®’^’'^^æ'^P*'o'’‘^*^‘^*’n’‘^*^'^P^^‘^utoreseffemus.Xpspronobismortuuseft amp;nbsp;fub

P*-® ioiquitatibus populi duftus cft ad mortem éV porrauit peccata noftra :

« pios amp;nbsp;robuftos amp;nbsp;iuftos faceret.Nónulli ita interprætâtur.S i il le pro nobis impiis mortuus eft amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

utamp;bonum nonputemuseffediuerfum:necaliquä proprie fignificareperfonamffed abfolute iuftä

-j —póriquifuumfanguinemfundat.

.1 ItquodadRomanos'cribirapoftolusoccafioneacceptapeccatumper mandatuope ratum eft in meomnem concupifeentiam.

Qneftio. Vliï

Onanms totü tert:imontö:amp; fingula xpi auxilio differentes quid nobis uidcatur firn i plidteriudicenr»iis:nonpreiudicantestuofenfui:quid uelisintelligere.-fednoftrd fen# iioncogiioui nifi perlegem.Natn concupifccntid nefdebanunifi lex diceret; non con

! I r“*’*'* »MV4I VVl* • kl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^kVl MVtlVCtllLVJ lULIIVinililt;VfUlM UVIU 1 1 Jl VIII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iv».* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»W«4X

^^^|tentiambreniterexpIicantes.Quidergodicinius.Lexpeccatfi eft Abfir.Sed peccatuni jg^gauf«'■ nnnrnonnni ni G n«*Mom nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«^orr'îokoi'i^tt-iiA l/»v r^irprpt* nnn mn


ce

-ocr page 364-

ir

TRACTATVS H

PARTIS

SiRtudo K

I.CoM/

Ciceto

ßs.iis.

i.CoM4 Efa.zg.-î

Rû.zgt;

M Tob.4.

Gen.4* «

Exo.4.

CHpifccs.Occafioneautem accq)fapccfatum pcriuadatum operatum eftinmeoêmconcupif^c*^^.'^ Sinelegeenim peccatum mortuum eratEgoautem uiuebâ aliquando fine lege: fed tumpftinreuixit.Egoaûtmortuusfum:amp; inuentûeftmihima'datûquod erarad uitanühfxellea mortem Pftm cm occafioneaccepta per mandatû feduxit nie amp;nbsp;per illud occidit.Italt;ÿ lex quideni la ftaamp;mandatûfanftûamp; iuftûamp;bcnû. Quodergo bonûcflmihimorseifrAbfit.Scd utpdn\^PP^ reat pftm per bonum mihi operatû eft mortem:ut fiat fupra niodû peccans pftm per niâda tû aût quia lex fpiri tali s eft:ego autem carnalis fum uenûdatus fub pflô.quod ern operorignoro qlt;f uolo hoc agotfed qtf odi illud facio. S i aut qd* uolo hoc facio confentio legitqa bona eft -Nue au iam nô ego operor illudtfed qrf habitat in me pcccatû:fcio enï nô habitat in me:hoc eft in carne nie bonû. Veile enim adiacet mihi perficere autem bonû nequa q.Non enim quod uolo facio bonutn le qlt;f nolomalûhqcago.fi aûtqd* noloego hocfacio.Iaj nóego oporillud.-fedqd’ihabitatinrnepec tum.Inuenio igit legem uolcti mihi facere bonû:qa mihi malum adiacet. Condeleftor enim «g* “ feefm interiorem hotem.Video aût aliâ legem in membtis meis repugnâte legi métis mea::amp; cap^'“ me ducenté in lege pfti quæ eft in membris meis.Infœlix ego homo quis me liberabit de corpore mo tishuius.Gratia dei periefum xpm dnm noftrum.Qyô medicina non eftcâ mortis : fi oftend^t uen na morrifera.dicethis niali hoîesabutant ad mortem.Et uel feinterficiât uel infidictur inimid^-^*'' data eft.ut pftôju uenena môftraret:amp; hoîem male libertate fua abutentê qui priusferebaturimpf®“^ dus:amp; pet P ci pi tia labebat.Freno legis retineaturamp; côpofitis doceat incedere grefiïbus.Ita ut ftruiam in nouitate fpûs amp;nbsp;nô in nouitate fpûsamp; nô in uetuftate litteræ.i.uiuamusfub pcepto qui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;=

dû bruto^aialiû dicebamus.Mâducemus amp;,bibamus eras em moriemur .Quod fi fubintra'teftg^ docct qd facere:amp; jihibet quid nô facere debeamus) Vitio noftro amp;nbsp;incôtinentia feramur contra W legalia uidetur lex câ effe peccati:quæ dumphibet concupifeentiam quodâmodo eâ infla'marerogno fcitur.Sæcularisapud græcos fentétia eft. Qyiequid licet minus defideratur Ergo econtrarioqD’^ft non licetrfomentum accepitdefiderii. Vnde amp;nbsp;Tullius de parricidarum fuppliciis aptf athenief^^ lonêfcripfiffen^atnenôtam,phiberequâ{jmouere uideret.lgit lexapudcontéptoresamp; 'j caleâtes uidet effe occafio deliftoft.D um jihibendo qcf nô u ult fieri'ligat eos uinculis mandato^ q prius abf^ lege peccates.mô tenebant crinibus. Haec diximus:legé quæ per Mopfen data eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Verûquiainpfequctibusfcriptûeft:'Lexdeiamp;lexcarnisatlt;g membroiüquæ pugnat aduerfusleg j métisnoftræ.'amp;captiuosnosducit inlegem peccati. Simul^quattuorlegesconrrafe t^'tnieante uno loco feriptas effe cognofeo. Non abf«^ re arbitror fi requirâ quot gener.a legis in fcripmtis lan“ effe commemorentur.Dicit lex quæper Moyfen data feefm eft illud quod feriptum eft ad Galatm^ Quotquot em ex opibus legis funtfub malediftofunt. S criptû eft d. Malediftus omnis q“' manet in omnibusquæ feripta funtin libro legis ut faciat ea.Et rurfum in eadem epfa'le’^^PP^^B^jato ticationes pofita eft donee ueniret fernen cui repromiffum eft difpofita per angelos in man“ ^5 ris.Etiterum.ItacçlexpedagogusnofterfuitinChrifto:utexfidciuftificemnr.Poft$u-ao qua$ultrafubpædagogofumusOmnesenimfiliidei eftis perfidemtquæeftin Chriftom“. ’ tia quoej quepræcepta nô ptinet.fedquicquid faftum fit refertab apoftolo lex appellatur. Dicitern hi qui fub lege uultis effernôaudiftis legcm.Scriptum eft enim:quia Abraam duos filioshabuit de ancilla:amp; alterum de libera.Sed qui ex andlla fecundum carnem natus eft .qui autem délibéra p repromiffionem.Sed amp;nbsp;pfalmi lex appellantur :ut compleretur fermo qui in lege eorum feriptn^^ * Quia qdio habuernnt rne gratis.Efaie quoi^ prophetiam legem apoftolus uocat .In lege feriptum eu Quoniam in aliis linguis amp;nbsp;aliislabiis loquar populohuic:amp; nec fie meexaudict dicit dominus:q iuxtahebraicum amp;nbsp;Aquilam in efaia feriptum repperi. Appellatur etiam lex myfticafcripturarurn lu tia.Scimusquialexfpiritalis eft:amp; extra hæcomnia naturalem legem feriptam in cordibP (fj apoftolusdocct .Cum enim genresquælegemnonhabentnaturalitereaquækgis funtfteiun .1 legem non habentes ipfi fibi funtlex.Qui indicantopuslegis feriptum incordibus fuis :teftimoni perhibente illispfdentia.ifta lex quel corde fcribitur:omnes continet nationes:amp; nullus homni um quihanclegemnefdat.Vnde olsmundusfubpeccato:amp; uniuerfihominespuaricatoresleg’stun . ■ iedreo iuftû indicium dei cft:fcribentis in corde humani generis.Quod tibi fieri nolueris alten ne ris.Quisemignorethomiddiumadülteriumfurtû:amp;oémconcupifcctiâ effemalumexeoq 1 nolitfieri.Siemmalaeffenefcirct:nequaqdoleretfibieffeillata.Perhancnaturalemlegem gnouitpfttnfuumdicens.Maioreftcâmea$ utdiniittar:amp; Adamamp; Euacognoueruntpftm uu ^ptereaabfconditifuntfublignouitæ.Pharaoquocçante^lex dareturper Moyfenftimulatus g naturæfuacriminaconfitetur:amp;dicit.Dnsiuftus:egoaût amp;nbsp;populusmeusimpü.Hanclegemne pueritia:ignoratinfantia:amp;peccans abfqg mandatonontenetlegepcccati.Maledicitpatnama parentes uerberat:amp; quia needum accepit legem fapicntiæ mortuum eft inca pct^t:atum.Cumau mandatum uenerinhoc eft tempus intelligentiæappetentisbonaamp;uitantismala:tuncincipitpec reuiuifeere : amp;nbsp;ille mori reufi^ effe peccati. Atc^Hta fit ut tempus intelligctiæ quodei mandata cog fdmusxutperueniamusad uitamopereturinnobismortem. Siagamus negligentius pienti.T feducat nos atep fupplantet:amp; ducat ad mortem.Non quomodo intclligentia peccatu Htf :«mintelligctiæfandaamp; iufta amp;bonaeftJSedperintelligentiampdôrumatcg uirtutummini^f^'^

-ocr page 365-

tutti nafciturîquod priufç intelligerê peccatû efle nô noucram.At^ itafaftunieft:utquod niibiprQ Donodatum eft:meouitio mutetinmalu:amp; uthyperbolicedicam.Nouolt;5 uerboutar ad explicâdü fçnfum meû.Peccatûquod priufç babercintelligctiam abfçg peccatoeratppuaricatiôem maoati in^ apiat mUii cffe peccatius peccatu.Quærimus quæ fit ifta côcupifcctia:dequa lex dicit» Nô côcupifces. Alii putat illud effc mâdatû quod in decalogo fcriptu eft.Non côcupifces rem ,pximi tui.Nos aurc per ^upifcctiaomncsperturbatiôesaiæ figniticatasputamuscjbusmocremus amp;nbsp;gaudcmustimcmus: amp;côcupifcimus.Ethocapoik»lus uaseleftiôis;cuiuscorpustemplûeratfpirituflanfti:amp; quidiccbat.z.Cor.lj. Anexperimctumquæritiseiusquiinmeloquit Chriftus.Etinalioloco.Chriftusnosredemit.EtiteGalat.j, tum.Viuoautemiamnôego uiuitueroinmeChriftusmô defeloquit.-fcddeeoqui uultpoft pec^ ataagerepnîam.'amp;fubperfonafuafragilitatcdefaibitccditiôishumanæjquæ duorumboïm inte# rioris amp;nbsp;exterioris pugnâtium intra febella ppetit.interiorhomocôfentit:amp; icriptæ ôi naturali kgi:m bona fit;amp; fanftaamp;iufta:amp; fpiritalis.Exterior ego inquit carnalis fum:uenûdatus fum peccato :quod cm werornefcioîamp;nôquoduolohoc ago:fedquododi:fj aûtexterior facitquodnô uult: amp;nbsp;opérât quododitoftenditbonûeflemâdatum:amp;nôfeoperariquodeftmalum:fedhabitâsinfua carne pec «tutu: hoceftuitiacorporis:amp;defideriauoluptatisquæ^pterpofteros:amp;foboleminfira eft huma hiscorporibus.'amp;fifinesfueritegreflauertiturinpeccatum.îe unufquifc5confideretamp; accufator fui ïradetincctiuauitiorû.Quôamp;infermoneamp;incogitatiôe.amp;incaIorecorporis fepe loquatur amp;nbsp;colob.lg. gùeuet patiatur quod nô uuIt.Nolo dicerefaciatme fanftos uiros uidear accufare.De quibus fcriptuj Luce.i. cmEratillehomouerusetimmaculatusiuftusdei cultor recedes aboi opéré malo. Etde zachariaet Matthæ.J* clifabetheràtiuftiâboincôfpeftudei;àbulâtesiuomnibusm3datiseciuftificatiôibusdni abflt;5 quae

eft apoftolis.Êftoteperfeâi ficut pater ueftercoGleftisperfeftusefr.Nunqgt; autchoc apo rtolisimperaretuiifi fdret hominc poffe effe petfeftû.Nifi forte hoc mcamus cp recedes ab o» malo emê datiôemfigfjjfjcefdcefroribuspueritiæetdeuitiislafciuientisætatis'tranfitum ad correftioncatcj uir tutes.iuftjQjjj, quoqjquaîinzachariaamp;elifabethpdicaf forisefirc.CôcupifcentiamnôquîE nûchabî ^teinuiêbris noftrisdicitur uerfari intrinfecus:fed amp;nbsp;apoftolisnonpueris praecipit uerum iam atatis Wbuftæutaflumantperfeftionem.-quamamp;noscôfitemurin ætatceiTcperfeda.Nechæcdicctesadu lamuruitiisfed auftoritatem fequimur fcripturanî:cp nullushomo abflt;$ peccato fit.-fedcôclufitdeus omnesfubpeccato:utoîbusmifereatur:abflt;5eofoloqui peccatuninôfecirmccinuctuseft dolusiore cius.Vnde amp;nbsp;per Salomonc dicit lt;p ferpêris ueftigia non inueniant in petra.Et ipfe de fc dominus. Ec joj,an 1'9 lt;einquituetiitprincepsmûdihuius:amp;nihilinmeinuenit.ideftfuiopcrisfui^ueftigii. Obhâciubcî q ‘ nobisneexprobtemushominireucrtentiapeccatisfuis:amp;neabominemur£Egyptô;quia ipfiquondâ înægvptofuimusamp; delutoaclateribuspharaoniextruximusciuitates amp;qui3 captiui dufti fumusi babylonemlcgepeccati:quod inmêbris noftrismotabat.Cucg uidercf extrema di(pâfatio:immo aper Wconfeffioomnchomincdyaboli laquæisirretirirconuctfusinfeapoftolusammohomofub cuius pctlbnaapoftolusloquebat.agitgratiasfaluatori.-cpredcmptusfitfanguinecius amp;nbsp;fordesin baptif/ modepofuerit;amp; nouum xpi affumpfcritueftimetum:amp; mortuo ueteri hominenarus fit homo no«! “us:quidicatmifcregohomo:quismeliberabitdecorporemortishuiusfGratiadeiperiefumxpum dominum noftrû.Qiiod fi cui nô uidetur fub perfona fua hoc apoftolû de aljis dicere : exponat quo;; Danien4. modo Daniel quciuftûfuiffenouimusiquafi defedicatcûproaliisdepræcat.Peccauimusiniquæ fe cimusaniuftegefiînîus.-impieegimus amp;nbsp;receflimusacdeclinauimusamandatis amp;nbsp;iudiciistuis amp;n5 audiuimus feruos tuos prophetasxqui locuti funtin nomine tuo ad reges noftros amp;nbsp;principes amp;nbsp;pîcs «adocm populûterræ.Tibidneiuftidamobisaûtconfufio.llludquoq; qrf’intrigefimoprimopfab modiciturPeccatû meûcognitûtibi feci:amp; iniquitatc meâ nôabfcôdi.Dixi côfitebor aducrfum me iniuftidâmeâdnoamp;turemififtiimpietatcpeccâti mei.Prohacorabitadteoifiisfanôus intpe opor^ tüno:nôDauidamp;iuftouiro:amp; utfimpliciterloquarprophetæcuiusuerbanarrantded pftôricôgru^ ’t.Cuncpiuftusfub perfona poenitentistalia profudiffet.adeo merer audire.Intelligererefaciâ:amp;do^ cebo tein uiahac qu.a ambulabis côfirmabo fup teoculos tuo meos.In trigefimo quo^ feprîo pfalmo cuius titulus eft Jn cômemorationcnit doceat nos fern p pdoic nfoR; memores efle d£bere:amp; agere pœ^i ’î’tentiam taie qd legimus.Nô eft pax oflîbus meis a fade peccatojt meogï.Quoniâ iniqtates meæ ele^ uate funtfup caput meûrqfi onus graue grauatae fûtfup me. Corrupts funt amp;nbsp;putruert cicatrices mes ^acicinfipictiæmeæ.Affliftusfum amp;îcuruatnsfum ufiçad finc.TotushicapEilocus.’amp;infupiorib? ^mcôfequctibusdmooîs aepFadusad romanos nimiisobfcuritatibusinuolutaeftmtfiuoluetocun ôadiffereremequa^ mihi unus liber:fed magna amp;nbsp;multa eruntferibenda uolumina.

Quare apoftolusPaulus ineadem ad Romanos fcribitæpiftola.Optabâegoipfeanathema cffe a Chriftopro fratribusmeisaepropinquis meis iuxta carne qui funtifraelquop;adoptioamp; gloria amp;nbsp;te ftametum amp;nbsp;legifiatioamp; cultus amp;nbsp;repromiflionesquorum patres:amp; ex quibuseft Chriftus iuxta car^ hc^q^ùfuperomniadeibenediiftusinfæculaamen. Qiiæftio. IX B^Euera ualida quæftioquomodoapoftolusqui fupradixerat.Quîsnosfeparabitacharita?

^jUs.Etrurfum. Confidoautem quiamecç mors:neq?uita nclt;5angeli:nclt;5 prindpatus: necç Roma.s. Äptsfentia;ne(^ifutura:nelt;5fortitudo;nelt;5cxcelfa;nelt;jprofundum:ncqg alia acatura potc^

eê ii

-ocr page 366-

■’PARTIS ' tl - nbsp;nbsp;’ TRACTATVS II

tit nós feparare a cßaritate deï:quam babenius in xpo lefu domino noftro.Nunc fiib iufci ürandocö^ Fir met amp;nbsp;dicac.Veritatem dico inxpo iefu non mentior teftimonium mihi perhibcte confdentia mca inefpiritufanfto.quoniam trifticia eft mihi magna amp;nbsp;côtinuus dolor cordi meo.Gptabam enimana^ hama eflea Chriftoprofratribus meis amp;nbsp;propinquis iuxta carnc amp;nbsp;reliqua.Si ein in deum tantæ ell thoritatiszut nec metu mortismecfpe uitæznecpfecutione:necfame:ncc nuditatemec periculo:necgla cdipoiïîtfeparariacharitateeiusiamp;fiangeliquozÿamp;poteftatesamp;^uelpræfentia ael futuia amp;onines *■ coclorufortitudineszamp;excelfapariteracprofundaamp;uniuerfafimul creaturaeiingruatquodnequa^ hJntaifta $poteftficri:tamennonfeparetutacharitatedei:quamhabetin ChriftoIeiu.Qnæeft illatanta mu

* tatio;immoinauditaprudentia;utprochatitateChriftinolithabereChriftunnEtneforfitannoncre damusîiuratamp;confirmatinchriftoamp;confcientiæfuæteftem iuocatfpiritum fanftum: fe habere rri^ fliciam Si non leuem ac fortuitamzfed magnam amp;nbsp;inexedibilcm:amp; habere dolorem in corde non qui adhoram pungat Si tranfeat.-fed qui iugiterincordepermaneat.Quotcditifta trifticia.Ad quid pro ficit inceffabilis dolor. Optât anathema efle a chrifto:amp; perirezutalii faluifiat.Sed fi côfideremus Moy Exo.jZ« fiuoccmrogantisdeumpropopuIoiudæorumatlt;çdicentis.Sidimittiseis:peccatumfuuj dimitr^ Siautemnon uisidelemedelibrotuoqucmfcripfiftiperfpiciemus eundem Si Moyfi amp;nbsp;Pauli apud credicunifibigregemaffeftum.Paftorenimbonusponitanimamfuampro ouibus.Mercennarius autemcum uideritlupum uenientemfugittquia nonfunteiusoues.Ethocipfumeftdicerc.Optaba anathema efle a chrifto amp;nbsp;dele me de libro quern fcripfifti.Qui enim delentur de libro uiuentiu:amp; cu j iuftis nonfcribunturzanathemafiuntadomino.SimuIeÿcerneapoftolumquantæcharitarisin Gnri fto fitzut pro illo cupiat moriz amp;nbsp;folus perirezdummodo omne in ilium credat hominum genus, peri reautem noninperpctuu}:fedinpræfentiarum.Qiiicmperdideritanimamfuampro Chrifto lalua earn facit. Vnde Sc de quadragefimo Si tertio pfal mo affumit exemplum .Quoniam propter re morti ficamurtotadie.rcputatifumusutouesoccifionis.Vultergoapoftolus perireincarnczutaliifaluent

QL in fpirituzfuum fanguinem funderezutmultorum animæcóferuentur.Quod autemanathemaintw dum occifionem fonet multis uetetis teftamenti teftimoniis probari potcli. Et ne leuem putem us efle trifticiam Si modicam caufam doloris.iungit amp;nbsp;dicit.Pro frattibus meisamp;propinquis iuxta carnem. £xo.4. Quando^pinquosappellatamp;fratresiuxtacarnczinfpirituafeoftenditalienos.Quoiî;fftgt;*’fl“’^^“‘’^ ptioquæfignificantiusgræcædicitur ^ioeto-ia de quibusquondam dominus loquebatur.Films primogenitusmeusifraclzamp;filiosgenui amp;nbsp;exaltaui.Nunc dicitfilialienimentitifuntmibizamp;quo^ Bs. 17. J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gloria utdccunftisgcntibuseligeretur in peculiarem populum dei Si quorum teftamenta unu

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inlitteraalteruminfpirituiutqui priusincarneferuieruntcerimoniislegis abolitæzpoftea feruirent

infpiritu mandatiseuangelü fempitcrni.Et legiflatio ad utruncj refponaet amp;noui Si aaetisKditnc ti amp;nbsp;cultus.id eft uera religio amp;promiffioneszutquicquidrepromiffum eft patribus compl^^^“*^ filiis.Etquod omnibus maius eft ex omnibus quibus Chriftus de Maria genitus quis iftefit Chriftus caufasdolorisfui uno fermonccompræhenditqui eft fuper omnia ftus in fæcula amen. Vt iftc tantus actalis ab cis non reciperetur de quorum ftirpe generatus eltxt ni# hilominus laudat iudicii ueritatem : ne fententia dei in propinquosamp; fratres fuos difplittte uideatut amp;nbsp;uclauftcraefleuelnimia.inquibusigiturtata fueruntbonazdoletcurnunc tantamalalint.

Collo.'z. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quiduelitintelligi quodidemapoftolusfcribitadColoccfes.NemouosfuperetuolcnsinhumH

Iitate mentis amp;nbsp;religione angelorum quæ non uiditambulans fruftra i nfiatus fenfu carnis fuæ amp;nbsp;non tenens caput ex quo totum corpusper nexum Si coniunftionis fumniiniftratum Si coniunftum ac fcit inaugmentum dei amp;reliqua.

Quteftio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ .

K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod crebro diximus z Si ti impcritus fermoncznon ramen fcientia ncquaqgt;

Paulumdehumilitatczfed de confcientiaeueritatedixifleetiamnuncapprobamus. Profundosenim amp;rcconditosfenfuslinguanonexplicat.Etcumipft^‘:”4“*^•5“°° lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loquatur.in alienasaurespuro non poteft tranfferre I’ermone. Quem cum in uana^

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;culalinguahabeatdiflertiflimum quippc uthebræumexhebræisz amp;nbsp;eruditusad pe/

« vS^ldesgamalielistiiriinlegedoftiffimi feipfuminterprætaricupiens inuoluitur.Si au ' tem in græca lingua hoc ei accidit quam nutritus in Tharfociliciæ a parua ætateimbiberatzquiddela tinisdicendum eftzqui uerbu de uerbo exprimere conantesobfcuriores faciunteiusfnîaszà' ueiuti net bis crefcenubusfrugu ftrangulatubertatê.Conabimuritai^ irdpdOpaäo-TiKmq fenfus eius

. amp;tritamfimplicitatemeloquiifuoordini reddereatcjiûfturæzutfimpliciftamineuerborumniade^ currant.-purocj fubtegmineapoftolici fermonis texturafuccrefcar.Nemo uos fuperet nemo aduer^ fum uosbrauium accipiat. Hocenim græcædicitur Ko7âBpctB£vÊ7œ.Qiiando qtiis in cemmine pofitusiniquitateagonithaszuelinfidiismagiftrocumßpaßiäv amp;palmam fibi debitam perdit. Mu* tacç funt uerba quibus iuxta morem urbis Sc prouinciæ fuæ familiarius apoftolus utit.Ex qbus e«gt; pli gratia paucaponcda funt. Mihi afit paru eft iudicari ab humanadie. H oc eft (iTrocfVÉpcùTrivHÇH.u^ rpczçiamp;humanûdico.Hoc eftavSpcor7i7tv6v A£yœSvKd7£vayKNO^dvjuàq.Hoceftnôgrauaui uos. utnficdicit xif(A£iqvjixdqKdßplt;iße7£7a).i.nullusbrauiöaccipiataduerfum uos. Qjiibp amp;aliismulns uerbis ufqj hodie uf untur Gilices.Nec hoc miremur in apFozfi utat ei us tinguæ confuetudine .-in qw

-ocr page 367-

Enodatîo.xî.quæftionnm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola ’ XVIT

hâtas eft nutritus cû Virgili us alter homerus aptf nospattîae fuaefequens confuetûdincm fceleratutn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

itigus appelletiNemo ergo uos fupetet ac deuincat uolens in humilitate litteræ fequi èi angelorum re# nbsp;nbsp;nbsp;,

ugionem atcg culturam:ut non feruiatis fpiritali intelligentiæ:fed exemplaribus futurorum quæ nee ipeuidet:qumosfuperaredeiideratfiueuiditutrûc3^eni habetur in graeco Præfertimcüm tumens am bulet:amp; icedat inflatus mentifcj fupbiâ geftu corporis pferat.Hocetn fi gnificat êxiaï« voûvo-oBapoÇ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S

rruftra autem inflatur amp;nbsp;turnet ienfucarnis fuæ:carnaliter cunfta intelligens amp;nbsp;traditionum iudaica tunideliramentapquirensamp; non tenens caput omnium fcripturarum ilium dequofcriptum eft.Ca putuirichriftuseft.Caputautemacprincipiumtotiuscorporiseorumcjquicredunnamp;omnisintelli i.Cor.iy. gentiæipiritalis ex capitecorpus ecclefiæ:per fuas cópages atij iunAuras uiralem doftrinae cœleitis acÿ cipitfuccum;utomnia paulatim mcbra uegetentur:amp; per occultosuenarum meatus fundat defoeca tus languis ciborum èc miniftretat^fuccrefcatamoteneaturtemperantia corporismt de fonte capitis tigati artuscrefcat in perfeftionem dei:amp; impleat faluatoris oratio.Pater uolo ut ficut ego amp;nbsp;tu unuj foh.17. lumus:ficamp;ifti in nobis unum fintiutpoftqua nos chriftustradidetitpatriifitdeus omnia inomni; bus.Talequidamp;in uerbis amp;nbsp;infenfibusamp; ingenerelocutionisobfcurilïimelcribitad Ephefios. Veri tatetnautemloquentesincharitate:crefcamusinilloperoïa:quieftcaput xpus :exquototum corpus copadiim amp;nbsp;connexum peromciunfturam fubminiftrationisfecundum operationem in menfutaj tpnClt;4‘ hul ufcuiufcj membri augmentum corporis facit in ædificationem fui in charitate: fuper quo in com hientariis eiufdem aepiftolæ plæni us diximus.Loquimur, autem uni uerfa contra eos qui credentes ex wdæisin dominum faluatorem iudaicas cerimonias feruare cupiebant.;S uper qua amp;nbsp;in aftibus apo ftoloiî;nôparuaqueftioconcitataeft4VndefupraPaulusaitdehisquimagiftroslegiseffefeiaftitant4 Col.Z. ”^tuouosiudicetinciboamp;potu(çaliamundafint:aliaimûda:autinpattediei fefti : ut alios dies fe^ •fosputentialios nonfeftos.Nobisem qxpmcredimusrefurgentciugis amp;nbsp;æternafeftiuitaseft. Autî P^eneomeniaehoceft Kalendarum amp;nbsp;menfis noni: qn decrefcens luna finitut:amp; noftis umbra tegigt; tur.xpianofeem lumen aeternueft.amp; femperfolisiufticîæradiis illuftrat. Aurin parte fabbatoß: ut no faciantferuileopusJamp;onera non portennquia nosfumus xpi libertate donati:amp; onera pftôrum por# tare definimus.Hæcinqtoîa umbra funtfuturoæamp;imagiesuenturæfoclicitatisutinqbusiudæihæfi tant iuxtalittctam:amp; tenentur in terramosiuxta fptn tranfeamusad xpmiqui ad diftinftionc umbrae tum nuccorpus appellat.Quo ern ihcorpe ueritas eft.amp; in corpus umbra médaciûificin fpiritali intel^ ligentiamundus ois amp;nbsp;cibus amp;potus Si totafeftiuitas amp;nbsp;ppetuæ kalendæ amp;. æterna requies cxpeftan daeft.Quetimusqddicereuolueritinhumilitateamp;religione angeloß!:autquemfenfumhabeatr,Ex quodnslocutuseftaddifcipulos.Surgiteabeamushincîamp;reliquetuobisdomusueftradcfertaiamp;lo^ foh.l4î cusinquodnsfpiritafrcrucifixuseft ægyptusuocaf amp;nbsp;fodoma.-oïsiudaicapr obferuationumcultura deftruftaeft: ÄquafcucpofferuntuiftimasnondeoofTenitdedangelisrefugisamp;fpiritibus immûdis ’ Necmirûfi hoc poft paffionem dnifaciât: cûper Amosquocg^phetamdicatadeos.Nunqdhoftias -p amp;uiftimasobtuliftismihi quadragintaannis indefertodomusifrael:amp; affumpfiftistabernaculiimo Amos.f. loc:amp; (ydusdei rêpha.figuras quas feciftis utadoretis eas. Qiiod plcnius in côtione iudaica ftephanus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'''

matvrexponcsamp;reuoluenshiftoriâueteremficlocutuseftîamp;uitulûfeceruntindiebusillisîamp;obtulej: runthoftiasidolo:amp;lætantinoperibusmanuûfua{if.Conucrfusaûtdeuseft:amp;tradiditeosutcolerêt ' militiamcodidicut fcriptum eft in libro pphetarû.Militia aûtcœli non tm fol appellat amp;nbsp;luna amp;nbsp;aftra tutilantia fed ois angelica multitudo eorûlt;5 ex ercitus qui hebraice appellant fabaoth.i. uirtutum fiuc cxercituum.Vnde amp;ineuangelioiuxtalucamlegimus.Etfubitofaftaeftcûangelo multitudomili;

tiæcaleftislaudantiûdeûamp;dicentiu.Gloriainaltiffîmisdeo:amp;înterrapaxhoibusbonæ uoluntatis. Lufe.Z', Facit enim deus angelosfuos fpiritus amp;nbsp;miniftrosfuosignemurentemiamp;utfciamusfempereosqui colebantidola licet in tempore hoftias uiderentur offerte non deo easobtuliffe:fedangelisper Eze^ diielpleniusdifcimus.Dedieisiuftificationesamp;præceptanonbona.Nonenimfanguinemhircorum auttaurorum quæritdeusifedfacrificium domini fpiritusconrribulatuscorcontritum amp;nbsp;humiliatû Eze.zo. deusnonfpreuit. Ètptoptereaquiuitulum feceruntinoreb :amp;colueruntfydusrempha idequoin propheta Amos plenius diflcruimus.Adorauerunt figuras quas ipfi fecerunt: amp;nbsp;tradidit eos :ut feruijs rentmilitiæcccli:quænuncabapoftolodiciturreligioangelorum.Prohumilirateingræco Tà-rfrivo ÇpûO'vvîilegitur.i humilitas mentis fiue fenfus Vere^nim humilisfenfusamp; miferanda fufpitio deum ctederehircorum atiç taurorum fanguinedeledari amp;in odore thimiamatisquem fæpe homines declî namus.Quod autem fequitur.Si mortuieftiscum chriftoabelementismundiiquidadhuctanqi ui^» iientesin mundo decernitismetetigcritisnetçguftaueritis neeg contreftaueritis que funt omnia in ini’ teritum ipfo ufuffecundum præcepta amp;nbsp;doftrinas hominum quaefuntrationem quidem habentia fapientiæân fuperftitione amp;nbsp;humilitate amp;nbsp;non ad parcendum corporimon in honore aliquo ad faturi tatemcatnisîhunc nobis habere fenfum uidetur. Cut ramus per fingula:amp; obfcuritatem fenfuum atij uetborum chrifto référante pandamus.Si baptizati eftis in Chrifto :amp; cum chrifto in baptifmateconlt; lepultnmortni autem ab dementis mundi:pro:eoquod eftelementisxur mecum non diciris .Mihi au rem abfitgloriari nifi in ctucedomini noftri iefu chrifti:per quem mihi mundus crucifixus eft:amp; ego GaF.tf;

^°ni’num dicentem ad pattern. De mundo non funt : ficut amp;nbsp;ego non fum de mundo:amp; mundus odit eos:quoniam non funt de mundo ficut amp;nbsp;ego fû de mundo. S ed econtrario loh.iy.

ee iti

-ocr page 368-

PATRIS


11 TRACTATVS


II


qfiuiuentesïnmödodecernitis.Nctetigeritiscorpushomïsmottuimccueftimenttimamp;fcabellunnn V nbsp;nbsp;quo federit millier mcftruata.Necÿ guffaueritiscarnem fuillam:amp; leporum. amp;nbsp;fepiarum : amp;nbsp;loliligi^

num murena: amp;nbsp;anguillæ:amp; uniuerforum pifeium :qui fquamas:amp; pennullas non habent quaeom^ nia incortuptione amp;nbsp;interitu lunt ipfo ufu amp;nbsp;ftercore digeruntur:efca cm uentri:amp; uenter efeis.-etom ne quod intrat per os noncoinquinathominem:fed eaquae de nobis exefit Secundum prxeeptain^ Efa.Zÿ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;doftrinas hominum illud quod Efaias loquit.Populus hie labiis me honorât cor uero ei us löge eft

Matthe, !ƒ. amc.Frultraautem colunt me docentes doftrinas hominum amp;nbsp;praecepta.Vnde amp;nbsp;dominus coiripit ’ pharifaeos:dicens.Irritumfcciftismandatumdei;uttraditiones ueftrasftatueritis.;Deusemdixit.'no^ nota pattern amp;nbsp;matrem amp;nbsp;qui maledixerit patri uelmatri.'morte morictur. Vos autem dicitis quicun dexeritpatri uel matti munus quodcö^ eftex menibi proderit:amp; nonhonorificauit pattern luuin aut matrem.amp;reliqua. Qyibusinfert.Etirritum feciftis mandatum dei ^pter traditionc ueftra.Qua tætraditionespharifæop2fintquashodieuocât2.£v7êpojuôva'amp;quâanilesfabulaereuoluere nequao Nccjemlibri patitutmagnitudo.Etplaeracj tarn turpia funnut erubefcam dicere.Dicam tn unumin Notaiffa ignominia gentis inimicae Præpofitos habent-Iynagogis fapientiflimos quoflt;^ focdo opi deiegatosut fanguiné uirginisfiue méftruatae mfidu uel imfidu fi ocFis difeernere nópotuerïtgulïatufgt;bétPropte reaquibusiuffumeftutdiebusfabbatofefedeatunufquifiÿindomofua amp;nbsp;nonegrediatunneç bulctde loco in quo habitat Si qn cos iuxta litteram coeperimus artare:ut no iacea't no ambulenw^n ftent fed tm fedeant. S i uelint ßcepta feruareffolent refpódete amp;nbsp;diccrc ß arrachibas:amp; S ymeonÄ^ les. Magiffri noftri tradiderunt nobis ut duo milia pedes ambulemus in fabbato amp;nbsp;cætera Iftiujw°“* doftrinashominû^ferêtesdoftrinæ dci.NonquodicamusfedendöferMereffeinfabbato.'amp;^,*®^-® inquoquisfueritoccupatus:pQcnitusnóreccdendum:fedidqlt;f impoflibilelegiseftin quointitm® paulusFuît turper carnem fpitiuli obferuatiôecomplendum fit.Scquitur Quefuntquidemrationemhabentia impicus ar ^fapientiæ:hocloco quidem coniundio fuperfiua eft quod in plærif^ locis propter imperitiâ artis gra/ tisgrâmati^maticaeapoftolumfeciffe reperimus.Ne«^enim fequituruel aliaconiuniftio :qu3efoletei prsepo^æî' cc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ubi quidem pofitumfueritrefponderc Videnturigiturobferuationesiudaicæapudimperitoî';

lern platbiculam imaginem habercrationis:humanaelt;ç fapientiæ.Vnde amp;nbsp;doftores eorum cro^i^ o eft fapientes uocantur.Ei fi quando certis diebus traditiones fuas exponunt difdpulis fuis folcnt mee/ rcôicf-cKpôiatÂaTlKOvœiv :ideftfapictesdocétttaditiones'.iPro fuperftitione in græcosEôt-^^T^f^'’^’^ é ld :iam pofitum eft hoc eft falfa religio: amp;nbsp;pro humilitate Tenftivo^poo^vvN .quaemagis uirtutem „ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folctfonare^uitium.Scdhic ïâïrÈivSçpcvEÎvlficeft intelligendumtf humilia fentiat.'atrptettena

5(p?IÄS IF autem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cuius nomen latinus fermo non explicat apud nos dici tur:ad nonP ƒ

dum corpori Non parcunt iudæi corporibus fuis in aff umptione ciborum côtemnentes interdti q»æ habent; amp;nbsp;quærcntesque nonhabent.Ex qua neceffitatedebilitatesinterdum amp;nbsp;morboscontranunr.

Ncchonorentautcmfemetipos cumomniamnndalintmundisnihilo^poffiteflepollut“'”^??“ cumgratiarumaftionepercipitur:amp;iccircoadnofitcreatnm:iitfaturitateamp;adimpleaontc^”i^‘’“ manos arms uegetetratcp fuftentet Elementaautem aquibuscófepulti immo mortui fumuslw fi:amp;omneuctusteftamentuminteIligendunieft.QuibusquaIiabelementisamp;religioniswordiisae urn difcimns.Quomodo em elemcta apellanf litterasp quas fyllabasac uerba côiunginiusâ: ad texen dä orationc longa meditatióe procedimus. Ars quo«^ mufaica habet elemcta fua Et geometrica ab ele métis incipitlinearö.Etdialcticaatcg mediana habcnt£io‘aÿœŸ5c;fuas;SiceIemctisueteriste(Iamen ti:ut ad euangelica plcniradinem ueniat fanfti uiri eruditnr infantia. Vnde centefimufdecimuHtpt'^ muspfalmusamp;omncsaliiquilitterispraenotanturperethicam nosdncötadtheologicaetabelemtn’’ tis occidctis litterae qnae deftruitur tranfire faciut ad fpiritu ui uificantcQui ergo mudo et elemftis eius mortuifumusnondebemusea feruarequæ mûdifunt quia inalteroinitiuminaltero pcrfeftioeit'

Quid fit quod idem apoftolusad Theffalonicenfes fcribit.Nifidifceffîo uencritprimunuttK^^l^ tusfuerithomopeccati:amp; reliqua.

Qudh'o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XI.

M pria ad Theffalonicenfes dixcrat.Dc temporibusautem amp;nbsp;momentisf^tres none ceffehabetis ut fcribam uobis.Ipfi enim diligenter fcitis:quia dies domini ficutturin nofte:itaueniet.Cumenimdixcrintpaxamp;fccuritas:tuncrepentinusillis

a ritusficut dolor in uterohabentis:amp; non effugicnt.Supra enim ad eosferipftt^trno uobisdicimusinuerbodomini.Quia nosqui uiuimusqui refidui fumusinj’ “ n tu domini non preueniemuseos qui dormieruntquoniam ipfe dominusi”ml u i:amp; in tuba dei defccdet decoclo:amp; mortui qui in xpofunt :refurgcntprimi


in noce archage iiULiijiuuauc.iucik.cucLucv«.iult;u.iiiuiiuiL{uiiijxpuiuiiigt;ilt;^iui^L*jgt;'r7’^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

nos quiuimusqrefidui fumus fimulrapiemurcuillisinnubibusobuia dnoinaera.’amp;fictoP^^““, minoerimus.Itac^cófolaminiinuiccinuerbisiftisQiiodaudictesmacedóesnói'tellexrunt quoslecu uiuctesapoftolus uocet:amp; qdicaturrcfidui qui cuillorapiant innubibusobuiam domino-Sedar trati fiintdum adhuc effent in corpore amp;nbsp;ante$ guftarent mortem : chriftum in fua maieltaterutur Quod apoflolus audiens;rogat eos amp;nbsp;adiurat per aduentu domini noftri iefu chrillnut no ato mou antmecp per fpiritummccç per lermonemmecj p æpiftolam tancp ab cofcripta:quafi inftetdi« ni.D uos autem effe aduentus domini faluatoris:amp; omnia prophetarum docent uolumina s

-ocr page 369-

Enodatio.xi.quæftîOnum. EpiRöla. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XVI11

liorum fides;(p priniöinhumilitateueneritamp; pofteafituenturusinglorianpfodnoproteftanteqilae antecófiimmationcniundi uencura fint:amp;quomodouenturusanrichriftus:quandoloquitad apo ftolos.Cmii uidehtisabominatióetndefolatióisïquaediftaeftaDanieleprophetaftantcin locofan^Mar. fto:qui legit intelligat;tuncqui in iudxa funt fugiant ad niontes:amp; qui in tedo no defcendant toile; Danie .9«' realiquidde domo fua.Et iterum tunc fi quis uobis dixerit.Ecce hie Chridus autillic inolite aedcrc. Surget ern pfeudo Chrifti amp;nbsp;pfeudo prophetæ:amp; dabut figna magna amp;nbsp;prodigiaata ut in ertorej in ducàtur fl fieri poteftetiaj eledi.Ecceprædixi uobis.Siergodixerintuobis.Eccein deferto.cft:nolite exire.Ecceinpenetralibusnolitecredere.Sieutemfulgurexitabotiente;amp;patetufcpinoccidentem:ita critaduentusfiliihominis.Acdeinde.Tûcapparebitngnûfiliihominisincoclo:amp; uidebûtfiliûhomi nisuenienteminnnbibus coclicöuirtutemultaamp;maieftatcïamp;mittetangelosfuoscumtuba amp;uo^ cemagna;amp;cögregabiteledoseiusaquattuoruentis:afummococlorüul£jad termines eorü. Rut; lumi^ deantichriftoloquitur adiudæos.Ego ueni in noie paths meiamp; nd credidiflis mihi.Si alius ue lohâ.y. wet 1U noiefuonllû fufcipieris.Igitur Theffalonicenfiû animos uel occafio nô intelledæ æpiftolæ uel fi ôareuelatio:quae per fomniû decepatdormictes : uel aliquop^ côiedura Efaiæ amp;nbsp;Danielis euâgeliotû ÇB uerba deantichrifto prænuciata inillud tepus interprætantiu moueranatij turbauerat.-ut in maiefla tefuatücchriftufperarcteffeuciurö.Cuicrrorimedetapoftolusamp;exponitquxanteaduentüChrifti debeatpræftolarimtcû ilia fada uiderint töcfcia'tantichriftö:id eft hominem pcccati amp;nbsp;filium perdi# lionisqui aduerfatur amp;nbsp;cxtollitur fupra omne quod didtur deus.-aut quod colli tu r: amp;nbsp;qui in templo dei fedeatefle uentutS.Nifi iquit uenerit difeeflio phmû quodgræcæ diciturarroO''7aO' la utomnes genres qromanoimperiolubiacêtrecedant ab eisamp;reuelatusfuerithomopeccati id cftoftenfus.-qué omnia pphetarû uerba prænûdant homo peccati in quofons omniû pdöß: eft amp;nbsp;filius perditôisid eft diaboli.Ipçc uniu£rfop;pdiho qaduerfaf xpo Si iô uocafannxps:amp; extollitfupraoc qa drdeus utcû nbsp;nbsp;Z

‘^^^gctiûdeosfiue^ibatâocm amp;nbsp;uerâreligionc fuocalcetpedeamp;itcplodeiiuelhierofolymisutqdâ patat uteerte inecclefiaut ueriusarbitramur federitoftedes fe efle tâqgt; ipfe fit chriftus Si filius dei. Ni fi inquit fuerit romanû imperiû ante defolatû:amp; antichriftuspræceflerit.-cbriftus nô ueniet.-qui ideo ita ucturuseft utantichriftûdeftruat.'Meminiftisaitcp hæcipfa quæ nûcfcribo peræpiftolâ.-cû apud uos dfempfenti fermonenarrabft:amp; dicebâ uobischriftu nô efle ucturum nifi præcefliflTctanrichriftus. Et nöcqiiid detineat fdtis. Vt teuelet in fuo temporehoc eft q caufa fit ut antichriftus inpræfentiarû nô ueniatoptitnenoftis.NecuuItaperte dicereromanûîpehûdeftrucdûquod ipfiquiimpctantæternu putam.Vndefccûdû Apocalypfim lohânis in fronte purpuratæ meretrids fchptû eft nomen blafphe Apoca .Ij. mix id eftromæ æternx. Si erii aperte audadercj dixiflet. Non ueniet antichriftus nifi prius romanû del eaturimperiûiufta caufa perfecutiôisinohctemtûcecckficâcôfurgereuidebat.Quodi^fequit.Iam cm myfteriûoperaturiniquitatistmmt qui tenet nûctencaf.-donee de medio fiar;amp; tûcreuelabiturib Iciniquushunchabetfenfum.MultismalisatçBpeccatisquibusNeroimpuriflîmusCæfarumundû præmitanrichrifti parturitaduentus:amp;quodilleoperaturus eft poftea in ifto ex parte copier.Tantum attomanôimperiû quod nue uniuerfasgenres tenet recedat Si de medio fiat.- Si tûcantichriftus ueni* .”I°’?’?'fla'tads:quem dominus lefus interfidt fpiritu oris fui.-diuina uidelicet poteftate: Si fuæ ma Jcitatisirnperio. Cuius iuffifle fedfle eftmô in exercitus multitudine.-nô in robote militû.-nô in angelo rumauxilio.Sedftatimutilleaduenerit'interficieturantichriftus.Etquomodotenebtæfolisfugatur aduentnficilluftrationeaductusfui.-eû dns deftruetatcçdelcbir.Cuiiis opéra fathanefuntopcra.Etfi catmxpoplenitudodiuinitatisfuitcorporalicer:itaamp;inantixpoomeserûtfortitudinesamp; figna digia:feduniuerfamcdacia.Qriomodoemfignisdei.-quæ operabat per Moyfen magi fuis refiftereExo.^. ^endaciis amp;nbsp;uirga Moyfi deuorauit uirgas eoæ ita mendacium âtichrifti Chrifti ueritas deuorabit. oeducûtur autem eius medado qui perdition! funt præparati.Et quia tadta quæftio poteratcômoue ^æaremcôceflîtdeusomnc eu habere uirtutê figna atij 4gt;digia perquæfeducant fi fieri poteft etiam hectidei£'Solutiopuenitqueftiôem.-amp;quodopponi poteratantecpopponatabfoluit .Faciet inquit omnianôfiiauirtutefedconceflïôedei propteriudæosainutqui noluerûteharirate redpere ueriratis oceftchriftum.Quia charitas dei diffufa eft in corda credenrium.Et ipe didt.Ego fum ueritas .De Roma. Çiaoinpfalmis feriptum eft. Veritas de terra orta eft. Qui ergo charitatem amp;nbsp;ueritatem non receperut: Iohâ.14. ut oaluatorefufceptofaluifiercntimittet illis deus non operatorej fed ipfam operationcm id eftfonteP^'^^* «toris.-ütcredantmcndado.Quiamendaxcftipfeiamp;patereius.Étfiquidemantichriftus de uirgine natas eilet amp;nbsp;primus ueniffetin mundum poterantiudæi habere excufationem amp;nbsp;dicere q» putaueht mtat^ icdrcomendaciu pro uehtatefufceperût.Nûcafitiôiudicadi funtîmoproculdubio con Qemnadi.-quiaclyifti neritatecótemptapoftea medadum id eft antichriftumfufeepturi funr.

oeauDam.^ipapæadHieronymûdeinterptatiôeofannafdfdtantis. Epiftola. XVIH Ileftiflimofilio Hieronvmo Damafusepifcopusindnofalutem.Cómctaria cum legerem 8tæcolatinocBfttnioneineuangelioR!interptationcanoftris.-ideft orthodoxis uiris olim U ac UuperfcriptaquædeeoquodlegitofannafilioDauidmôfolumdiucrfafedetiam con* îneenîn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;StudiuergodiIediôistu.T depræcor.-utardentiillo ftrenuitatis

ffrihaç. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^®P’’‘'’°’’’b‘tsambiguitatibufcBfctupulofisquid fehabeat apud hebræosuiuo fenfu

cuDasmtdehocficutdemultistibicutænoftræinchriftoIefu gracias refetant;

quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ce iiti

-ocr page 370-

PARTIS


II


TRACTATVS II


B eatî H ieronymi ad Dartiafum rfifiua Ofanna fccTm hebraicâ ueritaté întcrp taris.

Epiftola. XIX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.....

Hyla»

Vlrifupcr hocfermonediuerfafinxerûtcquibusnofterHylariusincômctariisMa^ thæiîtapofuinOfannahebraicofermonefignificatredcptio domus dauid.PrinniiTi redemptiolinguahebræaephodinterprætat.Deinde domus beth.Dauidueroinhoc

Marc .if. ïohan.io.

gloria caboth appellatur.NônuIli gratiâ eu gratia thoda fi ue anna nu neu pet. Reftat -ergnutomiffisopinioTiumriuulisadipfumFontem;undeab euangeliftis fumptuj eftrecurramus.Namquomodoilludnetÿingræcisneiÿinlatiniscodicibuspoflumusinuenireutrô Matthe.îî. plereturidquoddiftûeft perprophetas. Quoniânazareusuocabitur.Etilludexegyptouocauifiliû meum itaamp; nuncexhebræiscodicibusueritascxprimcdaell.Vndeinhâcuoccm uulgus Sz maxime Mattheiz. confonainta feparuulorum tiirba jgt;rupit:dicente Matthæo.Turbe autem quæpræcedebât : amp;■ quæ fequæbant damabantdicctes.Ofanna filioDauid.Bcnediftusqui aenitin nomine domini.Marcus ueroitapofuir.Glamabâtdicentcs Ofanna benedidus qui uenitin noie dni:benediftûquoduenitin noie dni regnû patris noflri Dauid ofanna in excelfis. Iohannes quoeg pari uoce côfentit. Et claniabat Ofanna benedidusqui uenit in noie dni rex ifrael.Solus Lucas uerbû ofanna nô pofuit:in rcliqua in terprætatiôis parte confenticns.Benedidusqui uenitrexin nomine dni:paxinterra:amp;gloriaine'rcc/ fis.Igitur ut diximus ipa hebræa uerba poneda funt amp;nbsp;omniû interpraetû opinio dirigendaquoracili us quid fuperhoc fentiedum fit:ex retradiôe cundots: ipfefibi ledorquid fequat inueniat.ln centeiif mo.xvii.pfalmo ubi noslegimus. Odne fakiûmefîc:odnebeneprofperate.Bencdidusqniin dûi.inhebræolegit Annaadonai ofianna.Annaadonai affienna bariich abbadafen adonai-Aquila SvmmachusTheodotionamp; quinta editiomequidinlatino mutate uideamorûraexprimût cûKipiftO domine o-cbcrcivXifaluumFaccûKipÉodoînineEÿçôo'ôvÂf.'ideft bene profperarc névor benedidus:ÔÉpXûJuèvôo- q uenitEvyövoJU«7iKiJgt;ióvinnoiedn.i Solafextaeditio cûiterptir? Ixx.itacongruinut ubi cæteri pofueruntœ2.A:iIli feripferintco - Etquia ofïanaquod nos corrupte pro^ pterignorantiâ dicimusofannafaluificauifiuefaluumfac exprimât omniû.ùnterptatione fign^tatn eît.Nôcilludincuracft:çp fineadiecrioncfaluandifolusannafermofignificet.Sciendöcpgait’^^'-*® co ter dicat annatamp;primû quidc ac feefm cifdé litteris feribit aleph nô he .Tertiu uero heth nôheîSym machus igit q i n centefimo.xvii.pfalmo cum oîrn interptatiôe pfenferat ut nobis manifeftiorcttibue^ retintelledum.Incentefimo.xix.pfalmoubi dicit.Odneliberaaîammea'n'ta interptatus eft:obfccro dne libéra anima meâ.Vbi aût Septuaginta àa amp;nbsp;illeobfecTotranftuIerût. Aquila amp;cæteris editiôibus wXn interptâtibus inhcbr.ro feribit anna. Veruita utî pricipio aleph habeat nô heth. Ex quoaiadnertw mus fiex aleph feribat anna:fï gnificari obfecro.Si aûtexheth effe cóiüctionc’fiueinteriediócm.'q græcos ponit cfirœrÇH|jôÇ^ùV'.Cuiusinterptationclatinus fermo nô exprimit.-Sed qm iftiusmodidifputationisarchanum propterbarbariemlinguæparitcraclitterarum legenti m^eina tribuuntad explanandi côpendium ueniomtdicam eaqus de.cxviiipfa'mo qui manifefte dechnfto prophetat:amp; in fynagogis iudaeoæ crebcrrimelegebaf.Vnde Si ppFis notior erat:hos uerfuseffe affum ptos qgt; illequi repromittebatur de gencrc Dauid ueneritfaluaturus ifrael diccte Dauid Lapidem que teprobaueruntædificanteshicfaduseftincaputanguli.AdnofadûeftilIud:amp;cft mirabilein oculis noIlris.Hæceftdiesquamfccitdnsîexultemus Si laetemurinea.Odncfaluömefac.OdnebenepW fperare.-benedidusquiuenitinnoîedni.Bencdiximusuobisdedomo dominirdcusdominusamp;’illu xitnobis.Vndeamp;ineuangeliftarumfcripturacômemoraturpharifæos amp;nbsp;fcribasfuper hoc indignai tionecômotos:cp uiderentppFmpfalmipphetiam fuperchrilîointelligere comp!etam:lamp; dainantcs puerosofiannafilioDauid:amp; dixilïeei audisquidifti loquuntur.Et iefum refpondifleeis.Nûq legt ftis:quiaexoreinfantiumamp;ladenrium perfedfti laudem .‘cenrefimnmfeprimiimdeeimuh’ otiaui pfalmi aflerrionefirmantem.Etdeco quidem quodfacile exprimi poterat.Benedidusqui «enit in nominedomini omniumeuangeliftarumfcripruraconfentir.Dc uerbouero Ofiannaquia’ti grae^ cum nonpoteram rranflerre fermonc:ficutin Alleluia Si in amen:A’ in plærifcçfadum uidemus ip# Lucas græci fum hebræum pofuerunt dicentes Ofianna. Lucas igiturqui inter omnes euangeliftas græci ftp f ermonis monis eruditiffimusfuit : quippe ut medicus amp;nbsp;qui euangelinm græris feripferit :quia fe uicit peririffimp. proprietäremfermonistranfferre nonpolTe;melius arbitratuseft tacereq’ id ponere quodlegcnti faceret quæftionem . Ad fummam ficuti nos in linguam larinam habemus inreriediones qual^ dam ntinfultando dicamusVah’:amp;in admiranda pape:amp; in dolendohci:amp; quando fiftntium uolumusimperare: ftridisdentibus fpiritnmcoartamusamp; cogimus: tantum fibilum in fonanco fcilicerz.rta amp;hebræiinterreliqnasproprietateslinguæfuæ habentinteriedionem:ut quandouo^ lunt dominum dcpræcariponantuerbum petentis affedu Si dicant. Anna dominc:qgt; .Ixx.dixe# runtodomineoficrgofaluificainterprætatur.Annainteriediodepræcantiseftfiexduobushis udis compofitum uerbum facere dicesofiannafine ut nosloquîmur ofanna media uocalilitreraélila:ii^ cuti hicere folemusinnerfibusVirgiIi:qn Me ne incoepto defiliere uida.Scâdimusuince:j7de.Alcpn nâcplittera prima uerhi fequêtisextremâ uerbi priorisiiothinueniêsexclunt.Quapropterut ad qonis originemreuertamur.'ubi noslegimus in latino. O domine faluum me fac:o domine bene compia

-ocr page 371-

Diuctfätum qucftionumdedaratio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epî. XX

cebndidus q licnitin noicdni:iuxta hebraeüfcnfülcgercpoflumusobfecro dnefaluv faccbfccrodne ÿfperare.B ndiftusquenitin noie dni.Saluö aßt facdicitutfubaudiamusppl’ni tuüifraebfiucgna^ liter mundö.Denicj Matthaeus qui euangeliü hebræofermôe côfcripfit.Ita pofuitofanna barranama i.ofänainexcelfis;£pfaluatorenafcctefalusin coclö ufq^.-ideft etiamadexcelfapuenerit:paccfaflanon folö in terra fed amp;nbsp;in coclo ut iam did aliqn ceffaretinebriatuseft gladius meus in cocIo.H æc itcrû iux^ taniediocritatcfenfusmeibreuiterftriâimlt;jdiftaui.Cætejtfdatbeatitudotuaini(liufmodidifpuÿ tationibusmoleftiâinlegcdonôdeberefur^e.’quiafacileamp;nosporuimusaliqdenientiri:lt;jgt; exuna ficuti amp;nbsp;cæteros fecifle môftrauimusrfed magis côdecet ob ucritatem laborare pawifp.Etperegrino aurem accômodarefermoni:qgt; de aliéna lingua fiflam falfamue ferrefententia. r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Amando plbytero de diuerfis qftionibp qrô prima eft qd fignificetillud euâgelicuj

IcqmMatthaeum.NolitefollidtiefTedecraftinofuffidtemdieimalitiaiua. Epi. XX M at^

Keuis aepiftolalongas nô ualet explanare queftionesîamp; in arftum multa concludens ftrin; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0

gereuetbis quod fenfibus dilatarum eft.lnterrogas quid fignificet illud in euangelio iuxra Matthæum.Nolitefollidtiefredecraftino.Suffidtenimdieimalitiafua.Craftinuminfai

“pturisfandisfururumtempusfignificatficutamp;iacobingenefiloquif.Exaudietmecrasiu _ , lida mea-Etubi altareextruitura duabustribubusRuben Si Gadamp; dimidia tribu'Manaffe amp;nbsp;acum ftoifrael ad easlegatio mittiturcum Phinees pontifidrefpôdiflent.icdrco fe altare fediferne eras filiis Ulis colendideum poiTeffio denegaretur.Etmultaiftiufmodi inueterirepcriesteftamento.Qiiicrgo

®^a’;’^'f^“^'‘^'tdieimalitia fua:bcM:modo ïtellige.Suffidt nobis depfentibushuiusfæculicogitarean

(^id necefle eft fenfum ad incerta amp;nbsp;futura extendere:quæautconfequi non poffumus : aut rorfitancito inuenti perdamus Xcfp enim Çlatinusuertitinmalitiamapud grecosduos fignificat: amp;nbsp;malitiatn amp;affiiftionem:quam X^Xoœii greci dicuntamp; hoc magis pro malitia tranferri debuit:qcf *1 contentionequis dudtur nolens Xlt;aX« dv affiiftioncm fonare amp;nbsp;anguftias fedmalitiam illo fenfu ex Mate pUnädueftquomödusinmalignohoceftimalopofitusfit.Etindnicaoratiöedicamus.Libera nos amaloutfiifficit nobis contra malitiam huius fæculipfens habere certamen in fecundoquefifti loco debeatiabofto'.i Pauli prima ad Corinthios æpiftolainqua loquitur. Omnepeccatum quod fecerit ^moextracorpuseft.Qiiiautemfornicaturdncorpusfuujpeccat.Lcgamusctgopaululum fuperip i.Cor.rf-amp; hcadhæcuerbaueniamus ne deextremispartibus amp;nbsp;utita dicam caudacapituli totam fnîam nof nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£

lecupiamus.Corpus inquit non fornicationi fed dho:amp; dnscorpori.Deus autem Sc dnm fufdtauit a nos cuni illofufdtabirper uirtutem fuam.Nefdtis quia corpora ueftra membra chrifti funt tollens Ergo membra xpi fadam membra metetrids. Abfit. An nefcitis:quia qui coni ungit fe mcretrid unu j corpus eft.Eruntem inquit duo in carne una.Qyi autem coniungitfedno unusfpöseft.Fugiteforgt; nicationem.'omnepeccatumquodcucj fecerithomo extra corpuseft. Qui autem fornicatur in cor gt;nbsp;pm Imim peccat.Et reliqua.Sanftus apoftolus contra luxuriam difputans:5i; in fuperioribus dicens. Eicauenttiamp;uentere(cisDeusautemamp;huncamp;illâdeftruct:confequcteruenitad|^rnicationc.Eteriî hivutumaterlibidinis eftmentremqj diftentumdboamp;uinipotationibusirrigat umoluptasgenita

utalibididumeftpromebrorumordineordouiriorûeft.Omneitatjpeccatum benuamp;hcet inuiterlucrum tn mordetconfdentiamoluptas fola aclibido etiam in ipfo tempore poc nitcndipteritosftimulospatituramp;titillatiôemcarnis amp;nbsp;incentiuapeccati:utpcrhæcquaecorrigicu^ pimuscogitantesrurfum fitmateriadelinqucndialitercæterapcccataforinfecusfunt. Quicquid etn ^tiniijsanaliosagimusfornicationonfolumconfdentiamfornicantisfed amp;nbsp;corpus maculat.Ac nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F

cam fententiam dni in qua ait.Propter hoc relinquethomo pattern amp;nbsp;matrc:amp; adharebit nxori fua: Mat!9» « eruntduo incarne una:etiam ipe cum mcretrice unu corpus efficitur amp;nbsp;peccatincorpus fuum duj tcmpium Chrifti facit.corpus efle meretricis.Dicamus amp;nbsp;aliter ne ullam grarcorum fententiam prate;! tireuideamur.Aliudeftpeccarepercorpusaliudincorporczfurtumhomicidium Sccateraabfcgforni cationepeccatapermanusadminiftramusextrinfecus. Fornicatio fola in corpore noftro exercetura

Obis nonpercorpusin alios amp;nbsp;per prapofitiominifteriumhabetinfeautpaffionem. Sunt qui ira uxoruiri corpus fit:amp; quicuqîfucritfornicatuspeccetincopusfu mnoceftinuxorem dum earn fuafornicationecómaculariamp;fadtcam nopeccantemjfua cómixtio epeccare.Tertiaideftextremafipofitiotuafuit deeadem apoftoli apiftola.ubi dcrcfurreftioncdifpu aiis uenuad eundem locG in quo fcriptfl eft.Oportet enim cum rcgnarcdonee ponatomnes inimi / j.Cor./fe os Ilies lub pedibus fuis.Omniaern fubieda funt fub pedibus eiusmouifiima ante amp;inimica deftrue urmotgeum autem dixeritquiaomniafubieda funtcl:haud dubium quinptercum qui fubiedtti ornnia.Cum uerofubiedaei fuerintoiaauncipfefiliusfubiideturei qfibi fubiccitomnia.utfit dep ° rvhoca me quarere uoluiffe cum fandus H ylarius pidauien. cps unde nrnp'nh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicams»

‘‘^bdalû eft quare filiuspatrifubicdusefledicatutquideftturpius fine inferiuspatrifub 'À^iinicri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deofubiedaeritanimaan crucifigi amp;maledij! ßs.«.'

ttn «utistieri:Maledidusenimomnisquipendetinligno:quiergopronobismaledidusfad? dlEze.j

-ocr page 372-

TRACTATVS li


PÄRTIS'


II


lohâ.iz.

ps.104.

ut nos de makdiftioneliberaret mira ris fi pro nobis fubieftus fit ut nos patri facial effe fubieflos. Di) cens ineuâgelio.Nemouaditadpatrênifi perme:amp;cum exaitatus fueroa terra omnia ffabani ad me Chriftus in bis qui fideles funt fubieftus eft patti.quia ocscredétes immo'omnehominû risipfiusmcbrareputant.InhisautêquiinCTedulifunt:ideftiudæisamp; etbnicisamp; hæreticis fubieôm effe dicitzquiapars mêbrotûeiusnóeftiubiefta fidei.Infineautcmundi cûoîa membraregna'téuiM rintxpumid eftcorpusfuii etiâ ipfafubiicient Chrifto:ideftcorpori fuozutomne CriftiœrpusfubK iciatur deo amp;nbsp;patri:amp; utfitdeusoia inoibus.Nô ait ut fit parer oia inoibuszfed ut fit deus qd” propre nomen efttrinitatis:amp;ram ad pâtre q» ad filiû amp;fpiritüfanôôrefctri pôtuthumanitas fubiidat diuu nitati.Humanitatc in hoc loco dicimus nô mâfuetudinc amp;claemctiâ .-qua græci çMâpepanrEidv uo/ cant fed omne hominu genus Porto quod ait ut fitomnia in oibus hoc fenfu accipiedû cft. Dûs faluator nofter nue omnia nó eft i n oibuszfed parsin fingulis uerbis gratia.In S alomone fapictia.i Da) uidbonitasinlob patiétia in DanielecognitiofuturofünnPetrofidesinPhineesamp;Paulozelusanlo hanneincæteriscætera.Cûaûtrerûomniûfinisaduenerittueoîa inomnibuseritut finguli fandora omnesuirtuteshabeantzutfit Chriftus totusincudis.Repperi iunftâ æpiftolae amp;nbsp;commécariolo tuo breuem chartulamdn qua hæc indita ferebant. Querendû ab eo id eft a mc.Vtrum millierreljdo mæ adultero amp;nbsp;fodomita amp;nbsp;alio per uim accepte pofîit abftj poenitetia cômunicare ecclefiæzuiucreadnu CO quem priusreliquerat.Quod leges illius uerficuli recordatus fum ad exeufandas iuftifkatioes'P catis.Omnesenim hernies uitiis noftrisfauemus:amp;quod propria facimus uolutateadnatur^«^^ mus neceflîtatem.Quomodo fi dicatadolefcés. Vim patior cotpiszmc ad libidine ardor impjquot;'.^''? organa mcbroR.’genitaliû:amp;côpofitiocorporisfocmineosquærit3plexusEtrurfum homid“^'”^^ ftate inquit eramzindigebâ cibo tegmen corporis nó habebâzidco alienû fanguine fuditne fri gore morer.Refpondeo itaç forori quæ a nobis fuper fuo ftatu quæri t nô noftras fed apofto“ tiastAn ignoratis fratres fdctibuseih legem loquorquoniam lex dnaturhomini $to tpeuiuit-ef em quæ fub uiro cft uiuentc uiro aftrifta eft Icgi.Quod fi mortuus fuerit uir eiuszliberata cft â lege

z.Corin.7. uiriergouiuentcuiroadultéraeritfiduxcritalrerôuirû.Etinalioloco.Mulierligatacft

uiuituireius.Si autc dormierit uir eiusliberata eftcuiuultnubattinin dno.Ocsigiturcautiocsapo ftolus amputas apetti (lime diffiniuit uiucte uiro adultéra eflemulieré fi alteri nupferit.Noloniiw F « nbsp;nbsp;,. feras raptoris uiolctiam:matrispcrfuafionê;patris auftoritate ^ipinquoft cateruatferuoæ

— contcmptûparcntu::dânareifamiliaris Çdiuniuituitdicetadulter.-licetfodomitazlicetfl^giriis^'P“^

Matth •$.

Nec apoftolus hæc propria auftoritate decerni tfcd chrifto in fc loquctc ucrba fecutus eftqu’ gelio.Qui dimittit uxorê faà excepta caufa fornicationiszfacit earn n,occhari:amp; qui dimifl^’*” nccepef ritadultcreil.Aiadiiertequiddicatquidimiflam acceperitadulter eftzliueipfadimiferitu’t“^. uirodimifTa fittadulterefîqui eamacceperit.Vnde amp;apoftoli grauem côiugir farcinam Siitaeftinquiûtznôexpedithomini uxoremacciperezad quosdominus.Qiiipoteftinqo’Î^^P^^^“/ piat ftatimlt;5 fub exemple eunuchorum triû uirgîratis infert beatitudinemzquæ nulla neturznecß fatis animaduerterepotuizquod fit quod uoluitdicerealio uiro per uim accepto^Qlquot;^

Deute.zz.

pta dimifitzLegat libres moyfi amp;nbsp;inuenietdefpófaram uirofi in ciuiratefueritopprefla;amp; nódamaue ritzpuniri quafi adulteram.Si autem in agrooppreffa fitzinnoxiam effea fcclerc amp;nbsp;uiolentum legibus fubiacere.Ergoamp;iftafororquæutdicituim paiïaeftzutalteroiungcreturzfi uultcorpus chrifti ara; perezamp;nô adultéra rcputarizagatpœnitctiâzitadôtaxatutfecundouiroqui nêappellaturuinlra^ciul tera temporepœnitentiænô copuleturzquod fi ei duru uidetur amp;nbsp;femeldileftum non pot^ft dcrelim quercznecprefcrredominum uoluptatizaudiatapoftolum coclamantem : Nonpoteriscaliccmßomi; nibiberczamp;calicemdæmoniorûznonpoterismcfedominicômunicarezamp;mcnfcdæmoniorimi.fctin I.Corîn.îi. alioloco.Quæcommunicatioludactenebris.Quicôfenfuschriftoîamp;bclial. Rem nouamloquoram 2.Corin.^. ttio non nouam fed uetciemzquæ ucteris teftametiauftoritatefirmatur.Si reliqueritfecûdum iiituna Deute.4z. amp;Kcondliari uolucrit priori non pôt Scriptum eftenim inDcutcronomio.Si accepcritbomouxorê amp;habueriteamzamp;nôinuenerit gratiam incôfpeftu eiuspropteraliquâ feditatemzamp;fttibcrlibelliim repudii amp;nbsp;dabit in manu eius:amp; dimitteteâzde domo fua.C uncp egrefla alterû maritû duxerit z amp;nbsp;ilic quoi^oderiteamzdederitcçcilibellûrepudiiamp;dimiferitdedomofuazuelcertemortuusjucrirznopo; teritpriormaritusrecipccceaminuxoremzquiapollutacftiamp;abominabilisfaftaeftcorâdno.Nrapec ■ carefacias terramtuamzquâdnsdcustuustradidit tibi poftidendâ.Vndeobfecrotezut côfolcns cam îmmo prouoces ad falutézputridæ carnes ferro indiget amp;nbsp;cauteriozneceft medicinae culpazfed uulneris cum crudelitateclæmenti non pareil medicuszutparcatzfæuirzutmifercatur. _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

BeatiHiero.admarcellâdeqnlt;5qônibusnouiteftamétiquaR;prîaeft.Qtiæ mp' ilia q nec oculusuiditznecaurisaudinitnecincorhoïs afeenderunt quæ præparaui

jl.deusdiligentibusfe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. XXI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

n A gnis nos prouocas quæib'onibus: amp;nbsp;torpens ocio ingenium dum interrogas docc I Primatuafcifcitatiofuitquæiintillaquænecoculus uiditnec auris audiuft necm eorhominisalcendetuntquæpræparauit deushisqdiligutcum. EtquomMotu

-ocr page 373-

Quîritÿqoeftîo. roui ttfta.dcda. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EpiOofa XXï

fusidemapoftolusinferat.Nobisautcm reuelauit deus per fpiritum fuum. Etfi reuelatum apoftolo1.Cof.2f4 intelligeredebcamus:quod amp;nbsp;illealiisreuelauent.Atqoæbreuisrefponfioeftnondebercnosqnærere quid fit illud quod nec oculus uidiKnec auris audiuit:nec in cor homi nis afcendit. Si eî ignoraf quo^ modo fciri poteft.Qiiod promittitur in futuro noncernitur in præfenti.Spesenim quae uidetur:non eftfpes:fediam certa poffeflïoquomodofï uelitquifpiani dicere:oftende mihi quod inuifibileeft:lo^^°’^ quere quod audiri non poteft.expone quod cogitatio non coinphendithuniana.Ergohocfenfuapo ftolusàixiffecredenduseft;quodcarnalibusoculis;amp;aurecarnaliamp;cogitatione mortalinô poffunt fpiritaliacôphendi.Et fi enim noueramus quondâ iefum fed*m carnem:fed nûciam nô nouimus eu : amp;iniohânisæprafcribit.Chariffiminôcfilii dei funiusîamp;necdûmanifeftûeftqd’futurifumus.Sci^t.Ioh.j mus em^rficu apuerit fimiles ei erinius.*qa uidebimuseum ficuti eft:qd’ reuelatû amp;fibi faftis p fpm Scefa qftio effeteftafnôftatimfequit.-utipe aliisreuelauerit.Alioquinaudiuitamp;inparadifouerbaineffabilia$ aliis narrate nô poterat:aut fi narrauitnequa^ ineftabilia funt:Scd’a queftio fuit in qua dicis legifle te P tranfitû in opufeulis meis qgt; agni q ftant a dextris amp;nbsp;hædi q ftant a finiftns.-chriftiani fint atlt;j gctiles amp;nbsp;nô potius boni;amp; mali nô memini me bocaliqn dixifle:amp; fi dixiflem non eflem in errore pertinax. Qyantuautem diftanti fubitooccurrinin fedquot;o uolumiecôtra iouinianûfup hoccapitulo difputaffe menouiamp;non folum fuperhocfedamp;deeo quodineademquæftione cadit ubi pifees mali a bonis pifcibusfcparabuntur.Quodergoibiplencdiftumcftnunc omittendum uidetur Tertio interroga^ uetasquoddicitapoftolus inaduentu faluatoris.Rapi quofdam uiuentesobuiam in nubibus ita ut tertia qftîo. nonptæueniantur ab his qui in chrifto dormierunt uifcg nofle utrum fie occurrant in corporibus : amp;nbsp;i.Thefit» nouante,moriantur cum amp;nbsp;dominusnoftermortuusfit: amp;nbsp;Enoch atij Helpas fecundum apocaly f Apo.li. pfimiohannismorituri effedicantunncfcilicet nullus fit qui non guftauerit mortem Hoc exipfiuslo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

ci continentia fciri poreft:q fanifti qui in aduentu faluatorisfuerint dephenfi in corpore in eifdccorpo tibusoccurrant ei ita tame ut ingloriû amp;nbsp;corrupt! uu amp;nbsp;mortale gloria amp;nbsp;incorruptione amp;nbsp;îmortalita^ te mütefmtqualia corpora futreftura fint.in talem fubftantiâ etiam uiuorô corpora trâfforment Vnjj lt;iedicitinaliolocoapoftolus.Propterquodnolumusexpoliarifedfuperueftiri utabforbeatmortalcl’CiOr.iy boc a uita ne fcilicet corpusab anima déférât fed aïa habitäte in corpore fiat inclytu qd* ante ingloriû fuit.De Enoch autem amp;nbsp;Helya quos uenturosapocalypfis refett amp;nbsp;effe morituros nôeftiftiustempo Iis difputatioomnis ille liber aut fpiritaliter intelligendus fit ut nos eftimamus au t fi carnalem iterlt;gt; ptationemlequîmuriudaicisfabulisacquiefeendu fit ut,rurfum ædificet hierufalê Si hoftiæ offerant intêploamp;fpitifjij cultuîminutocarnalesobtineantcerimonias. Quartûeftqcf quæfiftiquomodo

poftrefurtcftionc dicatur ad Maria magdalenâ Noli me tangere nondum enim Quarte alccdi ad pattern meû amp;nbsp;rurfum in Matthaeo feriptum fit cp ad ueftigîa faluatoris mulieres corruerint ftio. cumuticj nôfitidipm tangere poft refurreftionê pedes eius amp;nbsp;nô tangere.Maria magdalena ipfaefta fo.?^ qua feptemdæmoniaexpulitut ubi abûdaueratpeccatû.-fuperabudaret gratia:quæ qa dnm hottula# nbsp;M

numputabat:amp;quaficumhomineloquebat:amp;quærabatuiuentem cummortuisredeaudiuitNo li me tangere amp;nbsp;eft fenfus.Non mereris meis hærere ueftigüs : necadorare qfi dnm nec eins tenere pelt;! des quem nô æftimas furrexüTe.Tibi enim needum afcédi ad pattern meû Cæteræ uero mulieres quæ pedes tangunt:dûm côfitcnt amp;nbsp;merent eius hætere ueftigüs quem ad pattern afccdiflcconfidunt ctiarn fi eadem diuerfisineuangeliis amp;nbsp;tenuiffepedes Si non tenuiffe referturfacilis folutio fit; eu po^ tuent corrigi primum quafi incredula:amp; poftea non repelli quafi earn quæ errorem confefliione mu / tauaat.Quodamp;delatronibusintelligiporeft cum aliuseuangeliftautrunc^ blafphcmaffc:aliusnac Ktalterum elfe confeffum Extrema fchedula continebat utrum poft refurreftionem quadraginta die buscumdifcipulisconuerfatus fit:amp; nunqgt; alibi fueritac latenter ad coclum afcendcrit:at£pdefcende Ht amp;nbsp;nihilominus apoftolus fuam poenitentiam non negarit.Si dominum dei filium confideres : de quofermoeftamp; iliumeffe qui loquitnr.Nonneccrlum amp;terramegorepleodidtdominusamp;dequo tcftatur.Coclum mihi thronuseft.terra,autem fcabellum pedum meorum.Et rurfum

Jubi.Qui tenetcQelumpalmoamp; terrampugillodequo Dauidcanit.Ç^ioiboafpiritutuoamp;afadeu.-^ y. ua quofugiam. Si afeendero in cœlum tu ibies;fi defeenderoad infernum ades:amp; fi habitauero 1 ex pf- ,J tremismaris:etenim ibi manustuadeducetmeamp; continebitme dextcratua.Profeftononambigesg ctiam ante refurreftionem fie in dominicocorpore^habitaffe deum uerbum:ut in pâtre effet amp;nbsp;cocli citquot;^* ’ ' cuium clauderet atcçjinomnibusinfufuseflèt Si drcuufufus.âdeft utcunfta penetraret interior amp;nbsp;con tmeretexterior.Stultumeft igitur illius potentiam uniuscorpufeuli paruitate finiri:quem non capit coelum amp;nbsp;tarnenqui ubieg erat ctiam'in filio hominis totus erat. Diuina quippe natura amp;nbsp;dei fermo inpartesfecarinonpoteft:neclodsdiuidi:fed£um ubiiçfittotusubicçeft.Eratigituruno eodcmlt;5 jsj temporeamp;cnmapoftolisquadragintadiebus:amp; cum angelisamp; in pâtre amp;inextremismarisfinibus «at.inomnibus locis uerfabaturcum Thomain india: cum petro romæ;cum pauloin illyrico : cum Tito in cteta:cum Andrea in achaia:cum fingulisapoftolisamp;apoftolidsuirisinfinguliscunflifiçfc ^onibus.Qxiod autem dicitur quofdam deferere uel non defererernon naturæ illius terminus ponifi led eotum mérita defetibuntur apud quos effe uel non effe dignatur.

Argumentum fequentis xpîftolae.

-ocr page 374-

PARTIS


TRACTATVS H


Luc.ir.' O


P,


Mat. 14.


Piftolabeati Hieronytni ad Marcella deblafphemia infpîritûfandûdc eo quod in etiang« Iio fcribitur. Quicucç dixerit uerbum cótra filiû remittet ei. Qui aût dixerit contra fpirkum fanftù nó remittet eimecj in hoe feculomecg in futuro:ubi damnat Nouatiani fentetia gea uerba referebat ad eos q Chriftii in tormetis negauiflct:quoiit iexpiabile cenfebat ec peetam Admarcelambeblafphemiainfpiritüfandumirremiffibili. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epi. XXII

quæftiuncula quam mififti:amp; apertarefponfio ed.Sienim deeo qcf ineuagdio j Icribitur.Quicucçenimdixerituerbiim cótrafiliumhominisremitteturei Qui auteni


ritcontrafpiritûfanftumnôremitteteinecpinhocfæculonecçinfuturo.Nouatianusaffiw matmöpoffepeccareinfpiritufanftü nifieö quixpianusfitamp;pofteanegaueritmäifeftüm iudæosqui eûblafphemabârpftôblarphemiænóteneri qppequiipiicoloniànterfeftis ^jphetis.'dent cednicogitabant amp;intantûerantpditi:utadfaluandoseos:fedeifiliusueni(re refponderit. Vndedt toto ipiusfcripturæordine cóuincendi funt nó his irremiffibilé efle diftâ blafphemiâ q tormentiscom pulfi:amp; nariiseuifceraticruciatibnsdnm denegaffent.S edhisqui cûuirtutibus uideatopadeicalum nient ^clamitentdamonisefleuirtutê amp;oiafingulaqfaftafuntnóaddiuina magnificentia:ltdad diabolumptinere Vnde 5i laluatornolïertotorefpôfionisfuæhocagitargumctomc doceat.wpofit fathanâeiiciafathana:amp;regnû eins inter fenôeiïediuifumrCumetndiaboliftudiôfitdeilædtte^^ turam quó eiufdem poteriteiTe uoluntatis fanare languctes.Et (eipm deobfeflis fugarecoipibusf^*'° betitaqj Nouatianusaliquédehisquifacrificarecôpulfifuntantetribunaliudicis refpódiffeoiaqu. îneuangelio feripta funtnóafiliodeifed abeelzebubprincipedæmonicoi« efle perfefta: amp;nbsp;tucpoteri approbateirremiflTibiléinfpiritûfanftûefl’eblafphemia.Vtaûtamp;acutiusaliquid interrogcniusKipo


fenfumilliuseosqui xpm in perfecutionenegauetint.-côtrafilium hominisdixifletamp;nóinipintm ftum bIafphemafle.Qui em intetrogatanchriftianus fitamp; chriftianû fe non efle refponderinutiçncg do xpmzhoceft filium hominisfpirituifanftonôfecitiniuriâ.Si aût chriftu negandoinegauft^ îR’V turn ediflerat hærericus:quomoao nó pcccet in fpiritum qui filiû hominis denegauerit. Autu Jpintu/ fanftum hoc loco intelligendû pattern putat patris nulla eft a negatore metio fafta'cu negâK^ • Pf apoftoluseotpequoancillæinterrogatiôepterritus,dominumnegauitamp;infiliumhominis:^,“^’ Z ritûfaniftum uidet cômififfepccatû.Si id’qd'aitnefciohominem ridiculeuolueritinterprætari.-np ftumeûnegaflefed homincmendacëfacietfaluatorêquifehoceftfiliumdei negandûefleptædi’^ Si aûtnegauitfilium dei vnamp; amarefleuinamp;trinam negationc trina pofteaconfeffióedeleuit.-man^ feftum eft peccatum in fpiritufandum ideo non pofle dimitti cp habeatblafphemiam

in uirtutibus deum beelzcbub calûnietisin faftis.Doceatigit alique negatorc beelzebub.qj ftum Si ultro referam gradum negatorem non pofle ueniamconfequi poft ruinam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^ræcô

mentiscedereamp;fechriftianumnegare.AliudchriftumdiabolumdicereficuttibiipfafcripW{^' J j tcxtusleftaattentiuspotueruntdemonftrare.Fuetatquidcprolixiusdifl'erendumSedquo^'L cisamp;quiadnoftrumhofpiriumconueneruntpfentiamnoftranegare nópoffumus ôcotritn non refponderem admoaum uifum eft arrogantisdatam difputationem breui fetmonetotupt* dimus:utnontamaepiftolam:quamcommentariolumdiftaremus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . .

EpiftolaCromariiamp;HeliodoriepilcoporumadbeatumHieronymumlibrudeortu uirgimsJ tix : qabtó Matthæo eu^elifta editus dicebat'trâffetri poftulantium.

Epiftola. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXIir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tifpmin

Ileftiflimo fratri Hieronymopfbytero Cromatius amp;Heliodoruscpifcop’ dno.OrtûMariæreginjvuirginisfimul amp;nbsp;natiuitatematep infantianidiuno r xpi in apocryphis iuenimus libris in qbus multa cótraria noftræ fidei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

ptarecufandaaedimusuniuerfa.-neperoccafionéxpi leridâ anrichrifto Iftaigif nobisconfideranribusextiteruntuiridei. ArmeniusSi Vir/uus fanftitatem tuam beariflîmi Matthæi euangeliftæ manuferiptum “‘’'“’’ZLitateni p



LU4U1 UCdUIKUll 1Y1U.ILIUC1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inanUltLipcUllI

cum'inueniffeinquo Si uirginismatris Si faluatorisinfantiaeifetfcripti amp;icdrco tuani^quot; ipfum dnm noftrum iefum chriftum expetimusquatenus amp;nbsp;illud ex hebræo latinis auribo tantum ad percipiendu q funt chrifti infignia $tum ad hæreticoru aftuciam excludendmu1 q ftrinam malam inftituerent bonam chrifti natiuitatem fuo mendacio mifeuerunt ut poft “ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

uitæmortisamaritudincoccultarent.-Eritergopuriflàmepietatisuelutrogâtesfratresexau ’ feopos exigences charitaris debitum qtf idoneû credideris recipere facias. Vale in dno Si nbsp;nbsp;P

BeariHieronymiadprediftoseposdeeademrerefponfiua. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epi. ‘Muschn

Ominis fanftisamp; beatiffîmis Cromario amp;Heliodoroepîs Hieronymusexig fti feruus in domino falutem. Qui terram auri côfci am fodit nô nbsp;nbsp;nbsp;^f^^Lgndatin

d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foflaprofuderitlaceratafed priuf^fulgenspondusuibranrisiaftusierrut P

terim ucrtendisfufpédendifc^cefpitibusimoratur amp;fpecialiterqui nodu get arduûopusîiugit cuhoc fuerit mihi a ueftra beatitudieîpcratûq» necipe euagelifta uoluitinaptocôfcribi.Si eihocfecretû nôecteuâgelio utieg ipiusep edidit jgjjiitfcris hûclibelluhebraicislitterisobfignatu que uf^ adeocdiditutamp;manu ipi^ liber feripw


-ocr page 375-

Dccöccp.Aritttuüifgbglöriö. .. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; - EfnftoIaT XXV

® fuisprioribus perfucccfrasteniporu fyfceperunt. Hpncaul p iimlibrum nuncpalicuitrafferendütradiderunttextuni eiusalitèratijaliternarràuérunr.Sed fa?,#!

M k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;difcipulo nominefcleuco:qui etiam apoftolorum gefta falfo fermone cófcrigt;

p itnuchbereditus non ædifîcationided deftruftioni materiam exhibuerit amp;. qi talisprobaret in (yho ecdefiænon paterent. C effet nûc oblattanftiumorfus nó iftum libelliim canoliicis nosiupaddidimus fcripturisxfedad tegendûhærefeosfaUaciam apoftoli atcj euangeliffæ fcripta tranf«» terimus:in quoopenontäpiisiubentibusepisobtcmperamus:q)impiisha;reticis obuiamus.'Amoc igitureitxpicuifariffacimuscredentes:cpnosfiiisorationibusadiuuent.Qiii adfaluatorisnoftrüfan tiam lanftatn p noftram potuerintobedientiam peruenire.

bxpofitiofeuttanflatiohiftoriæAnnæamp;ioachindecôceptu uirginisMariæjJUtabeatoMatthæo , «nptutnferebatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. XXV

BlEtitis a me ut uobistefcribam quid mihi dequodâ libello:q de natiuitate fandæ Mariæ a 'nónullis habetur amp;nbsp;ideo fcireuos uolo multa in eofaifa inueniri.Qii.idam nam^ Seleucu s quipaffiones apoftolorum côfcripfithunclibdlû compofuit.Sed ficut de uirtutibus eoruj lamp;miraculis pereosfaftisueradixit.-dedodrinaueroeorupluramentituseft.-itaamp;hicmul ta non uera de corde fuo confixit.Proinde ut in hbetaeo habetur. Verbû ex uerbo tranfferre curabo.S b quidenifanftumeuangeliftà MatthæûeundcUbellum liquetcompofuifle:amp; incapite euangelüfui hæbraicislitterisobfignatumappofuiffeîquodanuerum fitauftori pfationis Si fidei fcriptoriscômit toapfe ein ut hæc dubia effe ^nuncio:ita liquido falfa non affirmo illud autem libéré dico quod fide# nani neminem negatujÿ puto.fiuehæc uera fintliueab aliquocôfifta facrofanfta fanftæ Matiæma^ 8fgt;amiraculapceflifle:maximaconfecutafuiffe:amp; iccircofaluafideabhis quideumifta facercpoffe ®rauntfincpericuloanimæfuæcredi amp;nbsp;legi poffc.Denitjinquantûrecordari poffiim fenfum nô uec bafcriptonsfequens:amp; nunceadem femita nô iifdem ueftigiis incedens.nuncquibufdam diucrticu^ hsad candem uiam recurrens:fic narrationis ffilum temptabo:amp; non alia died quæ aut fcripta funt tbùant confeq iientcr feribi potuerunt.lgiturbeara amp;nbsp;gloriofa femp uirgo Maria deftirperegia amp;fa ÿ niiliaDauid oriundainciuitate Nazareth natahierofolymisintemplo dni nutrirafuit.PatereiusIo adiim.tnaterueroannadicebaf.Domuspaternaeftex galileaamp;exciuitatenazareth.MaternumautS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, r

gtnnsexBethlcemetatVitaeotumfimplexamp;reftaapuddominûapudhominesirrepræhéfibiliserat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ ‘

amp; pia.Nain omnem fubftantiâ fuam trifariam diuiferunt. Vnam partem templo amp;nbsp;rempli feruitongt; busimpendebantialiam peregrinis amp;nbsp;pauperibuscrrogabantitertiamfuæfamiliæufibus Si fibi refera Babant.Itaifti deo chari hominibus pii: per annos circiter uiginti caft um domi coniugiû fine liberoß: procreatione exercebant. Voueront ramen fi forte deus denareteis fobolem:eam fediii feruirio man/ cipaturoscuiusrei gratia Si templum dni fingulisperannum feftis frequentarefolebant. Faftumeft autem utencæniorû feftiuitasappropinquaret.Vndecum nónulliscontribulibus fuis hierofolymaj amp;ioachimafcendit.Eauerotempeftateifacharibi pontifexerat.Cumcg intercæteros conduesfuosî ctiam ioachim cum oblatione fua uideret.-defpexit eum:amp; muneraeûis fpreuit : interrogans cur inter facundosinfoccundusipfcftarepræfumeret:dicensmunerancquaqgt;deodigna poffeuideri.quem îpfeproleindignumiudicaffetfcripturadicente.Malcdiftumomnêeffequinongenuiflet mafculu3l^uî.57. inifrael.Dicebatergopriuseum abhacmalediftionefobolisgeneratione foluendum:amp; fiedemum inconfpeftudominicum oblationibuseffeuentutum.Cuiusopprobriiobiedupudoremagnofuf fufusioachimad paflores qui cum pecudibuserantinpafcuisfuisfeceffit.Neijenimdomum répété/ renoluit.-neforteacontribulibusfuis qui fimuladerant.amp; hoca facerdote audierant :eodem oppro/ brii elogionotaretur.Verum cum ibialiqjdiu effet quadamdie:cum effet folusiangeluseidomini eu inienfolumineatlitit.Qlii cûad eius uifionc turbaret angelusqui ei apparuerat.-timorceius côpefcuit dicens.Noli timere ioachimmecç in uifione mea turberis.Ego ein ^um angelus dni miffus ab ipfo ad te:utannôciemtibipcestuaseffeexauditas:amp; elemofynas tuasafcendiffeincôfpedueius.Vidensqp/ pcuiditpudorem tuum:amp; audiuitfterilitatisobprobrium non redetibiiobiedum.Peccariinamij nô S naturænltoreftdeus:amp; ideocumalicuiusuterumclaudit:adhocfacit:utmirabili?denuo aperianóf Gen«l non libidiniseffe quod nafcitur.feddiuinimuneriscognofcatur.Primaeingentisueftræ Sara mater nonnquftjad odogefimum annum infoccundafuitj'amp; tarnen in ultima fenedutisastate genuitifa / ac.'cuirepromiffa eratbenedidioomnium gentium.Rachelquocç tantum dno grata:tantumç^ a fan Gen.I3« ftoiacob adamata diu fterilis fuit amp;nbsp;tarnen iofephgenuit'non folum dominum ægypti : fed plun'aßi gentiumperiturarumliberatorem'. QiiisinducibusuelfortiorSampfoneuelfandior Samuelct'Et tamenhi ambo llerilesmatteshabuere.Si ergo ratio uerbismeis tibi nonperfuadetcrederedilatosdiu conceptus Si fteriles partus mirabilioreseffefolere.Proinde Anna uxor tua parier tibi filiam.amp; uoca/ bis nomeneius Mariam:hæceritutuouiftis abinfantia fuadomino confecrata.lamp;fpùffandoreple bituradhucex utero matris.Omnc imundum nc«^ manducabit neq? bibet.neq? inter popularesforin fecus tutbasded in templo domini conuerfatio eiusetit. Ne quid de ea finifftum uel fufpicari faltem poflitueldici.rtaq^aetateiprocedente ficut ipfa mirabi'iter ex fterilinafceturxitaincomparabilitet uir/ ^generabitaltiffimi filium.qui iefus uocabit fetfm nominisethimologiam faluator omnium gen timnerit.Ethoctibieorumquæannôciofignuerit.Cumperuenerisadaureamin hierofolymispoc

-ocr page 376-

II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS H


PARTIS

bmhabebîs ibî Annam uxorc tua quae de tuæ regteffiôis tardationemodo follicita:tfic in afpf gaudcbit.Hisdiftisangelusdifceffitabeo.DeindeapparuitAnnæuxon eiusdiets.Netimeas jquot; , nelt;5 fantafma putes eflcquoduides.Egoerîifum angelus ille:quipcesamp;elcmofynasue(rrasob u tôfpeftu dei amp;nbsp;nûcmiffusfum ad uos utannûciê uobisnafeiturâ tiliâ quæ Maria uocata liercseritbenediâa.Hæcanatiuitatefuaftatimdni gratia plena tribus abladationis fuæannisin mopaternapermanebinpofteaferuitiodnimancipataa têplouf^adintelligibilesannos nô dii« ibi deniijieiuniis amp;nbsp;oratiôibusnofteacdicdeoleruicsabomni immûdofeabftinebinujrûnunç gnofeetfed folafine exêplo : fine macula;finecorruptiôe.-fine uirili cômixtione uirgofiliû: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

niinum:amp; gratia amp;nbsp;nomine amp;nbsp;opéré faluatorc mundi generabit.Itatj furge afeende hierufalem perueneris ad portam quæ aurea pro eo lt;p deaurata eft uocarurâbi pro figno uirum tuum pro ƒ uio incolumitatisftatufollidtaes:obuiumhabebis. Cûhæcigituritaeuenenntfcitoçpquæannucioim dubio cóplenda erunt .igitur iuxta angeli præceptum uterqi de loco in quo erant promoiientesaRtn derunt H ierufalem:amp;cum ad locu puenilÎTent angelico uaticinio defignatum ibi fe inuicem obuia runt.Tuncdemutuafuauifioneleti:amp;promiffæpro!iscertitudinefecuri débitas dnohumili“^’^^*' tori gratiasegetunt.itacçadoratodominodomûregreHidiuinum promiffum certiamp;hilares bant.Côcepitergo Anna amp;nbsp;peperitfiliâ amp;nbsp;iuxta mandatû angelicum parentes uocabant Mariam. Cuntj trium annorû circulus uolueretur amp;nbsp;ablaftatiôis tepus cópletö effet :ad tempi“ ni uirginccumoblationibusadduxetût.Erantaurcmcircatcplû iuxtaquindecim graduû quindedm afcenlionisgradus.Nam quia templumeratin monte conftitutûaltareholocauftK]^^^ forinfecuserattadiri gradibusnô ualcbanlnhoru itaeç unobeatâ uirginc Maria paruulâ ..tj ftituerut.Cuncpipfiueftimentaquæinitinerehabuerantexuerentamp;cultioribusex more ueftib ■ amp;nbsp;mundioribusinduerent.'uirgo domini cunftosfigillatim gradus line ducétisamp;leuantis man“ afcendiKutperfeftæ ætati inhacdutaxatcaufa nihil deefleputares.lamquippe dns in uirginis nbsp;nbsp;nbsp;.

fantiamagnumquidoperabatuKamp;quantafuturaeffêthuiusmiraculiindiciopraemonftwj’^? » facrificio fecundum confuetudinc legis celebrato:amp; uoto fuo perfeftoruirginej intra fep» Kp“ aliisuirginibus ibidem cducandisdimiferunt.ipfi uerodomûregrefli funt.Virgoautemdom’”’ ætatisproceffu amp;nbsp;uirtutibusproficiebattamp;iuxtapfalmiftampareramp;materdereliquacrunteam: , nus autemaffumpfiteam.C^iotidicnamtjabangclisfrequentabat.-quotidiediuina uifiôejf“^. ; quæeamamalis omnibus cuftodicbat:amp; bonisomnibusrcdundarefadebat.Itaqjadquaft“rleci annum ufcpperuenit:ut nô folû nihil de ea mali repræhcfionedignü côfingere poffentffed amp;nbsp;horii o nés qui earn nouerannuitam amp;nbsp;côuerfationc dusadmiratione dignam iudicarent.Tuncpô»^^ P blicedenundabat;ut*uirginesquæintcmplocôftituebant:amp;hocætatistpsimpleffent:don’“'^“^^ rcntur:amp; nuptiis fecundum morem gentis amp;nbsp;ætatismaturitatem operamdarent.Cui caîteræ pronæparuiffentrfola uirgo domini Maria hoc fe facere nô poffe refpondir:dicens.Sr^y’ amp;nbsp;parentes fuos domini ieruitio mandpafle;amp; infuper feipfam domino uirginiratem uou’“^ff“ nuh^ uiro aliquo commixtionis more cognito uiolare uellet.Pontifex uero in anguftia animixum netç contra feripturam quae dicit : Vouete amp;nbsp;reddire uütum:infringendum putatet s ne^ morem genti infuetum introduccre änderet: pcepit utadfeftiuitatc quæ imminebatomucs w ni« folimisamp;uidnislcgt;dsprimioresadcflent:quoröcófiliofdrcpoffet:quiddetamdubiare facicaueiieb Quod cumfieretomnibusincômuneplacuitdnmfuperhacreeffe confulendum .Etcundisff“!^^ orationi incûbentibus pontifex ad confulcndû deum ex more acceffit.Nec mora:cundisault;Jitbr»“^ deoraculo amp;de,ppiciatorii locouoxfafta eftfecundum Efaiæuatidniûrequirendôeflccui uirgo nia commedati amp;nbsp;defponfarideberet.Liquetenim Efaiâdicere.Egredietuirgadc radiccieffeiS^fl^^ dice dus afcender:amp; requiefcetfupereu fpiritusdni fpiritusfapictiæ amp;nbsp;intelledus.-fpirituscôfil» titudinis.'fpusfdeamp;pietatistamp;rcplebiteufpititustimorisdni.Sccfjhacergo jJphctiacûdosurr'O amp;nbsp;familia Dauid nuptui habiles nô côiugatos uirgas fuas allaturos ad altare pdixir ScuiuK“*? nbsp;nbsp;nbsp;a

lationc uirgula florem germinafl'et:amp; ineiuscacumine fpiritusdni in fpecie colûbæ côfetl^^'^ diecui uirgo cômendari amp;nbsp;defponfarfdeberet.Erat autem inter cæteroslofephhomo de dorno a ta^ milia Dauid grâdæuuscûftis uerouirgasfnasiuxraordincdefcrctibpfolusipcfuâfubtwxtt'yuuec“ nihil diuinæuod côfonû apparuiffet.pontifex iterato deu confulendû putauit.Qiii refponditiolum i lum ex his qui defignati erât uirgam fuâ nô attuliffe:qui uirginc defponfare deberet.Prodituseirita^ lofeph.Cum ein uirgâ fuam attuliffet:amp; incacumineeius colûbadc coclo uenienscófediffét.Liquiao omnibus patuit ei uirginem defponfandâ fore.Igitur nuptiarù iure de more celcbrato ipfe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m

bethleem recedit ciuitatenndonium fuam difponfiturus:et nuptiis neceffaria ^jcuraturus.

domini Maria cum aliis fepte uirginibus coæuis etcollaftaneis quas a facerdotcacceperanad domuj parentum fuorum in gallilæam reuerfa eft.His uero diebusprimo fdlicetaduentusfui in gali ea pore miffus eft ad earn angelus Gabriel a deoqui d côccptû dnicum narrarct:et côceptiôis ud tu^ nelordinem cxponcret.Denicj ingreflusadeam cubiculu quidc ubi manebatingenti luminepetfudit îpfam uero gratantiffimefalutans dixit.Aue Maria uirgo dni gratiflimatuirgo gratia plena dns tecu: benedifta tu præ omnibus mulieribus.'benedifta præomnibushaiîenusnatishominibus.Virgoau^ remquæiamangelicosbenenoueratuultus.-etlumen cœlefte infuetum non habebattnctjangew ca mfione

-ocr page 377-

Deconceptuuirgînîsglotiorae. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epi. ’ XXVf

ea uifione terntametj luminis magnitudine ftupefafta .-fed in folo eins fermone turbata eft:amp; cogita cœpit qoalis ifta falutatio tam infolita effe poffet.quidue portenderetmel quem finem effet habitua f •Hmccogitationiangelusdiuinitusinfpiratusoccurrens.Netimeasinquit Maria:quafialiquid e ntrariumtuaïcaftitatihacfalntationeprætexam.Inuenifticnimgratiam apuddominum:quiaca^

gt; atemelegifti.ideocßuirgofinepeccatoconcipies:amp;:pariesfilium:Hiceritmagnus:quiadomina ituramariuf(ÿadmare:amp;aflumineuf^adterminosorbisterræ.EtfiIiusalriflîmi uocabitur:quia regnatfublimis.Etdabitilli dominus deusfedemDauidpatris oos.ôctegnabitindomoiacobinæternum.'amp;regnieiusnonerirfinis.rpfequipperexregum :amp;do^ f 4*^^^j°’’'’’’^’’’^mmeff:amp;thronuseiusinfæculum fæculi.His angeli uerbis uirgononincredula ' ‘ïO^^nsrefpondit.Quomodo iftud fieri poteffrNam cum ipfauirum iuxta uotum.

a- '^^,’’$cognofco:quomodofineuirilisfeminisincrementoparerepoffumfAdhocangelus.ne CO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Maria cp humano morecôcipias.Nam fine uirili commixtione uirgo concipiesmir?

° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nutries.Spiritusenim fanftus fuperuenietin te amp;nbsp;uirtusaltiffîmiiobumbrabit tibi c5

mnesardores libidinis.ldeot^ qnod nafeetut ex te folum erit fanftum quia foluj fine pcccato c5 ceptum amp;nbsp;natum uocabitutfilius dei.Tunc Maria manibus expanfis;amp; oculis ad coclumleuatis. di^ xit.tcceancilla dominK necç enimdominæ nomine digna fum )fiat mihi fccTm uerbum tuum.Loiw gumforte ôc quibufdam tædiofum erit fi cunftahuicopufculo inferere uoluerimus:quaenatiuitate5 ôotninicâueipcefl'iÀ’e. QeifQbfecutafuiffelegimus.Vndehisomiffisquæineuangelio pleniusfcrij:^ minus habenturnarranda accedamus à iofeph igitur a iudea in galileam ueniens ;

«ponfatam fibi uirginem uxorem ducereintendebar.iam nam«^ tresfiuxerant menfesamp; quarrus in ^bat ex eo tempore quo fibi defponfata f ueraninterea paulatim utero puerperæ intumefcente:puer P“^^Jemanifeftarecoepit:ne«^hoclaterepotuitiofeph.Nam fponfi moreliberius aduirginem intro iemamp;fai^j|j[jjjjjy5 cum ealoquensgrauidam effe depræhendit.Aeftuareitatj animo amp;nuftuarecoe P’riquiaigDQfabat quid fibi poriffimumeffetfacicdum:Nelt;5 enim earn traducereuoluitquiaiuftus etat.Ne(çfQ|.f,jcationisfufpirioneinfamare:quiapius itaep cogitabatclamdiflbluereconiugium: ôc occulteditnittereeam.Hæcautemeocogitante.Ècce'angelusdominieiapparuitinfomnis.dicens/ iofmh fill dauid noli timere:hoc eft ne uelis fonicationisfufpitionem in uirginem habcremel aliquid ('niftmmcogitare.nei^ timgas earn in uxorem ducere.Qtiod enim in ea natum eft: amp;nbsp;nuncanimutn tuumangit:nonhominis fed fpirituflanfti eft opus. Parietenim omnium uirgo fola dei filiüm : amp;: uocabis nomen eiusiefumddeftfaluatoremtipfeenim faluum facietpopulumfuum a peccatiseoru. Igituriofeph fed n, angeli prac’ceptum uirginem uxorem duxit nec tarnen cognou it earn :fed cafte pro curanscuftodiuitjaniïçnonuseconceptioncinftabatmenfiscumiofeph uxorecumaliisquænccef^ •aria erantaflumpta B ethleem duitatc undeipfeerat tetendit.Faftum eft ante cum effent ibi implcti Juntdiesutparereoamp;peperitfilium fuüprimogenituficutfaniftieuangeliftædocueruntdnmnoftrit lefumxpmtquicum patreamp;filio Si fpintufanftouiuit Silegnatdeusperomniafeculafeculorum.

BcatiHieronymiadMineriumamp;Alexandrummonachosderefurreftionecarnis.ubiexponitib .CoMJ ] ladapoftoliad Corinthios.Omnesquidemrefurgemusffednonomnesimmutabimur feefmbsre

Epiftola XXvr

N ipfoiam ^jfedióis articulo fandi fratris noftri S yfinnii qui ueftra mihi fermta detulerat: CT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qliaaicp funtdiftare côpellor.necpoffum ueftram cælareprudentiâ amp;nbsp;obiecro nc hoc di

'^’^m referatis ad gloria : quin potius ad plena neceffitudinc dum ita uobis quafi mihi loqr ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Multas fanftoru Tratru ac fodorum de ueftra ,puincia ad me detulit quæftiones : ad quas


* J ■ *’ * 'gt;tlUci3 IU.1 JVlL/1 U. I IdLlU civ Ik/VI WL LI tii VIV LI vl Lid Lill J Vid dVl 111 v VlvLLIIlL V£LicvlLl UJ jv j « d Vl (^LId^ ^adaiem epiphaniojtlargiffimo fpatio me rnfurumputabam.Cuncp fornuis noftiö lucubrating lt;:uiisadplærafcçdiftaremtamp; expletisaliismcaduefttamquafiaddifficillimâreferuaremfubitofuper ’Jenita^rensfeilico.pfefturum.Cumq; eörogaretutdifFerretiterlibere mihicocpitfameobtcdere: öionafteriorum ægvpti neceffitates nili non plenas aquas:multorum inediam ut ,ppe offenfam effet inQominûillurnultrauelleretinerc.Itaq;fubtegminaamp; ftamina.-liciacpamp;telasquæmihiadueftram Appius nobis inconfefta tranfmifinit qcquid mihi deeft ueffro texereeloquio.Prudctes

c is«eruditi:amp;decaninautaitAppiusfacundiaadxpidifertitudinêtrafmigraffis.JNecmagnomw 1 apud uos laborareopuseft;qgt; philofophum quendam in fuadendo rufticu efle ppeffum narrant fa uiæ;mxdum dimidium inquitdixeram iam intellexcratdtacß Si ego tempore coartatusfinguloruj ob’squiinfacramfcripturäcömentariolosreliqueruntfententias.ptuli Si aduerbö plæratçinterpta me libère qflione:amp; uobis ueterö tradatoæ mittaturaudoritas:qui in legendis fi ngulis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

acpbandisnonmeæ iiokitati:fed ueftroacquiefcatisarbitrio.Queritis quo fenfu diftuj fitamp;quomo l.CofkiJ mnptimaadCorinthiosæpiftola Pauli apoftoli fit legendum Omnesquidem dormiemusmôaût ^’^^mp!aria;nonomnesdormiemus;omesautcimutabimuf.

vtruncgetningfæçj5j,Qjjjj,j|jyj 5

En h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft.Oiûes qdcnô dormiemns: omesaûtimutabimue

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Heliasmortisncceflitatefupata:ita uterantincorporibusdcterrenacôuerfationcad coc

c tia régna tranilari funt ,V nde amp;nbsp;faiifti q die confûmationis ateg i udicii in corporibus reperiedi funt

-ocr page 378-

PATRIS . - n TRACTATVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11

enmaliisfanftis:quiexmortuisrefurrefturifuntrapicturinnubibusobuiâchriftoinaera:amp;rongiw ftabunt mortê.-eruntcç femper cum dno gtauiffima mortis neceflitate calcata.Vnde ait apEus. Oesqui dem no dotmiemus:ocs aut immutabimur.Qui enim ex mortuis refurrexerint amp;nbsp;in nubibus uiuctes raptifuerinttranfibutadincorruptionc:amp; a mortalitateinimmortalitatc mutabunfmonin tpe.-ncn fairem in breui fpatio : fed in atomo amp;nbsp;in punâo tpis ar«^ mometo quo palpebra oculi moueri pot in nouiffimatuba. Tantaemfietceleritaterefurreftiomortuo^.':utuiuiquosincorporibusfiiiscófum/ mationis tps inuenerit mortuos de inferisrefurgentespræuenirenôualeant quod manifeftiusPauliîS Vbi fuora' ‘^rflerensait-Ganetcmtubaamp; mortui refurgentincorrupti:amp; nos immutabimur.Opj enimcotrupti quot;nbsp;’ bileiftudinduereincorruptionc:amp;mortaleiftudinduereimmortalitatcmtpoffirinutrancgpartcu« B'ndnrus nbsp;nbsp;nbsp;poenis:ucl in coeloife regno manereperpetuoi Diodorus tharfenfisepsprsteritohoccapituloincôfc

* nbsp;2 nbsp;* qi4entibusbreuiterannotauit:ineo^fcriptueft.Etmortuirefurgentincorrupti:amp;nos imutabimut

Si inquit incorrupti refurget mortui:haud dubiiiquin amp;nbsp;ipfi ad meliora mutati:qd necefle fuit die« re:amp;nosimutabimur.Aninhoc uoluitintelligicp incorruprio côisfitoîum.-immutatio ante prop^ Annollina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^rim non folûincorruptionc Si immortalitatc.Ted Si gloria confequunt Appolliarislicetaws

. PP nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’’uerbiseadem quæ Theodorus afleruit quofda non eife morituros Sc de præfenti uita rapiendosinfugt;

turamutmutatisglorificatifcpcotpibus fint cum Xpo.Qiiod nunc deEnoch amp;nbsp;Helyacredimus-DV Dvdimus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rion pedibus fed uerbis in Ürigenis tranfics fniam.-contraria uia gradit.Eccemyfteriû uobino

* quor.Ocsquidemdotmiemus;non oês autem immutabimur:qd’ ita differuit.Si nóindigerrt relut reftio interpræte.nec obfeuritate haberet infenfibus:nun$ Pa ul us poft multa quæ de refurredionelo cutuseftintuliflet.Eccemvfteriu uobisdico.Oêsquidem dormiemus:id eftmoriemunnon ocsautc fedfolifanfti immutabunt.Sciocpinnónulliscodicibusfcriptufit.Nonquidcocsdormitm“^®’’’^^ aûtimmutabimur.Sedconfiderandiuaneiquodpmiffumeftocsimmutabimurtpoflîtcôuenireqd fequirur. Mortui refurget incorrupti Sc nosimutabimur.Si em omnesimutabuuf amp;nbsp;hoccómun^ eu cæteris eft:fuperfiuum fuit dicereamp; nos imutabimur.Quàobrem ita legendû eft.Ocsquidem dormie mur.nonocs autem îmutabimur. Si erninAdam ocsmoriunfamp;inmortedormirioeft:ocsefgO“°*-miemusfiuemoriemur.DormitaiitiuxtaidiomafcripturaR;:quimortuuseftfperefurredôist“f“^æ Om nifcg qui dormit expergifeit:fi th nô fubita uis mortis eu oppræflerit Sc mors fomnofuetit ta.Cuqj oês itadormierintlege naturæfoli fanfli incorpe Sc anima in melius mutabunt itaut incot ruptio omnium refurgetium fit.Gloha aûtatcç mutatio ,ppriefanfto{t. Qiiodlt;$ fequit iuxtagtseo» évÏHpiTTNfiuepoTrùotpeaîLuôv.Vtrucçein legitur amp;nbsp;noftriinterptatifuntinmomento:

Epicurus

in motu oculi idem præfatusDydimusitaexplanauit.iundafimulomniurefurreftiôerapie'^obuia xpo Sed hi quos morsdifloluerit quepræfensfcrmofigniftcat Quandoerii dicitinpunflptéporis» in motu oculi atcç mometo futura omniûrefurreftionccunftâ primæ amp;nbsp;fecundærcfurrediows'â^“ lam excludit utalii primi alii nouiflîmi refurrefturi efle credâtur.Atomus aûtpundû tpiî^l^'fl .æ?” amp;diuidi poteft.Vndeamp; Epicurus ex fuisatomismundûftruitamp; uniuerfacôfirmat.rduflt;jocuii hue motus qui græcæ dicit poiru tanta uelocitate tran(currit:ut pene fenfum uidentis effugiat .Vtrnfp

lil nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VkJVlKIUVlJ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11 N ILIK.1». lUUUI MVl lAA^vva jlt;* n r» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4V44H1V MVUtlil 145 Ut tJUKi'*'-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

pliiiTiauelftipula:autteiine ficcumcçfoUum uentoflatucjraptatamp;de terra ad

B Efa^s.

Apoc.s

ad iftum oculi amp;nbsp;ad nutmn dei omnii'i niortuoR:corpora mouebunt parata ad aduétu iudicis Oljod cpiungit Si dicit.InnouilTima tubacanetem tuba:amp;mortui refurgentincorrupt! amp;nbsp;nositnmutabi;^ mur Oportet enim coriuptibilehocinduereincorruptioncamp;mortalehoc induereimortalitatcmdn^ plicem habet i nelligentia'; ut clangor tubæ aut uocisindicetmagnitudinemiuxtaillud'quodfcriptu eft.Sicuttuba evaltauocem tuam:Autapettamomniurefurredionemiuxtailludquodineualt;’85”° legimus.Tuautem cum faciselemofyna noli tuba canere ante re hoc eft abfcondir facniifericordiam amp;nbsp;in fecreto ne nidearis de alterius miferiagloriari.Quærimus autem curad nouiflimam rabsm met tuos fcripferitrefurrefturos.'Quandoeminnouiffimadicituruticpaliæpræceflerunt.fnapocanpii 0 bannis feptem defcribunturangeli cum tubis amp;nbsp;unoquocç ciangenreprimo uidclicctfeiinco « W tio quarto amp;nbsp;quinto amp;fevto:quid per fingulosaftum fit indicatur.Nouiflîmoauteni ideftfcptm’O claro tubs ftrepitu perfonante mortui fufeitantur corpora quæ prius habuerantcorruptibiliaiiKOttu pta recipictes*Vn poft nouiflimam tubam expo nitapoftolus quid fequatur Canet enimtt’ba« mor tui refurgcntincorrupti.nosautemimmutabimurquandodidt nos ahum fe: amp;eos qui fecum iunt prætermortuoseflefignificat. Ad quod intelligendum.’funt qui dicant mortuosqui refurgantinccr ruptiefle corporamortuorum eosautem qui dicantureflemutandi animasdebereaccipi quancioin maiorem gloriam fuerintcommutats:óe peruenerintin uirum perfeftum amp;nbsp;menfuramætatispleni'* tudinis chrifti. Alii uero aiferunt mortuos debere intclligi peccatores qui refurgent incormpti ut pw fl nt sterna fuftinerefupplicia.Eosautem qui comma tantureffefanfftosqui de nirtoteinuiwtem-*» degloriatranfterunturingloriam.Vndeadincorruptionem mortuorum intulit Oportetenirncortu ptiuumhocinduereincorruptionem.Adidauremquoddivcrat:nosimmurabimur:illudadiurixi^ amp;nbsp;mortale hocinduetimmortalitatem rAliudeft enim immortalitas aliud incorruprio :Sicutaliu mortale amp;nbsp;aliud corrupriuum.Qyicquid autem mortale eft:amp; corruptiuum eft:fed nonquodcortu •ptiuum:ftatim amp;nbsp;mortale.Corrupriuaquippefunt corpora quecarentanimaamp;tamcnnonfuntmo

-ocr page 379-

Pc refurreftîone Garnis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola XXXVI

taliaqaia nunqj habuere uitam qlt;f ^prieanimantiö en-.Vnde fignantttapoftolus. Corruptioni ànn corruptionem:amp;morralitatiimniortalitatc:refurreâionisfuturamtpecopulauit.Achatius CæfareteAchatîus '

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;libro ^poncs fibi hâceandc qftionc latius difputauitamp; utruijfufcipiensqdquot; inter

euidet eue côtrarium poft prindpiumqcf omifimus:ficIocutuseft:Dicamus primumdeeoqdma gisin plurimiscodicibusinucnit.Ecce myfterium dico uobis oês qdem dormiemus nô ocs autc imu# tabiinur.Myfteriûdixit:utattctioresfaceretauditoresderefurreftiôeplêiusdifferturus.Dormitioaôt •nottetn iftam quæ cômunis eft oim fignificat undercftiffime pofuit cp ocs dorrniamus id eft moria mur ficut iupra dixit Quô in Adam ocs moriunt licamp;in xpo omnes uiuificabunt. Cû ergooês moti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q

tun Rut audite facramenta quæ dico omnes quidem dormiemusfed nôomnesîmutabimurs Canet cnim tuba:hauddubium quin angelusfeptimusamp; mortui refurgentincorrupti. Si ante incorrupt!

îmutabunt cû incorruptio ipa mutatio^fitt'Sed hæccômutatio qua Paulus muta Qus:ôt lanfti funnglorificatio intelligitur incorruptio aût icdrco pmunis eftoîm:qa in eo miferabilio reseruntpeccatores:utad tormentappetui fint:amp; nonmortali amp;nbsp;cortuptibili corpore difToluanc.Le; gitniisin eadc æpiftola apoftolo differente fecretam diuerfitatc refurredionismô in natura corpoje fed in uarietategloriæsdû alii refurgut ad pocnas ppetuas alii ad gloria fempiternâ.Alia em caro uolatiliu alia pifduialia iumentojaxói corpa cæleftiaamp;corpa terrena. S ic inqt erit amp;nbsp;refurreftio mortuoji; cui fen tetiæmagisacqefdtecdefiautocscômuni morte moriamur.’amp;nóocsmutemuringloriaauxtaillud quod Daniel fcribit.M ulti dormictes in terræ puluere refurget alii in gloria æternâ alii in côf ufionc amp;nbsp;Qan .IZ» obptobriu fempiternu.Qui cm refurgent in obprobriu Si cöfufionc fempiternammó refurgent in ætec^

gloria in qua Paulus:amp; qui cû eo funt mutabunt.Quæcû ita fe habeant amp;nbsp;fic intelleda fint a no nis eotiiiTi trii cômutationem fufdpere qui refurgent in gloriam Peccatoß» aût amp;nbsp;qui mortui îfideliu pf!latjf:amp; refurgent incorrupti nequa^ cömutationc.-fed pocnas ppetuas effe dicedas. Tranfeamus 3d lecundä leftioncq ita fertur in plerifqt codicibus nô qdem omnes dormiemus ocs aut im utabimur E’f quanönuUi afferuntmultos uiuos incorporibusrepericdos:amp; fi nondormiantomnes nononu nes dîe morituros fi aut nó moriant omnes.nó omnes refurrefturos.Refurgerc enim proprie didtur qui ptiusinoriendocccidit.Vndeamp; Paulum uolunt fcribereinprimaad Theffaloniccnfes æpiftola. Nos qui uiuimus qui refidui fumus ingt;ductu domini nö præueniemus eos qui dormicrunt quoni i.thcf.4; am ipednsin iuffu in uoce archägeli in tuba dei defcendet de coelo amp;nbsp;mortui in chrifto relurgentpriÿ *' miîDeindcnos qui uiuimusqui refidui fumus fimulcum illis rapiemur in nubibus obuià chrifto in aéra amp;nbsp;ficfemper cum dominoerimus.Et ex his diftis jgt;barcconantur apoftolu Paulum amp;nbsp;qui cuni eo Icribebât æpiftolam putaffe fe nô effe morituros fed tepericdos''die côfummatiôis in corpore Quod fi uerum eftærrauit Paulus amp;nbsp;humana eftimarione deceptus eftmt arbitraretur feinueniendû incorpo requodfalfumeffereruexitusapprobauit.Hocintellexerantamp;illiTheffalonicenfesfacramêrafermo nis myftid nefcientestamp;côieduris uariisfluftabant dicebant(ç:fi Paulus iniieniendus in corpore eft 43 ^•thcf.jS»' Wmus eft dies iudicii.Vndecorrigit eos fecundam æpiftolam fcribens.Rogamus uosfratresperaduc turn dni noftri iefu chrifti;amp; noftrâ côgregationc in ipm ut nô cito mcte moueamini ncc terrcamini heç pet fpititû necç per æpiftolam:tan$ per nos miffam.-quafi inftetdies dominime quis uos feducat Ullo modo qui nifi difcelïio uenerit primû amp;nbsp;reuelatus fuerit homopcccati filius perditionis qui ad^gt; uerutur amp;nbsp;extollit fuper omne quod didt deus:amp; quod colit ita utin templo dei fedeat oftendens fe tan$fitdeus.Nonmeminiftisçpcumapuduoseffemhæcdicebamuobisf'Qiiibusdi(ftishocagitut eosreiiocct aberrorene purent diem appropiquareiudicii:amp; id quod fcripferat. Nos qui uiuimus q tefidui fumusin aduentu domini non præueniemus eos qui dormierunttalitcr intelligant: $ intelli?

gi uoluit ipfe qui fcripfit.Nec5 enim fieri poteft ut qui ad Timotheum fcripferat.Ego enim iam dcli^ z.thîmo. 4 bor:amp; tempus refolutionis meæ inftattputaret fe in carne perpetuû;amp; nûq.’ effe moriturum; amp;nbsp;de uita terrenallatim ad régnacæleftia franfiturum:præfertim cum ad Romanos fcribens eadc dixerit. Quis R0.7. meliberabit decorpore morris huiusÆt ad Corithios:Habitantes incorpore peregrinamura'domi^ no. Magis autem uolumusexire de corpore:amp;præfentes effe cum deo:qui hæc dicebat.nouerat utiop fe enemoriturum.Meliuseft igiturfpiritaliter fenrirequod fcriptum eft:amp;dormitionem inpræfenti loi» cononmortemaccipereperquamanimaacorporefeparaturtfedpeccatu poftfidem amp;offenfamdeî iXor.'fh dormitionemcj poft baptifmum dequa amp;nbsp;ad Corinthios loquæbat.Et ideo inter uos multi infirmi funt.amp; dormiuntplurimi.Et in alio loco.Ergo amp;nbsp;qui dormierunt in chrifto perierunt qui cum mor^ tui fint non funt perpétua morte perituri:quia non in mortali criminecontinentur.dedleui modicolt;ç peccato.Qÿodamp;alius fanftusuitarecupiensloquæbaturNeforreobdorniiâinmorte.Eftigiturfoni, nus peccati qui dudtad mortem:amp;eft alia delifti dormitioquæ morte nonftringitur. Qui ergo uixe P®*'^’ rit ea uita quædicit.Egofum uita (etenim uita noftra abfconditaeft cumdiriftoindeo) amp;nun$ab. nbsp;nbsp;nbsp;.

ca Fuerit feparatus:nec ad mortem ufcgpeccauerit.iftedeuiuentibusî amp;nbsp;femperuiuentibus effe didtur p de quibusamp;faluator in euangclio Iohannis myfticofermôcteftatur. Qui credit in me non morietut nbsp;nbsp;nbsp;’

Etomnisqui uiuit amp;nbsp;creditin me non morietut inæternum.Vnde amp;nbsp;apoftolus domini fui calcâs ue ftiga:ea docuit dffdpulos quedididt a magiftro:omnes ita^ non dormiemus:Qui enimomni cufto dia feruatcorfuu;amp; adchrifti ptæcepta uigilat:niandaticg eiusmemor eft dicentis. Vi|ilatc quia ne^

-ocr page 380-

PARTIS n


TRACTATVS ff


rdrisqhorafuruenîâtEtînalioloco. Ncdederïsfolrinöoculistuis amp;plapebristuî dormitarionSnt faluus fias qfi caprea de uinculis:amp; quafi auis de laqueis ifte hö dormiet C öcj igitur quidä nó dormi ant qui femp in xpo uiuunt amp;nbsp;uigilât fequit ut neq$ oês dormiât ôc ecótrario ocs ini utent nó ïmuta tione gloriæ q f»priedebef fanftis:fed ea ïmutatióe qua corruptiuö hoe incorruptiuu efticit ut nel poe nasuelpraEmiarecipiâtfempiterna.Quodfidormieritaliqsinxpoamp;negligcriæfomno obdormierit debet audite qlt;f fcriptö eft.Nunqd qui dotmit nó refurgetr Qiii uero nó dormit fed uigilat amp;nbsp;femp m' uitinchriftode uitaad uitatranfietfiucrapietinnubibusutfempcumdnofit. Deiftiufmodi dormi entibus Lazarus erat.De quo dns ait.Lazars» amiepnofter dormit:amp; de hocdormicte dicebat ad Mat tham.Qiiicreditinmeetiafimortuusfuerituiuet:amp;oisqui uiuit:amp;credit in me nómorietinaeter^ num.Quiein tota mente in xpo confidinetiâ fi uthomolapfusmortuusfueritinpftó.fidefuauiuit inppetuum.Alioquinmorsiftacômuniseft cTcdentibus;amp;nôcredentibusdebet æqualitcramp;ocspa^ riter tefurrefturi funt. Alii in confufionem æternâ alii ex eo qgt; credût in fempiternâ uitâ.Et fie ftarepo^ teft utquicreditinxponó moriaf :8ietid fi mortuusfuerit uiuatin æternû:q(f iuxta corporale morgt; temexcepto Enoch amp;nbsp;Helya.-nulli côtîgiffepfpiciuueft.Qui autem fidei magnitudinefempuiuûtdi xpo nôdormicntnclt;5 morienf fedimitatores erut uitæ apoftolicæqui abfi^ ulla culpa uixerût iniege iuftici.'e:amp; adfincdni tranfeuntes credentefiç ineum qui uita uocat amp;nbsp;refuneftio nun$ dormiere.-nu $ mortui fût Anima ein que peccauetit ipfa moriet. S icut igi t animaq peccat uiuête corpore mortua Ä amp;nbsp;eadem die qua peccauetit dormit in morte dicente ecclefiafte. Qiii peccauerit mortuus eft « Sicaia quxchrifii ptâîccpta feruauerit etiâ fi corpus mortuû fuetitiuiuetin’æternû Hocaûtidepdmu œmagiscôueniat uetitati.-italcgcreocsquidemdormiemusmöomncsaötimutabimur maximeqa fequit mortui refurgentincorrupti amp;nbsp;nosîmutabimur Si em ocs funtîmutandi iuxta alteram leftio^ nem quôpollea dicit quafi pcipuû att5priuatô:amp; ^priöapoftolorö amp;nbsp;nosîmutabimur. Qp^'doaut dicitnosfanftosquofcjfignificat.Quîeritisquomodointelligendufitilludqcr inprimaad’Thefl^o nicenfes æpiftola fcribitur.Hoc eriî uobis dicimus in uerbo dni:qnia nos qui ui uimus qui refidui fu^ mus in aduentu dni non præueniemus eos qui dormierunnqtn ipfe dns in iuffu:amp; in uoce archange li amp;nbsp;in tuba dei defeendet de cœlo amp;nbsp;mortui qui in chrifto funt refurgent primi.Deinde nos qui mus quirefidui fumusfimul cum illisrapiemur in nubibusobuiam chriftoin aera:amp; fiefempetcum domino erimus.Super quo quisfuperiotAchatiidifputatioplcniusdifpntariritamendiccndumelt quid uideatur aliis.Theodoro uidelicet appollinari amp;nbsp;diodoroiqui unam fequunf fententiamquo^ Diodorushæcfcripfitrefiduos.AtcçuiuentesPaulusapoftolusuocatnôquo uelitintelligiS^i^^^’^ os refurreftiôis tpe in corpore reperiendos:fed nos dixit pro co quod eft iuftos de quorum 6^ tgo 'um numcro.fpfi enim tapienturobuiam chrifto amp;nbsp;non peccatores. Viuentes autem non iuxta tropolog’a fanftosaedpimusqui peccato non mortui funt : fed omnes quos in corpore ad uenienschrift“^'”“®^ nerit.Qyodfequiturnonprxucniemuseosquidormicrunt:nequaq ad peccatores referte debem us Nclt;5 enim peccatores cum iuftisrapictur obuiam chrifto:fed cos quos mors diflToluerit.

Matth.24 nbsp;nbsp;nbsp;P^Quiro:amp;apoftolidsdiftiscalûniamfacio:cumipfemanifeftiffimefcribatquirefidui

aduétudomini.Qui(unrautcrefiduiîucrbisdifcimusfaluatoris.SicutindiebusNoæducebantuxo rcsamp;nubebat:amp;repcteuenitdiluuiu:amp;tulitocsficeritaductusfiliihoïs.Quibusfmóibusapprobat infine mûdi multos uiuos amp;nbsp;adhucincorpibusrepiêdos.Sequit in iuffu in uoce archageÜ mortui re

Matthe zî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptimi.Et hoc rurfum faluator loquif in euagelio. Media aut noftas fpöfus uenietiqui uti^ ui

'' uentes in corpore dephenderiqn duoeruntinleftulounomnusaffumetunamp;aliprcliquetur. Etduas molctesunaaffumetur: amp;aliarelinquefQiubusdifl-isoftenditurmedionoftisfecurisomnibuscon fummationemmundieffeuenturam. OrigenesintertiouolumineéjïifHJÜaïiKxiv-' ’deft expolitio)’ num epiftolæ Pauli adTheflalonicenfesptimæpoft multa : quæuarioprudcnticp fermone dü^uit: haecintulitdequibusnullidubiumeft:amp; Achatium plæracÿlibaffe.QiiideftergoquoddicuntThel^ faloniccnfesin uerbodeiPaulus amp;nbsp;Siluanus:amp; Thimoteus. Nos qui uiuimus : qui refidui fnmus in aduentu domininon praeueniemuseosqui dormierunt. Qiii funt iftiuiuentes qui loquu^^^^’a. VtiepPaulus nonabhominibus;necperhominesapoftolus:amp;charilTimuseiusfiliusinfidj^quot;î”’°^^ us amp;nbsp;Siluanusiqui illiscratinaffeftionc amp;nbsp;uirtutibuscopulatus.Ethoc non folumiH* .‘fedquicuniç Pauli amp;fdentia amp;conuerfationefimiliseft:dicerepotcft.Nosqui uiuimusiquorum corpus rnortuu cft propter peccatum.-fpintus autem uiuit propteriufticiam:amp; quorum mortificata funtmernbralu^ per terramitautnequaqconcupifcatcaro contra fpiritum.Si enim adhucdefideratcaromiuit.'aqa uiuitdefiderat amp;nbsp;non funtmortificata membra illius fuper tcrram.Qiiod fi mortificatafunt nequag côtrafpiritûcôcupifcuriquæmortificatiôefuihuiufcemodi defideriûpcrdiderût.SicutigiturquiuiO caruetepfenti amp;ad melioratranllati funtmagisuiuunt depofito morris corpore: amp;uinoR: omnium încentiuis.Sicqui mortificationeiefum incorpe fuo drcunfetftf:amp; nequaq uiuuntiuxta carnem lea îuxtafpiritumiuiuuntineoquiuitaeft.’amp;uiuitineisXps.Dequofcriptujeft.yiuuseftfermodeia cffîcax:qüieftdei uirtusideicçfapientia.Viuunteniminquibusuiuiriuirtusdefomnihumanauag litatedepofita amp;nbsp;inquibus uiuit fapiétiaquæ abfcôdita eft in deo:amp; in quibus uiuit amp;nbsp;°P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7?

Xpsenimfaftuseftnobisnonfolumiuftidacxdeoifcdamp;fapictiaamp;omneq_d’uirtuscft.Etfiqui j in præfehti loco fe a dormictibus Ä in chri ft.o mortuis qui haefecibût a;piftolâ:fepararcnuideret u^^


MÄ.It fs.151


ßs.40. [0.11.


Ezec.lt.

EccïsJ.


l.Thef.4.


Origen.


Heb;4.'


-ocr page 381-

Dc’rcfuneftionccatnîs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. XXVI

Rua ânotatîo:amp; ex uno loco affuïnptû teftimonîu nô ualcret.Nuc uero'eodc fenfutquia U eodê fpirÿ tu in prima ad Corîthios loquicocs nô dormieni us:ocs ante imutabimur:in mometonn motu ocu li in nouiffimatubaiCanetemtnba:amp;mortui refurgêtîcorrupti:amp;nos ïmutabimur.Hocqd’inpræ^ fenti loco lcriptû eft in tuba dei defcêdet de coclo côpara illi qrf ad Corinthiosdicit in nouiffimu tuba Canet ein tubaamp;cætera.illi aötquodadTheiTaloniccfesdicit:amp;mortuifinchriilorefurgctprimi:hoc quod ad corinthiosferiptu cil amp;nbsp;mortui refurgentincorrupti.Porroquod fequit.Dcindenos qui ui^ uimus quirefiduifumus.Illirefpôdetamp; nos imutabimurquoß.’UtricgficintelIigip0t.Nosquiuiingt; . inus:qrefiduifumusinaductudomini amp;nos qui mutabitnuriamp;nôfumusexhisqui appellant mor nbsp;nbsp;nbsp;*

tui fed uiuimus.Iccirco præfentiâ domini nô in moite fed in uita prællolamur : quia de ilraelitico ge ? nerefumusamp;eleftæfuntdenobisreliquiædequibusdnsolimloquebat.Dereliquimihifeptcmilia uirosquinôcuruaueruntgenuanteBaal.inlohânisquocgeuâgeliouiuoruamp;nôuiuorû duplex or;! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

do defcribitur.Ois qui aedit in me etia fi mortuus fuerit uiuet:amp; omnisqui uiuit amp;nbsp;credit in me : nô morieturinæternû.Si uiuositaintelligimusutiama nobis didû eft.dormiêres amp;nbsp;inxpomortucsil; lonâ.ii. los effe eredam us qui eu uelint in chrillo uiuere rame peccatis mortui funt.Sin aûtreliquiæ amp;nbsp;eleâio fecudum gratiâ appellâtur uiuctes qui nô ita credut.-nec de ifraelitica nobilitate generati funt dormiez tes amp;nbsp;mortui appellabunt in chrifto.Suntqui hûclocû ita edüTerât.Viui appellant qui nun$ peccato mortui funt.(^ii aûtpeccauerut in co cp peccauerût mortui funt:amp;pollea côuerfi ad pœnirctiam put gant antiqua delifta mortui appellant qa peccaucrût.inchrifto aut mortui quia plena ad eu mente cô nbsp;nbsp;nbsp;K

uerfifunt.Porroqui uiuunt amp;nbsp;habet teftimoniûfidei amp;nbsp;needum rcceperût^miffiôem deiî qui amp;nbsp;de aliismelius quidâcogitauit utnôabf^ his qui iufti funtcoronent in eohabent beatitudinc :cp fiuunt bono côfcictiæ ôi uiuût amp;nbsp;relidi funt in aduentu dniifaluatoris.Sed quia clemcs eil deus amp;nbsp;uult falua te etiâ eos qui dormierût:amp;in chriilo mortui funt nô præuenient illosme^ foli rapient i n nubibus:fed luxtaexêpkim euâgelicæparabola: unû denariuunamlt;ÿ mercede amp;undecimæhora:opcrariiamp; primæ |i*anh.zo» quiinuineâmiifiujntfalutispræciûaccipiêt.Nechocalicuiuideatiniuftûutdifparlaborunûpræmi umcôfequat.Magna quippediuerfitas eileop: qui poil uulnera funtfanati amp;nbsp;eoçu qui nun^ uiderût mortis crrorcm.De his puto didû quis cil homo qui uiuit amp;nbsp;non uidebit mortemtredimet de morte aniinam fuâ.Necj em ut quidâ putat quis pro eo quod eil nullus accipit : fed quafi dixerit quifputas iuxta illudquodfcriptû eil. Quis fapiens amp;intelligethæcÆtinalio loco,Dnequishabitabitintaber# naculotuotEtitenKQuiscognouitfenfumdnirRefiduicrgoerötdccredentibuspauci.'quiaducntu domini uidcât feefm illud quod deus uerbu faftum eil nequa$ in uilitate carnisjfed in gloria tiium pnantis amp;nbsp;côfiderandum quomodo primu appellauerit dormictes.'Deinde in chrifto mortuos :quos uiuentes præuenire nô poterût.Qiii cm nô cu/lodierit hoc qd* feriptû efl.Ne dederis fomnû oculis tult; isncijpalpebris tuis dormitationc:utfaluus fias ficutcapræa de uinculisamp; ficutauisde laqueis dor/ miet amp;nbsp;culpabilis fopore torpefeet. Cûkj dormicrit tranfibit in mortê.S icut em mouet qui uigilat:fic quidormitiacetimmotus:amp;mortistorpetfimilitudine.Qiiodaûtdormirionéfequatmors amp;nbsp;pria ad Corinthios æpiilola docere nô poteritiinqua feriptû eil.Nûc aûtchriilus furrexitexmortuisprimi. _ tiædormientiû:quiaperhominc mors amp;perhomincrefurreftiomortuo^.Etpoilpaululû non nesdormiemusfedomnesimmutabimurinmomctoiniduoculiinnouiflîmatuba:Canetem tu;» baamp;mortuirefurgentincorruptiamp;nosimmurabimur.Cûergohæcdedormitionedicantamp;morte -, Si illudlegamus in apoftolo.S urge qui dormis amp;exurge de mortuis amp;nbsp;illuminabit te chriilus: iurc; Eph.;, musdomino:amp;uotumfaciamusdeoracob:unufquifcgdiccsincordefuo:Siafcendâfuper ilratum , meû.'fidederofomnûoculismeis Si palpebrismcisdormitationc :donecinueniâ locû dno:haud du; ps«IJI* bium quin in anima fua tabernaculû deo iacob:ut deus in illo ajterna fede requiefeat. S equit quia ipgt; lednsiniuiïu amp;nbsp;reliqua.Defcendeterii miffus apatrcnondiuerfitateuirtutis:feddif^cfationeiudicis amp;defeendetad eos:qui deorfum funtucrbû dei amp;nbsp;fapictia:amp; ueritasatep iuilicia: Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mortui fint

ad quos dignatur defeenderemô tamê funt ab eo alieni.Mortui em uoeâtur in chriflo:qui aût uiuunt hochabentpriuilegiû:qgt; eliguntepluribusattamc utrû^agmen Si mortuorû in chriilo: amp;nbsp;uiuentiû patiter rapient in nubibus obuiâ xpo:ut nô eûexpcftêt donee ad terrenadefccdâttfed præfentiâ illiusamp; contubernio in fublimibus perfruantur.Quâtaiç clæmctia xpi:ut pro falutenoilra nô folû caro faftus fit:fcdadmortuosufc5defcêderit:amp;inipfamottehabcatfignauiuctiû.Aquaeriiamp;fanguis de latere tiuscgreffa funt.DcLendit igitur fetmodiuinus uoce archâgeli pccdctc amp;nbsp;pparante fibi uiam:in his çj eiuspoiïutferrepræfentia.Qyod utqueamusintelligereprimi aductusmyfleria cognofeamus. Scri ptum eil de Iohanne:qui precurfor eius fuerat qj in hæremo dixerit.Ego uox clamâtis in dcferto:amp; reÿ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

liqua.C^iid clamauit uoxin deferto.Parate uiâ dni reftas facite femiras eius.Ob quod præmiû quâue mercedes'Ois uallis implebif:amp; omnismons Si collis humiliabit: Si eruntpraua indirefta:amp; afpera in ui«planas:amp; uidebit ois caro falutare dei noflri.H oc aût ideo:quia uerbû caro faâû ell:amp; habirauit i nobis.Nûcautnelt;qua$ uox 4)phcteindeferto'erit:fed uox archâgeli parantisuiâ:5nôincarnishumili)!lohan.I. Mte ucnientiifed ei qui eflapud pâtre uerbû'deus:amp; tunequidêegrediebâturin defcrtû:utaudirct aG iiimpti nominisprecurforc:amp;uiderctarûdïnê uéto agitatâ.-dequa faftæ funt tibiæ:amp; uocalis calamus quiinorcpuerorûduldfonatmodulaminecanctiumin plateisatcçdicentiû.Cantauimus uobisamp; nô faltaftis.Nûc autem in uoce arhâgeli præcçdctis dominum defccndêtem de coclis:amp; i clariffîma tu/ Ence.y,

R il

-ocr page 382-

TRACTATVS nbsp;nbsp;nbsp;n


PARTIS n


î.Thef.y.

NutticJoi biunufquiflt;5crcdentiû:ueladptæliutti:ucladfacctdotalia minifteria jjuocat.LegituusinnutliOT^ Matth.io. lunilibrolacratasdeotubasquæantehoftias pfonct.Sinaût magnaeft uox angeli:amp; tubæ:amp;ƒdian gell $to maior erit tubæ dei:quæ parat uias primum dormiennum amp;, mortuorû in chrifto : deinde eorum qui uiuunt Sc refidui font amp;nbsp;fermonis dei præftolanturaduentû.Forfitanfimplicistubædan gordormientibusamp;mortuisinchriftoneceffatiuseft.Voxaùt archangeli amp;nbsp;tubædeibis qui uiuun ôeinpræfentiâdeireferuant:uideamusquidpofficintelligi:amp;: idqdfequit.Simul eu illis rapiemut. Quouerbooftendiputofubitûadmelioratranfceniumjamp;iccircoraptûfe uoluiffe dicere ut uelocn’ i.Cotindz. nbsp;nbsp;nbsp;tranfeuntis fenfum cogitâtis excederet. Quod in alio loco eiufdc uerbi ^prietate fignauiL S cio ho

mineminchriftoanteannos.xiiii.fiueincorporefiueextracorpus nefciodeusfcitraptumilbusmodi ufcÿ in tettiutn cœlû:amp; fcio huiufmodi hominc fine in corpore fine extra corpus:ndcio deus fdtiqun taptus eft inpatadifum:amp; audiuit uerba ineffabilia quæ nô licet homini loqui. Alü cm prolidentes ƒ (utitadicam)gradientesadmaioracrefccbant:donecfierentjuxtaidquodfcriptumeft.Mago* nimis:amp; quofda incoclû affumptos legimus.Paulusautem uas eleôôis in terri um cerium raptus aRe dit: amp;nbsp;iccirco audiuit uerba ineftabilia .Qyomodoaût hi q ui rapi untut in nubi bus rapiantur obuiam chrifto diligentiuscontemplandûcft.Scimusnubes ^phetasquibus pcepitdeusnepiuerentfuptt »

* cael hymbrem:quâdo impleuerût menfurâ patru fuopi::amp; fafta eft lex amp;nbsp;^phetæ uflt;5 ad ptiftam.Et quia deus poluit in ecclefia primum apoftolostfecundo^phetas nô folum ^phdsded a apoftoli nubes intelligendi funt.Si quis igitur rapitutad xpm afeendit fuper nubes legis amp;nbsp;euangeiii fupec ppheus amp;nbsp;apoftolos:amp; affumptis alis columbæ : eorum«^ doririna ad excella fubleuatosoccuw nt:non deorfum fed in acte: amp;nbsp;fpiritali intelligentia faipturarum. Occurrens autem in fpintalibus t£-terrena dimittens.-fiueille fit dormiês fiue in chrifto mortuus fiue uiuens:amp; in illius pfentiam referua tus:fempercum’illocrit:amp;perfruetur uerbodeizamp;fapientiaueritateatc^giufticia.Hæccoderi fetmone diftaui:quideruditi uiri de utroej fentirentloco:amp; quibus argumentis fuas uelent jîbare fentœb^ ueftræprudentiæexponens.Nelt;5 cm tanta eft meæpufillanimitatisaudoritas:qui nihil diorum tantum morfibus pateo*quanta eorum qui nos in domino pceflerunt.Nec iuxta pythag®*'® dfcipulosxpræiudicatadoftorisopiniot’feddoftrinæratioponderandaeft.Si quis autem contratix fadionis immurmuratequare eorum explanationes legam quorum dogmatibus non acquR Rodua meilludapoftolilibenteraudire.Oïa^bate quod bonum eft retinete.Etialuatoris uerba dicctiS'ER^ teprobatinummularii:utfiquisnummusadultcteft:amp;figuram cæfarisnonhabennec fignatusd moneta publica :reprobetur. Qu’ autem’chriftifaciem dato præfert lu mi ne:in cordis nolW mati“^ piumrecondatur.ttenim fidialedicam feire uoluero:autphilofophorum dogmata:amp;utad noftram cedeamfcientiamfcripturarnm:nequa$fimplicesecdefiæuirosinterrogaredebco:quorumaliagM^ tia eft amp;nbsp;unufqujfcp in fuo fenfu abudaupfertim cum in domo magna patriffamiliæ uafotum muew fius multa dicat :fed eos qui artem didicere ab artifice. amp;nbsp;in lege dni méditant dieac nodt. adolefcentia amp;nbsp;in extrema ætate jifiteor amp;nbsp;Origenê amp;nbsp;EufebiûCæfarienfem uiros efle federraffe in dogmatum uarietate. Quod econtrario de Theodoro:achatio:appollinare poflumus dH cere:amp; tarnenomnesinexplanatiôibus fcripturarûfudoris fui nobis memoria rdiquerût.intettaaugt; rum quærif:amp; defluuioii: alueis fplendcs.pfertur gloria.Padolofus ditior efteoeno q fluéto-Cutme lacérant amici mei amp;nbsp;aduerfum me filentem craffæ fues grûni unt’: Quarû omne ftiidiû efti'mo feiem’ tiæ fupdli um aliéna carpere amp;nbsp;fie ueterem defendere pfidiâ:ut pdât fidc fuâ.Meûqjpofitû eft a'tiquos legere:,pbare fingula.-retinere quæbona funt:amp; a fide ecdefiæ catholicæ non recederexuolés ad alias q^ ftiunculas refpôdere amp;nbsp;uel mea uel aliéna di(ftare:ex templo a fratre S yfinnio admonitus fum ut amp;nbsp;ad uos amp;nbsp;ad cæterosfftôsfres qui nosamaredignant litteras fcriberem.Cohibebo igit gwdû amp;nbsp;cornesfueritfuturomeoperi referuabo:ut amp;uobispptespared amp;nbsp;frudûacfenilecorpufculûonuspol fit ferre moderatû.illud aût breuiter in fine cômonebohoc qcf in latinis codicibus legit.Oes qdem te gt;nbsp;furgemus nô ocs aût îmutabimur in græcis uoluminibus nô haberi.fed uel ocs dormiemus mp ornes autcimmutabimur:uelnôocsdormiemus.ocsaûtimmutabimur:quoii:qsfenfusfit fupW“”^’oi?.

Argumentum fequcntisæpiftolæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Ominus africanæecclefiæ græcos traftatoresin latinum uerti peatunin quo ftudio dicitib d nbsp;nbsp;lum utilius uerlaturum $ in traducendis canonicis feripturisa .Ixx. interprætibus tranfla^

tis:quorum concors editiomaiorem $ unius hominis au(ftoritate3 haberet. Arguit quo^ Hierony.inexpofitione adGalathas:q» apoftolum Paulum in repræhenfione Petri limula te locutum amp;nbsp;ad leniendos tumultuantium animos dixerit effe mentitum:quoniam fi aliqood men daciuminfcripturisadmittitur.’omnisearumuacillabitauftoritas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

ß eati Auguftini ad Hierony.de interptatiôe græcop: feriptorû puoc3tis:amp; de fuperfluapoft.lxx.in terprætcseditiôe:acdeexpofitioneæpiftolæadGalatascarpenris. Epiftola. XXVII Omîodileftiliîmoamp;cultu finceriffimo charitatis obfequcdo atep àpledcdo fri amp;complbi7

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t2roH*^o*Augufti.Nûqæquæqfi^ ta facile cuilibetinotuit:$ mihituoß; in dno ftudio^

ni J qetalæticia:amp;uerecxercitatioliberalis.Qiidqergopcupi3oinotenoffe:tóexiguüqddatui munus habeo pntiaj uidelicetcorpis:quä ipa3 et poftea $ te briffimus nûceps:tûc uero iam cpatu dignpfrater Alipius uidit.-remeâfcg a me uifus eft{negarcnô poffum} magna expte mihieiierela

-ocr page 383-

R cdarguî t. S .hîero.ab Angu.de cxpofitione

Epî. xxvrr

tu eins impræffam:amp; ante reditum eu te ille ibi uidehat ego uidebam fed oculis ei us. Non cin aio nié at^ illô:fed corpore duos qui nouerîtdixeritcôcordia dutaxat ôi familiaritate fidiffima :nô mentis bus ille antecelUt.Qtiia ergo me nrimitus côione fpûs:quo in unum nitimur :deinde i!lius ex ore iam ailigis:nequaqgt;impudcterquaualiquisignotuscômcdogerm3nitati tuæfratrem^futurûquem no ftrisœnatibus adiutorio tuo uere jifututufperamusmifi forte cp talis eft:ut ipc tibi per eu fia cômêda;« tior $ illeper me.Haftenus fortaffe faibere debuerimdi effe uellc æpFarû folenniû morecôtentus» S ed icatet animus in loquelas cômunicâdas tccû de Hudiis noftris quæhabemus in xpo iefu dno no(lro:q nobis multas utilitäres amp;nbsp;uiatica quædâ demonftrati a fe iti neris etiâ per tua charitatem nô mediocri^ ter miniftraredignat.Petimusergo amp;nbsp;nobifeum petit ois africanart ecclefiaæ ftudiofa focietasmtin in terptandis eo^ librjs qui græce feripturas noflras $ optime traftauerûtxurâ atep opera impêdere non graueris.Potes emefficeremt nos quoi^habeamus illos taies uiros:amp; unû potiffimum quem tu liben P liusin tuislittcrisfonas.Deuertendisautem in lingua latinafanflislitteriscanonicislaborare te nollej quo iob interptatus esmt fignis adbibitis quid iter hâc tuâ amp;nbsp;feptuaginta:quoru eft gra* uinimaauftoritasintcrptationcdiftet:apparcat.Satisautcnequæomirari:fi aligdadhucin hebraicis *ifensamp;exemplaribusinuenit(çtotinterp tes illius linguae pitiflrimosfugerit.Omittoem.lxx.dequo tu uel ?filii:uelmaiore fpus côcordia $ fi unushomoeffetmô audeo inaliquà patte cettâ ferre fnîamt nui eispræeminentc auftoritatc in hoc munere fine côtrouerfia tribuedâ exiftimo. Illi me plus mo uctiquicûpoftetioresintcrptarent amp;uerborumlocutionô(5hebræarumuia5atlt;5 regulasmordacius (utfert) tencrentnonfoluminterfenonconfenferunfedetiâreliqueruntmulta:quætantopofteruen na amp;nbsp;pdenda remanerent.Etaut obfcura funt aut manifefta. S i em obfcura funt:te quolt;5 in illis fallî potuiffe nô immerito credit. S i autem manifeftaifuperfluum eft te uoluifle explanare:quod illos latere non potuit. Huius igitur rei 4) tua charitate expofitiscaufis certum me facias oblecrauetij.Legi etiam quædd feripta quæ tua dicerctur in aepiftolas apPi pauli quarum unâ ad Galathas cû enodare uelles uc tut in manus locus ille quo apoftolus Pettus a pernitiofa fim ulatione reuocaf .ibi patrocinium meda f } ƒƒ•^®ptum effemerabs te tali uiroîuel a quopiâ fi alius ilia fcripfit.Fateor non medioctiter :doncc re ^»àtucdoleo.Si forterefelli pntea quaeme mouent.Mihi em uidet exitiofiffime credi aliquod in fan «blibrishaberi mcdadum.ideft eos homîes per quos nobis ilia feriptura miniftrata eft; at^côfcripta auqdinfuislibrisfuiffemétitos.Aliaqppequæftioeft.Sitnealiqnmctiriuiriboni.Etaliaqueftioeft lcripturaiü mentirioportueritùmmo uero nôaliaded nulla eftquæftio.

Admiffo ein femel in tm auftoritatis faftigium offîciofo aliquo mcndatiomulla illorum libtoßr parti cularemanebit.qujB non utcûtçuidebitmel ad mores difficilis uel ad fide incredibiliseadc pnitiofifli^ tna regulaaij tnetientisauftoris pfiliumofficiutçreferat.Si em mentiebaf apFs pauluscüapFm petru pbi organs diceret. Si tu cum fisiudæusgentiliter amp;nbsp;noniudaice uiuisquemadmodum cogisgenres rudaizare-Etredeilli uidebat Pctrusfeciffe quej nô reftefecifle amp;nbsp;dixit Si feripfinutquafi aios tumul tuantium deliniret.Qiiidrefpüdebimus cüexurrexerintperuerfi holes (phibetes nuptias quos futuros ’pFe ^’nunciauit;amp; dixerint rotum illud qtf idem apFs de matrimonio^ iure firmando locutus eft pt«hoîesquidiIea:ionecôiugiumtumultuariipoterantfuilTemcntitumfcilicetnôqgt;hocfenferiîfed ut illorum placaret aduerfitas.Non em opuseft multa cömemorare.Poffunt em uideri etiâ de laudibp deieê(^ciofamêdaciautapudhoîespigrioresdileâioeiusardefcat:atcçitanuf$certaeritinfanlt;ftisli bnscalræuerimtisauftoritas.NôneattendimuseundcapFmcuingenti cura ueriratiscommedandæ r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non refurrexit'in anis eft ßdicatio noftra inanis eft amp;nbsp;fides ueftra.inuenimur aûtamp; fal j.Cor.l/

uteftesdei:gateftimoniumdiximusaduerfusdeum cpfufcitauitxpmïquênonfufcitauit.Siqshnic diceret.Quid inhoc mêdatio phorrefds cum id dixeris qd’etiâ fi falfum fit ad laudem dei maxime per tinet.Nóne huius deteftatusinfaniâgbus poftet ucrbisamp;fignificatîonibus in luce penetralia fui cordis aperiret.Clamâs nó minore aut fortaffe etiâ maiore fcelere in deo laudari falfitatem $ ueritatc uitupa nbsp;nbsp;jç,

ti-Agendumeft:igit utadcognitionemdiuinarumfcripturarumtalishôaccedatquidcfanftis libris ta lanftæ amp;nbsp;ueraciterexiftimet.mtnolitaliqua eoR-’pte deleftari pcroffîciofamendada potiufq? id qtf nôintelligit tranfeat $ cor fuüpferatilli ueritati.Profefto em eu hocdidt.-credi fibi expctit;amp; id agitut aiuinatum feripturarum auftoritatibus nôcredamus:Et ego quidemqualibufcûqiuiribus quas do^ nnnusfuggerit oîa ilia teftimonia quæ adhibita funtaftruendæ u tili tari mendacii aliter oportere intel ligi (Menderêmt ubicçeop; firma ueritas doceretur. Quam em teftimôia mendacia effe non debent ta nondebent fauere mendacio.Sed hocintelligentiæ tuærelinquo.Admota enim leftionediligentiotî confideratione rnulto id fortaffefadliusuidebis $ ego. Ad hancautem confiderationem cogette pie« tasîquacognofcisflujftuareauftoritatemfcripturarumdiuinarummtindsqd’unltquifcpcredatqd' ’l°J?’?‘’‘^^’^^‘^^t*Si'femelfueritperfuafumaliqua illos uitosperquosnobishæcmîftratafunti,fcriptu tisluisotticiofepotuiffementirimifi forte régulasquafdam datums estquibusnouerimusubi opot^ teatmentiri:amp; ubi non oporteat.Quod fi fieri pót;nullo modo mendacibus dubiifcç tônibus id expli as quefo necme onerofum aut impudentem iudicesîperhumanitatem ueradftïmam domini noftri ƒ ic3 nnlla certe nô magna culpa meus error ueritati fauet:fi rede in te ueritas pôtfauerc mc^ nbsp;nbsp;nbsp;S

dacio.Multa aliacumfinceriftimocordetuoloquicuperc:amp;dc chriftiâoftudioconferretfedhuicdc fidcnonieonulla æpiftola fatiseft.Vbcriusidipfumpoffum petftatrem quem mifeendum amp;nbsp;alcndû

ff iii

-ocr page 384-

TRACTATVS H


PARTIS


II


ps.140.

dulcibusatlt;5utîlibusfermocinatîonibustuîsmififfemegaudeo:amp; tn Q’tnm uellemnecipre p3cedixenmforiitamcapitqgt;$ nihilomeilli prætulerim.Egoenijmefateortuicapatiorc.'fedipfum uideo fieri pleniorem quo me line dubitatione antecellit amp;nbsp;poftea q? redierit(qd’ dno adi uiianre pipe rato fiat curfu)cum dus peftons abs te cumulati particeps f uerononerit impleturiis qd* in mcadhuc uacuû erit atep auidum lenfu um tuorum ira fiet u t amp;: ego etiam tune egentior fimnlle copiofior Sane idem frater aliqua fcriptanoftrafertfecumiquibuslegendisfidignationcadhibueris etiam finceram fraternamçgfæueritatemadhibeasquæfo.Non enimaliterintelligoquod fcriptumeft.Enicdabitme iuftus in mia:ôc arguer me.oleumautem peccatorisnonimpinguet caput meûmifi quia magisarnai obiurgatorfanans:q’adulator ungenscaput.Ego autem diffîcilisbonus iudex lego quodferipfaiM fed aut timidior refto aut cupidior. Videoetiam interdum uitia mea:fed ea malo audire a melioribus ne cum mereftefortaflerepræhendero rurfus mihi blandiar amp;nbsp;mericulofam mihi uidearin mepotius quam iuftam tuliffefententiam.

Eiufdem ad eundem dereferiptionelibri uirorum illuftrium:amp; deeodem capitulo apoftoli adga^ lathascuiusinferebiturargumentum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. .

tbrum uirorum illuftrium cómendat.ïed incógrue putat epitaphium appellari cum etia ui uentiuminfcribanturopufcula.MonetquocjHieronymütutexpofitionemfuaiaa'^^P™ ad galathas ingenuafæueritate emendetme omittendo officiofa mêdacia faipwf^æ *^5^ geturauftoritas.Suaj deearelniam aperit:putans inftitutalegaliaficutconuerfi^^^ 8^” ’ 3us pernitiofa:fic natura iudæis fuiffe permiffa dummodo in illis non ponerent fpc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y vrir

ro errores Origenis o(tendit:amp; catalogum hæreticorû rogat deferibi. Epi.augu. ad hier- aa »

OmiQodilefti(rimoamp; cultu finceriflimo charitatisobferuadoiati^ampledédoira 1 amp;complbyteroHie.Augu.indnofalutc.Habeogratiâcpprofubfciiptafalu^Q°^æ’ hi plena æpiftolam reddidifti:fed breuiorc multum $ ex te uellem fumere tali uiro; a quo tpaquantalibet nullus fermo pdixus eft. Quam^ italt;5 nosnegocioß^alienorum eoruiÿisculariumcuriscircunftemuringentjbusanæpiftolætuæbreuiradiacueno

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ignofeeremmifi cogitare3 $ paucioribus uerbis meisredderet.Qiiareaggrcdetequ^^

fo iftam nobifeum litterariam collocutionem ne multum ad nos difiungendos liceatabfentiæ æJP tali $$ fimus in domino fpiritus uni rate coniûâi.-etiam fi abftiloquiefcamus amp;nbsp;taceamus- ntii quidem quos dehorreo dominico elaborafti.-pene totum nobis te exhibent. S i enini propterea te no nouimus:quia faciem corporis tui non uidimus.-hocmodo necipfe te nofti.-nam tu quoç »on indes eam.Si autem tibi non ob aliud notusesnifî quia nofti animum tuum: amp;nbsp;noseum nonmedioente nouimusinlitteristuis.-inquibusbenedicimusdominumq tibiamp;nobisomibufqgfratribusqn'J“^ leguntte talem dedit.Liber quidem tuus inter cætera non diu eftqgt; uenit in manusnoftras;amp; dus inferiptiomefeimus adhuc.Non enim hoc codex ipfe ut aflblet in liminari pagin.a pretedeba .eui/ taphium tarnenappellari dicebatfraterapudquem inuentuseft.-quodei nomen tibi placnmeu u teturcrederemusfieorumtrnhominumueluitasuelfcriptalegiflemusquiiamdefundi^n^'’^' , ueromultorum amp;nbsp;eo tempore quo fcribebatur:amp;nunc ufcpuiuentiumibicommemorenturopUA, la miramurcurhunc eititulumuelimpofuerisuelimpoluiflecredaris.Tamenutiliteratecoiiicnpw cundemlibrum fatisapprobamus.Inexpofitionequoçg æpiftolæPauli apoftoli ad gallatbasiinuerii^ musaliquidquodnosmultummoueat.Sienimadfcripturasfamftasadmiflrafuerint: uelutofficio^ fa mendacia.-quidineisremanebitauftoritarisj'Quæ tandem defcripturisillisfententiaproferctuncu iuspondérécontentiofacfalfitatisfubruaturimprobitas. Statimeni}(utprotuleris)fi aliterfapinqi«

GaLî. Gatz.

hoc non poterit.Si poteritin ea narratione.-quam exotfus apoftolusait.Qiiæautem fcribo uobmecce coram deoiquia non mentiorxredi affirmariej mentitus eoloconibi dixit de petro Si ßatnab.i. C um uideemquia nonrefteingrediebanturadueritatemeuangelii.Sienimrefteingrediebantur ilnnlre mentituseft.Si autem ibi mentitus eftnibi uerumdixir^Anibi ucrumdixiffeuidebiturubi hoc aixe^ rit;quodIeiftorIapit.GumuerocontrafcnfumleftorisaIiquidoccurrerit:ofFiciofomendaciodeputa bitut.Non enim deeffepoteruntcaufæ cur exiftimeturmonfolumpotuifleuerumetiamdebniliemc^ tiri.-fi huicregulæ conceditur locus. Non opus eft hanccaufam multis uerbis agere prefertim apud te : fimilitudo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prouidenti diftum eft fatis.Nequa$ uero mihiarrogauerimiutingeium tuumdiuino

Y ’ donoaureummeisobolisditarecontendam:neceftmagisquif$teidoneus.'quiopus illudemcdet.

1 Cor.?. Nocgenimamedocendusesiquomodointelligaturquodidemdicit.Faftusfumiudæistanqiudæ^ usiutiudæoslucrifaceremiamp;caeteraquæibi dicunturcompaflîone mifericordiænonfirnulatioc talla ciæ.Fitenim tan$ ægrotusqui miniftracægroto:noncûfefebres habere mentlEfed eu aîocondolctis cogita tiqucadmodum fibi feruiri uellenfiipe ægrotaret.-nam utiijiudæuserar.-xpianusaütfaÂnsnô îudæoa; facramenta reliquerattquæcôuenienter illeppFs amp;nbsp;legitimo tpequooportebataccepat. Ideo;

lt;5 (ufeeperat ea celcbranda cum iam xpi effetapoftolus.-ut doceret non effe pnitiofa his qui ea uellêt eut a parentibus per legem acceperant euftodire etia cum xpo credidiflennnô tfi in eisiam eóftituerent fpem falutisiquoniaperdnm iefum falusipa.-quæipfisfacfisfignificabataduenerat. ideoq; gétilibtts qj infuetos a fide reuocarent onere graui amp;nbsp;non neceffario nullo modo imponenda effe cenfebat.

-ocr page 385-

Rcdafguîtur.S.Hî«ro.abAug.Dccxpofitionê®pî.ad Galat. Epiftola. XXrX ^apropter nó ideo P etrû eincdauît cp paternas craditiôes obferuaret:q(ffi faœre uellet tnêdacitennec iâ fupfiua:tn lolita nô nocerct.Sed qm gctescogebat iudaizatejqcf nultomô latü P 'adhucetiâ poft dni aductûneceffaria faluti forennqcf uehcméterp apofto cifinn r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;apottolus Pettus hocignorabat led id faciebatztitnens eos q ex citcû

édita 1b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;correftus eft.Et Paulus uera narrauitzne fanfta fcriptura q ad fidê pofteris

ri 1 -’?*quot;^^“‘^oritatemcdacii tota dubianutet amp;nbsp;fluduet.Nóeï pôtautoportetlitteris explita dem'f ’^)?^’^P!’5^^’^*^*’'3^^c0f'2qu^w:fihocc0cefferinius.Poffetafit oportune minuftj piculofe incoUoquetemur.Hoc ergo iudæoti; paulusdimiferatqtTmalûhabebant;amp; Deind *^’^^^’^‘^’.8’^°’^^*^^deiiufticiâ:amp;fuâiufticiâuolctescôftituereiufticiædeinonfuntfubiedi, chifed nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sirefurreftioncxpidatoacmanifeftato facramentogræfcd’m ordinemmel#

falutis ef Poftremoli^H^f* fuilïent neceffaria inftuduofeatt^ inaniterpro eismanichaei martyrcsfierent. rotes amp;nbsp;U ri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P^ccatores gfæ xpianos iudæi tan$ hoftes legis pfequebant.H os itatÿ attj hmôi et

patrioc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utftercoraarbitratötutxpmlucrifaccretznóobferuationeslegisfimorc

bant-a f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si ab ipo celebrata funt fine ulla falutis necelïïtatczficut iudæi celebrâdasputa;

*nuk r • fl'’’^^âtiôeq{f inpetrorepræhenderat.Namfif’ptercaillafacramctacelebrauinquiafi

!dt:n'^ f n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illudfecitzutnaturaîudæus.Ethoctotûdi Roma.îo.

•pcineod • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;figeret effeqcf nôeratzfed ut milericorditer eis ita lubuenicdum cffe fentitct: ac fi

tetiranlit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcilicet métientis aftiufed côpatientis affeftu.Sicut eoipo loco generali«!

Iijcrifacer'

Sicùdi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;æ5^^^^rcdaintelligat utcuiuffj infirmitatc tan$infeipfomiferatusa^areat. Nô em i«C.orin .9.

|ç^jti«f^lP^'î^’^*’^^'^’^ab*amp;c8O’’ôîfirmot;infirmitatemalterius'fimulaffepotiHS qgt;côdoluiffeuo deend ™'S’*Qy^‘’^3rripeobfecroteingenuâamp;uerexpianâcûcharitatefæueritatcadilludopuscor# X rnm Æ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;emcdâdû amp;nbsp;TrâAvioÂÎav utdicit canedmcoparabilitercn' pulchrioreft uei iras xpiano

tsadu f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;græcorû.Pro iftaem fortius noftri martyresaduerfushac Sodomâ : q,45 iliailli Hero^

ris-fed j^’^°’âdimicauerut.Nelt;5egohocidcodico:ntoculoscordisrecipias:quosabfit utamife«! qnæ c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habeas fanos amp;nbsp;uigiles nefeio qua diffimulatiôe auertiftizut nô intenderes

aliau n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;creditû fuerit poffehonefteatq; pie accipi fcriptorc diuinoa librorû

perrexit • f°Pedspartementiri.Sctipferâiamhîcaliqnadtcæpiftolam quæ nôplataeftzquianec is tnitter ^*ÎT^'®odâtradiderâexquaillud mihi luggeftumeft.cumiftâdidarcqtf inbacquoqipterÿ

. ^’’“debni'utfialiaeftfentctiatuateadccÿeftmeliortimoiimeolibcnterignofcas. Si cm aliter 1.5^“^'^“*”'$ tufentisnam nifi ueru fit melius effe nôpôt-utnôdicâ nulla certenô magna culpa me«« “^htati fauetli rede in quo$ ueritas poteft fauere mcdacio.De Origene aût qrf referibere di«! nbsp;nbsp;Y

Sgt;wrnsK;iâfciçbân5tantûinecclefiafticislitteris;fcd inoîbusreda amp;nbsp;ueraqinuenerimus approbate: 9!*andare:falfa uero amp;nbsp;prauaimprobareattj repræhêdere.Sedilluddeprudêtia doflrina^tua defio ceirff^^^‘’‘■‘^^hdero.-utnota nobis faciaseaipaeinserrata:qbusafideueritatisilleuirtantus re«! eoR-f ^°’””?‘^'tinlibroetiàquocôftosquoît:meminiflepotuiffepotuiftifcriptoresecclefiafticos Si cómodius fiet ut arbitror fi noiatis eis quos hærcliothascffe nofti qn ne ipos Lire *^^f^*?’’^^'‘^i’oluedsfubiûgetesetiâinquibuscaucdieffent:q’$ nonnullos etiaptermiferisqlt;f non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confilio faftu fit. A ut fi illud uolumc forte onerare nol u id i utcomemotatis hæteticis

mpd' • 5’*” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eoscatholica danarit auftoritaszqfo ne graue lit litterario labori tuo :quo non

L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uninoftri graminlatinalinguafanftoRjftudiaamp;accediftiamp;adiuuiftiidqrftibi per

umiiitatc meä fraterna charitas indicinut fi occupationes tuæ finötolm bæreticoR; puerfa dogmata rh'n k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xpianæ ufcg ad hoc tpszuel imprudctia.-uel peruicatia deprauareconati funk uro

I eiiobreuiter digefta edas in noticia eoß! quibus aut nô oacat propter alia negociataut non ualêt pro P eraiienâlinguâtâmultalegereat(ÿcognofcere.Diuterogarc:nifihocfoIereteffe indicii'i minus de n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hue interea fratré noftrû in xpo paulu multû cómêdo benignitati tuæ:cuius in no

\J^gionibus exiftimationi bonucotâdeoteftimoniûperhibemus. Argumentum.

D duas priores æpFas refcripta poftulat:mirat cp noua eius editio libri iob ex hebrao a ueterifclt;fm.lxx.interptesdiffonaret:hortatutpotiusueterceditioncgræcâ fetfm fe^ ptuagintalatinæ ueritati reddatc^pter i lloçu auftoritatc etiä ab apFis approbatä;q' no uam texat exhebræozquam eccleliahaud facile fit receptura.

Beati Auguftini epi ad beatu Hiero.pfbyteruadrefcribedu ^uocantis. ßf ad inter ; prætatiôemfcripturarum ex græco fecudum S eptuagi nta interprætes exhortantis. Epiftola. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXrX

ucnerabili amp;defidetabilifanfto fratri amp;comp(byteroHiero:Au^uftinusiH g domino falutê.Ex quo coepiadtefcriberetauttua fetiptadefiderarenunq’mihime# f; h.oroccutritoccafio:qgt;utper deifcruuacmiftrûfideliffimûmihiqjpchariflimû mea dbiafferret æpFazqualiseftfiliusnofter Cyprianusdiaconus.Perhûcccrteita fperolit \tctas tuas utcertiusinhocrerö genere quicqi fpetarenópoffim.Nam neeftudiuinpe (f iiii

-ocr page 386-

II


TRACTATVS H

PARTIS

tendis refcriptis memorato fîlîo noftro decriuncc gratia in promercdis:nec diligentia in cuftodiendis : necalacritas inpræferendis:necfïdesinreddendistinfialiquomodo merear.Adiuuet dominus amp;nbsp;ad fit cordi tuo amp;nbsp;deliderio meo;ut fraternam uoluntatem nulla maior uolutas impediat.Quia ergo du asiam aepiftolasmifimullam autemtuampoftearecepircafdcmipasrurfummittereuoluicredcs eas non periieniffe.Quæ tt amp;nbsp;peruenerunt ac fortaffe tuæ potius ad me mi nime peruenire potuerunt eaip fa fcripta qnæ iam mififti iterum mittedi forte referuata funt.S in minus rurfus diflaquod legamjdu tarnen his refponderéne graueris quod iam diu eft:ut evpefto primas etiam quas ad te adhuc praib/ terlitteraspræparauetam mittendas.-per quendamfratrénoftrum 4gt;futurum:qui poftea nobis colle; ga faftus iam ex hac uita migrauitmec eas tune i pfe perferre potuit:quia continuo dum fgt;ficifci difpo luit epatus farcina detctus:ac deinde inbreui defunftus eft:etiam nûc mittete noluimt feias in tua col ioquia quamoliminardefcam amp;nbsp;quamuim patiarq,ametamlongeabfuntfenfuscorporistui:pet quos adiré poflît ad anïmum tuum animus meus mi frater dulciffime:amp; in dni membrishonorâde. In hac aut æpillola hocaddo quod poftea didicimus ex hebræo iob a te interprætatum cum iam quan dam haberemusinterprætationem tuam ciufdc phetæex graeco cloquio uerfam inlatinum ubi ta; men afterifeis notafti quæ inhebraeo funt;amp; in graeco défunt.Obelifeis autem quæ in græco tur amp;inhebræo non font tam mirabili diligetia ut qbufdam in locis ad uerbaïingulas ftellasiign’hca tesuideamus eadem uerba efle in hebræoân graeco autem nô eflé.Porro in hac pofteriore interpræta; tione quæ uerfa cft ex hebræo non eadem uerborum fides occurrit:necparum turbatcogi^n^^”’'“^ curinilla prima tanta diligentiafiganturafterifcimtminimas etiam particulasorationisind’Ctntae effe codicibus græcis quæ funt in hebræismel cur in hac altera quæ ex hebræis eftmegligétius hoc cuta turn fit:ut non cedem particulæ locis fuis inuenirent:aliqd indeexempli gratia uolui ponere.Std mi; hi ad horam codex def uit qui ex hebræo eft.Verûtamê quia præuales ingenio nô folum quid dixram uerumetiamquiddiccreuoluerim:fatisutopinoritelligis utcaufaredditaqd’mouetedifltMs.Ego fane te mallem græcaspotiuscanonicasnobisinterprætari fcripturas.quæ.lxx .interprætû audontaK pcrhibentur.Perdurum em erit fi tua interptatio per multas ecclefiasfrequentius cœperitlt'^^if^*'' agræcis'ecdefiislatinæecdefiæ diffonabunnmaximequiafacilecôtradidorconuinciturgrææ'P*’^^ libro.id eftlinguæ notiffimæ.Quifqs aût in eo qdquot; ex hebræo traflatum eft.aliquo infolito permotus fuerit:amp;falfi crimen intenderitmix aut nun$ ad hebræateftimoniaperuenit;quibusdefcndatur ob; îedum.Quodfi etiam puentu fuerittotlatinas amp;nbsp;græcasauftoritatesdanari quisferat. Hue accedif: quia etiam confulti hebræi poffunt aliud refponderc:nt tu folus neceftari us uideai is:qui eti â ipfos pol fisconuincere:fed tn qui iudicetmirum fi potuerisinuifhire.Nam quidam frater nofter epsciimMi? tare inftituiffet in ecclefia cui præeft interptationê tuam nouit quiddam longe abs te pofitum ap«“ io nampropheta.'Cp eratoîm fenfibusibi memoriæçinueteratum:amp; totætatum fuccefliorah“^ decan? tatum.Faftuseftautem tantustumultus in plebe maxime grædsarguctibusamp;inclamaufihpscalum niamfalfitatis:utcogereturepifcopusciuitatisiud£Oß;teftimoniöflagitare.Vtrumaufcilli impetitii an malitiahoceffeinhebræiscodicibnsrnderunt:quod amp;nbsp;græd amp;nbsp;latini habebârati^ dicebant. Qiui plura.Coaftus eft homo uelut mêdofitatê corrigere uolcs poft magnû periculû nôremancre’iine pies» beaindc etiam nobis uidet aliqn te quoep in nônullis falli potuiffe:amp; uide hoc quale fit in ds litterû: quxnôpntcollatîsufitataîelinguapîteftimoniis’æmêdari.Proindenô paruasdeogratiasagimusce ope tuo cp euâgeliû in græco îterptatus ess^a pene in oîbus nulla offenfio cft:cô feripturâ grxca côtule tîmus. Vnde (i quifq ueteri falfitati côtêtiofus fauerit ,platîs collatifcp codicibus: uel docet facillime.’ uelrefelliriEtfi quedâ rariffîma meritomouctquistâ duruseftqui labori tam utili'nô facile ignofeat cui uicc laudis referre nô fufficit. Quid tibi aut uideat cur in mulris aliter fe habeat hebræoru codicutn auftoritas aliter græco^quædidt.lxx.uellcdignarcrisaperire.Neœ enim paruu pôdus habet ilia qræ fie meruit diffamari.Et quæ ufosapoftolos nô folu res ipa îndicat:(ed etiâ teatteftatû elfe meminùacp hocplurimu,pfueris fi earn feripturam græcâ'qua.lxx.operati funt larine ueritati reddideris.q m diuet fis codicibus ira uaria eft.ut tollerari uix polTit amp;nbsp;ita fufpeda ne in græco aliud inueniat-'Ut’™ proferri aut 4?bari dubitet.ßreuem putaba futurâ hancæpiftolâ fed nefeio quomôita mihi dulce fa; âum eft in ea 4?gredi:ac fi tecum loquerer. S ed obfecro te per dnm ne te pigeât ad omnia refponderet amp;nbsp;præftare mihi quantum potueris præfentiam tuam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Argumentum.

Vccêfet.Hier.tribusæpîis fub tituloqônumfua opufcula effe rephefa nbsp;nbsp;ad finffih quæ^

s rftdet.Librû deeccFiaftidsfcriptoribusnonepitaphiû utilleopinabat feddeilluftribusinns aflerit pnotatu.Suâexpofitioncæprædcrcpræhcfiôe pétri inæpiftola ad Galathas.'amp;aufto; ritateueteruamp;exapoftolidsaftibuscôfirmat.CôtraucroAuguftini fnîam intereosqui ex gentibus uel ex circundfiôe crediderât improbattdiccs illam chæriti amp;nbsp;ebionis hærefi conucnire.In fine uero fuam interprætationcm ex hebræo ranÇ ecclefiæ fruftuofam tuet obicdarefellens.

BeatiHier.adAuguftinôàdtresprioresrnTiuadctitulouiroæillüftrium:de expofîtione æpiftolæ nadgalathasamp;:defuaexhebræofcripturaR.’traduftionc. Epiftola._ XXX

Omîo uere fftô amp;briinopapæ Augufti.H icr.i dno falutc.Tres fiP æpfasimolibellosbrcucsp diaconû cpprîanu tuæ dignatôisaccepi diuerfasut tu noîas qôes ut ego ferio rephéfiôesopu fculoiîimeorcptinptes.ad qsfirnd^re uoluerolibri magnitudine oppcrit.cn conaborqtii fa;

cerepoffiimî

-ocr page 387-

Excuratorîa.f-hîcr.decnmî.mcda.fibîimpofitis^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola lt;. XXX

c etc po (Tu 3 modû nô egredi lôgioris æpFæamp; feftinâti fratri morâ nô facerc;q âte triduô$,pfeftur5erat 1 nie æpFas flagitauic ut pene i^cinftu hæc qliacûc^ fût effutirc ppellaramp;tumultuario rndetefermôe nô tnatuaritate fctibentis:fed diftantis temeritate q plerûij nôidoârrnâ fed icafum uertit:ut fottiflimos qnocß milites fubita bella côturbant:amp; an cogunt fugere poffintarma corripe.Caetetû noftra arma tun xpseft:amp; apFi pauli inftitutioqui feribit ad Ephefios.Affumite arma dei ut poffitisrefiftere in die ephé. S malo.Etturfum date fuccinftilumbosueftros in ueritatc amp;nbsp;induti lorieam iufticiæ amp;nbsp;calciati pedesî f patationem euangelii pacis.-fupet oia accipictes feutû fidei in quo poflîtis uniuerfa tela maligni igni^? fa exringuere galeam falutis accipite:amp; gtadi um fpiritus quod ell uerbum dei.H is quondâ tdisrex pauidarmatus,pcedebatadpliù:à qn^ lapides de torrenteaccipicsleuigatosnihil afpitatis amp;nbsp;fordiû interhuiusfæculi turbinesin fenfibusfuis ec môftrabat:bibêsde torrentein uia;amp; iccircoexaltatusca? putfupbiffimùgoliâfuopotiffimumucronetrûcauit.pcuticsinfrôte blan)hemûamp; in eapte corporis uulneransàn q ôt pfumptorfacerdotiiozias lepta peutit amp;nbsp;fanftusgloriat indnodicês.Signatueftfii pernoslumêuultustuidne.Dicamusigit amp;nbsp;nos.Paratûcormeûdeus.paratûcormeûi'câtaboamp;pfalIâ ingtiam£a.Exurgepfalteriumamp;citharacxurgâdiluculoiutinnobispoffîtîpleri.Aperiostuûamp;ego gj’i-* adimpleboillud.Etdnsdabituerbumeuangelizâtibusuirtutemulta.Tequocgipfumorarenôdubi^V’ 7* to.’utinternoscôtendentes ueritas fuperet.Nô cm tua queris gloria fedxpi.Cumlt;$ tu uiceris amp;nbsp;ego ui B fa fi meu errorem intellexero:amp; ecôtrario me uincente tu fupas: qa nô fïlii parentibus:fed parères filiis ” ’ ' thefaurizant.Etinpalipomcnôlibrolegimus ^filiiifrael'adpugnandujjcefferitmentepacifica inter ^fos quoi^ gladios amp;nbsp;eifufiones fanguîs amp;nbsp;catiauera ,pfttatoç« nô fuam fed pacis uidoriâcogitantes.

Rndeamus igit ad oia ac multiplices qftiones fi xps iufferit breui fernionefoluamus.Pratermitto fagt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c

lutariôis officia qbusmeûdemulcescaput:taceodeblâditiis:qbusrephcfioncj'mei niterispfolari.Adip faSfa's neniâ.Dicisaccepiffe telibrû meûaquodâfratre quititulûnonhaberetinquofcriptoreseccfia fficos:tamgræcos$latinoscnumeraueri.Cum(5ab eoquæreres(uttuisuerbisutar)curliminarispa, gina non effet infaiptamel quo cenferet noie rndiffe appellan* epitaphiû.Et argumetaris qgt; rede fie uo fatet fi eorû trii uel uitas uel Icripta ibi legifles q iâ defundi eént. Cû uero m ultop; amp;nbsp;eo tpe quo fcribe^ Dat:amp; nunc ufcj uiuentiû cômemorarent opufcula.-mirari te curei hune titulûimpofuen. Puto intellî gereptudentiâ tuâ cp ex opeipfo titulûpotuerisintelligere.Legifti em 8c græcos amp;nbsp;latinos q uitas uiro tuilluftriudefcripferûnqi nun$ epitaphiû huieoperi fcripferîtffed deilluftribus uiris.Verbi gratia du^ ' cibus philofophis:oratoribus:hyftoricis:poetis:epicis:tragic{s:comicis.Epitaphiu aut jiprie feribit mor

ieciffe menoui. Ergo hic über uel de^illuftribus uiris*uel proprie de feriptoribus ecclefiafticis appellandus eft:licet a plærif^ emêgt; datoribus imperitis de audoribus dicat inferiptus. S ecûdo loco quaeriscur dixerim in cômetariis æpî ftolæadgalathasPaulûidinpetronôpotuifferephendereiqd’ipfefecerat.necin alioarguerefimula«» donc cuius ipfe tenebat reus.Et aflerisrephenfionê apoftolicâ nô fuifle difpcfatoriâ:fed uerâ amp;me non debere docere mendaciinfed uniuerfa quæfctipta funt ita fonare ut feripta fint . Ad quæ primû rndeo nbsp;nbsp;p

debuiffe prudetiâ tuâ pfatiunculae cömetariop: meoß; meminifledieentis ex pfonamea.f^id igit ego ftultusaut temerariiis qid polliceot qlt;f illenon potuit. Minime. Quin potius in eo mihi uideor eau tioratcçtimidior:qgt; ibecilitatem uirium nieaß: fentiens. Origeniscômentarios fecutus fum. Scripfit cmilleuirinæpiftolaPauli adGalaîhasquinlt;5 proprie uoluminaamp;decimumftromatûfuorulibruç comatico fuper explanationc eius fermôe côpleuit.T radatus quoep uarios amp;nbsp;excerptaquæ uel fola po lentfufficerecôpofuit.PrætermittoDydimûuidentcmeû: amp;nbsp;Apollinarclaodicenû:deecclefia nuper tgceffumîamp;alexandrûueteremhæreticum.Eufebiûquoc^emifenûamp;Theodorûheraclcotem.qui amp;nbsp;gt;pi nonnullos fuphacre cômentarios reliquerût.E quibus uel fi pauca decerperêifierctaliquid q(f non penituscontêneret.î taej utfimpliciter fateat legi haec oîa:amp; in mente mea plurima coaceruans : accito notario uel meauel aliéna didauiinec ordinis nec uetboyr interduminec fenfuu memoru'am dni mîæ eft.nepcr imperitiam noftram ab aliis benedida difpereant:amp; nô placeât inter extraneosquæ placent interfuos.Si qd igit rephenfione dignum putaueras in explanationc noftra eruditiôis tuæ fueratqrcj? reutrumea quæfcripfimushaberenfingraecismtfiilli nôdixiffenKtuncmeâ^priæ fnîam côdemna? res ptæfertimcum libéré in pfationeconfeflusfim Origeniseommctarîosmeeflefecutû: amp;uel mea: uelalienadidaffeîamp;infineeiufdem capituli quod rephendis feripferim. S i cui ifte non placet fenfus : quo neePetrus peccaffe neePaulus ^icacitet oftendit argui fle maiorc.’debet exponere qua côfequentia paulus in alterorephendat quod ipfe cômifit.Ex quooftendi^menô ex definito iddefendererqcf i græ oslegeramifed eaexpffiffequæ legerâ ut lcdoris atbitrio derelinquerc:utrum ^banda effent an impro

’gitur nequod ego petieram nôfacetesmouü argumetû repifti:ut affereres gctiles q in xßm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G

credidiffentlegisonereliberosieosautcquiexiudaeiscredcrentlegi cffcfubiedosiutperutrorunq! pfo nam:amp; paulusrede'tepræhcnderet eos quijlegem feruarct quafi dodor gentiû;amp; petrus i ure replieden tur:qpncepscircOcifiôisidimpaueritgêtibus:qcf foli qex iudæiserâtdebuerantobferuare.Hocfi pla cetamoquia placet:ut quicûcç credût ex iudæis debitores fint legis faciedæ turnt eps in toto orbe notif fimusdebeshanc^imulgarefnîamiamp;în aflenfujtuuocscoepostrahcre.Egoinparuotuguriöculocu mon3chis.i.ciicópdóribusmcisdemagnisftatuerenonaudeo:nifihocingenuecófiteri memaiorum (cnpta legere: amp;nbsp;in cômetariis fetf m oïmcôfuetudiné uarias ponere’cxplanatiôesmte multis fequatur

-ocr page 388-

PARTIS II T RA CT AT VS II

nnufquiflt;5 nbsp;nbsp;uelltQuod quidc te puto amp;nbsp;in fcFati litteratura:amp; in diuînis librîs kgîflç amp;nbsp;ptobsffelt;

Origen» Hâcautcexplanationc:quâprimusOrigenesindecimoftromatûlibro;ubi£EpFa5 Pauli adCalatnas Porphy. înterptatur:amp;cætcridcincepsinterptesfuntfecuti:illauelmaximecâ lubintroducût.'UtPorphynore ' nbsp;nbsp;nbsp;Ipondeantblafphemâti:qui Pauli arguit,pcacitatê:q? principe apoftolops; petrû aufus eft reprabedere

amp;arguereinfacic:acratiôecôftringerecpmalefeceritideftineoefrorefuerit:inquo fuitipciqui auuj Iohannes arguicdelinquentem.Quid died de iohâne qui dudû in pontificali gradu côftanrinopolitan^exitec Cryfofto. clefiam:amp; j)prie fuperhoccapitulo latifTimûexarauitlibrûnnquo Origenis ôi ueterù fniam eft içcu!^ tus.S i igitur me reprehendis errantem patere me quarfo errate cû talibus amp;cum me erroris mei multos focioshabere perfpexeris:tu ueritatistuæfaltim unumaftipulatorc ^jferredebebis.Hæcdeexplanauo H ncuniuscapituliatpiftolæad Galathas.Sedneuidearaduerfusrônemtuam nititeftiiinumero amp;oc cafione uirojü illuftriû fubtetfugere ueritatcmec manu andere côferere breuiter de feripturis excpla pro ponam.In actibus apodolon'i uox fada eft ad Petrû dices.S urge petrcoccide amp;nbsp;manduca.id eft omia A Au.io. nbsp;animalia quadrupedum 8i fcrpentiuterræ amp;nbsp;uolatiliûcocli.Quodido oftendit nullû hominé feam

. naturameffepollutiKledæqualiterocsadxpieuangelium^Juocari.Adqd'refponditpetrus.Abfitîqâ nun$ manducaui cômune 8i immundum.Et uox ad eu de coclo ferfo fada eft dices.Qt’æ dauit tu ne côe dixeris.ruit itaeg cæfareâ 8i ingreffusad corneliû aperiens os fuum dixit.ln uerirate cof péri qu ia nô eft perfonarum acceptor deus:fcd in omni gente qui timet eu amp;nbsp;operatur i uftidatp 3ccei) ptus eft illi.Denilt;5 cecidit fpirituflandus fuper eos amp;nbsp;obftupuerunt ex circuncifionefideles:qf rantcupetro:cpamp;innationesgratiafpirituflandifuifletenufa.Tuncrefponditpctrus.Nunq“^‘î‘?® quisprohiberepoteft:utnonbaptizenthiquifpiritumfandumacceperutficutamp;nos.Etiudît^°5 Adu.ii. ■' nomine lefu xpi baptizari. Audierûtautem apoftoli amp;nbsp;fratres qui étant in iudæa.'quia èi gentestecepe runt uerbû dei.Cum autem afeendiffet Petrus hierofolymamdifceptabantaduerfus ilium q“’ excircuncifloncdicentcs.Quareintroifti ad uirospræputiumhabentes amp;manducafti cumilIi^Ql'î^ bus omni ratione expofita nouiffime orationem iuam hoc fermone condufit. S i ergo eandem gratis am dédit illis deus ficut èc nobis qui credidimus in dominum iefum xpm ego quis eram q“’ pouem prohibere déum. H is auditis tacuerunt amp;nbsp;glorificauerunt deum dicentes.Ergo amp;nbsp;gentibus pcf

A du.i4. riam deus ad uitam dedit.Rurfum cum multo poft tempore Paulus amp;nbsp;Barnabas ueniflentÂntioœi amp;.iy. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;am:amp; congregata ecclefiaretuliflentquantafecinet deus cum illisamp; quia aperuiffet deusgétibusofti^

I nbsp;nbsp;urn fidei quidam defeendentes de iudæa docebant fratres at^ dicebat.Nifi circuncidamini lecunduj

morem Moyfi nonpoteftis falui fieri.Commota igitur feditione non minima aduerfus paiilum amp;nbsp;Batnabam ftatuernnt afeendere 8c ipfi quiaccufanbantur:amp; hi qui accufabantad apoftolosö^prælby teros hierofölimä fuper hacqueftióe. C umçg hierofolymam perrexiffent exurrexetunt quidam de bæ refipharifaeorum qui crediderantinchriftumdicentes.Oportetcircunddi eos amp;nbsp;præcipereilb’^“^ uentlegéMoyfi.Et cum magna fuper hoc uerboorireturquæftio.Petrus folita libcrtate. Virimq^”/ fresuos feitisqm ab'atiqs dieb^i nobis elegit deus p os meuaudire uerbû euagelii amp;credere amp;nbsp;ftoonit corda depteftimoniûpnibuitdâsillisfprnfftm ficut amp;nobis:amp;nihildifcreuititet nos ficas cordailloßr.Nüc aût qd tctatisdeûiponere iugû fup ceruicc difcipulop^j.-qcf neep pfesnüj tielt;$ nos portare potui mus. Sedp gram dni nfiiefuxpicredimpfaluariqucadmodu amp;illi .Tacuitautoismul titudo amp;nbsp;in fniam eius iacobus apFus.amp; oesfimul pfbyteri tranfierût. Hæc nô debêt molefta elfelefto^ ti.’fed amp;nbsp;mihi amp;nbsp;illi utiliaut^îbemusanteapoftoIûpaulûnôignorafre.Petrûimmoprincipéhiiinsef; fe decreti lege poft euangeliu nó efle feruanda.Denicç tantæ auftoritatis petrus fuit ut Paulus in apla Gai. î. feripferit.Deinde poftânostres uenihierofolyma uidere petrû;amp;: ma'fi aptfeu diebu$.xv.Rurfum GaF.i. «incôfequctibuspoftannos.xiiii.afcendiiterûhierofolymamdiBarnabaaffumptoamp;Tito. Afccm di aût fecundu reuelatiôem amp;nbsp;expofui ei euageliû quod pdico ïn genribusroftendens fe nô habmlle ie^ curitatc prædicâdi euangelii nifi petriamp;qui cum eoerâtfuilïetfniaroboratum.Statim^fequit.Sepa ratimautemhisquiuidebâturaliquideffenefortein'uacuum currercaut cucurriftem•

Vbi fupta. f{jjj 3^ nbsp;nbsp;pnblice.Ne forte fidelibus ex numero iudæorû:qui legê putabâteffe feroanda': amp;nbsp;fie credent

dum in dno faluatore:fidei fcâdalû nafceret.Ergo amp;nbsp;eo tepore cum petrus ueniftet ätioebiaj. licet hoc apoftolopirafta nó fcribant:fed affirmâti paulo credendû fit.dnfaciej illi paulus reftitifte fe fetibit :quia tepræhenfibilis erat.Priusem $ uenirctquidâ a iacobo:cu gentibusedebat:cum autem uenifient :f ub trahebatamp;fe fegregabat:timês eos qui ex circucifione erant.Et confenferût cû illo cæteri iodæidta utamp; B arnabas adduceret ab his in illamfimulationem.Sed cum uidifTe^ inquit q nórefte ingrediunt ad ueritatem euangelii:dixi Petro coram omnibus.Si tu cum fisiudaeus:gctiliter amp;nbsp;noniudaicæ uiuis: qûocogisgentef iudaizare.Etcætera.Nulli ergodubiûeft qp petrusapoftolus fnîæhuius cuius nunc puaricator arguit primus auftor extitcrit. Caufa aût puaricatiôis rimor eft iudæoR!.Dicit em fcriptu«« raq primûedebatcûgentibus:cûaûrueniftentquidâ a iacobofubtrahebat fe Si fcgregabat.timens cos q ex circûdfione erat. Timebat aût iudæosquorû eratapoftolusmeper occafionc gentiliuni a fide Chrifti recederet:amp; imitator paftorisboni perderetgregefibi creditû.Sicutergo oftendimus Petrum K bene quidc fenfiifle de abolirionc legis moyfaicæ.Ted ad fimulationc obferuand.-e eius timoré côpulfû: AftujJ. uideamusanipfePaulusquialiumarguittalequidfecerir.Legimus ineodemlibro.Perambulabat autem Paulus fyriam amp;nbsp;ciliciam;confirmans ecclefiastperuenitq in Derben Si Liftram : Si ecce dife

-ocr page 389-

Exciifatorîa.f.Hiero.dccfimî.Oicnda.fibîipofîh’s? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EpiHoIa XXX

pülusqnidamcratibinomine Thimothæus filiusmulieris uîduæ fidelispatre antemgenrili. huîc teirimoniûreddebant qui liftriserantamp;iconiofratres.H une uoluit Paulus fecum4)ficiici:amp; affumes circuncidit eum ^pter iudæosqui erant in illis locis-Sciebant em omnes q, pater dus gentiliseflet. O beateapoftolepaulequi inpetrorephenderas fimulationem;quare fubtraxiffet fe agentibus4)pter me tum iudæorum qui a iacobo uenerant.-curThimothæumfiliumhomisgentilisuti^ amp;ipfumgenti f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;indæus eratqui non fuerat circundfus jcontra fententiam tuam circuncidi coegiftirRe^

Ipondebisniihi- Propter iudæos qui erant in illis lods. Qiii igitur tibi ignofeisin circunciftonedifd^ puliuenientisexgentibus:ignofceamp;petropceffori tuorep aliquafeceritmetu fidelium iudæopi:.Rur?

adhuc luftinuiiïet dies multos fratribus ualedicens nauigauit fpri

ani:amp; cum eo Prifcilla ÔC Aquila:amp; totonditfibi in cencriscaputniotum enim habuerat.Efto utibi ti Actu.fg. mote iudæorum corn pullus fit facerequod nolebat. quare comamnutriuitex uoto : amp;nbsp;pofteaeam in cencris totondit ex legetquod naaaræi qui fe deo uoueri jat iuxta præceprum Moyfi facere confueue runt.ycrumhæc ad comparationc dus rei quæ fequitur parua funt.Rcfert Lucas faeræ hiftoriæ feti ptot.Cunmeniffemushierofolvmamlibenterfulceperunt nosfratres;amp;fequenti die iacobusamp;oins Aftu.'jj, lenioresqnicumeoeranteuangelioilliuscomprobatodixeruntei.Videsfrarcrquotmilia funtiniu^: dæaquicredideruntin Chrifto:amp; hi omnes æmulatoresfuntlegis.Audieruntautemdeteepdifcelïîo nemdoceasaMoyfe.-eorum qui per gentesfunt iudæorum dicensnôdebereeosdrcundderefiliosfu os:ne(5(clt;fmconfuetudinem ingredi.QuidergoelIrVticp oportet conueniremultitudinem. Audies tunt etn tefuperueni(re.Hocergo fac quod tibi didmus.Sunt nobis uiri quattuor uotumhabctesfu^

laniSifica tecû ipfis amp;. impende in eos ut radant capital fdentoês quia quæ de te audierûtfalfa (unt:fed ambulas amp;nbsp;ipfe euftodiens legcm.TuncPaulusalTumptis uiris portera die pu nhcatnsàntrauitcum illis in templum annundâs expletionem dieru purificationis:donecofferret pro tino quoqj eorum oblatio.O Paule amp;nbsp;in hoc te rurfus interrogoxur caput raferisxur nudipedalia ex ? u«isdecærimoniisiudæorum:curobtulerisfacrificia:amp;fcd’m Icgemprotehodiehoftiæ fuerintim; ptolatæ.Vticg refpondebis ne feandalizarentur qui ex iudæis crediderant. Simularti ergo iudæum ut lüdæos lucritaceres:amp; hanc ipfam fimulationem iacobus amp;cæteri te docuereplbyterided tamc euade Knonpotuifti.Ortaenifeditione cum ocddenduselTesæaptus csatribunoiamp; ab co miffus Cæfareaj d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diligent! ne te iudæi quart rtmulatorem aedeftruftorem legis occiderent.atcg in

f M '”^?’P*’^”’fi’sinhofpitioquodtibi conduxerasxpni 5c iudæis amp;nbsp;gentibuspredicafti: ôc fente la Netonisgladio confirmata eftDidicimusq? proptermetum iudæofe ôc Petrus ôc Paulus equali er tinxerint le legjs præcepta feruare. Qua igitur fronte:qua audacia paulus in alrero rephendat quod ’piecommifit.Ego îmo alliante me expofueruntcdmquamputauerant.-nonoft'iciofummendaduj uctendentes ficuttu fcribisded docentes honeftam difpenfationemnit amp;nbsp;apForum prudentiam demô •trarentamp;blafphemantisporphyriiimprudentiäcoercerennquipaulum amp;petrnm puerili dicitintet •ccertaffecertamineâmoexarxiflepaulumininuidiâuirtutûpetri amp;eafcripfi(reia(rtantcr:ucl quænô «cetit:uelfifecerit,pcaciterfecerit:idinaliorephendcsquodipfecômiferit.fnterptatifuntilliutpotne

edifferai.utîcj meliora difturus qui ueteu: fnïam rcprobarti.Scribis ad mejin ægî

cæterûquæibi dicunt côpaffionemîæ non fimulationefaltaciæ : Fit erîî tanqgt; ægerqui mi^Co^? niltrat ægtotoînon cû fe febres habere mentitur fed cû animo condolentis cogitat:qucadmodum ftbi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£

leruiri uelletfüpeægrotaret.Nam uticpiudæuserattxpianusautem faftusmoniudæorum facrameta Kliqtierat:quæ cóuenienter ille ppFs ôc legitimo tpe quo oportebatacceperat.Ideocg fufeepit ea célébra daeü iam xpj effet apFs.ut doceret non eile pnitiofa his q ea uellent ficut a parentibus per lege acceperât • cuftodire:etiâcûinxpocredidiffent:nôtn in eisiâcôftituerctfpêfalutisqtnpdnmiefujfalusipaq illis lacramctisfignificabafaduenerat-Totiusfermonis tui(qucdifputationelôgiffimaf.traxifti)hicfem wsertutPetrnsnôtoaueritin eo q? hisexiudæiscrediderantputaueritlegem ecferuandâffed ineoa re «a lineadeuiaritiquo genres coegeritiudaizate.Coegeritautcnondocentisimperioîfedcôuerfatiôis exetnplo.EtPaulus non contraria fit locutus his quæ ipfa gefferatded quarePetrus eos qui ex gêtibus ^f^î^iudaizare compelleret.Hæcergo fumma eft quæftionisâmo fententiæ tuæ.ut port euangelium cnrim benefaciant iudæi credentes fi legis mandata cuftodiant:hoc eft fi facrificia offerentquæ obtulit panlus (ï filios circuncidentdi fabbatum feruent ut paulus in Thimothæo amp;nbsp;ocs obferuauere iudæi.ft hocuernmeftzin Cherinthi ôc Hebionishærefim labimunqui credentesinxpo ^pterhocfolum apa rentibusanathæmatizati funtzep legis'cerimonias Chrirti euangelio mifeuerunt : ôc fie noua confeffï funt.'utueteranonamitterent.Quiddicamdehebionitisqui Chriftianoseffefefimulant. Vfephodic pertotasorientisfynagogasinteriudæoshærefiseftzquædiciturmineorum : amp;apharifeisnunc ufcg damnatunquos uulgo nazareos nuncupant : qui credunt in Chriftum filium dei natum deuirgine Maria^eumdicuteffequifub pontioPilato partus eft ôc refurrexit::inquc ÔC noscredimus. Sed du uolutàiudæieJTeamp;xpiani.neciudæifuntnecxpiâi.Oroergotemtqnoftrouulnufculomedcdô pu tasqciacuforartsîmopunftûdiciturhuiusfnïæmedcarisuulneriqd’ !ancea;amp;(utitadicâ)phalaricc molepcurtumc.fteiufdêccrimisinexplanatiôefcripturaædiuctfasmaioæfnîaspôerezamp;hîefim Iceleranllimà rurfum in eccEiam introducere.S inautc hæc nobis incubit neceffitasmtiudæos cû legi tis

-ocr page 390-

PATRIS

II TRACTATVS

II

Ro.lot Lucjâ

Idi.I'.

Hier-sir

GaF.A

Ezc.zo»

Gar.4.

M

Ro.10*

Phif.j.

fuis fufdpïamus:amp; liccbït ds obferuare in ecclefiisxpt quod cxcrcucrunt in fynagogis fathans^ tcsn quodfentio;nonillixpiani fiennfed nosiudæosfacicnt.Quisenimhocxpianop; patienter a*^di3t-(ÿ in tua spfacontinet.Iudæus erat paulus:xpianusaüt faftusnon iudæoæ facramenta reliqnerat jquïe conuenictec ille populus 8i legttimo tempore quo oportebat acceperat • Ideocç fufcepit celebranda ei cum iâ Chrifti effctapoftolus.utdoceretnó'eflepernitiofahisqui ea uellentficuta parentibusperlege acceperantcuftodire.Rurfum oblecroteiut pace tua meum dolorem audias iudæofi' pauluscennio; nias obieruabat cum iam Chrifti effet apoffolus amp;nbsp;dicis eas noneffe pernitiofas his qui eas uelint lieu a parentibus acceperant cuftodire.Ego econtrario loquar amp;nbsp;redamante mundodibera noce pronu^ufl cm cerimonias iudaeo^ amp;nbsp;pernitiofas effe èc mortiferas Chriftianis. Et quicûij eas obferuauffitii“r ex iudæis fine ex gentibuseum inbaratp^diaboli deuoIutum.Finis enim legis Chriilusad iufticiao credenti iudæo fcj amp;nbsp;gêtili.biecj enim oîcredcnti erit finis ad iufticiam fi iudæus excipit. In euageuo legimus.Lexamp;prophetæufcçadlohannébaptiftam Etinalioloco ^jptereaergo magisquatebate iudæi intcrficere:qa nonfolû foluebat fabbatû:fed amp;nbsp;pattern fuû dicebat effe deû æqualcfe faciès deo. Etiteru.DepIenitudineeius nosocsaccepimus^ratiâ gratia qalex per Moyfendataeft gratia au ■ Si ueritas periefum xpm fada eft.Prolcgis gratia que pteriit gratiâ euâgelii accepimuspni^i’^f^'”^

umbris Si imaginibus ueteris inftrumenti ueritas per iefum xpm fada eft.Hieremiasquo^^’^P J na dei uatidnaf-Ecce dies ueniuntdicitdns:amp; côfummabo domui ifrael Si domui iuda nouû:non fetfm teftamentû qcf difpofui patribus eorûn'n diequa apphendi manu eoæiur educe cos déterra aegypti.Oblerua qd dicat tp non populo gctilium ei qui ante nô receperat teftanar^f“; populo iudæort cui legé dederatper Moyfenteftamentû nouûeuâgelii repromittanutneqd^QÎJ* à n uetuftatc litteræffed in nouitate fpus Paulus aût fup cuius nunc noie quæftio uentilaticrcbrasnm ponit Iniasie qbus breuiutis ftudio pauca fubnedâ.Eccecgo Paulus dico uobis:qm fi xps,uobis nihil ^jdeft.Etiteiü.Euacuati'eftisa'xpoqui inlegeiuftificaminia gratia exddiftiS'p^ y fpû ducimini iam nô eftis fub lege.Ex quo appatet qui fub lege eft nó difpenfatione ut nodri uoiu maioresifed uereuttuintelligisxûIpmfandunôhabere.Qualiaaûtfintpcepta legaliadeodoccn fcamus.Egoinqtdedi dspeepta nó bona:amp; iuftificationes in qbusnó uiuant in eis-Haccdicimus quo lege iuxta Manichæû amp;nbsp;Martioncdeftruamusiquâ amp;nbsp;fandam fpiritalé iiixtaapfm nonimus qa poft$ uenit fides Si temporû plcitudoimifit deus filiû fuû natum ex muliere fadû fublege nbsp;nbsp;nbsp;,

qui fub lege erantredimeret utadoptioncfilioji;reciperemus:amp; nequa^ fubpædagogoifedfuba to Si dno amp;hærede uiuamus.Seqtut inæpla tua.Nô ideo Petru emcndauif;qgt; parernastraditioeso feruaret:quodfi facere uelletmec medadter necincôgrue faceret.Iterû dicoiepus esecclefiarû ftenut^bes uerum effeqtf afferisfufcipealiquciudæop: q fadusxpianusnatufibi filiû circunci datq obfetuet fabbatô:qui abftineat a cibis quos deus creauitadutedu cû gratiaru adôe.-qui die mefis primi agnu madet ad uefperâ Si eu hocfecerisimmo nonfecceris(Sdoem texp^^u»ƒ facrilegam non fadurum) uelis nolis tuam fnîam reprobabis amp;nbsp;tune fdesoperedifficilius^'^æquot;^-te fua:^ aliéna rephendete. Ac ne forfitâ tibi non crederemus immo nô intelligeremus qd quentereminlongûfermo ptraduscaretintelligctiaamp;dûnôfentit.-minusrephenditfinch'*^^’^^ plicas hoc ergo iudæorum Paulus dimiferat.qrf malu nôhabebat.Quod eft malum iud^o^ Q® lusdimiferat.Vtilt;5illudqlt;f fequit çp ignorâtes dei iufticiâ:amp; fuâ uolentescôftitucre iullidx dc’rion funt fubiedi.Deinde cp poft paflîonc Si refurredionc Chrifti dato ac manifeftato facramento feefm otdinem melchifedecli.-adhucputabant uetera facramenta.-nôex côfuetudine folènitatis: fed ex neceffitatefalutiseffecelebrandatquæ tnfi nuq» fuiffentneceffaria infruduofeatcj inanniterpeisma chabæi martyresfierét.Poftremoilludqd’praedicatorcsgratiæ Chriftianos;iudæitan$ hofteslegisp fequerent.Hos atij hmôi errores Si uitia dicit fe dânare: Si ut ftercora arbitrât ut Chriftû lunitacerer. Didmus per te:quæ apFs paulus mala reliquerit iudæopr.Rurfum te doccte difeamusqua: bona eo^ tenuerit. Ôbferuationesinquieslegisiquas more patrio celebrâtificutabipopaulocelebratx^lunt me

allafalutisneceffitateJdqcf uelisdicereffineullafalutis neceflîtatenonfàtisintelligo. Siemia u cm nonafferuntcur obferuantur.Si autem obferuâda funt uticç falutem afferût.-maximeqna^oblerua _ martyres faciunt. Non emobferuarentmifi afferrent/alutc Neij em indifferenria funt inter bonum a malumificutphilofophi difputant.Bonumeft continentiamalum eft'luxuria.fnteruôÆ«? ’ ambulate digerere alui ftercora capitis naribus purgamenta proiieere fputis rheumata iacere.H oen e bonum necmalumeft:fiueenimfeceris:fiuenonfecerisneciufticiam habebismeciniuftieiannU ƒ tiare autem legis cærimonias non poteft effe indifferens. fed autbonum eft aut malum eft ♦ Tji dia^ bonumiergo affero malum : amp;nbsp;malum non folum his qui ex gentibus :fed amp;nbsp;his qui ex iudaico pO/ pulocrediderunt.Inhocnifallorloco dumaliud uitasrinaliud deuolueris .Dumenimmctuispor phyriumblafphemantem. in Hebionisincurrislaqueoshis : qui creduntex iudæisobferuandam e^ gern effe decernens.Et quia periculofum intelligiseffe quod dicistrurfum illud fnperfluis uerbis tem perareconaris. fine ulla falutis neceffitate :ficut iudæi celebranda putabant.-autfallaci fimulanoncq PaulusinPetroreprehenderat.Petrusigitur fimulauitlegis cuftodiam.Ifteautemreprehenlor fe r audaderobferuauitlegitima. Sequitur enim in æpiftola tua. Nam fi propter cailla facramenta ce Ç' btauit: quia fe fimulauit iudæum Utrillos lucrifaceret : cur etiam non facrificauit cum gentians qi»

-ocr page 391-

San.Augu.purgatoriadedetrafl/oneafedida. Epiflofa XXX

amp; hisqnî fînelegecranttanquamfinelegefaftusefl:utcosquolt;$Iucrifaccret; nîfîqahamp;illudfedt: st natura iudæus: amp;nbsp;hoc totum dixiunon ut’paulus fe fiijgeret eflequod nô erat:fed ut mifericordiret ita fubueniendû effe fentiretac fi ipfe in eo errore laborarct nô fcilicet mcticntis aftu:fed côpatientis af/ feftu.Bene défendis paulum lt;p nô fimulaueriterrorc iudsopj-'fed uerefuerir inerrore.Ncqp imitari pe truuolueritmentientc ut qeferat metu iudæop2 diffimularet.-fed tota libertate iudæû eflefe diccret.No uadæmentia apFi cum iudæos xpianos uultfacercnpfe iudæus faftuseft. Nonciü poteratluxuriofos adfrugalitatenireducere:nififeluxuriofumfbaffetamp;mifericorditer{utipfedicis)fubueniremiferis: nifi fetniferunaipfefentiretîVereerh miferiilli amp;mifericorditerdeplorandi q côtentionefua amp;nbsp;amo te legisabolitæapFni xpi fecere iudæum.Nec multu inrereft i nter nieâ amp;nbsp;tuam fniam:quia ego dicoæt peffumamp;paulu timoréfideliûindæoælegisexercuiffeimo fimulaflemandata.Tu aûtafierishoceos feciffeclæmcteraiô mentientisaduded côpatientis affeftu:dumô ill ud côftet ne’ metu uel mia eos fifaf fefeeffeqd’nôetant.Illudaûtargumetû quoaduerfum nos uteris.-cp amp;nbsp;gentilibusdebueritgctilis fie ri fiiudæisiudæusfaftuscft.'magis 45 nobisfacit.-ficutein nôfuituerciudæus:ficnecueregentilis erat Etficutnôfuitueregentilis:ficnecuere iudæus erat.ineo aût imitatorgentiû elî : quia pputiûrecipit Gal:5. amp;. g, infidexpûamp;indifferenterpmittituefcicibisqd'danâtiiidæinôcultû.-uttuputasidolop'.rnxpoemie fa necdrcûcifîo eft aliquid nec ppu tiûfed obferuatio mandatofc dei.Quefo igit te:amp; iteiü atcj iteruj obfecro:utignofcasdifputatiûculæmeæ.amp; qgt; modû meû egrefliis fum tibi iputesqcoegifti utfcribcÿ tem amp;milii eu Stefichorooculosabftulifti.Necç me putes magiftrûeflemendacii qui fequor xpm di centcm.Ego fum uia ueritas:amp; uitamec pôtfieri ut ueritatis cultoc mendacio colla fubmittâ.NeJj mi Ioh.l4. hiimperitoprplæbeculàconcites.’Q te uenerat utepm amp;nbsp;in eccFia déclamante facerdotii höre fufcipiût: Rndet alte^ jseaûc ætatis ultimæ Si pene decrepitûac monallerii amp;nbsp;turis fecreta feftantc paruipcdût.Et quæras ti ƒ ri qfiioni. bi quos doceasfiue rephendas. Ad nosem tantismarisati^ terrart fpatiisa te diuifos uix uocis tuæfoj» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

Suspuenit.EtfiforfitanlitterasfcripferisanteeasitaliaacRomafufcipient.$admecuim!ttcdæfunt deferant.Qtiod autc inaliisqris æpEisæur prior mea inlibris canonicisinterptatio ailericoshabeat.amp; Sirgulaspnoratas:amp; poftea aliam tranflationc abftç his fignis ediderim.Pace tua dixeri uideris mihi n JnteHigerequodqfifti.illaeminterptatio.lxx.interp turn eft.EtubicûqguirguIæ.idefi obeli funtfigni^ ficaf.cp.lxxiplus dixeri nt $habetinhebræo.Vbiaûtallerici.i.ftellæplucentes ex Thodotionis edi tióe abOrigeneadditûeft.Etibigræcatranftulimushicdeipfohæbraicorqd’intelligebamus expffïmus: fenfuumpotiusueritatem:$uerbo55!ordinê interdûcôIeruantes.Etmirorquô.lxx.interptum libros

P'ïï'os.'u t ab eis edi ti fu ntded ab Ori gene emeda tos fi u e corru ptos per obclos Si aftericos'. amp;nbsp;kF'f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cumea quæadditafuntex hominisiudæiateg

blaipnetnipoft paffioncchriftieditionetraftulerit.Visamatorefleuerus.lxx.interptum nôlegaseaq hibaftericis funtnmo rade de uoluminibusmt uete^t te fautorem .pbes.-qef fi feceris ocs ecclefiarû bi f bliothecasdamnarecogeris.Vix em unusautaltcrinuenief liber.-qni iftanôhabeat.Porro quoddicis ’’ôdebuiffemetnterptari poli uetcres:amp;nououterisfyflogifmo:autobfcurafueruntquæinrerprætati funt.lxx.autmanifefta.Siobfcura.tequo^inillisfalli potuiflecredendû eft.Simanifeftaillosieisnô falli potuiffepfpicuum elî tuotibi fermone rndeo.Ocs ueteres traftatores qui nos in dno præcefierunt «quifcripturasfanftasinterptati funnautobfcurainterprætati funt:autmâifcfta.Si obfcura tu quo poft eos diferere quod illi expia nare non potuerunt.S i manifefta fuperfi uum eft. te uo luifle difterere:quod illoslatere non potuinmaxime in explanatione pfalmorû quos apud græcos îter prætati funt multisuoluminibus.PrimusOrigenes.SecundusEufebiuscæfatienfis.Tertius Theoi» dorusheracleotes.QuartusAufteriusfcytopolitanus.Quîtusapollinarislaodicenus.SextusDydim? alexandrinus.Ferunturamp;diuerfoæinpaucospfalmosopufcula.fednuncdeintegtopfalmcrumcor ^redidmus.ApudIatinosautemhilariuspiiftauienfis;amp;EufcbiusuercelIenfisepifcopus Origenem “Eufebiumtranftuleruntquorumpriorem amp;nofter Ambrofiusinquibufdamfecutuseft.Rndeat ^ihi prudentiataa:quare tu poft tantos amp;nbsp;talesinterprætesin'explanarionepfalmotvdiuerfafenferis ûienimobfcuri funtpfalmi : te quoqg ineisfalli potuiffecredendum efl* Si manifefti illosineis fallî potuiffenoncreditur:acperhocutrolt;ÿmodofuperflua eritinterprætatiotua; amp;nbsp;hac lege poft prions» tes nulliisloquiaudebitamp;quodcuncg alius occupauerinalius deeolicenriam feribendi nonhabebit q üm potiushumanitatis tuæ eft in quo ueniam tibi tribuis; indulgere amp;nbsp;cæteris. Ego enim non tant “^eraabolere conatusfum:quælinguæmeæhominibusemendarade græcoinlatinum tranftuli s ^Mteftimonia quæaiudæisprætermiffafuntuel corruptatproferre in medium ut fcirentnoftri :qd nebraicaueri tas conti neret fi cui legere non placet nemo compcllitinuitumbibatuinumuetuscûfua *’'^f^amp;muftanfa eôtcnat;quæin explanatione priorum édita fünf; ut ficubi ilia non intelliguntuf ex noftrisrnanifeftiora fiant.CJiiod autem genusinterprætationisin fetipturis fanftis fequendum fit iibaïquemjfcripfi de optimo genereinterptandi amp;nbsp;ocspfatiunculæ diuinok’ uoluminû quaseditionî J’^træppofuimusexplicantadillaf^ptudêtemleftorem mittendum puto.Etfimeut dicis in'noui* U amnin emendationefufeipis exponifiç caufam cur fufcipias;quiaplurimi linguæ grecæ habentes iciam de nieo poftint opéré iudicare:eandem integritatem debueras'etiam in ueteri credere teftamctôî ^nonnoftraconfinxîmus;fedutapudhebræosinuenimusdiuinatranftulimus.Sicubidubitas:he# Dræosintertogaded dicesquidfi hebræi auttefpôdcrenoluerintautmentiri uoluerint totafrequetîa

-ocr page 392-

PARTIS

TRACTATVS «

iudeorum in mca intcr^tariôc retîcebit.Nullufiÿ înuÊniri poterit q hebreæ linguæ habeat oês imitabuntur illos iudæos quosdids in Africereperros opidulo in meâ calûniâ côfpirafle-H uiu modi eminæpiftolatuatcxisfabulâ.Quidâ frater noftercoepifcopus cû leftitareinftituilletinecc e cui praeeft interptationcttiâ:mouitquidâ longe aliteratepofitûapudionâ ^phetam:qeratoium fibus mcmoriæcçinueteracu;amp; totætatû fuccelTionibus decâtatû.Faftui^ eft tâtus tomultusinpico ♦ maxime græcis argnétibus amp;nbsp;indamantibiis caluniâ falfita tisiutcogeretepifcopusciuitatisjuoao' ab ipfis teitimoniûflagitare.Vttû autem illi imperitia an malicia:hoc effe inhebræiscodicibusgfæ cefpôderunnquod amp;nbsp;græci ôi latini habebâtatcçdicebât.Qtiid plura.Coaftus eft homo uelut ciumcorrigete.-uolenspoft magnûpericulûnôremanere fine plebe. Vnde etiâ nobis uidet aliquan nônullis tequoqj falli potuifle.L)icis me in lona çpheta male quidâ interptatû ôc feditiôe populi c clamante 4)pter uni us uerbi dilTonâtiam epm pene facerdotiûperdidifle:amp; quid fitilludquod ma înterprætatus fum fubttahis:aufercsmihi occafionêdefenfiôis meæ:ne qcqddixeris:mererpôaentc uaturcnifi forte ut ante ânos plurimos cucurbita uenit in mediü afferente illis tpibus Cornelio amp;nbsp;' ino pollione me hederâ 4) cucurbita trâftuliffe. S uper qua in recômctario lonæ ^»phetæ pleniusrelp0 dimus.-hoctm nuncdixiffecótcti qpineoloco ubi.lxx.interptescucurbitâ;amp; aquilacu trâftulerit.id eft cariacô in hebraîo uolumineciceion fcriptû eft:quâ uulgo Syri dcerâ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- c ƒ „h

genus uirgulti lata habésfoliainmodûpâpini.Cûçplâtatûfueritdtocôfurgitin îirbalculaaWlt;5 lis calamopi: amp;nbsp;haftiliû adminiculis:quibus Si cucurbi tæ amp;nbsp;hædere indigctfuo trunco fefulh’fcs-^ ergo uerbû de uerboediffercs:fi cicdontrâfferreuoluiffem nullus inteUigeret fi cucurbita id inhebraiconôhabeturhederâpofuiîutcæterisinterptibuscôfentirem.SiaûtiudæiueftriutiP^, malicia uelimperitia hocdixsrut effe in uoluminibushebræop’quod ingræcis:amp; inlatinis comciDU» SiFitudo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;netunmanifeftu eft eos aut hebræas litteras ignorarc;aut ad irridcdos cucurbitarios uoluifle me/

tiri.Peto in fine æpFæ ut qefcctc fenc olimiç ueteranû militate nó cogas:amp; rurfum de uita pidion- lu qiuuenises;amp; inpôtificali culmine côftitutus doceto ppros;amp; nouis Affricæ frugibusromanaiefta locupleta.Mihifuffidtcûauditoreamp;leiftorcpaupculoinangulomonafteriifufurrarc.

Piftola Auguftini qua Hiero.in expofitiôe aîpiftolæad galathasredarguerat prjuf$ au leuj peruenirenRomæ amp;pitaliâdiffemîata fueratqtf Hier.callidefaftû fufpicabat adlui amu e lationê Si gloria populirequirenda.Dequa re AuguftiusfeinfequenticepPapurgat:nopte dendi ftudiorfed inquitedæ ueritatis gratia diffenfiffe fcribcs:amp;pctcs fimiliter fua feripta cot tigi.Hierony.uero magis tentari acprouocarifecrcdêsduabusæpiftolisacriusduriuflt;ïKfpôdet:ûO nec altera æpiftola Auguftinus ueniam petens plenius fatiftadat.

ßeati Auguftini ad Hiero.fepurgâtisdelibroqueafferebatcôtraeu Româmififfe. Epi*

■^1 Om ino chariffimo amp;nbsp;defideratiffimo amp;nbsp;honorâdo in xpo fratri amp;nbsp;côpralhytero Hic ronymo: Auguftinus in dno falutc. Audiui pueniffein manus tuas litteras meas aed qi adhucreferipta non merui nequa$ imputauerim dileftiôi tuæ. Aliquid jjculdu^ bio impedimeti fuit.Vndea2nofcodnm a me potius depcandumrut tuae uoluntati det facultatem mittcdiquodrefcripferis.Nam referibedi iam dédit quia cumuoluei ris fadllime poteris.Etiam hoc ad me fane perlatû:utrü quidc crederem dubitaui: led lincquoiÿtibi aliquidutrûfcribercdubitarenôdebui.Hocaûtbrcueeftfuggeftueffecbaritatitate:a nefdoquibusfratribusmihidilt;ftôeftq»librum aduerfustefcripferimiromamtjmiierim.Hocfalfu} effe noueris:dominum deum meu lefum teftor hoemenôfeciffe.Ted fi fortealiqua in aliquibus (ai/ pris meisinueniuntur inquibus aliter aliquid$ tu fenfiffereperiomô contra tediftumtfedquidmi^ hi uidebatur a meferiptum effeiputo tedeberecognofcere:autfi cognofd non poteft : credere debere. Ira fane hoc dixerim:ut ego nôtantum paratusfimffi quid in meis feriptis moueritfraterne aedpere : quidcontrafentias:autdecorreftionemea;autdeipfetuabeniuolcntiagauifurus;uerum etiamboca tepoftulem Si flagitem.O fi licuiffet amp;nbsp;fi non cohabitante faltem uidnotein domino perfrui^adac^ brum amp;nbsp;dulce colloquium. Sed quia idnoneftdatumtpetouthocipfum quodindomîopoHumus fimul fumusconferuariftudeasamp;augeri3cperfid:amp; referipta $uisraranonfpernere:faluta obfelt;^ quiomeofaniftu5fratrempaulinianum:amp; omnesfratresquitecumaedetein domino glotiantur. Memor noftri exaudiaris a domino in omni lanfto defiderio tuo domine chariflime : Si defideratiP limeiamp;honorandein Chrifto frater.

BeariHiero.adAuguftinûcôtentionemfuper æpiftola ad Galathas:amp;rephcfionclibroröipfiusdelt; traiftantisaduanamcontenrioncm Sipuerilciaftâtiam declinâdam.inquamcminitdeRuffino:di; cens libelli contra eam exemplarmittere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. XXXlf

Omino uere fanfto Si Beariffimo papae Aueuftino Hicrony.indomîno falutc in ipfo pfe ftiôisarticulofanftifilii noftri afterii.Hipodiaconincceffarii meibeatitudis tuæ littcræad d mcperuenerûtquibusfariffacistccôtraparuiratcmeâ libruRomâ nômififfe.Hoc nec ego faftum audierâ:fed æpiftolæcuiufdâ quali admefcriptæperfratré nfm Syfinniûdiaconu hue cxcpîaria pucnerütâ qbus hortaris me utirSAîvœXiav fup quodâ apFi capFo canâ:amp; imiter Steü/ diojïiteruitupatiôesamp;laudeshelenæfluiftuatâutqdetrahcdooculospdideratlaudandorecepit.Ego fîmpliàtec

-ocr page 393-

RcconcîIiâtîoaftiîâtîàttjftihÎÊr.amp;aôgù; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epîftôla XXXIH

tuæ I5 ftilus 8i Elf iXe i pfixi57J tuà mîhî uiderenf.tn tcmetè ii éxêplaribuslfajif freaedu putaui;neforte me rfidéte lefus iufte expoftulares.'qd’ ^bare ante debuilTem tuum effe fermo nem a ficrefcribere. Acceflît ad morâ fanftæ amp;nbsp;uenerabilis Paulælôga infirmitas.Dû em langucti mt r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fctipferat obliti funi us meniores illius uerfi^?

H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipornina narratio:ita(^ fi tua eft æpU apette fcribe uel mitteexcplaria ueriora : ut

p-f ft '^^*’5°’^^ftof’’^chiinfcriptura5i:difputationeuerfemur:ô£ uelnoftrûemcdemuserrotêruel doceamuss'Abfit aût a me ut qc$ de libris tuæ beatitudinis atcingere audeaj. r h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mca amp;nbsp;aliéna nô carpe. Gæteilt;’optime nouitprudctiatuamnûquêcjinfuo fc

uabunaare.amp;pueriliseiïeiaftantiæqd'olimadolefcêtulifacerecôfueuerantîadolefcctuli accufantib luitres mros:fuo noi famé quærere.Ncc tam ftultus fum ut di uerfitateexplanationu tuaru; me ledi pu te;quia nec tu lederis.fi nos côtraria fenlerimus.Sed ilia eft uera inter amicosrephenfio:fi noftraj pet à nonmaentesaliorûiuxta Perfium manticâ côfideremus.S upereft utdiligasdiligentcm amp;infcriptura Pcrfius. rum capo iuuenis.fenem non puoces.Nos noftrahabuimus tpa amp;nbsp;cucurrimus quantum potuimus * Wuc tecujfe„t£ amp;nbsp;lôga fpatia trâfmeâte nobis debet ocium:fimullt;5 (ut cumhonore tuo amp;nbsp;ucnia dixe;? nmjnefolys n^h, aliquid jjpofuiffe uidearis memêto Daretis Entelli Si uulgaris ^juerbii :

laffiisfortiusfïgatpedem.Trifleshæcdiftauimuszurinam mereremurcôplexustuos Si collatio VM-etweî. neniutuaueldoceremusaliqua ueldifceremus.Mifitmihitemeritate folita fuamaledifta Calphut ^‘usæoguomento Lanarius.-quæadafricamquotj Audio eiusdidiciperueniffe.Adquæbrcuiter ex^ parterndi:amp; hbelli eius uobis mifi exemplaria latius opuscum oportunû fuerit primo miflurus tem » pote:inquoiiiudcauebam.neinquo$exiflimationelederem xpianam:fedttnutdelirantisimperV

ac uerecundiâcôfutarem.Memento mei fandeamp; uenerabilispapa:uidequantum tedi §3 ut nepuocatusquidem uoluerim refpondcre:ncc eredam tuum effe quodin alteroforte reptehê ^p'?’'^ater communis fimpliciter te falutat.

lath * f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cundem de æpiflola Romam in rephenfionem cxpofitlonis fuæ in æpiAolâm ad ga

thasidfatantisat(»cômonenris:utiuuenibuscongtediensfefenemamp; ueteranumnonprouocetad

xxxin

Omino uere fanfto amp;nbsp;beatiffimo pap.^ Augu Aino.Hiero.in xpo falutc.Grebras ad me epl al i^o^3sdirigis:amp;fæpecompcllis.utrndeamcuidam æpfætuæcuius ad me(utanteiâfcripfigt; Syfinniudiaconûexcplariapuenerûtabfij fubfctiptionetua.Et q primû p fratrem ^ST^^I^futupafccfopquendâ aliumtemififfefignificas.'amp;interi^jfuturumrctradum de itinere epm pflitutû ueloci morte fubtraftû ilium cuius nome retices maris timuiffe diferimina amp;nbsp;nauiga? tionismutaAecôfiliü.Quæcôita (int fatismirari nequeo quomô ipa æp^azà Romæ Si initalia habe *'* a plærifcj dicat:amp; ad me folum non puenerit cui foli miffa eft.Præfertî eu idem frarer S yfinnius îtcc ôeteros traftatus tuos dixeriteam fenô in africa nô apud tefed in infula Adriæ ante hoc ferme qnqn^ Wumreppetiffe.Deamicitiaomnistollenda{ufpitioeft:amp;ficcumamicoquaficumaltero effeloqn^ dum.Nonnulli familiäresmei amp;uafaxpiquop:Hietofolymis amp;nbsp;infanftislocispetmagna copiaefl: fuggerebant nô fimplici animo a te faftii:fed laudcatcÿ rumufculos amp;nbsp;gloriam populi requirentê:üt de nobis crefeeres ut multi cognofeetent te ^juocare.-me timere:te feribere ut doftû:me tacere utîperigt; tum:amp; tandem repperiÂe:qui garrulitati meæ modum imponeret.Ego autem ut fimpliciter fateardi gnationi tuæ primum iedreo reipondere nolui:quia,tuam liquido æpi Aolam non ctedebâ:nec ut uuï amp;nbsp;de quibufdam^)uerbiumcA:litum melle gladium.Deindeilludcauebam.'neepo cómunióisme^ ^•derer .pcaciter tefpondere:6: aliqua inrephendentis æpiAolâ repræhendere præfertim cum quædam ’nilla hæretica iudicarem. Ad extremum ne tu iurc expoAulares amp;nbsp;diceres:quid enim æpiAolam méâ ^•deras:amp; notæ tibijmanus in fubfcriptione figna dephenderas:ut tam facile amicum ledetes:amp; alte^ malitiam in meamiucrterescontumeliam.Igitur utanteiam fcripfi:autmitteeandem æpiAolam X tuafubfcripta manu:autfenem latitantemincellulalacefferedefine. Sinautem tuâ uisuel exercere uel oftenderedoftrinâ:quære iuuenes amp;nbsp;difertos amp;nbsp;nobiles:quop'Romæ dicunt eflè ^plutimi:qui pof ÿ tint amp;nbsp;audeant tecum cógredi:amp; in difputatione fanftaru fcripturarum iugum cum epo ducere.Ego quondam miles;nucueteranus:amp; tuas amp;nbsp;aliorum debeolaudare uiftorias:non ipfe rurfus effeto cor^ porc dimicate:ne fi me frequctet ad relcribendum impuleris.Iüius recorder hiAoriæ qp H änibalem iu ^niliterexultantem.Qu.Maximnspatientiafuafregerit.

t^niniafertætas:animuquolt;5fæpeegolongos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Titus lîuîf

^antandopuerummeminimecondere foies. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V»inbuc.c

Nunc oblita mihi tot carmina:uox quoœ moerîm. lamfugitipfa.

defcnpturis fftis loquarberzellai ille galladitéstègis Daüïd bnficïa:ocflt;5 délitias iütiénï melib ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fufcipere. Quodautêiurafte aduerfu

a mpn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Româ mififfe:quc nófcripferis:f5 flotte aliqua in tuis fcriptis repiant: qüæ

Nt ' ff rihf ft- p'‘-^^P^t:nó me a te lefû:f5 a te feriptû qtf tibi reftû uidebat. Qviæfo ut me pàf icter audias nf^i.nr- quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rephcfiôisatemcæpalios fcriptadelatafût.Curhjitaliaqdquot;tunSferi

P it 'iïonepoHisuttéfcribâadeaqfcripfiffçtedenegas.Nec tahebesfumiutfidiiierfalenfetismti

-ocr page 394-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS II

K lefum putS.Sed fl mw cominus diôâ tcphcndas;amp; rônc fcriptop; cxpctas:amp; quæ fcripfcn'm te côplleas;amp; ad iràAi v«Aiàv4)uoccsamp; oculos mihi reddas in hoc ledit amicitia;in hoc iuta uiolant.Ne uideamut certare pucïiliteramp; fautoribus ïuicem uel detraftoribus noftris teriâcontcdendi.Hæcfcribo quia te pure amp;nbsp;xpianediligerecupionecquicdjinmea méte diftet a labiis Non cm côuenit ut ab adolefccntia ufqg ad hâc ætatem in monafteriolo cû fanais tta bus (aboraredefudâs aliquidcôtraepm cómunionismeæfcriberc audeâamp;cû cpm que anrccocpi a te noffe;qui me prius ad amicitias ^uocauit que poft me oriente in fcripturaij; ernditiondetatas igit auttuum negato librum li forte non tuus eft Si define fiagitarereferiptum ad ea quae non icnP.. ih Aut fi tuus ê ingenue confiteremt fi in defenfionem mei aliqua faipfero in te culpa fitqui ƒ uo® non in mc:qui refpôderc côpulfus fum. A ddis pterea te paratum effe ut fi quid me in tuis feripns n’ uerit aut corrigere uoluero fraterne accipias.Et nô folû. mea in te beniuolêtia graui fuù fed ut h^P faciâ depearis Rurfum dico qdPfentio.Prouocas fenc tacentêftimulas uideris laftaredoftrinâ.Non aûtætatismeaeputarimaliuoluergacûcuimagisfauorcdebeo.Etfiincuâgeliis Si minesinueniût qtf nitant rephendcrc miratis fi in tuis libris.amp; maximein feripturarû expofitioe Q uelobfcuriffïmælunbquædamarcftalinea difcreparcuideanf.Ethocdiconô qgt;inopibustuisq dâ rephendeda iâ céfeâ netj em Icftiôi eorû un$ opera dedi ncc horû excmplariop^ apud nos cop’ pter foliloqorum tuoj« librosamp; quofdâ cômetarios in pfalmos quo fi uellc difeutere nô nihil fum fed a uetepï graecop; doccrê interptatôibus diterepare. Vale mihi amice chariflîme gnitate patens.Et hoc a me rogatus obfcrua ut quicquid mihi feripferis ad meprimû facùs pj

Beau Auguftini epi adbeatûHiero.pfbytctudepdida æpiftola £eaccuratepurgantis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.

hiâm deprccantis.Inquactiam déplorât inter Hiero.amp; Ruffînum quôdam amiciffimosKnW^ um elle difeordiam quos ad priftinam chariutem nititur reuocare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epi. AnßU^

■Omino ucnerando amp;nbsp;defideratiffimo inxpofratri amp;nbsp;comprefbytero Hieronymo-^ S ftinusindominofalutem.Quâuiscxifl:imêante$iftasfumeres.uenifleinmanustu ras meas quas per dei feruû filiû noftrû Cyprianüdiaconûmifi quibuscertiifimt tres meam effe aîpiftolam cuius exemplaria illuc ueniffe cômemorafti Vnde iam cefcriptisruisudutEntcllinisgtandibusatcçacribusceftibus tan$audacemdaretem A^fferiûi^ at^uerfari.NunctamceifipfisrefpondcolitteristuisquasmihiperfanâumfiliumnoftrU’^*'^. mitteredignatuses.rnqbusmultainmecôperi.-tuæbciuolêtiffimæcharitarisîamp;rurfusqucaâ j lius a me tuæ offenfiôis indida.Itatç ubi mulcebar legcsnbi continuo feriebar hoc fane uel maxi*!’ miransqjcûtedicascxêplaribusIittcrap^meajKideonô temereputauiffe credendûne forteKtn^ lefus iufte cxpoftularêquod ^jbare andebuiffes meu effe fermonc:amp; fie refcriberc pofteaiubt^s-'’^^ cft^Ea.aptemefcribcreautmittereexcpIariaueriotautabfiÿullorâcoreftomachiinfcripW'^'^'g'Pjt utioneuerfemur.Quopaftoempoffumusinhacdifputatôefinerâcorc uerfariffi mcleflfff P?? g fi nô ledere pas:qûo ego te nô ledete abs te lefus iufte expoftularc qcf pbare an debuiffes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pfo-'

Si fie refcriberc:hoceft amp;nbsp;ficIedere.Nifi cnim referibendo lefiffesegoiufte expoftularc nópo*’^ inde cum ita referibis ut ledas quis locus nobisrelinquitur in defpu tatione feripturaR; fint nerfandi.Egoqnidem abfitutlcdar fi mihi ceruratione uolueris amp;nbsp;potuerisdemôftrareillu'^^ apFimcl quidaliud feripturaßr fâârum te uerius intcllexiffe q? meJmmo ucro abfit utnoncuni gta rû aftione lucris meis dcputem.'fi fuero te docente inftruftusaut emendante correftusVetû^J“ ’’’ frater chatiffime nifi te putares lefum faiptis meis non me putares ledi poffereferiptis tuis-Nulk’ ew modo id deteopinatusfueroep tenonarbitrarislefum.Si fie tn referibis utledasaut fi bente ego propter nimiam ftulticiam meam ledi poffe putatus fum hoc ipfo lefifti plene qgt; de fifti.Sed nullo mô tu me:qucm nu$ talem exptus es temere talc crederesjqui littéral busctiamcumftilummeumnoffestemerc crederenoluifti.Si enimnôimmeritouidifti poftulaturum fuiffe fi temerecrederes effelitterasmeasqnon effent meæquanto iufti meipm temere putatum talem:qualem me expertus non effet q ui putauiffet. Neq$ ergo iw P reris ut non te referibentequo lederer me tiî exiftimares nimis infipientem etiam tali nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j fcgras

potuiffe-Reftatigiturut ledere me :tefCTibcndodifponeresfi certo documento meas effe

. ,p ... nbsp;, nofceres.Atopitaquianoncredoquodiniuftemeledendumputaresîfupereftutagnofcanipam

limuituao jjm quod prior te illis litterisleferim quas measeffe negate non poffum.Cur itaej conor

ƒ traftumacnonpotiusueniampeto.Obfecroergotepcrmâfuetudinemchrifti utfitelefidimitta hi necmeuiciffijledcdo malu promaloreddas.Ledesautemetfimihitacueriserroremtneu5:qu forteinueneris infaftis uelindiftismeis.Nam liea in merephenderisquenôreprehendcdafunt tins ledisquam mcquodabfitamoribus amp;afâ:5propofitotuo:uthoc fadas uoluntate ledend. _ pans in mealiquid dentcmaledico quod mente ueridica feis nô effeculpandfl. Aeper locordearguasetiam fi caretdeliftoquodarguendumputas.-autpatcrnoaffeftumujceasquejaD re neqas. Pôt cîfieri ut tibi uideat aliud $ ueritashabet:dum tn aliud abs te nô fiat $ charitasn nbsp;nbsp;■

Nam amp;nbsp;egoamidffimamrephenfionem tuamgratiffimeacipiamretiam firephendi teftedefedi pôt.Autagnofeâ fif amp;nbsp;beniuolétiâtua amp;nbsp;culpâ meâ.Et $tum dnsdonat in alio alio emêdatp iueniar. Quid ergo fortaffe dura f3 cate fal ubria uerba tua tâq ceftus cntelli

-ocr page 395-

Recôdliatîoamîcîtîa.S .Wero.amp;Augu. Êpîfîola XXXlîl

Cædebatur ille non curabat :amp; iô uîcebatur nô fanabat.Ego aut fi medicinalem corrcptîoïiê tuâ ‘tfatngt; qliiusaccepo nô dolebo.Si uero ifirmitas uelut hûana mea etia eu ueraciterargnonnô pôt nifi aliqnâ tulutn côtriftari.Melius tumor capitis dolercö curanqj dû ei pcitur amp;nbsp;non fanaf .Hoe eft ern qef acute uidit qui dixit. Vtilioreseiïepletücj inimicosiurgantes qgt; amicosobiurgaremetuctesilllieidiim tixa turdicuntaliqn uera quæcorrigamusifti aut minoré $ oportet exhibent iufiiciælibertatem.'dû ami^ citiærimentexafparedulcedinc.Quaproprer èc fifortebosuttibi uiderislaffusfeneftute corpisnóui gore3i:tti in area dnica fruftuofo labore defudans.Ecce fum fi quid pperâ dixi:fortius fige pede. Non mihi effe debet moleftum pondus ætatis tuæ dûmodo conterat palea culpæ meæ.Proi nde illud quod nbsp;nbsp;ß

extremo æpEæ tiiæpofuifti cû magni defiderii fufpirio uel lego uel recolo. Vtinâ inqs merctemurcôf plexus tuos:amp; collationemutua uel doceremusaliq uel difceremus.Ego aût dico urina faite .ppinqs terraRilocishabitaremus:utfi nópoffentmifceri noftracolloqalitteræpoflenteflecrebrioresNûcuero tâtoloco!j:interuallo abfumusa fenfibusnoftrisutdeillis uerbis apoftoliad galathasîiuuené me ad tuamfanftitatem fcripfiflememinerim:amp; ecceiamfenexmecdum referipta meruerim faciliuf^ad te exemplaria æpiftolæ meæ peruenerint.mefcio qua occafione prouenient $ ipa aspiftola me curate .Ho etnqeâtuncacceperannecad tepértulerit.-necadmeretulerit.Tantæautcmihiinlitteris tuis (quæin manusnoftrasperuenire potuerunt)apparentresmt nihilftudiorum meorum mallem fi poffem qin hærere lareri tuo Quod ego quia nô polTum aliqué noftrorû in dno filorum erudiedû nobis ad te mit terecogitofi eriâ dehacre tua referipta meruero Nâ necj in metiü fcîæ dininaß: feripturarum eft aut ef fe iam poterit quantum ineffe tibi uideo.Et fi quid in hac te habeo facultatismtcuncj impendo popu lisdci.VacareautemftudiofisdiligentiusÇquæpopnliaudiuntinftruendispropterecclefiafticasoc; cupationcsoînononpolTum.Nefcioquæfcriptamaledicafup tuonofead Africa pueniflTeaudimus. Accepimus tn q dignatus es mi ttere illis rndens malediftis quo pledo fateor multû dolui inter ta cha ws familiareflt;ÿ pfonas cûftispeneeccFiisnotiifimoamicitiæ uiculo copulatas tm malu extitiffe difeor diæEttuqdemquantu tibimodererisquâtucûcjteneasaculeos indignatôis tua;:nereddas maledi; ftum P malediftodatisin tuislitteriseminet-Verutneafipaseu legiffem côtabui dolore amp;obrigui ti; more:qd de me ilia faceret q in te ille fcripfit:fi in manus meas forte ueniffent Vhe mudo ab fcandalis.' eccefit ecce prfusiplet qtf ueritas ait.Q^ m abundauit iniquitasrefrigefcetcharitas multorum .Quæ Mat.tg« fibi enim iam fida peftora tuto refundantur.lncuius fenfu tota fepiiciatfecura dileftio. Quisdeni^ Mat.4» amicusnonformideturqfifuturusinimicusfipotuitïterHiero.amp;Rufinnmhocqd’ nosplâgimus exoriri.Omifera amp;nbsp;miferandaconditio.Oinfida in uoluntatibus amicorum fcîa pntium ubi nulla eft pfdafuturoß.Sed quid hoc alteridealterogemendumputéqn necipe quidefibi homoeftnotusin poifeß.Nouit em utcûtç uix forte nûc q li s fi t q lis aût poflea fit futurus ignorât H arc porro no tm feie; ria.-qualisquifcgfit.uerûetiam præfcientiaqualisfuturusfinfi eftinfanflisamp;brisâgelisquomodofue ritbeatus diabolus aliqn eu adhuebonus angelus effet feiens ftitura iniqtatc fuam amp;nbsp;fempiternû fup pliciumomino uideo.De qua re fi tn. earn noffeopuseftmelleinaudire quid fentias. Vide quid fàcia’t terræacmaria.-quenoscorpaFrditimuntfihæc .æpiftolamea quam legis egoeffemiam mihidiceref

qfiui.nunc uero qn refcribesiqn mittes:qn peruenies:qn accipiam Et tn utinam q n fiat qtf tarn cito fieri non poffe $ uolumus qgt;ta poffiimus tolerantia fuftinemus.Vn recurro ad illa uerba aepifto lætuædulciffimafanftilt;5 defiderii tui pleniffima:amp; eafacio uiciffim mea utinam meretemur complc XUS tuosamp;collatöe mutua uel doceremusaliq ueldifceremus.Si tn effe ullo modo poffetq? ego redo; cerem.In his aut uerbis nó iam tui s tantuffed etia mcis ubi deleftor amp;nbsp;reficioramp; ipo qgt;uis pendcteamp; nô nbsp;nbsp;P

stringente utriufqgnoftrumdefiderio nonpuaexpte confolonubi rurfus acerrimis doloru ftimulis fodior.-dumcogitointer uosquibusdns hocipm qd” uter qjnoftru optauitlargum prolixü^concef fetatut piunftiffimi amp;nbsp;familiariflimi mellafcripturaß; fftärum pariter la'beretis tantæ amaritudinisir repfiffepniciem:qn nó ubi non cui nöhoi formidandam cû eotpe quoabieftisiä farcinisfcFaribusi.i «pcditidnmfequebamini amp;ineaterrauiuebatisfiF:inquadnshûanispedibusambulâs.Pacéinquit meä do uobis pace meam relinqno uobis uiris a:tate maturis amp;nbsp;in eloqo dni habitätibus uobis accidc tepotuit.Veretctatioeft uitahumana fup terram.Heu mihi qui uosfimulalicubiinaenirenópoffu5roh.i4;' forte ut moueorait doleomt timeo .pciderem ad pedes ueffros fiere qtum ualerem.TOgarc $tu j amadob.y. rem.biöcunüquctj ueftrü pro feipomunc utrüc^ pro alterutro amp;nbsp;pro aliistSe maxie infirmis pro qbus xpsmortuus elliqui uos tanqi in theatro uitæ huiuscû magno fui piculo fpeftät:ne de uobiseä coferi bendo fpargatisique qnlt;5 côcordâtesdelete nô poteritis:qui nûc côcordare nolitis:autque pcordes le;

gere timeatismeiteßlirigetis.Veru dico charitatituîE nihil me magisqgt;hocexéplûtremuiffe:cûqua'; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß

dam ad me in æpfa tua legere tuæ i udignatiôis indicia nô tâ illa de Entello amp;nbsp;bouc laffombi mihi po tins hilari ter iocari q ira^ûde minari uifuseft $ illud qd* ferio te fcripfiffe fatisappet. Vnde fupra elo; cutusfumplusfortaffeqdebui:fednonplusq rimuimbiaifti.Ncfortelefusiuftcexpoffülares. Ro; goteiifieripoteftmtinternosquaaramusamp;diffcramus aliquidquo fineamaritudine difcordiæcor da noftrapafcantur fiat.Si autem non poffum dicere quid mihi emendandum uideat in feriptis tuis nectuinmeisnificumfufpitioneinuiaiæautlefioneamicitiæîquiefcamusabhisîamp;noftræüitæfala ti® parcamusiminus certe affequatut illa quæinflatdum nô offendat illaquæ aedificat. Ego me loge elle lenrio ab ilia perfedióeide qua föciptuni eft»S i quis in uetbo non offendit hie perfedus eft uir. S ed tae.j.

gg

-ocr page 396-

PARTIS n


TRACTATVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H


F

l.loh.4.


•.-5G


ç • '41


plane îndeimîaputo me pofle facile abs te petercueniâ fi gdoffendiqd'mihi apcrircdebcsîutcûtcaü diero luctens fratrem tuû.Ncqj em ga hoc 4gt;pter lôgingtatem terrait: nô potes facere inrer me: amp;nbsp;te pro ptereadebesfinereerrateme.Prorfusqd’adipasresqiiasnofle uolumusattinet:fi gdueri metencre: uel fcio:uel puto uel credo in quo tu aliter i2tis:quantôdat dns fine tua îiuria conaboraflerere. Qxiod aut pertinet adoffenfionc tuam cum te indignatum fenfero nihil aliud g ueniâ depcabor:Necoinoar bitrorteluccenfere potuiffecnifiauthocdiceremqd'nódebuitautnófic diceremutdebui Qanecmi; rot nos minus feireinuieem $ feimurîa côiunftiffîmis amp;nbsp;familiarilTimis noftris.fn quorum egochari tatejfateorfacilemetotûpiiciopfertimfatigatûfcandalisfæculi: Seineafine ulla folliciîudine rege/ fco.Deumquippeillic effefentio inquemmefecurusjjiicio:amp;inquofecurusrequiefco.Necinhac mea fecuritatecraftinûilludhumanæfragilitatisincemudequofuperiusgenuioino formido Cûetn hominem xpiana charitate flagrante eaq; mihi in hoc fidelena amicum faftu effe fentio gcgd dei cow (ilioß: meorum cogitationuqj cômitto:non hoï cômitto.'fed illi in quo manet ut talis fit .Deus era cha riraselb:amp;qui manetincharitate:indeomanet:quam fi deferuerittantö fadatnecefleeftdoloréqaa tum manens fecerat gaudium Verutn ex amico itimo faftusinimicus qrat fibi potius qcf fingat aftu tus nô inueniatqtf 4)dat iratus. Hoc aût unufgfcç facile aflequit nô occultando qd* fecerihfed nô faci? doqtf occultare uelit.Quod fi mîadei bonis piifcçconcedinut inter inimicosquoflibet futurosljbt« fecutitÿ uetfennaliena pftd fibi cômifla nôpdant qucpdi timeant ipfi nulla cómittant.Cu era falfum qdji maledico fingitcaut oino nô creditur:aut certe jnregra falute fola fama uexaf : Cu aût malu ppe« trathoftiseftîmunisctiamfinulliusintimiloqcitate:autliteuulget. Qaiaproptergsprudctium ’’op uideatetiâ tu qgt; tolerabiliter ferasamiàffimi quôdam amp;nbsp;famiHariflimi incredibiles nûcnniidtiasco^ folante confda amp;nbsp;queadmodü uel qtf iaâitat.'uel qd a gbufdàforfitancredit:in finiftrisarniis depiw tes gbus nô minus$ dextris côtra diabolum dimicaf.Verûtn illû maluerim aliquo mô mitiorc •• « iftomodoatmatioré. Hocmagnumamp; trifte miraculumeflexamicitiistalibus ad hasinimidti^sper ueniffe.Lctum erit:amp; multo maius ex inimicitiis talibusad priftinam concordiam peruenifle-

B eati Auguftini epi ad prefidium rogantis:ut prediftam æpiftolam beato H iero.contraft commo totranfmittatrogantis» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXV . n -

Omino beatiifimo amp;nbsp;merito ueneràdofratri amp;nbsp;facerdoti pfidio A uguftinus in dfio falute. Sicutpfensrogauifinceritatêtuâ.Niicquo^cômoneo:utlitterasmeasfan(ftofratriamp;com pibyteronoftro Hiero.mittercnôgraueris. Vtaûtnoueritcharitastua quéadmodûeti'itu ____illi mea câ feribere debeas.mifi excplaria litterare amp;nbsp;meaß; ad ipm:amp; ad meipius- Quibus ledtis P tua fdtâ prudentia facile uidebis amp;nbsp;modü que feruâdû putaui:amp; motu eius’quem nonfmte timui. Aut fi ego quod non debui aliquid fcripfi non ad ilium de me : fed ad meipm potinsfrat“”^ dileftiôe mitte fermonem .•quocorreftuspetam utignofeat fi meam culpam ipfe cognoucfO'

BcatiHicro.poftacceptafatiffaftionc mitiusfamfto Auguftinoeßo rcfcribenrisdeacriotefi^c^* pofitionisinGalathasfeexcufantis:amp;deincepsad mutuächaritarc exhortdtis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epi- XXXyl

Omino uerefanftoamp;beatilfimopapeauguftinoHiero.inxpofalutc.Cûafâdo™ ffg noftroFirmo quæterégd ageresfofpitemteletusaudiuiRurfumcûtuaslitteras nô dicofperarê fedexigerc ncfcicte teex Africa ,pfeftu efle fi di xi t. f talt;^ reddit tibi petju falutatióisofficiaquiteunicoamorecomple(ftit.Simullt;5obfecro:ut ignofcaspudo ri meoq»diu ut refcribetempredpicti.megare non potui nee ego tibi.'fed caufacaufe ___ - rndit.Et fi culpa eft refpondiffe.quefo ut patienter audias multo maior eft prouocalie Sed ceflent iftiufmodi quærimoniæ:fit inter nos pura germaniras:amp; deinceps nó quæftionû fed chan tatisadnosfcriptamittamus.Sanfti fratresquinobifdîdnoferuiûtaffatim tefalutant. Sâdosquite cumxpileuetrahutiugû pcipu'e fanftûfufdpiendûpapâalipii'i.'utmeoobftquiofalurespcor.rnœlu men te amp;nbsp;mcmorc mei xps deusnofter tueat ops.Dne uere fände amp;nbsp;beatiffime papa: fi legüïi libni e« planationö in iona puto q» ridicula cucurbits nó recipias queftionê. S inaut amicus g meprimus gia^ dio petit:ftilo repulfuseft.-fithüanitatis tuæattç iufticiæ accufantcrepræhcderc.nôrndenté. In icriptugt;i rarumfiplacetcâpofinenoftroinuicemdoloreludamus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Argumentum. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

Rioribus contra fe pro expofitione apoftolicæ reprehefionis a beato Hiero. fcriptis aepns it illiuscommentariorndetconfirmansueramfuiflereprehenfionepetri nondifpenlamnani J) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;fimulatam in qua dicit contra porphyriu iuftam libertatê in dcfenfióe euagelii in Pauim

amp; fanftam humilitatem inpetrocómendari.lnunotn Hiero.côfentiensarcçconfirmans 1 cut ab initio primitiis iudsoir; legaliafuiffepmiffa fi ne fpe falutis:fic temporis progreffu amp;nbsp;reuelata i dei gratia tarn iudsis:$ genribusconuerfiseffefl'a mortifera.

Auguftiniad btm Hiero.æpfa prioic oim rnfiua in qua fua fniam tuet oftendcs non diipci^^fom --- nbsp;autfimulatafed digna amp;nbsp;ueramfuiflepetri reprshenfionca paulo. nbsp;Epi.X^Vll-

3 OminodileftilTimo amp;inchrifti uifeeribus honorandofando fratri amp;nbsp;cóprefbvtero 1 Hieronymo.Auguftinus indominofalutem. lampridem charirari tus prolixa apigt; J ftolam mifi refpondens illi tus:quam perfandum filium tuutn Afterium nunciarti □ nonfolufratre ueruetiam collega meu mififleterecolis:queutru in mannstuaspue ^nire meruerinadhucnefdo nifi (f p fratre finceciifimum Firmû fcribis^ Si ille





-ocr page 397-

Vcram fuifïe Petri a Paulo rcpralieufiorc m.

Epifiola. XXXVII

pntnumgladio petiitftillorepulfusEft:utfithumanitatis mcæatcjîufticiæaccufantcmrcphcdere n5 Kipondccem.Hoc folo tenuiflimo iudicio utcuncj coniido legiffe teilla æpiftolâ mea.In ea quippe de ploraui tanta inter uos extitiffe difcordia:de quorii tanta amicitia quaç uerfum cam fama diffuderat charitasfraternagaudebat.Quodnôfedrephcdcdoîaliquo germanitatctuâ;cuiusicarealiquâcul^ patnmecognom(renôaufusfumdicere:feddolcdohumanâmiferiâ:cuiusinamidtiismntua chariz täte rettncdis:quâtalibetillafitincertapmanfioeft.Verûilludmaluerâtnisnoflerefcripris:utrûmihi ueniamquâ popofeerädederis. Quod apertius mihi intiniari cupio:qgt;uishilariorqdamnultiislittegt;’ tarumtuaiüetiâhocmeîpetraffe iignificarcuideanfi tame poftledâillâmiffæfimt-qd’ ineis minime apparet.Petis uel potius tiduda diaritatis iubes ut infcripturap^ campo fine rioftro inuicê doloreluda tnus.ttquidc quatö ad me attinet fetio nos ifta;q) Indo agete malle.Quod fi hoe uerbü tibi j^pter fa nbsp;nbsp;nbsp;L

dlitatc ponere placuit:ego fateor maius aliquid expeto a benignitatc uiriij tua^ prudctiacjïtam dofta amp;nbsp;ocio(a:annofa ingeniofa diligctia.haec tibi nó trh donate ueröetiä diftatefpûfanfto ut in magnisamp; laboriofisqönibusnótan^ incampofaiptutajirjfedinmontibusanhelantcadiuues. Si aût ^Jpterhilaritatêquâ effeinter chariffîmos diffèretes decet putafti dicedum effe:ludamus:fiueillud apet tuni amp;planu fit unde colloquimur fiuearduû atlt;5 difficile.-hocipm edocecbfecro te : quonaj modo a(iequiualeamus:utcû forte aliquidnosmouenqd' nobis amp;nbsp;finôcâutiusattcdctibuscertetardiusin telligentibus nô jsbatû eft :amp;quid nobis uideat cótra conam ut afferere:fi hoc aliquando (ecuriore li^ “erratedicamus nôincidamusifufpitioncpuerilisiaftâtiæ.'quafinoftronomini famâ uirosilluftres aceufando qramus. Si autc aliquid afperii qcf rebelladi neceffitate depromptö fuerit:quo toletabile fi atleniorecircunfundamus eloquiomelitu melle gladiö ftringere iudicemur.Nifi forte ille modus eft quouttun^hocuitium uel uitii fufpitionê caueamus:fi cum doftioreamicoficdifputemus:ut quic quiddixerit necefle fitapprobaremecqrendi falte caufa liceataliquâtulû reluftari.Tum uero fine ullq htnoreoffenfionis tanq) in capo ludit.-fed rnirû fi nobis nó illudit-Ego cm fateor charitati tuæ folis eis jdipturai}: libris qui iam canonici appellant.-didici hunc timoré honoreçj deferre.ut nullü eojt aufloré Dift.ïx.caB. ictibêdotaliquiderraffefirmifl'imccreda.Acfialiquidineisoffendetolitteris.-quoduideafcótraiium ego.fof. ueritatiinihilaliud $ uelmcdofum effe codicciuel interptem nó affecutu effequod diftum eft:ucl me tuinimeintellexiffenóambiga.Alios aûtitalegoiutquâtalibetfanftitatedoftrinacpppollcât nô ideo ücrum putciquia ipi ita fenferüt.-fed quia mihi uel per illos auftores canonicos:uel,pbabili ratione qtf auerononabhorreatpfuaderepotuerut.Nectemihi fraterfentirealiqd aliterexiftimoProrfus inqua non teatbitrordiclegi tuos libros uelle ta$ .pphetap- amp;nbsp;apoftolojt.’dequo{t fcriptis quod omni errore carea’tdubitare nefarió eft.Abfithoca pia humilitate:amp; ueraci de temetipfo cogitatione qua nifi effes præditus nó utii^ diceres.Vtina mereremurcópiexustuos amp;nbsp;collatione mutuaiuel doceremus aliqua uddifceremus.Quodfiteipmcôfiderationeuitæacmorûtuoftmôfimulatenôfallaciterdixiflecrcdo quâtomagisæquû eft me credereapoftolöpaulünó aliud fenfifTe^feripferinubi air de Petro amp;nbsp;Bar;» nbsp;nbsp;Al

naba.Cum uiderem qui.i non refte ingrediunt ad ueritatc euangelii dixi Petro cord omnibus .Situ cutnfisiudæusgentiliteramp;noniudaicæuiuisiquomodogêtescogisiudaizare.Dequoeicertusfim GaLz. 9 meferibedo uel loquêdo nonfallat.fi fallebatapoftolusfilios fuos quos iteru parturiebat donee in cisxps.ideft ueritasformaret.Quibuscum pmififletdicens.Quæaûtfcribo uobisteccecorä deo qa nô Gaî-.^. mentiormôtame ueraciter fcribebat.-fed nefcio qua difpefatoria fimulationefallebat uidi(Te fepetrum GaE. i. amp;barnabamnöredeadeuagelii ueritatemingredictes:acPetroinfacicreftitine;nóob aliud nifi q» ge tescogeretiudaizare.Atetn fatiuseftcredereapoftolû Paulualiqdnôuercfcripfiffeq’apoftolû Petru rede non aliquid egiffe.Hoc fi ita eft dicamusfquod abfit)fatius effeaedere mêtiri euâgeliü $ ncga^ tum elTe aPetro xpm:amp; mentiri regnop^ libru $ tantö jipheta’ a dno deo tarn excellcter clcftü:amp; in çô;gt; cupilcenda atcgabducendauxorealiénacômifi(readultcriû:amp;in marito einsnecando tarn horrendu homicidiu.lmmo uero fanftam feriptura in fummo amp;nbsp;coclefti auftoriratisculminecollocatä de ueri tateeiuscertusacfecuruslegam;amp;ineahominesuelapprobatosuelemcdatos:uel dänatos ueraciter difcam:potius$faftahumana:duminquibufdâ laudabilisexcellentiæperfonisaliquâdocredereti^ meorepræhcdendaipfadiuina eloquia mihi fint ubi(Ç fufpefta.Manichæi plurima diuinarû feriptu;» tatumquibuseorumnefariuserrorclariftimafententiaruperfpicuitateconuinciftquiain aliûfenfu;

d.etorquere non poffuntifalfa efl^e contédunt.ita tarnen ut eandem falfitatem nô feribentibus apofto»» lis tribuant.fed nefcio quibuscodicum'corruptoribus.Quod tarnen quia necpluribusfiueantiquioÿ nbusexemplaribus:necpræcedentislingu£eauiftoritate(undelatinilibriinterptati funt),pbarealiquâ dopotueruntnotiffima omnibus ueritatefuperaticonfuficçdifccdunt.Ita ne non intelligit prudéria finfta tuaquanta malitiæ illqp; patefeat occafioifi nô ab aliis apFicas litteras ec falfatas. fed ipos apFos falfafcripfilTedicamus.Non inquis credibileeft hocin petro paulû quod ipfe paulus fecerat arguiffe. non nuncinquiro qd feceritifedquid fcripferitquæro.Hocad queftionc quâ fufeepi maxime prinet: utucrius diuinarûfcripturaæadnoftrâfidcædificandâmemoriæcômcdatanôaqbuflibettfedab ip fis a^irolisiac per hoc in canonicû auftoritatis culmc recepta ex ol parte uerax atqj indubitanda perfi? ftat.Nam fi hocfecit petrus quod facere debuit mentitus eft paulus:q» eu uiderit nô refte ingredientej ad uentatem euangelii.Quifquis cm hocfacit:quod facere debet.-refte uticj facit;amp; ideo falfum de co dicit:qmdiciteumnonreftéfeciffe;quodeûnoujtfacercdebuiflc.Siautcuerumfcripfit paulnsmerû

SS H

-ocr page 398-

PARTIS

TRÂCtATVS ïî


II

Gala.!*

lohanj. Aftu.zi.

petrusnôrefletuncingrcdiebaFaduen’tatccuàgclii.Id uero faciebatquod Facere ron debehati amp;■ fi taie ali quid paulus ipfe iam fecerat correduni potius etiam ipm credâ coapoftoli fui correfticnej nonpotuiffe riegligere:$ mendaciteraliquidinfua æpiftola pofuiflè.Etæpiftolaqualibetquâtoma^ gis in illa in qua plocutus ait.Quæ autc fcribo uobis:ecce corâ deo:quia nô mentior.Ego quidc illud pettû ficegiffe credo ut genres cogetctiudaizare.Hocerii legofcripfifle paulu:qué mctiiû efle nôcredo Äideonö rede agebat hoc petrus-Eratenimcôtraeuâgclii ueritatê:utputarentqui credebâtin xpum fine illis ucteribusfacramétis faluos feeffe nô poffe.Hocetn contcdebât antiochiæ qex circûcifionccK diderât.Gontraquos paulus pfeueranteracritercçcôfligit.rpm ueropaulumnonad hocidgefiffeqa ùel Timôtheûcitcûddit.'uelcéchtis uotûpfoluitîuelhierofôlymisaiacoboadmonituscû eis qui no/ uerantlegirinia illa celebrâda fufcepit:utputari uideret per ea facramcta etiâxpianam falutc dari. Scd neilla quæ prioribus ut côgruebât téporibus in umbris rerû fututarû deus fieri iufferantanq idolatria gentiliû damnare credcret. Hoc eft em quod illi iacobus ait:auditu de illo effe cp difciffionem doceat a moyfe.Quod uticj nefas eft:ut credctes in xpum difcindanf a prophetis xpittan^ eius dodrinam d« teftantcs atcj danantes de quo ipfe xpus dicit.S i crederetis moyfi:crederetis amp;nbsp;mihitdeme etn illc pfit. Attende enim obfecro ipa uerba iacobi.Vidæs inquitfrater quotmilia funt in i udæaqui credide^ runt in xpm:amp; hi ocs æmulatores funt legis. Audierut aüt de tequia difcifltonê docesa moyfe-'eorum qui per genres funt iudæoR: dices nôdeberecircûcidereeosfiliosfuosinetçfcd’mcôfuetudinc Quid ergo eft. V ticj oportet côuenirc multitudiné:audierut em té fuperuenifte.hocergo fac q“od tibi dicimus. S unt nobis uiri quattuor uotuhabctes fuperfe- his aflumptis fandifica te cüni ipfis amp;nbsp;de in eos utradant capita:amp; fcient ocs quia quæ de te audierunt falfa f unt:fed fequeris amp;nbsp;ipfe cuftocli/ ens legc:de gentibus aût qui crediderunt nos mâdauimus iudicantes nihil eiufmodi fcruareillos :nifi üt fe obferuct ab idolis immolato amp;nbsp;a fanguine amp;nbsp;a fornicatiôe nô ut opinor obfcurû eft: amp;nbsp;iacobum hoc idcomonuiffe:ntfdrent falfa eflezquæ de illoaudierathiquicumxpmexiudæiscrcdidifltnt:ta^ men æmulatores étant legis ne per dodrinam xpi uelutfacrilegamecdeo mandante confcripj^ dam# nati putatctur quæ p Moyfen patribusfuerant miniftrata.hocerii de paulo iadauerant nôiHi qui telligebant quo animoa iudæisfidelibus obferuari tûcifta deberct,pprer commêdandâ fcilicet aucto ritatédiuinam amp;nbsp;facramctorum illorum .ppheticam fandiratcmô .ppteradipilcenda falutcm quæ ” in chrifto reuelabat:amp;per baptifmi facramctum miniftrabatur.Sed illihoc depaulo fparferant qui lie ea uolcbant obferuari:tanqgt; finehisin euangelio falus credctibüs effe nô poflet.lpm em fcnftrautudie mcriflîmumgratiæprædicatoré amp;nbsp;intétioni eorum maxime aduerfum docctc:nôpillamhoniintiu# ftificari.fed per gratiâ iefu xpi cuius prænunciandæcaufa itlæ umbræin lege mâdatæ funt. Etideoiui inuidiam amp;nbsp;pfecutionc molières concitaretan^ inimicûlegismandatorücç diuinoR; criminab^ntun cuiusfalfæcriminarionisinuidiamcongructiusdeuitarenôpoffet:qgt;uteaipecelebraretquædamna^ re tan$ facrilega putabatur: atep ira oftederet nec iudæos tue abeis tan$ a nefariis ,phibendos:nec gc/ tiles ad ea tanq) ad néceffaria compellcdos.Nam fi reuera fie ea reprobaret.-quêadmodum dt iHoaudi tumerat: amp;ideocelebranda fufeiperet utadionefimulatafuampofferoccultare fenrentiatntnonei diceretiaeobus.Et fcient omnesfeddiceret.5(: putabuntoesquoniam quædeteaudierunt falfa funtî præfertim.-quiainipfishierofolymisapoftoli iamdecreuerantenequifqgèrescogeret iiidaizareinon quot;nbsp;autemdecreuerantnequifqgt;tunciudæosiudaizareprohiberetq)uis etiamipfosiam dodrina chn7# ftiananoncogeret.Proindefi pofthocapoftolorumdccretum Petrushabuitillaminantiochiafimu# lationem qua genres cogeret iudaizare:quo iam nec ipfe cogebatur:$uis propter commcndan^# daeloquiadeifquæiudæisfuntcrédita non hibebat.Qiiidmirum fi côftringebat eumPaulusIibe# reaflcrerc:quod cum cæteris apoftolis fe hierofolymis decreuiffe memineràt.Si autem hoc ( quod ma gisarbitror)anteiIludhietofolymitanumcOncilium.Petrusfecit:necfîcmirumeft:quodeiimuole« batpaulusnontimideobtegere:fedfidenterafferere:quodeumpariterfentireiamnoucrat;fiuequod cumeocontulerat euangelium : fiuequodin corneliicenturionisuocatione etiam diuinituseum dchacre admoiritum accepetacfiue quod anteqj illi quos timuerat ucnilfent a ntiochiam:cum gent« bus eumconuefei uiderat.Necjenimnegamusin haefententiafuifleiam Perrum-'in qua amp;nbsp;Paulus fuit. Non itaq? tunceum quid in ea re uerum effet docebanfed ei us fim ulationcm.-qoa gcKS iudaiza? recogebantur arguebannonob aliud nifi quia fie illa omnia fîmulatoria gerebantuntanq uerum efr xxxiîi a ÎY f’^f‘iuodillidicebant:quifinedrcuncifionepræputiiatlt;5aliisobferuationibusumbræfututorumpu fenten * * tæbanncredentes faluos effe non poffe.Ergo amp;nbsp;Timotheum circuncidit propterea ne iudæis amp;nbsp;maxi# ” ’ mecognatîoni eiusmaternæ: ficuiderèturqui ex gèribus in Chriftum crediderantdeteftari circund# fionèficutidolatriadeteftanda eftxumillam deus fieri præceperithancfathanasperfuafetit.EtTitum i nbsp;nbsp;nbsp;propterea nondreuncidit neoccafionc datereisqui fine ulla circuncifîone dicebantcredètesfaluoseue

nortpoffetamp;addeceprionem gentium hoc etiamPaulum fentireiaftarent.Qiiod ipfe fatis fignificat Galla ubiait.Sednecp Titusqui mecumeratcum effetgræcuscompulfuseftdrcunddi proprer fubintro^ duftosautè falfosfrès qui fubintroierant pferutari libertatc noftram.mtnos in feruitutèredigerètiqui busnecadhoramceffimusfubiediortiîutueritaseuangeliipmanéatapud uos.Hic apparet quid eantarcintellcxeritmt non faceret quod in Timothæo feccrat:amp;cp ea liberrarcfacere poteratquaofrc# detatilIafacramêta:nectanq'necelTàri4debeteappeti:nectan$facrilegadebcredamnari.Sed ancdn

-ocr page 399-

Veramfuiffepctrîapaüloreprelichfionê. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epîftolà nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXX Vif

inhac difputationc neficut philofophi quædâ fada hoîm media dicamus:întef rede fadfi J P/’’} nbsp;nbsp;nbsp;ne^ in rede faftismeqg in peccatis numerent Si urgeamur eo q» obferuare legis cerimoni

no pot eue indifferens:fed aut bonum aut malum. Vt fi bonum dixerimus eas nos quo^ obferuare oganmr.Siaûtmalumnôuereîfedfimulateab apoftolisobferuataseflecredamus:EgoueroapoftO fnrT*^philofophorum timeoquando amp;nbsp;illi in fua difputationc ucri aliquiddicût bof t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alienarum caufarum adione mctiûtur.Quorum fimilitudo fi in ipa ex

P itioneæpiftQiæad Galathasadconfirmandam fimulationem pétri amp;nbsp;pauli pu rata eftdeccterindu timeam nomen philofophorum qui non 4)pterea uani funt : quia'oîa falfa dicût fun?C^Si ubiuerainueniunturdicereaxpigratia:quieftipaueritasalienf iuftif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueterum facramentorum:necbona e(Ie:quia non eishomines

c nf f *^^‘^’^'’’^æ^’^f“*i*^pf’“nciâtesgratiam: quaiuftificamur:nectamenmala:quiadiuinituspigt; iK fe^ irperfonif^ congruentia cum me adi u uet etiam ^jphetica fententia qua didt de

r ir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dedifle pceptanô bona. Forteem jjpterea nô dixitmala:fed rrn nô bona id eftnô talia nbsp;nbsp;_

w I ushomines boni fiannaut fine illis boni non fiant. Vellc me doceret benigna finecritas tuamtrû l?”^^‘î‘’’f$fandusorientaliscumRomam ueneritieiunetfabbatoexceptoillodiepafchalis uigi^ J'“““''* nærQnod fi malum elfe dixerimus non folum Romanam ecclefiam:fed etiam multa ei uicina:amp; ali# Quantoremotiora damnabimus.-ubi mos idem tenetur Si manet.Si autem nô ieiunare fabbato ma^ ^■^putauerimusitotecclefias orientis amp;nbsp;multo maiorem orbis chriftiani partequa temeritatecrimi? abimur.Placet ne tibi ut medium quiddam elfe dicamus quod tarnen acceptabile fit d qui hoc nô fï aulate.(edcongruent! fodetate atqg obferuantia fecetit.Et tarnen nihil inde legimus in câonids libris præceptumeflTechriftiâisquâtomagisillud malum dicercnôaudeo (p deum præcepiffe ipachriftiana ’aenegarenôpolTû.-qdidici nô eo me iuftificari.fed gratia dei per iefumchriftum dominum noftru *Jico ergo drcûdfionc pputii Si caetera huiufmodi priori populo per teftametu qd’ uetus didtur diuf

‘^^’■^^‘^f^'gnificationcfuturorumquæ per chriftumoportebatimpleriqbus aduenictibusrema •iiie ilia xpianis legeda tm ad intelli gêtiam pmiffæ ,pphetiæ nô autem neceffariofacienda quafi adhuc Expeftädum effet ut ueniret fidei reuelatio:quæ his fignificabatur effe uétura. Sed qmis geribus impo nëdanô effent nô tamcficdebuiffeauferriacôfuctudleiudæorumtâ^deteftandaatcpdamna'daSen lini phde atqg paulatim feructe fane pdicatiôe gtatiæ chrifti qua fola noffent credentes fe iuftificari fal uofcçfieri.non illis umbrisrerum anteafuturarum tûciam uenictiumatcppfentium.utinillorumiu dæorum uocatione quos præfentia carnis domini Si apoftolica tempora fie inuenerâtomnis ilia aftio confumeref Umbratum hoceis fuffedffead commendation^ ut nô tag’ deteftâda amp;nbsp;fimilis idolatriæ üitaretur ultra uero nô haberet progreffuj ne putaret neceffaria tâ$ uel ab iila falus effet-uel fine ilia eô renonpoffet.Quodputauerûthæretici qui dû uolût amp;nbsp;iudæi effeamp; xpiani ncc iudæi neexpiâi effepo tutrüt. Quo!lt;; fnîajmihi cauedâ $uis in ea nung’ fuerim.tn beniuolctiffime admôere dignatus esin cuiusfententiæ non côfenfionem fed fimulationem timons petrus incideratmt de illo Paulus ucriffiÿ mefcribereticp cum eu uidiffet nôrefteingredientem ad ueritatem euangelii eilt;ÿ ueriffime diceretçp genres iudaizare cogebat.-quod Paulus utieg nôcogebat.Ob hoc ilia uetera ueraciter ubi opus effet ob feruâsîut dânanda nô effe monftraret pdicans tarnen inftâter nô eisifed reuelata gratia fidei fideles fab uosfieti:neadeaquen$uelut neceffaria fufdpiêdacompellerer.Sicaût credo apoftolumpaulumue^ racitercunftaillageffiffemec ramen nücguengifadumexiudicoxpianummelcogo uel fi no talia ue^ tacitercelebrare:ficut nectu cui uidet Paulus ca fimulaffecogisiftum uel finis talia fimulare Anuis ut etiâ egodicamhanc effe fummamqnæftionisàmmofententiætuæ: ut poft euangeliû xpi.benefadât credentes iudæi fi facrifidaofferentquæobtulitpaulus fi filioscircuddât fi fabbatumobfeructutpau lus in Thimothæo.amp; om nés obferuauere i udæi:dum hæc fimulare ac fallaciter agant. H oc fi ira eftmô iam hærefim Hebionis uel eorum quos uulgo nazaræos cûcupannuel quâlibet aliâ uerteré: fed nefdo m quâ noua delabimunquæ fit eo pernitiofior quo nô errore fed 4)pofito eft ac uolûtate fallad Qiiod fi refpondeasmtteab hac purges fentctia:tûcapoftolos ifta laudabiliter fimulaffeine fcâdalizarent in^gt; S firmi qui ex iudæis multi crediderant:amp; ea refpuéda nôdum intelligebât .Nûcuero côfirmata per tot genKsdoftrinagratiæxpianæicôfirmataetiâperomnesxpiecclefias le(ftionelegisamp; ^phetarum quo modo hæc intelligenda non obferuanda redtcntunqnifquis ea fimulando agere uoluerit uideatur in fanire :cur mihi nonlicet dicerc apoftolum paulum:amp; alios rede fidei chriftianoSj: tune ilia uetera fas» cramentapaululumobferuando ueraciter commendaredebuiffemeputarentnrille propheticæ figni ucationisobferuatônes a piiffimis patribus euftoditæ tang facrilegia diabolica a pofteris dcteftaræ.Iâ enimeum ueniffetfidesquæpriusillisobferuationibuspnundatapoft mortem amp;refurredionem do mini reuelata eft:amiferant tang uitam officiifui.Verûtamcficutdefunftacorporaneceffariorumof ficiisdeduccndaerâtquodammodoadfepulturami: necfimulatefedreligiofenonautemdeferenda continuonelinimicorumobtreftationibustangcanummorfibusproiicienda.Proindenunc quif^ quis chriftianorum quâuis fit ex iudæis fimiliter ea celebrate uoluerit : tang fopitos dneres feruâsnô crit prius deduftor uel baiulus corporis:fed impius fepulturæ uiolator.Fateor fane in eo quod æpifto lacontinetmea:quod ideofacramentaiudæorum Pauluscelebranda fulceperaticum iam chrifti effet nbsp;nbsp;nbsp;T

apoftolusiut doceret non effepetnitiofa his qui ea nellent ficut a patêtibus per legé acceperat euftodire

8S gt;gt;i

-ocr page 400-

PARTIS II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACT ATVS H

Z.retra.7

Luc.ltf. lohj. loh.l.

Hier «SU

GaL;.

Gatr.

Gat.y.

Gat.;.

minus me pofuiffc illo dûcaxat tpe quo prîmum fidei gratia rcuelata cft »T Gccin hoc nô crat pnirioKî fgceffu uero temporis erat pcrnitiofum nifi ille obferuatiôes ab omnibus xpianis deferçrent: ne li tiic fierentmôdifccrneretquod deus populo fuo pet Moyfenpcepit:abeo quod in templis dæmoniow fpûsimmundusinftiuit.Proindej)Otiusculpanda eftnegligctiamea:quiahocnôaddidi:quâohiut gatio tua. Verûtamcn longe anteqgt; litteras tuas accepiffem fcribês contra Fauftû manichaEum:quôeu dcmlocum$uisbreuitcrexplicauerim:amp;hocillicnóptermiferim:amp;Iegerepoteritfinódedignetb£lt; nignitas tua:amp; a chariffimis noftris per quos nunchæcfcripta mifi:quomodo uolueris tibi fidestiat: ill ud me ante diftaffe mihicp de animo meo crede:quod coram dco loques iure charitatis expofeo nu^ $ mihi uifum fuiffe:etiamnuncchri(lianos ex iudæisfaAos facramentailla uetera quolibetaffeftu ce lebrar£:amp;quouisanimo debereab eis ullo modocoli:cumillud depaulo femper ita fenferim exquo» liusmihilitteraeinnotuerunt.-ficutnectibi uidetur hoc tempore cuiqeffefimulandaifta cum hoefe^ ci fleapoftoloscrcdas.ProindeficuttuecontrarioIoqueris:amp;licet reclamâte(ficutfcribis)mûdo libera uoce^nunciasccrimoniasiudæocum:amp;pnitiofaseffeamp;mortiferasxpianis:amp;quicô^easobferuâue rit fiueex iudæis fine ex gentibuseum inbaratrum diabolideuolutum.ita egohâc uôcem tuamon’* ninocôfirmo Seaddo-Quicun^eas obferuauerit:fiue ex iudæisfiucex gentibusnofolumueraciW; uerûetiamfimulateeum in baratrum diabolideuolutum.Quidqrisamplius.Sed (icutfimulationc apo(lolorum:ab huius temporisratione fecernisâta egopauli apoftoli ueraeem tue in his omnibus“’ uerfationem ab huius temporis $uis mini me fimulata cerimoniarum iudaicarum obferuatôneiecer no:qm tune fuitapprobâda nûc, deteftâda.fta $uis legerimus.Lex amp;nbsp;.pphetæ uflt;5 ad iohânem bapn/ ftâ:amp; qa^jpteteaquærebâtiudæixpminterficcre.-qanonfolum foluebatfabbatum.fed amp;nbsp;pâtre luu dicebatdeûæqualemfefacicns deo.amp; qagratiâ grariaaccepimus.amp;qmlexper Moyfédataeftgra riaaûtamp;ueritasperiefumxpmfadaeft.EtpetHieremiam promiffum eftdaturum deumteftamcp turn nouum dom ui iuda non feef m teftamentum quoddifpofuit patribus eorum non tarnen atbi^ troripm dnm.fallacitera parentiburdrcûcifum aut fi lx)C4)pterætatc minime f»hibebatnecilludarct tror eum dixifTe fallacitct leptofo quem certe non ilia per Mo y fen precepta obferuatio fed ipfemuna. uerat uade amp;nbsp;offer pro te facrificium quod pcepit Moyfes in teftimoniu illis.Necfallaciterafcendita^ diem feftum ufcç adeo non caufaoftetationis cota hoibus ut non euidêterafcenderit fedlatctcr.Atem dixit'idem apFs.Écce ego paulus dico uobistquia fi circûcidâini chriffus uobisnihil prod£tir«D^^^P.' ergo Timortiæum amp;nbsp;fecit ei nihil prodeffechriftum. An quia hoc fallacitet fadum eft.ideononobtu it. At ipfehoc non pofuit necait fi circuncida mini ueracitettficut nec fallaciterded fine ulla exccpdoi* dixit.Si circuncidamini xps uobis nihil prodefit.Sicut ergo tu uis hic locum darefentcntiætuæ.'utue lis fubintelligi nifi fallacitenita nonimpudenter flagito.-utetiam nosillic intelligere finas eisdi^m. Si circunddaminirqui propterea uolebantdrcunddi quod aliter fe putabant in chrifto faluoicuc^o poffe. Hoc ergo animo:hac noluntate ifta intentionequifquis tuedreunddebat : xps ci nihil omnino prodetat.S icut alibi aperte didt.Nam fi per legem iuittciarergo xps gratis mortuus eff.

Exo.zo.

R0.7.

Ro.y.

Gaf«3«

tat.amp; quod iße cômemorafti.Euacuati eftis a xpo:qui in legeiuftificamini a gratia exddilhs-luos ita^ œ arguit qui fc iuftificari in lege credebant.non qui légitima ilia in ei us honorea quo mâdata funt ob feruabant intelligentes:amp; qua pnûciâdæ ueritaris rône mandata fint amp;nbsp;quoufij debeât pdurate V n^ eft illud qtf ait.Si fpüdudminimó adhuc eftis fub lege ; Vnde uelutcouigisapparercqui fublegeelh non difpenfatiuerut noftros putas uoluiffe maiores fed uere ut ego intelligo eum fpmfandum nóha^ berc. Magna mihi uideturquæftiotquidfiteffefubleecficqucadmodumapoftolusculpat.Ne^eni} hoc cum propter dreu ndfionem arbitrer dicere:aut i lia facrifi ci a quæ tu nc fada apatribusmuc diriftia nis no fiunt:amp; estera hmói.'fed hocipm etiam quod lex iubet.Nó côcupifces:quod faremur certexpia nosdebeteobferuareratcgeuangelicamaximeilluftrarionepdicari.Lcgem diciteffe fandam datum fandu amp;nbsp;iuftu:amp; bonum.Deindc fubiugit. Quod ergo bonum eft mihi fadum eft mors. Ab# fit. S ed pdrn ut appareat pdm per bonu mihi operatu eft mortemmt fiat fupra modu pdónaut p£nn permâdatû Quod aût hic didt pdm per madatu fieri fupra moduhocalibi ait.Lexfubintrauitutabu daretdelidum.Vbi aûtabundauitdelidû fupabundauit amp;nbsp;gratia.Etalibi cö fuperiusdc difpenlaoo negratiæloquæretcpipaiuftificetuelutintcrrogansait. Quid'ergo lex. Atcghuicinterrogariói con# tinue rndit.PræuaricatôiSigraria pofita eftrdonec ueniret fernen cui ^jmiff urn eft. Hos ergo danabili# ter didt effe fub lege:quosreos fadt lex:non iplenteslegc dû non intelligendo gratis benefieiö ad raac dadei pcepta:qfidefuisuiribusIuperbaelationepfumunt.Plcnitudoemlegischaritas.Charitasucro dei diffufaeftincordibusnfisnópernofiposdedp fpnifandujqui datuseftnobis.Sedhuicrei quatu Roma.lt.' fatiseftexplicandæ^lixiorfortaffe amp;fuijjpriiuoluminisfermodebet.Siergoilludqcflex ait Noco Roma.J. cupifeesfi humanainfirmitasgratiadei adiuta nofueritdubfereumtenetamp;puaricatorcpotiusdänat $liberacpdôrem:quâtomagisillaquæfignificationisc3pceptafuntcircûdfioamp; estera qu.Treuela tione gratiæ latius innotefeente ncceffe fuerat aboleri.’iuftificare neminem poterant. Non tn ideofuw ranttâ$diabolica gentiûfacrilegiafugicdateriamcum ipagratia iamcoeperatreuelari :quæumbns talibusfueratpnunc^ta:fedpermirtenda paululûeismaximequiexillopopulo cui data funtuene# rant.Pofteauerotanqjcumhonorefepultafunt achriftianisomnibusirreparabiliterdeferenda. Hoc aût qif dids no dffpenfatiue ut noftri uoluere maioresud fibi uult oro te. A ut cm hoc eft quod egoap# pclloofficiofutn

-ocr page 401-

.JI , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ver am fuiflc Petri a Paulo reprxhcnfionem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. XXXVH

uid f*îicdadum:uthæcdifpcfatiofitoffîciûueluthoneftemcticdi:autquidaliudfitoino Qi'®^ fiabfurdum eft;

•ncccipr^ft-^— dicis offîdofummcdaciûdefcdcdum nififortenomêtemouet.quianôtâ uûtatûeft præceDf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uocabnlû offidi qlt;f Ambrofius nofter nô timuit qui fuos quofdâ libros utilium Ambro.

uejpP *’j*’^uplenosdeoffidis uoluitappellare.Anfi offidolemëtiaf quifiÿculpanduseftfi difpcfati# cliqua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Icgeritqui hoeputatrquia amp;. in hoc magna quæftio cft;fit ne

dido nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uiri boniâmo uiri,xpiani quâlibetdittûeft.Siti ore ueftroeft elt;nô nô:ut nô fub iu Matthae.y.

•anfta P °^'^’^^’8^^Q“°duolueritquihocexiftimatubi mêtiat.-dumtamcafcribccibusauâonb^

’’ediftrf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^mninoabeffemëdadûi«Cotin.ƒ.

dftpcfatores;ut fidelisquis inueniatut

*^^dri:cum ipfa fides in

iocus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appellata.-qjïia fitquoddidt.Vbi autc fit quod didf metiedi utiiÿ non eft

difoef nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;difpcfatorapoftolus Paulus ^jculdubio nobis exhiber inferibedo fide; quia ueritatis

gelii- • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;falfitatis. Ac per hoc uerû fcripfit uidifle fe petrû nô rede i ngrediêté ad ueri taré euan#

tare h reftitifle q» gères cogérer iudaizare.Ipfe uero petrus quod a pa ulo fiebat utiliter liber/ dsbr h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fandius excplum pofte/

’’° dedignarètur ficubi forte redi tramitéreliquiffenretiam a poftcrioribuscotrignq maioribuspro defendcdaeuâgelica ueriratefalua frater/

totcfiftete.Namcum fatius multo fita tenedo itinere in nullo qgt; m aliquo dedinare : mul/

jjj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cniirabiliusamp;laudabiliuslibéreracdperecotrigctc.-^audadcïcorrigeredêuiantc.Eftlaus

îiuftælibertjjjjjjjp^QjQ.g^fanôehumilitatisinpetro.-quæquâtum mihi pro modulomeouide

porphyrium defendcda:q? ut ei dant obtredädi maior occafio ftaft’^*^c° ’^otdadus criminaretchriftianos falladtenuel fuas litterasfcribere : uel dei fui facramenta nbsp;nbsp;y

Præ!’*^”cómemorauetis:qui te ineoquodaftruis praxefferunt.-petensutin eofi te re/ (L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;patiar te errate cum taübus.f^orü egofateor neminc lcgi;fed cu fintferme fex uel

nuö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;audoritatc tu quo^ifringis.Nam Laodicenü cuius nome races .-decedefia dicis

liot h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A lexandrû aût ueterc hercticû.Origcnc uero ac Didy mû rephefos abs te lego in reeen

tela'i ^^°P?^''^“'istuis:amp;nonmediocriternecdemediocribusqônibusQ)uis Origenemirabilitet an lia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;his ergo errate puto:quia necteipfepatieris q)uis hoc pinde dicat:ac fi inhac fentè

tin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hcracleotes:amp; que paulo poft cômemoras Iohânes:qui dudu in pontificali gradu conftâ

«opolitanâ rexit ecdefiâ.Porrofi quæras uel recolasiquid hinc fenferit nofter Ambrofius : qd nofter 'de Cyprianus inueniesfortafle nec nobis defuiffe quos in eo quod aflërimus fequæremur:quam$ 'cdtpauloante dixi.-tantûmodo feripturis caiXJnids hac ingenuâ debcâ feruituterqua eas folas ira fe/ Müartut côfcriptores earum nihil in eis oînoerrafte;nihil fallaciter pofuiffenon dubitc.Proindecûquæ

umtnipfe mihiprohisolbus:immofuprahos ocsapoftolus paulusoccurnt.Ad ipm côfugioad ip/ îh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliud fentiunt litteralibus fuis tradatibus jjuocoipfiim interrogâs interpello amp;requiro;

neoqd’fcriptûeftad Galathas.-uidiflefepetrûnôtedeingredictcadueritatèeuâgelii:eilt;jinfacic pro P ereareftitifte:q illafimulatione gctes iudaizare cogebat. V trû.uerû fcripferitîan forte nefeio qua dif/ PÇ'atiua falfitate metitus fit.Et audio eû paulo fuperius in eiufdc uarratiôisexordio religiofa uoce mi

'oaniantc.Quæaûtfcribouobistcccecoramdeoquianonmctior.Dctueniamquilibet aliud opi/Gaf.î.

credo tanto apoftolo in fuis amp;nbsp;pro fuis litteris iuranti:qgt; cui^ dodiffimo de alienis cfisdifputâti.Necdid timeo:ficpaulûdefendere:çpnôfimulaueriterrorèiudæo{lt;;Teduerefueritin tore.Quoniâ ne^ fimulabaterrorèquilibertateapoftoiicaficutilli tepori côgrucbanuetera ilia facra ^cta:ubiopuseratagèdocômèdabatea:nôfolûfathane uerfutia dccipicdishcminibusfeddei jjuidè nonfolû no/ ciaufedetiaminftanteramp;acriterpdicabateoserrare:qHi putabâtgeribusimponeda uel iuftificatiôi

quoiucûtjfideliûneceffaria.Quoaaûtdixi eûfadûiudæistanq’iudæûamp;tanqigètilè gctilibusnon A ?^^^saftu:fedcompatiètis afieduquèadmodumdixerim paruj mihi uifusesattcdifle:immo ego ttalTenonfatishoccxplanarepotuerim.Ne^enimhocideodixiîfp mifericorditer ilia fimulaucrir;

cdquiaficeanôfimulauitquaefaciebatfimiliaiud£ris;qucadmodumnec ilia quae fadebat fimilia Rctibus q'tii quolt;5 cömemoraftitat^ in eo me quod nô i ngratefateor adiuuifti.C û enim abs te quæ i eminæpiftolameaquomodoputetideofadusiudæistanq’iudeus.-quia falladter fufeepit facra/ f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g^bustanq»gctilisfadusfitmec tarnefufcepitfaÛadtcrfacrificiagètiû.Ture/

ipondiftiineofadugètibustan$ gctilêqgt;pputiumreceperit:qindiffercrerpmiferituefd cibis quos ddiinantiudæi:Vbi ego quæro:utrû Si hoc fîmulatefccerit.Qiiod fi abfurdiffimû atop falladffimum ett.Sice^oamp;illain quibusiudæoRîCôfuetudinicongruebat libertateprudèti nonneccffitateferuili: 3ut quoQ eft indignus difpèfationefallaci potius $ fideli.Fiddibus ein amp;nbsp;his qui cognouctunt uerii»-^

gg iüi

-ocr page 402-

î PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II ’ TRACTATVS H

tein ficut ipfe teftaûnifi forte amp;nbsp;hicfallit.-oîs cteatura’dei bona eft:amp; nihil abiiciendfi:qlt;i’cij gratiamm aâioneaccipit.Ergo amp;nbsp;ipfi paulo nô folû uiro uerûetiâ difpciaron maxime fideli: nô folû cogiiitori; uerumetiâ doftori ueritatis:ois utiij in dbiscrcatura dei nô fimulatæ.-fed iieiebonaerat. Cur igif ni# hil fimulate fufcipicdo facroßrcenmonian'ic^ gctiliumdfd de cibis amp;nbsp;ppiitio uera fenticdo at(ÿ doccdo tarnen can$ gentilis faftns eft gctibus amp;nbsp;nô potuit fieri tanq iudæns iudæis.-nifi fallaciter fulcipiendo Siîitudo.- f^icramentaiud£EorumCuroleaftroinfertoobferuauitdifpêfationisueracemfiQc:amp; naturalibus ra# misnôextrafed in arbore côftitutisnefcioqd’difpenfatoriænelamc fimiilationisobtcdit.Curfadiis tanquâ gccilisgentibusqd'fentitdocetquodagitfentit. Fa(ausaflttanqgt;iudæusiudæis:aliudclau# hCoxin.^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pertore.-aliud^^mitritin uerbis.-infaftis.-in fcriptis.Sed abfit hocfapere.Vtrifi^ em debebatchari

tatcdecordepuro:amp;côfcientiabona.amp;fidenôfiaa.Acperhocoïbusoîafaftaseft:ut ocs lucrifaceret nô mentictisa(lu;fedcôpatientisaffeftu.id ell.nô oîa mala hoîm fallaciteragédo:fedaliop: olm malis omnibus tan$ fi fuaeffent mifericordis medicinæîdiligentiam jJcurâdo.Cû irac^ ilia teftamcti uete# tis facramentactiâ fibi agcda minimerecufabannô mifericorditer fallebanfed oîno nô fallensiat^ hoc modoa dominodeo ilia ufqj ad certi tcporis difpcfationem iuffa effe cômendans:ac facrilegis factis gc tium.diftinguebat.Tuncaôcnonmétientisaftu:fedcompatientisaffefl:u;iudaistan$ iudæusficbat: quando eos ab illo errore:qoo uel in xpm credere nolebât:uel per uetera facerdotia 1 ua ceri moniarum jgobferuationes fe a peccatis poffe mundari.-fieri^ faluos exiftimabâhfic liberate cupiebat tanqgt; ipfeil lo erroretenerct:diligensiiticç,pximûran$feipfum:amp;hæc aliisfaciens:quæfibiab aliis fieri iidict.‘ff Matth .zz. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qyod ai dns montiiffet aditinxit.Hæc eft em lex amp;,pphetæ.hûccompatictis affedu

Gai. ’ ’’’ eadem .Tpiftola ad galathas præcipit dicens.S i preocupatus fiierit homo in aliquo delido; uos qui fpiritales eftis inftruite hmôi in fpiritu lenitaris intendens teipfum :ne amp;nbsp;tu tenteris.Vide fi nô dixit fie ri tanqi illeuit ilium lucrifaciasmô uticç ut ipm deliftuj fallaciteragerenaut feid habere fimularet: fed utinalteriusdeli(fto:quid etiâfibi acciderepoffetattenderenarcj ira alreri tan$ fibi ab alteroiielletmi^ fericorditerfubueniret.Hoceftnômentientisaftmfedcompatientisaffeftu.Siciudæo ficgcntili.'fi^ cuilibet homini patilus in errore uel peccato aliquo conftituto non fimulando quod non erat : fed có patiendoiquiaeffepotuiffettanq? qui fe hominem cogirarer.-omnibus omnia faftus eftmtomrieslu B ctifaceret.Teipm fi placet obfecro te paulifper intuereneipm in$ erga memetipfum amp;nbsp;recolc:uel fi M bes confcripta relege uerba tua in illaæpiftola quam mihi perfratrem noftrö ia collega meû Cyprianû breuiorc mififti:qgt; ueraci;q) germano:$ plenocharitatis affedu cü quædâ mein te cômififfeexpoftu laffesgrauiter fubiunxifti.ln hocledit amicitia:in hoc neceffitudinis iura uiolantmc uidcamur certa# repueriliter amp;nbsp;fautoribusinuicc uel detraâoribusnoftrisrribueremateriamcontendendi.Hæcabs te uerba nonfolum ex animo dida fentio.-uerumetiam benigno animo ad confulendum mihi .Denilt;5 addis quodetiam fi nóadderesappareretîamp; dicis Hæc fcriboquia te pure amp;nbsp;xpiane diligereciipio:nec quic$inmea mente retinereqcfdiftetalabiis.Ouirfaniftemihicjlutdeusuidetaiammea^ueraci cor dediledethocipm qcTpofuifti inlitteristuis;q(f temihi exhibuifle nödubito hocipm oinoapFm p^u^ Ium credoexhibuiffe inlitteris fuis nö unicuilibet hominirfed iudæis amp;nbsp;gr;ecisamp; oibus gentibus filiis fuis quos in euangelio genuerat:amp; quos paricdos parturiebanS: deinde pofterorum tot milibus fide^ liumxpianorum .ppterquosilla memoriæcomédabatur æpiftola:ut nihil infua menteretineiet qeï diftaret a labiis. Certefaftuses etia tu tan$ ego nö mentientis aftmfed côpatientis affedmculn cogita restammenonrelinquendüineaculpain quammeprolapfnmexiftimafti:$ necte uelles fieo nio# do prolapfuseffes.Vndeagens gratiasbeniuolæ menti erga me tuæfimulpofco.-uteriâmihinonfoc cenfeasîcp cuminopufculis tuis aliqua me mouerentmotu meû intimauitibi.Hoc erga meab omni bus obferuari uolensiquod erga te ipe feruauimt quicquid improbandum putant in fcriptis meis nec claudant fubdolopedoremecitarepræhendantapudaliosuttaceantapudmehinc potius exiftimâs lediamicitiam amp;nbsp;neceffitudinisiurauiolari.Nefcioemutrüamicitiæ chriftianæ putandæfint in qui Tetentius busmagisualetuulgareproucrbium.Obfequiumamicosneritasodiumparit$ecclefiafticum.Fide Pro.zT. liot^tfunt uulneraamici:$ uoluntaria ofculainimici.ProindechariiTimosnoftrosquinoftris labori ' * nbsp;nbsp;bus finceriffimefauennhoc potius quanta poffumusinftatiadoceamus quo fciant fieri poffe. utintcr

ehariffimos aliquid alterutro fermonecontradicaturmec tarnenipfa charitas : minuatur. nec ueritas odium pariat.quæ debeturamicitiæ fuÆ illud uerum fit quod contradicitur.fiue corde ueraci quale# cuncgfitdiciturnonretinendoin mentequod a labiif diftet.Credant igitur fratres familiäres tui quibus teftimonium perhibesiij fint uafa Chrifti me inuito faftumsnec mediocrem dehac re dolo## rem ineffecordimeo.-cplitteræmeæ priusin multorum manus uenerint.-cp ad read quern fcriptæ fu nt peruenire potueru nt. Qito au tern modo id acciderit amp;nbsp;logu eft narrare: amp;nbsp;nifi fallor fuperfi ufi ;cu fufficiat fiquidmihi inhoccredatnöeofaftualo quo putat.necoîno meæfuiffeuoliiratis:aut difpo# fitionis:autcófenfionis:autfaltecognitiôisntfierer.Hocfinöcredut (qif deotefteloquor ) quidam# pliusfaciamnonhabeo.Egotamenabfit utleoscredâhæctuæfanftitati maliuola'mentefuggereread excitandas inter nos inimicitias.quas mifericordia domini dei noftri auertat a nobis : fed fine ullq no# cendi animo facile de homine humana uitia fufpicari.Hocenim me de illis equum eft credere: fi uafa funt Chrifti nonin contumeliam.ffed in honorem fa(ffa:amp; difpofitaindomo magnaadeo ad omne opusbonum.Quod fl pofthancatteftationem mearmfiinnotidam eoftucneritfacere uoluerint cp nonrefle

-ocr page 403-

Dcuîrtutumükîofumçconnexionc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epi. nbsp;nbsp;nbsp;XXX VWf

nór£defadai]t:amp; tu uides qrf fane fcripferâamp; nullfi melibrit aduetfus te.Româ miftffeàdeo fcriprerâ quia amp;nbsp;libri nomen ab ipa aepEa difcernebam. Vnde omnino nefdo gd aliud fe audiffeexiftiniauera nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D

amp; R-oma nee ipani æpfam.fed tibi miferâ:amp; aduetfus te nô effe arbitrabar.-qd’ fincerita te amidtiæ;ngt; lie ad admonendfi fine ad te uel me abs te corrigendu fecifle me nouerâ.exceptis autem familiaribp tu ù tdpfum obfecro per gratiam qua redêpti fumus.mt quædîcj tua bona quæ dni pietate tibi conceffa funt in litter is meis pofuimô me exiftimes infidiofo blâdiloqo pofuine:S i quid autê in te peccaui:dijj lnittasmihi:necilludqlt;f de te nefciocuiuspoetæ faftinineptiusfortaffe litteratiusamecômemora tû e(l:amplius qdixi ad te trahas eu côtinuo fubiecerim non hoc ideo me dixiflenit cculos cordis reci^ petes quos abfit un$utamiferisfed utaduerteresquosfanos amp;nbsp;uigileshaberes.Propterfola3 ergo irS ^i^waidpfi fcripferimusaliquidquGdfcriptopofterioredeftrueredebeamus imitädamnon propret ftelichoriuscæcitatcquêcordituonectribuinectimuiattingendôillud exiftimauiat^jidcptidctqgo ut me fidenter corrigas:ubi mihi hocopus effe ,pfpexens.Quâqgt; em feefm bonoit uocabula quæiam ecclefiæ ufusobtinuitepatus pfbyteriomaiorfit : tn in multisrebus Auguftinus Hieronymominor dbLicetetiàaminorequolibetnonfitrefugiédaueldedignandacorreprio.Deinterprætatiünetuaiâ mihiperfiiafifti:qnautilitatefcripturasuolueristra'fferredehebr£Eis:utfciliceteaquæaiudæisptermif — fa uel cort upta funt .pferres in mediûffedinfinuate digneris a quibus i udæis utruab eifipis q ante adgt; uentudniintetptarifunt.Etfiitaeftqbusuelquondeop'.Anabiftispofteriusqui.pptereaputaripnt aligna de codicibus græcis uel fubrraxiffëuelineiscottupifleneillisteftimoniisdexpiana fide uincerc tur.Illiaûtanteriores curhocfacereuoluerintnóinuenio.Deindenobismittas obfecrointerptationc tuâdefeptuagintaquâteedidiflenefciebam.-libruquoq^ tuûcuiusmentioncfeciftideoptimogncin terptandi cupio legere.amp; adhuc nofleqüo coæquanda fit in interprætepitialinguaR; côiefluris eorû q feripturas edifferendo prradtent quos neceffeetiâ fi reftæ atcj uniusf idei fuerint uarias patere in mub loçti locoæ obfcuritarefnîas qgt;uis nequaq» ipfa uarietasabeiufdem fidei uniratedifeordet ficutetiam Hnustraftator feef m eandc fidé aluer atcÿ aliter eundc locum pôt exponere:quia hoc ei us obfcutitas pa litifdeoaûtdefidero interptationc tuam de feptuaginta ut tanta latinopüinterptujquiqualefcû^ hóe aufi funtquantû poffumus impitia careamus.amp; hi q me inuidere putâtutilibuslaboribus tuis.-randé align fi fieri pôtintelligant^ptereanie nolle tuâ exhæbreo interptationc in ecclefiis legi necôtra feptua ginta auftoritatem tan$ nouualiquid ^jferentes magno feandalo pturbemusplebesxpi quait aurcs amp;cordaillam interptationcaudirecôfueuetunt:quæetiamabapoftolisapprobataeft.Vnd’illudaptf nbsp;nbsp;nbsp;lt;

lonam uirgultû fi in hebtæo nec hædera eftmec cucurbitaded nefeio quid aliud quod tröco fuo nixu niillisfuftcffandüadminiculisetigat malle iaminoibuslatiniscucurbitä egi.Nonemfruftrahocpu/ lo feptuaginta pofuifle.nifi qa huic fimile feiebant.Satis me imo fortafle plus $ fatis tribus æpfis tuis tndiffearbitrorquaß:duaspCyprianuaccepi:unäperfirmü. Refcribequoduifumfueritadnos:uel aliosinftruendos.Daboaûtoperddiligentiorcquantûmeadiuuatdns.-utlitteræquasadtefcriboptt usadteperueniant.qadqucqaquolatiusdifpganf.Fateor em nec mihi hoc fieri uellede tuis ad me quod de meis ad te faftum iuftifli me expoftulas.Tn placeat nobis i nuicem non tm charitas uerûetiaj libertas amicitiæme apud me taceas.uel ego aput te.-quod in noftris litteris uiciffim nos moueteo fei# licet animoquioculisdeiinfraternadileâionenondifplicet. Quod flinter nosfieri poffefineipfitisdî leftionis pernitiofa offenfione non putas non fiat.llla enim charitas quam tecum habere uellem profi teor maioreft:fed meliorhæc minor $ nulla eft.

Sanfti Augu.epiadbeatùHiero.pfbyteruexpofitionem petentisdeeoqtf fcribifincanonicaiaco bi.Si quis tota lege feruauerit:offendataût in uno faiftus eftoim reus:ubiplurima traftatdeconnexio ne uirtutuac uitioæ.fccf m philofophorum catholico^g? fententias- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXX Vlfl

Vod ad te fcripfi honordde mihi inxpo frater Hiero.qrcs deaîahumana fi nafcctibus fingu lisnouæfingulænuncufcjfiuntubipftïuinculucôtrahûtqd’perfacramentumgratiæxpi: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

etid in infantibus recenter natis foluendu ec no dubitamus cu in no paruu uolumc ,pccderet nolui ullaaliaonerare quæftionetfedquodurgeracriusmultominuseftnegligendû.Pro^

. 'o:Sc per denm obfecro.'ut exponas mihi quod multis exiftimo,pfnturum:aut fi iam uel abs teuelab alio aliquo expofitum habes:dirigas nobis quomodo accipiendum fitqj in æpiftolaapoftoli Jacobi fcriptumeft.Qiiicun^ etn totam legem feruauerit.'offendat autem in uno.faftuseftomnium reus.‘quærestalisactantaeft:utqjhinctibinoniamolimfcripfi:multummepocniteat.Deagenda nd faco.i pnæTenti uitaquomodoaduitam perueniamus œternd.môdepteritaperfcrutandaqudpenitusde ^-ictra, j ^erfitobliuioficuteftilludquoddeanimaquærendumputaui.-hæcuertiturquæftio.Eleganterafit ^-4^» diftum effenarfaturiquod huic rci fatis apte conuenir.Cu quidam ruiffetin puteumnibi aqua tanta ciatmt eu magis exciperet ne moretet.$ fulfocaret ne loqueretunacceffit alius amp;nbsp;eo uifoadmirans ait. Quö huccecidifti.Atille.Obfecroinquittogitaquóhincme liberes.mon quôhucceciderimquæras. Itaqmfatemur.amp;lfidecatholicatenemusde'reatu peccatitanqgt; de puteo etiam paruuliinfanrisanima xP’RWtialiberandd fatisefteiggt;modumquófaluafiatnouimus:etiamïfi^nun$ quomodo in main illuddeueutritnouerimus.Sedideoputaui effequærendûme'forteexillisopinionibus incarnationis animæ aliguà teneamus incautius quae liberandd .prfus animd paruuli cótradicat negds ed ec in ifto malo.Hocigit ûtiniffime ràento g^ anima puuli de reatu pfli liberanda eft.-nec alio modo liberddam ..,

-ocr page 404-

PARTIS II TRACTATVS II

fl gratiadei per iefumxpmdnm nrm.-fi poflïimusctiâ ipliusmali cdmamp; origine noffe:uaniloquisnô diTpiitatoribus led litigatoribuspatiusinftruftiufcjrefiftimus.Siaötnópoffuinusnóquia later mi# feriæptîdpiûdôpigtefceremiædebetofficiû.Aduerluseosaûtqfibiuidcturfcireqd’ nefciût:hoctutio res fumus hac ignorâtiâ noftrd no ignoramus. Aliud eft ein qtf nefdre malû efttalicf qtf fdri uel no pôtuel nôopuselbueladuitâquâ qrimus indiffèrêseft.Hoc ueroqd* delitterisapfi lacobinùcreqro:i G hacipfaqua uiuimus amp;nbsp;utfemp uiuamusdeo placereftudemusadióeuerfat.Quóigii intelligcdum eft obfecrote.Quicûlt;5 rota lege feruauerit.-offendat aurin unofaftus eft oim reus.Ita nequi furtufece ritdmmo ueroqui dixeritdimti.Sede hicpaupi aut:tu ftaillicA: homiddii amp;nbsp;adultetii amp;nbsp;facrilegii re us eft. Quod fi nô eftquó qui in uno oifendat taftus eft oim reus. An illud qef dixit de diuite amp;nbsp;paupe ad ifta no ponenquoij: fi quisin uno offenderit fadus eftoim reus.S ed recolddum eft unde uenerit il Iac.x. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q jUa fuperiora pepererit:qbuf^ cónexa depcdear.Frés mei.moli te inqt i pfonare acceptióeha#

here fide dni nri iefu xpi gloriæ.Etem fi introierit in cóuêru noftro uir annulii aureu babes in uefte can didadntroierit ante amp;nbsp;paup in fotdidohabitu amp;nbsp;intedatis in eum qui indutus eft ueftepciara:amp; dica# tis ei.Tu fede hie bencipauperi ante dicatisrtu fta illic:aut fede fub fcabello pedu meojtmone iudicaiis apud uofmetipfos:amp;fafti dlis iudiccs cogitationu iniquap;. Audite fra tres dilediflimi.-nonnedcusele git pauperes inhoc mudozdiuites infide:amp;haeredes regni qtf repromifit deusdiligctibusfe. Vosaut^ exhonoraftispauperc^pterillüfdlicetcuididueft.Stailliccuhabcti annuls aureu diftSeffeWu fede hicbene.Acàindefequiteandemipamfniamlatiusuerfansamp;explicans.Nôneinquitdiuitesppoié tiàm opprimant uos:amp; trahuntad iudida.Nonne ipi blafphemant bonum nome quod inuocatum eftfuperuos.Siquidclegcpfidtisrcgalcfecundumfcripturam.Diligesproximutuumficutreipmte nefadtis.Si autem acdpitispfonaspeccatS operamini redarguti a legequafi tranfgrtflbres.Videquf# admodum tranfgrelloreslegis appellat.-qui dicuntdiuiri fedehic:amp; pauperi fta illic. Vnde ne putarct contcptibile eflè peccatum in hac una re lege tranfgredi fecutus adiunxit.Qxiicuncp totam lege fernab ueritioffendat autem in unoifadus eft omnium reus.Qui enim dixir.Nonmechaberisdixit.Etnócc tides.Quod fi non occidis mocchaberis autc faftus es tranfgreffor legis propter id quod dixerat*Ke## darguti aJegequafi tcangrefibres.Quæcumita fintconfeques uidetur.’nifialio modo intelligcdum oftêdatuKUtqui dixeritdiuiti.Sedehic amp;nbsp;paupiiftaillichuicnonhonorcm qucilli defercs:amp; idolâtra amp;blafphemusamp;adulter amp;homicida;nequodlongum eft cunftacommemorem:reus omnium cri# H minumiudicanduseft.Offendcsquippeinunofartuseftomniumreus.Atemqui(unâ uirtutclwtet omneshabet;amp; qui unam nonhabetmullamhabet.Hocfi ueruj eftconfirmaturiftafentctia:fed ego eamexponi uolononconfirmariiquaepetfeipfamapudnos omnibus philofophorum auâoritati## busfirmioreft.Et illud quidem de uirturibus amp;nbsp;uitiisfi ueraciterdicitur.-non eftconfequensutpro# pter hoc omnia peccata fintparia.Nam illud deinfeparabilitate uirtutum nifi forfitan fallor iranien fi'uerummemini (quoduix mcmini) omnibus phüofophisplacuinquieafdemuirtutesagendæ ui^ tæneceffariaseffedixcrunt.HocautemdepariliratepeccatotumfoIiftoici auli funt difputare contra omnemfenfum generishumaniiquameorum uanitatem inlouinianoilloqui inhac fententia ftoi# euseratinaucupandisautem amp;nbsp;defenfandisuoluptatibusepicureus de fcripturis fanftis dilucidiftt#’ meconuidfti.Inquatuafuaui(fimaamp;præclari(rimadifputationefatiseuidcterapparuit:nonplacuif fe auftoribusnoftrisuelipfi potius quæpeoslocuta eft ueritatiiomniaec paria pftâ. Quomodo aût fieri poflïtiut etiam fi hoc de uirtutibus uerum eftinon tamenideo cogamur fateri æqualitarem om # £ nbsp;nium peccatorum quantum poffum adiuuandedominoaperireconabor.Quod fi effeceroapproba t

bismbi uero caufædefueroitu fupplebis cerrehineperfuadennqui una3 uirtutem habuerithabere ctn nes;amp;omnesdeeffecui una defuerit:cpprudctia:nccignauia: neciniufta necinteperanspotefteffe: na fi aliquid horum fueritprudentia non erit.Porro fi prudentia tuncerit.-fi amp;nbsp;fortis amp;nbsp;iufta amp;nbsp;tempenis fitiprofeifto ubi fuerit fecum habet caeteras.Sicamp;fortitudoimprudensenê non poteft:uel intemperas ueliniuftafictemperantianeieflceftiutprudensfortis amp;iuftalit.Siciufticia non eftnifi firprudti s fortis temperans.'ita ubi eft una uera aliqua earum:amp; aliæfimiliter funt.Vbi autem aliæ défunt : ueia K unaillanoneftietiamfialiquomodofimilisefTeuideatur.Suntenim (utfeis) quardamuitianirtu# tibusaperta:difcretionecont.aria:utimprudentiaprudentiæ.S untautem quædam qua:tantum uirf tia funt :ideo contraria quadamtamenfpeciefallacifimiliaiuceidem prudentiæ non imprudentia fedaftutia.Nuncemeâdicoaftutiamiq ufitatiusinmaliciofisintelligiamp;uocarifolet.’non ficutno# Matth.io. ftra(oquifcripturacoufucuit:quæfæpeaftutianiinbonoponit.Vnde.Eftoteaftutiutferpctes;amp;ib lud.Vtamp;innocêtibusdetaftutiam :Çq»amp;apud illosromanælinguædifertiffimusdixerit.Necjilli tame ad eduedum dolus autaftutiadeerantiaftutiaponcs in bonoifed apud illosrariflimû apud no# ftros frequetiffimû eft.Itccg in partibus teperantiæ apertifiime contrana eft eff ufio parfimoniæ. Ea ue# ro quæ tenacitasdici uulgo foletiuitiuj quidc eft.-tn parfimoniæ fimile nô naruraded falladffima fpe# cie.Itcdiffimilitudinemanifeftacôtraria eftiniufticiaiuftidæ.Soletaûtquafiîmitariiufticiâuindic.î di fe libidoifed uitiûeft.Ignauia fortitudini pfpicuæcôtrariaeft.-duritia uerediftatnaturaifallit fimili tudine.Conftantia parsquædâ uirrutiseft.Abhacincôftantialôgeaborret:amp; indubiecôtrafiftit.Per# L nbsp;nbsp;tinada uero côftâtia did affeftat amp;nbsp;nô eft :qa ilia eft uirtushoc uitiû. V t ergo nô iterum hæc eadécômc

Salullius. morare neceffe fitiexempli gratiaponamusaliquid undepoffint cætera inceUigi • Catilina ut de illo fcripferui.t

-ocr page 405-

Oe uirtutum uitiorufhi^ conexionc.

Epîftota XXXVUf-

fà'ipferût q nofle potucrûtfrigus:fitini:famc:fcrre poterateratij pariés inediæ:algoris uigilix fupra cuiÇ’ credibile eft ac p hoc amp;nbsp;fibi amp;nbsp;fuis magna pditus fortitudine uidebat:fed hæc fortitudo prudens nôerat.niala eiü^ bonis eligebat.Tcperans non erat corruptelisetnturpiffimis focdebat.Iuftusnó erac nam côtra paniam coniutauerat.Et ideo nec fortitudo erat:fed duritia fibi ut ftultos faUeret.nomc for titudinisünponebat.Namfi fortitudoeffetnôuitiû fed uirtuseflet.Siautuirtus effetacaeteris uirtuj» tibustan$ infeparabilibuscomitibusnun$relinquerct.Quaproprerdumquaenturetiamdeuitiis iitrum ipfa fimiliter omniafint;ubiunum eritaut nulla fint:ubi unum non eritlaboriofum eft idoftê derc.^ptereaquia uni uirtuti duo uitia opponi folent.Etquod aperte contrariû eft:amp; quodfpecie fiFi^ tudinis adumbratur. Vndc illa Catilinæ quia fortitudo nó erat quæ effet cum fecuj uirtu tes alias nô habebatfacilius uidebatur.Quod ueroignauia fuerit ubi exercitatioquaflibet grauiffïmas moleftias ppetiendi:at(j tollerandi fupra $ cui$ aedibile eft fuit.ægre perfuadere poteft. S ed forte acutius intu entibusignauia apparet ipfa duritia quialaborem bonorum ftudiop; quibus uera acquitit fortitudo neglcxerat.Verumtamc quia funt audaces qui timidinôfunt:amp; rurfustimidi quibus abeftaudacia: cum fit utrunlt;$ uitium qm qui uera uirtute fortis eftmec tetnere audetmec incônfulte timet cogimur fateri uiti apluraeffe uirtutibus. Vntfaliquando uitium uitio tollitursut amore laudis amorpecunia: aliquando unum cæditmtplurafuccedant.uelutqui ebriofus fuerit fi modicumbiberit amp;nbsp;tenacita tem amp;ambitionemdidicerit.Poffuntitaqg uitiaetiam cedere uitiis fuccedentibusnon uirtutibus : amp;nbsp;nbsp;nbsp;M

ideo plura funt. Virtusueroquounaingreffafuerit:quoniamfecumcæterasducit,pfefto uitia cedent oiaqcûqginerâtmôeîoîaierât'fedaliqn totidc aliqnplurapaucioribj uel paucioraplurib^fuccedebâc Hæcutrû i ta fehabeantdiligcntiusinqrendû eft. Nonem hoc ifta diuinafnîa eft qua dicit. Qui unâ nirtutemhabueritom nés habet ei^ nulla ineftcuiunadefuerit:fedhominibusuifuni eftmultûqui^ detn ingeniofis ftudiofis fed tamé hominibus.Ego ucro nefcio qucadmodumJdicam.Non dicam ui £û a quo denoiata dicit uiitus:fed etiam mulierê quæ uiro fuo feruat thori fiderndi hoc fadat proptec pceptu amp;^jmiffumdei.amp;quæprimitusfitfidelisnonhaberepudicitiâ.-autpudidtiânullâ uel paruâ elfe uirtutc.Sic amp;nbsp;maritum qui hoc idem feruat uxori:amp; tn funtplurimi talesquorû finealiquopeo' cato effe neminem dixcrim:amp; uti^ illud qualecuncj peccatum ex aliquo uitio uenif. Vnde pudicitia coniugalisin uiris fœminifcj religiofis cum ^jculdubio uirtus fit non enim autnihil aut uitium eft: non tn fecumhabet oês uirtutes.Nâfi oês ibi eflentmullum effet uitium:nullûomnino pdfim. Qiiis autfine aliquo peccato.Quisergo fine aliquo uitiondeftfomite quodam uel quafi fineradicc pecca cumdametqui fupra peftus dni recumbebat.Si dixetimus quia peccatum nonhabemus nofipos fe^ ducimus:amp; ueritas in nobis non eft.Ne^ hoc apud tediutiusagendû eft:fed fpter alios qui forte hoc iffoh.ï kgerint dico.Nâ tu quidcineodcipo opéréfplédidocôtr.i iouinianû etiam hoedeferipturis fanftisdi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H

lig,enterpbafti.VbietiâexhacipfaæpEa:cuius uetbafuntquoßrnücintelledörequirimuspcfuiftiq{f iacO‘5 fcriptiimeft.Inmultisenimonendimusomnesnonenim ait.offenditis fed oftcdimusomnescumlaco.jz Chrifti loqueteturapoftolus : amp;nbsp;cum hoc loco dicat. Qyicuntç autem totam Icgein feruauerit of;# fendat autem in uno faftus eft omnium reus. Ibi non in uno:,fed in multis nec quofdam fed omnes dicitoffendere.Abfitaûtutquif$fidelis exiftîettotmiliaferuofexpiqueraciterdicûtfehabere pdin ne feiposdecipiantamp; ueritas in eis nô fit nullâbabere uirtutecum uirtus magna fit fapia.Dixit aôt ipa fapiahomi.Eccepietaseftfapientia.Abftffergoutdicamustotactantosfidelesamp;pioshoïesdeinôha# ,. bere pietatem quam græd uelheufebiâ uei expffîus amp;plenius theofebiâ uocât.Quid aût pietaseft ni fi b“’** dei cuItus.Et undeillecolit nifi charitate.Charitasigiturdecordepuro amp;nbsp;côfdennabona:amp; fide non, fifta Si uera uirtuseft qa ipa eft amp;nbsp;finispcepti.Merito dida eft fortis ficutmorsfiuequianemo eâ uin loh.iy. citficutmortêdiuequiainhac uitaufcjadmortemeftmenfuracharitatisficutdnsait.Maiotemhac tharitatem nemo habet $ ut aîam fuam ponatproamidsfuis.diuepotiusquia ficut mors anima euel litafenfibuscarnisficutcharitasaconcupifcentiiscarnalibus.Huicfubferuitfdentiacumeftutilis:nâ fineillainflat.Quodueroillaædificandoimpleuerit nihilibiiftainaneqtf infletinueniet.Vtilem pot to fcientiam definiendo monftrauit.ubi cum dixiffet.Ecce pietaseft fapientia continuo fubiunxit. A b ftinereueto amalisfdenn’aeft.Curergonondicimusqui hancuirtutemhabethabere omnescû pie# flitudo legis fit charitas.An quanto magis eft in homine tanto magis eft uirtute præditus. Quâto au tem minus tanto minus'eft uirtus üquia ipfajeft uirtus:amp; quanto minus eft uirtus tanto maius eft ui tium.ybijergo illa plena amp;nbsp;perfefta erit nihil ex uitio remanebit.Proindemihi uidentut ftoid falliiqi ' O ptoficientem hominem in fapientia nolunt omnino habere fapientiam:fed tunchaberecum in ea om nino perfeftus fueritmon quia iliumperfeftum negant:fed nifi ex profundo quodam emergendo re# pente,emifeetut in auras fapicntiæ libéras nulla ex parte effe fapientem.Sicutenim nihil intertftad ho# minem ^focandumutrumaquam ftadiis multis fuperfehabeat altam:autunum palmum:autdigi tum:ficillosqni tenduntad fapientiam fificereqdem dicunttanq’ab imo furgcntesgurgitisinaerc fed nifi totam ftultidam uelutopprimentem aquam profidendo uelutemergcdoeuaferit.-nô habere iuirtuteru;neceffefapientes.jVbiautemeuaferint:moxhabere totam necquicq» ftultidæremanere: üti de omnino ullumpeccatumpoffitexiftere.Hæcfimilitudo ubi ftultida uelut aqua.’A: fapientia uélut-açr ponitunutanimusa 4)focationeftultidæ tan$ emergens in fapientia repente refpirctmon mihi ui

. dctiit fatisacconimodafanoftrarutDfcriptutarumauftoritâti* Sed illapotiusutüitititnüclftultiEiä

-ocr page 406-

TRACTATVS H

PARTIS

II

PS.I4Z. P

5'Kg.8: ps.i4z. I.iob.i. Mat.â

lac.z.

Ro.ij»

Mat.ZZ«

Ro.13.

Iac.Z

Lac.«;.

tenebrisluciaûtuirtusamp;:fapîentiâcomparet:$tuni iftafimiliadecorporalibusad intelligibiliadua poffuntNonitai^ficut deaqs inaeréfurgcsxubieacum fummûtranfierit:repentequâtû lunidtinlpi ratdedficutdetenebris inkicem ,pcedcspauladtn ,pgrediêdo illuminât. Qiiod donccpleniflïmenat: iaj cum tn dicimus tan$ de abditiffima fpelunca egredientc.niicina lucisafFlatum tanro magis quaiw to magis ,ppinqaategre(Tus:ut illud qcfin eo lucenlit utiçg ex lûine quo,pgredit.lllud aût q, adhucob fcurûelbfitextenebrisundeegredit.Itacgamp;nôiuftificabit in?fpeftudeioisuiuens:amp;tniurtusexnae uiuit.Etindutifuntlanftiiulticiazaliusmaiusaliusminus.Etnemohicuiuitfinepcîlôamp;hocaliusnia iasaliusminus.Optimusaûteftquiminimum.Sedqdegotan$ oblitus loquordodori fimilisra^ dus fum:cu ^jpofuerim qd abs te difcere uelim.Sed quia de pdórum parilitare .unde ad id qd aieba incidit quæftio examinâdactibi fniam meam {«mere ftatueram :iam eam tandem aliquandocondu^ dam.Quia amp;nbsp;fi uerum eft:eum qui habet unam omnes habere uirtutes eum qui unam nô habetnuh lam habere.Necficpeccata funtparia:quia ubi uirtusnuUaeft.-nihil quidam reftu eft.nec tarnen ideo non prauoprauiuseft:dilk»rtoçgdiftorti?.Si aûtqrf puto effe uerius facrifijliiscongruentiusita font animæintentiones ut corporis membra non (p uideâturlocis:fed fentiantur affeftibus:amp;aliudillu minatur amplius:aliud minus aliud omnino caret lumine:amp; tenebrolo inumbratur obftacnlo ;profe do ira ut quifqp illurtrationc piæ charitatis affedus eft in alio adu magis.-in alio minus:in aliquo nihil ficpoteft dici haberealiam:amp; aliam nonhabere:aliam magis:aliam minus habereuirtutem. Nam amp;nbsp;maioreftiniftocliaritas:^ inillo:redepoirumusdicere.Eftaliquainifto nullainillo $tumpertinet ad charitatem que pietatis eft;amp; in ipfo uno homine qgt; maiorc habui t pudidtiâ $ pari cri â amp;nbsp;maioré hodie^herifijjficitamp;adhuc nonhabeatcontinctiâ:Slt;: habeatnôpatua'mlam;amp; utgnaliterbreuitrt çcôpledanquâdeuirtutehabeam notionc.qd’ adredeuiuendû attinet:uirtuseftcharitasquaidqu diligendû eft diligit.Hæcinaliismaior:in aliisminorànaliis nulla eft.Pleniffimaueroqiajnôpoflil augeri:qgt;diuhôhic uiuiteft inncmïe.Quâdiu aûtaugeri pôt4)fedo illud qcf minus eft debet ex ui^ tio eft.Ex quo uitio nô eft iuftus in terra qui fadatbonu amp;nbsp;nôpeccet .Exquo uitio non iuftificabit in côfpedu dei oisuiuens.Propterqd'uitiu.di dixerimusqa pdin nô habemusnofmetipos fedudmus Si «eri tasin nobisnô eft,ppcerqd'etidquâtülibet^jfecerimusneceffarium eft nobisdicere.Dimitte nobis débita noftrarcu iam oîain baptifmodida cogitata dimiffafint. Quid ita^ qui rede uidet unde amp;nbsp;qn Si ubi fperâda fit ilia perfedio cui nô fit:quod adiici poffit. S i aût pcepta non eftent'nô utilt;5 effet ubJ ft hôcertiusinfpiceretamp;uideretundeauerteref.quoconaretquaregratularcbqdpcaret.Magna eft ergo utilitas pceptoß; filibero arbitriotm debutgratiadei amplius honoret.Quæ fi itafe hnt; ûdehetoîm reus:fi in uno offendat qui rota legem feruauerit. An forte quiaplenitudo, legis chatiras eft : qua deus jgt;ximuflt;5 diligit:in qbus pceptis charitatis tota lex pendet amp;,pphetæ:merito fit reus oim qcontra iH^ facitinquapendctoia.Nemoautcpeccatnifiaduerfusillâfacicdo.-qanôadulrerabisnôhomiddiûfa cies:non furaberis:nóconcupifces:amp; fi qd* aliud eft mandatu inhoc fermonerécapitulât: in eo cp dilk gis,pximiituûtan$teipm.Diledio jJximi malûnôopat.Plëitudoaut legischaritas. Nemoaûtdili)’ gitpfoximum nifi diligensdeum:amp;hocquantöpót {»ximoimpendatquem diligit ta$feipm Si ut i Ue diligat deum quern fi ipe no diligittnec fe nec ,pximum diligit. Ac per hoc qui totam legem ferua uerit fi in uno offended nfitoim reus.-quia contra diaritatc facit vn tota lex pendet.Rcusitaç fit elm faciendocontra eam:in qua pendent oia»C ur ergo non dicantur paria pda. An forte quia magisfacit contracharitatemquigrauiuspeccat: minusquileuius.Ethocipoqd’admittitfitquidemoimreus fed grauius peccans:uel in pluribus peccans magis reus.Leuius autem uel in paucioribus peccaqs .-mi^ nus reus tanto maiore fcilicetreatu quanto amplius tanto minore.-quanto minus peccauerit rn etiam fiin uno offenderitreuseft:quia contra eam faciriinqua pendent omnia. Quæfiuetafunr.-co modo amp;illudabfoluiturqd'aithomoetiamapFicægratiæ.inmultisemoffendimusocs.Ocscnimoffendi^ mus:fed unus grauius:alius leuius.,Quato qfcg grauiusleuiufcj peccauerit tato in pftô cômittcdo ma ior $to in diligendo deo Si ,pximo minor.Et rurfus tanto minor in pdi perpetratione qgt;to maior in dei Si ,pximidiledione.Tantoitacg plenioriniquitatis ^to inaniorcharitatis.Ettuncperfedifumus in charitate qn nihil reftat ex infirmitate.Nèclaï^uahituârRtrorpufandumèïîTêuc cffe pftrh in peti* Tohäft; acceptionehabereîîdem domini noftri iefu xpi fi illam diftantiam fedendiacftandi ad honores eccEiafticosreferamus.Quisem ferateligi diuitem ad fedchonoriseccFiæ:contcpto paupeinftrudiore atcBfandiore.Siautdequoridianisconceflibusloquiturquis non hicpeccat.Si tame peccat nifi cum apudfeipmintusitaiudicaKutei tanto melior^toditiorilloeffeuideatur.Hoc enim uidetur figni^ ficafrecumdicit.Nonneiudicatisapuduofmetipos:amp;fadi eftis indices iniquarumcogitationu Lex itacg libtarislex charitatisc de q di ci t- S i tn pficitis lege regale fctfj fcripturas.Diliges pximûtuû ficut teipm benefacitis.Si aut perfonasaccipitis pdm operaminiredarguti a lege tdq* trafgrefforesEt poft il lam fnlam ad intelligendum difficillimam de qua fatis dixi.-quod eftdicendum puraui eandem leg? libertatiscommemorans.Sicloquamini inquit amp;nbsp;ficfaciteficut perlegem libertatisincipientesiudi cari.Etquoniam quid paulo ante dixeritnouitquoniaminmultisoffendimusomnesrfuggeritdni^ ca tanqquotidianäquotidianis:amp;fi leuioribus tiiuulneribus medicina.fudiciueni ingtiine mia illi qui nôfadtmîam.Hinceni Sidns.-dimittiteinqt Sidimittet uobis:dare Sidabit uobis.Superexaltat aût mîa iudiciû nô eîeft aduerfo iudicio fed fupexaltat qa plures p miaj colligunt. S3 qui miam pftite;

runr.ßeat

-ocr page 407-

DcorigîneanîtnÆ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*. i' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epîftola ' XXXrX

fUnt.Bcati ein mifericordesquia ipfis mifcrebic deus amp;nbsp;hocütiçiudum ell.-utdimittaf eis:qa dimîlt; |vîat.j •eruntîamp;detureisiquiadederût.Ineftquippedeo amp;miaiudicanti;amp;iudidum miferanti:,ppterquod ; eididtur.Mîam Si iudidum cantabo libi domine.Nam quifquis uelut nimium iuftusiudidum fi;! ps.foo neinia:quafifecurusexpeftat:iramfanftiffîmam43uocatquanitimensilledidt:Neinttcsiniudidu5ps.i42 cuinferuotuo.Vnde didtur populo contumad.C^iid uultismecum iudidocontendere..Cunieni5 Hier.z Klt; iuftus federit in throno quis gloriabitur caftum fe habere cor. Aut quis gloriabitur mundu fe effe a pftô. Quæ igitur fpes ell:nili fuperexaltet mîa iudidum. S ed erga illos qui mùm fecerunt ueradter di cendo.Diinitte nobis (icut amp;nbsp;nos dimittimus:amp; fineinurmuratiGne dando. H ilarc enini datorcm di Mat.g ligitdeus.Deni«^ fan^^usiacobus iam ex ifto loco de mïæ operibus loquitunutquos ueheniénter ilia z.Cor.j lententiaterrueratconfoletcumadtnonet.quomodoetiainquotidianapdâfinequibushicnonuiuî y lurquotidianisremediisexpienbnehomoquicuminunooffenderitfitoîmreusinniultis offédédo qa in multisoffendimus .ppter magnû aggerê reatus fui minutatï collcflil ad tribunal tanri iudicis p t ueniat Si eâ quam non fecit mîam nô inuenianfed potius dimittcdo at^ dando mereatut fibi dimittt pftâ reddilt;5 pniifla. M ulta dixi quibus tibi tædiû fortaffis inferrcm^q hæc quæ tn approbas non expe ftas difcereqj ea docere confueuifti. Si qd aûteft inàs $tum ad rem ipam ptinet:nâ quali eloqo expli catalînt.nonnimiscuro.Siquidergoineiseftqd’eruditionemoflfendattuam quæfoiutrefcribendo admoneas amp;nbsp;me corrigere non graueris.fnfalix eft eih q nô tantos etiâ fanftos tuop; ftudiOR: labores amp;nbsp;digne honorat:amp; dehis diîo deo nollro cuius mûere talis es gratias agit. Vndecum libentius debeâ a quolibet difcereq, inutilitcr ignoro:$ prôptius quoliibet docere qcT Rio ^to iuftius abs rehoccha^ fitatis debitum fl^ito.cuius dodriiu in nomine amp;nbsp;adiutorio dni tin in latinalingua ecclefiafticæ lit teræadiutæfunt:cptum un$ antea potuerunt.Maximqtft iftam fnîam.Qiiicun^ etn totâ legem fer^ üaueritoffendataûtinunofaftuseftoimreus:!! quo alio modo exponi melius poflenouit tua dile^lt; ôio:per dominum obfecroutidnobifcnmcommunicaredignetis.

B eati Augu.hipponcfis epi ad hiero.de origineaiæ ubi fcifcitat ab illofi illa.fnîa fcquenda fit:qtf na Icêtibus fingulis aïæ de nouo creatæ infundant.qûo fit fatiffaciêdû qrentiîubi côtraxcrit aîa reatû qucy öahatincódemnationcmifipfacramctubaptifmiilligratiaxpifubuenerit. Epi.XXXIX KEum noftrum qui nos uocauit in fuû regnû amp;nbsp;gFiam;amp; rogaui amp;nbsp;rogo ut hoc qlt;f a te fcti i nbsp;nbsp;nbsp;x

bo fanfte£raterHier.côfulens te dehisquæ nefcio fruftuofum effe uobisuelit.Qxiam^ em temulto $ ego furn ætatemaioremitn etiam ipfe iamfenex confuloded ad difcendûquod

I opus elbnulla mihi ætasfera uideri poteff;quia amp;nbsp;fi fenes magisdecetdocere$ difcere ma^ gistamen difcere $ quid doceantignorare.NihilequidcmoIeftiusferoinoîbusanguftiismeisquas patior in difficilioais qônibus:q in tam longinqua tuæ charitatis abfentia:ut uix poffim meas dare uf Kdpelitteras tuasperinterualla non diei^ nô menfium.fed aliquotannoRrcum fi fieri poffetquotidic pntemtehabereuellemæumquoloquererqcquiduellem.Mecideotii nôdebuifacerequod potui: fi. nôpotuitotumquoduolui.EcceuenitadmeteligiofusiuueniscathoIicapacefraterætate filins hos' notecôprælbvter nofter Orofius:uigil ingenio.-paratus eloquioiflagrans ftudioutile uasin domo do minieffedcrideransiadrefellendasfalfas pnitiofafcçdoftrinasquæanimashyfpanorummultoinfœ licius:$ corpora barbaricusgladiustrucidarunt.Nam indead nos ufq! abocea ni littoreproperauitfa maexetcitus.qiamepofletdehisquæfdreuelletqnicqduelletaudire.Necçullum cocpit aduentusfui fruftum.Ptimonedememultumfamæcrederet.Deindedocuihomincqd’ potui:quodautemnon potui:undedifcere’po(retadmonuiatlt;5 utadteirethortatusfum.Qiiainrecôfiliûuelpceptiim meu cunilibenter amp;nbsp;obedienteracciperenrogaui eu ut absteueniens per nos ad .ppria remearet. Quam ei{» pollicitationc tenens occafionc mihi credidi a diîo effe conceffam:qua tibi fcriberc de his quæ p te fcire cupio.Querebam eth quem ad te mitterc.mec mihi facileoccurrebat idoneus amp;nbsp;fideagendi.amp; alacrita teobediendi:amp;exercitationepegrinandi. Vbiergoiftumiuuencexpertusfumeûipm effequalema X . r dno petebâ:dubitare nô potui. Accipe igit quæ mihi peto apiri ac diflererenô graucris.'Qucftio de aïa multosmouetîinquibusamp;meeflecôfiteor.Nam qd’deaiafirmiffimeteneamnôtacebo.Deindefub iungâquij mihiadhucexpediteuelim.Animàhominisîmortaliseft fcd'mquendâmodûfuu.Non eihoîtnodoficutdeus:dequodiiftûeft:quiafolushabetimortalitatem:Namdeanimæmortibusfan . fta fcripturamulta commcorat.Vnilld* eft.Sinemortuosfepelire mortuos fuos.Sed qgt; ita morit alie *' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

nata a uita deiaittn in natura fua uiuere nôoîno defiftat.itamortalisex aliqua câinuenit:utctîmorÿ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• lt;

tails nonfineratióedicatur.Noneftipars dei ala.Siem hocecnolmodo incommutabilisatcç incorru ptibilisect.Qytod fi ecnnecdeficeret in deterius:necproficeretinmelius:necaliquidinfcmetipfauF in cipethcrequod nonhcbanuFdéfinerethcrequodhabebat quantum ad eiusipfiusaffeftionesptinet. Quâ ueto aFr fehabeat: nô opus eft extri nfecus teftimonio quifq üis feipfuj aduertit agnofcit. Fruftra autem dicitur ab eis qui animam dei partem effe uolunt:hanceiuslabem ac turpitudinem quam ui ? demusinnequiffimis'hominibushanc denicç infirmitatem Si ægritudinem quam fentimusinom^ nibushominibus nonexipfaillieffefedexcorpore.Quidinteteftundeægrotetquæfieffetincommu tabilisaliquomodo:undelibetægrotarenonpoffet.Namquoduereincômutabileamp; incorruptibilc cft.-nulliusrei acceffucommutari uelcorrumpi poteft. Alioquin nonachillea tih ficutfabulæferûtîfed omnîscaro effet inuulnerabilisifi nullus ei cafusJaccidiffet.Non eft itaeç natura incommutabilistqu«

-ocr page 408-

PARTIS II TRACTATVS H

aliquo niodonliqua caufa:aliqua parte mutabiliseft.Deû aûtnefascft nifi uere fummcq înœmmu^ Z tabilem crcdere.Non eft igit aia pars ddâncorporeâ quoi^ elle aiam amp;nbsp;fi difficile tardioribus perfuade ripôtîmihitamcperfuafumeffefateor.Sedneueibicôtrouerfiâuelfupcrfiuo facia uel merito patiar qtn cûdejeconftatînôeft opus certare de nole:n corpus eft;oîsfubfl'âtia uel effentia:uel fi quid aptius nuncupat id quodaliquo modo eft in feipfo corpus eft aîa.Itc fi eâ folâ incorporeâ placet appellate na# turâquæfummeincômutabilis:amp; ubicgiotaeft:corpus amp;aîa:quoniâtaiealiqdipanon eft«Portofi corpus nô eft;nifi quod per loci fpatiü aliqua longitudine latitudine amp;nbsp;altitudine ita fiftit uel niourt

, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut maiorefui partemaiorem locuoccupenamp;breuiorebreuiorcminufij fitinparted intoto:nonOT

i.fen.ai.57. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corpus qcf animat nólocalidiffufione:fedquada' uitaliintentóeporrigit«

ca. in faftis. per oês dus particulas tota fimul adeftmec minor in minoribus eftd maioribus maior.-fed alien# bi intenfius alicubi renuflius amp;nbsp;in oibus totaîamp; in fingulis tota eft.Neçg enialiter quod in corpore etiâ nô noto fentit tamê tota fentit. Nam cûexiguo pûdo in carne uiua ali qd tangic:$uis locus iîle nô fo# lum totius corporis nófit:feduixincorporeuideat:aniammtn tota nó latet.Nei^ id qlt;f fentit per cor# poriscuftadifeurrinfedibi tantu fenrit:ubi fit.Vnde ergoadtota moxperuenitqcf nóintotofitïn*» quia amp;nbsp;ibi totaeft ubi fit.Nec ut tota ibi fit caetera deferit. Vi u unt em amp;nbsp;ilia ea pfente ubi nihil tale fa# ftumeft.Quodfi fieret;amp; utruijfimulfierenfimul utruqitota pariternôlaterenproinde amp;inoîbujfi mul amp;nbsp;in fingulis particulis corporis fui tota fimul elfe nô poffenfi per illas ita diffundererur:ut uide# mus corpora diffufaper fpatialocotû minoribus fuis partibus minora occupare:amp; amplioribus am# pliora.Qyapropter fi corpus anima dïe diceda eftrnôeft cerre corpus qle terrenû eftinec qlehumidum autaereû aut æthereu.Oiaquippe talia maiora funtin maioribuslocis:amp; minora in minoribus amp;nbsp;hileoß:inaliqua fui partetotu adeft.'fedutfunt parteslocop^itaoccupant partibuscorporû.Vnde in# telligitur anima fiuc corpus fiue incorporeâ diceda fitpprià quandâ habere natura oibus his mûdanæ molis elemctisexcellêtiore f ubftâtia aeatâ:q ueraciter nô poffit i n aliqua fantafia corporaliû imaginû quas per carnis fenfus pcipimus cogitari:fea méte itelligi.uitatj fentiti.Ne^ hoepinde loquor ut te q tibi nota funt docea':fed ut aperià qd firmiffi me teneâme me qfqgt; eu ad ea uencro q reqro nihil de aia uel fdetia uel fide teuere arbitret«Certusetià fum aiam nalla dei culpa:nulla dei needfitate uelfua fed propria uolutateipftrneffecollapfammecliberari poffe decorpore mortis huiusfuæuolûtatisuirtute: tan$ fibi adhocfuffîdcreiuelipfiuscorporismortefedgratiadd periefum xpm dnmnoftru.Necoi# noeffeaîam nullâ ingenerehumano:.ui nô fitnecdrariusadliberationcdei amp;nbsp;hoim mediator hotno iefusxps.Quæcûcj aût fine gratia mediatoris amp;nbsp;facrametoeiusin qualibetcorpisætatede corpeexie# rit amp;nbsp;in pœnamfuturâ;amp; in ultimo iudicio recepturâ corpus ad pocnâ.Si aût poft generationc hua# nam:quæ fada eft ex Adâ regeneret inxpo ad ei us perrinês focietatc amp;nbsp;req uic poft morte corpis habi# turâ:amp; corpus ad gloria reccpturâ.HascIunt q deaia firmiffime teneo.Nûcaccipe obleao quid requi# cam amp;nbsp;noli me fpetnereifi te nô fpernatqui pro nobis dignatus eft fperni.Quæro ubi animacontraxe# rit reatu q uo retrahat in côdênationc.-etiâ infantibus mortepuétis fi ei p facrametum quo etiâ paruuli baptizant xpi gratia nô fubuenerit.Nô ein es ex illis q môjioua quædâ garrire coeperôt dicentes nuUu teatû ex Adâ eflè traftu qui per baptifmû in infante foluat.Quod tefapere fi feire immo nifi te id nôfa perefeiremnequa^hæcabstequæreréautquærcdüputarc.Sedquiatenemusdebacre fnîam tuam concinnentéatholicæfundatiflimæfidei.-quia amp;iouiniani uaniloquiaredarguêsadhibuifti teftimo Fob K- niûexlibroiob.Nemomundusinconfpedutuomecinfanscuiuseftdieiuniusuitafupteirâ.Deide lOD.ij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adiûxifti tenemurcç rei in fimilitudincpuaticationis Adaetóc liber tuns in lonam ^phetam fatis hac

infigniterdilucidecç declaranubi ieiunare paru ulos propter ipm originale pdm merito coaftos elfe di xiftimon inconuenicter abs tequæro hunereatum anima ubi contraxit. unde oportcat earn etiam in il Q nbsp;nbsp;la ætate p facrametum chtiftianæ gratis liberari.Ego quidem ante aliquot annos .'cû librosquofdam

Lib.iii.de fail’a^^‘i^'^^æ^'^hitrio:quiinmultornmmanusexierût:amp;habctura plurimis quattuor opiniones lib arbi. deanimæincarnatiôe.Vtrum ex ilia una qus primo homini data eft cætere ^jpagctur.AnfinguIis q# bufi^nouæêt modofiant.An alicubi iamexiftetes uel mittanturdiuinitusnielfpontelabantur in cor poraâta putaui effe traftandas:ut quælibet earum ueta effet nô impediret intentiouc meâiqua tûc ad# uerfuseos quantis poterâuiribusagebam:quinaturâmalifuopridpioprsditâaduerfusdeuconâtut inducereiia eft contra Manichæos.Nam deprifdllianiftisadhucnihil audieram qui nonmultum ab iftisdiffimilesblafphcmiasfabulantur.Ideoquintamopinionemnonaddidi iquamin tua spiftola inter esteras commemoraftime aliquam prsteriresmbi dehac qusftione interroganti refcripfifti reli# giofæmemorisuiromobiï^cç inxpocharitaregratiffimo Marcellino qgt; aia nonfieparsdei. Primo qa non de incarnatiôe dus fed de natura qusridcû hoc qusrit.Deindequia hoc fentiuntilÜ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qi’os

agebam;amp;id maximeagebât:utcrearorisinculpabilcinuiolabilêlt;ÿ naturam acreatutie uiriisamp;labefe cerncrêicuilli afubftâtia mali cui .pprium prindpiumiprindpcfiç tribuut ipfam boni dei fubft.antiam ex partequæcapta eftcorruptâîamp;oppreffam ad peccâdi neceflitatcpdudâeffeconrendût.Hocitaiÿ ex ceprohsretice opiniôiserroreex qttuor reliquis opinionibus qusnâ fiteligeda feiredefidero. QiiÆCU cpcmeligcdaeftabfitutimpugnethâcfidcdequa certi fum us oi aïs etiâ paruuli infanris neceffariam

D effeliberariôemexobligatiôepeccati;eâlt;5nullâeffenifi picfumxpm amp;hôcCTudfixû.Proindene Ion# gu Çadamusshoc cette fentis.-qfingulas animas fingulis nafeenribusetiaj môdeusfadat. Cuifenten#

-ocr page 409-

De origine animæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epi. XXXIX '

ti.t ne obiiciat oês crcaturas fexto die cöfirmaucrit de$ Si feptio reqeiien't adhibes teftiironiC ex euâ gtlio.Pater meus ufcj nûcoperat:amp; ego operor.Sicem ad Marcellinûfcripfifti : in qua æpiftôlaetiam loh.^ inei côniemorationc beniuolctiffimefaceredignatuses:quodhicmehaberetin Africa:qui ei ipam fa;! dlius explicatepoffem fnîam.Quodfï potuiffem nô ille hoc abs te ta longepofito inquiteret.'fi tn id tî bi ex Africa fctipflt.Nâ qn fcripfetit nefcio:tm fcio.cp de hoc bn cognouerit cundationc meâ unde me incôfultofacete uolui.Quam^ R côfuletet etiam magishottaret amp;nbsp;gratias agerem:qgt; nobis cófetreoî bus poffet nifi tu bteuiter refctibete q» tndere maluiffes. C tedo nefupetfl uo labotates ubi ego effej que fcite:qd’ ille quefierat.Ecce uolo ut ilia fnîa etiam mea fit.fed nôdû efle côfirmo.mi

filti ad me difcipulos utea doceam quæ nondu ipfe didici.Doceergo quod doceâ: nâ ut doceâ multi a me flagitantæifcj me ficut alia multa amp;nbsp;hoc ignotate confiteot.Et fottaffe quis in os meû uerecun nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

dent tn apud fedicunt.Tu es magiftet in iftael :amp; hæcignotas.Qiiod quidc dns ei dixit.-qui état unus ' illo^quos deleftabat uocati tabbi. Vnde etiam ad ueru magiftrii node uenerat quia fortafliis etubefce bat difcete qui docete côfueuerat:meautem potius magiftrum audite : q uelut magifttum deledat audin.-Recoloemqddixetitcis:quosptæcæteriselegit.Vosauteminquitnoliteuocatiabhominibj» Mat.zj; rabbi.Vnusetnmagiftetuefterxpusiefus.Necaliusdocuitmovfenpîetto.mecalius Cornelium etiâ ppriotem Pettumec alius pettu etiam P poftcriotc Paulû.A quocûlt;5 uetum dicit.dllo donantedidtut qeftipfaueritas. Qiiidfi ideoadhuciftanefdmus:amp;ea ne^otandone^legendomeqg cogitando:amp; tatiocinando inucnite potuimus utf»bemusnô folû indodos quâta charitate doceamusme^ adodis etiamquantahumilitatedifcamus.Doceergoquaefoquoddoceâ :doceqd’teneâ: amp;dicmihi fianîæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

figillatiminfingulisnafcêtibus fiuntubiinjJuulispeccenriutindigeâtinfacramcto.Xpiremiffîone pftîpeccâtesin Adâ.exquocaroeft43pagatapdi.Autfi non_peccant:qiufticiacreatorisitaapdôobli^ gantalienocuexinde^pagatismcbrismottalibusinfetuntmteasnifipecclefiâfubuentufueritdâna quot;nbsp;docôfequat:cûin eaiv ptâte non fit ut eis poflït baptifmi gratia fubueniri. Totigitur animai« milia

gt;nmottibuspuuloR; fineindulgentiaxpiani facramcri de corporibusexeunt.qua æquitate dânant.'fi «QUæ cteatæ nullo fuo pccdente pdôded uoluntate cteatoris fingulæ fingulis nafcenribusadheferunt gbuseas animâdis ille creauit amp;nbsp;dedit:q ntiqg nouerat q unaquæq eaj«nulla fua culpa fine baprifmo \pi decorporefueratexitura.Quoniâ igit ncq dedeo poffump dicere:q uel cogatanimas peccatrices fieri uel puniat innocctesmeq negarefas nobis eft cas q finexpi facramcto de corporibus exierint ; etiâ patuulor«nônifi indânationctrahi.Obfecroteqûohæcopiniodefenditqctedunt aîænôexillauna p pnmihoîsfieriocs.fedficutillaunauni.itafingulisfingulæ.Eaneroquædicuntaliacôtrahâcopinio Gen.z. bê facile me puto pofletefeHereificuti eft illud quo eâ fibi quidâ uident urgere quo côfûmaueritdeus loh.J oia opera fua fexto die.amp; feptimoreqeueritfi nouas adhucaias créât. Quibus fi dixerimus: q exeuan gdio in fupradida æpfa pofuifti.Pater meus ufq modo operaf.Rndent opérât didû eft inftitutas ad«« •aainiftrandomô nouas inftituendo naturas ne fcripturæ genefeoscôtradicat :ubi apertiiïime legit côffî tnaffedeum oia opera fua.Nâ q eûfcriptum eft requieuiffe utiq a creandisnouiscreaturis intelligcdu eft nô a gubernandistquia tune ea quæ nô étant fecit a quibus faciendis reqeuinquia côfûmauerat oia quæanteq effent uiditeffefacienda.'utdeinccps nô ea quaenon erantifed his quæ iam erantcrearet:amp; faceret qcquidfaceret.ftauttunq uerum effe monfttaf:amp; quoddidum eftrequieuit aboperibus fuis

amp; quod didum eft ufq nuncoperatur.qm Genefincn poteft euangeliu effecontratiû.Verumhisqui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q

hocideodicuntnecredat modo deus ficut illamunammouasaias quæ nô étant facere.fed ex ilia una Gen. ^iamerat.eascreare:ueIexfontealiquofiuethefauroquondâquemtuncfedt:easmittere:fadlerndeE et illis fex diebus multafdeûcreafle ex his naturisquas iam creauerat ficutex aquis alites amp;nbsp;pifces:ex tec taautem arborcs:focnum:animalia.Sed q ea quæ non eranttuncfeceritmanifeftum eft : nulla enim Etat auis nulluspifcismulla arbormullum animal:amp; bcneintelligit ab hiscreatisrequieuifferquæ non î Etant amp;nbsp;aeata funriideft ceffaffe ne ultra quæ non étant crearent:S ed nunedidtur animas nefdo quo fonte iam exiftentes mittere.nec de feipfo tanq fuas particolasirrorareinec de uno nia owginaliter tragt; bere:necprodelidisantecarnemcômifriscarneisuinculiscompedirc:fednouascrcarefingulasfingti i gt;nbsp;. lis fuam cuîq nafeentimon aliquid facere didtunquod ante non fecerir. Iam em fexto diefecerat ho^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

niinemadimaginemfuamquod utiq fclt;fmanimamrationalêfeciffeintelligitur.Hocamp;nuncfadt noninftituendo quod non erat.fed multiplicando quod état. Vnde amp;nbsp;illud uerum efttquod a rébus quæ non étant inftituendis requieuit:^: hoc uerum eft q non folum gubernando quæ fedtiuerûetiâ aliud non quod nôdum fed quod iam creaueratnumerofiuscreandoufqnuncoperatut.Velficigit uel aliomodo quolibet exim us ab eo quod nobis obiidt de requie’dei ab operibus fuisme ^pterea nfî credamus nunc ufq fieri animas nouasmô ex ilia unaifj ficut illâ unam.Nsm quod dicit quare fadt animaseisquosnouit cito moriturospoffumusrefpondereparentûhincpeccata uel conuindîuelflajj ” gellari:poffumus etiam refte illius moderationi relinquere quem feimus oîbus temporaliter tranfeûti bus rebus ubi funt etiam animalium orius amp;nbsp;obitus curfum ornatiffim um atq ordinariffimum da re:fed nos ifta fentire nópoffe:q fi fentiremusdeleftatióeinefFabilimulceremur.Nóemfruftra per pro phetamiquihæcdiuinitusinfpiratadidiceratdiftumeftde eoquiprofertnumerofefæculum. Vnde mufica.i.fdentiafenfufyebenc modulâdiadadmonitionc magnærei etiam morralibusrônaleshabë tibusaîasdeilargitatecôceffaeft.Vnfihôfadêdiattifex catm,is nouittqs qbus motasHOcibus ttîbuae

-ocr page 410-

PARTIS rt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS If

I

Rótn.ö. K

Mat.«.

M

N

Lî.j.de lib.ar»

■ ütillndqd’canit decedentibusâcfuccedentîbus fonîs pulcherrimecurrat Si tranfeat^toniagisdeus cuius fapictia per qua fedt oia longe oibusartibus pferenda eft nulla in naturis nafcentibus amp;nbsp;occiden tibus templop; fpana:quæ tan$ fyllabæ ac uerba ad pticulas fæculi huius prinent in hoc labenbum re ru. tan$mirabilicätico:Helbrcuiusuel du(ftius:q’ modulatiopcognitaamp;prsfinitadepofcitpterire pmittit.Hoccu etiâ de arbotis folio dixerimtamp;denoftroß; numero capilloruqtomagisdehominisot tu amp;nbsp;occafuîcuius uit.a tcporalis breuiusprodudiufue no tendit:qgt; deusdifpofitor tcporunouituni; uerfitatismoderamini confonareidetiam qcf aiuntomnequodinrpecoepiteffeinimortaleeflerion poffeqaoiaorta occiduntamp;auda fenefdit:uteomócredi ccgâtanimûhüanû ideoeffe imortalc qa ante oia tpa litcreatus no mouet fidem noftra. Vt ein alia tacea cocpit effe in tpeimortalitatis carnis xpi quae tn iam no morit:amp;mors ei ultra no dnabit Jllud uero qcfin libro aduerfus Ruffinu pofuifti quo! dam huicfniaecaluniari.'cpdeum dare anias adulteriniïcôceptibusuideaturindignû. Vndeconantut aftrueremeritisgeftæ.antecarnc uitæaiasqfi adergafculahuiufcemodi iuxta poftepdud no net multa cogitantc:qbus hæc poflfit calûnuia refutari.;amp; qgt; ipfe rndifti no efte uitiû femctis in tririco: qcf futto dicit efte fublatû.Sedin eo qui frumcta furatus eft necicdrco terra non debuifle gremioiuo (emina côfouere:quia fator imundaproiiceretea manu elegâtiffima fimilitudo eft. Qiia amp;nbsp;an$ tern nulla mihiobiedôiftadeadulterinisfœtibusinhacqftionefaciebatanguftiasgeneraliterintueii ti multa bona deum facereetia de noftris malis nfifcg peccatis .Animalis autc cuiufcucg creatio habest piûprudctêcçpfideratorcineffabilclaudcCTeatori exdtat$tomagiscreatio nócuiuflibet aialis fed ho minis Si autc caufa creandi quaeriturnuUa citiusamp; meliusrefpódet.'nifi quia oiscreaturadei eft bona amp;nbsp;quid dignius q ut bona fadat bonus deus:quæ nemo potfacere nifi deus H æc amp;nbsp;alia qure poffutn ficut poffum dico aduerfus eosqui banc opinioneq credunt animae ficut ilia una fingularisfieri labe faftareconant.Sed cum adpocnas uentueftparuuloft magnismihi credecoartoranguftiis necquid refpondeam profus iuenio. Non folueas pocnas dico quas habet poft banc uitam ilia damnario quo neceffeefttrahant:fi decorpore exierintfinechriftianaegratiaefacramentoifedeasipfasquaeinhacuita dolctibus nobis uerfant ateoculosqsenumerare fi uelim priustps exêpla defidct.Languefcutagri^ tudihibus.lorquentur doloribusfame amp;nbsp;fiti crudantur debilitantur membris:priuatur fenfibus uexa tut abimundis fpiritibus Demôftrandueftitacgquomó ifta fine ulla fua mala'caufa iuftepariant. No enim did faseft:aut iftaignorantedeofieri auteum no pofterefifterefadentibusauriniufteiftanelra^ cere uelpmittere.Nfiquidnaficutillaanimaliairrationabiliareftedidmusinufusdarinatnrisexcellc tioribus:amp;fi uitiofisficutapcrtiftimeineuangeUouidemus.-porcosadufum defideratum conceflos effe dæmonibus:hæc amp;nbsp;de hominerefte polTumus dicere. A nimal eft enim.’fed irrationale:amp; ft o^or tale. Animaautem eft rationalisinillismembris.-quætantisafflidionibuspocnasluit.Deusbonus eftideusiuftuseftideusolpotenseft hocdubitareolno demetiseft.Tanto^e ergo maloft qutefiuntin puuliscaufaiuftadicat.Nêpe'cummaioresiftapaticnturfolemusdicere. Autficutiniobmeritaexa; minariiautficutin Herodepfta puniri:amp; dequibufda excplis quædeusmâifeftaefte uoluitaliaqux obfeura funt homine cóieftare concedit.fed hoc in maioribus De puulis autem quid refpondea ediffe refipocnistantisnullaineisfuntpunicda peccata.Na utiej nulla eft in illisætatibusexaminandaiufti cia.DeingenioR'uerodiuerfitatc quid dicam Quæqdcinpuulislatenfedabipisexordiisnaturalibus dufta apparet in grandibus:quoru nónulli tam tardi amp;nbsp;obliuiofi fundut ne prima quidc difeerelitte; caru element.! potuerint.Qyida uero tantæ funtfatuitatisut no multu a pecoribus différant quos .Mo tiones uulgo uocant.Refpondet forte corpa hoc faciunt.-fed nunquid feef m ha'c fententiâ qua defen; di uoluimns:aia fibi corpus elegit:amp; in eligendo di falleref errauir. Auteum in corpus cogeret intrare necefliitate nafeendi alia corpa preoccupantibusanimap;turbisipa aliudnon inuenit: amp;nbsp;ficutinfpeda culoaliquolocumitacarncnôquâ uoluit.ffed qua ualuitoccupauit.Nunqd bee amp;nbsp;taliapoffumusdj cere:uel fentiredebemus.Doceigit qd fentire quid dicere debeamusmtcóftet nobis ratio nouaæ alaru nijguUaoapihus figilatimtç fafl-aR' Ego quidc nondeingeniis fed falte de pocnispuuloriiquasinhac uitapatiunddixi Æ'qainubr»ciiiisdelibroacbitrio:qj qlefitamp;curmihiin ifta qua habemusinma; nibus quæftionenonfuffidatintimabDj amp;euniipmdetertiolibrolocuexcerptu5bislitteris inferam Namita fejhabet.Decruciatibusautcorpisquibusaffligunt puuli quotu per.Ttatcnulla’peccatafunt fi animae quibusanimant no prius$ipi homines efflt;’ coeperunt maior quærelaamp; quafi mifericorsde gromi foletcum didtur qd malifecerunt ut ifta paterent. Quafi poflit effe innoectiæ mrritu anteqqf $ nocere aliquid poffit.Cu aut boni aliqd opat deus in emendatóne maioru eft puuloß: fuoR? qui eis charifunt doloribus acmortibusfïagellant:curifta non fiant qn cum tranfierintpro non fadiserunt in quibus fafta funt.Propter quos autem fada funt aut meliores erunt fi temporalibus incommodis emendatiredius elegerintuiuere autexcufationem infuturiiudidi fupplicio nonhabebunt fiuiK huius angcribusadæternam uitam defideriuconuerterenoluerint.Qiiis autem nouitquid puulis? de quorum cruciatibusduritiamaiorumcotuditunaut exerceturfidesîautmifericordiaprobatunqs inquam ergo nouit qd ipfis in fecrcto iudidorum fuorum bonae compenfationis referuet deus. Qiio niam $$ nihil rede fecerinttn ncc peccantes aliquid ifta perpeffi funt.Nonenim fruftraetiam infan; tesillos qui cum dominus nofteriefus xps necandus ab H erode quaerercRir;ocdfi funt in honore mar tytum receptoscommendatecclefia. Hæc tunc dixi: cum handpfam de q nuncagitur uelic cómunire fententiam

-ocr page 411-

Dcorîgîncanîm» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Épîftoh XXXfX

f cntentiâ. s icut cm pauIoantccôMCttiôiâuî: qua!cfilt;5 îKarS de anîmæ înearnationequattuor opinion num U era e (Iet inculpatâ fubftantiâ creatorisiamp; a noftroß; peccatoß: fodetate remotiffimâ nitebar oftë uere.Et ideo quæcûcg illaru ueritate poffet conuinci amp;nbsp;repudiaritad curam intentionis meat quam tût nabebam nô perrinebanquando quidê cunftis diligentiori difputationedifeuffis quæcûiç illarü'refte mneeret cæteras me fecuriffimo fierenquando etiam feefm omnes id quod agæbâ inniâfi pfiftcre de nionftrabâ.Nunc uerounam uolo fi poflum ratione refta eligere ex omnibus:amp; ,pptcrea huius ipfius “^Q’wnûcagimusdefenfioncinhisquæcômemoraui deillolibro uerbismeisattentius intucsuali^ nam rirrnât^ nô uideomâ uelut firmametu eius illud eft qtf ibi dixi. Quis autem nouit quid puulis de quo^crudatibus duritia maiotu contûditur aut excrcet fides:aut mifericordia ^batur. Quis inqgt; er^ gqnouitquidiplispuulisinfecretoiudidorumfuorûbonæcompenfatiôisreferuetdeus.Quoniani

nihil rede fecerint:tamênecpeccâtesaliquid ifta perpeffi funt. Sedhoenon imeritodiciuideode nis:quiuel pro xpi noie acuerareligione taie aliquidetiânefdctespatiuntmel facrameto ^iiamim^

^“™^nia fine fodetateiam unius mediatoris liberari a dânatione non poffuntmt point eisetiâ^ illis m^is quæ hic in diuerfis affliftionibus ptulerunt côpenfatio ilia præftari. Nûc aut cû ifta quaeftio no poflitabfolui nifi etiam de bis rndeat:qui poft grauiflîmos crudatus fine facramento xpianæ focie tatis expirant qnæ circa eos côpenfatio cogitanda eft:qbus infup amp;nbsp;dnatio præpata eft.Nâ amp;nbsp;de baptif mopuulorûineodemlibro nôquidcfuffidenter:fed ^tuillioperifatiseiTeuidebatutcöcprfidiqcC ttiam nefdentibus;amp; fidc fuam nondum habentibusprodeft non tnde dânatione eoru puulotuquî hneilloexhacuitaemigrâttucaliqddiccdûputauiqanonquodnûcagit agebatiSedutomittamus p contenamusea quae breui tpepatiunt.-nectrâfafta reuocâturmunqd fimiliter côtemnere poffumus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

per unu hominêmors:amp;per unû hominem refurreftio mortuorum S icut emin Adam omnes mo nunt;fic Sein Chriftooésuiuificabunt.Perhancemapoftolicâ doftrinamdiuinamclaratç fentêtiam latis euidenrer elucetmeminem ire in mortem irifi per Adammeminem ire in uitam æternam nifi per. ‘ nbsp;nbsp;nbsp;‘‘ '

Vhtiftum.Hoceft quippe omnes amp;nbsp;ocs:qa ficut omnes homines per primâ.hoc eft per carnalc genera I honêptinctadadâdicomneshominesaafecûdamid'eftfpiritalcregenerationcueniût qcufjadxpm Pttueniût.ldeoergodiftunieftamp; hicocs.amp;ibioêsquiaficutomnesquimoriuntmônifiin Adâmo hütur.-itaocsquiuificabuntnönifiinxpouiuificabuntAcperhocquifqsnobisdixeritqucqinrefut j, Kftione mortuoru uiuificari poffe nifi in Chrifto tan$ peftis cômunis fidei deteftâdus eft.item qfqs «iixerit (p in xpo uiuificabunt etiam paruuli qui finefacramenti eiusptidpatione de uita exeuntthic p fefto amp;nbsp;contra aj)oftolicà pdicationem uenit:amp; totâcondcnatecclefiam ubi ,pptcrea cum baptizâdis paruulis feftinat Si currit:quia fine dubio credit aliter eos in Chrifto ui uificati omnino nô pofte. Qui aut non uiuificaFinxporeftat utincadem dànanonemancatdequadidtapoftoluspetunius delidu Rorii.^. înomnes homines ad condcnatiôem cui delifto obnoxios puulos nafd amp;nbsp;omniscredit ecclefia;amp;ipe iâ contra iouinianûdifputansamp;exponcsionaprophetâdicutpauloantecômemoraufïideueradflîma definiuilîi.Credoamp;in aliis lodsôpufculorû tuopr quae uel nô legi:uel in præfentianorecordor H uius igiturdânationisinpuuloscaufamrequiro:quiane^animarô:finouæfiuntfingulisfingulæ;uideo effeulluinilia ætatepeccatümmec adeodânariialiquam credo : qua uidet nullum haberepeccatû An forte dicendû eft in puulo carné folâ effe peccati.Nouâ uæro illi anima fieri : qua fecundû dei prœcepta qi ûiuente:inadiutoriogratiaedeiamp;ipfecarni edomitæacfubieftæpoftitincôrruptônismeritû compati Seäquiainpuuloanimanondumidagerepoteftnifixpiacceflieritfacrametumperhancgratiamcac -niciusacquiritur:quodilliusmoribusnondûpotoit.SiautcfineilIofacramentoaîapuuli exieritipa quidc in æterna uita erit unde earn nullum peccatû potuit fepararetcaro uero eiusnô refurget in Chngt; fto non percepto ante mortem illius facramento. Hanc opinionc nunqp audiui:nun$ legi. S ed plane audiuiamp;credidi4)pterqd'locutusfum:amp;quiaueniethoraquâdoomnesquiinmonumcntisfunt: audient uocc dus amp;nbsp;procedct:qui bona feceruntin refurrcôionêuitaî.ipfa eft de qua didt : amp;nbsp;per unû fob*P hominc refurredio mortuorum ipfa eft qua in Chtifto oés uiuificabuntur. Qui autc male egerunt in bCor-iJ» tefurreftionem iudicii.Quid hic ergo de illis infantibus intelligendû eft:qui prius $ poftent agere uel bene uel male fine baptifmocorpeexutifunt.Nihil hic detalibusdiftum eft. Sed fi caroeorûideonô refurget;qnia nec boni aliquidfeceruntnecmalimecillorû refurrefturaefttqui pcepta baptifmi gratia in ilia state defunfti funt : in qua nihil bene uel male agere potuerunt fi autem illi inter eos refurgent id eft inter eos qui bene egerunt inter quos amp;nbsp;illi tefurrefturi funtsnifi inter eos qui male egerunt ne ali q^s humanas animas credamus corpora fua non recepturas fine in refurreftionem uits fine in refut reftionem iudidi.Quae fententia pti us $ refellatur ipfa nouitate iam difplicet. Deinde quis feraqfi ere dantfeilliqui ad baptifmum cum fuispuuliscurruntproptercarnemeorummô propter animas cur rere.BeatusquidemCyprianusnonaliquoddecretumcondésnouumfedecclefiæ,fidemfirmiflîma kruans ad corrigendum eos quiputabant anteoftauum diem natiuitatisnon eftepuulûbaptizam^Vpt*«* dummontarnem fed animam dixit efte perdendam amp;nbsp;mox natum ritebaptizari polTe cum fuis qui^ buidam epifeopis cenfuitfed contra Cypriani aliquam opinionemtubi quod uidendum fuit fortafte non uidit fentiat quifej quod libet tantum contra apoftolicam manifeftiftimci fidem nemo fentiatî qui ex uniusdelidoomneshomines incondenriationem dud prsdicat. ex qua condennatione non Roin.J ubetatnifigratiadei peiiefum xpm dominum noftru.in quo unoocs uiuiÇicant quicucj uiuificatur

“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

-ocr page 412-

s

ps-5Z.

psjo.

Ecde.u.

T

!

r

ll.deidui tatedei.

ca.Z3,.

Roma.;.

(ohand^

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS II

contta ecclefiæ fuæ fundatiffïmû more nemo fentiat: ubi ad baptifmù (î j)pter fola puulorû cotpa euf reretuebaptizandi afferentamp;mortui Quae cum ira Iint:quærenda caufaeftarlt;5 reddeda quare damne tut animæquæ nouæ créant fingulisquibufiç naicctibusfi præter Chrifti facramentû puuli moriant Dânari em eas fi fie de corpe exierint:amp; fanfta feriptura amp;nbsp;fanfta teftis eft ecclefia:undcamp; ilia de anima rum nouaß: creatione fententia fi hanefidem fundatilTimâ nô oppugnat fit amp;nbsp;mea:fi oppugnat nô fit amp;nbsp;tua.Nolo mihi dicat propter banc fentetiam debereaccipi qtf feriptû eft.Qiii finxitfpiritum homb nis in ipfo:amp;qui finxitfigillatim corda eorum. Aliquid fortiflïmû atlt;5 inuiftilTimû requirendum eft qtf nos non cogat deumeredere ullarû animarû fine culpa aliq dânatorem.Nâ uel tantundc ualet uel plus eft forfitam create $ fingere:^ tarnen feriptûeft.Cor mundû aea in medeus.Nec ideo putari teft anima hoc locooptare fe fieri prius aliquid effet.S icut ergo iam exiftenscreatur in nouationeiu fticiæficiamexiftensfingitutcôfirmatiôe doôrinaeNecilludqcf in Ecclefiafteferiptû eft. Tunecom uertetur in terram puluis freutfuit.amp; fpiritusreuertetur ad dominum qui deditillum iftam côfirmat fententiam quam uol umus effe noftraj. Plus enim hic fuffragatur eis qui ex una putâtomnes elle ani mas.Nam ficutconuertiturinquiant puluis in terram ficutfuit:amp; tarnen caro de qua hoc diftumcft ad hominem non reuertitur ex quo propagataeftffed ad terram mndeprimushomofaftuseft :fic^ fpiritustx illi us unius fpititu propagatus non tarnen ad eum reuertitur fed ad dnm a quo illi datus eft Verum qa hoc teftimonium ita pro iftis fonat: utnon omni mô huicopinioni quam defendi uolo m deat effecôntrarium admonendam tantû credidiprudentiam tuâmetalibusteftimoniisexhisangu^ ftiis meconeriseruere.Nam licet nemofaciatoptando:utuerûfit:qd’uerum nôefttn fi fieri poflëtop tare uthæcfententia ueraeffetficutopto:ut fi ueraeftabsteliquidiffimeattjinuiftiffimedefendatur. Hæc aût diffrcultasetiam illos fequicur:qui iam exiftentes alibi alasamp; ab initio diuinorum opetu pt® patas:a deo mittijopinantur in côrpa Nam amp;nbsp;ab hishoc idem quætit fi aîæ inculpatae obedienter ueni untquomittuntur.-curinpuulisflnonbaptizati uitam iftâfinierintpuniunt. Eadeprorfusin utraq? fententia difficultas eft.illi fibi uident dehacfacilius exire quæftione:qui aras affeuerantpro mentis ui tæptiorisfingrasfinguliscorpibusimplicari.Hocemputâteffein Adamoriincarne.f.qu£rfgt;pagata elt ex Ada fupplicia pêdere:a quo reatu îquiflt gratia xpi libérât pufillos cû magnis. H oc qdc küvüc/ caciter:optimelt;5 qd* gratia xpi libérât a reatu peccatop; pufillos cû magnis. Sed in alia fupiorejuita pec care aîas:amp; indepdpitari îcarcerescarneosnô aedomôacquiefeomôcôfentio.Primo quoniâ nefeiop quos circuitus fieri idaiuntifti:ut poft riefcio quâra uolumina fæculop' iterû id iftâ farcinâ corruptibi 1cm catnis amp;nbsp;fupplicia pendéda redeûdum fit qua opinione qd horribilius cogitari poflït ignoro D£Îgt; deqstandciuftusdefunftus eft:dequonô(»fiifti ueradicût) folliciti effe debeamusneinfinûAbraae pcccansinflâmasilliusdiuitisdeiiciat.Cure'nô amp;nbsp;poft hoc corpus peccari poffit.-fi amp;antepotnir.Po^ ftremo longe aliud eft in Adam pcccaffe. Vnde dicit apoftolus.àn quo om nes peccaucrunt amp;nbsp;ali ud eft extra Adam nefdo ubi pcccaffe:amp; ideo in adam id eftân carnem quæ ex A dam propagata eft:tan$ in carceremtrudi.Illamueroopinionem;q» ex una fiant omnesanimæmecdifcutere uolo nifineccffefit. Atcç utinam iftadequanuncagimus:fi ueracftficabstedefendat:uthicneceffenonfit.Quamuisau temdefiderem:rogem:uotisardctibusexoptem:amp;cxpeftem:utpertemihidnshuiusrei auferatigno rantiam.-tamenl^quodabfitjminimemerueropatientiammihi petam .a dnodeonoftronn quem fie credimusmt aliqua nobis non aperiri etiam a pulfantibus nullo modo aduerfuseum murmurarc debeamus.Memîni prius ipfis apoftolis diftum.Multahabeo uobis dicererfed non poteftis ilia porta re modo in his quantum ad me attinet etiam hocdeputem.Nec qui hoc feiam me indigner indignu: nec hocipfo etiam conuincar indignior. M ulta enim alia fimiliter nefcio:quæ commemorate uel enu merare non poffum:amp; hoctolerabilitcr ignorarcm:nifi metuerem.me aliquaiftarum opinionum con tra illud quod firmiffima fide retinemus incautis obreperet mentibusded ante$ feiam quæ nam eaa: potius eligenda:hoc me nontemerefentire profiteor:eam quæ uera eft non aduerfari robuftiffimæ ac fundatiffimæfidei:qua chrifti ecclefianecparuulos homines reccntiffïmenatosadânationecredit:ni^ fl per gratiam nominis chrifti quam in fuis facramentiscômendauit poffe liberari.

Diui hieronymi epiftolarum tertiusfecundæpartistradatus ptinensepiftolares cxpofitiôes Quorû dam pfalmorum amp;nbsp;canticacantico^fecundumorigenemegræcotraduftum.

Beati Hieronymi præibyteri æpFa ad Cyprianumpfbyterum pfalmum.lxxxix. qui Moyfi inferb bitur.-uidelicet pfalmus.Domine refugium faâtuses nobis exponentis.

Rîustccyprianepræfbyterorum ftudiofiffimede illorum numero fuperquibus au(» diuit Moyfes elige præfbyteros:quos tuipfe feis dignus effe tantum æpiftolis nouera amp;nbsp;beati uiri uocabulum confecutumtqui legem dei die ac nofle meditatunnunc au^ tem quiaexteriorisquooghominisnobisinuicemfaftaeftcognitio:amp;poft falutaffo nemdulcefij complexus:quibusfit amicitiacopulatur: ut probes uerum elle quod , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;______audierasftatimamepoftulasutdifficillimumpfalmum:qniapud græcosamp; latinos

oftogcfimufnonusinfcribiturtibiedifferammoncompofitauerborumoratione plaufucp populaii: qui folet imperitorum aures decipere atcç palpare.ffed oratione fimplici amp;nbsp;ecclefiaftici eloquii uerirare; Ut fcilicet interprætatio noftra non alio interpræte indigeat.-quodplerif^nimium difertisacciderc foletait

-ocr page 413-

rnpfalmumXXXXIX.dohîIiîCfcfagiumFafluscsho. Epîftob. XL folct'ut ttiaîor fit iritdligcntiae difficultas in corum explanationibns quatn in his quaeexplanare cona/ ^‘^’■•Aggtediatopusdiftïcilimumxamp;fanftarum præciontuarumfultusanxilioilüus uerficulirecotü’ dabot.Dominusdabitucrbumeuangelizantibus uirtutemulta. Acprimum fdendum:qgt; pfalmi ßs.^7» ’ftiusiuxtahebraidi titulus fit.Otatio Moyfi uiri dei:iuxtafq)tuaginta.Oratiomoyfi hominisdei:in Kthomincautcm Si uiru quiintecfit.-fanfta faiptura nos doceat.Loqnit quinquagenariusadHdia. j.Reg .18 ♦ Homodd rex uocatte.Cui illerefpódit.Etfi homo dei ego fum defcendat ignis decodo Sc comedat quinquaginta uirostuos Si te.Ad Timotheuquo^ apoftolus fcribit.Tuaüt homodei hæcfuge.Por i.Timo.tf. to de uirodeiidcapoftolusinftruit.VoIoautemuos feite q,oïs uiri caput xpseft: caput aurc mulieris i.Corin.ii. uit caput uero xpi deus.Ifte uit dl qui caput uelarc non debet cum fitimago Si gloria dei amp;nbsp;quotidie Paulus loquitur.Nosautcreuclata facie gloria ddcótemplantes in eandc imagineni trafformamurz. Cor 4. agloria in gloria ficut a dni fpiritu.Et in alio loco.Donecperueniamus in uirü pfeftö : in menfuram Ephe .4. a^tis plenitudinisxpi.Siueigif uiri fiuehoisappellatio fando uiro cópetit:amp; ei qui uidit deum facie ad faciem amp;nbsp;falua fada eft aia eius cuius ore creaturap; mudi eoja dûtaxat quæ uifibilia funt códitionê hominis amp;omnisretro hiftoriai didicimus ueritatena:qui nófolu nohis quiniÿ reüqui tlibros. Genegt; nbsp;nbsp;_

nm.Exodum.Leuiticum.Numeros.amp; Deuteronomium fed undecim quo^ pfalmosab .Ixxxix. cu^ nbsp;nbsp;“

iusprindpiueft.Dnerefugiüfadusesnobisuflt;5ad.xcixquiinfcribitpfalmusincófeflióe.Quod aöt inpltófijcodicibusnonagefimufodauus habet titulüpfalmusDauidïhebraiconótenethanc habe te fcriptura fanda cófuetudinêmt oês pfalmi qui cuius fint titulu non habet his députent quore i prio tibuspfalmisnoîacontinctur.Quattuorautcpfalmi funtqui habetoratiôistitulû.-fextufdecimusqui «nferibitorano Dauid:amp;incipit.Exaudi dneiuftidâ mea'.Etodogefimufquintus.Inclinadnefimili^ ter oratio.Dauid.Etodogefimufnonusqui nûcinmanibus dl.Dnerefugiû fadus es nobis .Etcctefi •uufprimusqui tituluhabet oratio pauperis:cuanxiusfuerit amp;nbsp;in côlpedu dni effuderitpcem fuâ Da Uid Si pauper qui eu diues efletipro nobis pauper fadus dl:refcrtad xpm qui fedet fup pullu afinæ: iu Wa Zachariâ.Paupetatçp mâfuetus.Moyfes aûtper que dns legcdeditcuiusoreaudiuimus loquen;* Zacha. ÿ. tem deu.Faciamus hominc ad imaginé Si fimilitudiné noftrâ:llatimc5 infert.Etfecit deus hominem Genc.S« 3dimagincdei:fecitillu:mafculuamp;fûcminâcreauitillos:Ab initioconditionishoisuflt;5ad morte Si tefurredioné oia explicat qualis creatus fit quâro uiuat tcpote;quid agat in faeculo que Frudû uitæ ha bean^jpter quid laboretquo ire contedat Si quoniâqui fetibit homo eftifub perfona eius deomni gc netishumaniconditôeteftat.Suntautquihûcpfalmûfiueorationéadifraeliticûpopulureferât:quo tt'odo in folitudine offenderitdeô.-atcÿ conciderit Si nô meruerit terrdjjmiflïonisintraretproi^ patrie bus ingreffi funt filii amp;nbsp;rurfum placatu expcdêt deu quod in xpi compleat aduétu. Oratio iuxta grâ? nbsp;nbsp;C

tnaticosoîs fermoloquctiueft:cuiu s æthymologiâ fie explicat. Oratio eftorisratio.in feripturis autê tandis difficile orationc iuxta hunefenium legimus:fed earn quæ adpees amp;nbsp;obfecratiôesptinet. Aiût fitbræiunopfalmop:uoluminequin^libroscontineri:a primo uf^ ad quadragefimû;ô£ a quadras gtfimoprimo ufegadfeptuagefimûprimu:amp; afeptuagefimofecudoufi5adodogefimuodauû;amp; ab odogefimononoqui quarti libri initiumeft:amp;quc nûcdifferimusufiÿadcctefimûquintu.Inquoru omniü fine duplex amc pofitû eft:qrf feptuaginU tra'ft'erûtfiat fiat amp;nbsp;a cêtefimofexto uf^ ad finem in ftar.xii.pphetaß;:qui amp;nbsp;ipfi cû ^pnos libellos ediderint.-unius noie uoluminis continent.Illud autem 3^°^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;afferens inter.xi.Moyfi pfalmos etiâ nonagefimuodauûeffe in quo pofitû ell* Ex

_ nbsp;nbsp;nbsp;dnm deu nolltû:amp; adorate fcabellû pedû eius.Moyfcs amp;nbsp;Aron in facerdotibus eius:amp; S amuel

ineisquiinuocàtnomcillius.VideturnoftræfniæcôtraireiquomôMoyfifitqui Samuele nominat quemmultapolltcporafuiflecognouimus.Cuiigt;qônisfacilisfolutioeftj)phetatu.nomceflreSamue utg« ic lis qui tanti meriti fuit utcû Moyfe poneret in Hieremia.S i fteterint Moyfes Si Samuel iuxta illud nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' j*

cxemplûquandohomodeiloquitinSamariaadaltareiHæcdicitdns.Eccefiliusnafcef domui Da? 5’^ üid.Iofias nome eius. S ciamus quoqg errate cos qui omnespfalmos Dauid atbitrant:amp; nô eorû quojt iiominibusinfcripti funt.Vnde amp;nbsp;hucpfalmû uolunt fub nomine Moyfi a dauid eflecôpofitum : tp fcilicetlegiflator cômunc humani generis offenfam Si calamitatc amp;nbsp;deinde expeftationc falutis facro P'^^'iEfcribatiDns habitaculû fadus efl nobis in generatione Si generationc.Pro habitariôe Si ref ugio inhebraicomaonponif:quodmagishabitationc$refugiûfonat.Narraturusauttrilliciam:amp;genus deplcKàturushumanum alaudibus dei incipit:ut quicquid pofteahomini acciditaduerforû nôcrea^ toris duritia:fed eius qui creatus ell culpa accidifle uideat.Qni fuftinet tepeftate uel petræ uel tefli qrit tefugiû:quê hollis perfequit :ad mutos urbium confuginfeflus uiator tam foie q puluereumbræ qrit folatium:amp;fæuilfimabellia licet hominis fanguinem fitiatcupit amp;nbsp;nititur utcun^ potuerit præfens nbsp;nbsp;D

“quot;^^^^difcrimen.ltaamp;homoaprindpiocôditiôisfuædeoutitadiutore;utcûillius fit gratis qgt; crea^ tus eftilliuftÿ mifericordiæcp fubfillit Si uiuinnihil boni operisagerepotellabfog eo :qui itaconcefle?' rit liberum arbîtriû ut fuam per fingula opera gratiâ non negaretme libertas arbitrii redûdaret ad i niii tiamc(^itoris:amp;adeiuscontumaciâquiadeocôditusellut abfcpdeonihilefïefenouerit.Qyiod

fi8fificattcporaamp; antclegé:amp;in lege;amp; ineuangelii gra Epbe.z»

' ft I âpollolus dicit.Gratia falui fafti eftis per fidc Si hoc nô ex uobisded ex donodei : Si ornes arpntolæ eius in falutatiôis principio nôprius pace habent Si fie gratiâ:fed anteiamp; fie pacem ut donaris nobispeaatisnoftris.paccdfticôfequamur.Ante^montesnaKaeiûîamp;pattutiietur terra amp;nbsp;orbisa

hh ii

-ocr page 414-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ TRACTATVS Hf

fîEculo ufcg in fæculum tu es deus.lxx.AnteÇ montes firmarent amp;nbsp;figeretur terra amp;nbsp;orbisîa fæcuJo amp;nbsp;ufcjinfæculum tu es deus.Hunclocûquidam prauadifientionefubuertunt:maximequiuolunt an te fuiffe animas qgt; homo in fexti diei numero conderetur ira enim legütarq; diftinguunt.Dominc re fugium faftus es nobis a generatione in generationem.Priuf$ montes firmarent figeret terra amp;or bisutfcilicetconfequatafæculoulcj ad fæculum tu esdeus.Sicem dixcrunt.Si dnsante$ mûtes fit; matentut:amp; figeretur terra orbifqj terrait; refugiu fuit hominu:ergo fuerût aiæ in cccleftibus anteq’ ho minu corpora tirmarenf.Nos autem ut j^pofuimus left i one i ta debemus diftinguere. A nre^ montes firmarenturamp; figeret terra amp;orbis terraria fæculoufcp in fæculum tu es deus.tVnon refugiu nofttu fuerit ante conditionc mundi:qui necdû eramus:fed cp deus ab æterno u fq? in æternu fit fern per deus. Pro eo ein (p latinus interpres pofuita fæculo ufq? in fæculu amp;nbsp;hebraicedicit olam reftius interprétai bimur a fempiterno ufcg in fempiternû.S imile amp;nbsp;in prouerbiis quid ex perfona fapientiæqui xpuseft Ptouer. 8» legitur.Dominuscreauit me in initio uiarûfuaru in opera fua antefæcula fundauit me in prindpio ante$ terramfaceret amp;nbsp;abylTos:priufq’ procederct fontes aquarum priuf$ montes firmarentur ante omnes colles genetauit me.Nullû autem debet uerbum creationis mouere cum in hebræo non fit créa tio quæ dicitur baratfed pofleffio :ita cmfctiptum eft. Adonay camarbrefit dereotquod in lingua no/ E nbsp;nbsp;ftraexprimitur .Dns pofledit me in initio manuufuarû.interpoffeflioncaûtamp;creationem multa di/

uerûtaseft.Poffeflîofignificatçpfemperfilius in pâtre amp;paterinfiliofuerit.Creatio autem eius qui priusnon eratconditionisexordiü.Poteftiuxtalegistropologiâ hocquoddicit. Ante$ montes fit// marentur amp;nbsp;figeretur terra amp;orbis terrarum fignificare:cp ante$ animæ noftræ (ubiimia dogmata firmarentur:amp;: terra corporis noftri figeret fine ftabiliretur a deo amp;nbsp;orbis terrarûqui hebraice dicit the bel græcæ fignificantius dicitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quam noshabitatam tranfferre pofTumus:firmaret fiue

ftabilireturdeusnobisfemperrefugiumfuerit.Habitataeftautemanimanôdefertaquæhofpitc me/ Iohan.14* returhaberedeum dicentefaluatore.Ego S/i paterueniemus amp;nbsp;manfionem apudeum fademus.illud autemquod amp;nbsp;hebraicum babct:amp; omnesalii interprætes.Anteq; montesnafeerentur : amp;nbsp;parturiret P nbsp;nbsp;terra manifefte ad tropologiâ nostrahit.Nei^em montes amp;nbsp;terra natiuitatem parturitionemcB Kdpi/

untfedconditionc.Ex quoliquidodemonftrat.fanftosquocp excelfa^ uirtutesdei fempermiftticer dia procreari.Conuertishominem uf«^ ad contritionc amp;nbsp;dicis.Reucrtimini filii Adam.Septuaginta Neauertas hominem inhumilitatemamp;ipfi.Conuerriminifiliihominumiuxta hebraicum qlt;f dicit iKôvxi£yNhoceft.OdeusquiLominccondidifti:amp; ab initio eius esrefugium:amp; habitatio conuettes eumufiçad contritionë.-fedftieum at«^ plafmafti.-utconuerteret in mortem:amp; uastuum extremoui tæ fuætcporefrâgeret:cuicumimmineatiftaconditio;utortusintereat:amp;$ longo uixerit rempote tarnen finediffoluat extremo.Quotidie ei loqueris per .pphetas.Reuertimini fiJii Adâ qui ueftra cul; paoffendiftisdeumîamp;deimmortalibusfafti eftismortales.PræcipientiscnimnoIuiftisaudire impe Genc'*5* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• De omni ligno quod eft in paradifocomedes:deligno aûtfdctiæboni amp;nbsp;mali necomedas : in

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quocuffi em die guftaueris de co morte morieris.Porro iuxta illud quod feptuaginta rranftulerfit.Ne

auertas hominem inhumilitatc Ä dixifti.’Cóuertimini filii hominû hunc habet fenfum. Obfecro ut hominc que ad tuâ imagine amp;nbsp;fimilitudinccódidifti:amp; tantum eûhonoraredignatusesiut deferiio

Gen.x. filiûnûcupares:neeûhumiliespeccatoppetüo:nefupiIlôuigeatantiquafentctia.Terraestn:amp;inr£t/ EzC’ia. tamibis.Tuetnnobis4)mififtipnîamdiccs.NoIomortcpftôris:fedtmutcôuertatamp; uiuat.Tu enij Q dixifti olm fanftorum tuoti; eloquio.Conuertimini fiuereuertimini filii hoim ad clemctiffimuptcmi qui occurritnenientibus:amp; fignum q(ffuouitiopdiderutoffert:amp; ftolamincorruptionislargit anti quamicja milleanniinoculistuisutdieshefternaqpteriittranfeuntamp;uigilianofturnafiueinno/ ftetqp .pphetasfuosnosadpnîam ,puocatdicês.Reucrtimini filii hominöpetimusutaiiiâdixi .Ne fadas hominêinhumilitatefempiternaretineri.Necetnputamuslongiiefteqd’,pmittisfalutc nobis poft tepora multa tribuendâ.Nota de æternitate Si tpisbreuitatefæternitati côparata breuiseftoîm té? porulôgitudo.in côfpeftu emtuo mille anni qfi unadicsreputant.Statimcjfeiperepræhédit. Male/ dixi unam diem ôi unius diei fpadomilleannofeapud telongitudinecôparari cû magis debuerim dicere.Vnius uigiliæfpaduinftarqihaberemilleannoij'prolixiratc.Noxinquattuoruigiliasdiuidit: q fingulætriûhorarûfpaciofupputant.Vndeamp;dnsqrtauigiliaadnauigâtesuenitapFos.Sicutuna Matth.} 14. igit noftis uigilia cito ptrâfit maxîe uigiliapi’ labore defdfis:fic’amp; mille ânoifc fpacia apud rc q femp es amp;futurus esamp;fuifti,pbreuiftimotpecôputant.Qitod(ÿifert.Sicutdieshefternaqpteriit:îuxta illud Hebtco.lJ- apFifentiamusqcTfcribitadhebræos.IefusxpshcriSihodieipeamp;infempiterniî.Egoarbitror exhoc loco Si ex æpFaq noie Petri apFi feribit mille annos^? unadiefolitosappellariiutfdlicetqamndusifex diebus fabricatus eft fex milibus ânou; trh credaf fubfiftere:amp; poftea uenire feprenarifi numern amp;nbsp;ofto nariumin quo uerusexercer fabbatifmus:amp;drcûdfionispuritas reddit.Vnde amp;nbsp;ofto beatitudinih? bonoru operû pmia ^jmittunt.Scribit autpetrus hoc modo.Vnû hoc uos nô ptercit dileftiffimi : qa una diesapuddeuquafi milleanni amp;nbsp;milleanni quafiunusdies.Nômoratdnsin.pmiflb ut qdâmo z.Pet .5. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxiftimât.Percutiêteteeos'fomniu erutmane:quafi herbatrâfiensmanefloruit Si abiitad ucfperâ

côteret amp;ficcabit.Septuagintaq pronihilohabentcoi?;ânierôt.Maneficutherbatrâfeat:manc flore/ at amp;nbsp;trâfeat mefpere décidât înduret amp;nbsp;arefcat.iuxta hebraiçûhicfenfus muituconuerfioni contulit; Si faluti:qgt; omnis uita mortalii'i quafi fomniûita uelod morte côtraft-a eft:quæ in fimilitudinefloR’ ati? foeiii in

-ocr page 415-

înpfalmiim.LXXXlX.DnctefugîuttîFaAuseshôl Êpt XL

fani in eodem pene tpcficcatur atcg deperit.Percuriente teinte eos:id efl:hoïes amp;nbsp;illo fermore copletô Stuke hac node repetent aiam tuâ a te:q aût pparafti cuius erunt.Oîs humana conditio foninio corn patabit.Sicutetnmaneuirensherba amp;nbsp;fuisfloribusuernansdeleftatoculoscontcmplantiûpaulatiqj marcefcensamittitpluchritudinc.'amp;infœnûqd’ côterendu eftuertit:itaoisfpecieshoîm uernatinpar t-iiccJÏ' uulisfloretiniuuenibusuigetinpfeftæætatisuiris: amp;nbsp;repente eu nefcitincanefdtcapunrugatraciesi cutis prius extenta contrahitur:amp; extremo fine qcf hic dicit uefpere id eft.feneftute uix moueri pôt itâ ut nô cegnofeat qs prior fuerinfed pene in aliûpmutet.Quid loquimur de infantiæ têporibus uftj ad extremâ amp;nbsp;decrepita feneftutem cum hoc Si languorfaciat amp;nbsp;inediæ mœror.Et uultus prius pulcher^^ rimusfoctninaiiîad tanta tranfeatfoeditatemeucamor inodia cômutet. Suphaccóditionemortaliö amp;Efaiasloquit.üiscarofocnuamp;oîsgriaeius qfiflosfocnijfocni atflosdeciditjuxtafeptuagitaque; p , (jfimiliterexplicandueft.Ornneqcfinfæculolongûuideturapudtedeusbreueeft.Dieseriïôeannig tiaiâ.Xb bus humana uira contrafta eft:fi comparentur ætcrnirati:reputabunt j) nihilo. S icut em herba mane aeuit:fioruit(j.5^ficcatur ad uefperâqg îdurefcitamp;deperitîita erit ois hoîm pulchritudo.Côfumpti etn funius in furore tuoamp;inindignatione tua côturbarifumus.Septuaginta.Quiadefeciniusin ira tua amp;nbsp;in furore tuoturbati (umus.Symmachusamp; Aquila träftulerunnaccelerammus.Bteuitarc aût uitæ fig_nificathuanæ.Quodqgintulit:iniratuaamp;furoretuo:fententi:E deioftenditprefeuerantiâcui ocs: Gen*| hoiesfubiacemus illi uidelicet Terra es Si in terram ibis.Pulchreaûtnô ut i n Septuaginta habet ^Tur«« bâtifumusrfed iuxta habraicùaccelerauimus dicitur ut$uis ætashoim longa uideatur tû côparatio# neæternitatisbreuisfioqd’amp;illuftrispoetateftaturdicens.

Sedfugitintereafugitirreparabile tempus. Etiterû.

Phebediu res fi quadiu mortalibus ulla eft. Viximus:

Pofuiftiiniquitatesnoftrasinconfpeftu tuofæculûnoftrum in illuminatiôe uultus tuimbinosiuxtâ Hebraicum Si Synimachû pofuimus negligentias noftras pro quo Septuaginta fæculii tranllulerûc inhebraicoferiptum eftalomeni.-qcf quintaeditiointerptat-n-lt;?popao^êiçamp; nosinlinguamnoftrani uettetepolTumus errores fineignorantias.Vnde dixirin alio loco.Deliftaiuuentutis nieæ Siignorart tiasmeas nememineris.Etiterum Delifta quisintelligit Etaboccultismeis munda medneamp; ab alie uispceferuotuo Alienanobisfunt uitia.quæfæpe uoluntate:interdum ignorâtia Si errorecommitti 55,24. lt;nbsp;IUUS.-amp; tn cum nô fit uoluntasin crimine:etror in culpa eft.Miror aût cur Septuaginta uoluerint pro ßj* ।g* * alotneni:id eft.-negligentiisamp;erroribus fine ignorationibusfæculum dicere:nifi forte q^ in fæculo Si in uitæhuiustêporeuitiacômutant.Quodcÿintulitinilluminatiôefiueinluceuultustui.-hûchabetfen fum.Nihil te noftrojü latuit{)cccatop::fecreta quo^ noftra tuusoculusinfpexit : iuxta illud qcf feriptû df-Tenebrænon abfcondcntatefcrutanscorda amp;renesdeus. Etiterum Sicuttenebræeiusitaîamp;lu; 55,-iuêeius.Hô em uidetin fade deus in corde ♦ Omnes eni dies noftri tranfierût amp;nbsp;in furore tuo côfumi; niurnoftroqfifermoneloqnsfeptuagintaQuoniâ oesdies noftri defecerût:amp;in ira tua defedm us. Anni noftri licut aranea meditati funt breuitatc humanæ uitæ:quæ fententiæ dei hucu f($ fubieda eft amp;inprioriuerficulofomniocôparauitdicens.Percutienteteeosfomniûerunt:nunc fermoni loquen tiûcôparatmtquôfermo qui inore uerfat dum profert intercipit:amp; efle defiftinfic Si oîs uita noftra p^ tranfeat atlt;^ defiftat:amp; hocin ira Si in furore dei cui merito fubiacemüs uiuente in nobis ut fupra dixi musfniadei.Qyæfitaûtitaamp; furordeicrebriusdiximusmôçp ukifcatiratus.dedcp patictibuspoenas îratus efte uideatur. Quod em in nos ex pturbationedefeendit in illo ex iudicio amp;nbsp;ex ueritate :eft j^fer; moneloquentis.Septuaginta meditationêaiæ tranftulerût* Quôem loquetis fermo pteruolat:ita amp;nbsp;opus araneæ incalTu J texif .De quo fup pfona hrricori: feriptû eft in.Efaia Teld araneæ texfitiq puaamp; le uiapôtcapereaialia:utmufcas:culicesamp;cæterahuiufmodiafortioribusaûtrumpitinftarleuiûinecj^ défiafimpliciû(ç:quieop;dedpiunterroribuscûuirosinfidei ueritaterobuftosnü ualedtobtincre.Di es annoß; noftrorû in ipis feptuaginta anni.fi autem multû ofloginra anni Si am pii useo,a labor amp;nbsp;do lorpro eoqgt; nos pofuimusinipfisamp;inhebræo habet ßaliemifymmachus fignificanti us tranftulitai^ faoharoyjqcf magis ad fenfum qgt; ad uerbû tranfferrepoffumus uniuerfi.Qiiicqdigit uiuimus :Si in quodeleftabiliseft uitamottaliù.lxx.ânoR;fpadocôpræhcditur.Sinaûtmultû utiterptatuseft Sym; Symttia. machus.Côtraopinionêfeptuagitafuntanni qcquidfuprafueritmorbis Si infirmitâtetrâfigit :qus: eftfodafeneftutiscaligâtibusocfisdolctibusuelcadêtibuspriusduriflïmisdctibus:q?plciusdiuinus Eccle.l2» fermoinecclefiaftedefcribit.Veniétdiesmalidae: Si in gbusdicemnsnôeftnobisuolûtas:qnobfcurâ bit fol amp;nbsp;luna:amp; ftellæ.amp; côuertent nubes poft pluuiâ.in die q mouebût euftodes domusamp; fubuerten turuiri uirtutes:ceflabûtlt;5 molctes:qa paucæfaftæfunt: Si obfcurabunt q nidctiforaminibusclaudc turianuæinforoanîfirmitateuocismolctisamp;exurgctad uocêeinsnthûilientocsfiliæc.îriciamp;qdcab altoafpicictamp;pauoresinuiaamp;florebitamygdalûamp;icradabit:etfcîdetcapparis:qinabibithôindomo aeternkaiisïuæ:et gyrabûti foro qplâgûtquoadufq^ nôpulfet funiculusargeti Si pterat ornametû au ri amp;côfngathydria ad fonte Si impediat rota inlacu amp;nbsp;côuertat puluis in terra ficutfuit amp;nbsp;fpûf reueti^ tat adeû qdediteû.VanitafuanitatûdidtEcefiaftes amp;nbsp;uniuerfa uanitas.Qiiæoîahûanæ uitæamp; maxi Eccti.u me feneftutis miferias côpræhcdût:amp; que fenfum habeât in fiio ioco differuimus .Sût qui iftû locu al legorice iterptâtes ad fabbati drcûdfiôifq; m yfteriû referût (p primûreqefca mus in lege Si poftea Uétæ circûdfiôisineuâgeliofacrametanosteneâtadmoncteset illud.Da pte feptcamp; dapteodoamp;.lxx.milia Eccfi.ll» ' hh iii

-ocr page 416-

PARTIS n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACT ATVS I«


Heb.iz.

Symtna.


ps.Â.

Ofee.4; Eze.itf.


Septua. Aquila Symmai


EccT.y. ps.ioi.


Scptua.


Septuag.


amp;.lxj«.ttaiUa hoïm multitudînîs a qbus tempi« fub falomoue côftruflû eft S ed qd hoc ad pfenté locu cui fuffïcit fimplex amp;nbsp;pura explanatio: q nô doftrinæ gFia in multiplicatiôefermonû ;fed legétis debet intelligentiâqrere.Quoniâ trâfiuimuscito amp;nbsp;uolauimus.Septuaginta. Quoniâ uenitmâfuetudofu per nos.amp;corripicmur.Proquoingtæcofcript« eft irrtiÂEvôô-uEÎctqd'«erb« ambiguumeft:amp;tacot teptionc^eruditioncdoéh'inâiçfignificat.QuêeindiligitdnscorripitfiueerHditîacfiagellanoénifi liumquc recipit.Quclocûita Symmachustranftulitfuccidimurem repente amp;nbsp;auolamus.Qiiifsedi tio hocmô.Q, m trâfiuimuscelerit Si di(îbluimur:amp; eft fenfus.Poft.lxx.annos amp;nbsp;niiniû.lxxx. qbns hoîni uita tranfigit eu aîa fuerit a corpe fegregata. «cto files auolabimus : qa fine herbæ fupra uircfi:amp; flofK pulchritudini:amp; ad uefperâ ficcati hoiemcompannuc ,p ariditare amp;nbsp;uefpere fucdfionc floß; ponit Etcüptrâfieritinqtoê qtf uiuimusfubitamortediflbluimur.Quodautcfeptiiagintadixerepoft.lxx annosamp;.lxxx.cûueneritdni mâfuetiido:amp; dies nobis mortisigrueritnonindicabimuriuxta meritu: f3 iuxta clcmétiâamp;q putat correptio efle eruditio camp;doftria: Saris qdc miramur qd uoluerit feptuagb ta^i’buhebraicö Theodotió.Etfextaeditio trâfferrc mâfuetudinccôAqlafymmachÿEtqntaediriofe ftinationê amp;repenteceleritercg trâftulerint.Quisnouitfortitudincirætuæ.etfcd’m timoré tuûîdigna tioné tuamr'feptuaginta.Quis nouitptâtem iræ tuæ:et ptimoretuo ira tuam dinumerare Inter hebrai eu feptuagîta diuerfadiftictio eft feptuagttaein dinuerationc timori etfurori dni copulauit. Portobe^ braicûfeqntiaddicuerficuloutlequat. Vtnûerentur diesnoftri ficonde:ut ueniamuscordefapienti qcf breuiterita nobisdifferendû uidet.Quispôtnoffe $diu ira tua exqua tîor nafeit huano generi feueret nifi te doccte qui deus es.Itafç obiecro:ut tps uitæ laoftræ indices nobis quo poflimus corde fa^ pienti tuo nos iudicio pparare.Qui a«t di xit.Quis nouit fortitudiem et ptârcm iræ tuæ;et fccTni timo rem tu« indignationé tuâ:onditeffediffîcileirætimoriflt;^etindignationisfecretumrôné^cognolt^^ re.Vn et ^jpheu lachrymabiliter depeat .Dne ne in ira tua arguasme : nccg in furore tuo corripias me. Nonerncorripitutiterficiatatqgdifpdanfedutcorrigatetemédet.Quâobréetin OfeeppFo iudæof« cui multû iratus eft dixit fe nequa$ irafei :nec uifitare nutus eoß; cum adulterauerût. Et per Ezechielé loquitadHierufalé.Iânonirafcartibi etzelusmeus receffitate Etin uerbis diep: fonatqnpgitifmel aduerfumhoftesinprœliû cordepacificoutnûerentdiesnoftri ficondeut ueniamus çordefapienti. Septuagîta-Dextrâ tuâ ita nota fac:amp; eruditos corde in fapiétia.Quod Aqla fymmachus amp;nbsp;qnta edi;« tioficuerterunt.Diesnoftrosficondeutueniamuscordefapienti.Errorrj pfpicuuseftcurprodiebus Septuagintadexteram dixerint.Iamé qppe uerbu compofitu eft fignificâs dies noftros qcf fiiiguJari fl feribatur extrema litteraq apellatut nô: exprimit dextera” fi eu t eft i 11 ud i u noie ß eniaminqui interprat filius dextræ.Sinaôtmenhâeat:diéueldiesfonat.Eftaôtfenfusnume,R:annop;dier«cp niop-’qbusiu hoc fæculo nos uiueredecreuifti onde nobis ut pparemus nos aduentui tuo:amp; contépto errore morta liu ad tepgere feftîemus cupiamufeç pfentià tuâ amp;nbsp;ad te feftinemus corde fapienti Nihil em ira decipit humanum genus $qgt; d« ignorant fpacia uitæ fuæ longioré fibi fæculi huius poffeffionérepromittût Vnde amp;nbsp;illud egregie didûeft. Null« tam fené effe amp;nbsp;fiedecrepitæ feneftutis:ut nô feadhuc unoplus anno uiuerefufpicet.Adhucfenfumptinetamp;ilIud qdquot; dicitur.Memento mortis tuæ:amp;‘nonpeccabis* Qui elft ferecordaf quotidieeffemoriturum.conténitpfentia amp;nbsp;adfuturafeftinat.H oceft qcfDauid in alio peatut loco dicens.Ne auferas me in dimidio dieu; meoic priul$ abeâ amp;nbsp;non fubfiftâ qd* ita ex pôitur.Neeo tpefaciasmemori qnadhucputabâ meefle ui(fturu;utpoflim peccaracorrigerepanitc tia.fieifthocfecerisinuentus in deliftismerseffedefiftâmô quo ’fpé refurreftionis neget fedquoeû eo fe neget poffe fubfiftcre apud quéoésqui in uitiis pfeoerant pro nihilo reputâtur Vbi nosinterptati fu mus eruditoscorde in fapientia alii tranftulerût compeditos uerbi ambiguitate decepn'. S i enim dicas TreTTEÄiUiFvöqcöpeditos.SinautCTrETrdiasvxiEvöfqeruditosfignificat. Reuertedneuf^quoamp;'exo cabiliseftofupferuostuos.Septuagintafimiliter.Quiaagimus pœnitétia amp;nbsp;feientes uitænoftræbre; uitaté ad te çordefapienti cupimus puenire:amp; tu dne renettere ad nos.Peccatis eift noftrislôge receffe; ras.amp; dimiferas nos ut ambularemus feefm uol«tatesamp; cogitatiôes noftras.Quod aûtinfert ufqi quo illâ habet intelligentie qua in.xii.pfalmo legimus. Vfcçquo dneobliuifeeris me in finé. Qy” cm in an^ guftiacôftitutuseftferûci uidetdeiauxiliûamp;jjptereaimpêfîusdepcaturutcitoadiutorejdeûfentiat amp;nbsp;nequaeg iratû iudicéfed placatû.lmple nosmatutina mîa tua:amp; laudabimus amp;nbsp;laudamurincûftis diebusnoftris.Septuaginta.Repleti fumusmanercmîatua:amp; exultauimus amp;nbsp;lætati fnmus inoibus

’ diebusnoftris.Incunftispenelocishanchabent feptuagintacôf«etudiné:utqd'apHdhebra'Osfutu{fe ponit:hoc illi quafi iam faftû Si præteritum référât.Hi ergo nó utilli uoluerut dicunt feimpJetos ma tutinamîadei amp;lætatosalioquinfihocfaftumcrat:quopofteadeprecant amp;nbsp;dicöt. Refpiceinferuos tuos amp;nbsp;in opa tua:fedtotum quod poftulârideodepcantur utmereantmatutinâmîam eiusquam cum fuetintaffecuti.'landentdeumatcçlætentur in cunftis diebus uitæ fuæ. Vident aurem in refurrcii ftióisfpem amp;æternæuitædeprecari dicétesimpienosmatutinamîatua. Qnodquidem Si uicefimi^


Septuag.

Luce.i6.

Gene.jtf4


proaffumptionematutina.Lætificanosprodiebusquibusnosafïlixifti Si annisqbusuidtmHS ma:« la.Septuaginta.Lætatifumusprodiebusquibusnoshûiliafti.-annisquibusuidimusmalaEt Laza^ cusqui accepat mala in uita fuaîifinuAbraææternoqefcit in gaudio. Mala aûtnôJea appellat quæcS trariabonis funnfed proafflidioneamp; anguftiis:quib«s malis et fara aflTiixit Agarancillam fuam: et de quibusiti


-ocr page 417-

Expofitîopfal.XLiïn.Eruftâüïtcorftîeum EpiÆola.

XU

4uibiis in ciiangelio fcribit.S ufïïcit diei malitia fua.Qiiatoigitur tnagis in hocfæctilo paupcttate:iniMatthæ .'tf. micorö pfecutionibus feu potctia uel morboft ctudatibus fuerimus aftiifli.-tanto poft refurrcöionem infuturo maiora præmia côfcquemur.Pulcbre aöt nó dixinSuftinuinms mala fed uidimus. (Jnisei homo qui uiuat ÔC nó uideat mottc:quæ nó tä ad diffolutionc corpis refereda eft;$ ad multitudinem peccatop: iuxta qd'dicitur. Anima quæ peccauerit:ipfa morief. Apparcat apud feruos tuosopus tuü.'ct Ezc.U» gloria tua fupet filios cop.’.Ergo in fetuis fuis ipe dns opatut opus fuummcc jgt;pria qui poftulat falute contentuseft:fed qritgloriäfilioru.-ideft feruop: dei.Filios aöt nötam illos qui de eorö ftirpe generati (unt;^ difcipulosdebemus accipete:de quibus amp;nbsp;Paulus loquæbatur.Filioli mei quos iterä parturio GaF.4.

Vnde öi Iohannes apFus feefm mérita filions; fuop: ^feftufcg operû fingulû feribit ad paruulos feribit ad iuuenessfcribit ad patres. Et fit decor dni dei noftti fuper nos:amp; opus manuu noftrarû fac ftabile fu per nos:amp; opus manuönoftrap: cófirma.Septuaginta.Et fit fplcdor dni dei ïuper nos:amp; opus manu«! Septua ► noftrarû dirige fuper nos: amp;nbsp;opus manuu noftrum dirige.Vbi funt qui liberi atbitrii fibi poteftatc

plaudantesineQputantfggratiâcôfecutosfihabeatpoteftatcfaciendiuelnôfacicdi bona fine mala.

refutreftionc qua poftulauerat dicens.Imple nosmatutina mifericordia tua : amp;nbsp;laudebimusamp;lætabimurincôftisdiebusnoftrisnequa^ fefuj-rexiffecontentuseft:amp; æternæ uitæ præmia confecutusfed poftulat ut decor domini dcifitfuper eos:qui furrexerint amp;nbsp;fplendeat in alabus cordibufi^ fanftorum Si opera manuu iple dirigat.ïadatsj efleperpetuasipeiç côf irmetquicqd in fan ftisuidet boni.Sicuteiïihumilitasdepcantis mererpmia:itafupbiacôfitcntisdei deferctur .

. ß^ri Hieronymi præfôyteri ad Principiâ uirginêcxpofitiopfalmi.xliiii .Érudauit cormeû în cu^ ’usprindpiofecxcufats^mulierifcribat.'fidemfocminarumattollinilluftresueteriôi noui teftamen^ fimulieresenumerans. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XL!

SW Cio me Prindpia in Xpo filia a plærîfij rephcdi.cp interdô feribâ ad mulieres amp;nbsp;fra^: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M

maribuspferâ.Et iccirco debeoprimuobtredatoribusmeis rndere : amp;nbsp;fie uenireaddifputadunculâquâ rogafti.Si uiri defcripturisqrerct:mulieribusnôloqgt; rer:fi ßarach iread bellûuoluiffet.-Delbora deuidis noftibusnô triöphaffctHicremi^ Judî, 4; as carceredauditîamp; qa piturus ifrael uiru nórecepat ^phetantc.Nolda eis mulier fUiS fcitat.Sacerdotesamp;iudæicrucifigutfiliHdei:amp;maria magdaleneploratad crucemfoj^gjj-unguctaparat:qritintumulo:hortulanôiterrogat:dnmrccognofdt:pgitad apFos.rc pertu nudanilli dubitât ifta côfidit uere pyrgitis uere turriscâdoris amp;nbsp;libani q fgt;fpicit fade Damafd: fanguinc uidelicet Saluatoris ad facd pniaj^Juocäte-Defecerät S aræ muliebria:amp; ideo Abraâ ei fubi lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j-

iciôamp;didturadeû.Oiaqdicittibi Saraaudiuocceius.niidefeccrârmuliebria:tunun$habuifti.Sc^ xus deuorat a uirginc xpm portât in corporc.Iam,poflïdet qlt;f futura eft. R ebecca pgit ad interrogâdü deô:amp; eius refpófióe códigna audit oraculu.Duæ gctesin utero.tuo;amp; duo populi deuctte tuo diuidc c tur ilia du os générât diflïdctes:tu unüquoridie concipis:parturis:generas unione foccûdnm:maicfta temultiplicc^initatecöcordc.Mariaforotmoyfiuidoriasdnicaninamp;ßethlecnofträ at^Ephratej nirpenoîsfuifignatinpofteros.FilieSalphaadadhæreditatcîterfratresmerenfacdpere.Ruthamp;He;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

ftetamp;ludnhtantegloriæfuntsutfacrisuoluminibusnoîaindiderintAnna.^jphetiffagenerat filium * Leuitâ ;ppheta indicé facro crine uenerabilc: amp;nbsp;offert eu in tabernaculu dei.Thecuites mulier rege Da ? uidinterrogationecócluditenygmatedocet:excplodcimitigat.Le§;imus amp;aliâfapictéfaminâquæ ’°** P”' eu obfideret ci uitas amp;^pter unû perdere uellet dux exerdtus ioab niuros arietæ quateret: locuta 'eft ad populûifapictiafua:amp;tâtaemultitudiuispiculômuliebriaudoritatefedauit.(^iidIoqrdereginaSa „ nbsp;nbsp;•

baquenitafinibusterræaudirefapîamSalomonis:amp;teftimoniodnicôdemnaturaeftoêsuirosHie tufalcÆlifabeth utero ^jphetat amp;uoce. Anna filia Phanuelis in tcplostéplû effîdt dei amp;nbsp;quotidiano iclt;! iuniocaleftcinuenitpanc.SequôturmulieresSaluatorcamp;miniftr.-itei defubftantiafua.-illequi de , quin^panibus quineç miliahoîm exceptis mulieribus aluit efeas fandap; mulieru noreeufatacciperc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

CôSamaritanaloqturadputeuamp;faturatuscôuetfiôecrcdcrisscibosqêpri fueràtnegligit Apollo ni? tûapoftolicu amp;nbsp;inlegedodiflimu Aquila amp;nbsp;Prilcillaerudiût amp;nbsp;inftruöteödeuia dni Si doceri a foc^ mina nô fuit tutpeapFo:mihi quare turpe fit poft uirosdoccreamp; forminas.Hteciniftiufmodio-rjuv^ fcïctïi.id eft pudiciflima filia pcrftrinxi breuiter ut nec te poeniteret fexus tuimec uiros nome fnû érigé re:injîuojfccondcnationcfoeminap;infcripturisfandis uita laudat.Gaudio amp;ueluti quodâ tripudio effertaîusmeus:cûin5abyloncinuenitDaniel.Ananias.Azarias.Mifael:Oqmultifuntfenesamp; iu^ dices ifraehquos rex ß aby lonius frigit in fartagine fua.Quâ multae fufannæ:qlt;f interprat liliö q can ƒ dorepudicltiæfponfofcrtacôponôtiamp;corona fpineâ mutât in gloria triöphantis.Habcsibi in ftudio fcripturarttamp;in landimonia metis amp;nbsp;corpis Marcella amp;nbsp;Afella quap? altera te per prata uirctia :amp; uari^! os diuinopî uoluminü flores ducat ad eu qui dicit in câtico-.Ego flos câpi:amp; liliu côualium:alrera ipfe flos dni tecu mereaturaudire ut liliu in medio fpinap: fie ,pxima mea in medio filiapr.Et quia de fiorb bus amp;nbsp;liliisloq cœpimussfemperq; uirginitas floribus compatunoportunû mihi uidet utad flore xpî Icribcs de multis floribus difputê. Quadragefimuquartu pfalmô leges in titulo reppi : in fine pro bis g cômutabunt filioR; Chorx intelligcriæcàticô pro diledo inhebraico feriptueftlamanaffe Alfofannij Labire^hotæ Mefchil Sirididoth:qlt;î nos in larinû uertîmus uidori pro liliis filioû Choræ:eruditiôis canticuamantiffimô.Symniachusmorcfuomanifeftiustriûphûprofloribus interptatus eftslgitur Sytntns* bh iüi

-ocr page 418-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS HI

- - Spfannim uclprohîs qui cômutandifuntudinli!iatranffettamp;floresamp;Mefch»I quo^amp; érudition, ne amp;nbsp;doftiflîmû fonat.idida âtiquù Salomonis eft nomc:q alio fenfn pacific^ appellat.Quattuoraût; pfalmilicetîpofteriorititulopi’ptediffentiâthocpricipiopnotant.xliü.lix.lxyiii.lxxix.eqbusduomegt;j diiinfcribunt.Dauid primus amp;nbsp;nouiffimusfiliop: Choræ ôi Afaph.De cöftisdicerenó eft huius tpis, .Cotind que coepimus explicemus.Refte q in fæculopt fine mutâdi funt de qbus apFs loqui t.Cés dormiempî, fednôoês immutabimunreferuntadfinc.Ethocipmmyfteriûleftorêpparatadintelligctiâfpiritalé. Vbi einfimplex ôi aptuseft fenfus:qd neccfleeftaudictem intelligêtiæpræmoneri:amp;dici ad eiim .'qui ,• ’ habetauresaudiendiaudiat.Canticuquo^canitchariflimoatlt;$diletro:quiafgt;pterilluuenietfandis.

promiflramutatio.Quæqdemamp;inhacuitaintelligipôcqnexuimurueterihoie:amp; induimur nouo qui renouât incognitionè feefm imagine creatorisuSi: gloria dni côtemplâtesin eâdem imagine trâ^ formamur:quafiagloriaîgloriâ:necefttpsullûquonômutetfpirituspteritojj:obliuifccsamp;î futuru ù feextendens:cûinteriornofterhomorcnoueturdedieindic:amp;immutabilisdeusqui loquitper^pbc

tam.Ego deusamp;nômutor:^pter nos mutauerit fade fuâ forma feruiaccepit: amp;deiudæatr;ifmigrâs -J- adPhiliftiim:qinterptantpoculocurrcntes(inebriatieifuerât aureo calice babylonisjPrimûderifus

fit,ppterftukidâcrucis^deindefufceptusjgt;pter gloria triöphoife.CharifliimusaiitilleeftïdequoEfaias Matth^. canit.Câtabocanticûdileftæuineæmeæ:amp;euâgeliu.Hiceftfiliusmeusdileftus:inquomihibenecô

placui:ipumaudite.Cuinôunus^pheta:fedoîschorusfilioce Chore nûclaudescanit.Quifintaût fi/ liiChoraî:ideft Caluariæan.xli.Plalmocôpetcriusdifputat.Etutfciamustextûcâtid titulocóiieniK inutationcdealioadaliôdifcit:amp;filiacuipcipîturîutantiqparcrisoblita:regisfeâplexibusparct.Vi/ lohan» 15. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^utc eu efle qui didt.Côfiditeego uici môdû:amp; ad quem ifta adolefcentis oratio eft a te iiidoria

ôi fapientia amp;nbsp;gloria:amp; ego tuus feruus^fefto nouitqdno uiccte fupauit : Sieft pticeps trifipboa’eij _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, amp;quiimmarcefdbilcgloriæcoronâdecâdorebonoîi: operûamp;deuarierateuirtutu texuit Saluatori

Symina, Eruftauitcormeû uerbû bonum.Pro quo interptatuseft Symmachos.Cômotu ccormeû uerbo bo no indicasad alteriusfermonccordicctiseflemotû:amp; fpiritufanftoxpi futurafacramêtapâdenreetiâ hûcineloquiûjjruiffe.'utquenadmodûcæteri deaduentu eiuslocutifunnamp;ifteloqueret.Rudusau tem 4?piie didt digeftio dbï. amp;nbsp;côcoftajt efearum in uêtû efflatio. Quomodo aût i uxta qualitatcfcibo tumdeftomachoruftuserumpit:amp; boni uelmaliodorisflatusindiciueft:ita interioris hoîs cogita; tionesuerba 4)ferunt;amp;exabundatiacordisosIoquitduftuscomedensrepletaiamfud.Cuncg facris dodrinisfuerit fatiatus de bono cordis thefauro,pfert ea q bona funt:amp; cum apFo loqtur ;anexpimen i.CoMj. turn qritiseiusqinmeloquit xps.Quidâexpfonaxpi:qdâexpfonaprisdiftûintelligi uolunnq ex/ imisuitalibus amp;cordisarchanisnetbûfuû;qd’ infeeratfemp^tuleritiuxtaalteriuspfalmi uaticiniû. ps.|?. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ex utero ante luciferû genui te.Etquôuterusnôfignifîcatuteru(nelt;5emdeusdiuidit in mcbra:f£d

candc fubftâriâ partis filiiej demôftrat}(iccoramp; uerbum:qd’^fert ex corde pfejonderitamp;filiû.Etqd’ fequif.Dicoegoopamearegi;ilIicoaptâtintelIigétiæ.rpeaixitSi:falt;ftafunt:ipemâdauitamp; creata fût qcf dicente pâtre opatusfit filius.Oia q pater fadt:eadc Si filiû facere:fimiliter amp;nbsp;patrem manentc îeo operari cunfta p ftliû.Dicoego opa mea regi.Propheticus chorus xpi:amp; ecefiæ facramenta diflurus:nc _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;carmine uideatindignus:amp;obcôfdam pftôrum dicat eimt^denarrasiulhdasmeas Scaflumisteftin

ps»49‘ meump os tuumrOpa fuaregi quem laudaturuseftcôfitefmt uel fi bona funnipefufeipianuel fi ma P nbsp;nbsp;nbsp;la funtmundetfadattç qcfiuftû eft:dic utiniquitates tuas ut iuftificerisin fermonibus tuis :Si inftus

accufatorfuieftinpridpiofermonis.Idiomaaûtnôfolûhebraicae;fedamp;latinælinguæeft,pfyntagma tibus:amp;fcriptaopufculadicere.Ergo amp;nbsp;iftequi laudescantaturuseftdno.-carmenfuum Si opufculû confecratei:amp; promufisgentiliuipfum uocatinprincipioquêlaudaturuseft.Linguamea calamus feribe uelociter fcribentis.Pro quo interßtati fumus lingua mea ftilus feribe ucIods.Extrema parspro/ logi eft;amp; cum pcedentibusiungeqd’ fequif.Eruôauitcormeû inlaudcsdei fermonem bonû amp;opu feula mea:quibus eu pdicaturus fum ipfi potiflîmûcôfecraui.Debeo ergo amp;nbsp;lingua meä quafi ftilu ôi calamû præpararemt per illâ i n corde amp;nbsp;auribus audientiû feribat fpiri tuflanftus.M eû eni eft quafi oc ganûpberelinguâhllius quafi perorganu fonare:quæfua funt .Stilus feribit incæra.calamp uellchac ta uel in membranisiautinquacuntj mareria:quæ apta eft ad feribendû. Mea autem lingua in filitu; dinemfcribæuelociszquemnotariôpoffumusîtclligerequodafignoramcôpendiabreuiatueuange; lii ftriftumcç fermonem exarauit in tabuliscordis carnalibus.S i cm lex per manum mediatoris digito dei feripta eft:amp; quod deftruftum eft glorificatu eft:quâto magis euagelium quod mâfurum eft : per Efa «S. nbsp;nbsp;nbsp;meam linguam feribetur a fpiritufanftot'ut illi u s laudes ad quem in Efaia didf. Velociter fpoha de/

trahe:dto prædare:uelox in cordacredentium fermo deferibanSpedofus forma præfiliis hominum. Inhebraico.Decore pulchrioresfiliishominum.Finitoprobemio:hinc narrationis exordium eft ;amp; fit apoftropha adipfum amantiffimum Si dileftum Si regem cui dicentis opera confecrata funt. _ Qgt; QuæriturautemquomodopulchriorfitcundisfiliishominumdequolegimusinEfaia.Vidimus Efa.yj. nbsp;nbsp;cum. amp;nonhabebatfpeciem netç decorem : fed eratfpecies inhonorata amp;nbsp;deficiensa filiishominum.

Nonin plagapofîtus; amp;nbsp;feiens ferre inf irmitatem :quiaauertitfaciem fuammecftatimfcripturadil fonareuideaturjquiaibi ignobilitas corporis propter flagella Si fputa amp;nbsp;alapas Si clauos:amp; iniu;/ rias patibuli commemoratur. hic pulchritudo uirtutum in facro Si uenerando corpore non quo diuinitas Chrifti hominibus comparata formofior fit H æc enim non habet compararionem quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ed abfçy

-ocr page 419-

Epofitîopfalmî.xliiü. Ecuöäuitcormcum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola XL!

fed abfc^ paflïonibus cruds nnîuerfispulchrior ê. Virgojde uîrgine q nô ex uolutate uiri.’fcd ex deo nat^ c.Nifi emhabuiflct éc in uuitu qddam oculis fydercù nû$ eu ftatim fecuti fuiffentapoftoli. Nec q ad côphendendûeû uenerât:corruiflent.Denilt;5 amp;inpfenti teftimonio in,quo ait.Homo in plaga polit? amp;fcicsinfitmitatê:reddit cas quare ifta ppeffiis fit.Quia auertit faciê fuam ideft paululû diuinitate fub ttafta:corpus iniuriæ dereliqt.Quidâ hune ueriiculü fupioribus copulât;ut fpeciofus forma p filiis ho minü nô adxpm:fed_ad calamû referat.EfFufa eft gratia inlabiis tuis ,ppterea bndixit te deus in æternu In editione nulgata benedixit unxit legimus, Sed fdendô cp error feriptOR; feptuaginta rra'flatoribus nô debeatimputari qui hoc loco eu hebraica ueritate côcordant.Legentes illud.Iefus ,pficiebat ætate amp;nbsp;(apïaamp;gratiaapuddeum amp;hoîes.EtinaliolocoadmirabanEfupuerbisgrati£Eeiusqegrediebantde Luce.z ore ilIius.Ëttp inptâtehabebatfermoncintelligere poiffumusquofenfu didüfit.Effufa eft gratia inla Mat./ biis.tuis.Noninuenitgratiamcoramdnoindiebusfuisamp;Moyfestamp;reliqui j?phetaruni.Sed omis R gratis multitudo in labiis Saluatoris efTufa eft:quæ in breui tpe totum impleuir orbem:tan$ fponfus jjceilît dethalamo fuo:a fûmo coclo egreflio eius:amp; occurfus illius uflt;$ ad fummu eius.Nam amp;nbsp;fanfta Maria:qaconceperateô;inquoomnisplenitudodiuinitatishabitatcorporaliterplenagratiafalutat: amp;apoftolusfcienspdicationcfuamnonincIoquêtiafæculati:fedinuirtHreddomnt'smudi fupalTe doftrinasait.Etfermo meus amp;nbsp;pdicatio mea nô in pfuafibilibus humanæfapicoae uerbisded in onfio ncfpiritus amp;nbsp;uirtutisut fit fides noftra non in fapia hominûded in uirtute dei:Seçg ipm rephendes qa dixeratampliusautem omnibus laboraui.-ftatim intulit.-nonautem ego fed graria dei quæ mecu eft.

Etrurfumquiagratiaeiusquæinmeeftnonfuituacua.ProprieauteminSaluatoremuerbum effu jXor.iC fionisadiungitur.-ut fignificcr gratis largitatemtfcd’m illud.Effundam de fpû rnco fuper omnem car joeLz. nein.Et charitasdei effufa eft in cordibus noftris.Etnota çp omnium quæ dicunt intelligentie ad per^ Ro.'î * fonam eiusreferastqui affumptusex Maria eft:q) ^jpter gratiam labioruniin sternum bndiftusdïe dicat.Talequid amp;apoftolopdicante:humiliauitfefaftusobediensuflt;5 ad mortem: morte autej cru philî,2 ds.Propterqd amp;nbsp;deusilluexaltauit amp;nbsp;dédit illi nome fuper omne nomen.Siciitem ibi forma ferui in înriaeft.amp;exaltationominifcpdonatioadpatremrcddititahiceffufiogratiæ amp;nbsp;bndiflionisinfempi tttnôadeumreferendaeft:qui pôt humiliari amp;crefcere.Acdngeregladiotuofupcrfemurtuum po;i fttiflime.Specietuaamp;puldiritudinetua.Inhebrso.Accingetegladiotuofupfemurtuumfortifiime Gloria tua amp;nbsp;décoré tuo.Iftum arbitror te locû optimeintelligere:amp; acdnftam xpi gladio milit3re:ut aütem feias ut femp uirginitatem gladinm habere pudicitiæ:per que trûcatopera carnis:amp; fupat uolu ptates.Gentilisquoq? error deasuirginesfinxitarmatas.Acdnxitamp;Petruslumbosfuosamp;ardentélu^ S cerna habuit in manibus.Quod aût femur fignificet opera nuptiaiü hisbreuirer excplis doceberis. abra am mittêsad uxoré qrendafilio fuo ifaac:dicitmaiori domus fuæ.Pone manu tuâ fupfemoremeo t amp;adiurabote perdnmdeumcocli.Nondubiumquinpereûqdeeiusfemineeratnafaturus iacob : Gen24. poft^luftatuseftcuhoîcrqeiapparucratadtorrentciabothmelopotamiadcreliftaamp;tcrrâfepromif^ ** fionisingtedics.môanteifraelfortituseftnomczq’nerupfemoriseiusemarcuitamp;adfiliuloquit.Non Gcn.iz deficietprincepsexiuda:necpduxdefemoribuseius.Ecrutfumipemoriturusiofephadiuratinfemo Gen.li refuomeeuinægvptofepeliât. Iniudicûquoq; librolegimus.Gedconi eranrfilii feptuaginta qegref Cemvl fifuntdefemoribuseius.IncanticodidturcanticofC’.EcceleiftulusSalomonisfexagintapotctcsindr f„di*8 cmtueiusdepotentibusifraelomnestenentesgladiosdodiadbellumtuiramp;gladiusfupfemureius: Gan lt;nbsp;Gloria ergo amp;nbsp;decore fuo fiue fpecie amp;nbsp;pulchritudine diuinitatis fus carnis opa mortificans: amp;natus ex uirginefuturis uirginibus uirginitatis princepsfuit.Etintende ^fpere ficede amp;nbsp;regna.Propter ueri taré amp;nbsp;manfuetudi ne et i ufticiâ amp;nbsp;ded ucette mirabiliter dextera tua.I nhebræo.Decore tuo jjfpc afeen de :,ppterueritatem amp;nbsp;manfuetudinc iufticia3:amp; docebitteterribilia dexteratua.Sctfoferiptû eft aprf liebræos décoré tuo ne quis idipm uitio libra rioR; repetitum putet.Et eft figura quæ apd’ rhetoresrepe titio nominal. More ergo panegyrici quo laudatores loquunt ad eos quos pconiis efferfitarmatû CO{lt; hortaturad prœlium ut femel arrepta bella non déférât et fuper hoftiû ftrages uiiftor incedens pparetfi bircgnuminhisquosdediaboIicripienspoteftatefuocopulauitimpio.etdicat.Egoautemconftitu lusfûrcx abeofopfyonmontcfftrneius.Nulliçdnbiûueritatcamp;modeftiàamp;iufticiâxp3 appellari: qdicit.-Egofumuiaueritasamp;uïta.Etdifciteameqamitisfûethûiliscordc.Etqafduscnobisadeo P^'^^ îufticiaetredeptio ctfdîtas.HæcaûtuniuerfadicunEincorpe:utexigantîmcbris.Viftoriadni feruopa loh.14 triflphuseft.Magiftri eruditó:difcipulorü,pfectus.Etqd’ fequiE.deducette mirabiliter dextera tua aut Mat.lf defignis quæineuangelioppetrauit:auttropicosdecædequâ exercuitinhoftibusfentiendueft.Cor l’GrOt.l. fapictis in dextera amp;nbsp;cor ftulti in finiftra eius.Xps totus in dextriseft. Antixßs in finiftris.H ebraica îter# Eccle.|o* ptatiodiftatin uerbis non diftatinfenfu.Sagittætuæacutæpotcti(rim.æ:ppFi fub te cadet î corda ini f micoR:regis.rnhebraicoabft5potctiffime:rcîiqfiriter.Ethicucrriculustibipcti(rimüaptuseft.quæia culodûi uulnerata cufpôfaincanticocanis.Vulnerata charitateegofum.Necmirufi fpôfustuushaj» beatpluresfagittasdequibusin.cxix.pfalmodicif.Sagittæpotentisacutæ.xumcarbonibusdefolato^ ciis.'Currîpatrisipfefitiaculumamp;loquaturinEfaia.Pofuitmequafifagittameleftam.inpharetrafua Efa.4g abfcôdit me.Hisfagittis amp;nbsp;Gleophas in irinere cû altero uulneratusaiebat.Nônecor noftrû ardês erat înnobisdumloquereturinuia:amp;aperiretnobisfcripturas'.EtinaliolocoIegimus:Sicut fagittæin Luc.zD.' manupotentiszita filii excuflbrum.His fagittis totus orbis uulneratus amp;nbsp;captuseft.Paulusfagittafijit ^s.izlt;

-ocr page 420-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II TRACTATVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;III

domini: quîpoft$abhîerorolymisuflt;5’adniyricûmiffusarcu dni;hncillucq uolitauitad hifpani^ T nbsp;nbsp;as ire feftinat:ut uclox fagitta fub pedibus dni fui orictem occidêtc^ j)fternat.Et quia plures lunt po;

tentiffimi régis inimici qui uulneratifuerât ignitis fagittis dyaboli:amp; quafi ceruusfpiculopcuffiinic core fagittæ dni mittuntignitæcûcarbonibus defolatoriis:utquicqd uitii in corde iriniicoru3 regis rueritexcocant:amp;falutariigneignceiiciacpditorc3edestua deusinlæculufæculi.-uirga direflióis.uir garegni tui.Dilexifti iufticia:amp; odifti iniquitatê:j)prerea unxit te deus deus runs oleo laeticiæ præcon fortibustuis.inhebraico.Thronustuus deusinfæculufæculi amp;nbsp;in æternûfceptrûæquitatisfceptrûre^’ gni ruiDilexiiti iufticiâamp;odiftiiniqtatê:^pterea unxit te deus deus tu^oleoexultatiôispræ ptidpibus Aquilla; tuis.Duasperfonaseiusqunftuseftdci amp;quiunxitint«lligc.Vndeamp;aqlaloimuerbû hebraicû non nominatiuocafu.’feduocatiuo interprat dices étàamp;nosjjpter intdligctiâ bis deus deus pofuimus. quodlatinalinguajlualcnôrcdpitnumerû.:neqspuerfeputetdni dilefti amp;amatiffimi amp;regisbisp-i trc nominari.Qua^ pater in filio amp;nbsp;filius in patre:amp; alter horufibi amp;nbsp;habitator Si thronus fuerit.in in hoc loco ad rege qui deus eft fermo dirigi t amp;nbsp;dicitur ei (f ïperiû eius (hoc em intelligo thronu 1 uxta ib ps. Iji; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ludotf fcriptu eft.De fruftu uctristui pond fup thronu tuûjfinc nôhabeatqd’qdc amp;nbsp;Mariae nödauit

Luce.i*. nbsp;nbsp;nbsp;angdus.Dabit ei dns deus thronu Dauid pris fui Iacob Si regnabit fup domo iacob in faecula Si regni

i.Coc» I ƒ• dus nó eri t finis.Nec putemus hoc illi eflê côtrariû qtf apFs fcribés ad corinthios ait filiû traditurum re gnumamp;fubiidendûei:qfibifubiccitoîa:ut fit deus oiainoibus.Nonenidixittradet patri tutuidertt fepararefiliu:fcd trader deo:hocefthabitâdi in aflumptiôe corpisdeo:ut fit deus oiainoibus:amp;xpsqn’ ante per paucas uirtutes erat infingulis:per oêsin oibus cómoret.S ceptru aut amp;nbsp;uirgd infignc e« ps.44*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tisipfc4)phctafignificatdiccs.Sceptruaeqtatisfceptruregni tui.Quidade Efaiateltimoniu 4?ferdes-

£fa.ii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Exietuirgadcradicciefïe:amp;flosderadiceeiusafccdct:homincquieftaflumptusintdligöt:cuiamp;dde

ratur imperiö:amp; qui jgt;pter dilcfta iufticiâ Si exofam iniquitatc regnare dicat.amp; unftus effe oleo exub Y nbsp;nbsp;nbsp;tationis præ ptidpibus fuis:quafi pmiu charitatis amp;nbsp;odiu iniquitatis in unftóe fumpturus.Docemnt

ante in utracç pte Si amoris amp;nbsp;odii effê in nobis femina:cu ipe qui primitias maffe noftrop: corpoæ le«* Ps.izo ƒ nbsp;nbsp;nbsp;uauit ad calos:amp; iuftidâ dilexerit amp;nbsp;oderit iniquitatc. Vnde Dauid.Nône odictes te dne odera:amp;

per inimicos tuos tabefceba:pfcfto odio odera illos.Quodfequit unxit te deus tuus.Primû nome dci nocatiuocafuintelligendueftfequêsnoiatiuoqd’fatismironcur Aquila no ut cocperat in primo nd ficulouocatiuointerptatusfit:denoîatiuo:bisnominâsdeô:quifupradiâûunxeritdeu.in bocloco lohan .zo. fbtinusopprimit fed Artius caput leuat de euagelio^fercs teftimoniu. Afccdo ad parte meû: amp;nbsp;p3trc?

ueffi û:deû meüamp; deu ueftrö.S ed cü dileâû audiat eû accin dû gladio fuper femur:amp; regnare j^pter ne titaté amp;nbsp;manfuetudinc Si ungi ob diledä iuftiriâ:amp;cxof3miniquitatc:amp; undû effe præ cófortibusfu Hebræ.iz» is.Dequibusfcriptueft;Participcsxpifaftifumusfi rame principiufubftantiæufij ad fine firmû «« neamus.Mirorcurfoliudni dei ad calûniâuocet: quafi uniuerfaquædiftafuntdiuinitatiuerbi

Aftü.io. nbsp;nbsp;militari hominisconueniant.Audiataftusapoftolotû.-IefumNazarenuquemunxitdeusfpirirulâni’

jLuce.ù nbsp;nbsp;nbsp;fto.AudiateuâgeliumSpirituffanftusuenietfuperte:amp;uirtusaltiffîmiobumbrabittibi :f»pterea Si

quod nafceturex tefanftu uocabitur filius dei.ipfum dnm fentiatintonantem.Spiritus dni fuper me EO q» unxerit me.Pârticipesautapoftolos credentefi^ fignificat:qbus unftionis fuæ uocabulû tribuit.' utab unftouocenturundi:ideftaxpoxpiani.Myrthaamp;Gurtaamp;Cafiaincunftis ueftimetis ruis:a domibus cburnds:ex quibusdeleftauerût te filiæ regu in honore tuo.in hebraico M yn ha amp;nbsp;S rade Si Cafiaincunftis ueftimêtistuisidc domibus eburneis:quibusletificauerôttefiliæregu inhonore tuo Præfatio ipfatedoceatdcdrcomehucpfalmumexplanateuoluiffeiquiaaduirginêfcribcsprolilijs^ « nbsp;nbsp;nbsp;floribus titulum repperi.Ita«^ confequêter amp;nbsp;iftos nerficulos ad te refera cui uolumchoc fcribit.Morti

ficafti membra tua fuper terrâ:amp; quotidiexpooffers myrrham.Chrifti bonus odor es:amp; ^pterea fta^ ften.'id eft ftillam uel guttâ exhibes dno.Narrantamp; hi qui aromatû noucre uirtutes ftaften florern effe mynhæ.Quod aut feqtur cafia eft ipa q ab aliis o-7piÿ^id eft fiftula nûcupatur uocalesin laudes dei et oêspituitasamp;rheumatauoluptatû fuocaloreexcoqucs.Vbi innoftriscodidbusfcriptûeft.'^utta uel ftaften inhebraico Aleolegitundeamp;Nicodemuscctumlibrasmyrrheamp;aleosad fepeliendû domiî’ Cantî.j. nbsp;nbsp;num præparauit.Et fpôfus loquit ad fponfam. M yrtha amp;nbsp;aleos cum oîbus unguctis primis.Et ilia re^

Ipondet Manus meæ ftillaueruntmyrrham:digiti md myrrha pleni.Proiiceamp; tu mortisopa xpo î ba; ptifmatecôfepulta:amp; huic mundo mortua efto:amp; nihil aliudnifi decocleftib^cogitâsloqueread fpô ^s. Ijz» nbsp;nbsp;nbsp;îum tuum Manus meæ ftillauerunt myrrham:amp; digiti myrrha pleni.Lcgimus etunguetu facerdota

lecuiusDauid meminit.Sicut unguctum incapitequod defcêditin barbam barbam Aaromqef de^ feendit in oram ueftimenti cius.In quocæteris aromatibus mifeetur et ftafte.Offetûtet magi myrrha Et in præfenti loco initiö ueftimentortxpi eft fufdpere morte illâ:amp;in fua carne monftrare.Hæcindu^ menta para fponfo tuo:his a te ueftibus côptus incedat. Cûij ei huiufcemôi texueris ueftimenti effic^c ris ipfa teplum dei Si lætificabis eu de domibus eburncisdiue ut melius in hebraico feribit de tcplo ué^ dentiû amp;nbsp;laudes dno canes:totalt;5g feculo mortua angeloft imitaberis chorosEbur eth Si detesinfigne cffemortisetuodsipfanominunaturateftac.Etpfequcteradiûdû eft.Ex qbusdeledauenitrefiliæ re gum in honore tuo.Rex regu et dns dnantiii fpôfptu peft.Regesifti q fub tâto rege fût reguli près tui funt q te euâgelica genuere doftrina Horu tu filia honorificas inoîbus ueftimetis et odoribus bonis; et tcplo ebutneo eû qui fupradiiftum eft.Effufa eft gratia in labiis tuis et aedngeregladio tuo fuperfe^ mur tuum

-ocr page 421-

Expofitiopfalmi.XLnitErnfläüitcortweum.

Epiftola XLrr

mut tuu pote ntiffime:amp; fagittæ tuæ acutæ Sc thronus tous deus in feculö fæculi:^ eo cp nos tranftulï tnusdomibus eburneis qa in græco fcriptûeft cfitoBlt;4pÉœpê zeçdvTivôV quidâ latinoß; ob uerbi ambi guitatca grad ibusintetprati lunncfiSc(piç:ueibûfitImKcopEovndeft gentilæpaleftinac:amp; ufip hodie domus ex oi parte pelufæ amp;nbsp;in modu ædiücatæ turriû ac mocniö publicopt ßdps iç appellctur.Aftititre gia a dexttis tuis in ueftitu deaurato.Quod^ (equit.-circüdata uarietate excepta editiôe uulgata nullus inrerptû tranftulit.Inhebraico.S tetit coniunx in dextera tua indyademate aureo ubi noscôiugc uerti musàbi apudhebræos legit fegal.Pro quo Aquila O'ivKoivAûvâdeftcôcubinâ Symmachus bc quîta editiœiraAj^ctKavàdc pellicê s eptuaginta Theodotion amp;nbsp;fextareginà interptati funt. Deide ubi ego pofui dyademateaureo. Symmachustrâftulitinauroprîo Aqlaqnta Si fextaeditio intinfturauel in auroophyr.Quæfiliar regu funt:amp; in fpôfi parant amplexus.'pmyrrhâ Si guttâ amp;nbsp;cafia amp;domos ebuc ncas deleftant eu cuius thronus in fæculu fæculi ê.Qyæautiâ fuperpctrâ xpm ftabili radicefundata ë catholica ecclefiamna colûba pfefta amp;nbsp;^xinia ftat a dextris:amp; nihil in fe finiftru habet ftat in ueftibÿ de ^uwtisdefermonibus feripturaa: ad fenfum tranfics:amp; cûftisplena uirtutibusfiue ut nos tr.iftulimus in dyademate aureo.Eft em regina:regnatlt;5 cum rege cuius filius poffumus intelligere : amp;nbsp;in cômune ctedentiu aias Si jjprie uirginüchoros Ophyr genus auri eftmel a loco indiæ:uel a colore inditû.S epte gppeapudhebræosauriuocabulafunt.uxor€quoqjamp; combina intelligamusdecanticoSalomonis y quæ fine fponfo fuo uel marito dormire non pôt. Audi filia Si uide Si inclina aurc tuâ : Si obliuifeere populu tuû Si domû partis tui ;amp; côcupifcet rex décoré tuu:qm ipe eft dns tu us amp;nbsp;adorabût eum.In hc braico Audifilia:amp; uide amp;nbsp;inclinaaurem tuam;amp; obliuifeerepopuli tui:amp;domuspatristui:amp; côcn pifeet decorem tuum.quia ipe eftdns tuus:amp; adora eum.H ucufcj perprophetæ linguam quam cala nio feribenti uelocitercompat:loquit fpuffanftusipfum regem amp;nbsp;bellatorem:amp; dcû fponfumcj com pcllans.Hincpfonapatrisindicitloquctisadfpófamfiliifui:amp;cohortantiseam:utueterisgentilitatis amp;nbsp;idolatriæerrorecontépto.primûhis quæ dicant attendat;amp; ^^pter quod dealienigena filia noïentur deinde uideatuelipfaquædicunfmeluniuerfam côditionem ex uifibilibusintelligensinuifibilia: amp;nbsp;ex aeaturis intelligenscreatorcîamp; diligenter inclinet aurem fuam.-utquædicunt mcoriterteneat. Cit çaudietituiderit:amp;inclinaueritaurcfuâ:totamcgfedoftrinætradiderit;amp; eorumintelligentiæq dt cunt obliuifeat primûpopulûfuû:amp; eu abraam de Chaldeaegrediésrelinquat terra natiuitatis amp;nbsp;co gnationisfuæ.Nemo dubitat pattern noftrum ante^ adoptaremur a deo fuiffediabolû.De quo S al uator ait. Vos ex pâtre diabolo nati eftis.Cô ergo ait antiqui partis fueris oblita. amp;nbsp;talem te exhibueris, . depofitispriftinisfordibusutfupfratruelédealbataconfcendas:amp; quam polïit diligerefiliusmeptûc concupifeet rex decorem tuum.E t ne putes u num efle de turba a quo amanda es ipe eft rex tuus et do minus tuusrquiauerointerduqui reges Si dni funt.-funtquadâ ptâtereges Si dni: tneiufdem naturæ cuiusfuntilli in quos dominant Si regnantândico tibi tp deus tuusfinamp;debeas adorareeum.Septua gintaintetptes non dixetunt amp;nbsp;adorabiseû:fed adotabunt eum ut fit fenfus. Iftc qui te amaturus eft: q tuam pulchritudiné dilefturus deus eft:amp; adorandus ab hominibusjqcf de ecclefi.1 de gctibus pgre«» gataexpofuimus:unufquifcp ad feipm référât animamcj credentis q» priotibus uitiisdereliftis adopte turinfiliam:inclinetaurcfuam:obliuifcat ueteriscóuerfatióis.amp;cüapoftolodimittatmottuû pattern amp;talemfepbeatqametarege.Jpeeftemdnseiuscuifielt;fteredebeatgenu.amp;depofitafuperbiaiugum humilitatisaffumere.Interrogemusiudæosquæ fitifta filia ad quam loquit deus nôdubitoquinfyÿ nagogamrndeant:amp; quo dicit fynagogæ amp;nbsp;ifraelitico populo.Dimitte populum tuû Si domû pris tui.Nunquid derelinq t gentem hebræâamp; Abraâ antiquû patrems'Si dixerint de uocatione fignificari Abraâ qaChaldæosreliqrit.Quis eft ifterexqamaturus décoré Abraâ:Certe alius eft qloquinaudi fi lùuliukç deqloquinamp;côcupifcetrex décoré tuû.Quisalius:nôfolûrex:fed amp;dns Si deusqadorâduï c.FiliæT y ri in mûeribus uultû tuû depeabunt diuitesplæbis.In hebræo eft:o filia fortiffîmi in muneri busfacicmtuamdepræcabunturdiuites populi.Verbumhebraicum Sor.-quodinEzechieleiuxtafe^ ptuaginta legimus inrerptari poteft:amp; Tyrus Si tribulatiofortiflimus fiue fortiffima:amp; filex id é lapis durilTimusmndeinpræfenti locoerrorortuseft.Aquila enim Si Septuaginta amp;nbsp;Theodotionamp;quin . .. ta editio Tyrum interprætati funt.Sexta uerbum hebraicum pofuit SorrSymmachusKM ÎÊi'Aôpdd cftfortiffimam. Nos ipfum ad deumretulimus: titilla cui fupradixerat Audi filia Si uidcfiliafortiG fimi nuncupetur. Aut certeipfa fortiflîma fit : quia imitata eft fortepattem cuius uultum in diuerlt;^ Theoao» fismuneribusdepræcabunturdiuitesp'ebiSiDiuitesincundisoperibusbonisamp;fcientiafiue quidi; intesputanturinfæculofapienteshuiusmundi amp;philofophorumdifcipliniserudiri.Velquodmelijgt; us eft:qui ante diuites fuerunt habentes eloquia dei et teftamenta et prophetas: ideft de populo ifrael.

Vt enim ante Saluatoris aduentum hi qui de Tyro erantihoc eft de populo gentium amp;nbsp;jjfeliti efte cu^gt; piebant’depcabanturdiuitem populum rfrael.et per eosintroducebanf in templum.Sicpoftaduentû dniquicûlt;p ex ifraelredire uoluerintdiuites quondam familiaritate et .pteélione dei uenientad filial Tyri etofferentes uaria dona uirtutum et confeffïonisinxpm depræcabunt earn ut falutem qua pdi(» derut in iudæaùnueniat in gétibus.Oisgloria eins filiæ regis ab intus inîfimbris aureis circûamifta ua tietatibus.lnhebræo.Omnis gloria filiæ regis intrinfecusfafciis aureis ueftita eft.Pro eo qgt; î Septua^^ ta feriptum eft Èo^ôôlv et nos uel abintus uelintrinfecus'interprætati fumus in quibufdam exemplari^ bus inuuenif É ^tpwv.'quod cogitatiôes fonat. Exquo oftendit omné gloriam ecclefiæ cui fupra di

-ocr page 422-

TRACTATVS


PARTIS


II


eft. Audi filia amp;nbsp;u{de:amp;o filia Tyri:amp;nöc appellat filia régis effe intrïnfecus:amp; in cogîtâtîonîbnsadcft in interior! homine:amp; in circudfione manufafta fed fpiritu habente côfdentiæ fiduda apud deü:amp; ro ta pulchritudie pofita magisin fenfuö nomine:$ in fiore uerborü.Quomodo autc in ftaniineexquo dependentfimbriæfubtegmenintevitamp;totaueftimentiuirtus in (lamineeftdrainaureisfenfibusfcri

Can.j,

B Can.tf«

cat ueflis Aaron auro purpura coccorbyfTo hyadnthocg contextaiqua feceröt mulieres quibus deusad texendüdedit fapientia 5i ut intelligerepofTimus ocm ornatö filiæregis intrijifecus ipfa loquit in Ca; tico.Introduxit me rex in cnbiculü fuumnn quo daufo odio labiofe deum patrc iubemur orare.Inno noquo^pfalmocuiustitulusinfcribit.-proabfcóditisfilii uariàhabuitamp;iofeph tunica quam ei texu it mater eccLefia.DehisfimbriisSaluatoris diijipoo-Sudeftfanguincfluensuna Saluatorctetigit:amp; fanata eft.Quod aüt in hæbraico fcribiturfafciisaurds ueftita cft idjpm fignificat qd’fupra.Ois gloria filiæregisintrinfccusfafdisdiuino^interioramébraabuoluunturecdefiæSi tota uteri tegiturambi; tio.Harüfafdarum nópótobliuifd fponfaïccfm Hieremia quæ mamas ligant amp;nbsp;peftusinquocogi tatióes funt .ptegut. Adducent régi uirgines poft eam:,pxime eins afferent tibi:afferenf in læticia amp;nbsp;w utcatióe:adducenc in templü regis fuxta Septuaginta prior uerficulusadhucdefiliæcanirurornatn fe quens ad ipfum fpófum regc^ dirigitur.Porro iuxtahebraicu totum ad fpófam didtur ufc^ ad eulo; cumubifcriptöeft.Poneseos principes in uniuerfaterra.EtlegifinfcutuIatisducent ad regem uirgiV nesfequenteamamicæeius:ducent illucducenturinlætidis amp;exultatióeingredient thalamujregis Multâ effe diftantiam aiamin xpocredentium demóftratcanticucanticorö in quo fcriptum eft.Sexa ginta funt reginaeramp;oftoginta côcubinæ.'amp;adolefcctulæ quarü non eft numerus. Vna eft colüba mea

bi fnora nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mea:proxima meadequadicit.Viderunt earn filiæ amp;nbsp;beatificâteam reginæ:amp; concubinæ:amp;

° * laudant eam.Quæ «rgo perfeâa eft amp;nbsp;fanfta corpore amp;nbsp;fpiriru:amp; colûba:amp; f»xima mcret uocari.Hsc eft filia de qua fupra diftu eft. Aftitit regina a dextris tuis in ueftitu dcaurato.Quæ aut fupgreffae funt fexdiesmundi amp;futura régna fufpitantreginæappellant.Si qua uero circudfione quidc habet oda; uediei;fedadhucnôuenitadnuptias:hæccôcubina uodtarur.Diuerfaautmultitudocredenriu.'quæ necdu5pôtfponficopulariamplexibus:nec de eo liberos parère adolefcctula didtur. Egoputode iftis uirginibusquæfequunturecclefiam:amp;inprimoponnnturgradu:amp;teeffeamp;oms qui in uirginitarc corporis Si animærperfeuerant. Proximas aût amp;nbsp;amicas.-uiduaseffe : amp;nbsp;in matrimoniocontinentes: quæocscumlæticiaamp; exultatióeducunturad templu in thalamuregis.fnremplum quafifacerdo Apoca.li. tcsdeiiinthalamumquafifponfaeregisSi fpôfi.Hoctcplum amp;iohannesuiditinapocilypfi:amp;pph£^ = - - ' ’ tadefiderat.Vnaminquitpetiiadno:hancrequiram:utinhabitêindomodniomnesdiesuit.'Enies.

ps.z.

ps.z;.

ps.41.

c

Mat.y.

loh.g» Gcn.iy,

Et iterum.Dncdilexi décoré domustuæ:amp; locum habitatiôisgloriætuæ.Et in alio loco. Quia tranfi bo in locum tabetnaculi adinirabilis ufcç ad domû dei:in uoce exultatiôis amp;nbsp;côfeffiôis fonitusfefta cc lebràtium.ScuCulataautquibusfpôfofuoreginacôponitunipafuntquæinSeptuaginralegimuscit cumamlda uarietate Pro patribustuis nati funttibifilii:con(litueseosprindpes fuperocm terram.In hebraico. Propatribustuiserunttibifiliipones eos prindpesin uniuerfaterra. Etexpatrisperfona nequaqi defilia:fed rurfus ad filiam fermo intelligi pôt:amp; ex fpu(Tâcliamp; exfiliopjchoræ.Si ergoadfpô famfermodirigitfp5faaûtdenationibuscongregataeft:cuifupradidrur obliuifcercppfm ruumSi domûpatristui debemusfpôfæpatresnoffe:utconfequêternouerimusamp;filios.Propatribustuisde qbusinHierem’alocutaeft:$falfa poffederuntpatresnoftriidolaamp;noneftineisquipluat. Propia tone pro cæteris diuerforum dogmatu amp;nbsp;ertoçi: magiftris nati funt tibi filii.-quos côftiruifti principes tuos:«3e fecifti in populos præceptores.Vel certe aliter.Oecclefia filii tui quosgenuifti tibi uertent in pa tres tuos :cum de difdpuliseos feceris magiftros Si in facerdotali gradu oîm teftimonio collocaueris. SinaûtpatreseccleGæintelligimus Abraam.rfaacamp;facobamp;reliquospatriarchasfiliosquiinpatriî ho note funt nati.'apoftolosîtelligamp qui miffi funt a dnopdicare ufiç ad extremô terræamp; baptizare cre dentesinnoîetrinitatis.Sed qritquôecclefiadegentibuspatreshabcrepoffit. Abrailfaac.'amp;lacobcu ei fupra diftû fit Obliuifcereppfmtuûamp;domum patristui.Legamuseuâgeliû.Nolitedicerepatrcha bemusAbraa potes cft deus de lapidibusïftishoc eft de duro corde gêtiliujfufcitarefilios abraæ.Etin alio loco. Si filii effetisabraæ;opaabraae faceretis.Etin genefi ad ipm abraâloquif deus-lnfeminetuo inqtbenedicentocsgentes.Sicuterîiilleinpputioexfideiuftificatuseft.'itaamp;nosiuftifïcabimurinca dem fide fi habuerimus fidem Si opa patrisnoftri abraam.Pôt hocipm ad faluatorem dicituel a pâtre: uel a pphetali choro Si a fpûfanfto.Pro patribus tuis ftirpe uidelicet iudæorum:qui tereliqrunt amp;nbsp;ne gauerût nati funt tibi filii apoftoli.Etde natiôibuscredctesquos conftituifti prindpesin uniuerfa ter; ra.Memorero noîstui due in oî gnatione Si gnationem.Proptereapopuli confitebunt tibiünæternû amp;infcFm fæculi.Inhebraico.Recordabor noîstui inoîgnatiôe amp;gnationc.Proptereacôfitebûturtibi populiinfæculum amp;inæternum.Ouodnosinterptati fumus.Confitebuntur.tibi.Symmachustrâ; ftulit.Laudabuntte.Regina que lleterata dextris tuis in ueftitu deauratoamp;iuffafueratobliuifcipo puli Si domuspatrisfui. Etiterumillididumerat. Propatribustuisnatifunttibifiliiconftitueseos prindpes fuper ocm terramn'ntelligensquantadecoranda lit gloria:amp; qbuspmiis fubleuâda côuertit adfponfam uoces fuas:amp; pollicet recordaturam fefempnoîs fponfi in oîgfiationeamp;gnationc Quod ^jmifituidemusexpletû.lpaxpiana nobisomnibusxpianopi:nomc îpofuit nome nouû in quo bene dicunturoés

-ocr page 423-

Pfalmî.xlî.cxpofirio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola XLll!

Hicunturomnesfamiliægentium.Recordatur autemnoninunagenefatione:fedinotnnibusuel ctinftas fignificans nationes uel duas,nationes iudæorum atog gentili um .*(« quia hoc parum eft fi in duabus generationibus nominis domini recordetur propterea populi qui inecclefia tuerint confia tebunt amp;nbsp;laudabûtdnm in æternû amp;nbsp;in fæculûfæculi.Quando amp;nbsp;tu o filia principia fanâoruj mixta dioro inter uirgines ducerisad regemamp; ex domibus eburneis deledabis fponf um in honore tuo:tunc tccordare amp;nbsp;mei qui huius pfalmi tibi dno reuelante intelligctiâ tribui amp;nbsp;dicito. Memorero nominis tui.utquæpartemintellexifticarminisjfiuitacomesfuericôttotumcanticücanticorum intelliges.

Beau Hietony.pfbyteri expofitio plalmi.xli.Sicut ceruus defideratad fontes aquarum:adrenatos inuigiliapafchæ habita. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. XLII

Mne pfalterium fagaci ment^luftrans:nuf$ inuenio (p filii chorae aliquid trifte cantauerit O Sempin pfalmiseorum læta (unt amp;nbsp;iocuda femp terrenis humilibufij contemptjs.'cockftia

amp; æterna defiderant côgruentes interprætationi noîs fui.S iquidc choræ interprat caluities • , ,Qyia ergo dns nofter in loco caluariæcrucifixuseft:amp; fepulttis. quicuncj incruceeius cre dunt.amp; hi filii choræ:ideft filii caluariæ nominanfiS uper.qua caluaria dns nofteriefus poft refurredo nem ad coelop. régna côfccndens irridef a puulis amp;ab incredulis iudæore.Scd helyfeû irridentesurfi cô niederût.Hocdetitulofcriptûdixiflefuffîciat.Nucadpriusprincipiureuertamur.Sicutceruusdeficc rat ad fontes aquaft.-ita defiderat aîa mea ad te deus. Ceruoft natura eftzut ferpentû uenena ptemnant quinpotiusnarribusfuiseosextrahantdecauernis:utintetficiâtatlt;5 dilacerentCûuenenûcocperitin trinfecusæftuare:amp;q)uiseosnon poffintocciderc:tnficisardorcamp;incendiûtollerant;tucillifontesdc fiderant:amp; puriffïmis aquis feruentia uenena reftringût. Quô itai^ illi cerui defiderant fontes aquai« •ta qui deægypto amp;nbsp;de fæculorecedcres interfeceriit pharaoneinaquis fuis:amp; ocm exercitû eius in ba gt;tiftnonecauerunt.Poftinterfcftioncdiabolidefiderantfontesecclefiæpatrêamp; filiû amp;nbsp;fpmfftüm.De — ’atrecp fitfons fcribit in Hieremia.Medimiferûtfonteaquæ uiuæ;amp; foderûtfibi lacusdetritos:qnô ß, ’offmitaquâcôtinere.Defilioquodâinlocolegimus.Dereliquerûtfontcfapiæ.Porrodefpôfifto:qui|Qj^ Jiberit de aqua quæ de coclo oriet in eo fons aquæ fietfalientis i n uitam æternâ.-ftatim exponit euâge ifta dicctetcp ex fpöfiftó fermo fuerit faluatoris.Exquo manifefti(Time liquet tres in ecclefia fontes efl'e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

trinitatismyfteriu.Hosdefideratanimacredctis.-hosdeliderataia’baptizâtisamp;dicit.Sitiuitaiameain dcûfonteuiuû.Nonem leuiter uidere uoluitdefided toto defiderabat ardore:toto fitiuitincendio an ’ï baptifmacôfequeret.Loquebant inter feinuiccatcg dicebant.Quâdoueniâamp; apparebo ante facie dni.Eccefratres demû implctûeft quod petebât.V’enerûtamp; fteterûtantefacic dei apparuerût ante facie altaris:amp; myfteriu intellexerût.Hocetn nô mercntjUidere ni fi illi q ex côfcientia amp;nbsp;ex imo .pferiitcorde niemorâtes:F uerut mihi lachrymæ meæ panes die ac nofte.Per ocm em quadragefi ma uacaucrü t oio niatcpieiunioinfaccoamp;cineredornnerût;futurâuitamp(ftôilt;fuoR:confe(rioneqrctes:Sedquiafudc runtlachrymasamp;fuerunttriftesdiciteis.Quifeminâtinlachrymisingaudiometct.Etbeatilugentes^ qinipficófolabunt.Proquibusuniuerfis’cöillisdiabolusinfuItaret:amp;diceret.Vbicdeustuus Admifps.rzy fi amp;nbsp;in uifâli fonte recreatiæôfidéter loquunt.Tranfibo in locù tabernaculi admirabilis uft^ ad domu JMat. dei.Domus dei ecclefia eftîhoceftadmirabiletabernaculû.quihabitaueritineouox exulta tiôisamp;pfef fionis St Tonus æpulantis.Gaudet quippe fub fide amp;nbsp;côfecutione uitæ eternæquam fratrcsnoftri nûc accipemeruerutangeli incoclisocfcj uirtutes.Si em fup uno agente pniamamp; in una ouiculamorbida quæpaftorishumeris cftrecepta gaudentangeli atcjletant.quanto magts in totfratribus in tali gurgî terenarisatcg mundatis uniuerfa exultant régna coclorum.midentia homines ueteri pftôrum labe put gatosfuoincolatui pparari. Dicitergoqui xpm nundinduti eftis:amp; duftum ueftrum fequentes qua pifdculus hamo;fermone dei de gur^îte feculi iffius fubleuaminUnhobisreruni natura mutata ejh Pïîcâènînrquîdï mâîtmrafflTüennfmôrîurit^osautem ideoapofToTi demundi iftiusmari extra_ G xÊrunïaT(Çpfftafrruhf:ut Qlni ex morttrisfieremus. TJuàm^u eramus în hoc fæculo oculi nôftrnn jgt;fundo:amp; uita noftra uerfabat incoclo:poft$ de fluftibuserepti fumusfcocpinrusfolcmcocpîmiîs ue tu lumen’afpicere:amp; præ nimio gaudio côtutbati ad aîam nfam dicimus. Spa in deo qm côfitebor illi falutareuult^mei amp;deus meus.Etdeinceps.Propterea memor ero tui de terra iordaniisamp; hermonii amontemodico. AbylTusabyffu inuocatamp;nos'deterraiordanis.i.deflumineubi dominus baatiza tuseftamp; hermô hoc eftdefæculi huius malediftône: qmhermôintcrptatanatbca:’amp; demote modico huius mudi:$uiseî aliqs fanftus fit:du in ifto uerfat fæculo nô eft in môte grâdi at fublimi:fed in mó^ te modico:ati5 humili ælatnamus ad dûm amp;nbsp;.pfudû ipfius fcripturaæ fenfum de aliisfcripturap: teftigt; monisinterptamur.Quicquidinabfcôfoueteristeftamenti nonpofTumus inuenire:hocdeab(confo noui teftamenti foluimusin uocechataraftarudeilioceft pphetarum ipfius amp;nbsp;apoftolorum. Omnia cxcelfadomini:5i:flu(ftusipiusamp; impetusfluminis qui letificar ciuitatemdei:fupernostranfieruntin

Chriftoiefu cui eft honor amp;nbsp;gloria in fæcula fæculornm Amen.

Expofitio pfalmi.cxyii.uidelicet.Confiteminidnorquoniâbonuspmodôptiôishita ad Neophytasindie fanâopafchæmbi ctacrirerîuehitïiudæos. Epi.XLIII N Omni pfalmo dnsnofter iefusxps ppbetaturatcpcanit.Siquidchabet ipeclaucm H dauid quæ aperitamp;nemo clauditclauditamp;nemoaperit:fedpræcipue incentefi;# modecimofeptimo pfalmo qui nunc pfallendoleiftus eft tefurreâionismyftenum

-ocr page 424-

TRÄCTATVS ni

PARTIS n

Matth.zî. ^s.117.

C0I.3.

Efa.z J

lohan.iz»

Era.g.

prædicatnr.Hic cm pfaltnu s in quo a fpîrîtufanfto pfignati uocant ad côfitendû dno în iaude uel ad confeflïonc gcntiû ueri ifraelitæin panitétiâ ueri facerdotis Aaron domus.-qd’ eft in ecckfiafiucgene talitcr ocs cimentes deû refte pro rancis m tineribus pictatis partis qui filio fuo nô peperdtded nobis omnibus tradiditillmacófeffioneincipit.Quoniam bonus.-qm infæculû mia eius. Quisemnofttu} poterie effeconfideransea:quæ in CO quotidierefultascanit ccclefiarhoceftpaffioncdûifaluatoris re^ furreftionê fiue afccfionc:amp; nô magis erumpat in noce compos illoilt;- patuulorum effeftussdno cû ra misamp;palmisexuItantiû.O dnc faluos nos fac:o dne bene jgt;fperare.Vndéamp; ipe uiflorad pâtre afcew dens imperat angelis dices. A petite mihi portas iufticiæ;amp; ingrelïus in eas côfitebor diio.H æ funt pot tæ:de quibus in uicefimotertio pfalmo inter fe inuicem angeli loquebant ingreffum dno praspatanr tes.Leuateportas principes ueftras ôi eleuamini portææternales:amp; introibitrex glotiæ.Sed puldirelc^ nari iubent portæ:amp; ii^fnblimeerigi.Siquidciuxtadif{3êfationêcarnismyfteriûamp; uidoriâ cruds ma ior regredif ad cœlos;^ ad terras uenerat.Hæc porta dni iufti intrabût per earn .H anc porta ingreüus eft petrus.-ingreffus eft paulus ingteflî funt ocs apoftoliangreffi funt amp;martyres:amp; quotidie fanfti 5^5 ingrediunt.Perhancportâ primus latro eu dno ingreffuseft.Habetotefiduciâ amp;nbsp;uos fperate fimilia* Sicetn ipfe apoftolusdixit. Si confurrexiftiscum xpo:quæ furfum funtquæritembi xpus in dexteia dei fedet.Non dicit hic pfalmus foli apoftoli ^phetae amp;nbsp;martyres intrabûtper eam:fed iufti intraibunt per eam.Quicûcÿ ergo iufte agit:amp; inter iuftos elfe meruit fiducialiteragat in eo fperas: quia intrabit per hanc portam. Quia dns nô quærit fanguinê côfi tentiûcfed f idc pro qua fanguis efFundit ctedenuu Si habuerimusfidcquæ pôtfanguinêfundereimputabit nobis amp;nbsp;cruoriseffufio.O uereinfoclicesiu dæi:o miferi attj miferabiles lapide qui per Efaiâ repromiftiis eft qgt; poneret in fundametis S yon amp;po pulû utrunt^ côiungeret elfe dnm faluatorê:effefiliû dei nô agnouiftis.Hûc uos reprobaftisædip*^^^® quondam congregationé dni amp;nbsp;tcpli dei myfteria cuftodictes:qui reprobatus a uobis fadus eft «n put angulicamp;prima ecclefiâ de iudæo^ populo cógregata:amp; credetes ex nationibusin unû ffcgêamp;ttii nifterium foederauit.A dominofadû eft illud.'hoceft mirabile inoculis noftrisrutnos qui ^ntc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

nem dnifineteftamctoeramusexlegesadoptaremurinfiliosdei:amp;fibi£dnguloputtefcentcaliudribi deusIumbarecontexefet:aliûpopulûpræpararct.Voscrgo iudæihabetisfcriptutâ:uos legitis libres: Si nos in eu qui in eis feriptus eft librisapfurfi adorantes ctedimus.Vos tenetis paginas nos fenfum pa gitiarum.Voscomplicatismembranasanimaliummortuorum:nospoffidemusfpiritum uiuincan tem.Quidmirabiliuspotefteffeiftiufmodifacramento.Quid hacdiefœlicius.inquadominusiuo^ is mortuus eft:nobis furrexit.Inqua fynagogæ cultus occubuit:amp; eft ortusecclefiæ:in qua nos boîcs te cit lecum furgete:amp; uiuere :amp; federe in cccleftibus.Et impletû eft illud quod ipe dixit in euâgelio. Cƒ autem exaltatus fuero a terrabia traham ad me.Haec eft dies quam fedt dns.-exultemus Si laetemur in ea.Omnes dies quidc fecit dns:fcd certe dies polïunt elle Si iudæorû.-poffunt efle hærcticoruj.'poftur^ effegentilium.Diesdnicadiesrefutredionis:diesxpianotum:diesnoftraeft.Vndeamp;dominica dicit quia in ea dominus uidor afeendit ad patrem.Quod fi a gcrilibus dicsfolis uocat:amp; hocnoslibentiP fimeconfitemur.Hodie emlux mundiortaeft:hodiefoliufticiæortuseft:in cuius penniseftfaniras» Nunquid fol pennas habet.Refpôdeantiuda:i:amp; qui tmfecundûlittcrasfcripturas intelligût fimiles iudæorum.Nos aût dicimusquicûcg fub alis iftius folis fuerinqui dixit in euâgelio. Quonens uolut congregarefiliostuosquafigallinapullosfuosfub alasamp;noluifti.Iftefecuruseritabaccipitredyabw lo:ab aquilis uolâtibus in ezechielc:amp; omnia pecatorû eius uulnera fanabunt .Vt autem feiatis fratres mei cp proprie pfalmus ifte dedno feriptus eft.St in euangelio pueri ficutmeminimus q intrantc Hic J . tofolymamfaluatorepalmasIcuantesclamaueruntatipdixerunt.Ofannainexcelfis.benedidusg UC Matth,.ZI. nit in nomine dominiiofanna inexcelfis.de.cxvii.pfalmo iftos uerficulos affumpferunt. O domine faluumimefac.Inhebræofcribiturofianna:unde amp;iudæiimpan'enterfercntesuoluntprohibere par^ nulosde quibus in Efaia Ioquebaturdominus.Ecceegoamp; pueri mei quosmihi dédit dominus. Ta centibusenimfenibusamp;inuidiæfiuorecruciatis:paruuliclamabantamp;Chriftum paruuliconritem/ tur.Quod fi Si illitacuiffentlapides uticpclamarent.id eftgentilium populus.dequibusineuangelio fcriptumeft.PotenseftdominusdelapidibusfufcitarefiliosAbraæmosfignificansqui duro quon;!^ dam corde fuimus.fed nunc credentes in Chrifto lefu infilios Abraam inîiliosdeiomnipotenns ado

Matt.Z5?

ptati fumus per ipfum dominum cuî eft gloria in fæcula fæculorum amen.

ßeati Hieronymi ad Marcella depfalmo cctefimouicefimofexto uidelicct.Nifi dns mum.Vbi panem doloris amp;nbsp;filiosexcufforûfecundûhebraicam ueritatem interpractat. Epi-aLUII

Paphilus martyr cuius uitam Eufebiuscæfarienfisepi tribusfernie uolumini busexplicauitCumDemetriumphaleriumamp;pyfiftratuniinfacrebibliothecæftu^ uelletæquareimagineflt;5ingeniorumquæuerafuntamp; aeternamoOTmentatoto orbe perquirerentuncuel maxime Origenislibrosimpcßus4?fecutuscarfarienfieale fiaîdedicauit:quâ ex partecorruptam Achatius dehinc amp;nbsp;Euzonius eiufdem ecddiæ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facerdotes im mêbranis conati funt inftaurare.H iccû multa rcperiret:amp; inuctœu no#

bîsîudiccm dcrelinqueretcéntefimi uigefimifexti pfalmi commêtarium:amp; felitteræ traftumex eo(p nô infcripfitîconfeffuseft nôrepertum nô quo talis tantufep uir{ Adamantium dicimus) aliqd P^^f^ titîfed quo negligentia poftetiorum ad noftram uf® memoriâ nô diu:aiit.Hoc ideo dixi : ut

-ocr page 425-

T ranfla.traAatuutti orige.în canricadantico.

EpiftoJa XLV

todeiîïpfalmomihijjpofuifti quid effet panisdolorisîneo qd dicif.rnuanumuobiseftanteluccm lOrgere furgitepoft^ federîtis qui niauducatis pané doloris offenders me de Origeniscômctariis qd fenfcrit nonhabere.V nde ad hebræum recurrens inucni p pane doloris fcriptum lamaafabim;qd’ aqla injerptatuseftdp ïoy TævAiâ rrovowïov .ideftpanem elaborationû.Symmachus: «p TovKd ïàîov Aquua« iiEvovquodexponit panem erunofum.Quinta editio amp;nbsp;Theodotion:qui in cæteris cum feptuagin ''f ynia. ta ttanflatoribus facit panem idolorum. S exta TrAdviçadeft erroris.Mec mirandu eft de aquilaffi Jan Theo-ûviiuàïà pro idolis ponatxum opéra manuû hominis fi nt:amp; ,pphetice populus arguat ad templum diluculotruftraconfurgere:amp;poftquietemad fanftuariumfeftinarexûidoladei honore uenerentde cundô cp amp;nbsp;ezechiel fcripfit inipo templo facrificare idolis facerdotesJV t autem pleni us adducaris pro doloreinhebræo idola pofitahocipfum uerbum hoceftafabym etiam in cétefimotertiodedopfalmo g Icriptum eft.Septuagintaquoç idolatranftulerunt.Nam amp;nbsp;ineo loco ubi legimusâdola gentium.ac “ gentum amp;nbsp;aurum opera manuu hominûtin hebræo habetur afabeem quod Aquilainterprætatur ela boratiorieseorum.Vndecum ita ueritas fehabeat nonfruftra quidam doloris panem aut hæreticorô intelliguntfacraméta aut uitæ iftius miferabilis amp;nbsp;erûnofæ interprétant laborem apud quam in (udo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C

tefaciei comedimuspanem noftrum.Intercÿ fpinas amp;nbsp;tribulosbreuis uitæalimenta nafcunt.Illd’quo

deeodem pfalmo interrogare dignata es.Qui funt filii excufforum.Miror te in H ilarii commenta«» tiisnonlegiffeexcufforumfilios.'credentium populos interptari.-qfcilicetapoftolosillo nomine puta tieritappeilatos:quibusineuangeliisfitpceptum.In quâcuncÿciuitatemintroierintamp;nonfuerintre . ttptiexciiterepuluerem pedum fuorum in teftimoniù non credentium.Iicet tu argutepræcauerisnon Mat.io poffeapoftolosfub nomineexcufforum intelligiæuj fitaliud excutictiu:aliudexcuffopgt; qaexcutictes ‘tint qui excutiantîexcuffi ueroquiabaliisexcutiant:àincôgruumeffeexcuffosapoftolosaccipcre:q •nsgisexcutientesdeberentappellari. Qiiidigif faciam.Tantum uirum amp;tempotibusfuisdifertiffi^ *^urepræhcderenonaudco;qui amp;nbsp;confeffionisfuæmerito ôi uitæinduftria amp;eloquctiæ clatirateubi wntj romanû nomen eft pdicaturtnifi çp non eiusculpæ fcribendû eft.-qui hebræi fermóis ignarus fu / •tgræcarum quoqg litterarum quandam auram cœperanfed Heliodori pfbvteri quo ille familiaritec nluseft;ea quæ intelligecenon poterat quomodo ab Origene effent difta quærebat. Qui quia in hoc pfalmocômentariumOrigenisinuenirenonpotuitopinioncmagisinlinuarefuam:q’infcientiâuo ft ^’■“^^'^cri.Quamillefumptumclarofetmonedifferuit;amp;alienumerrorcdi?ertiuecxecutuseft.Rc ftat igitur m riirfum ad fonte fermô« recurramus hebræiamp; uideamus quomó fcripum fit. Vbi nos ha bemusficutfiliiexcufforum.ibilegitccbnânaurim:quodaquilainterptatuseft:ficutfiliipubetratuni M Synunachus amp;nbsp;Theodotionficutfilii iuuêtutis.Sexta ôkoveôçvcv qlt;f nosdicerepoffumus exacutt •cnfus.Exquomanifcftum eft adolefccriæ populos intelligi xpianos.-fcd’m illud exemplum quod de^î osfuosfanftosinmodumarcus amp;nbsp;fagittarum dicaf extendere:utin^pheta aacharia.Qitoniâ extent Zacha 9 aiteniihiiudautarcum.Etfaluatordefemetipo.Pofuitmeficurfagittame!elt;ftam:amp;inpharerra fua abfconditme.Deni^infcqucti uerfu exceptisfeptuaginta:quiquot;alitertrâftulerût:amp; inhebræo amp;nbsp;incögt; ftiseditionibus ita reperi.Beatus uirqui repleuitpharetram fuam exipfisuitquia metaphora femelfu pferatexfagittisamp;:inpharetraquo(5trannatioferuaret.cxcuffosautem 8i confuetudofermonisböas» ni u^etos amp;robuftos amp;nbsp;expeditos uocat : amp;nbsp;ipfi feptuaginta intetprætes in Efdrelibro pro iuuenibus tranftulerunnin quo ita fcribitur.Et faftum eft ex die ilia mcdii excufforum faciebantopus:amp; medii corumhabebanthaftasamp;fcuta amp;arcusamp; thoraces:amp; principes poft omnemdomum iudaædifican hum in muro.Exquoanimaduertimus amp;in ptæfcnti loco pro adolefcentibus atcj puberibus excuffos pofitos.Nonutilleopinatuseft proapoftolisquiexcuffiapedumexcuffionedicantur.Lcgiamp;cuiuf# damlibrum 8i elegantem in eo fenfum repperi excuffos iudæosdici a templo amp;nbsp;lege amp;nbsp;grana domini ?eoquodeftreprobos amp;eofum effe filiosapoftolosqui ex iporum femine.pcreent:amp; in fimilitudie •agittarum manu dni continéant.In fequentiquocj pfalmoHeliodorusmagis^nofterhylariuserra uinqui dehocloco in quo fcriptum eft.Labores fruftuum'tuoife manducabis:uariaopinatus afferuic ”'^g'sftarefnîam:fifcribatfruftuslaborumaliquc manducare:amp;nonlaboresfruftuum. Vndefpiri^ talemintelligentiâdeberepquiri:amp;ex hac occafione aggredics difputationem tanta operofitatequod uolebat intelligi:ufus eft’perfuadendi quanta fem per f alfitas indiget ut uera uidcatur cum hoc in loco non feptua^ta interprætes:fed latini de græci uerbi ambiguitate decepri xêpTôvç fruftus magis qi in interprætati funncum xàpTov manusquocj dicantur:quod in hebræoporiitur enac.Et Symmach? quintacgeditio tranftuleruntmanuutuarum:utambiguitatem prioris fermonis effugerent.Cutn hæcrurtiuiutaiuntoperisadlucubratiunculam uelox notarii manusme diftante fignaret: amp;nbsp;plura dicere cogitatem iam ferme quarta hora noftis excefferat:amp; repente ftimulis quibufdam ftomachi fu^ icitatus in orationem prorupiiut faltem reliquo horap: fpatio fub repente fomno fruftrarct infirmitas

Epiftolarisprologusbeati Hiero.præfbyteri ad damafiim papam inexpofitionecan^ tici æpithalamii canticorum fcefm Origenem cuius doftrinam amp;nbsp;eloquentiam lau^ dibus effert. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola XLV

Î EatilïïmopapæDamafo Hieronym.Origenescum incæterîslibrisomncsuiccritn'n N ' Canticocanticorumipfefeuicit. Nam decern uoluminibusexplicitisquæ ad Uigin

■éÉii ti Hflt;î uetfuuna milia penepetuencrunt Primu feptuaginta intcrprætes.deinde aqui

-ocr page 426-

ni


TRACTATVS

PARTIS

Can.}.

lam amp;nbsp;Symmachu amp;nbsp;Theodotionc:amp;adcxtfcmu quintam editionc quam in adio littore inuenilTc fe fcribitàta magnifiée apettet^ difleruit:ut inde mihi uideaf in eo côpktu} effe quod dicit. Introduxit me rex in cubiculû fuum i tacj illo ope ptermiflb qa ingentis eft ocii laborisamp; fumptuuaantas res tarn dignum opus in latinütraniferre fermonc: hos duos traftatusquosin more quotidiani eloquii paw uulisadhuclaftctibuscôpofuit:fidelitetmagis$ornateinterptatusfum:guftûtibifenfuû eiusnóci^ bûofferês.Tuaiaduertas quâti fint ilia æftimâda que magna funncuficpolfintplacere que pua funt.

Tranflatioduoßi traftatuum uel homeliarum Origenis in canticocanticorû e graeco in latinû.Vbi ximo ponitur ipfius Origenis prefatio de cantico ipfo canticorum.

Exo.iy.

Deut.zj.

ßs.17. Efa.y.

Epbc.f. P,

Efa.yz.

ps-44i

z.Cor.z • ps.57.

E^co.jo.

ubifupca

EcanticocanticofS’difturusqûodidicimusperMoyfenquædâeffequaenonfolumlandâ fed amp;nbsp;fanftafanfto5i::amp; alia que non trii fabbataded amp;nbsp;fabbara fabbatoßr fed nûc docemut fcribctefalomoneeffequaedâ non folûcantica:fedamp; canticacanticoijr.ßeatus quidcis qui ingredit landa:fed bearior qui ingredit fanftafanftojjî.B eatusqui fabbara fabbatizat : fed jeatiorquifabbatizatfabbatoßrfabbata.Beatusfiframp;isquiintelligitcâtica:amp;canitea .Nemoqppe nifiinfolcnitaobuscanit.-redmultobeatiorillequicanitcâticacanticojK.Etficutisquiingreditinfan fta pIuribusadhucindiget:utualeatintroireinfanftafandop;.Etquifabbatucelebratq(f adôoppio eóftitutu elt»multa adhuc neceffaria habet ut agat fabbata fabbato^.Eodem modo difficile reppit qui oïa que in feripturis côti nent câtica peragrâs ualeat afeendere ad caticucanticoß:. Egredi te opj £ƒ ægV* pto amp;nbsp;egreffum de terra ægypti ptranfiremarerubtô:utpoffis primu canticü cancre dicens. Câtemus di'io gloriofe em magnificatus eft.Licetaût primo dixei is câticû adhuc loge es a canticacantico^'P^*^^ ambula terra deferti fpiritaliter:donec uenias ad puteû que foderunt reges:amp; ibi ferf m canticu} canas. Poft hæc ueni ad uiciniâ fanftre tetræ:amp; fup lordanisripâ côftitutus câtes canticu moyfi dices. Attcde coclû amp;nbsp;loquar amp;nbsp;audiat tetra uerbaoris mei.Rurfum habesncceffariû utmilites amp;terrâ fanftâhetedi tare poffideas:amp; apis tibi 4)phetet;amp; apiste iudicet.Delbora qppe apis interptatur.ut poffîs amp;nbsp;illudcar men qff in libro iudicu continet edicere ad regnoß- deinceps uolume afeendes ueni ad canticü qn Da uid fugit de manibus oim inimicoijj fuotum.amp; de manu Saul amp;nbsp;dixit.Dnsfirmamentû meû amp;forri tudo mea amp;rcfugiû meum:amp; liberator meus.Perueniendûtibi eft ad Efaiâ utcum illo dicas.Câtabo canticü dileftae uineæmeæ.Et eu uniuerfa trâfierisad altiora côfcende:ut poffis aia decora cû fponfo^ hoc cancre canticûcâticoiüquotquot ex pfoniscôftetincertusfum.Orâtibusaûtuobisamp;reuelâtedfio q ttuor niihi in his uideor inueniffcpfonas uirum amp;nbsp;fpôfamxû fponfa adolefc£tulas:cû fponfo fodali um greges. Alia dicunt a fpôfa alia a fponfo nônulla a iuuenculis quædâafodalibusfpôfi.Côgruun quippe eft ut in nuptiis adolefcentularû fit multitudo cü fponfa iuuenû turba cû fponfo Hæcoia nol’ foris quærere.Noli extra eos qui pdicatione euâgelii faluati funt xpm fpôfum intelligere.Ecclefiâ fpô# famfinemaculaamp;ruga:dequafcriptûeft.Vbiexhiberetfibigloriofamecclefiâ non habenté macula} nci^ rugâ:autaliqd eorum:fcdutfitfan(ftaamp; immaculata.Eos ueroqui cû fint fideles non funttnilh ufmodi qualisfermopfatuscft.’fediuxtamodûquendâ adepti uidcntfalutcaîaduertecrcdentiüaias amp;adolefcentulaseffecûfponfa.Angelosuero amp;eosquipueneruntinuirumperfeâûintelligeuitos cffecûfponfo.Indeigit mihiuidentquattuorordinesiVnû amp;nbsp;unâ:duoschorosinter fecótinentesfpó fam cancre cû iuuenculis fpôfum cancrecû fociis.Et cu} intellexerisaudi canticûcanticoft:amp; feftina in telligereilludzamp;cûfponfadicereeaquæfponfa dicit utaudiasqueaudiuitamp; fpôfa.Si aûtnonpotue^ ris dicere cû fponfa que dixit:ut audias ea quæ difta funt fponfae.Feftina uel cû foonfa fodalibus fieri. Porto fi amp;nbsp;illis inferior es:efto cum adolefcctulis.'quæ in fpôfæ delitiis cômoran^ H æ quippe in hocli bro fabulapariter Si epithalamiû lunt pfonæ:ex quo Si gctiles fibi epithalamiû uendicarût:amp; iftins gc neris carme affumptû eft.Epithalamiûfiquidc canticûcanticoRr.Ptimû fponfa oratamp; ftatfm in inediis precibus auditur.Videtpntej fponfum.’uidetadolefcentulasfuocomitatui copulatas.Deinderelpon detei fpôfus amp;nbsp;poft fpôfi eloquia dum illeproeiuspatitur falute rôdent fodales.Donecfpôfusfitinrc cubitu Si a paffîone confurgat fe quedam fpôfæ ornamenta fafturus.Verum iam ipfa uerbaponenda funtân quibus prius uox fpôfæ deprecantisaudif. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Homelia prima.

^^^^Sculetmeofculisorisfui.Quorûiftefenfuseft.Quouf^fpôfusmeusmittitofcFa|)erMoy femmittitofcula per pphetas iam ipiuscupioora contingere.-ipe ueniat ipe defccaat. Orat / igit fpôfi pattern amp;nbsp;dicitad eum. Ofculetmeabofculisorisfui .Etqataliseftmtcompleat ______^fup earn ppheticuj illud:in quo dicit. Adhuc te loquente dicâ.Ecce adfum fpôfam fpôfi pa^ ter exaudit mittitfiliû fuû.Vidcns ilia eum cuiusdepeabat aduentûoraredeftitit:amp; ad eû cominuslo quitiQuoniâ bona ubera tuafup uinû :8i odor unguctorum tuort; fupoîaaromata. Spôfus igit xps miffusapâtreuenitunctusadfpôfam:amp;dicitadeû.Dilexiftiiufticiâ amp;odiftiiniqtatc: ^pierca unxit te deus deus tu us oleo exultationis præ pticipibus tuis. Sime ten gerit fpôfus Si ego boni odoti s eroSf egoliniar unguctis:amp; ad me ufcg eiusungucta puenicnutpoffim cû apfo dicere’. Xpi bonus odor.fu^ musinoîloco.Nosaûtcûhæcaudiuimusadhucpeccatisuitiiflt;5foctemus:deqbus,pphetapœnitcslo quit.Putruerûtamp;corruptæfûtcicatticesmeæafacieifipicriæmeæPftniodoriseftputridimirtuslfpi^ rat ungucrarquoß: typo repies in Exodo .Inuenies quoeg ibi ftaftconica galbané amp;nbsp;reliq.Hæc qdcad iccfum.Dddc ad opus unguctarii uaria fumunt ungucta.rin qbus eft nardusamp; ftaflcamp; deus qfecit cce luamp;tertâ:loquit ad Moyfen dices. Ego îpleui eos fpiritufapictiæ Si îteUedussut faciât opa artis ûguéta tiæîamp; unguentari.i:

-ocr page 427-

Tranna.traflatuuftiorîgc.încantîcacantJcop.’. Epîffofa XLv

tis:amp; nugucntarios deus docet.Hæcfi fpiritaliter intelliganî none fabulæ funt .Nifi aliqd habeant fe/ creti.n^e indigna fût deo.Neceffe eft igit eum qui audite fctipturasfpiritaliterncuit:aut qui cette nô nouit:amp;defiderat noffe.oîlaborecôtendete:quopoffitdignusfpititaliû fieri fectetotuamp;utaliqdaudê P . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cupidineuelamote.Siqdemeft fpiritalisamotEtquôeftqdam carnaliscibusamp;ali^

pintails amp;nbsp;alia carnalis potio alia fpiritalis.Sic eft qdâ amot carnalisa fathana uenics : aliusamot fpûs

babes amp;nbsp;nemo pôt duobus amoribus poflîderi Si catnis amatot es ; amorc fpûs non çapis.Si oia corpalia defpexifti nô dico carne aut fanguinc:fed argentûamp; poffeffiones.-fed ipam tetram Jpmçcodum.HæcqppeptranfibûoSi ifta oïacôtcp{iftiamp; ad nullû horûaia tua obligata eft nelt;j quo uiuo^’ amore tetineris potes aniotc capere fpiritalc.Ifta locuti fumus qa euenit occafio utde amore ipiritalialiquadiceremus.Expeditautc nobis Salomoniscuftoditepceptûamp;magis illiusjqui p Salo nione loquebaf de fapientia ira dices. Ama illâ amp;nbsp;feruabit te circûcida illâ amp;nbsp;exaltabit te ; honora illâ ut te ampleftaf.Eft qdc fpititalis amplexus atij utinâ côti ngat u t meâ fpôfam altior fpôfi amplexus indu Pro.4. aat:utegoquoç poffîm dicere qcf in eodc libro fctiptû eft Siniftta eius fub capire meo amp;nbsp;aextta illius Can. X. amplexabit ine.Ofculet me ergo ab ofculooris fui.Moris eftfcripturarû imperatiuû modum opta^ S riuoponete utibi Pater nofter qui esin codisfanftificet nome tuû p urina lanflificetamp; nueeft in pnti Mat.tf. Ofeuictur meab ofeulo oris fui:^ eo qÆ eft utinâ ofcule^Deinde côfpicit fpôfum uenit delibutus un guctisînecaliter ad fponfam poterat uenire:necdecebat aliter pattern ad nuptias filiû deftinare. Variis wunxitunguentisfecitillûxpmuenirdiuerfisodoribusfpiransamp;auditqa bona uberatuafupuinii Congrue fetmodiuinuseandetep locorû qlitatediuerfis uocabulisnûcupat.Qu^ndohoftiaeffertuc in legeamp;: uuk intelleftum oftendere pedufculû fepationis affat Quâdo uero recûbit ali qs cû iefu amp;nbsp;fen •uûeiuscommunionepfruiturnonpeftufculûutfupradedpedusalloquit.Porrocûfponfaloquitut M fponfum qa nuptiale carmen i ndiici t non peiftufculû ut in facrificio nô peftus ut in iohàne difeipu lo;fed ubera noîat diccs.Qxûa bona ubera tua fup uinû.Cômunica ut fponfa cû fenfibus fpôfi :amp; feins 93 inebriant at^ lætificât iftiufmodi cogitatus.Quô aurc calix dni inebrianspÇ optimus eft? fie ube^ f3fponfioîmeliorafunt uino:qabonauberatuafuperuinû.Inmediispcibusad fponfum uerbacon •itttit.Et odor unguentorum tuopr fup omnia aromata:nó uno fed omnibus fponfus uenit uftus un gnentis.Si aût amp;nbsp;ad meant animam faftam fponfam fuam uenire dignabit qua oportet effe formogt;

illû de coelo ad fe trahat:ut defccdere faciat ad terras ut ueniat ad amatâ .Quali pulchritudiede/ '^oranda eft. Quali debet amore feruere:ut ea loquat ad illam quae ad pfefta locutus eft fpôfaj.Qiiia cer uix tua qa oculi tui:qa genae tuæ qa manus tu£e:qa uentcr tuus:qa humeri tuir qa pedes tui :de qbus fi conceflerit dns difputabimusquo fpôfæ mebra uarient:amp; fingularû partiû laus diuerfa dicat : ut poft ‘lifputationc etiam ad noftrd dici aiam fiEr laboremus.B ona igitur ubera tua f up uinûamp; odor unguc torum fuper oia aromataSi uideris fpôfum tue intelliges uerû effe qdquot; dicit qrn bona ubera tua fup uf bû amp;nbsp;odor unguétotv tuopj fup oia aromata.M ulti habuerunt aromata.Regin.a auftri detulitaroma nbsp;nbsp;gt;j«

ta falomôi.amp; plures alii aromata poffederûrifed babuerit qsquatalibet non pnt xpi odoribus compaj» rari:dequo nuc fponfa aitiOdor unguentorum tuop^ fup oia aromata.Ego arbitror qa amp;nbsp;Moyfesha buitaromata amp;nbsp;Aaron:amp; finguli ,pphetaR'.Verufi^uideto xpm amp;nbsp;fuauitatem odorc unguctorueius perceperotftatim fniam fero diccs.Odor unguentoß: tuorû fup oia aromata. Oleû effufu; nomen tuu jipheticû facramentu eft.Tcâtûmodo nomen iefu uenit in mûdû amp;nbsp;unguentû pdicat effufum.In eua; gelio quocj nwlier accipiens alabaftrum ungnenti nardi piftici pciofi caput iefu pedefq pfudit.Obfet^^'^^* uadiligenter q deduabus fup caput effuderit faluatoris.Siquidc peccatrix fuper pedes Si ea quae didt nofqiffepeccatrix fuper caput eius fuiffemôftrat. Obferuain$iamp;inueniesin enagelica ledione non fabuRsK narrationes ab euangeliftis fed myfteria effe confcripta.rmpleta eft utifj odore unguenti do tnusfi quidpeccatrixhabuit ad pedes referendu eft: amp;nbsp;fi qd ea quæ non peccatrix ad caput. Necmitu domu fuiffe odore côpletâcûhocodoremunduscompletusfit.fctibit ineodêloco defimoneleprofo amp;nbsp;domo eius.Egoputoleprofummûdiiftiuseffepricipctamp;hûcleprofumfimoncnûcupaticuius do^ triUS ad aduentû xpi fuaui odore côpleta fit agente pœnitentiâ peccatrice:amp; fanda caput iefu in ungn enti odoribus pfundente.Vnguctû effufum nomen tuû.Quomodo unguctû qtf effufione fua odorë longe latecj difpargit fie xpi nome effufum eft.in uniuerfa terra xps noiat.in oî mundo pdicat dns. Vn guentûetn effufum eft nome ei us.Nûc Moyfi nome audit qd“ prius iudere tantû claudebat anguftiis Neç ein grecoßjquifpiä meminit ei usNecg in ulla gctiliû litterarum hiftoriade illo feu cæteris feriptû 3liqdinuenimus.ftari;utiefusradiauitinmûdoeduxitfecûlegcs amp;4)phetasamp;uerecôpletumeftun guentû effufum nome tuû ipæ'iuucculædilexcrûtte.Et qa per fptnfanflû charitas dei diffufa da noftra congrue nomen effufionis infcrt.Vnguentû effufum eft nome tuû.PIæc dices fponfa adole^^ nbsp;nbsp;** ’

fcentulas con^icit qfi ilia fponfa pattern rogabat:amp; ad ipm fpôfum cominus loquebaf.quot;nec dû adole^ fentulæ aderant. inmediis’ueropcibusingredituriuucnculaR:chorus:amp; fponfælaudateloquiis.Ptoj ptereaiuuenculæ dilexeruntte:amp;atraxeruntte.AdolefcentulæcB rôdent. Poft tein odore unguentotu tuo^curremus $ pulchtæ fponfi pediffæque: que needum fiduciam habent fponfæ. Sponfa nô poft tergumfeqnitunfedingredituriunftalateri.Apphenditdexteramfponfi amp;manuseiusfpôfi dextr* continetur.Famulæ uero ingrediuntur poft earn Septuaginta funtreginæ:amp; oâogintaconcubinæamp; luucnculæquajü noneft numerus. Vnaeftcolumbamea.-pfedameaunaeft matrifuæ.-unaefteiq

ii

-ocr page 428-

PARTIS


II


TRACTATVS


Z-Thi .4 l.Cor.9. ïoh.j,


Can.s.


Nu.iz.


ps.(S7.

Mat.?;.


Mat.iz.


concepit illam.Poft te ergo inodore unguentori; tuojÿ curremus cö 01 honeftate deanibulatibusdidu cft:poft te iri odore ijnguentof^: tuoßj curremus:fclt;f um illud. C urfum côfùmaui.Et illud q in ftadio curruntocsquidemcurruntunus autéaccipitbr.auium.Brauium xpseft.'amp;hæcquidc adolefccciilæ ' quas ,ppter amoris exordiö foris ftarccognofdmusziuxta illud exemplum. Amicus autc fponfi ftas li audienseumgaudiogaudetppter uocemfponfi.Talequiddamamp;adolefcentuIæfuftinentintroeun te fponfo forinfecus remanent fponfa uero fpeciofa pfcfta fine macula:fine ruga in fponfi cubiciilum in regnum pénétraiingreffareuertit ad iuuenculas èi nunciateis quae fola cólpexeritdicitqj itroduxit merexincubiculumfuurn nonait.introduxitnos pluresincubiculum fuum.Pluresforisremanent in cubiculum fola ingredit fponfa:ut uideat thefauros abfconditos amp;nbsp;tenebrofos renuncietqg iuuccu; lis.introduxitmerexincubiculumfuum. Rurfus adolefcentulæ.ideftfponfaij; incipientium turba complurima.ingreflafponfacubiculumfponfi:amp; uidentediuitiasuirifui dumilliuspftolanfaduen turn lætae concinnunt.Exultabimus amp;nbsp;lætabimur in tePro fponfæ pfedionelætantur.Non eft âemula tio in uirtutibus.Amor ifte mudus amor ifte fine uitio eft.Exulrabimusamp; lætabimur in te Diligemus ubera tua ilia quæ maior eft iam tuorum uberum lafte perfruit: amp;nbsp;loquitur exultans bona ubera taa fuper uinum.iltæ uero q exultationemamp; læticiam deferunt:adolefcentulæ qppe funt deferuntcliarita temamp;dicunt.Exultabimusamp;letabimurinte.Diligemus ubera tua fuper uinum.Diligemusinquiut nondiligimus.Deindeloquit adfponfamæquitasdilexitte.Laudat fponfam nomen illi æquitatisa ;ppriisuirtutibusimponentesæqtasdilexitte.Rurfum ad adolefcentulas fponfa rndet.Nigrafuniamp; fpeciofa filiæhierFm:ut tabernacula cedanut pelles Salomonis.Ne intueami me:qa ego fum dénigrai ta:qin defpexit me foUSpcciofa quidem eft:amp; poffum inuenire quo fpedofa fit fpôfa.Quærimusaût quo nigra amp;nbsp;fine candore fit pulchra.Pnîam egit a pftis fpeciem ei largita eft conuerfatioamp; ideo fpedo fa cantat. Quia uero nec du 01 pftórö forde purgata:nec dû lota eft in ßlute.nigra dicif .-fed in atro coIo ce nó pmanet.Fititaqg câdidaqnadmaioraconfurgit.amp; ab humilibusindpitad altacófcendere:dicic ^deca.Quæeftiftaquæafcenditdealbata.Etquo'manifeftiushoc myfteriumdefcribatnôaitutin plærifcg codidbus legit.fnnixafupfratruelé fuû.i.epifite rizomene:fed epife etizomene .i.fuperpeftus ciusrecumbens. Significantercjde animafponfæamp;fermonedicit fuperpeftus illiusrecumbensga prindpale ibi cordis eft noftri.Vnde a carnalibus recedctes fpiritalia fentire debemus:amp; îtelligere:mub to melius effe fie amareÇ amare defiftere. Afcendit igi tur recumbens fuper peftus fratruelis fui : amp;nbsp;q urc nûcinexordiocantici nigra poniturinepithalamii fine de eacantatur. Quæeft iftaqaæafccdit deab bau.intellcximusquô amp;nbsp;nigra amp;formofafitfponfa.Siautem amp;nbsp;tu nonegerispnîam:caueneanima tua nigra dicat amp;nbsp;turpis amp;nbsp;duplici fœditate turperis:nigra propter peccata preterita.iurpis proprer hoc: quia in eifdem uitiisperfeueras Si uero penitentiâ egeris nigra erit anima tua propter antiqua delida æthiopicidecoris.Etquia femel æthiopem noîaui uolo teftcfcripturâfuperhunc aduocarefermoné propter pnîam uero habebitaliquid.’utita dicam.Aaronamp;maria murmurantquiamoyfesæthiopif fam habet uxorem:amp; nunc Moyfes æthiopiflam dudt uxorem.S i quidem lex eius. ad hanc noftrani æthiopiffamtranfmigraniuMurmuretAaronfacerdotiumiudæorum:murmuretamp; Maria fynago^ ga eorum. Moyfes de murmuratione non curanamatæthiopiflTam fuam:de qua amp;nbsp;alibi didtur perp phetam.Abextremisßuminumofferanthoftias.Etrurfum Aethiopia preuenietmanus eius deo. Puf ehre pteueniet:quomodo in euangelio millier illaqfanguinemdefiuebat.Archifynagogifiliam cura tione preuenitfic æthiopia ifrael ægrotantefanata eft.Illorum delifto falusgentilibus fada eft ad æmu landum eos.Nigra fum amp;nbsp;fpeciofa filiæ hierufalemamp; tu ecclefiaftica aia ad filias ifrael conuerte fermo nem amp;nbsp;die. Me plusamat fpôfus:me magis diligit $ uosquæ multæ filiæ ifrael. Vos foris ftatisSc fpô; fam cubiculum iiidetis intrantem.Nemo dubitet ni gram uocatam effe formofam:qui nos fumus.-ut cognofcamus’deum:utcanticacanticipdicemus:utabæthiopiæfinibus:utabextremo terræuenenV^ musfapientiam ueri audire Salomonisó^ qii faluatoris uoxintonannsauditur.Regina auftri ueniet îniudicium:amp;condemnabit homines genetationishuius:quia uenit a finibusterræ. audire fapienrîâ Salomonisamp; ecceplusquam Salomonhic:audi myfticequædicantur. Regina auftri uenita fînibus terræ ecclefia:amp; condemnat homines generationis huius: iudæos carni amp;nbsp;fanguini deditos: uenit a fn nibus terræ fapientiam Salomonis:non illius qui in teftameto ueteri predicatur :fed huius qui in euâ gelio Salomonemaioreft. Nigra fum amp;fpeciofa filiæ hierufalem:nigra ueluttabernacula cedar: fpe^ ciofautpellesSalomonis.Ipfaquotÿ nomina cum fponfædecoreconueniunt.Aiunthebræi cedar in terptari tenebras.Nigra fum ergo ut tabernacula cædar:ut æthiopes fpeciofa ut pelles falomonis ; quas CO tpe in tabernaculi ornaméto compofuit qn templum fummo ftudio amp;nbsp;labore fabricatus eft.Diues quippe falomon: amp;nbsp;in omni fapientia illius nemopceffit ilium.Nigra fum amp;nbsp;fpeciofa filiæ H iertrn:nt tabernacula cædar.’utpelles Salomôisrneintueamini me:qnia egofum denigrata.Satiffccitde nigro^ refuoamp; per pnîam ad melior-a conucrfa:annunciat fefiliabus ifrael nigram quidem effe fed pulchram fclt;f m cp fupius expofuimus:amp; dicit:ne intueamî me qa ego fum denigrara.Ne inqt admiremini co# loris effe me tetri:fol defpexit me:plco qppe radio in me lûinis fui fulgorilluxit.ut ei? fim calore fufca# ta.Necç et ut decuerat ut folisdignitas expetebatilli? in me lume accepi delido cor; falusgctilib? fada eftiamp;rurfujincredulitatcgentiûfdaifrael,Habesutrucpapud apEm.Filiimatrismeæ pugnauerûtad uetfum me. Gôfideràdû quo fpôfa dicat.-f ilii matris me pugnaueruntaduerfum me amp;nbsp;qû aduerfnseâ fratrum


-ocr page 429-

Tranfia.tiadatuumOrigenisincanticacanti. Epiftola. XLV fratrumpugnafurrexit.VidepaulumeccIefiæpfecutorê:amp;intelligesquôfiIiiismatriseiuspugnauerit Z aduerfus ea.Perfecutores eccEiæ egetût pniam amp;nbsp;aduerfarii eins rurfum ad fororis figna cóuerlï pdica; uctuntfidcquâantedeftruebât.Hoc4)pheticofpiritu fponfanûc cantâsait.Dimicauerûrinme.-pofue runtmecuftodêinuineis:uineameanócuftodiui.Egoecdefa:egofpófa:egofine macula plurimaru • pofita uineap; a filiis matris meæ qui côtra me aliqn pugnauerât: qua follidtudine curalt;5 diftrifta dû plures cuftodio uineas:uineâ meâ nô feruauiJntellige mihi hoc de paulo amp;nbsp;alio quocuni^ unftoßiqui prooîm fitfalute follicitus:amp; uidebisquomodo uineâ fuâ nôcuftodiés.aliop! uineta eu; ftodiat.Quôetiâutaliosluaifaciat.apfeinqbufdâaânafuftineat:etemcûfueritliberexoibus;feipum . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

feruum fecit:utocslucrifaceret.Faâ:usfuminqtinfirmusinfirmis:iudæis iudæus:hisq fub lege erât’‘^otin.s i quafi lublege Si ca:tera.Dicat^ uineâ meâ nô cuftodiui.Deide côipicit fpôfum qconfpeâus ablceffit, ^^ocitoto carmîefacitigtf nifi qs ipepatiabnôpôtintelligere fæpe deusteftis eih Spôfuj r’fî? j^‘^'’^’’^^*^ecôfpexiamp; mecû effe lt;ÿplurimu:quo fubito recedcteâuenirenô potui qcf qrebâ.R urfus igit delidaoeius aductû Si nônû$ iterû uenit:amp; cü appuerit meif^ manibus fuerit comphefus :rutƒ fum elabit:amp; eft fuerit elapfus rurfum a me inqrit;amp; hoccrebrojfacitidonec illû uere tencâ:amp; afeedâ in tpa qn uefpere qfi diluculo:qiî i folis pafeis occubitu.lllud tpsinquiroqiî in florcte die:qn plena luce i luaieftatistuæfplcdoreuerfaris.Annûciamihiquédilexitaiamca.ubipafcisiubicubasinmeridie.DiîÎQ ligéterobferua meridiêlegis.Apd’Iofeph meridiefrcsprâdiu celebrât.Angeli meridie Abraæ fufcipiû;^^ nbsp;nbsp;*^5’

turhofpitio:amp;cæteraiftiufmôi.Quære amp;nbsp;iueniesfcriptutam diuinânô fruftrafeu fortuitu unûqucqg ufurparefermonê.Quifputaseftdignusenobis:utadmeridicuf^pueniatamp;uideatubipafcat:ubi eu betfpôfus.Annucia mihi que dilexitaia mea:ubi pafdsiubi cubasin meridie.Nifi em tu mihi ânûcia^ Wetisicipio errabuda iadtari amp;nbsp;dû teqro in aliop; greges icurroÆt qr alioje erubefeo fade at^ oracôtin gere fade meâ atœ ora mox côtego.S û gppe fpôfa formofa:amp;aliis nudâfadc meâ nô oftcdoinifi tibi fo h quem iâpridc oeofculata fum. A nnuncia mihi que dilexit aîa mea:ubi pafdsmbi cubas i meridie : ne qnfia ficut coopta fup greges fodaliû tuopr ut ifta nô patiar.-ut nôfiâ cooptaïut ora nô côtegâ:amp; ad ali; os «fcg puenics indpiâ foriïtâ amp;nbsp;eos amare quos nefdo.icdrco anûda mihi ubi te qram:amp; inueniaj in meridie nefortefiâ qfi cooptafup greges fodaliû tuoj^.Pofthæc uerbafpôfusei côminat:amp; dicit.Aut cognofees temetipam qüi regis es fpôfa amp;formofaamp; a mefada formofa.S i qdc ego mihi exhibui g'o hofam ecclefiâ nô habête macula ne^ rugâ. Autfeito qr fi te nôcognouetis amp;nbsp;tuâ feieris dignitatc pa tierishæcq fequunt.Quæ nâ iftafunt.Si nôcognoueristemetipfamopulchrainmulieribusregrcde; . K tu in ueftigiisgregû amp;nbsp;pafee nôgreges ouiûmô agnopi: fedhædos tuo.S tatuetquippe oues a dextris amp;nbsp;a finiftiishædos.fi nô coguoueris temetipam o pulchra in mulieribus egredere tu in ueftigiis gregû amp;nbsp;pafcehædos tuos in tabernaculis paftoßr.in ueftigiis inquit paftojy nouiflîma fiesinô inter oues: féd înterhædostuos eu qbushabitas nô poteris mecû.ideftcum bonopaftoreeffe.;Equitatuimeo in eut; tibuspharaonisaffimilaui te.5i uisitelligereo fpôfa quo feire te debeas.-cognofcccui te côparaucrim: amp;tûcuidebistalcteeffe:qturparinôdebeasicûtuâfpedccognoueris.Qindeftigitequitatuimeoicur ß ribuspharaonisalïimilauite.Scioeqtemfpófumfiphetadicête:amp;cquiratioeiusfalus.Aflimilataesec go equitatui meo in curribuspharaonis.C^iâtûdiffert equitatus mei^ qui fu_m dns:amp; dimer goîflu;

dibp pharaonè amp;nbsp;criftatos eip; amp;nbsp;afeefores ci 9. Et equos amp;nbsp;currus ci 9: $tû iquâ differt equitatus meus ab eqs pharaonis:tâto melior es oibus filiabus tu fpôfaitu ecdefiaftica aîa.'oibus aïab?q nô funt ccclefia fticæ.lgit fi ecdefiaftica aii es:oïbus aîabus es melior fi nô es melionnô es ecdefiaftica. Eqtatui meo in curribus pharaonis aflimilaui te 4?xima mea.Deinde pulchritudinc fpôfæ fpiritali amoredefcribit.Gc nætuæutturturis.Fadéilliuslaudetamp;genarûruborefuccédit.Pukhritudoqppemulierû.'ingenisdi Giture(re$plurima.itaamp; nos pulchritudinc aiæintelligamus in genis.Labia uero eius amp;nbsp;lingua intel; ligentiâ pdicemus.Collû tuû monilemtornamctum qtf folet uirginû collo pcdere:amp; nûcupaf ormif cosiitalt;5 fine hoc décoré amp;nbsp;tuû ipfum collû eft ornametum.Poft hoc fit fponlus in recubitu irequieuit ut Leo:ut catulus leonisobdormiuinut deincepspoffit audite fufeitabit eû.-quo intérim :doimiête ap parent fpôfæ fpôfi fodales angeli.amp; his cam’fermonibus côfolant.Nos tibi aurca ornaméta facere non poftumusmonenitamdiuitesfumusutfpôfustuusîquiaureutibi monilelargiatnos fimilitudinej aurifaciemus:nonemhabemusaurû.amp;hocquocçlætâdûeft:fifiEitudinesfauri fi ftigmata faciamus argenti. S ititudines auri faciemus tibi cû ftigmatibus argeti : uerû nô omni tpe:fed donee fpôfus tuus furgatacubitu.Cûem illéfurrexeritapfetibi aurûipfefadetargentû:ipe tuâ mentcfenfumij décora; bit amp;nbsp;cris uere diues in fponfi domo fponfa formofa.cui eft gloria in fæcula fæculorum. A men.

Secunaa Homeliaex Origene traduda.

B co loco in quo fcriptû eft Naidus nieadedit odofc fufuufqi ad eu locum in quo ait. Quia VI uox tua fuauis amp;nbsp;forma tua decora:amp;c.Omnes animæ motóes uni ucrfitatis conditor deus

creauitadbonûrfedpro ufu noftrofitfæpe ut res quæ bonae funt per naturam:du3 male his ^=^5^»abntimurnosadpeccatadcducât.Vnusdeaiæmotibusamoreft:quo beneutimuradamâ dumaifapictiai-narnemusamp;ueritatc.Qyandoueroamornofterin peior.a corruerit amamus carné amp;nbsp;fanguinem.T u igitur ut foiri talis audi f piritali ter amatoria uerba cantari:amp; difee motû aiæ tuæ amp;nbsp;naturalisatnotis incendiûadmelioratranffetre.-fecûdûilliidAma illam amp;nbsp;feruabitteidrcunda illam

i il

-ocr page 430-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II


TRACTAT VS lH


Proüct.4. amp;exaltabitte.ViridiligiteuxorcsueftrâsaîtapFs‘fednôftetitîneoqd’dixeratuîrîdiligitcoxpresue/ liras uetû feiens effe diledionê uirojt inppriis quoej uxoribus inhoneftâtfeiens effe placentc deo docu. Ephe’.J. nbsp;nbsp;nbsp;itquomodo uir uxores fuas amaredeberent inferens.Viri diligite uxorcs ueftrasfficut amp;ƒpus eeclefi^

am.Ethocquidêin^hcmio eoßjquaepofteadifferendafuntdiximus.-quiaamici fpôfi dûrexin reçut» bitufuoeft{requiefcensemdormiuitiitleoamp; utcatulusleonis)fponfefimiferantdonecille côlurgo retfimilitudines auri amp;nbsp;argentieffefaduros.mô habentesaurûutfponfus amp;nbsp;quodâmodoaliis uerbis fponfi paffio pdicata eftmon irrationabiliter ad hæc fponfa refpôdit amp;nbsp;ipfa difpcfationc quâdâ paftio nis intelligens ad id quodaudieraufimilitudines auri faciemus tibi eu ftigmatibus argcti.Donecrex r recubitu iuoeftait.Nardus mea deditodorêfuû.Fafciculusguttæfratruelismeusmihi in medio ul^ turn meop2 demorabif. Quô igitur aptabimus ei id quod pceffitfdonec rex in recubitu fuo eft : id qû fequit:nardusmeadeditodoremfuû.Loquiteuâgeliuqruenitmulierhabcsalabaftrûunguétinardi piftici præciofi.'non ilia peccatrix:fed fanda de qua nûc mihi fermo eft. S cio quippe Lucâ de peccamgt; I L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ce.Matthcû uero amp;nbsp;lohannê amp;nbsp;Matcû nô de peccatrice dixiffe. Venitergo non peccatrix ilia fed fanda

lohan.iz, cuj nome qùoqg Iohannes infouit.Maria quippe erathabcs alabaftrû ungucti nardi piftici præciofiôi cffuditfuper caput lefu.Deinde fuper hoc indignâtibus non oîbus difcipulis;fed i uda folo dicente po tuit uenundari trecentis denariis:amp; dati pauperibus.Refponditmagifter atcj faluator. Semperpau^ peres habebitis uobifeum meautc nonfemp.Præueniês qppehæc in die fepulturæmeæ fecit.Ideo ubi^ cun^pdicatum fueriteuâeeliumiftud:dicefamp;qcffecithæcinmemoriâ eius.rnfigoracgoiftudqtf O nbsp;nbsp;nunc It^uit.Nardusmea deditodorê fuû:illa fup capnt dni fudit unguctü:amp; tu quoiÿ affumenardû

Exo«3o.

Nich.y. Danie .zgt;

utpoft^caputlerufuauiodorepfuderisîpolïisaudadcreffari.Nardusmeadeditodorc fuû:amp;aiefu reciproeû audire fermonc:quia ubicunog prædicatu fuerithocèuangeliû in toto mundo dicenamp;qrff^ z CorîîîÆtîi^^^æ*' nnenioriä'eius:tu quo^ facito in uniuerfisgctibusprardicatoqn autc hoefades.Si fad? fu^ ' ris ut apoftolus amp;nbsp;dixctis.Xßi bonus odor fumus in 01 loco in his qui faluant:amp; in hisqui perefit.ßof na Opera tua nardus funt.S i uero peccauerispeccata tetroodorc redolebüt.Dicit quippe pccnités-Cóf putruerunt amp;nbsp;corrupts funt dcatrices meæ:a fade infipientis meæ.Nô de nardojtpofitu eft nuefpinV tuifando diceretneej de hoc quod oculis intueamur euägelifta feribit ungucto:fed de nardo fpiritali: de nardoqus dedit odorem fuu.Fafdculus ftades.id eft gutts fiue ftillæfratruelis meus mihi.Guttaj unguienti cafiam galbani.In exodolegimus peepto dni in tymiama.id eft in facerdotale crifma confe dum.Si ergo uiderisfaluatorem meöadterrena authumilia defccdentem:uidebis quomodouirtu^ temagna amp;nbsp;maieftatediuinaad nosmodica qusdam ftilla deffluxerit.Dehac ftilla amp;nbsp;.ppbeta cednit dicens.Eterit de ftilla populi huiuscôgregâduscôgregabiturlacob.Etficuti fecundûa'liûfenfuni La^ pis erat prsdofusemontefinemanibusznoftriincarncfaluatorisaduentus.Net^enimtotusnrösfu^ itquidefcenditadterrasrnecpoterathumanafragilitastotiusmontismagnitudinccapcre.Sed lapis exmontelapisoffenfionis:amp;petrafcandali defcenditinmundum.-ficfecundüalium intelleduftila nu cupaturoportebatquippeut(qrocsgetesin ftilla fitulæreputatæfunt)hisqiu\phoim falure fadusc oîa:etiâ ftilla fieret ad eas liberadas.Quid em pro noftra falute nöfadus eft.Nos inanes amp;nbsp;illcexinani^ i.Co'rin.ii uitfemetipfum forma ferui accipicns.Nospopulusftultus amp;nbsp;nôfapiens:amp; ille fadus eft ftulticia ^i^ Vbi fupea. cationisîutfatuu dei fapientiusfierethoîbus.Nos infirmi.-infirmiî dei fortius hominibus fadum elf.

Era.4o«

Philip.z.

ps.44*

’ Quiaigituruniuerfægentesutftillafitulaî.'amp;utmomentumftateræ reputatæ funtn'ccircofadus eft ftilla:utpereumaoeftimentisnoftrisodorftillaî:,pcederet:iuxtailludmyrrhaamp; ftilla amp;cafiaa uefti^ mentis tuis:adomibuselephantinis ex quibusiaetificauerunt te filiæregum in honore tuo . Qu£E in xliiii.pfalmodicunt ad fponfam.Fafciculusftillæ fratruelis meus mihi.Confideremus quid fibi truelis nomine aelitecclefia:quæhicloquit de fratruelenosfumusex gentibuspgregati.Saluator no fterfororisçiuseftfïlius.ideftfynagogae.Duæquippefororesfuntecclefiaamp; fynagoga.Saluatorer^ go ut dixirtiusfilius fynagogæ fororis uirecdefiæ fponfus ecclefiæ fratruelis eft fpôfæ fuae. Fafciculus ftillæ fratruelis meus mihi in medio uberu meorum cômorabit.Quis ira beatus:uthabeat hofpitc in principal! corde in medio uberû in pedore fuo fermonem dei.Taleeft quippe quod canitur.In medio ubcrummeorumcommorabitur:finonfuerintfrad3emammaetu.T:inmedio carum habitabit fers»

Ezegt;Z3*

mo diuînus. Decebat incarminenuptialimammas potiusappellari peftus.Etperfpicuum eft cur ad expoGrionem eiusqiiæ dicit.In medio ubetum meoß? commorabif.'fit affumptû fi non fuerint fraftæ mâmætnæ.De Ezechiele ineoquippeloco ubi Hierufalédnicacorripif uocciinter cetera did^ taradcam.Inægvptofraftæfuntmâmætnæ.Caftarôuberanôfrangnntifcd meretricumuberaIaxis pellibus irrngantur.Pndicarû creda font ubera amp;nbsp;uirgînali robore tumentia.S ufcipint fermonc fpon fi:amp; dicunt.In medio uberü meowcômorabit.Botrns Cypri fratnielis meus mihi. initium efi fetmo nisin germine:amp; inîtiûcypri.id efi flotitionis in uerbo unde ait.Botfuscypri.i.floritiôisfrafmclis me us mihi. Nôoîbuseft botrus cvpri:fed hisquî eius flore digni funt Aliis uua uaria efl-:huic foli q nigra eft amp;nbsp;formofa in florîs decore fe pbet.botruscypri fratruelis meus mihi.Nô fimplr ait botrus cypri fra^ tcnelis meptfed eu additameto mihi:ut doceret nô oîbs»eu effe botrû cypri. Videamus aütî qbus regiôî busBotrusiftefitfpôfæ.in uincis engaddi qcf interprat oculustctatiôis.in uincisigif ocuü tctatiôis. Botruscyprifratruelismcusmihi.TctationisocuIusinpntieft.Siquidcintctatiôemoramurinhoc mûdo:amp; tecatioeft uitahûana fup terrâ:dô inhacluce uerfamur.in uineisfumus engaddi. Siautem meruaimtu

-ocr page 431-

ïranfîa.tfaÂatimnîorîgenîsîncàntîcàcâtih'i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Êpiftolâ XLV

ftCTuerinmspofteatrâfplatari : a noftro agricola trâfferemur.Nec dubites qa poffis de cngaddi uînefs ad loca meliora ttanfferri. A gricola nofter ad trâfferendâ uineâ crebra meditatione iâ callu it Vinea' ein '’^ægVptottâftnlifti.-eiecifti genres amp;nbsp;plâtafti eâ.Opnit montes umbra eins. amp;nbsp;arbuftaeiuscedros liba^ nbsp;nbsp;,

ni.Ethæcquidem qexpofuimusdocutafitfponfadefponfofignificansamorem fuum iSi fpôfi ueni P^’75lt; entis hofpitiûquô in medio uberum Sz (ai cordis archano fpôfus ueniens commoret. Rurfus fponfi ad eâ f mo dirigit amp;dicit Ecce fpeciofa ,pxima mea ecce fpeciofa ocFi tui ocFi colûbæ ilia fie dicit ad fpô fum.Ecce fpeciofur fratruelis meus nô adiungit amp;nbsp;,pximus meus.Hic aût qn loquit ad ea: ecce fpecio •a nieaadiûgitamp;4)xima mea. Quare aûtillanôdicit.Eccefpeciofus fgt;ximusmihi:fed tin ecce fpecio/.

Quareille no folum fpeciofa es dicit:fed fpeciofa es pximamea.S pôfa fi longe fuerit a fpôfo nô eft fpeciofa tüc pulchra fit:qn dei uerbo coniûgit.Et merito nunc docet a fponfo:ut ^jxima fit:amp; a fuo la tere nôrecedat. Ecce fpeciofa ^jxima mea:eccefpeciofa.incipisqdem effe fpeciofaex eocp ,pxima mihi cs.Poft$ eê cœpis fpeciofa etiâ fine additamétoftxime abfolute es fpeciofa. Ecce fpeciofa ,pxima mea cccefpeciofa.Videamusamp;aliâlaudemfpeciofaerutamp;nosæmulemurfponfæfieri.Oculituicolumbæ Qui uiderittnulierem adcôcupifcenduearn iâ mœchatusefteâin corde fuooculosnôhj colûb.æ. Si qsueroociiloscolûbænôhj.'domûfratrisfui ingredit infoclix:nóferuansilludqd’in .puerbiiseftpce Pfo.z^» ptû:indomûfratristui ne intresinfœlix.Pro eocp Septuaginta infoelixïterptati funt. Aqlahebræâ ex nbsp;nbsp;nbsp;' q

prima ueritatc Atrenofo.i.ftultû pofuit Qui aût habet oculos columbæ uidetrelt;Saamp; mîam .pmeretuf Vidensporro qs uidetrefta nifi qui cafto côfpeftu amp;nbsp;puris intuet oculis. Noli igit mihi his tm catnis oculisintelligerequediftafunt:licetamp; de hisintellexiffenôinutilefitzfedingrediensadîtcriora cordis ' tui:amp;aliosocFosmctepquircs:q amp;iadeimâdatoillûinant{mâdatûqppedeîiIlûinâsocEos) illtfenite ps.i8lt; telabora.’ptêde utfftc intelligas uniuerfa q difta fût : amp;nbsp;fiEis fpûi qui in fpecie defeedit colûbæ audias qa ocFi tui colûbæ.fi ïtelligaslege fpiritaEr oculi tui colûbæ fût S i ïtelligaseuageliû utfeuult îtelligi euâ gdiûamp;pdicariiuidesiefûocj lâguoréamp;îfirmitatcnôfolûeotpeqcarnaErfftâfûtfuiffemcditatûfjho diecjnieditantc:amp;nôtintûcadnoiesdefccdi(rc:fedhodie(5defccdere:amp;efl’epntc.Ecceem uobifcûfû nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

üfijadcôfummationêfæculi.Oculituicolûbæfunt.Eccefpeciofa jjximamea:eccefpeciofaoculitui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

colûbæ.H as de fe fpôfa audics laudes fpôfo uicc in laudibus tribuit:nô quo ei qtf nöhabet fuo pconio largiaüfed intelligêsdecorc attç côfpiciens ait.Ecce fponfus fratruelis meus eqdc pulcher leftusnofter ümbrofus.Quæroleftuminquofponfuscûfponfarequiefcat:amp;nifallorcorpushumanûeft. Siqdc Mar.Jf« îUeineuangelio paralyticusquiiacebatinleftoamp;abireindomûfuamfublatograbatouoceiuffuseft faluatoris:anteqgt;fanarâfupdebilemembro!î.’fuoftcorpusiacebat;: qd* poftea dei uirtutefolidatûeft fie ego itelligo:Tolle grabatû tuûamp;uade in domû tuam.Necp eth ad hoc filius dei de cocleftibusad ter tena defcenderatiut de leftulis imperaret:amp; confurgentem ab ægrotationcfua fine leftulo non patere/ turabfcedere.Tolleinquiensgrabatumtuum:amp;uadeindomum tuam.Ettuigitafaluatorefanatus toilegrabatum tuum:amp; uade in domüm tuam:ut curn ad te uelut fponfam uenerit fponfus amp;nbsp;in eo tecum fueritreclinatus dicas.Eccefponfus fratruelismeusequidem pulcheracclinatio noftra umbro faeccefpeciofusfratruelismeusipfeamp; fpeciofuseftamp; umbrofus.Per diem quippc folnonuretre : ‘ necplunapernoftemVTrabesdomo!î!noftraFycædrimultitudinisuerbafunt.Vidcntaute5mihi uiri ■ hæc dicerc:qui cû fponfo funt:de quibus fuperius fermo pfatus eft.'domoscædrinas trabibus intextas: amp;nbsp;Cypreffiscôtignatas.Si qdem proftibeafcenditcyprefl'us:amp; proconizaafcenditmyrtus.Requircs nbsp;nbsp;jj

îgiturcuiusnaturæifta funtligna amp;cedrûimputribilem:amp;cypreftumodorisoptimi dephendens: la bora amp;nbsp;tu ita côtiguare domû tuam.mtde tequoeç poflîtdici Trabesdomuû noftrarûcædri. amp;nbsp;conti gnationesnoftræcypreffi.Pofthæcfpôfusloquitur.Egofioscampi amp;liliumcôualliumpptermequi in ualle eram defeendit in uallem:amp; in uallc ueniens firlilium proligno uitæ:quod plâtatum eft in pa radifo dei:totiusc3pi:id eft totius mundi amp;nbsp;uniuerfeterræflosfaftuseft.Qiiid ein fiepôt effeflos mû dizutuocabulûxpi.Vnguentûeffufum noméeius.Aliteridipm dicit.Egofloscâpi amp;nbsp;liliûconualliuj amp;hæcqdem defemetipo.Deindefpôfamlaudâsait.Vtliliû in medio fpinarum:fiC4)xima mea in me diofiliarû.Sicutliliumnôpôtfpiniscôparariiinterquasfempexoritur:eodcmodofgt;ximamea fuper ï»cs filias liliû eft inmedio fpinaij-.Ifta audics fpôfa uicem reddit fpôfo:amp; fentics illius etia fuauitatc ifj uocélaudantis erûpit. Vnguentoçy qppe odor licet fuauiter fpiret:amp; fenfum odoredemulcear: non tn ciufmodi eft:utfuauefitadedendû.Eft aût aliudquod optimi faporisfitamp; odoris.i.utfaucesdulcore deledetamp; fpm mulceat odoratu.Taieeft malû amp;nbsp;iftiufmodi eft naturæ : utfe utraqj poftîdeat. Iccirco uolensnô folum beniuolctiâfermonis: fed amp;dulcoréeiusfpü{alaudareait.Vtmalûinlignisfiluæita fratruelismeusinmediofilioæ.Oialigna.oêsfiluæarboresad côparationéfermôisdei filuæ inferaceS exiftimant.Adxpmfaltus eft omneqrfdixeris.'amp;infruftuofa funt oîa.Quæeinpnt did adeûcôparai^ tafruftifera.Etiâ ligna que uidebâturfruftibus'incuruarizad collationcaductuseiusinfruftuofa mô^* ftratafunt.Ideoutmalûinlignisfiluæ:itafratruelismeusinmediofiliop.-.rn umbra eiusconcupiui amp;nbsp;I fedi.Quâpulchre nô ait in umbra illius côcupifcoifed in umbra ei us côcupiui:amp; nô fedeo:fed fedi. S i quidem in prîcipio nô poffumus cû eo ^»priû conferre fermonc.merum in prïdpio ut ita dicâ quadam maieftatisilliusutnbrapfruimur.Vndeamp;in.pphetislegitur.Spûsfadeinoftræxpsdnscui diximus* In umbra eiusuiuemus in gentibus amp;nbsp;ab umbra ad umbra aliam trâfmigramus.Sedctiboserh in re/ Tfen.4» gione amp;mnbra mortis lux ortaefteisîamp;trâfeâmusab umbra mortis ad umbra uitæ.Sempiftiufmo Efa«tgt;»

t iii

-ocr page 432-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS III

di (unt ,pfeftus;ut in cxordio defiderct quifpîà faltem in uirtutû umbra côfîflerc.Ego pnto ideo amp;nbsp;na Luee.b tinitatciefuabumbracoq)ifre:amp;nôinumbrafedinuentatefinitd.Spûsinqintfftùsuenietinte;amp;iiir tus alriflimi obumbrabittibi.Nariuitasxpi ab umbrafumpfitcxordiö.-nöfolum aûtin Maria ab iiin braeiusnatiuîtascocpit:fedamp; intc.fidignatusfueritnafcitfermodei.Facigit utpoffiscaptreumbrâ

inmodicofidelistamp;inmaioribuseritfidelis.in umbracius concupiui amp;fedi.Vidcsfcmper quia non in umbra iletinfedindead melioratranfieritdicens.EtfruftuseiusduIcisingutturemeo.Egoîquit defiderauiinumbraeiusrequiefcercfedpoft$mefua,ptexitumbra;etiâ fruduiEiusfaturatusluni amp;fruftusciusdulcisingutturemeo. Introdudtemcindomuuini.Forisftetitrpôfus:amp;'abrpôfafuf ceptuseft.in medio qppe uberûilliusreqeuit^jximeiuuenculænôfuntiftiufmodimtfpôfumhofpi; tej habere msreant.Multitudini foris in parabolis loquit qua uereor ne multæ adoltfcctulæ force nos ftmus.Introducitcmeindomuuini.Curtani diu foris manco.Ecceitoanteofliumamp;pulfo.Si quis Apoc.J. mihiaperuentigrediaradeum.'amp;cocnabocùeoamp;ipemecôintrodudtemeamp;nunceadcdicitfermo dminus.Ecccxpusloqturîtroduciteme.Vobisquocçcathccuminisloqtur.itroduciremenonfimpli^ citerindomû;fedindomûuini.impleatuinolæticiæ;uinofpiritun;inftianima ueftra.Etficintrodu* cite indomû uefttâ fponfum uetbum fapictia ueritatc.Poteft’ autéScad cos dici qui nondû pfefti funt introduâtemeindoinûuini.Ordinateinmecharitatc.Elegâtetlo:utuseftordinatePlurimoæqppe inordinata eft chantas. Quod in primo loco dcbentdiligere diligunt in fecûdo:quod in fecundo dili giintiiiprimo:amp;quodoportetaniarcquarto:amanttertio.amp;rurfustertiuminquartoîamp;eftinplÆ# rifi^charitatisordopetuerfus.Sanftorum uerocharitasordinataert. Volo adintelligendumhocqd’ didumeft.Ordinateinmccharitatemaliqua evemplareplicarc.Teuultdiuinusfermodiligertp^^f^ filiunj.-filiam uulttefermodiuinusdiligereChriftumnecdicittibifnediligasliberos neparentibus chantateiungaris.Sedquiddidttibi.ne inordinatamhabeascharitatem:ncprimumpatrtn]aut matrem deindemediligas nefilii: amp;filiæplusquam mei charitatetenearis.Qui amatpatreinautma Mat.to, trcmfupermenoneftmedigr.us.Quiamatfiliumautfiliâfupcrmenoneftmedignus.Recolecon fdentiani tuam de patris mattisfratrifv caffeftu. Confidera qualem drca fcrmonem dei : amp;nbsp;béascharitatem lhatim depræhendes magiste filium autfiliam diligere quam uerbum.magis te parentes amarcquam Chtiftum. Qitfputas ira profidt in nobis :pcæcipuam:amp; primam intet O nnes (crmones ddhabeat charitatem .quiin fecundo loco liberos ponat.iuxtahuncmodum.^ Amauxorcm tuam.Mullusquippealiquandofuamcarnemodiohabuit:fedamatutcarnem:amp;erût inquit duo in carne una:amp; non i n uno fpiritu. Ama amp;nbsp;deum:fed ama ilium nô utcarncm amp;nbsp;fanguigt; nem:fedutfpiritum.Quienimadhæret deo:unusfpûsell;igiturordinataeftcharitasinpfediS'Vtau tempoftdeûetiam internosordo ponat.Primum mandatûeftiutdiligamusparctes.-fcd'niftlioster/ tiumutdomefticosnoIlros.Siaûtfiliusmaluseft:amp;: domefticusbonus.-domefticus incharitatefilii collocetur.Etita fieriutfanftorum ordinata fitcharitas.Magillerquolt;$ amp;nbsp;dns nofterineuagelio pre/

. ceptadccharitatecôftituens.aduniufcuiufi:çdileftionem,ppriumaliquidappofuitamp;deditintelligc^ £ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiam ordinis his qui pnt ludire fcripturâ dicentc.Ordinatc in me charirate. Diliges dnm deum tuû ex

cuttcipmrnô ptoximû ex toto corde ex rota aîa amp;nbsp;ex tota uirtute;5(: ex tota mcte.Kurfus inqt.Diligite inimicosue(lros:amp;nóappofuitextotocorde.Nóeftinordinatusfermodiuinus: necimpoflibiliapre dpinnccdiligiteinimicosueftrosuruofmetipos.'fuffidteisçpdiligimusamp;odionôhabemus. Proxigt; m um uero ut teipm.Porro défi ex toto corde:amp; ex tota mente Si ex tota uirtute. Si ha:c intcllexeris Si intelleâa côpleuerisfedfti quod fponli fermonepreapirur : introducite me in domum uini ordinate in mecharitatem.Quifputas e nobis chari tatis eft ordinator. Côfirmate me in unguentis. Vnusde in tcrpretibuspofuitomanôalias nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hæcautejfponfaloquitur.Stipatemeinma

lisûnquibus malis.Vt malum inlignisfiluæitafratruelismeusinmediofiliorumjiicdrcomalisdus ftipate merquia uulnt rataechariratis ego.Qiiâ pulchrû eft q?decorum a charitate uulnusàccipere. Ali/ usiaculum carnei amoriscxcepit: aliusterrenacupidine uulneratuseftmtnuda mêbratuaamp;prcbe te P J. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iaculoelefto iaculo formofo fiquidem deus fagittaii us eft. Audi feripturam de hoceodem iaculo lo/

Eia.49 quentemimmoutampliusadmirerisaudiipfumiaculumquidloquatur.Pofuitmeinfagittamelc flam amp;nbsp;inpharetrafuaferuauit me amp;nbsp;dixit mihi.Magnum eft tibi hocuocari puerum meu.-intelligc fagittamquiddicatiamp;cjuomodoadeofitelefta.Quambeatumefthociaculouulnerari.Hacfagitta Eu. 24. nbsp;nbsp;nbsp;uulnerati fuerunqilli qui inter feinuicc côferebât Cor noftrû ardens erat in uia cum aperiret nobis fcri/

pturas.Siquislermôe noftroifiquisfcripturædiuinomagifteriouulneratiamp;pôrdicereqauulmerata: charitatiscgo.Hûcamp;illudforfitàfequJturiqdforfitandico.Manifeftâ^amofnîam. Siniftra eius fub capite meo amp;nbsp;dextera illius amplexabit me.Habet amp;nbsp;in riniftraamp; in dextra fermo dei fapientidcu; pro _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intelleâus uarietatefit multiplex in fubiacenti una cft.lpc Salomondeleuaamp; dextera fapictiædocuit

Pro. 15. dicens.Longitudoemamp;anni uitæin dexteraeius:infiniftraaûtipfiusdiuitiæamp;glori.a.Igitleua cius fubcapite meo ut mefadatrequiefeere amp;nbsp;brachium fpôfi fiatceruical meum:amp; rechnet anîæprincipa le lupfermonc dei.Lena eius fub capite meo.Nonexpedittibi habere ceruicalia que lamentatiofequit in Ezechiele feriptumeft, Vhehis qui confuunt ceruicalia fub omni cubitu manus noli confuerc 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ceruicalia

-ocr page 433-

Tranda.traâatuumOrige.încanticacantico: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. nbsp;nbsp;nbsp;XL VI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-n

ceruicaliatnoli capiti aliundeteqnic qucrcre:habe fponfi kuâ fub capitctUo.amp; dic.Lcuaeius fiib capi temeoquâcûhabuerh oiatibiquælunttribuunf.Dicis quippe.infiniftraeiusdiujtiæ:amp; gloïia;amp; dextera ciuscôplexabit me. Totûtefponfidextera côpleftatur.Longitudogppe amp;anni uiræindextc ra eius:amp;ob id longæ uitæ amp;nbsp;multopï dierû eris fuper terra bonâ;quâ dns deus tuus dattibi.AdiurauI uosfiliæHierufalc inuirturibus:amp;in uiribus agri.Quid adiüiatipófafiliasHietufalc. Sileuauerîtis Si fufcitauetiüs charitatc;$diu chantas dormit in uobiso filiæ H icrufalc.o adolefcctulæ : qua? in mc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

nondormiuit.quiauulneratafumcharitate:inuobisautcquæplureseftisamp;adolefcctulæamp; filiæ hie tufalemdormit charitasfponfi.Adiuraui ergo uos filiæ Hierulalem fi Ieuaueritis:amp;'non foluleuaueri tiszfedamp;fufcitaueritisquæ in uobiseft charitatc. Creator uniuerfitatis cû uos conderetinferuitin coc dibits ueftris femina charitatis.Nûc aût fient alibi dicit.iuftida dormiuit in ea.-fic dileftio dormitat in uobis.iuxtaquodamp;:alibifponfusrequieuitutleo:amp;utcatulusleonis.Adhucinifidelibusamp;in his q cotdefuntdubio:dormitatfermodiuinus:uigilatinfanftis;dormitatinhisquitempeftatibusfiuftn ant.Sulcitanf ucro eoß; uocibus.-qui cupiunt uigilante fpôfo faluari:ftatim fit eo uigilantc tranquihgt; tasîftatim undarû molles conquiefcûtfpiritibuscontrariisincrepatur.-fluftuûrabiesfilet.lllo dormiez te tempelfasmors ôi delperatio eft. Adiuro ergo uos filiæ Hierufalc in uirtutibus Si i uiribus agri.Cu îusagri.Nempeilliusagri pleni québenedixitdominusiSi leuaueritis Si fufcitaueritischaritatciquo^ adufiçuelituoxfratruelismei. Ecce'hicuenitfallens fupermontes. Hicadhucloquiturecclefiaexhor M tans adolefcentulasîut ad fponfi præparentur aduentû. S i tamê uenire uol uerit:amp; luu illis præbere col loquium.Adhucigiturloqucteeamenitfponfusquê digitomonftratamp;dicit.Ecce hic uenit faliens fupetmontes:intelligefpôfæaïambeatâ atc^perfeftâ.-quædtiusuidcatcitiusfermoniscontcplefaduê tuni quæfibi fapientiâ ueniffe fentiat Si charitatê amp;nbsp;dicat nô ridentibus.Ecce hic uenit orate ut amp;nbsp;ego poffimdicere.Eccehic uenit.Si etn potuetodei differere fermonôquodamodo amp;egodicam.Eccehic uenit.Quo.Nôuricç ubi uallis:nôubi humilia loca.Quo uenit.Salicsfupmôtestrdfilicnsfup colles. Sifueritmonsifalitintefermodei.Sinô ualueriseflemonsfedfueriscollis.Secundusamontctrâfili tt fuper te.Qpq uero pulchra amp;nbsp;côueniêtia rebus uocabula.S alit fuper môtes quia maiores funt: trâfi litfupercollesiqr minores funt.Nô trâfilit fuper môtes.-nôfalit fup colles.Ecce hic uenitfalies fup col? tattanfiliensfupercolles.SimiliseftfratruelismeuscapreæauthinnuIoceruortinmontibns Bethel. Hæcduoaîaliainfcripturisfrequctiusnoîantur:amp;quoampliusadmirerisfæpinsiunftaponunt.Ec hæc funt ait quæ manducabis poft paululu inférés capreâ Si ceruû.In pfenti quoej libropariter noîanc cetuusamp;caprea.Qiiodomodoetû cognitafibi funt amp;uicinaiftaaîalia.Caprea:id eft dorcas acutilTi? meuidetCeruusintetfeftorferpctueft.Quifputaseftdignusenobis quiiuxradignitatélociategmy ftecii plena poflït explicate rônc.Oremusdnm.'Utnobislargiaf fenfum ad pcipiendasfcripturas:amp;pof fimusdicere.Quôaperiretnobisiefusfcripturas.Quidigif didmus:quiadorcashoceftcaprea;fcam eoruphifiologia’ qui de naturis oim aiali um difputa't ex i nfita fibi ui nome acceperit.Ab eo en i cp acu? tiusuidcat.i.EiTàTôvjijEooÇÂEpKÉivdorcasappellataeft.Ceruusueroferpctuinimicpacdebcllatoreftî O îtautfpunariûeosextrahatdecauernisSifupatapernitieuenenieoji’pabulodeleftet.Forfitan falua? tor meuscaprea fit iuxta etcapi av cetuus iuxta opa- Quænam ifta funt opera.lntetfedt ipfeferpétes: cô nariasfortitudinesiugulat.Ideodicâei.Tucôtriuifti capita draconufuper aquamitucôtriuifti caput psj7j draconis.Similis eft fratruelismeus capreæ ucl hinnulo ceruop: fuper montes domus dei.ß ethel qppc nbsp;nbsp;nbsp;-

interprætafdomusdei.Nôoésmôtesdomusdeifuntifedquimôtesecclefiæfunt.Inueniunf gppe Si ali i montes ere(ftiamp; côfurgentes aduetfus feientiâ dei.montes ægyptioîtamp; Allophylorû-Vis feire qr fi? miliseftfratruelismeuscapreæ-aut hinnulo ceruoæ fuper môtes ßethel.Eftomonsecclefiafticusmös domus dei:amp; uenietad tefpôfus fimilis capreæ uelhinnuloceruoft fuper montes Bethel.Cernitfpon? fum appropinquaffeuicinus qui antefup môtes uerfabatamp; collesiaffimilateu tranfiliente ateg filienté. Et poft hoc ad fe amp;nbsp;ad alias adolefcctulas aduenifte cognofeens didt.Ecce hic retro poft pariere noftrû Si ædificaueris pari etc amp;nbsp;feceris ædificationc dei ueniet poft parietc tuû {»fpiciensper feneftras.Vira fe? neftraunuseftfenfusperhuc^jfpidtfpôfus.Aliafeneftraalius eftfenfus:amp;perhucfponfusfollidtecô? tuetur.Per quos fenfus em nô.pfpidt fermo dei.Quid fit aût fifpiccre per fcneftras:amp; quo per eas fpon fusafpiciaufequcsdocebitexcplu.Vbinô^jfpicitfponfusûbi morsinuenitafcedensutleg!musïHie?f^jg.e.^» remia.Ecccmors afeendit per feneftras noftras.Qu.ïdo uiderismulietc ad côcupifcendû cam iâ mors afcenditperfeneftras tuas.Eminensperrhetia.intelligeqrinmediolaqucofi;ambulas:amp;fubtus ma? chinastranfeasimminctesolarhetibusplenafunt:dyaboluslaqiscû(ftacôpleuit.Siaiituenerittibifer, mo dei.amp; cœperit emi nere de rhetibus dices. Aîa noftra receptaeft de laqueo uenâtiuilaqueus côtritus psd45' cft:amp; nosliberati fumus.Benediâi uos a diioiqui fedtcoclu Si terrâ.Eminet igitut fponfusper rlietia tibi uiâ faciens.Iefus defeendit ad terras fubiecit ferhetibus mundi. Vides magnu dnm grege rhetibus impedirummeceum ab alio nifi afepolïéconfcindimenit ad rhetia affumescorpushumanû qd* ini? micarum forti tudinum laqueis tenebatunea tibi dirupit:amp; loqueris.Ecce hicretro poft,parietc noftrû profpiciens per feneftrasteminens per rhetia cû eminueritdidttibi.Refpondetfratruelismeusiamp;dicit S urge ueni proxima meamiam tibi feci côfddi rhetia ficueni ad me proxima mea.S urge ueni ^xima meanpedofa mea:colûba mea.Cur ait furge. Cur^jpera.Ego pro tefuftinui rabié tcpeftatû.'egofiuftp qui tibi debebantexcepi.Ttiftis eft Cafta aia mcajgt;pter te uf^ad morté.S urrexit a mortuis fraftis mor

i iiii

-ocr page 434-

PARTIS ’ II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' TRACTATVS quot;nbsp;quot;nbsp;III

tis ianuis ÄinTerni uinculisdiffolutis.-îôdîcotîbî.Surgeueni ,pxima mca:fpeciofa mea :colijbä quia hycs trâfmitpluuia abiit flores uifi funt in terra.Ego a mortuis (urges ttpeftate côpræffa tranqui Iitate reddidi.Er qr fctfoi difpcfatiôem carnis ex uirginetSi uoliitate patris creui :amp; fapictia Si ætate (ohàn*iy. feci.Floresuifi funtinterratpsfeftióisadeft.SeftioremilTiopftójK cft.Ocm emramfiait innie mane tem amp;nbsp;afferente ftuftu pater meusmudat:utfruftusmaioresafFerat.Habetofruftus amp;priora q in tc infruftuofa funt auferent.Tps qppe (eftiôis adeft.-uox turturis audita eft in terra noftra-No fine ca m farrificioaffumitparturtururautduo pullicolûbaR;:nâ,idcualct:amp; nunqdiftueft feparatim partmf niodocolübaß!:fedpar turturfi Si duospulloscolubaRr.Coluba fpûffanftuseft.Spûsaût fanftusqu^ dodemagnis Si occultioribuslacramctis Si quae multi capere nonpoffuntloquit in turturisappella^ tionefignaturîid eft ineius auisquae femper in montiuingis:amp;in arboru uerticibus commoratunin üallibus autê Si hisquæ ad holes ufq?perueniût columba afliimit.Deni^ faluator quia hominc eft di gnatus a(rumere:amp; uenit ad terras multicg tue circa iordanc peccatotes erantJccirco fpititufTanftusnâ intutturcuertit.'fedcolûbafit.internos ^pterhoîmmultitudinéauismâfuetiorconuerfatur. Turtut àût uidet (uerbi gratia) Moyfi;amp; unicuilibet ^phetarû recedentium in montes amp;deferta:amp; ibi accipié Matth.Z4. riumfermoncsdei.Vox ergo turturis audita eft i terra noftra.Ficusjiduxitgroflbsfuos.Aficu digno feite parabolâ.cu;ramuseius tenet faftus fuerit:amp; folia tniferit.-feitotequia iuxta eft æftas.V ult nobis ’ dei eloquium nunciarepoft hyemc:poft ^ccllasaiarum appropinqua(iemeffemamp; ait.Ficusprodtixit groffos fuos.-uites fiorefeunt dederuntodorem fi iam rumpunf inflorem tepus aduenietamp; erunc uns S urge ueni proxima meadpeciofa mea colûba mea.H æcquæ fuperi us expofuimus fponfus nô audi2 ribusadolefcctulisjfed fola fponfa audiente loquit.VoIumus aôtamp; ipiusiâ audire fermonc loquentis t ad fponfam.S urge ueni proxima mea:columba mea Si ueni colûba mea fub tegmine pctræ.Et MoV fes fub tegmine petræ ponitmt uideat pofterioradei in tegmincantemuraliï.Primû ueni ad qd ante»' murum eft amp;nbsp;poftea poterisintroireubi murus eft petræ.Oftendemihi fadem tuam.Vfiÿ adpr.-efew tem diem fimilia dicuntur ad fponfam.Necdum enim habebat lidudam ut reuelata faciegloriam do mini contemplaretur.Quia ucro iam ornata eft atçg compofita did tur ei.Oftcnde mihi faciem tuam! Nondumteratenim uox eius itafuauisutmerereturei did. Audire me fac uocem tuam, Quando ew godididtloqui.Taceenim aitamp;audi ifrael.'amp;fdtoquidloquar.Etfuauisfafta eft uox eius fponfo fecundumilIudpropheticum.SuauisfiateipoftuIatiomea.Tunc ad earn fponfusefTatur.Etaudire me facuocemtuamrquiauoxtuafuauiseft.Si aperucrisostuum uerbodeirdicettibi fponfus. Vox tuafuauiseft amp;afpeftustunsfpeciofus.Quaproptercôfurgentesdepcemurdominû:utdigni efficia^ mutfponfi fermone.Sapictia xpo iefutcui eftgloria Si imperium in fæcula fæculorum amen.

Commentariu in câticacanticop; in quattuor libros uel homeliasdiftinftû:quod in quodam exé^ plan nominebeati Hierony.repperi prænotani:quod 4?bare uidet eius aflertioin libro uirorû îHuftri um:ubi fe quattuor homelias incanticacanticorum fcripfilTecommemorat.Sed amp;nbsp;inuetufto amp;nbsp;pro^ batouoluminehodpumcommentarium Origenis infcribitunfed minime duabuspræfdiptis ex ori genetraduftisconuenit:quæetiam fuperfiuotraduftæ uel poftrepetitæfuiffent« Sagax igitut ledor inquirat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. XLVI.

Pithalamiûlibellusàdelbnuptialecarmêinmodû mihi uidet dramatisa Salomone, confcriptusrquê cednitinftarludetis fpôlaï:amp; erga fpôfum fuuj qui eft fermo dei ccc-leftiamoreflagrantis.Adamauitetn eufiueaiaquxadimaginceipfadaeft.'fiueeccle fia.Sed amp;magnificushicipfeatlt;5pfeftusfponfusquibusuerbis ufusfit ad coniun ftamfibiaîamuelccclenâhæcipafcripturanosdocet.Sodalcsrponfæquoq?adofefcc tulaecum ipfa fponfa pofitæ que dixerinnquæqj etiam amid acfodalesfponfi ex eo^

dem nihilominuslibroquicanticacanticorrumintitulaturcognofcimus.PofiTibilitas em dataeftipis amicis fponfi aliqua dicere.æa duntaxatquæaudierant ab ipo fponfo lætantes de coniunftione (pon;; fæ.Fit ergo fermoab ipfa fponfa non folum ad fponfumrfedetiam ad adolefcentula.s:amp;’ rurfum feiï^ mo non tantummodo ad fponfam.fed etiam aaamicosdirigiturfponfi.Ethoceftquod fupradixi# Drâma qd ^nns carmen nuptiale inmodum drammatisdTecôfcriptum.Dramma emdicit multaæ perfonarum eft*.' • cantilenautinfcœnisagifabulafolet.'ubidiuerfæperfonæintroducuntamp;’aliisaccedentibusaliisetia difeedentibusa diuerfis Si addiuerfos textusnarratiôisexpletur.QuæfinguIa fuoordîefcriptura hæc continet rtotumcpcorpus eiusmyfticis formatur eloquiis.Sed primo feire nosoportenquoniam filt;^ cutpuetilis ætas non mouetur ad amorem poffibilium.'ita nec ad capiendum quideni uerba bæc par ‘ uula Siinfantilisinterioris hominisætasadmittitrillorum fcilicet quilafteinxpoaluntunnondbo Heb .fl- forti.'fed nunequidem primûrationabile Si finedolo lacconcupifcut.In uerbisenim cantidcanticoru îlIecibuseft:dequodicitapoftolus.Perfeftorumaûteftfoliduscibus.amp;taIesrequiritauditorcsqui,p pofTibilitatefumendi exerdtatoshabeantfenfusaddifcrerionêboni Si mali.Etquidem paruuliquos 'diximus:fiueniatadhïEclocapótfieri:ut nihil quidc exhacfcripturaproficiannnectamcualde kdan ■ tunnel ipfa quæ feripta funtlegentesniel quæ ad explanationceop; dicenda funtreccfentes.Si uero ali quis accefferinqui fecûdum carne trîimodo uir eftthuic tali non paru exhaeferiptura difcriininis per^ ♦culicç nafeetur. Auditeenim pure Si caftis autibusamoris noîainefdcs ab iteriori hoîe ad exteriorem^ 'lt;atnalc uirû oej deflefl:etauditû;amp; a fpû guertet ad catncrnutrietiÿ in femctipfo pcupifcctias carnal esÂ

-ocr page 435-

Sanai Hîcro.incanticoc4nri.pfatîCT - EpiftoU XLVI ç

occafióc diuinx faipturae cömoueri amp;nbsp;incitari uidebit ad libidine carnis.Ob hoccfgo tnoneo amp;nbsp;cOfï^ tó do oï q nódö carnis amp;nbsp;fanguis mokftiis carenne^ ab effedu naturae materialis abkcdit:ut aie ftióc libdli huius eorûcç quæ in eo dicent penitus téperet. Aiötetn obferuari etid apud licbraos.q nifi quitf adætatempfedâ maturâcÿ perueneritlibellù hunc:nec qdé in mâibus tcncrepmitrat:fed illudamp; ab cis accepimuscuftodiri.Quandoqdcmoriseftapudcos:oêsfcripturasa dofloribus amp;nbsp;fapientibustradi puerisdimuleteasquas 2.ev7êpûùO-£ appcllâtadultimûquattuor iftaobfcruari.idcftprincipiûgcnc* fis in quotnûdicreaturadefcribif.amp;EzecIiielis4)pheræpfindpia:inquibusde cherubin,pfert: amp;fine jnquo tcpli aedificatio conti net. amp;nbsp;hunccanticacâticoft librû.Igit neceflariû mihi uidet antc$ ad ea 4 Whoclibello fetipta funt difeutienda tjeniamus de amore prius ipo:q eft feripturae huius câ çræcipua paucadiffereie.'amp;pofthæcdeordinelibrorum Salomonis inquibushiclibertertiolocopoiitusuidc tur.T Ö etiam de hac titulatiôe libelli ipfius:cur canticûcanticoft fupfcriptus fit:atlt;j etiam quö'dräma / tisinmodnm:amp; tanq’fabulaquæinfcenispfonap.imutatiôeâgifoletuideateffecôpofitus.Apd'grae cos qdej plurimi eruditofc uirop; uolentesinueftigarc ueritatis imagine de ainoris natura multa ac dî “ J5fiadialogojtftilofcripta^tulerutconantesonderenóaliudefleamorisuimmifiq aiantideter# risadfaftigiacQçlicclfapducannecadfummâpoffe beatitudincpuenirimifiamorisdefiderioj)uocâ; , te.Sed amp;nbsp;qónes de hoc quafi in conui uiis jjpofitæ référant.-inter eos puto inter quos no ciboæ f5 uer # bortconuiuiö gerebat. Alii uero etiam artes quafda qbus amor hicin anima gigni uel augeri poffe ui deafcôfcriptasreliquærût.Sedhasartescarnaleshoîesaduiriofadcfideriaamp;culpabilisamorisminifte tiatraYerunt.Non ergomirû finfi amp;nbsp;apud nos ubi qjto plûtes fimpliciotes.-ranto p!uresamp; iperitiores ui dentdifficillcdiximusamp;pcricu!o,pximddeamorisnaturadi{putationc:cfiapudgræcos:qeruditi amp;nbsp;«apientesaident fuerittn aliqui quidehisnóitaacceperit.-utfcriptöelidedoccafione'eop-qdeamorc difta fantin lapfus carnis ïpudicitia pcipitia corrucruntdiueex his q fcripta erat:ut fupra meorauimus admonitióes qfdâ amp;nbsp;incitamcta fumétesdiue incôtinctiæ fuæ uelamcfcripris ueterc pferentes.Ne etga «nostalealiquidincurramus:eaquxaueteribusbeneamp;fpiriraliterfcriptafunt;uitiofe amp;nbsp;carnaliter aduertcntes tam corporis aîæ nollræ palmas,ptendamus ad deû.-ut dns qui dédit uerbû euangelizâ# fibasuirtutemultadonet amp;nobisinuirtutefua uerbfiquopoflimusexhisquæfcriptafuntintclleftu •anuamp;adædificationcpudicitiæaptum:uelnoï,ipiuclnaturæamorisondere.Inptindpio uerborum ^doyfiubidentîûdicôditioneconfaibitduosinuenimushomines creatosreferri.Prima ad imaginé nbsp;«

.t

amp;fintilitudincdeifaftô.Scd’melimoterræfaftô:hocpaulusaprsbenefciens:amp; adliqdûinhiserudi ïusinfuislitterisaptius amp;nbsp;cuidentiusbinos elTe.-Srpfingulosquofcj holesfcripfit.Siceindixit.Nâ fi «squiforis efthônoftercorrûpitdedillequi intus ell renouât dedicindic.Etiteæ. Condeleftoreinle gidei fcffm interiorchominc amp;nbsp;his fimilia quanta côfcribit.Vndeputo neminê i.â debere dubitare cp tnoyfesdeduoR: hominn faftura uelfigmctofcripferitinprincipiogcnefiscu uideatpaulumqui me fius uticp^nosintelligebateaqa Moyfefcriptafunt duos holes efle per fingiilosqiiofq;dicctc. Quo# •^nnûideft interior? renouari per fingulosdiesimemorat.Alium uero idcltextcrio;cinquibufdâ fan# ^samp;talibusqualiseracpauluscorrumpiphibetamp;infirmari.Quodfialicuiuidebitur:dehocadhuc amp;nbsp;exteriotishois ^fequamur.Ondere em ex his uolumus cp feripturis diuinis p mononymas idell per . ■ : fingulas appellatiôes ideo per cade uocabula:et exterioris hoîs mêbra et ilüus rnteriorishominis partes affedufij noianf;ealt;ÿ nô folum uocabulis fed etrebus ipfis fibinuicc cóparant^ Verbi gratia) Vetat alt qak elfe puer feefm înteriorem hominc; q uc poffibile ell crefccreæt ad æ tatem i u uenis adduci :atq? in# defuccedentibusincremctisperuenire aduirum perfeftuamp; effîci patrc.Hisafitnoibusuri Holuimusl.Ioh.z. ut confona diuinae feripturæ illi fcilicetqu.r a lohane feripta ell uocabula ponercm us. Ait cm. Saipfi üobis pueri qm cognouillis patrennfcripfi uobis patres qtn cognouilli» eû quiab i nitio ell.S cripfi uô bis iauenes quoniâ fortes ellis et per uerbumdei quodmanetincoelouicillismalignum.Euidcsuti CBdlnccabulloarbitroroîno dubitari.-cppueroshiciohannesueladolefcertesamp;iuuenes ueletiajpa 1res fcd’m animæ non fctTm corporis appellat aetatem.S ed amp;nbsp;paulus dici t in quodam loco. Nó potui * uobis loqui quail fpiritualibus fed quafi carnalibus:tanqgt; paruulisinxpo lacpotumuobisdedi.ixpGi'Cor.j autpauiipculdubiofcd'maîænôfcifmcarnisnoîantætarc.Denicpidépaulusetiâinaliolocoait.Cû •

puulas loqbar ficutpuubtfapiebä ficut puulus: ficutpuluuscogitabä. Cö aut faftus fum uir del C.o. fj . ^j.^i/'-’utpuuli.Etiteßraliasdicit.Donecoccurramusocsinuirum perfeftâinmenfntâætatispleEphe.4.

nitudinisxpi.Scitenimoccurfuroseffenosinmenfurâætatisplenitudinisxpidgiturficuthæcqmco tauininsætatû noîa.-eifdem uocabulis amp;extetiorihominiafcribunt:amp;interiori:itainueniesetiâ mem Eccle.5 broram nomina corporaliutranfferti ad animæ membra.feupotiuscfficictiæ:hæ animæ affeflufqjdi Luce.g nbsp;5

cius.ltcmineuangclio.Quihabetauresau ps.yz

n h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;faftusellinmanu ,pphetæhieremiæfiuealterius:cuEfa.zÿ

H* F nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ait.Pesaôttuusnonoffendit-Etiteæ.Meiautcpaulominusmotifûtpsiy 4

peacs.fcuidenterquoqi amp;nbsp;uenter animæ defignatmbi dicit.-Dneatimoretuoinuterocôcepimus.Nâ ps.y4 idequisdubitetcum dicit.Sepulchrumpatenscguttureorû.Etiterum.Præcipita dne:amp;diuide lïgups.y7 «eorum.Scd idquodfcriptumell.Dentespeccatorûcontriuilli.Etiterû. Côtere brachium pdôrisps.^ «maiigm amp;qaidopuseftiîiedehisplucacolligerc;cumabudâti(rimiste(limoniisfcrlpturædiuin{e «

-ocr page 436-

PARTIS II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRAGTATVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ifl

repletæ fint.Ex quibus cuidêtcr oftédit tnêbropîjhæc noia nequa$ corpi nifibili'aptari poffe:M ad luî^ fibilisaiaeparteuirtutefiÿdeberereuocari.-qinamp;uocabula quidchntlilia.Aperte aùtamp; fine .

ïohan‘4*

Hîcrc.i^«

guitarenô intcrioris:fedexteriotisbois fignificâtias gerût.Eftoergo materialis huius bois:qui » ex / rior appellat cibus potufiç naturae luæ cognatus corporeus ifte fcilicet Si terrenus. S iFr aût S hoîsipius:q amp;îterior dicit:eftfgt;prius cibustutpanis illeuiuus qui de ccclodefccdit:fed ex illaaqua:quâ4)mittitlelus dicens.Quicû«^ biberit ex hacaq quâ egodo:nô fitiet in a:ternufic£’'8 peroîafiiitudo qdc uocabulopi: fcifm utruij hoîem poniûRcrû ueroj)prietas unicuiqg difcreta leru amp;corruptibilicorruptibiliapbent:îcorruptibili ueroicorruptibilia jtponunt.Vndeaccidit ut cioresquidâ nefdétesdiftinguereacfecernereqfintqinfcripturisdiuinisinteriorihoûq ueroexteti ti deputâda fint uocabuloju fimilitudinibusfalfi adineptasquafdâ fabulas amp;nbsp;figmcta inania fe cot lerintîut etiâ poft relurreftionc ci bis corpalibus utendû crederct.-potfiqg fumcdu nô folû ex ilia ra amp;nbsp;uiucte in fcEa:uerû amp;nbsp;ex bis uitibus ligni.fed de bif alias uidebimus.Nûc ergo utpcedcti obferua^ tionc diftinximns.Eft qdê fcefm îteriorc hoîem alius fine filiis amp;nbsp;fterilis:alius uero abûdâs ï/’ nbsp;nbsp;nbsp;.^9^

--------- dumqef amp;illudaduertimnsdiftu.Sterilispepitfcptc amp;foccuda infiliisifirmataeft.Etutinbndittio Exocf .23* nibus didt.Non erit inuobisfine filiis amp;nbsp;fterilis.Igit fi hæcita febnt ficut didt aliqscarnalisamorqu^ amp;nbsp;cupidincappeilauerûtpoetedcefm que qui amatincarnefeminat.ira eft amp;nbsp;quidâ fpiriralisamonic cundûquêilleintcriotbomo amâsinfpiritufeminat.Et uteuidctiusdicâ. Siquis eftg portât aanuc imagine terreni fcef m exteriorc hoîem agit cupidîe amp;nbsp;amorc. Amore aût amp;nbsp;cupidîe coclefti agit aia î eu perfpeftapulchritudine amp;nbsp;décoré uerbi dei fpedêciusadamaucrit:amp; ex ipozelûqucdâ amp;uulnutamo ris acceperioEft cm uerbû hoc imago:amp; fplcdor dei ïu i fi bilis prîogenitus oîs creaturaed quo creata lut oîa q in coelis funt:amp; 4 in terris fiue uifibilia fine îuifibiliajgit fi qs potueritcapad mère côiicete amp;nbsp;æ fiderarehop^oim q inipoaeata funtdecus amp;nbsp;fpedc(ipeetîi nbsp;nbsp;uenuftatepeuifus amp;nbsp;fplcdoris magni«?

Ezecii.Z3‘

Gen* 24 Gen.z^.

Z’B-eg.l 5.

P rouet .Z.

5»

Sapîcn.«.

Canti .Si

ficentia feu iaculo ut ait4)pheta eledo tenebratus) falutare ab ipo uulnus accipiet amp;nbsp;beato igneamoris ciusardebitOportetetiâ nos illud frire illiritusamoramp;côtralegêficutacciderepôthominiexteriorb Verbi gratia ut nô fpôfam uel coniuge amenfed aut meretricc aut adulterânta amp;nbsp;interiori hoî hoc elt aîæ acciderepoteft amor nôlegitimû fpôfum que diximusefte uerbû dei.-fed in adulrerû aliqué amp;nbsp;cor;? tuptorem.QuodfubhaceadefiguraeuideterdéclarâtezcchieljjphetaubiOollâ amp;nbsp;Olibâ inttoduxu fubfpedefamariaeamp; hierufalcadulterinoamorecorruptasdicut locus ipe fcripturæjjpheticae oftédit uolentibuspleniusfcirc.Exardefcithicfpiritalisamoraîæ:aliqnquidcutedocuimusergaaliquoslpi^ ritus nequitiae.aliqnerga fpmlanflû amp;nbsp;uerbû dei qui eft fpôfus fidelis amp;nbsp;eruditæ aîæ mr dicif.‘amp; cuius ipfafpôfa inhaepeipueferipturaq habet inmanibusnoiatdicutpftantednopleniusoftcdemus cum uetbaipfiusiibelli explanarecœperimus.Videtaûtmihi diuinâfcriprurâuolentc cancre ne lapfus aligt; quis kgêtibusfub amoris noie nafceret:pro infirmioribusquibufç eû qui apud fapictes (xcaii cupif do feu amordicit honeftiori uocabulocharitatc uel dileftioncnoîaffe. Verbi gratiamtcû dixitdeilaac EtaccepitRebeccâ;amp;faftaeftei uxor amp;nbsp;dilexiteâ.Etiterumdeiacob amp;nbsp;Rachel fifrdicitfcriptuta .Ra chel autc eratdecora oculis amp;nbsp;pulchra farie:amp; dilexitiacob Rachel amp;nbsp;dixit.feruiâ tibi fepreannis ,p Ra chelfiliatuaiuniore.Euidétiusaûtîmuratus ufusuocabulihuiusapparetin Amôqadamauit forore fuam Thamar.Scriptû eft em.Etfaftûeftpofthæcamp;eratAbfalonfiliodauidforor décora fade ualde amp;nomeneiThamar.amp;dilcxitcâ Amonfiliusdauid.Dilexitpofuitptoadamauit.Etrribulabat in# quit Amonutinfirmaret^jpterThamar forore fuâqm uirgoeratamp; graue uidebaf in oculis Amô fa# cereeialiquid.Etpoftpauca deuiolétiaquâintulitAmôThamarfororifuæ.-itadicitfcriptura.Etno luitAmonaudireuocem eius.fedinualuitfupeâamp;humiliauiteâ:amp;dormiuittûea:amp;odiuitea'odio Amon magno ualde:qm maiuseratodiû quo oderat eâ $ dileftio qua dilexeratea.Etinhis ergo amp;nbsp;î pluribusaliislorisinueniesfcripturâ diuinârefugiffeamorisuocabulum:amp;charitatisdilediôi((5po# fuifire.Interdû(licetraro)propriotamê uocabuloamorem nominat:amp; inuitatadeum atç incitât ani masnit cum dixit in prouerbiis de fapictia. Adamacam:amp; feruabitte:circûda eam:amp; exaltabit te : ho# ncraeamamp;ampleftette.Sedamp;ineo libelloqui diriturfapientia Salomonisitafcriptûeftdefiipien# tiaipfa.Amatorfaftusfumdecoriseius.Arbitrorautem ubi nulla lapfusuidebatur occafioubitnino men amoris inferuit.Quidenim paflibilexaut quidîdccorum poffitaliquis aduertereinamorefapiS tiæ.Vel ineoqui feamarorê profiteatur effefapientiæîNam fi dixiffetquia adamauituellfaacRebee cham.’uel lacob Rachel.-paffio utitç aliqua indecora per hæc uerba erga fanftos dei hoîes poruiffetîtel# ligi apud eospcipuetquinefriûtalitteracôfcendereadfpm.Apcrtiffimcaûtinhocipolibelloqui habe tur in manibus amoris nome charitatis uocabulo pmutatû eft îeo ubi dixit. Adiuraui uosfiliæ H ieru falcîfi inueneritis fratruelc meû annûrietis ei:quia uulneratae charitatis ego fum pro eo utilt;jut dicerct Amoris eius telo pereuffa fum.Nihil ergo intereft in feripturis diuinis utrû charitas dicaf:an amormcl î.Iohanlt;4gt; dileftio:nificpintmnomencharitatisextollifmtetiaipedeuschatitasappelletficutlohânesdixit.Cha riffimi diligamusinuicê qa charitas ex deoeft:amp; oîs qui diligitex deo natseftîamp;cognofcitdeû: q aût nódiligitnoncognofrit deû:qade9charitaseft.Et;qgt;uisalteri9tpisfitdicereaIigd de hisq exépli câex lohânis æpFa ^tulimus:tn breuiter etiâ aliq pftringere nô eft uifum abfurdû. Diligamus inqtinuice;j A quiacharitas ex deo eft.Etpoftpauca.Dcuscharitas eft.inquoondit amp;nbsp;ipmdeûcharitatcefte.Etitefû lohan. |ÿ. ciirn qui ex deo eft charitatem elle. Quis aûtex deo eftmifi iUe g dirit.Ego ex deo exiui amp;ueni in butic ...... • - nbsp;nbsp;nbsp;■ - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mundum

-ocr page 437-

SanflîHîero.incanti.cantîco.pfario, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epido'a XLVI

Wudfî.Qi lt;f fi deus pater charitas eft:amp; filius charitas eft charîtasaôc Si chantas unû tn-:amp; in nnifo dit tertæonfeqnter ergo pater Si filius unu bndicuntamp; iô p ueniéterxps ficut fapia amp;nbsp;uirt^amp; iufticia amp;uer DU Si ueritas ita amp;nbsp;charitas dicit.Et ideo dicit fcriptura.Quia fi charitas manet in uobis:deus in uobis Wanet.Dcus aüt.i.pateramp;filius:qamp; ueniûtad eu qpfeftusincharitatefcd’m uerbtidni: Si faluatoris roh.4, puter ueniemusad cû:amp; mâfionc faciemusapud eû.Sciendû q» hæc charitas quæ deus dtæûinquofuerit nihilterrenû.-nihil materiale:nihil corrupribile diliginptra natoramnam^ c ei cor ïu^bilc aliquid diligere eu ipfe fit incorruptiôis fons.Ipa ein c etn fola quæ habet îmortalitatc ♦ S iqdé rit deuscharitas:qfolus habet imortalitatcducchabitansinacceflibilc.Quid aliud imortalitasnifi uita æternaeftquâdatu!î:fe4gt;mittitdeuscredentibusipfumfoluuerûdeuamp; que mifitiefumxpmfilium cius.Proptereaergoin primis amp;nbsp;ante oia hoc amabile Si placidû dicit elfe deo:utqsdiligat dnm deô fu utn ex toto corde fuo.amp; ex tota aîa fua:amp; ex totis uiribus fuis.Et quia deus charitas eft:amp; filius qui ex deoeftcharitaseft fui fimilealiquidrequirit in nobis:amp; phanccharitatc quæeft in xpo iefa deo : qui c charitasuelutcognataquadam percharitatisnomcaffînitatefociemur ficut amp;nbsp;illequi iatn côniûftus ei dicebat.Quis nos feparabita charitate dei quæeft in xpo iefu domino noftro Hæcautcharitasocm hominêpxiinûdiligit.Obhocarguirfaluâtorquendamquiopinabaticpiuftaanimaergaeamquæ hCor.ij inigtatibusinuolutaeftr^pinquitatisiura nonferuet amp;nbsp;iftade caufa texuitiftam parabola quæ dicit in lattonesinciditquidâdûdefcenditabhierEm in hiericho:amp; culpatquidem facerdorc Si leuitani guidentesfeminecêpterierunt:ampleftitaûtfamaritanûquimiamfecerit;amp;huncfuifleei fgt;ximu ip nus g ppofuerat rnfionefirmauit Si ait.Vade Si tu fac fimiliter.Etetn natura omnes nobis inuicé ’^xi ^ifumus.Opibusuerocharitatisfitjjximusillequipôtbnfacereeiqnonpôt. Vndeamp;faluatorno^ B 'cerfaftuseft^ximusnobisfnecptranfiuitnoscûfeminecesexlatronûuulneribusiaceremus.rgiturfcî endû eftdei charitatem femp ad deu tendcre:a quo Si origincduxit.amp;' ad 4gt;ximum refpicerecutn quo pdeipium gerit utpotefimilitercreatû inincorrupriôe.Sicergoquæcûlt;ÿ decharitatefcriptafuntqua^ *ideamorediftafufcipemihildenotbuscuranseadcinâcÿ in utroej uirtusondit.Quod fi qsdicat: qa «pecuniatn Si meretricc amp;alia fimiliter mala codé uocabuloqd” a charitate duci uidetur diligere ap^ pdlatnunfciendû eft inhisnôj3priefedabufiuecharitatcnoînari.Sicut(ucrbigratia)amp;deus nomen Principaliter in eo eft.-ex quo oia amp;nbsp;p quem omnia amp;nbsp;in quo oîa:qd' uti® aperte uirtutc amp;nbsp;naturâ triæ fingularitatisdenunciat.Scd’oueroinIoco;amp;{utitadixerimabufiue}deosdicitfcripturaetiam illos ad quos fermo dei fie ficut confirmat faluator in euangeliis. S ed amp;nbsp;cocleftes uirtutes fub hoc nomîe ap ßj. gf, pdlari uident dum dicit.Deus ftetit infynagoga deofyûn medio aut deos dii udicat. Terrio ueroin lo ps.y^ CO iam non abufiuefed falfo dii gentiu dæmones appellanEciî dicit feriptura. Oês dii gentiû dæmo^ nia.Itatj amp;nbsp;primu charitatis nomen in deo cftx^jpterqd’iubemur diligere deum ex toto corde noftro: extotaanimanoftra:amp; ex totis uiribusnoftrisîutpote eum a quohabemushodpm:ut diligere poffi *pns:in xpo iam finedubio continent:ut Si fapîam amp;nbsp;iufticiâ amp;nbsp;pietatc amp;nbsp;ueritatem oefeg uirtutes pa^ titer diligamus.Vnumematfÿ idem eft diligere deum amp;nbsp;diligere bona.Scd/oinlocoquafi abufiuo) amp;nbsp;indederiuato noie amp;nbsp;^ximum diligere iubemur tan$ nofipos.Tertium uero eftqtf falfo fub chai» ritatis titulo noïat.diligcretuel pecunia uel uoluptates uel oc qcqd ad corruptelâ ptinet amp;nbsp;errorc.Nô er gointereftîutrûamaridicat deus:autdiligi.Nccputoculpari poffitfi qsdeuficutiohânescharitateita nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C

ipe amorê noiet.Denicg memini alique fftôrum dixiffe ignatiû noie de xpo. Meus autc amor crucifia IgtRtius^ xus eft:necrephdi eû hocdignuiudicio. Sciendû aut q? oîs q pecunia diligit uel ea qüæ in mûdo fut materiæcorruptibilis uirtutc charitatisquæ ex deo eft;ad terrena amp;nbsp;adcaduca deducit amp;nbsp;rebus dei abn titadeaq non uultdeus.Nô ein deus dileftionchowîfedufumhoibus dedit.Hæcautpaulo latiusdif cuflîmusuolctes de natura charitatis amp;amorisaptiusattctiufcgdiftîguere:neforteqin feriptura dicit gadeuscharitaseftzoeqef diligit et fi corrupribile fit ex deo effeiamp;hoc charitasamp;dileftio putaret.Sed ondif res qdem dei amp;nbsp;munuseiuseffe charitasmô tn fempab hoîbus ad eaquædei funt : amp;nbsp;quæ deus uult opus eius alTumi Sed.amp; hoc feire op3:çp impoffîbileeftcut non femp humana natura aliqdamet.

Ois nâcg g ad id ætatis uenerit quâ pubertate uoeâtamat aliqd feu minus refte eu amat q nô op3feu rc fte etutFreû amatqopj.Veje nônullihûcamorisaflfeftu q aîærônabili Îfit9 c bnficiopditoris adamo rc pecuniætrahut Si auaritiæ ftudiû.-aut erga gloria caprâdâamp; fiôtianisgFiæcupidi.-aut erga feorta fc ftada amp;iueniôt pudiciriælibidïftj captiui.autad alia bisfiEia uirtutctâti bôi huiuseffßdöt.Sed amp;cö erga diuerfasamor ifte ducîtiquæ manu mîftrant :aut p ftudia pntis uitæmô folû neceffaria: aut uerbi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rgt;

gratiadixerïergaartcpalæftricâ:uelcurfusexercitia:autcerteetiaerga geometricauelmufica:uelarith nietricâ confertiatcg ad alias uel huiufcemôi difciplinasinec fie quidc mihi uidef ufuseius ^babiEr fu^ mi. Si enimquodbonumcfthocamp;probabile eft. Bonum ergo proprie non erga ufus corporeos t fedindeoprimum amp;animi uirtutibus intelIigitur.'Confequenter ergo folusamor ille probailis eft qui deo amp;nbsp;animi uirtutibuscoaptatur.Ethoc ita fe habere definitione ipfius faluator oftenditur : übi înterrogatusaquodamquodeffet mandatum omnium mains amp;primuminlegercfpondit.Dilig€S nbsp;nbsp;nbsp;**

dorninuj deum tuû ex toto corde tuo:amp; ex tota anima tua:amp; ex totis uiribustuis.fcd’m uero fimile il li.Diligcs^ximumtuûffcutteipm.Etadiccinrnhisduobusmandatisomnislex pcdetamp; jpphetæon dens p hæc duoiuftu amorclegitimöqj conftare atlt;5 in his uniuerfam kgc^jphetafcy pendcfe fed etqd* ait.Nonadulterabis:nonoccides:nonfuttumfacies:nonfalfumteftimoniôdices:amp;filt;llt;f aliudma«^

-ocr page 438-

PARTIS ' n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS îiï

Matthc. 19. datum inhoc uetboreftauiat in quo ait.Dilige^Jximö tuû ficut teipnnqd’hocmodofacilius cxplana bitur.Ponamus uerbi gia mulierê amore alicuius uiri ardente cupienteqj in côfortiu ci us afcifi: nonne oîa ita aget amp;nbsp;ocs motus fuos ita tcperabit:ut feit illi placere que diligitme forte fi in aliquo côtra uolû^ tatê illius egerit côfortia eius uir illeoptimus refutet ateg fpnat.Poterit ne hæc mulier quæ erga amorej uiri illius toto corde:tora aia:totiflt;5 uiribus feruet:aut adulteriû cômittere quæ eu nouerit amare pudi ciciâ.Authomicidiuiquæeû nouerit mite. Aut furtûquæeifciatliberalitatë placere. Autpeupifeetalie

E nbsp;nbsp;nbsp;na quæ ocs concupifcctias erga amorc uiri illius habeat occupatas.S ic ergo in ch3ritatispfeftôeamp; om

ne mandatû reftaurari dicit amp;nbsp;legis uirtus ^jphetarumi^ pcdere.Propter iftud charitaris uel amoris bo; num fanftiînec in tribulatiôeanguftianf :nec aporiati exàporiantmecdeiefti pereunt:fed qcf in pnti amp;nbsp;momentaneû amp;nbsp;leue tri b ulatiôis eorum fupra modü æternû gloriæ pondus opérât illis. Noneî oibus fedpaulo amp;hisquieifimilesfuntpfcnshæcmomentaneaacleuisdicittribulatio:quiapfedam chari tatem dei in chrifto iefu per fpriifanftum habent in corde fuo diffufam. S ic dcnilt;^ amp;nbsp;iacob patriarchâ amor Rachel per feptem annoscôtinuos inlaboribus pofitû diuturni æftus:amp; nodurni frigoris uftio bCor.Ij» nem fentire nô finit.Sicipm paulum in amorehuiusincenfum auditodicentc Charitasomîapatitur oîa credit:oîa lperat:oîa toléra t:charitas nun$ cadit.Nihilergo eft qd* non toleret qui perfede diligit • Plura aût quando nô toleramus certu çp ob hoc qa charitatem quæ oîa tolérât nô habem us. Et fi non ferimusaliqua patienter iccirco eft qa charitas nobis deeft quæ oîa patitur. in ludamine quo^ eo qtf eft nobis aduerfusdiabolum quofrequêtercadimus nondubium eft: quinob hoc fiat cp nôdl innq bischaritasilla quænun$ cadit.Hucergoloquit præfens feriptura : quo erga uerbû dei aîabrata utit amp;nbsp;inflammat.Et iftud epithalamii carme per fpm canit quo ecclefia fpôfocœlefti Xpo côiungit ac fo^ ciatrdefideransmifcerieiperuerbû.utcondpiatexeoamp;faluarepoffitperhanciftàfiliorumgnationcj cum permanferint in fide amp;nbsp;fanditate cum fobrietate : utpoteconcepri ex femine quidc uerbi deiædij» ti uero geitiuel ab Immaculata ecclefia uel ab anima nihil corporeömihil requircte materiale: fed fo^ Io uerbi dei amore flagrante. Hæc interim nobis ad præfens de amore uel charitate quæ in epithalaj» mio hoc canticorum cantici ref ertur occurrere potuerunt.S ed feienduj eft tarn m uira efle que dici de^ beant decharitatehacquâraamp;dedeofiqdcipe eft charitas.Sciterii nemo patrc.mifi filius:amp; cui uolue tit filiusreuelare. Sifraut etiam ipm filiu qm amp;nbsp;ipe charitas eft:nemo feit.-nifi pater amp;nbsp;feefm hoc q cha ritas dicit Solus aût fpuflanduseft.'qui ex patre 4?cedit:amp; ideo fcitquæin deo funt :ficutfpushoisfcit quæ in hole funt. Hie ergo paraly tus fpufandus ueritatis qui de patre ^cedit : circuit quærens fi quas inneniat dignas amp;capaces aiassqbus reuelet magnitudinc charitatishuius;quæ ex deo eft^.Nucergoia p nbsp;nbsp;nbsp;ipm deum patre qui charitas eft inuocantes per euqui ex ipoeft charitate etia ad relief difeutieda uenia

Quotfunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tetemus primû deeo reqrere qd illud fit:q cûtria uolumina ecclefia dei a falomonefcriptafuf

nolumina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex ipis 4)uerbioru liber pofitusfit.fcd’us is qui ecclefiaftes appellat tertio uero in loæ

falomonis ticicâticoftuolumchabcatur.iQriæergonobisoccurrerepntinhoclocoiftafunt.Gnalesdifciplinæq busadrerumfcîampueniturtresfuntquasgræciæthicâphyficam amp;enopticc appellauerunt nos has dicere poffumus morale :naturale amp;nbsp;infpediuâ.Nônulli fane apud græcos etiâ Iogicc:qu3 nos rónabi lern poffumus dicere qrto in nûero pofuere.Alii nô extrinfecus eam:fed per has tres qsfupra memora? tiimus difciplinas innexâ confertaq per oc corpus effe dixerut.Eft etn logiceamp;uelut nos dicimus róna lis quæ uerborum diftorûcp uidet continere rônes:,pprietateflt;p amp;nbsp;îproprietate^rneraeg amp;nbsp;fpecicsà fi guras fingulorum quoruq edocere diftorû quâ utiq difciplinâ nô ram fepari ^inferi cæteris conue^i» nit Si intexi.Moralisaûtdiciturper quam mos uiuendi honeftus aptaf:amp; inftitutaad uirtuté tedetia pparant.Naturalisdiciturubiuniufcuiufqrei naturadifcutif:quo nihil contra naturamgûaturinui ta.’fedunûqd'qhisufibus deputetur:inquosacreatore,pduftûeft.rnfpefl:iuadicit.qfupergreffiuific biliadediuinisaliqdamp;cocleftibuscontcplamuKcac^foIamêteintuemur.-qmcorporeû fupgredium tur afpeftû .Hæcergo ut mihi uidet fapientes quinq græco^ fumpta a falomone utpotequi ætateamp; tpe loge an ipfos prior ea per dei fpm didiciffet tâ$ ppria inucta ptulerût. amp;nbsp;inftitutionû fuarß uolu^

G nbsp;nbsp;minibus comphcnfapofteristradendarelinquere. S ed hæc ut diximusfalomonanocsîuenit:amp;do;^

Mirabilis cuit per fapîam quâ accepît a deo:ficut fcriptûeft.Et dédit deus prudetiâ falomoniamp; fapîam multâ ual fapictiafalo de amp;nbsp;latitudinc cordisfîcut arenâ queeft ad oram maristSt multiplicata eft in eofapîa fupoésâtiquos monis nbsp;nbsp;nbsp;filioshoîm:amp; fup oêsfapictes ægypti Salomon ergo tresiftas efs fupra dixim? generalesec difciplinas

3.ß:.4lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’‘i eft moralem :naturalem:amp; infpeftiuâdiftinguereab in uiceni ac fecernereuolens tribuseas libellis

cdidit:fuo q uoq ordine fi ngulis côfequcnter aptatis.Primo ergo i npuerbiis moralem docuit locum fuccîftis utdecuitbrcuibufq fentetiis uitæinftitutacomponens.S cd’am ueroquænaturalisappella^ turcomprehenditineccFiaftemîinquomultaderebusnaturalibusdifferensamp;inaniaacuanaab utili busneceflariifqfecernensrelinquendam uanitatemmonenS: utilia reftaq feftanda. fnfpeftiuû quo; qlocû in hoc libello tradidit qui habet in manibus.i.in câtico câticoR; : in quo amorc celeftiû diuino; rûq defideri um incutitaîæ fub fpecie fponfæ ac fpôfi charitatis amp;nbsp;a moris uiis pueniendû docensjad cô fortium dei:Hoc ueroeû ueræphilofophiæfundamentû ponente amp;nbsp;ordiné difeiplinarû inftitutionû q condentem quod non latuerioneq ab eo abieftus fit etiam rônalis locus euidenter oftendit in prîd; pio ftatimpuerbiop: fuoçy.Primo oîm per hocipm q.puerbia attitulauit libekl fuû q utiq nomenfi; H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gnificataliud qdêpalâ dici:alind uero îtrinfecusîdicari hoc ein amp;nbsp;côis ufus^uetbiotc docet:amp; ioban

ncsineuâgel

-ocr page 439-

Sandi Hicfo.în cantî.cantf cc.pf^tîo?

Epiftola Xtvr

ftesineuâgelio faluatorêita fcribitdicentê.H£Ec in ^uerbiîslocutusfum uobîs:ueniethora:côi3 nôiniob.iS J» uetbiis loquar uobis:fed manifefte de pâtre annûcic uobis.Hæc interim in ipfa tituli infcri ptiôe in fe q ucti nero ftati fubiûgit difcretionc fermôis 8i diftignit fdam a fapîâet a fapia'difciplinâ amp;nbsp;itelledû net - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ponit amp;nbsp;ptudentià dicitineo effêmtexcipe quispoflît netborû nerfutiam:diftinguiteti3

*uftidamueramadirefl:ioneiudicii:fedamp;aftutiânominatquandâhisquosimbuitnece(ïariâiI13cre do per quâ iophifmatu intelligi ac dedinari poflît argutia.E t ideo dicit innocctibus per fapîam dari aj» itutiam fine dubiome in uerbo dei dedpiant fraude fophiftica.Sed in hoc mihi uidet rônalis difcipliæ •îieminiflepqnâdoftrina uerbojtdoftottf^fignificantiæ difcernunt:amp;uniufcuiufç fermonis jgt;pric tascertacûrônediftîguit i q pdpueerudiri puenitpueros;hortaf hoc d cû dicit utdetpuero iuniori fé •utnamp;cogitatiôem.Etqaqinhiséruditneceflariorónabiliterpeaqdidicitfemetipm gubernat8iui taiîï fuâ moderati uis librat:4?pterea dicitJntelligês aut gubernacula acqret.Poft hæc uero cognofcens inuerbisdiuinisqbusper^phetashumanogeneritradituseftordouiuendidiuerfosefleeloquii trogt; haberi in eisaliquâ figura quæ parabola appellat:amp; aliâ q obfcuj»

tadiftio nocanaliaftj qenygmatanominent:amp;alias qdidafapienru dicantfcribit.Intelligesquoç pabolâ amp;nbsp;obfcurû fermoné didacp fapientu amp;enygmata.Per hæc ergo fingula rônalc locû manifefte et itmdenterexponitacmoreueteftfuccindisbreuibuftjfententiisingctese^feftos'explicatfenfus.Quæ R quisê q in lege meditet die ac node amp;nbsp;fi quisc fient iufti os qlt;f méditât dni fapientiânnneftigaredi poteritamp; iuenire fi tn redequisierit amp;nbsp;quærcs pnlfaueritoftiû fapientiæ.petcsa deo utapiaf

hbi amp;nbsp;mereat accipe p fpumfdriî uerbû fapiæ.uerbufciæfieriçp pticepsillius fapïæquædicebat. Extent debà ein netba mea amp;nbsp;nô audiebatis.Et merito extendere fe dixit ueiba in eius cordercui dederit deus fi 5“?fupradiximuslatitudinccordis.Dilatatnâcgillruscor.qpôteaquæbreuiterinmyfteriis dida fut utioredodrinafumptisexuoluminibus diuinisaffertionibusexplanare.Op5igitfctrmhanceandc5 ( •apientiffimi falomôis doftrinam eu q fapîam feire defiderat.-i ncipere ab eruditione morali Si intellige tcillud qdquot; feriptû eft.Côcupifti fapiamderua mandata amp;nbsp;dns dabit eâ tibi.Ob hoc magifter hic q pri Ecefj hoies diuina philofophiâ docetopisfuï exordiô{)uerbiORr pofiiitlibellûn quo utdiximus moralis

^tadit locus.'ut cû intelledu moribuftj qspfeceritiueniatetiam ad naturalis intelligctiæ difciplinâ;at^ ’bi rerum caufas naturafq diftingucs agnofeat uanitaté uanitatû relinquendâ.-ad æterna aût amp;nbsp;ppc pperandû;amp;ideo poft jîuerbia ad Ecdelîaftc uenit.-q docet ut diximus uifibilia oîa amp;nbsp;copea cada jatfle Si fragiliaiquæ uticç cum ira effe côphenderit is q fapientiæ ftudet^fine dubio cótemnet ea ac de^ Jpiciet:amp;nniQei-(outitadicâfæcuIorenûcianstcdetadinuifibiliaamp;æterna:quæfpiritalibusqdéfenfi bus:fedadopertisamoruquibufdâfigurisdocentincanticiscanticofi;.ideoem nouiffimû locû tenet hiclibe! :ut tune ad eum ueniatteu amp;nbsp;moribus quis fuerit defecatis. Si rerû corruptibiliû atiç incorru^ ptibiliû fcîam diftindioné^ didiceritperquae innuljopolïitex his figurisqbus fponfæ ad fpôfum coc lellisideft animæ pfedæ amor ad uerbû dei deferibit ac format ofTendere. Præmiflîs nâcj his qb us pu^ •’ificat aiapadusacmores Si inrerû difcretionc naturaliû perducif côpetcnter ad domeftica uenit : amp;nbsp;’aayflicaatijaddiuinitatiscótemplationcfincero Âfpiritali amoreconfcendit.Hancergotripliccdiui K næ philofophiæ forma etiam in illis fandisacbeatisuirisarbitror plignatam,p quoß:fandiffïmisinfti tutionibus deus fummus dici uoluit deus Abraam deus ifaac deus iacob. Abraam tan$ morale deda rat philofophiâ p obedientiâ.Tanta em eius fuit obedientia Si obferuatio mandatortîut cû audiret.exi de terra tua amp;nbsp;de cognationctuaiamp;dedomopatristui nô fitcûdatusifed ftatim feceritîmo amp;nbsp;aliquid ^pliusfecerit.Audiens cm utîmolaretfiliumfuummecindequidcdubitatfed obtempérât pceptotzn-* « ?d exemplû obedientiæ quæ eft moralis philofophiæ pofterisda ndû nec filio fuo unico pepcitJfaac quoç naturalephilofophiâ tenet:amp;cum pufeosfodit:amp;cû ^jfundarimat.Sed amp;nbsp;iacobinfpediuum ^net locum quippeiqui Si ifrael ob diuinorû contêplationc nominatus fit:Si qui caftra cœli uiderit : « domum dei ateg angelorum nias ideft fcalasa terris in codû porredas ,pfpexir. Vnde amp;nbsp;merito i nue^ nimus tres iftos beatos uiros altaria fixifle deo:hoc eft philofophiæ fuæ confecrafle ^jfedusiquo fcilicet cdoccrent nonhæcad arteshumanas:fed ad dei gratiâ referenda.Sed Si in tabernaculis deguntmtper hæcoftendâtnecj interris habendûeffealiquid^prium huic:quidiuinæphilofophiæftudetfedfemp ymouendûnontâdelocoadlocum.qdefciêtiainferiorisadfcientiampfedorum.SedSialiamub quot;nbsp;j tamfcripturisdiuinisquæordinemhuncqueminlibellisfalomonis contincri diximusferfm hanc candem forma defignantded ea nuncnobis jifequi aliud in mauibus habctibuslongûeft.Si ^s ergo pi'irnû locû in emêdandis moribus mâdatifcç feruâdis qpet ^uerbia defignat impleuit.Poft hæc autS dephenfa uanitaté mûdi Si rerum caduca«; fragilitate pfpeda uenit i n hoccut renunciet mundo amp;nbsp;om nibusquæinmundo funt.Côfequenteruenietetiâadcôtcplâda amp;defiderandaeaquænôuident: Si æternafunt.Adquætnntpuenirepoffîmusindigemusdiuina mïa:fi forte ualcamuspfpedapulchrî tudine uerbi dei falutari in eum amore fuccenditmt amp;ipfedignetur hmôi anima diligere:quâ defideri pnafuihabereperfpexerit.Pofthæccxigitnosconfequentiaftrmonis dicere etiam defuperferiprione Supcrfciî#! ’X ni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;imileem hoc illisquæin tabernaculo teftimoniiappellant fandafandorum ptiocanrici

amp; mis quæ in libro numerorum memorant opera operum quæcp apud paulû dicunt fæcula fæculojt câticopj qlis SedquomododifferantafandisfandafandorûinExodoamp;quôdifïerantoperaab operibusopetû eft, in numerorum libtotcadatibusproutpotuimusdidum eft a nobis.Sed amp;dc,fïEculo fæculop; inlocis

-ocr page 440-

PARTIS n


TRACTATVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;111


t nbsp;nbsp;Quibus occurrit nô otnîffum eft. Si ut ende repetamus ilia fuffîdât.Nûc ergo rc^ramus prio q fint «n

tica quopi canticopj hoc effe canticû dicit.P uto ergo qgt; cantica fint ilia q dudû per ^phetas uel per ange loscanebant.Lex cm dicit per angelos miniftrata in manu mediatoris.llla ergo oia quae per illos annu dabantur cantica erâtpetamicosfponfi pcedêtia.lftud uero unû canticû eft.quodipfi iam fponfo fpô famfuam fufcepturoepithalamiifpedeeratcanendû.Inquononadhuc peramicosfpôfi cantari fibj uultdedipfiusiam fponfi pntisaudire uerba defiderat dicens.Ofculet meab ofeulo oris fui:unde amp;dj buscantidspfertur.Vident etn caetera cantica quælex amp;nbsp;^phetecædnerûtpuulæadhucfpôf£e:igt;^ q“æ nondu ueftibulamaturaeætatisingreflafitdecanrata.Hocuerocâticûadulræ amp;nbsp;ia' ualderobufta.‘amp;q capaxfit'iam uirilispotctiæpfefti^myfterii decantari uidet feetm cj didt deea:quia una fit perfefta colûba:quae fi perfeftazergo amp;nbsp;perfedi ui ri fpôfa pfeflæ fu feepit uerba doftri næ.Primû ergo caiiticûce dnitdeoMoyfesamp;filiiifraebqnuiderûtægyptiosmottuosad littusmarisjamp; qn uiderunr manum Exo. !ƒ. nbsp;nbsp;nbsp;fortem amp;nbsp;brachiû excelfum dni :amp; crediderûtdeo amp;nbsp;famulo dus moyfi.Tûccantauerûtdicctes.Caw

temusdnogloriofeetnhonorificatuseft.Egoautarbitronq» nôpoffitadiftudperfeftûquisamp;myll^’*’ cû cantitu pefuenirc:amp; ad iftâ perfeftiouê fpôfæ:quæ in haeferiptura conti netmifi prius ambnletpfic^ cum in medio mariîamp; fiat ei aqua murus a dextera læua(ÿ: amp;nbsp;fie euadat de manibus ægyptiofK j ira ut uideat eosmortuosad lirtus maris:at($ intuensmanu forte dni;queiterfecit ægyptioscredatdno amp;fa mnloipfiusmoyfi-Moyfi aûtdicolegi at^euâgcliis oîbufiÿ diuinisfcripturis:tûc em meriro cantal bit amp;nbsp;dieet. Cantemus dno gloriofeemhonorificatus eft.Sed iftud canticû canet qs cû quis liberarus fuerit a feruitute aegyptiop;.Pofl hæc aût cû trâfierit perhæc oia q in Exodo amp;nbsp;4 *n Leuitico feripta fût amp;nbsp;uenerit ad hoc ut in diuinos numéros affumat.Tûciterû fetfm canticû canet cû exieritdeualleza/ Namtzo. reth qcf interprat aliéna defc£fio;amp; uenerit ad puteû:de quo fcriptûeft.Etdixit dns ad Moyfen .Con^ grega populû amp;dabo eis aquâ de puteo bibere.lbi ei cantabit amp;nbsp;dieet.inidare ei puteû.Foderût illûprb cipes excuderunteûregesgctium in regnofuocüdnantureorü.Seddehispleniusinnumeroß: Übro

M (ecundû q? dédit nobis dns diftû eft.Oportet igit uenfread puteû:qui a principibus foffus eft amp;nbsp;a régi busexeuffus efi.fn quo opéré nemo plæbeius opatur.'fed ocs pridpes ocsreges:regales feilicet amp;nbsp;princi pales animæ.'quæaltitudincputei aquâ uiuâcütinctisinquirût.PoftiIIudcàticû uenifad Deuttrono Dente .Jl. mü cantiaudequodidtdiis.Etnûcferibiteuobis uerbacantici huius amp;nbsp;doceteillud filiosifrael amp;nbsp;ini îdteillud inos eof5;:utfiatmihicâticui(lud ad tc(limoniûin;filiisifrael.Etuideq’tûamp; quale fitcanri^ cûiftud:cai ad audiendû terranô fuffidnfedcônocat amp;nbsp;cœlû.Aitem.Attcdecoelû amp;nbsp;Ioquar:amp; audiat terra uerbaexorenieo.Vide$magnafint$ingctiaquædicant.Expeftefaitficutpluuia eloquium meû:amp; defeédet ficut ros fuper gramc:amp; ficut nix fuper focnum:quia nome dûi inuocaui ; amp;rel/qua. (ndiào. Qtiartûcanticûeftinlibroiudicüdequofctiptûeft.EtcantauitDelboraamp;barachfiliusAlbinoenin die ilia dicentes.incipiédo pridpales inifrael in^ppofito populi.-bndicite dnm auditeregesauribus pd? pitefatrapaîamp;reliqua.Hæcautqcanitapisefledebet cuius opus taie eft:uteo reges amp;nbsp;mediocres utan tur ad fanitatc.'Delbora nâcj apis interprat q iftud câticûcanit:fed amp;nbsp;barach cû ipfa.iterptat aût barach choruf atio:amp;canit iftudcanticûpoftuiftoriâ.-guia necantequispôtqpfefta funtcanetenifiubiad uerfarios uicerit.Sicdenicp amp;nbsp;in ipo canticodidt.Exurgeexurge Delbora exufdta milia populi«Exur geexurgecane canticû exurgebarach.VerûdehispIeniusinillisoratiuncuIisqsdelibelloiudicû eàw dimusdiferta reperies.Qiiintû poft hæccanticû eft in feefolibro regno,æculocutuseftDauid ad dnm uerba canridhuiusindiequaliberauiteû dnsdemanuoiminimicoprfuoR’amp;demanuSauhamp;dixit ïRtc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ergoamp;tupotuerisconfi

Z.IS. S’^^derarequi funtinimidDauidquosinprimoamp;fctroregnorvlibrofuperatac^fternitamp; qûodignus faftuseftîutdni adiutoriû mereret.‘amp; liberaret ab hmôi inimids.iûcpoteris amp;nbsp;tu quintû iftud canticû î nalio.zo ca'iô’^’SevtûeftcanricûinprimoParalipomenôlibroubicôftituitDauid in prindpio ad laudandû *** P* dnmafaphamp;fratreseius:amp;eftinitiumcanticiiftiustale.Laudatednmamp;côfiteminiamp;inuocate£ûino mine eiusrnotas facitein ppFis uolûtates eiusicanite ei amp;nbsp;hymnû diciternarrate omnes adinuentiones Cîusquasfedrdnsamp;c.Sciendûtneftcp câticû quidcqcfeftinfccforegnoriîlibro eft ualdefiFepfalmo xvii.Quodaûteft in primo libro paralipomenô in initiis quidc uflt;5 ad eû locû ubi dicit:amp; in^pphetis meis nolitemalignari fimile eft.diii.pfal.Pofteriorauero ab hoc loco fifitudincgerûtprimatû partiû. xcv.pfal.ubi didt.Câtate dno oîs terra.'ufcj ad eûloeû ubi ainqr uenit iudicare terrâ.fgirur fi in his có^ dndcduseftnûeruscàticofiîfeptimoinlocoponcdusuidebitliberhicCàticicatîcoR’.Siqsuero etiaj Efaiæ câticû eu cæteris numerandû putet.-licet nô ualdecôuenire uideatur.ut pceffifle putet Efaiæ cari eu qcf loge pofterioribustpibus Efaias fcripferit.'tn fi qs putet çpjjphetica difta nô tpe:fcd rône pefan^ da finoadiungetetiâillud câticû hoc qcf Salomo ced nit Câticû effecäticoftmötm eoR!qprius:fedamp; eoruquæpoftmodûcancdauidebant.SiquisueroputetetiâexIibropfalmorû debere affïirni ficubi ineouêlcâticû fcribit.'uelcâticûpfalmimultitudinccôgregabitpcedentiûcâticorû.runget em catteris etiâ.xv.fimul graduû câtica:amp; requires fingulop; uirtutes câticort atlt;5 ex his.pficictisaîægradus colli gt;nbsp;gensacfpiritalisintelligctiæordinciterûcôfequctiâ(5côponcsoftêderepoteritqgt;magnificisgrefribus incedés fponfa:per hæc oia perueniapufeg ad thalamû fponfi digredics in locû tabernaculi admirabilis ufqp addomum dei:in uoceexultationis amp;nbsp;confeflîonis fonusæpulaMis.Etperuenicsufijad ipm ut diximns thalamû fponfirut audiat amp;nbsp;loquat cunfta hæc quæcôtinent in cantico câticop:;Adhucaurc poffumus

-ocr page 441-

SanftîHîefo.incantîcocanri.pfâtio Epidola XLVf

poffuinusamp;hæc innrere prius $adipm corpuslibelli ucnîamus. Curfalomôg uf obtemparc inbis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O

tnbuslibellisuolûtati fpuffanfti in ^Juerbiis quidc dicat falomôfiliusDauid q regnauitinifraelnn fe ‘■“^PJ'efolibellonôfalomôfcribitfedîuerbainqtEccFiaftesfi lüDauidregisifrad inhierfmamp;filium qdc fe effe Dauid fiFr ut in primo amp;nbsp;regc ifrael fcribinS cd ibi fiuerbia hic uerba ponit amp;nbsp;feipm que fu ptafalomonêhic Ecclefiaftc noîat.Et eu ibi genre folâ in q regnaueritpofuiffet.-hic amp;nbsp;genre pofuit ; amp;nbsp;cutn regnihierfm defignat in câtico câticoR; ucro:neq; gêtis nome nelt;ÿ locû in quo regnet ne^oîne (p

Dauid habeat fcribit.fed tmmodo câticô ait canticopü qtf eft ipi falomoni. Et quis aifficilemihi uideatautpfcrutariautptingerepoffehoriîdifFerêtiasaututcûcp inueftigataspalâ fgt;fer te Si chartulis credere tn in$tu capere yel fenfus nofter uel auditus legentiû pôtpaucis aperire tentabî musinplurimisfalomoncxpi typûferre:uelfcd’mhocq?pacificusdicif:uelfed^hoerp reginaauftri uenita fiuibus terræ audire fapiam falomonismô puto dubitandû.H icergo ôc fed m cp Dauid didtur amp;nbsp;feefm qifupra eos reges quibus ipfe'rex regû dicit rcgnat.Et rurfus ucrusEccFiaftes ipe eftîq cuj femetipm exinaniuit forma fetui accipics ut côgregaret eccFiam. A côgregando enim ecciiain:Ecclefiaftesappellat.Tumueroquis ira falomô.i.pacificusficut dns nofter iefusxpsrqfaftus cftnobisfapia adeo amp;. iufticia èi pax.Igiturinprimo ,puerbiop;librocô nosmoralibus inftituitdifci^ plinis.rexeftedicit inifrael:necduinhierl’m:qa ôi fi ifraeldicamur ^’pterfidetnôtnin hoc puentum ê utadhierFm cocleftépuenifte uideamur.Vbi uero fifecerimusamp;inhocuentû fueritutecclefiæprimitï 110^ quæ in cœlis eft fociemur arcp hierEm cocleftc difeuffis diligentius prifeis amp;nbsp;naturalibuscaufis ma ttc noftrâ nofeimus cocleftemaûc iam nobis etiam ipe xpsecclefiaftes effîcit:amp; no foluin ifraelfted amp;nbsp;i hierEm regnare dicit C û uero ad pfeftionc oîm uentü fuerit amp;nbsp;fpôfa ei pfefla oîs dûtaxat rônalis creatu wiunget.quia pacificauitp fanguinc non folû quæ in terris funt:fed q incoclis : tue falomô tantu mô dicet:cû tradideritregnum deo amp;nbsp;patri.-di euacuaueritoem principatu amp;nbsp;poteftarc: Oportet cm eu gnare:donecponatinimicosfnos fub pedibus fuis:amp; nouiffimus inimicus deftruat mors. Etitapaci ; fi(4tisoîbuspatrilt;5 fubieftuscueritiam deusoïa in oïbusfalomon tmmô ideftfofus pacificus nomîa hit.Côpetcterergoinhoclibelloqui deamorefponfæ amp;fpôfieratfcribendus etiam ,p hoc neq^filipda nidnelt;5 rex nelt;5 aliud hoiy quod ad corpeû ptinere poftît intelleftû fcribit.'Ut meritodeeo pfeda iam Fponfa dicat.Quia amp;nbsp;fi aliqncognouimusxpm fertm carncm:fednûciam nonnouimusmeqsputet |.Cor.^ eumeorporeû aliquid amare aut incarne pofitum amp;nbsp;macula aliq amori eiuscredat induci.Propterea ’* canticû canticop: falomonis tmmô eftamp; netj filio Dauid neqj régi ifraebneqp aliqua in his^rfus mifee turcarnalis nois intelligentia.Et ne mireris çp cum unusatq; idem fit dns atep Saluator nofter dicam? îûuelutminoré primo in jmerbiis.'deinde 4gt;ficientêineccFiaftc:amp; poft hæc habere pfedioné in eâtieu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”

ranticoR!:cum etiam in euageliisuideas feripta ubi qjpter nos amp;nbsp;ipfe in nobis dicit jjficere.Sicem pro fctfîquiaiefus^ficiebatætateamp;fapîaapuddeum amp;hoîes.Putoergoqj 4gt;his omnibus neep filius dalt;î Eucc, ? !Üidnclt;prexifraelfcribit.fedamp; jgt;eoadhucqjincanticocantico,R.‘fpôfaiâintm pfeceraturmaiusaliqd e(fet$eftregnumhierEm.Namhierrmcoclefte3dicitapEse(reatlt;padeâmemorateredentes accedere H.b| Z Hücergofpôfum adquc niincfponfafeftinat:idc pauluscûeû pontificem maximû dicit.-itade eo feri hit quafi qui nô in cœlis fit:fed penetrarit amp;nbsp;ptranfieri t omnes cœlos:amp; illuc quoçp eu? hæc fua pfefta fponfafeftet;îmoillucadhercseiamp;coniu(ftacôfcédit:eftemfalt;ftacueo unusfpûs.Vndeuidetmihiet. ad Petmm qui nô poterat eum primo fequi cum dicerer.Qiio ego uado nos nô poteftis uenire dixiffe fequerisautpoftea.Quodaûtfitaliqd maiuset abifraekindecolligimusq» innumero^ylibrooisqui dem ifrael numerat.-er.xii.tribusifrael certo fub numerocefenf.Tribus ueroleuiticautpotecæterisemi Nunie.f» nentiorfuprahuncnumeR;habet:etnequaqgt;tfraelitiCO numerodeputat.Dicitetnita.Hæceft uifitatô iu quarecenfiti funtfilii ifrael feefm domosfamiliaæ fuaæ.Omnisuifitatiocorum eu uirtutefua fex^ centatria milia quingenti qnquaginta.Leuitæaôt nô funtnûerati cûeis ficut pcepitdns moyfi. Vides quomodo ut eminenriores a filiis ifraelfequeftrant leuitæ.nec numero fociant. Etrurfuj.Leuitis emî nctioresfcribuntfacerdotes.Sicerhineadcfcripturacontinet.EtlocutuseftinquitdnsadMoyfendiÿ ces: Accipe fummâ Leuitai?’ et côftitueseos in côfpeftu aarô facerdotis:etminiftrent ei. Vides et in hoc quomodo fuperioresLeuirisnoietfacerdotes:amp;rurfus leuitaseminentioresponitfiliisifrael.Hæcaûc uifi fumusdifeuterepaulo curiofius uolentes etiâ p hæc ondere rationemrquia in ipfisquoi^ attitula^ tionibus libroru fuoru falomon differentius ufus eftneceftariis.Scd aliud in’,puerbiis aliud in ecclefia^ fte.aliudetiamincanticoR’canticoexipfa'infcriptiôetitulidefignauit:amp; adhucquodincanticocantî Qî corum ubi iam pfeftiooftenditnecp filius Dauid neep rex fcribit.Poteft etiamhocdici:quia cum fdûs fueritferuusficutdnscamp;difcipulusficut magifter:uidetiam neqrferuusefleferuusfadusuidelicetfi;) cutdominus:neq;difcipulusenedifcipulusquippequi ficut magiftereffeduseft.-fedfuiffequidejalf qndifcipulusnuncueroeffeficutmagiftenamp;fuifrequidemferuusaliqômuncueroefreficutdns.Sb mili igitratione etiam de rege amp;nbsp;înhis in quos régnât aduerti poffe uidebit cum regnum iam tradet deo amp;patri.Sed amp;nbsp;hoc nonlateat.mônullos attitulationem libelli huiuscantica canticop:fcribere : qd* non redefcribitur.Non enim pluraliter fed fingulariter canticum hic dicitur canticorum » Hæc quaß in præfatione dida funt a nobis de fupraferiptione ipfa uel attitulatione libelli. fam nunc domino no ftronosadiuüanteipfiusoperisadoriamurexordia;amp; tarnen neilludquidemremaneatin nobiso^ miffum quod quibufdam requitendum uifum eft:adhuc de ipfa attitulatione aefupetferiptione librî

-ocr page 442-

TRACTATVS IH

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II

R.

quaeitahabet cantîcatticantîcojzquodeftîpfi Salomoni. Siceihacdpîuntquaficantîcuhocefledi? xerit canticorumfalomonis;amp;utex plurimis fuiscanticishocunum effefignauerit. Sednosquôreci piemus huiufmodi intelligemiâxum ne^ ecdefia dei ulla extrinfecus falomonis cantica.legenda fuicc perit:ncc5 apud hebræos a qbus eloqadei ad nos uident effe trandata : aliqd pter hos tres libellos falogt; monis:qui amp;nbsp;apudnos funt:amplius habeaf incanone.Volût tn qui hocafferût indecôfirmarefniaiu (fin tegnorutn tertio libro fcriptum eft:multa fuifle falonioni s cantica:ut unû ex multis effe pfirment Hocibi ergorefett:amp; deus dédit ptudentiâ falomoni:amp; fapientiâ multâ ualde:amp; latitudinc cordis fi^ eut arena quæ eft ad oram maris amp;nbsp;faftus eft fapiens falomon ualde fup fapîam ojm antiquorti:amp; fup ocs fapientes æg vptiîamp; fup gethâ zaritenamp; emâamp;thalcat et doida filios moahet erat noiatusin uniuet Iis gentibus percircuitû:etlocutuseft falomon tria milia parabolajt.'et erâtcâtica eius qneg milia:etex his qnlt;5 milibus eâtids uolut iudæi hoc unû effe câticû qtf habemus. S ed uf^ quo uel ubi câtata fint nô folum ad ufumffednecad noticiam quidem puenitecclefiarum dei:Operofum eftaûc : etpculab opéré ^pofitotfi uelimus nûcinqrere $ multoja librop: commemôratio fiat in feripturis diainis:quo rumledio nulla nobisoîno eft tradita.Sednelt;5 apud iudæos haberi quidem ufum hmôi repperimus lecKonû:quaE fiue jp eo (p aliqua f uper humanâ îtelligentiâ côtinebâttplacuit fpûifanfto auferri de me dio. fi ue effent de fcriptuiis his quæ appellant appocr vphæ eo ç m ulta in eis corrupta et contra fi dem uerâ inueniunt a maioribus tradita nô placuit eis dari locûmec admitti ad auftoritatc fupra nos eft çnûdare de talibus.Illud tn palâ eft:multa uel ab apRs uel ab euageliftis exempla effe ,plata etnouo teftamêto inferta:quæ inhis faiptutis quas canonicas habemus:nû$ legimus in Apocriphis tn *nne^ niunt:et euidêter ex ipis ondunt aff umpta.S ed nec fie qdem locus apocryphis dâdus eft :nô em tralw di funttermini quos ftatueruntpatresnoftri:Potuiteriifieri:utapR uel eua'geliftæfanftofpû repleti 10 uerint qd fumendum ex illis effet fcripturisiqdve refutâdû.Nobis aût nô eft abfç periculo aliga tuteç fumere:qbus nô eft tanta fpus abundâtia.Et ideo de pnti uerficulo nos earn tenemus editionem '’gna fupra expofuimus:maxime cum euidens in eo habeat diftinftio, ubi ait câticû canticorum qnod ip» falomoni-Si enim uoluiffetintelligi canticorumïalomonishoceffecanticum.-dixiflj uticçcanticum canticopi.:quæ funt falomoniîuel canticum ex canticis falomonis.Nuncautem quia dixit:quod eftfa lomoni oftenditur iftud canticum qtfeft in manibusæt qd* erat ei canendum : hoc effe falomonis .Et hocdeattitulationequâ ^jpofui continere. Videamusergo iâetquæfequunt. Homelia prima. fe=g^Sculet me ab ofeulooris fui.Meminiffe oportet illud quodinpfationepmonuimus:quia libellas hic epithalamii habeas fpecic dramatis in modumconfcribit.Dramma aût effedixi musubicertæperfonæintroducunt:quæloquunt:etaliæinterdumfupueniunt:aliærece^ ^^^^dût;autaccedûtetfictotûinmutatiôibusagitpfonap;.Hæcgerittotiuslibellifperies.‘£tfecu dum hanc pro uiribushiftorica a nobisaptabit expofitio.Spiritalis uerointelligentia fetfm hoenihilo minus qd* inpfatione fi^nauimus uel deeccKæad xpm fub fpôfæ uel fpôfi titulo.-uel deafecum uw bi dei coniunftôe dirigit.Introducit ergo nûc per hiftoriæ fpeciem fponfa quædâ:q fufeepit 4^^ fpôfa liop: amp;nbsp;dotis titulo digniffima munera ab fpófo nobiliffimo.S ed plurimo tempore morâ fadente fpô fo:follicitari eâ defiderio amoris fui .amp; côfici iacentem domui fuæ:amp; agente oia quatenus poflit aliqn nidere fpôfum fuum.-atcj oculis eius pfrui. Quæ nec differri amorem fuû.nec ad i pi f ci fe poffe qdquot; défi deratuidet.’côuertatfead orationéamp;fupplicetdeofcicnseum patrem effefponfifui.Cófideremuser^ goeâleuantêfanftasmanusfineiraamp;difceptatôeinhabituornatocû uerecùdia amp;nbsp;fobrietateornatâ digniffimisornamctis.-qbusornari decet nobilcfponfam æftuantem uero defiderio fponfi.’amp; interno uulnere amoris agi tatâ orationc ut diximus fundere ad deû amp;nbsp;dicere de fpôfo fuo.Ofculet meab odu lo oris fui.Hæc funt q dramatis in modû côpofita hiftorica côtinet explanatio. Interior uero itelledus uideamus fi hoc modo poterit competeter aptari.EccIefia fit defiderâs xpo coni ungi. Ecclelîam autej pfonam oîmaduerte famftopj.Hæcergo eccFia fitquafi oîm unapfonaquæloquat amp;nbsp;dicat. Oiaha»^ beo repleta fum muneribusquæ fponfaliorum uel dotistitulo ante nuptias fumpfi.Dudûem cû prae parer ad coniugium filii regis amp;nbsp;primogeniti ois creaturæobfecuti funt amp;miniftraucrunt mihi angeli fanfti eius:deferentesad me lege fponfalismunerisloco.Lexnâlt;5 P angelos difpofita diciturin manu mcdiatoris.Miniftrauerutmihietiam ^phetæ.Locuti funt enioîaamp;ipfi per quænô folum oftenderct amp;nbsp;indicarent mihi de filio dei cui me delatis his q appellant arris Sc muneribus dotalibus fpondere eu piebât. Verû ut amp;nbsp;in amotë me eiusdefideriûcg fucederent pnûciauerût mihi j?phetiris uocibus dead

V

Efa.4;.

nem quoej eius etfpeciem ac mâfuetudinem deferipferunnita ut oibus his ad amorc ei us integraliter inflâmarer.Sedqm fcFmiam peneïinitû eft:amp; ipfius quidem pntia nô datur mihi folos aûtminiftros eius uideo afeedentes amp;nbsp;defcêdentes ad me ^jpter hoc q? ad te patrem fponfi mei pcc fundo amp;nbsp;obfecro uttandemiferatusamorem noftrômittaseû:utiamnômihiperminiftrosfuosangelosdûtaxatamp;^ phetas loquatur:fed ipe per femetipm ueniat : amp;nbsp;ofculet me ab ofeulooris fui uerba fcilicet in os meû fui oris i nfundat-Ipm audiâ loquentc ipm uideam docentem. H æcenim funt xpi ofcula:q porrexi t ec clefiæ:cû in aduentu fuo ipe xps in carne pofi tus euâgelizauit ei uerba fidei:amp; charitatis amp;nbsp;paris fecun dum cp Efaiaspmiferat:amp;pmiffusadfponfam dixerat nonlegatus necjangelusxfed ipedns faluabit nos. Tertio ueroexpofitiöislocoitroducamusaiamxuiusomne ftudiumfitcôiungiamp;fodari uerbo dei:amp; intra

-ocr page 443-

Expofitîo Sandi Hiero.încantî.cahticc. Omdia.L Epîftola XtVf dei!amp; întta myfteria fapientiæ eiusacfcientiæ eiusaielut fpôfi caleftis thalamos intrare.* cuic^ aîæpfen tiaeiusetiammuneradatafunndotisfcilicetnomine.Sicutemecdefiædosfuitkgisamp;jJphetarûuo^ k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;naturæ ôi naturalisfenfusac libertasarbitrii dotalia muneradepiitent.Habens aôt

hæc dotis fuæ munera:fit ei primo erudirôis doftri na a monitoribus doftotibufqg defcêdcns. S ed qtîi ® plana atcj perfefta defiderii fui amp;nbsp;amoris expletio depcetur ut mens eins pura amp;nbsp;uîrgij» nalijipfius uerbidei illuminationibus ôi uifitationibusilluftret.Côemnullohoïs uelangeli miniftc nodiuinisfenfibusamp;intelleftibusmensimplef.tuncipiusofculauerbi deifufciperefefe credat.Pro^ ptet hæcergoamp; huiufmodi ofcula dicat aïa orans ad deum.Ofculet me ab ofculo oris fui.Dum enim mdecapaxfueritmtipius uerbi dei caperet ueram folidamc^ doftrinam neceffaria fufcepitofcula.i.fen tus ab oredoftopiî.Vbi uerofpôteiamcocpitobfcuracernere:enodarepplexainuoluta diffoluerepara^ bolas amp;nbsp;ænigmata diftac^ fapientû competentibus intelligentiæ lineis explicare:tûc iam ofcula ipfius iponfi lui.id eft uerbi fufcepiflefecredat.rdeo autem ofcula pluraliterpofuit.-utintelligamusüniufcu iuf^obfcuri fenfus illuminationc ofculu efle uerbi dei ad aïam pfeftâ delatûamp; fctf m hoc forte dicebat ^phedca Si pfefta mens.Os meum aperui:amp; attraxi fpiritû.Os aût fponfi intelligamus uirtutc did;q illuminer mentc:6£ uelutfermonequodam amoris ad earn faftoffi tn caperemereatur tantæ uirtutis §5418» pntiam jincognita qu nbsp;nbsp;ôi obfcura manifeftat:amp; hoc eft uerius ppri ufç amp;nbsp;fandi us ofculu qtf a fpô ÿ

fodd uerbo porrigi dicitur fponfæ purae fcilicet aiæ ôc petfeftæ.Cuius rei imago eft illud ofculum qcf in ecclefia fub temporemyfteriorum nobisinuicem damus.Quotiens ergo in cordenoftroaliqd qcf ne diuinisdogmatibus fenfibuf^ quærit abfog monitoribus inueniemus totiens ofcula nobis data ef ka (ponfo uerbi dei credamus Vbi uero credentes aliquid dediuinis fenfibus inuenire non poflTumus iuncaffeftuhuiusorationisafumpto:petamusadeouifitationem uerbi eius:amp;dicamus.Ofculet me X ab ofculo oris fui.Scit autc pater uniufcuiuf^ animæcapacitarcamp;nouitquo tpe:cui animæ quæ ofcu la Uerbi fui porrigereintelleftibus dûtaxat ôi fenfibus debeat.Quia bona funt ubera tua fuper uinum amp;nbsp;odor unguentorum tuopi: fuper oîa aromata.fntellige prius quafi in hiftoriædrâmate fponfam ele üatisaddeum manibus orationemfudiffe ad pattern amp;orafle.ut iam ueniretadeam fponfus.amp; ipfe «ofculumppriiorisinfunderet.Ducÿhæcoraretad pattern inipaoratione q dixitOfculet me ab ofcu loorisfuizparansetiamaliaorationisuerbafubiôgere acdicere.Quiainhocprincipicfermonisaffuif fetfponfuszamp;oranti eïaftitiffetacreuelafletuerbafua.-ipmqjfpôfumunguentis mirificis;amp;qbusfpô fum ftagrare decebat côftituiffet delibutum.S ponfa uero ubi adeffe uidit eû pro quo orabat ut adefïet amp;adhucloquenti fibi pftitu qd' orabat.-ac data fibi ab ipo ofcula quæ popofceratlæta pro hoc reddita amp;decoreubeRjacfragrâtiæipiusodorepmorappofitæ orationis fermons côuertitadpntiam fponfi Qui aderat amp;nbsp;cum dixiffet:Ofculetur me ab ofculo oris fui fubiungitpoft hæc ad pntem iam fpôfum oicens.Bona ubera tua fuper uinum amp;nbsp;odor unguentoit.' tuoRi.Hæcinterim fclt;f m hiftoricam intelhV gentiâquâ dramatis in modumpdiximus textâ.Nûcueroquidintelleftusinterior habeat reqramus Y Diuetfisuocabulisprincipale cordisappellariihfcripturisdiuinis inuenimus q uocabulaprocaufls acrebus de quibus agit aptari folct.Interdû em cor dicit.Vt bri mundo corde : amp;nbsp;corde credit adiuftijj Mat.y. ciam.Si uero conuiuii tps fit pro fpecie amp;nbsp;ordine difcûbentiû uel finus: uel peftus appellat ficut lohâ^Romqo» nesineuâgeliorefertdequodâdifcipuloqucamabatiefus.Quodin finueiusuel fuprapeftuseiusrclohdj. cumberet.nie pfefto cui rndens S ymô petrus dicebat.interroga qs eft hic;de quo dicit. Poft hæc uero reÆbensfuppeftusiefu dicitei.Dnequis es tuzinhisem certû eft çp iohanes in principali cordis iefu at ^internisdoftrinæeius fenfibus reqeuiffe dicat :ibi reqrens amp;nbsp;pfcrutansthefaurosfaplæ amp;nbsp;fcîæiqui rc conclitierantin Chriftoiefu.Sedcj» finus Ghrifti inlocodogmatumfanftojtaccipiatputo indecens nôuideri.Diuerfis ergo modis ut dicerecœperamuspridpalecordisinfcripturisfanftisdefignat ficut amp;inLcuiticonihilominusubi defacrificiispeftufculûfepatationisamp;brachium facerdotibusfeqftrat amp;nbsp;inhoc feqftratum ac feparatum peftufculû amp;nbsp;brachiû præcellens cæreros hoies principale cordis ; amp;nbsp;operumdecus uulteffeinfacerdotibus.Dequo pleniusinlibroLeuiticoproutdominus daredigna/ tus eft expofuimus.Secundumhæc ergo etiaminprefentilocoquandoquidcamatorumuidetcîram £eui,g, mazqnod agiturin uberibus principale cordis intelligimus:ut tale uideatur effe quod dicitur. Cor tu nm O fponfa amp;nbsp;mensdd eft dogmatazquæ intra te funt uel doftrinæ gratia fupat omne uinum qcfcof hominis lætificare folet. Sicut em inhis de quibus dicit. Quia deum uidebunt cor côpetenter diftumt efteuidebitur:amp; interdifcübentesfinusacpeiftusponitur prohabitu fine dubio difcumbentiû forma «^conuiuiizamp;rurfus utapudfacerdotespeftufculumamp;brachium myfticisdefignatureloquiis.Itaeti am arbitrorinprefenti loco ubi amantium habitusamp;colloquiadefcribunturgrati(Timehocipmprii’ cipale cordis in ubetibusappellatum.Bona ergo funt ubera fponfiiquandoquidcj thefauri funt in eis fapientiæamp;fcientiæreconditi.Vberaauthæcuinocomparatfponfa.'fedita comparât ut præferat.Vi;gt; Z num autem illaintelligcda funt dogmata amp;nbsp;dodrinæquæ perlegem amp;nbsp;prophetasanteaduentû fpon fifumerefponfaconfueuerat.Scdnuncconfideranshancdoifttinamiquæex uberibus profluit fponfi miraturamp; ftupet uidens earn longe præftantiorc $ illam ex qua ante aduentum fponfi lætificata fuc^ ratîtanq» ex uino fpiritali quod miniftrabant fanfti patres ôi fiphetæzqui etiâ huius generis plantaue^ runt uineasmt Noeprimus:amp; Efaiasincornu in loco uberi amp;nbsp;colueruteas. Vidensnuncmultam efle cminentiadogmatu amp;nbsp;fcictiæapudfpôfum:amp;lógeexeopfcdiotc $fuitapudanciquosemanate do

-ocr page 444-

PARTIS II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS Ht

drinam.'dicit.Bona font obéra tuafupuinûfup îllâfcihcetdoflrinàqualætificabarabantiqsDchoc ein antiquoß: uino intelligcdus eft Ecdefiaftes dicere:ubi ait. Ego dixi i corde meo.'ueni £lt; tctabo te in laecidaSc uideboinbono Etiterum deeifdc uineisloquensidetn Ecdefiaftesdicit.Magnificaui mihi opus meÛLædificaui mihi domos plâraui mihi nineas:feci mihi hortos amp;■ paradifos:amp; reliq .Suntaut huius uineæ myftid etiam miniftri qdam qui uini fufores appdlant.Sic em idê dicir.Etfeci mihi ca'^ tores amp;nbsp;cantarices in læticia filioß- hoim uini fufores:amp;uini fufitrices. Vide ergo fi poflimus tü incate ris:tu etiam inhocintelligere faluatorem ueteri uino noudla uberum fuoru Huenta mifcentenicum Maria amp;nbsp;iofeph qrentes inuenerunt eum in templo fedentem in medio doftorum:amp; audientem at^ interroganccmeostqnmirabanfhoîesfuprefponfiseius.Sedamp;ibifortaflrisfpeciesformæhuiusexpft tunubi afcendens in monté docebatpopulosamp;dicebat.Diftum eftantiqs.Non occidesiegoautdico uobis.Ois qui irafcitfratrifuo fine ca reus erit.Etdidü eftantiqs.Nóadulterabis.Egoautem dicouo bisOmnis quiuideritmulierem adcócupifcendumeam iammocchatuseft earn in corde fuoinquan turn ergo doftrina hæceius præcellit illam antiquam.'intantum fponfa intelligit amp;nbsp;pronuuciat bona cfle ubera eius fuper uinum.Sed amp;nbsp;tp uorax dicitur filiushominis:amp; bibens amp;: dicut. Ecce homo uo rax amp;nbsp;uinum bibens. Ad hocnihilominusrefpicit taleamp;illud uinumfuifleinchana Galilee.-quod bi bebatur inconuiuio nuptiali.-quo déficiente fecit Si aliud uinum:eui teftimonium reddit Afchitricii Mus: cpfitualdebonumjamp;eo uino quodexpenfumfuinmulto pftantiusciidicit. Ois homo primo bonu uinu ponit;amp; cu inebriati fuerintnd qrf deterius eft:tu aût feruafti uinu bonu uGp nuoSed amp;(a lomoncquij»accepta deifapîainadmiratônefuitreginæfabæ:queuenerat tentareeuminqónibus: in qbus eu eadem regina fcrutet Si miret audi fcriptura referentem.-Et uidit inqt regina Saba ocm fa^ piam falomonis Sc domu qua ædificauit:amp; apparatû cóuiuii ei us:amp; fedc puerorü eiusamp; ordinc mmi ftrorumeius:amp;ueftes ei us:amp;uini fufores eiusiamp;holocauftaeiusquæofferebatindomo dei:amp;ftup“^ fta eft Si reliq.Inhis ergoaduertequóhæc quæ uenitafinibusterraeaudire fapiam falomonisintercæ tera miratamp; dbosconuiuii eius:uel uini fufores eius fuper hisdicit obftupuiue.Nefdoautfi itaincpta putemns fuifle regina quæ ob hoc uenerat a finibus terræ.mt audiret fapiam falomonis: ut miret ci^bos corpales Si uinumiftudcóeacpincernas uini inmifterioregis.Quid erninhisadmirationedignû uy deacquecöia peneoibusfunthoibus.Sedmihi uidetmiratâefTecibosdoiftrinæeiusamp;uinûdogm^u quæ ab eo per diuinä fapiam pdicabâtur.Hoc erat uinu amp;illud qd’pHieremiärefertdefilüsionadab filü Recab.’quieotpequopftappFiiualuerantamp;proiniqtatibusplebiscaptiuitas iminebatcöuocati funt utbibetentuinu Si dixerût.Quia mâdauerateispaterfuusionadabnebiberct uinu ipi amp;nbsp;filü*^“* in feculu:necg domosædificarent.-necg feminarct fernen nesj plantarer uineas fed in tabernaculis babi tatet oîbusdiebus uitæfuezamp;âpleftiteosdeuseocpcuftodierint pceptu partis fui Änolueritbibere ui nu.Pro pâis d tue ppFi Si iniqtatibus eo^y erat uinea eoß; ex uinea fodomorum Si palmiteseo^t; ex go morra. Vua eoça uua fellis 8c botrus amaritudinis. Venenû afpidû amp;furot draconum erat uinum eotç Propter hoc ergo laudabiles hnturfilii ionadab qui tale uinum uenenata,f.dogmataamp; aliéa a tide dei bibere amp;nbsp;fufeipe recufarunt.Propter hoc ergo fortaflis peuffit uineas ægyptiorum ficur in pfalniofcn? ptum eft ne talefacerent uinum Igitur ficutintelleximus uini differentias:eaf(j pro diuerfiratedogma tumconftare perfpeximusquod aithicfponfa.Quiabonafuntuberatuafuperuinum:fupefuinuni utiep intelligamus bonum non malum bonis enim non maliscomparata dogmatibus fponfi dogma tapferuntur.ßonumenimuinumgiiftaiieratpriusinlegeamp;prophetisiexquouelutpmeditataerat fponfa læticiam cordis accipere ac pceparare ut capere poftet etiä illam que affutura erat per ubera ipius fponfi excellentiorem cunftis cernens eorum doiftrina3: amp;nbsp;ideo dicit.ß ona funt ubera tua fuper uinfl amp;uidefiadhucformæhuicaptarepoffïmus illam euangeliipabolam que dicit.SiFe eft regnum coclo cumthefauroabfeonditoin agroquemqui iuenerit abfcondit:amp;prægaudioeiusuaditamp;:ucditoïa quehabet Sc emit agrum ilium.Eft ergo thefaurus isnô indefertoaliquo loco:nelt;j in filuis:fed iagro abfconditus.Et poffibile utiqi eft agrum ilium habere etiam uineas quæ afférant uinum habere etiam thefauR! pp quern diftraftis oîbus emir agrfi ilium is qui ïuenerat ibi thefaup;. Pot ergo di cere Üæ qui emitagru.Quiabonuseftthefaurus qeftinagromagisquinû qd eftineo.itaergoSr bonjcftfpóms atcç ubera fpófi quæ uelut thefaurus abfcôditus eft in lege Sc ^phetis magis $ uinu qd’ c in eis ilia fcj dodrinaquæpalâéiamp;lætifïcataudiétes.Bona ergo funt ubera fpófi.'Thefauri ein funtfapiæamp;fdæin coabfcôditiquicuaptiamp;reuelati fueritoculisfpôfæmultopftâtioreseiuidebuntqfuitpffusiftudm num legis amp;nbsp;doftrina ^»phetica.S ed Sc fi tertiam expónem deaîa pfefla amp;nbsp;uerbo dei fentire debeamiw poffumusdicere.Quiaquisdonecpuuluseft amp;nondûfemetipmexïtegroobtulitdeo:bibituinuqa affertager ille qui habetîtra fe etiä thefauR; abfeoditu Sc bibens lætificat ex uino Cüautemobtuleritamp; deuoueritfemetipmdeoacuafariusfueriteffeiftusat«^iueneritthefaup;abfconditöamp;ad ipa ubera fo tefcç peruenerit uerbi dei:uinumamp; ficeram iam nó bibet dices ad ipm dei uerbu dehisthefaurisqui in ino fdæamp; fapîæ recóditi funt.Quia bona funt ubera tua fup uinu S unr afit öguéta quædâ fpófi quo«: fragrâtia deleftata eft fpôfa Sc dicit.Odor unguctor« tuoR; fuper oia aromata. Aromata fpecies funt pi gmctoRf.Sponfaaût habuitquédâufum amp;noticiamaromatu:hoceft uerbojclegist ,ppheta,R'quilt;gt; busanadiientu fponfi mediocriter licet inftrui tii uidebat amp;nbsp;exerceri ad cultu dei.-utpote puula adbuc amp;nbsp;fub curatoribusamp; aftoribus agensamp; pedagogis.Lex empedagogus nofter fuit ad xpm.Hæc at oia

-ocr page 445-

Expofitio.S.Hiero.incanticacantico. Omdia. t Epiftola. XLVI arômatafuerâninqbusenutnri uifaeft.amp; fpófofuopparar .S3 ubi uenit plenitude tcpopi' amp;nbsp;adokuit attj unigenitufuüpater fpufandounâûtnifit inhûc mûduodoratafpôfadiuini ungucti fragratiâ: fentienftj taillaoiaarotnaraqbuspriusufauidebat lógeinreriorafuntadcompatipnéfuauitatis no ui huiuiamp;cœleftis ungucti aic:Odorunguctoß.’tuoii;ltjpoiaaroniata.Etqinxps idem fponfusat^ idem pótifex dicipPôtitex quidc ferfm hocq? mediator e!t dei amp;nbsp;hotm oKfj creaturæ^? qua amp;nbsp;,ppida tio faftus eft femetipm offeredo oftiâ pro pclô mudi.S pofus uero (ctf m hoc tp ecclefiæ iungit nô ha? benti macula aut ruga:aut aliqd hopy côfidera ne forte unguctûillud pôtificale qtf in Exo.côponi iu? bet artepigmêtarii ittius ungucti qd'nûcodoratafpôfa mirât tentât ratioilé.Etuidcsq ilia quidem Exo.JO» atomata qbus côpofitu unguctu uidebat quo Aaron unftus elbqm erat terrena Si materiæ corpalis* Hoc autê unguentû quo nue undû uidit ipôfum fpiritale eft Si coclefte.lccirco dicat. Quia odor un? guentoßituopt fupota aromata.Videamus ergoqûo côpofitu fit illud unguêtû.Etlocutuseft dns in? quit ad moyfen dices. Accipe tibi florêmyrrhæ eleftas qngêtosficlos :amp;cy namomû fuaue ducctos qn quaginta ficlos:amp; calamù fuaue ducentos qnqgita ficlos feef m ficlû fftm:amp; oleu ex oliuisamp;facies illcf oieûchrifmatisfanfti ungucti arte pigmctarii.Hæcaûtinlegeqdcmreferriavidietatfpôfazfed rônetn eoß; ueritatciÿ nûcpfpicit. Vide ergo qgt; iftæ qttuor fpecies unguêti iftius formaat tenebâtincarnatiôis ? uerbi dei:qcf ex qttuor elemetis côpaginatû corpus affumpfit:i quo corpe myrrh) ilia mortiseius quâ. hue ut P ôtif ex ppEo.-fiue utfpôlus pro fponfa fufeepit feriiat indicia.Quod ueronô fimpFr myrrhai fed flos myrrhæ 8c myrrhæ eleftæ feriptû eft nô folû morte eius.-fed amp;nbsp;primogenitu el f uturojt ex mor tuis indicabatzatcç eos q côplârati fuiffent fifitudini mortis eiusmon folu uocatos:feoeleftos futures* Cynamomûueroimaculatudicif,ppterecclefiam fine dubio.quâ purificauitlauacroac^^æ amp;nbsp;imma? culatâfecit nô habctc maculâaut rugâ.-autaliqd hmôi.-fed amp;nbsp;calamusalTumit quia lingua eiusetiâ eft calamus fetibæ uelociter feribetis doefrinæ gratiâ pigmetis defignâs fuauitatis.in eis quotç fpecies ad bibetcalidiffimas ut référât ad ardentiffimaun qua uel fpuflanéti feruore uel futuri pignê iudicii oftê. ditur forma. His uero qngctoij: uelducentott: qnqgitaqn^ fenfuû in eo myfteriû tenetcêtupFr pfedo tuutremiffioncpdôjfcpeüdatâfignificetqnqgenariusciiubileusîhiseftqntupfrpofit^. Sedhæcoïa olco puro colli gunt :p qd ondit uelmiæuelfalutiscâfuiiïexq) isqeratî formadei.-formaferui fufee? petinueleaqexmaterialifubftâtiain xpofuerantafluptapfpmfdmredada in unûfuifle attj in una fpeciê:qeftpfonamediatoriseffeda.Illudergooleûmateriale:nullo gneoleûlæticiæ appellari potuit. iftüdautcoleû.i.fpûffandi unguctu que unduseftxps;amp; cuipnûcodorcjjfpicicsfpôfaadmirataeft. Oleulæticiæîqrfpusgaudiûtftmeritoappellatquounxiteûdeusqui dilexitiufttciâ èc odiohabuit îniquitatc.Proptereaemdicif.Vnxiteû dns deusfuusoIeolæticiæpræpticipibusfuis.Etiô odor un?^ gueutoiîîeisc lup oîa aromara.Sifi ât expofitiôe utimur et fi ad unâquaçg aiam inamore amp;nbsp;defiderio pS‘44? uetbi dei pofitâ trâfferat hic fetmoxui fuerint oês dodrinæp ordinc decurfæ in qbus an agnitionc uer bi dei exercitatauidef amp;nbsp;erudita fine ex moralibp defccdctesifiue ex naturalibus fcholis.Erât etn ei oia tfta aromata quædâ^ eo çp in his îftitutio^babilis:amp; mop: côquirit emédatio:qi dephedit in his uani tasfæculi:amp; caducaß:rerù refpiciunt falfa miracula.Erâtergo ei hæcoïa uelut aromata ôc odorameta qdâ aîæpigtnéta.Sed ubi adeognitionê diuïojy myfteriojK:amp;diuîo!i: dogmatufcïa3 uctûeftmbi ad ia nuas fapiæ ipfiusct nô fapîæ hui? müdimet^ pricipiû huius mûdi q deftruunf acceffu5 eft:fed ad ipam dei fapiêtiâ q inter pfedos difl'erit:amp; ubi myfteriû qtf prioribus gnationibus nôfuit notû.-filiishoîum reuelatû eftmbi in$ aiaadtâti cognitionê afeeditarchani;merito dfcit.Odor unguctojc- tuoß; fpirita? nbsp;nbsp;D

lis fcilicetïtelligêtiâ ôc myftica:fup oia aromara moralis naturalifeg philofophiæ.Nô ai'it lateat nos î quibufdâ excplatibusf» eo q legimus.Quia bona funt ubera tua fup uinû : inuenimus feriptû. Quia bonæfuntloquæletuæfuper uinûq q uisuideant fignificafleeuidétius eaipa;qanobisfpiritah iter? ptætationediferta funntn nos feptuagîta interptû feripta p oîa çuftodimus:certi q fpuffdûs myfterio# tu formasobtedasinefte uoluitinfcripturisdiuinis:à nô palâ atqin^jpatulohaberi.Vnguctûexina nitu nomctuûwtereaadolefcctulæ dilexerûtte:actraxerûttepoft fe.inodore unguctorûruojs-entre? mus:hiftoriea qdê expofitio eade q in fupioribus peurrit ctiâ in pnti loco donee fiataliqua mutatiop fonapizitaq orao dramatis q a nobis in hac expône receptus eft pofdt.Pnt fane î ,pphetia qdâ uideti ex perfona fpôfæjilata de xpoqfuturuefletïaductudni amp;faluatorisnoftri ut nomceiusitaperorbem2.Corin.z« terreamp;puniuerfûmûdûdiffundercf:ut fieret odor fuauitatisinoîlpcoficutamp;apFusdixit. Quia xpi bonus odor fumus in oi loco. Aliis qdc odor ex morte in mortc:aliis aût odor de uita ad uità.S i enim oîbus fuiffet odor uitæ in uitâ dixiffetq utiq amp;nbsp;hic.Ocs dilexerût te:amp; traxerût te.S ed nûc ait .Vbi no men tuùèft fadû exinani tû dilexerûtte nô illæ uetulæ ac ueterc hominç indutæ aîa::neq rugas haben? nbsp;nbsp;«

tes:nec5maculas:fedadolefcentulæ inaugmcto.fcilieetætatisamp; pulchritudinispofitæanimæ:q fem perinnouanfîamp;dedieindiem renouant nouû fehomincinduêresqui fecûdum deûcteatuseft.Pro pter iftasergoadolefcentulas ôc in augméntis uitæ ôc .pfedibuspofitas:exinaniuit fe ille:qui eratî for? ma dei : ut fieret unguentû exinanitum nomen eiusîut non iam in acceftam lucem tantummodo ha? bitaretîamp; in forma dei permaneretded uerbum caro fieret:quo pofïent iftæ adolefcctulæ ôc in augmê pqfi tæ animæ non lolum diligere:fed amp;nbsp;trahere êum ad fe.Trahitenim unaquæq ani ma ôc anumitadfe uerbû dei pro capadtatisôc fjdei fuæ menfura.Cum autem traxerintad fe animas uefbmw dei ôc fenfibus fuis atq intelledibus infer uerint ôc dulcedinis dus ôc odoris fenferint fuauita?

kk ii

-ocr page 446-

PARTIS n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS ttl

tenvubi unguentorû eins fragrantiâ coepcrînt inucnire dùtaxataductus eins amp;nbsp;rcdéptiois ac paiïiôiï caufascharitatê^ agnouerint:qua pro blute oim ufcç ad morte crucis immortalis accefiir:amp; his omni bas uelutdiuiniciiiufdâ amp;ineffabilisunguenti odoribusinuitaræadolelcctulæideftaiæplenæuigo# ris atq; alacritatis effeftæ carrant poft ipt um atcg ad odorem fuauitatis cias non leai grada:nec tardis Eaffibas.’fcdrapidocarfa amp;tcgt;ta ^perariôefcftinâtqnêadmodüamp;illeqaidicebat.Siccarroutcôpræ .. ....i endam.Verû qi ait.Vnguentuexinanitû namctaù pterea adolefcétalæ dilexerûtte:amp; traver une te poft fe in odorem angaêtorû taorû carremas trahant ad fe xpm adoIerccralæ.Siqaidc de eedefiis in^ telligatat qaæ ana qaidc eft cû pfefta eft.M aire aero fant adolefcentalæ cû adhac inftra ant amp;nbsp;ptofi)’ ciant.Iftæ ergo trahûtad fexpm per fidcqrxps abt aideritdaos aelrres in fide noîs faitaadir illac: S eft in medio eorû in fide tratftus 6( ananimitate fgt;nocatns. S i aero tertia expofitiôe de ati aerbû dei quenteintelligi hæcoportet.'qaæcûtç ata faerireradita primo in moralibus.fcd'o etia3 in nataralibus exeteitataperillaoîaqaæinhisdifciplinisedocerilapraoftendimasipla morû emêdatioamp; eruditio reru ac ^bitas difeiplinæ trahirad le aerbû dei:amp; libens trahittgratiflimæeriiad eradiras atas uenit : amp;

P trahi Ieabhisindulgentamp;'accipit:benignelt;5côcedit.Rcqairolanefifolunomcciusqaiaungaétufa^ dam eft exininitû tm operisegerit:amp; ira fufcitaaeritadolefcctulas:ut primo trahercteû ad fe:amp; haben tcseû^udfecaperert ungactojyeiusodotcîamp;ftatimcarrerentpofteû.Sihæcin^ oia folo nomine dus efftfta funnqwd patasfaciet ipfa eiusfubftantia.Quid ex ilia adolefcétalæ iftæ uirtaris-'qnid uif goiis cxcipient:fi quo pafto potuerintaliqnad ipfam eius i ncôprehcnfibilc atcÿ ineffabilé fubftâtiâ pei «entre. Ego puto ep fi in hoc altqn puenerït.ûâ nô ambulant ne^ currût.Ied uinculis quibufda charita tiseiusaftri(ftæadhæreantei:ne ultra mobilitatisalicuias ullasineisrefideatlocas:fed fintcû eo anus îohan.17. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;côpleatar in eis illtid qd fetiptû eft. S icut tu pater in me amp;nbsp;ego i n te unû fumus:ita ifti «n

nobis unuftnt.Sed nuncinterim ut uidef fponfa côfoaatisftbi adolefcêtulismultisquatt impoft^^o ribusnô eft numerus;quædicitabuno folo fenfu amp;nbsp;odoratu tmmô capta currerefe in t^oréunguen toru fpôfi cômemorat : fine qgt; ipa curfu indigeatad hoc amp;4)fe(ftu:Iiue qgt; ipfa quidc jjfefta fit; aût adolefcctulis 4 adhuc curfu Srj^feftibus i ndi get ctiä ipfa fe currere f ateat.dicut amp;nbsp;ilie qui cû ipc '“J’ i.Corin.:?« legenô effet fit tu fub lege:uteos qui fub lege funt lucrifaciat.Et irerû cû in lege fit xpi:his tn qui ge funt fit amp;ipe fine legetuteos qui fub legefuntfaluct.Et hoc fit ut diximus folo adhuc odoratu ei? accepte.Quid putasageret eu amp;nbsp;auditü eap: amp;nbsp;uifum amp;nbsp;tadû guftûcj occupaucrit aerbû dei :amp; fingu lisquibufçgfenfibusuirtutesexfecôpetctesnataræeatûcapacitaticgpbaeritîita utçculusfiaiderepo:* , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fueritgloriâ eius gloriâ tan$ unigeniti a pâtre aliad ultra iam uidere nollet:nc($ auditusaliudq^ uer

bum uitæ amp;nbsp;falutisaudire:Sed amp;nbsp;cuius manuspalpauerir de uetbouitænihil ultra materiale:nihilfta gilc caducû^ palpabit:nec guftus cû guftauerit bonû aerbû deitcarneep eius amp;nbsp;panctqui de celo defee; ditaliudquidpofthocgaftare patiet.Prædulcedi'enâ£ç ipiasamp;fuaaitareomnisreliqaus eifaporaO peruidebiruramp;amarustamp;ideohocfoloucfief.Omncnàiçfaaairatcquâcûfÿcapieritinhocinuenw et:ad oia namcç aptû fe reddit amp;nbsp;habilc.Denilt;5 hisqai ex corraptibili femine generantur:rationabileamp; rinedoloefficitlac.HisaeroqaiinfirmantarinaliquooleûfepbetadbofpitaIiratisamicitiâamp; gtad am.Hisueroquipropofftbilitatefumcdi amp;exercitatoshabêtfenfus aediferetioneboni amp;mali cibâ fe foliduprebet.Siqui uerofantqai exierintdeægyptoramp;fecaticolamnam ignis amp;nbsp;nubisinheremû uenetint decœlo adillosdefeendit minutû amp;nbsp;fabtilc eis præbenscibû angelico fimilc:ita ut pane an^i gelo^manducethomo:habetamp;aliasmultasinfemetipoatlt;^înamcrasdifferctiasquasiterimpel!eqs amp;carne offibufcjindutus amp;nbsp;neruiscaperenôpôt. Qui aûtdignusfueritredire amp;nbsp;effe cûxpo qui^ in paruofidelis inuentuscôftituet fupermulta:illcgnftabitamp;capietuoluptatcmdni:pduftusad locuj

Q qui pro hmôi cibof« copiis amp;nbsp;uarietatibusdelitiarûnominat locus.Propterqcf amp;nbsp;in cdonpofitusdici tur:qlt;f delitias indicat.Ibi em dieet ad eûdelitiare in dno Deliciabit aût nûc nô in ano folo edendi gu ftandicjfenfu.'fed amp;nbsp;auditu delitiabit amp;nbsp;uifu;amp;taiftu odoratucjdelitiabitur.dn odorem na^ ungnen tieiuscurret.Etitaomnifausfenfibusfuisdelitiabiturinuerbodei.isquiadfummam perfedionisac beatitudinis nencrit.Vndeamp; inhispofiti locisdepræcemurauditoreshorû utmortificentcarnalesfen fusmequidexhisquædicunturfecundum corporis motus excipiannfcdillosdiuinioresinteriorisho minisadheccupiendafenfusexhibeant:ficut.Salomoncdocetnosdicens.Senfum autem diuinum . inuenies.Etut Paulusquoq^ad Hebreosfcribitdeperfedis:utfupra memorauimus:qui exerdtatos HWKO'?« ÿiabent fenfus ad diferetionem boni uelmalt oftedens effeinholepterhoscorporcos fenfas:quinlt;5ali os nihilominas qai pet exercitia qrant:amp; exercitati dicunt cû fcilicet i ntelligentiâ rerû acumine acrio; re difcutiunt.Nôem pfanftoric:amp; utlibetaadiendû eft:qd’aprsde pfeâis didt. Quia exerdtatosha^ bentfenfusad difcretionêboni uelmali.Qiiod utclariaselucefeanfamamus fi uidetur excplû ab his corporalibus fenfibusamp; ita demû ftatim ad illos diuinos:quos feriptara nominat fenfus interiorisho minisueniemus.SiergocorporeusocuIusexerdtiûuifus habeatnulloimpediêfcobftaculointcgreamp; abfcç nulla falfitate:uel colores corporû uelmagnitudiesqlitatefcçdephcdet.Nâfiautcaligineautalia qlibetifirmitateipediat afpeftus amp;nbsp;rubai 43 albotamp;uiridê^) nigro:autreftû putateéaligd cûairafifit ’ amp;rortuofu3 pturbabit line dubio iudiciû mêtis:amp; alicf^) alioagef.Ita ergo amp;nbsp;interior uifus nificrudi *tiôe amp;nbsp;iduftria fuerit cxetcitatus:quo p mftâ pitia difaetiôej boni habeatac mali.led ignorâtia amp;nbsp;îperî tia tan$ caligo ocTisiddeririautét malidæ aùcui^lâguore tanqi lippisoculisacccfferit difdimen boni

-ocr page 447-

SanôiHîerony.incantî.cantico. OmdiaJ« Epîftola XLVI

poflit:Et inde fiet ut mala pro bonis agatbona uero malis fpnat .Scffni taai]*^”° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘’if“ corpis aïæ($ traftauimus confequctcr etiâ de auditu amp;nbsp;guftu amp;nbsp;odoratu

generis uirtutesfenfuu corpalium referens adaiæfenfus: quæ in fingu^ exc^æ^r^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exercitia:quælt;$ uel emcdario pai ari dilucere recognofcens. H æc autc paulo latiori

humus'ondere uolctes odoratu fpôfæ adolefcctulap; quo odoraræ lût odoic unguctop:

quo f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diuini odoris illi5amp; interioris q appellat hois dici.Hic ergo odoratSis Icfus.-in nbsp;nbsp;H

integer odorexpi accepto ex uitaadducitad uita.Si uero nófitlanus hocodore fuke

uita '^°’^^^’’’*^ofrcdeiicit(ecunduillûqui dicebat. Quoniaxpi bonus odoriumus.Aliisqdeni de Z-Cor.Z * toe d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quædâ efle pigmctarquop; fi odorem coeperintnônullaaialiacótinuointereunt :alia ue^

uiu?' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;recreant uitdcg recipiut:E t nuc ergo in hie ipis expofitóibus ôc fermonibus quos habe

oui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uidet aliis effe uita ex uita:aliis uero mors ex morte.Nâ fi hæcexponi ita audiataialis

ineptabæc

-. .f*nôciabit:dicens fonia potius $ rert^ caufas amp;nbsp;dogmata diuina traftari- H is etgo odot hic ancianticopr efficif de morte in morté.f. de morte infidelitatis in morte i udicii amp;nbsp;condénationis.Se QUetibus uero fpiritalc fenfum amp;nbsp;fubtilc atlt;5 intelligentibus maiorc ineffe ueritatê in his quæ nô uidê^ inhis quæ uidentîamp; ucriora haberi apud deüiuifibilia:amp; fpiritalia magis $ uifibilia amp;nbsp;cotpalia atupleftendafinedubiohmôiintellieétia uidebituramp; fequenda. Agnofeûtern taie effe intelligendæ mtatisiter quo peruenit ad deû.S ed fiqdem alienus a fide fit is qui hæc ftulta iudicat amp;nbsp;irrideda ni^ J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliqs ex his fit qui uidenf credere amp;nbsp;kripturap; auftoritatc recipe.nô tn recipit expofiÿ

onishuiusfpiritalisformâ.fcdirridetamp;derogattêtemusexaliiskripturarûlocisinftruereeumacper qaaere.Qui fi fortepoteritficrefipicere amp;taliaquædâ dicamusad eô:fcriptu eft. Præceptûdni lucidû ps.i?. •autninâsoculos.Dicat ergo nobis.Qiiifuntoculi qui illuminant luce pcepti.Etitep;.Qui habetau t Mat.ll' funtauresiftæquas qshabueritipe folus uerba xpi audiredicat. Etiterum ^loniâxpi bonus odor fumusdeo.Et in aliis.Guftateamp;uideteqrnfuauis eft dns. Etquod alius aitz.Cor.Z« Wanusnoftræoalpaucrutdeuerbouitæ.Putafneinhisoibusnômouebiturutaduertat hæcuniuerfaps.33. ’^decorporisienfibusdiftaffcddebisquoskcfminteriorchoiem ineffeunicuicp docuimusmificon koonisetiaftâtiæ uitioagitqeiufmodieft.Qiiibusuitiis(qrîiamp;uifus illeîteriorcxcæcatamp;odoratus J occludit amp;nbsp;obturât auditus) merito nec uidere q fpiritalia funt : necaudire pot. S ed nec odorc iftû xpi capere:quo nQcrecepto:adolefcctulæ iftæ in’q uibus bene fanus amp;uigcs erat hic knfusj.in odorc unguS î°ru dus currût poft ipm:nec deficiuntcurretesaut laborant qafuauitate odoris ipius qui eft de uita ’nuitarnaefefl-æiugiterinualefcunt.Poteftadhucamp;hocmôaccki qlt;f aitVnguentum exinâitum no •^entuum ppterea adolefcentulæ dilexerunt te-Vnigenitus dei filiuscum in forma dei effet .cxinani/pj^jp fetnetipm:amp; formam ferui accepit. Exinaniuit autc de plenitudine fine dubio inqua erat.Hli ergo nbsp;nbsp;nbsp;' *

quidicunt.Qiiiadeplenitudineeiusnosomnesaccepimusipfæîfuntadolefcentulærquædecapleni * tudineexqua feille exinaniuit.Etfaftûeft unguentu exinaitû nomeneiuspcipientcsdicuntPoft te in odotem unguenrop: tuorum curremus.Nifi em exinaniffet unguctum : hoc eft plenitudinem diuini ’pus'amp;huruiliafletfeufcçadformamferuicapereeum nullusinilla diuinitatis plenitudinepotuiffet

. fottaffisfponfa pro eotp uidet indicare:qa unguêtû iftud exinanitum nô fibi fed adolefcctulis dileóh'onisdederit caufam S icenim dicit Vnguctum exinaitû nome tuû 4?ptereaadolekctulædilexe tunt te. Acridiccret.Adolekentulæqde3J?pterca dilexerunt te:qaexinaniftitedeformadei:amp;faftû eft unguentu exinanitû nomctuû.Ego aûtdico nô proexinanito unguento.fedpro ipa unguctop; pleni tudinc dilexit te.Hoc em indicat in co loco ubi dicit.Odor unguêrop; tuorû fuper oia aromata.Qiiod Ueroctiamipacumadolekentulispoftipmfecurfurâdicinhancaioeffe câm.cp pfefti qqjoïaolbusfi anuutoêslucrifaciant ficutiam fupra expofuimus.fntroduxitmerex in cubiculû fuû ; amp;nbsp;iocûdemur in te. Cû indicaffet fponfo fuo fponfa qgt; adolefcctulæ odore captæ currerent poft jpm cum qbus'etiam ipacurfuraeffenuteisformampberetinoîbusnunccifilaborisfuicôfecutaiampalmâproeotpcucur terit eu currentibus îtroduftâ fe dicit ab fponfo rege in cubiculû eius.-ut ibi uideret cûâas opes regiasin quoutîcç merito iocundat etexultat:utpoteque fecreta iâregis amp;nbsp;arcana ^)fpexerit.Hic'eft fed”m ^gt;po litum dramatis ordinem qfi hiftoricusitelleftus.Sed qm cai res agit ecclefia eft ad xpm uenics .mel aïa uerbodeiadherens:quid aliud cubiculû xpi amp;nbsp;prôptuatium dei credendûeft :in quo uel ccclefiam uel aiam cohærctc fibi îtroducat nifi ipearcanus fenfus eiusamp;recôditusfde quo amp;nbsp;Paulus dicebat.Nos aût fenfumxpihabemusutfciamusquæ adeo donata funt nobis. Hæc ilia funt quæ oculus non uidit: i.Cor.Z« necaurisandiuit:necincorhominisakenderunt:quæpræparauitdeushisquidiligunteum.Cfligiÿ turxpiaîaminintelligentiâ fui fenfusinducitincubiculum regis introduiftadicitnnquofuntthefau ri fapîæaCkîæeiusabfcôdiri.Nonmihi aûtuacuum uidet qgt;cû potuiffet dicere.Introduxitmefpôfus meusautfraternusmeus.autaliqnidhmôimt eimoriseft. Nûcqa cubiculûdiftoraeratrcgis dixerit cubiculum:amp;non aliud nomenpofueritdnquopoffetfortalYisalîquisetiammediocrisintclligi.Sed proptereaarbitrorïnhisregcnoîatum.'utondereturperhocnomenpdiuescubiculumutpoteregium , amp;mulrisatcçîmenfisopibosrepletum.Propehûcoino mihi uidetfuiffeamp;ille:qdixitraptûfe eeufeg^' ’*** ad tertiûcoelû;amp;indeinpadifû amp;nbsp;audiffe uerba ineffabilia:qnonl3hoîloq Quidem putaseffeillauer

k it iii

-ocr page 448-

Hr


TRACTATVS


PARTIS

Efa.4y.

ps.44»

^s«4Z.

loh.l4 ’

ps«84’

baqaudiuîtnônearegeaudîuînamp;incubîculoamp;^pccûbiculüpcfitusaudiuît.Eterantcredo illaufr ba talia qdam:q hortarent eû ad maiorê j)feól:ö:amp; j?mitterct ei:qgt; fi pfeueraret ufqg in finc.'amp;ipepoilet in:arercgiscubiculû:fcd’ni. illud qlt;f per jjpheta quoep ^niittit.Dabo tibi thefaurosobfcuros:occultos iuifibiles. Aperia tibi nt cognofcas.qa ego fum dns deus tuus;qui uocaui nomc tun ifrF.C urrût adolç fcctulæ poftipm inodore^eius:unaqlt;^ tn pro uiribus:aliaqdem nelocuis:alia paulotardius:aliaetiâ îferius cæteris amp;nbsp;ultio:alia prîo loco:uerûtn currrut ocs:fed una eft pfefta q cucurrit fic:utpueniretamp; fç la accipet palmâ.Sola etn eft q dicit.Introduxitme rex in cubiclilû fuûîcum prins nô de fola.fed de plu ribns dixi(Tet:qa poft te in odorem unguctoia tuorum curremus.Introducit ergo i cubiculûregis amp;nbsp;ef ficit regina:amp; ipa eftdeq dicit.Rcginaaftititadextristuisinneftitu deauratocircudatanarietatibus. De bis aût adolefcctulis quæ poft ipam cucurrerât amp;nbsp;^cul ab ea i n ipiscurrendi fpatiis reniâferant did rnr. Addncenf régi nirgines poft earn jgt;ximæ eins adducent tibi. Adducent in laeticia amp;nbsp;exultationein ducent in templü régis. Sed amp;nbsp;illud etiäinhoc aduerteredebemiis qgt; ficutrex habet cubiculu quodda inqtf reginäfine fpöfam (uamitroducit ita habet amp;nbsp;fpöfa fuöcubiculu in qd”monet per uerbü dei ini' gteiùclaudereoftiûîamp;itacôclufisillisoibusdiuitiisfuisintrailludcubiculûorareeiiquiuidetinab^; lcondito:amp;pfpicit qitas opes aî.f. uittutes intra cubiculu fuû fpófa códideritamp; uidens ei us di iiiuas det ei petitióes luas:oi erii hnti dabit. Quod aût ait exultemus amp;nbsp;iocûdemur in te uidet ex pfona adolefcc^ culapt dici nel optâtiû amp;petentiû a fpôfa:ut queadmodû fpôfa confecuta eft q pfefta funt: amp;nbsp;exultât ùa ipae etiâ fuû implere curiû amp;nbsp;puenire uflt;^ ad regis cubiculû tnereant : utpfeftis amp;nbsp;intuitis olbus his de qbus ilia gloriat:etiâ ipæ exulter ficut amp;nbsp;ilia amp;nbsp;iocûdent in eo.Vel etiam ad fpôfam pot diftû uideci ab adolefcctuliscôgratulantibnsei:amp;^mittentibus petctibufcjutpticipes fiant exultatôisamp; leticiædili getnns nbera tua fup uinû.Spôfa qdem poft$ ofcula meruitab ipo fpôfi ore fufcipe:amp; uberibus dns pfrui ait ad eum.B ona funt ubera tua fup uinû. A dolefcentulæuero quæ nondû ad id beatitudinis ne nerant:ne(5fûmâpfeftiôisaccepera't:necp ufuamp;opibnsfruftuspfeftæcharitatisexpleucra't;utquafiex pte4)nunciarctdeuberibuseiusqabonafunt.Videntestnfpôlamdeleftari amp;reficiexuberibusfpon fi: exfontibus fcilicetfapientiæ amp;nbsp;fciæ:q deuberibuseius fiuût amp;nbsp;pocula cœleftis doftrinæfuwcte!» ta $ imitatricespfeftionis eius:amp; defiderantes eifdem ueftigiis incedere.'ptomittunt amp;nbsp;dicûtdilige^tis ubera tua fuper uinum.id eft nos quidem nondû in id perfeftionis afcendimus:ut iâ diligamus ubera tua plus $ uinum.uel certe ubera tua quæ funt fuper uinû Vtroep em modo fenfus ftare uidebit) gtd mus umen fpcm:utpoteadolefcentulæinid ætatis proficeretquo poflîmus non folum paCci amp;nbsp;ali ex uberibus nerbi dei:fed amp;nbsp;diligere alentem.Iftæ funt aûtadolefcentulæ ut fæpe iâ diximus aîæquæ pd*' mis Si initio uolentibus erudrtôibusuident ibntæ:amp; uelut uino quodâ lætificatæiftitntione tuornm dûtaxatcuratorûlt;5 amp;nbsp;pedagogi utpote pnulæ:amp; q haberent qdem in uiribus amare uinû :nô tu babe^ tet in ætaterut amore nbeja Iponfi moueri aut exci tari poffent.S ed ubi aduenit pleni tudo tempotuni : amp;nbsp;xpsin eis ^jfecit ætate ôi fapîaamp; iâ fentirecœperunt qd fint ubera fponfi:quælt;5 in hisperfeftto ti^tbi dei:amp;doftrinæfpiritalisplenitudodcfignct etiam ^)mittût:qapluf$ uinûqd nûctan$puulæbibût dilefturæfint ubera fponfæ.i.^ penfioresfuturæ er^ pfefta amp;nbsp;oi plenitudine décréta dogniataxpi : q iâ antea fiue in côibusftudiis:nue in legis Si ÿpheta^ fût inftitutiôibus exritiffc. Aeqtas dilexit te -'Etia hoc mihi uident adolefcctulæ ,ploq uelut fariffacictes .p eo cp dilefturas fup ui nû fepmiferût ubera fpo fi:amp; nô iâ in pnti dihgant ne^ integrâ uîcharitatis oftendât.Efto ergo uox ifta uelut ïcufantiû femet^ îpas:qfi q nondûabiefta 01 iniqtate puenerint ad æqtatc utpoffint iâ diligere uinû- fup ubera fpôl i feie tesincôueniensefle:utaliqdadhuc refideat iniqtatisineo quiadpfeftioncfpiritalisamp;myfticædoftti næ puenerit.Quia ergo fumma pfeftiôis incharitate confiftit charitas aût nihil iniqtatis admittit .-nbi autemnihiliniquitatiseft:ibifinedubioeftæqtas.Meritoergo æqtasefTcdicit.-qdiiigitfpôfum.Etui dc:fi non ob hoc etiam uidet illud in euâgelio a faluatore diftnm. S i diligiris me:mâdata mea feruare Si ergo qdiligitxpm mandata cîuscuftodit:amp; qmandataei9cuftodit:nullaeftin eoiniqtasfjeqtas in CO permanet. Aeqtas ergo eft que mâdata eip cuftodit:amp; diligit xpm ; Et rurfum:fi is qui mandata euftodit ipe diligitxpm:mâdata aût in æqtateferuant:amp; æqtas eftque diligitxpm qui iniquûæiqd getit.nec5 mâdata euftodit necj diligitxpm:Eritergo ut qitum iniqtatis in nobis eft.tantûlôgefimus a dileftione xpi:amp; tin mâdatopj eius puaricatio habeat in nobis Et ideo regulâ quâdam direftâ ^na^ mus effeæquitatem ut fi quid in nobis iniqtatis eft hâcadhibêtesamp;fupducentesdireftoriammâdato rum dei fi quid in nobis curuum fi quid tortuofû eft ab huius regulæ linea refecent ut poffit amp;nbsp;de noi» bis dici. Aequitas dilexit te.Poftiimus aût etiam fie accipe ut uideat fiFe efleqtf dixit. A equitas dilexit teac fi dixifTet-Iufticia dilexit te:amp; ueritas amp;nbsp;fapientia Si pudicitia amp;nbsp;fingulæ quæç uirtutes. Necmi; reris fanefidicimusuirtutesefle que diliguntxpm.-cûinaliisipap^ uirtutûfubftâriâxpmfoleampsac; cipere.Qt,(f amp;nbsp;frequêtetiueniesi fcripturisdiuïspro locisamp;opportûitatib^aptari.Inuenimpnâcçipj

amp; iufticiâ dici :amp; pace Si ueritatc.Etrurfû faiptû eft inpfalmis.iufticiaamp; pax ofculatæ fût: St ueritasde terra orra eft:amp;iufticia de coelopfpexit:q uticjoiaStipeeéamp;rurfûipj dicûtâplefti. S5 amp;fpôfusidcdicitidc etiâfpôfanoîaf.utinpphcta fcriptûc.Sicutfpô fo îpofuit mihi mitrâ.amp;ficut fpôfâornauit meornameto. Omelia. If

Vfcafum amp;formofafiliæhierufalem:uttabernacula cedar :atpellcs falonióis.Inaliis excpianbus legimus.Nigra funiamp; formofa.Rurfus in hoc pfona fponfæ


-ocr page 449-

Expofîtîo.S.Hîero.încanrîcacantîco. Omelîa. U Epîflola. XLVI ttc^ucitur.Loquctis aût nô ad illas adolefcêtulas q cû ipa currere^folct.fed ad filias H ierufalc qbus tan -f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tndere uidet Si dicerc.Fufca quidc fum uel nigra:çtûad colo^

rcipeCtatfiliæhierfm.Formofa uero fi quisinteina mcbropa liniamctaperfpiciat:nâ Si tabernaculainjü quit Cedar quae eft gens magna nigra funt amp;nbsp;ipa ges cedar nigredo uft obleuritas interprat.Sed amp;pelCcdar les ialomonis nigra: funt.nec tn ob hoc tato régi in oî gloria fua pel li û uifa eft indecora nigredo. Nóerfignifiat* go mini ofiliæ Hierufalc exprobretisculpâ colorisscü fuie naturalis:fiue exercitio quœfita corpori pul mntiidonô defit.Hæccôtinethiftoricû drâma:amp;^pofitæfabulæ fpecies.Sed redeamus ad ordinc my

'î loquit.ecclefiæ pfonâ tenettex gctibus côgregatæ.Filiæ uero Hierfm ad qs ei fermo f ’ ,æ,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quæjjptereleftionc pattûcharilfimæquidc dicuntdnimicæaût ^iptereuâgelium.iftae

(unttiliæhierufalêciuitatisterrenæ;quidctcsecclefiâex gctibus ^uispro co ignobilc nbsp;nbsp;generofitatc

libi Abraâ Si Ifaac amp;nbsp;iacob nô poffit afaibereobliuifcétc tn ppfm fuü Si domû partis fuiiatcç ad xpm ueraeté fpernût eâ.amp; ignobilitate generisoffufcât. Quod fpôfa fentics filias prioris ppfi imputari fi^ bi «prohocetiâ nigra feappellari:quafiqpaternæeruditiôisnôhabeatclatitatcrndcns ad hæc dixit. Nigra lum quidc o filiæ hierufalê eo nô defeedo de ftirpe clarop: uirojt nctj illuminationc Moy * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qigt;

fi lege accepi:habeo tii pulchritudinê mcâ mecû. Nam amp;nbsp;in me illud primû eft qtf ad imagine dei in me tadû eft:amp; nûc accèdes ad uetbû dei recepi fpecic meâ.Quâuis em pro coloris obfcuritate côparetis me tabernaculiscedat:amp; pellibus falomonis .tn amp;nbsp;cedar ex ifmaele defcêdit.S ecudo nâc^ loco ex ifmae le natus eft:qui ifmael non fuit expers diuinæ bndidiôiszfed Si pellibus falomonis côparatis me : quæ nô aliæ funt $ pelles tabernaculi dei. amp;nbsp;tame mitor uos o filiæ Hietfm coloris uelle exprobrare nigredi nem.Quomodo nô meminiftis cp in lege ueftra faiptû eft paffa fit Maria quæderoganit Moyfi eu Nuftie.Î2;î æthiopiiramnigrâaccepiffet uxorem:quomodoignoratisilliusimaginisadumbrationcinmenunc ücritatecópleri.Ëgo fum ilia Aethiopifla ego fum nigra quidc pro ignobilitategenerisiformofa uero f pter pnïam amp;fidc.S ufeepi em in me filiû dei:recepi uerbû carné faftû. Acceifi ad eu qui eft imago dei primogenitus ois crcaturæ:amp;qui eft fplédorgloriæ amp;nbsp;fulgor fubftâtiæeius:amp; fada fum formofa.Tu ergo quidipropetas côuertcti fe a peccato qrf lex fieri uetat.Et quo tu gloriaris in legerpuaricans iege. Verû qtn in his locis fumus:ubi ecclefia q ex gctibus uenit nigrâ fe effe dicit Si formofam :^uis longu UideaturelTe Si opetofum colligere ex fcripturisdiuinis in quibus uelqualitcr facrameti huius forma ptæcefferintn nô mihi poenitus omittedû uidet.-fed ^tu potueris breuiter memorâdû.Primo ergo in R. numerojfelibrodeæthiopifla ita feriptû cft.Etlocuta eft maria ad Aaron:amp;' derogauerût Moyfi ^Jpter Vbi fupw. mulierc æthiopiffam.-quâ acccpituxorêamp;dixerût.Nûquid moyfi foluslocutus eft dû.Nône ex nobis j.Rcg.io. locutuseft.Etiterûin tertio regnorûlibro feriptû eft de regina Saba:quia uenita fïnibus terræ audire ûpientiâ falomonis.-hocmodo regina Saba audiuitnomc falomonis amp;nbsp;nome dni: amp;nbsp;uenittetare eu inparabolis:amp; uenitinhierufalcin uirtutemagnaualde:amp;cameliportâtesodoramcta:amp; aurû mul^gt; tûualde:amp; lapide pciofom:amp; ingre(ïaeftadfalomoné:amp; locutaeftei oia uerba qerât incorde fuo.Éc enûciauiteifalomonoîauerbaeius.Etnô fuit uetbûerd’omiferitrex amp;nôenôdaueritrexei.Et uidit regina Saba oem prudetiâ falomonis amp;nbsp;domû quâ ædificauit:amp; cibos falomonis:amp; fede puerojt cis: amp;nbsp;ordinêmiftrofy eius:amp; ueftes eius:amp; uini fufores cius:amp; holocaufta eius:quæ efferebatin domo do mini amp;nbsp;obftupuit amp;nbsp;dixit ad regej Salomonc. Vêtus eft fermo que ego audiui in terra mea de uctbo tuo amp;nbsp;prudetia tua:amp; nô credidi his qui loquæbant mihi uffjquo uenirc amp;nbsp;uiderût oculi mei amp;nbsp;ecce necmediapars eft q nûciabant mihi. Addidifti em fup oem auditionê quâ audiui in terra mea. Beate mulieres tuæbeati pueri iftiqui affiftûtincôfpeftu tuofemp:amp;audiût oem prudetiâ tuâ.Sit dns üs tuus benediftus qui tibi dédit fede ifrael. Quoniâ dilexit dns ifrael Si uoluit eû pmanere in æternû: pofuitterege fuper eos:ut fadas iudiciû cû iufticiaamp;iudices eos amp;nbsp;dédit Salomoni.cxx.talctaauri: amp;nbsp;odorameta multa ualde amp;nbsp;lapidé præciofum.NunÇ talia uenerâtodoramétamec in tanta multitudi ncqdeditreginaSabaregiSalomoni.Hâcaûtpaulo latius repetereuoluimus:amp;infererehuicexpo^ fitioni noftre feientesintâtû côuenire hæc ad perfonâ eccFiæ quæ ex gétibus uenit ad xpm:ut ipe domi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

nusineuâgeliisreginehuiusfaceretmentioné.-diccscâ uenilTeafinibus terræ.-ut audiretfapientiâ lomonis.Auftriaûtreginâdidteâproeoqiæthiopia i auftripartibusiaceat:amp;afïnibusterræquafi L nbsp;nbsp;nbsp;..

ultimo pofita.fnuenimusaûthuiusipfiusreginæetiâlcfephûinhiftoriafuafaceremctioneî:adden^y*î.|’’* tem ctiâ hoc qgt; poftca q) egreffa eft inquit a falomone cû abiiflet tex elTetmiratus eiusfapîentiâ quam^°‘^““ * finedubioexfalomonisfapictiafufceperatcognouitinq nome dus meroen.Refertaût nbsp;nô folum

æthiopiæ fed amp;nbsp;ægypti regnû tenuerit.Addcmusaûtadhucamp; eaquæ indxvii.pfalmo dehaceade for^ ma côti nentur .Ait ergo ibi di fperge gétes q bclla uolût:uenient legati ex ægy pto:æthyopia præuenîet manuseiusdeo.EtadhucquartoilocoapudSophoniâ^phetâdehaceadéfigurahocmodo feriptû.

Propterea fuftine medidt dns in dierefurreftionis mcæ in martyrio:hoceft in teftimonioqm iudidû Soph .J. meûeft amp;nbsp;congregatiôes gentiû utfufcipiâ reges Si effundâ fupercosomné irâ indignationismeæf in ignezelimei côfumetoîsterra.Quoniâtûccôuertâinpopulislinguâingenerationem eius:ut inuo^ cent omnes nomendnitamp;feruiât ei fub iugo u no.Dc ultra fiumina fufdpiam eos æthiopîæqui difpec fi funt:amp; afferent facrifidû mihi.ln die ilia nô côfunderis Saba ab olbus adinuentionibus tuis in qui lt;nbsp;busimpieegifti inme:fedin Hieremia feriptû eft.Quod principes quidâ populi ifraelmiferintHiere^ , miam inlacum Melchiæ filü regis qui état indomocarceris:amp; depofuerut cû cû funibus amp;nbsp;in lacu nôHier.jS» kk iiii

-ocr page 450-

• PARTIS n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRÀGTÀTVS rn

trat aquâ:fedcoenô amp;nbsp;eratîncano.Audîcnsaut Abdimelech æthiopsuireunuchusqui cratindottió tcgisquia tniferût Hieremiâ inlacumdocutus eft régi amp;nbsp;dixit.Dominerex malefecerunruiri ifti om;« niaquæfeccrunt in Hieremiâ prophetâ:qui miferût eum in lacû:amp; morief ibi afaciefamis:quoniani nonfuntiam panes in ciuitate.Etpcepitrexipi Abdimelechæthiopi dicens.Tollehinc triginta hoies amp;ednceûdelacu:utnôibimoriatur.Etquidplura.Abdimelech£Ethiopsfuitqui Hieremiam edu^ xitdelacu.Etpaulopoftfaftuseftfermo domini ad Hieremiam dicens:Vadeamp;die Abdimelech di^ cens:fic dixit dominus deus ifrael.Ecce ego ad du co uerba mea (uperciuitatêiflam in mala:amp;nô inbo na:amp;falu3borein dieilla:amp; nontedaboinmanushominumquostu times.A fadeeorûfaluans lab T uabote::amp;ingladionôcades:fed eritaîatuainfalutc:qmcôfifusesinmedicitdominus.Haec interij ad præfens defaipturis fanftis occurrere potuerôt:quibus mihi uidet jspofiti de câticis’canticorû uergt; ficuli myderiumeomprobari inquo dicit.FufcaJumfiue nigra amp;nbsp;formofafiliæHierufalem jficutta Natne-îz» bernaculucedar:amp; ficutpelles falomonis.Inuenit ergo Moyfes in Numéris accipere æthiopiiïam uxo remfufcam uelnigrâ proqua Maria amp;nbsp;Aaronderogantei:amp;indignâtesdicuntNunquid Moyfi fo li dns locutus cft.Nonne ôi nobis locutus eft Jn quo fi diligenter confideres hæcnon côfequentiam fei mo inuenit habere hiftoricus.Quid enim conuenire adrem uidebit ut indignantes pro æthiopifta di^ cant.Nunquid foli moyfi locutus eft dnsmône amp;nbsp;nobis locutus eft.Opottebat eni fi hoc erat in câ did ab eis nonoportuit te Moyfes uxorem accipereæthiopiiïamamp; de feminc Cain:fed de genere tuo amp;de domo Leui Horum nihildicût fed aiunt.Nunqd moyfi lolus locutus eft deusmône amp;nobislocutus cft.Inquo Si mihi uidet feefm myfterium magisintellexiffeqrfgeftûeft Si uidiffe qd’iam moyfes.b . fpiritalis lex in nuptias amp;nbsp;côiugiû côgregatæex gctibus migtarcr ecclefiæ Si Maria q fynagogæ dere^ liftæ formam amp;nbsp;Aaron qui facerdotii carnalis tenebat imaginem uidentes ablatû effe a femetipfis te^ gnum:amp; datum effe genti facienti fruftus eius dicere.Nnnquid moyfi foli locutus eft deus. None amp;nbsp;nobis locutuseft.Dcnicç Si moyfesipecû tanta amp;nbsp;tâ magnifica eiusopérafidei ac patientia: référant: nun$tantisadco clatuseftlaudibus.’amp;nuccûæthiopiffamducituxorem.Nûcdeeodicit qa Moy^_ feshomo manfuetus ualde fuper oés homines qui funt fuper terrâ:nüncamp; illud de eo dicit dns quia fj fucrit iHUobisprophetainuifionibusIoquarei:autinfomniis:nôitautfamulomeomoyfi:qniio« domomeafideliseft.OsadosIoquaradeiim.'infpccieamp;nôinænigmate.-gloriâdni uiditamp;curnóti^ muiftisdetraherc de famulomeomoyfe.Hæc omnia proconiugio æthiopiffæ moyfes audite meru^ it a dno.Verum dehis plcniusin libro numerotu fifecuti fumussquæ fi quis dignum iudicat nofeere ilia perquirat.Nuncaurcm luffîciat approbate ex his ipfa eftnigra Si formofa:quâ moyfesid eft lex fpiritalisquaefinedubio uerbûdei amp;nbsp;xpseftincôiugium fuum afcifcitlicctobtreiftent amp;nbsp;derogentfi^ liae Hierufalemplebs.fcilicetiftaciî facerdotibus fuis.Videamus autem Si ca quæex tertio regnoruni libro ,ptulimusderegina S aba:amp; ipa nihilominus Aetliiopifla cui teftimoniû dat dns ï euâgeliis i q î Matth ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iudicii ueniatcû uiris generationis incredulæ Si condeneteos:qruenita finibus terra:audite fapic^

tiamfalomonisamp; addit.Qiiiaplusfalomonehic:doccsperhocplusefleueritarcqgt; ucritatisfiguras; Venir ergo Si hæcimmo Si fecundufigurâ eius ecclefia uenitex gctibusaudire fapiêtiâ falomonis ue# ri pacific! dni noftri iefu xpi.Venit amp;hæc primo quidc tetâs eu per ænigmata:amp; quaftionesquæ ci pti usinfolubiles uidebantur:atq abipfo de agnicione ueri dei:amp;'decrcaturis mundiruel’de imtnortalira teanimæ:amp; iudidofuturoqcfapudeamamp;apuddoftoreseiusgêtilesdûtaxatphilofophosincettuj femper aut dubiû manebatabfoluitur. Venir ergo in H ierufalê ad uifionê.fcilicet paciscû multitudi^ ncamp;uirtutemulta:nôetn eu unafola genre utprius fynagogafoloshabuitha;brcos:fed cum totios mundi gentibusuenitzdeferensetiammuneradigna xpoodoramctorumfiquidemfuauirates.opera fcilicetbona:quaîad deû petodotc fuauitatis afcêdût:fedamp; auro uenitrcplera fenfibus fine diibioamp;ra tionalibus dildplinisrquasante fidem adhucex côi amp;nbsp;fcholari eruditione collegerat. Detuliretiam lagt; pidem præciofum quæ ornamenra motu polïumus intelligere.C û hoc ergo apparatu intrat ad pad?

, nbsp;nbsp;• ficnmregemxpmamp;ipfcaperitcorfuumincôfeflrioneamp;pocnitentiafcilicetpcedentiûdelidoR; amp;lo?

cuta eft ei oîa quæ étant incorde fuo.’^pterquod amp;nbsp;xps q eft pax noftra enûciauit ci oîa uerba dus : amp;nbsp;nôeft uerbû qlt;f omiferitrex:amp; nôenûdaueritei.Deniqcu iâ tßspafliöisappropinquaueribuc loqiii turadeâ.ideftadeleôosdifdpulosfuos:Iam nôdicâuosferuosfedamicos:quiaferuusncfcitqd f«? lohan.,iy. dar dns eius.Ego aut nota fed uobisoia quæcûq audiui a pâtre meo.Sic ergo implef qd* dixit : qr nô fuerit uerbûrqrf nôcnuciaueritpadficusdns reginæ Sabæ.id cftecclefiæex gctibuscôgregaræ.Qi'cd fiintuearisecdefiaeftatû amp;difpenfatiôeseiusordinatiôefqeiuscôfidercs:tûcaduertesquoregina mi?

X nbsp;nbsp;rata fit oem ptudêtiâ S alomonis.Simul amp;nbsp;require cur nô dixerit oem fapienriâ fed oêm prudetiâ falo

monis:qrh quidc eruditiuiriprudetiâ de humâisnegociis:fapiam dediuinisîtelligiuolût.Icdrco for ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;taflîs Si ecclefia nûc interim xpi prudetiâ mirât du in terris eft amp;nbsp;inter hoies côuerfat.C um aut uenerit

qtf pfedû eft amp;nbsp;de terris trâ fia ta f uerit ad cœlû.-tuc uidebit oem fapîam eius cû iâ nô per fpcrnmon per ænigmata:fedfadeadfacicdefingulisqbuflt;5pfpiciet.Viditaûtamp;domûquâ ædificauit fine dubio ■ incarnatiôiseiusmyfteria.rpfaeftcm domusquaædificauitfibifapïa.-uidit amp;dbosfalomonisîinos [ohan.A. putodequibusdicebat.Meuscibuseft utfadâuoIûtatêeiusqmifitme.’utperfidâopuseip.Eruidit ordinc puerorû cius.Ecclefiafticû putoordincdicat:quiinepatusuelpræfbvteriifedibushabet-Vidit ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;ordinationcsfiueftarionesminifteriorûciusDiaconorûutmihiyideturordinemmemoraraftân?

tium diuino

-ocr page 451-

Expofitîon.f.hîero.încântî.dntiV OmdiaJI.

Epiftola ’ XL VI

tîu dînino mi nifterio.S ed amp;ucftes ei us uiditàllas aedo.quibus induit eos de qbus dicif • Qiiidî^ a u teminxpobaptizati Chriftum induiftis.Sed Si uini fufores eiusarbitrordici doôores:qui uerbüdei amp;doôrinâquafi uinûpopulismifcctqd’auditorûcordalætificct.Viditamp; holocauflaeiusoronufi nedubio fupplicationôlt;5 myfteria.Hæc’etgoomnia ubi uiditindomoregispacifici.imopacificixpi nigrahæcamp;tormofaobftupuitamp; aitad eum.Veruseftfermoqucaudiui in tetra mea:deuerbotuo: amp;deprudêtia tua.Proptcrem uerbü tuû qcf agnoui uerûefiTe uerbü ueni ad te. Omnia etein uerba 4 gt;nbsp;mcebant Si quæ audiebâ cû effem in terra mea a doftoribus.f.fæculi Si philofophis nô erant uera. ifttf uerbüqdquot;eftinte.Sedfortaffïs quærendûuidebit:quôdicebatregireginahæc:quia non credidi his q dicebant mihi de te cû utiiç nec ueniffet ad xpm ni fi credidiffet. S ed uidefi poflump hoc rnôfoluereqcf ^ponit.Nôhisinquitaedidiquiloquæbantmihi.NôetnfidemmeâinilIosquilocu ti funt de te fed in te direxiadeft nô hoibus fed tibi credidi deo.Et per ilios quidc audiui:ad te aût ueni amp;tibicredidi. Apudqüémultoplurauideruntoculi mei Çannûciabant mihi.Reueraemcûpuenerit fii^a hæc amp;nbsp;formofa inhierEm cocleftem Si ingreffa fuerit uifionc pacis multo plura Si magnificctio ra:$ nûcei funt annûciata pfpidet.Nunc cm tanqgt; in fpeculo Si ænygmate;tûc aut uidebit fade ad fa cicm cü côfequet ea quæ oculus non uidinnecauris audiuinnec in cor bois afcenderûr.Et tüc uidebit quia nec medietas eo!?: eft quæaudiuit:in bac fua terra pofita.B catæ ergo funt mulieres Salomôis ani *næfinedubio;querbi dei amp;nbsp;paciseiusptidpesfiunt.Beatipucrieisquiaflîftütincôfpeftu eiusfemp uôilli qui aliqn affillût Si aliqn nô affiftûnfed qui femp Si fineintermiffioneafliftfit uabo dei uere be funt.Taliscrat amp;nbsp;ilia Maria quæfedebat fecus pedes iefu:amp; audiebat eû:cui Si teftimoniü reddidit ■

•pe dicensad Martha Maria optima ptem clegit qnô auferef ab ca. Adhuc nigra bæc amp;nbsp;formofa dicit’ «ndidusqui^uoluitdarc tefupfedemifrael.Vereem quiadilexitdnsirrael.amp; uoluitutftarctinætet ’’upofuitteregemfupcreü.Quct'Pacificüfincdubio.Xpseftpaxnoftraquifccitutracj unüamp;mediü ^uccjo prietemfepisfoluit.Et poftbæcoiadeditinquir.cxx.talctaaurircgi SalomonircginaSaba.Numerj» h’c.cxx.pfecratus eft uitæ hoîmeorû qui fueruntin diebus Noæ qbus iftud côccdit'fpatium uitæ quo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2

’UUitant adpniam.Ipfe aût numerus annop; amp;nbsp;Moyfi uitæ fuit. Offert ergo xpoecdefiain auri fpede « pondérénôfolûmultitudincfenfuûfuoi^amp;intelleftuûded lege dei confecratosindicatfenfusfuosï phunc qui Moyfi annos uitæ continet'numeru.Offertetiam fua uitates odoramentojt: quales Si qtx nunq uenerant. Vel orationes i n hoc uel opera mîæ i ntelligct nun$ em u ei tam reftc oraucratju t nunc cuacceffitadxpmmcltam pieopatafueratmtcûcognouitiiufticiâ fuamnonfacerccorâ hoïbtisfedco^

patre:qui uidet in abfcôdito amp;nbsp;redder palam.S ed multü eft alienis in locis fimul uniuerfa pfequi.* ^cquænccteftimonii'gratiauidentaffumpta.Suffîciât iftadetertioIibroregnop!.Videamusaliqua «exhisquæde.lxxv.pfalmo;ptulimus:ubiaitæthiopiapuenietman«seiusdeo.Siemintnearisqüo ex delifto ifrael fit falus gentibuSiamp; cp illoR; lapfus introeu Jidi uiâ nationibus dedit aduertes quo pue# nitamp;pcepitæthîopiæmanushoceftgentiüpopulosiliosad deüqbus primisdatafunteloquiadei.æt gt;n hoccôpleri:æthiopiapueniet manuseius aeo:amp; fit nigra iftaformofa etiä fi nolût.-etiaj fi inuidet Si

CIS quaefunt ultra flumina æthiopum amp;offetûthoftias deo fimili fenfu aduertêdum puto. Videt eni 5

ultra fluminaæthiopiæeffe dicit ille:qui nimiis amp;nbsp;fupabundantibuspeccatisinfufcatuscft:et atromalitiæfuco infeftus niger Si tenebrofus eftredditus:amp; tii nec hos quiderepellitdns fedocs q fa enficia côtribulati fpûs Si humiliati cordisofferunt deocôfeflîôis fcilicet ac pniætitulo ad eû conuerfi uorepelluntabeo.Sicem pacîficusdicitdomïusnofter.Egouenientcadmenôrepello.Pôt aût Si de Ulis diflûuideri:lt;p ultra fluminaæthiopum pofiti uenictetiâ ipfi ad eü hoftiasdeferêtes:qui poftea $ Mar.ÿ» jutraueritoisplenitudo gêtium q fiuminibus æthiopum côparat.-ucnictetiaipi Si tüc ois iuda falua^ uitur:amp; eo ultra flumina dicant qfi qui ulteriores Si pofteriores fint fpatiis in quibns currit inüdat ^gêtium falus:Etita forte côpieri uidefhocqtf didt quia in die ilia nôconfunderis ois ifrael exoîbus adinuentionibustuisquibus impieegifti inme.Supereftutillud teftimoniü qd’ideHiercmiaaffuni pfimusexpliceturubiabdimelechnihilominusæthiopsuireunuchuscum audiflet qa Hieremias iii lacu miffus eft a prindpibus populi edudt eu indc.Et puto inronuenics nô uideri fi dicamus que prb Hîere.ji»' cipesifraelcôdênauerût Si in lacûmortismiferüKiftæalienigcna Siobfcuræ genrisbô amp;’generis.id eft PpP'^‘usgentiûeduciteüdelacumortis:refurre(ftioncfciliceteinsamortuiscredêsamp; fidefuahûcquc uiiinmortctradidcrant.’iftedeinfernisreuocatacreducat.Scdamp;eunuchushicæthiopseffedidf scre^ uoq caftraueritfemetipm j)prer regnü dei:uel etia qui feme malitiæ in femetipo nô habebat : feruus Çuoeç eft regis.-quiaferuusfapiensimperatftultisdnis.interptat aût Abdimelech fernusregü.Etideo ansrelinquêspopulûifraelpropeccatisadæthiopcuerbadirigit:amp; adipmmittitj)phetâamp;ipe didt. p.,. ^eceegoadducouerbameafupcrciuitatciftaminmalaamp;nôinbona:amp;faluaboteindieilla:amp;nôte *

hominû.'fed faluans faluabo tc.S alutis aüt câ hæc eft ei:quia eduxit phetâ de lacu .i.

^a laefuaqu^xûnrirefurrexiflecredat'amortuisæduxifleeüexlacu uidet.Habetergoplurimatcfti fidquot;™ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*’'8''®^loi’mofa.Inqb9libéréagatamp;difiduciadicatadfiliasHierFmqafufcafuî

”’,8''®J’cuttabernacula Gcdarformofa âtficut pelles S alomonis. De pellibJJfalomôis feriptiî do ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gloria dus de qua die t Saluator qa necfalomonin oini

g riaïuaopertuseftficut unûhorû.Nométamêipm pçlliûintabernaculoteftimonii inenimus frei

-ocr page 452-

PARTIS n TRACTATVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;W

MarZ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quêta: referri;ficut cum dîdt.Et facîcspellcs ex capra^ pilis pperimentu fup tabcrnaculu

Éxo'.z^. pelles facics.LongitudopeUisunius.xxx.cubitorûlatitudoquattuorcubitorô.Eademmenluraent'Xi pellibus amp;côiugesquinlt;ÿ pelles fimul;amp;teplicabisfextam pelle a fronte tabernaculi èi faciès qnqgita anfulasperoram pellisuniusamp;quinquagintaanfulasperoram pellisalterius: per quas coniungaw’ tut una ad alteratn amp;nbsp;fades drculosæreos quinquagenos:et coniunges ex ipfis pelles: amp;crit unum totum ÔC replicabis quod fupereft ex pellibus medietatem pellis unius a fronte tabernaculi : amp;nbsp;alia medietatc quodfupeteft uelabis poftcriora tabernaculixcubitum bine amp;cubituni inde ex eo quod abundatinlongitudine pellium.amp;eritadopertumtabernacnlumexlateribus hincamp; inde.Putoergo ç harum pellium mentio fiat in cantico canticorum:amp; iftae dicantur efle falomonis qui accipit in dficu xpni Jpius ergo ell tabernaculû:amp; ea quæ ad tabernaculû ptinêt amp;nbsp;pdpue fi illud tabernaculum côfidercmus:quod dicitur tabernaculû uepa qcf fixitdeus amp;nbsp;nonhomo:amp; quod ait:nô ern in manu fa fta fanfta intrauit iefus exêpiaria ucrorû. S i ergo pulchritudinê fuam fpôfa pellibus côpat falomonis. iliapz ft ne dubio pellium gloriâamp; pulchritudinê didt qua: opiunt dlud tabernaculû qrffixit deas:amp; no homo:Si ueronigredinêfuâquæexptobati afiliisbierfm uidebatpellibuscôtulitfalomonis huius» betnaculi quod exemplar ueri tabernaculi uocatur accipiendæ funt pelles qfi cp amp;nbsp;ipc nigrœ fmt quids utpotecaprarû pilistextæ:amp; tn ufum ornatûlt;^ exhibeâtdiuino tabernaculo.Quod aût uidet effepfo^* na una q loquit:amp; pluribus fc uel tabcrnaculis cedar in nigredine uel falomonis pellibus côparauitâta ® nbsp;nbsp;acdçiendû ell:qa una quidê pfona uidet ecclefia: j inumeræ tn funt quæ perorbem terra: diffufæ funt:

atep imcnfæ côgregationis ac multitudinis ppPop^. S icut amp;nbsp;regnu coclofi! unum quidc didt • amp;nbsp;mult^ tnin eomanfionesmemorantefleapud çatrc:Poteftaûtamp; deunaqualt;5Îanimaquæpollpdâpfirna cenuertit ad pnîam did:^ nigra fit pOTs.-formofa jjptcr pnîam amp;nbsp;fruftus pnîæ.Denicp amp;nbsp;de hacipa quæ nunc didt nigra fum amp;nbsp;formofa:qa nô in finêin nigredine ifta pmanfit poil hæcdicunt de ca ipgt; fa fïliæ hietCm:Quæ ell ilia quæ afeendit dealbata incûbcns fupet fratrem fuû.Ne uideatis me quoniaj înfufcata fum ego:qûia dcfpexit me fol.Infufcata fîue dénigra ta fi competenter nobis uidet aptatacx^ pofitio:quam in fupioribus:uel deæthiopifla quæ a Moyfefufccpta ell incôiugiummel dereginafa^ ba adhiopû:quæ fapiam falomonis uenit audirc texuimus.-merito nunc hæc quæ fufca uel nigra ell amp;nbsp;formofa fatiffacere uidet p nigredine uel fufeatione fua câfij reddereexprobrâtibus.qfi q nonnatuta talis.necita a pditorc finfj exaccidetib? hoepafla fit.Ex co inqt qa fol defpexit meJn quo ollêdit nô de nigredîe corpis fieri fermonê.-qd’ uriç folobfcurareamp; denigrare fokricû refpidt magisqgt; cû defpicitdta AFrh* h deni^ amp;nbsp;apud illam omnem gentem æthiopum ferunt:cui naturalis quædam inellex feminiscarnau Attniopes ßj fucceffionc nigredo:lt;ï in illis lods fol radiis acrioribus ferueat:amp; adufta iâ femel atcj infufcatacor^ quare imt pQj.^ gemini uitii fuccelfionc pmaneat-Contrarii uero ordinis ell animæ nigredo .Nam netÿ afpedu *”8”* feddefpeélu folisinuritur:necgnafcendofed ncgligcndoconquiritur: amp;nbsp;ideoficutignauie alfumi// turitaamp; induftriarepellitur amp;repulfatur.Denilt;5utfupetiusdixi:hæcipfaquænuncnigra dicitureO fe:in finecantid huius dealbata memoratur afeendere incumbens fuper fratremfuum. EIFeda ell cr;gt; go nigra quia defeendinSi autem coeperit afeendere incumbensfuperfratrem fuum :amp; adhærebit ci: amp;nbsp;nonomninofeparabitur.Didt ergonuncad filias Hierufalem pro nigredinefuafatiffadens. Non putetiso filiæ Hierufalem naturalis ell iHa nigredo'quam uidetisin uultu meo.Sed feitote quonü am defpeftu foIisellfafta.Solenim iullidæ:quia menoninuenitredeflantem:nccipfein me reftos direxitludsfuæradios.Egoenim fum populusgentium qui priusnonafpexi ad folem iullidæ:nec ftetiantedominum:amp;ideonecillcmeafpexit:feddefpexit:ne^allititmihifed præteriit.Hocautem itaeffeetiam tu qui ifraeldicerîsreipfaexpcrtus iamiamiÿ cognofces:amp; diccs.Sicutenimmealiquan do noncredente tu alïumptus es amp;nbsp;mifcricordiam confccutus:amp; terefpexit fol iullidæ.-mc autem ut^ poteinobedientê amp;nbsp;incredulum defpexit amp;nbsp;fprcuit.lta amp;nuncquia tu incredulusS: inobediensfaftus es: ego fpero refpicj a foie iullidæ amp;nbsp;mifericordiam confequi.Qiiod autem mutua nobis fit folis ilia defpeftio:amp; ego primo pro inobedientia mca defpeftus fum tu uero refpeftus. Nûc autem etiam tô bi non folum defpeftus folisifed amp;nbsp;cæcitas quædâ licet ex parte contigerit teflem tibi ;pdacâ magnifia cû amp;coelellisfecreti côfdûPaulûqui itadicit.Sicutetn uos(degctibus lînedubioloqucsjaliqnnôcrc didillisdeomûcaûtmîamcôfecuti eftis:pptcrillop;incredulitatc:ita amp;tllinô€rediderûtinueftramîa Roltia»?. utamp;ipini’amxofequant.Etiteinaliisdicit. Quiacædtascxpartecôtigitinifrael doneepicnitudiné gentiûîntraret.Hinccrgoellinmcqucexprobratiftanigredo:quiadelpexitmcfol,ppter incredulita tem amp;inobedientiam meâ.Cû ueroreftelletetoantceû:amp;nôfuerooblitusinaliquo;neœ declinaue ro ad dexterâ:nelt;5ad fînillrâ:fed fecero reftasfemitas pedibus meis côtra folé iullidæ incedés in oîbus îuflificationibuseius fine quærela:tunc amp;nbsp;ipfc reftus me rcfpidet;amp; nulla erit obliquiras:nec eritcau# faulladefpeftus:amp;tuncreddeturmihi luxmeaetfplendormeusxintantum^propelleturamequarn E nunccxprobrabisillanigredo:utctiamluxmundimerearappellari. Siccrgofolillequidcmuifibilis ca corporaquibusafummolibramine infederitinfufcat.-cturit.Ea ueroquæ.pculfuntetab ilia col librationelopgiuspofitaconferuatincandorcfuo.-necoinouritcafedilluminat.Sol uerofpiritalisd ell fol iullidæ in cuius pennis fanitas elfcdicit econtrario eos quidc quos refti cordis inuenerit : et ad libram fui fplendoris confillensilluminat:fedctomni fulgorecircûdat:eos autem qobliquæ incedut cû eo neceffario ctiâ ipfe obliquæ nô tam refpidt:^ dcfpidt:hoc eis prællante inconllantia fua et i nlla bilitatequomodo

-ocr page 453-

Expofitio Sandi Hîero.încantî.cântîcc. OmdîaJL Epiftola nbsp;nbsp;nbsp;XL Vf

bilitate.Quô eiû q puerfi funt pofftint fufcipere qcT redu ed.’uelut fi curuoligno adhibeas rcftiflimaj P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qdê P régula argui materiæ praiiitas:nô tft régula e(l:quæ ligno cam puerfitatis ipofuit

tr ideo reftinandu eft ad uias reftas:amp; ftandu in femitis uirtutume forte fol iufticiæ reftus incedens:fi nos obliqsftareiueniatei puerfosdefpiciat nos amp;nbsp;efficiamur denigrati in^tu uero capaces fuenm91ugt; asei'j.intm tenebris Änigredinidabim^locü-Hiceicipefolq óeluxuerailluminasoc^hoicj uenictc î wcmudö:amp;qihQcmudoerat:amp;muduspip5faftuseftlt;Nóei piftcf uifibilelumcmödus tdûsc/cû portiofitmôdi:fedp iftcf uerûlumca q lumîefi nos puerfi incefterimusdefpici dicimur.‘amp; ipj cmiTObispuctfeincedctibuspucrfumquocjinceditfiaitfcriptû eftinmalediftionibusLeuitici.Ecfi

’’’^tmccum peruerfi; amp;noIueritisobediremihiadiidâuobisplagasfeprc.Etpoftpauca Leai.zg Et fiinqtnôfueritisemcdatifedincefferitismecü puerfi incedamamp;ego uobifcùpuerfus.Siueutïaliis exetnplaribus legimus.Si incefleritis medj oliqui incedam Si uobifcû obliquus.Etpoft aliquâra ite^-dicitadultimü.Etqm ambulaueruntin côfpeftu meoobliq amp;nbsp;egoambulabocum eis in furoreoblf quus.Hæcaffumpfimusexqbus^baremusqualiterdefpicerehoc eftobliqafpicerefoldicat.Eteuidc E terclaruit q hos defpidat.amp; cum bis oblique incedat ac puerfe.-qoblique incedûtcü eo.Sed Si hoccp adinonuitpfenslocusindifcuffumnonomirtamus.qafolduplicisuideteflcuirtutis.’uniusquaillu^ jninafaltcriusquaadurit.Sed prebusautmateriisfubiacentibusautilluminataliqd luce :autinfugt; fcatautobdurataliqdardore.Scd’mhoc ergofortaffisetinduraffedidtdeuscor Pbaraonis:cp.f.talis fucrat materia cordis ipfiusquæpntiam folisiuftidæ nôea parte q illuminat:fed q ’aduritet indurat f^^eperiff pter hoc finedubiorcp etipfcaffligebat hebræori; uitâ in opibus duriset qgt; luto et latere cófi^ debat eos.Et erat uticg cor eiusfcd’m ea quæ cogitabatluteû et limofuj.Et ficut materiâ luti fol ifte ui ƒ nbilisftringitetinduratntafoliuftidæhiseifdem radiis: quibus illuminatppfmifrael Pharaoniscor cuünerant luteæ cogitationesrj» ipis motuû fuoj^î qlitatibus indurabat.H æc aût qgt; ira fehabeâtret nô tóetn uthoîbusuidethiftoriâfamulisdeipfpinfandûfcribebatonditetiamindecp ubirefertingcmu îffefilios ifrael nô didt a lutomecp alatere nei^ a paleis igcmuifleeosfed abopibus fuis inqt.Et rurfum Et afcenditinqt clamor eoftaddeû.Nô dixita luto et laterc.feditcru abopibusfuis.^^pterqcfetfubnv Exo it. 8gt;t.Quiaexaudiuitdnsgemit9 ipfoRîCu uticgnôexaudiuit.eopîgemitû.-qnôexopibusclamdt ad diij Hæc'q)uisp exceffum didauideant.-tnlocoæoportunitatecômoniti:neq$iudicauimusomittcda tnaximecûhabeantaliqdfiritudinisadhocquoddidthæcquæinfufcataeftquiadefpexeriteâfol.qd’ ntitjoftenditibi acddereubipftôrumcaufapcedit.etibiifufcari ucladuri aliqucfole.ubipeccatima teria fubfiftit.Vbi uero non eft peccatum fol nelt;5 adurere didt neqj i nfufcare.ficut de i ufto refertur in pfalrnîs.Per diem folnô uret te.necj luna p noftê.Vides ergo qa fanôos in qbuspeccatoru nulla càefti ps.Il?3 fol nun$ adurit. Vt em diximus duplicis uirtutis eft folriuftos aût illuminanpftôres uero nô illumïat ftdadurinqin amp;nbsp;ipfi oderunt lucem qa male agunt.Deniçg ob hoc amp;nbsp;deus nofter ignis didtur effe cö^i fumésnihilominuslux in quo tencbræ non funtdux fine dubio iuftis;amp; ignis effidtur pcftôribus : ut côfumatineisocquodinanimaeorûcorruptibilitatisautfragilitatisinuenerit.Qiiodautcinmultis fcripturælods amp;nbsp;fol Si ignis non ifte uifibilis fed inuifibilis Si Ipiritalis dicat;amp;; ipe etiâ fi recenfeas abu dantcrinuenies.Filiimatrismcædimicauerutinme:pofueruntmecuftodemin uineismineâmeâ nô cuftodiui:adhucipaquæfufca quidcpdeltiftis prioribus:formofa uero eft fideamp;cônerfione etiam bæcdicitaffeucrans:(f filii matris fuædimicaueruntnô contra eâ: fed inea:amp; poft hocbellu quodi ea sefTerunt côftituerut eâ uinearu cuftodêrnô unius uineæded mftarû. Aftruit aût hæc eadc çp ptcrhas qs nliismatrisfuæcuftodirepofitaeftrhabueritalid^priâuineâquamnô cuftodierit.Hæceftpropofiti dramatis fabula. Sed nûcinqramusquæ fitmaterfpôfæhuius:quamhæcallegat:quifintetiam filii o'usquidimicauerûtineam:amp;côfefto bellotradiderintei uineasquascuftodiret.-quafi quaenôpotu iffetferuareeas.nifi ab illis dimicitû fuiffet.Illa uero fufcepta aliarû uineas cuftodia:propriâ uined no/ luiffe ucl nô potuiffe feruarc ad Galathas Paulus fcribens ait.Didte mihi qui fub lege uultis elfe legcm nonaudiftis.Scriptûefteni.QuonidAbradduoshabuitfiliosmnûex dcilla:amp;unum de libera. Sed is quidem qui de ancillafcdTm carnem natus eft:qui uerode libem fcrfm repromiffionc quae fût allego/ rica.Hæccmfuntduoteftamcta:unûquidê inmôte Syna inferuitutc generans:quæeft Agar. Syna cmmonseftinArabiazquicôferthuicquænunccftHietPm amp;feruitcufiliisfuis:Quæaûtfurfumeft Hîerufalcliberaefttquæeftmatetoîmnoftrû.Hancergohierrmcaleftem didteflepaalusamp;fuam:amp; oîm noftrü credentiû mattem.Denicg additin pofterioribus amp;nbsp;didt.Propter qd” fratres nô (umus filii andllæfedliberæ.qualibertateliberauitnos xps.Euidenter ergo Paulus ,pnundatqgt;o)squi perfidem axpocôfequiturlibertatc:filiusfitliberæ;amp;hancdicitecfurfum.hierEm;quæliberaeft:quæ eft mater oîm noftrû.Huius ergo matris amp;nbsp;ipfafponfafilia elTeintelligitur.dnhisquidimicauerûtin ea:amp;?fti tuerunt earn cuftodem uinearû.Vnde uideant ifti qui tantum ptdtem habuerint.-ut amp;nbsp;belki gererét in ea:amp;ordinarenteamuinearûcuftodcnôcuiufcûcphumilis3utcôtcnendilocifuiffe.poffumusergOEt apoftolosxpi acdperc filios matris fponfæ:hoc efthierufalem fîlioscocleftisqui pugnaueruntprius in iftaquæexgentibuscongregatur.Pugnaueruntautem utuincerentinca illosquospriushabuit infi/ délita ris amp;nbsp;inobediétiæ fenfus amp;nbsp;omnem elationem extollentc fe aduerfus fcîam xpi fient paulus didt; Cogitationesdefttuentes amp;nbsp;omnem altitudinem extollentem feaduerfusfdam chrifti.Pugnauertintz.Cor.îo. ergo non aduerfus cam fed in ea hoceft in fenfibus amp;nbsp;corde eius:ut deftuerent amp;nbsp;depellerêtoém infide

-ocr page 454-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS HI

litatemcomeuitiûocfcçdodrinasquæeiîntergcntespofitæfalfisfophiftaruni aflTcnionibusiniiolne^ tant.F uit ergo apfisxpi grande bcllû donee ex ca mcdacii turres Si murospuerfardoftrinae fubruereni donee iniqtatis argumeta ^fternerctxamp;operates hare anj fuccendentes in corde eius dæmones debella^ rent. Vbi ergo effugauerunt abea ocs fenfus infidelitatis antiqu£e:nô earn relinquut ociofam :ne forte per ociu rurfusantiqua furrepat:amp; redeât qua: depulfa funnfed ddt ei opusqrf agat amp;nbsp;cófignant ei eu ftodiä uinearum. Vineas accipiamus fingula quæcô«^ uolumiba legis ac phetaß? .Erat eni unufqfcp coRr ficutagerplenus quem benedixit düs.Hæc ergo ifti uiri fortes poft uiftotiä bella feruanda ei Si cu ftodienda cö(ignant.Non einrelinquûteâ ut diximus ociofam :fedamp;euangeliftaßrfcripraatc^ ipo^ apFoæ litteraspoffumus fimiliter uias acciperetquas huiequa: ex getibus cögregatur : pro q etia dimi^ caueruntcuftodiendascolendafqt tradiderunt.Quod ueroait.Qiiia fuä 4?priam uineam nöcuftodie ritillam poffumuseruditioncdicereqgt;unufqf(5exercebatantefidem:qu3finedubiocredensrelinqt acdeferit:amp;eaquae fibi lucrauidebantrdicit,ppterxpm detrimcta.Sicut amp;nbsp;Paulusgloriat legisobfet uantias amp;nbsp;omnem iudaicae inftitutionis gloria fuifle fibi ut ftercora tm ut in xpo inueniret nó Habens fuam iufticiaj qua:ex lege eft:fediufticiam quæex deo eft. Sicutergo Paulus accepta Chrifti fide non cuftodiuit uineam fuamiudaicæfcilicettradirionisobfequia:amp;icdrcofortaffenoncuftodiuit qult;^ cumplantataeflTetadeouitisueraiConuerfa eftinamaritudinem uitis aliéna :amp; erat iam uitisfodo;^ mof«ninea eorum:amp; palmeseopaex gomorra: amp;nbsp;botrus amaritudlsin eis amp;nbsp;furordraconuuinüeotu ct furor afpiduj infanabilis.Ita etapud genres erâtplurimæ hmói dolt;Srinæ:quas poft ilia bellaquibus pro fideamp; agnitioexpi a doftoribus dimicatu eft fuperatas dicit puto q? olo criminis loco ducat.Si co ftodieritaliqs hmói oineas.amp; agrum colet ultra uenenatis amp;noxiiscôfitu difciplinis.-necmirerisfi bis culpis aliqn fuiffe uideatur obnoxiahæcquæ ex narionum difpfione colligit Si iam xpo fponfa ppalt;? tur.Recordare quo prima mulier fedufta eft:amp; in præuaricationefafta quae non aliter falua fieri dicitJ nifiperfilioßrgenerationemillo}lt;!dötaxat:quipmanctinfideamp; charitatecûfanftitate.Hocergoqd' de Adam amp;nbsp;Eua fcribit.-ficaffeueratapIus.Myfterium magnû eft in xpoamp; ieccFiarqui eaita dilexiunt femetipm traderetproea:cûeffetadhucimpiahæc ipa licut ipedixit.Cûem adhucfed m tps impü femusxpspronobismortuuseft.Etiteru Quiacuadhuceffemusinfidelcs:xps pro nobis mortuusdl Non ergo mirö eft fi hæcqua: fedufta amp;nbsp;in puaricatióefafta : amp;nbsp;quæ impia red’m tps fuit Si peccatrix talem dicat uineâ coluiffeeo tpe:cû adhuc impia erat quâ relinquere debuerit:amp; nequa^ oîno feruare Quod fi etiam tertiû explanationis locû placet exequiaeferamus hæc ad unâquâtj aîam ; quæcôuerfa ad deum Si ad fidem ueniens.-patit fine dubio cogitationum pugnas Si obluftationes dæmonû reuo care earn nitentiö ad priorisuitæillecebrasmelinfidelitatis errorem.Scd nehocfïat.-neverurföd.'rnio' nibusincatâtumliceatprofpexitdiuinajjuidentia.-utpuulisqbufcç amp;hisquipfemetipis aduerfns aftutias diaboli amp;nbsp;dæmonum pugnas dimicarc nô poffunt utpote infantes adhuc Si laftantes in xpo daretangelos ,ppugnatores:amp; defenfores:qui ueluttutores amp;nbsp;^jcuratorescóftituti funta deoeoßqoi in infirma ætatepofiti 4) femetipis( ut diximus)pugnarenô poffunt.Et uthoccû maiori fiducia agât côcedit eisfemper uiderefadem patrisqui incocliseft; amp;nbsp;iftos puto effepuulos quos ucniread fexps iuflît:amp; nonfinitprohiberizamp;quosfemperdixituiderefaciempatris.Nectibicontrarium uideatur: n eos hæcaîaquæad deum tenditmris fuæfiliosappellat.Siern aiap;mater.Hierufalccoeleftiseft:Si angeli nihilominuscœleftes noîanturnihildiffonans uidebitunfi hi qui fimiüter ut ipaceleftesfuntab cafilii matrisappellentur. Super,oîaautcongruûuidebitamp;conueniens.-utquibusunuseftpater deus nna fit Hierufalem mater. Quod uctoait.Vincam meam nôeuftodiui inftituta ilia ac mores Si 4’po fitum in quo cxercebatur fetf m uetercm hoîem uiués indicate uidet.-laudabiliter a fe nô effe feruata ex quo aûtadiutorioangelorum dimicauit amp;nbsp;uiciteâ:penitus a feeffugauit ueterchoîem cû aftibusfuis conftitutaeç eft abeisuineaprcuftosfenfuûfcilicetamp;dogmatûdiuinorûex qbuspoflituinubiberecp lætificetcoreiusAnnudamihiqucdilexitaîameaubi pafeisubi cubas in meridieneforteefficiar fient adoperta fup gregesfodalium tuorü.Adhucfponfaloquit etiâ hæc:fed adfponfumamp;’nôiam ad filias Hierufalem.1 gitur ab initio ubi ait. Ofculetur me uflt;ÿad hue lodî fup greges cunfta q difta funt ucr^ ba funtfpôfæ.Sed priofermo eiusad deum faftus eft.'fecundoad fponfutertio ad adolefcctulas:inter quasamp;fpôfum mediaquædamutfedrammarishuiusfpedeshabetquafi mefochoruseffeftatnunc adipmnunc etiam adfilias Hierufalem refpondêsdirigituerba.Hos ergo nnncultimosfermonesfu os adiponfumfadtrequîrensabeoubi pafcatinmeridie:amp;ubicollocctgregem:uercnsnedumrequi rit cum incurrat in ea loca ubi fodales fpôfi locatos p meridiem greges feruant. Oftenditutautem poft hoc quia fponfusthicetiam paftor fit.Infuperioribusautem didiceramuseum effe Si regem pro eo (if nedubio:q»hominesregatpaftoremueroproeoqgt;onespafcatfponfum autempro eoquodhabeat fponfam quæcum eo regneofecundum qgt; feriptum eft. Aftititregina ad dextristuisin ueftitu deatira to.Hæcinterimcontinetdrammatisipfius qui eftquafihiftoricusordo.Nunc autem requiramns in telligêtiam m vfticam : Si fi oportet preuenire paululum ea.quæ in pofterioribus preferenda funt quo qsefteftusfithoR'fodaliûpateat.'memotemusilludqd’ fcriprûeft. Quia rcginæfuntfexagifa.'ffdex hisoibusuna fit colûba amp;nbsp;una pfefta acparticeps regni.Cæteræ nero iâîferiores funt : Quia oftogînr.1 appellant côcubinæ.Adolefcetulæueroquafi: numerus nullus eft:poftordinccüCubinaR;ponunf iftlt;E aût OCS aiaßi eap: differentiæ funt que in xpo credentes diuerfis ci affeftibus fociantur. Vr [ uerb? gratia dicamus

-ocr page 455-

Expofïtio Sandi Hiero.încantî.cantîco. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Onidia.ir. Epifloîa XLvi

dicamusocni cccRatn p illâ figura corpus cflexpi apFsdidr:înquo corpcdiuerfa die mcbra^nûciaf. Roiz. amp;nbsp;alios ecoculos amp;nbsp;alios manus.'aliosetiam pedes amp;nbsp;fingulos jjopep. ftudio{lt;^luojt mentis in mc^ Draco^ishuiusaptari.Scd’maûtfpeciêamp;hæcintelligcda funtamp; alias quidc animasputandu cft in TOC fpôfali drâmate q magnificêtiori affedu atcj illuftriori fociat apud eu régirait loco amp;nbsp;afltftu ba # D«i:alias quarü inferior fine dubio in jjfeftibus amp;nbsp;u irtutibus honor c;concubinarû loco duci;amp; alias adolefcentulaß;q uident extra aulâ qdc pofitæinôtnextraurbc regiâ.Pofteriores ueio amp;nbsp;poftocsquaî luprameiTioratæfunt effeeas aiasiquaîouesappellantSi ucropfpiciamus attendus adhucfortafTisetia haruoiminueniemusinferiores alias ôi ultimasomniû illasfcilicetquæinfodaliûeiusgregibusnûe^i rant.Et ipfi eihabere grcges quofdâ dicunt in quos nô u u It fpôfa incurrere ôi ob hoc petit a fponfo ne ^nuciet fibi ubj pafeat ubi mendie facianne forteiquitefficiar bcuradopertafup gregesfodaliû tuo^si Quætitergofodalesifti qui haberequofdâ gregesdicunt utrûfponfooperam dantesôe fubipouelut pafroit principe agentes hocfaciant.-qnquidêfodales eius noianran jjprium aliqd amp;fequeftratuhn^ ÎSf .S^Qdnôfitcuaîofpôfiqnqdcrefugit fpôfo ôc ueret neforteincurratfodaliûgregcsdum fpon^ fufuuregrit.Sedamp;q(f dixit.Neforteefficiarnôadopta fedficutadoptareqteneforteinuatp hoc ec diquasfodaliû quafi fponfashfitesetiâ ipashabitu fpôfalc amp;nbsp;efle adoptas Ôi ficutapFs dicit.Velamen „ «ptâtchntesfuper caput amp;nbsp;ut manifeftiorfermóishuiusexplanariofiatitc!.tquafi dramatis ordieqd* dicit exeqmur. Expofeit ab ipo fpôfo fuo fpôfamt ei locu fecreti fui îdicet Ôi tjetis;quandoqdem amo ^sipatiensetiam p meridic cupit audire fponfum :eo pcipue tpe quo clarior lux ôi fplédor diei pfedus ^pürnscft:uta(f(ffateiouespafcenti uelrefrigerâti:amp;ftudiofe uult uia? difcereiq ireaddeum debeat nonfueritedoftaitinerishuius anfraftus:incurracgregesfodaliô:amp; uideaturfimilisccali #

‘^millaftqiiæadopteueniutadfodaleseiusnecpudoriscurâgetünnautuercnt paftim difeurrere: ôc ,^^®Pparere.Egoaût quæa nullo inqt alio uideri uolo nifi a te folo.-fcifedefidero quoad te innere

deniâ.'ut fecretû fit ut nemo fit mediusiut malus arbiter peregri nus:amp; alienus nô occurrat.Et forte ob TOCfeqniritifta loca ubi pafcitfpôfusoues fuas;amp;ondit ei uerecundiâ fuâ.4) qua nô uult iciirreregrc^ 8«iodaliam;utillefe2regetouesfuasafodalibus:amp;feorfumpafcat:utnôfolii fpôfa nôuideat ab aliis led amp;nbsp;atchanisamp;ineffabilibusmyfteriisfpôfifeaetiuspfruatur.NunccrgouideamusperfinguIa: ôc prinioqnidcoidefipo(rumusdicere;cp dnscuiusportiofuitiacobtamp;funiculnshæreditatiseiusifra^ dipeintelligendusfitfponfus.Sodalesuero angeliilliiadquoR; numerû cûdiuidetetexcelfus gctes:amp; ps.14 ddpetgetetfilios Adâiftatuitterminosgenriûfcd’m numcni(utait)angelorumdei Ôi iftifintfortaflis Sffgwfodaliûfpôfi.-gentescundæ quelutpccorafubangelispaftoribuscôftitutæfunt.Grexuerofpô

dicaf:de quibus ipain euâgelio ueritasdixit.Oues meæ uocc meâ audient.Vide ei ôi ob; lob.K».

fi™amp;aliæouesqnôfinteius.Etipfeinaliisdixit.Vosnô

®nsdeouibusmeis:quæfingulahuicoccultomyfteriocôuenienteriiidebunfaptari.Quæfiitafehnt ^pttenterfponfa uniufcuiuftÿfodaliumgregcfponfameiusintelligi uoluit.quam adopcrtâiioiauit ^edqtncertacrancp fup ocsillos fpôfa effennôuultfimilis uideri alicui illarû.utpoteq fcirettiü fede betepcdlereillasfodaliumfpôfasquas fpôfa noiat.uclutadopertasiquantùeminétiæfpôfusfuushabe atadfodales.Sed hoc adhuc uidebit pcûdandi caufas habuiffeiqnqdem boni paftoris feit elle ftu diumiutoprima ouibus pafcuarequirat:amp; ut uiridantiaatcg opacaquœcj adreqem nemora mendia ?’iP . ^’dueniat.Quod qdemfodalesfponfi facere nefciûnnecintelligendispafcuisautfcictiætmaut pJ^^dinisgerentzamp;obhocdixit.Annuncia mihiubi pafcisubicubilehabesinmeridie-cupienstps ’.p. quocopiofiusmûdolumeninfunditzquomagismeruseftdiesamp;purioramp;flotulctioreftlux

Annuncia mihi o tu que dilexiranima mea.ubi pafeis ubi cubilehabesin meridie.-ne for;

le effiriarutadopertafuper gregesfodaliû tuort.Nouonunc nomine fponfaappellauitfponfum.'Sci; inseftipfumgfî-gfjliumcharitatiszimmoipmeiïechariratemzquæexdeoeftîquafi uocabulûei iftud Pofiiit.t^êdilexitaîa meaamp; tin nô dixit. Que dilexitfjqucdilexitaiameaifcicsnôqualicûijdileftô neifed ex tota aîa amp;nbsp;ex totis uiribus amp;nbsp;ex toto corde habendâ effe dileftionc fponfi.Vbi pafeis inquitamp; dpicubilehabes.Putoaûtçp amp;nbsp;^jphetadehoclocoquem nuncfponfadifeereabfpôfo defiderat amp;au , ™ieetiâipefubeodcpofituspaftoredicat.Dnsregitme:riueutinaliislegimus.Dnspafcitmeamp;nihilP5‘^^ mihideerit.Etqmfciebat alios paftoresuel ignauia ueliperitiafacicte grcges inlocisaridioribus col; locate amp;nbsp;de hoc optîo paftore.dns dixit.In loco uiridi ibi me collocauit S up aquâ refeftiôis educauit dicoftcdens paftorem hune non folum abundantes aquas ouibus fuisifedamp;falubresamp;purasamp;q per ofUniareTiciantprouidere.Sed quoniam abhoeftatu quo utouis fub paftoredegueraticonuerfus ad lationabilia in excelfiora profecit.idiÿ adeptus eft per conuerfioncmifubiunxit amp;nbsp;dixit.Animam meâ conuertit.Eduxitmefuperfemitasiufticiæ propter nomen fuum.Hincuerumoftcndensiquâdoqui; aem inhocproficeret utiufticiæ incederet uias.lufticiaautem finedubio impugnantc fc iniuftidam pant:amp;necefle efteum qiufticiæiterinceditzbaberepugnasaduerfantiûfideconuerfusamp; fpezdiciter go de eis.Nam ôc fi ambulem in medio umbræ mortis.-non timebo mala.quoniam tu mecuj es.Poft hæcueroqnafigrariamreferenseiquifc paftoralibus imbueratdifciplinis.Virgainquittuaamp; bacu;

ms tuus: quibus inftitu tus uideor ad paftoris offîdum npfameconfolatafunt .Hinc uero ubi uidit le a paftoralibus pafeuis adrationabilescibos amp;myfticafecreta tranflatum addit: amp;nbsp;fubdit.Parafti in confpcctu lîieo menfam aduerlus eos qui tribulant me.Impinguafti in oleo caput meumxalix meus

-ocr page 456-

PARTIS quot;nbsp;II * TRACTATVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HI

înebrians $ ptaclatus eft.Et mîa tua fubfeqnet me oîbus diebus uita meæ.Vt inhabité in domo dnî O nbsp;nbsp;nbsp;in longitudinedicrû.Illa ergo prima id eft paftoralis inftitutio initiü to^ fuit ut in loco uiridi colloca

tusîfuperaquâ tefeftiôis educaret.H æcueroquae fequunf de jifedibus : ad pfedionc reqrunt.Etqm depalcuisamp;uiridiratcppofuimuscôueniens etiâuidetdeeuâgeliiscôfirmarequædiximusanueni et ibi paftorc hûc bonfi de palcuisouiû differentetubi adhoc q^ paftorc fe ,pfitet:etiâ oftiûfe effecômemo lohan.io. dicit.Ego fumhoftiû:permefi quis introieritfaluabif;amp; ingredietur: amp;nbsp;regredief amp;nbsp;pafcuaingt; ueniet.H une etiam nûcfponfa percûdatutmtabeo audiat amp;nbsp;difeatin quibus pafeuis ouesagat: uel i quibusamoenitatibusmeridianospcuteret£eftus:meridiéappcllâsilla:fcilicetcordisfecreta qbuscla^ tiorem fcîæ lucê a uerbo dei aia côfequit.Hocem tps eftquo fol excelliorc circuitusfui uerticcrenet.Si qn ergo fol iufticiæ xps ecclefiae fuæexcelfa amp;nbsp;ardua uirtutuluatc fecreta manifeftat amoena ea pafciia cubiliacpmeridianauidebitedocere.Nam cuadhucinitiahabetdifcédiamp;prima(utitadicam)abeo IcientiæfuIcipitrudimcta.Tôcdicitppheta.Etadiuuabiteammanediluculo.Nucergoquiapfeâio^ ciaiam quærit amp;nbsp;excelfioradefideratmendianufcictiælumêexpofcit.Hincputo Si, Abraaepoft mub Gcn Ig. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eruditionesquibusapparcs fibi deusimbuiteûdefingulis Si docuit.Poft refertur qa uilus fit eide

us adquercû mâbræ fedenti ad oftiû tabernaculi fui meridie.Sedrefpiciês inquitoculis fuisamp;uidet amp;

. P cccetresuiriftabâtfupcreû.C^iodficredimushæcperlpmfftmfcriptaînôputofruftraplacuilïe diuio fpiritui ut etia tps Si hora uifiôis feripturæ paginis mandaret nifi amp;nbsp;horæ iftius amp;nbsp;tpis ratioaliquid çô Roma.lt. f^ïfetadlcientiâ filiis Abraæ:quibus uticç ficutopera Abraæfaciédaâta amp;uifitatôes iftae fperandafût-* ’* Quiempôtdicere.Noxpræceffitdiesaûtappropinquauit:ficutindiehonefteambulemus;nôincom meflationibus amp;nbsp;ebrietatibusmô in cubilibus Si impudicitiis:nô incôtetione Si æmulatiôe:amp; eu hæc Giatranfieritfupergreffusuidebit tpshocqd’noxpræceflîtamp;diesappropinquauit:amp;fefti uare nonad initiumdei:fedadmeridiêucamp;ipeadgratiâpueniatAbraæ.Siem luxqinipo eftmentis Si puritas cordis Clara fueriramp; fplendida ifte meridianû têpus in femetipo habere uidebit:amp; per hâc puritatccor^ disquafiinmeridiepofitusdeûuidebit:Iedcsadquercûmambræ:quodad uifionéiterptatur.Apud uifionc ergo fedet in meridietqui uacatad uidendû deû.Inde denicß nó dicittintra in tabernaculû fed fotis ad oftiû federe tabernaculi.Fori s etenim eft extra corpus pofita mens eius qui longe eft a corpora Gen. 45.‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cogitationibustlongc a carnalibus defideriis:amp;ideo ab his oibusforis pofitû uifitat deus.Eiufdé

quolt;5 myfterii:qgt; Si Iofephcumamp; fratres fuos fufeepiffetin ægypto:inmeridieeospafcitamp; inmeridiç adoranteum cû muneribus.Propterea deni^puto Sidehis quæiudæi infaluatorecômiferuntnuUû euangeliftaîKuoluiffefctibere:quiameridiehæcgefta funncuuticçfextahoranôaliudq) meridianum tempus oftendatnullustnmeriûienominauit.Sed Mattheus ita dixir.Abhoraaûtfexta tenebræ fa^ Luc.zt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omne terrâ;uflt;5 in horam nonâ Lucas uero.Erat iam quafi hora fexta:amp; tenebræ fadæ

Mar. If. nbsp;nbsp;nbsp;funtfuperomnem terramtufijin horam nonâ déficiente foie.Sed Si Marcus.C û aût effet fad^ hora

’ fexta.’tenebræfadæfuntfuperoémterram’ufcpinhoram nonam.Vndeapparetqr in uifitatiôequidé Abraæ:amp; in côuiuio patriarchajK apud fofeph nô indigebat ut têpusiftud lub nominefexti numeri fi gnificaretur:fed ut mcridiesdiceretur.Volebateinfponfaquæiâ tûcinillisadumbrabaturdifcere ubi ' pafeeret fponfus:amp; ubi haberet cubile:amp; ideo meridiê nominat.Euangeliftæ uero in his quæ narrabat non meridianû tempus:fedhoræfextaenumerûrequirebant:adenarrandûfcilicetfacrificiûhüfti£Eei9‘ quæ oblata eft in die pafchac pro redéptione hois qui in die fexta formatus eft a deo;poftea q terra pro ƒ duxitanimam uiuentctfecundû genusquadrupedia amp;reptentia:amp;beftiasterræ.Obhof igiturinpræ fenti loco illuminarifponfadefideratplenofcientiælumine:ne per imperitiâerransin aliquoîfimilis cfficiatiir illis doftoru fcholistquæ non per ipfam dei fapientiam:fed per philofophorû Si principû bu s» î. Cotîn.a. iusmundiexercentur.Hocenim amp;apoftolusdicere uidetin eoubiait.Quialoquimur dei fapientiâ inmyfterioabfconditamtquamnemoprincipûhuiusmundi cognouit.Etiterumhæceadem fignij» Roma .8. ficatcum dicit.Nonenim fpiritumhuiusmundi accepimus.-fedfpiritum qui ex deoeftutfeiamus q a deo donata funt nobis. Ob hoc ergo requirit fponfa chrifti meridiana cubilia:amp; plenitudincfcientiæ pofeita deo ne uideatur effe ficut una ex philofophorum fcholistquæ adoperta nominatur; pro eo cp 2.Cotîn.5. plenitudoueritatisapudeostefta eft amp;adoperta.Sponfaaûtchrifti dicit.Nosautem reuelatafacie glo tiam deifpeculamur.Nificognoueristeobonafiuepulchraiter mulicres:egtederetuinueftigiisgregt; gum amp;nbsp;pafcehædos tuosin tabernaculis paftorum : Vnius Chilonis fcilicet ex feptem quos apud graecosfingularesfuiffèin fapientiafama concélébrâthæc inter cætera mirabilis fertur effe fententia quaaitiScitoteipfumuelcognofceteipfum.Quod tarnen Salomon qiiem præcefliffêomneshoc te pore Si fapientiaacrerum feientia inpræfationenoftradocuimusad aiam quafiad mulierem fub cô; niinatione quadamloquensdicir.Nifi cognoueristemetipfamopulchraïtermulicres:amp;agnouetis pulchritudinistuæ caufasindedefcenderecpadimaginemdei faftaes.-perquodinefttibiplurimum naturalis decoris:amp;cognoueris$pulchraerasexinitio:q’uisamp;nunc iam præcellas cateras mulie^gt; res:amp; pulchraintereasfola dicaris:tamen nifi cognoueris teipfam quæ fis; non enim ex compagt; rationeinferiorum uolo bonam uideri pulchritudinem tuam : fed uttibiipfi amp;decori tuo collara at; exæquata refpondeas . Qiiod nifi feceris iubeo te exire : Si in ultimis gregum ueftigiis cob^ locari:amp; iam non oues neqj agnos fed hædospafcere:illos fcilicet qui pro prauitateamp; lafciuia a fini ft ris ftatuti funtregis iniudicio præfidêtis.'d^at tibi introduis in cubiciiluni regem oftenderem q uæ fum

- _ B---- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. .------- - - nbsp;nbsp;nbsp;— nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mafunt

-ocr page 457-

Expofitîonis.f.hiero.în cantî.cantî. Omelia.iï.

Epiftola XLVr

tna (unt bona:fi nô cogoueris temetipam ondam tibi etiâ quaî Cant ultima malanit ex utroep ^jficias lain rnaloß: metu qj bonoit defidetio.Si ei nefeieris temeipam èi ignorâtia tua uixetis: nee feiæ fiadiû geffetis fine dubio nee tabetnaculû jjpriû habebisded ôc per pafloit tabernacula difcurres;amp; nue amp;nbsp;i illi ustabernaculispaftoris pafceshædos inqetûaial ac uagü:amp; pdis deputatû.H æcaütpatiêseris donee re busipfis amp;expimentisintelligasquantumali fit anima nefeirefeipam necj pulchritudinc fuâ:p quant pcellatcæterasnuirginesfedmulieresillas.f.qeorruptioncpaffæfuntnec in uirginiratisitegntate per manferüt.Hæcfuntquæfpôfus poft iliaoïa quæloeuta fueratfpôfa:aufteraquadâeômiuatiôefponfæ aïosadagnitiôisfuæeurâ fufeitas.-p ordinc .ppofiti drâmatisdicit.Sed nûeeôfequéter ut caetera ad xpj hæc amp;nbsp;ad ecclefiâ referamus:qui ad fponfam faâ adaias.f.credentiû loques fummâ falutis amp;nbsp;beatitudi nisinfeientiæ agnitionecôftituit.C^omôergoanimacognofcatfemetipam.necfacileputonecbreui „ terexplicaripoffe:tnpluribuspauca exmultisaperire tentabimus.Videturergomihiduplicimodo - nbsp;nbsp;.

agnitionefui aîam capere debere.Quid qdem fitipfa:amp; qualiter moueat.ideft qdin fubftantia:amp; qd înaffeftibus habeatzutputa.ut intelligat fi boni affeftus fit:aut non boniuut refti jjpofitiîautnô refti.. 8 amp;nbsp;quidem fi refti fit fi erga omnes uirtutes eundé tenorem habeat:tam in intelligcdo.'Q’ inagendotan etga neceffatia tm amp;nbsp;quæ in ^jmptu funt. Et utrû in eo fit ut recipiat profeftus ut augeat in intelleftu f^icaugniêtoiç uirtutu:an in ifto ftet amp;nbsp;refideaninqd’ potuitpuenire:amp; utru erga femetipfam trnmô pacetexcolendam.anutaliisprodefleamp;conferte aliquidutilitatis ftudeatnielinuerbo doftrinæ uel inexetnpIisgeftofypofle.Siuerocognofcatfemetipamnôeffeboniaffeftusnecçrefti ^pofiti; in hoc ’poutintelligat utrum ei fatis défit amp;nbsp;jjcuI a uia uirtutu fit:anin ipfa iam pofitafitffciatqj uiuere amp;in cedere iam conet cupiens quæ in ante funt appræhendcre: amp;nbsp;rétro funt obli uifci fed nondii appropinq ’’ttitautfixima qdem fitmôdum tn adpfeftionc uenerit.Sed amp;nbsp;utrum in eoopus uideFeêanimæ co gnofeentis femetipfâ fcire:fi hæcipa quæ operaf mala:ea ex affeft u amp;nbsp;ftudio operet an fragilitäte qua j. dain.amp;utilleainqquafinôuultagensamp;quæoditfaciens;amp;rurfuseaquæbona funtaffeftibusamp;re ^0 ppofitogerere uidetmerbi gratia. S i iracundia aptfaliquos quidc cohibet.apud aliquos aüt efferr. 3ufempeamcohibet:amp;apudnullûoîno ^)fert.Similiter amp;nbsp;iufticiam fi inaliqbusqdem negociis uin dtiinaliquibus aôtrecipinaninomnibusoinononrecipit.-rtaamp;timoremaliacgfimiliterquæuirtuti ^usuident effe ptraria:adhuc amp;nbsp;iftd* opus eftaiæcognofcctis fe fi gloriæ multû cupida fit:aut parfi aut oino nihil. Quodîde colligit:fi laudibus mftuaut mediocriterdeleftebautoino nihil amp;nbsp;fi î obprobriis autpa^ aut oino nihil ptriftet:Sed in dâdo amp;nbsp;accipiedo cognofcctis aïæ femetipfâ funt qdâ îdiciafi ep wibuitet pbuitàtacômunicabili affeftu: amp;nbsp;qficui æquitatchaberiiterhoiesplaceat.Anutilleaitex tri fticiaautneceffitateuelcertegratiâfiueabaccipientibus:fiueabaudientibusqrens.Sedamp; inaccipiêdo 2.Cor-igt; anima quæcognofcitfemetipfam.obferuabit.utrû indifferenter habeatea quæaccipit.anuelut fuper sliquobono gaudeat.Sed amp;nbsp;inintelleftu penfabitfemetipam huiufmodi anima uteognofeatan fa^ dlernoueat cuiufcutÿ uerifimilisiudicio amp;nbsp;fubrepat ei arte uelfuauitate uelcalliditarefermonû:an ta rohocannun$ oino patiatur.Sedfufftcianthæcinhoc agnitionisgenerea nobis difta.Poffibilecem uolentihorumfimilitudinemamp;aliainumeracolligerequibuscognofcerefemetipiam anima 4)betuc amp;nbsp;pulchritudinc fuam $ ad imaginé dei in conditione f ufeepit fi reparare amp;nbsp;refti tuere potuerit contée plari.Hocigiteftq,præfensfermofubfpedemulierisanimâdocct:utcognofcatfemetipfamamp;ait. Ni fi cognoueris temetipfam.-hoceft ni fi per fingula quæXupra memorauimus duxeris fenfus tuos : amp;nbsp;di fcretionemfingulop’tenuerisquæagendafunnquæcauendaquiddefintibi amp;quidabundetqdemc dandum finquidue feruâdû. S ed fi uolueris indifferenter agere inter cæterafanimas cômunis uitæho minum quas hicmulieresappellat.inter quas tu pulchra esmtpotequæiam ofcula uerbi dei fufeeperis amp;nbsp;cubiculis eiusarchana perfpexerisdi inquam nô te cognoueris fed indifferenter ut cómune uulgus agereuoluerisexi in ueftigiisgregö:idefteftoinreliquogrege:fi nihil egtegium poft hæcomnia’quæ in ce collata funt agis:nelt;ç temetipfam cognofeens a conuerfationegregali fequeftraueris ;amp; eris non folumingrege.-fedinueftigiisgregum.Vltimusenim fietamp;nouiffimus:qui primatusfuosnon in#» V tellexerit. Et ob hoc ubi iam feientiam neglexerit neceffe eft ut circunferatur omni uento doftrinæ ad deceptionem errorum :itaut modoquidemapudillum paftoréjideftdoftorem uerbi tabernaculum P°™^'Ouncueroapudalium amp;ficubicç circunferatur.pafeensnonouesquodeftanimalfimplext •'^d'iædoslafciuosfcilicetet inqetos fenfus atcj ad peccatumdeputatosdiuerfisdoftoribus excolens: adhocipfumquæfitis,: Si hæceritpocnaculpæilliusanimæquæ feipfam non euftodierit agnofeeret «ilium folum fequi paftorem qui animam fuampofuitpro'ouibus fuis. Hæc eft una fpecies:qua in telligere femetipfam anima in effeftibus amp;nbsp;aftibus fuis debeat.Illa uero alia pars profundior eft Si difff cilionquaiubetur anima quæ tame iam inmulieribuspulchra eft agnofeere femetipfam.Qiiod fi ob^ tinere potuerit fperet fibi bona oîafi minus feiat exeundû fibi poft ueftigia gregû amp;nbsp;pafeendû hædos in tabernaculispaÂ;orumalienoçeafe.Videamnsergoamp;incipiamuspro;uiribusetiâhuiusparrisagnitô

'^'’’^^[^•Dicitperprophetamfermodiuinus.Illuminatenobislumenfcientiæ.Sedindonisfpi# ritæibusuniiqmdcdonumaximûeft.'cp perfpmfanftumminiftrat fermofcientiæ.cuiusfciæopusil# ßaruch.l. lud pnncipaleeft:qnod in euâgelio fctf m Matthæu quidem ita didt.Nemo nouit filiû nifi patetînecç patternquisnouitnififllius;amp;cuiaolueritfiliusreuelare.rnLucaautemitaait.Nemofcitquidfit fi# Mar.H lius nifi pater ; amp;nbsp;nemo feit quid fitpatet nifi filius : Si cui uoluetit filius ceuelarc. Secundum lohan gt;nbsp;Lucc.io

-ocr page 458-

PARTIS


II


TRACTATVS


rrî


Sap»7i

loh an. 10. netnuero ita fcriptû eft.Sicut agnofcit me pater:amp; ego agnofco patré.In.xlv.uero pfaimo diat.Vaca# te amp;nbsp;cognofcite:qtnego fum deus.Legit:prindpalemunusfcictiæ eft cognolcere trinitaté. Secûdo ue toinlococognofcercct:eatuMeius:fclt;fmeumqui dicebat.Ipfeerii nouihorumquæfuntfdam ucraj (ubllantiâ mundiôc uirtuicelementoß: initium amp;finê amp;nbsp;medietatetempo{e;amp;reliqua.Interhaeccrgo aïe erit quxdâ etiam fui agnitio:per quâ fcire debet quæ fiteius fubftâtia utru corporea uel incorpMamp; utrû fimplex uel ex duobus aut tribus:an uero pluribus côpofita. S ed amp;nbsp;i uxta quorundam qu.wô« utrüfaéta an oino a nullo fit fafta:amp; fi fada finquo fit fafta. Vtru ut putât aliqui in feminecorpali eriâ îpi us fubitantia continet amp;nbsp;origo eins patiter cum origine copis traducit.An pfefta extrinfecus ueniés parato iam amp;nbsp;fotmato inter uifcera muliebria corpe induit:amp; ii ita fit utrû nupercreata ueniat:amp; tune primumfaftacûcorpus uideturefleformata utcaufafafturæeiusaiandicorpis neceflîtasextitiffeerw datur:an prius amp;nbsp;olim fafta ob aliquam câm ad corpus fumendum uenire æftimef .amp; fi ex aufaaliq in hocdeduçi credit:quæilla fitcaufa utagnofci polïiofcentiæopuseft.Sed amp;nbsp;illudrequirit : utrû fegt; melttn corpe induaf amp;nbsp;id poflmodûdepofitû ultra nonquæratancu femel fufceptû depofuerit iteru affumat amp;nbsp;fi fetfo fumptum femphabeat an aliqn iterû abiiciat.Etfi quidé fedm auftoritatc feriptu tapiconfummatioîmutefmûdiamp;corruptibilisftatushicinicorruptibilêmutabitambiguûnôuiam œinpfentisuitæftatûfcdoauttertioincorpus ucire poiïit.Nâ fi recipiat hoc neceflariofeqt uthmôi fucceflïôibus côfequêtibus fine nefeiat mûdusamp; adhuc cognitionê fui aia reqrat fi eft aliquis ordo aut funt aliqui fpûseiufdc fubftantiæcûipa.Alii uero nôeiufdemfeddiuerfi abea id eft fi funt amp;nbsp;aliifpûs tationabilesut ipa eft amp;alii carcntcsratione.amp; fi eade eftipiusquæ amp;nbsp;angelop'fubftâtiatqmrônabik a rônabili nequaq differre crediF. Aut fi nô eft qdem talis pet fubftantiâ:fed erit talis per graoâ:fi merue rit an non poffîtoîno fimiliseffici angelismifi hoc naturae fuæ qlitas autfimilitudo recepit.Reddieni poffeuidebitqd’ami(ïumeft:nôtncôferriidqd'ex initiopditornôdederit.S5amp;hocadhucadcogno icendâ femetipam aîa rcqrat fi uirtus aiæeiusaccedere pôt amp;nbsp;decedere’An eftimutabilis:an acquifita fc mel ultra non defluit.Et quid opus eft plura cómemorare:quibus ex caufis femetipam cognofeat ani marne forte fi neglexeritperfefte femetipam cognofeere exire iubeatur in ueftigiisgregûzamp;pafcer^hac dosamp; hoc nô inpprio tabernacFo fj i tabernacEis pafto^ cû præfto fit uolenti hæcpfeqlargiffimas occa fionesexhis quæfupra memorauimusfumereinquibusfefeexcrcere infermonefeientiæpro uiribus poffit.Dicantu t uero hæc a uerbo dei etiâ ad animarquæ in jjfeftibus q uidc pofita eft rnomu tn ad fii

quo ad imperfeftionem fiat adeamcôminario ncceÎTaria.Ç^od nifi pet ifta fingula quæ fupra dixiî*^ musfemetipamcognouerit.-uigiliâterexercueritinuerbodeiamp;lege diuinarconringeteidehisfingu^ lisopinionescolligerediuerforum.amp;fequi homines nihil egregiûnihil ex fpiritufâftolocutoshoc eft enimirein ueftigiisgregumramp;.’eorum doftrinam feftari.qui utfiipi permanfetintpeccatoresrnullu peccantibusremediûprouiderepotuerint.Quosquifequiturhædosutiçqui peccatorumïudicium tenent;uidebiturpafcere:circuienstabernaculapaftorum:diuerfasfcilicetfeftas philofophorumrlntue te ergo plenius $ terribile eft quod fub hac adumbratur figura. Exi inquit i n ueftigiis gregum rquafi ad earn loquitur quæintus iam fitanima:amp; intra myfteriacollocatos.-proeo tarnenq» negligatfemet ipamcognofeere: amp;requiretequidfit:amp;quid uelquomodoageredebeat:quidvcnonageredidtd exi turquafi quæ ob hanc defidiæ culpam foras mittatur ab eo qui præeft:Sic inges aiæ periculum eft: fciamfuiagnitionccj negligere:Sedfortafleqaduplicem expofitionêdedimusagnitionisfuæaîæ:ui debiturcuipia fedm earn qdem quædemoribus amp;nbsp;de aftibus fuisdifeuterenegligit amp;nbsp;inqrerede jjfe ftibusfuis:autpfcrutaride uitiis:meritoei dicirexi perquod uideat quafi de interioribus foras j’pelli-Si uero fed m æditionem aliâ qua diximus q naturam fubftantiâcç fuâ agnofd debeat :amp; ftatû uel in quofuerinuel in quo erit graueaedetur.Quæ enimfaciletalisaia juenief ita pfefta itappotéscui Hoir: oîm ratio amp;nbsp;intelligentia pateat. Ad hoerndebimus qm fermo qui habet in manibus nôad ocsaiasfit neep adadolefcentulas hicquidem loquitur fponfus neçg ad cæteras mulieres:necç ad oftogintacôcuÿ binas:aut fexaginta reginas:fed ad illam quæ inter ocs mulieres fola pulchra dicit amp;nbsp;pfefta. V n apparet ad dileftas qflt;ç aîas hæc dici:qbus eu gratia multa fentiendi amp;nbsp;intelligédi a deo data fit rnegligunt tn fdæ pattes amp;cognofeendi femetipas nullum adliibentftudium. Hisergocôminaf fermodiuinusrqa qbusmultûdatur:multûexeisexigif:amp;humilisquidcueniaamp;mifericordiadignuscrit:potentcsaût potenter cruciabunt.Si ergo amp;nbsp;tu aîa quæpulchrior es amp;nbsp;eminentiorintercæteras( Verbi gratiadoftti nis}negligastemetipam: amp;ignorâtiatuimaneasquôpoteruntuelhiquiædificatidefidetantinftrui J. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uel conuinci amp;nbsp;argui contradicentes.Digne ergo eu cômi natione qdam ad earn dicitur. Exi tu in uw

LeUbZo. fti giis gregû:amp; pafcehædostuosin tabernaculispaftoRr.Poteft ad hoc trahi etiâ illud qd Moyfes feri^ bit.Qliodfi q ifraeliticamulieradulteraueritlapidet.Si uerofiliafacerdotisîignibus exuratur Sicer; go iufta uidebitur effecomminatioin eosqui capaces effepoftunt ad agnitionem amp;nbsp;fcientiamfed per Mat.Z4. defidiam negligunt .Inquos iuftiflima indignatio fponfi eftrquia fdt unius negligentiam cederead dâna multorumrSimilisenim uidebit hmôi aîa uel iili qui acceptû denariû abfcondit in terra: ne lucri aliqd ex eo pecuniæ dns acqreret:uel illi que oeddiffe dicitur deus qa malignus erat Onaz.f. qui acte Gen.jg. ptafeminafcientiænaturalispofteritatiinaidensprofundebatinterram.Paftqresquolt;5ficut:amp;ante A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iam diximus:fi qnidem ad eàlefiâ côminationishic fermo fit mundi hqius prindpes acdpiendi funt:

uel illi angeli:

-ocr page 459-

Expofitio Sanfli HieioJn cantî.cantico. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Om dia.II.

Épiflöïa xtvi

lidilli angeli:fub quo^ cura relîquae gères habenf fine fortein hoc:fiue fecretioribus caufis gbufdam feduftæ.Si ueroad unâquâc^ anima cominatio iftareferaf:quæfemetipam negligit agnofcerefapic tcsamp; magiftri huius fæculi intelligcdi (unt doccres fapîam huius miidi:ut in fumma hoc intelligat qa neceffeeftaiameâpcipuequæbonaamp;pulchraEftfenfibusamp;ingeniouigitanscognofcere femetiparn amp;dareoperamadagnitionem fui perexerdtiadoftrinæ amp;nbsp;ftudiadiuinazacperhoc agi fpû dei amp;nbsp;fpu adoptiôis.Aut fi talishæcaïa femetiparn neglexerit:amp;a diuinisftudiisdeclinauerltneceffeelleaoperâ dareftudiismûdanis 5i fapientiæfæculi: amp;nbsp;agi fpû mûdihuiusiterûintimore. Quod defignat apogt; ft:oluscMdicit.Nosaütnôfpiritôhuiusmûdiaccepimus:fedfpirituquieftexdeo.Etiterû.Nonacce^P a. . piftisetnitetüintimorefpiritûferuitutis.-fedfpiritûaccepimusadoptionisin quoclamamusAbba ter.Hæcîterim nobis de præfenti loco occurrere potuerfit:nunc iâ conuertam ur ad confequentia’Equi tatuimeoincurribusPharaonis:fimilctearbitratusfum .pximamea. Hiftoricusquidcfenfushoc eft qnod uidet oftendere. S icut inquit tune in ægypto cû Pharao pfeques popuiû ifrael 4)ceffi t i curribus

eqtatu:amp; meus hoc eft dni mei fponfi eqtatus loge præcellebat currus Pharaôis :amp; pftantior erat ut^ potequiiHosfuperaneritamp;inmaredemerferitritaamp;tu^’ximameafponfapræcellisoêsmulieresfimi lis effeftaequitatui meo qui Pharaoniscurribuscomparus potetior utiçp eft:amp; magnificentior : inte/ riniuidetordofermonûiplorum uerborumtjdireftiOiVideamusaürnefortefcd’mintelligentiâmy fticam animas quæfuntfub illofpiritaliPharaoneamp;fublpiritalibusnequitiispofitæzcurrusdicateire Pharaonis amp;nbsp;quadrigas eius qs ipfeagit amp;nbsp;ducit ad pfequendum populiî dei : amp;nbsp;adopprimedû ifrael Certû ein eft quia tentationes amp;nbsp;tribulationes:quas excitât dæmones fftîs per aias aliquas:excitant ad lioeipm aptas amp;nbsp;côuenictes:Quibus tan$ curribusafeenfisexagitant amp;ïpugnât uel ecclefiam dei uel ß fingiilosquofdâfidelium.Deeqtatuuerodni qui fiteiusifteequitatusinExodoquidem ubiiupan Exolt;l4' tut currus Pharaonis demergunt in mare nihil legim us fcriptû;nifi tantû cp dns currus. Pharaonis amp;nbsp;exercitu eiusproiecit in mare rubrûdnuenimus tarnen quarto regno^libroq Helifeusde aduentibus hoftium quicum equitatu amp;nbsp;curribus nenerâtformidâtipuero fuo dicit.Netimeas;quoniam plures funtuobifeu ^'cumillis.Etcrauitinquit Helifæusamp;dixit.Dneapioculospueri huius utuideat.Et apcruitdominusoculoseius amp;nbsp;uidit.Etcccemonsplenusequitibuserat. Etcurrusignei incicunitu , Helifæiquidefccderantadeum.Sed amp;nbsp;in fgt;pheta Abacuemanifefte amp;nbsp;euidenrerlegimusdeequiratu dni amp;nbsp;epafeédât equos fuos Si'ttgfcripturæ uerbahæc.Nuqdfliîinibus irafeeris diieaut in fiuinibs» fu tor tuus:autin mari rubroïpetostuus:quiaafccdensequostuos:amp;equitatustuusfalus.Sût ergoeq dni quibusafcenditamp;equitatuseius.Quos ego non alios effeputo:^ illas aîas quæ frenum difcipli^ hæeiusaccipiuntamp;iugumportâtfuauitatis eius amp;quæfpiritu dei aguntur:amp; inhoc efteisfalus. In tçnelationeiobânislegimuscpapparuitciequusamp;fedensfupeumquidcfidelisamp;ucrus:amp;cumiufti da iudicâs cuius nome eft uerbum dei. Ait ergo:amp; uidi cœlû apertû amp;nbsp;ecceequusalbus:amp; qui fedebat fopeumuocabatfidelisamp;uerus:amp;cu iufticiaiudicansamp;pugnâs:amp;roculieiusficutflâmaignis:amp;fu per caput eius diademata multahabètianomc fcriptum:qcf nemo nouitnifi ipfe:amp; adopertuserat ue ftitnentûfanguinecôfperfumamp;uocabat nomèeiusuerbû dei.Etexercituseiuseratincœlo:amp;feque^ bant eum in equis albis induti biffy no albo puro.Sed opus eft gratia dei quæhorû nobisaperiat i ntcl leftum:quo poffumusaduetterecqd iftæ indicèt uifiones:qui fit equus albus amp;nbsp;qui fit qui fedet fuper eûcuiusnomencftuerbûdei.Etfortequidêdicetaliquisalbûen'eequujCorpusqd'affumpfit dnsamp; C quoillequiinprincipio erat apuddeû deus uerbû:uelueftitus:uelueftus eft. Aliusaûtanimam dieet: quâaffumpfttprimogenitusoîscreaturæ:amp;dequadicebat.Pt3temhabeoponèdieam:amp;ptâtcmha^Iohan.|ô* ' beoiterûfumèdicam.Aliusueroutrûqîfimulcorpusatcga!am:quafiubipeccatûnôfuerit equû dici albû putabit. Aliusadhuc qrtoloco ccclefiâ dieet quæ amp;nbsp;corpus eius noïaturalbû uideri equum quaft nonhabenté maculaautrugâquamfibiipefanftificauitlauacroaquæScd’mhæcaûtfingula etiâil laaccipi quæ fequunt niilitiâ cœli amp;nbsp;exercitû uerbi dei amp;nbsp;qûo finguli quieg eorû fequetes uerbum dei equïsalbisfedeânamp;biffynisalbisinduantamp;mûdis.Huicergoequoalboquoipeuehiturqui uerbu dei appellat uelhuicequitatui cœlefti qui eü fequit inalbis nihilominusequiscompat amp;nbsp;fimilej facit xpsecclefiâfuam.ln curribusaûtPharaonisuelitapoffumusaccipere:ut$tumhicdnieqtatus cquigt; tatum amp;currus Pharaonis eminet amp;nbsp;pcelliotm tu quæ pulchra es in mulieribus pcellis amp;nbsp;emines omS teliquasaias quæadhuciugûPharaonisportant:amp; feflbres eiuspatiunt;nelcertecp equitatushicme# usquilauacroaquæmûdatuspurusamp;câdidusfaftus eft:/ÿucrbûdeimeruithabcrefefforemexcutrî busaffumptuseft pharaonis:inde enim ocs ueniunt credctes:quiaxps uenit inhûc mûdum peccatores faluosfacere.Hoc ergo modo pot explanariuerficulihuiusfenfus.Equitatuimeo qui fuit ante in curri busPharaonis:amp; nûcfequitmeinequisalbispurificatuslauacroaquæfimilc tearbitrot^aximamea ß eatæ ergojunt ille animæ quæ dorfum fuû curuauctut ut fufeipiant fefforê uerbû dei fup fe: amp;nbsp;frena eius patiunt:utquocüq; ipfe uoluerit fleâat cas amp;nbsp;agat:habenis pceptorû fuoR;:quia iam non propria uoluntateincedunt:fedadoîa ducunt amp;nbsp;reducunt uoluntatefeflbris.Etfortaffis uidebiturfcamhoc tp multis aîabus côgrcgata eft ecclefia: amp;nbsp;exemplû uitæ accepit a Xpo:qd'non tam ab ipfa deitatc uct bi dei ^cepit quæ mieç fupeminet eos aiftus uelaffeftus:qui ad exemplû dari hoîbusdebeât fed ilia aîa quæaffumptaeftabeoinquafnitfummapfeftio:illafïtad exemplûpofita:amp;ipfadicathieproxima meacuiiis fimilitudinc habere debcat ctiâ ccclefia:quæ ex multis côgtcgat aîabus ilHs.f. quaêptius fut

-ocr page 460-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRÄCTATVS HI

rant fub iugo ôi curribus Pharaonis et cqtatus dni appellant. Qyae afit ex d nabus cxpofitiocoucnifc magis jgt;pofito uerficulo uideaf jgt;babis etiam tu qui legis.Qua fpeciofæ fadae funt genæ tux raq^tuw p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turiszceruixtuazficuttedimicula.Ordo dramatis huiufmodi uidet habere côfequctiâ.qd’ pote qj au

fteriore ufus eft cómonitióe fpôfus ad fpófam ^teftatus ei qcf nil! cognofceret femetipam exitura eHec in uelligiis gregum óc pafceret nó oues led hædoserubuerit fuper aufteritate prxccpti:fed rubor ncre

. cundiæ diffufus in uultu fpeciofas effecerit genas eius amp;nbsp;multo fueratpulchtiores.Nó folfi afitgenx fed amp;nbsp;ceruix eius tâ decora fit reddita:qfi monili um redimiculis adornata. Pulchritudo ergo genaruï turturibus cöparat:($ p hmói aues firn ui honeftas uultusamp;alacritas idicet H æc eft hiftorici dramatis ex planatio.Sedueniamusadrem.Paulusapoftolusfcribensadecclefia. Corinthiorum ira ait. Corpus I.Cor.lz. aüt non eft mcbrum unum.-fed multa:amp; li dixerit pes qa nó fum manus nó fum de corpore: nó j»ptet eanoneftdecorpe:amp; fi dixerit auricula qa non fumoculus:nófum decorpemójjptereanóeftdecoW pore. S i totu corpus eft ocul us ubi eft auditus.S i totü audi tus ubi odoratus. Nüc aut deus pofui t quodcjmcbrûincotpeficutuoluit.Êtcumpluradifputairenad ultimö dixit. Vosauteftiscorpusx^i Ephe.y * nbsp;nbsp;amp;mcbraex pte.EtitejtadEphefiosIctibêsdixit.Subiediïuicêidorexpi.Mulieresuirisfuis fubieft«

fintficutdno qa uircaputeft mlieris ficut amp;nbsp;Xps eftcaputeccEiaeipe faluator corpis fj fic eccfiafubici' fta c xpoitaamp;mEicrcsuirisfuis ioibÿ. Viri diligite uxores ufas:ficamp; xpsdilexit eccEia fua.-etfemetipuj tradiditpro ea ut ed fanftificaret lauacro aq in uerbo:ut ipfcfibi prxpararetgloriofam ecclefiam.'nó ha bentemmaculamautrugam:autaliquidhuiufmodi fcdamp; elTetfanftaamp;imaculara:EtpoftpaucaNc E moinquitenimaliquandocarnemluamodiohabuit:amp;nutritetfoueteam:ficutamp; Chriftusecdefh am:qma membra lumus corporis eius:amp; reliqua.Hoc ergo edocetnur: quomodo fpófa Chrifti q“^ eft ecclefia etid fit corpus eiusamp;mcbra.Si ergo audiasfponfi mcbra nominari:ecclefix meto dici intel lige:in qbus ficut funt aliqui qui dicunf oculi.-pro intelligentiæ fine dubio ac feientiæ 1 umine: amp;nbsp;aures pro audiendo uerbo doftrinæialii manus pro bonis operibusreligiofifcg minifteriis.lta funtalii qui amp;genæ eius appellentur.Genæaût partes uulrusdicunfa’nqbushoncftasamp;uerecundiaafeagno feitur per qcf fine dubio illi in membris ecclefiæ declarant;qui caftitatis amp;nbsp;pudicitix excolunthonefta tc.Prohis ergo ad oê corpus fpófxdr.Qudfpeciofxfaftx funt genxtux.Etob^uaqa non dixit. fpeciofæ funt genæ tux:fed $ fpeciofx faftx füt utondat prius gdc nó eas ita fuifle fpeciofasif? qnfufccpitol cula fponfi amp;nbsp;ipequi loquebat per 4)phetas prius affuit:amp; mfidauit fibiipi ecclefia fuani lauacroaqux:amp; feciteam non habere maculam autrugä:amp; agnitionem fui pftititei.-tuncfadxfunt fpeciofæ genxeius.Tuncenimcaftitas amp;nbsp;pudicitia amp;nbsp;uirginitas quxpriusnonfueratper ecclefisg^' Natura tnrjsnasfpeciofodccorediffufacft.Quætngenarûfpeciesideftpudidti.Tamp;caftitatisturtuhbuscompaf^Ç turis qualis Tutturujn ferunthmói naturameffe utne^ mafculuspreter unam foeminam adeataliam neefoe«’* cft. na plus $ unum patiatur marem:ita utfiaccidatalrero intercepto fupereftealterum.'paritercumcon iuge extinftusfi t ei concubitus amor. Conuenienter ergo fimilitudo turturis aptatur ecdefix q» ndal teriusuiri poftchriftumconiugiumnefciat.uellt;pcontinentixamp; pudicitixineatan$ torturumuoj litetmultitudo.Secundohancintelligentiam etiam ceruicemfpon fxacdpiamus.Quxfinedubion

F nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ix intelligi debeant animx qux xpi iugam fufeipi nntdiccntis.S ufeipite fuper uos iugum meum

Mat.’lh nbsp;nbsp;iugum meum fuaue eft.Obedictia ergo eiusceruices eius appcllantur. Ceruix ergo eius fpedofs

eft ficutredimicula amp;imerito.Quamenim{priuspreuaricationisinobcdientia turpem fecerat:nücoj)t dientia fidei fpeciofamfedtamp; pulchram.Ceruixergo tua fpedofa fafta eftficutredimicula.Ad ütrült;J enimfubauditutfpeciofafaaaeft:ficutredimicula.Rcdimiculahicdidtconftri(ftiones uelconnexio nesmonilium:quainceruicibusfedcrefolcnt:cxquibusdeducituramp;defcenditperomnecollumreh quusornatus.Ipfiergoornamcntoq(fceruidbusiponi foletceruicemfponfæcôparauit.Qyod'diftu itaaduertimus.Ceruicemdiximus fubieä:ionemamp;obedientiamdid pro eoqgt; quafi!iugum Xpi W cipiat.amp;fidei eiusobedientiamprxbeat.Ornamentum ergo ceruidseiusquceftobedientia.Xpus eft Ipfe enim prior faftus eft obediensuRç ad mortem:amp; ficut per unius Adx.f.inobedientiam peewto;^ tes conftituti funt multirita amp;nbsp;per uniusobedientiam Xpi dumtaxatiufti conftituentur multi .Otna mentum ergo amp;nbsp;monileceruids ecdefix obedientia Xpi eft.S ed amp;nbsp;ceruix ecclcfjxid eftobedientiao? fimilis effefta eft obedicrix xpiïqtf eft monilc ceruids. Magna ergo in hoc laus fpöfx eftjinagna^ccïix _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gloriaubi imitatioobedictixeiusexxquaf obedictiæxpi que imitât ecclefia Hxcitem ipa fpcciesnio

(jen.5S^ nilisetiäinGenefi memorat a iudapatriarcha Thamarnuruiluxqn cueaqficü meretrice cócubuft

C data.Quodnóoibuspatetmyfterium.intelligiturperhoctp xpusccclcfix:qu3cxmultoR; dogmatu proftitutionecollegeratfururæpfcftiôishxcdeditpignora : amp;nbsp;iftud obediêtix monileceruici eiusim pofuit.Similitudinesauri fades tibi cü diftindionibusargentitquoadufep rex fitinrecubitu fuo.bu pradiximusepfpedes dramatis libellushicordinaturpfonait;imutatióec5texifamp;nue ergo uidentlÆÇ amid uel fodalesfpófi ad fpöfa; locuti q fecöduitdligctiä myfticä:amp; ut fupra iä diximus autägelnue^ ctiâ,pphetæaut patriarche pofTuntïtelligi.Nó emtöcfolucum poftbaptifmöiohänisin defertottta^ tuseftadiabolodnsacceflerötangeliamp;miniftraueruteidedanteaduêtupfentix corporalisminift^^ uerût femp.Nam amp;nbsp;lexdifpofita in manu per angelos dicif mediatoris.Scdadhebrxosfcribcsapofto Heblt;4* nbsp;nbsp;nbsp;lus dicit.Si ein qui per angelos habitus eft fermo fadus eft firmus.Ipfï ergo erât uclut audores amp;nbsp;4’^“

-ocr page 461-

Expofitîo.S.Hîero.incantîcacantico. OmdiaJL

Epiftola XLVr

ratoresappofitipuulefpöfecöpaedagogokge.'donecplenitudotcporuucnirenamp;niitterctdcusfiliuj fuum natu ex muliere tadû fub lege amp;nbsp;adduceret eä lub audoribus amp;nbsp;proturatonbus amp;nbsp;pedagogo l£ge;ut ipfius uerbi dei ofcula dodrinä fcilicet uerba quæ fufdperct. Anteq; ergo tcpus hotü adefletan biultisangelorü mifterioexcolebat fpöfa qui apparebant tunchominibus;amp;loquebant ea quæ res po kebat amp;nbsp;tps.Nó em tu mihi ex aductii faluatons in carne fponfam dici aut eccEiam putes;fed ab initio humanigenerisamp;abipacöftitutiöemundi.JmmoutPauloducealtius myfteriihuiusorigincrepe^ tam ante etiä cöftitutiöem müdi.Sic em dicinpe.Sicut elegit in xpo ante gftitutionc müdi ut effem? Ephc.ï.' fandi amp;imaculati corâipfoincharitatcpdeftinâsnosin adoptionêfiliorû.Scd amp;nbsp;inpfalmisfcribitur Memêto côgtegatiôis tuæ dne.quä cógregafti ab ini tio.Prima etem f undamcta côgregatiôis ecdefiæ ftatim ab initiofunt pofita.Vnde amp;nbsp;apoftolus didtædificari ecdefiä nó folö fuper apFop; fundament nbsp;nbsp;„

^••fedetia' ^iphetaçK.inter^phetasaûtnumcrat amp;nbsp;Adâ:qui magnûmyfteriûprophetauitin Chriftoamp; a ; in ecdefia dicens;Propter hoc relinquet hö patrc fuu amp;nbsp;matte fuä:amp; adhærebit uxori fuæ:amp; crût ambo ’ï’wrneuna.Euidêterem de hisdidis eins didtapFs. Quia myfteriûhocmagnumfit.EgoaûtdicoinP.P,^ * Chrifto amp;nbsp;in ecdefia:fed öi idêapFs cû didt.S i em ecdefia dilcxit ut femetipum traderet pro ea fandifi * nbsp;nbsp;nbsp;*

canslauacrcaquæ:nôutilt;$oiléditeâptiusnôfuifle:qûoeidilexifleteâquænôerat.Sed eä fine dubio dilexitquæ erat. Erat aut in oibus fandis qui ab initio fæculi fuerât fadi.Diligcs igit eâ uenit ad eâ.Et ficutpnerifuicômunicaucrûtcarni amp;fanguini:fimiliter amp;nbsp;ipepticepsfadusefteorôdcm:acfemetip# ium proeistradiditJpft erh étant ecclefia qua dilexitmteâ uel nûerofitate augeretmel uirtutibuscxcoj» leret:uel perfediôischaritate de terris trâfferret ad codu.M iniftrauerûtergo amp;nbsp;prophetæ ab initio.mini nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..

ftrauetut amp;nbsp;angeli.Quid em aliu^fiebattûcen apparuerûttres uiri Abraefedeti adquercû mâbræ. Li g ' * «tilia angdoiiifpedes plusaliqd^angelicuoftêderitmifterifi:nâtrinitatisfibimyfteriû,pdebat-Hoc*^’^°’5’-État amp;nbsp;in exodo;Cû angelus dni dicit in flama ignis apparuifle,moyfi in rubO. Côlinuo autc in fubfc quctibusdnsamp;deusloquiinâgelofcribitîamp;ipfedeuseffe Abraâ amp;nbsp;deus Ifaacamp;deus Iacob defigna tur«Quodquidähxreticoß:legctesdixerüt:Deu legisamp;,pphetai{;lôgeinferiorêeffeq’Iefum xpum amp;nbsp;^piritum fandû:amp; eoufiÿ impietatê fuâ ptéderûnutplenitudinc quidc inxpo ponât amp;nbsp;in fpiritufangt; fto.Impfedioné uero amp;nbsp;ifirmitatc 1 deo legis. S ed hæc alias.Nuc aùt nobis^ipofitu eft onderc:qûo fan ftiangdi gante aductû xpi uelutparuulæadhucfponfætutelâ jjcurabâtipfi funt amid amp;nbsp;fodaleslpô fi-‘qui ad eâ dicerc uideant. Fadamus tibi fimilitudiesauri eu diftidionibus argeti ufcgquo rex fîtî re cubitu fuo.Indicât ergo cp ipi faciâtfpôfæ nô aurû(neep em babebât taie aurû qledignum erat offerri fpôfæ)fedproaurofimilitudinesaurifefacere,pmittût.ËtnôunâIimilitudincfed multas.lta etiâ di^ cuntde argcto;fed qfi habêteslicet paruâ argeti materiâ ^mittûtei fe facere nô fimilitudinesifed diftî^ Clones argêtimtpote quibus nô tâta abûdaret argeti materia utcónexö aliqd amp;nbsp;folidû opusex coproai diicere poffentded diftindiôes folas:ac figna qdâ paruamelut punda inrerfererêt illi operi : qef ex auri finiilitudinefaciebât.Hæcergoamid fpôfiillidequibusfupradiximusfpôfæfaciûtornamenta. Sed quid in his fecreti côtineat:amp; gd elocutiôis nouitas ipfa parturiat.-oipotétis uerbi acfpôfi prej pcemur Utipenobisarcanihuiusclauftrapatefatiacquopoffimusnôfolûadintelligêdahæcilluminati.-uerûi« I cda'ad,pfe; cda:ac fcd'm menlurâ eorû : qui leduri funt moderationc eloquii fpiritalisacdpere. A uri specie in multis fæpeoftcdimus figurâ tenere intelligibilis amp;nbsp;incorporeæ naturæ Argetum uero uirtu. . te uetbi ac rônis feef m q» amp;nbsp;dns didt per ,pphetâ.Dedi uobis argetû amp;nbsp;autûmos autc fedftisargctea amp;nbsp;toct-j. aurcabahalim:oflcdensperhæc amp;nbsp;dicês:quiadedi uobisfenfum amp;nbsp;rationc:quamedeû amp;nbsp;fentirepoG-fais amp;nbsp;colereî'uos aût amp;nbsp;fenfum amp;nbsp;tônem quæ in uobiseftad eoleda dæmonia trâftuliftis.Sed ôi elo;^^* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Qadnieloga cafta:argctöigne4)batö.EtitC|inaliisargentüignitö iufti ligua mcorat. Chérubin uero^æ^^'**®’ aüreadicuntunqni quidc plenitudofcictiæ deiinterptantîfedamp;câdelabrûintabernaculoteftimonii aureû amp;nbsp;folidum poni iubebanqd' mihi uidet donum tenere naturalis legis in'qua lux fciêtiæ habet. Sed quid opus elî milita côgrcgareteftimonia.'cum in promptu fit fdreuolctibusin multis feriptu^^ rælocishoc indicari qef aurû ad fenfum mctemij reuocetiargentum uero ad uerbû atqi eloquia refe^ ratur.Nuncergo^iperemus ad contemplâdum quô fcd’m ea q pmifimus amici fponfi dicât fefimilO tudinesauri facere fponfæcum diftindiôibusargcti.Videt ergo mihi eplexquæpcrangelosdifpofita cftinmanu mediatoris qn quidc umbrâ habcat futurop; bonorumnon ipam imaginem rerô:amp; quæ cuntjcontingebantillisquiinlegerefcruntinfiguraamp;nôinueritatecontingebantifta oialîmilitu^ dinesauri fuerût nonauru uerû.Qiiod fcilicetaurûucru inillisquæincorporea funt amp;nbsp;inuifibilia ac fpiritalia intelligat.Similitudo uero auri inquonôeft ipfa ueritas.Ied umbra ucritatisiftacorporeaamp; uifibiliaacdpiantur. Verbi gratiaiSimilitudo auri fuit iftud tabernaculum manufaftum de quo di/ cit apoftolus.Nonem manufada iftaintroiuitiefusexcplaria uirorunnfcdinipfumcoclû.Ergoquæl^^^’^*^* inccclisfuntinuifibilia amp;nbsp;incorporea ilia funtueranfta autem quæin terrisuifibilia amp;nbsp;corporea :exci? plariauetorumdicunteflenonucra.Ifta tn funtquæfimilitudinesauriapppel antur:inquibuseft amp;nbsp;atcateftamenti amp;nbsp;propiciatorium amp;nbsp;chérubin amp;nbsp;altareincenfi:amp; mefa propofitionis amp;nbsp;panes: fed amp;nbsp;uelamen:amp;columbæ:acferæ amp;altareholocauftorum:amp;ipfum tcplujat^omniaquæinlege feripta funt.Omniahæcfimilitudineserantauri.'fed amp;ipfum aurû uifibileproeocpuifibile erat non erat au# rum uerum:fed fimilitudo erat illius ueri auri inuifibilis.Iftas ergo fimilitudincs auri feccruntfponfæ ecdefiæ fponfi amidiangeli uidelicetamp; prophetæfquiminiftraueruntinlegecæteriftjmyfteriis. Hoc

-ocr page 462-

PARTIS n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;111

Collof .Z. opînot amp;nbsp;Paulus intelligcns dicebatîn religioneangelojt in his quæ nuit friiftia infîatus fenfu carnis K fuæ.Oîsergo iudaicus cultus amp;nbsp;religio fimilitudies funtauri.Cûaûtcôuerfustuent quisad dnni:amp; ablatum fuerit ab eo uelamc tune uidebitaurum uerû.xuius auri anteq» adeffet amp;nbsp;cognofeendum fe pberetümilitudinesfeceruntfponfæamicieius.’ut exillisfimilitudinibus cômonitaamp; ^uocata ueri i»Corîn.iio. auridefideriûcaperet.Hoceintafl:ûindicatPauluscumdicit.Hæcaûtinfiguracontingebatillis.Scri ptaaûtïunt^pter nos in quos finis feculofö deuenir.Seddefinequidcqd' dicitPaulusnó intelligas corporalem.Finis em corpalis multos inueniet pro qbus nô funt feripta hæc.Necg erii hmôi de his red ; pientintelleftûdedfincfæculopîperfedioncrerûintelligequæuticjPaulo Si fimilibuseius adueniffe et propter ipfos feripta hæceffe dicuntut;fed hæc in excurfu diximus uolctes oftenderequo amici fpon fi dicantad fponfam facerefe eî fimilitudinesauri cû diftinâionibusargêti:per ea feilicet quae in lege amp;nbsp;(Pphetis per figuras Si imagines Si fimilitudines amp;nbsp;parabolas feripta tradiderût.S ut tn in his Si par uæ quedâ diftinftiôcs argenti indtcia.fcilicet fenfus fpiritalis uerbi amp;interprætatiôis rônabilis.f»amp; uab Efa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exigua.Ante aductu nâ^ dni uix ficubipphetarû aliqs paru quid occulti fermonisapparuit.

Ezech. zj. Verbi gratia ut Efaiascum dicit.Vinca dni fabaoth domusifrf eft amp;nbsp;domus iuda nouella dilettaamp;ite turn alibi.Aquæmultæ genres multæ funt amp;nbsp;Ezechielnominansduasforores.Oollam Si Oolibam aliam famariam diftinguit effe Si aliam'iudæâ:amp; ficubi talia quædâ ipfisjjphetis interptantibus ape^ riant iftæ diftinftiôcs atgêti dicunt.Vbi uero Saluatoramp; dns nofteriefusxpsaduenit nota faciès om^ nia ueibo uirtutis fuæ in paflîôe eins iudiciû datû eft.-q? ea quæ in abfcôditis tenebant amp;nbsp;archana étant inlucempfetent:amp; admanifeftationéuenict:perhoc(ÿ uelü’tcpliquoad uifumfanfto^tfanftaarcana uelabant fciiïum eft defurfum eius ufqp deorfum palâ fore dénudas omnibus ; q intrinfecus uidebat obteftû fie ergo illud quod pet angdos amp;nbsp;prophetas mîftratuj eft fimilitudo auri’ fuit cum diftinftio nibns paruis Si exiguisargcti.Hæcaût quæper ipm dnm noftrûiefum xpm tradita funtinaiiro uero amp;nbsp;argétofolidocoIlocatafunt.Hæcem quæperamicosfponfi fafta eft fimilitudo auri cû diftinftiói^ bus argenti nô in fempiternû mâfura ^jmittitur.-fed tps ei ftatuit ab illis ipfis dicentibus.-ufqquo rex i tecubitu fuo.Cu em tecubansdormierit ut leo amp;nbsp;ut catulus leonis:amp; poilhæc fufcitaueriteû pater amp;nbsp;refurrexerit e mortuis:fi qui fucrint côformesrefurreftiôis eius iâ nô in fimilitudineaurind eft nô inre turn corporaliû cul tu manebûtifed uerum aurû ab ipfispercipientcredentes amp;nbsp;fperantes nonea q ui^ . nbsp;nbsp;nbsp;dentut.'fedquæ nô uidentunnec quæin terris funtdedquæ in cœlis ubi Chriftus eft in dextera dei fe^

z«vonn.)« dens:amp;dicet.Qiiia et fi cognouimus Chriftûaliquâdo fetfm carncdednûciâ nô nouimus.Non ergo iamdiftinftionibus paruis argêti fedinlatitudinê diffufoutent argento.Audienteih quia in ilia auri fimilitudinepetra quæ fequi dicit et potum populo præbere Chriftus eft:etmarebaptifmuseft:etnult;! besfpirituffanftuseft.etmanauerbûdeieft:etagnuspafcæfaluatoreftret fanguis agni paflîo Chrifti eft:et uelum quod eftinfanftisfanftoruquodiuina ilia et arcana legebant caroeiuseftialiatj mune^ ra ex eius refurreftione patebunt non iam parua utpriusdiftinftiôeded latiffima expofitiôepatefada. Adliucautemutclariusfiatîquod dicit ufqquo rcxfitinreciibitufuo:etiamdefecundaßaala' f»phe Name.Z4‘tia quæ deduifto ira continet proferemus.Orieturinquitftella ex lacobætexiethomodefemine eius etdominabiturgentibusmultis.ExaltabiturGogregnûeius et crefeet regnu eius. Deus educet eum cxægypto:ficutgloriaunicornis:etcomedetgentesinimico!î:fuorû:etcrafl’itudines eorum medula^ bittetiaculisfuis fagittabit eosrecubensutleotrequiefcetet ficutcatulusleonis.Quisfufeitabit eum. Confidera ergo et ex hisdiligentiuset uide quomodoomnia fimilitudo auri ufq ad extremum teni pus ad recubitum régi s-feilicet ftare mcmorat.Poft hæc ergo exaltabitur Gog:id eft fuper tefta regnû eiuscumuidelicetdeterrisadcœleftiafueritteftatrannatum.Seddehis plenius prout dominus de^ ditinnumerorumlibroprofecuti fumus.Requiramusfanefictiamfanftispatribusipfis et prophet tistqui miniftraueruntuerbum ante aduentumdomininoftriiefu chrifti pafeftionishuiusucri^au ri gratia data fit;an tantû futura hæc intellexerint et in fpiritu uentura præuiderinr. Atq ob hoc folu di Iohan.8lt; xeritdominusdeAbraam.Quiadefiderauerituiderediceiusetuiderit etlætatusfinq’feilicet in fpiri ritu futurapræuiderit.-etmagis fortaffehocita efTeetiamillefermo confirmetqui ait.Multi iufti défini deraueruntuiderequæuidctis.’amp;nôuideruntîamp;audire quæauditis amp;nbsp;non audierunt • Quamuis necillispotueritdefuifteperfeftioueniensexfide.Quæenimnos fafta credimus:hæcillimaiore cum Hæc funt expeftatione futura credebant.Sicut ergo ex aduentu Chrifti credentes præreritorum fidesîira Si illos pulchra uctfmyrQfQtyjadfummamperfcftiôisadduxit.Qiiodfiadunamquamqanimam referatur expofitio: ba. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uidebitur q doneeparuulaeft adhucanima Si imperfefta : amp;nbsp;fub tutoribus Si procuratoribus pofM

ta:fiue doftoribus ecclefiæ:fincangelis:qui paruulorum cuftodesefle dicuntur:amp; uidere femper üci^ em p.itris:qui incoelis eft:fimilitudinesauri fiuntei cum nonfolidis Si fortibus alitur uerbi dei cibis: fed fimilitudinibusimbuitur.melut fi dicamus parabolisamp; exemplis docetur:pro quibus Si ipfe Chri lohan .z. ftus dicitur ætatecrefeere amp;nbsp;fapientia Si gratiaapud deum amp;homines.In illis ergonmilitudinibus im buitur.’amp;fiunt ei paruulædiftinftiones argenti. Aperiuntureniminterdumamp;his qui imbuuntur par ua aliquaamp;raradefecretioribusmvfteriisîutdefideriumconcipiantmaiocum.Neqenim defidera^ ti quid poteft fi penitus ignoretur:amp; incipientibus amp;nbsp;primis ineruditionibus pofitis :ficut non funt adfubitumcunftapandenda:itaneqpenitusabfcondenda funt fpiritalia myftcria:fed ut ait fermo diuinusfaciendæfunteisdiftinftionesargentisamp;fcintillæquædamfpiritalisintelligentiæanimisœ^ ruminitiandx

-ocr page 463-

Evpofitîo.r.hîcro.în cantî-cantî. Otnelîa JL

Epiflola XLVI

tiitn initiandæ funt :ut guftuj quodâmô defiderandæ dulcedinîs futtiât.ne ut diximus lî pcitus îgno tetur nec oino defideref. Verum, (p paruulâ noîamus aiammemo itaaccipiat quafi Xecundû fubftannd puula dicatur.fj ft cui deeft eruditio amp;nbsp;in qua eft exiguus intelleftus ac nîmia peritia:hanc puulam di cinmsaiam.Igiturhæcfiericôuenitufqgquo texfîtin recubitu fuo.id eftuf^quoinidjgt;tjciathmói aia ut capiat regem amp;nbsp;habeat recûbcntc in femetipa; S icem dicit hic rex.Quia habitaboin eis amp;nbsp;inam uulaboineis ÿtefto qui tantam uerbo dei cordis fui latitudinem pbent: ut etiâ in eis deambularedigt; amplioribus intelligentiæ agnitionifcgdiffufioris.Ita ergo :amp; recubare dicif in aîa

n a une duhio.de qua ipedns dicitper jjphetam.Supquê requiefcam nifi Æphumilê amp;nbsp;quietôamp; tre^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

inentem lermones meos. Habet ergo rex ifte qui eft fermo dei in ilia aia quae iam ad pfeftum uenerit tecubituni funnrift tarnen no fit inea aligd* uitiu;fed plena fit fanflitate plena pietate.fidepace omni^ uiautibus.T une erii deleftat in ea recubare regê amp;nbsp;habere recubitum. Ad hanc em aiam dfisdice uM.Quiaego ôi pater meus ueniemus 8i cocnabimuscum eo:amp; manfióem faciemus apud eum. Vbi xps cum patte amp;nbsp;ubi manfionem facit qdni recumbit.B eata illius latitudo aiae beata ftra;

ta lums mentis ubi pater amp;nbsp;filius (ut non dubito) una cum fpufanfto recumbit:cœnat:amp; manfionem P ^•Qyibusjjutasopibusjquibuscopiistales conuiuaepafcunE.Pax ubi primus cibus efthumilitas “^U‘5Pponit acpatientia.mâfuetudoquotç amp;lenitas:amp;qlt;f fummæei fuauitatis eft puritas cordis '^Mritasautinhocconuiuioprincipalcobtiuetlocô.Taliergomôetiâtertiaexpofitioneadunâquâ^ îaiatureferripofl’euidebitqcfait.SiFitudinesauri faciemus tibi cudiftinöióibusargentiquoadufcg deditodorem fuû:fiue odorem cius.Infpeciedragmatis uidef hoc oitendi (j poft hæcjvba îgreffafit fpófa ad fpófu:amp; unguctis fuis unxetit eü:ac miro qdâ gne qfi nardj» 9 prius odorê nó dederat cu eet aprf fpófa tóe dederit odorê «f uö cö cotpsptigit fpófimt nó ta ille ex nar öoodotê qnardusex ipofumpfifle uideat.Si jvofcd’jhâcdriâ quæinaliisîuenit exêplaribuslegimsi ^ardusmeadeditodorceiusinuenitadhucaliqddiuiniusmtuideat unguentumhocnardi quo un «Us eft fpófus;nó tm fuum qui nardo ineffe naturafr folet;fed ipius fpófi odorê cocperit:amp; ipi us odo^ KUiadfpófamreportauetitnardusmtineoquo unxiteu odorê fpófi ipius unguenti munus accepe^ ut.amp;hoc fit qtf dicere uideaf.Nardus mea qua unxi fpófum:regtefla ad me odorê mihi detulit fponff «uelutfupato natural! fuoodorepfragratiafponfiißiusmihi detulitfuauitatc. Haechabet hiftoricf dragmatisexplanatio.Sedueniamusiamnöcadintelligentiafpiritalem.Ponamushic fpófameccle^ Raminpfonam Mariae quæ decenter utiegdicit afferrelibram unguenti nardi pifticipciofi:amp; ungere pedes iefu;5e detergerecapillis fuis amp;nbsp;recipe quodâmodo ac recupardper crinê capitis fui ad femetipam Unguentum ex qualitateac uirtutecorporiseiusinfefl:ö:amp; odorê nó tam nardi per unguentu $ ipius uerbi dei ad fe ttahentê per capillos quibus aftergebat pedes : amp;nbsp;impofuit capiti fuo non tam nardi qp xpi fragrâtiâ amp;nbsp;dicere. Quia nardus mea miffa in corpus xpi reddit mihi odorê eius.Deniçg uidc quo modohaecipa referuntur.Maria inquitattulitlibram unguenti nardi piftici pdofi: amp;nbsp;unxitpedes te» fuamp;exterfitcapilliscapitisfui.Domusaôtinquittotacepleta eftodoreunguenti. Quidutiiçindicat , Quia odor doftrinae qui ^cedit de xpo Si fandifpiritus fragrantia repleuitoêm mundi huius domû lOhanaZ* anotius ecclefiæ domum. Vel certerepleuit oêm domum aïæ illius:quæ odoris xpi fufeepit participiû onerens primo fi dei fuæ manus.'uelut unguentu nardi:amp;' recipiês ex hoc gram fpûffanâi fpiritalis doj? ctrinæ fragrantia. Quid ergo intereft utrum in cantico canticoru fponfa perungat unguêto fponfumj anineuangeliodifcipula magiftrum:amp; Maria xpmfperans(utdiximus)rediread feexhoc unguêto odorem uerbi:amp;fragrantiam xpi:ut eoipo dicat. Bonus odor fumusdeo. Etqm plenufide fuit iftud Unguentum amp;nbsp;pciofi effeftus ob hoc amp;nbsp;iefus teftimonium reddidit ei dicens.B onu5 opus operata eft inme.Sicergo rurfus in cantico canticop: poft aliquantaampleftitur emiflióes fponfæ:ficut hic opus Mariæaitetü.Emiffionestuæ paradifus cum ftudu pomorum.Cyprus cum nardis Nardus cum cro CIS. Ampleftit ergo amp;inhisemiflîonesac muncrafponfæ.Obferuauimusfanetp inhisquænuncmc motauimus pluraliter primoipoftmodu fingulariter nardum pofuinquod putofecundu illam rónej diftum:quia negotiator regni cocloru plures primo margaritas négociât ; ufcgquo ad unam pueniat pciofam.Et forte quoddixit.Emiffionestuæparadifuscû fruftibuspomoriuillosindicatfrußus cuj ” a^^.^’^’^dmisquosafferimusex inftitutionibusamp;doftrinaprophetica.Ex doftrinaueroipius dni noftri iefu xpiæmiflîones noftrae amp;nbsp;munera nó plureshabent nardosfed unam:fed nuncredeamus ad cam quædicit.Nardusmea deditodorem fuu:amp; uidefi poffumusadhucetiam hocinloco intelligere pntutp fi qn ualuerimus intégré amp;decentcr exponere dedeitatex^i:uirtutemcg eiusac maieftatem di gnisalTertiôibusconfignare.'tôcfortaffis merito dicet:uel ecclefia illa:uel aia illaquæ ita manifefte po^ ^“^dtgloriam eius exponere Nardus mea deditodoremfuum.Necmirumuideri debeffi xßs quem Mmodum fons eft amp;nbsp;flumen aquæ uiuæ de quo4)cedunt:amp; quenadmodum panis eftamp; uita dat.-ita amp;nbsp;narduseft:amp; odorem dedit:amp; unguentum efttquo qui unfti fuerintxpi fiant.-ficut dicit in pfalmo Nolite Ungere chriftosmeos.Etfortaffefecudu illud quod didtapoftolus.Hisquiexetcitatoshabentps.lo44 fenlus M diferetionê boni uel mali.-fingulis quibufij fenfibusanimæfingula quælt;j xps efficituc. feeir Hcb-^» coem otu^my, lumendicittuthabcantoculi animæquoilluminenf.Tcdrco Si uerbumtut habeat an O tes cp ^v.aiât.lccirco Si panis uitænit habeat guftus aîæqd deguftent.lccirco ergoamp; unguentu uel nac dus appellaturmt habeant odoratus animæ fragrantiam uerbisiccirco amp;nbsp;palpabilis;amp; manu traftabi

-ocr page 464-

PARTIS


II


TRACTATVS


ni


trai.8^

Dan.z.

Efa*4ogt;

lis amp;nbsp;uctbumfaftumdicîtuKutpoffitîntcrîotisanîmâemanuscontingerc de uetbouitæ.Hæcaiitem omnia unumatçp idemeft uerbum dei.'quodperhæcfingalaaffeftfbusorarioniscômntatum nullu animæ fenfum gratiæ fuæ relinquat expertej.Alligamentû guttæfratruelis meuy mihinn medio Ubes’ tum mcorû manebitfiuecommorabié.Eiufdem adhuc uetba fponfæ funt ad adolefcctulas loqucnns Prius quidem dixerat:quia nardusfua dediflet odorê fponfi.amp; quia per unguentû quo fixerai efi:odo ris eius f ragrâtiam tecepiffet.Nûc aût ait.F raternus meus mihi guild redolet.Et banc nô djffufam.'ne^ ut liber difpfam.ïed colligatâ amp;côftriftâ:quofcilicctodoripiusfuauitatisdêfiorreddat amp;uehçmc rior. Et hic inquit cum tali s fitân medio uberum meorum demorat :amp; commanet Si requic 3C mafios nem fuam facit in locopeftoris mei. Verum cp nunc proximum cognominauit eum fraternum luuj fponfa:amp; nominis huius appellatione per totum pene libelli textum frequenter utitur: dignum puto utpriusrequiramusappellationisipliuscaufamiamp;quiduelundefraternusdicitur.-exponamns.Fra^ ternus appellatur fratris filius.Requiramus quis fit primo frater fponfæîcuius hic filip habcatur: uide (ï polTumus dicerefponfam qdem ex gentibus effe ecclefiam : fratrem uero eius priorem populum ftatrem indicatuti® feniorem.Quia ergo ex illo populo xps fedm carnem nafdrur ob hocab haceccle fia gentium fratris fili us appellat Quoa ergo ait. AUigamentum guttæ fraternus meus mihi corpore« natiuitatis eius indicat facramentum Videtur em quodammodo alligamentum effe 8c uiculû quod dam animæ corpus quodalligamentujguttainxpodiuinæ uirtutisacIuauitatisaftringit.Siautem ad unamquacÿ aiam quæ difta funt referunt:alligatuta guttæ dogmatum conrinentiæ:amp; conftriâio diuinarum fententiarumacnodofitasintelligif. Innexæemfubiinuicem funtfideirationes;amp;uincult;’ lis ueritatisaftriftæ.Deniqg amp;nbsp;lex mundumdidteffeomnc uasqtf alligatum eft.immfidum ueroqff folutum fuerit amp;nbsp;non ligatum.Cuiusrei haeefigura erat:q» xpus in quo nun$ fuit ulla immundida peccati:alligamentum guttae didt.Etidco aia non debet contingerealiquid diffolutum:amp; quod non fittatione mbnixum:amp; dogmatum ueritate conftriftum:neimmunda fiat. Qui em immundficôtijî gerit immundus erit feef m legem Conringet naeg eum fenfusitrationabilis amp;nbsp;alienus a fapientia dei: amp;nbsp;facietcum immundum.Videautemfifortefilium dei in carneguttam diftû : amp;nbsp;quafi breue aliqd Äexiguumnominatum poffumusacdpcre:ficutamp; Daniel deeodidt.Lapidemparuum de móteex^ cifumfine manibus;amp; pofthæcmontem magnum Vel ficutinlibelloduodedm jtphetarfi nihilonii nusguttaquidemfuturadicitzquaîcongregetpopulum.Eftergo amp;nbsp;in ^phetisitafcriptum.Eteritex guttapopulihuiuscongregatusiacob.Decebatemeum qui ueniebatcongregarenôfolum i.icob:fed amp;ocsgëtes quæ ficutf»phetadidt.Rcputatae funt tan$ gutta ex iitulaexianientcfediuinitatisforma effîd ipm ut guttam:amp; ficuenireadeongregandam guttam gentium:amp; gutram nihilominus reliqa cumiacob.Sedamp;inquadragefimoquartopfalmodicituraddiledumcuietiamipfepfalmusafcribilt; tur.Myrrha amp;nbsp;gutta amp;nbsp;cafïa a uedimentis tuis. A ueffimentisergo uerbi dei quæ eftcioftrina fapic^ tiæ procceditmyrrha mortis dumtaxatindidum prohumanogencrefufeepta. Gutta (utfupra dixi gt;nbsp;musjexinanita diuinitatisformafferuilisformæfufcepta dignatio.Cafiaquocpquoniâid genusber

catdatam.Sicergoalligaturam guttæ fraternum fuumfponfa tan$ nuptiali dragmate loquesintrf medium uberum iuotumcommorantemdidt.Vbera(utfuperiusiamdiximus)principalecordis3d uertennquo eedefia chriftummel anima uerbum dei:defiderii lui uinculisalligatum tenetamp; aftriduj Si quisenim uerbum dei toto affeftu in corde fuo:amp; toto amore conftringit:ipfe fol us poterit odorê fragrantiæ eius amp;nbsp;fuauitarisaccipere.Botrus Cypri fraternus meus mihi in uineisengaddi. Quantuj adlitteræ ipfiusexplanationemhabetaliquid ambiguum q; ait.Botruscypii fratruelismihi.-quia amp;nbsp;uuaflorens Cyprus appellatur:amp; Ipedes quædam extrinfecus uirgulti e(l cyprus didtur;fercseti.am fio Engaddua ridumquendamfruftuminmodumflorentisunæprolatumSeduideturmagisadfruftumuitis*^^ quidfit. nbsp;nbsp;fpicetefermoquonîamquidemuinearumengaddifafta eftmemoria Engaddumautemagerterræ

iudeæ efttnon tantum uineis quantum balfamis florens.H ic ergo erit hiftori eus fenfus fponfæ loque tisadadolefcentulas:utintclligaturdicens.Primo quidem nardusmeaodorem mihi fponfimei red; dit.Secundo uero alligamentum guttæeffeftus eft fraternus meus mihi demorans intermedia ubera mea.Tertio botrus cypri ex uineis engaddifupera ns omnequicquideftinodoribusamp;floribusfuaui; tatis:quo:fdlicetaudienteshæcadolefccntulæmagisacmagisadclaritatemfponficondtent amp;amo; rem.lcdrcoafitfingulatimamp;perordinem primo nardum fuam deinde gutta5.Pofthæcetiâ botrum cypri noiatrut per eosgradusquofdam ^jfeftusdoceatcharitatis.Seduideamusiamqdfpiritalishabe atintelleftus.Siqdemhicquiappellatbotrusadfruftfiuitisreferenduseft'. Verbfideiaccipimusficut R nbsp;nbsp;fapîam Si uirtutem Si thefaup' fcictiæraliacç multarita amp;nbsp;uitê uerâ did. Sicut ergo his qbus effidt fapu

Si fdentia nô adfubitû.’fed per pfeftus quofda amp;nbsp;graduspro ftudiis 8c intctiôc ac fidecorfi qui ei uel în fapïa uel in fda:uel in uirtute participant fapictes eos Si fcictes reddit uigentefcj uirtutibusnta Si in qbus uitis uera effidt non eis ad fummfi maturos botros pdudt Si dulcesmec répété eis effidt uinum fuaue Seletificanscor hominis.'fedprimo jjdudt eis fuauitatc tmmodo odoris infloré. B otrushieflo rens effe memoratinuineisengaddimtgratiafragratiæipiusîmittaf ininitiisaîæ:ut poft hæcpatipof fitacerbitaté tribulationû Si tentationfi quapropter uerbfi dei credétibusexdtant.-amp; «ta demfi maturi; taris eius dulccdiné pbet uf® dum pducat eosad torcularia ubi effundit languis uuæîfanguis noui te ftamenti

-ocr page 465-

Expofitio.S.Hiero.incantîcacantico. Omciîa »HI« Epiftola XlVIt ftamcntîjqui bibat.in die fefto in fupioribus ubi ftratû magnû paratû ell. S ic ergo per fingulos bos teftus graduûincedere oportet eosq per facramctûuitisamp; botrucypriinitiatiad perfeftionc rerunit amp;nbsp;calice noui teftamcti ab lefu fufceptû biberecontendut.Qxiod fi Cyprus fui gênais arbor îaccipiengt; üdaenlla fine dubio accipit fponfi uirtus qua i ncalefcunt aîæ erga fide eius amp;nbsp;cbari tatc:quæ continge j. bat eos qui dicebant.Nonne cor nofttum erat ardens intra nos eu adaperiret nobis feripturas. Vel cagt; te qni de uineisengaddi botrus hic florens nomi nat cffe.Engaddi autem interptatur oculus tentation nismeæ.Siquiseftquiintelleftumhabac pôtqûotctatio eftuitahoisfupterrâ:amp;intelligitquomo. . . doquisindeoeripitatentatione:amp;quiagnofcitqualitatctentatiôisfuæitautpoffîtdeipodici.Quia inhis omnibus non peccauitlabiis fuis coram deo hui us botrus cypri de uineisEngaddi efficit uen bumdei.Obferuandum tarneneftuaba fponfæitareferuntur.ut ôc nardus amp;nbsp;alligamentû gutræ» amp;nbsp;botrus C ypri ipfi foli fint.u tpote quæ in hos iam ,pf eftus afeenderit. S ola enim perfefta anima eft quæita habet purum ôc purgatum odoramentum fui fenfus utpofiitnardi amp;guttæamp;cypn ex uerbo dei procedentis fragrantiam capere amp;nbsp;gratiam diuini odoris baurire. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H omef. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ill

Cce es fpeciofa proxima mea ecce es fpeciofa oculi tui colubarû. Setfo iâ fponfus cum fpon la in uerbo coIloquiocçmifcet-Etprimo quidc fermoneinuitauiteamut cognofeeret fe^ metipamdicesei.-q’ bonaquidemefletintermulieres;fednificognofceretfemetipam certe quæiç pateretur. ôi quafi quæ uelociter ad agnitiôem fui fenfu mtellefluij cucurterit com parateam equisfuis.-ueleqtatui qbusobtinueritcurruspharaonis.Simul amp;nbsp;genas eius pro infigni ’JQ'ecödia amp;nbsp;conuerfatiôis pnidtate turturibus cóparat.xeruicé^ eius ornametotû redimiculis • Nunc ^femiam fpeciofam ^jfitet earn ôi fpeciofammô fie utpriusinmulieribustrn.fedquafi fgt;xima' fibi ^adhucinmaiustitulumlaudis extollit et affirmât qui nôtm cum proxima eftei fpeciofa fit.fed et •I contingat ei abientem efle etiâ fie fpeciofa lit.H oc erii indicator in co qgt; cum dixiflet.Ecce es tpecio^ I ^’fima mea addit poft hæcabfolute Si fine uUa adiöftióe.Ecce es fpeciofâ.Sed in fupaioribus non laudaueratuifumeius.-aedoqa nôdûadintuitu4)feceratfpiritaIisintelbgctiænûcergoait.Oculi tuf ‘^lübafc.Grâdisinhoc^feftuseiusoftcditîUtquæprius tiii fpeciofa in mulieribusdi da eftjnûcurj?^» ’flma fpeciofa dicat ex ipo fine dubio fpôfo fplcdorc decoris accipiens:ut femel ab ipo fumpta pulchngt; bidine:etiâfiaccidateipaululûfponfiabfentiâpati:nihilominuspukhrapermaneat.Quodaût oculi Eluscôparant colûbisob hocpfefto côtinginquia diuinas faipturas nô iam fcd'm litterâ fed fecundû •P’ritiütelligatamp;afpiciatin eisfpiritaliamyfteria.Colûbaemindidôcftfpûflanfli.Spiritaliergo fen gç gt;nbsp;. ’ luintelligerelegêamp;fgt;phetas:hoceftoculoscolôbæhabere.Ethicquidemcolûbæoculieiusappellant. ‘ppfalmisuerohmôi ata pennas fibi daricolübaedefideratutuolarepofiTit initelleftöfpiritaliömyfte# botum amp;requiefeere inattiis fapïæ:fed amp;nbsp;fi dormirequis poffit hoc eft coHocari amp;nbsp;requiefeere in mc^ü diofortiô:at(5 intelligaefortiû uirtutes amp;nbsp;cognofeere diuini iudicii caufasmô folû pennæ colûbæ qui decoratæ.Scapulæquotg eius in fpecieauri fieri dicunf:ubi côfta'tia fidei amp;nbsp;dogmatû ftabilitas indica turpetfeftoft.Ergo fi caput eflexpsdicit:nil putoabfurdu uideri fi amp;nbsp;oculi eoß:qui fecùdû inteiiorem hoiemfpiritaliterintelligûtamp;fpiritaliterdiiudicant.-fpûflanftusefledicant.Etobhocfortaflisin lege «eut agnuspofitus eft pa cuius hoftiâ ppEspurificaret inpafcha:ita èc colûbæ pofitæ funt qbus purifia ^turhomoingrefl'usinhûcmûdû.Sedècdeeonûcdicere:amp;hoftiap;qualitatesdifcutae longior ui deturexceffus.'amp;^jpofitiooperiminimeconuenics.Hæcaûtmemoralïefufîicianproeoqiprælensfec niocôtinet. Oculi tui colûbæ;quafidiceiet oculi tui fpiritalesfunt:fpiritaliteruidctes:fpiritaliterintelli nbsp;nbsp;T

gcntes.Pôtadhncjpfundiorefortafllsfacramcto:qlt;fdixit.Eccees fpeciofa jjximameaitelligi depnti fæcalodiftûeft:qa fpeciofa qdc fitamp;hicecclefiacû j)xima eft xpo.amp;eu imitât xpm. Qiioducro itéra uit Si dixitæcce es fpeciofa pôt ad futurû fcFm ptinerembi iâ nô folû imitatiôe:fed ipa fui pfediôe for^ tnofaeftamp;fpeciofa:amp;ibi dicateffeoculoseiuscolûbaiirmtduopîoculopîcolûbæduæ intelligant efle filiusdei amp;nbsp;fpûffftûs.Et nemireris fi colûba fimuldicat:cu utertj fifr aduocatpdicattficutlohânes euâ fohan. I4. geliftadéclarâtfpiii qdcfftm dicespadytûtqd’eftaduocatus.Etdelefuxponihilominusin æpFa fua paraclytus dicit.Qyiaipefitadqocatusapd'prem.ppdîsnoftris.Sedapd’zachariâ^phetâduæ oliuæ ad dexterâ qd fignifi# Si adfiniftrâcâdelabri pcfitætunigenitû nibilominus amp;nbsp;fpmfftm defignareaedünt.Eccees bonpfra^ cet.

ternusmeus;amp; quidc eccecsfpeciofus cubilenoftrûumbrofum.Nûcprimûuidet attetius infpexifle iJohan.j. fpôfifuipulchritudincfpôfa:amp;côfiderafleillisoculis qcolûbædiftifûndecusamp;fpecicuerbi dei.Quia Zacha.ji« reueranôpôtpriuspfpici nec agnofciquâtafîinuerbomagnificctia.mifipriusoculosqfi colûbæ.f.in telligêtiâfpiritalcaccipiat.Cômuncaûtcubilefibi qd* diciteflecûfpôfoæorpushocmihiuidet indica ri aîæ:in quo adhuc pofita digna habita fit afeifd ad côfortiû uerbi dei.Id«^ umbrofum utpote nô ari;» dum:fedfruftuofum memorat:amp; tâqp defitate boni operis nemorofum.Sed hæcfpôfa didtaîadûta xat q colûbæ iâ oculos habet. H i uero q tâtûmodo aedût fpôfotnô tame pfpicere potuerût in uerbo deî quanta fit pulchritudo dicût.Et uidimus:amp; nô habebat fpede nelt;ç decorctfed fpedes eius indecora amp;nbsp;déficitspræfiliishoîm-Quæaûtbene^fecit:amp; fupergrefraeftadolefcêtularûîamp; oftoginta côcubina rnmwfexagintareginaft:ordinc:iftaaîapôtdicere.Eccees decorusfraternusmeus.*amp; qdc fpedofus.

Sed Si fiadhucincorpepofitusintelligàdenfitatêfpiritaliûfenfuu5intelligentiâfaiptura5igt;diuinarô

-ocr page 466-

TRACTATVS flf

P ARTIS n

tam crebra opaci täte côtextà ut rapîdîor æftus qui multos folet adurere:amp; arefacctefruflus eo^nie tn penetrate nó poffitmec ulla uis tetationû fidd in germe arefacere tùc poffum dicere:qa cubile nomum quafi cómunc flbi cu fpöfo corporis fui i ndicas effelocû ad ilia fimilitudinc didû intellige.‘qua Si pau i.Cotin.;. lus dixit. Quia Si corpora noftramebra xpi funt.Cûem didt coipanoftra quafi fpôfæ.iû eft corpuson dit.Cu ucro mebraxpi mêorat eadccorpaetiâfpôfi effe corpusidicat.Hæcergocorpa fi umbrofafin • ut fuperiusdiximus bonisdûtaxatoperibusreferta:amp; fpiritaliû fenfuum dclitatecumulata.debis tali Bs.izo. busdicipöt.Perdicfülnöurctteme^lunapernoftc.Iuftünamcjtetatiöisfolnö adurit requiefcctem ’ nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fub umbra uetbidei.Ifte etn fol qui aduritiuftûnôeftlaudabilis:fedillemagisqui,fetrâftiguratin an

gelum luds.ß onus ergo Si decotus didt fraternui:amp; quatomagis infpici potueritoculis Ipiritalibus tanto fpedofior inuenic Si pulchtior:qa nó folû illius fpecies amp;nbsp;pulchritudo mirabilis apparebit ueru amp;infpicientiat(5intuêtieû:deufingcnsamp;ipeciesformænoua ac mirabilisorief.’fcd’m illud qdquot; apo z.Corîn.4. ftolusuetbi deiintuenspulchritudincdicit.amp;fi isquiforisefthomonoftercorrûpif.fedqui intus eft

Roma.;.

î.Thi.;.

X î.Cotin.ii.

ps.yÿ.

di uina uirtus ufqg ad corporis gratiâ.cû in eo uel caftitatis donû.’uel continctiæ:aliorûlt;ÿ bonorû opjw collocat gratiam.Confidera fane ne forte poflTit cria illud corpus qd‘ affumpfit iefus comune ei cû ipo fa cubile nomiaritqtn quidc uidet pet ipm ecdefia xpo eff e fociata:amp; participiû uerbi dei capcre potu» fe:fclt;fmmediatordei amp;nbsp;hominûdicit Si fecûdù qp apodolusdidt.Qiioniâin ipfohabemus fum per fidem in fpe gloriæ dei.Tigna domopü noftrarû cædri:trabes noftre cypreffi. Videf ab fpomo tefponderi ad gratia eoru quæ difta f ueruntprius ab fpôfa.quibus edoccat earn cuiufmodi fint iftacôniunia.amp;qualisin eis materia contignationishabeaf.Hæchabethiftoricanartatio.Vidct ecdefiadefcribi a xpoquæeftdomus fpiritalis 8: domus dei ficutdocetPaulusdicens. Si aût tardius uenero utfcias quomodo teoporteat in domo dei côuerfari:quæeft ecdefia dei uiui colûna amp;nbsp;mentum ueritatis.Si ergo ecdefia domus dei eft(qa oia quæ habet pater fi lii funt)ecdefia domusfin* dei cft.Frequcnteraût 8i plurali numero appellant ecclefiæ utaitibi.Nos talcconfuetudinc Eoniiâbe* mus netçecdefiædei.EtiterufcribitecdefijsGallatiæ Paulus çplohânes feptcecdefiis.Suntergofi“^ ecclefiamelecdefiæ domus fponfiamp;fpôfæcfiueanimæ uerbi domus.inquibustigna funtcedrina.Le^ gimus etiâquafdâ cædros dei fuper qs uinea quæ trâflataeft deægyptoextcdiffe dicif traducesfiue ar buftafuaficutaitinpfalmis.Operuitmontes umbra eius amp;arbuftacædrosdei.Euidcterigitp£rlt;î“æ dam ecdefia cædri dei noîat.Cu ergo dicit fponfus.Tigna domotû nofirarum cædri Jntdligcrj debe mus cædros dei effe eos qui ecdefia contegût. amp;nbsp;effe aliquos hop; ualidiores qui trabes appellant.amp; to qpconuenienter hi qui epatum bene miniftrantin ecdefia trabesdici po(Tunt:quibus fuftentafamp; gitur omne ædificiu.uel ab imbriû labeuelab ardoribus folis.Secundo aût horu loco tigna pfbytetos appellari.amp; trabesquidem dici cypreffosquibus amp;nbsp;fortitudorobuftior.amp; odorfuauitatisinefiptrfid’ amp;inopefibusfolidu amp;indoftrinæ gratia frdgratemdefignatepm.Similiterautamp;tigna cædros apgt; pellauinut per hocincorruptionis uirtutis amp;nbsp;odoris fcientiæ xpi plenos defignaret debere efleprælb'i’ teros.Egofloscampi amp;liliûcôualium ficut lili urn in medio fpinap::itaproximamea in medio fiüa^ rum. Hæc ille qui fpófus amp;nbsp;uerbû Si iâpïa. eft de femetipfo.amp; de fpôfa ad amicos ac fodales fuos loqnî uidef.fedfccfm ppofitæcxpofitiôisordincxpshæcdeecdefia loqui intelligcduseft.amp;ipfedicerefeflo rem effecampi amp;nbsp;liliûcôualiû. Campus planities terre dicit cui cultura adhibet Si excoliturabagrico!' lis.Côuallcsuerofaxofamagisamp;incultaindicâtloca.Poiïumusaûtamp;campûillûintelligerepopufi» qui per ^phetascolebat Si legcconuallê'uero faxofumamp; incultû gentium locum.Sponfusergohicin iudæoru ppfoflosfuit.Sedqmnemincad petfeftûadduxitlex.iccircoinillononpotuituerbûdeiad florem ,pticere.amp; ad perfeftionem ftuâuum peruenire.in ifta tn conualle gentium effedus eft lilium Matthæ.^« cuiufmodiautcliliûæalefinedubioqualeamp;ipfeincuangelüsdicitq» patercodeftisueftit.Etneçp Sagt; lomoninomniglotiafuaindutuseftficutunuj exiftis.Fitergoliliuminhacconuallefpôfos.‘ineolt;p ueftiuiteum pater cœleftis tali ueftimentocarnis.quale nec Salomon in omni gloria fua habere po;»» tuit.Non enim Salomonhabuitabf(jconcupifcentia uiriamp; concubitu mulieris immaculatam. Si Y nulliprorfuspeccatoobncxiamcatnem.Sedamp;caufam curisqui in campo flos fuerat uoluerit eCTc

citab ipio campo florem ad imitationem fui acfimilitudinem proceflîfle.Vbi uero faduseftin con^:^’ uallibus lilhi continuo etiâefficitproximaeiusimitatiôeipfiusliliu ut opéré prædûfueritquî ipeeffe dus eft liliumteâ proxima fua.id eft unaquæcç aîaquæ ei approximat amp;nbsp;excplum eiusimitationccç fc datur liIiumfiat.Quod ergo ait. Sicutlilium in medio fpi nantira proxima mea in medio filianuac^ cipiemuseccléfiam gentiûdici çp uel emedio infideliû amp;nbsp;noncredentiuy quafi ex fpinisemerferit: uel propheticæcircuftrepentiûfemorfibusinmediofpinarûpofitadicat. QT!odamp; magisuidebituerifi^ mile pro eo qp didt.ita proxima mea in medio filiarû.Nô etn filias appellaffet illas aias quæ nunq oïno uenerûtadctedendû.Omnesergohæretid primo adcredulitatcueniût:amp;poft hæc ab itinere fidei amp;nbsp;dogmatum ueritate dei dedinant.S icut amp;nbsp;lohânes apoftolus in æpiftola fua dicit. Quiaa nobis exie^ runt.fed nonerantex nobis.Nam fi fuiffentex nobispermanfiffent utiqj nobifcû.Poffumns aût Si ad unamquâcçaiam id referêtes:huicquidc animæquæpro fimplicitatefui;amp; planitieueleqtate ca'pus did pôt flore fieri uerbû dei Si initia bonorû opetûdocete.H is uero qui profundiora jam quærunt. Si demetfiota

-ocr page 467-

ExpoRtionis Sandi Hîcrony.{ncantî.cantico. OmeÜa. lU Epiftola; XLVl demeriiorafcrutant.quafiinconuallibus:ucl pro daritatepndidtiæuelfulgorefapienriæcffidturlit lium nt amp;nbsp;ipfi fiantliha erumpentiade medio fpinarum:ideftpungentescogitationcs Si follidtudi t nés fæculares quæ fpinis in cuangelio comparatæ funt.Sicnt arbor mali inter ligna filuæâta fraternus meus inter mediû filioft. In umbra dus pcupiui: amp;. fedi amp;nbsp;fruduseiusduldsinfaudbusmeis.Decuit quidem fponfum amp;nbsp;de femetipo dicere quid effet in campo quid etiam 'in conuallibus amp;nbsp;de fponfa q effet uel qualis i nter cæteras filias haberetur.Sponfam uero ad hœc rndentem non çmeniebat de femet; ipa aliquiddicereffed affid totam erga admirationem fponfi amp;nbsp;ipfius laudibus inhærete. Comparât ergoeumarborimali.Sedneexfimilitudinefermonisfimplidoresaliqarborcmali malàarborcpu# tent:amp;amalidadidam dicamusnosarborem mali græco quidem nomine utentes:fedfiniplicioribjgt; quibuf(5 latinorum plus notiorem $ mali.Melius elt em ut grammaticos offendamus:qgt;legentibus „ Icrupulumaliquodin ueritatisexplanationeponamus.Comparatigitureumarborimelifodalesuc roeiusreliquisarboribusfiluæ.Sedfponlumitaarborihuicmeli fimilemdidnutetiam concupiffefe dicatfub umbra eiusfederc fruftumtj dus dulcemfibieffeduminfaudbusaffeueret.Ethæc ad adole Icentulasloqui uideturfficut Si fponfuslocutuseftpriusad fodalesfuos.Sednuncuideamus fecun ƒ dum myfterium quos dicat fpôfa filios inter quos tanq'arboré mcli pcellere reliqua filuæligna afferat fpôfujamp;uide fipoffumusfcd’meaqîfupioribusdefiliabusamp;fpinisduplidterexpofuimus.ita biccc filios uel eosqui aliqnfuerunt Si nonfuntmel multitudinc cœleftium miniftrorumdiftos effe intelli gere.Adomnesemininitioptinetilludq(f feriptum eft.Egodixidiieftisramp;filiicxcelfiocs.Seddiffe , rentiainterceffitperhocquodait.Vosaûtuthominesmoriemini.'amp;ficutunusdeprindpibuscadetis Sedamp;illudinhocrefpidnquoniaquisinnubibusæquabitdno;autquisaffimilabiturei inter filios ubifupra. dei.Sicutergo arbor meli inter reliqualigna filuæîficefffponfusinterreliquosfilioshabensfruftum: qui nonfolum faporeomnes.fed Si odorepcellat:amp; duosanimæ fenfusndeffguftum amp;nbsp;odoratôeffîgt;! Çiat.Diuerfis namç copiis menfam nobis pparat fapientiadn qua non fohl panem uitæ apponit. fed immolât carnes uerbi:amp;nonfolummifcetinchraterefuo uinumfed amp;meilaodorata fatis adhibet: amp;dulciaquænoninoreamp;labiisfuauitatemreddant:fed Si interioribustraditafaucibusdulcedinem feruent.Poffumusaût ligna filuæacdpereeos angelos qui uniufcuiufi^heræfeos auâores fautorefqj Hifi funtextitiffeàta ut uideat ecclefia côparansfuauitatc doârinæ xpi adafperitatc herætîcofcdogma tuacfterilcinfruftuofât^ doftrinâ diceremêla qdc fuauia amp;dulcia ec dogmata eccfafticaq inixpieedia prædicantur.Lignauerofiluæeffeeaquæ adiuerfisheræticisaffirmant.Etdeiftisuidebit infruftuo^ fislignis filuae did quod in euangeliis feriptum eft.Ecceiam fecurisad radicem arboris pofitaeft.Om nisergo arbor quæ non facit fruftu bonum excidetur amp;nbsp;in ign c mittetur.Fraternusergo fponfæ eft ut Mat.j. aibormeliinecclefiafponfi rcetæri uero ba:refiarchætanq)infruftuofalignafiluædiuinoiudicio.ut fecuriexcidendaamp;inignemmittenda.fgitinhuiusmeli umbra oicupifeit fponfa refidere:uel(utdixi Wus)in^teftionefiliidei;uelaîa refugiés omnesreliquasdoftrinas.amp;adherens uni foil uerbo dei:cu^ ius etiamdulcem habeatfruftûmeditando.f.indefinenterlegem dei amp;nbsp;femper earn uelutmundu aial ruminando. Verum deappellatióe umbrae iftiusfub qua federeconcupiffefediciteccFia.no« puto ab furdumfiea quaeinuenirepoffumusinfcripturisdiuinis,pferamusinmediüutquæfitumbra meli huius dignius amp;nbsp;diuiniusagnofcatur. Ait Hieremias in lamentationibus.S pus uultusnoftriX ps do« Tren.4. minuscompraehenfuseft incorruptionibus noftris:cuidiximusin umbraeius uiuemusin gentibus Videsergoquó fpöffanftopmotus .ppheta uitam de umbraxpi pberi gentibus dicit. Etquomónon uitam nobispbeat dusumbra:cum Si inconceptu corporisilliusad Mariam dicatur.Spuffanflus ue nietfuper.te:amp; uirtusaltiffimiobumbrabittibi.Si ergojobumbratiofuitaltiffimiincóceptucorporis dus.merito umbra dus uitâ gentibus dabit.Et merito fpofa dus eccFia fub meli umbra federe concupi feitfinedubio ut uitae quae eft in dus umbra particepsfiat.Keliquorum uero fignop; filuæ umbra ta lis eftait qui federit fub ipfa federe uideat inregioneumbræ mortis.Sedadhuc ut magisacmagispla« niorreddaturlocus:qui habetur inmanibusrequiramus quomodoapoftolusdicat-Legemumbraj haberefuturorum bonorum:amp; omna quæ uel de diebus feftis uel fabbatis.mel neomeniis fcripta funt pjgb.S umbram effe memoratfuturoruj bonorum In his fdlicetquæfecundum litteram gerebantur Si quo modoomnem ueterumculturam amp;nbsp;exemplar amp;nbsp;umbram pronundet effecocleftium .Quodutiej fi itaeftoftendunt fub umbra legis fediffe ocsqcult;^fub legeerant:amp; umbra magisuerælegis habebät Nosautem alieni fumus ab umbra eorum:quoniam nonfumus fub lege.fedfub gratia.Sed $uis nô fumiisfub umbra illius quam legislittera faciebatffumus tarnen fub umbra meliore.Inumbra enim xpi uiuimus inter gentes.Et eft,pfeftas qdâ de umbra legis ueniread umbram xpimtquia xpseft uita amp;nbsp;ueritas:amp; uia emdamur primo in umbra uiæ amp;nbsp;in umbra uitæ Si in umbra ueritatis.ut comphen damus ex parte amp;nbsp;in fpeculo ac in envgmate.mtpoft hæc fi incedamus per banc uiam quæ eft xps quo puenirepoffumusinhocutfacieadfaciem comphendamuseaquæ priusquafi in umbra Si inenyg mate uideramus.Nonemquispoteritad iliaquæ uera funtamp;pfeftapuenirenifiprius defiderauerit Si cócnpieritin hac umbra refidere. Sed amp;nbsp;iob omnem hoïm uitam dicit effefup terram : credo pro eo cpaîainhacuitauelamétohuiuscraffi corporisobumbratur.Omnesergoqin bac uitafunt neceffeS 8 in umbra quadam efle.Sedalii quidem funtfedentes in région? umbræmortis:hi,pfefl:oqui nonerc dunt Ghrifto.Ecclefia uero cum fiducia didt.In umbra fponfi concupiui Si fcdi:quamuis certe fuerit

-ocr page 468-

HI


TRACTATVS

PARTIS

II

ps.il8.

2.Corin.tf. ps.iis.

lohan.iy.

Genef.^. ^s.zz.

D

Deu.iz*

tempusquopotueritquîsfubnmbtâkgîs refidêsdefcndiaduridaarborîsamp;aflus.ScdttâfiitiIItftê pus.Veniêdù eftnûcadarborismeliumbrâ:amp;^uisdiuerfaqiiis utaf umbra.-uidettftoîsaîadonecin piïti uita eft umbrâ habere neceffariâ;^prer illud credo ardorc folis:qui eu exhortus fuerit continuo jç me qcf ialta radicedemerfûeft arefeitâ:deperit.Sedhuic ardorc tenuirer qdc legis umbra ,ppellit.Xpt uero umbra inqua nue in gentibus uiuimusnd eft incarnationis dus fides auertetpœnitus amp;extingu ttJllecniadurebatambulantesfub umbra Icgistpepaffiôisxpi:ficutfulgutuifus eft ceddilTedecoelo qiuisetiâ huius umbræ tepus in fine fæculi tôpleaf qa (ficut diximus)poft côfummationc feculi id no per fpeculûnec in ænigmateded facie ad facic uidebimus ueritatc.S imile efleputo èi illud qd' feriptu eft.S ub umbra alarû tua^t exuItabo.Sed ôi in fequetibus huius libelliita dicit fponfa.Fraternusmeps mihi amp;nbsp;egoilli ipi qpafeit inter lilia:dôecrefpiret dies amp;amoueant umbræ :edocens per hoc qa uenict repus cûomncsumbræremouebunt.amp; permifericordiâdeipatebitueritasfola.Sedamp;qd’ait.Etfru^ ftuseiusduldsinfaucibusmeis.illiusaiamhoccredodicere:quænihilemortuu:nihil infenlîbHc ha^ betinfaucibusfuis.'amp;innullo^rfusfimiliseft illis:dequibusdicit.Scpulchrû patens eft guttur eoru. Quicun«^ erh uerba mortisamp; interitus de faucibus proferunt ipop; fauces fepulchra dicuntdicut font omnes qui uel côtra uerâ fidê loquunt.uel côtra difeiplind caftitatis ôc iufticiæ èc fobrietatis aliqd i’k ruiu ipfi ergo funt quojt fauces fepulchra funt amp;nbsp;loca mortis.-unde matris uerba ^îferunt.Iuftus auK , dicit.Quâdulciafaucibusmeiseloqatua.Etaliusqui uerbauitædocebatitadicit.Osnoftrûpatetad '• uos O Corinthii.cor noftrù dilatatü eft. Sed amp;nbsp;ali us qui uerbo aperuit os fuû.Os meû aperui amp;nbsp;attta^ xifptn.Introducitemeindomumuini:fpôfæuerbaadhucfunt:fcdadamicosamp;familiaresfpôfi(utargt; bitrorjdiriguntiaqbusuidetexpofcereutintroducdted indomu lætidæubi uinûbibitamp; æpulæpaw tur.C^æaut uideratcubiculuregiû;defideratetiânûcregaleintroirecôuiuiu.amp;fruiuinoIætidæ.Su^ pra iam diximus amicos Iponfi ,pphetas:amp; ocs qui miniftrauerût uerbu dei ab initio fæculi intellig^n dos ad quos rede uel ecclefia xpi:uel aia uerbo dd adherens dicat. ut fe introducat in domû uini.id eft ubi fapientia mifeuir in chratere uinû fuû.amp; depeat per feruos fuos oem i nfipientc amp;nbsp;egentefenfu dk cens. Venitemâducatepanes meos;amp; bibi te uinû qdquot; mifeui uobis.ifta eft domus uini domuffj cóui^ uii.in quo cóui uio ocs qui ueniûtab oricte amp;nbsp;occidente recûbent cû A braâ Ifaac amp;nbsp;Iacob in regno dei. Ad quam domû:amp; ad qcf côuiuiû pphetæ,pducunt aias quætn eosaudiût amp;nbsp;intelligunt.Sed Si di angelicocleftefiç uirtutes:qui inminiftetio mittunt^ptereosqui hereditärecapiunt falutis. ifti’d eft uinûcuifcribunciftipfalmicqui pro torcularibusatritulant.iftudeftuinû quodattuleruntillipa^ mites qui in lefu permâferûttnô folü in terris:fed etiâ in coclis.S ic enim audio illud qd* dicitur.

OIS palmes qui n5 manet in me nô pôt afferre frudû.Nemo eth jiducit frudû uini huiusinifi qui P^^* manetin uerbo:amp; fapîa:amp; ueritate :amp; iufticia;amp;paceoibuftç uirtutibus.iftd’ eft uinû quoetiâ inebria tiiuftisamp;fandisquibufcjoptabiledicit.Hæcputoamp;infpirituiâtuncNoecôtuensinebtiatuseffedi dtur.EtDauid admiratushuiuscôuiuiicaliccdicit.btpoculûtuûinebriâs^præclarûeft.Adha'cer^ go domû uini ecclefia uelaîa unaquæcgddiderâtquæ perfedæ funtintrare:amp; dogmatibusfapfemVi» fteriif(5fdææpularûuelutfuauitateamp;uinilæticiaperfrui.Sciendûfaneeft.quiaficeftutiftud uinu} quoddedogmatibus ueritatis præfTum cômifeef in chratere fapiæûta amp;nbsp;côtrariû uinû cû iniqua: inei» brianturpeccatores:amp; hi qui falfæfciædogmata pnitiofa luIcipiunt.Dequibus Salomoniujiuetbii» isdicit. Hi aûtedûtcibosimpietatis uinoaûtiniquoinebriantur Dehoccodeuinoiniquoetiam in Deuteronomiolegimusitafcriptû.Exuineisfodomorûuitiseorum.amp;' palmeseorumex Gomorra. Vuaeorum uuafel!is.amp; botrus amaritudinisds.Furordracoiai uinû eorum:amp; furor eorum afpidu

infanabilis.Ulud aûtuinû qcf de uite utra .pcedit nouû fempcreft.fempcrcm per 4?fcdusdifcctinfeie# tiæamp;fapientiædiuinæinnouaturagnitio.EtideodicebatIefusdifcipulisfuis.Qi!iai/Ouum bibam illud uobifcûinregno partis mei.innouaf etn femperagnitiofecretorû archanoiumq? reuclatioperfa pientiam deiinonfolumhoibus.fedamp;angeliscocleftibufq? uirtutibus. Ordinäre inmecharitarcm eiufdem fponfæ ad eofdem uerbafunt:nifiq,poffuntfortafleetiamapoftolichriftiinrcreoshaberi ad quosifta memorantur. Quod ergo ait. Ordinate in me charitatem hune habet fenfom. Omnes homines amantfine dubio aliquidamp; nullus eft qui ad id ætatisueneritutamare iam pofîit:amp; non Cha ’tas •gt;31iquidamet:ficutetiaminpræfationehuiusoperisfufficienteroftendimus:fedhicamor:uelhæccha^ I t ^'t ^ein nônuullisquidêfuoordine amp;nbsp;côuenienteraptata pcedit. In plurimisuerocôtraordinc. Dicit 1 er po eie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contra ordi ne effe in aliquo chari tas:cum aut id diligit quod non debet:au t quod debet diligit

tra’^rd^n^”^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diligit.-aut minus iufto.Iniftoergoinordinataeffe charitasdiciturinillisuero(quos

r or 1 e. ualdepaucosarbitroreffelquifdlicetperuiamuitæincedunnamp;nondcclinantnecçaddexteramnecp D'ff 't t»r nbsp;nbsp;nbsp;finifttâîin ipfis folisordinata eftcharitas:amp; ordinc fuû tenet.Eft aûtordo eius Si mefura hmôi Ver

. 5” bigratia.DeumdiligerenuIlusmodusmullamenfuraeftnifihæcfola:utei totum exhibeasquantuj ^’b h^betin chriftoenim lefusdiligendus eft deus ex toto corde amp;nbsp;ex tota aïa:amp; ex totisuiribus.inhocer^ ni us enan nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;menfuraeft.Diligereuero4gt;ximûeftmcfuraaliqua.Proximûinquittuûdilige ficüt teipm

D ^*t ro (S Siergoautindeidileftioneminusaliquidfeccrisq)putes:amp;qgt; in uiribus tuis eftiaut inter te ôrprogt; eu c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuûn5feruauerisæquitatem:fedaliquiddifferentiæhabHeris:noneftintecharitasordinata:

necordinem fuum tenet.Verum quoniamnobisfermode ordine charitatis eft diligenrius per

P gulatequiramusîuelquosdiligi. uelquantumdiligioporteat.Nafi^utdicit} membraaltcrurrum fumusiputo

-ocr page 469-

ExpofitîoSanftîHîcro.încamî.cantico. Omelia. fil. EpiUoIa XLVfl fumus.puto qj hune cffeâû erga ^ximos habere debcamus:ut eos no» quafi aliéna corpora:fcd udutî

diligam us. Scetm hoc cm qgt; membra noftra inuicej fumus:æqualem erga omnes habe K diltóionem fim ulçg conueniet. S cef m hoc uero (p fu nt i n corpore ali qua membra honorabiliora Si boneftiora.aliauero inhoneftiora amp;nbsp;inferiora:putoq» rurfum pro mebrorum mentis amp;nbsp;honore etiâ ffdebeat modus. S i quis ergo rónabiliter cunfta agere fed” m uerbum dei:ac fuos etia j attettus temperarc ,pponir;puto (p erga hæc fingula ordinem charitatis Si (cire debeat amp;nbsp;tencre. Veruj Utaptiusfiatquoddicimuspauloeuidctioribus utamurindidis.Siquis(uerbi graria)laboretinuer^ boaei:at(ÿ animas noftras inftruat amp;nbsp;illuminetmiam falutis doceatmiuendi^ ordinem rradat non ti bi uidetur Si hic ^ximus effe qdem jfed multo amplius alio ^jximo diligendus qui horum nihil gerit. Nam amp;nbsp;ille qdem diligendus eil pro eo lt;p membra unius corporis fumus:uniufcp fubftâtiaîtfed mul ro amplius qcunij amp;ius 4gt;ximi nobifeum habeatquod caeteri homines habenndattnhancmaiorem maritanserga fe câm:lt;p uiam dei oftendit:amp; animæ falutem diuini uerbi illuminationibus confert. CJuodfi aliquisme errantc:amp; inpdpitio pofitum muliebrispftîadlueem reuocetueritatis;amp; de ipfo ïam intérim eripiatactrahatad falutem anp ex ipfisfaudbus æternæmortis eripiannon tibi uidetur ç illaipa(fi fieri p5t)pienitu(jij,echaritatis:quadeûdiligimusdiligcdusfitpoftdcû.Etneputcsqi nos piiimamusaudi apoftolum Pauludehisqui in uerbodei laborantdicentem:Vt fupabuaanter habea bsinchantateeos.-qhuiufmodi funt jjpteropusipforum.Videamus amp;aliam adhucordinemeharita bs ems dûtaxat quas erga ^jximoshaberi uidetur.Si fit non habens quidem docêdi uF inftrucdi gratiâEphe.4. uctbum dni pdicandi:fed tarnen fanftæ uitae uir innocens immaculatus : amp;nbsp;qui ï iuftificatiôibus

« mandatisdei ingrediat fine querelamidetur ne talis hic uir in codé charitatis ordine habendustquo blequf nihil agit.-quandoqdem uter^ proxîmus dicitur. Nonne Si hic propter opus fuum Si uita: me btutn (fc(f m apoftoli diftum ) ut ille qui in uerbo dei laborat fuper abundantius habendus eft in chari J .^P'^opteropusuitæfuæ.Eftadhucaliusordocharitatisirobemurem amp;inimicosnoftrosdiligere.f5

'aeamus fi etiam inipfis unus folus moduseritdileAionis.an ibi habebitlocumfermoifte qui didc ^rdinatein mecharitatem.Puto ergo lt;jgt; in his fit ordo charitatis.Verbi gratia.Eft aliquis mihi inimi

amp; aliis tn bene agens:pudicus.fobrius.mandata plurima dei ex parte cuftcdics;in aliquibus tamë ^rtansuthomo.Eft alius q inimicusquidem fit Si iße nobis:tamen fit fuæ uitæatcj animæinimicus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

paratusadfcelerapræcepsadflagitiainihil fanfti : nihil religiofi ducens : non tibi uidetur etiam’ inter ’pfosinimicosquacdamdiuerfitashabendachatitatis.PutoquidemqjexhisfatispatueritelTeamp;qui denacharitatem unam multas tarnen habere caufas:amp; multos ordinesdiligendi:amp; ^pterhocnuncdi ^Kfponfam.Ordinate in me cbaritatemhoc eft doccte me diuerfos ordines charitatis. Quod fi adhuc addendum hisaliquid uidetur poffumusilludinmediumadducerequodaitapoftolus.Viri diligiteEpbe.C bxoresueftras:ficutcorporaucftra.-ficurxßsdilexiteccFiam.Qiudergodebcntquidem uiri uxoresfu^ asdili^ereialias ueto mulieres non debent omnino diligere in omni caftitate Sa fanftitatej' An non ui debunf etiam ipfæ effe de ^aximis.Scd impendeda qdem eft dilcftioaiel in coniugêmel in matrem uE infororem:fi tamenfideles fint:amp; deoadhærcntes:amp; erga aliam mulierc nullam urfm illam quæ pro xima didtur eft nobisimpcndcndadikaioicpfi hocabfurdumuidetur(Debetautcmfecundummâ dati ordinem etiam erga cas cafta habcri dilcft{o)prorfus inter ipfas perfonas forminarum quibus ipc denda dileftio eft habendus jjfcfto eft ordo qdam in charitateiconuenienfcç difti naio:amp; maiori qui dem cum honorificentia mattildefercnda eft dileftio.Scquenti uerogradu cum quadam nihilomin? reuereiîtiaetiamfororibus.Proprioueroquodâamp;fequeftTato ab his more charitasconiugibus exhibé da.Poft hasueroperfonaspromeritis etiam Si caufisunicuiqiinomnifutdiximus)caftirate deferem dadileftioeft. Sedmhæcetiam depatre uel fratreateg aliispropinquisobferuabimus. Erga fanflos Hero qui nos in xßo genuerût:fed amp;nbsp;paftores atlt;5 epifcoposmel qui uerbo dei præfunt præfby teri: aut quibeatiminiftrantinecclefiatuelquiinfideßcellunt cæteros.Qiiomodoueroprouniufcuiufcÿ me ritisaffeftiopenfabiturcharitatis:longceminentior$ erga eos haberipoteft.Quiautem nihilhorum aut non intègre cgcrunt.-fed amp;nbsp;inter parentes fideles amp;nbsp;infideles:amp; fratresfideles ac infidèles fororefçg poteftnefieri. ut non erga hosfingulosdiucrfus ordo habeatur charitatis. Quas diuerfitates intuens •ponfaamp;uidensdehisomnibusanimæad perfeftionemtendentineceffariamuiderifdentiamearum rerumamp;uniufcuiufiçloci amp;ordinismenfuraspoffittenerecharitatis:dicitadamicosfponfieosuide^ Iicetqui uerbum dei miniftrant»Ordinate in me charitatemthoccft doccte me amp;traditc mihi quomô per hæcfingula ordinem feruaredebeamcharitatis.Omnesembominesfficutiam diximus)fecudum hocep fimiles Si ex nobis fiuntfiFrdiligendi funtimmooïsrônabiliscreatura a nobisutpoterônabili^ ousæqualitcrdiligendaeftîAdiiciendum tarnen incharitateeftunicuicç adhocquomôeft:amp;adhoc q»rationabiliseft.Si(uerbigratia)autinmoribusautinopcre:autinfgt;pofito;autîinfcientia:autinftu dns cæteros ptæcellit pro his fingulis feef m fuum que® meritû ad generalem dileftionem addendum clretiamfpedalisaliquidcharitaris.Vetum utmaiordchishabeaturauftoritasabipfodeocapiamus ^^^P ’’JJ’lpkcnim amatomnia quæ funt æqualiter:ut nihil oderit eorum quæfecit. Neep enim fc Cl .^“qtndquododiohaberetinontamenobhocfimiliterdilexithebræosutægyptiosiamp;pharaonej ut moykn amp;nbsp;Aaron.Nec rurfus aliquos filiosifrael fimiliter dilexit ut M oyfcn amp;nbsp;A aron A’ mari a :ncc iterum Aaron amp;nbsp;Mariam’fimiliter dilexit ut moyfen.$uis ucfc fit ut dicitut ad eum.Patds aut oîbus

-ocr page 470-

TRACTATVS


ra


PARTIS


II


Exo.Z;.

Exo.zo.

l.uce.14.

Ro.iy. fs-n-

Mat.iS. ApOGZ.

r-Mach.

Mat.3. I

qa oia tua lunt due amator aîap’:fpôs ein incorruptionis eft in omnibusîtamen ille

roamp;ponderedifpofuitoiafecûdummenfuramfinedubio uniufcuiiiG^meritorum Si dileaioisiuæ G temperathbram.Nunquidnon putabimus qa non fimiliter ab eo dileflus eft Pauluscû। Z.Coc. 11. ecclefiam dei.ficut diligebaf dum ipfe cû ea perfecutiones cruciatufqj tolerabat. Si dicebat îibi Kue iw licitudinem omnium ecclcfiarum.M ûltû ell nue ut inter iftos ordines charitatis etiam de effeau od» qui uiddhuiccharitatiseflFedui contrarius inferamusiqa etiam dnsdicit.Inimicus eroinimiaswis-amp;aduerfaboraduerfariistuis.Etitcrii Si pftôri tu affiftisamp;ei quemoditdnsamicusesquæuti^^’’^ habentabfolutionem:qgt; amp;illudq(f diftiieft.Honora pattern tuumamp;matrem tuam.EtiterumQü* non odi t pattern amp;nbsp;reliqua.in quo .pfefto inimiCus charitatis in deum his qui aduerfant contran um uidetur generate effelt;ftuni:dum nulla pôt effe confonantia luci amp;nbsp;tenebrisamp; xpo cum Belyal.’ueceadc portio cffefidelicuminftdeli.Hisergo ut potuimus decharitateordinibusexpolitis:patctadintelu8^ dum quid fit qrf pofcatfponfa.i. ecclefia uelaia tendens ad perfeôionem ; pftari fibi ab amicis fpon» qm introduci fe popofeerat in domum uini:ubi fine dubio intellexerat in oîbus quæ uiderat: ^tninere amp;præcellerégtatiam charitatis;amp;: ipfam didiceratmaiorem oimifolarniç effecharitatem quæ nûq’ det.ideodepofeitutordinem eius difeatneforte aliquidinotdinatumfaciens:uulnus ab eaaliquod accipiat:ut in poftetioribusdicitur.Vulneratæ charitatis ego fum.Eaautemfiueadâgelosdeiacc^iaj mus:a quibusfcinftrui poftulatamp;munirimihilabfurdum uidebitur.-fctfm hoc ejrf de populo dicit Lætamini genres cum populo eius:amp; confortent eos omnes angeli dei.Et ut in aliis dicitut .Citcudat angelus dni incircunitueum amp;nbsp;eripieteos»Etitemalibi.Nolitecontênerc unûex minimis ift’S 9^”?” ecef ia funt:qa angeli eorum femp uident faciem partis mei qui in coclis eft. Sed amp;nbsp;in Apocalypu ioha nis angelo thiatirenfi.teftimoniu dar fi li us dei præ charitate quâ ordinauit angelus ipe in ecefia fibi miffâ.Sicenifcriptum eft.Scioopcra tua amp;nbsp;charitatetuam:amp; fidem amp;nbsp;minifterium amp;patientiam ci opera tua nouiffima maiora $ priora.S ed Ôi fi ad prophetas hæc refcramus:qui miniftrauerunt uet; bumdeianteaduentumfponfiiutperiporum doftrinamuideatureccFiauelleordinem difeere^^'^*^ tatis.i.ppheticisinftrui uolumibusnôuidebitabfurdu.Sedamp;oêsfanôi quidehacuitadeccfferfitM^ bentes adhuc charitate etga eos qui in hoc mundo funt fi dicanf cura gerere falutis eoR;. amp;nbsp;iuuareeos pcibusfuisatcginterucntufuoapud deummóeritincóueniens.Scriptunai^eftin MachabeorûlibdS Ita hic eft Hieremias j)pheta dei qui femp orat ppïo. Sed ôi ad apFos hæc dici (u t fupra dixi ) no uide bituralienum.Perhosemomnisecclefiadei:uelanimaquærensdeumintroduciturindomûuinKUt fupra diximusîamp;aromatibusatcgodoribusrepleturamp;côponitut in melius ficutin pofterioribusle^ gimus: amp;nbsp;edocemur omnem ordinem rationemcj charitatis. C onfirmate me in ungentis : ftipatt me in malis:quiauulnetatæ charitatis egofum.rngræcoquidchabetur.Confirmatemeinamyris.Amy rim genus quoddam arboris nominansiquod latini putantes my rrham diftum ungenta interprétai ti funt.Igitur ordo fermonishmôi eft.Poftea q) fponfa ôi uerba ex ore ipfius fponfi audi uit: amp;nbsp;cubicu lum regisingrcflaeft:amp;domumuinilocuqjconuiuiiac fapientiæ;amp; ineouidimas ôichraterc miu tumfacramctiseiusafpexit;quafiinhorumoim admiratiôeftupensiamp;fauciapoftulatabipfisnibilo^ minus amicis amp;nbsp;fodalibusfponfi ut confirmaretur:amp; quafi deficiens fuftentareturincumbenspaulu lum fupet arboremamyram uel meliam.Amorisenim uulnerepercuffa arborum folatia filuaruiueg feftatur.Hæcfecundfi litteram.Sedexhis ut exequi poffïmus intelligentiam fpiritalem indigemusib la gratiaquâconfequi a deo meruitipfe Salomon:qui oïm quæ funt radicum amp;nbsp;arborû ôi uirgulto^ naturasdidicit:utfcirem9amp;nosquæuisamp;quænaturafit3rborisamyræ:quocôpetenterexhacfpin^ talis aptari poffitexpofirio. Hoceftaût quodfolum perueniread nos de huiusarborisnoticiapotuit;

eft quod nô folum fetat fruftum.-fed amp;nbsp;dulciflîmûamp; fuauiffimum ferat. Omnes igitur homines arbo res dicunturfîue bonæ fiuemalæ;amp;: fruftuofæ fuæinfruftuofædicut ôi dns ineuangeliodicir. Autfi cire arborem bonam ôi fruftum eiusbonum:aut facite arborem malâ amp;nbsp;fruftum eius malum. Et ois arbor quænonfacitfruftumbonumexcideturramp;inignemniittetur.Tres ergo differenriæiohoibus uidentureffe.Quidâqui oîno nullumfruftumafferunt:amp;eccealii qui afférant. Sedinhisquiafferût aut mali funt frudus aut boni.Hicergo fponfa.id eft ecclefia xpi côfirmari fe poftnlat:amp; reclinari quii dem fup unam arborem meliâ afferentem frudus bonos:amp; redeac cópetenter. S up his cm confirmât amp;ftipaturecclefia:quiinbôisoperibusfrudificantamp;crefcut.Quidauteftquod in amyrisinfruduo fisif.arboribusconfirmariuultodorefologaudêtibus.Egoputoqgt;iftos quifoloodoregaudctamp;nec dum frudus fidei afferunt illosdicat quos PaulusadCorinthiosfcribens dicit. Qitiinuocint nomen dni noftri iefu xpi inomni loco ipforum amp;nbsp;noftrum. Pro eo ergo çp inuocantnomen dni noftri iefu xpi habent in femetipis odoris quandam ex ipa inuocatiôe noisfuauitatê.Pro eo uero q» noncüomni fiducia amp;nbsp;libettate accedunt ad fidc nullos fidei afferût frudus.ân hoc poflumus nos catheefiinos eccle fiæ intelligerefup quos ex pte aliquaconfirmât eccIefiæ.Habent ein ôi in ipis nô parum fiduciæamp; fpei plurimû qgt; amp;nbsp;ipfi fiât aliqn arbores frudiferæ:amp; plâtent in patadifo dei ab ipo agricola patreripe enim eft qui plantathuiufmodi arbores inecclefiaxpi:quæeftparadifusdelitiarumficutamp; dominus dicit. Ois plantatio quam non plâtauit pater meus cœleftis eradicabit.S tipatur ecclefia ôi inter melias Ôi fu peri^asreqefcit.Quæmeliæillæputâdæfuntaiæquæquotidieinnouâtiirad imagine} eius qui créa uiteas.

-ocr page 471-

ExpofitiôîsSanôiHîero.încantî.cahtîco. OmeUxIIL Epiftola nbsp;nbsp;nbsp;XL Vf

ölt easj Quia eiii per inuocationcfui imaginem réparât fili dei meriro amp;nbsp;ipæ arbores meliæappellanj: 51^ amp;nbsp;ipe Iponfus cajt in fnperioribus diftus eft ficut arbor meliâ effe i n lignis filuæEt ne mireris fi idc 'pe amp;nbsp;arbor uitæ amp;nbsp;diuerfa alia dicatxû idc amp;nbsp;panis uerns èi uitis ueraamp; agnus dei amp;nbsp;multa alia noie “LOmnia namcj hæc nerbum dei unicui lt;5 eftîcitur prout menfura uel defideri um participanris ex ■gt; quod lignificandum:illud quod eft amp;manna unicui^eflet unus cibusrunicuiçg tii defide q tu fui reddebat faporcm.Ptæbet ergo feipfum non folum efurientibuspancm amp;nbsp;fitientibus uinurfj amp;nbsp;_ dçlitiariuolentibusfemetipmamp;fragrantiaexhihetpoma.Proptereaergoamp;fponfauclutrefefta iâ benepaftafulciri inmeliisfepofcitdciensinuerboeffefibi non folum omnem cibum fed etomnesdc htias:amp;pereamaximedifcurrit.dumfeuulneratamfentiteflfeiaculischaritatis.Siquis uf$efl::qfigt; delihoc aniore ujerbi dei arfit aliquando:fi quis eftf ut 4?pheta dicit)qui eleftis iaculis ci us dulce uuin^ pagamtjaccepinfi quis eft qui kientiæeiusamabili confixus telo : itautdiurniseum dcfideriisnogt; uutnifc5fufpiret;a|jy(jqujmQqyjnQf,pQ(jit3ud,fg.31jmjj,QnpQ(ï^f(;Qgit3fe.31jmJnefciatdefiderare peripfunizaut cupcrc aliud uelfperare non libeatifta anima meritodicat.Vulneratæcharitatisego fu amp;nbsp;ab illo uulnus acccpi de quo dicit cfaias.Et pofuit me ficut iaculum eleftum : amp;nbsp;in pharetra fua ab lcouditnre.Tali uulneredecetdeum pcuteteanimas:talibus iaculis telif«^ configere.-acfalutaribuseas Efa.49 üulneribusfauciare.utquia deuscharitaseft:dicit amp;nbsp;ipe.Qiu’a uulneratæ charitatisego fum.Et qdem tnhoc quali amatorio dragmate fponfa charitatis fe dicit uulnera fufcepifle.Poteft autem fimiliter fer •Jtnsanima ergafapientiam dicere.quiauulneratæfapientiæegofumnlla.f.quæfapictiæcius pulchri tudinem potuitintueri.Poteft amp;nbsp;alia anima uirtutis eius magnificcntiam contuens:amp;admirata porc jjainuerbi dei dicere«Quia uulneratæ uirtutis egofum. Talisaedoaliqua ficut erat ilia quædice^ bat.Dominusilluminatiomea»amp; faluator meusquc’timebo.Sed amp;nbsp;anima erga morem iufticiæeius , . f«iiens:amp; difpenfationum ac prouidentiæ eius iufticiam côtuens dicit fine dubio.Vulneratæ iufticiæ P^’*quot;’ fgo fum amp;nbsp;alia bonitatis eius ac pietatis immenfitatem refpiciens fimili.i loquitur.Sed amp;nbsp;horum onï ^(î.^^^P5^®®^*^“‘l‘^haritatisuulnus:quofeuulneratam pdicatfponfa.Sciendum tftefttp ficutfunt ’itadei iaculaquæ anima: habend defiderium bonorum falutis uulnus infligiitntafunt ôi iaculama^ “Sniignitaqbusanimaquaenoneftfcutofidei^reftauulneraturinmortem.-Deipisdicitfpheta.Ec . Kpeccatoresintenderunt arcum.-parauerunt fagittas fuas i n pharetra fua;ut fagittct in obfcuro reftos P^* Çorde.Hicpeccatoresdeoccultofagittantesdæmonesinuifibilesdidtamp;ipfifunthabentesquædâiacu Wiornicationis.'alia cupiditatis auariciæ.-quibus $plurimi uulnerantur.Habentetiam fpicula iaââ

P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gloriæ.fed ifta ualde fubtilia funt.ita ut confixam fe anima ab eis fauciatamcß uix fentiat :

indutaeft atmis amp;nbsp;ftat uigilans amp;nbsp;immobiliserga aftutiasdiaboli fcuto femetipfam fidei p om ’idcontegens.amp;nullam corporis partem fidei nudamrelinquens-Quantacuncp autem dæmonesfe^ tennttela:fi^inueniantmentemhominisfidemunitametiamfîfuerintignita etiam ficupiditatum namis amp;nbsp;incendiis ardeant uitiorum:fides plena cundareftringit.Leua eius fup capitcmco:amp; dcxtera tmsampleftetur me.Defcriptio eft quidem amatorii dragmatisfponfæfeftinantis ad connubinm fpô fi-iielut tarnen paulo apertioribuscorporis appellationibus currit.S ed conucrte.te uelocius ad fpirituj üiuificantem:amp; refugiensappellationcs corporeas.uere perfpice quæ fit uerbi dei leua. quæ fit dextcra quodetiamcaputfpôfæeiusanimæfcilicetperfeiftæuel ecclefiæamp;nôte rapiatcarnalisamp;paffibilisfen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C

lus.Ipfaenimefthicfponfidexteraamp;leua.'quæinprouerbiisdefapientiadicitur; ubiait.Longitudo Pro.5 cm uitæindexteraeius.infiniftrauero eius diuitiæet'gloria.Etficuthicfapientiamnonideo aliquant iocminâdiciputabis:quîafocmineonomineappellari uidetur.itaneinhocquidem quoniam mafcu nno genere fpôfus uerbum dei dicituncorporaliter inrelligere debes leuam eius aut dexterammel am# plexus fponfæ uel anima: pro fœminei generis declinatione pcipereded uerbum dei qgt;uis apud græcos niafculinotapud nos neutro 4)feratur;fup mafculinû tii ôi neutrum ac focmininu gcnus:amp; fuper orne oino quod ad hoc refpicit efte cogitanda funt ifta de quibus fermoeft:amp; noti folum uerbum dei : fed amp;ecclefiaeiusat(5animapfeâ:a:quæamp;fponfanominat.Sicemamp;apEusdicit.rnxpoenimneq; mafcu lusnefj focmina:fedomnesin ipfo unum fumus.Hæcautem propter homines qui aliter audire non boffunt:nifihisuerbis:quæinufuhabenturinfcripturadiuinahumanimorereferunteloquii:ut uer pisquidc noris easamp;folitisaudiamus:fenfu tarnen illo quo dignum eft de diuinis rebus etincorpore isfentiamus.Mam ficut is quïamatorem didt fe effe pulchritudinisfapienriæhocoftendintp naturale qui in fe eft charitatis affeftum ad ftudia tranftulerit fapienriæ.ita et,hic fponfa depofeit uel anima uel nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M

cedeua : utfponfusfuusqui eft uerbum dei. Leua quidem fuacaputeius fuftentet.-dextera uero eius omneeiusreliquumcompledaturetconftringatcorpus.Eftautemleuainquafapientiadiuitiascon rincre et gloriam didtur. Qiias autem habetdiuitias ecclefia : et quam gloriam ; nifi illasquas acce # pitab eo qui cum diueseffetpauper faftuseft. ut illiuspauperrate ecclefia fieret diues. Quæ autem eft [oh«l7 elona ilia finedubiode quadidt.Paterclarificafilium tuupaffionis fine dubiogloriamdefignans. rinesergopaffïonis Chrifti gloria amp;nbsp;diuitiæ ecclefiæfunt : quæinleua eiuscontinentur»'Leuam au# te puto uerbu dei hoc mô debereintelligi : qmquidem funtin eo quædam difpenfariones ante incar.# unt uero aliquæ amp;nbsp;per incarnationej.Illa pars uerbi dei qua ante afcenfionê carnis. in f P^^'l?'°^^P^’^îiÇ*dexterapôtuideri:hæcueroqpîcarnarioncfiniftraappellari.Vnamp;finiftradiui# lias üi griaj hère dicit.Perincarnationc nâqi diuitias amp;nbsp;gloria qfiuitomniû.f.falutc.Indextera autlô#

-ocr page 472-

PARTIS


II TRACTATV5


III


gîtudouitæeffcdicit P qtf fine dubio ill a eins parsquæinpncipioapuddeun^ deuserat uerfcûtkm# pite*nitas indicat:Hanc ergoleuà ecclefia cuius xpus eft caput;optat habere fub capite fuo:amp; tide incar nationiseiuscaputfuûmuniri.Dexteraueroeiusampleftuid eft ilia agnofcere:amp; deillis inftrui:quæ antehuiusquocÿperincarnationc gefta difpëfatiôis tempus in arch a ms h a bent amp;nbsp;reconditis. Dextera namlt;$ ibi putanda funt efle oïa.ubi nihil de peccatorû miferiismihil de fragilitatis lapfu continet.Hic ueroleua ubi uulneta noftracurauit:amp;peccata noftra portauitfadusetiam ipfe pro nobis peccacuÄ malediftû.Quæoia$uis caput amp;fidcIuftentêtecclefi£E;nierito tn finiftrauerbi del appellabuntaqui busaliqua etiâpter ilia naturâ quætota dextera eft èi tora lux amp;nbsp;fplédor amp;nbsp;gloriaptulifte memoratur. Adiutaui uos filiæ hierFm in uirtutibus ôi in uiribus agri :fi eleuaueririsamp; (ufeitaueritis charitatequo aduflt;5 uelit.Spôfa adhucad adolefcctulas loquitfiuocans eas amp;nbsp;exhortâs.immoamp;adiura'sperea quæ eischara effe nouitamp;amabilia:ot fi forte eleuare coeperit charitatê iacentc gppe in eis:amp; exci tare eâ utpo te adhuc dormiétc apudeas intâtû eleuct eâ intantü fufeitet inquâtû uoluerit fpôfus :nec minpaliqdin ca agant $uolûtas ipfius patif. Hæc eftenim amâtis fpôfæ pfedio ut a nullo uelit côtra aîos amp;nbsp;uoIûm tem eius fieri quédiligit.Etuthocnô negligcterautfegniteragâtper uirtutesagri.i.perplâtariaamp;uir gultaquæinagrofuntamp;peruireseiusfinedubioipereaquæineofarafuntadiurâtur.Taliordineta# jq nbsp;nbsp;liij uerbofi; côpofitiôe textus hiftorici dragmatis dirigat.Nunc id qd archani intrinfecus côtegat req^

tamus.Ois aiapcipuequæfiliaefthierufalchabetaliqucagrû jgt;priumqui ei fecretaquada'per iefiini f n? ?•?!. W'erito^fottedelatuseft:ficutfuitamp;illeageriacob:CuiusfuauitatepermotusiIaac pattiarchamyfti^ Lienegt;Z7/ nbsp;nbsp;nbsp;a iepat eloquiis.Ecce odor filii mei fieu t odor agri pleni cui bndixit dominus. H abet ergo unaquæ

qj anima(ut diximp)agrû fuû. Vita nätjÄ cóuerfatioeiusager eft eiusdnhoc agro aia q diliges amp;nbsp;ftu^ diofaeftfatisagitamp;ftudetplatare bonos fenfusiamp;ocsexcolereanimi uirtutcsmôfoluâtai uirtutesfed amp;nbsp;uiresoperumquibusuidelicetimpleripoffuntminifteriamâdatorû.Eftergo(utdiximus)unicui^ Ç animus fuus aget que colit amp;nbsp;plàtat:amp; feminat Ictf m hæc quae diximus.Eftaut amp;nbsp;oim fimul filial rumhierufalc unus quidd amp;nbsp;cómunisager.-dequo paulus ait.Dei agricultura eftis.Qticagrûcômu^ nem exerciti urn ecclefiafticæ fidei amp;nbsp;cóuerfatióisaccipiamus.in quo certu eft uirtutes inefle caleftes: amp;nbsp;uiresfpiritalium gratiarû.Vnaquæ^ aia quæ nûcfiliæ Hierufalc hic appellant fciêtestp tnatrehabe atHierufalemcodeftemconferataliquidnecefleeftadagrû hûcexcolendû.'amp;cocleftieumpofleffione dignûcupiateffîci.Iniftius ergo agri uirtutibuseleuari Charitatê xpi:amp;exercitariabadolefcctulis:amp; initia fidei habêtibus ^teftat ecclefia Si dicitad eas.Si Icuaueritis amp;nbsp;exerdtaueritis Charitatê quoadgt; nfcj uelitîhoc eft fi iam adhoc ueneritis:ut incipiatis agi nô fpiritu timoris Si adoptionis:amp; in hoepto Feceritis ut perfeda in uobis dileftio foras mittat timorem:amp; ut eleuetisatcg exaltetis in uobis charita/ tem:amp; excitetis earn tandiu eleuate eam:amp; tâdiu extollite:quâdi u ipfe uelit fili us charitatisammo ipe qui ex deo eft charitasmccforteputantesfufficerehumanæcharitatismenfuras incharitatê dei minus aliquid $ deo dignum eft agatis.Mcfura em charitatishæc fola eft ut tantûquanrû ipfe uult dirigat. Voluntas aût dei femper eadem efttnec un$ mutatur.Nun^ ergo immutatio aliqua:aut finis ullus îndei charitatê redpitur.Notandu faneeft:qgt; nôdixitfiacceperitischaritatem.-fedfi leuauetitis:qua|i O quæeftquidêin uobis:fediacet Si nun$ ereftaeft.Etrurfum nondixitfi inueneritisxfedfiexcitaueri tischaritatc quafi quæfitintrinfecusquidc:fediaceat amp;nbsp;dormiatineisdonecinueniatfufdtantcm.Ip fam credo amp;nbsp;paulus fufdtabattuncadhucin difdpulis dormiêtem cum dicebat. Exurge qui dormis P , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;contingesxpm.Voxfraternimei.Frequenternosadmonerecôuenit:qgt;Iibellushicinmodum drag

Cpne.gt;. nbsp;nbsp;nbsp;matistexitur.Prefensenimuerficulusquempropofuimustaleaiiquidindicat.-cpcumfponfefermo

effet ad adolefcentulasfilias Hierufalem:fubito quafi eminusuocemfponfi fenferit: quafi cum ali#^ quibusloquentisinterrupto^fermone quemfaciebatadadolefcentulas.fponfa autem conuerterit adauditumquiadeamperueneratjamp;dixerit.Voxfraternimei.Sponfum uero intellige primo qui^ dem anteqj appateretoculis fponfæ uoceei fola agnitum. Poft hæc uero etiam confpcdibuseiusap^ paruiffefuper montes quofdam uicinosnlli locoinquo fponfamorabaturfalientem:amp;magnisqui^ bufdam paffibus non tan$ faltibus colles montefej in modum cerui uel capreæ tranfeendentem : Si itaadfponfamfuamomni cum properatione uenientem.Vbiueroaddomum intra quam fpon;?^ facommorabaturaduenit ftetiffeeumpaululum intellige poft domumtita utfentireturquidem ad effe.-nondum tarnen modo palam uellet 6c euidenter intrare : fed prius quafi fub amatotis fpecie per feneftras afpicere uelle fponfam intellige:aut rhetia quædâ^pe domum fponfæ:aut laquæos;effe pofi# tos:utfi forte ipfa uel aliquafodaliumeiusexfiliabus Hierufalem exiffet aliquando caperctur . Ad îfta uero rhetia ucniffefponfumcertû eftqui capi abeisnonpoffet:fedforrioreoriieffeftusdiruperitip fa rhetia:diruptifçg eis fuper ipfa incedens etiam per ipfa profpexerit:amp; poftq hocopus fecerit dicat ad fponfam.Exurge ueni proxima meadponfa meacolumba mea.H oc autê dicat:utipfo opeoftendat ei quomodocumfiduciadebeatcontênereiamrhetia.’quæei tetenderat inimicus:nec timeat laqueos quos ab fe iam uiderat effe diruptos:amp;adhuc ut ampliusad fe fponfam,puocet feftmare dicat ei.Qtiia omne tps quod iam graue uidebaturtranfiuinamp;hiemsquæeiuscâexorta uidebatabfteffit;pluuiælt;ï inutiles abieruntîamp;tempusiamfloridum ueninnihilmoreris iter aggredi:ueniad me:ecceeniniamp; agricola:quia uerisiam tempus arrifitiuineascolunt.Vox enim turrurumamp; aliarum auium.tuna eu; am fonora amp;nbsp;grata turturis uernantis auditur.S ed ôi ficus de ueris certa têperie germe fuu? produxit.

Vites uero

-ocr page 473-

ExpofitîoSanflîHîefOfty.îMCântî.cantîco. Omdîa. Ill Epiftola. XLVI

Vîtes uero intin de tpis tranqlîtate nô dubitant ut flores fuosiâ audcâtodorcfçg {»ferrc.Haec quidc d e iranQlitatetpis indicat fpôfaE:ut maiore cû fiduda atripeiteraudeatpgendi ad ^ófum.Sed ôi locu de Icribit ei in quo uult eam fecû reqefcere:amp; didt uelamêto cuiufdam faxi quod muro ipi uel loco pro^ •nuralicontiguöfitopaciffimuqueiida effid locû:adque uenire eam unit amp;ablato uelamineibi eins teuelatâ fade côtueti:ut fade ad fade innotefeat fpôfo fuoamp; nô lolum fadem eius reuelatâ uideat fpô las amp;nbsp;liberamiïed amp;nbsp;uocem ei us ibi audiat : certus iâ qi amp;nbsp;fades ei us pulchra fit amp;nbsp;uox ei us fuauis eft « acdeleftabilis.Hæcaôtpuenictescôiuximusmeordinem dragmatis amp;hiftori£Etextum uideremurirrû ƒ P*’^*’’^*’tcspaululû ufç adillulocum fabulæordinem,pfécuti fumusubi ait. Q, m uox tua luams:facies tua fpedofa.Nunc ergo repetetes uideamus primo qd eftqd’ ait. Vox fraterni mei.Et uoi# celolaab eccFia fua primo xps agnofdt.Primo ein uocem fuam pmifit pet j3phetas;amp; cum nô uidere tur audiebat tn.Audiebat autem p ea quæannflciabant de eotôi tâdiu fponîa.ideflecclefia quæ ab ini tio fæculi congregabât folam uocem eius audiuit:uf($ quo oculis fuis eum uideret Si diceret.Eccehic uenit faliensfup montes.lranfiliens fup colles. S aliebat ein fuper ^jpheticos montes Si lanftoscolles.lU los.f.quiinhoc mundo imaginé eius formât^ gefferunt.Sed amp;fi in apofiolis eû ponasquafi inmôtix eminente cunftis:amp; in collibus nihilominusbis dutaxat q fecudo loco eledi ab eo amp;nbsp;nijffinintnoneritincôuenics.Inhisernfimiliseffîdtcapreæethinnutoccruorû.Capreæ epoemuifuj uiiaseius pcellit.Et cetuo cp adinteritum ferpentis aduenit.Sed unaquætpaîa (fiqua tn eft quæ uer bi dci amore côftri ngit ) fi qn in difputatiôe fermonis eft pofita ut nouit ois q expertus eft:qûo eu in ar «uni aenit:amp; anguftiis .ppofirionum quæftionûcp côcluditîfi qn eu; legis ac j^phetaruaiel ænygma ta aelobfcnra quæcp dida côcluduntxfi forteadefle eum fentiatanima amp;nbsp;eminusfonitû eius accipiat : lubleuaf ftatim:amp; ubi magisacmagis ^jpinarefenfibuseiuscœperit amp;nbsp;illuminaiequæcbfcura îunr. tuneeum uidet falientc fupra montes amp;nbsp;collesalte.f.amp;exceire fenfus fibi intelligentiæ fuggerentc;: ita ntmeritodicathæcanima.Eccehicuenit fallens in montibustranfilics fuper colles.Hæcaût dicimus non imemores cp iam amp;nbsp;in fuperioribuscoram pofitus pnti collocutus fit fponfæ.Sed quoniâ (ut fæ^ pedi\iinus)dragmatisfpedem libellus hiccontinennuncinpnti dicunfaliqua.-nuncetiaminabfcti: amp;nbsp;ficagit immutatiopfonarum:ututerq odor competenter dirigi uideat.Qviamuisem ^jmittatfpó •usamp;dicatadfponfam fuam qui funteledi difcipulieius.Quiaecceegouobifcum fum oîbusdiebus nflt;5 ad confûmationem fæculi:tn iterum per parabolas didt quia paterfamilias uocauitferuos fuos:et nnkuiij diftribuitpecuniam negodandi gratia:amp;4)feâus eft.Etjiterum didt ^a abiit petere fibi regn« Matzg Etiterum quafi de abfente fponfo didt. Quia media nodeclamorfadus eft.dicentiu qa uenitfponfus Liicc.|? Sicergonuncpnseft fpôfus. amp;nbsp;docet.nuncabfensdidt:amp; defiderat amp;nbsp;utrûq uel eccEiæ uelaîæftudio vbi fupra» ftconiieniet.Cum erîi pari pfecurionespari amp;nbsp;tribulationespermittiteccFiaabfenseiuidet.Etrurfum Mat.zy tuminpaceproficit:amp;infideacbonisopibusflorenpnseiefleintclligif.Sed amp;nbsp;animacûqritaliquej ftnfiim agnofcereobfcuraquæcp amp;archana defiderar:amp; doneqinuenire nonpoteftabfensei fine du^ R, bioeftiierbum dei.Vbi uerooccurreritamp;apparueritquodrequirifrquisdubitatadeffeucrbû dei.amp;il luminare mente ac fcientiælumcei pbere.Et iterum fubduci nos eum atlt;p iterum adefle fentimus per fingulaquæ autaperiunt:aut claudunturin fenfibus noftris.Ethoceoufiç patimur.-donec taies efficia tnunutnon folum reuiferenô:fed amp;nbsp;manere dignet apud nosifccfm q interrogatus a quodam difei fqJj ,4, pulodicente. Dne quid eftfadum q incipis nobis manifellare temeripfum:amp; non huic mundo. Re? fponditSaluator.Siquisdiligitme:uerbummeumcuftodit:amp;patermcus diligeteumiamp;adipfum neniemusamp; manfionem apudeum fademus.Si ergo amp;nbsp;nos uolumus uidere uerbum deiiatq animæ fponfum falientem fuper montesamp;.'exultanterrfïü^ collesiprtmo audlamus uocem dus amp;’ cum au? dierimuseuminomnibusituncetiameumuiderepoterimusfecundumeaquæin præfenti locoui? diffedefcribiturfponfa .Nam amp;ipfaquamuis amp;prius eumuiderit:noneumtarnenitauiderat:ut nuncfalientem fuper montes : exilientem fuper colles: neq per feneftras fuas procumbentem : neque perrhetiaprofpidentem :fed magis uideturquodpriushyemis tempore eum uiderit. Nuncenim di^ dt.Quiahyemstranfiit.rgitur(utresindicat)etiam pcrhycmemfponfæfuæapparet:idefttribu? lationiimamp;tentationumtempore. Sedamp;aliaeft uifitario.dnquauifitatur paululum:etiterumde? fetitunut probetur :acrurfusrequiritur ; ut caput eius fuftentetur :et ut tota compleâatur:ne forte aut înfidetituber:'autcorpuseiustentarionumpondereprægrauetur.Etideouideturmihi hyems fuif? fe filud tempus. cum caput fuum fidei fcilicetfummitatem leua fponfi fcilicet contineri pofcebat : amp;nbsp;dextera cius omnecorpusamplefti.Nuncautemiftauifioquæ de monribusapparet:amp; collibus gra? tiarnm putofpiritalium altitudines potenriafqdefignet.Sed amp;nbsp;per feneftras quod perfpiceredidtur: fenfibus mihi lumenuidetur præbete. Etrhetiaquædirumpitamp;conterit:laqucos indican dyaboli? cosputo : utpote tentationum tempore :tanquam hyemeiam perada. Oftenduntur ctiam figna g ucrisamp; æftarisficutinpfalmîsdiftum eft. Aeftatemamp;uertufeciftiea.Indedeniqueamp;fioresprofe?*^ duumprotulitecclefiatentationibusfuperatis:amp;: putationisdifpenfatione tranfafta:ficutin fuis Io? ds cum ad hæcdilferenda uentum f uerit oftendetur. Eccehic uenit fallens fuper montes :!tranfilicns fupercolIes.Hiftoricumordinem iam ^jfecurifumusNuncautemquomodo Chriftus^^iccclefiam ueniensfaliat fuper montes : amp;nbsp;exiliat fuper colles : uidendum eft. Exiliens enim magis q tranfiliens ptopofiti fermonis proprietashabet.Ifaac enim ambulans amp;nbsp;progrediens maiot fiebat » V fquequo fie

-ocr page 474-

PARTIS II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS HI

X.Thî.lj nbsp;nbsp;nbsp;ftiagnus ualde.Paulns autem nontam ambulando profednfed currendo cum didt.Curfum cow

fummaui. S aluator aut nofter amp;nbsp;ecckliae fpofusznecj ambularemecç cunere: fed fup hæc fahre d icit cxilire Si etncófideres quóparui téporisfpatiooccupaiûfalfis fupftitióibusmundö ferme dei pcucur rit amp;nbsp;agnitionem ueræ fidei reuocauit nntelliges quó faliatfup montes magna iiidelicet quælt;$ régna faltibus fuisfuperans: 8i ad recipiendam cognitionc diuinæ religionisinchnans:amp; exihatfupercolles cum etiam minora régna uelociter fubiugat at^ ad pietatem ueri cultus adducit;ô^ fie de lotoad locu de regno ad regnum:de jminciis ad jpuincias pdicationis illuftratione tranfiliens per eum qui dicebat Quia abhierfm in circunitu ufçg ad illyricum repleuit euangelium deinntelliges quomodo fup mon tes fallens ueniat5c exiliens fup colles.Sed amp;nbsp;alio modo potelt intelligi ficut fupra diximus. Quoniam quidem Moyfesdeipofcripfit:amp; {»phetænihilominusdeipo annûciauerunt.Sedamp;hæcannûciatio înleftioneueteristeftamenti uelamchabetfuppofitû .Vbi uerofpôlæecclefiæfcilicetadeum côuerlæ ablatum eft uelamcn fubito uidet eum in iftis montibus legis dutaxat uoluminibus falictem:amp; in col libusfctipturæjppheticæperaptaamp;euidcti manifeftarionenon tam apparétem $ exiliété. Verbi gratia quaflreuölués lingulas ^pheticaeleftionispaginasinueniatdeipisexilictem xpm:amp;per locafinguU leftionum ablato nunc demu quo prius tegebaf uelamine ebulire eum cernatamp; emergereiauj’ euidcti iammanifeftatione,prumpere.Obhoccredoamp;ipeiefuscnmadtranfformandufe uenitmö in aligna planicieautcöuallefuitd'ed môtem côfcendit:ubiamp; tranfformatus eft utïcias eö femp inmótibusaut in collibusapparere:amp; ut te doceat ne uf$ eû nifi in legis amp;nbsp;4)phetarum montibus quæras .Qyod aut lanfti quieg montes appellantur multisfcripturæ locis inueniesindicariificutait in pfalmis.Frmdamc ps.80« taeiusinmontibusfanftis.Etitetum.Leuauioculosmeosinmontes:undeuenitauxiIiummihi«Aii ps.iZO» nbsp;nbsp;nbsp;xilium naçg in tribulationibus:amp; feripturarum diuinarû fenfibus capimus. Poffumusadhuc amp;nbsp;mon

, tes in quibus falire uerbum dei dicitur:amp; quafi liberius efferri nouum accipere teftamentu. Colles ue^ to dequibusquafi diu comprelïus amp;nbsp;occultatusexiliitmeteris teftametifentire uolumina.Sj apud

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hieremiam uenatoresamp; pifeatoresqui mittunt capere homines ad falutemimôtibus amp;collibus eos ca

Hier«|tf i nbsp;nbsp;peredicunt.Sicctnait.Ecce mittomultospifeatores amp;nbsp;multosuenatoresamp;capienteosfuperomnem

montem amp;nbsp;fuper omnem collemtquod ego magis ad futurû tempus in confummatione fæculi Iplen dumputoiutcum milïi fuerintangeli fecundum euangelicam parabolam meflîs tempore ut feparct frumentaazizaniisiquiexcelfiorisuitæiamp;eminentiorisfucritconuerfationisifteinmontibus inue^ nieturautincollibus.Noninuenietinhumilibus amp;deielt;ftislocis:neibi mixtusuideatureffezizaniis fed inexcclfioribusfenfibus:amp; in eminêtiafidei pofitusfalienti in montibus uerbo dei ; amp;nbsp;exilienti in collibus femperadhærens.Quod per aliam nihilomin? parabolamifub eodem tarnen intelleftu dicit MaM'sr nbsp;nbsp;nbsp;î n euangelio. S i quis i n tefto eft non defeendat tollere aliquid de domo.Poteft adhuc amp;nbsp;ali um nobis

(enfumpdiuesiftæpfentisuerficuli fermofuggerere.Poffibilena'cg eft omnem qui plena fide credit in A deum.uelmôtemuelcollemappellariproqualitatefdlicetuitæamp;magnitudineintelligentiæetiamfi fueritaliquando uallis ^ficiente in eo iefu etate amp;nbsp;fapiaamp; gratia omnis uallis implebitur. S uperbi au tem quilt;g amp;nbsp;elati ut montes amp;nbsp;colles humiliabûtunquoniam qui feexaltathumiliabitur. amp;nbsp;qui fei’“ J. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;miliat exalubitur.De ipis cm dicitur.Qui confidunt in domino ficut nions fyon.Et de Hierufalé dû

^uc.14. citur.Montesincircuitueis.Vndeputoqpmcritoetiamfaluatornofterfquoniamamp;ipfe diciturlapis ps.lx4. jjg jy^Qfjte excifus fine manibus:amp; faftus effe mons magnus) ficut rex regum amp;nbsp;pontificum pontifex poteft etiam mons môtium appellari.Verum ut etiâ tertia expofitio habeatlocum ad unâquâçB aîam fermodirigat.Si qui fintcapaciorcs uerbi dei qui ab iefu aquam fibi datam biberunt .amp; hæc fada eft in eis fons aquæ uiuæ falientis in uitam æternam:i n his fcilicet in qbus uerbum dei crebris fenfibus amp;nbsp;copiofis uelutperennibusebulitfluentibus:inhis uitæac feientiæ amp;nbsp;doftrinæmerito montibus amp;nbsp;col libus effeftis:digniflïme falire uerbû dei dicit :amp;exilire faftus in eis per affluentiâ doftrinajfonsacjuie . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uiuæ falientis in uitam ætetnam. Similis eft fraternus meus capreæhinnuloqg ceruorum in montibus

bethel.Capreauelceruusçpintermundahabeant alalia, manifefteexhisquæin Deuteronomio fcrû Deugt;4l» ptafuutindicatæfteïhocmodofcriptumiHæcemfuntaialiaquæmâducabitis.Vitulumamp;agnum ex pecoribus:amp; hircû ex caprisiceruum amp;nbsp;capream amp;nbsp;bubalû:amp; iragelaphumiamp;ibicemcamelit amp;nbsp;par^ PS.14V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dum.Sed amp;nbsp;q fanftusceruo côparatur.in multis fcripturædiuinæ locis habet : ut in pfalmo ubi |didt

Sicutceruusdefideratadfontesaquarum:itadefideratala meaad tedeus.Verutninfermôibusquos ex Deuteronomio affumpfimusætiam hoc nô negligenter côfiderâdu uidetur:$ dignum inalalibiis mundisinumerandisordinem tenuerittutprimo uitulum:fcd’oagnum:tertiohircum feriberet fnbis

„ ueroquæfcd’meundemMoyfennôofFerunturadaltareiprimoceruûfccfocapream noiat.Etitapoft bæcreliqua per ordinemfcribitaîantia.Quorum ratio his quibusabundatiorgratiafpiritalisindono fcïæ conceffa eftiper fpmfanftum manifefta amp;nbsp;euidens fiat Nobis interim qm de ceruo amp;nbsp;capreadicere nuncin expofitionepfentis uerficuli incumbitconuenics uideturex fcripturisdiuinis congregate pro uiribusquædehisaïalibusreferuntundequibusidem Moyfescumde carnibus loqueretquæinom ni defiderio aîæ comederentut nô oblatæ ad altaretficut caprea inquit amp;nbsp;ceruus. Egregium ueroquid PS.2J.! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uicefimufoftauuspfalmus ubi'deuirtutibusamp; effîcaciauocisdei perordinem feribit de ceruo hoc mo

do dicit. Vox dominiperficientisceruos:id eft pfeftosfadentisceruos ôcreuelabitcondenfa. Sicutem uox domini interddere dicitur flammam ignis:amp; concutere delertumâta perficere ceruos .-acreuelare condenfa

-ocr page 475-

Expofirio Sandi Hîero.incantî.canticc. OmdiaJIL Epiftola XLVII condêfa ttictnoratut Sedamp; in iob de cetuo ita inuenimus referri.Ibi dns ad iob per tutbincm loquens amp;nubem ait.Autergoobfetuafti partus ceruotum:autnumerafti menfes eorum plenosad partû.do fob.jd. i?F“^‘’^^’^^°^foluifti:autnutrifti eorünatos:autfincdoloribuspartusieotumemittcs* Abrumpcnt fllii eorum amp;nbsp;multipljcabunt in natiuitatezexibunt ôi nonreuertent. Hisadiungenda funt etiam illa qnæinProuerbiislegimushocmodo.Cetuusamicitiarum amp;nbsp;pullus gratiarum loquaturtibi. Hæc intérim adpfensdeceruo nobis fcriptaoccurrerepotuerunt.Quæ ob hocaffumpfimusmtloquamur nôindoftrinahumanæ fapictiædedindoftrina Ipiritus fpiritalibusfpiritaliacomparantesEtideo in uocemusdeumpatrem uerbi nobis uerbi fui manifeftctarchana:fenfum^ noftrum renioueat a do ftrinahumanæfapientiæ:amp;exætetatlt;5eleuetdoftrinamfpus;utnôeaquæfentitcârnalisauditus;fed

uoluntas fpûCfanfti loquamur.Paulus nos apoflolus docet inuifibilia dei ex uifibi nbsp;nbsp;.

libusintelligantur:amp; eaquænonuidentur:ex eorum quæ uidenturratione amp;fimilitudine côtempla tnnoitendens cp uifibilishicmundus de inuifibili doceat:amp; exemplariaquædam cocleftium côtineat pofitio ifta terrenamt ab his quæ deorfum ad ea quæ furfum funtpoflimus afcendereiatcg ex bis quæ mdemusinterrislentireamp;inrelligereeaquæhabenturincœlis Ad quorum fimilitudinem quâdam quofaciliuscolligiperhæcacfentiripoffentdiuerfi tares creaturarumquæinterrisfuntifimilitudinem conditordedit.EtfortaflTisficuthominemdeusadimaginem amp;nbsp;fimilitudinem fuamfecitnta etiam cæterascreaturas ad alias quafdam cœleftes imagines perfimilitudinemcondidit:amp;fortaffe intantu nngnlaquæijjquæintertisfunthabentaliquid imaginisamp;fimilitodinisincœleftibusmtetiam gra num finapisquod minimum eft in omnibus feminibushabeat aliquidimaginisamp;fimilitudinisin cœlis.Ethoccptalisei quædamcompofitaeftalternationaturæ:utcum minimum fit omnium.femi nnni:maiusfiatomnibnsoleribus.ita utpo(ïîntuenireauescocli:amp;habitareinramiseius:fimilitudî titm ferat nô folum alicuiuscœleftis imaginis fie ipius regni cœlorum. S ic ergo poffibile eft etiam cæ tttafemina quæ i n terris funt ut habeant aliquid in cœleftibus fi militudinis amp;nbsp;rationis. Quod fi femi nafine dubio amp;nbsp;uirgulta.Et fi uirgulta fine dubio amp;nbsp;animantiamel alitum uel repentium amp;nbsp;quadru^ pedum.Sed Si illud adhuc poteft intelligi lt;p ficut granum finapis non unam fimilitudinem renetten 8nicoeloFfehabitationisfdlicetamp; auiuminramïsfuis;fedhabetamp;aliamfimilitudinemuelimaginem perfeftiôis.fcilicet fidei.ita ut fi qs hj fidé ficut granû finapis:amp; dicat môti trâffen i.felt;amp; trâfFerat i ta pof fibile eft etiam cætera non in unoaliquo.fed in pluribusfpedem amp;nbsp;imaginem cocleftium ferant .Et eu plnresfint(uerbigratia)ingrano finapis uirtutesquærerum cocleftium imagines teneant:ultimus amp;nbsp;Exttemus dus ufus eft ifte qui habetur apud homines in mi nifterio corporali .ita etiam in teliquis uel feiTiinibus uel uirgultis uel herbarum radidbusmel etiam in aiantibus intelligi pôt.ut ufum qdem amp;nbsp;Jpifteriûhoibuspbeantcorpale.Habeâtautincorpaliumrerû formas amp;imagines:qbus doceriaîapof htinftruiadcontcplâdaetiam eaqfuntinuifibilia Si cocleftia:amp; hocfortaffïs eftqif illeferiptordiƒ ç. nbsp;nbsp;nbsp;.

hinæfapiædidt.Ipeem mihi dediteojöq funtfeiam uerâmtfdam fubftantiâ mûdi amp;nbsp;uirtutes elemen Signahcc tojJ: initiû;amp; finem:amp; medietatem tcpopi::uiciflîtudinû pmutatôes:amp; coimerfiones tepop; :anni dreu herba* los Si ftella^ pofitôes:naturasaîaliû:amp; iras beftiaR::fpûum uiolêtiascamp;cogitatôeshoîni.-difierctias uir« 8hltorum:amp; uirtutes radicû.fed Si quæcûcp occulta funt amp;nbsp;manifefta funt cognoui .Vide ergo fi poO lumus ex his feripturæ fermonibus ea quæ difeutete ,ppofuimus lucidius euidctiufcj colligcre. Etem fcriptoriftefapientiædiuinæcû fingulaquæt^enumeralTet ad ultimû dixit quia occultojt amp;manifc^ ftotüacceperitfcîamoftendens fine dubio cpunuqd’q? eorum quæin manifefto funt référât adaliqd Çoi;;quæ inocculto funt.ideft fingula quæcç uifibilia habere aliqd fimilitudinisamp; rationis ad inuifibi nbsp;nbsp;„

lia-Qiiiaergo impoffibileefthoî incarne uiucti agnofeere aliquid deoccultisamp; inuifibilibus:nifi ima nbsp;nbsp;*

ginem aliquam Si fimilitudinem conceperitde uifibilibus ob hoc atbitror cp ille q oia in fapictia fecit itacreauitunâquâcpuifibiliumfpedemintcrris.ut inhis dodrinam amp;agnitioneminuifibilium amp;nbsp;cocleftium poneret quo per hæcafcenderetmenshumana ad fpiritalcni intelligentiamamp;rerum eau fasin cœleftibus quæretet.ut poffet edoda per fapiam dei etiam ipa dicere. Quæ in occulto fût amp;nbsp;quæ inmanifeftocognoui.Secundumhæcquolt;5agnofeitamp; fubftantiammûdi non folumhancuifibile corporeâcg q palâeftf; amp;illâ incorporeâ îuifibilc^ quæ in occulto eft. Agnofdt etiam elementa mundi hôfolnna uifibilia.fed amp;nbsp;inuifibilia amp;nbsp;utrorûop uirtutes.Sed amp;nbsp;initium quoddicit amp;nbsp;finem Si medie tatemtempopr.initiumaituifibilisqdemmûditqcf anfexmilianô integros annosinitiumdefignat Movfes.medietatem quoeç feefm temporum rônem fineç^ illû qui fperatcumcoclum amp;nbsp;tetratranfi^’ bitSerfm occulto^ uero fcîam initium illudqcf intelligitis quê fapientia dei docuerioqcf nulla poO font tpa.mulla fæcula comphendere. Medietatem uero hæc quæ nunc funt. Finem uero ea quæ futura fontid eft pfedionemconfumationem(^uniuerfitatis.quætn ex his uifibilibus coniid pntamp;intelligi Sed amp;nbsp;uicifritudinumpermutationes:amp; temporum conuerfationes:amp; annicirculosexhisquæuidé^ turrefertadinuifibilesrerumincorporalium permutatiôesacuicifitudines. Circulosquocp annoru Kmporalium Si pfentiumrefertad antiquiores aliquos ac fempiternos annosfetfm eum qui dicebat Etannosæternosinmentehabui.Scd Si ftellatum pofitionesnon dubitauit ab his quæ palam uiden ps.^ÿ. turreferread illa quæ inoccultis funt qui occultorummanifeftorumcp fcientiammeruit.amp; dicitefte aliquod fandorum genus quod de Abraam pcipue ftirpe defcêdit ficut ftellas cocli. Sed amp;nbsp;refurredio nis futurs gloriam ftellas elle feef m occultorum fcictiam ^nundauit fequens eum qui dixit. Alia gio I.Cor.Iƒ.

m m

-ocr page 476-

PARTIS rr TRACTATVS Hf

rîa folîs:amp;;alia gloria ftellaram.S tella em aftella differt in gloria.itaamp; refurtcflro moftuorutri.Nin ft Lricéjj. nbsp;nbsp;cûdumhæc intelligeretur illud 9(1 ait naturasaialium nû^ dixiffftineuangeliis faluator. Didtc uul^

ps.48« Ps.;7-

Z

Eph.;.

IViat?. pi huic.Nelt;{ iohannes de quibufdaj dixiflet. Serpentes generatio uiperarum. Sed neqj f»pheta diceret Hicr.y. denonnuUistpequi emiffariifafti funt.Etitem alius.Homocum inhonoreeiTetnonintellexit.com paratus efl iumentis infipientibus:amp; filis faftns eft illis. Sed ôi ille diligenter agnouit iras beftiarum q dicebat.Furor illis (ecundumfimilitudinemferpentis.'ficutafpidisiurdæamp;obturâtisauresfuas.Hæc cmratioetiamdeeoquodaitfpirituumuiolennasuifibiliterqnidemde uentisamp;flatibusaerisinui» biliter uerodeuiolentiisimmundorum fpirituum loquens quos amp;nbsp;Paulus uentos doftrinæ nomi^ nauit.Poft haec iam iequitur.ut amp;nbsp;cogitationes hominum fciat:corporaliter quidem .'quae de humaj» no corde ipcedunt-lnuifibiliterautemintelligateos qui iniiciunthoibusmalasamp; peiTimas cogitatio«» nesficutineuangeliofcriptueft.Cumdiabolusmifiiretincoriudefcariothisut traderetdominû.Et

P - nbsp;, utinProuerbiisdicitur.Si fpuspoteftatem habentisafcenderitfupertelocumtuum nederelinquas:

fcctf.io, quia fanitascompefcit peccata magna. S edamp;bonarumcogitationum eft aliquis auiftor;propter qa ps.gj. amp;inpfalmisputofcriptueft.Beatushomocuiuseftauxiliumabs tedomine:afcenfiôesincotdedifpo fuit.Etiterum.Cogitatiohomisconfitebiturtibi:amp;reIiquiæcogitatiôumdiemfeftumagenttibi.lta îgitur cunfta fecundum ea quæpfari fumusex uifibilibus referri poftiint ad inuifibilia:amp; acorporali bus ad incorporea:amp; a manifeftis ad occulta.ut ipa creatura mundi tali quadam difpenfationecondi ta intelligatur per diuinam fapîam quae rebus ipisamp; exéplis inuifibilia nos de uifibilibusdoceat amp;a ter renis nos tranfteratad cœleftia.H£vautem rationes nô folum in creaturis omnibus habent.ied amp;nbsp;fcri^# ptura diuina tali quadam fapientiaearte confcripta eft.Propterquædâ nâ$ occulta amp;nbsp;myftica uiiibili terpopuluseducitucde aegypto ifta terrena.amp; iter agitper defertummbi ferpenseratmordens amp;nbsp;ftor^ ptus.amp; fitîs ubi nô erantaquae amp;nbsp;cætera q in hisgefta referunÊQuaeoia(utdiximus)occultoru} quo tudamformasamp;imagines tenent. Et hocnoninfcripturisttnueterum:fed amp;ingeftisdni amp;nbsp;faluato ris noftti quaeineuangeliisreferunturinucnies.rgiturfioïaque iueniunt in manifeftofuntfcd’mea quæ fuperius apptobauimus ad aliqua ref eruntur:quæ inocculto funtconfequens fine dubio eft .*ut ceruus ifte uifibilis uel caprea:quæ in cantica canricorum fcribitun fccf m rônem naturæ fuæ quâ cor poralitergerunt referantur ad aliquas reßr incorporalium caufas.'ut illis occultis amp;nbsp;inuifibilibus ceruis

-, nbsp;nbsp;nbsp;uideatur poffeconuenire qrf diftum eft. Vox dni perfidentisceruos Qua: em perfeftio ex uoce dninr

F *8» îfiis uifibilibusceruis.Autqueadeos dofliia unq»exdni uocedefccdit.Siuerofpiritalesceruos qux tamusquorumformamamp;imaginemtenetilludaîalcorporaleîillosinueniasadlummam perfeftio^

J. nbsp;nbsp;nbsp;nis ex uocedni poffeperduci. Sed amp;nbsp;quorum ceruotfednmferuaredecuerirpartus; amp;nbsp;uelutmedendi

offidapbentemparturientibusaftareconueneriKdonecparerenrfiliostalesquiaduerfarenturamp;pcrft querenturferpentium genus ut dignum eft diuina maieftateîdebemusaduertercqualiumceruoruni domini decet feruare partus.-ne in aborfum decidanttSed amp;nbsp;menfes eorum numerate plenosad partu corumcç labores amp;nbsp;dolores cuftodire : ut generationeseorum non cadant inuanumded ut perfeda fit corumnatiuitasîamp;tandiuparturiantdonecformeturdiriftus in eis.Huiufmodiceruoruni pullos do minusnutrineorum dumtaxat qui tadant in dominocogitationem fuam.ut ipfe eos nutnanôc ipfe feruet dolores partus eorum cum ex timoré dei in uentre conceperint:amp; parturierint Si fpm faluris pe? pererit:Hmôi partus dolores ipe dns feruat amp;nbsp;curat. S ed amp;nbsp;emittit dolores eorö:ut eûtes eant amp;nbsp;fleant portantes feminafua.'amp;iintindoloribushoîm acflagellenturcumhoibus:ne forte teneat eos fuperbia iftiquolt;5ipfiferuiabrumpunt(utait)natosiuos.(^iosenimgenuerintpereuangelium3brumpunt eosauinculispeccatorum:amp;alaqueisdiaboli:neultrauoluntati eorum teneanturobftrifti.iftietiam multiplicabuntur amp;nbsp;(utait) reuertcntur.Non enim imitabunrur uxorem Loth:non redibuntterror# fum.Sciuntenim quia qui mittitmanumfuamadaratrum firetrofpexeritaptusnoneritrcgnococ lorum:fed fenwetquæ retro funtobliuifcuntur:amp; in ea quæ ante fe funtextendunt.Taies enij ceruos aoxdnifadteffeperfedos.Quæ uox dni nifi ilia quæ in legeamp; i 4gt;phetishabetur:amp; puêitufçad iohâ Mat.5. nbsp;nbsp;nbsp;nem qui erat uox clamantis indeferto.Et ipfa enim uox iohannisqui dicebat-Parate uiam dni .Teftas

Facite lemitas dei noftri.Perfeftos fadebatferuos:ut effent petfedi in eodem fenfu amp;nbsp;in eadem feientia Qui enim talis eft merito dicit.S icut ceruus defiderat ad fontes aquarum ita défiderat aîa mea ad te de us.Ceruusquocg amidtiarumquisaliusuidebiturmifi ille qui peremitferpentem ilium qui feduxe# ratEuam.amp; eloquiifuiflatibuspeccatiineauenenadiffundcs.-omnem pofteritatisfobolem côtagio preuaricarionis infuderanamp;ueneratfoluereinimidtias incarne fua quas inter deum amp;nbsp;hominem no xiusmediatoreffecerat.Pullusuerogratiarumpoteftaccipifpûffandus:aquofitientesamp; defiderantes deum fpiritaiesgratiasamp; donacocleftia confequuntur.Hæcautem oîa a nobisdida funnut manifefti orfieretca;qua tponfa comparare uideF fraternû fuum hinnulo ceruorum.Quod fi eriam hoc reqren dû eft:cur nôceruo utin aliisifed hinnulo ceruorum comparaf.Illud aduerteq? cum in forma dei effet Filiusdatus eft nobis.amp;puer natus eft nobis.xuiuspoteftasfuper humerum eius.ldeo ergo hinnulo cer uorum:quia paruulus puer natus eft.Etfortepoffunt ceruiacdpifandiquicç:urAbraamifaacamp;ia# cob amp;nbsp;Dauidamp; Salomonamp;omnesex quorum femine xpsfccfm carnem defeedit. Quosceruos uox dni perfedosfacit Si iporum eft hinnulus iftequi ex ipfis fecundum carnem natus eft puer. Mouet me ctiam. illud quod in * ciii.pfalmofcriptum eft ubi ait.Montesexcelfi ceruis. Et quidem deceruis iam fuperius

-ocr page 477-

Expofirio.S.Hiero.încânrîcacantico. Omelîi .HL Epiftok XLVII fupcrîiisdiximus:lt;p farifti quiç^ acdpiu Jû.Qui ob hoc in höcmundö ncncrüniit ferpcris uenena pctî mercnt. Qy i autem fint montes excelfi üideamus:qua(î qui folis ceruis fequeftrati uident:amp; ad q uos nifi ccruusfitaliqs nô poffitafcendcre.Ego putopcrfonas trinitatis mûtescxcelfos appcllauetit :ad cuius capacitate nullus nifi ceruusefficiat alccdit.Sed iidc ipfi qui hicmontes excelfi pluralitcrappek lantutinaliismonsßngularitetdicit• SicutEfaiasait.fnmonteexcelfumcófcendequi euâgelizasSy Efa. 4Oj on.Exalta in fortitudine uocc tuä qui euâgelizas HierEm.Idc nâlt;5 ipfe qui ibi trinitas,pptet diftindio nemperfonarûîhicunusdeusintelligitprounitatefubftâtiæ.-SatisfintiftadehinnuIoceruorô.Nunc Caprea uel liideamusquomodoetiâcapreæueldâmulæcôparetfraternus.Hocaialq’tûadgtæca uocabula no? dammula. tnena uidendoatcjdarius^fpiciendofortitüeft.Etquiseftquiitauideatutuidetxps.Solus nam^ t tftqui uidet.ideftagnofdtpatrc Nam fi dicant hi qui mûdo funt corde deû uifuri uidebürupfi fi? ne dubio reuelante quia 8i caprea habet in natura fua.ut nô folû uideat ipa amp;nbsp;pfpidat acerrime j fed amp;nbsp;aliis uifuj pbeatAflkütnäc^hi quibusmedidnæ peritiaeftdneffehuicaîali intta uifcera humorc que dam qui caliginc depellat oculorô:amp; obtufiores quofqg uifus exacuat.Merito ergo câpres uel dâmu? læxpscôparat:qa nôfolû uidetipepatrc:fed amp;nbsp;uideri abaliisfacit.-quop: uifus ipfecuraueribObferua autêneaudics pâtre uidericorporeûaliqdfentias.'amp;deujuifibilcputes.Vifus quo deusuidet non eft , corporis:fed métis amp;nbsp;fpûs. Quod etiâ ipe faluator in euâgelio uocabulo fgt;ptio diftigues dixit. Nemo uidetpatrénififilius.Deni(ÿamp;hisquosfadtdeûuidere:datfpmfdæamp;fptnfapîæ:utpcripmfpm ui?. , dcantdeu.Etideodicebataddifcipulos.Quiaquimeuidet:uidetamp;patrc.Etuti^nôitaineptierimp lonan.t4‘ utputemus q» qui fcffm corpus eum uidit uideritetiam patrc:alioquin inueniunt amp;nbsp;fctibæ amp;nbsp;phari? feiamp;hypocritæamp;pilatusquieûflagclliscæditîamp;oïspopulusquidamabat.CrudfigeCTudfigeeu.uî dentes lefum fcdPm catnc:etiâ deû pâtre uidifle.Qiiod utiçg nô folû abfmdû uidef efle.'fed amp;nbsp;impium Sicut ein eu turbæ eû comprimerct eurem cû difdpulismullus eo{i; qui pmebât amp;nbsp;coarftabanteû teti? giffedidtnreû:nifiillafolaquae43fluxumfanguinispaflauenitamp;tetigitfimbriâueftimétieius:amp; ip ufoliteftimoniûphibetdicens. Quiatetigitmealiqsegoemfenfiuirtutcdemeexiffe.ltaamp;cû plurcs Matth«^' dfentqui eû uidebât nullus eû uidiffedicifmifi qui agnouitep uerbû dei amp;nbsp;filiusdei eftdn quo utieg ff mulagnofd ôc uideri dicit parer.Sed amp;nbsp;hoc nos nô prætereat q» priuscapreæ amp;nbsp;fichinnulo ceruorum comparât cû uticj maiusaîal ceruus$ caprea uideaESedaîaduerteneilia potiusinhishabéda fit ra? tio:quia cûdupErconftetfaluscredentiûpcragnitionc fidei amp;nbsp;operûperfedionêaôfidei quæj) intui iuamp;infpeâionecontêplatiôiscapreæ(utdiximus)côparantprimushabcatfalutisgradus.Sccûdouei? to in locooperû pfediotq cerui forma tenet nincêtis amp;nbsp;perimetis uenenaferpctû.i. artes dyabolicas me moretur.Siergofpôfafimilcdicitelfefraternûfuû capreæuelhinnuloceruorûinmôtibusBethel Be? iheluerodomusdd interprat. Montes ergo qui indomodei funtjioflTunrlegisamp;ftphetafefed amp;euâ gelica amp;apoftolica accipi uoluminasinquibus Si fidesdei perfpidt amp;contéplat.amp;opcrûpcrfedic df citut Si adimplct.Ecce hic ftetit poft pariere noftrû incûbensfuper feneftras;,pfpidcs perrhetia.Refpô? detfraternusmeusmihi.Cûcôfidero difficultatesinueftigâdi fenfusinhisqui ^pofiri funtferipture fermonibusifimile mealiquidpati uideorhuic.-qad inueftigâdû uenationcodoratibus fagacis canis Jicedtfubi interdûmoriseftiutcumueftigiisintentusfgt;ximu3 feuenatorlatentibuseffeâûputauerit dfecubilibus fubito ueftigiorû déférât indidis:amp; rurfum fixius imprefïis odoratibusteafdem quas ex plicaueratretrorfumredeatuias:donecinüeniatlocû:inquofealtiusexcntiensuenatio:latenteradali am feua’ftulituiâ:quâ cû uenatorinueneritalacrior infequif:fpeprædecertior:amp; ueftigii firmitate fc curior ita ergo amp;nbsp;nos ubi fe ^ipofitæ explanationisquodâmodo fubtraxereueftig iatpaululû emefa re? petëtesamp; planioré $ dudû uidebat expofitiôisordincperfequétes:fperam^ q? dns deusnoftertradatin manus noftras uenationc quâ4)perâtes jppe amiferamus:amp; fcd'm feientiâ matrisRachel rônabilis uef bistalibuscondiatin nobis ut bndiftiones mereamurconfequiafpiritalipatrelacob^ptet qrf necef? farium uidet (utdiximus)breuiterdiftarepetereexplanarionc9 prioréretexeremtquifitlucidior fell fus aperiaf.fntelligi ergomihi uidet ex initio jjpofiti dragmatis fpôfam foris ftare in biuioîamp; otgt; amo remfpôfihincatcç inde ^fpicereîfi forte ueniatfi forte appareat ne uiâingredi uellealiquâdumigno? ratundc magis ueniatmecdomi fed foris ftare:amp; defîderio eipagitari acdicere. Ofculef me ab ofeulo onsfui.Vbi autem uenitfponfusdicat.Bonafuntuberatuafuperuinumiamp;reliqua ufçadeû locum curremus.Pofthæc dileftaiâ ôc uicccharitatis ab ipfo fponfo redpiens introducatur; in cubiculu eius amp;nbsp;dicat.introduxit me rex incubiculû fuû.Sed amp;nbsp;cætera quæ poftea funtferipta îtra po? Iitaloquaturad fponfum præfentibus èi affiftentibus fpôfae quidcadolefcctulis.'fpôfi ucro fodalibus Verumtamen intelligaturfponfus:utpoteuirnôfemperindomo:neqfcmperafïiderefponfæitrado mum pofitæifed exeat frequcter:amp; ilia eum quafi amore eius follicita requiratabfentem.fcd amp;nbsp;ipe in terdum redeatadeam.Propterquod 6i uideaturpertotumlibellumaliquando quidem uelutabfens tequmlponfus.Aliquandoficutpræfensloqui cûfponfa.Ipaaûtfponfacû mulra Si magnificainfpô Iicubiculoperujdifl‘et..peti(feetjâindomûuini introduci.Quocûingreflaperfpexiffetfponfus utpo te uir no refederit i n domo.Ipa uero rurfus amore exagitata exierit foras. amp;nbsp;circuiens peragrct circûi do nbsp;nbsp;nbsp;A

redeat fponfusiamp;ecceftibito uideat eum immenfisfaltibusfuperantemdefeendereaddomûnnquaamoreeiusfol notaeituatfponfa.Perueniens uerofponfus ad pariere domus ftetpaululum poft ipfum confiderans mm fi

-ocr page 478-

PARTIS n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS III

(ut fieri folet)aliqd amp;nbsp;aîo retraftâs.îam ucro ctîâ ipefenticsaliquidamoriscrga fponfatM alritodin«! fuaiquæattingitulogaddotn?. feneftrasquæfeneftrehabeantaliquâ parte operis(utaiunt)rericulat Et cûincûbat quidê pet feneftrasieminêtior autem fie fit feneftris attingat^ ufi^ ad fuperiora earum quæ rcticulato ( ut diximus opéré) diftinftæ funt.indecç ^fpiciens alloquatur fpôfam amp;nbsp;dicat eiExur^ ge ueni proxima mea:formoià meaxolûba mea:amp; reliqua. Hæçfunt quæ(ut fuperius deiignaiiim?) difficultatê plurimam dirigendi ordinis:amp; aperiedæ intelligctiæ habere nobis uifa funt. Quæ utputo euidentiora feceritrepetita hæcnuncindago fermonû.Spintalisaûtinhis expofitio non ita laboriofa ac diflicilis habeatur.Sponfaem uerbi aia quæ eius indomoregali hoceft- in ecclefia pfiftit ; docetur*^ auerbodei:quieftfponfusfuus:quæcuni5 tepofita funt amp;recondita intra aulani regiâ:amp;cubiculum regis difcitinhacdomoquæeft ecclefia dei uiui:etiâ uinicellasilliusqcf defanftistorcularibuscôgte gatumcft.cellamuininonfolûnoui:fedamp; ueterisacfuauis:quæeftdoârinalegisamp;prophetarum;in quibus fufficienter exerdtata recipiatinfeipam qui erat in prindpio apud deum deus uerbû ;fed non femper fecû permanêtem.Non empolTibileeft hochumanæ naturæded interdû quidc uifitef abeo:in terdum uero relinquat:utampliusdefiderct eû.Cu uero uifitat a uerbodei fecûdum 4?pofitum uerfi culi fenfum per môtes faliens uenire dicitur ad eamæxcelfos fcilicet amp;nbsp;eleuatos reudans ei codeftis fdc î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiæfenfus.itautpueniatuf^adædificationcecclefiæzqeftdomusdciuiuiîcolûnaamp;firmamétu} ueri

ß tatis:amp;ftetiuxtaparietc:amp;poftparietc:utneoppenitusabfcondatur:nc(50inoinpromptufit» Verbu} erritn dei 6d fermoffcientiæjnô in publicoamp; palam pofitusmefj côculcanduspedibus apparenfedcum quæfitusfucritinuenif:amp;inuenitnô(utdiximus)inpropatulopofitus.'fedobte(Susamp;quafipoftpa rietem latens « Anima autem quæ in ecclefia effe didt iron intra ædificia parietum collocata intelligitt fed intra munimenta fidei:amp;ædificia fapientiæ pofita celfif^ ueftigiischariratis obteda.Propofitû en» go bonum amp;nbsp;fidesreftorum dogmatum effe in domo ecclefiæfadtæuius domus membra qnædam funt.quæ uel cubieulum:uel domus uini:uel alia hui ufmodi pro gtatiarû fcilicet gradibus amp;nbsp;donoru fpiritalium diueifitatibus appellantur. Sic'ergo amp;nbsp;partes nunc pars q uædam dom us huius eft:quæ po teil indicate dogmatum firmitatem fub quaftarediriturfponfus;amp; inquibustam magnusamp;: excels fuseftiutemineatomneædificiuamp;^fpidatfponfam .id eftaîam.Etnondû quidêapertû feei totüçg manifeftet;fedquafiperrhetia ^fpidenshortetureä:amp;prouocctnöfedereintrinfccusfcgnem:fedexp re ad fe foras amp;nbsp;conari ut noniam per feneftras amp;nbsp;rhetiamecj per fpcculum inænigmate:fed procédés foras fade ad fadem uideat eum.Nunc eni m quia nondum pôt ita eu intueti.^jpterea non ante fed rc tro ei amp;nbsp;poft parietem ftet.incumbit autem pfeneftras quæ finedubio patebantad recipiendum lumê ad illuminandum domum.Per has ergo fermodei incumbens amp;nbsp;profpiciensprouocatexurgereamp;ad fe uenire animam.Poffumus autem fenfuscorporeosfeneftrasintelligeie:perquosautmors.autHita Hier .9. nbsp;nbsp;nbsp;întratad animam.Sic enimdefîgnat Hieremias ^»pheta cum depeccatoribus loquitur dices Afcendit

Quattafcëgt;mots perfeneftras:ueftras.Quôafcenditmorsperfeneftras. SioculPpeccatoris uideant mulierem.di ditmorsp mœchentur earn in corde fuo.fic morsingreffaeft adanimam per feneftras oculorum.Sed amp;cum ro feneftras. cipit quisauditum uanum Si prædpuefalfæfdentiædogmatum peruerforum:tonc per aurium fe^ C^aftafeê? neftrasmors intratad animam.Si uero anima intuensornamentum mundi Seexpulchritudine créa dit iuita pet turaru conditorem omnium intelligatdeum.amp; opera dus mireturdaudetqj operû creatorem ad ani^ feneftras;. mam hancuitaingrediturperfeneftrasoculorum.Sedamp;cumauditum inclinât ad uerbum dei. amp;

Ç tationibusfapientiæacfdentiæeiusdeleftatunhuicperauriumfeneftrasadaîamfapientiælumenin^ greditur.Per has ergo feneftras profpiciensuerbum dei.amp; profeftum fuumad fponfam animam diri gens affurgerehortatuream amp;nbsp;ueniread fe.i.corporea amp;nbsp;uifibilia relinquære:amp; ad incorporea amp;nbsp;inui^ (ibilia ac fpiritalia ^peraretqm quæ uidentur têporalia funt-quæ autc non uident æterna funt. S ic amp;nbsp;fpiritus dei dreuire dicit Si quæreredignas animas quæ apteteftetj fieri poffintadhabiraculû fapien^ tiæ.Quod aûtperrhetia feneftrarû ^fpicere dicit.illud finedubio indicat q? donecin domohuius cot poris pofita fit aîa.nô poteft nudam Si apertâ dei fapictiam capere.fed per exêpla quædâ Si indicia anç imaginesrerum uißbilium ilia quæ funt inuifibilia amp;nbsp;incorporea contcplat. Si hoceft 4?fpicereadea5 fponfum per rhetiafeneftrarû.Si uero de Chrifto amp;ecclefia exponamusdomus in quahabitabatecclc fia feripturæ funtlegis Si prophetarum’.ibi enim amp;nbsp;cubiculum regiseft.omnibus diuiriis fdentiæ ac fapientiæ repletumdbi Si domus uini doéirina fcilicetuel myftica uel moralis quæ lætificat cor ho;;«» minis. Adueniensergochriftusftetitpaululumpoftparietemoeteristeftamenti.Stetiterîi poft pariej? temeûnon manifeftaretur ad populû:ubi uero affuit têpus Si cocpitperfeneftraslegisacj^phetarum p eafeilicet quædeeoprædicatafuetantapparereamp;oftcderefcecdefiæintradomûhoceftintralitteram legisfedenti:prouocateam inde exire amp;nbsp;uenire foras ad fernifi enim exeannifi procedatamp; fgt;grediafa litteraad fpm:nonpôtfponfofuoconiûgi:nelt;5 xpofociari.Vocatergoeam:amp;inuitatacarnalibusad fpiritalia.a uifibilibusadinuifibilia:a lege ueniread euâgelia.Etideodicitei. S urgeueni ^xima mea formofa mea:columba mea.Et utaliqua etiam dehisquæ poftmodum dicenda iunt : præueniamus timentes fenfum perdere qui occurrit inhoclocopropterea fortaffîs Si illuddicitad earn: quia etiam hyemstranfitîpluuiaabiit fimulamp; paffîonisfuætcpufindicanscptranfaôa hyemæamp;deieftisimbnV busipepaffuseft.Simulamp;illudquocj perfpiritalcdefignâs intelligentiâ.-cpufcç adilludtempusquo xpspaffus eft.'imbtes fuçtût fup tetra Mâdabatem adhuedns imbribus jtphetis :ur pluerentuerbi plu uiamfuper

-ocr page 479-

ExpofitionîsSanÂîHîefony.iiicantî.canrico. Omclia. nil Epiflola. XLVI

üiamfuperterrâ.Sed qauffj adiohannembaptiftamfgt;pheticaFiniuntofficia:meritoimbrcs abiifj^ fe amp;nbsp;difeeffiffe dicunt. Ceflaruntautem ^jphetici imbres nô ad damnum credenti um : fed ad majora ecdefiælucra Quid emimbribus opus eft:ubi flume dei lætificatciuitatem.-ubi in corde uniufcuiufcg aedentium fons a quæ uiuæ fit faliétis in uitam æternam. Quid opus imbribusmbi iä flores apparue tunt in terra noftra:amp; ex aduentu dni iam nó excidit ficulnea quæ prius nó attulerat f ruftö Nuc em iä produxit groffos fuos:fed amp;nbsp;uincæ dederunt odorc fuum. Vnde amp;nbsp;unus qdam ex ifta uinea dicebat. Quiaxpi bonusodor fumus deOinoilocoinhisquifaluifiunoamp;inhisqui pereunt. Sedhæcf freut 2‘Cof.Z» fupradefignauimus)ante$adipafcripturælocaueniemuspfumpfimus:nefortefugeretnosfenfusî qui occurrifte uidebat in temporernuc repetamus quo per rhetia jpfpiccre dtcat.Scriptum eft.Non em iniquetenduntrhetiaauibus.Etiterum.Iuftusfiincurreritinpeccatum effugereiubetjficut amp;nbsp;dam^ inula ex laqueis amp;nbsp;auis ex rhetibus.Plena eft ergo uita mortaliu laqueis offenfionü thetibus plena de: ceptionum quas pendit aduerfum genus humanum ille qui eötra diim gigas uenator Nembroth ap ÿ pellaf. Veru etem gigas qs alius eft nifi diabolusrqui etiam aduerfus deum rebellât. Laquei ergo tenta

decipulæ infidarum diaboli thetiaappellant.Et qin hæc rhetia ubitj tetcderatinimicus:atgt;i Ç in ipis peneomnes inuoluerat oportebat effe alique qfortior amp;nbsp;eminctior fieret his amp;nbsp;cötererct ea:ut fequctibusfe ctiäpoffetapirericciico ergo Si faluator priuf^ inconiugiüamp; focietatc uenireteccfiæ:të taturadiaboloutuîcensrhetia tetationum peripajjfpiceret amp;per ipauocaret earn adfedocensfine dubioamp;oftendenseicpnóperocium amp;delitias.-fedpetmultastribulationcsamp; tetationes ueniêdum fibi effet ad xpm.Nullusergoaliusfuit qui rhetia iftafuperarcpotuerit.Omnesem peccaueruntrficut feriptum eft.Etrurfus(ut feriptura dicitjNon eft iuftus fuper terram qui fecerit bonum amp;nbsp;non peccas Eccf.y, gt;ierit.Etiterum*amp; nemo mudusa fordenecfi unius diei fuerit uita eius.Solus ergo eftdns amp;faluator nofter iefusxpus:qui pftm nô fecinfed peccatum eum pater fecit pro nobis:ut î fimilitudine carnispec wti depeccato dänarespftrii.Venit ergo ad iftarhetia:fedinuolui ineisfolus ipfe non potuit: quinim ipodiruptiseis amp;nbsp;contritis datecclefiæ fuæ fiduciam:utaudeatiam caffarelaqueos:amp; tranfireper rhe^s tia:amp;cum omni alacritate dicere. Anima noftra erepta eft de laqueo uenantium.laqueus contritus eft ps.izj » amp;nosliberati fumus.Quisauremcontriuitlaqueosnifi illequi folusineisreneri non potuit. Quäuis ipe amp;nbsp;in morte fuerit uoluntarie:amp; non ut nos neceflTitate peccati. Solus eft em qui fuit inter mortuos liber.Et quia liber inter mortuosfuitnccircodeuiftoeo qui habuit mortis imperiu?abftraxit captiui tatem quæ tenebaturinmortem.EtnonXolus femetipfum refufeitauit'a mortuitfed amp;nbsp;eosqui tene^ bantut in morte fimul excitauit fimultg federe in cocleftibusfecit. Afeendensenim in altum captiuam duxit captiuitatem:non folum animaseducens:fedcorpa eorum refufeitans. Sicut teftaturcuangeli ’tna cp multa corpa fanftorum refufeita ta funtamp; apparuerunt multis:amp; introierunt in fanftam ci uita terndei uiuentisHierufalem.Hæcnobisexpofitioderhetibusfecüdo in loco affumptaeft.Sit fane le^Mat.27.' »entisiudicium:quæearummyfticisdigniusaptaripoflît eloquiis. HomeF.nrr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A

Vrge ueni proxima mea fpeciofa mea:columba mea qm ecce hyems tranfiitpluuia abiit:amp; receffit fibi flores uifi funt in terra tempus putationis aduenit uox turturisaudita eft in terra noftra. Arbor fici jjduxit germina f ua uites florêtes dederu nt odorem fuum. Quid cótineat

dragmatis iam fnpra defaipfimus:nöc uero quid uel fermo dei ad anima fe dignam fibicg apcam:uel quid xps ad ecclefiam dicere intelli gendus fit aduertamus.S ed interim ptimus fermo dei loqiiatur ad banc fpeciofam decorâcp aîamxui per fenfus corporeosnd eft per intuitum leftionis amp;nbsp;per auditum doftrinæ quafi per feneftras apparuit.^pceritatemfj fuæ magnitudinis demonftrauit: ita utinfuperioribusei loquereturincumbensatqg inde cuocasearn ut ^jcedat foras: Si extra fenfus iam corporeos effefta definateflein carne.-utmerito audiat.Vox autem non eftis in carne feu in fpû.Nôem, aliter diceret earn uerbum dei ^ximam fibi:nifi coniungeret feei:amp; fieret cum eo unus fpus: nec dice^ ret earn, fpeciofam nifi uideretimaginem eius renouari de die in diem:amp; nifi uideret eâ capacê fpöffan fti-'qui in fpecie colubae defccndic in iordane fuper iefum:nó ei diceret coIumba mea. Conceperat em atnorem uerbideiramp;cupiebatadipmuolatucoelipuenirediccns.Qtiismihi dabitpennasficutcolfi;, bæ:amp; uolabo amp;nbsp;requiefcam:cum apprehendero fapientiae amp;nbsp;fcictiae thefaurum.P uto etn lt;$hi qui motP^’^^* tem xpirecipinntîamp;mortificant membra fua fuper terram : cofortes efficiantur fimilitudinis mortis nus.ita Si hiqni uirtutem fpöffaniftiredpunt:amp; fanftificanturex eo:amp; doniseiusreplentur:.quia ipe gt;n fpecie columbæapparuit.-utetiam ipfi columbæfiant.ut de terrenis amp;corporeislocis euolctad coe leftiapennisfanfti fpiisfubleuati.Quod fitaut tempus oportunum quohæcfieri poflint confequctec inferuit.Çuiaeccehyems inquittranfiitpluuiaabiit.Nonemanteanima uerbodei iungitur amp;nbsp;Cocia^

ea hyems perturbationum ac uitiorum procella difcefferit:amp; ultra iam nófluftuet Si cunfeiatoiuentodoftrinæ.Vbiergocxalahæc cunftadifceflerint defideriorumrjab eademtcpeftas defuerit:tnncincipictineafloresuernareuirtutum:tûceiusmcnti amp;nbsp;tempusputationisaducniet:amp; I Sl?*‘^f’’,perfluum quidcj minus utile fuerit in eius fenfibus uel intelleftibus refecabit amp;nbsp;ad gemmas d r ” f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reuocabitur.T une etiam uocem turturis audiet illius fine dubio fapientiæ :quâ

aipeni^oruerbiloquiturinterperfeiftosfapientiædei altiorisquæ abfconditaeftinminifterio Hoc ß natÿiudicatappellatioturturisHæcnârjauisinfecretioribbusamp;remotisamultitudinelocisruitam denaturi traniut;autdefertamôtiumdiligcs:autfecreta filuatum^culfemp amultitudinepofita rautatutbis turtutis.

mm iii

-ocr page 480-

nr


TRACTATVS


PARTIS


II


I.Cor.5.

Mat.lZ.

Z.Cor.z;

Era.fX.

Heb.i.

loh.i;.

aliéna. Quodautem 5c aliud qlt;f opportunitati temporishuîusamocnitatîcÿconueniat.Ficusîngtf’ duxitgerminafua No ta nd um quidemfruftusipiusfpiritusquifuntgaudiu.'charitas :pax amp;c.sed iam tn germina eorum^ferre incipic fpiis hois qui in ipo eft fingulariter ficulnea noiatus.Sicut etn ge neraliter in ecclefia diuerfae arbores lingulae quæ^ aiæcredentiuni intelligûtur:de qbusait. Ois arbor quam nô plâtauit pater meus cocleftis eradicabit Et itetum Paulus qui fe dicit adi urorc dei effe in agri cultura dei sait etiam ipe. Ego plâtaui. h polio rigauit. S ed amp;nbsp;dns in euangeliis. A ut facile arborem bo; nâ:amp;fruftueiusbonum;Autarborcmalâ:amp;ftuiftumeiusmalum.Sicutergo generaliteritafinguli quicgcredentiumdiaerfæ arbores intelligutur.Eft ergo amp;nbsp;in aia ficus quædam:quæ^)ducit germen fuum:amp; eft uitis quaeBoreat ôc reddat odorem fuû C uius uitis palmites purgat pater cœleftis agrico;? la ut fruftum plurimum afFerant.fed hæc primo per odoris fuauitatc quae ex flore reddit lætificat odo ratum fecudum eum qui dicebat.Quonia3 xpi bonus odor fumus deo in oi loco. Haecergo initia uit tutum uidens fermo dei in aia:uocat ea ad femetipm :ut feftinet amp;nbsp;exeat amp;nbsp;abiidens cuftacorporea ue nit ad eum:utpfeftionis eiusparticepsfiat.iccircoigitur quafi adhuc iacenri ; amp;nbsp;in rebus corporeisin^ cumbêti primo dicit.Exurge Sc quafi quae ftatim obedierit:amp; obfecuta fit uolûtati.-collaudatur ab eo amp;nbsp;audit ^ximameaamp;columbamea.Et poft hæc ne ad tétationum turbines trepidaret annundatci çphyemsdifcdrit:amp;pluuiatranfieritamp;abieritfibi.Beneaôtuitiorumamp;p(ftôrumnaturâunomirofet mone^îlato fignificauit.'uthmôi dicerethyemc amp;pluuiam:quæex uitiorum deliftotempeftatecj de (cendant:fibic$ abefleindicans;amp; per hoc nullam effe fubftantiâ pftôrum. Non erîi deddentia de hoic uitiaadaliquâaliamfubftâtiamcongregantsfedflbi abeunt:amp;in femetipam refolutaeuanefcuntat^ çginnihilumredigunt.Etideodixit:quiaabiitfibi. Sic ergo tranquillitas animæapparenteeiuetbo dei:amp; ceffantepftô amp;nbsp;itademumflorente uinea indpit uirtutesat«^ arbufta.i.bonorum operuni frUî? ftumgerminarc.fed nunc iterum xps hæcloquituradecclefiam:amp;in anni circulum oc prefentisuitæ fpadum ponit.Etper hyemc quidem illud indicat tempus in quo uel ægyptios grando et turbinesac celiquadecem plagarum uerbera flagellabant.Vel cum diuerfa bclla pfetebatifraehuel etiam cuni co^ cam ipofàluatorereftitit:etincredHlitatisturbinecorreptuseft:et naufragiofideifubmerfus.Vbiergo îllorum deliftofalusgentibusfaftaeft.-uocatnuncad fe ecclefiamcdicitcp ei. Exurge et ueni ad nie:qa lam hyems quæ fubmerfit incrcduloset uos inignorantia repriniebat abfceffit. federpluuia ptranfiit îd eft iax nô mâdabo nubibus 4)phetisfdlicet ut pluât pluuiâ uerbi fuper terras.fed ipa uox turturis hoc eft ipa dei fapientia loquet in terris et dicet.Ipe qui loquebaradfum.F lores ergo credentiû populoruni etorientiumecclefiarum apparueru ntin terra:ftd et putationis tempus per fidem meæ paffionisetre^ furreftionisaduenit-Amputâturem et exécrant ab hominibuspeccatacum in baptifmodonat remif fio pftôrum.Vox qdem turturis(utdiximus)iam nôpdiuerfosfgt;phetas:fed ißiusfapientiaedei audit in terris Etficulnea germinatquæpôt infruftibusfanftifpûs accipi qui nuncprimum aperiuntamp; de monftrantur ecclelîæmel etiam in littera legis quæ ajite aduentum xpi claufa erat amp;nbsp;conftridaamp; indu mentoquodamintelligenriæcarnalisobtefta.Expfentiaueroeiusamp;aduentu jîlatum eft ex ea germe fpiritalisintelligentiæ:amp; fenfus uiridis amp;uitalis:qui in ea tegebatur apparuit : amp;nbsp;ecclefia tegebaf axpo inficulnea:ideft.inlegenonapparuitarida:necocddentemlitteramfequi:fedflorentem amp;uiuifican temfpiritum.Sed amp;nbsp;uitesflorercdicuntur:amp;dediffeodorem fuum.Poffuntquidem amp;nbsp;diuerfa cede ïïæ quæ per orbem terræ habentunuites did florere ut ui neæ. Vinea domini fabaoth domus ifrael eft. amp;nbsp;domusiuda dilefta nouella.Iftæ ergo uineæ cum primo acceduntad fidem florere dicuntur. Cum uero per religionc operû fuorû fuauitate adornâtur.-odorem fuum dediffe dicuntur. Et nô fine câ pu;« to nôdixerit odorem dederunt;fed odorem fuumnit oftenderet ineffeunicuicç aîæ uim poffibilita^ tis;amp; arbitrii libertatem:qua poffitagereomneqef bonum eft.Sed quia hoc natutæbonum puarica tionisoccafionedecerptum ueladignominiâ uelad lafduiam fuerat inflexummbi per gratiam repa^ catur:amp;perdoiftrinam uerbi dei reftituitur:odorem reddit fine dubio ilium quem primus conditor deusinoleueranfedpeccati culpafubtraxerat:Poffuntautemamp;uitesueluineæintelligi uirtutescocle^ ftesamp;angelicæ:quehoîbuslargiunturodoremfuu.i.do(ftrinæamp;inftitutionisbonum:quointrodu# cunt amp;nbsp;imbuût animas:donec ad perfecHonem ueniantamp; indpiâtcapaces fieri dei.Sicut amp;nbsp;apFs ad Hc bræos fcribcnsdidt.Nonneomnesfuntminifterialcsfpûsinminifteriummiffi4?ptereos quihæredi tatem capiunt falutis.Etideo dicunt ab ipisquafi primum florem amp;odorem bonorum operumca^ pere homines nunefruftusipos uitis ab eo fperarequi dixit.Non bibam de generatiôe uitis huius:do* nec bibâ ilium uobifeum nouum in regno partis mei.fllli ergo perfefti flores Si fruftus ab ipo fperandî funt.initiaueroamp;Cutitadicam)4)ficiendifuauitas:pôtacocleftibusuirtutibusminiftrari.Velcerreper cos qui dicebât(utfupradiximus)qm bonus odor fumusdeoinonoco.Sedamp; aliomodopoffumus adhucintelligetehæcquæhabcnturinmanibus:utdicamus:uelueluti jjphetiam quddam uideriad ccclefiamfaftam perquamuoceturadrepromiffionesfuturasmtquafi poft côfummationem fæculi cum tempus refurreftionisaduenerit dicatureiexurge.Et qafermo hic ftatim opusrefurreftionisde fignattan$ exrefureftioneclarior amp;nbsp;fplendidioreffeftainuitatur adregnum:amp; diciturei. Veni proxi ma mea:fpeciofa columba mea qahyems tranfiit.H vemc fine dubio huius pntisuitæ .pcellas amp;nbsp;tiirbi nés nominansrquibus humana uita tentationfi^jcellis agi tatur.Trâfiit ergo hyerns ifta eu pluuiis fuis abiitfibi.Sibi eriiunufqfcjegitinhac uitaocqd'egitpricipiuuerorepromiffionûfuturarûflores.Se;?

curimad

-ocr page 481-

Evpofitio.S.Hîero.încantîcacantico? Omelîa .1111. Epiflola XLVH cortmadradiccarborispofitâincôfummationcf£Eculi:utexddatocmatbotcnonfadeiitcfrudû bogt; num tps putationisintellige.Vocemueroturturisquæ in litterisrepromiflîôis audit.-quâ manfuetii hæreditate fufdpiêt xpi pfonam fade ad fadem:amp; non iam per fpeculû Si in ænigmate docentis aduet tcFiculneauetoquægermenfuum^jdudttotiuscongregatiôisiuftorûfruflushabeatur.Ifte ueroamp; E fanftæamp;beatæ angehcæuirtutesquibuselefti quilt;5 amp;nbsp;beati exrefurreflionefodabûtunqui eruntfi^ cutMgelidei.ipælunt uitesflorctes amp;nbsp;uineæ:quæodorcfuu unicui(j aîæ Si giatiâ qiiâacôditore fu; p:epitprius:amp; nûc iterû pditam recuperauit impartiuntduauitateij cocleftisodorisfctoretn tandc ab^ icftæab eis mortalitatis corruptiôiftj depellunt.S urge amp;nbsp;ueni ,pxima mea colûba meaan uelamibp pc ttæiuxta ^murale. Oftcdemihi fade tuâ:amp; audita facmihi uocc tuâ.'quoniâ uox tua fuauiseft: amp;nbsp;ta^ des tua fpedofa. S ecûdû ^jpofiti dragmatis ordinc fponfus qui faliens fup montes amp;nbsp;exiliens fup cob les ad fponfam uenerit ^fpidens eâ amp;nbsp;intucs per feneftras.fecüdo iam loco didt ad eâ.S urge ueni j»xi ma mea:fpedofa meaxolumbamea.Nûc uero addit etiam hoc ut oftenderet ei locû ad que uenire de^ bcanqui locus fub uelamcto Si tegmine faxi fit pofitus.S it autem idem locus nô tam iuxta murû : $ iuxta^muralequoddâ.Promuraleaûtdicitcû extra murosqui ambiôtciuitatc:aliusdudf murus: Pfomurale amp;nbsp;eft murus ante murû.Tune deinde quafi fi reuerctiæ câ ipfa fponfa obteôa fit amp;uelata:petit ipe fpô quid fit. fus:ut ueniens ad illu locu quem fupra oftenditmtpote fecretiorem ibid quafi teiedio uelamine ofte^ dat fadem fuam.Et quia pro multa reuerenriatacerenfponfaMiefiderat fponfus aliquando etiâ uoeê dus audite ♦ Si deledari in uerbis dus : amp;nbsp;dicitmt auditam fibi faciat uocem fuam. Videt tn tp nonei penitusincognitafitfadeseiusnelt;5uocemeiusignarusfit.Sedquia intcrcefferitaliquidin quo nec fade dus uideritmec uocc audierit.ifte fit ^pofiti dragmatis textusreui amp;nbsp;hoc addiûq ueris tepus agi gt;iideatut:cum amp;nbsp;flores Si apparuilTe memoranf in terra:amp; uox turtutis pfonare amp;nbsp;germe arboris fidu dlie.Propterhocuelutoportunotcpore 4)grcdi ^uocatfponfam:quæ fine dubio hyemc totam in# ïtadomusdauftrarefederit.Sedhæcnullajmihiuidet (quâru ad hyftoricam narrationcptinetjutilî tatem conferre legentibus:autaliquam faite narratiôis ipius feruare confequentiâ:ficut in cæteris feri# pturæhiftoriisinuenimus.Vndenecefl’edïcunda adfpiritalctranlFerreintclligctiam.Primo ergo in# tdligemihi aîæhyemc cûadhucpaflionûfludibusiadat Si uitiop* ,pcellis;acdurismalignoilt;; fpiritu Umflatibusuerberatâhispofitânôhortateâfermodei forasexire.-fj îtrafemeripajcolligi.amp;uniri un at(p côtegi ptra pnitiofos malignoß; fpi ri tu u. flatus.Nulli nue in di uinis Iris fludiort floresapud eâ *iec,pfundiorisfapiêtiæ fecreta amp;nbsp;reconditamyfteriaquafi per uocc turturis refonat.Sed neep odora# tusdus gratis aliquidquafi ex uineæ floribus redpit.'nec^ uifus dus tanq in ficulneægerminedelcda lURfed fuffidt utintepeflatibus tetationû a lapfu peccati tuta ac munira permancat.Qiiod fi obtinue fit utillsfap£iQret;amp; hyems trâfiit:amp; uenitei uer( Ver nâcj ei eft’eû quies aîo datur:amp; trâquilitas men dîtunc ad eâ uenituerbû dei)Tôceâ uocatadfe:amp; horratur utexeat:non folû extra domû:fed extra d üitatc.id eft non fois extra carnisuitiaefficiat:fedextraomnc quicqd corporeû Si uifibilecontinetur mmundo.Namcgfiguraliterinlcgeduitatêiaminfuperioribuseuidcreroftcdimus.Euocatnr ergo anima extra muru:amp; ufi^ad ^murale pducituncôabiiciens amp;nbsp;relinquensea quæuidenf amp;nbsp;teporalia funtcontcditadeaquænô uident:amp; æterna funt.Oftenditergoei iteriftudfuh uelamine petræagen nbsp;nbsp;F

dum nô fub acre nudotneçg ut pariat folis ardotesme iterû fufca fiatme iterû dicat defpexir me fol pro pterea fub uelamine petræ agit hoc iter.Hoc aût ipm uelamc non uult ex frondibus ei tffe:aut lintheis autpellibus;fed petrâ uultei effe uelamc.id eft firma Si folida xpi dogmata.ipm namog eflejietrâ Pau# luspronûdatdices Petraautceratxps.Chrifti ergo dodrina fidei fi obtegat anima;amp; uelet : tuto pôt i.Corin. lo^ adillud peruenirefecretû reuelata facie gloriam dni contemplât. Merito aût uelamc iftud petræ tutuj aediturquiaamp; Salomon deeadicitinProuerbiisrqjueftigiaferperisnonpoffuntdeprehcdi fup terra Sicenimait.Tria funtquæimpoflîbile eft mihi intelIigcre:amp;quartumqnodignoro.Veftigiaaquilæproucf.3O* uolitantis amp;nbsp;uiâ ferpêtis fuper petrâ:amp; femitasnauis in pelago Si uias uiri iniuuêtute. Sei petisergo. îdeftdyaboliueftigia.ideftfignaaliqua peccatiinhacpetraquæeftxpsanueniri nonpolïunnquiafo lus eft qui peccatû non fecit.H uius ergo petræ uero uelamine aîa tute puenir ad^muralem locû.id eft adcontemplandûincorporaliaamp;æterna.Dehaceadcpetraaliaucrbifpecie.Dauidin.xvii.pfalmodi# dt.Etftatuitfupra petrâ pedes mcos amp;ditexitfemitasmeas.Necmirerisfi apud Dauidperrahæc qua rifundainctumamp;crcpidoeftanimæ:perquâpgitad deum.Etaçud Salomonern uelameneftanimæ ad myftica fapientiæ fecreta tedetis cum Si ipe xps nunc uia dicat p quam credêtes incedunnnûc etiaj præcurforficutaitPaulus.inquod ßcurforintroiuit pro nobis lelus.Simile eft amp;:iftudqnodpMoy#quot;^®*'^'^* lendicitüradeo.Ecccpofuiteinforamiuepetræîamp;uidebispofterioramca.rgiturpetraiftaquæ Chri^^°'33* ftuseftmô eft ex omni pre claufa:fed habet foramen.Foramc uero eft pctræ:qui renclat Si înotefeere fa mfifilius:nemoergouiditpoftremadci:ideft quæin poftremis teporibus fiunt nifi pofitus in foraminc petrætfdlicet cû ea chrifto rcuelantc didicerit.E t hic ergofub uelaminepetræanimam proximam fibi effedam inuiratfermo dei ad promuralem iam lo# a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diximus ad contemplandaea quæ non uidentur amp;nbsp;æterna funt. amp;nbsp;ibi didt ad cam.

r-f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;profedo utuideanfi aliquid in uultu eius ueterisadhuc uclaminishabe# .

at.-iecipoHitintrepidisobtutibusgloriaj dominifpeculari;uthæcipadicatxEtuidimusgloriamcius^‘®™*’**' gionamtan^ unigeniti a patre:plenum gratis amp;ueritatis.Sedamp; cum dignafueritmt de ipfa dicat

mtn iiii

-ocr page 482-

PARTIS II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS lH

Cxo.1^* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deMoyfediftôeft:quîa moyfcsIoqnebatunamp;dcminusrefpordtbatei.TuncfcWipIetur In

CO quod ait. Auditam fac mihi uoccm tuam.Ingens uerolaus eius oftenditur in eoquod dicif. Vos tiiafuauls-SicutcnimfapientiffimusprophctaDauiddicebat. Suauisfiteidifputatio mca.Suauis autem cft uox animæ cum uerbum dei loquitur cum fide:amp; dogmatibus ueritatis expôit cutn difpc)* fationes dd:amp;iudiciaeiusexplanat.Si ueroautftultiloquiû:autfcumlitas:autuanitasdeorceius^# cedunttautuerbu odofumdequo reddendafitratioindieiudicii:infuauis:amp;nôiocunda uoxiftaeft Abhac uocechriftusauertitauditumfuum.Etideoquæcçperfefta anima ponitori fuocuftodiam:et oftium circunilantiæ labiis fuis:uttakm femper fermonem proferatqui ialeconditusdetgratiâ au^i . dientibus:amp;dicatdcea uerbum deijquia uox tua fuauis.Sed amp;nbsp;fades tua inquitfpeciofa.Si itelligas illam fadem de qua paulusdidt.Nos automnes reuelata fade. Etitem cum didt.Tuncautem fade 2.Conn.5. âjfacjetn.TuncuidebisquaîfïtanimæfadesquaElaudeturauerbodeiamp;fpeciofaeiredicatur.lllaIk ncdubioquæquotidierenouaturadimagnemeiusquicrcauiteam:quæ nô habetinfc macula aut rugam:autaliquid huiufmodi:Ied amp;nbsp;fanda amp;nbsp;immaculataqualem amp;nbsp;ipfefibi exhibuitchriftuseccle fiam animàsfcilicetquæad perfedionem ueneruntquæomnesfimulefïîdûtcorpusecclefiæ. Quod corpusuticjpukhrumuidebituramp;decorumdiaîæexquibuscorpusilludefficitur inomni pfefliôis décoré permâferint.Sicutern cû aîa in iracundia eftîturbatum amp;nbsp;ferum redditcorpis uultû:cum uero in manfuetudine amp;nbsp;tranquilitareperfiftinplacidû mitêlt;j reddit afpeftö.Ira amp;nbsp;ecckfiæ fades pro uirtu tibus amp;nbsp;motibus trcdentium:aut décora j?nunciatur autturpisdecûdû qd' amp;nbsp;feriptu kgimus. Veftk Eccle.ir nbsp;nbsp;nbsp;gium cordis in bonisuultushilaris.Etitemalibi.Cordislaeti fades florida:inrriftidisaute3pofid me

’ Q ftus eft uultus.Corergo lætum eft:cû habet in fe fpiritû deixcuiusprimus frufluscharitas eft :fecfidus gaudiomeft.Exhisputoquüfdâfapicntesfæculiaflumpfiffc’illamfentctiamquædicinquiafolusfaî» piens fpeciofuseft:omnisautcnequa3turpiscftgt;Superelt nobis utaliquidapertiuseriamdenoie pro^ Ç’^'EtiâinEfaiahoc mo^

rit.’tuncirerumomnis ifrael uocatus faluabitur.In medio ergo duarumfortiùdormitecckfia.Et pro pterhoededitd pennascolumbædeargentatas:quodfignificatrationabi!es pennas in fandifpiritus donis.Etpofterioradorfi eius uel in uiriditateauri:utquidam legunnuel utalii feriptuhabentin pal loreauri.Qiiod oftendere poreft:quia pofteriorilla uocatio quam ex ifrael futuram dicit apoftolus; noneritinobferuantiakgisdedinprædofitatefidei.Auri nameguiriditatisgeritfpecicm.Fidesauté uirtutibusfïorens.Poteft autem dici in medio fortiumdormire uel quiefcereecclefia.-in medio duo^ tum teftamentorumîamp;pennæeius deargentataeex fenfibusdegisaurum in poftenoribusdorfi eiusin telligi euangelids nunieris donum poteft. Ad banc ergo ecckiiam dicit Chriftus.Vcni tu colûba mea amp;nbsp;ueniinoperimento petrædocenseam utopertaueniat:nequidpariatur abincurfantibuseam ten ,Tccno.4. tationibus:fed fub umbra petræ incedatobtefta dicens Spiritus uultus nofterchriftusdominus cui di ximus.In umbra eius uiucmusingentibus.Obtedaauteminceditamp;adopertatquia debet poteftatc? haberefupercaputpropterangelos.Cum autem perueneritadpromurakmlocum.-ideftadfuturife culi ftatum ibi ad cam dicit.Oftende mihi fadem tuam:amp; auditam mihi fac uocem tuam : quia uox tua fuauis eft. A uditam uult fieri uocem eedefiæ fu.T:quia qui eum confeffus fuerit corâ hominibus: Mattn.io. amp;ipfeconfitebitureum coram patrefuo:qui incocliseft.Qiiiauoxtuafuauiseft:amp;’quisnonfatetur fuauetn uocem ccckfiaecatholicæ fidem ueramconfitentis.Infuauem uero amp;nbsp;iniocundam efte hierej» ticorum uocem:qui non dogmata ucritatis:fedblafphcmiasindeum:amp; iniquitatem inexcelfum lof quuntur.Sicamp;fades ccclefiaefpeciofaeft:hereticorumueroturpisamp; focda.Siquis efttamenquibe?

-ocr page 483-

Expofîtîonis.f.Hîero.în can.canto? nbsp;nbsp;Ottielîa. mi. Epîiïoli XLVII

?,e tmenoftenderintîneclînunteasperuenircadflorcm.Capi crgoeaspræccpîtfaluti Si utilitati con^ illens uinearum.Sedhæcutcocpimusfpiritaliexpofitionedifcutiendafunt.Etputocp fi deania hæc' quæ(e uerbo dei coniungit aduertas uulpes contrariæpoteftates 8c nequitiaedæmonum intelligi de béant percogitationesprauas amp;nbsp;intelligentiâ pernerfam exterminantes in anima nirtutum fiorem amp;nbsp;frnftnmfidei perimentes.Prouifioigitiir uerbidei qui eftdnsuirtutum mandat angelis fuis : qui ad jninifteriummiflîfuntproptereosquiherædiratemcapiuntfalutistutcapiantexunaquatj animaho iufmodicogitationesadæmonibusimmilTas.-utabieftiseispoflint florem uirtutisafferre. Capiunt autemcogitationes malas in eocumfuggerunt menti nonelïeeasa deo: fedeffea malignofpiritu t Si dant animædifcretionem fpûummtintelligat quæ fit^ogitatiofcd'm deum;amp;’ quæ fitex diabolo. Vtautcmfciaseffecogitationesquasimittitdiabolusin corhominum uideineuangelioquodfcri / ptumelf.Cumautemimmififfetinquitdiabolusincoriudæfcariothis.uttradercteû.Suntergohu/ iufmodicogitationesquæadæmonibusiniiciuntincordibushominum.Sedquianondeeftdiuina ' prouidentiameforteperhuiufmodi importunitatem tutbaret libcrtasarbitrii:amp; non effet iufiacâ tu dicii:iccircobenignis angelis amp;nbsp;amicispoteffatibushominûcuram mandatur.utcumdeceptoresqua fi uulpesincurfarcocperint hominédextris eum auxiliis fubleuent.Etideodicit.Capite nobis uulpes pufillas.Competenterfanecum adhucpufillæ funtxapi cas mandat amp;nbsp;compræhendi Dum eni cogita tio malaininitiiseftffacilepoteftabiici a corde.Nâ fi frequcnteriteretur amp;nbsp;diu permaneatadducitanî mam fine dubio ad confenfum.amp; poftconfenfum intra cor fuum confirmatum:certô eff quia ad pec cati tendatcffeftum.Dum ergo in initiiseft Si pufilla eft capi debet amp;nbsp;abiici ne Ci adulta fuerit amp;nbsp;inue^ terataiamnonpoffitexpclli.Deniqiamp;iudasinitiujmalihabuitinamorcpccuniæ.EthæcfuitilliuuI pes pufilla.Sed’abbac cum uideretdominusiudæ animam quafiflorentcm uineamlædi: capere cam nolens amp;nbsp;abiicereexeocommifitei pccuniœloculos.-utponidensquodamabat cupiditateceffaj! let. Sed ille utpote Habens fui arbitrii libertatem non eff amplexus medici fapientiam : fed induifitfe^» ’uetipfumillimagiiConfilioquoexterminabatanimafuaqiquofanabatur.Siuerohæcdexpoamp; cc défiaintelligamus fermo uidebitur ad doftoresecclefiædirigi amp;nbsp;mandari eisdccaptione uulpium ex terminantiumuineas.Vulpes autem peruerfosdoftoreshæreticorumdogmatumpoffumusintellige te:qni per argumentorum calliditatem feducunt corda innocenrium.amp; uineam domini exterminant nefloreantinfiderefta.DaturergopceptumdoftoribuscatboIicisxut dujadhucpufillaefuntifiæuul pcs.amp; nondum pluresanimas deceperunnfed initiflhabetpraua doftrina’arguerehos amp;nbsp;refrenare fefti nent:amp; uerbo ueritatiscótradicentesreuincere amp;caperehosaffertionibus ucris.Si enim pcrmanferint ïn principiis Sc indulferint.-fermoeorum ficutcancerferpit Sc fietinfanabilis ut multi inucniantur qui decepti abeispugnare iam pro ipfis incipiant Sc defendere fufcepti crroris auftorcs.Sicergo pufilla s di gnnm eft uulpes caperc:amp; dolofa hareticorum fophifmata in ipis ftatim initiis ucrisaffertionibus có^ Futare.Vt autem utriufcç cxpofi tionis noftræ euidentior darefcat affertio congregem us ex diuinis uo^ luminibusficubianimalishuiusmentiofaftaeft.rnucnimusergoinfexagefimofecundopfalmo de •mpiisita did.rpfi ueroin uanum qfieruntaïaj mea.’introibüt in inferiora terræ tradent in manus gla dii:partesuulpiôerunt.Sedamp;ineuâgeliofc(fmMatth£EûSaluatoradfcribâquidicebatei.Magiftfr feqnartequocunlt;5ierisrndit.Volpesfoueashabcnt:amp;uolucrescoclinidosubirequiefcant.Filiusaur g hominisnonhabetubicaputfuum teclinetdimiliterautem d^ineuangeliofcrfm Lucam: adeosqui dixernntdomino.ExiScuadehinc:quiaHærodesuultteoccidere.Refpôditie(us.Euntesdicireuulpi £uce,t|. buicEcccegoeiiciodæmonia:amp;fanitatesperficiohodieamp;craftina:amp;indietertiaconfnmmabor.In libroquoqueiudicum fampfontcum uxorquæeratexgenerephiliftinorum eifuiffetablata.ait ad patterneius.innocensfumegohac uiceaballophvlis:quiafaciamuobifcum mala. 5. abiitfampfon fudi.lf. amp;accepittrecentasuulpes:amp; accepitlampadesamp;ligauitcaudamadcaudam amp;'pofuitlampadc unaj ' '* inter duas caudasuulpium amp;accenditignem inlampadibus amp;emifitpermcffes Al!ophilorö.amp;inccigt; ditonmesmeffescorumîamp;ftipulaseorumtamp;uineaseorûamp;oliuetacorû.Adhucetiâinfcd’o libro Ef dræ;ubi Thobiasammanitcsimpediuitædificationemeorum quidecaptiuitateredierantutaedifica tenttemplum amp;muru:aitadalIophilos.Nunquidiftifacrificabuntautcomedentimolatainhoclo^ co.Nonneafcendét uulpcs:amp;deftruent muru iporum que ex lapidibus ædificant.H æc funr interim q adpfens nobisex fcriptnris diuinis occurrere potuerunnin quibus animalis huius memoria fada eft. nt ex his fapiens quifcç ledor prudenterpoftît coniicere.fi apta ufi fumus expofitione in his quæ propo fitafuntnobisadexplanandumidquodait.Capitenobisuulpespufillas.Etquamuis opcrofum fit fingnla quæ exempli caufaaffumpfimusexplanare.tamcn quæ potehmus breuiterconiungemus.Et primo de fexagefimofecundopfalmouidcamusubi cum iufti animam perfequerentur impii illcpfai lebatdicens.lpfi autem inuanumquefieruntanimam meam introibunt ininf^eriora terræ tradent in manus gladii partes uulpiûerutnn quo utitj oftendit q» uanis Si îanibus uerbispraui dodoresdeci pereuolentes animam iufti.introiredicunturininferiora tcrræ.terram utpote fapientes amp;dc terra loqn

injnferiora eius ideft in profundûftultidæ defccdentes.Puto cm qj hi qui carnaliter uiuunt qa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K

fibiipis ttnmodo nocent : terra effe Si in terra habitarc dicunf.H i uero qui terrenis amp;carnalibus fenfi bus fcriptarasintelligunt:amp;aliositadocendodedpiunt.proeoipfoargutiasquafdam Si argume ta carnalis amp;nbsp;terrenæ fapientiæ corfingant ; in inferiora terræ dicuntur ingredi.Velcertequi gra^#

-ocr page 484-

PARTIS


II


TRACTATVS


ni


Matdix .s. Luce.l8« (udi.iy.

z.Efdf.y.

Matt. U pS4S .

uiusdelinquunt:qui tcrrcnadocct Ç qui ita uinuneis futura panactîâ grauior îmminct. îdc^ îpfh inanusgladii.ttadcdif»phctâtur:illiusfortaffisflâmei amp;nbsp;uerfatilis.Quôautê ôé partes uulpiûfiunt ui# deamus.Ois aia aut pars eft dci:aut parseft cuiufcunij qui accepitpoteftatê fup hoies. Nâ cû diuideret altiflîmus genres: amp;nbsp;difpgeretfilios Adâîftatuit fines gêtiû fctfm numep;angelop2dei:amp; fafta eftpor^ tio dni iacob. Cû ergo côtier unâquât^ aîam aut in pre dei:aut in parte elTe alterius cuiu(Iibet:qtn qui dem perarbitriilibertatcpoflibileeftunûqucijexpartealteriustrâfirezuelad partedei fi me!ius(ipfo îuuante)elegerit. Vel fi nequius:ad dæmonû portionêhichott mctiohabet inpfalmo.Qui inuanù fierüt aîam iufti partes erunt uulpiù:uelutfi diccret:amp; peffimoß: amp;nbsp;nequifliniorû dæmonûpartes crût ut unaquæqg maligna uirtus ôc dolofa perquâ deceptiôes amp;nbsp;fraudes falfæ fcientix introduftæ funt:fi guraliter miTpes appellent hi:qui inhûcerrorc deducunt:amp; nolûtacquiefcetefanisfernjôibusdnino^ ftri ielu xpi:amp; dodrinaequæ fccfm pietatê eft:fed decipi te patiunt a tali bus:i fti taliû partes uulpiû fiétJ amp;nbsp;introibuntcum cis in inferiora terraî.Ipi funtamp; illi in qbus fccfm euägdium uulpes iftæ quas fupra memorauimus foueas habere dicunt .in quibus filius hois non habet ubi caput fuû reclinet-Herodem quocg uulpê noîatum pro fallaci calliditateaedcdu eft. Nam fi Sanfon trecentas uulpescepiffe amp;nbsp;colli gaffe per caudasattç interieciffelampades ardentes in medio caudaru.'atcj immififfeper meffes alophi iorum:amp;incendiffeeascûftipulis Su oliuetisuineifcgmemoratualdemihidifficilis formas huius ud figuraeuidetexplanatio.Tctemustnaliquaexhispulfareprouiribus:amp;ponamus(ficutexpofido no ftrainfupiotibuscótinet)uulpeseffefallacespuerfof:5doöores.HosSamfon(qui ueriamp;fidelisima^ ginê tenet doftoris)capics uerbo ueritatis caudâ ad caudâ colliger id eft aduerfantes fibi amp;nbsp;diuerfa a fc ànuicc fentiétes docctefi^ côfu tet:atlt;5 ex iporum uetbisjjpofitiôes colleâiôef:^ act ipics:in A Uophilor ü fegetc igné côclufionis emittat:amp; ex jjptiiseorû argumcns ocs eort’ fruftus atcj uineas Si oliueta pefli^ mae gnationis incendat.Sed Si ipe numerus trecctarû uulpium quæa ferner ipfisdiuetfae Si diftonaw tes étanttriplicê forma indicant peccatop;.Omne em pflni aut in fado.-aut in uerboraut incôfenfu œc tis admittit.Verû ne illud quidê qtf in fecûdo libro Hefdrefcriptu diximus penitus omittedû eft. Vbi cum asdificarenturfanfta fanftop:.ideftcû fides xpi amp;nbsp;fanftoß: eius myfteria côderenturinimici ueri; tarisfideiçcontrarii (qui funt fapictes huiusfaeculi)uidctes abftj grammatica amp;nbsp;peritia philofophica confurgere muros cuâgelii:uelut cû irrifione quadâ dicût perfacileboc poffe deftrui calliditate ferme# num.-peraftutasfalladasamp;argumctadialeftica.HæcinttrimlquantûbreuitaspotuitpatiJdeaffuni# prisexemplisdiftafufficiant.Nûciâadjjpofitumreuertamur.Videtergo incanticocanticorum prae ceptum dari ab fponfo amicis fibi uirtHtibus:ut capiant amp;nbsp;arguant contrarias poteftates q uæ infidian turanimabushominû ne exterminent eorûinitiafideiifioremtjuirtutum fubfpecie fecretæ alicuius amp;occoltæfapientiæ:quæquâfiuulpesinfoueis:itainhishominibusqui femeripfos ad hæc feftâda præbuerintdelitefcunnamp;qiuofaciliusconfotaripoffintamp;argui dumparuæfint uulpesipfæ-amp;inida fiabent peffimæ perfuafionis capi iubent.Nam fi fortecreuerint:amp; maiores f uetint uulpeseffcôa::i3m ncqueantabamicisfponfi.’fedab ipfc fortaffis fponfo folo capi poterunt.Sed Si fanfti quiç doâo^ tes Si magiftri ecclefiae ficutacceperunt poteftatem calcandi fuper ferpeirtes amp;nbsp;fcorpiones:ita accipiunt poteftatemetiam capiendi uulpes.Sicenim data eft poteftaseis fuper omnem uirtutem inimici.Vna fine dubio ex cæterisinimiciuirtutibus eft uulpes : quæexterminatuineas:quæç^cûadhucparua eft capi iubetur:ficut Si in centefimotricefimofeptimo pfalmo beatus dicitur qui tenet Si allidet paruur los babylonis ad petram.-nec permittit fenfumbabylonumeref cere infemctipfo amp;augeri:fed cum eft ininitiis:alliditeum amp;nbsp;tenet adpetram:tuncenimfacileperimitur.Sicenimordo explanationis per currat.Capiteuulpesnobispufillasquæuulpesexterminantuineasflorentes.Quodautemdicit no# bisrhoceft mihifponfo amp;nbsp;fponfæ.-uelcettemihi amp;nbsp;uobisqui eftis fodales mei.Poteftautem Si ita ac# cipi.Capite nobis uulpes:amp; poftdiftinftioncm dici:pufillasexterminantes uincastutpufillasnon ta ad uulpes$ ad uineas referamustutuideanturpufillæquidem uineæexterminaripoffe.-id eft parus quælt;5 animæ amp;nbsp;initiahabentesnonfirmæ Si robuftælædi poffe a contrariispoteftatibusficutineua geliodicitut.Siquisfcandalizaueritunumdepufillisiftis.inquo oftenditur quia feandalizari non poteftgrandis amp;nbsp;perfefta fed pufilla amp;nbsp;rudisanima:ficut in pfalmodicitur.Paxmulta diligêtibus no men tuum : Sinoneft illisfcandalum.Similiergoexemplopoteft uideri q» pufilla quæ^uinea inci# piens uidelicetanimapoffîtauulpibus.idcftmaligniscogitarionibusuelprauisdoftoribus lædiper fefta uero amp;ualidanon poflit.Scd fi capiâtur a bonis doftoribus uulpes iftæ:amp; abiieiantur ex anima tuneprofidetinuirtutibusamp;florebitin fidc.Amen.

EpiftolaßcatiHierony.ad Cyprianû in qua primo ponitquidapudhebræos différât uel fignifi# cent Min amp;nbsp;men:amp;exponitfinempfalmioftogefinoni. Epiftola. XLVIII

RaterchariffimeCypriane:fdtopnofccsquiafiferibafextremalittera quæ appellat mimexprimitdextrâficuteftilludinnomîe Beniaminquiinterptaturfiliusdextræ. fiautemmenhabcatdiem uel dies fonat.Eftautemfenfus.Numerûannorujdierûç noftrorû qbus îhoc fæculo nosuiueredeaeuifti oftede nobis:ut pparemus nos adué tui tuo:amp; côtcptocrrorc mortaliû ad tepgercfeftincmus.-cupiamufcj pntia tua tet ad _____________tefeflâemjcordefapicti.Nihilei ita dcdpit:hûanû $ cp dû ignorât fpacia uitæ fus lô# giotê fibi faeefi hui ^poffeffionc reptotnitrût. Vnde amp;illud egregie diftû eft.Nullû tam faiem effe.amp;fie décrépits

-ocr page 485-

Fntcrprætatîo hcbtaîcarclit Min amp;nbsp;Men.

Epiftola XnX

decrepitae fencftutis ut no fe adhuc uno plus anno uiuere fufpicet. Ad huncfenfum prinet:amp; illud qd* dicif.Memcto morris tuæ amp;nbsp;nopeccabis.Qui erii fe recordat quotidic effemorituru conténit pnriajamp; EccF.17 ad futura feftinat.Hoc eft qlt;f Dauid in alio peat loco diccs.Ne auferas me in dimidiodierum meop; ^s.loi. priufq)abeam:amp; non fubfifta. Quod itaexponit.Ne co tpefadas me moriqn adhuc putabam me eê uifturum:utpoffim peccata corrigere pnia.fi em hoc feceris inuctus in deliftismeis efle fubfifta;non fpcrelurredionisneget.fed cum eo fe negetpoflefubfiftereapud quern oês qui in uitiispfeuerât pro nihilo reputant.Vbi nos interptati fumus eruditos corde in fapla:alii tranftulerut côpeditos uerbi am biguitatedecepti.fi enidicasTrETrÈÂHJU.ÉpôiÇcompeditos.finautcirE'rrcflÂÈvxi^VûiÇîerudirosfignifi^ cat.Reuerteredneuf(5quoamp;exorabiliseftoluperferuostuosfeptuagintafiFr.Quiaagimuspnîamamp; fekntes uitænoftræ breuitatc ad re corde fapienti cupimus puenire.E t tu dnereuertere ad nos.Peccatis era noftris longe recefleras ôc dimiferas nos ut ambularemus red’ m uolunratc amp;nbsp;cogitationes noftras, Quodaötinfettufijquotalem habetintelligentiäquaminduodeciopfalmolfgimus. Vf^quodne obliuifeerismein finem . Quienim inanguftiacóftitutuseft ferumei uidetur deiauxilium amp;pro pterea impenfius deprecatunut cito adiutorem;deum fentiat:amp; nequa$ iratu indicé fed placatö.i'ple nosmatutinamiatua;amp; laudabimus amp;nbsp;lætabimurincunftis diebus noftris:feptuaginta.Repleti fu^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0

musmanemlatua.amp;exultauimusamp;lætatifumusinomnibus diebus noftris.incudispene locis haC babEntfcptuagintaconfuetudinem:utquodapudHebræosinfuturumoftendif.hocilli quafiiä fa;? flum Si pteritum référant.H i ergo non nt illi noluerur dicunt fe ec impletos mla dei maturin.a atiç læ tatos:alioqn fi hoefaftum erat.-quomodopoftea depræcant Si dicunt.Refpice in feruos tuos Si in ope ratua.Sed totum hoc quod poftulanideo depræcant. utmereanf matutinam miam tuam.Qua cum fiierintcofecuti landenteam ateg lætent incunâis diebus uitæ fuæ. Vident aùt mihi refurreftionisfpc amp;æternæuitæpmiadepcari dicentes.fmpleJnosmatutinamiatua.-Quodqdemamp;uigefimiprimi pfal mi titulus fonat.qui jJprie ad myfterium dni:amp; ad refurreftioné ei us pertinens infetibit ,p aflumptio nenîatntina.Lætificanosprodiebusqbusnosaffiixifti:amp;annisquibusuidimusmala.Septuaginta Lætatifumns prodiebusqbusnoshumiliafti Si annisquibusuidimusmala.Et Lazarus qui accepe^ ratmalainuitafuaun finu Abraaeæternoquiefcitingaudio.Malaautem non ea appellatquæ côtraEncc.l« tiabonisfunnfed j)affliftioneamp;anguftiisquibusmalisamp; faraafllixitAgarancillamfuam.Etdequi Gen.iö busin euangelio feribitur. Sufficit diei malitia fua. Quanto igit magisin hocfæculo paupertate:ini; Mat.ô micorum pfecutionibus:fen potentia.-feumorborumcruciatibusfuerimusaffiifli.tantopoftrefurre^ ftionem in futuro maiora pmia confequemur.P ulchreaut non dixit.-fuftinuimus mala:fed uidimus Quiseftern homo qui uiuatSt nonuideatmortemiquænontamad diflblutionem corporis refereOp da eft:$admulritudinempeccatorum.‘iuxtaqd’dicitur. Anima quæpeccauerit.'ipamoriet.Appareat*^^^*** apud feruos tuos opustuum:amp;gloria tua fuperfilioseorum.Ergoin féru is fuis ipfednsoperaturopd fuummec {»pria qui poftulat falutecontentus eft:fed quæritgloriam filiorumudeft feruorum dei.Fili os autem nô tam illosqui deeorum ftirpe generati funt:qgt; difcipulosdebemus accipere: de quibus amp;nbsp;Paulusloquebatur.-Filioli mei quositerum parturio.Vnde Si iohannesapoftolus fcifm mérita filiogi: fuorumîprofeftufcçoperumfingulorumfcribitadparuulosifcribitadiuuenesdcribitadpatres.EtfirQ . decot.domini dei noftrifupernos:amp;opusmanuum noftrarum facftabilefupernos: amp;nbsp;opusmanun*^ noftrarum confirma Septuaginta.Et fit fplendordni dei fnpernosiamp;opusmanuumnoftrarû dirige fupernos:amp;opusmanuum noftrarumdirige.Vbi funtqui liberiarbitriipoteftateplaudentesineo putantfedei gratiam confecutos:fi habeantpoteftatem faciendi uel nonfaciendi bona fiuemala.Eccc hic Moyfcs poft refurreftionê quam poftulauerat dicens.Imple nos matntina mîa tua:amp; laudabimus amp;lætabimur in cunftis diebus noftris.-nequaq» fe furrexiffe contentuseft:amp; ætcrnæ uitæ pmia confecu tum:fed poftulat ut decor dni dei fit fup eos qui furrexerint:amp; fplédeat in animabuscordibuf^ fanfto tum:amp;operamanuum eorumipfediriganfaciatc^effeperpetuaîipfecçconfirmerquicquid infanftis uidefboni.Sicutctnhôilitasdcpræcantismeteturpmia:itafuperbiaconfidentisdeiauxiliodeferetur.

TraftatusquartnsfecundæpartiscontinensfermonesbcatiHieronyaliquibusdiebusfeftisaccom modatos.Sermo de nariuitate dominica in ipfius diei cômédationcm:ubi aliquid de crucis tropheo.

Epiftola XLIX

Odicuerusfolortuscftmundoz’hodie in tenebrisfæculi lumen ingreffumeft. Deus faftus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

eft homo:uthomo deus fieret.Formam ferui dominusaccepinut fernus uerteretur in do minô.Coclorumhabitatoramp;conditorhabitatinterrisiuthomocolonusterræmigraretad coclos.O dies omni folelucidior-o tempuscunftis fæculis expeftatus.quodpræftolabantnc angeliiquodCherubinamp;feraphinamp;coclorumminifterianefcîebant.-hocin noftrotempore reuela^^ turneft.quodilli uidebantpecfpeculum amp;inænygmate:noscernimusin ueritatequi populo ifrae# litico loquebaturper Efaiam. Hieremiamcæterofque prophetas:nunenobis per filium loquitut. Videte quid fitinternetus teftamentum amp;nouum : amp;nbsp;inillo loquebatur pernebulam:nobislo^^ quitur perferenum : ibi deus uidebatur inrubo hiede uirgine deus nafeitur .Ibi ignis erat populi peC cata confumens.-hichomo eft populi peccataconfumens.ûmmo ignofeens feruis fuis.Nemo enim po teftpeccatadimittere nifi folnsdeus.fiuehodie dominus iefusnatusfiuehodiebaptixatus eft .‘diners fa quidem opinio fertur in mundo : Si per traditionum uarietatem fententia eft diuetfa. Nobis illud

-ocr page 486-

' Ezc.?.


Exo.17.


PARTIS


TRACTATVS ,1111


conllat ad liquidum:lt;ÿ fiuehodie natus ex Maria Rue renatus ex baptifmo Si natîuîtâs carnis amp;nbsp;fpin tus nobis profidtutrûcç myfterium meum:utrunqj utilitas mea eft.Dei filius nonhabebatnecdïariû ut nafceretur.'ut baptizarcturme^ enim peccatum tecerar quod ci remitteretur i n baptifmo : fed illius humilitas noftra fublimitasdlliusctux noftta uiftoria eft:illiuspatibulum ixjfter triumphus eft .Gau dcnteshocfignumleuemusinhumcrisnoftris.Viaoriarujuexilla portemusimmortalelaualt;^runi portemusinfrontibus.Cumhocfignumdiabolusconfpexeritinfrontibusnoftris conttemifdtQui auratacapitolianon timent.ctucem riment. Qjii contemnût fceptra regalia amp;nbsp;purpuras cæfarum : Si dapesxpianorum:fordes èi ieiunia pertimefcunt. Denicj in Ezechiele propheta cû omnes qui miffus (uerat angelusocddiflct Si interfeftio cœpiffet a Tandis illi tantûmodo fofpites referuant quos Thau littera.i.cruds piftura feruauerat.Exultemus itaiç ad cruds fimilitudinem fanftas in coclum leuemus manus.'cum ficnosarmatosdæmonesuidcrintopprimentur. Quando Moyfes ereftashabebatma^ nus uincebatur Amaledi.fi paululumillæconddcrantinualefcebat.Antcnænauiumamp;ueloft cornua


fub figura noftraî auds uolitant. Aues quoiç ipæ qn i n fublimiora tolluntur Si pêdent:per aercm extc fisalisimitanturcrucem.fedamp;trophæaipaSiuidoriætriumphorum ornamenta crudsfunt:quam nôfolu infrontibus:fcd in manibus quocç noftris haberedebemus Si fi ficfuerimusarmari.-calcernus fup afpidc amp;nbsp;bafilifcum p dnm noftrû iefu3 xpm cui efthonor amp;nbsp;gloria in fæcula fæculorum Amen.

SermodeEpyphaniaexponensgræcum uocabulum amp;nbsp;defaluatorisbaptifmopertraftansxui ac^ commodat amp;cxponitpfalmumuicefimumoftauum.AflFertedomino. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epifto. ƒ-•

lesepyphaniorumgræconomineficuocatur.Quodenimapudnos apparirioncuel oftenfioncm didmus græd cpyphaniam uocant.Hocautej idcotquia dns nofterho diefaluatorapparuitintenebris.LicetenimolimnatusefletexMaria amp;trigintaiatn annorum expleffet ætatem.iamen ignorabatur a mundo.Eo tcporecognitus eft quo ad iohanncm baptiftam utiniordanebaprizareturaduenit:amp; uox de coclo partis ini* tonantisauditaeft.Hic eft filius meus dileftus:in quo mihi benecomplacui. Qucip pater de coclismonftraueratuoce:huncfpirituflanftusuerfusincolumbam:amp;fupercaputilliusiedcs taftu quocj ipfouoluitdcmonftrare.’nequis alius dei filius putaretura populo. Quid hachumilitate fublimius:quidhacuilitatcnobiIius.Baptizaturaferuo;amp;adominofiliusappeIlat.rnterpublicanos amp;nbsp;merctrices Si pcccatores ad lauacrum uenit:amp; fanftior eft baptifta fuo.Lauatur a iohdne in carne:iK ipfeiohannem in fpiritulauat.Aquæquæcæteramundareconfueuerunt domino noftrolauantemu dat£Efunt.Iotdanisfluuiusquieotemporequandopopulum ifracicduxitiefus ad terra repromiffio nisfueratexiccatus ;nuc mem bris domini taftis:fi potuiffet undisunoloco uolucratcógregari:utdo mini corpus attingeret. Videtcfratres quo id quod in euangclio ledum eft :in uigefimödauo pfaltno fueratantepdidum.Vox domini fupcraquas.Locutusefteth dei filius adiohannem.Sine modo.fic - ctn oportet nos implercomnem iuftidam.Sequitur.Deusmaieftatisintonuinquandopaterfiliote^ iVbi lupra. ftimoniumreddiditdicens.HiceftfiIiusmcus:inquomihi bcnecomplacui.Voxdniconfnjngdiscx dros.Baprizatusxpsamp;ercdipriusatç^fublimesdæmoncscorruerunt.Sucdditcosdnstanq’Cædros lybanitamp;cóminuiteosdnstan^ uitulusfragmctaarborumuentilans:amp;caldbusinftirpcsdiuerfa:di Abac.x. nbsp;nbsp;nbsp;Ipergens.Etccontrariode faluatorequiddicitur.Etdiledusficut filius unicorniufiliuscrurisDe quo

didtur in cantico Abacuc.Cornua in manibus ei us:i bi abfcondit fortitudinem fuam.Poft$ ergodic ledusiftecrucifixuseft:impletumeftilludq(f fequiturinpfalmo.Voxdniintercidétis flammâ ignis illocnimbaprizato:amp;uniuerfomundoxpo lauantemundato:gehennæ ignis extindus eft. Voxdiii concutientis defertum.Defertafuitecclefia quæ filiosnonhabebat. Ad predicarionem xpi deferta com motaeftamp;parturiuitamp;peperit:amp;nataeftinuna diegens totafimulilla:quæante dicebatur defertuj Cedeshoc eftdefcrtumfanditatis.Siquidemquænonhabueratfanditatemcœpitparereceruos: amp;nbsp;fandorum cmitteregreges.-qui ferpentes inrerficiunt.qui uencnacontemnunt.-quibusdifcurrentibus in toto orbe:amp; chrifti euangeliùm predicantibus.ûn templo dus omnes dicêt gloriam deo.Dominus diluuium inhabitare fadt.Confideremus totum orbem:refpiciamus barbaras nanones: romanu quo ' çmenteluftremusimpcrium:ubilt;5inchriftumCTedentium:ubicginnoftrumdcumbaptizant:amp;ita fit ut non una aquaded quodammodo fit diluuium baptifmort quapropter confummatu3 eft tabet naculû.Hocempfalmiiftiustitulopnotat.Quoniâeccfiauiuislapidibusextrudacft.Afferamusdno filiosdei;afferamuscifiliosarictuaproR:atlt;ÿ(dôf{!:amp;imitemurfaluatorcnf3;qaipcamp;paftoramp;agni« amp;ariesimmolatur:qui pro nobis appellatur in ægypto:qui proifaaccornibusteneturin fentibus:»


Matthc.j.


Matthe.5.


fs.zx.



aicamus.uominusrcgitmeanjhiiminiaecnt;inlocopaicuæibimPcollocauit.îgt;uperaquaracLuu niseducauit me;cui eîthonoramp;gloria infæcula fæculorum Amengt;

S ermo dcquadragefima ad abfti ncntiam inaitans ubi etiam de tentatiô«faluatoris:amp; myftico cxi tu de aegypto traftatur.

Epiftola. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LI.

Vomodo miles fcmpcr exercetur ad proelîum : Sc fimulatis îftibus ueris poftea uuincnbns præparaturJtaomnisquidemchriftianorum uitaindigetabftinentia ; fed maxime quam dohoftis prope eft: amp;præparatum aducrfum nosexerdtumdudtinimicus . Omnifer^ uisdei tempore iciunandumeft. Sedtuncampliuscumad immolationem agniadmy^



-ocr page 487-

Deabftîneftriaamp; tentârîonëdothlnf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EpIfloFa Lî

ftaiutîibaptifmatis:ad Chrifti catnetn 8c fanguinetn prafparatnar.Statim ut.oucsfuasreccdcrciielle aeproprio grege uiderit diabolus frcmit;irafatur.furit:amp; totis aduerfus eas uiribus commouef perire •lui «iftimans ^cquidxpo (aluatur:amp; mon fynagogæ fuæquicquid ccclefiæ uiuificat.Quia ergo fra pthsnoftris:qaotpiofceleribusnoftrisdnsieiunauit.lllumpoftbaptifmumtentatdiabülus.Non ein ç. f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fill um dei:propter ta negligebat.Deniqi poltea cognofcere cupit in tentatione dicens.

I ics.dic ut lapides ilti panes fiant.Et fi filius dei es:micre te deorlum.Nosautc} quia feit uel lefilios dei fieri propterea expugnare nititur Sc quafi lerpens lubricusnoftros inuoluerepedesme afcen * dere ualeatnusad coclum.Si autem dominû tentareaufus eft uerfipellis amp;nbsp;nequam-^quâto magisnos decipere nontimebit.Si contra dei fiiium Si figulumfuum uaspditumrepugnauinqua'tomagiscô^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S

itanosquiinferiorisabeonaturæfumusfimulaudebitinfurgere.Si iuftusuixfaluabitunipii ôc pd5 tesubi permanebunt.Nonquo dominus nofter decipi potuentadiabolo:fedquoformam dei accept titan omnibus fe'tribuere uolensexcmplum.utnemo fi bi infanftitate confidat.cum etiam ille tentât: quem non poffunttentamcta fuperare.Hoctotum iccirco replicamus fratres chariffimijut foUicita mé lecaneaniusmeexeuntcs de ægypto:amp; ficper.xl.diesquafi per.xl.annosadreptomiiïionis terram per næreinnmfeftinantes defideremuscarnes amp;ollasægypti:amp; aferpentibus mordeamur. Exiuimusde ægVpto.-qnid nobis de ægyptiis cibis.Quihabemus cœleftem panem:tcrrena alimenta quid querimp ^diqnimuspharaonem.inuocemusauxiliumdnimtnobisægyptiusrexincredentium baptiimate nibinergat.Ibi pereant equi amp;nbsp;afcenforeseiusâbifremensaduerlarii neceturexercitus.Non murmurer mus aduerfus dominûme a dno pcutiamur.Non detrahamus facerdotibus noftris : amp;nbsp;magis a uiciis leiunemus^ acibisdicet 8c ciborum abundantiafintfomenta uitiorû.Si Aaron amp;mariacontra moy f^nniurmurantcsdei feruofuo fenferût uindidam.-quanto magis fi aliquisixîftru ppofitum iuutn dipeoorelacerabit diuina fnia punietur.Sed 8c facerdotibus fimplr pcauendum eft : ne duplici mente Cnt:nedniambigantpoteftatem:Sietiam Moyfenamp;Aarontqad aquamcôtradiftiôisuifi funtflu^ ^lt;J^e}non meruerunt terram repromiffîonis intraremtii^g m ultomagis nos qui pdôru} pmimur pô^ dere non ualemus fluentû iordanis tranfire:amp; ad locû circûcifionis uenireudert ad galgala peruenire fi •câdalizauerimus unûdeminimisiftis.Vndetam laborespaftoris gregis foccüditas;ta5 uberrasmef fiiim qj agricolæ ftudium dni horreis pparef.Toto nixu aclaborc tendamus utdigni cft'iciamur aduc ïupafchæ amp;nbsp;carnibus ac fanguineagni xpi iefu. Amen.

Sermo eiufdêin uigiliapafchædeimmolationeagni typidmbi quaebabcnt incxododuodecimo tapitulodeipoagnotêporeac modomanducandi myfticeinterprætatdocens tempore efusagni etiâ apropriisuxoribusabftinendum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. LU

Odie fratres chariflimi ppFs ifraelamp; nere hô uidcs deu {hoc qppe îterptat ifrF) egredi aider de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T

ægvpto.Hodieagnusdei qui tollitpeccata mundi prooïm (alute iugulat.-hodiefanguine il lius poftes domorumndcft frontes noftræ depingunturdiodieocciduntur ægyptii:amp; de fer ^.uirutepharaonispopulusdeiliberatur.hodiepcutiunturprimogenitaægyptiorum amp;nbsp;ifrae itarum non folumliberi.-fed etiam irrationabilidlumenta faluantur;homines:amp; iumenta faluos fa^» cies dne.Præparemus nos fratreschariffïmi ad immolationc agni:amp; appraehendamus ilium non qua# dodubialux cft;amp; adhuclunæ cornua non implent:non quando crefccreindpit uel decrefcereifed qr tadccimadieideftlumincconfummatoatqipetfefto quando totaeius lampas totusotbisimplet.nec putemus agnû iftum anniculfi ubicuntj poffe comedi.præcipit nobis ut in una ilium comedamus do *^o:ideftne extraecclcfiamimolariagnum putemus.Exquomanifeftûeftqgt; iudatiamp;haereticiamp;oia *' ^uenticüladogmataqipuerforumqui agnum in ecclefia non comeduntinoneosagni carnes come üere:feddraconisquidaruseft(iuxtapfalmiftâ)inefc3mpopulisæthiopüquomôein indiluuionon ’31uatur.nifi qui inarchafueritNoæ ôc corruentehiericho unatmmodo Raabmeretrîxiideftecdefiæps.yj O’etkntiscvgçntibuscuftoditurdomus.irainimmolarioneagni tuncucreagnusocciditicuminunaGen.y maftatur domo.Erit inquit uobisagnusimaculatus.de agnis amp;nbsp;hædis funtetis eum.Præcipit ôc i alioloh.e locoiutquj primo menfepafchafacere non queritifcd’ofaciatiuxraqff 8c nöciubef.utqnópóthabe# te agnutn fairem babeat hædum.Xpsenim non ex hædis fitquos a finiftris ftare iubet;léd pro diuei fi eu id uefperam.Hacc caufa manifefta’eft.Diiscnim nofter atij faluator incôffimatione faeculoft paf# uselt.Vnamp;iohannesinæpiftola fua loquitur.Filiolinouiflima hora eftiqnautcnouiflima eft finitOjJoh.Z dicnoctisiniriueft.Sedhocintelligendûeftcp qdiuiniftofæculofumus.i.uerfamurinægyptonôfu ^us in Clara 1 uce.fed in tenebris atlt;ÿ caliginedicet eccFia.ideft luna quafi in node refplendeatitn ueri fo Iis t:opofriimus haberepfedumfulgorcin una inquitdomocomedetiscarnesaiTasigni:amp;azimaeu amantudinibusmanducabitis.Noncomedetisexeiscrudumautcoftüaqua:fedaflumtinigni:iube ut panesabfçp fermeto ueteris malitiæ amp;nbsp;neqtiæ comedamus.De quo fermento in cuâgelio ans aiicipuiis dicit.Cauetea fermento pharifeottr.amp; poftea interprætat fermentu pharifeop: effe doftri doftrina fæculi iftius uolumus effe alieni;amp; quafi extraneos a mundi conuerfa# Mâtltf# præffuris fubiefti fimus;amp; fctTm apoftolû comedamusatimafince#

ti nbsp;nbsp;nbsp;« deritatis. Vis intelligere quod dico die qtf uerum eftiloquere qlt;f fincepj eft.NuUius pfofiam

-ocr page 488-

nil


TRA CT AT vs

PARTIS

II

X lohan.i.

accipîas:nô diuitis:nó potétis Çlibet fit potêsîÇlibet fit robilis fi peccauetît cofripe eûîamp;colMcdifti azi malinccritatisamp;uetitatisin amaritudine.Vndeamp;apoftoIusait.Inimicusfaflnsfuni uobiswra

Luce.l4J

Matthæ.j

lob.40.

ExO.I9-l.Reg.zi.

^s.zz.

Apoca.3.

Galat.4. cens.Etprouerbiûfæculigctilisquo(ÿpoetaexptimens.ObIequiôinquitamicos:ueritas odiû parit. There.! an. Qÿod aût feqtur.Nôcrudascarnes agni;necg elixascomedamus.-illud eft ne feripturasdiuinas{qacte carnes agni fnnt)aut iufta hyftoriâ tm intelligamus Si fient crudaseas affumamus in cibû: aut tt’tii^ fecûdûhæreticos quibufdâallegoriis Si nnbilo interptatiôis adpuerfa quoqj dogmata deriuemus Si cnernemus eas:amp; l’ncci ueritate fnblata umbrasqfdâ Si imagines effundamus.Sed intelligamus easj Si iuxta hyftoriâ (fient feriptæ fnnt)nihilominus eas fpûfffti excoqnamns ardore.Et qcqdin illisfecn dûliam uidetincôgruûeflenelclanfumfpiritaliexpofitiôepâdamus.Caputcûpedibus Si inteftinis comedetis.Capntmihi uidetnrefleagni iîludqtf inenâgelio lohânisfcribit.fnprincipio erat uerbu; amp;nbsp;uerbu erat apnddeü:amp; deus erat uerbû:hoceratinprincipioapud deä.Pedesaöthomoqucprono ftrafalutedignatuseftaffumere.Sedamp;aliterfentiri pôt.CaputintelIigentiafpiritalispedesfimplexiu xta hyftoriâ narratio inteftina aût quicqd intri nfecusin littera latetiquicquidin fupficie non uidetur: feddiligctiexaminationecômolitûatcgruminatüadoftoribus 4)ferturinmedium:amp;qd'putabit ce fœdû amp;nbsp;indecorûhocteperietur effe uitale.Verbi gratia qd turpins in fcripturisdici pôt:$ tetri ceiubet habere uxorê:amp;iudas eu thamarnurufuacôcubanamp;DauidBerfabeæadulteriofordide tur. Si Onam filius ludæ ferne jiiiciat interrâ:ne liberos generet.Hæc (i fc(ïm litterâ intelligant none a gentibus amp;nbsp;ab incredulis qbufiÿ quafi feripturap; ftcrcora condenant atqg irrident. S ed fi ilia excutiasj fi laues.’fi fpirituflanfti igné excoquasuertunt in cibû:amp;qcfputabatur inutile inuenit myft^dji.No telinquetis de eo in manc.amp; os nô côteretisde eo.amp;: qtf reliquû fuerit de eo uf^ in maneiigne côbure; tisillud.Nihildecarnibusagni uffjinfuturûfæcuIumreferuemus.Quâtumcûiç poffumuscomeda^i mus.Quod fiqua in ea fortia funt dogmata uidelicet eccFiaftica de trinitate:cle refurreftiôe :de aîa :de angelis:decæteris üHufmodihæcnô iuxtanoftrâ opinioncprauisinterptatiôibus diiïeramus Si cote^ ramus illa:fed ita ut funt fortia pdicemus. S i quid aût quafi ocs pterierit:amp; nôpoterimus de carnibus agnicomedere:fciredebemus(pinfnturofæculodoiftrinafpirituflanftinobisaperiendûfit:amp;æt^^^ demusillud.Si aût comedetis illud.Lûbi ueftri accinfti Si calciamcta ueftra in pedibus ueftris. Si ba^ culum in manibus ueftris amp;nbsp;comedetis illudcûfeftinatione:pafcha eft ein dni dei ueftri. H ucuftjpraî^ ceptumeftqualesagnicarnes comederedebeamusnûeiubeturquoa nobishabitu comededae LûbiinquitueftriaccinftiIucernæardentesinmanibusueftris.Etrohânes!zona pellicea cingitur.Et Helyas nihil Habens in fe molle atlt;g muliebre;fed totûuirile Si rigidûfhomo qppe hirfutus eratjcingo lum habuiffedefcribitur.Et nos ergo fi uolumus carnes agnr comedere mortificemus lûbos noftros; mortificemusoperacarnis.Ethocqd’inIobdedyabolodicitur(Virtuseiusinlumbiseius:amp;forti5t’ do eius in umbiculo uentriseius)occidatur inhobis.-necaroconcupifcat aduerfus fpiritû : fedfpiritu opera carnismortificemusiamp;purificatiuefcemuragnicarnibs.Vtaûtfciamusfratreschariffimùqquot;^ quicÛ9 uxori debitû reddit uacarenô pôt orationi.mcc de carnibus agni comedere. Moyfi præcipitut ut populus qui afeenfurus erat ad móte Orebares diespurificetur.Et Dauid eu ueniftet ad Abimelech facerdotê interrogatus fi mundi funt pueri refpôdit purificatos eos effe ab heri Si nudiuftertius.Si a ƒ panes^)pofitionisnonpoterantabhisqui uxoresfuastetigerantcomedi.-quâtomagispanis illeQ“^ coclo defeendit non poteft ab his qui coniugalibuspauloante hæfere côplexibus uiolari atlt;ÿ contingi« Non quo nuptias condemnemus(hocenimnondicimus)fedquoeo tempore quo carnesagni man ducaturifumus uacareoperibuscarnisnondebeamus.Quodautemfequitur.Etcalciamentain pe^ dibusueftrir:amp; baculum in manibus ueftris:hociubetur:ut$diu in hætemoiftius fæculi gradimur calciati fimuscalciamcntis pacismecubi indefertofeorpius Si coluberobrepat:necubi ferpensplanta gradientisinuadat.Quod fi forte aduerfum nosconfurrexerit:habeamus'üirgam in manibus:amp;pet^ cutiamuseum:amp; dicamus. Virga tua Si baculus tuus:ipfa me confolata funt. Vnde Si myfterium fert pturarum $diu per folitudiriesambulamusneceffehabemus habere amp;nbsp;pelles pro caldamctisf'n“’*’*’® noftri tegantur pedes. Quando uero terram repromiffionis intramusdicitur nobis cum lel“ nanæ; S olue calciamenti tui corrigiam.-locus enim in quo ftas fanftus eft.Et nos ergo quando intrauenm? régna cœlorum non habemus opus calciamentismon his præfidiis quibus cuftodimur in feculo :fed nes.Ifti funtqui ueftimentafuanoncoinquinaueruntmirginesenim permanferuntiqui fequuntut agnumquocuncguaditxpm lefum.Cuiefthonoramp;gloriamfæculafæcuIorumAmen. .

ß eati Hieronyjpræfbyteri Sermo de dominico pafchaedlli us diei gloriam attollens:amp; docensfepti muminoiftauumamp;fabbatumindiemdominicummutatum. Epiftola. LIU

On quæo fratres chariftimi quern mente concepi:amp; ore proferre fermonemiamp;cordis mei læticiam lingua non cxpIicauHoc autemnon folum ego patior qui cupio natj» rare quæ fentioded etiam amp;nbsp;uos mecum patimini plus exultantes in confdentia:^ eloquioproferentes.Videturmihi hæc dies cæteris diebus effeluddior fol mundo i-larior illuxiffe.Aftra quoeç amp;nbsp;omnia elementa lætari:amp;quæpatiente domino pro^ ____________.prium lumen retraxerant amp;fugerant:amp;noluerantcreatoremfuumafpicerc emcifij« xum.'hæc nunc ui(ftoremillum:amp; ab ir^nsref urgentem fuo(fi dicipótjfulsote fuo^jftrunt offido.

-ocr page 489-

[nFeftopafchc fcrtîiô.IT.

Epîftoia tnrr

Credit coclum credittcrra amp;fagena quae totu lliundu pifcata eft îudæos tcnere non potuit. Haec dies quam fecit dnsæxultcmus amp;nbsp;lætemur in ea.Quô Maria uirgo mater dni inter ocs mulieres principatii tenet.ita inter caeterosdies hæconinifi dierii matereft.Rem nouam dico.fcd quæ fcripturarum uoci bus comprobat. Haec dies amp;nbsp;unadefeptem amp;nbsp;extrafeptcm eft.Hæc eft dies quae appellat oftaua.Vndc êeinqbufdaj p(almoii:titnlisfuprafcribitprooaaua.Hæceftinquafynagogafinituramp;ecdcfianafci lur.Haecincuiusnumero'oiftoanimaefaluaræfuntinarchaNoæ.SiFrinquitamp;petrus.-nosfaluosfacit „ . ccclefia.HæceftdequaEcclcfiaftespcipit.Datepartemfeptem.date Seofto.Hifuntoftogradus.per U j ^uqsin Ejechieletemplumdeifcandimus.Hæco(ftauadies:decuiusfacramento:amp;oim nationum ' inxpi fideioftauusquoi^ pfalmus indpit.Dne dns nofter:$ admirabileeft nome tuû in uniuerfa ter^ ta.Etquidmihinecefleeftinfinitareplicare.Diesmedeficietfiuolueroomnedieiiftiusexponerefacra tnentam.Hoctm dicoq»’uniuerfa fabbari gratia:amp; antiqua ilia fefti uitas populi iudæorum diei ifti? folcnitatemutataeft.Illi fnfabbatononfaciebâtopusferuile.-nosin diednica hoc eftrefurreftiôis opus leruilenonfacimus.'quiauitiis amp;nbsp;pâîsnon feruimus.Quiem facit pftrii:feruuseftpeccari.Uli dedói busfuisnonegredicbant:amp;nos de domo xpi nonegredimur:fumuseminecclefia.illi nonacctdebât gt;gnemindiefabbati:uosecôtrarioaccendimasnobis ignemfpû(Tanfti:amp;omneuitfum cxcoquimus pftôrum.dequo ignédrisait-Igncm ueni mittereinterram.Seque uolo utaidear.Delîderatdns igné £ncc.iz ^derein nobis.fcd'm apFmndeft fpû nos fanfto ferueremt non refrigefeat in nobis charitas dei. illi per jƒ «iemfabbatinonambulantinitinere.Perdiderûteriiilium qdixit.Egofumuia.Nosautemdicimus ßjjig Beatiimmaculati q ambulâtinlegedni.Et itejï.Viam ueritatiselegi.amp; uiam iuftificationutuapi; do * ttine.illi deIpinisdnmcoronauetût.Nosautem fi fuerimusiapidespeiofi dnm noftrûcoronabimus Caput imperatorû ifti us faeculi ornât dyademamos ideo in capite noftri regis iponimur ut ornemur 2 ^piteallinonfufceperûtxpm Si fufeepturi funt Antixpm nosrecepimushumulem filium dei utpoj» fteahabeamustriumphantc.Adcxtremû nofter hircusanredni immolât âltare:illop:hircus antixpus tûfputusamp;malediftus^iicitinfolitudinê.NofterIatrocumdnoingreditparadifum:illorûlatrohoi^ biidda atij blafphemus moritur in pftô fuo.illis Barabas dimittitunnobis xpsocddit.Pro qbus unis’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g

berfisfratreschariflimiconfonapariteruocecâtemus.Hæcdiesquamfecitdnsexultemusamp; letemur ïncaiignitam illâ rhôpheâ amp;nbsp;paradifi ianua quam nullus potuit eftringereihodiexpscum latronerefe tauit.ideohodiexps dixit ad angelos. A petite mihi portas iuftidaeûngreflus in eascôfitebordno : quae g . wni femelapta eft nunq- aedentibus daudit. Ex co tpc quo paffus eft dns ufcç ad pntem diem femper quot;nbsp;'* ' hæc porta claufa Si rcferataeft.CIaufaeft pftôribus amp;nbsp;incredulisiKeferataeft iuftis Si credentibus. Pet banc ingreffuseftpetrusungreffuseft paulus.Pff hancocs fanfti amp;nbsp;martyres intrauerüt.Per banc quo ïidiedetotomundoiuftorûanimæingrediunt.Duaeportæfuntportaparadifi Si porta ecdefiæ.Per portam cedefiæ inttamus porta paradifi.ita debemus uiucre ne eiidamur de domo ilia amp;nbsp;eieâi foras a beftiis deuoremunquasin alioloco .pphctaformidansait.Ncjtradas beftiis animas confitentiû tibi.Ec ce nunc dns ftans in paradifi ianua loquit ad nos qui fiimus in domo ipiusiquâ qcunq? fandoRrfueü ps.yj titingteffusîqiuis diabolus 4)hibeatqjuisinimicusaccufet:ipe eft fiquidcinimicusfrarrumnoftrorû: ïpfeeft uindex inimicus ficut in centefimofextopfalmo dicit.Qiri fanftus fueritnon côfundetxum lo quetutinimidsfuisinportainxpoiefuicui eft honor amp;nbsp;gloria in faeculafaeculorum Amen.

AliuSifermobeatiHieronymiderefurreftioncdnicaanquo amp;dæmonum metum amp;nbsp;defiderium patrumindefeenfu^pi ad inferoscontemplatur.’amp;paffionemquoq; acrefurreftionemipius ueteriste ftametifigurisannundatam déclarât. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola Llllf

X ulta codumtamp;inlæridaefto terra dies ifte âplius nobis ex frpulchro radiauitq? de foie refui N f fit:Ouetinfernus:quiarefolutuseftgaudeat:quiauifitatuseft;refuItetqiiiaignotam lucem Lpoftfæculalongauidit.amp;inprofundænoftiscaliginerefpirauit.Opulchraluxquædecan^ ^quot;ZLjjjdidocoeli faftigio promicafti:amp; interfluenta purpurea fedentesin tenebris Si in umbra mot Wsfubita claritatc ueftifti.Confeftim i gitur æterna nox inferorum Xpo defcendenterefplenduit:filuit ftridorillelugcntium:diruptacccideruntuincula:damnatorum3ttonitemctesobftupuerc:tortoruni opinisfimuloffîcinaimpiacontremuitcumchriftumrepenteinfuisfedibusuidit.Moxigitnrferru? ginei ianitores defeendente chriftoitalia inter fe cæci per umbrofa filentia cum umbra fubm urmura't t Quifnameftifte terribilis.amp; miro fplendore chorufchus.Nunquid talem nofter excepittartarus.Nun quid in noftra cauernatalem euomuit mundustinuafor eft ifte nô debitor amp;nbsp;fraftor eft non præcatot îudicem uidemus non fupplicc.Pugnare ucnit non fuccumbere. eripere non manere.Vbinam putatis focii noftri ac ianitores dormiebant cum ille debellatorclauftra uexabat .Ifte fi reus effet:audax non eO fet.Sieum aliquadelida fufearent: nunquam fulgore noftras tenebrasdilTiparet. Sed fi deus: utqd hucuenit.Sihomo eft .•quidpræfumpfit. Sideus quidin fepultbro fadt. Si homo: quarc captilt;^ nos foluitJNunquidnam cum auftore noftro fœduscompofuit ..A n forte Si ipfum aggreffus uicit:amp; fie ad noftra régna tranfiuit.Ccrtemottunsccrtc uiftuscrat.l;lufuseftpræliator nofter inmundo nc^ iduit qui hieftragem procuraret inferno.O crux ilia fallens gaudia noftra ; amp;nbsp;parturiens damnanoftra Per lignum diratifumus : per lignum euertimur.Periit poteftas ilia cundis femper populis formidatâ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Nullus fubfedenoftra captiuuspalpitauit.Enquod gemebundum eft exultât. Noniamaudiun; turanüquifietus.nulli iam tefonant eiulatus:omnismugitusgementium obmutuit. Putafneifte*

-ocr page 490-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTAT VS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«H

fine noftro redibît cxîtîo.Ncmo ad nos un$ uîuus îtrauit.-nemo fie audax fuit:ncmo fie carnîfîccs ter^ tuit:nunqi in hachabitatione nigra femp ôi fuligine caeca iucundû lumeapparuit. An forte fol de mû do migrauit.Sed nee coclum nobis aftracj parent:amp; tn infernus lucet. Quid faciemus Quo conuerte^ mut contra iftû. Cruentas domos amp;nbsp;obtinere noftræcaruernæ portarum euftodias nô ualemus :malc intrauimus:tantam lucem obtenebrare negmus:opprimcte tanta uirtute pditum nô ualemus i noftta quolt;5 urgeri colla con(picimus;amp; de noftro infuper interitu formidamus.Quid nobis e cocIo: Plagis tecentioribus ultraiuftâ ultionc flageUamurnoftemoftracôtentifuimusantrisnoftris occultabamur Quate radiis folis ^dimur. Quare uiolêtia difturbamur.Quare noftris fedibus captiuamut.Mox igb tur Chriftus iniposcrudeles miniftrospœnarum acies dirigit :at^ implacabiles turmas framcadiui/ naconcidit:fremuntdiri fub tortorecarnifices:amp; rabiofisadafti faidoribuseötabefeunt-ipaquoijan txaferrei cubilisintrantefortiffîmo:a fortiore æternis uedibus colligantur. Hoc uâlt;5 ira futurum dns

Luce.Il. nbsp;nbsp;nbsp;ipe promiferat dicens.Nemo intrat in domû fortis:amp; aafa eius diripitmifi priusalligauerit forte amp;nbsp;lie

uafa eius diri piet. Tri ftes igitur mox lugentef^ di uturno fqualore turbæ ppFilt;5 uexati concurrût:amp; re

PhiF.x. ftorisfuiueftigiisaduoluuntur.Ecceapoftolicadifta4)bantur;innoieiefuomnegenufleftatur:cœlc ftium terrefaiu amp;nbsp;infernorû. Mox igitur captiuæ animæ de euftodiis relaxatæ a tartaro fidierunt rc/

D nbsp;nbsp;nbsp;gnaeg cœlorû ifta fupplicatiôe déplorât.Venifti tandc clemctiflîme iefu;fuccurre iaj amp;nbsp;parcefeflis.Nûc

iftas fæuas extingue minas.-iam miferandos refolue mugitus .Redemifti uiuos cruce tua .Eripe mor^ tuos morte tua.Pari nobifeû forte mûdus ipfe interierat:amp; ad aduentû tuum ois creatura pendebatai bi noftratormentafufpirabât:tefempinfernusiftepauebat.Du3hicesabfoluercos:dum afcédetis de fende tuos:dumhic es uniuerfa clauftra foluantundum afeenderis nô claudant.Tu folus caput draco nis comminuere potuifti.au portas æreas amp;nbsp;ueftesfetteos uoluifti côterere.Pateatquæfumuspraeca'ri^ bus ianua.Lux nô défit pia.amp; fi redieris ad corpus maieftate tua:non priuet infernus potetia tua. Poli auditasitaeg pces:poftcôpofitasleges:poftdemerfosinatræ uoraginisfoffatortores:rexnofter hodie deinferistriuphator amp;laureatusexiuit:neccandidatûofficium defuitffedlætaeu principefuoois bea Matthe.Z7. torum turba ^cefficficut in euâgelio feriptum eft.Quia refurgente duo multa corpa fando^« qui dot mierant furrexcrût cum eo:amp; exeutes de monumetis poft refurreftionc ei us:uenerut in fanftam ci uü tatem:amp; appatucrût multis.Repedat igit ad ftadium fuû triumphatoriteru uiuus:ut noueritois mu dus qa redi uit ab inferis xps Glorient ergocredentes.Plaudantmâibus oês genres quia rex nofteramp; in fæculotriûphatur amp;îferosuicit.Beneficiadei noftri eu magnaat(gmirificafint:fnnecnouapbantur necg fubita:fedab initiofæculi amp;nbsp;praedifta i untoraculis amp;nbsp;præfigurata myfteriis. Sacra dni paffionej ab ipis mundi coalcfcêtis exordiis ueteristeftameti refponfa cecinerût: amp;nbsp;ideo xpm dnm pra?dicatûac enundatu fuisfidelibusapparerc:cx iporumlibris amp;nbsp;uoluminibusafferimus.Vabdisabfi^dubioniti tur priuilegiisrqui câmdeaduerfarii afferitinftrumctisdpeciofa uiftoria eft ptrariampartêchartulisfu is uelut fgt;priislaqueisirretire:amp; teftimonioft fuopi: uodbusconfutare:amp; æmulutelisfuiseuincere.'ut oppugnatoris tui argumenta tuis ^bent utilitatibus mïlitare.Itacg in dni noftri perfona dum ex Adæ

Gen.3. nbsp;nbsp;nbsp;primi bois cofta matercunftorû uiuentium Eua ^jdudt exhuiusfacro latere amp;nbsp;falutari uulnereecefia

omniumfideliumparensreparandamôftratur.industypo Abeluiftusoedditur: amp;innocésfraterna

Gen.4» tan$iudaicaimpieutemaftaturHicidemdnsin nouiffima mûdifenefcentisætateperfigurambea ti Abrae longeui patris offertur ad uiftimam.-quo tempore dum nouo facrifido in unid filü fui iugu lum piusparricidacôfurgit:eximprouifoariesoculiseiusapparuit.ficuteloquiturfermodiuinus:amp;

P - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uiditAbraamarieteminteruepreshærentécornibusinteruepresinquit.Requir3musquæiftafitnoj

in multitudiue circunftantium pcccatoru hærentê cornibus id eft ad cruds cornua clauorû Abac Z nbsp;nbsp;nbsp;confixionependentemdicutin alio loco legimus.Cornua in manibuseiusfunthocideoiquia uene^

ADac.j. nbsp;nbsp;tandasmanus eius patibuli brachia fufceperunt.Inter fpinas autem deputatus eft : quâdo fpineo ferto

innocctiæamp;iuftidæauftorillufuseftSedaliudintrofpiceredebemusquidnàfincpifaacapatrealtari bus admouetur:ac fubito aries pro eo non mutata.-fed duplicata oblatio fupponit* Gemina hicadorâ da fubftantia redemptoris oftenditur.Dei ein unigenitus offertur amp;nbsp;uirginis primogenitus immola/ tur.Hocquocg dominicæpaffionisprefîgurabatinlignia. Quodlegimusbeatum Helifæumfepul^ ‘ nbsp;nbsp;nbsp;chro conditu ingefto a latrunculis cadauere:intra tumulû fuû corpus extinfti taftu facri corporis fufd

tafte. Quishic alius præfigurabaturmifi dominus nofter iefus chriftus:qui refurreftiôem de mortelar gituramp;uitamfepultusoperatur.lnlatronibusetemmundum.-inprophetaeuirtutibusChriftûdomi numrecognofce.Adhucceleberrimeperfcripturasfanftasietiâinprophetæionæ laboribusamp;erumnis Chrifti paffio ac refurredio præfignatur.Hic ionas(quod fidei ueftræ nô arbitramur incognitû) typû Mat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;geffiffepræ(cribitur.Ipeemdnsdixit:Sicutfuirionasinuentreceti tribusÂebusamp; tribusnodib?

J - quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îta erit fili ushois in corde terrae tribus diebus amp;nbsp;tribus noftibus. Hic inquam ionasad prædicandum

* Niniuitisiræcœleftisoffenfamdnoiubentcdirigituripfdustriftemfententiam^»phetapopulicôuer/ fionc uacuandammauimprofugus quæ Tharfum petebatîgreditur:fed nautisexorta tempeftatetut batisdorte fluftibus datur;amp; faucibus ceti pifdsdemerfus exdpitur. Sed pifee illefum eruftante dépoli — nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tumitertiadieterrisrefunditur.Videtedominûetiaminueteriteftamentoinferni forma mirabilitcf

*' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appareremidetequomodofeanteaftîsfaeculisindicauitdecundum fernilisformæ humilitatemuen/

turum.Ionasiram domini ptædicatiirusad magnam Niniuitarum deftinatur urbc.-didxirus Adhuc quadraginta

-ocr page 491-

DealTutîiptîorieuîfgînîsgioriofc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Épîftblâ LV

quadraginta dies Si Niniue fubuertetunEt chriltus ad mûdî mittif ciuitateni:ut diem faîutis éi ptâèfï *iitutniudiditcpusannûdet.ionasuauimexpetit.ChriftusecdefiâIonasfiuftibusagitatunChriftuiï niûdi tribinibus exercet.Nifi ionas pditû det:nauis periculu nô fedatur * 5 ic nô libérât ecdelia :nifi xpi morte faluet.Nautæ dimiflurum ionâ tn uerent:amp; dicût.Dne ne des fup nos fanguinê innocctcrnônô Uobis uidet nautarû impcatioPylati efleconfeffio.Qui traditchriftumamp; tu lauat manus fuas Si didt Mundus ego fnm a fanguineiufti huius:$ congrue pet pfonâ gentile fides gentiû prædicaf.Didt itâ ÿionas inoratiôefua.ToUeigitur dneanima meam:tjamelioreftmihi mors $ uita* Dicat hoc nogt; bùdnsnollerlefuschriftus ; qamelior eftmihi mors $ uita:ide(l uiucs unâ iudeorum genre faluaré hôpotui:moriai ut uniuerfus mûdus mea morte faluetur.ionâ cetus pifds excepit immerfu3:fed nori lt;^tigitdeuoratu:amp; que maliciahominu pdidinbeftia efurienscudodiuinplenis uifceribusfamc pad tut ôtinprædam quam abforbuirnilfibi liceremiratur.Quiseftiftequiiterauidosridus abfumi pO tdl.Gibuseft:correptio nóeft.Traditurpdirióis,pfundo Si feruat ipius mords obfequio.Quiseft ifté qui uaftiffimos finus periculorum totus ingredit:amp; fub altitudine côdufus imenfa atrj morrifera ui^ tali acre pafcitur;amp; dimiffus in alienamreturn natura in uitae exiliu cö uita peregrinatur:amp; mortis fu pttftesannödat môdifalutem.Putocphiceftdnsnoftcriefuchriftus:qucfæuamors îexplebilisbeluà mefcàfuamrapuit:amp;: prædâ fua captiuâ côtremuinque etfi terra forbueratcrudfixû:tn quan nôinue peratreumnôpoteratteneredânatû:quiaculpânôfacitpocna fedcaufa:quafi folitûcibum perditum morigine mûdi hominc deuorauit:fed magna effe cibi ipius dignitatc præfocara cognouit. A tcÿ ideo diuinus fermo cômemorat «Scpræcepit pifci:amp; cuomuit Ionâ in aridam pcepit ergo bdliæ:pcepit mot tifempefurienti pcepitabyffisamp;inlernoutmûdoreftituantfaluatorem.Euomuitaurchocdebemus accipere q, zk imis uikeribus mords meretrix uifta morte remeaueritatqgeâ ex imispræcordiis inferni rttQitioexulcerata reddiderit.Videmusitacßinprophetxaffliftionibusaptifrimeprsfiguratampari^ ter amp;nbsp;mortem amp;nbsp;refurreftionem.Qyapropter quod impletü cernis in feruo credere nô cunfteris in do mino.Quæ cû ira fint pafpicehomo quâtû ualeas ;Si perpende quid debeas : perfpice quâtum ualeas tandc uilis effe tibi défi nas ut uel per hoc erubefeendis f ubiacere uitiis dedigneris .-dum generofi ratent tuam decteatorisacreparatoris dignirate meriris : Habetcaufas quibus te ipecôfundat.-curindignis diusuifto corde fubdabeui gloria æternajsmittit.’Ô^ ficgeminopriuilegio:qui dudûdiuinæ imagiÿ dis participatione fulgebas;efficeris etiam cômercii nobilitate pciofus.Vnde fortis effe poffis contrâ noftem tuû:interrogaffatumtuû;qgt;tibidnsaddebellandûinmcbristu3smundi principem Si fpiritâ les nequitias fuperandas libéra côtulit facultatem:ac fi impoffibile non putes ut tranfferri obtineas id angelicasbeatitudinesicum in hoc (æculo angelicas deuiceris poteff ates. Non ergo te degenetem ac dé fpedum faciatuita:quem uelfaftura probatutilluftre} protuliffe uel gratia.Sed curfum fidelis Chrl fti fanguis ad fuperna fiducialitaextoIlat.Nam qui fe coclefti præcio uidet redemptos:ad cœleftia nô dubitent præparatos.

Beati Hieronymipfbytcri SetmoadPaulam s Si Euftochium acreliquas uirginesdeaffumptionc glotiofiflîmæ dei genetricis Mariæ femp uirginisân quo poft pfationem queftionem ,pponens:an cû corpe fit affumptaamp; temere definite non audcsinfolutam relinquitrgefta eius poft afeenfum dni congt; tetnplafjplurimadicitadgloriam eiufdcuirginisMariæ:multademyfterioincarnationiseloquit:amp; ad extremum ad ipfiusimitationcuirginesexhortatut. Epi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LV

Ogitisme oPaula Si Euftochiu immocharitasxpi mecópellinqui uobisdodiltradatibiis Ioqcôfueucrâ:utnouoloquédi generefanftis que uobifcûdeguntuirginibus: latino Utens eloquio:exhortationis gratia fermonê facia de affumptiônebeatæamp; gloriofæ femp uirginis Mariærmore eorum qui dcclamatorie in ecclefiisfolctloqui ad populûiquod utiq? genus docendinecdumattigetâ.Sed quia negate nequeoquicquidiniûgitis nimia ueftradeuiftusdileftio deexperiarqu.Thortamini:affeftu infantium more balbutientiô:qui quecûcÿ audierintfari geftiuntf ^uinnccd5poffintadplenumuerbaformare:maximeqapropterfimplicioresquafqgidmedeprome;î J®^pellitis:uthabeatfanftucollegiôuefttumfermonelatinoqbusfeoccupentlaudibuseadcdieqni buluediuinis uacentleftionibus præfertim cum amp;nbsp;eade in multisfeftiuitatibus multorûfanftop' pa/ trumftudia mirocuderinteloquioîquædehacquidéuberiusubiiçinfcripturisdiuinispdicatalegu^ ‘‘’.'quot;•^idein aliud fonanteuangelia.ni fi dnm nafcentcex Maria uirgine;ôi:oîa eius incrementa quo' dicgfuitinmûdo.-duntaxatdiuinisefferuntpconiis.Porroabexordiolanftieuâgelii Gabriele archail Relutn colloquentc Mariæ didiciftis:amp; deinceps reliqua oîa p!cniusIegiftis»Ad præfepequocj o Pau ƒ la tetefte nato puero inter crepundia noui partus.‘amp; quærelas nefeii ploratus pro fefeenninis Gloria iri ^^Y‘isdeo:amp; interrapaxhominibusbon,T uoluntatis:multitudinem angelorum cantantium audi/ mitiîamp;radientemftellam uidifti.Paftoribusinfupereuangelizantibus cfedidifti.Magospretereatrià in uifione beatis oculis confpexifti ipfa eadem münera bene intelligendoruoris ont nibustide deoobtulifti.Nam Si cum eifdem magis deum pûerum in præfcpio adorafti. Sed forte cö ’^^delatoremcç te ptodiderim clamabis. Ad quod ego fi celatum effe uolebas tefte confeiehtiä ' p’’’’^^’teantepræfepiô.ubiplurimûlachrymataesnôdebueras:cputHerufatear.Xpipræconia!eti

* ’^°m^adiuratus necç tuas laudes oînotaccre quco.Iccitco tue te interrogctfiliæ:quâsleftc nu/ lt;t RU ea oielius teferabis quæ nefeioffi per fpiciej aliqtiam cette aut i ii fpitita uidifti Vnde üos o fiÜdi

-ocr page 492-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(I TR ACT ATV S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fin

pulfatcmatrc prxcibus:pulfate ad odium inuitantis amici:fi quo tandem nobis aperîant quæ referata ■funtmatri.Verumtndehisquid pluradicam:oiafalüatoris gefta amp;nbsp;beatæ Mariæobfcqamecnôadus uitæex cuangelio didicidis.Et nuncquid fupereftmt abaliquo doftorum requiratis:de affumptionc ciufdemtn beatæ deigenitricis:femp(5uirginisMariæqualiteraffumptaeft:qaueftraiddepoicitora tio:præfentia abfensktibete uobis curaui:que abfentia præfens:deuotus obtuli ut habcat fanftu collw gium ueftru in die tantæ folénitatis niunus latini fcrmoinsan quo difcat tenera intantia laftisexperi^ ridulcedinczamp;deexiguis eximia cogitarejqualiterfauente deo pet fingulosannostotahæc dies expc daturinlaudem:amp;cûgaudiocelebretur:netortefi ueneritueftrisinmanibusilludapocriphudetrin^ fitu eiufdê uirginis dubia procertis recipiatis:quodmulti latinorû pietatis amore ftudio legendi eha? riusampledûtur.-præfertim cuniexhisnihilaliudexperiri poffitprocertomifi qgt;hodierna die glotio famigtauitacorpore.Monftraturaûtfepulchrumeiuscernentibusnobis ufcçadpræfensin uallis I nbsp;nbsp;nbsp;faphat medio:quæ ualliseft inter monte S yon ôc montem oliueti pofita:quam amp;nbsp;tu o Paulaoculisaf

pexifti:ubiineiushonorefabricataeft ecclefia mirolapide tabulata inquafepultafuiffe(utfcirepotc ltis)ab omnibus ibidem prædicatur.Sednûcuacuumeffemaufeolumcernentibusoftenditur.-Hæck circodixetim:quia multi noftroß:dubitant;utrumaffumptafueritfimulcumcorpore;anabieritreli^ do corpore.Quomodo aût uel quotemporetaut a quibusperfonisfanftiffimû corpus eius inde abb tum fuerit:uel ubi tranfpo(itum:utrum nerefurrexeritinefcitunqjuisnonnulli adruerc uelint eam iâ refufcitatam:amp; beatacum xpo immorulitate in cocleftibus ueftiri.Quod amp;nbsp;de beato lohanreeuange lifta eiusminiftroxui uirginiaChriftouirgopmiffaeft:plurimiaffeuerant;quia,infepulcbroeius(ut fertur)nonniiî mannainuenitur:quodamp;IcaturirecerniturVerumtamenquidhorum ueriuscenfea tut ambigimusMeliustamen deo totum.'cui nihil impoffibilecftcômittimus : qgt; utaliquid réméré definite uelimusauftoritate noftra:quod non probemus;ficuti amp;nbsp;dehis quos cum dno (euangeliotc Matthe. 27 ft-e)refurrexiffecredimus.Sedutrum redierintinpuluercterræcertum nôhabemus.-nifi legimus.

Quia multa corpa fandoç« qui dormierant lurrexeruntac uenerût i n fanflam ciuitatem feilicet H iem falem:amp;apparuerunt multis:dequibus profedo nonnulli dodorûfenferunt etiâ amp;nbsp;in fuisreliquerut fcriptis;lt;j iam in illis perpétua fit copiera refurredio.Fatenf em q» ueri teftes no effent nifi amp;nbsp;uera eoru effet refurredio. Vndeamp;beatus Petrusdixiffe legiturcumdeüauidloquereturinteftimonin-Et^ pulchruminqteiusapudnoseftquafinonfitaulusdicere:q ipeaut corpuseiusapudnoseft fed tin fepulchrumiquo .conditus fuetat hinc aiuntrefurrexiffe amp;nbsp;euni cû cæteris Tandis :amp; ideo uacuum tei* manfiffemaufeolûutnûcMariæcernitur.-quodfanefadumamp;dealiisquibufiibetlocisfirmarecôan tuncp hi iam cum Xpo regnetrefufeitati in æterna focietate.Quod (quia deo nihil eft impoffibile)nec nos de beata Maria uirginefadum abnuimus:$$ pptercautelam (falua,fide ) piomagis defiderio opinari oporteat;$ inconfultedefiniri quod fine periculo nefcitur.Vnde dehis ex quibuscerti fumus tantifper loquamurad exhortationc ueftrâ qualicüqg fermone ad ædificationc amp;nbsp;laude nominis dei: ut amp;nbsp;religio conferuetur pro famulatu : amp;nbsp;deuotio augeat pro affedu.-quonia hæc eft uirgo quæfob interemituniuerfamhæreticâprauitatcffola fit poft deuquæ nos confirmer inomni ueritateifuifjcó iÇ nbsp;nbsp;nbsp;mendet meritis:amp; præcibus auxiliet.ut amp;nbsp;ipi digni inusniamur in eius laudibus.Quod fi qu.ærif poft

afcenfionemdni quid egerit. Vnû procerto eft :quia uirgo fanda corpore acmère permâfit quâ fane angelus Gabriehacfi cocleftisparanymphus intadâcuftodiuit.Etiohânes apoftolusati^ euangelifta cui Chriftus earn de cruce cômifit uirgo uirginc feruauit:fuif(5 ei deferuiuit obfequiis nonqgt; eximius ille fando^y chorus apoftoloft: deferuerit eam.Inter quos poft ref urredionê intrans amp;nbsp;exiens familiarÿ us contulit de Chrifti incarnatione.-tanto fequidê uerius quâto ab initio plenius per fpiritöfandö dut da didicerat : amp;nbsp;perfpexeratoculis uniuerfa:licetamp; apoftoli per eundcfpûmfandfi oîa cognouerintiSf in omne edodi peruenerint ueritatc.Quam fane beatâ uirginem amp;fi ocs uenerati funt difcipuli eiqj fa mulabant affedu diledionis Iohannes tamé amplius ac fpecialius ufij in fine uitæ .-qui fibi cômiffant ïoh.l ƒ« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accepit in fuâ quafi matrem filius.C ui benignus magifter de cruce. M ulier inquit ecce filius tuus. Ad

difcipulum autem.Ecce mater tua:ut uirgo uirgini cohæreretamp;deferuiretoffîciofiffime cur.i adoptiQ nis.Noneiîi pudiciffima uirginitasalicui difcipulorû redius qgt; uirgini cómendaturmt effet adinuicc grata focietas:amp;floridusafpedus;necnó amp;nbsp;uenuftus conuerfandi uernansalternarim pudicitiaru fplç dore decoratus.Vna fiquidem uirtus uirginitaris inambobus.-fed altera proportio in Maria: altera dem:quiafoecundior fed ipa.Ipfa uero fedaltcraquia etfi ipa eademcß incorruprio tarnen foccundiras integritaris longe gloriofior $’ uirginitatis.lccircoamp;foccûditas in ilia tota deifica eftamp; uirginiras.AIiq quin nufq’ fecundum'naturam nafeendi uirginitas ubi foccunditasprædicatur:necç fœcunditas ubi uirginitas integra conferuatur.ldeoiÿtotumfuperexcelluntde ilia quædicuntut:quia funt diuinaat^ ineffabilia.Vnde uirginitas amp;nbsp;fœcunditas prolis fuperueniensnouitas eft.-^q: humanum cernarut ex carne quod nafeitunuerumtamenô«: fi magnificentior multnm uirginitas in Maria propter gratis excellentiamiuna tarnenintegrirascarnis amp;nbsp;una uirtusquæadinuicem tan$ cognata fociâtnr.Hinc quoeç iohannes:quicquideftçp Maria genuiteuangelizandofuocommendanteloquio. Verbum in quitinprincipioerariamp;uerbumetat apuddeum* amp;nbsp;deuserctuerbû.Ipfudefi genuitbeata:amp;g'oii_o^ fa uirgo. Maria ex fecarnemfadum.Iccirco:amp;uirginitaslonge:facratior amp;fœcunditas( utitadicâ ) multoineffabiliotjquam fuo potuerit, Ille explicate eloquio . Verumtamen quantum uirginita? çognatio?

-ocr page 493-

DcaffumptiohèVîfgînîsgioriofafi S er tn o I ÉpiAoià ty tognatîor Qîrgînîtatiaantobeatus euangelifta cætcris excdlentior amp;nbsp;uicinior üerbo .Ideo quicgd eA quoduirgo genuit:totû prout potuit homo per fpiritufandu nobis referauit manifeftius amp;nbsp;docuit. æternadexcplûhumanæuitæ conuerfatio eins poft afcenfioné Chrifti gnalitetcum apoftolis fuit quouf(jdifpergûtur:ficut Lucasmeminitditens.Qüod egreflï qdca monte oliuetï Hierofolymâ ue J, naunt:à aiccderût in cocnaculû ubi maneba't Petrus amp;nbsp;lohânes ôi lacobus amp;nbsp;Andreas. Philippus amp;nbsp;-inomas.ßardiolomeus amp;nbsp;Matthæus.Iacobusalphei amp;nbsp;Simon Zelotes amp;nbsp;iudas iacobi. Hioês inqt unanimiterin otatiôe cû mulieribus Si Maria mattelefu amp;nbsp;fratribus cius.Eccc lefu quibus uirgo uacat in fdiola uirtuiü amp;nbsp;meditatur in lege mandatorö dei:ut amp;nbsp;ipa fit foc ^adifcipiinæxpiamp;excplûpfeâiôis uirginibus.Côuerfaturautem cumteftibusfandærefurreftiôis «iplateftis.Conuerfaf eu fenatoribuscocli intra curia paradifidubfpirituffanftidifciplinaamp;magifte Ro torius diuinæ maieftatis.Inuenitur pria beata maria inter primas fummi dei cohortes: quotû uità larn nôerat de terris:in quibus Chriftus pliabatunfed decoclis Hincafccdiffelegunt in cocnaculû ; in quopafchadigniflîmecelebrat.ibi quippe maneba'teu Mariamatrelefuunanimiterafpirati in chari; tate:perfeua:antesinoratione:donecinduerêtaruirtuteex alto.Cocperâtemiamorarequidudûcunj flnoconuerfantes uirtutibus 8c miraculis pafcebâtur.Et benepetfeuerâtes in oratiôe:nihil hæfitâtes do bec acciperentmunera fpûffanâi.-quæ pofcebât.Quos amp;nbsp;uos o filiæ imitamini:quæ in fchola xpi per^i •nanere uouiftis:pfeuerate in oratiôib? unanimiter uiuctes:donecintrarepo(Titis gaudia aeternæ uitæ quo beata uirgo fœliciterhodie introiuit:alrernâtibus hymnididsâ'gelort chorisintrapafeua æternae beritatis ubi una focictas duiû fupernorû:ubi dulcis folennitasangelop’:ubi poftiabores ôi etûnasfcc ux amp;nbsp;fuauisrefeftioanimarû. Hodie gloriofa na'c^femper uirgo Maria coclosafeedirirogo gaudete: quia{utitafatear)ineffabiliterfublimatacüxporegnacinæternû.Reginamundi hodie de terris órde pnti fæculonequâ eripitur.Iterudicogaudete:quiafecuradefuaimmarcefdbili gloria ad cocli iâ pergt;» benitpal3tiû.Exu'tateinquâamp;gaudere.amp;læteiuroisorbis:quiahodienobisoibuseiusinteruenien;» hbusnieritisfalusaudaeft.Vobisquocjdiligctibuseâhonor amp;uirtusunacû reliquisfacris uiiginM busâpliorpftatamp;gratia.lccircodilelt;ftiflimela:taminietl3udateqafideûorej?pheticoifandisfuislaa dareiubem iinmulromagisinhaccelebri täte beate Marie uirginismatriseius oportet cûhymnisamp;câ ticisdiligctiusextollere:amp;dignisdeoiubilarepconiis:acmyfticishonoraremuneribus.NuIli ein du/ bi«:quintotûadgloriâlaudiseiuspectinear:quiCQddignegenerrid fuæiinpcfumf»erir:at(5 folcni/ tetattributûiexquotimeofatisamp;ualdeptimefcodum ueftriscupioparere^jfeftibusme forte ficutint ptobuî:itactindignuslaudatorinueniar.Profclt;ftocûnecfanftitasuelfacundiafuppeditct:ut beataj ctgloriofamuirginc Maria dignelaudarequeâ:quoniâ(utuerufatear)qcqdhumanisdid pótuerbis biinus eft a laudecocli:qa diuiniseft et àgclicisexcellctius pracdicata ctlaudata pconiis.A j^phetisqtif dempnunciata.-apatriarchis'figuris amp;ænigmatibuspfignata:abeuâgeliftisexhibitaamp;.môftrara»Ab augelouenerabiliter atep offidofiffimefalutata.Præterca qualis amp;nbsp;qudta eflet:ab code diuinitus decla/ raturcû didtunAuemaria gratia plena dnstecû.’bcnediâa tu inmulieribus.Talibusna^^decebat uir ginc Mariä oppignerari muneribus:uteêtgratiaplena:qu3ededitcoclisgloriâ:terris pace quar ref udit ridcgentibusifiné uitiisiuitaeordinc.-moribusdifciplinä.Etbeneangelusaduirginc Mariä mittit: qa femper eft angelis cognara uirginitas.Profedo in carne ptcrcarnc uiueternô terrena uita eft : fed code«’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

ftis. Vnde in carne angelicä gloriä acqrere maius eft merîtû $ habere.Efle erii angelû foclicitatis eft:effc Ueto uirginê uirtutis:dû hocobtinere uiribus nitif cügratiaiqtf habet angelus ex natura. Vtrunlt;j tnamp; dfe uirginc 8i angelû diuini muneris eft offidümon humanö. Aue inquit gratia plena;amp; bene plenai quia cæteris per partes pftatur.Marie ucro fimul fe tota infudit plenitudo gratiæ .Hoc quippe eft qcf öauidcanit.Dcfccdetficutpluuiain uellus.Vellusitacj cü fit de corpore:nefcit corporis paftionc .Sic ps.yiC amp;nbsp;uirginitas cum fit in carneinefcit uitia carnis.-cocleftis plane imber in uirgineu uellus placido fe effu? ditelapfu:amp; tota diuinitatis unda fecontulitincarne:quandouerbü carofaftüeft.Ac deinde per crû cispatibulùexpreffum terrisoibusfalùrispluuiam effudit:amp; ftillicidia gratiæhunianispraftitit men libus.Diistecû inquit.Mira res:amp; iam eu uirgine erat:qui ad uirginc mirtebat angelû :amp; præceffit nû dum fuum deus.-fed a deo nô receffinnec teneri potuit locisieiui oibus habet in lods:amp; totus tibiij eftî fine quo nihil totû.Ergo uerbû partis nunq a pâtre difeederistnomof priefieri dignatus eft fecreto fuo myfterioiquod ipe nouit:qui quoniâ totû fufeepit quod eft hois:homo totus eft:amp; totû accipiens qtf dei eftomnlno aliud $deus(qui natuseftex Maria)effenôpotuit.Sdtetn deusoia amp;nbsp;poteft. PtopteC ea quia itaeft:fciuitfe:ac potuit in utero uirginis fine fui corruprionc mifeeri atf^ unlriiutunns effet Chriftus deus:amp; homo una perfonatunaeç fubftâtia.Ob quod dei genitrix elefta amp;nbsp;præelefta iurc ab angelo gratia falutatunSr pdicatur plena:uereplcna per quam largo fanftifpiritus imbre fuperfufa eft oninis creatura.Et ideo fan's earn deuoriffime prim um angelus ueneratur amp;nbsp;falutat. Miratüt ita^ amp;nbsp;ipfequalis aut quanta fitquam falutatînô ein fimplexfateoruelconfueta fuit iftafalutatio:fedomnî admirationc digna.Siquidêucncrationisfuitdelario.Oblatiomunerisifamulatusobfequii.’quiaÔi fi in fanftispatribus amp;^phetis gratia fuiffecrediturinô rame eatenusplena.ln Maria uero totius gra/ tiæ quæ in xpo eft plenitudo ucnit $$ aliter.Et ideo inquit benediûa tu inter mulietes.id eft plus be/ nedida $ omnes mulieres. Ac pet hoc qcquid malediftionis inf ufum eft per Euam : totû abftulit be/ nedidio Mariæ.Iufuper gratiaj cefudit Chrifti ottusiquam nonhabuitprius omnismûdusdgit ntl 11

-ocr page 494-

PARTIS n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTAT VS mi

naturanôhabuit:ofusncftîuît:ignorauîtratîo:nîcns nôcapithumanarpauetfOciiBlîupfttOTacrfSto ta ois etiâcQcleftis mirât.Hoctotû eftqd'perGabriclcMariædiuiDitusiiûciatunamp;perxpmadinipIct Qiiadecaufadetalitantac^loquimeindignûfateor.'fed amp;nbsp;putotpncmofitquipiumannifi quætâ^ ta fi nt quaepandunf penitus ignorât.Tarne fi ad hæc nemo idoneus inueni tiir uotis oibus ceflare nô - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;debetetiâquilibetpeccator alaudibus;qgt;uisexplerenôquæatqd’ fennt.Vndefermodiuinuscumdc

PS'49. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccatoreageret inpfalmis.Sacrificiôinquitlaudishononticabitmc:amp; illicitereftquooftcdâilli

liera fide genitusadcoclcftiamtpararet ci ficutipfefuisrepromifitdifcipulisinæthcreismâfionibuslo fs.I8; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum.HincquocçDauidprophetao'imgratulabundusxpocanit.AfummoinquitcocIoegreipoei^

Sioccurfuseiusuf^adfumumeius.Afeenditergoeâdeni gloriârefumpturusdicetnonamiferitqua P nbsp;nbsp;priushabueratâteq) mundusfieret.Afcenditamp; præparauithuicfandiflîmæ amp;glorioliflimæ uirgini

locum immortalitatistut cum co regnare poflet inperpetuô:amp;hæc eft huiuspræ.'entisdieidiuinifeftf uitasinquagloriofa amp;foclixadæthercumperuenitthalamum.Quæprofelt;dofeftiuitasficuti Maria incomparabiliseft uirginibuscætcris iraincomparabiliseftomnium fandorum feftiuiraribus: amp;ad mirâdaeftetiââgelicisuirtutibus.Propterquodexperfonafupernorûciuiûin eius afccnfiôc admira's Cantico.3.fpintu(Tandusait incanticis. Quæ eftiftaquæalccnditperdefertumficutuirgulafumiexaromatii’ bus.Et benequafi uirgulafumiiquiagracilis Si delicaraïqrdiuinisextenuata difeiplinis: Si concrema ma intus in holocauftum incendiopii amorisiamp;dcfideriocharitaris.Vt uirgulainquitfumiex aro/ matibusmimirumquiamultisrepletaeftuirtutiîodoribusmanansexeafragrabatfuauiflimusodot. ctiam fpiritibus âgelicis. Afeendebatautem dei genitrix de deferto præfentis fæculi uirga de radieekf fc olim exortaifed mirabantur eledorum animæ præ gaudio:quæ nam eflet quæ ctiâ merirorum uir^ Çanti.d* turibusangelorum uinceret dignitatem.Dequarurfüs idem fpirituflandusineifdemcanricis.Qiiæ eftiftaquæafcenditquafi auroraconfurgens:pulchrautluna:e!eda utfol.'tcrribilisutcaftrorum ades oedinata. Admiraturautcmfpirituflandusquiaomnesdcafccnfuhuius uirginis admirantes fadn

-ocr page 495-

Expofl'honîs.r.Hîcro.in can.canto.' nbsp;nbsp;Omeliä. nil.

Epifîola XLVn

noui dilnculi aurora rurilans afcenfu fuo refplendeat multis fréta amp;nbsp;uallata fanflop.- agtnini^ caftrop- acies ordinata. Siquidc terribilis fuis fada uirtutibus :ut caftrop: actes fftôru; fuira præfidiis pulchra ut luna.Jmo pulchrior $ luna:qa iam fine f r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;chorufcaocœleftibus illuftratafuIgoribus.Eleda ut fol a fulgore uirtutû .-qa ipe elegii -;ani

‘01 lufticiæ ut nafceref ex ca ad cuius^fedo exequiasj^antû (as eft aedere) faniulabant angcli amp;nbsp;uni çoelop;congtatulabarît curia?fee miruy guiahonor maternus eius elt gui ^nât~üsèx ëa i quÉ cœlôpjordo uenerat amp;adotat fup feeleuatû cuni patte in fede maieftatis diïi. Legimusetno» fepg ' / fandop:angelosadiienifle:amp; exequiis eo^ obfeÿpræftitif j ^'^Ç^^awselëdorum uI^adcôclôscuhÿîrifiisSIâudiUusdetuliire:ubi Si utri uflt;^exuschôri cô J^tnotantfrequetetauditidaudifi^ cednifle.Intetea Si qd‘ perfpicariuseftmulto nônûqgt; lumine cof ^ÿ?®^âu‘«e.Infûp'3?adhuculafftesincarnéîbîdîlniriodorisfragrâtiâdiutius pfennfle. Quod ' ^dreaeandafpcdîIediffimaefiliæîamp;corroborandâTïdem interdu aftantiûfaluaiornofteriefus xps ^^wîta.(uotfi.am2lmscôprobanda:talia amp;tantadignatuseft exhiberepeifuoscocli miniftroscirca ^ghdos.-quâtomagis ctedendfthodrema die mifitia CQdop;cu3Tïïrs agminibusfeftiue obuiiumf ‘^Sôïîtttàdei:eâlt;^ingentiluminedrcûfulfiffe:amp;ufcjadthronumolimfibietiâaiimudi côftitutio? ®^n®atum:cumIaudiBüSamp;câticisTpiritalibuspduxiTre.PTüIlidubiumqcmill3 codeftcHierufalê toneexultafleineffabili læticia: tunciocundaeâeffeinæftimabili charitatétïïctj cum oi gratulatiôeju; oîlairezqm feftiuitas hæc quæ nobis hodie reuoluit anua:!!!* oibus fada eft côtinua nec imerito. Crédit ) ïuretncf faluatoroîm ipe^tumdafintelligijjerfctotusfeftiuusoccurritjamp;cûgaudioeâfecû inthro# Oo coUocauit. Alias aût quô impleuifte credit qcf in lege ipe præcepit .Honora patte tuû Si matte tua PortopattehonoraueritipefibiteftisefteuadiudæosaitEgo gloriâmeanôquæro:eftquiquærat Exo.Zo. amp;iodicet;fedegohonorifico patremmeû;amp;uosinhonoraftisme.Dematreueroeuangeliftatöredi; loh.î. KtucniensaitNazatetheratfubditusillis.Sjaliaeftnatura.-quadcuspaterfcd’mfehonoratalia qua idem parentibusfubditur.In utraegtn unusidccj xpsredectediüeo qf uerbû caro fadum eft amp;nbsp;habita Luc.Z. uit innobis unus Emanuel qcf eft nobifeû deus.Hanc quippe unionem diuinitatis at^ huaniratis in côfufaj atlt;5 idi uifâlfides catholica feruat:quâ fane intelligcdo cognofeit naturalis :at^ icefj fubftantiâ •^uctio unitatis ut ne^ côuerfio inalterutrâ duarûfubftaniiapr pâtre redpiaf necdiuifio Sienâtj crede te Honorare eft matrcdnitquæ amp;nbsp;deu nobisgenuit amp;nbsp;homine.-netj hominc fine deo.-ne«^ finehoîedeû feddeû amp;nbsp;hominc unu amp;nbsp;uerû iefuj xpuj. Alioqn dei genitrixdici né poffer qd” multi hæreticoR: nega te conati funttnifi deu uere genuiCfet icarnatû amp;nbsp;jgt;pterea duas in Chrifto rede confitemut natiuitates» unâ uidelicetdc patte fineinitio amp;nbsp;finetepore fempiternâ Si coæternâ deopatri.Altéra de marre eu tc^ pore quâdomiferationcinduensamp;mifeticordiâfpontaneauoluntate ad nos defeendithônatus deus aeperhociuxta ueritatemamp;matrisgeftatuteroquifempdeusagnofdf.HincetiàTheotoconeajuei^ taciterconfitemur dei fdlicet génitrice; neenon amp;nbsp;Chriftotoconniô qgt; uerbum carncfecum dctuleritj neqjolim præfatæ carni copulatus fit;fed tune qn uerbum caro fadum eft ex carne uirginis : diuinitagt; nbsp;nbsp;«

lis atlt;g humanitatis fubftantia in utero ita inconfufeunitunut una pfona fit deusamp;’ homo xps Ex dua husfiquidemnaturisfineconfufionealtetiusmónifiunusiueniafiefusdnsmancsdeusin formadei qui fetnetipm exinaniuitformam ferui acdpiens:manens unus idclt;ÿ in forma ferui que lufcepittot? quippe deus in carne uirginis de qua natuseft Si torus hó.Hinc quoeç apoftolus.In quo inqt habitat omnisplenitudo diuinitatiscorporaliter.Quaptoter o filiae eftote prudentes ficut ferpctesamp; fimplices Cot.z*. ficutcolubæ: ut ex prudentiapfedæltellioentiæannulii fidei ueftræ Si margaritam proquaomnia re liquiftisintegraminuolatâcj ieruetis ne cforc fimul amp;arrâ fpûffandi (quod abfit)pdatis Diligétus ita Nâ amp;nbsp;fed';

peurate fi quomodo fimplidtascolumbæ quæfuitin Maria illæfa inuiolatacÿ in uobiseuftoditur leges mulu- r DequaSalomôinCâridsquafi ilaudeeiiisVcniinquitcolubameaiimmaculatamea.lajeîhj^ems nupta pmic ttâfiit ïter abiit, Si receffit. Ac deinde inqt.Veni de lybanoiueni corôabetis: Nec imerito igit ueire dely tens adul i c banouidetur.’qalvbâuscâdidatiointerptatur.EratemcâdidatamultismeritOR’uirtutibus ßcdealba# rium perdit laniuecâdidior fpûffandi muneribusfimplicitatemcolumbæ in omnibus repfentans.-qm quicquid dotc.1. fi ck» îneageftumeft:totumpuritas amp;nbsp;fimplicitasrotumucritasamp;gratiafuit.-totum mifericodiaamp;iufti^ temde iure ciaiquædecoclo pfpcxit:amp;ideoimmaculata:quia innullocorrupta.Circûdeditem uirum in utero: dotium. ficut Hieremiasfandusteftatur:amp; non aliunde accepit.Facietinquit dns nouum fup terra :amp; mulier Gan.Z. citcundabituirum.Verenouûamp;omniunouitatûfuperemincsnouitas uirtutû quâdodeus(qucferjîHier.3i. renon poteftmundusnecçuiderealiquis utuiucrepoffit(fic ingreffus eft hofpitiûuentris ut corporis clauftranefdrentficqjgeftatusiuttotusdeusineoeffetamp;ficexiuitinde uteflet(ficutEzechiel fatetur) Eze.44. oinoclaufa.Vndecaniturincifdemcanticisdeca.Hortusconclufusifonsfignatusemiffiones turepa# Gan.4. radifus.Verehortusdelitiarum inquoconfitafuntuniuerfaflorûgenera:amp;odoramenra uirtutum ficcçconclufus.’utnefciatuiolariinctçcorrumpi ullisinfidiafii’fraumbus.Fonsitaqj fignatusfigilloto riustrinitatis:ex quo fonsuitæmanatiincuius lumine ocsnidebimuslumcm.Quia(iuxtaiohannc) ipeeftquiilluminatomnchomincuenientcinhuncmundû.Cuiuspfedoemiffiouteri fupnoruci#Ioh.( uium qîrn eft patadifus De ifto nâcp uentris agro patriarcha ifaac longeodorâs aiebat dices Ecce odor filiimeificutodoragripleni:cuibndixitdns:$uisputentparumintelligentesqiprioresfandiminus Gcn.27. de Chrifto intellexerint myfteiium incarnationistcum Si ipfi eadem faluati fint gratia. V n conftat tps

nn iii

-ocr page 496-

ntt


tt

PARTIS


TRACTATVS

lohîg.

lud.h

Eph.li

non pîndîcâHe fado uniti hois ac deinta utiam effet in illo per unitatem pfonas ab initio fæculi qui nÔ dû erat natus de Maria uirgine:quod multis fcripturarû déclarât indidis.Vnde dns ad iudæos Anteg Abiaâ fiercoego fum Quibus uticç uerbisoftenditfequi loquebatur; in eo femp fuiffe myfterio uni/ tatis.Qiiâ utcômcdaretante$ Abraam fieretinqt egofum.Nam Abraâante$ fierethumanitatiseit breuiussEgo autem fum æternitas naturæ déclarât in qua nimirum æternitate iâ fe fuiffe qui loque/ batJpcrfacramentufuæincarnatiôisinfinuat.Quodapoffolusiudasuolensapertiusdilucidare. ielas I.CoMo. inqtpopulûex ægyptofaluans:fecundo eosqui nô credideruntpdidit.Etalibi Paulus;Nec^ tentemus xpm ficut quidam eofu tentaueruntmô cp iam effetiefus aut xps natus ex Maria fed qa in illo unico ri/ lio dei ii uniras pfonæ pmêdabat q occulta erat in my fterio.Quod amp;nbsp;alibi euidenter Paulus Qui ele/ gitnosinquit antemundicôftitutionéanipfoquiafifeftoquicquid deus fecit ab initioxps fecittotu per unitatem facramenti.Et ideo iam iefus erat in filio:qui populû educebat amp;nbsp;xps in eo quia tentabat qui femper perïacramenti unitatêin deofuiffenódubitat.Alioquin nifi ita credideris autxps de^no erit oîno aut contra {»phetam deus recenseffe uidebitSed ne talibus qtiamur calumniis fcruta'das funt fcriptutaein quibus uniras in xpo cômendat pfonæ:qtn nô præiudicat tps ne unus femper dicat .Hiuc quoog beatusPetrus loquens depatribusait.Pergratiam dni noftri iefuxpi credimus faluariqucad/ modum amp;nbsp;illi.Nâcg illos dns folus ducebat:amp; nô erat cû eo deus alienusmnde nec nobifcum deus re/ ccns:quia unus idccj eft qui amp;nbsp;eorum duftor fuit nofterper paffionc carnis fuæ redemptor ;unus » quidem fua incarneninus in facraméto:at^ unus in fpû nec admittit oîito ut ali us f ili us hominis aH? filiusdei intelligatur.Qui nec tempore pfcribif.mec paflîone feparaturffed totusdeusin xpm:amp; xpsin deû tranfiit ut quicqd dei filins eil xps dicat ;amp; quicqd in carne'Xps pertulit:id deus pcrtuliffe refte cre datur:alioquin fi ad rationem refpicias amp;nbsp;ad fenfus humanos:nequa$ ita haftenus potuerunt inter fe côueniredcitasamp;humanacôditio.Conuenerunttnin xpo:amp;unusellexambobusEmanuel.Vnmf hi uidef çpaltitudinê tanti myfterii diligenter intelligere amp;nbsp;uidere non potuerunt qui autduos filios certeaut aliud xpm $ dei filiû æilimauere Quapropter nec nos hoîeî feorfuj colimus qtf nefaseffnec adoramus.fed deummagisincarnatumqui proprium fibicorpusaîatumuniuitntaut deus uerbum carofieret;amp;nóinaliumquemlibet.fedinfemetipmqui unus ôc uerüsdeifiliusfempererat.iccirco nôalium $ eundemnpfumcj dei filing amp;nbsp;colimus amp;adoramus Qui nihil ipfeproaffumptohoinine cil auftusmihilcg (p uerbum carofaftum eft imminutus uel immutatuseft :amp; ideo unus ideçp fempet di deo pâtre filius adoraturmô nouusmô recens ex tempore.-nô alienus a natura uel genereQuod fi tibi nouuj nidet: cp pro tehoiem affumpfiKnouerisq» hoc femper cum eo amp;nbsp;in eiusconfilio fuit utficfic tet.amp; nûcquando plcitudo temporis uenitiid faftûeftqd' in xpo femp faflufuit.Talibusquippepdo tesfanftidiuinitatisafficiebanturodoramentis.-talibusinfpirabanturdexpopfagiisqp nafeiturus effet inmundo.-inquoeffetoîmfalusamp;bndiftioæternæhæreditatis.iftæfiqdemfuntfidei ueftesaftequi/ bus priores fanfti ueftiebanturtiftæ quas Rebecca.-immofpfiflandus fecum domi habuinquibusin// Gcfl’Zy. duit iacob filium fuum. Alias autej nifi a fpûffanfto feruata domi amp;nbsp;^/lataeffenttquid miri odoris in eifdem pater ifaac hauriretzita ut diceretzeum pfenfiffet ueftimentoß; fragrâtid.Ecce odor filii mei ficut odor agri plenizcui bndixitdns.Sedforte difturuseftaliqs.Quidad Rebeccam fpuffanftusptinetcû , multisinlocispfonæprodeofiguratæaccipianf.Verûtnamp;fpûsinhebræoruhafocmininogeneredi/ Spûsînhe/citurnoncpfexusindeomôftreturimonefortefufpicetfub régula triû,linguap;fpûffanftusdiuetfeac breo ruha cipit inhebræozfcilicj utdixi foemininogenetelegit.in græcouero nefexus in eo credaturrrHEvxtâneu tto inuenitzamp; in latino mafeulinumeffe decernitur Qui nimifv fpûffanftus bene per Rebeccain intd/ ligit.Et ideo totum eft in myfteriû quod geritzut per ueftimetorum fr agrantiâ xpsannundet z quem nos q uicûcg baptizati f umus induimur.in quo benedixit nos nô qualicû«^ fed omni ( ut ait apFs )benc didione fpiritali incœleftibus.Vnde amp;nbsp;angelus Mariæ loquensa benediftione exorfusait ßenediöa tu in mulieri buszamp; benedidus frudus uentris tui. C uiuspfedo in fpû lôgeodorc trahes pater ifaac be nedicebat filiû in quo cœleftis oh bndidiomûdo effloruit.Et bene ab eo plenusager dicifzquia plena gratiauirgo Maria^nunciatzdecuiusuterocredentibusfrudusuitæeffulfit.Etnos(inqteuangeli/ fta)ocs de plenitudine eiusaccepimus gratia 4) gratia.Quapropter obfecro uos o filiæ talem ac tätam gratiamzne in uacuü recipiatis quæ eft in xpo iefu in quo eft deus amp;nbsp;homo fic unitus in una eadclt;5p/ fonautlegat$fepeinfcripturis diuinishôdeocoæternus ^jpterunionc fubftantiæzacdeîde deus hoi uideatppaffus cû nec initiabilis fit hóznec paffibilis deus tn fic unitus eft deusfuo corpi ut nullam paria tur fieri iter deû amp;nbsp;homing hûana opinione diftâriâ.ne forte)qcf abfit lalis filis» dei amp;nbsp;alius fili? hoiscre dafpfertiqafcriptura fic cóncditamp;cócorporat deû amp;nbsp;noie ut necintpe hoie5admodûqsa deonecin paffióe poffit ab hoîedeû difcernere.Vndefi ad tpsrefpicias inueniesquidê ,p certo femp filiû hois cû fi liodei.Siadpaffîonêinueniesfemp cûfilio hominiseûdc dei filiû ita unitûamp;indiuiduûzq'tû ad 110/ cemfcripturæptinet utnechôfeparariadeoztpenec abhominedeusualeat paffione.Siquidc{uthrEC apertiusintelligatis)ipfiusxpi uerbadifcurite.Nemoafcenditinqtincœlû nifiquidefccditdecœlofi lius hois qui eft in cœlo Quis quæfo eft q loquitr'xps utiçg ubi rogo tûc erat qiî haec loquebatfin terra fcilicet amp;nbsp;quô fe de cœlo an$ nafeeretur defeendiffe teftat. Etiam Si cû loquiturincœlofe effefaretut eundclt;5 fe filium hominisdidtzeum utilt;p decœlo nifi deus defeendere nô potucrit Si cû in terris loq/ tut nô nifi un?idc^xpsfuit.Ethxc eft mira amp;admirabilisnouitasimooim nouitatûfupemincsno . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uitasunitaris

dicituc.

Eph.i; Lac.i.

loh.p

Ioh.3;

-ocr page 497-

DcaffuttiptïoneVîfgînîsglorîofa^ Serttio I Eplftola tV uîtas unîtatîs.Quâ nîfi diligenter prudens uirgoab exordio fandi euâgeliiianimaduertastmagiserfâ te Omni in feriptura uideberis diuina.ç intelligere uericatc.Confiât igitur nnum eundeqg xpm feenn dum utrafeg formas operatu humanitatis fcilicet ac diuinitatis: amp;nbsp;per hoc duas exercuiffe operationes. Opetata eft enim utraqj forma uel natura cum alterius cômuniôc:quod ^jprium habuitmerbo liquid dem operate qdquot; uerbi eft.amp; carneexequete quæcarnis erât cômunicâte ei fiquidê uetbo in cade opera tione:dum amp;idc deusatqjhomoinunafubllâtiauelpfona.-finediuifioneautcômixtiôecredit cognita una idêtitas pdicatur. Verûtn deus uerbû eftamp;nô caco:$$ carné tônabiliter aîatam affumpfc tit.Hancc5fibiunitionenaturaliamp;fcd’mfubfiftentidcouniuit.SimiliterS(:carôeftaiata:amp; nô uerbfl. licet uerbi dei caro côfpeda fit ac uifa.Vnde Si fohânes.Quod fuit ab initio: amp;nbsp;qtf audiuimus inquit t'lohan .îi amp;uidimus:amp;jgt;fpeximus:amp;manusno(ltætraâ:auetutdeuerbouitæpfeâ'ocûnemodeuuetû uide^ leauttraftatepoflitmatiibusmifiperfacramctumfibiunitihois.Quænimirumunitiotâmiraeft ut difeerni nequeat. Alioquinqtf fuitabinitiouerbum.'quôreftedicithoctotûeffc qd apoftoli audiCi? tant:quoduiderant:quodmanibusttaftarât:nifi qixpusunus idclt;5 etat.Acperhocquodaudierant quod uidcrânqd’ ttaftarat uerbû uitæ erat:amp; nihil ali ud ex duabus naturis qgt; unû iuxta fubfiftetiam Oelperfonâ.Hinc eftcp unus idc^ manensfilius unigenitus indilTeparatus in utrifej naturis confpici lut Si quæfunt eiufdc fubftâtiæ naturaliter operabat feefm unicuicp infita elïentialc qualitatê :uel na#' turalem ^prietatc:quæfinaturâhaberetfingularc amp;nbsp;incôiunftâ.môageretutiiÿ.NuncautéEmanuel dum unus eft:amp; in eoipfo uterej idc deus 5i homo quæ utriufiç naturæ funt ueradter geffïnfecûdum aliud alia quæ gefta funt opetans. Ergo feefm q» deus ipeidc egit::qu£Bdiuinafunt:fcd'm q nô idc i p js X fequæhumana funt feipm uolensoftcdere:cp deusipfe idem Si homo fit.Edideoidcipequæ tadiui^ hafuntagit:$quæhumana.Similiteramp;loquit:amp; nô alius quidc mitaculaoperatus eft ali us ppetra Uithumana:paffiôeflt;5 fuftinuit.Sedunusidécç Chriftusfilius dei atçg hominis filius:qui Si diuinx gcflîtamp;humana.Siquidc infeparabiliteratcjindiuifecôesxpushabuitaftiôes.Sed intelligcdæfunt ipforumopetûqualitates:contcplandû(5femperadquae,puehaturhumilitascarnis:amp;ad quæ indi^ tietur altitudo diuinitatis:ita ut per oem rextû fandi euâgelii uideatur nihil caro fine uerbo agere:ne^ JB uerbum fine carne quic$ efficere.Vnde quod concipitamp;parituirgo.-ficut non fine potetia uerbi eft •ta non fine ueritate carnis qcf nafciturtquod pannop: f ufciis iacet inuolutus:amp; in pfepio reclinaf.Poc to q ftella duce a magis adoratur ficut deltas eft:ita amp;nbsp;humanitas cû in ægy ptû per fugam ne capiatuc adducitur.Sic ita^ omnia uirtutû opera confiderâda funt:ut reddamus deo quæ dei funt amp;nbsp;homini quæ funt hominis. Quoniâ ficut eft unus qui Lazatû uerbo potêtiæ fuæ uocanut exeat foras a mono tnento:fic ipfeunusquiflcuithumanitatisaffeftu.Sicquippecnnda oportet confiderare:quatenus amp;plena diuinitas in xpointelligat homini unir3:amp; plena humanitasin deû affumpta.Hæciccirco di xerim tantifper de fideincarnationis xpichariffimæ:quia cp plures orictaliû circumeût fuis fecibus ob^ ooluti moneridebuiftis nefuoobnubilate uosuelintobfcuritatiseloquio:uel græcoturbinelatinam confundere puritatc .S unt em amp;nbsp;prudetesuirginesfunt amp;nbsp;fatuæ.Et ideo dilediffîmæ imitamini qyâ amatis beatâ amp;nbsp;glqriofam uirginc cuius hodie in terris fefta colitisaëq^ dûit. MariaaErcofaiiabatl-^ot^i ôîfinianetbahæc(quædêxpSîîIcebanFlcilicct)côl'erensin œrdëïuô. Çqn^rte ergo amp;nbsp;uosin cordi# busueftrischariffimæ:quædeipfoeodccçdnocatholiccdicuntur:ut amp;fidê integra feruarepoffitis:amp; matrceius débité ucnerari.Qiioniânullushonoreiuseft ali9:nificûilleiurehonorât qui nafci digna tuseftexea.Cæterûrogoquæcûlt;peftisfiliæ:quæcûcpmatrescogitateattcriusamp;perpcditediligentius quibusefficiebatur beata amp;nbsp;intemerata uirgo Maria doloribus poft xpi ad coclos afccfum:expletis oî^ lgt;asquedeipfoerantabangelispdicata:amp;a j'phetismultifariemultifqmodispræfignatadiuinis de clarataoraculis:uirtutibusexhibita amp;quæhumanitatisfuntoftenfapræfagiis.Quæfofiqua funtin Uobis uifeera pietatis confideratc quo crudabaf amore;quoue defiderio æftuabat hæc uirgo:cû reuolo •ieretanimocunftaquæaudierat:quæuiderat:quæcognouerat.Putoqquicquidcordiseft:quicqd tnentis:quicquiduirtutishumanæ:fi totûadhibeas:nonfufficiat utcogitare ualeas quanto indefinc^ tercremabaturardotepiiamoris:quâtismouebat repletafpiritufandococleftiûfecretoR; incitametis: quia amp;nbsp;fi diligebat xpm ex toto corde:amp; ex totaaîa:amp; ex rota uirtute:noiiis tn quotidie inflammaba tnrpræfentiaabfensdefideriorûaffeftibustantofiquidéualidius:quâtodiuiniusilluftrabatintüs ui fitationibus:quâtotârepleueratfpirituffanéli gratia totâincandueratdiuinusamor.-ita ut inca nihil cffetmûdanus quod uiolaret affeftus:fed ardor continuus amp;nbsp;ebrietas perfufi amoris.Nam Si xpus ab oibuseftamandusextotocorde:amp;extotaanima:atc^extota uirtutequerendus maximetnabeaar# aentius cuius amp;nbsp;dns erat amp;nbsp;filius.Fortaflîs ergo prænimio amore in loco quo fepultus didt interduj nabitaffeeam credimus:quatenuspiispafccretur internus amorobtutibüs^Sicna'q locüs médius eft nindnde côftitutus ut adiré poffis afeefionis eius ueftigia:amp; locû fepulturæ ac refurreftiôis : feu oïa in quibuspaffuseftlocainuifere.’nôq iâ uiuétc quæreretcû mortuis.fed ut fuis côfolaretur afpeftibus. Hcjcquippe habet impaticsamor:ut quæ defiderat fempinucnircfecredat.fgnoratfiquidc iudiciuj * fatjoeniultotiens carenmodû nefdnncc aliud cogitate pót q? qd* diligit. A mot nô acdpit de impofîb bilitatefolatiü:nelt;5exdifficültatcremediuj.Quælicetbeata uirgoMariaq?uisiaminfpiritu effct:tn oum in carne uixidcarnalibus mouebat fenfibus amp;ideo$ fæpclocoR;rccreabat uifitatiôibus: Si quej genueratmetis côpleftabat amplcxibus.Denim amotxpi defideriu pariebat:defideriû uero gli fees qfi nn iiit

-ocr page 498-

PARÏIS II


TRACTATVS - 11«


Vnct'fcd'm nóuïsrépabat ardoribusn'ntatu utcreda nônûÇ ‘Î’ nbsp;nbsp;etiâ Si femetipam tràfccdcret.'^a oîno amorça

Icoes amor ticsqd’aniatnôpôtnôuiderc«Hkeftchariffimæqgt;ocsfanâioiaqmeru€ra‘t^patuis duxerefi diini cftoarat fu ' quêamauerâtnôuiderÊt:ficuti Siuencrabilisbtâ uirgo Marianondûdignû^)innumerisSiimmcfis rori. ut in^ bnficiisredebatîterdû obfequiûfanditatisdûbcneficioR- in terrispofita nô poterat uidere laigitotc.â; aud.q.mo. ilt;lcohodiediIediflimæeIeuatfupchorosdgelop::utpofTitfpeacuijlt^ uiderefaluatoris:qucaniafie natu-effî le^’^^'^^cupieratex toto dcfidcriocordis.ç^yod li ^udiuîftTncoclo de quolibetpftdrecôiierfo :mul ci Daracra^ tomagisputâdûprotâtaîuirginisexaltatiôeamp; gloriaqgt;exulratiofiatin{upniscuius nimirû feftimgt; riliidaiw« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiipernoßj ciuiû eftgratulatio pfertim qa eiuscelebriras laus amp;nbsp;fauor eft faluatoris.Vndecredi

Canri.2.

Lacc.z.

^s. $6

mus(ut fupradidu eft)cp nôhûc tm dicfolenncducat,p eius amoreannuu uerûcôtinuûetià Si xtw nurii rocûûitatislætida ac uencratiôisobfeqo:cûlt;Mcolunttripudio amoris Si gaudii. Necimmerito igitur omnis ilia cœleftjs ciuitas côgratulaf Si ueneratut matrc.-cuius fuper fe adorat filiû regc:âre qué tremutptates.amp;curuat oc genu.Dehuius nimirû ad coclos afcenfiôeniulto admiratisîtuitufecretoi« côtemplator caleftiû in câticis. Vidi inqt fgedofam afccdentc quafi colûbâ de fup ri uos aqua^;: amp;nbsp;açii rejpedofa q^fi columba:qa illius fpcm combat aïllmptidtafcdemôftrabat^dap dominû uenit Si do cüïtlohanemii^hrcèllqbaptfzat.Et bene delupriuos aquaitiqa fup aquâ tefediôis educauerateâdo minus Si nutriuerat:ex quamulti dcdudi riui ocm irrigât terradelitiarû amp;nbsp;infundunt hortû uolupta tisex qbus quotidielota amp;nbsp;perfufa dei genitrix afccdithodiernadie fpeciofa ualde amp;nbsp;admirabif. Cu^ ius odor ineftimabiliserat nimis Si ideo ineffabilis. Ad cuius j)fedo fragrantiâ odoris ois ilia caleftis HierrmlætadecuniKquâdrcûdabât flores rofast:amp; liliacôualiûæo^ ocsaiaemartpriorubricatae eaj æternæ dilediôisc5pledûtura'plexibus:amp; uirginitatis fplcdore câdidatæ:ac fi lilia in ualle humilitatis cnutritæ drcûdât eâ ueneratiôis gratia obfeq uctes?Rede icitur gm tota dei genitrix amp;nbsp;martyr amp;nbsp;wr gofuit^uisinpaceuitâ finierit.Hincquocptp uerepâna7it.Simeon,ppReraIôqucsade«5.£t tuâ w quitipiusaîam ptrafibit gladius.Ex quo côftatqp fupra martyre fuit. Alii nâ^ fandi amp;nbsp;fi pafti funtp xpo in carneitamen inaia(qa imortaliseft)pati nôpotuerût.Beata uero dei genitrix.'ga inea partepaf laeftquæimpaffibilishabef:ideo(utitafatear)qa fpiritaliteramp; caroeiuspa^eftgladio paffionis xpL pluf^ martyr fuit. Vndecôftatqa plus oibusdîIëxTt^jpterea amp;nbsp;plus doluit.-intantû utaiam eius tow pertrafiret:amp; poffideret uisdolorisad teftimoniû eximiæ diledionis.Qyiæ quia mere paffa eft pitis $ martyr fuit.Nimirûq» ciusdiledioapliusforris$morsfuit:qa morte xpifuâfedt.Nuncautctircun d^team floresrofarûindefinctereiusadmirâtcspulchritudincinieifiliasHietFm.in qua pofuit rex diroriumfuû:qacôcupiuiteiusfpedcacdecorc.Fuitctn plena charitate Si diledione. Iccirco fcquitur pofteâ purpuratop: exerdtusxandidatorû grex.Quâfl diligçtius afpicias nihil uirturis eft.-nihil fpecio fitatis.-nilcandorisgloriæç qdexeanôrcfplcdeaŒtideo benedrcûdâteâ flores rofarûamp;liliacôualiûî ut uiitutesuirtutibusfuldant.’amp;formofitasdccotecaftitatisaugeat.Nâoisfplcdoramp; gloria quanto îlluftraturfulgorefuofublimius:tantoapparetpræftantiorclaritatequorûlibetfubiedorum amp;nbsp;eximi orpdicatur.Sicamp;beatadeigenitrixcuiusplâtatio acfirofæinHierichofpedaliusrefulfinamp;cadoruic ginitatiçfplcdidiusemicuitcûdrcûdaturofficiocharitatis.Submitriturfdôrû daritasut dus ampliii us fplédor amp;^loria cômendef.-quæfup angelopi chotos eleuata iâ beata pdicatunôdâ beatiflimamam angelorum ^uis celfior natura fit:nó tame gratia maionqa Si ipfi gratuita gratia ne corruercf fût fab uati.VndeDauid inquit. Vcrbo dominica;lifirmatifuntamp;fpûoriseiusoisuirtuseop;.Côftatbeatâ Sc gloriofam uirginc Maria in qua fuperuenit fpûffdûs:amp; deus totus elapfus portât noue mcfibus in uteromt credédû eft apliora ^jmeruilTe uirtutû priuilegia:amp; pcepiffe gratia ab a'gelis etiâ collaudatam. Vndeamp;fi mirabilis eft eop; uirtus: amp;nbsp;firmitas prepetuitatis.-mirabilior tn in maria qua obumbrauit uirtusaltiffimiiut ultra ocm uirtutc fit angelica:qgt; fadûeft tn ca.'amp;admirabile .ûdis feculis facramc; turn. Acperhocetiâ angeli exinde maior ßftat gratia:cû inftaurâtur ab ca oia:quæ uenerâtur amp;nbsp;adorât fuper fexpm rege dnmnatû ex e3dcuirgine.Hincamp;maria cundistâtouenerabiliorquâtogratiofiot: Si quâto uirtute altiflimi extollit adfublimia:tâtoclarior refultat in gloria.Plena fiqdé gra.-plena deo plena uirtutibusnópótnon poftiderepleniter gloria claritarisæternæ:qu3 pleniffimeaccepit utmater fieret faluatoris. Que uiderûtocs filiæ Syon:amp; beatiflîmâ dixerûnac reginæ laudauerunt eâ.-qrn tanta cam uiderûttquantâ nullus narrâdoexpleuitmottaliû:quâtomagisdeum qui talem ac tantâfedteâ: utîipfefierctpeâ.VndeDauid.Ethôinqtnatuseftieaiamp;ipfefundauiteâaltilïîmus.Bearaigiftalisac tanta natiuitas:beata amp;fupernop;ciuiûfocietas:amp; admirabilischaritatiseorû unanimitas: ubi nemo angelorûnondicobeatæuirginisMariæ:uerumneqtalicuiusfandorûinuidetgloria':fcdtoturninak teto unufquifiçpoffidetîqcf gratis pftaturoibusrutdeoibusamp;inoibusglorifictf deus;honoretamp;’ado retur ab oîbusmbi non fexus.-nô ætas.mô dignitas generis:fed metitORr qualitas foladifcenitmbi pluris mumftellaaftelladifFertclaritate$uisocsinfuofintordine fufdtandi.Quodfi eft alia claritasfoljs; amp;nbsp;alia claritaslunæ:amp; alia clarirasftellarû:unatnclaritaseftqua illuftrâtoia.Iccircobeata detgeniirixs quaeadhuctantisin terra pdicaturlaudibusmôimmeritoCTeditur hodierna dTeexaltataamp;glorifïcata nëcnôS: danfïcataîquatum nouitille qui eâelegitinfuafapia qua difpofuitoia.Quodfiindomo pa rriymâfionesmultæfuntcredimusfplcdidiorcmatrihodiefiliûpftitifleîquâfibiiolim aedificauitdo? mumfubnixamçolumnisfeptcinquanimirumparâtHrnuptiæecclefiaR?dei:amp;focderanturterrenit coçleftia.lneonâlt;5 utero uirginisfponfoimmortali uirginitascôfecraturmtfittanrum coclefte conyf merdum.Etidea

-ocr page 499-

tv

’ DeafTumptioneuirginisglortofa?. ' fermd.' fl ttîstcmni. Etideochariffimecekbratefoleniteruirginisfertöj^cocleftcuobisüitäinterrisonditjqjß^ ^,^iubetitne(5 nubenteruntficutangeli inccdo;Nec mini H angèlîscômpatur uirginitasiq sngeïo ^anotoederecopulatnupiia«.ßtfiquelibecuirginitastinerigitutangeIisc0paret:nmItomagis bfd .. ^§ioriofainrgoMaria:quæfingularicômédatpriuilegioamp;imenfoditaturmerdmonio.Icdrcodite'V' «•ffitnt atnate qua colitis;amp;colite qua amans.'quiaiöc ed uere colitis amp;nbsp;amatis fi imitari nefitis detögt; tocordequâlaudatis.Hæcnâi^ uita uobis de coelo fl uxi t;q ud ,pFeflæ eiÜsJbpra ufum natutaubaxuii* ta eft quam tenetis decodisuenitfpörus qüc fequi cu matte debetis necimerito uiucdi ufum de c oclo 9uæfiftis.qyæyQjjj5 jjg(.æ|Q|pQ;jfyfjjp£tif|.j5jjgo ueftracóuerfatioincodis litfemp:qinuerbumdei ^^?®^tisinó nifiin finu patris inuenit.Licet igit ubicgtotus(it;amp; nó longe ab unoquocg nollrütn nö nili cafto rurfushaurit peftore.Propeeftetn(inquitMovfes)incordetuoamp;inoretuotm eu redo H Quæfieris cordeunguencumexinanitûeft nomceiusiProptereaadolefcêtuIædiligiteaninioqcf ^jno bisçffufurj, eft:habetisnamlt;5 habetisfauftæ uirginesfpôfum uirginc uir^tatis amp;nbsp;caftiratisamatoreni qui matrc uirgîtïcîdeo elegitmt ipa oibus eflet éxcpfu caftitatisiq qfi in fpeculo refulgetforma uirtutis Habetisj^tineamagifteria .pbicatisexpflaquidptimueligere^drdpuere:qdfeqdebe^is-Prima eip tiirtuscfiidaniêtuoimuirtutu:5?cuftoshôilitatis:ipadequagRat.C^iarerpexitinqthfîilitatê âcinæ£yçjj •uæ.ecceeïexhocbeatdmedicctocsgnationes.Ergoprimudilccdiindtamêtûnobilitas eftmagiftri. P^ndemerces laboris optimi fruftus beatitudinis.Quid igi? nobilius matte dni.quid fpledidip ea q Mcdorelegitpaternægloriæ. Quid caftiusqcorpusxpi fine côtagionecorpisgnauitJamp;tninealolum hûnulitatêtefpexilTednm ^afitet.-q cuftosccæterajfeuirtutu.Collocauetat eîin tutoftariôisportu fub liniia meritoru fuofe exerdtia:amp; ideo diuinitusillufttat. Vn dns. Ad quctefpicid ni fi ad humilc Si qe# Efa.^d tum actrementc fermones meos.Fecitetn qd* promiferatamp; refpexit hûili tare ancillæ fuae:un amp;nbsp;btd iam aboifæculopdicat.fccircoamp; uosofiliæ2fiuereuirginesefl'euultis:hûilitatcfelt;ftami:amp; matrcdni qua?

•eancillâ uocat cordis amote imîtarî,pcôràte:q didicitab îpfo fpôfoicui uosdeuouiftishûilitatc.'qua; tioxexfedocuit.Vnait.Difciteamequiamitisfum amp;hôiliscorde.Nonergobeatadeigenitrixafijq , jUodnonoftrodididtcœlos fabricare:nôangeloscteare:nômiraculadeiratisinfigniaopariîfed rantu Mat.fl bumiliaricæteracçuirtutudocumcta intra hûilitatiscuftodid aggregate. Vn cûeafempfingularuuir tutu pudidtiacomesirremotamdfinqaoinopndoridiuiduusuirginitatieffedebetîfine quo redeca^ ftitas aéra feruari nô pôt.Nuquid igit beata Maria finepudorisfui euftode pceffir.Et iô fi placet uobis ‘^ariffimetalisactantauirgoplaceatamp;opusuirtutiscuiusuitaoimeftdifciplinacuiusmorcs inftitu B tafuntecclefiarô:quæpcellitcundosifupeminetuniuerfos:,pptereaquaecûcpuirgofibiabeaoptatpræ tt’iü amp;nbsp;iplorarauxiliu debet imitari excplû.Rogo uos O uirgines:togo amp;nbsp;uid uæ imitami Pauld uidud •aiatrceYcplar ptinctiæ amp;caftitatis.Jmitami Euftochiû qua habeatisuobifcû uirgincamp;formd pfedæ in tcgdtatis.Quod fi minus in eis c $ in matre dni.-imo qa eftihabetis ,ple foccûddamp; uirginc ppetud : qa ficiitincóparatióedeincobonp itaamp;ïcópatóiemnsdni:nullaiuenifpfeda;$uisuirrutibuseximiiscó probet.Vnuseftpaternofterqui incœlis eft:unaseftmagifter;unaeftformauirginitatisin Maria;cui uosoês ut imaginé reformetis integtitatisfaciem imprimere debetis in fculpturaj fpûflandi. Qtionia hæcefthortuscôclufusifonsfignatus.-puteusaquarûuiuentiû.adquamnulli potuerûtdoliitrumpere tiecpaaluitfrausinimici:fedpmanfïtfandamcteamp;cGrpore:multisdonoR;priuilcgiisfublimata.iccir coimitamini moribus.ïequamîcaftitatethuiusimplôrateauxiliô.'çpfimequia ita loquorpfumptio nis uelitargucre inuido^e aliq uisicp uobis feripferim arguatcharitatem atqidiledionciquia roganngt; bus uobis hoc qdé inexpertus i udicaui negandû.Malui em excipeteruborem pudotistqi nôexeq iuffi onè ueftram.quatû præcibns nonnu^ deusnofterobedire uidet.Præfertim eu habeatis uobifeu quas imitari uirtutis eftcumquibusdifcerepoteftis.Affedu a mepotiusÇmagifteriûadlaudemhuiÿdiei tequififtis.Vndeexcufati nondebuit propter obferuantiam gratuitatisneimpartiremdeuotoiueftrae quæmandiftis.Quodfidocerenequiuiifaltem adlaudem tantæuirginisexhortari omnino curauii quatenus nondeeffem uobisquemdiligitis indietantæfeftiuitatis.fed iungererpræcibus.'iûgereruo tis fiquomodomenteadeauobifcumeleuari merearueftrisfuffragantibusmeritis.’adquæ peruenit beata amp;nbsp;intemerata uirgo maria eccehodierna die ad ilium præclai um amp;nbsp;fplcndidum thronum ange lorum ipfaperhumilitatem amp;nbsp;per integritatemcarnisafcendit.Vndeinrcmperantia olim eximiosargt; diangelorum de fuperbiadeiecit.Quaproptergaudetegaudeteinquam.quia uobis uia patefada cft ccclorum.Quamuisetn nobiseadem promittdtur.-uobistniampftofuntquæcuangelisincorruptô né fctuatis.Qiiælicetdehocmiidofitisfauctedeo id inhocmüdonô eftisiquia amp;nbsp;fi fæciilu uoshabci» te meruititencrcomnino nonpotuit.Beataitalt;5Maria hodieiam abomnibusgentibus longelatecg prædicaturamp;uobis quæ fecutæeftisexemplumtantîeuirginisbeatitudocondonaturcoeleftis. Qvas nonillecebræfollicitant corporis non colluuio précipitât uolupratistnonæftusinflammatincentiuæ ß''?j^’!’^’^oangelicaimitatiodeledat in terris .‘quorum infuturo æqualitasrepromitritur incelis Btcigif eftis filiæjfedamp;heatæuiduæquæcelibcinxpouobifci'idicûtuitd:quiafcd’m apFm liberataC H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’‘^Ptounferitfcd’mmeûconfiliü.Putoetn ait:qamp;egofpm

dei habeo euidenter uolens exprimere q? interfit inter ed quæ adhuc eft iuda lege uiro.amp; îrcr cam quéquot; j q ”, nbsp;nbsp;nbsp;uinculobatior prædicat.Quod fi utraq^ beata quia in xpoibeatior tn quæcûç id foluta c uin

culoÄcoeleftiafedatur.IdeouiduæfempuirginibusbncopirianJiutaitapfs.Mulierînuptaamp; uirgo

-ocr page 500-

ïffl


TRACTATVS


PARTIS

cogitâtquæ (unt dni:ut fit lanftacorpore amp;nbsp;fpûquodâmô erfi magillctîü nîrgînîtatis uiduatu glifat èi côfortatutcxcplisquæ cûuiriscaftüferuauerintcônubiûrdocctintegritatem magisuirgiwbusdeo (etuandâ:amp; qcf f pcmodû nôinferioris uirtutiseftcôiugioabftincreqd’ aliqndeleftaucrioqpconiu# gii ddeftamcta nefdre.In utro«^ fiquidc gtadu fortitudo laudat;amp; cœleftis uitæ pdicat uirtusJcdrco Mâtdi.izi cognationé iâ eu xpo utereç ordo (ortit. Vndns.Si qs inqtfecerit uolûtatcjatris mei qui in coclis eft: îpfemeusfratet:foror ôc mater eft:ubi nô fexussnô ætas:nô côditio difcernit:fedqui fecctit inqt uolun tuê pris ni« qin coclis eft. Vn qa libera facultas cunftis pftatur eftote chariflîmæ id ad qd' uos xpi nöïitïïtïêftóte niâtres xpi ac fpôfæ.-eftotc forores ac jgt;pinquæ qa qd” carne nô potuiftis gfa totû condo natû eft uobis.Et ideo diligite marré dni^uæ uobis fpôfum genuitîmortalé.Cuius Si uobifeu foror eft ipfa:qa uolûtatépatris récit ut effet niâtef.Propinqua qdê uobfs nô carne fed fpûrut uniras cômen^ fohan.io. detur eedefîæ amp;nbsp;focietas corpis xpo intelligat.Ex quo dns Volo pater inqt qa egoamp;tu unum fumus:

ut amp;nbsp;ipn in nobis unu fint. Quæ^jfefto unitas per unû mediatoré dei amp;nbsp;hoim eftidtur.Fadte ergo uo Ifltaté partis ôc uost'nt unû effe pe^tis.Ornate lâpades uefttas:occurrite fpôfo:qa iâ ad oftiû puHat : amp;nbsp;matre fi eâ diligitis fequimini intus aût parate àornatelâpades ueftras:qa filiæ regis eftis.Ois emglo^ tia ueftra abintus fit:amp; intus habete qtf foris luceat.-ne forte inter has folénitates prius qgt; fpôfus ueniat «eftrælâpadesextinguâtut.Nâcelcbtitashuiusdieinô nifiacccfisiâpadibusintus amp;nbsp;forisrede colit. ideo emédû eft oleü dû uacatme cû fpôfus uenerit qd'abfinuacuæ inueniamini:Propterea quæ furfura funt fapite:ubi beata puenit uirgo amp;nbsp;nô quæ fup terrâ:quia ueftra côuetfatio (fielîTslam qa non eftis) îri coclis fore debet .ifiuc dirigite mentéâlluc abfcôdite uitâ ueftrâ.’donec ptrâfeat furor dni.'qno beata deigenitrixhodicpcruenit.ibinâcB habctisfponfum ubipontificé:ibi oiaquecû^quæfiftis.illucditi; gite mente:ut cûxps uirginisfiliusapparueritinfinefæculi.xû ipoamp; uos appareatis in gloria. Amen;

Beati Hieronymi præfby teri de affumptione item fermo.-qui annunciationis incarnationisac uirgt; ginitatisattollitinfignia.^ Epiftola. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LVt

r» quot;'inquot; I ' Cientesfratresdilediffimi audori noftromultû nosdeberecôditosplusrcdfptosac^ demptiôisnoftræcômerdûueneremuramp;illûfacratiffimûuterû exquohoideus uni tusapparuit:amp; fi neqmus meritisfaltécelebrcmusobfequiis fcictes erroris noftri tenc bras:partim dus fulgore difpfas:qa qute hoiesp^Jthoplaftoft negligentia priæ matris icôtumaciatâ arrogâtiaqgulapdiderânhuiusfacræ nirginisptus nôfolû reftaurarit idiruptarfed dona côtulit fempiterna;amp; ideo cûftispconiis ueneremur falitfis auftri# Jcc:quædûauftorc fuûcôcepitexcoclo:nobis redéptorcoftenditinfæculoîamp;qui^^^^ nice eins matris nræ ecefiae forma pftituitut.’ipfa eâ interpcellas fæculi freqnter afpiciat:ipa interturfus mûdialKcôtinua oratiôe pfoueat.Neiç eî dubiû eft ilia q meruit^) liberandis ferre pdû poffe impartiri fuffragiû libertatis:nraitet hæc oratio i ugis ad dnj dirigat.ut qd' honore nois fui uifeera ilia q fâdifi^ netatitraufoq et nofi^i fedulitatedebita ucneremur,pfit nobisad remediûqd' p eâ fe nobis dédit pciu. Merito igit beata maria fingulari a nobis pconioattollitur:quæ fingulare cômerciû mûdopbuit : me rito iter foemias tûc et lætabatut cû fingFarc medidnâ pudico aluo geftabat. S débat qdc pôdera uctris pudorenôpdideratcaftitatis.Mirabaf ptusifigniaq nulla noueratuiricôtagia.O benefoccûda uirgigt; nitas:quæ nouo inauditoej genere amp;materdidpoffet amp;nbsp;uirgo.Pepitetna quocôcepir.-portauita quo creataextitit.Siquidê;ipfeeftauftorMariæ:q eft orrus ex Maria.Sicinenarrabiliterbeata maria mater amp;nbsp;uirgoeft:q dum fruftû pgnatiôisextulit.integritatis difpcdiû nô incurrit:apud quâ iracocleftispro^ uîdentiancgociiipfiuscôditione difpofuioutmagisobedictiâexhiberetinmâdatocûhonorificctiaj fuam cognofeeret ex âgelo. Necç cnim fide derogat nûcii:quæ dignitatc intelligitnûdantis angelod lnce.L dicente. Spirituffanftusfupuenietintc amp;nbsp;uirtusaltiffimiobûbrabit tibi.Iôcj amp;. qd nafcet extefandû uocabitur filiusdei.Crediditadmonita qd’audiuit.'meruit fanâificata qcfcredidit.Denicj tm fefead cocli faftigiû fubleuauit.ut u«bû inpridpio apuddeû id eftpetfiliûde fumma cocli ara fufdperet.cû# 9 fe per myfticû diuinitatis archanû carni noftræ fragili tari cômifeeret latuit in hoie diuinifas:ut db uinitatehumanitasnôperiret:amp; fub uelamctoaffumptæcarnisabfcôdituspciofiusredemitpditos$ fi defenfaret ab îminéte hoftecaptiuos.rmmcfapictas:amp; fupra$fari poffitpdicâdamaieftas: uifeera puellæaura fanftifpûs implebâtuninnupta uirginis uulna uerbi feminecrefcête turgebat.Replebâtut inquâ archana uifcerûfacri fpûs foecûditaterepleta;amp; erat fpes in part«:qa nonerat uoluptasincoitu. Stupebatpdofiftima genitrix amp;nbsp;apud fetadtarerûnouitatemirabat. Vrebaturæftucogitationis ab îgne; amp;nbsp;peuffa rerû nouitate obftu pefeebat mirabiliter. Sciés cm fuâ itegritatê.mirabaf uctris ubertaré. foelix Maria.O genitrix gloriofa : opuerpera fublimistcuiusuifceribus auftor cocli terraelt;5 cômittin foclicia ofcula labris impræffaladctibus;cû inter crebraiudidareptâtisinfantiasutpoteuer^ex tefili^ tibi mater alluderet;cû uerus ex pâtrednsimparet.Nâ auftorê tuû ipfa côdpics ædidifti in tpe pubère: quchabuerasantetpacôditorc.Fcclixpuerperiû;letabileangeIis:expeflabilefanftis:neceffariû pditis: côgruûpfligatisqui poftmultasaffumptæcatnisiniurias ad ultimûuerberatusfiagellis:potatusfelles patibuloaffixus.Vtte uerâ mrem onderet;ueriî fe hoîem patiedo tormeta môftrauit.Tu ergo btâ gto^ ri ofalt;ç Maria.nter ifta amp;ppter ifta laudabilis:q fie meruifti donii foccûditaris:q uirginitatis nô amififti fuffragiû.Tu esem bndifta inter mulieres.Tu progatacûâisuirginûcateruis.Tu feqrisagnûquocu/ çprexetit.Tu uirgincoschorosamp;abincentiuaecarnisillecebrisalienosperalbétialiliarolafcpiurnam

-ocr page 501-

DeüîncüIis.f.PetrîpfâImû.(Xxxvî.cîcothparans? Epîftofa LVII

tes ad fonte pennis nitæinuitas.Tu inillabeato^tfocliciflimaregiôeprimî ordinis dignîtaté adeptacsi plantis rofctdis oberrans inter padifiamocnitates:amp; gramineos choros tenero poplice pergens.'focliciqg palma uiolas îmarcefcibiles carpis.Tunc côcinentibus fine angelis côinnfta archangcliflt;ÿ fociata inde^ nbsp;nbsp;nbsp;;

fdïa clamitate noce fanftusjfftûsjfctûs nô definis. S ed qd dicam panp ingenio eu de te quicquid dixe ro:minus pfefto eft $ dignitas tua mcret.S i matre noeê gentiûpcelbfi forma dei appelle digna exift is fi nutricccocleftispanis uocitê laftis dulcedine repies Laftaergo mater cibfi nollnî.'lada cibuangelorô ladaeûquitalctefecitcutipefieretin tequi tibimunusfcccûditatisattulitcôceptusamp;decusuirginM taris nonabftulitnatus:qui prius $ nafeeref te matre creauitzex qua nafeeret utillinc,pcederettâç fpô fus dethalamo fuo:quo mortalibus oculis polïet uideti. Qudta f uit hæc dignatio ut crearet ex te quaj cr£auit:portaret manibus quas formauit:fuggeret tua ubera quæ ipe impleuit.Quas itaej laudes clari tari deidicemus:quasgratiasei agemus.Qui nos itadilexitut ,ppternoshôfieret.ut matrebois elige^ ret.ut uterum noftræcôdirionis intraret. ut côtumelias nati infantis fubiret-atf^cufta humanitatis ne eeflariafnftineret. Agentes ergo quantu fuffîcimus creatori noftro gratias afluptioné gloriQfiflîmxdd gmtricis eu gaudi^elêBremus.Dignu namqp clî cûTûma el gratulatiôe famulari p quâ infignia uir ginitatispullularût.Siquidc ipfa uirgo extitit an côiugiu uirgo:in côiugiouirgopgnansmirgo pariés ïiirgolaftâs amp;nbsp;difta merito mater non de marito.S âétæ quippe matri oîpotens filius nullo mô natus uir^nitatcabftulit:$ nafcituruselegit.l^ultent ergo uirgines uirgo pepitxpmmihilex eo uouerûc-putêtextcrminatû:qa manfit uirgo pollpartu.Éxukcnt uiduæ feftû uirgîs celebrates. Anna uiduama trem uirginé agnouit.Exultent coniugatæ folcnia beats matris frequentantes.Elyfabeth coniugataa oitgine matre falutata ëlFdnî.ExuItent amp;nbsp;pueri continentiâ uouentes puero.Ipc îtegtitatc pueriiiaecS fecrauit q fus marri foccuditaté attulit uirginitaté nô ablîulit.rpi gloria P infinita fæcula fcFofy Amem

Traftatusbtl Hiero.ad Euftochiû de uiculis beati Petri declarans un iblcnitas ipa habueritinitiûSc Êxponit pfalmû.cxxxyiii.Dne ^)bafti me:ondens illû ipi beato apfopa principi côuenire. Epi. LVH BAepiffimo rogatu ouirgo xpi.Euftodiiû a me tua depofeit charitas ut tibi tuifeg uirginib?

notufadârunde beati Petri apR in kalendis Anguftiqcelebratürfeftiuitasinïtiûhabuerit.amp; quare nec poft nec anteaded prima die menfis.Ingeri tis aût quofdam effe q hoc die apoftolü Petru cduiftö effeab angelo de carcere creddt. Ad ultimu petitis uobis dedarari qualirer pfab nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m

ntuscentefimuftricefimuffextusapoftoloß: principi beato Petro côueniat: uelfi de ipo çphetatus fit Âd quæ duo priora breuiter me rndere oportet ut in poftremo mihi liceatîmorari:B eatû Petrû apFm hocdiedecarcereedu(ftôe(ïeqcredit:ipiusrepetitioniscuangelicælegattextum.amp;inueniet errorê:fc paffumefTeünttneinaperterefertutcunftislegentibusfacilefitadintelligendö.NamHerodesrexHc Aflu.lz» fodismaiorisfiliusrqui in faluatoris necem côfenticsfuitdni noftri iefu xpi dodrinâ q p apoftolosprc dicabatfubuertereftudens:mifitmanus:utafïligcret quofdam deecclefia.ibidatur îtelligipluresipi? fignificatos conatus efferqui adhuc fupbiîe fuæramosoftendensroccidit iacobu fratre iohanisgladio amp;hocttnfacinusdiebusa2imo5yfacereftudoit.Eratinqtdiesazimorô.EtquidnmSaluatorc anno pterito diebus azimoru occiderat.Pettu apoftolü in ipis diebus extiguere fata gebat. Qiic cû appræhen diffet.'mifitincarccrem:tradenfc5qttuorqûatetnionibusmilitûcuftodiendû;uolens poft pafena proi» ducereeum populo. S ed nô eft côfiliu.nôeft fcîa.non eft fapîa neefortitudoaliqua côtta deum.lnipfa înquitnofte cÛ4)dult;fturus effet eu Herodes état petrusdormiés inter duos mill tes uîduscathenisdua bus amp;nbsp;euftodes anianuâcuftodiebat circercrecceangelusdni aftitit amp;nbsp;lume refulfit inhabitaculocarcé tis.Percuffoiç latere Petrirexcitauiteû dicens.S urge uelociter.Et cedderötcathenae de manibus dus amp;nbsp;^iens feqbat angelû.Ecce quô Petrus diebus azimojy incarceratus poft pafeha ereptus fit amp;nbsp;nô in kalé disaugufti.Sed næcfeftiuitastati apoftoli qliteradîuéta fitpandâ.Odauianuscefarimperiifui æmu q K.M.antoniuhabuitqné affiduiscôgreffionibusacpiuluixextinguere ualuitquc Cleopatra côiunx hiortuûdolésifecgipam uiuâfepeliensuberibusfuisafpidesappôncs maluituirofuocômoriqp manji «ncurrereRomanoßf.Carfar uero de tyrannocelebrata uiftotia Romd repedauit:duccs fecu infinitu^ captiuorû numeru 8c antiquoR; Ptolomeoru oîm gazasiut nec ante nec poft tanta copia auri argentiî gernarûo^Roma addufta fuiffe nofcat.Cum aûthoc die Ronia ingrederet ob triûphum tantæ uido næacpacemfirmiffimâtoti orbi collatâ uocatuseft Auguftusquiprimo folû Cæfardicebat.Coronà qncaefarüô turduitasfit lætidaingensin populo.-ftatuit a fenatu:amp; oîbus romanis feriptis firmaf : nundattj per catus fitau^ üniuetfumorbemoîbusgentibusO(ftauianûAuguftûinterdeosdeberecoli:amp; utmenfisiftequi an gufttis. tjquitusinordine menfiû fextilis dicebafun honore Augufti Auguftus uocet amp;nbsp;hoctripudiû folénita hsobtriumphûAug'uftalisuiftoriælegeppetuauolumuscuftodiri.Sicquoufcg ad magni Côftanti ni imperiû uentû eftiqui poft$ dignatione fuperna ad fanftos apoftolos Petrû amp;nbsp;Paulû uifitatus amp;nbsp;p oilueftrum papa baprizatus cft:amp; ex pfecurore fidei defenfot 8c mandatorû xpi euftoditor affiduus fa ftus.^arum folénitatû fantafmaphorrefccs papæ dicit S ilueftro.Hadenus pater huma nis utens legi / p“?'”cutipenofti;oî ftudio 8c hosdies 8c aliosexcollebam.Nûcquia placuitdnoiefu xpo me pftôrem ’'jî^^^”^“^ûfacerciniquûmihiuidetharumcelebritatûfauorabilibtislaudibusextolli.Videergoqu5 aa honorem fummi dei beatoPetroapoftolohancdiemdedicc.SamftusaûtSilueftethocaudienSgaQ aiorepietus grariasdeo rctulit amp;nbsp;cum fui cleri confilio Augufto refpondit.Et career in quo bcatus pe ’ «us apts pro xpo agonizans uîculatus fuit jamp;facri fonds lauacropluribus ibi bäptizatis dcdicâüiuhfitf-

-ocr page 502-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II- -s TRACTATVS ni

cî fotde pnrgari facias:qtcnus în cccEiaibi fabricata ad honorem tâti apfi fidelîulîi nota penniter red^ danf.Hoc audiens Auguftus lætusefficitur:purgat locus:fabricaf eccEia:amp;hæc confecratab codé papa I» nbsp;nbsp;Affuit ibi Auguftp amp;nbsp;facris fcriptis.pet uercdarios toti orbi madare ftuduit in hæc uerba.Notû elle uo

luimusoîbusxpmpiecolctibusbcatum Petrum apoftolûa deo nobis datûpaftorcm amp;nbsp;prindpéiuin mo ftudio uenerari uelleaffidue;amp; maxime in hac die kalendaii' auguftaruman quo ut deus a uobis loliti eramus adorariutipepiuspaftorpcibusdeofufismosamp;impiuj noftrumadiuuaredignet-Valc te.Sanftusaût Siluefterhuncdiem célébré,oibusecclefiiseffeinftituioutficut celebraturad honoron terreniprindpisad decus celebret clauigeri cocldïis Accepit autem hæc celebri tas nomé beate Petri apii ad uicula propter uinculaquæ ibi paffus e(l;amp; tormenta ut ubiabundauitpftm.-fupabundatet tia.Hæc domus uinculorûhocordinefafta eftdomus fanftorûorationû.Hæcbreuitet ad duoinqlif ta rndi:nûc ad plalmû ueniam: amp;nbsp;fi beato Petro côueniat ut in nullo ueftrum bonu defideriû fraudet oftendam.Dicat ergo uerbis 4gt;phcticis duo beatus Petrus.Dne ^bafti me qm uocafti cognouifti i

Mar ' pfumpri amp;aufusfui dicete.Etiâ fi oportueritmemori tecûnô te negabo. Tu aut cognouifti oéscogi# ‘ tationes measa Ionge:ante$ eas cogitarc.-fcmitâ meam amp;nbsp;direftioné meâ inueftigafti.amp; ocs uias m« as puidifti Si pbaft:i:qa nô état dolus in ligua mea cum dicerc.Si me oportuerit mori tecû nô te nega^ bo Tu aût firmafti me amp;nbsp;pofuifti manu tuam fup meifirmafti me de tua præfqa ep effem negaturusî pofuifti manu tua fup me:ut pftni lachrymæ fequerent-M irabiF fada eft potentia tua ex me-'tofortata cftnecpoteroadeam. Conatusfumnonnegare;,pmifi etiammemorimagiseligere$ negantiscri» menincurrereifcd pfdentia tua ita confortata eft;ut non potero ad eâ qd nûc fadâmegaui dfim Si ma giftrum:nec(utquidâtyinant)hoiem negaui.Egoillucui dixi. TucsXps filiusdei uiui.iUûnegaui

Mat.Iff. que pedibus ambulante fupaquasexptusfumûUûquéuocefolauidi mortuu uocantéde fepulchfo. Mat.14. nbsp;nbsp;illû quê codispatctibus uidi eu Moyfe Si ;Helya;amp; uoccaudiui fup eu de coelo Hiceftf ilius meusdile

loh. II. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dus ipm audite.illû qui cæcum taftu (uo illuminauitiqui uerbo leprofos mudauit: qui iuffu dæmo

Mat. 17. nbsp;nbsp;nia expulit amp;nbsp;multas uirtutes fuædeitatisondit Quid nûc fadamus Nouatiane.-Perdimus apFmPw

Mar.g. trumianredpimusreuertentêadxpm.Eccexpseumtedpittueiicies.SeddamatcontratePaulus.Si Ro.g. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deus iuftificat.-ut quare côdemnas.Didsicrcditc : baptizatis nô debet pœni tétibus iubueniri.Ecce apo

ftolo pœnitenti fuccurrit:qui eft eporum epifeopus amp;nbsp;maior gradus reddit ploranti;^ fublatus eft de

1 nbsp;nbsp;nbsp;neganti. Quod ut doceâ illud oftendoiq; nullus apFopü paftoris nomen accepit;foli em huius noîspta

tem poftrefurreftioncfuam Petro pœnitenti dominus conceffit:amp;negaro(quam folushabuit)Petro tribuit ptâté:ut non folumrecuperaffeqd'amifetatprobaretur. uerum amp;nbsp;multo ampli us pœnitendo qgt; negando pdiderat acquififfe. Hoc magifter bonus in elefto difdpulo formauit cxemplum:ut oîsdi fcipulusxpifitintcgroaîo:amp; pœniteatfi itaeuenerit ueldelinquatmecrcnoxiâ fibi pmitteteddjerut decrcfcat.Sed quitantodtiusuindûtâtodtiusrepurgat.Certeois'fiftitasaddeumdudriamp;omnepec catum ad diabolum.Et fub dno bono pofiti quôaedimus nobispôffibilitatem ad diabolum eûdi c5 ceffamiamp;reuertendilad dnm dcnegatâ.Addoaliqd.Certchoiem per pdm a ferecedere deusnon nuit amp;nbsp;pftôremad fe ueniteoem uult:amp; fi illud potuit fieri qcf deus nô uultiquàtomagispôt fieri qd” deus uult.-iô déni lt;5 cogitatio pfti nô eft.-iô a deo ^hibitaper naturam fed petîperiûiut laborisciuspugna in cûberetipmiû de certamine proueniret. Voluit ein deus hoi opis fatigationc relinquere.nc in aliqua de trimenti patte pmiû impediret-Duoscertebonotû amp;malop; ppEos effe nemo eft qui nefdat.ßonos di^ dmus credences amp;nbsp;peffimosnô credentes.Non aedétes effe fub diabolo: amp;nbsp;aedentes fub deo. Magna pdicatiotua:qui feruûdiaboliad te uocasîferuudei a terepellis:qfiqui uellisdeumlucrari.-qtf nôha# beriamp;pdereqahabet.Hincaddeicôputansdiuitiasiq» pollitdcusmortuosfufdtareamp;infirmosfalua# te non poffit.Nam increduli mortui amp;nbsp;aedentes licet pftôres fint:uiuût in infirmate fua.Et fi faluatot nofter habet immo qa habet ptâte fufdtandi mortuostquô uirtutc non habet quæcûç fuerintifirmi# tatescurandi.Ex utroej latereblafphcmata uobisqui pœnitentibus negatiseffedû « Si empoffeeûdo cetisinfirmitaté oem curareffedfi nolitipium arguitis.Si uelle Si nô poffeeum forfitâ dixeritisadeita te exduditis ; ut mifericordiâ uobis ex utro^ latere côdemnati denegetis :cû ncMtis familiæ dei pereS tinonpoffefuccurri.Haftcnuscum Nouatianisfimlocutus.-reuertamuradapFm pœnitété :amp;flenté amariffime atlt;5 dicêté.Quo ibo a fpû tuo : amp;nbsp;quo afacie tua fugiâ.Scio qa tu es xps filius dei uiui:quâ feientiâ non reuelauit mihi caro amp;nbsp;fanguis:fed parer tuusqui in cœlis eft .Quo fugiâ qui te deiim no K nbsp;nbsp;ui amp;oîpotentem agnouij'Si incœlosafcenderotu illices:fi defeendeto in jnfetnûadcs.Ibi em perpaO

fioncm fpecialit delcendifti : ubi perpotetiâ tuam ficut ubieç generaliter prtefto es .Si fumpfero pénas meas diluculo.i.an lucem pênashocloco pro cogitationibusponitquærepentino uolatu ubiœfunt: Incœlo in terra:in abyffo:amp; ubicû«^ finiût maria.Si ergo inqtiilluc an lucétuæ refurrefliôis uadâmbü cû(^ in acceffibilitas folet fugitiuû abfcôdere:ut illuc ire poflîm man? tua deducet me ; amp;nbsp;qfi fugitiuu tenebit me dextera tua. An lucc hic an refurreftionc pofuit falnatoris:qa î tenebris fuit oé fæculû iacétc dnoinfepulchroinquotpepocnitctiaPetriagebat.lnquo etiâdidtforfitâtenebræcôculcabûtme;amp; în tri b^ ncgatiôibus fuis tresfugap^ partes claufas cc fibi fi fugeretmemorabatin codojnîferno nbsp;nbsp;po

ftremis maris ergo negate tenebræfût amp;nbsp;fugcrecôculcatio tenebra^ hoc times ne comphefusab ipis te nebriscôculcarefiqfi tenebris malisfuis fubmerfus opibus etiâ deditustenebrap;habens traftum pen/ nciugesUchryniasdölorcs«etnos.Hoccin môcôcqlcant tenebræmattishuius:qua corpaliter mort

-ocr page 503-

Intcrprætatioîocorutnhtbraîcoæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epîflola LVH '

•nü r.Sî uerc Foero morien s inqt nô côculcabor a tenebrîs fed addelitîas fftôrû attingâ.Nov if a îlfnmî natômea eftindelitiis meis.Ibi em habebo lucem xpm mefi.qui nôpatiturobfcuritattrcncbrafi nnc« iuscôfpeâu nox fient diesilluminabiùhæc dofti pdicante Petro apîo amp;nbsp;cantamus amp;■ ctedimus.Sicut tenebræeiusfûtita amp;nbsp;lume eiusc.Tenebræeînôoibuscreaturisobfcurû faciut.Siqdc amp;fcræ ocs fed et noftinagæbelliænoftiû niillû patiût obfcuR; fed amp;nbsp;auesfütq I noftibpuolât.Vn docemur natiiraoctt los nôoia anialia a creatote hocec forti ta.ut i n tenebris uidere nô poffinnDcus ci ad requiê hoîj noftes iftituitiiîtgnatiôihûanæ qctepoflettccôfultû.Ipiusergofunttenebræ.'cuiuseftluxqd’niaicixnsnegac Ipe et creator corpora nfoR; côtraqd’fufcipitqipœnitês Petrus dicif.Tnponedilli renesmcos:q fufee pifti me de utero matris meæ.Sicut ein inoredumloqmuramp;inopcdûaliqua opamur cotdisr!oftri cogitataondimus:itaqd'cogiramusanteqgt;dicendouelopando pandat a renibusgignif.-fcd’miHud qa inaliopfalmodicimusdeo.Qyoniatu pofTediftirenesmeos.Diciterii quia iratibiinmenihil oc cultumeft:ut nôfolûquæfuntcogitatacôfideres.Sedamp;cogitandaquæfuntintenebriscernas.tudnc qfufcepifti me ex utero matris meænta ut qcquidab ortu meofemifonisbalbuticsinfantiæ uerbis ali qn Forte peccauicognofcas:inhocetiamcôfiteborribi;qaterribilitermiri ficaruses:miraopatua:quaî ociilis meis uidi:amp; exercente tediie iefu xpecognouiamp; anima mea cognouit nimisdntra me eft qlt;f

arîdidiinôinfupficieuerboæifedintusin uifceribusanimæ:qd’irae(Tetibi noneft occultû.Siquidem tibioccultunoneft.'necosmeû.i.osmeûqd’feciftiinocculto.Siergonecosmeôribi occultû elî.quod occultum natural! ter effe uoluifti.qi'ioantete occuln'ierit incorde quod manifellari iufifti.Ad altiora ducimurcumdeoflibus amp;fubftantiaquæininferioribusell:terræ.traftamus.Agitcininbocloco:cp cum dies refurredióisaduenerit ubicûcç fueritos meum:amp; fi in inferioribusterrae fueritfubftâtia mea împerfeftû meum uidebunt oculi tu! quia folo afpcéf u oculorfi ruorum exurget.In libroenim refurre ftonisqnatifuntfcribuntquotquotdedieindiemformabunt:amp;nemoellineisquiibifcript2non fit.in qiiolibro mihi non funtin amore amp;nbsp;honore nifi foli amici tui deus:nimisei3 pfortatus cft princi patuseorum.Siquidem participes eostuiæterni imperii repromittis.'Nechærericiaudiendi funr:g di cuntadeo debuit m undus fubfidere p eum q pfei us.erar homi res per pftâ amp;nbsp;fcelera fua ad aeternu; ge nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£

hennæincendiiideftinâdos.Sieinitaputetisfieridebui(reconfulrummagisreisiudicabirisq)f3nôfis fi em mundus efftta fuo tranfitu reuocatus nullus fuiffet fandorum particeps regni amp;nbsp;dum ^uideba tut malis.-ne ad inter! tfi deuenirent:amp; ut non périrent p merito fuo mali haneboni accipiebant fnîa m ne uel tpalem uitam fufdperent qbus debebat aterna. Nos ai'it cû .ppheta gaudeamus cû fanftis’dei ne Çcum apoftolopetrodignishonoribusamicosdni recordemunquorum tantusell numerus:utfup atenam multiplicarieffe nofcant.Qiiidautem eritfi occidatdns peccatoresiocddat Neronem amp;nbsp;poft turn om nes uiros fanguinariosqui fanftosdni ocdderunnfi ueftrum o herætid deus effet fecutuscó filiu nepirent Nero.aut Diocletianusniel cæreri interfeftoresfancîonimmcc fedffetapoftolos nee mar tvresnafci effet pat iudidu iiiftis amp;nbsp;iniu(lis:amp; omnes una pueniens fnïa p quam om nes uiderent ante puniti q nati.fed uoso uiri fanguinum declinatea nobisqui dicitis quia inuanum acceperunt duita tesfuas:hoceft fine caufa funt mortales effediiamp;^ oïa cum mundo pereunt amp;’ pareftipa pditio.Non eft ica:ocsetninlibrofcriptifunt:omnesrefurgentfedaliisdabitodoruitæinnitam.a’iisodcrmortisin mortem ppetua.ubi deuenienthiquibusdidt.Nonneqodcrunttedeusodiohabuiamp;fuperinimicos tuostabefcebâ.Hæc petrus loqnit amp;nbsp;ecclefia in Petro ,pnuciar.Perfefto odio oderam illos : amp;nbsp;inimici faaifuntmihi.Ethisideoanathematizatis,pbame dne amp;fdrocormeiuqu!ddctefent!â.quiddc te eredam interrogame:amp;fcito femitas mcasditribifollidtudo de ecclefia tua amp;nbsp;deouibu.stuis;amp;' de pa ftoribustu sîamp;uidefî uiainiqtarisinmeeft.Viainigtatisdiaboluseftzqfead ambulandi'iineaincrc dulis amp;nbsp;herætids præbet.Et uideiquit in populo tuomefiraliquis inquo uia iniquitatis itcr erroribns pbear:cxcludenflt;5 uiam iniquitatis deduc me in uitam æternam;ut portât mom's amp;nbsp;inferni non pua t leant mihi fed'm uerbum ttium dne iefu xpc:qui régnas in fæcula fæculorum A men.

Incipit traftatus quintusfecundæ partis de hebraids locis ncminibus amp;’ interptatione hebratornm hominum libellus dehebraicislocis uel locorumdiftantiisquern beatus Hieronv..Eofebium imitai tusfcripfitloca ipa perlitterasalphaberi diftinguens.ficutPrologus indicati

®Vfebius qui a beato Pamphilo martyrecognomentum fortitus eft poft decern crdefiafticae hiftor!æ!ibros:pofttemporumcanones:quosnosinlatinalinguaedidimus.poftdiuerfarû uocabula nationum quæquomodoapudhcbræos olim diifta fint:amp; nurcdicanturcxpoful a't.poftchofmographiârerræiudeæîamp;diftindast ibuumfortesupius quoqg HierFtpmpliqp ineacum breuiftimaexpofitionepifturam ad extremum inbocopufculolaborauit utcogregaretna bisdefcriptura omnium peneurbium montium:fluminum.uiculorum:amp;diuerforum locorum uo cabula : qnæ nd eadem manentmel immurata funt pofteamel aliqua ex parte cormpra. Vnde amp;' nos admirabilisuirifequentesftudium fed’m ordinemlitterarum:utfuntingræcopofitatrâftulimnsre^ bnquenteseaquædigna memoria Hidcntur:amp; plæraiçmutantes.Semel enim amp;intcmporum libroi præfatusfiim me uelinrerprætem effeuel nou! operisconditoremtmaximecum quida uixprimisim butuslitterishunceundclibrum aufus fitinlarinam linguam non latine aertere:cuiusimperitiam ex eóparatione eorum quætranftulimusprudcsftatim leftorinuenit.Vt erii exeeffa mihi nonuendicoi ita terras inhætentia me fupergredipoffe credo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola LVIH

-ocr page 504-

PARTIS


II


TRAGTATV5


Ccrofus chaldæ? hy ftoriograj! phusi

Afta.zi

uf^hodiepmanere ueftigia.Meminithojy montiû Si Hietcmias inui côtra babylonc.Iofephus quotj in primo antiquitatû iudaicaru libro fæculariu hiftoricos f»ferês.Aîaduertens inqnicnoe terra diluuioliberatâ feptcaliosdi^ abirepmifit:amp; uniuerfa aïaliabeftiafqj patctibas dauftrisemittcs: ipe cum fua^le quot;-Scgrefluseftûmmolâsdeohoftiasgandêfçgcûliberis.Hûclocuarmeniicxitûuelegrel fum uocât.Siquidc ibi cultotes'illarô regionûarchâ fediffe teftant:amp; lignorû quædâ fuperelTemonu# menta archæhuius amp;nbsp;diluuii oës qui barbaras fcripfcrehiftorias recordant. Quorum unus eft berolus chaldæus qui fup diluuio référés locutus eft.Dicit aut nauis in armenia jppter monté carduenop: pats aliqua pmanere amp;nbsp;quofdâ bitumé ex ea auellétesciraiferre quo utuntur uel maxime hi qui lufttâtni uel feexpiant.Sed ôc Hier.ægyptiusqui antiqtates phocnicü pulchro fermoneconlcriplit:amp; Manafc^» asamp;multi alii.Nicolaus quocç damafcéus in nonagefimofexto libro refert.Et in armenia fup munia^ dem monsnomineBeas:adquêmultosindiluuiocófugiffeautumat:ibilt;5faluatoseffe.Alios ueró in arcealueo fupnatates:adeius uerticé luperueniffe:amp; ufcç ad multas states ligna archæmonfttari fw Iida:quosquidéegopnto nö eflfealiosmifieosquosmoyfeslegiferiudaeoß’infuis uoluminibus edw dit. Archar urbsregni Ncbroth in babylone.Porro hebraei häc effe dicût mefopotamiæ ciuitatern quæ hodie quoiç uocatur Nifibi a Lucullo quonda romano cöfule obfeffam capta'lt;5;amp;ante paucos anos a Romano impatore pecfis tradita. Agai adoccidétaléplagâ uergit bethelis nö multö ab ea diftäs. Sita aut eil ß cthel euntibus Helyam de Neapoli leua pte uiæ d uodedm circiter miliaria ab H elya : amp;nbsp;ul^ hodicpatuuslicet uicus oftéditur.fed amp;nbsp;ccdefia aediflcata eft:ibi dormiuit Iacob pgens Mefopotamia Vnde amp;nbsp;ipfi loco Bethel id eft domus dei nomé impofuit.Agai uero uix paruaeruinærefidét:amp; loens tantömó móftratur.Et fdendö in hebræo.g.litterâ nó habet hoc noméded uocatur ai:fetibitur^ ptt clementü qd* apud eos did t aim. Aftaroth carnaym terra gigantö quôdâ in fupeilio domooi: fodomo rumquosinterfedtchodorlagomor.Söthodieduocaftella inBethania hoe uocabulo noué intet fc milibusfepatainterAdaramamp;abellamduitates.Arboch corrupte in noftriscodicibus arbor faibin cum in hebraeis legatutjarbe.id eft quattuor:ec quattuor patriarchs Abraâ Ifaac amp;Iacob fepulti fût; amp;adammagnus:utinlda librofcriptueftliceteöquidacódituinlococaluarisfufpica'tur.Hatcdl^“ tem eadé Chebró olim metropolisphiliftinoru amp;nbsp;habitaculü gigatium regö^poftea Dauidin tribu iuda ciuitas facetdotalis amp;nbsp;fugitiuorum.Diftatad mcridianâplagâ ab Heiiamilibusdrdtcrniginti^ duobus quercus Abraâ quæ eft mâbræjufiç ad Conftâtini regis imperiu monftrabat;amp; mauleolû ei? împfentiarucernitur.Cunlt;5 a noftrisiam ibidem ecclefia æoificatafitacunftis in dreuitu gentibus therebintilocusfupetftidofecolitur.'eoqjfubeaangelos Abraâ quondâhofpidofufceperat.Hsc ergo primum arbe:poftea chebrô uocata filiop; Thareb fortita uocabulû eftdegeuerbadie^e. Ahilatinextrefî mis finibus paleftins îunfta meridians folitudini amp;nbsp;mari rubro.-undeex sgypto iu dsam:amp; inde ad sgyptumnauigatur.Scditibi legioromana cognométo décima amp;nbsp;olim quidéaylatauetetibusdice batur.-nunc uero appellatur ayla.Sed amp;nbsp;helimitarû qusdâ natio fuitcui imperauit Chodorlamogot cuius in aftibus quoeg apoftolojy mentio fit:amp; in regnorü lîbris urbs qusdâ palsftins elâ infetibitur Adamaunadequincg duitatibusfodomorum euerfacum esteris. AÎbphontamar.inhachabitaba't quondam amorræi quosinterfecit Chodorlamogoriuxtahsremûcades.Eft amp;nbsp;aliud caftellum Tha maramnius did itinete a mâphisoppido feparatûpergentibus Aylâ de Hebron ubi nue romanû pts/ îidium pofitum.Allus regio idumsorum qus nuncgabailenc dicit uidna petrsduitati.Nam cnn tibusthamam nunc defertus locus amp;nbsp;jiximustainneuicograndi.-quifitus eft inter Heliam amp;diofpô lim.Eft fons in fupradifto Aena loco unde amp;nbsp;aenam.id eft fondsnomenaccepinin quo ftâs idolnm maxime illius regionis ueneratiôecolitur.Porro hebrsi affîrmaut Aenam nô locum fignificare; fed bi uium:ubi certo intuitu neceffarium fit adunam deduabusuiiseligendam.Areaatatlocus trans ior; danem.'in quo planxerunt quondâ Iacob tertio ab hiericho lapide duobus milibus ab iordane : q nûc uocatur betaglia:qcfinterptatur locus Iacob qd’ibi more plangentiudrcueuntinfunere Iacob. Aelini caftrafiliorumifraeleftlocusindeferto:inquo.xii.fontes.amp; .Ixx.palmarum arboresmoyfesde mari tubroexiensrepperit.Aelusindeferto ubi filii ifraelcaftrametati funt. Afferoth parshsremi.'ubi maria Si Aaroncontramoyfenlocutifunthabitauerûtquondâsneiafferoth uf^adurbêGatliam.Verum hsc loca non afferoth fed afferim appellari hebrsi putant. Affemona caftra filioruj iftael in deferto ab ctam:proquo Aquila amp;nbsp;fymmachusexploratop: uiâinterptati funtmbiaduerfum ehanancû qabau ftro côtra ifrael eruperatinfolitudinedimicat.Mahisqamp;achaigai^hacfymmachusinterpratuitu^ li.Eft aüt e regiôe quondâ moabnuch arcopoleosad orientalé plagâ. Aarôrupesquedâ in fublime ^to îeôta in finibus amorrsorû inter moab Si amorreos.Moab uero arabisciuiras q eft êt ateopolis noiat; oftédutregiôis illius accolslocû uallis interrupts diuerfs fatishorribiléamp;piculofum q a plerifiÿ nûc amoas appellatur:extéditurcp ad feptétrioné areopolis:i n quoamp; militûex oi ptepfidia diftributa plena ranguinisamp; formidinisteftâruringreffum.Hicquôdâmoabitarufuitamp;pofteafeon rex amorteotu îurebellfeuobtitiuit.Sedamp;terrafiliorûifraeltrâsiordanéab Arnoneindpiésufçad môtes Hetmo amp;nbsp;Lybanuoftédit. Ar locus uel oppidfi Arnoe qcf a.lxx.interptibusp extéfam uocalé feribitur amp;dici^ uit.Ofemon locus deferti; denigg Si ipm uocabulû incultâ teirâ defetum^ fignificat. Abelfathim lo^

-ocr page 505-

înterprætatîo locorutti hebfaîcornm« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epîftota. tVKf

fiisin deferto ad meridianû moabitapa.Azor fine zazertertnîus urbis amô quæ nûc Philadelphia tür:qii]idcseâamorræofc uftjregionc amp;nbsp;eriâinoftauocirciterlapideeiusad folisoccafu; uicus zazeç uilt;5in pntcmancs.AzoroppidümoabitaR; qd’fitûcûfupripâtorrcntisarnô poffeffum olim agente termiacuitnemamp;poftearetentua filiisLoth inmoabitiscû priores acolas fubuerriffent èi onditur ufiÿ hodie in iiertice môtisillius.Sed Si torres p abrupta deicendes in mare mortuû fluit.Cecidit aût azoer •nfortem tribus gad contra faciem Rabba.Aftaroth antiquaciuitas.Og regis bafamin qua habitaue^ runt gigantes amp;nbsp;poftea cecidit infortc tribus manaffe regionis betpaneæamp; lex milibus ab adar urbe a/ tabiæfepataeft.Porroaraab Oftra uigintiqnq? milibus diflandiximus amp;nbsp;fupradeaftaroth carnaîagri Jpetula mons eft moabitarum in que adduxit ballach filius fophor balaâ di uinii ad malediccndû ürE luper uetticem q ^pter uehemenspruptü uocat excilus:amp; unum mari mortuo j)culab arnoe.arabotli moab ubi feefo numeratus eftppîsiquidaquila interptatur humilia fine æqlia.Moab banc hnscôfue tudinêutheremu^jpterplaniciconamaideftæqlem interpret amp;nbsp;planâ.Deniij Symmachus,parabo tnmoabcampeftriamoabtrâftulit:amp; eftufcghodielocusiuxtamontem phogoreûtibusalibi adæ in dbuni arabiæcôtra hierichoiq ita appellat araba hanc ut fupra aqla tranftulit plagâ fymmachus inters» ^ujcâpeftteminterduminhabitabilcTheodotionoccidentalê.atharoth ciuitas olîamorræop; trâsior Qanc q poftea cecidit in forte tribus Gad:uocatus eft autara roth a filiis falma fine fermonsut in Paraly pemenon feriptum eft.Atharoth fophâamp; hæc ciuitas tribus Cad.arath ciuitas amorræorum uicina de ^rto Cades amp;nbsp;ufcg nûcondit uilla ad oppidû mallatis quarto lapide deachebron uicefimo in tribu iu ^•afemonaciuitasinde(etto;amp; ad meridiem iudeædiuidês ægyptum amp;nbsp;fortem rribusiudæ ad ma^» K uflt;j ad occidentc pofui amp;nbsp;fupra afemona caftra filiojt ifrael.achab terminus i udeæ uinciæ ad oric ïslemrefpicics tribusiudæ.Eft aût amp;nbsp;uicustuneufe^ grâdisnoue milibusa neapoliptraoriente defcci? Qeiitibusad iordanê Ôi ieribuim pereâ q appellat atrabitine. fedamp; côfiniû amorræop: acrabidicit.de quo loco non exterminauitalienigenas tribus Neptalinit in iudicû libro feriptum eft. Aafada côfiniu ’udeæ refpiciensadaqlonej. Arath terminus amp;ipfeiudeæconftâsa chedrômilibus.xx.admeridic de quo fupra pofitum eft.afarenâ terminusiudeæ ad feptctrionc.afernaiterminusamp; ip.æiudeæ.atbefa ter Uiinus amp;nbsp;ipfeiudeæortum folis afpiciens.Eft amp;nbsp;ufqj hodie uicus arbel trans iordanê in finibuspellæ ci Uitatispaleftinæ amp;nbsp;aliushocuocabuloincaupopgrâdiftans aboppidolegionismilibusnouem.aulô pongræcum(utqdam putant)fed hebræû uocabulû eft:appellat aûtuallisgrandisatep campeftris in Inittienfam longitudinc fe extendcs:quæcitcundat ex utraq? parte môtibus fibi inuicê fuccedentibus amp;coheientibusqincipictesaLybano amp;nbsp;ultrauflt;$ addefertum phatâpueniunt.Suntq^inipfo anlôe ’•ualionecâpeftri urbcsnobiles.Sitipolistyberias:ftagnûlt;ç,ppterea.Sedamp; Hiericho marc mortuû.amp; '■rg'Ones incircûitmpqs médius iordanis fluit oriensdefontibuspaneadis amp;nbsp;inmari mortuo intuens ^uialechites regio in deferto ad mendie iudeæ trâs urbe ptereûtibus aila cuius amp;nbsp;feriptura recordat di# ^^Ensamalech habitat in terra ad auftrû:fed amp;nbsp;iuxta eum alius chananeus habitabat q amp;nbsp;dimicauit ?tra blios ifrf in defertoide qbus ita fcribit.amalech aût amp;nbsp;chananeus habitabat in ualle.araba planû aqiiilx

fymmachus câpeftre interptant.-ficut fupra diâû eft.Porro eft amp;nbsp;alia uilla araba noie in finibus dio# ctfareæ.qolim S aporim:dicebat amp;nbsp;alia tribus milibus a fincopoli côtraoccidentê.ainà quænûc phila ^dphia urbs arabiæ nobilis in q habitauerût hodie rapheim gens anriq quâ interfecerût filii 'Loth habt tantes ,p eis in ainâ.argob regio regis baffan Ogfup iordanê q cecidit in forte dimidiæ tribus manaffe amp;_eft ufcçhodie uicus circa ierafam urbem arabiæ.xv.ab ea diftans milibusptraoccidentê q arta appel latquod interprat Symmachusmenfurâ.afedoch urbs amorraoicq ceciditinfortc tribus rubcappella tur aût additio cognometo afedoch phagam quod in lingua noftra refonat abfciffum.abarin môs eft ' n quo mortuuseftmoyfes.Dicit aût amp;nbsp;mons effe nabam interra moab contra ierico fupra iordanem inlupaltophagar.OftenditcjafcendentibusdeLibiadeinefbiantiquohodieqjuocabulo iuxta môtê phagor nomen priftinum retinente a quo cótra eum regio uftj nûcappcllat phafga.anochiar quod in ttrptat Eciacyaiciant.H æceft baffan in qua funt uici.lx.in monte galaad qui ceciderût in fortem dimi diætribusmanaffequi locus nunc uocat golöinterrabacanea.antillibanus eaquæ fupralybanû ad orientale plagamrelpicientia.antillibanus appellat contraregioncdamafeiquæ cecidit infortem tribp tnanaffe.azeta ciuitaschananeotum in parte tribus iudæ ad quam ufeg ftfecutus eft iefus quin^ reges Sed amp;nbsp;uocatur uilla azecha inter eleutheropolim amp;nbsp;eeliam:aiolim uallis aquæ præruptum fuperqd? orantequondam iefulunaftetitiuxtauillam quæ uf^ nuncaiolim dicituricontraorientem bethellis tribusabeamilibusdiftanshaud proculagabaaamp;rainafaulisuibibus.Porrohebræi affirmant aiolt;# limuicum effe iuxta intropolim infecundolapidepergentibusacliam.Achorhebraice dicitur Emath achorquodinterprætatur uallis tumultusuclturbarumeoqiibi tumultuatusamp;turbatusfitifrael.in qua lapidauerunt quondam achampropterfurtumanathematis:Eftaûtafeptemtrioneierico:amp;uf(g hodiearegionisaccolisficnominat.McminithuiusO(ee4?pheta.Affedoch aliaciuitasnonquæ fu# pra ••licet eodem nomine uocetur quam expugnauit quondam iefus rege eius interfeftc.Aflbr ciuitas tegniiabinquamfolaincenditiefusquiametropoliseratomniü regnoR philiftim.Eftamp;aliauillauf# hodieaffbr in finibus afcalonis cótra orientem eiusquæ cecidit in forte tribus iudex: cuius amp;nbsp;feri # ptura meminit appellans ea ad diftinftionc ueteris afor noua. Armon regio aeneoft quäobtinuit iefug n?bræus qero quo pielegcte feripturas didici affltm^t môtêhçrmô paneadi iminere-'quc quodä tCJîHg#

-ocr page 506-

PARTIS n TRACTATVS V

teæud amp;attioiiæitde quo nunc æftîux nîues tyf um ob delitias deferunt. S ed Halaach mós que Aqü Intctptaturdiuidcntem môtem.i. limpidum fiuc lubraim.Amon mosamoracoß-sde qiionucdiOTin quê fini ces uocat S amor amp;nbsp;amorræus appcllauit fauir: didtur«^ in ucrtice ei us infigne tempiû:qa ab cthunthcultui habet cregionepaneadis amp;lybani:amp; terrafiliorum ifrf trâs iordanem a folisortupra^ pro atmô uf^ad montemaetmon extendit. Auobet ciuitas quant expugnauitiefus Si eft ufi^hotuc uillaiuxta diofpolim qfiquarto miliarioadorictalemplagâ quae uocat bethoanabâl.Pleriqjaûtaffir? mantinoftauoabcamiliariofitam appellari bethanabal. Afdodinfortibusiudæquænuncuocatut azotusanquaderelifti funtgigantes quiappellabanturemathini amp;eftufi^ hodie infigne oppidum palæftinæ Ader utbs quant expugnauitiefus rege illius interfefto. Afecamp;haecciuitas eft qua tegeipius trucidatoexpugnauitiefus.Achfaphamp;contrahuiusregentphilofophuspugnaffedefcribitappellatuc

uia theflalus in oôtauo lapide diocæfateae ad radiée montis.Tabor in ca'peftribus. Accarionin ffibu Dâ.fiue(ut ego arbitror)in tribu iudæiamp;Leuà chananeoß: urbs una de qnç oli fatrapis .Palaeftinæ décréta amp;nbsp;qdenttribuiiudamectn tenta ab ea:qa habitatorespriftinosneqtexpellete.S3 6i uftjhodie grddis intus ciuiûiudæojj:. Accarô dicit inter azotû Si ianuâ ad orictê refpicics. Quidâ putâtaccaron turri ftratôis poftea cæfareâ nucupatâ. Azotus quæ fupra afda uflt;5 hodie nô ignobile munidpiû pal^# ftinaE:amp; una de qn^ duitatibus allophiloß: décréta qdc tribui iudaî.-fed nô reteta ab ea: qa nequa$ ue teres accolas potuicexpellere.Afcalô urbsnobilispal^inæ:quæ Si ipaantiqtus unafuitde qnçg fatras pis philiftinorunt:fcpata qdc tribui iudæ per fortc:tn nô retenta ab ea qa habiutoreseiusfuperarenon potuit. Afeta terminus antorraeorû fup iordanc in fortent tribui Rubc: S ed amp;nbsp;ufcj hodie eft caftellum grade afeta nontine iuxta oppidu palæfti næ. Agad fita ad radices môtis hermon. Aeniach urbs quxce ciditinfortêrubc.Sedinuncamatusuilladidturtrâsiordancinuicefimoprimomiliarioapelleadff« tidieni.Eftamp;:alia uilla in uidniagadarenoieamathaubicalidæaquæerumpût.Inregnorûquoiÿli^ bris feribit. Ab îtroitu entath ufcj ad mare:hoc eft defcerti.'qtf eft mare ntortuu .Ego aut îueftigasrq» péri entath urbem codes S vriæ appellari quæ nûc græco fermone epy hania didt Amori rrâs iordanem in tribu gadhoceftamâdeqdiximusfupra Philadelphia ciuitas illuftrisarabiæ. Adara in tribu iuih iuxtadelertum.Eftquot^’amp;aliauillainfinibusdiofpoleas iuxta thâuiticam regionemquæathauis na uillauftç hodie fie uocat.Athaicauicusindefertofitusinpoffeffionetribusiudæ.pqfymmachus înterpretaturpauimentunt. Acorintribuiudæ:dequaSi fupradiximus.AdomîquondamuiUula nue ruinæ in force tribus iudæ:q locus ufcç hodie uocat mare dni amp;nbsp;græcedidt Anaba

Latineaûtappellari poffuntafccfu.rufforu fiuerubctiuppterfanguinê qui illic crcbtoalatro liibusfundit.Eft aût côfiniû tribus iudæamp;Béiamindefcendctibus ab Helia ierichu ubi caftdlûinfitS eft ob auxilia uiatop: huiusfanguinarii Si cruéti loci.Dns quo^ in pabola defcendêris iericû de Hiero folyma tecordat.Amâ in tribu iuda.Aferî tribu iudæ.’appetlataütnûcuicuspgrandispgentibusafci loné de azota. Afarfaul in tribu iudæ urbs facerdotibus fepata.Eft ufçg hodie uilla ß ethemira noie: in (cefolapidedcatherebinthohoceft tabernaculûAbraâqttuormilibusachorô.Aftaolintribuiudæuf hodie uilla uocabulo afto:inter azotû Si afcaloné pmanet. Afna in tribu iudæ.Adclâ in tribu iudæ-Si ufçg hodie uicusnô puus ad Orienten Eleutheropoleos in decimo dus miliario hoc noie uocat. Adi thâinfortetribusiudæ.Didturautem amp;nbsp;quædâ uillajailia iuxta Gaza : amp;nbsp;alia adita iuxta Diofpolin quafi ad orientale plaga refpidens. Adafa in tribu iudæ uftj hodie uicus iuxta gufnas. S5 miror quô gufnenfem regionem in tribu iudæ poluerit:cum perfpicuum fit feefm librum poft iefu forte eâ tribu Effrai ceddiffe. Acher in tribu iudæ.Afam in tribu iudæeft ufcj hodie uicus nomine ß ethafan adaellâ pertinens in.xv.ab urbe miliario Afennam in tribu iudæ. Agaf in tribu iudæ.-nûc ufeg uicus in finibus Ëleutheropolis eft.Eft amp;nbsp;alia uilla grâdis iudæorum noie aena Darona côtra auftralem plagâ chrebto nisnooc5abeamilibusfepata: Aftamosintribuiudæ uicusamp;ipeiudæorumeftinDaromaadaqlo^ nemlodauem.Auinintribuiudæ.Eftuicusaueaiuxtaalterumdequofupradiximusadoricnralem plagâ refpidenscunftishabitantibus'xpianis.Affeta in tribu iudæ. Auata in tribu iude.Areba intribu iudæ. Aftaroth contra Rama in tribu iofeph .Aftaroth ciuitas in tribu effraim : mine uicusadaquilo^f nem ex bafteinquartomiliatioacurusdicitur.Adara ciuitas tribus effraim.Aflerduitastribusmanaf fæmûcdemonftratur uilladefeendentibusadNeapolimfintopoliminxy.lapideiuxta uiam publica. Acharoth ciuitas tribus ß eniamin.S untautem duæacharoth haud ,pcul ab aelia. Araboth ciuitas fclt; lis B eniamin facerdotibus feparata in tertio ab aelia miliario.dequaamp; Hieremias propheta fuit. Adat duitasfortisBeniamin.AelmonduitastribusBeniaminfacerdotibusfepata.Aiuxtcafis:ideftualIiS cafis in tribu Beniamin.Auinintribu Beniamin.Aphra intribuBeniamin.Eft amp;hodieuicuseffrem in quinto miliario B ethelis ad'orientem refpicics. Aumienia in tribu B eniamin. Affini in tribu benia^ min. Arim in tribu beniamin.Eft Si uillaiuxta diofpoli que nûcappellat ufeg betariph.ampla in tribu beniamin.Afarin tribu fimeô. Armathaboth in tribu ciuitas facerdotibus feparata. Afeuna intribu fi mconis. Amethar in tribu zabulon. Auiuia in tribu zabulonamp;alia uilla auiuia euntibusde ncapoli ac liamin.x.miliario.annutatôintribuzabulon.Achafelureft ciuitas tribus Ifachar appellatur autem Si quidam uicus faculus iuxta môtem thabor in campeftribus inoftauo miliario diocæfarcæ ad orient tem refpidens ficut fupra diximus.Affrai5 ciuitastribus Ifachareft hodietç uillaaffarea nomine in fot tomiliariolegionis contra feptentrionc alimcdech:fortisaffis Amach in tcibii afler.Amef i forte tribut

IfachM'

-ocr page 507-

întcfpraetàtîolocoramhebraîcops nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epîftola tvni

Aueridi in forte tribus Ifachar.Aftifapinî tribu affercîuîtasfepataleuitis. A mer in tribu afferellquedâ üilla noie ß ethanea in qnrodecimo lapide a cæfarea fita in monte contra orientale plagâ in qua amp;nbsp;la^ uacradicuntefrefalubria.Aaauintribuafler.Amóintribuafler. Acchoquæ nöcptolemaisappellaf fottisafferdequahabitatorespriftinosnequiuitexpellere.Achzifintribuafferinquaalienigenæpmâ ierunt.Hæc eftamp; difpainnonomiliarioptolemaidis pergentibustribus.Auiuia fortisafler. Affecfoc tisafferinquahabitatorespriftinipmaferunt.Adeuiue intribu Neptalim .Affor in tribu Neptali qua tex affyriö prophetaffe faibit.Affeddi in tribu neptalim. Amat in tribu neptalim. Azanot in tribu Ne# ptalim:eft autem amp;nbsp;nunc uicus ad regionem diocæfareæpertinens incapeftribus. Ahilon fortis Da fe pata leuitis.’Sd eft hodie uicus alius baud ^cul a Nicopoli.Sciendum cp ahiló.lxx .ediderunt ubi erant urfi. Arad eft ciuitas inhabitatores filii hedad foceri moyfi in medio ifraelis Ader apud que Gedeó ca ftranietatuseft*arifoth ciuitas fifar principis iabis.Eftautem iabistras iordanemnucuilla pgrandisa duitate Pellex (ex milibus diftans pgentibus Herafam.ared hafeenfus pro quo aqla interptatur faltuu Symmachus mótium.aruir ubidimicauit iepte:cfthodiec^ uilla in mote fita uicefimo ab Helia lapi# dead feptctrionê.arna ubi fcriptuta refert (ediffe abimelech.aialim ciuitas in terra zabulórde qua fuitamp; lUeaiolon quiiudicauitppEmifrE.abeluineatûubi dimicauitiepteinterrafiliorumamon:nâamp; ufg^ •npfentemdiemin feptimolapidephiladelphiæ uilla abelcernit uinetis confita:alia quoep eftciuitas bomine ab ilia uini fertilis:in duodecimo a gadaris miliario contra orientalem plagam:necnö amp;nbsp;ter# papte imphocnice.abillainterDamafcum amp;nbsp;paneadem.aramethcfophï:ciuitas Helcaneamp; famuelis regione tannitredis iuxta diofpolim:unde fuit iofeph qui in euageliis abarimathia effe fcribit. abuc

20: qd' interprat lapis adiutorii fiue lapis auxiliator.Eft autlocus ubi tulerunt philiftim area teftamen ti inter Heliam amp;nbsp;afcalonem iuxta uillam bethamus.aphes domus ubi dimicauit faul quo aqla po ‘nitinfinibusdomui.anuegelproquoaqlaauftrumlymmachusmeridiêtranftulerüt.arithubiDa# did eft uilla arath noie adoccidctalem helim.aialim pro quo aquila tranftulitceruorum Theodotió la pides ceruorum endor quae eft in ezraela ubi filii ifrF fe ad plium pparantes caftra poluerunt.E t eft ho# die grandis uicus endor iuxta mótem Thabor ad meridiem in quarto miliario afech iuxta endor ifrae 'is ubi dimicauit SauLarma ad que locû fpolioft ptê mifit Dauid. Atherith ad hüc nbsp;locü mifit pdæ

Ptè dauid.amaï def tu eütib^gabaó athonodachefi,p q (ymmach? pofuit iferiorc uia.areaorne.i.HieFj ^iïnrciuitasiudæquâaedificauitfalomô.abelmaulaurbsunijdepricipibsfalomôis.'unfnitamp;Helifæ ds ppheta.Eft autem nunc uicusin aulone de quo fupra diximus in decimo a fintopoli miliario con ttaauftralem plagam noie Bethau la. Sedamp; abd in ca uillula nunc nücupat inter Neapolimamp; fintopo lini.auother ciuitas uniusdeprincibus (alomonis.ailath fupra littusrubti maris in terra Da:dcquofii pradiftöcft.aeloth quam extorfitazarias. Aenna huius expugnatoraffarcx fuit atcÿ fubuerfor. Afió^# Saber in hoc loco claffts lofaphat tempeftate in atria eft.F ert autem ipa effe elaffi a baud ^jcul ab ailacli ditubro. Ada borgozati noiafiuminu in terra mçcdorum:ad quorum motes captiuus ifrFduftuseff: Albanafluuius Damafci.Aopfitheuel apafoti qd'aqlain libettatcuertit.Ailaquam expugnanit rex 2ffyriorum.Achiasin affyriorum.Affima oppidum in terra iudæqtfædificauerunt hi qui ad eâ uenc funt deEmath. Arthem refert lofephus hanceffepetra urbem nobilem palæftinæ Ardamdechidolum 2ffyriorum:q(f amp;nbsp;Safnaritæueneratifunt.ArmoniôiuxtaEfaiduiæ nomen eft in uifióe côtraMoab ^quoaquilaouoraim.Agallim Sehuiusefaias meminitinuifionecôtraMoab.Eftautcagallimui# fus adauftralem plagâ ptem areopolios diftâsab eo milibus ofto.Aelim puteus Dimon :amp;buius locï Jdeademuifione efaiasrccordat.Âeridhuinsquocçefaiasmeminit.'quâaqla amp;nbsp;fymmachusïterptatî funt leone dei.Hâc effe qdamariopolim eo lt;ÿ ibi nûc ufqg arididolum colut uocatum acratei aperota 5 tnarte.Vnde amp;nbsp;duitatej diftâ fufpicâtur.Mihi aût uidetur iuxta côfequentiâ textumeç ^»phetiæ ariel •bi ag:allegotice H ierufalem fiue templum fi gnificare hoc eft leone dei:cp forte regnum f ueritamp; potes hoc in librishæbraicarum quæftionu plenius diftum eft Adama.in Efaia quo aquilaamp; fymma ‘^nshumum.Theodotionterram interprætantur.Agefullonisamp;hocinefaiafcriptumeft.Oftcditur ’dtnuncüflt;5 locus infuburbanis HierEm. Afedech amp;nbsp;hâcefaias propheta futurâ in ægyptoiiaticinac odendum autem qgt; in hebraeo pro hoc noie fcriptumfitarabestquod ficcitatem quidà interprétant ^”plem:amp;alii in teftam tranfferûtuolentes uel helipolim fignificari uel Oftracinem.Scd amp;nbsp;huius rei difputationem quia longior eft in libris hcbraicarum quæftionum reperis. Arafad urbs Damafd:quâ ®Ppugnauitrex aflïriorum ficut in efaia amp;nbsp;Hieremia:amp; libris regnorum feribitur. Auegaba amp;nbsp;huius Jlaiasnieminitquâaquilatranftulitautgraua.f.y.fyllabâ quae eftin medio nominispofitaeftincon junftionem amp;interptatus.fymmachusuerofollicitauitamp;humiliauit:legimus fuphocin regnorum pris. Armenia in efaia quae eft ararati Afad huius meminit zacharias propheta. Auaud turris Hierufa •emdicutinzacharialibrofcriptum eft.AfferemothinHieremia proquoinhæbraeofcriptüfadamoth quodaquila interpretatur fuburbana. Amoth in Hieremia aquila uertit in officinas ud tabernas. Aa aothinHieremia pro quo in Hebraeo legitur Luit. Aethau in Hieremia quamaquila nalidam fym # machusinterpretaturantiquam»Achddemach ager fanguinis:quihodie(5monftratur ad auftralem leuon iuxta falim ubi baptizabat Iohannes ficut in cuangelio circa iordancj fai dauüh * ^°^eriditutnuncuflt;ÿlocusinoftauolapidefincopoleos ad meridiem iuxta falemamp;iot#

oo

-ocr page 508-

PARTIS ' nbsp;nbsp;nbsp;...... ïl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

a Abel quæbabylon interpretatut côfufio.Erat autem duitas regni Netîibroth: in qui corum qui ædificaueruntturrim longe diuifæfuntlingu£E:quorum prindpem lofe phusfuiffe Membroth affîrmat.Teftcm quoiÿ eiushiftoriæfybillam grecam exhibés locus inquit in quo turrim edificaruntnuncappellatut baby Ion propter confufionc fermoniseoruni:quialtiffimamturrimomni itudiofabricabant. Siquidemhebræi confufionem babel uocant.Dehacturreamp;diuerfitatelinguaru5fcripfitamp; Sibyllaiu în hune modum.C um omnes mortales una lingua uterentur:quidam ex his altiffimam turrim ædi; ficauerunt.xoelum per earn cupientes fcandere:dii uero turbines mittentes euertere turrim : amp;nbsp;^)priam ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;diuerfam unicuieg tribuere linguam.vnde urbem quo(ÿ contingit appellari babylonc. ß etheluiais

în duodecimo ab Helia lapide ad dexterâ euntibus Neapolim:quæprimû Luza.i. amigdalum uoca^ batur.amp;cedditinfortem tribus Beniamin iuxtabethâamp;Haiquamexpugnauitiefus rege illius inter Fefto.Porro quidam putantfeefm errorem græcorum uoluminum Valaminaulas antiquitus nun; cupatummehementer errant. Verbum quippehebræumamp;nomen ipiusduitatulæparitermifcuerunt cum ullam fignificet prius.i.-rrpo TÈpov.'luza ueroamitha nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;fit fenfus ;uocabatur aût

Bethelpriüsluza.Necbethaimqcr autoppidum fignificathebræi putanteundem elTe bethel. Sed ex eo tpe quo ibi ab Hieroboâ filio Nabath uituli aurei fabricati funt: amp;nbsp;a decem tribubus adorati uoca^ tumeftbethaim.i. domnsidoli;quæante uocabaturdomusdei.Sed amp;nbsp;fuperhocinlibris hebraicaru quaeftionum plenius diximus:B ala quæ fegor nunc azeta nuncupat .-fola de quini^ fodomorum ur;gt; bibusLothpdbusreferuata.Imminetautémarimortuo amp;pfidiumineapofitum eftmilitumtoma balfamum noru habitatoribusquocgjjpriisfrequentatunamp;apudeamgigniturbalfamum.'poma palmarûanti ubi gignit.quæubertatisindida.Nullum autem moueatepfegoreademzoaradidtur.Tuj idem fit paruulæuel îunioris.S ed fegor hebraice zora fyriace nuncupatur.B ala autê interprat abforpta : fuper quo in libris hebraicarum quæftionum plenius diximus.Balanus.ideftquercusluftus.-fub qua Rebeccænutrix fe pultaeft.Barathïtercadesamp; barathhodiecgagar puteusdemôfttat.Bethleem duitas Dauid in forte tti busiudae .dn q deusnofter atcç faluator natus eft in fexto mihario ab Helia côtra metidianâ plaga' iux tauiâ quæducitchebromubi Sefepulchrumcumabimelechfodaueruntiurantes. Neemoueredebet quen$ fi interdû duitas iudæ eafdem in tribus fimeonis uel beniamin reperiat tribus luda bellicofiffî mis uiris polies amp;nbsp;crebro aduerfarios fuperâs inomnibus tenuit prindpatum:amp; iedreo amp;nbsp;aliarum tri; buum fortes in dus interdumfuniculonûcupattalioqn in medio tribusiudæ habitafle. Simeonem feriptura manifeftiffimedocet.Balâin tribu iuda.’Bauhat in tribuiuda.Bethdagôin tribu iuda:fedamp; nfiçhodiegrâdisuicus cafodagointerdiofpoliamp;ianuâdemôftrat.Bethaloth in tribu iuda bethafit în tribu iudauicustrasraphîmilibus.xiiii.eûtibusægyptû qui ellterminuspalæftinæ.Bethoraba^q fymmachustranftulit inlocis qui iuxta inhabitabilem funt fignificans heremû.’ B ekhaiain tribu ma naffæfeparata a leuitisin regionebafanitidi.Bethaim intribu beniamin iuxta Gaim amp;nbsp;bethel contra macinas:fedpleric5(utfupradiftumeft) idemputant effebethel Balliothintribubeniamin.Bethfuc în tribu iuda uel beniamin : amp;nbsp;efthodiebethfura uicuseuntibus nobisab Helia chebron in uicefimo

lapide.Iuxtaquamfonsadradicesmontisebuliensabeademinquagignirurforbeturhumo:amp;apo; Aâa»9« nbsp;nbsp;nbsp;ftolorum afta refetunt eunuchum candads reginæ in hoc effe baptizatum a philippo. Eft amp;nbsp;alia uilla

bethoforintribuiuda:mille paffibusdiftansab eleutheropoli.Bcroth in tribu beniamin. B ola in tri; bu fimeonis.Bou in tribu beniamin.Bethaloth in tribu beniamin pro quo fymmachui interpretatut in campeftribus.Bethallain tribu beniamin.Borooth in tribu beniamin.BalIa in tribu fimeonis. Ba thulintribufimeonis.Betaraothintribufimeonis.Bethintribufimeonis. Baaleintribufimeonis. Bethabaeth in tribu fimeonis.Bethleem in tribu zabulon.ad cuius diftinftionem altéra bethleem ap; pellatur iudæ.B ethphafes in tribu ffachar.B ethue in tribu after : amp;nbsp;nunc appellatur uicus bethetem in oftauomiliarioPtolemaidis contra orientem.Bethagon locus in quo duætribuszabulonamp; ifacbar habent confinia.B ethameth quod interpretatut S ymmachus uallis. Eftautem fortis after. Bethana în tribu Ncptalim:amp; eft uillæ nomen bethanea in quintodecimo a cæfarea lapide: inqu«a dicûtur laua era effe falubria:quæ amp;nbsp;fupra nomine aueane pofuimus.B ene in tribu Dam.B aratb in tribu Dam uf ^hodie proprie adazotum.Berechauiculusappellatur.Bezelurbsregisadembezeth.'amp;hodiecÿ dua; uillæ funt nomine bezethuidnæfibi in feptimo lapidea Neapolidefcendctibusfintopolim.Bethfara ex hoc oppido tribus Manaflæaccolaspriftinosnonpotuit expellerc:amp; nûc appellat finthopolis uibs nobilis palæftinæ quam interdumferipturacognominat domû fan quod'in noftra lingua interpréta turiniquus.Bethfaniesciuitasfacerdotalisintribubeniamin.-inquaufcghodiedemonftraturdeeleu 'theropoli pergentibus Nicopolim in decimo miliario contra orientalem plagam .Bethnarim forte tri bus neptalim.Sed nec de haepriftinos accolas tribus Neptalim ualuit expeIlere.B ethfauies altera in tri bu Neptalim:inqua amp;nbsp;ipfi cultores priftini permanferunt. B aalemoni mons drea Eybanum in fini; bus allophylorum.B aleth in tribu Dam.B ethara quod interprætatur domus aquæ fine putei, quam în expeditionefdaudi occupauit Gedeon.Bethafepta ubi terga uertitMadiam. Balanus: id eftquer; eus fithiniorum ubi regnauit abimelech que ufcj hodieoftenditur in fuburbano rure Neapoleos fepulchrum iofeph.Bôthonii quod interpretaturaquila Si fymmachus tribulos. Beraubi Abimelech loathanfuiffehabitauit. Diftatautem uicus bera abereopoli oflo milibus ad Aquilonem. B aaltha; o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;mat iuxta.

-ocr page 509-

rntérpraetatiolocoruttî hebraicorum?

Epîftofa tvm

ttiat îuxtaGabaubifiliiifraeladucrfum tribu beniamînînîcrcccrtattien: amp;üf(jhodiebethani3rî în fupradiftis locisuicuIusappellatur.ßetchurufijadhüclocüppFsifrEfugictespfecutuseftalicnjgenas appellâseu lapideadiutorii.ßauiaubi Saul ungendus inrcgccu Samuelecibûfutnpfit.Porro bauia Aquila fempexcelfam trâftulit.Bo(eth nomenpetræduper qua inlibrishebraicaftquaftionû dixim^ BeffotturrisadquàuenitDauid.Berofamadqua'prædæpartcDauidmifit.Barim locusad quem ofi^pefecutuseftMicholfiliâfauluirfuuslachryma's Baalaffotiuxtaeffraim.-ubiabElafon pecora côdebâtur.Bethamaca ufç adhâc,pfecutus eft ioab per puellam labe:amp; poft eâlegimusab affyrioruj rege captâ.Eft aût afcendctibus deeleutheropoli eliâ in odauo lapide nunc uilla quæ achanuj dicitur. Ballathurbsquâædificauit Salomô.Bethlarifla undeuenithomo’cû muneribusad Helifæumfgt;phe tam.Eft aût in finibus diofpoleos uilla.xv.fermeab ea. milibus difta's côtra feptctiionc in rcgrôe ta’niugt; w.Bethagâ uiaperquâ Ochoziâfugiffelegimus.Fafethath urbsâtiqualudeæ. Bethfathath uicus [a. WariæadquêuenitHieurexifraelqui inalnffimocapofituseftnôâplius.xii.milibusalegiôis oppi^ dofeparatur:,pquo Aquilaîterptaturdomuscuru3tiu.Symmachusdomusfingulorü:eo q? augu^ ftusamp;humilisintroitusfingulostm:amp;neciposingredifuftineret.Beuich quâcôftruxerût famarita^ gt;11 qui debabylonisregiôetrâfierût.Biblosciuitasphocnicis.xuiusmeminitezechieljjquain hebrai^ cocôcinerurgobel.Baftusduitasægypti:iuxtaezcchielê.BatinterraccdarficutfcribitHieremias.Ba^ bylon idolueft Obel.Bethfaidaciuitas eft in Galilæa AndrcæPetri Philippi apoftoloßz^Jpe ftagnû ge^ bezareth.B ethphage uilla in móte oliueti ad qua ucnit dns iefus.ß ethania uilla in fecudo ab aelia mî liario in latere montisoliueti:ubi faluatornoftcr Lazarufurcitauit:cuiusamp; monumentuecdefianfic ibidcextruftademóftratur.Bethaidatrasiordanc ubi lohânesinpnîajbaptizabanunde Si ufç hodie plutimi de fratribushoc eft de numerocredentiudbi renafci cupientes:uita!i gurgitcbaptizätur. Beth f^ida pifcina in Hierfm quæ uocabat ^»batica : Sc a nobis interptari pöt pccualis.Hæcquinç quondâ porticus habuitoftcdûturgemini lacus»Quoniâ unushybernispluuiisadimpleri foIer.Altermiro in ’bodorubens quaficruentisaquisantiqui in(!feopaislignateftantur. Namhoftiasincolauari ^^tdotibusfallitasferunttunde amp;nbsp;nomenaccepit.

Oronâ aftaroth carnay m nunc uicus grâdis in agulo B athcnos. amp;appdlat carnea tras flucnta iordanis:tradôtcçfuiffeibidomûiob.Sedamp;fupramemorauimuscarJic ub tuli in nono ab Aelia miliario. Cades ubi fons eft iudicii:amp;: cadelbarnei deferto quæ coniûgiturduitatiPetræ înarabia:ubiocubuitMaria:amp; Moyfesrupe pcuffa aquâ fiticti populo dedit.Môftatur ibidc uflt;ç in pntem die fepulchruyia:fed prîceps amc/ ------,;;=::^lechibiarchdorIamogorcæfifunr.Cene regioprincipuidumæorum Cariatami filit ^ubê.Nûcaûteft uicus xpianisoibusflorensiuxta mediaba urbéarabiæzamp;appellatcoraiathain.x.mi “ariofQpi.adifl.æ urbis:cötraoccidctalcplag3uicinuseiuslociquiappellatßaie.Cariachbarbeuillula Rüartaquæamp;chebrôdequaiâfupradiximus-Canathuicusarabiæquinûcchanathadicit.quacum ’^fpifletnabau appellauitnabothliâ.Fuitaût in tribu Manaffæinregionetraconitidisiuxraboftiâ.Ca athacha chrifia.id eft aurea.S unt aût mûtes auri fertiles in deferto procuî.xi.milibus Achachicl : iuxra Montes 'an ^uosmoyfesDeuteronomiûfcripfifteperhibet.fedinmctalloærisfahoqjnoftrotpecorrnitmôtes ucj^'fgftiljÿ. narum auri plenosolim fuiffe uicinos.cxiftimât.Cademothin deferto ex quo loco milîtlegatosmoy foadfeonregemamorræojy.Cariath uicusqui fubgamametropoli fuiuCedesciuitasquâ cepitle^ fus rege ipfius interfefto.cft aute in forte tribus iudæ.Cathemoth altera ciuitas filiop; Rubc urbs fepa fataleuitis.Capfaolin tribu iuda.Cinain tribu iuda.Gellain tribu iuda:ubi quondâfeditDauid:et bûccella ad orictalc plagâ eleutheropoleospergêtibuschebrô qfi oftauo miliario in qua fepulchram Jbonftraturjjphetæabacuch.Catiathbalciuitasiari intribu iuda.Cana in tribu ephraim Capfaitri^ bucphraim.CaueintribuManaffæ.Catiathiarimquæamp;cariathlualciuitasfaltuûunadeurbibpga paonitap;pertinêsadtribûiudæ:eûtibusad aeliadiofpoli miliariouno.Dehacfuit urias ^pheta que mterfecit loachim in HierFj ficutferibit Hieremias. Sedin Paralipomenôlibrofiliusfubal appellatuc Cariathiarim.Cifonintribu Ifachar ciuitas fepata Icuitis.Carto in tribu zabulon feparatalcuitis. Ca baufçg ad fydoncmaiorc.Eft quipped altera minor ad cuius diftinftionehæcdidt.Fuitaûtcana in thbu a(fer:ubi dns nofterfaluatotaquâ cóuertitin uinû.Vnde amp;nbsp;Nathanael uirifraditafaluatoris tcgt; ftimonio côprobatur:amp; eftbodieoppidû in galilæa gentiû. Cedes forrisNeptalim ciuitas facerdotalis acfugitiuoriiingalilaeafupermontcNeptalim.Sedamp;hascepitrexaffyriojcquænûcadufus appella turin.xx.Vyrimiliarioiuxtapcneadc.CariâintribuNcptalimduitasfeparataleuitis.CeronintribuV ‘ “ zabulonin quapriftini remâferecultorcs.Carcarubi erâtzebeeamp;falmana:quosinterfcdtgedeô amp;eft “ bfçhodiecaftdlû cognometo carcaria unius diei itinete a petta diftâs.Chamô duitas in qua fepultus eft iaiatcû primû iudicaflet populû ifrael î A ppellat aûthodie uicus canoana in campo latiffimo fe legi busalegioneadfeptctrionalêplagâ pergêtibusptolomaidc.Cifortorrês iuxramontc Thabormbi c5 Ira fiaram dimicatû eft.Cadomi torrens iuxta que delbora bdlû geftît.Callaftitanorum.id eft uallis gî ganturnac^erfus quos pliatus eft Dama. Clautomon.id eft fletuûlocusîaplâdu nomêaccepit.Cera Kgio pbiliftim.Carmelius ubi quondâ Nabal Carmdusfuit:amp;nûc uilla eft carmdia in defertojapî QC oppidi chebron uergens ad orientale plagâmbi Si tomanu præfidiû eft pofitû.Cedron ppellat tor# rens ime uallis cedron iuxta hicrufalc ad oriente plagâ.-cuius lohânes euâgelifta meminit.C yrene in fi

oo il

-ocr page 510-

PARTIS n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS V

nibus ægypti:ad que locû rex affyrîorû tranftulitDamafcenos thoa quæ eft iuxta œgyptutnî Charcc; dron id eft cathagixuius Efaias ôi Ezechiel in uifione tyri recordatur pro quo in hebraico tharns len ptum.Scdamp;dehacinlibrishebraicarûquatftionûpleniusdiximus. Cella.id eft uallisiofaphat inter nietufalc Si montéoliueti lege,pphetä iohel.Cedó in ezechiel qd aquila Si fymmaebus interptantur orientc.cedar inezechiel priceps cedar.Sed Si Efaias Si Hieremiasin uifione arabiae huius uocabulire cordâtur.Eftautregioinhæremofaraceno^afilioifmaeÜscedaritacognominata.Carioth inregiöe moabita^dicut Hieremias dici t.Capharnau iuxta ftagnügenefarethmfijhodieoppidöingalilaea gé tium fitum in finibus zabulon amp;nbsp;neptalim.H ucuf^ pet clitteradd eft graecelegere debemus exinde p clemêtûchi jqcf afpirationë infecôtinct amp;alatinis minime habetur feribendö pariter aclegendfi.Chal lianne ciuita?regi Neboroth inbabyloneicuius Sc Efaias meminit dices Si challiane ubi turn’s ædifica ta eft.Challach aflyriorû egrediens de terra fenar. Chara ciuitas Mefopotamiæ tras edeffam :quæ uflt;5 hodie diarra dicituKubi romanus cæfus eft exercitus:amp; Craffus dux captus. Chedron qui quondä ap pcllabaturarbelicetinmalegrædscodicibushabeaturarbochîcôditaeftautêantefeptc annos $ Ta^ nus urbsaegypti conderet diximus de hac Si fupra.F uitautê Sc metropolis:amp; quos gigantes Si poten tes intelligere debemus. Chobaa ad Icuä parte damafci:eft aûtchobaa uilla in hifdc regionibus habés accolas hebreosiqui credetes in xpm ola legis pcepta cuftodiut.Eta principe herefæos Hebonitæ nuiv cupâtur.Côttahmôi dogmata paulusapoftolusfcribitadGalathas.Chabrataqd'interptatur Aquila ideft iuxta uiâquæducitincphrata.i.retheleem:ubi rachel cû beniaminpcp’A^^'^o^^

cubuit. Super hoc uerbo qcf nobis uidetur inlibrohebraicaru quæftionû diximus.Chalbi ubi geinig nos iudæfiliosThamaredidit.Oftenditautcnôclocusdefertusiuxta Odolâinfinibus eleutheropOi? leos.De hoc quoeç in libris hebraicaru quæftionû plenius difputatû eft. Choreb mons dei in tegione madiâ iuxta monte fynafupraarabiâ indeferto:cui iungit mons amp;nbsp;defertüfaracenop; qui uocat phaj ram. Mihi aut uidef çp duplici nomine idc mons' nûc fyna:nuc choreb uocet. Charada caftra filiotû if tael.Cheuereth mare ubi eftterminusiudæintribuneptalimded amp;nbsp;oppidû qgt; pofitû in honoré Tybe tiicæfarisHerodesrexiudæinftauratuappellauitTybei'iadcferûthocprimu appellatû noie Cheuira uicusàdciuitatcperrinensCabaon in tribu beniamin.Chalionin tribu iuda.Chaptisintribuiuda. Chermel unde Nabal chermellus fuinde quo Si fupra diftû eftifchilon in tribu iuda. Chofri in tribu beniamin'.Chaffelataborin tribu zabulon.Chetchimi terra cethimaprusdicituninquaciuitatécôdî dit Luza.Nâ Si utbs hodiecÿ aprinû appellat chari:ad que locû jafccutus eft ioab res nouas molientem fabet.Chamatim ubi Efaiasfimulachracombufit-challianne ubi turrisacdificata eftiuxtaEfaia hent diximus.ChararnciuitasaffyriopüinregiôeThomatiuxtaEfaiâ.ChafelathiuxtaThabortermin? bulon:diximusdeeaamp; fuprafub nomine chairellus.Chaborterminusafferchalab de hac cultores pri ftinos after nópotuitexpcllere.Chorabtorrenstrasiordanem:ubiabfcóditus eft Helyaseregiôeeiup dem fluminis.Ghotbath regioaffyrioßnehobar flumen babylonu ficut in ezechiele .charchanus ci tas iuxta flumenEuphratc.Charmoam uillaiuxtabethleem.Cbamosidolum Moab.Choraâ oppi^ dum Galileæ:quod amp;nbsp;xpsproptctincredulitatêmiferabiliterdéplorât amp;plangit.Eftautem Non de^ fertum in kcundolapide a chapharnaô.chrinarus.id eft torrenscedron (de quo amp;nbsp;fupra diximus) in ter montem oliueti Si hierufalem :ubi dnm falnatorem lohanes euâgelifta parat traditum.

Aftern urbsaffyriorû nobilistquam extruxit Affurinter Niniuc 8cchaladrisid eft qucrcus M ] MambreiuxtachebronufcBadætatéîfantiæmeæ amp;confta'tiiregisimperiuthcrintbusmó^ ftrabaturperuetusamp;annosmagnitudineindicâsfubquahabitauitAbraa'.Miro autéeuk , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tu ab ethnicishabitata eftamp; uelutquodâ infigni noie côfecrata.Damafcus nobilis utbs phoc

niciæ.Eodemautuocabuloamp;MafetanciIlaîAbraâfiliusappellatuseft.PorromalIetquidfibiuelitin libris hebraicarumquadlionumpleniusdifputauit hic intcrpres:interprætum fumfunftus officio nô quo ancillam AbraæMafethnuncupatam probemus.Danuicus in quarto paneademiliarioeûtibus Tyrumiquiufcphodieficoocaturterminusiudeæprouinciecontrafeptentrionem dequoamp;iorda^ nîs flumenerumpensab loco forritusnomeniarquippepifpon idem fiuuiumfiueriuumbebræiuo cant.Dannaba ciuitas Ballach filii regis poft quem regnauit lodabdicet mihi uideturlonge aliter : Si eft hodie ufcç Dana in oftauo miliario Areopoleospergentibus amonem amp;nbsp;dânaba fuper monte phe gor in feptimo lapide efby Dothain ubi inueuit lofeph fratres fuos pecora pafcentes.'qui amp;nbsp;ufij hodie in.xii.a febafte miliario contra aquilonis plagam oftenditur.Debon qui amp;nbsp;Dibon in folitudine caftra filiorum ifrael.Eft autem Si alia Dibon uilla pergrandisiuxta Arnonem quæpriusfuifletfiliorû Mo ab Si poft earn Seonrex Amorræorum belli iuretenuiftëtafiliisifrael capta 3tlt;ÿ poffeffa in partem ue^ nittribusGad.MeminithuiusHieremiasamp;EfaiasinuifionecontraMoabdebon gadfiliorum ifrE caftra.Difmemoab.id eft ad occidentc moab i uxta .iordanem côtra iericûiu bi ß alach rex moab amp;nbsp;ma ores natu Madiâ ifraeléinfidiisdeceperuntin quo loco Si moyfesdeuteronomiû fcripfit.Dabiraciui îas in tribu Dan:cuius regem interfecit iefus.Eft aut Si alia uillula iudæorûin monte Tabor regionis tad diocæfaream pcrtincs. Dornafeth quod fymmachus tranftulit dormirithina:hoc eft dora in nono tmiliario cæfareæpaleftinæpergentibustyrum nondefertatquæ cumeecidiffetinfortê tribus manaO fæ earn poflîdere nonpotuitiquia in ea habitatores priftini permanferunt.Dabir in rribu i uda quæ uo cabaturduitasIittcraruhâcpræoccupauit.Gothonielfratercalephintetfeftisineaeuachî.Fuit aurcm amp;ipfafacerdotibus

-ocr page 511-

tntcrprætatio locorum hcbrnîcopi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epîftola nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LVtH

amp; ipa faccrdotibiis fepata.Porro gothoniel quidâarbîtraMt filiu frattisCaleph.Dabîrfupcrîor^anêet Uitasamorræorum Dimora in tribu iuda.Demia in tribu iuda:eadeniautemeft amp;nbsp;dabitciuiraslitte tarum.Deaiafiuedauid in tribu iuda. Duma in tribu iudauicusgrâdisin doromaihoceft adauftra' Umplagaminfinibusckutheropoleos decem amp;nbsp;feptem ab ca miliaribusdillans.Daunaintribu zaï» bulonciuitasfeparata leuitis.Dafbach in tribu zabulon.Dabech in tribu Ifachar amp;nbsp;fepata leuitis.DtuS |•q^erc^sinephrata in tribu Manaffe.Vndefuitgcdeon.Etdehacquidnobis uifum fuitinlibrisheÿ waicarum quaeftionum dixîmus Quæritur quomodo ephrata in tribu Manaffæ nnnceffe dicat Dlf bô de qua fupra diximus cuius meminit Efaias in uifione contra Moab. Defet qd* Aquila tranftulic parktem.S ymmachus murum.Dodaum de qua efaias in uifione fcribit arabiæîEft autej iuxta arca^

ficut fcribit ezechicl. Dadan inrcgione cedar:de qua fcribit Hicremias.Deblataim in terraMoab ficut fcribit Hieremias.DedaninregioneidumcafuperquafctibitHieremias. Ellautcm in quarto milia# rio a métallo fano contra Aquilonem Decapolis ficut in cuangelio Icgimus. Eft autem regio decent ütbium trans iordanem circa Hidipum amp;nbsp;pelami amp;nbsp;caldariam.

Deuiuim facer padifi locusad orientem qd* in u

Deuiuim facer padifi locusad orientem qd* in uoluptatcdelitiafcg tràfferLEüilla ribf aurumpdoiumqd'hebraicediciturzaabamp;gêmæpciofiflîmaecarbuculufij nafcun# tur. Eft autem regio ad orientem uergensquamcircunitdepadifophifonegrediens quemnoftri muutonoïe Gangem uocatfedóe unusdeminoribusNoaeeuila diftus eft que iofephus refett cum fratribus fuis a flumine cefene amp;nbsp;regione îndiæ ufep ad eu iocumquiappellaturierrepofledifle.fed Seifmaelin folitudineeuila habitaffe fcribit qnam fctiptiira fanfta elle ait in deferto fur contra fadem ægypti.amp; tendere ufcç ad terram Affyrior« fcufrates fluiiius mcfopotamiæ in paradifo oriens.Porro falu.auftor certiflîmus afferi t tam T ygris ïufrates in Armenia fontes demóftrari.Ex quo animaduertimus aliter deparadifoamp; fluminibus eiuS intelligendum.Eleflarduitasregis Ariotli.Ephrata régi Bethleem duitas Dauidrin qua natus eft chrî Eft autem in tribu iudadicetplæritÿ maleexiftimantintribuBeniaminiuxta uiam ubi fepultpeft RachelrexMoab quintomiliarioabHierufalem ineolocoquiafeptuaginta uocabatut hippodro# Jriiis.Legimus ephratam in Paralipomenon libro fupra diAum eft.eodorna in deferto caftra filiorunt ’feel.amath quâ tranftulerunt exploratores qui ab iefu miflî funt Eruia ubi pars popfi cæfa eft ifraelis 3b Amalech amp;nbsp;chananeo:quem in Deuteronomioamoridum feriptura uocat-efebon duitasfconrci» Sis Amorraeorum in terra Galaadiquae cum fuiffet ante moabitarum: ab Amorreis belli iure poflefla ^^•Meminit huius Hieremias.cfaias quotj in uifione contra Moab.Porro nuc uocatur efbus urbs in# fignis Arabiæ in montibusqui funtcontra ierico uiginti a iordane milibus diftans^F uit autê in tribu Rübe feparata leuitis.edtay ubi interfeftus eft Og rex bafan gigas potens omnifij illius iterfeflus exer# dtusiMunc aut eft AdaraîfignisciuitasArabiæinuicefimoquarto lapide abOffia.cleale duitas amoc ræorum ingalaadqüæ ceci dit in fortem tribus RubemMeminit huius amp;nbsp;efaias in uifione contra Mo 3b ôe Hieremiasded amp;nbsp;ufij hodie uilla grâdisoftendit in primo ab efbus miliario Enna quæ eft iuxta ^efertum cadesExmon mons ermon quê phœnices cognominant famorriam fupra pofuimus-Emat bator quod interprætatur uallis Acor.id eft tumultus a tqp turbarujmbi Achas lapidibus.opprelTus eft toçf quædam deanathemate fuftuliffet.Eft autem locusiuxta ierico autprocul a gallalis:male ergo 5 dam putantuallem Acor nomine eius qui lapidatuseftnuncupatamicumille Achâdidusfit:amp; non Achoruel Achar.Eglonquæ amp;nbsp;Odolam in tribu iudaxuius nomine regem Dabir interfecitiefus.Bft 3utem nunc uilla pergrandis in duodecimo de eleutheropolim lapide contra orientê.de q amp;nbsp;fupra di# ?iriiüs.Efron quæ amp;nbsp;affût iuxtahæremum in tribu luda : de qua fupra didum eft.Enachim amp;nbsp;in hac •riterfedt iefus enachim fed habitatorem hebron. Ephron in tribu iuda eft uilla grandis.Eprea noie cô dafeptentrionem in Viceffîmo ab aelia miliario.Efdre in tribu iuda.Etna in tribu iuda.Eleozothia in ^buiuda.Eu5intribu iuda.Elolath in tribu iuda:Ereb in tribu iuda.efthodiecj uilla indaramaideft 3üftrumquæheremitanuncupatur.Efau intribuiuda.Elulin tribu iudaieft amp;nbsp;hodie in regiôe ad ac# •km ptinente uilla noie ab illaiuxtachebron.Eletoche in tribu iuda eft.hodiecç cetna uicus in nono ab 3dia miliario contra meridianâ plagam dequafuitAmosprophetatcuiusfcpulchrûibidcoftêdit.En# gaddi in tribu iudazubi abfconcîitus eft Dauid in folitudine quæeft in aulone nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc eft in

î^gione ilia campeftri de qua fupra diximus. Vocatur uftj hodie uicus pgrandis iudæorum engaddi: ’üxtamarc mortuum. Vnopobalfamumuenitquasuineasengaddi Salomonnuncupat Efehemo fiüitasfacerdotalis'nuncoftendif pgrandis uicusiudæorum in darom3:qui locusad eleutheropoleos Tj j^fcitbal pcriinct pet regionem.Emath raphin.i. uallis raphin in tribu beniami. Eduma in tribu beniamin.mûc rierooftendituillaedumainacranatheme.xii.fermemilibusdiftansaNeapolicontra orientalempla#* g^m.Erma amp;nbsp;hanc lefus cepit rege illius inrerfedo:quæ fuit in forte Simeonisfiueiuda:Echerfortis fi ^eonis:amp;nunc eft uilla pergrandis noîelechira:in interiore Daroma iuxta Malatham :Ecua in tribu, ^imeonis elehath in tribu afterleuitis feparata Efdray in tribu neptalym Efehau in tribuDan ubi mot luuseft Sampfon;quæ ufeç hodie oftenditur in decimo eleutheropoleos miliariocontra aquilonem pergentibus NicôpolimElthecoin tribus Dan fepata leuitis.Elba.'de hac tribus affer accolas priftinos cquimtcxpellerc.Erennon uicus iudæoium pergrandis in fexto ab eleuthetopoli miliario contra me

O O iii

-ocr page 512-

PARTIS


n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TR A CT AT VS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V


lîdianumin’daroma.Emathdotîn tribu Neptalîm feparata leuitis.Emath terminas alIophilorumîM tegioneDamafci.Ergab ad qucm locum lonatham uenitfiliusSaul uerum diligitmilitaribusiaculis fEexercendum.Proquoaquilaamp; S^mmachusinterpretatifunt lapidc.-uelaliolocoSymmachushoc dixerit.Enehclla ubi abfcondituseftDauidî


nunc uero Ecella ui11 a didtur in feptimo ab eleutropoli miliarion uxta quam amp;nbsp;fepulchru abachuc phetæ oftenditur.Elmon locus quifpiâ interptatur.'j) quo aquila amp;nbsp;Theodotiôtranftulerunt

quod nos dicerepoffumus hue uel ilium.Porto licet lector agnofean (J in principio quoi^ libri huius aliqua ex ptepftrinxiffe me no omnia que tranffero probarc:Sed iccir COquaedam iuxtaaudoritatêgræcâ relinqucre:quiadehisinlibris hebraicarum queftionum plenius difputaui.Eft matha ad que Dauidlocû mifit.Etoth quâ ædificauit rex azarias Emath inEfaia dama fciduitas:quâoppugnauitrexaffyriop«.Meminithuiî)zachariasamp;ezechiel.rnamosqiiO£5emathrab baferibitur qtf nobil'cu fonat ematli magna diximus de hacamp;fupra:qd nobis uideturhanc effeepi^ ghaniam iuxta emelTam:quæ ufcç hodie fuo noie didtur fic.Efer urbs quam ædificauitfalomon.Elcc a de quo loco Sc naum ,pphetafuit:nâ appellat elcefeus.Enacbi qcf fymmachus amp;nbsp;aquila tranftule^^ runt uallum.Emaus de quo fuit Cleophas cuius Lucas meminit cuangelifta:bæc eft nûc nicopolisin fignis duitas palæftinæ.Ephraim iuxta defertum ad quâ uenit iefus cuj difeipulis fuis diximus dehac amp;nbsp;fupra fub ephiron uocabulo H ueuftj per correptam litteram.e. noim funt lefta prindpia »Exinde p extenfum legamus elementum quod græce didtur HÏà.

lion qcf interptatur caterua fïuui us quê noftri gage uocant de padifo exiens amp;pgens per iîw diæ regiones poft qs erumpit in pelagus. Didt aût fetiptura drcûiri ab boc uniuerfaj regio^ nce uilla ubi aurum præcipuum nafeitur amp;nbsp;carbunculus amp;nbsp;lapis pralinus.Farâ nûc oppidû „ nbsp;nbsp;_^transarabiâiuniftû faracenisquiinfolitudineuagi errant.'perhociterfeceruntfilii ifrFcû de

môtefyna caftra mouiffent.Eft ergo ut diximus iras arabiâ côtra auftralem plagam : amp;nbsp;diftat abcinla contra orientem itinere trium diepr.In deferto aûtpharâ feriptura cômemorat habitaffe ifmaelem.Vn# Ifmaelitc ifmaelitaequi nuncfaraceni.Legimusquocjchodorlagomorregem pcuffiffecosqui erantindc nue dicunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pharam.Filiftim quæ nûc didt afcolô:amp; contra eâ regio palæftina .Fanuellocus in quo iacob to^

faraceni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nofte colluftans ifraelis uocabulum meruit iuxta torrentem iacob.Fanuel aût interptatur fades dei

ab eoqibideumuideritFogoduitasadadrcgisquæintegiôegaballiticaFenô caftra filiofeifrFind^^ ferto.Fuitaût quôdam ciuitas principû edônûcuiculusideferto.-ufai æris metalla dcânatorû fupplidis effodiunt inter duitatempetrâ Si zoarem de q amp;nbsp;fupra diximus. Fitôduitasægypti quâ ædificauerût filii iftF.Fin caftra filiop!ifrEideferto.Fotura ciuitas trans mefopotamiâvnfuitbalaâariolus.fediuxta eleutheropolî quædâ uilla noie fatura nûcupat euntibus gazâ. Fogor amp;nbsp;bethfogor mons moabitatû ad quem balam rex adduxit balaam ariolum in fupercilio Libiadis. fedamp; alia uilla fogor baud procul a ßethleem cernitut:quod nûcPhaora nuncupatur-Fafgaduitas amorræorum eft autem amp;nbsp;mons cô tra orientale plagâ fafgapro quoaqla interptaturexcifum.Sed amp;.lxx.iterptesfafga in quodâlocoex^ cifumtranftulerût.Fanuelduitasquâ ædificauit Hieroboâ.Fanuel turrisquâ fubucrtitGedeô.Sedamp; unusdefiliisOr uocatus eftfanuel.Fratóvnfuitabdóiudex ppFi ifrFmôte amalech.Felmomalmôqd' aquila interpretâtur ilium uel iclum fymmachus uero nefdo quem locum.Theodotion ilium locum admoui:dequo in libris hebraicarum queftionum pleniusdifputandum eft.Fogorduitas regniedo mi. Farfac fluuius Damafd. Fatureregio ægypti iuxta Ezechielem amp;nbsp;Hieremiam : in qua ptofugi habitauerunt iudæi.

s Eon fluuiusqui apud ægvptios Nilusuocaturinpadifooricns 8i uniuerfam æthiopiaàr^ j cûiens.Gomorra unadeqn^ciuitatibusfodomorumquæcumreliquis diuinaultiôefub I uerf a cft.Gerara ex cuius nomine nûcgeraretica uocat regio trdsdaroma .pculab eleuthero ^poli uigintimilibusamp;quincj ad meridiem.Eratolim terminus chanancorumad auftra^ lemamp;ciuitas metropolis paleftina.ScripturacommemoratfuifTe earn interCadesiVSur:hoceftintet duasfolitudines quarum una ægyptoiungitur ad quam ppFustrâsfretum rubti marisaduenit. Ab tera uero cades ufcç ad faracenoru hæremum extenditur .Galaad mons ad qnem feptimo die fifeâio^ nisamp;charris Iacob 4)fugusuenit.Eftautem ad tergamphocnicis Si arabiæ collibus lybani copulatus extendunturcpper defertum ufijadeum locum ubi tras lordanem habitauitolim rex feonamorreo; turn Ceci dit fupradiftus mons in fortem filiorum Ruben amp;nbsp;gad amp;nbsp;dimidiae tribus Manaffe. Sed 6£ Hieremias loqtur Galaad tu mihi iitiû lybani a quo mote ci uitas in eo côdita forrita eft uocabulû qua amp;nbsp;cepit amp;nbsp;de amorreop: manu.Galaad fili us Machir filii manafle. Gader turn's ubi habitâte Iacob ru benpatrisuiolauitthorûquæabf^.g.litterainhebraeoadarfcribitur.Gelenregioægypti quâinhabi tauit Iacob cum liberisfuis.Ganongaber caftrain folitudinefiliorum ifrael:ficutinNumeroru3 libro fcriptumeft.Porroiuxta Deuteronomium ciuitas eft efau quam nunc efami nuncupari putanriuxgt; tamarerubrum amp;ailam.Gethami f qua inhebræopofitum eftauitciuitasadadquiquartusregna^ uitinidumea terra quæ gebalem dicit.Gaiinfolitudiecafl-rafilorûifrFamp;uf^hodiegaisurbsdicitpa leftinæiuxtaduitatempetrâ.Gelmondeblatam'caftra.i.mâfiofiliorumifrf indeferto.GalgadmonS indeferto ubi cadrametati funt filiiifrF. Gazaciuitas æneorum in qua habitauerecapadoccs priftinis cultoribusinterfedis.Apud uetereserat terminus cbananeorum iuxta ægyptum.’cecidit^infortciw tribus ludsî

-ocr page 513-

Interprætatio locorum hcbraïcorum.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epïflola tVIIf

tribusludæsfed amp;nbsp;cam tenere non potuit.-quia cathimi ideHgigantesrottilTimi allophy lorû reÆitne/ funtîamp;eftufcjhodieinfignisciuitaspalæftinæ.Quæritur autéquomodo inquadajprophetia dica( ‘nturaincumulôfempiternu.QuodfoluitutiraAntiqueciuitaslocûuicfundamétorû ueftigia.Hâc quæ nunc ccrnitur in alio loco pro ilia qua? corruit ædincatam.Gargafi dnitas trans iordanê iun monti galaad qua tenuit tribus Manaffc.Et hæcelTe nöcdidtur Gerafa urbs infîgnis Arabiæ.Quî ‘laautem ipfam effe gradatâcxiftimât.Sed amp;cuangeliu meminitgerafenorum. Galgad ubi aquarû horrentes funt.Eft ante locus in folitudinc-Ganlon nue galon in tribu Manaffeduitas facerdotaliset ‘Ugitiuoruminrcgioncbaffanitidi.Sedamp;nuncgalonuocaturuillapergrandisinbethaniaad cuiuS ’’omenamp;regiofortitauocabulumeft.Gebalmonsinrepromiffionisterra.-ubi ad imperium Mopfl altare confttuftu eft. S unt ante iuxta ieridi duo montes uidni contra fe inuicê refpidenres. E quibus Jgt;ousgari2im:altcrgcbaldidtur Porto famatitani arbitranturhos duos montes iuxta Nea pol imefte: •ed uehementer errant plutimu inter fediftantmecpoffunt inuicetn benediccntium fine maledicentw öm inter fe audite uoces.Quod fcripturacómemorat.Garizim mons fuper que fteterunthi qui male dida refonabant iuxta fupradiftu monté gebak Golgo! quæamp;fal;iuxta que montes effe fcribuntut ^rizim amp;nbsp;gebal.Gagal autem locus eft iuxta iericö. Errant igiturSamaritani:qui iuxta ncapolim ga rizim amp;nbsp;gebal montes oftendere uoluntcû ipfos iuxta galgal effe fcriptura tcftatur.Galmoab quod in ^tpraetaturuallis Moab iuxta Fogor ubi fepuItuseftnioyfes.Galgalabaeceftquamfupra pofuimus goleosad orientale plagâ antiquæ 1er.

lotdanê.ubi refus fecundo populû drcunddit:amp; pafcha celebrauit:amp; déficiente manna triticds panw ous’ufuseft ifrael.in ipfoloco lapides quo^ quos dealueolo iordanis tranftuleruntftatuerût ibi:amp; ta «çrnaculum teftimoniifixumultotéporefuit.Cedditautcinfottctribusiudæ.’amp;oftenditur ufi$ho ^ielocusdefertusinfecundojericusmiliarioabilliusregionisinorienralibusin miro cultu habitusî •ed Si iuxta quidâ alia gelgalâ fufpicantur.gapiuxta bethâamp;bethel qua expugnauiticfusregeilliusin

Si habitauit illâ quondâ drca iordanê A morreus:nunc defertus tantû oftendit locus. GabaS ’indegabaonitaefupplices ueneruntad iefum eratolim metropolis duitas Si regalis æneorum cecidit î infortc tribus B eniamin amp;nbsp;nûc oftcditut uilla codé noie in quarto miliario bethelis contra ocddcn Jalcplaga’iuxtarama amp;remon.V’bi falomon hoftiisimolatisdiuinummeruitoraculum.Fuitautc amp;nbsp;'pfa feparata leuitis.Gabcfortis Beniami’tamp;hæcleuitisduitas fepata.Gazei infort^tribus effrain utbs Ifparata leuitis quà amp;ipfam cxpugnauirtcfus rege illiusinterfefto.Aedificata eft autê poftea afalomo gt;ie:nunc Gazara uilla aidf in quarto miliario ncapoleos contra feptctrioné.Verûtii fciendû alienige ’iasexcaephraimnonpotuitcxpellcrc..Goffonamp;ha'ccxpugnauitiefus,ethin:inhacgigantesquiuoca “ântur cathimi amp;nbsp;philiftinorumaccolæpermâfetuntoftédituruicusinquintomiliarioab elcuthero poli curibus diofpoIî.Gcfon duitas alienigcnatû quæ Si gercaflî in baffanitidede qua filii iftacl expeb Iftenon ualuerunt gcrufi.Gadcr amp;nbsp;huius regé interfedt lefus.Legimus iacob tras turrim gader fixe tabernaculûfuu;. Goym in gegel;qlt;f Aquila amp;nbsp;S vmmachusinterprætâtur gétcs ingelgel. Gelgel ^hâccepitlefus:amp;nôcoft£dituruilla nolegalgalisabantipatrideinfexto miliario contra feptétno;» hc.Gallarh thamaim locusqui intcrprætatpofftflîoaquæ.Gadgad in tribu iuda:eft autê hodie(5 uib lâinextremisfinibus Daroma côtra orienté îmincnsmari mortuo.Caderainttibu iuda nûcappellac üilla'-ad regionc duitatis climcnfis pertinés noie gadcrazcontra terebinihû.Gaedet in tribu iudahodic •Jocatur.Gctharcmô in tribu manaffe duitas feparata leuitis.Gay uallisfiue præruptû.Geénô qd‘ inter ptætatur uallis hennô:amp; ab hac qdâ putât appcllatâ gehênâ.Ceciditauté in forté tribus B eniamin iu^ xta tur.Gerdusuicus pcrgrâdis in dedmo miliario diofpoleospgentibuseleuthetopolim. Glabli ter^ allophilopj.Gifon in tribu iuda.Getheffer in tribu zabulon.Gabathon in tribu dâ ciuitasfeparata le ôitis.Eft quocg oppidûqtf uocatur gäbe in fextodedmo miliario cæfareæ:amp; alia uilla Gabatha in fi^ hibus dioccfarcæ iuxta grandé câpu Icgionis necnô gabaa amp;nbsp;gabatha uiculi contra orientalê plagâ Da foinæ:fedamp; alia gabata in tribu BeniamimubifuitdomusSauhalienigenafequocßinregnorülibris quædâgabathafcribituramp;iuxtabcthleemintribuiuda.Getremonalia duitasintribuDâ fepata le^ hitis.Eftautênuncuillapergrâdisinduodecimomiliariodiofpoleos pgentibusadeâde metropoli. Galiboth locus iuxta iordanê in tribu Beniamin ubi altare dno conftruxerunt filii tubé. Gaas mós in tribu effraim;în cuius feptentionali plagafepultuseftiefusfiliusNauat:amp; ufjhodieiuxtauicûThan namfepulchrûeiusinfignemonftraf.Gabaath intribu Bcniaminmtbsphinces filii cleazarimbi fepui luscft eleazarus.Eft aut gabatha uilla in.xii.miliario eleutheropoleos ubiamp;fcpulchru j^phctae A bacuc oftendit Gabaâ ufcç ad hûcdelatû eft côtra tribu Bcniaminficutinlibroiudicûfaibit.Getha adquê locutranftulerûtarcâ teftamenti de Azotomucuicusgrâdis uocatur githâ inter antipatrioricm amp;nbsp;Ra niâ.Sedamp;alia uilla appellabat getbim.Galliundc fuit faltim qui poft fugâDauidmichol nxoré ci^ seceperat mcminitamp; Huius loci Efaias.dicitauteffequidâadraronuicusqui uocaCgalla.Gelâfurre gio allophilorû.Galaboe montes alienigenaru in fexto lapide a fintopoli in qbus etiâ uicus eft grâdis qui uocatur gclbos.Sed amp;nbsp;ad quâ defcéditDauid proaqnilaïôvfv^cbvôv.ideft expcditûucl aedAû. S ymmachus lattodneû trâftulernt.Gazera ubi dauid pcrcuffitalienigenas pofuimus amp;nbsp;fupra gazer; Geffuri regio alienigenaru in fyria.Gion ubi fuiPAchitofel.Gol ubi cômiffum eftpræliû.Galiltea duac Daæfai galilcæ ex quibus una galilæa gentiû uocat uidna tytioru finibus ubi amp;nbsp;falomon uiginti duitates do galilez.

oo üii

-ocr page 514-

PARTIS

TRACTATVS

tiauit chîrâ régi Tyri in forte tribus Ncptali. Altera galilea didtur erga tibetiadcamp;ftagnDJ genezaretb in tribu zabulon.Gion ubi Salomon unftuseft in regc.Geu locusi quopcuffit Hieu rex iiraelocho;^ ziamregciudæiuxtaieblaâ. Gethachof undelonas^jphetafuit.Gaddi quepercuffirazael rex dama; fdpofitaeft; amp;nbsp;fupra gadda.Gemella regio idumæorû pro qua Aquila amp;Symmachusintetptant ual lem gallis.Gebin mcminithui? Efaias:amp; eft uilla geba qnto miliario a gufi? eûtibpNeapolim.Gozd inregioncemath amp;huiusmeminitEfaias.Eftautc?infinibusdamafd.Garebiuxtahierim ficut fcri; bit Hieremias.Gabarth cp aquila interprat infepibus.S y mmachus uero in collis lege Hieremiâ. Ge; pta nomen regionisnit in cfaia fcriptu eft.Gamc fi ue gamó regio moabitaruj iuxta Efaiam. Gadara urbstrdsiordanccotrafintopolim amp;tyberiada ad orientale plagâfitain monte de cuius radice aquæ calidæeruput balneis defupcr cdificatis.Gergefa ubi eos qui a demonibus uexabatur faluatorreftituit fanitati:amp; hodiefup monte uiculus.demonftatur iuxra ftagnu tiberiadis; in quoporci pcipitati funt: diximus de hoc fupra. Gethicmani locus ubi faluator âte paflîonc orauit.Eft aût ad radices mótis oli; ueti nunc ecclefiaiaefuper ædificata.Golgotha locus caluatiæ.i quo faluator pro falute oim crucifixus Eft:amp;ufcghodicoftendit inaeliaad feptentrionc plaga montisfyon.

IiElachregioprindpuetlon amp;nbsp;duitas Elau in dedmo a petra miliario contra orictc.Heroitn Iduifâs in ægypto ad qua occurrit iofeph patri fuo iacob.Heliofpolisciuitas folis urbsiægy |pto:proquainhebtara fcriptu cfton:inquapuripharfuitfacerdos:meminithuiusamp;ezcchi Jel.Hegatinu in tribu iuda nuceft uicusiuxta bethel.Henaim in tribu iuda:hodielt;j uilla eft jettiu area therebintu.Hendoe in tribu manaffe ubi phitoniffa a faule iudæ rege pfulit diximus fupra de endorquæ eft iuxta oppiduNain:incuiusportisSaluatorfiliûiudæfufdtauit. Eft afit area fintho polim.Hêgauimintribuifacharduitasfeparataleuitis:fedalia quædâ duitas Heganiadicitcirca ge^ rafam. Hondda in tribu ifachar.Eft aut uf« hodie uilla quaedd noie enadab pergentibusde eleuthero; poli Aelidquafi in dedmomiliario.Henalor intribu'Ncptalimpofiraeftfuperaffiir.Herecon retmi nustribusDdiuxtaiopc.Hetdubi habitabatfampfaminfpcIucaiuxratorrentc.HelalcgimusuallcHc la qua Aquila amp;nbsp;Theodotió interptanf ualle quercus.Hcgadi defertu inquo abfcódituseft Dauid:po fuimusamp; fupra Hengadi'intribu iuda iuxta marc mortuucótraeodedmö.Hemath regio allophylo tum.Porro iuxta Hieremid duitas damafd.H cud termius damafei ficut in Ezcchiel.Legimus ad oric tern uergens atliicmd amp;nbsp;palmitcsquæ amp;nbsp;cætcri interprætcsediderunt Thamaar.

Abocfluuiusquotrdfmiflbluftatus cftiacobaduerfuseum qapparuerat uocatufejeftif; Swl nbsp;nbsp;nbsp;raelßiiit in aiam:id eft Philadelphia amp;ierafam de quarto miliario dus.amp; ultra^^cedcs iorda

ni fluuiocômifcet.idumæaregioEfauîquîcexeoq»illeEdonuocabatur:nomcaccepit.Eft ImäL^I ante drea urbem Petrd quæ didt nue gabalenc.ieteth regio pri ncipfi Edom i n e.idc : de q ua fupra diximusgabalenc.irothlocusdeferti ad que ucnerûtfiliiifrael mare rubru trdftretantes.iebataca ftra in folitudinc filioæ ifrF.lucendiûu'd eft enithipitinoch locus in deferto ubi quddd ptem populi fid; Ina cóbuffït inchaat caftra in deferto filioæ ifrf.ldna quæ eft in cdpo moab fubtus uerticem fafga.id eft. excelfi quod refpidt ad defertu armon.iafla ubi aduerfus feonamorreorfi regcdimicaf.Meminit hu ; îusEfaiær in uifionccotra moab.Scd amp;nbsp;Hieremias:amp; ufe^hodieoftenditurintermedebd amp;nbsp;deblarai. îaeerduitas Amorreorum in dedmo lapide Philadelphiæ ad folisoccafiim trans iordanc quæfuitter minus tribus Gad extenditurcÿufcçaroer.-quæipfarefpidtegrabam.Meminiturbis lacer amp;Efaiasin uifione Moabtfed Hicremias.Fuitautem feparata leuitis:amp; diftat ab efebeoz-xv.milibus.'e qua ma; gnumflumcnerumpensaiordanefufdpitur.Iordanisfluuiusdiuidens iudæam . Arabiam:amp;Au;; loncm de quo fupra diximus:amp; uflt;ÿ ad mare mortuum fluens:qui poft multos circumitusiuxta ie; tico mortuo comixtus mari nomen amitrit.Icthaathab locus in deferto ubi torrentes aquarum dcmonflrantur.lericourbs quam iordanetranfgrelTo fubuertit lefus rege illius interfefto:pro qua extruxitaliamOzam de Bethel ex tribu Ephraintquam dominus nofter atej faluatorfua prædi;; carioneuelpræfenriailluftraredignatus eft.Scd amp;nbsp;hoc eo tempore quo Hierufalem oppugnaba; ruraRomanispropterperfidiamduiumcapta atcpdeftruâa eft: pro qua tertia .ædificataeft.'qu.æ hodie permanet:amp; oftenduntur utriufep urbis ueftigia uflt;5 in præfenrcm diem.Hierufalem in quaregnauit Abombcrzerii:amp; pofteum tenuereIabufei:E quibusfortira eft uocabulum quosmul; to poft tempore. Dauidexterminauirtotiuscamiudeæprouindæ metropolim fabricatus eft:eo cp ibi locum rempli emerit amp;nbsp;cxtrufturæ impenfas Salomon! fiIio dereliquerinhanceffelofephus refeit quodGcnefifcribitur.SalemfubregeMelchifedech.Fuitautcintribu Beniamin.lebusipfa eft quæ Hierufalcm.rarimduitas gobonitarum.larinuitduitasqudfubuertitiebusquartodiftans ab Eleu; theropolilapideiuxtauillamEfchaol.lnfinuintubi abfcondituseftDauid:dequaamp;fupra quid no; bisuidetur diximus poncntes'Bethefinuit.Sed amp;nbsp;inregnorum libro primo pro infinuitaquila inter prætaturdiflîpatam.Symmachusuerodefertam.leduainfexto ab eleutheropoli lapide pergentibus chebron.lethonam duitas carmeli qua cepit lefusrege illiusinterfeflo.layr duitas tribus manafte ; la; muel in tribu iuda.Eftautem ufq?hodieoppidum palæftinæ ianua inter Diofpolim amp;azotum. laber ciuitaslitteraruj in tribu luda.lagur in tribu iuda.Ierinus in tribu iuda.Eftautem ufcp hodie uilla ier murchaindedmo abeleutheropolilapideafcendenribusaelia.lethelintribu iuda.leftamin tribuiu; da.Icther in tribu iuda duitas facerdotalis. Et nunc eft uilla pergrandis iechira nomine jn ui ;;

cefimo miliario

-ocr page 515-

rntetptâtîo locof 5 hebrakorutti.

Epîftoh LVIir

tefimo miliario eleutheropolcos habitatorcs qnoc^ eins ces vpiani (ant.Sitn eft aûtin interîore darOii. ’^aiuxtamalathâdiximusdehacamp;fupta.ianmnintribuiuda eft uilla ianua in tertio tniliario legio contra meridiem.fed nûc uidet ipa effe quas fcribitur.Ietham in tribu iuda ciuitas facerdotalis eft î podiecg monspergrandis iudæorum in odauo lapide ab eleutheropoli ad auftralem partem in darôa ^frael in tribn iuda:fed non ipfa quas fupra ifrael in tribu manaffehodietj uilla pergrandisuicus often ‘liturincâpo maximo’inter fintopolim amp;nbsp;legionc.Fuitaût terminus ifachar. Sed amp;nbsp;unus de pofteris tphrateficutinparalypomenonlegimus uoeatuseft rezrael.ledaâin tribu iuda.Ielbechi in tribu iofe^ phdanoin tribu ephraim.Hancquo(5coepitrexaCryriorû:amp;hodie(5Uicusoftendituria intrabitenarc gionein.xii.Iapideaneapoleoscontraorientem.Ianûproquaamp;fymmachusinterptaturdexteram.ra

pro quahebraei habitatorcs Ieguntinemeth.proqua AquiU amp;nbsp;fyœmachus tranftulerunt in uab Jtiefblaâintribumanaftedequaalienigenasnô ualuitexpellere.Icrfelintribu ßeniaminJecualintri “U aabulon ciuitas feparata leuitis.Iafchie in tribu zabulon nûc ufij ioppe uocatur afeenfus iapho. fed 'Oppidum ficaminunominedecæfaræa ptolemaidcpgentibus^pcmarcfupermontécarmdöcpha di dtur.Ieftael in tribu zabulon.Ieldella in tribu zabulon .lermoth in tribu ifachar urbsfacerdotibusfepa pofuimus:amp; fupraccrnuiricuius amp;nbsp;Ofeeprophetamcminit.Iococfortisncptalininconfinio triu Wbiium.-ideft in tribu zabulonad auftralem plaga in tribu after ad ocddentalcm.Porro in tribu iuda 3d lolisortû.Iabucl in tribu neptaliJerô in tribu neptali.fethlâ in tribu dâ.lelon in tribu dan.i ud in tri ^üdâ. laraco aq îtribu dâ inletbi^ quoaqlainterptaturïmaxilla.iabisgalaad amp;hâc oppugnauerût 'ili ifrael.Nuncautem uicus eft trans iordanc infexto miliario duitaris pellæ fupermontem euntibus Stafan.Iarfaltusinquoexamcapumfuit.Ierameli regio Allophylorû.ietherad qua mifitDauidnfic uilla in daroma nomineiethira dequa amp;nbsp;fupra diximus.iezniaâ duitasprincipû falomonis.ithabi ïiiupquaaquila amp;nbsp;fymmachus in Ofeejjpheta tranftuleruntthabor.Eft autem monsthaborin ca^ Pomaximo ad orientale plagam regionis.lethoel nomen petras in regnorum libtis.Iethaba urbsanti^ ’ödee.Inazeb^jquofymmachustranftulitinuallezeb.'lnachimfiueibachim 4)quoaquilaamp;fymma ^ustranftulerûtinfletu:meminithuius Micheaspropheta.Ioppeoppidum paleftinæmaritimu intri DU Dan.Inaraba pro quo aqla tranftulit inhumili;uel plano:Porro fymmachusincâpeftri iturea amp;tra 'oriitidisregio:cuiusterrardiafuitphilippus.Sicutineuangeliislegimus«Ttaconidisautem diàitetf ^3iuxta arabias defettum quod hofdræ iungituru

Affa terminus chananeoft contra fidonc.Luza in tribu beniamin quâ poftea cognomîauit iacobbethel.Eftaûtufçhodieuillainfiniftraparteiudasneapoli pgentibus Aeliâ.Luzahac altera quæ ceddit infortcfiliofi; iofeph iuxta fiche intcrtiolapide neapoleos.Lathon urbs dix cû Edom.Lenia in deferto caftra filioæ ifrael.Lobon locus folitudinis trans iordancrin quo ^oyfesdeuteronomiölcgit.Lachisintribuiuda.Sedamp;hanccQcpitiefHsrcgcciusinterfefto.meminit 'Uiqs Efaias amp;nbsp;hieremias amp;nbsp;nunc eft uilla in feptimo miliario ab eleutheropoli euntibus Daroma.Ieb •’S in tribu iudaduitasfaccrdotalisquatenuitiefus rege illiusinterfefl-omunceft uillaregioneeleuthe jopolitanatquæappellaturiobna.fcribitdehacEfaias.Laftarosamp;hanccepitiefusregeilIius interfeflo ^pisfiliop;rubc:eftaûtterminustribusiudæ.Labothin tribu iuda.Labaoth in tribu fymeon. Labalt;gt; Jpsth i tribu after:Lachu terminus neptalin. Labormath pro quo Aqla interprat ingreffus emath.Lef hancFilii dâ in capta cognominauerûtdà.Luza altera iuxta bethel in terra châ:quâ condiditille 3bieratdebethelficuthiftoriananat.Lechi4?quoaqla amp;nbsp;Theodotiôinterptantmaxilla:dequa fupra diximus.Layfahâcfilii Dan capta manu poftcderôt:cûeftet,pculafidoneamp;uocauerûteâ dan.Fuitaût f^rininus iudæ terras côtra feptctrionc a dâ ufcp ad bethfabee fe tedentis. Memi nit hui us Efaias. S ita c 3utiuxtapaneadc:dequaiordanisfluuiuserôpit.Lamatharaadquelocaionatha fpiculadirigebat:^ ^uoaqlainterptaturadfignum.Symmachus adcôduftum.Ladabarubieratmcphibofte.

LodadabarundefuitMachir.Libanusmons phocnicisaltiftimus.LinchhuiusmeminitEfaias:amp; ' “t^hodie uicus inter Areopolim amp;nbsp;azoraânomineLintha.

Ifteregioiudasinqhabitaucrûtfiliizefthâfilii hebet. Mabtehoc eft chebrô .‘iuxta quâ fepultus eft Abraâ amp;nbsp;ifaac amp;nbsp;iacobide qua fupra diximus:M âdre aût amp;nbsp;unus uocaba# turamicoRj Abraâ.Madiâ urbsabunofiliorû Abraâexcethurafieuocata eftaûttrâs arabic ad meridiéindefertofaracenofi! contra orientemarisrubrizunde uocant madia nei amp;nbsp;madianea regio legimus amp;nbsp;filiasioab! foceri Moyfi filias madian : fed hase alia ____.-^::::s=.ciuitaseftomonvmaeiusiuxtaarnonc amp;nbsp;ariopolîcuius nunc ruinas tantummodo ^çmonftrantnr. Moababunofiliorumlothqniuocabatur Moaburbsarabiæîquænune ariopolis dicitur fieuocata eft.cuiusamp; fupra meminimus. ^pellaturautem Moabex nomine urbs amp;nbsp;regio. Porto ipfa duitas quafi proprium uocabulum pofïiuet rabbath moab ideft grandis moab.Mafïartha duitas regni edom contra gabalenem.Mabfarutfç ad præfentem diem uicus grandis in regione gaba •enaappellaturmabfataad urbem petram pertinens.Magdiel amp;h£Ec in regione gabalenapofteftaolij aducibusEdom. Magdalusadquamfilii ifrael cum cxiftentdeagypto perueneruntantequam tran fitentmare rubrum. Legimus in Ezechiele de magdaloufq? fienem.Porto Hieremias iudasos qui •ecumfugeranta babyloniorum impetu : inhac urbehabitafte refert. Marra quod interprætatut auiaritudo. Eft autem locus in quo amaras aquas iaduligni .‘Moyfesindulcem uertit faporcm

-ocr page 516-

PARTIS gt;nbsp;n TRACTATVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

Wcmorix.id efl fepnldiïâcôcupifcctiae cadra filioja ifracU defcrto ubi poft cfum carnifi afccdît ira deî fupetillos.Machdothcaftra filiojeifraelin folitudineMafurithcaftratilioprifraclind^/crto. Machalt;i nae quae nunc didtur malchia fita eft in amone duodedmo miliario ,pcul entra orictalé plagam mede bat.MiforduitasOg regis ßaftan.Significatuero mifor loca plana atcj câpeftria. Machanarath ter minus arbisAmniâ:quæamp; philadelphixdidt.Machbaiesquânosuocamus haercmûhâchebraeima tharimnoîant.Mifaidafiliop;iachinilocnsinfolitudine:inquoobiit Aaron Macedain haccondufit iefus quini^ in fpelûca:quos interfedt cum rege maceda quæ fuit in tribu iuda amp;nbsp;nunc eft in feptimo miliario Eleutheropoleoscontra folis ortû.Madon ciuirasnn qua rex fuit ioab:aduerfus que bdlû gel fitiefus.Meiïefa in tribu iudaapudquâ habitabaticptaiuxta Chariathiarim ubi quondam area tefta menti fuitamp; Samuel populûiudicauit.MeminithuiusHieremias.Mcrrôaquaîadquascxerdtu præ paratocaftra funt polita.Eft aûtnûc uicus merrus noie in duodedmo miliario urbis Sebafteiuxta do thaim.Meftiephotn marin pro quo aquila mafrephota.S ymmachus mafrephoth marisinterptati fût. Mathati urbsamorrcopi' fuper iordané iuxta monte Ermon:de qua exterminarc nô ualucrûtfilii ifta/ cl mathatcum.manrum Si hâc cepit iefus rege illius i ntetfedo pofita eft fupra amp;nbsp;marrus. maggedo Si hanccepiticfusregcilliusinterfeftoquaecûccddiffetinfortemtribusmanaflcnequaÇpofteditcâ:qa prifti nos habitatoresnequiuitcxpellcre.mifforproquo Aquila amp;nbsp;Symmachushumilêintcrptati fût. tftaut ciuitas tribus ruDcnfeparatalcuitisinregionegabalena.mædcbauf($hodie urbsarabiæanti quû nomêretinensiaxtacfcbon.mcphaatin tribu ßeniamin.Sed Sc alia eft tras iordané q prafidiuj Romanorum eft militû 4)ptcr uidnâ folitudiné.maffa in tribu Cad feparata Icuiris.Eft autcmamp; alia nunc Mafta infinibuseleutheropoleos contra feptêtrionc pergenribus Aeliam pertincsad tribu iuds. bdana in tribu Gad feparata leuitis in regione Gad galctires.Medamana in tribu iudæccuip meminit Efaias:amp;nunceftmæonisoppidûiuxtaduitatc Gaza.Magdal in tribu iuda.Mereffai tribu iudacu^ îusfunttantummodoruinæ in fecundolapideEleutheropoleos.maonin tribu iuda contra folis or^ turn Daronae.maroth intribu iuda.Nadi intribu ßeniamin.mathechaboth intribu manafte.Marab la afeenfus zabulon.moladab in tribu iudæ ucl S ymeonis. maffam in tribu affer iuxta carmellum ad mare duitasfeparataleuiris.marealmarumquod uocatntmortuumfiueaftlati.ideftßituminisin teriericoamp;ioram.Melep tcrminusncptalim.Mahdihel in tribu Ncptalim. amp;hodic^ prauusuicus oftenditur in quinto miliario Dore pergentibusPtolomaidem.Mons oliuarum ad [orientem Hieru falem.’inquodifdpuloscrudiebatrefusMefegebam proquo Aquilaintcrpretaturfodum.Svmma^ chus uicinarum.morc nomen eft collisde quo inlibrishcbraicatumquæftionumplcniusdifputatur h4ennitubi iepte pracliatuseftmuncautemoftenditur manuituilla quartolapideEfouspergenribus Philadelphiam.madiinasufcçhodic uicus grandisoftenditurafinibusAcliæantiquum çUomen re^^ tinens nouem ab eamilibusdiftans iuxta uillamR.ama.meffabhaftileoppidum iuxta Gabaa.mag^ don fiuemagionubi ledit Saul.Maftaphim moab ad quam profugus Dauid cum Saul inftdias de clinaret uenit.mafarethinquafeditDauidnuncdefertapro quo Aquila interprætatur muniriones Symmachus refugia.Theodotionfpcluncas.mafbathduitashoftilisregis Adrazar.mela.ideft gelt;^ mellaquam Aquila amp;Symmachus tranffcruntuallemfalisdiximusdehac amp;nbsp;fupra.maacha regio Gefurim.modim uicus iuxta difpolim ubi fuerunt machabæi : quorum hodiecj ibidem fepulcbra monftrantur.Satisita^miror quomodo Antiochiæeorum reliquiasoftendunt:aut quo hoc cetto auftore fit creditum.mabfartutpro quo Aquila amp;nbsp;Symmachusinterpraetantuf munitam.Magao urbsquam xdificauit Salomon.meeberproquo Aquila tranftulit.fymmachus:

îdefttransillis decontra. Matthesurbsunius prindpisSalomonis.melloduitasquam ædificanit Salomon.Porrofymmadiusamp; Theodotionadimplctioncm tranftuleruntamp;dehac in iibrishebrai carum quæftionum plcniuscontinetur.medemduitasquamædificauit falomon.monificisciinV^ tas ægypri cuius Ofee Ezechiel Hiercmiasrccordantur.fed amp;iudæiquicumHicrcmiadehierofo«^ lymisprofugiexieranthabitaucruntinmembris.machoasinOfcc proquoAquila ôc Svmmachus concupifccnriasinnterpraetantur.MiletusduitasAfiædc quaEzediielfcribit.mariboth cuius mCiJf minitEzechicI diccnsmfcj ad Aquam mariboth.pro quo Aquila litcs.'fy mmachus iurgia uel contrat diftioncsinterpraE'tantur.morafchiunde fuit michæas prophera. Eft autem uicus contra orientem cleutheropolcos.mafagamregiomoabitarum ut feribit Hieremias. miforregiomoabitarumiuxta hiercmiam.Mophatregio moabitarum:ficutinHieremialegimuspofitacftamp;fupra mefra. Maon regio moabitarum iuxta Hieremiam.Melchonidolum moabitarum ficut feribit Hieremias. mage;^ dam ad cuius fines Matthæuscuangeliftafcribit dominum perueniffeifed Si Matcuseiufdem recot datur:nuncautem regio dicitur maceda contra lerafam.

AId terra in qua habitauit Gain uertitur autem infalim ;id eft motum fine fluftualt;# rionem Niniue urbs Afïyriorum quam asdificauitaflur egrediensdeterra fenaar. Eft amp;aliaufq}hodieduitas iudæorum nomine Niniue inangulo Aarabiae:quam nunc corrupte Niniuem uocant.Naaliel iuxta arnonem caftrafiliorum iftael.Naabam qtf hebraice diciturnebo mons fupra iordané côtra iericâ in terra moabitarum.quot;ubi mov fes mortuus cft:amp; ufcçhodie ondit in fexto miliario urbis Efbuscôtra oriétalé plagâ. Nabodi duitas rubé filiorum. in regiôe galladtcuius meminit Efaias côtra in uifione moab.'amp; Hiere^ mia5.£.ft

-ocr page 517-

întcrpraetatioIocorShebrakotS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epîftola. LVKf

Was.Eft amp;nbsp;eiufdc uiri uocabulü Nabaam qiiî caa amp;nbsp;cieterosuiœsqcircûerantex fuonoîenuctipaufc Naaboth fed amp;nbsp;uf^ hodie onditur locus defertus.Naaba didans a ci uitate elbus milibus ofto cctra ^Entalemplagâ.Negerauftcrapudhebræosnagebdicitqd’fymmachusinterpfatmeridic.Sdcnduj autemcp eadem plagaapudhebræostribus uocabulis appellat Nageb thema daron:q(f nos poffu j^wsauftrumafricumamp;meridiêfiueeuruinterptari.Nephcdorqd'fymmachusinterptatmatitimâ» Ooraûtoppidûiam defertûinnonomiliariocæfareæpgentibusptolomaidc.Napthonomêfontisin WbuBeniami.naanaciuitastribusiudæ.Neelibintribu iudaq uocatuifibi in feptio miliarioeleuthc ^opoleospergentibuschebron.Neptamintribuiuda. Naarethephraim amp;nbsp;nunceit naorothuilla iudæ orû in quinto miliarioezithus.Napher in tribu manaffe.naalon in tribu zabulonciuitasfeparata leuif hs-Nozeb in tribu neptalim.Neela dqhac alienigenas zabulon no ualuit expellere.eft hodieqj in regióe ^athanea uiculus noie neila.Nabafiue noba adquâ afcenditgedeô urbsfacerdotibusfepata qua poft ®^leginius furore faulisfubinerfam.Nemira ciuitas tribusRubenin terra galaadeftufcj hodie uicus ßfandis.Narama inregione bathanea.Namoch in regione rama locus ubi fcdit dauid: amp;nbsp;de hoc in li^ hrishebraicajü quæftionû diximus.Nachon area nachon pro qua aquila interptatur area pparata.Na# phat ciuitas unius principisfalomonis.Neriger amp;nbsp;hancextruxerfit inregiôeiudeæ famaritani q de ba^ ®ylonia funt ^jfefti.Nazab qua condiderut ænei in terra iudæa.Neftarochi idolû afTyrio^.Nemri cui^ ’’leniinitEfaiasinuifionecôtramoabtamp;Hieremias.nûcaûteftuicusbenameriadfeptctrionalcplagi ^oara.Nabeoth regio de qua fcribit Efaias.Nazaret unde amp;nbsp;dns nofter faluator nazareus uocatus c: fj « nos apud ueteres quafi ^jbronazarei dicebamus.quos nunc xpianos uocant.Eft aut ufcj hodiei ga ^læa uiculuscontra regionem in quintodecinio eius miliario ad orientalem plagam iuxta monte ra^ pornominelazora.Naimoppidum in quofiliumuiduae a mortuisdominusfufcitauitamp;ufi^hodic ’nfecundomiliariotabor montisoftenditur contra meridiem iuxtaendor.

Rethciuitasregni mebroth deBabyloneOlibanaciuirasprincipöEdom.Odoladi^ ximusdehacamp;fupracuius mcinitEfaias.Ootho nbifeefofiliiifrFcaftrametarifunt egredictesdefochotiuxtadefertûqnfifefli luntdeægypto.Offer amp;nbsp;hâccepitiefusre^ ge illiusinterfefto.Ooli ciuitas in tribu Afler.Ophramia ophraduecs ad tetram foaf. Hucufi^ p obreuem littera legimus:exindep exrenfum legamus elementum.On urbs in ægypto quæ Heapolis græcedicif:ideft ciuitas folis quam ædificauerûtfilii ifrael fi putfeptuagintainterptes arbitrant.Alioqninhebraicisuoluminibusnóhabet:amp; reftefiquidcante^ •îcob ingredit ægyptu eratextinfta iam ciuitas quæ amp;nbsp;facerdotem putipharem patrej Affenoth hebat Oni mons:in quo mortuuseftaaró iuxta ciuitatc Petra ubi ufq? ad pntem diem onditur rupes q peuf Moyfes aquas populo dedit.Oth.in deferto caftra filiort ifrF.Oia in tribu Afler.Oram in tribu nepta lini.Ophir undeficut in regnop; libris legimus aurum afferebat falomoni.F uit autem unus de poften ps Haber nomine.Ophirexcuiusftirpe uenientesafluuioCopheneufqjadregioncindiæquæuocat gt;«ia habitaffe tefert io(ephus:a quo puto amp;nbsp;regionem uocabulum confecutd.On ciuitas famariæ pro ^nainhebraico fetiptumeftHaim aquilaamp; fymmachus interprætanturinutile.Theodotion ’niqnitatem.

Ocho ciuitas facerdotalis.Ornaim urbs moabitarum fient in H ieremia fcriptumeft « VteusiuramentiquemfoditAbraaddeftberfabeinregióegerariticadiximusde hoe amp;fupraputeus uifionis indefertoadquchabitauitifaac.Puteusiudicii ufq^inpntem diem in regione gerariti ca uocat aöt B erdam noie qtf larinædicit puteus iudicii.Pute usiuramêti ubi iurauerutifaac amp;nbsp;Abimelech uocafqjoppidum ifaac-Suntautem SC ___________aliipluresputei infanftis fcripturis qhodielt;jin gerariticaregione Sc iuxta Afcaloncm öemonftrantur. I

Etra ciuitas Arabiæin terraEdom quæcognominata eftleftabel amp;nbsp;^affyriisrecem dicï tur.Roboth ciuitas affyriorumquam ædificauitafliiregredicsdeterrafenaramp;dehaC inlibrishebraicarumquæftionumplenius diximus.Roboth urbsalisiuxta duuiuni ubi e-tatrexEdom amp;nbsp;ufcj hodie in præfidium in regione gabalena amp;nbsp;uicus grandis hocuocabulonuncupatur.Rameffeurbsquamædificaueruntfilii ifrael inægypto. ______olimautemamp; uniuetfaprouinciaficuocabatur:inquahabitauitfacobunacumlibe fuis. Roab ad quam trafierunt exploratores:qui ab iefu nauemilTi funt : amp;nbsp;ufcjhodie uicus Roo ba in quarto lapide fitopoleos fic uocatur qui amp;nbsp;leuitis feparatus eft.Refata;in deferto ubi filii ifrael ca fttametatifunt-Raphidim locus in defertoïiuxtaimonrcChoreb.in quo depetrafluxercaquæcogno jninatuf^ eft tentatiombi amp;nbsp;iefus adoerfus.ama dimicatpropefrau.Rathina in defertocaftra filiorfî ifrael. Reminon phares filii ifrael caftrametari funt.Reffa caftra filiorum ifrael „ Ramoth in tribu gad duitasfacerdotalisamp;fugitiuotum in terra galaditide.Nuncautem eft uicus in quintodecimomilia dophiladefphiæ contraorientem. Rozem hoc eft petra ciuitas Arabia? in qua regnauit Raan quej in terfecetunt filii ifrael.Dicitur autem ipfe rex quoiçmadiâ.Raminô in tribu fymeonisueliudæhodie ‘ÇeftuicusRemindiuxta Aelia cótraaqlonemin qntodecimo eius miliario.Rogelnomen fontis in itibu Beniamin.Rabaintribu Beniamîciuitas faulisdn fextodecio miliario ab Aelia adfeptctrionalé plagâfôtt a B ethel:meminithuius Hietemias.Rexem in tribu B eniaminlt;Reminon pettatRemô î trîgt;

-ocr page 518-

PARTIS ri TRACTATVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

bu fyOîConîs uelzabulô.Robooth în tribu Ifachar cR: uRj hodiealia uilla Rebbo in finibus Efcuthcto poleos ad Colis ortum.Rethem in tribu Ifadiar.Roob in tribu Afler duitas feparata leuitis gt;nbsp;Rama in tribu AfferufcçadciuitatemMimitamtvriorum.Ramaintribu Neptalim apudnos unum nomen fonireaidetur:apudhebræosdiuerfislitterisicribuntur.NominauiculornmtribubusuariisaHignan tuc:quia eu apud nos unum nomen fonare uideâtur:apudhebræos diuerfis litteris fcribûtur Reethath i n tribu neptalim.Rima quae amp;nbsp;Azimas ubi fedit Abimelcch ficut in libro iudicum feriptum eft quæ nunc appellatur Rempus.Éft autem in finibus Diofpoleos:amp;a plæriftç Arimathea dicitur. Renniath adquamDauidpdæ partem mifit. Rachel amp;nbsp;ad banc uero Dauidfpoliorum partem mifit.Reniath galaad uilla transiordanemiuxtafluuium iacobdiximus de hacfupra.Rabbath duitas regniAmon nunc philodelphiaicuius meminit Hicremias.Roos quam pcrtrâfiuit Dauid pro quo aquila amp;nbsp;fym machusinterpretanturacrem.Rogeli undefuit Belzelei galliditis amicus Dauid. Raphai uallis allo# phylorum ad feptenttionalem plagam Hierufalej.Ramianam duitas regum fyriæ iuxta Damafeum Reth ha ne pereuffit afla rex Rathen pro qua aquila interptatur ideftiuniperumfymmachusumbraculum Remonhuius meminit Efaias in uifione contra. Moab Refeph duitas fyriaï urbs affyrioruj inregione Thenâ de qua in Efaia faibit ur. Rebla in terra emath undeuiftorpharaoadduftumionathamtranftulitægyptum.RcmamonsinafiaproquoAquila in terptatur mons emona fy mmachus in armenia. Eft aût amp;nbsp;uilla remuis in daroma .Porto in regnoru libris.Romon domus didturidolidamafceni.Reblata regio ßabyloniorumuel urbs quam nûcan# tiochiâ uocantRamole pro quoaqla interptatur exaltabit.Scriptü eft in zacharia. Eft aût amp;nbsp;alius lo# eus in tribu B ciamin iuxta B etheleem pro quo did? Vox in rama audita eft de hoc in libris hebraicaje quæftionumpleniusdidt.Rinocotueftraduitasægypti.cniusmeminitEfaias.Sdêdnmaûtqphoc uocabulum in libris hebraicisnó habetut.S ed a feptuaginta interptibus fgt;pter notida loci additu eft; qd* in libris hebraicorû noîmdiximusihocetiam nunc in litteris uidet titulopnotandu apud hebroos tria uero effefdlicethoceft famet amp;nbsp;fade amp;nbsp;fin. Quæ cum apudgræcos amp;nbsp;latinos fono fimili ^feratuc infualiguaaliteratqp aliter refonat.Vndeacciditut cade noîaapudnosdiuerfûfonareuideâturamp; plus 5cæretelittershæchabeant.Nonemex unafed amp;nbsp;tribuslitterisloca; amp;urbes amp;nbsp;uiculidefetibuntur. B? Idon urbs phocnids infignis olim canancorum ad aquilonem refpidens amp;nbsp;poftea regionis

I iudestceddit autem in fortem tribus affenfed noneam pofledit:quiahoftesnuq' ualuitex lipellere.Senaar campus Babylonisinquo turns extrudaeft.VndecgreffusAflurædificauit ___ilNiniuem.Meminithuiuslocilofephusinprimoantiquitatumlibroitafcribensdccapoq in B abylonia regionc uocatur fenaar : Aefchines hiftoricustdicens quidä facerdotum profugi de tem ploEmal.Iouisfacrarapientesinfenaarcampum Babylonis petuenire.Sichernamp;falemquælatins amp;nbsp;græca fichama uocata eft d uitas iacob nunc deferta.Oftcditur ante locus in fuburbanis Neapoleos iuxta fepulchrum iofeph :quam fubuertit Abimdech:amp; feminauitfalem :ficutin libroiudicum fcri;# ptum cft.Poftea ueroinftaurataeft a Hieroboa utregnorum narrathiftoria»Sitaeft in finibusEphrah fed amp;nbsp;fili us ermor appellatur lichen a quo amp;nbsp;locus nomen acceperat. F uit ante altera in monte Ephrai duitas fugitiuorum.Senaar unde fuit Amaphebqui aduerfusregesfodomorum bellu3 geftit.Sodo maduitasimpiorum diuinoigneconfumpta iuxta mare mortuum.Sebomiamp;hæcduitasimpiorû in æternos cineres diffoluta iuxta urbem fodomam.Sophera mons orientisin india:iuxtaquem babi taueruntfilii ieflam.-filii Heberiquosiofephusreferta confencflumineamp; indiæregionibus uf«^ ad id locorum perueniffe : ubi appellabatur regio ieraded amp;nbsp;claffis falomonispertriennium hincquædam commertia deportabat.Sora urbsiuxta fodomam quæ eft fegor amp;nbsp;zora :dequa fupra diximus: fane duitas antiqua inhabitauerunt Ozei gens ualida fuper regionem fodomæ qua excidit Chodorlamo gor.Seirmonsin terra Edomiinquahabitauitefau inregione gabalena;quæex co q»Efau pilofusef Ktamp;hifpidus.feir:idcftpilofinomenaccepit.In quibuslodsptiushabitauitChorreusjqucminterfe# dt Chodotlamogor meminit montis feiramp; Efaias indiuifioneldumeæ.Salem duitas fichomorum quæeftfichen.fedamp; alia uillaoftedituruftj adptæfentem diem iuxta Aeliamcontra orientalem pla' gam hoc nomine:in oftauo quoqg lapide a fintopoli in campo uicus falimias appellatur. lofephus ue to falem effeaffirmat:in qua regnauit Melchifedech quæ poftea di lt;fta eft falima:amp; ad extermum Hie# rofolymc nomen accepit. S ur ubi inuenit angelus ancillam faræ Agar inter cades amp;nbsp;Barach .Extendi# tur autem defertum fur uf^ mare rubrum quod ad confinia peruenit. Porro cades folitudo eft fup« urbem petram fed amp;nbsp;fcriptura defertum cades cotta fadem ægypti extendi memorat .-ad quod primu uenere hebræt tubromari tranfuadato.Segor quod amp;nbsp;Bala amp;nbsp;Azoara unadequincç duitatibusfo## domorumadprecesLothdeincendioreferuataïquæ uf^nuncoftenditutimeminithuius amp;nbsp;Efaias in uifionecontra Moab.-dequa amp;nbsp;fupra diximus:Soene:id eft tabernacula locus in quo habitauit la# cob regreffus Mefopotamiam qui lingua hebraica appellatur fodoc. Sodoch prima manfio filiorum ifraclindefertopoft$ deargyptofunt ^jfefti ante$ mare tranfirentrubrü. Sindeferturn inter mare tubrum:amp; folitudinem fima.Na a deferto fin filii ifrael ueneruntamp; Raphidimamp; Araphidim in defer rum fina iuxta montem fynambi Moyfes tabulas legis accepitdefertum ante finidc didteffe fcriptu# ra quod amp;nbsp;cadesifed hoc i uxta hebræos.C æterû in feptuagi nta interpreribus no habetur. S almona ca ftra filiorum ifrf. S aphar mons in deferto caftra filiorum iftf. S attim ubi populus pollutus eft fornica tione filiorum

-ocr page 519-

rnterptâüîolocorumhebraîco^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epîftofâ LVIIf

tîonc Filiorum Moab.Eft autem iùxta montetti Pbogor. Vfide amp;nbsp;iefuscxploratorcs ad inuelligandâ Si nofcendam terram mifit iericho.Sabama duitas Moab in terra Galaad:quæ cecidit in fortem trib^ Ruben amp;nbsp;huiusmeminit Efaias in uifione contra Moab.Semiaterminusiudæ:amp; uf^ hodie often diturin feptimo lapide ierid contra feptemtrionalem plagam uilla nomine magdal femeia: quod in^ terprætaturturris femia.Selcha duitas regionis Og in regioncbaffanitide.Sepbania ferminusiudea:» adfolisortum.fedalaterminusiudeæ:femeron amp;nbsp;hanccepitiefusregeilliusinteifeflo, Dicuntautem nunc pro ca febafte uocari oppidum Paleftinæ:ubi fanéli iohannis baptifte reliquiae conditæ funt. Le^ gitnus inregnorumlibris (p auri rcx ifrael emerit ioptem femcron a quodam femora : amp;nbsp;ædificaueric in ucrticeeiusduitatem:quam ex nomine domini appellauitfemeton.Seyraamp; banccepitiefus filins Naue.Selchaciuitasin rcgionebaflanitide.fior locus contra fadem aegypti.-fed ôi oftenditur uillano mine feior inter Aelia Si Eleutheropolim in tribu iuda.ïuper hoc in libris hebraicarum quæftionu pic niusdiximus.SaorothintribuRuben.fuperiordanem.SacothintribuGadfuperiordaneni.Saphaj în tribu Gad fuper iordanem.Sacharna in tribu iuda.Samen in tribu iuda.faal in tribu iuda uel fyme onis.ficelegqnam Achisrexalienigenarumdeditadhabitandum Dauid:eftautemindaroma fortis ïudaeuelfymeonis.fufanain tribu iuda.falai in tribu iuda.faara uicus infînibusEleuteropoleoscon trafeprentrionempergentibus Nicopolimquafiueroindedmomiliario in tribu Dâfiueiuda.focho în tribu iuda:funt autem ufcg hodie uiculi duo pergentibus Aeliam de Eleutheropoli innono milia fi rioui3epublicæunusinmonte:amp;aIterincampopofitus:quifochothnuncupant.Saraimintribuiu^ da.Seniain in tribu iuda.Saphir uilla in montanis fita inter Eleutheropolim Si afcalonem in tribu iu da.Sothodequafupradiftumeft.Dicunt autem famaritani qui debabyloneprofefti funt hune uicii lum condidiflê-Seacha in tribu iuda.Sefo in tribu Ephraim in quo loco area teftamenti manfit Si taj# bernaculum domini ufcg ad tempora famuelis.Eft autem indecimomiliarioneapoleosinregionea^ labitana.fed amp;nbsp;iudæpatriarchæfilium felon appellatum legimus.fecheu in tribu manafteduitasfacet dotaliseft fugitiuorum in monteEphraim ubi fepelieruntoffa iofeph:dequa Si fupra diximus. Sâes îdeftfons in tribu beniamin proquo Aquila interprætat fontem foîis.Semri in tribu Beniamin. Se^ îa intribu Beniamin.fabea: intribu fymeon.farith terminus zabulon,famis 4? quo aquila amp;nbsp;fymma;» dius tranftulerunt folis.femron in tribu zabulon.fulem in tribu tfachar amp;nbsp;ufij hodie monsoftenditur ’’ornine fuie in quinto miliario.Thabor montis contra auftralc plagam.feon fiue foen in tribu ifachac hodiecç oftenditur uilla iuxta monte Thabor.fiafima terminus ifachar. fonin in tribu afler.finâ qrcus ptttinens ad tribum neptalim.foreth in tribu Dâtubi fampfon fuiflelegimus iuxta eftaol : de qua fu^ pfadiximns.fames in tribu Dan:de qua amp;nbsp;fupra memoriam feci fub nomine B ethfamus.falab in tri^ tgt;U Dan ufq; hodie grandis uicus oftenditurin fi nibusfebaftenis nomine fabala.fephet cananæorun» locus.forothaquoconfugitiudex.Adhocdiximnsautcfnpralt;de feyra,fymorebquod Aquilainterp ^aturoreb.fehnon monsquemconfcenditAbimelechaducrfusfethimamdimicans.fephimaproquô Aquila amp;fymmachusinterprætanturaquilonem.forech nomen torrentisdequoIocofuitDalida ilia f®mpfonis:fed amp;nbsp;ufcçhodieadfeptentrionalem plagamEleuteropoleosuicusoftenditurnominecagt; Phar.foreth iuxta uillam facra undef uitfampfon.fophim mós Ephraim in loco aramathan.falifa qua îaultranfiit.fenannomenpetræ.faalim uilla quam pertra fiitfaulinfinibus Eleutheropoleos contra oc 'identem feptem ab ea milibusdiftans.fciph ubi famuel inuenitfalem.fabin ubi faul probatuseft. fu^ pîniundefuitmulierfunamitis.eftautemufcghodieinfinibusfebafteintegioneatrabitenauocabu^i 'ofauï.fophamothadquclocummifitDauid.feyrarnomcputeiaquoioabfccitreuerti prindpêexcc 'itusabner.fobacuiusregem pcuflttDauid.farthâquæeftadradicesiezrael.fopheraquæeftinfophir. *^pdeueniebantnauesfalomóis de qua fupra diximus.Eft autem monsorientispertinens ad indiae re Sionem.SararaduitaspcrgcntibusEdom.fabaciuitasregalisæthiopiæquam iofephus Si cambyfe ['ge meron cognominatam ex fororibus uocabulo refert.fela ubi perçu (fus eft ioas.fapharnam de qui Puslods affyrii tranfmigrantes habitauerunt in famaria Si ab ipfis famaritanorum genus fumpfit ex^ pt’dium meminit Sihorum Efaias.fademoth ubi oziasrex idolorum figna combulTit.-farepta duitas •Vdoniorum in uiapublicafita.'ubi habitauitquondâhelias.farâcuius amp;Efaias meminitdicensinpa bides uerfus eft.faron ufcg in pfentem autem diem regio inter montem Thabor Si ftagnum tyberia disfizonas appellatur.fed Si a cefaræa paleftinæ ufog ad oppidum ioppe omnis terra'quæ cernitur dicî bit fazonasîfephela ficut fcribit Efaias pro quo aquila campeftrem fymmachus uallem interptatur u£ ‘ï nodie omnisregio iuxta eleutheropolim campeftris amp;nbsp;plana quae uergitad aquilonem amp;nbsp;occiden# 'tin cepheladidtur.fenaarpro quo aquila femina.fvmmachus interptatur uberem meminithuius 5c ivlicheas propheta.fadrach terra damafei legimus in zacharia famaria quænunc febaftis didtur. fyoii btbisHicrufalem.famariaciuitasregalisin ifrael quænuncfebaftedicitur.fedamp; omnis regioquæfuit '■'ca earn a duitatequondam nomenacceperat.fotyrusmetropolis phocnicisin tribu nepralim.foanc Qnitasthebaidisficutfcribitezcchiel.fabariminterDamafcum amp;emath:ficutfcribitezechiel.faisciuf

‘ cuius meminit Ezechiel a qua amp;nbsp;farthes pagas.fadala terminus iudæ : ficut fcribit Ezechi ••larifa pro quo aquilainterprætatur triennalem:meminithuius Hieremias.ftchasante neapolim iux A sgrum quern dedit iacob filio fuoiofeph:in quo dominus nofteratq; faluator fecundum euangC/ ’biufamatitanæmulietiadputeumloquitutubinuncacdesfabricata eft.

-ocr page 520-

PARTIS n


TRACTATVS


Quintus curtip dicit ngnndida uelocitate:



Igtisfluüius de paradyfo cxîens iuxta fcripturiefidc pcrgêfiç ptta anvriosîamp;pofttnul ■ tosdrcuitusutuultlofephusin marerubrûefflucsuocaf aüthocnoîe^pter uelocita tê indarbdiixnimis pernicitatecurrcnris.Tlicrebinthus infichiniislî^iibquaabfcôciic


1 ^’-‘“«■'“Hnupcrijiutafccurrcnns.i iiereDintnusiniicniniisiuDquaaDicoait .IacobidolaiuxtaNeapolim.ThabarhubipugnatûeftaduerfusJVladiâ.Thobrcra in quahabitauiticpte.Tnopherinuallefiliorum Emon; lacra ueneratur. Eftaurêlocusin luhnrhanis H iprnßt^


------------------------_„.v,.j:ubipopulusifraelgctiûfimn;

lacra ueneratur. Eft aurê locus in luburbanis H ierufalc.Thanis ciuitas fieu t Efaias Si,


O r-, r ('^^^’pidnhachabitauerûtquiobmetûbabyloniorucûhieremiafugerût.Traconitusrcgio «r. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' U nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ cuius tetrarcha fuir Philippus iuxta euâgeliû Luce dixim us de hac amp;nbsp;füpta. Eft aût trans

boidra arabiæciuitarc indefertocôtra auftralcplagâ quafi ad Damalcû refpicics.Hucuflt;s pert.fimpli^’ O • nbsp;nbsp;nbsp;cem uttera legimus. Veni qni quæ fequunt apud hebræos nô ex thet:fcd ex thau fcilicet Icribunt cü aO

P’?5f’°^‘.^8?^‘^^*’^*P“^3;^°’^^*nregioe:principöEdomin terra gebaliticazathemafilio Elifaz fh t. '1 « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“°5. .. î? . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uillanoîe Thema difta's ab urbe.Petra quin® milibus: ubi

cft Romanorûmilitûpfidiu. fed amp;nbsp;de lt;juo loco fuit Elifaz rex Themanojss: unusquo® filiorû ifmacl pcæUdia. nbsp;appellabamr Thema'.Sdendû autq» ois au ftralis regio hebraicethemâdidtur.Thannaquot; ubioues totô

ditiudM.OftêdithodiegrandisuicusinfinibusDiofpoleoseuntibusAdiamintribu Dâûueiudx. Thannia ciuitasalia principû.Edom fed amp;côcubina Elifaz filiiefau rfia'niaappellata eft quæpeperit „ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ^'’’®'^*®’TI’3pl’ollocnsinddatoti3ïiOHfanc.in quo Deuteronomiû fcripfic

Moyfescontra ierico.Thath caftra fiIior^dfrael.Thara caftra filiorum ifrael Thaphu in tribu iuda duî tas qua expugnauit iefus rege illiusinterfefto diximus Si fupra determino Palaftinæ Si agypti quæ appelIaturßethaphu.Thanathduitas:quäexpugnauitiefus regeilh us inte; fefto.Fuitautem in tribu Manafte feparara leuitis:amp; nu nc in quarto miliario oppidi legionis hoc nomine uicus ofteditur. The


bus iordanem.Thaphiphur in tribu lofeph.Thaphutin tribu manalTe.Theto uf® hodieiuxta defer; î“”L‘?quot;’”®'^^^‘æ“’^“^o^^”^’f“r'“«^eamp;Amosprophetafuit.Therf3amp;hanccumre2cfuocepitic lus.Therma in tribu ßeniamin.Thola in tribu iuda fine Symeonis. Thabor terminus zabulon. EU autem nions inmedio galileæcampo mira rotunditatefublimisdiftansa diocæfareadecem milibus contra orientalem plagam.-qui côfinium inter tribum ifachar Si Neptalim fuit.Thalca in tribu fyme;» on nunc uicusgrandis iudæorum dicirur Thalaïquafi in fextodecimomiliarioeleutheropoleoscon^ tta orientalem plagam.Thannafaraduitasiefu filii Nauæin montefita.-dequa Si fupra fub nomine Thannediximus.-inquauf^ inpræfentcm diem fepukhrum magnum oftenditur in tribu Dan-Tba riacciuitasiuxtaquam Delbora aduerfusfiftrâ dimicauit in tribu Manaftæ feparara leuitisquam te/ were non potmrpr^iniscuftodibusnequa$eleuatis.Eftautemuillannncpergrandis:diftanselcgio ne milibus mbiis.Thcbes ntbs:quamcumoppugnaretAbimelcchfragminemolæidusinteriit.Eft autem ufcghodieu^usnomine Thebcsinfinibusneapoleospergentibusfinthopolïquafi in tertio^

? J Z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Thâna îtribu iuda.Thalamugelocusiquo abnermf

fitad Dauid.Sedfdendum q» prohoc uerboaquilainterprætaturexemplo. Symmachus pro ferner ^fo\Thaath iuxta Calaad.Thanufa terminus regnifalomonis.Theremoth quam ædifîcauitfalomô Eft in deferto cuius inlibrishebraicarum quæftionum mentionem pleniusfecimus.Tharfismndeau rumafferebaturfalomoni hancpuratloicphusTharfum urbem effe Ciliciæ.Porro iuxta ezechielem ^ophetam Cartagofentitur.Siquidem ineolocoubifeefidumfeptuagîtaintcrpræteslegimusCar thaginem inhebræo habemusTharfisfcriptum.NonnuIli Indiam purauerunt;amp; dehoc taminlibro fcripfimusiepinlibrohebraicarumquæftionumpleniusdidumeft n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rexmel fuit.Tharfilla unde fuit Maneem ufi^ hodieeft uicusfamaritanorut ihtegio^

\J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propbetaTbefbytes.Tbemamiuxta

tzechielemduitasidumcæ.PorroEfaiasinuifioneponiteam Arabiæ.Meminitbuiusamp;Hieremias Abdias autem fcribitciuitatemEfau.Scd amp;unusfiliorum Themamappellabatur ficut fupra dixiif inus. Tharchatquam in terra iudeæeudcôdidere.Thalaffar regio fyriæ.Theogorina.'IegimusinEze# chiele.Thapbet legimus in hieremia aianithapbct.Eftatirem in fuburbanis Aeliæ uf® hodielocusqui lie nocatur iuxta pifdnam Fullonis;amp; agrum Acheldemac.

Rchaldeorum:ubimortuus eft Ara'frater abrabæxuîushodie^ficutrofephnsrefett tumulus oftenditur:amp; fupra hoc quid uobis uideaturin'libris hebraicarum quæftio num pleniusdiximus.VIamans pro quoinhebræofcriptum habetur Luza. Eadem autem quæ Erbethel ficutfupra diximus:fed Si quædam uilla Vbbamam induo delt;^fnocæfareælapideoftédif contrafolisortû.Vndefuitiobinregioneaufitidi.Sed ^uerounusdepofteris Efau Vsappellabat.Dequo mlibrishebraicafeqónö diximj^. Oopon regio prindpûedomquænôcuocatgebalena.zib in tribu iuda.zoab duitasamor reorumfitain montearnone.'dequo feriptum eft proptereainlibro bcllorum domini lo ab inflammauit amp;jTorrens Arnon.Zephrona terminusludæad feptentrionem.Zalcth

-.—7^-=^ uallisfareth inpartedeferti.Ziphin tribu Iuda. Zanohua in tribu Iuda ufij hodie in nnibus Eleutheropoleos Aeliam pergentibus uilla ianua nuncupantur. zif in oftauo milia no Chebron uf^ hodie Vicus oftenditur ubi abfconditus eft Dauid .Fuit autem tribus ludæ in

d aroma

-ocr page 521-

Dehictufalemamp;bethieemlaudifmus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola LIX ' -ï

^arom^jftfinibüScleutheropöleos.Ziph rnons fquatidus ud caligans fiue nebulofus iiixta ziphï qoo feditDaui^i prope chermellam quæ in fcripturis carmeilus appeilatutiuiciis hodieiÿ iudæorum:unde fuit Nabal carmellus.-fcd ôi nnns de pofteris caleph diftus eft ziph lege paralipomenon.zogora in hie^ Kmiaciuitasnîoabitariim:hæceftquænuncuocaturzoarafiuefegorunadeqiiinqiciuitatibuslodo morum.zeb cinitasama hodielt;$uillaoftenditurinquintodedmolapidephiladelphiæcontiaoccidc tem:dequafcfibithieremias.zoleth nomen lapidisubiadoniasimmolauituidimasiuxta fonte rogel EpiftolafubnominePaulæamp;EuftochiiadMarcellamhorcatoriauturbefecedens migretiniudae am:ubi ciiiitatem fanftam H ierufalem amp;nbsp;bethleemiticum rus mihi effert pi'æconiis:myfteria in illis re cenfens à ab impugnatione defendens:ad extremum cunfta fanfta pcregrinationis loca per iudæam breui epilogo concludens.quæ ex ftili elegantia Hieronymi efle coniicitur.

Epiftola LIX

HEnfuram Charitas non habet:amp; impatientia nefcitmodum:amp; dcfidetium nonfuftinet.Vn de amp;nbsp;nosoblitæ uitium noftrarum;amp; non quid polTimusdedquid uelimus tantum cogi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A

tantesmagiftrum cupimusdoceredifcipulæ:amp; uteftuulgare ^juerbiumfusartiumreper^ tricem.Tu quæprimamfcintillamnoftrofomitifubiecifti:quaeadhocftudiumnosamp;fer^

mone hortata es amp;nbsp;exemplo.amp;: quafi gallina congregafti fub alas pullos tuos.Nûc nos libéré abf^ ma tte nolitatepatiaris:amp; accipitris pauere formidinem:amp; adomnem umbram præteruolantiumauium fortnidare.rgiturquodfolumabfentesfacerepoffumus!qüarulasfundimuspræces:amp;defiderium no fttutn non tam Hetibus:$ eiulatibus conteftamurrut Marcellam noftram nobis reddas:amp; illam mité illam fuauem:illam omni melle amp;nbsp;dulcedine dulcioremmon patiaris apud eas eflé rigidam amp;nbsp;triftem jugate frontem quas affabilitate fua ad Emile uit«æ ftudium ^uocauit. Certe fi funt meliora quæ po^' *dinus:noneft impudensdefideritim.Sicunftæfcripturarum uocesnofttæfententiæcongruümô fa cimiisaudafterad ea te ,puocantes:ad quæ tu nos fæpiflime cohortata es.Prima dei uox ad Abraâ»exi înquit de tetra tua;amp; de cognatione tua:amp; uade interram quam monftrauero tibi.Iubetur patriarchæ 3dquemprimum de xpo faftaeftrepromiffio.utrelinquatchaldeostrelinquatconfufionis urbem:amp; Gen4Z Roboothn'deftlatitudinemeiusrelinquatcampum.Senaaranquofuperbiæeiufijad coclum erefta mrnseft:amp;poftflu(ftushuiusfæculi:poftfluminafuperquæfederuntfan(fti amp;fleueruntcum recorda retitur fyon:poft gurgitem grauem cobar.de quo ezechiel capillo uerticis fubleuatus H ierufalem ufç EgjC.! ttanlFert ubi habitet terram repromiffionis:quæ nô rigatur ut ægy ptus deorfumded defurfummec fagt;î citoleralanguentiudbos.’fed temporaneum Si fetotinum decœloexpeftatimbrem. Hæcterramonj!’ tuofa amp;nbsp;in fublimi fita.-quâtum a delitiis fæculi uacat.tantum maiores habet delitias fpiritales.Denicç amp;nbsp;Mariamaterdomini poftÇadeamangelifa(ftaeftpromi(rio.amp; uterumfuumintellexiteffedomu. Lace.!? dei:dereliftis campeftribus ad môtana perexit.De hac urbe allophylo quondam hofte fuperato:amp; diaj» bolicæ percuffa frontis audacia:poftq’ ille in faciem corruit-exultantium animarum tutba proceffît:amp; concinens chorus decem milium Dauid noftri uiJoriam pdicauit.In hac angelus gladiû tenens Si to lamimpietatisdeuaftansurbem.-inOrneiebufeocumregisareatemplumdominidefignauittiâtunc fignificansecclefiam Chriftinonifrael.fedingentibusconfurgentem.Recurre adGenefim Si Meb Gen.14 chifedech:regem Salemhuiusprindpem inuenies duitatisiquiiamtuncintypo Chriftipanemamp; üinumobtulit:amp;myfteriumchfiftianuminfaluatorisfanguineamp; corpore dedicauit.Tadtaforfij« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß ,

tan mente repræhendes : cur nonfequamurordinem ftripturarum fed paffim j Si ut quicquid obui amueneritturbidusfermoperftringet: fieinprincipioteftatæfumusdiledionemordinemnonhabej? teiamp;impatientiamnefdremenfuram.Vndeamp;incanticocanticorujquafidiffidleprædpitur.Ordina Can.I tein mecharitatem amp;nbsp;none eadem didmusmos non adulatione uel ignoratione : fed affeftu labi.De nique utmultoordinatiusaliquid proferamus:antiquiorarepetenda funt.lnhacurbeimmoin hoc tune loco amp;habiufledidturamp;mortuuse(reAdam.Vndeamp;locusinquocrHdfixus eft dominus noj?

ftet:Caluariaappellatur.fdlicetqgt;ibifitantiquihominis Caluariacondira.-utfecundus Adamamp; Caluarîelo fanguis Chrifti decruce ftillans : primi Adam Si iacentis prothoplafti peccata dilueret. Et tune fermo eus qïe fie ille apoftoli compleatur. Exurge qui dormis : Si exurge a mortuis : Si illuminabit te Chriftus. Qyan uocatur» toshæc urbsprophetasquantos emiferitfanftosuiros:longumeftrecenferetotum myfterium no^? ftrnmiftiusprouindæ ; urbifçg uernaculumeft. Intribusnominibustrinitatisdemonftratfidem. le^ bus amp;nbsp;Salem Si Hierufalemappellatur. Primum nomencalcatafecundumpax tertium uifio pacis. Paulatimquippeperueniemusadfinem : amp;nbsp;poftconculcationemadpadsuifionemerigimurexqua paceSalomonddeftpadficusineonatuseft.’amp;faftuseftinpacelocuseius.Etin figura Chriftifub «himologia urbis dominus dominantium Si rex regu m nomen accepit. Quid referemus de Dauidi amp;tota progenie dus ; quæ in hac duitateregnauit .quanto enim iudæa cæteris prouindisæanto hæc nrbscunctafublimioreftiudæa.Etutcoaftiusdifleramustotius prouindæ gloria.Metropoliuin«» dicatur.amp; quicquid inmembrislaudiseft:omne referturad caput.lamdudum te cupientem irt uetbaprorumpere.'ipfi litterarumapices fentiunt: amp;uenientem contra charta intelligit quxftioj;^ nem .Refpondebisquippeamp; dices. Hocolimfuiffequandodilexitdominusportasfyonfuper om niatabernaculaiacob:amp;fueruntfundamentaeius in montibusfanftis.licet amp;hæcpomntaltiusintet prætaii.Poftquamueroconfurgentisdominiuoxillapettonuit.Kelinquetur uobisdomus lïeftraMat.SIZI»

-ocr page 522-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n TRACT ATVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V _

ùM fuprî defena:amp; ruina eiiis ^phctauît dîans.Hictufalc hierufakm quaeoccîdîs ^phctâs Si lapidasëoî t qui ad te midi funt.quotiens uolui côgregare filios tuos:ficut gallina côgregat pullos fuos fub alis:amp; no## luiftiiEcce dimittet uobis domus ueftra deferta:amp; poft$ uelû tcpli fciffum eftîamp; circundataab wero t tu H ierufalem Si dnico cruore uiolata tune ab ea etiam angelotum pfidia amp;. xpi grariam recefline.Dc nicp etiam iofephum qui uernaculusfcriptoreftiudacorum afferere dicit.Illo tempore quo crucifixus eft ans:exabditis rempli uirtutum cocleftium erupi0euocemdicentium.Tranfmigrem^se^h’?*“'* bus ex quibus amp;nbsp;alüsappateoubi abundauit gratia ibi fuperabundaflepeccatum:amp; poft$ audierunt Mat.zs apoftoli.EuntesdoceteomnesgentcsEtipfi apoftoli dixerunt.Oportebatquidem uobisprimuman * nunciare uerbum deisquoniam autem noluiftis eccetranfimusad gentes:tuncomnefacramctum lu

* ’* deæ:amp;antiquamdomini familiärem perapoftolosinnationesfuiffettanflatam ualidaquidéquæ^ ftio amp;nbsp;quæ poftet etiam eos qui feripturarum aliquid attigerunt concutere.fed perfacile foluit-Nunq cam fleretdnscorruêtem nifi diligeret.Fleuit Si Lazarum:quiaamabat eum;Ethoc tarnen prima fto tecognofcitononloci:fedhominumfuiffepcccatum:uerumquiainterfelt;ftio populicaptiuitasduiw tis eft 4gt;pterea urbe deletam ut populus puniretur.Ideo templum fubruptum.ut typicae hiftoriæ toile rentur.Cæterum quâtum ad IcKum pertinet per jjfeftus tempop; multonuncanguftioreft q’^nKtu it.Venerabarf quondam iudaei fanftafanftofe.-quia ibi étant Cherubin:amp;j?piciatoriôamp; arcareftame ti:manna:uitgaaaron:amp;altareaurefi:nonnetibi uencrabiliusuidet fepulchrum domini. tienfcuncgingredimurtotiensîacercinfyndonecernimusSaluatorem amp;paululû ibidemcômorates turfumuidemusangelum federe ad pedes cius:amp;caputfudariocóuolutucuiusfepulchri gloria mm to ante$ excideretur a iofeph feimus Efaiæ uatidnio ^phetatuj dicêtis.Et erit reqiiieseius honorqtf fcilicetfepulturae domini locusefletabhoîehonorandus.Seddicisquoin Apocalipfilohânis legimus Apoca.li, Ecocciditillos.Hauddubiumquin.pphetasbeftiaquæafcenditexabyflbamp;corporaeorumiacebunt in plateis duitatismagnæ:quaeuocaturfpiritalitcrfodomaamp; ægyptusubi Äduseoruj crucifixmeft Sicenimait.Ciuitasmagnainquacrudfixuseftdnsmullaeftalia nifi Hierufale;.Vbi aûrcrucifixos eft domînusfpiritaliter fodoma appellatur amp;nbsp;ægyptus. Ergo Hierfm fodoma eft amp;nbsp;ægy ptus: inqua crucifixus eftdiis.Sdrete uolumusomnem fandamfcripturam nonpoftefibi eflecontrariamî^i n’a ximeunum aduerfumicnondifcreparelibrum:amp;ut plus adiidamuseundemeiufdemcjlibri locum , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inapocalipfidequanuncteftimoniuprotulifti antedeccmdrdteruerficuIosfcribitur-Surgeamp;tnea

vbi fuptagt; fetemplum dei:amp; altare 5c adorantesineo.Atriumautemquodeftforistemplu5eiieeforas: amp;

îiarisilludquoniam datum eft gentibusamp;duitatemfanftamcalcabuntmenfibusquadragintaduo bus. Sienim apocalipfïsmultopoftpaflionemdominifaiptaeftalohanneScineaHierufalem fam fta duitasappellatur:quomodorurfum fpiritaliter fodoma uocatur 5c ægyptus : neeftatim poresdi^ cerefanftam did H ierufalem coeleftem quaefuturaeft amp;nbsp;fodomam:quaecorruitappellari:quiadefu turadidturçp beftiaquæ afeenfura eft de abyflbfadetaduerfusduosprophetas bellum Sc uincet illos amp;ocddet.*amp;corpora corum iacebuntinplateaciuitatismagnædequaduitateamp; infinc eiufdej libo feribitur: Äduitasinquadropofitaeft: amp;longitudociusamp;latitudotantaeft:quantaamp;altitudoS^ menfuseftduitatem deatundincaureapesftadiaduodedm milia longitudo amp;nbsp;latitudo Sc altitudo Eîusæqualiafunt.amp;menfuseftmuroseius.cxliiii.cnbitorummenfuramhominisquæeft angcli • erat ftruftura muri dus ex lapideiafpideipfa ucroduitasauromundo amp;c. Vbi quadrum eft nec lom gitudo neclatitudo appellari pSt.Et quae eft ifta menfura:ut tanta fint longitudo:amp; latitudo Sc altiru do dus amp;nbsp;muri delapide iafpide:amp; tota duitas de auro mundo Sc fundamenta Sc platcae eiusde lapi^ dibuspr3?dofis:amp;.xii.portæ fuIgentesmargaritis.Cum ergo hæc non poflintcarnaliteraccipi (abfut dumc^quippceftper.xii.miliaftadiorum tantam duitatislongitudinem Sc latitudinem quantamÄ altitudinem pdicari ) Spiritalitet intelligenda funt fingula amp;nbsp;duitas magna quä uidelicet prins sediff cauit Cain 5c noîauîteam cxuorabulofiliifuihic mundusintelligenduseft:quem accufator fratruj fuotumdiabolusamp;fratriddaCaim periturusextruxituitiisfceleribuscondiditiniquitatecompleuit quae fpiritaliter appellat fodoma;amp; ægyptus.Dequa fodoma fcribitur.Reftituet fodoma in anriquu q?fcilicetitareftituendusfitmundus:utantefuit.Necenimpoflrumuscredererurfumædificandâfo# domam amp;nbsp;caetcras Gomorra fcilicetamp; Adamä Sc feboim:fed in ppetuos dneres relinqucdas. Aegyptä

E aütnun$prohierrmlcgimus:fedfempprohocmudo:amp;quialongüeftdefcripturisinnöerabiliaexc placongererc:unnmteftimoniu ijferamusubimanifeftiftïmemôdushicægyptusappellat.Inæpifto fud’.I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;catholica iudasapoftoli frater iacobi fcribitdicens.Cömonereaöt uos uolo fdens femel omnia.qm

iefiispopulum deterraægypti faluansfecödoeosquinon crediderütperdidit:amp;neputaresdeiefu di d filio blaueftarim fequitunangelosueroqui nôferuauerûtfuum prindpatfi: feddereliquerutfuum domidliöiniudidum magni dei uinculisætcrnisfubcaligincreferuauit: amp;nbsp;utcredas ubicûcçfimul ægvptus amp;fodoma amp;nbsp;Gomorra nominantnonlocafcdmundûhuncinterprætariftatim fubiungit exemplum:ficut fodoma amp;gomorraamp;finitimæduitates.Simili modo exfornicatæ:amp;r abeötespoft carnem alterd faftæ funt exempiu asterni poend fuftinentes.Etqd neceffe eftplura conqrere : cum poft paftlon? amp;refurreftionemdni Mattheuseudgeliftacómemorct:amp;petraefciftaefunt:amp;fepulchra aper Matme.Z7 ta:amp; plurima corpora dormientiö fanflorum furrexerunt: Scredeuntesde fepulchris poft refurreflioi» nemfuamingreffifuntfanftam ciuitatem:amp;appatuerut multis.Necftatimhicrofolymdcoeleftis Cif cutplæriç

-ocr page 523-

ÖeHierufaletti ejßethleftnLaudiftnus.

Epidofa tlX

êutplæric^ ridicule arbitrant :in hoc loco intelligit .‘cuj fignö nullu effe potuerit apud holes dni ref ut/ gêcis:ficorpa fftôrum in calefti hierFm uifa funt. Cû ergo amp;nbsp;eiiâgeîiftæ èi oês fcripturæhicrofolyttiâ lanfta noientciuitatc:amp;pfalmiftapcipiat:utadoremusinlocoubi(leteruntpedeseius:nepatiarisau;i, . dire appellate earn fodomâ amp;nbsp;ægyptû:perquâ dns iurare uetat quia fit ciuitas magni regis malediflaj terram nominant lt;p cruorcdni haufent:amp; quô benedidaloca putanninquibuspettusâ: paulusxpia ni exercitus duces fanguinc fudere pro xpo*Si feruorôamp; hoim gloriofa ^pteffio eft cur dni amp;nbsp;dei nô fit p gloriofa confeflio.Et niattyrum ubi^ fepulchra ueneramnt:Et fanftâ fauillam oculis apponctes fi li^ ceatetiâorecôtingimus:amp; monumentûin quo dns conditus eft qdam æftimâtnegligendum Si no^ bis nô credimus:credaniu5 faltem diaboloamp; angel is eius:qui quotienfcû«^ ante illud de obfeffiscorpo ribusexpellunt:quafi inconfpcftutribunalisxpi ftantescôtremifcunwugiunt amp;nbsp;fedolentcrucifixiffe quemtimeâtfipoftpa(rionenixpi(utfceleratauoxcôcrepat)hicdeteftabilislocuseft:qdfibi uoluerit Paulus hierofolymâ feftinare:ut ibi faceret penthecoftc.Qui retinentibus felocutus eft dicens.Qï’d fa citisflentes amp;nbsp;conturbantes cor meû.Ego em non folû ligarided mori in hierFm paratus fum pro noie dni iefu.Qui cæteri fanftiamp; illuftres uiri quorû Hotaamp; oblatôespoft pdicationc xpi ad fratresqui erât hierofolymis deferebantur. Longu eft nûcab afcenfu dni ufcç adpfentc diem perfingulasætates curre re:qui eporu;qui martyrumrqui eloquentiû in doftrina eccfiaftica uirorû uenerinthierofolymâ putâ tesrninusfereligionis:minus haberefcientiæniecfumma utdicitmanuû accepiffe uirtutum:nifi in il lisxpmadoralïentlocis:deqbusprimum euâgeliü de patibulocorufcauerat. Ccrteetiâ fi pclarus oraj» tor rephendendum nefcio que putat qi litteras græcas non Athenis*fed Libye latinasnôRomæ:fed in Siciliadidicerat.'Cp uid€licetunaquæ9,puinciahabeataliqd,ppriumqd'alia æquehabere nonpoftit cur nos putanius abf^ Athenis noftris quenqgt; ad ftudiorum faftigia puenifte. Nec hocdicimus qgt; re? nuamus regnûdei intra noseffe;amp; fanftos uiros etiaquot; effeincaeterisregiôibus: fed q hocafferamus uel niaxie eos qui in toto orbe funt primi.hucpiter côgregari ad quæ nos loca nô ut primided ut extremi uenimus.’ut primos in eis omnium gentium cerneremus. Certe flos quidâ amp;nbsp;pciofiffimus lapis inter ecclefiafticaornamctamonachorumîamp;uirginum chorus eft.Quicuncg in galliafueritpriniushuc^ji’ perat.Diui(usaborbenoftrobritannus:fiinreligione^cefferitocciduofoledimiflb quæritlocum fa Virgî.înbâ ma fibi tm Ä: fcripturarum relationecognituj.Quidreferamus Armenias.-quid perfas.-quid indiæ,amp; co.Ettoto Aethiopum populosipamc|giuxtaægyptumfertilem monachorumPontumamp; Capadociam Syria diuifusor;^ Celen:amp;Mefopotamiamcunifta^ orientis examinas'Quæiuxta faluatoriseloquiumdicentisubigt; te britânoS cöqjfueritcorpusilluccongregabunturaquilæ:curruntadhæcloca:amp;diuerfariimnobisuirtiitum Luce.J7» fpecimenoftendunt.Vox quidem'diffona:fed una religio totpfallentiuchoii:quot gentium diuerfita tes.lnterhæcquæuel prima inxpianisuirtuseft.-nihilarrogarefibi de continentialuperdlii humilita flsinteromnes potentioreft.Quicuqjnouiffimusfuerithicprimuspntaturfnueftenulladifcretionul laadmitatio.Vtcô(jplacueritincedere:necdetraftioniseftnunclaudis .leiuniaquo^^neminem fab^ kuant:necdeferunt’inediæ:nec moderata faturitascôdemnatfuodnoftatunufqfcgautcadif Nemo mdicataltetum.nea dnoiudicetur.Etqd’inplærifçg ^uinciisfamiliareeft.utgenuinodctefelacerent -hicpenitusnonhabef.Prociilluxuria:,pculuoluptas:tantainipaurbeorationumloca:utadeapagrâ dadiesfufficerenonpoffit.Verumutaduillulamxpi amp;nbsp;Mariædiuerforiumueniamus ( Plus erii lau dat unufqf(^ q(f pofl'idet)quo fcrmone:qua uoce fpeluncâ tibipolTumus faluatoris exponere.Etillud pfepeinquoinfantulusuagiit.Tilentiomagisq’infirmofermonehonorandumeft.-ubifuntlatæpor tiens.Vbi aurata laquearia.Vbi domus miferorum pocnis:amp; damnatotum labore ueftitæ. Vbi inftat palatiiopibus priuatorum extruftæbafilicæ.Vt uilecorpufculum hoispciofiusinambulet amp;qfi mun do quicq poffitefleornatius tefta magis fua uelint afpicereq coclum.Eccein hoeparuo terræ forami necoclorumcondirornatus eft.-hicinuolutuspannishicuifusapaftoribusthicdemonftratusaftellai hicadoratus a magis.Ethic puto locus fanftior eft Tarpeia tupe:quæ de coclo fæpius fulminata often diturqdnodifpliceret.LegeApocalypfimlohânis:amp;qddeniulierepurpurataamp;fcriptaineiusfron^^p_ j-. teblafpheniia feptem montibusaquis multisamp; babyloniscantet exitucontinere.Exite inqtdominus P ' ' * deillapopulusmeus:amp; neparticipesfitisdeliftorueius.‘amp; deiplagiseiusnonaccipiatis. Ad Hieremiâ quotjregrediensferiptumpariterattendite.Fugitedemedio ßabylonisamp;faluareunufquifq?anima 0;«. e« ; fuam.Ceciditenimceciditbabylonmagna:amp;faftaefthabitatiodæmonum.amp;cuftodiafpiritusim * muiwi:Eft quidem ibi fanfta ecclefiadunt trophea apoftolorum:amp; martyrum eftehrifti uera confeG no:eft abapoftolo predicata fides: amp;nbsp;gentilitate calcata infublime fequotidieerigens uocabulum chri manu.'fj ipa âbirio potetia magnitudo urbis uideri amp;nbsp;uidere;falutari:etfalutarælaudare amp;nbsp;detrahere uel audire uel proloquiÆttâram frequentiam hominù faltem inuitum uidere a propofito monacho rumamp;quietealienafunt.Autenimuidemusuenientes'adnos:amp;filentiumperdimus:autnon uide; nius:amp; fupbiæarguimur. Interdûq ut uifitantibus reddamusuicem:ad fupbas forespcrgimusamp; in /^'‘’’guasrodentium miniftrorum poftesingredimusauratos.Inxpi uero utfupradiximusuillula O y ufticitas amp;extra pfalmos filentium eft.Quocuqt te uerteris arator ftiuam tenens alleluia decantar öuciansnie(rorp(almisfeaduocat:amp; curuata attondens uitejfalcc uinitor aliqdDaniticö canit.HïEC lunt in hacprouincia carmina:hæ ut uulgo dicitur amatoriæcantiones Is paftorum fibulushæcarma cmturæ verum quid agamus nec quid deceat cogitantes folum quod cupimus hoc nidemus. O qft

PP

-ocr page 524-

PARTIS


II


TRACTATVS


îllud tps adueniet cutti angelus nuncîû apportct.Marcellatn nolham ad palaflinx lîttusfâppulfam:amp; defîgiîâtIogt; toti monachorum chori:tota uirginû agmina côcrepabunt.Obuiam iam iâfj geftimus occnrrereJSc ca terre fan^ nó expcftato uehiculo cócitö pedibus ferre corpus tenebimus manus ora cernemusamp; a defiderato uix auellemur amplexu.Ergo ne erit ilia dies:qft nobis liceat fpeliîcam faluatoris intrare.In fepulchro dni flere cû forore Herecuj matre.Crucis demum lâberelignû Si inoliueti monte cuj afeendenredno uo to amp;aîofnblcuari uidereexire Lazarum fafciiscolligatum Si fluctaiordanisadlauacbrûdni puriora Inde ad paftojï caulaspgere in Dauid orare Maufoleo. A mos jjphetâ etiam nûc buccina paftorali in fua,pfpiceretupcclâgentc.AdAbraâ Ifaac amp;Iacob.Triumquoc5illuftriü foeminarû ueltabernacula propcrareuelmemoriasuiderefonteminquoaPhilippoeunuchiiseft tinftusfamariampgercamp;lo# bannis baptiftæ.Hclifæi quoçpamp;abdiæparitercineresadorare.Ingredifpeluncasinquibusperfecutio nis Si famis tempore ^^phetarum agmina funt nutrita. Ibimusad Nazareth : Si iuxta interptationem nominiseiusflorcuidebimnsgalileæhaudfgt;culindecernit Cana dnquaaquæinuinum uerfæfunt Pergemusad Tabitium Si ad tabernacula faluatorisnô ut Petrusquôdâ uoluitcum Moyfe Si Helia fed eu parte cernemus amp;nbsp;fpûfftô.Inde ad mare ueniemus genezareh:amp; de qni^fi; feptem panibus uide bimus indeferto amp;quî^amp; quattuorhominû milia faturata. Apparebit oppidû Nairn incuiusportis


te.


Can.j’


Exo.I4j


Exo.17;

Nûe.zo.


Exaie.


Exo.i^


trunie.h.


EXO.JZ. K


uiduaefilius fufeitatus eftmidebif amp;nbsp;Hermonamp;ltorrens Endor in quo fuperaturfyfara.Capbarnaum quoc^ fignojüdni familiaris Si omnispariter galilæa cernitur. Et tunccomitantexpocum perfylo Si bethel amp;nbsp;cætera loca inquibuseedefia: quafi quædâ uiftoriarum domini funtetefta ucxilla^ad noftrâ fpeluncâ redierimuscancmusiugiter.crebroflebimus:indefinentcrorabimus:amp;uulneratae.iaculofal uatoris in cômune dicemus.Inueni que quæfiuit aïamea.-tenebo eû Si non dimittamillum.

Traftatusbeati Hieronymi pfbyteridedecctentationibusifraeliticippEiqbusdnmirritauitin de ferto ubi tpa illarum Si locadefignat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LX.

Aeefuntuerba quælocutuseftMoyfes ad ocm’ifrFnntranfituiordanisinfolitudine campe ftri:contra mare rubrum îterphara':amp; Tophel amp;nbsp;Labanetaflerodietauri abundâtiâ : undci» dm dierumiterdc Horeb ad montemfeirufcg cades ßarnq-Haeefunt uerbaquibuscorrigt; puitMoyfesfiliosifrF,pdecemtentationibusqbusdnmtenrauerüt.VndednsinlibtoNuÿ meroß: dicit.Attn oés qui uideruntmaieiïatem meâ:amp; figna quæ fedin ægypto:amp; in folitudie Si ten tauerunt meiam perdecc uices.-nedobedicrûtuoci meænô uidebunt terra proquaiuraui patribusip forum.Quastentationeshicbreuiteramp;obfcure Moyfes enumeratdicenslnfohtudineinquaoftenjï dit eos pro aquæpenuria duabus'uicibus’rentaffednm.De prima tctatiôe ita in exodo legit. lurgatus populus contra Moyfcn Si ait.Da nobis aquam ut bibamus. Quibusrndit moyfes quidiurgamini côtra me.Curtantisdnm.De fetfa tentationeita in libro Numéros didt.Cûcjîdigeretaq ppf“S ad eûlocû in quoait.Hæc eftaquacontradiftiûis :ubi iurgati funt filiiafrFcôtra dnm: Si fandifi^ catus eft in eis.Tertiatentatio conti net in eo qgt; ait.In capeftri côtra marerubru in quo loco murmuraf ïedicunt côtra dnm quia pcmptosægyptios fuifle Moyfi nô credideruntfibi de uerbodni dicenti.fed potiuseosfefubfequitimueruriunde didtinpfalmo.Parresnôintellexeruntmirabiliaamp;c.Quartal quinta tetitatio côtinet in co cp ait inter Pharâ 6c Tophel Si Labam.Phara' interptaturonager.Tophel ftultitiaîLabâ album Quod ita intelligitqafilesonagrofaftifiliiifrEllulteegerunt tentâtes dnm dua bus uidbus.Supalboiîeftfupmâna.manaueroalbüdicitmteftilludExodi.Appellauitij domus ifiE nomen eius Man:qtf eratquafi femccoriâdri albû.Vnatcntatiofuit iupereodejmâna. Sieufinexo do didt.Hic eft ferme quem pcepitdns colligat ex eo unufquif« $tum fuffidt ad uefccdûamp;poft pau ca dixit ad eos Moyfes nullus ex eo referuet in manc.Qui nô audierunt cum fed dimiferunt ex eo qui dam uf^ mane. Altera fuit tentatio de qua poft pauca in eodem loco dicitur. Sex diebus colligite : in dieautem feptima fabbatum eft dninedreo non inucictur: uenitautfeptima dies:amp; egreffi depopulo utcolligerentnoninuenerunt.Dixitautdominusad Moyfen : uftpquo nonuultisferuaremandata mea;amp;legem meam amp;c.Sexta tentatio continetur in eocp aitamp; afferoth.Affercthuerociuiraseftfoli tudinis uidna amp;nbsp;interptatur uilla in cuius territorio.id eft in fepulchriscôcupifcentiae fafta fuifte legit fecunda tentatio carniurndn qua etiâ prima tentatiocarniumcôpleftitur. De prima inlibroexodi le; git.DixeruntMoyfesamp; aaron ad'ocsfiliosifrael.Vefpere fderiscpdnseduxerituosdeterraægypti:amp; mane uidebitisgloriadni.Audiuitcth murmur ueftrum côtra dnm.Et poft pauca locutuseft dns ad Moyfendicens.Audiuimurmuratiôcsfiliofi:ifraeI.Loquereadeos.Vefperecomedetiscarncs:amp;ma; nefaturabimini panibusfdetifcp lt;p ego fum dns deus uefter.-Faftu eft ergo uefpere Si côfcendcscotur; nixopcruitcaftra.De feptima auttentatione inNumeris dicit.Interea ortu; murmur populi quafi do lentium pro labore côtra dnm:quod cum audiffetiratuseft Si accenfusignisdni deuorauit extremaj parte caftrojt.Et poft pauca fanftificamini eras etem comederis carnes. Ego afit audiiii uos dicere gs dabit nobisefcascarnium.Bene nobis erat inægypto.Dabit uobis carnes amp;nbsp;comederis non uno die : iielquini$:autdecemautuigintiquidc:fedufcpadmcfemdieröexietpernaresucftrasamp;uertctinnau feam eo cp reppuleritisdnm:qui in medio ueftri eft.amp; fleueririscorâ eo dicenresj Qyare egrefli fumus de ægvpto.ltem paulopoft adhuccarnes crät inter dentes eoruj : necdefecerathmôi dbus:amp; eccefuror dni côdtatus eft in populu.-percuffit eum plaga magma nimis.Oftaua tetatio côrinet in eo cp ait. Vbi auri eftpIurimu.Notadu nâ^ cp inhebraeo amp;nbsp;abûdâciaauri habeat.Abundâtia etnauri intelligitur ui tulus aureus



-ocr page 525-

Kîtterarnln Hebrnîcanitn intetprartatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epîftola LXÎ

tulusaufeusquêfabricati fôtfiliiifradfibiideosffiorâteMoyrccGdnoimôtefynai.IccircoabCdâtîa aundicit:qa in idolo molesoimpeccatoftconfiftinamp;idolum prooibuspeccatisabundar.Nonaien tatio ptinetut in eo (ÿ ait.V ndecim diebns de H oreb per uiâ montis feyr. Quod in hebraco ira habetur undecim diebus iter de Horeb ad monte feyr.Fabricato ita^ i Horeb idolo undedmo die uenetötad môtefeynq eft infubutbanoduitatis Cades barne:ubifiliiifraeltctauerötdnmficütin libro Nume^HuniC’H« roßifcribit.Vfcjquomultitudo hæcpeflimamurmuratcôtrame.Quærelasfilio^tifrFaudiui.Dicer;’ goeis.Viuoegodidtdns.Sicutlocutieftisaudicteme.’ficfaciä uobis.lnfolitudinehac iacebüt cada? ucraueftra.Etpoftpaululûiuxtanumerûquadragitadierû qui bus cófideraftis terra annus 4) die có^ Îgt;utabit:quadragitaannisredpietisiniquitatesueltras:amp;fdetisultionémeâ qinficutlocutusfum:fic àdâhuic multitudini peffimæ:quæ eófurrexit aduerfum me in folitudine hac moriet amp;defïdet.ltclt;5 locutuseftmoyfesuniuerfauerbahaîcadfiliosifraehamp;luxitpopulusnimis.'amp;eccemanepriofurgcteS afcenderutucrticcimontis:amp;dixerût.Parati fumusafcendereadlocûdequolocutuseftdns. qapecca^ uimus.Quibus Moyfes:cur inquit träfgredimini uerbû dni qd uobis nô cedet injjfperu. Nolite afcê(gt; dereznôeni eft dns in medio ueftrume corruatis corâ inimicis ueftris.Itc^ poftpauca:atilli cótencbra^ li afcenderût in uerticem môtis. Area aût teftameti dni amp;nbsp;moyfes nô receflétût de caftrisîdefccdit ama lechitesamp; Chananæusquihabitabâtinm5te:amp;percutics eosanjcôddcspfecutuseftcosuf«}Ormalt; tuons ifte in quo Amelechites amp;nbsp;Chananæus babitare dicunt môs feyr întelligic:ficut in Deuterono^ tuio feri bit :i ta egreffus amorræus qui habitabat in môtibus amp;nbsp;obuiâ ueniês pfecutus eft eos:ficut fo lent apes pfequi 8i cedditdeSeyr ufcç Orma.Dedma tctatiocôtinet ineotp aitufi^ cadesBatne.Haec lêtatiofuit incadesBarnc.Vndemovfesmifitexploratoresadcôfiderandâ terrachanaâ:ficutinlibro numeropcdidt.EtlocutuseftdnsadMoyfendiccsJVlitteuirosquicôfiderctterrâdianaâquâdatur? Vbi fupra. fumfiliisifrael amp;c.Etpaulopoft amp;nbsp;dixitdnsad Moyfen.Vf(çquodetrahetmihipopulusifte;quou9 nôcredentmihi in oi'bus fignis quæ fed corâ eis.feriâ igitur eospeftiictia ati^ côfumâ. T e aüt fadaj

îngentê magnâ.Iterupoft paululû.Attn oêshoïesqui uiderôtmaieftatc meâ quæ fed inægypto amp;nbsp;in , folitudine.amp; tctauerûtmeamp;c.Non uidebut terra pro qua iuraui patribnseoi.i::necquifqgt; ex illis q de iraxit mihi intuebitur eâ:nec moueat quis qi a deferto pharâ non de cades barne JM oyfes exploratores mifitiCadesenim BarneipfacftPharamquodinlibroIofueitadidt.Locutus eft Caleph ad lofuc. Molli quid locutus fit deus ad Moyfen hominem dei de me amp;nbsp;de te in Cades B arne. Quadragira an? norumetamquandomemifitJMoyfesfamulusdominiadterramconfiderandam. Siquisdelo? cisfanftisampliusabeatoHiero.noffedcfideratrequiratinæpiftolaad Damaium de melchifcdechî amp;adDardanumdeterrarepromi(rionis:amp;infunebrideobitufanôæ Paulæ:quarum priores inter quæftiones ueteristeftamenti:alteram inter funèbres inuenies.

Epiftoiabeati Hiero»adPaulâ urbicâdealphabetohebræoru infinuans uniufcuiuf^littere feu ele? menti interprætationem ateg ad ftudia feripturarû exhortans. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. LXI

HVdiuftertiuscûcentefimôoftauûdecimumpfaImumtibiinfinuareconarer:amp;diccremom nem morale locû in eo effecôpræhenfum amp;nbsp;quô philofophi folct difputatiôesfuas in phifi^ cam:ethicam:logicâlt;5 parririâta ôi eloqadiuina:aut dénatura difputare:utin Genefi amp;nbsp;in Ecclefiaftico.Autdemoribus:utinptouerbiis:amp;inoibusfpatfimlibris:autdelogica^qua uoflri theologiccfibi uendicânntinCâticocâticoçtüamp;ineuâgeliis.Licetapoftolusfæpejjponat.aflïi? tnaucôfirmenatcgcôcludanquæfipriaartisdialefticæfunt.Studiofiffimeperquififtiîquid fibi uelinc hebreælitteræ:qinpfalmoquclegebamustuidebantinfertæ:Rndifclt;fmordinêlfarum eoeffe côpofi tunuquo uidelicet ex primalittera:quæ apudeos uocat Aleph:'ofto uerfus inciperct.Rurfus ex fequê tiBethtotidcuerfusexordiûfumpferint.AcpofteaexGymelidcnumeruscDpleretur;atlt;5 ira ufij ad Thau:q apudcosextremalitteraeft:pfalmûeffecôfcriptô:amp;exfingulisquibuftjelemctisfcefm inter prætationceojtîdebereintelligi quæfequærctur.Idctidcflagitafti:ut tibi interptatiôeslitteraji: edicerc fingulaBü.Dixi fateor uerû qa ^^pterbarbarie linguarû memoria labil.-omne qtfdiximusdefideras cô? mentariolu fieri.'utfi inaliquo forte titubauerisobliuionc leftiopfoletur.acpriufi$ de fingulis differ ta feire debes:quattuorpfalmos fedm ordinc hebræoæ incipere elemctoRr.-rricefimüfextüæctefimûde? cimuamp;cctefimondlauûdedmû:hôcdequonûcfcribimus:amp;centefimuquadragefimfiquartô. Ver3 JM debesfeireinpriotibuspfalmisfingulislitterisdingulosuerficulosqui trimetroiambicouetfu côftât effe fubnexos.Inferiores uero tetrametro iâbico côftare fcilicet:ut Deuteronomii canticû feriptuj eft in centcfimooftauodecimopfalmofingulaslitterasoftoni uerfusfequunturnncctefimoquadragefimo quarto fingnlislitteriscfinguli uerfusgemini deputant.Suntqui amp;nbsp;alioshocordineputant incipere: fedfalfaeoriiopinio eft.Habesamp; in lamentationibusHieremiæquattuora!phabeta:ex quibus duo prima quafi faphico metro feripta funt:quia tres ùerficulos qui fibi connexi funt amp;nbsp;ab una tantû litte? raincipiunt.Heroici comma côcludit.Tertiû ueroalphabetu trimetroferiptum eft:amp;alterinis littetis: fedeifdemtertiiuerfusincipiunt.Quartû alphabctû fimilecftprimo amp;nbsp;fecudo.Prouerbiaquoiÿ Salo monis extremû clauditalphabetumrquod tetrametro iambicofupputatur:’ab eo locoinquo ait mu? uerem fortem quis inueniet.Quomodo autem in his noftris litteris nôpôt quis ad legeda uerba texcn dalt;ç procederemifi prius ab elemetis cœpcrit.ita amp;nbsp;in feripturis diuinisnon ualemus ea : quæ maiora lunt nofletnifi ab ipfis ethicæ mâdatis habuetimus exordiû.fecudû illud qd ^jpheta didt. A majjdatis

PP H

-ocr page 526-

PARTIS

TRACTATVS V

tuîs întdlcxî:quod nidelîcet poll opEra:cofperîtbabcrefcientiâ fccr£toiû.iVfmm isffi ccpkndiî^ Il qd petiftizutfenfum uniufcniuCç dementi interptatio annexa fignificet.Altpbzdoftrina iterpratat.Beth domus.Gimdzplenitudo.Deleth tabulatu.He:ifta.Vauamp; Zaizhaec.Etb.-uita.îhetfcoriû.ioihzprind piû.Capb:manus.Lamechdifciplinæfiuecordis.Men:exipfis.Nun:fempiternô. Samech adiutoriû. AinfonsfiueocuIus.Pbczos ab orenôaboffediôûintellige.-nelrarum âbiguitatefallans. Sade iufti^ dx.Cophuocatio.Rescapitis.Sendentiô.Thaufigna.Polliterptationc elcmetojt intelligctiæ ordo diccdus ell.Aleph BethGimel.Ddeth.Primacônexioeftzdoftriadomusplenirudo tabularûcp uideli cet doftrina ecdeliæ quæ domus dei eft in libro^ repcriat plcnitudine diuinop;. S ccfa cônexio eft. H e Vau Zai ifta amp;nbsp;hæc uita.Quæ erii alia póteffe uita fine fcientia ItripturaarPet quas etiâ ipe xps agno^ ïcitur qui eft uitacredentiû.Tertiacônexiohabet.Thet loth bonü principiû.'Qaqjuisnûcfciamus uni u er fa quæ fcripta funtztn ex parte cognofcimus;amp; ex partes phetamus:amp; nue per fpeculûin ænigma^ te uidemuS.Cûauté meruerimuseift cuxpo:amp; fimilesfuerimusztuclibrop: doâ:rinaceirabit;amp; tune uidebimus facie ad facie bonû principiûficutieft.Quartacônexioeft.Caph.Lamechmanusfiuedifci plinæfiuecordis.Manusintelliguturinoperecor amp;nbsp;difciplinaintdligunf infenfu:qanihilfacerepof fumusmifipriusquæfaciendafuntfcierimus. Qui ntaconnexio eft. Mc Nun Samech exipfisftmpi ternû adiutoriû hoc explanationcnonindiget:fedomniluce manifeftiuseftzex feripturis sterna fubgt;gt; fidia miniftrari.Sextaconnexiohabet.AinPhefadefonsflueoculusorisiufticiæfecundûilIudquod in quarto numero expofuimus.Scptima connexio eftquæ eft extrema quo amp;nbsp;in ipfo quozj fepeem^ tio numero fit inyfticus intelleftus. Coph.Res Sen Thau uocatio capitis dentium figna. Pet dentes articulata uox promitur:amp; in his fignis ad caput omnium qui eft Chriftusperuenitur.-perquem ue^ nituradregnum fempiternum.Orotezquidhocfacratiusfacramentot'Quidhocfacramenti uolu:’^ ptate iocundi us. Qui cibi quæ mella funt dulciora $ dei fcire prudentiam i n abdita ei us intrare:amp; fenfumaeatorisinfpicere amp;nbsp;fermones dnidei tui qui abhuiusmundi fapientibusderidenturplenius difcere fapientia fpiritalis’Habeantfibi cæteri fi uelint fuas opes uafegemato bibant fetico nitea't.Plau fu populi delcftentur:amp; per uarias uoluptates fuas diuitias uincere nequeant.Noftræ diuitiæ fint in le ge dni meditari die ac nofte pulfare ianua non patentem panes trinitatisaccipere amp;nbsp;fæculi fludusdo^ minopræeuntecalcata.Saluta ßlefillam amp;nbsp;Euftochiûtyrunculasnoftras SalutaFodicianâ uere car^ nis amp;nbsp;fpiritus uirginitatefoclicem.Saluta reliquum caftitatischorum:amp; domefticam tuam eedefiaj cui omniaetiam quæ tuta funt timeozne dormiente patrefamilias inimicushomo zizania fuperfe^^ minet^uis enim dicere audeant ego ciuitas firma ciuitas quæ non oppugnatur nullohoftili obfiden teexercitu fecutus eft. Nemo utbeatus Cyprianusaitfatis tutus periculoproximus.Exemplar apifto læfiaccipereuolueritftudiofiffimaEuftochiumnoftra Marcella tribuito amp;nbsp;mementomeiobfecrans ucdns nofter lefus xps conterat fathanam fub pedibus nofttis uelociter Amen.

ßcatiHiero.pradbyteri adMarcellam dedeccmnominibusquibusapudHebræosdidturdeusamp; fingula nomina latineexponentis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. LXri.

Onagefimum pfalmum legens in eo loco qui infcribitur. Qiii habiratin adiutorio altiffimi in ptcftione dei cocli cómorabiturdixerd apud hebræos pro deocodi dïepo fitumfadaiqcf Aquila interprætat canon fiue nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qcfnos robu^

ftumamp;fufficicntcad oîappetrandapciperepoffumusunumcçeffededecemnoibus quibusapudhebræosdeusuocat.Illicoftudiofiffimepoftulafti.uttibiuniuerfa noîa cum fua interptatióedirigerê.Faciamquod petifti.Primû nome dei eftEl.qd’.Ixx.de

um.Aquila nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eiusexprimens nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideftforteminrerprætatur.Dein

de.Eloim amp;nbsp;Elocquod amp;nbsp;ipfum deus dicitur.Quartum Sabaoth quod .Ixx.uirtutum. Aquih exer^ cituuminterprætatur.QuintumElionquodnosexcelfumdicimus.Sextum Eferieiequodin Exo!?igt; dolegitur qui eft mifitme.SeptimumAdonai.Quem nos dominum generaliter appellamus Oda# «um ia qd*! deu tm ponit:amp;: in alleluia extrema fyllaba fonar.Nonö

î.ineffabilc putauerutaliq his Iris fcribit.Ioth.He.Vau.He.qd’qdänöItelligctesfptcrelemctor^fiFitu# dine cûingræcislris repperint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legere côfueuerût.Decimû qd“ fuperius didu eft fadai. Etjn

Ezechiel interptatü ponitur.Scireaütdebemustf cloimcômunisnûerifitqgt;amp;unusdeusficuqcetamp; plures ad qua fifitudiné coclu quoeç appellat amp;nbsp;cœli.i.famain. Vnde amp;nbsp;fæpe interptes uariant cuius rei exemplum nosinlinguanoftrahaberepolTumus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;falonas.

Eiufdemad eandc Marcellam tria uerbahebraicacxpluribusexponentiszuidelicet Alleluia Amen. Maranthazubi tönern reddit quare in aliaj lingua a feptuagitainterprætibus nel abapoftolis reduda nonfucrint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. LXIII

Vpercumpatiterelïemusznonperæpiftolam utanteconfueueraszfed præfens îpfaquæfi## ftizquidea uerbazquæ ex hebræoinlatinû nóhabemusexpffaapud fuosfonarêtzcuncg fine interprætatiôefintpofita.Vteftillud.Alleluia.Amen.Marâthaephod amp;c.quæin feripturis ___.refperfamemorafti.Ad quod nos qadidâdiangufHacoartamuribreuiterriidemus.liinefe^ ptuaginta i nterpteszfiueapoftolos id curaiïezut qtü prima ecclcfia ex i udæis f uerat côgrcgata z nihil ad credentiu fcandalû innouaretzfed ita uta paruoimbiberâtrraderêt.Poftea uero q? in uniuerfas genres euangelii dilatatus eft fermoznon potuifte femel fufeepta mutari.Licetamp;iUud inlibris fuis quos j7in# ÎIKOIÇ

-ocr page 527-

tnrcrptatîodiapfatmatîsAmenamp;Maradiâ* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÊpîÆoÜ; LXiif

^iKôiçuocatOrigenesafrerat.ppterucrnaculumlinguæuniufcuiufqjidiomanonpoffeiraapudalios; fonare:utapud fuos difta funnSi multo melius elle nô interptata ponere $ uim eoB2 iterpatiôe tenua^ redgitur Alleluia exprimiLLaudate dnm.Ia quippe apud hebræos unû de decem dei noibus eft'amp; in il lopfalmoubilegimus.Laudatednmqinbonuseftpfalmus:apud hebræos legitur alleluia ÇikttoBe J àmiSv..Amenuero Aquila,-TTETriqToxiEvoq exprimitqd” nos tideliter poffumusdiceteduftûaduei: bum ex nomïefidei.Amen.lxx. ÿ? voiïo dd eftfiat.Vnde 8i in finclibrorum in qnqg fi quidem üolu^ mina pfalterium apud hæbræos di uifum eft)fiat fiat tranftulerûnqd’in hebrato legiî. A me amen quo fciliceteaueredifta:quæfuntfupraconfirmentur. Vnde amp;nbsp;Paulus afferitnon polie aliquemrefpôde/ reanien:id ellconfirmare quæ pdifta fuBtmifi intellexerit pdicationê.Marâtha magis fytû eft q hebrae um.Taetfi ex confinio utracuc^ linguary aliqd amp;nbsp;hebræum fonet amp;nbsp;interpretat.'dns nofter uenit iutfit fenfus.fi quis nô amat dnm iefum anathema finamp;illo cópleto deincepsdnferat dns nofter uenittp fup fliium fit aduerfum eû odiis ptinacibus uellc contcdere:quc ueniffe iam cóftet Veilem tibi aligdamp; de diapfalmate faibete: qtf apdquot; hebræos faibit fcla.Et de ephod:amp; de eo qdquot; in cuiufdâ pfalmi titulo ha betur:Promelech:amp; cæteris iftiufmodi:nifi amp;nbsp;modû epiftolici charaftetis excederé: amp;nbsp;ubi auiditatent magis dilatædeberent facere queftiones.Tritû quippe eft ^juerbiumiultroneas puteremerces. V ndedc * nos deinduftria dicenda reticemusait auidius uelis âudire;quæ tacita funt*

Eiufdem ad eandem quid fignificet diapfalma latineiquod in fine pfalmofe fcribiturdocens (ecurt dumOrigenem poniprofemper uelfempiterno: Et de tribus libris quorum alterum apudhebræos în^finclibrorumfubneiftitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXIllI

^^^Væacceperisreddendafuntcum fœnore.-fottiftjdilatatie Ufuram ptutit.Dediapfalmate j noftramfnîam flagitaras epiftolæbræuirajem caufati fumus : amp;nbsp;rem libti nôpofte explicarî litterisptexuimus. Verum quid prodeft57£vù7oxtùK7Eivadæpulasconcitarecûineo ma/ iot tibi cüpiditas filentio concitet.Itacg ne te diutius trahâ.-habeto pauca pro pluribus.Qui// dam diapfalma cômutationcm metri dixerunt efte:alii paufationc fpùflanfti.monnulii alterius fenfus tTOrdium.Sunt qui rhithmi diftindioneStquiapfalmitunctpisiunftauoce'adorganiicanebantuc cuiufdâ muficæ uarietatis exiftimctfilentiû:nobisnihilhorû uidetæû aqla qui ucrboru hebræorûdili gentiflimiisexplicatoreft.fela.hocêdiapfalma qtf ex famech.Lamech He fcnbiturfemptrâftulcrit: amp;nbsp;mueniamusin pfalmorumquocç fine diapfalma pofitumnit eft illud in tertio.Dentespdôrumcôtri üifti. Dn i eft falus: amp;nbsp;fuper ppEm tuu } bndiftio tua. S ela:id eft femp.E t in uicefi motertio: Quis eft ifte *^^5 gloriæ:dns uirtutû ipe eftrex gloriæ femp:amp; contra in pfalmis multoii; uerfuum penitus non inuc ’^utunin.xxx.uidelicetfexto.'amp;.lxxvii.amp;in.cxviii.rurfusnonuspfalmusdiftinguatcanticû diapfalma dsæumuticçficutquibufdamuideturdiapfalmaiudidumfilentiieftenonpotritexquo animaduec dmus hoc uerbum fuperiora pari ter iferioraq; cônedere autcertedocerefempiterna efte quæ dida fnnt *itdlilludintcrtio.Multidicuntaîæmeæ noneftfalusin deofuofemp.’Etrurfum.Vocemeaaddnj damaui:amp;: cxaudiuitme démonté fandofuofemp:amp; in quarto.Vtqddiligitisuanitatc.amp; quæritis •l’êdaciumfempeK'Etalibi.quædicitisincordibusueftrisîamp;incubilibusueftriscompôgiminifcmp Etin AbadmcîDeus ab auftro ueniet.amp; fandus demontePharam femper.Etinfta.Iuramenra tribuj; bus quælocutuseft femper.Scireautem debemusiapudhebræos in fine librorummnûe tribus folere Abac»J. lubnedi.utaut Amenferibannautfelarautfalom quod exprimuntpacem-Vnde amp;nbsp;falomôpacificus dicitur.Igit utfolemusnoscompletisopufculis:addiftindionemrei alteriusfequentismediumintec ponere explidt.-autfoclicitenautaliquid iftiufmodi:ita amp;nbsp;hebræi.utquæ feripta funt roborentur face^ refolentut dicant Amcn:autin fempiternûamp; fcribendapmemorant.ut ponant felaraut tranfadafocli citer proteftantur pacem in ultimofubnotantes.H æc nos de intimo hebræoR; fontelibauimus»nô opi nionuriuulospfequentcsmeiÿerroiï: qbus totus mûdusrepletuseft uarietatepterritirfedeupientes: amp;: feite amp;nbsp;docerequæ uera funt. Quod fi tibi nô’uidetunqd Origenes dediapfalmate fenfetitmetbiî inter ßtaborad uetbummt qa'nouitiamuftacótcmnisrfaltcueterisuiniaudoritateducaris.fepcqtcnscau!« fas cur in quibufdä pfalmis interponat diapfalmarobfeniaui dilgentiftime in hebræo:amp; cû græco con Siiïiiliiodo tuliîinuenitç qaubilinguahebræafela:græcauerohabetfemper:autqdiftiufmodi ibifeptuagintaamp; Theodotionamp;fymmachustranftuleruntdiapfalma.Nemuero nocetexcplis affirmareqtf dicimus* ^n.lxxiiü.pfaimorcuiusprincipiöeft.Confitebimurtibi tkuscófitebimunamp;inuocabimusnomctuö Poftilludego cófirmaui colönas eiusxapud feptuaginta amp;nbsp;Theodotionê:amp; fvmmachö eft diapfalma proquoapud Aquilam póderaui colunnaseius femp. fn fexta uerofirmaui colönaseiusiugiterPot ro in hebræo habet poft ammudaqd” eftcolunnas eiusrfela.Etrurfumnn.lxxv.cuiusprincipiû eft:No rnsiniudæadeusrinuenimusapud feptuaginta amp;nbsp;Theodotionem poft feutum amp;nbsp;frâmeam : amp;nbsp;bellu diapfalma. Apud fymmachum poftelypeum amp;gladium amp;nbsp;bellum fimfr diapfalma .Pro quo Aquî lam poftelypeum amp;gladium amp;nbsp;bellum femper. Apud quintameditionempoftfcutum amp;romphe;/ am Sebellum femper.lnfcxta ucropoftfcutum:amp; gladium amp;nbsp;bellum infinem.Erarcçrurfuminhe^/ ^aicoomalamaqcf eft amp;nbsp;bellum fêla. Et in code pfalmo poft ilium locum utfaluosfaciat mites terrs Diapfalmarapud fymmachum diapfalmajamp; apud Aquilâ fempmeenô amp;nbsp;apudquintâ dnfextauerö ipJ_mem.Etinhabraico erat poft aniaresqd“ eft mitesterræ.fela^.Atcç ita cum talem uniufcuiufcjedi/ tio!sopinionc,reppiffemus:hæcânotauim?:utrûautcüiufdâmaficæcâtilenæ:autrithmiîmutation2

pp lii

-ocr page 528-

PARTIS

TRACTATVS VI

S de organis.

qui interptati funt diapfalma rcnferint:alïudueïtellexerint:iudicio tuo derelïquo. Hucuftj Ofïgênésï cuius nos maluimus in hac difputacione dutaxatimperitiatn feq:$ ftulta haberefcientia nefdentium Beati Hiero.plbyteri ad Dardanü dcdiuetfisgeneribus muficorum fcilicet. OrganoT ubaFiftula Cithara fambucca ß ucdna Pfalterio Tympano amp;nbsp;Choro:que infcripturis memorantur oftendens qiiseoßt formafueritapudhebræosxamp;qdmyfticefpiritaliterij fignihcent. Epi. LXV

ps.|ï.'

de tuba Dan.3.

äeßdub

ca.

Ogor a te:ut tibi Dardane de aliqbus generibus mulïco{i;:ficu t res docet :uel uifione uel an ƒ dita breui fermonerefpondeam.Alia em adluddum^fetre no poffum:qa unaquæfj resfe^ ingeniu duse(l;quæaûtpoffuntenarrari libcter explicabunt :ptimuoim adorganoru eo maius elTe his in fonitu amp;nbsp;fortitudine nimia côputâtur clamores uenia de duabus ele^ phätoß: pellibus côcauû cóiungit:amp; pet duodecim fabrop- fufflatoria compenfat : per qndecim dcutas aeteasin fonitu nimiû qnos t modu toni trui condtat: ita ut per mille paifuû fpatia fine dubio fenfibilr uticgamp;ampliusaudiatficapudhebræosdeorganis queabHierFmuGçad monte oli ueti amp;nbsp;amplius fonanturaudiunfcomprobâtur.Duo genera organi a plærifc5eédicunf.Primûeftqd’pdiximusamp; ali ud qd* dépcgrinatione ifraelitid populi apudbabylonios infcribif fup flumina babylonisamp;c.Hoc to tum figurait ac fpiritualiter fignificat euangelium xpi. Quod amp;nbsp;illud duabus pellibus.i. dua^ leguj afpcritate côiungif pet qndcdm fufflatoria fabropa.i.pet patriatchas ac ^»phetasper duodecim cicutas aereas.i. pet apFos fonum nimiû.-emittit ficut fcriptu eft.In ocm terra exi uit fonus eo^:dc reliq. Qiiod e in modu tonitrui.i, uox euangelii in toto orbe terrarum:ficut fcriptum eft.Vos tonitrui tui neus in ro ta pet millepalTus.'idcftpfcftum numcrûdecem uetborû legisimplet fonus dus in falicibus :id eftpec laborcm uniufcuiufœ doftoris labiorû eua'geliu pdicatîTuba itaçg de qua in Daniele faipturaeft Cu audieritisuocêtubæFiftolaedthare:rcliquadiuerfisfigurisacformisefficiunt.Alirer emefttubaconƒ grcgationisppFi aliter côdu(Sionis:alitetuiâ:oriæ:aliterpfcquendiinimicos:alitercôcuffîonisduitatô amp;nbsp;rcliqua.Tuba aut côfuetudinis apud rerû pitiffimos hoc modo intelligif tribus fiftulisæreis incapi te angufto infpirat in capiteperquattuor uodduftus æreos qui per æreum fundamentum quatetnas noces pducunturmugitum nimiumuehemenffimuc^profertltaeuagelium terna côfdïîone trium perfonarumfanftætrinitatishabebatincapitea”guftoinnatiuitateGhriftidiuinitateinfpiratur:amp;pec quattûor uodduftnsquattuoreuangeliftas.-peræremum fundamentum ftabilitatem fidei: amp;nbsp;opera in toto orbe uoce nimia clamores quos in modum congregationis fortiter emittit.Fiftula præterea ac tis elfe myfticæ:ficut fufores eatum rerû affîrmant:reperit ita bôbulum æreû duftile qdratû latilTimuj lt;5 quafi in modum coronæ cum fifocolo æreo fetrotj commixto:atcÿ in medio côcuffo qd* in ligno al to fpatiofoiÿ formatu; fuperiore capite conftringit:alterum altero capite.demi flb:fed terram non tan^ gi a plærifcp putaturamp; per fingula latera duodecim bombula acrea:duodedm fiftulis in mediopolitis in cathena fixis dependenttita tria bombula:in uno latere per drcunitû uticç fïgunt:amp; cndtato primo bombulo amp;nbsp;côcitatis duodedm bobuloFs; fiftulis in medio pofitisclamorc magnum fragorctj nimi^ umfupramodumfiFjjferunt.Bôbulumitacpcûfiftulis.-ideftdoftorin medio eccFiæ eftcûfpûfftôq Ioquiturineo:côftringit in ligno alto:id eft in xpo:q a fapictibus ligno uitæcôparat.in cathena: id eft in nde:amp;nótangitterra:id eft opera carnalia:duodedm bóbula.id eft duodecim apFicû fiftulis.'ideft diuinis eloquiis.Citharadequain.xlii pfalmo fcriptum eft.Côfitebortibi in dthara deus deus meus ^prie côfuetudinis eft apud hebræostquae cû chordis uigintiquattuor quæ in modu delta litteræ ficut peritiffimittadutiuti(5cóponitamp; per digitos pldari uariisuocibustinnuliffÿiftibufj indiuetfismo;gt; dis cócitatur.Cithara aùt de qua fermo eft ecclefia fpiritaliter quae cu cjttuoramp; uiginti feniofö dogma tibus trinam forma habens.-quafi in modu delta litteræ perfidem fanftæ trinitatismaniftftifflme fine dubiofignificat:amp; per manusuiri petri apFi:qui pdicatorilliuseft indiuerfosmodulosueteris amp;nbsp;no^ defatnbui; ui.teftamêti:aliterin littera:aFrinfenfufiguraliterconcutit.Sambucaitaçgqnæapudperitiflîmoshe^ bræojK ignora tes eft:antiquis tpibus apud chaldeos f uiffe reperit ficut fcriptu eft. C um audieritis uo# cé tubæfiftulæcitharæ fambucæ;amp; reliqua.ß ucca uocattuba apud hebræos:deinde per diminutionê buccina dicinfambuca aût fol apud hebræos interptat:ficut fcriptu eft fampfon fol eojt.Propterea au# tem apud eos fambuca infcribitut qa multi cortice arboris efle putâtamp; pet foliditatc melFuenei acmu tabilitatem quafi in modum tubæ de ramo arboris moueri pôt:ideo fambuca dicitur:quia æftatis tpe fieri pôt:amp; ufcj ad frigoris tpsdurare pôt.Arefcitem fctPm cômunem confuetudinem. l’ypos eorurn quidnmfuisinbonislaudantintpefrigoriseodemintpe tribulationisucl perfecunonis laudarecû de bfa’tcno nbsp;nbsp;nbsp;P”*propter infidelitatem uitæ : amp;nbsp;abundanriam diuitiarum fuarum Pfalrerium quo($hebraice

dctytrpa^ no.

Exo-iy. dedioto.

P ‘ nablô.GræceautempfalteriumLatineautclaudatoriûdicit.De quoin.liiü.pfalmodicit.Exurgepfal terinm cû cithara.Eft aût cû chordis decem:ficut fcriptû eft.In pfalterio decc chordapüpfallam tibi.For ma quadrata.Pfalteriû itac^ cû decc cbordis:id eft cum decê uerbis legis côtri tis contra ocm hærefim:q draraperqttuoteuangeliaintelligi.Tympanuj paucis uerbis explicaripôt que minima res eft eoqgt; in manu mulieris portari pofflt.ficutfcriptu; eftinExodo.Sumpfitaût Maria ^jphetesforor Aarôtym panum in manu fuaamp; eft minima fapia legis ueteris in manu iudæoæ.fynagogæantiquis tpibus fuit chorusquocgfimplex pelliscûduabuscicutisæreis.’amp;perprimam infpirat per fecûdamuoccemittit TypusppFi priorisqanguftâ intelligctiâ legis acceperatamp;per anguftâ uoluntatem pdicatiôisolainfic miterpdicauit.fi aûttetrena fapiéretac diligenter refpidam;amp; fpiritaliter,acmyftice intelligcndafunt.

BeatiHiero«

-ocr page 529-

Faff« cxpofihonisin can.cantî.fcprob3tîo;

EpîOoh LXVl

ß Wri Hîcro. pfbyteri ad Marcella æpFa.lnqua uitiofam cxpofîtionc rhetidi gallici in Câtica câtico mm rephcdit eo maxime q? Tharfisurbe Tharfo Ophaz j) petto fit interpratus docés iuxtahebraicâ uetitatem pro Tharfis lapidem pro Ophaz fpedesauri fignificari. Epiftola. LXVI fer^^riVpercû Rheticii Auguftiiduncfisepi qquôdâaCôftâtiopolitanoimpatorefubfifoeftro

obeâm Môtenfiû mifluseft Româxcômctariosincâticorû canticûplegiffem qrfhebræi

fc^^^fis urbe putaffe Tharfumân qua Paulus apFus natus lit:amp; aurû Ophaj Pettô fignificare:qa fohan.f ? ^fphasineuâgelioidc Petrus fit appcllatus:habueratuti^amp;i Ezechiele idipmuerbumbi de qnattuorEzech.n Jialibusfcribit.EtfpecicsrotapüficutfpeciesTharfis.EtinDanielededno.Etcorruptpeiufdcut.Tharpanie.io? “s-quod Aqlachryfolitiî.fymmachus hiacinthû interptant.Et in pfalmo in fpiritu uiolento contefes ps.47‘ •laues Tharfis.Et inter lapides qui inornatu facerdotistribuumnoîbusfculpti funtteiufdê lapidisno m£ninferitur:amp;oîsferercripturahocuocabulorefertaeft.DeOphazueroqddicâcûfupradiftus Da X Ji’el igt;phetai tertio âno Cyti regis Perfaiv poft tres hebdomadas ieiunii atep triftidædicat.-extuli ocuÿDanief.Jo^^ los meos:amp; uidi:amp; ecce uit unus ueftitus ßaddin:amp; renes eins dndi auro Ophaz.Plura qppe apd* he bræos auri funt genera. Vnde ob diftindionc nûc Ophaz pofitû eft.Ne qs Zaah putaret .-qd’ in Gcne^ l’nafci eu lapidecarbunculopdicaturrquærisfi Tharfis lapiscryfolitusfinauthiacynthusutdiuerfi in ^wprætes uolûtad cuius coloris fimilitudinê dei fpedes feribatunquare lonas^ppheta Tharfis ire uelle oicatur:amp; Salomôamp;fofaphatinregnorulibrisnaueshabuerîtquædeTharfisfolitæfuntexercere cô mercia.Adqd’faciliseftrhfioomonymfieffeuocabuli’i:(p amp;nbsp;Indiætcgioitaappelletur amp;itaetiaipm mareiqnia cæruleum fiKamp; fæpe folis radiis pereuffum coloré fupradidoruj lapidû ttahat : amp;nbsp;a colore Jiotncnacceperit.LicetrofephusthauHtteraobmutatagraKrosputetTharfnm appellate pro Tharfis. muumerabilia funt q in illius mihi cômétariis fordere uifa fut.Et quidé fermocôpofitus;amp; Gallicano mturnofiuens.Scdqd adinterpræté.Cuius^jfdïîoeft.-nôquôipfedifertusappareat.-fedqûoeôquile «Museft:ficfadat intelligereiqûo ipfe intellexit qui fcripfit.Rogo nô habueratdecé Origenis uolüî# Jia.Nôkerptescæteros.Nôcertealiquosneceffarios hebræOijj.Vt autiterrogaret:autlegeret:qdfibiuel

q ignorabat. S5 tft male uidet æftimafte de cæteris.'ut nemo poflît de dus errorib^ iudicare.Fruftra ^go a me dufdé ùiri cômêtarios poftulas.cfi mihi î illis mFto difpliceat plura placeât.Qiiod fi oppo fueris cur caeteris dederim audiesmô oSs eifdc uefei debere dbis.lefus i n deferto plures ordeads panib? Pa(cit:ftumctacds pauciores.corinthii in quibus audiebat fornicatio: qualis ncc îter genres lade pafeiî ^oqui nedö poterätfolidö dbû capere.Ephefii aûtî qb? nullûcrimcarguif:ab ipo dno coclefti uefeiî pane:amp; faaamentum quod a faeculis abfconditum fu erat agnofcunt.Neqg uero eorum qui a me ^mplaria acceperunt uel audoritateniel ætateducaris.C um amp;nbsp;Daniel puer fenes iudicet:amp; amospa 'ætcaprarum in facerdotium princeps inueniatur.

Incipit fextus tradatus fecûde partis principalis:ubi de feriptoribus græcisatcj latinîs diuerfïs inters prætibus acoptimo modo interpraetandi ac feribendi genere tradat.Argumentu inlibru uitorum ib *^um.ExaepiftolabeatiHierogt;addefideriumexcerptum.

Cripfi libru de uiris illuftrîbus ab apFis ufe^ ad nofträ «tatem imitatus Ttanquilfi grccô«^ Apollonium.Etpoftcatalogùmplurimorûmequocçincalceuoluminisquafi abortiuuj amp;nbsp;minimum omnium xpianorumpofuimbi mihi neceflefuittufeç ad quattûdccimû an^ num Theodofii prindpis quæ feripfetim breuiter annotate. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Prologus.

Ortaris dexter ut trâquilûfeqriésecdefiafticosfcriptoresinotdincdîgerâ:amp; qæ illc înenu^

Q’ merâdisgctiliû litteraæ uirisfccit illuftribus:ego î noftrisfaciând eft ut a paflione xpi ufij ad » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ul*iiii*Theodofii impatoris annûoés q de feripturis Tandismemoriæaliqd .pdiderûttibi bre

^=^-Sjuiterexponâ.Fecerôtqdéhocidc apudgræcosHermippus.Peripateticus.Antigonus.Dari hus.Satyrus dodus uir amp;nbsp;loge oîm dodiftîmus Ariftoxenusmuficus Apud latinos aut Varro.fantra •Kpoj.fginus amp;nbsp;ad cuius nos excplû uiri,puocafti Trdquillus:fed nô mea amp;nbsp;illoiy fiPis eft côditio. illi eï ueteres hyftoriasannalefog replicantes:potuerunt quafi de ingenti prato non paraam opufeuli fui cogt; tonamtexere.Egoquidadutusfamiquinullumpraeuiumfequenspeftïmö utdidtur magiftröme^ metipfumhabeQ^^ Si EufebiusPamphiliindecemecclefîafticæhyftoriælibristmaximo nobisad ïumentofaetit.amp; fingulorum dequibus fetipturifumusuolumina «tares audorum fuorum fæpe r^entur.Itaog dominum lefum ptæcor ut quod Cicero tuus qui in Romanæ arce ftetiteloquctiæ n5 eft facere dedignatus in bruto orarorum latin« lingu« texcnscatalogumiid ego in ecclefiæ feriptori^ bus enumerandisdignecohartationetuaimpleam. Si qui tarnen de his qui ufiç hodie faiptitanta mein hocuolumineprætermiffi funnfibi magis $ mihi imputaredebcbunt.Ne^enimcælantesfcri^ pta fua dehisquæ non legi nofle potui.Etquod aliis forfitan fit notum mihi hocterrarum angulo fue ritignotumxertecum feriptis fuisclaruerint non magnopere noftri filentii difpendio fufpirabunt.Dî leant ergo celfus:porphyrius;iulianusrabidiaduerfuschriftumcancs:difcant eorum fedatoresqui pu tentccclefiam nullosphilofophos amp;eloquentes:nulloshabuifledodores$ti Si qualesuiri earn fun^ dauerint:exttuxcrint:amp;ornauetint:amp;definantfidemnoftramruftic«tantumfimplidtatis arguerc: luam^ potius imperitiamagnofeant.

Explidt prologus. Indpiunt,capitula.

PP iiii

-ocr page 530-

PARTIS

TRACTATV5 Vf

ImonPetrusIacobus frater dnî.Mattha??q amp;nbsp;Leui diftus eft.ludas frater lacDbi.Pau lus q amp;nbsp;ante Saulus.ßatnabas q amp;nbsp;lofeph.Lucaseuâgelifta.Marcuseuagelifta.lobâ# nesapFs amp;nbsp;cuâgelifta.Ermesqui amp;nbsp;pallor Philoiudaeus.Luciusanneus Seneca lofe# phusMatathiæfiliusIuftlnustyberiéfis.Clæmcscps.Ignatiuseps.Policarpuseps.Pa (piascps.Quadratuseps Ariftidesphûs.Agrippacaftoris.Hegefippushyftoticus.lufti nuseps.Melitoeps Theophilus eps. Apollinaris eps.Dionyfiuseps.Cynicuseps. Ta Utianuscps.Philippuseps.Mufanus.Modeftus.ßardefanesepshaereticus. Vidor eps. Hitcnuseps.Pâtenôphus.RhodôTatianidifdpul?.Clænicspfbyter.Milciades.Apollonius.Serap:o , ApolloniusalterSenator.Theophilus alter eps.ßachilluseps.Polliaateseps.Heradytuseps.Maxim? Câdidas.Apion.Sextus.Arabianus.Iudas.Tertulianuspfbyter.OrigenespfbytetqAdamâtius.Am# monius.Ambrofiusdiaconus.TriphoOrigenisdifcipulus.Minutiusfalix.Gaius.ßerillusepifcop? Hippolytuseps. Alexander eps.Iuliusafricanus.Geminus praefbytcr.Thodorusepsamp; Gregorius Cor ndiusepsCyprianus.Pontianusdiaconus.Dionyfiuseps.Nouatianus haeteticus. Martion plbyter. Atchelauseps.Anatholiuseps.Viftorinuspfbyter.Curiuspraelbyter.Lutiâuseps.PamphiIuspraelhy# tenPhileaseps.Arnobiusrhetor.Firmianusrhetor.Eufebiuseps.Retitiuseps.Methodius.Iuuécus p# Ibyter.EuftochiuSepifcopus.Marcelluseps.Athanafiuseps.Anthoniusmonachus.Bafilijepifcopus. Theodotusepifcopus.Eufebius alius epifcopus.Tryphilusepifcopus.Donatushærefiarcha .Afterius praefbyter.Ludfereps.Eufebius alius epifcopus.Fortunatianuseps.,Achatiuseps.Serapiôeps.Hilari? eps.Viftorinusrhetor.Tituseps.Damafuscps.Apolliariseps.Gregoriuseps.Martianuseps.Photingt; haercfiarcha.Phenadiuseps.Didyniuseps.Optatuseps.Attiliuseps.Cirylluscps.Efitiuseps.Philani# us eps.Effrêdiaconus.Bafilius alter eps.Gregoriusalterepifcopus.Ludus altereps. Diodorus epifeo# pus.Eunomiushærefiardia.LudanusepsLatroniuseps.Tybetianuseps.Ambrofiusepus.Euagrius cps.AmbrofiusDidymi difdpuIus.Maximnsphûs.Gregoriusaliuseps.Iohâneseps plbyter Gelafi? cps.Theotimuseps.Dexteruirconfularis.Amphilotiuscps.Sophroniuseps.Hieronymuspræfbyter.

Explidunt capitula fodidtcr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. LXVII

Liber de uirisilluftribuseditusabeatoHicronymocuiquæaddiditiGennadiusanneduntur.

' Imon Petrus filius Iohannis ^uinciægalileæ:uico ßethfaida.frater Andreæ apoftoli 1 amp;nbsp;princeps apoftolorû.-poft epifeopatû Antiochenfisecclefiæ:amp; prædicarionc difper# fionis eorû qui de dtcûdfione crediderant in Ponto:Gallatia Cappadoda. Afia:amp;bi tynia.'fecundo Claudii anno ad cxpognandu S ymonê magum Româ pergitibi^ç xxv.annis cathedra faccrdotalê tenuit: ufcç ad ultimû annum Neronis :id eft.xiiii • A quo amp;nbsp;affîxus crud marty tio coronatus eft:capite ad terra uerfo:amp; in fublime pedib? eleuatis alleres feindignû:ut fie crudfigeretur.ut dnsfuus.Saipfit duas æpiftolasquæcanonicæ no# minanf:quarô fetfa a plærifqjdus effe negatur:pptcr ftili’cû priore diffonantiâ.Sed amp;nbsp;eudgeliu iuxta Marcuqui auditor eius amp;interpresfuithuiusdidt.Libriaüteiusequibusunusadoß.*eiusfcribit ali us cuangelii:tcrtius pdicatiôis qrtus Apocalypfis:qnrus iudidi inter apocrypbas feripturas reputanf. S epultus Romæ in uaticano i uxta uiam triumphalem totius urbis ueneratione celebratur.

Acobusqui appellabaturfraterdomini:cognomentoiuftus: utnonnulli exiftimant tofeph.-ex alia uxorc:ut autem mihi uidetur Mariae fororismatrisdomini: cuius lo# hannesinlibrofuomcminit:filiuspoftpaflïoncmdomini:amp; refurrefticnemftatini € abApoftolisHierofolymorum^ifcopusordinatusunamtantom fcripfitæpifto?^

lam:quaîdefeptcmCanonidscft:quæamp; ipfa amp;alioquodamfub nomine eins ædî

__ta afleritur. Licetpaulatim tempore procedente obtinuerit auftoritatem. Hegefip## pus uidnus apoftolorum temporum in quintocommentariorûlibro de lacobonarransait.Sufcepit cedefiam Hierofolymæ poft apoftolos frater domini Iacobus:cognomcnto iuftus. M ulti quidem la# cobi uocabantur.Hicde utero matris fanftus fuiouinum amp;nbsp;ficeram nonb bincarnem nullam come#


dit:nun$ attonfus eft:nec unftus unguento jnec ufus balneo.H uic foli licitum erat ingredi fanftafan ftorum. Siquidemueftibuslaneis non utebatur;fedlineis:fôluf^ ingrediebatur templum;amp; xis gcnubuspro populo depræcabatur: intantum utin Camelorum duritiam tranfiffe dus genua etc dercntur.Didt amp;nbsp;aliamulta quæenumerarelongum eft. Sed amp;nbsp;îofephusin uigefimolibroantiqui# utumrefett ôc Clæmens infeptimo Hypotipofeon.-ideftdifputationum uel informattonum mow tuo Fefto qui ludæam regebat;miftuma Nerone eife fuccefforem eius albinum.Ql'* cumnec?# dumadprouindampcrueniflet. Auanus inquit pontifex adolefcens Auani filius de généré facer# dotali accepta occafionc condlium congregauit:amp; compellens publice locobumsut Chriftum Dcifiliumdenegarettcontradicentem lapidariiuffit:qui cum prædpitatus depinna Templicon# fraéHs cruribus adhuc femiuiuus tendens adeodum manus diceret. Domine ignofee eis : quod cnimfadunt nefciunt.Fullonisfuftej quo rudia ueftimenta extorqueri folcntn’n cerebro pereuh# fus interit. Tradit item lofephus tantæ eum fanftiutis fuiffer amp;nbsp;celebritatis in populo:ut prow ptereiusnecem creditumfit fubuerfameffe Hierofolymam .Hiceft de quo Paulus apoftolus feri# bit adGalathas:dicens.Âlium autem apoftolorum uidi neminem nifi facobum fratrem demi## ni.Et apoftolorum fupet hoc ccebrius afta teftantur.Euangelium quoçg quod appellatur fecundum

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hebrjEostÄ

-ocr page 531-

De uîrîsîllufbrîbus.

Epîflola

txvrr

bebtæos amp;nbsp;a'me nuper in græcum latinutn^ÿ fertMohem tranflatum eftqoo amp;nbsp;Origenes fjrpe utîtut poft refutreâionem faluatorisrefect.Dnsaûtcûdediffet findoncferuofacerdotis:iuitadiacobûamp;apgt; paruit ei iutaue rat etn iacöbus (e nö comeftuj« pane ab illa hora:qua libarat calice dni döec uideret dn j tefurgentca mortuis.Kutfuf«^ poftpaululu.Afferteaitdnsmenfam 6i panc.Statimcj additur. Tugt; lit paneni:amp; bndixitacfregit:amp; deditiacoboiuftoamp;dixitei. Frater nii comedcpanc tuü:quia refui cexitfiliushois a dormienttbus.xxx.itacç ânis Hierofolymisrexit ccdefiam.ideft uf«^ ad feptimum nc^ tonisänü amp;nbsp;iuxta tcplö ubi amp;nbsp;pcipitatÿfueratfcpultuseft.Titulû ulqjad obfidionc Titi amp;nbsp;ultima Ha drianinotiffimuhabuit.Qyiddenofttisinmóteoliueti eûputaueruntcôditû:fedfalfaeop:opinioeft.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Atthaeus q Si Leui ex publicano apfs prim us in i udæa propter eos qui ex drcuncifione

credideranteuangeliûxpihebraicislittcris uerbiicçcompofuit.Qiiodqspofteaingræ CU tranftuleritnon fatiscertumeft.Porro ipm hebraicu habetur uftj hodiein Cæfaric^ fi bibliotheca:qua3 paphil us martyr ftudiofiflîmecôfecitîmihi quocj a Nazareis ; qui inBerfabeæBeroza urbeûriæhocuolumineutuntutdefaibendi facultas fuittiquo ____animaduertendû lt;p ubicûcg euangelifta fine ex pfona fua.fi ueex pfona dni faluatoris ueteribus fcripturis Si teftimoniis udtut non fequatur feptuagintâ ttanflatorû audoritatc.-fedhebrai t catn:e quibusilla duofunt.Ex ægypto uocaui filium meum.Ftqm nazareus uocabitur.

Vdasfrateriacobi patuâqdemquædefeptécanonidseftepEanireliqt.Etqadelibroenoch i quiapoctiphuseftineaalTumitteftimoniûaplaLrifqgrejidttnaudoritatem uetuftate iatn amp;nbsp;ufu meruit amp;nbsp;inter famftas fcripturascomputatur.

AulusapFus:qanteSaulus:extranumcrûduodedapoftoloîtde tribu Bcnîamîamp; oppîdo ] iudeægifcalisfuitquoaromaais captocuparentibusfuisTharfumCiliciæcômigrauit.a amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q*’ ftudia legis: miffus hierofolimâ a gamalide uiro doftiflimoxui^ Lucas mcinit: cru

5=^amp;liaitus eft.Cû aûtinterfuiflet ned fgt;thomartyris Stephani:amp; acccptisa pontificctcpli æpifto ns ad pfequendos eos q xßo crcdiderat-Damafcu pgeret.reudatiôe côpulfus ad fide q uæ in aftibp apo ftoloçfe fcribit in nas cleftionisdepfecutoretrâflatusc.Cûcç primû ad pdicationc eius Sergius Paulus Jgt;cöful Cypri credidiffet.-abeocpeöxpifidei fubegetatforrituseftnomc:amp; iödofibi ßarnabamultis nrbibuspagratis.teucrtenfcj hierofolymä:a petro iacobocç amp;nbsp;iohanne gentiü apEs ordinat.Et quia in aftibusapEoçfe pleniilimc deeius cóucrfationcicriptum eft hoc ttn dicâ:qgt; poft paflionc dni.xxy. anno ïdeft fcd’o Neronis eodem tpe quo Feftus jpcurator i udcæ fucceffît fodid.Româ uinflus mittit Si bié jnnni in libera manens cuftodia aduerfus iudatos de aduentu xpi quotidie difputaui t.S dendum aut prima fadffaftione necdû tSIcronis impio roborato:ncc in tanta crûpente fcelera qgt;ta deeo narrât hi^ ftotiæ.PauluaNeronedimiflrum.’uteuangeliûxpiinocddentis quoq^ partibus pdicaretficutipefcrî bitin fcd’aadTimothcû:eo tpequo amp;paffuseft:deuinculisdiftat æpiftola3.In prima mcafatiffaflóg^ nerno mihi afTuit.Ted ocs me derdiquctût.Nô eisimputef.Dns aût mihi affuit Si pfortauit me ut p me ßdicatiocöplctet:amp; auditent omnes genres amp;libcratusfum de ore leonis manifeftiffîme leone j)ptfc ôndelitatcNeroncmfignificans:utinfequentibuslibcratusfum deoreleonis.EtftatimÜberauitme dns ab omni opéré malo:amp; faluauit me in regnum fuu coclefte.q: fcilicet pns fibi fentiretîminere mac tytiû.Nà amp;nbsp;in eadéepEa præmifcrat.Égo cm iam îmolor ;amp; tps refolutiôis meæ inftat.H ic ergo, xiiii. ï^tronis anno codé die quo'Petrus Romæi^j xpocapite truncatus:fepultufçf eft in uia oftiêfi âno poil paftioncdni.xxxyii.Scripfitaût deccm ad fcptêecdefîasepEas ad Romanos unâ:ad Corinthiosduas. ®d Galathasunam.ad Ephefios unam:ad philippcnfcs unamtad Theffalonicêfcsduas.Prætcrea ad df »cipulos fuos.Timothcoduas.Titounâ.Philomeni unam.Epiftolaaûtquæfertad hebræosnô eius oedit .ppterftili lcrmonifcçdiftantiâ.Scd uel BatnabæiuxtaTertullianûudLuceeuâgdiftæiuxtaqf Qamtuel Clæmenrisromanæpofteaccclcfîæcpiquem aiuntipamadiunftamTententiis.Pauli^prio otdimffe amp;nbsp;ornaffe fermôe:Vdcerte qaPaulusfcribebatadhcbræos amp;nbsp;4)pterinuidiâ fui apd*eos nois ^tulüinprincipio falutationis amputauerat:fcrîpfcrat uthebræushebræis hebraice : ideftfuo eloquio difertiflimciut ca q cloqnter fqiptaf uerant in hebraeo eloqntius uerterent in græcu amp;nbsp;hanc câm ce qcC acætctisPauliaîpFis difcrcpareuident.Lcguntqdamamp;ad laodicenfes fed ab omnibus expellitur.

Arnabas cyprins qui amp;iofephleuitescumPanIogentiu apoft'olusordinatusuna3adædi# ficarionem ccdefiæprinentc;æpiftolâ compofuit.’quæ i nter Apocryphas fcripturaslegiF.H ic poftca 4)pter iohannc difcipulurqui Si Marcus uocabat fepafatus'a Paulo nihilominus euâ geli^prædicationis iuiunftum fibiopuscxcrcuit.

Vcas mcdicusantiochenfis ; ut eins icripta indicant : græci fermonîs non ignarus fn it. Seftator apoftnli Pauli amp;nbsp;omnisperegrinationiseiuscornesfcripfit euangelium/ de quo idem Paulus Mifimusinqnitcumillofratrem cuius lauseftineuangeliopeÊ omnesecclcfiasamp; adcollocenfes. Salutat nos Lucas medicus Chariflîmusamp;ad Ti^ mothcu.Lucasêmccûfolus.Alid'quocçedidituolumccgregiô.quodtiulo apFicariî

---^aftionûpnotaf.CuinshjftoriauftçadbienniûRomæcômorantiPaulopucnit ideft ôl^adquartüneronisannû Exquointelligimusincadc urbelibrûec côpofitu.igit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;idê ai

^nepauUamp;Teclæ.g^tQtjfri baptizarileonisfabula'intetapOCTyphasfcripturascôputamus.Qualæcî çft utjudiuiduus cornes apoftoli iceccæcetas eins reshoc (olu ighoiaiieripSed Si crtulianpuicin# eo^

-ocr page 532-

VI


TRACTATVS

PARTIS

totn tcporum ref err prælbytctû qucnda in Afianid eft amatorc Pauli côuiâû apud lohanncjrp auflor effet libriamp;cófeffum fehoePauli amorefeciffe:locoexddifle:quidâfufpicantquotienftûç’Uîfpii^o; lis luis Paulus dicat iuxta euangeliu meude Luce fignificare uolumine.Et Luca nonfolu abapoftolo Paulo didiciffe euâgeliû qui cù dno in carne non fuerat.S ed amp;nbsp;a caeteris apoftolis quod ipe quoc^ in prindpio (ui uoluminis déclarât dicens. S icut tradiderût uobis qui a principio ipfi uiderût amp;nbsp;miniftri Fucruntfermonis.lgitureuangeliuficutaudieratfctipfit.Aäaueroapoftolorüficutuiderat.-ccpofuit. Vixit.lxxx.amp;.iiii.annos uxorchabens.Sepultuseft ConftantinopoIi:Ad quam uibem.xx. Conftan!^ tii anno offa eius cum reliquiis andres apoftoli tranflata funt de achaia.

_______ a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 ' lt;nbsp;ft • •___________»A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»A * r* .. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J • nbsp;nbsp;_ TA_____

Arcus difcipulusÄ Iterpres Petri iuxta (p Petrureferentc audierat rogatus Romæ a fratribns I breuefcripfiteuangeliû.Quodcûpetrusaudiffet^bauitzamp;ecclcfiælegendûiuaaudoritate

ediditficutclaemésinfexto £Tfo7iTrôo*éov.i.informationûlibrofcribit. Etpapias Hierofo __.lymitanusepsmemithuipMard.amp;petr^iæpiftolapriafub noießabylonisfiguraliter Ro mâ fignificâs.Salutatuos eccFiaqeftißabylonecollefta amp;nbsp;marcusfilipmepîaffumptoitacgeuâgelio qd'ipecôfeceratprexit ægyptû amp;ptimfialexâdriæxpmannuciâspftituitccclefiâ:tantedoftrinæamp; ui;« tæcôtinctia:ut ocs feftatotesxpi ad exêplû fui cogeret.Denicj Philo differtiffimÿiudæojauidcs alexâ^ driæ prima ecFiâ adhuciudaizâtc.-qfi i laudc gctis fus librô fup eore puerfatôe fcripfinamp;qûo Lucas nar rat hierofolymaecredetesoia habuiffe cômunia.-ficilleqd’alexandriæfub Marco fieri dodorc.cernebat niemoriætradidit.Mortuuseftaût.viii.Neronisanno:amp; fepultus Alexâdtiæ fuccedete fibi Aniano.

OhannesapFsquêrefusamauitplurimûfilipZebedei fraterfacobiapFiqucHcrodespoft î paflîoncdnidecollaueratnouiffimusoimfcripfiteuageliumrogatus3bafi«T épis aduerfus Cherintû alioftg hæreticos:amp; maxîe tue ebionitajy dogma cöfurgcsrq afferûtxpm âte Man am nô fuiffemnde Si côpulfuseftdiuinâ eiusnatiuitatcedicere.Sed Scaliajcanihuiusfcri^ pturæ ferunt qrf cû tegiffetMatthæi;Marci:amp; Lues uolumina j^baueritqdâ texum hyftorisîamp;uera cosdixiffefirmauerit.-leduninstmanniinquo amp;paffuseftpoftcarcerc Iohannis hyftoriam texuiffe» Prstermiffo itaqg anno cuiusafta a tribus expofita fuerâtfupioris tpis ante$ lohânes dauderet in est^ am diaphonia quæ wider lohanis effecû cæteris tollit Si folüit.Scripfiraût amp;nbsp;ünâ æpfam:cuius exordi umeft.Quod€uitabinitio:qlt;faudiuimusamp;uidiniusoculisnoftris:qd'pfpeximusamp;manusnræcôigt; treftauerutde uerbo uita:: q ab uniuerfis ecclefiafticis amp;nbsp;eruditisuirisjjbat.Reliquæaùrduaequarun’ principiôeft.Senioreledædnæamp; naris eiusamp;fequctis.SeniorCaiochariffimojquf ego diligoin ne citatedohànis pfbytcriaHcruturtcuius amp;nbsp;hodiealtetû fepukhrfiapud Ephefum oftcditur: amp;nbsp;nonnuUi putantduasmemoriaseiufdêrohâniscuâgeliftæeflesfupquarecû perordinêad papiâauditorcjeius uentûfuerir.-differemus.Quartodccimoigituranno.-fcd’apoftNeroncpfecutionênioucte Domitian no in pathamos infulâ rclegatusfcripfitapocalypfinnquâ inrerptant luftinusmatyr amp;nbsp;Hirenus.inrer Fefto autetn Domitiano:amp;adis eins ob nimiâ crudeliratca fenatu reldffis fub neruapricipereditEpl e fum ibicß ufç ad Traianum pridpem perfeuerans:totas afiæ fundauit:rexitlt;5 ecclcfias;amp; confeftus fe^ nio.lxviii.poftpafTionc dni anno mortuus iuxta eandem urbem fepultuseft.

Ermas cuius apFs Paulus ad Romanos fcribês meminit falutate phlegonta Herma patrota

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Il Herbam amp;nbsp;qui cüeisfratresfunnafferuntauftorceffclibri qui appellat paftor:amp;apud quaf

V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;grædæecclefiasetiam publicelegitur.Reuera utilis libermultiç^ deeo feriptorû iietetu

LSgaLjj ufurpaucrunt teftimonia. S ed apud lati nos pene ignotus eft.

IHiloiudæus natiôe alexâdrin? degne facetdotô.'icdrco a nobis îter feri

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fQ’ libtûdepria Marei eua'gelifts apepalexa'driâ feribes eccFiâ

nobis Iter fcriptores eccFiafti ' ■ :____” I in nfoK laudc

folu eosibi fed in mFtisquocp4gt;uindis effememorâs:amp; babitacuIaeoK diccsmôafteria.’cxquoapparettalc primûxpocredctiûfuiffeecclefiâ.-qualesnûc mo nachi effenitutur amp;cupii'it;utnihilcuiufq’^priöfit.Nullus iter cosdiues; nulluspau Jper:patrimoniacgêtibusdiuida'tur:oróniuacet:amp;’ pfalmis.'dodrinsquo^amp;cótinc^ ,ncasfertprimûHierofolymæfuiffecrcdctes.AiûthûcfubCaiocalifiuIaRomsperic!i

I jluerfatpeft.NôfoIû eosibifedinmFtisquoaigt;uindiseffememoras:amp; tatû quolegatusgêtis fus miffus fuerat.Cû fecunda uice ucniffet-ad Claudiû ineade urbclocutfieffe eu apoftoloPetro:eiuflt;^ habuiffeamicitias Si ob hâccam etiâ ecclefiâ Marti difdpuli Petriapud alexâ driam feftatoris ornaffe laudibus.Extât huiuspciara amp;nbsp;innumerabilia opa in qnlt;$ libroS Moyfi decô fufione linguap; liber unus:dcnatura’amp; inuctione beftiap^ repentiû:uolatiliû:amp; pifeiu libri tres .Debis auæfenfupcamur Si teftamurliberunusdecruditiôeliberunustdehsredediuinap: rerû liber uims: ediuifiôesqualiuamp;côtrarioruliber nnus:detribusuirtutibuslibertinus.Quarcquorunda in feri^ pturis mutata funt noia liber unus:de paftis libri duo:de uita fapientis liber unusrdegigantibus liber unus:cpfeminamittantadcolibri qncj.Qyæftionûamp;foIutionu inexodolibriqnc^.detabernaculo Si catalogo libri quattuor.Necnô de uiftimis amp;nbsp;repromliïiôibus fiuemalediftis amp;nbsp;de4?uidctia:deiu^ dsis.’decôuerfatiôe uitæ.-déalexandro dicente q?4)priâ rônem multa aialia habeât:amp; ois infipics fertig fitamp;deuitanoftrori. librödequofupra diximus.i.deapFidsuirisqusamp;infcripfitTheodereticicidcft Heteon.’hoceft de uitacotcmplatiua:^ uidelicetccrleftia contemplenf:amp; fempdeum orent:amp; fmtab aliisiudidbuf

-ocr page 533-

Deuînsîllnltribuï»

Epiftola LX VH

aliis îndicibus indices de agricüItUM duô:de cbrictatc duô.S nnt Si alia eins tnonumcta ingenii ’qnæ in noftrasmanusnôpncnerunt.De hoc uulgo apud græcos dicit v6ir;Aa7ôv lt;pi aôvîje j lt;ftAcùi'rrAà'T bvi jh ideft aut plato philonem fequitnt : aut platonem philo, tanta eft fimilitudo fenfuû amp;nbsp;eloquii i ■ Veins annens Seneca cordnbcfis Sotionis Stoici difdpnlns Si patrnns Lucani poetae côtiigt; nctiffimænitæfninqnc nóponercincatalogofftóp^ nifimeillææpFæ ^nocarctq legnnt a plnrimis.Panli ad Senecâamp; S enecæ ad Paulnm.In qbns cnm effet Neronis magifter amp;nbsp;illi? tpis potentiflîmnsoptare fe didt eins effe loci apnd fnos cnins fit panlnsapnd xpianos. Hic ante bienniu $pettns amp;nbsp;Panlns coronarentur martyrio a Neroneinterfeftiis eft.

OfephnsMathathiefilinsex hierofolymis facerdos a Vefpalianocaptnscn Tito filio einsre jp liânseftHierofolymis.HicRomâneniensfeptclibrosiudaicæcaptinitatisimpatoribnipa tri filiotj obtulit:q amp;nbsp;bibliothecae pnblicæ traditi fnnt.Et ob hoc ingenii gloria ftatuâ qno^ _!^q5mernitRomæ.Scripfitâûtamp;alios.xxiiii.âtiqniratulibrosabexordiomudinfcgad.xiiii. annûDomitianicæfaris:amp;dnosarcheotecos:ideftcôfiiftnsadnerfnmAppionêgrâmaticû alxxandri nu:g fnb Caligula legatus miffns ex parte gentiliû côtra philonc:etiam librum uitnperationêgétis iu daicæcontinentéfcripferat.Aliusquoc51ibereiusqinfcribitTT£^ictv|ToKaiïTv(;Aâçî .ideftde potentia dicendi indeelegâshabet In quo amp;nbsp;Macbabæoy; funtdigefta fnattyria.Hicein in.xviii.âtiqtatu libro manifeftiffimecôfitetfgt;pterniagnitudincfignop:xpmapharifdsinterfe(ftô.amp; iohanne baptiftâ uerc 45phetâfuiffe:amp;^pterinterfeftionéiacobi apridirnptâhierofolimâ.Scripfit antdednoinhncmodfi. Eodctpefnitlefusuirfapics.Sininirneûoportetdicere.Erat em mirabiliûpatratoroperuj amp;nbsp;doftot co^qui libenter uera fufdpiunnplurimos qnolt;5 ta de iudæis $ degetibus fui habuit îeftatores amp;nbsp;cre debatureffexps. Cuqjinuidianoftroruprincipûcrucieumpilatusaddixiffennihilominusqui eu pti tnu dilexerât : pfeuerauerûti fide. Appuit eieis tertia die uiucs.M ulta amp;nbsp;haec amp;nbsp;alia mirabilia cartnibp prophetapj'deeonatidnantibus;amp;ul^hodieChriftianorugensadhoefortitauocabulunon defedt.

Vftus tyberienfis de jjuindagalylæaconatus eft amp;ipeindaicarum return hiftoriam texere: î amp;nbsp;quofdam cômentariolos de feripturis componere. S ed hune iofephus arguit mendadi.

Conftatautem ilium eotemporelcripfiffequocgamp;iofephus.

B^^^Læmens de quo apoftolus paulus ad philippenfes fcribês ait. Cum Claemëre amp;nbsp;cteterîs coo^ patoribusmeis.-quoijrooiafcriptafuntinlibrouitæ. Quartuspoft Petru romaeeps.Siqdej fceruslinusfuit:amp; tertius Cletus Tametfi plaeriçp latinopi: feefm poftPetru^ apoftolû putât Âîuiffe Clæmentem.Scriplïtexpfonaromanæecclefiæadecclefiam Corinthiojyualde utile ïpiftolamiquae amp;nbsp;in nônullislocis publice legitur quae mihi uidef charafteti aepiftolæ pauli : quacfub Pauli nomine adhebræosfertntconuenire.Sed amp;nbsp;multisdeeadem aepiftola non folum fenfibus: fed luxta nerborum qnoqg ordinem abutitur.Omnino grandis in utra^ fimilitudo eft.Fertur amp;nbsp;fecunda ^nsnomïe æpiftola:quæaueteribusreprobatur:EtdifputatioPetri amp;nbsp;Appionislongo fermonecon fcripta.-qnamEufebins in tertio hiftoriæecclefiafticae uoluminecoarguit.Obiit tertio Traianianno nominis eius memoriam uf^ hodie Romæ extrufta ecdefîa euftodit.

Gnatinsantiochenæecclefiaetertius:poftpctrumapFmeps.Cômouentepfecutîonc Traiao î damnatusadbeftiasRomam uinftusmittit.Cun^ nauigans Smirnam ueniffetiubi poly carpus auditor iohannis epus erat feripfit unam æpiftolam ad Ephefios alteram ad Magner f ianosaertiaj ad Trallenfes quartâ ad Romanos amp;nbsp;i nde regrediens feripfit ad Philadelphia os amp;ad Smirncos:amp; ^jpriam adPolicarpum:cômendansilli antiochclem ecclefiâ:inqua amp;nbsp;de euan^ gelioqtf nup a me trâôatu eft fup pfona xpi ponit reftimoniü dicens.Ego uero amp;nbsp;poft refurreâionem în carne eum nidi.Et credo qnia fit amp;nbsp;qn uenit ad Petrum amp;nbsp;ad eos q cû petro erât amp;nbsp;dixit eis.Ecce pal pîteme amp;nbsp;uidetequia nô fum dæmoniuincorporale.Et ftatim'tetigerunt eum amp;nbsp;crediderût. Dignu aûtuideturqnia tanti uiri fecimus mentionem amp;nbsp;de æpFaeius quâ ad Romanos feribit paucapone^ K.pe Siria ufcg ad româ pugno ad beftias in mari amp;i terra:nofte dietj ligatj eu decc leopardis;hoc eft ^ilitibns qui me cnftodiuntiquibus amp;nbsp;cum benefecetim peiores fiunt.Iniquitas autem. eorum mea Qoftrinaeftffednôiccircoiuftificatuffum.Vtinamfruarbeftiisquæ mihi funtpparat£E:qs amp;oromij» ni ueloces effe ad interitnm amp;nbsp;ad fupplitia amp;nbsp;allici ad comedendû me.ne ficut ad alioru martyrum no sudeant corpus attingere;qp fi uenire noluerint ego uim faciâiego me urgeam ut deuorerjgnofcite mî quot;yilioli quid mihi jgt;fit ego fcio.Nunc incipio xpi effe difcipulus:nihil de his quæ uident deliderâs ut iefumxßminueniam.Igniscrux:beftixconfralt;ftiooffiumtmcbrorumdiuifio:amp;totiuscorporisptri^ tio:amp; tormêtadiaboli.’inmeueniâttin xpofrnar.Cûiçiam dânatus effet ad beftias amp;nbsp;ardorepatiendî tugientes andiret leones ait.Frumentu xpi fum:dentibus beftiap: molar ut panis mûdus inneniar.PaC ‘ g^cftanno.xi.Traiani.R eliquiæ corporiseius iacent extra porta daphniticâ in cimitetio.

quot; nbsp;nbsp;Olicarpusiohânis apoftoli difapulus amp;ab eo S mirnæ epifeopus otdiatus totiusafîae

ptinceps fuit .Quippe qui nônullos apoftolorû amp;nbsp;cor? qui uidera nt dnm magiftros habuerit amp;nbsp;uiderit.Hicpropterquafdâ fnperdie pafchaequæftiones fub imperajtorc Antonio ecclefià i urberegcteanacleto:româ uenit ubi plurimos aedentiu martiôisât Valctini pfuafiôe dcceptosreduxitadfidê.Cû(5ei fortuitoobuidfuiffetmattiôetdi# ceret.Cognofcisnos:mdit.cognofcoptiogenitûdiaboli.pofteauecotcgnâte.M.Ânto

-ocr page 534-

PARTIS


TRACTATVS


VI


tüno.ct.L. Aurelio. CómodoqnartapoftNcronêpIecutione SmïmaEfedente.pcófulejet nniuerfopo pulo in amphiteatro aduerfus eum pfonäte igni traditus cft. Saipfit ad philippcfes ualde utile epiftola quae ufeg hodie in Afiæ conuentu legitur.

œ Apias iohannis auditor riieropolitanus epus in afia quin«^ tin feripfit uolumina quep^ tauit explanatio f monfl dni in qbuscu fe inpfatöe afferat nó uarias opiniones feq fedaptos auftores habere ait.Cöfiderabä qdpetrpqd andreasdixiffent qd philippus qd Thouiasqd iacobus quidiohänes qd Matthaeus uel aims quilibetdtfcipulo^ dni (^id etiam ariftiöet feniot iohannes difeipuli dni loquant.Nonein tätü mihi libri adlegendü ,pfunt:qgt;tö ui ua uoxamp; uhj hodie in fuisauftoribuspfonant. Exquoapparetexipo catalogonominü aliumeffeiohannemqui inter apFos ponitur.-etalium feniorc iohânc:quê poft Ariftionej enumerat Hoc aut diximus jjpter fu^ periorem opinionê:quâ a plæri fqg retulimus traditam:duas pofterioresepEas iohanis nöapoftoli eue {} pfbyteri.Hicdicitmilleânopï iudaicâedidifie udeftnouitatc qucfecutifûtHeræne? etapollia tis et cæteri q poft refurreftionc aiüt in carne cü fanftis dominum regnaturum.Tertullianus quetjin librodefpendelium etViftorinuspiftauienfis:etLaftantiushacopinioneducuntur.

Vadratus apEopz difcipuluspubltoathcarum epo ob xpi fide martyrio coronato:inlocum


nus athenis exegiffet hymc S ymmiftefcp tleufinæ i n oibus pene gretiæ facris initiatusdedil Iet occafionchisqui xpianos oderant abfcj pcepto ïperatoris uexareaedctes porrex^ eilibru ligionenoftra compofitü ualde utile plenûlt;5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fidei:amp; apoftolica doftrina dignüdnquo


proreligionenodra compofitü ualde utile plenûqs tónis ôi fidei:amp; apoftolica doftrina dignûdnquo amp;nbsp;antiquitatem fuæ ætatisoftendensait plurimos a fe uifos;qui fub domino uariis in iudaaoppreui calamitatibus fanati fuerant:amp; qui a mortuisrefurrexerant.

Riftidesathenicnfisphilofophuseloquctiftîmus amp;fubpriftinohabitudifcipulusxpiuolu mennoftridogmatisrationccôtincseodejtpequoamp;qdratus Hadrianoprincipi dedinid cft apologeticû pro xfgt;ianis:qd’ uf^ hodie pfeueransapud filogos ingenii ei us ptoidicioeft Grippa cognomctoCaftorisuirualdedoftusaduerfum.xxiiii. ßafilidisbaeretid ao^ lumina quæ in euangeliû confecerat fortiflïme differuit.pdenseius uniuerfa myftttia Si pphetas enueras B arraba amp;nbsp;B arthecab ; amp;nbsp;ad terrorc audientiö alia qdam barbara noia;amp; dcu maxlmö eius Abraxas qui qfi annù conn nens iuxta græcorum numeruj fupputetur:MortuuseftautemBafilides:aquoGnoftid inalexâdria tpibusHadrian ni quatcpeftatcamp; Chocebasduxiudaicæ faftiöischriftiäos uariis fuppiidis enccauit Gefippusuicinusapoftolorumtemporum amp;nbsp;oesa paflionedniufcjadfuamætate} ccclefiafticorum opetum texens hiftorias.'multaqj ad utilitärem legentium pertinctia hindndccongregans;qui£ÿlibroscompofuit:fermonefimplici:utquorumuitam Ic ftabatundicendi quoi$ exprimeretcharaftere afferens fc uenifle fub aniceto romaj q dedmuspoft pettum epsfuinamp;perfeueraffe uf^ ad Eleutherium eiufdem urbisepm qui aniceti quondam diaconus f uerat.Præterea aduerfum idola difputans .quo pri f




mumerrorecreuiffentfubtexithiftoriam.Exquooftenditquaflorueratætate.AitemTumulosmor tuisteniplacÿfeceïunt.'ficutufcjhodic uidemuscquibüseftamp;antinousfcruushadrianic£Efariscuiamp; Gimnicusagonexercetunapud antinoumciuitatem quam ex eius nomine uocatam condidltamp;fta^ tuit prophetas in templo.Antinoum autem in delitiis habuiffecæfar Hadrianus fcribitur.


Vftinusphilofophushabitu quoeg philofophoji; incedensrdeNeapoli urbepalaeftinae .preligiöexpi ptimülaborauit.Intantum utantoninoquo«^ pricipi amp;nbsp;filiiseius amp;nbsp;fej natui libru; contra getes feriptü daretignominiä^ crucis nó erubefeeret Etaliü libru fuceflbribuseiufdcâtonini.M.Antôinoquocç amp;.L.aureIiocômododedit.Extateius Si aliud uolumen contra gentesmbi de dæmonu quoc^ natura difputat;amp; quartuad uerfus genres cui titulu pnotauit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:ideft caftigatio S cd amp;nbsp;aliö de monar

chiadei:amp;aliumlibruqiicpnotauitpfaltcn:amp;aliûdeaîa.Dialoguscôttaiudæum quehabuitaduer? (us Triphone prindpc iudeoß:. Sed amp;nbsp;eötra Martionej infignia uolumina quo{i; Hereneus quotç in quinto aduerfus haerefesdibromeminitamp;aliumlibrum contra ocshærefes:cuiusfadtmentionem in apologetico quem dedit antonino pio.Hine cum in urberoma haberet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft ludosexer^

citatorios:amp; crefeenfem cinicum qui multa aduerfum xpianos blafphemabatredargucret gulofuj amp;nbsp;mortis timidumduxuriæiç amp;nbsp;libidinum feftatorcm:ad extremum ftudio eius 8i infidiisattraftusac cufatufq? fpchriftianus cflet.prochriftofanguinemfudit.

Eli to afianus fardenfiseps libru iperatori.M. Antoninofcd’o.qui Frontonis oratoris difcipulus fuit:,p xpiano dogmate dedit.Scripfit quoq? amp;nbsp;alia de qbus ifta funt quæ fubiedmus.Depafchalibrosduos:deuita .ppbetaiö libru unu de eccFia libru unöde fenlibus libru unu de fidelibtuunum de lapfis libru unö deaiaamp;corporelibrum unö debaptifmate libru unö de ueritate libru unö de generatiöe xpi libru unu:depphetia _____ _____fualibrönnö:dephiloxcialibröunö:amp;aliö libru qclauisifcribit.'dediabololibrö unö deapocaiipfi Iohanis libru unö:amp;eglogarö libros fex.Hui^cIegasamp;declamatoriöigeniöTertulliäus in fepte libros quos feripfit aduerfus cccEiä Mötano dedit dicês eö a plaerif^ noftrop; jgt;phetaj putari Theophilus




-ocr page 535-

De uirlsilIuRribus;

Epîftob txvir

Heophilus fextnsantiochenfisecdcfÏÆcpîfc(^us:fub imperatore.M. Antonîno fcdo librum contra Martionemcompofmhqui iifqg hodie extahfernntur eins amp;nbsp;ad auto^

uolumina:amp; contra heræfim Hermogenis liber unus amp;nbsp;alii breucsele«! igantefcçtraftatusadædiftcationem ecclefiæ pertinentes legifub nomïeeiusineuan^ I gelio amp;inprouerbiaƒalomoniscommentarios:q^i mihi cum fuperiorum uoluminu elegantia Scphrafi non uidentur congruere.

^^iPpollinarisAfiaehierofolymitanusepsfubimperatore.M.Antoninofecundofloruit.'Cui Si \ V^jinfigne uolumen pro fidechriftianorumdedit.Extanteius Si alii quinq; aduerfum genres Uilibri:Si de ueritateduo amp;nbsp;aduerfum cataphrygas qui tuncprimum cum prifca Si maximib ’lia infaniebantuatidnautesincipiente Montano.

lonyfi? corithioæ ecclefiæ eps tâtæ eloqntiæamp; induflriæfuitzut nô folu fuæ duitatis à^juin dæppCos.-fj amp;aliafi:urbiûet4)uïcia!«eposæpFiserudiret.Exqbusamp;unaad lacedæmonios Aliaadathenicfes:tertiaadNicôedienfcs:qrtaadcretenfes;quintaad ecdefiâ Amaftrina’:Si __ y ad reliqs ponti cccFias:fexta ad Gnofianos : Si ad pynitûeiufdê urbis epm.feptia ad Roma^ nosquâ fcripfitad Sotyrem epm eorum.Oftaua ad Chryfophorâ fanftam fœminâ. Claruitfub im peratore Antoninofecundo amp;.L.Aureliocômodo.

Bb

YnicuscretcfisGnofiæurbisepifcopnsfcripfitad Dionyfium Corinthioæepm ualdeelegâ 1tein epFamnn qna docec nô femp lafte populos nutriendosîne quafi paruuli ab ultimo oc icnpent dieded amp;nbsp;folido uefci deberecibo:utin Tpiri talem proficiat fenedutem.amp; hicfub.M Antonino fecundo.'amp;.L.Aureliocommodo floruit.

Acianus qui primu oratoria artem docens nô paruâ fibi ex arte rhetorica gloria côparauerat * nbsp;nbsp;luftini martyrisfeftatorfuitflorensin ecdefia q?diu ab eiuslatere nô difceflit.Poftea ueroin^

flatus eloqnentiæ tumore nouam côdiditheræfim.-quæencraricaR'didt.'quâpofte.a Seuer? . . auxitaquoeiufdempatrisheretidfeuerianiufçhodieappellant.PorroTatianusinfinita «ctipiituolumia. Etquibusunusptra gentesflorentiifimus extatlibenquiinteromniaoperaeiusfert inlignis. Ft hic fub imperatore.M. Antonino fecundo.amp;.L. Aurelio cômodo floruit.

Hilippus epifcopuscretenfishoceft urbis continuæ.CuiusDionyfiusinæpiiî'oIafuamemî P nit quamfcripfitadeiufdemduitatisecdefiâpclarumaduerfum martionemediditlibru;

tcpotibufc^. M.Antoninifecundiamp;.L.aurelii cômodiclaruit.

Vfanusnonignobilisintereosquideecclefiafticodogmatefcripferunt;fnbimperatore-M.' anroniofecundoconfecitlibtumaduerfusquofdamfratres.-quideecclefiaad Enaaticaru heræfim dedinauerât.

Odeftus Si ipfe fub impcratorc.M.antoninoîamp;.L.aurdio cômodo aduerfum Martionê feri hï nbsp;nbsp;nbsp;pfit libros:qui ufœ hodie pfeucrâtlt;ferûtur fub nomine ei us amp;nbsp;alia cinagmataâdeft dogma

b.Sedaberuditis:qfi pfeuciepigraphra ideftfalfæfupfcriprionisrepudiantur.

Mi Ardefanesin mefopotamia darus habitus eftrqui primum Valentini fedatondeindecôfu^ tator nouam heræfim condiditardenscius ab alTvriisprædicaturingeniô.Etindifputatiôe 'uehemens.Scripfitinfinitaaduerfumomnespcneheræticosquiætateeius pullulauerant. Inquibusclariffimusillee(lamp;fortiffimusliberquc*M.Antoninodefaâotradidit:amp;mul ta alia fupetpfecutioneuoluminarquæfedatoreseiusdefiralinguauerterunt in græcam.Siautem tanta uiseft amp;fulgorin intetptatione:$tam putabimus in fermone proprio.

Ce

Iftor tredecimus romanæ urbis eps fuper qftionespafchæutilia quidc fcribensopufcula re i ¥ _xitecdefiamfubfeuetoprindpeannisdecem.

Î~rreneusphotinieps:qLugduncnfemingalliâregebateccFiâpfbytefa marty’ribuseiufdcloi» d ob qfdâ ecclefiæ qitiones legatus Româ miffus honorificas fup noiefuo ad deutherû epj 4?fert litteras.Poftea iâ photino^pe nonagenarioob xpm martyrio coronatoi loco dus fub fiituit.Conftataütpolicarpi cuiusfuprafecimusmêtioncfaccrdotis amp;nbsp;martyrishunefuiffe difdpulû.Scripfitqnrpaduerfusheræfes libros:amp;côtra genres uolumcbreue:amp;dedifcïplinaaliud,«Ec ad Martianû fratre de apoftolicapdicatione:amp; libru uarioit traftatuû: Si ad ßafilicu de fdfmate:amp; ad florinûdemonarchia;fiueq»deusnôfttcôditormalort;.Etdeoftauaidcogdoadeegregiûlt;f îdeftdocumentu.ln cuius fine fignificansfeapFicort tcpop;uicinûfui(reficfcripfit.Adiuroteqtrafcrî bis librû iftûjp dn;iefum xpm amp;nbsp;pgFiofumeius aduentû quo iudicaturuseft uiuos Si mortuos.utcó^ feras poftqi trâfcripferis:amp; emedesilluad excplar.'unfcripfifii diligctifTime.Hanc quoeç obteftationej fiFr tranfferas utîueniftiîexéplari.Ferunt eiusamp;aliæaduidorcepmromanudeqftiôepafchæ æpFæ: îqbuscômoneteu nôfacüedebereimitatecollegii fddete.Siqdem uidormultosafiæ amp;orictis epos q.xiiii.luna cü iudæis pafeha celebrant.dânâdos crediderat.In qua fnia hi qui diferepabâtab illis uido ri nôdederuntmanus.Floruit maxime fub cômodoprincipeîg.M. Antonino inimperiujfuccefferat.

AntenôStoicæfeftæphilofophusiuxtaqndâ uetercinalexâdria côfuctudincubia Marco Ml «^'lS'^‘^8cl'lï^^P^ccriafticifueredoftorestâtæprudctiæamp;eruditiôistaminfcripturisdiuinis$

I*® fcï^^atnitteret.nbirepperitDattholomeûunudeduodedapFisaductûdniiefiixpi amp;matthæieui

-ocr page 536-

VI

TRACTATVS


PARTIS

Dd

Ec

gclififln prædicaffe.-quod hcbraîcîs litteris faîptQ reacrtês Alexâdriam fecö retulît. Huius multi quidc in fandam fcripturam extâtcomnoentarïi.Sed magts uiua uoceeccleliispiofuit.Docuit^ fub feueto principe:amp; Antonino cognomento Caracalla.

Hodó gnc afian? a’Tatiano de quo fupra diximp Romsi fcripturis cruditus edidit pFima opufcFa pcipuûç aduerfpmartiôe5 opp.i quorefert:qûo ipi quoij iter fe Martionitæ difcrc)gt; pct amp;nbsp;appelle aliu hereticu a fequôdâ fuiffecôuiduamp;rifui habinneocp deûque colerenigno rare fe diceret.Memit i eodc libro quä fcribit Galiftionc Tatiâi fe Roe fuiffe adiutoré:f5amp; in examerôclegâtestradatpcôpofuinamp;aduerlûcataphrigasifigneoppTpibuf^pmodi amp;feueri floruit.

Lemês Alexadriae eccFiæ plby ter.Pâteni:de quo fupra retulimp;auditor:poft eius morte ale^ xâdtiæ eccEiafticâ fcholâ tenuitcatethefiô.i.dodriap; magf f uit.F crût eip ifignia uolûina ple^ nalt;5 eruditôisamp;eloquctiættâ de fcripturis diuinis $ de l'æcFarilraturæ iftrumcto:eqbpilla futftromatû.i.uarietatûodo. viriTi rroo-sœv .i.iformationulibri odotaduerfus gentesh? )er unus.Pædagogilibritres.-depafcha liber unus:deiciunio liber unus.-dedifputatiôe liberunus.Et aliusliber qifcribit.Quifnâillediues fitqfaluet:deobttedatiôeliber unus:decanonibuseccFafticis;amp; aducrfum eos q iudæop^ fequûtur crrorê liber unus quc,pprio alexadro H ierofolymojs: epo

v.i. oftêdit-Meminitautin ftromatibus fuis uoluminis Tatiani aduerfusgctes de quo fupra di ximus:amp; Caffîani cuiufdâ KSpôvàÿpâÇ ioia^:q(f opufculû inuenire nô potui.Necnôamp;de iudaeis Ari^ ftobolûquêdâ:amp;demetriuamp;Eupolemûfcriptoresaduerfusgctes refertqinfiFitudincIofephiâpKà; ioÿjftÿ.i.prîcipiatpj moyfi amp;iudaicægctisafferuert.Extatalexâdrihierofolymitaiüepi:qcûNarciffo poftea rexit eccFiâ æpEa fup ordinatiôe Afclepiadis pfeffbris ad âtiochcfes pgratulâtis eis i q ponit i fine; Hæc uobisdnifratresfcriptatrâfmifi.’pClæmêtcbnn pfbyterûuitûilluftrc:amp;^batû:qn£uos quocp (citis;amp;nucpleni9recognofcetis:q cûhuc ucniffetiuxta^Juidêtiâamp;uifitatiôej pfirmauitamp;auxitdni

lefiâ.Côftat Origcnéhuip fuiffcdifcipulu. Floruit aut Seueri amp;nbsp;Antonini filii eius tpibus.

Ildades cuius Rhodonî ope fuo;qcfaduerfum Môtanû.Prifcâ.Maximillâcj copofuitrecor

! dat.Sctipfitcôtraeofdêuolumêpdpuû.Etaduerfusgêresiudeof(51ibrosalios:amp;principii’ ___JJ bus illius tcporis apologeticu dedit.Floruit aût.M. Antonini côniodiij temporibus.

PolIoniusuitdiff’ertifffmusfCTipfitaduerfusMontanû:Prifcû:amp;MaximillaifigneS lôg« a uolumc.’in quo afleritmontanö amp;nbsp;infanas natesperifle fufpendio:amp; multaalia in qbus de prifca amp;nbsp;Maximillareferttfi negâteasaccepiffemunera:côfireanfnôcfle^phetasqacdpiant amp;nbsp;millehoc teftibusapptobabo.Sed amp;nbsp;exaliisfrudibus 4?bantj?phetæ.Dicmihi crime fucat prophe usrftibio oculos linitrProphetæ ueftibus amp;nbsp;gémis ornâturrProphetas tabula ludit amp;nbsp;texeris .Prophe; ta focnus acdpit.Refpôdeât. Vtrû hoc fieri liceanan nô. M eû eft approbate qtf fecerint.Didt in codé li bio.xl.cfle annu ufcg ad tps quo ipefcribebat librû ex quo hærefis cataphrygap: habueritexordiû.Tet; inlianus fex uolûinibp aduetfus eccFiâ editis:quos faipfit de extafi.S eptimû^prie aduerfs» ApoHoniû tlaborauit.îquooîaq illearguit:conatdefcdere.fioruitâtapollonipfub Cômodofeuero^ pridpibp. —’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ErapionundecimoComodi ImperatotisânoAntiochiæEpifcopusordinatus.Scri;

pfit æpillolâ ad Carniû amp;nbsp;Pontiû dehærefiMontani.'inquaamp;hæcaddit.Vtautem fiatis falfi huius dogmatis:id eft noui prophetæ ab omni mundo infaniaj teprobariî ^AnifiuobisApollinarisbeatiffimi:quifuitinHierapoli Afiæepuslitteras.Ad Dôniu qnotÿ qui perfecutionis tpe ad iudæos declinauerat uolumê côpofuit :amp;aliô deenâi' ^^ ‘gelio quod fub nomine Petri fertur.-librum adRhocenfem Cilidæecclefiæ.’quæ in a^ïhærefim eius ex ledionediuerterat.Legunt amp;nbsp;fparfim eius breues a?piftol£E audoris j fui.id eft intelligentiæ amp;nbsp;uitæ congruentes.

! PolloniusRomanæ urbisfenatorfub Cômodoac Seueroprincipe^jditustpxpia; nuseffet imperatonutrationemfideifuæredderetinfigneuolumencôpofuinqd'iri fenatuleginamp;nihilominusfententia fenatuspro Ghriftocapite ttuncatuseftueteri apud eosobtinctelege.abf^negationenondimittiChriftianos.'quifemeladeoruj iudidum pertradati effent.

H eophilus cæfareæ paleftinae quæ olim turrîs S tratonîs uocabat epi fcopus.'fub S cucto pn; dpe aduerfum eosqui.xiiii.luna cum iudîds pafcha faciebant cum cætetis epifcopis fynodi cam amp;nbsp;ualde utilemcompofuitæpiftolam.

Achillus Corinthi epifcopusfub eodem S eueroprincipeclarus habitus :depafchaexomnî qui in Achaiaerantepifcoporum pcrfona elegantem librumfcripfit.

Olycrates Ephefiorum epifcopus cum cætctisepifcopis Afiæ qui iuxta quandam uetercm confuetudinem cum iudæis.xiiii.Iuna pafcha celebrant.Scripfitaduerfus Vidorem epifco pum Romanum aepiftolam fynodicam.fn qua docet feapoftoli’iohannis amp;nbsp;ueterum au . -^^^doritatcm feqdequahæcpaucaexcerpfimus Nosigitur inuiolabilecelebramusdicjnc^ addentes aliquid nccç dementes.Etetn in afia elemcta maxima dormierut:qu£V refurgct in die dni qft uenturus eft in noie patris decxlis in maieftate fuaamp;fufdtaturusocs fandos.Philippu loquor de duo dedm apoftolis qui dormiuit HieropoIi.Et duas filias eiusquæ uirgines'fenuerunt:amp; aliamjiliâ fu» quae fpiritufando plena in Ephefo occubuit fed amp;nbsp;Iohâncs:qui fup pedus dni recubuit : amp;nbsp;çônfex ei?

-ocr page 537-

Deuirisilluflnbus»

Epiftok

Lxvir

Fmtautcam lamina in fronte portans:mattyr amp;nbsp;doflor in Ephefodormiuit amp;nbsp;Polycarpuseps tirSmitnæ reqefdt.Tiafeasquolt;$epsamp; martyr de ennia incadcSmyrnæ requiefcit.Quidneceffe cft fugaris epi amp;nbsp;martyrisrccordari:qui inLaodiceâfoporaf Si papirii amp;nbsp;beati militonisinfanftofpö cunuchi:qui fern per dno feruiens pofitus eftin fardis.amp; çxpedat in aduentu eiusrefurreftionc. Hi ocs . obferuauerunt pafehæ diem.xiiii.lunaab euangelica traditione'in nullam partem déclinantes amp;nbsp;eccle^ fiafticumfequentescanonc.Etquo^ minimus omniö ueftrö Policrates fcd’mdoftrinam ^pinquoja nieorumquos Si fecutusfum(feptem fiquidcfuerunt j)pinqui mei epi:amp; egoofl-auus)femppafcha celebraui quando populus iudasoru azima faciebat.lra«^ fratres.lxv.annos actatis meænatus in dnc:et a rnultis de toto orbe fratribus eruditus pera grata omni fcripturarnon formidabo eosqui nobis mini tur.pixeitem maiores mei.obedire deomagis op5 q' hoibus.Hoc ,ppterea pofui ingeniu amp;au(ftorita^ tcuiri Si paruo opufculo demôftraré.Floruit tpibus feueri pridpiseadc tetate q Narciffushierofolymæ quot;nbsp;Eraclitusfub cômodifeueritÿimperioinapoftolumcômentarioscôpofuit.

Aximusfubiifdem prindpibusfamofam qftioneminfigni uolumineuentilauit. Vndemalö

amp; q materia a deo f ada fit.

Andidusregnantibusfupradidisinexametonpulcherrimostradatusedidit. Ppion fub feuero principe fimiliter in examerontraftatusfecit. Extusfubimpcratorefeuerolibrumderefurredioneedidit.

Rabianus fub eodc principe edidit quedam opufcula ad xpianum dogma ptînentîa.

Vdas de feptuaginta.apud Danielem dehebdomadibuspleniffime difputauit amp;nbsp;chriftorio graphiam fuperiorum temporum uf^ ad decimum feueri perduxitannum in qua erroris arguitur.-quiaduentum Antichriftidrcafuatpafuturumefledixerit.Sedhocideorqama^i^jQj^j^æj, ^gnitudopfecutióumpfentemmundiminabaturoccafum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uetba.

Ertulianusplbyter nunedemu primus poft Vidorem Si appolloniujlatinoru ponit ^uin dæafticæduitatisChartaginenfis.patrecentutionejJConfulari.Hicacrisamp;uchcmctisingc nii fub feueropricipe Siantoninodaracalla maximefloruit.Multaç fcripfit uolumina quæ 'ædlfenc:qui febeati Cypriani iam grandisætatisnôtariüjcu ipfeadmodum effet adolefcens romæ tiidiffediceret.-referreqj fibi folitö nunq Cyprianuabfep Tertuiliani iedione unam diem præteriffe.ac Hbicrebrodicere.DamagiftrumuidelicetTertullianumfignificans.Hiccumufcgadmediam ætatej Plb^crecclefiae pmanfiffetdnuidia poftea Si contumeliis cleri corum romanæ ecclefiæ:ad mdtani dog ^adelapfus in multis libris noux .pphetix meminit.Spccialiter aut aduerfum ecclefia texuit uolumi ™«depu(iiQt:ia;deperfecutione:deieiuniis : demorogamia : deextafi libros fex lt;nbsp;amp;nbsp;feprimnm quern aauetfum appollonium compofuit.Fertur« uixiffe uf« ad decrepitam xtatem.amp; multa quæ non ex ^i_t opufcula condidiffe.

Rigenes qui amp;nbsp;adamantins decimo feueri Pertinacisanno aduerfum chriftfanos pct fecutionecommota:a LeonidepatreChriftimartyriocoronatoxum fex fratribusamp; matreuidua pauper relinquitunannosnatuscircitcT decern amp;feptem.Remenimfa^ Il miliarem ob conteffionem Chriftififcusoccupaucrat.Hic Alexandriædifperfa cccle^ fiadedmooamp;auoætatisfuæannocatethefeonideddoftrinarum opusaggreffus.Po^ (lea a demetrio eins urbisepifcopo in locum Clæmentispræfbyteri confirmatus per j^Wtosannos floruit.Et cum iam media: effet ætatis:amp; propter ecclefias Achaiæ quæ pluribus heræfi^ uexabantur fub teftimonioecclefiafticæ æpiftolæ Athenas per paleftinam pergeret : a Theochrifto ® AIcxandroCæfarcæamp;hierofolymitarumepifcopispræibyterordinatus.Demetriioffenditanimamp;s tanta ineumdebachatusellinfania : ut per totum mundum pro nomine eius fcriberet.Etconftat utbante$caefareammigraretfuifleRomæfubzcpherinoepifcopos ffatimalexandriam reuetfuj “ ætadam præfbyterum iterum:qui fubhabitu philofophi perfeuerabat adiutorem fibi feciffe h' Qui quidemamp;poft Demetriumalexandrinam tenuitecclefiam. Qiiâtæaut gloria: fuerit ^pparet (pFirmianus Cæfareæepifcopuscumomni capadodaeum inuitauit: Si diutenuit: amp;nbsp;Poiteafqboccafione fanftorum locorum Palæftinam ueniensdiu Cæfareæin fanftis faipturis côuer atuseft.Sed amp;illudquodad Mammeam matrem Alexandri imperatorisreligiofamfæminam ro # 8«usuenitantiodiiam'amp;funKnohonorehabitus eftiquodcç adPbilippumimperatorem:qprimuS matrem eius lifteras fecit:quæ ufcjhodie cxtant.Qiiis igno ^t.amp;tantuminfcripturasdiuinashabucritftHdium:utetiamhebr.Tamlinguam contra ætatisgen^Phih'ppusî^ Inænaturam edifeeret amp;exceptisfeptuaginta interprætibus ; alias quoep editiones in unum con;« perator’pri'* »«garctuolumen. Aquilæfdlicetpontici.Profeliti Si Theodotionis.hebionei:amp; fymmachieiufdem mus.xpian gniatisqui ineuangelium quoejeata Matthæuj fcribitc0menrarios.dequo Si fuuj dogma affir ?

ly,, ’■^‘■^.'’^t.Præterea quintam Si fextam Si fcptimâ editionc quas etiam nos deeius bibliotechahabôi cæteriseditionibuscomparauit:amp;; quia indicem operûdus in uolui!

’ ngenio nó taccs:cp Dialeftica quocg amp;nbsp;Geometria. Arifmethi ’^uf*’^3:Grammatica:Rhetoricam omniö^philofophorum fcdasitadididt;utftudiofosqijögt;

-ocr page 538-

partis


ir


TRACTATVS VI


^Fecularium litterarûfeftatoreshaberctîamp;întCTpretaretquotidic.Concurfufcjquotîdîeâdcümth^ tifierent:quos illefgt;pterearedpiebat:utfuboccafionefæcularislitteraturæin fidexpi eosinftitueret. DecrudelicateaûtperfecutiôisqueaduerfumxpianosfubDeciocôfurrcxit:eolt;p inreligiôephilippi de faeuiret$tosintcrfeceritfuperfluumeftdicere. CumetiamFabianusromanæecdelieepsnnipaoccu buerit.Etalexander ßabylafcjhierofolimop; amp;nbsp;entiochenæecclefiæpôtifices incarcéré pro côteffione dormierint.Etfuperorigenisltatufiquisfcircuelitquidaftum fit primû quidc de epiltoliseius: que poll perfecutionéaddiuerfosmiffæfunt. Deinde amp;nbsp;defextoEufebii caefarienfiseccfiafticæhiftoriæli^ bro.Et pro code morigène infex uoluminibus:poffitliqdocognofcere. Vixit ufcçad Galluamp; Volu^ fianumûdeft uflt;ç ad.lxix.ætatis annum;amp; mortuus eft Tyrinn qua urbe amp;nbsp;fepuitus eft.

Kk

Ammôius uirdifertus amp;nbsp;eruditusinphilofophiaeodc tpealcxgdriædarushituseft: qinter mFtaingêii fui amp;nbsp;pdaramonumeta etiâdecôfonâtia Moyfi;amp; iefu elega'sopuscôpoiuinà' euâgelicos canoës excogitaui t quos poftea fecutus dl £ ufebius cæfaricfis. H ûc falfo aceufat ^^Porphiriusc^exxpiâoethnicusfueric.Cûconfteteûufcpadextrcmâuitâ xpianûpfeueraffc. î~~P^Mbrofiuspnniûmartiôites.Deindeab OrigenecorreduseccFiædiaconusamp;'pfeffiôisdnicae gKæinfignisfuit.CuiproTheoxpopfbyteroliber Origeisde martyriofcribit.Huiusindu Itriaamp;fumptuamp;inftâtia.-dûuiueretadhuc infinitaOrigenesdiftauituolûina.Sedamp;ipfe 4^0^ qppeut uir nobilisnôelegâtisingenii fuit:ficutei?adorigenc epFæîdicio funtObiitan mot tcorigenis:amp; inhoca plæriflt;5rephcdif:qgt; uirlocuplex amici fuiegeni fenisamp; paupisnôrecordatus fit RiphonOrigenis auditot.-ad que nonnullæ ei us extant cpFœ;i n fetipturis erudictiffimus fu it:qd'quidemamp; multaeius fparfim oftenduntopufcula : fed pcipue liber quem compofuit de uacca ruffa in Deuteronomio amp;nbsp;dedichotonomatibusad eft de qualibetstate animalis busquapoffereban£inlege:quecumcoluba amp;turture amp;abraam ponunt in Genefi.

InutiusFodixromæinfigniscaufidicusfcripfitdialogumxpiani amp;nbsp;Ethnici diiputantinm quioaauusinfcribitur.Sedamp;aIiusfubnoîeeiusferturdefato:uelcôtramathematicosqui comfitamp;ipfedifeni bois non mihi uideturcumfuperiorislibri ftiloconuenire. Meminit huiusminutius amp;nbsp;ladantiusinlibrisfuis.

Zepherinoromanæ urbis epo:amp;fub Antôinofeueri filiodifputationcaduerfum Montani feftatorc ualde infigne habuit:argucs eum temeritatis fup nouam,pphe tiam defendendâ.EtineodcuolumineepEasquoqîpauliAiii.tmenumerans.xiiifquældt adhebræos didtnôeius effe:fed amp;nbsp;apud romanos ufephodiequafi pauliapEinon habetur Erillus arabiæ botrenus eps;cum aliquanto tempore gloriofæ rexiflet eedefiam ad ex j tremum lapfusin hærefim quexpm anteincarnationem neganaborigenecorredus ifcripfituariaopufcula : amp;maximeepiftolasinquibusOrigenigratiasegit. Sed amp;nbsp;Rj ft,’/ ' Origenisadeumlitteræfunnextatdialogusorigcnisamp;BerilIiinquohærefcoscoar guitur.Claruitautem fubalexandroMammeæfilio:amp;: maximino èi Gord/âo qui in imperium fuccefferant.

Ippolituscuiufdâecclefiæcps{nomenquippe urbis feirenô potui )rônem pafchætc; porfi canonûcgfcripfit.-ufcç ad primû annum Alexa'dri impatoris.Etfedecim annop: circulûquem græci t jKlt;iiÂèKct7épi5tà uocâtreppcrit.EtEufcbio:qui fuper eodepa fchæcanonem decem amp;nbsp;nouenannoruj circulum £vvEdKcti2EKc(7£pi ôV« côpofuit: occafionc dedit.Scripfitnônullosin feriptura cômentarios. E quibushoc repperi in numerum:amp; in Exodum:amp;in Canticûcanticoru.In Genefim:amp; in Zachariamdn Efaiamide Danide;deApocalypfi:deProuerbiis:deEcdefiafte:de Saul: dePhitoni (Tarde Antichrifto de refurredionecontra Martionc:de pafeha aduerfum ocs hærefes:amp; fimilia de laude dei Saluatoris : în qua prefente Origenefeloqui ineedefia fignificat.Inhuiusemulationê Ambrofius quem de Mar tionishærefiad ueram fidem cortedum diximus:cohortatus eft Origenem in feripturas commenta^ riosftribere:præbenseifeptem amp;eoampliusnotarios:eorumc5expenfas:amp;Iibrariorum parem nume tum.Quodq? his maius eft incredibili quotidie ftudio ab eo opus exigens. Vnde in quadam epiftola Dioethemiid eft operiscôpulforemreum Origenes uocat.

LcxâderepsCappadociæcûdefideriofandoK?IocoR;hierofolimâpergeretamp; Narei ITusepus a nbsp;nbsp;eiufdé urbis iaj fenex regeret eccFiam amp;nbsp;Narci(To:amp; multis clericis eius rcuelatu eft:altera die

maneintrareepmqui adiutorfacerdotaliscathedrxetTedeberct.ftaqjreitacöpleta.-utpdida fueratcundisinpalæftinaepisinunû?gregatis:adnitcte quocçipouelmaxîe NarcilTo hie rofolimitanæ eccüiæ cum co gubernaculû fufeepit, Hocinfinc cuiufdâ epEequâ feribit ad aronitas fiv per pacceccFiæait.Salutatuos NarcilTusrquiantemehictenuitepalem locû. Etnuc mecûeundêofo nibusregitannosnatusdrciter.cxvi.amp;c.Etnosmecôprecat:amp; unum idclt;5 fapiaris.Scripfitamp; aliâad antiochc! esperclæmentempfbyterûAlexâdriæ:dcquofupradiximus:necnôadOrigenêamp;proOrige necôtra demetriû:amp; cp iuxtateftimôiû Demetrii eum pfbyteru côftituerit.Sedamp; al^æaddi uerfos ferunturepiftolae. Ardente auté perfccutione fub Dedo quo tpe ßabilas anthiochiæ P^palTuseftdudus Cefareâamp;claufusincarcererobcôfeflionemxpi mattyriocoronatur.

Vlius africanuscuius qncj de tpibqs extât uolûina fub impatorc.M. Aurelio antoninoqui Macrino

-ocr page 539-

À.

Dcuîtîsîlluflribus? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola tXVII

Mactino îucceffetat:legarionc5ptoîftaufatîonè ntbîsEmaus fufcepitquæ poftca Nicopolisappellata cfthuiuseftepfaad origenetnfup quæftione Sufannæ:eolt;f dicatinhebræohancfabulatnnôhaberi * necconuenirecu hebraica ueiitate.Apotu primi prifecoa:a potu Ichinchifæ.-contra quem dodam ftolam fcfibitorigenes.Extateius ad ariftidem alia epiftolain quafuper diaphonia que uidetur tffe in genealogia (aluatorisapud matthæutn amp;nbsp;lucatn pleniHime difpucat.

Êminus Anthiochiæ ecclefiæ pfby ter pauca ingenii fui monuméta compofuit .Flores fub alexandro principe ôi epifeopo urbisfuæEthebtuno:eoniaximecenrpote quoHecaclas alexandrinæ ecclefiæ pontifex ordinatus eft.

Heodorus qui poftea Gregorius appellatus eft. Neocæfareæ ponti eps admodum adolefcês ob ftudia græcaruni amp;nbsp;lacinatum litcerarumde Cappadocia ßeritum.amp; indecæfaream pa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

læftinæ tranfiibi undo fibi ftatre Theodoro. Quorum eu egregiam îdolej uidiffet origenes hortatus eft eos ad philofophiam in qua paulatim xpi fidem, f ubintroducens : fui quoiç fes» datores reddidit: amp;nbsp;quinquênio iui^ eruditi ab eoremittunturad patrem.Et quibus Theodorus fi lcripfitorigeni.Et côuocata grandi frequentia ipoquo^ Origem ne pfenteredtauit.'quî ufçg hodie cxtat.faipfit amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in ecdefiaften:breuem quidem:fed

naldcutilem:amp;:aliahuiusuulgoferunturepiftolæ.Sedprecipuefignaat^miraculagt;quæiamepifco pus cum multa ecclefiarum gloria perpetrauir.

^^^lOrneliusromâæ urbisepsadquéodocyprîàiextâtepiftolæ:fcripfitepramadFabiû Antio chenæ ecclefiæepm de SynodoRomana.ltalia: African3:amp; aliam de Nouatianoamp; dehisqf lapfi funt.tettiam degeftis fynodi.quartam ad eundem Fabium ualde^lixam amp;nbsp;Nouatia^ næ hærefeos caufas amp;nbsp;anathema continentem .Rexit ecclefiâ fub gallo amp;nbsp;Volufiano annis. ii.cuiobchriftiamoretnmartyriocoronatofucceffit Lucius.

YpryanusAferptmum gloriofæchcthoricamdocuitExindefuadctepfbyterocedlioaquo cognomentum fortitus eft chtiftiaiius fadus omnem fubftantiam fuam paupibus eroga uit. Ac poft non multiim tpisekdus etiam in prælbyterum eps carthaginenfis conftitutus eft.H uip igenii fupfluû é in dice texcre:cu foie datiere fint ei? tpa. Paffus eft fub Valeriâo amp;nbsp;Calico pridpib? pfecutiéeodaua codé die q romæ Cornelius fuprafcript?f5 nô codé anno.

c Ontiusdiaconuscyptianiufcßaddiempalïioniseiuscum ipfoexilumfuftinenscgregiuni uolumen uitæ paiïionis cypriani reliquit.ifàv vŸHPpÎKOv £ vKdpiœ Tlô ç

, lonyfius alexandrinæ urbisepsfub HeraclaxiÈîdÇpào'iv fcholam pfby ter tenuit Orî j genis uel infigniffimusauditor fuit hicin cypriani amp;africanæ fynodi dogma confeti tiensdehætetidsbatizandisad diuerfos plurimas mifitepiftolasquæ ufgg hodie extâc fed adFabium antiochenæurbis epifcopumfcripfitde pocnitentiaamp; adronianos pec Hippolitum altetam:ad Sixtumqui Stephâo fuccefferat.-duas epiftolas : amp;nbsp;ad phile^ __moncmamp;ad dionyfiumRomanæ ecclefiæ præfbyterosduasepiftolasamp;adeundemt Dionyfium poft Romæepifcopumamp; adNouatianumeaufantem inuitusRomæepifcopusordi natus effet:cuius epiftolæhoc exordium eft:Dionyfius Nouatio fratri S alutem.Si inuitus ut dicisoti» dinatus es:probabis:cum uolens fecefferis.Eft eius ad Dionyfiuj amp;nbsp;ad Didimû altera epiftola: amp;nbsp;Coc tafticæ de pafeha plurimo dedamatofio fermone confcriptæ:amp; ad Àlexandrïam eedefiam de exilio amp;nbsp;ad Hcraclam in ægypto epifeopuj amp;nbsp;alia de mottalitate:amp; de fabbato:amp; perigymnafio.Et ad Herma nionem:amp; alia de perfecutione Decii:amp; duo libri aduerfum Nepotem epm qui mille annorum corpo talctegnum fuisfcriptisaffeuerat.fnquibusamp;deApocalypfilohannisdiligentilTimedifputat.Etad nerfutn Sabellum amp;nbsp;ad Damonem Betronicis epm:5e ad Delifporumamp; ad Euphram:amp; quattuor li bn adpionyfium Romanæ urbis epm amp;nbsp;ad Laodicenfes de pocnitentia.Item canon de pœni tentiaamp; ad Origenem demartyrio:ad armenios de poenitentia:de ordine deliâorum:de natura ad Timothæ^ üm:dc tentationibus ad Euphranorem .ad Bafilidem quo^ multæ epiftolæ in quarum una fe afferic N^^etiaminEcclefiaftencocpiffefcriberc commentaries Sedaduerfuspaulum Samofatenu an tepaucosdies$morercturinfigniseiusferturepiftola.Moritur.xii.Galienianno. OuatianusRomanæurbisplbyteraduerfusCornelium cathedrafacerdotalemconatusin ==’^iluadere.Nouatiano5Kgræccdicitcherondogmacôftituit:amp;noies apoftatasfufciperepœni^ Kntcs.Huiujauclor nouatus cypriani præfbyterfuit. Scripfitaûtde pafeha de fabato:de circuncifio^ ne de facerdote de oratione:dc cibis iudaicis:de inftantia de Attalo .M ultaqj alia amp;nbsp;de trinitatc grande oolumengfi giriloxiiv opisTertulliani faciensqtf plericj nef cicres cypriani exiftimant.

’ Alchiondifatiffimus Antiochenæccclefiæpræfbyter.-quippequi ineadem urberhetoricam dorentiffimedocuerataduerfum paulum Samofatenu3:qui antiochenæ ecclefiæ epifeopus •^ogmaartemonisinftauraret.'excipientibusnotariis difputauitqui dialogus ufçg hodieex _____ nbsp;i ïat- Sed amp;nbsp;alia grandis epiftola ex perfona S inodi ab eo feripta ad Dionyfiûamp; maximuj ro nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;51^ nbsp;nbsp;^anæamp; alexandrinæ ecclefiæ epifeopos dirigitur.

Mefopotamiæ librum difputatônis fuæ quem habuit aduerfum mani i nbsp;nbsp;nbsp;exeuntem de perfide fyro fermone côpofuit:qui tranfiatus in græcum habet a multjs.

1^- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5-Utiiit fub impetatoiepcobo qui auteliano tadtoij fucceffeiat.

qq

-ocr page 540-

Nj2


PÄRxiS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n TRACTATVS VI

aAdto«^c™„“SoX™«:^

r quot;?^'‘*quot;^quot;°^“‘quot;*”^quot;“*«‘^“‘«*”Efaiani:inEzechidemînAbach^ exetcm»mmartKt“olt;SöSS!” ‘°'’““‘”‘‘““''“’‘®”“'’”^“*™^


Ie



O fuseftcæfateæpaîeftinæfLbpetfTcnte^^^^^^

SnlôïïoTareTuTcÂiT'’“’

lOLintariæ paupertatisddenHfffi^ naï^quot;n?îu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eftinduftriæamp; appetitorem


Vdannsrardifmramo«Aniiod,cM,Mdefl»ptdb(TOUim.minflt;rip(gn»l^^^ ’ 7®“'^P'”'quot;'“P'“”“quot;'i-quot;“nanuDcopcSX FOTBurdoi ) SkJlfr'^ nl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tquot;f “r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ob confeffioneïcfiriftifub

Sä2^ pcrfecutioneMaximi fepultufqg Helenopoli Bityniæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vutuuiunc^

JHilexçdeurbeægypti:quæuoGaturTinus:nobiligcncKamp;nôparuisoDibusfufaptoepiï copatuelegantiHimum libruj demartvrumhu(1prrgt;mr,^f.,;. r^^unupious‘r aduerfum iudiam qui eum da/toTcSar±Ä^^^ fptoperfecutionisauftoreqnoludanas^komediæ °“P'“““'Karar.tod£niiuag7 Rnobiasfub Diodabnopnndpc Sichæapud Afttam flotentiffimeRhetoriam doenit. Scnpfit^aduerfam genres quæuulgo extant uoJumina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mcKnetonca

qdadoicSfa^SX^eÄSSXÄ

g îferibit Grâmaricus.Et pulcherrimû de in ddamp;iditatiôe diuina tri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerfibus amp;ahulibm

mcidellbKai3riûeiasopisinlibrouno.Ac€faloamp;afclephdêlibrnvrhi^^‘2^^^^r^''^'^^rK^'^^^'^À^^ jbn5epra.æhbtosqttuo^AdSeuern5epra^nbroS^^^^^

pSnSns'eft

fnfrv ° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;volamina.De qbusbxcfunteaâ

«iariu.Etdeenagehoru d.apbonadn Efan I.bn x.amp; côtraporphyââ qui eode tpe^dbebatin Sicilia vt qdamputant bb.xxx^eqbusad me.xx.puenerût.Topiconlibramunut. A^tognspro Origene mJS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'bros ttesdemanynbusalia opufcula èc in.d.p/^itn^erudidffimo5com^

*îî^t?^ios!amp;multaalja.Fioruit maxime fub Conftantmo impatoreamp;œnilantiotEtob amiddam ^^ipamphili martynsab eocognomentum Corritaseil.

^^^’^;,^^?^,^^°!^!idell^iuguiiudanenrisepusfubcôilantinocdebemmxramæhabim^ fin Galliis.Legunt eiascommenrarii in camicum canticorum}amp; aliad grande aolumen ad uerlasnoiiatianam nonpreterbocqnic^ eiusoperumrepperi

^pboÿns Olimpii Liaxamp; poftea Titi epsnitidi côpontit^ Permois adaerram pcmbiriû cô recitlibms.amp; Simponiidecêuirginû.Derefurreéiiôe opusegregiu côtra Origenc:amp; adaec I fus eundem depbiconi(ra-amp;de AntexufioJn Genefi quo^ de in canticum canticorum cô^ mennrios amp;nbsp;malta alia qaeuulgo ledicantur.Etad extremum nouilTimxperfccutionisfî ne utalii affirma nt fab Deçioamp; Valeriano in cbaldde græciæ martyria coronatus eli.

t VuencasnobiliffimigenerisHifpanaspfbyterqttuorçua'gdiaexametrisuerfibaspenead uerbuin





1

-ocr page 541-

EpiÆoIa


De uîtîs îlluftrîbus.


LXVIf


uetbum ttanfferês: quattuor libtos côpofuiriEt nonnuUa codem métro ad facramcntotum ordinem )ertinenria.Floruit (ub Conftantino principe.

Vftâchius genercPamphilus Sidecesprimu Herifæ Siriæsdeindcantiochcnæ tdcit ecclefi^ am:amp; adnerfum arrianorum dogma côponês multa fnb Côftantino principe pulfns eft in exiliumTraionopolim Thaciarum:ubi nf^hodiecondituseft.Extant dus uolnmina de anima:de engaftinunco adnerfum Origenc.Et infinitæ æpiftolæ quas enûerarelongû eft» Arcellusâticiranusepsîfub côftâtino amp;nbsp;côftâtiopricipibus floruit multaij diucrfap-hipo^ thefeô.i.difputarionnfcripfit uolumîa:amp; maxime adnerfum arianosî feront ptra hûcaftc -m rii amp;apollinarislibri fabellianaEeuhærcfisarguentes.*fedamp;Hilariusinfeptimoaduerfum arrianoslibronolsdusquafihaereticimeminit.Porroilledéfenditienôeffedogmatisent iusaccnfatiSedcomunionc lulii amp;nbsp;AthanafiiRomanae amp;nbsp;Alexâdrinæurbispontifîcû feecinimicu.

Thanafipalexâdriæ urbiseps mEtasarrianop:ppeffusîfidiasad pftâte Galliap» pridpc fugit Vn reuerfus en lrisamp; rurfuj poft motte d^fugatÿ:u(çg ad iouiniâi iperiû latuit:a quo rece a ptaeccfiafubValentemorit.Ferunteiusaduerfumgctesduolibriamp;cótta Valente unuS

amp; de uirginitate Si de pfecutióibus Artianort plurimt Si de pfalmop’titulisamp; hiftoria ant totûi móachi uitâ cótinês:amp; cortafticæ epfaeâd é caftigatiôes folcnesî amp;nbsp;m ulta aliaq enûerate lôgû eft/ , Ntoniusmonachus cuius uitâAthanafiusAlexa'drinæurbisepsinfigniuoiumine^fecut a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tusc.mifit ægyptiacae ad diuerfa monafteriaapoftolid fermonis:fenfufcg epFas feptciquae

in graecâ lingua tranflata f unt:quâtum precipua ad Arfenotas.F loruit Conftâtinoamp;filiis riusregnantibus.

b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Afiliusanquîranus eps arris medidnæ fcripfit côtra Marcellû de uirginitate libtum Si nôt

nullaalia. Et fub regecôftantio Macedoniæ partis cû Euftafio febafteno princeps fuit.

t HeodorusHeracleæ Thradarumepifcopuselegantisapcrtiçfermonisamp; magis hiftorit' “ cae intelligentiæ:edidit fub Conftantino prindpe commentarios in Matthænm Si in lot hannem:amp; in pfaltcrium 8c in apoftolum.

Vfebius Emifenus epifeopus elegantis amp;nbsp;Rhetorid ingenii innumerabiles:amp; qui ad plan fum populi pertinent confedtlibros. Magif^ hiftoriam fecutus ab his qui dedamare not ïe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luntftudiofiffimelegitur.Equibusuel praecipuifunt adnerfum indaeosamp; genres Si No

uatianos ad Galathas libri.x.amp; in cuangelia homeliæ breues fed plntimæ.Floruit tempot tibusConftanrii.'fubquoSi mortuus Anriochiæfepnltuseft.

Riphylns Ciprilctenfis fine Leuconte epifeopus eloquentilïimus fuæ ætatis:amp; fub regfi Conftantino celeberrimusfuit.Legi eins in Canticocâticorum commentarios.Et mult ta aUacôpofuifte refertur:quæ in noftras manus minimeperuenerunt.

Onat^a quo donatiani fub collate cóftaric^ pridpibus affcrcs a nfis fcripturas ? pfecürióc • cthnidstraditasttotâ pene Africamamp;maxime iudæâ lua perfuafionedeeepit. Extant dus multa adfuamhaerefimpertinétia.Etdefpiritnfanftoliberarrianodogmari congruens.

, Sterius Arrianæphilofophusfaftionis fcripfit regna'teConftantio in æpFa ad Romanos, îneuangclia amp;pfalmos commentarios amp;nbsp;multa alia quæ a fuæpartishoïbusftudiofiffimclegunt.

Vdfer Caralitanusepifcopus cum pancratio Si Hilario romane ecclcfiæ clerids ad Conftâtiumimperatorcmalibcrioepifcopopro fide Icgatnsmiffuscum nollet fub nomine Athanafii nicenam damnare fidem in palæftinam relegatus miræ contt ftanriæamp;præparati animi ad martyrium contra Conftancium Imperatorem ferit pfitlibrumcpdlegendummifioacnonmultopoftfub Iuliano principe Caralis ret uerfus Valenriniano régnante obiit.

Vfebiusinationc Sardus amp;nbsp;ex leftore urbis romanæ Vetcellenfis eps ob confeffionefidei a

Conftantioprincipe Scytopolim 8i inde Cappadocia telegatus fnb inliano Ittiperatore adecclefiamrenerrusediditinpfalmoscommentariosEufebii Cæfarienfis quos degrælt;gt; coinkitinunx uerterat.Mortuuscft Valentiniano amp;nbsp;Valente regantibns.

OrtunarianpAfer AqlegicfisepsiperâteCôftâtioineuageliatitulisordîatisbreuiamp;fermo ncrufticofcripfitcomnientarios.EtinhochabetdeteftabiliscpLiberiûromâæ urbisepm profideadexiliûpgentem prins follidtauit S;fregit 8i ad fubfcriptiôem bærefeos cópulit^ Charins quem quia lufcus erat monopthalnion:id eft unoculnm nnncupabant.CæfariS fis ecclcfiæ in palaeftina epifcopns:elaborauit in ccclefiaften.xvii.nolumina amp;. fynton ôi zc tematon Si mnltosptæterea diuerfofcj traftatus.Intantum autem fub Conftantioimpc ratore claruit;ut inliberii locnm Romæ foclicem Arrianum epifcopum conftf tueret. Erapionthenaufaeos qui obelegâtiâigeniicognoméfcholaftid meruit Charus Antonii riionachi.-cdiditaducrfum manichæûegregium librû Si de pfalmorum titulisalium. Et dinerfas ntilesaepiftolas.EtfubConftantioprindpcetiaminconfdïioneinclytusfuit. ' Ilariusurbis Piftanoft Aquitaniaeeps faöióeSaturniniarelatenfisepi defynodoHytetg fiPhrygiâ rclegatüsduodcdmaduerfusArrianosconfedtlibros.EtaliôlibrûdeSinodo

ad Galliarum epos fcripfît:amp; in pfalmos cômêtarios primu uidelicet Si fccfm a.xviii.

qq »i

-ocr page 542-

PARTIS n TRACTATVS VF

nfcÿadextietniimânquoopctcimitatiKOrigcncm nonnullaeriamdcfuoaddidit.EfteîosadCon# ftancium libellus quem uiuenti Conftantinopoli porrexerat amp;nbsp;alius in Conllantium quem poft mortemeius (cripfit:amp; liber aduerfum Valentem amp;nbsp;urfatium biftoria Ariminenfis amp;nbsp;Seleucenfis Si nodicontinensàadpræfatumSaluftinumfiuecontradiafcorum:amp; liberhymnorum amp;nbsp;myfterio# rum alius amp;commentarii in Matth£cum;amp; ttaftatusin lob quos de graeco Origenisad fenfiim tran ftulit ôi ali us elcgans libellus contra Auxentium:amp; nonnullæad diuerfos aepiftolæ. Aiunt quidam fcripfifteeum inCanticumcanticorum.Sed anobishoc opusignoratut.MottuuseftPiftauis Va;^ Icntiniano Si Valente regnantibus.

Iftotinus nationc Afer romae fub Conftantio principe Rhetoricam docuit amp;nbsp;in extrema u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feneftutaechrifti fe tradens fïdæi (cripfit aduerlus Atrium libros more dialeftico ualde ob

fcuros:qui amp;aberudirisnonintelligunturamp;commentariosinapoftolum.

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Itusßotrenusepifcopusfub luliano amp;nbsp;louinianoprincipibus fortes aduerfum Manicha:

urn fcripfit libros Si nonnulla alia.Moriturautem Tub Valente.

d nbsp;nbsp;nbsp;AmafusRoman3eurbisepselegansinuerfibuscomponendisingcniûhabuit.MuIta^SJ

breuia metro edidit;amp; ptope oftogenarius fub theodofio principe mortuus eft. PollinarisLaodicenæSiriæepifcopuspatreprælbyteromagisgrammaticis in adolefccn# tiaopetamdedit.Et pofteain fanftas fcripturas innumerabilia fcribens fub Theodofio

' a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;imperatoreobiitExtanteiusaduetfumPorphitium.xxx.libri qui inter caetera opera eius

ucl maxime probantur.

{ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Regoriuslafticushiliuerticpifcopusuftjad cxtrcmamfeneftutemdiuerfosmedioctilet ’

mone traftatus compofuit.Et de fide elegantem librum hodiecj fupereffe dicitur. ArtianusNuperrimeurbis ßarcilonae epifeopus caftitate amp;nbsp;eloquentia:amp;tamuita $

m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fetmoneclarus fcripfit uaria opufcula:de qbus eft certus amp;nbsp;contra Nouatianos.lub Theo

dofio principe iam ultimafeneftute mortuus eft.

Hotinusde Gallograecia Marcelli difcipulus amp;nbsp;Smirnio epifeopus ordinatus Hebionis

p nbsp;nbsp;nbsp;haerelim inftaurare conatus eft amp;nbsp;poftea a Valcntiniano pn ndpe pulfus ab ccclefia pinta

fcripfit uolumina.ln quibus uel praecipua funt contra gentes amp;nbsp;ad Valctinianû libri.

p Henadiusgenusgallatumepifcopusediditcontraarrianoslibrum.-dicunturamp;eius efle alia opufcula quae necdum legi uiuit uflt;ÿ hodie décrépira fenedurc.

Idymus Alexandrinascaptusa paruajBtateoculisamp;ob id elementorum quolt;5 ignarus d nbsp;nbsp;nbsp;tantum miraculum fui omnibus praebuit ut dialefticam quoç amp;nbsp;geometriam'quae uel

maxime uifu indigetmfcj ad perfeftum didicerit.Is plura opeia nobiliaconfaipfit.Com^î metariosin pfalmos omnescommentariosineuangliumMatthæiamp;Iohannis amp;dedog hiatibusamp;conttaarrianoslibrosduos.'amp;defpiritufanftolibrumunum:quem ego inlatinum uer; ti.InEfaiatomosdecem.InOfeeoiftoadmefaibenscommentariotum libros tres amp;in Zachariam meorogatulibrosquintçEtinfinitaaliaquæ dirigereproprii iudidseft.Viuitufjj hodie amp;.lxxxiii. aeatisexcefiit annum.

Ptatus Afer epifeopus Mileuitanuscx parte catholica fcripfit fub Valentiniano amp;nbsp;ualenngt; o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;no principibus aduerfum Donatianae partis calumniam librosfexanquibusafferitcrimc

Donatianorum in nos falfo retorqueri.

Ttilius S euer us in Hifpania de genere illius Scueri ad quem Laftantii duo æpiftolarum fcribuntut libri œmpofuituolumenquafi occcpiricumtotius fuæ uitæ ftatum conti«igt; a ncnstamprofa qp uerfibusquoduocauitcataftrophem.-id eftconuerfationemfiuepera:

amp; fub Valentiniano prindpe obiit.

Yrillus Hierofolymae epifeopus fepe pulfus abecclefia amp;nbsp;receptusad extremum fub Theo C dofio prindpe ofto annis inconcuffum epifeopatum tenuit.Extant eius catliacefes.-id eft dodrine quasin adolefcentia compofuit.

Sirius apud Thefphifium Rhetorem cum Gregorio Nazianzenoepifcopoadolefcens Caefareæ crudituseft:amp;eiufdcm utbisepifeopus plurimo labore corruptam bibliothe/ e cam Origenis amp;nbsp;Pamphili in membranis inftaurare conatus eft .Ad extremum fub

Theodofioprindpe propter ecclefiam paffuseft.Feruntureius uarii multipliccf^trafla tus quos noffe perfadle eft.

Hilianius Cypri Salamine epifeopus fcripfitaduerfumomncsbærefes libros amp;nbsp;mub^ p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;taalia quæ ab erudirispropter res a fimplicioribus propter uerba quo^leditatur. Supers

eft ufœhodie amp;nbsp;in extrema feneftute uariacuditopera.

e FfrêEdcffenæeccfædiacon9:mrta Syrofermóecópofuit ad tara uenitclaritatc ut poftelc fti6e; feripturap? publicæ i qbufdâ ecclefiis dp feripta recitct.Legi dsgt; ef fpufflô egregiûuolumc:qd’qlt; dâ de fitiaca ligua uerterat.amp;acumcfblimisigeniiétitrâflatiôecognoui.-deceffitfBValctcimperantc.

Afilius CæfareaeCapadcKiaEquæpriusMazauocabateps egregios contra Eunomium b elaboraaitlibros:amp; defpiritufanft o uolûmc amp;incxameron homeliasiix.Etaftcricôadeft intelledu amp;nbsp;breues uarioftj tradatu s :moritut imperante Cratiano. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Gregorius

/

-ocr page 543-

txvit


Èpiftoîâ


Deüînsîlluflribus.


RegoriusNaziâzenusuîreloquêtiflimuspceptormep aquofcrîpturasexplanâredi dici.-ad.xxx.milia uerfuuj oîa opa fua ppofuit.Ët qbp ilia finit de mortefris. Cæfaris laudes cypriâHaiidcs athanafii laudes maximi philofophi poft exiliû reuerli que falfô micôtincns;qfinonlicue iteundcamp;laudareStuituperarcprotpe.Etliberexametrö uerfu uirginitatis amp;nbsp;nuptiarû contra fe diflerentiûiaduerfum Eunomium libri duô d fpiritulanfto liber unus. Contra iulianû imperatorem liber unns Secütuseftautem Pole nonum dicendi charadereiui uoiç fe epm i n loco fuo ordinans ruri uitaj monachi exetcüiÊ Deceffitcç an hoc amp;nbsp;ferme triennium fub Theodofio pri ncipe.

Vcius poft athanafiuarrianæpartis eps ufiç ad Theodofiûprincipc a quo éxpulfus eft alexâ drina ecclefiâ tenuit Extât ei usfolcnes de pafeha epiftolteSt pauci uarîarû hipothefion libellî lodorusTharfenfisepsdum Antiochiæeffet pfbytermagisclaruit.Extanteiusinapoftolu. cómentarii Si multa alia ad Eufebii magisemiffenicharafterem prinentia.Cuiuscumferi

i^fumfecutusfiteloquentiâimitari non potuitjîpter ignorantiamfæculariumlittetarnm.

Vnomiusarrianæ partis Cizj/cenuseps in aptam hærefeos fuæ ,prumpens blafpliemiam tif e qcTilliteguntiftepublicefareiecurufc5hodieuiueredidturincappadociaamp;mFtaptraeccle fiamfcribereRefponderuntci appolinâriSiDidpmus:baliliuscelarienfisgregoriusnazangt;

zenus amp;nbsp;nifenusi

î| Vcilianusabileæepifcopusquifadione Hyâitiiamp;Hitatii Treuerista Maximotyrannoeâé 'ïus eft edidit niuka opufcula de quibus ad nos aliqua peruenerunt.Hic ufeç hodie a nônut lis Gnofticetid eftßafilidis uel mard:dequibUsHiereneusfcripfit:hærefos accu fat urdefen dentibus aliisnonitaeum fenfiffeut arguitur.

Atrononus ^juindaî Hifpaniæ ualde eruditus amp;nbsp;inmetrico opéré ueteribus comparandus cæfuseftamp;ipfeTrcueriscujPrifdllianoFccliciirimoiuliano Euchrotiaeiufdemfaftionis auftoribus.Extanteiusingenii opera diuerfis.metris édita.

Iberianus ßericusfcripfitprofufpitionequacum PrifcillianoaccufabaturhaTefeOsapold geticumîtumcnticompofitocçfermone.Poftea poftfuorumcæde3tædiouifftusexi'iomu tauitpropofitum amp;nbsp;iuxtafanftam feripturamcanisreuerfus ad uomitum fuuni.-filiam de uotam chrifto uirginem mattimonio copulauit.

Mbrofius Mediolanenfiseps uf^ inpfcntem dicm feribit :dequo quia fupereft meum iii didum fubtraham neinalterutram partem autadularioin mereprehendatur aut ueritas. Vagriusacris amp;nbsp;feruentisingenii:cum adhuceflecprefbyterdiuerfarum hypothefeon tra^ ftatusmibi legit quos needu^’edidit-Vitam quoq^ beati AnthoniidegraécoAthanafii infer monem nofttum tranftulit.

Mbrofiüs Alexandrinus auditor Didimi fcripfitaduerfumapollinarem uoiumenmulto^^ rum uerfuujdedogmatibus.Etutadmehuperquodam narranteperlatum eft comment tarios in iobrqui ufcç hodie ïupereft.

Aximusphilofophusnatusalexandriæ.Conftantinopoli epsordinatuseft; amp;nbsp;pulfusinfij-'i nem defideaduerfusarrianosfcripfitlibrum quem mediolani gratianoprincipi dédit RcgoriusemifenusepifcopusfraterBafiliiiantepaucosanhOsmihiamp;Gregorio Nazianze no contra cunomium legitlibrosqui amp;nbsp;multà alia fcripfiffe amp;nbsp;feribere dicitur.

Ohânes Antiochenatecclefiæpræfbyter. Eufebii Emifeni Diodoriijfeftator multacompd uere didtur de quibus periperifenes rar.len legi^

Elafîus CæfaræPalæftinæ poft eunomium epifeopus acurati limati^ fermonis fertur quaè dam fcribcre:fed cælare.

Heotimus Cythiemorumepifeopusin morem dialogorum : amp;nbsp;ueteriseloquentiæbreueS commentariofcjtraftatus edidit .Audio eum amp;nbsp;alia feribere.

Exter Patiani de quo fupra dixi filius darus ad fæculum amp;nbsp;Chtifti fidei deditus .fertur àd meomnimodam hiftoriam texuilTe.quam needum legi.

Mphilotius Hicconii epifeopus nuper mihi librum legit de fpiritufando cj deus eft : amp;nbsp;adorandus quodcÿ amp;nbsp;oipotens fit.

Ophroniüsuirapprimeerudituslaudes Bethicemadhuc puer St nuperdefubüerfîo^ ne Scrapis infignem librum compofuit.De uirginitatequocgad Euftochium amp;nbsp;tam Hilarionismonachi opufcula mea in græcumeleganti fermone tranftulitpfalté rium quocjSt prophetasquos nos dehebrato in latinum uertimus.

leronymus prælbvter pâtre èufebio natus :oppido ftridonis'quod a Gotthis euerfuhi Dalmatiæquondampannoniaecgconfiniumfuitufcp inprefentemdiem : ideftan^ num Theodofii principis.xiiii.hæcfcripfit.Vitam Pauli monachi Epiftolarum ad di^ iicrfos librum unum.AdHeliodoruniexhortatoriamialtercationem Lnciferiani î Si Orthodoxi Chroniconomnimodæhiftoriæ: In Hieremiam ôi in ezechielHômeliaS xxyiii.qiiâsdegræcoirtlatinum üerti De Serâphin amp;nbsp;Ofanna. Defrügi St lüxuriofô

-ocr page 544-

PARTIS

TRACTATVS VI

filio.Dc tribus quaeflionibus legis uetetis.Homdias in Canticum canticoruj duas aduerfus Hcluidt urn de uirginitate Mariæ perpetua.Adeullochium de uirginitateferuanda. Ad Marcellam libtu unu ConfolatoriamdemortefiliaEadPaulam.Inepillolam Pauli adGalathascommentarioru librostres inepillolamad Titum librum unum.inepillolam ad philæmonem librum unum.in ecclefiallenco; mentariosquaellionum Hebraicarum.in Genefi librum unum.De locis librum unum.De fpufando Didimi quern in latinum tranlluli librum unum.in Lucam homelias.xxxix. in pfalmos uf^ ad .xd. traftatusfex.Captiuimonachi uitam amp;nbsp;beati Hilarionis.Nouumteflamenrum græcæfidei reddidi Vetusiuxtahebraicamtranlluli.Epillolatum autem ad Paula amp;nbsp;eullochium:quiaquotidie fcribun tut incertus ell numerus.Scripfi prætetea in Michaia explanarionum libros duos. in Sophóiam libtu unum.in Naumlibrum unum.in Abachuclibros ii.in Aggæum librum unum Multacgaliadeope; teprophetali quæ nunchabeoinmanibus necdum expleu funt.Aduerfu; fouinianu libros duos. Et~ ad pâmachium appologeticum amp;nbsp;cpitaphium.Eufebii Hieronymi explicit liber uirorum illullrium.

Incipit uirorum ill uflri urn poft Hiet.Gennadi us quódam pfbyter maffilienfis focliciteramp; primo ca

Theodorus Orefiefis monachus Macharius monachus Euagrius monachus Theodorus alius mona dîusPrudeiKius Audentiusepilcopus CommodianusFaultinuspræfbyrerRuffinuspfbyter.TKo; nius Seuerus prefbvter Antiochus epifcopus SeuerianusepifcopusNiceasepifcopusOHpiusepsß/^ darius pfbyter Sabacius e^s Ifaac Vrfinus Macharius eliodor? alius epsiohânes epifcop? Papl^^seps. Heluidius Theophilus epifcopus Eulebius Vigilantius plbyter Simplicianus eps Vigilius eps Augtt ftinus Orfius pfbyter Maximuseps Petronius eps Pelagiushærefiarches Innocentius eps nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lu

lianus epilcopus Lucianus pfbyter Auitus pfbyter Paulinus eps Eutropius pfbyterEuagrius alter V«^ giliusalterdiaconus« Atticus epifcopus Neftor hærefiarches Celeftinusepus Theodorus epusFaftwi «s epifcopus Cyrill us epifcopusTimothæusepsLcporius pfbyter Tidorinus rhetor.Cafïianuspfcy ter Philippus pfbyter Eucheriuseps VincentiusepsS yagri us Ifaac pfbyter Siluanuspfbyter.Hilarius eßsPaulinusHilariuscps.Leo epifcopus Modnusprefbyter. Timotheus hærefiarÆes.Afdcpius eps Petrus epsPauluseßs Pallor eps Viftor eps Viftorinuscpus Mufeus pfbyter Vincentius alius pfbyKC Cyrus monachus Samuel Claudiâus pfbyter Profper Fauflinus eps Seru^ dei eps Viftor alius Theo dorusepsGênadiusepsTheodoruspfbyter lohannesprefbyter. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Expliciunt capitula.

Acobuscognomentofapiens Nizibene nobilispcrfarùm modociuitatis epifcopus unus ex numero fub maximiano perfecutore confelToft eorum qui in Nicena (y w do arrianam puerfitatem homoufion oppofitione dânarunt.H une uiru beatus Hie^ pturarum curnonpofucritfadleexcufabit.Ti confideremus ipostres uelquatworfy

1 ro.inlibro Dturarum

___________ros:quos pofuit interptatos in græcu elegiffe tradatum; Vn conftat eum iguoraffe fy tamlinguam uellitteras.Etiôqui needum in alia uerfusell lingua nefcifïe fcriptorem.compreh^naïc auté oc opus fuum in.xxvi.librosjdem dejfide côtra ocs haerefes decharitate gnali:de ieiunio.'depronc de dileftionc erga proximuj fpedali:de refurrecHone:de ui ta poil mortc:de huilitate:de pnla:de fatifla aione:de uirginitate de fenfu aîæ:de citcudfione;de azimi bndiâione pro qua in Efaia legitur. Nó ex terminabit botrus dexpo filius dd fitamp; côfubftâtiali patri.-decallitateaduerfus genres dccóftruftóc tabcrnaculi:de gentium conuerfatióe:de regno pfaru;dcpfecutóe xpianojy compofuitxpo minorisquidem græco5i!curiofitatis:fedmaiorisfidudæ:quiadiuinaij’ feripturarum audoritatccó^ ftruftumcomprimit ora eorum qui pfumptuofa fufpirionedeaduêtu antixpi uel dni noIlri inaniter philofophanf.MorifhicuirCôftâtii tpibusamp;iuxtapceptu patriseiuscôlla'tini intra murosnizibenis fcpelit ob euftodiâ uidelicet ciuitatis:qd’ feef m fidem côflâtini euenit.Nâ poflannos îngreffusiulian? nizibcuelgloriæfepultiinuidens:uclf'ideicôllâtini:cuiusob iddonû pfequebatiuflîtefferridéduira te fanfti corpis reliqas:amp; poil paucos mcfesconfulcdæ r.p.Iouinianus imperator qui iuliano fucceffe^ 5jw=i^rattradiditbarbarisduitatcquenflt;5hodiePerfarôditioni eufinibusfuisfubiedaferuir.

Vliusro urbisepsfcripfitad Dionyfium quâdâdeincarnatiôc dniæpfamunamqueillo O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eosquiitaduasperincarnationcinxpoaflerebantpfonasficut

naturas : nuncaûtpnitiofaprobat fomentûenij elleutichyanæ amp;nbsp;Timothianæjimpietatis.

Aulunaspfbyterdifcipulus beati Effrem diaconi homoacrisualdcingenii:amp;indiui nisdoftus feripturisded uiuente magillroclarus in doftoribuseccFiallidsfuit :amp; ma xime ex tpis declamator.Pollillius autem obitum amoreprimatus amp;nbsp;nols feparans fc ab'ecclefiafcripfitptraria fideimultaHuicobiturusbtûseffrcallâtidixiffefcrrur.Vide pauluna ne te mittas cogitationibus.Sed eu te ad parum eóprehendilfeputaueris dn; credemec intellexifle.-prefenferat enim ilium ex lludiis uel fermonibus dus noua inue; fligare:amp; imenfum intelleftum tenere:undeeum frequenter bardefenem nouellum uocat.

j^rtelliusaferdonatianoiüfcifmadefendensfcripfitdeeoqjodiofintmundoddferoiu’nquo fl tacuiffetde nollto uelutpfecutorum noflropjegregiâ doftrinâediderat Scripfitafluetfnj genres amp;nbsp;aduerfum nos uelut traditores in pcrfccutónediuinarii feripturarum: amp;nbsp;ad regu lam eccEiallicam pertinentia mCta di Ofer u it. C laruit fub conllâtç filio CQnftantini prindpis: Maaobius

-ocr page 545-

De uîrîsîlIuHrribur.

EpIftoU Lxvn

Aaobiuspfbytet (utipfcexfcrîptooptâtîcogfionijdonatianotuffi pofteaîn Vrba Komaoccultusepsfuit.Saip(itcûadhncinecdefîa dei pradbytei €fletîamp; adcófcflb^ ces amp;ad uitgmeslibtû uuum moralisquidem.ïed ualde necelTatiæ doârinæ : amp;nbsp;dpuæadcuftodiendam caftitatem aptiiïimisualdefententiiscrdinatnm.Claruit in ter noftros primum africæ;amp; inter fuos.id eft donatianos montenfes:poflca R cm æ.

effe prindpium.Nec quicQgt; cocuû deotnec mali conditotê deiim:fcd ira borotû cîm aeatocetn ut.matetiaquæadtnalumuerfaeftpoibinuentannalidaad cmnes te Aa.Nec quic^ matetialiûabfi^deo.Creditutautetn fuiHealiatum tetum creatoiem præter deum.-qui ptæfentia fua cum uiderirmutandam naturâ pmonuit de pana. Achoniusmôachusuirtâ indocêdo $ ifignafadêdoapFicægfae.'amp;fundator ægyptî

Achoniusmôachusuirtâindocêdo$ifignafadêdoapFicægfaecamp;fundatorægyprf I canobiopscfcripfit régula utriq^ gni môachojyaptâcquâ a'gelo diftârepcepatamp; feripût I adcollegasppofituræfuææpiftolasnnqbjalphabetûmyftidsteâû faaamêtis uelut 1 humanæ côfuetudis excedctêintelligctiâ clas te folis aedo eop? gi æ uel merirû manife , ftû:unâadabbatccornehû:unâadabbatcfitô.unâadoîmmôaftetiops!ppofiros:ut in ___ unûantiqusmonafteriüqtf linguaægyptiacauocat Baumccôgrcgatipafchædicue ætemâ legê cocelebrctEpFam unâ fiFt amp;nbsp;ad die remiffiôisquæ mêfe Augufto agi t :ut in unumppo lïti côgrcgarentcæpFam unâ:amp; ad fratres q foras monafteriû miffi fuerâtoperati æpiftolam unam.

1 Heodorusfuccefforgræciæamp;pporituræ fupradidiabbatis pachomiifcripfitadalia môafteria feripturarû fanftarû æpiftolas fetmonedigeftas.Inqbustamc frequêterme minitmagiftri amp;inftitutorisPachomii:amp;doôrinæeiusacutaeponitexêpla:quæüt dexeret angelos adminiftrantes didiceratffimul amp;nbsp;hortabatur permanendu in jjpo# fitocordis amp;ffudii:amp;redireincôcordiâ amp;nonimitarieosquipoflabbatisobitûdif# affiôefftâacœtufemetiposabfdderàtunitatis.Sût aûthuiusexhortatiôisæpFx tres. Refîcfis môaehusambopt pachomiiamp; theodori collega uit i fcrîpturis adpfeftû inftruftus O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;côpofuit librû diuino côditu fale:totiuf(ç môafticæ difdpliæ îftrumctiscôftruftû;amp;ut fim

sS

plidter dicâân totû pene uetus amp;nbsp;nouû teftamctûcompediofis diffetrionibus iuxta mona thotûdûtaxatneceflitatêinucniet expofitû que tnuiceteftameti jjpediêobitus fratribus obtulit.

Achatius monachus ille xgyptius fignis amp;nbsp;uirtutibus clarus unâ tm ad iuniores profeffîo m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nis fuæ (ctipfit xuiftolâ in qua docet illû petfede pode deo fetuire qui côditionc creatiôis

fuæ cognofccszaâ oês femetip5 iclinauerit labores:ludâdoatlt;^ aduerfû oê qdquot;! hac uita fua heeft auxiliûîplotâdo: ad naturalêqjpueniêspuritatêcôtinêtia uelut naturæ debitûmunus optimû.

Vagriusmonachnsfapraditti^machariifamiliarisdifdpulusdiuiaamp;huanalfatura infigniszcuipêtlibro q attitulat uita prm uelut côtinctiflimi uiri mérionc fadt.Scri* pfir mfta moachops necc(raria.e qbus ifta funt aduerfum ofto prïcipaliû uitiop; fug^ geftiôes qs aiit prîus aduettibautîter prios dididt.Ofto amp;nbsp;fanftapî tm fcriptnrap^ te/

I teffifoniisobuiauit.Ita ut unaquæç uel dyaboli ucl uitiatæ naturæ fuggeftionû ptra ___^;::^:=^fehabcatteftimoniu:quodtnopaseadcfimplidtatequaingr3Eco inueniiuffus in Utifiüttâftuii. Côpofuit amp;nbsp;anachoreis (implidtcr uiuentibus librû centu fniaru pet capitula digeftum amp;nbsp;cruditis âc ftudiofis qnquaginta fententiap: que ego in latinô primus fed.Nâ fupcrioreolim trâfla to:qa uitiatu amp;ptps pfufuj uidi:parureinterptâdo:prim emcdâdoauftores uetitatc reftitui.Cópofu^ îtdccœnobidsac finodotis doftrinâ aptâ uitæcôisîamp; ad uirginc deo factatâ libellu côpetëtê rcligiôiamp; foc cdidit amp;nbsp;paucas fentcntiolas ualde obfcucas:amp; (ut ipfe in his ait ) folis monachoru cordibus cogno fdbiles quas ego fimiliter latinisdedi.Vixit longa aEtatcfignisamp; uirtutibu s pollens.

Heodorus antiodiiæeccFiae pfbyteruirfnïacautusamp;llguadifertusfcripfitaduerru} apol linarîftasamp; anomaeosdeincarnatiôedni libros.xv.ad.xv.uerfuscôtinêtcs.Inqbusrônepn t riffima amp;teftimoniis fctipturap;oftêditdnm icfumficutplenitudinêddtatiscitaplenitu dinê humanitatishabuiflc.Docet amp;hoîem duabus tin fubftâtiiscôftareaia.fdlicet amp;nbsp;cor^ pote:fenfumc5amp; fpiritu nô altera effe fubftâtia:fedoffidaaiae ingcitacqbus rationabilis eft:qbus (enfibi lefadt corpus.xiiii.autêhuiusoperis libros jiptiedeinaeata amp;nbsp;fola încorporeaad ota quæoium faw Aæ trinitatis:amp; de creaturarû rône diffères pio fenfu eu au Aoritatc fdârû fetiptutarû explicuit.xv.uolu mine totû operis fui corpuseduitatis etiam patru traditionibus'côfirmauit amp;nbsp;cômuniuit.

R udetisuir fcTatis Ifaturae eruditpçpofuit trochæû de toto ueteri amp;nouo teffô pfôis excer^ P ptis.Côm?tatjêamp; imorc græco5ïexamerôdemôdifabticauflt;ÿad?dirionêprimihois;amp; puaricationcei9.Côpofuitamp;libellosquosgræcaappellatiôeptitulauit Apotneofispfidro inachîa:amartigenia.i.dediuinitare.de côpugnàtia aicdeorigiepftôp’.Fedt amp;nbsp;inlaudcmartyR: fub alf quoptnoîbusîuitatoriô ad martyriû librû unû:amp;ad hymnopy alteR- fpâli tn intctiôc aduerfuj S ymma , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;chum idolatriâ defcndctccex quorum dileftioneagnofdturPalatinis fimul fuiffe.^

* Vdetiuseps hifpanus fcripfitaduerfus manîchacos amp;nbsp;fabellianos amp;nbsp;arrianos maxîe quo# 9 intendone fpedali tn côtta photiniacos.q nûc bonofîad uocant librnm:quem prætitu# qq lui

-ocr page 546-

P ARTIS


II


TRACTATVS


VI


lauit de Fide aductfumhrtîcosâquo ojidit atiqtatc filii dei coæternalc pri fuiflc.NccJnitîû deitatis tue a deo patre acceperitxu a Maria uirgine ho deo fabricante conceptus amp;nbsp;natu s eft.,

Tt

fæculareslittetaslegitoccafionc accepta fidei.Fadus ita^ xpianus Si I uolêsaliquodftudiofbfuoprmunusoffertexpofuæfalutisauflorifcripfitmediocrifermo 1 * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerfumaduerfum paganos:amp; quia patrü noftrorfiattigerat litteras magisilioruj

|B^Jlt;^adpftriiprppr»rnif $ noftra fitmatamp;Vnde amp;nbsp;dediuinispromiffiöibus aduerfum illosuili tis amp;nbsp;CTaffo:(utita dixerim)fcnfu di(Teruit:ilIisftuporem nobis defperationem incutiens. Teitulianuj amp;nbsp;laftaatium amp;nbsp;Papiam auftorcm fecutus moralem fanedoftrinam Si maxime uoluntariæ paupergt;» tatis amorc optimoprofecutus inculcaui t.

Auftinuspfbyter fcripfitadperfonaj fradilæreginæ aduerfumarrianosamp; macedonianos

Ql libros.vii.hiseosmaximefcriptucaßiteftimoniisarguensamp;conuincensrquibus illi prauo B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utunE ad blafphemiam.Scripfit amp;nbsp;librfi quern ualentiniano theodofio amp;nbsp;arcadioim

V J^bajperatoribusprodefenfionefuop; cum Marcellino quondam prælbyteroobtulit.Ex quo oftenditurluciferianosfcifmaticoconfenfifletquiabilarium piflauienfemiamp;damafum utbis Rome cpifeopos culpat quafi male confuluerintecclefiæcp præuaricatores epifeopi fe in communionem amp;la cerdotium pacis recuperandae gratia recepiffentiquod luciferianisita difplicuitrecipcreepifcopos qui in ariminenfi concilio arrianis cóicauerantnit nouatianosapoftatas pccnitentes.

ßS Vffinus Aquilegienfis ecclefiae praelbytennó minima pars ecclefiædodorô:amp; intranfferen# dodcgræco inlatinum elegans Ingenium habuit.Denii^maximani partem graecorum bi yiibliothecamilatinisexhibuit.Bafilii.fcilicetcælarienfiscappadodæepi.GregorüNazianzeiii ^eloquentiffimi hominis.ClementisRomanicognitionumlibros.Eufebiicæfaticnfispala:

i linæecclefiafticâ hiftoriâ.Scxti fniasiEuagrii fnias.Pa'phili martyrisaduerfum mathcmaticoshoruj omniumpræmilïisquæcuncç ^loguslatinislegunfaRuffmointerprætatafuntquæaûtfineprolo^ go abalio tranflatas qui prologü faccre noluit.Origenisautem non omnia quia amp;nbsp;Hier.tranftulitali quanta quae fuo prologo difeernuntur: proprio autem laborc:immo gratia dei expofuitidem Ruffï nusfymbolumîutineiuscomparatione alii expofuiffecredant :differuit amp;nbsp;benediftionem Iacob fop patriarchastriplici.idefthiftoticomoraliamp;myfticofenfu.Scripfitaepiftolasadtimorem dei bortatori as multas in quasplencnitentillæ quas ad probâ dédit hiftoriaeetiam ecclefiafticæ quamab Eufebio feriptam amp;nbsp;abiftodiximusinterprætatâaadidir.x.amp;.xi.librû.Scd amp;obtredatoriopufculorûfuotum tefponditduobus uoluminibusargucsamp;conuincensfcdei intuitu amp;nbsp;ecclefiæ utilitate auxiliante do^ mitx) ingenium agitauilïeàllum ucro emulationisftimulo incitatum ad obloquium ftilum uertilïe.

Iconiusnatusaferïndiuinislitretiseruditusiuxtahiftoriamfufficicteramp;infaecularibusrô ignarusfuitJnecclefiaftids quoijhiftoriisftudiofus.-fcripfitdebellointeftino libres amp;nbsp;ex^ t nbsp;nbsp;pofitiôes diuerfap; caufarûin qbus ob fuop^ defenfioncanriquo^ï meminit fynodùe qbus

oîbusagnofciturDonatianæpartisfuifteadinueftigandam amp;nbsp;inueniedam intcliigetiam fcripturanim noucm quafi uolumina condufitExpofuit amp;nbsp;apocalypfim lohânis ininregro:nihil in ca carnale fed totum intelligent fpiritale:In qua expofitione diu a'gelicam rônem corpusdixir eftemil leannoprquoq? regni in terra iuftoæ poft refurredioncfuturifufpitionctulit.Nctçduasincarre mot tuorûrefurreftiôesfuturasjunâiuftorû aliâîiuftorûded unâ amp;nbsp;tûc femeloim inq furgfit abortioi eti am déformât! : ne qdhûani gnisdeformatöamp;aiatöfubftatiaïurea ofidirdiftidionéfaneduaftrdurre dionû.Itafacitutpriaquâiuftoftapocalypfijdidtcrcdamjmôihiftoriîe cremêtombiiuftificatipfi# dcamortidnispdôiv fuoæperbaptifmûaduitææternæftipcndiûfufdramur.Secundauerognalittt ois hoim carnis.Floruit hic ærate qua ante memoratus R uffmus Thodofio amp;nbsp;filiis dus regnantibus.

Eueruspræfbytercognomenro fulpitiusaquitaneæj?uiciæuirgneamp; Ira nobilis:amp;pauper tatisatqj humilitatisamorecôfpicuuscharusetiâfdorûuirofemartinituronenfiscpiÂpâu

S linînolenfis.faipfitnô côtemncdaopufcuIa.Nam æpiftolasadamoredei ^econteptû mû di exhortatorias fcripfit forori fuæ multasiq Si notæfunt Scripfit amp;nbsp;ad fupradidû paulii û nolanûduas:amp;ad alios alias. S ed qainaliqbusetiâ familiarisneceflïtasinfcrraeft:nódigeruut-C.ópo fuit amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcripfit Si ad multoflt;;profedû:utiam beat! Martini monachiiScepifcopifignisét

prodigiis ac uirtutibus illuftris uiri amp;nbsp;confolatione pofthumiani amp;nbsp;galliifed medianre Si iudicede cô uerfationcmonachorfi orientaliû amp;nbsp;ipius martini habita in dyalogi fpedcduabiisincôcifionibus côf præhenditrinquarum priorum refert fuo tepore apud Alexandriam fynodo epifeoporum decretum origcncmsamp;cautiusafapientibusprobonislegendumamp;animiscapientibus promalisreputandum Hic in fenedutefua a pclagianisdeceptus:amp;agnofcensloquacitatis culpam filentium uf^ ^ad mortem tenuitrutpeccatumquod loquendocontraxerat racendopenitus emcdarct. a nbsp;nbsp;Ntioch? eps fcripfit aduerfum auariciâ unû ad logû uolumê:amp;t curatôe ceci q a falua tore il

luminatÿefthomeliâcôpofuincopridôetîorisdeiamp;hûilitatcplenô.moritarchadiiunotpe. Euerianuscauellcfisccclefiæ cps:indiuinisfcripturis eruditus:amp; in omeliis declamator ad^ mirabilis fuitiunde Si frequentefab epo lohanne Si Arebadio imperatore ad faciëdü fermo^ nem conftantinopoliruocabat.Legi dus expofitioncjin aepFaadGalat. amp;dc baptifmo Si theophaniæfolennitatelibellû gratiflimû.Monfiuniore theodofio fuoibaptifmo ipanre, Niceas roman«

-ocr page 547-

De uîrîs illudribus.


Epî.


Lxvir


Iceasromanæciuitatis epscôpofuitfimplici amp;nbsp;nitido fermôe fex côpetétes qad baptifmu in n ftruftiôislibellosiinjqbusprimuscôtinet qliterfedebeantagerecôpetétesiqadbaptifmigra tiamcupiuntpuenire.SccTsdegentilitatiserroribus in quo dicitfuo penetpemelchidiuni quendam patremfamilias a liberalirate;amp; gadariû rufficum ob fortitudiné. Tertius liber de fideunicæmaieftatis.Qyartus'aduerfumgenealogiâ.Qiuntusdefv mbolo.Sextus deagni pafchalis uiftima.Dedit ad lapfain uirginc libellû oibus laudibus emendationis ingentc.

Litnpius natiôehifpanusepsfcripfitlibrûfidei aduerfumeos q natiirâamp; nôarbitrium in co pulam uocant oftendens non creatiôe fed inobedictia infertum nature malum.

Aciarius uir phîænudus amp;expeditus uacare deo difponcs ctpegrinationé^? pfcruâda itegrita teelegit.EdidifledrgræcaopufcuIa:f3amp; egoex illisunû un dettdelibrûlegi: inquofatiffa t citpôtifici urbisaduerfu qrulos amp;ifamatorespegrinatiôisfuæ,idicâs fenô timoré hoijfj dei ca pegrinationc fufcepiffe ut exics defterra fua amp;nbsp;cognatóefua heresfieretabraæ patriarchs. Abbatiusgallicenæcps^uincisrogatusaqdâcaftaamp;xpodicata uirginefcd’mnomêcôpo fuitlibrûdefide aduerfum martioné amp;nbsp;ualctinû eiusauftorê:amp; aduetfum eunomiû amp;eius

magiftrû aetiû.'ondens ei róne feripturaru amp;nbsp;teftimoniis unîî eé deitatis prîcipiû ipmtÿ amp;nbsp;effe deitatis amp;nbsp;æternitatis auftoré amp;nbsp;mûdi ex nihilocôditorcifiFcj amp;nbsp;de xpo qgt; nô in fantafia bô appuerit: carné:p quà mâducando bibedo laffando.plorâdo:patiédo:moriendo:refurgendo uerus pro batusfithô.lHiseimartiôamp;ualétinuscôtrariiextiterôuafferctes duodeitatis prîcipiaiamp;xpmncniflein fantafia3. Aetio uero amp;nbsp;eunomio difcipFoonditpatré non duaii: effenarurarû.amp; diuinitati pariiiutfed nnius effentiæ amp;nbsp;alterum ex altero.ideff ex pâtre filiumialteruni alteri coæternû.'cui aeduliiati aetip amp;nbsp;cunomius contradicunt.

HSaacfcribit de fanfta trinitate unâ fublhntiam:amp; de incarnatione dni librum obfcuriffime difputationis amp;nbsp;inuoluti fermonisxôfirmans una deitate tres effe pfonas: ut tii fit in fingu F ppriû aliquidqif nôhêatalius.Patrtc.f.hochabere^priûlt;ÿipefineorigîeorigofitaIiop.'.Fîi lium hocbabere^Jpriutp genitusgeniorinôfit pofterior.Spriifftrii hochabere,pprii'i;qgt; nec laftus nec genitus amp;nbsp;tn fît ex altero. De incarnarione uero ita fcribiuut manétibus in ea duabus natu jgt; lis.una ctedaturfilii dei perfona.

RfinPmôachÿfcripfitaduerfueosqrebaptizâdoshreticosdecernutdoccsneclegitimû nec a deodignumrebaprizari illos in noie fimpFrxpiiuFî noie pris amp;nbsp;filii amp;fpôfffti: qprauofenfn baptizentur.-fedpoft fanftætrîtatifej xpi fimplicem confeffioné fufficercadfalutem manus împolîtionis catholici facerdotis.

m Achariusaliusmonachusfcripfitinurberomanaaduerfnmmathematicoslibrôinquola? boteorientaliu quæ funt folâtra feripturarum.

h Eliodorpali^ âtiochenæpfbyterediditde uirgîtateegregiû i fftis fcripturisiftruftû uolumé i Ohanneshierofoly mitarum eps fcripfit in iob traftatores ft udii fui librum:in quo oftendic Te origenis ingenium non fidem fecutum.

Aulus epsfcripfitdepnïalibellû.inquodat legem pœnitentibusûtadeberc dokte fgt;peccatîs

P ne fupra menfura trifticiæ in menluram defperationis mcrgantur.

I=^^=|lEluidiusabfentiidifcipulusfymmachiimitatorfcripfitreligionis qucdâftudiofednofcd’5 fdamlibtum.'necçfermôejnccgrônenitidûîcuiusopisira fftârûfcripturarû fenfusadfuani puerfitatc fleftereconat9 c:ut eait teftîoiisafferere uoluerit fftâm maria poil natiuitatê dni uirgopepit.Iofephfpôfofuoiûftâamp;eiuspfortiofiltos fufcepiffeqfratresdniappellatifût caiusprauitatê argués hiet.li .ii.documctisfcriptutarûaduerfus eumedidit.

nHeophilusalexandrinæduitatisepsfcripfit aduerfum otigcnc unu amp;nbsp;grande uolumcân q oîa peneeiusdelida amp;nbsp;ipm pariterdânatacfiF doccs nôanteeuprimûdedabantiqspatrib? amp;nbsp;maxiehcraclasfuiffeamp;apfbyteroeieftû:amp;deeccriapulfij amp;deciuitatefugaiiif3 aduerfu antromorphitasheræticos:qdicutdeuhumana figura Ämcbriscöftaredifputationeiogif# imacôfutâszamp;dediuinaK'fcripturanitedimoniisarguerecamp;côuincêseosondit deû incorpeû iuxta pattüfidccredendö:nelt;5ullismcbroilt;4iniamctisoinoc0pofitö:ob id nihil eiicreaturisfiFepfubftâtiâ neccuiqi icorruptibiiitatcjaut incopabilitaté fuædediffe naturæ:fed et oés intellectuales naturas corpe^ X» asocsmutabilcsmtillefolus corruptibilitatiamp;mutabilitatinonfubiaceat:qfolush3imortaliratépafgt; cnale etiârecurfuni qcf magnuapif niceâ fynodos poff nonaginta amp;nbsp;qn£ç annos agi in tpe amp;nbsp;die amp;lu nafccfm fuùiuenerauadditisqbufdâ ipiusfeftiuitatisrônibus amp;nbsp;expofitionibustheodofio pricipi ob«) f ? ' f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tres de fide libros fub noie eius titulatosded qa lingua îcôfonâs eft nô ualde credidi. Eufe

biusfaipntdecruqsdni myfterio amp;apForumpcipuecg pétricôffanriam uirtuteadcpram.

l^fgilantiusnationegallushifpanæbarcilonenfispochiæecclcfiamtenuit.Scripfitamp;ipezelo quidem religionisaliq feduftushüana laude.amp;pfumens fupra uires fuashomo lingua po

=^locutiisc(l friuola quæ incathalogoheræticorum necefîario exponentur.

rtTïplicianiiseps multisepFishortatus eftauguftinumadhucpræfbyterum agitate ingenifi s amp;expôni fcripturajc uacatenit etiâ nouus quôdaorofiusorigcnisepifcopus uiderefamp; muj

-ocr page 548-

PARTIS


« TRACTATVS

VI


«s ad dus petlonâ fcriptuiàtu qucftioncs abfoluitÆt cius æpiftola ptopoRtionum in qua intcwogan do diftutus docet doftrinatn.

U nbsp;nbsp;nbsp;Igilias epilcopus faipRfad quendam fimplidanum în laudcm martyrnm libellû amp;nbsp;arpi

ftolam continentcm gefta fui temporisapud barbaros^martyrum»

Vguftinusafethipponaercgionisoppidoepifcopusuireruditioncdiuina amp;nbsp;humanaot a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bi dams fide integer:uita purus fcripfit quanta^nec inucniri poffunt.-quis ergo gloriet om

niafcilliushabete:autquiSitantoftudioIcgatquantuilleffctipfit.Ediditiani fencx quod îuuenis coeperat.de trinitate libros.xv.fnquibuslut fcriptura ait)introduftus in cubiculû tcgîs:amp;decoratus ueftem multiphariafapientiadeiexhibuitecclefiamfinemaculaautruga:auraliqlt;f eiufmodi.De incarnationc quoi^ dei idoneam edidit pietatem.De refurreftione mortuorûetiâ fimili

Rofius præfbyterhifpani generis nireloqucs:amp; hiftoriarumcognitor fcripfit aduerfnm qurerulos chriftiani nominis qui dicuntdefeflû romanæ reipublicæ xpi doftrina inuedû O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;libros :in quibus totius pene mundi tempori calam itates amp;nbsp;miferiasac bellorum iinjuic^

tudinesreplicansoftenditmagischriftianæobferuantiæcffetj côtra meritum fuumresro tnana adhucduraret amp;nbsp;pace culturæ dei pacatû retinere imperiû.Sane inprimû librû defcripRt pofino nemorbis oceani interfufiôe amp;nbsp;Tanai liminibusintcrcifum fitûlocorû:nomina:amp; numeruj morefqp gentiû qualitates regionû.-initia bellorû:amp; tyrânidis exordia finitimo fanguinededicata.Hicc« fins qui abauguftino pro difcendaanimærôneadHiero.miffus.Tediensreliquias beati ftepham pn# mimartyristuncnuperinuctasprimiisintulitocddcnti.ClaruitextremopencHonoriitemPorc.

Aximustauirenfisccdefiaeepsuirin diuinisfcripturisfatisintentus:amp;addocendâcxpât m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;te plaebem fuffidens côpofuit ad laudc apoftolop^ traftatus amp;nbsp;loha'nis baptiftæ :amp;

Icmoïmmartyrôomeliâ.Sedamp;decapituliseuangeliop’amp;aftuüapoftolorûmulra fap^ ter expofuît.Fcdt Si duos de fanâi Eufebii uercellenfisepi amp;nbsp;confefforis traftatus:de fanfli Cypriani fpedale.debaptifmi gratia libtQcdidit.de auaritia.de hofpitalitate dedefedu lunaî.deelemofynis.de eoquodfaiptûeftinEfaiacauponestuimifcentuinoaquamdepaffionedni deidunio feruoruda generali:de idunio fpedali (|uadragefimæ:amp; lt;jnô fit in eojocâdû.de iuda traditoreide crucc dni.'de fe pulchro eius.de refurrediôeipfius.'de accu fato amp;nbsp;iudicatodnoapud pilatûzdeKalendisIanuariisomc lia:de natali dni omclia:amp; de theophania:amp; pafcha:amp; depcthecoftcmultasdehoftibus carnalibus r» timcdis.de gratia poft dbûdeoa^cda.depnia niniuitarù:amp;multas alfas ciusomelias dediuerfis bitas legixquænccretinco.Morit Honorio amp;nbsp;Theodofioiunioreregnantibus.

Etronius B ononienfis eps uir fanftæ ni tæ amp;nbsp;mopachorû ftudiis ab adolefcentia tusferipfifTeputatur uitaspatruægyptimonachûrû quâ uelutfpeluncamacnormâ côfcf P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fionis fuae monachi ampleftuntur.Legi fub eins noie ordinationem epi rationc Si bnmi

litare plenum traftatum quod lingua clegantioroftendit non ipfius effe; fed amp;nbsp;quidam dicut patrîseiusPetroniidoquctiffimiamp;cruditiinfæcuIatibusIitterisuiri:amp;credcdû.Nâpfcftûp*®^ cii fefuiffc:inipfotradatudefignat.Morittheodofioamp;PladdoVaIentinianoregnantibus.

Elagiushærefiarchesante^ ^deret haereticusfcripfitftudiofistres neceflarios defidcTnV nitatislibroszamp;jjaftucóuedationeeuIogajKexdiuinisfcripturislibröunö capfoffidWis ï modû Cypriani martyrispfignatu.Poft hærcticuspublicarsfeft.Scripfitbrfi fuae faucria. Nnocentius urbis Romæ epifeopus feripR tdecretum ocddentaliû amp;nbsp;orientaliu eedefia?;. adnctfumpelagianosdatûqd'poftfucceflroreiusZofimus papa latinspromülgauit. Eleftinusanteq) pdagio côcurrcretin uno adolefccns fcripfit ad parentes fuosde monafle tio æpiftola' in modû libelli in omnibus dcû defideranribus neceffariam morakm.Siqu’^ dem in difto nihil uitii poftmodum proditi:fcd totum ad uirtutisincitamenrum Vlianusepifeopus campanus uir acerin negocio in diuinis fcripturisdodusîgrarca amp;nbsp;la# tinalinguafcholafticuspriusergo^impietatipelagium fcapcrîrctdarns in doftoribus ecdefiæTuit:poftea nerobaerefim pclagii defendere Nifus fcripfitad Auguftinuni im^ƒ# gnatorcmilliuslibros.iiii.amp;iternm libros.viii.Eft amp;nbsp;liber altercationisambarum partium detenden tium.HicIulianusalcmofynistemporefamisamp;anguftiæindigenribusomnibusfuis^’togatusmiil tos miferationis fpecie nobilium prædpuecÿ religioforum eliciens hærefi fnæ focianit.Moritur nakn# tinianoamp;Conftantiofilioimperantibusi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Vdanuspræfbyter fanftus uireni reuelanîtdeus tpibus Honorîi Si Tbeodofii Auguftir» locum feprilchriîamp; rcliquiarum corporisfandi Stephani martyrisptimi.Scripfit «plam reuelationem ad omniumecdefiarumperfonasgrîpcofermone. o.i’-Vituspfbvtcrhôhifpanusgne:anrerclataludani pfbytcri fcripturaj.'tranfruhtin latinum fcrmonc:amp;adieftaacpiftolafua per Otofiû pr.Tfbyterö ocddentalibus dédit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

Aulius nolæcâpaniæeps côpofuit uerfu brenirfj multaamp;ad celfnj quedâ epitaphn niceco folatoriû libellû fup mortexpiani amp;baprizatiîfantis fpe xpiana unitu:amp; ad Seueru plures

aepfasfadTheodofiûimpatorcan epatû jjfa pancgyri.cû fup uifloriatyranofteo maxîeq? finc^amp; ora tioneplusm armis uicetit.Fecit amp;nbsp;factamentoiû amp;nbsp;hymnotû .Ad foror^ quo^ æpFas multas de con#

■* nbsp;nbsp;-------- -------- Kmpwmundi

-ocr page 549-

De uinsilluflribus.


Epi.


tXVII


eptu mödi ediditi amp;nbsp;de dinetfis can fis difpntatiôes di uerfos trafiaw cdïdinpcipuû tn omnifi opufenio rum dus eft liber de pniaamp;dc lande omniummartyrum ingnali.Glaruittpibushonotiiamp; Valentw niani:nonfolû obfetuatiôe amp;nbsp;fanflitateuitaeded amp;nbsp;potcntiaaduerfumdæmoncs.

Vtropiusplbytcrfcripfitadduasfororesancillasxpi;quæob deuotionem pudicitiæ amp;amo tem religionis exherædatæ funt ad parentes æpiftolas in modum libellotû confolatoriasclci» ganti amp;nbsp;aperto fermone duas non iolû rationeded etiam amp;nbsp;teftimoniis feripturatû mûitas.

Vagrius alter fcripfit altcrcationem S imonis iudæi amp;nbsp;Theophili chriftiani.quæ pene om#jii nibus nota eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Igilius diaconuscôpofuitextraditionepatrum monachotûrégula quæincocnobioad pro feâumfratium incôuentu legit.Breuiaût amp;aperto fermonetotiusmonaiticeprofefïionis in fe tenentem difdplinam.

Tiens Conftantinopolitanusepus fcripfitad reginas Archadii imperatorisfiliasde fide amp;nbsp;nirginitatelibrum ualdeegregiumnnquopuerfum nedoriani dogma impugnat.

Eftorherarfiarches cum in annoebenâ ecclefiam pfbyter infignis ex tpe declamator haberetuc

compofuitinfinitostradatusdiuerfarß v-rröéëo-Éöv.Inquibusiam fubtili nequitiainfudic poftea ^ditae impietatis uenena quæmoralisinterdum occultabatfuadela.Poft$ uero elo^ qucntiaamp; abftinentiacômendâte Côftantinopolitanæ ecclefiæ pontificatui donatus apert« Kefiaehoftê que din cælabat ondens fcripfit librû quafi de incarnatione dni-lx.iSd.ii.diuinæ fcripturætc rainonüs prauæ fenfu f no côftrudûn'n quo qd afteuerauerit in cathalogo heraeticorum monftrabituc a Eleftinus urbis romæ eps decretum fynodi aduerfum fupradidû neftorc didauit habitum uolumê deferibensadoricntisamp; occidentis ecclefiasdéditcôfirmans duabusinepo manen

'fi;

tibuspfeftænaturis. Vnanifiliideicredendâeflepfonam.huicfniæfupradiftæneftoronfus eft effe contrariusdimilis etiam chtidus fucceffot celeftini eadem re:amp;ad ipfum neftorem

H eodorus âdranus gallatiæ eps fcripfit aduerfus neftorê adhuc ephefî pofitns librûded argn bonis amp;nbsp;côfutationis dialeftica quidcarte ordinatûded auftoritate fanôa feripturarû detex turn multis ein afleitionibus ufus eft antecg faipturarum teftimonia ponerentur.

Aftidius britanniorum eps fcripfit ad fatalem quendam de uita xpiana librum:amp; alinm de . niduitateferuanda fana amp;nbsp;deo dignadodrina. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s

Yrillus Alexandrinæecclcfiæcpsedidit uariaru viî-iéEty’ÉSiÿ tradatusomelias etiam compo fuit pEimas:q addcclamandû grædæ épis memoriae cômendant. Præterea libri eiusfunt de fynagogæ defcftu;dc fidc aduerfum heræticos:amp; peculiari intentionc aduerfus neftorc cô n poli tus qui attitulatur.-ln quo omnia Neftoris occulta panduntur:amp; j^dita ptofitentur. imotheuseps côpofuit librü denatiuitate dni fedm quam credit in theophania fafta.

Eporius adhuc monachus pofteapfbyter pfumens de purirate uitae quä arbitrio tm amp;nbsp;cona tu japrio nó dei fe adiutorio obtinuiffe credebat pelagiu dogma cœpat feq:fed gallicanis do doribnsadmonitus:amp;in africa p auguftinum emendatus fcripfit emendationis fuæ libellfi ^inquofatiffadtdeerroreamp;gratiasagitdeemendatione.Simulamp;cpdeincarnationechrifti *’’J^fenferat’corrigenscadiolicamfententiamtulit:dicensmancntibusinxpo dnabusnatnris nnam

Idorinus rhetor maffilienfisadfilii fuetberiperfonamcommentatus eftîngenefi.i.aprincM piolibri ufijadobitumabraæ patriarchs amp;nbsp;inuerfu ediditlibrosxpianoquidej amp;nbsp;piofen fnded utpotelitteratura homo occupatus:amp; nulliusmagifterio in diuinis feripturis excrci taras; leuioris ponderisfnïa fîgurauit.Moritur Theodofio amp;nbsp;Valentinianoregnantibus.

Afïianus natus fexta conftanri nopolî a iobanne magno epo diaconus ordinatus aplt;£ maffiliam pfbyter condidit duo monafteria.ideft uirorum amp;nbsp;mulierum.-quæ ufcg ho dieextant.SCTipfitcxperientiamagiftrâtelibratofermoneamp;(utapertiusdicam)ftnf« uetbainuenicns:amp;adionemlinguam mouensjres omnium monachorum profefïio ncnecefTariasideftde habitu amp;dccanonica orationeatcçpfalmorû modo qui in'mo nafteriisægypridie noducgtenenturlibros.iiii.inftitutionum^librumunû Deorigi/

» qualitate ac remediis .viii.prindpalium uiriorum libros.vüi.fingulos.Tciiicetde fingulis uitiis lî brosexpcdiens. Digeffitetiam confolationescumpatribusægyptihabitans.hoccftde deftinatione jnonachi ac de fide:de difcretione:dctribus ad feruicndum deo uocantibus.De pugna carnis aduerfuj •P’ritum amp;nbsp;fpiritus aductfus carnem. De natura omnium uirorum : de necç fanftorum :de nobili',9 *3teanimaÈ : de prindpalibus : de qualitaterationis : de iugitate orationis. dcperfeftiside caftitatej: de ^cicntia fpiritali : de diuinîs chrifmatibus:deamidria : de diffiniendo uel non dinîniendo. De tribus antiquisgentribusmonachotumîamp;quattonuperexorto.De faftione pa?^ nitentiæ:deremi(ïîoncquinquagefima2:denofl:urnisilIufionibus.Deeoquod didtapoftolus.Nff enim quod qqIq fjcio bonum:fed quod nolo malum hoc ago:De mortificatione.Et ad extremû ro^ garas a Leone archidiacono:amp; poftea urbis romæepifcopozfcripfitaduerfus neftorem de incarnation nedommi libios.y.Et inhis faibendi apud maffiliam amp;nbsp;uiuendi finéf edt theo.amp; ualen. regnantibü j

-ocr page 550-

PARTIS II TRACTATVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vl

Hilippuspibytcroptîmusauditorhîfr.cômentatuseft inîob.Ediditfermôefimplicilibru P Lcgi eius amp;nbsp;familiäres æpFas amp;nbsp;ualdeïalfas ôc maxime ad paupertatis ôc dolorum toleran t tiam cxhortatorias.Moritur martio amp;nbsp;acuto regnantibus.

Vcheriuslugduncfisecclefiæ epsîfcripfitad Valeriûpropinquum decontcptu mudi:amp;fecu e larisphilofophiææpFam unam fcholaftico amp;nbsp;rônabili fermone.Differuitetiâad pfonamfi^ liorum Saroni amp;nbsp;V’erani:poftea epusobfcurarum.Sed ôc Caffiani quædam opufcula lato tenfa fermoneangufto reuoluens uerbi tramite in uno coegit uolumtne quedâecclefiafticis ftixdiisncceffaria. Moritur Valentiniano amp;nbsp;martiano regnantibus.

Incentiüsnatiôegallusapud monaftcriûlormenfiinfuIæpfbytercuirinGcripturis fandisdo ftus amp;nbsp;noticiaeecclefiafticoj« dogmatum fuffîcicterinftruftuscôpofuit ad euertenda hareti U corumcollegianitidoamp; apertofermoneualidiffimâdifpatationc:quam abfconfo noiefuo attitulauit peregrinuaducrfum hæreticos.-cuiusoperisquiafecundi libri maximam infche dulis parte quam a qbufdam f uratâ perdidit recapitulatio eius paucis fermonibus fenfu primo côpe# !5it:amp; in unolibro edidit.Morit theodofiO ôc ualentiniano regnantibus.

^^^^=Yagriusfcripfitdefidcaduerfumpfumptuofahæreticop!UOcabulaîamp;ad deftrueda amp;im^ mUtadafanftæ trinitatisnoîaâmmutate funt dicctium pâtre non debere patré dici:ne in pa ttisrjolefilius confonet: fed ingenitu ôc infedû acfolitariönöcupandö ut qcqd extra ülop^ fona fit extra illo fit ôc naturatolfcdens ôc patré gdc poffe dici ingenitu ôc feripturâ nô dix« rit ex fe genuifle in perfona filiun nonfeciffeamp; ex fe protulilïe in perfona fpiritumfandum non genuif fe necß feciffe S ub hui us fy agrii noie, vii.de fideamp;regulis fidei libros pretitulatos inueni.-fed quia ligua uariantur non nols eius credidi elfe.


SaacpibyterAntiocbenæecclefiæfcripfitfyrofermonelôgotpeamp;muItapdpuatnfuraad uerfu}Neftorianos amp;eutychirianosruinaetiââtiochiæelegiacocarmleplâxinquoaudito tes Ibuensfono quo ephrcdiacüusnicomediælapfu. Morit leone amp;nbsp;maiorianoregnatibus Aluianusma(ïilicnfisplbyterdininaamp;humanalitteraturainllruftus:amp; (utabfcjluidialq S quatur)e^orumagifterfcripfitfcholafticoamp;aptofermonemulta:exqbusiftalegi.'deiiirgt tatisbonoadmarcellû pfbyterû libros tres.-aduerfum auariciâ librosii ü .de pntiiudicioli;#' bros.v.amp; pro eo^ merito fatiffaftionis ad Saloniu epm librû unû.'amp; expofitiôis extreme par risEcclefiaftes ad Claudiu epm uicncfem libtû unu æpfaiûlibrû unû: ôc in more græcorû de pricipio Genefis uftg ad côditioné hominis cópofuituerfumquafiexametrumlibrumunum.Oméliasepisfa ftas multas facramentorum uero quantas necrccordor. Viuit ufcg hodie in feneftute bona P Aulinuscompofuittraftatusdeuitioquadragefimææquibusegolegiduos.Dediednico pafehæ deobedicntia.de penitentia.de Neophytis.

Ilari us arelatenfis epsuir fandis feripturis dodus pauptatisamator iôc erga înopuVf» uifionénôfolû meriti pietateded amp;nbsp;corporis fui laborefollicitus.Naj reficiédispau peribus etiâ rufticationécôtra uires fuashomo gnedarus amp;nbsp;lôgeaFr educatusexercuit fed nec in fpiritalibus neglexit.Nâamp; i n docé do grati ä habuitamp; abf pfonarû acceptio neinolbuscaftigatû ingeffit. [ngenio uero Imortali aliq etfi puaedidit: queeruditte aiæamp; fideli lingua indicio funt:in qbuspcipuoamp;ad multofc utilitatejneceffarioope uitamfandi Honorati decelTorisfui compofuit.Moritur ualentiniano amp;rnartianoimperatoribus. HEo urbis romæcpsfcripfitad flauianû conlïatinopolitanæepm cutichc pfbyterfitqui tune ambitioneepatusnouainccclefiammoliebat inducereæpFam :inquaadmonetjeum utfi confiteret errorc amp;nbsp;pollicerd emendationc recipet eum.Si aûrpfîfterer in incepto.cû fua bæÿ ___^refi dânaref SimuldocctinipaæpEaamp;diuinisteftimoniisdnmieru3 xpmficutpaternædij’ uinitatisfiliujn’tauerûbûanænaturæeflehoiejcrcdcdû.i.ex carne uirglscarncfraxifle;amp;nô deccclocorpus exhibuiffeficutamp;eutichesafferebat. Morit leoneamp;maiorianolpaforibus.

B ' Ocimus Mefopotamenus Antiochiæ prelbyter fcripfit aduerfum Eutichem egregiu^Lbru ôc alia fctibcrediciturqueneedum legi.

Imotheus extindo alexandrinisprothcrio epifeopo tumultuantcadhucplæbe:aut uo luittautpafTuseftfeabunoepifcopoin locum occifi epifcopifieri.Etnecôtra legem fadusmeritoabiieeretura gratia plæbisqueprothcriumexofuj habueratomnesqui busillecôicaueratnellorianospronundauitStmaculam confeiétiaetemerirate ablu 5^ endam prefumens fcripfitad Leonern imperatorcm libellum ualdefuaforium quem prauofenfuprauistefhmoniisinrantumroborarecôatuseft.' utaddecipiendum im

peratorem:amp; fuam hærefim conftituendam penelconeni urbisromæepifcopum 5c chaiccdonenfem fynodum:actotos occidentales epifcoposiltorumadminculoneftorianosollenderet.Sedfauctedeo achalcedonenfi conciliohoftisecclefiæcoargutnsamp;côfutatus uiuereadhucinexilioiam hærefiatches


habetur.Nuncipfum libellum cognofeendi gratia amp;'rogatus afrattibusinlati numtranftuliamp;ciuendumpretitulaui.

SdepiusaferinauigâsinterritoriouicinigradisepusfcripfitaduerfumArrianosamp;modo aduerfum donatiftasfetibere diciturindocendo autem ex tpe grandi opinione celebratuc Petrus edilfeniC

-ocr page 551-

De uirisilludribus.

Epîftola. tXVH

Etms ediflcnæ eccEiæ pfbytct declamator înfigncs uatiatu caufarû traftatp Si in more epbtê diaconi pfalmos métro conipofnit.

Auluspibyternatione(utexdiâ:isciuscognoui)pânoniae:fcripfitde uirginitatefcruandaamp; P côtemptu mundi acuta inftitutione uel modûcorreptionu mediocri fermôedcd diuinoscô?

didit lane libres duos ad pfonam cuiufdam nobilis:amp; xpodeditam uirginis conftantiâ:in * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qbus meminit iouiniani hætetid amp;nbsp;uoluptatum ac libidinu pdicatoris cui intin continétis

quot; cafts nitæ inftitutio contraria fuerat:ut inter luxuriofas aepulas anima erudaret.

Aftor eps compofuit libell um in modû fymboli paruum toum pene ecdefiafticâ credulita^ P tem per fniam contra mentem quo inter estera diflenfionum quas ptermiflas audorum uo ^^^^cabulisanathematizatPrifcillianuscum ipfoaudore damnat, r^^^idorcartcnæmauritanæciuitatisepilcopusfcripfitaduerfumarrianoslibtam.i.amp;de pnta librum.i.inquoamp;regulam uiuendipocnitentibusßafiliuquendamfupermortemfiliicS (olatoriumlibellumlperefurredionisindrudionemunitum.Omeliasetiam compofuic ^multasquæ a fratribus lalutis ^pric follicitis in libris digefta feruari cognoui.

IdorianuscafteUanimaretaneæoppidiepifcopusfcripfitaduerfusecdeliæinimicosiudæos Arrianos amp;nbsp;alios heræticos.Compofuit etiam facramentorum egregium uolumen.

Viæus maflîlienfis ecdefiæ pibyter uir in diuinis fcripturisdodus:amp; in carum feniibus fub tilidima exercitatione limatus lingna quoçg (cholafticus hortatu fandi Venerii epi excerpfit ex tandis fcripturisledionc totiusanni feftiuis aptajdiebus.Tefponforiaetiam pfalmorû ca^ ^pitula tpi amp;nbsp;ledionibus congructia qlt;f opus ta neceffarium ad ledores in cccFia jabatur : ut ^pöitutn amp;nbsp;follicitudinc tollat amp;nbsp;moram plæbiiç ingérât tcîam celebritati decoré:fed amp;nbsp;ad pfonâ fan ™ Euftafiiepi fuccefforisfupradidi bois dei compofuitfacramentopïegregium nonparuû uolumêp j^ebra qdem opportunitate offidopa amp;nbsp;tpm ledionû textu pfalmorû ferie câtionum diferetum: fed. •opplicatidi deo amp;nbsp;conteftandi bnfidof« et us foliditatis fui côlentaneum quo ope grauiffimi fenfusSc '^’bgataeloqiatia agnouimus uirû Omeliasetiam didf dedamaffe quas amp;haberi a fidelibusuiris co/ Snoui fed ego non legi.Motitur leone amp;nbsp;martiano régna ntibus.

Incentius plbyternationegallus indiuinis feripturisexercitatuslingua hnsufulöquendiamp; V maiore ledione politâ cômentatus in pfalmis cuius opis legi aliqua fanda hoi dei ca'tanti mc audictepmittês fimili fi dominus uitä et uiresdaret fei toto pfalteriocode ftudio laboratüp;: Ytus gne alexandrinusarte medicus ex philofopho monachus uit docendi peritus feripfit neftore eleganter amp;nbsp;fortiter.Modoaûtdû in illo minus inuenit öi fyllogifmisma ^if^feriptoris audoritate timathianüdogma fouerc coeperitEknicj ambiguus etiam fuis ^^=-^fufpcnditaim:amp;cofenluchalcedonenfisdecretimecacquiefcendüputatfiliumdei duabus* poft incarnationem conftare naturis.

BAmuelediffenæecdefiæplbyteraducrfusecdiæinimicosfyrofermonccôflTuercdidûprscî pua tnintentiôeneftorianos amp;nbsp;eutichianos amp;nbsp;timothianos nouellosded fibi diuerfosheræ/ ticos.Vnde frequenter intriformcbeftiâeccriafticafemelfniacumaudoritatefdâp; ferf pturarumfûmatimçpfueritondésneflorianisdeû inhotem nôpurûhoîem ex uirginenatS tutichianisueramhûanigniscarncadeoaffnmptâ amp;nondecodo exhibita ne craffi aeris lubftantia JO carne incelTifleiformatû.Timothianiî ita uerbum carne fadiuut mancte uerbo in fua fubftantia amp;nbsp;ooiiiKm in (ua natura focietate nonimixtione unam filii dei reddidiiïe plonâ.Vinitadhuc Côdati ’Jopolitutdiututnâ initio collatini anthemii imperii amp;nbsp;feripta dus SfelTeeum in carne cognoui.

Laudianusuicncfispfbyteruirad loqndûartifexamp;addifputandûfubtiliscôpoluittresde c ftatuuEde tublbâtiaanimaclibros in quibusagit intentiôequatenus oftendataliquidincor/ ^om præter deu m.

Rofper homo aquitanics regionis fermone fdiolafticustamp;aflertîonibusneruofus milita c5 jpofuiffcdicitur.Inquibusegoptitulatalegicontinentia aprimihominiscondirioneiuxta diuinarumfcriptutatum fidem ufçg adobitum Valenti niani augu(li:amp; captiuitatem urbis -tomæa gdrifico Vuandalorum rege fadamdegi amp;nbsp;librum aduerfusopnfculafuppreffo'no minc(aHiani:quæ eedefia dd falutatia probat illeinfamatnociua.Re enim uera caÛiani amp;nbsp;,pfperi de gratta deiamp;liberoarbitriofententiæinaliquibus fibiinueniunturcontrariæ.Epiftols quocçpapæLc ’ jntsadtierfum euthicê de uera xpi incarnatione ad di nerfos datæ: amp;nbsp;ab iplo didatæ creduntur.

Auftinusexabbatelorincfismonafterii apudregnum galliæepifcopus: uirindiuinîs feripturisfatisintetusextra rationem fymboli occafionem accepta3 cotnpofuit librfi de fpiritu fandotinquooftenditeum iuxta fidem patrum amp;nbsp;côfubftantîalem amp;nbsp;coe/ tcrnalem effe patri amp;nbsp;filioac plenitudinem trinitatis. Ob id etiam edidit quo^ opuS egregium de gratia dei : qua faluamur:tn quo opéré docet gratiam dei iemper amp;nbsp;in/ ____uitare amp;præccdere : Si iuuareuoluntatem noûram Si quicquid ipfalibertas arbitrii i ylaborepiemcrcedisacquifierittnô effe propriûjmeritû fed gratis donum.Legi dus amp;aduerfum arrii ^^?^®^ooianos paruum libellû.in quo effentialc pdicat trinitatem:amp; ali um aduerfus eos qui dt tanteffeincreaturisaliqd incorpeû.Inquo Sc diuinisteftimoniispatrû confirmâtfententiîsmihilcte

-ocr page 552-

PARTIS ' n TRACTATVS VI

dendutti încorporcumpterdeam.Eteiusæpiflolainmodû libelliaddiaconum grscfinoic edita:quî afidc cathobcadilcedensad Neftoriand abiit impietatc.In qua æpiftola admonet cu crcdere fanäam Muiàm uirginc no puruhomincgenuiffe:qui poftea fufciperet diuinitatctfeddeu ueru amp;nbsp;hominem ucrum.S untdus amp;alia Icripta quæ quia necdum legi nominate nolui:uiua tame uoceegregius dogt;? ftoi amp;nbsp;ctcditut Si ptobatur.SaipIit poftea amp;nbsp;ad Foclicc ptæfeâum.'ptætotio amp;nbsp;patticiæ dignitatis ui tumfiltum magni confulis iam tcligiofum aepiftolam ad timotem dd honatotiam : conuenientem petfonisplenoanimopocnitentiamagetedilponentcs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;

Etuus dei eps fctipfitaduetfum cos q dicutxpm in hac uita degcntc no uidifle carneis fuis oculispattc.-fedpoft tefutteftionêcx mortuis:amp; akêfioncincorliscû trdflatuseftin gloria s ddpatris j)feftus.f.eiddtisamp;rcmunerationcmartprii:inquafcriptuta onditamp; dilputa;» tióefanefanftapsfcripturatuteftimoniisdnmiefumabiploeiuscóceptüp fpititûfanflu} faftö:amp; partu ex uirgine:quo deus uetus in hole uetonpfe quotj homo deus faftus natus eft femp car nis fuæ CM:uIisamp; pattern eû uidiffepcr fptnffttn ergo per fpeciale amp;nbsp;unitam dei Si hominis focierarem»

lâorinus natióe aqtanicus calculator fcrupuld iuitatus a IftóHilario urbis Romæ epo có pofuit pafchalê curfum indagatióecautiffima poft quattuor priores q côpofuerùt Hippo U Uturn Eufebiuj Thcophilû Si Profperû:amp;pertcditannop:férié ufij ad annfi qngctefirnu triccfimûfcd'mnta ut qngentefimotricefimotettio anno reincipiatpafchalis folennitas eo;gt; dem menfe Si dic:eadé^ luna.-quæ primo paffionis acrelurreftionis dominicæ anno faâa eft;

Heodorus vrypriæciuitatiseps(aCyroemregepfa{i:côdita fcruathodieapud lytidnw méauftoris)fcripfi(redidt multa ad meâ noticid tnifta funtquæuenerunt.Deincarnatio t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nedni aducrium Eutichc pibytcru Si Diofcofs; alexddriæ epm:qui humand inxpoearnej

f uifle negantîfaiptâfortia per quæ côfirmat amp;nbsp;rône amp;nbsp;teftimoniis fcripturarû ira illû uerâ tnaternx fubftantiae carnem habuiffe.quam ex marre uirgine fumpfitdicut Si ueram deitaré qud ater nam nafcibilitate deo patte gigncte ipie nafccndo accepit ex hiftoria: ccclefiafticæ libris quos imitatus Eufcbiû caefarienlem confcriplit a finelibrotum Eufebii ufcj ad fuûtempustid efta uicennalibus Có^ ftantini uf«^ ^d imperium Leonis feniorisdub quo amp;nbsp;mortuus eft.

EnnadiuscôftdtinopolitanæcccEiæepsuirlinguanitidusamp;ingenio:acetiam diucsex le^ g ftioneantiquoß:fuit:utDanielc4?phetdexintegroaduerbûcômentatus exponeretiHo^ meliasetiammuItascompofuit.Moritutfeniore Leone imperium tenente.

Hcodor?! cælefyrixpibyter mfta gfcripfit.fed ad me liber ei9uenit:quê de pfondtiadiuiæ t fcripturæcôpofuit.i.aeteris Si noui tcftamcti aduetfus dtiquos hæreticosjjptet differctid pceptop: uel cerimoniap;. Aliu uetetis teftaméri deû dixerut aliûnoui.In quo ondit difpc^ ratîôisFuîfleuniuseiufdciÿdeiauftorisutriukçfcriptômtaliaperMoyfenantiqslexdareti factifido turn ccrimoniis Si iudidojt aiaduerfióibus» Alia his per xpi pntid in facris myfteriis repromiffionibus necdiuerfa.CredidcruntautunoIpirituamp; unoauftorcdiftatatcumillaquafimodofccfmlitterdob (etuaretur ocddcre eadem ipfa fecûdû fpiritû intelleftö uiuificent.M orit fcriptorregndte Zenone.

Ohdncsantiochiæparrochiæex grdmaticopibyterfcripfitaduerfum eosqiunatm fubfta tia adorddu afferut xpm:nec acqefcunt duas in xpo cófitcdas na turas:doccs (cd 5 reuelatio i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;né faipturap: und in illo dei amp;nbsp;hois effe perfond no und carnis amp;nbsp;uerbi naturd: Si ipngnat

aliquas cyrili alexddriæ epi fnias incautc ab illo aducrfum Ncftotc prolatas:quæ nunc fo^ mentum funt:amp;roburaddunttimothianis.Viueteadhucdicitur amp;nbsp;temporcdeclamare.

ß eati Hiero.plbytcti ad Defidcriu que ad loca fftd uifcnda amp;nbsp;mutuu afpeftû iuitat.-quædd de opu;» (culisfuis.'amp;maximedelibrouirop’illuftriüeloquitqd'ipili.fubdidimus. Epiftola LXVfll

Efto fermonedignationistuæ.qucmihi nóopindti tuabeniuolentiatribuitgauifusqui demfumteftimoniohonefti amp;eloquéti(Timiuiri.Sedinmemetieuerfus fatisdolin me I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;indignu tantislaudibus atcç præconioopprimi potiusqgt;leuari.Sds em dogma nofttum

humilitaris tenere uexillû amp;per ima gradictesad fumma nos fcandere.Qiiorus igitur ego uclquantusfumutcruditæuodsmcrearteftimoniû:utmihiabeopalmaeloquétiædeferat:qui fcngt; bendo diIcnilïimedetertuitnefcriberc.Verötaméaudiendumeft:utcharitasq no qritq fuafunnfed quæ jgt;ximi teddatfalutarionisofficia:qm locûimplerenonualetpræceptoris gratulor nbijc fandæ atlt;5ucnerabiliforori tuae Serenillæ:quæa delicatis fluftib?fæculi adxpi trdquillapucit$$hocmu nus uaticiniointeprædcftinatûfit.LegimusemfanftuquoiçDanieléappcllatû defiderioriujairöSi amicûdei:quiamyfteriaeiusfdtcdefiderauit.rtac^cpuenerabilisPaulameeftdepræcataurfacerc:mô fado.’hortor«^ amp;præcor pdni charitatémt nobis ucftrostribuatisafpe(ftus:amp; p occafioné fftórü locoru tanto nos ditetismunere.Gerte fi cölorrianoftradifplicuerinnadorafte ubi fteterunt pedes dni pars ft;« dei eft;amp; quaft tecentia natiuitatis amp;nbsp;crudsacpaffióis uidifte ueftigia.Opufculorö meoß;quafi pluris ma euolaucrunt de nidulo fuo:amp; temerario cdirionishonore uulgata funt nihil mifime eadc forfitan mitterem qitæhabcbas.Quod fi excplarialibuerit mutuari:uel afanfta Marcella q manet in Aucrino uel aLothtpisnoftri Dónioncuirofanftiffimoacdperepoteris.Egoaötoppicspntidtud:auttotu th bidabocûafFueris:autfihocaliquæimpedieritdifficultatesquædîlt;5pcepctislibcsmittd.Scripfilibrn de illuftribus uiris ab apFis uflt;5 ad noftrd ætatcamitatus tranquillum grecumÇB Apollonium; Si poft catalogum

-ocr page 553-

ßc ^dpais fffîptoribuj ccdeßaftids.

Epi. LXIK

ca talogüplurinjQf^,;fnc quo^ in cake üolumîsqfî abottîuû 8i minimûoîm xpi^tio^pofui:ubi mi»« ni necenefuit uftj ad.xiiii.annûTheodofii impatoris Si prkipis quæfoipferim breniter ânotare.’qné iib^m cutn a fupradiftis fumpferis.'quicquid te indice minus habueris:paulati fcribi facia ti uolueris

BeatŒiero.pfbvteriaddefiderium de pcipuisecclefiafticisfcriptoribusôc eorû cômentariis ubi fin 'ïtingeniaànfinnansinquoquiftjdefecerit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola LXiX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B

Isnnncacritermi frater defideri:iittibiquafideluminanbusquætotofirmamcfomnndi tefnlgent.Pauca de fcriptoribus qui nobis mnlra dcobfcuritatibus:quæ ^gt;pter carnalc men tcintelligentiaimpediutadfplendoremconfiderationisfpiritalem j?ferre{M}tuerunt. mani teftiflime dicam.Sed uercor S ufannæhelchiæfiliæ ne in me fententia iniquo iudicio piby^p^ß j-ïMorûimpIeaturdiccntis.Anguftiæmihiundi(5funt:amp;mihi fimiliterfuntanguftiæ.Sietnuoluero * ’ aliqucniexhisrephendere:aduetfariosatlt;5inimicitiasmihiundii:5côcitabo.Siaût noluero nunq; q poftulafti inucnies.Sed uniustm nolnntatêcôdemnare $ multorum confilia trâfire uel defpicereme lias efïe uidetnnqnia nnnfquifiç eorum in fciipturis fanftis diligenter laudari meruerit.-fed ocs kuiter kuitcrtÿcumamoretangam ntntrnncjpacificeimpleâ.Auguftinusepsuolanspermonîiûcacumina augullinus qjialI aqla amp;nbsp;ea q inradicibus montiû fiantmô côfiderans multacoc!oR;fpacia.teiraR;i5fitus amp;nbsp;aqua# eps. tûcirculûclaro fermone^nunciat.Qui ein in lignum fruftuofum akcdcre uulrpaulari ad fuperna amp;nbsp;majora carpe pomafeftinat.Ramosaût 4)ximospuulisrelinqt.Nosaôtqparuuli(umus;infirmiqjat îimiiores;fiinferioracôgregareualuerimusnobifeûbnaget.Hilariusepsromanorûlucifcr.i.lucernaTjjf f g ?:defiaru Si pciofuslapistad quemortalia uix afcendutpukhrofermone auieocjore uniuerfa loquit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;*

Et fi etn ali qua fecus uiam cecidiffe potuiffent.in ab eo in fcripturis meffis exorta eft magna. Origenes 3tiamâtiusaltioraatqgmaioracogitâs ^priûcÿingeniû ferrenôfufficiensialiudaliud^fubneftit. Et tmnhæcnimiomentisardorecogitaflctoneribusmaioribnscarricabatfeiamp;côficincederenonpoffec îuinamagnaillucdeuolutusmt ruinaeiuspateretdoftrinaspaliquasfeduftióesineptasmultofi^ de fiareftain alia uiam pduxit:amp; uenenûeiusquafi tinnulis uocibusfirenarumçgcanticispluresnecare potuit.Melioroibusinbonis:peiotinmalis:Aliqua ueropeû fecus uiam feminata funt.Muki tn ali)* quos eiuspeffimosdifdpulos multa uenenofafubeius noie edidifleteftant.eufcbiuscæfaricnfisclauis^tirebiuscæ ictipturaiî’cuft'ofiç noui teftamenti multismaiorin côkriptionibusa grxciscodemnat.Scripfitquat’^t^ienfis. tuotcanones euangeliorû amp;nbsp;undccilibroshiftotiæccckfiafticæ:qnouû tefttn narrant atfj cullodiunt

KpôvÎKovi deft tpmbreuiariû.Hæc triafuntpclaraquæinopibus eiusteftanhamp;nospoia dus ueftî gia q iteratepotuiflet:nûqgt; reppimus.Heliodorp pibyter domû aplilïimd p modicuforamê refpicics té tanfcjoftiacôclufaclauefcçnôhabens.'uixpauca ad luce 4)derecôualuit:fedqpotuit narrare fideFrnar nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

tauit.Ambrofi us frater 4gt;fundorupcnaraptusamp;aerisuolucer:q’diuin,pfundöingredit.‘fruftumdc.

altocapeuidet.'EtocseiusfniæfideieccFiae:amp;oîmuirtutufirmæfuntcoIûnæ.Dardanusmukasqô#*j^ P ’ Jiesarripienspmentisaftutiâmucêcçcircanucleûnôcôfringés.multaïpoffibiliadefcripturiscôfiduda^^ loquit.Paulinouifum eftmagiftrûfieri:amp; noneratantedifdpulus èi fruftû fineradiceoririfiericj té p ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

tiuit.Idco eiuscôfcriptiones fcriptore Si charta non indigct.Pelagus de quo apud fideles fermoeft de p‘5’ quot;nbsp;quo etiamamp; mihi grauiscâdifputationis dus uerborum pene in toto orbe annûciataeft:quem ocs*^^‘ ccdefiæ quafilupum defilua miranturaureucolorem fuper nigrû uenenum côponens.fonrc dukcm prirni tnellisamaritudinismalidæcômifcuit.roninianuslæta fade Si corde afpoipotu duldffimofeb æ Itcômixto multos potauit.amp; contrarias fententiasp odium occafionuxpianis ,pferenscôpofuit amp;me ($$inoibuslaboriofum)affidueqônibusinfinitisafficitamp; ucxat.luliusafticanuscuiusueftigiûoés onètalesauftralefcgdiligcterunanimiterfÿindanielishebdomadibusiueftigâtiuniuerfatpmfpadacu, .. j-. oipitiaiugicçfermonecôftrux:itamp; nullaoïbusquæfuntpereûintotocrbeunÇdataeftcôtradiâio.^“ ’*^^ *■’ * Eauoniusa multisculpabilis dura fnïa fortitercj uniuerfadifficillimaingerereconatuseftquafi qui co p”®' . tta undasmaris nauigare nôpôt.-uel côtraimpetû torrentisaquænatarenô ualetâta cufta q kripfit cô nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

tra(cripturasfanftas.-obftarenonpoterât.Ideoquafiumbrafecushoîemfunt.Hilariuspidauoæaqui... - _ taniæepsfaftionefaturnini arelatenfisepi.'defynodobyterenfiinphrygia rekgatusduodecim aduer # fusarrianoscôfedtlibros.Etaliumlibrumdefinodisiquemgalliarûepisfcripfit;amp; inpfalmostrescôP*“^“ mentarios primûuidelicet amp;fecundû acctcfimodecimooâauoufc|gadextrcmum.rnquoopcreimi tatusorigenc.nônullaetiamdefuoaddidit.Eftdusad Côftantifi libellusquem uiuenti Côftantino# poli direxit.amp; alius in Conftantiû : que poft morte dus fcripfit:amp; liber aduerfus ualentê amp;nbsp;urfatiu ari^ minenfis amp;nbsp;fekuréfis fynodi hiftoriam côtincs:amp; ad pfeftum faluftiu fine côtra diafcorû.Et liber hym norum amp;nbsp;myftcriorumalius amp;nbsp;cômentarius in Matthæû: amp;nbsp;traftatusin iobiquos de græcoorigenis adfenfumtranftulit.Et alius eleganslibelluscôtramaxentüjtamp;nônullæ æpiftolæaddiuerfosaiûtqdâ fcripfiffieeum amp;in canticûcanticorum:fedanobishocopusignoratur.Mortuuseft pidauisValcti^D^jUjfyj nianoamp; Valente regnantibus.Damafusromanæ utbiseps elegansinucrfibus côponendisingeniuj habuit.Multacç amp;nbsp;breuiametraedidinamp;^jpeoftogenariusfubTheodofioprincipemortuuseft.gre gorius nazianzenuseps uir eloquentiffimuspræceptormeus: exquo fcripturasexplanante didici : ad trigintamiliauerfuum omnia fua operacompofuit:ex quibusillafuntdemortefratriscypriani : lau des athanafiiilaudes Maximi philofophi poft exiliu reuetfi:qué falfo noîe qdam herona fubfcripferut quia eft Si ^lius liber uitupationcdufidc maximi côtinensiquafi nôlicueriteundélaudareamp; uitupeïâ

-ocr page 554-

VI


PARTIS


TRACTATVS

II

Sniattic; nandfi.

DeQte.zi'

fClM:otpe.Etlib€telt;attïctto nétra nîrgînïtatîs Si nuptîatucôtra fe’differentiû.Adncrfutîi eunomiuh? bri duo.Et de fpiritufanfto liber unus. Côtra iulianû imperatorc liber unus. S ecutus eft aût Pokmio num dicêdi'charaftere:uiuolt;5 fe epm in loco fuo ordinans ruri uita monachi fe exetcuit; deceffitçg hoc antefermetrienniumfubThcodofioprincipe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

ß eati Hierogt;p(byteri ad Magnû oratorem urbis Romæ fatiiFacientîs illius queftioni eut feculanu litteiarû uteretur exemplismbi imitamêto Pauli apoftoli:amp;oim fere apoftolicopi: tradatoiji: docct philo fophorumacpoetaife'.prefertimadcôfirmationcnoftropidogmatûpoflededuci. Epifto.LXX»

Vfebium noftrutuis monitis^feciffemon ram æpEafcua qipfins pocnitudincdididmusxt Fl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;™run’’’”^°d“pl“scorreptusplacuit$ erranslaEferat.Certauerûtinterfeindulgctiapaie

Il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pietas:amp; dum alter pterîtorum nô meminit:alter in futurû quoij officia poUicef»

5^ mutuo nobisibi^ gaudendû eft.-quia nos filiû recepimusnu diftipulû côprobaiti Quod aût quæris in calce æpEæ tuæ. C ur in opufeulis noftris fecnlariûlitterarû interdû ponamus exe pla:amp;candorêccclcfiæethnicop: fordibuspolluamns.Rnfumbreuiterhabeto. Nunq’hocqreres nin te totum T ulliuspoffideretffi feripturas fanftas legeresdi interptes earum:omi(ro fupercilio euolue^ Quis erîi nefeiat amp;nbsp;in Moyfe amp;nbsp;in j)phetarum uoluminibus quedâ affumpta de gentilium libris. Et SalomoncphûsTyri amp;noni7ulla jjpofoiffeamp;aliquarndiffe. Tamenincxordio^uerbio{ücômonec ut intelligamusfermonesprudctiæ:uerfutaflt;5uerbopüparabolas amp;obfcurû fermonenitdifta fapientu amp;ænigmataque jjpriedialeftico^K amp;philofopho^funt.Sedamp;PaulusapfsEpinicidis poetxabuius uetficuloeftffcribensad TitûiKpfi ÎÊÇdr t'ptvo'TdlKiÎKcJvNjiia ÿaçïÈpèpdpŸôi .Cretenfesfemp men daces malæ beftiae;uctres pigri.Cuius heroici hemiftichiû poftca callimachus ufurpauit-Nccmituni fi apud latinos metrû non feruet ad uerbûcxpffatranflatiocûhomeruseadc lingua nerfusin4)lâtp cohaareatinaUaquo^£EpraMenadriponitfenariû4ôi^ôvoquot;îŸâpteîivxp«o*7(ièxtfgt;lfdiKàKàii'Gof rumpunt em mores bonos côfabulatiôespeffimae.Et apud athenienfes in marris curia difputa's-Aratu teffê uocat.rpfiusem genusfumusqtf græce dicit:Ïdv7oV^ölSKctï$È voœÈo-xirv Eteftclaufula uetius heroid;acne parû hoc effet duftorxpiani exerdtusamp; orator inuiftus pro xpo câm agens-'ctia infaiptio hem fortuitâ arte torquet in argumentû fidei.Didiceratetn a uero Dauid extorqre de manibushoftiu gladium:amp; Goliæ fupbiffîmi caput f»pfio muaone trûcare.Legeratindeuteronomio dni uoceprece^ ptummulieriscaptiuæradendûcaput:fupdlia:ocspilosamp;nnguescorpisamputandos:amp;ficcam hy bendâ coniugio. Quid ergo mirû fi amp;nbsp;ego faptam fecularcpropter eloquii uenuftatc:amp; mcbrorûpuu chritudinéde andlla at« captiua ifraelitê facere cupio.Et fi qcqdin ea mortuû eft idolatriæ uoluptans errorislibidinû ud^ddo uelrado.Etnixospuriffimocorpi uernaculos ex ea'gcnero dno fabaoth.La^ bor meusinfamiliaxpi fgt;fidt.Stuprum in aliéna augctnumerùconferuop[.Ofeeaccepituxorcforw7 cariam Gomer filiâdelebain.i.dulcedinûamp; nafdturei demeretricefiliusifrael:qui uocaturfonendei Efaias nouacula acuta barba amp;nbsp;crura radit peccantiûÆt ezechiel in typofornicatis hierFm tondetcaffa riem fuam:ut qcqdinea abftçfenfu amp;nbsp;uita eft auferat.Cyprianus uir eloquetia polies amp;nbsp;martyrio nr miano narrante mordet curaduetfus demctrianûfaibens teftimoniis ufusfit ^phetaje amp;nbsp;apoftoloru: queille fiftaamp; cfimêtitia ec dicebatamp; nô potius philofophoß; ac poeta^ quorû audotitati ut ethnicus côtraire nô poterat.Scripferût contra nosCelfus atcj poqihirius priori origenesalteri Methodius eu(egt; bins amp;appollinadsfortiffïmerndecunt.(^op’ori genes oftofaipfitlibtos.Methodiusufiÿ ad decej milia 4gt;cedituerruum.Eufebius amp;nbsp;ApolIinaris.xxv.amp;.xxx.uoluminacondiderût.Lcgeeosamp;iuenies nos côparationc cor; îperitiffîmos.Et poft tanti tpis ociû uix qfi per fomniû qtf pueti dididmus recor dariJuli. Auguftus feptemlibros in expeditione parthica aduetfu3 xpm euomuit :Si iuxta fabulas poe tarumIuofeenfeIacerauit.Sicontrahûc fcriberetcntaucroputo intcrdicesmihinerabidum canem philofophors; amp;nbsp;ftoicorumdoftrinis.i.HcrcüIis claua repcutiâ.Quam^ nazarenû noftrû amp;{ ut ipefo Iebatdicere)GalileumftatiminprœIiofenferit:amp;mcrccdc linguæputidiffimæcôtumehispfoffusac ceperitJofephusantiqta'têapprobansiudaicippFi duos librosfcripfit contra Appionem alexâdrinum grâmaticum:amp; tanta (cFariû ^jfertteftimonia ut mihi miraculû fubeat quô uirhebraeus amp;nbsp;ab facris Iris.'cruditus: cûftâ graecop: bibliotheca euoluerit.Quid loquar de Philonc que uel alte^ uel fcd'j iudaeum Platonem critici jjnundâr.Curram per fingulos Quadratusapoftolop; difdpulus amp;nbsp;Athe;» nienfispôtifex ecclefiæ: nonne Adriano prindpi Eleufinæ facra inuifenti librum pro noftrardigio^ tradiditÆttantæadmiratiôioîmfuit.ut pfecutioncgrauiffïmâilliuscxcellensfedaretîgenium Ariftf desphilofophus.’uiteloquctiffïmuseidc prîdpi apologeticû Chriftiâisobtulitcôtextûphilofophpr^ fentétiis quêimitatus pofteaiuftinusamp;ipfephilofophus. Antonio pioamp;filiiseiusfenatuilt;5 librucô tra gctiles tradidit defendésignominiâ cruds;amp;refurredionc Chrifti tota prædicâslibertate.Quidlo quar de Melitonc fardenfi epiïcopo^Quid de Apollinari Hieropolitanæecclefiae facerdote.Dionyfio qj Cori nthioir: cpo.Et Tatiano:amp; B ardefanæamp; hereneo phori nimart vris fucceffore. Qui ongejiis ha: refeon fingula^uenena ex qbusphilofophoß;f0tibusemanauit:multis uoluminibus explicarût Pâte nus ftoicE fedæphûs:ob ßdpue eruditôisgloriâ a Demerrio alexâdriæepo miffus eft in indiâ ut xpm apcf B racmanas. amp;nbsp;i 11 î us gctis philofophos pdicaret. Cleniês Alexandria: eccFia: plby tcr:meo iudido oîu; eruditiflîmus odo fcripfit ftromatû librosamp; totidêvBóïvSoo-eèiid eft difpofitionûamp; aliûp gen tes.Pedagogi quoqj tria uolumina. Quid in illis indodu. Immo qd nô e media philofophia eft .Hûc

-ocr page 555-

De Optimo gencre înterpretandi.

Epiilola LXXr

imitatusOrigene'jdcœmfcfipfitftromateasxpianoruj amp;nbsp;philofophorû inter fefnîascôparans:amp;oia' noftræreligionisdogmata.dePlatoneamp; Arifi-otele:Niimenio Cornutoqj côfirmâs.Scripfitamp; Milcia z descontra genres uolumê egregiû Hippolitus quoq? amp;nbsp;Appotonius. R omanæ inbis fenatores j'pria opufculacôdiderût.Extât amp;nbsp;iulii Africani libri.qui tpm fcnpfitliiftorias:amp; Theodori:qui pofteaGre^ goriusappellatuseft niriapPicoR;fignornjati^ uirtutum.-à Dionyfii Alexandriniepi.Anatoliiquo «ïLaocficcnæeccleliæ facetdotismecnôpfbyterorû Paphili.Pierii Liiciani malchionis.Eufebii cæfarien fisepiîamp;Euft-achii Anriocheni amp;athanafîalexandrini.Eufebiiqiio^emifeni amp;nbsp;triphili cypri.'amp;Afte; tiifcitopQliræ:amp; Serapionisconfeflbris.Viti quoeç ßoftrenfis:epi Gappadocûqj bafilii gregorii amj) philochii:qui ocsintantû philofophoß.' doftrinis atq; fententiis fuos refaitiunt libros : ut nefeias qd in illis primû admirari debeas:eruditionê fePi.-an feiam feripturap,'. Veniâ ad latinos. Qiiid Tertulliano K eruditius;qdacurius.Apologeticuseiusamp;contragenteslibri cunftâfæculiobtinentdifcipIinâ.Minu lias foclix caufidicusromani fori in libro cui titulus oftauus efl:amp; in altero contra mathematicos:fi tn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

inferiptio nô mentit auftorc:qd geniilium feripturap; dimifit intaftü.Septc libros aduerfus gctes Atf nobiusedidintotidiccçdifcipuluseiusLaftâtiusquideiraquo^ amp;opificiodei duouoluminacôdO ^tqiios fi legere uoluerisdialogum CicerôisineisEirvTvJuovvrepies. Viftorinomarryri inlibrisfuis licet délit eruditio tn nôdeelferudirionis uoluntas Gvprianuscp idola dii nô fint ;qua breuitate:qua hiftoriap;oîm:fciaquolt;çnerbop;amp;fenfnu fplcdorepftrinxit Hiliariusmeop; côfeflbrrempop: amp;nbsp;eps.

xii.Quintilianilibros amp;nbsp;ftilo imitatuseft ôc numerobreuieg libelloque fcriplitcontra Diofeop; medi cunuqdinlitrerispofTitoftendit.luuccusplbyterlubcôHantinohiftoriâdnifaluatorisuerfibusexpli^ ôuifnecptimuitcuagelii ueritarc fub metri lege mittete De cæteris uel mortuis uel uiuentibus tacco quop: in lcriptis.fuis uires manifeftaîfunt Sruol untas. Nec ftatim pua opinione fallaris contra genres hoceffelicitu.inaliisdifputationibusdiffimulandu.Qiiiaomnes peneoîmlibri exceptishisqui cuni Epicurolitteras nôdidiceruteruditioirisdodrinæcp pleniffimi funt.Qiiâ^ego illud magis reartquod diftâti uenit in mente nô te ignorare qd* lemp a doâis uiris ufurpatû eft.-fed pro te nt ibi ,pponi ab alio -, ... , naæftioncqui forte ^ipteramorcbifforiapjSalulfiiGalpburniuscognomentolanarius fit.Cui quae Poutfuadcastne uefcentiindentlbusedêtulusiuideatamp;oculoscaprearumtalpaconremnat.Diues(ut Ecrnislad difputandum mareriatfed iam epiffolaris anguftia finienda efb.

BeatiHiero.prefbyteri aPammachiumdeoptimogneiterptanditubiprimumcontràRufFinum amp;cæterosobtredatoresinuchit; qui IcbeduIasapPatepiphaniiegraccorraduflspecunia redcptasfab Rtatisarguebantoftendens non folu gentiliû.-fed facræfcripturæapPoæfiPqj àciiangeliftap.’ amp;.lxx.itcc ^mexemplononuerbumdeuerboîfedfenfumefenfudebcretranfterri. Epi. LXXI.

Aulus apFspnte rege Agrippa:decriminibusrefp5furusquopofletintel!igereque au dituruseratfecurusdecaufæuiftoria:ftatiminprincipiogratulat dicens.Deoïbusg busaceufora iudeisorexagrippa æftimome beatûcum apud tefimbodiedefenden dusquipcipuenofti cunftasqueiniudeisfuntcôfuetudinesamp;quaftôes.-Legeratem illtf EfaiæBeatusqui in aures loquitur audientisi amp;nbsp;nouit tantû oratoris uerba,pfigt;i cere quâtumiudicisf»uidentiacôgnouiffet.Vndeamp; ego beatû mcinhocdûraxatne gocioiudicotcp apcTeruditas aures imperitæ linguærnfurusfum:quæobiicirmihiuelignorantiâuel mendacium.Siautnefciui aliénas litterasuereîterptari: autnoluitquorûalterû error, alterû crime eft Acneforlitan aceufatormeusfadlitatequa cuniJaloquit. amp;nbsp;impunitatequa fibi licereoîa putatme quo(ç apud uosargueret.ut papa epipbanificriminatuseftbancæpFammifiqu£Eteamp; per te alios quî nosamaredignant reiordincdoceat.Antcbocfermebienniûmiferatiobanniepofupradiftuspapa Epiphaniuslitterasarguenscum in qbufdâ dogmatibus.amp; pofbea clæmenterad pniam ^uocans baru Exêplariacertatimpaleftinæ rapiebant.’uelobauflorismeritum uel ob elcgantiâfcriptoris.'Eratinmo nalietionollrouir apud fuos baud ignobilisEufebius Cremonenfistqui cum hæcæpiftolapermuljgt;.o,5f.-. torumora uolitaretamp;mirarenf earn prodoftrin.a amp;nbsp;puritatefermonis.-dodi pariter amp;nbsp;indoflitcorpit meobnixepeteretutfibieâinlatinum uerterem:amp; ^pterintelligendi facilirateniapcrtiusexplicarem. Græci em eloquii penitusignaruserat.fed qcf uoluit. Accitoi^ notario raptim celerirercg diftaui :ex lâ tereinpaginabreuiterannotansquëintrinfccus fenfumfingulacapitulacontinerêt.Siqdem amp;nbsp;bOc» üt fibi foil facerc opidaflagitarat.Poftulauicpab eo mutuonit domi baberet exemplartnecfacile in uul gusjaderettRes ira anno amp;nbsp;fex menfibns tranfiit donee fupradifta interptatio de feriniis eius nouo ue ftigio Hierofolynicâ cômigrauit.Nam qdam pfeudo monaebus uel accepta pecuniatut pfpicue intelù gidatunuelgratuitamaliciautincafTumcorruptornitirpfuaderescompilatiscbarfis eiusamp;fumpti«!)’ bus iudas faftus eft .pditor; dedit«^ aduerfatiis latrandi contra me occafionêiut inter imperitos côciojgt; nenturmefallarium:meuerbumnonexpffiffedeuerboprobonotabilidixiffecbarifl’imû:amp; maligna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

întetptationequod nefasdiftu fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noluiffetranfferre : bæc amp;nbsp;iftiufmodi nugæ

crittiina mea funt. Ac primû anteÇ detranfiatiôcrefpôdeâ nolointerrogareeos qui maliciâ prudentiâ uoeänundeapud nos excplar æpiftoLT.Quis deditQua frôte .pfertis qcf fcelereredemiftis.Quid apud hoiestutuj crittfï nec parietibus qdem amp;nbsp;feriniis noftra poffumus fecrera caîlare îS i ante rribunalia iUigt; dicûhocuobiscrimcimpingerem:reoslegibus fubiugaremquæetiâprouriliratibusFifdnoxiisdelà totibuspœnasftatuunttamp;cûfufdpiunt^ditionemdanant^ditorcm.Lucrû uidelicetplacetniolutas

tt

-ocr page 556-

PARTIS II TRACTATVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VI

difplicct.Dudu efichiûuîtutticôfularemîcôtra que patriarcha Gamaliel grauîffimas exeteuît înîmiciri N as.Thcodofiusprincepscapitcdânauit:cpfollicitatonotanochartasilliusinua(iflet.Legimusîrmete^

ribushiftoriis ludi magiftruqui falifcoß: liberosfgt;diderat:uinftu pueris traditû:S ad eos quos,pdebat HächvdoriremifTuj.Mecfceleratä ppEm romanûfufcepiffe uiftonâ:Pyrrhû epiroratfi regécû incaftris uulnerecii am optime ratet medici fui ^ditiöeiterfici netasduxit fabritipRjn poti us uinftü remific ad dnjiut fcelus nee in ad fcribit titus uerfario cóprobareo Quod leges publicae.-qd' hoftes tuenf:quod interbdlaamp; gladios fanftüelt;ï:hocno li ui us. bis inter móachos amp;nbsp;facetdoces xpi intuitu fuit.Etaudet qdd ex eisaddufto fupcilioamp; cócrepa'tibus di gitiserudare amp;nbsp;dicere-Quiderii fi redemit;fi follicitauitfecitquod fibi protmt.Mirafcelerisdefenfios quafi nö amp;nbsp;latrones amp;nbsp;fûtes amp;nbsp;pyratæ faciât quod fibi ^deft. Cette Annas amp;nbsp;Cayphas feducêtes infœ licemiudâfeceruc quod fibi utile exiftimabât.Volo in chartulismeisquaflibetineptiasfcribereïcómc tari in fcripturis.'remordere l£Edétes:digerere ftomachu3:i n locis me exercerccóibus amp;nbsp;quafi limatas ad fimilitudo. expugnandûfagittasreponere:qjdiu nôfgt;ferocogitatamaledida:nôcriminafunt;immone maledi^ da qdem quæ aures publice nefciant.T u corrüpas feruulos.-follidtes dictes:amp; (ut in fabulis legimusf «uro ad Dane pénétrés diflïmulatocj quod feceris me falfariû uoces. C û multopeius aimen aceufan dointecôfiteatis.-quodinmearguis.Aliustehæteticu-aliusteinfimulatdogmatû peruerfotc-'tacesip fe;rndere nô audes.Interptem laceras:de fyllabis calumniaris:amp; totâ defenfionc tui putas fi taccti^ etra has.Fingisin trâffercdo uelerraffemel intermififfe me qppiam.Hic totus ingenii tui cardo uerfat: hæc tua eftdefenfio.Numiccitcotu nôes hæreticus.ïi egomalusinterpresfim.Nôhocdicoquotebæretij cum nouerim (feiat ille qui aceufauitmouerit ille qui fcripfit ) Sed qtf ftultifïimû aceufatû ab alio aliu aiminari;amp; cófolTo undiçg corpe’de dormiêtis uulncre folatiûquærere.Haftenus locutus fum: qfi ali quid de aepïa cômutauerim:amp;fimplex trâflatiopoffit errorc habere non crimê.Nunc uero eu ipfa doceat nihil mutatu elfe de fenfu.-nec res additas.-nec aliqd'dogma côfiftû faciunt ne intelligcdo ut ni Q hil intelligât;amp; dum aliéna impitiâ uoluntcoarguereduâ produnt.Ego em non folu fateor: fed libera uocepronteor me in interptatione gtæcofcabfcg feripturis fanftis ubiamp;uerbopiordo myfteriûeft.'non uerbû e uerbo.-fed fenfum exprimere de fenfu.Habeo quoqjhuius rei magiftru Tulliü qui protagoraj platonis:amp; Oeconomicô xenophôtis amp;nbsp;efehinis ac Demofthenis duas côtra fe orones pulcherrimas trâ ftuliuQuâta in illis ptermiferit.-quâta addiderinquâtamutauerit: ut proprietäres alterius linguae fuis j)prietatibusexplicatetnôefthuiustpisdicere.Suffidtmihi ipfiustranriatorisauftoritas.'quiitain^«’ logo earundc orationû locutus eft.Putaui mihi fufeipiendû laborc utile5 Ifudiofistmihi qdc ipfi need fariu. Conuettieiîicx Attidsduop^cloquctilTimoß;nobiliffimasoronesinterfe^côtrariasefehinis demofthcnis.-nccconuetti ut interpres :fed ut oratorfententiishifdem amp;nbsp;eaij: formis tafiguris^ uergt;i bisad’noftram côfuetudinc aptisin quibus nô uerbû pro uerbo necefle habui reddere.fed genus omne uerboß: uimi^feruaui.Nonerii me annu metare ea lcftori,putaui oportere.fedtanqi appcderc.Rurfu în calcc fermonis.Quojt' ego ait orationes ficut fpero ita'expreflero uirtutibus utens illorum omnibus id eft fententiis.amp; earum üguris.amp; rerum ordine uerbaperfequens eatenus.ut nonabhorteantamore noftro quafi e graedsoia conuetfa nôeruntttamen utgeneriseiufdem fintelaborauimus.Sed amp;nbsp;Hora tins uir acutus amp;nbsp;dodushoc idem in arte poëtica erudtto interpreti pcipit*

Ncc uerbum uerbo curabis reddere fidus interpres

Terentius menâdrum.Plautusamp; Ceciliusueterescomicosinterptatifunt.Nunqdhærcntinuerbis: ac non decorem magis amp;nbsp;elegantiam in tranflatione conferuât q» ueritatc interptationis.Hanc eruditi kukojnAt ctv nu ncupant.Vnde amp;nbsp;ego dodus a talibus ante annos drdter.xx. amp;nbsp;fimili tunequo($ et'f tore deceptus certe hoc mihi a uobis obiieiendû nefdcszcû Eufebii cæfarienfis chronicô in latinû ueteré tali inter cæteras ufus fum pfatione.Difficileeftaliénas linguasinfequenremmô alicubi excedere s3i ar duu quæ in alia lingua bene di da funteûdem decorcamp; trâflationccôferuentSignificatum eftaliquid fimilitudo.“’^* us uerbi,pprietare.nôhabeomeumquoidefferamiamp;dumquætoîplerefniam.longoambitu uix bteuisuiæfpatiacôfumo. Accedunthypbatarûanfraftusdiffimilitudinescafuûuarietatesfigurarum Ipm poftremo fuô:amp; (ut ita died Juernaculû linguae genus S i ad uerbû interptorabfurderefonâtdi ob necelTitatemaliquid inordine uel in fermonemutauero abiterpretis uideborofficioreceffiffe.Etpoft multa quæ nunc profequi ociofum eftéthoc addidir.Qiiod fi cui nô ur linguægratiâ interpretatione mutare. Homere ad uerbû exprimatin latinû.Plus aliqd dicâ eundé fua in lingua ^jfæuerbis interpret uidebirridiculû: amp;nbsp;poetâ eloquctiffimû uix loquentc.Veçe ne meorû feriptotû parua fitauftoritas qq hocttnprobate uoluerîmefemp ab adolefcentia nô uerba fed fentetias trâftulifle. Qualis fuphocgne pfatiuncula fitin libro quo beati Antonii uita defcribitûpius leftione cognofee Ex alia inqt i alia5 lin ïîm’I’tndo- nbsp;nbsp;nbsp;expiTa ad uerbû träflatio fenfum operit.Et ueluti læto gramine fata ftrangulat. Dû erii cafibus amp;

limai nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feruitoratioqd* breuipoteratîdicare fermone logo ambitu circûafta uix explicat.Hocigit ego

uirâsita bttn Antoniû tepetéte trâfpofuimt nihil défit ex fenfu cû a liqd défit ex uerbis. Alii fyllabisoc cupent amp;litreris:tuquærefnîas.Diesmedeficietfi amp;nbsp;oîmqadfenfu3intetptati funtteftimonia repli cauerofuffidtin piiti noiaffehilarium côfelToré qui omelias injiob:amp;in pfalmos rraftatus plurîosin la tinû uertitcgræcomecaneditlirterædormienti:amp; putidarufticorum interptatôefetorfitrfedquafi ca ptiuosfenfus in fuam lingua uiftorisiuretrâfpofuit.NecTiocmirumincæterisfæculi uidelicenautec defiæ uiris:cu}.lxx.interptesamp; euangeliftæ at^ apoftoli idem infacris uoluminibus fecerintrLegimus in Marco

-ocr page 557-

Deoprfmo'genercintcrprxtandfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epif(ola LXXI

gt;n Marco diccntêdnj talatacumi ftatitncg fubicflüeftqrfintet^tafipuella tibidico furgc. ArguaFeua Mar.lt;. S^iftamendaciiquateaddiderittibidicocûinhebræotmfîtpueilalurge.Sed utenipbaticctetonfave

fenfum uocantisatq^ imperantis exprimectr addidit tibi dico-Rurfum in Mathtro rcdditis a Matth ,27* ditorc iuda triginta argenieis:amp; cmpto ex eis agrofiguli fcribituttunc impleiü eft qtf fcriptö per H ie rentiatn ptopheta dicentc.Et acceperöt triginta argcteos prxciöappracdati:qd’ apprædaueiûta filis iff Wel amp;nbsp;dcdetunt eos in agiü figuli (icut cóttituit mihi dns.Hoc in H ieremia ptnitus nô inuenif fed in Zachariaaliis muito uerbisac totoordine difcrcp^tesuulgata quippe editio ira fe babct:amp; dica tn ad eos fi bonuni eft coram uobis.’date mercedcm mibj autrennitc:amp; appenderunt nrercedc ineâ tringin Wargentcos.Dixitfçdnsadmc.Pone illos inconflatorio amp;confiderafi probatuni fit fient probatus fumabeis.Et tuli.xxx.aigcntcos,amp; mifieosindomo doniiniin conflatorioquâtum diftetabeuan# gdiftæteftimoniofeptnagmtatiannatiopfpicuûcft.ftdamp;inhebræo cûfienfusidêfit nerba ppoftera lunt amp;nbsp;pene diuetfa.E t dixit inqt ad eos.S i bonû eft in ocuiis ueftris afferte m erccdê meâ.amp; fi non qe Kite.Etappcderutmcrccdê,mcâ triginta argenteos. Etdixi dns ad me. Proiiccilludad ftatuariû dcco# (umprædû qd’apprædatusfumabeis.Etrulitrigintaargêteosamp;proiedeosindomodni adftatua rium. Acenfent apoftolû falliratistqd’ nec cû hebraico.-neccû feptuaginta côgruat tranflatiôibus:amp;qdP bis mai ns eft errat in nomine pro Zadiariaqppc'Hieremiapofuit.SedabfithocdepeditTeqnô xpidi# Zaeha.x, ^e:cni cnrae fuit nô uerba amp;nbsp;fyllabasaucupari.fed fnias dogmatû ponere. Veniamus ad illud eiufde;

Zadiatiæ teftimoniu qtf lohânes euâgelifta aiTumi t iuxta hebra icam ucritatc. Videbût in quem corn Iohan.19. ponxernnt pro quo in feptuaginta legimus: KaiJTTiBA6'pO'v73iTrpoçju?dÇûvoôXHœav7o:qlt;f inter ptxtatifunclatini.Eafpidencad meprohisquæilluferût:fiueinfultauetôt.Difcrepanteuâgeliftæ.lxx« iiitetprætesnoftra^trannatioamp;tnfermoniiuarietasfpûsunitateconcordat.InMatthæoquoq^ legi^ Matth.ztf, riinsdnm ptaedicanté apoftolisfugam:amp;hocipm Zachariæreftimoniocôfirmâte.Scriptûcftait.Per xacha.|j, tutiam paftotem amp;nbsp;difpcrgenî oues. At in feptuaginta amp;nbsp;inhebræo muito aliter eft. Nô etn ex pfona

didnuteuâgelifta uuit.-fedex prophetæcieû pâtrerogantis. Percute paftoré amp;nbsp;difpergentur oues. fnhoc(utarbitror)locoiuxtaquorundampcudentiam euâgelifta piaculi reuseft.qaufusfit propbe# uerba addei referreperfonam.Sctibit fupradiftus euâgelifta ad angeli monitü tuliffelofeph paruu lum amp;nbsp;matrem cius:amp; intraffe in ægyptumtibiq mâfiffe uflt;ÿ ad obitum herodistut impleretur quod Matthæ.z«*

eft a dno per prophetâ dicencê.Ex ægvpto uocaui filiû meû.Hoc noftti codices non babct.fed in Ofee.iis ^Iteiuxtahebraicam faibitur ucritatc.Qvna puer ifracl eft amp;nbsp;dilexi cü;amp; ex ægypto uocaui filiû me# tim.Proin eode loco Septuaginta trâftulerunt:quia patuulus eft ifrael amp;nbsp;dilexi eû:amp;îex egypto uoca# ’^Ifiliosmeos.Nû oino repudiandi funt:quia iftûlocûiqui adxpi maxime ptinetfacramentum aliter Q. jWnftuleiût.Andâda potiusuenia uthoibusiuxtaIacobifniamdicentis.Mulrapeccamusocs:amp;’ fi qs Iac.ji •nuerbonópeccatiftepetfeftuseftuinamp;rpótrefrenareomnecorpus.niud ueroqd' in code euâgelifta fctibitur.EtuenicshabitauitinciuitarequædicitNazarct:utimpleretquoddidôcftp^pbctas:qa na Garens uocabit.Rndeantrogo dedali amp;nbsp;faftidiolî æftimatorcsoïm ttadatoRtubi IcgerintrDifcâttç in Efaiapofitû.Nâ ineo loco ubi nos legimusatcç ttâftulimus.Exietflos deradiceiefte : amp;nbsp;flos de radice Efj.;? «lusafcêdet.Inhcbra:o iuxta linguaeilTius idioma ita feriptum eft.Exiet uirga deradice ieffe amp;nbsp;Nazarc riusde radice eius ccefcet.C ur hoc omiferût Scptuaginta:fi nô licet trâfferre uerbu pro uerbo. Sacrilc# 8gt;ûeft:uelc3Ela»7euel ignoraffemyfteriû.Trâfeamusad cætera.Nelt;$em æpfæbreuitaspatit diutiusin Matthx.t. f'ngulisimmorari.ldc Matthæusloquit.HocaûttotufadûeftutcôpIcrefqd’diflû eftadnoper pro pbetâdicctc.Ecce uirgoin uterohabebinamp;parictfiliûramp;uocabûtnomceiusEmanucl.Qriodfeptua 8’Utatrâftulerût.Ecce uirgo in utero acdpiet:amp; parier filiû:amp; uocabirisnomé eius Emanucl.Si uerba wlûniamutîuticp nô eftidehabebit amp;nbsp;accipiet:nc«ÿ uocabût amp;’uocabitis.Porro inhcbra;o legimus ira fcripdj.Ecce uirgocôdpict amp;nbsp;pariet filiü:amp; uocabitnomê eiusEmanucl.Non achaz qui arguebat in# Rdelitatismô iudaei qui etantdnm negaturided uocabit inquitipfa quæcôdpienipfa uirgo;quæ pari#

. tt.lneodécuâgcliftalegimushcrodcadaductûmagorûfuifleturbatû.Scribifcç amp;facerdotibus æf^Matth.z. Rteeatis fdfdtatû ab eis ubi xps nafceretunillofcj mdiffezin B ethleem iudæ.Sic em fcrîptù eft in ^gt;phe W.Et tu bethleem terra iuda:ncqua$ minima es in dudbus iuda:Ex te cm egredief dux qui regat po# * nbsp;nbsp;nbsp;***

pulû meû ifrael. H oc excplû uulgata ed i r iôe fie fertur.Et tu B etbleej domus ephrata;modicus es in mi «busiudadetemihi egrcdieturduxutfitprincepsin ifrael.QuantafitinterMatthaEij amp;nbsp;Septuaginta ’Jôborumordiniffçdifcordia.magishocadmirabetisfihebraicâuideasinquoitafaiptûcft.Ettuhc# Weem dotnusephrataparuulusesin milibusiudaiExtemibiegredief quifitdnatorinifrael. Confî bera gradatim quæ’ab euâgelifta fintpofita.Ettu bethleem terra iuda.Proterra iudain hcbraico ha# bttephratatin feptuaginra:domus ephratamequaq) minima es in dudbus iuda.Quod in feptuagin# Wiegitnrmodicus es:ut fis in milibusiuda.ln hebræo patuulus es in milibpiuda.Scfufqj côtrariusfeft.

^exagita fi bi î hoc dûtaxat loco amp;bcbraico côcordâtc.Euâgelifta eî dixirq nô fit patuulus in ducib^iu# ôa:cû eregiôe fit pofitu patuulus quidc es amp;nbsp;modicus:fed tn detemihi paruoamp;modico egredkf dux inurael:fclt;fnnllndapoftoli.Elegitinfirmamundideus:utcôfundatfortia.Porroquodfequitquirc .

’’pafcatpopulû meû ifracl aliter in 4?phcta effepfpicuueft.Hocreplico nô uteuâgcliftasargu l«Corin.î« ^tallitansihocquippeimpioFfecft.CelfiPorphyrii luliani)fed ut repheforesmeosargua imperitiæ: ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ab eis ueniâ ut côccdant mihi in fimplid æpiftola qlt;f in feriptutis faniftis uclint nolint apo#

cc ii

-ocr page 558-

PARTIS n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* TRACTATVS VI '

tnac.lt Holls conccffuri funt.Marcus difdpuIusPctri îta fuuj ordit cu.5geIiû.Prindpiû cuagelfiîefu xpitficnr fcriptum eftin Efaia propheta.Ecccego mitto angelù meû antetacic tuâ qui præparauit uiâ tuam an tctc.uoxclamantiïinddetto parate uiamdniteftasfadtefemitaseius.Hocexêplû ex duobus fgt;phejj Efat4o. nbsp;nbsp;ds côpofitû eft de Malachia uidelicet amp;nbsp;Efaia.Nam primum qtf didt.Ecce ego mittoangelô ;meu art

Malach.j. tefademtuamquipparabituia5tuâantetednMalachiainfinefaiptûeft.Sequésafit.Voxclamani?

tis in deferto amp;cin Efaia Icgimus.Et qûo Marchus ftatim inprindpio uoluminis fui pofuit freut feri ptum eft in Efaia propheta.Eccc ego mitto angelù meû qd‘ r.ôkribit in Efaia ut diximus:fed in Ma? tachia in nouiffimo.xii. jgt;phetatum.Soluathâc quaftiûculâ imperita pfumptio:amp; ego erroris ueniâ Mac.zgt; dcpraecabor.Idê Marcus inducitadpharifaeosfaluatorcloquétc.Nunq’legiftisgd feceritDauidîqua donecelTitatchabuitamp;efiiriuitipfeamp;foriieiusquoingreflusdomfiibieftfub Abiatatharpôtificeamp; ;S nbsp;nbsp;nbsp;panes-|)pofitionis comedit gbus nô licebat uefci nifi fobs facerdotibus.Legamus famuelejîfiue ut in

côi titulohabet.Regnoft!librosibitç reperiemus ntr Abiatharfetiptûeffeded Abimelech pôtificeg po ftea a Doech cû caetcrisfacerdotibus Saul iubete peu flus eft.Pergamus ad apoftolû paulû feribit adeo? î,Corio«2‘ finthios.Si em cognouiffentdnm glorite nôerueifixifl'ent.Sed fieutferiptû eft.Qt-od oculusnôuidit necauris audiuitmeci corhoisafeedit qpparauitdeusdiligêtibusfe.SoIctinhoclocoapocrypho^ dâ delirameta feftati ôi dicere:çpde Apocalypfi helyæ teftimonium fnmptum fit:eû in Efaia iuxta he^ braicûitalegat.A faeculo nôaudierûtnccauribuspceperût. Oculus nô uidit deus abf^ teq pparafti ex peftantibus te;hoc feptuaginta multo aliter trâftulerût A fcFo nô audiuimus:nelt;j oefi nfi uiderut deii abflt;ÿ:amp; opa tua uera amp;nbsp;fades expeftàtibus te mîam.lntelügimp unde fumptû fit teftimoniö.' amp;nbsp;apoftolus nô uerbû expffît c uerboded ttè ùifppttO-TfKàç eundefenfum aliis fer monibus indieaiiit. In Rotnâ.ÿ* æpiftola ad romanos idc apFs Paulus excplû de Efaia fumês.Ecceinqtponâ in fyon lapidé ofTenfiôist EI^ g.- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcâdali difeordata trâflatiôe ueteri:amp; tn cûhcbraica uetitatecôcordatln feptuaginta em côtra/

riusfenfuseft.NôutlapidioffenfiôisoccurretisîneijutpetrîBruinæ.Cû apFsquocjpetrjhebraispaff locç côfentiens ita pofuerinincredulis aût lapis offenfionis amp;nbsp;petra fcâdali.Ex quibus univeifiipf^pi^ um eft apFos amp;nbsp;euâgeliftas in interptatiôe ueterü feripturap; fenfum qfiflcnô uerba.-nec magnope de Aftu7» ördinefermonibufcß curaffe eu intelleâui res pateret.Lucas uir apoftolicus amp;nbsp;euâgelifta feribit ftepha numprimûxpimartyrcminiudaicacôdoncnarrâtemin.lxxv.aiabusdefccndit Iacob ina’gvptû:amp; dcfunftuseftipfe.amp; patresnoftri tranflati funtin Sycbc:amp; pofiti funt infepujchrogefemit Abraâpr.T Gen»Z4* cioargctiafiliisemotpatrisfiliifychê.-hiclocusinGcnefimuItoaliterinuenitcpfcilicctAbraâemitab qjhtonethcoifiliofeoriuxta’Hebrô à'drigctisdragmisargcti fpelûcâ duplicc;amp;agrudrcaeâ:fepelierit?

Cen.W 9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uxorc fuâ. Attj in codé legimus libro poftea reuertctc de mefopotamia iacob cû uxorih?

J nbsp;nbsp;ftfilrtsfaispofuiffetabernaculuate Salé urbcfycbimop?q eft in terra Chanaâtamp;habirafleibi^fip’I

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fc parte agri in quo habebat tetoria ab emor pâtre fychc cctû agnis amp;nbsp;ftatuifle ibi altare Si inuocafle ibî

dcûifrael. Abraâ nô emit fpccû ab emor patte fychcrfed ab ephröfilio Seormecfepultus eftin în hebrô q corrupte dicit Arboch, Duodedni aût pfiarchæ nô funt fepulti in Arbocbtfcd in Syché.-qut agctn5eftôptusababraâ:fcdaiacob.Differofolutionciftiusqftiûculæ:utobtredatoresqrât:amp;irgt;*^4^I λât nô uerba in feripturis côfiderâda fed fcnfum.xxi.pfajmi iuxta hebræos idipum exordiûeft qd* dit? ocutuseft in ctucc.Hcli heli lamazabatani qd* interprat deus meus deus meus qre me dereligfti Rf*^ dâtrônécut.lxx.trâflatorcsîterpofuerûtrefpiccinmetltaem uerterût.Deusdeusmeusrefpicemequa re medereliqfti.Rndebûtiuti^ nihildâni infenfu effe.-fi duo uerba fint addira.Audiât amp;nbsp;a menôpetï ditari ecclcfiap ftatû fi celetitatediftâtisaliq uerba dimiferim.Lôgûeftnûceuoluerequanta Septna;» gintadcfuoaddideruntîquâta dimifcrintquæinexcplarib^ecdefiæobclis aftcriciftjdiftidalinnilld’ cnimquodlcgimusinEfaia;Beatus qui habet femenin fyon amp;domefticosinhierufalc:folct bebrjeî deridcrecumaudicrinnnecnô amp;nbsp;in Amospoftdefcriptiôem luxuriæ ftantia putauerunthîccamp; nô fii gientiareucra fenfusrhetoricusamp;declamatioTulliana.SedquidfademusadautéticosIibros.-inqut bus hæc non fuerunt aferipta amp;nbsp;caetera hisfimilia:quæfi proferre nitamuninfinitislibris opus eft.Por . to quanta dimiferint uel afterid teftes funnut diximustuel noftm intei ptatio fi a diligenti leftoretrâf? lationi ucteri côferatur:amp; tn iurc feptuaginta editio obtinuit in ecclefiismelquia prima eft:amp; antexpî faftaaductumniel quia ab apoftolisinqbustnabhebraiconôdifcrepatufurpata. Aquila autcProfelî tus amp;nbsp;contentiofusinterpraesqui nôfolû ucrbatfcd amp;nbsp;ethimologiâ uerboR tranfferreconatus eft iure ptoiidtura nobis.Quisciû pro frumento amp;nbsp;uino amp;nbsp;oleo poflît uel legere uel intelligereX?vjûcfSTœpi vèv^tï-îiÀovôv75:quodnôgofl‘umusdicerefufionc pomationêcç amp;fplcndentiam.Atqui nôfolû hc? braei habentctpôpa.fedprodôep'ailleKdKèjHJJicoçfyllabasinterpraetat Si Ifasdicato-ÉifiïévovpàfjôvK? âlo-èiEïTHyŸNv.qd'græcaôelatina lingua oînonô recipir.Cuiusreicxcplûexnoftro fermone capere poffumus.Quâta etn apud græcosbndicunt quæ fi ad uerbû trâfferamus in latino nô refonât Si c re? gionequaeapud nosplacent:fi iiertanf iuxta ordincapud illos difplicebût. Sed utîfinira jStereâ amp;nbsp;oftê damtibi uir oîm nobiliûxpianifljmeamp; x^ianoænobilifl’imcciiiufmodifalfitatismeinæpFaetrâflatio nerephcdâtipfiusæpFæponâcûingraecofcrmoneprincipiû;utexunocrimineintelliganf Si caetera. ÎÂ6incfjLidCT-dŸcfrrH7éjuH7tïôiA(;Ei7ôrK.AÎiAàvç^pÈo-Cdi.qd‘egoirauertiflememini.Oportebatnoï dileftilTime clericatus honore nôabuti in fuperbiâ:ecce inqûtin uno uerficulo quâta mcdada.Primû • ’S7a7rH7oçdileâ:usÂnondileftiflimus.Deindec)»Hcr iq æftimatio didtnonfupetbia.Nonenündi?.

xit

-ocr page 559-

Deoptimo genere interptandi.

Epiftola. LXXI

X’tôiîüHxîaTi.fedoiJicrE j.Qiiop? altert tumore altep» arbitrinm fonatTotu^ qiiodfeqtur clericatusho note non abuti in fupbiâ tuû eft.Quid agis o colume littérale amp;nbsp;noftro^ tepopt; Ariftarche qui de uni uerfisferiptoribusfniamferas.Ergofruftratâtotpeftudujmus.amp;fæpemanum ferulæiubduximus. Egredientes de portu ftatim impegimus.igif quia amp;nbsp;errafi'e humanum eft. amp;nbsp;confiteri errotem pruy dentis.Tu qcum«^rephenfor es.tu me obfecroemendapceptorôè uerbum de uerboexprime debueras uerba funt inqt dicere Oportebat ei nos dileâe non æftimatione ckricorum terri .H æc eft Plautina eloquentia hic ex luiienali. ieposatticusamp;mufarum(utdicunt)eloqocomparandus.Complcf inmetritum uulgifermonepro uetbiû.Oleû perdit amp;ipenfasqui boucmittitad cætoma.HæcnôeftilliuscuIpa.-cuiuslubpfona alius 3git Tragocdiâ:fed ruffini amp;nbsp;melaniæ magiftroij; eius :qui illû magna mercede nihil feire docuerunr. Necrephendo in quolibet xpiano fermonis imperitiâ atq utinâ focraticû illud habercmus.Scio qgt; ne fcio:Etalterius fapientis.Teipm intcllige.-uenerationi mihi femp fuit:nô uerbofa rufticitas :fed fanfta fimplicit3s.C2uiinfermoneimitarifedicitapEos:priusimitetuirtutesinuita.Illop!inloqucdofimpli dtatêexcufabitfanftimoniæmagnitudoamp;fyllogifmos Ariftoteliscôtortalt;ÿchryfippiacuminarefur gensmortuuscôfutabit.Caetejiîndiculûeft.fi qseuobismancsinrer Crafi opesamp;fardinapalidelitias defolarufticitatefeiaftetquafiocs latroncsîamp;diuerfofccnminôreidifertifintamp;cruentosgladiosphi lofophorr; uüluminibus:amp; arbotü trûcis oculant.Exceffi menfurâ æpEae fed nô exceffi doloris modum Nâquifalfariusuocor;amp;intermulierûradios amp;nbsp;textrinadilaniorcontétusfumcrime abnueretnô fer te-Vndeatbitriotuocunifta pmitto:ut legasipamæpFamtâ græcà qlatinä; amp;ilicointelligesaccufa^ torum meorum nenias:amp; opprobrofasquæ relasded porto mihi fufficitamicö inftruxiffechatiflimö amp;incellulaIatitantcdictmexpelt;ftareiudicii.Optoc5(fi fieri pôt:amp;fiaduerfariifinucrint)commenta# dospotiusferipturarum q Demofthenis amp;nbsp;Tullii Philippicas tibi feribere.

Beati Hiero.pibyteri ad fûnià amp;nbsp;fretelâ infinuâtis in fingulispene pfalmis in quo.lxx .înterptû edii» Eoabhebtaicaueritatedifcordenacdocctisqdin fingulispotiusfitfequcduj. Epi. LXXIf llleftiffimisfratribusSunnieamp;Freteleamp;cæterisquinobifcumdnoferuiunt Hiero.

Verein uobis apFicus amp;nbsp;^jpheticusfermo côpletuseft.Inocni terra exiuit fonus eorü: ps.gg, amp;infinesorbisterræuerbaeorû.Quishoccrederetutbarbara getarum lingua hebrat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x

cam quæieret ueritatc:amp;dormitâtibus:immo côtendentibusgræds ipa germania fpi ' rituffanifti eloquia fcrutaretur.In ueritatecognoui qrîî non eft pfonarum acceptor de

______ 'usifedin omni getequi timet deum amp;nbsp;opérât iufticiam acceptaseft illi.Dudû tenen

do callofa capula manus amp;nbsp;digni traftâdis fagittis aptioresad ftilü calamumlt;j mollefcût : amp;nbsp;bellicofa Germania P^ora reuertuntur inmanfuetudincxpianam.Nuncamp;efaiæuaticiniucernimusopecompletû.Cô fimilitado. ddentgladiosiuosinaratraamp;lâceasfuasinfalcesamp;nonaffumetgenscôtragentcmgladium Si non difcentultrapugnare.Rurfum^ineodem.Pafceturlupuscuagno: amp;pardusrcquiefcetcum hædo: Efaia.X, ^Uitulusamp;leo amp;thauruspafcenturfimul:amp;puerpiruulusduceteos:amp;bosamp; urfusincômunepa;» feentur paruulii^ corum crût pariter amp;nbsp;leo Si bos comedet paleasmon ut fimplicitas in feritatc tranfeat fedferitasdifcatfimplicitatc.Quæritisameremmagniopis:amp; maioris inuidiæ: in quaferibetisnon ’’’genium.'federuditiocôprobetunutdum ipecupiodecaeterisiudicare.âudicandumeoïbuspbeam.

Et in opéré pfalterii iuxta diftinftionc fchedulæ ueftræ ubicunij inter latinosgræcofç contetio eft:qd ^^^gisHebræisconueniatfignificem.Inquobreuiterillud admoneotutfeiatisaliajeffeeditionc quâ Ongenes:amp; CaefarienfisEufebiusocfi^græciætraftatoresKàivNndcftcôemappellantatiç uulgatâSi apleriftj nuncASvKiagôÇdici tur Alia Septuaginta interptum quæ amp;nbsp;in fextuplicibus codicibus repe dtur:amp; anobisinlatinôfermonemfideliteruerfaeft;amp;Hierofolymæatlt;5inorientisecdefiisdecâtat. Superqua re amp;fanftuifiliusmeus Auitusfæperequifierat.Etquia feoccafiofratrisnoftri Firmi pre^ ftgt;yteridedit:qui mihi æpiftolamueftrâtradiaitauobisfcribensincômunerndeotamp;mcmagnæ ami citiæ libero fœnoreqrfquantomagisfoluimusplusdebemus.Sicutaôtin nouoteftamcto:fiquâdo apudlatinos quæftio exorit amp;nbsp;c interexéplaria uarietas recurrimus ad fonte græci fermôis.-in quo noj^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X

Hum fetiptuj eft inftumentûita in ueteri teftamcto:fi qn inter græcoslatinofc^ diuerfitaseftîadhebrai nisiftaeditioeftquæinfeptuaginta.Sedhocintereftinterutrâlt;5q?uulgataproIodsamp;tpibus amp;nbsp;pro ' üoluntate faiptorum uetus corrupta editio eft.Ea aöt quehabeturin Luciano :amp; qna5 nos uertimns îpaeftquæineruditoni libris incorruptaamp;ïmaculata Septuagintaiterptumtraflatio referuatQuic quid ergo ab his difcrepat nulli dubiu eft qn ita ab hebræoft auftoritatedifcordet.Prima de qntopfal tno quæftio fuit.Neiçhabitabit i uxta te nialignus.Pro quo habet in græco

amp;uulgata editio continet.'amp;mitaniini cur ita nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideft.incolatum datinus

interpres non uerterit:fed pro hoc pofuerit habitationem quæ græce dici t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qcf qdem in

aliopfalmofecifTeconuincitur.Heu mihiquia incolatus meus prolongatus eft .Et in quartodccimo pfalmorurfum pro incolatu habitationem pofuit.Dnequis habitabit in tabernaculo tuoÆtfciendû 9 fi uqluerimus dicere.Dfie quis incolet tabernaculum tuum:uel illud de quinto. Necç incolet iuxta tc malignus perdet enphonia.Et dum interptatiôis j^prietatc infeqmur oem décoré trâflationis amitü timus:amp;hanceffe régulaboniinterptismtidiomaalteriuslinguæfuælinguæexprimât .pprietatcqcf qdem amp;nbsp;Tullium in Protagorâ platonis:amp; in Oeconomycû zenophontis. amp;nbsp;in Demofthenis contra

cc iii

-ocr page 560-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n TRACTATVS VI '

cfchinem oratione fecifTe conucimus^ amp;pla utum Terentiu C eciliû(5,eruditiffimos uîros în grxâs côf mocdüs tranfferendis. Ncqj ex eo quis latinâ lingua anguftiflîmâ putet qgt; nô poflït uerbuna de uerbo tranlferrecuetianigræci plæracgnoftraperdrcûitustrâiFerant: amp;nbsp;ucrba hebraicanóinterptatióislide fed linguæ fuæ proprietatibus nitant exprimere. De eodem pfalmo:Dirige in côfpeftu tuo uiâ nieâ:,p quo habet in græco nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qd* nec Septuagintahabentnec Aq/

la nec S ymmachus nec Theodotiô fed fola Luciani editio.Deni«^ Si in hebræo lcriptû repperi.ofer la# phanii derchachi quod ocs uoce fimili tranftulerût.Dirige inconfpedu tuo uiâ tuâ fecudû illud qd in orône dnica dicitur Pater nofter qui es in coclis fanftificetur nomé tuù. non cp nobisorantibus fandi# ficet quod per fefandum'eftded quopetamus utqef per naturâ lui fandum eft:fandificeturin nobis Ergo amp;nbsp;nunc ^jpheta poftulat:ut uia dni quæper feredaeft:etiafibireda fiat.De fexto pfalmo.Erabe fcant Si cóturbentur uehementer ocs inimici mei .Etdicitis uehemcter in graeco nó haberi. Sdo fed in cditione uulgata.Cæte^; in Hebræo habet modû id eft uehemcter. Et ocs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fifr trâftulerunt.'

De feptimo pfalmo ludica me diie fcifm iufticia tua.Pro quo habet in græco

ideftfccfm iufticia mea:fed amp;nbsp;hocjmalejnhebræo aötfedechi habetqd* interptatur iufticia mea.amp; non fedachali qd* iufticia tuâ fonat.Scd Si ocs interptes iufticiâ meâ uoce fimili tra'ftu# lecunt.Neccui$ uideat temerariucp iudicari fccFm iufticiâ fuâ poftulet cumamp; fcquensuerficulushoc ipmfignificet.Et fctfum innocentiâ meâ’fug me Et fextidecimi pfalmi hoc exordium fit.Exaudi due iufticiam meam.Et in decimofeptimo dicat quoiç.Retribuet mihi dnsfcd'm iufticiâ meamamp; fccfm puritatem manuûmearumrcddetmihi.In uigefimoquo^qnto pfalmo fcriptu fit.Probamedneamp; tenta memre renes meos Si cor meum*Et in qrto pfalmo dicat. Cu inuocarc exaudiuit medeusiufti# dæ meæ.Et in odôgefimoqnto pfalmo. Cuftodi aiam meamqm'fandus fum.lacob quolt;5 loquit in genefi.Etexandiet mecras iufticia mea.De odauo pfalmo.Q^di uidebo coelos tuos.amp; didtisq tuos in græco non habet. Vep» eft fed in hebræo legit famacha qd“ interprat coelos tuos^ Et deeditione theo# dotionisinlxx.interptibus additum eft fub afterifco cuius rei breuiter uobis fenfum aperiâ.Vbi gd mi nus habet in græco ab hebraicajueritate Origenesdeltranflatóe Theodotióis addidinamp;fignum pofuit afterifcû.i.ftellâ qnæ qlt;f prias abfconditû uidebat illuminet:amp; in mcdiö pferat.Vbi aût qd* in hebræo nôeftûngræciscodicibusinucnit id eft iacentc pofuit uirgulâ quânoslatiniueru poffumus dicereqd’ oftendit iugulandueffe Si cófodiendö qd in autenticis libris nó inuenit quefigna amp;nbsp;in græ copi; latinorücj poematibus iueniunt.ln f extodecimo pfalmo.Oculi tui uideant equitates pro quo in græco uoslegifle dixiftis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft oculi mei uideant egtafes:fcd re#

diuscKuli tui qa Si fupra dixerat.De uultu tuoindiciu mcum ^xleat. Oculi dni in ^)pheta operate nó praua fedteftacófpiciant.rn ipo.Cuftodi me ut papilla oculi dicitis in græco legi

id eft cuftodi me dne nt pupillâ oculi qtf nee in hebræo nee in ullo habetur interpre Exurge dne:pueni cu amp;nbsp;fupplanta eû;pro quo in græco fit

id eft.Exurge dne pueni eos Si fupplanta eos.-Sed melius fi legat in numero fingulari. Siqdemdeimpiodiftueftdcquoftatimfeqtur puenieum amp;nbsp;fupplantaeu.Eripeabipioaiammeat nullicjdubiuqndiabolumfignificct.-Septimodecimopfalmo.Grâdoamp;carbonesignis.Etqritiscur græd iftû uerficulûfcdm nó habeâtiterpofitis duobus uerfibus.Sed fdendu ga de hebraicaamp; de Theo dotijonis cditione intra.lxx.interptationem fub afterifco additum fit.In eodem. Qui pfidtpedes meos £an$ ceruop: pro quo fcribitis in græco in ueniri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft

Qui pfidt pedes meos tan$ cctui fingularc numeæu pro plurali.S ed in hebræo pluralis numeruspofi tuselr:amp; omnesinterptes plurale numeß: tranftuleröt.rncode Etdedifti mihi jjtcftionem falutisruæ proîquo in græco uos legifle dixiftis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft Sc dedifti mihi

j)teftionem falutis meæ .Sed inhebraso ielacha lalutistuæfignificatmon meæquod Si omnesinrerp tes tranftulctunt.In ipo fupplantafti infurgentes in me:fubtus me.Pro quo in græco inuenifle uos di# dtis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fupplantafti omnesinfurgentesinme;fedocsad#

ditum eft.fn eodem.Viuit dns amp;nbsp;bndiftus deus mcus.Etdidris in græconon haberi meus

ideftuiuitdominusamp;bencdiftus deus quod nonfubafterifco:fcdabipisfc# ptuaginta dehebraîca ueritate tranftatum eft.amp; cunfti interptes in haepte confentiunt in eodem.Libc tator meus de gentibus iracundis.Pro quo in græco uos inuenifle dicitis:ab inimids meis fortibusfi# ne potcntibus.Et quia femel ueritati ftudemus : fi quid uel tran{Ferentisfeftinatione;uel feribentiü ui# tio deprauatum eft fi mpFr confiteri:amp; emendate debemus

betator meus ex inimids mds iracundis.fn hebræo nihil aliud habet nifi hoc.Liberator meus ab immi dsmeis.SMtuagintairacundisadidderunt. Etprogentibustam inhebræo$ incunftisinterptibus inimici pofitifunnamp;mirorquó proinimidsgentesmutatæfunt.Oftauodedmo.Exulrauitutgigas ad currendamuiam:amp;didtiscp in græco fuâ nó habetur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«deft

exuluuitutgigascurrereuiamfuâ.Sedhocnos fub ueru additum repperimusîamp;înhebræononeflê manifeftum eft.Nonodedmo.Tribuat tibi fcd'm cor tuum:amp; didtis i n græco uos huic uerficulo ad# ditum nomen dni repperifTe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideft tribuat tibi dns qd” fupfluuj eft îda ex fupio

tibus fubaudit.Vnde coepit Si pfalmus.Exaudiat te dns in die tribulatiôis:ut fiehiefubeoefè uctfu di# cat.Tribuat tibi fc^m cor tuô.i.ipe dns:de quo fupra diftu eft.In eodc.Exaudias nos in die in qua îtio cauerimus

-ocr page 561-

tmendanopraltetu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EpîÆoIa LXXff quot;

cauerimus tep quo legiffe dicitis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideft in qcucjtfed ftipius cû hebraica ueritate cócordat ubï '

fcriptum eft:biom.i.indie.Vicefimoprimo.Tuaütdneneelógauerisauxiliutuuame:qd’dicitisinue niffe uosnion meö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qcf uerü eft:amp; itacomgendu.Ne«^ eiü fi

qd fcriptop: errore mutatö eft:ftuka debemus cötentióe defendere.In eodc.Vniucrfum feme iacob ma gnificate eump q uo in græco fcriptü fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideft glorificate eö. S ed fci

endö cp ubicûœ in graeco nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideft glorificate fcriptü fit.Latinus interpres magnificatc traftu

lent (ctfui i(lud quod inexodo dicit.Catemusdno glotiofe em magnificatus eft quo in græco fcii^ bit ideft glorificatuseft.Sed inlatinofitranfferatfitindecoratrdflatio.amp;nosemendantes Sifalteriûolim;ubicucçfen(usidceft:ueteruinterptucôfuetudinc mutate noluimus.nenimianouiratc cftoris ftudiü terreremus. Vicefimofecüdo.Calix meus inebrids qgt; pclarus eft.Pro quo in græco legiO feuos dicitis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideft calix tuus.Sed hoe incóeerror obtinuir.Cætepî amp;nbsp;feptuaginta amp;nbsp;hebræi

amp; oêsinterptcs calix meus habent:amp; hebraice dicit chofi alioqui fi calix tuus effe diceret chofabc.ln ui^ cefitnoquarto.Cófundanf ocs iniq agentes amp;nbsp;dicitis cp oês in græco non habeaf

ideft cófundanfiniq agentes fupuacue:amp;bene.na'nee in hebræo habet.-fed in feptuaginta fub uetu additû eftdn eodc.Innocctesamp; refti adhæfett mihi qa fuftinui re:amp; dicitisi n græco uos reperifle.

ideft quia fuftinui te dne quod fupfluûeft.Vicefimofexto.Etnuncexaltauitcaputmeum faperinimicosmeos:proquoingræcouosinuenifl'edixiftis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideft amp;nuncec

ce exaltauit caput meû ; fed ccce fupfiuum eft.lneodc.Exqfiuit te fades mea quo in græco fit pofitu

ideft quæfiuitfacies mea te.fed melius fuperiuseft.Vicefimofeptimo.ex audiuocêdepcationismeæpro quouosinuenifledixiftis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideft exaudidne;fed amp;hocad

Ættim eft.Viccfimooftauo.Et in templo eius ois dieet gloriam 4) quo in græco

ideft amp;in templo eius ois q dicit gloriam.Quod fi tranferreuoluerimusad uerbûomnisqincôdnnî cateminterptationisincurrimusamp;fitabfurdatranriatio.lneodc.Dftsdiluuiuinhabitarefacit^) quo Uos legiflTe dicitis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideft.dûsdiluuiû inhabitat quorum priusptinetad gratiam

crcdentiüfecTm adciusinquocredunthabitaculu.Sedquia iofeph uerbum ambiguô:amp; pôt utruneg fonare.Nam feffio amp;nbsp;habitatio dicit:amp; in ipo pfalmo de gratia baptilmatis dicit. Vox dni fuper aquas niultas:amp;uoxdnipparantis ceruosamp;rcuelabitcondenfa:amp;in templo eius ois dicetgloriâ.Deipisfen tiriuoluimusq glorificantdum Si interptati fumusdnsdiluuû inhabitarefacit.Tricefimo.Qiioniaj rii es pteftor mcus.Rurfum amp;nbsp;in hoc loco additû eft nome dni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id c qin

riespteftor meusdnc:amp; necadéinculcem obieruaredebetis nome dni amp;nbsp;del fepiffîme additû. amp;nbsp;id nosdeberefequi quod dchebraico amp;de.lxx.interptibuscmendauimus.Ineodem ego aûtMixi incxcef fuiuentismeæptoquoinlatiniscodicibuslegebafinpauoremeo amp;nosiuxta græcum tranftulim^

ideftinexccffumentismeæ.Aliteremlatinusfetmo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exprimerenópót

tófi mentis exceflum» Aliter me legiffe in hebraico noueram in ftupore amp;nbsp;admiratione mea.xxxi. Nec eft in fpu eius dolus.Pro quo in græco legiffe uos dicitis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideft neep eft in ore ei? do

lus.quodfolus Symmachuspofuit.Alioquin amp;.lxx.interptes amp;nbsp;Theodotion:amp;.v.amp;.vi.amp; Aqla amp;ip fum hebraicû in fpû eius habet quod hebraice dicit brucho.S inaût effet in ore eius dolus fcriberetur fa phico.ineodem.Conuerfus fum in erumna mea in græco mea non effe fuggeritis.

ideftconuerfusfuminerumnadum configitmihi fpina:quodexhebraico amp;nbsp;tràfia tioneTheodotionisfub afterifeoadditum eft:amp; inhebræolegitur.xxx.iiii.Oia offa mea dicentdomi tie.Proquo bis dneinueniffe uos dicitis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideft omnia offa mea di

cent dnednezquisfimilistibi.Sed feiendum q? multa funtcxemplaria apud hebræosquæ femel dnm qdemhabct.xxxvi.Et uiam eius uolct:amp; in'græco uolet nimis uos legiffe dixiftis

ideft uia eius uolet nimisqd' additû eftznec apud queq? habet interptû.xxxviii.Verûtn uanecótur^ bat ois homo uiucs amp;nbsp;dicitis in græco uos nó inueniffeconturbaf

îdeftzuerfltn uniucrfa uaniras ois homo uiucs.Sed amp;nbsp;hoc fub ueru additû eft in.lxx.^Ethinc apud uos apdplæroft^ error exorit fetiptorû negligctia uirgula amp;nbsp;aftetifeisfubttaftis diftinftio uniuerfa co

Fundit Tricefimonono.Etlegctuâinmediocordismei.Proquoingræcocôperiffe uos dicitis

ideft:amp; legem tuam in medio uentris meizqd' in hebræo fcriptum eft: banitos meæ.Sed |)ptcreuphonia apudlatinos incorde tranfiatû eft.Et tn non debemusfubtraherequod uc rum eft.In eodem.Dne in adiutorium meû refpice.Pro quo in græco reppiffe uos dicitis

ideftdncadadiuuandûmefeftina.Sedapudfeptuaginta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideftrefpice fcriptum c.xl.

Et fi ingrediebat ut uideret amp;nbsp;dici ri fij fi in græco non fit pofitum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideft amp;nbsp;ingrediej»

bat utnideretcûmanifeftiflimeamp; inhebræo amp;nbsp;incunftisinterptibusfcriptlim fit amp;nbsp;feptuaginta tran ftnletunt.xli. Salutare uultus mei deus meus.Pro quoinueniffe uos dicitis

ideft falutareuultusmei amp;nbsp;deus meus. Sedfciendû efthociiniftopfalmobisinuenirizamp;inprimopofî tum effe.Salutarc uultus mei deus meus.In fecundo aütndeft in fine ipfius pfalmi. Salutare uultpmei amp;nbsp;dcusmeuszitadütaxat ut amp;nbsp;cóiunftio de hebræo amp;nbsp;Theodotionefub afterifco additû fit. In eodem Exprobraueruntmihi qui tribulantme.P to quoinueniffe uos dicitis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideft ex^

probrauerunt mihi inimici mei.Etapud hebtæosforai.-idefthoftcs mei.ineodej.Speraindeoqin ad hucconfitebot illi amp;nbsp;dicitisadhuc in græco non inueniri

-ocr page 562-

PARTIS


[I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS VI


îd eft fpera in dcnm qm conRtebor illa:qa fub afterifco additfl fit.Ita etn amp;nbsp;inhebraco fcri{)tum reppi^ muschiodqtf fignincat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Latinecÿ didt adhucHoc etiâ ipm in.xlii.intelligendu.In ultimo

uerficulo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideftfperaindeuqin

adbuc confitebor illi falutate uultus.mci amp;nbsp;deus meus.Quadragefimo tcrtio.Et no ingredieris in uit tutibusnro pro quo in graeco uos repperiflcdicitis

id eft:amp; no ingredieris dcusin uirtutibus noftris:fed fuperfluu eft.In ipo.Pofuifti nos in liFitudi ncgctibus.Proquoingræcofcriptumeft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sedfi diftufuifletin

latino no in fimilitudinc gentibustfj in parabola incócinnitas effet. Et jjptcrea abf^ dâno fenfusiterp tatiôiselcgâtiacôferuataeft.Alioqninhebraeoitafcriptumrepperi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideft:

pofuifti nos in ^uerbiu in gctibus.In eodc.Exurge adiuua nos.Pro quo more folito in graeco dnead^ ditueft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft.exurgedneadiuua nos.C^iadragefimoqrto.Sagittaetuaî

acutae.Pro quo in graeco legiffeuosdicitis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideftfagittae tuaeacutaepo

tétiffimætfed hoc male.Et de fupetiori tertio uerficulo additu eft:in quo legit. Accingere gladio tuo fu per femurtuû potctiffimedd eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quadragefimo leptimo.Quo

nia eccereges côgregati funt.Pro quo in graeco legiffe nos didtis.Ecce reges eius congregati funt : qa fuperfluu ipeleflàonis textusoftendit amp;nbsp;in ueteribus latinotu codicibusTcriptuerat :Regcseius quod nos tulimus:qa nec inhebræo:nec in fcptuaginta tepcrit:fed

eccereges terraecôgregati iunt.Inipo.ficutaudiuimus fieuidimus quo in græcoreppiffeuosdicins ideft.ficutaudiuimusitaamp; uidimus qtf fuperfluu eft.Legit en’ ’nne braeo chennamu quod interprat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc eft fie uidimus.în eode. fufcepünus deus

mîam tuâ in medio téplitui:pro quo qtfnos de hcbraico;amp;de feptuagita îterpribus uertimus téplt tuj in graeco legiffeuosdicitis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideftinmediopopulituitqd fuperfluumeft.Inhebraicoem

fcriptûeft echalachdd eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc cft rempli tui amp;nbsp;nô ammac quod populum tuû.fignit icat

Quadragefimooftauo.Homo cum in honore effet.-pro quo in græco uos inueniffe dicitis • Et homo cum in honore effet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fedfeiendum cp ifteuerficulusbisinhocpfalmofit:amp;

ti additam habeat amp;nbsp;coniunftionem in fine nonlhabeat:In eodem.Et dnabûtur eoru; iufti .Pæ ’“quot;'5 id eft.reftos in græco uos legiffe dicitiszfed hoc ,ppter euphoniam ira in latinum uer

fum eft. Alioquin amp;nbsp;i n eodem loco ubi feriptum eft in libro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in iuftof« intelligin”’S

libro:amp;non debemus fie uerbum de uerbo exprimere:ut dû fyllabâ feqmur ; pdamus intelligentie) In eodctDe manu inferni eu liberaueritme.Pfoquo in græco legiffe uosdicitis

id eft de manu inferni cû acceperit me Quod qdc amp;nbsp;nos de Septuaginta ita uerti^ tnus:5e miror quô in uefttocodicedeprauatum fit.Qiiadragefimonono .Sedens aduerfusf^oçtuô loquebaris.Pro quoin græco legiffe uos dicitis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;putatis nô bene uerfum : qe dixtous

ad uerfus fratre tuuloquebaris: amp;nbsp;debuiffe nos dicere.-aduerfus frattê tuu detrahebas qlt;f uitiofuj effe amp;nbsp;inlingua noftranonftaretetiaftultispatennecignoramuscp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicat dettaftioquâfiuoluc

rimus poneremô poffumus dicercaduetfusfratrê tuu detrahebas.-fed de fratre tuo detrahebas.Quodu fecerimus:rutfum côtentiofus caluniator uerboitr inqret:quare nô dixerimus

hoc eft aduerfus fratre tuû. H æc (upfl ua iunt: amp;nbsp;nô debemus impudica nos uerbop^ interßtatione tor^ quere cû dânû non fit in fenfibus.qa unaq 9 ligua (ut an diximus ) fuis fgt;prieratib j loquif.In ipfo.Ne qn rapiat:amp; fitquieripiat;amp; in ^æco uosreppiffe nec dicitis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.i. necfitqui eripiatqd STa

nobis uerfu; eft:amp; i noftriscodicibus fie habet;amp; miror quô uitiû librarii dormitantis referatis ad cul pâ interptis nifi forte fueritrNcquado rapiat ne fi tqui eripiat;amp; ille 43 nec amp;nbsp;fcripfcritn'n eodc.Sacrim cium laudis honorifïcabit me p quo in græco feribit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft glorifia

cabitmedequo amp;nbsp;fupra diximus: amp;nbsp;in euagelioineo loco ubi in græco legimus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

latino fcribit.Paterclarifîca me.Noluimusigit immutarc:qd’ abâtiqs legebat qa idefenfus erat.in qn quagefimoquarto.Expeftabâcum qui faluû me fecit amp;nbsp;dicitisuos inueniffein græco nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r • s

ideftexpeftabâ dnmquodadditû eft.ineodc. Apufillanimit.itefpusamp; în græco inueniffe uosdicitis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod^jpriepofillanimitasdicif.Sedfcienducp

pro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aqla amp;nbsp;Symmachus amp;nbsp;Theodotion amp;nbsp;qnta editio interprari funt

id eft afpû.amp; in hebræo feriptû eft merucha.OïIcp fenfus ita apud eos legit feftinabo utfal^ lier afpütempeftatisamp;turbinisineodcQuoniâ fi inimicusmaledixiffetmihi in græco

hoceft opprobraffet me pofitû cft .S ed inter maledifta amp;opprobria fenfum diicrepa ccpfpicuueft.Qiiinquagefimoqnto nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 r

eft.Quoniâ multi bellitesadueriummeabaltitudinedieinôtimebohoceft nôbcüantesaduerfu; me lcd tuû excelfum uidebolumc.In ipo.In ira ppFos côfringcs pro quo in græco legit Kataxas .i.confrin^ ges: amp;nbsp;apud latinos 4) eo qd* eft deiicies.i.Karabaleis male error obtinuit enorgilansKatalis.i .m ira po puIoscôfringes.Nâamp;inhebraicohorethhabef.i.Katabalisqd nospoffumusdiccrcdepones:amp; Sym machusiterptatuseft.Quinqgefimooftauo.Quiadominjfiifccptormeus.Proquoin græco pofitû eftotifyotheosâtiliptor monei.i.qa depfufceptormePcs.Etfcicdûcpinhebræoneccscftfcriptû.-nectu amp;nbsp;apud S eptuagita folosîuenies.In ipo deus meus uolûras ei us puenict me.Pro qnojp græco feriptu eft otheos mutoeleos aytu ,pphtafime.i. deus meus mîa eiuspueniet mcqd' amp;nbsp;uerius cft.S} inhebr:^

-ocr page 563-

Emendatîopfaltefn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola LXflI

’'■riptmneft.'deimcimîapuenîctmc.incodem.DcusoQcdettnibiinrerininiicos meos.Pro quoin gré ‘^opofitum eftrotheosmuliximientofechthrismu.i.deusmcns oftendetmihiinimicismcis;fednics additujeft.ineodem.Neoccidaseosrneqnobliuifcant populû tuô.Proquoingræcofcripiû cft rnipo tcepilathotni tu nomosfon.i.neqnobliuifcant legis tuæ.Scdinfeptuaginta amp;nbsp;inhebræouon habet populituizfedpopulimei.Etainobisitauerfumeftüneodem.Erfcient qa dnsdnabituriacob finium teiræ pro quo in gtæco fcriptum eft.Ke gnofini te othi otheos defpofei tu acobrai tô par on tis gis.i. nofcentquoniam dnsdnabitiacob amp;finium ternæ.Sed amp;nbsp;coniunftio addita eft.amp; ordo efh. S cict qa ^sdominabituriacob fi niumtetræinquinquagefimo.Quisdeducetmeinciuiratem munira; qs ^ucetttieufiÿin idumeam.Pro quo habetur in græco:i tisodigifimeideftautquisdeducetmerfj •Qperfluum clt aut in fcxagefimo.Quoniâ tu deus meus exaudifti orationem meam.Pro quo in græ? colegitut:oti:fiotheos ifiotheos ifikoyfas tyneychon mon.ideil quia tu deus exaudifti orarionej meâ quodnonhabeturinhebræOinecinfeptuagintainterptibus.'amp;inlatinoadditumeft.ineodcjSrcpfaf ‘’’umdicamnoîtuoinlæculumfîEculi.Proquoingræcofcriptumfitin fæculaoy tofpfalo toono#» •î’atifonistifaiunam.ideftfi pfallamnominiruoinfæcula.amp;inhebræofemelhabetlamech : ideftin sternum in (cxagefimofeptimo.Quia deusadiutor.nofterin æternum .Proquo ingtæco fitothcos bothosymôndeftquiadeusadiutorueftenergoinaetcrnum obeluseftan fexagefimofecundo.Sitiuic tihi anima mea pro quo ingræcofitedipfilïefeiphychi mó:ideft Sitiuitte anima niea.Sed inhebræo

habet atcha quod fignificat te. fed laeh quod oftendittibi qefamp;omnes interßtes tranftulcrunt. Ergofccfmlinguaeinterptationemucrfumeft in latinü:infexagefimotertio.Sagitraeparuulotö fdê ■•wtpIagæeorum.Proquoingræco.Belosnipton egenitisanipligiaytonrideft fagitta paruutorum •ontplagæeorum.Scdfidicamusnon refonat inlatinuni fagitta faâæfuntplagae.Proquomelius habetur inhebraeo.Percutict eos deus iaculo repenti no: amp;nbsp;inferne plagæ eorum.In fexagefim oquar^ *o.Quicôtutbas jgt;fundü maris amp;nbsp;cóturbas fonûfluftuû eius.In græco ofyntarattion tobitos tiftba lat ” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jgt;fundü marisfonum flucfuöeius Si eftadditö quis.'fuftinebic

fupfluum eft.'fubaudit em qcoturbasfonum fluAu» eine in pnfirîPflmfti cihû illorû:qth ita eft p paratioeius:amp; dicitisingræco no fiteiusoti utofietimafia.i.qm itaeftpparatiocuminhebræo icif t^inamanifeftepparationemeiusfignificet.Eius autemideftterræ.-dequafupradixerat. Vifitaftiter ’^mamp;inebriaftieam.ln fexagefimoqnto.Holocauftamedullata offcr.im tibi cumincenfoarietû.pro 5’iodicitisinueni(reuos:metathymiamatoshekrion.i.cuincenfoamp;arietibus‘fedmale.inhebr£roauc stiptum cft.cmfato roblim.-qcf intetptatur meta thimiamatos ton hrion ideft ;cum ineenfo adetuni ‘neodè.Proptereaexaudiuitdeus.Proquoingtæco inueniffe uosdicitis.-diatuto ifikufemu otheos: profefchc ti phoni tisderfeos mu.i.jjpterea exaudiuit me deus:intendit uoci depcationis meæ qtf fnp nuûeft,amp; minuseft Si côiunftio.In fexagefimofeptimo.Exultate in confpedu eius.Pro quo ingrxco •nucniflcuosdicitis:kiagalliaftheenopionaftu.i.amp;’exultateincôfpeftueiusq(f itauerfumeftanobisr ^tdaquo inueftrocodicecorruptufitrfdrenopolTumus.rncodem.Etfin noncredûtinhabitarednj ^roquoin græco uoslegiffedicitis.kigarapithon tas tu katafinofka.i. Eteiü nôcredentes inhabitare S’Jodutrunijfalfumeft.Nosemtranftulimus.Etenimnoncredentesinhabirarcdominum.'utfitfen •Usamp; pendeat exfuperioribus.Afccdifti inaltum cocpifti captiuitatem accepifti dona inhoîbus: Si cos Qui nôCTedebant deû habitare mortalibus.in eodc.B ndiftus dns die quotidic pro quo dicitis in græ ü 'U legi:kyrios otheos eylogi toskyriosimcrâlta timerâ.i.dns deusbndiftus;benedidusdns diequoti ^î'Sed melius Si ueriuseft qtf fuprarlneodem.VideruntingrelTus tui deus,p quo in græco fcriptum Ctethenri tifan ai poriefu otheos.i.uifi funt ingreffus tui deustquod inhebræoita habet rachua alicha^ t^quodaquilaôe SymmachusSC Theodotion amp;nbsp;quinta fextaq5editio interptatifnnt.Viderunt iti hetatua deusamp; quodfequif.'Itinera dei mei regis qui eft in fanfto.Ergo a uobis ita legendu eft.Vide mut ingreffus tuo»deus:amp; faiptoris uitiû relinqndu eft.qui i ntin pofuit pro accufati uodicet in feptu uginta itarepperim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;pro eo quod eftotheorifan.hoceft uiderûtin multis codicib?

habetur etherotifanrquodamp;obtinuitconfuetudodneodem.lngreffusdei mei regis mei. Qiiodautê ^citisingræco nonappofitumfecundolocomei:apertiffîmimendadi eft;fecundoenim ponitur. vosautemhabctiscporietutheonmutubafileoctuentoagioideftingrelTusdeimeiregisqeft in fan «Oîfedmei pofitumeftblandientisaffeftu:utquiomniûdeusamp;rex eftfuis fpecialitcr dcusfiatamp; •^xmeritoferuitutis.Denitjinhebræofcriptumhabeselimelechi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çp de«

*peum amp;nbsp;regem meumfignificat.Incodem.Regna terræ cantate deo:pfallitedno:amp;dicitisin græco ^ebafilic tis gis ifa te to totheo ofalla te to tokirio toepi bebicot fepe tonu ranô tu uranucata ma tolas »deft régna terræ cantate deo:pfallitedominoquiafcendit fupetcoclumcodi ad orientem.Sedinhoc Oerficulononeft fcriptum .Pfallitcdcoquemftatimfequaturdiapfalma.QiHafcenditfupercoclum ^uud orientem: amp;non pfallite deo qu; afcendit (uper coclum cocüad orientem :amp; non pfallite

U nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;orientemcumifteprior uerficulusmagishabere debeatiux):^

ta hebraicam uctitatem. Cantatedeo : pfallite domino. Et illud quod fequitur inprincipio uerfus al tenus.Pfallite(jgQnonfitinlibris auftentids.fedobelis pcænotatum.Ergoamp;uoslegitc magis ea quæuerafunt:nedum additumfufdpitisquodaprophetafcriptum eftrelinquatis.lnfexagefimoÿ Oftauo. Laudabo nomen dei cum cantico : pto quo dicitis uos repperiffe irrgræco ; e ne po to ono;^

-ocr page 564-

PARTIS n TRACTATVS VI

tu theon mcu methodîs.îd cil Laudabo nomen dci cum cantico:fed mei lupcrfinutn tll an fepma gefimo.Deus ne elongeris a me:quod dicitis in graeco pofitû elle thcos m u mimarynis a prtn u :id cft deus meus neelogeris ame.deusmeus fuperfluùeftnneodcDeusdocujfti me ex iuuctureniea.amp; in hoc qcf apud græcos uos inueniHc dicitis.deus meus otheos nioya edidaxas metkne othitos mu.i-de nsmeusquædocuifti meexiuuêtutcmeafuperfiuûeft.incodc.Donccadinuiccbrachiû.amp;didtis in græco uosreppcriffemirabiha tua Kæmeli tunyn appaggelota thavmafia fondd eft uf($ nûc annùcia# bo mirabiliatua.quod de fuperiori uerficuloeil amp;. ui^ nuncpronunciabo mirabilia tua. Bene ergo hichabctbrachium.infeptuagefimoprimopialmo.Etadorabunttû omncsrcges.lllud ingrjcfo uos inuenifledicitis-Kaeprolky ni fufi af to pà tefi bafilis tisgis.id eft.Et adorabunt eum omnts rtges tct«! tæ hoc quidem fupemuum eft:in eodem pfalmo.B enedi Aus dominus deus deus ilfndicitis in grsto bisdcusnonhaberiêv^JçtiTôœKvpvoÇüfEoÇ t(ypcittA.idcft.ßcnediAusdnsdeusifrael:amp; in htbtai# cofit:amp; apudfeptuagintamaniieftiflimettiplex dni dei.'deic^nuncupatiomyfteciiUittrinitatis.Inco dcm.Ecbenediâûnomcmaieftatisinæternû.Eocergoqd’ingræcouosinueniiïedicitis _

' id cft.Etbenedidûnomêgloriæeiusiaeternû:amp;îfaeculu fxf culi.S uperflue fciatis a græds efle appofitû:qlt;f nec hebrxus babet:nec.lxx.interp tes. S eptnagefimofo cundo.Prcxliit quafi exadipe:amp; uos dicitis in grxco repperifle t joiè vœùài.id eftprodiet : qd* laifum dl Nam amp;nbsp;apua-lxx.interptes ita fcriptû eft:

In codé. Quô fitdeus:in græco dicitis nô elTcdeû:câ Si apudfeptuagita faiptû élltKpœçamp; coêsinter^tesfilrde hebræo trâdulerûtjncodéintelligâinnouilTimiseo^:^)quoigræco kgide uos dicitis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.i.E.tintelligâ.Sedhicamp;côiûAiofupduadt.Ineodê.Defecitcatom^

incû:amp; uos didtisin græco haberi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,id eft. DefCii'

üt cor meû Si cato mea.In code. Vcannûcic oês pdicatiôes tuas.Pro quo ingrarco legiflTe dixiftis*

.id eft. V t annuciê oês laudes tuas.E t fcicdu qd* A,t1 jMô f n he bræohabet malofbachorqlt;f AquiladÿŸ^^oFÇO'ôv.idcftnuncios.S'-ptuaginta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pdicatio

nes:uel^miiïa interptati funt:licetamp; laus amp;nbsp;pdican«» nbsp;nbsp;nbsp;utrult;ÿ lignificcr.lnfcptuagefîmotertio. Vt

gd deus reppulifti infinc.Pro quo apud graecos male legit ordinecómutato:ut qd rcppulifti deus. In codê.Quâta malignatuseftinimicus infanAo.Miror qslin codice ueftro emêdando puertcrit; ut pro fanftofanftispofuerit.Cûamp;innoftrocodiceinfcôinueniatdicet græci legât svToâyicoÇo^cvid dl ànfanâo tuo.In eodc.Inccdamus oês dies feftosa terra pro quo in greco fcriptû eft

:amp; nostrâftulimus;heusamp; qefcerefadamusocs dies feftosdei a tcrra.Etmîtor quô clateteannotationê noftrâmefcimus qa temerarius fcTibenda incorpe putauentquänosjJetuditiöelcgcicsfcripfimuszhocmodotextusnönabet.KalößdvO'CijuEV-utqdaj putâtjfedepKao-œeûÉv ideftincêdamus.Êtqaretulitmihifâôsplbyterfirmusrq huisopehsfX'^^ot fuit îter pluriosbinc habita qônem plenius de hocdifputandû uidet.In hebræo feriptum eft (arbucbol mcdahuhcrbaarcsqd’Aqla amp;nbsp;Symmachusuerterût

îd eft incêderût oês folênitatesdd in tetra. Quinta é pKâvKHÇôp ïô-id eft c ôbufftrût. S exta îdeft côburamus.Quod amp;nbsp;feptuagintaiuxtaexfpiorûuarietatctranftuliffepftfpicuûeft Iheodotió S-n-ôKàèo-JuÈH.ideftfuccêdamusjcx quoperfpicuû eftpfallendû utnosinterptati fumus:amp; rame um quid hebtaica ueritas habeat.Hoccni quod feptuaginta interprætcs tranftulerûtjjptet uarie tatê in ecclefia decantandum cft:amp; illud ab cruditis feiertdu eft ^ptcrtiotida ftripturapi-.Vndefi quid proftudiocxlatercadditûcft:nôdebetponiincorpore:ncpriorêtranfiationê pro fcribêtiû uoluntare conturbet.Ineodê.Cótribulafti capita draconuinaquis tu cófrcgifti capita draconis.Siclcflionis orgt;i do fequitnt.Ccxcus uero habet

.id eft.Tu cotribulafti capita draconu in aqua : tu cófrcgifti capi* ta draconiszeö in priori uerfu tu nó habeaf :fcd in fecundo i taeç aq uis plurali numeio fetibet m firgu# lari.Sicutin aquilauerbûhebraicû Ammichimramatton.i.aquarùinterptatuseft.Intodé.Ntobliiii fcarisuocesinimicorumtuorumproquoingræco; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j, - »

.id eft ne obliuifcaris uoces depræcantiû te:fcriptû dicitis.în hebræo aCt forarad legit ; qa Aquihhoftiôtuoîirinterprætat.Symmachusbellantiûcôtrarc.Septua.amp; fextaeditioinimicop’ tuo# turn interptati funt:amp; eftfenfns pendes exfuperioribus.Memoreftoimpropcriotûtuoæ eorumquæ ab infîpientefuntquotidie.Neobliuikaris uoces inimicorumtuorû.id eft utxcsquæteblafphcmant tibicç a populo tuo dctrahunt.Vnde fequitur.Superbia eoru qui teodetuntal'ccnditfcmpcr.Proquo in grarco eft ÄiGßaploo-.id eft per oia fiuc omnino.id eft aütdum tarnen differs poenas illi perficiunt in wafphemias.infeptuagcfimoquarto.Nartabimusmirabilia tua.Proquo male apudgræcos legit id eft narrabim^ orâia mirabilia tua.Infeptuagefimoqnto. Omnes uiri diuitiaru manibus fuis:amp;non ut uosncfcioa quo deprauatû legitis.ln mâibusfuisicû in græco fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id cft.oês uiri opulêtiæ manibus Iuis.incodê.Tetri

b li Sc ci qaufert fpiritfi prindpum.Diritis ep ei non fit fcriptû in græ o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

id cft.Tcrribili amp;aufercri fpûsprindpS.Vcrû eftifcd ni n appofucri m ci.'Iati nus fcrmo'non refonat:Nelt;ç cnim poffumus dicere. Tcrribili amp;nbsp;qui a ufert fpiri tumprinripum.Infeptuagcfimofexo.Etmeditatus fum node cum.coidemeo;amp; exerdtabam iÿfcopebatn

-ocr page 565-

Emendatie pfalferii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola IXXVK

^'^opebam fpm meum.Pro quo inhebraeo Icgimus.Rccordabar pfalmopy tuop; in iioftc cum cordè ^a).amp; fcopebafpmmeum jaexerdtatione nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;idcftdecantationcqua'da

«nieditationc.Septuaginta tranftulerunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideilpfcrutabar fine qrebâ .Et quinta fimilitef

*n gtæcohabetur S Itlinkeepigonia eminifthin ke emeleti fanichtos me ra Jifcardiasmonidolefthain 9 ceefcalleto pneumamu:ide(tannosæternosmeminerâ:amp; meditatusfiim nortccöcordemeoargu;^ tobatur amp;nbsp;rimabatur fpösmeus.Proprie autem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in agricukura dicit.In farriendondeft farcu^

iando:amp; quomodo ibi quærunt herbæquæfarculo fecentindicamp; ifteretraflionem cogitationü fua turnapotisfcaleos.’ideftafarcuIodemonftrauit.Etfciendum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideitargurabatuc

non femel fed frequenter fignificer.In eodem:a generatione in generationem:hoc quod græcutn feqn twinuenÜTeuosdicitis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideftconfummabinuerbum refterKjnhabeturjnIatic

Quia in nullo habet interptum.In fcptuagefimofeptimo.’Et narrabunt filiis fuis.Pro quo habet in gra

ideft.Etannunciabötea.Sedfdendumcp inhebraeo uafapheriifcriptumeft.qd Aquilaamp; Symmachus narrabunt tranftulerunt.In eodem.Et oedditpingues eorum.Pro quo in g£E codTedidtis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideft amp;ocdditinpluribuseorum.fîchabetutinhcbræoôa

gt;nafinne.hen:hoc eft quod aquila inrerptatus eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S y m machus

, Septuagintaamp;Theodotionamp;quinta editio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quodquidam lon

jntelligentesputaueruntfcriptum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In eodem.Dilexeruntcum in cordefuc amp;

Unguafua mentiti funt ei:in græco haberi dicitis

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideft;amp;dilexerunteum in orcipforum:amp;lingua fua mentiti funte. Et

nihebræofcriptumcft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Etocsuocefimilitranftulerût nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideftmntitf

funt.Quisaötuolueritpciponerceum.’amp;uitiareeYemplarianoneftmei iudidin'n eodem.Et ^iti? ‘ktpeccatiscorumïamp;non difpcrdctcos.Didtisrp in graeco eos nonhabeatunquod amp;nbsp;uerüeft

idell:amp; nondifpecdet.Sed nos ne fententia pendeatilatinum fermonemfua 4gt;ric^ *3tecompleuimus.Si quisautem putat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nonpditionem fcdcorruptionen fo/

narerecordeturillius tituli inquo feribié nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc eft in finem nepdas amp;nbsp;nö utplætic in/

tttptantur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne cotrumpas.In eodem.Etinduxit eos in montem fanftificationis fuæ:mgt;ntê

Wmacquifiuitdexteradus.Proquoapudfeptuagintalegitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideftmontchinc

quempofledit:amp; nonutuosponitis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;idefthæc eftquæacquifiuitdevtera iuff

ineodem.Et auerteruntfe amp;nbsp;nonferuauctutpafturqueadmOdü patres eorum.Scio cf padùnôhiiea ïurinhebræodedquandoocsuocefimilitranftulcrunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si apudgræcospaftûli /

nttit: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;uno uerbofigniOcaf nonferuaueruntpaftum.licetieptuaginta

pofucrint.rn terra quam fundauitin fæcula.Pro quo faiptum inueniflê uos didtis

ideftinterrafundauiteaminfæculalt;4nhebræoitafcriptûeft:utuertit Symmachàs ideflt

amp; ædificauît ficut unicorniû fandifidum fuû in terra quam fundauit in fæcuIa.Si aut no de terra dief tutq» fundata fit:fedde alia requxfundatafitin terra ^ibent ex ptioribus amp;nbsp;fequentibus.qsfenfus fit Utt^cioquæres quæhôdiciturifundatauideat interra.Si aijtfandifidum in terra fundatum putat debuitferibijinterra fundauitjlludinfæcula.‘lneodem.Etin inteUedibusmanuumfuaruj deduxit tos non habet textus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut fcribitis numero fingulari qcf intelligctia fonat:ficutinbebrxoha/

bd:fed nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod cftinintelledibns.Infeptuagefimoodauo pofuerumthierufalej inpo

tnorucuftodiam:quod in græco nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;didtmecpÓtaliteruertiqianobis

ttanfiatum eft.Significat autem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpeculâ quacuftos fatorumamp; pomorum habere co

heuerût.utdeampliffimaurbeparuumtugutiunculumuixremanferirhocfcd’mgræcos. Cærerûin hebtæolichin feriptum habcf:quod Aquila uertit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideft aceruum amp;nbsp;tumulûlapidû quibus ni/

neæ amp;nbsp;agri purgari folent.In feptuagefimonono.Et plantafti radiceseius hinc : amp;nbsp;dicitiscp i græco hic nonhabeatut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;bene.Nam innoftriscodidbusnôhabet amp;nbsp;mi/

totquisimperitorumnoftroslibrosfalfauerininodogefimofecundo.HeræditatepoiTîdeamüs fdui riumdei.Et didtis fp in græco fitferiptum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideft poffideamusnobifipisquæ fuper/

fluaquæftioeft.Quandoetn diciturpoffideamusintelligit 8i nobis. Odogefimotertio. Cotmeuj caromeaexultauit indeumuiuû.Proquoingræcofcnptumdidtis

ideft cormeûamp;caromea exultauerunt.inhocetn nulla contctioc-. Si eihlegimusexbltaüitintelligi? cotmeumexultauitamp;caromeaexultauit.Siaûtexultauerûnduoparirerexultaueturtt.i.cormeumâj caro.Etquæfo uos uthuiufmodiineptiasamp;fupfluascôtentiôesmbi nulla eft fenfusmuràriodcdin*^ tis.lneodem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideftbeatus uircuiuseftauxilii'rei abstequodquia nç;*^

tina intetptatione uitauimus uertentes beatus uir cuius eft auxilium abs te:ut didrisrepgt;henditt\^“’ cm nôpateatrquodfi dicere uoluerimuscuiUseft auxiliü abste:aperti(Iîmfi uitiû fit:amp; qh ius:fequi nôdebeateimifi forte uitii arguimur qgt; uitauimus uitiû.lneadem.ln uallelachrv^^J'^ quo didtis feriptum effe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideft in ualle plorationis. Sed fiuep/ora'”’!*'“y'etu

fiuclachrymasfiue plandum dixetimse unüs eft fenfus:amp; nos hoc fequim^t : ut ubi nnlia elt de leni li mutatiolatinifermoniselegantiamconferuemus.Inodogefimoquarto.Bencdixiftidomine tetra| tuam pro eoquod eft benedixifti. in græco feriptum didtis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qüajtitiS»

-ocr page 566-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACT ATVS nbsp;nbsp;VI

quShocuerbumexprîrtîî debeat !nktino.Sîcontentio(aucrbafcrutamuramp;(y’llab.ls:po(îumusdic« te bene plaçait dne terra tna.Et dum uerba fequimurdenfus ordinej perdimus : Aut certe addendum cftaliqduteloquiiordoferuet Si dicendû.Complacuitdne terra.Qvod fi fecerimus :rurfumaupbis queret quareaddiderimus tibi.-cum nec in græco fit nec inhebrœo.Eadem igit intcrptandi fequenda eft régula quâ fæpe diximusmt ubi nô fit damnô in fenfu linguæ in quâ tranffcrimus:amp;,pprietasamp; ele gantiaconferuet.'ineodem Mifericordia Siueritasobuiaueruntfibi :amp;dicitisq?ingræcofibi nonha beatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideft mîa Si ueritas côcurrerunt necin hebræo habet amp;nbsp;apud feptuagin

taobelopnotatum eft quæfigna per fcripto^c negligentia a plæriüçquafi fupflua relinquunt:amp; icdrgt; CO magnus in legendo errorexorit.Si aûtnonfueritadditum fibi mla amp;nbsp;ueritas nôfibi fed aliisoccur tifleaedent.Neciufticiaamp; pax fibidcdiflfeofculum.-fedalteri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In odogefi

moquinto Et nô pofuerut te in confpeftu fuo:dicitis cp in noftro codicete nô habeat :addito te Si emc iatoerroiclibrarii noftruerrorcemendabitis.in eodem. Ettu dns deus miferator amp;nbsp;mifericors.lngræ oinuenifteuosdicitis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideft.amp;tudnedeusmeusqd'fuperfluujeft.Meus

cnin hebræo non habet nèçinfeptnaginta.Inoftogefimooftauo.JVIagnusamp;horrendus.Proquoin greco inueniffe uos dfcitis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qd* fignificatterribilis amp;nbsp;tiniendus eft formida'dus

erg) putoegoidipmfignifîcareamp;horrendumnôutiuulguscxiftimat defpiciendumamp;fqualiduni fcdnillud. Mihifrigidushorrormembiaquatitîamp;horrorubicçaio fimul ipafilenriaterrentamp;m5 ftrim horrendum ingens :amp; multafimila.in eodem T unclocutus in uifione fanftis tuisProquo in græo uos inueniffe dicitis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideft tune locutus es in nifione filüs tuis. Sed

lt;ae dum eft cp in hebræo laafiadach habet qlt;f ocs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft a fanftis tuis tran;^

* ftulrunt.Etfolæfexta editio ^jphetistuisinterptataeft fenfum magîs$ uerbaexprimens.Etin uulga ta Dtandum eft pro fanftisfilios repperiri.in eodc.Tu ueroreppulifti amp;nbsp;defpexifti .Pro quoin græco

inueniffe uosdicitis uniuslitteræ mutatio quantû uobis feciterrorem.Nôem refpxîilinfed defpexifti interptati funt.i.cotempfifti : nifi forte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nô putatisrranfferew

duiefpexifti.Sed feefm difertiffimum iftiusteporisinterptem annihilaftiruelannullafti.ueluilifitaftî Et i qua alia pnt inueniri apud imperitos portenta uerbofe.Odogefimonono. Afæculo ufcp in feint tu c deus:amp; dicitis cp in græco nô fit deus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id ê.a fæculo Si uflt;î in feint

tu e qcf apud eofdem effe manifeftu eft.Nam amp;nbsp;hebraica ueritas habet: Si ocs alii interptes Si feptuagi ta unftuierunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qef hebraicæ dicit meolâ adolam athebcl.in eodeni.Qyonia

fuptenitmâfuetudo:amp; corripiemur in græco uos dicitis inueniffe

ideft.Quoinàfupuenitfupernos mafuetudoamp;inftruemurSedhocfuperfluumeftin ncnagefimo.Dicet dno fufeeptor meus es.Et dicitis cp in græco es nô habeat .Ego uobis amplius dica ^apudhebræos nec eshabeat:nectu.Sedapudfeptuagintaamp;apud Latinos proconcinitateS uerbe^ côfequétia pofitû fit, in nonagefimotertio. B eatus homo que tu erudieris due dicitis in gritco nô efk tu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft B eatus hô que quidê erudieris dne amp;nbsp;ueru etc

ïed apud latinos .ppterenphoniam.î.confonantiam pofitum eft.Si em dicamus. Beatushôquceru? dierisdne compoiitioniselegantiam nonhabet.Sedquando dicit domine amp;apoftrapha fitaddomi num nihil nocet fenfui fi ponitur amp;nbsp;tu in eodc.Et in malida eorum difperdeteos.in græco dicitis non effe ppofitionem in:fed legi.Malicia eorum difperdet.Sciendû autqj amp;inhebræo amp;nbsp;in cunftis interp tibuspofitumfit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideft.Etinmalicia eorumdifpec

det eos dns deus.Si autem uoluerimus legere.Malicia eorum difperdet.id eft.-quod in feptuaginta fe quitur in fine uerficuli eos amp;nbsp;fuperfluumerit Si uitiofum.ln nonagefimofeptimo Recordatuseftnn fericordiæ tuæ pro quo in græco inueniffe eos dicitis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft recordatus eft

mifericordiæ fuæ iacob:fed hiciacob nomen fupfluum eft.fn centefimo .Oculi mci ad fideles terre ut fedeantmecû quo ingræco inueniffeuos dicitis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

ideft.-infidelesterræconfidereipfos mecum.Quisnonitatalemfugiatintcrprationcrnut uerbum aduerbûexprimentesdicantita.Confiderctipfimecû.In centefimoprimo.Vigikuiamp;faftus fumficut paffer folitariusintefto:amp;didtis inueniffe uos in græco nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qd antiqni codices lau

norum interptati funtinædificio.lnorient31ibus,puinciisipmdidtur:quodapudlatinosteftum:in palæftina em Si ægypto uel ubi feripti funtdiuini libri uel interptati funnnô habentin teftisculmina îed domataquæ romæuelfolatiauelminiana uocent.i.planateftacquætranfuerfistrabibus tur.Denicp amp;nbsp;inaftibusapEopa petrus qnafeedit indoma:in teftûædificii afeediffe crededus^ft-Et qn ôdpif nobis utfadamus domati noftrocoronâhocpdpit:utin teftofadamns per circuitu qida emt *^tias:nefadlisinpcepslapfusfit.Etineuangelio.(^æinqtauditisinauredicetisfupdomata.i.fup tedu Ej. jjj efaia.Ç^id uobis eft cp oesafeenditisfuper tefta noua.Et multa iftiufmodi.In eodem.ra^ ftusl.tjjficutnyfticoraxin domicilio:q(ffimiliteringræcohabetur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. _ amp;quæi'U

tis quiaaiguifjcet nyfticorax apud latinos.ln hebræo pro nyfticorace uerbû bos feriptû eft:qff Aqm^ La Si feptUi«ijntaamp; theodorion Si quinta editio nyfticoraccinterptatifunt.Symmachus uero vpupa Sexta editio üoftua qÆ sc nos feqmur.Denicg ubi apud nos 8c græcos legif.Faftus fum fitut nydicc) tax in domicitoapud hebræo^ dtdî.Paftusfum ficut noftua inruinis plæricg bubonc côtcriofefigni ficare putâtlneodem. A fade ir^ indignationistuæ.Pro quo inueniffe uosdidds

-ocr page 567-

EtncndatîopfaltcriF. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXXII

id eft.a facie iræ tuæ amp;nbsp;indignationis tuæ cû maiiifeftu fit (p apud hebræos 5i apud Septuaginta intcrptes fie habeat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ineodem.Quoniâplacuerutfauis

tins lapides eius.*amp; terræ eius niiferebuht.Pro terra afar in hebr^opoßtutn dl:qd* omnes

crâttuleiûc: Si pot ta puluisq^ humus.i.terra interptari.In græco

id.Quoniâ jîbâucrûtferuî tuf lapides eius;amp; pulueris eius mifcrcbunt.In ccntefimofccundo.Nô in perpetuo irafcet.Pro quo in graî CO inueniffe uos dicitis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft^nô in ßneni irafeet ded uerbunt

hebraicum nes.amp; pperuutn amp;nbsp;finis 8i uiâoria intelligitur pro locorum qualitatedn cenrefimotettio facisangelos cuos fpiritus Pro quo in græco uos inueniffe dicitis

ideft qui facit angelos fuos. Aquibusbreuirerquaerite . Quomodocum ad deumfetmo fit quafi ad aliumloquens ^iphetarepentemutetuKmaximecuficincipiat.Deusdeusmeusmagnificatusesuc^^ hemenîer.Côfcflionem Si decorem iduifti:amp; Qui régis in aquis fuperiora eius.i.cocli Qui ponis nu# besalcenfumtuumquiambuLansfuperpênasuétoruniEtftatimfequit.Quifacisangelostuosfpûs amp;nbsp;miniftrostuos ignem urentem.Qui fundafti terram fuper ftabilitatem fuam.Etpoft paululuj .Ab inctepationetua fugient amp;nbsp;a uoce tonitrui tui formidabût.amp; in locoquem fundafti eis^ Qui emittis fontes in côuallibus.interi Ôi illud.Vt educas panem de terra .Si ergo omnia hæc ad fecûdam perfonâ fmn.i.ad deum quomodo in uno uerficulo tertia perfona fubito amp;nbsp;extra ordi nem inducit .in eodem Auoce tonitrui tui formidabut.Didtis.tui nôhaberi in latino cum in græco Ht

habet ôi in hebræo tonitrui tuiîamp; miror quô apud latinos errore fcrîptorum fubrradû fit.ineodem.Hoc mare magnum amp;nbsp;fpatiofum manibus Si dicitis in græco manibus nô haberiamp; ego t^oui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideft hoc mare magnum amp;nbsp;fpatiofum.S ed exhebrai#

amp; Theodotîoniscditîone in Septuagintafub afterifco additum eft ; Denii^ ôi inhebtaeo ita feriptu tft'Zcaianfadolu arabidam quod aquila ficinterpretatuseft

amp; omnes interpretes:amp; hoc fecûdum hebraicam dicit jiprîetatcm

cp quafi expâfas manus habeat amp;nbsp;in fe cûfta (ufeipiat in eodem. Vteducas panem déterra Pto quo inueniife uos dicitis:ut educatifed nô pôt aliud ad ipfum:aliud ad aliuj de feipfo dici:aut oil quaftaddeum loquebat ,pphcta:automnia adalium deeoreferebat. Cum autem plæraiÿad ipfum dirigantur.Eteaquæambigua funt:ad ipfiusperfonam redigendafunt.in græco

id eft.ad educedum panem e terra.in eodem. H erodii dom us dux eft eorum .Pro hcrodio quod inhebtaeo dicit afida.Symmaclius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft miluum interptatuseft.De#

Si nos ita uertimus in latinû ubi aues nidificabunt milui abies domus eft:cp fcilicet femp in excel# fis Si arduis arboribus nidosfacerccôfueuit.Vn amp;nbsp;fexta editio manifeftius interpretata eft miluo cupf foad nidificandum.Proabietibus autc amp;cuprefltsinhebræo ponit barfim quod magisabietes $ eu# pteflbs fignificat.in eodem.Petra refugium eri natiis.Pro quo i n hebræo pofitum eft phannimamp; ont nesex irrutilius uoce fimili trâftuletûr.Soli feptuaginta lepores iterptati fût nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft

Petra refugiumleporibus.Sciedû eft aûtaîaleffenômaiuseritiohabcsfimilitudinê mûris amp;urfi.Vn# deamp;inpaleftinaarftomiis.i.urfusmusdicif: ôimagnaeftiniftis regionibushuiusgenerisabudatia fempcçin cauernispctrarumamp; terræfoueishabitarecôfueuerôt.'ncctefimoquarto. Edidit terra eoru tanas.Pro quo in græco nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uos legifte dixiftissqd’ pôt ita interptari.Ebulî

Oit terraeorum tanas.Sedamp; inhoenuUa eft infenfu mutatio:amp; nos antiquâ interptationem fequetes qtf nô nocebat mutate uoluimus.Et côtriuitlignum finiû eorû.Pro quo in græco uosîueniffe dicitis

ideftcôtriuitoclignufinisco^.Sj amp;hocadditô eftamp;fu pnuum.IneodcmiQuoniâ memorfuit uerbi fanfti tui quod habuitad Abraam puerû fuû .Pro’quo græco uoslegifledicitis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id c.qd* difpofuitu’ta amp;nbsp;inhcbræoamp;apud feptua

ginta interptes habet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ergo qcf in græco dicit

înhocloco ôc fupfluueft amp;radcdû.[ncêtcfimoQnto. Confitemini dnoqrîî boi'# nus.Pto quo in græco uos legifle dicitis ideft.qin id eft.fuauis.Sjfcicdû eftçp

inutile.amp;inbonuôifuaueuertipôt.Denicj amp;nbsp;inhebræoferiptumeftchitob :qcf ocs uoce ïimilittanftulenit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft quia bonus ex quo pfpicuû eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bonus intelli#

gat.Incodem.Nôfuerûtmemoresmultitudinistuæmiæ.Dicitisqingræcoinucneritis

id eft nô fuerût memores:amp; côiûftio fupflua eft:in eodem.E t irritauerut afeedetes in mare .‘marc tübrum.Pro quo ingræco iueniffe uos dicitis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;putatis uerbum ex uerbo debere tranf

Ferii:amp;amaricauctût;fcdhæcitecptatio annullationiscôfimilisefttfiue annhilatiôi.LegiteezechieIêamp; nietis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;irritationem Si exacerbationem femp expffam

übidicitut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideft dns exafperâs.Ineode.Etuidit eu tribularent:amp;audiuitorationë

^Ofc-.lngræcoid cft.amp;uiditdns.Quicqdextrahocingræcoîueniffeuosdicitisfupfluûeft.Inccrefimo lexto.Et ftatuitficellâciusin aurâamp; filuerûtfîuftuseius.Hoc ego qcf ,p ifto græco îueniffe uos dicitis J , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideftamp;côftituit^cellæ:amp;ftatuit inauramfuperfluumeft.Ineodem.Etde;#

®“*®f®^5°^înportnm nolûtatis eoru.Proquo dicitis uos inueniffe

’d cft.in poçtû uoluatis(uæ:f5 in hæbræo nô habet qcf uolûraris coçs; fonat.Incctefimofeptio in grae SQdiatu eê nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft.exurgâ gloria mea qcf dicitis in latino nô eê .‘tefte in iftopfai

SS

-ocr page 568-

PARTIS n TRACTATVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VI

tno non habet: qui a necapud hebraeos tïcc apudullu? interptum reperit fed habetur in qnqnagcfimo (extopfalmo.Exurge gloria mea exurge pfalteriu5 Sc cithara.-exurga diluculo.Dequo mihi uidetur 3 quodâ in iliumlocö effe trannatû.In eodem. Mihi alienigenæ amici fafli funt.Pro quo in græco inuc niffe didtis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc eftfubditi funt.Sed hocin qnquagefimonono pfalmo (criptum ell.Mihi

alienigenæ fubditi fant:in pfenti aût ita apud oês inueniem us traflatores

ideft:amidfaftifunt qd'hebraicedidturheftodenncctefimonono.Virgâuirtutistuæemittet dns ex fyondidtis uosingrædscodidbusnôlegiffetuæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft.Vir

gam uirtutis emitter tibi dnsexfyomqd' manifefteinhebraeo amp;infeptuagint3interpretibushabet.in eodem.Dnare in medio injmicoft tuorum didtis in græco legi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft: amp;nbsp;dnarc

fed hoc necinhebræohabetaiec apud Septuaginta amp;fuperfluumeft.incentefimodedmo.Côfitebor tibi dominein toto cordemeo.Sed amp;hocfuperfluum eft quodingræcouosinuenifle didtis

id eft.in toto corde meo.in cctefimotertiodedmo.Deus autnofter in calo Pro quoin graecolegiffe uos didtis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft in coelo amp;nbsp;in rerra;fedamp; hochiefupfluu

Eft.incctefimoqrtoaecimo.Et in diebus meisiuocab o tc didtis q i græco nófitte:amp; bene ;Dcuoftris quo:^ codicibus radendfi eft.in ipo.Placebo dno in regióe uiuoæ.Pro quoin graeco legifte uosdicitis id eft.Placebo in côfpeftu dni in regione uiuofc:fed hoc lupfluum dl.in ccntefimodedmoleptimo.in noie dniîquiaultusfumineos didtis ingræds codicibus non inueniri id eft.in nomine dni ultusfumeos.

Sed quia in latinis fub afterifeo legedum eft.in cctefimodecimooftauo.Et meditabarin ma'datis tuis quædilexi:in græco uoslegiffedidtis.-uehcmenteradditum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft.quasdilc

xi uehementer.-fedhocfuperfluum eft.in eodem.Etleuauimanus measddmâdatatuaquæ dilexiin græco uos legiffe didtis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft ad mandata tua q dilexi uehemen

ter Sed amp;nbsp;hoc fuperfluum eft.ineodc Cogitaui uiasmeas: in græco uos legiffe didtis

ideft.'cogitaui uiastuas.Sedhocfuperfluum eft:amp; refteuiasmeaslegit.incodcm» Et conuerti pedes meos in teftimonia tua.-in græco legiffe uos didtis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft.amp;

auerti.Sed ôc hocfuperfluûeft.in eodc.Egoaût in toto corde ferutabor mandata tua in græco

id eft in toto corde meo uos legiffe didtis.Sed hic meo fupfluû eft in eodem. Anima mea in manibus mds femp:amp; lege tuam nô fum oblitus.Pro quo in græco legiffe uos didtis

id eft. Anima mea in manibus tuis fem per. Sed feiendû eft amp;nbsp;apud Hebræos:amp; apud Scptuagînta:amp;apud oés alios interptesfcriptû effe inmanibusmeis;amp;nô in manibus tuis qui bushebraicc didf bachafa:amp;cgt;êsapudgræcos ecdefiaftid interptes iftum locum fieedifferût:amp; eft niterhicfenfus.QÿotidiepericIitor.amp; quafi inmanibusmeisfanguincmefi porto:amp; lege tua'nóob^’ liuifcar.ineodê.Exitusaquapüdeduxerötoculi mei quia nócuftodieruntlegem tuam quianôcuftodiuilegcta3.SedhocfHpfluueft:quiaamp; in hebræolegit.Riui aqua^tfluebantdeofulis mdszquianôcuftodierutlegétuüneodé.Pronuciauitlinguameaeloquium tuum pronunciauitin græco nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uos legiffedixiftis.’qcf uerbum fine dicas .pnuciabitfiueeffabit fiueloquetur:

idipmfignificat.Deniöp amp;nbsp;nosinhebræo ita uertimus.Loquet lingua mea fermonem tuum.incente fimodecimonono.Dneliberaaiam meamalabiisiniquisalinguadolofa.ingræco ideft. SC ergoiupfluumeftincêtefimouigefimofcxto.Beatusuirquiimpleuitdefideriûfuûexipfis.'amp;ingræ^ co didtis uirnóhaberi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id cft.Beatusquiimplenit.-qd’manifefteinhe^

bræoamp; in Septuagintainterptibus cotinet.in cctefimouigefimononoPropterlegc tuafuftinui tednc didtis.in græco uoslegiffe , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideft .ppternomc tuumEtnoscófitemurplu

ra exêplaria fie reperiri.Sed qa ueritati ftudemus.dd qlt;f in hebræo fit fimpEr debemus dicere. Pro noie Etnfiue lege:apud eoslegit tyra:qcf Aqlainterptatuseft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoceft timoré. fymmachus

Sc Theodotion nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft legem putätes ita effe ^)pter litteraR; fimilitudinem amp;nbsp;formam

quættn magnitudinediftinguif.Quinraeditioterrorem interptataeft.SextauerbumJncentefimo^ tricefimoprimo.Sicutiurauitdno uotumuouitdeoiacob.Proeoqd’ nosinterptatifumus.'uorûuo uit in græco nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legiffe uos didtis amp;nbsp;putatisinterptari debuiffeorauitdeu:fed hoc male:

nam ^locorumqualitate:amp;rationectiamuotum fignificat.-fecundum illud.Reddednouotatuaid eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Incccefimotricefimoqnto.Quifecitluminaria magna didtis:qa in græco inueneritis.

ideft.Qui fedtiuminaria magna folus. Sedhocdefuperioriuerj» ficulo eftîubi legîmus. Qui fedt mirabilia magna fol us.ibi ergo legendum eft:amp; hoc quafi perfluum nonfcribendum.incentefimotricefimofeptimo. Quoniam magnificafti fuperomne nom^cn fanftû tuum.ingræcoreppetiffe uosdicitis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft.fup omnes.Sed infeptuaginta legif.

ficutamp;nosinlatinumuertimus.Cæterum apud hebræos itaeffecognofei tc. Quoniam magnificafti fuperomne nome uerbum tuû. luxta editionc autê latinam hiefenfus eft. Quoniam magnificafti fuperomne nomen hoc eft quod in coelo amp;nbsp;in terra did pôtfaniftumfilium tuum.incentefimotricefimooiftauo pro eo quodeft.Quia non eft fermo in lingua mea:uos in græco inueniffe didtis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideft.Quianôeft dolus in lingua mea.‘quod fo^

lum fexta editio interptetata eft.C æterum amp;nbsp;apud feptuaginta:amp; apud omnes interprètes : amp;nbsp;ipfum hebraicum uel nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideft.eloquiumamp; uerbum fcriptumhabet:Deni^hebraicædidtma

la.iq

-ocr page 569-

Emcndatîo Pfâlterif» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EpîftoU LXXHI LXXinî LXXV

a.incêtefimotttcefimonono.FunesextendcruntînIaqueum.Proqiio ingræcoinueniffc uos dicitis . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideft.amp;funibusextcnderuntlaqueumpedibusmeis.Sedin

hoc loco fupctfluö eft in code pro eo qrf cft.Habitabut refti cù u nltu tuo.in gtæco inueni He tios dici^ id eft.habitabut refti cfi uultu tuo. S ed hie côiunâio 8i fupflua eft.in cctefimoquadragefimo.DïffipatafuntoffanoftTafecusiirfernû.Proquoingræco legiHe uos dicitis . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft DiHipata funt oHa eoru fecus infernu.fed amp;nbsp;hoc

foperfluuni eft.in centefimoquadragefimofexto.Nec in tibiis uiri beneplacitum erit ei d dpo legiO fe uos dicitis:qucxl no habetur in gtæ co

id eft.Neqj in tibiis uiri beneplacitum eft D e eo autqcf amp;uos in fine fdiedulae grids: fanftus fill Wtneus Auitus frequenter efflagitatquomodograecainterptandafintuerba.-breuiterannotaui menfis exordium eft quod nos fecundumlatinæ linguae ^prietates kalendas POHutnus dicere.Veru quia apud hebraeos mefis Icd'm lunæcurfum fupputat:amp; apud græcos “'atur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quafiluna noua appellat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aûtdefertûuelfolitudinettl

'*8nificat.Thronusuclfedcuelloliu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utdiximusnoftuä nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nôutlatiniin?

ïerprætati funt mufea caninadicit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;per.y.graecâ litterâ.S ediuxta hebraicâ intelligentiam

debet fcribi:ut fit: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft.omne genus mufcaruj.Sedaquila

oîmodâmufcamîterptatuseft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proquo latinisafdâ

Uertit.Nos genus ferrameti interprætati fumus quo lapides dolantur. Deuiç ex hebraeo uertentes ita ^ixitnp: amp;nbsp;nûcfculpturas eiuspiter bipcnicj Si dolatoriis deraferût nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ergo dolatoriûdici poteft.

® nbsp;nbsp;Damafi papae ad fanftü Hierony.pta;fbyterupetentis pfalteriu feefm editiôem. Septuaginta in

^«ptætûconuertiatçemendarî. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tpi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXXIII

Amafusepsfratri amp;côpraelbytero Hierodndnofaluté.DûmuItacorpalibroprî mco arbitriooblatafuiflenncôtigitutlibrupfalmop-’inmeoaiofeftinuscognofcercderinc ri:amp;memoriâcapacitatismeæimbuicogitatu.Frateramâtiflîme amp;ixpofemp facer dos.TOgo te ut fccfmfeptuagîta interptes.i.mathiâ Si ptolomaeû didymû fauium epî phaniu Cyatrc-fymonê amp;nbsp;cæterosinquâtû ueftra potuerit côfcictia de feptuaginta in^ uenireueftigianobistrâfmittatis.Petoitcchatiutctuâ utficut Alexâdrû coepm nini hs indago eftapud nos:uttm indiednica apoftoli æpiftola una recitetur:amp; eua'gelii capitulûunû di# nec pfallêdi mos tenetur.’nec hymnidicus in noftro ore cognofcitur.Peto ergo per fratre Si cô Præfbyterû noftrû Bonifaciû:Htiubeatfraternitastuarei huius nobis aperire ueftigiuj^Miflà quinto Mendas nouembrisper Bonifaciumpræfbyterum Hierofolymitanum.

. ^cati Hiero.plbyteri adfanftu Damafum papa refpôfiua.’ubi fuggerit de Gloria patri amp;nbsp;Alleluia

'ImoröapudRomana ecclefiâconcinnendo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tpiftola. LXXIIII

Eatiflimo papae Damafo fedis apEicae urbis Romæ Hier.fupplex.Legi Iras apFatus ueftri po fcctes utfetfm fimplicitatc feptuaginta interptû canens pfalmographûjnterptari feftinc ? pterfaftidiûRomanopgt;utubi obfcuritasipeditapertiusamp;latinetrahatfcnfuSi.Ptaecatur er . gocliêstuustutuoxiftapfallctiûinfederomanadienoftucjcanaturtamp;utinfinecuiufiibct ^^^•piduematutinis horisfiueuefpertiniscôiungipdpiatapoftolatustuiordo. Gloria patri amp;nbsp;filio “Tîrituifanfto.Sicuteratin prindpioamp;nûcamp;femper.'amp;infaeculafæculoftamc.Iftudcarmêomni Pfauno côiûgi pcipias:ut fides.cccxviii. eporum Niceni côdlii etiâ ueftri oris côfortiodeclarer.Vbi au deus Si homo honorabili uoce cantat:alleluia femper cû oibus pfaltr is affigat:ut in oi loco cóiter . Pondeaturnofturni temporis.inecdefiaautc poftrefurreflionc ufq; ad fanäüpenthecoftc finiatur *uter dierum uero fpada quinquagefimae propter nouitatem fanäi pafehæ uox ifta la udis canatur in *^^:quod prologus latineaut praefatio didtur.

BeatiHiero.adPauläamp;Euftochiödepfalterioquodrurfusfcd’mfeptuagita editîonê correxerat.* Ï55î^^hillisuelex hebraeisobelisafterifcifiÿdiftinguens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. LXXV.

;SaIteriuRomaedudüpofitus emcdatä:amp;iuxtafeptuaginta iterprætes licetcurfim magna ! nbsp;nbsp;nbsp;] exparte'correxeram:quodquiaturfum uidetis oPaula amp;nbsp;Euftochiö feriptorö uidodepra

Uatu:pluflt;ÿantiquôerrorem$nouameniendationemualerecogitis ueluti quodam noi’ , ^^ï~îî^uali fdffum iam aruum exerteam:amp; antiquis fulcisrenafcentes fpinas eradicem:æquum ef uicentesutquodcrebromalepullulatcrebriusfucddatut.Vndeconfuetapraefationecómoneotarn SifitudOa OS qmbus forte labor ifte defudat:$ eosqui exeniplaria iftiufmodi habere uoluerintutquæ diligen

tia‘^ a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diligentiatranfetibännotetfibi unufquifcj uel iacentem lineam:uel figna radia

•ideftuelobelosuelafterifcos.Etubicuntjuiderituirgulampræccdentemabeaufcçad duo pöfta

P^“^ haberi. Vbi autem ftelle fimilitudinc perfpe^ maehebræis uoluminibusaditum nouent aeque ufej in duo punifta :iuxta Theodotionis dutaxat uobis amp;nbsp;ftudiofo ti u^cî*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fdens:nonambigo multos fore qui uel inuidia uel fupercilio malint eötemnere uidc#

Pß difcereamp;deturbulentomagisriuulo^depuriftimofontepotarc.

” Wiet.ad Sophroniu dc noua editiôepfalterii fed m hebtaita ueritatciubi oim pfalmotu unt#

SS ii

-ocr page 570-

VI


TRACTATVS


PARTfS II turn tcftatur elfe uolumen.

____________ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;__ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. LXXVI

HCio quofdaputaiepfalteriöin quinlt;5libroseflediuifum:utubicûç^apud.lxx.intcrpra?tcs fcriptû eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft .fianfinis libroru fit.Pro quo in hebræo legit amen amè. Nos

afit hcbræopï auftoritatc fecuti:amp; maxime apoftolop^ qgt; femper in nouo teftaméto pfalmo«« rumlibni nominal unu uolumcafferuimus pfalmopü ocs eoß: teftamur audorû qui ponu tutintitulisDauid.f.Afaph amp;nbsp;Idituftliop;:choræ. Emâ ilraelitæ.Moyfi ôi Salomonis: amp;nbsp;teliquoru quos Efdras primo uolumine côpræhcdit.Si erii amc:proquo Aquila trâftulit.

infine tmmodo libroß; poneretur:amp; non interdu aut in exordio aut in cakefermonisfiue fntæmunÇ faluator in euagelio loqueret.Amê amc dira uobis:amp; Pauli æpiftolæ inmedio illud opc^ terantinerct.Moyfes quoiç 5c Hieremias:amp; cæteri in hûc modu multoshaberctlibrosxqui in mcdiis uoluminibus fuis amêfrequêterinterferunt. S edamp; numerus uigintiduorulibropi:hebrairarûamp;my# fteriû eiufdê numeri cômutabit.Nam ôc titulus ipfe hebraicus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod

înterprætat uolumêhymnogirapricæaudoritaticôgiucsnôplureslibrosdedunû uolumen oftendit. Quia igi t nup cû hebræo difputâs quædâ pro dno faluatore de pfalmis teftimonio j^tulifliîuol te îlludcre perfetmones penefingulosalïetebatnô ita haberi inhebtæo:ut tu de.lxx.interprætibus oppo nebas ftudiofiftime poftulafti ut poft Aqlâ amp;nbsp;S ymmachu amp;nbsp;Theodotionc noua editionem latino fer mone trâfferrc. Aiebas etn te magis interprætu uarietateturbari:amp; amorc tuu quo laberis uel tra'fiatio; ne uel iudicio mco effe contêtu. Vnde impulfus a te cui amp;nbsp;quæ polïum debeo amp;nbsp;quæ nô poffutn ••rurgt;! fum meobtreftatoru latratibustradidi malui^ te uires potiusmeas $ uoluntatc^ inamidtiaqrere. Certecofidéterdica amp;nbsp;multoshuiusopisteftesdtabomenihildûtaxatfniædehebraica ueritate mui» taffe.Sicubiergoeditiomeaaueteribusdifcreparit interrogaquclibcthebræop.-: amp;nbsp;liquidopuidebis me ab emulis fruftra lacerari:qui malut côtcnere:uideri pclara $ difcere peruerfilïîmi hoies.Nâ cûfem per nouas expetât uoluptates:amp; gulæ eoß? uicîa maria nô fuffîciât:curin folo ftudio fcripturaß; ueteri îapore contcti funt.Nec hoc dico quo pdeceffores meos mordeâ:aut quicqgt; ab his arbiter detrahcdum quorûtranfiationcdiligentiffimeemêdatâolimmeælinguæhoibusdederim.'fed qtf aliud ficin ec^ clefiis xpo credêtiû pfalmos legere:alius iudæis fingula uerba calûniâtibprndere.Quod opufculû meu fiingtæcu(utpolliceris)trâftuleris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;iperitiæmeædoâiffimos quoqjuiroste

ftcs facere uolueris dicâ tibi illtf Horatianû.ln filuâ ne ligna feras.-nificp hochabebo folamcdi labori côi

Sifitudo» intelligêtiâmihi amp;laudéamp; uituperatióemtecöeftecömunê.Valeinxpo.Cupiotememiniffemei.

Beat! Hiero.pfbytcriad Paula amp;nbsp;Euftochiûde fingulispfalmisqui ad fingula dni faluatoris tefta pertineantamp;quipfalmiamp;quâdolegidebeant. Epiftola. LXXVH

Viamedukiffimæfilîæmeæinfpemiædeipetiftis:utuobisdiuerfospfalmospordi nem fequeftrarc q ubi pfalli debedr.Vos quocç ego petiip me depcare dnm deû nfm utdonofuo mihi côcederedignaref:quo poffim fanda' petitionc ueftraarripe uel ip^ fo donate côplere :ï cuius mïa fperâs(^ut dnscôccdere dignatus eft intelleftû utilitati meæ)neceflrehabui ta fände pecitioniueftræ,paffedu dni obedire. Pro quo opéré fi nobis gratia fueritintegraaflîgnatadeoîbusquæcu^ dida funt:ipfi dnonoftroom nipotenti humilitate mea orantes gratias ref erre.-qui etiâ alinæ loq pcepit quæ ipfe dns uoluit. Licet etnuniuetfi pfalmi quirequifitusfueritlegisdiuinæ^pemodûoïahabeântndonatedeoamp;dnolefu x^o amp;fpûfdô in côfeffiôe triniutisqui pfalmi^prie ad fingulos dies feriatos;dni faluatoris noftri filü dei ptineat fequæftrari expofuimus.Qui ad natalc:q ad fandâ epiphaniâ.i.ad baptifmû dnicû fiue ap s» paritiôis ftellædié.Et qui in qnta feria ante paffionc dni:amp; q in ipapaflîôe dnicajq ïpafdia refurredio nisipfiusdni noftri reacptoris:amp; qin Afccfiôeeiusincoelis:qui etiàinaductu eius:amp; qde iudicio fu taro:amp; qdeciuitate æterna in quaxps dnsnofterfandosfuosa prkipio mûdi uflt;5 ad fine hui us fæcu lifibi côgregatfecûcôregnaturosinæteruo regno cœlefti fandusdns.trinusamp; unusdeusæternus:qct • ad dnm deûdepcâdû in letania:uel qapocnitêtibus pfalli debentqui etiâ in natali fandop^dici debert Cæterosueropfalmosinueniesqquotidielegcdi funt.Ocstn pfalmi quotidieintotoanopetordirê pfalli pnt fctfmcôfuetudinê ecclefiars' amp;nbsp;monafteriop-’.Sane q legiscôfidera qa unuspfalmus ad mul tos dies fandos ptinet:amp; pfalmi deo multipliciter iterant pet fingulos dies.Nâ eft pfalmus q ubicj pfal li pôt.Alii itepiîfuntqui ad uniusdiei figura prinêtadpaufantes ueroqualispfonæ fierenutrû religion fæanlaicæ.De pfalmisquiqntaferiaantepaflioncîautquiinipfapaffiôednidicuntur:atç^innarales fandorû exindeeligendifuntpfalmi.âta etiâdecâticisjjphetarûfecimus.-utnôdiebusfupradidiscon^ fufæ:pfallâtur:fed qui in quo die did dcbeant qui legis inuenies:ad maiores operas pertinet pfalmus Ixxvii.Cathecuminisamp;eledis.xxiiii.Perieiuniû.xix.xxxiiii.amp;.lxxii.Debaptifmoperpafcha.Niiii.Dei lamentatione.cxxxi.Ad conuentionc fratru centefimuftticefimuffecundus. Ad benedidionc .cxxxiii. Vt laudes ante deumfundanturnonus.Vt pocniteat homo quinquagefimus.De fixa fide decimus. Dernonendocentefimufodauus.Vtoculûpudidtiæ agasprimus:Deuigiliisingrabato fextus. De iuftida.xiiii.Dehoneftaoratione.Ixxxv.Decômunionecûoibushoîbusuel pauperib9.xl.De natali do mini.cix.Detrinitate:utnonrimeaturhomo.ix.deinfidiishærefum.iii.Demonendoproximû.iiii.dc fpe indeum.xxii.Decredulitate.x.deorationeinhomine.xxx.Benedidio fupCTprindpcs.xx.de amo* te legis.xxyi.de tribulatione inimicorum.xxv.Vtcreatuta cteatorcm laudet.di.àç martyrio .xliüi, amp;nbsp;i, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Ldeperfecutoiibus,

-ocr page 571-

Martprilogîidcrcrfptio EpîftoU ’ tXXVIH LXXXlX LXXX tdepetTecntoribus.lxxxii.Duminttasadalîcnîgenam.ixxxi.Otatiofupct cgtum.lxxxiii. Oratio fiô# «utni temporis»xc.Oratio ad altarc.xxxiii.

A d Marcellam de collatione editiôis Aquilæ cû hebræis propter qtfopus æpiftolare offîciu intet nüfifteteftatar. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. LXXVfll

TtamparuamaEpiftolamfcriberemcaufæduplicisfuît;(jamp;tabellarius feftînabat amp;nbsp;cgö alroopcre dctcntus hoe quafi 7T£piEpYœ.id eft luperüacaneo tne occiiparenolui.Quacris qd nam aliud fit tam grande:tam neceffacium quo apficarcôfabula tionismunuscxclufum fit. lam quidemcum uoluminibushebræorum editioncaquilæronfero mequidforficâpro^ ptCTodiumchjiftifynagogamutaueriuamp;utamicæmenti fateanquæad noftram fidem pertineant ODorandam plura repaio.Nunca prophctis.Salomonepfalterio regnoruni^ libris examiiflîm recé»* gt;ns.Exodû teneoquem illi Helefmoth uocantad Leuiticû tranfiturus«Vides igiturq» nullû officiu J Ole open pponendueft.Attamcne CurrcntiusfortenofterfruftracucutreritduasffpFasquasad fo^

L. “ “ rauiiiiiiciuitßpigiiuii-uuuuuuijjuciaiiuii.icrinuiii.uiuaiinexuiiui uujii jn nis j[j qj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjj. jgpQjj J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J pjj jçj jjjjj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fj-jjp çjyg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jll j J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J fy jjf

jna cômunc matre ualere cupio deœrpe loquor amp;nbsp;fpiritu ualeat nô ignorâs.Eâcj pet tefalutari obfe^ diligaturamp;mater.

^dPaulinödeduabusq0nibusqbj)ppedirs»iterptatiöisofficiornderenöpoiuir. Epifto.LXXlX Ocemeprouocasad fcribendiim terrer eloquentia:amp; in æpiftolari ftilo prope Tullium ré præfentas.Quod quætis meparuas Si incomptas litrerulas mittere non uenitde incuriar

U fed de timoré tui. Ne uerbofus ad teloquenspliirareprehendenda tranfmittam : amp;nbsp;naui^ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gandi tempore tantæ a me fimul æpiftoiæ flagitantur:ut fi cunfla ad fingulos uelim feri^

“tteoccurrere ncqueam.Vnde accidit ut omifla compofitione uerborû amp;nbsp;feribentiû follicitudie diftê Quicquid in buccam uenerit: amp;nbsp;amicûte tm meop: didorû nô indicé côfiderc:duas quæftiûculas tuâe quot;^^wæprîefcrebant.Vnde quare fitadeoinduratû corpharaonis:amp; apoftolusdixerit.Non uolentis né currentis fed miferenris dei amp;c. quæ liberû uident tollere arbitriû. Alteram quomodo fanfti fût qui '’efidelibusàdeftbaptizatisnafcunturcûfinedonogratiæpofteaaccepræamp;cuftoditæ faluiefle nort Pollunt.Primæ i n libris îrtpiapxov quos nupet Pa'machio noftroiubente intcrpræratus fom :Orige^ pfsfortiffimerefpondenquodctentusopereämplerenöpotuiqcT^mifenâ tibi amp;nbsp;Daniele nofttû rur^ •utncôperédinaui.Etquidé ^uismei amâtiflTimiamp;egregiiuiriPâmachiitnuniusuolûtatc in tem^ P*JS31iuddiftyii(Yen^.yjfiQÎjper,efr3tgr(3itas Jeuibeeadem poftulaffetafferés multos pericliraritamp;peif P^is ^gmatibus acquiefcere.Vnde neceffitate compulfus (um tranffei re librosnnquibus quidc ma plusqiboni eft:amp;hâcferuaremenfurâ;utnecaddercquid;nccdemeremgrccâ£ÿfidc latinaintcgrità t^ftruarem.Qiioniamexcplariaafupradidofratrepoterismutuari.-licettibi græcafufficiant: amp;non o^beasturbidosnoftri ingenioli riunlosquærerequi deipfis fontibusbibis.Proptereaquia dodo uü ^oloquoramp; tamdiuinisfcripturisqgt;fæculilitteriscrndito:illuddignationctuam admonitam uolo ’’^nie putes in modum ruftici balatronis cunda Origenis reprobare quæ fcripfi t:quod in me crimia^ prCalphurniusLanarius amp;nbsp;difcipulicius:amp; quafi Dionyfiumphilofophû arguant fubito mutaßc pntentiam.-fed tm praua dogmata repudiare.Sdoenim æquali maledidoeos (ubiacerequi bonama MicuntîSe îHosqui mala bona iudicantqui faciuntamarum dulce:amp; dulce amarû.Autquæ eft ran Jäpertinaciaficlaudarealicuiusdodrinam utfequereblafphemiam.De fecundo fgt;blematetuo Ter^ ^lianusinlibrisdemonogamiadifferuinaflTerensfandosdicifidetiufilios’cpqfi candidat! fint filii ^nullisidoiaffiæfofjibuspolluant.SimulcÿCôfideracpamp;uafafacraitabernaculolegerimus.'amp;cæreA quæ ad ritum cerimoniarû pcrtinct cû uticç fanda effe nonpoftînnnifi ea quæ fentiunt amp;nbsp;ueneranE Jleuni.ldeoma i gi t feripturaR: eftzut iterdû fandos,p mudis amp;nbsp;purificatisanj expiatis noîet:ficutamp;bec ’âbeefdïficatafcribitabimûdiciafua:amp;ipmtcplûfinduariûnoiat.Obfecrotenetacitomcnsiudicio *^cautuanitatisarguasautfalfitatis.Teftiseftenimmihipfcientiæmeædcjgt;;q)abipo4)cindu Äiterß tatiôisexordio fupradida neceflîtas me traxit amp;nbsp;feis ipfe nô bene fieri:qcf occupato aîofict.Pillcolû tex ^Qrabreue.’charitatelarilTîmû.-fenilicapiticôfouêdolibêteraccepiîamp;mûereamp;mûcrisaudorelætatus» Ad eundem Paulinû de ope Didimi de fpûfdô.quc ipfejjpter imperitiâ cuiufdam qui de fpîtitufah '' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiftulitinlatinu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. LXXX

Vminbabyloneuerfarer;amp;purpuratæmcrctridse(remcolonus:Â:iurcquiritunîiié rem uolui ali qd garritede fpûfando:amp; coeptû opufculû eiufdc uerbis pôtifid dedica re.Etecceollaillaquæab hiercmiapoltbaculûccrnit.-afadecocpit aquilonis arderc» amp;pharifaîorûcôclamarefenatus:utnullusfcribaineisfidus:feaôcsquafiînditofibî plio dodrinarû aduerfum me imperitiæ puinccdû fadio piurat: Illico ego uelut pofl . nbsp;nbsp;----liminiohierofolymâ fum reucrfus:amp; poft Romuli cafam Si ludorûlupercaliû diuet

onum Mariæamp; ijjeluncâ (aluatoris infpexi.Itacç mi pauline'qa fupradidus pontifex Damafius:q ad jocopusme primusipulerat:iâdormiuitin duo ta tuo $ uenerabiliû mihi andllarû xpi paulæ amp;nbsp;Eu jtochiinucadiutusoratu canonicumqd'câtatc né potui in terra aliéna hic auobisin’iuaæajtuocatî» ’S^ftiorc multo locu exiftinlâs q faluatorc mûdi:^ q fris genuit parriddâ. Et ut audoré wtmo^atear:maloalieniopefisîterptescxifteteq(utqdâfadut)îformescotniculæ alienis mccolotibÿ SiFitUdo/

-ocr page 572-

PARTIS

TRACTATV5 Vr

ITctba funt adornarê.tegîdudûdefanflGfpîritucuîufdâlibcllos:(amp;îuxtacomicifnîam)cxgrxcisbôisîatînani7 ’ txtecêtio« di nóbona.Nihilibi dialcfticü nihil uirileat^ diftn flu quod leâorcs uelingratosjad affenfum trahat: (edtotüßaccidü:molle:nitidü at^formofumquæritishincindeodoribuspjgmctatû.Didynius ne^ romeusôculûhabêsfpôfæde CâticocâticoFsrîamp;illaluminaquæ in cadêteskgetes fublimarepcepitle^ fus procul altius intuetur Si antiquû nobis morem reddit:amp; ut uidcs uocetur j?phera.Certe qui hune

ne eft:fcd nô fcîaapficû uiru ex ipfo ftiloexprimcs ram fenfus lumine $ fimplicitatc uerborum.

Epiftola Chromatii Si Eliodori epifeoporum poilulantiûexarchiuisËufebii cæfaricnfismartylo^ jiumperfcribiî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXXXI

----Omino fanfto fratri Hiero.Chromatius amp;Eliodorusepi in dnofalutc.Cû rcligiofiffimus auguftus Theodofius mediotanêfem utbc fuiffet ingrelTus:uni uerfofcp italiæ epos ad fe in uitaret:amp; cam aliquantorû epoj^ q ex ariana focce fuas aias inqnaffentperqrctetxontigit Si noftrâ paruitatc i n eode adeffe côdîio.in quo eu dicenda difla eflcnt:amp; dimnienda diftinita cœpitxpianiffîmus pricepsfandu gi egoriû epm cordubefis eccFiæ in co pferre antiftitc:qgt; dnicodie (i ueieiunans matutinas fiuenôiciunans uerfpertinas explicâs miffascoi.tr matyru quo^ natalitia effent; plurimorû iromina mcmoraret.Faflû eft ut ocs pari ter ftatucremus ad tuâ fcriberecharitatc ; ut famo (iffimos feriales de archiuis fanfti Eufebii carfareæ palæftinæ epi inqrens.-martytu ad nos dirigas fefta; utpoffimushocofficiû per tuâ iuduftriâ in mdius perfeftiufç ad honoredei martytum exbibere.

BcatiHiero.refpôfiuatcftâtisEufcbiumcîcfarienfemcxannalibusimpctratis’aConfta'tinoaugu^ fto gefta martvrum pfcripfiffe.Quorû numeustantuseffaitultra quintj milia fingulis diebusptæter diem Kalendas ranuariipoffintaferibi. Epiftola. LXXXII

Magnas numerus fanâorû manyrü;

S^^röTHromatio amp;nbsp;cliodoro fanfliscpifcopisHicto.plbyter.Côftatdnm noftru iefum xpm ont nidiemartyrûfuorûtriumphoscxcipercquoRrpaffionesafanflo Eufebiocafarienfi epo fcriptasrepperimus.Nam cû Côfta’tinusauguftuscæfareâ fuiffet ingreffus:amp; diccrctfime^ Bl^^Mmoratoantiftiti:utpeterctaliqua beneficia caefaticnfiecdefiaejjfutura.LcgifrefpódiffeEu^ ébium opibusfuisditatâeccleftânulla petendi beneficia neceffitatccópdli.Sibi tn defideriû immogt; bilccxtitifferutquicquidinrcpublicaromanorûgcftûfitergafanflosdeiiudiccsiudicibusfucccdcres în uniuerfo orbe romano foUicita perferutationemonumenta publica difeuriendo perquirerénamp;q“’ marq'rumxamp;aquoiudiceinqua^juindauelduitatexquauediequapanionepfeuerantiæ fuxobrigt; nueritpalmâ:deipfîsarchiuisfublata ipfi Eufebio regio iuffu dirigèrent. Vnde faflû eft ut idoneusre^ latorexiftês:amp;ecdefiafticâhiftoriâtcxcret:amp;oîm pcncmartyrû^juinciarû imperiiromanotû diligess hiftoriographus dedararet quatenus oês fâcrifici û dco offcrctes:eopr nomia meminiffent:fcilt;tcs (p prp dieipfo quo facrificiû offerût uidorcs dyaboli extitiffct.'amp;fub martyrii fui tropbœo pollctesat^ouâlt; tes ad regê fuû perueniffent xpm.Hacde caufa fingulopü mefiû fingnlorûcj dierû fefta confcn’pfin’“® ntiuberedignabamini perenneparuiratis noftraememoriâfore aedentescu diebusoïbuspertotam norumfpatiafanftafanflop’noiafueruntfeftiuecelebrata.Etqiîiperfingulosdiesdiuerlaru prouicia turn ac aiuerfapi- urbiu pluf$ oflingetORr uel nógetopr miliû martyrû noia funt noiara.'Ut nuHus dies fit qui nô ultra quincp miliu numerû reperiri point aferiptus excepto dieKalcndarû fanuarii.Confide ransintcrinnumcrabilesturbasledorisanimumpoffelaceffereintraunummenfcm;ncidueniatfHCf cinfteamp;brcuitereorum qui funtinampliffimafeftiuitateinfuislocis tantum pro omnibus mémo# ratis profecumsea fum:ut amputato faftidio unus de oibus fufficcret libellus afcriptus.Sane in prima parte libelli oîum apoftolorum fefta confcripfimus:utdiesuarii non uideanturdiuiderciquosunadi gnitas amp;nbsp;apoftolatus in codefti gloria facit effe fublimes.

Bcati Hiero.plogusinlibrûdeinfantiafaluatorisexhebræotraditu.-qucab cuagdiftsmattbao feri ptumfedamanichæidifdpuloafferitdeprauatû:amp;intercanonicasferipturasnonenumerandum.

SiKtudo.

Ominisfanflisac bcatiffîmisChromatioamp;EliodoroepisHier.exiguusxpiferuusi dno falutê.Qui terra auri côfcîa fodionô illico arripit qcqd foffa jjfuacrir lacerata:fcd prius $ pôdusfulgidû uibrâtis iaftu ferri refplcdeatin reuertcdisfufpirâdiKpcefpitk busimmoraf.’amp;fpesnôaliterlucrisaugeî.Arduiiopusiniûgitcû fueritniibi de ura bcatitudine îperatû:q(f necipfefanftus Matthaeus apFs Si euâgdifta uoluitin aperro _______ ferib».Si ern hocfcriptii celatû nô effetcuâgclio fuorqd’ediditaddidiffet.Sed fecit bfic libc'lûhebraidslitfcrisobfignatû:qnê ufcj adeo nô edidinut hodic manu ipfius liber feriptus hebraij» cis’1 itteris a uirisrdigiofiffimishabeaftqui eû a fuisprioribuspet fucceffus tpm fufccpcn'it.Hûcautem îpfumlibrûd}nun$alicuijtrâfferêdu dedcrinntcxtûeiusaliterat^ aliter narrauerût.Sicqdaftu eft-'ut aManicbæi difdpulo noieLeuthô.qetiâapFop; gefta falfo fermonecôforipfiobiclibereditusno adifi^ catiôis:fed fubucrfiôismatcriâ exhibuerir.Etcî q ta lis 4)baF in fynodo:cui merito auresecdefiar nô pagt; terent. Ceffent nûc ofculâtiû morfus nô iftû libellu câonids nos fupaddimpRripturissfj ad tegedû h æ#» refeos falladâ apFi atlt;ç euâgcliftae feripta trâfferim iis.'in quo opéré tâ iubêribus epi s pi î s obtêpera mus quoimpiishaeretids obuiamus. Amor ergo xpi eft rui fatiffadmus;crcdctescpnosfuisoratiôibus aq îuuent.’quiadfaluatoristroftri fanflâinfantiâ pernoftram poterutobedientiam peruenire.

Libru ipm de ifantia licetin quodâ cxcplarii reppererim qanilcs qfdâ fabulas kôtinere uidebatur; «p

-ocr page 573-

Cinnibus dïöïftiï hillorïa; libris?

Epiftola Lxxxnr

J’nipliciotesFalIetcp offcnttrâfcribinolui.-îndignüpntâsîntantafctmonûHier.maifftatckuiaccmîi fhana gal ileac initiö fignop; faluatoris fuiflc teftanti rtpugnarc uidcF

^’ônôimctitoabcato papaGelafiointerapochrypacomputatnr.xv.diftin.fanöaromana.

Hiero.adPanlinôdcoibusdiuinæhiftoriælibris:ubiexemplis amp;rônibusinftruitcumin(cfipturîs «nftis fine pceptort amp;nbsp;inrctprætcnô poffe ficere amp;p fingulos pcurrens librosfummatim myfteriarefe •■■tr ifjjjjjfg puiumfpondensacfociumftudiorutnfifæculum dereliqucrit.

Epiftola LXXXiri

Rater Anibrofiustuamihimunurcuiapferensdetulitamp;ruauifrimaslitteras.qaæa pndpio atnicitia^ fidemiam j?batæfidci amp;aeteris amicitiæpferebant.Veraeiiila necefiïtudo é amp;xpi glutinocopulata quam nó utilitasrei fami!iaris:nô pntia ttn corporü:nó fubdola èi palpas .. ~ll^adulatio:feddeititnot amp;diuinarûfcripturatûftudiaconciliant.Legimusinneteribushiflo quofdamIuftralTc4)uincias:nouosadiiflcpopulos:mariatranfiflc:uteosquosexIibris noucrant ^öniqnoqjniderent.Sicpytagorasmcniphiricos uates.fic Plato ægyptum èc Architû Tarcntinû:eâ îOram italiæ:qaæquondam magna cræda diccbat laboriofiflîmepagrauit : ut q Athenismagiftec

amp; potens.’cuiuftç doftrinam Achadcmiae gymnafia pfonabant fieret pegri nus atiç difcipulus:ma eîbaliéna uerecûdedifcere^fuaimpudenter ingerere.Denilt;ÿCumlitterasqua(îtoto fugientes orbe Ç^quitur captus a pyratisat«^ uenudatus eriam tyranno crudeliflîmo paruitcaptiuus uinftus amp;nbsp;fctu^

Q^phûsmaioremcnte fefuit.Ad Titum Liuiû lafteoeloquêtiæ fontemanantcdeultimis hifpa “’æGalliarûfçfinibusquofdamueniffenobileslegimus.Etquosad contcplationemfuiRomanon ^’xcranuni us hob fama pduxit.Habuitilla aîtas inauditum oibus fæculis celebranducj miraculû : ut ”Otâ urbem!ingreffi:aliudextra urbem ingreflî aliud extra urbem quærerent. Apollonius fiue ille ma^ B’’üs{utnuigusioquitnr)()nephûsutpytagorci traduntintrauitPerfasptranfiuit Caucafum albaos

’’^^ff^gctasopulenttffima indiæregna penetrauit:amp;ad extremum latifïimo Pbyfon amne tranf . 'l’Operuenitad Drachmanas;uthiarcham inthronofedentem aureo:amp;deTantali fontepotantem •Oterpancos difdpulosde natura demoribusacfyderu amp;nbsp;dierumcurfu audiret docente, inde pelamî wsbabylonisîchaldeos.-mocdos.'affyrios.'parthos’fyros.phœnicesîarabesîpalæftinosreucrfus Alexâdriâ P^witadæthiopiam:utgymnofophiftas amp;nbsp;famofiffîmam folismenfam uideret in fabulo. Inuenit

uit n5,£g quod di(ceret.amp; femper .pfidens femper fe mclior fieret. Scripfitfuper hocpicniflîme ofto *’oluminibusphilollratus.QuidIoquardefæculi hominibus.-cum apoftolus Paulus uaseleftionisamp;Z«Cof.IJ ’’’^gifler gentium qui de confdentia tanti in fe hofpitis loquebatunait. Anexpimentum quatritis eius Q’nmcloquiturxps.PoftdamafcumjArabiäq^luftTatamafcendcrithierofolymä ut uideret Petrum: ^’nanferitapudeumdiebus.xy.Hocetnmyftcriohebdomadisamp;ogdoadisfuturusgentiupdicatoc •nftruendus erat.Rurfum^ pofttannos. xiiii.afTumpto Barnaba amp;nbsp;Tvtoexpofufritapoftolisjeuange •'Unineforteinuacuamcurreretautcucurriiret.HabetemnefcioquidlatEntisEpEpŸKiç uiuauox Sfin aures difdpuli de auftotis oretranffufa fortius fonat.Vnde amp;nbsp;aefehines cum rhodi exularet : Si legereF •WaDcmofthenisoratio quam aduerfus cum habueratmirantibuscunftisatcçlaudantibusfufpirans jjt’Quidfi ipfam audifletisbeftiam fua ucrbarcfonantc.Nechocdicoqj fitinmealiqdtaleqtfuel pof «sa me audirc ucldifcere:fed quo ardor tuus uel difeendi ftudiu etiâ abf«^ nobis p fe jjbati debcatîge^ ^•utn dodle amp;nbsp;fi ne au óf ore laudabile eft.Nó quid inucnias:fed quid queras confidetamus.M ollis ce;

adformandûfacilisctiam fi artifids amp;nbsp;palaftæceffcnt manus tn uirtute totu eft qcqd eflepoteft .^.Cor.fo, PaulnsapfsadpedcsGamalielislegêdni amp;^phetasdidid(Tefegriaturutarmatusfpiritaijbus relis po «eadicerct confidcnter.Arma ei nomiliriæ noftrænôcarnaliafunt.'fedpotentia dcoaddcftruftioncZ«Tbf.j niiuiitionu} confilia dcrtTuentcs:amp; oêm altitudinê extollenté fed aduerfus fdam dei;amp; captiuates oc? jntcllcftu adobediendû xpo:amp; fubiugarcparaticunftam inobedientiâ.AdTimotheu?feribit ab in^ jantiafacrislittcris crudittiamp;hortaFadftuaiumledionis:amp;neinegligatgratia quæ data fit ei perîpo«» «tionem manus pfbyteri.Tyto pdpinut inter esteras uirtutesepi :quem breui fermone depinxinfden tiamquotç intelligatfaipturarum.Obtincntcinquiteuquifcd’mdoftrinam eftfideIéfermonc:amp;utMaIâ.2.j potens fît exhortari in doftrina fana:amp; contradicentesreuincere.S anfta quippe ruftidtas folfi ftbi pro^ deft.amp;qnantum acdificatex uitæmcritoccclefiam xpi tmnocenfi deilruentibusn0refiftat.MalachiasDeu.32» J phctaâmmo per malachiâ intetrogauit dns facerdotes legc.-l ntih facerdotis offidû eft interrogatû rn dere delegc.ln Dcuteronomio.Interroga patte tuû amp;annûciabit tibideniores tuosamp;,dirent tibi in pfal Rio quo(|*cxyiii.Cantabiles mihi étant iuftificationes tuæ.in looco pegrinatiôis mes.Et in defcriprößjj, neîufti uiri cöeö arbori uitæDauidq eft in paradifocôpararet.intcr esteras uirtutesetiam hocintuliroa^j^; jnlegedni uoluntas'eius:amp; in lege eius mcaitabit die ac nofte.Danicl in fine facratiffïms uifionis.iu nbsp;nbsp;nbsp;' q*

ftiaitfulgentfïcutftellsîamp;iutelligenteshoceftdoftiquafifirmamctu.Videsquâtfiintcrfediftcntiu# ftarufticitasamp;doftaiuftida.Alii ftcllis.aliicoclocôparanf.$qiuxtahebraicâucritatcutTôcçdeerudf^ lispoffitintelligi:itaem apudcoslegimus.Qui aötdodifuertntfulgebötquafi fp!cdorfirmamêri:amp; qad iufticiamerudiutmultos.’quauftellsinppetuassternitates.Curdicitpaulusaprsuaselefl-ionis Nêpe qa uasIcgis amp;nbsp;fandarûferipturarû armarium eft.Pharifci ftiipentad dodrinâ dni; amp;nbsp;mirantuc inpetto amp;nbsp;îohanncquôlegcm fdantaîlitterasnôdidiceritiQuicqdem aliisexerdtatio amp;nbsp;quotidiana inlegem jeditatio tribuere foictâllis fpuffanftus fuggerebat, Et étant iuxta qd' feriptû eft èÈôjÂiÂâKÎèf

-ocr page 574-

PARTIS n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VI

dodbîlesdeo.xii.annosfaluatorîpleuerat:amp; in tcplo fedésdeqônibns legîsîntcrrogasmagis docetdû prudctetintOTOgatînifi forte ru(ticûpetru:rufticû Si lohâné dicimns quo a uterqj dicerepoterat.Etfi lohanà« nbsp;nbsp;imperitus fermonetnô tn fniadohannes rufticiis pifcator indoftus.Vndc uox illaobfecro.In prindpio

erat ucrbû Si uerbû erat apud deû amp;nbsp;deuserat uerbû.ÂôyoÇ em græcæ multa fignificat.Nam Si uerbiî eft:amp;ratio:amp; fupputatio:amp; câ uniufcuiufcçteiperquâ funtfingula quæfubfiftût.Quae uniuerfarcj» ftc intelligimus in xpo.Hoc dodus plato nefduinhoc Demoftheneseloquens ignorauit.Perdam inz i.CotinU« quitfapicntiâ fapiétiû amp;nbsp;prudctiâ prudctiureprobabo.Verafapictia perdetfalfam fapictiâ Si ftui tida prædicationis incrucefintn paulus fapientiâ loquit inter pfeftos.Sapicntiâaûtnon fxculi huius necprindpumquxdeftruitdedloquitdei fapictiâ in myfterioabfconditâquâprædeftinauit ante fæi?

P nbsp;nbsp;cula.Dei fapîaxpseft*Xpsetn dei uirtus Si dei fapientia.Hæc fapictia inmyiiehoabfcôditaeil.'dequa

amp; noni pfalmi rituluspnotatur pro occultis filiiàn quo funt oês thefauri fapientiæamp; fdctiæ dd abfcô diti:amp; qui in my fterio abfcôditus erat pdeftinatus eft ante fcfa Prædefti natus aût amp;nbsp;ßfiguratus in lege amp;nbsp;4)phetis: Vnde amp;45phetæ appdlabant uidctes.-qa uidebât eû que cæteri nô uidebât. Abraâ uidit die ßs.IIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cius:amp; letatuseft. Aperiebant codi ezechidi:qui populo pdôri daufi ea”ât. Reuelaiquit Dauid oculos

mcos:amp;cöfiderabomirabiliadelegetua.LexeiTifpöaliseft:amp;reuclatiócopus eftutintelligat:acreue^ AapocaJ. lata fade dd gloria cótcplemur.Liber in Apocalypfi fepte figillis oftcdit:quc fi dederis hoi fdenti litre/ cas ut légat rndebit nbi.Nô polïum fignatus eft em.Quâti hodie putât fe noffe litteras:amp; tenet lignai tum librum:nec aperire poitunnnifi ille referauerit qui habet dauern Dauid:qui aperit amp;nemo dau^ Aâu.gr dic.'dauditamp;nemoapentfinadibusapoftolorûfandusEunucus.immouirific eih eûfcriptura co/ gnominat)cu legeret Efaiam interrogat a Philippo.Putafneintelligis quæ legisj'Refpódittjqöo pof/ fum nifi aliquis me docuerit.Ego(utdc me loquar'/interim nec fandior fum hoc Eunuchomec ftu/ diofiot:qui deæthyopia.'id eft de extremis mûdi finibus uenit ad tcplû:rdiqt aulâ regiâ:amp;tantusama tor legis:diuinælt;5 fdentiæ fuit.utctiâ In uchiculo faaaslitteras Icgerer.tn cû librû tencrct:amp; uerba do/ mini cogitatiôe perdperetdingua uoluerenlabiis perfonaretignorabateû que in libro nefdcs uenerah Venir philippusofteditei lefum qui daufuslatebatin littera.O mira doâoris uirtus.E ade hora credit cunuchus baptizat:amp; fidclis Si fdûs faftuseft:acde difeipulo magifter:plus in deferto fonteccckfiæ $ in aurato fynagogæ tcplo repperit.H æc a me bræuiter perftrifta funt(ne9 em æpiftolaris aguftia eua/ _ nbsp;nbsp;gari longiuspatiebat)utintelligeresteinfcripturisfandisfincpra:uio amp;nbsp;monftrâtefemitas non polie

* ingredi.Taceodegrâmatidstrhetoribusphilofophisgeometrisdialefticismufidsaftronomisaftrolo gis medids:quoru3 feientia mortalibus uel utiliflima eft amp;nbsp;in tres partes fdndit in dodrinâ.rôncm.'amp; ufum.Ad minores artes ueniam amp;nbsp;quæ nô tam lingua $manu admiftrant.Agricolæxccmctarii .'fabri metallorum: lignoruuecæfores.Lanarii quoej Si fullones amp;cæteri q uariâfuppdleôilcamp; uiliaopufcu , la fabricant abfcçdoftore non pofl’unt elle q(f cupiunt.Quodmedicofi’eft^jmittût medici ftraftant Horatinsi fabriliafabri.SoIafcripturarcarseftquâomnespaffimuendicât.Scribimus îdofti doâicjpoëmata at.poeti. nbsp;nbsp;paffim.HancgarruIa anuszhanc delirus fcnex.-hancfophifta uerbofusthanc uniucrfi præfumunnlace/

rant:dcKent anteqgt;difcant. Alii addufto fuperdliograndia uerba trutinanturdntet mulierculas de fa/ cris litteris philofophantur.Alii difeunt (prophudorj) a fccminis quod uiros doc^ant Si ne patum hocfitquadamfacilitareuerborumimmoaudacia edifleruntaliisquodipfinoninrpIligût.Taceodc mci fimilibus:qui (i forte ad feripturas fanftas poft fæcularcs litteras uenerint Si fermonc compofito aurem populi mulferinnquicquid dixerint hoc legem dei putant : nec feire dignantur quid ptophetæ quid apoftoli fenfcrint.Sed adfenfum fuum incongruaoptantteftimonia:quafigrande fit: Si non uitiofillimum dicendi genus deprauarefcntentias:amp; aduoluntatem fuam feripturam traherc repu// Virgilios in gnantemquafinonlegerimushomocentonas. amp;nbsp;Virgiliocentonasacixjnfic etiam maronam fine buco. Chrifto poffumus dicerediriftianum quia fcripferit.lam redit amp;nbsp;uirgo redeunt faturnia régna. lam noua progeniescoclo demittituralto.Etpatremloqucntemadfilium.Natc mcæ uires mea magna potentia folus .Et poft uerba faluatoris in cruce.Talia perftabatmemorans fixuR^ manebat. Puerilia funthæc:amp; circulatorum ludo fimilia docerequod ignoresammo utcum ftomacholoquar nec hoc Genefî. nbsp;nbsp;nbsp;quidem feirequodnefdas:uidelicet manifeftilîimacft.Genefis in quadecreatura mundùdeexordio

eenerishumani dediuifioneterrærdcconfufione linguarum amp;nbsp;defeefione nfç ad ægypt“ gentisferi/ Exodus. biturhebrorum.Patet exoduscum deccplagiscûdecalogomyfticisdiuinif^pccptis.Inpromptueft Leuiticus. Leuiticus liber in quo fingula facrificia:immo fingulæ pcnefyllabæ : amp;nbsp;ueftes Aaron Si totus ordo Le Numeri. uiricusinfpirantcocleftiafaCTamcnta.Numeriuerononnetotiusarithmeticæamp;prophetiæBalaamamp; Deutero, quadragintaduaru perhæremû manfionû myfteria côtinct. Deuteronomiû quoej feefa lex amp;nbsp;cuage/ licæ legis præfignrario:nôneficea habet quæpriora funt:u ttamennoua Tint oîa de ueteribusi.Hucuf/ lob» (jmoyfes.'hiicufcçpentateucusquibusquincj uerbisloquifeuelleapoftolusinecclefiagtoriatur.Iob excplar pariêriærquæ non myfteria fuo fermone côpleftit.Profa incipit.-uerfu labiturr^edcftri ferrnone finitur:ocflt;ç leges dialc(fticæ,ppofitiôe:airumptiôe:côfirmatiôe:côclufiôedeterminant.SinguIa in eo F uetbaplena funtfenfibus;Et: utdecæterisfileâ)refurre(ftionccorporô ficj)phetat:utnullusdeeamanî lob.i^. nbsp;nbsp;nbsp;feftiusuelcautiusfcripferit.Scioinqtçp redeptormeusuiuitamp;innouiflimodie déterra furrefturus

fum:amp; rurfum circundabor pellemea.amp; in carne mea uidebo dcfi.Qiic uifurus fum cgoipfe Si oculi meiconfpe(fturifuntamp; non ali us. Repolira efthæcfpcsmeainfinu meo. Vcniâad lefum Nauæ ty/ pum domini:

-ocr page 575-

De óibns diuînæhiftoriælibris

Epiftola. LXXXIir

pu dnunô folu ingeftis uerûétiâ in noïe.Tranfitîordancdioftiiî régna fubuertit:diuidittcrram uiflonTofue ppEo amp;nbsp;P fingulas nrbes uiculos motes flumina.Torrentes.-atqj côfinia eccIefiæcœleftif^hierFm fpirita lia régna defcribitJniudicumlibroquot principes ppFitotfiguræfunr.Ruthmoabitidù Efaiæ expier riidicnm üaticiniûdicctis.Emitte agnûdne dnatorcterræ de petra deferti'ad môtê filiæ fyô.Samue) in heli mor Ruth. Wo amp;nbsp;inoccifiôe faul ueterc legem abolira móftrat.Porro in fadoch arlt;ÿ Dauid noui facerdotiimoui; Efa.tf

imperii faci amêta teftant.Malachin ideft'tertius amp;nbsp;quartus regü liber a falomone uflt;j adieconia': amp;nbsp;Regum ab Hieroboa filionabath uftj ad Ofee:qdu(Snseftinaffyrios regnu iuda amp;nbsp;regnu defcribitifrF.Si hi; ftoriarefpiciasuerbafimplicia funt.Siinlitteris fenfum latente infpexerisseccle(iæpaucitasamp; heræti WFtptraecdefiâbellanarrant.Duodecrmfgt;phetæinuniusuoluminis angnftiascoartatimulto aliud «plonantin litterapfigurât.Ofeecrebronoiantephraï.Samariâ.'iofeph:ifrael amp;nbsp;uxorcfornicariâ amp;forOfec nicatióü filios amp;nbsp;adultéra cubiculo claufam mariti multotpefedere uiduä amp;nbsp;fub ueftelugnbri uiri ad Kreditupftolari.Iohel filius phatuel deferibitterram duodecim tribuö eruca bruco loculta rubigie ua fohel ftantecorruptam.amp;pofteuerfionempriorispopuli effufumfpmfftum fuperferuosdei:amp; ancillasrid aeft fupet.cxx.credentiö nomina ad enundendü iri in cocnaculo fyó.'qui.cxx.ab uno uflt;j ad.xv.paula;

tim amp;perinaemctafurgêtcs.xv,gradnum numerum effidutqin pfalteriomyfticecontinent.Amos Amos paftor amp;nbsp;rufticus amp;nbsp;ruborum mora diftringens paucis uerbis explicari non pót.Quis ein digne expri;

Wattria autquattuor fceleradamafci amp;nbsp;gaze:amp; rvri.amp; idumeæ filioru amon amp;nbsp;moab amp;nbsp;in feprio oftauoqg gradu iudeæ Ôi ifrael.H ic loquif ad uaccas pingues:qnæ funt in monte S amariæ;amp; ruiturâ Qomutnmaiorem minoremeg teftatur.Ipfecernitfiftorem locufl-£E:amp; (lantern dnm fupermuru lituj wamantinum:amp; uncinum pomorum attrahentem fuppliciapeccatoribus amp;nbsp;fame in terram no fame ^nisnecfitimaqaæ:fedaudiendiuerbumdeiiabdiasquiinterptaturferuusdei:pertonarcotnra edó Abdias •Wguineö.-terrenu ^hoiemtFratrisquocgiacobfemperaemulum hafta percutit fpiritali.Ionascolum wpulcherrima naufragiofuopaffionem domini præfiguransmundtimad pœnitentiam teuocat.amp; fonas *ubnomineNiniuefalutemgentibusnnnciat.MicheasDemorafti coheresxpi.'uaftationem annunci Miche. 3tfiliælatronisamp; obfidionemponitcontraeamiquiamaxillampercufTerit iudicisifrael.Naûconfola Nauum torurbisincrepatciuitatemfanguinum.'amp;pofteuerfionem illiusloquitur. Eccefnpermontespedes Wangelizantis amp;nbsp;annundantis pacem Abacuch luftator forrisamp; rigidusflat fupercullodiam fuamiet Abacuch ligitgradum fuper munitionem utchriftum incrucecontempletur amp;dicat.Operuitccrios gloria eius amp;nbsp;laudis eins plena eft terra. Splendor eius ut Inx erit.-cornua in manibus eiusabi abfcondita eft forti; ludoeius’: Sophonias fpeculatoramp; archanon'idominicognitor auditclamorem aporra pifcium amp;nbsp;Sopho. tuilatumafccunda amp;conn.’irionemacollibus.rndidtquocg ululatum habitatoribusPylæiquiacnn;-ticuitomnisppFschanaam:difperieruntuniuerfi qui inuoluti étant argento.Aggeusfelliuus amp;nbsp;lætus QfeminauitinlachrymisutingaudiometeretdellruftumtemplHmædificatdominumqîpatremin Aggens. «Odtloquentc. Adhuc unum modicum amp;nbsp;ego mouebo coclum amp;nbsp;terram amp;nbsp;mare amp;aridam amp;nbsp;mo ; tieboomnesgentes.Etuenietdefideratuscunftisgentibus.zachariasmemordominifuimuItiplex inzacha. ^phetia iefum ueftibus fordidis indutnm amp;nbsp;lapidem oculorö fèpté.-candelabröqj aureum cum totidê mcernis quotoculisduasquocg oliuas a finiftrislampadis cernit amp;nbsp;dextrismt poft equos uarios amp;nbsp;ru ws amp;nbsp;albos Sc dilTipatas quadrigas ex ephraim amp;nbsp;equum de hierufalem pauperem regem uaticinetm: «prædicetfedentem fuper pulIumfiliumafinæfubiugalis.Malachiasaperte amp;nbsp;in fineoïmfiphetarö , deabieftioneifrF Si uocationegentiû.Nôeftmihi air uoluntasin uobisdicitdnsexerdtuü :amp; munus Maiacn tiö fufdpia de manu ueftra. Ab ortu em folis ufcg ad occafum magnii eft nomc meö in gentibus Si in Omni loco facrificatur Sc offerturnomini meooblatiomunda.Efaiam:Hieremiam:Ezechielc:Dani;

tlêqnis poffit uï intelligere uel exponere.Quorum primus non,pphetiam mihi uidetur rexereded eua Efaias Swum.Sccfs uitga nuceà amp;ollam fticcenfani a facie aqlonisiamp;pardum fpoliatum fuiscoloribus Sc Hiere. duadruplexdiuerfismetrisneftitalphabetö.Tertiusprindpiaamp;finctantishaberobfcuritatibusinuo H lutaait apud hebræosipe partes cû exordio genefeosante annos.xxx.nó leganf.Quartus uero qamp;: extre Daniel Wusinterquattuor prophetas teporö cófcius Sc totius mudi philoftoricus lapide pcifum de montefi; Otmanibusamp;régnaoïafubuertentcdatofermonepnundar.Dauid Symonidesnofterpindarus Sc Dauid ^i^æus.FlaccusquocgcatuIlus amp;ferenusxpmlyrapl^onat amp;indechacordopfalterioab inferisfufdtat Symonides tefurgentem.Salomonpacificusamp;amabilisdni morescorrigit:naturddocet:eccIefiamiungitamp;xpmPtindarus •anftarumcg nuptiarumdulcecanitepithalamiuj.Hefterin ecclefiatypo populum libérât de pericu;Alceus p^ipterfeftoamamquiinterpretaturiniquitas partes conuiuii Si diem celebremmittitin pofteros.Flaccus l^aralipomenon liber ideftinftrumenti ueterisèîriïoxiNideftbreuiariûtantusactaliseftîUtabfqiillofi Serenus^ nuisfciam fcripturarö fibi uoluerit arrogate feipfum irrideat.Perfingula quippenomina iunfturafcg uerborumpmiffæinregumlibristanguntur hiftoriæ amp;inumcrabilesexplicantureuangelii qftiones. tidras Sc Neemiasadiutoruidelicet Sc cófolator adnoinunu uolumccoartant.'inftauranttemplum tuurosextruuntciuitatisomnifijtiirbapopuliredeötisin patriaamp;defcriptiofacerdotumlcuitaru3if;£jjj.jj 7-4 'P^®^’*^otum:acper{ingulasfamilias murorum acturrium opera diuifa.A liud in cortice pferunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

aimdr«ïnentinmcdulla:cernismefcripturarumamoreraptüexce(Ti(remodumepr£E:amp;tfinöimplef;

•equod nolui. Audiuimus tm qd noffe quidcupere debeamus:ut Sc nos quoeg poffimus dicere.Có; ‘^opiuit aia mea defiderat iiiftificatóes tuas in oï tpe. Cætej« focraticu illudiplet in nobis.Hoc ä fcio tm nbsp;nbsp;nbsp;j

-ocr page 576-

PARTIS II

TRACTATVS VI

Lucas loh.

A ft US.

Apocâ.

Matthäus nefdo.Tangâ5inouûbieuiterteftamcntô.Matthæusmarcuslucasamp;iohanncsqdrïgadnïamp;uejB Marcus, cherubîqcf interptaturfciæmukitudo pertotucorpusoculatifunt:fcintillæemicant.difcurtut fulgu ra.pedes habetreftos amp;nbsp;in lublime tendetes terga pennata amp;nbsp;ubii^ uolitantia.Tcnent fe tnutüo fibi® pplexi funt:amp; quafirotainrotam uoluunt ôi pguntquocûcgeosflatusfanftifpusperduxerit.Paulus apoftolusadfeptem ccclefiasfcribit(Oftaua etn adhebræos a pktiflt;ÿextra nutnerutn ponitur)Timo theum.inftruitacTituni.Philemonemprofugitiuofamulodepræcat.Superquo taceremcliuspnto pauca feribere.Aftus apoftolop; nudani quidem fonare uident hiftoriam:amp; nalcentis ecclefiæiïan tiam texere:fed fi nouerîmus fcriptoreni eorum Lucâ efle medicum.cuius laus eft in euangelio: aniad uertimus paritet oîa uerba illius animæ languentis efle medicinâ.Iacobus:Petrus:fohannes:iudasapo ftoli feptem æpiftolas edtderunt ram myfti cas q’ fuccinftas ôi breues panter amp;nbsp;lógas breues in uerbis longas in fententiiszut ratus fit qui non earum leftione concutiaf. Apocalypfis iohânis tot habet fana menta quot uerba.Parum dixi pro merito uol uminis. Laus omnis inferior eft;in uerbis fingulismulrf pUces latent intelligentiæ.Oro te frater chariflime inter bæc uiuere:ifta meditarimihil aliud nolle nihil quaErerc.Nonnetibiuidetur iamhicinterrisregnicœleftishabitaculumtNolooffendarisinfcripturis fanftisfimpficitate amp;nbsp;quafi uilitate uerborum:quæ ueluitio interptum.ueldeinduftria fie j)latafunt utrufticamcontentioncfaciliusinftruerent:amp; in unaeademcçlententia aliter doftus aliter audiretin doftus. Non lum tam petulans amp;nbsp;hebes: ut hæc me nolle pollicear:amp; eorum fruftus capere quoru radi CCS i n cQclo fixæ funtded uelle fateor fedenti me pfero magiftrum tenues comitem fpôdco petenti dat: pulfanti aperit:quærcs inuenit.Difcamus in terris quoß; nobis feientia pfeueret in cœlo.’obuüs te ma/ nibus cxcipiam:amp; ut inepte aliquid ac de H ermagorc timiditate effundam quicquid qfieris tecûfatc conabor.Habeshicamantilïîmutui fratte Eufebium:qui litterap: tuarum mihigratiam duplicauu.re f etenshoneftatem morû tuorum.'côtemptum fæculi:fidem amici tiæ.-amorem xpi.Nam prudentiam Ä doquii uenuftatem ctiâ abf^ illo ipfa aîpCa pferebatFeftina quæfo te.amp; hærenti in falo nauiculæ tu nem magis pcide folue.Nemo renunciaturus fæculo bene pôt uendere quæ cô remplit ut uendetrt« Quicquid in fumptus de tuo tuleris lucto computa. Antiquu di ftum eft. A uaro tam deeft quodna bct:Qgt; tpnonhabct.Credctitotusmüdusdiuitiaß:eft.rnfidelisetiäoboloindiget.Sic uiuamustanqp nihil habcntcsamp;omniapoflîdentes.Viftusamp;ueftitusdiuitiaexpianorii.Sihabesinpoteftatercmam uende:(inon habes ^iice.Tollenti tunic-m amp;nbsp;pallium relinquendum eft.Nifî.f.tu femper rccramnas amp;nbsp;die de die ttahcnsxcaute amp;nbsp;pedetêtim tuas poffeffiûcnlas uendideris nô habet xps undc alat pauper« fuos.Totumdeo dédit qui feiplum obtnlit. Apoftoli nauê tm amp;nbsp;theria reliquacrût. Vidua duo aéra m. fit adgazophilatiumamp;pfetc Ctafi diuitüs.Facilecontênitomniaquifefempcogitateffcmontu?:

Finisfecundæ partis.

[mpreffum fuit hoc opus Lugduni per Ma giflrum Nicolaum de Benediftis.

Anno dni.Mcccccxi ii.Die ueco.xv.nientis lull ii.


-ocr page 577-

-ocr page 578-

-ocr page 579-

^piftorarum fanen ront mi ^ars r erna

-ocr page 580-

-ocr page 581-

DE H Omine perfecto


EPISTOLA I

JNCIPIT TERTIA PARS PRINCIPALIS EPISTOLARVM SIVE TRACTATVVM beatiHieronymi:Demoribusatc5iHrtutibus;Quibuschriftiana cóuerfatio inftinutur. Quæamp; jpfainpluresfubdiuiditur epiftolas fiuetractatusdnter quos illepræponitur:in quo de uirtutix uus ac uitiis in genere tractatnr,

B eati Hieronymi ad amicû quendd:uel ficut in aliis repperi uoluminibus ad Ctefiphôtem de «omine pfecto:ubi interiorem hoîcnnexterioremc^ demôftrat docens eins uitâ in fui auâons fa^ pientiapereaquæaeata funccôtcmplatiôecôfiftere.Excitatquoqg aniniu ad nieditarioneni ca/^ fus ac r^aratiôis humanæ ftatim in ipfo occafu in tnulieris femineud eft in conceptu uirginis re^ pronîi(iæ.Adcôfiderationeniquolt;5refurreftionisiudiciigloi,'iælt;ï fanftoifeinducit. Qua occa;;/ fione digrediens exprobrat infidelitatem eo^ qui miraculis nô credût quæ deus in fanftojt reuela done opatur. Vbi amp;nbsp;hyftoriâ narrat côfutarionis hebræi:amp; càm retardatie uindiftæ ac humanæ ex plicat ignorantiæ« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola prima.

Cce iterum ad te fcribo amp;nbsp;nihil dignu quod prudentiâ tua legere deceatîuenio nbsp;nbsp;A

amp; quid mirû fi te abfente uelut a (oie folo dellitutü frigidi cordis alget ingeniû amp;nbsp;mens a lumine peregrina ftulticiæ nubilo fuft’ocata torpefcit:ac tanto minus fapio.'quantoa telatius feparor.Quod fî impræfentiarum quid tibi in meo fer mone placuerit:tuis mihi orationibus præftabitur. Denios ut omnem ftulticiä med diligentius recognofcas:etid ftomachü meu poft illud fufceptü cceratü tuu teabfente curauita quo peius mereor pari:amp; cui poft fanftü mîfterium tuumamp; a^igelicd i'eruitutem manus intuli medicof« quafi ^pheta nó effet in ifrael;utmihi fiquid paterec facilius eiîe debuerit ad te reuerti.-q ud gentiliter cogitare:amp; melius uel difficillimi iueris laborem perpeti qud cofpectus tui tarn præciofa uifionefraudari: utquæuis potius cöpenfatio fequeretur qudadmuficd religiôisacharondeuenirem.Hæcmihideabfentemundusiftefuggeffît :qui tc præfente in me nó habebat cófiliü.Tu me erii curia feceras pphetap; nó cóuenticulu firenarum. Ac uunc in me ad deftruftionem fanfti cótra me opis tui oîs ftiüticiæ fenatus Ingrediens quadrupli;^ d forma mecu agit.Nam foenus de abfente exigit quod te præfente nó præfiimpfitmt inteUigas fi quidapudteiuxtadeûfapui.-tuûfuiffequodfapui. Sicabfente Moyie ppCs ifraeliticus fornica^: Exod.XZ. tur;fic in naui dno dormienteapFi tempeftate turbdtunS ic in B ethfaidæ potticibus hoiem nó ha^ jyiatthe. s. bentem aqud pifdnæ falutaris ignorât. Qudqud amp;nbsp;hic aliud genus culpæ aduertd»Corpufculu eu lohan. J *. faui:cii aia ldgueret:exteriorem hoiem foui:cû interior ægrotarethumanis fubueni:cû diuia labo^ tarent.-uitio publicæ côfuetudinisiclinatus:quo ornes fumus in minimis cauti:amp; in maximis nei gffgentes.Hoccgideofinqa ubi uerauitafitignoramus.Fallit nosuidelicet folifte:decepit dies jffa.-traftus jmjs iftecircûuenit.Mudusinducit.-dû amp;nbsp;foledpliuseffe nil putamus.Etliicem arbitra niureflequd oculis uidemus:amp;hoiem iudicamus effe:quc cernimus:amp; mildum credimus facefee rtcû uira:ignordres ubi fit hô.amp; quid fit homo:amp; quæ eiushols uitafit.qd fi intelligeremusnôali gt;nbsp;udgnati aliud uiueremus.Itauitæoriginedelertamiuendiquoo^pdidimusrônem. Aeprimum ubi homo fit ifte:de quoloquimur audiamus.Quonid difputationem quddam nobis ipfa diui / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g

fio generauir:quem intra hoc corpus quod dei artificis manu limo terræ formatû eft uelut quodd .Corï. 4. ii3fculointelligecôtineri:dicenteapFo:Habemusthefaurùiftûinuafis fiftilibuscqui ubilt;5 phoc corpus infufus uitalem fenfimi qui fibi nó deficitcûcarne mutatuseft.Regitipfe:non regitur;amp; habet potius qud habetur nt uitd nó accipiat: fed mîftret.Nd cum terrenam iftd pigraq; materiam in ufum mifterii fumptd fpiritus liquidiis animaretfitdns corpismó hó fub corpore .Deniq? hoc quod dixi uafculûipfouiuitpræfente:amp;ipfo moriturabeute.Hicergoamp;uifibilisamp;caducusilli^ Usinterioris uel habitatio uel nfffter uel uaginaeft.Ipfe ueroqui uereefthó;qm fie fecundus faftæ diuifionis eft locus ut ipfe inuifibilis.-ita oia cius iuifibilia fint neceffe eft.Nô ad illu ft ægrotat ma Uus ualet puenire medico^móherba^ fuccis fi deficit repatur.Nihil ad eu corpale intrare pót:fub4 ftantiæ tin fui il li fiEitudo defcendinuerbo curatur.-obedientia cóualefcit.Deniq} cü fibi in ecclefia ƒ Laodicenfi amp;nbsp;btüs amp;nbsp;diues amp;nbsp;beneoculatus:amp; bene ueftitus fecundü exteriorem hoïem uidere;^ . tiir:increpaturadno:diciturqjilli.Nefcisqrtuesmifer amp;nbsp;miferabilis amp;paupamp;cæcusamp;nudus.

Qui uti(^ ut dixi nee fine uefte;néc fine oculisniec fine diuitiis habebatur'»^^Sed ille iniiilMis deâ_ us nofter iUû inuifibilem hoîem in pauptate : in cæcitate : in nuditate effe cerTSBSÎcüTe'fîaTuadei^ dignaturmtab ipfo aura merceturignitu:amp; ueftemalbd qua gloriofiffimeueftiatur:amp; coUyriumj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*'*’

quo recipiat uifum«Habet ergo amp;nbsp;fuos oculos præter iftos carnales quos pot uel amittere uel cu^' tare.Eft amp;nbsp;i uxta fe nudus adeo ut egeat ueftimento:fed miro modo ad mendicûtut ipfc ait dns lo quitur:amp; iiibet illû a fe diuitias comparare.Qiiibus mercibus fi amp;nbsp;nudus amp;nbsp;pauper eft.-uel illd ue ftemnobiliffîmd uelilludaurupurgatuidignemercabiturt'Vndecômercii talispoterit effe îpeiv fa.uidelicet fi aut exterioris hoîs emoluméta trdffoueat:aut ipfis quibus ipfe diues forinfecus uide batur;nóutendoditefcat:oculofq5corpisquibusmödialiö rapiebatur ardore dcfpectu corrupîæ uniuerfitatisobcæcet.Itailleinuifibilishôqui uereutdiximushôeft;amp; incôtemptu huius exte^ riorisattollitur:amp;nuditateueftitur:amp;cæcitateilluminatur. Siclacob Ephraim amp;nbsp;manaffem ne C potum fuojt nó lolû loca uerûctid mérita incorporea cæcitatecernebat.Nam eumilium lofeph fi'

cce ii

-ocr page 582-

PARTIS ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS I

lius:q finis fupra dictos puulos ôfferebat:nec ante pedes fiios cernere t udicaret fenfi t in paictis te ipôfioeiliaetiàqiiæeffentfuturaprofpicere.Sed utilleiterior homo exteiiorem litûfacitfua uita uiùentem:amp;detôntenaturæfuæaniniatittigando:fic rurfum exteriorper corruptelam morti; feras niateriei fuæ ilium li cupiditatibus iliicitis alligarinoccidit.Etcum alternaturæ uideatocaU teriusjtranl’itin uictons unufquifq^ fubftantiam.-utautcàrnalem quo(j fpiritalis ipiritalem fiv is uirtutibus præltet:aut carnalem animam caio uictrix eius efficiat. Denicg cû dominus diluuio ddere humanum genus cogitaret iratus.Non permanebit inquit fpûs meus in hominibus:quogt; Genefis. nbsp;nbsp;nia caro funt:àquia utii^ omnes carne ueftimur:amp; fine dubio in carne non i'umus qui nô fecùdû

* carnem ambuiamus:hincetiam gignitur.ut non femper homo ifto appellationis nomine ceniea \tunNampto uirtutibusfmsaut uitiis amp;nbsp;formasfumit:amp; nomina. Üenicp aitjpropheta. Nolite Pfalm.j,. îûen fient equus amp;nbsp;mulus. S untergo homines qui apud dominum funtequi ôi muli .Et donii; Matt. 7.' j nus ait.Noliteproiicere margaritas ueftras ante porcos.S unt ergo homines amp;porci.Etiteruni ip Matt.10'. fëdômmus.Ecceegomittouosficutouesinmediolùporum.Suntergohominesamp; lupi:amp; ecô M att nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;homines funt ôc oues.Et ait adhuc domi nus Petro.-Pafee oues meas;amp; ipfe pri us:ueni poft

Mattquot;4.* nie:amp;faciamtepifcatoremhominum.Sunthominesamp;pilces.Sed hæ formæ actuum uideivgt; ‘ nbsp;tur effe.-non corporum.Nam corporis noftri certus eft ftatusnit omnium animantium :fed quo^

niam apud deum non de ftatu corporis noftriffed de uitæ meritis i udicamur.-apparet omnem ho minem mente fuafibiipft ftatum nomencj formare.Qiiod u tie^ ex illius quem defcribimus inui fibilishominis.'autculpa.-autuirtutepræftatur.Jpfiusfiquidem uitiumeft.-fi fubiectus paffus fit JJ elle fubieaus.Si contra diuinam difpofitionem fit in dominatu feruitus amp;nbsp;feruitute dominatns.

Sedne uidear(quoniam paululû deiecto uelutparietead ilium inuifibilem hominem diljputa;^ none puenit)corpus 010 deftruere:quod adeo magni eft facramctiiut in hoc ipfo;id eft in noftro fragih amp;nbsp;infirmo dns ueneritmô hoc eginauthocago.ffed illud oftendere tentaui huius exterio^ ris uitâ illius interioris uita côfiftere.Iterû interioris morte defeedere huius de morte ubi,ppinaw uenenû p uitia fuerit:nihil hie iftû de uita.-nifi ab illo irrigatus fuerinnihil teuere alterû i naruraial teru ut dixi autïfectû uitiis.-aut deterfû uirtute tranfire.Igitur qrii iam amp;ubi lîthomoamp; q.d fitho tno breuiter licet oftendi.-quænunc eius hominis uita fit uideamus.Syonifta certe mûdialisquæ mala pro bonis habet:amp; bonapro malis:quâ totus orbis fequitur amp;nbsp;colit:nôbæcafilucriadiuiti.a turn eftmóinfaftigio potentummon iniurifditionis aftu .-nô in pompofitate facundieaiô in iiiri bus P proelia gloriofismon in mercibus prouinciap; mutatione ôi fui pegrinatione crefeentibus: nôïlenodnioformaiüînôiâbitu muneifeinô îhiseftdenicÿoibusquæ uiaemusqiü cûdahæcocà dût:amp; fineiftisbtcetiâiuxta fæculu uiui folet.Sed ilia eft uita ueraïuiu uenerâda:deû nolle time re eius potctiâ:amare pietatc.-mûdû 1 opifice mirari.-iterpcUatorc ptcnereieffe uictu modico ƒ» natu ræ necetîitate ptctû.-uefte uili uF p pudoris rône uF p tpis îiuria côminutû.Sic reilquâ creaturâ nô ex lui copia.'uel p uitali rôneifed padiumeto hui us lucis artigere. Qyicqd ei âpliuseft a maloeft: oem hoiem amare qualï frcmmullû lædered'eruire oîbus:formâ ferui fulh'ere eu diïo.-q nobis præ^ termifteriûqd”iteriusptinetur.-quotidieferuitinmûdo pduccdofolc.-emittcdoluccipluuias iiv fundcdo:tpa uariâdo.-truges uF gignedo uel maturâdo.Nobis ein i totius creaturæ facie uel ubergt; tare deferuitiqm p nobis cûcta gfiauit.Sed ut ad hois officia reuertamunnecdû tegereialereefiirié tc.-fitictc potare:infirmos uifitare.-triftibus codolereimortuos fepeliremihilalid’ fehrequafi fuum: fed oia fua cü hoîbus indicate cóia:ac tue magis fibi uiuere cû ui uere aeftiatur aliisifi bi qj recondete E cûaliiscrediturerogare.Ethæctnadhucexteriorishoisliniamctaptingût.CæteRîillaiterioris ho minis uitai diuinaß; rep; cognitióecófiftinnó qua coelü terræ pte uoluatur.-nóan ptrario curfu fy dera rapiatur.-nó au oceano generet plcitudo lunaris augmctü.-nó au orbe mudi roti'idiras ipfa fult;! fpcdatian quadriforma âgulispminctioribus aftrigat an unus ipe mudus fit:an plures fint.Nani hæc ad aiæ nó tcdüt utilitatc:amp; apud deü ftulta iudicdtur.-fed in illis fanis cogitarióibus.-fi qn ueiv fatur tue uiuit amp;nbsp;pafatur.Quæ fuut aüt iftæ fane cogitatiôesflllæ fine dubio cû mens noftra fui re cordarur auftorisicû illud uelutp quandd refipifeentid fui opificê fuû ueneratur accótuetur : cû eius opera ipfum in eius opibus uifura miratur.-diccte beato Paulo.Inuifibilia enini eius a Œeatu ra mundi per eaquæ facta fût inteUectacófpiciütur;amp;fempiternaquoi^eius uirtus amp;nbsp;diiiinitas: Roma.f. id eft cu lx immenfis uifibilis creaturæ ad uni uerfirate inuifibilis creatoris cxrendimur.‘amp; illii per hæcdum inæftimabilc dicimus æftimamus;cû eins altitudinc per donum fpirituffanfti euokïê^: tesiquoniam ipfe folus nos in ipfum qui ex ipfo eft itromittit oia principia creaturæ furgccis;qud fi facti abipfo dterioresafpicimus;amp; CÛ ea quæ deus fecit quafi faciatadhucintuemur.-müdifj to tam origine trdfeurretes feu antiquiores efficiinur q fimus ætate.Etcû uniuerfa prins q. nos efl'egt; mus eft'eclafint natnram oium tn quafi per nos genitd:dum auftori iferimnrrepuramns.-in qua non utferuiremus.-fedutdnaremnrintranimus. Separat! ntiq^afapîamûdiali qnænninerfaant fortuitisautatomisafcribitdininismeditationibusrnblimati:amp;abillisqniaut niateriam femlt;: perfnifledixerunt:deûlt;5tantumartificemrerûuoluerûtfepari per ipfins adiutoriûiaut qui hæc ipfa pro düs elementa colneru ntiaut per familias deorum per fexus: per ætates p partes .•nelut per plæbê aliquant

-ocr page 583-

DE HOMINEPERFECTO s EVINTERIORI ÊPISTOtA I plæbê aliquam fubieftam fenfibus introdiixenint.-difcreti perfpiritüfanftû:amp; inalriora fiibducri uera uita uiuentes;hoc eft ueram fapieiitiam fapieiites:quoniani ftulticia ifta caret. Recordern ur mundiis ex nihilo a deofaduseft;amp; cp cunóta animalia per deiini uerbo opifice uocata uene;^ tunt quæ a natura nec fuerunt:qm foli ipfi fas eft uocare quænô fiint tanq ea quæ funt.'cp ipfuni hominem cui tanta pofleflio probatur ad imaginem fuam no aliquis Prometheus ex fabula. fed illeconditor uniuerfitaris manu quocj fuame qua pars cius uacaret in nobis:delimo terræ facere dignatus eft:quæ cogitatio ut dixi uita eft animæ:quoniâ hec prima eft ratio ui uendimt cui fe de beat anima non ignoret.Ne alium præter hunc decepta ueneretur ne uitæ fuæ myfteria uelut uitae auftores adoret.-ne in ttn elementa miretur.-ut non digna iudicet quæ fafta credantur cû ille ma^ gis fit admirandus:qui tarn miranda produxit. O quam angufta eft hæc diui na cogitatio. amp;nbsp;q ui tæ plena eft.O qtum ipfum hominem ad omne ftudium probitatis accendit.0 qtum illi maiefta teni fui eómenaat auftoris.cum aliud ille nihil in creatura omni fe præter manu dei formatü effe confiderat.Non terrammon maria.-non coelum.nó deniej fydera tarn munda.tam pura.tam luci da.hominem folu cuiufdam limi amp;nbsp;grauioris amp;nbsp;fordidioris elementa illi formatu effe dextera cu; ins dexteræ palmus coelu menfurat in mcnfura.cuius pugillus terræ fpatia tarn finita iacentis in; cludit.tati fuit ilium fuiffe olim. Videamus tarnen qtum illi præterea applaudeat benignitas créa toris.quæ nó illü de fyderibus effecit:quonià fi effet inde crcatus.'de materiæ potius claritate: q de artificis dignatione polleret:cum minor ipfe cui corporis origine uideretur. Si de coéldÜbus fa;!; ÛUS ad teirarum cultum deduceretur ad terras:cuius effet gloriofus mox futurum dehumo ex;; citatum fyderibus imponiffuum inq deus nofter fuum propriæ uoluit effe quod fumusmihil ma teriæmihil elcmentis.'nihilquibuilibetprincipiis uel magnis uel minimis nos debere. Quæ eufta fi retraftet:amp; in fe mens conuerfaconfideret:ex noftris fi unt moderation amp;nbsp;anguftiora primor; diis. At ubi per contaftü format! manus dei definimus effe quod fuimus. amp;nbsp;in nouam materiae qualitatem l ubiacens opifici fuo per element! conuerfionem clarifican natura eft nouu^ corpo; tis noftr! inter elementa(fi fas eft dici)effecocp!t elemêtum.ftatim omnibus müdi corporibus fub limiores effefti non naturæ fubftantia fed potent!.a creatoris .per quam de fubiacenti æteris créa; tura ortumeft. quod creaturisomnibusimperaret. Denitj fi metallum noftræ carnis Si corporis intuearis:nihilhumilius:nihil uiliusmihilinueniesomni iniurîæ pa(ïïonilt;5fubiectius.Sola terra elenientorucæterorum uidetur ancillaffolain fecunftorum potentias nonfine detrimeto fui fen tit-ueldum uentispuluerulentadifperg!tur:ueldumfluftibushumefaftaabforbetur:ueldum f/ derurnignibuscoftadeuoratur.-uthomoexeafeeffenonmodo gloriari nôquæatifed etiam pof fit erubefcere. At uero fi ftatum noftruni cótemplemur:qin præftantiorem eum cæteris alantibus dum ad fuam imaginem deus informatum inducit.inuenies terram ipfamiid eft feme noftr! coc poris fi quis in ea fenfus eft gaudere potuiffe cp propter nos in quibus imaginem amp;nbsp;fimilitudinê creatoris accepit foelicior fafta fit demutata q fitorta:manus eni dei contigit eanncui us contaftS nbsp;nbsp;nbsp;lt;

fu! caufa dum fieret ipa non meruit.Quid enim hoc ftatu preclariusj' quid poterimus nofle jtib; limiust'Quid tamdiligeterin mcbradigeftut'quidtamdecoreperarticulosLiufiexumf'qtrfd’Hni \ fubliniiter in ora amp;nbsp;oculos exaftürquid ta uocaliter in uerba modulatuc'quid in corde tam ueloci J ter'arffniatör'qd in fenfu ditius^quïd in cogitatione fecretiusj’ quid in fermone effufius f quid in lt;nbsp;, ingenio fortiusfquid in difpofitione inftruftiusfquid in memoria tenaciusfquid in affectu bid; diust'quid in cogitatufubtilius^Vteuidenterappareatqiillumprothoplauftüiamcum omnibus dignitatibus uenuftatum.immoftatum filii fui dei noftr! ad finem fæculorum pro redemptióe noftra uétur! inhoc corpus ornarit. cui paradyfum etiam illoï tempore uelut amoeniffimum pre diumamp;urbanisconuenuftatüamp;rufticis confitumfub legedonatum mortis ille prefeminator inuidit uenenücg fuu decipiendo primorum hominü credulam nouitatem in corpora noftr.a late ter!mmerf!t.amp; ex duabus fubftantiis unicam hominis perfefta^naturam quadd diuifionis dif; cordia diffecauit.ut cü nobis una mens effet:id eft illa qud germanitas animæ amp;nbsp;corporis gigne; bat.aliam uolütatem per uitiatd naturam cótra aïam parabat.Denicp Si apEusait. Video alia lege Ro.yi./ in membris meis repugnanté legi metis meæamp; captiuitatem me in lege peccat!:quæ eft in mebris meis.Etalibi.Carocócupifcitaduerfus fpiritumffpiritusautc aduerfus carnc.Hæc inuicem aduer GaLjquot;. fintur fibi:ut nó quecuncj uultis illa faciatis.Hinc etiam ifte nofter conditor;qui uel mundü pro nobis fecerat.a primis illis hoibus offenfus.-maledicta fuper fingulos prout ctiminis quanti tas exi gebat effudit. Et quis iratus: mox tarnen myfterium noftræ falutis : ut plus pateroftendit. Neeg nbsp;nbsp;G

æquum f uerat alio tempore de falutis noftræ remedio cog!tare:n!fi eo quo mors effet inuenta. S i cut a prudentioribus pr! ma fronte morbi adhibetur medicusuit capite ualitudinis deprehenfo fa; cilius remedium falutare fuccurrat.Nó ergo tunctantum dominus acfiluator nofter promiffus eft: cu clamat Efaias Ecce uirgo in utero condpiet amp;nbsp;pariet filium.Et tunc cû ad abrahd dictu efti Adhoctempusueniam amp;er!tSarefil!us.Namhoceratpeneiamfero. amp;nbsp;tantamilia patriarcha; i-. rum fine fpe mortu! uidebantur.quibus uti«^ uita effe non potuinf! dominum nó fperauerût effe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;® ‘

uenturû;d!cêteapoftolo.Spe enim falui fafti fumus.Spes ein quæ uidetur nó eftfpes.fed quæ fpe „ tatur.Et qfrfpes ec potuit:fi nófuitrepromiffa.;Immo utprlohoiilia fapiétiorolbus beftiis beftia

ccc i i Î

-ocr page 584-

PARTIS ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS 1quot;

moïtcm fapuîtâta oportuit ilium dominum noftrû ueram fapientiâ iam tarnen illo tempore faf (ragiumfapereuitaletqtf amp;fecit:nelt;5defiftitpublicare:ne tanta eius fadura uno ininiid ariete propulfata fine pfidio alicuius lapfui potius q decori generata uideretut finiul ne amp;nbsp;is ualidior ha beretur qui trii opus aliéna: uirtutis obruere potuiflét:qille fi opus fuum quod fuper omnes créa# turasineffabiliterfeduautferuarenonpotinfletautreparare noluiflèt.Détenditinq illefehac itif uidia.Defendit ille nofter conditor amp;nbsp;redemptor pariter*^ fe ôi poflé ôi uelleniôftrauit qm nec uit tus potentiæ defuit uel dignatio pietati.Hæc nobis magis adorandarq» fub ipfa eiToris noftri tenw peftate non fubfiftit:maior($ etiâ dû exacerbatur erupindum ubi pœnam nierebamur fpes redem ptionisoftendituKamp;innautragiiacerbodifcrimine portasfalutisaperiatunut nouo more quac materia fuerat iracundiææfle cœpit origo clæmentiæ. S ic arcana operatione manifeftans tp infir^; mitatemnoftram argumentum fuæ uolueritelfe uirtutis.-qtumcç nosamaret dum inipfum pcc cauimus oft'enderet:quorûobliuifci etiâ poft errata non polfet: immo quosprædofiusredimeret qfedflét.Queretnunchumanacredulitascriminofisuelpriuata ergafculauel publicos carceres: cum manids ferreis amp;nbsp;duris rigida trabe compedibus irata fufpiret:amp; in pœnas multimodasath’ inuentionemlaxetingenia;omnif($ iudex furredi capitis caftitatem proprie metis diferiminepro betalieno.Hocmagisamicusatrodtatiquomagisalienuseftcrimini.Ipfienim folenttruculen#’ ' nbsp;nbsp;nbsp;tiores efle in reostq ui funt a reatu puriores.Hi ftudiofius malefid uel criminoforum côtagia per^

H nbsp;nbsp;fequentesjquominusacnegligentiusfacinorum uitauereconfortia.Omiferos amp;nbsp;omniprædi^

tos cædtate.-qui bonum exornant malo;qui continetitiam fub geftu crudelitatis attollunt:amp; cru; delitatem propiam aliéna infoclicitate commendant. Quando uirtutibus fuis miferorum aftipu; lanturexitumîamp;innocentiæiudicantis noxiorumerudamenta fupplaudunt.Deusauteni no; fter contra omnem fpem contra omnem pene fidem ex diuitiis mifericordiæ fuæ in malo bonuni nadus.-iniracundia generans confirmanfej pietatem peccandi fernenfrudum uoluiteiiadere mi retandi:amp; qui nos propter rranfgreflionem perdere debuiftet propter fuam mifericordiâ reparan; dum eße promifit.Etillotepore quo fupplicia merebamur: argumentum faluationis oftendit? ut intelligere pofl’emus:qtum ualeret præftare non læfusiqui tantum donaret iratus.ln primo er; go homine ut loquebatur ftatim nobis iudiciarium fpoponditauxiliû ; ftatirn debono thefauro bona f d uxit.-ftatim ignotuni ipfis angelis facramentum quod implendum effet in nouiflîmo te pore publicauiC:amp; terreno adæ adam promifit e coclo.Namcum ferpentem pro merito fuo male , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dido fulminaret ;iubet eum terram pro cibo habereffupra uentrem repere:amp; qin mortem illâ ipfe

Geô-J.. nbsp;nbsp;feciffetaddidit.-dicens.Etponam inimidtias inter te amp;nbsp;mulierm amp;nbsp;inter fernen tuum amp;nbsp;femêmit

lieris.Ipfa calcibit caput tuum:amp; tu eius obferuabis calcaneum.Nonne côfiderasfnonne confpids

' quodeidem tuncminabatinchrifto^Aliudenimfemcmulierisnullumprorfusaccipionifiillnd Ga[.4. nbsp;nbsp;nbsp;quodapoftolus ait.Fadum ex muliere tfadum ex carne.Ilkid quod uteuangeliftaait.Iofeph ß

Luce. 3. nbsp;nbsp;' litis putabatur effeffed non eratallud utieg quod uerbum caro radum eft.Nam fi generandi publi

cam iftam amp;nbsp;naturalem drcüfpicimus rationem.femina nonhabent muliercs deniej nulla conci; pitfine uiro. Acperbocquoniam tunc in Adam fernen humanæ generationis effet nangrefftone uitiatum.-femen coclefte promittit:amp; apoftolus fentit non ex corruprione uiri.-fed ex deo.Quod cu caro fieret in muliere : etiam elemcta ilia corporeæ fubftantiæ id eft humoris amp;nbsp;fanguinis in ipfolff Ï bi uafculo.-inquoipfaelementa fira funtnaturaliteraptaret.Mater itaq; domini noftri lefu Chri;

fti.inilia iam tunc mulierepromiffa eft.Hæcinimicitiisoppofitaeft ferpentis.Ponam inquit ini; midtias inter te amp;nbsp;mulierem.-non certe pono dicit.-neadEuam hocpertincre uideretur. Verbum promiffioniseft:quod tranfmittiturinfuturum.Ponam inquit inimidtias inter te rnulicrem. Illam utieg mulierem quæ faluatorem parturietmon quæ generetfratricidam.Ponam inquit ini; midtias inter te amp;mulierem:id eft fufdtabo muliere quæ repudiata facilitate credendi:non folunt tc audiat.'fi aut fuauitatem pomorum pro adoptione monftraueris oculorum .‘aut diis fimilem ef fepromiferisffed etiâ ipfo Gabriele deferente uerbum:rationem de promiffionis exigat nouitatc Euce.J. nbsp;nbsp;nbsp;dicendo.Qttemadmodum erit iftud.-quoniam uirum non cognoui.Illam utiqi quam ad uifio/

nemangelipudoraureustremefecit.Fidei tarnenardoreamp;conftantialabi nefeiam ad inquiren; dam rarionem reddidit audacem.Et quæ aduenientipræftitit de pudore:quodtacuerithæc pro; mittenti de adm iratione nó ceffit. Nam amp;nbsp;follicita de eo quod annundabatur exqtii fiuit-Denieg amp;nbsp;angelus non infidelitatem redarguiriut in Zachariaffed ftatuit de diuinæ operationis nouitate Vbi fupra. dicens.fpirituffan(ftusfuperuenietinte;amp; uirtusaltiffimiobumbrabittibi .Ecceiftud fernen mu;

lieris:quod non per traducem genitalium minifteriorum commixtione fexus utriufqg infundere turinuterum:'edclauftroclaufo indefloratæ uirginitatis inuenireturin utero. Deni«^ rem no; Efa.7. uam plenamq? miraculi nouo uerbo prophetadum promittitexequitur.Eccc uirgq concipiet amp;nbsp;parietfilium.Qiiotidiecertedeprocreandineceffitate mulierumconceptus amp;cernimus amp;nbsp;audi; mus.De nulla tarnen did tur:In utero concepit;:qm fubftantiafuturi hominis fufa per uirum coa lefeitinfocmina.Vterufi^ mulieris non prindpium eft nafeituri homiuisfed depofiti nutrimen; turn .Mariaautemnontamprimaqfolainmtero concepir.-cuius pudoris illibatio cqnceptum ’ ' uterifinedamnûuirginitatisexpreffit:quæfolanobispeperitquodnonaccepit ex nobis dicente . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dno.Vos

-ocr page 585-

DEHOMINEPERFECTO SEVINTERIORI EPISTOLA I

dno. Vos de inferioribus eftis ego de fupcrioribus fum.Quæ Ma mater eft filio eu uirgojfit manV lohan.j. to.Cuiuscôceptionetn ignotanre uirginitate partus agnouit.Quæ fola mulier dicta elhnô concî piendo (id pariendo.Ex bac ergo fernen ^miflum eft niulieris:q uod feefm hominc dominus degt;

Hs nofter eft;qui no infufus eft u tero:fed inuentusæuàgelifta confirmâte : cum dicit de Maria. Iiv Mjtth.l. ïJctaeiïïn utero babes. Ecceamp;abipopræcedcte^jphetiasfermonenôdeuiatqd’fueratnunciatum Virgo in utero cócipiet:fed in niyfterii nouitate fermonis etiam parilitate côcordatæocj ftilo faai hiftoriafignat:quo faciendu denunciat Sc ^pheta Ait Efaias.Virgo in utero concipiet.Mattbæus tefertinuentaeftinuterohabens.Verboipfo^jmiflîonisrefpondet effectus:quänon aliterloquit *^iiangebfta qua uates.-necad exprimenda operis ueritatc inuentæ elocutionis difficultatecófundigt;? t«r. Vbi funtgräinatidrVbi confiliariij'Quæiftosutextra confuetudincloquant icbola ipduxit^ Quæ tam apertefignare nouitate monftrauit doctrina:nóindicantbumanofenfu : qtn nonopus humanü eft quod loquunt. Et cum rem noua nee antea facta fie notât : ut intelligas cum mirabili 'Ope:amp;mirabilcnatumfcitoe(ïefermonc.Repctamusdeni(5fanaasfocminaspatriarcbap::uidea^ mufcjGficdealiquafcriptueft.LegimusdeSara.EtdnsuifttauitSaramficutdixit.Etfecit deus Geug. |Saræficutlocutuseftei:amp;côcepitamp;pepcrit Abrabæfiliû.rnlfaacdiuina beniiiolctia monftratur Gene.zc hisuerbis.Etexaudiuirillûdeusîamp;conecpitRebeccauxoreius.Deni^amp;deiacobuxoribusficpo Gate.zs^ ’ytur.EtconcepitEya:amp;peperitfiliûIacob:amp;c.Denullacerteharufcriptûeftinuteropcepit.Quæ btquiequid cócipiebant extra utep'concipere nô poterât: fedqtn de conuentu uirili cócipere feiw uerant:quibus nó præueniebatfalua uirginitatecöceptus.Sola uero Maria de uteroeócepit: cuir^ referato aditu feniinali claufo uterocócepit.Ad buius cóceptionis feme firefteróeinabimur amp;nbsp;in^ miusdiuinatractauerimus;,pceffitinfigura jjtpeillafniarquasprimogenitabndiftionis uelob p hgatióisobligauit:dicctedno.Omnemafculinuquodaperituuluamfanctüdnouocabit.Quod cft iftud mafculi nu quod aperi t u uluat'cuni oïm focmiuajü u uluas aperia t non puerperii neceükas fed maritalisagnitioï'DeniqgnuIlauirgo dicit poftmaritum:quod nomen claufisuideturfuturis myfter i is conuenire.Et fuperius de Racbel fcripturam babcremonftrauimus. Et exaudiuit illam deus:amp; aperuiteius uuluam:amp; concepit.Noncerte prius dixit concepit:amp;poft aperuiteius uiiluâ fed P ri us aperuit uidelicet ut mari tus apertis uulu æ ianuis uel ut feminaturusagrum paratum fc ’i^biibusintraret.Denic5fubiungit:amp;concepit. Nonitaeçpartit;fediConceptione:irrimo concè^s pdone patefacta eftmec illam parturiendusdum nafcitur:fed qui parturiendum feminaturus fuc ratrefignauit.Etfi iam anteconceptum quippeutconciperetreferataeft.-non eamcerteille qui na ms eft di u poftea potera t referare dum dicit nafeiturus qui etiâ concipi dum effet ilia claufahtö pogt;! imir.Omnemafculinuminquitqd'aperitimluâfanctumdno uocabitur.Quæeftiftarario:quæ necfecfnifenfurnuideturimpletayracobprimi locum fratrisfraudulenterinuadinnecordinepro hibeturmecdolofitate damnat lofeph filii per auum præpoftera fcifm nafeendi gradû benedictio;; nefignanturmeccæcitaseratfuturaprofpicientis.-necmonitorfiliusdexterâparctisquae pinguio;? Gcne.97. risbcncdictionisfuccominoremirrigabatinflexit.Quæomniautilt;5funtcôtraria:n putamuside Gene.42. bis dictum efle.Omnemafculinum qlt;f aperituuluamçp qui de uirili feminenafciturexfœminis Sedqmaliudinteriushabetillafnîa.Ideoiftiufmodiprimitiuibndictiones amp;ceduntamp;perdunr. leffefilius Dauid non primusaut fecudus auttertius.ffed omnium ultimus ungitur a propheta:amp; defpicahiliorcunctiseligiturinregem.Necilli primo autfedo contraDauid fententiam legis de primitiuispromulgata blanditut:quiaiudicaffetuticçmaximos:fi ab bismatrumuuluas mentir niffet apcriri:qn hoc uticj aut i nqua dicimus impletum quod utieg nô poteratnon impleri.Quæ eftifta cuius uuluamfoedus referatmon marituss'quæ uirgoconcipitj’quæ non utconciperet uirgt; go effedefiikNoncerteilla dequa feripturadicit.Cognouit Adam uxorem fuam amp;nbsp;peperitei filt um.Sedilladequaeuangeliftafignatamp;noncognouiteamlofepb.donecpeperitfilium.Igiturin Gene.4. Mariahoefine dubitationeperfectûeft:cuiusuuluânondcfloratio uirginitatis aperuit.-neepariJ tus effufus fed partus effufio : quæ uirgo peperi t : quae uirgo concepit.-quæ prius mater facta eft tnaritata.Dehaç iftud mafeulinum quoduerefanctum uocandum effet exiit.'quiq^ uuluam fecu dum promiffionem partus editusmon fecundum confuetudinemnaturainiç communem.'dum concipitur uiri femine referauit.S ed quoniam di ui tes dei fenfus uelociter explicate non poffumus ^intis in feripturarum molibus ad unam fpeciem opponentibusmt laxari fitfacilius qgt; euadi:quâ do omnis feriptura cunftorum fenfuum u nus trames fit.-quem inhumanofermone decurrere qs tialebitfNecfi angelicas pennas mortalium linguisfpiritusafcribat.Rediread propofitum conue hominem nonhaberet.-eunicp iam ingeflum effeferpenti quem in utero uirginisdei fpiritusmon nuterialisgeneraflethumor,Denilt;5quodfequiturmaioremab homineuirginis promittit effe^ tt}imdicendo.rpfatuumcalcabitcaput:quisambigitqgt;præterdominumnoftrumcaputferpctis Gene.jj oco calcauit.îpfeem foinsfupdracoes amp;nbsp;komióes abulauit.Ipfecaptiuâ duxircaptinitarc. Nâ qcf lequitur.Et tu ei us obferuabis calcaneum:aaquetn ali um aedimus pertinere. Calcaneus quidê

ccc iiii

-ocr page 586-

Mat.4.


ps-IIS.

Ps.5?.


ps.zz.


I.Cor.iy.


PhiF.i;

Matt.ie*.


Matt. 13. lohan. 18. |.Cor.z.

Z.Co^-.3.


^•'ARTrS III


TRACTATVS I


pats extrema ueftigii.Etdns poft iohânisbaptifmû poft dieft qdraginta ieiuniû.:cû ab eode ferpete têtat tertiæ illius dolofitatis iâ uiftor exclamat. Vade retro poft me lathaiia.Quid aliud nifi a tergo pofitû uel relift um iubet fu um obferuare calcaneumrH æc fupra dixi:amp; inde ad hoc nos ipfa dedu xit oratioîcp homo ille interior cû cogitât non i n hoc mûdo:fed fupra ipfum mundum cû illo opî fice return ac fuo niuere uidetur :dicente Dauid.ß eati qui fautant teftimonia eiusait pene hoc fit (fifaseftdici)deumfieri:diuinameditariillumdominumnoftrûfalutisnoftræiam tùc prodidif îe myfterium.Vnde amp;nbsp;in pfalmis ainlncipitelibri feriptû eft de me.Caputlibri eft geneieos .-q in omnis feriptura unus eft L ber: amp;nbsp;unus de quo faiptum eft deus amp;nbsp;iftam promiflionem ipfo eile ui dënius in capite : amp;nbsp;caput uitæ noftræ fpes eft amp;nbsp;ideo caput uitalislibri fpes fafta per deum. Ilium in$ut fæpediximusconditoremfenefcenceiammundo:quodinprima mundi ætate pmiferat præftitiiTe .Vndeppheta ait. Virga tua amp;baculus tuns ipa me confolatafunt.Virga mater eft do; mini: ex qua baculus ifte:feflb iam pa ætatem mundo:qui eum fuftentaret exiit.illum ergo in uir ginis utaum delapfum:ut redemptionisnoftræ totam hyftoriam raexamus partu :effectu homî nem fe exhibuiffe pro homine:amp; creaturam fuam fe de creatore fecifle.Illuni formam ferui accepif fe:fed fe exinanifïe poteftatis uolûtate non natura deitati s :per quam nô poterat non effe qd” fuerat Ilium maledifta pro falutaribus meruifle miraculis.Illum fputa.-illû palmas : illû coronam fpineâ: ilium poftremoaucemfuiflepapelTum:illuminfernapenetrafte:illumtertia die refurrexiffe in id corpus quodcruci fuaataffixum:illû hominc poft morte deum uiuum cœlum petifle uiftorem; fedae ad dexterâ dei.-uenturum fuo tpead indicium faciendum .-ilium fpiritu dei per fanftoft fuo rumoraquotidiecelebrari.Hæccogitafleuixiireeft:hæccogitatiopaftusanimæ eft:in hæc relabi uelrecurrerecum dnoiungi eftamp; cû ipfo per hæchumiliari eft:cum ipfo pati cum ipo moriamp;cum ipfo etiam fufeitari. Quid dicam de ipfa refurreftionerin qua cum irrideamur a gentibus non fe^ paramur a Chrifto.-licet amp;nbsp;multi q fechriftianosdicantrefurreftionccarnis excludant. Sedfic fint illi finecorpore:quibus forte conceditur(fi faseft dici)aliter'reprefentari dno:qgt;dominusremeauit ad pattern .-nos ut aedimus amp;nbsp;loquamur.Qiiid inqi hac cogitatione latiusrQuid hac ipe efle pogt; terit aefti usffixunuç magis in noftris animis inherae debet.-nqs aliquâdo cum hinc exierimus ad corpora noftra efferedituros:amp; animæiterum amp;nbsp;corporis diuottium coniugaturos : non idagerc ut nihil fimusoino:fed ut meliores per dei fpiritum reformemur.-qtn iam hic dnm id pignus nogt;’ bis pmififleaccepimus .Ethoc corpus quodinnaturacaducûeft:amp;meritopriftinæ tranfgteflîôis grauatum amp;nbsp;malediftione diuina fertur ad tarant ibit.Rurfum poft multa tpa:id eft in finem fx culorum ; cum minimaparsfauillæ fint :aut forteiâ nulla ab eadem tara quæ ilium corrum/gt; pit in nihilum.-Quoniam ipa liberanda eft a feruitute corruptionis in integram membrorum fuo rum folliditatem:amp; in ftatum pulchritudinisdecoremcç renouâdum. Qiiem talis cogitatio non cum admiratione deleftatj' teliquas in$ corporum noftrorumautnullas aut minimas certe amp;quafiquantulafcun(^amp; tamcfordidasamp;animinun$finehorrote infpeftasinfuum itaum hominc:nôutPythagorasmentiens amp;deliransde Euphorbioeffe credatur:fedimpropriumfugt;^ um corpus amp;nbsp;nomen paofla:perneruos:peruenas:per cunfta uitalianó modoartuatum:uerum etiamarticulatumrecôpaginandum.Hocautc nôeftangul^um cum omnium uel frugu uel ftir; piumfeminamaioraamp;pulchrioraingraminibusredeant:$ quæinterra.-uelab hominibus fata funt uel fua fponte ceciderût.Quis nô femete ifta(ut ita dixeri Jlaetur q nos meliores $ accepat red detfDicentcapFo.Refurreftio mortuorû feminat incorruptôe furgetaûtucorruptiôe.Quæ poftef fiopræfentiumhuicfpei poteritcomparari Autquideritaliudquodadcontemptum mortis at; tollat $ hæc méditatio diuinis promiffionibusamp; prophetarû uocibus excitatat'Quid tale Theom brotusambrachiota in platonis libro difputantedidicerat:qui homicida fui eflenontimuinac fe altüTimo præcepitauit e muro.-dum amp;nbsp;nullum poft morte autumaret efle iudici urn : amp;nbsp;fine diferi mine meritorumaliquoomnes animas poftcorpora:æqualiterferri arbitrareturadcodum:quod adeo omnes pro uero tenuaunt:amp; ficomnes illos fæculi fapientes una nebulahuius aroris inuol uit:utamp;ipfelaudabilistam utputant doftor Socrateshomicidamipfumfepriuatim:ne public ce occideretur occiderit. Aliud longebeatus apoftolus præmeditatum habebat amp;nbsp;cognitum : qui non ab hominibus fed per reuelationem domini noftri iefu chrifti.-quod docebataccepat.-necacha demiæ nemorofæobfeuris teftus umbraculis:fed calcfti illuftratus lumine:nec inluuo aliquo lit teratorio inter puaulos ofeitantes.-fed in tertio coclo inter angelos corufeantes imbutus in contem ptum uitæ præfentis exclamat.Mihi uiuere Chriftus eft:amp; mori lucrum .Noncertemurûde quo fepræcipitetad mortem.-fed Chriftum dominum:per quern hoc mortaleabimmortalinte abfor beatur inquirir.Etenim intelligiffluaum efle mori cum fit uita futura cum Chrifto. Sine domi; no autem nihil.prodeft etiam fi totum mundum luaetur.-animeautem fuæ detrimetum efle paf furum. Credebat igitur uir ille uas eleftióis fe per Chriftum dominum noftrum dehac terra quæ nun$ fine ufura reddit quod accepir.Sed alia minore:alia plærumi^ maiore cum foenore uttrige fimum amp;nbsp;fexagefimum amp;nbsp;centefimum domino ipfoin euangelio germinaquæ plantauerat fic legente. De qua terra etiam ueritas quam Pilatus ignorabanquam nemo utiej prinftpum huius fæculi uidit. Si enimcogiiouiflènt^nun^ dominum glorie aucifixiflent. De ipfainqi fe apofto;

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lustranfformatuin


-ocr page 587-

DE HOMINEPERFECTO SEVINTERIORI EPISTOLA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

lus trâfformatum corpori claritaris dni in lucenria membra re^mrum ait.Per falomoncm quo^ Sapîeu.’.

9 iftud fapieiîtia ^mittente:cuni dicir.-Fulgebimtiufti: amp;i tnnö’ Icintillæ in ariindineto difcurrct■ ideo in hancnocem.'Mihi uiuerechriftus eftfecnruserupit:in qnauticjquæfueriintmérita uigt; ftnra funt:qui longe ut ignoraueruntâta amp;nbsp;ignorabuntur.-nûc fi uidetur qgt;fententia ilia Solomo 4^ nica^jmiferitinqiiiramus.-Fulgebuntiufti.'ôt tan^fcintillæinarundineto difcurrent. Quideft ® ut quibus flammarum claritas côdonatur his humilis locus ubi difcurrant amp;nbsp;abieftus ofièratur nonloci defpeftu decrefcere uideant:qui corporum luce aeueruntj' Quid eft inq’ quodaftris per ariindineta côparati olitabût amp;nbsp;infyderii forma fulgoris ftirpes terrarum miferrimaspermeabûu* cumlongeincongruemifceantur.-uelfulgoresarundinetisaielarundineta fulgoribus. Animadjf Uwte oro te diuini uerba myfterii:cui ut non de bobus.-ita nec de arundineto cura eft:aur in refurgt;; teftione arundineta quid faciunt.-nilï q nos per omniû formas uel pecudum uf ftirpnjûilaborac oftendere. Ac per hoc ut apoftolus ait pro nobis cunfta faipta funt .Intellige per arundineti mi^gL Ues infidèles homines amp;nbsp;incredulos demonftrari.Eorumtj corpora fuperf icie grata amp;nbsp;inter! us caf, .

uirtutibus:quæ ubi primum fpiritus uanitatis infiaretfibyla ferpentis.imittent:amp; fonos,pprios ' uiperarum .pgenies obfequant.Scintillæ inquit in arundineto.fanfti ergo inter peccatores : quo^ uiam non omnis caro eadem caro in arundineto ait:id eft uacua luce corporea;amp; alienis arfura f ul goribus.-quibus faniftornm claritas futura pro poena eft .-quoniam deus ignis cófumens eft;amp; iu^ fti inimaginem deitatis aduenient.Fecitenim deus hominem ad imagincm fuamficut ilium: amp;nbsp;3poftolusteftaturcrederefe:qHodillifimiÜsfitfuturusneceflarie.Sienim fimilisdeofuitcumfa^ i.Iohan.;. dus eft:amp; fimilis futurus eft cum refurget.-qm quicquid nunc in nobis diftiniile uidetur auöori:

•d omni uitio tranfgrefl'ionis imprelTum eft:amp; uitam ueritatis forma artifex mendacioru ftrumo fisaftibns deformauit:fuamlt;5 prauitatc noftris etia' mcbris:dum metes corrupitafcribitquæ per Kfurreftionisgloriam maleadieftam uel imminuta dilucnt:amp; idfolumquodauftorcreru tangt;:

in fpeculo reddatemicabit:utinterpellator opus fuum fedoleat perdidifte:amp; homo tandê fe in/ ttgrum eCTe glorietur:nó tame hocomnes ut iam diximus:fed iufti trii in luce erimus : qtn omnes quidemrefurgemus.-fednôocsimmutabimur.-dilcretionememfacietpfonarûdiuerfirasmeritQ/ tum.Nam amp;nbsp;li interipos fanftos eritaliqua deopationediftantia .-dicente apoftolo:ftella_m a fteU |.CorIn4y la difterre in claritate.-quam diuerfitatem uf de ïpiis uF de pctóribus fentiemus : quoru alii I iudicio alii ifanftoii: confilio refurgut.Qui amp;nbsp;firefurgâtrefurrediôisipfius tcporefegregant quidde ay til format^ dicemusfquæ ut mihi uidetur non uefte aliqua textili neij mulieru elaborata penfis: fed fuis meritis amp;nbsp;orationibus eritinuenta.-beato lohannehocin reuelatione monftranteiqui fan/ Apocajp. ftos ait idutos bylfinum fe uidifle. Et ne forte fub tegmina byfli ni ut ftami na q uæramus: amp;nbsp;mate riales uel corruptibileac fiuxum aliqd exerceri in codeftibusopinaremunfubdidit: byfl'inü autiu/, ftificatiöes fandoß: funt. Tune ergo ut intelligo in Tupficie corporis noftri uenient.-quæ nunc funt‘ tefta fub corpore.Tunc unictiicj miferorö confeientia fua ueftis fiet : Tuneeaquæ defundamen/ to illo quale aliud nonpoteft poni ab uno quoij fuperædificatafunt præminebmu:aut mercedemt accipiet qui manfura conftituit:aut detrimentum patiatur qui arfura conftruxit. lam quid illa cö memorem quæ fequunttquæ tota fanftorum funt:carnc fine terra:corpus fine doloris fenfu: ani/ mamfinenîetu;uitamfinefine:ætatcnifinetempore:lucemfinenofte:beatitudinemfinefine.Vi |,Cojin.n\ debohominem amp;nbsp;inhomine deum.-quoniam deusomniain omnibus eft.Totum quicquidnfic \ impoflibilehominicernitunid tum fieri per munificentiam perpetui régis uelare amp;nbsp;reuelare.'li/ quefcereacrefolidare.'eumqjfieri quem amp;intraread difcipulosconcreta amp;nbsp;corporeaparietum ual uarumep iion fenferunt:amp; difeipuli tarnen ftare omnes fe intus afpexerunt:amp; omnia quæ fine hoc corporedeifpiritusfouebat.-corpuscumdeifpiritueftefadurum.Satiarideleftioneharum cogi/ ’ P tationam chriftianitas non poteft.Hæc illi requies.-hocobleftamentum eft:hæc uoluptas.-hæ deli/ tiæ ire mente in federn dei:ubicßfibi locum amp;nbsp;partem fedisnonfua præfumptione : fed diuinita/ lispollicitationeufurpare.Nechocilli arduum uideturpoftqiam ibiin Chrifto domino fuum eflehominemrecognofcit.Vendicatfibi æquum iusde cognitione per deum carnis affumptæ: quoniamdecarneeiusfumusiamp;deoflibuseius.lpfeenimeftcaputcorporisecdefiæ.'ipfe princi/ - « piumomnisprincipatus:amp; poteftatumeuangelizanteficapoftolo.Exquototumcorpus compa Conz» dum amp;nbsp;produdum per coniundionem:amp; copulatum crefeit in augmentum dei.Quid ergo uc/ turum iudicium amp;nbsp;diem domini piis optabilem amp;nbsp;i mpiis fugiendumc'Quid iHud igneum dilu/ Ilium non aquarum fumante terratfugiente mari:coclo in libri fpeciem complicato loquar f Tri/ fticiahæcdiuitibusfæculiifedexpedandapauperibus Chrifti:proquibusin pfalmo dominus fu/ fpiratdicens.Proptcr miferiam inopum amp;nbsp;gemitum pauperum nuncexurgam.Quid tribunal il Iudex maieftateiudicanris immennimiamp;duodecim fcdibusadorandumrtan$ datam filiopote ftatemut iniudicandohabeatetiamangelorum fubfta'tiasquafi eorum creator addii^s diccte apoftolo.Nefcitisqin amp;nbsp;angelosiudicabimusfamp;quideritquod nömancipadumiyefle credaf: I.Cor.i^» cui amp;nbsp;fpiritalis illa nequitiarum natura fubiacenda eftf Qiiid ergo tue facict qui nûcinhonoribus gloriant.Qiü perterribilespræfeduras:amp; fafcesiamp;æternos utæftimâtcôfulatusideo feeóparare ni tuntiirrapinanon natiitarQuidfacietqui côiungitdomû ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cûdis

-ocr page 588-

PARTIS lil nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS I

quibus ftngebat hicinde Hmitibus fraftis.'ttiótes flumina mariacj tranfilics:^tutti ad ipiw pertinet unam iiult pofleflïonc eflèiquæ cómunis omniü terra eftânfatiabili cnpiditate latitiidinc immen fi orbis excaiens in Alexandri macedonis anxietatcamp; in numerabiles epicureorum mundos difiu , ditur:acquifitif£5 per auiditatc mundi hiiius anguftiisdn alium credulus non æftimata j)prii cor poris podibilitate accenditur:autumans paflïirum fe dânum effe de iure:ü fidem non adhibuent de furore.Quid hi facicnt qui tanq correptores morû dni familiam attcntiuS caftigatiufcg uiucfc aut in ue(Hs humili colore:aut in cibi arida parcitate:aut in uigiliarum non ocdofa fobrietate:ue# lut aut Idumentis moUioribus delicatannaut æpulis copiofioribus faginatam:aut thoris calidio; tibusofcitantem diuelluntac uexant:nefcientes cp in fanctis dei martyribus confeflbribuftp oculi ciuspupillaferiatur.Peribuntfinedubio:peribunrin illadieomnescogitatioueseorum:neceos apud tribunal illud Licinius Craffus defender aut. M .Antoni us:aut iftis eloquctior T ulli us:quo nia omnis tuncfæculi lingua obmutefcet.amp; Cola erit in rufticulis fuis facunda iufticia: quæ infaw tium fecit ora diferta amp;nbsp;mutorum linguas nouuni foluit in canticum.coeleftemqg fibi harmoniâ per fui mifericordiam de fuis ouiculis acquifiuit. Adcuius gloriam celebrandamxtiam fi hornig num ftudia ceffaueri nt:in confufione generis humani lapides clamaturi elfe monfl-rant: S ed quo ego a materia propofita:uelut mortali um improbitatem increpaturus exceffiramp; uniformis niali tand publicus accufatot mundanis uitiis dum mealiquorum miferennon peperci:cum Si d iudi candi tempus eflet:lapidem tarnen mittete fuper adulteram non auderem.Et fi ad innocenos iu;^ _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicium purioris confcientiæ me armaret auftoritas:tempus tarnen expectare docebâ docente apo#

|.vot.4* nbsp;nbsp;ftolo:qui fanctis non indicium fuftulit:fed diftulit. Ait enim.Nolite indicate ante tempus. Illud

nempe refnrrectionis tempus innnens expectandnm quo per incorruptionisgloriam rediuiua ca ro mirando alfiftet iudici:deæternitateiammanenteconfcientia:cumabfiftet formidode lapfu non trepidabit tune in alium ferre fententianneum de fe meruerit elfe fecnrus.Cæternm nunccu# Cal.i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fta funt dubia cnnda mntabunda dicente apoftolo.Côfiderans teipfum ne amp;nbsp;tu tenteris.-qui aliû

utieg ftatns tui nefcius;facileiudicas deruina.Quid amp;nbsp;fi miferisfiduciam amp;nbsp;beatis deusdatpre## niia: potins fanctorumâdeft-ueralandamus qimpronidi autintempeftiui uelde confcientiaucl de tempore denotemnr.Redeamus ergo ad illas fanrtorum nobiliffimas amp;nbsp;Ixtiflimas cogitatio# nesmam nihil latins eft q mottalem de prortuITa lîbi hæreditatetnedftari.llîum qnidem quem di ximus:ante oculos colocemus.Quandoquidem fecurius eft uere celebrare;q miferanda cnlparedi uerefoelicia fine peccatornm nonpoffunt infoelicitatenarrari.Cernamusutic5(ntconftituinuis dei fanctos cum facibus per omnia uolitate amp;nbsp;corufcintibus ad uindiftam dextris ancipites gladi# osftringere.Hæcenimeftgtoria fanctornmdei.-hæcinhocfæculo defpicabilis militia hæc lingu# is omniû indetraftióibus diflipata.H ic tune patientiæ noftræ frnctus.-hæc fnfferentiæ mcrces erit Hæc præmia pro nomine blafphematorum lubiedam fibi habere omnem anima fuperbâ.'amp;wni extoUentem hominem ; potentiffimos quondam reges mundi:amp; toto odoratos orbe cum nuiu’ cisfetreiscompedibüfcj fiftendos:nobilefiç eorumimmanium ponderacathenarum collo Si cer nicibus fuftinentes:ante fulgorem illius augufti tribunalis;his quos aliquando contempferant;de fpexeraiat:irriferintoflerendos.Mutata enim nice uthocfæcnlumlautorum fit:alindfuturûcre # dere miferornm. Ve etn diuitibnscquoniâ perceperunt confolationc fuam.-fed illfs diniubus qbus dicendum erit.Efuriui:amp; nondediftis mihi manducare.Sitiui.amp; non potaftis me.IIlis nrifjdiui# Mat-zp nbsp;nbsp;tibns: qui de iniufto mâmonæ amicos facere noluernnt qui medirati funt in cogitationibus fuis

exuberante frnctmquo neminc refrigcrabant:noua l'menfis fructibus receptacula moliri.-qui nbi î craftinum comederct ignorabât.Anima cop^ eo tempore expoftnlabatnr:fub nna tn nocte una fo licitudine occupata cum thefanrizare nô ceffaueri ntmec defoffis innigilare opibus omiferint.Hîc-lazarus pauper:cu eo patriarcha qui peregrinus uixit in mundo lætat i cubili fno. At dines econtra in æternis flagrat incendiis;amp; omni expoliatns dignitate at*^ fubftantiadefpecti; quondam ino## pis dininum implorât anxilium:einf(5 uel minimo exoptat digitulo contingircuius egeftatem in ter optimas dapes fnas:amp; copiofa’côuinia micis quidem de menfa decidentibus non fuftentabat. Cum ita^ preferiptum indicium per nosndeft per fanctos eft celcbrandnm nobis nindiftainna # tiones Si in populos eft donata. Quodeum co^tatunquæ in nobis mcsî'quis ardoranimi qnod defiderinmfnturorumr'quisprefentiumcontemptnstfaciliusfentiriqdicipoteft.Antquiseftq non ad ifta fefti nans diffoluifle cupiat:amp; effecum Chrifto.''A ut quid magnum eft fi pro tantis ac talibus bonis mors contemnatnr:pro qnibus etîam hæc uita contemnenda eft : qnoniam pro his qui perdiderit animam fuam falnat illam. At ecótra:qui hic faluauerit animam fuam perdet earn EtenimcumPlaericginhocmundouelntfurialibusflammisitafint animi ambitionefnccenfi; ut non opibus conditis : nec patrimoniis nec ipfis quoque filiis partant ; qnos etiam de auatitia accuîati opponereconfnenenint : dum prefeauras confularitatefiç mercentur quas poteftates amp;nbsp;mors adimit:amp;fnccefforexclndit:quæ dementia eft nonea potins impenfisomnibnsamp;detri## mento nitæipfius comparareiquaepromoros faciant ueldenitææternitatefecnros:ueldciu## dicii’perpétua dignitate gloriofos t* Tempus admonet :amp; locusipfefuggerit:necmareria ui## detur aliéna ; quoniam de meritis coepimus tractate fanctorum : ut infoeliciffimæ infoe## licitads

-ocr page 589-

DE HOMINEPERFECTO


EPISTOLA I

Ircitaiis blafphemias 4iluamus:quæad liane uidetnr fpedem pcrrincre.Extiteruntenim qui iiiitti S fgregias amp;nbsp;cocleftes per fanftorum reliquias iam uti^ prope nodns temporibus opérantes ma lueriint detraftione mordete ; q ueneratione fiifcipererantiquum illiid ueneniim in dei famulos iudaicæinfidelitatis euomentes:quod illi quondä itj ipfum dnm uiperinislinguis mortiferis fi bilis effuderunt dicentes.In qua poteftate hoc facis amp;nbsp;qs dedit tibi hanepoteftate. Recitabant na^ nobisiuvtapofitis:qiiædiuinisôebeatifiîmisGeriiafioamp; Protafioinfidelitas ftulta loquebatur* Qyos dum pape Ambrofio aliquid decerpere machinantur.-uiolare facrilegis fermonibus non ti^ tnebaiu:hoc modo tationc miraculorum cöqiiirentes. Quid eil iftud cp ex eo (p martyres funt uit tutum dona merueruntr'C ur tarn tarde quod iampridc illis côceflii m eft excrceturc'Aut fi ea tem^ pdlate cum padî funt.-non oftenderunt:qtn nec operati funt.-quid eft hoc quod modo indent ofte derer Autillos maiores reuelatione Anibrofiusfecit:qdignatio martyriir'Agnofdtis ne aliis licet Herbis ita mendaciter quod de dno didimus martyribus ingeftumrln qua poteftate hoc facis amp;nbsp;quistibi banc dedit poteftatemj'Tepida ut arbitrer confolatio:amp;deliuore «nerata quæterCjyjjfç^j; andiuinum fit.-quod uidesefle diuinum:amp; rationc pofcetecûcredercfitneceflc.Etcum apoftolus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

dicat.CharitasoIacrcdit:quis dubitat:lt;p finecharitaredei funt:qui fidem tantis non applicuere üirtutibusrNegataûtfidem qui quafi tentatorinquirit.Vnde hæc poteftasfquafi non manifeftû fit in ea fanftos martyres nunc in fpiritu miracula facere.-in quapoteftate aduerfarios fuos prius in carne amp;nbsp;inpaflioneuicerunt.Conferamuspedemcontraiftosfli dicifaseft)filiosiudæo^: amp;nbsp;utnu pereorumparentennideftiudæûquifeinfacrilegioprudentemnimium putabat dono deitatis * oppreflimusâta amp;nbsp;banc fub chriftianonoieblafphemiap;fobolem deftruanius per eum qui dixit, p. Perdamfapicntiâfapientum:amp;prudentiâprudentureprobabo:utamp;nos in triûpho gemino pet*““’*'* Hominûgloriemur:amp;illiagnofcantintcnigentiâreilt;’diuinarûinfidecatholica:nôinfapictiafæcii liconftitutâ.-monêtedno.Nifi credideritis:nóint£lligetis.Vtmanifeftiuscóftet:amp; fidelibus patere infidelitatis obfcura:amp; ab infidelibus fidelitatis etia' plana nô cerni.Forfitam quæras pro tua follî citudine amp;nbsp;uigilantia diligentiaqj uitali;quæfuerit ilia quæftio in qua tropheu nobis dns de falfo ifraelitadonauitî'referaj'nec tacebo:qtnhisrebuspaginâribîamasextendi.Etfienim non oôgruc iiecdumprioribusabfolutisaliacoeptauideanf interferi.-tnprotemaloaliquaetiânon fuoordw neloqui.-qtuismihimodoorationibusdonatapræterire.Quidamdeinimicisaucischrifti inteC . T familiäres dei :amp; quidc doftores de fcâdalo illo gentis fuæ qcf in dnm nrm fufceperût.Tpiri tu blafs? phemiæ dfim pulfans ^tulit excpla de lege.Et ut quondâ pater eins homicidain pi nna tcpli domî «uni tentans:quod de ipo,pmiflum effet in lege improbus prædicabatâta hic ne aut minus doftæ perfidiæ uideret : aut nudumpateretfinemaiori auftoritatemendadum.Plura ait miracula pto^ pheta nofter fecit Hælifeus:q dominus uefter Chriftus.Nam cum pro magno Lazarum de mor^i te in lucem reuocatum effereferatisiquid amplius diccre poteriris q a uiuo mortuürcfufcitatumf^ Profero quodueruelfeeriâ ueftracófeffioneccnfetur.Helifeusenim nofteriam mortuus; appofi/■*’ nbsp;nbsp;’ *

tisonibuseius:mortuum(quem iuxtacorpuseiuspirataruni fugics aduentûfupremiofficii de^ ferens munus turba proiecerat) exanimis animauit:amp; defrigidis offibus atop exangui corpore alie numcadaueruitalicaloreperfudit:necquodbabuitdedit.Sedalii:quod ipfe tune non habebanin dulfit.Hoccredo uobismaiuscæterisuirtutibusuideatunmortuuminauresuitales :remiffumef fe per mortuum.Et eo tepore quod ipfe effet naturali legeconftrictus alteri legem foluiffe naturae. Hoc fi præftat cunftis operationibus.-cur hic potior nonhabeatur: quem tarnen prophetam in do minum confitemunauefi uelfimilehuicaliquid noftis dicitenn amp;nbsp;honore præcellat:qui fueric meritouirtutisexcellctior.Obftupuereadhæcdi«fta4)ceresnoftri;amp;nulIumreferentesrefponfum: nec quod telumrepercuterenpducentespenefubfugainaniaduerfariimachinaâutiliop arietecoj? ciderunnadeoutillequi ^iludium omniuntaiunteffedebuiffenetiâuiftorisgloriam fine certa;? mine reportaret. Quod ubi mihi eft nunciatum:ingemui:tantam nobis ineflenegligentiâ : utnec uenitatem poffimusaftrucre:cum alii ualeantinculcarepro ueritatemcndacium.Rogatocp domî noqm nihiliioftrueft;utfuisarmafuggereret:quoeiusignauiæaufereturopprobrium. Cedomî bi inqi iftum magniloquum dicentê ubia noftra a nobis funt:quis nofter dns eftrProferam pro^ feftopereum.’quidifperdit linguammagniloquâ.-utintelligâtdnofamulumnonæqiiandum* Licetipfi noluerint iudæi pphetas ueteresnulla miraculapropriisedidiffe uirtutibus. Dénicpipfe Helifæuscumfpiritu magiftribæreditatusuelut infolentior donorum remuneratione ueniffeti feindere tarne aquas nifi fub dei inucKationenonpotuit.S ed fateor ipfius hancquæpropofita eft interim fniffe uirtutem.-utmaior gloria noftræ fidei fitffi tentatoremetiam dumereaimus opprik mamus.QindaisdominiblafphematorfHelifeusinquitipfemortuus alium mortuum contai ffu fui corporis fufcitauit hoc loco plene ut in omnibus domino fuo prophetæ uirtus affurgatt quæindominolefuchriftocumfepulchrum eiuslapidibus infideliias ueftramuniret .-lapidem militesobfidcrent credo nec refurreftio eius idoneis teftibusindigeret. Nam refurrefturum lï uolebatiscredere noueratis. Subitoenimilleinfernisterræcardinibusconcuffis cûftupore mili^ turn amp;nbsp;ruina faxortmo aliû aliqueffedfe fufcitauit inlucem.Helifæi hæc ,ppria dona fi fuiffent;fiÿ bï date maluiffetmec pftare alii poterat:quo idigeret fibi.Deni^ hoc mai us effe ueftri etiam prodi/ Matt, js ƒ *

-ocr page 590-

PARTIS lU ....... TRACT AT VS - 1

deiuntmaiores:duni dnm in crucc deride rent dicentes. Alios faluos fccit.fcipfum falnum fadat defcendatdecriice:amp;credimusei:ueftroriim ergofententiauincinius.Vcftripromiferûtfe credi turoseflèdi preEftitiffetfibi:quodaliispræftare cófueuiflet.Curnóaeditis^qiiod efle præftantius Iohängt; IO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;negatisf Nemo certç h anc habuit poteftaté.Deni^ amp;nbsp;dns dicit de anima fiia:Poteftatc habeo

ponenm eam:amp; poteftatc habeo refumendi eam.Recenfe fuperbas maiorü nioriim imagines: ëi patriarcharum retexe uirtutes:amp; inueni quis talem habeatpoteftatem.Quare non ei credä qgt; pof fitliberareanimam meam:qui potiiit amp;, fuamrPlura difturo:fuggeflitrecordatio iiolumen ae^ fcere:amp; ideo ciirfum huius qua^ionis eflereuocandum. Quoniam adhiic prior ilia aftat in ianu isîcni æque fua fpacia amp;nbsp;fi habenis reftriftioribus rn adhuc illibata debentur.Et uere non fuerunt neceffarioin hac parte multadicenda.me illecrefceret.Si tarnen magnum protulifle aliquid pu taretfe:quodquæreretprolixadifputatiôeuictoriâ;cuiusnôfapientiam:quænulla into erat fed fuperbiam:quæ abundat infregimus. Repudiato uero ifto ifraelita:uel ne pngnam fefefecifle glo tîaretur:quando quidem quæ diximus ad inftruftiôem noftrorum potius : qadillorû certamen confliâumç protulimus:qui non tune uult credere cum uindtur.Ne autem fandû dare canibiis ïmpudenter autdedi(re:amp; margaritas porcis fparfiffeiudicemur :reuertendum eft illuc:unde ad iftum locum pene præcifis fenfuum tramittibus deuiaui amp;nbsp;oues domus ifrael diligentius circune undefunt.Quoniam fi charitas dei innobis eft:quis infirmatu:ramp; ego nô infirmort'quis fcâdalu zatur:amp; ego non urorrDocendiœ magis funone uf(^ ad blafphemias Ioquantur:fi forte aut non

V teneant.-aut nonintelligantprophetata.Quæruntandiuina uirtusfit:quænunccocpit inmar^gt; tyribns apparere. Cuius legis homines hoc requirunt ƒ Nempe chriftiane:quæ fie eft ,pphetationi busiftrufta.'ut nihil tarn nouum:tam inopinamm noftri s temporibus poifitigruere .‘q fides aut admirerurelectior:autblafphcmetiir infirmior.Omnia ufq ad dominum prophetæ uetcres præ^ I.Corin.K* ‘^‘^^•’^ot.Omniapoftdnmquædeerantapoftoliprophetauerunt:beatoPauloperlibertatem fan ’ ftifpiritusnontacentequiait:Expartefcimusamp;expartepropheramus:nóq omnia nefciat:aut omnia non prophetet.dn quo præfertim loquitur Chriftus.Sedex parte de toto ,pphctat:amp; ex par^s tede toto feitzProphetat nobis id quod feit illius teporis éflè quod finurum erat. Qjiod uero Jgt;phe tat uenturæ utiq prohetizataetati.Prophetatautemtotum:amp; fi prophetatex parte.Hæcenim pro phetatzquorum apertione pars ei us teporis quæ ufq ad fine fupereft indigebat.Ex parte ergo proi’ , phetatrqm iam ex parte fuerat prophetatum: amp;nbsp;ideo propheta feiebat uentura quæ ^phetabat.Cu Vbl fupra. îusnelprophetiæparticulasplenitudoutipfedixittemporisaboleuithocmundo. Cum uenerit quod perfeftum cft:quod ex parte eft deftruetunfcilicet cum in conclufione miidi nec feientia ma iorzneeprophetia ulterius fitquærenda .Deniq intelligentiæ iftius uirtutem utapertiusdemóftra ret:fubiunxit:uidemus nunc per fpeculum in ænigmateztunc autem facie ad faciem. Per figuram interim funt uniuerfa:amp; quibufdam imaginum lineis obumbrata.-utinfirmirascarnis noftræaer renaq fubftantia magis fe ad fpiritalium extenderet ueritatem utea illi defiderium pulchritudinis fuæ etiam per fpeculum tenuiter oftenfa fecifl’ct.Qnantaq ipfa effet in fua fubftantia nos doceret: cum tarn admirabilis etiam in re percuffis luce fua ænigmatibus appareret:amp; ideo nunc per fpecu lum pollici ta confpicimus.non tarnen propter uirtutu mérita poffidemus:amp; oftenfa adhuc mira^ mur:nontraditatenemus.Tuncuero,pphetiafdentiaqceflabunt cuminipfam ^jmiftionu om^ nium uirtutemzquæ ^mittebatur eritingreffus.Hinc etid prophetia femper obicura cft:q alio tcj? pore caniturzalio cernitur.Quod diciturzdum no uidetur.-quafi nô prædiftû non crcditur.Deniq p. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Efaias cu redemptionem noftrd tanto ante in uirginis utero meruiffet agnofeere.-eamq; uelut iam

præfentem populodcmonftraretzdicensz Ecce uirgocôcipiet:amp; parietfilium;amp; uocabitur nomc ci us Emanuel.-prefentem amp;nbsp;futurd infidelium ifraelitatum turbauit ætatc .Nam amp;nbsp;illi ueteres pro phetam fuum quoniam no uiderentzquod oftendit interemerunt:amp; hi prophetatum fibi.-qih pro phetiam nonrepeterent.-occiderunt.Quodnobis etid utnó in dei martyres accidatpræcauendimi eft.Si eos quos prior ætas infecuta eft:noftra blafphemet.Etquouiam utdiximuszquodprædiéru fueratzuenitzuenturum nihil eft quod nô fuerit ante predictum domino ipfo fic dicente.Ecce præ Matt.zg. uobisomnia.Videamuspotiusfihæcaliquando maioruauribus^bdtutinfufa:qt’æ.’^’^‘^ noftris oculis tanq impleta finguntur. V ideamus fi hæc omnia operatur unus atq ide fpintus. St deniq nec angelus decocloeuangelizat.pterqeuangelizatum eft nobis.Licetipfequæfiontuirtu^ tes dni per dæmonum tormeta teftcntur.qn fathanas nôdeiiciat fathanam:quia uniformftas ne^ quitiæindiuifa naturaliter focietateconflata.-fimilitudinis acceflTionenô detrimentum fui nutu^ at:fed capiat augmentum.Nam amp;nbsp;multos in unius formam legionis prauitaris fpritus amp;nbsp;illiquid tatis uiperinæ confœderatio conglobaueratznec fibi obérât multitudozque ficut acquirebat milt;^ feram fociatainfirmitate uirtutemzitaformidabatincurrerediuifa permixtioneinanis fubftantiac uacuitatem.Sed haeparte interim argumentationisomifläficutpropofuimusrea quæ in ecdefiis dominizfanctorumqcocmireriisadmiramurcredendaefte diuinitus fieri.Si prophetata fuerintz comprobemus. Atq in hac tarn dura diffreiliq materiaznecab aliquo antea pertradan z dominü confulere deberemuszfi cefl'ante meritozrepudiari non timeremusaudadazqm quæ ipfius funtzne mo extra ipm poterit explicare.Enimuero unde miferis tanta fiduciazunde nbsp;nbsp;interpelkndi dnm

familiaritas

-ocr page 591-

DE HOMME PERFECTO SEVINTEERIORI. nbsp;nbsp;EPISTOLA I

familiatitas tâ amicanitin hâc uocc aiideniuserûpere.Ofculeturmeofciilooris fui.Qyistm cocc Câtico-I, pit optatû r Quis tâ giâdia nota fui æftimator négligés fufpirauit:ut ipius os cominus côcupifcat attingeref Atcg uel utind nos eo^ dignemur ofculo:quos ipedignatuseftofcularirut in fecûdis po ftreini rcrtiiftj ftftctesîde eorû labiis aliquâ ex partel’cientiâ traheremereamur;qui tonâ fapientiæ nbsp;nbsp;•

plenitudinem de dni ipfiusore didicerût.Qyâq Si fi magnoii;meritojc’ priuilegiisfulciremunpo ? litaerâtinexéplis;uelutaltaquædârepetitafundaminauerecundiæ;nequidîdeccsamp; inordinate præfûptio lem taris änderet.Quid na elecri us btô Petrof Quid ad fpem erectiusf'qd liberi us in fide queorisfui ofeulo dns fe ofculatup; elfe ^mifit:dicens:Tibi daboclauesregni celofy.Etillud.’Siv Matth.Itf. per hâc petrâ ediricabo ecclefia meâ.Tamé hic pondéré fe quodâ pudoris inturuâs.-fiduciâ quâ ela tior habebat ex meritonierecûdior ad interrogâda fubmitrincü in coena dni nô per fe qs diim ect traditurus inqrit.-humiliterq^ pndibûdus ofeulu dni ore petit ali eno :q illi amp;nbsp;fi apyd dnm fiducia erataitfubindeetiâ homini inconceffà pra:fumeret:amp; ibi eu permaria gradientédrini audetpofec tenir ipm panter folidata fub ueftigiisaquaß: terga fuftentcnaliqd fibi diffïdcriorfecôfultior no;! bis;quihus fuoactu imitabiles formas tanq in fpeculo collocabat.-fi perlegatu præfciétia dni cau^î tus explorer. Qua hic inftruâiôe digniorr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cöfulcdi arte fubtiliorj'Quid nosfacere debemuss'

quibns eu fiducia nullius fit meritiidebet efie falte pudor excpli.Imitantes uF in hacpre brin Petru qui non folû qua hnmiliratenierûeticâ per quæ ad defiderata puenire pofliimusioftcdit. Ab illo ab folntionem quæftiôishuins:quéipfenôerubuititerrogare;quæramus. Abilloinq:quiïipfodni X peftore.-nclnt fup area noni ueterifej tefiamcri recubens:nô modo ad ueftibrilum aliquort diuino ruinoraculof« diligesinquifitoracceflitfed ipm penetralefecretæ difpofitiôis.-tanqfamiliaris fa^ .

cerdosintrauit.Et ideofoins nidit inprincipio uerbû:qnilli uelntexterior facrofanfti tcpli ara.-fic interior metienda cómittitur.lpfe nos de eolibroiqné fepte fignaculis clanfnm fleuirireferatûqg læ tatus eft:nô per aliqnc pfendo typumifed per patêtes iannas in fuû peflns neritatisîdncat. At qui . ncdnmcôfulitnrïmoretnnprænenitinquirétesîamp;præfcicriæcôpendioiqd’ trepidù aliqn noftris tnentibns futuir; cernebat.nllnminat.Reddit etn uelntpcunftatns refpôfa de pathmos.De eo nriij loco iibi coeloß: fecreta preæclufa Cæfaris nô alienns intranir:amp; angelop; facrameta pulfus ab ho;

niinnm cônerfarione cognouit. Aitem : Vidi fnb ara dei aïasoccifoje martyrû propter uerhû deii ApOCali.P • amp;teftimonui lefrnqd’hébant.Et datæ fnnt illis ftola::amp; clamaneri'it noce magna dicctes.Vflt;$quo dne fanftus amp;nbsp;nerns nô uindicas fangninc nfm ab his qui in terris habitatf Et datæ fnnt eis fingn læ ftolæ albæ: amp;nbsp;diftô elf eis:nt rcquiefoât adhne parue tpe donee côpleatnr numerus côferuorû amp;nbsp;fratrnni eorurqui occidetur polle.a excplo eoru.O apocalypfim nere diuinâ:amp; tâto apEo merito c5 feffionis tpe patefadâ.-nt magis ad tolcrantiâ d urarctur:cû illi paflbß: mérita môlf rarentur .Nô er^ go erranciû elf .‘per folia fyllabaRfiquoru ut pagina: incertis mûdi malis fpiritibus lu(îfabâtur:it.a lo ca nctis hnius aeris tnrbabâtnr.Ecceeuidétiflîme apFus hocqdquot; habebatenucIeat.-amp; obfcurilTime qnælfioni Innic infert.S enferat bæc aliqn uideda cj uæ nüc fi nifterior li ngu.a taq oleo mollitus te fermonibns.-in andiérinm amp;nbsp;fnu iacnlatur interitû.Et propterea nidi îqnit fub ara dei alas occi^ forum mattvrû.De fide teftis nullus ambigit teftimoniû uentiletnr:inteiligcria refpôfi nnterinon dicentis auftoritas. Ac primu ilfnd elf aîa^nertendnmicp aïas occifoß: martyrnm apFns teftatur fe iiidifle.Ne quis cû de muncribus difpntarecocperimns.-polf refniTeftioné dicat tribuenda marty:? ribnsqnæadhucaniniisdoccturindulta.Præfeitimcnmilfndadltipuleturnobis.'qide moraine dicii côqnernntnr;qult;â refurrefturns u tieg: non qui iam refnrrexit.-accufatiqm ali ud elf pofeere ut teneas:aliud iamteuere. Stolæafitmartyrnm dondtnr exercitui amp;tanqtantælibertatisingratus magna coelii pulfat innidia de tarditate nindictæ:quia nô leni pondéré fermonibns exprobrandî cendoîQiionfcp dne.Hocelt dicere.-quonfqi nô uindicas:quosltatim nindicaredebniflèsr'Quouf ^domine:hoceftdiccre:nnnqnidnô ultra finem differs fæcnlornmrNam iam adfinemufiÿ per uentnni elt:amp; de noltra nlrione loqneris.Quod cnm dicnnt.-mirabiliterfubinngitur.Non nindi cisfangninemnoftrnm abhis:qni interrisinhabitantr'Ergononqnonfqjfiadhuc illi mortales uerfantnrinterris:qnidnifamnlosfullelapide:ungula:flagris:plnmbo:ferro:belliis;ignefnntper 2 fecnri.Qiionfq; enim impntatio elf prolixioris ætatisaitautqnoufœ fitfinefine.Sedadhuc per;! feentores morantnrin carne:antilli nitaexceffernnt:etiam fi interrisnabitant.fi qnoufij non fal;

li t. S ed nihil falfnm profertnr a tellibns neritatis;amp; ideo magis interprætatioinon fi des quærcda elt:qnæfnb obfcnraelocntiôenôexcluditniafednelatur.Cum ergo dicut.Quoufq;dne fâftnsamp; uerns non uindicas fangnineni nfm ab his qui in terris inhabitanttnô etn eorum mortalium fan guinem mortefep defiderant:qni in eos quondam autpopnlari feditionefæuiefunnaut tribnna libus fnffiiltiîcapitales fententias promnlgan'it : qnoniam in terris adhncinhabitât.Mecfas elf ut æccnfentnr defnnftitqni dnm niuerent fnnt defenfi his uerbis.Ne Ifatnas illis domine hoc pecca; Actu gt;7* tnm:ignorant enim quid fadnnt. Quod fi inter paflîonnm tormenta:amp; amaros mortis dolores; tam pie quilibet pro ininlfis:pro impiis pro crnentis;p blafphemâtibns fnpplicarnnt ; fi eo denieg tpe:qno ipe agnif iarû fenfns extrema patiétu poterat excitare maledi dû peario p hole fnfa c. Qiiis non intelligit:nô métes martynnfed perfecutornm pfonasfniffenotatasr’eofi^ appeti qnos in ter; ris adhne inliabitare credédnm elf illo tpe:qnos qnidé ignorâtia nô defend! t:non eos qui iuterris

-ocr page 592-

PARTIS nr


TRACTATVS f


Marc, g

habîtarc iam per côditionc naturalis fubftatiae défi crût amp;nbsp;olim ab ipfis martyribus fub ignoratióe funt excufati. Qui ifti funt ignoramus t Spiritales fine dubio nequitiæ amp;nbsp;renebrarum poteftare 3uæ amp;nbsp;interris adhucinhabitabât:amp; nócum ignorâtiaindei famulos peccauerunt. Nam cû ipli ominodixerint-Quidueniftianretempustorquerenosf quomodo eius famulos nefeierunt;

quos nec pfecuti eflènt:fi eius famulos ignoraflentrErgo cum perfecuti funt:fcierunt quos per tor menta a cino fuo detrahere conabâtur. At inde cû beati martyres pro hoibus intercedût.-eofq; igno rantiæexcufationedefendûnfequitur ut fcictes teneâturinaiminejquifj ipas ignoratiæ tenebras hoibus fuffuderunt:quorû furor etiâ impietates excufathumanas:quos nô alios dicere poterimus q qui etiâ fuis nô ami« funndum eis nonpmittunt efle quodbonum eft:etiâ dei famulis inimici funtidum eos quoi bonû nefei unt.-pfeq uuntur.Poft harû fanftaa animarû quærelam feq iientia uideamus.Et daeæ funt ait eis fmgulæ ftolæ albæ.Quid hoc eft cj» ite^ ueftiûturfnam pri us ut feri ptum eft. Adeo ueftes funtcôfecuti;amp; indumentisnûcgemmatalibertate donatur.'quæ uti^ ue; ftimera cû fpûalia fint nô pofliimus uereri:ne ilia quæ prius data funt extra uideâtur:nec fane quæ tela genetata eft.Igitur qm diuerfitas ipop* amp;nbsp;fignificatio ueftiû nô fine myfterio eft anteiligere de bemus donojt; uarietates amp;nbsp;opationû diuitias:qm oia fubmtftrat unus atiç idc fpûs. Accipiût ergo ueftes prius ubi per côfeflionc corpa pofuerût. Credo ut ueftitimô nudi inuenirctur.R urfus acci; piuntalia ueftimeta poftinterpellationc:immo poft immutationc tâ lôgepatientiæ fuftinctiæ^: Quæ uticp cum accipiût;quis nô intelligit:ut noua illos uefte ita uirtute perfufos:qua nûc emicât amp;apparct'cp fi aliud poftulaftentîaliudaccepiflent.-autdonarefpuerct.-autamplius quererer irrifi. Atcum necirridereillos dei fit:quibus magnapmifit:amp; hi poft fecundâ magnificctiam nôquæ; fantur.dubitamus ne ad cófolationc quærelatt earn fpede ptinere:quæ uindictâ poftulantibus eft donaufAc fi ad côfolationc.-quæmaiorcôfolatio poterit inueniri hac ptatequa dæmonesiideft fuos perfequûturinimicoscNa fi ftolas iftas ad fpecic noftraß: ueftium côferamus:alias quo«^ ali; quas .‘neinhis reponedis egeât.-inquiramus.Sedhocridiculum eft:quod ftatim occurrit:qr a ue; ra amp;nbsp;ncceflâriainterprætatiôe difcedit.De uindiftæ mora generata eft quærela. In fine utiçg tépo^ id eft ix)ftroje:in nos em fines nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deuenerût:ut mora credatur.-ad hâc diluenda ftolis anima: ne;

ftiunturmt nô olno nudi fine maiori jjteftiôe putarctur. Alia enim ratio alarum eft corpe fpoliato tum:aliahominû adhucincarne uiuctium.Nobisauium uellera amp;nbsp;operatio mulieris indûment

Li procurant.Illis faciiit mérita ueftimctu. Cum ergo poft quærelam martyru animæ ftolis aniici unturdiuina ptectióedonatur. qua fe fupueftiri etia ille uas electióisoptabai:quâ ueftem Adam cum amififlêt.'etiâ in paradyfo nudus inuentus eft.Deniq^ i ndicat opatio quid ftolas itclligere dcj beamus.Si poftulafle uindicta martyrescredimus:ergo adcófolationc credimus interim aliquid accepiffe. S i japter ftolas uelut quafda ueftiu largitióes quærela fedata eftxur no hæc amp;nbsp;prima do*; “ nbsp;nbsp;nametueruntr'Sed quonia ut diximirtutu uarietates:quibus diuinitus pclare muniebâtur.-infto

lis funtdefignatæ.’ideopoftfecûdam munificctiamiuxta poftulationis forma in eospfecutores q in terris inhabitat.-quid cófecuti uideantur:oftcdunt quid adhuc eria habituri erunt:dum pari ptï fecutióecóferuoseorum:donecpdeftinatusteftiunumerusimpleatur:occident.Hicamp; iftud non ociofe eft accipiendum:cp inter duo perfecutionum tpa:hæc martyrum uox præceflit ut defignct illos blafphemare:qui eos nofttotemporenoui aliquidconfecutos fuifle mirantur.Nam èi cum fuiflecrudelitatesperfecutionisuideamus:amp; uenturas credamus.Mediümergo iftudtcpusquo martyres qui prscefiTerunt^emuneranturdioc noftrum eft.Et ideo nuncóperanturmó de merito quod femphabuerunt.'feddeuirtutequanuperadepti funt.Forfitam mi'ueat aliquennquid lit quod expectare i ubeantur:fi id ad maturitatc poene iudiciû dæmonibus illatura uirtus erupit: re; furrecfttióem ut fuftineant admonentur.Cæterum hæc illis gloria:amp; in Dauid carminibus fuerat Pfal. 149. promilTabis uerbis.Lætabunturin cubilibus fuis.Dum fepulti funtaiticç lætabûtur.-Cubicula po fuit pro fepulchris de quibus amp;nbsp;refurrefturi funt.-cum uoce archangeli amp;nbsp;tuba dei fuerint excita;; ti.Cubiliaergo ueredicuntur:in quibus nuncquiefcunt.Etfilætabunturincubilibus fuis:prius

' nbsp;nbsp;nbsp;hocfuturum erat nempeqfurgerentde quiete:furgerent de fepulchris. Quod adeoimpleturn

cftutincubilibusfuisillosfinedubitatiôegaudcreuideamus.Nam quæaliatalisgratulatioani; mas illorum poteritintrare:qcuni anteipfa cubilia:id eft ut diximus fepulchra fandorum : ibi eos inimici fui quos fe quondam occidifle credebant:nunc amp;nbsp;uiuere :amp; ulcifci fe non fine tormen torum acerbitate profitenturfHocillis ftolæ iftæ:quasiterauit fpecialis largitio contulerunt ; per eas amp;nbsp;qui non iKiminabantur implorantur;amp; qui jiefciebantHr:celebrantur:amp; qui non uideban; tur.'appareir.Hasftolas utleginius.-hucufcç nonhabuerunt:fed nûchabere coeperunr.In hacfor; Prouer. 21. nbsp;nbsp;nbsp;mulier ilia a Salomojx: laudatur quæ duplices ueftes facit uiro fuo: unam in patictia pauio;

nisîalteram in uirtute uindide.Sicnobis legere fanctum ateg pium eft:aFs necloqui debemus :nc uel infidelitas noftramel ignorantia in tenebras gentilitatis blafphema difputatione defcendat:cû jjphetia ex eo præcefferitmt uenturis lumen inferret. Nûc fupereft ut crededa fint diuinitus fieri q jJDauimus amp;nbsp;jgt;mifla nectni^mifla:quantu amp;nbsp;poftulata.Quodfi amp;nbsp;poftulata funt:amp; non aliis q pofcentibusattributa:quidmirumcft:fiautquodpoftulauerant:aut quod gaudent fe acccpific nonoccultant.Exigûtpoenasabhis qui inhabitant in terris:quos aceufatio comprehendit; hos uirtus impugnat

-ocr page 593-

DE H OMINE PERFECTÖ §EV ÎNTERIORr.

EPISTOLA

uirtiis impugiiat.Tpfi enini inhabitant in terris qui poflîdent mentes hominum terrena poflîdentîum quos ciiin martyres ad fupplicia depofcunt etiam pro hisquos poflederant deprecantur.Denicj amp;nbsp;ip fa mirabilia fua fie agiint.-ut eos a terrena babitatione:ideft ab obfeflTis teirenishoniinibusexcludant ; An caliimniam ur cur dæmones torquæantur:amp; fauemus inimicisrM arty res contra ipfos pene inui^« diofa indignatione infurgunt. ôi fuftineri illos tanto fæculorum fpatio conquæruntur : amp;nbsp;nos fingi^ *uus nos mirari quid iftud fittqfî non debeant uel noftro tempore folueretquod ab Adam merentur* Quodautemiftudmiraculum Mediolaniuideturprimumexortuniîuelbono Ambrofio proprie

cæteris fuifle conce'ffumrquis non uidet fidem noftram propter Arrianorum perfidiam di uinis te ftimoniisapprobatamt'Namq^cumitaliacatholicafidesintollerabilemtyrannidemfub Auxentiofu ttinuiffet.'tandem donante domino libertatem ueterem:amp; fi iam eo tepore quo pdidus A mbrofius fubftitutns efl refpirauit:huictamê ipfi in aduerfariorum confufionem amp;nbsp;noflam fpem feilicetornis coclefHum gloria.-omnes etiam martyres côfenferecqui cum iampridem apparendi haberent tempus uomincincui le proderent inquirebant.Illum certe cui fub ea fide reuelarentur qua martyria feciflént ^iedonatum eft Ambrofio:quodauxentiodenegatumeft:quoniamcumauxentius blafphemabat Anibrofiusprædicabat.Sedhæccum uirtusmartyrum per ornes prouincias fit itura omnibus enim

Ambrofio foli fine perfonarum acceptione donanda eft:neceffario tarnen primum in Italia progt;jf fdut:cuiinficielitasarrianafueratdominata.QuoniâfignanonfidelibusfcdinfidelibusdonatafunC ^3m a domino qui funt qui fignum poftulât.Pbarifei poftulant. Apoftoli tatét:amp; aeduntamp; fequfiî Etpropterea nonmirandum qi diuina uirtusoperat p fepulcbrafanflorû : cp neebisremediispotuit quot;æretica mens cur ari;ut uel tandem epm eum fequeret cui cômunicareetiam martyres ipfa reuelatio ’’^fuarum uirtutum dignatione uidiflent.Nuncad meditationc perfefti hominis redeamus:Ex qua cumulus iftepriuf$ menfuraiUiusexpleret excreuit. Et licet hæcdifputatioipfarûmeditationu tquo-diambeatusquiinlegedominimeditabiturdieacnofte.Etfanedifficileeft;filuâlegisingteflb.-fin^ ' ** ‘ gularumquæftionummaretiâfegregare. Cumaltera alteram uelutiramulisquibuldam.’ita föderal ton pceptionis attingat:ut fine alterius inchoarione coepta non ualeatexplicari.Eccehæc ipfa hoieni il lutnnoftrum nofle q, pulchtum eft foluni in talibus non ftuperecum reliquisfolum quafi quibufdâ fortuitisnon moueri.Difiinguere operationum fpedes.Et quia amp;nbsp;ipfi dæmonesoperantur:intellige Knaturasquæ fint falfa.-quænouiflîmeoporteat.-nondecipimon erratemon inimico aflignare: qure ®ei funtmec deo adiudicare quæ funt dæmonum. S cire tempora:figha cognofcere:babere doni ini co gnitam uoluntatem:amp; alia dei mirabiliacum gratiarum aftione uenerari àlia cum digna exeaatiôe uitarç.Talem uirum etiam fæculi homines laudauere dicente Virgilio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vitgî. geoï

Foclix qu i potuit rerum cognofeete caufas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gico.z»

Bona Iententia:fi ad earn fuo itinere ueniffet.-uiappareat ilium ignoraflequod laudat .Nam Si quæ funtfecundacelebtauit. Nam amp;nbsp;ordinepræpoftero etiam faoienrisuertitoffidum. Dum enim non fetumcaufædedrerumcreator inquirendus eft.perquem adcaufasrerum fi ipfum didicerimus in ôabimus.Cæterumilloomiflo caufasrerum qualitercognitasbaberepoterimus : cumquis prîus hæcfecerit.-deindequare fecerit.-fit inquirendumrVerumreperto rerum auftore:rerum quocÿ inueni tUüs Si caufas.Qiiod ifteufip adeo non uidinut prindpalem locum hune qui rerum Caufas potuiffet 3gnofcere:predicaret;Secundumquodfubiungit:quideostanquam minusopus exequensadoraf? fttait quiuis agnofeat eos creatores rerum non fuifle a quibuscognitio rerum quafi aliéna diliungit iKccoli oportere.'fi hæc quæ laudantur ut prima preftare non poflunt. Ncfciunt autem ea : quorum opifices non fuerunt.Denicj Si inuentione illorum diis fuis detrafta humano earn alTîgnant ingehiô Hits feilicet qui fapientia excellunt:cp idola non colunt: utiam diis eorum homo fit potentior : fi’ad Baec quæ dii ipforum ignorantaltiori cogitationeperuenerit. Ab his autem deos precepîtcoli.qd ple^ Jiepro ftultitiarerum caufas non quæant.inuenire;quorumc$ précordia ut ipfius uerbis utarfrigidus fanguis includit: Adhuc homo nofter amp;nbsp;deum colere: principalein fit dfe fapientiam : amp;rerum caufas côpertas habet non quærit ex fyraeufia rône fæculi fapientiseminere.S ed illodocctequc colit:quc ah ttinquifiuit qui rerû caufas.qn resipfasreça conditor antecedit.Qui ilium monuit quæ quibus effent Centura temporibus.Cuius difpofitionc fineipfo qui difpofuit:nullus agnouitiquoniam nemofeit Rbthà^ quædei funt.-nifi fpiritus dei.Nos uero ut apoftolus aitmon fpiritum huius mundi accepimus:fed fpi ritum qui ex deo eft:amp; ideo quæipfius funtmon edofti humanæ fapictiæ uerbis fed fpiritu dei:amp;eius ■uperf ufa nobis di gnatione callemus.H æc eft ilia ftultitia fæculari um.-hæc fapientia uocatorum cogî tare femper in corde. Qu id retri buam domino pro omnibus quæ tetribuit mihiripfum habere femp ’n ore.quoniam uerbum eft.Efurire eum.quoniam panis eft.lpfius fpiritu etiam ebrios nicte excede; te:quia calix eft noui tcftamenti:amp;uinum de uinea:quam de ægypto tranftulerat quæ uinea populus ïfraelfuit.qiiorumpatresexquibusdominuslefuschriftiis fecunducarnem ^jceffit.Illü loqui omhî t^mporequoniamlinguas nobis nouas fpirituseius adüexit.Qiiæ funt autem iftelinguænôüæmîlï ’ftæànfæculo effe amp;nbsp;fermonem de fæculo nonhaberet'Aliislinguisloqui populo $ loqui populus fè cumipIeconfueuit.Præterea amp;iftud eft loqui aliislinguis.'deum confiteri unum:amp; ab eoqui plûtes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O

Qeos folitus erat confiteri:amp; ipfum in hoftra fide houis linguis unum loqui Si ;pfiteri:8i crederé trinî tatem.fll um quolt;5 amarc quia intetp^t^ nobis:hiettterc.qui a patoc onine iiidi cîuai dédit filiô.Iliu

-ocr page 594-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;111 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS I

^motticntisoibnsadorafctab illo pctere neccffarîa iTObis:amp; ipfi placita.-qui pcti fe uultab eo:Si pofcenti uetba monftrare. Qiii quod eft nouum inter nos folos petentes fe amat: Qui etiam folus qi^d niir^ bile eft irafcitut nifi petatur.Infi delitas enim eft nihil prefumpfiffe de deo:nihil illu credit poftequiqa iudicat poffeznon pofdt.Hæc eft ilia fili dileftiffime angufta uiazhoc illud acus foramen: per quod no introeuntfardnati.autanimaliaponderibusattributa.Quaangufti amp;pufilliaditusznonfolum em Foramina betc cum oneribusiumenta noncapiunt.ueröetiam ipfumnoftrorum oculorum:n multi; modis diftrahatui zfruftrantur obtutum.Vnde amp;nbsp;dominus per prophetâ ait. Vacate 8c uidete 8c lt;]ua^ doeritutpoffitintrarirqd’ peroccupationesfæculinecdumcocptumeftinueniri.lmpleuimusdiuino nibus fuis propofitas quæftiones:exteriorem hoîem interiorem^ móftrando:cum uitam quæ fitfaw fta:amp; in quo aftu pofita:quoftudio teneatur:quafubftantia uegeteturzoftendimus. Totö^ curfum cius breuiter.Iicetfaltibuspotius fi dici poteftzcp paflïbuspro feftinationead finem ufq; perduxinius Nuncquarenóab hominibusetiamiftiusmundi uideaturacdpererationem:quando quidctemea uerbofitasdeleftat: quamnegligentiusiudicas:dumaccedis ftudiofiusad diuina. Cum illequipri; mus nobis mortis fernen inuexit: mundum iftum : id eftpaffionem hominis uifto fibi hominefub; iugaffettregnumep illiusipforegeiam capto:fub pedibus fuis amp;nbsp;ditionecœpiflet: eaeç omnia quæin mundo funnuelut fuis peculiis:amp; uiftoriæ fuæ manubiis uteretunnequando homo amiflam fapien tiä : autdebitum fibi uitæquereret teftamentum ficcunftis fueds fuæarris infedt:ut8i ftultitiam fa pienriæcoloreueftiret:amp;mortemmenritæuitælenociniisobumbraret:utmalanonfugerent:qui no ^s. ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cernerent appolita meliora.Deniœ ex illo tempore fic paffï m humanum genus graditur : ftulriria pro

fapienria habetur dicente pfalmiita.Quoniam laudatur peccator in defideriis animæ fuæ: amp;nbsp;iniquus benedidtur.Tuncuitaputatureffequæmorseft.Etfubfpedeboni mala dedpiuntzcumadintelligc tiæ fraudem dolo bonorum omnium uirtus operetur. Nam diuitiæ non fecure poft hominis morrc amantur. Honorfafciumquiperfuccefforemexolefcat:ambituriniuriamfedffeuirtuseft:alicapw fidereipotentiæeft.innocentem dreumuenire afturiæ eftmonChriftum fapere:fapicris eft:prophetain hortere eloquentiæeft:fic plena funt omnia en‘oribus:fic inf ufa per hominum mentes caligine alium alioincnrfantemundusinHoluitur:amp; ad hoc ufcçueritasobfcuratunut in mortisgrcmioiacuifteb^ titudodicatur.Quod ubiilledeusnosfempercogitansamp; noftrauiditperfapientiam mundi qua fi; bimunduscolluforinterpellatoresinuenerat:fuamfapienriamfuifledefertam:placniretiam ei econ; trario aduerfusafturiam ueteratoris fapienriæ fuædiuiriis innumerabilibus uri : amp;nbsp;fdenriæaltitudi; nem quam nullus poteritinueftigarezftcuti eft:amp; fuam fapienriam ftulriria uelare:amp; uitam fuâ tis quadam obfcuiitate cælarezut ad fapienriam peruenire non poflênt:qui in hoc fæculo opinionem ftultiriæfugiffent:amp; ad uitam dus no accederetrqui nô contemptum morris habuiflet. Namtp fief»; lium faluatorem noftrum mifit in hominem.tid eft fapienriam fuam carne ueftiuit:ut quodftultum cft uitam fuam pari crucem fecerit:quod mors eft. fic aduerfis aduerfa deftruxit amp;nbsp;perdiftimiles^nte fæculaoperatônes ingenii arrificis illius machinas elifit:ut parribus quibufdam falutaribus ueftigü^s licet imprefla morrifera illius ftigmata delerentur. Sed hoc ftudium nifi côcupierimus quoniam qlt;f ftultum eft dei fapienrius eft hominibus fapienriam dus non tenebimus. Hanc mortem quod crux _ eft:nifiamauerimus:quoniamquodinRrmumeftdeifortiuseft hominibusuitam dusnon poteri;

musintrare.Quod ergo fequitut : nifi ut relifta fæculi êc fapienria amp;nbsp;uita ôi ftultos nos haben paria; fnûr:amp; mori nos cum domino femper optemustur in fpem aduentus dus qui utriufqi rei erit reuela tio:partem aliquam habere mereamur.Tunc enim fdflïs omnibus uelamctis talia quaiia fuutfingu; la cunfta cernenturzid eft ftultitia mundialis falfæ fapientiæ inuoluris denudata fiftetur:amp; mors men titæ beatitudinis de operto udamine hiâte femper ore amp;nbsp;patent! in profundum gutture uiralium ini mica prodetur.Tunc ôi coeleftis fapiétiatquæ fæculariter ftulriria nominatur : interpofitasalritudines feientiæ dd fine alicuius labore elucubrationis intrabit ôi uera uita nullis morris teiiebris obfcurata lu cebitipet dominum noftrum iefum chriftum:cui efthonorin fæcula fæculorum amen. Videso filia quaualitudinelaboratanimusfufcepriquîiftanoncogitat. Corpufculoadhibui palludamentum» quodfinegligerem anima plus ualeretquætuncinfirmaturcumexteriorroboratur. Sed iftam qui dixi animam morboftultitiæuiriatam orarionumtuarum frequentatu faneturîcuiusanimafæculî întemerataflagiriispoteftaliisfubuenire.Nonenimægerfalurisfuæadhiberepoteftmedelam ægro; tarioneconfo(rus:amp;anhelansalritudinempIagarumuulneribusnonmedeturalienis.Sanns qui fit certe curabit infirmumtoculatus cæcum per predpiria nonducit.Tu itaq? amp;nbsp;fapiens dnofupplica : ut quod nonfapui fapiam:amp; tuis fuffragiis uelut quibufdam remediismefaefanare. Reprehendat ali; quis qgt; intantum deleftabili difputatione pceflerimtutmeritoR: meorum refipifeenriâ nonhaberem: Autfubito anguftam Moyfi cathedram indignus taliu difputatorafcenderimtfed uereamore id egi Bs.|4tf. nbsp;nbsp;nbsp;tuo:non ufurpationemea.Nam ego diftum legeram peccatori. Nedomini änderet narrare iufticias

per os fuum:quod fi contra interdiftum pro tua dileftione prefumpfi:in eo tua gratiacom^enfare di gnabitur:ut litterulas quæ ad plenû emendatæ nô funt( ficut ipfius apicibus quibus exaranf apparet) tam facile ad publicum nô perducastac fi ego uerecunduspromeefle non potui utdebui:uel tua mo deftia uerecundiæ parcatmeæ.Et quia de mehabent quod male feriptæ funt:de te habcant qlt;f celenf. Vale amp;nbsp;nos in domino dilige in quo diligeris a nobis.

-ocr page 595-

DEOßEDIENTIASClENTIAamp;VINDICTA. EPISTOLA If

ß wti hietonymi ad CteGphótc urbicum epidola quæ infctibic de obed{enaa:fdentta.iuramcgt; totuindictaJn qua oftendit falutc nö tä in ablutione corporea per baptifmu confiftcie.-qin fanftw «cationeanitnæpet ucrbûdei.Proîdehortat ad lecftionemcuangclii Sc fdamfcripturaij:. Qî?oniâ ßne fdentia mandatorum ini poflîbile eft noflé quod fiatànftruit de obcdientia mandatop: often; dens uttiuf^teftamentiexemplisbenefactimeritum unocriminettanfgreflïonisamitti .Multa de elecns amp;nbsp;reprobis : m ulta de iudicio futuro fubneaens:ac monens breuc tempus pus operibus tedimendum-Et in fine determîat quæftionem de iuramento.-docens nô licere feruis domini eius wemploiurare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPIS TOLA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II

Ræfumptioncm meâ cxcufare conarer:fi me non amp;nbsp;tempus amp;nbsp;caufa fîmnl^ tue; rentur amp;nbsp;charitas:amp; fi nunc propria magis uerba diuina uellem tuis auribus in timare. Accedit.infup exhortatio noftra habet ex fimplicitatefidudam:amp; ex ue ritate uirturc:qa nô de imûdida eft:nelt;5 de errore necj de dolo:hoc plane pmoneo ne ptcpladone mediocritatis meæ dni uerba defpidas.’quæ pio affectu tibi nûcec ; defix paruulo ad pfodcdâ [infantiæ nouitatc laftea inten pomgunt : donee aut p

poftmodû:aut per alios eruditus in uirum perfeaum efeis folidioribus roboreris. Ad plenfi : er; go tefdrecupio:quod ex parte noflé tecredo;ob hoc dominum amp;dei uerbumdefcei^ifledecoe lisîut afliimpro naturæ noftræ homine humanum genus qtf ab Adam iacebanerigeret in Chrifto nouo hoi p obediêtiâ pftaret falutis quantu ueteri piobedictia pditiôis aeddaat. Verû qm fi; neobedictia fine inobedictia uocabula ilia nt mihi uidef incorporea funnnonmateriæcorpora ; ßs qa incorporalia ex corporalibus generari omnino nô poflunt.-manifeftum eft incorporea ex ‘^orporalibus nafd.Et fi obedientiam incorporalem:quæ inobedientiæ remedium eft:ex incorpo; tali anima gigni rationed» babile eft;manifeftum eft enim obedictiam ex animi cófilio non ex cor; ports materia pcedere.C^ia ratione coUigimus uocationc/ioftTa iuxta uocantis dignationc etiam tioftræ'uoluntatis ftare confenfuata ut lauachru quod corpus credetis acceperitaia maius bnfidu confeqnat.‘amp; utriufiç fubftanriæpurgationc:quæinaquaconftatamp; uerbo:merito mentis aflferri. Verum ut ea quae diximus manifefta ^batione firmemus:cuidentia de faipturis exempla pona; tnus.Saiptumeftinapoftolo.Sic Chriftusdilexitecdefiam:amp;tradidit femetipfum^ea;utea Ephc.J fanctificaret inudans lauachro aquae in uerbo uitaemt exhiberet cam fibi glotiofam amp;nbsp;imaculatâ Per aqiiam amp;nbsp;uerbum mundari dixit. Ecclefia utii^ nos fumusdi tarnen fine uitio amp;nbsp;macula (ut pcipitur} uixerimus .-corporalia corporalibus:amp; fpiritualia fpiritualibus purgantur. Anima uer; to amp;nbsp;aqua:cotpus aqua folumodo uidetur ablutum: animae itrinfecus priftinis in fordibus amp;nbsp;|cô „ Çnpifeentiis refidentis.-euangeliftæeft timenda fententiadicentis : Pharifeecaecemûda priusquod intuseftmtfiatmundum amp;nbsp;id qtf foris cft.Etreuera fi corpora noftra uafafunranimapi;;tuc crût neremunda:fi intus finceruhabeâtpurûi^ liquorc-Caeterü ^uiscalix aureus fit.amp; omato gêmaj« ac fplcdore pulcherrimus.-fi ï fe uenena cótineat:nóne ^dofitatê métallo^ lethalls poculi uirus ob; füfcarr'amp;micantcfpecierumnitorcuiolabitc'Sednea j)pofitolongiusmcæpollidtatiôisexcedâj q ^»fecutiunculæ meæ uerba uerbis dominids ,pbabo ut hoc qcf dico:non ex humano fenfu inuctü aut ingenio prœiio cxcogitatû puteturmifi diuinis fententiis uideatur elTe conftructum.In cuan gelio iohannisïdqminus ad difcipulos ait. Vos autem iam mundi eftis jJpter fermonc meum que tohanjA. audiftis mon dixit ^pter quod loti eftis tantû:fed propret fermonem meum quem audiftisâdeo; cç mundi eftis.Omnes quidem feiebat lotos effe.-fed non omniû interiora munda effe ^babat:qa inter cæteros erat iudas:qui aquæ purgationc animi malitia fordidabat.fgt;pterqd' qmis eu aliis lo tusfuiffetimundus tn dni fententia phibetur.-Cuius exemplocuideter manifeîteqj môftrat : illû in ueritate dei gratiam percipere qui earn eo ordine quo feriptura docuerit côfequat.Nâ fi aliquis corporetenus renatü effe fe aedebat per aquâ; amp;nbsp;uerbo nô fit regeneratus in fpu in fua falute mô ; ftraf :quia coeleftis nouitas hæc ca eft ut corporis qualitatc manente.-hô uctus in noua animi mu ; tetur uoluntatc.Cæterû quô corpus fordidu fi aqua nô eft ablutü permanebit immûdu.ita ala niff uerbo fuerit emedata diuio.-fordibus nitiopti corrupta manebit:ergo fi eius pfilio corpus aqua mu datur qua ratiôe fpernit:qd’ maius eft:fi quod minus eftiâ tenetj'Stultitia ex parte faluari cupit:ç| ex toto periit.Qui cum integram habeat in poteftate falutem : media uelit efle contentus: amp;nbsp;côtra inra naturæputet folo corporefe faluaturcû poffibilius fit:anterefurrrectiôis tpsanimâ finecorpo; reuiuere:^ corpus fine anima ftare.Siquisduobusoculisduobufijlabotetpedibus: amp;nbsp;utriufq; tnebri habeatin ptdtemedicinâ:amp; tino pede ueloculo uno fanato.ab alteriuscura uclitmedicum ,phibere:nône uelanæ métis : amp;nbsp;medici iudicio:amp; oini hoim erit fnia pdenaduss* Seddicitaliquis fi totS ex noftrolabore expectat ergo gratia nihil pftat.Nolo quil^ ignorantiæ ri tulo gratia dei .'te merefaciatingrata:nefidéfuâuertatjnfcâdalû:amp;fiateicâfalutisinteritusamp;perditionisoccafio. Cuius reirô fi aimoderariôequærat:tumdemumpfidetaduitam:quæperprefumprioncforte precipitaffetadmortem.Sedgratiaquidcdârispeccatadimitrit:fedcumcôfenfu amp;nbsp;uolutate ae; dentis.Sicutphilippuseunuchoîaftibusapoftolorumprobatdicens.Siaedisextotocorde.‘licet , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

tebaptizari.QTuotefrimoniointelligif.nôminuspericulûefTe:fi baprizaretincredulusqjfiue; te credenti baptifmuni deneget .Credes autem illeeft’iuxta feripturas qui ex toto corde crediderit

ddd

-ocr page 596-

TRACTATVS


P ARTIS m

Efa.z« Spa-p.

Mat.Z2

Ofe.4. Efa.y

Phili.j.

I pfal.48 pfal.g £cde.41

Pfal.j.

i.Cor.j.

G at;

Mat.i?

ijohan.z

Ofce-4-

Ma.ty.

i.Reg.iy.

Et (i ex tota cordis atcc credendum eft:ut ex. credulitatis mcriro baptifmû fidei detur aqua no fuf# fidtbaptizato:quæaedëtis animum incorde non attingit:amp; ne periclitetur meritum cordis:ii£fjgt; bum quo contingi èc mundari cor poffit:accipiat oportet. Quia fi aqua contentus fit ille qui ae# didiiTefe dicicqua mêbra extrinfecus diluunt :amp; uerbû quo glotiat anima non requiritàâ non ui debit ex corde ut debuitded ex corpore credidifle:quod nequaq fieri polTe ratione ilia conceditur: ut fine fententia mentis folum coipus peculiarem intelligentiam habere iudicetur.Vnde côfidens de prudentia tua quae pro benignitate fibi i nfita prepofterum quicq fieri : nec alii homini pateret rogo ut ad inftitutionis plenitudinc.-uerbum domini hoc eft euangelium diligctius legas:ex quo fcientiam ampliorem ei us $ credidifti lucis excipias.-ut poffis in omnibus noffe quid facturus fis. Nam finediuinelegis amp;nbsp;difciplitiæcoeleftis fcientia di ft idle effe quemoj pofte faluari:non meus: fed diuinus fermoprobabit. Ait efaias propheta.Qui non didicerit iuftitiam dei:ueritarem non fa cietJtê de hoc ipfo inlibro Sapictiæ.Et qs eritcôfûmatus inter filios hoimj'Si abfueritab illo fapic tia dei in nihilum cóputabitur.Vani funt.enim omnes homines quibus non eft fcientia legis dei. Vnde dns ineuangelio id eosqui aliter qfe ueritas habeanfufpica'tes erantrefpódit.Erratis nefcic tes fcripturas:oftendens in fuma rerû falutarium nebulaamp; tenebris conftitutos eos q ui fpiritalc lu^ cernam:ideft diuinæ legis fcientiam habere nollent accenfam. Qua quidam repellentes per j^pheta a domino repellintur:ficut fcriptum eft.Quia tu fcientia repulifti.-rœellam amp;nbsp;ego te:Nullo igitut modo paffim nos noftro iudiciocómittamus:nenobisexdamet.Eiaias.Vhe qui prudentes futit apudfemeipfos;amp; inconfpeau fuo periti.-Vnde amp;nbsp;Paulus apoftolus ait.Si quis fibi uidetur fapi# enseffeinhocfieculo.-ftultusfiaoutiitfapiens.Sapientiaenimhuiusmundi ftultitia eft apud deu Propter quod ad regem Tyri dicitur humai:a fapientia gloriantem: fapienter enim non erudiut te doftrinæ coeleftes amp;nbsp;fapientia dei.Eft amp;nbsp;fapientia hominum: non negamus : fed una fuadet ad uitam:alia impellitad mortem:quia fapictia humanaquæ ftultitia comprehendit:amp; ab apoftolo fpiritufanfto definiturianuamortis:amp; materia æterniinteritusapprobatur.Sicutfcriptumeftiii progheta:Simul infipiens amp;nbsp;ftultus peribunt.Infipiens qui dixit in corde fuo non eft deus:amp; ftul tus $uis deum ore fateatur in aftione prefentis uitæ:in ppetuum non profpexitrficut fcriptum eft Melior eft puer pauper amp;nbsp;fapiens:^ rex ftultus amp;nbsp;fenex:qui nefcit in pofterum ^»uidere. ß onu eft quidc homini iapere:fiiuxtafcripturasadhocfapiat:ut4)uidentiam habeatfuturofumortalftatis ftatum;per quotidie morientium holm exitus amp;nbsp;totius fasculi paulatim per detrimenta labctis rui nâ côfiderans.Cæterum fi quis ufûrpatæ femelintentionis ducat intuitu.amp; fua femagis qdei uc lit gubetnari fententia.-diuinacg lege poftpofita.-propria cófilia dei confiliis anteponat hdc 4?phera damantis timcat uocem.Vhedefpidentibus legem domini timor fouea amp;nbsp;lacus.Sicut pluuia ua lida iuntilis eft:ita qui relinquuntlegemlaudant impieutes.Qui autem diligunt legem : dreun dantfibi muru.ßeatusuirquiinlege domini die noctu(5meditatur.cuius animus aliud nefdt: $ fermonis dei eloquia retractare. Quanto a terrena cogitatione remotior eft tanto deo uidnior amp;nbsp;codoeft:quemnóimmerito diuinus fermo amp;nbsp;collaudat : amp;nbsp;uere ditiorem diuitibusprafert^ dicens.Beatushomo qui inuenitfapientiam.Melius eft enim earn mercari:quamaunamp; argentt thefaurosjprædofior eft enim lapidibus præciofis.Item omne aurum in comparatione illius arena eft exigua:amp; tan$ lutum æftimabitur argentum ab illa.Sed dnm in exhortatione fapientia diu tiusimmoramurnequisforteexiftimetnoscontraapoftolumdoctorem legispræferræ factori : fuo ordinerefpódebimus.-oporrere priusnoflè quid iuffumfit.quidue prohibitum ut fcictesutrü^ feruemus.Alioquinante fcientiam mandat! impoffibileeftnoftequidfiat.Tenerariumfatiseft fi noftrae uoluntatis legem nobis putemus pofte fuffïcere.-cü etiâ apFm legamus fuifle fub lege: ipfo dicente.His qui erant quafi fine lege effem:cu fine lege dei non eflem.-fed in lege Chrifti effem-Et alibi:inuicem onera ueitra portate:amp; ficimplebitislegem Chrifti.Qtii paterna pietate Chrifti paf fione redempti funt amp;nbsp;qui ad hoe redempti funt.-ut redemptoris iura feruantes ad uitam fe in coe lo repofitam præparent ad quam redempti licet nullo mono peruenire dicantur nifi eaqua iubc^ turobfequiiscompetentibusexequantur.Ticutfcriptumeft. Si uisaduitamingredi.-feruapracegt; pta; Hoeeftab Omni illiCitoquoprohibueris;recedas:amp;'adomne bonumquodiuberis :pi'om» ptus accédas. Ne in priftinis uitiofitatis concupifcentiisperfeuerans:fidem uero qua credidifti ue teris peccati alicuius adhucamore corrupasamp; agnitiodeiqua pernouamgratiani reuelataeft: per delicta uioletur:dicente propheta:Mendacium amp;nbsp;non fides praualuitfuper terram:quia a ma lis ad mala tranfierunt amp;nbsp;me non cognouerunt:didt dominus. Vnde amp;nbsp;beatus apoftolus lohan;! nes pariateftatur.Qui dicitfe noffe deum amp;nbsp;mandata eiusnoneuftodit. mendax eft: amp;nbsp;in hoe ue ritas non eft. Etiterum omnis qui peccat. non uidet deum :nec cognofdt eum ; Et peccatum non in uno tantum mandatorum genere : fed in utroqueconfiftit. Peccat quidem ille qui im . pata neglexerit;fed pluspecGitqinterdiftanonferuat.Sacrificiaamp; uotareprobabuntur oblatio num;nifi purus amp;nbsp;fanctus fuerit animus ofiferentis amp;nbsp;immaculatam hoftiamfadunt indigna præ cordia maculata:dicentedomino.Si offers munus tuum ad altare:amp; illic recordatus fueris: quia frater tuushabet aliquid aduerfus te.relinque illic munus tuü:amp;c.Omi oblatióe amp;nbsp;hoftia pciofior eftobtcperantiamandato{tdiccte^pheta.Eccedico:obedictiamelioreftäuiftimaamp;obauditioq adepsarietu

-ocr page 597-

DE OBEDÎENTIA fdenriâ amp;nbsp;Vindicta

EPISTOLA K

**^n«ariettim.Et alibi :initiu bonæ uitae facere iuffa.-quæ accepta funt apuddeu magis $ imolare'Prouet.lÂ. ^ftias.Etalibi-Quicôfecnatlegéînîultip'icâtoblationc.Sacrificiûfalutareeft:attêdereniandatis: Ecdeßa. ji_ « difccdereabomiii iniqutecôe jppiciationc uitarefacrificii fuper iiiifticiâ. Nó iiobisblandiri de ‘’ctnus infaâis iuflbrû:fi in jîhibitogi: tranfgreflîonepeccemus: cum tranfgrefliôis crime benefafti *^eritûtollat.Quodnômeifenfusaflertio:fediitriufi5teftamctiexemplaprobât. Vbiinüciemus

dei amicos ob uni us conteptus errorc bonorû retrofaaoft munificentiâ perdidiflé. S ic adam *^dyabolofadleaedidicfeducenti:poftfamiiiaritatcamp;colloquiûdei uniusponiicupiditate fu^Gene«}» P^atiis:perdidit paradyfum:amp; quia per trâfgreflîonê unum habere pfumpfit:niulta fimul bona ’bîifit.S ic uxor loth poft angelo^ obfequiaæontra intcrdictö retro refpiciensnn figmentö falis re Genc*ISgt;-pÊ’Ke mutataeftdicfanies eadc die qua mirabilia feccrat gratia ,pphetali a leone delectus occiditm J-Reg* ß* ^icinfodiciflimus iudas poft electionis meritü:poft fignoiü gloriam.-poft apoftolicä dignitat€:exi Matt. Süæftipisamoredeceptus.’cuitribunal^jmittebaturincœlo.-laquæocaptuseftinterra. Etne nogt; oisperalienarumfolümodorerumfraudulentianipericuluinimminereputemus:reminifcamuc ^’^iam Ci faphyrammó de aliéna appetita pecunia:fed de fuatimide crogata daninatos. Rogo poft tot doaimcta:totmortes;undeinnobiscrefdtimpunitasdelinqucdif'Quishicpfumptionis ■piritus qui tantam in animo noftro operat audaciammt cü faniftos hoies de leuibus etiä culpis iit oeamuse(repunitos:amp; nos quotidiein maioribus amp;nbsp;pluribusdelinquentesræternos in media dâ hationeforecredamus.Quäqj leuenunqîfit.-deumetiaminexiguocontemnere.-quinô tantum ’dqinlitatempeccati refpicit.-fedad perfonecontemptum.Propterquod homini nófolöintendé Qum eft.'quale finquod iubetur:fed quantus fit ille qui iubet.Exduditur hoe loco uulgaris ilia fen ^cnti3quamihifuoiudicioreligiofi:amp;quifapientesfibimetuidentut;dicerefolêt. Suffidt nobis W noncriminalia peccata amp;nbsp;maiora fadamus.-fadliseft enini omiffïo minorum delictorum.Qui ymnanimalifapientiaoccupantanimos-'fpiritalêintelligentiam amp;confuetudineni diuinæ legis Ignorant.-quæ fæpepeccatum oftendit qtf nobis nô uideture(ïepeccatum:amp; quæillicpietatem fa dt:ubinosopusimpietatisoftendimus.Saulamp;iofMhatregesfueruntpopuliifrael:amp;dummifeî^ J*^S**/’ f’CDtdiamhis quos deusoderatpftiterunndeioffenlaminoperepictatisincurrunt.Ecôtrario phi^ Nume-z^ê •aeesfiliitj Leui gratiam dei humanacïcde amp;nbsp;fuorumparricidiomeruerunt.Videsq uantû ab hux •^anisfenfibus per noftramimperitiâ difcrepatdiuina fententia : ut nobisintetdû cocleftis iudids •^Upenfationc nefeientibus iniufta uideantur:quæ per caufarum fdentiam iufte fatis amp;nbsp;refte fafta fpbantur.''Rurfum ea quæ noftro iudicio bona ^banturrapuddeumplæruncçreproba amp;nbsp;ingrata uidctur.Quishodie patris Abrahæexemplonnnoxium uolensfilium truddaremumano iudicio ’aoncredereturinfanusrEcontraquis intadu arcæ diuinæ immiratus Ozam hoim fententia dam îiareturÆpifcopusephefiorumangelusinapocalypfinûcupatusquicaufa nominis Chrifti paO Apocali.z. fionum multarum mérita intraconfdentiam rerinebat:quia in ipfis paffîonibusaprimo conuer«gt; farionis feruoretepuerat cum calorem paululum temperaffet:ad poenitenriam reuocatur dicentc feripturamoui opera tua.*amp; patientiam tU3:amp; qa potes fuftinere malosded habeo aduerfus tepaii ca;quiacharitatemtuampriftinâreliquifti.Mementoundeexdd€ris:amp;agepocnttentiam.Conff deremus quâtus caf us fit temere contcnentis:cum tanta ruina elfe didtur in negligentia obfequc/ tis:uelquam damnationc excepturoscredimus effe indeuotos;cum tantam reprobationem deuo tos exceperit.T epidum difcipulum nonamat Chriftus.Qiii uult meus difdpul us effe ait:abneget femetipfumfibiiamp;tollatcrucemfuam amp;nbsp;fequatme.Oportetuosper multas tribulationesintroi/£uce.9.' reinregum cœlorum.Beati eftiscum nos maledixerinthoîesîamp; perfecuti fuerint:amp; dixerint othe Actli. I4lt; malumaduerfus uos:gaudete amp;nbsp;exultate:quia merces ueftra multa eftincœlis.Futuræ uitæ glo^ Matthe. riapfentisuitæincommodiscôparatur.Chriftianisuexillacrudsfuntdelitiætrophæa noftræ ui^: f4 * lænon pompis.-fed miferisreportantur.In neftra daffeuiri fortesopprobria fduntportaremômu nera.Paupertati non nobilitatifuturorum beatitudo ^jmittitur.Retrahit quidem uerecundia ratorum:nefequatpauperemxpm:fedaudiataGhrifto.Quimecôfeffusfuerit:amp;meauerbaîge ßuce.p. nerationehacadultera amp;nbsp;peccatrice:amp; filius hoïsconfmidet eum in gloria patris fui cû angelis fan ftis.Turpe eft inter parentes fenatoresat^grâmaticosffdiolafticumptoxpouoluntariahumilita teddeaumuerbisnmplidbuseffecontentum.DifpIicetamidsfi poft ambitiofi habitus cultumî plæbeia amp;nbsp;ignobilia indumenta mutentur.Sed fi hominibusplacere uellem aitapoftolus ; Ghri«! fhferuiisnoneffem.Etfgt;phetainpfalmo.Q_uoniâdeusdiffipatoffaeo^:quiholbusplacct:confu pfalmô. ƒ. fi funtqin deusfpreuit eos.Qiiantû bona eft humana offenfio:per quâ inuenitur feruitus xßi: tan iaco.4. turn perniciofaeftamiciriaquædeipftatoffenfamfficutfaiptueft.Qvii uoluerit amicus fieri hugt;: Notadeno iusmunditinimicusdeiconftiruct.Dicatunufquifqîqcf uelitægo interim de me pro fenfus mei pilitateefa; puitateiudicaui:meliuseccôfiindicorâpctôribusfupteirâ:qcorâangelisfctîs inceloîuelubicûcç ‘ ïudiciü fuûdns uolueritdemôftrare.Efaiasuirinfua gctenobiliffimiismfocer regisEzechiæfuif £-q ferefert.-iuffu (fi depofitodlido nudusîcedit;necta arduipcepti pudoredeterrituseft;quominus nbsp;nbsp;^tthe.î.

dei imperiû fequeret qa nihil honeftius effehoi:q creator! fuopereiudicabat.Iohés quoej baptifta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

nobilis:amp;incarne amp;nbsp;infpiritu natus:dlid« apueritia inhabitu:amp; locuftaseligitindbûjqnec pecÿ C3ti pfdctia.-necpauptatis inopia:adhiiius gfiamonerisffcdfolafutura fæculi beatitudietrahebat;

ddd i i

-ocr page 598-

PARTIS ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS T

ApoftoU iam fperant: ôt adhuc ftultî amp;nbsp;inutiles amp;nbsp;tenues fi dei arguûtur.Non funt condi'gnc paG fiones huius temporis ad fiituram gloriâ:quae reuelabit in nobis.Inde paulüs oculo mentis futura Rorii.g. nbsp;nbsp;contemplas dicebat.Quis nos feparabit a diaritate xpi:T ribulatioan anguftia:an perfecutio f An/

Vbi fupra. fames:an periculumf an gladius .lUos pericula non feparant;nos uoluptates.llli cathenas baiulant N innocentes: nosaurumcirctinferimus crîminofi.illiincarceribusuinfti.nosintricliniisdelicatis.

illi in neruo pofiti deum puro cordeamp; fincera cogitatione laudantes.-nos in ipfa forte ecclelia de fo tenfibus calûniis cogitamus:amp; cum oïbus æqualiter legis data fit gratia :gehenna feu corli régna promiflà fint:alii de diuitiis:alii de uirtutibus méditant. C uncç diôû fit generaliter omnibus. Do Natt.4. nbsp;nbsp;nbsp;minum deum tuû adorabis amp;nbsp;illi foli feruies.aliis innocentia:mifericordia:caftitate:ieiunio:deofi

Iohan.8. deliter amp;nbsp;fineceflationeferuientibus:nos nobis adulteros.-quibus Ceruireuolumus eligimus. Si/ quidem iuxta euangelii fentctiam.Omnis qui facit peccatum.-feruuseft peccati.Etreuera fi ama/ Matt .6. nbsp;nbsp;nbsp;tor pecuniæ fum fi gKae:fi fupbie.ïi âbitiôis autpôpæ:dû illi omneftudiu meæuolûtatis impcdo:

l'Cor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hno feruire nô poflum:qr duobus dnis neminc feruire poffe fcriptû eft.Nô eftis iifi dicitapfs-Em/

pti em eftis pcio magno.'gfificate amp;nbsp;portate deu 1 corpe uro. Clæmcter fpûffftûs nfo i ure nos conue nitîfcics hoc in ufu publico apud ocs holes cuftodiri:ut tâto feruus in ope dni eft cautior qto niaio re effet piculo côparatuscut intelligamus $ ftrcnui efle debeât in ope dei qui redêpti funt fanguinc xpi:nel $ criminofi debeât iudicari.-q eu fciât 4? prædo fua; falutis xpi fanguinc datû.-alteri q nihil præftitit.-magis pbeât feruitutc.Rogo quo pudore obfequii aut laboris fui mercede fpabit a coelo! _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' cuiusfueritfoUicitudoolsinterra.MerccnariusfæcFiznôpôtaccipepmiûxpi .Omnismiles inca/

Luce.io. ftrisiurefperatannonam:quifortiterinproclioprociuibuslaborauit.Dignusquidceftoperarius «TW « niercedefua:fedamp;hoc dignûeft.'utindepmiumoperisaccipiatubitotiusoperdlaborisimpcd’t* Xil. ni.Z. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;militans deo.implicat fe negociis laEcularibus.’Ut placeat ei.cui fe pbauihapfi uoxeft.Vnde

fatis timeo ne forte in ilia retribucionisdie:qua ante tribunal xpi unicuicç fecundu fuafafta redde/ dum eft:his qui in terrenis magis negociis q» in cocleftibus laborauerût.-iufti indicii rnfione dicat: Matt. zy. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pi poteftis:amp; illic ubi tota deuotioneferuiuiftis:mercedê ueftræferuitutis exigite. Taliscaufaeft

uirginum de euangelio quincj ftultarû:quæ dû foUicitudine fæculari um uanitatum fecotra pro/ feflionisfuæordincoccuparût.-oleum unde uerum lumen accédèrent nô habentesin tenebris re/ Matt «O n’anferunt.Seddicitaliquisxiftaexemplaadpaucospertinent.-quosdeusadhocpeculiareoftidû Man. Z • ddegauit:qr feriptum eft .Multi uocati:p3uci uero elefti.Hocprimû quærere a te amp;nbsp;audire uolo:

quifquis es.Qui ifta propoïiis:fi ipfius dei cledio eft.-cuius eft amp;nbsp;uocatio qui uoluit plures uocare: qui paucosdepluribuseratelefturusrCertededuobusuocatisillum uisftare:quem deus eledio/ neftatuerit:amp; Ulumcontracadere:quem deuseleftionis uirtutenonmuniat. Quod fi ira eft snec bona ad nos pertinent hac ratione nec mala.Et fie crit;ut nec poenam habeat:nec benefafta lauden/ tur.Sedadhæcrefponditapoftolus.Siitaeft.’quomododeusiudicabithuncmundumrDeindefi paucosquosdiciseledos;folosfanftosexiftimas:qui uocati funtreprobosdicis:quomodo idem apoftolus Paulus in epiftolarûfuarû principiis uocatos fandos uocat.-ficut in frôtecodicisad Ro manos loquitur.diccs.Omnibus qui funtromæ incharitate dei uocatis fandis.Si pro paucispaf/ fus eft Chriftus:iuftû eft ut pauci mandata Chrifti cuftodiant.Si auté indifereteomnesqui credi/ mus:facramentuminbaptifmumpaflionisaccipimus:fiomnesæqualiterrenunciamusdyabolo r bün IA nbsp;nbsp;nbsp;rnundo. Si omnibus hand rede uiuentibusgehennæpenapromittitur.-omnesdcbemuseadé

lonan.14. diligentia amp;nbsp;cauere prohibita:amp; explerepræcepta.Scimusquidem multasefleapud patrem in cœ _ leftibusmanfiones.fedmanfionumiufticiaiuftioresmanfionesdifferre:ficutamp; ftellam ftella di/ I.uor.iy. nbsp;nbsp;j^i J apoftolus efleclariorem:fed ftellam cum ftella non lapidem côparauitquia terrenus lapis in eœ

leftes ftellas efle non poterat:ficut nec peccator inter i uftos in regno cœlorum. S ed funt quidâ gra/ dus gloriæ inter iuftos in coelo:ficut amp;nbsp;inter peccatores gradus poene. Sed ficutalia cum qui franc fatuum dixerit.-aliaeum qui racha tormentacrudabunt.-ita amp;nbsp;inregno:alia paulum apoftolum: qui ut alios faluos faceret.-omnia omnibus fadus eft.-aliaeum qui fe uix ædificare potuit layeum O gloriamanebit.Sedutinamconfenflampaucosefle.-quideimâdatacuftodiant uerumtimeo qc

pauci funt:qui dei credant inueritateiudicium.Eccefi iimbrata repente decœlofolisclaritas no/ ftris afpedibus denegetur:amp; produdis in noftramhumilitatem nubibus pluuiæ terris immineât S i commons ut aflbletelemcntis inrotam fui currus tonitrua conciteirt. Et i nde hinc fulgurum ~ ..... f. iaculapalpebristerribiliterobiedacorrufcent:$q» amp;nbsp;confuetudineiftacontingant:pauemus:coir Ternbilia fi tremifcimus:amp; proni ad terram depofita fupbia ceruices fubmittimus.Quid faciemus in ilia diê gna Çxne/ niiferi :qn reuolurocoelocum angelicis uirtunbusigneus dns totus adueniet: qiiando cadetibns mi 1 udicii.defuper ftellis fol in tenebras:amp;in fanguincluna mutabiturfquando montes ficut cær.aliquefcent quandoterraardebitamp;arefcentfluminaamp; maria ficcabuntur.‘amp; contra return naturas confum/ pto diuinitus humore:ariditatem in aquis ignis operabitur:quando peccatores dicent montibns: cadite fuper nos: amp;nbsp;collibus.-tegitenos.Quando uocabunthomines mortem:amp; uocata non ueni/ et .-quando diferimina uertentur in uota:amp;quod femperoderunthomines:concupifcent;quando Hiere.4.' illuaimplebit tps:qcf lucubriHieremiasdicitaffedu:dicés.Refpexiinterrâ:amp;cccenôer.âtIumina tia. Vidi môtes:Si ecce erât ttemctes:amp; uninerfos colles turbari.Intcdi acie:amp; ecce nô erat bô: amp;nbsp;ocs uolucrescœli

-ocr page 599-

DEOBEDIENTIA s CIENTIA à VINDICT A. nbsp;nbsp;EPIS TOLA ’ Il

uotucres codi pauebanc. Vidi amp;nbsp;ecce carmellus defertùs amp;om»es ci nitates tïiccenfæ igni a facie do; S ic eriâ dï^ mini:amp;afadeiræindignariôis eius.amp;interieruntuniuerfa.Verumncexfuggeftionedyabolihæc cûtiuri^æ^ adterrorem : iron ad u eritateni dicta crcdcrentur:de preteritis futura j'bantur talia :qn in diliiuio: fniq gx pté# in bodoniis in ægvpto.tnhierofolyinis fæpe ob délierahominumfacta refernntin.Et apoftoli qui jjqspfumû huiKhorrendunidieminipiisamp;peccatonbusprcuidcremeruerunthuniiles erâtmortuos fufeitâ tm-fmura , tes : amp;nbsp;nos fupra onines eriginiut : qui peccando quotidie nos metipfos occidimus:nos refpicien; p arch.z.q. tes in nobis tlebileni ; infirnianKÇ naturam:quænecin aduerfis torris eft:nec inprofpelisali;; i.c.inprîs. quando fecuradi intemperate cibus fumptus : autimmoderatepotus acceptus.-kuem corpori fc; jnfine.' 'quot; briculam côcitantideiicinius anima aftligimur:fufpiramus nulla cura tune eft faeculimulla uillarû nemo de patrimonio cogitatmemo de foroiomnes calumniæ oia lucra in periculis corporis pquie

(eût. C urntur ad medicos: amp;nbsp;pro remedio carnali jjmittunt munera:aurû :argentû.Ijirerdu eriani / . ; x mancipia traduntinamp; poenetotum patrimoniû ut negligitur:autdonat utconfulaf uitæ quâdo ijperirura::amp;proæternalaluteomnisadmodûhomoncgligenseft:omnisauarus.niicomnisfra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

gilitaslargitonsanimi tenacitatecôftringitur:ubi promprior uoluntas amp;nbsp;copiofiorlargitas debelt;gt; ' retoperari.Etcumfcripturadicat.Nolitediligeremundumineiÿeaquaein mundofunt: nosfic i.iohan. z, niundanaconcupifcimus;fic amamusquafialiquidnafcentesintulerimusinfæculumiautrece^ dentes de fæculo nobifeû auferre poffimus.Nemo ad breuitatc temporis:nemo ad naturæ refpicit Vide pul condirionem:nemo côfideratnemo retraftat uana efleoia qua: aliquo fineclaudunt.Si aût prige chra dftâ amp;nbsp;rit ut inter ceteros languidû uiuificâres:aut clericus:aut facerdos:aut etia laicus dei feruus aduciat; repone meif rogat utoret amp;nbsp;qui fæpe ,p nihilo pteptusfuerat neceffitaris temporefupplicatrutpcibus fuis com motie tqe . nieatû uitae lôgiorisobrineanficcâdircriminisquæfuntuicinatiment.dumdefpeftaeligunf;amp; pciofa uilefcu nt uitæ illi us que poft mortem permutario figurât :ubi iâ amp;nbsp;lazarus paup recipi t î re qiiiem:amp;diuesinhacuitapôpofusuexariferturinpoenis.Etcumfitdfis:autfanctorummotus oraculisautcreaturæfuebeneticioiautmediciartecôfertamïareftituatfanitatem: cito fucceden;: teobliuionein córrarium omnia pcrmutant.Timor ininfolenriä^gratia uertitur incontemptum amp;nbsp;quafi nihil unqj incômodi fenferimus:aut qui reuocari rurfus ad talia nequeamus:rebellamus efterimur amp;nbsp;côceiTum ad poeniteriam uitæ fpacium negligimus nec poenitedo priftina lachrymis peccata diluimus:fedpftâ nonpenitendocumulamus. LegimusEfaiam ^phetam: Si neceffariû

Ezechiæregis aptum huiccaufæ queramus exemplunncui niorituro anni quindecim ad fuperio 4.rcg. rem uitam propriis tleribusamp; prophetæ precibus augentur.Quiq} accepta tanti muneris gratia nô peccatisnonuoluptaribus:nondelitiis:fcdfolidominoindultumuitæ fpacium humilisamp; fftûs exhibuit.VeR'quiatibi honorabilis amp;nbsp;dilcftiflîe parens:p noua gratia oîs laclarymarû câ deterfa tft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

age;caue:curre feftina. Age ut fpiialitatc jificias. Cane ne qd” accepifti bonum îcautus amp;nbsp;négliges euftos aniittas. Current nonnegligas.Feftina ut ccleriuscôprehcndas.Si quidc panlusiamxpi ca tlienam ,p euâgelii annûciatiôe circûfcrcs:nôdum fecôprehendiffe dicebat.-q’uis hora fexta hoc eft media ætate diii uineâ operaturus:quafi feruidus opifex amp;nbsp;fidelis aliorûlongam dubietarem lan guidumej uiceret teporc.Dû repus habemus femiemus in fpiritu:ut meffem in fpiritalibus colliga phili. j. mus.Nec artendamus ad paleas quas uentilabrù chrifti continuo feparabit a triticoidonec qui uc turuseft ucniat.Etiuxta .pplwtæ uaricinium:difcernat inter iuftum amp;iniufti'iamp; inter (eruictc dco amp;:non feruientc.Sicutamp; dnsdicit.Ecce qui feruiunt mihi lætabunt:uos ante cótriftabimini.Non CA.ge, non inertes uindidæ diesamp;retriburiôisiueniat:quiîmincsacuicinusefi'e:amp;Crculi minis undiqj cócurtentibusrexfcripturaiücóteftarióe .pbat.Côfideremuscp inhacterrahofpitesfumus amp;nbsp;pegri«* noß: more p diebus nouiffimis habitamus. Vos em de hoc m undo non eftisidicitur nobis. Quid ergo in aliéna fatagimusfquid turbamurrNemo in deteriori er extranea patria plus eligjt poftide teqjin fua. Dehis tm follicitudinem haberedtbemus et cura quæ nobifeum tranfferre poflimus. Ambiat terrena gcriles:qbus coeleftia no debent.Côcupifcât pfenria:q futura nô credût. Chriftia/ nisdiuitiæethereditatisfitdiuinitasxpi.Necem debet egreferrequafi minus a cæterishabeat qui auftorcoîmpccperut.Supereftutacceptûincordedeuhonorctobfequiis:operibuscolât:fermone Temper etcogitarione fateant:utinaduentu eins non cûcôtumadbus et cótemptoribuspuniant fed cùfancriserdeumtimentibuscoronent.Hocfaneprudentiâtuâprecor:nemeputcshæcfupgt; ftitionisalicuiusperfuafionediftaffe.Egotechriftianum uoloeffe:nômonachûdici:etuirtutem f’priælaudispoffidere magifqi nomen alienum.Quodfruftra a latinis i turba cômorâtibus impo nitur.-cum a græcis folitarie uiuentibus legide deputatur.Accipe ergo fili fermonem nrm ea fim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;

plicitateetueritatequa diximus.Qtha nonquasrimushominum gloriam(deusteftiseft) Necad hocloquimur uthumanas amicirias aucupemus:ne noftræ adularionis fermonect nos et alios de cipiamustnec ut nos apud homines aliquid uideamunfed utapud deft homines magna mercan y tur.De quæftionibus autem tuis(ut pace tua loquar ) quia turbulenrius proponebas.-egofimplici ter refpondere nolebam : quia bella nri dexteram pads dare non potcram dieet eriam prepofterum forte ujdeatur inde aliquidinfi ne epiftolærettadare.Sedquoniam apud chriftianos nontaordo quarit: q, pfeftuspauca qiiæribireorfore neceffaria:credidi fubneftcda.donecdecæteris.quæ ul affolet:te mouct prefens fi iufletiscii prefentetemotaoiaiofitatis contetioe traftemus .Dixifti eJu

-ocr page 600-

PARTIS in

TRACTATVS I

Solutt qöiJ nîfallor:hôciuretcmâlamalisredderc:amp;cüiurantibusiuraredebere:tÿ aliquädoiuratiifdfiszant jiem de iu^ mala maUsreftituit.Sdo primu nö oia nobis conuenire feruis quæ dno cóueniunt:ne in cöparatio lanicnto. ne famulope diii uideatur iniuria. Alioquin forfitan reclamare indpiam us.-cur non de uirginibus fed de mulieribiis generemurr'A ut cur mortui noftri die tertia non refurgunt.Iurauit feio læpe do minus qui nos iurare prohibuir.nec ftatim ex hoc temere blafphemare debemuszep alios uetuerit: .qd’ipfefaciebatzqadicinobispótziurauitdnsquafidnsquciurarenemo^hibebatznobis qfi fergt; uis iurare nö licetzqui dni nri lege iurare uetamur.Veru ne in eius excplo fcädalü patiamur.exquo Soluit Qö-' nbsp;nbsp;*nrarenos noluit necipeiurauit.Et qliterde iurameti cd breui fermonefatiftadueft z itaeriaad

iicm de uin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;negodûhûc eöde fenfum facile .pfpicis pofie fufticere.qa aliud nöc tps gratis in quo ple^

dida. , nitudopfcdióis aduenitzaliud fuitlegiszaliud jiphetaçz: dicêtedÀo. Audiftis quia didû eft antiqs Matt.f nbsp;nbsp;nbsp;ncoccidcrêtzego ante pfediora pdpio quæin ordine di gefta fuo loco ledor inueniet.Ex quo em ft

*'* lius dei filiushcrtsfaduseftzex quo uetusfermêtûiudaicætraditioniseftfadu noua conlperfiozex 2 Corin X. Q^’o^nus noninfigura.fedin ueritatecomediturzexquofecundûapoftolû ueteratranfieruntz5c * ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’’’fada (untomnianouazexquo iuflumeft imaginemtetreni hominis deponerezamp; affumere forma

CGcleftiszex quo commortui ui uimuszex eo uirtudbus confurreximus in chrifto.

ß eati Hieronymi pfbyteri de tribus uirturibns(fortitudinczfapictia Si prudctia) tradatus qua; rum priori terrazmediæ orbis terrap-zextems coclu ifcripturis afaibitzq ad diuina refertfapiam z cu ius comparatione quodfatuum eft illizfapientius eft hominibuszubi etia exponit illud de pfalmo. Eduxitnubes ab extremis terrs zdocens per nubesfandosintelligi.

EPISTOLA III


Rotna.s lob.z^*


Iohan.l4


fsyo.


Ecde.y.


Resquodammodo uirtutesdei affumensjipheta :fortitudinc: fapientiam atiç prudctiam:unicuicß earu^ipria Opera diftribuit.Fortitudincterram.’fapientiac or bemterrarûîprudctiæcoclû.Audi quippefaipturaeordinc.Dns qui fedt terra in fottitudinefua amp;nbsp;erexitorbcinfapientiafua:amp; in prudctia extenditcoelu.Et nos igitur innoftraterra(diftueft qppe adadä:terra es)neceflariäihabemus fortitiidi ne dei;qr abfcç ea ipoflrbile eft nobis id cxeq.-qrf carni repugnat.Cü aüt mortifica ta fuerint mebra fup terrä;tuc parct fpüs uolutati.S iquidc i uxta apfm:S piritu gefta carnis mortifi , cantDnsergofedtterrdinfortitudinefua.Siautadhäcteträ ueniasamp; cófideresidqd’inlob feri ptu eft:i uxta emedatiffima tarnen excplaria quomodo ftatuerit cam fuper nihilü inuenies fortitu dinedei in medietate mundi terrae librä fuftina'i.Veniä ergo ad orbc terraruqui grece ot kovué v« nuncupatur.ide(linhabitata;Scioanimaminhabitatam:fdodcfertâ. Siem nö habet deumpi'tpa fi nö habet filiii dicentc.Ego amp;nbsp;pater ueniemus ad eü;amp; mäfionc aprf eü fademus:fi nó habet fpid tumfanftü anima deferta eft.H abitata aut eft qn plena eft deo patre.-qn habet xpm filiu amp;nbsp;fpihtöj’ fandfi.Verumhæcdifferenteramp; uarieinfcripturisdicuntinaiahoispattem amp;filium amp;fpintum fanäum cómorari .Nam amp;nbsp;Dauidinpfalmo cófdïionis tres fpirituspoftulat.-dicens.Spiritu prin cipali confirma me.Spiritum redû innoua in uifeeribus meis.Spiritüfandum tuum ne aufetas a me.Quifuntifti tresfpiritusrPrindpalisfpiritus pater eft.Redusfpüsxpseft.Spöfiandus.'fpintuf fandus eft.Hoc i approbationc eius reidiximus.-cp habitatazid eft orbis toratu in fapictia dei fabri cata fit.Sapientia quippe auxiliabitur iuftozfuper dccc duitates habend poteftatc. Sapienriä aiitc amp;nbsp;difdplinä qui abiidt.infoelix eft amp;nbsp;uanaeftipescius:amp; labores ciusinfenfari amp;ffinefriiduzS gt;n



muraithabitatanoftrafapictia dei erigat.Ceciditquo^amp;defiibliniicorruit:uenictibusnobis in locum iftum miferiarum.Cecidithabitatanoftra poft$ peccaiiimusanique feeinius;iniufte egi;^^ musdmpie gcflîmus;amp; poft ruina indigetereftione.Si aûtnô uisifta fententia addud.•commun^ totius orbis quæramus ruinam ; amp;nbsp;poft cafum eius confequcnter deus erigcns prardicctur. Quicuncp eft in orbe ifto:ante ereftionem cecidit.S i autc cecidit confequenter erigendus fuit.Ne^ mo quippe fine cafu fubleuaf.fi autem ereftzis eft:uideamusquæ ruina præce(rerit.Omnes corrui mus per peccatum inorbem terrarum.Et dns qui erigit elifos:eleuauit nos iacentes.In Adam om lies morimur : atcç ita coiTuit orbis terrarum:amp; indiget ereftióe : ut in chrifto omnesuiiiificemiir »' Igitur dupliceni intellefti'i de orbe tradidimus. Vurn quomodo fingulæ animae aut habitatæ fint: aut defertæ : alterö quomodo uniuerfus orbis pariter cedderit-Et i n fuaprudctia extenditcoflum.« Non fortuito prudentia in cocli extenfione affiimpta eft.Inuenies amp;nbsp;inprouerbiis diftum.Dns fa^ Proucr.j. pientia fundauit terram:pparauit autê coclos prudentia. Eft ergo aliqua prudctia dei:quam nolo Aduertead utextra xpm requiras.Omniaquippe quæ dei funoxpus cft.lpfe fapia eius;ipfe fortitudeeius.ipfe ifta uerba. iuftida;ipfefetitas amp;nbsp;redcptor:ipfe( utadpfens uenia )etiä prudctia.Sedcu fit 1 fubiaccti;^ uarieta;

S nbsp;nbsp;tefenfuumdiuerfisuocabuiisnuncupat.Aliudfignificatfapientia:aliudiuftida. Quandoem fa

pientia dicit.’difdplinis te diuinai'u humanarüqj rerü inftituit .Quando iufticia diftribntor:amp; iu^ dexmeritorfifignificat.Qil‘'mdofanftitasilIauirtusdefcribit:quæcrcdctesdeoeftidt fanftos.ita ergo amp;nbsp;mihi prudentia eiusintelligerecüdoftrinaeft:amp; demonftratiobonaj^iaut mala^ rerum fiue neutru.-atej in höc modü extetnfle nunc didt coclü in prudentia fua. Qjiomodo aut extendaf cocluextcdenteeumprudctia;audiquoniäextendituerban0attcndentis.Afl'critquippcextenfioj« , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nen^q^and3fn

-ocr page 601-

DE VIRTVTlßVS THEOLOGICADßvS

CPrSTOtÀ in

ficm quandam effe ucrbof um fimilitermt nöc dicitut claMuxta illud quoc^ quod in alio foco fa? ptum dliQui extendit coclum ut pellc.Extendit autem amp;nbsp;anima noftra:quae priüs fuerat contra^ fs.loj. ôa:utpofficc3paxeflefapientiædei.'Vcrum ütad jjpofitum reuettamüt:diximiitdccö(p prüdem tia coclum faftum fit:amp; nucafürmamus eosqui cocleftem hoicm portâteflecoqleftes. Sienim ad Gen. J« pcccatoremdicit.’Terraesamp;interrâtbisiquarenôdicatadiuftû.’CUiuseftregnum calo^. Coclö ^sîamp;incoclumibisj'Autfi,pptcr choicum:ideftterrenû:dicit eiqui portât imagine choici.Terra

interram ibis.'cur ppter cocleftem:ei qui imaginem cocleftis portat:nonconuenitdid.Coclô Cs amp;in codû ibisj'Vnufquifqg aût noftru aut codeftia fafta habenaut terrena.fi terrena fada funt:ad t^ognatamfibiterrâdeducûteumquithefaurizateainterraîamp;nôincodo.RurfumcjhaEcqua ill nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

xta nirtutem gefta funnthefaurizatorem fuû appropinquâtem fibi ad codopj regiones fubuehût* ' . Et ediixit nubes ab extremo terræ .Iftiufmodi difputatio in pfalmo nupcrinciditîamp; diftû eft a no *’'s:qiiomôdeus eduxerit nubesabextremoterraEqcfquidemnüccogimurpertradareïUt amp;hf lt;îui audierunt plenifumeæofü quæ fciuntreminifcant:amp; hi qui aut nô interfuetût:âut obliti funt contextum fermonem agnofcât:quæ tunc^ut maluimus exnibuimus .Diximus autem fanflos cITenubes.Eteriîhocquodfcriptûeft.Veritastuaufijadnubes.'nonpôtreferri adinaïales nubcsî fed ueri tas dei ufq? ad illas nubes eft quæ audiût mandata dni: amp;nbsp;nouerüt quo pluuiàs déférât amp;nbsp;a’^ quibus cas fufpcctât.Dehis nubibus dictûeft.amp; mâdabonubibusmeis nepluât fup eâ imbrê. De bis etn quæ ex defato aerc côftare dicunt :fi nô fuerint pluuiæmon præccpit dominus ne pluant fup iiineam.-aut fuper quâcûlt;^ regionem imbré:fed omnino nô apparennut in terrio regum libro legf . n cg.If» î^usîqnintpeficcitatisnubesnullaapparuit.EtpofteaiuxtapphetiâHcliæfuturæpluuiæ fignu ’’

ueftigiohoîs oftenfum eft.-atqj ira poft nubc conglobate imber defeedit ad terras.Iftis uetoqua^ fi fiibfiftentibus nebulis i ubetur pluuiam continere:cum indigna fuerit aia imbre codeftiî amp;nbsp;didç Mandabo nubibus meisne pluât fuper earn imbrem.Itacç unufquifç fanftorum nubes eft. Moy fes nubeserat : amp;nbsp;quafi nubesloquebatur. Attenditecodi quæloquar : amp;nbsp;audiatterrafermonesex Deutcr.3X.' Oferneo.Expedent utpluuiauerbamea:amp;defcendâtutroseloquiamea. Si nôfuiflet nubes nô$ dixiffet.Expectent utpluuia uerba mea.amp;defccdantutroseloquiamea. Quafi nubesdicebat ut iftiber fuper gramen:amp; pruina fuperfocnumrquia nomen dni inuocaui.Similiter amp;nbsp;Efaias ut nit bes loquebatur. Audi coelum:amp; auribu^erdpe terra quia dnslocutus eft. Et quia nubes ipfe erat

feiebatalias nubes comprophetantesfibi: ideo uatidnansaiebat. Mandabo nubibus nepluant füper eâ imbrcm.Si autc iam dididmusquæ fint nubes: uideamusquomododeuseducat nubes ab evtrenio terræ. Ait faluator.Qui uult in uobis effe primus:fit oîm nouiifimus.Scruauît hoc ma Mar.p datum Paulus:amp;fuitnouiffimus in hoc mùdodicens.Putoerii deus nos apFos noui (ïîmos often^ |. Corin. 4* dit:quafi mortificatos:quia fpedaculûfafti fumusmûdo: amp;nbsp;angelis amp;hominibus. Si quis ergo fanftuscuftodicnspceptûdominifaluatorisfaftusfueritinhacuitanouiiïîmus.-iftefitnubes.fct cduxi t deus nubes non a finibus terræ:iK)n a confulibus:nô a ducibus.non a diuitibus fed ab extre «nis terræ.B eati enim paupeces:qrîi ueftrum eft regnû ccclorû. Vides quô ab extremis terræ educat Matth, deuscorporeasnebulas. Proptereafi uolumusnubesfieriadquas peruenituetitasdei.nouiffimi oîm fiamus:amp; tâaffcdu^opedicamus.PutoemnosdeusapFosnouiflimosoftcdit. Quod fi no fum apFus:licet tarnen mihi fieri extremû:ut educens nubes ab extremo terræ:educat amp;nbsp;me :amp; fub gurainpluuiâfadat.Aiunniatufaliûcârumfcrutatores.quiafulguraexnubiucollifiôc génèrent T more filicû durioru:quos cûcôploferis.id eft coliferis.-fibïmedi usex his ignis extraftus elabitur:at(^ Qualfrer itacûfqlgorepariteramp; tonitruamugir«;tonitru.f.fonitûindicâtccôcurfus amp;fulguraexcuflî lumi fulgurage^ nisclaritate.Siintellexiftiexemplû:confideranuncnubesrationales. Moyfesnubes erat.leius na/ nerantur. uenubéserat.Iftifi fecumcolloquanturexfermonibuscorumfulguramicant.Hieremias amp;nbsp;ßa;

ruchnubes étant.fermocinenturinuicem amp;uidebisrutilarefulgores.Potesamp;tuipfede feriptu:# quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

tis fanftis in hune modum nubium inuenire côcurfus:ex quibus ignés cmittant. Vt autem amp;ad nouumteftamentûucniamus:Paulusamp;Siluanusduænubesinunum conuenerunt. amp;ecce to^ tumepiftolæeorûfulgorilluminat.Fulgurainpluuiamfedt; amp;eduxîtucntos de thefauris fais.

Ergo ne hi uenti qui fuper terram perf lant:in thefauris dei funt: amp;nbsp;nô horum natura manifefta eft qûo amp;nbsp;qua ratione fubriftant:fed funt quidâ uentoruthefauri .-thefauri fpirituû :fpus fapientiæamp; întelleftns;fpiritusconfilii amp;nbsp;uirtutis:fpiritusfortitudinis:fdentiæ amp;nbsp;pietatis:fpûstimorisdni:for titndinis:dileftionis amp;charitatis.Potesamp;ipfedefcripturishosuentoscôgregare:amp;iftorûfpiritu; uminuenirethefauros.Vbi funtiftithefaurifVticgineo inquofuntomnesthd’aurifapientiæamp; ^cntiæabfconditi.In Chriftofedemhabcnt.Indeoriunturhi fpiritus:utalius fapiens finalius fi/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

delis:alius eruditus Si alius quodcuni^ donorum dei poflîdeat. Alii enimper fpiritum datur fer/ ’* tno fapienriîÉ :alii fermo feientiæ iuxta eundem fpiritum:alii fides in eodem fpiritu. Eduxit ergo nubes ab extremo terræ.-fulgura in pluuiam fecit.Eteduxituentos de thefauris fuis. Et nos iuxta mfiericordiamdeiadhosthefaurosoccurfurosputamus.Etquiapluresfunttheiauri .‘forte iuxta ordinem refurgentium erit Si requiesin thefaurisdei.Quodautem dicoiftiufmodi eft:refurreftiô mortuorû in quilbufâordîbusfuturaeft.AitquippeapFus.Vnufquifœaûtrcfurgetinfuoordine. (Cotint.!ƒ; fctuonutlibetmifcenturordinesrefurgentiu.AliusordoerirîiUoamp;ïfflôthtfâiîïodci.Iftiautcocs

ddd iüi

-ocr page 602-

PARTIS ■ in

TRACTATVS 1

Hieteâo;

IXor-îj.

V Trcn.5 Eccle.17

diefaari unum habcnt thefaurulH în qno runtomnes thefautî fapicntiæ amp;nbsp;fcientis abfconditi.Et quomodo pofTideo unam pciofiflitnani margaritam per plurcs alias margaritas.fic uenio ad the^ faiirum hefaurorû ôc dnm domino^ .* amp;nbsp;regem regu ni : cûdignusfuero fpiritibus in dei Aefauro cômorantibus.Eduxiteni uentosde thefauris fiiisanfatuatus eft omnishomoab fcictia. Si omnis honioinfatuatuseft abfcientta:amp; Paulus homo eft.Paulus infatuatuseU ab feientia. Ex parte erîi ai t cognofcimus:amp; ex parte prophetamus.Infatuatus eft ab feientia uidens per fpeculû in aenigma^; te:portiunculam quandam uidens:amp; fi fieexpedit dicerenpfius quoi^ portiunculæ partem mini; mam rccognofcens.Econtrario autem utintelligentesquid fit. I nfatuatus eft enim omnis homo ab feientia.Comparatione pçccatorum Hierufalem.Sodomorum peceatum iuftieia eft.iuftifica; ta eft enim ait Sodoma ex tcQuomodo enim nonhabentiuftieiani Sodomoriim peccata per fe-fed adcollationem maiorum fcelerum i uftificanEfic econtrario fcictia Pauli ad iUam coeleftê fcié tiam:ad ilium confummatum cleftionis intelleftum ftultitia reputatur.Infatuatus eft idcirco otn nis homo ab fei étia. T ale quiddam Ecclrfiaftcs( Ut arbitror) dephendenseffatus eft.Dixi infipiens efficiar;amp; ipfa elongauit fe a me longius erat:amp; alta f funditas quis inueniet eamrVolumus qd dam ardenter licet dicerequoniamhocquoddefcenditinmundumeuacuauitfeipfumaiteuacua tione cius mundus côp letetur.S i hoc autc q uod defeendit i n mundum euacuauit fe euaenario ma fapientia cft.-quoniam quodfatuum eft dei fapicntiusefthominibus.Si ego dixiflem fatuuni dei quô aucupes (amonûmeoji: et femp dediti aderiminandummenenatas in me lingiias iiibrarent. Nunc uero Paulus fapiens amp;ptâtcmhabensapoftolicâ:aufuseftdicereomnem fapientiam terre; nam:quæinfe:quæinpetro:quæincætcrisapoftoliserat:quæiniftummundûdelcenderat:ftulti tiam eflë dei. Ad comparationem quippe illius fapientiæquam terrenus noncapit locus ad illatn fapientia quæcoeleftis eft:quæ mûdi limite excedit.hocquod defeendit ad homines fatuum dei c. Verû idipfum fatuum dei.fapientius eft hominibus. Quibus hominibusfNô uti^ ftultis: fed fapi cntibusdicasdicetfapiéteshuiusfaeculi fiucprincipes:fiucuates:iftisfapientibus fæculihoc quod nos expofuimusfatuum dei fapientiuseft.Mirabile quiddam uolumus inferere ; quoniâ fapictia mundiftultitiaeftapuddeumiamp;iJifatuauitdeusfapientiammundi.non in fapientia fuairïatua uitmundi fapientiam ut effe ftultitia arguat.Necç cm dignat fapientiadei ad mundi fapiennâcon «incendam tota defcendere:fed potius modicum.-hoceft incarnationis facramcntum.Quid need farium fuit quod fatuû dei erat:ut hoc paruo amp;nbsp;fatuo dei infatuaret fæculi fapientiac'Nô em uale; batfaeculi fapienria magnitudinem in fe uenictis fapientiæ fuftinere. Verum exemplûîterponâ ut p acutæ difputationis intctroget.nûquidnôopusmihi eftadiftius ftultiriam coarguendâ dyaledii» cæ artiscalliditatc.‘amp; jjfundojfe fenfuû acume adhiberef Nône ad unius fermonis iaftû uilis amp;nbsp;oio did.-qui rame illi us intelli genriæ uideat acerrimus: fatuû eû adinfipientc effe conuincâ. Sic igituf ad mundi fapientiam ftultificandam :non eft opus fapientiam dei defcendere.‘amp; cum eacolludan quæ deorfum eft fapientia:fed fuffidt fatuum dei.-quoniam fapienri us eft hominibus. amp;nbsp;infirmS o^ei fortius eft hominibus:amp; omnia contraria faluator meus amp;nbsp;dominus alfumpfit: utcontrariis diflbluatcontraria:amp;confirmeturabinfirmitateeiusamp;fapientesefficiamurafatuoeius:amp;inhoc îHtfoduifti poffumusafeenderead fapientiam amp;nbsp;uirtutem dei Chrifti iefum. cui eft gloria amp;nbsp;«it tus amp;nbsp;imperium Infeculafæculorum. Amen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

AD Caftorinammaterteramepiftoladeodiofugîcndoamp;pateconfcqucndaânqua prxcatut ut ueteri rancore depofito fibi recondlictur.

tiohanrj.

EPIS TOLA un

Ohannesidemapoftolus amp;nbsp;euangeliftainepiftola fuaaît. Quîcuncçoditfratteflt fuum homicida eft:amp; rectc. C um eth homicidium ex odio fæpc nafeatur. quicun cg odit:ctiam fi nec dum gladiopcrcufferit .‘animo tarnen homicida eft.Curaif ta le principiü.-fcilicet ut ueteri rancore depofito;mundum peftoris deo paremus ha; bitaculum:irafdmini(inquitDauid)amp; nolite peccate.Hocquid uelititelligi apo ____________ ftolusplenius interpretatur.Solnonocddatfuperiracundiam ueftram.Qu’dagÇ mus nos in die iudicii:fupcr quopü ira non unius diei.-fed tantojs: annorû fol teftis ocubuit.Donu



ßs-4’ Ephe.4. Mat.;.

nus loquitur in cuangelio.Si offers munus tuum ad altaredbiq» rememoratus fueris • quia fraur tuushabetaliquidaducrfumte:relinqueibi munnstuumantealtareamp;uadcreconciliaripriusrra ttituo: amp;nbsp;ficofferres munus tuum ad altare. Vhe mihi mifero.medicam amp;tibi qtantoteporeaut non obtuli munus ad altate aut ira permanente fine caufa obtuli. Quomodo in quotidiana praece nunq’ diximus.Dimitte nobis débita noftra ficut amp;nbsp;nos dimittimus debitoribus noftris : ammo difcrepantecum uerbis amp;nbsp;oratione diflîdentecum fadis.Præcor itaç( quod amp;nbsp;ante annum prio; tibuslitterisrogaueram)utpacem quam nobisreliquitdnshabeamus:amp;meumdefideriu«tu; am mente xpsintucatuninbreui ante tribunal eiusreconciliatafeufdflaconcordia.’autpraemium recuperabitaut poenam.Qiiodfîtu( quod ptocijlabfit}nolueris.*ego liber ero.Epiftolame hæc mocwnleaafuentabfotua. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PtœmiflîsW»

-ocr page 603-

ÛEINSTITVTIONEPVERORVM EPISTOLA,; V

i ^emîflîshîsquaeadinftitutioncm aeperfedionemhumanamgeneraliterconuenire aidétun wbiiciendafuntquæ figillatim unicuiç ætati graduicçconueniunnubi fpedaliter de uirtutibus feo^aftatur.Et fecundum naturae ordinem primæ ætatis praemittenda funt.

SECVNDVS liber SIVE TR act ATVS TERTIAE partis principalis EPI ®olarum Beati Hieronymideinftitiitioncpuerilisætatis.

ßeati Hieronymi ad Adilctâ de inftitutionefiliæ docentis qualiter educâda:cui nutrid eSmittS Oa fit:quomô intimore dni amp;in bonis moribus imbucda:amp; a quali præceptorefit erudienda:mo J^^ntis eam'graudifculam a fucoufrequentia uiropr.'a balncis:mufica:lautiori conuiuioamp; uino cô Jj*otri.In uilioribus operibus manuûacmoderatis ieiuniis exerceridedionibus diuinorum ac pro ®^otum audoruni inftitui. Ac docentis in quibus potiflïmum librisdebeatobledari*

EPISTOLA V

A

■•Corin, fi

Eatus apFs paulus fcribit ad corinthios:amp; rude Ghrifti ccdefia facrJs inftfuffs difd plinis.'inter cæteraniâdau hocquolt;5 fpofiiit dicens. Si qua mulier habet üirû in fideleni;amp; hie coiil'entit habitare cum ea:non dimittat uirû:Sanftificatus eft eifi uirinfi delis per ml’iercfidelc;amp; fandificataeftniulier infidelisper uirumfïdelcm.

AHoquinfiliinoftriimniüdieffentmucautcmundifunt.Sicutfortehadenusui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

_ _____,debanfnimiûdifciplinæuincuIalaxata:amp;pr£Ecepsindulgêtiapræceptorum.C5; nderetdomum patris tui ciarilTimi quidem amp;nbsp;cruditiflîmi uiri.-fedadhucambulantisintenebris^ ^intelligetconfiliumapoftoliilludprofeciflë.-utradidsamaritudinc dulcedo fruduû teperaret: Vn Si Vit/ Hiles uirgulaebalfama pciofa fudarent.Tu erâ es nata de impari matrimonio. Dete amp;Toxotioÿ giliusinbu »’c Paula gencrata eft. Quis hoccrederet ut Albini pontificis neptis de promiflîone martyrum filia coli. Mollf ^fceret.ut pute q, etiâ gaudete auo.-adhuc paruula lingua balbutiens Xpi alleluya decantaret; ut paulàri fla ÿ *’H‘ginemdeiinfuogremionutrirctfenex.Étbeneflt;xlidter(çexpedauimus.Sandaamp; fidelis do uefcct cap^ •^Us unum fandificatinfidelc.Candidatuseft fidei quefiliorû amp;nbsp;nepotumturbacircundat. Ego arifta.Incut pHtoetiâ ipfum loue fi hab uiflet talc cognationc potuifle in chrifto aedere.Defpidar licet amp;nbsp;irride tif» rabens epiftoiani meâ.amp; meftultû amp;nbsp;infanumdamet:hcgt;c amp;nbsp;gcncreius fadebatpriuf$ crederet: fiunt pêdebit fen ’loiinafcunturxpiani.Auratûfqualletcapitoliu.Fuligineamp;aranearutelisomniaRomaetêplacô tibusuua. operta funt. Mouetur urbs fedibus fuis: Si inundans ppFus ante delubra femiruta currit a d martyrû Ét dure qrgt; Cumules. Sinôextorquetfidemprudentia.'Cxtorqueatfaltemuerecundia.Hocathletareligiofiflî eus fuda/

in Chrifto filia didum fit ut non dcfperes parentisfalutem:amp; eadem fide qua metuifti filiam« bunt röfida ^patrcrecipias.-totacçdomusbeatitudieperfruaris.’fdensilludadftorepromiffum.Queapudho mella. *^inesimpofiibiliaapuddeùpoffibiliafunt,Nun$feracôfeflîo.Iatrodecrucetrâfitin paradifum Matrix. Nabuchodonofor rex babylonispoftcfferarionc corporisamp; cordis amp;nbsp;beluaru inhaeremo côuidû Luce. ZI* •’’ente recepit fanä.Et ut omittd uetera:ne apud la-cdulos nimis fabulofa u idcanf afi paucos a'nos Daniel.4.' Jgt;pinquus nofter gracch us nobilitatc patri ti ä fonds nole:cö pfedurd regeret urband.-nóne fpecu mi tr.T:amp; oia portetuofa fimulaclua:qbuscorax Niphus miles Lcoperfes:heliosbromius pater initia lin:fubuerrit:fregitamp; uffit:amp; his qfi obfidibus äte ^miflîsîpetrauitbaptifmû xpi ƒ Solitudinc pari tur amp;nbsp;in urbegêcilitas.Dii quôda nationûcû bubonibusamp;noduisinfolisculminibnsremdfcrût. ycxillamilitüccucisinfigniafunt.Regûpurpuras amp;ardétesdiadematu gemas patibuli falutaris ptduracondecorat.Iamægyptus.-olimferapisxpianusfaduseft.Marnas gazælugctinclufus:amp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

cuerfioncmrempliineiterpertimefcit.DeIndia:perfide:æthiopiamonachorumquotidieturmas Etfieucrîf/. fufdpimus.DepofuitpharetrasariHvuiucTVani difeût« pfalteriufcythiæfrigorarcruentcalore figt; fimû eft. amp;nbsp;’ dei.Getarum tutilus amp;nbsp;flauus exaettus ecclefiarû cirdifert têtona:amp; jdco forfitam côtra nos æqua in ocni ter^ pugnant acie:quia pari religione côfid unt.Pene lapfus fum ad alia materia’:amp; curreterota dum ur rd exiuit fogt; ceum facere cogito:amphoram finxit manus.Propofitû cm mihi erat fandæ marcellæ amp;nbsp;ruis præ^ nus eorû. obus initiatû ad martyrem.âd eft ad te fennonem dirigerc:amp; docere quomodo inftituere paylam S iFitudo. , iioftram debeas quæ prius in Chrifto confccrata eft 5* genita:quam ante nofti $ in utero concepi fti.Vidimusaliquidten-n)oribusnoftrisde4)phetalibuslibris.Annafterilitatemaluifoccunditate „ hîutauit.TuIuduofamfocconditatemuitalibuslibriscómutafti:cófidenslocoaccepturatefïlios, * quæprimumfœtum domino reddidifti Ifta funt primogenitaquæofferuntut in lege. S ienatus eft Samuel;ficortusfampfon eft:amp; ficiohannesbaptiftaad introitum Mariae amp;exuitauitamp;lufitlt; •* A udiebat cnim uerba domini per os uirginis pertonantis: 5i de utero matris i n occurfum eius gc^ ftiebatirtumpere.Igiturquæderepromifïîonenataeft:dignamhabeatortufuoinftitutionem pa ientum. Samuelnutriturinrcplo.Iohfainfolitudinepparatur.IllcfaCTocrincuenerabiliseft:uinö amp;ficeramnonbibit:adhucparuuluscumdftofermocinatur.hicfugit urbes:zona pellicea cingi? locuftisalit amp;mellefilueftri Si in typûpniaepdicddætortuofifSmi aialis ueftitexuuiis. Sicerudiê^ daeft anima quæfutura eft tcplumdei:nihilaliuddifcataudire:nihilloquinifîqlt;f adtimoredei nbsp;nbsp;ß j

ptinet.Tuipianôintelligaricantica mûdi ignorer. Adhuctenera lingua pfalmisdulcibusimbuat» Prociil fit ætas lafd ua pueroR-'.àpfæ puellæ amp;nbsp;pediflequae a fæcularibus cofortiis arceant.me qdquot; ma ^didicerint peius doceant.Fiant ei litteraeuel buxæ:ueleburneæ:amp; fuis nominibus appellentur. Ludatineis:utludus eius^eruditio firiScnonfoluqiordinc tençatlitteratum Si memqriatti nq/

-ocr page 604-

'S? P ARKTIS III

TRÄGTATVS II

|^inuni.amp; cantica trâfeat:fcd ipfeintet fccrebïo ordo turbctamp; tnediis ultima.-primis media mïfce ant » ut cas nó foiio ttuifed Sc uifu noueribCu uero cocpetittremcti manu ftilum in ceram ducerê ud altcrius fuprapofita manu tcncri regant articulimel in tabcUa fculpant clcmcta : amp;nbsp;per eofdetu fqleosmarginibus trahant ueftigiamt foras nó qheateuagari.Syllabas iungat ad purum amp;nbsp;qui / bus lila ætas delcftari pót-munufculis inuitet.Habeat amp;nbsp;in difeendo Codas quibus inuideat;qua^ fcrudibus mordcatmonobiurgandaeft fi tatdior finfedlaudibus exdtandum eftingenium:ut ui f cifiçgaudcat:amp;uictadoleat.Cauenduminprimisneoderitftudia:neamaritudoeofKpceptaiin^ fantia ultra rudes annos tranfeat.fpfa nomina p quæ confueuit paulatim uerba contexere : nó fint fortuita: fedeerta amp;nbsp;coaccruata:de induftria uidelicet ^phetarö amp;nbsp;apoftolo^:amp; ois ab adâ patriat diafu feries.Dc Mathæoluca«^ defeedanutduali^ agitfuturæ mcoriæ ppet.Magifter ^bae ataris amp;nbsp;uitae côditioniCcB diligendus nec poterit erubefeere uir doftus id facere in jjpinqua uel nobili uirgine:qlt;f ariftotelesfcdtinphilippifilio.utipfeinlibrariorumutilitateinitiamóftraretlittera^

7Ÿ lt;nbsp;Nonfuntcontemnenda quafi paruafinequibus magnaconftarenonpofliintdpfeelementop: or:« do amp;nbsp;parua inftitutio Preceptorum :aliter de erudito.aliter de ruftico ore profertur.Vnde Si tibi eft pronidendum ne ineptis blanditiis foeminarum dimidiata dicere uerba filiam confuefcas:amp; î au uubÿ ro atlt;5 purpura ludere:quorum alterum linguæ.alterum moribus offidt.ne difeatinteneroqdquot;ci godidtur, polleadedifcendûeft. Graccojteloquentiamultu ab infantiafermo matris ptulifCefcribitur.Hor paternos finus coaluit.Diflficulter radit qcf rudefanimi perhibuerüt.Lanap: côchy

M tdra ca nbsp;nbsp;nbsp;quisin ptiftinum colore reuocet.Reccs tefta diu amp;nbsp;Capote retinct amp;nbsp;odore: quo primûimbuta

pt inuctera eft.Græca narrathyftoria Alexandriim potentiflimum rege orbis dominatorc:amp; in moribus amp;nbsp;in tafapù.^ nbsp;nbsp;inceflu Leonidispædagogi fui non potuiflecarere uitiisquibusadhuc paruulus fuit infedus.Pto

cliuisefteriimalop:æmulatio:amp;quorum uirtutesaffequinequeas:dtoimitarisuiriai Nutrixipgt; fanonfictemulenta:nonlafdua:noJigarrula:habeatmodefiâgerrulam:nutritiumgrauem.Cuni auum uiderit in peftus dus trâfiliat;amp; collo dependeat.noleti alleluya decâtet.Rapiat câ auia:pa^ tremrifibuscognoCcat;fitomnibusamabibs:amp; uniuerCa ^ipîquitasroCaecclefiænata gaudeat.Di fcatftatimquam alteram habeatauiam : qua amitd.cui imperatori cui exerdtui tyrûcula nutria tur.'illas defideret. At ilia tibi innitetur ab excefliuipfe habitus Si ueftitus deceat ei cui promiiCa fit • Nota côtra Caue ne aures dus perforesmeccruCa amp;nbsp;purpuriffo confecrata Chrifto oradepingasmeccollûau more muu amp;margaritispremas:necc4putgemmisoncres;neccapillumirrufes.amp;daliquid de gebennae cru nri tpis. ignib us auCpiceris.Habeat illas margaritas quibus poftea uenditis em ptura eft pciofilTîmu mar^ garitum.Pretexata nobiliffimaquondamfoeminaiubente uiro hometiozqui patrinis Euftoebü uirginis fuit.-habitum eins cultumi^ mutauit:amp; neglcftü crinem mundano moretexuit: uincere cupiens amp;nbsp;uirginis propofitum amp;nbsp;matrisdefideriunnamp;eccefibi eadem innoftecemitueniflean gelumterribili uoceminantempoenas:amp;hecuerbafrangentem.Tuaufaesuiriimperiumptefec re Cbrifto.T u caput uirginis dei tuis facrilegis attredare manibus:que iam nuire arefeent ut fenti asexcrutiataquidfeceris:amp; finito menfequintoad infernaducaris.Sinaflt perCeuerauerisin Cede te:amp; maritofimulorbaberis amp;nbsp;filiis:Oîa perordinc expleta funt.amp; fera miCeræ poenitentia ueloxfi gnauitinteritus:Sic ulciCdtur Chriftus uiolatorcs templi fui:fic gemmas Si pdofiflîma ornamen ta defcndit.amp; hocretulimon cp infultare uelim calamitatibus iiifoeliciû fed ut moneam euquâto î reeum.A quot;’5^“ cautiôcferuaredebeas quod deofpopôdifti.Heli Cacerdosoffenditdeûob uitialiberorû. i.diTZ * Epusfieri non pôtqui filioshabueritluxuriofos.-non fubditos;amp; ccontrario de muliere Ccribitut.

Quodfaluafietperfiliorumgeneranonem.fi pcrmanfcri»-lt;«flt;jt lt;xcnaritateamp; Canctifteatione c5 . pudicitia.Sipeffcctaætasamp;fuiiurisimputaturparentibusquâtomagisladensamp;fragilisquæiu xtafniamdnii^iKgt;ratdextramacfinifträ:ideftbonietmalincfdtdifferentiäfSiCollidta prouides ne filia pcrcutiaf a uipera;cur irâ eade cura ^uideas:ne feriat a maleo uniuerfæ terræ nebibatdeau reocalicebabilôisfneegrediat eu dina:et uelituiderefiliasregiôisalienæ: neludatpedibus:netraigt; hattunicas.uenena nô dant nifi mellecircuHta:et uitianó irrepûtnifi fub fpc umbraep uirtutû. Et Ihn« quôinquicspecatapatrôfiliisnôredduntt'necfilioiî’parentibus.'fedaïaquæpeccauerit.ipfamo^ lonan.9*. nbsp;rief.Hoc de hisdidf qui pnt fape.-de quibus in cuâgelio faiptûc Aetatchabet loquaf p fe.Qui au^

~ tcpuukisêctfapitutpuuIusdonecadânosfapîæetPytagorælitteræ.Y.eûpduca'taabiuiû:tàbo ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;na ei us q mala parctibus îputanf. Nifi forte exiftimasxpiano?; filios:fi baptifma nó receperinnip«»

fos tnreos elfe peccaticet non cria fcclusreferri ad cos qui dare noluerint.n’.axime eo tempore quo contradicere non poterât q accepturi erant.Si in regiôe uitæ falus infanrium maio^ lucrum eft.-of ferrefiliam poteftatistuæfuit.qqaliafittuacondirioquæpriuseam uouifti qcondperes nitautc oblatanonnegligasadpcriculumtuum pertinet.Qui claudamet iuntilemqualibetfordema^ culatam obtulerithoftiam facrilcgii reus eft:quanto magis qui partem corporis fui etillibatæ ani^ mæpuritatem regis amplexibusparanfi negligensfueritpunietur :poft$ grandiufculaelfe coc^^ peritetinexemplum fponfifui crefcereCapienriaætateetgrariaapuddeumethomines pergatad templum ueri patriscum parenribusfuis:fedcum illis nonegrediatur de templo. Quæranteam initinere faîculiinterturbasetfrequcriam propinquorum:etnuf$ earn alibi reperiant nifi in ad uentu feripturarum ptophetas et apoftolos de fpiritualibus nuptiis fufdtantem.Imitetur Mariam ‘ quâgabriel

-ocr page 605-

DEINSTRVCTIONEPVERORVM . EPFS TOLA nbsp;nbsp;V

quam Gabriel folam in cabicnlo fuo reperit:et ideo foriîtaiTi titnoieperterrita.'quia uitutn qoeni non foiebat afpexit.'æmuîet earn de qua dicitur.Oniiiis gloria eins filiæregis ab intus . Loquat etps.44gt; ipfa ekftio diaritatis iaculo uulnerata. Introduxir me rex in cubicuium fuum.Nun$ exeat foras; Cantico neinueniâteamquicircûeuntciuitatc nepercutiantetuulnerent.-etauferantfpiritum pudicitiæ;

« niidam in fanguine derelinquät.quin potius cum aliquisoftium eins pulfauerit.dicat.Ego mu Canti. S » tus:et ubera meaturris.daui pedes meos non poffum inquimreeos. Non uefcat inpublico ; id di inparentumcóuiuio:neuideatcibosquosdefideret.Etlicetquidam putentmaiorisefle uirturis; præfentemcontemnereuoluptatem:tamenegoarbitror fecurioris continentiæ effe nefcire quod quærat.Legi quondam in fcholis p uer. Aegre repræhendas quod finis confuefcere. Difcat iamnuc et uinum non bibere in quo eft lux uria. Ante annos robuftæ ætatis periculofa eft teneris et gra uis abftinentia;uflt;5 ad idem tempus fi neceffîtas poftulauerit et balneas adeanet uino utatur modico ^’pterftomachù:etcarniueduliü fuftctet:nepriusdeficiâtpedesq’currereincipiât:ethocdicoiuxra indulgcriâjnô iuxta imperiûtri mes debilitatc:nô doccsluxutia.-alioqn qtf iudaica fuperftitio ex pte facit iteieftiôe quorûda aialiûat^ efcaw qt^et ludoftßracmaes .et ægypriop; Gymnophiftæ impo lentæ amp;orizæ.amp;pomorumfoloobferuantciboxuruirgo Xpi nonfaciatiu totof Si tanri uitrû: quarenonmaiorisfitprædimargaritums'Quænataeftexpromiflrione fie uiuat:utilli dixerunt; quidepromiflîonegenerati fimt. Aequa gratia æqu um habeatamp;laborem.S urdafitadorgana.ty bia:lyra:cythara:curfa(ftafinnnefciat.Reddattibi quotidiepenfumdeferipturatum floribus (erf tum.Difcatgræcorumuerfuumnumerum.-fequaturftatim amp;nbsp;larinaerudirio:quæfînon ab ini^ tioostenerumcompofHerit;inperegrinumfonumlîguacorrumpitur;amp;externisuitiis fermo pa triusfordidatur.Tehabeatmagiftrum.-teuiridisimiteturinfanriamihilintcamp;inpatrefuo uîdè^ at;quod fi fecerinpeccet.Mementote nos parentes uirginis:amp; id fdtote.-magis earn exemplis doce ripo(Teqgt; noce. Citoflorcspereunt:dto uiolas amp;nbsp;lilium amp;nbsp;crocumpeftilensauracorrumpit. Nun E $abfcjteprocedatinpublicum.Bafilicasmarq^rum: amp;ccdefias finematrenôadeat.NuIlus etîi iuiienisrnullus cincinnatus arrideat.Vigiliaru dies amp;nbsp;folennes pernoftationesfic uirguncula no^ ftra edebret.-ut ne tranfuerfo quidem ungue a matre difeedat. Nolo de ancillulis fuis aliqua'plus diligat.-cuiuscrebroauribusfufurret.Quicquid uniloquitur:hocomnesfdant.Placeat ei contes noncompta neog formofa atçg lafdua.quæ liquido gutturecarmendulcemodulctutîfedgra^ nis:pallens;fordidata;fubtriftis:ptoponatureiprobæ hdei ac morum amp;nbsp;pudidriæ uirgo ueteji^^ Mna.quæ.iilam doceat; Seaffuefcatexemplo adorariones amp;nbsp;pfalmos node confurgere.-manehym/ nos canere:terria;fexta;nona hora ftarcin adequafi bellatricent Chrifti.Accenïa^ lucernared/ dere facrificiumudperrinum.Sicdies tranfeat;nc nox illam inueniat laborantem.’orationi le/ dio.deftioni fuccedat oratio. Dreue uidebitur tempus:quod tantis dierum uarietatibus oc cupatur. Difcat lanam facere:teiiere colum:poncre in grcmio calarimm rotate fufum ;ftamij« napolliceducere:fpernatbombicum:telas fericum:uellera amp;aurum in fila lenrefcens. Talia uc ftimentaportetquibuspc!latfrigus:nonquibusucftita corpora nudentur.Cibus eius olufcu^ iumfitamp; fimila :carocp amp;nbsp;pifdculi .Et ne gulæpræceptalongius traham .'de quibus inalio lo co plenius fum locutus; fiecomedat ut ftatim efuriat.'utftatim poftcibum poiTitlegere amp;nbsp;pfalloi te .Difplicent mihi ( in teneris maximeætatibus ) longa amp;nbsp;immoderat.1 ieiunia in quibus iuiv ■gunturhebdomades amp;nbsp;oleæinciboacpomauetantur.Experimentodidid afellum in uia cum laftlis eft.'diuerticula quærere. Fadant hoc cultores ifidis amp;nbsp;Cybelæ :qui gulofa abftinenjî litudo» tiaphafidesaues:ac fumantes turturesuorant.-nefcilicetcærealia doua contaminent: hoc inper^:^ petuoieiunio fit præceptum;utlegirimi itinerisuiæperpetuofuperentur.'nc in prima manfio^ ne currentes.'Corruamusinmediis.Cæterumut ante fcripfi;in quadragefima continentiæ uela pandendafuntj'amp; tota aurigærhcticula cquis laxanda properantibus. Quâqialia fit conditio fæcularium:aliauirginum amp;nbsp;monachorum.Sæcularis homo in quadragefima uentris ingluif uiemdecoquit:amp; in cochlearum moremfuo ÿfefucco fuftentatur;ut futuris dapibus ac lagi^ næaliquantulumparcat.Virgoamp;monachusnc in quadragefima cibos dimittant:ut fibi me^î ntinerint femper elfe currendum.Finitus labor moderatior: infinitus immoderatior eft.Ibi Cnim refpiramus.'hic perpetuoincedimus.Sed quandoad fuburbana pergis domi Filiam non reline qiias;nefdat fine te poflêuiuere. amp;cumfolafuerit:perrimefcar.non habeat colloquia fsculari? um;amp;malarum uirginumcontubernia.Non interfit nuptiis feruulotumtneqg familiæ perftre? pituslufibusmifceatur.Sciopra;cepi(Te quofdam.'ne uirgo Chrifticum eunuchis lauet:neccu rnaritatisfccminis:quiaaliinon déportant animos uirorum:alie tumenribus uteris præferant fœditatent. Mihiomnino in adulta uirgine lauachradifplicent.'quæfdpfamdebet Xerubefee te.'Xnudam uidere nonpofle.Si cnim uigiliis amp;nbsp;ieiuniismaceratcorpusfuumamp; in feruitutctii rc diginfi flammâ libidinis etincentiuæ feruentius extinguere cupit continentiæ frigore:fi appetitUS fordidusturbarefeftinatnaturalempulchritudincrcurecôtrariobalnearum fometis fopitosigne«; fufdtarrProgemmisetfericodiuinoscodicesamenquibusnóauri etpellis Babyloniæuermicu^ lata piftiira.-fcd ad fidem placeat emedata et erudita diftindio. Di feat primo pfalteri um:his fe can rids fanriam uocet;et in pronerbiis falomonis erudiat ad uitâ.Iii Eccleûaftcm côfuefcat quæ mun

-ocr page 606-

PARTIS ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS HI

difûtcalcare.in iob uirtutisetpatictiæcxcplafeftet. Ad euâgeliatrâfeat.iam^capofitura demain bus.-apoftolo^ afta amp;nbsp;epiftolas totacordis imbibûr uolûtate.Cû^ peftoris lui cellariû bis opibus ç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;locupletauerit:mâdetniemoriæ,pphelasPenthateucû amp;nbsp;regu amp;paralypomenôlibros.Efdre quo

£i Heller uolumina. Ad ultiniû fine periculo difeat Canticum canticorû:quem fi in exordio iif gerirdub carnalibus uerbis fpiritaliûnuptiaifeepithalamiû nô intelligcs:periculûeft ne uiilneretur.

P nbsp;nbsp;Caueatoîa apocripha.Et fi q uàdo ea nô ad dogmatu iieritatc:fed ad figixirù reiierentiâ legere uo

lueritdciat nô eoïc elTe quorû tirulis pnotantur.M ultai$ his admixta uitiofa:amp; grâdiseffe prudeiv Cypriani li tiæaucum in Into qiiærere.Cypriani opufculafemp in manu teneat. Athanafii epiftolas amp;nbsp;hilarii bros hilarii librosinofenfo entrât pede.lllorûtralt;ftatibusillop:dele(ftct ingeniis.-inquojtlibris pietasfidei nô libres. uadllanCæterosficleganutmagisiudicetq)fequat.Refpondebis.Quôhæcoia millier fæcularis in tâta frequeria hoîm Komæ cuftodirepoterorNoli ergo fubire onus qd” ferrenô potessfed poft^ $ablc(ftaueriseâcûlfaac;amp;ueftieriscûSamuele mitteauiæamp;amitæ.Redepræciofiffiniâ gemâ Mariæ amp;cunis 1 efu uagientis impone.Nutriat in monafterio.fit inter uirginû choros; iurare nô di fcac:mentiriracrilegiûpntet:nefciatf£ECulû:uiuatangelice;fitincarnefinecarne. Omnehoim ge^ Genera fult; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fimile pntet:amp; ntcætera taceâ.xerte teliberetferuâdi difficultate amp;nbsp;euftodiæ periculo.-meli#

rpitionum^ useftdefiderareabfentem$pauereadfingula:qnidloquat:cuqnoloquatcniaiuinat:qucliben# ter afpidat. Trade Euftochio paruulâ:cui us nue amp;nbsp;ipe uagitus p te oratio eft:trade comité fanftita ris futura heredéùllam uideatàllâ amettillâ primis miret ab annisxnius amp;nbsp;fermo amp;nbsp;iiKeflus amp;nbsp;ha^ bitusdoftrinauirtuseft.Sitingremioauiæ;quærepetatinnepteqcquidpmifitinfilia:quac lon^ go nfu dididtnutrire:feruare:(focere uirgincsanenius corona cctenarii qnotidie numeri caftitas texit.Foclix nirgoîfœlix Paula Toxotiiiquæ per aniae amita:^ nirtntes nobilior eft fanftitate^gc^ nere.O fi tibi ptingeret focru amp;nbsp;cognatâ tuâ cerncre:amp; in paruis corpnfculis ingetes aîos côtuereris: P infita tibi pudidria nô ambigercquinpcederesfîliâ amp;nbsp;prima dei fniam in fecudâ euâgelii legeni mutâtes amp;nbsp;parnipcderesaliop'defiderialiberop::amp; teipfam magisofferresdeo.Sed quia tps eft am plexâdi amp;nbsp;tepus longe fieri a côplexibus:amp; uxornôhabctpoteftatc corporis fui:amp; unufql^inqua uocationc nocatus eft in ea pmaneat in dno amp;nbsp;qui fub iugo eftàta debet currere.ne in Into coniitó derelinquaritotû redde in fobole:quod in te itcrim diftulifti.Anna filium que deo uoncratîpoftç obtulittabernaculo nu$ recepit.-indeccs arbitratamtfururus^ipheta in dus domo crefeeret :qu« adhuc alios haberecupiebat.Deinde poft$ côcepit amp;nbsp;peperirinô eft aufa ad templû accedere.'amp; ua^ cuaapparerecoramdomîo nifi priusredderetquoddebebatitaliijimmolato facrificioaeuerfa do mnm: qncg liberos fibi geuinquia primogenitum deo pqjcretat.Miraris foclidtatem fanftæ mugt; lierisnmitarefidcm.Ipfe fi Paulam miferis:amp; nutridum amp;nbsp;magiftrum fpondeo : geftabo hûeris: balb utictia fenex uerba formabo mFto gfiofior mûdi pbilofopho.-q nôregc JM acedonum ß abylo nioperiruru nenenodedandlld â: fpôfam Chriftierudiâ:regniscocleftibnsoffercd3m.

Beati Hieronymi dehonora’dis parentibustradatnsmbi monet filios præcepto legis honotarc parcntes:qui primi fnnt illis caufa nafeendi :matres colere quæ conceptn:partu atlt;ç educatiôe gra;* uemexhibuerintfiliisfamulatum.illisnidfiïminferuire:eorumobfequiumimperioexcplo chabæi:qui dum eenitrid paruit ipfiusfuafu eft martyr effeftus.

EPIS TOLA VI

Exo.zo.

Arentnm meririsfubiugans filios omnipotes deusferuiendi lege in offîciispofte# ris deditut hoc di uino cogantur facereimperio:qnod debuitpietas fnaderediccte illo inlibro Exodi inqno ira feriptn eft.Honora pattern tnnm amp;nbsp;matre tuam ficut præcepittibi dns:ut bene fi t ti bi : u t fis longæ uitæ fuper terra :qnâ dns deus tuns da bit tibi. Auditefilli falutiferâ iuflionem:amp;praccepta legis affeftn debiti amotisim plete. Seruitepatribusfuturi patres: amp;nbsp;matresudlrastenera diligitepietateutue^

ftrae coniuges mereantur mattum nominenuncupari.Nemo pattern afperis uerbis ledat:non fiat amaradnlcedo.Hoc fitinter parentes amp;filios:quodiubentedomino naturacontinuit.Affedum fonetquicquidlinguæ bixerintliberorum.intercharasconiunftafcçperfonaspietarisiuraferuen; tnr.Hocfiliorum oraloquantur:quod parentes deleftatandire. Præbeatnr patribus amoris mi# xtaformido:qni primi nobisfuntcaufa nafcendi.Exhibetepatribusfilii quodpoteftasp^Kr’^’ no miniscogiK’quæadeoefteorummeritisattributaj'utipfaaenobisexigatqnodnatutaiubere nô potuir.Matribusquolt;çdebitamimpenditerenerentiam:quîeuobis uteri laboreferuientes pon## dus ueftri corporis tolerant .-atej ignotam portantes infantiam famulatum quendam exhibent na fdtHris.illotemporenonfibitmmatercfurinnecacceptosfoladigeritcibos.Maternoniftu alitur amp;illequilatet:eiuf(çmembra alteriuscomeftionepafcuntur uthomo fnturns alicnis morfibus faturetnr.Quid ipfa memorem nntrimenta amp;nbsp;ipfiusinfantiædulcesininrias.qnas nutritoris ane# ftusde fuis parabolisfumiriQuiddbosinmarreconfeftos t'Qiufocmineismanantesex mem# bisladeûfolnuntifnccûtamp;faucesîualidasliqdofaporepfundût.Cogctenatnrafumûtifantes de marteqd’bibât:amp; dctenônatobocfibicurrctibuslabriselidôr:qd’nofitnecefle mordere.Seruiût materna pofterispeiftora.ferniutipfisï cunabulis.-manusamp;tergamcbrisdenota laflctiûgratos ar tusaccipiunt.Optât materparuulumcrefcete:optat dto uidere maiorem: enme^ nnmeris inné# num mifeere

-ocr page 607-

DEINSTITVTfONE CôucrfationcAcdiftinftîoneclerîcotutn. EPISTOLA VH num mifccre feftinatmun^'fibi forfitâ feruiturû.His tottantifiç pccdctibus faftisparêtibus :magt; tri tota debet alacritate feruiri.Reddaf naturæ debitu : reddat amp;nbsp;pofteris qrf debef.Exolue filiiqcf debes:amp; officia débita qualicûcj exhibefamulatu:quia parêtibus nemopôtreddereqd” debet. Hu |.j militas talibusoblataperfonisuiuendi tps extendit:amp; morte dilata multûnoftrâprorogatuitam iiiccçg facientibus reddcs officia noftra dno iubente cômendat.-qui intantunomen parêtû diligit: utfeipm pâtre iufferitdici.Irreuerensaûtfiliusquidde dno ipfe mercat.'Salomonis difta teftant. Côtumeliis affidés piem:amp; ptemnés feneftâ matriscôfundet:amp; in opprobriis erit filins dereliqucs cuftodire difdplinâ piissmeditabit fermonesmalitiæ.Maledicéti prem amp;nbsp;manc extingiiet lumc: amp;nbsp;pupillæ oculoja dus uidebût tenebras. Audi fili pâtre qui te genuit:neccôtempf«is qr-fenuitma ter tua.Pareat patri lingua quâgenuitîamp;manêfuâ nemo crudeliuerbopcutiat. Sic te rapiat fili iu uenilis ætatisauftoritas;ut noueris unde fis natus. Meméto fcriptiuæ fnïæ;ubi fpiritufâfto loqué;? tediftûeft.qr.Qui maledixeritpriautmri morte moriat.Memcto ergo parctü effe q talisesfquo# Exo.jli tû manibus creméta fumpfifti.Fauces tua? necdû lafteû pdidetût faporc:qué tibi pia mater infun^ dens lingua iftâ pauit potu corpis.lmpcde debitû pri matriq feruitiû.qnuq tuos uagitus horreiw tes:totu in te lâbebant ofculis corpus. S it tibi grata falus ipfoje;qbus clarior eft tua uita q propria. Reddeamorisuicemcolendæpietatis.Fadaparentutuiscun^ulis cômodaoffidis j)priis exolÿ ue.Parentes enim adeo debent habere dulciores :qr per alios reparari nô pnt:amp; cum eos lex naturæ fubtraxeritmec pfem tibi alterû poteris inuenire:nec matrc.M utato côiugio uitricuspater eft : necj« nouerca pôt nome matris implere.Nulius igit filiorû aiiftorem lucis fuæ cædat iniuriis.Nemo pa rentibus opter aduerfa.-qui hberos fuæ faluti antcponût intolerabile nefas eft ex illo ore j»teruu au direfermonem;autillispulfari manibus:quasamordiluitoculorû noftrorû. Timete fententiani quam dns ^jmifit ingratis.Meretur em cæcitatis fuæ fubirefupplidû:qui parcntû uultus uel toruô uifu defpexcrit:amp; elatisoculis læferit pietatem. Si quicq? fapitisfiliieo animo uidete uenerabi^^ lesfades;quo uos ipfæ côfpidunt:amp; corum labrisdulcibusofculisinherere:quiaeorû ofcula adi? hiichabetisï membris.-Senibusferuireperfacileeft:quosncmojpotat;nemo nutrit fuccocorporis nbsp;nbsp;nbsp;. ,

fui.Foueat itaq parctûfeneftus:amp; faftiseop; uiciffitudoreddat.Habeteïquâdâfenedusinfantia. Videâtliberi uti qdfaciâtuobis uicem fifem reddituri.Imitami filiu Madiabæû.-qmri morte fua *æna q| nr^ dctiferuiuinamp;durûîperiugratâteraggreffuseftneoffenderetgenitricc.Maluitfrmfociari funeri m^idiaaeM bus:q uolûtati mtis obfiftere.Ita ei mris fuadctis uolûtas pfefta eft ut deo filiûfaceret martyrem:amp; do.ca .7. oC fra^ coronis côpartidpc.Deniq obfequiû fuümelius morte^bas.ffuafioncfermôis miisipleuit.-et luce iftâ moriedo ?tcncs:?fors martyffe fftûsc;utilia germanitas æternocollegiofirmaret.Ecce qd nbsp;nbsp;doid. n

pftititaiusmii fubieftus.Deuotusfiliusobedicdo^motusc: qnoies mrnam aliqïr lædefpietatc: perpétua uitâpafliôefufcepit;qdnmconfitcdomerebatcôfribusadno coram angelis coronari. d^^dqgio ÏRACTATVS TERTIVS TERTIE PARTIS DE INSTITVTIONE CONVERSA «•'.o’omarty TIONEACDISTINCTIONECLERICORVM.

Beat!Hiero.adnepotianûdeuitacficopüexordicsafiguraDauid^fenex Sunamitîsfouebatam ” ’j plexu.-onditfenesfrigefcerecorpe.fednôfapictia:amp; ^»indefenili auftoritate uêdicata:cfids^ponit

pceptauiucdi.Moneteos fuinoisinterptari uocabulû:uttanqiinfortcdniafcripti nitant effeqrf dicunt.Docer effehofpitaies amp;nbsp;focminaiü uitarecófortiaxömunioniseap;picula ^poncstafperiw

ri diuitias:amp; fugere delicatoria côuiuia:difcerefcripturas:amp; docereqfadâtî doftria :nô arrogates

fedfalecôditoseflêdebere:fubie(ftoseffepontifici:amp;pontificespaftoreseffedebere non dominos.

EPISTOLA VU

EtisameNeporianechariflîmelitteristrâfmarinis:amp;crebropeosuttibibreuiuo^ kJW luminedigerampræceptauiuendi amp;quaratione quifæculimiliria derelifta uel ^Jmonachiiscocperiteflre:ueldericus:reftum Chrifti tramitem teneatniead diuergt; fauitiorum diuerticularapiatiir.Dumeflèmadolefcens.immopenepuenamp;pri« J mos impetus lafciuentis ætatishæremi duricia refrenarem :rcripfi ad auunculuni ’tinim fanftum Heliodotum exhortatoriam epiftolam plenam lachrymisquæri^

moniifq:amp;quædefertifodalismonftraretaffeftum.Sedin illooperepro ætatetunclufimus:amp; calentibnsadnucrethorûftudiisatflp doftrinis.quædam fcholaftico flore depinximus. Nunc iam canocapite:amp; arata rugis fronte.amp; inftarboum pendentibusamcntopalearibus.

Virgtlîus œnei.j.

Virgi -bu, ægr.p.

Omnia fert ætas aninium quocj.

Etpoftmodicum.

Nuncoblita mihi totcarmiiw;uox quoc^mœrin.

ïamfugitipfa.

Ql’od ne degentilitantumlitteraturaproferrcjuideamur diuînorum uolnmînum facratncnta cognofce Daiüd annosnatiis.lxx.bellidofusquondam uir:feneftutcfrigefcentenon porerat ca; lefieri. Quærituritaiç puella de uniuerfis filiabus ifrael Abifac funamiris:qnæcum regedor^# niiret: amp;nbsp;fenüe corpus calefaceret ; Nonne tibi uidetur R ocddentem fequaris litteram î uel

-ocr page 608-

PARTIS in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVÈ Kï

Rgmcntum efledomlo.-Velatellanatum ludicra.Frigidusfenex obuoluit ueftimctis : amp;nbsp;nifi copie xu adolefcentulæ nontepefdt.Viuebatadhucberfabec:fupeieratabygailamp; rcliquæ uxores dus amp;nbsp;concubinæ quas fcriptura commémorât.Omnesquafi frigidæ repudiantur : ài in uniiis tantum grandeuuscalefdt amplexibus. Abraam multo Dauid fenior fuit : amp;nbsp;tarnen uiuente Sarra aliam non q uefiuit uxorem: I faac duplices Dauid annos habuit:amp; cum Rebecca iam uetula nun$ re / frixit.Taceo deprioribusante diluuium uiris:qui poft annos nongentos : non dicofenilibus: fed pene iam cations artub us nequaquam puellaresquæfiere amplexus: Certemoyfesduxifraelitici populi.cxx.annoshabebat:amp; Sephoramnon mutauit. Quæeftigitur Sunamirisuxor:amp;uirgo tamferucnsut frigidum calefaceretrtamfanctautcalentem ad libidinem non prouocaretf Ex ƒ ponat Sapientiffimus falomon patris fui delitias:amp; pacificus bellatoris uiri narret amplexus. PoO Pro»4. iidcfapientiam:poflïdeintelligentiâ:Neobliuifcaris:amp; nedeclinauerisauerbisorismd. Nedere linquas illam;et apprehendet te : ama illam etconferuabit te.Principium fapientiæ poffîde fapien/ tiam: amp;nbsp;inomni pofleftione tua poflïde intelligentiam : circunda illam amp;nbsp;exaltabitte:honora il (f Iam : amp;nbsp;amplexabitur te :ut det capiti tuo coronam gratiarum. Corona quoque delitiarum pro tegette.Omnes pene uittures corporis mutantur in fenibus: amp;nbsp;crefcente fola fapienria : decrelaint cxKtx Hires : idunia: uigiliæ î amp;nbsp;elemofynæ chameunie : id eft in pauimentum dormitio:huc illuc^ difcurfus : petegrinorum fufceprio : defenfio pauperum.'inftantia orationiim: amp;'perfeuet tantia .-uifitat io languentium: labor manuum unde præbeantur clemofynæ.Et ne fermonem Ion gius protraham : cunfta qux per corpus exetcentur fraao corpore minora fiunt. Nechoc dico : ç i uucnibus amp;nbsp;adhucfolidioris ætatis : dumtaxat qui laborc amp;nbsp;ardentiffimo ftudio: uitaequotj fan ftimonia : amp;nbsp;orationis frequentia ad dominum lefum fdenriam confecuti funt. Frigeat fapien i tia quæ in plærif«^ fenibus ætatemarceldt.Sed q» adolefcentiamulta corporis bellafuftineat:amp; in ter incentiua uitiorum amp;nbsp;carnis titilariones:quafi ignis in lignis uiridibus luffocetur : amp;nbsp;fuum nô poflîtexplicarefulgorem.S eneftus uero rurfuseorum qui adolefcctiâ fuâ honeftisaftibus iftruxe; tunt:amp; in legedni meditati funt die ac nofte:ætate fit dodior:ufu ftruftion^jceffu tpis fapientior: Themifto^ nbsp;ueteru ftudiorû duldflîmos fructus merit.Vnde amp;nbsp;fapiens ille uir græce. Themiftodes cum w

dés. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pleris.cVii.annis:fc mori cerneret:dixiffe fertur fe dolere q» tune egrederetur de uita qn fapere coe /

Plato. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;piffet:Plato oftogefimo amp;nbsp;uno anno feribens eft mortuus. Et ifocrates nonaginta amp;nbsp;noué annos

Ifocrates indocendifcribendiçlaborccôpleuit.Taceocæterosphilofophos.Pytagorâ.Democritû:Xenocra Pÿueoras. Km:Zenonem. Cleantem qui iam ætatelongeua in lapîæ ftudiis floruert.Ad poetas uenio Home Democri rum:Hefiodum:Simonidc;Sthefidiojt qgrandesnatu dgneô nefdo qd:amp; foluto duldusuicina tus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;morte cedncrunt.Sophodes eu jjpter nimiam fenedutê amp;nbsp;rei familians negligentia a filiisaceufa

Zenon. amenti.-E.Ocdippi tabula ( quâinuperfaipferat) redtauitiudidbus:amp; tm l'apientiæinatateiâ XenocraKs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpecimen dedit:ut feueritatem tribunali um in theatri fauorc uerteret. Nec mirum cû etiam

H omettes ^^to Cenforinus:amp; Romani generis difertiflîmus iam amp;nbsp;fenex græcas litteras nec erubuerit -'nec Efioduus defpauèritdifcere Certe Hôerus refert:qgt; de lingua Neftoris iâ uetuli amp;nbsp;pene decrepiti duldor mel Simons leotatiofluxerit. Sedamp;ipfius Abifacnoîsfacramentûfapientiamfenumindicatampliorem.ntcr? Sthefiides empâter meus fuperfluusuelpatrismeirugitus.Verbûfuperfluûambiguûeftdedinpfem [ys. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ri loco uirtutem fonattÿ amplior infenibus amp;nbsp;redundans ac largajapia.in alio autc loco fuptluus

Sophodes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neceflâriusponit.Abifacaût ideft.-rugitus ^prie nûcupat.-qd’ utmarisRuctusrefonte: amp;

' (^utiudicddepelago)uenicsfremitusaudit.Exquooftcditabudantiflîmû:amp;ultrahumanâuocê diuinifermôisinfenibustonittuûpmcorari.PorroSunamitisinlinguanoftracoccineadicitîutfi gnificetcalerefapicntiâ ÔC diuinaleftioneferuere qd* licetdAi fanguisidicetfacrametû; tu etferuo rcoftenditfapientiæ.Vndeamp;obftetrixillain Genefi coccinu ligat in manu Phares : qui abeocp Gen.;g nbsp;nbsp;nbsp;parietem diuiferatduos ante populos feparâtc:diuiforis:idc phares fortitus eft nomc.EtRaabme

lofue.Z. nbsp;nbsp;retrix in typo eccTiærefticulâ myfteriû fanguiniscôtinentémt Hiericho pereûte domus einsfalua

I .para.z. nbsp;nbsp;ret.-appendit in feneftra. Vnde amp;nbsp;in alio loco de uiris fanctis fcriptura commemorar.-Hi fût qui ue

Luce.iz. nertdecaloredomuspattisRechab.Etdnsnofterincuâgdio:igncinquituenimittereinterrâ.‘amp; Lu.Z4. nbsp;nbsp;nbsp;quid uolo nifi utardeatrQyi indifdpulop; cordibus fuccenfuscogebateosdicere.Nonnecor no^

L nbsp;nbsp;ftrum ardens erat in nobis^m loqueretur in uia amp;nbsp;aperiret nobis fCTipturasj'Qiiorfum hæc ta lôgt;

Lu.ca.ultîo gorepetitaprindpioc'Ne a mequaeras puerilesdedamariones:fnîapfflofculos.-uerboR lenodnia:amp; per fi nés capitulo^^ fingulorum acuta quædâ breuiterç côclufa q uæ plaufus amp;nbsp;clamores excitent audicriö. Amplexet me mófapienria amp;nbsp;Abifac noftra quæ nûqgt; fenefeitî meo requiefeat finu ipol lutaeft uirginitatifcj ppetuæamp; qu.æ ï fimilitudinc Mariæ cû quotidiegeneret:femplt;Ç parturianin corrupta eft.Hincreor dixiffe amp;nbsp;apoftolû:S pû feruentes.Et in euâgelio dnm prædicaffe : q infine Roma. 12. niundi.-qn iuxta .pphetâ Zachariâ:ftultus paftoreflecœpcritfapiéria decrefcentcrefrigefcetcharitas Mat.z4 nbsp;nbsp;multorum. A udi igitur ut beams Cyptianusait.Nondiferta fed forria. Audi fratré collega rpattS

fenio:qni te a cunabulis fidei ufq ad pfectam ducat etatc amp;nbsp;per fingulos gradus uiuendi pcepta c5 ftitueusintecæteroserudiat.Sdo quidc ab auûculotuobeatoHeliodoro.'quinûcpôtife Chrifti c;teet didiciffequefed fûnctquotidiedifcere.-normâq uitæeiusexcplûhabereuirtutû.Sedetno ftra qualiacûq funrifufdpe alibellû hûc libello illi us copulato.-nt cum illete moiwchii m erudierit

-ocr page 609-

DEINSTITVTIONE CONVÉSATIO.AC DISTINCTIO.CLERICO. EPISTOLA VII hic clericü doceat effe pfeftö» Igitur clericus qui Ghrifti feruit ecclefiednterpretet pno liocabulu fuu:amp; noïs defini tióe prolata nitat efle qd* dicit. S i erii cleros græce fors latine appellat:^pterea uo nbsp;nbsp;m

cantur cleiici.-uel qr de fortefunt diiiuif qr dns ipfe fors:ideft pars clericop« eft.Qui autc uel ipfe ps dni e(t ;uel dni parte habet talc fe exhiberedebetait amp;nbsp;ipfe poffideat dnm:amp; ipfe pbflïdeatur a dno. Qui dominum poflidet amp;nbsp;cum propheta dicit.Parsmea dnsmihil extra dnm habere pót. Quod fi ps.77. quippiam aliud habuerit praeter dnm pars ei us non erit dns Verbi gratia. Si aurû:fi argentû:fi pof feffiones fi uariâ fupelleftilc:cu iftis partibus dûs pars eius fieri nô dignat. Si aût ego pars domini fum:amp; funiculus hiditatis eius nec accipio ptem inter cæteras tribus fedquafi leuita amp;nbsp;facerdos uî UÖ de decimis:amp; altari feruiens altaris oblatiôe fuftcror.-habcs uiftu Si ueftituhiscôtêtus ero:amp; nu dam crucc nudus fequar.Obfecro itac^ te Si répétés irerû iterucj monebo:ne officiû clericatus gcgt; nbsp;nbsp;nbsp;’

nus antiquæ militiæ piUes:id eft.ne lucra fæculi in chrifti quæras m ilitiame plus habeas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de^

ficus efiê cæpift’i:amp;: dicat tibi Clerici eoft nô ^derût eis.Nônulli em funt ditioresmonachi $ fuerât fæculares Si clerici qui poflïdent opes fub Chrifto paupes qs fub locnplete Si fallace dyabolo non habuerantutfufcipereteosecclefiadiuites;quosmudustenuitantemodicos.Mcfulâ tuâ paupes amp;nbsp;peregrin! nouerint:amp; eu illis Chriftû côuiuâ noueris:Negodatoré clericu amp;nbsp;ex inope diuitc : exi ignobiligloiiofumquafiquandâpeftéfuge.Corrûpuntmoresbonoscôfabulatiôespeflîmæ.Tu, aurfi côtcnis:alius diligitrtu ealcasopesdlle feftat:ribi cordi eft filentiuîmâfuetudo:fecretû;illi uer bofitas.-attrita frons:cui nôdinæ placct:amp; plateæ ac medicofe tabernæ.In tâta morû difeordia quæ pôccfTeconcordiar'Horpitiolû tuû aurraro autnun$ mulierû pedes terât. Ocs puellas amp;nbsp;uirgines Chrifti aut æqualiterignoraautæqualiter dilige.Videne fub codé tefto manferis:nein præterita . caftitateconfidas.Nec Dauid fanftior:nec Sampfonefortior nec falomôe potes effe fapiétior. Me; uiento femperq? paradifi colonûde poflèflîôefua muliereiecerit Aegrotanti tibi quilibet Ictus fra tera(riftat:amp;germana:uelmater:aut,pbataEqHælibetapudocsfidei.Quodfihuiufcemodinôfuc rintconfanguinitatiscaftimoniælt;5 pfon.T:multas anusnutrit ecclefia.quæ amp;nbsp;offîciu pracbeant amp;nbsp;beneficium accipiantminiftrando utinfirmitas quolt;5 tua frmftum habeatelemofynæ.Scioquof dà pualuiife corpore:amp; animo ægrotare cofpiflê.Periculofe tibi miniftrancuius uultum frequen; ter attendis. Si propter officiû clericatusia ut uidua a te uifitaturîautuirgomunq’domû folus in; troeas.-talefqghabetofbcios.quoR! côtubernionô infameris.Si leftor:fi acholytusifi pfaltes te fequî tur.non ornent ueftefed moribusmeccalamiftro crifcent comas:fed pudici tiâ habitu polliceantuc Soluscum folafecreto Siabfejarbitris uelteftenonfedeas.Si famiiiariuseftaliquid loquendum: habetnutricem maiorc domustuirginem fororemmiduâ .•maritu:nôeft taminhumana : utnullu prætertehabeatcuifeaudeatcredere. Cauetoocsfufpitiouesiamp;quicqd^ibabiliterfingi poteftne tingaturantedeuitaCrebramunufcula amp;fudariola:amp;fafciola:amp; ueftesori applicitas: amp;nbsp;obla; tosamp;deguftatoscibos:blandafcç Si dulceslitteras fanftusamornôhabet.Audimemel meum:lu nienmeûmeumqjddîderiû Chriftuseft.Omnesdelitias amp;lepores:amp; ufudignasurbauitates: amp;nbsp;cæterasineptiasamatorûincomocdiiserubefcimus:infaeculihominibusdeteftamur:quantoma gis inmonachis amp;nbsp;in clericis:quorû amp;nbsp;facetdotium propofito:amp; propofituornat facerdotiot' Nec hocdico:cpautinte:autinfan(ftisuirisiftaformidc:fedquodinomni4)pofito.in:omnigradu amp;nbsp;féxu:amp;boni amp;nbsp;mali reperiant. Maloröcßc0dcnatiolausbonorumfit.Pudetdicere:facerdotesido lorunnmimi Si aurigæ amp;nbsp;feorta hereditates capiût folis clericis Si monahis hoc lege ^hibet:amp;pro hibetut nô a perfecutoribusfed principibuschriftianis.Nec de lege conqueronfed doleo.'cur merue Bona coin rimushanclegc.Cauteriubonûeft:fed quomihi uulnus utindigeâcauterioj'Prouidafeueracjle; paratio. giscautio:amp;tamennûcricrefrenatur3uaricia.'perfideicômiflàlegibusilludimus;amp;quarimaiora fintimperatorum feita $ Chrifti leges timemus.-Euangelia contcnimHs:fith.Tres amp;nbsp;materfiliop;.* id eft gregis fui ecclefia:quæ illos genuit.nutriuit amp;nbsp;pauit.Qiiîd nosinferimus inter matrê amp;nbsp;libe; rosj'Gloria epifeopi eft pauperum opibusprouidere.rgnominia omnium facerdotum eft propriis ftuderediuitiis.Natusinpauperedomo amp;intuguriorufticano.-qui uixmilio amp;cibariopane ru; gienremfatiare uentrem poterammunc fimilâ amp;nbsp;mella faftidio.Noui amp;nbsp;genera amp;nbsp;nominapifciûi inquolittorecóchaleftaliticilleo.'faporibus auiumdifcernoprouinnas: Si ciborum me raritast acnouiffime Dama ipfa deleiftant.Audio præterea in fenes Si anus abfc^liberis quorundam turpe feruiriiim.rpfiapponuntmantilâ:appouuntmappülam.obfidentleâum:purulentiaftomachi:amp; flegmata pulmoiiis manu propria lufcipiunt.Pauent adintroitum medici : trementibuftç labiis ancommodiushabeant:fcifcitantur.-amp; u paululum fenex uegetior fuerit:periclitantur : fimulata; q?leticiamensintrinfecusauaratorquetur:timentenimneperdant minifterium: Si uiuacem fe; nemMatufalemanniscôparant.Oquantaapuddeummercesifiin præfenti precium non fpe;; rarennquantisfudoribusnæreditascaflaexpetitur.Minorilaborepromiffamargarita Chrifti emf poterar.Diuinasfcripturasfæpiuslegeimmonunq’demanutua facraleftiodeponatur.Difceqtf doceas:obtineeumquifecundHmdoftrinameftfidelemfermoncm:utpoffîsexhortariin doftri; Na turpc ê na fana: amp;nbsp;contradicctesreuincere.Permaneinhis qinedidicifti:amp; crédita funt tibi:fciens a quo doftpri cû didiccris. Paratus femper ad fariffaftionerh omni pofeenti te rationem deea quæ in te eft fpe. culpafedaf Non confundant opera tua fermonem tuuni : ne cum in ccclefia loqueris : tacitus quilibet guitipum

-ocr page 610-

PARTIS ni

TRACtATVS

teTpodeafcur ergo hæc quæ dids ipfc nô faeîs? Dclicatus magifter eft qui pleno nentre de iemnlis O difputat;accufareauatidamamp;latropôt.Sacerdotis Chrifti os:mcs:mapufqfcôcordct:Eftofubic dus pontifici tuo 8c quafi animæ parentem fufeipe. Amare filiorû timeteferuorû eft.Si pater fum tnquittubi eft honor meust'Si dns ego fum:ubi eft rinior mcusrPlura tibi in eode uiro obferuâda funt nomina.Monachus pontifex auunculus tuns qui iam te in omnibus quæ fanda funt docugt; itdlludetiam dico: epi làcerdotes feeffefeiantmôdominos:honorent clericos quafi clericos : ut ôc ipfis a derids quafi épis honor déférât. Sdtûillud eft oratoris Domitii:Cur ego te inquithabc am ut prindpemxum tu me non habeas ut fenatorem. Quod Aaron 8c filios eius hoc efle epm SC prefbyteros nouerimus:unus dominus:unu tcplum unûfit etiâ minifteriû .Recordemur femper l'Pe. ƒ• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quid apoftolus Petrus præcipiat facerdotibus.Pafdte eum qui in uobis eft gregem dni fuidentes

non coafte fed fponunee fecundû deû:nelt;5 turpis lucri gratiaxfed uoluntarieme^ ut dominantes inderumfedformafadigregisamp;exanimomtcumapparueritpricepspaftofKperdpiatis immar cefdbilem gloriæ coronani.Peffimæ confuctudinis eft.an quibufdâ ecclefiis tacere præfbyteros: amp;nbsp;I. Cor? IA P^^idbus épis nô loqui:quafl aut inuideant aut nô dignent audire.Et fi alii (ïquit apoftolus Pain lusjf^ueritreuelatûfedenti;priortaceat.Poreftiscmperfingulos^phetare:utomnesdifcât:amp;om IKS confolentur:amp; fpiritus prophetaru ^Jphetis fubiedus eft.Nô em diflénfionis eft deus;fed paris gloria partis eft filius fapiens.Gaudeat eps iudicio fuo cû taies Chrifto degerit facerdotes. Docetn te te in ecclefia nô damor populi fed gemitus fufcitetur.-lachrymæ auditorû laudes tuæ funt. Set;« Cicero in li nbsp;nbsp;nbsp;pftgt;yteri faipturarû leftione côditus fit.Nolo te dedamatoré effe 8c tabula garrulumcg fine ragt;

brû de ora* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;myfteiiorû peritû:amp; facramentorû dei tui eruditiffimû uerba uoluere:amp; celeiitatedicen

tore. Oueri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;imperitum uulgus admirationem fui faccre indoftorum hominûeft. Attrita frons inters

mus ^togt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod nefcit. amp;nbsp;cum aliis fuafcritffibi quoeg ufurpat fdentiam.Præceptor quûdâ me

rem : nóra^ Gregorius Nazâzenus:rogatifame utexpôeret:qdfibi uelletilucafabbatuat vïtpcüónrpcö'foü bulâ'o ueni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.fecundo:primû elegäter lufi t:Docebo te inquiens fuper hac re in ecdefiaün qua mihi omni

piam? nbsp;nbsp;nbsp;populo acclamante cogens inuitus fdre quod tiefcis. A ut certe fi folus tacueris folus ab omnibus

Preceptor ftulddæ condemnaberis.Nihil tam facile $ uilem plæbeculâ 8c indodam côtionê ilinguæ uolubi Hierôymi’ limædedpere:quæquicquidnôintelligitplus.miratur.M.Tuliusapudqucpulcherrimum illnd ouis fuit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft.Demonfthenestibi ptæripuit.-neeflesprimusorator.Tu illi .-ne folusin orarione pto

debcnt dc; rid.’

P

’ Quin.Ligario Gallo quid de fauore uulgi:amp; de imperitis côcionatoribus loquat.-attede ne is ftau dibusilludaris.Loquor enim quæ fum ipfe nuper expertus. Vnus quidc porta noiatur homo pen litteratusxuius funt ilia colloquia poetarû Sc philofophorû:cû facit Erupidem amp;nbsp;Menandrum in ter fe:amp; alio loco Socratem atlt;g Epicurum differentes.-quotû ætates non annis fed fæculis frimus Quas uc^ effe difiundas;at^ is quantos plaufus amp;nbsp;damores mouetrMultos em côdifdpulos mouetin thea ftes uitare tro:qui fimul litteras nô didicerât.Veftes pullas æque uiu ut candidas.Ornatus ut fordes pari mo dofuge:qr altetum delitiasialteiûgloria redolet.Nóabfcgamidu lineoincedere:fed prcciû ueftiu linearû nô habere laudabile eft:alioquin ridiculû 8c plenû dedecoris eft referto marfupio qgt; fiidati«* um orariûcg nô habeas gloriari. Sunt qui pauperibus parû tribuunt utâplius accipiant 8c fub pw^ textu elemofynæquærâtdiuitîas:quæ magis uenatioappellâda c;$ elemofynæ genus.Sicbeftiæî

Virgi.în bucco.

I. CoMZ«

É.0.7.

P IIS.

Seit epus cui cômiflaeft ecclcfia que difpenûtiôi paupepi curæq; præfidat. Melius ê fpôte nôhabe te öd’ tribuas:$ impudeter petere quod recôdas. S ed amp;nbsp;geuus arrogantiæ efl :clæmenriorc te utile uideri $ pôtifex Chrifti cft.Nô omnia poffumus ocs. Alius inecclefiaoculus eft alius lingua:.iliiis manus:alius pcs:aurisuentcr:amp;cetera Lege pauliepiftolâ ad Corinthios.-ubi diuerfa mebra un« corpus effîdût.Necrufticus 8c tm fi m pi ex fraterideo fe fanftû putet fi nihil nouerinnec perifus 8c cloquens in lingua œftimet fanftitatem.Mtilto« melius eft e duobus imperfeôis rufticitatc ftamhabere:q’eloquentiâpeccatricc.Multiædincâtparietcs:amp;colûnasecclefiefubftruunt ••mar^ moranitentaurofplcdentlaquearia:gcmisaltarediftiguitur;amp;miniftroru Chrifti nulla clcdio cft.Ncqg uero mihi aliquis opponat.Diues in iudæa tcplû:mcfas:lucernas:thuribula;patellas : fey^ phos.mortariola:amp; cetera ex auto fabrefaftazTûchæc fgt;babant a domîo:qn facerdoteshoftiasim molabant:amp; fanguispecudûeratrcdéptio peccatop-.-^ç hæcoia peefferintinfigura^Scriptafunt autc ^pter nos in quos fines fæculopa decurrcrut.Nuc uero cû paupertatc domus fuae pauper dns dedicarit cogitemus crucc cius:amp; diuitias lutum putabimus. Quid miramurtf Chriftns uocatfini quum mâmonar'Quidfufcepimus 8i amamusqtf Petrus fenó habere gloriofe teftat î* Alioqum (1 tm litterâ fequimur:amp; ïn auro atcç diuitiis fimplex nos'delcftathyftoria.cû auro obferucmus amp;nbsp;caîtera.Ducât pôtifices Chrifti uxores uirgines :q)uis bonæ mentis fit qui dcatricé habuerit 8i qui deformis eftpriuetur facerdotio.-lepra corporisanimæ uitiis præferatur:Crefcamus 8i multiplice niur:amp;replcamus terra necïmolemus agnû:necmyfticûpafchacelebremus:qrhæc abfiçtcplotie rilegeprohibentur.Figamusfeptimomcfetabernaculû amp;folcniaieiunia buccina concrepemus. Quod fi hæcoîa fpiritalibus fpiritalia côparâtes fdctefi^ cû Paulo qgt; lex fpiritalis eft ‘-Sc Dauiduergt; bacantantis:Reuelaoculosmeos:amp;côfiderabomirabiliadelegetua;ficîtelligamus:utdnsquoc5 nofter intellexit;amp; interpretatus eft fabbatum. Aut aurû tepudiemuscû caeteris fuperftitionibus iu dax)rum:auf

-ocr page 611-

DE VITA ET CON VERS ATîONE nbsp;nbsp;CLERICORVM nbsp;nbsp;EPIS TOLA nbsp;nbsp;VU

dæorum.Autfiaurûplacet;placeâtamp;iudæi:quoscûauroaut^barenobisncceffeeftaut damnai Contra de re.Côuiuiatibi uitandafiintfæculariü;« maximeeorû qui honoribustument.Turpeefl'anteforicos laute tes facerdotis dni crucifixi amp;nbsp;pauperis:amp; qui ciboquoqj uefcebat alienotlectoresconluluni ôc mi^ côuiuantes lites excubare.iudicemlt;5 ,puincie melius uis apud te prâdere qgt; in palatio.Quod fiobtcdetis tefa^ cere hoc:utroges4)miferisat^fubieftis:iudexfæculi plus deferetdericocoiitir!ctiq,diuiti:amp; ma gis fanctitatc tuam uenerabit opes. Aut fi ta lis eftqui nô audiatdericos pro quibufiibet tribujf lâtibus nifi îter phialas : libcter carebo huiufmodi bnficio: amp;nbsp;Chriftu rogabo 4? iudice:q magts Ù citiiis fubuenire pot q iudex-Melius eni eftcôfidere in dno $ confidere mhoie.Mdiusc iperare in dno q? fpetarein pridpibus.Nunqgt; uinûredoleasmeaudias illud philofophi:i-locnô ellofculum porrigere:fed uinu propinare:Vinolêtos facerdotes Si apoftolus dânat amp;nbsp;uetus lex ,phibet;Qui algt; Deute. Zf. tario feruiutaiinü amp;nbsp;ficerâ nô bibât Sicera hebræo fermone ois potio nominatur quæiebriarepôt fine ilia quæ frumeto côfidt:fine pomorû fucco:aut cû faui decoquunt in dulcS ôc barbarâ potion nc:autpalmarufruftusexprimuntinliquoré:coftirlt;^frugibusaqua piguior colorât Quicquid iiiebriat:amp; ftatûmctiseuertit.fugefimiliter utuinû.Nechocdico qgt; dei a nobiscreatura dânet.Si quidc amp;nbsp;dns uini porator eft appellatus;amp; Timotheo dolenti ftomachum modica uini forbitio Matthei.ii, telaxata eft. S ed modu ætatis Si ualitudinis pro corporum qualitate exigimus in potando.Quod [.Thimo.f. fi abfij uino ardeo adolefccs amp;nbsp;infiâmor calorefanguinis:amp; fucculento ualidoeç fum corpore libc ter carebo poculo i n q uo fufpitio ueneni eft.P ulchre dr apud græcos amp;nbsp;nefeio utß; ap ud nos æque tefonet.Pinguis uenter nô gignitmentc tenuem.Tantù ribi ieiuniorû modum impone : quantu ferrepotes.Sinttibiieiuniapura cafta :fimpliciamoderata:amp;nôfuperftitiofa.Quidprodeftoleo _ Jiô uefd:amp; moleftias quafdâ difficultatefij dborû quærere :caricas:piper:nuces:palmarûfruflus: finiilammel:piftaciafTotahortoruculturauexat:utdbarionôuefcamurpane:amp;dumdelitiasfe^ dam lira regno celoßquot; retrahi mur. Audio prætereaquofdâcôtra rerumhominiîcg naturamaquâ nô biberemec uefci pane.-fed forbiti unculas delicatas amp;nbsp;contrita olera bletarûtj fuccu non calice for berefedcócha.ProhpHdornóerubefcimusiftiufmodiineptiis.-nectedetfuperftitionisdnfuperetipjjj.j.jjjj^j. •'ünfamcabftinentiæindelitiisquærimus.Namfortiffîmûiciuniüeftaquaamp;panis. Sedquiaglo rià nonhabet: amp;nbsp;ocs pane Si aqua uiuimus.-quafi publicu amp;cômune ieiunium nô putat.Caue ne nbsp;nbsp;nbsp;j

lioimrumufculosaucupismeoffenfam dei populorûlaudecômutes.Si adhuc(inquitapoftolus) fiominibus placerem.-Chrifti feruus nôeffem Definit placere homibus;amp; feruus faftus eft Chrifti per bond famd amp;nbsp;mald.-a dextris amp;nbsp;a finiftris Xpi miles gradidnec laude extollit ::nec uitupatione frdgit. Nô diuitiis turnet .-nóptrahit pauptateamp; læta côrcnitamp; triftia. p die fol nô unt eu nelt;5 luna. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p -r

P noftem. Nolo teorare inangulis platearûnereftûiterpræcû tuarû frangataura popularis.No^ îotedilatarefimbrias.’amp;oftétui habere philateria:amp;côfdctiarepugnàtepharifaicaambitionedr cusaeoettu cûdari.lndepêdeteudgeliù.inde lex Si ^iphetæ fine facra Si apoftolica doftrina.Melius eftem hæc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uanos

oia in mete portare q) m corpe.F idelis mecu leftoritellige: quid taceâ amp;nbsp;qd magis taccdo.loquar. Totteregulæquotfpedes gloriapduanapüpcurrât.Qudto meliuserathocnô incorpefedicorde geftarej'amp;dnm habere fa utorc:nô hoiestVis fcirequalesdns quærat ornatusfHabeto ptudctid; iuftidd:tcp_erattd:forritudinc.Hisccdi plagisicludere.hæcte quadrigauelutaurigam Chriftiad metd côcitû ferat.Nihil hoc monili pdofi us :nihil hac gemäß: uarietate diftictius ex oi parte deco^ rarisxingeris att^ protegeris:amp; ornamento tibi funt amp;nbsp;tutamini:gemmæ uertuntur in fcutà.Ca^ ue quoeç neaut lingua aut aures habeas prurictes id eft ne aut ipe aliis detrahas aut alios audias de trahetes S edes îquit aduerfus fratre tuu detrahebas:amp; aduerlïis filiu matris tuæ ponebas fcandalû: hoc fecifti amp;nbsp;tacui.Exiftimafti inique q ero tui fimilis:argud te Si ftatua côtra facie tuam.Parce de traftioni linguæ:cuftodi fermones tuos:amp; feito quia cunfta quæ de aliis Ioqueris:tua fj lia iudica:« ris, amp;nbsp;i his ipfe dcpiehcfus eris quæ i aliis arguebas.Neq uero ilia iufta eft exeufatiorreferétibus aliis ß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ■•».

iniuridfacerenôpoffum. Nemonütoauditor! libcterrefert. Sagittailapidcnuqfigitaterdûrefi^^j nbsp;nbsp;‘

licspcutitdirigctc.Difcatdetraiftordumteuidetnôlibcteraudiremôfaciledetraherc. Cûdetafto^^p ’ -æ ribus(aitSalomon)necômifcearis:qiTirepenteuenietpdifioeotuamp;ruind utriufqquisnouitj'tâ*^ * * uidelicet eiusqui detrahit:q iUius q cômodat aurê detrahcti.Officiu tuû eft uifitareldguctesmofle domos matronarô:ac liberos eaß: amp;nbsp;nobiliû uiroß: cuftodirefecreta.Officii ergo tui eftmô folû ocu loscaftosferuare:fed amp;lingud.Nunqdeformismulierum difputK.-necqdîcuiufq'domoagat alia domus pertenouerit.Hipoaates adiuratdifcipulosfuos ante q doceat.amp; in uerbisfuisiura^ tecompellit ; extorquer facramento filentium:fermonem:inceflum:manfuetudinem habitücmo:^ ref:^ deferibit. Qyanto magis nos qbus animarum curacommiffaeft .‘omnium chriftianoß: dogt; tnosdebemusamarequafi 4gt;prias.Côfolatoresnospotiusinma'roribusfuis q côuiuasin^fpe;

ris nouerint.Facile contemnitur clericus qfæpe uocatur ad prandium:amp; ire nô recufat.Nunq pe/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;côtra

tentes.Taro accipiamus rogati.Beatius enim eft magis dare qgt; accipere. Nefeioem quomodo etigt; fj-gqj-jfâtes amipfequidepræuKuruttribuatîCum acceperisuilioremteiudicat:amp; mirumin modufieum conuiuia. l'ogantem contempferis .-plus tepofterius ueneratur. Predicator continentiæ nuptias ne cunciliet: ßQ,;« y ƒ Qui apoftolum legi t:fupcreft ut qui habent uxores:fic fint quafi non habeantxur uirginem cogit urnubat. Qui de inonogamia facerdos eft:quare uiduam liortatur ut bigama fîtfProcuiatores amp;

eee

-ocr page 612-

TRACTATVS ,11.


PARTIS III


dipcnfatores domoæ aUcnajt::quom5 pofliint dTe clcrid:qui ^prias iubeiit cótemnerc facultates. Aniicoquippe raperefurtumlt;ft.Ecdefiâfraudarcfacrikgiûeft.Accepi(ïeqd’pauperibu serogan dumeftamp; elurieiKibusplurtnîis;iidcautûuellecnê:ueltiniidô.Autquod apeitiffimifceleris eft: aliud exindefubtrabere omni ii prædonû crudelitatc fuperat.Alter fame torquet amp;nbsp;tn iudicasqin iientri eins fatis fit. Auc diuideftatim quod acceperis:aut fi timidus difpenlator es dimitte largi to rem ut fua ipfe diftnbuat.Nolo ut fub occafione mea facculus tuns plenus fit. Nemo mea melius me feraate poteft. Optimus difpenfator eft qui fibi nihil referuat.Coegifti me.Nepotiane chariflic lapida toi a in uirginitatislibelloqucfanfteEuftochioRomæfcripferâ:poftannos rurfiis ßethlec ora referare:amp; confodiendiî me linguis omniu prodere. Aut enim nihil fcribendûfuinne bominö îudid.um fubiremus quod tu facere qnoq; uoluifti:aut fcribentes nos noffe cunctorum aduerfum nos maledi C051: tela eU’e torq uenda. Quos obfecro ut q uiefcant amp;definant maledicere.Nó etn ut ad uerfariis:fed utamicisfcripfimus.Necinuefti fumusineosqui peccant:fedne peccct moauimus Necgi illos tm:fed amp;in nofipfos feueri indices fuimus.Volentefcj feftucam de oculo alterius tollere noftram primum trabem eiccimus .Nullum læfi nullius nomen de mea fcriptiira deiignatum eft Neminem fpedalitermeusfermopulfauit.Generalisdeuitiisdifputatioeft.Quimihi irafci uoluc rit prius ipfe de fe q» tab's fit confitebitur.

Epiftolabeati Hieronymi prefbyteri ad Occeanum deuitaclericorum.ubiadeorum inftitutio nem proponit epiftolam Pauli ad Timotheumdeepifcopo:utexillocæreri grad us deri corn di^ fcant quomodo ui uere debeant.Nonet illos foem inarii uitare confortia:oftendens ex illaruin con uerfatione etiam fi cognatioueiungantunquantum periculi immineat. EPf. VIII.

Ophronius eufebius Hieronymus.Oceano fuo falutem.Depræcatuses u t tibi bte niter exponeremiqualiter clerici debeât uitare in hac uita mortalium .H incme plc ricp malediftis æmiili preftolantur: quia non fileo ueritarenutamen mihi charifli me ab apoftolo fumamustxordium :qui ait.H umanus fermo amp;nbsp;omni a ccepnóe dignus.Si quisepatum defideratbonum opus defiderat.Oportet enim epm irre phenfibilcm eft!e:amp; reliqua.Totûcôprehenditeflecauendûicuirrephenfibilé póit.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quo igituralteru rephendcticu ipfe qui accepit poteftatc utdoccatfitrephenfus.Quia uitaepifco/

forma debet effecIericoru.Excpogradus cætcri clericop: côdifoit quomodo debeantuiuere in nac uita mottali.Seipfosimitabilcs debet j?ponerefacerdotes:utaliiiunioresgradusbiulescôfcca ti:uita amp;teftinionia facerdotû pofiintexurgere.Præcipueillud reor attenti us tibi effe^juidendu.qa pria tctamentaruntdcricorum.mulieç4:frequcferacceftus;iftefcxusrepræhenfibilesexhibetdericos Quid tibi reuera cum fceminis:qui adaltarecû dnofabuIarisc'Tccundi inpublico.-teinagroru ftid aratores ac ut ni tores quotidie grauiterlacerabut; ffcontra difpofitû fidei cû focminis habita re contendis.Et quia ( ut arbi tror ) concupifeis irreprehenfibilis i nueniri .-teftlonio bono utcre.Nun quidinchoroapoftoIoR: foeminxaffiierunttProhibetecö uirginesmorari:etiamquædegcnerc tuofunt.DiligiseasÆxteriusordina:frequenteruifita:iun(ftusobfequiodericorum:nedunifccrc taliter ac folus ingredieris:macules teftimoniû tuum .lUud etiam adiicienditc :quia fi uxorem dus» ceresîlextenon ,phiberetbabirarecumcóferua.Cum uxorisemconfenfueiufmodiad regimefa^ cerdotii,pmouent .‘maxie cu apFi aepfa pceptû hoc habeat.V nius uxoris uiru a d honore clericatus eli gendu.T e uero no j ta folitaria pcepta cóftringöt. Aliter cói ugati .-’aliter ui naines admonent eccFia gt;nbsp;fticionusfubiremifterii.Foemina^cûderids nullopadocóiunftapdpi^óuerfatio.Ianuadiabo y li:uiaïiquitatis:fcorpionispcuffïo.noduölt;5gcnuseftfoemina.Cöpximatftipula:incenditignc.

BonafiEitU ^^^’^’§^æ’*8’’^P^’^’f*^^°^’^’™?^*^^^3pariterhabitantis.-exuritqîfundamctamôtiû.Egoiddico j “ fi CU uiris foemîæhabitct.-uifcariû nó deerir:diaboli:cx eisaucupatu eft ab initio pctin.Ferreasnien ' teslibidodomat.Sialligaueritqsigncîfinu fuo.amp; ueftimetaeiusnôpburentt'Autfi qsâbulaue^ rit fup carbones ignis pedes fuos no cóburetr M ihi credeinô pôt toto corde cû dno habitare:q foei'a rûacceflibuscopulaf.Seddicisqâbulatîquitfimpliciter.-âbulatcôfidcter.Bene amp;nbsp;argute. Sedamp; oportet teftimoniû bonû habere ex hisqui foris funt.Licetcorâ deo rede incedas.-tn corn hoîbus bo na 4)uidcda funt.-qa amp;nbsp;aftutiores funt filiis lucis filii tenebraR-.Cû ergo hoc genus a te aputat : das tephendctibustelocû.-ipetedetrahentiûmorfibustradidifti.-fi agapetiçucôfortiû nôdimiferis.Be nignus es.-gaudeo pudicus falfû eftiSi aliquis feferit cFicû habitare cû foeminis: nô credit eû efleca ftû.Si pudidtiâ quæris.-quarehîtas cûfoeminisfFoeminâ qua bn uideriscôuerfantc méte dilige nô corpali frequetes ornatu.Nô ueftis tenera cRcû facit aut facerdotc.-fed cafta mente intctio. H æc cm deuotionc honoris inte cuftodit.Honorc quidc gtoriofû.-boni opis famacóferuat.Sacerdotes qui ppe decet.uel cæteros cFioçt: gradus) ut fupra dictû eft}a foemîs fegregari. S i igit gnis gratia iu^ dicaseafdc nullo paifto dimitrere.-memeto T amar:qgt; ab Ammô fratre fuo corrupta fit.idipm pfù 2. Cor.ij« quor dilediflîe ubi unius c tabertiaculi côuerfatio.-carnis nô facile toi!it delectatio.De duobus ein quod units dcfiderat.-fi loqui non pót.tctatur tn.Remotio igitur uiri caftitatiscollocat arma. Có ftruitin melioribus caftra.pudorishonorc cófolatur.Potuit em amp;nbsp;M aria mater dni de choro apolt; ftoloRï non difcedere: fi liceret.Tecla poft tentationc paflionis. A ntiochiæ.a Paulo prohibetur pari ter pgere.Nemo miles cû uxore pergit ad bellum:non inuideo charitati tuac: fit tibi cû caftis uirgi^ nibuslógeua

-ocr page 613-

DE VITA ET CONVERS ATIONECLERICORVM EPISTOLA Vilt

nibus longcua dileftio.Tunc in bono meritücoUocabis amp;fama meliorabis fed ficôgregatiôes çfti# tuis puellajü pulchrecenfeo in hebdomada fecüda uifitatione ad bndicendü cogregationc uenias ; fed non folus:nc rumigeruli linguis te maceratibus lacerent. Aliena etn cupiunt uicini difcutere uï tâ:nô fiiâ.Propterea digne accipe nieoß; pcepta ucrborû.amp; monitahûilitatis : quæ fraterno affedil ôlamo imperante explfimus.-dulci ter lege.Iam uero ut rephenfibilis diuini altaris non fit facerdos paucadereliquisapoftoliteftimoniisquantumdnsdonatexponâ.'Suffiriûtfupiorescaufaequæ . ,, . dictæfunt.Vej.irneaIiquisminusitdligcsadepostmfenciatapoftolufui(relocutô.quiddedyaco

nibus ad Timotheu pceptû fit quid de piby tens ad tytu:cóeniorare deleftat.fed ptereundû non eft teftionia fuperiorcexplanare fniam.Vnius uxoris uiru:amp; noua amp;uetus pceptio facerdoté cenfet eligenduni nbsp;nbsp;corobo#

quiadigamos ad mifterium pleri^ epi appltcuerût:fed aflèrueruntcôcubina fuitilla nô uxor: qua ’■‘2 fi nonhæcfinttônierciafoediratisinilla quæinhaqexercent:qus uxorafferit Anquiacôiiigi tagt; tudicroru. bulasnonfecitxôcupifcctia alia non fuitc'Nullopaftodigamosîuelcôcubinarûcathenisifertosde eetfubire facerdotii mîfteriuJnleuiticofcriptûeftacpfinitum:qualeseIigidebeàtfacerdotesficut j. . . habes.Et dixit dns ad Moyfen:Sacerdos uxorê accipiat uirginem de feminepatrû fuoruin.Viduâ Uero autdeftituta aut a uiuo marito dereliftâ non accipiat.Beneaudiui prarcipictedno Moyfirqâ nec uxor debet facerdoti digama côuenire;nc honore polluât facerdotii.'ficut unius uxoris uirum fie U ni us uiri mander uxorê. Si ergo clericus monogamus fucrit:amp; uxor ei us digama noli eü mille rioapplicare.Digamâenimduxituxorê.HæcTitopceptaidemapoftolusdcordinandis clericis.

dédit: Et quia liber fine expe(flat:ad idredeamus unegrefli fumus.Nec fi due uel tres pariter dei an Hu» cille morent folû adeas ingredi côuenit facerdoté. Si quis haeepeepta nô obferuauerit.-hoftisé aniae fiiæ. Qiiod fi poft mollira noftra aliquis clericus agapetas âplius quaefierit amare $ Chriftû fcd’ni fynodalê regulam côueniat Si præcepta patrû in Nicea définira ei leganLlani uero fi conuentusfu gerit pdifta Si reliqueriocôfecuri fumus maximûlucru. Alioquin fi ncglexerittalis ab ecclefia xpî anathematizddusê.Germinât em foeminæ fpinas cû uiris habitâtes. amp;nbsp;archana mentiû acuto m u erôe pcutiût.Proh nefas dolorc dicere.'fed pterire nô decet Xpo iftae nubere uenetuonö clericis. Vn finenupriis genusnouuuxoruÆthocadnosquid ptinetqd’îfamarcnôceflamusf'A macheraceï feniiis.B onus honor ê i eccha.îi a pfortio uiroß: foemîæ fint loge. Monachû uel dericû folitudo fa^ cit:nô publicû.-Qiiid te uirgiale deleêlat aUoquiût'Cur fftîmonialiu côfortiû côlra fide frequetas in ecef ia:uel î ipo publico^S i eos quos diligût uiderint ridetibus oculis falutatiôis teriera uerba ^ce dût.Deinde cû falutauerinofi eas dei uiros prasterire celerius uiderinticôtemptotes fuos iudicât.'BÎ irafcunt.OrdinatdeindederertaEfatiffaaio:poftfatiffaftioncprandiuquafinoualætitia difponit iterpoculaiproperât uerba ptêptus.-ille uero lamctarî fefimulat.-quafi peccati genus iducens. Lege quia tails debet effefolitariusrqualcHicremiascffedefcripfit.Aitem.Sedebirfolitarius amp;tacebit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

quialeuauitfefupfe.Bonûcuiroculeuauerit iugûabadolefccriafua.Etquiaiefusrelidis apfis ' ’ folus ibat orare. Maria quoqj î penetralibus angelus fold inuenit.nó cû agapeta loquctc. amp;nbsp;illa ui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y

tile introitû trepidauit.Tu quæ fornax es maliciæ:quid a uiro defideras frequetius falutariri ne^ feis quia dupliciter forma pdis tuâ fimul amp;nbsp;clerid:cuius mifterio ecclefia xpi debet ornari.Inordîi ta côiuetudo eft.-delicatis fermonibus fabulofa calamitas. Sed fihofpitalitatc cupis habere : habes tuas fororfô.illæ apud te in domum uocari debênnon clerid.Erit ad ædificationc tuâ fanfta uirgo qiLdixeroiinbeatiflimi Martini uitalegimus cômemorafle S ulpiriû:cp tranfics fanctus Martinus defdo mat quandâuirginc moribusamp; caftitatepræcelfam.-cupicsuifitare:illai]oluit;fedexeniummifiteiac tino« pfeneftrârefpidcs.-aitfancto uiro.Mi patafancteora^ me:quiaa uironû$ fum uifitata.Gratias egitdeofanftus martinus:amp;qgt;talibusimbuta moribus caftâ cuftodierituoluntatc.Etbndicens câ abiit lætus.Hucufcg fufïidat de foemis diftû.Côfummata quippe uirginu câ:trâfeamus ad rcli qua.Hofpitalc pcepit apfus clericuordinandû.Hocpcepto pater Abrahâ Si Loth angelos fufcepe^ Qtiafr der! runt:quia hofpitalitatc inter cæteras dilexerunt uirtutes.S ic amp;nbsp;Onefiphorus Paulû doftrinæfontc nbsp;nbsp;debet eê

fufcepit.Hæiniitatoresfintueftræiamp;nefinatisincolâ pterire.-quia apud uos pane non comedat. hofpitalis. Sequit non pcufforc.Non eniin pugilê fcribitapoftolus:qui côfdentias non pcutiatfinguloß::fed Gene.iSi modeftù:amp; reliqua.Domû fuam bene regentc.Perq) horribileeritifi diii clerico detrahatur. Lædet facerdotisopinionc in plæbe:qn de ,pximis dus maleloquit ppVs.S uperoïahæcpcepit clericis bo/ ni teftinioniifundamentacomponere:ut bonorum operumteftificatiocaftoconfiimeturaffeftu

ßeati HieronymipfbyteriadEuagriuepfa:qualiterpfbyteramp;dyaconusdifferantquaoftendiÉ prælbyterû dyaconoinhonorelongepftare.Etinprimitiua ecclefiaeundcfuifleepm Si pfbyterû » Sedin feifmatis remediu unum fuilfe ppofitum:amp; in hoc orbis potius $ urbis fequendâ corifue^ tudinem:amp;hincexcerptusefttextusindecre.xc.di.c.legimus. EPi.IX:

Egimus in Efaia:Fatuus fatua loquitur. Audio quendâ in tantam erupiffe uccor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A

diam.utdyaconosprefbyteris.isepifcopis ante ferret. Nam cû apoftolus perfpicue Efa.jz» doceat eofdem elfe prælbyteros quos epifcopos.quid paritur menfarum Si uiduâ rum minifter:ut fuper eos timidus fe efferat:ad quorum preces Chrifti corpus fait 8^1 guifcçconfidturfQuærisauctoritatem.Auditeftimonium.Paulus amp;nbsp;Timothée philîpù.

us.ferui Chriftiiefuiomnibus fondis in Chrifto iefu qui funt in Philippiszcû épis (ÈéÊ ii

-ocr page 614-

PARTIS ra


TRACTATVS '/'.'nu-


Thi.i.

amp;diaconibiis.Vis.amp;aliud cxemplu inadibusaprorû.AdunîusecclefiæfacerdotcsitaPauluslo^-Actu.20, tur. Attendite uobis amp;nbsp;cunfto greginn quo uos fpfiffftus pofuit epos.-ut regeretis ecclefia dni qua acquifiuit fanguine fuo:Ac ne quis contentiofe’in una ecclefia plures epos tuifte contendat. Audi Si aliud teftimoniû:in quo manifelfilftme côprobaf eundc effe epm atf^ plby terum.Proptethoc re, liqui te Crete utquæ deerant corrigeresamp; cóftitueres plbyteros per duitatei ficut Si ego tibi mäda. ui.SiquiseftfineCTiminc:unius uxotisuirfilioshabensfideles;noninaccufationeluxuriæ;aut no fubditos.Oportetenim epm fine crimine effe quafi dei difpcfatorc.EtadTimotheu.Noli neglige te gratiamquæ tibi data eft pphetiæ per impofitionc manuu prelbyteri .Sed Si petrus in prima e; piftola.-Prelbyteros iiTqtinuobispræcorcôprelbyteramp;teftispaffionû ChriftiSe futurægloriæquic reuelâdac particeps regere gregemXpi infpicerenohcx necetfitaterfed uoluntarieiuxta deum.

i.iohaji.I.

ttutn eft.Parua tibi uidentur tantoru uirorii teftimoniar'Clangat tuba euangelicarfilius tonitrui : que iefiis amaiiitplurimû lt;Jui de pectorefaluatoris doftrinaru nuenta potauit.Prefbyter elefte do; mîe amp;nbsp;filiis eiusquos ego diligo in ucritate.Et in alia epiftola.Preiby ter Cayo CharilTiino quern ego diligo in neritate. Quod autem poflea unus eleftns eft.-qui cæteris præponeretur : in fcifmatis cemedinm factum eft;ne unufquifcp ad fe trabens Xpi ecclefia rumperet. Nam amp;nbsp;alexâdriæ a Mar; coeuangelifta ufqg ad Heraclam ôi dionyfium epos pfbyteros femper uniim de fe electum in excel fiori gradii collocaturepm nominabat:quomodo ft exerdtusimperatorc faciat:autdyaconi eligat de k que induftriu nouerint amp;nbsp;archidiaconu uocct.Quid enim fadt excepta ordinatione eps qrf p (byter nö fadt.Nec altera Romanae urbis ecdefta:altera totiusorbis æftimanda eft. amp;nbsp;Galliæ amp;bri; tanniat amp;nbsp;Africa;amp; perfis:amp; Oriens. Si India:amp; ocs barbaræ nationes unum Xpm adorantruna ob feruantregulâ'ueritatis.Si auctoritas quæritunorbis maior eft urbe.VbicuiKj fuerit epifcopusrfi ; ueromæ.-fiue Eugubii : fiue Conftantinopolirfiue Regii:ftue Alexandriae:ftue Thanis : eiufdent meriti:eiufdem Si facerdotiirpotentia diuitiai«amp; paupertatishiimilitas.-uelfublimiorc uelinferio rem epifcopum fadt.Cæte:um ontnes apoftoloj« fucceflbres funt. S ed dids quo Romæ ad teftlo; nium dyaconi prelbyteri ordinantr'Quid mihi ^fers unius urbis confuetudincr'quid paucitatem dequaortum eit fuperdlium in leges ecclefiæ uendicasj'Omne quod rarunt eft plus appetitiirjpu; legium apud indos piperepdofius eftiDiacoixJs paudtas honorabiles.-piby teros turba côtemptibi; lesfadt.Cxtep!CtinecclefiaRomaeplbyterifedct:amp;ftätdyaconi:liceripaulatimincrebrefcentibus uitiis inter prclbytcrosabfeuteepifcopofedere.dyaconum uiderimxamp;indomefticisconuiuiisbft; diftiones plbytcris dare difcant.Qui hoc faciuntrnon fe rectefacere fdant amp;nbsp;audiantapoftolos.Nó eft dignum utrelinquentesuerbum dei miniftremus menfis.S dantquare dyaconi cóftituti funt. Legant acta apoftoloifetecordent conditionisfuæ:prelbyteramp;eps aliud ætatis.-aliud dignitatis eft nomen. Vnde amp;ad Titum amp;nbsp;ad timotheum de ordinatione dyaconi amp;nbsp;epi didtur .De preibyteris oînoreticetunquiaîepo Si plbyter continet:qui puehiturdeminoriad maius puehitur. Autigit ex prelby tero ordinetur dy aconusrut prelby ter mior diacono cóprobet .-in que crefdt ex paruo aut ft ex dyacono ordineturprefby ter.-noueritfe luais minorem facerdotio effe maiorc.Et utfdamus traditionesapoftolicas fumptasde ueteri teftamentorquod Aaron Si filii eius atqj leuitæ intcplo fuerinthocfibi epifcopi amp;prdbyteri amp;dyaconi uendicentinecclefia.

Bead Hieronytni prefbyteti ad Damafum deoblationibusaltaris amp;nbsp;elemofynis a prelby terisamp; nona laidsuendica'dis:quod fanctorum doctorum auctoritatc confirmancenfenslaicos praefuni; jtoresexcómunicatoni fubdendos. EPISTCLA.X.

C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oueritfancta auctoritas tua papa uenerande q uia de quacftionc quam clientulo tuo pro

pofuifti.fie congruarefpófa p epiftold mddafti hoc eft depanibus a fidelibus inaltari ob; Iatis;quis ill is iure uti debeat. Quantu a pcipuis ecclefiæ aoctoribus lueftigarc ualui i pair cis tibi refcribere curaui.Teftes autem idonei quos ad hanc re corroboranda cócitaui. Hi ; 'untGregoriusnazianzenusmirabilisdoctor.Gyrillus:AthanafiusTheophilus:AnatholiusjIohâ nes Cryfoftomusæuftacliius.-eufebius.Chronographus amp;nofter Hilariustq ocs uno oreeodcq co fenfu ueluti uera fcufpus organa anathematismueróe ccfentec fericdos:q in ufus laicoa päes obla; tionû côtuletit:qa oîno facerdotibus foUs debent nifi forte religióis gia laid bndictióede mau fa; cerdotis acdpiât.Nô folu aut de pâibusî eccclefiahoc fanxeriit pres noftti.-fed de oibus quæ altari of ferunt:dicctesatlt;g docctesniagnii nefasec:amp; poia diabolicatemeritate hocfieri ubiaiij acdderit t chryfoftóus amp;ualdeecintollerabilefanctæecclefiæ:utfineuindiftafanctorûcanonûremaneat.Vn Chryfoto mus incómctariis fup mattheûjubi difcipuli fpicasmâibus uellcbantfabbato: amp;nbsp;pharifd rephcde; i.cor.ÿ, bant:ficait.SinólicuitDauidamp;uiriseiusadhucfubumbralegiscomederepanes4gt;pofitionis:qA ab Abimelech panes petiit fame ftimulâte quomodo nunc euangeliochorufcate pftiaderi debet lai cis ut oblationé panû deo oblatory fuis ufibus rapiat:D icit nâq^ pi ndeapfus. Qiti altari feruiiit : de altari participent.ErgoquiafacerdoteSjpoibusorarefolent.'quoiyelemofynasamp;oblationesacdpi unnquafrontepfumutlaicioblationes.-quaschriftiani propeccatisfuisofferönuelcóedereuelaliis concedere : cû ipfinôdebeantpropopuloorarecObhocpapagloriofe.mittereoportetillosfgt;fum; ptoresincxcômu«icationcperpetuam;utcæterimet«habe3nt:amp;ampliushæcinecclefianefiant.

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Indpit Quartus

-ocr page 615-

DE SEPTEM GRA'Dfß VS EGCLESrAE . EPISTODA XI

INCIPIT Qi^VART VS LlßERSlVE TRACT ATVS TERTIAE PARTIS PRINCI palis æpiftolarû beati Hieronymi de correftóe ùitæ amp;nbsp;cóuerfatióe prælatorum fiue praefidentiunri, Epiftola beati Hieronymi ad Rufhcnm Narbonenfem epifcopum de nita Sc conuerfatione epi

Argumentum in eandem:

Pilcopû docethûilitatc:iufticiam:paccqg fedari mifereri pauperibus: lege deidif cere amp;nbsp;docere;non accipere pfonâ in iudicio.mec quc$ câ incognita i udicareâfe riores ecefiæ miftros non defpicere:nec illis îiuriam irrogare.Deniij feptem diftî guens ordines clericop^:docet p pngulos.qli eos epus debeat honore ,pfeq:quali charitatefouere.infolentiâquoœacauariciâ arguit epoß-qui oîa fi bi arrogates officia:amp; opes fibi cumulantes clerum mendicarecôpellunt. EPIS T OL A Xf

BJlVfficerequidcßdeituxarbitrorcönerfationc fanftäquähabes in xpoiefnad facerdö^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D

I talisordinis dignitatc;arftätibi Sc angnftâitelleftusuiâidno referareqapræcedcribus ] meritisacuirtutisinfignibusadhocofïîciûelectusadeoes.Licetinmïtisgratia Xpifi^

J opibiis côprobet :amp; ceflante merito côuerfatiôis ac uitæ fola dei dona fruftificct. Tn qa tu præceteris eleftns a deo côprobaris.-qui 8c Icgis opa impleiiifti:amp; cômoraris in gfa ufcj ad fuper eminente fc entiae charitatc intellectu dei tecû loqncte feftinâter exiftetibus cogitationibus in fini^ biis;hoc uis nofleqd’ futurns es.Totiustibi ecclefîæ proutpcipis facfareferabordoftrinæordineni amp;nbsp;locum cûftodiês:amp; quid qualiterueobferuare debeasdoccs:fi modoadiniuriâ nonreuocesno Uellæ exhortatiôis iduftriam ac te nô pudeat paulifper minore elle dum difeis. Quia fepofito (ut ui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

^esjpriuil^io dignitatis:habes denobis amplius qrf quæras:amp; id qcf iam pridé in côfecratiôe côgt; ^tututeeliecredis.ReftatutcapiasneminorinueniarisinXpo^ in mundo interim noîaris:ac fie falfi uocibuli inutilis paftor exiftasxum hæc quæ in dno latent faefa nefeires Nos tn tenentes in Omni difputatiôe rationem:ac tecu fimpliciter fabulâtesmerum te epm animarû debere effe mo« ftrabimus utfaflus tibi ipe iudexihoc qtf loquimur implerefeftines:amp; nobis cöfentiens uerecun^^ diaamp;cófufionereieftaeligasabieftusefleindomodei:magis^habitareintabernaculis peccato^ mm.Sicdiefusait.Reges gentiö dominant eorum:amp;qui ptâtem habentdni uocant: uos autnó Ï.HCCgt;ZZ. Iicledquimaioreftuefau:fiatficutminor:amp;quiprinccpseftfiatficut minifter. Quis emmaior eft-'qui recübinan q ui miniftran'in gentibus quidc qui difcubitiinter uos aût non fic:fed qui mini ftrat.Ego aut in medio ueftru fum ficut qui miriiftrat.Et uos quia eftis permanentes mecû in ten^ tationibus meis.Ego difpono uobis ficut difpofuit mihi pater meus regnuait edatis amp;nbsp;bibatis in menfa mea in regno meo:amp; fedeatis fupfedes duodedm iudicantes duodecim tribus ifrael.Et alf Eccle. jz. bi.Reftorc pofiieruntte noli extolli:fedefto tanq unus ex ipfis.Etalibi.Non utdfierisdero.-fed ut i.Pe.y. formafisouibus.Etalibi.Templudeieftis:amp;fpiritusdeihabiratinuobis.Siquisaut templudei |.Cor«5. Uiolauerit:difperdetilium deus.Templuenim dei fanftum cft:qlt;f eftis uos. Qyonia ex ipo Ôc per ißm amp;nbsp;in ipfo funtomnia : ipfi gloria in fiecula : unusenim deus 8c pater dni noftri iefu chrifti ex quo omni.a amp;nbsp;nosin ipfo:amp; unus dominnsiefus chriftus per quern omnia 8c nos per ipfum.S ed non in omnibus eft fcientia.Cæcitas enim contigit ex partein ifrael: donee plenitudo gentium intraret:amp; fic ois ifrael faluusfieret. Gonclufit ergo deus omnia fub peccatomt omnium mifereat Anteoîahumilitatcdilige:quiafupcrbiaapoftatarefacitadeo:amp;initiumoïspeccati:fupprbia«:ft. jyi^xla uirc Deus em nofter forma ferui accipiens:humiliauit fe ufiç ad mortc.-mortem autem crucis .Omnes nbsp;nbsp;nbsp;hnmi *

fcripturas mente percurre:totû canonem lege ateg babes ante oculos excpia fanftoruamitare quod £j bonüeft:remulareqd’fanftûcitractiir«ÿUb;n;„„r^(Xivf,^g(.Q£,|gp.j5jgQj^Qj.^f£j£j{.ye,£)o,.,^(j te amp;nbsp;têplû Salomôis ædifica:taberuaculufabricaamp; diligetius exornare feftina.fntra fanftafandofy in deficicslumenacccde:pfeftionc inoîbusteiK.Ponecuftodiâori tuo amp;oftiii circunftâtiæ lahiistu is.Nôdesintctationcaîamtuâ:amp;dicoïscarofocnu:amp;.Oîsgloriaeiusutflosfocni.Aruit fa'nûamp; g flosdeciditîucrbûautdni manetinæternû.Sacerdosemdni quideorefuo,pfertiufticiâ:lt;5^exqui rentibus nuciat ueritatc:angelus dei oipotetis eftân oibus caufis ferua iufticiâ;pcgrina'tc: 8c orpha^; n nô:amp; uidua':amp; pauperc:uel pupillû.-uacuo gremio nô dimittas.lbi^ thefauK- tuu ubi 8c cor tuû eft códe.Cumoibusfrïbustuis(ficutfcriptüeft)pacchabe.Cóciliafuge:nedöiudicas códcncris.Sic '' em feriptû eft.Beatus uir q nôabii: incôfilio ipOR::amp; in uia peccatoæ nôftetit:amp; incathedra peftijÿ lcriænô fedit. S ed in lege dni fuit uolutas eius:amp; in lege eius meditabit die ac nofte. Potetum pfo nas.-diuitù noticias.-falutâtiuobfeqa ita accipe:utpauperc nô tontriftesmec uUi faftidiû exeufario |. Cor. io. nis inducas.Nô recedat liber legis ( ut feriptû eft)de manu tua.-fed meditate in eo die ac node. S ic Ö feriptû eft. S i ne offenfiôe eftote iudæis amp;nbsp;græcis amp;nbsp;eccEiæ dei :fi eu 18c ego oîbus per oîa placeo nô quærensqcf mihi utile eft.-fedqcf multisutfalui fiât.Prius q» aiidias ne indices queq’.' ar^ ante 45 b.itioncaccufatiôisillatæ:nemincatuacôionefufpcdasqanonftatimquiaccufatreuseft;fedqui j conuincit criminofus.Necpftandûodiis finguloR; eft:utinnocentû fratrû donet iniuiia.Qunim Actu.ca. z. nio timoré dni ante oculos femp habensmt totû qnod agit deo amp;nbsp;xpo feias effe pntandû. Nâ praegt; tcritfigurahuiusmùdi:amp;deo magisobedirecôuenit q hoibus.Qui fcitpræterita.'defuturis æfti,lt; mat.Vnoemfermonetotalexadimplet.Omneqcftibifîeri.noluerisaliinefeceris.Domifi fiert

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eec iii

-ocr page 616-

PARTIS- ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRA CT AT VS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IIII

Cot4. F

Sap.7.

pot poftpofita pfonæ tuæ curaioffîciiqg reucrêtia feruû feruis effe te côuenit a tqg î ta ifrF in oibus pdo cere: utquicûc^ audiût côuerfatione tua magis qgt; fermone j^fidant.Sicetn 1 criptû eft:In iâpiaam bulateadeosqforisfunt.Nonteextolatfalutatioplurimo{t Muneradiuitû amp;nbsp;obfequiatenôuin cant :quia munera ( ut fen ptû eft ) excecant oculos 1 udicum.Mec plus fit apud te matrona nobilisamp; diues qgt; profeffapauperatq^mendica.Autuiduamaritaliauxiliodeftitutaæqualiseiquæ habet uirü potente in fæculo uidcat. Alienû te .a pfonis oim reddendû iudica. Ac jjpter iniufticiâ i i udicio paupercnôdefendas:nec4)pter gratiam diuiti indecenterafliftas. Autfi hoenô potes facere :cogni tionc rdpice caufarû:Sola efto tibi ledione amp;nbsp;orationecontetus. Neminc erii (ut feriprû eft ) diligit deus:niu eum qui cû fapîa habitat:ac nullum lædit.Ifta fi feceris:deo utilis in oibus côprobatus.-pet fedum lacerdotium in te retctabis.Expelle de templo xpi oues amp;nbsp;boues amp;nbsp;columbas uendenres: amp;nbsp;nûmulariop: euerte menfas:quia domus partis noftri domus negociationis effe non debet:fed ora cionis.Et quod iudido dei proiidtur.defiderari propter dânationis fniam non oportet:ne reprobi inueniamur in xpo.S icqj fiet ut in ueritate confiftens feptiformis ecdefiæ facramentu noffe mere; aris quod in omnipotentia dei cum fua uenera tôe côfiftit ideft i n pâtre amp;nbsp;in filioamp; in fpûlàndo.'in ardiangdis:in angelis:in lapientiaiin hominibus.Quæ omnia fi diligenter afpicias:totus in his di fputationibus ecdefiæ catholicæ fundamenta cognofces.Et per hos gradus fi uni uerfa obferuaue; tis quæ faipta funt.deus erit in memoria tua:Ä tu in dominum reuerteris.

De primo gradu ecdefiæ qui foffariorum ordo eft.

r^j^iRimusigit inderids foffariorû ordo eft qui infimilitudinc Thobiæfandi fepeliremot 11^1 tuosadmonetur ut exhibetes uifibilium rerü cura adinuifibiliufeftinent:amp; refurredio ;

i ne cirnis axdetes in dno totu qnod faciût deo fe pftare.-non niortuis cognofeât. T aies ec ügo foffarios ecdefiæ puenitxqualis Thobias:,pphera fuit eiiisfideiæius fflitatis : eius feiê

notathobiä i====ssilgotoHanosecaenæpuenit:qualis lnobias:,ppneraruiteiusridei:ciusictitatis:eius icit jjphetä fuif uii^tutis.Nonergo putes paruu dïèoffïciû foffariopr.AutficutcætetifacerdotesfamuIisdei feT defpiaasfacramentû:ac plusdiuerforûferuisdeferasuelamicis$xpiintemplocum præcesfim»’ dis:cuius membra ueneraris:cum oîbus participate tecôuenit.-nô folû in altari.-fed amp;nbsp;domi cûom Mat.jo. nbsp;nbsp;bus effeconuiuâ.atqî inter domefticos parietes fimplidterrefidere.Si amas Thobiâ .pphetani amp;’ fi

eius imitaris exemplû:fi impies q^fcripiû eft.Qiii redpitjjphetam in nomine.pphetæ: mercedeni ^phetæ acdpiet. Caue ne huic onido per fuperbiâ tuam aliqua îrrogef ini uria:quâ laicus qui mi #

cramentü.Religionisemamp;faniftitarisellqgt;epsdicens:nôromani côfuIatusautiuns.Sihocuiscc quodfactuscsneruaordinem tuum:locuni^cuftodi.Defer^phetæ:utprophetatibiXeruiat.Diligt; ge myfteria dei:ut ameris axpo.Noli alique contrilïare illicite .-autiniufto odio perfequaris ••qui-'i tu fi eut xps es:amp; alii xpi funt:amp; nemo porens inhocfæculoqui alique feruoruni fuorum iielitab aliisconculcari.Tuipfe quocgfilibenteraccipiasquoddifturusfumcunctoruni famulisproptec cos qbus feruiûthonore deferes:atlt;ÿ unuquccjproiitpotes ell eius dns ueneraberis. Diemihi quæ fo.'quis maiof eft xpofaut cui tantum debes;qui pro te fanguiirc fuü fudit:amp; qui te ecdefiæ fuæp pofuit.amp; qui tebonorauitincunctis.-qui omnium tibi diuinorû facramentaconceffît. Nunquid meretur dominus deus tu us utcumhæcpræftiterit^pterbonitatc amp;nbsp;mifericordiâ fuamcôferiios tuos deprimastderoges xpo:acnullum nifï te folum putes ad dnm pertinererTibi tantû exiftimas rouprentiam deferendamr acfaniulos xpi in côfecratione tibi creditos non in miniftetio liberos ut

fcrt:q^ ut cum feias hominibus deferendum :deo ipfe non deferas;cû feruum prindpis atcjmiliriæ deputatumprofequi amp;laceirerenonaudeas:eo'n'” J*-' lunt.-ar ueroxpi charafterecenfi ti:ac per baptilmum grana xpi oc per ciencatusoffîciû militâtes abiediôeputesagnominiæ députa dos ut plus interdû apud côfcientiâ tuâ:fi ini uriâ non faciat noftra coiTeprio : ta feruisqgt; derids pat cas.Etinhisaliqduernaculûdiligas:illosuelutalienosdefpicias:amp; mallis mundo placerez xpo. Pro fîde.’pro religione:pto .ppofito fanctitatis deferre i nterduni clericus feruo cogitiir:amp; ad ignoj» miniam non ferendâ uilis iudicatur in mundo: qui fummus in coeloeft.Refte hæcrepudias eps refta ifta non feruas.fi eps effenon uis:fi codorum régna contemnis.fi nullum cum deo cupiasha bere côforti um. Certe fi electum te a deo gratularis:fi faft um te paftorem gregi:fi te creatum facer gt;nbsp;dotem derids recognofeis : laborare debebis:ne tibi tua membra difpliceant. neid quodxpi eûre^ robetur.-Sienim(aitppfs'autnunquidcaputpedibusdicet.-Nondefiderooperaueflra. Vnûcriî corpusSc milita funt membra.Si tu caput es:pedum tibi offida neceffaria funt.-pertinere ad hono# temtuum atiçadlubftantiâcorporalem pedes ipfecognofds:Iinehis(utipfenofti^anibulare non potes.Hi tefuilinent:hi totum corpus pmouent.-hi diriguntcapunhi primû teelfefariant. Perdi tis his conteneris a cunctis ac tibi ipfe odibilis fadus amaram uitam in fæculorerentahis.

B^EcôdusoftiarioR.-locusc:qclauesregniceloii;tenct:qpatriarchisdant:cipfuntportishic M rufal ei' aut inter bonû amp;nbsp;malû hntes iudiciû apiunt qd* nco daudinamp;claudunt qd' nco aperit.’lâ hiccôfiderare tecôuenit:quædrea oftiarios dei debetec diligetia: quâwhis uec bisatqj offiriireuercriap te defereda fit.-îtrare tcplûnifi p hos n potes. H i fûtordïati p ui ces fuas:amp; oîa quæîtus funt ex utraej ciiftodiût ateg ^»fecti in oibus fideles tecipiât:refpuât itideles De tertio gra

-ocr page 617-

DE SEPTEM GRADIß VS EC CLESIAE

EPISOLA XI

De tertio gradu ecdefiæ qui leftorum ordo eft.

Ettinsleftorû ordo eft;q deo Xpo amp;pphetis dat fetfm lt;jfcrîptô cft.-Exâlta uôcem nbsp;nbsp;I

tuamamp;dic:Oiscarofocnu:amp;ois gloria hoisficutflosfœniiaruit focnuin amp;nbsp;flos Efa»js. deddit.-uerbum autem dni manet in æternum.Deniij dns nofter legês in templo formamledoris affumpfit.Sicutergo leftores qui cantantcanticû Moyfi amp;nbsp;agn» hi funtqui fequunt agnûimmacuiatû quocunij ierinqui cum mulieribus (enô coinquinauerunt.-uirgines ein funt Horumnumerus eft angelorum j amp;nbsp;nomeii aiigeli côiienicter facerdoti adaptatunqui uftj adeo æq uales tibi funt per hæc officia fanditatis:filt;^ eut fcriptum legis: S acerdos q ui de thelauro de ore fuo profert i ufticiam amp;nbsp;exquirentibus annuiv tiat ueritatem:angelus omniporenris dei eft.

De quarto gradu ecclefie qui fubdiaconorum ordo eft.

Vartus ecclefiafticæ difpofitiôis in fubdiacono eft ordo:q metranatinei appellant; nbsp;nbsp;K

in humilitate duo feruictes.Propter hoc in euâgelio iefus ad Nathanael ait Hic eft lohan.l.

uerusifraelita;iquodolusnôeft.Cuirndcsiefusait:Ante$ Philippus teuocaret cum ecs fub fieu noui te.Quod ppterea feriptu eft ut tu eius locum difpofitioncqg Philip.Z. f cognofcas.Propterea dns nofterforma ferui accipics humiliauitfeuft^ ad morte

____morte autem crucis.Propterqd’ fempergenuflexo orare mandamur.ümnis cnim Luc .14. qui fe humiliât exaltabitur:amp; qui feexaltathumiliabit.Propter hoc ægyptus competentibuspla^ gis percutitur a diio.H æc dies ^feftionis ex ægypto pafeha domini nuncupat:ut quia pafeha no^ ftrumimmolatuseft Chriftus:plenitudinctotlusmifterii at^facramentii return officiis recogno feas.-nceper arrogantiâ nô ferendà non defpicias eos qui oblatioues in templo dei fufcipiunt:ut fegt; cretorum omnium telles participes etiâ paffionum funt amp;c.Hi enim primi defideria noftra fufci;

piünt:hi probant in nobis optimas uoluntates:hi repudiantmalasihi uta deo fufcipiamurafliftût: quorum tibi ficut uifibiliter minifteria effe cognofcls:ita amp;(inuifibili ter propter pacem aut eius cô/ cordiam utilem effe perpende neconficere corpus Ghriftiacfanguinem ultra non poffis fi uentux tusadaltarium dei ecdefiæ membra neglexeris.

De quinto gradu ecdefiæ qui leuitarum feu diaconorumordo eft.

^^^^Vintusindiaconibusorbofaaamctieftquopüforsdeieftiquirecederedetcplo dni die r phibenEqni columna amp;nbsp;fundamentu ueritatisfunt:qui eedefias dei fuftinent:

qui altareChriftifuntdnqao firmantfacramcrazinquoofferturoblatio.Quidergoin remplodei ( ut ipfe nofti ) uenerabiliusaltari etfe poteftj'quis nó ft ad meiifam domini ac

cefturushumilietÆthi funtfquosin Apocalypfilegimus:feptc angeliecclefiaßilhi funtfeptccande ApocaJ. labra aurea.'hi uoces tonitruopirhi in finiilitudinc lacramctorum iuftidæpræcones nôhabentes in femaculamautrugâ:atlt;5 incandoremluciseffeftiunomniifraeldeo uoleuteperfpicui.-puri men tibus:animarnmcindidi;uirtutumoperationeprædari:hurnilitarepra:diti;quieti:humiles:euam gelizantes pace annuciâtes bona.diffenfionesaixas amp;nbsp;fcandala refecantes.foli deo eloquctes: in tc^ plo nihil de mundo Penitus cogitantes.-dicentes patri amp;nbsp;matrimon nouimus uos:amp; filios fuos nô agnofcentes.Deniqjamp;leui(utfcriptumlegimus}facerdotalistribuseft:amp;caputomniumfacerdo Nume.J. tumtfinc hoc facerdos nomen habet.-offici um nô habet:hicminifter dei dicitur:quia fcriptum eft.

Quismaioreftquiminiftrat.-ancuiminiftraturÆtficutiufacerdotecôfecratiotitainminiftroeft Mat. 20« • facramenti difpenfatio.llli orare:huic pfallere mâdat.Illeoblata fanftificat.hic fandificata difpcfat Ipfisetia facerdotibusppterpræfumptioncnôlicetdemcfadnitollerecalicê nifi eis traditus fuerit adiaconomtpræcedcteminifteriofanditarishumiliatuspaulifperpoftconfecrationem dummi; fteriodeiinftant:reuerentiamutdebentrecognofcant.itaenimdeusnofteromnipotens uniuerfa difpofuit.-utqui maioremfeeffecredideritminorfit.'amp;qui uidereturminor.-maiorexifteret.Deni qjqgt;hocuerumfit:ipfeppende.Leiiitæinferuntoblationesinaltari.Leuitæ componunt mem^ (am Leuitæ eu facerdotibus dû facramenta benedicunt affiftunr.Leuitæ ante facerdotes orât:ut fi#;

cut didinftio locop: credit in mu ndo:etiâ in al tari dei uideatur.Epi fuperbi funt;fi nolint fibi dia^ conos anteponi.Sihumanitatcdiliguntmaiorceire in eotpfunthûilescognofcant.Tunc deinde «taures habeamus ad dnm diaconusacdamat:ipe pdicat ipe hortat: ipfe cômonet a flatibus facer dotibus neleuiter hâc uocc:quæ hæcamp; pace annüciet;aut negligenter afpicias:aut contcnendâ pugt; tes S üffîcit huic ordi ni eum per dnm fui/fe côceffum.-ut nô lolus facerdos in tcplo totum agere amp;nbsp;implereuideat.Egetofficio diaconi facerdos:ficutamp; diaconusfacerdotismecdiues fine paupere cffe pot. Poft pfecrationc ein oim facramentorûtpoft orônes:poft reci tatiôes noim :poft oîa m yfteria deitatis pfediotrurfus leuitis in al tari dat diaconusfut fuperius dixi)calicc tradat :teftis paffionis: teftis difpenfationisîteftis humilitatis:necelatus in fuperbiâ is qui obtulit nihil fperandü fibi a dia cono recognofcat.rdeo leuita in côfecratiôepfeftus efttnec ultra iam ficut laicus bndiciEquia perfe lofuc.zo. âam infehabereiubet dni fanftitatê.Denifç exoibustribubus inlefu nauelibroLeuitæ ciuirates biume .is. accipiunt;uttu intelligas nullüeffehominûgenusmullâ terrâmullû locûmullâ gentc.-quæ nô huic In romano propter dominu ftruire iubeat.De leuitis aût décimas decimaru accipimus facerdotesaiec dare ipis îperioaua/, ftdaccipere mandatur. Nunc autem ex quo in ecclefiis ficut in Romanoîperio creuitauaricia:pegt; ricia.

eee iiii

-ocr page 618-

PARTIS III


tractATVS i Uli


tiitlexdefacerdote:amp; uifiode jjphcta.Singuli quolt;ÿpotctia epalisnolsqua fibiipH illicite abfcp ccdefiaucdicauetHtîtotû qd’leuitarucftinufusfuosredigûtniechocfibiqd’ fctiptûeft ucdicant; fedcujtlftisauferûtuniuerfa.Mcdicatinfoclixclericusinplateis:amp; ciuili opéré niaucipatusipubli; citn a quolibet depofcit alinionia:amp; quidê ex eo defpicit a cunôisfocerdotaleofl'iciû.'dum niife; ricordia defolatus iufte putat ad hac ignominia deuenifle.Eget i n fede plbytcr:in altari leuitadufe cretariofubdiaconus:inleftióeleftor;amp;intcplooftiarius.inièpulturafofrarius;uioriunt fame amp;nbsp;qui alios fepelire mâdant.-pofcunt mîam:qui mifereri aliis funt pcepri .Et cù ira fuerit-ïacerdos qui hoc nô fecerit condcnat. Solus incubât di uitiis folus mïfterio utiEfolus uniuerfa fibi ucdicatdolus.

partes iuadit alienasxfolus occidit u niueifos;Nâ fi fccf m di uinos libros oîa facereinus; nec dici qc Q’uifibiliterpoteratcûftis.'folaï xpieccFiafftîtasabudaiet.Hicfipterfaccrdoriiauariciâodiapfuiv gunt;hinc epi accufanf a clericiszhic pri ncipiî lites:hicdefolationû câe:hic origo cris. Eteiîi fi uniifqf ^itahûcinûdû uiiibiliterpoffïderemâdat utfuatm pofreffiôeprctusfioacresnôiuadat alicas nô agrûpaupitollannôuineâmôfubieftopraliqd’môfaniFos.-nfrudusîquâtoniagisqeccfædci peffe ddîet.-itaioibusferuaiiufticiâ utfibihocttn ucdicetqcffui iuris eccognofcirr’Alienanôtagat.-alica nô rapiat;aeqlenife cæteris faciat amp;nbsp;fient fine hisin eccEia nôfitdta amp;nbsp;fine bis î eecFie mîfierii difpcfa tióenóuiuat.Ccrte(utipenofli)quifibiliterihocmödoiusiuaditalienu.-accufatapaupe:danata iudice.Ita amp;nbsp;in eccRa dei eu unuf^fog ftipedia fua pdit clamat ad deû exaudit a Xpo •• nec differt in hac pte ultiôisfnîa fi non reddunt uniuerfa. Moderatio etn dei pces ac folû noftrû reditû quxtit ac nos quærit fuabonitate feruari.Sed fi nô côuertimur fi duri cordefuinus fi in peccatis ufqj ad mot temilliciteperduramus.Affiduepeccanti(ficutferiptume(l}deus nonmiferetur.

D e fexto gradu ecdefiæ qui facerdotuni ordo eft.

Acttuf.

Extusfenioruni ordo eft : qui facerdotibusdatur qui prefbyteri dicuntur : qui præfimt ecclefiædeiamp;xpifacramctacôficiut.Hiaûtinbndid-iôecuepiscôfortesmifterioî« funt. NuÜa in côfidcdo corpeXpi inter eos amp;nbsp;epos crededa dift.itiaeft amp;nbsp;euchariftiâ iam pri^ dem P pibyteros bndida’f fi ufus exegerit) epi acciperc debêt ac fe Xpo ac plenitudini eius côicarecognofcere.Nâfiqsadiniuriâreuocetautputetfeaccipenôdebereeucb3rirtiâqu3 plbyter bndixit:is ^jfedo puerfus eft.-credcs dnni duo corpahabuiffe.Vnû maius.amp; unum minus.Maius qcf eps côficit.-qd’ pibyter minus.Hic Xpm diuidit:eilt;5 faciâ iniuriâ Ergo iterbaptifmû amp;nbsp;baptiO mûpôtefTediftdtiamtfanftioriudicetquc baptizauitrèusüisquêleuita ficutinadibusapoftolo rum legis Eunuchü aPhilippo diacono baptizatû fuifleut foptu eft.Ecce aqua.-quis prohiber me baptizariÆtiIleaiu’nihilfi*a’edis.Fideseinquæfadtmûdû;amp;qanôeftdâtisfedaccipictis. itacre dendu eft inoï aiabaptifniueflepfcm:amp;inoificcrdorecorpusXpieffepfeöuquinócóicat eudu riftiæ pibvterofj! nô côicat xpomec euchariftia ipfe bndieitrqa in eo in quo i udicat.-códcnaP atlt;$ in fiFitudinc i udæ traditoris tradens dnm nullo cogete ipe fibi îfert manus ac fufpêdio perüt qa lupj bia peccat ï deo.Nec ego dico pntibus épis ateg aftâtib us altari pfby terospofle facramera pficer-Sed fi forte ufus exegeritait ueniêtes ad ecclefiâ facerdotes hifdê horis qbus aut oblatio para nô fit : aut nôpoffitofferrimôdebereepmrepudiarecuchariftiâprefbytero^fiponat iu altari:qa acdpi opor^ l.Corin.1^« ter epm :qin corpus eft Xpi. S icut em ficriptfi eft:Vos cm cftis corpus Xpi amp;nbsp;mebra ex parte. Chari I .Pet.4. taserncoopitniuItitudincpdörum.Fdes:Spes Charitas:tria:hæcmaiorhiscftcharitas. Charitas i.Corin.j» pariés eft:bei]ignaeftmô ænmlat.nôinflat:nôpperâ agit.Oiacredit:omniafuftinet:charitasnun^ t-Thimo. ƒ♦ exddit.Et qa fcriptueft:Prelbyteri duplici honore honorant.-maxime qui laborâtin uerbo dni pra: dicareeosdecer.'utilecftbndicerexongruûconfirmare.-côuenirredderecômunionc.-necefteeft uifi tare infirmos.-orare pro inualidis.at^ oia dei facramera côplerexpferrim cû in oriente eâ femp côfue tudinc amp;nbsp;in Illirico amp;nbsp;in ftalia areç in Africa oîbus locis rpibus apEorum fuifte manifeftû fit. Ac fo^ la jgt;pterauftoritatem fummofacerdoticlericoriîordinatio: amp;nbsp;uirginû côfecratio referuata fit:cu bafilicæaltaris amp;nbsp;chrifmædedicationeuelfatiffadioneamultisdifciplina ccclefiæuendicata coU:# cordid facerdotufofueret:fcandala generaret.Propterhoc amp;nbsp;nuperepifcopaliseledioadmetropo; litanû remiflâ eft:amp;cum huicfumm.a daturpoteftas.aliis adimit hæcfacultas:amp; indpiiitetia funt mi facerdotespari nô ex iurefedex neceffitatealium facerdotem : nehuic epifeopus inuidia dya; bolicætentationisinflatusirafeat intemplo.Si epifeopi cohortanturplæbem.-fi in ccclefiis prædi^: centfi plabibus(ut feriptü eft)bencdicant.-etein obuianti iftaficdicam;qui nô uultprefbyterosfa^ cere quæ iubent a deo.-quismaior eft Chrifto.''autquis corpori eiusaut fanguini poteritanteponi Prelbyter Chriftum confecrat:cum in altariodei facramenta bcnedidt.Benedicere populum non I.Corin.y. debet :qui Chriftum etiam iubeturconfecrare r* Virgines etiam dei licet apoftolus dicat.De nirgibus præceptum dni nô habeo îtamen hoc ratione f adente fi ufus exegerit per eum benedici fi necefteeftmanifeftumeft.quiaMariamaterdni Chrifti :fororeft uirginumamp;’eucbariftiaxpichri ftus amp;nbsp;minor Maria q* dominus.TamenCTedendum cftfummi facerdoris iudido amp;nbsp;hoc facien# dum effequod iufreritdrcalaicos.'iubcribusnohisiuftiffimifacerdotesprefbyteri dd benediftio nisperdunt off'idum:amittunt linguae opus .•nonhaheutconfidentiamprædic3ndi:truncatus^ omni parte uirtutum.'folum prefbyteri nome habet plenitudinc ac perfedionem quæ confemtio ni dus competit non retaitat. Quis hic ergo o facerdotes honoremnit damna gregibus iferatis N nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qincumpaltoribus

-ocr page 619-

DESEPTEMGRADIßVSßCCLESIAE

EPIStOÈA IX

qm cupalloribus per potctid ueilra auferf deo digna diligcria.'fûtagîû quoddâ amp;nbsp;calamiwscre/cit ’M gregibus:ac deo nollro patrimonii fui dâna côquiriris:dii foli uultis in ecclefiispotetari.Denitg amp;nbsp;chril'mæ ea ratio eft atij hicordo legimus cófecr;)ris;baprizatu dnm amp;nbsp;in fimilitudinc colûbæ in fpeciechrifmatisapatreunctûfuiffe manifeilû cil.-acplenitudofacramenti corpus eins amp;nbsp;fanguis oftenfus Quæ tua offerre licet etiam teliqu.a qurcin eo funt côfecrarc:quia in xpo omnis plenitudo diuinitatis corporaliter habitat.Prelby teri ergo ( ii neceffe eft)^oirunt chrifina conficere; nifi qa in eorporeeius chrifma eil. Si quidc hæc régula eriâ nunc feruat a pFimisatc^ ïeccFis mEtis fic ifta faci;

Wæ;nulli epo fup hocïiuriâ ec facienda nec lege a meopponenda ec ei qui lex eft pteibytcri. Abinitio ( ut legimus^ negocioyc- iudiceseffe mandatifu nt pfbyteri intereffc facerdorii co , nbsp;nbsp;Qyonia amp;nbsp;ipfi plbyteri ( utlegimus} epi nuncupant fccEm qgt; fcriptu eft ad Titu:H uius rei gra

riareliqui re Grctænitea quæ défunt corrigas amp;nbsp;cóilituas pciuitatesplbyteros:qucadmodu tibi dif nbsp;nbsp;nbsp;.

•pofui. Vidés ergoplbyterum epm dici.amp; apoftoli pauli effe fnlam.Et alibi ad Timotheum de ec; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

*'(r”æ°5^'^’^P°*'^^'-^P’^^*^^pl’^Mfibilceffe.VidesergohicplbyterijK)nfierimentioncfedhunc ƒ* -effelocôqucepatumuocant.EtalibiadepmPræcipehæcamp;docc.-nemoadolofcctiâtuâcontcriar. ’’“’n-ftd forma efto fideliü in fermonean cóuerfatióe:in charitate.in fide in cailitate.Intcllige ergo in p; . mytcro fummd facerdorii collocari .Et alibi ad maiores natu Qiii uos pofuit epos regere ecclefiam •^^•Zo. luam.Etalibi cum epis amp;nbsp;dyaconibusPhilippus fcriberet.Creta una Macedôiæciuitasc.Et cüibi Paulusepisamp; dyaconibus fcripfit:quid nifi eos qui funtprelbyteri epos uocatfDeniijutapofto; , hisIohannesepisfcribit.Seniorclelt;ftednequamdiligoinueritate.Namplbyteraetatisnomen:epi ' . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

fcopus dignitatis. S alomon q uoqj ait plbytero. H ii milia ani mam tuam. S ed oderùt hoc facerdo; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* •

tesfuperbi inprefbyteris nomenqui uolunteffehocquod xps qui difcipulorumpedes lauitiqba; prizatus eft a iohanne.licet baptizandum fe iohannes a domino proclamaret.Proptercafcribo.'Ut h præteriti temporis error non poteft iam reuocarimel præfens inecclefiis fuis faciantquod Romae hiiequod in oriente:quod in italia.quod in cretatquod in Cypro:quod in Africa.-quod in illyri ; œ:quod in hifpania:quod in britanniaiquod etia expte p Gallias.-qd’ inoibus Iods ubi hüilitas p; ftuerat.qd’ incocliseft ubi fedeseojalegisecdifpofitas utterrenacötcnas.-ut nihil tibi demudi ifti# Ms cóueifatióepfumas.Refpice Hierufalc matrc omniö fanftoiv ornata patriarchis:^phetis:apEis:

’ngdisdd npfius cöfuetudinc fequere :ipfius faaamenta cuftodi.Nihil tibi fit cótnune cum cae; ïcdsqui errorem ftnim illidta pfumprione defendunt Si cófuetudinis dicunt effe quod nó eft.Nä M îliquis noftrum præteriti temporis cöfuetudinc poffit agnofcere.'fibarc tibi hoc quod loquor ab mitioifempcu apoftoli predicarctinecclefiisfuiffeferuatü.Etpoftmodûodiofînguloæuitiata all qti.a aliqua pumpta.S ed nemo dânâdus eft.mcmo iudicandus :Imo ocs in manfiietudine amp;nbsp;chari; ^^tefpiritus amplectendinitdum nobifcö bonitarisxpi fundamenta cognofcänadædifidnm dei fpontana uoluntate conueniant ut in culmine rempli nobifcum manere mereantur.

feptimo amp;nbsp;prædpuo gradu ccclefiæ:qui ordo epifcopalis feu epifcoporum eft.

Eprimusautcinhisdifpofitionibusepalisordoeft:amp;’qui primus amp;nbsp;perfectusicü cris eft:qui oîpotenriæ dei amp;nbsp;inchrifto donadex quo,pceffusoïmgloriate plenitu; do eft uirtutu ex quo oïa iquo oïaipfe ordinatfacerdotes ipfeleiiitas ipfe fubdiaco gt;nbsp;nos ipe leftores ipfe hoftiarios.ipefoffarios ipe ariidi nc tenês meritur.H icrufalc.üp fefabric.Tdei peft;ipfeqcf unufquifqt facere debet oftcdit ipedamat.-ipe redpinipe bgadipfe ligata foluitape claues rcgni coelop; habenipfe thronu dei referat amp;clau

Qitfiiprafe nihil habens : fi humilis amp;nbsp;bonus finfi perfeftus utfcriptum eft.Eftoteperfefti ficutamp; MâtJ. pweruelîerperfeftus eil : fi obferiiat omnia .lîhoipitalis:fi fine cfimine:fi habens teftimonium uoniim.'fi unius mulieris uir : ideil fuæ:fi tantum fue carnis cótentusfit •• alieni corporis illecebras ’^KQtat .-filioshnsfubditos in caftitate amp;nbsp;fobrietare.quia peccare in operibus nódebet.qui in ele ;! ôioneperfeftnsed.Huiusficerdotalisueiliseflpefectadei gloria.Adhöcpertinetehrifmacpchri^ - . , «lus Chriftianorum eilndeilfanctuflanctorum amp;nbsp;Chriftusanimarum.-fcrfm cp fcriptum eft.Noli P ^^4 tetagerechriflosmeosamp;in.pphetismeisnolite malignari.Huicfummaa cunftisclericisanîp ab omni populo deferendareuerentiaell:quia non dicit figmentum ei qui fefinxit.Vtquid mefin ïfidi fiqAut non habet potellatem figulus luti ex eadem maifa facere aliud quidem uas honorem wudincontumeliams' Huicnon cogitate de crailino pro perfectione mandatur.Hicde uefti^J^î mentocamp;uiftufollicitusefTeprohibetur.HicperomniafimilisdeoellfinonrecedataChriilo.-fe rj . cundûquod fcriptum eil. Tu es facerdos in æternum fccfmordinem Melchifedech. Hic incarne abulat.nonfcd’mcarnem militat.Hicuó nult effenifi cum iefu. Hicneminem damnat. Hicipfi ctiam iude fcias eum in paiTîone pacificum ut Chriilum efle debere.H ic ofculum ci dat a quo tra . ’^^’'^•Hicprocunctispatit.Hicfaluatuniuerfos.Dehocofficio âpliusdifputarenihil poffumqd* m clericis confecratum cffe prædididili epifcopum folum haberemanifeilum eil:in illis effe parted

meiuhra uirtutum : in epifcopo plenitudinem diuinitaris habitate corporaliter. Atcp ita eil : ut ’a^’'’quot;Opisdominum :inprelby’terisapoftolos:qui amp;ipfi funtrecognofcas. Sed quiafcriptnm

^’osmeelegiilis:fedego elegi uos fummusfacerdos.Omnemenim fuam potellatem de; lohan.i^» Hs oiicipmis deditîöe Moyfcn deum dici uoloit pharaouis. Atfj ipfe homo iefus diEiftUs maior i


-ocr page 620-

eo ç în came apparuit.F uit S: hoc myftcriû ecdefiæ quod Efdras fcripfi t.-qa i in qntj gradibus col locatum fenfus notei capitis tenet. Namç uifui epatus pfby teria dant-Tcifm tp fcriptû eft: S pecu^ latorem te’pofui domui ifrael.Leuiteadoratui:quia ipfi facetdotibusiûftixolumnæ amp;nbsp;fiindamé tum ueritatis funtnpfi epifcopi forma puris mentibus odor uitæ in uita funt amp;nbsp;per manus eoriim

. . odotfacrificiiafcenditinconfpeftudei.Natineiaudituiutaudiantuniuerfidiuinisuerbisacpræ Natinei. nbsp;nbsp;ceptis facerdotum ôi offïciis leuitarû.Saai cantores fermoni quod eft linguæ.Oftiatii fine folfarii

(byteris apoftoli.-inepifcopis deus.Deniqg fcriptu eft.-primo apoftolos: fctfo ^phetas: tertio dodo; fcSîEt ideo de epifcopo uRg ad diaconû Q)iritus difpofitio eft .De fubdiaconibus ufi$ ad oftiarios animæ.in foffariis corpis.S iccg has ocs difpofitiôes ecclefiâ Xpi quafi unum hominc deo feruien; Z «Cor .9. tein eflç cognofceffcd’m çp fcriptumeft.Vos eftistcplum dei:amp; fpiritus dei habitat in uobis. Si qs templum dei uiolauerit difperdet ilium dcus.T cplum em dei fandum eft quod eftis uos.Prædica autem uetbû dei cûdis ut fcriptu eft :Ehxortare ocs:diuitibus hui us fæculi praecipe nô fuperbefapc te:nelt;gfapeinincertodiuitiapi::feddiuites effe inoperibusbonis.memoadolefcentiâtuâ contcnat. non recedat liber legis de manu tua fed meditaberis die ac node in eo:âte oïa cura habe paupeæ qa 4gt;ptcr nos xps paup fadus eft eu ect diues:ut inopia illi us ditaremur.-^jfeffas amp;nbsp;cas q uere uiduælût reqre aegetibus neceffaria fuminiftramec î quoq pegriatiôis nome horrefcas.Quoniâ cpdiu fumus în carne peregrinamur a dno.luniores aût uiduas deuita.C um em luxuriatæ fuerint in xpo nube; P nbsp;nbsp;re uolunt. Vxori tuæ ^Jpter antiquâ côfuetudinê ac piculum facerdotii nô des aîam tua in ptâtem:

neforte in fimilitudinc Ade in paradifo pofitus côfundaris .'ateg accepta lege fi peccaueris pdas. ac nuditatis tuæ côfduscôfufionc mentis excipias:amp; locû côfecrationis ami ttas. Amanda qiiidê uxor eft ficut ecdefia:ut templu dei:orâdum cum eadegedum abftinêdum cômunicâdum in altarioaiq inopcreffpiritu nôcarneuiucdum.Venerari autc amp;nbsp;te ^»ptercoiundionc legis debet:nó defiderari j)pter prindpium dclinqucdi.-quia tibi ufum côiugii interdidû effe ppendis.cum te epum effe co; gnofds .Habere feilla ex hoc Chriftum gaudeatnô maritumicffe cum deo:nô habitarecum coniu ge. Domu poflîdereîtra domeiticos parietesniernaculd fanditatcæxultetin dno: gras agat deo^ qgt; de corruptiôe liberata tibi quoeg debitrix fit.-cpad hoc officiû uolafti (p côfentiente eledus es a dno: ^priusdeoibuscum tuis utdecuittrâfegifti $ epatum rogatusacciperes;amp; feparatus acôiugein ecclefia permaneres.Certus autc fumexêplo bonæ uitæ tuæ ocs hoc eflë faduros ut in adolcfcentia credentesdeo:dum contenu ntterren.1 :diuinapdpiât:amp; emedati inoïbusdnocôfeaennutdofto; res plebium fadi poft emedationenï fui pdicent uniuetfis:amp; falusoim nuncupent. Sæculares aût I.Thimo .ƒ. uirosad minifterium nô affumas ecdefiæ. Sic cm legis.-manus temerenemini impofueris : amp;nbsp;iterS I.Thinio.3. hi primumcôprobent.amp;ficminiftrent finecrimineconftituti .Suntem multiqui fequetes nota populorum:difciplinâ ecdefiæ nô obferuât:ac fine experimento bonæ uitæ eligunt nô côuerfos. At cg ut çjfuetudincm reprehendâ:peccâtes nobilitatc poti us $ mores optimos bndicut': amp;nbsp;ante regni codeftis gubernacula tradunt $ de terrena conuerfatiôe fecuri funtequafi uero deo deficiâtfacerdo tes:aut clericatus officium poffit implere:q needum caftus dididt effe abftinendo. Taceo de reliqs uitæ documetis q» ignoratlibros.-qgt; côfuetudinê nefdt:amp; prius dodot gctium dicit uel minifter q difcit aliquid ijnperitus alieno iudido ipofterum uiucs: nô dei fedeuiufeun^ facitin olbus uolû; tatem.Dum eminftruerefeobediêtiadebetcedditadtps:amp;inuitusÂfdpulinoméaccipitin ma; giftro.-minorcgfitminimo.Concurruntadecdefiâ populiafacerdotenouoaliquid audituri qd* ædificetcundos,: quodfaluetuniuerfos;amp;ultra Jolitu more iforte nihil didticara nedit paginas i gnotas cundas uerfatin pedore:amp; delidaoîa recognofcensifola ipudentia utit exeufantis : amp;nbsp;hoc ipfum quod rogat irafdt.Quale tune erit quæfo epifeope iudidu tuum.xum interrogatus nihil di xeris:ac mulieres laicofigfdentiæ agnitioni uitæ intrareeedefiam recognouerist’Sacramentqre ne; ro hæcratio eft:atlt;g hic ordo omniû nafeentium qui in carne defeendim us:ut qui uenientes in mu dum uenundamurfubpeccatoidolisferuientesprimitusnuncupemur.Quisenimaquofupera; tus dus feruus adiicitur:amp; dus operi mâdpatipræftat ofiîcium.xuius defiderium geftat in fenfu: A line'1 nbsp;nbsp;ptænalente enim ignorâtia regnatauarida:quæ radix oïm malop; eft:amp; inquifitio idoloß; : amp;nbsp;hoc

j‘. î* nbsp;nbsp;eft malum quod ciifficile fuperat :qui nô aiit nabedi uol u ntate:aut paupertatis timoré te loquatur

raaix oim^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exhortatione prophetiæ fermo prædicanduseft.-neceffe eft ut in illis deus auidius neat. Sed

amp;æ™^^’^“’^^’^‘^^”’^“'^lt;Tftdptumeft:Dominusdeustuus unuseft.Hi funtquoscathecumi; eu ero. . nbsp;nbsp;nbsp;nominamus:amp; fubiacentescaftigationi amp;nbsp;liberum ad Chriftum habentesarbitriumiqui^ pti

Roma. lo dpium fanditatis eft dominum lefum.Chriftum deifilium confiteri fecundum quod feriptutn eftiCordecredituradiufticiam.•oreautemconfeflîofitadfalutc.Secunduscôfitentiumlocus eft qui ad dei gratiâfeftin«âtesaliquid amplius$ fuerint effedefideranr.Qiii ideocôpetctesdiciint:id eft.pofcctes dei gratiâ deo iâ utiles p defideriu uoluntatû côpetctes cocloii: régna ac uolctes iuri fuo per miam principalem hæreditatc deum nendicare ab olbus abftinctes.Tperantes lauacrum Xpi:at tg fiiKæri amp;nbsp;præfentis uitæ pofitum fibi terminu recognofcunt;amp; ordinemfuturæeonuerfationis

-ocr page 621-

DE PASTORIß VS ECCLESIAE nbsp;nbsp;nbsp;ÉPISTOLA

XII

afpiciunt:iitqui ante$accipidtferuiuntChrifto poft accepta fidcdei dona non pcrdat.-autttit^ ' faciät gratià cui feruire uokicrfi t.Tcrnns baptizatoic ordo eft in quibus iani Chtiftus ea diccte apo ftolo:Nefcitisqniquibaptizati eftisinXpoxpmidiiiftis.Etideo cumcogitamusaliqind boni li . berati agenrilitatecathecuminifnmuscum uolumnsqd' famftumeft cópetctesxum operaniur bonabapti23mur:amp; cómorimur Chrifto.Sedfi fortehocimpugnantediaboloquacucjpeccati niaculanöeuioramurpcenitctiappetitquxinfimilitudinädiuinitonrisipfapeccataniortiflcenac nosfaliiet incorpore:quacópleta:Quartusrecóciliationislocuseft:ut caputcorporisnoftri ChrijJ ftutn eflecredaniusqiüaecclefiæfuæ :uir caput miilieris:id eftoînianimapgt;quædeûtota mente Pquirüt. Salaûr^ptereacathecuminisdatinmyfteriomtnoseflefalterræ.i.fapicriâdei nofcamiis « aeaturamüdipea quæfaftafuntintelleiftacôfpiciunt.fempiterna o

eins uirtusQi diiünitasntautfintinexcufabiles:amp; cætera.Baptifmus uero aq e 4 nbsp;nbsp;paftîôis '

de latere xpi exiuit:amp; nullüaliud ælemctu eft quod îhocmûdopurificctuniuerfa:qlt;f oîm poculiî jmqiioduiuificetcuncfta. Etiôfpûs uitæin aquaeft: amp;nbsp;cogregatio aquarûmaria nome accepit* ƒ poeirenafeit qui b^tizat infonte.Fons eîorigooîm gratiafu eft.inquo feptógradiis funt:tresin defccfii:amp;tres jnafccm.Septimus uero eft qamp;quartus.ideftfimilisfiliohoîsextingucs fornaceni •gnisardctis.'ftabilimentnm pedu.-fundametum aqu æ:in quo plenitudo di uinitatis habitât corpo raliter.Oleum uero amp;nbsp;chrifma ec fanlt;fto(t;filctiiipfius Qi pinguedinis natura demonftrat.CofpuS doniinipanisuerusamp;cœleftisecocloeft.Sanguiseiushoceftquodfcriptûeft.Egofumuitisue^. , raaiosautem farmcta.Et quia multa mcbra:unum aûtcorpustotiusmûdi natura côtrita eft inui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

uhilibusfpeciebusinca'dorekiciseffelt;ftum:3tcß pcrbaptifmû aquæinueritate:cum femp fedidii *P^‘:æ‘^otporis.amp;puritasamp;uerit3Suofûtatisapparet4)bataperignc:uthisoibHsimplctisalimctis nihildefitinuifiblirari.mihil défitminifteriodei.-acrefurreftio carnis aptiffîme côprobet.Cu hæc Çnæ uifibiliafuntfanftificata.-per uerbii amp;nbsp;orationcxpi corpus effeda funt.Quæ oîafi in ueritate tóplefteris intelligcsdeum:opus uitæagis amp;nbsp;cômoraris in xpo.Tu es facerdosin xternu fetfm of;# d’ne Melchifedech.Te decetnymnus deusi fyô:utrcddas notai hierufalc.Tibi puiuiûxps eft:gaix diumxpseft.cogitatioxpseft.-defideriûxps :eftleftio xps eft: qesxpseft:arlt;$imperâsmûdopharat onis deiis eft:poft$ uniuerfa uiciftj.Hæccûftis plæbibus tuis lï dignaris ut moncâ:^ut potes feni perinnnua:memoria'mci habcsinorationibustuisfanftfsutliberetabilifidelibusquiiimtiniu^i dæa:iit remiftionc confequar pftôrû.Certus fum etn ego:quia fupra qgt; dico fades :debitorê cm tâ mihi elfe cognofds ut me deii rogare nô definas.’qm ficut iubere dignatiis cs:offidu difputatôis gt;mpcdi:bJecribi lege quà fequi debeas pofui:fed qualiseffeiâ debeas:ftilo fauctcdefcripfi. Vnum ^nicilludpræc3Cterisrogo:utquiamultafclt;fni c5fuetudinctuâ:nouatibi uident efle côfcriptaî Plumptioni mea: dare ueniä digncris.Nec putes nos puerfitate aut nouitaté aliquâ.-fcd fold (fi did ws eft)diuerfarum .puindarum côfuetudinejn publicare.-fed ficut rephendit nemincuta amp;nbsp;dànà^ duni nullü.-pferti m'eum omnes ecclefias deusfecerit Et in omnibus apoftoli pdicauerit:nec deceat qiiemq'ftiideredifcordiæ.-ubi^oîmpaceferuâdaindifceptationeecclefiafticædifdplinæuincitil lequi nincitur ac fe uidum gratulabit.Ego tarnen in oîbus uobis cedo:qui omne quodfadtis lait degt;-’amp; itnmolationc bonæ rd iftud ueftris fenfibus derelinquo:ut unus alterum exhortas: inuicent nosdecôfuetudinenoftradoceatcontcplatio:neamp;mihihocfolumpeculiariusrelaxctis:utprome orare dignemini:qui ad emendationem oîm quæ conferipta funt obedientiâ gcrens:ita libeter ha heotnihi aliquid imputare:utmei primitusfdatis eftè iudîcii hoctm iufteab oîbus côdcnandumJ quodautconfuetudo ecdefiari':aut diuinorum librorum feripta non retinent.

T ractatus beat! AuguftinI de paltoribus:quC,ppter materîæ fîmilitudinc huic libro fubiecimuS quem etiam in quibufdâ exemplaribus inter beati hieronymi epiftolas inuenimus.

ARGVMENTVMINEVNDEM.

Raftaturus Auguftinusde uerisfalfifcg paftoribnsquae fua funtquaîrentibus:nô

Â/i quæiefiixpi:exponituerbadnicecômonitionisperEzechielemadpaftores ifraeli

amp; cetera.Doccs bonospaftoresprofpiritalibusiure meterc carnalia:quælaflis nojs mineintelligunt.Merito quoejhonoremexigere:qui perlanam interpretatur ac J ' guens prepofitos populo blddientes ,ppter tpalia: amp;nbsp;eos qui infirmos erigere:ægro -------Jtantescurare:amp;errantesnegliguncreuocarc:amp;indeoccafionefufcepta:agit coiii^ kaliæreticosdicentes feinuitos non trahendos adfidem:prefertim contra Donatiftas exortos in trica : quos aflerit ab errore reuocandos : uel inuitos cum poflînt precifa farmeta dei m unere in# uiteni fruâiferam inferi.Deinde uerba profequens prophetæ : docet quemadmodum deus ones a paftoribusmalisadducat:ut ipfe pafeatiniudicio dicens eas a chrifto pafci:quandoa bonis pafto# nbusdusuiccfungentibuspafcuntur.QiiodfuitfignatuminPetro:cuichriftuscômiffurüsoues p‘'’l’^i°‘^fdpfumuoluitnominariamp;quafiunumeffîcit.DocetdeindequidintcrHocem ucriamp; P^^'quot;°p3ftoris interfit.-probans teftimoniis fcriptnrarum contra donatum unam effe ecclefiam to i-°f^^^iftnfam:refpondens tribus teftimoniisquædonatiftædeprau3tæ:inducunt ex cantico'ca^

-ocr page 622-

PARTIS ni


TRACTATVS 1111 -


Phili.Z.


Ecd.iz.


Eze.34.


I.Cot.p.


Luce.io.


Philî.z.


Luce.iz.

Matthe.y.


EPISTOLAßEATlAVGVSTINiDEPASTORIßVS. EPISTOLA XII ?es tota noftra quia in xpo. amp;nbsp;qa ois uera amp;nbsp;falubris gloria noftra ipfe eft non nûc ‘Illicit primum charitas ueftra.Eftis ei in eins grege:qui îtcdit amp;nbsp;pafcit ifrael -Sea qtn funt paftores: q paftorû noie gaudere uolût: paftoris ât officiii implere nolunt qd adeos propheta dicat(ficutledu audiuimus)recêfeamusAudite uos eu intetio ne:audianius nos eu tremore Et faftuni eft ad me uerbû dni diccs.Fili boispphefi za fuper paftoresifrael. Hâcleftionccunilegeret audiuimus. Hinccûueftræfaiv ftitati aliqdloqdecreuerimusadiuuabit ipfe utucra dicamus.Si nos noftra dicamus paftores eri mus pafeétes nô oues fed nos:S i auté illius funt quæ dicinius: per quælibet ipfe nos palcet. Hoedi cit dns deus.Opaftores ifrael q pafeût fe folosmunquid oues pafeut paftoresf id eft.nô fe pafeût pa/ flores fed oues:H æc prima câ eft quare arguâtur paftores ifti:qui feipfos pafeût nô oues.Qui funt qui feipfos pafeût.De quibus dieit apoftolus:Ocs enim quæ fua funt quærût:nô quæiefu xpi-Nô etn quos in loeo ifto de quo pieulofa ratio reddit:dns fi non dignitaté fuâ:fi nô meritû noftf« cou?* ftituit :habcmus duo quædâ plane diftingucda.Vnû çp xpiani fumus. Alterû qgt; ppofiti fumus. il; lud çp xpiani fumus propter nos eft.Quod autem ppofiti fumus.^ropter uos cft.in eo cp Chrifea; ni fumus attendatur utilitas noftra.in eo çp præpofiti non nifi ueftra.S unt autem multi Chriftia; niamp;nonpræpofiti:quipueniuntaddeum faeiliore fortafleitinere:amp; tâtoexpeditius ambulates quâto minoré farei na' portât. Nos autem exeepto xpiani fumus:u nde rationc reddinius d^ de uita noftra ifumus etiâ ppofitixunde rationc reddimus deo de difpcfatione nra. Ad hoeiftâ dinicul täte ^pôimusiut côpatiétes nobis.-oretis p nobis. Veit eî dies.quo cûfta addueunt î iudieiû. Et ille dies fi fæculo lôge eft unieuieç homini uitæ fuæ ultimus4?pe eft.Tn utrûqp deus latere uoluit:amp; qn ucniatfinisfæculi:amp;qnfitinunoquolt;5hoiehuius uitænnis.Visnon timeredicoeeultût’quâdo ueneritiueniat te paratû Cû ergo ppofiti ad hoc fint.uteisquibus pfintcôfulâtân eo cp pfunt non U till ta te fuam attendâtifed eorû quibus miniftrât. Quod fi qs ita ppofitus eftiut in eo cp ppofitus eft gaudeat:amp; honoré fuum quærat:amp; eômoda fua fola refpieianfe pafeitmô oues dei.Videte que admodû uos fecuros fecerit deus.Qualefcucj funt qui nobis pfunt. Qualefcûcj nos fumus nobis. Securitaré deditqui pafeitifrael.Nâ deus nôdeferit oues fuas:amp; mali paftores pœnas débitas luét: amp;nbsp;oues 4)miffa percipiét.Videamus ergo qd loquat paftoribus feipfos pafcétibus.-nonouesfermo dni neminï palpâs.Laccôfumitis:amp; lana uos tegitis;amp; qd'craffiim eft intetficitis:amp;oues meas nô pafcitis.Qtiodinfirmatû eft nôcôfortaftis:amp; nbsp;nbsp;nbsp;ægrotat nôœrroboraftis : amp;nbsp;qd’ contribulatûeft

nô colligaftis:amp;: qd’ errabatnô reucx:aftis:amp; qd periitnon inquififtis:amp; qd forte fuit côfeciftiS; amp;nbsp;difperfæ fu nt oues meæ eo cp nô fit paftor.Dicunt em paftores pafeentes femetipos nô oues:qui di ligunttqui negligût.Quid ergo diligût.Lac côfumitis:amp; lanis uos tegitis. Apoftolus didt. Ql’’® plâtat uineam:amp; de frudu eins nô fumit.Qiiis pafeat gregé:amp; de lafte gregis nô fumit- Inucimus ergo effelac gregis quicqd a plæbe dei tribuit ppofitis ad fuftentandû uidum tpalem. ludectn lo; quebat apFs ; cum hec diceret quæ côméoraui.Et apFs $$ eligeret manibus fuis laborare:amp; nec ipm lac quæreret ab ouibus:tn laftis ptâtem percipiédi habere ie dixit: amp;nbsp;fiednm expofuiffe : ut q cuangeliû annunciât de euangelio uiuât.Et dieit alios coapoftolos fuos ufos fuifle hac prate : non ufurpata fed data. Plus ille fecit utnecqd debebat acciperet : ipfe ergo donauit amp;nbsp;debitû;fed alius nô exigit indebitö.nie plus fedt.Fortaffis enim ipm fignificabat:qui ægrû cû adduceret ad ftabu; larium dixit.Si qd amplius erogaueris:inredeûdoreddamtibi.Dehis ergo qui nô indigent lafte gregis quid pl ura dicamus.Mifericordiores funnuel potius ipi mifericordiæ officiû largius impe dunt.PolTunt ern:amp;quod pntfaciunt:laudenthi»ncc damnent iliî.Nam amp;ipfeapFsqiiihoc non quærebatîfruftuofas tn oues elle cupiebat: nô fteriles fine laftis ubertate:ita($ cû effet quodâ ipein magna indigétia uiâus in confeffîone ueritatis.-miffum eft illi a fratribus:unde neceflîtari amp;nbsp;indi; gentiæminiftraret.Refpôditaût illis gratias^és amp;nbsp;dixit.ß eue feciftis cômunicare neceflitaribus meis.Egoem didici in qbus fum fufficiais efle.Scio amp;nbsp;abundare amp;nbsp;penuriâpati. Omnia poffum ineoquimeconfortat.Verûtamcuosbenefeciftisufibus meismittere. Sedutoftéderet ineoqd* illi bene fecereqcT non ipfe quæreret.-neinter illos elfetqui feipfos pafeunt nô oucs.mô tam luæ gau detfubuentûneceffitati:$ illorum gaudebatfoccunditati.Quid ergoibi quærebat^ Non reqiiiro inquit datû:fed requiro fruiftû.Non ergo inquit ut explear:fedne uos inanes remàneatis. Qiii er; gonô poffuntfacereqcf Paulus:utin manibus fuis tranfignantaccipiantdelafteouium:fuften/ tentfuam neceflîtatemmôhocfibi quæranttan$ commodûfuumaitex neceflîtate fuæ pecuniæ uideanturannûciareeuangeliû.'fedhominibusiîluminâdispræbeantlucéuerbiueritatis.Sinterii tanqj lucernæ fient diftûeft.Sint lûbi ueftri pcinfti:amp; lucernæ ardétes.Et nemo accedit lucernâ amp;nbsp;ponit earn fub modio:fedfup candebbrû utluceat oîbus qui in domo funt.Sic luceatlumê ueftpî eoram hoîbusmt uideâtbona opa ueftra amp;nbsp;glorificct patré ueftrum qui incoclis eft.Si ergo tibilu cerna accenderet in domo.-nône adiieeres oleû ne extingueret-Porrofi lu cerna aecepto oleo non lu ceretmô erat plane digna quæ incandelabro poneret.Ted quæ continuo frangeret. Vnde em uiuit nccelfitatiseftacciperercharitatiseft prebere.Nontan$ uenalefiteuangeliumutiftudfit preciurn dusqd’fumûtquiannûciâtnndeuiuant.Sieificuendût.-magnâremuili pcioucdût.Accipiât fu ftentationem



-ocr page 623-

DEPASTORIBVS ECCLESIAE ■ EPISTOLA XH ftentarionefnneceffîtatisapprormercedcdifpêfationisadno.Nôcincflidoncus ppFsreddere met • cede illis qfibi incharitatc euageliuferuiutmó expeftet illi nicrcedé unde amp;nbsp;ifti falutc. Quid ergo ifti increpant unde argudtur.-qcûlac fumerct.amp;Ianis fe tegerct.oues negligeb«it.S ua ergo tin quæ _ J-.,, tebantnóqicfuxpi. Sedqmdiximus qdfitlacfumcre;qramusqdfitlanisfetegere.QuipbetIac u[ftûpbet.quipbetlan3honorcprebet.iftafuntduojquæappfisquærunt:q femetipfos pafcunt nó Olies.Cóniodü fupplcdæ neceflitatis amp;nbsp;fauor honoris amp;nbsp;laudis.Etetn ueftimcntu,ppterea bene intelligiturinhonoreiqanuditatctegit.Etemunufqfc]phóinfirmus; 5i qdeftquifqsuobispræell nifiqtfuos eftis. Carncportasmortaliseft:maducat:dormit:furgit:natuseft;morituruseft.Sier^ gocogitatisqdfit;amp;ipehôeft-.tutn.honorâdoeûuelutâgelûcôtegisqd’ infirmûeft.Huinfmodi indunictû accepat a bona dei plæbe.idc Paulus eu diceret. S icu t angelû dei fufeepiftis me: teftimo;« Gaf-.4 Ilium nobisperhibeo:qiiiafi fieri poffenoculos ueftroseruifletis amp;nbsp;dedifletismihh Sedcujantus honor exhibitus eflet.-nûquid^pter ipfum honoré fibi exhibitû;ne fortecii argueref negaret:amp; mi «us ipfe apfs Undaret pepetcit erratibus.Nam fi hæc feciflret:effet inter illos qui feipfospafcût : non oiies.Diceretapudfeipm. Quidadmeptinet. Qpifijqd’ uelitagatuiftusmeusfaluuscrit:Iacamp; Jana fatis eft mihi:eat q fog quo pot.Ergo integra tibi funt oia. fie erat qfqj quo pot nolo te ppofitu faceroiinutecóftituode ipfa pla’be.Si patit unümébrü.-cópatiuntoiamebra. Proinde ipfeapFscu (.Cot. IX» coscómemorat qualesfuerint ergaillu. Nequafi oblitus eoi« honorificctia uideret: amp;nbsp;teltimoniu pethibetepficut angelû dei fufeeperint eu:amp; q fi fieri pofletoculosfuos uellcteruere amp;nbsp;illi dare, Et tame accedit ad ouc lâguidam:ad oucputrida:fecareuulnus;nó parcere putredini .Ergoinimicus fadusfum uobis uerûpdicâs.Ecce amp;nbsp;accepitdeladeouiûificutpauloâtememorauimus. amp;. indu meiitum ex Ianis ouium.fed tn ones nó neglexit.Nó ein fua quarrebat fed quæ iefu xpi.Abfit ergo Philip .X« utdicatnus uobis. Viuite ut uultis.'fccuri eftote:deus neminêpdit:amp; tantûmodo fidem xpianam nbsp;nbsp;y

tenetc.Nô pdet file quod redeminnó pdet pro quibus fangui nc fuu fudit.Etfi fpeftaculis uolue«gt; tisjobleftareaios ueftros ite. Quid mali eft. E tfeita ifta q celebrant p uni uerfas ciuitates in Ixticia co “^^jntiûamp;pu5ijQ5nicfisfeipfosutputâciocundâtiû.reueramagispcreuntiûitecekbrare.MagnaSapien.X»' eft dei niia quæ totö ignofcat. Coronate rofis uos ante^ marcefcât.In domo dei ueftri qn uolueri^ tiscóiiiuanïini .-implebimini cibo amp;nbsp;uino cum uris.Ad hoc em data eft ifta creatura utpfruamini* No ein impi is amp;nbsp;paganis eâ dédit deusifed uobis eâ dedit.Haec (i dixetimus.-forte congregabimus tiitbasa'pliores. Etfi funtqddqui nosfentiathocdtcctes nóteftefaperepaucosoftedemus. Quod » fe«rimus:nó uerbadei:nó uerba xpi dicencessCed noftra:amp; fumus paftores nofmetipfos pafeen^ tesnôoues.Cuin ante dixiffem quædiligâtifti paftores:dica amp;nbsp;quænegligât.Vitia eriï ouium la tepatent.CrafTeouesperpaucænint.-ideft.foIidæincibo ueritatisutetespafeuisbene de munere deitSedmail illi paftores nôparcunttalibus.Pariimeftqp illas Iâguctesamp; infirmas amp;erra'tesamp;per nbsp;nbsp;'

°ftas nôcurât.-fediftas fortes amp;pingiiesnecât qudtumipfiseft. Illæuiuét de mîa deûfed quâtum 3d paftores malos artinetioccidunt male uiucdo.malum excplum pbendo.An fruftra diftum eft j Jeruodeieminenriinmébrisfummipaftoris:Circaoésteipfumbonoriîopepiprebeexcplum;amp; formaeftofidelis.Attenditem ouis etiâ fortisplærunqg ppofitum fuum male uiuctem:fi dedinet oculnsaregulisdni:amp; intêdatinhominc:incipit.dicereincordefuo : Si ppofitus meus fie uiiiiti ego gd fum qui nô facia quod iUe facit. Si forte ergo occidit ouc :iam de cæteris qd faciet quid il;

*ud quod nô ipfe fortificaucranfed forte amp;nbsp;robuftum inuenaat male uiucdo interficit .Dico dia; ^3ti ueftræ amp;nbsp;fi uiuûtoues:amp; fortes funtouesin uerbodni:amp;tenétiftudqcf audierûta dnofuo: ^iedicuntfacite:quæautcfadûtfacetenolite:tnqiii incôfpeftudnimaleuiuioquâtumin illo Matt.zj, eft eutn a quo attendit occidit.Nô fibi ergo blandiat:qa ille nô eft mortuus.fed homicida eft: qûo cumlafciuus homo intendit ad mulierc côcupifcendûeâ.Ecce ilia cafta eft:amp; mocchus eft ifte.Dni enimueraamp;apertaeftfnla.Quifqsuideritmulieréadcôcupifccdum earniammoechatusefteâin _ -eordefuo.Nôperuenitadilliuscubiculûiamp;îterioreiâfuocubiliuolutat.Sicoîsquimaleuiuitin tofpedu eorum qbus ppofitus eft quâtum in ipo eft occidit amp;nbsp;fortes oues.qui ergo imitât ppofi; turn rnalùmorit.‘qui nô imitât uiuittnqtum ad illos ptinetâbosoccidit.Etqd’ aalïïimelî inter

oues meas nô pafdtis.Iam audiftis qui diligât:audite q negligât.-qtf infirmû eft nôcôfor «ftis amp;nbsp;qcf tabuit nô corroboraftis:amp; qcf ptribulatû eft.id eft côfraftû:nô colligaftis:amp; qd” errabat oreuocaftisamp;qd'periitnôinqfiftis:amp;qcffortefuitcôfedftis.ideftinterfcdftisamp;ocdciftis.lnfir** Qf’ippeaîm geritouis:qn tctatiôes fibi 4?futuras nôaedit.Paftor ein negligesqn ficaedit.-ta ’sirirmus nô illi didt:Fili accèdes ad feruituté dei:fta in iuftida amp;nbsp;timoré amp;nbsp;ppara aîam tuâ ad ten none. Qui aut I-oc loqiii t confortatifitmû.Ex infirmo fadt firmû:ut nô eû crediderit. Profpera mus fæculi fpare. S i aüt doftus fiierit fperarc ^fpera fæcFi.-ipa ^fperitate corrüpit. S upuenictibus £-çj?^3ouetfitatibusfauciat:autfortaffisextinguif.Nôergo euniædificatfuppetrâgficædificat: aûtxps eft .xpi aût pafliones imitandæ funr.-nô xpiano delitiæ conquirendæ.

«óre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d’dt.'Speraqdêtctationeshuiusfæculi:fcdaboibuseruettedns:fi ab illo Mâtth.y*'

«i:iicn‘æ*' f““’Nâ ad pfortâdum cor tuû uenit ille pati: uenit ille mori.-uenit ille fputis illi Matth. «liiil D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coronari:uenit opprobria audire.menit poftremo ligno côfigi.Oîa hæc ille pro te: tu

Pfo lUoifed pro te.Quales aut funt qui timet eos lædere qbus loquununon foliim nô præpw

-ocr page 624-

PARTIS ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS mi

ratadîminctes tctatiôes.’fed ctiâ jgt;mîttût fœlicitatc hui us fæcFi:quâ deus ipc feculo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ille

pdidt labores ufcp infinc uenturos ipfi fæculo:amp; tu uis ab iftis laboribus cxceptû effexpianû:quia f.Thùno.}. qui chriltianus eft:aliquid plus paflurus eftin fæculo.Eteiîi aitapFs.Oriies qui uoluntinxpo uiue te.’perfecutionc patient .T u dicis fi uol ueris in xpo pie ui uere:abudabunt ti bi om nia bona : amp;nbsp;fi fili os nô hcs:fufcipies amp;nbsp;nutries ocs.Nenio tibi morit :hæc cm eft ædificatiotua. Attende qd fadas.-ubi ponas.S up arena eft qdpftituis;ucturus eft iniber.-îfluxurus eft fluuius:flaturus eft uétus.'amp;ipingçt t domu iftâ:amp; cadet :amp;fiet ruina dus magna Leuadearena:amp; ponefuprapetrânn Cbrlftofltqucƒ uis eife xpianum. Attende ad paflîôes xpi:attcde ad illu fine ullo peccato. Que nô rapuit exoluentc. ps.^g‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Attende fcripturâ dicentc:flagellataûtocmfiliu quem redpit.Etpara te flagellari:au teerte nô qus

Hel^eo.iz« ras rccipi.Flagellataûtoem inqtfiliûqucredpit:Ettu forteexceptusapaflîôefiagelloij: exceptuses , quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;anûerofiliopa.Itaneîquiesflagellationcfiliuutuunicû:amp; unicusilledepfisfubftâtianatusæqtia

Ionan*h nbsp;nbsp;lispatriinformadeiuerbupqucfaftafûtoiamôhabebatubi flagellaret:adhoc carne indutuseft:

_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut fi ne flagello nô effet. Qui ergo flagellât unicû fine pft ô:nûquid relinqt adopti uû eu pâô.In ado

Car. 4. nbsp;nbsp;nbsp;ptionê uocatos nos eflè apFs didt: Adoptionc filioiü accepimus.-ut effemus uni eohæreaes;effeniiis

ctiâ hereditas.Poftula a me amp;nbsp;dabo tibi genres hrditatem tuâ.Exemplû nobis ,ppofuit amp;nbsp;in p^ffio nibus fuis.Sed ne in futuris tentatiôibus defidatifirmusmec falfa fpe dedpicdus eft:necerröte tra gendus: S ed die ei.-Præpara aîam tuâ ad tctatiôem.S ed forte indpit labi:contremifcere:nolle acc^ dere.'habes aliquid.Fidelis deus qui nô nos finattetari fupra $ ferre poteftis.Illudaut pmittere: amp;nbsp;predicate futuras paffîôes.infimiû côfirmare eft.Timenti aût nimiû amp;nbsp;ex hoc deterrito cum poU«# cerismîam dei:nô quia tctatiôes deerunt fed quia nô pmittit tetari fupra poteftis fcrre:fraftûcol ligareeft.Sunt ein qui di audierint futuras tribulatiôes.-armât fe magis:amp; quafi potii fuum »eut paruâfibi eâ putâtfidcliumedicinâ.Sedquærentmartyrisgloriâ.Suntaliiquiauditisfuturisamp; neceffario uenictibus tentatiôibus:quasppric oportet uenirexpiano:Quas nemofentit nifi qui uo luerif effe uetexpianus.Imminentibus ergofibi aliquibus.-frangit amp;nbsp;claudicat:affer cófolatióis^' ligamentutalliga quod fraftum eft.Dic ne timeasinô décrit in tetationibus ille in quem credjdini (rCoMj nbsp;nbsp;nbsp;fidelis deus:qui nô finit te tentari fupra potes ferrc.Non hoca me audis ApFs didt. Qui nbsp;nbsp;didt

Anuultisexperimentumeiusaccmcrequi inmcloquitx^uss'Hocergocumaudisab ipfo Xpo: ^s.yp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;audis amp;nbsp;ab illo paftorequi pafdt ifrael.Illi enim diftum eft.-Potabis eos in ladirymis in menfura.

Quod enim aitapoftolus;Nonfinittentari fupra $ poteftis ferre:hoc ait propheta in menfura tiUj Tu noli dimitterecorrigentem:adhortâtem:trementem:amp; cófolatem:amp; ïanâtem : Quodinfirmn eft ing.t nócófortaftis.Paftoribus malis dicit:paftoribusfalfis:paftoribus fua quærentibus: nôqua: Philip.z lefuxpi.Excômodolaftis amp;lanægaudentibus:ouesoinonôcurâtibus.Etqd’malebabuitnô cor ‘ ’ roboraftis:autinfirmum.id eftnô firmu.Nam dicunturinfirmi etiam ægrotantes:fedinterifirmu amp;nbsp;£Egrotum:id eftmalehabentemhocmihi uideturintereffe.Etenim ifta fratres qu.Te diftingn^r^ utcunjjconamur forte amp;nbsp;nos poffumusmaiore diligentia melius diftinguere:amp; alius peritioruel lumine corporis plenior:interim ne fraudemini quantum ad uerbaattinet foipturae quod fentio B loquor.Infirmo neaeddattentatio amp;nbsp;eum franganrimendum eft.Languensautem iam cupidi^ tare aliqua ægrotat : cupiditate aliqua impediturab intranda uia dei:a fubeundo iugochrifti. At^ tendite illoshomines uolentes bene uiuere:iam ftatuentes bene uiuere:amp;minus idoneosmala pati ficutparatifuntbonafacere.Pertinetautemadchriftianamfîrmitatem: non folum operari quæ bona funt:fed amp;nbsp;tolerate quæ mala funt. Qui ergo uidentur fernere in operibus bonis:fed immij» nentes paffiones tolerate nolle;aut non poffc:infirmi funt. Qui uero aliqua cupiditate mala ama; Matth.z. tores mundi ab ipfis bonis operibus reuocant.danguidi amp;nbsp;ægroti iaccnt:q nippe i n ipfo languore tan$ fineuiribus nihil boni pofl’untoperari.Talisin anima paraliticusille fuit.-quem cum àomif no inferrenon poffentqui eum portabant:teâu apernerunt: amp;nbsp;depofuerût.dd eft ran$ fi in anima hoc uelisfacere uttedum aperias.amp;deponasad dominûanimâ paralyticam:diffolutam omnibus membris:amp; uaeantem ab omni opere bono.-grauatam utiç peccatis fuis:amp; languêtem morbo eu piditatis fuæ.Si ergo diffolnta funt membra pmnia:amp; eft paraly fis interior.'ut peruenias ad medi cnm(forteenimlatetmedicus:hoceftifteuernsintelleftusinfcriprnris occultus ) eftaperire tedu amp;nbsp;deponere paralyticum.Quod qui nonfadnnt amp;nbsp;facere neglignnnaudiftis quae audiant.Qiiod iXot. 10. malehabuitnoncorroboraftis:amp; quod contribulatum eft non colligaftis.âam hincdiximus.Fra^ dus enim eratterroretentationis.Accidit aliquid undequod fraftnm eft colligetur confolatiohe illa.Fidelis deus qui non uos finit tentari fupra $ poteftis ferre: fed faciet cum tentatione etiam cxitumutpoflîtisfuftinere.Etquoderrabatnonreuocaftis .Ecce unde inter hæreticos périclita# mur.Etqnoderrabatnonreuocaftis:amp;quodperiitnoninqnififtis.Hicintermanuslatroniim:amp; dentes Inpornm furentium uteuneç nerfamnr:amp; pro his periculis noftris ut oretis oramus.Et con tumaces ones quia qnærunturerrantes.-alienasfefe a nobis dicunt. Etrore fuo amp;nbsp;perditione fua dicût.Quiduosnulris.'’quiduosquæritisr'quafi nonipfacanfafitutquaercreeosuelimus.Etqua re quærimusferrâtamp;pereût.Si inerroreinquitfnm:fi inîteritu:quidmeuisr'qdmequærisf Quid inerrorees.Reuocare uoloquia periftis.dnuenire uolo.Sic uolo crrare.fic nolo perire .Si uis errarc. fi uis perire : $to nxelius ego nolo. Prorfas audeo dicete. Importunas fum • Audio enim dicch# tem apoftoluiH

-ocr page 625-

DEPASTORIßVSECCLESrAE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOEA XH

tem apoftolum.'Prædica uerbüdnfta oportuncdtnpof tunc.Quibus oportunc : quibus fmporta; Timo lt;4lt; nerGportuneutit^uolctibus.-importunenolctibus.Prorfusimportuimsaudeo dicere: Tu nis er# ’.are:tu uisperire;ego nolo.Nö unit poftretno iilequi me terret. Si uoluero uide 'quiddicat : uide nbsp;nbsp;C

quidincfepet. Quod errabat uó reuocaftis:amp; qd* periit nö inquififtis.Te magjs timebo $ iprumsquot; Oportet nos ocsexhiberi ante tribunal xpi.llt;euocaboerrantc;requirä perditu-Etfimelanient iiy CópaiatiOt' qiiirentc uepres filuaru:per oia angufta nie coartabo:ocs fepes excutiâ:quantû mihi niriü das terres donat:oia peragrabo.-reuocabo errärem :requirä pereutennTimeo négligente etiä qtf forteeft occi dam. Vide em quod fequit.Et quod forte fuit côfeciftis.S i neglexero errätem atej pereötem amp;nbsp;eö

eft deleftauit errate at«^ perire. C upio lucra exteriora.-fed timeo plus dana interiora.Si in differentem habueto errorc tumattedit qui fortis eft.-putat ire in hærefim qn aliquid cömode faecu lorduxerifundeimitet.-ftatim mihi didt fortis ille periturus.Cü teperditunórequiro ;amp; uia hac qeus eft.quid intereftrhoies inter fe litigates hoc fecerût.-ubicû«^ colcdus eft deus. S i forte illis dixe^ rit aliquis donatifta.Non tibi do filiam meam nifi fueris de parte mea. Illi opus eft ut attedat amp;nbsp;dî cat:S i nihil mali effet effe de parte eo5i::nó cótra illos dicerct tanta paftores noftri :pro illorutn errore ^atagercnt.Si ergoceffemus amp;nbsp;taceamusxótraria locutuseft.-uti^ fi malü effet effe in parte.Donati loquærentur contrairedarguerent eos.-fatagerêt luaari illosffi errant reuocarent illos. Nó fruftta et gocumiamdixiffetfuperius.-Quodcraffumeftintafeciftis.rpfaeftenimrepetitafententianifi ex liisquæ fupradixitnataeffet:Quoden.'abatnóreuocaftis:amp; quodperiitnörequififtis amp;hoc fade do quod forte eft interfeciftis.Proinde audi quid fequitur de ifta negligentia maloruma'mmo fal lorum paftorum.Etcum difperfæfuntoues meæ.-eolt;ÿ nonfitpaftor:amp;: fadæ funtin commcftuÿ ramomnibusbeftiisagri.Furanturlupiinfidiantes.Tapiuntleoncs frementes:cumouesnó hae^^ / rentpaftori.Nam prefens eft paftor.-fed maleagctibus nó eft paftor amp;nbsp;inherent paftoribus;nô pafto ribus feipfos nó ones pafcentibus:amp; letalis error cófequit:Eunt in beftias deprædâtes fe : amp;nbsp;eorum Q morte fatiari cupientes.Tales em funt ocs qui gaudentde enoribus alienis.-beftiae funt paftae mor;« hbus difperfarum.Et difperfæ funt:amp; errauerunt ouesmeæ in omnem montem:amp; in oninem col lemaltum.Viammontibusamp;coUibustumorterrenusamp;fuperbiafeculiextulit.Surperbiadona^ ti fecit fibi partem fubfequentem:cum parmenianus illi us confirmauit crrorc.Ille mons eft .quot;ille col nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;‘

lis eft. SicOÎScuiudibetauftor erroris terrenaelatione intumefccs permittit ouibusrequic bona pa tcuaamp;aliquâdoinneniuntibiouespafcuadepluuiadiei;nôdcduritiamontis. Habent enim amp;nbsp;ipfi lcripturas:habentfacramenta:nôfuntifta montinmffedcum inueniunt inmontibus male re manent in montibus.ErraJido enim in montibus amp;nbsp;in collibus deferendo gregem .-deferunt uni^ tatetn.'deferit nuitas cohortes contra leones amp;nbsp;lupos.Inde ergo reuocet deus ipfe : Reuocet modo: andietis ipfumreuocantem. Erraueruntinquitouesmeaeinomncmmonteni amp;nbsp;inomnem col lemaltum:hoceftinomnêtumorcterræ.Suntenim amp;montesboni.Leuauioculosmeosinmon ^s.izó? tesauide uenietauxiliû mihi.Et uide quia nó tibi a montibus fpes eft. A uxiliû inquit meu a dno q fecit coclu amp;nbsp;terra. Noli putatc iniuriâ facere tc mótibns fandis qn dixeris. A uxiliû meû nó in mon tibus.-fedadûoquifedtcoelûamp;terrâ.Jpfi môteshaectibiclamât.fAudioinuobisractamentûfieri: ht unufqfcp ueftrû dicat:Ego fum Pauli:e^o Apolioægo Cephe:ego autc xpi. Leua oculos iniftû *’ monteibi remaneas. Audi em quid feqnit.Nûquid paulus crndfixus eft uobis. Ergo poftea qgt; leuauerisoculos in montes.-undeuenitauxiliûtibi.ia eft inaudorcfcripturarumdiuinarû. Arten deomnibus medullis fuis omnibus offibus clamantê.Dnequis fimilis tibi:ut fecurus fine ulla im ps.gz.quot; iuriamonti nm dicas: Auxiliû meu a dno qui fedt calum amp;nbsp;rerrâ:Non folû tune tibi non fuccenfe ßs.izo. remontes:fedtuncamabunt.-tuncmagisfauebût.Siinipfisfpemtuâpofueriscontriftabunt.Angt;^ E gelus’ multa diuina amp;nbsp;mira oftedenshomini ab hoi'e adorabatur tanqgt; leuâte oculos in monte :ait

ilK fe reuoeâs ad dominô:Noli inqtfacere:illu adora.Nâ ego côferuus tuus fum amp;nbsp;fratrû tuop'. In Apoca.zz? ocmmontemamp;inocm collc:amp;inocmfaciemterrælucct.rpfiamât:ipfidiligüt:uolôtmori:utab feondat uita ipfoR» in xpofupocm facicterræ amp;nbsp;dilcdionc terrenoß.’: amp;nbsp;quia erâtes oues funt fupec oem faciê terræ. fed tn hætetid per totâ fadê ;terr£e:alii hic alii ibi:nuf$tn défunt ipfi nó nonerunt.

Aliafeda inafrica .aliahærdis inoricte:aliain:cgypto:alia in mefopotamia. Verbi gratia.Diuerfis lods funt di uerfæ:fcd una mater fupbi a ocs genuit.'ficut una mater noftra catholica ocs chriftianos fideles toto orbe diffufos.Nó ergo mirû fi fupbia parit diffenfióem:charitas unionc :tn ipa catholic ca mater amp;nbsp;ipe paftor in ea ubiç qritcrrâtcs:côfortatîfirmos:curat lâguidos:alligatcôfrados : alios ab iftis:alios ab illis nó feinuicc fdetibus. Sed tnilla ocs nouit: quia cü oïbus fufa eft. Verbi gratia. Eftinafricaparsdonati.eunomianinó funt inafricaffed cum parte donatieft hic catholica.Sûtin orienteeunomiani:ibi autem non eft pars Donati.ffedibi eftcatholica.Illaficeft tanq^uitiscrefeedo ubi^ diffufa . Illicfunt tan$ farmenta inutilis agricolæ falce præcifa merito fterilitatis fuæ: utuitisputareturmonamputaretur.Sarmentacrgoillaubi præcifafuntibi remanferunt. Vitis autem crefeens in omnia amp;nbsp;farmenta fua nouit quæ in iÜamanferunnamp;iuxtafequæde ilia præ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;.

cifafunt.rndetnreuocaterrâtes:quiaamp;deramisfradisdicitapoftolus.Potêsefteindeus iterû im fcrereillostfiuedicasoueserrantes a grege. Siuedicas ligna præcifadeuite : necad renocand.as oues:necrurfus inferenda ligna minus idoneus eft deus:quiaille fummus paftor : ille uc/x

-ocr page 626-

PARTIS [H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS nil

P tasagïîcola;amp;inocmfaciemfcrraedifperfæfunt:amp; nôfuitquirequirerenfedinmalisillispaftori bus nô fuit homo qui requireret.Propterea paftoresaudite uerbû domiiii. Viuo ego dicit dns delt; Us.Videte undecepintâqjturario dei eft teftificario uitæ.Vmoego dicitdoniinus:monui funtpa ftores.ledfecuræfuntoues.Viuitdfis.Viuoegodicitdnsdeus.Quiaaûtpaftoresniortuifûtquæ tentes nô quæ iefii xpi.Erunt ergo amp;nbsp;inucient paftoresmô quæ fua funt quærctes fediefu xpi erû t planeamp;inuenientplane:necdeerûtnecdefuerunt.Videamusergoqddicatdnsquifedicituiuerc. Vtrudicatablaturûfeouesapaftoribusmalispafcctibusfeiposmôoues.Etdaturumfeeaspaftori bus bonispafcêtibusoues non fe. Viuo ego dicitdns deus. Quia^ eo tp faftefuntoues meæ in co^ melluramoibus beftiis campi :eo ep non efletpaftor.Rurfus paftorem dicit amp;nbsp;paulo ante:amp; nunc nonait.-fedexeotpnonfintpaftores.Ouibusenimtalibus maleerrantibus:malepereuntibusnon eftpaftor:amp; fi prefenseft palîor;amp;fi prcfensfitpaflLor:quia amp;nbsp;cum prefensfitlux. Et nonquæfiej tuntpaftoresouesmeasramp;pauetûtpaftotes feipfos.-ouesautem meas nô pauerunt.Propteriftud paftoresaudite uerbumdomini .Hæcdicitdominusdeus.-Ecce egofuper paftores : amp;nbsp;inquiram oues meas'de manibus eotum.Inquiret morte eorûXgt;icit em alio modo per eundem prophetarn P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fili hominisfpeculatoremdedi te domuiifrael:amp; audicsexoremeofermones:amp;præmonftrabis

cosexmccumdixeropeccatori.Mortemorieris;amp;nonfueritlocutusutcaucatimpiusauiafua:il lefacinorofus in fuofacinore morietur.-fanguinem autem eius demanu tua requiram.Tu autem fi praenudauerisfadnorofo uiam eius utauertat ab ea: Si nonfuerit auerfus a uia fuaalle in facino refuomorietur:tuanimamtuamliberabis.Quideftfratres:Videtis$fittacerepcriculofuni.Mo

G nbsp;nbsp;nbsp;ritur ille amp;nbsp;reftemorit inimpietatefua:amp; î pftô fuomoritur.Negligctiaerh eiusocciditeû.Nâ pa»;

ftorem inueniet ui uentc.-quia ainViuo ego didt dns. S ed eu fuerit negligens non admonente illo Compatio quiadhoceftpraepofitusamp; fpeculatorutadmoneat:amp; illeiuftemoritur:amp;ifteiuftedamnatur.Si autem dixerisinquitimpiojMortemorieris:cuiegofuerogIadiumcomminatus:amp;illeneglexerit uitarcimminentemgladium.'amp;ueneritgladiusetinterfecerit eumnlleinpeccatofuoniorietJtu autem animamtuamliberafti.Propterhocadnosquidem pertinetnontacere.Aduosauteni et fi taceamus.-deferipturisfandis uerba paftoris audite. Videamus ergo:quia fi propofueram: utruni P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auferatouesapaftoribusmalis .Hocenim didtdominus:Ecceegoipfe fuper paftores: amp;nbsp;inquira

tzc.34. nbsp;nbsp;pygj measde manibus eorum:amp; auertam ab eis ut non pafeantoues meas.-nec pafeant ampli us pa

ftoresfemetipfos.Quædicunt facite:quæ faduntfacere nolire:tanquam diceret:Meadicunt: fua fadunt.Sidicetet:Fadtefecuriquodfadunt:ipfosdamnabomaleuiuentes:uobisautemparcam qui fecuti eftisppofitos ueftros Si hocdiceret: dedetatmalis paftoribus pafeentibusnô oues:fedfc Müftl f ^edqriiterretnonfolumcaecumducentc.fedcæcumfequentem.NecjenimaitCaditinfoueani v'ducens:amp;noncaditfequensfedcæcuscæcumducensamboinfoueamcaduut.Admonuitonesamp; ait* Qyæfaduntfacerenolite.Cumenim nonfadatisquæfaduntmali paftores:nonuosipfipafi cutit.Cum autem fadtis quæ dicunt.-ego uos pafco.Mea dicunt em et non faciunt. Securi inqui untfeqmurepos noflros.Dicunthocfæpehæretici qnando ueritatemanifeftiffimaconuincuntuc None oues fumus. Illi de nobis reddentrationemrreddent plane mala de morte noftrademottc eius maligne reddit malus paftor malam rationc.Nunquid ideo uiuirouis:quiadefignaturpellis H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îpfi us t Increpatur paftor quia neglexit ouem errantem .-etpropterea in fauces tupi irruit ut deuOi^

raretur.Quidilliprodeftquiaaffert pellefignatam.''Paterfamilias uitarn eiusinquirit.Sedeccc malus paftor attulit pellem:reddat de pelle rationem:uere menti tutus eft.Videbit defup qui poft^ ea iudicancui uetba:illefafta numerat.-cogitationes infpidt.-Reddatpaftor malusrationem peliis ouismortuæ.Clamauieiuerbatuaamp;fequinoluit.'deoi operamuta gregenonaberraret:amp;non obtemperauit.Plane fi hocdicat:amp; uerum dicatCnouitautem ille utrum uerum dicatjreddatboj: namrationemdeoue mala.Siauteminfpidtdeusquianeglexiterrantem.-quianonquæfiuitw reûtem.Quid prodeft qgt; inueni t pellem quam referretdpfam reuocaret ne pelle mortuæ demôftra tet. S i ergo non bonam rationem reddit:quia non quæfi uit errantem qualemfedt qui fecit erran terns'Hoc eftquod dico.Siincatholicaconftitutusepusnô bonam rationem redditdeouefinó quæfierit errantem degregedei:qualem rationem redditurusefthaareticus:quinon folumnon reuocauitaberrore:fedetiamcompulitinerrorem .Seduideamusutdixi quomodoreuocet de; Matthe.Z5 us ones a paftoribus malis.âam commemoraui:QuædUcHntfadte:quæautem faciunt facereno; lite.Et non ipfi uos pafeunt fed deus:quia uelint nolint paftores ut perueniant ad lac Si lanam:uet Roma.z. ba dei difturi funt.Qui predicas nonfurandum furaris:didtapoftolus ad eosqui bona dicunnamp; mala faciut.T u audi pdicâtcnefureris:quia fieri nô pôt de fpinis legere uuâ Etrurfus ixifti niihi: Matthe. 7. q»quæcôc|?dicutfacite:quæautfadûtfacerenolite.QuôuisdefpinismecolligereuuâuerbifCui refpôdebit Nô c ilia uua fpinarum:fed aliqn inaefccs fermentum implicat fe in fepc:amp; P^uet uua inter defa fpinarum:fed nô furgit de radice fpinarum.T u fi efurierisamp; aliud nô haïtes unde fumas caute manu mitte ne lacereris a fpinis.i.ne fada imiteris malori'i:amp; lege uuam inter fpinas pcdctc: fed de uite nafcctem Attcde uenietbotri alimêtû :fpinis feruat ignis tormctorum.Extraham inqt Pfal .13. nbsp;nbsp;nbsp;oues meas de mâibus eorum:amp; nô erût eisadhuc in cibum.Hoc amp;nbsp;in pfalmo dicit.Nô ne cogno;

feent omnes q operatur ini qtatem q deuora't ppfm meum ut dbum panis.Et nô erût eis adhuc in

-ocr page 627-

DEPASORIßVS ECCLESIAE


EPISTOLÂ XII


dbnm.(^ionîâhaec dicitdns deus;Eccecgoipeabftuli â malispaftotibusoues:nionendo ut dixî , f oeqcf faciùtmali paftoresfaciûtkaute negligctes oues.Et ^daitxui dat qd” ilUsabftulit.-forte bo^ »lis paftoribusfNô hoc fequit.Et qd dicenms frcs.-nône funt paftores bonirNône alio loco fcriptugt; Hierc.ij. tarudicit£'amp; pftituâ eis paftores fcrfm cor meû:amp; pafcéteas de diciplina. Quô ergo oues qs malis paftonbus tollinnô dat bonis:fed tâ$ oino nufq; remâfeilnt bonirDicit.'Ego pafcâgt;Petro dixerar* lohan.zh Pafceouesmeas»Quidergofaciemus:cû Petro cômendentouesfNôibi dixit dftsiEgopafcâ oues nieasaiô tu.Sed petreamas merpafceoues meas:an foire qa mô nôinuenit Petrusrlâ ei apiimptus eftrrequiêaplo^ Si martyrumôeftcui dicatfecurus dns ouiû:Pafce oues meas:amp; quodâmôqua# quot;nbsp;iieceflitatedefcéditadoffm pafcêdi ouesfuas.-nôhns qbuscômêdetmectn déférés. H oc erii uidec ftqni.Hoc etn dicit dns deus:Ecce egoipexui dicebamus.(^i pafcis ifri intcde:q deducis tâq ouc iofephppfni in ægypto gftitutû:iâ diffiifus ingétibus ifrE:ipfeeft iofeph.Noftis erii qa migrauit io Mat .J; ftpn in ægyptû .-ucdctibus fribus faftû eft.Védiderût xpm iudæi fine câ:amp; iter apFos ipfe iudas uen aitorfuit.Cocpit elïcxps in gctibus.ibi honoratus eft:ibi aeuitppis eius:nô eu deferit paftor eius» Excita inqtpotétiâ tuâ amp;nbsp;ucni:ut faluos fadas nos.P lane facit Si fadet.Aitein : ecce egoipfeinqrâ onesnieas:amp; uifitabo eas ficut uifitat paftor gregé fuû.Nô curauerut mali paftores.-nô erii fuo fan^ gdneredenierut.Sicut uifitatiquitpaftorgrcgêfuûin die.Inqua eriidicrCûfueritnimbusamp;nü bes.id eft pkiuiaamp;nebula.Pluuiaamp; nebula error fæculi huius.xaligo magna furgcs de cupiditate • uoim amp;nbsp;nebula cótercs terrâ.-Et difficileeft ut nô errét oues ex iftanebuladed paftor nô deferit cas; wqrit eas:penetrat nebula oculis acutiffimis:nô îpedi t caligine nubiu.uidct undiçp:errâté reuocat;

onfiatqd’ineuageliodicit.-Quæfuntouesmeæaudiûtuoccmeâiamp;fequuntme.In medio ouiu îohan.io/ difperfafi; ficinquirâ oues meas:amp; cducâ eas ab oï loco quo difpfæ funt.Illuc in die nubis amp;nbsp;ninibî nbsp;nbsp;K

qn difficileefteasiueniri.Tuc ego inucniâ.-Craffa nebula cft.’pïguis nibus eft.Oculos erii eius nihil latet.Et educâ eas de gétibus amp;nbsp;colligâ eas de rcgiôibus.amp; inducâ eas in terra eatecEt pafca eas fup piôtescaçt.'CôftituitmôtesifrFauftoresfcripturafydiuinajif.Ibipafciteut fecure pafcatis:qcqui3 inde andieritis.'hoc uobis bene fapianquicqd extra cft:rclpuite ne crretis in nebula. Audite uocé pa ftoris:Colligite uosad mótes fcriptiuæ fandæ.ibi funt delitiæcordis ueftri; ibi nihil uencnofum; riihilalienû;ubcrrimapafcuaeft:uostriifaneuenite:fanepafcimini.inmôtibusifraelamp;in riuis amp;nbsp;in liabitationeterræ.Amôtibus erii quosoiidimusmanauerutriui prædicatiôiseuangelicæxû in oéin terra exi nit fonus eogü.Et fafta eft ois habiratio terræ ad pafcendas oues læta at^ foccunda. in pafcnisbonis pafcâ eas:amp; in môtibus ifrael crûtftabulaÆiûtillic:hoc eft ubi requieicâtaibi difcât Veriinicft;manifeftûeft:nôfallimuringloriadei requiefcenttan$ înftabulis Si dormient:hocefl: •- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Kquiefcentindelitiis bonis:amp; in pafcua pingui pafcent fupcr montes ifrael .-iam dixi môtes ifrael: montes bonos quo Icuamus oculosmt inde nobis ueniat auxiliû noftrum a drio: qui fecit corlunt

amp; terrd.rdeo ne uel in montibus bonis effet fpes noftraxû dixiffet:Pafca oues meas fuper montes if Md-Kinfus ne tu fpem poneres in montibus.-fubiecit ftatim:Ego pafeâ oues meas.Leua oculos tu osinmôtesninde uenietauxiliûtibi.Sedattendedicétem:Ego pafeâ.Auxiliû em tuû a deo:qui fc dt cQflü amp;nbsp;terrâ.ego requiefeere fada eas dicit dns deus. S ed ut requifeere fadat.Prïo curanit.-pofte rins dicinhic eft dns deus.Primoqd’ perieratrequirâ:Quoderrauitreuocabo;amp;qd’iminutumcft: rolligabo:amp;qd’exanime eft côfortabo.'amp;qd’pingue eft cuftodiâ.Quodnôfaciebant mali paftor tes feipfos pafcentes:nô oucs.Nô ait dns: Côftituâ alios bonos paftores qui faciât hoc:fed ego inqt pafeâoues meas:nulli cômittâ. Securi uos frés ; fecuræ uosoues:Nobis uidet timenduiqsjdé pa^ ftorbonusclauditfic:Etpafcâeâcûiudicio.Videquiafoluspafdtcûiudicio.Quiserhhô iudicat dehoierTemerariis iudiciis plena funt oïa.Dequo defperaiiimus fubito çuertit; amp;nbsp;fit optius. De , . qno mulfû pr.-Efumpfimus;fubito déficit amp;nbsp;fit peffimus.Nec timor nofter certus cft:nec amor no;« ftercertus cft.Qriid fithodie quif^ hô.-uix nouitipfehô:tn utcunçj ipfe qd'hodie:quid aut oues: L necautipfepafcit.Ergocûiudido difpartiétis,ppria^priis:hæciftis:illa illis.'dcbitacisquibusdebe mrhocautillud. Nouitnnquidagatcûiudiciopafdtquosiudicatosrcdemit.Pafdtergoipe cû Hiete. I7. iudicio.[n,pphetaeThHieremiaait:Clamauitquidépdixpgregauitquænôpepit:fadés diuitias fuasnôcû iudicio.Pafdtille paftor cû iudicio:QuareillefineiudidofQin’a pgregauitqtiæ nô pegt; prrit:Quareiftecûiudido^quia fouet qdquot; pepit.Depaftoretnbonoloquit.-Paftores boni aut non funnautlatét.Si eth nô funt;quidagimus:Si latét.-quid deeis tacetePerdix quidé ilia a quibufdâ niaioribus:amp; âte nos feripturas traftâtibus:dyabolus intelleftus eft.'côgregâs quæ nô pepi t.Nô ein illecrcatonfeddeceptor eft:facics diuitias fuas nô cû iudido.Nô erii ad deû ptinetqui ifto aut illo tnôenet:oéseiTâtesuultquibunibererroribus:qdiuerfaefunthærefcs:$ diuerfi errores.llle cin in oibus nuit errare hoîes.Nô dicit dyabolusiDonatiftæ fint:nô fint arriani.ffi ue illicfit fine iftic:ad eû pertinetcôgregantemfineiudido .idolainquitadoret:meus eft.-iudæoft fuperftitione remaneat: meus eft.'deferta unitate in ilia uel ilia hærefim pgat:meus eft. Côgrega t ergo fine i udicio fades di; uitiasfuas.Sedquidfaciensfequaturindimidiodierumeiusr'Dcrclinqueteas ;amp;in nouiflimls fuis etit infipieus.Venit ille congregans oues fuas in medio dierum ei us: priufq’ fperabat : arite^ putabatderelinquetcas ; amp;eritinfipiens in nouiffimis eius. Qiiareinprimis fuis fapiens erat : Ut in nouiffimis fuis fit infipiensf Audite fratresididtüf allquando quidem in feripturis»

-ocr page 628-

TRACtATvS rtif’

’ ' PAR'rts trt

(ohando. N

Iohan-5-

f.Cor.b

Corïh.b Sapîentiaproftulticîaabufionc iicrbïînonproprictate.Viideetîi dicit.Vbi fapicns.'ubif^ibâ.'nbF conguifitorhûiusfæcalic'Nonneftulticiâfedrdeusfapientiâhuiusmudi.Etiftcperdix.i.dr^W' tanq» fcmp fapics'erat:amp;nô Adâ per Euâ decipit. Vttum dicere putas eft bonû côfiliû.'dare cxiibnia tus eft côtra deû aeditus eft.Quod nô didt nbsp;nbsp;iétia abufiueiuerbi Si inmalo:côfuetudine qnidem

fcripturap; ueftrapi.Nâ quéadmodûloquuntauiSores mûdiîquid ad nosf Habes in eodeni libro. Gcnc.5. nbsp;nbsp;nbsp;Erat ibi ferpcsfâpictior oïbus beftiis:aftutusamp; acutus ad decipicdu agnofdt;nô pofteaei credU « et

didt ei.’Renundainus tibi.-fuffïciatcp incautosprio decepifti.Ergo ita eritin nouiflîmis fuisinlip* Hicrc. 17 • cns.Qui pgregauitquæ uôpeperit amp;nbsp;fecitdiuitias fuas nôcûiudicio.Pafdtcontra iliumredep nofter eu iudicio.amp; exiftat aliquis hrticus:amp; fi nô frater dyaboli:certc adiutor Si fili us:amp; ipm dixo tim perdicccontctiofum aiabhoc eftaia.-utauciipes norûtetiâ ptendedi ftudio capit.Contcdutiit^ contra ueri taré: amp;nbsp;ptedere exquofediuifere:môdicutptcdereiiolumusqaiâcaptifuntnolo cote/ dere O captealiqii tu tras qui primis tpibus feditionis tuæ traditores arguebas:innocentesdunna basàudido inipatoris:iudicio epoje nô pfentiebas'uiftus.Totiens appellabas apud ipfum in ftudiofiffime litigabas:pgrcgabas quæ non pepifti.Vbi eft nûcceruix tua^ubi ligua tua j* ubi uHn tuus^Cette in nouiflîmis tuisfaftus es infipiens pauifti fine iudido.Nô em ueru uis:uel de error tuo uel de ueritate iudicare.Pafdt ptra xps dl i udicio:difcernit oues fuas ab ouibus non luis. funtouesmeæinquitaudiut uocé meâ:amp;fequunt me.Hacinueniooês paftores bonos in uno P ftore.Na etn uere paftores boni defunt.-fedin uno funttmulti funtqui diuifi funt.Hic unuspn^ caturtquia imitas cômendat.Necg eriî ueremodo idco tacent paftores:amp; didtur:quia noninut 1 dnscuicômendetouesfuas.Tûcaûtideocômendauit:quiaPetrÉiinuenit:inimo uero êi imp Petro unitatem cômendauit.Multi étant apri:amp; uni didt.Pafce ouesmeas.Abfit ut defint *^0 ni paftores.-abfîtanobis utdefint.-abfitamiaipfius ut nóeosgignatati^ pftituat.Vtilt;5 ** neoues:funt Si boni paftotes.Nâ de bonisouibus fiuntboni paftores :fed ocs boni paftor^jn u funt.Vnûilli pafcût.xpuspafcit.Non enim uoeê fuâ dicunt amici fponfnfed gaudiogaudctiPP uoeê fpôfi.Ideo ergo ipfe pafeet cum ipfi pafcct amp;nbsp;dicit.-Ego pafco:quia î illis uox ipfius in ilu^ ritas ipfius.Nam Si ipfum Petrucui cômendauitoues fuas:quafi alteralteri unûfecumft^^^' bat:amp; fie ei ones cômendaretiut effet ille caputalle figuram corpis portaret :id eft lecclefi-'t-fponfus Si fponfa effent duoincarneuna.Proindeutouescômendaret:quidilli prius tanq alteri commendaret.Petreamasmer'Et refpondinAmo: amp;iterum: Amas met'Etreip®*’ * amo. Si tertio-amas me.amp; refpoudit:amo. C onfirmatchatitatem Ut confolidet unitatem-ip'^ gopafdt unus in hisamp; hi in uno;amp; tacet de paftoribusffed nontacctut de illis ouibus-Gloriâ«'^ Pquot; ftores.-fed qui gloriantut in dno gloricturihoc eft in chrifto pafcere;amp; cû chrifto pufcere:pr^^^ non pafcere.ne^ nota impia paftoru tan$ ifta futura mala tepora ^pheta pdiceretidixit ■ ^8° P feomon habeocui cômendem:etiâ eu ipfe petrus erat:amp; cû adhuc ipfi apoftoli erant in huc earn in hac uita .Tuncait ille unus in quo uero ocs unum:Habeoalias oues quæ non funtde^’®^®^ quot;nbsp;oportet me amp;nbsp;has adducere:ut unus fit grex amp;nbsp;unusfitpaftor.Sintergoocsinpaftoreunoot au antuocc paftoris unamquamaudiâtoues;amp;fequâturpaftorcfuû:nôillûautillum:fedunum. omnes in illo unam uocc dicent:diucrfas noces non habeant. Obfecro uos fratresmt idipfum die tisomnes amp;nonfintinuobisfcifmata.Hancuocemliquatam abomnifdfmateipurgatâab oin^ ni hærefi audiantôues:amp; fequantur paftorem fuû dicentc.Quæ funt oues meæ uocem mea audu unt:amp; fequuntur me.Nam uis noffe hæretice qgt; nôhabes uocem paftoris:amp; periculofe te fequatiir ouisteftumindumentoouiunuamp;intuslupumrapacemiaudiant uocc tuam.Videamusan Cnn fti ecclefiam quærit infirmus: ouis a grege aberrans.mefdens ubi fit grex : quærit quo feaggreget. quointretædem.’uocemaudiamusanchrifti fit.Audimusutrû agni fitanperdids. Ouisdeigrc/ gern fuumquærit:pHtatouem de oriente ueniffein africannquæritgregem fuumdncurritin tea bafilicam tuam intrare u ult:cômoueris ignora fademel tu uel minifter tuus ftans uel fedens ad oui um interrogatouem querentem gregem fuum.-Immo gregem dei cum grege fuo intrare uuluiDi eum efle putat.Queris paganus fitan chriftianust’Refpondit; chriftianus. Quiseft enim dei.Çffac ris neforte Cathecumînusfit amp;irruatinfacramentis.Refpondit:Fidelis. Qiieriscuius commua nionisfit.Refpondit.Catholicus.-chriftianus.Si fidelem C3tholicumreprobas:tenes:ita uero pm îicereproba: atereprobatus Chriftoprobatur. Vtinam amp;nbsp;illi qui fimt apudte recognofeantte ; ci indimidiodierumderelinquentte-Quidamfratresnoftrihefternodie ierunt ad ßafilicameo;# rum:amp; fi ad malosfratres :tamenadfratres. Atteditefratresmei quid interfitinter fiducia uentagt; tis amp;nbsp;timoré falfitatis.Qiiandoaliquoseorûinhocpopuloagnofdrisîquomodofr'tndeos .quia in uobis illeeft qui quæritqd* perierat.S uggeret aliquando nobis ut uos audiat amp;nbsp;difcedatiaudu et Si irridebit .-audiat Si irrideat. Aliquado fapiet:aliqn cognofcet.-aliquâdo relîquitui^opulo luo remanent in corde fuo.Renûciatcrrorifuo:gratias agit deofuo.niiautemquidt'qui eftis^Chnltia ni fumus.Non:fedexploratores.Etiili Catholici fumusconatifuntiniuriare meliqri confilio poc^ nitet eos atcj utinâ fie pœni teat :amp; ibi remanete poenituit cos qui ingreffi funtfluriare rame quos proiecerunt xpianos:fideles:catholicos:quos tenuerunt nolo dicere quos proieceruntuideo : quos tenueruntxpidicant.Dicantergouoccfuam.Vidcamusanxpifituox tanpaftoris fituQx:quani

lohan.io.

I.Cor.i.

O Matdi.y.

-ocr page 629-

DE PASTORIE VS ECCLESIAE


EPISTOtA Xlf


fcqaantur oues.-fmeper bonum fit uox ifta.fnie per malrim hominem : utriim fi aox attendamus, Qùærit infirm lis ecclefiam.T u quid dicis.Partis donati eftis.Ecdefia.Ego uocem paftoris inqui; to: lege mihi hoe de propheta lege mihi de pfalmo.recita mihi de efaia:de Uge:de euaugelio reata: recita deapoftolo.Inde ego recito ecclefiam totoorbe difl'ufam:amp; dominum dicentem.Quæfunt lohan'. lOJ oues meæ uocem meam audiiint amp;nbsp;fequuntur me, Quæ eft uox paftoris. Et predicaturi in nomi;: Luce.24« ne eins peitetiam ÓC remiffionc peccatoic per ocs gentei incipictibus ab Hierulalc.Ecce uox paftoris agtiofciseam amp;nbsp;fequerisfiouises.Sedilli codiccstradiderutacilli thusidolispofuert:amp; lUc.Quid ad tne de illo amp;nbsp;illo. S i fecerut nó funt paftores.T u uocc paftoris edicito :quia nee de iUis uocem pa ftotisannuncias:tu aceufas nó euangdiü:cu accufas:non .pphetamxnon apoftolum. De illo credo: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

aliis nócredo. S ed afta profers.afta profero. Credamus tuis. Crede amp;nbsp;tu meis.Non credo tuis.-noli credere meis.Auferantur chartæhumana::fonent noces diuinæ:ede mihi unam feripturæ uocc pro Gcne.XZ« parte.Donati. A udi inniimerabiles pro orbe terrarü:quis eas enumerat. Quis eas terminat.Tamen nt pauca cómemoremus.degemattende primum dei teftimoniü.In femie tuo bndicent omnes gc PfaLz. tes.amp; in pfalmo. Poftula a me: amp;nbsp;dabo tibi gentes hereditatem tua:amp; pofléffionc tuâ terminos ter pfal.zl. ræ.Cômêorabuntamp;conuertent ad dnm.'uniuerfi fines terræ.Etadorabunteûinpfpeaueius.'uni pfal.p/. nerfæpatriægentiû.Quoniâ ipfiuseftregnû amp;nbsp;ipednabit gentiû.Câtatednocantieûnouu:cdtate pfal.71. dno oisterra:amp;adorabunt eu ocs reges terræ.’ocs gctes feruict illi. Quis enûerarefuffiaat:,ppe ois pa gina nihil aliud fonat q: xpi ecclefiâ toto orbe diffufani. S ine aliq 110 dubio piturâ f uiffe dicût.Peri tura pdicta eft tot teftimoniis manfura;nec una uox ifta per legem : per j)phetas:per catica paftoris ^^Mecetn illi uerumdicerefine uerbodei potuerequodeft xps.Audi uocem uerbi.-miratusfidem Matthe. Cêtiirioris. Amen inqt dico uobis:nô inuci tâtâfidci ifrE.Propterea dicouoB qa multi aboricte amp;nbsp;occidete uenict. Ecee ecclefiâ xpi ecce grex xpi.T u uide fi uis elfe.Noneifi te latetgrex q ubiiç esmô hcbisq(ii.ßjg^5ji,jiciotuo:qucnon uiserfepaftorctuû.-nôhcbisinquâ qdrndeasiudicio tuo.Nc Jdiii; nô uidi:nôaudiui.Qi^iid eftqiLnofcifti.Neceft qfeabfcôdatacaloreeius.Quideftqcf nô ui nilli.Viderunt ocs fines terræfalutare dei noftri.Quideftquodnonaudifti.Inomnem terra exiuit*^f3^z. fonnseorum:amp; infinesorbisterræ uerbaeorum.Sedrede nobis. Quare uox xpi uox paftorisquâ ouesandiânt amp;nbsp;feqiuâtur.Non inuenitis quid dicatis.-uocem paftoris nô habetis.Audite amp;nbsp;fequi^ *nini.Dimirtiteuocclupi:fequiniini uocc paftoris.Damusjnquitaudiamus.Damus amp;nbsp;nosuocc Paftoris. Audiamus in Câticis inquiunt Câticorum loquit fponfa ad fponfum : ecclefiâ ad xpm, Nouinuis Gantica câticorum. S ancla cârica:aniatoria câtica fanfti amoris : fanftæcharitatis; fan ^ædnlcedinis.Plane uolo indeaudire uocem palforis.-uocemdulciftimi fponfi ecclefiæ. Si aliqd Can.ï. nabesandiamus.Sponfa inquiunt dicitadfponfum.Annûcia mihi quemdilexit anima mea:iibi palcisaihi cub3s:amp; ille inquitrefpondit.inmeridie.Manifefta tibi teftimonia ^jferebam quemad^

i nterptareris.Poftula a me amp;nbsp;dabo tibi gentes hæreditatc tuam:amp; pofleflîonem tuâ termi ‘’Osterræ.Cômemorabuntur amp;nbsp;conuertent ad diim uniuerfi fines terræ.ç£iiid eft qif mihi decan deiscanticorum profers qd’ forte non intelligisj'Etenim ilia cantica ænigman fiint.paucis intelli ƒ gencibiisnotafuntpaucispullantibiisaperiiint.Tenebote:accipeaperta:ut meritotibi pandâtuc abfcondit3.Qiiomodoerispenetratorobfcurorum:contemptormanifeftorû.Eccetamcut pofl'u p. niüsfratreshæcuerbadifcutiamus.Aderitdeusutuidearisibifanumintellectû.Primoqd’ abom nibnsimperitisfacillimedicant uerbaipfamalediftinguunt:niincaudietis:nuncprobabitis.Eteï fie fehabet textus ipfe lectiôis.S pôfa loquit ad fpôlum. A nnûcia mihi quç dilexit aîa mea : ubi pa^ fcis:ubi cubas.Qiüd fponfa fponfodicat.Qiiia ecclefiâxpodicat.Necnoidubitamus:nec illi: fed oiailerbafponfæ.Audi uerbum.Qiiareqd’ adhucfponfæeft uistribuereiam fponfo. Audi omîa quædicitfponfa:amp; tuncrefpondebitfponfus.Audieuidentius hancdiftindionemquam diftuÿ tusfnm:non inueniesaliquid plus. Annuncia mihi quem dilexitanima mea ubi pafcis:ubi cubas in fneridie.Ipa adliuc dicit ubi pafcis:ubi cubas 1 meridie.Et inde qa adhuc ipa dicit. S equi t d .Ne fortefiâ fient operta fup greges fodaliû tuo^. Puo ocs perirosiperitofep difeernere genus mafenli ôuamp;foetnininu.OptaquærocniusgnisfitrAboîhoieqtiæromafculinicantfocminini.Anniîcia •nqtmihi que dilexit aîa mea:quc eu dicit.-mafeulinû alloquit fponfum alloqt.Qiiia nero fœmîa dip: alloquiEcôfeqnctia uerbaindicât. Annuncia mihi ubi pafcis:ubi cubas in meridie: nefortefi am ficutoperta fuper greges fodalium tuorum.H uciifcg uerba fponfæ:ram incipiunt nerba fpom fi demanifefto.Nifi cognoueristemetipfam.Agnofce uiriliterfœmina.'teipfam inquitnôcognogt; nms:audi reliqua:opnlenta intermnlieres.-nifi cognoneristemetipfam.Opulchrainter mulieres txi tu in ueftigiis gregum: amp;nbsp;pafee hædos tuos in tabernaculis paftornm.mon tabernacul.i paftoris yidequomodocomminctnrfponfus:uide$in periculo:q’nisillednlcisabftulitdemedio blam dinienncq, blande ilia. Annuncia mihi quem dilexitanima mea:ubi pafcis:ubi cubasin meridie. dies medi us quando ad nmbraculum concurrantpaftores:amp; fortelatebit me ubi pa Ris:amp; ubi cubas in meridie:amp; uolo mihi annuncies.mefiam operta: id eftficutocculta amp;nbsp;non co^ gmta.tgo enim manifefta fum:fed nefient occulta:amp; fient celata.àncidam fuper greges fodalium uorum.Ornnes eiai ni hæretici a chrifto exierunt.-omnes qui fafti funt paftores mali: habentes grç ^es nosfubnominechrifti.âUiusfodaji.esfuetutdllius conuiuiûaccepere. Sodalesenimdieuntur

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fff ii

-ocr page 630-

PARTIS lil


TR ACT AT VS' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Uil


pfal-U.’ nbsp;nbsp;tan$ unius guiilii.Latina eï ligua ficdicti funt qfi fnnul cdales:eo qgt; fimül edat. Audi illö i pfalmö'

arguctcfodalesmalos.i.uniuspniuii:Siümicusmaledixifl'etmihi:abfcódiflemmeuti(jabeo:amp;fi fup me magna locutus fuiffetTu uero unanimisamp; notus meus qfimul mecum dulces capiebasci bos.Ergo multi fodalesigrati mcfædnicæexiertforasMalifodalesfecertfibiméfasfuas;«Sterexeir. Etfi putas qa meridies'atricac:qxf poffÈ obuere magis mudi meridic cc ptes a'gypti:amp; illas exuftas foleregiöes ubi pluuia nó appet;qaipa cmeridies ubi feruetmedius dies.Vbi aütbaeremus pica mi libus feruotö dei.Vndefi admeridiê locoi« uelimusaduerterezqrcnó ibi pafcatmagis ille; amp;ülere quiefeat:qnantepredictûeft.Aberrauctuntdefertahærenu.Sedecceconfentio.Afiicafit niaidies. Hitfuhcfodales mei-Ecdefia trdfmarina in aliquoi« fuorum nauigätean africa follicita neerret in pfaUlOtf. nbsp;nbsp;uoeatfpófumfuum amp;nbsp;dicitei.Abûdareaudiohæreticosinafrica.-abûdareaudiorebaprizatoresin

* nbsp;nbsp;africa.E(rcautibiuosminusaudio;amp;illudaudio:amp;hocaudio:fedquifunttuiateuolo audire.

Annücia mihi quem dilexit aiamea:ubi pafcismbi cubas in meridiej'Audio duas partes efle. Vnâ donati:alterd uniuerfotuocohaerentc.Tu mihi die quoeamme forte uelutopta.i.ignotafiipcrgre ges fodaliutuorum incurra m greges hæreticoijr.-conantes ponerelapidé fuper lapide qui deftruac ne irruâ inrebaptizatores.Annuda mihi.Et ille qui cómendat unitatê paftoris in hac ledióe dxit. Ezedii. 54. ^8° pafca.Paftores aut reprobanq multi efle uoluerüt:unitatc amiferiinfeueriflïe nó blade rndetis ’'fedpromagnitudinepiculi.Nificognouetisinqt;temetipamopulchfaïtermFieres:Pulcbraesitcr mïieres:fed agiTOfee.Vbi teagnofces.In toto orbe terrarii.S i em pulchra unitas eft ibi :ubi diuiiióis fæditas:nonpulchritudo.Nificognoueristemetipam.InmeCTedidifti:agnofcete.Inmeqûocredi difti.Quó amp;nbsp;illi mali fodalescófentiüt uerbum carue faftum:nariï ex uirginecrucifixü: relutrexif:^ feafcediflfein coelis. Si tale me aedidifti:talc amp;nbsp;illi fonant.Cognofce te:amp; me in coelo:tein toto or# be. V trù quelibet ex ecclefia tanq» ecclefiam xps alloquit.Nam quo ccclefia quærit.Ecclefia fecûdu ipfosloquitur.Annuciamihiqucdilexitaiameaubipafcis.'ubicubas.Quidquarisecclefia.Etillc tanqgt; oftendes ecclefiam dicit.In meridie:ficut illi uolunt.Rndeant mihi quo ecclefia qu.yatecde

pfal.8?«

, fiam. Annücia mihi qucdilexitaîamcafQuæloquiturecclefiaj'Qu’dfibi uoluitannunciarifVbi •' pafcis;ubicubasinmeridie.i.ubifitecclefialoquit:amp;interrogatubifitccclefia.Etrndetillc utpiv tant in meridic. Si in folo meridie eft ut diennt in africa : amp;nbsp;quæri t quomodo ipfa interrogat ubi ipfa fit:an uero portio eedefiae tranfmari nx bonae i nterrogat de meridie ne ille erret. Et alloquitut unüquodqi membrorö ecdefiæ fuæ xps tanqgt; fuam eccle(ia:amp; dicit.Nifi cognoueris te.0 pulchra inter miilieresexi.Exirehærericorû eft. Aut cognofee te aut exi. A ut fi te nó cognouçris exituM quo in uefti giis gregum feejuedo malos greges.-ne forte putes quia obeffe quæris fi exis : audi quid fc^ quitur.Exi tu in ueftigiis gregum:amp; pafee hædos tu os iammon oues.Noftis frattes iibi erunt hæ diiadfiniftram eruntoesemi exieruntab ecdefia.ManentibusPetro.Pafceoues meas : exeuntibus hæteticopafcehedostuos.Eftinquiutamp;aliudteftimoniûnihilominuscôtra te.Dicut audiarnus Eritficcótrate:qöohocqtfputabisprote:Si meridic inquntinterptaris ægyptû.Multisfli^*“^’^® disinterptamur meridic:amp; ægyptû poffiimusadlocû mûdi:amp; ipam africâ fie itelligâ. Audi q^din# telligâ per mcridic.rntelligoferuorc fpiritaliô.-flagrantcignécharitatis:fplcdentc lumine ueritatis* Nam dr in qucxiâ pfalmo.Dexterâ tua nota fac mihi:amp; eruditos corde in fapîa.Ipi funt in meridæ Vnde dr a whcta.Ettenebrætuæ ficut meridies erût.Multis modis poffumus intdligere meridic: fed ,prfus Africa' intelli go:acdpio a te aliqd forte meli us $ faperê nifi a te pmcorarer. Africa fit me# ridies.TimetcccFiatrâfmarinainddereinrebaptizatoresaimetincidereta^ignorataingreges fo daliû.-quærita fpôfo fuo utannudetilli ubi pafeiriubi cubatinmeridie.Inaliispafcit.-inaÜisnôpaf feit.-ubi cubât in aliisnô cubât. Audiatcófiliö.-ueniatad catholicâ ecdefia':nô incurrat in greges fo# daliû.’nôpafcathedosfuos.Seddicaliudqd’tedicebaseflediaurû.ProphetainqtairiDeusabafri CO ueniet. Alterû xpm in africa nafci:amp; ire permundû hæretici annundât.Rogo quid eft : Ab afri# Abac.? • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uenietCS i dicercris.-deus in africa remâfit.-iiticç turpi ter diceretis.Nûc aûtetia ab Africa iici#

*** etdicitisxpSîVbi natusxpsnibi fitpaifustubi incœlû afccderinundedifcipulosmiferitaibieosfpû fanifto repleuerinubi per totu mundû euâgelizare iun'erit:amp; obteperaueri nt eiradimplet orbis terra turn cuâgelio:amp; tu dids.Dcus ab africa uenier.Ergo tu mihi inqt expone:qd eft deusab africo uejlt; niet.Dictotû:Etfortaflîsintdliges:deusabafricoueniet:amp;fanftusdemôteumbrofo. Tumibi ex pone:fi iam ab africoqûo de môte umbrofo.De namidia nata eftparsDôati : ipfi miifi funt primi 1 diftenfioncamp;tumultuamp;fcandalûquaerctesingens uiilnusnumidiemifeftfedcsTigifitanusmi fit.Vbi fit Tigifi notûcft:qui mifl'i funt clerici extra côgregauerût.-ab ecclefia ad clericos Chartagij» nis accedere uoluenit uifitatorc pofuerût:a lucella fufcepti funt audor toti us hui us niali. Nunâda hæreticus fuitin Numidiamnde uentû eft hue eu tanto malo uifcariû uix inuenituncû cupfonibus habitat. Qqô mós umbrofus Numidis. Dicmihi ergo:noli hucuflt;ç redtare:Deus ab africo.Exigo fniam:amp; fanftus de môte umbrofo. S ed oftéde mihi parte donati a numidia de môte umbrofo ue# nire.luuenis nuda oîa:pingues quidc camposded frumctario.non oliueti fertilesaiô cæteris ne mo ribus amenos:Vnde ergo mons umbrofus inNumidiæptibus.Vndehocfcandalum. Tu mihi in quis.Ergo expone quid eft:Deus a lybano ueniet:amp; fanftus de môte umbrofo. Vide facile exponâ Primo illudaudi qcf ait dns.Oportebat xpm pari: amp;nbsp;refurgeretertiodie.'ótpdicari innoïe eiuspe^

-ocr page 631-

DE VIRGINIE VS DEODICATIS*

EPISTOLA Xin

Wtentia amp;reiniflionc pflôrum poés genres incipictibus ab hierfm. Vide nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fein fanftis fuis ad Lucc.Z4*

all as genres uenrurö pdixiteffe.Lege uifionc terræ filioftifrael in oibiis rtibnbus:in libro iefü nane: Obi aperre diaü eIhHiebus ab aftiieo iieniar:qn$ eft hierfm.Lege.-quæreunnenies Vtinä cü inne Iofue.s* neris:credas urinä animofirarc deponas.Hiebiis ab africo quæ eil hietlni amp;nbsp;dns incipienribus ab hiern(alc;hoc eit dens ab afnco ueniet.Quó ergo a monre unibroforEuangeliüiani lege: de móre oliueri xps afcendir in coelörS equere amp;nbsp;quid lucidiusrAudifti de móre umbrofo legc.-reciramtis: 'uaiigeli umrecirainus.Audiili incipienribus ab hierufalem. Audifti per omnes gentes.Per eu pro Actu.i* Ppetani fequere ucrba illaquæconrempfifti.Deus ab africo uenier:amp; fanftijsde monre umbrofo. tooperierniontc umbra eiuS:amp; gloria eins plena eftrcrra.Per omnes ergogenresincipienribus ab Hi«hn:deus ab africo uenier:amp; lanäus de monte umbrofo amp;nbsp;cödenfo:ideft a monte oliueri ubi

c in eoeluni:undemifit:difcipulos {uos:ubi etiä afcehfurus ait.Non cnim uellrum eft fcire yjj- fy t^ra * teinporaqua:paterpofuitinfuapoteltate.Sed accipierisuirtutem ex alto:amp;eritis mihi telles i hie ‘ tulaic amp;nbsp;iniudea «Si famaria:amp; ufcgintotamteram..ErgO(Ieo uenienre xpoiamp;nomen eius amp;nbsp;pre^ oicatio euangelii eins ab hierufalem.-ideft äb africo amp;nbsp;monte umbrofo.-idell a monteoliueti p ocs gtntesdiffamatum eft euangelium.Operuitmontes umbra eius:ideftrefrigeriunieiusrprotedlio ous:amp; laude eins plena eft terra. Cantate ergo cum tota terracanticum noùû.non canricu uetuscu angelo terræ.üicunt amp;nbsp;altud:Cyreneus inquit quidam fymon angariatus eft ut tollerer crucem: Ltgimus.-fedquidteadiuuetuolo fcire.Cyreneusinquitafereft:quareipfeang3riatuseft:qau^ ce tolleretf Vbi lit eyrene ne forte nefcislybia eft: Pentapolis eft cótigua eft africe:adorientem ma ƒ gispertinet uel in diftributione jjuinciarum.lmperatorem cognofce:imperatororictalis mitntad i ult;ficeni ad G yreneü:ß reui ter refpondebo ubi eft pars donati:non inuenit C yrenem.ubi eft Cyre oenoiiinuenitur pars donati.Manifefta ueritasconuincit errorcm. Det mihi Cyrene ubi eft pars Donati. Detmihi partem donati ubi eft Cyrene.Manifeftum eftenimfratiesinpentapoliecclefia dfecatholicam partem ibi donati noneire:fedfecuri irrideamus flcdos amp;nbsp;fleamusirridcdos.Quid dicis ineritum.Cyrenenfishuius magnunl commemoras:quiatulit crucem domini:amp; afruni di citnnsorientalis eft.Lybiaeni duobus iiiodis dicitur uel ifta quæproptie africa eft.-uel illaorienta Esparsquæcontigua eftafricæ.amp;omninocoUimitanea.SedaferfuitCyrencnrisbcatumputas: ‘t^^’igariatus crucem tulerit.Quantomehusfortediceretquisinarimathia remanfiffeecclefiarn ’^pj=quialofephillediuesabarimathiahabensante oculosregnumdei:nonangariatus:noncoagt;i ftus nenitad crucem domini.Deligno depofuit.-obfecutus eil funeri.-in fepulchro condidit.La«/ Mat.Z7 datiis eft in euangelio.-quia uero de arimathia fuit:iftepius tm exhibens obfequium corpori dni : inarimathiaremanlitecclefia.Autfi magis uos deleftat angariatus.ideft qui cogitur tollere erucc Rede ergo f'aci unt imperatores catholic! :qui uos cogunt adueritatem.

Inci pit Qiinitus traftatus tertiæ partis principalis De ftatuamp;continentia uirginali.Et primo de üirginibusdeodicatis.

Ad lürgincs deo dicatas hortatoria:qua illas per exempla fanftorum ad l eligiofam conuerfatio nem.amp;obferuantiamuirginitatisinuitat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISl'OLA XIII

Olæ iccircofiliæ amp;dominæ meæ.Dominæ idéo diximus:quia fpôfædni niei lefu xpi in môafterio manctes nihil fentiat nifi piû lefum xpm hincparadylum folæ poflideant ubî • n dulci amp;nbsp;iocuda qeteineffabilc trinitarc intuent.ân facris lifteris chorisinterfint angelicis:

d ulcibus eo,p melodiis mifeeanf diuina in ecclefia côtinebo myfteria.Informet mentem fanftorum patriarchaR; ac patrum antiquop;: obedictia.Prophetaii: otacula dulci mcditatiôe cor ac Cendant ad ^miffa foelicia. ApFica documetafidei cunfta detegât facrameta. Euangelioii; codex femputfpeculû teneat in nianibus.Martyres fanfti cunftafæculi huius aduerfa amp;nbsp;tempeftates hu ius maris ^cellofucü oïbus dyabolicis uerfutiis amp;nbsp;infeftationibus dæmonû doceantcôculcari.Cô feftbftpciofa deuotio addiuinoæcontemplationcalïiduam affeftus aftringat.Regularc uitam in fttuatfanctorum monachoft mira cuuerfatio.Frangere omne fexus molliciem amp;nbsp;uirginitatis fer uare ^apofitum :pciofiffima uirgo uirginum cum cæteris uirginibus facris edoceat femper excplis O foelix focietas.O foelices uos:fi talis ac tant! munerisnon fitis ingratæ:foelicinimæ nimirum fi dignitatem ueftrani ipeagnofeitis quæoim regiamp;dno reginæ fpeciolæ matrionio copulatæ:ipni dummô uelitis habere meremï:quc angelici fpus uiderecôcupifciit: in quo oîa côfiftunt:in quo fo lacuftapmanennper que oi.a fiunt cui uniuerfa famulant cuiuspulchtitudinc fol amp;nbsp;luna mirant: cuius taftu odorelt;5 mortui reui uifcut.O excellciia dignitatis.O ineffabilis gloria.In fragili fï qmV uerba rc de corpe deù amp;nbsp;fpôfum taie intueri poteftis.Hic quæfo mes nia uigeat: hoc dies diei eruftet uerbu ciraiat in ui amp;fcictiâ nox indicet nofti. Angelias choris fanctoß: focietatibushic ftudeatis intereffe.-utpoftmo t^bte agnegt; dûincorporhexitu uobisgaudctesamp;lætitd$notioccurrât. Sificfeceritisnihiluobisdulcius:ni uirlt;ysamp; hiliocûdiusqihisintereffecôuiuiis:hispabulisfatiari:qbusfemel deguftatus terrena omnia amajj^^j.j..^jj^ racemunt.Ver^ ti^claufuracoenobii cuius tædetmetes uagabûdas amp;nbsp;dénias uobis fuma regt; reputahmsexife môâftëriTIîhiites ec necefte potius'mori.Ejçpto itacureni_prulcti çre ^ehliæ^fi femelguftatis $ dulcis eftdns.'ad qucaccedcteslapidé uiuû ab hoibus guide reproba U.' a deo aut eUftû poteritis ab eoilludaudice.V enite amp;nbsp;oftendâ uobis oc bonû.E t tune oftendet

-ocr page 632-

PARTIS m

TRACTATVS

talia qualia no nifi affuetæ metes norut. S jio qd loqnor chariffimæ meæ.Nant infipictia loqr ego homûculus ficabiedustfic uilisàndomo diïi adhuc uiuens in corpexangelorii fæpechoris intalui; decorpis per hebdomadas fuftctatiôibus amp;nbsp;nutrimcris nihilfentics nifi diuinæ uifióisituitü. Poft multo^ dierum fpatia pradcius f uturoß; corpori redditus flebam.Quid ibi mancsforlidtatis habe bam.Quidincnarrabilisdeleftatiôisfentiebâ teftis eft ipfa trinitas:qua cerneba.-nefdo quo intuitu Teftesmnt amp;ipfi beatifpusquiaderant.Teftis amp;nbsp;cófdctia mea qui tarisbóis fruebariquæquot amp;nbsp;qualia funtnefdtproferre mollides corporis mei.

Prologus in régula uiuendi S andimonialiû:quam beatus H ieronymus ad E uftochiu amp;nbsp;cætc/ ras uirgines iam fenexfcripfit:amp; diftinxitcapituüs.’focliciter indpit.

Epefcens in membris procliuum corpus ad terram ex qua exiiriiam^ rugofa fron te fenc amp;nbsp;naturæ pene portentû uefter prædikdarûindno filiarum:amp; dnarum xpi uirginesfacrariflïmætEuftochiû amp;nbsp;reliquæadagni nouas nuptiasdub obedictiæ pudiciriæpauptaris:amp;religiôisindomodniadunatæ^pofito:Nimiuinfolliatar piæ deuotiôis amp;nbsp;charitaris affeftusmt tremulcta manus fuæ parûpcr uetuftaris ob lita:deo ui uêdi:non mundo:fpiritui:non catni.E t qd* ardu um cftmó fr bi ipfi nor^

mam amp;nbsp;regulâ:ex xpi amp;nbsp;apoftoloft uitacolleflam:amp; fandorum eriâ patrum anachoritarumquos per feptcannoshæremorû antra circûiens nófineadmirarione amp;nbsp;informariôe repperi obferuatiois amp;imitariôisdignocômendandâpreconio:inpfentilibelloedoceat officio calami paratas mentes ad bonû:ueluri lingua iamdudûfolebat uoce nô mortua.O foclix affedioto defiderium in duo co mendandumt quæ déficiente per feniumamp; côem ætaris finem lingua dodoris de cafu timetis:qugt; prôptus cft:pfumptuofe amp;nbsp;nôrimideambulanribusinuiadei:inquatotlatctaduerfa^uotmo^ meta funt tempoiv.Expofdt ueftra pietasuit depida fibi pericraamp; fometa remedii acdpics rcljuus Temper admalum in pnmordioiuuentutisrarionalis amp;nbsp;animalis animus.-accernens: gradiat per tuta.Oprudens confiliummt^ uoce fcripturam:amp; facilitertranfeûri diu manfurum comniutd O iufta amp;nbsp;fanda exhorta tio:amp; pdigna exauditôis beneficio.Sed pdiledæ filiæ.Et fi iuftûamp; fandu eft qcf petirisa patre.'pris tarnen negat ætas.Prohibetinfufficictia.'licet ingeratcharitas. S tupet ocu li palpitantes i n tenebriszhorretnaturæ phrenefi incôftans manus pagere i uucnilia.Horutur tame fempcharitaris ardor.-neparcat labori:undetantuscolligit fruaus;quem nôputarê in uobis quæ faijpturædedni uoluntate melius eftis edodae.-utbiandimeri ali qdfatear.-licet ueritatismifi ad asfuccedentespertpa informandûtraheretur tantushiclabor.VincatigiturduellumhocchariWS quæ ipfuminuincibilc uincit.-utimmortalismoreretur pro nobis.Verumfruftra hæcfpetat uidq tia in tanta impoflîbilitate naturæ nifi deuotæ ofoncsfiliapi: adfînt:qbus deusparuitintâtuab anti quo.-uteriam eu pœniteret eofü quæ primitus minando fpopôderanquis pcenitere nô poffit.

Incipiunt capitula in régula fîue normam uiuendi fandimonialiü.-quam B eatus H ieronymus ad Euftochiumamp;cæteras uirgines iam fenexinfcripfîriproutprologusindicat.

E charitate amp;nbsp;unitateferuanda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum-i»

De nonhabendo aliquid proprium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CapitulumAl«

Deeligendofotoresadaccipiendû amp;nbsp;adminiftrandûbona monafterii. Capi.nJ» Decôitate amp;nbsp;humihtateferuanda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulö.lH’»

CapituIum.V. Capitulum.Vr. Capitulum.vn. Capitulum.Vlir.

Capitulum.fX«

De fimonia uitaiida in recipicdo forores

De obedientiaexhibendaprælatis Deregimineabbatiflae.

De obedientia Si fubieftiöecrga abbatiflam

De contritióefacienda Si generaliaccufationefui inferiafexM

De mirifica uita fanftorum patrum.

De uanitatefcientiæ niundialis

De proniptitudine iniplendi mädata impofita

De fororum opcribus incœnobio fadendis

De offido:poteft'ate:amp; rcgimine abbatifTae

Capitulum-XV» Capitulum.XVf

Capituluni.XVH» Capitulum.XVliï.

Capitulum.XIX« Gapitulun^-XX. Capituluni.XXL Capitulum.XXir. Capitulum.XXIir. Capitulum.XXIIII

CapituIum.XXV Capitulum.XXVr. Dedanfuu^dotnus

Depericulo Si preeminentia dignitatis»

De ordine in operibus abbatiflæ

Deiurifditione epi inforores

De ordine feruando i nter epm Si præpofitum prælby tcrum Si forores De praepofito prælby tern poft epm per epm eundc fororibus adhibendo Deordineferuado per fororeserga mares amp;nbsp;fpedaliterinloqucdo. Defiftitiis Si noduisfermonibus uitandis De filentiis diebas ac noftibiis debitis obferuandis De refrenatione linguæ in loquendo.

Deconfortio mariumfugiendo.

Deobfequiis feruitricumquætentium nidus amp;nbsp;nccdTariafororibus De dulcedine contcplarionis erga diuiua

-ocr page 633-

REGVIA SANCTIMONIALIVM

EPISTOLA xmi

De daufutiiSonius.

CapituIum.XXVir. Capitulum.XXVnr.

Capitulum.XXIX.

Capitulum.XXX.

CapitulumiXXXL Capitulum.XXXiï.

Capitulutn.XXXIII* Capituhim.XXXniI.

Capitulum.XXXV. Capitulum^XXXVr» CapituluirtiXXXVir. Capitulum.XXXVnU Capitulutn .XXXIX.

Depraeciofar am ucftiom deteftatione.

De pcriculoambitionisueftium. De confideratione extremi iudicii. De abieftione cxquirenda in ueftibus. De aufteritate exquirenda in ftatu. De maturino amp;nbsp;modo dicendi diiiinnm officium. De wdi ne horarum primÆ;teïtiæ:fextac:nonx. De cibis amp;nbsp;ordine comedcndi. Defobrietate ói ieiunio.

De leftionibus legendis ad mcnfam. Deoperationibus fororum poft prandium. De horis uefpertinis amp;nbsp;completorio.

De charitateferuandaerga infirmas forores. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum.XL.

Deauftoritate epifcopi amp;nbsp;præpofîti circa obfcruariones huius regulae feu ordinis. C apitu.XLl.

_ Finis capitulotum.

De charitate Si unitate feruanda.

Capitulum.r.

- EPiSTOLA.XIIir.

Vis autem monafterio conftitutus fororibiis.primus fit arripiendus modus deo nbsp;nbsp;c

^^'«iuendi amp;regula:ipfefoluschriftushuiuspropofitiincoeptor Sidoftonin iinius 'refponfioneinftruituniuerfos.Si uis(inquitidemmagifterhaEcpetenti)ad uitam Matth.l^. ïingredi feruamadata.Quodfi forte quaeraturquæ fint, illico ficpercunâanti; ex; pofuit.Diliges dominum deum tuumex toto corde.-mente Si uiribus tuis:amp;plus

______teipfum;amp;proximum tuutp ficutteipfum.In bis duobus praîceptispendergc; quid ell legis.-quicquid etiam prophetæ amp;nbsp;fanfti uiri pcrfcrutati funt.Et attendite follicite quaefo diariffinîæ:quæ imgredi non folum totis affeftibus cupitis ad uitam:quæ ueie uita eft.Namluiuë bbusinmundouitanoneftàîfedmors.Sediamdeiauxilioeftisiteringreffæ.'quodfinepræccptis . diMitatis nô ingreditur quil^ fad deo uiuendum.Propter hocenim apoftolus Paulus:non gloria wr inlingiüs angelorum amp;nbsp;hominum:non in cognitione myfteriorum dei.-nô in fpiritu prophe;

tiæ.non in afperitatibus carnismon etiam in elemofynarum opcribus;Q’$ ad oîa pietas ualeat: dû modo charitas non défit. Hæc itai^ folum reddit hominc deo uiuentem:hæcreligiofos:hæc mona 5hOsfacit;finehacmonafteriafunttartara:habitatoresfuntdæmones.Cûhacuerofunt paradifus Hæc’uerba înterriscamp;ineisdegentes funtangeli.Ideofçmihidileftæfiliæ.-licetlonga uos niaccrent ieiunia .‘recitanturâ abieda amp;nbsp;nigra ueftis deformet.Longaofficioß; amp;nbsp;operû texat fcries.-fi intus défit charitas;ad infi; btô Grego*; mum nondû rdigionis gradu peruentû eft.Propterea chariffimæ hic incipiendû eft iter:ad apoftoli ^io j

peifeftionis apicem:(i uere relatiua eftcharitas:amp; ad unû nô poteft propriedileftio fraterna dici jj icdrcoeftnecefle q» plures fint.qui femutuoex charitatediligant.utdicat iuxtaprophetâ. ßonum p-giio. hoc amp;nbsp;iocundum eft habi tare fratres in unum.Qiiod fatis approbatfapiennadiccs.Fraterqui fimul iu nbsp;nbsp;ficêptû

üatiirafratre:quaficiuitasfirma.Etiterum.Sifuerintduolîmul:fouebunt femutuo.-fed fiunus^jS gradiatnramp;cadat.Vhefoli:qmfubleuantemnôhabet.Proptereafolitariorùuitaquâ fatis exper;^ * tusfiim:piculofiffîmaeft.-Xardua.amp;fibonaq^pluriesamp;dcoeftuicina.Nontnæquefecura.-ut fi;p ’ nbsp;nbsp;‘

inulhabitantuin uinculo dileftionis:amp;charitatisaffeftu.Qui fibi inuicc per tcntamcta deficienti; ° nbsp;nbsp;nbsp;°‘

busanxiliaut:fibi inuicc adminiftrâtpietatis amp;nbsp;charitarisobfequia.Sed ccrte fi frarres aut forores fimul innnûnonhabitcnnon iambonû:fedmalûeft.Omneetiâ fecûdum philofophos intantû habet bonitatisnnquantum unitatis attincs fuæ naturæ.Quod fi fingulû unû in tota mûdi machi naperfecreatumeftbonû:nôtameneftoptimum;nificæterisnexû.Proptereainexordiomûdi ui dit deiis q difta quæ fecerat erât ualde bona.kcirco chariflîmæ inapFica uita uobis de fæculo adu; uatispercorpora:fitcorunûamp;aia unaindno.Velutdeapoftolidsamp;de ipfisapFicis uirisinafti;

bus eotum legit. Multi tu dinis ein credentiiim erat cor unum Si aia una indno.NuUa uita pro cer;

to eft deterior:qi fimuldegere corpore:amp; non mente. Et uere infoclices funtquibus non ineft una Adu.4‘ feddiuetfauoluntas.Sititaq uobis femp unus affeftus: una uoluntas:una fraternitas unaptopor tioniornmainaiocunditasmnatriftida.Nealteriquodplacet.-difpliceatalteri.Quogaudetaltera: trilletur amp;nbsp;altera .Et fichabere poteritis religionis propofinim;fi unanimes in domo dei habitetis. Hæc uere uita dei:non dyaboli.Vere monafteriummon infernus:uere uita religiofamô dyabolica.

De non habendo ali quid proprium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum.II.

?^]Nte mentis ueftreoculos femper euangelicum illud appareat ftolidiffimi uiri illius exemplum : qui ædificiumfuumquodfummoperefeceratângruentibusfluminibus: flantibus uentis : Si imbribusinundâtibuspluuiarum totum amifit incafura.-qin ædi; Luce.tf.

S:^_fic3tum erat in fabulo.Necmirum chariffimæ.Firmû eiïi qd autftabile : immobile diu mauerenôpôt.Aedificatfatuusinfabulo:qinuitaapoftolicaamp;religionis,ppofito appétit tpalcs lUitias.Hic attcdite filiæ diligcter.H ic piculû omne eft.hic interitus:hic mors æterna.Qiii iâ renû fff i i i i

-ocr page 634-

TR ACTATVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V


PARTIS ni


dauCfuntoîbusquæpoflïdent.qui reliftis omnibus quæhabebantiftfæculo.'ad Chriftum imîtart dum paupaculu:qui ubi caput reclinet no habet. Concuiïctes ex uoto:fub iuranienti polhcitatiôe xmiferunt nihil tpale:nihil terrenû pter xpm folum.Nô folû pofl’idere:fed nec etó appetere quæ iâ Matth .10. dimiferunt:tenere uel quærere nô debent. Hinc xpus apoftolis nô portare facculu.-netj perâ.-ncç aes in zonis mâdat. Vt ex hoc intelligant eorû uitæ feftatores:^ nihil jjpriû in monafteno licet habo te .Cette non tunicâmifi quæ ex neceflîtate portat:Non callgâ:necaliud minimû quodi^.Vcrû amp;nbsp;fi xpus amp;nbsp;apR aliqua quæ fibi dabant ••jjpter neceflîtate tenebant nulli fingulorulicebat aliquid ex his contingete tan^ fuum.S ed peflimus illc ^jditor atlt;5 latro:ferens loculos oia portabat in eis ue Adu.cap.z lud totiuscongtegariôis côia:amp; mifter côis fingulopi: nccefliutibus prouidebat.tx hoc edofti apo ftoli ôc fïâeles poflxpi afcenfionc nihil oino fuum effe dicebantfed étant illis oia côia:amp; fingulis di uidebantur prout unicuilt;ÿ opus état.Sic amp;nbsp;uoschariflimæfiliæxamp;filiceathabetealiquid tempos taie ad uiftu m:amp; tegumcntum:quæ duo plene fufficiunt chriftiano.-nihil horum alicuius fit ftrum ud commune.-quodcuncç etiâ minimis puellulis quibufi^ diftribuatur:ut decet.

Dedigendoforores ad recipiendum amp;nbsp;adminiftrandumbona monafterii. Capitulum.Iir. S-yi Taxçobteftor uosomnes amp;nbsp;fingulascoram deo:amp; Chrifto lefinqui iiidicituruseftoni M nésutaurumamp;argentumat^citotranfienspecuniamulla corueftrum ratione iedugt;

teoretinendo apud fe aliquîd quantöcun«^ minimum temporale:ultra ea quæ ex necef fitate poitanunec tarnen hoc:nifi de licentia abbatiflæ. S emper eorû mortis i udicium terribile uos terrcat.Nam legitur ex eorû morte faftus eft timor magnus in uniuerfa ecclefia:amp; ocs qui audie Matth y. i^unt.-timuerunt.NudusIefusnudasquæritamicasamp;fponfas.Quodfiipmfequitemporale alû * quid appet« feu defiderâs forte uolueris.-onerata grauedine nudû fe^nô poteris:H ic bead pauper peres dicunt fpiritu:ut ex hoefeiat nô fuffîcitcûfta tpaliain mûdo relinquedo ad môaftem paugt; pertatc accedere:fi mens mifera appetit:quæ reliqt.Magis ern côtemplant oculi dni affêftû. $ eeiv fum.Melius eft eî fæculo cû cæteris diuitibus diuitiis inriftere:qï môafterio pauper ipfas appetcrc« Propter qtf uolo.hortorà’ moneo uos chariflîmæ:ut hæc ppetuo in nro môafterio obferuatio ma; ncat:(p nulla fi licetoino tagere:utaliqualiterretinereaudeatphorâccfum:autobolû:autaliqdq; tûcû(^ minimûxqq a mre aut fororemittat.Eligant aût iuxta apFop: ritû côi uoto abbatiflæ:amp; cæ; tetajk fingCis ânis:ut fi décès uidebif amp;nbsp;utile:{jfirment duæ autplures ex fororibus:bôi telhonii:plc næ fpûfanfto: amp;nbsp;fapîa:qbus iniûgat hocopus:ut quofcûcg ^uctus tâ domus:$ fingfap: (oio^ rai piât:amp;: ex his fororibus neceffaria f idefr admiftrêt. Caueât quoqg ne aut pci täte murmur aut exara däria tumor in fororibus hcatlocu.Sed iuxta apEopi- uita nó plus cuiq aut minus tribuat:iuxttq/t cxigit neceflïtas;nó uolûtas ut nó iä altera fit egcs:altera abûdâs:fed unaquætç expuifióe condcccti moueat ad dei laudc.Prouideât infup fic:qbus hic pietatis iniûdus eft Iabor:ut fingulis menubus aut hebdomadis fiue diebus paratæ fint.-tam de his quæ ^jueniunt qgt; de his q expeduntur in capi; tulo coram abbatiflaamp;conuentu fororû figillatim reddererationem . Quod fiat fairem femel in menfe ne amp;nbsp;ipfæ apcTforores futti fint fufpedæ:amp; eis ex negligentia male exequedi materia det.

Decommunitateamp;humanirateferuanda. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum.llll. ,

■{ Icfic dei fpôfæ fpófum iefum aftngite:mctibus m ûdis a terrenojj: cótagióe qm fecu in habitatiôe nihil patit efle terrenû. S icfic apFicæ fœminæ jiiicite peras amp;nbsp;facc^os !utnecgmarfupiaexlarerepcdeât:ne^opusfitdauibus:utiâexipfis monftrec ex; teriorum indiciisicp nilhabet intrinfecûpter iefum.-çp nihil eft claufumiqd eft de/ ditû ufibus oim. V eftimenta duplicia funt ex euägelio prohibita uobisiut difcatis ea folû habere:quæ naturæ tantum fubucniant;amp; nô quæ nutriant tineas. Siqua ïiero fuperfunt.-uno clandant in loco:ut ex his quæcu ncj foror eget indui poflît.NuUa unq: in ue; ftibus pdofitasinÔa melioritas.-alterâ dnamialterd andllâ oftetetifed i oîbus æquales exiftannq uni ipôfo nuptæicôi uoto ^feflæ funt.Nô quadrat obfecro filia regis:filiæ militis peminnere popis terre nis in xpi amp;nbsp;apoftoloji: côfortio.Non erii Petro uili pifeatori ß artholomæus nobilis antepqnitur a Chrifto.îmopifcatoritoriusmûdi monarchiætraditurprîcipatuszDignitatibuscarnisfpiritalisuI tranôegctiamp;carnisaurasxpsinfuo nôquæritpiugio.'infæcronubâtparibusfiliæregû.-tiliæmili; tûpeminètiasquærâtamp;honores.inmôafteriouerooblitæppn fui amp;nbsp;domusfuæiindnofoin riamquærât:amp;exurtent:{p de maiori prædpitio môtis funtad uitaapoftolicâ fumptæ.Propta^ admoneo uos filiæ:ut quæcûij officia uobis domus a mre môafterii îpofita:libcti aîo expleaos. Hi Z.Corîn.g. lare em datorê diligït deus.Nec uerecûdent in uilibus nobiles.mec ilia recufent:fed audiatfapientc. £ccle.5. Qiiantomaioresihûiliateîoïbus.Audiâtamp;xpmqdapFisdehôipôpisîultim.a coenahumanarne tedifccpt3tibusdefiniuerit.Regesgètiûdn3teoæ;amp;q|X)teftatchntfupeosbnficiuocant.Vo^ut Matt.zo. nô ficifed q maior eft î uobis:fiat ficut mïor.Et q pedfor c:ficut mîftrator. Verû ne dodoris doctria ex ptrarta opatione uilefcat:ftarifubinfert amp;nbsp;fiFitudinequadâ cûîterrogationepeludes.Na qs ma; ior:qrecûbit:an q mîftratfNône qrecûbitÆgo aût in medio ueftrû fum:ficut q miftrat.Enibefcat fiquidc ftercus uiliflimû:amp; uaporad modicüparens:humanamcs feextollereamp; domus offjda ab nues a cæteris fororibus fibi uelle feruiri.Nâ xps cuius gnationè qs enarrare nôpôt.-non uenit miin

-ocr page 635-

REGVLA s ANSTIMONIALIVM


EprsTOEA xnn


ftratisfed mini ftrare.In ultima coeitia difdpulof um ablucs pcdcsihoc fuis reÙquithüilitaris cxcplö DefymoniauitandainrecipiendofororeSiCàp. V.

Eteftabilc hærefim fymoniæ qua côi prauitate dyaboli moniales aflïietæ cômittunt etiâ

Hin auditu horreat ueftrafocietas.Giezi poena:amp; fimonis uosterrcat prauitas. Vox pétri xpiuicariiadfimoncnun$deueftrisexeatauribus.Pecuniatuatecûfitinperditioneni Actu.8. Eftimas ein donû dei baberi pecunias'Donum dei eft fpirituflanctus. Cômunis mercato lù habet ufus:ut uêditiocômutet in melius. Afferit qppQfymoniacus pecunia ce pftâtiorem dono deiidj idê ipm cômutat. Ad uos uenictes forores faneras ad xpi fufdpite nuptias gratis. Proponat fanftitas pecuniæ. Exquirat bonitas lütæ.mô generofitas carnis:non utilitas mûdi-NuUa oino pa dioitiulla opinio q métis puritaté perturber pueniat.B eatu fapia clamanq cxcutit manu ab oï mu nere:amp;q poft aurunôabiitmecfpat in pecunia quæfubuertitiudiciu.Siquaforopjinopiâex fùa ab undâtia fiipplere deflderat i uxta apoftolicü ritu.-oîa quæ habet in fæculo.-ante foror um pedes po nat: amp;nbsp;ciinctis quæ habebat in fæculo renundâs i ntratura.'fiat fient una ex minimis:q^ fublato do mino eu affeftu oia quæ portant eleftis mîftratricibus domus pbeant:ut ex his tribuât^ut unième ç opus eft.Nec murmurer quidé quæ fua monafterio tradidinfi fibi non maiori fumptu adminî uret.-qi cæteris quæ ex pauptate uenerût.Nec extollat.amp; ceruice erecta more foemineo improperet cæteris;fe ttn ex fuis faeultatibus attulifle plus eth attulit foror paupcula:fî ingrediens affectum ha bendi dimifit:q quæ multû afferens domo fuperbiâ tulit.Gloriet aût potius qriï diuitiæ quæ foli# tæ fun t poffeflorespcipitare in morté:non pualuerut aduerfus eâ:amp;quæ cômuni ufu funt malæ:ex fubuentione foroR: fibi fadæfuntbonæ.Alioquin melius fuiflet fibi côparua poenacû fuis diui# tiis in tnun do permanédo dânari:$ ipfas relinquedo in monafterio exorta fuperbiâ ad infernum cummaiori poena deduci.Humilient etia pauperes quæ ex paupertatenihil fubuentioni domus potueruntcôtribuere:ficut amp;nbsp;illæ:Etgratias deo inhumilitate rétribuât:«^ quæprius in mudo uigt; uere non poterât.æx alienis laboribus habent quæ fibi fuffîdût.ficut amp;nbsp;diuites.Mirû quidé de ifoe , licicôditiôepluriûhominû.Suntetnnônulli uilesamp; abieftiin fæculo.-qquotidianislaboribusfe ûltra Hires affiigentes 4? uictu capt ando uiliflîmo amp;nbsp;uix raris fabis amp;nbsp;tapis eu rudi amp;nbsp;ordeaceo pâc faturaut.Cum uero ad xpi menfam accedut:amp; militiâ xpi fufcipiut:fuæ ægeftatis obliti :lautiora q«ænint:$ milites:qui funt aflueti magnifids.Hæc igi t oîa in xpi amp;nbsp;apoftolica uira locü nô habe ant.Omnesex minifterio fintcôtentæ:necmurmuratiôepereât:fi abundanter fibi tribuantadmi;» «iftantes.Redpics fiquidé naturæ neceffaria.meeeffariû limites nô excedat.Si uero modicu ; difeat wapoftoioferiiire dnoinfame amp;nbsp;in fiti:amp; in egeftatenuditatis amp;nbsp;frigoris.dta ut accepta cruce gra ^3tur poft xpm abnegans femetipfum.

^^pbedientiaexhibendaprælatis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. VI

Olo aût uos mortuas fæculo uîtiisamp;côcupifcentiis carne aucifigcrccGxpo: quæiam nbsp;nbsp;H

coeperunt ,pprio fefe uoto caftrare fub ppetuæ uirginitatîs amp;nbsp;caftitati s 4)pofito:inmona fterio uelut in duritia lapidis forecu xpo fepultas : atcç iuxta deoretum fummi poft xpm __pôtificis pétri.qligandi foluendiqg tenet prindpatu a dno:refufcitâdatûin gloria euxpo fie deuotione firmet ueftrum 43 pofitum :ut fides amp;nbsp;fpes fit tota in deo.Caftigent animas in obedi rntiacharitatis Sefraternitatisamorefimplid amp;nbsp;corde inuicéfe diligentes attentius.Nihilutputo ftultiuseft.-nihil intollerabilius:$ peregrinos amp;nbsp;aduenas pcipereciuibus:amp; in loco nô folito fe oftS dete directorem itineris:amp;de^femitis:amp; de fecuritate itineris:de breuitate tramitîs i uxta uolûtatis.li bitû «elle docere.Monftraret quippe porrentum nauigatoribus amp;nbsp;pro certo nunÇ ueniret ad por cnins uoluntati pareret deeflet.-nauigii quicuiç remigator ordinaretad uotum.Nô duitas «on regnum:non minima domûcula diu maneret in rure:fi cuius uoluntati pareretur deeffet.Pro ptrr ^iiod ipfe papa petrus qui religiôis apEicæ uitâ uolebatinftruere ficut a magiftro didicerat:ut J?3gisintelligafqualiteraiacaftigetinobedieutiacharitatisamp;fraternitatisamore:exponitaptius .î.pc.jg'. Ghines incpiit honorificate:fraternitaté diligite:deum timete :regem honorificate.Et ne exeufatô «isartipiat fcutuifub particulari noie peminentis dignitatis generaliter infertoibus. Semi fubditi mqnit eftote in omni timoré dnis.Et ne prælati in medium pducatur prauitas:quæ plerun^ fub o'öspftatcaufammagni cafus.Nontninquitbonisamp;modeftis:fedetiâdifcolis.Verumnefortc uideatnr çraue humanæ uoluntati fe abnegare:amp; crucem tollere:obedientiæ 4)ponitmeritû: quo on labor dulcefcat ct grauis.Haîc inquit eft gra.O foelixamp; abundans gratia in obedientia fu mma caufa eft.Mam fimplici greffu hominem ducit ad xpm.amp; non folum mens excufaf ad •■radendam deo rationem de fubditis:fed nec etiam obligatur reddere de feipfa.O fumma libertas Qua obren ta uix poffit homo peccare.

TÎ^^mineabatiffe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum. VII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î

Ttende diligetermea dna chariflima Euftochiû.cp grains imponit farcinahumeris tuts quæ de fubdirorûaîabus:de corpore:de uerbis:de moribus obligaris apud di uinum exa tnem reddere rationé.Cauequæfo:ne de te etiâleuis fufpitioin malo poflit oriri:ne difp g^s qs conaris educere.S ic ordinata:fic rationi côformia mâdata fororibus 45feras: ut et r latæ fiipbætj métis animét ad obediétiæ femitas:fic dulcis fie mitis fit fermo:ut duritiæ furâ

-ocr page 636-

PARTIS


UI


TRACTATVS


rem 115 fufdtet.-fedfrâgat cxortü.Sïc crga ïnobcdictes uirilis amp;nbsp;çftâs fit aïus:ut oïs multebris molli CópatatïOi cies difcedat c medio.Excidant ï ortus printiordio uepres.ne nimiü excrefcêtes gcrtnina feminü fiif focct.Nihil qppei redore piculofiuseft:^ uanahüilitasadcorreptionêerga fupbos^teruofqg fub ditos.Singfapi: foroii; uolütates i re difficili||[raftäda femp anide audias:nec on cuiufcuqg uolutati ïnitaris. Verötn fi qc$ utile ^dat.nó attcdSpfona qptulit.Elcgit ei deus ïfirma :ut fortia quæç có fundat.Tuâ ueroirebus gerédiscóibusnó ttn uolütatc exqras éi teneas:nifi maior ps difcretap: fij liaru id cói uoto collaudet-S upbap; ïcenfa tarûcç mctiû eft fuo trii uti jfilio.Nó audia t cuiulq uolii tas fub uerbop: murmure amp;nbsp;loco abfcódito.-fed pala cuftis pntibus di oi charitate licet dicer amp;nbsp;audi ce.Si ptcptuij'prio maior ps forop; diflïdet.-ftuelis fola oïbus ptraire.In exerccdis furorrodiü: iuidia feu cfrifio fic pcitus difcedat:ut n nifi pax:cbaritas:amoramp;alterutp' fupportató cognofcat qtéus fic dopi folus fpüftiftus audor meliora ifpiret.Nó fit ïter uos qs cbaritas fimf unitifocmialis qdd abiifio ut undi qp cachinisSi uocibus aer rfonet:amp; audictiö autes præ ftrepitu terredt.S ed cu oi modeftia ftâ tes unaloqntecæteræfileât.Necaltera altera ex auiditateloqndiiterrûpat;amp;pbeatipediniêtadiccti.

Dereuerentia amp;nbsp;fubiedione erga abbatÜTam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum.VlH*

iRopter quod hottor:moneo:amp; oro uoscharilïîmæ amp;nbsp;dilediifime filiæ. q iam mortuæ eftis fepultæ cu xpo:qiâ carneptcpta cum eius glia. Cognito ois caro focnû;amp; eius glia flos focni.ad nouitatc uitæ fpus eftis renatæ. Nó ex corruptibili femie: fed icorrupobiü. p juerbü dei uiuctisamp;pm anctis i æternu:ut tâ$ pegriæamp; aduenæ abfticatis nos ab otbus de ïdefiis carnalibus:qmilitâtaduerfusaiam:fubiicictesuosioiobedicria amp;tîore.amp;reuerétiappofitæ matri uræ:ut iâ oîo nihilalid uelle uel noUe alicui liceat :nifi q abbatiffa domus mâdaueritfacicda. Nihil grauemihil iportabile uideatunfi iuflum j»prie nô pcotdet uolutati.Vereobcdics:amp;q Jgt;xpo caret oî arbitrio uolûtatismihil nouit diffïcile:nihil iiuftû. Memctote chariffie qm xpoi urae religio Vt ctîâ ha' W’s ïgreflujdimififtis oêm uolcdi amp;nbsp;nolcdi licctiâ.-nifi q eius uices gerctes ordinärer de uobis Obe^ bet in uita^ ditiscrîi xpo firmiflïe cûppofitae uobisparère ftudetis.Tûcem fpôfoxpo:cui defpôfatæfidemtotâ btc affnetis ’’ouiftis:pterque nullû ultraamatorc admittereidefpôfatiôeiuraftis: magisgratæ .-magispl^ pofuit fi^ cftisîcitiufcp meremini duci ad thalamû:ut cum oi iocuditate dulcibus aplexibus aftrîgamini-'c«n^ gnu in fron ® ftudueritis i uicaria pere mâdatis.Vicarii erîi honor redûdat in deû.S ic iubet lex piugü-ut fpó^ ^dinuicem altffa conet nullû prêter ®^cedere altéra in obcdientia.Non igif eft monafteriû.-nô religiofi.-nô monachi ubi fubdinsobedic eû amatorc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’■8^ prælatum.Deftrudioni eftcorpusexpofitumxum membra difcordant a capite.

admittam. L

De corredione facienda amp;nbsp;generali accufatione criminum in fexta feria. Capitu .iX-Ontumax:pfumptuola:acfupbamFier.infandouro?forrio:q dedignat effe fubieda: ac fuis litibus amp;nbsp;iurgiis fcadalu pbet qeri foro5i::amp;eisobedictiae möftrauit ptcpw; atduis crebrifcçieiuniiscaftigeucûrefiftitmâdatisipofitis.Siieiunia nêcaftigarfiippis-'t^^^*^^ ___tur;amp;uerberibusptumeliif(5amp;grauibus difciplinis:utiâdifcatcûpetroimoxpo:nitni obediat:ptem eu xpo in regno xpi amp;dei nö hre:$’q ipofita uideant extraneamec pfona rarioni ; fed fi nec fic indomita fupbia ftuduerit obedire.-cum apoftaticisangelisexpellat :q ptem nóhabebit in regno.O infoclix fupbia uitænit implendis uoluptatibus carnisrenunciethæreditati cocli:quant f uerat affecutura p xpm.Nondum deo uiuit nondum religionis femitä xpicç nuptias attigit :quæ nô efficit ita fimplex amp;nbsp;pura.ut qcqd tibi mädatum fuerit p ppofitä mfem;ägelico puret ore tranO miflum. T une unaquætj cæteris fe beatiorem acftimct.-cum in laboribuspponit reliqs.Non pude at fingFis hebdomadis Iextaferia:quo die faluatot opprobria: amp;nbsp;mortem^ hoie ab hoie ptulit:una quacß forotv fuä uita corä oi coctu forop; difcutere;amp; de cómiflis ptra peepta amp;nbsp;régula fe ,pprio ore cnaatauedifcrimplinâfubire;qtenusftimulatamenscogitationis:ftimuloaçcufationisacuerbo!^!

‘ tiaccufacâandacipudendacpcômittere.Nec tn 43pter hoc occulta cogitaminacordium pdannnec occulta peccata quæ folis debent facerdotibus confi teri:fed folum quæ pceptis obuiaut piiblicis: £i exempla peccandi fororibus pbent.S i uero timoré uel uerecundia feipfam aceufare neglegerit; I i ce^ . nbsp;nbsp;nbsp;. at unicuilt;5 ^jpalaretale crimen alteriusmtnullatenus radices inobedientia amp;nbsp;fupbia in fanfto hor^

Femme ni;lt; nbsp;nbsp;nbsp;ueftroarripiâtmô euellendasdefacili.Verû fi quippià iuxtafoeminaR: modûquæ nihil retine^

bil norut te renoruntabfeonditumflmmo antegarrulandomanifeftant.'Q’fciant.-aliquiddehis extra cocno^ tinereabfeo jjjjlimites prodiderit:fubeatgrauiflimam pornam:ut doftrina tacendi:doceatur in poena, ditum. Deuitamirificafaniftorumpatrum:quosinhæremoreperir. CapituIuni.X.

HjEferam uobisquædam non minusimitanda per opera $ audienda de aliquib^^.f^h^ !(fti(fimisuiris{utbonorumcxemplaobedienriæhumilitarem:quacarenteinedificii fpi ritalisftrufturainfundamentouirtutumquicquidædificat eft uanum ) Veftras men ______^^tesdoceant;amp; crebra memoria geftorum fanftorum uitaereligionem inftrnant amp;nbsp;uirtu tem.Duigit phæremoi^ antra fepte anisfaniftos pres degetesibide in terris uelutîcœlis âgelos affij? (tentesafliduolaboreitineris:arduifcp uidendi incómomsrcaterifcpinnumeris calamitatibuspcra^ grando uifitarem.De quoß: uita moribufiç niirificis:quae luculenter ipfe perfpexidibellum comj^^ pegi:qui uobisutlucernaftatincandelabro ad meditationem religionis amp;nbsp;uitæ. Nihilita chaj; turn :iu ftudiofum appetebatur a monachis Sep in eisquiiuberet poflet inueniri. Profe^^ ctonon

-ocr page 637-

REGVLA s ANCTIMONIALIVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLA XHII

o ipij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tanta charitateni.'tantâç humiliutc quam fanftæ illae mentes habebât:utadhucccc

grauedinisoblitns itineris:hsremos humanænaturæ tâ deteftabiles Si ingratas t tr ff ^°^P^*^*^^P^*ï2cóuerfas:Mitumauditu:fedfoelix obtiitu;fiefanäogi;hoim corda daaritas ^nitortnaueratinCTeatiirasdeificas utcaro pene effet nefdacarnis.Licetperiohannc dicat.Qiiod î.Jojjajj, H^ï’cqd eft in mundoiaut eft cócupifcentia oculorum;aut cócupifcctia carnis:aut fuperbia uitæ.Nâ

-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ot I1U1TJ1U4 turauoDcuicJiiix «. nuiiiiuLaiis iiiiuault;4iJi.uL uuLi^ii^.ucquau ejuo^

(jj *? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uideretur in eis uerificari opinio:qui unam ponunt in hominibus uniuec

fubdabbates Si patres nihil omnino uelle fdebannnifi illud qiiod fiibditiamp; teh • conabantur iuffa implere^ forent emiffa.'amp;quibufdam quodammodo indidis ni/ mandantis.

Cap.xr.

feientiæ mundialis. Cap.XI.

S anfta fatuitas quæ natos ad labores holes in mundotmereris tranfuehere ad gloria ere/ ptos de poenis.Non hanc fatuitatê doftiffimâ Athenis plato dididoNon ariftotelesmort Anaxagoras.-nonjcæteropï ftultojt mundi fapientu turba pcepit.Non certe niifer ego hie g~3=^ronymiisfatuo^fapictuimitator!ante$’fault;ftauerberaluerem.Quan$utnieasmifeti/ aetegä;nie äte$ uicefimu^annü ætatis attingerc urbs romana in fûmû pelegerant magiftrfi in oi ^peneliberalibusartibiis Nfllndûfanftii|)ùsfcholas'Itrauerâmôdûcæcuticsperucnireadianctæ tntatispotera,^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Non academiæ:non certeRomæhuiusdodæfatuitatis refonaue

amretinethæremus.Verum nonfinelaboredidicifti tuanifapientiam fatii f Viato! quê mundusretinerenon poteratmundi fapientiam infequentc perdiuerfarû nation« ' regioniimlt;ÿ partes irifinitis erunis inumerifqg pagrando laboribus.Nec tn fatuiffimæ

fan’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fancti ruftidhancfugientesinuenerûtin hæremis latitantes:Àttende Si tu fatuoru dcariftotelc

pieiirt princeps Ariftoteles amp;fueris abfcg dubiratiôe,pdigiû grâdecj miraculû in tota natura cui

an 4 iofufum quicqd naturalitereftcapax humanû genusrqin lapientia mundi ftultidaeft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y

Puadeum:fich3ritasnoninformat.fiintellectus;noncaptiuatadfidem:ficoradxpiferuitutem î -.q-î non indinatur. Qui i udæis eft fcâdalum paganis ftultida.nobis uero crederibus honor Agloriann S n folum gloriatur apoftokis.Qiii gloriatur inquiens in domino glorietur.

'Ihil honorab'iliusmihilue gloriofiuschariflîmæ:^ feruitus xpi.Hæcfanepfercnda impe iratoffeTaftigio.-hæc dignitati regiæ bæçcui^ fæculi gloriæ.Huius feruitutis xpi quidam jinter cæteros quos uidi in hæremo dodus ex môaehis ad iuffum patris:leniorisluæ cha^ Jtitatis amp;humilitatisfructumCupiensaugere:amp;audiendialiisiuiicnibusrraderenoimâ P^^'gtandc lapidem humeris hominû jjculdubio grauem:his quolibet die per tria miliaria gefta / ®^gt;nfcapuiis.i^„llaalianeceffitatecoactusqcf iamperoftoannosieffecerat.Sedquærebaturquid 1? f'A?^^’^f^noluebat:exhoc çp forte noftræ fupetbiæ menti:quæ nôdûad dus fanctæ fatuitatis fâr ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^’^nraneûpucropir*^ ludus amp;ociofitatisopus.Teftordeum cjgt; mihi ab eo

•'^'itpcûftantitâtafimplidtasamp;hûilitaseftreperta:qgt;extuncincoepiduceremonafticâ uitâ.

Pw expletionc captare oem gloriam.Quinimmoin huius operis fatigatiôe mie côtentus pene oieftabatpatrê:ut medio tpe nouos iduceret labores:amp;opera perficieda per eu. Qiîid ego uagoc

P^*- fi’igtd^.Nô eft opus exponere qcquid m fimilibus exercer a monachis.H oc unum lahpdpuum eft:amp; célébré per ægyptu .'utnullû nifi obedientê amp;nbsp;humilc ad ocs ^-L^P^ææ'^os amp;opafufdpi3t.Qiiatenus domitacaroex gtauedinecogitatiôibUs uanis amp;uolu Qliodocîo P atibus no uacetexodo.Teneatis firmilïîe.-qj oiss pcupifcctie à imüditiæ atlt;j pftimi c odofiras nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et mr

'g£]2ï2?^tnoperibusfadends. Cap. XIII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uitiortipfe#

A ne fanctâ ft ulticiâ ftulta'çp fapiam.-quotidie in monafteriis difdte filiæquâ fancti nos metbtûs hie I nbsp;nbsp;nbsp;|docêtin monafterio ruftici. Subtilia amp;nbsp;altanolitefapere: fed fuperbis amp;nbsp;tumidisfæculi ronymus

(| ea relinqte.ut poft peractu:idpiät nofeere qgt; litter.a ocddit:fpûs uiuificat.'amp; qgt; deus digit tgt;ptæ ^’^P“ * ]abieaaSiifirmahâcfæpefcholâitrate:quocÙ9dieSiquacücçnoctehancidifdteledionc cat.decôfe-orati' nbsp;nbsp;nbsp;totpor:amp; ignauiauos ad dei feruitia tepidas amp;nbsp;frigidas teddat.Semper aut officiisaut di.V.c.iau

nô u ) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;manuûoperibusfanctis.'cæterifij laboribusfatigati'i corpusrequicamp; refocillationc

tuf.P-’Pt^tc exqrat. S ed cauete potiflîe ne qd opis uauitatis ueftris uerfet î mâibus imûdus repu ta oîa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teti gerit uel morridniû.Nô deaurata marfupiaxô cigulos:nô et cyrothecas : lt;5

fcribcH^^æ^ mères exoptât.Horreat deodicatu cor talia fdre.autfacri codices:uel legedo uel dâref nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cultus exerceanaut aliud fftrn opus amp;nbsp;utile:utex rclaxatiôe q/

fpus ad diuinûardorè fortius accendat.S flórü gefta quæ legitis imitem^Propolîto odor^f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;fequi qlt;f cupitis.Veftrâ inter genrescouerfationc bonâ babeatisiutex

uatæ amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fanaitatis.-etiâ malorû corda ad fancta defideria moueantutiEt in eo q? depra;»

H æc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;detractant de uobis tan$ de malefactori b usjex operib us ueftris boni s glorificent défi»

^^^deiuoluntas.'utimprudentiûhominumignoïantiamobmutefcercfaciaris»

-ocr page 638-

partis ni

TRACTATVS

ßaiuch.4.


Matth. Zo.


De officio amp;nbsp;poteftateabbatiffae. Capitulum-Xlin. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

=Â| A lie quxfo qcûcg lis illa:q præemines:ne ex offô regedi deleueris i altu:ut îperes ülïcitaamp;' q funtîportunatuel îportabilia amp;nbsp;iquieta fubiedis.Nec tibi ille,ppheticus lèrnio pueniat Quid eft ifrf q» iterra iimicoi.fe esriueterafti i terra aliena:coîquinata es cûmortuis :depiv rata es eu is qüferno fût:Dereliqiiifti fonte fapiæ.Na' fiî uia dei âbulaflesdâtalTes iiti^ iti pace flip terra-Nó ei âbulâti uia dei.qui i adniiftrarióe rgimis honores amp;nbsp;u tilitates,pprias expolcüt. Reuolue ftpius ï metis archano Sc ftillo ferreo fcribei füice cordis.-qtf dns:cuius iiices geris ad fub ditas ptendctes apFos quis maior eflet eofKÜftruxit: Sc fequenti die receffurus ab eis:óe fi i fupioribus diftutnite^ narratüfortius teneaticorde.Regesgentiüdnantureoit: amp;nbsp;q ptatêhntfiiperillos:begt; nefici uocdtur.Vos aüt non fic:fedfiat fientrninor qui eft maior in uobis: ix. fit præceflor ficutmb ftrator.Difceigit a magio offni.qd’tibi iiugit:ne tuo uieariatii ptatis ttaditæ limites excedas.Nó ef ficeriscertadna:fcdrhiftra:unus efteidns.htfitibireliq fororesutxpi admiftratriciamp; uicariæ obe difit;,ppterea no c tradita tibi ptds.'Ut iter forores Sc filias hac eleues:hdc iiao deprias ficut uelis.Sed qd tibi iiiigat ab iftitutoreregimis:diligêter iueftiga-Kepa ei oim móallerii:amp; fóroft follicitudoiiad miniftratione amp;puidentia tibi tradit;utiâcætens dormictibusfororibusjtedeeeat nodes crebras ifomnes ducere;amp;fenc iuhioris aium fiimere:p utilibus Sc neceflariis domui pu;dcdisata^ no ta/ tu tibi honor;qgt;tû onus imponit.Ët fi ficfeceris ficut deeet:præmium multomaius confequeiis.


Depericulopræeminentiæamp;diginitatis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum.XV

On tibi obfecro bladiaris de dni pietate qui tä diu pftöres mlfericorditer fullietipftis.Et fi diuturna eft expeftatio:nó mius formidada eft uidifta.-q tato durior elf.-qto longius rps i fuftinedo præceflît.Propterea fi fecus q) debes egerisipieulu expa uefcas.Nec iômius _______,liftaridiuinûnonicurrasiudiciu.Dnseituusqfuisteouibusadmiftratriccamp;iluatepo nuis.lcto et fuit uineacuftodcia te unit defingfisetiaoceftisexigererónem.Etfi qd eil defraudaueris.'tûcdya/ cm gradii bolo uenûdatâ in carcere exterioris inferni poni te i ubenubilletus eft æterniis :ôc ftridor dentiû ;ut diuina uin exprimiturinhisqequiddolorisamp;pœneexcogitaripôt:quouf($debitüuniuerfûreddideris.Sed difta prqee fi forte dereftiuenoo debitû pfidis.-o tefatuâiNâ p mimo quotj delifto nô hnt un reftituâtfinil’ho dit.tardfta/ mines uniucrfi:nifiipfeidcuelitremittere:cuifaciaidaeftreftitiitio.Foclicesitalt;$magiflt;ïftcuraq fuperfuntiamp;quibus potiusmiftratur;êp q miftra’t.Sedtiifuperbamens hoimipfo/ plicii graui nidapericuli.-fempermaioîtdignitatumafcenfnmexpetit.-necnifipoftfaftu ex defeenfu terretm. tare poene Quia $to altior eft afeefusîtatodurior eft defcenfus:fed forte defeenfum rarû eftimas.Sed tirmifli compenfat. medoftusexperientiisSi nonpaudsdicâ .Raropergradusdignitatisafeendithôiquiii inultogta uius nôdefcendat.Verû amp;nbsp;fi a ppofito digrediar nolo opufeulu hocptrâfire.-exemplûquoddâ.'qtf fando q iiodâ mihi referente fene in hæremo ex ueritate Ici ui. C fi iu uenis qdâ fanfto pofito amp;nbsp;uî Tertibile tareleftus foretad epalefaftigiu;quograuiuspiculofiufueneqt aliud cogitari.-patruûft’ûqi’^ndâ exemplum uirû utieg fiftm Â^iphetiæ fpiritu plenü:hæremi in cella uteû ex hoc pfuleret adiit nô ieautus. Audi contra défi/ ta itaeg narratione nepotisiuir fàndus non uerbis.fed fignis potius pacudâti refpondit. Etne ptra derates epi/ apFum.'quidefiderâtemepifcopatûibonoopelaudat.-ptrairetdifluadendoiamp;neiuuencpituloex/ feopatum. poneret fuadendo. i uflit i ta(g fenex quadratu difeû a terra uehemeter pedib ns eleuatû alcendere iu uenem:amp; quater p qttuor difei latera fupinû reuoluere femetipfum ufig ad horâ cafus. S icqg cafu iminenteifi altera fuccederetrenolutio mâdauit irtextra fummitatc difei adhuc fe nolueretiterato.


R Vndc nale^ ri us maxi^



C ni eu nepos fenó polie ex tîorecafus rnderetallico eû fecit defcendere;amp; per quâdâ lata planidem diutiusuolutare. Gû^exmultitudineuolutationûutriufcjfaftidiûeueniret.Surgeinqiiitfenex amp;nbsp;perge quouis:facito quo tibi fecurius cernitur.Dedignatus namc^ iuuenis:abfceliïramp; alterifaiv


dioni rennneiauit.-ut teneret.-quod eft tutnm. Qui póft modicum foclici obitu; e fæculo exiens hi laris Sc iocundus^paruit patruo.Gratias inquit pater tibi refero ex dilTuafione epifeopatus.Nam feito quia nunc elfem de numero damnatorum.fi fuiflem de numero epifeoporum.

Deordineinoperibusabbatifle. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum.XVI.

■^Aeciccirco mea dna Euftochiu dixerhutaduertas q?to fis expofita piefo Sc $ta teoporte ati uiadei prudétia âbularemederelidis femitisiufticiæ.-cipiarisab inimicisqbusplena funt omnia; Sc in terra aliéna deduda coinquinata cu mortuis ; miferabiliter deputeris -SaS^cumhisquifunt ininferno.Voloaûtdifeere:ubifitfapîa:ubiuirtus:ubifit prudenria


Capitulum.XVI.


ubi fit longiturnitas uit£E:amp; uiftus:ubi fit lumen oculorû : Si pax : ut intelligas uiani difûplinæamp; deducas fnbieftas tibi per uiâ pacisamp; difciplinæ.T e morientc filiæ plâgannnô gaudeänribi iuftaamp; fanfta præcipienti ocs æquanimiter obedire lætentur.Non propinquæ:nô affînes:fic exaltent q,cc tere inuideât.Nô carnalis dileftio in multis nociiiadn fanftis mctibus habcda eft. Ces itaçç amato £Equalidiaritate;amp;fpûaIidilefl-ione:utfîlias.Cnmtpsexigitcorreptiôem:uniuerfasfimili niodo nelut ignotas.-in omiflîs corrigas.Verû femper in ira miæ memor efto: ut nulla mouearis ratiôe ad crudelitatem ex furore uel odio. Nec tarnen habeas manus remiffas ad puniedum fcelera:neex inii^ punitate peccandilicentiafororibusconcedatur.Non fis ad petraftandum. ardua monafterii amp;nbsp;fororumptæcepsprolibito.Sedfororuni plununi amp;nbsp;nieliorû uolutasfempaccedat:netea 6: difii fipatrix


-ocr page 639-

REG VLAS ANCTIMONIALIVM

EPISTOLA .

fipattîxj bonoit cœnobii crimineris.Nô oibus Q loqiiunt fis facilis ad ctedcdû.Lcuîtasein in crcdé ‘ do leuc daio tat mctenj.Nequai^ effreiiis lingua repiaris.Nô i'pudicaoculis:nô crapulofe;nô ebria. Sicteexornesuirtutibus.-ficmuniarisnioribusutiiniuerfasopere Si exemplofanditatis amp;nbsp;uitæ ptonipta fis ad docendum:ut iam ab omnibusin exemplum mrtutum ducaris.-ut fecuraex difpc^ latione minifterii tibi traditi occurrete ualeas diio:amp; ei reddererationem de fingulis.

Deiurifditioneepifcopiinforores. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum.XVII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~

Ebilis c iiimiüfcxus que gerins:acfragilis:ac mobilisjfi fuoKü'quat arbitrio:amp;fi uiftuo nbsp;nbsp;nbsp;'

fus fit aius.'tn nifi regat:nifi dirigat pti nuexito deiicit a fando^pofito.H oc i E ua fdtis ex pteiq fuggercti dyabolo:$ facile affenfum pbuetit gtra diuinû pceptû:amp; trifticia par __^tus:amp; pditiôis uilitas if a phibct teftîoniû.Proteclo nihil ï uobis foret uirtutû durabileini h’i iiiie graui pcrido fi de uobifif is uofipæ hcretis cura.Ptoptcrea eps ueftercui eccfiæ comiflum ê regimc:quê deusfpeçulatorcpofuiti uinca fua.-paltorcouiüidircftorc grcgisiacdudorê plæbis Si ppfiæiuitatis Si parrodiiæ i q degitis:uos cuftodia fingiilarifoucat:fâcdoâiicæ uos pabulonutri atjamp;corâdeoaiapi ura{« cura geratfpecialcxui pmiffacciuitas uniucrfa.Huicæ^nimiterficutdeo ocs denote obediât. Hu patrc:hûc zelatorc uirtutiutâ ppofita uenereLç fubditæ.Lex ipfa feructurî qua pofuerit;Uobisi uia dei.S icf foroje effrenis c Si diîdplîæ puaricatrix:amp; incorrigibilis a f pofita: enicdef:caftiget:amp; puniaf P ipm. Hiic direftiôis baculü:amp; uirgâ difciplinæ^:U a femitis iuftidædc üiat:ipamet et abbatiiïa cognofcat cucæteris.Reddat eide bis aut pfies fingulis ânis patcsrô de boÿ nis ni0aftetii:de (tacu foroju.-dc uita.-de moribus:ne iâ ualeatoues ignorare qs regcdas fufcepit. Nî hil atduô ucdcdi;emcdi:feu ppetrâdi i cœnobio fine eins uolûtateliceat|Abbatifta uero domusmo rideiquâ côis foroiü uolûtasi mrem elegerit:amp; abbatiiïa môaiïerii if e bndiccdo anulo uice xpi fub arreti iiero piugio:fi ad offmreperiat idonea.Soroj« uero recipicdap; modus itroitus Si pditioioni niuo iiiillatenus eiipertrâfeat.Si quid dubitadû in fidedi quidobfcurudi qd periculofum occur^^ retit.in uiadei ipfedeclaret.-ipfe uos inftruat inomni pudidtia:amp; Ipirituiïandi uirtute.

Deordineferuandointerepifcopumamp;forores. Capitulum.XVIIL

Onnimiû fit ftrifta familiaritassnô fufpefta coUoquia.Et fi fpintalis pit^uisepusÇâûs fit:tn hô eft debile aial.Tâ cito perdit nifi fortiter cullodiat:qrf chapi: habet amp;nbsp;utile, i fftô -ômercio dyabolus mimcqcdiueniat.'iie undeiegimc:unde ducatus:indefentiat interi cm.Ocs æqïr pertradent.Nulîa carnaliszfed fpiritalis diledio îterueniat.-necHrida fit ni^

miû.Pricipiûem fpiritalis operis;fi nôfitmaturapuifioiïbletfubfequî quoddâ carnale.Verenô ta pluribus folet ptingere;?ditiôis muliebtis infoclicc miferiâdub feruore fous : fubcharitate

niiîiiiifttid.-i;uifî cuftodiagrauitatisori ponat.-utnemodelinqtîlingua.Si utatloqucdi uiucdi^ Kgt;pia:ftati libido adu turpiflîmûididuinfoelidfliniu.-defpû ötcharitatcjnafcif. Proptereadiariflîas bochortonhoc moneo:hoc mâdo uobis:ut q xpo defpôfatæ eflispiugio cui ocm caltiratis uræ fi de ôoiiiftisæuiiifiûpteripmamatoiccognofcerefubiureiurâdoeftispollicitæ.Viricuiufcû^êtfieu ‘ nbsp;nbsp;nbsp;““ -

fanftitas exornet:etiâ fi baptiftæ æqïen meritisîqratis effugere facie nec liceat fecû dilediôe feructî

alfrîgiperdic.Credatisexpertoînihileftpiculiofiusuiro:q’mulier:amp;mulieri qgt; uir. Vtereg palea: utctiç iguis:dicâ audadet:.phdolor dei tcpla fpûfladi uafa:amp; deo dicata ædificia :nifi diligeti ferué tut ciiftodia ^flibula fiût.Ét aufert ta ixibile depofitû : ta pdofus thefaurusùrrecupabile decus ca^ ftitatisditcnuicuiufuisdilediôisineptærimulacôtinuusinfidiatordyabolusintuitumualeatin;! figere.Ideoomnicuftodiacorjferuet.Supermuroshierufalem ponanteuftodestotadie: amp;nbsp;node noiidoriniant:nc f ur introeanne fpolia auferat:quæ penitus recuperati non poffünt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X

De præpofito prarfbytero poft epifet^um fororibus adhibendo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitülum.XlX. Magnacft

^^MinîusdifFufusadpluria:circafingFajnôpôtattcdCTe:Curâoîmgcriteps:hôc:nec locis uirtus-cafti^

*'bgfisptadefle:necdiuerfoifefimFhrefdam|.Neigitexabßtiafecuritasfitiuitiofacerdo tatis.quæa O tcfdnnquc fditaspdicanqucfubornatfcia.-quctalc reddit a:tasamp; uitarqictaptfiprobos beato.atrgu îSsJlubricofcçfiniftraop'nionpôiïithn poftepmheadsppofitû.Hicepiïuobisteneatnice ftinoî libro quot;‘-‘^o^dhicpdicet.-hic corrigat uniuerfas.-huic foli occulta domus pateât:hûic pfilioînitaf ab oi;: cf diffinitio gt;us.Nôdiiierfaii;opinionesîpuentu foroß; diuerfasfedaspondt.nó diuerfos ritus ut quicquida^ njbus fie de ••altera pfulat.Sicdiuifædomus.paxcquies.'amp;charitasipfa difcedit.Creditemihi fa fcnbiL Cagt;* ardotu acreligiofort ciraiuenientiüturniaex niuließ; pforrio ocm fditatc expellutirimet epo qcir ftitas eftpec « mfta di ui fus uni foli ï oïbus ptinue nó pót adeiïe:qcqd p utilitate agcdö:qcqd fdni euenerit or edomitas uinadfi.Cófiteat fingFæ fingFis mefibusbis autpluries criaoccultarautepo autfpofito foli prefoy uirioii; fungt; tero:amp;uelcui cömiferit:amp; facra dnici corporis cóione munitæ.-pugnaturaE uiriliter dæmonû caftra as: möda amp;nbsp;lUbintrcrihaciiitamortalibusnihileftualidius:n (’•qcqfalubrius:qutftadpadodclido:pfeflio^honefta to^ nisnôdifferaûnedela.Teftâtamp;medici uniufcui y ’gritudïsmorbosauferriexcorpe.'fi exoricti tins corpo:^ busfubueniatiprÏcipio.Quodfi memorpditióisiK lælcuictopiniôeipeêtfacerdosergaaliquâ ris habitu/^ ioroR;ineptafamiliaritateuideretabfttigi:nonfinafc dri:qd’ nófinemalo:nófinefcddaloremoue do* ri poteftexorrü,Emendet fi opus eft:ab epo.Si uero emendatus mime uult inceptis f inê ïponere:re Nota de do moueat:etiafi iitiiiifijY^yjjPjqformidat aïa cabulo fub turn penciiluni. Adliibeatm uerofandus fncceftbr quem caftitas longa commendet amp;nbsp;uita. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ornat.

-ocr page 640-

PARTIS

ni

TRACTATVS

Y

pfal.llp»

ZiCo.lI.

Gene.54.

Deotdinefcruandopetfororesergamaresamp;fpecialiterinloquendo. Capitulum. XX, fPlîT/* Mpudicipedescuiufuisnun$ monafterii liminaterât.inordinatianiminunda uoce Imûditiæauresueftraenû^fordefcât.Voxoismulierisignitafagitta dyadoli eft:amp;ecô congemens pfaltnifta exorataîam fuâ liberari a labiis iniqs: Si a lingua dolofa.Nä fubdcs poftmodû quare fie affeftâter liberari poftulet: S agittæ potétis acutæ cûcarbonibus inqt defolatoriis.Labia uiri uenena pbet mlieri: fi nô fit aftuta fallaciis linguæ dolo fæ.-q’potêsdyabolusmifetû Uulneratcor fagittis tetationû eûardorelibidinis.Hæfeneftræfunt moriis.'quæ nifi claudant:ftari mors dira fubintrat. Vir cuiufcç códitióis exiftat aut nû$ appareat: aut uifus uifum terreat ueftpamel uti horridû môftrü.Ptopterea uolo chariflîmæait fi eu uiro ex ne^ ceflîtateloqoportcanuelu infeiiefterulatraftum alterutrâfaciem tegatmeliceat uideri.'qd” cócupi^ fei nonlicet.Excufationê nullam fibi arripiatfanftitas.Sâftus dauid in uidedo capit.Dina utuide tetegrefla:uifa corrupit.SicIfinitaforet excpla quae fepiusruminàdauobisrelinquo: Quid pet multa uagor.Pene facræ feripturæ clamât fyllabæ fingulæ Pene iftruimur corporis jsprii fingulis moribus.^ uiftoria nô fperatur in hoc certamine:nifi ex fuga.Nemo ex fortitudineaudeat refifte te uiribus:qm nifi fugiat cito fuccûbet.'in cômuni etem uita nec uerbûfit propriû : fecreta uerbula nô caret fufpitiôe.fdeoqg præcipio:ut nulla foror exteriorû fine pluriu fanftarum fororû amp;nbsp;Abbatif fæ feu alteri us pofitae domus potiffimæpfenteloqui audear:his duntaxat exceptis : quæ factrdoti in cüfefTione dicunt. Soient ^fefto tali^uerba femina multa amp;nbsp;mala ^jferre. Inter nos de uiro ne? qua$ fi fieri pônhabeat mentio.Vitra $ credit exulut dyabolus:utin corde uirgineo uitorù me? moria uigeat.Nullu uenenum nociuius fœminæ $ affeftio erga uirum:quacûlt;ç de caufa fcedat Prohdolor infœlix côditio fexus ueftri.Sanftiormulier ultra qgt; dici liceat:fi uiro adhaereanq’tuni cuncÿ fpiritaliânftinftu naturali inclinât tandem ad nefaszfi in uiro uirtus deficiat.Piget quæ no? ui cunfta narrare.Etiâ argumenta funt dyaboli :amp; mortis æternæ indicia filiatôes amp;nbsp;rnaternitates quibus uocabulis fub uelaminefpûs inter fe utunt mares amp;nbsp;focminæ.Munufculaoîa amp;nbsp;fufpeto litterulas hæc cunfta luxuriæ nuncio uobis interdico fub anathemate:amp; æterna mortis pociW’ Ad hibeat fumma dïligétia:utextra coenobii limites Ira qualifeuntç nô exeannifi Abbatiflæ Si fororn acceiferint uota.Et fi opus eft ôc grauitas ita rei exigat:adfit epalis licentia;feu facerdotis conliliutn Grauiflîmæ pœnæ fubiacet quæcunçf huius reperta fuerittea.

Dcfiftitiisamp;nociuisfermôibuseuitandis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Etuis dei frequentià populi fanifti ocs partes praedicât inter caetera fummx noduam-in multiloquio nequa^ pfttn deefle poteft.Lingua hoîm ad indicia præceps.-abftntiu

Titu.l.

tam utplurimunonceflathindndecorrodere.Peflîmûquorundâfpiritaliûge”“^”®” attendêtes:qgt; deusfilio fuo deditomne iudiciû de uniuerforû hominû nita:acdemon? bus.Et qtf plus eft de côfdentia.xuius occulta feire folius eft diuinæ fdentiae indicate fibi licere pu^ tant.Proferctes in medium:cp fpiritalis homo diiudicat oïa.Heu immûdo fpir i tu pleni : qdæm? mini de oculo fris feftucâ extranerezq fertis côtinue in ueftro trabê.Hypocritæ triftes extermirratra ciesfuas.'ut appareâthoibusieiunantes: amp;nbsp;barbaprolixa;crinecinereafperfo:frada undif^ac rudi amp;nbsp;deformi uefte colloquio blâdo:uerbis fiftitiis fe fandos oftcdunt:amp; dealbati parietes inter muu crculas feminât fedas erroru.Denicç loquetes cuiufcuncç uitâ fimul eu fama dénigrant; inftrumc? ta dyaboli hæc funtoîa.Infortunatiffimû mulieru genus.-hamo capiunt ut pifees: ad niaccllû du? cunt ut beftiæ. Propteruæ nimiû fœminæ femp fiditia cupiuntcfemp fubornata uerba depofeût; exquirût mendacia:fabulasnouas nun$ faftidiunt. Auguriis:uenefidis;amp; incâtatiôibus dænio? num deledant.Si qui talia 4)ferant:hi pdiledi filii:hi fpiritales patres amp;nbsp;fratres:hi ^fedofut ucriiis liceat dici)côcubinarii amp;nbsp;corruptores métis 8i uctris nutriunt;hi exquifitis ferculisamp; delicatis eftis uina pdofa non defunt.Ex furtiuis fepe uiropz laboribus 8c i nter aapulas ôc ebrietatesrudâtes.lau ces fpûs dulcedine pdicant.Proponit iterum atcç iterum illud aph.Quod oîa mundà mödisDeM libus loqui nefaseft:amp; ^jhpudor.Sed cupio dei fetuitricibus detegere ocs artesdyaboli.‘Ut nihil de fitquodcauerinonpoflît.

Defilentioamp;diebusamp;horisdebitisobferuaudo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXII-

Aec itatç oîa fponfæ dei diledæ procul expellite:in his dyabolû cognqfcire pnner? pantc.Interuosnun$ deuitadifputetalterius.Maneatdiuinoexamini dicium.Peccata ueftra cognofcite;delicta ueftra plorate. Oîm uobisuita fan 1 tisexemplû appareat. Vos uniuerfis æftimate peiores;ficpuritas menais ueirri hæreat;ut cogitate fitindecens;amp; credere nefas aliq uem ppter uos pofle nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Ia:o.î.

------------quemalicuidetrahentemaudietitisproculfugientes diniitrite utferpente^' recundia uidus.'difcat de fadisaliorum filere.Muliercularum quarundam folet elfe morts: ut piu rimum:utfempergarrulæ;nihilfecretum habeantquodaudiuntimmopotiusquodfæpenelciut dicunt;nihil(5(fcandalifeminariü)norunt taciturn tenere.Hincindeaut^jferentes uerba nociuas aut feminantes difcordiam:autaudientes aliosad detradionem incitât:autmaledid.a fonttrmatî ut duplicis deli di reæ habeantur.In hoc in conuentu ancillarum dei muliebris omnis expellamr iti firmitas.lUudiacobituetbum in corde ueftromultotics tepetaturîdie:fi quispütatfereligi^^

-ocr page 641-

REGVLä s ANCtfMONIAtrVM

ÉPISTÖÊA xnfl


tftc nó réfrénas lingua fuâ.-fed feduccs cor fuû:huius liam relîgîo.RcIigio igit fââ no pot eite ifl loquacibus.que iiullo pnt tpe fileremec abftkre ab ïutilibus uerbis.Ex hoc ei 1 hæremo fanfti patres cdofti.-fumma cum diligentia obferuât fanda filentia tanquâ fandaî contemplationis cam.Plures nie reppifle non ambigo qui per feptenium nullum prorfus uerbum hoi altcri cmiferanttfcictes nôincômotôe dominus pót haberi.Propterea uolo chariflîmæ ut in côuentu ueftro ter aut plurieS i hebdomadaeexceptis feftiuitatibus loq oinomifi urgete câ perutili amp;nbsp;neceffariamullatenus liceat: nec fini? nec eu aliis extra.Diebus uero oîbus qbusamp; ,p remcdio;amp; falute loqçcedit.-nô finguliS horis iiacandû eft uerbis quæ uix^iferri fine pdô pntded hæcîuiolabilisobferuatio uigeat.-cp fingu us uoftibus poftpadâ bord cópletorii uf^ poft miflani : amp;nbsp;a ternis ufcç ad nonam;facra obferuen? filctia: qtenus amp;nbsp;lingua: deum laudandi concédât oportunitas:amp; inutilia uerba penitusabfcindâ lut.rnchoro uero ecdefiæad diuinas laudes parato:dormitorio:coenaculo:clauftro ac capto ••onii ^eloq nô deceatmifi ea quæ ordinata (tint loca inlaudibus dei utid amp;nbsp;tps amp;nbsp;locusreligiôis ueftrai paicct fanditatê amp;nbsp;loqeibus côpudionc îgerdt:amp; itrddi ad focietatc ueftrd fanda deflderia incitent amp;affedusad cocleftia moueantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dcrefrenatiôelinguæinloqucdo. Capi^ XXIII.

B‘'iEqua$chariflimæiacobusapfsexpictidpôeretreligiôii refrenatiôelîguæmifîcerto nbsp;nbsp;nbsp;.

retindicioep mors Si uitaeftinmdibuslinguæ.Nd utinnuittcûipfabndicimus amp;nbsp;ma/ * nbsp;nbsp;■*'

ledicimusdeô.ProptereapoftmultaquædeHgua4)nunciauerat:q’damex oibusdidis . .ç , gnalemcôdufioncinfert.Çuicûcgenirtfrenatlingudfudthicbeatusinfadofuoerit.Ec “°* upra. te cp i refrenatôe li nguæ btitudo ponit :ut detur itelligi:lt;p in multiloqo deus qui eft btîtudo nfadia beti amp;nbsp;côtcplari non pôt.Refrenatio linguæ eft:cû lingua quæ ex fui uitio femp pna eft ad mêda$s lt;ia:undeamp;nicdaces appellant holes amp;nbsp;uanifîliihoîni:autfilctiiîinwonit;neindifplicctiddei jgt;rö nbsp;nbsp;nbsp;;

pereaudeat.-autadbonûexerceat.'utdiuinaslaudesexoluat,Sicigit chariflîmæ Ôi dilediflîmæfi^ uæ-'tpibus qbus pftaturoportunitasuit beatæ eflêpoflins.-liguasdomate ne puertant ad litcsmeiuc 8ia:côtentiôes:rixas;amp; fcddala refonetme iurametame blafphemias:neopprobria:amp; aliors; difpliccjt datn pdant.Quod fi ex inftindu dyaboli qiii femp difoordias feminatater forores leuis etiâ difleii fioexorta fuerit.-penitus ftatim per Abbatiflam:aut per epm flue ppofitö domus neqria elidaf in fè rninedtautoccafus folis indomo dei nó inueniatiracundia:amp; ira conuertat inodiö:amp; domus pa ds iam ebriofoi« effïciatur taberna.Mcdacia ucro tan^ infernö expellite.Scnipaötdiuina officia« aiit facro^ codi cum uerba tam inter forores:$ etiâ inter aduenictes deducant in mediu. S i qii mu ^tciilædeuiris,ppriis:dcfiliis:deueftibus:demûdiuanitatibus;garrulandoloquadtentutmoriS 01 eis mox uerba rragant : moxociofum uerbil amp;nbsp;nociuu diuino cedat fermói.Si diuinii introdut dnopoterintali colloqoindeteftationccriminis feneftradaudatinfadê:amp; uelox fugateftef fan» Iitate intrinfeca.Nihilita^ perextcrioracorporisintrâsmentccogitarionibusmolefteneudiuinæ lontêplationi exponit.Rarocogitât in mentetqcf exteriores fenfus nó mittunt. Hæ fünt feneftræt l’æcfuntoftia.-quæ fi claufa non fuerint.-morti patet introitus.amp; nô nifi funefte ingredit.

Deconfortio maritim fiigiendo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXllll

Reditechariflîmæ:credite feni pene oîa expertomon pnt claudi fenfus ueftri extrirt nbsp;nbsp;nbsp;C

fed in tumultibushoîm.Si coloropponat oculomequaqp pôtnon uidere oculus. Sic amp;nbsp;auris nôaudirefonos non pôt.Ideocp infilentio amp;nbsp;qetecogitatioes peruerfæ uitanttquæfeparâtnosadeo.Proptereahortoruos 8i moneo;ut non nifi fanftarû mentiûaudire uerba uelitismô nifi pudicas amp;nbsp;honeftasfaciesrquasmacerât fanfta ieiunialiceat intueri.S icrarus uir appeat:ficrara de uiro metio habeat:ut püellulæ



ftræ pene uiri ê fexöignorct.Non atal certe mafciüu cocirobii limites tranfeat.-ut ois ceflet occafio *oqiicclidemaribus.Sicpndica:ficcaftauerbainoninicolloqofanftaperfonentora:ut gnationiS ' wodiis amp;nbsp;ortus:iuuencii!arûlateatcorda.Hæc4)feftocathena dyaboli eft:quâfiabiluleritisde mé oio ueftriaiôextendêdodigitum ad inquirendû omnia perciiriofitatemiamp; defieritisloqui: quod *îon pdell:amp; per lôga filentia nô inueniat ueftra uolû tasnitloquamini fermones inutiles.Tûc orié lutintenebrislux ue(fra;amp; erunttenebræficutmeridies amp;crit uobisadnorequies :qualc mûdus Jfte non nouit.Et implebit fplendoribus aîa ucftraiquos obtenebrâtæ mentes caligîne fæculi appté benderencqueunt.Foelis itacg anima:quæ fpræto turbîefæculi pertrdfienscorporisclauftra: illiüi •ummæàincôprehenfibilisludspoteftaliqualiilluftrariradio.Sicdulce.’ficiocundueftfolatiuitt tjdefpiciantprotinuscunftaterrena.Morsfomiidabilisuniuerfisaîantibusterræ.-optaturproglô tiautlimpidius liceatintueri:qd’ modica hora uifum:tamdeleftabile amp;nbsp;iocundûfehtituriSicitagt; 5 agite chariflîmæ: Adimplete que cftis ^jfeflTæcGaudetequia poteftis.Non uos uirimô filiorû i nS fuppelleftilis cura.-non cæterû maritaleonus molefted. H oîm confortia fie f ugite.’fic fæcularia ont niawpellitenitnequaqi peruêiataduosquicquidagaturinfæculo.Solüsfponfusueftcr ebriftus fttifti^ueftris fruatnramplexibus.Solæcum folofponfoautleftionibus facris aütfanftis medicd ^^^^tionibusfecumcôfabulcmini:amp;ipfe uobifeum.

^^^iDeobfequiisferuitricum quærentiûuiftum amp;nbsp;neceffariafororibüs. Capn XXV ^j^^iEloq^pus nimium eftiponfusuefterchariflimaeinullatenuspatitlir fpon'as proferri iiî

publicum : neconcupilcantut ab amatoribùs fæcnli » Semper uulcfolus luderet lctUgt;

-ocr page 642-

PARTIS III

TRACTATVS

per folus cum folis fponfis morari defiderat:ncmincm unit admitteread folatiu de cuctis dubitat; de nullocöfidit:ßcarrogaJis:fic fupcrbus eft fpoiifus:(j H alium quaerius amatorc:,pti nus receditj fic ,p ter Ulis jatinus diflbluit onine côiiigium.ldcirco dominæ meac:quia fpófae dni mei.uofip; fas ol cuftodia fibi feruateme fpôfus tam dulds feparet a uobis.Semper dina egreffa uiderefilias re giorris ilUusnios caiitas faciat de periculo.In monafterio ueftro uelut in thalanio maneatis cu fpô fo. Extra monafteriilimitesinilli omnino ueftrum fas fitpertranfirc.Haeclex:haecnorma:hœcfu ma profeflio omnibus uobis.-utquæ femel intrauer’it ex fororibusmunqjfi fieri poteft.exire per ƒ mittatur.NonetiammulieresiUæ.-quæreligionis habitum geftât;amp; uotoobligatænofcunturcç nobio.per ciiiitatem amp;nbsp;uicos uiftus amp;nbsp;neceffaria quaerant.Hæ fiquidem extra manentesinaliqua parteloeelli :cum omni fanctitate amp;nbsp;modeftia adminiftrent quæ opus funt uobisirecepturas cum Martha fortem mercedis.Has aût uolo tales feruitrices adeffe:q, ex côuerfatione uitæ:amp; habitu.in tetior fanctitas monafterii pdicetur. Quod fi ob neceffaria dom us captanda exeuntmon circiieant uicos in fabulismon matronarum domos in potibus:fed omne opus bonum exerceant:ut non ui tuperetur monafterium fuum.Cû his non liceat fororibus intra degentibus fecretis coHoqui fabu lationibusme aliquid poffitintrareextrinfecus qcf poffit obeffe.Hajt: oim abatiffa domus gc' rataffiduame amp;ipfæoperentut:qd’ non deceatfanftitatem.Hæobferuantiajy amp;ieiunioß! fiutaftri ctæ legibus:amp; puaticatrices difci plinae fubiaceant ferulæ. Quae fi emendari ex prauitate cótempfe;’ tint infanftitatis confortio locu non habeat:amp; membrum putridum de fancto corpore exddatur. Dedulcedinecontemplationisergadiuina. Cap.XXVI.

ÏI Olaefiliscfii dnæ meæ:fponfe dni meiantus manentes nihilfentiatnifi piû iefumzhûcpa I radifum folæ poffideant:ubi dulci amp;iocunda quiete ineffabilc trinitatc tueant tnfaais. 1 litteris:diorisinterfintangelicis:dulcibuseorummelodiismifceantdiuinainecdefiac5 ^cinendo myfteria.Informct mente fanfto!A:patriarchaft’:amp; patrum antiquojtobedicria; Prophetarum oracula dulci meditatióecoraccendantad ^miffafcclida.Apfica documents fidei cunftadetegantfacramenta.Euangeliorûiÿcodexifemputfpeculûteneaturinmanibus.Msrtyr« fandi cunctafæculi aduerfa amp;nbsp;tempeftates huius maris ,pcellofi cum oîbusdyabolidsuerfutüs SC infeftationes dæmonû doceât oôculcare. Côfefforû pciofa deuotio:ad diuinorû contemplstionem affiduâ affedus aftringat.Rcgularc uitâ inftruat fanctojs; monachorum mira côuerfatio.Frangere oêm fexus mollidc amp;nbsp;fandæ uirginitatis fef uore jgt;pofitû pdofiftîma uirgo uirginù cfi caeteris mr ginibus facris femper edoceat.O foelix focietas:o foelices uos fi talis ac tant! muneris non fitisigM tæ:Foeliciflime nimium fi dignitatc ueftram ipfæ cognofcitis:quæ omniu régi amp;dno reginæfpf^ ciofæ marrimonio copulatæ ipfiim dûmodo uelitishabere meremini que angelid fpus iiidereœ^' cupifcut.O ineffabilis gloria. In fragili fi quidem corpedeû intueri poteftis. Hic quæfoinés ueftra nigeat.Hæc dies diei erudet uerbum:amp; fcientiâ hâc nox indicet nodi. Angelids choris faiictorum fodetatibus hic ftudeatis intereffe:ut poftmodû in corpis exitu.-uobis gaudctes amp;nbsp;lœti tâq notis (X currant.Si ficfeceritis.-nihil uobis duldus.-nihil iocundiusrq) his intereffe côuiuiis q’ hispsbulis W tiari.-qbus femel deguftatis terrena ota amara cernunt. Vere tûcdaufura coenobii cuius tædet men^ tes uagabundas:amp; dénias uobis^ fumma deputabitgloria.'amp;reputabit dexirelimitesmoraften* cffe neceffe potius mori.Experto itaqg fcni denote conliilenti crédité filiæ.Si femel guftaftis $ dub ds eft dns.-ad que accedentes poteritis ab eo illud audire.Venite Si oftenda uobis omnc bonumw tune oftendet uobis talia qualianon nifi metes affnetæ norut.Sdo quid loqnor charitîîmæ-Nam ut meâ infipientilt;â loquanego homûculus fic abiedusific uilis in domo dni:adhuc nines in corpe angelorû fæpe choris interfui. De corporeisp hebdomadas nihil fentiens diuinæ uifionis intuitu ' poft multoß; forte dierum fpatia pfeiusfuturoß; redditus corpori flebâ.Quid ibi niancsfodidtati* habebamt* Quid inenarrabilis deledationis fentiebam.-teftis eft ipfa trinitas quâ cernebam nefcio quo intnitu.T eft es funtamp; ipfi beati fpûs qui aderant tquot; T eftis eft etiam confeientia meazqui tant! bonis ipfe fruebar quot Si quales nefdt proferre mollicies corporis mei.

De claufura domus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capî. XXVIl.

Gen.i?.

H On pôt ad tantæ côtéplatiôis dnlcedinc cor faecularibus plenû negodis afpirare.fed opor tet nt fæcnlo moriatzut foli deo p tantas meditatiôes Si derideria fuperius nihaf^stVn^ de granûfrumcti cadêsin terra.nifi mortuûfueritfemp folumanet utcedditzqtifi moz ___ riat fruftûpfimûafferriSiccharifliædomûpaternâ Si fecnlaresueftesrelinquere.-ani^ nachi nome affnmeremodicû pdefthoîzfi mes ipa mifera quæ in mûdohabent affedibuyopte .ci quæ reliquacrat defideriis repetat.Exeûti eterh Loth en filiabus Si uxore de Sodomis madatnr ab âgelisneretrofpidâtqnæ iâpambulâdoreliquærât.CuiusuxormorefoeminafKquxfcnipP^tut ptrariazobuiâs màdato ftari c puerfa î ftatnâ falis.Hæc itaep uos doceât qua poena fir punicdæ quze mûdi uanitatesaffeftâtîmôafteriis.Nâeffidunfîfenfibilesftatuæfaliszutiânihildelupnæ æ^pla dois dulcedie fentire ualeâtzfed maneâtî amaritndiefæculi quas fæcnlo niuût.Propterea chariliimc môafteriû neftrû uobis fepnlchrû eligitezubi mortuæcn xpomûdoamp; côcupifcctiiseinsfolæcuxpo ibidc maneatis fepultae.-quoufcç refurgetes cû eo appebitis in gfia eius.Deniû timedû eft purnuzne qs ingrediat node ad furandupdofum thefauruzqlatet in tumulozhindnde fures fodiutut mrçn

-ocr page 643-

REGVLA SAMCTIMOMrALlVM


EPISTÖEA Xini


tur inRnîtisaftutiis: quodintushabet. Cuftodiat ergo fepulchru per e^m:quc deusin uineafua pri; mumcuftodemppofuit. Cuftodiat amp;perppofitumpfbyterum:qui uicem dus tenet in loco. Neqs incauteintroeatme qsad muniendum pei-gat. M urop; muni tiôibus fie undifj circudngatur locellus 9 uix auibuspbeatur aditus.Sictendant mûri in altum : cp non folûnon liceatpedibus:fed nec ocu; liscquæintus geruntur agnofeere Oftiafaent fortiterclauibus.Claues uerodifponateps;nequisni fi Habens ueftes nuptiales introeat uel exeat fine dus pfenfu. S i autem una uel plures fenefterulæ iuxta difpofitionc epifcopi:fint fertds uirgis artatæ undiqg ut uix digito pateataditus.Per hashorisdebitis: aut necefl'itatis.-autædificarionisfiuerecrearionis caufa fanftis iermonibus cum fanftis uiduisamp; aliis tnulietibusquasueftiuni habitusamp;faciestenuesamp;pudicæreddûtuenerabilesfororesliceat.-fimullo qui. Prohibiris amp;nbsp;fufpedis horisfenefterulæ claufæ maneant. E t claues Abbatiifa domus : uel fanda «lia foror cuftodiat : ne coru us egrediat perfeneftram ex arca.Credire hicrimendûde thefauro a timo renofturno.-Afagitta uolantein dieanegodo perambulanteintenebris:ab incurfu amp;nbsp;dæmonio me lidiaiio. S emp boræ hæ fufpedæ funt menribus caftis.

üedeteftarioneprædofarumueftium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum.XXVHL

Ropheticusillefermonequaqgt;proférât deuobis.Filiæeoifcompofitæ.'CircuornatæutfiFi G « ] tudo tcpli :amp; dealbatæ ab extra:ut monumenta quæ ex auro relucenriintus aût funtturpif pfal. I4?« fimaamp;immudaeadaueribusmorruorum .-hmôinonfiliæregisxpi.’fedTyri.Hæfempet in muneribus: hæ uultus impudicitia per diuitesplæbiscapiûtur amp;nbsp;capiunt. Imperfediflî;

*^usjnulierû affeflus femp in ueftibus ; femper inauro : lapidibus prædofis amp;nbsp;ornametis extrinfeds gloriarn ponunt. Nonfufficit eislibido innatanaturæjfedoccafiôes quæruntexplendælibidinis. Af ledantpculdubj'o: ut oculi uiroæ aurum contemplantes amp;nbsp;gemastande figantur infaciciutoculoßi ft'O^niitibusfaciliusincitentadlibidinofumincendium. Quidmeretrix côisgloriaris inmargari;

gerninis.Quid ad teattinêt argentfi amp;nbsp;aurum. Quid exaltaris in pulcbritudinepanni. None eft omuiscarocinis amp;nbsp;foenum: ( amp;nbsp;ut uerius dicam)mafla putredinis :cibus uermiû amp;nbsp;foctidiflimûfter; ®^Quid in te mirandum. QU’^i laudandû pueroru fpeftaculu.Nonne amp;nbsp;filaudet gemmarû amp;nbsp;me talloruni pciofitas:quam fibi natura tradidit:femp tarnen cognofeeris cinis foenum amp;nbsp;ftercus immö dunt ex irnmundo produftum femine.O fi te uellesintueri uiliffîma muiieR;;$ uerecudareris in cor; POK quod tanto cultu excolis. Ipfo etem i umenro amp;nbsp;beftiis terræ autes æqualis:autdeteriot:intus eft glorieris: nô extra: in uafe ifto tam turpi thefaurum tenesque fumma cû diligentia colere debes:

« fetuarefunima cuftodia.Nihil ad te de uafe fi(ftili:fi turpis forma fit extra ;dunimodoitus fit nobi ^••ntusfitpuichriim qcf latet.-intusfit integrum quodferuatur.

Depericuloambitionisueftium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum.XXIX*

Ropterea uos chariffimæquæeftis fponfæ amp;nbsp;filiæregîs æterni.-cuiusregnum nô cor;

rumpet.-necauferetabeofitabintus omisgloriaueftra.Sedeteaddexterâ fpôfiinue H ftitu nô exteriori fed interiori deaurato aurocharitatis:in fimbriis aurds^ideft charita ris preceptis : fit imdi^ ueftis circundata uarietatibus ut iam nihilin ornamentis de uirtutibus defit.Sintmyrrhaguttaamp;cafiaauefl'imentis:utinodoremuirturum amp;

--a« uinrcÆteræadfanftitatciiedram adolefcentulæcurrantde fæculo.inhochonoreuegt; quot;rodelefl-eminifiliæregisæterniiHuncueftrü decoremconcupifcctrexuefteramp; fponfus.Sicdecora ‘æaddiicemini intemplûregis.Sicfecum manebitisintbalamoinlærida amp;nbsp;exultatione.Tûcnafcen

ex uobisfilii; qui nôiam terra fed ccclum replebunriquos pater côftituet principes fupocm terra.

Q’*odfiiiosextcriorumueftiumdeleftaretambitio:fiegrenædefæculipompa:dedomodyaboli:amp; eoiigregatiôe malorum populi ueftriôi domus partis non efferisoblitæ totaliter:extollétes nos aut

oeparei]tnm(jjgpjj.j(j5ys.,ut-(jecarnisprofapia:fiuedehmôi uanitatibuscaducijTimisterræuapo;

folitum eftincolisterræ:,prinus affurgcsrex potctiflîmus accinftusfup femur fuum gladio 'îaciitoexpellet nos undicj uulneratas dextera fua de tabernaculo fuo.Tnncacutiflima: dus fagitgt;

^•‘perforaböt corda ueftra inamaritndine:qm uirga directionis uirga regni fui.Et poftmodum*abie de dornodni ueftri :omés deridiebûnamp;dicentdefingulisueftrû.Filiababylonismifera.'quænô

iD nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adiutorctibi:fedfperafti in uanitate tua.Sediam fup fluminababylonis: plage amp;nbsp;fu^^ pfafjjtf.

recordaris unde expulfaes.Nam quæ folebas cantate canticum lau;

’lquot; læticiæ:modo ploras ad terram alienam dedufta.

,^__£50nfiderationeextremideiiudieii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CapitüIum.XXX.

Tacg chariftimædnae ciim apoftoloarbitremîni nosinhocfæculoftercora : amp;mun; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

di purgamcnta:ut fponfo ueftro placere poffiris. Nihilad nos de popis fæculi atrinet: quæabrenûdauiftisiribaptifmatemûdo:dyabolo:amp;pompiseorum':qd’ amp;poftmo dum côfirmaftis fub pollidtarioneiuramêti in ueftræ religionisingre(ru.Nullus un;

S quâ inter uos fermohabeaturdenobilitatibusgeneris:deprofapiacarnis. Sitæqiia;

lisindeiobfequiofiliaregis:filiæruftici.Omcsfimul nobilitatcamp; dignitatcunatti hnr^^fponfo. Exeatiscontinueextracaftra cum xpo : ut ciim xpo crucifigamini miindo amp;. tiitiis demaioritateoffïciorunijfedde deuotióc ói affeftti itliplendoiv.Nunq' murmur: ntmq' üerbo

-ocr page 644-

PARTIS III

TRACTATVS

tu tufpîûmû^litiû fonitus inter mortüas fefi fonet. S epulchra amp;nbsp;cadaucra nu$ îta‘ fe iiirgia pagut in fepulchris:nu$ blafphemât:nu$ côtcdût.Sicamp;uoschariflïmæTopitæfônoqetis amp;nbsp;pacisexpedetis fpôfû amp;nbsp;indicé ueftrû.-expeftetis magnu amp;nbsp;terribilé die iudicii die uidelicet iræ:dié calaniitatis:nbi cor lumen terra pauebit.CoclopiîOCsmonebunf nirtutes:treméteserûtâgeli fiïcûfflisoibus:tôc fingfoæ uitædifcutict difcrimia:ôi méritaappebût.Semp tubaillaterribilis ueftris pifrepatauribus. Surgitc mortui;uéitead iudidû.Eccerex in manu poteti uciet;a cûftis uultexigererônc.Certedecogitatióii^ bus minimis.certe de leuibus amp;nbsp;ociofis uerbis;fi reddere defingulisrône patæ nô eritis: .piicicniini in carcerc exteriorc. Audietis a iudice.Iremalediftæin igné æternû paratudyabolo amp;nbsp;angelisciiis.

Marthe, z; K

De abieftione exquiréda in ueftibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitukrni.XXXr»

Eu corinfoelidflimû.-mensinfortunatiflîma.-quæ die iudicii tam terredâ nôméditât quoi« tidie:amp; fi méditât fatuiffimi'ufi appétit qcq? de fæculo ; amp;nbsp;pôpis dus. Nnlla nos did null« uoshora:ttâfeâthæcoïa.Quilibetpiesdomus:qlibetangulus urisdemôftretinoculis ifta !■—1.^ ^diedepidus.Sihæcnôbtermittatleftio.-tucabiedioueftiû.-ctiiustedetmnlierculas fatuas nosdeleftabit-Tucrufticanus amp;abieftuspannnspurpuræpponet amp;nbsp;byffb.Tûccrafla àrudia ucla^; mina capitis æftimabunt ex ferids.Certetata erit deformitas in melotis:tâta groin ties in cucullis: af ftria.Iftachariflïmædecct monachasnó ftriftis manicis pciofifcß cópofitis p5nis;fiibrili uelamine elegt; uatis fupdliis cor meretricü iió tam ptcdere^ hre.Non tales æftimo móachas:fcd peffimas meretrices amp;fcortuuiliflïmö.NoneftemopiiscadaucribusmortiioR:pciofis Si cópofitisornamentis.In fepiil^ lt;hris monumcta nó idigct talib iis:móafterii lapides nó appetüt gfiâ ueftiû quæ fine pftó grâdi mini me pilt haberi. Hiftrióibus Sc lnforibiis regû amp;nbsp;principu fæculi moUia funtrelinqiienda.lohîs de pilis v cameloju intereft ueftiri.P udeat igit relig’iôis nome habei'e:amp; fe cnltu iiefti û hiftrionc oftcdcreJdccx^ chariffimæaiolo nos niortuas fæculo:quæ totaliter mûdûcalcaftisf^icedere fie deformi amp;nbsp;incôpofira tirirqni glorianf fe feruarecailitaté:amp; in ueftibus lubricitaté fedant.Pannus itatg uefter amp;nbsp;fi câdidustngroirusamp;uilisfit:uramp;colorcâdorécaftitatisintrinfecu:uilitascôtemptû terrenop; exhibe ant.Hæcgloriamonacliaft:hocftudiûrcIigiofap;mcntiû;hociudiciumfponfarumdeiætdni:hoçfi gnum mortuarum fæculo amp;nbsp;fepultarum cum chrifto.

Deaufteritateexquirendainftratu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum.XXXII.

Oni ugatæ amp;nbsp;uiduæ quæ manct in fæculo circa plurima:circa laboriofa fblli ci tæ fïntrqiiO;; tidiecircafrequcsminifterii'ioccupatæcûmartha.Saluent peropapietatis.Iefuminiftran tesinpaupe:franga'tefurictibuspancfuu:ægenosamp;uagosdomûinducât:coopi-itn»5os: infiftât mîarn operibus ^culdubio tam fruduoiîs «St bonis.-q, impoflibileeil:cp nbsp;nbsp;®

centiratnCogitatiôesimpietatisdiiroluât:amp;fafcicuIosdilToluétes:amp;oéonusdirûpant-Vosaûtdu# tiffimæ quæ melioré ptem immo optima elegiftis eu Maria.-fedete ptinue fecus pedes icfu :facra^ fcri pturap: uolumina facris reuoluédo lediôibus.Lauate ei us pedes affiduis a5pundiôis amp;' gutidi amp;nbsp;cha ritatis ac deuotiôis lachrymis contéplatôis inrétæ dulcedini.Capillis extergatis:rerrcnop; oîm fiipflui tatcpereâexpellétesdecorde.Audiatisdeoreiefu uerbfiquafigladiûancepsptrâfiéscorda:fcindcsc5 page membroife ufcç ad diuifioné fpus.Hoc uerbu dulce eritfaucibus uns fupmel amp;nbsp;fauûHocuerbn percjd’fadafuntoia.Hocuerbûqd’ ccturiôispofcebatdeuotio.-utfanaret puerdus.Huiusuerbidul cediné fohi notüt:q audiüt.Hoc uerbû audire nô pnt fomnoléti amp;nbsp;ignauiæ dcditi.Qiiapropter clia^» rilfimæmolo nos fingulis nodibus breui amp;nbsp;duro ftratu iacere i cellulis uîismô in plumis amp;nbsp;mollibus fedautinpaleisautftraminibus;fiueiTigneispotiuscapfis$ledulis:utamp;mcbradomatapotiiisftra tumhorreât^ affedentîpotiusfonini imrnétisqetem magiscopellatneceffitas $ uolûtas.Sicob du ricienibreuisamp;leuisoccupetfopor: qjnôfitfasfolitisillufionibusnodin mentéfopitam torqueri.

De matutinoamp; modo dicendidiuinum officium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum.XXXIH.

D matutinas excubias media uox nospparet.Nulld ex uobis dormienté repiatcâpanilis fo

nitus.Nôignoretarfueritobfoporé.-fedpotiusobptemplatiôisextarim.DeccIlulisrônep miffa medi æ nodis fumma qefc ad ecdefiâ fi ngulæ forores adueniétesrfpôfum dilediî ma tutinisexcitétlaudibus:utexurgatineaæauxiliû.Sicdiftidealternarîpfalmilcdiôefi$ fa^ cræ ,pferant:ut ob collifiôcs amp;nbsp;hiatus acbarbarifmos:ad rifu nô puocent angclici fpûs. Sit femp mo^ derarus.-qetusxfuauis fonus in Hocib?:ut nulla pôpa.-nullaœ carnalis deledatio hcatlocû in dim's pco niisfummadeuotio.-crebra fufpiriaamp;lachryniasfundat.Sicmorofiras:ficHclodtastcneatininô:(p nefaftidifinecîpediriQlinguæpoflîtoriri. NulIaunipuGrbaçptûcû^utiliflima pfcrantîtcrpfallétes fedilld' in métis arcao fuma eu diligétia ruminet inrrifecus.-cppertradat extrifecus. Nullius eft meriti orediuina officia uerbofitare;lt;Stmiferamétequæ extrifecus iminctuagâdocircuire.Expletisucro lau dibus matutinalibs.mectûcfônusarripiatmec différât qdfpôfusperitiôibusfponfaçtriîdeat.Incapfo mox attetis amp;nbsp;deuotisfororibus fandoie li broft dénota ledio de uolufate dni fui pâdat qcqdagendit fit.EtficcedatilIufiôes.'dæmonûfantafniaraquædormiétesilluderét.niicoledionéaliafuccedat bre

uiflimaleftio.-dehisquæadapEfcæuitæinfl-ruftionêptrrinct.-qualiacucp ftilopntiopufculo ptrada tonitficfîngulis dicbÿ.'qfi quodâ bolo pia mensdepafta diilccdinc appetat;necietardetur faftidio:amp; deinodicis

-ocr page 645-

REG VLA S ANCTÏMONIALIVM.

EPIS TOLA Xiril

de modicis eximia eogitet.Sequant leâiôescpftflîôes criminû in regularibusdifeiplinis corâ Abbatif fa domus amp;nbsp;cæteris fororibus.Prodant î publiaiquæcû^ gefta funt ptraregulates obferuâtias amp;nbsp;obe dientias.’utiam nullatenus quicq) inemcdatû:amp; impuncptrâfeat.Neclateatmiem amp;nbsp;forores uniuO cuiufcç conditio:quatenus amp;nbsp;uerecûdia amp;nbsp;difeiplina quâ mater imponit circa futurum tps unaquæ/ ^reddaturaftuta.Extrauero capitulum aliquid de bis unq)qualicuncBuerbo uel nutu proferre fit anathema.Hoc itacj^ fine nox fanifta elaufa difcedat.

Ûeordinedicendarumhorarumprimæ:tcrtiæ:fexte:amp;nonæ. Capitulum.XXXIIII.

B^^Vmlaudibusprimæ.-diesfalutarisicipiat.Qiubusexpletis.-facræmiflæmyfteriaob fponfi pâtiqfponfaiccordala:tificctcharitatis:inebrictpoeulodeuotiôisamp;fideifatientpabutoin eonuiuio falutari.Sitpoftmodfi unicuicj cômodû:autorâdi:autlegcdi facra uolumina:fi ne aliter opandi quæfandafunt.Deindedoftæpuellulasnouitiasdeeuâgelica uita.defan dis monbus .‘deofficiis domus.-de regularibus difeiplinis uflt;j ad refefliôis bord ïftruât.Præparent amp;nbsp;interim cibi qbus corpa refocillent ad pniæ iugû.Nullo unq) det ocio aius:neqû cogitatiôesamp; motus metibus titillct illici tarqpft aliqfr ifurgereiciperct ftatt elidant in femîe:ne crefeât zizania cû tritico:aut laboribus autopibus manuû quicqd male pcipit:euanefcat. Adeatfanftâ fororc utlocutiôibus facris ßonaamp; lau piieiaturimûdû.Tutilfimû ualdeicil fidele amp;nbsp;iuftûhfeamicùxui qcquidarcaiîocordisfinu latet p)ti dabilisfnîa. nus referet.Nô em i fuis fepæ pot hô negociis reftûhre iudiciû. Adueniéte uero refeftiôis hora:q redde recorpidebitu naturacôpellindiebuscôibuslaudestertiæ.amp; fextæhora^rpriusdeo denote foluâtur. Poftmodu eu oi modeftia:bndiftiôe ab A bbatifl'a pmifla cibû fumant.-parfiç miftret.Poft^ uero cæ^ teræcomederint.-amp; ipfequæ nutriftrauerantcomeda'tamp; fibi miniftreturab aliis.Cû uero ieiunii tps ref^ionctardiorem effecerit hcra myfteria miflæ terria amp;nbsp;fexta amp;nbsp;noua præueniant : cæteris diebus pofttefeftionem non.a dicatur lior.a ftatuta;cum iam fol in medio gyro diem exhibet medium.

Decibisécordinecomedendi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum.XXXV.

Vando em ms ad refeftionê hora débita adunaueritân cibis uüs mime refulgeat cocop; in duftria.Nô cibofc nobilitas appetitu moueat;fed fames . Nó apponâtur icitati ua libidinû: fedq poftîntfamcextinguere.-autleguminaautoleracôdiàtunoleo. Carnes uero folufint exlicctia Abbatifle indultæ debilibus amp;nbsp;infirmis:alioqn cuius fint faporis ignorer cœnobï nin.Oua amp;nbsp;laftidnia poft ieiunia debilitatisfororibus amp;nbsp;pcipuis feftiuitatibus pmittâtur ex gia.Ra toiciatutq inaqsoriâturamp; uiuat.-nifipui pifciculi.Gulæhorridû fcelus:genitrixluxuriæ:amp; caftitatis arnifex c« dei âcillis nullâ heat fortc.Iôcji tâta fit in furnedo fobrietasitâtastalifij pcitasmt ucter poti us conquærat q gaudeat.Nô egeat i dirigedo ftomachus medicinisituftus potius uacuatio q) nimiare^ pletio inducat.Neccingfi âpliatiôe fit opus ut amp;nbsp;fie mesa deimeditatióibus mime retarder perapu/ wrncamp;corpusnóegeatinedicinis.Sicfempordiataamp;cópofitafitifuomodocömeftio.Nófit ifumé aoterculatalisuelocitasfauciûamp;tâueloxmafticatiobolitcpmeritodeigluuiealiqpoflitoriri fufpi; tgt;o.Nihiltâicôf„£(].j5e(-ibus^turpismodusrephcdcdusc.Sæpeetemifabisamp;panibusordeaceisnijj niiaauiditas gradepdtm caufat.Neqq) auidi amp;nbsp;uagabûdi ocfilpdifcûbcteshucilluccj uagâdo.-hâc uE •ilammagisuelminusdenotentcomedentc.Nôprudctiûnumerusanimum occuper uniufcuiuf«^.

Defobrietate amp;nbsp;ieiunio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum .XXXVI.

r^^^Inûquocj in quo eft luxuriajfpófisxpi tä$ uenenû fufpeftùfit.Potius ftomachi lâguor: amp;nbsp;naturæ débilitas pfulat:$ deleftatio autîgluuies. Qiiod fi fumere cogitpene ipfa ‘ necefl'itas:tûc aut fie debile uinû:aut fie aqpmixtûpbeatipotû;q)neqq) ex fumofitatibus

repletu caput ridiculofa aut p uerilia uerba dcprom at-S acrilegiù reputaf ebrictasa focmina Ebrietas fa/ pcipue;fedifiuitoplusidnifpofa.Noedenudatiouerendoif:amp; Lothicellusobebrietatc uos cautius crilegiu re/ inftitiiataiosfempreddattiniidasfenipcÿ fiifpeftas.Verecredatisq» ignc portatïgreniio;quiafliiduo pmatur. udtiK iiio.Nequacp qfo itermortuascotpi q oîbus uoluptatibus feabdicatût ,p xpo:de gulæhortcdo Dg uirture ebrietatisïmûdiciafermo et minimus habeat. Vettis ingluuies amp;nbsp;ebrietastâ aiæ ini'irmita ieiunii, tïs:$corpiscâm ôi materiâ tribuût.Ideoiç medicinaleieiuniûocm auferatlâguorc;ocm ttibuat uit/ tntc amp;nbsp;gratiâ.Hoc uos legiflatot edôceat:cui lex non dat priufqgt; ieiuniû qdragefimale pficitur. Heli as infortitudine cibi fubcineritii panis ieiunus p quadraginta dies prexit ad montem.dei oreb.Quid iiero uijtups côtineat factû ieiunium a ueftro inueftigami ni fponfo:q qdragenatio pafto ieiunio tc^ tationcdyaboli uicit.Viri Niniuitæ:nonfileât:qui ieiuniiscôeeuaferuntexitium:amp; itreuocabilcdei niutaiierûtrnîam.Hæcuoschatiflimæimitamini.-fedaffeqminifapicter.-nedicatutadno.Nôefthoc ieiunium qdquot; elegi.Caftigatemcbra ueftra:fed nolite interficere.Nô caufetieiunium uerecundiâ : ut icâdalum fit cæteris.Nfj dolore capitis:amp; debilitate corpis facta: omittdtur leftiôesuiec orônes deficiât nenecelîefïtcontcplationes dcferere.Vnaquæcç fuæfalutisfibi pieiunium medelâ adbibeat. Fmgat corpusieiuniis;caftigeturincellauerberibus:fiquic^côcupifcitiliicitû:multiplicentabftinctia::adhi beanturgrauiffimædifciplinæ:donecfichumile:ficbenignu fiat:q? nihil fibi uendicet noxium:nihil exigat:q(f nôuult!s,Erigatdna:prîcipetur.îoïbusfubiiciat.‘fuppediteturamp;pculceturâcilla. Qiiodfi Notahiede ire!«atq;itea.erigetfeptca dnam eiiciaturâcilla;denudetur:fatigetur:amp;hûilieturaduotû.Si ueroqe^ uirtute diO tum corpus ultra uiresmltra côdecctiâ uelitis exafperareidignatû uos in foueâ deiieiet indifcretas.Nil cretionis. qnippepôt habere uirtutis:qd’ indiferetio facit:qiio imptudetia iniieiat:«^ improuifio docet.

8S8

-ocr page 646-

PARTIS II! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS V

Deleftionibusadmenfam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum.XXXVII.

le dulcia fano palato eloquia dnî funt.-q^ nûlt;i’ deguftata faftidiût. S emp nouos genc rat præfuauitate amp;:dulcedineappetitus.Vosfempeadeguftaredecet.Nullounqgt; te poreeftab orôiieceflându. Sonp uosorareapfsiftruit:q nô carnisillecebris uacare ad tpsobligamini uelutcôiugatæ.Ideocgfemp poffeoretis.-iitdu corpus faginat ci bo:faturet aîaleftiôe.Nôeft fasctfæcïaribusfimulcibûterrere:amp; îania uerbaruftare

_____à Sacra de ueteri tel1;ô:de nouo:defanftopi: geftis ôi diftis fingfishebdomadibus:depu tara foror comedetibus leftiouc légat. T ûc uniufcuiufi^ mes fobria ïteta fit dulcedini^uerbi dei.S ufpi cet âxia.'CÛ j)pheticus aut hiftoricus fermo dei feuitiâ môftrat i prauos. Gaudio replea t îmenfo cû béni Îrnitas dei ânûciat i bonos.Refpiret fpes:cû ergapœnitctes îdulgctiâjjofle exhiber! niôftrat,pmiflb uF afto.Erigat fides:cûi^jmiffis deus fidelisonditur.Charitas acccdatxu totpriuilegiis Si muneribus ex xpi nati intate.amp; eius uita Si paiTiôe ac refurrediôe nra dotât humanitas;atq; nra utilitas fublimat. Nórefouctuerbafedgemitus.Nórifusamp;cachinus:fedlathriæ.Nôoccupent manusïcifiôibus inutili bus.'fed ex recordatione crinum tûdntur peftora.His auté frenis agitatafæua rapacitas fobrietaris non excedetliinites.-foribus uctrisnonaderitcrapula:demûæftuanslibidononnocebitquic$.

Deoperibusfororumpoftprandium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum.XXXVIlh

Vmpto deiricß cibomectûc adeudû efl; fabulas:fed xpi excplo eu dei laudibus tiarû aftiôes pfurgâtrdeocg î ecefia hpmnos pfoluât.Deide cû oi filctio:ut facra ledio lefta j)ficiat:ut meti infcribâtur narrata:unaq uæc^g figillatî relegat amp;nbsp;côfirnidaut in eccCia de his:q didicit meditet:quouflt;5 fimul diebus côibus.Poft pra'diû hora nona; diebusiciunioii; quouflt;$ c^anella Iclauftro pulfabit.ïterim fi breuitasnodiu Si porûpditio Si naturæneccflitas excgerit:poftaliquâhorulâ:îq legcdûeftpoft pta'di ■pmanliTn nnlrrihncnptp iic ni fntnmn rnfnncrprnriUorp»nrfXi*rïncreddlt;lt



Utn:uelorâdu licet paulifpuolctibusqetepoti us ^fommocorpusrefocillare.-utfortiusreddatiabo^ cibus.Poft qetc qdéhota nona decurfa uel pulfata câpanella: ne qc$ odofû poffit dyabolns^^P?’“^^ ' ne uauisdenderiispateat cordis aditus:alteraforopi:librosfcribat:ut Si manuslabore amp;nbsp;rnésdiuio te pleaturpabulo.Suatalteracucullasforo5L'.amp; tunicas Si melotas.Plâtasolerûplâtetalteralhortulo:ut crefeentes uobis pbeant efeas. Altera femina iaftet.Erigâtur areolæ:ut feminibus apræfiât Jnferantur frudiferæ arbores infruduofis.'ut ars uini repellat naturæ.Ex his refurgat mens proprer uifibilhim no tum infpedionem ad nieditandum deinuifibilibus dei:oria tut admiratio diuinæpotenriæ J» ne:cp ex fic paruodic arido tantæ magnitudinis:amp; uiriditatis^amp; pulchritudinis creatura formetur. x amiratiSeaefcatdeuotioxx deuotiöeeleuatiomentis.Ita utia ipfehortulus fiatoratoriu-' Äc^atura: înfenfibiles creatoris magnitiidinc praedicct.Sed cauendu eil potiflime.-ne manus ueftrae q« gcreaudeat ; qtf uanisufibus polTitaptari. Dehoris uefpertinis Sicompletorio. Capf^^^^^' Bf Erpentis more oîs ociofus fermo expellatur de medio uellri.Nun$ rifustniinq' caonnoi’

r cor uanum,pnunciet.Sic fanftidicpudici fint aftus corporis cunfti:iit mentisft^“^^,” j ! exponant. Homo nempe exterior interioris i udex eil. S anfto uos in labore •' fanoo uos in ljoperedebellantesdyabolum uefpertinahorareperiariquainecdefiafandis laudetuc offîcüs.SifeftiuitatiscelebrjtasîSinimiadebilitascommunemcocnulâbreuenKçadrefocillationeni potius $ addeleftationc parata uefpertinae laudes deo tepeftiuius perfoluätur qj cæteris ieiuniorum oiebus.-utnec etiam laudes in ulrima hora diei:uel omittantur.-uel inaliquo detrunccriirob cocnam. Poft perfefta cocnaaiel fi omittit poft aliquä horulä iuxta exigetiä temporis ad ecdefiä forores campa nella uocetaibi de fanftotum geftis:uel de aliis mirabilibus dei ledio deuota dicaturxui fucedant co pletorii laudesmt ex his roboraræ mentes diuinopabulo nodurnisfantafiisocculrifçfallaciisdyabo ïi occurrere non formidentmec timeant dimicare:amp; fic a diuinis obfequiis exortus dies diuinisfiniaigt; tur in laudibus.Poft cópletorium uero nihil aliud q? filentium fentiatur ut forores quietæ femota to taliter corporels fenfibus quæ in pterito tepore di uinis audierüt ledionibus ruminct mente;amp; reftrin gant in corde .H aec méditas unaquælt;$ fuam cellä adeat.-bfldidione mris fufcepta.amp; religionis habri cum geftans:utfi naturaexegeritfe inftratu ad quiefeendü componat.Si uero dormientem damon infequi coeperit quam uigilantc metuerit:fi illufiones immiferit:fi cogitatui oppofuerit:mox utdet fponfa perlenferit exurgatxedatc^ ignauiæ:amp; fopori uelox excubitus.Indeprotinus horrendum amp;nbsp;tre mendum dyabolofignum aucisopponarifponfi diledi inuocetauxilium.Atenim fponfus zdoty^ pus qui nimiozelofponfamcuftodiriexurgetprotiuusinauxilium fponfæfuae. Scuto circundabit cam ne iam timeat a timoré nodurno » Et cadent ftatim a latere eius mille : Si decern milia adextris ci usinée appropinquabunt ad eam.Poftremo angelis madabit uteuftodiant earn in omnibus uiis fuisneforteonendatadlapidem pedem fuum.

De charitateleruandaerga infirmas forores. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CapituIum.XL.

Alneajemolliciëcarofpôfædei nfufdpiat.Haß! uf^caftiscorpibpn ppetit.SatisnofipiexM W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quotidieÇtusîmcbrisnrislibidisignisexurgatfentimusctfiignisiomctaauferât^ipoirc

tv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nimiscdemcsamp;fatuusqmateriâpparâs'igniadinccdiûnôuultutardeat.Iftadecétniri

ferrimas mFierculasicû piclitât naufragio ptus.Tn fi extrea necelTitasîfirmâti pfuliierit : fer nato OIS pudicitiæ honoKscû oi modeftia fiat. A fs î feruis dei talia cogitate fit nefas. S ûmope feruenit - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inuobis

-ocr page 647-

EPrSTOtA XV,

REGVLA SANCTIMOMALIVM


in uobis:ut ergaîfirmâtes forores cû oî follicitudieoîs cxhibeat cura hofpifalitatis Si pbeant torius pie tads obfeqa.Si piculû exegent:medicu fobriû Sc pudicû:amp; oi fufpitiôe carctc jgt;tinus côfulât: Si quae mâdauerit fanitati côgrua;oi domus neceffitate poflpofita benigne fiat.S i nero défunt necefîariamc^ dant q monafterii funt: netpalealiqd miarüîpediatopera.Nulla lex efcæ uel potus; autftratus aürin^ gat infirma uel débile. T ii foil ici te cauedû c neiglu nies gulofitatis fub ifirmitatis uelaminç fua cômo da quærat Si ne ît irmitas fub fpecie fandlitaris corpus abftinctiis côterat ultra uires:ne corpus duplici fraétûftimulo apud iuftûindicedeficicsîpiûcriminet cœnobiû Si homicidâ.Depütent cuftodesîfir^ mâtib? difcretæ Si fâctæ forores :quæfollicitæpcaueâtpicra;quæiminere piitîfirmis.-ne qd aliqfrcôtî gat aduerfi. Onera quæfo nô aggrauct feruitrices. S emp xpm cogitct in il irma forore la tête. S emp fe cogi têt poffe in futurû talibus ïdigere.Semp lex ilia naturæ aftriâa teneatur finu mctis.H oîem debere aliis idexhibere:qtf abipfis ipe depofceret.Nô inficiat quæfo hofpitalitatis opera munnur.-fedqtf fie^ ridecetcûoimâfuetudinefiatiuxtaapfmdicenrc:Hofpitalitatemfeftantes inuicem incharitate fineRoma.lZ* nrnrmuratione. De auftoritateepiamp;ppofiti circa obferuationesordinis. Capi XLI. y Cce uobis mea dna euftochiû Si cæteræ dilediffimæ filiæ xpi Si apFicâ uitam rudi amp;nbsp;craflo ftilohischartulis feripni fenex pater amp;nbsp;^piquusiâ morti utpote cctenarius in ætate deuoto affedu trafmifit.Hocfpeculûæternûper hocænigmaticeinpnti nitafoclicitatisuita una^ quæ($ filiaæ aflîdua meditatóe cernar.Nô caufet grofliiries çorticis medulla reqrcdi côteptu

'^ôiperitusamp; rufticanus fermo faftidiu generet.Talia decct poeticasfabulas.Nô eft opus piëtatis Si to dus ueritatis lege rhetorii pôpis.Hæc oia i uuenûîrerfut.Ex hac fingut diebus uelut ex deledabli fercu# lofingulû uob fumite bolû Hiicnô trâfgluticdo.-fed magnamorofitate mafticâdo.Hïcîde trâffertep ora:ut(ctire ualeatis dulcedinc fateor ei uob ex bis q feribût fi fedula fit meditatio exurget uobis ta c5 lia.'quahalingua humana non nouit.Quâq) Si hoc impfeftufitopus.Nullaeni ta fanftaæâ iufta: Si diftisin diu,puifaeftp(titutio:quæinfuturû plurimos nôpatiat defeftus.-quæaliqncorreftiôenôegeat.Pro prohemio P^rea:fiqdihacnormulaapFicæuitædereligiôisdifpcfatôe:correftôeunmutatôeidiget:epoautppo

fito iieftroplbytero fando cômitto :ntfecûdû plenitudinc fpûflandi difpenfet.mutet amp;corrigat.Sic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j-

itacçchariffimæfiliæ fandos uiuitedies.Sic xpi nuptiali fordere copulatæ:ut nô u^ua la'pade paratas hûanana noslemp media in node eu uenerit fpôfus uocaturus ad nuptias inueniat:nequaqgt; uobis p exteriora nbsp;nbsp;nbsp;fempec

q læicdbus oleiî.-ne tan$ fatuis ex tarditateæhalami neget i ntroitus.S enedutê ueftri deuoti H ierony tni fandis ueftris iuuate orationibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nouasedae

bpiftolafiuetradatusfandi Hieronymiad uirginesdeodicatas:deinftituriôenirginum:quæin forjjias, ^l'isexemplaribusadMautitiifiliamifcribit.-cuius fummariu fubiieitur argumentü. Argumetû.

Irginitatc grade laboriofamcj uirtutc amp;nbsp;ultra naturâ pene corpoream laudat amp;nbsp;eifert ' Ex myftica fandaæ uirginû cófecratóe:ex fpûali fpófa^ denoia tiôe:amp; fnblimiori retri J butiôeiamp;iiirginis exquanafcereteledione. Huicaûtqaptefolafufi'icitobferuatio^) ne diuinorü ma'datorû monetdeberecôiûgi.-qa glotiari neqtdecôfiliocj negligitfec nare pceptû .Propones tres fpecies fi ue uirtutes qbus regnû cœloæ acqrit.Pudicitiâ.f.

______Côtcpnimûdi:at^ iufticiâ:Doccsillasitacônexas:utunapteralterânihillit.Iuftici^ ^niaiitdidtdnpFrcudodiri:Sirecedatamalo:amp;fiatbonû.Vbipluia deopibusmîæinterferitfubdcs Q'tum pericnli fit uel i n uni us tra'fgreifiôe pcepti .-primop.' parctii excplo côfirmâs.-qui adhuc uirgines udiquere..^; nôppterefum ligni fedtrâfgreflionc mandati funtmorte muldati.Ac uirginalccôuerfa tionciiiftitiics.’exponit illud apoftoli .Innupta cogitatquæ dei funt.-qiiô placeat deo.ut fit fanda’cor^ i.tjOrrye pore amp;nbsp;fpiritii.Doccs qualia fint uirginibus meditâda:quæ dei elfe dicant.Deinde quo toto corpeeflè poiiit.-acipirepfingnla mebra pcniTcsracrnonés qfi fit fandificatiôemûdâda.Tûc nero .pfequitqöo fpijitu fftd dicat.-quænec mete delinqtmec et dimifit.Doccsnefas efle pcnpifceretqd’ crime eft fieri:amp; fpófain fpófi excplofæculariû fe dcre moribus 9formare:amp; a domefticis xpi ei us mores exqrere. Ad ex tremii infiniians qualibus uirgo xpi ornari debeat ornamctis:qbus difciplinisinftitui ;ut ptempta no Mitatererrena cocleftis partis Si fponfi dignafiliahabeat amp;nbsp;fponfa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLA. XV.

Vant.i in corieftibus beatitudinc uirginitas fdä poifideat:poft fetipturafb teftimonia eccFae etidofuetudïeedocemunqdicimiispeculiareilliusfubfifteremeritüzcuiusfpa’lisellpfecra^ tio.Näcü uniuerfa turbacredetiû paria dona gfæpcipiat:amp; iifdc oês biididionibus gFient iftæ aliqd ppriû præcæteris hnt eu de illo fando Si îmaculato eccEiæ grege:qfi fandiores pu tiorefij hoftiæ uolntatis fii.æ mæritis a fdôfpû eligunt:amp; p fummû facerdotc dei oflrerunt altario df gna reuera dno hoftia iâ pciofa aîalis oblatio:amp; nul! i us magis q fue imaginis hoftia placitura. De bis enâ apFm diviffereor.Obfecro aût nos fresp mi'am dei utexhibeatis corpa tirahoftiâ uiuentcfandam « « -

.0 placentc.Poflîdetergo uirginitas amp;nbsp;qcf aliihnt Si qdFalii non hnt:dii amp;nbsp;côem amp;nbsp;peculiarêobtinet ^®nîa. izlt; gram:amp; ,pprio(ut ita dixeriipfecratidis priuilegio gaudet.Nâ Si xpi fpôfas uirgîes dicere eccFaftica no bispmittit audoriras.Dû fpôfaR? môeas dno pfecranuultondere uel maxïe eashîturasfpûale pnubiûi dignedeo p mrimonii copulationc fpiritaFrcopulant.'quæeis) de recrenoiscâpnubiafpreuert.lnhis qmaxîeilIudimpletapFi.Quiaûtadhæretdnounusfpuself.Gtâgt;

Portale amp;nbsp;pene ultra naturdcorpeâfrenareluxuria.'amp;pcupîïcctiæflâmam adolefcctiæ fadbiis.

'T£iîêSîyni®îlnrcutereftrigere£amp;jpualiconatuuimgcinæobledariôisexcludere:uiuerelt;5 gttahûa

ggg iÜ

-ocr page 648-

ni

TRACTATVS V


PARTIS

Apo.j

Mar.i?.

Apo.i4.

Nota.

Mat.7

ni generis le^ defpiccre cóiugii folarij^dulcediaSxótamp;tierelib erQp;;qcuiKp pfentis uitæcômoda funt nii^Qi^futur3Ebeatttudniisci'gt;putare.Magna hæc utdixi:amp; admirabilis uirtus eft.Et nóimerito magnitudine laboris fiii unigeniti pmio deftinat.Dabo inqt fpadonibiis meis dus de domo mea:amp; in muro meolocû noîatûmeliorc afiliis 8c filiabus ifiL-nomc æternûdabo illis;qd’ nô deticiet. De bus fpadonibus dns repetit:diccs:S unt etn fpadóes q feipos caftrauerut jjpterregnû coelop^.Magnus qiiidëeft pudiririaElabonfed maiuspmium tpaliscuftodia.'fedremuneratioæKrna eft. De bisècbca f nsTohdnes apFs loquit. Quodl^uûtur agnû quocu^Têrït? ^lod ira intelfigendu putomuUum ds locum incoclefti aula claudendû:amp; cûfta eis di uinarj: mâfionû habitacula referanda.Sed ur illuftrius uirginitatis meritu clareat:amp; q» deo digna fmmanifeftius intelligi poflit illud cogitur q dns amp;nbsp;lalua tor nr deus cû .ppter hûani generisfalutc hoîem dignaret affumercmô aliud $ uirginalc uteru elegegt; rit.Et uthuiufmôi plurimù fibiplacere môftraret:amp; pudicitiæbonu utricp fexuiintimaretmirginem mrem habuituirgomâfurus.Infeuiris.-fedinmatrefœmispbuit uirginitatis excplû:quodemôftta tet in utrocÿ fexu beatâ integritatc diuinitatishaberi:amp; plenitudinc meruifledû totû ïmrefuit: qcqd habebatur in filio.Sed quid ego fatago excelles ac fublime pudicitiæ meritu reudare ôc gFofe uirgini tatisbonum oftederecû dehacreplarrof«^poraffe nonnefciâ.Eteiusbtitudinc mâifeftiflimisrónibus côprobafTeÆt nulli fapicti uenire 1 dubiû pofle eâ rc ta maioris ec meriti:$ fit amplioris laboris: quis et pudiciriâ aut nullius pmii:aut parui exiftiateertû c illû autignorareaut nô uolûtariû ferrejabo tc»'ndeillifpcaftitatiderogct:qui eâautnôhabctauthaberecoguntiuiti.Nucita^qmpaucisucetta laborc q» meritu îtegritatis oftcdimus.-ne res q grandi uirtute côftat îgeti pmio deftiata ?carere frucru fuo polTit.’diligctius excubâdû eft. Quanto etn qcû^ fpespeiofior fuerit:tanto maiore follicitudiecu^ fl^it.Et qm multa funt q bono ppriocarct:nifi aliapr rett i uuent auxilio amp;nbsp;mellis fpecies nifi ceraru euftodia amp;nbsp;fauorû cellulis pferuet: ( amp;nbsp;ut ueri us dixeri ) nutriat naturale gratiâ pdit amp;nbsp;pfifterep feipaw nôpôt Sicut ôc uini fpecies:qd’ nifi boni odoris uas fit:amp;'reparatis crebro picibusfoueangenime uiw fuauitatis amittit.Attctius j)uidendum c:ncforte ôc uirgitati aliq fintneceffaria : finequibusn^fi^. afferre fruftû fuffîciat:amp; tâtus nil jjderit labor.dû uane ^deffe credit qtf abfcÿ uiribus necelTaiirs pofli det.Nifi em fallor ob cocleftisregni pmiûipudicitiæ feruatur îtegritasiqd’ fine uitææternaernerirone^ minôpfequi poffecertuc. Aeterna uero uita nô nifi p oem diuinofe pceptop;: euftodiâ 4)mer5ri pôtncri ptura diccte.Si uis ad uitâ uenireiferua mädata.Vitä ergo æternâ n habet nifi qui cûfta feruauerit:amp; qui uitâ nô habuerit.-cocleftis regni nô pôtec poiTeflbr.In quo nô mortui-'fed Q*’”? tegnabût.Nihil ern uirginitas fola ^ficiet:q cocleftisregni gloriâ fperat:nifiamp; alicfhabuerin cui^mit tat ppetua uita:p quâ cocleftis regni pmiû poflidet.Ante ergo oia pudicitia itegritafq^ feruat-'Â muneratiOncaaeiæqtatefperâtibus:mâdatop.’funtcuftodicdapcepta:negFiofecaftitatis^‘:°‘’”‘^^æ i.Cor.7. *3bor in irritû deducat.Suptamandatû uel pceptû efle uirginitatc fapiens ex lege nullusignorat:apm Nâ btûs diccte.De uirginibus autem pceptû dni nonhabco:côfiliû aûtdo.Cû ergo obtincde uirgini’^fp^“ gregori us 1 liû dat:nô pceptû ftatuinfupra mâdatû uel pceptû câ efle jifciTus eft-Quicult;^ ergo uirgin’r^^^^'^^’ï homelia fu rnagis faci u nt:qgt; pceptû fit. T une em pderi t magis fecifTe:^ i uflTû ê:fi qcf iuffum c feceris. Nam quo percuâgeliû plusfeci(regFiabcris:n minusaliqdnfadas.Cupicsdiuinüïplerejfiliüianteoia feruaniâdatu. Voles Sintluinbi uirginitatispmiû pfequiampleâeremcritûuitæ.-uttuacaftitasremuneraripoffit.Namutuitâpftat uri pcindi: obleruatio madatoi^.-ita ecôtrario générât puaricatio mortc.Et qui p puaricationc in mortefueritEde dicit.Nec ca putatus uirginitatis corona fpare nô poterioneep pudicitiæ pmiû expeftare côftitutus in pocna.Tres ftitas ma nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpecies:p quasregni coeleftis pofTeflîo introit.Prima cpudicitia.Scd’amundi jtÿtus.Tertia

gnaeft fine uero iufticia.Quæ utcônexæplurimû fepofliidetibuspftant.âtapoffuntdiuifædifficile’pueffc-dû bono opéré 4^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ppter fe tin:fed ppter aliâ effîagitat.In primis igitur quærit pudicitianit facilius fubfeqtut

Nec bonû uiundi côtcptusiquia ab illismundus côtemni Icuius pôt:qui matrimonii nexibus non tenent.Mu^ opus aliqd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;côtenaptus expofeit.-utiufticia pfeiuebquâ difficileexplere pnt:qui fæculariûbono^cupidifa

cltfînecafti^’^“^**^ rnûdanaæuoluptatûnegociislplicant.Qiiifquisergopofridetprimâfpecicpudicitiæ.'amp;fecu täte. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 eftmundi ptcptusinôobtinet.-penefinecaufapoflidetprimâqnfed’amnôhabetppterquâquæ^

per tres uir^ nbsp;nbsp;nbsp;eft prima. S i prima ôc fetfam habeat:cui tertia quæ eft iuftici.a defiit.-fruftra laborat : qm fupiorcs

tûtes intraf’^’^'æ ppter tertiâ pcipuerequirunt.Quid ern ppter mundi côtemptûpdeftpudidtiâhabere:amp;ppta in reanum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habeas non habere. Vel cur res mundi côtcnas:fi iuftidam ppter$ pudidtiâ ëc mûdi cóteptu

coelcKum haberetecóuenit.-nöcuftodias.Quia utprima fpecies ppter fecundameft:ita amp;nbsp;prima amp;nbsp;feefappter O dfit ill nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi nô fuerionecprimanec fecûda pficiet. Dicasforfitâ:doce meergo qdfitiuftida.-utea

fi cognouerifaciliusîplerefufficiam.Dicambreuiter.mt ualeo: ôc uerbofs- utarfimplicitatecomuniu: ’ nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quiacauradeqagimustaliseft:qdifertioribusfacûdiæfcrmôibusnequa$debeatobfcurariffed fini

plicioribus eloquetiæ narrationibus pandi.Oibus em in cômune neceffaria.xômuni debent fermonc demonftrari .lufticia ergo nô eft aliud q non peccare.Non peccare aût legis peep ta feruare.Præceptotu uero obferuaoo duplici genere euftoditur ut nihil eoft qphibent fadas:amp; cuncta quæiubenturîplere côtcdas.Hoceft qcf didt.Recede a malo amp;nbsp;facbonû.Nolo em îhoc putes pftareiufticiâiutmalûnôfa das:cû amp;nbsp;bonû nô facere malû fit:amp; î utro«^ legis puaricatio ptinetur.Qyoniâ qui didt.Recede a ma lo:amp; ipedicit:facbonû. Si a malo recefferis amp;nbsp;nô feceris bonû:trâ_fgreffor eslçgis'4 uputminmalorS aftuû abomîatiôeifed in bonop: opetû pfectione côpletur.Ne^ eriihoc lolu tibi pcipitunut ueftitû nô

-ocr page 649-

DEVIRGINITATISEXCELIENTIA EPISTOLA Xv

Ut fpoliatosopias tuis ueftimctis.Necj Ut hntipane nô auferas fuu.'fed ut nó . 5’’^^uûlibenrerimptias.Nelt;5folû utpaupemnójepellashofpitiofuo.'fcd utpulfû amp;nóhntcmre Xotna.iz. piastuo.Preceptûeftdnobisflerecuflctibus.Quôcûillisfleniusfiïnrioeoîfe’ijeceflitatibus pticipa;? ‘ us:nec aliqd eis i his,pptcr qs lachrymat cas pbeanius a uxiliöf Neij d fletuü nïoft deus ihuft üofuni uniorem qrit.Sed qa lacbtymæ doloris îdiciû funt u uit te itaaltenus âguftias fentire ut tuas:amp;qüö

h u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;li effesdubueniri cupes.-ita alteri ipe fubucias.'^pter illd’ïQuecu«^ uultis utfadat

o ts holes bonaâta amp;nbsp;uos faciteillis.Na cumflenteflere:amp; nihil cü poflïsflenti coterie fubfannatid Matth. 7, nis.no pietatis îdiciû eft.Denicjfaluator notier CU Maria amp;nbsp;Martha Lazari fororibus fleint:amp;imenfæ

æ affeduni lachryinaæ pteftatiôe niôftrauit:amp; ueræ pietatis îdiciaimox opa fubfecUra funticü (ufd atnsLazarus;cuiuscâlachryniæfundebant:fororibus uiuusreddit.Etbocfuit piefierecum flenti/ TqL-, unsoccafiôesfletus auferre.Sed qfîpotensinqesfecit.-fed nectibi aliqd îpoflibileimpat.Impleuit oîa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

^3® Potuit fecit. S ed ut dicere cccpannis:nô fufficit xpiano a malo fe abilinere nifi etiâ bono^ opuni onicia pfecerit. Qiiod illo uel maxîe teftimonio côproba t quo cóminat dns æterni ignis reos t ore;qui ^U’snihilmaligeflerint.-nôfecerintomeqd’bonunieftidicens.Tûcdicettexhisquiadfiniftrâfunt. . d nienialedidi inigncæternû:quc pparauit pr meusdyabolo ôi âgeliseius.Efuriui ei amp;nbsp;nô Matth.z/« ^^Wtisnühi mâducare amp;c.Nô dicendifeaiite a me maledidiiqahomicidiû qa adfteriû; aut qa fürtû tatlisjnô qa malum fecertded quia bona nô fecert côdemnant;amp; æternae geheime incendiis adiiei un ur.Nôquiaq ^hibitaeràtadmififlentzfedquia q pceptaerdtnolueruntlplere .Vnde aduertendû elî M’^ajpemhre pntiqui adhuc aliqd eoit faciunt q^ihibcnticu etiâ illi æterni ignis rei fût q nôfeceit q iu

ent.bioiQ erh in hoc tibi blâdiatis ü aliq nô f eceris cû feriptû etl. Qui uniuerlam lege feruaueri noffeiî f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uno.-fadus eft oîum reus.Adam etn femel peccauit amp;nbsp;mortuus eft:amp;' tu te uiuere pof /

^quot;hmas illd’ fæpe oômittensiqif aliû cum femel ppetrauet occidit. An grade ilium cômififle crime

^tesnnde rneritodânatus eftacrioritVideamus ergo qtf fecerit ptra mandatû de fiuflu arboris edit, ^•d ergot^pter arboris fruftû deus hoîem mfftauittNórppter arboris fruflû deus hoïm morte mul 3^^i^’ftdppter madati ptcptû.Ergon agit de qlitatepdî.'fed de rrâgreflîôe mâdati,Quidixit Adæ ut «e frnftq arboris nô ederet:ipe tibi pcepit:ut nô maledicasmô mentiarismô detrahas ; nec detrahentes aufcnltes;utnóoïnoiures:nó côcupifcas.-nô inuideas:nôfistepidus;nôfisauarus;utnulli malû J) ma loreddas:nt amicos tuos diligas ut maledicentibus amp;nbsp;pfecutoribus oresiutpcutienti maxillâ alters pbeas:utin iudicio iæculari nô litigesiut fi qs tua uoluerit auferre gratâter dimittasiut nec iracun/

O'æîncczelimec li uoris malum îtra pedus admittasmt crime auariciæ fugias ut ois iaftâtiæ ac fupbiae ^îlucaiieasiamp;humilis amp;nbsp;mirisxpi exemplo uiuasrmaloifecôfortiaîtm deuitâsmtcû fornicatoribuS 3f^aiiaris:autmaledicentibus:autiuidis:autdetradatoribus;autebriofis:autrapacibuscibumnôca P’as.Quc fi inaliquo ptempferis:fi pepdt Adæipcet èi tibi.fmmo illi magis pcendû fuerat: qanouel^ ‘fseratadhuc;amp; nullius âtepeccâtis:amp;4)pter pftm fuum morieniisretrahebaf excplo.Tibi uero poft tatadocumenta:poftlegc:poft ,pphetas poil eua'getia;poll apfosfi relinqre uolueris.-quôîdulgeri pof “dgnoro.An tibi deuirginitatisprogatiuaplaudebisrMemento Adam amp;nbsp;Euâuiigines deliquiffe. ’’^citegritatem corpis ,pfuifle peccatibus. Virgo q peccat Euæ nô Mariæ côparâda ell.Nô negamus in « pntitpe reniedium pocnitentiæ.Scdhortamurmagispmiumfparedebere:$ ueniâ.Turpeellem il# “ is deliftiidyjggj^j^^ poftulare q palmâ uirginitatis expeftât:amp; illidtum aliquid incurrcre.quæ fefctiâ quippe etl matrimonii côfortium inire;amp; ut landadæ funtiq uæ propter ^hritliamoreni:amp;coclellisregnigloriam copula contempferuntnuptiafv:itadamnandænôfunt:lt;î propter incontinentiæ uoluptatem nôdum deo iunélæ remedio apoftolico abutunt.Ergo ut dixîus qnæcônnbialicita utillicitafpnunt.Eiufmôi aût fi iurent:fi maledicât:fi_detrahât.fi cupiuntaliena:ff fletralientes patiunt audire.'fi malum ,p malo reddât.fi auariciæin ^jpriis ïeurrant crimen ••fi zeli fi li uo tisiienenapofiideätifigtralegalia.amp;apricaintlituta.-indeccs aliqd autloquâturautcogitent:fi incar

*^‘’dio côptæ:amp; ornatæ 4)cedât:amp; alia qcuncg ut folethllici te faciâtiqd j^derit eis fpreuiflê qa licuit.amp;exercereqcf nôlicetfSi uis^jdefletibiqpnôlicitacôtempfitliiuideneqcf’ eotlt;’q nôlicctfa

S tultû etl ein timuitïe qef minus eft. amp;nbsp;nô timere qtf mains eft: A ut ab iis nô uitari q ^jhibent ; q fubterf iigerint: q pcedunt.Dicit apFs Innupta cogitât q dei funt.-quôplaccat deouit fitfftâcorpe amp;fpi l-Cot. 7. ntu. (^æ dei finit i nquit cogitât nô q fæculi.nô q hoim fed q dei funt cogitat.Quæ fût ergo dnif Di cat aprs. Quæcuncg ein fanfta.-qcuncgamabiliaiqcuncç bons famæifi q uirtus:fi q laus di (ci plïæ: ilia luntdni.Quæfanélæ ueræ apoftolicæuitgines die uoftuçg méditant amp;nbsp;cogitat.Dni eft etiâ regnum caloçidûiell refurreftiomortuo^.'dni eftîmortalitas:incorruptio: dni eft ^Icdor folis.qui fandis Uiittit.dnifuntpluresfanftojjiincocletlibus mâfiones.dnieftlrudustricefimus.amp;fexagefimus.amp;cc ^y'‘^s.Hæccogitât:amp; qbuspoffîntimibus ,pmereri:q dni funtcogitat.Dni eftetiâlexnoui amp;nbsp;uete « . os wi:î qbus oris eiuseîoquia fiftâ refiilgct.Quæfi'q uirgines fineîtermiflîone meditant:q dni funt œgitauutîpleatineis .çpheticûillud.Fundamenta æterna fuprapetrâ folidata:amp; mâdata dni in cor# fdc.Seqiiit:Quôplaceat deo.deo inqgt;:nô hoîbus:ut fit fanfta corpe amp;nbsp;fpiritu.Nô dixit ut

lit lanfta mêbro.-aut corpe tm.-fed ut fit fanlt;ft.a corpe amp;nbsp;fpiritu. Mcbrû etn una cofpis ps eft.Gorpus tie e ’■°?^î’'‘“^P3Sîoeftme_mbropii.Cumergodixit:utfitfanftacorpe.omnibusmembris'eamfandlifi# • , cari debere tellat quia nô proderi r fanftifi catio cæterorum mcmbrop::fî inueniatur in uno corr uptio.

SSS

-ocr page 650-

PARTIS


111


TRACTATVS


Ecde.4.

Prouer.j.


Sapicn.l«


Roma.iz.

i.Pet.j.

Iaco.5.


Ecdc.ZSgt;

Z.Pet.z.


Efa.^Z.


Prôner. 4


Etîam nô erit fanfta corpe qtf ex oïbus pftat mcbris:q uel uni us fuerit coinquînatiôe polluta. S ed ut qcf dico:manif^ftius ôc lucidius fiat.C^iæcÜK^ fitoîum mcbropi: purgata fanftificariôe amp;nbsp;lingua modo peccet:utteftîonium falfum dicat:uûquid liberabûtoia mcbra unûran^jpter unum iudicabu tur amp;cætera£'Ergofifinealio5i:mcbrorunifanftificatiôepudicirianihil,pderit:cuîunofituitium;qto magis fi dîner (oit flagitio pftôrû oia corrumpantainius nihil ,p derit îrcgritasr Vnde Si qfo te uirgo: nefoIatibibIandiaris:necginuniusmêbriintegritateconfidas.Sedfecuudumapfm:totiiisconferua corpis caftitatc.Munda ab oîbusîquinamctis caput:qa crime cftrill ud poft chrifmatis fandificatóem autcrociîâutalterius cuiuflibet pigmcti fucoiuel puluerefordidari.-autaurorautgcmis uel cuiufcun lt;5 terrene creaturæ fpecie eu quo coeleftis ornatus fplcdor effulgeat.Grâdis qiiippe eft di uinitati ptûe^ liarmundani ôi fæcularis ornamêtiplatio.M unda frôtc.amp; Humana nô diuina opa erubefcat:amp; i lia c5 fufioncredpiat;q nô pftmifed gram dei parit, feriptura diuina dicente.Eft pfufioadduccs pftin:amp; eft çfufio adducens dei gram.M unda collûnit nô aurea reticula capillus porter amp;nbsp;fufpcfamoniliaifed po tiusilla ornamentacircunferatide quibus feriptura dicit Mîa amp;nbsp;ueritasnô deficiâta te.Sufpende âtil las in corde uelut in collo tuo.Munda oculos dum eos ab oî peupifeentia retrahas:amp; ab intuitu paui* perû nun$ auertas:amp; abOtbusfudsliberosad ea q dei funrifaftacuftodias.Munda lingua amenda cio.Quia os qtf mentit ocdditaîam.Mundaeâadctraâiôe:iuramento:acpiurio.Noloppoft£P^o™î nem putes:qgt; prius a iurameto qa piurio lingua dixi debere mundari ; qr tuncpiuriûfacilius fugies: fi in toto non iuresuitimpleat ilia fnîa.Cohibe lingua tuâamaloamp;labiatuaneloqntdolum-Einic . moreftodicenteapro:Bndidtcamp;noliremaledicere.Sedamp;illiusCTebriusrecordare.Videteneqsali^ ' cui malum ,p malo reddatnci^ malediftum maledifto.Sedecôtrariobndicentes qa inhoc uocatf cftis:utbndi(ftiôemhfditatcpoflideatis.Etillud:fiquisâtIuerbononoffenditfratremhicpfeduseft Nefaseftem utlabiailla:quibusdnmpfiteris:rogas:bndids:amp;laudas:alicuius polluant forde peeca. ti.Nefdo q pfeientia ca lingua qs dnm rogat:q aut mentit autmaledidnautdetrahir.Labiafda evau ditdns:amp;:iplîs3nuitdtopcibus:qslinguaîmacuIata,pnunciat.Mundaaures:utnônifi ferrnonibus fanftis amp;nbsp;uetis auditumipbeât:utnunq’’obfcocna autturpia fæcularia«^ uerba fufdpia'tautaliqucuc altero audiât derogâtcm.-^jpter illud qcf feriptum eft:Sepi a tires tuas fpinis.amp;noli audire lingua ne^ qua libctermtcu eo hre ptem pofliside quo dicit. Quonia auditu amp;uifu iuft us erat:H oc eft n^ca^re: nec oculis delinqbat M unda manusme porreftæ ad acdpicdum fint. Ad da'dü ât coüeâx-iKÇ^ d une dum patæifed ad oîa mîæ amp;nbsp;pietatisopafatis prôptæ.M unda pedesmelatam amp;nbsp;fpadofam uiâpga^'ft dudtadfplendida fæculi:amp; pciofacôuiuia:Sed adarduum magisâguftum gradiant iter.'qnoateni» dit ad cœlumiqr feriptum eft.Iterreftum fadte pedibus uris. Agnofee tibi a deo artificenouad uiaa fedaduirtutes membra formata.Etcum uniuerfosartus mundauerisab oîforde amp;nbsp;totofueris mun dificata coqjeitunctibi caftitatem intelligasprofuturâ.amp; cum oî fiducia palmâ uirginitatis^iPf'y^;

Quid fit fanftâ efle corpe:breuiter qdem: fed planeexpofuifte me arbitror.Nunc qd* nofledemus. Hoc eft ut q ei' openefas eft f ierimec cogitatôe pcipe.Illa et’eft ta fftâ corpe q fpufq*^^ mente nec corpe delinqt:fciens etiâ cordis fpeculatorc efle deû.Et iccirco fatis agitîut oînoctaiam cum corpe mundâhcatapftô.-fciens feriptum ec.Oîcuftodiaferua cor tuû.EtiteffeîDiligitDnsfdâ corda


Matth .ƒ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luncei imaciuan.iiraiiDKDean muao cotuerqm ipiaeu uiclebunt.QuoddeiUisuiuajuu..^

I lohan V quospfdanullaredarguitcuIpapftî.Deqbusamp;IohâncinepFadixiflereor.Sicor nrmrôrephendit nosifiduciâhemusaddeum.amp;quæcunç^ petierimusiaccipiemusabeo.Nolo exiftimestepeccati enf men fugifleifî uolûtatc nô fequat effeftusicum feriptû fitiQiiicuncp uiderit mulierem ad peupifeeda iâmocchatus efteâîcordefuo.Necdicas.-Cogitauiqd’amp;nfeci.-qact'pcupifcerenefasc.-qdf fiericrinic eft. Vnde amp;nbsp;BtusPetruspccpitidiccs.Aîas ueftrascaftificate.Qtiifi nullâ animæcôftupratiamp;m noflÇ neccaftificari ipam defideralîet.Sed ilium locuquo ptinet.-Hi funt qcum mulieribusfenô coinq“''

Apoca.14. naueruntniirgineseinpmâferunt.-hifequunfagnuquocûqierit.Attentiuspfideraredcmus uertereifi foliusîtegritatis amp;nbsp;pudicitiæmeritoifti diuino comitatui copulentamp;pomniaccelowtabe nacula difcurrût:an amp;alia fint qbus adiufta uirginitas tâtæ beatitudinis gFiâ pfequant:Sed fdre poterimusfEx côfequentibus nifi Tailor ï qb^us feriptû eft.Hi empti funt ex oibus primitif deo agno amp;nbsp;inoreipoitjiô eft inuctûmcdaciumifine macula eiü funt.Vides q, nôî uno uirginesm mc/ broR: dnicis):eferant'inhærere ueftigiis:fed illi qui ^pter uirginitatcab oî p?agiôepecc.atiimaculata ge^ tunt ufta.Iccirco uel maxime uirgonuptias fpcrnit:utdum.fecuriorcft .faciliusqd’et quaeritraboî fedelifto cuftodiat.Sc uniuerfa.legis mâdata pficiat.Nâ fi nô nubat amp;nbsp;eanihiloniiu ƒ ciat.-a qbusamp;nuptæ cc iubenfîmunes nônupfifle qdjjderitj'Quâqem nulli xpiano^e amp;nbsp;ocs qcûçfpiritalislauacri fftîficatiôe purgant.îmaculata'decurrerc'eôueniatuitam:nteccnæ^q ine macula:fine ruga.finealiquoeiufmodi effedefcribit)poflîntuifceribusîtimari:multoniagis tn no^ uirginc îplere necefle eft:cui nec mariti.-necfiliofy nec alterius neceflîtatis cî,phibetequo rninus diuina feripturi pficiatinec fi peccetialiqua poterit excufatiôe defendi.O uirgo feruajipofitù tibi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P.

mio deftinatû.Præclara ciapcF deu uirginitas et pudicitiæ uirtus.'fi nô aliis pftôR; et malop; laplibusin firmet. A gnofee ftatû tuuiagnofce locu.-agnofee ^pofitiimixpi fpófa dicerisiuide ne q^ndignunK^ cui defpôfata efle uideris.admittas.Citofcribitrcpudiûfi îte uelunû uideataduItenu.Quxcuq^hua/ nojfe fpôfaliop: pigneribus fiibarrat.ftatim a domefticis.a familiaribus.ab amids.et leruulis 'Po™


Marth

l.Pct.4-


Vtfupra»


Côpatio.


-ocr page 651-

DEVIRGINITATIS EXGÉLLENTIA

EPISTOLA XV

licite amp;nbsp;diligcter requirit qles iuuenis habeac mores interrogat qd potiflïmü diliganqd acciplat libc^ ter quoul u uiuat:q fe cófuetudine reganqbus iitat dapibus in qbus maxie rebus deleftet.'amp;gaudeat Quæcil didiceriuita fe in oibus tcperacnit fpöfi moribus fuu obîequiû:fua dileftio:fiia iocuditas: fua uita:fua diligctia cöcordet.Et tu qiioqg xpm fpöfum habcs:a domefticis ac familiaribus eins fpófi tui jnores interroga:amp; ftrcnue acfolerter inqreä quibus præcipue deleftehqlëin te cöpofitionc ueftiû di^ ligatcuiufinodicócupifcatornatü.Dicattibi eiusfamiliariflîmuspetrus:qnecnuptiisquidccorpalê fedfpiritalc^mittitornatu.SicutinepEafuafcripfît.Mulieresfimiliterfubieftæfintuirisfuis.ut fiq . „ noncredütuerboipermuliejî’côuerfationc fine uerbo lucrifitenfzcôfiderantes in timoré cafta côucrfa * tioncuefträ;quaß;fitnöextrinfecuscapillaturaautcircudarioauri:autidumcti ueftimctop;lt;5^ cultus: fed abfcqnfus cordis hó incorruptibilitate quieti amp;nbsp;modefti fpûs.-qui eft in côfpeftu dei locuplex.Digt; cat amp;nbsp;alius apoftolus beatus paulus qui ad Timotheûfcribcs epEam eandc fideliter foemina{fe(difcipli nâ teftat.M ulieres fimiliter in habitu ornatorcum ueredidia amp;nbsp;fobrietate ornâtesfe:non in tortiscrini bus:aiiro aut îmargaritis:aut uefte pdofaifed qtf decetmulieres ,pmittentes caftitatem per bonâ con uerfadonc:Sedforfitandicas:curhæcapoftoli uirginibusnôiuflerunt.Quianôneceffariûiudicabât ne talis uirgtbus cômonitio potiusuuria qgt; emcdatio uideret.Sed neceas un$ tantæ temeritatisforc crcdidert.ut ncc nuptiis quidc peelTa carnalia ornamcta ôc terrena pfumerct. Reuera ornare fe et cópóe te uirgo debet.Nam qiio fponfo fuo placerepoteritmifi copofita amp;nbsp;ornata ^ceflerit.Ornet plae fed in terioribus ornameris fpiritaliter nô corpalitercôponat quia dns nô corpis fed animæ décoré in ilia défi derat.Ergo amp;nbsp;tu qcumç anima tuâ diligisamp; habitari a xpocócupifcis.ÖI eâ diligentia côpone Si fpirî talibusotuamentisexorna.Nihilineafoeduapparear.Refplcdeatauroiufticiæamp;gémisrefulgcatfctî fatis:amp; pciofiflima margarita gudicitiæcorufcet:amp; pietatis tunica ueftiat.Pro byflo amp;nbsp;ferico caftitatis amp;miætunicaueftiat:amp;induatfcd'mqd' fcriptueft.Induitcuosficutelelt;ftidei:fanfti:amp;dilefti;uifce/ . taniiæ:bonitarc:amp;c.Nondécoréalterius pigmenti quæratded innocentiæ fimplicitatifij candorem . ^^t.Rofeûuerecûdiæcoloré amp;nbsp;pudoréruboris poflîdeatcœleftisabluaf nitro doctrinæ amp;nbsp;lauamc tisfpintalibusemûdetur;Nullaineamaliciæ:nulladoli macula relinqtur:amp;neqnmaleredoleatodo tepdiunguento fuauilTimofapîæamp;fciétiæpfruatur.Huiufmodideusquæritornamctüamp; aïamtali

cöpofitacócupifcit.Meméto te effe filiâ ferfm illud. Audi filia amp;nbsp;uide.Sed amp;nbsp;tuipa quotiéfcôq; défi 05*44 prem noias.-te dei filia elïe teftaris.Ergo fi filia dei esuiide ne quid eoçt faciasiq deo pri icogrua fint.fed * ’|^°’^9uafi filia dei.Cognofcequomodohuiusfæculinobiliufiliæfegerantiquibusalïuefcâtmoÿ uerecûdia:tanta-grauitas:rantamode!#

•tia.-iitcæteroji: hoim ritû intuitu humanæ ingenuitatis excedant. amp;nbsp;nequa$ honeftis parentibus fuis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eleeâ

P*3pfumfu0jjj|^Qj^Qj.jj(ioj3isfaciàtnoCam:altefamfiquodammôinterhoîescôfuetudinisfecerena^ nerba. tiiran7.Etinoriginemtuamrefpice:genusintuere:gloriamnobilitatisaduerte.Acnôhoïstantumcc *eddeifiliana:amp; diuinænatiuitatisnobilitatedecoratam.Itateexhibe.utcoeleftisnatiuitasappeat:amp;: “tdiuinai'ngenuitas clarefcat.Sit uitæ nouæ grauitasihôeftas admirabilis amp;nbsp;ftupeuda uerecûdia: mi tapatientia:uirginalisincefl‘us:amp; ucræpudicitiæhabitus:fermopmeditatus:amp;fuotpepferendus:ut

quiteuidet.-admiretur amp;nbsp;dicat.Qxiæefthæcnouaiterholesgrauitas.Quæpudoris uerecûdia. Qitæ diebat uale noneftatismodeftia.Quæmaturitas.Noneftiftahumanainftitutio necdifciplinamortalis.Coeleftegjjjjyj^eti^ Wcahquidincorporehumanorel'ulget.Putorphabitetinquibufdamhominibüsdeus.-Etcûrefiliâ bùrtius de Clirifticognouerit:maioreftupore terrebitur:amp;cogitabitqualisiftedominus fit.cuiustalis ancilla ceciliaf dr.Si uis ergo pté habere in xpo:xpi tibi exéplo uiuendû eft:qab omni malitia amp;nbsp;neq tia ita fuit extra inqût neus:ut;ne iimicis qdé uicé redderet patrérogabat 4? eis.Nolo etn ut eas alias xpianas exiftïes elfe q aut maônus eft franesaut forores.Nô dico oderût fed et jjximos toto corde côfciétiæcorâ dei teftîonio nô diligût.-Cu jjgyj „yj (j xpiana xpi fimilitudîe inimicos etiâamareneceflehabeat.Si fctôæ cupishrecôfortiû:a malitiæ amp;nbsp;ne?

qiiitiæcogitatu peftus mûda.Nemo te circûueniat:nemo fallaci fermone feducatmô ni fi fanctos et iu eiegtilt; ftos:amp;fimplices:amp;innocentes amp;puroscoelcftisaulalufdpiet.Nullaapd’deuhabetlocû malitia. Ab^jj^^j oi nequitia amp;c dolo mudûnecefteeft elfe q cupit regnare di xpo.Nihil ta ptrariûmihil ta execrabile deo nbsp;nbsp;nbsp;*

q»aliquemodifle uel lædere uelle.Nihil ta 4)babile qgt; oésamare* Qyod ,p pheta ,pfpicics teftat dicens QuHiligitisdeûoditemalû:uidenealiqùâhûanâgFiâdiligas:neamp;tuaItercos portio côputeuqbus dftmeft.QiiôuospoteftiscrederegFiàabinuicéqrentesîamp;dequibus 4,phetadicit:Augeeismala:au gernalagRofisterræ:ut pfundamî a gFiatione ura:amp; opprobriûfiatis incôfpeftu!dei.Nolo em illasregt; fócias q fæculi:nôdni funt uirgines:q .ppofiti fuiamp; pfeflionis îmemores gaudentîdelitiis.in opibus ÿleftâtur:amp; corpeæ nobilitatisorigine gloriâtur.Qiiæfi ,pfefto dei filiasfe efle crederent. nûq) ptef diuinosnatales inprequolibetadmirarenturhonorato.Sipfemfehrefencirent:nobilitatemcarnisn amarent.Qiiid tibi îgnisnobilitateblâdirisiamp;côplaces.Duos holes ab exordiofedtdeusiex qbus togt; tiushûani gûis filua defeendit. Mfldana nobilitatem nô natutæ æqtaspftatfedeupiditatis àbitio lit nullaitereosdifcretioenaponit:quosnatiuitasfc(fagenerauit:pquâtâdiuesq’paup:tâ*ërùus$Ii f ber ta irabilis q ignobilis dei èffidt filius amp;nbsp;terrena nobilitasl|)lédoreggFiæccicieftis adflbraturamp; nufej fæcularibus honoribus Ipares fuerâticocleftis amp;nbsp;di uinæ gFiæ nobilitaté

KOTmtureqliter.Nullusibiiâignobilitatislocus.necdegenerquifqieftiqtiémdiuinæjnatiuitatisor? « natnobilitas.Nilî apd’ illos qui non putât hûanis cocleftia pponêdât Aiit fi piitât ^tünl éft fefe lit llliS

-ocr page 652-

PARTIS


nt


TRACTATVS


n minoribus pferatiquos fibi.in maioribus parescc fentiut^amp; qfi infra fe p ofitos in terra exiftiment: jquos fibi icocleftibns æqualescrediderintrT n ante quæcun^ Chriftimôl'æculi uirgo es.omnem præ fentisuitægloriafugeiutomneqiiodinfuturopromittiturconfequaris. Contentionuni uerba amp;nbsp;animofitatiscaufas euita.Difcordiarûquotjt Si litiûoccifiôesfubterfuge.Nam fi iuxtaapti doftrind: Z«Thi.z. feruu dei litigate no decet:quatomagis âcillât C ui us quo uerecundior eft fexusiaius debet efl'e mode ftior.Lingua a nialiloquio cohibe:amp; ori tuo legisfrenosiponeiut tûcfi forte loqris :qn tacerpftmfir. Vnde legit Caue ne qd qtf i reprehefione ueniat dicasXapis emiffiis eft.-fermo ,platus. Quapropter diu’dreqj)fc in Valerio raf xogitanduseft.Beatæquippefunt.-quænûqqd’reuocareuelintemittunt.Pudicæmentis debet maxirrio. etiâfermoeflepudicusiqædificetfempmagisqaliqn deftruataudientc.Sccûdumhocqaprspræ^ Socrate phi dpit:diccs:Omnis fermo malus de ore ueftro no ^»cedat. S ed fi quis bonus eft ad edificatióeni fidei: lofophu di;' utdetgiarn audientibus.Præciofa deolingua eft:q no nifi in diuinisrebus nouit uerbaconftruereiÄ xftTe. loquu fanftum eft osiunde cocleftiafempeloquia ^iferunt.Abfentiûobtreftatores ; qfi tnalignos fcripturs tu fuffe ali;# auftoritatedeterre.Quiahocintcrpfeftiuirtuteshoisÿphetacômemorat:Siantecôfpeftû iufti ma; quandome Hgnusadnihildeducat.-quicótra^Jximumnó^banda^jtulerit.Nó licet tibi alterius uituperanoné penituit ta; patienter audireiqui necab aliis optas recipftui-Iniuftum qppeeft.quicquidcótra Xpi euangelium cuifle nûq uenit.Sialteri qd’tibi ab alio fieri moleftumeftipatiarisinferri.Lingudfemptud de boniscloqpiisaamp; Eph.4. nbsp;nbsp;nbsp;fuefce;amp; auditû tuû magis adbonopi: laudem:q ad maloiÿ uitupatióem accómoda.Videq» oia quae

De Anna ,p cunq bn facis .‘^jpter deum fadas:fcics dus rei tin te a dno recepturd effe mercedc:qua dus timotis Si phetifla fi; amoris câpfeceris.Sdfta magisefle q uidcri,ftude:qa nihil jideftæftimari quodnôfit:amp; duplicispec lia Samuel cati reatuseft.’nôhrequodaeditiSc qtf nôhabeas.-fimulare.Iniduniismagis q in æpulisdeleftareal loquftur.ut liusuiduaememor:qnôdifcedebatdetcplodeoferuicsieiuniisamp;orônibusdieacnofte:Acfiuiduaq habet Luce dem iudæa tabs erat quale nunc uirginêdecet efle ChriftifDiuinæ magis leftionis côuiuium dilig« capit. feefo. fpiritalibus tefatiari dapibus côcupifceJllos potiusrequiredbosquibus aîa magis q corpusreficiat:

Efa. €6.

Carnis amp;nbsp;uini fpecies quafi caloris fomcta:amp; libidinis incitameta ruge.Et tune fi forte uino utens exi guo:cuftomachi dolore nimiocorpiscôpellitinfirmitasiIracûdiduince.-animofitatccohibe-Qiftcqd illud eft:quod poft faftâ pniam ruborc ingerit j?ximo:ut crimis abominationc deuita.Satistmuü; lam.-fatis quieteefle côuenit mente.amp; ab omni pturbatione furoris aliéna quæ dd habitaculû incacf fiderat:qui per ^iphetam teftat;diccs:Super quêaliû requiefcâ:nifi fuperhumilc Si quietû:amp; tremew

p's.Z.


Efa.48gt;


Matth.io.


aut opereris:aut cogites.C um orationc celebrare defidcras.-talem te exhibe iquafi quæ fis dj J®*quot;“ tura.Quddopfalmûdids.-cuius uerba loqueris:agnofcc.’amp; in côpundione magis cordis:$ nirinnu læuocisdulcedinedeledare.Lachrymaseriipfallentisdcusmagis q uoces gratiaæ apprql’^t.Sicut propheta didt:Seruitednointimore;amp; exultateci cû tremore. Vbi timor amp;nbsp;tremor eft-'ibi nonuoos datio.-fedaîusflebilis eft.'amp; lachrymofa deleftatio.Oibus actibus tuis diligentia adhibe:qafcripw dr. Malediftus homo qui fadtopus dei negligenter.Crefcattibi eu annis gratiaicrefcat cum aetate iufti# da:amp; fides eo pfedior uideat efle quo'fenior.Qiiia dns nofter lefus Xpsiqui nobis cxcplum uiuendi reliquit:,pficiebat:nô ætatetm corporea.-fed fapicriaamp; gralfpiritali cord dco Si hoibus.Omr

te nô meliorcfenferis.-hocæftima pdidifle.Ceptû uirginitatis fipofitum ad fine ufq cof-tua: quian» iuchoafletnufedpfecifleuirtuseft.Sicutiueuageliodnsait.C^u autperfeueraueritul«infiufdiicW uuserit.Cauejrgomecuicôcupifcendi occafionc tribuasiquiafpôfustuuszelds eft. Criminofiordt adultéra Xpi q mariti.Efto ergo forma oîbus uiuendi.-efto excplum.-præcede amp;nbsp;in adu quosin fan# öitatisfanftificatióem pcurris.Virginc te inoibusexhibe.-nihilcorruptiôis obiidat capiti tuoxuius corpus integru eft ut tua fit inuiolabilis côuerfatio.Et qrii ficut in exordio epiftolæ pfati fumus:teda facrifidum fadam quod utiq fandificationc fud etid aliis impartit;amp;qfqs ex eo digne fumpferit fan dificatiôis amp;nbsp;ipefitpticeps.Itaergo p te qfi p diuind hoftid fdificent amp;ceteræ:cû qbus te irai oîbus ex hibeas ut qfquis uitd tua aut uifu aut auditu ptigeritifandificatiois fentiat;amp;’tm fibi intelligatgratiae ex tua côuerfatione tranffundiiut dum te imitari côcupifdt.dei facrificio Si ipfe fit dignu^s.

EpiftolaB ri H ieronymi ad Euftochiû de uirginitate feruddaicuius fiimmariû fubiieit argumetu» Xordics a dido^iphetico Euftochiû deodicatd uirginchortat fddû uirginitatis eu



timoré feruare 4)pofitum:exponens $tiim fit 4)pterdæmonû Sc carnis iniiaias in ea feruada periculfi.Qua'tusquocp Si irrccuperabilis fit uirginislapfus poft ruina


mctaptuleriti^pter q monitauirgîbusferudda 4gt;pôi n Etiprimis uta uioabftineat ex fcriPturisiamp;ebrietate fu^eda ptinctiaq feddda excpla recefens fandosquotç i me diû adduccsiq p carnis libidine cecideftuit eo magis prudetibs uirgibusfuggwat ce timcdû.Ex quo etîfipictes amp;nbsp;intcperdtes:qu.-E folouirginali noîc gfiant pferrimeç agapetasi ecefia q^ beghinæinftar hntaccerrimearguit. Admonet deide de falutatiôibusfocminap: illuftriûamp;uiduap: : q folonoîepferûtcaftitatc uitarecôfortiû:amp; fociaseligereiquasætaS jPbat amp;nbsp;uira. Amare folitudjnemi orationi amp;nbsp;ledioni intcdere.Docens remedia quædd côtra carnis ftimulos Si incentiua libidinWndC digredics uirginitate extollit per côparationé nuptiarû:tanq frudum ^cedetem ex radiée: inftruens quare etiam in ueterilegefuitdanataftaiÜtasrin noua prælata uirginitas. Obteftatur deinde uir;#


-ocr page 653-

DE VIRGINITATE SERVANDA


EPISTOLA Xvr


ginetiviit tctnplù dni intrafe fubfiftens amp;nbsp;area fandificatiôis cautc cuftodiàwypica ex feripturis excgt; R . 55ultiôis ineos.-qui aufi fueràtiliacôtîgere.Horrat ad uitû côtemplatiuâ excplo Mariæ dnifedctisadpedes.Monetfolâcumfpôfoobferuarecubiculü excanticoniyftica uerbacoaptâs. Præ cipitoem inane glorianiamp; oftctationc crin bois opibus declinareànuchcsin bypociitasamp; quofda fni

Ç comités habeannôancillas.Ociofasueroamp;curiofasfocminasoinodeuitet.Monet ne uelit delerta uideri:amp; libros gentiliû infequat.Référés fuâ hiftoriâ qn f uerit pro gentiliû leöióe corrcftus.Admo/ net quoij auariciâ f ugere:amp; nô folu aliéna nô appetereded 4gt;pria mifericorditer elargiri. PI uria de feri ^^ftlorôia atcj exépla côgerens quæ doceat fugere auariciâ:amp; hiftoriâ.Referés ^rprietarii mona chi in ægypto dephenfipfilio Macharii ad terrorécû nûmis infoflb.Qria occifiôe digredics traftat de tribusgnibus môachojy ægypti.Cocnobitaju.f.Anachoritajt:amp; Moabitaif:amp; ipopoftremo dânato: qd dicit effedeterrimû priorv.Inftituta pfequit .De tpe quoçp ofonis:de fditate iei u nii;de detraftôe amp;nbsp;ludicioiacæmulatiôemaligiicâtiueuitàdapmonerefacit.Adextremûexhortâsoïa ueldura uclafpera )roXpo pferre:qm amâtibus illu facile uidetur omne difficile: breuis modicaçg perpeflîo ineffabili ^miocompenfatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aliud argumentum.

OtacphæcæpFacaluniæoccafionépræftititdetraftatoribusaduerfusbeatûHieronymum Nâ Ruffînusin feefolibro quéad Seproniû ptraeudéfftni Hieronymûfcribit ïpingit:di céseulibellu qndâ de pferuâda uirginitateromae pofitû defcripfiffe.In quoxpianoit: ordinê ocoi graduoémqg {»feiTionc uniuerfâ quo^ foediflîmis exprobratiôibusinfamaret ecclefid ipas uirgîes de quapü uirtute feribere uidebat interferés quæda ipius æpEæ uerba dicés et oîni môa thoji:genusdiaconosq5amp; pfbyterosfocde amp;nbsp;turpiterlacerafte.xxponésuerba ipius a:præ.Cæte5t fi ad iiertas in eis non p bonos amp;nbsp;modeftos:fedmalos amp;nbsp;lafciuos extat inueftio.Vn bicronymus in rnfiôe tlegaterfepurgat a crîe.Sed amp;nbsp;Seuerus S ulpitiusHieronymi coæuus dialogû fcribés.De môaehis amp;nbsp;anachoritisoriétalibus:de hacipa æpfa quendâ introducit ita loqnté. Ante hoc qnquéniu cuiufdâ illi • usrei libellulegi.-inquo tota nro^natiomonachopïabeo uehemetiffime uexat amp;nbsp;capit.Etpoft pau^ Q.Nihil inqt penitus omifit:qd’ nôcarpetlaceraret exponeret.Præcipue auariciâ.-nec minus uanitatc infeftatus eft.MFta de fupbiamô pauca de fupftitiôe diflêruit.Vere fatebor mihi pinxiffe ur uitia muli^ tofi-CætepL\De familiaritatibus uirginu amp;nbsp;monachoæ atcj ét clericojt q» liera q fortia difputauit.V n amp;nbsp;a qbufdâ quos noîarenolo dr nô amari:qn amp;nbsp;fremere dicunticû in illo opulculo feriptu legût. Coc libemfpérnituirgogermanum Si cætera. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPIS TOLA XVI.

Vdi filia amp;nbsp;uide amp;nbsp;inclinaaurê tuâ:amp; obliuifcereppFmtuû amp;domûpris tui:amp;côcupifcet -tex décoré tuû.In qdragefimo qrto pfalmo deus ad aiam loquit humanâ.-ut fcifni excplû P^‘44‘ Abraæ exiés de terra fua amp;nbsp;de cognatôe fuairelinq t chaldeos q qfi dæmôia iterptant amp;nbsp;biret in regiôe ui uentiû:qua alibi ^rpheta fufpirat:dicés. Credo uidere bona dni in terra u i uétift

’*£^nonfufficittibi exire depriatua:nifiobliuifcansppfiamp; domus pristuiait carnecótcptafpófiiu^^ ps.z^. S^risatnplexibus.Nerefpexeris inqt retro.-nec fteteris in oîcircaregiôezfed in more faluû te fac:ne for^ habttnr!: cc ttpprdicdaris.Nôexpeditapphenfo ararro refpicere poft tergu:nec de agroreuerti domu neepoft Xpi gene.ci, vi?; tunicâad toUendu aliud ueftimentü tefta defccdere.-grâde miraculû.-Paterfiliâ cohortat : ne mcinerit de loth.

uultisfacere.Etalibidicitadiudæos. Qui facit lohan.y. pftni:dedyaboloeft.Tali primu parère gnati nigri fumus:amp; poft poenitetiâ : nec dû culmine uirtutis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M

alcenfodicinms.Nigra funi fed fpeciolafiliæ Hierfm.Exiui de domo infantiæ meæ:oblita fum pris Cafi.l. {neiaenafcorinXpo.Quid ,phocmercedisaccipio.Sequit:amp; ç)cupifcetrex décore caum. Hoc ergo Matthe.lp. ^ud magnum eft facrm.Propter hoc homo relinquet patrem amp;nbsp;matrem fuâ:amp; adherebit uxori fuæ: ^trmit amboincameunadamnonat ibiinunacarne.-fedinunofpiritu.Noneft fponfustuus ar; ^8aiis;nonfnpcrbus;æthiopiflamduxituxorem.Statimutuoluerisfapîamueri audire. Salomôis «adeiim ueneris:côfitebiturtibi cunftaquænouit.amp; inducetterex incubiculû fuum:amp;mirum in ^odiimcoloremutato:fermotibiiIleconueniet.Qiiæeftifta quæafcenditdealbata.Hociccircomi dira Euftochiü feribo ( dnam quippe uocaredebeo fpôfam dni mei ) ut ex ipfo principio leftiôis agno keresaionmenunclaudem uirginitatise(ïedilt;fturum(quâprobafti optimâ:amp;confecntaeslnecenu Enumetat meraturômoleftiasnuptiarum:qûointumefcatuterHs:uagiatinfans:crucietpellex domus cura folli moieftias otenamp;oiaqnæ putant bona mors extrema præcidat.Habentem amp;nbsp;mariti ordinem fuûthonorabiles niulierù nu iwptias amp;nbsp;cubile immaculatû. S ed ut intelligeres tibi exeunte de S odomaitimendû effe Loth uxoris ptaruni. Cfemplô.Nullaefteîinhoclibelloadulatio. Adulatorqppeblandusinimicuseft.Nullaeritrhetorici ‘ popafermôis:quæte etiâ inter àgelosftatuat:amp; btîtudine uirginitatis expofita mundûfubiiciat pedi

tuis.Nolo tibi uenire fuperbiâ de^pofito:fed timoré Onufta icedis auro:latro uitâdus eft. S tadiû Whæc iiira mortalihus:hiccôtendimus:utalibi corôemur.Nemo îter ferpetes amp;nbsp;fcorpiôes fecurus in Ef3.54. gredit.Etïebriatus eft inqt dns:gladius meus in cocIo .*amp; tu pacem arbitraris in terra:quægénérât tri

ulos:amp; fpinasîquâ feqrêscomedit.Nô eftnobiscolluftatio aduerfus carne amp;nbsp;fanguinc:fed aduerfus pnapatus Optâtes hui us mudi:amp;hap; tenebratt aduerfus fpiritalianeqtiæincocleftibus.Magnisini nucopj circûdamur agminibus.-hoftiû plena funt oîa. Caro fragilis amp;nbsp;cinis futura poft modicu m:pu E phe. ft gnatlolacu pluribus.Cû aût fuerit diffoluta;amp; ucncrit prîceps mûdi hui usamp; inuenerit in ea pifti nihil


-ocr page 654-

PARTIS ni * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS V

çlal.pOi tuncIccuraaudiesp^phctâ.Nôrimebîsatimorcnoftufno.Afagittauolâteperdic.anegodopeKini bulâte in tejiebns.-ab icurfu amp;nbsp;dæmôio meridiâo.Cadent a latere tiio mille.'ôt decc milia a dextris tuis ad teaût nô appropinqbiint.Quod fi eoft te multi tudoturbauerit:amp; ad fingula incitamenta uitiOR: cocperisæftuare amp;dixerittibicogitatiotHa.qdfaciâ.RndittibiHelifæus.Nolitîereqapluies nobiO cum funt:q’ eu iliis:amp; orabit;amp; dieet. Une aperi oculos puellæ tuæ : ut uideat amp;nbsp;apertisoculis uidebis 4 Cor lt;î igneûcurrû.quiteadexemplùHeliæinaftrafHftollatamp;tûclætacâtabis:Alanrancut pafler erepta eft Pfal izi ’ delaqueouenâtiûdaqueusptrituseft.'amp;nosliberatifumus.Quâdiuhocfragilicorpedetinemur.quâ ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diu hemusthefau^u iftû iu uafis fiftilibus:amp; cócupiIcit fpûs aduerfus carnc:Ôt caro aduerfus Ipin nub

la eft certauidoria.Aduerfarius nofter dyabolus tanq) leo rugics aliqd deuorare quærcs circuit. Pofui fti ait Daiiid tenebras:amp; fafta eft nox.In ipfa ptranfibùt ocs belliæ filuæ. Catuli leonû rugictes:ut rapi Pfal loi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quærâta deoefcâ fibi.Nôquæritdyabolushoiesintideles:nôeosqui foris funt amp;nbsp;quoß: carnes

’ jV' coxitrex Affyriusinolla.DeeccfaXpiraperefeftinat.Efcæeiusfcd'm Abachiiceleftæfunt.Iobfubuer terecupit;amp; deuoratoiudaiadcribrâdos apFosexjietitptâtem.Nô uenit Saluatorpace mitterefup tel ram fed gladiû.Cecidit Lucifer qui mane oriebat:amp; ille qui in paradifo delitiaru nutritus eft ; meruit audireiSi exaltatusfuerisutaqlaiindedetrahâte.dicitdiis.Dixerateni incorde fuo. Sup fideracccli Abdi.I. ponâ federn meâ:amp; erofiFis altiflîmo.Vndequotidiead eos qui p fcald Iacob fomniâtedefeendûnio Efa.14. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deus.Ego dixi dii eftis;amp; filii altiffimi ocs. Vos aût ficuthoies moriemini:amp; tan$ iinusde prîd

Pfal.81. pibus cadetis.Cedditein primus dyabolus.Et eu ftetdeusi fynagogadeottsin medio aûtdeusdifcer/ nat.ApFseisqui dii elfe definûtfcribit.Vbi emin uobisfuntdiffenfiôes amp;nbsp;emulatiôesmône hoies eftis I.Cor.3. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fetfmhoiem ambulatis.SiapEs iiaseleftiôis amp;nbsp;præparatasineuâgeliûXpi:ob carnisaculeos ôc iiv

centiuauitiorureprimitcorpus fuû:amp; feruituti fubiicit:ne aliis prædidis ipereprohus inueniat : amp;nbsp;tft uidetaliâlegêinmcbrisfuisrepugnantclegi mctisfuae:amp;captiuûfeinlegcduci pdi.Si poftnudiratc ieiunia:fames:carcerc:flagella:fupplicia;in femetipm reuerfus exclamar. Infoclix ego hô:qs me libérai

Roma.y. bit de corpe mortishuius.tute putas fecurâefledêre.Cauequæfo neqn de te dicitdeus.Virgolftaelce cidit:amp; nô eftqui fufeitet eâ. Audenrerloqncum oia polîitdeusifufcitare uirginé non pôtpoft

O Valet qdciliberare de pocna:fednôuultcoronarecorrupta'.Timeamusillâ,pphetiâ:neinnobisetiâcô pleat.Virginesbonædeficict.Obferua qddicat:amp; uirgiesbonaedcficiennqafunt: amp;nbsp;uirgh’^s malæ. Qui uiderit inqt mulierc adcôcupifcendâ eâ :iâ mocchatus eft ea’ in cordefuo.Petit Si mente uirginigt; Am. 8. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tas.Iftæfunt uirgîes malæmirgîescarnetnô fpiritu.-uirgies ftultæ quæ oleû non hnt excliidnnt ab ipfo.

Matthe, Siaôtamp;illæquæuirginesfuntobaliastnciilpas:uirginitatecorpoi?'ijôfaluant:qdfietillis-‘q“æ«P*‘* terfitmcbraXpixamp;mutauerûttemplufaniftifpûsinlupanar.Illico.Audict.Defccdefedeuirgo’”^^’'^ ra.Filia ß abylôis fede in terra nô eft thronus filiæ Chaldeop;:nô uocaberis ultra molli«amp; delicata. Ac Efa.47. cipemolâ;molefarinâ:difcoopiuelamentuu:reuelacanos:denudacrura;trâfiflHmia;reudabit igno^ minia tua.appebût obprobria tiia.Et hoc poft dei filii thalamos:poft ofculafratruelis amp;nbsp;fpófi.ft^ de q pfal.44, nbsp;nbsp;quonda fermo ^ipheticus pcinebat. Aftititregina a dextris tuis in ueftitu deaurato circûdata iiarietate

Nudabit.amp; pofteriora eius ponent infade ipfius.Scdebitad aqs folitudinis pofita iiag.i amp;nbsp;dinarica^ bit pedes fuos omi tranfeûti:amp; ufeç ad uerticc polluet. Reftius fuerathois fubiifle cóiugiinambulalfc perplana:cp adaltiora tendentein ^jfundöinferni cadere.Nefiatobfecroduitasmeretrixfidelis.Syô ne poft trinitaris hofpitiu ibi daemones faltet amp;nbsp;fyrenæ nidificct:amp; ericii.Non^oluat fafdapeftoralis : fed ftarim utlibido titillaueritfenfum.-autblâdæ uoluptaris incendiû dulci nos calorepfuderit: erûpa musinuocc.Ünsauxiliatormcusmôrimeboqdfadatmihicaro. Et cû poft paululûinterior homo pfal.yy. iteruiriaatcjuirtutescœperitfluftuate didtotQuaretriftis es anima meaiamp;qrepturbasmer'Spera Pfal. 130, idno.-qacôfiteborilli falutareuultusmeiiamp;deusmeus.Nolofinascogirarionccrefcere.Nihilite byloniûmihilcôfufionisadolefcat.Dû pariiusefthoftis iterfice.-nequitia elidatin femine.Audi pf^ miftâ diccrc:Filia ß abylôis mifera.-beatus q rétribuer tibi retributionem tuâ.B eatus q tenebit :amp; alli det paruulosfuos ad petram Qiiia eihimpolfibileeft infenfumhois nôirrueremotum medullaru lorem nô fenrireiillelaudatallepraedicat beatussq ftao utcoeperitcogitareïterficitcogitatus amp;nbsp;alliait

P adpetra.'petraaûtXpseft. Oquoricsegoipeihærcmocôftitutus:amp; iilla uaftafolitudine.-qiiæ exiifta folisardorbushorridum monachispræftat habitaculunnpHtabammeRomanisitereffedeliciis.Sd debâ folus qa amaritudine repletus erâ.Horrebâtfacco mcbra.'deformis Si Iqlida cutis fitû a:thyopi^ cæ carnis obduxcrat.Quoridielachrymæquotidiegemitus;amp; fi qnrcpngnâtcfônusimincsoppreflif fetmudahumo uix offa hærenria collidebâ .De dbis uero amp;nbsp;potu taceo:di etia languctesmonaebi aq frigida utant :Sc coftûaliqd accepilîe:luxuria fit Illeigit ego*q ob gebene mert tali meoarcereipedâ nauetâ.-fcorpionû trn fociusamp; ferai^'.-fæpechorisî tererâ puellaft.Pallebâtora ieiuniis:amp; méscklideriis æftuabati frigido corpore:amp; ante hominc fuû iâ carne præmortua fola libidinûîccdia bulliebat.itac^ 01 auxilio deftitutus:ad Icfu iacebâ pedes rigabâ lachrymis.'crine tergebâ:amp; répugnante cimchebdo; madapr inedia fubiugabâ.Nô depudefeo infoclidtaris meæ:qn poti us plâgo rne nô elfeiqd’fuerî Mc mini me clamante diccrebroiûxiflecûnoftemecpriusa peftoriscelTalfe uerberib^.cp rediretdno lae^ pâte tranqllitas.Ipam quoep cellulâ meâ qfi cogitarionümeap’ pfdâ primefcebâ.Etmihimetiratusamp; rigidusfolu$defertapenetrabâ.Sicubicôcauaualliu:afperamonriu:rupiûpraEruptaccrnebâ.Ihi meaî ofonis lociis.-ibi ill ud miferrimæ carnis erga ftultû coUocabâamp;ut ipe mihi teftis eft dominus poft mul taslachrymas

-ocr page 655-

DE VIRGINITATE servanda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' EPISTOLA XVI

l« Ia^as;poft coclo oculos ihaerctesniönu^ uidebar mihiîtereffe agmibus àgelop::amp;lætus gaiidcflt;5 fâtabâîPoft tej odore unguento^ tiio^c curtemiis.Si ät hoc fuftiencilli:q exelo corpe folis cogitatiöiy

patit puella:q delitiisfruitrNcpe iilcfapFi uiucs mortua eft.Si qditacp i meptec cö i.TWmoJ» nliiai exptoaedit:hocpriniûmoneo:hocobteftor;utfpôlàxpi iiinutugiat ueneno.Hæc aducrfus adolefccria' pria armafut dæmonû.Nô fic auaricia qtit:iflatifupbia:deleäat äbitiod'acile aliis caremus uitiis:hichoftisnobisidufuseft:quocû^pgimus:nobifcû portamusnmicu.Vinuamp;adolefceHriadu plex eft jcendiu uoluptatis.qd oleu fläme adiidmusr Quidardctt corpufcFo fomcta igniü miftranius Paulus inqt ad Timotheödd noli aqua bibercTed uio niodico utere:,ppter ftomachü tuu;amp; freq ntes Vbi fupra. lurniitates tiias.Vide qbus cäis uini potus ?cedat:utex hocftomachi dolor amp;nbsp;trequcs nicdeat ifirmigt; *5^ p^^^^^^P*^^o*^fitâdeægrotariôibusblâdiremurmodicûpcepitecfuniêdû.Medicipotius pûlio;

^ aprj.-LicetapEs fit medicus fpiritalis:amp; ne T imotheusibecillitatefupatuseuâgelii pdicâdi nô poffet iplere difeurfus. Alioqnfe dixiffe memierat.Et uinû î quo eft luxuria:amp;bonû eft hoi uinû nô bibere:amp; Addueft catnc nô mâducare.Noe ui nû bibit:amp; iebriatus eft:poft diluuiû:rudi adhuc fæcFo.'amp;tunc primû plâta cxêpla eoriî tauinea.Vndeicbriari uîoforfita nefciebat.Et utîtelligasicripturæi oibusfacranictû.Margarita qppequi P crapu dtXerrnodei amp;nbsp;ex oipteforari pt.Poft æbrietatc nudano foemopi: fubfecuta eft libidoiunfta luxuriæ. lâ cedderût Pnus ei uenter extendit :amp; fic estera mêbra pcitât. A udi de ilia qd dicat feriptura. M âducauit ei ppEus: inJuxuriâ. « bibjt amp;furrexeftludere.Loth amicus dei i môte faluatus;amp; de totmilibusppFis folus iuftusiuentus Geneni 9.

ills putarct genus hoimdefeciffe:amp;hocf^acerentliberoß: magis defiderio Exo.JZî lt;ïlibidistófdebat uiæiuftû.hocnifi sbriûnôecfaftu^.Denilt;$qdfecerit:ignorauerit.‘amp;qq uolütas noutincrie.'errorinculpac.Inde’nafcunt Moabits.'ô«: AmmonitsîimiciifrF.-qufi^ad qrtamamp;deciGene.l?« ^^-P8enic;amp; ufqj i eternû nô îgrediunt î ecclefia dei.Helias cû lefabel fugeret:amp;fub qrcu iacetet feffus J.Rcg « ueiiicteadfe âgclo fufeitat.11 df ei:S urge amp;nbsp;mâduca.Refpexit:amp; ecce ad caput eius panis collirida ç *^'¥.*^4'l^euera n poteratei deus pditum mittere:amp; eleftos cibos.amp; carnescontufiôe mutatas Heligt; 4-Rcg' 4’ ■ Uippbetapïiuitatadprâdiû:^ herbisagreftibus eosalens pfonû pradetiûauditclamorc:Mors lollahô dei.Nô iratus eftcocis.Lautiorisei mciæ pfuetudîeni nô hebat fed farina defiip iaftata.amari tudinc diilcorauitîEadc fpûs uirtute q Moyfes mutauerat marâ î dulcediem.Necnôamp; illos q ad elini ^pKhedendu uenerât oculis piter ac mente cscatos:cû S amaria nefeios iduxiffct qlibus spiis eos te; fidi/npauerit;aufculta.Poneeispanc amp;nbsp;aquâ:mâducct:amp; bibât amp;remittât ad diirn fuû.Potuitamp; Da . Rcg.tf. nielidetegisrerdïsopulctiormenfatrâfferri.SedAbachuc’eimeflbp; prâdiû portat:arbitror ruftica^ Canti 14* uu.ldeocj amp;nbsp;defideriott uir appellatus eft:qa pane defiderii n mâducauit.amp; uinûpcupifcctiæ nôbibit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÀJ*

uiunnerabilia funt de feripturis diuina rnfa q gulâ dânct:amp; fimplices cibos pbeât.Verû qa nue nô eft fpontum deieiuniisdlfputare:amp;uniuerfaexeqfuieftuoluminisamp;tituli;hscfufficiâtpaucadcplu ^is. Alioqn ad excplûhoi,c poteris tibi ipfa colligererQiiô primus de paradifo hô uentri magis obe^ dicns;q) deo inhâc lachrymaij; deieftus eft uallem.Et ipfum dnm Sathanasfametentauerit in defers to.Etapfusclamitet:Efcauentri:amp; uenterefcis.-deusauthunc amp;nbsp;illasdeftruet.Etdeluxuriofisjquoru -ueus uenter eftdd enim colit unufquifij qd* diligit.Ex quo follici te prouidendû eft:ut quos faturitas de paradifo expulit.-reducatel'uries.Quodfi uolueris rndere.-te nobili ftirpe generatâ.Semp in delitiis lemperinplutniscnô poflêauinoamp;efculentioribuscibisabftinere:nechislegibusuiuere:diftriftiusre Ipoudebo.Viueergolegetuaqusdei non potes.Nonqgt; deusuniuerfitatiscreator amp;nbsp;dnsinteftinogt; luuinollroierugitu amp;inanitateuentris:pulmonumlt;5deleaet ardore:fedlt;paliterpudicitiatuta effe, nbsp;nbsp;nbsp;„

uo pofTitJob deo charus;amp; teftimonio i pfi us imaculatus ôc fimplex: Audi qd de dyabolo fufpiceturt virtuseins in lumbis.amp; poteftas eius in umbilico. Honeftæ uiri mulieriflt;ç genitalia immutatis funt p appellata iiominibus.Vnde amp;nbsp;de lûbis Dauid fuper fede eius ^mittitur effe feffurus. Et feptuaginta p °’ quincçaniins introierunt in sgyptum qusexierunt de foçmore lacob.Et poft$ culu «ftante dno la^ titudofœmoriseiuscmarcuit:aliberorûopere,ceffauit.Etquipafchafa(fturuseft:accinftismortifica^ P .

lumbisfacere prscipit.Et ad lob dicit deus Accinge fient uir lumbos tuos.Et loha'nes zona pelli^ tpbc. . ceacingitur.ApEi iubentur accinftislumbiseuâgelii tenereluceruas.Ad Hierufalem ueroquæ refper , la fangiiine in câpo inuenitur erroris.In Ezechiele dicit:Non eft pcifus umbilicus tuns. Oes igitur ad uerfiis uirosdyaboli uirtusinlumbis eft Ois in umbilico eötra foeminas fortitudo.Visfcire ita effeut dicimus:Accipe excpla.Sampfonleonefortior:amp;faxodurior;amp; qui unusamp;nudus mille eft pfecutus armatos:i Dalide mollefcit äplexibus.Dauid fed* m cor dni eleftus:amp;q ucturii Xpm fftö fspe ote cats Uerat.Pollq) dedbuläs fup teftüdomus fus D erfabes captus eft nuditate.-adulterio iuxit homicidiü* Vbi amp;nbsp;iüud breuiter attcdeicp nullus fiti domo tutus afpedus.Qiiapropter ad dnm penitus loquit.

Tibi folipeccaui.’amp;malûcorâtefeci.Rex ei erat aliûnôtimebat. Salomonp que cecinitipfafapia:qui E±e.l^‘ difpiitauita cedrolibani ufcç adhifopü qusexiuit perparietc:recc,flit a dno:qa amator mulierum fu lüde.| nealiquisfibidefanguinispropinquitateconfideret.Inillicitum Thamarfororis Amon frater 2«Reg.II« Parfitincendium.Pigetdicere:quod quotidie uirgines deo facrats ruanoquätasdefuogremio ma ps.yo. ter pdatecdefia.S up qus fydera inimicus fupbus ponatthronü fuü«Qnot petras excauetamp;habitet co 5. Regal • luberinforaininibus earu.Videas plsrafiç mattesante$ nuprasanfelicem pfcictiä mctitas:trh uefte tulcapcMerecQiias nifi tumor uteri:amp; ifantiü ^diderit uagitus fiftas amp;nbsp;caftas fe ec glorificdts amp;nbsp;erefta Nota ifta. cermcc;« ludçjjtibus pedibus icedunt. Aliæ uero ftetilitatem prsbétîamp; uecdö nati hois homicidiu fa

-ocr page 656-

PARTIS ni


TRACTATVS


dut.Nônullæcu. Iefeiiferitcócepiffe;amp; fcelere ab ortu uenena méditant. Etftequcter ipfæ cômortuæ tri um criminü reæ ad inferos pducunt homicidæ fui xpi adulterae.Necdû nati filii parricidæ.lftæ funt quæ folct dicere.Oia mûda mudis.S ufficit mihi côfcientia mea. Cor mundû defidreat deus. C ur me abftineâ a cibis quos creauit deus ad utendurEt fi qn lepidæ feftiuæ uolût uideri:amp; fe mero ingurgi^ tauerît ebriati facrilegiû copulates aiunt.Abfit:ut ego me a xpi fanguine abftineâ.Et qua iiideritpallc^ tcatcgtriftc;miferâamp; manichæâ uocât.Etcôfequcter(tali emæppofitoieiuniûhæreüs eit)hæ fûtquæ per publicum notabiliter incedunt amp;nbsp;furtiuis oculop: nutibus adolefcctiû greges poft fe trahûr. quæ femp audiût p pphetâ.Facies merctricis facta eft ribi:îpudorata es tu:P urpura tin in uefte fit tenuis amp;nbsp;laxiusutcrinesdecidâtligatûcaput:foccusuilior:amp;p humeros hyacinthinalenaforteuolitct. Succi dæ manicæ brachiis adherentes:amp; folutis genubus fractus inceffus.H æc eft apud illas tota uirginitas habeât iftæ h ui ufmodi laudatores fuos: amp;fub uirgi nali nomîe lucrofi us peant. Li beter etn talibus non placemus.Pudetdicere(prohnefas)trifte:feduerûeft.VnineccFiasagapetaR; petisintroiit.Vnfinenu pci is ali(f nome uxo{y;immo unde nouu côcubinariû genus.Plus inferâ.Vn meretrices uniuiræ.Qnæ eadedomo uno cubiculoifæpe uno tenent amp;nbsp;leftuloamp;fufpitiofos nos uocât:fi aliqd adHamus.Frater q fpiritalis eftdororc uirginê deferit cœlibc.Spnit uirgo germanûfratrc.-quaerit extraneû.Et cû ineode PfOUCr;Vî» J’Ppfito eêfefimulct.-quærût alienofK fpiritale folatiû.'ut domi habeât carnale cômcrtiû iftiufmodi ho mies Salomon in 4)uerbiisfpnit:diccs.Alligabit quis in finu ignê:amp;ueftimenta ei us no côburenturt' A ut ambulabit fuper carbones ignis amp;nbsp;pedes non ardebût.Explofis i git amp;nbsp;extermîatis his quæ nolût ce uirgi nesded uiaeri nûc ad te mihi ois,diriger oratio. Qiiæ q uanto prima Romanæ urbis uirgo no bilis elfe coepifti:nntotibi3pliuslaborandueft:neamp;pfentibusboniscareas:amp;futuris.Etquidc mole ftiasnuptiaru:amp;incertaconiugii:dedomefticoexemplohabuifti:CûforortuaBlefilla ætate maior . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. fed ppofito minor.Poftacceptû maritû.-feptimo menfe uiduata eft.O infoelix humanaconditio- amp;

Viduitas n futunnefcia:amp; uirginitatiscoronà Si nupriaßrperdidituoluptatc.Etqq» fccFm pudicitiægradôtegt; loge elt auir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uiduitas:tn quas ilia per mometa fuftinere æftimas CTuces.-fpeftantc quotidie in fororciqd ipla

gmitate.ut perdiderit.Etcûdifficili us exptacareatuoluprate minorécôtinctiæfefciathaberemcrccdc.Sittamen inauctc. ac iHafecura.fitgaudens.Cctefimus amp;nbsp;fexagefimus fruftus de uno funtfeminecaftitatis. Nolohabe f ° nbsp;nbsp;cófortia matronaßr.Nolo ad domos nobiliû accedas.Nolo te frequenter rüdere quod eûtenens ui^

leao nu. nbsp;nbsp;gQ gjpg iioluifti.Siïibi folentapplaudere mulierculæ deiudicibus uiris aliq dignitatepofitis.Si aa

optie, col.i. imperatoris uxorêcôcurritambitio falutantiû:Curtufacisiniuriâ uirotuorAdhoiscôiugcdelpola qd Riperas.D ifee in hac parte fugbiam fandâ :fci to te illis efle meliorc. Neq; uero eaiîr ttn te cupio decu nare decurfus q maritofi; inflant honoribus.-quas eunuchoçt; gregesfepiûcamp;inquaRr ueftibusattenu ata infilüauri metcUa texunt.-Sedetid easfugezqs uiduasneceflîtasfecitmô uoluntasmonq’hiortem optare debuerintmarjtoifeifed amp;dataoccafionc pudicitiæ nonlibcteracceperît.Nuc uerotiü ueftemu tara priftina nô mutât ambitio:pcedit uero caueas bafternait.-ordo femiuiroij; amp;nbsp;rubenribus buccis cu tis farfadiftenditmteas putes maritos nô amiflifte.-fed qrere:plenaiadulatoribus doniusplt’^^ çiiiuns Clerici ipfi quos in magifterio efle oportuerat dodrinæ pariter amp;nbsp;timoris:ofculant capita matrona^ amp;nbsp;exteta manu utbndicere eosputes uelle:fi nefcias:pcia accipiüt falutandi.lllæintérim q facerdotes fuo iiiderint indigere pfidio eiigunt in fuperbiâiôi: quafï maritOR; expertes dominatmuiduitatis præ ferunt libertatc.Caftæ uero uocant amp;nbsp;noïe.Etpoft coena dubiâ apFosfomniant. Sinttibifociæquæ fe ieiunio tenuanticiuibus pallor in fade eft quas uero ætas ^Jbauit amp;nbsp;uirarquæ quotidiein cordibus fniscanût.Vbipafcism^cubasïmeridie.Qriæexaffedudicût.Cupiodiflbluiamp;eflecûxpolefu.Efto fubieftaparentibus.fmitarefponfumtuum.Rarusfitegreflusinpublicû.Martyresuerotibiquætan turincubiculotuo.Nun$jierocaufadeeritprocedcdi:fifcmperquâdonecefleeft:proceflurafisquæ remoderaroscibos:amp;nunqgt;fittibi uenterrepletus.Pluresqppefunt.’qcû uinofintfobriæiciborûlat gitate funt ebriæ.Ad orationc tibi node furgeti non indigeftûrudûfacianfed inanitas.Crebrius te ge difee qplurîa.Tencti codicc fomnusobrcpat.amp;cadctcfacicpagina fandafufcipiat.Sinttibiquoti dianaieiunia:amp; refectio faturitatcfugiens.Nihil ^deftbiduo triduo«^ trâfmiflb.-uacuu portareuctre fi pariter obruat:fi côpcfef faturitatcieiuniri.lllico mes repleta torpefcit:amp; irrigata humus fpinaslibi/ dinum germinat.Si qn fenferisexteriorchomiucflorem adolefcentiæfufpirare.Etacceptodbocute inledulocôpofitâdulcislibidinûpôpacôbuflerit:arripefcutûfidei:iquoignitædyaboliexrîgûrurfa gittæ.Oês adulerâtes:quafi clibanus corda eoirr.At tu xpi comitata ueftigiis:amp; fermonibuseiusi'tcta^ Luce.24. ta dic.Nónecor noftniardcs erat 1 uia;cû apiret nobis iefus fcripturas:amp; illnd.-Ignitüeloquiû mû Mer uustiiusdilexitillud.Diffidleefthumanâaïamaliqdnôamare:amp;neceflecutïquofcûçp mésnoftra trahat affectus.Garnis amor fpiritus amore fuperet .Defideriû defiderio reftringa t.Quitqd mde mp nuit:hiccrefcit quin potins femp ingemina:amp; die S upledulu merî in nodibus qfiui que dilexit aia mea. Morti fi cateinq lût apoftolusmcbraueftraq funt fup terra. Vndeamp;ipecôfidëreraiebat.Viuo au te iam nonego:uiuituero in mexps.Qui mortificat mebra fua :amp; inimaginepambuIat.Nôtimeat dicere.Fadus fum ficut uterin pruîa.Qiiicqd in,me fuerithumoris libidinis: excodûeft: amp;nbsp;infirma tafuntinieiuniogenua mea:amp;oblitusfum mâducarepancmeû.A uocegemitusmeiadhrfitosmc um carni meæ.Efto cicada nodiû.Laua p fingulas nodesledû tuûlachrymis tuis ftratû tuûriga. Vi gila èc fias freut pafler in folitudïe.Pfalle fpu-'pfalle amp;nbsp;fenfu. B iidic aïa mea dnniamp;:ne obliuifcaris oes rcttibutiôts


Hiere.}


Can4

Phili.i.


Ofee.7


ps.ios.


Can.i. CoF.; GaF.z psUig.


-ocr page 657-

DE VIRGINFTATE SERVANDA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLA XVI

Ktriburióes dus q^pidat oîftis iniqtatibus tuis. Qiii fanatocs înfifitiitates tuas:amp; redïet ex corrupcio Jie uitâ tuà.Quis noflrii ex cordedicere pôt.Quia cineic quafi pane niâducabâ.‘amp; potionc nieâ cû fie fsioû tu mifcebâ. An nô flendicnô gcnicdu:cû me rurfus ferpcs inuitat ad illidtos cibos.Cû de patadifo pir ginitatiseiedû:tiinidsuuItueftirepelliceis:quasHeliasadparadifôredics,piedtadtertâ.Quidmih’i amp;nbsp;uokiptati q in breui pteriit:qd cü hoc dulci amp;nbsp;mortifero carmine firenaft.NoIo ill i fubiacere te fnïe qinhoieeft lata dânatio.fndoloribus:inanxietatibusparies miilier.Lexifta nô eftmea:feddei. Ad us tucôuerfiotua.SitcôuerfioilliusadmaritûquiR;nôhabetXpm:amp;adextremûmorieris.Finisiftecô iugii.meû ppofitu finefexu eft.Habeâtnuptæ tps fuû.Nâ titulus uirginitatis mihi maria dedicat :lt;3ê .. in xpo dicat aliqs.E t audes nuptiis detrahere q a deo bndi dæ funtt Nô eft detrahere uuptiis cû illis uir QftionC', ginitasâteferat.Ncomalûbonocôparat:Glorient amp;nuptæcôauirginibusfintfecûdæ. Crefcireait Si tniiltiplicami:amp; repleteterrâ.Crefcat multiplicet ille qîpleturus eft terrâ:tuû agmen in coelis eft.

Grefcite amp;nbsp;multiplicami.-hoc cxplet ediftii poft paradifum amp;nbsp;nuditatc:amp; ficus folia aufpica'tia pruri s« ginc iHiptiai^.,îsiQbat amp;nbsp;nubat ille q in fudore faciei côeditpanc fuû.-cuius terra tribulos Si fpinas ger/ minat:amp;cuius herba fentibus fuffbcat.Meû feme cctena fruge foccundu eft-Nôibês capii'it uerbû'dei.

Sed ü qbus datu eft. Aliû eunudi neceffitas fadt:me uolûtas:lîcut fcnj»tû eft. Tps amplexddi:amp; tps ab Ecc(.4i ftinendi manus acôplexibus:tps mittcdi lapidesamp; tps colligcdi.poftqp deduritia nationû gnrati furtt filii abraæ cœpentt lapides uolui fup terrâ.Pertranfeût qppe mûdi iftius turbines:amp; in curru dd rotafk ‘^driidteuoluunt.CófudttHnicas:qincófuta’ defurfum tunica pdiderût:quos uagitus deleftatifaiv tiûâui^olucis exordio fletu lugctes quo nati funt.Eua in paradifo uirgo fuitspoft pelliceas tunicas u *^iûJuuapfitnuptiap’:Tuaregioparadifuseft.SerHalt;pnataes:amp;dic.Ilt;euertcreaîameainreqêtuâ.Etps.ii4 utfciasuirgiuitatcecnaturæ:nuptiaspoftdelictû.uirgonafcit:c.arodcnuptiis;infructureddcs qcf inEfu.if* radicepdiderat.Exiet uirga deradicc iefle;amp; flos de radice dus afccdet. Virga mf eft dni:fimplcx pura: Can.af. fincæra:nullo extrifecus germine coh.'efcfeamp; ad fimilitudinc dni uniôc foccuda.Virg.T flosxpsc dices Ego flos câpi : amp;nbsp;liliû côualliû. Qui Si in alio loco.-lapis pdicat abfdfus de mote fie mai bus. S ignificâte Dan.2 ,ppheta uirgincnafcituæeê deuirgine.Manus qppeaccipiunt popenuptiaæ:utibi.-Siniftra dusfub Cari. Zi capite tneo:amp;dextera illins âplexabit me.lnhuius fenfus côgruit uolûtatc:etiâ illud.Quod aialia quæ V ùiarcanoæbinaindiicuntîimmundafunt.Imparniiernseftimûdus.QuodMoyfesamp;icfns nauenu;;GenL*7 î ad pdicitionem noui euangclüMeftinant.Quodmilitesueftimentis.defu fortediuifiscalligasnô ha?; Iofiie.j: ' bebâtqnastolleict.Neceinpoterathaberednsq(f,phibueratferuis.Laudonuptias:laudopiugiû.Sed Mar.tf. ^’ffOflamihi uirginesgener.it.Legodefpinisrofâ;dererraauR;:deconch.i margaritlt;â.Nunqdqarat: tota dieatabit.-Nône amp;nbsp;laboris fui fruge lætabit.Plushonoranf nuptiæ.-qfiqd’de illis nafeit plus ama ^ur.Quidinuidesmaterfili.T.'quætuo laftenutritaeft.tuiseducat.i uifceribus.-intuoadoleuitfinii.

Tuillâuirginc fedul.a pietateferuafti.Indignaris (p noluitmiütis'efle uxorifed regis.Grandetibi bnfi^ . ?unipftitit,Socj.„5 jej(.g(-0epi(i-/,Deuifginibusinqtap(sPaulus pceptiidninôhabeo:Cur:quiaamp; ricot-7 'pfeutectuirgo:nófuit)perii:fed ,ppriæ uoluntatis.Ne^ em audiedifunriqui eu uxorc habuilfe fifin gunt. Ciini de côtinctia diflercs amp;nbsp;fuadens ppetuâ caftitatc intulerit.Volo autcocs ec ficut mdpm amp;nbsp;wra-Dico ante i nuptis amp;uiduis.Donû eft illis fi fie pmaneât ficut amp;nbsp;ego.Etin alio loco.Nunqd nôha y^i fupra J bennisptàtccitcûauccdi mfieres.Ticutamp; cæreriapÉi.Qitareergononhabetdni de uirginitatepceptu i.cor.p. Quia uiaioris c mercedis:qd' nô cogit:amp; offert. C^sia fi fuiflet uirginitasïperatarnuptiæ uidebat abla tæ.Etduriflsmü eratcôtra naturâ cogere:angeloKlt;5 uitâ ab hoibus extorquere.Etid quodâmodo dâ iiarc:q(f côditum eft. Alia fuit in ueteri lege foelicitas.B eatus qhaber feme i fyon:amp; domefticosî hie rufalc-Etmaledifta fterilis:quæ nôparicbat.-Et filii tui ficutnouellacoliuaîv.î circiiitu méfie tuæ.amp;i re Euce.zj. tepromi(riôediuitiailt;';Etnoneritlnfirmusintribubustuis.Nunceunuchisdicit.Netelignum arbi ps.izy. tterisaridum.Habes locum .p filiis amp;nbsp;filiabusincccleftibusfcpiternum.Nuncbiidicunt paupes:amp; la Efa.Jsî, zatus diuiti pfert in purpura.Nunc q îfirmus eft fottior eft. Vacuus é orbis:Et ut de ty picis tacea fola Mat. ƒ . ttat bndictioliberoff.Propterea amp;nbsp;habraâ iâ fenex Cethuræcopulaf.Etiacob mâdragorisredimitur Luce.itf. Eteöduß uuluâ ineccFiæfigurâ.Rachel pulchta c ôqucritur.Paulatî ucroîcrefccte fegetemeflbr miO i.cor.i. fus dl:Virgo Helias.Helifeusuirgoniirgincs multi filii ftphetaiv.Hieremiædf.Ettu necaccipias uxo Gen.zy« rc.Sdftcatusinutero:captiuitate,ppinqua:uxoré.phibeturaccipere.Aliisuerbisidipfum apfs Paulùs loqturcumdicit.Aeftimohocbonum ec japterîftâtc necefliitatc:qiü bonum efthoificeé.Qiiæeftifta i.cor.ÿ ueceffîtas q aufert gaudia nuptiaæ.Tps breuiatum eft.-reliquü c:ut Si qhabet uxores:fic fiiit qfi nô ha béant Jn ,pximo eft Nabuchodonofor.Promouit fe leo de cubili fuo:quomihi fupbiflimo régi ferui turacôiugia.quopuulosquos ^^phetacôploratdicés.Adhæfitlingua laftctisadfauccipiusi fiti. Par uali poftul^idt panc:amp; qui frangeret eis nô eratdnueniebatiir ergo ( ut diximus) i n uiri s tin hoc cóti^ Tten.’4 ncriæbonû:amp; dolorihus iugiterEuapturiebat.Poft$ uero uirgocôcepitïutero Sipepit nobispuefu cuius principatus in humeros eius.deum fortem pattern futnri leculi:foluta maledictiôeeft i Mors p Euam uirap Mariâ.Tdeoq^ amp;nbsp;diutius uirginitatis donum fîuxitinfoeminas : quiacoepit afoemina Stafim utfilius dei ingreffus eft fup ten-â.-nouâ fibi lege inftituitait qui ab angelîsadorabaf icoelo ha lùdîtli:!^/ beret angelos Si interris.Tuncholofernis caput ludith uidua amp;nbsp;continensamputaüiri Tunc Adam hefter.gi qiniterptaturiniquitasifuocôbuftuseftigne.Tunciacobiisamp;iohânes apfirelifto patterethi ôc Mari4.

-ocr page 658-

PARTIS m


TRACTATVS V


Hîere.}

cîôt.Niônullæ cû fe feiiferît côcepiffe:amp; federe ab ortu neiiena méditant. Et frequeter ipfæ cômortux triumeriminûreae ad inferos pducunthomicidæ fui xpi adulteræ.Necdu nati filii parricidæ.lftæ finit quæfolêt dicere.Oia mûda mûdis.S uffîcitmihi côfcientia mea.Cor mundû defidreat deus. Curme abilineâ a cibis quos creauit deus ad utendûrht fi qn lepidæ feftiuæ uolût uideri:amp; k niero ingurgi^ tauerît ebriati facrilegiû copulates aiunt.Abfit;ut ego me a xpi fanguine abftineâ.Et quâ uideritpallcÿ tcatagtriftc:miferâamp; manichæà uocât.Etcôfequcter(tali etnæppofitoieiuniûhærefiseft hæ iutquæ per publicum notabiliter incedunt amp;nbsp;furtiuis oculopa nutibus adolefcctiû greges poil fe trahûr. quæ femp audiût p pphetâ.Facies merctricis facta eft tibiâpudorata es tu:P urpura tiîi in uefte fit tennis amp;nbsp;laxiusuterinesdecidâtligatucaput:foccusuilior;amp;p humeros hyacinthinalena forte uolitet. Siicci ■Ü3£ manicæbrachiis adherentes;amp; folutis genubusfractus inceifus.Hæceft apud illas tota uirginitas habeâtiftæhuiufmodi laudatores fuos:amp;fub uirginali nomielucrofi us peant.Li beter eni talibusnon placemus.Pudet dicere(prohnefas) trifte;fed uerû eft. Vn in eccFias agapetatt petis introiit.Vn fine nu ptiis alicfnomc uxojyammo unde nouû côcubinariû genus.Plus inféra. Vn meretrices uniuiræ.Quæ eade domo uno cubiculoifæpe uno tenent amp;nbsp;leftuloamp;fufpitiofos nos uocât:fi aliqd æftîanius.Frater qfpiritaliseft:fororcuirgincdefcritccrlibc.Spnituirgogermanûfratrc:quæritextraneû.Etcûineodc ProueriVi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eê fefimulct.-quærut alienoR: fpiritale folatiû:ut domi habeât carnale cômcrtiû iftiufmodi ho

mies Salomon in ^luerbiisfpnit.'diccs.Alligabit quis in finu ignc:amp; ueftimenta eins nôcôburenturf A ut ambulabit fuper carbones ignis amp;nbsp;pedes non ardebût.Explofis i git amp;nbsp;extermîatis his quæ nolût ce uirgines:fed uideri nue ad te mihiois,diriger oratio.Qiiæquanto prima Romanæ urbis uirgo no bilis eife coepifti.-tanto tibi aplius laborandûeft:ne amp;nbsp;pfentibus bonis careas:amp; futuris.Et quidc mole ftiasnuptiarû:amp;incertaconiugii;dedomefticoexemplohabuifti:Cüforortuaßlefilla ætatemaior S nbsp;nbsp;nbsp;. fedppofito minor.Poftacceptûmaritûifeptimomenfeuiduataeft.O infoelix humanaconditio. amp;

Viduitas n futur!nefcia:amp; uirginitatiscorona amp;nbsp;nuptiaßjperdidituoluptatc.Et qj^ ferfm pudicitixgradûte^ loge eftauir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uiduitasitn quas illâ per mometafuftinereæftimasCTucesifpeftantê quotidie infororejqdipia

giniate.at perdidgtit.Etcûdifficiliusexptacareat uoluptate minorecôtinctiæfefciathaberemcrcedc.Sittamen in aucte. de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fecura.fitgaudens.Cctefimus amp;nbsp;fexagefimus fruftus de uno funtfeminecaftitatis. Nolo habe

Can.i Phili.i.

no eligcdo côfortia matrona^.Nolo ad domos nobiliû accedas.Nolo te frequenter uidere quodcótcnensui^ icaonu: goefleuoluifti.Si'fibi folentapplauderemulierculædeiudicibus uirisamp;aliq dignitatepofitis.Siad optie, cou- imperatoris uxorêcôcurritambitiofalutantiû:Curtufacisiniuriâuirotuo.''Adhoiscôiugcdefpôü qd pperas.Difce in bac parte fupbiam fanftâ :fci to te illis effe meliorê. Neeg uero eape trîi te cupio deck nare decurfns q maritoßr inflant honoribtisiquas eunuchopi; gregesfepiöt.amp;inquaß; ueftibus^ttenu atainfilüauri metcUa texuntiSedetid easfuge:qs uiduasnecefTitasfecitmó uoluntasmonft’n’O*'*^^^^ optare debuerint maritoit.'fed amp;nbsp;datdoccafionc pudicitiae non libcter acceperit.Nüc uero tin ueftenm tata priftina nó mutât ambitio:pcedit uero caueas bafternaR-iordo femiuirop; amp;nbsp;rubenribusbucciscii tis farfadiftenditîUteas putes maritos nó amifliife:fed qrere.-plenaiadulatoribus domus plti’^ puiuus Clerici i pfi quos in magifterio effe oportuerat doiftrinæ pariter amp;nbsp;timorisiofculant capita matronapj amp;nbsp;exteta manu utbndicere cos putes uelle.'fi nefciasipcia accipiiit falutandi.lllæ interim q facerdotes fuo uiderint indigere pfidio eiigunt in fuperbi3:amp; quafi maritOR; expertes dominatu.-uiduitatis præ ferunt libertatc. Caftæ uero uocant amp;nbsp;noie.Etpoft coend dubid apFosfomniant. Sint tibi fociæ quæ fe ieiunio tenuant:c}uibus pallor in fade eft quas uero ætas ^Jbauit amp;nbsp;uira:quæquotidiein cordibus fnis canut. Vbi pafcisiulÿ cubas i meridie. Qiiæ ex affeftu dicût. C upio diffol uiamp; effe cû xpo lefu.Elto fubieftaparentibus.lmitarefponfumtuum.Rarusfitegreffusinpublicû.JVIartyresuerotibiquaran tur in cubiculo tuo.Nunqgt; uero caufa deeritprocedcdi;fi femper quddo neceffe eft.-proceffura fis qu2 remoderatoscibos:amp;nunqgt;fittibi uenterreplerus.Pluresqppefunt:qcû uinofintfobriit.'ciborii ar gitate funt ebriæ.Adorationc tibi node furgeti nonindigeftûruftü faciat:fed inanitas.Crebrius Ic^ ge difceq’pluria.Tencticodiccfomnusobrcpat.amp;cadctcfacicpaginafandafufcipiat.Sinttibiquoti diana ieiunia:amp; refetio faturitatc fugiens.Nihil 4?deft biduo triduoej trdfmiffomacuû portare uctre fi pariterobruat:fi côpcfet faturitateieiunifi.Illico mes repleta torpefcit:amp; irrigata humus fpinaslibi / dinum germinat.Siqnfenferisexteriorchomiucfloremadolefcentiæfufpirare.Etacceptodbocute in ledulocôpofitddulcislibidinûpôpacôbufferinarripefcutûfideiûquoignitædyaboliexogûrurfa gittæ.Oês adulerdrcs:quafi clibanus corda eoiir.At tu xpi comitata ueftigiis:amp;fernionibuseiusifcfa^ .. ta die.None cor noftrûardcs erat i uiaicû apiret nobis iefus fcripturas:amp; illud.ftgnitûeloquiû ttiu ^er U HS tu us dilexir illud.Difficile eft humand aîam aliqdnô amare:amp; neceffe c ut î qiiofcû^ nies noftra trahat affectiis.Garnis amorfpiritusamore fuperet.Defideriûdefiderioreftringat.Qtklt;^Q‘^V? . nuit:hiccrefdtquin potins femp ingemina:amp; die Supledulû meû innodibus qfiui que dilexit au mea. Mortificateinq uit apoftolus mebra ueftra q finit fup terra. Vndeamp; ipe cófidcreraifbat.Viuo au te iam non egoniiuituero in me xps.Qui mortificat mebra fua ;amp; inimaginepanibulat.Nôtimeat dicere.Fadus fum ficut uterin pruîa.Qjûcqd in me fuerithumoris libidinis: excodûeft:amp; infirma ta finit in ieiunio genua mea:amp; oblitus fum mdducare pane meû. A noce gemitus mei adhefit osnic um carni meæ.Efto cicada nodiû.Laiia p fingiilas nodes ledû tuûlacbrymis tuis ftratû tuû riga. Vi gila amp;fias ficut paffer in folitudie.Pfalle fpuipfalle amp;nbsp;fenfu.ßndic aia mea dnniamp;.-ne obliuifcaris ocs

O fcc. 7 Liice.Z4 ps.ioS-

CoF.j GaF.z psUis.

-ocr page 659-

DE VTRCrNFTATE SERVAÎ'IDA

EPISTOLA XVI

retriburióes eins g^ipidat oîftis iniqtatibus tuis. Qiii famtocs înfitnaîtates tuas:amp; rediet ex corruprio lie uitâ tUcÿQuis nofhit ex cordedicete pót.Qiiia cinerc quafi pane niâducabâ:amp; potionc nieâ cû rie psioû tu mifeeba. An nô flendu:nô gcmcdu:cü me rurfus ferpes inuitat ad illicitos cibos.Cû de patadifo pir ginitatis eiedûctunicis unit ueftire peUiceis:quas Helias adparadifûredics ,piecit ad terra. Quid mihï amp;nbsp;uoluptati q in breui pteriitiqd cû hoc dulci amp;nbsp;mortifero carminé firenap:.Nolo illi lubiacere te fnîe qinhoieeftlata dânatio.lndoloribus:inanxietatibus paries miiliet.Lexifta nô eftmea:feddei.Ad ui Lgt;ene.5 ciicôuerfiotua.Sitcôucrfio’illiusadmaritûqiuænôhabetXpm.-amp;adextremômorieris.Finisiftecô i’^’gii.ineiî jjpofitûfinefexii eft.Habeâtnuptæ tps fuû.Na titulus uirginitatis mihi maria dedicat in xpo dicat aliqs.E t audes nuptiis detrahere q a deo biidiftæ funttNô eft detrahere uuptiis cû illis uir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

ginitasareferat.Nco malû bono côparat:Gloricnt amp;nbsp;nuptæcû a uirginibus fintfecûdæ. Crefeiteait amp;multiplicamî:amp; repleteterra.Crefcat amp;nbsp;multiplicet ille qïpleturiis efttetrâ:tuûagmen incoeliseft.

Crefeite amp;nbsp;multiplicami.-hoc explef edi dû poft paradifum amp;nbsp;nuditatc:amp; ficus folia aufpica'tia pruri ginc nuptiap,-.Nubat amp;nbsp;nubat ille q in fudore faciei cóeditpanc fuû.xuius terra tribulos amp;nbsp;fpinas ger^ minat:amp; cuius herba fentibus fuffocaf-Meû feme cctena fruge foccundû eft-Nôibês capiût uerbû’dei.

Sedfi qbus datû eft. Aliû eunudî neceffitas facit:me uolûtas.-ficut feriptû eft. Tps amplexâdi:amp; tps ab EccC.4i ftinendi nianus acôplexibus:tps mittedi lapidesamp; tpscolligêdi.poftqgt; deduritia nationù gnrati funt filii abraæ cocperiît lapides uolui fup terrâ.Pertranfeût qppe mûdi iftius turbines:amp; in curru dei rota^ cekritateuoluunf.Cófnattunicasïqincófuta' defurfum tunica pdiderunquos uagitus deledatifan^ tiûàni^olucisexordiofletulugctesquonatifunt.Euain patadifo uirgofuit.-poftpelliceastunicasu tiü futnpfit nuptiap'cTua regio paraaifus eft. S enta çp nata es;amp; dic.Reuertere aîa mea in reqé tuâ.Et ps.n4 ut feiasuirginitatéee naturærnuptiaspoftdelictû.uirgo nafcit.carode nuptiisdnfructureddes qcf in Efa.ii« radicepdiderat.Exiet uirga deradice iefle:amp; flos de radice eius afeedet. Virga mr eft dni:fimplex pura: Can.2f. fincæraaiullo extrifecus germine cohærcteamp; ad fimilitudinc dni uniôc foccûda. Virgæ flos xpse dices Egofloscdpizamp;Iiliûcôualliû.Quiamp;inalioIoco.-lapispdicatabfcifusdemôtefïemâibus.Significâte Dan.X ,ppheta uirginc nafeituR; eê de uirgine.Manus qppeaccipiunt openuptiaæ.-ut ibi.-Siniftra eins fub Cari. Zi capite tneoîamp;dextera illius aplexabit me.Inhuius fenfus côgruit uoluratc:etiâ illud.Quod aialia quæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

ûiarcanoæbinainduGunt;immundafunt.Imparmieruseft(mûdus.QuodMoyfesamp;iefüs nauenuj^Gen’T i Jpedibus i ubentur i ncedere.Et difeipuli fi ne calciamentop; onerenûnculis pellium Exo.4‘ ad pdicitionein noui euangeliiMeftinant.Quod milites ueftimentis.defu forte diuifiscalligas nô lia^ lofue.5 ' bebâtqtiastollerct.Necempoterathaberednsqd’.phibueratferuis.Laudonuptiasdaudopiugiû.Sed Mar.tf. exeoqamihi uirginesgenernt.Legodefpinisrofd:de terra aurtideconcha tnargarità.Nunqdqaratî tota diearabinNône amp;nbsp;laboris fui fruge lætabit.Plushonoranf nuptiæ.-qnqd’ de illis nafeit plus ama îur.Quidinuidesmaterfili.ï:quætuo laftenutritaeft.tuiseducata uifceribus.-intuoadoleuitfinii.

Tuilïâuirginc fedula pietatefcruafti.lndignaris q» noluit miütis'efle Uxof:fedregis.Grande tibi bfifi^ . di’nipfhtit.Socrusdeieêcoepifti.DeuirginibusinqtapEsPaulus pceptüdninôhabeo:Cur:quia'amp; ipfe utectuirgomôfuit iperii:fed .ppriæ uoluntatis.Netj em audiedi funnqui eu uxorc habuilfe pfin gunt. C uni de côtinctia diflercs amp;nbsp;fuadens ppetuâ caftitatc i ntulerit.Volo autc ocs ec ficut meipm amp;nbsp;ifra.Dicoautcinuptisamp;uiduis.Bonûeftillisfificpmaneâtficutamp;ego.Etinalioloco.Nunqdnôhayjj} fupr^i benius ptàtc citcucluccdi mEieresificut amp;nbsp;cæreri apÉi. Qiiare ergo non habetdni de 11 irginitäte pceptû i.cot.p. Quiamaioriscmerccdis.-qd'nôcogit.'amp;offert.C^tiafifuifletuirginitasiperata.’nuptiæuidebatabla tæ.Etduriftimû erat côrra naturâ cogereiangelotecj uitâ ab hoibiis extorquere.Etid quodnmodo dâ nare:q(f côditum eft. Alia fuit in ueteri lege foelicitas.ß eatus qhaber feme ï fyon:amp; dómefticosi hie tufalc.Et maledi fta fterilis.-quæ nópariebat.-E t filii tui ficutnouellae oliuaie.i circuitu mêfæ tuæ»amp; î re Luœ.ZJ. repromiflïóediuiriap'.-Etnoneritinfirmusintribubustuis.Nunceunuchisdicit.Netelignum arbi ps.izy. tterisariduni.Habes locum .p filiis amp;nbsp;filiabusincœleftibusfcpiternum.Nuncbndicunt paupes:amp; la Efa.Jiî. zarusdiuiti pfert in purpura.Nuncqîfirmuseftfottioreft.Vacuus^orbis:Etutdetypicisraced fola Mat.y. ttatbndictioliberoFt.Propterea amp;habradidfenexCeriaura:copulat.EtiacobmddragorisredimitHt Luce.itf. Etcôdufî uulud ineccFiæfigurd.Rachel pulchta c ôqucritur.Paulatî ueroîaefcête fegetemeflbr mif^; i.cor.i.

Helias.Helifeusuirgo.-uirgincs multi filii pphetaæ.Hieremiædf.Ettu necaccipias uxo Gen.zyc rc.Saticatusinutcro:captiuitate,ppinqua:uxor5.phibcturaccipere.AliisuerbisidipfHm apts Paulus loqturcumdicit.Aeftimohocbonum ec japterîftdtc neceflïtatc:qin bonum efthoîficeê.Qiiæeftifta i.cor./ iKceftitas q aiifert gaudia nuptiaæ.Tpsbreuiatum eft.-reliquû cnit Si qhabét uxores.'ficfint qfi nô ha beantJn ,pximo eft Nabuchodonofor.Promouit fe leo de cubili fuo:quo mihi fupbiffimo régi ferui tura côiugia.quo pimlos quos 4gt;phet.a côplorat dices. Adhæfitlingua laftetis ad faucc ipius i fiti. Par uali poftulaueft panc:amp; qui frangeret eis nô eratdnueniebatur ergo ( ut diximus) i n uiri s tih hoc cóti^ Treni-A nctiæbonu:amp; doloribus iugirerEua pturiebat.Poftq) uero uirgo côcepitîutero Si pepit nobis puefu cuius principatus in humeros eius.deum fortem pattern futuri leculi:foluta maledictiôeeft i Mors p Euamuitap Marid.Tdeoop amp;nbsp;diutiits uirginitatis donumfîuxitinfoeminas iquiacoepit afoemina Statim utfilius dei ingreflTus eft fup terrd.-noua fibi lege inftituitnit qui ab angelîsadorabat îcoelo ha ludidi-d^i beretange.os amp;nbsp;interris.Tuncholofernis caput ludifh uidua amp;continensamputaiiit. Tune Adam hefter.gi qiniterpraturjniquitasîfuocôbuftuseftigne.Tunciacobusamp;iohdnes apfirelifto patterethiSi na^; Mat.4.

-ocr page 660-

PARTIS nr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS V

uicula:feciiti funt Saluatorc.-affedûfanguinîs amp;nbsp;uincula fæculi Si cura domus pirer relinqntes. Tóe Lucc.ÿ. nbsp;nbsp;nbsp;primûauditum eft.Qui uulcuenirepoftme:abnegetfemetipfunKamp; tollatcrucem fua ôi fequat me.

Matthe. S. Nemo era miles cii uxore pergitad proeliu.Difcipuload fepultura patrisirecupicti:nó permittit.Vul X nbsp;nbsp;nbsp;pes foueas hnt:«5e uolucres cocli nidos:ubi reqefcant.Filius aût hois non habet ubi caputfuu recliner.

I.Cor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Neforfancótrifteris:fi angufte manferis.Qui fine uxore eft:folliatus eft ea quæ dni funt quo placeat

dno.Qui aût cum uxore eft.-foUicitus eft ea:quæ funthuius mundiiqûo placeat uxori.Diuifa eft mu lier.iSe uirgo.Quæ non eft nupta cogitat qfunt dni:ut fit fanfta corpe amp;nbsp;Ipiritu.Na quæ nuptaeft-'to gitat quæ funt mûdihuius:qûo placeat uiro.Quatasmoleftiashabeâtnuptiæ.'amp;quotfollicitiidin*^ busuincantùneolibroqucaduerfus.Heluidiûdebeatæ Mariæppetuauirginitate edidimusiputo I.Thefa.J. breuiterexpffum.Nunceadcreplicareperlongü eft.Etficutplacet.deillo poces haurirefonticulo-Ve' rum nepenitus uidearomififfe.Nuncdici:q) cum apEs fineinteriniflióeorare nos iubeat:amp; qui ium iugiodebitüfoluitorarenó.poffir.Autoramusfemp amp;nbsp;uiiginesfumus.-autoraredefinimusmtcóiu gioferuiamus.Etfi nupferitinquituirgomópeccat: tribulationem tn carnis habebunt hmóijEtm principiolibellipræfatusfum me deanguftiisnuptia^: aut nihil oîno:autpaucadi(ftui.lt;'.Etnûccade admóeo:utfitibiplacetfcireq(f moleftiisuirgofitliberaiqcf uxoraftnda fitLegas TcrtiiUian“ amicû philofophù.Et de uirginitatealioslibellos:amp; beati Cypriani uolume egrcgiû:amp; papædania» fim hac re.-uerfuijjfaijicôpofita Et ambrofii nfi quæ nup fcripfit ad fororcopufcula.In qbus tanto le effuditeloquioaitqcquidadlaudesuirginû pertinetexquifierit;inuenerit:expreflerit:ordinaritAiîO bis diuerfo tramite incedat. Virginitatc non tni efferimus. fed feruamus.Nec fufficit feire : qd* bo*’“ cft:nificuftodiat attctius.-qcf eleftûeft.Quiailludiudiciieft.Hoclaboris: amp;illudcôecum plimbu^'

, hoccûpaucis.QuipIeueraueritinquitufcginfinc-hicfaluuserit.EtmuIri uocati.-pauciaûteledid® Mattne. lo» nbsp;nbsp;obteftor tecorâdeo:amp;Xpo Iefu:amp; eledisangelis eius.Ne uafa têpli diii(quæ folis facerdotibus

Marthe, zo derecôceflïim eft)facilcinpublicû jjferas.-nefacrariûdei quifj 4?phanusafpiciat.Ozaarcâqua^»“^ Z. Regu. 6, cebatattinges.-fubita morte ,pftratus eft.Ne«^ erh uasaureû;amp; argenteû tam charûdeo fuitqrcplum corpis uirginalis.Præccflit umbramûc ueritas eft.Tu quidê fimpliciter loqris:amp; ignorosquofq? ” da nô defpicis. Sed aliter uidet impudici oculimô norunt aïæpulchritudinc cogitare fed corpo^-EzÇ 4. Reg.zo. ‘^Eiasdiefaurûdei môftrauit Aflyriis.-fedAflyrii nôdebuerûtuidereqd’cuperct.Denilt;j frequetiusbd ' lis iudæa côuulfaiiuafa primum dni captaiatcj trâflata funtiterepulasiatij côcubinarû grcgesiqapa*;^ ma uitiorû eft honefta polluere.ßaldiafar potatin phialis.NecdecIinesaurc tuâ in uerba maliri't-bæ peein indecês aliquidloquctes: terat métis arbitriû.Si libenter audias uirgo qcf dicit. Si ad ridiculu cafu labaris: qcquid dixeris:laudat:quicqd negaueris:negant.C'’fta uocant:amp; fanftâ : amp;nbsp;in qua uub lus fit dolus.Ecce uere andlla Xpi.-dicctes.Ecce tota fimplicitasiNô utilh horrida.-turpisruftie^i’^ Kb; ribilisamp;quæideoforfitâmaritûnôhabuit.'qainuenirenôpotuit.Naturaliducimurmaio-Adulato ribus nfislibenterfauemus amp;nbsp;quâq) nosrndeamus indignos:amp; calidusruborora pfundat.Attamcn ad lande fuâ intrinfecusaia lætat.Sponfa Xpi area eft reftameti intrinfecus amp;nbsp;extrinfeciisdeaurata.ïU ftos legis dni.Gaudefuphis:ferua quæ legis.Sicutinillaaliiidnôfuitnifitabulæteftamenti:itaamp;in tenullusfitextrinlecuscogitatusSuphoc ftpiciatoriûquafifupcheiubinfedereuultdns.Mittitdif fcipFos fuosnit in te ficutin pullo afinæ fedeat. C uriste fæcularibus foluas:iit paleas amp;nbsp;lateres agvpd dcrelinqncs.Moyfenfequarisinheremo:amp; terra repromifliôisintrocas.Memofitqui prohibeatir-O marer.-non foror;noncognata:non germanus.Dominus te neceffariam habet.Quod fi uoluerintim pediretimeatflagella pharaonis.-qui populum dei ad colendiini eum nolens dimitrere ipafliiseftea quæferipta funt lefusingreffiis in templum.-ea quærempli non erantproiecit.Deusenim zeloteseft.' amp;nbsp;non unit fieri patrisdomuni fpeluncam latronum. Alioquin ubi æra numeranturubi funt caus Marthe, zj cokimbaR; amp;fimplicitasenecat.Vbi inpeéfore uirginali amorfæculariûnegociofüæftuet.-ftatimuem repli fcindet.Sponfuscôfnrgetiratus;amp;di;et.Relinquetuobis domus ufadefetta.Legeeuangelium Luce. 10. nbsp;nbsp;amp;nbsp;nide qûo Maria ad pedes dni fedens.Marthæ ftudio præfcrat:amp; certe Martha fedulo hofpitalitatis

obfequioidnoatcç dilcipuliscôuiuiû præparabat.Martha.-inquit Martha follicitaes amp;nbsp;turbaris erga pIurima.Paucaautnecefl'ariafuntautunû.Mariabonâ parte elegit.quænonauferetabea.Eftoamp;tU Maria:cibispræfertodolt;ftrina’.Sororestuæcurfitêt:amp;quærdt:qûoXpmhofpitcfufcipia't.Tufemcl

Can.5. fæculi onere,pieiftoSedeadpedesdnirui.Etdic:Inuenieûquemquærebataiamea.Teneboeu;àno Caii.tf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dimittâ.Et ille rndeat.Vna eftcolûba meaipfeifta mea Vna eft mfifuæ.-eleéfa genitrici fuæ.'codefti uigt;

delicethierufalc.Semp tecubiculi tui fecreta cuftodiâtfemptecum fpôfus ludatintrinfecus. Oras lo;

Can.4. querisadfpöfum.-cfilegisiUetibiloquit.Etcumtefomnusoppfteritnienietpoftparietc.'A’mittetma num fuâ per foramc;amp;tanger uentre tuum.Et expergefada côfurges.’diccs. Vulneratacliaritate ego fum:amp; rurfus ab eo audies.Hortus côclufus foror mea.-fonsfignatus.Caue ne domû exeas^ uelis ut dere filiasregiôisalienæ.Qiiod uis frés habeas patriarchas:amp;ifrael pente lætaris.Dina egrefla corrupt' Gcne.54. (ur.Nolo te fpôfum quærcre per plateas.Nolo te circûire angulos ciuitatis Liceat dicasS urgâ amp;nbsp;circui v^bi.5. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciuiratc:amp; inforo amp;nbsp;in plateis q uerâ que dilexit aîa mea:amp; interroges.Nnnqd que dilexit aia mea;

Matt he .7. nidiftisrNemo tibi rüdere dignabif. S ponfus in plateis non pór innciri. Arda amp;nbsp;angufta uiaeft: quæ ducitad uitâ.Denicçfequit.Quæfiui eû;amp; nóinucni.'uocaui eu amp;nbsp;nôrnditmihi.Atq; unnâ iréinue; nifle fuffîciat. V ulneraberis:nudaberis;amp; gemebûda narrabis.Innenerûtme cuftodes:qui drcueuiitci uiutetn;

-ocr page 661-

DE vrRGINLTATE SERVANDA


EPlSTOLÀ XVi


duitatc;pcu(rerûtme:amp; nnliienucrûtmc.-tnlcrutpalüûmcumihi.SiaLitchæc exiens parit illaqüæ Can»^* dixeratægo dormio èc cor nieû uigilat. amp;nbsp;fafciculus:Staften fratruelis meus mihi in medio uberum GanJ» tneorum commorabit.Quid de nobisfiet.quæ adhuc adolefcctulæ fumust'quæ fpôfa îtrâtecû fpôfoi Kmâemusextrinfecust'Zelotppuseft Xps:nôuultabaliis uiderifaciêtuâi Excufeslicetntcj cauferis obdufto uelamine.Ora côtexi:te quæfiui:amp; dixi annûda mihi:quc dilexit anima meambi pafcistiibî cubas in meridie.Neqn efRciar fieucopta fuper greges fodaliû tuorû.Indignabit tumebit:amp; dieet : Si cognoueris teipam o pulchra inter mulieres.Egredë tu in ueftigiis gregu:amp; pafee hedos tuos in taber naculis paftojt.S is inquit pulchra amp;nbsp;inter ocs mulieres fpecies tua dili gat a fponfomifi te cognoueris amp;nbsp;Omni euftodia feruaueris cor tuiîmifi oculos iuuenû fugeris ; egredieris de thalamo meo : amp;nbsp;pafees: hedos tuos:qui feparâdi funta finiftris.Itacg mi Euftochiùfilia:dna:conferua:germana(aliud ein æta tisîaliud meriti.-aliud religiôisdioc nomé charitatis nome eft) Audi Efaiam loquenté.PpEs mens intra Efa» S'#, cubicnlûtuum.Claudeoftiûtuum:abfcôderepufillûaliquantulôdoneetrâfeatiradni.Forisuagènt Matthe.tî» uirgines ftultæ.-tu intrinfecus efto cû fponlo:qa fi oftium clauferis:amp; fcd’meuâgelii præceptu in occul Apoca.5» toorauerispremtuu.'uenietpulfabitamp;dicet.Ecceegoftoanianuâ amp;nbsp;pulfo. Si qsmihi apueritintroi boamp;cocnabo eu eo amp;nbsp;ipfe mecû:amp; tu ftatim follicita rndebis. Vox fratruelis mei pulfantis amp;nbsp;dicentis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z

Api forormea^xîa mea:colûbamea:pfefta mea Necefl^e eft utdicas Difpoliaui metuicâ meâ qûoîdu Can.ƒ» 3U1 illâflaui pedes meos:quo inqnabo eoss illico côfurge amp;nbsp;aperime temorâtepertrafeat:amp; pofteacôj: queraris:amp;dicas. Aperui ego patrueli meo:patruelis meus pertrâfiuit.Quid eî necefle eftnit cordis tui oiri^a daufa fint. S pôfo aperiant Xpo.-claudant dy abolo fcd'm i 11 ud. S i fpûs poteftatc habêtis afeende^ ht mper temedimiferis locu tuum.Daniel in cocnaculo fuo (necç ein permanere poterat in humili ) fe^i Eccle.lô» neitrasapertas ad hierFm habuit.Et tu habeto apertas feneftras fed unde lumen introeat : unde uideas Dan.6i ouitatemdni.Ne aperias illas feneftras.’de qbus dicitur.rntrauit mors per feneftras nras.Illud quo^ ti iere.9. , hitandfiell;ne uanæ gloriæ ardorecapiaris.Quôinquitlefus poteftiscrederegloriam ab hoïbusac lohan.ji cipientes Videqnalemalûfitiquodqui habuerit:nonpôtCTedere.Nosuerodicamus.Quoniâgloria?i-Cor.|* ho mea tu es Et qui gloriat in diio glorief.Et fi adhuc hoïbus placerem Xpi feruus non efiem. E tmi;: Gala.i* uiautabfitgloriari.'nifi incrucedninoftriiefuxpi:perque mihi munduscrucifixuseft;amp;egomûdo. Gala.ff» ttnlud:intelaudabimurtotadie.-intelaudabituranimamea.Cufaciselemofynamideuslolusuidé pslt;43‘ w.Cumieiunasilætafitfaciestua.Veftisnecfatis mûda:necfordida:amp;nulla diuerfi täte notabilisine ad teobuiam prætereuntiu turba côfiftatiaut digi to demôftrcris.Frater eft mortuusdororis eft corpit {^^™,^flt;]ucendô.Cauenedumhocfæpiusfacisipamoriaris.Necfatisreligiofauclisuideri:necplus uumilis$ncce(reeft:negloriâfugiendoqua;ras.Plureseinpaupertatismifericordiæ:atlt;5ieiuni arbi:^ ttosdcclindtesiinhocipfocupiôtplacereqd’contcnunt.Etmirûin modûlausdûuitaEappetif.Cæte hsperturbatiôibus.-qbus hoîs mens gauder:ægrefcit fperat;amp; metuit.-plures inucio extraneos.hoc uU hopauci admodû funt:qcaruerint:amp; ille eft optimusiq qfi in pulchro coqjerara neruoß; forde refpgi

ueretemoncome dediuitiis gFierismede guis nobilitate te iaftes.-ne te cæteris præferas.Scio

f ha'.S cio te ex afïeftu dicere.Dne nôeft exaltatû cor meû nelt;5 elati funt oculi mei.Noui apud P^^mfem tuâ.-fupbia per quâ dyabolusceciditipenituslocû non here. Vntibi fup ea feribere fupfiuû ps.iJO. .?f.^ltiffimu qppeeftdocereiqd*noueritille.-qucdoceas.Sedne hocipm tibi iadantiâ gnet.'q? fæcii • laftantiacontcpfiftime cogita tio tacita fubrepatmt qa in auratis ueftibusplacere defiftiiplacere cone hs in fordidis.Et qn in puentu fratp» ueneris uel foroR: humilis fedeas fcabello te cauferis i ndigncâiuox mduftnaqfipfeaaieiuniis.’tenuisnôfinamp;deficictisimiraragreflrumhucrisinnitarisalrerius. Sut quippenônuiiæexterminâtes faciès fuas-'Ut appeanthoîbus ieiunâtes:quæftatim.-ut alique uiderît in gemiïcut;diniittûtfuperciliumamp; operta fadeiuix unûoculum liberâtad uidendi'i.Veftispullaicingu lumfacceu;amp;fordidismâibus:pedibuf(5uenterfolus:qanôpôt;acftuatcibo:hisquotidiepfalmusille c.intatur.Dnsdifl’ipabitoffahoimfibiplacentium.Aliiuirilihabituueftemutataerubefcuntfocminae ' a^°^hatæfunt.Crinemueroamputât:amp;impudctereri^untfacieseunuchinas.SûtquaEciliciis ueihuntamp;cucullisfabrefaftis:utadinfantiâredeant:imitant noftuas Si bubôcs.Sednetin uideardi •putare defocminis.Viros quoeç fugeiquos uideriscathenatos.-quoR? foeminei contra apFm Paulum cnnes:hirco^ barbamigrum palliû amp;nbsp;nudi in patientia frigoris pedes. H æc oîa argumeta funt dyabo d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iiobiliû introierût

J ..^‘^^perôtmulierculasonerataspftïs:fempdifcentes:amp;nunq)adfcientiâ ueritatispuenic^ es.-tnmaa fimulant:amp; quafi lôga ieiuniafurtiuis noftiû cibis .ptrahunt.Pudet diccrereliq :ne uideaf potiusinuehi;q)monere.Suntalii(demeiordinishoïbusloquor)qidcopfbyterarfl amp;dyaconatum 3tn lutmt mulieres licetius uideât.Oîs his cura de ueftibusifi beneoleât fi pes laxa pelle nô folleat. Cri

ueftigiorotant:digiti deanulis radiât.Etne plâtashüilior uia fpargat.-uix ïprimûtfunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A

fueröt' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oideris.-fpôfos magis æftimato q clericos.Qt’idâ in hoc oriie ftudifi uitamq po

ter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoiadomosmorefiç cognofcâr.Ex qbusunumqui huiusartiseftprîteps breui^i

tutâdi eio î ‘^^.^'^^.'fl^of^alius magfo cognito difdpulosrecognofcas.Cû foie feftïusexurgit: fa/ ineredit S'°, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;côpendia reqrunt:amp; pene ufep adcubicula dormientiûfenex ïportunus

âaf amp;fêh' uiderit:fi mâtileelegansfi aliqd domeftic.Tfuppelleftilislaudat; mirât-' amp;nbsp;attre/ isidîgete côquercs.'nô tam îperat; $ extorquet iqa fingulæ metuût uercdariû urbis offende

hhh

-ocr page 662-

PARUS


III


TRACTATVS


Z.Cor.z.

Z.Cor.13.

Dicta hæc ualdefunt

teiHuicinimicacaftitasdnimicaieiuniapradiu nidoribus ,pbat : Si altilis genaropepa: uulgopapzo nominat.Os barbapi: Si ^reax: amp;■ in conuitiafemparmatum.Quocû^ te uerteris.-primus infacieeft; Quicqd nouum inlonuerit:aut audonaut exaggerator c famæ .Et q p boraru mometa mutât ; tam ni tide ferocefeit: ut ilki Thradi régis putes efle germanû uariis callidushoftis pugnatinfidiis.Sapien tior erat coluber omnibus beftiis.-quas creauerat dns fuper terra. Vnde Si apoftolusiNó inquit ignora mus eiusaftutiasnecaffedatæfordes.-necexquifitæ mûditiæcôueniuntchriftiano.Siqdignoras.'Si qd de feripturis dubitasànterroga eu: que uita cômedat.-exeufatætas: fama nonreprobat.Qui poflît dicere:Defponfaui cm nos uni uiro uirginc cafta exhibere Xpo. Aut fi nó eft qui point exponere .Meli us eft aliqd nefeire fecurâ:$ cûpiculo difcere.Memcto qa in medio laqueoru ambulas:amp; multæ uete . ranæuirgines.caftitatisîdubitatæinipo mortisliminccoronâpdideredemanibus.Siquæancilluk'E pcimefeeda nbsp;nbsp;jjj. comités ^pofiti tui ne erigaris aduerfus easme infleris ut dna.Vnum fpôfum habere cocpiftisifi^

nr ul pfalliti s:Xpi fimul corpus accipitisicur mefa diuerfa fitrProuocenfamp; aliæhonor uirginûfitiuita tio cæterapi .Quodfi aliqua fenferis infirmiorcinfide.-fufcipecôfolare.-bladire:Si £udicitiâiUius fac l.Cor.^. nbsp;nbsp;nbsp;lucrû tuû.Siqua fimulat fugiésferuitutchuicaperte apfmlege.Melius eft nubere qj uri Easaut uirgi

I.CoMy. «es Si uiduas.-quæociofæ amp;curiofædomoscircueutmattonap;:quæruborefrôtisattritopafito{eiiw ceduntinmodum:qfiqfdâ peftesabiice.Corrûpuntmores bonos pfabulatiôespeftîmæ.Nullaillis ni fl uentris cura eft:amp; quæ uentri ^xima.lftiufnrodi horrari folent Si dicere. Mi catella.iebustuis utcK Si uiue dum uiuis;amp; nunqd filiis tuis feruas.Vinofæ atcj lafcins.-qd” uis nraliinfinuant:acferreasi]î metes ad delitias molliut.Et cûluxuriatæ fuerint:in Xpo nubere uolunt.-hntes da'nationc.-q prima fi dem irrita fccerunt.Nec tibi diferta multu uelis uideri:aut ly rids fefti ua carminibus metro ludertNo de lube matronap: faliuâ delicata federisiquæ nûc ftridis dctibus:nuclabiis diflblutis:balbutientc Im guâ indimidiata uerba moderantæufticû putâtes orne qtf nafdt. Inde illis adEteriu etiâ linguae placet Quæ pars fideli cûinfidelet'Quæ ein côicatio lucis ad tenebrasfQui pfenfusXpo cum belialf dt eu pfalterio Horati ust'cu euangelis Maroj'cum apEo CicerofNonne feandalizat fratenfi te uiderft , - inidolorecumbentcc'Etlicetoîamundamundisiamp;nihilreiiciendû.qcfcumgfarumadiôepercip’t. Nota hyiro tnfimnibiba-e nô debemuscalicenr Xpi Si calicedæmoniop:. Refera tibi meæinfœlicitatis mftoria. nam que le nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;annos plurimos domo parctibus:forore:cognatis:quodcg his diffidlius eft.’côfutmdinditu;

pe recitatur ooriscibi:,ppter coeloß; nrerégna caftrafle: Si Hierofolymâ militaturus pgerc.-bibliotheca :qua mini

Roniæ fummo ftudio aclabore gfecerd.-carere oino no potcrâ.îtaq; mifer ego lefturus TuUiû iejuna;gt; bä.Poftnoâiù crebras uigilias.-poftlachrynias.-qiiæmini prætentop; recordatióepcccatop;^’' inninis uifceribus fliiebdtPlato funiebat in mdibus.Si qnin menietipni reucrfus jgt;phetas legere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:

fermohorrebatincuItus.Et qa lumencoccisoculis nó uidebamon oculoif putaba culpa' Dum ita me antiquus ferpens illuderet:in media ferme qdragefima medullisinfufafebris‘^°‘'P^ uafitexhauftmamp;fineullareqe (qd” diâuqjincredibilentyficîfocliciamcbradepafta fünf*? ° \,-uix hærerem.lnterim parant exequiæ;amp; uitalis aîæ calor;:oto frigefcente iam corpednfolo^ peftufculo palpitabat;Gu fubito raptus in fpiritu ad tribunal iudicis ptrahornibi tin latn**®® nbsp;nbsp;nbsp;.

Luce. 17.

Prouer.ij.

Mâmona eft ydioma

tmexcircunftâtiûclaritatefulgoris:ut,pie(ftusinterrâ:furrumafpicerenôauderc.Interrogatuslt;Kæj ditiôe:xpianummeeflerndi.Etillequipræfidebat.Mentirisait.Cicetonianuses:nôxpianiis Vbieni thefaurus tnusnbi Si cot tuu.Illicoobmutui:amp; iter uerbera (nâ cadi me iuflerat JpfdctiæmagbigH^ torqbanillu mecu uerficulûreputâs.in inferno aut qs confitebit tibifClamare tn capi Mifereremci dnemifereremei.Hæc uox interflagellarefonabat.Tandcad pfidctisgcmw ^uoliiti d aftabat.-pcabant ut uenia tribueretadolefcctiæ:amp; errori pœnirctiælocû cómodaret.Exafturus deinde cruciatû.fi gentiliu librosaliqnlegerc.Ego qui tâto cóftridus articuloiuellcetiâ maiora ^»mitteredeii i urare cocpi Si nome ei us obteftâs dicere:Dne fi un$ habueto codicesfæcularesfti legero: te negauian hæc facramenti uerba dimiiTuszreucrtor a fupis Si mira'tibus cûftis oculos aperio: tâto lachrymap.’ im brepfufosait etiâ i ncredulis fidem facerc ex aolore.Nec uero inanis fopor ille fuerat aut uana fqmnia qbus fæpe deludimur.Teftis eft tribunal illud air qdquot;iacui.Teftis iudiciû trifteqcf tiniuiata mini nu ^côtingattalcinciderequæftionc.-liuenteshabuiflemefcapulas.-plagasfenfiffepoftfonrniu^/^fito dehineftudio diuina legifleiquâto mortalia air nonlegcrâ.Auaritiæ tibi (Jt putandum eft malu no (p aliéna nó appetasf hoc ein Si publies leges puniöt) fed qd* tua quæ fuut aliéna nó fernes. S i in alico in^ quitfideles nófuiftisiqd’ ueftrum eft qs dabit uobis^ Aliena nobis auri argentic^ funt pôdera.Vra poi feffio fpiritalis eftide qua alibi dicit .Redeptio ui ri ^priæ diuitiæ.Nemo ern pór duobus diris feruire : autetn unum odier:amp; alteru amabit:aut unum patiet Si alteij: côtcnet.Nô poteftis deo feruire amp;nbsp;nia monæ.i.diuitiis.Nam amp;nbsp;apud gentiles fyroR; lingua mdmona diuitiæ nuncupant.Cogitatio uidus fpinæfuntfidei.;Radixauariciæcuragentiliû.Atdicis;Puellafumdelicata:amp;quæmâibusmeislabo fyortim. rarenópoflum.Siadfeneda uenero:fi ægrotarecocpero.'qsmei miferebitj'AudiadapFosloquenteni Matthe. 10. iefum.Necogitetisin cordeufo.-qd manducetismcqicorpi ueftroqdinduamini.Nóneaiaplus eft^ efca:amp; corpus plus eft ueftimentû.Refpicite uolatiliacocliiqm nonferuntinec^metunt.-neq? congre gantinhorrea:lt;St pater ueftercocl eftis pafeit ilia. S i ueftis defueritlt;.‘’lilia proponantur.Si efuriais audi Matthe, ƒ. as beatospauperes Siefurientes.Si aliquis teafïlixeritdolor.-legito.Propterhoccóplaceomihi in infie 2.Cor.iz« mitatibus nieis:amp; datus eft mihi ftimulus carnis meæ.-angelus fathans qui me colaphizetme extollat

-ocr page 663-

DE VIRGINITATE SERVANDA EPlSTOtA XVt

tstare in oîbiis iudiciis dei :exultaueröteni filiæ iiidæinoîbüs iudidis tuisdne.IIIa tibi fempin ore uox tefonet.Nudus exiui de uteromris meæ nudus etiä redeam ad terra:amp;nihilitulimus ihücmödö: lobUi ne(jauferreqdpoffumus.Atnücpleraflt;5uideasarmariaftipareueftibus:tunicasmutarequotidie et tine^ Ito pofte fupare. Quæ religioûor fuerit unu exterit ueftimctu:amp; plenis ards panos trahit dn;

ncmntmcbranæxoiorepurpureo.Auriiliquefdtin lfas:gcmiscodicesueftiunt:amp;nudusante fores^ „ . roßixpsmorit.Cü manu ægêti porrexerit.-bucdnât.Cû ad Agapc uocauerinnpco pdudt.Vidi nuper^K^*^*^*^ tu taceo:ne fat^râ putes) nobiliflîmâ rnulierc Romano^ in bafilica beati Petri femiuiris aiiccgt;!

dentibus.-jjpria manu:quoreligiofior putaret fingEos nûmos difpartire paupibus.Interea(ut ufu nof leptMle eftj anus quædam ânis pânifi^ obfita pcurritrut alteje nûmum accipet:adquâ eu ordine per üeniffet:pHgnusporrigitprodenario.'amp;tdticrisreus fanguiseffundit.Radixoîmmalorumcftauari i.Thi.tf. aa :Ideo^ ab aproidolopi: feruitusappdlatur. Quaere primûregnû dci:amp; haecoia apponctur tibi. Nô 3»Rcg‘ gt;7 * ocddçjfamæaiamiuftâdns.Iuniortïu amp;fenui amp;nôuidiiuftùdereliâû:nelt;5femceiusqrenspanem Admj. Heli« coruis miftrâtibus pafdtur.Vidua fareptena ipfa cnmTiliis nofte moritura j»phetam pafeitefu Gene .zgî tientç.Et mituin modu capface côpleto q alcdus uenerat.-alit.Pettus apEs inquit.Argctuin ôi aurû nô nabeœqd’ ât habeo hoc tibi do.In noîedni iefu furge amp;nbsp;âbula. At nûc multi ;licct fermone taccant:ope Ponit hy# loquûtur.Fidc amp;nbsp;mîam nôbabeo;qdE aûthabeo.argctu amp;nbsp;aurudioctibi nô do.Hntcs ât uidû amp;nbsp;ueÎH ftoriam» tutn;his jteti fumus.Audi iacob.-qdfua orône poftulet.Si fueritdns meus mecô:amp; feruanetitme in uiahacperquâ ego iterfacio:amp; dederitmihi pane admâducâdû:amp; ueftitûad uefticdum.Tâtû necef Iwa peatus eft:ut poft annos uiginti diues dns amp;nbsp;ditior pater;ad terra reuertatur Chanaâ.Infinita de nbsp;nbsp;-

«eriptutis exêpla fuppeditât:q auaridâ doceât effe fugiendâ. Verû qa nûc ex pte de ea df :amp; fuo( fi Xps annueritjuolumini referuatur.-quid âte nô pluresannos.Nitriæ geftu fit.-rehramus. Qiiidâ ex fratrie DUS pateiot ttiagis $ auariormefdcs triginta argenteisdnm uenditû ; ectum folidos quos lina texen;« P ?^'‘î'i*^'^ât:moriens dereliquit.initû eft inter monahos pfdifi (nam in code loco dreiter quinlt;5 mi uadiuifiscelluhshabitabât)qdhincfa(ftoopuseflet.Alii pauperibusdiftribucdosefîedicebât:Alü dâ dosecdefiæ.-nônulli parentibusremittcdos.Macharius uero amp;nbsp;Pambo amp;nbsp;Iftdorus;amp; exteri quospa^ । h:es uocant.-fando in eis loquctefpiritu decreueruntinfodiendos efle aim code dicentes :Pecunia tua nbsp;nbsp;nbsp;numepé

ffcutn fit in perditione.Nec hoc crudeliter quif^ putet faftû.-tâtos cûdofiÿ per totâ ægyptû terror in^ monacliopi ^aut:utunufolidudimififfe:fitcriminis.Etqnimonachori:fedmusmentionc:amp;tefciolibenter au; direqiiæfajjfl.^ funt:aurc paulifper accômoda.Triafuntin ægyto gna moachope. Primücocnobitæi quodillifauchesgentililingua uocâtmosincômuneuiuctespolTumusappellarc.Secûdnm Anacho

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utæ:qiii foli habitât per deferta;amp; ab co q uod ^icul ab oibus rccefletintmuncupâtur.Tertiû genus eft

J quodremoboth dicût:detettimû atij negleftu:amp; quod in nia ^uinda aut folû;autprimû eft. Hi bigt; H^^orunt» tóuel trini nec multo plures fimul habitant fuo arbitratu ac ditione uiuctes.Et de eo quod lahoraue^

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diuànniediû partespferuntaithabeât alimeta cômunia.Habitâtaût Çpiurimi in urbibus;amp; caftel;

lis Se qiiafi ars fit fanfta nô uita.-quicquid uediderint maioris eft pcii.Inter hos fæpe funt iurgia:qüia

j *uouiuentesdbo:nôpatiuntfealicuieffefubieftos.Reuerafolctcertareieiuniis:amp;rem feaeti uifto; dæfacùint. Apud hos affeftau funt ota.-laxæ manicæ.-calligæ foUicantes ueftis CTa(rior:crebra fufpiria

I uifitatiouirginuni.-detraftioclericoru.-Etfi qndiesfeftus uenerit:faturant ad iiomitû.Hisigitur qua p cenoblgt; gt;iquibufdâpeftibusexterminatis:ueniamusadeosquiplures funt:amp;incôehabitât:.ideftquos nbsp;nbsp;nbsp;*7

tiobitas dixi.Prima apud eos pfederatio cft.-obedire maioribus:amp; quicqd iufTerint facere.Diuifi funt perdecuriasatcj ccturias:ita ut nouem hominibus dedmus praefinEtrurfus decc ppofitos fub fe cen lefimushabeat.Manentfeparatizfeiunftiscellulisaifcç adhorânonâ urtnftitutûeft.Nemopgitad ali Umexceptishisdecanisquosdiximus utficogitatiôibusforte quisfluftuanilliuspfolidet alloquiisî Poft horâ nonâ in cômune côcurritur; pfalmi refonant:fcripturæ récitant ex more.Et côpletis oratio; nibiis;ciinftif(^ refi Jejjtibusjnie Jiuj qu^ patrê nocant incipit difputare.Quo loquente:tâtum filen; tiumfitutnemoaliumrefpicere:uemo audeat exaeare.Dicentis laus:in fletu eft audictiû.Tadtc uol uunturperhoralachrymæ.Etneinfingultusqdcmerûpitdolor.Cûueroderegnoxpi: amp;nbsp;de futur! Dcatitudine amp;nbsp;de gloria cerperit ânunciareuctura:uideascûftos moderato fufpirioamp;oculis ad cœ; uimleuatis intra fe dicere.Quis dabit mihi penas ficut colûbe:amp; uolabo:amp; requiefeâ .Poft hoc côciliu loluitamp;unaquæf^ ^ecuria cû fuo parcte pgit ad mcfam:Quibusƒ fingulashebdomadas uidflîm mî niftrantblullusindboftrepituseft.Nemocomedesloquit.-uiuit pane.deguminibus amp;oleribusiq fa lefolocôdiuntur. Vinû trn. fenes acdpiunt:quibus amp;nbsp;cû puulis fæpe fit prâdiû.'Ut aliOR; feffa fuftentet ætas;alio^nôfrangaturincipiês.Dehinccôfurguntpariter:amp;hyninodifl-oadpfepiaredeunt:ibi uf; $ad uefpewcû fuis unufqftç loquitur amp;nbsp;didnVidiftis ilium amp;nbsp;illû.quâta in ipfo fit gratia ƒ quantu hlentium:$ moderatus inceffusc'S i infirm um uiderint cofolant:Si in dei amore feruentc: cohorran turadftudiû.amp; quia nofte exrra oratiôes publicas in fuo cubili unufquifqj uigilat: circuneût cellulas îippofita qd faciât diligenter explorât.Que tardiorc depræhcderint mô inerepât :fed wflimulatoquodnoruntcumfæpius uifitant:amp;priusincipictesiprouocantmagisorare q cogunt. Opus dei ftatutû eft qtf decano redditû.fertur ad occonomû:q amp;nbsp;ipfe p fingulos patri omniû ci^n; a; gno tremoteredditrationc. A quo etiâ cibi cûfafti fuerint/deguftant.6i quia nôlicet dicerecuiqitu; nicam amp;nbsp;fagû textaijiuncis ftraunô habeo:ita iUe qninerfa moderaput nemo quid poftulet mem«

bhh i i

-ocr page 664-

PARTIS 111 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS V

non habcat. S i ucro qs cocperit ægrorare.'trâffert ad exedram latiorc:amp; tanto fenû mîfterio côfouetut ut nee delitiasuibiiini:necmatrisquaerataffeftum.Dominids diebus orónitm amp;lcftiôibus iiacât; quod quidc oî tpecópletis opufeulis fad unt.Quotidieali qd de feripturis df.kiuniuni tonus snM æquale eft:excepta quadragefima.-in qua fola concedit ftriftius uiuere.A pentecofte coene murâtur in D prandia:quo amp;nbsp;traditioni ecdefiafticæ (atiftiat:amp; uentrem dbo nô onereijt duplicato.Tales philo pla tonid fermonis iniitator.Tales lofephusgræcus Liuius.-fcrfa iiidaicæcaptiuitatish yftoria eue nos de De anachogt; bete refert. Verum quia nunc de uirginibus feribes pene fuperfluû de monachis difputaui:ad terti um titis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;genus ueniâ quos anachoritas uocât:amp; qui de cœnobio exeunces;excepto pane amp;nbsp;ialeamplius ad de

lerta nihil pferunr.H uius uitæ auftor paulus.-illuftraror etiam Antoni usamp; ut ad fuperiora confeenda Trcno.j. princeps Iohannes baptifta fuir.Talc uero uirum hieremias quotç j^pheta deferibit diccs..ß onum eft uirocumportaueritiugum abadolefcctiafua.Sedebitfolitarius amp;nbsp;tacebit:qin fuftulitfup-feiugum amp;dabitpercutientifem3xillâ:fatuiabituropprobriis.qrnoniulempiternuniabiidetdnshorum la^ borem amp;nbsp;puerfationem in carne nô carnis:alio tpe lî uolueris explicabo.Nunc ad jipofitumredea'.-qa t.Thef.ƒ. nbsp;de auarida differensad môaehos uenerä.Qiioß: tibi exempla^jponcs nó dico au{t:atcgargcrurn:amp;cæ

teras opes:fed i pfam terra amp;nbsp;coclu defpicies:amp; xpo copulata cantabis.Pars mea dns.Poft hoe qqapfus orare nosfempiubeat:amp; fanftisetia ipfefitfomnusoratiodic tn diuifasoradi horas debemushfe; ut fi forte aliquofuerimus ope detenri.ipm nos ad offrh tps admoneat hora tertiâ:fextâ: nonâ : diluculit quocß amp;uefperâ nemo eft qui nefciat.Neccibi ante fumant nifi oratióe pmiflamec recedat a menfa ni fi referat aeatori gfam.Noftibus bis terlt;5 furgendii reuol uendo de feripturis q memoriter r^emns. cgredientesdehofpitioarmetoratio.-occurratanteqifeirio.Necpriuscorpufculûrequiefcatqaia pa^ fcatur. Ad oriiem alt;ftum:ad ocm inceftum manus pingat crucc.Nulli detrahas.-necaduetfum fiuuni mris tuæ ponas fea ndalum. T u q es ut alienum feruû i udicesfS uo dno ftat aut cadet.Stabit auté-'p^ tens eft dnsftatuere illû. Nec fi biduo ieiunaueris putes te nô ieiunantibus efle meliorc. Tu ieiunssX irafceris.'IIIecomedit amp;nbsp;forteblandit.Tu uexationcmentis amp;nbsp;uctris efuriemrixâdo digerisalk mode EfaJ?. ratisalitcibis : amp;nbsp;iôgras agit.VndequotidieclamatEfaias.Nôtaleieiuniu elegi dicitdns.Etiterum:

In diebus ieiunio^ uforum inueniunt uoluntates uraE:amp; oês qui fub ura ptâtefuntftimulan^ diciis amp;nbsp;litibus ieiunatiSiamp; peutitis pugnis humilem.Vt qd mihi iei unatisf Qiialeiilud poteft ewitf iunium:cuius ira nô died nox occupanfed luna integra derelinquitcTeipfam pfiderans:noli inalten^ us ruinaifed intuo opegloriari:Nec illaß: tibi excpla'^ponas q carnis cura facientes.-polfeflionurMdi tus:amp;quotidianasdomusimpcfasfupputât.Ne(ç etn undecim xpi apFi iude ^jditióefuntftacri .ntc g nbsp;nbsp;philego amp;nbsp;Alexâdro facientibus naufragiuzcæteri a curfu fidei fubftiterût.Nec dicasâlla amp;nbsp;ilia n”? re;

bus fruitur .-honorât ab oîbuszfratres ad ea pueniunt amp;nbsp;forores.Nunqd ideo uirgo ^e dd»”’^ n “ I Corîn T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uirgo fit talis.Nô erii quô lüdet hozjuidet deus.H ô uidet i n faciczdeus

’ ctiâfîcorpeuirgoeftzanfpirituuirgofitznefcio.ApFusaûtitauirgincdefinitzVtfitfandacorpe« P’ ritu.AdexrremûhabeatfibigBamfuâ.Vincatpaulifnîamzdelitiisfruatamp; uiuat.Nos feftemur.Propone tibi beatâ Maria quæ tâte extitit puritatiszut materdni efte mereret.Adquaeu an gelus Gabriel i uiri fpeciedefccdifletdiccszAuegfaplenazdnstecû.Côfternata amp;ptcrrita rüdere no po tuit.Nunq eî a uiro fuerat falutata.Deniqj nûcium edifeit amp;nbsp;loquiturzamp; q hoîem formidabatzeu age lo loquit intrepida.Potesamp;tu effe mater dni. Accipe tibi tomu magnn:nouum.amp; feribeineo iMppo miniszuelociter fpoliadetrahe:amp; poft$ acceirerisad4)phetiframzamp; côceperisz in utero. amp;nbsp;pepererisfili umzdicz Atimoretuo dnecôcepimuszamp; doluimuszamp;pepimus fpth falutatiôis tuæzqué fecimus nup fupterrâ.Tunc amp;filius tunstibi rndebit.-amp; dicer.Eccemr tua Si fratresmei Si mirüîmodûàUû quem în latitudinepeftoris tui paulo âtedefcripferaszquc in nouitate cordis ftilo fignaueraszpoftq’fpoliaex hoftib9recepitzpoft$ nudaueritpricipatus amp;nbsp;ptâteszamp;afftxeriteascruci:pceptusadolefcitzamp; matori^ feftu fpôfam te indpithfe de mfe.Gr.âdis laborzfed grade pmium efle qd” martyreszec qef apFizefleqa xpseft.Quæddem uniuerfatuncjtfuntcumin ecclefiafiuntzcuminuna domo pafeha celebramus fiarchdingredimurcumNoezfi pereuntehiericoraabmeretrixiuftificatauos?tinet.CæteR:uirgiiKS quales apud diuerfas hærefeszamp; q les apd” ipuriflimum manichæû elfe dicunt feorta funt æftirnandeî nô uirgines.Si etn corpiseaß; audoreftdyaboluszquô pnthonorareplafmationcortnsfui.''Sedquia ficut uirginale uocabulum gFiofum fub ouiû pellibuslupos teguntzxpm mentit antixpszamp; turpitu^ dinc uitæfalfo noïs honore ueftiunt.Gaudeforor.gaudefiliazgaudemi uirgozqrqd’aliæfimula'tztu uere ec cœpifti.Hæc oïa q digeffimuszdura uidebunt eiszq nô amât xpm.Qiii aût ocm fæcFi p^papro Roma.S. prn'8‘'*rnctohabueritzamp; uana duxerit uniuerfafub folezutxpm lucrifaceretzqui pmortuuseftdno fiio etpnrrexitzetcrucifixitcarnccûuitiisetpcupifcctiiszliberpclamatzQiiisnosfqjabit a charitatedeiÿ an tribuIatioc'anäguftiar'anpfecutiof'anfamesFannudirasj'anpiculu^angladiusFetiteß.Certusfum qr neep morszneq; uitaznecp ageliznetp pricipat^zneep ptateszne^ îftâtia nelt;p futuraznecp fortitudo ne^ excelfuznciçftfundumneep aliacreatura poteritnosfepareacharitatedei^cixpo iefudüonio.Dei filiuspronfafalutehoîsfaftuseft filius.Nouc menfibnsin utero ut nafcat.expeftat.Faftidia fuftinet cruentatusegredit pânis inuoluit .blanditiis delinitur.Etille pugillo mudû includes pfepis ptinet an guftiis.Taceo qu oufep ad trigîta ânos ignobili parctû pauptate ptentus eft.uerbcrat ettacet. aucifigi tm.etip aucifigentibusdepcat.Quid igit rétribua dnojp oibus qretribuitmihifGalice falutarisacd^

4 piâtn»

-ocr page 665-

DEVIRGINITATE SERVANDA


EPISTOLA XVI

piam amp;nbsp;nonicn dni inuocabo.Præciofa in cöfpeftu dni mots fanftoje cius.Hæceft fola digna rctribu io:cu)nfanguisfanguinecöpenfat:amp;redempticruorexpi :proiedcptoie libenteroccübiniiis. Qviis ifando^finecertaminecoronatiiseftrAbeliuftusocddit.Abraam uxoreni périclitât atnitrere. Et ne wimenfum uolumcextendam:quære:amp; inueniesfingulosaduerfappcffos.Solusfalomö in delitiis fiiit;amp;forfitäideocorruit.Queniem diligitdnscornpit.Caftigataütocm fiUumqucrccipir.Nonne Heb. iz. melius eil breui tpedimicarederre uallu.-arniafumere.-laceirere fub lonca;amp; poftea gaudere niftorcni: ^impatictiauniushoreferuireppetuo.Nihil ainatibus durum cft.-nullusdifficiliscupicnti labor eft. Gene.zp. Kefpicequäta iacob pro rachel pacta uxore fuftinuir.Et ferui uit(inqt fcriptura 1 Iacob pro rachel änis leptôEterantinconlpeCTuciusquafidicspauci.-qmamabatillâ.Vndeamp;ipfepofteamemorat.Indie webar æftu;amp; gdn noae.Amemus Sc nos Xpm eiuftj femp quæramus amplexus:amp; fadle uidebitur otnnedifficile:breuia putabimus uni uerfaquæ longa funt;amp; iaculo illius uulnerati perhorap: momc tamcemus.Heu me qa peregrinatio mea ^longata eftame.Nófuntem condignæpaftîôeshuius tpis adluturägloriam quæreuelabit innobis.Quia tribulatiopatientiä operanpatientiaaut .pbationem Ronw.g. fbatio ueiofpemfpes aüt non côfundit.Qyoniâ charitas dei diffufa eft in cordibus niis. Quado tibi j^of^a-V.* graueuidetdieqd”fuftines.PaulifecundäepEamad Gorinthioslege.Inl3boribusplurimü:incarceri^: nbsp;nbsp;Cor.ii*.

nusabundätiusanplagis fupra modü.dn mortibusfrequcter. A iudæis quinquies qdragenas una mi ' nusaccepi.-ter uirgis cæfus fum femel lapidatus;ter naufragii'i fedmocte amp;nbsp;diejin4?fundo maris fui.In Hineribus fæpe pcriculis fluminû.-periculislatronu periculis ex genere.-periculis ex gctibusipericulis in ®yirate.periculis in deferto:periculis in mari :periculis in falfis fratribus:in laboribusdn mi feriisdn ui gnnstnultis.-infameamp;fiti.-inieiuniispIurimis.-infrigoreamp;nuditare.Qinsnoftrfifaltem minimam y.’jbi, 4. pornoncdecathalogoharu fibi poteft uendicare nirtutii.Ob quæillepofteacöfidcteraiebat.Gurfum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eidernferuaui.Supereft mihi corona iufticiæ.quâretribuet mihi inilla diednsiuftusiuii

nex.Siabusiufyifjorfuerit:cötriftamur:amp;putamusdeo nosaliqd’ preftarebenefidü cum aqua bigt; Dimus.Aquafjyj uinufi bibimus:calix frangitur;menfa fubuertitur;uerba refonant:amp;aqua tepidior ^*’8'^]*’euindicatur.Regnücoclorum uimpatit.’ó^ uiolentirapiuntillud.Nifi uim feceriscodop; relt; Matthe. ||. gnanócapies.Nifi pulfaueris importune:panc nonacdpies lacramcti.Atnötibi uidetur uiolentiaxu caro cupitefle qd deus eft.Et illic ubiangeli corruerüt angelos iudicatura cöfcendit Egredere quæfo paulifper decarcere:amp; pfentislaborisanteoculos tuosribi pinge mercedë:quam necoculus uidit : nec ’ups^ndluiunecincorhoisafcendit. Qualiseritilla diesen tibi Mariamater dni chotis occurretco^; tnitatauirginejs(-my, poft rubru mare fubmerfocüfuo exerdtu pharaone:tympanùtinnienspdnnet Exo.i4i

.‘’’^^•Gantemusdno.-gloriofeemhonorificatuseftæquumamp;afcenforcproiedtinmare.Tunc Can.z,* aeclaintiioslætauolabitamplexus.Tuncamp;ipfefponfusoccurretamp;dicet.Surgeueniproxima mea ^nt.Quæeftifta^pfpidensquafidiluculumdpeciofautluna.eleCTautfoI.Videbunttefiliæîamp;laudai; DUntteginæ;Seconcubinæpredicabunt.Hinc amp;nbsp;aliuscaftitatisChorus occurret. Sara cum nuptis ue^s Can.tf. Wtt-Filia phanuelis. A nna cum uiduis.Erunt in diuerfisgregibus carnis amp;nbsp;fpiritus matris tuæ.Lætaj? ‘’iturilla^ gennit.-exultabitifta cp docuit.Tunc uerefuper afmam dnsafcendet:amp; cocleftem ingredie iurnierEm. Tucparuuli de quibusin Efaia faluator effatur.Ecceego èc pueri md quos mihi dédit de Efa.S. iisîpalrnas uictoriæ fubleuantes pfono orecantabunt.Ofaima in excelfis. B ndictus q uenit innoie dni oiamiainexcelfis.Tûccctûquadragîtaqttuormiliainpfpeauthroniamp;feniOîetenebütcytharas:amp;câ taoutcanticunouû.Etnco poteritdicerecanticûilld nifi nûerusdefinitus.Hi funt q cû mulieribus le noncoinquinaygf^ijjf uirgines on permanferunt.Hi funt qui fequunt agnum quocûi^ uadit. Qyio teuana fæculi delectaueritambitio: quotiens in mundoaliquid uideris gloriofum:ad pa^ taaiiunitnentetranfgredere:elïeindpequodfuturaes amp;nbsp;audiesafponfo tuo.Pone méfient umbrae Can. cuium m corde tuo:ficut fignaculum i n brachio tuo amp;nbsp;opéré pariter ac mente munita clamabis amp;nbsp;diÿ ces^quæ multæ non potuerût extinguerecharitatem:amp; flumina non cooperient earn.

Beiupradicto libello meminitbeatus Hieronymus in prima epEa addemetriade : narransquantu ■ osculpæfibi côflaritinuidiamfubhis uerbis. Argumentum fuperiorislibelli. Nteannoscircitertrigintadeuirgîtateferuâdaedidi librû.In quo neceffe mihi fuitirecôtra üitia:amp; f pterinftructionc uirginis qua monebam dyaboli infrdias patefacere.Qui fermo ' O \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plurimos dum unufquif^ in feintelligensqd' dicebatur non quafi monitorem li

1^^DEnteraudiuit.-fedquafi criminatorc fui operis aduerfatuseft.Verûtamenquid ^jfuit argt;^^ mafte exercitûreclamantiû:amp; uulnuscôfdentiæ dolore môftrafiediber manet:hoïes præterierunt.

ad Demetriadê uirginem de cótinctia uirginali ferurâda. nbsp;nbsp;Argumetû in eâdc.

Audaturus Demetriadé uirgi né:hortaturus eâ ad uirginale pofitû côferuandû ex rci ma^ U 8’’'fr’diUEexordit:utlectores reddatattétos:amp; aflentatiôisnotafepurganDeindeparctum y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nobilitatcbreui infinuatiôe pcurrcs.Illâ magislaudatqgt; pro xpo nobilitaté diuitiafi^ conté

E-----®pEetit.Exponitquâtouirgoxpiadhucadolefcentula(flagraueritdefiderio.utdno uirginita a ” • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;immincte nuptiarû die feipfam cohottana oem ornatû abiecerit:ac religiofam

ue c ccepit amp;nbsp;eius fgt;pofitum matris amp;nbsp;auiæ fauorimitatio uirginû;amp; pene toti us orbis 4)fecuta fue fit exmtatio.Effert deinde matris amp;nbsp;auiae in ipam uirginc.amp; Xpi pauperes amp;nbsp;bnficentiam:quæ diftra hhh iii

Incipit æpFapritna ad Demetriadc uirginem de cótinctia uirginali feruäda. Audaturus Demetriadé uirsi né:hortaturus eä ad uirsinale xjpofitC

-ocr page 666-

PARTIS m


TRACTATVS V


ftis pofleflïóibus oem fubftantia crogabant:amp; in eSpatationê illarum auaricia arguit derïcop!:ehatrfs conftantia fanftaæ matronaii: in orbirate filioje:amp; in africani ppeffione tyranni.Deinde monita uirgi ne4)ponens:ad leftionc hortatur.nionetferuare focdusqd* cumxpo pepegit:rerribileilli dei iudiciüamp; ultioné reprefentas;amp; ad pugnd domeftica inftruens docet quo clypeo debeat pmuniri cótra æftu co; gitationu. Quaedam de fcripturis exponens;amp; poft cogitarionu cautionc iei unii did t arma fumenda ex fcripturisânediæ ôi faturitatis excpla 4)ponens:amp; qualiter ieinniü fit moderandu infinuds. Ad imi tationc matris amp;nbsp;auiæacfubieftionc parentu amp;nbsp;humilitatc:amp; modeftia grauitatêtj feruâdâ exhorta; tur.Monet rifum:praua colloqa:amp; pturbatióes animi declinare. Cófiliü quolt;5 pfeftionis in uenden do oÏa amp;nbsp;erogando paupibus ,pponens:id poft obitum marris amp;nbsp;auiæ demetriadæ fuggerit faciendü Detpeoronisamp; tpemanuuinftruit.Hortaf uthæreticoprerroredânatocquinitebant aftruere aias^ te in cocleftibus peccauiffe:amp; merito iniqtatis clauftris humanoa: corpopü deputatis :R.omanæ ecefiæ amp;nbsp;beati papæ Innocentii fide infequat.Ädmonet quoej de piculo uitæ folitariæ;amp; pfumptionequo; cunda:qprius uolût uideri magiftri $ didicerinteîfe difciputi.Inftrucs $lefit:amp; illiconfortiumappc tendum amp;nbsp;qd* dedinandumânuehens infatuas uirgines Si lafciuas.'ipas ad fdm uirgi nale^Jpofitum conferuandum.'amp;angelorumgloriamacqrendamexhortans. EPIS TOLA nbsp;nbsp;nbsp;X VII.

ïÿjkquot; /JlNterocsmaterias quas ab adolefcctia ufi^ ad hâc ætatc:uel mea uelnotarii fcripfi ™

Œ hdpnnopefcripfidiffidlius.Scripturusemad Demetriadcuirginc xpiquæamp;no*’’^^^f^ amp;diuitiisprîaeftin urberoma.Si eufta uirtutibuseiuscongruadixero:adulati^pnw^*^'“ quædâ fubtraxero:ne incredibilia uideant dânûlaudibus eius mea faciet uerecûdia. Quid îgit faciâi Quod implere nô poffummegare nô audeo:tata eft auiæeius amp;nbsp;nuis infigniûfocwiju^an iubendo auftoritas.in petédo fidesun extorquedo pfeuerâtia.Ne^ em utnouû amp;nbsp;pcipuù quiddam me flagitât:cuius ingeniûhuiufcemodi materiis fæpe detritu eft.Sed ne uocis meæpro uirili pK reftimoniuineinsuirtutibusexplicâdis.xuiusamp;inclytioratoris utarfnîa.Spesmagislaudandaeftlt;P tes. Quaq» pudlares annosfidei ardore fuparit:amp; inde coeperit ubi ats deliffe pfedæ côfumtnaræ^ uir tutis eft.Sitpcul obtreftatio.Faceffat inuidia.NuUû in ambitôefit crimc.Ignoti ad igno» Icribimu dûtaxatiuxtafaciemcorpalem.Alioqninteriorhomopulchrefibicognituseft;ilIa norida$ pan us

Eze.4olt; amp;nbsp;infra» z.Cor.tf. CanJ.' ?s-44-

, apfsadColoccfesmuItofiçaedentiûnoueratîquosannôuiderat.Quâtûfitapudmemerifû'”^^ miraculu uirginis noftræ.'hinc pór æftimari:(ç occupatus in explanatiôe rempli ezechielis-'ftu opu^^ oibusfcripturis Tandis ueldiffîcillimueftiamp;inptedelubri qua fandafdôrum amp;nbsp;thimianiapj^\^^ defcribif:malui paruper hic uti diuerticulo:ut de altari trâfirc ad altare:amp; hoftiâ uiuâ.'plaeenfc deo • fine ullamacuia:æternæ pudicitiæ côfecrarc.Scio qgt; ad impræcationc pôtificis :flâmeû dum opuit caput.EtilludapEicæ uods infignecelebratûfit.Voloaût uos ocs uirgi né fanda ex ni xßo. Quädo aftitit regina a dextrisei us in uâitu deaurato circudata uarietate Qua ueftrpolynn _. multaiiî uirtutu di uerfitatecôtexta indutus fuit amp;nbsp;iofeph:amp;regu quondâ utebant fili.'t- Y fpôfa lætat amp;dicit:introduxitmerex incubiculû fuum.Sodaliûi^rndetchorus.Olsgloriaiiu S intrinfecus.Sedamp;noftraratiodabitaliqdemolumcti.Equorucurfusfauorepniciorfit-P“?‘^.

Côparatîo titudo clamoribus incitat.-paratasad plinmaciesiacutofcj mucrones fermo impatoris neselegâtes inopepûti auiaquidematerçÿplâtauerutrSed amp;nbsp;nosrigabimus:amp;dnsincrementudabit.Rn^^’-

“ nbsp;nbsp;nbsp;difeiplinaeft ab auis Si attanis:6e omi retro nobilitare ornate que laudât.uit ramortim fterilitatcrauix

foccudacôpenfet.Etqcf infrudu nôteneas:mirerisintrûco.Si licet nuemihi f»borum:amp;o**l’d°îP’” cIararepetcdafuntnoîa.EtilluftrisAnitiifanguinisgenus:inquoautnullusautrarusefir:quinônie rueritcôfulatum.Aut^jfercndusolibrius uirginis noftræpatcnqucimmaturamortefubtradumto ma côgemuit. Vereor pluia diceteme fandæ mris uulnus exafpetc:amp; uirtutu eius recordatio fiat do ris inlfiuratio.Pius fili us: uir amabilis.clæmcsdnsiciuis affabilis côful qdeni inpueritiaiïedmo^ w nitatelenator illuftrior.Foclix morte fua.-qui nô uidit patriâ corruentc.Immo foelicior fobole: qui Uc metriadisauiæ nobilitatcinfigniorcreddidit:amp;Demetriadisfiliæppetuacaftitate.Ve?:lt;ïn’d litus 4)pofiti .Du admiror iuuencdaudaui aliqd bonojt feculore:cum in eo uirgo nia magis laudada fit.q, hæc uniuerfa côtempferit:cp fe nobilc:non diuitiis ppotentc.Ted hoîem cogitarit.Incredihlis ant mi fortitudo intra gcmasamp;fcricu:intereunuchopi;amp;puella^ecatetuas:amp;adulationcac miniftena ta . nbsp;nbsp;nbsp;, miliæperftrepenris:amp;exqfitasæpulas quasamplædomuspbebatabundâtia.-appetifteeâieiunioit’ ia

Mdttne.||. borem.afpitatem ueftiû.-uiduscôtinentiâ.Legerateiü dni uerbadicentis.Qui mollibusueftiuntumi domibusregû funt. Stupebat ad puerfatiôem H eliæ amp;nbsp;lohîs baptiftsiquo^e uten^ zona pelliceaartn; xit amp;nbsp;mortificauit lubos fuos. Alter ucifle narrat in fpu Si uirture Heliæipcurfor dni.ân utero^phetas parctis:amp;an die iudicii iudicis uocelaudatus:Annæ filiæphâuelis mirabat ardorc.-quæorcmibusatcp

chorö:amp; una feillaæ efleciipiebat:quæ pudicitia uirgîalifiphctiæ gfam pfccutæfût.His amp;nbsp;huiufcemo di cogitatióibus pafcebat aim:nihil ira metncs q aui â matrclt;5 offcdere. Qaaj« cu ïcitaret excplo: iiola tare amp;nbsp;ftndiis terrebaf :nóq difpliceret eisfcnn fgt;pofitu:fedq? rei ma^nitudïeoptare amp;appetere no Heftet. I4‘ anderer. Aeftuabatxpi tyrûcnla.Oderatornatu fun amp;nbsp;cü Hefter loqbat ad dnm. Tu nofti q oden in figne capitis mei ••hoc eft dyadema q ntebat qfi regina Si tâtæducâ îmôdidæ:uelut panu mulieris mc)= fttuatæ. Aiût ïctê amp;nbsp;nobiles foeminae:q ca uidere q norut.-quas de littore gallia^ adhltatónc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®

-ocr page 667-

DE VIRGINIS INSTRVCTIONE nbsp;nbsp;EPISTOtA XVII

corumhoftiu per Africa côpulfi fæua tcpeftàs:noftibus amp;nbsp;fecreto confeiis tin uirginibus dei:quelmagt;: tris amp;nbsp;auiæ comitatu erdt :nun$ ed lintheamme:nun$ plumarû ufam mollicie:fed cilicioln in.nuda huo hui^Te ftratu:i u gib us facie rigafle lachr y mis. S aluatoris mete genubus aduol ütd u t fuû recipet ippofitû.'uti'pleret defideriû:amp;auiæ aîm matrifi^ molliret.Quid ultra differorCü id nuptiap: appropî quaret dies de futuro mrimonio thalamus paret.-fecreto etabfij arbitris.noflc«^ babes^) folatio: tali;

bus fe fertut armalfe confiliis. Quid agis Denietriasf C ur pudicitiam tdto pauore defendisr Libertate nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fl

opus eft amp;nbsp;audacia.-quæ fie in pace metuis.-Qd faceres in martyrio ppetrando quæ tuoru uultum ferre nô potes.-quô fuftineres tribunalia pfecutoiüf fi te uirorû excpla nô jjuocant.-horteturf aciatqg lecüram beata matyr agnes:^ etatc uicit de tyrdnû amp;nbsp;titulû caftitatis martyrio coronauit.Nel'cis miferainefcis cui uftginitatem tud debeas.-dû interbarbaras manustremuifti:auiæ:niatrifq; lïnu amp;nbsp;palliis tegeba^ tis.Vidifti tecaptiud amp;nbsp;pudicitidtudnôtuæpoteftatis.Hortuifti truces hoftiüm uultusraptas uirgigt; uesdei:geniitu racito confpexifti.Vrbs tua quôdd orbis caput:Romani ppFi fepulchrù eft: de tu in Ligt; bycolittoreexulemuiruexulipfaaccipies.Qudhabiturajgt;nubd:quodeduccdacomitatufStridorpn nicælinguæ jgt;cacia tibi fefccninacantabit.Rûpe moras orhes.Perfeifta dei dilectio foras mittit timo^ tem.Affuinefcutû fidei:loricd iufticiæ.-galed falutis:,pcede ad plium.H abet amp;nbsp;pudicitia feruata mar^ ïytiumfpû.Quid metuis auidf quid formidas parenterForfitd amp;nbsp;ipfe uelit qdquot; te uelle nô credût.His amp;nbsp;aliis qgt;plunbus infldmata ftimulis.-ocm corporis cultû amp;nbsp;habitû fæcularem quafi pofiti fui impe dinienta ^iecit.Preciofa monilia amp;nbsp;graues cclibus uniones.-ardcrefij gemæ reddunt ferineis: uili tu^ wca induit :uiliori tegit pallio.-de iniperara auiæ genubus répété ^uoluitur fletu tanto mœrore plan# rabuf^ q eftgj;ondit.Obtupuitfftd amp;nbsp;grauis foemina alienûhabitû ineptecôfpiciens.Mater gaudio ftabat attonita.Vtraq^ ueru nô crederet qef uerû effecupiebat.Hæfit uox faiicibus amp;nbsp;inter ruborem et pallorern metucg atç læticidcogitatiôesuariæmutabant.Succûbencfûefthuicloco.-nequa narrare aggrediargd* dicendo minusfacid.Adexplicanddincredibilisgaudii magnitudinc:amp; T ullianiHuui iisexiccareturingeuü amp;côtortæDemofthenis uibratæcjfnlætardiusldguidiuf«^ ferrenf.Quicquid potcogitareanimus:qcquidfermonôpôtexplicare:illo intcporefadûaudiuimus.Certatiminofcu la neptis.-mater amp;nbsp;filia ruunt.Vbertim Here pre gaudio.-iacentc manu attollere;amplexaricg trepidan# tt.ni:agnofcerein illius jipofito mente fud:dt gratulari q nobilem familid uirgo uirginitate fuanobi •jotenifaceretinueniffe earn qd’pftaretgeneri.-quod RomaiL-e urbis cineres mitigaret:Iefu bone quid

patronne bi dominæfecuta eftclientnm turba atqj faniularü.Per onines domos feruebat uit giiaitatis profe(ïio:quarum cum impar eflêt in cirne conditio ununi erat præniiû caftitatis : Paru. logt; SUor.Cundæ per africam ecclefiæqnodâ exnltauere tripudio.Nó folum ad urbes:oppida:üiculoflt;5Mota cf ma •ta ad ipfa qnocg mappalia Celebris famapenetranit.Ocs inter Africa Italiaqginfulæ hoc rumore repie palibus afgt; ^funt: amp;nbsp;inoffenfo pedelôgiusgaudiacôcnrrere.Tûclugubres ueftes italia mutauit:amp; femiruta ur frorum«

totnæ mocnia priftinû ex pte recepe fulgorc.'^jpiti uni fibi aeftiniâtes deû in alûnae çuerfione pfefta Patates extinftâ gotc lorû manu: amp;nbsp;colluuic pt'ugaß: atqg feruop; dni ne fup intonâtis flumine pcidif ‘«•Nô fie poft Trebid tlirafimenû amp;nbsp;Cdnas:in qbus locis romanorû exercituû cæfa funt milia.Marcel “ ptitnûapudNold plio.-feppÇusromanus erexit.Minori prias gaudio ftrara galloR: agmina:auro re ^nipta nobilifâs:amp; feminariu Romani generis i arce cognouit.Penetrauit hic rumor orictis littora:

’h mediterraneis urbibus xpianæ gloriæ triumphus audirus eft.Quæ uirginu xpi nô huius fe focic tateiaftauitjiQyg mater nô tuû iuliana btm damauit uterûflucerna apud infidèles funt pmia futuro tu.Plusinterim recepifti uirgo $ obtulifti.Quà fpôfam hois una tm ^ukia nouerat.-uirginc xpi tot^ ftiundus audiuit. Soient miléri pentes:et nô pleni fidei xpiane deformes et aliquo mcbro debiles filias ^adignosgenerosjiôinueniût:uirginitatitradere.Tdtiutdicituitrû.-qudtimargaritaifc.Certe qreli;s giofiores fibi uidenrpuo fumptu:et qui uix ad alimeta fuffîciat.-uirginibus dato:ocm cefum kitrocg «xufædaribus libenslargiunf.Qiiodnup,inhacurbeqdd diuesfecitpfbvter:utduasfiliasî,ppofito *ntginali inopesrelinquæret.-etaliogïadocmcopidfilio^'luxuriaeatcg delitiis^uideret.Fecerûthoe *^tdtæ(^hdolor)nri f»pofiti foeminæ atcÿ utind rarûeétexcplû:qd’qudto crebriusc:tdto iftæfoclicio tK-quænepluriniaruquidcexcplafelt;ftatæfunt.Fert:etoimxpianoitrlaudecelebrat:qcquidfueratim ptusppatatum a ffta xpi finoride uirgini traditûrnefponfo fieret iniuria:ïmo utdotata priftinis opigt; d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* rebus mudi perituru erat.'dôefticoR: dei fuftêtaret inopid. Quis hoc cregt;

QatProba ilia oîmdignitatem:etcu(fta:nobilitatisinorbe Romano nome illuftri us: cuius fanôitas efFufa:bonitas etid apud barbaros uenerabilis fuit quâ triû liberoit.Probini.olibrii et^, i;nofati^aruntordinariipfulatus;etcûinccfisdireptif(5 domibusinurbecaptiuitas.-nûchîtasuenû^ oaredicitpolTeffîôescamp;facerefibi amicosdeiniqaomdmona:qferecipiantinæternatabernacula.lVt V k U nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mîfteriigradus:amp;caffa nomîamonachoii:emere pdia tara nobilitateuendete

it barbaroft effugerat manusamp;auulfas de côplexu fuo uirgines fleuerat.'cû fubito intollerabili et qd* “’’9’ timuerat.-amanriflîmi filii orbitate percutit amp;nbsp;quafi futura uirginisxpi auia:fpe futurorû mor

Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uetûeffequodiu lytico,catmine fuper iufti præconio dicitur.

ßoctins dlt; confoJib.L

ïmpaiîidiini ferienttuinx.

hhh iiii


-ocr page 668-

PARTIS 111


TRACTATVS V


lob.l. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Legi mus in uolumîe iob:Adhuc ifto loquctc:ucnit alius nöcius.Et in eodc.Tctatio:flue ut melius ha

[ob.7. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;betur in hebraico:Militia eft uita hois fup terra. Ad hoc ein laboramus:amp; in fæculi piclitimur militia:

ut in futuro fæculo coronemur.’Nec miru hoc de hoibus credere cü dns ipfe tetatus fit.Et de A braam Gene.zz. feriptura teftat.q? deustctaueriteu.Quä ob cäni amp;nbsp;apFusIoqtur:Gaudctesin tribulatóe;amp; fdentesq^ Roma .y. tribulatio patientia operat:amp; patientia 4)batiöem:amp; ,pbatio fpem.Spes ät nö pfundit.Et in alio loco; Roma.8. Quis nöfeparabita charitate deittribulatioran äguftiaranplecutiofanfamesf'an nuditasr’an piculüf' an gladius:ficutfcriptu eft.Qi'ia^ pter temortificamur tota die.-aeftimati fumus utouesoccifióis. Et Era.zs* nbsp;nbsp;nbsp;efaiashuiufcemói hoies cohorrat dicens:Qui ablaftati eftis a lafte:qui auulfi ab ubeterttibulatoem fu

pertribulatióem cxpeftate;fpem fupra fpem.Nó hintpdignæ palTióeshuius tpisadfuturâ gFiam q K uelabit in nobis. G ut ifta replicauerim:lequcs lermo môltrabioQuæ de medio mari fumâtem uiâe^ tatpnam:amp; fragili Cimbæfalutc fuâ fuorûlt;5 cômiferancrudeliora inuenit Africælittora.Excipit eui ab eo quem ncfcias;utrûauarior an crudelior fueriticui nihil dulcepter uinû:amp; pcium.Et qui fub oc/ cafiôeptiumclæmctiirimipridpisfæuiflimusoimexitictyrânoife.Etutahqdloqr de fabulispoeta^ quafi Orcus in tartaro.mô tricipitc.-fed multof« capitû habuit Gerberû.-qui eufta traherenlaceraret hic tnatrum gremiis abducerc paftasinegociatoribus amp;nbsp;auidilTimis mortaliû fpris nobili um puellap: nu prias uenderc;nô pupillatt ; nô uiduarû:nô uirginum xpi inopiæpcere.-magifq} manusroga'rium ex/ peftareqgt;uultus.Hâcferâamp;charybdin:fcillâlt;5fuccinftâmultiscanibusfugiêsbarbarosmatronasfu ftinuit q nec naufragiis pccreuneccapti uitatibus flefteret.Imi rare crudelis laite hofte romani imperii. Brennus nri tpis tiü qcf iuenerat tulit.-tu qris qrf nô inuenis:amp; mirât æmuli {uirtus ei fempiuidiæ pa tet)tätaß: fecûpudiciriâ tacita^ fcriprioemercata fit:cû amp;nbsp;illc pte dignatus fitaccipe:q totû potuit au/ ferre:amp; haec qu comiti negate nô aufa fitq fe îcelli gebat fub noie priuatæ dignitaris tvrâno îeruicté.Sc tio me inimicojfe patere morfibus:(ÿ adulari uidcarclariffimæamp;nobiliffimaefocminæzqaccufarnpo terûufi mefcierîthucufçp tacuiflè.Necç ei laudaui i ea unqgt; âriqtatc gnis;diuitiafb amp;nbsp;potctiæmagniru dincuirouiucteuFmortuoiqalibiforfitâmerccnariaoronclaudaueft. Mihi^pofitûeftftiloecaialri colaudareauiâ uirgïsmeæ:amp;grasagere:q, uolûtatemeiusfuaadiuuerituolûtate.AliogncelIulamo nafl-eriiiuiliscibusueftifcjcôtcpta.’amp;ætasuidna iâmorri:breuifq;tpisuiaticu;carentoia(rentatiôisin famia.Denitj in reliquis ptibus ois mihi fermo ad uirginem dirigée: amp;nbsp;uirginem nobilem; amp;nbsp;nobilc nô minus fanftitate Q’ genere.C uius quâto fublimis magis aflenlus eft:tanto lapfus periculofior., Illud ribi nata deo;præ omnibus unum.

Prædicam;amp;repetens.iterum iterum monebo.

Vt animiim tuû facræ leftiôis amore occupes:nec in bona terra pçdoris tu i femente fdpias.-nedormiente patrefamiliasquieft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;idelh.animusdeofempadhærcs.u'nif’i'™^ “°

— nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zizania fupfeminet;fed femp loqris.I n noftibus qfiui que dilexit aîa mca.'ubi pafds.-ubi cubes in me/

P ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ridieÆt inhæfit poft tcaia mea;me fufeepit dextera tua.lUudcç H ieremiæ .Nô laboraui feques te:nelt;?

rial.bz. nbsp;nbsp;nbsp;gjçj dolor in iacobinec labor in ifrael.Quâdo eras in Geculo.-ea q erât faeculi dili gebas.PolUre

puriiro;amp;ccruiraoradepingere:ornarecrinem:amp;alieniscapillisturrituuerticem ftringerc-Vt^“^ deinauriûprædiscâdoremargaritart.-rubrimaris^jfundateftantiû.SmaragdoR; uirore:cerauinoiu flammis.-hyacîthof« pelago:adquaeardenr:amp; infaniuntftudia matronarû.Nûcâutcqa Ixculum teil quifti:amp; fecundo poft baptifmû gradu iniifti padû rii aduerfa; io tuo dicesei.-Renundo tihi d| abo/ le amp;fæculo tuo:amp; pôpæ tuæ;amp; opibus tuis.Serua foedus qd” pepigifti:amp;'efto côfenrienspaftûg! cuHo diens cumaduerfariotuodumesinuiahuiusfæculi nefortetradatteiudici;amp;tede fuo aliqdiifur/ pafte puincat.’tradarifcj miniftroiquiaipfe eft inimicus amp;nbsp;uindexi: amp;nbsp;mittaris incarcerê:amp;intenebras exteriores quæ quâto a xpo uero lumine feparam ur:tanto nos maiori horrore dreundât. Et nô inde cxeas:nifi foluasnouillimum qdrâtem.i.mimum quodej deliftum.Qiiia amp;nbsp;proodofo uerbo reddi turifumusrarioncin dieiudicii.Hæcdifta funtnôinfauftocôtra te uaridnio.'fed pauidi caiitic^ mo FcdeTa. 10' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;offido:ea qucxjin te q tut.a funt formidâtis. S i fpiritus inquit ptâtem habentis afeederit Iupec

fccaaia.iO‘ te:iocumtuum nedimiferis.Quafiin^jdniftuamp;iadeftamusfemperadpugnâ.VultnosIocomouc tehoftis:amp; degradu accedere;fedfolidandaueftigia funtamp; dicendum;Statuitfupra petrâ pedes me/ os:amp;petra refugium leporibus.Proquomulrigt;Erinacioslegût;aialparuô:amp; ruga amp;fpinaß.fentibus pgrauatum.Sedideoiefusfpiniscoronatuseftamp; noftradeli(ftaporrauit:amp; pro nobisdoluit.utdefen Gene.;. nbsp;nbsp;nbsp;tibus amp;nbsp;tribulariôibusfocminaiîradquasdicit.Inanxietaribus amp;nbsp;doloribus paries mulier; amp;nbsp;aduiru

côuerfio tua:amp; ipfæ tui dnabit;rofæ uirginitatis amp;nbsp;lilia caftitatis nafcent.Vnde amp;nbsp;fpôfus pafeit itcrli/ lia:amp; intereosqui ueftimentafuanöcoinquinauerunnuirgineseipmäferHut.’audierunrcp pceptum Ecc1c.9 . nbsp;nbsp;Candida fintfcmpcrueftimctafua;amp;quafi auftot uirginitatis amp;princmsloquit?fidenter.Ego nos

Cantico.z. carnpi amp;hliumcôuallium.Petraigitleporumeft:quiinpfecurionibusrugiuntdeciuitateinduira/ Pfal.41. tem.Necrimentillud .ppheticum.PeriitfHgaame.Môtesautemexcelfi'ccruis.Qiiorûcolubridbus funt:quos edudr puer^ uulus de foramineqn pardus amp;nbsp;hædusrequiefcuntfimul:amp; hos amp;nbsp;leo corne dunt paleas:ut nequaep bos difeat feritatc:fed leo doceat mâfuetuainem.Reuertamur ad ƒ pofitû te/ ftimonium.Sifpôsptâtemhabctisafcenderitfuperte:locumtuûne dimiftris.Poft quod fequitur. Qiiia curatioqefcerefadtpeccata maxima Qiii uerficulushûcbabetfenfum.Siincogitatôestuasco Pfal.is« nbsp;nbsp;nbsp;lubec afcêderit;onini euftodia fetua cor tuu.Et eu Dauid canito;Ab occultùmeis mûda me dne,amp;ab

alienis

-ocr page 669-

VIRGIMfS INSTRVCTrÖ.

EPISTOEA XVn

siienis parce feruo tuo. Si ad pftm maximü qlt;f opcrc ppctrat nequaÇ pueniens:fed incenti na uitio^c ftatim in mente iugulabis:amp; paruulos ßabyilonis alludes ad petra'nn qua ferpentis ueftigia nó repe# iiunt;cautelt;5dno ^mittes.Si mei nonfuerintdnati.iuncïmaculatusero:amp;emudabora delidoma ï^inio.Hoceltqd’ alibi fcripturateftat.Peccata patru redda in filios.-intertid Si quaitam gnationem: üt cogitationes noftras mentifi^ decretu non ftatim puniat fed reddat in pofteris.i.in malis operibus amp;nbsp;indelido^pfeuerantia:qm p Amos loutur.Super tribus Si qttuon'pietatibusillius:amp; illius ciuita lisaionneaduerfaboreâ.Hæccurfimquan de pratopulcherrimofandarufcripturarumparuos flores arpfiflefufficiatprocommunitióetui;amp; ut claudascubiculum pedorisfamp; fignaculoaucismunias icontctuam:neexterminatorægyptiintelocumreperiat.Sedprimogenita quæapudægyptiospere unt:in tua mente (al uentur cum propheta.Paratumcormeumdeus:paratumcormeum:cantaboamp; '' pfallam.Exurgegloriamea;exurgepfalteriurn amp;cythara. Quamaffumere iubetur amp;nbsp;Tyrus.mulris peccatoruni conf offa uulneribus.-utagat penitentiam:amp; maculas priftinæ fœditatis cû petto aman s lachtymis abluat: Verum non ignoremus penitcriam ne facile peccemusJlla quafî fecunda poft nau^ fragiummiferistabulafitân uirgine integraferuetur nauis.Aliudeftquærerequodperdideris.'alitfj- .Cor.^. EftpoffidereqnHn$amiferts.VndeSiapFscaftigabatcorpusfuum amp;inferuitutc redigebatmcaliis j^omâ./ pdicansipereprobusinueniatîcorporif^expfonagnishumaniinflâmatusardoribusloquæbat.Mi nbjfypra. fer ego homo qs me liberabit de corpore mortis hui us.Et itejt. S cio qa nô habitatin me;hoc eft in car Roma.s Jienieabonu.Velle eniadiacetmihi.-utfaciamautbonunequaq.Necpernqd'uolobonu.fedqd’no lo malûhocfacio.Et denuo. Qui in cirne funt:deo placere nô pftt.Vosaût nô eftisin carne fed in fpû;

fi tnfpùsdei habitat inuobis.P oft cogitationûdiligctiiïîmâcautionêieiuniop;tibiarmafumcda fût caneiîdû cû Dauid: H umiliaui in ieiunio aiam meâ.Et cinerc tan$ pane manducaui Etcu mole

fti étantmihi induebarcilicioÆuap cibû eiefta eft de paradifo.Hæliasquadragintadiep; exercitatus ps*’oi. ieiunioigneocurtu rapitincoclû.Moyfesquadragintadiebusacnodibus.-familiaritate amp;fermone Gen.j. dei pafcitdn fe uerifrimü,pbans quod didt.Nonin folo paneuiuit hô fed in oi uerbo quod ^acedit de 4‘reg.Z. oredei.Saluatorgnishumaniquirtutemcôuerfariôisfuænobisreliqtexcplû.PoftbaptifmûftariaG: Exo.Z4. J^amitafpû.-utpugnetcôtradyabolûamp;opp(rumeûat(5côtritûtradatdifcipuliscôculcâdû.Viiamp;apfs Mat.4 loqtnr.Deusaûtcôteretfathanâfub pedibusnoftris uelociter.Ettn hoftis âtiqus poft.xldiejtieiuniû Rorna.i6 P cibû niolinridias:amp; didt. S i fili us dei estdic ut lapides ifti panes fiantJn lege mcfefeptimo poft clâ Eeui.i d gore tnbaffe.x.die mcfis. tori usgentis hebreæ ici uniû eft:amp; exterminât i I la aia de ppFo fuo:q faturita ƒ têptnIcritcôtinentiæ.Iniobfcriptûeftdedracone.Virtuseiusinlûbiscius:amp;fortitudoilliusfupum Iob.-4o fgt;'hcû uentriseius. Aduerfû iuuces amp;puellas æutis ardor hoftis nrabutitamp; inflâmatrotam natiuitatis

ipletillud in ofee. Ocs adu terâtcs quafi clibanus cordaeojtrq dei mia amp;nbsp;iciuniojufrigorere Ofec.7 fltingunti]f.fjæj.fbjj|.jgi3ita4yabo iiaculaqfil uulnerâtamp;inflamâr.Etategebabyloniottibspue dspparant:qui fuccenditfornacc.xlix.cubitop^habcs ipfe feptchebdomadasad pdirionc:qs dâsob^ fernariiufferatadfalutc.Sedqûoibiqrtusfpecichabensfiliihoisîmenfosmirigauitardores:amp;inter . camini æftuantis incendiû docuit flâmascalorcamittere amp;nbsp;aliudoculiscôminari: aliudpbere taftui i'Cor.y. ' Sic amp;nbsp;inaîo uirginali:rore coelefti amp;nbsp;ieiuniopa fri gore calot puellariscxtinguit:amp;in hûano corpeâge lop:iperatcôuerfatio.Qnâobrc Si uaseledionisdeuirginibusfedicitdni nô habere pccptu : qacôtra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Al

^tiirâ:îmo ultra naturâeftmôexercereqcf natafisinterficereinteradicctnâ.amp; folauirgitaiis poma wcerpe:nefcirthoß::ocmuiroR!horrere?taftü:amp;icorpeuiuerfinecorpe.Ne(5 uero imoderatatibi l'pa •^nsieiûia:amp; enorme cibopiabftinctiâ abus ftatïcoma delicatafrâgunt:amp; aii ægrotareîcipiüt $ fdc eônerfatiôisiacerefundamcta.PhilofophoîiîCç frna eft

qd latinnsitaptfermo refôare :moderatas ecuirtutes:cxcedctes modû attç mêfurâ itec uîtia fputati Comîco* ï. Vnamp; un? defeptcfapictibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideft'ne'qd aitnimis.Quod ta célébré faftûcmtcoico cerêtif

qnocç uerfu expffû ficSic debes ieiûarc ut nô palpites Si refpirare uix poflis Si comitû tuafü uel porte îandriaiue risuEtraharismâibus.Sedutfralt;ftocorpisapperitu:necî leiftiôe:necîpfalmis:necinuigiliisfolito:qd qdnims.

•nin? facias.-iciuniûmô pfefta uittP.fed ceterap: uirtutû fûdamctû c Si fftîficario atlt;5 pudiciria. S ine q nota de u ic iKo uidebitdeû.Graduspbetad fûma fcadcribus.Nectn fi fola fuerituirgine poteritcoronate.Lega nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ieiuniî

museuâgeliû fapictiû Si ftnltarû uirginû:qrû aliæ cubiculu fpôfi igrediunt. Alie bonorû opetu oleû n Mat.fzy• hfitesîextiftislâpadibusexcludunt.Latuscfupieiuniiscâpusaquoamp;nosfæpecucurrimusamp;multojK; ;ppriihnturlibriadquoß’temitrimusledioncutdifcasqdbonihabeatptinctia:etquidec0trarioma lifaturitas.imitarefpôfum tuû.Eftoauiæmnc^fubiefta.Nullüuiropretmaxîeiuuenûnificûillisui ƒ deas.NHllûfciasqucillinefdât.ScFarisquo($fnîac.Eadcuelle:eteadcnolleeademûfiriiiaamiciriai Vtappeteres uirginitatc;utxpi pceptacognofceresmtfdresquidribi expediret:qd eligeredeberes.Illa lû te exêpladocuerûtîfandadomi inftruxitcôuerfatio.Non igitur folû putestuû efle quodtuû eft:fed ea^quæfuaminteexprdrerepudicitiam.et honorabiliunuptiaiccubilifcßimaculatipdofiflimi ger minauere te flore qui perfeftosaffertfruftus fi humiliaueris tefub potentu manu dei:et fcriptû femp Rom'âXλ memineris.Supbisdeusrefiftit.humilibusaûtdatgratiâ.Vbi aûtgratianonoperûretributio:feddo p^’id^ftlargitas utîpleaturdictû apFi.Nôeft uolcrisnetj currentis.fed dei miferctis.ettn uelleetnob le noltrum eft. ipfumcp quod noftrû eftjine dei miferariôe noftrum nôeft.Eunuchop; quoqg tibi et puelJa^acferuulo^moresmagiseligantquultuûclegâtiaiqainoifexuet State ettrucatoßicotporü

-ocr page 670-

PARTIS

TRACTATVS

Pfal.4« £phe«4*

Cala.y. Matth.19.

N

uiolctapudiciria:aieftusç)fidcrâdifunt:quiâputarinifi xpi timoré nôpfit.Scurilitasat^ lafauia^e pfente nô habeat locum.Nun^ uerbu ihoneftû audias.-aut fi audieris nô irafcaris.Perditæ mctK hoim uno frequenter leui($ fernionetentâtclauftrapudicitiæ.Ridere amp;riderifecularibusderelinq. Grauri tas tuâ plonâ decet.Gathonêqj illû dico Cenforiu:amp; uræquôdâ urbis pricipemxqextrenia ætategregt; caslras nô erubuit.Cenfor nec defpauitfenex difcere.amp;.M.Craflum femel in uita fua fcribitruiue Lu cilius.Si fuerit ilia affeftata feuentas Si gliam qrensaurâ^ populäre nos aft'eftus amp;pturb^oes Q’Oiu in tabemaculo corpis huiushabitamus:amp; fragili carne circiidamur:moderari Si regere poflumuszam putarcnôpoTumus.Vnde Si pfalmiifadicit.lrafcimini Si nolitepeccare.Quod apïsdifferens^ol in quitnôoccidat fup iracundiâ uîam:qa amp;nbsp;irafei hoïseft-:amp; fine iracundiæïponere xpiani-Siip^uum reor temonereptra auaritiâxû generis tui fit Sc hie amp;nbsp;cilcarediuirias:amp; apFs doceatauaritia efleidolo rum cultum.Dnf^ refpódeatfcifcitati:Magifter bone quid boni fades uita æternâpoflidebo^ Si uis I, efleperfedusiuade Si uedeoia q babes Si da paupibus:amp; habebis thefauru in coclis : Si ueni feqreme. Apoitolid faftigii eft pfeftæcç uirturisuendere oia:amp; paupibus diftribuere:amp; ficleuc Si expediwcum xpo ad cocleftia fubuolare.Nobis immo tibi diliges crédita eft difpcfatio:$q’ inhocoi atate oiÇ pio ne libertas arbi trii relifta fit. S i uis inqt effe pfeftus:nó cogo:nó îpero:fed ^pono pal mâ^oftédo pmi tuum eft diligere fi uolueris in agone atç certamine coronari.Et pfideremus qgt; fapicter fapia ta:Vcde q habes.Cui ifta pdpiûftNcpe illi cui diftû eft.Si uis efle pfedusinô ptem bono^wo^ uc fedomnia.Cuog uediderisquid lequit:amp; da pauperibus:nó diuitibusmó npinqsmôadluxuna. e ad necefl'itatc.Siue ille facerdos fit fine cognatus Si afiinis:nihilin illo aliud pfideres $ pauptatt. La dent teefurientiu uifcera.nô rudâtium opulcta puiuia.Inadibus apFopü qn dni nri adhuc caleb« cru Aftu.;. nbsp;nbsp;nbsp;or:amp; feruebatrecens in credentibus fidesiucdebât ocspoflefliôes fuas amp;nbsp;pcia eap; ad apoftolop;^^^'

bant pedesmtoftendät pecunias efle calcâdasidabatur^ fingulis jjut cuiij opus erat. Ananias amp;nbsp;Sa/ phyradifpenfatoresrimidi:immocordeduplici:amp;ideocódemnari:quiapoft uotum qTi obtulçrun fua:amp; nô eius cui femel ea nouerabpartcej fibi alienæ fubftâtiæreferuauerût metuctes fidesnôtimeripntcmeruere uindidämöcrudelitatefenteriæ :fedcorreptôisexcplo.Denilt;5^^P‘“^j- , -- ,. . trusnequaq’imprecatureismortcnitftultusphilofophuscalûniaturdeddeiindiciumP

annundat:utpoenaduop:hoimfitdodrinamultoife.Exeoteporequouirginitariperpetuæ ^dTm leges taes;tuanôtuafunt;immoueretua:quiaxpiefleceperùt:qauiauiuenteHelmatreiplarû^’'P’^“? C.ad.Liuli. fpenfandafunt.Sinautemobierint amp;nbsp;foninofandojerequieuerintlfdoem hoc illas opta« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,

repccun.l.i. beantfuperftitc)côa:tasmaturiorfuerit:amp;uolutasgrauior:firmiorqgfniafaciesqd’tibiuifuni u nbi dr.utpe j^nmoqd’dnsimpat.fdtura nihiltehabiturâmifi qr^inbonisopibuserogaueris.Aliiclt;I’fi‘-‘^*^ „-.g na unius ueftiâtparietesmarmorucruftis:colunarummolesadueant.-eariicßdeaurent capita.pdolu”^ ^v.inf metus fit nonfnia.-ebore.-argentocj ualuas:amp; gemmisaurata diftinguâtaltaria-Nôrephendo:nôab«“° multorum» quif(j jnfenlu fuoabunderiMeliufi^ efthocfacere $ repofirisopibus incubare.Sedtibi. PP Vnaqque^ tunieft.Xpmueftireinpauperibus:uifitareinlanguenribus:pafcereinefurientibus:fufdP^'^^”î\-^uitia abu tedoindigent:amp; maxime in domeftids fidd:uirginum alere monafteria.'feruoft: dei Si paupd^u p datfuo fern tu habere curâiqui diebus amp;nbsp;nodibus feruiunr dno tuo:qui in terra pofiri imitant angdoß: pucrian

nem.Et nihil aliud loquunt nifi qrf adlaudes dei perrinet.-habentefç uidum amp;nbsp;ueftitumhis gauact diuitiis:quiplushfenolunt;fitamenferuant4)pofitu.Alioquinfiampliusdefiderant:hisquæ’^5^“j O nbsp;nbsp;fariafuntprobâtur indigni.Hæcad uirginem diuitê amp;nbsp;uirginem nobilem fum locutus.Nûc tin au

uirginem loquar.id eft nô ea q extra teifedin te funriConfiderans ^jpter pfalmoftÄ orationis ordine quod tibi hora tertia:fexta:nona;ad uefperû:media node amp;nbsp;mane femper eft exercendû.-Statue quot horisfandam fcriptura edifeere debeas.-quanto tpe legete.-nô ad laborem fed ad deledationem amp;nbsp;in/ ftrudionem animæ.CuncBhæcfinierisfpatia:amp;frequentertead figendagenua follidrudoaniœfu/ feitaueririhabeto lanam femper in manibusiuel ftaminis pollice fila deducitomel ad torquéda fubteg mina:in alueolis fufa uertantqr: Aliarumcg neta aut in globum collige:aut texenda côpone-Quæ tex ta funt refpice: quæ errata repræhende.-quæ facienda côftitue.S i tantis operum uarietatibusr uetis oc/ çupata:nunqgt; dies tibi longi eruntifed uisæftiuis tedantur folibusibreues uidebunriin qbus aliqd opisptermiflïim non eft.Hæc obferuans Si teipfam faluabis:amp; alias:amp; eris magiftta fandæænuerfa tionisimultarû^ caftitatc lucrum tuu fades;fcriptura dicente-In defideris eft ois aia ociofi.nec icatco ab opéré ceflandum eft:quia deo4)pirio nulla re indiges.Sed iô cû oibuslaborâdû eftiutper occafione opisnihil aliud cogitesmifi qcF addniptinetferuitutc.Simpliciterloqr.Quâuisoémcclumtuumin

nel in excmplö nirginö cæterajKniel qrfaiüæ matriqg offerassmaiora ab eisirefeftóepaupe»paarece ptura.Pene^terii:q(fnelpcipuumeft.Dumeffespuula:amp;fanftæamp;beatememoriæÀnaftafiusepsro mana regerer ecclefiam:de orientis ptibus hfticopi: fæua tcpeftas fimplicitatc fidci:q apFi uocelaudata cft:polliiere amp;nbsp;labefaftareconata eft.Sed uir ditiflîmæpauptatis Si apficefollicitudisftatînoxiûpciw lit caput:amp; fibilatia hydræ ora côpefcuit.Et qa uereordmo rumore cognoui.i qbufdâ adhuc uiuere Si pullulate uenenata plâtariaâllud te pio chari taris afFeftu pmonâdâ puto:ut fôi inocctiijq aplicæ cathe dræ:amp;fupradifl:i uirifucceflbramp;filiuseft:teneasfidc:necpegrinâ:$uisribi prudcscallidacp uidearis: doârinâ redpias. S olét etn huiufcemôi pa angulos mufitat€îamp; quaû iuftidâ, dd qrere;ciu

-ocr page 671-

VIRGINIS INSTRVCTIO.


EPISTOLÄ XVir


IBacft nata'^uiciaj'Qiiid câæ extititnit alii de xpfanis nafcant parentibus:alii iter feras amp;nbsp;feiiifliasna/ tionesubinulladeiiK)ticiaeft.Cû®hocqfifcorpióisiflu fimplicesquoflt;5pcuffent:amp;fiftnlato uul^ nerelocûfibifecerit.'uenenadiffundunt.Putafnefruftra infans puulus;amp; qui uix matrem riiu:amp; uul tushilaritatecognofcat:qnecbonialiqdfecit:neqmali:dœmonecorripifmorboopprimit»regio:amp;ea luftinetquidenius impiosholesnófuftlereSi fuftineredeoferuictes.Sinautemiudiciafuntinquiut dni ueraa'uftificata in femetipisamp; nihil apefdeuliuftiieft.-ipa rónecópellimunutcrcdamus alasfuiffe in codeftibus:amp; ,pprer qdam anti q peccata damnatas i corpibus hûanis:amp;ut ita loqmiu:fepultas nof ^in uallelachrymaßr pocnas lucre uetcßi pdôje. Vn amp;nbsp;,ppheta dicit.PriufQgt; hûiliarer ego peccaui .-Et, educdecatcerealammeâ.Etiftepeccauitutcæcusexuteronafceretan parères eins et cæterahiSjfimiliaÇ^'.. hæcîpia amp;nbsp;fcelerata doftrina olïi ægypto amp;nbsp;orictis ptibus uerfabat:amp; nûcabfcôdite qfi in foueis uipe ƒ F^**'^’* tà^japcf plærofqg uerfat:illaiirptiupolluitpuritatc:amp; qfi hæreditariomaloferpitinpaucisnitpueniatæ“^”'^* adpIimos.Quâ certus fum:cp fi audieris nôrecipies.H abes ei apcf deû magiliras : quajüfides norma doftrinæ eft-:intelligis qd loqr.Dabit et tibi deus in oibus îtelleftû. Nec ftatï aduerfum feuiffimâ ha?re hisneqora q dixi.Tfifionè ordls flagitabasmec nô tm ,phibuiffe uidear:$ cômonuiffe»

cûpntisopisfitlftruereuirginc:nôhæreticisrndere.Cæterûoèsfraudulètiaseoilt;’:amp;cuniculosqb? ni innt fubuertere ueritatè i n alio ope deo adiu uâte fubuertimus. Quod fi uolucris própte libèta-cj mit lenms.Vl troneas el aiût p utere m erces; amp;nbsp;peia faeill i ta te decrefcût q fp i n raritate maiora fût. S olet iter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

plæroflt;5 eccertamcnitrû folitaria an cû multifuita melior fit:qtum prior pfert qdc fctfæ : fed in uiris qdernpiculofa eft.-neabftrafti ab holm frequctia:fordidis amp;nbsp;Iplis cogitationibuspateât:amp; pleni arro^ ^ntiæ : amp;nbsp;fnpcilii cûftosdefpiciant.armenttÿ linguas fuasmelclericis uel aliis monachisdetrahcdo.

^equibusreftiflimedr.Filii holm dentes eoje arma amp;nbsp;fagittæ'amp; ligua eoiir gladius acutus. Quanto ps.^p jnagisinfoerninis.quaßrmutabilisfluftuanfi^fnla.'fifuo arbitriorelinquat.-citoad détériora dilabif Nouiegoin uttocj fexu p nimiâ abftinentiâ.-cerebri fanitatôin qbufdâ fuilfe uexatâ. præcipue^ 1 his Cerebru ne qinhumeâisamp;frigidishabitauerrcellulis.itautnefcirentqdagerctquouefeuerterèt;qdloqui:qd xatpnimiâ ^cere deberct.Certe fi rudesfclariû Ifaitde traftatibusholm difertoiit quippiâ legerintmerbofitatc i'o abftinentia. ‘âdifcuntabfiçnoticiafcripturajC'.Etiuxtauetuseulogiû.-cûloqui nefciât.-tacerenonpnt.docètcçfcri pturas quas nôltelligût:amp; eu ah'is pfuaferlt eruditoiÿ fibi afiumût fupciliû.Prius imperitoji; magifiri ^doftorumdifdpuli.ßonu eftigitobediremaioribus.-parereperfeftisamp;poftregulasfcnpturajtui tæfuætramitcabaliisdifcere.necpceptoreutipelfimo.fcilicetpfumptiôefiia. Detalibusfocminisamp; gphe-Ä: apoflolusloquit.Qiiæcircunferuntomni tientodoftrinæfempdifcentes:amp;nun$adfeientiam tieri tâtis puenientes. Matronarum maritisafæculoferuientiûribi côfortiadeclinent.nefolliciteturanlus ^andiasquid uel maritus uxori.uel uxor locuta fit uirozVenenatæfunthuiufcemodi côfabulatiôes

^uper quarum damnationem fecularem uerfum afftimens apoftolus fecit ecclefiafticû. Corrumput i-Cor.l ƒ• , jnores bonos cófabularóes peflîæ. C uius iâbici metß! dû uerbû feruat ex uerbo neq $ expflît latla ria’f wcio.Grauesfocmlæ amp;nbsp;inaxle uiduæ ac uirgles tibi côites eligät.-quajtrbatac puerfatio.-fermo rnode ïstus:faâqei.ecûc}ia.pi,geiafciuiapuella5i;:qornâtcapita:crinesafrôtedimittût.cutcpoliût:utuntpig Diuerfa ut mentis:aftriftas habent manicasmefiimenta Tine ruga foccofqj crifpâtes:aut fub noie uirginali uêdibi ftinacta fœ^ jius peàt.Moresel amp;nbsp;ftudia dnart plærûlt;5 dcillaß; amp;nbsp;comitû moribu s iudicant.lla tibi fitpulchraùl niinapi enu ia^ mabilisàlla hnda inter focias:q nefeit eè fe ppulchrâ quæ negligit formæ bonûîamp; ^jcedcs adpubligt; tnetat. tu non peftus Si colla denudat.-necpallio reuoluto ceruicc aperit.dèd quæ cælatfaciè:amp; uix unoocuj» lo.q uiæ neceflarius eft patente i ngredit .D ubi to an loqr. S ed uelim nolim:qa crebro fitidicendû c n5 qnohæc in te timere debeâ:q ifta forfitâ nefdasmec un$ audieris;fed quo p occafioné tui cætere pre nioncdefint.Cindnatulos pueros amp;nbsp;calamillratos:amp; pegrini mûris olètes pellicula. De qb? illud.Ar bitri ell.Nô bn olet q fempbeneolet.-qfi quafdam pertes amp;nbsp;uenena pudidtiæ uirgo deuitet : ut taceâ decæteris quoit Iportuna uifitatio:amp; fe infamat amp;nbsp;alias:ut et fi nihil’mali ppctret :tn hoc fit uel maxM ’?z'^ûifrurtra patere maledi(rtisamp; morfibus ethnicoæ.Nec hoc de oibus didmus.'fed de his quos ec défia ipa rephendit:quod interdû abiicit.in quos nonnûq epoß: amp;nbsp;pfbyterop; cenfura defæuitmt pro

fit lafciuis puellis ad loca religionis:qgt; ad publicû 4)cedere.-quæ uiuunt in mouarterio amp;nbsp;q ß oni copâ di finiul magnus ert numerus.-nûq’ folæ.nû$ fine matre ,pcedunt.De agmle colûbajt crebro acdpi ratio. tetunâfeparat:quârtatlinuadatamp;laceret:amp;cuiuscarnibusamp;CTUorefatHret.MorbidæoueS[fuûrelin quutgtegê:amp; lupoR; faucibus deuorant.Sdo ergo fanftas uirgines q diebus fertis ^pter frequentiam ppFo,æpedcdomicohibct:nectûcegrediunf:qnmaiorert adhibendacurtodia:amp;publicû penitusdc)« iiit.idû.Anteannos dreiter triglta deiuirginitare feruâdaedidi librûânquo neceffefuit mihi ire côtra nitia;amp;ppinftruftiôem uirgls quâ monebâ dyaboli Ifidias patefacere.C^i.'fermo offendit pfimos dû nnnfqfcp in fe intelligens qrf dicebatinon quafi monitorc libérer audiuit.-fed qfi aiminatorc fui ope ns aduerfatus ert.Verûtn qd ,pfuit amafle exercitû reclamantiû amp;nbsp;uulnus côfclæ dolore mórtrafle^ij!

. .j?’’’^d’holesptereût.Scripfi ad plærafq; uirgines acuiduas o-rrovactqxtaamp;quicquiddici poterat in illisopufculis defloratum ert: ut aut fuperfluo eadem a nobis répétant aut nunc pretermirta pluri nium noceant.Ccrte amp;nbsp;beatus cyprianus egregium de uirginitate uolumen edidit. amp;nbsp;multi alii tam ç VF nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;græco olmq; gentium litteris atep, linguis pcipui l ecclefiisagminisiuita laudataert.

oednocad eas ptinear:qiiæ necdû elegerut uir8initaté:amp; exhortatione indigent:ut fciât quale fit i üï

-ocr page 672-

PARTIS


nr


TRACTATVS


cligerc debeat.Nobis leda feruanda funt:amp; quafi inter feorpiones amp;nbsp;colubros incedendô:amp; aedndis lumbisæalciatis pedibus:amp; apprehenfis manu baculisàter per infidiashuius fæculi:amp; inter uenenafa ciamusîut poffimus ad dulces iordanis peruenire aquas amp;nbsp;terra repromiffiôis intrare:amp; ad domû dei ßs.zy. afcendereracdicere cum j»pheta,Dne dilexi decorem domus tuæ:amp; locû habitatiôis gloriætuæ. Etib lud. Vnam petii a dfio hanc requirâ:ut inhabitem in domo dni oîbus diebus uitæ m,eæ'FoeIix ilia côgt; fcientiaamp;beatauirginitas.-incuiuscordepteramorem xpi:qui eftfapientia;caftitas:parientiaat^iu)« fticia.-cæteræcg uirtutes.-nullus alius uerfat amor. Mec ad recordationê homîs aliqû fufpirat.nec uidere defiderat:quc cum uiderit nolit dimittere.Sandû uirginû propofitû : amp;nbsp;cocleftis angelorû^ faniiliæ gloria quarundâ non bene fe agentiû nomen infamat. Quibus apte dicendûeff :ut a ut nubàt : fi fe nô poffunt côtinere:aut côtineant fi nolutnubere.Digna res rifu.âmmo plâdiuincedentibus dnis ancilla uirgo ,pceditornatior:ut pro nimia côfuetudine quâ incôptam uiderisdnam fufpiceris.Nonnullæfe patatæ amp;nbsp;abfqg arbitris quærûthofpitiamt uiuantlicentiusmtant balneisrfaciâtcj qrf uolunt:amp; deui# tentcôfcientias plurimarû.Hæcuidemus amp;nbsp;patimur:amp; fi aureus numusaffulferit: inter bonaoparo Dilieende P^t^^i^s.Finemiungo principio:necfemel monuiffecôtentus fum.Ama feripturas fandas: amp;nbsp;ama^ fûtfcriDture^**'fapientia:dilige eâ amp;nbsp;feruabit te:honora illâ:amp; amplexabit te.Hæc monilia in pedore amp;nbsp;in auri^ fande^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hæreant.Nihil aliudnoueritlingua nifi xpm.Nihil poffitfonare nifi qdïandû eft.Auiæ tus

tibi femp ac matris in ore dulcedo uerfetur. Qiiarum imitatio forma uirtntis eft.

Incipit alia sepia ad demetriadefub noîehieronymi in feripta de uirgîtate amp;nbsp;uira pfeda. Argumétu Fficiû fuum i n cômendatiôe uirginis exponcs:a temeritate amp;nbsp;ambitiôe fe purgat:amp; inftftn turus ui rginc de bono naturæ pertradatoptimû incitamentûsdicens debere aliqueid affe^ qui poffe qcf cupiarshoîem ad imaginem dei creatum rônis participem afferit inhoc perfe diorem effedum:quod liberum accepitarbitrium.utin eo effetiufticiæbonum uolûtariu os qui opus dei repræhendctes:afferunt talem hoiem fieri debuiffesqui malû facereoîno no

arguensil

poffet.Effert aûtnaturæ bonö ex infito dolorea rubore peccati:amp; læticia cunftisinnata ex cófdcnaje^ defaftoi^r.'exemplaexueteriteftamcto^ponenseo^’quifinelegeiuftificatifunt.Probat^rdli’nóiis fcripturarû.'peccitu uoluntati peccâtis impingi:nó neceffîtate naturae.ExempIis qj aftruens natura mérita effe di uerfa:amp; per multa tpa homines ^pterea fine lege reliftos.-quia erat ad iuftidâ fut ficiensfinelegenatura:amp; talibus diftis facillima uirgini ex naturæ bono ,ppofita:fuadetdeum amp;nbsp;fpo fifcrutandâuoluntatc.Oftendcsillamqdrifariipartitiôediftingui.-dum qiiædâiiibentif’hibentalia amp;nbsp;côceduntaliqua:amp; aliqua fuadent.Aflerens uirgincquæ confiliû amplexataeft multomagisto^ te debere pceptum:amp; defpeftis terrenis femp cocleftiafufpirare.-animum optimis rebus occupare-'» ui am perfeftionisin teneris annis quoda rifu amp;nbsp;exercitationein naturam trâfierre.Excitatdeii’^^^yjyS* nemex domefticagloria:amp; quadâ comparationefui generis uirisacmagiftratibuspfert-'nononno^ tninum oculosafferens in illam effe côuerfos.'fed deû cum omni angeloïc militiaipfius pftolan ce^i^ men.Docetq^ minima pceptanonnegligcda:amp;fcd’mapficamfniam:oiafinemurniufaQÔecoplcda Duo dicit effe uitia quæ dimcilius fuperant.G ulam atcj libidine- Qpæ cû uirgo fandacalcaucritaaa liusuinceredebetquæcruciantxûfpernerepotuitquaE deleftant.Admonetillâadfanftitatéex dura ci dignitate:filiatiôis;acdefpôfationis:dicenseam ex hocdebere effepfedam.-ficut amp;nbsp;pater pfeftus eft. NeniincL-ederemulli detraheremecdetrahentesaudireinfermôemodeftiâgrauitatemcgfOTare.Do^ cet deinde uirtutes uitiaep difcernere:amp; qd inter ueram amp;nbsp;fictam humilitatc interfit.Monet adulanti nô credere:nec qucqadulatiôedecipe.-moderataferuare ieiunia:de dignitate nataliû non gloriari. Ra ro î publicû 4)cedere.Inftruitquoqg decôgruo oronis tpe:amp; modolectôis fcripturarû.rnlinuatqualis debet effe ornatus in xpi fponfa.Hortatur ut cauta fitat« follicitacôtra callidi hoffi's infidias : docens qualia contra eum fint arma fumenda.-ipfius intentantfo aîas fimplices ^dens aftutiam. Erudit quo cautelam in di feernendis cogita tiôibus amp;nbsp;quæ cogitatio aferibatur culpæ:amp; qualiter primis moti^ busrefiftatur. Ad extremum adoem laborem ferendu illamcôfideratôem inflabilitaris humanæamp; fu


turiaduentuiudiciianmaximecontemplatiôeæternitatisexhortans. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aliudargumentû.

Ota cp a plærifip hæc æpFa dicit nô effehieronymi.-fed alicuius pelagîaniftæ.æo qgt; nimisbm ! num naturæ amp;nbsp;hbeçt pdicetarbitriû.B eda plbyter dicit eâ effe iuliani eius hærefis fectatoris anlibrodegra dei p eundciulianû.NosplæracghuiusæpFæabAuguftinonouimus ecrep , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;henfatâqgredei aduerfantia.Vn amp;nbsp;fufpicat illâ a pellgiâoeffepfcriptâ.-ficutipeferibitîepiƒ

lola ad iulianâ. Demetriadismrem.Qiiâ ob hocipi libello fubdidimus.Côtîettn mftafalunria mo nita.*amp; côiter inexcplarib? fub noîehieronymi habet infertaiôi^ amp;nbsp;nos illâinfcripfimus. Epi.XVIII fummo ingenio parieg fretus fcîa.’offîciu feribendi facile me implere poffeaederc : tn tam arduum hoc opus ingredi finemagno difficultatistimore non poffum.S cribendum tn eft ad Demetriadem uirginem xpi.’uirginc nobilem.-uirginê diuitem:amp; qdquot; his maim eft; at;!

dorefidei nobilitatem diuitiafq; calcantem.Quâ uti«protam infignis admiratiôeuirtuj^ tis:ut laudare oîbus facile ; ira docere difficile eff.Cui em oratio aeeffe poffitin eius laude celebranda : quæfummoloconata:in fummisopibus delitiifep nutritaæantistancj uariishuius uitæblandimen tis:uelut tenaciffimis quibufdamirretita uinculisfubito eruperincunctaep fimul corporis bona cum uirtute nmtaueritfQuæ flore adhuc ipm ineuntis ætatisrquoda fidei gladio.i.uolûtate fuccideriu'Et crucifigens

-ocr page 673-

DE VIRGINITATE Et VITA PERF ÉCTA

epistôla xvrif

tfuciRgcscuxpo carne fuâ uiuâ:fftâmlt;5hoftiâfacraueritdeo. acnobiliflîmi faguïspofteritatéuirgita ^Mtîiore ptcpîerit.Prona aûtamp; fadlis dicédi nia c.q ipa ubertate materiæ curfû ofonis afeedit. fed alio ® bis magis itinere pgcdû eft;qbus4)pofitû eft inftitutionc uirginis:nôlaudc fcribereniec tà paratas ii Wirtutes eins exprimere qgt; parandas magifiç reliqud ordinäre uitâ:$ ornare pterita.Eft autem difficil binù cùei us pfona lacereàn qua cupiditas tâta dicedi eft aantufcg pt'edionis ardor, ut ei quælibet pfcgt; «a doftrina par eê uix poffit. Mcniinit em redeij meminit quas m undi opes gloriâcg reip ueritqbus *ioliipatibus renunciauerit:qs deniiÿcôtempferit uitæ pfentis illecebras.Etideo contenta non eft cô* niuni hocmediocriiç gne uiuêdi.Et facile ipamultojifocietate uilefcatsnouutn aliqd amp;nbsp;inufitatu •'equirit.-precipuumac fingularequoddamflagitat:nonminusconuerfationemfuam.qgt;conuerfio effemirabilem. In fæculo nobilis apud deum cupit elTe nobilior.Tam pciofa requirit îmo tibus côtcpfit in rebp. Hune utitj ta deuotæ métis ardorc.hâc tantæ pfeftionis fibm.quod unq' fa ^abitfiumé ingenui. Quæ uisaliqii oratiôis q copia tin uerbisexprimere poteritiquàtu parata eft uit §0 rebus implere.Nobis uero donanda eft uenia.q ad ornâdû dni tabernaculum.fcd’ m uires noftras ’^unusofFerrimus.Nec ueremurnetemere fcribédo;ad tantæ nobihtatis uirginem ultronosmorfiz bus ttadamus inuidiæ. Scribimus ein peréte fanda matreeiusumo iubete. idij a nobis tranfmarinis niiro eu defiderio ai flagitante:q facile oftenditiquo ftudio quanta qg cura i filia germé coelefte plæ

9uMic;duni illcftâ follicitecupit ab aliis irrigari.Remoti ergo a remeritate:amp; ab âbitôe liberi,ppofito *niudetnusopi.Necdemediocritatediffidamusingenii;q5crcdimusamp; fide matris.amp;meritouirgî wsadiimafj.QyQjjgjjjmihi de inftitutiôemoiir amp;nbsp;undæ uitæ puerfione dicêdûeft.foleo primo hüa tiæ naturæ uim qualitatéqg monftrare. amp;nbsp;qdeffici polTit oftendere.-ac iâinde audiétis aim ad fpés inci^ târeuirtumfj^.jjgjjjj.,jlpjofj(acieauocari:quefortefibiimpoiribilia’efleprefenferit.Nunqgt;enimuirgt; tutum uia,^ ualemus ingredimifi .fpe ducamur comite.S i quidé appetendi ois conatusperit côfeqn efpatio.Qyc ego exhortatiôisordinécum inaliisquolt;$ opufeulis renueri.-tnhicmaximeobferua

«nputo;ubi eo plenius naturæ bonû declarari debet.quo inftituéda eft uita pfedionne tâto remiffior ad uirtutem aius ac tardior: quanto minus fe poffe credit.Et dû qd” inefle fibi ignorât, id fe exiftiat

*10 habere pferenda femp in noticiâ ea res eft:cuius ufus defiderat;amp; explicadû qcqd bonû natura pot ^?l^uidpoiTe pbatur.-iplendû eft.Hæcigit prima feté ac fpiritalis uitæ fûdaméta iaciant.ut uires fn as uirgQ agnofeat.-quas demû bn exercete poterit cû eas fehaberedidicerit.Optima cm incitameta fût docet aliqs poffe qcf cupiat.Nam in beÙo ea exhortatio maxia eft:ea^ plurimû audoritatis habet*:

$ P*’gnatoréde uiribusfuis admonet.Primûitac^ debes naturæhumanæ bonû de eins audore metf ^(deo feilicet) q cû uniuerfa mundi amp;nbsp;q intra mûdû funt.-opa bon.a Si ualde bona feciffe référât: quÆ *0 putas pftatioré ipm hoiem fecit:pp que oia et intelligit ilia côdidiffe. Quæ cû ad imagi né amp;nbsp;fifitudi *iafuamfaceretdifpofuitan$faceret:qIenîeétfadurusoftendit.Deindecûfubiccitei uniuerfa aialia cumi^t cóftituit eoje dnm q uel mole corpis: uel uiriû magnitudie.-uel armis détiû.mulro ualétiora boicftferit.declaratquâtopulchriusfithôipecôditus.-quéuelexhocuoluit naturæfuæintelligeredî gnitatcîdumfortiafibifubieda mirât animalia .Mecçem nudum ilium ac fine pfidioreliquit:ncc diuerfispicuiisuelutexpofuitinfimiû. Sedquéinerméextrinfecusfecerat.-meliusintusarmauit.ra^ honefcilicetatqî prudentia:ut per intellectûuigoréqj mentis:quocæteris pftabar aialibustfactorc oim *olusagnofçeret:amp; inde feruiretdeo:undealiisdiiabat Qué tn iufticiæ dns uolûtariûeffe uoluit:non coaftù.Et ideo reliqtillû in manu côfilii fui.Pofuitcç anteeû uitam Si morté:bonû Si malû amp;nbsp;qd’ pla weritei:dabit illi:Vnde etiâ in Deuteronomio legimus:uitâ Si mortédedi ante facié tuâ bndidionc Deu.l «inaledidionéieligetibi uitâ utuiuas.Hinciâpuidédûeft:neforteilludremordearte:inquotemere iperitû uulgusoffendit.Et ideo nô uerebonûfadû hoiem putes:qa is facere malû pôt.Nec ipfe naturæ uiolentiaaftringit.ad imutabilis boni neceflîtaté.bJâ fi diligenter retrades : Si ad fubtilioré intelledu cogas animû.Hinc tibi melior ftatus hois:ac fupior apparebitiundeputaC' inferior.In hoc ein gemini *rinerisdifcrimine:i hac utriufcç pris libertate rônabilis aiæ décris politû é.Hinciquâ totus naturæ no^ ftiæhoiior pfiftit:hincdignitas:hic dénicj optimi qiçlaudem merent.'hincpmiû.Nec effet oino uirtus üllainbono pfcuerantis:fi is ad malum tranfirenô potuiffet.Volens namcj deus:rationabilé creaturâ uoluntati boni inunire:amp; liberi arbitrii poteftate donare.-iitriufcg partis poffibllitaté hoi inferédo pro effciqef uelitnit boni ac mali capaxinaturaliterjUtruncg poffet:amp;ad alterutrû uolûtatc

derlecteret.bicc^ nbsp;nbsp;aliter,fpontaneû habere poterat bonû.nifi ea creatura quæ etiâ malû habere potuif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S

letiutruntç nos poffe uoluitoptimus creatonfedunû facereibonum fcilicet.-qd’Si iperauit.Malicg fa cultatéad noctih dedinutuoluntaté eius ex noftr.i uoluntatefaceremus.Quodcum itafit.-hocquorç ipiunicpetiammalafacere poffumus:bonumeft.BonOeftinqgt;:quiabonipartémelioremfacit.Fagt; cit enim ipfam uoluntariam fui iuris.-nô neceffitate deuidâifed iudicioliberâ.Licet erh nobis eligere: tel utare:pbare.refpuere.Nec eft quo magis rônabilis creatura cæteris pferat :nifi cp cû oia alia códitióis tm acneceffitatisbonû habeanhæcfola habeatetiamuoluntatis.Sedpleriiçimpiemonminusq’itn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-,

H^^^.^'^fupftatu hominisquæritur(uereordicere) quafirephendentesopusdniitalemillû aiunt

f' P • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’’°’’poffetmalum.Dicitai^eifigmentumquifefinxit.Quidmefé

cuti ic-ttimpiobiflimi hoîmdû diffimulât idipm bene adminiftrarequod fadi funt: aFrfe fados e? maïunt ur qui ui fuani emendare noluntuideant emédare uelle naturâ. C uius bonû ita generaliter

-ocr page 674-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACT ATVS V

cundis inftitutuni eft ut in gctilibusquocç hoîbus qui fine ullo cultu dei funt:fe nônunqi oflcdat ac jjferat.Quâ multos ein philofophojt amp;nbsp;audiuimus ôi leginius:amp; ipi uidinius caftos:paticfes:niode ftos liberaks:abftinctes:benignos:amp; honores mûdi fimui.-â: delitias refpuctes amp;nbsp;amatoresiuftidæ nô minus qj fdæ.Vndeqfo hoîbusalienis adeo ifta:q deo placentrVn aût illisbôa nifi de naturæ bones' Et cû ilia q diximel oia in uœ.’uel fingula in fingulishîi uideamus.C um oim natura una fit ; excplo fuo fibiinuicemonditoiainoîbus elïé pofi'e.-quæuel oia inoîbus uePfingula in fingulis inueniâtur. Quodfietiâfinedeohoiesondunt qlesadeofaftifunt.Videqdxpianitacerepntjquojcin meliusp xpm natura amp;nbsp;uirainftrufta eftzamp;quidiuinæquoij giæiuuantur.auxilio. Agciâadaiæ nræ fecreta ueniamus. Seipm unufquif«^ attctiusrefpiciatdntetrogemus quid dehocfentiâtj^priæcogitatiôes. Ferantfniamdenaturæbono.Ipfapfcictia infl;ruamurdomefticomagi(herioanimiiamp; mentis bona nô aliûde magis quæc^îQ’ ab ipfa mete difeamus. Quid illtf obfecro eit qtf ad oihe pftrii aut eriibefci mus:auttimemusfamp; culpa fadi nuncrubore uultusnunc palloremöftramus.Actrepidäte aioetiam in minimisdelidis teftc effugimusicöfcictia remordemurrEx diuerfo ät in oi bono laetixpftätesderepi di fumustldcß occultü fi c ipalä etiâ fieri cupimus Si uolumus.-nifi q.teftionio fibi eit ipa naturaïquæ hocipfo déclarât bonu fuû:quo ei malum difplicet. Et dû inbono opepfidit:quid folû eâ deceat ofte dit.Hiceft illud quodfrequeter carnifice occultoun auftorc fceleris pfeientie tormeta defeuiunt;amp;la tente reum feaeta metis poena pfequit-Nec ullus poft culpâüpuniratis locus eft:dû fitreatus ipfæfup^ «J nbsp;nbsp;pliciu.Hic eft ecôtrario inoccs etiâ iter ipfa tormêta fruitur pfeiæ fecuritate;Â: cum d e poene metuat

de inocctia gFiatur.Eft erii inquâ in animis nris naturalis qdâ ( ut jta dixerim ) fftitas :q uelut in arce ai: præfidc:exercet mali bonieg iudiciû.Et ut honeftis reftiftç aftibus fauet.-ita finiftra opa pdcnatiatiÿ ad côfcîæteftimoniûdiuerfasptesdomeftica qdâ legediiudicat.Nec ullo prorfusingenio:autfucato ili quo argumctogi: colore decipit:ipfis nos cogitatiôibus fideliflîmis amp;nbsp;itegerrimislane teftibusiaut ar/ guitîautdefendit.HuiuslegisfCTibcsadRomanosmeminitapFs.-quâoibusinfitâ uelut in qbufda tabulis cordis feriptâ efle teftat.C û em iquit gctes q naturaFr lege nô hnnnaturalitet q legisfu/ unt:hmói lege non hntes.àpi fibi funt lex.Qui ondunt opus legis feriptü in cordibus fuis: reftioniuin reddete eis plda eopc:amp; iter fejnuicc accufantiûcogitationû:autetiâ defendctiû.Haclegeufi funt ocs quos inter Adâ attÿ moyfen fände uixifte:at^ placuifte deo feriptura pmemorat.Quop: tibi exêpli ca aliqui j)poncdi funt:ut facile intelligas quâtu fit naturæ bonû cû eâ legis uice docuiffeiuftiaâ pbaue Gene.j* ris.Abel primus hâcmagiftrâfecutus:itadnmpmeruit:ut dû eiofferrethoftiâ.'tâ graue faœticium Abel. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ei us acceptum deo fuerit:utfratrc inîuidiâ pcitaret.Qyc iuftû in euâgelio dns ipecômemorâs^reui/

Matt.zj. terpfediôem eius expofuit.Oîs ei uirtutûfpecies uno iufticiæ noie ptinet.ßtin enoch ira placuiuedeo Ecde. 44. kgimus.uteûex medio mortaliû rapet:amp; in mûdo pfummatu de mundi hitationetrâfterreuNoeiiw Enoh. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftusignatiôefua amp;nbsp;pfedus afterit.xuius fditas eo mag sleftadmirabilis:quo prfusaiuftidadedinate

Noe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mûdo:folusiuftus-îuctuseftnecabaliofdîtatisqfiuitexcplumfedipe^buit.Etiôtotiusorbisiniinc

Gene. 7. nbsp;nbsp;te naufragio folus ex oibus meruitaudire.Incra tu amp;nbsp;domus tua iarchâ qa.te uidi iuftû ingn^noe ilta

Gene. 17. corâ me. A nte deû ât ille iuftus jîbat q corpe fandus eft amp;nbsp;corde.Melchifedech facerdos dei legitur:cu Melchiie; ius meritûfacileex hocîtelligi pt:qgt; multopoftfutufcdni facramctûian fignauit:acfacrifieiop^Ji*^ dech. uini:myfteriû corpis amp;fanguinisexpflit:acfacerdotiifui typoxpifacerdotiûfigurauit.cuiapre dici psdOp. j nbsp;nbsp;tur.T U es facerdos in æternum fettm ordinc melchifedech.Nâ amp;nbsp;bndixit Abraâ prîcipem piiarchatu:

q P circuncifionc pf iudeoß;:d fidem gentium illiusfignatiflime oûdit figurâxq p fidéfuâiud.Tisdo# Gene. 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nauit bndidiôem amp;nbsp;gctibus .Loth quotÿ fandi Noe uirtutc fecutus.-inter totpeccâtiû excpla iuftida

Loth. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nô reliq uit.Et ut illû totius m undi excplû nô uicit:ita hoc tota ilia in q hitabat.-regiôe peccâte:ptra mul

Z.Pe.z. titudinisuitiatenuitfanditatê.Qiii(utbeatusapFus)uifuamp;audituiuftuscrat:amp;interpefliinospo^ Abraani fitus:mala eoft Si oculis aduerfabat amp;nbsp;auribusiatcç ideo fimili excplo:utille diluuio.âta hicc ereptus Exo.j. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;incendio.Qiiid Abraâ amicum dei:q uid lfaacamp; Iacob memorcr Qiiâ pfede ipleuerût dno uolùratc:

Gen.j7. nel hinc poffumus:æftimare:cp familiari quadâ amp;nbsp;pcipua dignitate:eo^ fe deum uoluitnoiari.Ego fum'inquit deus Abraâ.-deus ifaac:amp; deus lacob.Hocnomen meum fempiternû amp;nbsp;nienionalein gc lofeph. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nerationes generationû.Iofeph fidelis dni famul us:a pueto.-tribulationibus magnis luftus ofteditur:

qui primum a fratribus ifmaelitis inferuum addidus eft:ab eifej uenditus:a quibus fe uiderat adora dum.DeindeAegiptio domino traditus:fempertamcingenuæanimætenuitdignitatem.Docuit^ exemplo fuo Si feruos liberos in non peccando:non conditionem cuiq obeffe.-fed mentem. Hicquæ foremorare paulifper amp;caftumaim follicite uirgocôfidera.Côcupifcit a dominaiofeph adolefcens. necadcôcupifcentiâ puocatiRogat amp;fugit.Vna hacinreamp; blâdit amp;nbsp;fupplicat.-quæincæterisimpe rabat. Amator dei mulieris amore nô uincit.Caftu aim necætas adolefcctiæpmouennecdiligctis au doriras. Côtepta frequeter dnai^jpiores adolefccti infidias tendit. In fecreto ac fine teftibus manu im pudes apphedit ac ^jcacioribus uerbis hortat ad crimc.Nec qdchinc uinciLfed ut uerba nerbisiita tes _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rebusrefert.Nâqfrequcterrogatusnegaucrat.nûccôpræhclusaftringiEEtanre$ilIudcuâgelicult;u

Mâtq. ceret.Qtii uideritmulierc adcôcupifccdû eâ:iâ mocchatus eft eâ in cordé fuo.Illcnonafpedu folûfed ipo penecôplcxu jjuocatus afocminaifœminâ nô côcupuit.Caftitatis uirtutc Inicufqgmirata es.Nuç refpicebenisnitatc. Prius ^pphetadiceret.Vnuf^fiÿ malitiâ,pximi fui nô remifeati corde fuo.Ille 4? odio reddioit cliaritatc.Et cû uideret fratres fuos.’imo ümicos ex ftatribus.Cû^ ab eis cognofei uellef diledioins

-ocr page 675-

DEVIKGINFTATE ETVITAPE RFECTA

EPISTOLA xvnt

dilccflionis affeftu dolorc teftatus eft.Deofculabat fi ngulosamp; irriguis fleribus paueniiö colla pf un dens odium tiatrum charitaris lachrymis abluebat.-quos tam uiuo patre:^ mortuo.-germano lemp düexicamore.Necrecorditus ell illûùn quo ob necc tuit deieftus in lacü.Nö cogitauit addiftâ germa nitatcpcio:fed^ mails bond rétribués apFicumpceptuni fubnaturaeadhuclegecópleuit.Quiddebe * y atoiob.Dicâtamofifl'imoilloathletadei.qui poft direptasopes amp;nbsp;funditusdeletapatrimonia.-poftfi lio^ ac filiajt unu fubito interitü:ad ultimù ,pprio côtra dyabolû corpe di micauiuA uferunt oia quæ extrifecuspoflidebanamp;extraneabonarépétédeddût ut niagisppriaclarefcât.Oibusj^rfus uelutïdn menusexmtmtexpeditius èc fortiusnudus triûphet:amp; boltcmquéferendodânaantefnpauerat:rur nbsp;nbsp;nbsp;j

fustollerandofupplicia deuincat.Dequo tale iplius dni teftimoniû eft.Nunqd côliderafti pueiÿ meu iob.Non eft erii limilis ei qfqgt; interris:bô fine quærelauierus dei cultor:abftinens feab oïmalo.NecI^ meritoifemp etn(utipfeait}tan$ timentes fup fe fluétus timebatdnm:amp; pfentiæeius pôdusferre nô £qJj j-poterat.Nec audebat aliqn pténcre:qué femp adeffe credebat:dicebatlt;ÿ.S ecurus fummô ein rephendit nbsp;nbsp;nbsp;* ■

mecormeuinoiuitamea.Qui ante^dnsinimicospcipereteflediligendosdicerepoterat.Siïmalis inimici mei gauifus fum.Si dixeritcorde meo bnfactûeft.Necdû euâgeliû 111(1 fonuerat. Oi petéti te nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ *

Kibueià là ilie dicebanSi exire paftiisfum inopéianuâ med fine uiatico:Nôdu legerat illud apfi.Dûi qdiuftûeft amp;nbsp;æquum feruispftate.Et côfidensclamabataddnm.Sifcruo nocui:fi ancillâ læfi:oiatu j nbsp;nbsp;nbsp;,

fdsdiie.Priufqidé apÇs pciperet.-diuitibus nô fublimefapemec fparein incertodiuitiafc.-Sic hab uit il *' lediuitias.iitfe alibi diuité effemôftraret.Indiuitils inqdnô côfidcbâmccin lapidepciofo.Ethoc non uerbistm:fed ipfis quotÿ rebus pbauit.-dicebatq; p fingula.Dns dedit.-dns abftulinficut dno placuit: lU fadüe(l:fit nomé dni bndictum in faecula.Nudus exiui de utero matris meæmudus redeam illuG QyoeAaffeftu poflîdeamus aliqd docemus cû id amifimus:amp; cupiditaté fruédi.-carendi dolor ,pdit qué qincarédo nô habuit 1 pofliclédo quonâ môhabuit.O uiij: ante eudgeliaieuangelicû amp;nbsp;apEicum Anteaprica pcepta difcipulû apEoiü.-qapiens occultas diuitlas naturæ:amp; in mediû ,pferés;ex fe qd oês polliniiisoftcdit.DoculUÿ qudtus fit iiie thefaurus aïæ quem nos fine ufu poflîdemus.Et qd” ^pferrc üolunius:nec habere nos credinius. Poil multa q de natura diximus etiâ félôpK exemplis bonû ei us on aimusacpbauimus.Etneecontrarioadeiusculpdptinereputet;(paliqiniqfuerint.feripturapgt; utar teftimoniis q peecantes ubi crimine uolûtatis grauauirmon excufant necelfitate naturæ.In genefi legt Genc 34 mus. Simeon amp;nbsp;leui fratres côfumma uerût iniqtatem fuâ ex uolûtate fuar'Ad hierFm dns locutus eft H iere. Propterqd ipi dimifert uiâ meâ qua dedi ante facié eoß:;amp; nóexaudierûtuocc mecâ:fedabierûtpoil Efa.l. uoluratccordisfuinîali.Etrurfusidcj3pheta.Etpeccallisdeoamp;nôexaudiftisuocéeius:amp;inmadatis illius amp;nbsp;in legitimis Si î tellîoniis élus âbulare noluiftis.-Per efaiâ quocg pphetâ dns locutus eft.Si uo^ •aeritis amp;audieritis me q finit bóa terræ mâducabitis. S1 aüt nolueritis neq^ audieritis me:gladius uos p r tóiumet.Etrucfum.Oésuosoccifionedecidetis:qauocauiuos:amp;nóexaudillis:locutusfumamp;negle ’iiftis:amp;feciftismalûantecôfpeftudnnamp;qnolebaelegillis.lpequo^dominusieudgelioair.Hiafni bieifm q occidis ^iphetas amp;lapidas eos q ad te miffi fut. Quotiens uolui côgregare filios tuos:quéadgt; *’^odûgallinacôgregatpullosfuosfubalisfuis:amp;noluiftitVbiuelleuidemus.amp;nolleeligereamp;reftv tere.ibl nô uis naturae fed libertas intelligit.Volûtatis plena fiint utriufi^ teftaméti uolumïaïqbus tâ conum effe q malûnioluntariû femp afcribit.-que nos mô breui tatis câ oniittimus.-niaxie cum fcia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X

naustefacræleftioni dedltâ:de ipfo uberiusfonte potare.Mecg uero nos ita defendimusnaturæ bonû üteâ dicamus malû nô pofte facererquâ utiq boni acmali capacéetiâ pfitemur.Sedab hac eâ tihmô iniuria uindicamusme eius uitioad malum uidcamurïpelli:q nee bonû fine uolnntatefaclamus uel fnaluni amp;nbsp;qbus libeit; ellninû fpex duobj» agerecû fp utrûq poflimus.Vn em alii iudicaturi finitaliî Jiidicandi.nifi q in eadé natura difpar uolûtas é:amp; qacû oés idé poflimiis diuerfafaciamus: Itaq ut nocipfumclarius lucetepolfit.-alia exempla funt pferenda. Adâ de paradifo eiicit.Enoch demundo ra pitdn utroqdns libertaté arbitrii oftendit.Vt eïplacere potuit ille qui deliquinita potuitpeccare ifle q placuit-.Noneiîi a iullo deo autille puniri nieruiftet:authiceligi:nifi uterq utriniq potuiffenHoc de ^ayn amp;nbsp;Abel fratribus:hoc etiâ de iacob Si efau geminis intelTigendû eft. Ac fciendû folâ uoluntatS cameffe.-q in natura eadem mérita diuerfa fint: Si Sodomoic-crimîa Loth fftïtasiudicanit.Nec illud dl puûargumétûadpbâdû naturae bonû qilli primihoiesptotânop’ fpaciaabfcgullaadmonitôelc gis t ueft.iqon utiq q deo aliqii creaturæ fuae cura nôfuerit fed q uiafe talé fciebat hoîm fecifte naturâ uteis P lege ad exercendâ iulliciam fiiffîceret.Deniq qdiu recentioris adhuc naturæ ufus uiguit:nec numanærationi uelut quandâ caliginé.dongus ufus pecGidi obduxit:fine lege dimifta eft natura. Ad quâdnsnimisianiuiriisobrutâamp;ddamignorantiærubigineinfeélâlimâ legis adniouiriuthuipfre quenti admonitione expoliret:amp; ad fuû poftet redirefulgoreni.Neq uero alia nobis caufa difficultâ tequofl^bnfaciendi facit.q longa côfuetudo uitioR!:quæ nos infecit a paruo:paulariq p multos cof fupitannos.Etitapofteaobligatosfibiamp;addiftostenet.-utuimquodammôuideaFliabere naturæ» ücilludtps quonegligéteredofti.-idelladuitiaeruditi fumus:quonialietiâeflelluduimus:cû adîgt; citamentaneqiiitiæinnocentiaproftulticiaduceret.nuncnobis|refillit:côtraqnosuenit:amp;nouâuol5 Utc ipugnat ufus uetus.Et miramur cur nobis per ociû atq defidiasnefeiétibus etiâ quafi ab alio félï

lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hullâ çfuetudinébonifacimus:cû malûtâdiu didicetimus.Hæcde naturæbono curfim

quali in alio ope difta fint.-qd ideo nobis (adendum fuit ut tibi planiorê uiâ ad pfeélâ iufticiâ ftetne

-ocr page 676-

PARTIS ni


TRACTATVS VI


eedic.

Roma.iz. l.Cor.14. EphJ.

remus:quâ eo facilius currere poffis:quo in ea nihil afperu.-nihil i nacceffibile effe cognoueris. Nam fi etiâ antelegc ( ut diximus)amp; multo ante.-noftri fakiatoris aduentû iufte quidâ uixilfe amp;nbsp;fände ret era tur:quâtomagi s poft illuftrationc aduentus eiusmô id pofte credendû eft.qui inftrudi per Xpi giam amp;nbsp;in meliorc hoîem renati fum us.-qui fanguine eius expiati atç mûdati.illiufcÿ excplo ad pfedâ iufti Roma.tf. dam incitati:meliores illis cfle debemus.-qui aiilegc fuerût.Mcliores etiâ $ fuerunt fub lege ; dicente Nunc ad in apFo.Peccani in uobisiam nô dnabit.Non eftis em fub lege fed fub gra-Etqm fuffidcrerdehis(utpu ftitutönem to)diximus:nûcinftituamuspfedâ uirginc:quæexutroi$fempacccfa:amp;naturæfimul amp;gfæ bonû uirginis acgt;: moröfanditate teftat.Primaigitur uirgtniscura:primû($ ftudiù fit.-fdre uoluntatc dni fui:amp; quidei placeat:quiducdifpliceatdiligcter inquirere ut fctfm apoftolum rônabiledeoreddatobfequi um: to tumcj uitæ fuæ curfum ex eius poftit ordinari fnia.Impoflîbile eft em ei quc$ placer? : cui qd placeat ignorât : fierilt;5 pôt ut etiâ obfequcdi uoto offendacqui quô obfequi debeat ante nô didicit.Et ut ma ius eft:uoluntatc dni facere qj nofte.àta prias eft nofle q facere.lUud enim merito præcedit;hoc ordine Vnde propheta dici t Et tu ifrael noli ignorare.Et beatus Paulus. Qui autem ignorat;ignorabitur.Itê lt;5 alibi.Propterea nolite fieri imprudentes:fed intelligentes quæfit uoluntas domini.initium obedk Nota hanc entiæeft quid pcipiat uelle cognofcere.Et pars eft oblequii didicifle qd fadas. S dto itaij in ftiiptüris quadripar diuinisp quas folas potes plena dei intelligere uoluntatc prohiberequædâ;prædpiquædâ:côcedialiq titâ diuifio «ônullafuaderi. Prohibentmala:prædpiunt bona:côceduntmedia.-pfeda fuadentuninduobus illis nem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quæ priori loco funtpdin omne côcludit.in utrocj em dei continet imperiû.Et non folû præcipe.-fed

Matthe.7. nbsp;nbsp;nbsp;^jhibereipm iubentiseft.Gnaliter nâtj oibus mandat iuftida quâ faluatorineuâgeliobreuiterqui

I.Cor.7.

Z. Cor, 15.

Z

Nat.19.

Mattjic.?.

dem fed pleniffime côprehcdensait. Quæcûcj uultis ut faciât uobis holes bona:hæc amp;nbsp;uos facite illis. hoc eft: ut nihil niali ifcramus aliis amp;nbsp;præftemus oc qifbonu eft:qa uolumushoc ab aliis in nos utrûiç feruari.Hæc fnia æquo iure præcepti u.niuerfos tenet.Nec ulli oino tranfgredi licet qd” oibus imperatu eft:aptuflt;5 contcptus dei eft;uelfacere ^hibita.-ueliufta nôfacere.Duo ucroreliq'quæ fequunt quoß: unû côcedif:amp; fuadet aliud:in nfa ptâte dimifla funnut aut cû minori gfia pceffis utamunautob ma ius præmiû etiâ ea quæ nobispmifla funt refptiamus. Côcedunt qdc nuptiæ:carniû ufus amp;nbsp;uini.Sed hoiü oim abftinctiacôfiliopfediore fuadet. Ad uirginitatis honore ptinetlicctia nuptiaj5;:amp; efcaruin^ dulgetia uirtutc abftinctiædariorc fadt.Contcpfirti uirgo côiugiu licitû tibi.priufq côtcneret.Maio ris pmii aniore flagrâs:uouifti deo nô imperatâ:fed laudatâ uirginitatc.Et pfilio apVi lege tua feciftila tiorc. Certamis ingrefta campu:nô tam laborc curfus:$ brauiû uidoriæ cogitafti.Legeras credo illud euâgelidi de ppetua caftitate præconiû: amp;nbsp;ipi us te dni fermo ad amorc feruâde uirginitatis accenderat Matthe. 19. qui pétri fuphoc fnïam iparei magnitudîe ac difficultatelaudauit:amp; uolûtariisfpadôibusregnu coe lois; ,pmittcsait.(gt;ii pôt cape cajkat.Rem ita^ tâ magnânô impero.-nô impono fed offero.Neq? que $ ad hoc cogo.-fed^uoco: Qiiâ$ de uiris tm fonare uideat.-nô folis tn uiris fed eq li ter uf’? ginitatis palma ^mittit.EtapFs de uirginibus præceptû qdc fe dicit nô habere dei :fed da tpmin; Uicit itacp.AnexpimentöquaritiseiusqinmeloquitXpsrPerfeftiöisigifferuacöfiliö.ßeatitudincIpahs aggreffa .ppofiti ferua gnale mâdatu.Dixi idecj nunc repeto.lncâ iufti ciæ ocs unum dcmus:ungo:ui dua:nupta:fummus:mediusamp; imus gradus:æquarr iubemus iplere præcepta.Nec alege foluit qmm pralegêfacere^ponit Quinimo nullus magisillicita uitaredebet:$ qui refpuitquælicebât.Nec^q’ iraalemâdatapollicetimplcda.'utillequiamorepfediôisfupramâdata pfcenditEtcûamphus fta; tuitfacere $ præceptû eft:oftcdit mi nus fibi præceptû efle q potueri t.Deinde q tâtæ fe obedicriæ,pfitet ut etiâ côfiliû di uinû libeter audiat quo nô debet audite præceptûrilla cm res pfeftiôis eft:ifta neceffîta tis.De uirginitate di ci t. (^i pôt cape capiat De i ufticla nô dicit. Qui pt facercfacianfed ois arbor quæ nôfadtfruftûbonu excidêt:amp; in igne mittet. Côfidera qfo:qtum acôfilio diftetimperiù.lbi aliquos excepit.'hicgnaliterocs côprehcdit.Ibi præmiû^ponit:hic pœnâ.lbi inuitat ut facias:hicnifi feceris:co minat.Hæcigit optima rônediftingucsaîaduerteqdofferas.-aiaduerteqddebeas.rmmoqautrûiçia debes,amp; uirginitatcquâ ultroobtulifti deo:amp; iufticiâ quâ ipfepræcepit.-integrû utrû^ pfolue. file fer uusdno placet:qui ita aliqd ultroopis exercet.-ut tn etiâ imperata pfidat.Qui nô facitaliud proalio: fed utrû^.Nec mutat:fed addit obfeq uiû. Necre earû exempla decipiânquæ fibi i n fola caftitate plan# dentes.mtpoft fuas uolûtates eant:dei uolûtatc abiidût.Quæ ppetuæcaftitatis bonû nôcum iuftida. fed 4)iufticiaofferreuolût.Et in côpenfatiôepdôrû præmiû uirgitatisannûerâtatç^ pro præmio ipu^ ni tare petût:uel celte impudetiori uecordia coronâdas eftê fe putât:amp; in regno coclofu cæterispræferc/

Matthe. 7. das quæfibitrâfgreflîôemâdatoitiaditûclaufereregni coclojt.Nonoîs(Xpsinqt) qui dicitmihi dnc dne:intrabit in regnû coclo{y:fed qui facit uolûtatêpatris mei qui incoclis eft : ipfe intrabitinregnum coclotc. Memi nennt ftultas uirgines a fpôfi ianuis repellcdas:dicendu eis:nefdo uos.Illif^ iungendas elle dequibusdnsipfeait.Multidicent mihi ilia die.Dnedne:nôneinnoîetuodemoniaeiccimus£‘amp; in noietuo uirtutesmultasfecimusÆttunccôfiteborillis.Amendicouobis nefeio uos. Difcedite a

meocsqui operamini iniquitatc.Tibi nero löge eft alia uia ingrediendum:quæ fæculi amore calcato femp cogitadi qiiæ dei fii ntapFicam te exhibere uis uirginc:qiiæ ram fpiritufanfto q co^e dni præ/ flülarisaductum: amp;nbsp;aïætuælampadi fanftoivingiteroperûîfiindisoleum amp;nbsp;fapicribusiunfta nirgi nibus in fpôfi obiiiâ præpararis.Fugicdatibi lata uia eft;quâ mFtoji;ad morte euntiil comitatusterit« Et ad ui ta æternâ angufti illius itineris gcf pauci reperiutcallis tencdus eft.Dcpofuifti iam impedimc ta ud maxima

-ocr page 677-

DE VIRGINITATE ET VITA PERFECTA

EPISTOLA XVni

ta udmaxima:amp; omne qcqd a fpiritalis uitae curfu.-iiel retardât uel rcuocat.Pria ftatim putrfione ui/ dfti.Refpuifti cóiugii uoliiptatc.-pofteritatiscurââllecebrasdelitiajt.-fæculi pôpam.-diuitiafc cupidinc Et cöPaulo potes dicere.M ibi niûdus crucifixus eft:amp; ego mûdo. C uius taie pniicipiû efl-:qlis debet effepteftio.Hâcmihi tu uirtutc.hunc aim etiam inreliqsaffer:ea^ ni métis $ uiriojt' occafiôes depuli Cala.lt;. fti.’uitiauunciparefpue.Ornet morü fanôitate uirginitas : amp;nbsp;pfcflû giadû uitæ pfeftiofübfequatur. Cette fi fæcularis uita tibi placuiffetxdares opam ne qs te diuitiis:ne qs corpalibus ornamétis : ne qs re turn oint copia amp;nbsp;honore præcederet:amp; nûc diuerlitas ftudii diuerfam uita defiderat. Cura ne qs te in bene mucdo tranfcédat.-ne qs morû fditatefuperetme qs tibi in uirtutibus pferat.'amp; in illis quæ an di ximus:nô erat tuû:ut ru aut ocs uincetes aut nemo te. Cûfta em ilia forispetunt: amp;nbsp;qcqd aliunde fpe/ tatut;alienû ell.H æc ucro in tua prâte funt amp;nbsp;uere ,ppria que nô extrinfecus ueni tint: fed in ipfo corde gnant.lllacinnecois qui quæritinuéitnecquiinueneritfcmp tenet. Vteapmodare.à ta amp;eripecafus pôtHæcaut amp;nbsp;oisqui quæritinucnit:amp; qui inuenerit eripi fibi nun$ timet.Ifta ei fola bôa funt quæ line uolùtate nô inuenimus aliqn ncc pdimus.Habes ergo hiep quæ mihi præpôaris aliis:îmo hic ma gis.Nam corpalisnobilitas atlt;^opulcra tuoß: intelligunt effe.’nô tua. Spiritales iiero diuitiasnullus hbiptet tecôferrepotcrit.in hisergo uerelauda'da.in his meritocætcris pt'erenda es.quæ nifi ex te amp;nbsp;in te elfe nô pnt. An fola ifta uita eft quæ certamc non habeat de 4)feôu£'E t in qua unufqfiç hoc ttn debe atpmanereqd’cocpit.NeculloaugmétidefiderioadmaioracôtendatrEtcuminoibusmundi ftudi u,pfeftu nonfatianthoîes:hictantûcocpi0efufficietrFeruentiflîmi interrenis:frigidiflïmi in coclefti/ bus fumus.Et fummâ in rebus paruis exhibentes alacritatc.-ad maiora torpefeimus. Côfiderare pudec quantus fit feriior in fæculo : cura fingula quæqg ftudia hoîm quotidie ad pfeftiora nitant litrerarum ?tdor nulla ^rfus ætate extinguit:immo(ut fæcularis auftoris utar fnia)iplà magis ærate imflammaf Delitiaifeamorinfatiabiliselbexplerincfcitbonoiecupido.Celercmhabituræresfinclinefine quæru ^t'Nosdininâ fapientia.xocleftes diuitiasâmortales honores:pigra qdam diflîmulatiôe negligimus « ipiritalesdiuitiasaut ne atriginius qdc:autfi leuiterdeguftauerimus.-ptinuo ixgt;s putamus ce fatia *°^'^Iiternosdiuinafapiétiaadfuasinuitatæpulas.Qiiieditmeinqtadhuc efuriet:amp;quimebibit adhucfitiet,iquUus un$ talibusexplet æpulis:nec aliqii parit de fatietate faltidiü.Tanto unufqfçp ca jÿjatthc.y. paâor;ta'toauiditoreritquâtoIdeplushauferit.Dnsineuâgelio.Beatiaitquiefuriûtamp;fitiût lufti/ ** ‘^am:qinipif3jyfjj[jy„f.ynitcincfurirenoshicfempacfitireiufticiâ;utintuturoiufticiæretributio t’tfatietniir.Côfidcrâdauisipauerboiî; eft:amp;ira nobisdefiderâda eftiufticia;utinfameuelfiti;cibus ^fidetetacpotus.Etinhoccôeoîbus eftdiccduhis : qui imortalis uitæpræmiadefiderât.Iam tuûcft «hniate qtum aïo præftare debeas:quæ maiorispræmii defiderio pl us tacere ^pofuilli qi uel alios ne tweefl-.ApPsdcfinicsXpiuirginé.longeeâfuperauitanuptaiamp;diuerfisftudiis fingulantatis meritu i.Cor.y. ‘^'Ugiiq3diuifit.Innuptainqtamp;uirgocogitatquædeifunt:qôoplaccatdeo;utfitfciâcorpeamp; fpirigt; ' ^•Qyæ aût nupta eft cogitât quæ funtmudi:qûo placeat uiro fuo. Quæ corpe amp;nbsp;fpü fanfta eft nec in •nêbtis nec in mère delinqt Delinqre aut nô in eau fa caftitatis rrn effe pôt:fed etiâ in qcun*^ parte iufti pæ-Qua'uis eiû uirgo corpe.-uirgo fit fpû:amp; nihilominus aut mâibus aut ocFis aut auribus peccet:aut *ingua;qûocorpefanftadiceda eftrDeindefi uelodioinfefta:uel inuidia.nielauarici.a ueliracûdia fit QuofpiritnobtinetfanftitatcrEtfi nupta quæamorecóiugii cogitât quo placeat uirofuo Qgt;tum li/ ^risrelinqt:qu£E uariismûdi aftriftacuris.-rarius ad uolûtatc dei refpicit.tn de pftis exeufare fe nô pôt ^dfaaet uirgo quæfoluta ab oîbus hui us mûdi ipedimctis;ac libera fcholâ quada caftitatis ingref

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiisitaqg ^pofiri tui magnitudincæquaremoribus: amp;poîadeocopulari: fileue acfuaueiu/

S^^pi/nauiiistibi leuiufc^uisfaceremûc maxime inbeata uita cura Ipende.-Nùcftude ut calctérecctis quot;’j'^'^óuerfionis nouus femp ardor accédât :amp; in tener.a adhuc ætatefacilius fanftæ côuerfatiôis ufus ^'rfeat. Quicquidin teprimu inftitueris:hocmanebit.EtadinitioR?tuoff régula reliq uitadecurret. rinisinipocxordidcogitadus eft. Qualisad illû ultimû diépuenirecupis talis nue iâ eé conarc.Côfu ttndoeftquæaut uiti-a autuirtutes alit.Quæqgïhis plurimû ualetxû qbus ab ineûte ætate fimul ae/ Herit.Oprinti funtadiftitutionémorû primi qnlt;5anni.Habéteni infelentû quiddâ amp;nbsp;molle.-qtf fa/ oieforniari qat:at:ÿ ad arbitriu uolétis trahi:amp; in euftis fere rebus ci tins afliiefcit oé qtf tenerum eft. £touellasadhuc amp;nbsp;uix firmæradicisarbufculas.dûadoém duftû feqces funt : ï qlibetptéflefti facile

plærfKÿcuruatæcitoadarbitriucolétiscorriguntTencraadhuc amp;nbsp;primæætatisaialia fi Côparatio ’’^‘^bwedomari foIét.Qi^iâto citip a uagâdi libertate diffuet.1 funt:tato facilip uel colla iugo:uf frenis ®’^?“™‘drt.Ipaquoqjlitterait;ftudiatenerismeliusiferuntigéiis.Idc5péitusihærerefenfibus folet qd* pusfederitinméte.Hocidéplurimumetiâinbnuiuédi rôneualendu adhuc mobilis eft ætas:amp;anî *^usdiicifacibexercenda boni côfuetudo:amp; iugi mcditatiôe pfirmâda eft.üccupandu eft optimisre

faniftæ côuerfatiôis ufus alrius ïferendus eft.T ûc uero ad pfeftiôis faftigiu animus afeen

longs côfuetudinisbnfi cio utitad bnuiuendifacultatem.Et uirtutes fuasipeetiamiratusfecü quodarnô in fe putabit natû effe qcT difcit.Refpice obfecro q ntû in te féfitatisauia materçp expeiftant.

nouû amp;nbsp;illuftre qtfdâ lumê generi fuo natû effe putât nûc in te folâ oém cura al tra/ curfû miris ftudiis ac fauore fuccendùr.C ûlt;$ ipe te ad honeftaté moßr ab ineûte c m î™fnaucrit:nûc a te uîci cupiût tu à cç ui ftoriâ fuâ laudé eé putât.quari; egregia erg.a deû fides in

* ’ °® *■‘1^ naaxîe daruincû te ià nuptiis pparatâ.-fîmul ateg aliud uelle didiccrût mira continuo affen iii

-ocr page 678-

i PARTIS m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS V

fus celerîtate ad id qd’elcgcMç :cohortatæ funt.Et nepidâ ætate fnîam uolutatis fuæ auftorîtatefîr/ mauerût: tuucg uotiicôet'ecert:quæ cûmultos fuorû inaltiflïo dignitatis gradu uidetit :denulloica ut de te aliqn lætatæ funt .Nihil et ta magnû.'nihil tâ præclarû in qqgt; uiderât. Sola qppe præftitifti gni . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ tuo:q(f lôgaretro ætate nô habuiqlicet ediderit uiriï fexus mcmorabilescófulatus.-öe ampliffimi ordi

nis ftatus: illuftris familiæ nomina frequens adierit.Nihil 1111$ tn ingenere ueftro hoc tuo honorefu ß itpftatiustquinócorporali aluo:fedinlibromemoriæîmortalisinfertuseft.Cuexceperintillitheatt3 les toto orbeplaufus.-miracj acclamâdi côfpirationeîfignia confulu mérita lætû uulgus expfferit:lôge tn tui honoriseft gloria maior.-quæ gaudiu in cœlis fecit: an^elifiçleticiâ.Perteem nô meretriculælo cupletannfed alunt uirgines Xpi:nô uenator amp;nbsp;auriga ditantded fuftctant pauperes Xpi.Ad côfulatû co^ diuerfæ totius orbis4gt;utciæ:ad qs domus ueftræ potctia extêdit .percgrinas feras amp;nbsp;ignora aîalia tranfmifert: quæ crudelis arenæ folu uel fuo uel hoim fanguine cructarct. Ad te uero eleâe quæç uit gines mittunf:quas tu pciofiflîmum munus ofïeras deo tuocg exêplo ad ppetuâ ^uoces caftiraïc non tibifedtecumdeoferuituras.Hæcjjfeffiôistuægloriarumorecelebri uulgataeftp cunftos.-à iraad côuerfionc tuamtotusexultauitorbis:utqd’ præingenti gaudio uix adhuchomïescrederepoterâtid femp uident optafle. M ultû his initiis;multû famæ tuæ odore fufpéfi :ocs mirum de tenefcio gd audi redefiderat.Etqui ^feffiôistuæcognouereuirtutc.-nunccôuerfatiôisexpeftât.Intenuncputacundo turn ora oculofcg puerfos: amp;nbsp;ad fpeftaculu uitæ tuæ totûcôfediffe mundû. Caue ne p te tantoæ animi offendant:necminusinteinuciant$requirôt. Verûquid egotecûdehoibusagor eotûiî^ie^^ ftationc ad cohortationc tuam traho.Deus ipe otm reftor ac dns:cû omni angeloij: militia certamen tuû expeftautibii^ p diabolûdimicanti paratæternitatis corona amp;nbsp;cœleftepræmiûiitcitamentiiuido tiæ facit.H uic tâto fpeftaculo uidcquc aim:quâ debeas offerte uirtutc amp;nbsp;certaminis magnitudinc de expeftantiû dignitate metire.H æc tibi itac^ in hoc agone fubcudi prædpua cura fit;: hic primus acciiw dus internitiôis bellûuirtutedeuincere:amp; aduerfum dyaboli caftra in oîa præceptadei iurarçnectiu modo declinate uetita:fed iuffa côpIerc.Necj erii tibi fufficit a malis ociofam ec: fi ociofa fuens a bóts eu lex dei duplici madatoß; gne diftinda fit:amp; mala jgt;hibens bona iperet:atc5 ab utraeg pte conunipni fuû uetet.Nô em folum ille ieruus côtêpfit dnm:qui ^hibitafecerinfed qui amp;nbsp;iuffa nôfecetit. Dicta a

Matthe.}, nobispauloantefententiaeft.Omnisarborquænófacitfruftumbonum:excideturamp;in tetufEtbladimur nobis fi a malisfrudibus non grauemur qui dânandi fumus fi a bonis ferimus.Iuxtahancfententiam:abfddetpateromnempalmitcfruftunonferentcinfilio.Etgqccepw talentûin fudario abfcôdinqfi inutilis feruus amp;nbsp;nequà dânata dno.Necmîuiffefolu: fed amp;nóauxiHe culpabile eft Nóideo aliq putes prcncdaec mâdata galeuiorafût.Tâ eimaxîa ilia qi mima ademmpa , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ta funt:amp; côtéptus cuiufcuncç precepti præcipictis iniuria eft.Vn btus Paulus clamat amp;nbsp;docet. Ota ta^

Phiu.2. nbsp;nbsp;nbsp;cite fine murmuratiôe amp;nbsp;hæfitatiôe:ut fitisirrephenfibiles amp;nbsp;fimplices ficut filii dei îmaculatii medio

natôis prauæamp; puerfæ:inter qs 1 ucetis ficut lumtaria inhoc mûdo.R uminemur hæc uirgopaulifp:» pciofiffîmas margaritas qbus exorndda eft fpôfa Xpi:p fingula apFi uerbapcfemus.Omjaingt facite. Non eriî gfi adarbitriûnrm quædâ ex mâdatisdei dcmusdigerefedgnaliter uniuerfacôplere.Necali qua præcepta eins effi uilia munufcula ac paruacôtcnere.-fed impantis in oïbus maieftatcafpice. Nub lum qppemddatûdei côtcptibilenobis uideripôbfieiusfemp cogitemusauftorê fine murmuratiôe amp;nbsp;hæfitatiôe.Viles amp;nbsp;ignobilesdnospalâ côteni uidemusa feruuliseifcgadmima qcg præcepta ifacié fefiftimus:amp;hoc in pfonasnobiles iam nôadmittit quâtoeç potctioresdni:tantoferui ad obedientia ^pmptioresfunt.Cuncjdifficiliora præcipiûtilibentiusaudiunt.Certeadregis imperiûitaocs parau funt:amp; in pcinftu obedictiæ pftituti:utetiâ optent iuberi.Et nô folum bene merituroseffefe credût fi iuffa fecerint fed tan^ iam meruiffent qcf i uffî funt.Ita pro di gni tare præcipientisferuitiu bnficii loco ducit.Nobis uero deusipe æterna ilia maieftas ineffabilis atcj inæftimabilis ptâsifacras lias amp;nbsp;uereado randos præceptoi^'fuort apices mittic:amp; nô ftatim cû gaudio ac ueneratôcfufcipimus:necpro magno ducimus bnficioiac tam illuftris ptâtis impifnmaximecû non iubetis quærit pmodû:fed utilitasfub^ fequctis.V eru econtrario faftidiofo acremiffo aîmoifupborum ac neqiiâ feruoR; moreiin os dni recla mamus amp;nbsp;dicimus.D urû eft.arduû eft:nô poffumus:hoïes fumus fragili carne cirdidamur.O cæcam infaniâ.O profana temeritatc.Duplici ignorâtia aceufamusdeû fcientiæ:ut uideat nefeirc qd fecinne quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feire qd iuflînquafi obligatus fragilitarishumaææuius auftoripe eft. Impofuetithomi mâdataquæ

ferre nô poffit. S imulcç ( proh nefas)afcribimus i niquitatc iufto:pio crudelitatc:dum cû primo îpoHi^ bile aliqd præcepiffe côquerimur.Deinde pro his danandù putamus hoîem ab eo quæ uitare nô potu it:ut qd eti â fufpicari facrilegiû eft.'uideat deus nô tam falutc nram quæfiffe $ penâ. Ita^ apFs fcics a dno iuftidæ acmaieftatis nihil impoffibile effe præceptûiaufert anobis uiti û murmuradi.Qiicxltunc uticçnafcifoleucûaut iniq funtquæiubent.-autiubctisminusdignapfona ec. piiidtergiiærfamut incaffum:amp; præcipicti oppôimus naturæfragilitatc.''Nemomagis nouit mefurâ uiriû nrai?i:qgt; qui ip fas uires nobis dedit.Nec qf$ melius qd poflimusitelligit:$ qui ipam uirtutc nobis nfi poffedôauit Necimpoflibile aliqd uoluit impare q iuftus cft.-nec dânaturus hoîem fuit pro eo qduitare nô potmt qui piuseft.SequifiVtfitisirrephenfibiles amp;nbsp;fimplices ad oémmorum perfedionc.Vnumhoc fuffb cere uerbûpoteftiqd etiâ in epo eligendo deus quæri iubet. Quam ein citcûfpeifta uita eft:cp fandaeft quæ nihil rephenfiôis incurritj'Quis ât fanftiorpt effe;$ qui ueræ fimplidtatis uirtutc tenésinûq ah

-ocr page 679-

DEVIRGINITATEETVITAPERFECTA EPrSTOtA xvin

nd corde,pmittir.-aliud ore u ultuq; mcoit.'ficut filii dei ïmacfati.Nó eft exhortatio uehenictior Q’ quæ nosfcripturadiuinafilios dei uocat.Quiscinnóerubelcat;amp; nietuattaropreagerealiquid indignû ut qui dt dei filiusxipe efficiat uitü feriius.Et iccirco adiunginut finiusinimaculâtièNeç em cóuenit iniiliisdei;quia ipfeell ionsiufticiæ.pâï macula rcperiri.In medio natioiiis praüæ amp;nbsp;puerfæ : hoc eft dicere.Quâuisifmitauoscmgatpeccâtiümultituûo.'amp;innumerafintexcplauitioftîUos tnita cocle^ ftis natiuitatis memores effe debetis ut iter malos ui uctes oc malû uïcatis.lntcr quos lucetis ait ficut lu Matt.l j-uihiaria iu hoc mûdo.Etrurfum in euâgelio legimus:Tûc iufti fulgebût ûcut loi in regjio pris eon'i. Côparat uitapmiomtqinfuturofolistulgoredonâdi funr.-hiciâlimiliiufticiæclaritaterefplédeant « infideliucæcitatc opibus fflitatis illuminer.Huicloco ille fenfus aptâdus eft:quc ad corinthiosidè I»Cor.I)* apEus déférés ait;Aliacl3ritasfoIis:aliaclaritaslunæ.aliaclaritasftellaft.Stella aûtaftelladiffertihcla^ titatedic Si refurreftio mortuoßj.Difpares funt in regno cocloru p fingulopr mérita mâfiôes » Diuerfigt; tas eiopumdiuerfitatc facit pmioje Quâtucû^ ali q^shicifftitatefulferintâtûibifulgebitihonor.HûC trgo ad oem moij; pfeftiôem mentis acic intede: amp;nbsp;ad cœlefte pmiû cocleftc uitaquot; para.R efplcdeat om tubusdariffîmi in modûfideris fdiïtas uirgis:amp; futur! præmii magnitudinc denouitate puerfationis Oâdat.Tibi facilior in bonis curfus eft.-qj maloß: aipfuetudo nô retinet.Nec timemus ne te a uirtuti;

Uns uitiaretarder amp;nbsp;maligua dyaboli femia xpi fruge necét.Nâ fi etiâ illi q logo peceddi ufu : bonum Quodâniodoobruerenaturæiftaurari ppniam pnt amp;nbsp;mutata uolutate uiucdi pfuetudinccófuetudi^ ueextii]guere:ac optimi quiç^ de peflimis fieri.Quâro magis tu potes ilia fapere a qbus luperare non es.Cui nô ta expellcda funt uitia refellcda.Quæ utitj nô lufeipe facilius eft $ femel fufeepta depone rCjNecueto eorû tâta dulcedo eft:ut ea debeamus pferre uirturibusicu nec in oibus fitdeleéfatiôis ille^ abraamp;aplærifi^ ea etiâ q uident dulciflimairefpuant.Duo nâ^ funt ex oibus uitia.-q maxime hoies decipiuntfui uoluptate.-gula fcilicet ac libidoiq deponere eo difticilius eftiquo eis uti dulci us eft:amp; tri uæ5 uitia ta'moleftaitâij deleftatôefuipiculola.-itaamultiscalcariuidimus.-uttotaætateuirginespet tuâf£rintinfummaabltinctia.Vtdeillistaceâ:qpoftdelitiap;lôgumfluxu:amp;iueteratü ufiim libidis taftitati ac teperâtiæ fe dederint:amp; utru^ uitiû ptrariafibi uirtute mutauerit. Alioit uero uitiop' eft lôgt; gt diuerfa rô:q cûnihil heant iocûditatis ni multû amaritudi uis hnt.Quæij eu ad uitâdû multo fint làcilioia:raro a quibus uitent inuenies. Quid oro te inuide deleftatiôis pftatiuidiafquc fecretis qbuf^ dam pfdæ ungulis liuor ipe decerpit.-amp;aliéna foeli ci tare tormentii eius facit. Quid uero alter ab odio uterccdisaccipitnifi horribiles aiæ tenebras:amp; côfufemctis horrorcr'Qui uult fp âimoo^ mocrcte: uoto quoalteri utile nocereifeipmauciat.Quidaûtiracundofurorfuuscôfertiqucræuiflîmisexagitatûftî Uiulis côfdæ.'ita ab oipfilio ac mente deturbaout du irafeit.-ifanire crcdat.SiEt entre per fingula. Inue^ nies tot aiæ tometa quot uitia:q utieg eo facilius uind pnnquo nuUa illiciût nos uolHptate.Quâto il luddifficilius:quâto durius;utdecaftitatislaboretaceâabftinereauinocarnibuflt;j.4pfoquoqp etiam oleotEt uilem fine his cibum poft bidiuu interdû.-triduûcy uix capererFrafta iciunils membra uigili/ fométa balnei contcnerefneceflarias res negatecorpi:amp; uim quâdâ iferre naturæf Da tm in cære)iî nsmagnitudinêanimi:amp;uideqdnôpoffisefticere.Sednos(prohpudor)quadâdileftiôepfti:cu in quibufdâ oftcdimusquâdâ uim naturænrænnaliisoinotorpeldmus.Etquiuoluptates corporis uic tutuinamoreptempfimus.Turfum amore uitiorù tormcM fufeipimus:Atq; in malis niis credimus: Uteanecputemuspoftedeponi.Quodhocqfopfiliû tuô;quænâhæcnouauiuendirôeftfRes diffid les amp;nbsp;laboris plenas fecurus aggredionSe faciliora nô pofte fieri credo. Vinco maxia.-uincendus a par^ uis.Excelfa amp;nbsp;arduaindefelfus exupero;amp; cû uenit ad plana deficio.Libcterfugio qef dele(ftat:amp; non üolo uitare qcf cruciat.Verû hæc eo^t funtiq dei uoluntate ptempta:id folû petunt qcf laudem facili^ Us inuenit quod dto exit in famâ. M oß: uero bona q fecrctiora funt negligût.Tu ueto q calcafti m urt dnm amp;nbsp;côcupifcctias eius:utcalcatoeo gradûtibi qiicdâ afcendêdi ad coclû faceres: mundi gloriâ ne tequiras.lllitiîiplacereftude.-cuifæpedifplicctqcf hoibusplacet:amp;quiipfahoimindicia iudicaturus eft.Abftinentiatuaamp;ieiuniûeomagisdeo grata funtiquocû bonis moribusofferunt.-utquæinaliis funt umbracula uitiotunn te lint ornameta uirtutû.Rdpice obfccro ad ipam q apud deû illnftrâta es dignitatem:qna per baptifmû in dei filiorenata es.Rurfumcç p pfecatiôem uirginitatis fpôfa Chrifti cffecocpilli.Ex utroo^hic tnus honor te adfollidtudiem tui 4?poliri admoneat. At nullus debet elfe ibi negligetiælocus ubi tâ pclara lcruâda funt.-pdofior quæcç ueftigiis diligetia r midiore euftodit a ma p cula.Miiltoquæfita auto gemma maiori follidtudineponidef:amp; gnalirer grâdi cura magna quæiç pvre.» feruant. Vnde amp;nbsp;tu fi teipfam bn euftodirecupis.-debeshonorem tuû femp predumej cogitate .Tan^ Fob f ** toenimfe unufqnifcg negligetiusutifiq’tofeexiftimat uiliorc .Nóob câm aliâ magis nobisinferiptu jP risdiuinistamfrequenterfiliorûdei nomenimponitiutillud qcf didtp^aphetas.-Etegoerouobisin piem:amp;uoseritis mihi iftlios : dicitdnsoîpotens.EtapEus:Eftoteimitatoresdei ficut filii chariflîmi. Etbcatusiohânesingnit. Chariftimiinunc filii dei fumus:amp; nôdum apparuitquiderimus.Scimus qmcumapparuerinlimilesei erimusigtü uidebimuseûficuti eft ut qui habethâcfpedc.-fftificetfe fi; cutille fanftus eft.Vultnobiscocleftis doftrinaedignitatem qn nati fumus frequeter ingerere;amp; ho; nqrern nrm peccâdi pudorem facere. Vnde etiâ dns ipfe ad pfeftam nos benignitatc noeâs: aitiDiligi te ’Uimicos ueftrosibenefadte bis qui oderût uos:Et orate pro pfequentibus amp;nbsp;calûniâtibus nos: u t fî tis filii pris ueftri qui in cçclis eft.Nô eft etn qcf fie holes deo fadt aniabiles ut pietas métis : amp;nbsp;boni tas

i ii r

-ocr page 680-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;III nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS V

quae totain xpiano effe debctnit etiâ in malis abiidet :deilt;5 imitet beni uolentia:qui folem fuum orltl QuaFt uîtâ facit fuper bonos amp;nbsp;malos amp;nbsp;pluit fuper iuftos amp;nbsp;iniuftos.Hocitatj uel in primis abfit utnemini uel du uitiu de in uerbo etià noceas:ut inoibus qbuicun^ j)deffe ftudeas:amp; ne nice quidc mali reddcs:bona malis traftionis. (apfo doccte)reftituas.Nun$ detraftio ex ore uirgis 4?cedat.Vilium laris hoium e(l:amp; fua laudc qreii tiû alios uilesfacerecqaalterius uituperatióe fe laudari putat.Etqui fuo meritoplacere no pofliint.-pla cere uolût in côparatiôe peiop^.Pa^t dixinius:nó folû ipfa non detrahas:fed ne detrahcri qdc align ere«» das.Peilimuefthoc uiriu.-qd’ alteruuilc facituideri.Non minusauribus lingua fiigiasderraftionc £cc.Z^ nbsp;nbsp;nbsp;Scripture mcorefto.quædicit.Noneriscôfentaneus deroganribusaduerfus jgt;xiniûtuû.amp;nôacdpi

as fup illo peccatü.Etalibi.Sepi antes tuas fpinis:amp; noli audire linguam nequa. Accufator cem aiidi tor. q facit detraftionc: qui fi auertat aures:amp; uultu cotrahariac oculos abnuendo cotineat male loqn tc eriam tacens argui tut difeat no libenter dicere quod didicerit non libenter audiri.S ollici ta fatis ori tuo cuftodiam pone.Nó eft quic$ em in nobis quo facilius peccare poffumus $ in lingua. Vn fdus iacobus ilium efle pfeftum dicit qui nóoffendit in uerbo.Et ftriptura dicit.Mors amp;nbsp;uita eftinmani^ lacji nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;buslinguae.Mentiri aut maledicere amp;nbsp;iurare lingua tua nefdat.Quia amp;nbsp;os qtf mentit occidit anima

Pro.ig. nbsp;nbsp;nbsp;Etiq maledicut regnû dei nô poiTidebût.i uxta apfm.Et iurare ipe xpsf hibui t q dixit.Ego aut dico uo

Saß.i. bisnoniurareoino.Etrurfum.Sitaûtfermo uefter:efteft:nônô:qd’autcampliuseft:a maloeft.Apo Mat.y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftolus breuiter oris uiriarefecas ait.Ois fermo ex ore ueftro no ^cedat:fed fit qs bonus ad adificationc

Ephe.4. fidei:utdetgrariâaudienribus.Sitaûtfermouirginisprudens:modeftusamp;rarus.Nectameloqucria F pciofus^pudore.Mirentocstuam tetacenteuerecûdiâ.teloquenteprudenriâ.Miteacplacidûfemp eloquiû tuû.Ornet mixta eu grauitatc fuauitas.C um pudore lapîa. S it certa atqj librata.ïuiç oppor; tunitategrariflimi filenrii uerbi atcç rô.Nec unq^ oino uirgîs os loqtur.-uttacuiflèmeliusfit.Cû inge ti cauriôe debet loqui.cui non folû malus:fed eriâ ociofus fermo uitanduseft.fumma tibi fdafinno ticia fumma uitia.uirtutelij diftinguerequae q’$ fempcôtraria fibi fmtaliqua tamc ex eif ta'raiungu turfifitudine.'utdifcernioinouixpoffunt. Quâmultiem fupbiâ libertarislocoducunt.Adulationé 4)humilitatefufcipiût.maliciæprudenriæampleftunf uice.'amp;ftulriciæfimplicitarisnomcimponut. atcç fallaci acpeffîmadecepri fiFitudine:uitiis p uirturibus gl’iant.Etqqi bjecoia fubtiliffiæ^’i’^dliV genria debeas fepare:cûftaf^ uirtutes cum fuis lineis infequendomufqiprfus incedere.Praedpuae tn n étâhumilitatéfugiens.'Illâleiftarequæ ueraeft:quâ xpsdocuithumilitaic.-inqua non fit fupbia indu fa.Multi etn huius uirturis umbtâ: ueritatem eiusfequunt pauci.Perfacileeftem aliqua ueftcbaberc contemptâ;falutare fubmiffus manus amp;nbsp;genuadeofculari.-Inclinato in terram capiteoculifij deieriis humilitatcac mafuetudiné polliceri deta uocetenuicj fermones inftingere.-fufpiraie crebrius; amp;adoc uerbûpftôremac miferûfeclamare.Etfi uelleuifermonejoffenfusfitxôtinuoattollete fupriliûaeua

•• nbsp;nbsp;nbsp;te ceruicc amp;delicatû ilium oris fonû in fano repctisclamore mutare. Aliam noshumilftaK xpsdocuit

qui nos adexemplûfuum hortat dicens.Difcitea meiquia miris fum amp;nbsp;hûiliscorde.Qldcûtnaledice î oc t retur.nô malcdicebaricû pateret nócóminabat.Quam nobis humilitatc beams petrusinfinuat.Miie ticordes inquit amp;nbsp;hûiles:nonreddentes malu p malomec malediftûmalediflo.Auftwt oîa figrne tauerbo!};:ceflent fimulati geftus amp;nbsp;ante occafioncfermo placidus. Vep; humilc patictia oftendit iniu Efa 6^, riae.Nullusergounqgt;inmctetuaulliusfituiriilocus.Nihilintefuperbû:nihilarrogans:nihilinK fa ’ ftidiofum:apuddeûnôeftquic$hûilitatelublimius.Iâloqturppphetâ.Supqucaliûrefpiciâ:nifilu

P huilé amp;qetu amp;nbsp;tremeté fermôes meos amp;nbsp;nô$ ira exardefcataîus:q(f c femiariû odii.Tâtÿ mente tua repleat rior dei:ut indignari oïno nô audeas; amp;nbsp;ira metu ukas.B tûs apFs mûdâs aîam nramæâtj i hîta Ephc.4i culûdei pparâs.xlamat amp;nbsp;dicit. Ois amatitudo amp;ira.amp; idignatio amp;clamor:amp; blafpbciaauferat auo; De euitâda biscûoimalicia.Adulatoresutümicoscauequofefermôesfupoleûmollesamp;ipifûtiacula.Corruput adulatio fiftislaudibusleuesaïastamp;malecredufmcribusblâdûuulnus ifigût.Creuithocinnfaætateuitiû:amp; î ulno fineftetit.Ncc augeri pôt.ln hâc ocs uos fcholâ ftudiûcj dedimus ut offrir putemus illudere:qa G nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipi ab aliis libérer accipimus'id aliis qfi quodd.â mans offerimus.Et fpe recipiéde laudisæosaqbus

laudari uolumus:anlaudamus.Sæpeadulâriûtefiftimusuerbisadfacié:amp;infecretomctis fauemus Maximû^ftuftûcœpiffe nosduxim^ffi uF fiâis laudibp pdicamur.Neccogitam? qd’ipi fumus: fed qd alteris eé uidemur.Vn eo pdufta resémt neglefta ueritate meriti de fola opiniôe eurem us qtelbo niû côfcîe nræinô a côfcîa nra:fed a fama petimus.ß eata més é q pfeifte hoc üiriû uicit;nec adulaj aliqn ncc adulâri credit. Quæ nec decipit altep;:irecipa decipit.Trntj hoc malû n facit aliqn nec parit.Nihil un$ i te fi du fit.-nihiî oîno fucatû.Côfciériâ tuâ q certedeofemp patet.in mFtitudiêuerfari puta. Nu aliud corde.-aliudoreptédas .Quicquid pudet dicere:pudeat eti â cogitarc.lllud ueto notû iâ oîbiis atcç diuulgatû é: $ utilis nbsp;nbsp;nbsp;huic ppofito neceffaria é.-ieiuniop; amp;nbsp;abftinériæ uirtus.maxieihisânis

îqbuscorpi maior æftus iné.Nô mâducare itaep carné.-necç biber uinû apFica uocelaudatuê. Qriicqd îlld qd’iflamarecorpuspt.-qd’ fomentu fuggerit uoluptati caftitaris amore fugiédu eft. Nectn ita ma gno huius rei labor grauari te uolumpnit fub ipo ftati onere fuccübas.-p qcf mEti dû ni mio feruof mê ris rônem fuaR; uiriûnôhaberérifubitocôcidert: amp;nbsp;pene an debilitaté:qfditaté deppofito fuopfecuti funt.Oprius eft i oi re modus:amp; laudabilis ubicç mefura Corp, nó fràgédû:fed regedû é.Sît ergo mo derataamp;fftâ;fïmpliciaioimérishûtlitateieiuuiaqitaattenuétcorp9:neaiumdeuét:necreshùilitatis PS44 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gignatfupbiâtamp;uiriatf uirtutenafcant.Egoîquitcuniihi molefti eflentiduebar cilicioamp;hûiliabâ in

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ietunio ajïimam

-ocr page 681-

DE vrRGINITATE ET VITA PERFECTA EPISTOtA XVni

meà. Veftis abieftio cibi iiilitasadunii laflïtudo.'Cxtïngiiere debet non nutrite fupbia. ^ntcmedidnae uulnusfaciat£'amp; inde fane lædatquocç : unde ialæfacurâdafuntr Autquæfupcrit P es falutis: fi jfta aiæ remedia ipfa fint uenenar Laborem ieunii tui mifericordiæ opa cômcdct:amp; ab^ nnenuatiiapaiiperûrefeftionefitauftior.Dnsloquitper^phetam.Miamuoloamp;nôfacrifieiuni.in uagelioXpi uerbalegimus.Deatimifericordes:qniipfimiamconfequent.Sedquæfohâccurâ uitæ uæauiamaterej fufeipiant.lUæhasptespro teagent.lllæ thefauiv tuum incoeluleuent.Illaß: fitefuric nbsp;nbsp;^tthej.

esalereeibo;ueltirenudosuifitareinfirmos:pegrinosteftofufcipe:amp;æternifpepramiiXpoin pau^ l ^ibusfocnerari:qui dixit.Quodeunqgfcciftis uni exhisfratribus meismïmis;mihi feeiftis.Tibi uero P^ædum 4gt;pofito maturelcataius:ab oibusoccupatiôibusrecedendù eft:amp; omneftudiu oifœ cura •n^ornâdismoribus exhibcda.Quibus ira uacare debes:amp; totâ occupare mente: ut nô diuitc te fentias . .p’^^^^dnamnobilitaris.Adhocttnmemineris:utcûclaritategnis:moR:fâftitatecôtendas.Eteûno

“’tatecorpis animi uirtute nobiliter ^ficias.Magifcg ilia nobilitate glorierisxquæ filios dei amp;nbsp;cohacre facit. Ad qua fi femp infpicias:d um credis ga udiû te habere qd’ mains eft:definis de eo qdquot; migt;

«useft gfiari.Ois ifta præclari guis dignitaf:amp; illuflris A uiti fanguinisdecus ad aîam trâffcrantur:ille ^rus:ille fublimis ille fit nobilis ille tune integra nobilitate fuâ feruare fe putet:fi dedignet feruire uigt; is-abeifcg uô fupari.A quo ern qs fupetat:hui us amp;nbsp;feruus eft. Ql’’d erh hac feruituteanimi indigni?

qaue turpius^cumineoautdnatodium:autregnatinuidia:$ cumeûautauaridapoffidenautca P utniratenet:uelcertecæterafibi uitia ucdicât.Nôeftep fibi aliqsde nobilitategiiisblâdiat:fi ex mej« oteptefitfamulus.Multoeftidigniusmcte feruire qjcorpe.Supfluum arbitrortemôereqgt;parcain ?eedendo debeas elfe tararcû te hoc etià fæcularis ab infantia honeftas docuerit:Etfacileitclligas id nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H ƒ

“bi multomagis inhac uita elfe feruandû.-^ maxime fecretû decet.illud admôeo ut ipfis q5 falutatiogt;

bs quætibi in cubiculo tuo exhibedæ funt:certiffimû modu ponasnô fint nimiæ ne® quotidianæ enonttû offîciû;qgt; inquietudinepteftare uideanf.Etqgt;q)omnc uit.T tuætpsdiuino debeas opi con ecrare:amp; nullâ ^rfus horâ a fpiritali jafeftu uacuâ efle pueniat:cu tibi in lege dni die ac nofte méditai «bm fifdebettn aliqs efle determinatus ôi pftitutus horaft nuerus:quo plenius deo uaccs amp;nbsp;qui te ad J’biiudanimi intctionc:uelutqdam lege ptineat.Optimu eft ergo huicopi matutinûdeputari tpus. i-tueliorc did ptem:amp; ufcp ad horâ tertiâ quotidie in coclefti agone certantc.-hoc uelutfpiritalis quodâ gvmnafio.H is tu p fingFos dieshoris in fecretiori domus pteora: claufo cubiefo tuo Adliibetibietiâiurbefolitudinc:amp;remotapaulifpabhoîbus,ppiusdeoiugere:afpe(ftui® tuo«; red-y*talefliôisfruaumamp;ofonisolfcde.Nihil em inhocfecreto magisageredebes $ aiam cfiuinis eloq^ *spafcere.Et^tumeiptotâfufficerepoflitdic:hoceâ uelutidbopinguiorefariareitafcripturasfacras '^gc.iitfempmeminerisdei ilia uerba efle.-quilegcfuamnonfolûfdri.'fedetiâimpleri iubet.Nihilem ipde(lfaciei7dadididfle:amp; nô tacere.Optie uterislediôe diuina:fi eâ adbibeas fpeculi nice : ut ibi uelut bd imagine fnam ata refpidat:amp; uelfocdaquæcjcorriganuelpulchrapIusornet.Ledioncfreqnteriri? ïbmpatoro.'ôi: alam iugi ter adherente deo grata uiciflitudo fdïopis acccdat.Nunc te igit ordo inftru btcœleftishiftoriæ.Nuncfdmdauidobleftetcanticfi.NuncSalomôiserudiatfapla.Nuncad timoré uni incitctdifta ,pphetaR’.Nunc euâgelica amp;nbsp;apfica pfeftio te Xpo inoîm morû feritate côiügat. Qtiæ parâdafiinnmemoriæpenitusinfere.-eatpiugimeditationecôferua.QuîEmatHfâdafuntfreqnter rc^^ üolueaitdiuij^û hocftudiû Ôc cocleftis fchola amp;nbsp;mores fimul uirgisornct ôi fenfum.lradâtqj tibi cûfa picua fanftitatc.Vn feriptura dicit.Qyi quærût deû inueniût faplam cûiufticia.S it aût ipfa leftio tcgt; peran.'cui fine confiliû non lafli tudo impôat.Nâ ut immoderata ieiunia amp;nbsp;ardor ahftinctiæ:amp; enor^ tpesinordinatæcp lUgifiæ.intêperâtiæ coarguunt.-idcç nimietatc pariût.ut hæc ipa poftca qdc nec me^ umeriter fieri poffint.lta ftudiû leaiôis in rephcfionêintcperâs.cadit qd’ 9 laudabile c in gnefuo:fit de nimktatefuaculpabile.Gnaliterqdemftrictîcjîfedbreuiterdicendueft.inbonisißrebusqcqdmodü Notatirno exccfferinintiû c.Magnac magnaîquâ 5i quaegrâdi ftudiopftat.pfectæuitærô:pfiimatæçg fapicnæê dcft’bobfec ’cireqdquoinfeqrismodotamp;adocmactûpferendopfilium.Nihilfacereqd’ feciflepocniteat.îtrauni uanda. ^horæ(padûmutafhabitus:ieiunare:abftinere:pfallere:uigilare:nôtam ftudio opus hntqgt;uolutate Quilibetincipics ftatim ut uoluerinad iftapfectus eft:immoilli hocfaciliusfacere pnt:qui recctiscor^ porisuiresdefæcuload ^jpofituaff’erunt.Moresuero mutaretfingulafcg uirtutesanimi formate in fc atcç pficeregrâdis ftudii eft amp;nbsp;lôgæcôfuetudls.Itacç multi in hoc ,ppofito fenefcimus.Et ea ppter qua: adipm ppofitnm ucimus nôhabemus. Tua uero côuerfatio noua efle debet:m ira grauitas patientia nianfuetndo:pietas:qcqd fanctius eft atep pfectius. Quicqd magis deo te cômendare pt:amp; maiorc in coelofacere:id fempfequereid femp amplectere.SpôfaXpi nihil debet ec'ornatius.Tanto majore pla andiftudioopuseft:quâtomaioreftillecuiplacendûeft.Sæculiuerouirginesquæfcnuptiis pparât amp;nbsp;indulgentiâ magis apFi ^côfiliûfequi malùt.-magifqiamplectunt incôtinctiæ temediû $ præmiû cotinennæmt fpôfis placeâtreofiç in amorc fui magis incitct:mir.a fe follicitudle formate ftudct:amp; na# ^ralccorpispulchritudinc ornâdi arte cômendât.Hæc eftillispdiesfingulos cura pcipua:difcctibus ludscoloraref3cic:implicareauro carné 8i ardétescôchaR? lapidescapitisnonorc facere:fufpcdere ex an nbusprimonia.brachia ornate môilibusac latera:amp; inclufas auto gemas a collo in pectus demirtere. ponmiTOrc fponfiis tuus reqritornatûtqui cû uniuerfam ecclefiâ falutaris aquæ lauacro jjurificatâ line macia tugatj reddiderit;quotidie cupit câ fieri pulchiiorc ut femel a uitiis pcccatifq? miidata fern

iii iii

-ocr page 682-

PARTIS ,


ni TRACTATVS V


Cân* 4*

Ecde.10.

per omet décoré uirtiitû.Et fi hoc a rota reprit ecdefiaûn qua amp;. uiduæcôrinent Si nuptæ : $tû putas cxpetata uirgine: quæexpulcherrimohoc quoda ecclefiæ prato udutanguftiorqdâ flos uidet elefta Affume ergo ocm illû ornatû:per que .placeie xpo potes. S atis placere deo crede fade tuâîfi hoibus pul chraappere nô ftudeas.Iftud ornamentu ferua capitis qtf acqfiuifti chrifmatis facfoscum tibi in code? ftis regni myfteriû diadenia quoddâ regalis unftiois impofitû eft.Optima ornameta funitaurin: uer^ badei.Adeafolaparatuseffedebetauditusuirginis;eac^pciofiffîmislapidibusanferre.Oiaprfusmé bra decurent opibus fôîtatis.-totacj uirginalis animi pulchritudo gemati monilis inftar uario uirtutu fulgorerefplcdeat. Tue uere peupifeetrex décoré tuö.-dicetc^ tibi.Tota formofa es ,pxima mea: amp;nbsp;ma^ cula nô eft in te.Et hæc ornameta quæ dixi:etiâ erunt niunimcta niaxima:amp; quæ teipam ornate deo amp;côtra diabolûarmarepoffint.Qui pleneinterditquodcûi^ uitiû adaiam egredit.amp; fl uirtutu ^pu gnaculanórefiilantnoftronosrepellitloco.Etcótinuo de hofte fit dns .Propter quod feriptuta nos adhortat amp;nbsp;dicit: S i fpûs poteftatc habentis afeederit fup te.-locu tuû ne dimiferis.Ab eo iâ tpe quo pri mûp uirginitatis 4)feffioncdnocôfecrataes:aduerfarii intecreuitodiu.Etqalienalucra ^fuisdânis

Vndeîuue^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicit;quicqdtepofleffurâ dolet.Grâdi tibi opus eft uigilätia:grädicp cura:amp; tato fob

nal ç canta^ lieftius cauendus eftinimicus.quâto apud eu eruditior effe coepifti.Vacuus uiatoramp; nudus nôtimet bit ùâcuus

corâlatrone uiator.

fuælatronisfenip imaginant occurfuni amp;nbsp;iugi foUicitudinenoftiûfomnûadimunt.Vn tuæqî tîæ.xodeftis thefaurus ifta cautôe indigétatep euftodia. Qjiâto di tior es tâto debes elfe uigilâtior. Qi^ em plus poflidet.'plus debet timere ne pdat.Inuidete nô ceflat audor inuidiæ. Et qui femel a deo ipft ^ieftuseft.’tâtomaiori liuoretorquepquantoaliquéapudeum uideritclariorê.Qui inuiditEuæp^

Eph.(F.

deuorandi te cupidus in modû rugientis leonis ingredit. Vel more dolofi hoftis uniucrfapluftrâs.'ex^ plorat ocs auditus aïæ tuæ:an fit aliqd infirmû amp;nbsp;minus tutum.-per qd” poffit irrepere.Rimaf nuncil le oia;amp; fingula quæfç pertentâs:quærit uulneri locû.-cuius tu infidias follicite debes puideK;“5^“'? Paulo nôignoresaftutiaseius.Quicûterribilesdyaboli pta'tesprincipatufçpdefcribat.'nosnih’fo”^’/ nushottatadpugnâ.'hoftiuc^uim pandit.-utaugeatfollicitudincmilitum.Nóemuultnoseffetimi^ dos fed paratos.Denicp nonfugâ fuadet:fed arma fuggerit.Propterea îquit.Accipite armadei: ut ^1 fitisrefiftereindiemalo.'amp;inoibuspfefti ftare.Acftatiminftrafingu!afpiritalispugnætradens:addj dit amp;nbsp;dixit.State ergo fuccinfti lumbos uros in ueritate:amp; induti lorica iufticiæ:amp; calciati pedes inp paratiôe euangelii pacisûnoibus aflumetes feutum fidei.ùn quo poflitis oia tela neqffîmi guere:amp; gladi um fpüs quod eft uerbû dei per ocm ofonem.Et qrn de hoc bello licet etiâ fœmin’s tn umphare.-fufcipe hæcarma Pauli:amp; tanti hortatione ducis certâ pfume uidoriâ. Hæc em fi tu oia in; ftrumctapoflîdeas.'fecura^jcedasadpræliûfpiritale.Necpauebisdyabolûcumtotoexercitufuo.Ca UCO.4. |î dent ern a latere tuo mille:amp; decc milia a dextris tuis:ad te aût non appropinquabüt. ßeatus q5 laœ;

busiile Xpi miles emeritus:nô minore nobisauftori täte dehoc bello uiftoria' pollicet Subditi inquit eftotedeoæefifHteaûtdyaboloamp;fugietauobis.Oftenditquôrefifteredebeamus dyabolo'.fiuti^fi^ mus fubditi deo.Eiuftp faciedo uoluntaté.^itdiuinâ etici mereamurgram:amp; faciliusncquâ fpöb^'^’d Verbafut te flofanftifpus refiftamus.Necç uero aperta p nos pugnat aciemeepublica nobifcfi frontecôgredit : fed rentii in qr^ uincitacfraudemraœ côtranosutic uoliitate.Decôfenfu nioaduerfarius uiresaccipitnfocg nos ta comeäa (utdicifolet^iugulatgladio.lnfirmushoftiseftquinôpôtuincerenifi uolentc.Proculanobis defpe ubi inqtgla ratio:4)cul a nobis omis recedatpauor aduerfarioßr.Nöadiuuemusded uincamus aduerfarios. Dant ' dio fuoipi?*^^' qdempfilium.-fedurmeftueleligereuelrefpuereqtf fuggerût.Noncîcogcdofedfuadédo nocét. us iugulo.^ nbsp;nbsp;extorqnta nobis pfenfum fedexpetût.Vn etiâ Ananiædr.Quaretêtauitcor tuû fathanas mentiri

AAu.f. ' nbsp;nbsp;fpûifanftofQuod utiq^illi apEs nun$ ïputarenfi id abflt;$ipiusuolûtatc dyabolusfeciflet.Ipaetiani

Euaiam pdemnatadno:qaab eoquepoterat fupatefupataeft.Necetn mcruifTetadnoiufticiapûiri quæuiftaeftmifi uincereipa potuiflet Huius neqffimi hoftiseftilla:uel pria calliditas: amp;nbsp;arsdoli plegt; na:fatigare cogitatôibus rudes aîas Si nouellis in .ppofito metibus de ipa îterdû puerfatôeafferre ma roré:ut facile ab hui us rei 4)! eftu detereat animp.-cui us initia amara cognouerit.Ita^ folet ta.fordidas nônun$ amp;nbsp;ïpiascogitatiôesinferere mcti:utqtentaf:dum fuûilludpiratefleqd cogitat.-deteriorefe P fpm îmundu 4)pofito fuo arbitrer effeftûimultoqj puriorc aîam hûiffe fe aedat : cû adhuc res fæculi amaret.Vult eî his qbusiuidet callidiffimp inimicus horroré 43pofiti ex defpatôe facere fditatis:uteos obfidctetrifticia; amp;fia,ppofitonôreuocat:certeretineata4)fe(ftu.Propterqd’maxiefftârumtibifai pturaß; ftudiu diligêdû eftiillûinanda diuinis eloqis aïa:amp; chorufeâte dei uerbo dyaboli repellcde fût tenebræ.Cito eï fugit ille ab ea aia quâ fermo diuinusillûi nat:q cocleftibus femp cogitatiôibus occu; pat.rnquaalfiduiieftdei uerbucuiusuimnequâ fpûs nôpôtferre.Eticdrcobtus illudapEs fpiritalis belliîtercæterainftfa gladio côparauit.Eftaûttutiftimû atep pfeftû.-utafliiefcatanis follicitafemp per uigilicp euftodia difcernerecogitatiôesfuas:amp;ad primi animi niotûuel,pbareuei reprobare qd’cogi tat:ut uel bonas cogitatiôes alat:uel ftatim extinguat malas.H ic nâq; fons eft boni:amp; qdorigo peccâ-di:oîfcç ingentisdelifti in cordeprincipiu eft cogitatio:$ unûquodeçopus uelutin quadâ cordis ta^ buladepingatante$ fadat.Nâ fineilleaftusfiuefermofitut 4?ferat:antcdifponit:amp;cogitationû cô filio difeernit qcffuturueft.Vides $ breui interdummemeto quæqg iftaqs cogitetcogitatatj pfici^ necquic^

-ocr page 683-

DE vrRCrNITATE ET VITA perfecta nbsp;nbsp;EPISTOLA XVIII

nee ^cqp oîno Ucllingua:uel manuxaetcrifcp mcbrisagiturinifi cogitatiôes ante dictauerit.Vndeamp; do minus in euangeliodicit. De corde hominis proccdunt cogiutiôes nialæ. Adulterium.-fornicario : Matth.l/. homiddia:fnrta:falfateftimonia :auaritia:nequitia:dolasimpudicina:oculiismains plafphe^/ mia ;fnperbia ftultitiaj Hæc fnnt quæcoinqnant hoies:Ois ergo loUicitndo tua oi kctióe debet ec in cuftodia.lbi te maximeoportetobferuare pétm.'ubi nafd foletftatimcgad prima tctatióis repugnare: fade amp;nbsp;main an$ aefcatextingnere.Nec erh expeftâdû eft augmctii ei us rei îquæ timeri debet a pno: Pfouer. 4« amp;nbsp;qtantofadlius uincit.-quato ei citius répugnât.Ideo clamat fcriptura diuina.Oi cnftodia ferua cor-p tuum.Ex his em exitus uitæ. Diftigucdu eft aûtintet iftascogitationesqbus uolutas fauctjqs cu dile^ *cofiitatiogt; dióe äpleftit:Et inter eas cogitatiôes:q tenuis umbræ mó pteruolare mente folennfefe«^ tmmó uf trd# feundo môftrare:qs græci typos uocant. Velcerte inter illas q repugnati aciuitoaio fuggerunt : qbus‘7 mens cum horrore quoda renitit acrefiftit.-qbus ut ptriftatur admiflis.-ita gaudetexpulfis.In quibus 2 quidem q fe leuiter menti ondunt:amp; ^fi fugiendo demonftrat fe.nec pâtn oinomec pugna eft .In his âtciim qbus ali^diu aia luiftat:qbusrefiftit uoluntas æqualecertamceft.Anem pfentimus amp;nbsp;uinci^ £ mur:autrefpuimus amp;nbsp;uicimus:amp; acqrimus de pugnatiôe uiftoriâ.Inilla ergo tmmócogitatióe pec^ | catiim eft;q fuggeftiói pfenfum mentisdedit:q malu fuum blade fouet q in fftrn geftit irrupere.Hugt; » tufmodi cogitatio etiâ fi ex aliquo ipedita cafumó impleat uoliitatem nihilominus aôiôe ais pdem^ ’ natura dno:utilludin euâgeliolegimus:Qui uideritinqtmfierem ad pcupifcendum eâ:iâ mœcha^^a™»y«

^däanteq’ fiät.Volütaspfeftafacicdireputat ope^ P™‘Qn5deredebes(fæpeemrepetoqd’ fieri femp nolo)fftâsftripturasfineintermiffionemeditari.\ yncjtuäreplete mentem;amp;maliscogitatióibuslocuaufercs:diuisaim fenflbus occupare.-quâtumcg’ /^'^”^,^?'’.8^^æ’flt;^i*c*3^ôelegiseiusondere.Vnfaipturadicit.Quitimentdnminquirctqd' bnplacigt; tumeltilli;^ qdiliguteu.-replebunt lege eiiis.Tuc fenties quatu ad eius amorcadiuuette fapia.-quan Eccle.t* uni^ntintediuinælegisauxiliösEtdnocûDauidlæta câtabisancordemeo abfcôdi eloqatua:ut nô ps.lis* p^5nbi.Exdtâduseftcmfpûalibusftimulisfempaius;maiotiquotidieardorereuocaudus:Ofonis nitatiaallumjjfjo leftiôis:follidtudo uigilia^ : amp;nbsp;diurna amp;nbsp;nofturnaeius indtamctafunt.Nihil etn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

uhocppofitQQ^jQ deterius eft:q(f nô folûmô nô acqritnoua.Ted etiâ para pfumit.S de uitæ rô ^icef Vn S uhn/ n* 8^udet:amp; crefdtceffatiôe torpefdt amp;nbsp;defidt.Quotidianis amp;nbsp;recentibiisiaementis mens inftauran nu flt;ftû ^Etbamp;UiuefujjjjQfjjjjjQciter.'nôdetrâfaftoifcdderdiquometiendû. Quâdiufiimus inhoccorpe: qniabfcôdi yenjffecfedaums.Sicem melius puenif.Tâdiu nonrelabimurretroiqidiu ad torum esccï ni'a°^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cofp’tnus ftare:defcendimus:nrmcg nô ^grediiiâ reuerti eft C effet ois igna gnitor .qui

depteritolaborefecuritas.Si uolumusnô redirecurrcdûeft.BtusapFsdedie in die ni;; oi^noftiian ali^.\°’feciffenqd facere deberet fp attendens dicebat:frcs:ego me nô arbitror pprehendiffe teqgt; fiant. , uU;Vnuât;qqdemfuntretroobliuifccns:adcaueroqfuntprioramcextcdcs:ad deftiatû pfequor Danielis. . ƒUium fupjjæ uocatiôis dei.Si btûs Paulus uaseledôis.-q ita xpm idutus erat ut dicerec. Viuo âtiâ capitu. xiif.

xps.-adhuctn fe extendit:crefdt amp;,pricir.Quid nosfaceredebemus qbus optâ^ PhiP. 3. tßo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pridpio pparemurfErgo tu hûc imittar q dixit.Tmitatores mei eftote ficut amp;nbsp;G af. z.

ta?'’’'9^^nifcereomepteritum:amp;quotidieichoareteputa.-nef»pntidiequodebesferuiredeo p;: I.Cor.ib

^Hii ' f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• S ed refpiceqrf jimiffum eft. Orne opus leue fieri folet.xum eius pdû cogitât.•amp; fpes

fddiff f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;durusagricoiaiaratûdiu câpû;amp; piguiores ocio glebasmiolento uornere

iêgetisdêlabore merit. Sic négocia ßon«acom^

fpeftare aulusfluftuû fpumas:rabiemlt;5 uentojjf.Dû^ inoi laborê acpiciîlo pararin.

|,^^5^^itat:amp; laffitudîem fiEobliuifdt Si timorem.Côfidera qfo magnitudinc pniii tni:fi tn plïde tu njr ^‘■^‘^J’nenfum eftpoft abfceffumaiæpoftcarnislteritum:poft fauillas Si cierem.â meliorc fta,» gnurhes. Mâdatû terre corpus:aia i coclum eleuâda eft.Poft hæc âgelojt es donâda pfortioire

?5-®T*^nra codo^:acippetuû régnatura cùxpo. Qiiid ergo rétribués dno oibus q retribuif tigt; tus A nbsp;nbsp;’’^’nuneratore dignû fadesf A ut que laborê duru putabis.xunis rata funt pmia r Vn bea

facere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P’^’gnæ paffiôeshuiustpis adfutnrâgFiâ q reuelabiti nobis.jQuidei dignû uf Roma.

tribulatôis niæ.Tupra modiim i fublimitatc ætet 2«C0r.4«

?tcnatF^°“”?°P‘'îf’’’ nobis.Refpuâthonores.-defpidâtdiuiriæ.Ipaqiiq^iûtanfamartyciiamor quot;P æternitaris pmio n dârent eênt tn qnlt;5 pitura^Amittunt et hocilli q fp cupii»

^•^in'n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;memorianîa rerinetimaximishonoribusacdiuitiispftitutos.iepente de

îdcuiff nbsp;nbsp;POtêriæ faftigio pcidiffe.Et eos q tumore clathalûf qddâ qhoies eê putabât exitu tâdê fuo

fnerint.Quideiihocmundoftabilet'Quid uerofirmûeftt'qdporronôbreueamp; icer^ nô feruiensj'qle ifttf bonum eftiqtf femp timeas amitteret'qrf uel aufeiêdum abs temcgt;i fdasfNâ Si ü nullo eripiat cifuiuel morte ccrte pdendû eft.Et fi uita nra tcdat p

Sfodiy^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illu totius die ætatis quori'diana deliria^ uoluptate ueniamus.^ualehoc

*3?’^ ’*^**^5 uoluptaris fruftus eftiqui ftatî ut ceffauerit uidebit tibi n fuif foßiiii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uitæ tuæ^siaîo reuolue^Mone uidebit tibi umbra qdâ fuiffe qd’tranfiit:amp; inftar

—HWjsincertum effeomnequod uidetj'Hocidem Si decrepitusfenex fentire pôt i Cui côiicnit

-ocr page 684-

^s.iob

Lu.j«

Z.Pe.3.

tucc.iz.

Cantt.5.

I.Thi.4-‘

M

LThcfz.’

PARTIS III nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS V

dicerecû^jpheu.-Diesmei ficut umbra declinauert:amp;egoficutfœnum arui.Qiiodfihæcfthicpoflu-musdicere:ubiq’uisbreuis:tnqrpnseftuifâiftamagnipcdit;qdifuturodifturifumus ubi maioris ætatis fdctia tiâfaAum orne p nihilo eflfH æc tu tecû diligêter reuolucs:amp; breuitaté uitæ hum sjæter nitatis ptemplatiôe defpiciêsâpm quotç ptcptum mûdi maiori cû uirtute ptemne amp;nbsp;ad illû tm dieni para te.dnquomundigloriafiniendaeft.lllûinquâdicqucfaluatordiluuio pparauinquimEtos fal lad fecuritatedeccptos:tuturo(utaitapEs)côprehcditaductu.Que beatusquoçg Petrus ddcriböaif': Adueniet ât dies dûi ficut fur:i q codi magno ipetu trâfibût.Elemcta uero a calore refoluenÇ Cû hæc oîa diffoluenda fl nt:q les oportet nos ec i Idîs puerfatiôibus amp;nbsp;pietatibus expedâtes amp;nbsp;^Jperâtes in a^ uentu dni deiân quo cocli ardentes foluentsamp;ælementa ignis ardoretabefeent i Recens fadum eft : * quod ipfa audiftixum ad ftridulæbuccinæ fonum Gotthorum clamorem lugubri oppreßa metu dQ mina orbisromacontremuit.Vbi tune nobilitatisordoiubicertiamp;diftindi illius nobilitatis.PermkA xta omnia amp;nbsp;timoré pfufa.'omni domniplandus:amp; æqualis fuit per cundos pauor. Vnum erat îa? MUS amp;nbsp;nobilis.Eadcoîbusimagomortis:nifiqr magiseâ timebâtilliiqbus fuerat uita iocundior. Si. ita mortales timemus hoftes amp;nbsp;numanâ manû.-quid fademus cû clâgore terribili tuba intonaredecoe io cœpcritÆt ad illâ archâgeli uocc oi buccina clariorc:totus fimul remugiet mûdus:cü uiderimus lu per nos nô mâufdâ arma pcutitfed amp;nbsp;uirtutescœlofe pmoueriiflcut .ppheta didt:Cû uenerit dûs pôe te orbe terrae defertû:amp; pdôres pdere:ex eo quis tûcnobis pauor;q caligo:q tenebræ cû uos fepius ac to tiens admonitoss amp;nbsp;tn îparatos diesrepperitrTûcîquit plaget fup feocs tribus terræ:amp; uidebût filiuho minis uenientc in nubibus coeli cû uirtute mulu amp;nbsp;maieftate.Tûc dicent môtibusicadite fup nos : ƒ collibus opite nosamp; petris aperite uos nobis.Veie hæc eoit fint:qui uariis huius mûdi detenti curisde mûdi nô cogitât fine .’Tu uero cui aductus xpi dieja nodiûtj meditatio eft cui ji pfcice puritatedni Ç optâda pfentia:q pfummatiôem fæcTi qfl certû pmii tui tps expedas exultatiôem de coelo capies.wti morem.T ûc em tu fdôiü; mixta choris:amp; fandis comitata uirgibus in fpôfi obuiâ fubuolabis:amp; dices Inueniquem qfluitaia mea.Nec ullius ii tpisfepatiôem timebisiq femel ImortalitatisgRaîamp;^/ticorm ptionis fplendore donanda es:amp; cum Xpo femp futura es:ApFodicentc.Quoniâ ipfedûs’ti'uu“ lt;x in uocearchangeli.amp; in tuba dei defeendet de coc1ü:amp; mortui qui in Chrîfto funt qui uiuimus:qui relinquimunflmulrapiemur cum illis in nubibus obuiam dfio inaera:amp; ita letn^ per cum Chriftoerimus.Hæcfitigitur cura tu.a femperihocftudium:hæc iugiter uirginis corde uoi^ uantur.Inhis totius diei.uerfetur labor.-In his nodis fomnus reponatur.Inhoc anima rurfuseuignct. Etenimnulluslabordurus.-nullumtpslógumuideridebetquogloriaarternitatisacquiritur.

Epiftolabeati Auguftiniad iulianâ Demetriadis uirginismrem de priori libcllo adDemetnadent faiptoiubi ilium tan$ gratiæ dei aduerfantem:amp; bonû uirginalis fditatis naturîc amp;nbsp;libero arbitrioat tribuentemcarpit;amp;dânatqdamipfiuslibelli uerba.-inferens amp;nbsp;arguens. Quæmlibrûipft^'P'”^/ Pelagiofcriptumad uirginem.HâcaûtæpFam uelut antidotum quoddâaïucnenû ipfiÜWlolUD/ iecimusimaximeutbeatum Hieronymumhærefiscalumniapurgarcmus. Epiftof^'^p ' nbsp;nbsp;;

Ominae debitisin Xpoofficiis honorâdæ amp;nbsp;merito illuftri fillaeiulianæ Alipiusau/ guftinus in dno falutê.Grateadmodû nobis iocûdecj aeddinutflmul nos çltitutos apcf Hipponc tuae reuerctiæ Iræ repirentiqbus hæc feripta redderemiis ufaicolunuta tecognitagaudctes.-uidffîcjnramquâuobiscordi eflepfidimus.mutuadileflôenit dâtes.Dna debitisixpoofficiishonorâdaamp; meritoilluftrisfilia.Sdrea'tnos opnefa mus:$tû uobis dcamus religiôis affedu.-qtacj uobis amp;nbsp;apd deû amp;îterholes fit cura

de uobis.Licetem nos p lias priniü.-deinde etia pfenria corpalüiia amp;nbsp;catholica:hoceft uera mcbra xf » exiguitas nfa cognoucrintn etia p milleriuni ufum cu accepilleris uerbu auditus dei ficut dicit apEus-Accepi (lis nó ut uerbû hoîm:fed ficut eft uerbû dei, C uius miftetii uü adi uudte gfa amp;nbsp;niia faliiatons in domo ueftratantusifruftuscxortus eft:ut humanis nuptiis ia patisifanfta Demetriasfpâkni fpor ft illius pferretamplexum cui fpedofo præfiliis hoîm ad habeiida (pus uberiorem foccûditaté.-nec atniW tendâ carnisint^ritatc uirgines nubût.Nefdtemus atqucadmodû nra ilia tûccxhortatioafideliamp;ro bileuirginefuiflaacceptainifinobis 4?feftiscûpoftpaululô4gt;fe(Ta fuiflet fftîinoniâ uirginalc.Hoc ïgcs dei donû quo p feruos quos qdc pla'tat amp;nbsp;rigat.-fed pfdpfum îcremctfl dat nobis opariis 4)uciHe; ueftrafi: Ifap; læti(rimonundo:amp; uerad teftîoniodifceremus.Quæcû ita fintmemo nos Iprobos di; xeritifi in uobisadmonendisiutptrariagrædd dogmata deuitetis.-neceflltudinefumus^jpenfîorefol lic[ti:Nâ licet nos apFsnô folum oportuneiueruetiâiportunepdicâdo uerboîftarepcipiat :non tn eoR£ hoim numero nos nabemusiQ^bus fermo uel pagina niaiportuna uideat:qn idqd’ad fana dodrinarn nôprinetmos utuigilâtereuitetisalloquimur.Hîcergoeftq? admôitionc niamtâ gratoaiofufcepù ibs.'UtinæpFatuaad quânucrefcribimus diceresfane:qgt; mehoriat reuerentia ura nddulgeâ aureshis oib? qprauistraftatib? uenerâdâ fide fæpecortûpûngras uberes ago ta piæ admôitôi. Qiiod utjq; ad iugisamp;dids.Sed noueris facerdotifi ufmlôge me acdomuculâ meâ ab hmôi pfonis ec difcretâioîfqg fa milia nra adeo catholicâ feqtfidc: ut 1 nullâ hrfim aliqnjdeuiauerit nec nunq lapfa c.Et nô dicoî easfe ftas quix expiâfifed nec in eas q paruoshabere uidentur errores.Hoceft quod nos magismagifcj co pellitnontacereapud uos:hisqui etiamillaquæfanafuntuitiare conantur.Domum enimnoftrani nonparuaxpiecclefîâ depiitamus.Hicpranus eftcaoiilloscquiputâtex nobifipfis nos hfe ifiqd iu


-ocr page 685-

AMMONIT OR IACVM deteftationc cuiufdam libcUi. nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLA XIX ftidæ amp;nbsp;eötilientiae.-pietatis.caftitatis in nobis c eo (p ita nos côdiderit dcus;ut ultra pter qc^nobis reue «tfeta nihil nos adiuuetmt ea quæ facieda difcêdo nouimus etia diligcdo faciamusjnatura fcilicet at;? $ doftrind defini entes tmnió ec dei gram amp;nbsp;adiutoriü ut iufterecteqp uiuamus amp;nbsp;ipam charitatc. Ad hndä uero uolötatc bona ubi c hocipm qd” iufte uiuimus:amp; ipam charitatc q in oibus dei donis ira ex ttUitutétdeusdifta(It:qunaipletinnobis;fiqddiuinælegisamp;admonitiôisiplemus:nolûtnosdiui . ' nùusadiuuari.-fed nofipos.dicût arbitrio ,pprio nobis ad ifta fufficere.Non uobis uideat error ifte mc diocris fiteri uelle xpianosmec uelle audite apfm xpi q efi dixiffet. Charitas dei diffufa eil in cordib? nbsp;nbsp;^7

noftris.Ne quif$ earn habere non nifi p ,pprium putaret arbitriü.-cótinuo fubiûxit per fpmfftni q da^ tuseftnobis.Hancmagnäeffe gramfaluatorisquiafcenditinaltü captiuauitcaptiuitaté.-amp; deditdo nahoibus.Quifqs nondö côfitenquantû amp;nbsp;qj extiabilitererretintelligis.Qiió ergo a uobis qbus ta'tâ dileftioncdebemu^ admonedis ut talia caueatis diflîmularepoffemusicûlegiflemus librû que ad fan. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

ôam Demetriadc qfnâferipferinuel utrû ad uospuenerit ucftris potius rel’aiptisnolle uokimus in, quolibro(fi fas cjlegat uirgo xpinindecredat uirginalc fuâ fditatc:ocf($fpiritales diuitiasnô nifi ex fdpafibi ec.At(pita prius $ fitplenilïîmebeata.-difcatdeoecjqd” abfit}ingrata. Verbaern ad illâfcti.

pta in code libro ifta funt. Habes ergo amp;nbsp;hic inqtp quæ meritopponarisaliisimo hic magis.nâcopa;? hsnobilitasatcçopulcria tuo^intelligunt:nô tua ec.Spûales uero diuitias nullus tibi pter te conferre poteritânhisergoiurelaudâda.-ihismeritocæterispfercdaes.-quænifi ex te amp;nbsp;inteelTenôpnt.Cernis nempequanta inhis uetbis fitcauenda pcrnities.Na iiticçquoddiftumn efton poftiintefte bona nifi mteoptinie Si uerilTime diftumeft.ifte planecibuseft.Quod uero ait. Nó nifi ex te :hocoino uirusc .

AWit uthæclibeter audiat uirgoxpi.quæpieintelligi141 pria pauptatc cordishuaniamp; deo nifi fpôfi ^.Cor.

mi donisnefcitornari.Audiat ergo potius apFmdicctc.Deipôlauiuos uni uirouirgineexhiberexpo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Timeoaût ncficut ferpens Euâ feduxit in uerfutia fua:fic Si ueftræ mentes corrûpant a caftitate quæ e inxpo.Et^ptcrea de his quo^ fpiriralibusdiuitiis nô iftuni q dicit.Nullus cas prêter te tibi conferre pôt.amp;nifieYteamp;inteecnôpnt.Sedillumaudiatqdicit.Hcmusthefaufi:iftuminuafisfilt;fttilibusut Z.cor.4» cminctia uirtutis deifinamp;nonexnobis.Deipfaquocjfacracôtinctiauirginali.qjnôfibifitexfeipfa P jedfitdonûdei:$uiscredctinolctilt;gcollatû;eûdcaudiatueraccpiûc5doftorc.qcuhocageretait.Vel ;

•finoêsecficutmeipm.Sedunufqfiç^Jpriûdonûhabetadeo.aliusfic:aliusaûtfic.Audiatetiâipfum hcor./.' / -ônfuu.fed uniuerfæ eccFiæ unicû fpôfum:de talicaftitateatlt;5Îtegritate dicenic.Nô ocs capiût uer

DÛ hoofed qbus datû c ut intelligatex eo qd” beat tâ magnûbonû at^ pclaru fe potiusdeoamp; dno gras

’g^te debere:$ cuiufiç uerba qtf uel ex fefe ipa id heat utnó difeamusaffentantis adulatoris.ne de oc

cultishoîm temere indicate uideâtur.certe’errâtislaudatoris audire.Ocqppeidatuoptimô;amp;oc donû Mat.i» * ple^defurfum eft(ficuteti3 dicitapoftolusiacobusjdefcendcsapre luminu.Hincergo amp;nbsp;fftâ uirgi laco.i.

tas q’ te fillâ uolentc gaudetem cç uid.Nâ pofterior adu : prior giie ex te honore:ex te ætate fubfequcs fft'tatepcedens. inq’etidtuöeffecocpinqrfinteeflenópotuit.lllaquippecarnaliternónupfitaitnon ttû fibi fedetiâ tibi ultra te fpûaliter augeref:qm amp;nbsp;tu e.a côpcfatiôeminor ilia esqgt; ita nupfiftiait nafee ttt-Hæcdei donafunt.-amp; ueftra quidcfuntftednôex uobis.Habetisetn thefaups;iftû interreniscorpi Zæot-4’ husamp;adhuc fragilibus tan$ in uafis fidilibus:ut emincria uirtutis fit dei:amp;n ex uobis.Nec miremi 5adiamusamp;uraecamp;cxuobisnec.Nâamp;pancquotidianûdicimusnfm:fedtnaddimus:danobisne _ ’ put« ex nobis.Proîde ficut feriptû c:fineîtermilfiôe orate î oibus gras agiteOretis em ut pfeuerdter amp;p j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

ficiêterhcitis'Grasagitis qan ex uobishctis.Quisein uosab ilia exadâ mafiamorrispdiriôifqg difeer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

AnneroqnapFodiccteaudierithô.Quiserntedifcernit.rnfuruscBonauolûtasmea.ficksmea **^ot*/’ mmna mea:amp; nô pti nuo qd* fequit auditurus.Quidem habes qif nô accepifti ƒ S i aût amp;nbsp;accepifti:qd giiarisqfi naccepis.NoIump ergo ut diuitiasnullus tibi pterte pferre poterit.Inhisiurelaudada.1 his metitopferenda es qnifiexteamp;inreeflenópnt.Nolumus^irfusitagrictcjfinóacceperit.Dicötq dé .In mefuntdeusuotameaîquæreddâlaudestibi.Sedquiainillanôetiaexilla meminerit etiam dicere.Dne in uolûtate tua.-pftitifti decori meo uirtutc.Nône ille qui uenit qrere Si faluare qcf pierati quia amp;nbsp;fi etiâ ex ilia ,ppter arbitriû ^ipriöfine quo nô opamur bonii.nô tn ficut ifte dixit.-nô nifi ex ilia phjy.j, ipptium cjuippe arbitriu:nô nifi dei gfa iuuat:nec ipfa uolutaselfe inhoîepôt.Deus ein (inquitapFus) quiopat in nobis Si uelle Si opari Si ^ibona uolôtate.Non ficutifti fentiuttmmô fcictiâ reuelando: ut nouerimusqdfaceredebeam^fed etiâ infpirandocharitatcuteaquæ difcendo nouerimus etiâdi »^^uMMiduanms.NauticçnoiieratilieqjmagnuDonunîectconnennaqntaiceDac.urcuicircquia 5^5, nemocffepoteftcontinensnifideusdet.Non folumergofdebatquantue(rethocboniini.amp; $defi/ flttabiliter eflètcôcupifcendumuerumetiâçpnifi dante dcoeflenópoffet.Docueratem eumTapiêria. Nam hoc dicit:amp; hocipm erat fapictiae fcire cuius ecthoc donu. Nec tn ci fniaifta fufficit.-fed ait. Adii dnm:et deprecatus funi ilIu.Nó igit tmmo in hocnosadiuuatdeusmt fciamus quid agendu fit ueru

’Jt^’Tiado agamus:quod difcendo iâ fcimus.Nemo itacp pôteffenô feiens folû ucrûetiâ cótinens niu’deusdet.Vnde cuiamillehaberetfcientiâîpcabatutefletinilloquodfciebantqjquianôefleteYil ro.Autlfi^jpterarbitriürpriualiquantulöexillo.nótnnifievilloïquianemiopotefteflecórinens nifi deus det.Ifte aut de fpualibus diuitiis in quibus eft.uticç etiä ipaluminofa etfpeciofa cótinêtia nö aitî aitnifi exteiteefle pôpnt.'utqucadmodûnô ei funtalibi nifi in illa:flcci nó aliude nili ex lila dfe poffe aedant;et ob hoc cj mifeteat düs a corde eins auertepS ic gfietur quafi nó acccpc ‘

-ocr page 686-

ni

TR A CT AT VS nbsp;nbsp;VI


PARTIS

CâlausJ.

rît.Et nos qdem de fdc uîrgis difcît)lina:amp; hûilîtatc xpîanaân q nuttita amp;nbsp;educata eft:hoc exiftianius qdquot; ilia uerbatû Iegeret:fi tn legitigemuit:amp; peftus hûilita’ totudit.-acfortalïis amp;fleuit:deûcg cui lt;uta a quo fftificata eft fideliter orauiout quo ilia nô funt uerba ipiusded uerba alterius:ira nô fit talis:« n des eius q fe aliqd hre aedatrdc quo in fe nô in dno gloriet.Nâ gloria qdc eius in ipa eft:non i” alienis ficutapis dicit.Opus aût fuu^betunufquiflt;5:amp; tune gloria habebit in fenietipo:amp; nô in alte;« to. Sed abfit ut gloria fua ipa fit:amp; nô ille cui dr:Gloria mca amp;nbsp;exaltas caput meû ira qppe eft mea (alu briter gloria eius cum deus q in illaeftâpe eft gfia eius a quo habet oïa bona qbus eft bóa.Et hebit oia qbus mclior critîinquâtû in nac uita melior effe potcrit.fc t qbus pfeifta erit qn fuerit di uina mana laude pfefta.ln dno aût laudabit ala cius:q fatiauit in bôis defiderium eius.Quia Si hocdclidc tium ipe infpirabinne uirgo eius ficî aliquobono gloriet qfi nô accepit.De hoc ergo eius affeftu uOT nô fallamur;inde nos fac potius referibendo certiorcs.Nâ illd’ optime nouimus cum oibus urisculto tes uos elTe:amp; fuifle indiuiduæ trinitatis.S ed nô hic folû error hûanus obrepinut aliqd fecus fentiatut de indiuidua trinitate.S ût ât amp;nbsp;alia in qbus pniciofiffime errat:S icuti eft unde diutius fortafle: qua fatis effet urafidelitas tuæc^ prudentiæ ihac æpfa locuti fumus qq bonû qcfex deo eft negat effe ex deo nefeimus cui facit iniuriâ nifi deo. Ac P hoc illi U tii$ trinitati ( qd“ malû abfit a nobis) ficut abeffe créai mus.Abfitoîno ut talealiqd iaîo nô aicimustuo:uel faaataî uirginis filiæ tuæ:fed in cuinf$ extremi meriti familia uel familiæ uræ liber ifte feceritæx quo nônulla uerba q facilius intelligi pnt •• ponenda credidimus.Si âtdiligentiusintendatis cria'ilia qibi uident uelut jgt;gfafiueadiutoriodei inuenieris âbigua ut poffintreferri uel ad naturd:uel ad doftrinâ uel ad remiffionem pNa » 9“ pfiteri coguntorare nos debere ne intremus in tentatiôem:pnt ad hocreferrenit haftenus nos rndcant ad id adiuuari.-quorics orâtibusatqg pulfanribus nobis apiaf intelligenria ueriratis:ubi difeamus Qd faceredebeamus nô ut uiresaccipiat uoluntas nra:qbus ia qd'dicimus facimus.Etcp uobisgrâ uelad ïutorium dei dicûtdnmxpm bn uiuendi ^Jpofitum exemplum.Ad eädem doftrinâ reuoedt.-qr fc^ cetin eiusexemplo difdmusquemadmodû uiueredebeamus.Nô ât uolûtad hocuos iuuari J? difeendo cognofcimusreriâ diligendo faciamus.Aut certe in eodem libro inuenirem aliqd fi po^’f ubi excepta natura:excepto qd* ad eâdem naturâ ptinetarbitrio uoluntaris:excepta remiffionepd^ amp;nbsp;reuelariôe doftrinættale dei amp;nbsp;adiutorium pfitet qle pfitet Si ille q dixit.Cum fdrem qt ptptinensnifideusdet.Ethocipmeratfapientiæfcirecuiusetiâhocdonum.Adiidnmamp;tl^*^^*’^ fum ilium.Neqg etn ifte aut naturâpeccâao uolebatacdperc.in q pdituserariautde natutali uolunta ris arbitrio fatagebatcum quo pditus erat:autremiffiôem pftôivdefiderabanqui potinsptinentia peccaret optabat:uel quid faciendu m effet fdre cupiebaticu iâ fe feire fateref :cuius effet hoc donu.Sea utiqp tâtas uolunratis uires:ttn dileftiôisardorem uolebataccipefpiritu fapictiæqui fuffîctretad im plendâ magnitudinc ptinentiæ.Si ergo aliquid taleinuenire potueriris:ubcrrimasgfasagiinus:fi re^ Hebreo .11. feribendo infinuare dignemini.Saris em didnôptquâtum cupiamus in co^ homnium fcripris:qui Abaez. nbsp;nbsp;nbsp;^»pter acrimoniâ atcç facundiâ.dcgunt a plurimis apertâ ^effiôem ill i us græ repiri:quâ uehemeterco;«

Calatas.ƒ. mendatapEsquietiammenfurâfidei:fincquaimpoffibiieeftdeoplaccre:exquaiuftusuiuit.QuæP Roma. 14'» dileftiôem operat:ante$ amp;nbsp;finequa omnino nulla cuiufÇ opa bona aftimâda funt.Quoniâ oninc qdnô eft ex ride pftm eft.-deum dicit unicuieg pritum.Nec fola reuelariôe fdentiæ nos diuinitus adiu uari.-utpiciuftei^uiuamusinhocfæculo.-quefinecharitatcinflariuerumeriâinfpiratôecharitatisipfi us quæ plenitudo legis eft: amp;nbsp;quae cor nfm ut feientia nô inflet aedificat. S ed adhoc nuf$ taie aliquid în eoß: litteris potuimus inuenire.Maxime aûthocin ifto libro effe uellemus.-ex quo deferipM fila po^ fuimus uerba:ùbi uirgincm xpi ita laudâs tan$ fpirituales diuitias nullas ei nifi ex ipfa effe nô poflut nôuulteâindnogloriari:fedficgloriari:âfinôaccepit.rnlibroq’uisnecipfius:ncctuaereuerentiæno men exprefferit:tn a mfc uirgi nis:ut ad eâ icriberct fe poftulatum effe cômemorat.în qiiadâ uero .Tpi^ ftolafuaidcmPelagiusubi amp;nomcfuumapertiffîmeponit:necnomenfacræ uirginistacendidtad eamfcfcripfiffe:amp; ciufdemfui operisteftimonioprobareniriturfegrariam dei:quâ ueltacereuel ne^ garcafferiturapertiflîmcconfiteri.Sedutrumipfefitliber.-iinquode fpiritualibus dîuiriis ilia uerba pofuit:uel utrü ad uram puenerit fanftitatc :refcriptis ueftris perimus nos digneminifacerecertiores.

Incipitæpiftola ad matrem amp;filiam in Gallia commorantes.

Saß.s»

yjTÎ-Tîîl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Argumentum ineandem.

Nterpellatusa fratremonacho.'acTmrem amp;nbsp;filiam continenriâpfeffas fciibît:amp; utrâi^rephS LWI diricpfeparatimhabitarct.Filiamueroartiusobiurgat.-çp mfefratrecçreliftis.-môachoextra neocohæfiffenondés $tû uirgîbus ex deliriis uirorûi^ pforrio picuhümineat. Prolqgns. ' jp^^SEtulitmihi quidâ frater e Gallia fe habere fororem uirginem : mfernq: uiduâîqu.æ in eadé J urbediuifishahitarentcellulis:amp; uelobhofpitii folitudinem : uelob euftodiendas faculta;» / riûculasîpræfulesfibi quofdamclericosaffumpfiffent : ut maiorededecore iun^ent alic^ *:^^î^'nis;$afefucrantfeparataî.Cumq5egoingemifcerem:amp;muItopIur3 tacendo q» loquen; do fignificarem: Quæfote inquit :corripias eas litteristuis: amp;ad concordiam reuoces:iitmater filiam.amp; filia matrem agnofcat.Cui ego:Optimâ inquam mihi iniungis perniciem:ut alienus conlî liem.qs filius fratercp non potuit .Quafi uero epifcopalcm cathedram teneâ:amp; non claufiis cell ula:ac ptocul a turbis témotusmel prætcrita plangam uitia:ud uitare nitar præfentia. S ed amp;nbsp;incongruum eftlatere

-ocr page 687-

RECONCILIA^ ORIA filiæamp;' hiatris eft latetecorpe amp;nbsp;lingua p totû orbe uagariÆt ille nimirfi ait.FormidoIoûis es.Vbi illa quôdâ côllan tü inq multofale orbe defrican s.Lucilianü qppiam detulifti.Hoceft aio me fugat:amp; labra diuide renonfinit.Poft$ eniârgucdoaimiafaftusIumcrmiofus:amp;iuxtatriruuHlgifc!môe^uerbiâ:Iur^ gâtibus amp;nbsp;negâtibus cüdismec aures me credo haberemectango.Ipicß parietes in memaledicta refóa^-tût:amp; in me pfallebât qui bibebant uinû.Coaftus malo:taccre didiciaeftius ec arbitras ponere eufto dià ori meo amp;nbsp;oftiû munitu labi,is meis:q’ ded inare cor meû in uerba maliciæ.Et du carpo uitia in ui tiû detraftionisincurrere.Quod cûdixiflem. Nô eft inquit detrahere.-ueß!diceremecpriuatacorrefto gnalcfacitdoftrinâ.Cûaut rarus aut nullus lit qui fub huiusculpæ reatum cadat.Quœfoergo te : ne me tanto itinere uexatu fruftra uenifle patiaris.Scit eï dûs q, poft uifionc fanctojt locoïc hâc uel maxie cam habui ut cû tuis litteris forori mederer ac matri.Et ego lam id inqud qcf uis facidmd amp;nbsp;æplæ ndf tnarinæ funt:amp; fpecialiter fermo didatus.raro pôt îuenirequos mordeat.T e aût obfecro ut dd fermo nehunchabeas.Cumqportaueris eu pro uiaiico;fi auditusfuerincollætemur pariter.Si autem conté gt;t^uerit(quod amp;magisreor)egouerbapdideri;rutpislongitudinc. EPISTOL AXX

EPISTOLA

XX

Rirnû nos feire cupio fororamp; filia me fi iccirco faibere quia aliquid de uobis finiftru fufpi ! 15 cer:fednecæterifufpicent:ueftrammeorarecôcordid.Alioqui(qcf abfit)fiplt;ftôrumuosexi ‘ ftimarcîglutîo ce(rifte:nûqgt; fcriberc:fcirc^ mefurdisnarrarefabuld.Deinde hoc obfecro ut limordadusquippidfcripferomôtd meæcredatisaufteritatiséc:qgt; morbi.Putridæ carnes errocurant amp;nbsp;cauterio.Venena ferpentina pellunt antidoto.Quod fatis dolet:maiori doloreexpellit Adextremû hocdico:q, fi etiam hæcconfcientia criminis uulnusnonhabeanhabettfi fama ignomi nia':Mater amp;nbsp;filia noîa pietatis offîcioFc» uocabula.-uincula naturæ feefidapoft deu focderatio.Non eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

laus fl uosdiligitis.-fcelus eft q oditis.Dfis iefus xps fubieftus erat parentibusmenerabat matre : cuius îpeaatpater. Colebatnutritiuquem nutriucrat.-geftatiiqfemcineraralteriusutero.-alteriusbrachiis . , vnde amp;nbsp;in cfy^-e pendens cômendat parenté difcipulo.-qud nûqgt; ante crucem dimifcrat.Tii uero filia æ*’’ fiametndefino ad matre loqui quam forfitd amp;nbsp;aetas amp;nbsp;imbecillirasacfolitudoexcufabilc faciunt)tu •nqud filia.einsdomûanguftd iudicans.-cuius non tibi fuit uenter dguftusrDecc menfibus utero dau w nixiffiamp; uno die in uno cubiculo cû mfe nô durasM n oculos eiusferre uô potesrEt quæ oes motus tuosutpoteillaquaegenuitquæaluifamp;adhancadduxitætatcfaciliusintelliginteftc doefti cd fu giss' ^luirgo es.quid times diligente cuftodids'Sicorrupra.-curnô paid nubiss'Secunda poftnaufragium tabula eft.q niale corperisifalté hoc remedio tcperare.Neiÿ uero hoc dico q poft pdm tolam pniamnit ‘î’ pialecoeperis:male pfeueres:fed q defpicerê in ifti ufmodi copula diuulfionc. Alioquin fi ad marré ’^'graiieris poft ruindifacilius poteris cû ea plangere.'qtf p illius abfentid pdidifti. Quod fi adhuc inte gfa es:amp;nô pdidifti.-ferua ne pdas.Quid tibi necefle eft in ea uerfari domo.-in q neceflêhabes quotidie autpire aut uicere.Quis unq mortaliû iuxta uiperd fecuros fomnos capits'q amp;nbsp;fi non pcutiat.-certe fol pdtat.Securius eft pire nô pofte q iuxta piculum non pifteân altero trdquilitas eft in altero gubernato î^'gaudemus.-hiceuadimus.Sedforterfideas.Nô bfi morata mater eft:resfaeculicHpit:amatdiuitias ’gnorat ieiuniû.-oculosftibio linit.-uultcôpta 4)cedere amp;nbsp;nocet .ppofito meo. Necpoflïim cûhmôi ui ti^e-Primû quidé et fi talis eft utcaufaris:mai us habebit pmiumdi talem nô deferas.àlla te diu porta Vit in uteroidiu aluit:amp; diffîciliores infantiæ moresiblanda pietate fuftinuit.Lauit pannori! fordesamp; nnudo fæpe foedata 1 ftercore: A ftedi t: ægrotdti:amp; q ,p te fua faftidia fuftinuit.tua quoq pafta c.-ad hdc pduxit ætatê ut xpm amares docuit.Nô tibi difpliceat ei us puerfatio:quæ te fponfo tuo uirginé pfecra V't.Qyodfi ferre non potes amp;nbsp;delitias eius fugis.atq (ut hoc uulgo foletdici Jfæcularis eft mater : hes auas uirgines:habcsf(fttn pudidtiæ choft.Qiûd matre déférés eum eligis qui forfitd fud reliquit uxo;? te ^matrerndlladiffîcilistfed ifte facilis.illa iurgatrix.-ergoifte placabilis.Quem qro utrû uirum fecu 3 fis anpoftea i nueneris. S i eû fecuta es:manifertû eue mrem rdiqris. S i poftea reppifti .-ondes quid i n piatrishofpitionôpotuerisinuenire.Durusdolor.amp;meomucconemeuulnerds. Qui dbulatinquit Prouer.lo • •rnpEr.âbulatcôfidcter.Tacerem fi menômordetet côfcîa mea amp;nbsp;inaliis meûcrime nô rephenderem; eepttabéoculi mei alterius feftucd uiderc.Nuncaûtcum interfratres^culhabitaseoæq frueris cô vberniohonefte fub arbitris:amp; uideam raro amp;nbsp;uidear:amp; imprudentiflimû efteius te uerecûdia nô fe „ nvuciuusfequerisexemplû.Quod fi dixeris.Etmihi fufficitcôfcientia mea.-habeo deûiudicc.-qmeæ Roma.iz ntæ elt teftis.Non euro quid loquant homines.-Audi apFm fcribenté.Prouidentes bona nô folum co amdeo:fedcord oîbushoibus.Si quistecarpitq fisxpiana amp;uirgo nôcures.Quod iôdimiferisma fed?} nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uirgines uiueres:talis detraiftiolaus tua eft.Vbi non luxuria inpuelladei

tul ™^f'?^.‘?’^P't:crudelitasiftapietasé.niûempfers mfi.-qucpferreiuberisamp;aîætuæ.Qticfi amp;ipapÿ! iu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;te fentiet amp;nbsp;fororc.Quid igitdfcelus eft ffti uiri haberecontuberniûs' Obtorto collo : me î

s tahis.-utautqbemquodnolo.autmFtoæinuididfubeam.Sanftusuirnûqamarrefilidfeiûgit.

tu^^’^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utrdq uenerat. S ic quælibet fftd filia mfis uiduæ indicium cafti taris eft.-S i coæuus

æ ’^t^eio quis mrem tud honorer ut fud.S i fenior te ut filid diligat amp;nbsp;parétis fubiieiat difcipli dicêr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dboR: famæ plus te illûamare:q matrc:ne fi uideat î te effeftû eligere:fed ætatc.Et hoc

mani^'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;monachû fi haberes fi domefticis careres pfidiis. Nue uero .phdolor iter mrem atq get

üerisjTf uidud.fratrcqmonachumxurfealienusinterferitsBonûquideeftuttu amp;filidno#

“lororc.Si aût utrunq nôpotes:amp; matetquafi durarefpuitifalteinfraterplaceat.Si frater afpe

-ocr page 688-

PARTI S nbsp;nbsp;ni

TRACTATVS

rîor eftsmolliorfit ilia qnæ genuit. Quid palksj* qd eft nas ƒ Quid uultû i nfamiae robore fuffundisj' amp;nbsp;tremctibus labiis impatientiâ peaoris ptdlarisj'Nonfupatamorc matris amp;fratnsmifi uxorisaffeftus Audio præterea te fuburbana ruraiaillaji: amocnitates cû affinibus Si cognatis amp;nbsp;iftiufmodi gnishogt; minibus circuite.Nec dubito quin uel côfobrina uel foror fit in quaij: folatiu noui gnis ducatus. Ane cla.Abfitqppe:ut$uis ^jximi fintamp; cognati:uiroß:tefufpicercaptarepforria. Oblecroergote uirgo utmihiriïdeas.Solauadisincomitatu ^jpinquojiriancûamafiotuof Quâuisfitimpudcs fæculariu oculis fcûingererenôaudebis.Si em hocfeceris:amp; te Si. illûfamilia uniuerla cätabit.Voscüctoß;digin denotabut. Jpfa qj foror aut affmis fine cognataïquæ in adulationc tui fctin nônunq’ coram te uocat cum fepaululû auerterintportctuofum ridebût maritûïSinaût fola ieris {qtf amp;nbsp;niagis æftimojutiij îter feruos adolefcctesîter maritatas focmîas atcj nupturasâterlafciuas puellas;amp; comatos lunato^ îuuenesfuturaflt;;uelHûpueHagradieris.Dabittibi barbatulusqlibetmanû.-fuftctabitlairamiamp;prelïïs digitisauttentabit:autcentabit.Erit tibi inter uiros matronalçg puiuiûdpeftabis aliéna ofcula:praegii ftatoscibos.Et no abf^ fcâdalo tuo in aliisfericasueftes.-auratafcg miraberis.In ipfoquolt;ç puiuio ut uefcariscarnibus qfi inuitacogerisiVt uinû bibasideilaudabit creatura.Vtlaues balncisifordibusde^ trahet.Et ocs te cum aliqd eoi^i: fuadétfi retraftâs feceris:purâ:fimplicc:dnam:amp; uere îgenuâ côclama bunt.Perfonabitinterim aliqs câtor ad mclam:amp; inter pfalmos dulci modulaminecurrêtes: qA^’j^ nas nô audebit uxores.-te quæ cuftodé nô habesifepius rcfpeftabit.Loquet nutibus:amp; qcqd metuit lt;u cere:fignificabit affeftibus.Inter bas amp;nbsp;tâtas illecebras uoluptatû.-etiam ferreas mctes libido doinat iq ouî.mctha. maiorcinuirginibuspatitfamemidumdulciusputatomneqd’ nefcit:Narrâtgentiliûfabulx’Çanti libro.io. nbsp;nbsp;bus firenapa nautas iffe in faxapcipites Et ad Orpheicitharâarboresbeftiafi^; ac filicum dura inollita*

Difficile inter æpulas feruatpudicitia.Nitês cutisfordidûoftcditalm.Legimus in fcholispueri:amp; Ipw cantia in plateis æra perfpeximus:aliqué offibus uix hærentc:illicitisarfifleamoribus;amp; an uita caruil y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fe $ pefte.Quid tu faciespuella fani corpis:delicata:pinguis:rubcs æftuâs inter carnesrîter uina.-amp; bal

neasriuxta maritatas^'iuxta adolefcctulosf Quæ amp;nbsp;fi rogata nô feceris tn deforme putes teftijuoniuü rogeris.LibidinoIa mensardêtius honefta pfequit;amp; qrfnon licet dulcius fufpicat.Veftis nbsp;nbsp;4' •

pulla animi tacentis indicium eft.Si rugà nô habenfi per terra utaltior uidearis traharfi iuduftna diifuta fit tunicaïut aliqd intus appeatiopiatiç qtf focdû eft:amp; apiat qcf tormofum C al i gu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;am

bulâtis nigellaacnitêsftridoreadleiuuenes uocat.Papillæfafcioliscôprimunt amp;nbsp;crifpâticinguloam guftiuspedusardat Capilli uel infrontc:uelinauresdefluût.Pallioluinterdumcadit:utca’clidosnu det hueros:amp; qfi uideri noluerit.cælatfeftinaqd’ uolcsdetexerat.Etqn in publico qîî per uerecunma opitfaciem:lupanariûarte:idfolû oftendit.-qd’oftenfummagisplacerepôt.Rndebis.VnuienoIri.Et quo tam longepofitus iaftas in me oculos tuos.Fratris hoc tui mihi narrauerut lacbrym^« amp;nbsp;iutole^ rabiles per rnomcta fingultus. Auÿ utinâ ille mctitus fit:amp; magis rimes hoc $ argués dixeritScdmi^ hi aede.Nemo mctiens ploratidolet fibi prælatû iuuencmon qdem comatû: nô ueftium fericatu : led rolulû amp;nbsp;in fordibus delicatû:qui ipfe facculû fignet.-textrinu teneat:penfa diftribuat:regat fanuham cmat qcqcde publico neceflariû eft.Difpéfator amp;nbsp;dns amp;nbsp;pueniens officia feruuloitiquem ocs rodatla muli:amp;qcqddnanondederit:illûclamitentfubtraxiflcQuæruluferuuloit genus eft:amp;qt3cun^degt; deris:fempeis minus eft.tSIonerncôfiderant de qto:fed $tum detur dolorem tç fuum folis qôT pb^ “ traftiôibuscôfoLant.Illeparafitû ifte paffoic:hiohæredipetâ;alius nouo quolibet appellat iiocabulodp famiadâtaffidereleftuloiobftetricesadhiberelanguêti portare mapulâ:calefacerelîthea:plicare fafcio lasifacilius mala aedût ho)es;amp; q^cunij domi fingit.-rumor in publiai fit.Nec mirerisdi âcillæ amp;nbsp;fer iiuli de uobis ifta côfingant:cû mater qj idipm querat amp;nbsp;fater.Facigitur qd” moneoiqd præcor; utp mû matri ;dehincfi id fieri non pôtdaltem f ratri recôcilieris. A ut fi ifta tam chara nomia hoftiliter d^ ftarisidi uidere ab eo que tuis diceris prætuliffe. S i aut amp;nbsp;hoc nô potesireuertere ad tuos.S i nô potes de ferere alienü uï honefti us fodali tuo utere.S eparent dom us ueftræ.-diuidaturqg puiuiû ne maledici ho mines fub uno teftulo uos manétesdeftulû quotj crimîent habere côem.Potes de adneceffirates tuas qle uoluifti habere folatiû:amp; aliq ex parte publica carere infâmia.Quâqcauenda fit macula, quænul lanitro fedm Hieremiâinullafullonûhcrba dilui pôr.Quando uis ut te uideat amp;nbsp;inuifatiadhibearbi tros:amicos:liberos:feruulos:bonacôfcientianulliusoculosfugit.Intret intrepidusifecurusexeat.Ta dtioculi:amp;fermofilês;amp;torinscorpishabitus:ueltrepidationê interdû uel fecuritatéloqunnt. Apen quæfo aures tuas:amp; damoré rotins duitatis cxaudi.Iâ pdidiftis ufa uocabFa:amp; mutuo ex uob cogno minafufcepiftis tu illius diceris:amp; ille tuus.Hæc mater audit amp;nbsp;frater patifunt: amp;nbsp;peant uos fibi di^ uidereiamp;priuatâ ueftræ côiundiôis infamiâ laudê facerecôem.Tu efto cum mfeifitillecûfratre. Ault; dentiusdiligesfodalê fratris tui:honeftius amabit mater amicûfilii $ filiæfuæ. Qiiod fi uolucris :li meamôitarugatafrontecôtépferisiæpEatibi hæcuoce libera fgt;clamabit.Quidalienûferuum obfides Qiiid miniftrû xpi famulû tibi facisfRefpice ad ppEum.-fi nguloR? fades intuere.ille in eccfia legitdn te afpidût uni uerfi :nifi cp bene licétia côiugali de tua infamia gloriaris. Neciâ fecreto dedecorepotes die contcta:Procadtatclibertatcuocas.Faciesmeretridsfaftaefttibi:nefcis erubefcere.ltepîme malignû: itepf fufpitiofum amp;nbsp;rumigerulû damitas.Egone fufpitiofus ego ne maliuolus qui utinpridpioæpfae pfatus fum ideo fcripfiiqa non fufpicabar.An te negligés:di(roluta:contcptrix:quæ ânos nata.zf.ado lefcentênecdû bn barbatuluntabrachiis tuisqfî caffibus indufifti.Optimûreuerapcdagogum ; qui re moneat-q

-ocr page 689-

EPISTOLA XXr

DE MODO BENE vrvENDr

hioneat qui afperitate fronris exerceat.Et nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in nullis ætatîbus libido fit tuta: tn uel cano capitcîud

8pertadrfendatignominia. Venietuenicttps.dieseniillabitduignoras:amp;ifteformofulustuus {qa muberes.-maximequæ iuxta uiros funt) uel ditiorc reperiet uE iuniorc.Tuc te pocnitebic

tolilii tui:amp; tædebit ptinaciæ:qn amp;nbsp;rc amp;nbsp;famâ amiferis.-qn qlt;f male iüdum fuerat.'diuidef bene. Nifi lorte fecura es:amp; coaiefccte tan tpischaritate:diiridiünó.uereris.T u quocj mater quæ fgt;pter ætatc ma Kd[ftanô rnetuis.moli fic uindicare ut pecces.Magis a te difcatfilia feparari: tu ab ilia feiûgi. H abc

filiâ ôi generô:imo amp;côtubernaléfiliætuæ .Quidquærisaliénafolatiaamp;ignesiâ fopitosfufci Ks.Honeftius eft tibi faite culpâfiliæ fuftctare:qgt; occalionc tui quærere.S it tecû fill us monachus: pie;« Mtisuidiiitatif^pfidiû.Quid tibi alienûhoiem quæris:ineapiertim domo quæ filiumamp; filiâ caperc uo potiut.Eius iam ætatis es:ut poflîs nepotts habere ex filia.inuita ad te utrûtj.Reuertat eu uiro q fo «aeuerat.Virû dixi nô matitû.Nemo calûniet.Sexûfignificare uolui:nô piugiû. Autfi erubefcit amp;nbsp;re traft.it.-amp; domû in qua nata eft arbitrât anguftâ:uos ad eius hofpitiûpgite. Quâuis arftû fit : facilius uiatrc amp;nbsp;fratrc capere pôt $ hoiem alienu cû quo certe in domo una fine cubiculo cafta n janere nô po ïoat. fint in nn.i domo duæ feminæ:amp; duo mafculi. Si aùt amp;nbsp;tertius amp;nbsp;ille nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuus

abire non uult;amp; feditiones ac turbas concitanfit bi ga:fit triga:frater uefterac filius amp;nbsp;fororê illis exhi

I ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uitiicû amp;nbsp;generû uocitct.-ille nutritiu appellet èc fratrc.Hæcad breuc lucubratiun

cilla breni fermone diftaui.-uolês defiderio poftulâtis fatiffacere:amp; quafi ad fcholafticâ materiâ me ex ices.fcadeni eiü die manepulfabat oftium q ^fefturus erat.Simul«^ ut oftenderem obtredatoribus

amp; egopoflem quicquid ueniret inbuccâ dicere.Vnde amp;nbsp;fcripturis pauca pftrinxi. Nec oratio ^naiuei(ntjp(-æterislibrisfacetelfolitusfum)illarufloribustexui.Hæcftcporaliseftdidio:amp; tâta ad urneliKernulæfacilitate 4?fufa ut notariorumanus lingua pcurreret. Etfignaacfurta uerboru uola '^^°’’^C)brueret.Quoicdrcodixi:utquinôignofcitingenio:ignofcatueltempori.

PtïHiero.ad Marcellâ de laudibus Afellæ uirginis;ad eius^xcplûreliquas^uocâs. Epi.XXI EmorepræhcdatcpinæpEisaliquosautlaudamus:autcarpimus:cuamp;in arguendis malisfitcorreptiocæterorû:amp; inoptimispdicâdis bonorû ad uirtutcftudia côcitent Nudiuîtertiusdebtâ memoria paulæ amp;nbsp;liæaliqua dixeramus.Illico’pupugitaim: amp;nbsp;mihi uenit in mente nô debere nos tacere de uirgine:qui de fecundo ordine caftitatis locuti fumus.Igit Afellæ noftre uita breuiter explicâda eft. cui quæfo nehanc æpfatn __.legas.Grauatquippe laudibusfuis.Sedhispotiusquæadolefcentulæfunt.-legeredi gnarerutadexcplû eiusfeïftituctes.'côuerfanoncilliusperfeftæuitænormâarbitrent.Prætermittotp bjUatris utero benedicit ei ante$ nafcaEtp i phiala nitêtis uitri:amp; oi fpeculopurioris.-patri uirgo tragt; ^it per quietc.Qiiod adhuc infantiæ inuoluta pânis:amp; uix annû decimû ætatis excedcs.-honore futu^ Jæotïtudinisconfecrat.Sitgratiæocqdanlaborfuit.LicetdeHspfciusfuturorû.’amp;Hieremiâfanai;« pçetin utero:amp; iohânc in aluo matris fadatexultare.amp; paulû antecôftitutionc mûdi feparet in euage

fui. Ad ea uenio quæ poft duodecimû annû fudore ^prio elegit:arripuit:tenuit: cocpinipleuit.

Vniuscellnlæclaufa anguftiis latitudîe paradifi fruebat.ideterræ folû amp;nbsp;oratiôis locusextitit amp;nbsp;quie «s-IeiuniQ ludo habuininediâ refediôe.Et eu ea non uefeedi defideriü: fed Humanacôfeftio ad ci A^aheret:pane amp;nbsp;fale amp;nbsp;aq frigida códtabat magis efuric q’ reftringebat. Et quia pene oblitus funt ^iiinpricipiodebui dicere.Cûprimùhoc japofituarripuinaurûcolli fui .‘qcT qdemurenulâuulgus » °,rj-^'^*‘'’^’^^’^i^ctalloinuirgulaslctefcctes:quædâordinisflexuoficathcnacôtexit:abfcgparctibus icclK}it:amp; tunicâ fufdorem quâ a matte îpetrare nô poterat pio iduta negociationis aufpitio:fe répété , °.^®fccrauit:utintclligeret uniuerfa cognatio nô poflealiudei extorquere:quæ iam fcfm dânaflèt ï “™æus.Sed ut dicere cœperamus.'ita fe femp moderate habuit amp;nbsp;itra cubiculi fui fecrcta euftodiuit: ^diiiuqpedc ^jfertetinpublicûmunq uiri noffetalloquiû.Etqd’ magis fitadmirâdû fororê uirgi^

Qui ”0 opérât.-non mâducer. I.Thcf.J^

^pwoaôtorâsloquæbaf.-autpfallcs.Admartyrûliminapeneinuifaproperabat.Etcûgauderct^po ito fuoa’n eo uehemerius exultabatq fe nullus cognofeeret. Cûq p omne annû iugi ieiunio pafeeret

I ouiduoqficpmancs.Tûueroiquadragefimanauigii fui uelatédebatj. Oespene hebdomadas uibi lætâte côiûgcs.Et qd impoffibile forfitâ eft hoibus ad aedcdû:deo aûtpftâte poflibileeft. Ita ad qiiquagenariâ puenit ætatc.-ut nodoleret ftomachusmô uifcerû cruciaret incuria:non ficca humus ia entiamêbra cófringerctmó facco afperata cutis fetorcaliquem fitûq côtraheret : fed fana corpore:aïa anior.-folitudinem putaret efledelitias:amp; in urbeturbidaiiienirethæremû monachorû.Ethæc qdê tu ehusnoftiacjpaucadididmus.Etcuiusoculisduritiesdegenubuscamelorûiillofandocorpufcu

Qpfæorâdi frequentia obealuiffe pfpefta eft.Nos qcf fdre poflimus explicamus. Nihil illius feuerira iocudius:nihilfuauitatetrjftius:nihiltriftitiafuauius.rta pallor infacieeft.-utcûcôtinentiâ indice«

K o’entationc.Sermo files amp;nbsp;filentiûloques.Necdtus:nec tardusiceflus. Idé femp habims ben' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inculta ueftis.xultus ipfefinecultu.Sola uitæ fuææqualitate jimeruit: utin ur

cd pdicent: amp;nbsp;mali detraherenôau

Inrin'f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uirgines.Matitatæ colantmoxiætimeant.-fufdpiantfaccrdotes.

Ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;traftatus tertiæ partis prindpalis de ftatu ac continentia coniugali.

uceiatia de mû rede uiuendi:! quaillâ cruditad obferuatiâ mâdatorû dei ; uidelicet illotû duorû

-ocr page 690-

m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRA CT AT VS nbsp;nbsp;VI


PARTIS


quîbus daudit tota iufticiazquorum unû phibetzalterum iubet.Docethumilitatcpacem miam:con tinentiamœfedari.Côtraria uero fuperbiamzmendacium: odium detractioneimÿ uirare.Et conue nit hæc æpfa oi fexuizgradui amp;ætati:licet fpecialitcr côiugatæ.In qua illâ hortat ad ppofitum contine tiæacuiduitatis.’oftendcsquibusambusacftudiisinfcnbatur. Epiftola.XXlI.

Etusfcripruræ celebratafnia eftzEfle pudorem quogloria inuenit ôc gra:amp; eflerutfus pu^

y dorcniqfoîetperepftm.Cuiusdifti ueritas$qgt;fatisadoimintelligctiâiplafuiluceatda q ritate.'mihi tn nefcio quô in pnti câ f»pius innotuit.Prouocatus eriï ad fcribendum lüstugt;


Eccte-3»

Mattlt;ly»

Mat.7.

B Lucc.tf. Mar.7. Mala.i. l.Reg.z.

Pfal.i8.

Matt.? .

lohazi. 14

is:q miris hoc a me obfecratiôibus flagitabàt.Di u fateor de rnfione dubitaui:filentiuni nu hi imperate uerecundia.Cui tu fortiffime refifttbat:amp; uim fadebat pcum tua^ fidelis âbitio. Pugna bat(5 acritet cum hefitatiôe mea humilitas obfecrâtis:amp;magna qdam fidei uioicntia oris clauto pu* fabat.Cun(5ficaim in utrocj nutâtemcogitatiodiuerfaJibraret.-penepudorexclufitoffm.Sedmei gt;nbsp;laqua fupra pofui fapientis l'nia amauitad depellcdâ inutile uerecundiâ amp;nbsp;dânofumfilentiiim refok uendum.Cumcj utilt;5 ipfam feribendi câm tam honeftâ uiderem efle tam fftâmiutpeccare nieoniw no crederem fi tacerc.-lllud mecum feripturæ reputans.'T ps tacendi ôi ^sloquendi.amp; iterum.'Ne red neas uerbum in tpe falutis.amp; illudPetri.Parati femp ad fatiffaftionc oi pofeenti uos rationc.Petis^ lt;Bamp;follidteacuigilanterpetis:uttibicertâ ex fcripturisfanftispfiniamus régula :adquam tu ordines curfum uitætuæ:amp; cognita dni uoluntate:inter honores fecti Si diuitiajirillecebras.-morûmagùdili gasfuppelleftilem.At^ utpoffisinçiugiopftitutamô folupiugi placere;fedetiâ d qaiindulfit(ài^ê‘ um.C ui tâfanftæ petitiôi tameç pio defiderio nô fatiffacererquiaalicT eft qi^jfedum alterius nô ama rerParebo igit pdbus tuis telt;5 parata adimplcdum dni uolûtatem ipfiusnitar indtarefententii^Idc cm uerusoimdns acmagiftcr:qui nos amp;nbsp;placerefibi iubet:etiâ docet quôplacere ei poffuniusdpc ita cp te informetnpfe te doceat.-qui interrogâti ineuâgelio adolefcenti quid faccret ut mereret uita eta^ nam.'diuina continuo mandata pponit:ondens nobis cius uoluntatem efle faciedâ a quo fperamus amp;nbsp;pmia.Propter qd’ alio teftat loco.Nô oîs qui didt mihi dnedneintrabit in regnûcoclo^^;.ƒcd qui fa cit uoluntatem pris md qui in coclis eft ipfeitrabitinregnûcoclorû.Qyo manifefteoftendit nos non foladeipfeflionetantipmii magnitudinem j3mereri:nififidei amp;iuftidæopapiunftafint.Qyau^cft cm ilia pfeflîo q fiedeum creditiut pro nihilo dus ducat ïperiumfautex aio:aut ueredicimusdncdne: Urdus quem dnmpfitemur pcepta côtemnimusr Vnde ipfe ineuâgeliodidt.Quid aut uocatismedo mine dAe amp;nbsp;nô facitis q dicor'amp; iterum:PpEs hic labiis me honorat.xor aût eorum lôge eft a me. amp;nbsp;rut fum loquif p,pphetam:Filiushonorificatprem:amp; feruus dnm fuum timebit:amp; fi pater ego fum.-ubi eft honor mcus£'amp; fi dns ego fum:ubi eft timor meusf Ex q uo appareturec honorari ab eisinectimen: qui dus præceptanôfadunt.amp; ad Dauid expreflîus dicif qui pdm admiferat amp;nbsp;pronihüo““’^ .ƒ um.amp;ad Heli fitfermodomini dicens.Qui honorificatmehonorificiboeum.-quiauteffl pronihilo me hnt:ad nihilôredigent:amp; nos fecuro aio fumus ac bono.-q p fingFa quæ^ pftâ inhonorâtes deum dæmentiflîmu dnm ad iracundiâpuocamusæiufiçïperia fupbiflime ptemiicdo in tantæ maieftaos imus iniuriâ.Quidern un$ tâ fupbum.-qcf uero ta ingratû uideri pt:qgt; aduerfus dus uiuereuolunta tem a quo ipm uiuere acceperistq» illius pcepta defpicere qiô ali qd impat. ut cas hcatremunerâdifNe £g cm obfequii nri deus indiget.-fed nos illius indigem us îperio.M andata d us defiderabilia lup auru amp;nbsp;lapidem pciofum nimiszôedulciorafupmelamp;faunfqmincuftodiendis illis retributio multa.Et ideo nobis irafcit.Iccirco magis ilia îmcfirasnl la dei bonitasoffendit : qa ea' p tâti etia pmii detriméu côtemnimus.Nec folu impatazfed cria ^miffa illius p nihilo ducimus. Vn fepe.-imofemp dlla nobis dni reuoluenda fnîa.Si uisad uitâuenireferuamâdata.hocem totanobifcumlegeagif.Hocpphets hocapFi docentzhoca nobis amp;nbsp;uox xpi amp;nbsp;fanguisefllagitat.-Qui iô p oîbusmortuuseft.-utqui uiuût iam nô fibi uiuant fed d qui p illis mortuus eft.Viuéreaurc illis nô eft aliud $ duspcepta feruare;q nobis ille qfi certum dilediôis fuæ pignusferuâda mâdauit:dicens;Si diligitisinqtme.-mâdata mea feruatc.Etqui habet mâdata mea amp;nbsp;feruatea.-illeeftqui diligitme.AcrurfuszSi quisdiligitmezfer^ monemmeuferuabit:amp; prmeusdiligeteô;amp;adeûueniemus:amp; mâfioncapudenm facicmus.Quî nô diligitmezfermoncs mcos nô feruat.Grandc uim obtinet uera dileftio .Et q pfefte amat.totâ fibi amantisuendicatuolûtaté.nihilcçeftîperiofiusdiaritate.Nosfiuerexpm diligimuszfinoseiusredé^ Duo fut p ptosfangninerecordamurznihil magis uelleznihil oinodebemusagere:qgt;qd’ illûuellecognofdmu^ nera mâcË/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mâdatorûzinquibusclaudit tota iuftida.Prohibcdi unû eftziubcdi alterum i Vtem

torum malaphibentzitapdpiiintbona.Ibiodumopaturzhicftudium.Ibicoerceturaîus.-hicinciratur.Hicfc Pfal ’î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dflezillicnôfecifle culpabileeft.Vn ppheta didtzQnis eft hôqui unit uitâ;amp; cupit uidetediesbonos^

Roma 12 Prohibe lingu ä tuâ a malo:amp; labia tua ne loquant dolû.Dcclinaa malo Si facbonum.amp;btûs apFns. ’ nbsp;nbsp;nbsp;Odictesmalûzadhærcresbono.Hocitaqp duplex diuerfumcp pceptu phibcdi.f.amp; ipera’diƒquooîbus

iure mâdatû eft.Nô uirgoznô uidua nô nupta.-ab hocïperio libera eft.lnquouisppofito.âquouis gra du.æqle pftm eftzuel pgt;hibita admittere uel i ufla nô facere ; Ne«^ uero eoæ te feducaterrorzqui ex arbi triofuoeligi'itzq potiflîmûdd mâdata ptcnâtzquæue qfi uiliaacparuadefpiciât.Necmetuût:nefecâ du diui nâ fniam mima ptenedo paulatî dccidât.-ftoicoiîî qdc c pftoß? tollere driam:amp; delifta oia paria iudicare: nec uUum interfeelus amp;nbsp;erratû diferime facere. Nos uero Si fi multumîter pôâdiftare aedi

mus:quiaôilegiinus;tâfatisj)defleadcautioncdicimus.etiâmùiia^niaximiscauere.Tantoenim facilius

-ocr page 691-

de modo CENE VIVENDI.

EPIS TOLA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXir

faciliusabftincmus a quocû^ delifto:quantoîlliid lîiagîs ttietuimus.Nec cito ad maîora ,pgredif:^ étparuaiorniidat.Etfanenefdo:anpoflîmus leuealiqd’pfttn dicere.qi indei côtcptii adniittif.Eft# qi lUe priidctiirinms:q nô tni defiderat qcf iuflu fitiqj illû q i uflennnecquâtitatc ipetii:fed ïperâtis co^ gitat dignitatc. Aedificinti iraq; tibi fpiritalc domûmon fiipra leuitateni arenæ:fed fupra foliditarê pe træiiyiocentiæinprimisfundamenta ponant:fup quæfaciliuspoflisarduûculmcniufticiæengere M^imâ em parte æqtatisïpleuit gnulli nociüt.Beatufcj c qni pôtcû fanflo iob dicere. Nulli nocui lob.ij. hoirnâufteuixi ciinrpîbus.Vnaudenter'amp; fimpliciterloquæbaf addnni.Quis eft ille giudicet mecu i-quis tuûadiierfum mepôtiplorare iudiciû ut felæfum a niecôuincatrPuriffiniæ côfciæeft:fecure et nere cû ppheta.Perambulabâ î innoccria cordis mei:in medio domus meæ. Vn idc alibi dicit.Nô frau dauiteos deus bonis qui âbulatr innocctiadtacj maliciâiodiu atq? inuidiârq uel maxima uel fola fe^ ps.ioo. *niafuntnoccdi:xpianaafe,ppellataia:nelt;5 manutm.neqjlinguadedcordequoq^cuftodiatinoccriâ ps«85 necmô opere;fed uoto et nocere formidet.Quantum eniniiad pftirationem ptinet nocuit amp;nbsp;qui no cere difpofuit.Multinoftro^ illû abfoluteatq? intégré definiütinnocctc:quinecineoqd’ nulli noce:# 3tœiidc pdeffe defiftat.Quod fi eft uep;:tûc dæmûlætare de innocctiæ côfcientiadi cû potesadiuuare ’lôdefinas.Siuerodiuifainterfeiftaat^diftinâafunt:alid’lt;ïeftnônocerecûfemppotes:aliud^def , , . , 'ecûpoffis:alid’malùnôfacere:aliudoparibonû:llld’ tjbirurfumoccurrat:nôfufficerexpiano:fipar:#

irifticiælpleat cui utrat^ pcipit.Nc«^ em ad m ftitudinisexêpla decetrefpicere:quæ nullâ naps: difdplinâfequês.nullûuiucditencsordincnôtd rôneducit $ quoddâîpetu fert-Necimitandi nobis

funtsqui fub xpiano noie gentile uitâ agunt.Et aliudpieflîone.-aliud côuerfatione teftant. Atq ( ut ait^deu côfitent fe noffe fadis aût negât.lnter xpianû amp;nbsp;gentilem non fides tin debetsfed etiâ uita Thl.

quot;ft’nguere.'amp;diuerfamreligioncperdiuerfaoperarnôftrare.Nolite.faitapFsjiugûducerecûinfideli a .

pafticipatio iufticiæ cû iniquitate. Aut quæ focietas lucis ad tenebras.Qua autem côuê z doxpiadbelialtAutqusparsfidelicuinfideli.Quiautcconfenfustemplodeicum idolis.Sitergoin iernosôi illos maxima feparatio.Diftinguatur certodiferimineerror amp;nbsp;ueritasâili terrena fapiât; qui eœlelha pmifla non habent: illi breui huicfe uitæ totos implicentsqui æternanefciunt.-illi peccare nô ’^etuaiinquipeccatorumimpunitatcputant.illiferuiantuitiisqui non fperantfuturapmiauirtutû Nosüeroqui puriflimaconfitemurfide.-omnchomincmanifcftandfieffeantetribunalxpiutrecipiat

j3pria corporisfuisproutgelTit.fiuebonû fine malû:pcul efledebemusa uitiisdiccte apo#

quot;olo. Qpj Ypi funt.carnc faâ crucifixerûteum uitiis amp;nbsp;côcupifcctiis.Necturbâ fequant errantem Gaf.y. Sui fe iieritatis difcipulos côfitentur Duascerte conuerfatiôis uias;amp; diftinfta in diuerfum itinera ui;

Hendl faluatorin euangeliooftendit.Qiia inquit fpaciofa uia quæducitad mortc:amp; multi funt qui jviat.r.

p eâ.Etrurfum.Quâ arta uia amp;nbsp;angufta eft quæ ducitad uitd;amp; pauci funtqui inueniut earn nbsp;nbsp;nbsp;' '' *

Videquàtainter has uias fepatio fit.quâtûcj difcrimc.Illa ad mortc:hæc tendit ad uitâ.Illa célébrât amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q

Jcritnramultisshec uix iuenitur a paucis.llla etn uitiis per côfuetudinc quafi decliuiorac mollioramp; ue ‘Htqbiifdâ amœna floribus uoluptatû facile ad fe tapit cômeatiû multitudinc.-hæc uero infueto calle Hirtntu triftior atep horridior.ab his tm eli gi t iqbus nô tâ deleftatio itineris cordis eft:q’ utilitas màfio His.Afperg ern nobis amp;nbsp;infuauc uirtutù uiâ:nimia effecitcôfuetudo uitio{sr:quæ.fi in parte altéra traf; ^cratiiienies(ficutfcripturadicit)femit3iufticiæleuc.Ponamusergoiârationcuitæ’noftræ:amp;p quâ gradiamur uiâ.côfcientia tefte difcamus.Oé ein cp agimussoc qdquot; loqniür aut de lata : aut

HÇ^ngnftauiaeft. Si cupaucis.-anguftû iterfubtiléquandâfemitâ inuenimusiad uiram tendimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

nero rrmltoFe comittamur uiâ fccTm dni fniam imus ad morte. Si ergo odio atsj inuidia poflide;

Hiunfi ciipiditati amp;nbsp;auariciæcredimus:fi pntia cômodafuturis preferrimus:per fpaciofam uiâ incedî ’Hns.Habennis’einadhoc comitémultitudinc:amp;latefîmiliiliftipamuragminibus. Siiracundialibi dinccj iplere uolumus.-fi îiuriâ uendicare fi maledicenti maledicimusiamp;aduerfû iimicû înimico aïo fu Hansæquæcûplyfjp^5ferinjm.,Sj ueladulamuripfi.ueladulantclibcnteraudimus.Siuerogratiam HHpcdimus : 5i magis oftendere aïos hoim timemus:^ nô ex aîoloq ui de multoiir itc uia fumus.Tot Hoftri flintfociisquot extranei ueritatis.At ecôttario fi ab oîbus uitiisfumus extraneidi purû acliberu 3niinûpfentamus:amp; oîcupiditatecalcata foli ftudemus diuites elfe uirtutibus.per anguftâ uiâ niti ^nr.Cóiierfatio em ifta paucoæ eft.Eftœ perrarû atqi difficile.ddoneoshuius itineris'comites reperite ^inetiâ multi hac ire fe fi muiâtamp; per muerfa eop: diuerticula ad uiâ multitudinis reuertunt.ldeoij nmendiim eft.me quos duces recti huius itineris habere nos credimusæoscomités habeamus erroris.

'gitur inueniunt exempla.quæ nos p hanc uitc dueât ad uitâ amp;: redum euangelii tramitc teneant fe qnendafiint.'Sin ueroea ueldeficiuntsuel deficereputâtur.apoftolorum forma uniuerfis ^pofita eft Mamatuaseledionispaulusmofcpquafiadauguftumhociterconuocansdicir.Imitatoresmciefto; . tWicutamp;egoxpi.Certeqcf eft amplius oîbus ipfius dni relucetexemplum.gineuangelio ait.Venite admeomnes qlaboratis èi onerati eftis amp;nbsp;ego requiefeere faciam uos.TolIite iugû meû fup nos amp;nbsp;di

. p’Hcquia mitis fum.amp; humiliscorde.Si periculofum eft imitari illoside quibus dubitas an imi tadi Imtshunccerteimitardutilïimû eft.-atcReius ueftigia fequiiqui dixit.Ego fum uia ueritas amp;nbsp;uita ,Nun(petnerratquiïequit ueritatem. Vnde amp;apFsiohannes ait.Qui dicitfeinxpo maneteidcberfi Ioban.î4, cutiUeambulabat amp;ipfeambulare.Etbeatuspetrusait;xpspronobispan’useft.uobisrelinquens ex i.iohàn.x «mplumtfequami ueftigia eius;q.ui peccatum nô fedt necinuentus eft dolus in ote eius.Qui cû male i-pe.s:. nbsp;nbsp;nbsp;,

-ocr page 692-

PARTIS ni


TRACTATVS Vf


diccret:non maledicebat:cum patetet.-non cöminabat.Tradebat aut iudicanti fe iniufte. Qui peta no ftra ipfe pertulit in corpefuo fuper lignu ut peccatismortui.-iufticiæ uiuamus.Ceffet ois excufatio ew rorum.Auferantpeccandifocdafolatia.Nihiloinoagimusquinosamultitudinisexemplodefeiw mus:amp; ad cófolationê nofträ aliéna fpe numerates uitia:deefle nobis dicimus.-quos debeamus feqiu. Ad illiusexemplümittimur:quem oesfatemur imitandü.Atcj ideo pdpua tibi cura fit xlegem noffe diuina.'perquam poffis quafi pfentia cernere excpla fanftorü:quid fadendu fit: qdue uitädum : illius confilio difce.Maximü enim ad iuftidä auxiliü eft:implere diuinis eloquiis aim.Et qef opere exequi cupias:fempcordemeditari.RudiadhueppFo amp;hoibusadobedientiäinfuetisper Moyfen imperat a dno.'utinfignum memoriae.qua præcepta dni recordentur:per fingulas ueftimentoß; fimbrias ha^ beant cum cocco hyadnthini coloris infignia.Vt etiâ cafu hue illuctj refpidentibus oculis.-manda^ rum cocleftium memoria nafcatur.Dequibus fimbris pharifei redarguunt a dno:(p eas peruerfo ufn: non ad cömonitionem peeptorum dei :fed adoftenfionc fui habere coeperant : ut fei licet quafi de ma* ioris obferuatiöis diligentia fanfti a ppEo iudicarent.Tibi uero feruanti:non iam litterae precepta : fed fpûs:diuinorû mandatott memoria fpecialiter excolcda fit.Cui non tarn fréquentarecordanda funt pceptadni:$fernparecogitanda.Sintergodiuin£Efcripturæfempinmanibustuis:amp;iugitermentc Multis 1 o# uQiuätur.Necfunicaetibiputesmadatadeimemoriatenereamp;opibusobliuifd.Scdidcoillacogno as papit le^ fcere:ut fadas n uicod faciendum didiceris.Non an auditores leeis iufti funt aoud deü:fed faftores le


Nu.»;.


Mar.zj.


fcere:ut fadas quieqd faciendum didiceris.Non an auditores legis iufti funt apud deü:fed faftores le gis'iuftificabunt.Latusqdem amp;nbsp;immefus diuinæ legis capus extenditur.Qui diuerfis teftimonus ue ritatis.uelutcocleftibusqbufdamfloribusnanans:miraoble(ftationelegentisanimüpafdt:acrefouet Quæ omnia femp cognofcaeifccûtj reuoluere.-ingens ad côfauandâ iuftidam benendû eft.Scdqua fi ad cópendiofum locum:quoddâ commonitoriû ilia tibi cuangelii eligenda fnîa eft:amp; fuperferiben da cordi tuo.-quæadtotiusiuftidæbreuiarium dni oreprofatur :Oia quaecû^ uultis utfaaantuo* bishomines:haîc amp;nbsp;uosfadteillis Cuiuspcepti uiresexprimens:iungitacdidt:HæcaiimlCT amp;pro* phetæ.Infinitæ nâcp fnnt fpecies:pteflt;p iuftidæ:quas non modo ftilo profeq:fed cogitatione etiâ cape* ce difficillimum eft Qiias omines unaac breui fnîa comprehendit:amp;latitantem hoîm côfdétia fecreto animiiudidoautabfoluit:autdamnat.Adomncigituraftum ad oc uerbum:adomné etiam cogita Via ’ ft‘ * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;raraftetur:quæ tibi quafi fpeculum quoddam paratum amp;nbsp;ad manu fempet pontu qua

1 luttiac fitstem tuæ uoluntatisoftendanacetiâ ueldeiniuftoopercrdarguat:ueldeiuftolatificct’Qy°™“ quellt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim talem in alterû habuerisaîm:qualc in te ab altero feruari cupis:æqtatis uiam tenes. QiioticiB

nero talis aga alterum fuais:qualc in te uis neminc.'iter iufticiæ dereliqfti.En totuillud

arduum totucç diffîcile.Enob quam cam dura imperia dno reclamamus:amp; didmusnos uel difficul tate:uelimpo(îibilitaremâdatorum præmi.Necfuffïdtœiuffanôfadmus.-nifietiâiubcnKiniuftum ^nundemus:dum ipm æquitatis ault;ftorem:nô modo dura amp;nbsp;ardua:fcd etiâ impoffibili^ pcepiHeco quacrimur.Oîainquit quæcunç^ uultis ut faciantuobishoîeshæc amp;nbsp;uosfadte illis. Côiungi uulti^ ter nos ati^ cônefti pa mutua beneficia chari tatc.Omnefq} hoîes uicario inter fe amore copulari:ut id unoquocj pftantealteri.'qd” fibi ab oîbus preftari uelit:tota iufticia:amp;pceptum hocdei côis fit utilités hoîm.Et O miram clæmentiâ dni:o ineffabilem dei bcnignitatc.-pmium nobis polliceturfi nosinuiœ


2! diuinas ^ipcutas.


Mar.y.


ingrato aïo:ei us renitemur uolûtatircuius etiam imperiü beneficiû eft.Nulli un$ oîno detrahas : ncc Nota uîtan alioR; uituperatiôetelaudabilc uideri uelis.Magifcç uitâ tuamordinäredifce:qgt; aliénacarperc-Acfem dam efTe de per fcripturæmemor efto dicctis.Noli diligeredctrahere:neeradiceris.Pauci admodû funt: qhukui^ tractionem tiorcnûcient : raro^ inuenies:qui ita uita fuam irrephenfibiicexhibere uelintmtbi nôlibenterrcphen Iaco.4. dantaliena.Tantaçhuiusmalilibidomenteshoîminuafit.-utetiâqui pculabaliis ukiisrecefferunt Vndeaug. in iilud tn quafi inextremu dyaboli laquaiincidânTa uero hoc malû ita effuge.'utnô modo ipanô ilibrodepa detrahas:fednealii qdem detrahentialiqn credas.Necobtreftatoribusaufloritatcdecôfenfu tribuas: radifobilin ne eoi« uitium nutriasannucdo.NoÜ inquitfcriptura côfentaneus eflecuderogâribusaduerfus pxigt; guis ferpés mumtuû;amp;non4ccipiesperillospdm.Etalibi.Sepiaurestuasfpinis:amp;noliaudirelinguânequam. habet atcp Vnde amp;beatusDauiddiuafasinnocétiæfpeciesiufticiæcpdenûcians.Dehacquofjuirtuteirétacuit mortaliseo dicêdo.Etopprobriûnonaccepitaduetfuspximosfuos.Propterqcf ipfenôfolum aduerfat fedetia tp diaboli pfequitur detrahentc. Ait em.Detrahentc fecreto pximo fuo.hunc perfequebar.Eft fane talehoc uitiu minifter ali quod uel in primis extingui debcat:amp; ab eis qui fefanftæ inllituere uolunt:prorfus excludi. Nihilent ud ligua lo taminqetataîmmihileftqd'itamobilcmentcacleuemfaciat:$faciletotticredereamp;obtreftatop!ua quat aliud batemerarioalîenfu métis feq.HincemcrebraEdilîenfiôes:hincodiainiurt'anafcunt.Hoc€ftqd’fæpe corde medi deamidsetia inimicosfacit:aû côcordes qdem fedcredulas aias:maliloqualingua diffodat.Atcôtra


magna qes animiîmagnaq; eft morû grauitas;non temere de quoqgt; finiftri qd audire-ß cati^jj eft:q ita fe contra hoc uitiû armauinutapudeum detrahere nôaudcat.Qtiodfi hæcin noWs effet diligentia ne paffim obtreftatoribus aederemus.âam ocs detrahere timerent: neenó tam alios:$ feipos uiles de* tranendo facerenr.Sed hoc idco malû célébré eft.lcdrco in multis feruct hoc uitiumrqa pene ab omni Difuadet bus libenteraudit. Adulatoæquoiç affentatióes;amp; noxiablandiméta falladæ.-uelutquafdâ peftesani audire adu ms fuge.Nihil eftqd’ tarn facilecorrumpat menteshoim:nihil eft qlt;f tarn duld amp;nbsp;molli uulnereara latorcs. nbsp;nbsp;nbsp;mum feriat.Vndeöi qdem fapics aitVerba adulatorum moUiazferiütautem interiota uentris.Etdns


tetur.

Eccle.zs. ps.ioo.


-ocr page 693-

DE MODO BENE VIVENDI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ËPISTOLA XXIÏ

loqturper,pphctam.Pprenieiisqiii beatificat uosfeducnnt uos: amp;femitasped uni uroæ perturba tlh Efa»J. ƒ ultis iilo maxime tpe régnât hoc uitium quod«^ eft grauiffimum.humilitatis ac beniuolentiæ loco uiicit;amp; ita fitmtqui adulari nefcinaiit inuidus:aut fiipbus putetur.Eft fane grande amp;nbsp;fubtile artifici uniaaudarealterüincómendationemfiii.'amp;dccipiendoaïmfibiobligaridecepti. Quod($ hoc maxi J^EUitioagifolet;fiftas laudes certopcioucndere.Quæhæctanta eft leuitas animi : que tâta uanitasî wida P priacôfcientia alienam opinionc fequi.Et qdem fiftam at9 fimulatà.Rapi uento falfæadu^ stiois gaudere ad circûuentionc fuam: amp;nbsp;illufionc pro biificio accipere.I'u ergo fi uere laudabilis efte cupisâaiidemhoim nereqras.Illicj pparaconfdam tua':qui illuinabitabfcöditatenebra{t:amp; mâifefta^ it cofilia cordiû èi tune laus tibi eri t a deo. S it igit intentus ac uigilâs amp;nbsp;aduerfus peccatà femp arma usaniniiistuus.Sermo inoibus moderatus amp;nbsp;parcus:amp; qui ncceffitatc magis loqndi indicct: qgt; uogt; H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pcipuum infoeminisfempfuitcûdasinteuirtutes pu#

‘^^‘Uperet.Diu antecôfidera qdloqndu fit:amp;adhucracens ,puidene qddixifl’epocniteat. Verba tua ^eretcogitatio:amp; linguæoniciûanimilibradifpcfet. Vndefcripturadicit.Argentùaurutim côfla Ëccle.Zi. uerbis tuis facito ftateram amp;nbsp;frenos ori tuoreftos amp;nbsp;attende ne forte labaris in lingua.Nun$ malû

uerbfi de ore tuo ,pcedat:quæ ad cumulû benignitatis iuberis etia maledicctibus bndieere. Mifericor# l.Pc.3. inqrauodefti:humiles;nô reddetes malû pro malo:ne^ malediftû pro maledifto.fedeeôtrario bn

Qicentes- Mctiri uero atqj iurare lingua tua 4?rfus ignoret:tâtufcç in te fi t ueritatis amor; ut qc^d di Diffuadet ^frisauratüputes.DequoSaluatoraddilcipuIosait.Egoâtdicouobismôiurareoîno.Etpaulopoft. oinometirî ^itaùtfermo uefter eft;eft:nö:nó.Quod autem hisabundâtius cft:a malo eftjnomi igit aftu attj uer ^atthe.y» ‘’oquietamens amp;nbsp;placidaferuet:femper^cogitatiôi tuædei pfentiaoccurranfîthumilisaîustuus:ac

aduerfus fola uitia ereftus.Nunqp ilium ait:fuperbia extollat:aut auaricia îfleftanaut ira præ# cipitetNihil ein quietiusmihil puriusmihildenitj pulchrius ea mente effe debenquæ indei habitacu# lum. pparauda eft.-que non auro tcpla fulgentiamô gemmis alraria diftinda deleftant fed anima orna

fanftoRi corda dicunt affirmante apFo:qui ait.Si qs templu dei uiolaue I.Cor.j« tiudifperdet illû deus.Templû enim dei fanftû eft.qff eftis uos.Nihil habeas hûilitate preftâtius: nihil ^^bilius. Plæc eftem precipua obferuatrix ÔC quafi euftos quacdâ uirtutû oîmxnihiltj eftqcf uosita inoibusgratos Si deofaciatquafi uitæmerito magni:humilitatis infirmi fimus.Propterqefferiptu Pj-He.s, ï^dicit.Ç^ianto magnus es:humilia te in oïbns amp;nbsp;coram deo inuenies gratiâ.Etdns loquitur per pro c/% pnetain:Superquemaliumreqefcam:nififuperhumilem:amp;qetum;amp;trementcmanusmeas.Veru tarnen earn humilitatc fequere:nó quæ oftendit ateg fimulat geftu corpis: aut fada uoce uerborû : fed qnæpuroaffedu corporisexprimit.Aliudefterh uirtutemhabcre.aliuduirtutisfimilitudinc. Aliud dtrernm umbras fequi:aliud ueritarc.Multo iliadeformioreftfupbia:quæfub qbufdam humilita# fis fi guis latet.Nefdo enim quo turpiora funt uitia:cum uirtutu m fpecie cælantur.Nulli te unqgt; de gc neris nobilitate pponasme«^ obfcuriores quafeç amp;nbsp;humiliore loco natas:te inferiores putes. Nefcit re# iigio noftra perfonasaccipere.-nec oâditiones hoîm.-fed aîos infpicit fingulorû.Seruum Si nobilcm: de gt;poribiispronunciat.Solaapud deum libertas eft;amp; nô feruire peccatis.S umma apud deum eft nobi Heasdarum effe uirtutibus.Quid apuddeû in uiris nobilius petrojqui pifeator amp;nbsp;pauper fuit. Quid infœminisbeata Mariailluftrius fuitr'quæ fponfafabridefcribit .Sedillipifeatori amp;paupericœle# ftisregni a xpo tradunturclaues.Hæc fponfa fabri meruit effe mater illiusîa quo ipfàedaues datæ funt Elegi t enim deus ignobilia: amp;nbsp;conteptibiliahuius mundi :ut potentes ac nobiles ad humilitatem faci linsadduceret.Nâamp;amp;aliasfruftrafibialiquisde nobilitate generis applauditrcumuniuerfi paris ho# noris amp;nbsp;eiufdem apuddeum precii finnqui unoxpi fanguine funtredemptimec intereftqua qüiscô# ditionenatusfincumocsinchriftoæqualitetrenafcamur.Nam amp;fiobliuifcimur:quiaexuno ornes genetati fumus:faltem id femper meminiffe debemus.-quia per unum ocs regeneramur. Caue ne fi ie iunare:autabftinerecœperisteputeseffeiainfandâ.Hæcenimuirtusadiumentueft:nôperfedio fan ftitatis.Magifq; prouidendum eft:netibi hoccum licita contemnaszfecuritatê quandâ illicitorum fa# ciat.Quicquid fupra iufticiam offertur dco.-non debet impedire iufticiam :fed i uuare. Quid autc pro# deft tenuari abftinentia corpus fi animus intumefcatfuperbiarQuam laude merebimur de pallore ic iunii.fi inuidia li uidi fumus. Quid uirtutis habet uinum non bibere:amp; ira at($ odioinebriari. Tûc in quampræclara eftabftinentia:tuncpulchraatc|^ magnificacaftigatio corporis: cû eftanimusieiunuS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”

a uitiis.lmmoqui probabiliter aefeienter abftinentiæ uirtutem tenent: eoaffliguntcarnem fuâ : quo anirnæfrangantfuperbiam.Vt quafi dequodâ faftidiocontcptuslui atqgarrogantiædefcehdant ad implendam dni uoluntatc:quæ maximein humilitate perfpicit.Icdrco a uariis ciborû defidetiis men temretrahuntuttotâeiusuimoccupenrincupiditateuirtutum.Iamq?minusieiuniorûamp;abftinen# tiælaborem caro fentinaïa efurienre iufticiam.Nam Si uas eleôionis Paulus dum caftigatcorpus fu# um:amp;infcruitutcredig!t:ne,aliisprædicansipfereprobus inueniat.-nonad folâutquidâ imperitipu tant:hocfacitcaftitatc.Non ern huic tmmodo:fedoîbusoïno uirtutibus abftinctiaopitulat.Neq; ma gnaauttota apfi gloria eft non fornicari.Sedhocagitut caftigatione corpiserudiaf animus. Quâto# ^nilexuoluptatibusconcupifcit.-tantomagispoffit de uirtutibus cogitareme perfeftionis magiftef împerfeftû aliqu^ infe oftendat.Ne xpi imitator extra pceptum quic$ aut uoluntatê xpi faciat : lié# ne minus excplo $ uerbo doceat.C unlt;2 aliis pdicauerit ipfe reprobet a dno:audiatlt;5 cû ^harifæis. Di

-ocr page 694-

III nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, TRACTATVS V

PARTIS

Mar.25.' nbsp;nbsp;cut etnamp; no fadut. A pfici iieto pcepti eft amp;excpli:ut eurem us tone no côfcîæ tm :fed ctia famæ-Nô fup

fluu 8c aftuftu uacuûgentiû magifterhoc docet .Vult ern etiam extraneos ad fide hoies:p fideliuopa ; 4)ficere:ut religionc ipam religiôis difciplina pmendet.Et ideoficut luminaria in miidokicereiiosiu Ph'li z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bet:in medionatióisprauæ amp;nbsp;puerfæ:ut incredulæ meres errâtiû ex noftroi?; aftuûlumine ignoraux

* ' ’ fuætenebras dephcdât.Vndeamp; ipeadRomanosamProuidêtesbonanonfolumcoramdeo.-fedeti R ma iz amcoramhoibus.Etalibi.-Sineoffenfioneeftoteiudads. amp;gentibus:amp;ecclefiædei:ficutegopei'Oia ’ oîbus piaceo :non queres gefmihi utile eft led quod multis.ß eatus eft qui tam fanfte:tamq? graiiitet l.ViOC.io. difpofuituitamfuam:utdeeofiniftrialiqd:nefingi qdempoffitdum aduerfusobrreftatop; libidP né pugnat metiti magnitudo. Ne fi ngere quil$ aufus eft.-qtf a nullo putat efle credejidum.Quod u idaflequidiffidleattjnimisarduumeft.Saltemhancadhibeamusuitænoftrædiligentiam.-nenialx mentes occafioncînuciant derrahcdi.Neex nobis fdntilla ^cedaKperquâaduerfusnosfiniftræfamæ cóflentur.Alioquin fruftra irafdmur obtredatoribus noftris:fi eifipfis obtredandi mareiias nunito mus.Si aut nobis diligenter atcç follidteoiaad honeftatê prouidentibuscûdifcç adibus noftris timo rem dei pferentibus : illinihilominus infaniuntxonfoletur nos confeientia noftra:quæ tunc maxime Efa tutaeft:tuncoptimefecuraeft.'cumneoccafionemquidemmaledefe fentiedidedit.Illisemuhedia Ma*^e.f. jJphetam.Qui dicuntbonueft malum:qui luceappellaJittenebras:amp; quod dulceeftama^ ' uocanr.Nobis ergo faluatoris aptabitur fermo.ß eati eftis cu uobis maledixerint holes mêtiétes • Nos fnftruitead ’’^^do id agamusut male de nobis nemo loquiabfi^mcdadopoflrit.Itahabetofollidtudinc domus liter fe hferf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarnen uacationê animæ tribuas.Eligat tibi opportunus;amp; aliquätum a familis ftrepim re

bet in reei ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;locus.In quem tu uelutin portü:quafi ex multa tepeftate curarum te recipias:amp; exdtatosfons

minedomo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fluftus feaeti tranquillitatecöponas.Tantüibi fitdiuinæledióis ftudiû:tam crebreora^

tionum uices.-tam firma amp;nbsp;prefla defuturiscogitanomtoêsreliqui tpisoccupationes fadle hacuaca tione compenfes.Nec hocideo didmus:quo te retrahamus a tuis.immo id agimus ut ibi difcastibi^ mediteris:qualêtuispreberetedebeas.Familiatuamitarege:amp;cófoue:uttemremmagis tuora.'q’ dnam uideriuelis:aqbusbenignitatepotius$feueritateexigeteuerentia.Fideliusamp;graousfempct obfequiö eft:quodab amore:$ quod a metu perdpitur.Prædpue aût in cóiugio uencrabili at9 imj« maculatotapFice regulæ ordo teneat. S eruetur in primis uiro audoritas fua:totacg a te diftat domus : Eohc.î. Q’tum illi honoris debeat. Tu illû obfequiotuo:tu mag nu ilium tua hûilitatedemôftrada'toipaho^ ^P B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noratiorfutura.'^toillûampliushonoraueris.CaputémutaitapFstmulieriseftuir.Necaliundema

j.Pc.1, cutoportetindno.Sed amp;nbsp;beatuspetrusapFsait.SiFrautem mulieresfubditaefintuiris:utamp;fi

noriurecóiugii:$tomagisreddcdus eft xpianis:atlt;5 ut oftcdatquibusornamctis etiam uirisiundæ foeminæ decorate fe debeat.-ait.Qiiap' fi nô extrifecuscapillaturatautcircûdatio auri: aut ueftimétop: cultus.Sedqabfcôdituscordisefthô:incorruptibilitatequietiamp;modeftifpûs:quieftin?fp^*^“^^y® cuplex.Sicuteî aliqn amp;nbsp;fadæ mFieres fperâtes î dno ornabât fe:fubiedæ jjpriis uiris fieut. Saraobedie batabraæ.Dnjfuû uocans.H æcauf precipiés nô eas iubet fqlerefordibHs:amp; horretibus pâno^uHumc I.Thimo.2. tistegi fedîmoderatocultui:amp; nimisexqfitoîterdidtornarui. fimpliccqg pmedat ornatûatcçhabitu.

Dequoamp; uaselediôisait.SimiFraûtamp;mulicresinhabituornato:cuuerecûdia:amp;fobrietateoriHtes nôin tortiscrinibusnutauro:margaritis;uelueftepciofa:fedqd’decetmulieres pmittentescaftitate per opera bona.Repperi uero te miræ fidei ardore fuccenfum aliquot iam ante annoscôtinentiâ pro^ pofuifle;amp; reliquû uitæ tuæ tps pudicitiæcôfecrafle.Magni hoc animi fignfi:amp; perfedæ uirtutis indi ciumeft:renunciarefubitoexparteuoluptati:fugere notas carnisillecebras.-amp;cilctisadhuca’tatisflâ^ mas fidei amorerefttingeretfedilludquocgfimul didici:qd’ menonmediocriteranginacftimulaute uidelicet tm hoc bonû abftç eófenfu amp;nbsp;pado uiri feruare cocpi(lè:cûhocapFica oïno i t iterdica t auftori I.C0C.7. nbsp;nbsp;tas:quæ inhacdûtaxatcaufa nonmodo uxorc uiri:fed etiâ uirum uxorisfubiecitptâti. Vxor inquit

fuicorporisptâtemnonhabettfeduir.Similiteraûtuirpoteftatemnôhabetfui corporis;fedmulier. TuueroquafioblitafœderisnuptialispadifÿhuiusaciurisîmemoKincôfulto uiro uouiftidnoca^î ftitatem:fed pericuIofepmittiturtqcF adhucinalteriusptâteeft.Etnefcio^fitgratadonatio:fiunus offeratrem duorû.Multaiam perhuiufmodi ignorantiâ;amp;audiuimus ; ôi uidimus feifta coniugia; quodeç recordari piget occafione caftitatis adulteriû perpetratû.Nam dum una pars fe etiâ a licitisab ftinenaltera ad illicita delapfa eft.Et nefeio in tali caufa qs magis accufari;qs amplius culpari debeat. Vtrû ille qui repuKus a côiuge fornicaûan illaquæ repellcdo a fe uirû:fornicarioni qdâmodofeobie^ cit.Atcg utfuperhaccâ: quid ueritashabeatagnofcas.-paucamihi dediuinaaudoritateponcdafunt. ApFicæ dodrinæ regulame eu iouiniano æquet côtinentiæ op.a nupriarü;ne cû JM anichæo cciugia cô;î demnet:ita uaselediôis acmagifter gentiu inter utrûcp temperatus incedit.-ac mediusmtremediûim côtinctiæ indulgeaf:amp; ad praemiû puocet côtinentiâ.’Totufcç in haccâ eius hiefenfus eft: ut ex utriuf cç fnîa pponaf caftitas:aut certeab utroeç debkum côe foluat.Sed ipa iam apFi uerba ponamus ;totâ^ Vbifupra c^hanccâmafuipricipioretrademus.Loquitemad Corinthios.Deqbusautfaipfiftis mihi.Bonû eft homî mulierc nô tâgere.Et $$ hic laudauerit caftitatê.-tn ne aliqbus uideat phibere côiugia:fub; iugit.Propter fornicationê aut unufqfcg fuâ uxorc heat. Vxori uir debitû reddat. S iEf aût amp;nbsp;uxor uiro Mulieraût

-ocr page 695-

DE MVLIERE SEPTIES PERCVSSA

EPISTOLA XXII

Millier ante fui corporis ptâtem nô habetifed uir.Et uir fui corporis ptâtem nô habet:fed muIier.No^ litefraudari inuicem.Acrurfus:ne tâta ^»nupriaij; pre dicendo.'uideretexcluderecairitatcfequit.Nij? (i forte ex côfenfu ad tpsait uacetis oroni.E t ftari qli recufat hoc.qd' dixit: A d tps:ne nô tâ ppetuam q tpalem ac breuem ptincriâ docere uideat. Ait ei ^ipter incôtinenriâ uellrâ.Hoc ât dico fccfni indulgen tiâ nôfcdni ipium. Vnde hoc qcf dixit ad tps.-docet nieditatiôem debcrefieri caftitatis.ut p certa inter ualla tpm qfi exploratis prinentiæ fuæ uiribus.-fine piculo utricjf niittâtiqd’ fp eft ab utroq? feruandû ^id uero abfolute uclit: manifefte dicit: Volo ât ornes hoïes efle ficut meipm-i.in i ugi ac ppetua ca/ iritateuiuere.Videsneq)caute.qgt;,puide:qjfine ulliusoccafiôefcâdali:magifterfiiniaueritdecaftita^ ^iniam.Nolenstrnbonuniinuniusténieritatenutare.-qd’ligareamp;pfirmaredebet pfenfus amboru Etreuera:qd ea caftitate firmius eft:quid ue tutins.-q» ex duoßr coepta fnia eft:ab ütroq5 uelutin cô»? tnune feruat.Nec defe tih pars altera follicita.-mutuo fe ad uirtutisanimetpfeuerâriâ.Hoc eilîcut alia bona nô tin cocpifle.'fed pfeciiTe laudâdum eft.Iâdudum (ut itelligisjfcopulofo difficiliqî in lo ƒ

CO uerfatoratioinecaudet in alterutrâ declinate ptem.'dum æqliterutrû^formidanfedexnfa diffîcul tMetuuniagnofcedifcrimen.Maluimuseite ptriftareforfitâ:tibi ucradiccdo:q’fiftaadulatiôe'deci^ pere,Duplex ut uides malum reqle amp;ancepspiculum eft.Ex utrocg arftaris:ex utrocgcófringeris.Có^ uirum at:^ difpicere aperte ptra apFi fniam eft. Perdere uero tâti tpis caftitate amp;nbsp;deo non riddereqef ^jmiferas.-timendû atiç metuendû eft:ut uulgo dicit.-Facileex amicoinimicû facies:cui 41 ■Jiifta nô reddas.SicLit ci feriptura dicit:Quod fi iioueris uotû dno deo:n moreris tedder illd’ :qr qrcs drttilluddnsdeusabste.Eriteîinpftm.Aitergo.Debitâhonorificentiâuiroexhibe:utexutrolt;5 dôo atbitumqcf uouifti:redderepoft’is:decuiusplcientianôdiftîdimus:fipaululuexpeflaftesrnon qgt; tea f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;retrahamus: fed huius aim ad caftitaris oraculû totis iiiribus incitemus:ut uoluntariû

Ucriftóumofferas deo:inodoremfuauitatis:ut exuta mens a cunftis retinaculis mundanisiati^ cotj# poralibus uoluptatibus ualeas plenius ihærere dnicis pcepris.Quod tn ne quid a nobis negligenter ec iftuniatbitrerisdiuinaicfcripturaæteftimoniisedocuimus.ficutetiâapFsdicit.Eteruntduoincar/ Matth .xf ne iim iâ nô nbsp;nbsp;nbsp;caro:fed unus fpus.H oc facramentum magnû eftxarduûcj eft iter caftitatis : fed im^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

|nafuntpmia.Vocat^ nos dns ineuâgelio:dicens:Venitebenedi(fti pris mei:poflidetepparatumuo Matrii.ii.

ab origine mundi.Idem ipfe dns dicit.Venite ad me omes qui Iaboratisamp; onerati eftis.‘amp; ^goüosreficiâ.Tolite iugû meum fup uos:amp; difeire a me qr mitisfum:amp; humiliscorde amp;inuenietis Jcqnieniaiabus ueftris.Iugum em meum fuaue eft:amp;onus meù leue.Dicit enim idem dns his:qui ad i^riuserunt.Difcediteamemalediâi inignem æternumqucpparauitp3termeusdyaboloamp; j,ngeliseius;nefdo uosoperarii iniquitatis.Eritibi ftetus amp;nbsp;ftridor.dcntiu.illi utiq; ornes plangent, ib *‘Ugebunt:q ita curis fe uitæpfentis inuoluunnut obliuifeant futurâ.Qrios fummo quodâ ignorât rnalæfecuritatisoppflbsflmftibusdni côprehcdetaduentus.Vndeipeineuâgelio ait. Attendis Lucc.zo.

J««obis:nefortegrauent corda ueftra in crapula amp;nbsp;ebrietate:amp;curis hui as uitæ.Ne forte fuperueniat jn«os repenti nadies illa:tan$ laqueuf etn fupueniet in ornes qui fedent fup faciem ois terræ. Et rur^; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

nm.Vigiiate amp;nbsp;orate: nefeirisem qn tps fit.B eati funt:qui ita expeftât:ita ilium fpeculant diem.ut fe Matth.24, ^neunrqnotidiepparent.-quinódepteritafibiiufticiablâdientes.Tcd’mapEmpdiesfingulos in uir;: C0I0I.5. nterenouant.iufticia etn nô ^iderit ei a die q 110 iuftus elfe defierit.S icut etiâ iniquo nô nocebit iniq/ s luaa diequo fe ab iniquitate côuerterit.Nec fanftus ergo fecurus e(ïedebct:q’diu in hui us uitæ a^

6 ne iierfat.Mec defpare pftôr.-q feefm pdi lt;ftâ ,pphetæ fnîam. una die i uftu fe efficere pôt. S ed totum jj/’^^y’ffpaciûuitætuæ.utpagereponisiufticiânecdepteritaiufticiapfidcs.’remiffiorefficiaris.Sed ...

J'■.^’'-’^^pFsiPofterioraobliuifeens ad eaautem q anteriora funtextendes: ad deftinatum pfequar quot;nbsp;1’ da ^L'”^f^’Pnæuocatiôisfciensfcriptumeffe:cordisinfpe(ftoremdeû.Eticcircofatagit:utaîammun nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

rnhabeatapftôPropterqd’fcriptueft.Oîcuftodiaferuacortuû.Etiteru Diligitdns mfidacorda. Pæher.4. utordinesreliquû tps uitætuæ fineoffenfa:utpoffîsfecure . .

qui letificat iuucntutc meâ.Qiiia ’inchoaflie nonfufficit.'fed perfecilTeiufticia eft.

Adînocêtiû papâ de mFiere fepries pcufla:q ad excplû princtiæ piugalis ifticîfcribit Argumentum in eandem.

Efcribitgrandemîraculum.-quodinVercellenriumurbecôtigerat.Dcmulierefalfo deadulterio accufata.-quæeo qui dicebatur adultero côfitentetormenris fuperari nô potuitamp;capiteuixfeprimoiftutruncatodiuinitus uitæ reddita imperiali tandem refcriptoredditaeftlibertati. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola.XXIII

Aepe a'me innocenti poftulafti.mt de eius rei mtraculo quæ noftra ætate acciderat:nô nbsp;nbsp;M

tacerem.Cumiçegoiduerecundeamp;uereutnuncexperior.-negarc.'mcqîaflequi pof ^2^ fediffiderem.'fiuequia ois fermo humanus inferior ^etlaude ccrlefti:fiue quia oagt;

um qfi cjdam ingenii rubigo.-puulamlicetfacultatcpriftini ficcafteteloquii:tu econ ßona cöpa i trario afferebas:in dei rebus nô poflibilitatem infpici debere:fed aim :nclt;^ poffe eum ratio q et hr garenô^^^^^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deficere:quicredidiffetinuerbo.QuidigitfaciâfquodîplerenôpolTum :ne inlibris de

Eiixini M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oneratä nauem rudis ueftorimponor.Ethö qui needum fcalmum in lacu rexi: oratore mar

Mariscredorfragoribus.Nuncmihieuanefcentibusterris:coclumundi^:amp; undicç pontus.' ciciceronis.

kkk ii

-ocr page 696-

PARTIS ni

TRAGTATVS VI

nunc unda tenebris inhorrefccns:amp; caca noftc'nimbopi fpumei fludus canefcunt.Hoftaris uttumi^ damalo uela fufpendâ.Tudentes explicem.-dauum regâ.Pareo iam iubenn.Etqr, chantas oia pôtipin tiifanfto curfum ^jfequente pfidani:häbiturus in utrai^ parte folatiû. S i me ad optatos portus altus . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;attuleritgubernatorputaborinfirmior.Si interafperosorônisanfradus impolitusfernio fubftiterit

facultatc forfitâquæres:nolûtatem certeflagitare nô poteris.Igit uercellæLigurû ciuitas baudprocu» cellenlis li ^aradicibus alpiûlïta olim potcs:nûc raro eft habitatore femiruta.Hâccum ex more pfiilaris inuileret: ta elt|inligu oblatam fibi quandâ mulierculd una cû adnltero(nâ hoc crimen mari tus impegerat) panali careens horrorecircundedit.Ne^ multo poft.-cum liuidas carnes unguia cruenta pullaret:amp; fulcatis lateribus dolor quereret ueritatem.-infaliciffimus iuuenis uolens côpendio mords logos cruciatus uitaredfitn . infuummenrit fanguinem:accufauitalienù:foluf(5oïmmiferrimusmerito uifuseftpercuti:qui i» Vide nie nbsp;nbsp;tcliquitinnoxiæ undepoflet negate. At uero mulietfexu infirmior uirtutefortioncum aeculeuscor^

crudeliatot pusextenderedóe fordidasfoctorecarcerismanus poft tergum uinculacohibcrent:oculis:quos taiKU menta. tortor alligare nó poterat.-fufpexitadcaluamp;euolutisper bora lachrymis: Tu inquit teftisesdne lew cui occultum nihil eft:qui es fcrutator renis amp;nbsp;cordismó ideo me negate uelle:ne perea.'fed ideo meW tirinoUemepecceni.Attu miferhomo.fi intefirefeftinas:cutduosinterimisinnocentes.'’Equidem» ipfa cupiomori;cupioinfitmumhoccorpusexucre:fednôquafiadultera:præftoiugulû:micantcin^ trépida excipio mucronemdnnocentiâ tantû mecum feram.Non modtur quifquis uidurusoeddit« ïgitur confularis paftis cruore luminibus :utfera;quæguftato femel languine femper fitit : dupliean tormenta iubet;amp; feuisdendbus frendens.-fimilem carnifici minatus eft pana:nifi confiteretur fexus infirmior:quod nó poteratitobur uirile reticere. S uccurre domine lefu ad unum hominc tu um ra funt inuenta fupplicia.Crines ligant adftipitem:amp; toto corpore ad æculeum fortius alligato nus pedibus ignis apponidutrûcj latus carnifex fodinnecpapillis dätur induciaeâmmota muüermâi’ net:amp; a dolore corporis fpritu feparato du côfcientiæ bono fruitnietuit circa fe fæuire torméta Iudex crudelisquafi fuperatus attollit.llla deû deprecatur.Soluunt membra côpagibus;illaoculosad calu tendîtquafi decôi fcelerealiusconfitet.-illa pro confi tente negat:amp;: piclitansipfa.-aliû uendicatpedelij tâtem.'una interim uox eft:Cæde:ure;lacera:nôfeci.Sididistolliturfides:uenietdiesquiche)Ccrimc diligenter difcutiadhabco indicé meum.lam laffus tortor fufpirabatin gemitumccerat nouo uulne^ ri locus.Iam uida fæuitia:corpus qcf laniarat horrebanex téplo ira excitusconfularis.Quid miramin» inquitcircunftantes;li torqueri muliermauult:q) perire.''Adulteriûcertefineduobuscôniitrinô po; tuit:amp;elfe credibiliusreonnoxiâ ream negate de fcelere;qinnocentemiuuenccófiteri.Pariigiwt pro latain utrunqj fententia dânatos carnifex trahit:totus ad fpedaculum ppEus effunditmtprorfusqua^ fimigrareciuitasputaret.Sdpatis^jtuensportisturba denfat.Et quidc miferrimi iuuenis ad primû ftatim idum amputai gladio caput tfumcult;5 in fuofanguine uolutat cidauer.Poftq’ uero ad teemi nam uentûeft:amp; flexis in tetra poplicibus fup trementcceruicé micas eleuatus eft gladi us:amp; exertâ car nifexdexteratotisuiribuscôcitauit.Ad primû corporistadûftetitmuaolenthalis.'amp;leuiterpftringcs cutemrafuraEmodicæ:fanguincafperfit.Sinebelloimbellemmanumpcurfor;expauitamp; uiftam de# xteram gladiomarcefcente miratus.'infeaidosimpetustorquetLâguidusrurfusinfcmiina mucro debilitatur:amp; quafi ferrû earn timeretattingere.'circaceruicé torquet innoxia.Itaiç fruens amp;nbsp;anhelâs lidor paludamentoin ceruicé retorto:dum totasexpedt uires: fibulam q damydis mordebatoras in humum excuflit.-ignarufcçreienfem librabatinuulnus.Entibi aitmulierexhumeroaurûruitcolli# ge.-multo qfitum labore.-ne pereat.Proh rogo quæ eft ifta fecuritas .fmpédenténon timetmortedata/ tut pculîa.-carnifex pallet oculi gladium nô uidétes:tin fibula uident.Etne paru effedep nonfotmida# batîterirû.'pftabatbnficiumfæuienti.Iâigit amp;tertiûidû facramentûfruftraueratjtrinitatis.Iâfpicula# torextitritusamp;nôcredensferro.'mucroné aptabatiniugulû.-ut'quifecarenô poteradfalté pmanente nianucorporij)deret.Ooibusinauditaresfæculi:adcapulu gladiusrefleftit:amp;uelutdnmfuûuiftus afpiciens:côfenus eft feferirenôpoffe.Huchuc mihi exépla tnu pueroæ:q inter frigidos flamma^glo boshymnosediderej?fletibus:circaquO5i:ferabula:fanlt;ftâqjcæfariem:înoxiûlufitinccdiu.HicBcati Danielis reuocet hyftoria:iuxta qué adulâtibuscaudis pdâ fua leonu ora timuerût.Nûcfufanna no# bilis fide.-métes oîm fubeat:q iniquo danata iudicio.Tpûflanfto puerureplente:faluata eft.Eccenôdif# par in utraeç mîa dni.Illa liberatap indicé neiretad gladiûihaec a indice dânata abfoluta p gladiu eft. Tandem ergo ad fœminâ nindicandâ ppFs armat.Ois aerastois fexus carnificé fugat:amp; coctu in cirai lum coeunte exclamat'nô credit pene nnnfquifcs.quod uidet.Turbaf tali nûcio urbs 4,pinqua:amp; to# talidoit'caterua glomerat.E qnibus medius:acfquéda'natop! cura ptinebat erûpens: amp;caniciem im ninndâpfufopuluereturpâs:meû’inquitociuespctitiscaput:meilli nicariû date. Si eftis mifericor# des.'fîclæméteseftis:fiuultisferuarcdânatâ.ânnocenscetteperirenôdebeo.Qiiofletn uulgi côculfiis cftanimus:modeftuf:ç fepoéstorporinfinnat: amp;nbsp;mirum immodû nolûtatemutatamtcum pietatîs fuiflet:qd’antedefenderant;pietatisuifumeftgenus:utpaterenturoccidi.Nouusigifenfis:nouuspet euftorapponitnr. Statuiftima:chriftotmfauentemunitafemelperculfacôcutit:iterû repetita quaf# fatur.-tertio nulnerata profternitur.O diuinæpotentiæfublimanda maieftas quæ prins fuerat quarto percuflâmeclæfa:ideo poft paululum uifa eft mori:ne proea periretinoxius.Clerici quibnsid officii erat cruentû linteo cadauer obuoluütiamp; fofla humo lapidibus cóftruentes ex more tumulum parant Feftinato

-ocr page 697-

DESTATVVIÛVALI

EPISTOLA xxirir

Fefhnato fol ciirfu occafiim petit:amp; mîa dni ccleriorecurfu naturæ nox aduenir.S ubito focminae pal pitatpeâHs;amp;ociilisquaerêtibuslumécorpiisaiataduitam.Iamfufpirat:ianiuidet:iamfubleuai.amp; »qiiit.latïi inillâ pôt uocem erûpere.Dns deus auxiliator meus non timebo qdfaciatmiht hô. Anus ps.ff, intérim quedâ:quæecdefiae fuftentabat opibus.-debitum coclo fpiritu reddidit: amp;nbsp;quafi de indufttia ordine currente terû:uicariû tumulo corpus operitur. Dubia adhuc luce:inliftore dyabolus occurrit: quæritcadaueroccifæ.-fepulcbrùfibi nionftrarcpetinuiuereputat.-quâmoripotuiflemirat Recensa clericiscefpesoftendif amp;nbsp;dudu fupieftahumus eu his uocibus ingerit flagitanti.Erue.f. ofla iam côdi ô.Infer nouû fepulchro bellû:amp; n hoc paru efbauibus ferifij lanianda mebra difeerpe. S eptics peufla debet aliqdplus morte ppeti.Tali ergo inuidia carnifice côl ufo: clâ domi mulier refocillat.Et ne for;? teaebec medici ad eccFiam pmeatus fufpitiôispanderet uiâ cum qbufdâ uirginibusad fecretiorc uib Inlâ fefto crine trâfmi tti t :ibi paulatim uirili habitu uefte mutata:in cicatrice uulnus obducit. Et o ue teiusfummù:amp; fummalæticia.-poft tanta miracula adhucfeuiûtleges.Enquomegeftopirordo^tra Kit.iam cm ad Euagrii noftri nome perueniemus. C ui us ego laborc pro xpo.Ti arbitrer a me dici pof fe:non fapiâ. gi penitus tacere uelim.'uoce in gaudiû erumpente nô poffum. Quis ern ualeat digno ca nerepconio.AuxctiûmedioIani incumbantéhuiusexcubiisfepultûpene anteq» mortuu. Romanû ^tniam pcnefaftionislaqueisirretitum:amp; uicifleaduerfarios amp;nbsp;nônocuiflefuperatis.

Prætereo:atlt;$ aliis poft me memorâda relinquo.

Ptæfentis tantum rei fine contentusfum.Imperatoremdeinduftriaadiit:prasdbusflagitat:meri to nit.-follicitudine promeret.-ut redditam uitæ:redderet libertati,

Incipitfeptimus traftatus de S tatu amp;nbsp;côtinentia uiduali.

Epiftola beati Hieronymi adFuriam de uiduitateferuanda. Argumentum incandem.

Vria ad monogamiâ uiduitatclt;$ feruâdd per domeftica hortat excpla:moncs ut magic flt;x minafu fui guis æmulef uirtufc.-q’ patris côfilu infequaf.Inftruit qbus artibus amp;nbsp;ftudiis cô tinentiam feruare poffit.-etiâ quæ fequenda quæ«^ declinâda fint:moleftias illi fecûdi matri monii amp;nbsp;excpla uiduait utriuft^ teftamenti ^iponens^ Epiftola. XXIIJI. Bfecras litteris;amp;fuppliciterdcprecaris:uttibirefcribäimmofcribamqöouiueredebeasamp; uiduitatis corona illæfopudicitiænoie;côfetuare.Gaudetaîus:exultantuifcera:geftitaffegt; ftus:hoc te cupere effe poft lürum qtf fanftæ memoriae mater tua titiana mfto tpe f uit i'ub __J marito.Exauditaefuntpræceszamp;orationeseius.Impetrauit.'Utadipifceret in unicafilia.-qtf Chiens ipfa poffederat.Habes pterea generis tui grande priuilegium qtf exindea Camillo : uel nulla: rata ueftræ familiæ feribit fecundos noffe côcubitus:utnontamlaudanda fis:fi uidua perfeueres; ^ecranda:fi id xpiano non ferues:qd' per tanta faecula gentiles euftodierut. Taceo de paula amp;Euf *^ochio:ftirpis ueftræ floribus:ne peroccafionc exhortationis tuæillas laudare uidear.ßlefilläcj prêter fO-'qnæpoftmaritûfuum;tuûfortitagermanû:inbreuiuitæfpatio:tpauirtutummulracôplcuir.At utinam pconia foeminaça imitarent uiri amp;nbsp;rugofa feneftus redderet.-qtf fponte offert adolefcentia. ^dens amp;nbsp;uidens inflammâ mitto manu adducenturfupercilia:extendetur brachium.

^atiifqj Chremestumido defæuietore. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hora.în ar.

Çonfiirgent ^ceres.-aduerfum me amp;nbsp;epfam meam:turbapatritia detonabit:memagû:mefeduftorê poc. damitans:amp;interrasultimasafportandû.Addantfiuoluntamp;Samaritc:utdni meititulfi recogno;? Matthe.g.

•cani, Certefiliam a parente nô di u ido;nec dico illud de euangelio. Sine ut mortui fepeliât mortuos Hios.Viuiteif^ quicunqg credit inxpm.Etqui in ill« credindebet utieg qûo ille ambulauit:amp; ipfeam^ b^are.Faceffatinuidia:quanomini xpiano maledicop: fempergenusinfiginutdum ^bra metuunt

uirtutes 43uocent:exceptis æpfis ignoramus alterutrû.Sola^ câ pictatiseft.-ubi nulla carnis notida ^ft-Honora pâtre tuum:fed fi te a uero pâtre non feparat.T andiu cito fanguinis copulà.-q’diu ille fuû J’oueritcreatorê.AlioquinDauid.ptinustibicanet.Audifilia amp;nbsp;uide:amp;inclinaaurctuam: amp;obliui §s.44* ftereppfm tuum:amp; domû patris tui:amp; côcupifcetrex décoré tuum:qrh ipfe eft dns tuns. Grande pre^

parentisobliti.Côcupifcetrex decorctuum.Quia audifti qauidifti : qainclinafti aurc tuâ : amp;nbsp;ppiitutdomuçg patristui oblita es.Icdrcocôcupifcetrexdecoremtuum:amp; dicettibi.Tota pulchra es 3tnicamea:amp; macula non eftin te.Quid pulchriusaîa:quædeiftliaappellat:amp;nullos extrifecusquæ ^ornatiis.Creditiuxpm:amp;hacambitionedicata:pergitadfpôfum:eundchabensdnm:quc amp;uiru ^iidanguftia^ habeant nuptiæ.-didicifti in ipfis nuptiis:amp; quafi coturnicû carnibus ufcj ad naufeâ •atiirataestamariffimamcoleramtuæfenferefauces.Egeffiftiarefcentesamp;morbidosdbos.Reuelafti ^ftuantem ftomachû. Quid uis riirfum ingerere:quod tibi noxiû f uit. C anis reuertens ad uomi tu ni

fus Iota ad uolutabrum luti.B ruta quoeç animali.a amp;nbsp;uage auestin eafdem pedicas rhetiaop nô inci ^^^•Anuereris;neprolesFurianadeficiat:amp;exteparenstuusnôhabeatpufionc:quireptetin pefto

ceruices dus in ftercore linat. Quippe nehi oés habent filiosqui habuere matrimonia:amp; q bus na nuntliberitfuogenerirnderunt.Exhibuit Ciceronisfilius pâtre ineloquentia.Cornelia noftrapudi itiæfitnulamp;foccunditatisexcplar.-Gracchosfegenuiffelætataeft. Ridiculûeftfperare procerto qd* O

ultos amp;nôhabereuideas:amp; cûhabuerint:pdidiffe.Cui dimittastantasdiuitias. Xpoqui mori nô Podquemhabebishæredcipm:qiicamp;dnm.Contriftabiturpater:fedlætabifxps:lugebitfamilia:fed

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;kkk iti

-ocr page 698-

TRACTATVS VH

PARTIS ni

angcli gtatulabuntuc. Facîat pater quod unit de fubftantia fua:non cs ciuscui nata es:fed cui rcnata/ Ét qui tegrädi pdo redemitfanguinefuo.Caiie nutrices öc gerulas; 8i iftiufmodi uenenofa anJaHa : quæ de corio tuo faturari uêtrc luu cupiut .110 fuadct qcf ti bi;fed qlt;f fibi profit.Et fæpç illefobgaiiiut*

Nee dulces natos ueneris:nec præmia noris:'

Vbi pudicitiæ fanftitas.ibi frugalitas eft-Vbi frugalitas.'ibi dâna feruoru.Qiucqd nô tulerint.Tibi abla turn putätnieccöfiderätde $to :fed^tum acdpiant .Vbicûç uideritxpianu.-ftatim illû de triuio 110 catipofteru;detrahut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hirumores turpiflîmosferût.Etquod ab ipfis egreßu eftamp; ab

aliis audifle fe fimulaoiidem auftores amp;nbsp;exaggeratores.Exiit infamia de niendado;quæ cû ad rnauo nafperuenerit;amp;e3rulinguisfuerituentilata:prouindaspénétrât-Videas plaerafijrabidoore fæuires amp;tinftafadeuiperiniscoloribus:dentibuspumicatiscarperexpianos.

Hie aliqua cui circa humeros hyacinthina læna eft,

Racidulum qddam balba de nare locuta.

Petftrepit:ac reneto fupplantat uerba palato.

Omnis côfonatchorus:amp; latrat uniuerfa fubfellia.Iungunt noftri otdincs:q amp;nbsp;rodunt nbsp;nbsp;rodunt.Ad

uerfus nosloquaces.-p fe mutizquafi amp;nbsp;ipfi aliud fint :q monachi:amp; nó qcqd in monachos dicitaedu det in clericos q patres funtmonachorû.Detrimctum pecoris paftoris ignominia eft:S icut eregioneil li us monachi uita laudada eft:q uenera tioi habet facerdotes xpi amp;nbsp;nó detrahit gradui :pcr quern fadus eft xpianus.Haec locutus fum in xpo filia nó dubitans de ^spofito tuo.Nunqgt; em exhortatorias litteras poftulareszfi ambigeresdebonomonogamiæ.Sed utnequitiä feruulorum qte uenalem portât in Ronu. |O. fidias affinium.-acpium parentis errorem intelligereszcui utamorem intetribuazamoris identia non côcedo.DicPÂi aliqd cum aptozCófiteor zelum dei habentzfed nó fetf m feientiamJmitare potiusCcre brop»« Wipm repetâ)fanftâ matrem tuam cuius ego quotiensrecordor uenitin mente ardorinxpm« palorexieiuniis.Elemofinaeinpauperes.obfequiuminferuosdeizhumilitasueftiumzamp;cordizaràin cundis fermo moderatus.Pater tuus (que ego honoris ciufa noio.non quia cófularis amp;nbsp;patrinus.fed quiaxpianuseft)impleatnomcfuum.Lætet filia genuiffexpo.nonfrculo.Quinpotiusdoleaf-q* uirginitatc fruftra amiferis.amp; fruftus perdideris nuptial^;. Vbi eft maritus.quc ti bi dedit.Eda » bilis.fi bonus fuiflet.morsrapuiiretoia.amp;copula carnisfoluiffetinteritus.Arripe quæfooccafionc.» facdeneceffitateuirtutem.Nonquæruntin xpianisinitia.fedfinis.Paulusmaleccrpit.fedbenefiuy uit.Inde laudant exordia.fed finis jjditione damnat.Lege Ezechielc.Iufticia iufti nóliberabiteiunan quacuneg die peccauerit.Et impietas impii non nocebit ei.in quacunq die cóuerfus fuerit ab impieta te fua.Iftaeft fchala iacob.per qua angeli cófcendut amp;nbsp;defeendöt.Cui dns innititur.laflîspomg^sma num.J^ feffosafccdentium gradusfuicontcplationefuftentâs.Scd ficutnó uultmortempdóristan tum.$tum ut conuertatur amp;nbsp;uiuat.ita tepidos odit.amp; cito ei naufeam faciiint. Cui plusdimittitur* plus diligit.Meretrix ilia in euangelio baptizata lacbrymis fuis.amp; ainequornFtos antedeccpttat.pe^ des dnitergens.faluataeft.Nonhabuitcrifpantesmitras.necftridentescalceolos.nec orbes ftibiofuli^ ginatos.Quantofocdior.quantopulchrior.QuidfaciatinfaciexpianæpurpurilTusamp;ceruffarQiio^

Ezedii.jj. P.

tucc.7.

, nbsp;■ tumalterumruborcmgenarumzjiabiorummcntitur.alterumcandoremorisamp;colli.lgnisinnenu;

fomentalibidinum.impudicæmentisindicia.Quomodoflerepôtpropftîsfuis.quiladirymiscuK ■ nudat.amp;fulcosducitinfacic.Ornatusiftenondnieft.VelamciftucIantixpieft.Quafiduciacrigitad ' calumuultus.quoscôditotnonagnofcit.Fruftraoftenditadolefcctiaamp;ætaspuellarisaiferit.Vidua quæ marito placere definit.amp; iuxta apFm uere uidua eft.nihil habet neceffariû nifi peifeuerantiâ. Me^ jnînitpriftinam uoluptatc.Scitquidamiferit.quodeleftata fit. Ardetes dvaboli fagittæieiunionim amp;nbsp;uigiharum frigorereftringendæ funt. A utloquendû nobis^cft.ut ueftiti fumus.aut ueftiendum ut Ioquimur.Quidaliudpollicemur.amp; aliud oftcdimus.Lingua perfonatcaftitatem. amp;totum corpi^ ^fertimpudicitiâ.Hocqgt;tum adhabitû ptinet.amp;ornatu.Cæterum uidua qnæindelitiiseft(nonm: I.Timot.;. meumfedapri)uiuensmortuaeft.Q!jidfibi uulthocqd’ait.Viuensmortuaeft. Viuereqdemuioc Ezechi.ig. turignorantibus.amp; noneffepeccatomortua.Sedxpo.quc fecreta nô falluntmortua eft.Aîaquapew caueritipamoriet.Qiiorundâhoim peccatamanifeftafuntpcedctiaadiudiciû. quofdaniafitamp;fub fequuntur.S imiliter amp;nbsp;fada bona manifefta funt.amp; quæ aliter fehabetabfcôdi nô poffunt. Qiiod di cit iftiufmodi eft.Qiiidâ tam libéré amp;nbsp;palam peccär.ut poft$ eos uideris ftatim intelligas peccatores. Aliosaûtquicallide occultant iiitiafua.exfequenticôuerfationeagnofcimus. Similramp;bonaapud aliquosinppatulofunt.lnaliislongoufudifcimus.Qiiidergoneceffeeftnosiadarepudidtiâ.quæ I.Cor. 9. nbsp;nbsp;finecomitibus amp;nbsp;appenditiis fuis continenria amp;nbsp;parcitate fidem fui facere non pôt. ApFs maceratcow

pusfuum amp;animæfubiicitimperio:neqd’ aliisprædpitzipfenonfeructzamp;adolefcentulaferuenteci^ biscorporetdecaftitatefecuraeft^Nezjuerohæcdicenscondénociboszquosdeuscreauitadutenduin toca înqui cû gratiaçi! actione fed iuuenibus amp;nbsp;puellis incentiua afleto uoluptatû.Non æthnei ignés nô uulcania bp ignis exe tellus non uefeus amp;nbsp;Olympus tantis ardoribus æftuantzut i u ueniles meduUæ uino plenæ zamp; d.ipibus ftuatf ,irÉammatæ.Auariciacalcataplærifq;amp;cumarfupiodeponit.Maledicamlinguamindidôemendat filentiû«C ultus corpis:amp; habitus ueftiûzunius horæ fpatio cômutat.Oîa alia pdâ extrinfecusfuntz amp;nbsp;qef foris eftzfacileadiicitur.Sola libido infita a deo ob liberorum procreationem: ß fines fuos egreiTa fuerit:redûdat

-ocr page 699-

DESTATVVIDVALI

EP I STOLA nbsp;nbsp;nbsp;XXini

fuctït rcdudat ïn uitiu:óc qdà lege naturæ incoîtûgeftît ctöpere-Grädis igit uîrtutîs eft:amp; follicîte dilî gentiæfupareqcf natafis:incarnenô carnaliter uinere:tecûpugnareqnotidie.'amp;inclufum hoftc Argi Oui.tnetha (utfabulæ ferut) centû oculis obferuare.Hoc eft qcf appEs uerbis aliis loquebat t* Omne pftm qd” fece morfo.li u. ïitnomo:extracorpuseftiQuiautfornicat incorpusluumpeccat.Aiuntmediciamp; quihuanoje cor;: fa.ij. porumfcripferenaruras:pcipuelt;$Galienusinlibrisquoiirtitulus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;puerojs.:amp;iuuenu Allegat Ga

’‘^perCeftæætatis nirorû mulierû^ corpa infito caloreferuere:âc noxîos illiseffe cibos ætatibusjqcalo lienum.

augeât-Sanitati^ côduccre frigida quælt;5 in efu amp;nbsp;potu fumere. S icut ecôtrario {enibus:qui pi; wita laborant:amp; frigorecalidos cibos:amp; uetera uina ^deffe.Vnde Sc faluator:Attendite inqt uobis: Lncc.to. ^^fortegrauent corpa ueftra in crapula amp;i æbrietate:amp; curis huius uitæ.Et apEs.Vinü in quo eft luxu Ephe, ƒ. ■^w.Necmiru hocfigulu fenfiffede uafculo qcf ipfe fabricatus eft.Cuetia Comicus cuius tinis eft hua Terctius in *K)smoresno(fe;at9 defcribere;dixerit:Sinecerere amp;nbsp;libero frigetVenus.Primü igit fi ftomachi firmi andria. fwpaht.-donecpuellares ânostrâfeas.-aquâ îpotufume q naturaifrigidiflïmaeft. Aut fi hoc ibecillitas Jnibeuaudi cû Timotheo ; Vino modico utere jgt;pter ftomachu:amp; frequétes tuas infirmitates Dein; i.Thi. ƒ. dein ipfiscibis calida quæ^ deuita.Nô folum de carnibus loquor:fup qbus uas eleftiôis ,pfertfnîam.

«onu eft uinûnô bibere:amp; carnénô mâducare:fedetiipfislegumibus inflâtia quælt;$:amp;grauia déclina Roma.14. da fant:nihillt;5 nbsp;nbsp;fcias côdecerc xpianis adolefcentibus:ut efum olejï. Vnde ôi in alio locoîQvi infir; Vbi fupra.

•^us eft ait:olera mâducet:ardorlt;ÿ corpojc frigidioribus æpulis tcperandus eft.S i ât trespueri amp;Dani dlegutninibus uefcebant.Pueri erâtmecdum adfartaginc uenerât:in qua rexbabylonius fenex iudi;

rS .^dîpobis nô corpis cultus.-qui in illis excepto priuilegio gratia: dei ex huiufcemôi cibis enituerat uigor quærit.-q Garnis infirmitatefit fortior. Inde eftq nônuUi uitâ pudicâ appetenti um:in me ^oitinerecorruuntdum folâ abftinctiâ cirnium putàt:amp; leguminibus onerâtftomachum:q mode wte parcetj fumpti innoxia funt.Et ut qcf fenno loquar:nihil fie inflammat corpa amp;nbsp;titilat membra genitalia ficut indigeftus cibus.-ruftufij côuulfus.Malo apud te filia uerecûdia parump;qgt; cafupicli; ™;Qiiicqd facit feminarium uoluptatum uenenü puta.Parcus cibus amp;nbsp;ucter femp efuriens tridua; disieiuniis pferat.Etmulto melius eft quotidie parum:qj raro fatis fumere. Pluuia ilia optima eft :q Compara ; ^unidefcenditinterras.Subitusamp;nimiusiberinpcepsaruafubuertit. Qiiâdo comedis cogitaq fio»

tibi orâdûnllico Si legedum fir.De faipturis fanftis habeto fixum uerfuum numerûdftud pen pd*ddnotuoredde.Necantequietimembracócedasqcalathum peftoris tuifubtegmine îpleueris. *^Oit faipturas fanftas.-doftoïc hoim traâatus legereoß; dûtaxat quoifc fides nota eft.Nô necefle habes ?^'^dminlutoqrere.Multisdemargantisuenditisunamredimemargaritam.StaiuxraHiefemiam Hîete.tf*

üiis pluribus ut ad illâ uiâ quæ ad prem ducit puenias. Amorc monilium atc^ gemmaru fericaru; ï deftiutu ttanfter ad feientiam fcripturarum.Ingredere terram repromiffionis laße amp;nbsp;melle manan ƒ jU.Cotttede fimilam Si oleum.-ueftirc cum iofeph uariis indumentis.-perforent aures tuæ cû hieru; dem fernione deiuitpciofa ex iliis nouarum fegetum grana dependant.Habes fanftum exuperium îpuatæ ætatis ôi fidei:qui te monitis fuis frequeter inftituat.Fac tibi amicos deiniquo mammona: q ^^’^^dpiantinæternatabernacula.Illistribuediuitiastuas.-quinôphafidesaues fed cibarium panem ^^edât:qui famé expellant nôqui’augeantluxutiam:intelligefuperegenum:amp; pauperem. Omni P^-enti tibi da:fed maxime domefticis fidei:Mudum uefti:efurienté ciba.-ægrotantem uifita.Quoticf duqj manu extendis:xpum cogita- Caue ne mendicantedno deo tuoralienasdiuitias augeas.Iuuenu *dgeconfortia.Comatulus:côptus:at£g lafciuus:domus tuæ teda nô uideant.Cantor pcllatur ut no; xius.Fididnasamp;pfaltriasamp;iftiufmodichorum dyaboli mortifera : firenarum carmina deuitasac perturba ex ædibus tuis.Noli ad publicum fubinde,pcedere:amp; ^adonum exercitu præcunte uidua; Juin circunferri libertate.Peflîmæ côfuetudinis efticum fragilis fexus ôi imbecilla ætas fuo arbitrio ab dûtur:amp;putatlicere:quodlibet.Omniaquidemuerolicent;fednonomniaexpediunt.Necprocura; jutcalaniifttatus:nec famofus collaftaneusmec candidulus ôi rubicundus aflecla adhereatlateri tuo* nterdualus dnarum ex ancillaij’ habitu iudicat.Sanftap: uirginum ôi uiduarû focietatêappete .Et fi ttmocinandi cû uiris îcubuerit neceffitas.-arbitros nô deuitesetata«^ côfabulâdi fiducia fit:ut intrante quot;io:necpaueas:nccerubefcas.Speculum mentis eft facies:amp;taciti oculi cordis fatenturarchana. Vidf •nus nuperignominiofum P totum orienté uolitan’e:amp;£Etas:amp; cultus:amp; habitus;amp; inceffus:amp; indi; creu(oâetas:exquifitæ æpulæ.-regius apparatus : Neronis ôi fardapalli nuptias loquebantur. Aliorû uuinusnoftrafitcautio.Peftillenteflagellatofapiésfapiétiorerit.Sâftusamorîpatientiânôhabet.Fal us rumor cito opprimit ôi uita pofterior iudicat de priore.Fieri quîdé nô pôt.-ut abfq morfu hoîum itæhmus curricula qsptranfeat.Malorûiçfolatiû eft bonos carperedûpeccantiummultitudieputâc

^ipa minui pftôrum.Sed tft cito ignis ftipulæ cóquiefcit Si exundâsflâma deficientibus nutrimen; spamtim emorit.S i anno pterito fama mentitaeftiaut fi certe ueru dixit:Ceflet uitiûiceflabit Si rn or.Hæcdicomô cp de te finiftrû qd metuâ:fed pictatis affeftu etiâ quæ tuta funt ptimefcâ.Ofi uî eres lorotem tuâ:amp; illud facri oris eloquiû corâ te audire côtingereticerneres in puulo corpiifculoin gentôaios.Audirestotâ ueteris amp;nbsp;noui teftaméti fuppelleâilé ex illiuscorde feruere.ieiunia pro ludo dnit Cdelitiis.Tenettympanûin exéplû Mariæ:amp; pharaone fubmerfo uirginûchoro præ Exo. !ƒ. ° nbsp;nbsp;. ®J?J^niusdno:gloriofe em magnificatus eft.æquumamp;afcenforé deiedt in mare.Hasdocet pfal

Bias xpoîhas fididnas érudit faluatpri.Sic dies fie nox dudt.amp;oleo ad lâpades pparato:fponfi expefla

kkk iiii

-ocr page 700-

PARTIS ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS VK

tur aduentus.imitareergo amp;nbsp;tu côfanguîneam tuà:habeat roma ; quodanguftior urberomaha pöf/ fidetBethleem.Habesopeszfaciletibieftindigentibiisuiftusfubfidiaminiftrare.QiiodluxuriaEpa? cabatur.uirtus infumatainlla nuptias contcptura timeatægeftatc.Redinie uiigines:qu3s inçubicu^ lumregisinducas.Sufdpeuidu3s:quasinteruirginumliliaamp;martyrunirofasquafiqua(dä uiolas mifceas:pro corona fpinea in qua Chriftus mundi delifta portauit.-talia fertacôponeîlæteturamp; adiu^ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uetur nobiliflîmus pater tuus-difcata filia:quod didicerat ab uxore.iam incanuit caput.-trcmunt ge^

nua:dentescadunt:amp; fronte obfcœna rugis arata uicina eft mors in foribus.-defignatur rogus prope. itatisi noie, v’dimus.'nolimusfenefcimus :paretfibi uiaticum:quod longo itineri neceflariumeft. Secum por^ tet:quodinuitus dimiffurus eft:immo præmittat in cœluni. Quod fi negauerit terra fumptura eft. Soientadolefcentulae uiduæ : qrumnonnullae abieruntretro poil fathanam:cum luxuriatæ fuerint: in Chrifto nubéces dicere.Patrimoniolum meû quotidieperinmaiorum hæreditas dilïîpaturderuus contumeliofe locutus eftnmperium ancilla neglexit.Quis procéder ad publicûj'quis refpondebit pro agrorum tributisfParuulos meos quis erudiet amp;nbsp;ucrnulasquis educabitÆt banc prohnefascâm op^ ponunt matrimonii;qu£E uel fola debuit nuptias impedire.Superducit mater filiis non nutririum î fed hollem : Non parentem : fed tyrarmum : inflâmata libidine obliuifcit uteri fui:amp; inter parunlos - fuasmiferiasnefcientes:lugensdudum:nouanuptacôponitur.Quidollendispatrimoniumf Qy’“ fuperbiam feruulorur'Confitere turpitudinem.NuUa iccirco maritum ducinut cum marito nô dor^ miat.Aut fl certelibido nô ftimulat : quæ tanta infania e(l:in morem fcortorû^illituere caftitatemiut augeantur diuitiæi'amp; propret rem uilem ateç periturâ pudicitia'quæ pciofa amp;nbsp;æterna eft : poUuaturi' S i habes liberos.-nuptias quid requiris. S i nô habesiquare expertam nô metuis fterilitarenu rem i^ certam certopferspudoritScribunt tibi nûcfpôfalestabulæmtpoftpaululumteftamentû facere côf pellaris.Simulabitur mari tiinfirmitas:amp;quodtemoriturâfacereuolet;ipfeuifturusfaciet:aatfi eue neritîutex fccfo maritobabeasfilios.'Domeftica pugna;inteftinûprælium:nonlicebittibiamarelibe tosmec æquis afpicere oculis.-quos genuifti.-clam porriges cibos inuidebit mortuo:amp; nifi oderis fili^ os:adhuc eorum amare uideberis pattern.Quod fi de priore uxore fobolem habens te domum inrro duxeritcetiam fi clœmentiflima fueris.'omne genuscomordiæ amp;nbsp;mimographi amp;nbsp;cômunes rhetorum lociinnouercamfæuiffimam declamabunt.SipriuignusIanguerinamp;codolueritcapuninl^maberis

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut uenefica : fi nô dederis cibos:crudeIis.S i dederis.-malefica diceris.Oro te quid habenttantum boni

fecundænuptiæ.-uthæcmalaualeantcompenfares'V’olumijsfcire.-qualeseffe debeant uidnær'I-^g^^ tucc.î. museuangelium fecundum Lucâ. Eteratinquit Anna^iphetiffa liliaphanuelisdetribu Afer.AnM interpretarur gratia.Phanuel in lingua noftra refonat uultum dei. Afer uelin beatitudinem-ud inctf uitias uertitur. Quiaigiturab adolefcentia ufç adoftogintaquattuorannosmiduitatisoniis fnftv nuerat:amp; nô recedebat de templo dei:diebus ac nodibus infiftens iei uniis amp;nbsp;obfeaationibus • meruit gratiam fpiritalem:amp; nûcupatur filia uultus dei.amp; a danid beatitudinem diuitiif? cenletui î 5.Reg.l3’ Recordemur uero uiduæ Sareptenæ:quæ amp;nbsp;fuæ amp;nbsp;filiorum faluti Heliæ prætulitfamemiamp; in i pm node moritura cum filio fuperftitem hofpitem nô relinquebat.M aliens uitam perdere.-q’ elemofyna amp;nbsp;in pugillo farris feminarium fibi meflisdominicæpræparauit.-farina feritur amp;nbsp;olei capfaces irriga^ tusnafcit.Iniudæafrumenti eftpenuria.Granuemtritici ibi mortuum fuerat:amp; ingenti.a uiduæ olei (udith.S. nbsp;nbsp;fl uenta manabant.Legimus in ludith ( S i cui tarnen placet uolumen recipere) uiduâ confedâ ieiuuiis :

amp; habitu lugubri fordidatâ quæ nôlugebatmortuum uirum.-fed fqualorem corporisfponfi bataduentum.fVideoarmatâgladiomanû.'cruentamdextera'.RccognofcocaputHolofemisdenie diishoftibusreportatum.Vidtuirosfœmina:amp;caftitastruncatlibidinc:Habitu£grepcremutatoad uidrices fordes redit omnibus fæculi cultibus mundiores. Quidâ imperite amp;nbsp;Delboram inter uiduas - nbsp;nbsp;, numerant:ducclt;5 BaracharbitrantDelboræfiliumxûaliudfcripturacômemoret.-nobisadhocno^

PS'IIS’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;minabitur cp prophetiffa fuerit:amp; in ordine iudicum fupputet.Et quia dicere poterat: Qiiam dulcia

gutturi meoeloquiatua:fupermel amp;fauumori meo.Apisnomenaccepitfcripturarûfloribus pafta: ^ûffandi odore pf ufa:amp; dulces Ambrofiæ fuccos ^jphetali ore componcs Noemi q nobifcum fonat :quam interptari poffumus confolatâ:marito amp;nbsp;liberis pegre mortuis pudid tiareportauitinpiïamiamp;hocfuftctatauiaticomurumMoabitidemtenuit: Vtillud Efaie uaticinj« Efa. 1^. nbsp;nbsp;nbsp;compleref.Emitte agnum dnednatorem terræ de petra deferti:ad montem filiæ fyon.Venio ad uidu

Matth.ÎÂ am de euâgelio.Viduâ pauperculâ oîifraelitico ppFoditiorc :quæ accipiens granû finapis; amp;nbsp;mittens fermentum infarinæ facis tribus: partis amp;nbsp;filii cöfeftiofiem fpuflandi gfa tcperauinamp;duominuta mi fitin Gazophilatifl:quicquidhaberepotcratinfubftâtiafua.Vniuerfafcç diuitias in utro^_ fidei fuæ Efa.(. obtulitteftamcto.HæcfuntduoferaphintergIotificâtiatrinitatc:amp;inthefaurosecclefiæ côdita. Vn^ de amp;nbsp;fordpe utriufqj teftamenti ardens carbo cóprehenfus;purgat labia pdôris .Qiiid uetera’repetatn amp;uirtutesfocminaR; de libris,pferam:cumpoiris multas anteoculos tibi 4?ponereinurbe:inquaui^ uisquai« imitari excplû debeasÆt ne uidear adulatiôep fingulascurrere:fuff’icittibi fanda Marcellaj quæ rndens generi fuo:aliquid nobis de euagelio retulit. Anna feptem annis a uirginitate uixerat cû marito.Iftafeptcmenfibus.Illaxpi expedabataduentum.Iftatenenquemillafufceperat.illauagientc

^.4S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;canebar:iftapdicattriumphantc.(llaloquebaturdeeooïbus:qexpedabâtredemptioncifrael.Hæccu

s.gff. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tedcptisgentibusclamitat.-Frater.nonredimit redimethomo.Etdealiopfalmo.Homonatuseftiij

-ocr page 701-

DrGAMIA.obquidconceffafitabapoftoIo EPISTOLA XXV

ca:amp; ipe fundauit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;altiflîmus.S cio me hoc ferme ante bienniû edidiffelibros ptra iouinianû:quî

DUsuenienteiecôtfarioquæftiones.Vbiapoftoliisconceditfecundamatrimoniafcripturarumaufto Htatecontriui.Etnoniiecefleefteademexintegrofchbeie.cumpoflîsinde quæfcripta funtmuniari Hoc tinnie modum ægrediar æpiftolæ: admointam te uolo. Cogita te quotidie e(Te moritiirâ:amp; nû? ^defecündisnuptiiscogitabis. AdfaluinamdemorteNebridii. Argumentum ineandem Aluinâ illuftrc fœmiuâ de Ncbridio uiro defunfto cofolat in pri napio æpEe:ambi tione Si iaflêntationefepurgans.Defunftûnebridi ûipmmagnispconÜÂîfeamaximebeneficentiae i in paupes effernfanftoîe diuitu;q in diuitiisà fæculi gloria dno placuenitfgt;poncs exempla , —Saluinâ ueroaduidualccôtinctiâexhortat:eamdepiculotentationô:deobferuationeie(J

àçiiiâi Ereorneofiîciûputetambitio:amp;qgt;ilIiusexcplofacimus.Quiait.Difciteamequia T mitisfum Si humilis cordc.-gloriæ facere appetitiôe dicamur:amp; nô uiduam alloq in Mat.ii, j anguftia pftitutâ:fed aulæ nô infinuare regali:amp; fub occafione fermôis amici tias po ; tentiu qrere. Quod liqdo nô putabit.-qui fciuerit ce pceptû pfonâ pauperis nô accipi ‘’jesiniudiciomefubptextumlæqd’iniuftiicft.-iudicemus.Vnufqf^einô hoïumfed

___Greffe pondéré iudicâduscft.Necdiuitiobfuntopes:fi eis bn utat.-nec pauperc ægcftas ^endabiliorc facit fi inter fordcs Si inopiâ pftà nô caueat.De utrifij teftimoniu Si Abaa patriarcha « quotidiana excpla fuppeditât.Qiiort alter in fummis diuitiis amicus dei fuit. Alii quotidieîn fcegt; ^iDUsdeprehenfi pœnas legibus foluût. Alloquimurigit paupcm diuirc ita ut nefciat ipa q pofiîdct dttiaifupiû eiusdifcutimus: fedaiæpuriratc.Loqmuradeâcuius facie ignoramus:amp; uirtutes o^iiuus:qiiâ nobis fama cômcdat:cuius uenerabiliorc pudicitiâ adolefcentia tacit. Qpæ morte iuue ’sniaritificfleuit:utexemplûcôiugiidcderit.Sicextulituteû^feftucrederet:nôamiffum:orbitatis

^sfiliotû loco diligimus:amp; ^^feflus eoß; noftra eft gloria. Altera qgt; pater defunfti intima mihi necef * Udine copulatus fuit. Extrema q amp;nbsp;ualidior cp filio meo A uito roganti: negate nihil potui:qui cre pslitterisinterpellatricem duri iudicis fuperans Si multojf niibi adquosantefupeade materia feri

P ®3:exempla ^poncs ita fuffudit pudorc negantis ut plus côfiderarc:quid ille cuperet:qgt; quidem fa ^^fF^^coiret. Alius forfità landet nçbridiû:q, defororegnatus Auguftæ amp;nbsp;in materteræ nutritus fi ‘U 'ptiiftilfimo principi ita charus fuit utei côiugc nobiliflimd qreret: Si bellis c iuilibusaffricâ diffi ®®c:hacuelutobfidefibi fidûredderet.Mihi aprîcipioftatîilludeftpdicanducp quafi uicinæmor pleins inter fulgorc p alatii Si honop: culmina.quæ et anteibant;fic uixit ut fe ad x^m credêret^jfe^ “•^rum.Saaa narrathiftoriacorneliûcenturionc cohortis italicæ tantu acceptu deo;ut angelu ad eiî tUittetet amp;nbsp;oc myfteriû quo petrus decircûcifionis anguftiistranfi'errebat ad pputii latitudinc.-ad illi 'is^erita ptineret:qui primus ab apfo baptizatus.falutc gentiudedicauit-Scriptuqg elide eo.Erat uir quidamincc-efareanoiecorneliuscenturiocohortisquaEdicituritalica.-religiofus amp;nbsp;times deum cum . Oïdoniofua.Facienselemofynasmultasplæbicamp;oransdeûfemp.Quicquiddeillodicithocnoîecô ’ *putato;innebridiomeouendico.Sicreligiofusfuitamp;amatorpudicitiæ:utuirgofortirefuxorc:fic «mensdeûcûoïdomofua.’utoblitusdignitatisocconfortiûciimonachis haberet amp;nbsp;clerids.Tätafij ææniofvnas faceretin populis.’ut fores ei us pauperuacdebiliuobfiderct examina. Gerte fie fempotâs demuiutiiii quodoptimuefleteueniret.Raptusell.-nemaliciamutaretmentcm eins:quia piacita fupj-a. ®*-3t3uilliijsdeo:Vnde Si ego poffum fup eo uereabuti apolloli uocedicctis.In ueritate cognoui qin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;‘ *

non eft pfonap: acceptor deus. Sedin oî ^jpofito qui timet deû Si opérât i ufticiâ:acceptus ell illi .Nihil nociutmilitanti paludametû Si baltheus amp;apparitojt’cateruæ.quiafubhabitu alteriusalteri militai bat.Sicutecôtrarioaliis nihil pdelluilepalliolû:furuatunica:corpisilluuies:amp;fimulatapaupertas:fi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y

noisdignitatcopibusdellruant.Legimusamp;ineuangeliodealiocenturionedni teftimoniû.Necinif wd tanta fide inueni.Et ut ad maioraredeamus.iofeph qui in ægeftate amp;nbsp;diuitiis deditexperimentü Gen.4y. «irtntu.'qui fetuusamp; dns docuitlibertatem. None poil pharaonemregiisornatusîfignibus.-ficdco

O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnes patriarchasduarum tribuum paterfieretfDaniel amp;nbsp;tres pueri fiepteerant Danî. t

aDyi5ieopibus:amp;erdtiterprïcipesciuitatisuthabituNabuchodonofor:deomenteferuirct.Mardo Heller.y *

c eus Si hcfterlterpurpurâ fcricûamp;gcmasfupbiâ hûilitate uicerût.Tâtiiç fueremcriti.aitcaptiui uiifto nnpjperarct.Hæc illuctcditoroutoftcdâiuuencmeupiûftioncfanguinisregalisamp;affiuctiâ diuitia tnmati^infigijijpQteftjtisri^at-eriajy,habuifleuirtutumdicenteecclefiaftico.Sicut protegit fapieiv jviat.ip* icptotegit Si pecunia.Necftatim illudhuic teftimonio putemus aduerfnm.Amê diro uohis.Dif

ticilediiRs intrabit in regnum coclorum.Etrurfum dico uobis.Facilius eft Camclû perforamc acus ttanfire.-qjdiuirernintrareinregnumcoclorum.Alioquinzacheuspublicanusquem ditiftimum cô memorat ferÿ tura.xontra hanc fententiam faluatus uidebitur. S ed quomodo qd” apud holes j mpof I ileeft:apud deum polfibile fiat Apolloli côfilium docet feribentisad timotheum.Diuitibus hui us iæcuiipredpe;nonfuperbefapere:necfperareinincertodiuitiarûfuarum.Sedindcouiuoq pliât nod.Thi.Ô DIS oiaabnndâter adfruendu.ßenefacianufint diuites inopibus bonls.'facile tribtiat.Communiccnt

-ocr page 702-

ni


TRACTATVS nbsp;nbsp;, vn


PARTIS


Efä.fo.

Acfopus.

Prouer.21.

therantizent fibi bonu fundattientu ïnfuturuttijutapprchêdant uera uitam.Didicinms quo Came; lus introire poffît per foramen acus.Quó animal tortuofum depofito pondéré farcinaru: affumat fi; bi pennas columba9::amp; requiefeatinramis arboris:quædefinapisfementefuccreuit.LegimusinEfa ia.CamelosMadiam amp;Gepthaamp;faba aurum amp;nbsp;thus ad urbcmdni déportâtes: in typo Cameloru horû ifmahebtae negociatores ftaftem thymiama:amp; refina quæ nafcitur in Gal.iad:amp; cutes uulne; tibusobiicitægyptiis deferunttantæ«^ foclicitatisfunt utemât amp;nbsp;ucdantiofeph:amp; mercimoniûeorâ mundi falus lit. Üocet amp;nbsp;Aefopi fabula plenû mûris uentrc per anguftù foramé cgredi non ualere. Et go Nebridiusmeus quotidie illud reuolucs.Qui uolunt diuites fieri incidunt in tctationc: Ôi laquefi dyaboli:amp; defideria multa.Quicqd amp;nbsp;impatoris largitio:amp; honoris infulæ dederâtin ufus pauperö

Roma.j.

Efa.40.’

Matthe 10. æ'^^^^^^riNouerat em a duo elfe pceptû. S i uis pfeftus ene:uade ôc uendeoia quæ habes amp;nbsp;da pauperi ’ bus:amp; ueni feqreme.Et qa hanc fniam impiété nô poterat.Habés uxorc:amp; paruulos liberos: amp;nbsp;multi familiâ:fadebat fibi amicos de iniq mâmôa:q fe redpent in aeterna tabnacfa. Nec femel abiidebat fat; dnâ:q(f feceft apfi patrc:rhethe:nauiculâ relinqntes.-ied amp;in æqlitate.-aliorr; inopiæ fuâ abûdâtiâ côica bat ut poftea illogt diuitiae huius indigentiam fuftctarent :S dt ipfa cui libell us hic fcribit me nô nofâ: fed audita narrare. Nec ex aliq in me bnfido fcriptoife more græcop? gram ligua reddc.Procul a xpiais iftafufpitio.Hntesuiftûamp; ueftitû:hiscôtenti fimusmbi uileolufculû:amp; dbarius panis amp;nbsp;cibus potui qj moderatus:ubi diuitiæfupuacuæ.-ibi nulla adulatio:quæ uel pcipue fruftû relpidt.ExquocoUigit fidele efle teftimoniuqd’ caufas non habet mêtiendi. Ac ne qs putet:me folas in Nebridio pdicarc ale niofynas:$$ amp;nbsp;has exercuiffe fit magnû.De qbus didtur. S icut aqua extinguit ignc.ita ælemofyna extinguit peccatu:ad uirtutes dus cæteras ueniâ:quas fingulasin pauds hoibus dephendimus. fornacem regis B abylonii:fine aduftiôe ingrefltjs eft.C ui us adolefcctis ægy pria dna pallium non te; nuit. Quæ uxor Eunuchi nullos aeat liberos uoluptate tranfafta. Quem hoim difputatio ilia nô tet teat. Video aliam legê in mêbris meis repugnantclegi mentis meæ amp;nbsp;capri uum me ducentem in kgc peccati:quæeft in mcbris meis. Mirudiftu eft:nutritusinpalatiocôtubernalis amp;nbsp;côdifcipulus Augu Itoß! quorum menfæ miniftrat orbis amp;nbsp;terræ ac maria feruiunt : intra rerum oim abûdantiâ inpnmo aetatis flore:tantæ uerecundiæ fuit:ut uirginalc pudorem uiceret. Et ne leuem qdem in fe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;™

morisfabulâ daret.Deindepurpuratoji; propinquus focius côfobrinus:iifdê eu ambobusftult;â*’sau; ditus:quæ tes etiâ externojt mentes fibi côdliat:non eft inflatus fuperbia.Nec cæteros homines addu; fta fronte contcpfit:fed cunftis amabilis:ijjfos prindpes amabat ut fratres:uenerabaf ut dnos: amp;nbsp;in il; lorum falute:fuam falutê pofitam fatebat.Miniftros aût eorum amp;nbsp;uniuerfum ordinc palatii.'qnore; galis fréquentât ambitio:licfibi charitatefodarat:utqui merito inferiores erant.'officiis trarentur.Diffidlefaftu eft:gloriamuirtutefuperare:amp;:abhisdiligi:quosprecedas.Quani£li’^^°?’ huiusauxilio fuftentata eft.Quis pupillus non in eo repperit pattern.Totius orientis epi adhuncmi; ferorum pces.amp;Iaborantiumdefideriacôferebât.Quicqd ab imp ratorepofcebat:ælemolînain p^u peres:preciûcaptiuotum:miainaffliftoserat.Vndeamp;ipfiptincipeslibcterpftabantqd'fdfbant:nlt;^ uni fed pluribus indulgeri.Quid ultra differimus.Omniscaro f œnum:amp; omis gloria dus qualinos focni.Reuerfa eft terra in terra fuam dorniiuitin dno:amp; appofitus eft ad patres fuos:plenus dieru ac luminis amp;nbsp;nutritus in feneftute bona.Cani em hoîs funtfapientia dus:in breui ætate tpa multacom pleuit.Tenemus pro eodulciffimosliberos.Vxorhærespudidtiæpcium eft.NebridiuspufiopatrOT quærentibtis exhiber. Sic oculos:fic ille manus ficora ferebat. S dntilla uigoris paterni lucet in lilio:» fimilitudo moru per fpeculû carnis etûpens: ingentes aios angufto in peftore uerfat. lungiturei ger; mana.-rofarum amp;nbsp;liliorû calathuseborisfloris.'oftricç commertiu.Sicrefert in ore patrem:utad uenu; ftatem^jpenfior fit.S ic matte mixta fimilitudine pingit:ut in uno corpore utruneç cognofcas.Ita lua uis cft:amp;mellißua:ut honor fit oîmptopinquopr.Hanctenere non dedignatAugiiftus.Nancfouer in finu regina lætatur. Certatim ad fe ocs tapiunt:Pendet ex collo hæret in brachiis finguloß!«Ganui atiç balbutiens linguæ ofFenfione fit dulcior.Habcs igit faluina quos nutrias:in qbus tenerecredas.Eccehæreditasdni filii merces:fruftus uentris.Pro uno hoieduos filiosrec^ilbî^J^'y eft numerus chari taris: quicquid debebas marito.redde filiis. Amorepfenrium abfcnris defiderm

I.Timo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deum meriri:bene filios educate.A udi apFmcornonentem.Viduaeligat non

Y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nus annorum.lx. quæ fueri'tunius uiri uxor:in boisoperibus habensteftimoniô:fi filioslz

bonis opibushabcsteftimoniu.fi filioseducauit:fi hofpitalisfuinfi fanfto{t pedes lauinfi danter pbuit:fi onine opus bonûfubfecuta eft.Didicifti catalogû uirtutum tuaßriquid débeas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

ni tuo.quibus meritis feefm pudiciriæ gradû poflideas.Necte moueatq» fexagenaria ^^’8^ j”?pfcentî 2.Timot.4 amp;nbsp;putas adolefcêtulas ab apfo reprobari.Ette crede eligi ab eoqui difdpFo dixerat.Nemoado

am tuamcontcnat.non conrinentiâ.fed ætarem. Alioquinoms quæ ante.lx. anuos uiduatae 1 nbsp;nbsp;•

Iegeaccipictmaritos.Sedqarudemxpiinftituebateccriam.amp;oiordini,puidebat.pdpne^ bus.quoçyei curacûbarnabafueratdemâdata.illas uultecclefiæopibusfuftctari.quæ

nô queâtlaborare.quæ uere uiduælunt.qs amp;nbsp;ætas ^ïbat. amp;nbsp;uita.Heli facerdos offenditdeu ob ui 1 / VRcgii.4: beroßr.ergocötrario plaçât deus uirtutibus eop: fi pmanferint infide amp;nbsp;charitate amp;

dtia.O Timotheeteipum caftu euftodi abfit ut finiftrû qppiam mihi de te fufpicari liceat.ledoi a

dâtialubncâ StatemonHifTepieuris^.Quae dißutusfummontibipuellâribusanmsa^

-ocr page 703-

DEOßlTV CVIVSDAM CONS OLATOR FA

EPISTOLA XXV

bgÇ'Viduaquæindeliriis eft.uiuensmortna cft.Hocuaseledionisloquit.Etdeillo ^jfeitiirthefaiirb i.Thi« ƒ qcôfidentetaiebat.Anexpimentûqiiæritiseiusquiinnieloquitxpsf'Hoc ille ipnunciat: q liberefnb x.Cor.lJ» piona fua fragilitatc hmnani corpis fatebat .Non em qd’ uolo bonû hoc opor.fed qd' uolo nialum.Et Jgt;pterea fubiicio ôi redigo in feriiitutc corpus meiim:ne aliis pdicans: ipfe reprobus inueniar.S i ille ri •net.qsnoftrûpôteffefecurusj'Si Dauid amicus dûi amp;nbsp;falomôamabiliseius iiidifuntquafi hoîes:uc amp;nbsp;ruinæ nobis ad acutionc:amp; pœnitudinis ad falutc exempla preberent:qs in lubrica uia lapfum non •netuatrProcul fint a conuiuiis tuis phafides aues.-craffæ turtures.-attagen ionicusamp;'ocs aues:qbus am pliffnna pa trim onia auolant:Nec ideote carnibus uefci nô putesTi fuû lepoit';atlt;5 ceruoß? Si qdrupe duaiantium efculentias reprobes.Nôetri hæc pedû numero fed fuauitate guftusiudicanf.Scimus ab i.Thi.4. apoftolo didum.Oîs creatura dei bona eft:amp; nihil reiiciendmqff cu gratiaru acdióe pcipitur.Sed ide loquit.B onum eft uinu non bibere: amp;nbsp;carnc non maducare. Et in alio loco. Nolite inebriari uinoiin Ephe.y. quo eft luxuria.'Ois creatura dei bon.i eft. Audiât hæc mulieres quæ folicitæ funnquó placeant uiris . C'Omedâtcarnesiquæ carni feruiutiquaß: fetuor defpumatincoitü.-quæligatæ maritis gnationi aeli btrisdantoperaiquoii; uteri portantfoctusean;amp; jnreftina carnibus impleant.Tu nero quæintumu •omariti fepelifti ocs pariter uoluptates.-quæiitam purpuriffo 8c cerufa faciem fuper feretrum eiusla;; d^rymis diluiftiiquæ pullâ tunica nigrofcj calceolos;cididæ ueftis 8c aurati focci depofitióe fumpfifti tóhil habes neceffe aliudmifi pfeuerare in ieiunio.Pallor amp;nbsp;fordes gemmæ tuæ fintiplumaif mollicies ’uuenilia membra nó foueat.ß alnearum calot nouum adolefcentulæ fanguinem non incedat. Audi Suidex perfona uiduæ continentis ethnicus Poeta decanter.

Virgî.æne. lib.iiii.

Wcmeos primos qui me fibi iunxit amores. Abftuliuiiie habeat fecum.Teruetcj fepulchro. bi tanti uililTimû uitrû.-quanti pciofiffimû margaritumflî côi lege hatufæ damnat ömnes gentiles nî ar nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;expedandu eft a uidua xpiana.quæ pudicitiâ fuâ nô folû ei dèbetiqui defundus

ot.fed ôceiccum quo regnatura cfttQuæfo te ne gnalia monita amp;nbsp;côuenics puellari fermo pfonæ;fuf pitionem tibi iniuriæmoueant ôc arbitreris: meobiurgdtîsaîo feriberenôtimentisæuius uotum eftlt; te nefcireiquæ nietuo.Tenera res in foeminis fama pudicitiæ eft:amp; quafi flos pulcherrimus cito ad le^ Uemmarceffit aurâ.-leuii^ flatu corrumpit .-maxime ubi amp;enis côfentit ad uitiumiamp;mariralis deeft au dotitasicuins umbra tutamc uxoris eft.Qiiid facit uidua inter familiæ multitudinc inter miniftrofu 8reges:quos nolocôtemnat:utfamulos:fed utuiroserubefcat.Certefi ambitiofedomushæc officia *lagttant;pficiathisfenchoneftismoribus:cuiushonordnædignitasfit.fciomultasclaufasad publia tutoribusnoncaruifteinfamia feruulo{lt;r:quosfufpedosfadebat:utcnltusîmoderatus.autcrafficor PotisnitorautætasaptaHbidini.-autex pfdaamorisocculti fccurusanimi tumor.-qetiâ benedilfimu «tusfrequenter erûpitinpublicû:amp;côferuos quafi feruosdefpicit.H oc ex abûdantia dictum fitæitoï diligentia euftodias cor tuû:amp; caueas qcqd de te fingi pôt.Non ambulet iuxta te calamiftratus 4)cura Jor nonhiftrio fradus in faminâmô câtoris dyabolici uenenata dulcedo nô iuuenis cultus Sc nitidus Nihilattiuni fcocnicai^.-nihil tibi inobfequiismolleiungat.Habeto tecuuiduaß; amp;uirginum choros Habetotuifexusfolatia.-exancillatumquoc^ moribusdnæiudicantiCertecum tecum fanda fit ma tcr:amp; lateri tuo amita hæreat uirgo ppetua non debes piculofe externorum côfortia querere: de tua fo tietatefecura.femp in manibus tuis fit diuina ledio.Ettam crebre orationes:ut ocscogitationum fagt; Sittæquibusadolefcctia peuti folenhuiufcemodi clypeorepellant.Difficile eftquin potiusipoffibile pturbationisuitiiscarerequcpiàiQiiasfignificantiusgræci nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uocant.-nonutuerbum

ßettanmse uerbo:Antepaffiôespoffumusdicere:eo (J incentiuauitiojbolm titillent animos.'amp;quafi lumeditulio noftrûiudiciumfit.-uel abiicerecogitata.uelrecipere.Vnde 8c naturædnsineuangelio jviat.fe Joquebat.Decordeexeuntcogitatióesmale:homicidia:adulteria:fornicatióes:furta:falfateftimoniat blafpheniiæ.Ex quo pfpicuù eft iuxta alteriuslibriteftimoniû.Prodiuiuseflecorhoîsapueritiaadma •um: amp;nbsp;inter opera carnis 8c fpûsquæ apFs enumerat:mediâ aïam fluduare.-nöchasc nunc ilia capictê Namfineuitiisnemonafcit.Optimusilleeft:qminimisurgct:uelutfiegregioinfperfos rephendas torpeneruos.Hoceftquodaliisuerbis4)phetafignificat.Turbatusfum:amp;nôfumlocutus.Eticodé ps.y^. Uolumineirafcimini:amp; nolite peccare.EtilludarchitæTarentini ab uillicum negligentem.Iam te net Architüs m beribus enecaffeminifi iratus effem.lra enim uiri iufticiam dei non opérât. Qiiod de una perturbatiôe tentinus» . (udû eft:teferamusad cæteras.-ficut irafei hoîs eft amp;nbsp;ira nonpf icerexpiani.Sicoiscaro concupifeit qdc eaquæcirnis funt:amp;qbufdâ illecebris ad mortiferasaîam uoluptatestrahit.Sed noftrû eft uoluptatis ardorem maiore xpi amore reftringere amp;nbsp;lafciuiæ iumentum frenis inediæ fubiugare:ut non libidine ud dbosquærat:ac defideret amp;nbsp;feflbrc fpûmfandum moderato atqi compofito porter inccffu.Qiiot nim iftafVt hoïem effe te noueris:amp; panionibus humanis nifi caueris fubiacere. De eodem cundi fa ni fumusluto:ifdem compadi exordiis.ln ferico amp;nbsp;in pânis eadem libido dominatur.Nec regu pur purastimet.necmjcdicantiumfpernitfqualorem.Multoq}melius eft ftomachumtedolereqjmenté imperarecorpori:$ feruire.greffu uacillare:^ pudicitiâ.Necftari nobis pocnitentiæfubfidia blâdiant quæ funt infocliciu remédia. C auendû eft u ulnu s qd” dolore curat. A1 i u d eft kegra naueamp; fal uis m er ob^isporrftfaluris intrare:aliud nudûhærere tabulæ:amp; crebris fludui'irecurfibus ad afperrîa faxa cob lidi.NefdatuiduadigamiæjindulgentiâinecnoueritiUudapÇi.MeliuscftnuberequibTolleqd’peis» î.Gof.lt;

-ocr page 704-

TRACTATVS VII

PARTIS


III


eft utî:amp; pet fe bonû non erit nnbefe.,pcul finthæfeticorû calumniæ. S cimus honorabilcs nuptias : Si ciibileimmaculatû. Etia deparadifoexpulfus.adam unâ uxorchabnit. Primus Lamech maledi dus amp;nbsp;fanguinarius;amp;de Caynftirpedefccdensuinam colla diuifitin diiasiâ: plantariû digamie^Jtinus T’mo.î.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poenafubuertit.VndeilludapEi:quodfornicatiôismetuindulgerecôpellit.ScribésadTimo

’ tlieum.Voloadolefcentulasnuberefilios^creare:maneffamiliaseffe:nullâoccafionemdareaduerfagt; rioimaledifticâ ôi curincluferit.ftarim fubiecit.Iam em quædam decbnauerûtpoftfathanannexquo intelligimus:illunonftantibuscoronâ;fediacentibusmanûporrigerc.Videqualiafint fecûdanwtn moniatquæ lupanaribus preferuntunqa dedinauerût quædâ poft fathanâ.Weo adolefcentula uidoa quæ fe non pôt continere;uel non uulnmaritû poti us acdpiat $ dyabolu.P ulchra nimirû amp;nbsp;appeteii ia res:quæ fathanae eóparatione fufcipitur.Fornicata eft quondâ Si HierFm;amp; diuaricauir pedes fuos omni tranfeund.In ægypto primûdeuirginata eft : amp;nbsp;ibi fraftæ funt ma'mæ eius.C uivj addefert.nie^ niflenamp;morapîMoyfiduftorisimpatiês quafi oeftro : ideftafilo libidinis furibûdadixiflet. Ifti funt _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;dii tui ifraebqui te ednxeriit déterra ægypti accepitpceptanonbona:amp;iuftificatiôespeflîmasnnqui

txo.jz' jjyj nbsp;nbsp;uiuerenfed puniret.Quid ergo miruni fi amp;nbsp;lafciuientibus uiduis : dequibus in alio loco apis

feccrunt.Conceffitdiga«niæpceptanonbona:amp;iuftificatiôcspcffimas:itafcd’mindulgensmaritu: ut amp;nbsp;tertium fi liberetietiâ uiceflnium.utfcirentfibi nôtam uirosdatos qadulteros amputaros.Hac filia in xpo chariffîma inculco:amp; crebrius repetomt pteritorû oblitann pnora teextendas:habcs tui or dinisquasfequaris.Iudithdehebreahyftoria:amp; AnnâfiliamPphanuelisdeeuangeliicharitateiquiB diebus amp;nbsp;noftibus uerfabant in templo:amp; orationibus areg ieiuniis thefaurû pudicitiæconferuabant Vnde amp;nbsp;altéra in typo ecclefiæ dyabolû capite truncauit. Altera faluatorc mundi prima fufeepiMaff^^ mentorum confeia kiturorum.Illud i n cake fermonis quæfo ut breuitatem libelfimon de inopiaelo^ quii:ueldemateriæfterilitate;feddepudorismagnitudineæftimesaccidiflre:duniuercornie ignons diuingerereauribus:amp;occultum legentiumiudiciûpertimefco.

Ad Geruntiam de monogamia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Argumentum in câdem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;.

^aEtuntiâ ad monogamiam ac uiduitatem cohortatunexponcs illud apoftoli .id Timotne; um.Voloaûtiuniores nubere.-filios .pereare amp;ce.Oftendensapfm fecundûindulgentiaat

xiffe.-nonfcrfm imperium.Typos amp;nbsp;figuras adducês.-quibus monogamia côprobatur.Ac ^^^docés quare magis in nouo q? in ueteri teftamento cômcdetur.Et ad extremum, utomne


XXVI.

ftationem quafi tragico dolore profequitur.

Epltolä.

H N uetere nia noua femiti quærimus.Et inantiq detrîtaqg materia rude artis excogitenius elegantiâ.ut nec eadê fint:amp; eadê fint. Vnû iter ad pueniedum quo cupias mulw eóp^™'^ habet.Sæpe ad uiduas fcripfimus:amp;in exhortatôibus eaæ multa defcripturi$fó’’^’j^*^P, ___repetentes.’uarios teftimonio^^ flores in unam pudicitiæ corona texuimus.Nun^^^ Gern# tiam nobis fermo eft. Quasquoda uaticiniofuturorumaedei pfidentisauxilionoméaccepit.Qï^m auiæ:matris amit£Elt;5 jjbatarum inxpofoeminarum nobilistiirba circunftat : Qiiatû auia metronia per.xl.annos uidua perfeuerans.Annâ nobisfiliam phâuelisde euägelioretulit.ßenigtwniater quar^ tum amp;nbsp;decimû uiduitatisimplensannû.-centenario uirginûchorocingit.Sororcelerinipatrisgerun tiæ:quæparuulânutriuitinfantc:amp;infuonatâ fufcepitgrcmioiperannos. xx. mariti folatiodellitu^ taieruditncptéqd’ amatredidicit.Hæcbreuifermôepftrinxi.-utoftendâadolefcctulâ meânonpftare monogamia' generi fuo:fedreddere.Nectamlauda'daefle:fi tribuat.-qj oibus execranda'.Si negate te; tauerinpfertim cumpofthumiseiusSimpliciHsnomcpatrisreferat:amp;nullafitexcufariodefertae.'acli ne hærededomus fub quorepatrociniointerdûfibi libidoblâditur : ut qcf propterinteperantiâ fiiani faciûtîuideant faceredefiderioliberorû. Sed quid ego quafi ad retraftâte loquor 1 cum audiâ nifios palatii procos ecclefiæ uitare pfidio:quos certatim dyabolus inflâmanut uiduæ noftræ caftitaté progt; benttquâ amp;nbsp;nobilitas amp;nbsp;forma:amp; ætas amp;nbsp;opes faciût cunftis appetibilcmt qito plura funnquæ impu gnant pudicltia.ianto uiftricis maiora funtpmia.Etquia nobis de portu egredientibus:quafi quida fcopulusopponitinepoflîmus ad pelagi tuta decurrere.Et apFi Pauli feribentis ad Timotheiim^fert I. Thîmo.;. au(ftoritas:in qua de uiduis difputans ait.Volo aût iuniores nubere.filios 4?creare:matreffamilias et: nullam occafionê date aduerfario maledidi gratia.lam enim quædam abierunrretro poft fathanam* Oportet me primûfenfum traftarepcepti:amp; omncloci eiuscôrinentiam difcutere.-atij ita apfids iie^ ftigiis i nfiftenréme tranfuerfum quid etn ( ut dici folet) unguc i n ptem altéra declinare. S upn rat:qualis uidua e(Tedeberet:Vniusuiriuxor:quæliberoseducauit:quæ in bonisopibushabiuttefti^ moniûtq uæ in tribulatiôibus de fua fubftantia fubminiftrauit.cuius fpesdeus eft:amp; quæ pmanet in obrecratiôibus:amp; ofonibus nofte ac die.Poft quæ iungit côtraria.Quæ aût in delitiis eftj uiuensrnor tua eft.Statimcp infertiutdifcipulûfuum muniatomni artedoftrinæ.Adolefcctioresaûtuiduas uita:$ cum lafciuerinnin xponubere uoluntihabentes danationemiq» prima fidem irritamtecerunt Proprerhasigit:queforuicatæfuntininiuriamuirifuiXpi.Hoccrii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;græcus

fermo fignificat.Vultaprsalterummatrimoniû:preferensdigamiâfornicarioni:fclt;fmindulgcnam duntaxannon fetfm imperium.-fimul^ fingula teftimonii uerba traftanda funt. V'olo inquit adolegt;lt;

-ocr page 705-

EPISTOLA XXVI


DE MONOGAMIA


fcétülasnobcre.Cur quæfor nolo adolefcentulas fornîcarî.Procrcare filios.Qyani ob caufamrNe me tupattusex adultetiofilios necare cogantur.'MatTeffamiliasefleiquareobfecro.Quia multotoléra/ bümseftdigainam efle:qgt; fcortum.fctfm habere uirum:q’pluresadulteros.Inalteroein miferiarum côfolatio i altero pœna peccati eft.fequit .Nullam occafionem dare aduerfario maledifti gratia.i quo bteui acdnftoiÿ pcepto multa fimul monitacontüientur.Ne jjpofitum uiduæ exquifitior cultus in faaiet.Neoculorumnutibus:amp;hilaritateuultusiuuenumpoftfegtegestrahat.Nealiud uerboialiud habitupolliceatur.Eteonueiiiatei uetliculusille uulgatus.

Riût;amp; argutoquiddam promifitocello. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q

Atçutomues nubendieaufas bteui fermoneconduderet.curhocprecepiffetoftendit.dicens .lam cnim quædam abierunt retro poft fathanam. Ideo ergo poft fecunda:amp; fi necefle eft tertia:incontiné bus aperitmatrimonia:ut a fathana abftrahat:u t magis mulierem qualicunlt;5 uiro iunftâ facit cfle ; qgt; dyabolo.Sed amp;nbsp;ad Corinthios talequidloquit. Dicoautc innuptisd' uiduis bonum eft illisjfi fie i.cor.7. pmanferintutego:Siauténonfecontincntnubant.Meliuserneftnubere$uiri.Curapfsftaomin/ tulit.Meliuseft nubere:nifiqa peius eft uric* Alioquinabfolutubonumeftiamp;finecôparatiôepeioris: dfeidquod aplsait-i-folutum nonligatü.-necferuü fed liberum.cogitante ea quœ dci funt 11Ó ea quæ uxoris.Et,ptinusincôfequentibus.Mulierinquitalligataeftuiro:q’diuuireiusuiuit:qgt;fidormieiJ tituireiuslibcrataeftîCuiuultnubattmindomino.Beatioraûterit.-fificpmanferitfcd’mmeûcôfiliu Putoaùtqj egofpin deihabeam:amp;ihocidcfenfus eft quia idc amp;nbsp;fpûs.DiuerfæepIæ:fed unusauftor æplarum. Viuente uiro mulier alligata eft et mortuo foluta.Ergo matrimoniû uinculum eft:amp; iiidui •3S folutio.Vxor alligata eft uiro. amp;nbsp;uir uxori alligatus eft intantû:ut fui corporis non habet poteftatê altero trû debitu reddant.Nec poffint habere pudidtiælibcrtatemiqui feruiunt dnatui nuptiarum addiditrtrn in dno àputatethnicop: côiugia.De qbus amp;nbsp;in alio loco dixerat.Nolite iugû du cerecùiifideiibijs.Quæ em participatio iufticiæcû iniqtaref A ut quæ foci eras luci di tenebris f Quæ touentio xpi ad belialV A ut q pars fideli cum infideli.Qui côfenfus templo dei : cû idolis. Ne fdlicet Mtnius in boue amp;nbsp;afinome tunicanuptialis uario fit texta fubtegmine. Extcplocp tollit quod côcef/

Qüafi poeniteateu fnîæ fuæretrahit.'Beatior erit.-fi ficpmanferit.-fuiqj hocmagis dicit efle con •jlii.Quodneptcnat uthominisfpûflanftiauftoritatecôfirmat.-utnôindulgenshôfragilitati carnis hunianæ.fej apFs îanftofpû pcipiens audiat.Nec fibi in eo annota puellariû debet uiduablddiri q» nô minu,fexagenariam eleftioncpdpit.necg em nuptas uel iuucculascogit:ut nubât qui denuptisquo ^‘oqtur.Tempusbreuecft.Supereftutamp;qhabentuxores.’ficfintquafinonbabeant.Seddehisui'/ oinsdjfpmjj..qyæ fuoæ nutriuntalimctisquæfilioFt amp;nbsp;nepotû ceruicibusïponunt.Qviibusiperat difeant domû fuâ colere.amp; remunerate parères amp;nbsp;fiiffidcter eis tribuere ut nô grauet ecclefia:amp; pof •gt;tcertisuidnisminiftrari.Dequibusfcriptû eft.Honora uiduas:quæuereuiduæfunr. Hoceftq 01 Cor.4» •uoftauxiliQ funtdeftitutæ quæ manibus fuis laborare nôpnnquas paupertas debilitat.-ætaf^ côficit deus fpes eft amp;nbsp;oc opus oratio.Ex quo dat intelligi adolofcctulas uiduas.-exceptis his quas excu

•“dnftrmitasmel fuo labori uel liberorum ac ^jpinquorum minifterio delegari.H onor autem ipfen ®armn:uelproelemofyna:uel promunereacdpitur uteft illud.Prelbyteri duplici honoredignihean luaxime qui laborant in uerboamp; doftrina.Et in euangelio dominus differit mandata legis î quo

dicitur. Honora pattern tuö.-amp; matrem fuà:non ex uerboiv fono qui inopiâ parentû caffa pôt adula ƒ ubi fupra HOnefruftrari.lfedinuictus neceffariusminiftrandisdebereintelligi.rubenteem dnomtfiliaaleret pa Mat.iy. Kntespaupei;es:amp; redderent bnficia fenibus.quæ paruuli acceperant.Scribæ amp;nbsp;pharifei econtra doie ®2nr filiosfut parentibus refponderct.Corbâ:hoc eft donum quod a Itari pollicitus fum amp;nbsp;in ïemplt dona :ptomiri:fi tu a me acceperis cibos uertetur in refrigeriû tuum .'Ati^ ira fiebat ut egentibus pati e “matre.-facrificiûofferrentfiliiiquodfacerdotesfcribæcjconfumerent. SiergoapFspauperesuiduas

^deua:amp; poffîtanus uiduasfuftentare:quaexcufatione utitunquæopibus mundi afïluit^quæ pet p ^^diiniftrare:amp; deiniquo mâmonafibi facereamicosqui poflinted in æterna tabernacula recipere iinulcg côfiderazcp uidua non eligatur nifi unius uir i uxor:amp; nos putabamus facerdotû hoc tm ef e

Rdulægiumait nonadmittaturad altare:nifr qui unamhabuerit uxorc.Nô folu em ab officio facer / Qoni digaruus excludit.fed ab ælemofynaeccEiæ dum indigna putat ftipe:qad fecunda coni ugia dc/ f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^*^’003$ in lege facerdotali teneat amp;nbsp;laicus;qui talem pbere fe debetrut poffit eligi in lucerdo

J r nbsp;nbsp;digit.‘fi digamusfueratiPorro eligunt ex laids facerdotesiErgo amp;nbsp;laicus tenet ma'dato

Pqa 3dfacerdotiû puenit. AliudeftqcfuultapEs alitf qtfcogit uelle.utcôcedatfecunda matrimonia jneæeltin^tinctiæ.-nôilliusuoluntatis.'Vulteffeocsficutfeipm.'amp;eacogitarequæ dei funt amp;nbsp;folu/ osnequaq, ultra alligari.Sedfi labctespincôtinctiâ adbaratrûftupri uideritpueniredigamieporri/ gttmanuutcûunomagis.^cupluribusuolutent.Quodnequa$amaredictôiamp;contraapEi régilâ uiduisto ^v^’quot;i^fificpmanferint:ficutego.Alteraquaindulget.Siaût nôfecnotincsnubat.Meliuseft em P^^ud.Primûquiduelit.Deideqdcogatuelle.-demonftrat .Vult nojremanerepoftnuptias;fï

-ocr page 706-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ill nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TR A CT AT VS nbsp;nbsp;nbsp;VH

quod per fe bonû elIrAiitqd' mali côparatiôe fit kuius:amp; quodâmodo necbonum cft:qr pfert niaîo trgoli eligimus'.-qd'apoltolusnü uultHcd uelkcôpellitdnimoacquiefcit détériora ciipientibus-No Leui.zi. nbsp;nbsp;nbsp;apoftoli :kd noftrâ facimus uoluntatem;Legimus in ueteri tekamento.Pôtifices femel mariratos: »

filias facerdotum:fi uiduæ f uerint.-uefci debere de facerdotalibus cibis.'mortuifiç ficut patridit exhibe dum in feriarû offîciû. S inaût alios uiros acceperinr.-alienas eas a pie amp;nbsp;a facrif iciis tien:ii iter externas E debere reputari. Quodquidem obferuat amp;nbsp;genolitas incódemnatiöemnoftri.Si hocnô exhibeatue Adducit nbsp;nbsp;tirasxpo:qd'tribmtmendaciûdyabolo:qui ôicaftitatemreppitpditricem.Hieroplianta apud Athe^

cxcplagenti naseuitat uirum:amp; æterna debilitate fitcaftus.Flamen uni us uxoris ad facerdotium adminit.Flami^ lium ad có^ nicaquotj uniusmariti digit uxor.Ad tauri ægyptii facrafemelmaritusaflïiminVtomittâ uirgies firmadum uefte èc Apollinislunonifcp Achiuæ amp;nbsp;dianæacmineruæ:q ppetuafacerdotii uirginitatemarcefcût. fuàfniam., Stïingambreuiterreginâcartbaginis:quae’magisardereuoluit:q’Hiarbæreginubere.Ethafdrubalis uxorem:qapphenfisutralt;5 manuliberis.-infuWeôûfepdpitauitincendiû.mepudicitiædamnafena-ret.Ët Lucretia q amiifa gloria caftitatisnoluitpollutæcôfcîæfupuiuere:acne multalôgofermoneco texam:quæ potes de primo côtra louinianû uolumîe ædificatiôem tuâ fumere:unum tm qcf in pn^ Lege apia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gdlum eft:repetâ;Vtfcias pudiciti â etiâ barbaris acferis:amp; fanguinariis gentibus effe uenerabilc*

num de bd Gens Teutonû ex ultimis Galloje oceani atlt;$ Germaniæ ^feda linoribus.Ocs Gallias inundauitfe lo punico piufcpcadisRomanisexerdtibus:apudaqsfeftias.Mariopugnâte:fuperataeft.Qi.io5ttrecenræ ni^; tertio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tronæ:cû aliis fc uiris capti uitatis côditôe tradcdas efle didiciflentiprimù côfukm deprecatas funt in te

plo Cæreris ac Veneris ut feruitio traderent.Quod eu nô impetrarent.-fubmonente eas li dore paruugt; lis cæfis liberis.'mane mortuæ funt repertæ.-fuffocatis laqueo faucibus:amp; mutuis côpkxibusfe tenctes Quod igitur barbaræ caftitati nô potuit inferrecaptiuitas:hoc matrona nobilis faciett'amp; experiet aite r um uirum:quæ priorem aut bonû pdidit.-aut malù experta eftm t rurfum côtra i udiciû dei facere ni^ taturfQuod fi ftatim fecundû perdiderit.-fociet amp;nbsp;tertioramp; fi ille dormientdn quartû quitumç pto^ cedat:ut nihil fit'quo a meretricibus differatrOmni ratione uiduæ prouidendum eftme cafti tatis pngt; mosexcedatlimites.Quosfiexcefferitiamp;uerecundiâruperitmatronakm.-inocmdebacchabitln’^“^ Hiere.J ♦ nbsp;nbsp;riam .Ira ut 4?phetam mereat audire dicentclt;:Facies meretrids fada eft tibi.Impudorata es tu • Qï’d

igitur r dânamus fecunda matrimonia:mime:fed prima laudamus. Abiicimus de ecdefia diganios abfit;Sed monogamos adcontinentiâfiuocamus.Inarca Noe nô folum muuda:fedamp; ininiudatue^ runt aialia.'Habuit amp;nbsp;hoks:habuit amp;nbsp;ferpentes.In domo quocj magna uafa diuerfa funnalia in hono rem:aliaincôtumeliâ.Eccrateradbibendum:eftamp;matulaadfecretioranaturæ.Namcuminfemen teterræ bonæ centefimu amp;nbsp;fexagefimû amp;nbsp;trigefimuni frudum euJgdia doceàt:amp; cctenariusp uirgi ni taris corona primum gradum teneat.-fexagenarius pro labore uiduafc in fecundo fit numero.Trice nariusfocderanuptiaffeipadigito^tcôinndioneteftet.Digamiainquoeritnumerorimmoextranii^ Narrathy; merum.Certeinbonaterra nôoririfed in uepribus:amp;fpmetisuulpium quæ H erodi i mpiilï*^® ftoriaadmi parantur:utineofeputetlaudabikmfifcottismeliorfit.Sipublicap:libidinüuidimasfupttet:fiunJ ratione di; fit ftftituta.-nô pluribus.Rem didurus fiim inctedibilcm fed mulrorû reftimôiis approbabo.Antean gnû. F nbsp;nbsp;nosplurimos:cûincharris ecclefiafticisiuuarem Damafuni Romanæ urbisepm:amp; orientisatcjoca

dentis fynodicis côfultationibus refpôderem.Vidi duo inter feparia uiliflimo^ e plæbehoîm compa rataninum qui.xx.fepelinét uxoreszaltera quæ uicefimû fecundû habuiffetmaritum.Etextremofibi ut ipfi putabât matrimonio copularos fumma oim expedatiôemiroR; pari ter ac focminarum :poft ta tas rudes quis quem prius fepulturæ efferretaiidt mantus.Et torius urbis populo côfluente corona^ tus amp;nbsp;palmam tenensjadoranfqj perfingulosfibi acclamantesmxorismulrinubæferetrum pcedeba^ Iohan.4. Quiddicemustali mulierirNempeillud.-quoddominus Samaritanæ.Vigintiduos habuifti mari^ tos:amp; ifte a quofepelierisnon eft tuus.ltacj obiecro te religiofa in Chriûo filiamt tcftimonia ipfa nô noueris:quibusincontinentibus:amp;miferisfubuenittir.Sedillapotiusledites:qiiibnspudicitiacoro natur.Suffîdtribi cpperdidifti primum uirginitarisgradum:amp;pertertium uenifti adfecûdumidelt per officium côiugak.-ad uiduitatisconrinentiâ.Extrema immo abieda.-ne cogitesmec aliena:amp; lon^ ge pofita exempla perquiras.Habes auiam mattem:amp; amita. Qiiarum tibi abundâsimitatio atcp do drina:amp;pceptauiuendi.-normauittutûeft.Si erii multæincôiugiouiucribusadhucuiris intelligut Ï.Cor.tf. nbsp;nbsp;illud apoftoli.Omnialicent:fednôoiaexpediuntamp;caffrantfe,ppterregnacocloRf.Velafecundanati

lob.l. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uitatepoft lauacrum ex conlenfuniel poft nuptias ex ardore fidei:cur uidua q iudido dei uirû habere

definit:non illud lætabunda côgeminet. Dns dedit:dns abftulit:amp; oblatâ occafiôem arripiat libéra^ ris:utfui corpishabeatpoteftatemmec rurfum ancjUafiathois.Etcerte multolaboriofiuseftnonfrui eo quod habeas:^ defiderare quod amiferis. Vnde amp;nbsp;uirginitas ineo facilior eft.quod carnis jncenti uanon nouit:amp; uiduirasinillofollicitior:qgt;prætcritasanimorecolit uoluptates : maxime fele ui^^ rum puterperdidiffe:nonpræmififle:quorumalterumdoloris:alterum gaudii eft.Prima hominum creatura nos doceat plures nuptiasrefutare.Vnus Adam:amp; una Eua immo una ex eo cofta feparatin

Gcnef.z. focminam.RurfumcçquoddiuifumfueratnupriiscopHlat.'dicctefcriptura.Eruntduqincarneuna Non in duasmecintres.Propter quod relinquet homo pattern amp;nbsp;matrem :amp;adhærebituxori fuæâ certenonuxoribus.QuodteftimoniumPaulusediflerensad Chriftum refertamp;adecclefiam ut prii mus Adamin carneifecûdus inipiritu monogamus fit.Situna Euamatetcudojj: uiuêriû :amp; u™jclt;

-ocr page 707-

DE MONOGAMIA.'


EPISTOLA XXVI ,

défia parcs omniö xpainoriim.SicutmaledidusLatncchînduasdiuifituxores.Sichanchæreridln plurö ccclefias lacerant:quæ iuxta apocalypfim iohdnis fynagogæniagis dvaboli appellandæ funt $ Apo.z. xpi côciliabula.Legimus in carminnm libro.lx.funt reginæ:amp;.lxxx.côcubinæ amp;nbsp;aoolefcentulæ :qua tuni nô eft numerus. Vna eft columba mea;perfeäa mea:una eft matris fuæ eleda genitricis.fuæ. Ad Can.tf quainfcribitidem iohannesæpiftolam.Senior eleftæ dnæ: amp;filiiseius:fedamp;in area qua petrusapEs fub typo interprétât eccEiæ.Noe eu tribus filiis fingulas nô binas uxores introduxinEtiam delmûdis aialibus binaiumunâmafculus amp;nbsp;focmina.-ut ne in beftiis quidem.'ferpentibufqj.-crocodillisaclacer tis.-digamia habeat locum. Quod fi deimmundis feptena poniint ideft imparia;amp; in hoc uirginita tis ac pudicitiæ palma monftratur.EgreiTus enim de area Noæ:deo uiftimas imolauit.Non utuÿ de pari (edde impari numero; quiaalteifefoctibusatij piugio.alterumfacrificiopparatumeft.Etpatriar chænonfingulashabueruntuxores.'immoamp;concubinashabuerepluiimas.Etnehoc parumfit.Da uidniultas m Salomonhabuitinnumerabiles;IudasadThamar:quari adfcortû ingreditur.Etiux^ ta occidentem litteram.Ofee^pheta.Non folum meretiici fed etiam adulteræcopulat.Quodfi amp;no bilisiureconcedit. Adhinnianius ad nosferminas amp;nbsp;in exemplum fodomæamp; Gomorræab ultimo diei dephendamur uendentes amp;nbsp;ementes;lMubentes amp;nbsp;nuptui tradentesuit tune fitfinis coniugiicqn. nbsp;nbsp;nbsp;p ,

terminus uitæ.Quod fi ôc poft diluuium amp;nbsp;ante uiguitifta fnia.Crefcite Si multiplicamini;amp;: repie te terrain. Qiiid ad nos in quos fines faeculorum deuenerunt quibus dicitur. Tempus breue eft:amp; iâ iecuris ad radices arborü pofita eft.quæ filuâ legis amp;nbsp;nuptiaß; euangelica caftitate fuccidatrTepus am plexandi; amp;nbsp;tempus longe fieri ab amplexibus. Hicremias captiuitate propinqua uxotem prohibe turaccipe.Ezechielin babylonemortua eftiquit uxormea;amp; apertû eftinqtos meum.Nec dufturus üxoreinznecillequiduxerat :poflunt inopere coniugalilibéré prophetare. Olimgloriæeratiliumpsu'zy. audireuerficulum.Filii tui ficutnouelleoliuarum.-incircuitu nienfætuæ:amp;uideas filiosfiliorûtuoji: i.cor.s Nunc decontinentibus dicitur. Qui adhæretdomîo unus fpiritus eft eum eo.Etadhæfitanimamea ps.rïz: poft te.'ine fufeepit dextera tua. T une oculum pro oculo:nunc uerberanti maxillam prebemus amp;nbsp;alte p\ .44 taindllotempore bellatoribus dicebatur. Accingeregladio tuo;fuperfemurtuum potentiftime. Mo Mat. Z 6 ®o audit petrus. Conde gladium tuûin uaginam fuam.Qtii em gladio percutit.-gladio moriet.Hæc Micinnis non feparanteslegem amp;nbsp;euangelium ut Marrioncalunient:fcd unumatcç eûdem fufcipic:?

deuin;qui pro uarietate temporum ati^ caufarum principio amp;nbsp;fine ferit ut metat:plantat ut habe ^fqaæfuceidat.racitfundamentumiut ædificioconfummatoculmen imponat. Alioquin fi ad facra ttienta ueniamus amp;nbsp;futurorum typomon noftro arbitrio.fed apoftolo diflèrente Agar amp;nbsp;fara uel mós •'lia amp;nbsp;fyon duo teftamenta fignifieant J-ia lippictibus oculis.amp; rachel qua Iacob amabat plurimü;ß^ ’’^Sogamecclefianuj teftantur.Vnde amp;nbsp;annapriusfterilis feructe ubertatefoccundior eft.Licet amp;mo ’’^gainia nos in ifaac amp;nbsp;Rebecca preceflerit.-cuius folius partus dni reuelatio eft.Nec ulla alia foemina tum deum per feipfam cófulit.Quid loquar de Thamar quæ Efron:amp; phares geminos fuditinfantes ÎMiiorum natiuitate diuifa materia.duos populos feparauit.Etligata manus coccinoconfcientiam *l’«æorum:iam tunexpi paflione refpfit. Acde fcorto^pheticoxuius fimilitudo uelecclefiam fignifi ^•^de gentibus congregatam ( uel quod ipfi loco cóuenit magis) S ynagogam primum affumptam; ^^'dolatrisp Abraäöt moyfen.Deindepoft adulteriu: amp;negationem faluatoris.-fedentem plurimo tc P°tcfinealtari;facerdotibus amp;nbsp;prophetis amp;nbsp;uiri Si priftini confortiumq? pftollantem.-ut poft$ fubin^ J^üerit plenitudo gentium.tunc omnisifrael faluus fiat. Quafi in breui tabella latiflimos terratum fi quot;softeucjereuolunntpei'gamad alias quæftiunculas.-quarum prima de Annæconfilioeft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Owneperpet^jj^QPj.gjjj^.^qjefeiimentar'

. ƒ d ülces natos V enerismec præmia norisrquot; ‘^iiieremiaui manes credis curare fepultossquot; Ul breuiterrefponditieaipfa quæpafla eft. u lachry rriis euift.! meis:tu prima furentem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

germana malis onerasiat^ obiicishofti.

j^unlicuitthalami expertem nnecrimine uitam.

more feraeztales nec tangere curas.

p Quterturtafiides cineri .pmifla fichæi.

gaudia nuptiarumiego tibi opponam:pyram :gladium:amp; inccndium.Non tahtnm (t,’'/^'’J.'uiptusquodfperamus;qgt;tunimali:quodacciderepoteft;amp;timendumeft. Libido enim IcifV^ r relinquitpænitudinê.-nun^cj fatiatur amp;nbsp;extinfta iterum reaccenditur. V*u liari nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;puietzquximpctu ducitur. Sed dices. Amplxopes amp;nbsp;difpenfatiorei faniii?

üier^ auftoritate uiri : fcilicet amp;nbsp;perieruntdomuscoclibum. Et nifi cum feruulis tuis : ipfa fer^ nor'f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’’^P^tare non poteris. Auiatua ; mater Si amita nonne auftoritatispriftinæ;ho/

Per * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• dum eas amp;nbsp;tota prouincia;amp; ecclefiarum principes fufeipiunt ƒ Ergo milites amp;

Quffuxoribus fua hofpitalia non regunt f Si nec inuitant ad conuiuia : nec inuitantuf^ PtTfi PQ^i^ probatæ ætatishaberefamulosuel liberos : in quorum nurrita es manibusiquf mm”d r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ud publicum refpondeant ; tributaperfoluant. Qin tefufcipiant;:utpatro#

• dillgant ut alumnam menetentur ut fanftamf Quere primum regnum dei:amp; hxc omuia op

-ocr page 708-

PARTIS ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TR A CT AT VS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

tores muli ères circunducendi.Sednolebatfeiudicari abinfideliconfcientia.Etcuinpofletdeeuâge^ iio uiuerediebus atcj noftibuslaborabai mâibus fuis ne que grauaretacdentiû.Si fcâdalizat inquit I Cor 2 efcafratrcànæternumcarncnonmâducabo.Dicamusamp;nos.Sifcandalizatinquitfororilla.amp;frater non unum fed altcrumded totâ ecdefiamniec fororem uidebomec fratrem. Melius eft rem familiare minui :$falutcm aîæperire.Meliuseftamittcreqd’ uelimusmolimusaliqn peritnrum eft'Meliuseft fpontedimittere qgt; id amittereipro quo oia dimictenda funt.Qiiisnfmmó dicam cubitumq^d enor^ me eftjfed unius unciolæ décima partem adiicere pot ad ftaturâ.fuamr'Et folliciti fumusiquid ma'dult;! Gene. zg. camusiaut qd bibamustNe cogitemus ergo de craftino. S ufficit diei nialitia fua.Iacob frem fugio«’ magnis i n patris domo di ui ci is dcrelidismudus pergit in M efoporamia E t ut nobis fortitudinis fuse præberetexcplum.Lapidecapiti fuppofiro fuo uidit fchala ad coclum uf® fubreôam:amp; dnm iiwittn tern fup eam;per qua afeendebant angeli:amp; defccdebantmt necpftór defperet falutcmeciuftus de fua uirtute feairus fit. Atlt;^ ut multa pteream (neij em tpseftmtaffumpti teftimonii oia differam Jpoftan nos.xx.diuesdns amp;nbsp;pater ditionqui duduiordancinbaculo tranfieratcû tribus turmisgregu inpatn am rcuertit. ApR toto orbe pcregrini:nó es in zona:nó uirgam in manumócaligas habuerein pedibus Et tn dicere poterant.Nihilhabentes:amp; oia poffidentes.Et aurum amp;nbsp;argentü non eft nobis; quod aut habemuslin noiedni noftri iefu xpi damns.Surge amp;nbsp;ambula.Non ein erant diuitiaß;fardnapra^gra/ I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nati.Etideoftantescum Heliainforaminepctræ per anguftias acus tranfirepoterat:amp;’ pofterioradnt

De auaricia cótempIari.Nos nero ardemusauaricia amp;nbsp;cótr.apecuniasdifputatesiauro finum expa'dinius. Ninilç aitaugufti;; nobis fatiseft.Etilludjqcf de Mægarenfibus dicit.Inremiferis coaptari pot. Aedificantquafi femp ui nusinlibro ifturi.uiuuntquarialteradiemonturi.Ethæcfadmus.'quiadniuerbisnôcredimus.Etquiaætas op^ de interpeU tata cunftis nô uicinam mortis.-quæ debet mortalibus lege natura: ; fed caffa fpe annorû nobisfpatia latione iob. pollicet.Nemoern tam fraftis uiribus:amp; fiedecrepitæ feneftutis eft:ut nô putetfe unum adbuc annu Modunon eireuiftuR!.Vndefubrepirobliuiocôditiôisfuæ:utterrenumanimal;amp;iamitâlt;jfoluendûcrigatinfu habet auari perbid amp;nbsp;alocœlûteneat. Verum qdagoifrafta naui demercibus difputo.Qui tenebaude medio fit; ciainec capi amp;nbsp;non inrelligimus Antichriftum appropinquarequem dns iefusxpsintert'iciet fpiritu oris fui* endo explct prægnâtibus amp;nbsp;nutrientibus in ilia die:quopi: utruncj de frudibus nuptiaic eft.Præfentium miferiaru fed incitât pauca pcurram.Quod tari hucufcjrefidemus non nfi meriti:fed dni miæ eft.fnnumerabiles amp;nbsp;ferocif hoc egetior fimæ natiôes uniuerfas gallias occuparût.Qvicqd inter alpes amp;nbsp;Pyrenæum eft : q^occano amp;nbsp;Rheno quoplura includif.Qiiadus.Vâdalus.Sarmata.Halani.Gipedes.Heruli.Saxôcs.Burgôdiôes.Alemani:amp;olm quefiuit. genda refpublica.-hoftes pânonii uaftarunt.Etem Aflur uenitcum illis Magôtiacum nobilisquonda De bellisgccinitascaptaat^fubuerfacftîamp;ineccriamultahoimmiliatrucidata.Vangioneslongaobfidione de ftisingallia Icti.Remornm urbisppotens Ambiani. Atrebatæextremiijhoim morini.TornacunuNemetc.Argé cuiusfînes toratnm.-trannatæin germania.Aquitaniæ:nouclt;5populoæLugdunenfis ; amp;Narboncfis prouinde hieferibir. pterpaucasurbesppFatafuntcunfta.Quasamp;ipfasforisgladiusiintusuaftatfames.Nopoflumabf^

mauit inimicos.’æterno quondâ dedecore Romanû laborabat imperiû:qgt; gallis cunda uaftaribus; fu foqjapud Alliam exercitu.Româ ßrennusintrauit.Nec priftinâ poteratabolere ignominia' donee amp;nbsp;Gallias genital.T Gallorum folum amp;nbsp;Gallogræciam:in qua conlederantoricrisoccidentifcç uidores; fuo imperio fubiugaflet. Annibal de Hifpaniæ finibus orta tempeftateicum uaftaflet ftaliam:uidit ur bem.necaufuseftobfidere.Pyrrhum tanta tenuit Romani nominisrcuerentia.-utdeletisomnibusie .ppinquo rccederet locomec audebat uidor afpicere qua regum didicerat ciuitatem. Et tame prohac iniuria.Nonemdi cam fupbia:qu.Tbonôsexitushabuit;alter toto orbefugitiuus.Tandcßithymis morte ueneno reperit. Alter reuerfus in patriam fuam in fuo regno occubuit.Et utriuf^ prouinciae ro manis populi uedigales funt. Nunc ut omnia profpero fine eueniant : præter noftra quæ amilîmus:

-ocr page 709-

DE marcellae uîta obitu^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPIS TOLA XX VTÎ

Puidîs hoftibus offeramus Potctia Romanæ urbîs ardens Poeta defctibcs ait » Quid atis at.fi Ronia param eftt'Quod nos alio mutemus elogio. Quid faluum eft U Roma peritf ^onmihi fi linguæ centum fint.oracj centum.

ïttea uox:omnes captorum diccre pocnas:

^UîUiacæforum percurtere nomina poffum.

et næcipfa quæ dixi periculofa funtitâ loquentibus audictibusnit nec gemîtùs qdem liber fit noie DUsàrnmo nec audictibus nobis flereiquæpatimur Refpôde mihi chariffima in xpo filiadter ifta nu pturaestQueniaccepturauirumrCredofugitu^:autpugnaturû.Quidutrult;$fequaFintelligis.Et4gt; cicennino carmine:terribilis tibi rauco fonitu.-buccina côcrepabit:ur quas babes jpnubes habeas forte ‘ügentes:aut qbus delitiis affluas:quæ poffeffionû tuarum redditus perdidifti:quæ obfeiTam familio « tuâ uiorbo amp;nbsp;fame cernis côtabefcere.S ed abfit:ut deté talia fentiâ:ut finiftru quippiâ fufpicer de eà Q^iæfiiâ dnoaîam cófecrauit:Nó ta tibi $ fub tuo nomiealiis fum locutus :quæ uitiofæiautcuriofæ: ut uerbofæ domos circûeunt matronarum :quarum deus uenter eft amp;nbsp;gloria in côfufione earuiquæ «gt;nualiu(i de fcripturis:nifi digamiæ pcepta nouerût :quæ inaliarum corpore fua defidetia côfolanf: utqiiodipfæfe^^Qûcaliasfacere uideât;amp; malarum focietate palpentur.-quarum cûimpudentiâ amp;nbsp;uMufit :libru ad Euftochiü de uirginitate ferua’da amp;nbsp;alios ad Furia atcj Saluinâ Quarû altera Probi quondam confnlisnurusialtera Gildonis :q Africain tenait filia eft.Hiclibellus de monogamia fub

Adprincipiam uirginem:deobitu Si nita Marcellæcuius illuftræ uiduitatis exemplo merito poft: P’^æceptafubiicitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Argumentum.

^^=ïArcellâillnftrcfoeminam:uidualiscaftimoniædecusmiriseffert’pconiis:quæuirofeptimô

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lublato ppetuo fe pudicitiæ dedicauinlpfius ftudiûin feripturis côtinctiâ grauitatc re^

Iil nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uirtutesenarrâs:Etq? prima illuftrium foeminapi monafticâ jpfefla uitam fua imî

ƒ ipni intenogaffe.'ut qcqd lôga meditatione pceperat:hæc pene ïæfidci fuifreafFirmat:ut næretica tempeftas Romæ exorta eins ii

r^î^tatiôeplurimas uirgines excitarit.Refert fua ilia doftrina infcripturisedolt;fta.amp; tam curios c ipm intenogafle.'ut qcqd lôga meditatione pceperat:hæc pene totiim didicerit atq? poffederit.Taiî ïæfidci fuiffeafFirmatiut næretica tempeftas Romæ exorta eins inftinftuamp; côfilio deleta ac da'nata fit y ui amp;nbsp;Gotthicam cladem amp;nbsp;Romanæ urbis recenfetexcidi um;in quo dura perpeffa Si fodalis uirgi^ ... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxvn.

Aepe amp;nbsp;multiim flagitas uirgo xpi Principia;ut memotiam fanftæ fœminæ Marcellæ litte risrecolam:amp; bonû:quodiufruitiïumus:etiamcætefisnofendûiniitandûop defcribâ.Sa^ tif^ doleo:qgt; hortaris fponte currente. Et me arbitraris indigete pcibusiqui ne tibi quidc itï eiusdileftiôe concedâimultoiç plusaccipiam:$ tribuâ beneficiiitantaærecordatione uirtil

tum.Nam uthueufij reficerc.amp; bienniû preterirem filétio non fuitdiffimulationis.'ut maleæftimasi •ed ttiftiqæ nbsp;nbsp;nbsp;jjb jijç.quæ ita meû opprælïîtaîmiut melius indicate tacereimpfentiarn : $ nihil di^

dicere.Necj uero Marcella tuam immo meam:amp; ut uerius loquarnram.-oimcg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

ppriæ RomaniE urbis incly tii decus.-inftitutis rhetorum pdicabo:ut exponam illuftrem fa

tnilia'ïalti fanguinis decus: amp;nbsp;ftemara per cófules Si pfeftos ptorio decurrentia.Nihil in ill a laudaboï t’ifi quod pprium eft:amp; eo nobilius q» opibus Si nobilitatecontépta ; fafta eft pauptate amp;nbsp;humilitate bobiliorjorbata partis morte-Viro quoqj poft nuptias feptimo mefe priuata eft C unep earn Cærealis (cuius clarö inter cófules nome eft ) ,ppter .aetatem amp;nbsp;antiquitatcfamiliæ:amp; infignê.quod maxime uî tisplacere.côfueuit;decorccorporis:ac morû temperantiâ ambitiofus peteret:fuafcp longeuuspollicerc turdiuitias:amp; 110 quafi in uxorc:fed quafi infiliâ uelletdonatione tranftïindere. Albinac^ mater ta cia tuinpiefidiii.viduatædomusuln'oappeteret:illarndit.Siuellemnubere:amp;nonærernæmecuperem ^tdicitiædedicare:uti(5 matitutn quererem non hereditatc.lllocg mandate : pofle amp;nbsp;fenes diu uiuereî «luiKnescitomorieleganterlufiniuuenisquidempoteftcitomori.fedfenexdilluiuerenon poteft »- nbsp;nbsp;.

py^Warepudiatus:exemplocæterisfuit:uteiusnuptiasdefperarent.Legimusineuangeliofecundu tiicarn.Etevat Anna prophetiffafiliaPhanuelis de tribu Afer. Eth.Tcproueft.-e.'etatisindiebus pliiri nus.Vixeratcj cum uiro fuo annis feptem a uirginitate fua:amp; erat uiduaannis. Ixxxiiii. necrecedebat aetemplo leiuniifj Siobfecrationibusdominoferuiensnofteacdie.Necmirûfi uideremetuit Sal^ uatorernzqueni tanto labore quærebat. Côferamus feptem annos feptem menfibus.-fperare chriftum r ^??^'”^^^’tnconfiteri:amp; incrudfixumcredere:amp; paruulûnonnegare:amp; nirum gaudere regnam tem.Nonfacio ullam inter fanftas foeminasdifferentiam :quod nonnulli inter fanftos uiros Si larti^m principes ftulte facerecôfueuerunnfed illo tenditaffertio:ut quaæ unus eft labor:unumamp; pmi ÎJutfft'Difficileeftinmalediciciuitate:amp;inurbeinquaorbisquondamppFusfuitpalmac^uitioi^-.lt;i noneltis detraherct:amp; pur.a ac mûda macularent.-nô aliqiia finiftri rumoris fabiilatrabere.Vndequa^ P Il rem difficilimâ Si peneimpofiîbilé.-optat jgt;pheta potins q prefumit dicês.B eati immaculati in uiâ: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

qui ambiilantinlegedomini.rmmaculatosinniahiiinsfæculi appellat quos nulla obfcocni rumoris nbsp;nbsp;‘

opprobrium non acceperint adiierfus proximos fuos.Deqnibus Saluator in euâ gelio.tlto inqiiit béni uolns.-fi ne bene fentiens de aduerfario tuoidum esin niacûillo. Quis unq? de nac muiiereiqd’ difpliceretiandi nit; amp;nbsp;aederet. Quis credidit ut nô magis feipm malignitari s Si î nfa^

-ocr page 710-

PARTIS


ai


TRACTÂTVS


VII


•M

»I.Cowor ps. 118.

mi± condcnaret. Ab hac primû confufa gctilitas eftidum oïbus pataitxqnæ effet uîduitas xplana : quâ amp;nbsp;confeictia êi habitu ^mittcbat.illæ eriï folent purpuriffo amp;nbsp;ceruffa ora depingere.-fericis nitere uefti busdplêdere gemmis:auru portare ceruicibus:amp; auribus pforatis rubri mans pciofiffima grana fufpê dere.Fragrare mufco mure:maritos plâgere:nt tandc dnatu eorum Ce caruiffe lætent.Quarantiç alios non qbus iuxta dei fnlam feruiantded qbiis imperct. Vnde Si pauperes eligut:ut nomen tm uiro^ ha bere uideant.-quipaticterriualesfuftineât.Si muffitauerintàllico Jjüciendi-Noftra niduatalibus nia eft ueftibns qbusobftarctfrigusrnon mébra nudaret.Auriî uftj adanuli fignaculûrepudians amp;nbsp;ma? gis in uêtribiis ægenorû:cp in marfupiis recôdens.NuXqj fine matre.NuUum clcricoitîaut monachoßr (qlt;f amplædomusinterduexigebatneceffitas)uidicabfc|garbitris.Sempincomitatnfuouirgines:ac uiduas:ac ipfas graues fœminas habuit.Scies ex lafciuia puellai.i;:fæpe de dnarü moribus iudicari. Et qualis quælt;5 fit taliû confortio deleftari.Diuinarû Icripturarii ardor incredibilis ei. Sempçp cantabatà In corde meoabfcôdi eloqa tua:ut im peccc tibi.Et illudde pfefto uiro.EtI legedni uolutas eiusamp; ïle ge eius meditabit die ac nofte.Meditationc legis nôin replicâdocquæ fcripta fu ut ut iudæoit æftimat pharifæi:fed in opéré intelligcsduxta illud apFicum . S iue comeditis.-fiue bibitis:fiue qd agitis: ola in gloriam dnifacientes.Et prophetæ uerba dicentis.A mandatis tuis intellexinitpoftq» mandatacôplefi Actu.cap.j. fet:tucfefciremereri intelligentiäfcripturaß?.Quodamp; alibi legimus.Qniacocpitlefusfacereamp;docerc Etubefdt enim ^uispreclara doftrinaquâ propria rephendit confcientia.Fruftracj eius linguapdicat paupertatc;amp; docetalemofynas:qui crocfidiuitiis turnet. Vili^ opertus pallio:pugnatcôtra tineas ue ftium fericaRf.Moderataei ieiunia:carniu abftinentia.Vini odor magis q» guftus: jppter ftomacbû amp;nbsp;frequctes infirmitates.Raro pcedebat ad publicô:amp; maxime nobiliû matronarû uitabat domos : ne

cogeret uidere qcf contêpferattapoflolojs: amp;nbsp;martyru bafilicas fecretis célébras orationibus: amp;nbsp;quaepo pulop: frequentiam declinarct. M atri intantû obedienstut interdù faceret qc^ nolebat.Nam cû ilia fuu diligeretfanguinê amp;nbsp;abfc^filiis amp;nepotibus;uelletinfratrisliberos uni uerfacôferrerifta pauperes eli^ gebat:amp;tn marri contrairenô poter3t.Monilia;amp; quicquid fuppelledïilis fuindiuitibusperitura coii cedens;magiflt;5 uolens pecunia perdere:q parentisanimû contriftare.Nulla eo tpenobilium focmina rum uouerat Romæ ppofitum monachoiir.mec audebat ,ppter rei nouitatê:ignominiofum ( ut tune putabat ) amp;nbsp;uileân populis nome affumere.Hæcab Alexâdrinis facerdotibus.-papa^ Atanafio: amp;nbsp;poit eaPetro:qui perfecutionem Arrianæhærefeosdeclinâtes .'quafi ad tutiffimum côionisfuæporw^^' mamcôfugerantmitam beati Anthonii adhuctuncuiuentistmôafteriacj in Thebaidepachonii amp;nbsp;uir ginum ac uiduap* didicitdifciplinâ.Mecerubuitpfiteri.-quodxpo placerecognouerat. Hancmultos poftannosimitataeft Sophronia amp;nbsp;aliæ.-quibusrediflïmeilludEnnianum aptaripoteft.Vtinam ne in nemore pelio.-huius amicitiisfruitaeft Paula uenerabilis.Inhuius cubiefo nutrita.Euftocbium uir ginitatisdecus.utfacilisæftimatiofit:qualismagiftra:ubitalesdifcipræ.Rideatforfaninfid^*!^J^^o*^ meinmulierculacumlaudibusimmorari.-quifirecordeturfanftasfocminascomitesdominiSakw toris:quæminiftrabantei defuafubftantia:amp; tresMariasfanftasantecrucem.Mariâepptoprie Mag dalenæ.-quæob fedulitatem amp;nbsp;ardorem fidei turritæ nomen accepiuEt prima ante apoftolos Cbriltu uidere meruit refuigentem fepotius fuperbiæ.q noscondemnabitineptiarum.Qui uirtutesnon xu fed animo iudicamustcontempræcg nobilitatis:ac di uiriarum maiorem gloriam ducimus. Vnde .. . . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;iefusiohannemeuangeliftam amabatplurimum.quiproptergenerisnobilitatem.'eratnotuspon

wncseuam tifici:amp;iudæoruminfidias non timebat.Intantum ut Petrum introducerctinatriû:amp;ftaretfolusapo ge 1 ta q e ftolorumantecrucem Matrcmcg Saluatorisinfuamreciperet:uthæreditatem uirginisdni.'uirginem eratnotus fnatremfiliusuirgofufciperet.Annisigiturplurimisficfuamtrâfegitætatemutantefeuetulamcer; pon ICI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adolefcentulam fuiffe meminiffeLLaudansillud Platonicum: qui philofopbiam meditario«’

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nem mortiseffedixiffet.Vndeamp;nofterapoftolus.Qiiotidiemoriorpropter ueftramfalutem.Et dnS

^'^“’^o*ZiQYtaantiquaexcplaria.Nifiquistulericcrucemfuaniquotidie:amp;fecutusfueritme:nonpôtmeusee Luce. ÿ. nbsp;nbsp;difcipulus.M ultoqj ante per prophetam fpirituffanftus.Propter te morificamur tota die:æftimati fiw

ps.43. nbsp;nbsp;nbsp;mus ut ouesoccifionis.amp; poft multas ætates illafnia.Memento femp diem mortis;amp; nunqgt; peccabis

tccle.y« Difertiffimilt;çpceptumfaryrici.Viuememorleti:fugithora.Hocqd’Ioquorindecft.Sicergo:utdice AUegatpoe |.ecocperamusætatemduxit:amp;uixit:utfemprecrcdereteffemoriturani.Sicindutaeftueftibus:utme tautyacu. mitjiffetfepulchri.-offerenshoftiârationabilem.'uiuam splacentcdeo. Deniq?cum amp;meRomâ.xum fanftis pontificibus Paulino amp;nbsp;Epiphanio ecclefiaftica traxiffet neceffîtas quoR;alter A ntioebenam fy riæ:alterSalaminidCyprirexiteccFiam:amp; uerecunde nobiliumfocminaiyoculosdeclinarc.ltaegitfe cundû apoftolü importune oportune:ut pudorc meû fiia fuperaret induftria. Et quia alicuius tûc no minis effe æftimabar friper ftudio littera^:nun$ conuenitquin de feripturisaliquid interrogaretaiec ftatimacqefcerettfedmoueretecôtrarioquæftiones: nôutcôtenderetifedutquærcdodifceretearum folutiôes quas opponi poffe intelligebat.Qrud in ilia uirtutûiquid ingenii qd fanftitatis : qdpunta^ tis inuenerimaiereor diceremefidécredulitatis excedâ;amp;tibi maiorê dolorê incutiamrecordantiqto bono carneris. Hoc folû dicâicp quicqd in nobis logo fuit ftudio côgregan'i;amp; meditatione diuturna quafi innaturd:uerfum:hocillalibauit:didicit;atq poffedit.Ita utpoft pfeftioncnoftrâ fi in aliquote ftimonio feripturarû effet oborn côtêtioiad illâ iudiccpgeret.Etqa ualdeprudcserat:amp; noueratilbid qcf appellat philofoplii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.i.docereiqd’facias.Sicîterrogatarndebat.-utctiafuanôfiiadicerft

-ocr page 711-

de M ARCELLAE vita et OßlTV

EPISTOLA XXVII

Scd Uel nica ud cuiuflibet alterius:ut in eoipfo qd docebat:fe difcipulâ fateret:Scicbat em didiim ab 3poftolo.Docere aût mulieri nôpniitto:ne uirili fexüi:amp; interdû facerdotibüs:deobfcuns amp;nbsp;ambigu t.Thi.Z. ’y°^‘'’5’’^busfacere uideret iniuriâ.In noftrum locû ftatim audiuimus te illiiis adhæfiffeconlortiof « iiunq ab illa:ne trâfuerfum qdcm unguismt didt receffiffe.Eadem domoieodc cubiculo ufamait oibusin urbedarifliima notùfieret;amp; tematrc : amp;nbsp;illâ filiâ reperiffe.Suburbaniis ager uobis pro mo; ’wfteriofuit:ôi juseleûû^pterfQljfydij3é.Miiltoi5itauixi(tistpe.utimitatiôe utltn amp;nbsp;conuerfione muitarû gauderemus Roniâ fada Hierofolymâ.Crebra uirginû monafteriaanonachojf inumerabl nbsp;nbsp;O4

*gt;s multitudo.'ut pro frequctia feruientiû deo qtf prius igiiominiæ fuetat.-efl'et polka glon a : Interi ni abfentiam noftri miituisfolabamur alloquiis:amp;qtf carne nô poteramus.-fpintureddebamus.Semp •tobuiareæpEis:fuperareofFiciis:falutatônibuspuenire.Nôniultûpdcbatabfentia:quæiugibus fibi utterisiungebat.lnhactrâquilitate:amp;: dni feruitutehæretica inhis j)uindis exorta rcpeftascunda tut bauit:amp; in tanta rabiem côcitata eft:ut nec fibi.-nec ulli bonojj; parcerer.Et quafi paru effetdiic uniuer •3 niouifle:nauc plena blafphemiarûRomanointulitportui.lnuenit($ 4? tinus patella operculû: amp;nbsp;ro •nanæfidei purilfimû fontem lutofafcenopmifcuere ueftigia.Necmirum fi inplateis:amp;: infororeru *i^ndiuni fidus ariolus ftultoß: uerberet nates:amp; obtorto 1 ulle dentes mordentiû quatiat.-cum uene;

’’âfpureacj dodrina Roniæ inueneritquos induceret.T unclibroR- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infaniisinterp^

Jîtioaunc difdpulus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft locuplexaiere nois lui fi in talcm magiftrû non impegifj»

l'^uncnoftrorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contradidio:amp;pharifcorûturbataeftfehola.Tuncfandamar

^«laquæ diu cohibueratme per æmulationem quippiâ facere uideretur.Poftq’ fenfitfidem apoftoli coorelaudatamanplærifi^ niolari.-ita utfacerdoresquo^:3lt;: nônullosmonachorum: maximeqg fæ^ tun liomines in affenfuni 1 ui traheret:ac fimplicitati illuderer epi:qui deus a cæteris æftimabatur.-pu; Lucitf. bucereftitit:nialensdeoplacere:qgt; hominibus.LaudatSaluatorineuangelio uillicuminiquitatisitp contradnniquidenirattamenproleprudenterfecerit.Cernenteshæreticideparuafcintilla maxima incmdia concitari: fuppofitâ dudum flammâdam ad culmina perucifte nec pofte latere:quod mul tosdeceperat.-petunt amp;nbsp;impetrât ecclefiafticas æpfas:ut côicâtes ecclefiacdifcedere uiderentur. Nó mul lum tcpusinmedio:fucceditinpontificatûuirinfignis Anaftafius:qucdiuRomahaberenon me^ tuit.NeorbisGiputfub tali epo truncaretur.Immoicdrcoraptusatcç tranflatus eft.-ne femellatam fen tentianipræcibusfuisfledereconaretur.DicentednoadHieremiam.Neorauerispropopuloiftome Hierein. I4 i Çdepræcerisinbonum.Quiafiieiunauerintmonexaudiampreceseorum.Etfiholocaufta ôc uidi;î *nasobrulerint:nonfufcipiam eas.ln gladio ein amp;nbsp;fame amp;nbsp;peftilentiaego confumam eos.Uicas quid j quot;Otadlaudem Marcellæ.Dânationishæreticorumhæcfuitprincipiû. Dumadducit teftes qui priiis «ladii dût. 3beiseruditi;amp; poftea ab haeretico fuerantcrrorecorrepti:dumoftenditmultitudinem deceptorum. ® ^umitnpia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ingerituolumina.-quæemendatamanufcorpiimonftra^; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. _ )

yintur.-diim acdti frequctibuslittetishæretidmt fe defenderent uenire non aufi funt: tantag? uiscon ’dentiæfnit:ntmagîsabfentesdânari:q’prefentescoarguimaluerint. Huiustamgloriofæ uidoriæ obgo Marcella eft.-tutÿ caput horum es:amp; caufa bonorum:quæ fds me uera narrare:quæ nofti:uix de ’«ultispaucadicere:nelegentifaftidiumfaciatodiofareplicatio:amp;uideasapudmaliuolos fub’occa;

lionelaudisaiteriusftomachunimeumdigerere.Pergamadreliqua.Deoccidentispartibiisadoriez ç-temtiirbotranfgrelTusminitabaturplurimismagnanaufragia.Tuncimpletumeft.Putasueniensfi £uc.|g. uusnoisfidem inuenietfuper terram.Rcfrigeratacharitatemultojeipaud qui amabantfidei uerita# ^m.'noftro lateri i ungebandquorum publice petebaf caput.-contra quos opes oesparabantur: ira ut Barrabas quo^ duceret in illam fimulationê:immo apertû parricidiûiquod non uiribus:fed uolum tatecômifit.Etecce uniuerfatcpeftasdnoflancedeletaeft.'expletûi^p uatidniûprophetale,Auferesfpiri g tum eorii:amp; defident:amp; in puluerc fuum reueitentur.In ilia die peribuntocs cogitationcs eorum. Et P ' , illudeuâgelicum.Stultehacnodeauferet anima tuaa te:quæ autc preparafti cuius erunt. Dum hæc agunturinIebus:terribilisdeocddenterumorafferturobfidcriRomamamp;auroLilutem duiû redigt;i piidpoliatofcjrurfumdrcundati.'ut poft fubftantiam.uitâ quotÿ amitterct.Hæret uox : amp;nbsp;fingultus intercipiunt uerba didantis.Capitur urbs:quæ totum coepit orbemnmmo fame petit: anteq) gladio amp;nbsp;uix paud qui caperenf inuenti funt. Ad nefandos dbos erupitefurientium rabies: amp;nbsp;fuainuicc me M R nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnaternon pardtlaftanti infantiæ:amp; recipit utero.-quepauloanteeffudetat. Node

Mcwbcaptaeft:noftececiditmuruseius,Deusuenerùtgenres inhæreditatctuam:polluerunttcmplû ps.yg. ' J nbsp;nbsp;“ ^““^'PoII’etunt Hierfm in pomoftcuftodiam.pofuerutcadauerafandott: tuorum efeas uo;î

lanlibuscodi.-carnes fandoæ tuorum beftiisterræ.Effuderûtfanguinceorû.ficut aquâ in drenitu hic Verba ftint ruialemamp;noneratqui fepeliret.Qiiiscladcillius qsfunerafandoexplicet:autpo(Tetladirymis æqua üirgiliiinli ttaolorem.Vrbsantiquaruinmultosdânataperannos.Plurimaperq^uiasfpargûtur inertia paflim bro.ii.cney vorpa:perqjdomos:amp;plurimamortisimago.Cûtnterim:utin tantacôfufionererû. Marcdlæquo dos.

«^otnu cruentus uidor ingredit.S it mihi fas audita loqui:immo a fandis uiris uifa narrare:qui im terruCTepfentes.-quitedicuntinpiculoquocçeifuiflefociatânntrepidouultuexcepiflcdidtintrogref ‘O’’'~“n® pofceretaurû:«Se defoftasopes uili excufarettunica:nôtnfedtfidem uolûtariæpauptaris. p Cæ am tiutibusflagellif«^ aiunt nô fenfifle tormcta:fedhoc lachrymis hoc pedibus eoß.- egifle proftra tam:neteafuocôfortiofepatent:nefuftineretadolefcêtia:q(f fenilisætastimerenonpoterat.Chriftus^

-ocr page 712-

PARTIS ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS Vlll

dura corda molliuit’: amp;nbsp;inter crucntôsgladîosînucnît locum pictas. Cuntÿ amp;iliam:amp; te ad ci apFi Pauli bafilicâ barbari deduxiflentmt uelfalutc uobisoftenderennuel fepulchruân tanta lætida dicit erupifle.’ut gratias ageret deo:qi te integra fibi referuaflet;ep pauperem illâ nô fedflet captiuitas: fed inucniflet.cj egeret quotidiano cibo:qgt; faturato X po:nô fentiret efuriem q? amp;nbsp;uocc amp;nbsp;opéré loque retur.Nuda exiui de utero matris meæ.-nuda redeâ.-Sicut dno uifum eft.-ita amp;nbsp;faftum eft.Sif nomen dni bndiftum.Poft aliquot dies fana:integra:uegeto^ corpufeulo obdormiuitJÂ te pauptatulæfuac Immopertepauperesreliquithæredes:claudensoculosinmanibustuis.reddcs fpiritumintuis ocu# lis:duni inter lachrymas tuas ilia rideretconfdentia uitæ bonæ:amp; pramiis futurott.Hæctibi Marcel# la uenerabilis:amp; hæc tibi principia filia: una amp;nbsp;breui lucubrationediftaui.non eloquii nenuftate:fed uoluntateinuosanimigratiffîmi:amp;deoamp;legentibusplaceredefiderans.

Indpittraftatusodauustertiæ partis prindpabsæpiftolarum Beati Hicronymi:qui inferibitnt: Decontemptu mundi amp;nbsp;uitacôtemplatiua ac laude heremi.

IndpitæpFabti Hieronymi ad Eliodojt: nôdû epm exhortatoria:qaillubortaf.-utdomo : cogmtis diuitiifij reliftis ad heremû deo militaturpaccedanpicula habitatiôis in urbibusferuis dei amp;demonu tentamenta deferibens; Vbi etiâ âbitu reprimit facerdotii ac epatus:de piculo i 11 i us ftatus edifferens.Sî heremuac folitudinemefferens:ad extremufuturû indicium reprefentans. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EpiftoIa.XXVlH

Vanto amore|amp; ftudiocôtcderim ut pari ter iheremo moraremur côfdô mutuæcha# ritatis peftus agnofdt.-qnibus lamentis:quo do!ore:quo gcmitu.te abeûte ^ecutus lus delicatus côtemptum roganrisper blandimcta fouifti:amp; ego incautus.-qnianu^ agercmnefdebâ.Facercj'Sedqd'ardenteruolebâ.moderatediffimuIarenonpotcw.

Mirabilia uetba.

Matth.itf.

Aftu.zi.

Mar.iz.

______________rmpenfius obfeaarcf'fed audire nolebas:qa fimiliter nô amabas-qd* unû potuit:fprc^ tacharitasfecit.qucpfcntemretinerenôualuit.quæritabfentem.Qiioniâigitamp;tuipfeabiens podti^ laras.ut tibi poftq» ad deferta migraffem.inuitatoria ad te fcripta tranfmitterc:amp; ego mefadurûpro# miferam.rnuito.iani 4)pera.Nolo priftinarü ncceflitudinum recordcris.Nudos amathereoins- Nolo MattX gt;nbsp;teantiquæperegrinationistcrraitdifïîcultas.Quiinxpm credis:amp;eius crede fermonibus.Qïæ’^j^ ' primum regnum dei;amp; hæcoîaopponentur uobis.Nonpera tibi ftimenda:non uitgaell.Aflatim di uesdl.-qui cuxßopaupereft.Sedquidago^Rurfusimprouidusobfeao.AbeâtpcesîbladimeoM fcedant.DebetamorIæfustrafd.Qinroganrccôtempferas;forfitâaudiasobiurgantc.Qi!idf^‘^^'”P^ terna domo delicate milesj’ubiuallumc'ubifoflaj'ubihyemsaftafubpeUibusÆcce decode tuba ca# PSparatio. nit.Eccecum nubibusdebellaturusorbem Jmperatorarmatus egreditur. Ecce bis acutus gladius « régis Ote .pcedens.Obuia quæ^ metit;amp; tu mihi de cubiculo ad ade : tu de umbra egredetis ad foleni Matth.îz. Corpusafluetumtunica:loriaeonusnôfert.Capatopertumlintheo:galea'recufat.Mollcociomanu durus exafperat capukis.A udi ediftum regis tui. Qui nô eft mecû.-côtra me eft; amp;nbsp;qui mKum no coUi git fpargit.Recordare tyrocinii tui diem:quo Xpo in baptifmatecofepultusun facramend uerba lu# rafti:pro nomine dus nô te patri pardturum eflemô matri.Ecce aduerfarius in peftore tuo xpm cona turoccidere.Ecce donatiuum qd*militaturusacceperas.-hoftia caftra fufpirant.Licetparuulusex col# Hæcuerba lo pendeat amp;nbsp;neposdicetfparfo crinc amp;nbsp;fdflis uefbibus:ubera quibustenutrierat materoftcndat.Licrt fæpe : amp;nbsp;a inlimine pater iaceanpcalcato perge patrc:ficds oculis ad uexillû aucis euola. S olû pietaris genus eft: mukis alle# jn hac re eÎTe crudelem. Veniet:ueniet poftea dies:quo uiiftor reuertaris in patri«lt;:quo JH ierofolymatn gant. R. cœleftem uir fortis coronatus incedas.Tunc munidpatueu Paulo capies.Tunc amp;nbsp;parcribus tais eiuf# dem duitatis ius petes.T une amp;nbsp;pro me regabisqui te ut uinceres;indtaui.Nelt;5 uero nefeio qua te dt casnunccôpedeppediri.Nô eft nobis ferreûm pedusmecdurapcordia. Nô exfilice natos Hyrcans nutriere tigi ides:amp; nos per ifta tranfîuîmus.Nunc tibi blandis uidua foror harret lacerris : nuncilli eu quibusadoleuiftiuernaculiaiunt.Cui nosferuiturosrelinquis.'Nuncamp;gerulaquôdatTuiam anus: amp;nbsp;nutritius fecundus poft naturalem pietaris pattern clamitant.Cui nos moriturosrelîquis.Expefta paulifper amp;nbsp;fepeli eras forfiran morituros.Etlaxis uberum pellibus mater.-arata rugis fronte antiquu referensmammalalIarecongeminet.Dicantfi uolunt amp;nbsp;grandiloqui.-Inte omnis domus inclinata recumbit.Facile rumpit hæc uincula amor chrifti:amp; gehenne rimor. At contra feriptura pdpit paten# tibusobfequendum.Sedquicuncçcosfuperchriftnmamanperditanimamfuam.GJadiunitenetno ftis utmepim3t:amp;ego dématrislachrymiscogitaborPropter patte militia xpi dcfcrâ:cui fepulturani xpi caufa nô debeo^Domino pafluro timide petrus côfulens fcâdalû fuit.Paulusrenitentibusie fratn bus:ne Hierofolymâ pergeret:refpondit:Quid fadtis plorâtcs:amp; côturbâtes cor meûÆgoem ï]on lo# lum ligari:fed amp;mori in Hierufalem paratus fum pro noie dni noftri îefu xpi. Aries ifte piewos quo fidesquatiteuâgeliirretundcduseftmucrone.Matermeaamp;fratresmeihifunt.-quicûeg wciutuoluta tem partis md qui in coelis eft. Si credunt in xpm:faueât mihi pro ei us noîepugnaturo^i nocredut: mortui côfepeliât mortuos fuos: Sed hoc ais in martyrio.Erras frater erras. S i putas u nq^ xpwnu pie# cutioncmnôpati:amp;tûcmaximeoppugnaris:fifeoppugnarenefds.Aduerfarius noftertanepleo ru# gics.-aliqucdeuorarequærêsdrcuitamp;tu'paccputas.Seaetinîfidiiscôdiuitibusîutîoccultisinterlia# at innocctc.Oculi dus in pauperc refpidunt.Infidiant in occulto fient leo in fpelûca fiia.ânfidiatur u capiat paupetem. Ettu fródofxarboiis teâus unibiaeulo;molles fomnos fututus pda capisJnder^

-ocr page 713-

De uîta folitarîâ feu hcrctnïtîca.

Epiftoia. xxvnr.

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iuAuiid.iuuc4iidnc*a.cï)n4rurirruinpctc« inQC ucnicr iiicuo uuit. iniiii utuo eue

ompellitlibidouthabitanteminmefpmfanâumfugem: uttemplûeiusuiokm .Perfequituriiv quamme hoftis.Gui noia mille mille nocendiartes.Et ego infoclix uiftorem me putabo:dumcapi w rNoIo ego te fraterchariffime exaiato pôdere deliftorû .-minore credas idolatriæ noîa efle quæ dixb _

Immo apFi difeefnîam qui ait.-Hocenim feitoteintelligêtes:quiaomisfornicator:aut immun l-eor.y.

P yH^a“^‘^^-^“tfraudulator:qd’eftidolorumferuitus.-nonhabethæreditateminregnoxpi amp;dei generaliter aduerfum deumfapiatquicqddyaboli eft amp;nbsp;quod dyaboli eft idolatriafincuioîa Jdolatnâcipant.Tamcamp;inalio loco fpeciatim.-nomiatimqî déterminât diccs.JVlortificatemcbraue;î Colji

Qitatem :amp; auariciâ :quæ funtidolorum feruitus .-propterquæ uenit ira dei in filios diffidentiæ.Non ôttantumineoferuitusidoli:fiquisduobusdigitulisthuracompieffainbuftumareiaciat:authau^ •tiitn patera poculumfundatmerum .Negetauariciam efleidolatriam .-qui potefttrigintaargenteis öorninutnuenditum appellate iufticiam .-Negetfacrilegium effequi in libidine fedet .-qui membra ~™fti 8i hoftiam uiuam placentem deo:cum publicap2 libidinum uiftimisnefariacolluuiôeuiola^ JiitNon fateaturfraudem idolatriam efle.fedfimiles eoæ :q in aftibus àpfoji!ex patrimonio fuo par#

pcii referuâtes:pfenti petiere ui ndifta. Aiaduerte frater non tibi licere de tuis quicq) habere rebus. £uce.I4.

{inquitdns)quinonrenunciaueritomnibusquæpoftîdetnonpôtmeusefledifcipulus.Cur Cionipatio ^•do aioxpianms est* Refpice cum Petro reliftum rhete .Refpice furgentem de theloneo publicanu ^tiinapFm.piiius hominis nonhabetubi caput fuum reclinet:amp; tamc amplas porticus:amp; ingetia te

fpacia meriris:hæreditatem expeftans fæculi.-cohæres xpi efle non poteris.Interptare uocabulum ^’ischùhoceftnomentuum.Qyidfacisinturbaqui folusesfEthocegononintegris.-rate uelmer# S ODUs:nec quafi ignarus fluftuû doftus nauta pmonco.-fed quafi nup e naufragio eiedus: in littus ti# •y’^a nauigaturus uoce denuncio .In illo æftu charybdis luxuriefalutem uorat .ibi ore uirgineo : ad pudicitiæperp£n.-jr,£jaj,aQfragia;fcylleumrelidcslibidoblandit.Hicbarbarumlittus.Hic dyabolus Piratacumfodisportat uinicula capiendis.Nolire credere.nolite efle fecuri Licetin modum ftagni fu

æqiior arrideat.licet uix lumina iacentis ælementi fpiritu terga aifpentur.magnos hic câpus mô teshabetintiisindufos.lntuseftpericulum.intusefthoftis.Expeaiterudentes. uelafufpendite. Crux antennæfjg^^j|.jj^ ffontibus.tranquillitasiftatempeftaseft.Sedforfitâ difturuses. C^iidergot Qui

in Qyjƒ•chriftiani non funtfNon eft tibi eadem caufa quæ cæteris. Audi dominum dice Matthe.I?., leni.Si uis perfeftuîcfleuadeuende omnia tua.amp;da pauperibus.amp;uenifequeremc.Tuautemperfe «uin^effepollidtuses.Namcum derelida domo amp;nbsp;militia.tecaftrafles 4)pterregnacoclorum.quid aliud $ perfeftam feftatus es uitamtPerfeftus autem feruus chrifti.nihil prêter xpm habet. At fi quid pKtetxpmhabet.perfeftusnoneft.Etflpetfeftus noneft.-ciimfeperfeftumforedeopollidtusfit.deo Sap.i. ^ntementituseft.Osautemquodmentitocdditanimam.rgitiirutcócludam.Siperfeftuses.curbo * ’^apaternadefiderasfSiperfeftusnones.dominumfefellifti.Diuiniseuangeliumuocibustonat.Nó jy^atthe.^. poteftisdnobysjQrninisferuire.Nonenimpoteftisferuiredeoamp;mammonæ.Etaudetquifq’men# £uce.9. dacem xpm facere.-mâmonæ amp;nbsp;dno feruiendofVodferatur ille fæpe. S i quis uultpoft me uenire : ab#

ietnetipfum.amp; tollatcrucem fuam Si fequat me. Et ego onuftiisauro .arbitrot mexpm fequij' Qui dicit fe in xpm credere debet quo illeambulauit amp;nbsp;ipfe ambularc. Qi’od fï nihil habes ( ut te refpó furumfcio)curtambeneparatusadbellanonmilitastnififorteinpatria tuate arbitraris hoe facere. cum in fna dominus figna non fecerit. Gut id cumauftoritatefiimmadefendistSumcrnfionc.Ne# gt;uo pphetain patria fua honoréhabet.Non quæro inquies honoreduffidtmihi cófcientia mea. Neeg Matthe.IJ. dus quaerebat. Qiüppe ne a turbis rex conftitueretraufugit. S ed ubi honor nó eft.ibi contéptus eft. Vbi autcontcptus:ibifrequéteriniuria:Vbi autem iniuria:ibi Si indignatio. Vbi indignatio :ibi Si quies Pulchrohic nuUa.Vbi quies nulla:ibi mes a ^pofito fæpededudt.Vbi autem alicui per inquietudincaliquid au# »pceditordi ferturexftudio:minusfitabeoqd’ tollitur.Etubi minus cft:perfcftü non pótdici.Exhacfupputatióe ne. ilkfumma nafcit:monachum pfeftum in patria fua efle nópoife.Perfeftum aut efle nolle delinquere tlt.Seddehocgradupulfus:j?uocabisaddericos.Andehisaliqd audeam dicererqui certein fuis urbi biistómorantur.Abfitaütutquicqgt;dehisrmiftrumloquarquiapFicograduifuccedentes. Xpicor# pusfacrooreconfiduntiper quosamp; nosxpiani fumus.Qiii clauesregni ccrlorumhabcntes:quodani modo ante iudidi diem iudica't:qui fponfam dni fobria caftitateconferuant.Sed amp;nbsp;alia(ut ante per# ftrinxi)monachoR;eftuita:aliadericoR;.Cleridouespafcunt:egopafcor. lllidealtariouiuunt. mihi quafiinfruftuofæarbori.fecurisponituradradicem.Simunusadaltarenondcfero.nccpoflum ob# tenderepaupertatem.cum in euangelio anum uiduam.duo quae fola fibi fuperant æra mittenre in ga zophilatiulaudatdns.Mihiantepfbvteröfederenóhcet.Illi fipeccauero.licettraderemefathanæinin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

terimmcarnis.utfpiritusfaluusfitindiedniiefu.Etinueteriquidclege.quicuncp facerdotibus non •-obtcperafl’et.aut extra caftra pofitus lapidabat a populo.aut gladio ceruice fubiefta eontcmptfi expia# batauore.Nunc uero inobediens fpiritali muerone truncat aut eieftus de ecclefia rabido dæmonum oredifcerpitur.Q tffi tequoeg adeundem ordinc piafratiurnblandimcta follidtat gaudebo deafee i.Thïmo.J. lu.tüncbodekpfu.Qui epatum defiderat.bonum opusdefiderat.Sdmus ifta.fed iunge quod fequi ttir.Oportetauthmoiirtephenfibilcmeffe.uniusuxotisuirunifobriii.'pudicum.prudentc.ornatum.

-ocr page 714-

PARTIS


ni


TRACTATVS 'V


horpîtalem:docibilc:non uinolentû:«on petcufforc:fed modeftum:amp; cæterisqiiæ dcco fequnntnr plicitis non minore in tertio gradu adhibuit diligentia dicens.Diaconos limiliter pudicos:nô bilingu es:non multo iiino deditosmô turpis liicti appetitores:habentes minifterium fidei in côfcientia piira. Ethi aût pbentur primum ôi fie miniftrencnullum crimen habentes.Vhe illi homini qui uellem nô Habens nuptialem ingreditur ad cœnam.Nihil fupereft nifi ut ftatim audiat. Amice: qûo hue inrrafti nonhabcs ueftcnuptialcÆtillo obmutefcentedicat miniftris.Tolliteillù: ligatis mâibiis èi pedibus Si mittite eu in tenebras exteriores iibi erit fletus amp;nbsp;ftridor dentiù. Vhe illi homini qui acceptû talentu în fudario ligans:cæteris lucra facientibus:id triî quod acceperat rcfetuauit.1 llico indignâtis dni refpo fione acclamoreferiet.Seruenequâ.-quare non dedifti pecunia meam admcfam:amp;egouenienscuin ufuris exegiffem eâ id eft depofiiifles adaltare qtf ferre non poteras.D um ern tui ignauus negodatot T nbsp;nbsp;nbsp;denarium tenes:altcrius locum quipecuniam duplicate poteratoccupafti.Qiiâobrcm ficuti qui bene

miniftratbonûopusfibiacquirit: ita qui indigne adcalicemdni accedit:reuseritcorporisamp;f3ngui nis dni.Nonomnes epi:epi funt. Attendis Petrum:fed Si iuda côfidera.S tephanu fufpicis:fed Si Nico laum refpice:quem dós ( ut lohânes teftatur in Apocaly pfi ) fua damnat fnia; Qui tam turpia amp;nbsp;nefan da cômentatus eft:ut Nicolaitap: hærefis ex ilia radicenafeat. Probet fe unufquifi^:amp; fie accedat.Non facit ccdefiafticadignitasxpianum. Corneliuscenturioadhucethnicusrdonofanftifpûsmundatun Prelbyteros Daniel puer iudicat. Amos fycomoß: mora diftrigés: repente propheta cffeftus eft. Dauid ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;paftoreligitur in regem Minimö difdpulum lefusamatplurimum .rnferiusfrateraccâbe:ut minore

MattheJ.

Roma« 8.

aduenicte:furfiim iubearis afeendere. S uper quem dnsrequiefcit:nifi fuperhumilem amp;nbsp;quietû tre mentem uerba fua^C ni plus cômittitur.-plus ab eo exigitur. Potetes poteter tormenta patientur.Nec fibiquifqgt;decorporistinmundicaftitatefupplaudat:cumdeomniuerboociofo quodeun^ locuri fuerinthcMes:reddituri funtpro eo rationem in dieiudicii;cum etiâ puitium infratrem:homiddii fit teatus.Non eft fadleftarelocoPauli.ieneregradum Petri :iam cumxporegnantium:neforteueniat angelus qui fondât uelum templi tui:amp; candelabrû tuum de loco moueat.Aedificaturus turrimju^ ÇompatîO turi operis fumptu« fupputa.Infatuatum fal ad nihil eft utilemifi ut proiidatur foras:amp; a porcis côcul cetur.Monachus fi ceciderit:rogabit pro eo facerdos.Pro facerdotislapfu quis rogaturuseft. Sedqm defcopulofislocisenauigauitoratio:amp; inter cauasfpumeisfluftibuscautes fragilisinaltum cymba 4gt;ceffitexpandcda uela funt uentis:amp; quæftionum feopulis trâfuadatis:Iætantiûmorenautarû;epilo gi celeumacantandûeft.Odefertumxpi uernans:ofolitudoinqua illi nafcunturlapides:deqbus m Apocalypfi duitas magni regiseóftruitur. O eremus familiarius deo gaudens.Quid agis frater in fe culoîqui maior es mûdo.Quandiu te teftort: umbrae pmuntq?diu fumofap: urbium career includit Crede mihi:nefcio quid plus lucisafpicio.Libet farcina corporis abiefta ad purum ætherisuolare fuU gorem.Pauptatc times:fed beatos paupetesxpsappellat.Labore terreris nemoathleta fine fudore co^ ronatur.De dbo cogitas:fed fides fame non timet.S upra nudam metuis humû exefa ieiuniis ^tbra collidere: fed dominus tecum iacet. Squalidacapitishorretincultacæfarieszfedcaputtuumchriftus eft Infinita eremi u3ftitasterret:fedtuparadifum mente déambula.Qiiotienfcunçg illuc mente coiw fccnderis:totiensineremononeris.ScabrafinebalneisattrahitHrcutis.Sedquiinchrifto femellotus eft:non habet neceffe iterum lauarc.Et ut bteuiterad cunda audiasapoftol um rndentem- Nó funt co dignae inqtpaffioneshuius fæculi ad fupuentura gloricâ quæ reuelabitur in nobis Delicatus es frater fi amp;nbsp;hic uis gaudere eu facculo:amp; poftea regnare eu xpo. Veiet ueniet ilia dies qua corruptuû hoc amp;nbsp;mot taleincorruptioncinduat Si immortalitaté.B eatusferuus quédnsînuenerit uigilantc T uncad uocé tubæ pauebitterra eu popFis:tu gaudebis i udicaturus cû dno lugübremudusimmugiet: amp;nbsp;tribus ad tribus peftoraferient.Potcti ftîmi quondâ reges nudo latere palpitabut.Exhibebit cum^gt;lefuaVenus Tûcignitusiupiteradducet: amp;cufuisftultusPlatodifdpulis.Ariftotelisargumctanôpderût.Tunc tu rufticanus Si exultabis:amp; ridebis;amp; dices.Eccecrucifixus deus meus:ecce iudex qui obuolutus pâ^» nis inpfepio uagiit.Hic eft ille oparii Si quacftuariæ filius:hic qui mns geftatusfinu hoi'em deusfugir in ægyptû:hicueftituscoccino:hicfentibuscoronatus:hicmagusdæmoniuhabens Si famarires. Cet ne manus iudeæ quas fixeras:cerne latus Romanae qtf foderas. Videte corpus an idé fit qcf dicebatis clam noftefuftulifledifcipulos.Dileftiotuamecôpuliquthæctibi frater diccrem:amp; uthisintereffeco tingatquibusnunclaborduruseft.

Adluciniumbethicumhortatoria:utinfanâ-aconucrfationepermaneat:necretrorefpidat.Etinfî neincidenterdeopufeulisfuis Si duabus queftionibus.Vtrum fabbato ieiunandum fit:amp;euchariftia 'ifumendaquotidie. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXIX.

ps.;4.

Matthe.g;

: Onopindti mihi fubitoIitterætuaeredditîtfunt;que$toînfpat.T:tâtogaudio^’plenæ qef Jcctc aîam fufcitarût:ut ftatiamore pplefterer que oculis ignorabâ:amp; illcf mecûtacitus mufli _______________.'tatc.Qv’’sdabft mihi pênas ficutcolûbæ:amp; uolabo amp;nbsp;reqefcâ ut inuciâ que diligit aîamea: uere nûcintednicp fermo pplet? eft.Multi ab oricte «St ocddête uenict:amp; recûbct in finuabraæ.Corne Roma. !ƒ. lius ecturio cohorris italicæ.id tûcLucinii mei pfigurabatfidc apfs paul? feribes adRomâostCûinqt 1 hifpâiapficifci ca’po:fpo çp pterics uideâ uosamp;a uob cfdticar illuc.T atis fluftibpapprobauit qd de il lapuîdacjrct.d bréui tpeabHierofolymis ufiç adilliricu euâgelii iacicsfûdamta.Româ uiftus îgredit utuîftosfupftitôiserroribpIi^osfaciat.Mâetinhofpitiopduftopbicniû.-utnobis utriufiÿ inftrumc ti æternam

-ocr page 715-

EVCHARlSTrAANQ^VOTfDrESVMENDASlT EPISTOLA XXIX

ti æternam rcddat domum.Pifcator hoïm:miffo ihetc apFico.ie quolt;^ quafi pukherrimum anratam inter innumera pifcium genera traxit ad littusareliquifti amaros fluftus falfos gnrgites: fciffuras nió;s Leuiatham regnantem in aqs:cum lefu deferta expetens contenipfiftiait poflïs illnd,ppheticü

caneredn terra deferta:amp; in iuio:amp; laquofo fic in fdó apparui tibi .Et ite^ :Ecce lögaui fugics :amp; mafi g, x-infolitndine.Expeftaba eu qui faluù mefecit:a pufillâimitate fpûs amp;nbsp;tcpeftate.Obfecro ergo te amp;nbsp;mo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

neo parctis afFeftu:utqui fodomâreliquifti ad montanafeftinans:poft tergû ne refpicias :ne aratri üâ:nefimbriâ fakiatoris:ne cincinnos eius noftistoris madefaftos:quos femel tenere ca'pifti:aliqn di inittas.Ne de tedo uirtutû priftina quærcs ueftimenta defcendas.-ne de agro reuertaris domû:ne câpe^ •tria cûlqth amp;nbsp;amœna hortopr diligas:quæ nô irrigant de coclo ut terra fanfta:fed de turbinofo flumi ne iordàe poft $ dulces aqs maris mortui cômixtiôe mutauit. C ocpiffe multoß: eft:ad culmê puenifte lohan.ÿ. paucop;.Qui in ftadio currroês qdc currt: fed unus accipit coronä.At p de nobis dt Siccurrite ut app ncdatis .Non eft inuidus Agonitheta nofter.-nccalteri palmä:alteri paratignominiä .Oes athletas fiv

OS defiderat coronare Gaudet aia mea:amp; magnitudine læticiærc mocroris patior.Ruth in lachrymis Luce.l^. iierba ^»rûpât.Zacheus publicanus ad unius horæ cóuerfatóem hofpitchabere meruit faluatorc. Mat;; Luce. io. tna amp;nbsp;Maria pui uio pparato dnm fufcepc.Meretrix lauat fleribus pedes:amp; unguctis bonoß; opeR; dni acorpisdedicat fepulturd:Simó leprofusiuitatmagiftrucum difcipulis :amp; noncótcnit .Abrae dicit; Gene.iz.' t gtedere de terra tu.a amp;nbsp;decognatóetua amp;nbsp;de domo partis tui:amp; uadein terra quämonftrauerotibi. RelinqtChaldæâ:relinquitmefopotamia;quæritqd’ nefcinnepdatqd’ inuenerat.Non enimarbitraps.jg, tnseftfiBfehabere poffetöi: patriam amp;nbsp;dnm.Sed iatueilkid ^phetae Dauid opecöpkbat.Aduena ego furn apud te amp;nbsp;pegrinus:ficut ocs patres mci;Hebræus.i.perotes atcÿ tranfitor.’dû non eft in pnti uirtu tecôtctqs:fed pteritoß; obliuifccs:in f utuß: fe extçdit :amp; feit ilkid :Ibunt de uirtute in uirtutc .M yfticu ps.jg. fortitus eft nomc:amp; uia tibi apetuit quo non quæras ea quæ tua funt:fcd q aliena.Et illos putes paren tes.’presatcj affînes:feu cognatos:qui tibi inxpo copulati funt.Mater inquit mea;amp;fratres mei hi funt Mar.j. qui faeiüt uolûtatem partis mei .Habes tecum ptiusincarne:nûcin fpû :fociâ de cóiuge germanâ: de loetninaiiirum.defubiefta parem: quaefubeode iugoad cœleftiafimulrégnafeftinet. Cauta rei fa^^ Oîiliaris difpcfatio:amp; adcalculosredics non cito deponit. lofeph eu tunica reginâ ægyptiæ fugere non potuit.Adolefccs ille qui optus findone feqbat iefum: qatêtus fuerata miftris : terrenû abiiCicsopimé Gene.5^. turn nuduseuafir.Helias igneo curru raptusadcoclu:paîlium reliquitin terris.Helifæus boiicsamp; iuga Mar. 14. phorisopis uertitinuota.Loquit fapictiflimus uir.Qiii tagitpicem inquinabit ab ca.Qu.âdiu uerfa; 4.Reg.z. ’^urinrebafæculi.'amp;aîanoftraponeflîonûacredditLium^JCuratôedeuîifta eftdedeo libérécogitare Eze.ij. non poffiirnus.Quæ em pticipario iuftici.-Ecum iniquitate:autquæ focietaslucis ad tencbrasfQiii cô knfusxpiad Beliak Qu.æ pars fideli cum infidelirNonpoteftis(inquit dns) deoferuire amp;nbsp;mâmonæ. Matt.tf* Aurideponereinfcipictiû eft:non pfeftoru.FecithocThebanus Crates.fecit Antifthenes.Seipm offer X Kdeoppriexpianoß:eft.amp; apForûîQui duo cum uidu.a pauptatisfuæingazophilatium æra mittem Matth.i^' tes:totu(n cenfiim qiiem habuerunt dno tradiderût:amp; merent audire.Sedebitis fiiper duodedm fo^ ua:iudicantes duodecim tribusifrael.Hæc amp;nbsp;ipfe intelligis quo aîo replicem:amp; cp fub aliis uerbis te ad landorûloeoruminuitem habitaculü.-abudantiatuamultoßrinopiamfuftentauitmt amp;nbsp;horûdiui/ ^æintiiamindulgentiâredundarent.Fecifti tibiamicosdeiniquomâmona:quitereciperentin.'cter natabernacula.Laudanda res amp;nbsp;apoftolicorû temporû uirtutibus coæquanda:qn ueditispoffeffioni^ bus fuis etedetes afferebant pecunias fuasiatcp fundebat âte pedes apoftoloje.oftendentes auariciâ effe cakandam.Seddnsmagisquæritanimascredentium$opes.Legimus:Redcptioanim.T uiri pro^ Prouer.ij, ptiediuitiæ.Poffurnus quidem diuitias f priasintelligere:quæ nôdealienomôderapinisfunt.âuxta illud:Hoiioradeumdetuisiuftislaboribus.Sedmelior,eftintelligctiautdiuitiasproprias cognofea musthefauros abfcondito:quos nec fut poflït fuffodere:neclatro uioléter eripere.Opufcula mea quæ non fui rnerito fed tua boni tare defiderare te dids:ad deferibendum hominibus tuis dedi. amp;defcripta uidiinchartaceis codicibus .Acfrequentermonui utcóferrentdiligentius amp;nbsp;emendarent.Ego enim tanta uolumina præ frequetia commeantium:amp; peregrinorum turbis relegere non potui : amp;nbsp;ut ipfï probauerepfentes :longo têtus incômodo uix diebus quadragefimæquibus ipfi ^afidfeebantur.-refpi raræ cœpi.y nbsp;nbsp;ß peragrammata repereris:uel minus aliqua deferipta funt:quæ fenfiim legenti sim#

pediant nô mihi debes imputare fed tuis:amp; imperitiæ notariorum librariorumej incuriæ : qui feribût nô quodiniieniunt:fed quod intelligiint:amp;dum alienos errores emendate nituntiiroftendunt fiios. Porto fofephilibros: amp;nbsp;fanftop:Papiæ amp;nbsp;Polycarpi uolumina falfus'ad terumorpertulitamecfferraf necuirium eft tantasres eadem in altéra lingua exprimere uenuftatc.Origenis amp;fan fti Didymi pauca trâftulimus uolentes experte noftris oftendere:quid græcadoftrina retineret. C ano nem hebraicæ ueritatis excepto oftathcuco.-quem mine in manibus habeo:piietis tuis Si notariis de# di deferibendum.Septuagintainterpretu editionc:amp; te habere nô dubito:amp; ante annos plurimos di# ligentiflimeemendatam:ftudiofistradidi:nouum teftamentum græcæreddidi au(ftorirati.Vtenim uetaiim librorufides dehebræis uoluminibus examinanda eft:ita nouorum græd fetmonis normâ deliaetat.Defabbatoqd’quæris:utruieiunandfifit:amp;dceiuseuchariftia:anaccipiendaquotidie:q(f ^o'P^’^eccFiæ amp;nbsp;Hifpaniæobferuare^hibent:Scripfitqdc amp;nbsp;Hippolytusuirdifertiffîmus: amp;nbsp;car pti.diiierfi auftores in uariisauftotibus edidere:S ed ego illnd te breuitet admonendû puto:traditiôes

-ocr page 716-

vrrr

ni

TRACTAVTS

PARTIS

ecdefiafticas (ptcfertîm quæ Fidei nô officiant) îtaobferuandas:ut a maioribus tradi tae funt. Nec ah'o# cum côfuetudinemzalioiî: côtrario more fubuerti.Atfj utinâ omni tpe ieiunarepoHemus qd” in Aâi^ bus apoftolorum diebus Penthecoftes: 5i die dominico:apoftolü Paulû amp;nbsp;cû co credences tecifle legi ƒ mus. Nec tn Manicheæ heerefeos aceufandi funt;cû carnalis cibus præferri no debiierit fpiricali.Eucha riftiâ quoej abfij condênatiôe noftri:amp; pûgentecôfcientia femper acdpere;amp; pfalmiftâ audire dicenlt; tem:Guftace Si uidete:qm fuauis eftdns:amp; cum eocanereîEruftauitcor meum uerbû bonû.Nechæc. dico:(p dnids diebus idunâdû putc:amp; côteftas.lx.diebus feriasaufcrâ.Sed unaquæ«^ fgt;uincia abiidet in fenfu fuo.amp; pcepta maioft leges apoftolicas arbitrée.Duo palliola:Â amphimallum de ruis ufibus. uel utendaruelîandis danda fufcepi.Ego infignia pauperratis:amp; quotidianiFfymboli acpniæ tibiamp;fo. .rorituæmifi:quattuorcilidolaaptaj)pofito:amp;ufibus ueftris:amp;codicc:hoceftuifiôesEfaiæ:iialdeob fcuriffimasrâ'snuphyftoiica explanatiôe differui qônes:ut quotiefeune^ mea opufcula uideris totiens amid duldffimi recordatus nauigatiôem quâ parûper diftuleras pares. Et qa nô eil in hoîe uia eius amp;nbsp;a dno greffus bois dirigundfî forte (qd’ ^cul abfi t ) aliqd fueri t ipedimeto Quæfo ut q uos charitas iû ƒ gioterrap^ lôgitudo nô fepet:amp; abfentc Luciniü nrm:femp pntem litterarü uiciffitudinefentiamus.

Ad Marcellam fcribit:amp; fæcularium occupationû æftus amp;nbsp;humanæ mutabilitatis uices deferibens ad fecedendum ex urbe amp;nbsp;relinquendum fæculum exhortatur.ß ethleem amp;nbsp;locus ottus dominid ma ^jnispræconüsefferens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola.XXX

Mbrofius;quo Chartas fumptu:notariominiftrantc:taminnumerabileslibrosfere ut Ada mantius:amp; nofter Chalcenterus explicauit in quadam æpiftola quam ad eudem de Athe; nis fcripfcrat:Refertnun$ fecibum Origenepnte fine leftóe fumpfiffe:nunqgt; eueniflê font num nifi unus cfratribus faoris litteris perfonaret. Hoc diebusegifle uel noftibus ut amp;nbsp;ele^ diooratiôem fufcipcret:amp; oratio leftiôem.Qiiid nos uctris aialia taie unq, fedmus rQuos fiuelfcd'a horalegentes inueneritofcitamus;manu fadcdefricâtes:côtinemus ftomachô:amp; qualï poftniultùla borem labimur;amp; mudialibus rurfum negociis occupamur.Prætermitto prâdiaiqbus mens onerata praemitur.Pudet dicerefrequetiam falutâdi:q aut ipfi quotidie ad alios pgimus aut ad nos uenictes c«cros expeftamus.Ddnceps itur ad uerba:fermo terit.dacerant abfentes uita aliéna defcribit:amp; mot dentesinuicemcôfumimur ab inuicem.Talisnoscibus occupât amp;dimittit.Côuero amici recefferint tatiociniafupputamus.Nûciraperfonam leonis nobis indudt.Nunccurafuperflua in annos pluri/ mos duratura præcogitat.Nec recordamur euâgelii dicctis:5 tulte hac nofte a uferent aîam tuam atcj quae autê præparafti.cuiuserûtTVeftes nô ad ufus tin:fed ad delitias côquirûtur: Vbicûçp compendm cft:uelociorpes:citusfermo:aurisattentior.Sidânum(utfæpeinrefamiliariacciderefolet)futr't”û* ciatum.'uultus mocrore deprimit.Lætamur ad numum amilFo obolo côtriftamur. Vnde cum in uno hôineaîorum tam diuerfafitfacies:prophetadnmdepræcaturdicens:Dnein ciuitatetua irnagincm corum diffîpa.Cum enim adimaginem amp;nbsp;fimilitudinem dei côditi fimus;ex uîtio noftro pfonas no bis plurimas fuperinducimus.Et quomodo in theatralibus fcænis unus atcj idem hiftrio nûc Herent lern robuftusoftendionûc mollis in uenerem frangitur nûc tremulus imbeallem:it.a amp;nbsp;nos (qui fi de mundo nô effemus:odiremur a mundo)tot babemus perfonarum finnlitudines quotpftâ.Qiîapro pter quia multa iam uitæ (|jacia trâfiuimusfluftu3do:amp; nauisnoftra nue proceliarum côcufla turfat ne:nüc fcopulorum illufionibus perturbata eft ^primum licet quædam portus fecreta quafiruris in tremus.En tibi cibarios panes:amp;olus noftris manibus irrigatum:amp; lacdelitiærufticanæ uiles quidc: fed innocctes dbos præbct.fta uiuentes nô aboratiôe fomnus nec faturitas a leftôe reuocabit.SùTftus cft:fecretum arboris umbra præbebit. S i autûnus .-ipfa aeris temperies : amp;nbsp;ftrat.a fubter foliadoeû quie tisoftcdit.Vereaerfloribusdepingitur amp;nbsp;inter quærulasauespfalmi dulciuscatabûtur.Si frigus fue titamp;brumalisnix:lignanôemam:amp;calidiusuigilabo;ueldormia'.Certequodfaciam:uilius nô al; gebo.Habeat fibi Roma fuos tumultus:arena fæuiat:hircus infaniantheatra luxurient.Et quia deno ftris dicedum :quotidie matronarum turba uifitet fenatus.Nobis adhæreredno bonum eft.'ponerein dno deo fpcm noftram.'ut cû paupertatê iftam cocloit; régna m u tauerint:erûpam us in uocc. Qyid eut mihi eft in coclo:amp; a te quid uolui fuper terrâj'Quod fcilicet cû tanta reperiamus in coclo:arua amp;nbsp;cadu ca quæfiffe nos doleamus in terra. Veile uerum ut ad uillam amp;nbsp;ad M ariæ di uerforiû ueniamus. Plus cnim laudat unufquifij qef poffidet.quo fermonerqua uoce tibi fpeluncâ Saluatoris expon3:amp; ill ud pfepeinquoinfantulusuagiit.filentiomagis^infirmofermonehonorâdum eft.Vbifuntlatæpor; tiens c'ubi aurata laquearia ubi domus miferorû pocnisamp; dânatorum labore ueftitiefubi inftar palarit priuatorum extruftæ’bafilicæ’xutuile corpufculûhoïspciofiusinambulenamp;quafimudoqcq pomt e(reornatius:te(fta fua magis uelint afpicere $ coelû.B ethlec ecce in hoc puo terre foramieccdoßr codi tor natus eft.Hic iuolutus panis:hic uifus a paftoribus:hic demôftratur ab ftellaxhic adotat a magis:ec puto fanftior locus eft rupe tarpeia: quæ decoclo fepiusfulmîata oftedit deo difplicere:Eft qdeni tibi fanda eccfia:funttrophoca apFors: amp;nbsp;martyrû:EftXpi ueta côfeffio amp;nbsp;apforû pdicata fides:amp; gêtilita; te calcata.in fublime quotidie erigit uocabulû xpianû. Sedâbitio:porcria:imagnitudo urbis uidcriamp;: uidere:falutari’amp;falutare.daudare amp;nbsp;detrahere:uelaudire uel proloqui:amp; tanta hoim frequentiâ uide re:aq?pofito moachoft amp;nbsp;a qete aliéna funt. Autem uidemus ad nos uenictes :amp;Tilentiûpdimus.Aut fi nô uidem^ fupbiæ arguimut.Interdû ut uifitatibus reddam? nice ad fupbas fores pgim?.Inter luk

-ocr page 717-

DEiCAEREOPASCHÄLl

EPISTOLA XXXri

guas tndentium miftrorü portes ingredimur deauratos in xpi ergo ui lia ( ut fupra dixinius) tuta rurtf citas ert.Extra pfalmos filentiu eft.Qiiocöcj te uerteris.-arator rtiua rétines alleluya decätat.S udäs mef for pfalmis fe adiiocat:amp; curua falce attondes uites uinitor aliquid dauidicum canit.Hæc funt in hac |)Uinciacarmina.hæ(utuulgodicitur)amatoriæcantiones.

Ad Exuperantium. hortatoria.-ut abiefta militia fæculi ac fpreto connubio deo militer.

EPISTOLA. XXXI

Nter omnia qua? mihi fanfti fratris tui Qyintiliani amicitiæ prtiterunnhoc uel maxime c (p te mihi ignotu corpore mente fociarit.Quis enim non dili gat eum qui fub paludamcro öi habitu militari agat opera ^phetarumtamp; exteriorem homines apud^mittentem uincat _interiorihoieqformatusertadimaginccreatorisfVndeamp;prioradorticium,puocolitterap: amp;precorutmihioccafionem tribuasfæpiusrefcribendi:quo decaetero fcribamaudacius.lllud autc prudêtiæ tuæ breuiter fignificaffe fufficiat:ut meminerit apficæ fniænunûus es uxorimequeras folu tionc.-folutus es ne qiieras uxorem.i.alligationcm:q folutioni eötraria ert. Quügit feruit officio cöiu ^liiiinftusert:quinftusertferuusert«Quiautcfolutuseftliber ert. Cöergoxpigaudeaslibertate.amp; iid agas:ali ud repromittas;ac f pe modu in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cörtitutus fismó debes ad tollendä tunicam

*srtadefcenderenecrefpicerepofttergum:necaratrifemelarreptirtiuadiinittere:Sedfifieri pót nniif^ amp;Aegyptiædnæpalliumderelique:utnudusfequarisdnmfaluatorë:qdicitin euâgelio Mat.îo.

*5“’ quis dimiferit oîa amp;nbsp;tuleritcrucc fuâ:amp; fecutus mefuerit.-nô pôt meus efledifcipulus.Proiice far ^’’’^oifæculime qras diuitias:q cameloft grauitatibus comparant .Nudus amp;nbsp;leuis ad coclum uola: ne ^uirtututua^aurideprimâtpondera.Hæcaütdiconcp teauapü didicerimfedfubintelligâiccirco te militiæ opera dare.utipleasfacculûqué euacuare dns precepit:Si igiturqui habet poflèffîôes ^diuitj3j,jyßgp(.m.Qj^ uendereamp; date paupibusamp; fiefequi faluatorc.Dignatio tua ut diues ert:amp; de f’^t facete quod pceptum crt;aut adhuc tcnuis:amp;non debet quærerequod erogatura ert:Certe xps î^pimi uoluntateoîa in acceptu refert.Nemo apFis paupiorfuit.amp;nemo tni 4) dno derclinquinVidua Mar.îZ» ’'lain euangelio paupcula; quæ duo minuta mifitin gazophilatifi.-cunftispfert diuitibus:quia totû qtfhabiiitdedit.Ettuigiterogandanôquæraszfedquæfitaiâtribuenitfortiflimûtyrunculûfuuxps ®8pofcat ut lætus tibi de longiffima regione uenienti occurrat pater u t ftolam tribuat:ut donet anulu Ktitnolèt te uitulu faginatumt expeditu cumftft ô fre Quîtiliao ad nos cito faciat nauigarc.P ulfaii amicitiaji: fores;fi apueris nos crebro hébis hofpites. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Ad Præfidi um diaconuin de ratione cærei pafcalispcunftantem fcribit:amp; folutione dimifla ad c5 ‘$ftgt;ptumfaeculi;amp; heremiticâ uitamhortatur.Sollicitudines fæculi amp;detraflorum defcribenscalû lenaturisquarundamferarumediferens. EPI. XXXII

, ^feronymusPræfidio fratri falutc.Nullares uetus(inqtcomicus}tam facilis c quidifficilis

1 fianquâ lî inuitus facias Quod fi illerc facile difficulter fieri inuito aîo putauit:qd me face

repe^eærtimasinre maxima:amp; nulliusun$ edifertaeloquentiarNâ isquicûtj uoluerit Verba funt , . , —=,delaudibuscærei dicerepleniflt;g(utaiunt)uentis ingenii fui intendere uela:amp;qfi quedâpe^;

31tapenetrantes uicina abfcondere littora.-rtatim inoratiôis foribus renitetclamor 1 orû : pratoïc-aeferiptio :Si in modufonantisaure molliter uerba cadctia:dû deferibunt apesicp fine coitu genera Oompatio lur Si générant cp folæ a côcubitu liberæ i?ietos ore legunt:artecóponöt:amp; quadâ rône ui tali aîas apicu hs non de fuis inferunt.Preterea uirgilii totius Georgicoif liber .pfertur in medium.Rex aduolasag;

•yen inducitrtantoeç rtrepitu diuerfa narrant munia:ut militaribus caftris interefle te credas- Sed cum quot;æt audieris:fi ue legeris laudabis oratoris eloquériâ.Et ut breuiter figne.-puta te Qinntiliaui control ^miainrecordari.-in qua paup caufat dolens ob interitö apö:flores ab ipotentiflimo diuire uencnatos fcftohæciocuda fint:amp; aurem cópofito pede mulceat:qdaddicofNunqd ad eccriæfacramcta.Nûqd tempus pafchale cö agnus occiditt C û accinftis lubis carnes cû olfibus dénotant. Cum tacente epo « prælbyterisi in plaîbeium quodammodo cultum:redaftis leiiina loquitundocctcp quod penenon didiattamp;feftiuiflimo prædicans temporeæoto dehinc anno iurticiam uocis eins indicitur.Vidcfne $ ^•itelligis tedifficiliaportulare:Ineodemquippe momento amp;nbsp;prædicandaconfcribc^ re:amp;curifta prædifta fint docere:omnium diffîcillimum ert.Nam illud quod pene me prætcriindiui uetuspercurre.Nuf p ^ndei facrificüs mella: nuf$ cæræ uifum: fedlucernarum lumina : amp;nbsp;oleofotos uidebis igniculos.

ueteri tertamento t* Nouos percurre libros. H i ( ut opi nor ) funt euangelia quattuor : apoftolorum aftus epirtolæ Iohannis. Apocalypfis.Nihil præter irta nunquid alicubi cæreus.'' Nonne Ul tine euameliideto nantis inter feptem candelabra amp;lucernasaureas fponfusreuelatur in ccclisr Ad næcrefpondebis.Etegoateiccircofieri portulaui.quiafduieflê difficile quod petebam.Leuiteroriiis P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qtiæftio amp;nbsp;par pari fertur fententia.Et ego me iccirco facere debete non purabo:quia rem dif

hallimam portulafti.-attamen ne caufando differanufi coram pariterf ucrimus.A udies uniuerfa quæ lentiamait fi quid forte nefeimus in tua aure moriatur.Nam qui fcribinmultos fumit iudices:alius i ^Itenusliuetaccraflaturingenium.Illefiunusfermodefuerit.quafi claudâ oratiunculamdiffugier. Altfs gt;nbsp;paululum feæloquêtiscothurnusextuleritnô plbyterulatrabiteffe.-fed rhctorem.Itaq; fi uis te mini nocobligarimunereiplacêtinasdeliti as defere.SeftateAbraæhabitumeliquque natale fol um

-ocr page 718-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTAVTS VIH

Ppretî fqi urbibus ad,deferta fecede:ut poffis orarc eu Chïîfto.Eritquidem'dums: Si inuddus:amp; orda/ ceus forte panis.Seddelicatiim militem rex nou amat.Hierufalem quæ fimilam Si mella:oleuni niâ ducauitfornicatiouis arguitur.Non mali fint ci bi: quos paterna indulgetdæmentia.fed tp mollis præliator ad prima ftatim adem conddat:amp; poft umbra folcm ferre nequeat :poft fudarium galeam oneri potius reputet:^ tutamini.Quodfi exirecupienti mater obfiftitin liminedoquered uerbis do Mar.?; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mini .-Mater meaamp; fratres mei hi funt.-qui faciunt uoluntatem partis mei qui in cælis eft.Si uernacu^

læ eu m quibus nutritus es:flere: amp;nbsp;paterni ruri s memoria:i pfi us quoeg dom us anguli Si fecreta reti ne re te cocperint:inquibus infans uolutatuses:lufiftipuer;adolefcentulusladuifti.Recordareocsqnûc aceolæheremi funt.-cocIeftesilloschoros:pereofdcerupifletramites:iifdcinftitifieueftigiis.EtutIon^ gam orationc côpendio breuiem (æpiftoia quippe librû redolere nô debet)aut parua aut magna funt quætibideferendafuademus.Siparuamô difficile putes paruacontenere. Si magna imaiora magis præmiapparantur.Seddids:uoloVolopriuspaternûrusuendere:amp;exiguisfumptibuscongregatis Matth.I^. fiueuiaticumuiæfternere.-fiueinpauperûufusmealimoniâppararc.Ethiceuangelicâaudifententfi am.Siuispfeduseffe.-uade uendeoîaquæhabesamp;dapauperibus:amp;uenifequereme.Pluresiamangt; ni funt quo cœpifti feruire deo.Mens Xpm fequens non diu fæculi fuftinetonus:nec fe patitiir iflius mundi uinculisalIigari.Qyinpotiusefttimeudû.-nedumoccafiodiftribuendi patrimonii ptendit* dum non uis rem maioris præcii minoris uendere fitimpedimentum in propofito tuo.Decc aliquid emptum eft nummulis.-uel unumlibenter accipiâ.-dum me ad prælium feftinantem nullæ præpediât moræ.-Mattheusfedensad telonæûaudit.-Sequæreme.Nûquidpriusratiodnia fupputauit:amp; renew Mar.z. nbsp;nbsp;nbsp;fusdomu fuotû paffuseftlachrymas.-praediorûtj aftionelicita nequaq’ potuitdni fequi ueftigiani»

Luce.?. mudifepriusonereliberaretr'IIledifdpulusquirenunciareparentibusantecupiebat.-uocefaluatoris arguit.Etcertdmultu eft inter eüxuius breuis ad domû recurfus ftatim ucturi reprehendit:amp;'K totpeautnôuendistua.-qd’dtopotesfacere.-autnôfacilecontcnisifeduidesmultatibi impedimeto P nbsp;nbsp;nbsp;efle ne fadas. Cû hæclegeris:ad afylû Romuli fugics Si coemediæ côfcendens arâ‘;uerbere dni feuten^

tis eludisecclefiâ.Totû deferere nô poffum. Vereor neincurrâ facrilegiû fi altaria derelïquâ E«gc plus de te exafturus fum.-fi ad uitâ môaehi clerid, aliquid dignitatis accedit.-fi in apoftolico ftans ordw ne;quotidiexpi corpus pia plæbi famulationediftribuis.S ed confidera obfeaofatis effe diffidleloOT Côpatatîo. Stephani implere uel Pauli.ineuangelicoftare minifterio:amp; ppEosfubiacentescidenti defiip^f - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' difpicere.Præciofumeftmargaritûifeddtofrangitfraftûrçnô pôtinftaurari.Nauisqiuisfitwdis»

folidis côfixa clauis:tumctes fiuftus tabulata non fentiant : dto tn fi periculofe nauigat pforat Si licet plenis uentislucrofiusad optata pueniattn magis fecure funtaquae tranqllæ:( amp;nbsp;ut apertiusloqwr) plus te quidem dids habere mercedis:fi in niedia urbe côfiftcs monachoji; uitâ uiftites.Hrrcfunt quæ didsifed non tam fadleexplenturope$ difto.Vtenim caetera ptermittam quaenos abauftmo.^ ri uita retrahunt.-illud inferam ad cuius compationc etiâ quæ diffimulauerima'mmo timuerim diew re inteÛiges. Alius barba cædit æqliter.-amp; hilaritatc frontis nirenti defuper coma iptegit. Tu fi paululu ( ut nos folemus facere)rufticani capillû ufcp ad cutc pfequeris rifum pbebis olbus.Quod fi puUafue rit tunica ctptereuntiûdigitisdenotaberis.Caueinquâutnôftriftæ fintcaligæ.-necruranócandeant Nifi formofus fuerisTdûs ec nô poteris. Aliqsinuitatdeoptimatibus ad prandiû.-ocs uotiuispguut feriis.-certeauteundûtibi eft:autnegandû.Siieris.-auteifdccibisuefceris:autaliis. Sialiisconuiuaru offendentoculi.Siiidem peritabftinctia.Quodfiirenolueris.-tucmifen'pra'diocomederis.Adfmgu las quafiç phialas Si delibuta mellis uina potaberis.Alius in tuum uultum cauillabitur.- illeincenum ridebit.-hichabitum.EtimitatoresforfitaniudxorumrNonnehiceftinquientfiliusfabnYNonnefra^ tres eins amp;nbsp;forores apud nos funtrEgo illû memini ante tot ferme annos illud feciffe turpe.-dixifle tur# pius. Alius furem clamabit amp;nbsp;mœchumrfecç fceleris fingetfuifTe ptidpein.Omnia pariterprandiaco fonabunt:amp; in te temulentium conuiuiû diflbluetur.Quod fi fuillis abftinueris carnibus:amp; nonffe^ brobalneasfrequctaueris.-tuncuereperomnescolûnasManichæititulusafcribetur.Siuolucrfi edu^ liumrefutaueris:amp;tenellascolumbas:craflbflt;5turturesexpetentigutturi duriordnsdenegaueris.iai’ crilegiicrimcaffiget.Statimijaient.Hifuntquicreatorcmudicôtemnunt.-inufusnoftrosfaftafunt G nbsp;nbsp;oîa. A udiui:tefte dno nô mentior.-quendam in fuâ gulâ difertu.-cu merumore cognouiffet exculenoo

ribus cibis abftinereidicere.Nunquid porcellus ideo faftus eft ut togatus i n fenatu fniam diceren^ ni delicet me ftulticiæ condcnaret:qui putaretea quæ funt in hominû ufus creatamô fumerc.Hæc lt;x nu ufmodi.-cum uitâ in urbibus laceretbonâ quia fadesfrater in medio.-autuitiis .-aut anathematicolw lafubmittes. ideft autfeftaberisquæfuntaduerfacontinentiæi. Autfi facere nolueris: ipfe Prætermittocrebrasfalutationes:obfequiamatronarum:uariafcçillecebras:quibusetiamngiQniimi emoliunf animi:amp; fyreneo cantu ad naufragia pertrahuntur.Quod ad fpeciofas qfiç formas oculus fæpe inuitus abftrahitur.-q» aures obfcena diftii ferunt:nunc illud affirmorep etiam fi ifta no ment: a comparationemtam ingentisboni .-minora deferere debueras.Adde qgt; diaconusef:amp;abfceliumtuu ecdefiædamna nô fentient.Helias uixit inheremo.Helifæum ,pphetarum fecutuseftchorus.Praecur for dni Iohannes nutritus in folitudine:ad hoc trh defeendit ad lordanis rippas:ut populos arguere côfluentes:amp; pharifæosintelligeretclericosiudæorum:amp; generationesuipere.'W denotaret.Nup Aegy pti deferta uiaifti.Intuitiis es euangelicam familiam. Quanti tibi flores funt:q? fpiritalibus gemmi

-ocr page 719-

DE SE C VLO VÎT AN Dö.


EPISTOLA XX Xrt


prata uanantia.Vidifti feita qbus dnscoroliat JUe tibi peöore ignis acftuet.llla quotidiccogita tradia d£fidera:amp; quafi quodâ carcere detentus exclama.Heu me qa pcgrinatio mea ,plongata cft.Et in pa^ ps.üfi. tadifum mente cólcêdens:totiens in terra nó eris.-quotiens terram defpexeris.Eadc nobiscertecü his q habitât pdeferta códitio eft ziifdem infirmitatibus uel uirtutibus fubiacemus. S i te aquæ potus uexat quanti nobiliores non died uinanefciunt amp;nbsp;carnium ignorantciboszfedinfufo trii leguminefuften# i^ttSi balneajfctelauacra follicitant.-quanti principesciuitatumfiueob culpd ^pprid.-fiueob inufdiä ad infulasdeportatizfmepmio futuracj mercede abf^ balneispfeuerantrNemo id neceflitate pati nó pót.quoddeo uoluntate pari detraftat.-Habebis celluld quæte folum capiat.Immonon eris folus : angelica tecum turba uerfabit.Tot focii quot fanfti.Leges euangelii'i.-fabulabit tecu lefus.Replicabis apoftolos uel ^phetas.Nunqd poteris talc ali um tuis fermonibus habere confortet’Terra fumas amp;nbsp;cigt;î nis amp;nbsp;P qia mometa de noftra falute fufpenfizcôri nuo in puluerc diffoluendi.quid retractamus de ne^ ceflîtate tacere uirtutc.C erte quandoç moriendû eft.ftercoribus plena uitaliazquæ nos quotidie nrae cônionct uilitatis in fimilê putredincoc fecû traftatura funt corpus Quâ cito relinqùamusmûdi ajv guftias.amp; fi forte ob côtinentid (quod tn raro accidit)dolere ftomachùzælluare febribus coeperimusî ppetuæ uitæ ianud morbû putamus.plenamcÿ ui ftorid. Quia feriptura doccte cognofeimus; nullu an «itæhuins finem plenc beatum efle dicendû.Quanti in mediis opibus;amp; inter infulas côfulatus repê Mat.zoa tina morte fubtrafti funttNuper imperator Valcrinianuszcù aduerfus Sarmatasqncç ^pter lllirii ua ftationemincôfiftoriofæuusinfremeret.amp;totiusgentisexcidiôrigidusminaret.-fanguineetumpcte difcrepuit.Qyidloquar defratreeius ; que côtra regale faftidium Thraciæ ignis ablorbuittNecdum annuscôpletus eftzquo principem Gratianum ,pdcnte exercitu fuo antefoeda capriuitaszdehinc mife nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;

tabilioroppre(ritinteritus.Et(utiftataceam)eriamqcôifinepierunt:poftmortcpariaioibus pditiôe tociant.Quod ne quifq? quidem in die iudicii mîmo de monachis côparabit.-Seftemur faltem muli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad fu

crculas;fexusnosdoceatinfirmior.Quantædiuitiispariteramp;nobilitatepollctes(Noloenimuocabu ym^nofîtu ladicere ne adulati uidear)reliftis facultatibusipignoribufqg côtemptiszid faftû facile iudicauerûnqd’

prioputafti motedifficilej'ld decærei carminedifee. llludtibi de uariis floribus lumen exorna.Efto ipe apis Delborae uiftorid imitare.ß arach tecû. S ifard pfequat liberato ifrael i udicû carmen inge

J^inesSixpi mellacôponas.Si fielampadéppares.'fponfo uenientenô dormieszfedcubiculû regisîtra his.Plura cû dicete uellem amp;nbsp;te mecu tali exhortatione rerincre.-fnbito nûciatû eft afellos effe côd uftos

Q nieromd ufqg ptraherent.-lta^ inuitus placenrid te remitto.Pelicani cü fuos a lerpente filios occifos t riaortuosinueniût:lugent;amp;feamp;fualaterapcutiunt:amp; fanguineexcuflbadcorpamortuoifeficreui^ riiicunt.Aquila qn fenuerit.-grauant ipfius pennæ Si oculizquæritqg fontc;amp; erigit pennas: amp;nbsp;colligit • fe calorc:amp; ficoculi eius fanant:amp; in fonte fe ter mergit:amp; ira ad iuuentutc reditzPhocnix auis eft i in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

dia amp;nbsp;p qngentos annos deLybano ïplet fearomatibus Si fienidificat.Etîdicat facerdori Heliopoli tano menfæ.Famenoth autFarmuth.lmpletaram facerdos farmentis:amp; ibi côfert Phoenix aromata juii^’atute * amp;deftruaræ imponit:Etprimofolis ortu.Phœnixqdc mouetpennas|folis ue rocaloreaccedit eleftru amp;fleexuruntutaromataamp;ipfaPhocnixinccdit.Craftinodiedecineregignituruermis:fecundopen nas affeitJtertio ad antiquâ redit naturâ:amp; fie ad fua loca teuertitur. Anguisquando fenuerit pdit ‘Arpente afpeftü.Etfi uolueritredire ad iuuctutem : ieiunat quadragintadiebus:ut laxet pelliseius:amp; fie an ghterrena / guftum foraine inquirit ut dû nirit exire:lde:pellem leneftutis dimittat.Coluber ad bibedû ueniens: ynaqua uenenû deponit.-neeû uenenu aq peretu occidat .’Nudû holem rimer ueftitû pfequit caput rii fuumcælatquâdopcuritur:ubifciteffe mortem fuam.Serpensquidem fi femelcalamo percutiatur riioritunfinueroiterumpcutiaturcöfirmatur.ßrumali tpeinfirmiorefficituramp;aforicibusdeuincijf Igitur ante hyemc circa fe colli gitfegetes:utillisefcâ prebeat.Viperæper oscoitûfaciunt.mafculi mot tem côtemnût fed foeminaî ipo coitu .-fine magna dulcedine exagitata:fi ue futur! pfeiens periculi: dû abforbetfemen caput maîculi excidit:amp; fie eum occidit. Sed cum côcepeririuifcera illi us ab ipfis quoS concepit comedunt:amp; fie matre occidunt.Formicæquæ nil portant:non rapiunt oneraeaß: quæ pör^ tant.Sedcûdeporuerinttriticumdiuiduntgranarimentesnefifueritpluuiaflorefcant.Vulpesfidiù De natura ciuritjuolutatfeinpHluereamp; fingitfemortuâ.Ergouolâtia ueniunt:amp; dûuoluntillam comedere:co uulpiû. medûtur.Vulpeculacum leporibus ludit:amp; fieillosoccidit.Pantherpardo fimilis eft:amp;eft uarii colo^ Pantherà. ns.amp;mitis.Si faturatus fuerit tribus diebus dormit.Poft tertiù diem leuat fe:6e clamat:amp; fie odotenr « afpidem.Teftudomarinaquæ eftgrandis’ut infula:dûemergit dealto:oftenditfe inipfo mari tan

fdttirdicit. decolubro»

Deuïperis.

I

petram:nccfemouetindequoadufiçholesnauesligent:Etcû hæcfenferittrahitfei altû.Sed cû efu q j-g neritaperit os:Si bonûodorcreddit.Ad quâ cæteripiftescolligunt.Perdix aliéna oua calefacit.futatis lins. Sedcumcreuetintinnido.pullieuolant:amp;adparentesfuosredeunt:menritumparentemomit riittes.Perdicesfibi infidiantur:amp; fi afferantillosadfiluam qui eoshabent.uocem emittuntabfconfi a uccæteri ueniuntamp; rheribns capiuntur .-plus pedibus $ pennisfugiuntaucupantes.Etfi ad hoefu ennt:utcapiantur : fimilemfibicolore lapidem quærunt.'amp;ibifelupinosponunt.Vulturcumcœ Dc.uulturé peritouaedere:primumdeterraIndiæEuftochium fumit:amp; efttanq’nux Si intushabetaliquid qcf

Myrmicoleó ab an leoretro formica:de duabus feriis nafeituriEH ueroipfius in primis eft lac matris

-ocr page 720-

TRACTATVS VM

PARTIS III

matris.id eft formicae. Nutritur enîm ttiatct leguffiine tan$ formica:fub ea códitione quam nofti.Q quotienfcunlt;$hancæpiftolamlegeris:totienstcfciasqlt;f pollidtuseseffeuenturum. _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ -

Bean Hieronymi ^ïbyteri ad Kuffinum pfbyterum:cuius adorientem gratulaf aductum.Cuim tamuirtutefcj Bonofi quondam cóturbernalis fui defcribit. Qui fæculo côtempto aderemû uolaue^ tatmbipluradelaudibuseiemi amp;nbsp;uitæcontêplatiuæponunt.

K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXIir.

Lus deum tribuere $ rogat:amp; ea faspe côccderc : q nec oculus uiditmec auris audiuit; ncc in cor bois afcenderuntdicet ex facrorû minifterio uoluminû âte cognouerim : tn in caufa ^Jpria nunc ^baui Ruffine chariffime.Ego erii qui audaci fieri fatis uoto aC debam:fi uiciflîtudineIrarum imaginé uobis pntiæ metiremur:audio te Aegypti fc^ creta penetraretmonachoæinuifere choros:amp; coclefté in terris circuire familiâ.O fi nu ___________hi nunc dns iefus xps uel Philippi ad E unuchum:uel A bacuh ad Daniele tranflatio;! nem repente concederet:$ egonunctua arâis ftringeré colla côplexibus:qgt; illudosquodjnecû uelerj» tauitaliqn:uelfapuit:impre(ïîs figeremlabiis.Verumquianontamteficadmeuenire:$adteficirc non meteor amp;nbsp;inualidum etiâ cum fanum eft:corpufculû crebri fregere morbi:has mei uicarias:amp; tibi obuias mitto quae te copula amorisinnexum ad me ufij perd ucant.Prima inopinati gaudii ab Helio doro fratre mihi eft nûciata fœlicitas.Non credebâ certum:qd' certum effe cimiebâ:præfertim cum amp;nbsp;ille ab alio fe audiffe diceret:amp; rei nouitas fi dem fermonis auferret. R urfum lufpenfam uoto nutante mentern.-quida AlexandrinusmonachHs:quiad ægyptioscôfeffores:amp; uoluntateiam martyres: pio plaebis fuerat tranfmiffus obfequio:manifeftus ad aedulitatem nuncii auftor impulerat.Fateor amp;nbsp;«n noc meam labafle fniam.Nam amp;nbsp;eu parriam tuâ ignoraret amp;nbsp;nomé:in eo tn plus uidebatur afferre tp eademafferebatquae iâaliusindicauerat. Tandem plenum amp;ueritatisponduserupit. Ruffinum etn Nitriaî e(re:amp; ad beatum perrexiffe Machariucaebra cômeantiû multitudo referebat. Hic uero to^ ta credulitatis frena laxaui.Et tune uere ægrotum effe me dolui.Et nifi me atteuati corporis uiresqua damcôpedepræpediffent;necmediæferuoræftatis:necnauigantibusfemperincertûmarepi3fefti^^ tionegradienti ualuiffetobfiftere.Credasmihi frater.-non fictempeftate iaftatusportû nau»£*pf^ nôfiefitientiaimbresaruadefiderat.-non fiecuruo affidenslittoreanxia filium materexped^^^’P®^^ me a tuo latere fubitus turbo cóuulfit:poft$ glutino charitatishærentcimpia diftraxitauulfio.

Vetfusfunt Tune mihi cæruleus fuper caput aftitit imber.

uirgi.ienüf Tune maria undi($:amp; undic^ cockim.Tandéin incertoperegrinatôis erranri:cum me TradaPontuï dos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßithinia totû^ Gallatiæ amp;nbsp;Cappadociæiter:amp; feruido Cylieû terra fregiffetsRu-Syn!* mihi uC

lutfidiflîmusnaufragoportusoccurrit.Vbi ego quicqdmorbop; effe poteratexptus.-cxduobusocuÿ lisunum perdidi.Innocentiu enim pâtre animæ meærepenrinus febriû ardor abftraxit.Nuncuno » toto mihi cbariflïmo lumine Euagrio noftro fruor.xui ego femper infirmus quidem ad laborem cugt; mulus acceffi.Eratnobifcum amp;nbsp;Heliasfanfti Melanii famulus:qui puritate morum maculam feruW

I.Tbe.4’ tutisabluerat:amp;hicnecdumobduftamrefciditcicatricem. Verum qui dedormientibuscontriftan apoftoli uoce prohibemur:amp; nimia uis mocroris laetofuperueniente nuncio temperata eft.indicamus hæctibi:ut fi nefeis difcas:fi ante cognouifti pariter gaudeamus.Bonofus tuus:immo iTieus:amp;(ut ue tius dicam Inofterdcalam præfagatam Iacob fomniante iam fcandit.portatcrucem fuam:necdeaaH no cogitat:nec poft tergum refpicit. Seminar in lachrymis ut in gauuio metat. Et facramento Moyu ferpentemin eremo fufpendit.Cedant huic ueritati tam græco qj Romano ftilo mendaciisfifta mi; racula.Ecce puerhoneftis fæculi nobifeum artibusinftitutus.xui opes affatimidignitasapprimeintet aequales erat contempta matre fororibus:amp;Chariffimo fibi germano infulam pelago circumfonante naufragam.xui afperæ cautes amp;nbsp;nuda faxa amp;nbsp;folitudo terrori eft:quafi quidâ nouus paradifi colonus incedit.Nullus ibi agricolarum:nullus monachorû:nec paruulusqdem quenofti Onelinus: qui ue; lutfratreinofeulofruebat:in tanta uaftitateadhaîretlateri cornes .Solus ibi:immo iamxpocomitan te non folus:uidet gloriam dei qua etiam apoftoli nifi in deferto non uiderant. Non quidéconfpidt tutritas urbes:fed in nouas ci uitatiscenfu deditnomenfuum.Horrctfacco membra deformi. S ed fie melius obuiam xpotapieturinnubibus.Nullaeuriporumamocnitateperfruit:feddelateredomini aquam uitæ bibit.Proponatur tibi ante oculos amice dulciffime:amp; in pfentia rei totus animoac men tecôuertere.TuncpoterisIaudareuiftoriâ.xumlaborcprelianosagnoueris.Totâdrcainfulam frémit înfanum mare:amp; furiofis montibus illifum feopulis æquor reclamat.Nullo terra gramine uiret: nul; lis uernans campus denfatur umbraculis. Abruptærupesquafi quendâ horroris carcerem daudût.ille fecurns;intrepidus:amp;totusdeapfoarmatus:nucdeumauditdumdiuinarelegit:nunccudeoloquit cum dnm rogat:amp; fortaffe ad exemplû iohânis aliqd uidet:dû in inftilacómoret.Qiias nunc dyabo; lum neftere credis trincasj'qsparare arbitraris infidias. Forfita annquæ fraudis memorfamê fuadere tentabit.Sediamillirnfum eft.Nôinfolopaneuiuithomo.Opesforfita gloriâcp fgt;ponet.Sradicetii X.Tnîmo.6 h.Qiii cupiutdiuitesfieri:incidût in mufcipulas amp;tétatiôes.Et mihi gfiatio ois in xpo eft.Feffa mebra Gai.tf. ieiuniismorbograuâtepcutiet.Sedaprirepcutieteloqo.Qu3doennfirmortûcforriorfum.EtuirtuS s.Cor. Iz. in infîrmitate perficit Minabit mortem fed audiet. C upio diflblui:amp; effe eu xpo.Ignita iacula uibra; Phili.l. nbsp;nbsp;nbsp;bit fed excipient fcutofidei.Et ne multareplicem impugnabitSathanas:fedtutabitXps. Gratiastibi

-ocr page 721-

EPISTOLA XXXIIH

DE VITA EREMITIC A,


icfajlt;ÿ In die tuohabeo;qui pro me te poflitfogare. S cis ipfeftibi ein patent peflora fingulojü.qul cordisatchanariniaris:qui tantæ beftiæaluo inclulum^phetam in j)fundo uides)utego amp;nbsp;illepari^ ttr a tcnera infantia ad f lorentc ufi^ adoleuerimus ætatc:ut iidem nos nutricu finus iidc amplexus fo *ierit baiulopü.Et du poft Romana ftudiaadirc femibarbaras ripaszeodc cibopari frueremur hofpitio Wego primus cocperim uelle te colerc. Memcto quafo huncbellatorc tuû mecû quondâ fuiftctyionc jÿiat.e Habeo^miffum maieftatis tuæ.Qui docuerit amp;nbsp;no fecerit.-mimus uocabit in regno ccclojt.Qui afit oocuerit amp;nbsp;fecerir:maximus uocabit in regnococlorum.Fruat ille uirtutis corona; amp;nbsp;ob quotidia'na •nartyria ftolatus agnii fequat.M ultæ erii lunt manfiones apud patrc.Et ftella a ftella differt in clarita tc.Mihi pcede ut inter fanfto^t caput poflim leuare caleanea:utcû ego uolueinille^fecerit. JVIibi igno fcas;qaimplereno potui.Illi tribuaspmiu qtf meret.Plura fortafle aepfae breuitas patiebat logo fer a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k Jif

nione^traxi:qd’mihifempacciderecófueuit;qfialiqddc Bonofinoftrilaudediccdû c.Sedutadil ‘Ud redeä unde difceflera:obfecro te ne amicu q diu quaerit nix i uenit ;di ffi eile feruat ; pari ter cû oculis •neiK amittat.F ulgeat qlibetauro:amp; pompaticis ferculischorufea ex farcinis metalla radict. Charitas ®ôpôt compati.Dileftiopciû nó habet. Amicitia quæ defmere pônuera nun$ luit. Vale in xpo.

Paulinsamp;Therafiaadfebaftianu heremi cultorc.cui^uitâHeliæamp;helifæoacfiliiscôpat^jphetajï ^ifteriû laudat monachi fratris illi uidu miftrâtis amp;nbsp;utroru^ oionû fuffragiû poftulat.EPI.XXXIIII Anfto amp;nbsp;meritodileftiflîmofratri Sebaftiano: Paulinus amp;nbsp;Theralîainxpodûo falutem _ Benediftuseftdnsdeusifraelqelegitteamp;aftïimpfitteinuaseledionis.'tnæ.'amp;fegregauit ,r ab utero matris antiquæ:amp; dédit tibi pennas colûbæ.nit ab hui us fæculi ftrepitu ^cul auo lans diceres.Ecce uolaui fugiens;amp; manfi infolitudine.-Qiiafi folitudonontua fir.q nô de ^a ettîied fecreta;amp;ab huius mundi tenebris defolata:a dei lumine frequentef :amp; a dæmonib us fu psJ4* i^^°^sfiigiat;atlt;5abangdisgaudctibusexcolat.lpfednsdeusnrdonauitnobis:licetlongointerual odiftantiijyj, appropinquate tibi in dileftione p odorc bonû noticiæ tuæ quâ p fratre in dno charif 9

Viftorc accepimus:q nobisamp; opus ^jpofiti tui fiefecretu tabernaculi nûciauit;qa ueteif fanflop: ™lt;:nmis æmulator fuper torrenté tibi grati(iimu;ficut illi quondâ filii ^phetarc Helifeo duce.-fup ior# •aanc pacificâ manfionem fpiritalia caftra pofuiftes.Et diaconus tibi frater B ndiflus S areptenae illi ^^Sunamitidisobfequiominiftraret.Bcatusillecuimâdauitdûsficutuniuolariliûcoelirutte ficuc quot;Oiâ adtorrentc fecreto fedentc.-panibuspietatis pafceret;amp; adcellulâ tuâ aflîduisfuperhacminiffra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• '

«One Ueftigiis uelut ad archam Noæ fruftiferu pii germinis ramü afferens columba reuolaret. Bndigt;i ”’uosadno;quifadtuniusmorishabitareindomo:amp;qgermanitatisuinculuduplicauitin uobis ^uosineccliæ utero fratresfecit:amp; fub una fide uariis diftinxitoffîdis.ut fub diuerfo munerealter al pafceretis.Tu Ilium fpiritalibus armis ieiunâs Si. orans iuuares:amp; ille in te cœleftia fibi bona fere dûcarnaliatibi aliméta fuppeditatnô idigenti quidc .-peuntisefee fumptu.quia fames tua iuftidâ ^*^cgnmn4eiefm-it.Se4tQicicdns;^fecit qlt;f intusefttedtqef foriseft: Spösquidc jtmptuseftca *^oanteniinfirma.Ideo'uiuentc licet aim inuerbodeiquodeftxpsqui uerus amp;nbsp;uiuuspaniseft.-talire^ M r z» •^uneraf obfequio : utcorpori tuo:ideft terren3Eintefragilitatiferuiatdbismodids.‘amp; ipfeieiunio^ Mat.4. ^orunaiabundantia faginetur.Ideo enim dixit.Non infolo pane uiuithomo.-fedinomni uerbo dci. Qygt;3ijtinfiriniorislubftantiaenoftrærationemneefurirethabuit.Perindeamp;carni panemipfecrea# ^roftendit.Sed ne corporis curamianimæ preponeremus quae uerbo dei pafdtunnöjn folo pane uigt; «umhominis conftitutum docuit.-quem Si fi animae cura non quærat;tamc corpis natura depofdt. Jdeo benediflus ille:cui ad opes animæ 4)fidt neceflîtas códitionis tuæ.Quia adhuc homo.‘amp; ifto uiß r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;interius aeterno illopane fatureris.Non enim ^ficeret fpiritalis uirtus nifl

lubefletcarnalisifirmitas.Neceftetpotensfideliüminiftratio.-nifimateriamminiftrandi plærûcjino 5'P’^æberet. Vnde 6i apEs ait in fftö c ópefationê futur«i:cu ecclefiä dei ad cöfolationc iftip bn 2.cor«f • «idióishortat:amp;dicit:Abundantiaueftra fit adillop:inopiâ.Etutillorumabûdâtiauræinopiæfup plemctufiat. Adhucaudeodicereiutroepurmdiuerfaiohisamp;dni formacôfiftit.Iohânisin deferto üoxdamätis amp;nbsp;dni i tcplo docctis.Et un? urm inferuitutc mifterii uocatiisc:alterinmóachilibertaté I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si gloria puocati:amp; ambo liberi:qa âbo fub gratia ; amp;nbsp;âbo ferui qa âbo fub

ftgefietó. Ambo liberi a pftô:âbo ferui iufticiæamp; aboi ieiuniis dnodic fapitis:amp; ambo in æpulis fincc ntatis dno gras agitis:q datefeâ oi carni amp;:dat efcâ uiuâ efurientibus uerâ uitâ. Vnus uim audiuit ut diawntroibo ad altare dei:ad deum qui lætificat iuuentutc meâ.Et alter ab eode ^pheta didicit dice ßs.4r. te:SinguIariter ego fum doneqtranfeam.Ergo quia fie elefti eftis Si dilefti dno:ut alter alterius onera ps.140..... portais : Si charitate perfefla q inuicem uos pafcitis:fuftinetis:inftruitis locupletatis:adimpletis lege æbis côferite ualidasorationûmanus;ut fuperetis multitudinc pftôrum noftrorum.

vb hocem mifericors Si miferator dns peccatoribus fuis fanflop» noticiâ diaritatemqi procurât amp;do nafutetiam inexcufabilesreospræpotensaduocatiomeritisdamnationisabfoluat.Maneatisinre# gno domini;quod intra uos facit efle per inhabitantem in uobis arrabonem fpirituflànfti.'in quo cia

Abba pater.jBenedifti dominofilti pietatis amp;nbsp;pads Si luminis.

Milit^ hortatur:ut rdifta fæculi militia plena diferiminis æterno régi îdpiat militaretpercnepræ inium Ittfceptiimsînec eiim aut auri cupiditas.-nec flos retarder ætatis;q tan® foenû funt occafura*

EPlSTpLA XXXy

-ocr page 722-

TRACTAVTS VI«


PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ni

Hîcre. îz.

Matdi.zj.

raco.4.

Matth .tf.

P [ohan.1.

Ecde.jr.

T fi ignotus tîbi fim facicâa tn tc.cordecognoui:qafilius meus in dnochariflîmus Vidor référés mihi religiofam uitâ tua fecit ut te(lt;juis abfentc) cognofceré:8i ficut côfortc futurû in xpo diligere indperc.Retulit cm mihi qûo amp;nbsp;1 militia f£Eculari(in quaadhuctutenerisjfociusôi fecutorcôtubernii tui fuerit.Vnde magis pfumpfi Icribere ad te per ipm.S pero etern te ex eadem uia ad uiâ noftra efle uétiiru.Quâdo quidé iftûde tuis fociis ad nospmififti:qué propignore tuo ecckfia tenet utte poft eûcapiat.Nihilem eftbndiôkefili quodpoffitautdebeatpferri ei qui eft uerus dns amp;nbsp;uerus parer amp;nbsp;imperator æternus.Cui em reftius uitâ nramimpcdimus: Qùlli a quoaccepimus SC cui eâ ufi^ in finêdebemus fQuia ipfius bnficio uiuimus.S i tn in hoc fæculo ipi militauerimusaunc ad ipfum trâfire merebimur.Quodfi magis dilexerimus hocfaeculû:amp; maluerimus Cæfari militate $ x^o ; poftea nô ad xpm:fed ad gehennâ trâfferemur:ubi principû huius fæculi uertit câ.Ideo nec af^ feftum;necpnam;nccnonores:necdiuitias deopferre debemus.Qpiafcriptueft.Præterithuiusmun It Corin .7. di figura.Etqui hûc mundù dilexerint.-cû ipfo amp;nbsp;pcribunt.fdco ipfe dns in euangelio côteftatur amp;nbsp;di Matthe.io. dt:(^iiamarpremautmatremplus$me:nôeftmedignus.Etquinôacdpitcrucem'fuâ amp;nbsp;fequit me nôpôtmeus efledifdpulus.De diuitiisauté fæculi huius:quas perdâ pro fummo bono:amp;qui eas utputâtneceffarioampleftunt amp;diligûtitadicit.Quianôf»deruntthefauriiniquis;iuftida auté cri pit a morte Et iterû per 4)phetâ dicit.Extcrminati funtoés qui exaltati fuerât auro amp;nbsp;argento.In euâ^ gelioquolt;5clamatatc|gßdamnatdiuite$fæculi diccns.Vhcuobisquifaturatieftis:qa efurieris.Vhc uobisqui ridctis nunc:qa lugebitis amp;nbsp;flebitis.Noli ergo diutius diligere hune mundû;nelt;5 militiam eius:quiafcd’mfcripturæaudoritatcinimicusddeftquicûcçeftamicusfæcuIi.Etqui militât gladio mortis mi nifter eft. Qui auté fuû uel alienum fancuinéfudit:hicrecipietfruftûftipendiorum. Aura exitu mortis tenebit reus: aui crimine.Quia nectfle eft ut miles in bello:in quo tn nô tam pro fe^pro aliodimicatautfuâ morté uiftusinueniat.-aut mortis câm uiftoracquiraf.qauiftoreflenôporerinfî effufor fanguinis ante nôfuerit:Ideo dicit dns.Nô poteftis duobus dnis fcruire.Sedquia uni deofer^ uicndumcft:facileputopoiredilcerni:cui potiusferuiridebeat:dcoanmâmonæ: Chrifto an exCati: cum ipfecæfar xpi feruusftudeat eflTezut aliquarum gentiû rex efle mereatur.Ne«^ em quieflç rex tcrgt; tenus totius terræ dns eft.Chriftus autem totius mundi rex eft:quia oïa per ipfum fada funt : amp;nbsp;fine ipfo fadum eft nihil.Et ipfe eft rex regû amp;nbsp;dns dnantium.ipfe in terris in mari in abyflTis oîa quæ unit facit.Huncigit fequamur:huicmilitemus:cui côiundusnunq» difiungif miles:qui militantibusfi; bi gloriam uitæ æternæ.'honorem regjji cœleftis:amp; diuitiashæreditatis fuæ:amp; diuinæcognitionis eô fortium perhéne largit.Scriptum eft auté:Qui pecunia diligit:nô iuftificabif:amp;’qui terrenaspoMo nescôcupifcitinillis^ficutfcriptüeft'impIanabitNaminecdefiafticoperSalomoriéloquitû’“'’’^^® pientia.’Qiiia multi dati funtinauri cafus:amp; fada eft in fade illius pditio ipforû.Lignum inquitof/ fenfioniseius eftaurum:amp; déficit ilIosquifedantillud.Sed non ois nifiimprudens difperiet in illot quamobrem fuge ab illo fili ficut a fade ferpentis:credens xpo q ui in euâgelio teftat omnibushoïbus. Quia nô in abundantia cuiufç uita eft ex nis quæ poflîdet.S cd te forfitan ætatis tuæ fiduda:amp; ftipcS dignitatum:ueldiuitiariiaugmétafolIidtât.Velutdicas:adhuciuuenisfumà:intpelicetutpatum)’ permilité:amp;uxoréducâ:amp;filioshabeâ:amp; poftea deoferuiâ. Ad hcc tibirndet.nô ego feddns:qui loq tur in 4gt;phetis amp;nbsp;apoftolis fuis.Et fapiens didt.Ne tardaueris côuerti ad dnmmec differasde diein di em:ne fubito ueniat ira illins.fn euâgelio aût q uo ardore jjperandu fit ad côueriionéroftendit: A dici» bus aut iohânis ufcç adhodiernû diem uim patit regnûcoclorû:amp; qui uim faciuntrapiôtilIud.Talis uiolenria grata eft:quæneminé côcutinnuUius dânocômittif.fn hâc rapinam manus tuas Herte:qus aimé nôhabet amp;nbsp;côfertfaluté.Et quid tibi militarium ftipendiop: curatiôes:cû inuidia uiolentiâ cu^ rarer'eum forfitan pro tua honeftateetiâ debitoni; moderatusexador fis:cü finecuiufql inuidiaamp;cum dei gratia poflîs efle uiolétus.-ut rapias regnum cœloru. Qiiod patitur amp;nbsp;gaudet xpus inuadi:qui pro abundanriacharitatis amp;nbsp;potentiæfuæ capax eftlargiendi quod tenet:amp; qrf donauerit obtinendi :nâ quâdo Tandis fuis in regno fuo regnare côccflrerit:ipfe regnabit in illis quos côfortes regni cœleftis af^ fumpferit.ScriptueftemEtregnû dei cufandisfore:amp;ipfosfandos efle regnûdei.Quod^)pitiodeo cum côuerfus fueris:amp; legédocognofccs:amp; aedendointelliges.Dc ætatis aûtflore primo qs audeat gloriarif'Admonet diuina feriptura dicens.Ois caro foenu eft amp;nbsp;ois daritas dus utflosfoeni^ruit foc^’ num amp;nbsp;flosdecidit.Sermo aûtdni manct in ætcrnû.Ideo^Jpheta.alla potins inquibusætcrnacorpo^' risrediuiui gloria poftrefurredionem poflîtmanere:defideransclamat.Qiiamamabiliafunt r.iberjî «aculatuadneuirtutum:côcupifcitamp;deficitaia mea inatriodni.Etdeuinculisconiugalibus teris téporalium return tam fpinofis $ inanibus curis apoftolus (in q uo xps loquif )admonet ne mlo gum huius fæculi tps irrita nota mittamus:amp; cognofcerc nos iubet.quia tpsbreuiatû eft:amp; didn Re liquum eft ut qui habent uxores tan$ nôhabentesfint:amp; qui fient tan$ nôflentes:amp; qui gaudét tan $ nô gaudentes:amp; qui emunt tan$ nô poflîdentes:amp; qui utunt hoc mundo tanqquot; nô utétes. Qnod cûdicit:oftenditliberosnôdebercimplicari:qnquidemliberarifuadeat impeditos.Siergoiam forfî-tanalligatusesuxori:noliquærcrefolutionem.QuodfiadhucIiberesabuxore:noli quærere implilt; cationem.NôciapFsppter piugii pdénationéhoc dicit:qnquidé huius foederis rcligiôem magnæxpi amp;ecclefiæfacramentoc5parat:fed45ptctinftâtcneceffîtatébonûeûeaflerenshoîçmficcflequ^admo

Luce.'iz.

EcdcJ. Matth.ii.

tCor. 5.

Efa.40.

fs.85.

l.Corîn.y

-ocr page 723-

DEVITA CONTEMPL ATIVA.

EPISTOLA XXXVI

dum ipfe erat. Volo inqt uos fine follicitudine eflezhoc eft ut nihil præter deu amp;nbsp;fal utem noftram cogi temus^Ham uxor amp;nbsp;filii qj$ amp;nbsp;ipfa dimittimusznobispignora data funt.Vn ide apFsait.Quia tribu Vbi fupra lationc carnis hebuntzeja neceffitudinis noftre carnes quantochariores nobis fun ztantomagis nos di Icrncunt amp;nbsp;fatigant.Nam uxoreaccept.1 primu optant filii zamp;fi nó fufeipiunt fterilitaslugetzfi fufei? pmntzorbitastimet.Ac ^Jinde nun^ in carnalibus affedionibus ita requiefeitanimus utcruciatu ca teatzdurnneceffitüdinesfuasautbonasamatcû amittcdinietuautmalasoditcûamittendi uotoin nttofj miferiis fuftinendis femp obiroxius. Mifcr eft ein qui uxorc bona pditzmiferior qui malam pof fidet.lnter hæc accidentia fatis foclicior eft q utrunlt;j non nouit. S iFr amp;nbsp;defiliis.S æpiffime em funt mi ferrimi parenteszuelqui amabiles habet qbus orbantzuel q tales habctzutnó habetibus inuiderecoga^ tnr^Andi ergo fili mi amp;nbsp;inclina aurc tuâ mihizamp; dirumpeoia uincula tuaqcuneg in hocfæculoteïpli catö tenct.Cómuta in melius militiamzut æterno régi incipias militare.E t nunc utaudiozqui adiu^ tor amp;nbsp;tutator es ciuium.fias comes chrifti.Deinde inhacmilitia foletis in uoto haberehancofficii pro luotionczut ^teftores effici ami ni. S i autte deo j^baueris zipfum deu inci pies habere^pteftorc. Vid,e ad quale militiam te inuito collega ut quod holm efleoptas.hoc deus tibi fit.Que fi coeperis feqzamp; I eius comitiua inceperismilitarezfinis militiæ tuæ erit regnûznô terre amp;nbsp;rpis.fed æternitatis amp;nbsp;cocli.

Aepiftolabeati Hieronymi deteftamento Gerûtii Monet quafdâ uirginesdeo dicatas a pâtre Gern tiointeftamento exheredataszquæ cum fororibus in teftamentaria caufa ipfum arbitrum delegerant: utrepudiatam 4?pter xpm patris hereditärem non requirâtzeum fuerint fepultæ cumChrifto dicens: duplex eflè fepulchrû. Vnü quo corpus conditurzali ud quo uetus homo cû adibus fuis fpoliatp exuit EPISTOLA XXXVI.

Vndi mei fenfus afFedu uobîs‘uacctamp; fï inteffloco fegregor.Ncà uîdere uos mihi uideor amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

audire tam me occupatû habet ueftra diledio. Quod fi uos inuicem faciatis tn illudimpof fibile per carnem poffibileredditur ex fpirituzutfiat duort hominu corpus unû.Nâ ut.pbc ---yZEiCt ura mecü uigilarecolloquiazaccipite qd dehæreditatezqef fuggeflîftis decogftantiaiti? uideatzqtn mectincarnaliûarbirrûperfpiriralia delegiftis.Poffem quidcdicére.Quismecóftituitiu^ diccautdiuiforc inter uoszfi non inndelésjjceflîflet ifta fnîa.iudeop; enim incredulitashac^diii rnfione ftpcuriturznöferit.Nam ipialiqniudæiinipfo Movfe uifitationc illâdni non uidetesz $ ægyptium •tatris liberator occideretz fequentiq? diefratrum difeordias rixaf«^ uolens fedarezaufifuntdicerezExo.2 Quiste conftituitprincipemautiudicem fuper nos. Aeproindefuo illis dominus ore refpóditzquo uuîpliuspfutarcturzfiproderenturfalforequererequemfpreuiffent.dicenteipfo.Sicredifl'etisMoyfilohd.y crederetis utiqg amp;mihi.Sedquoniamamp;egouefterfumziX uos uerefcioqfifle indicium eiusqui ægy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T*

ptiumgaudcter occiditzamp;cû aduerfario dni in uia eftis mittatis cito confoederare pcordiâ apud iudæ os fibi fuarn fnlam relinquemusfuper ipfos q ea ^Jtulere uiuentc.Nos humilibus de dni leni tare dicegt; Mar.41'. ’Uus.Vobisdatueftfciremyfteriû.Acj)inde{utadexordiumdiuerticulireuertamur)ha?rcditatë illâ loh.ig» Pobisarbitrorptemncdâznec aliqd a iudice fæculi poftulandû.Qiiô erii nobis illos licet adiré q etiani luoiudicio nefciût ueritatê.Quâdoqdem Pilatusex ipfoit curia fie loquaE ad dnm. Qiiid eft ueritas Nempehic iudex eratzamp; négocia caufafi^litigâtiû libripcdeiufticiæ tanto ftatuto iure foluebat.Et qd hic ualebat facerezfi nô nouerat ueritate. Cette euangeliftæ adeo iuftum fuifle Pilatû cômemorat ut in tioceiitênialetabfoluereÇ punirezamp; tii ueritate qfi difcerecupiat.inquirit.Nâ neri taris ignoratioïter togatiôiseftadio.Quidergodicemus.Inanesfinedubiomortaliùcuraszamp;unifomc mundialiureruf.thi.ft fdidit falfitatc.Ibiçg i udicia uera nô ec ubi fint mentira negociazfeçg in rebus carctibus ueritatezearete ucroiiidicioiudicat. Quid enim qfi nofttum apudillatribunaliarepetemus(firefcribcteapFo) nihil intiilinmsinhûc mundüzueß! necauferre qd poffimusc'Si eriinihilintulimus inhuemundû ueniedo amp;nihilauferrepoterimus abeûdo.Falfo aliqd nfm hiceffedicimus ubi nobis torus pene mundus alie fecnli cöuolait; in quo utiqj pfidus pFus nó reöfedreatu accepitzfed hæcde iiidicio fint difta nöde ne /vTat.iös gocio.Cæteriiquod ad cam ptinetmon folö moncozfed obteftorait fi Gctuntiü xpo ofFendiftis .-in jviatjk ea,offenrione diiretis.Qui erii pfeuerauerit uf(^ infinc.-hic falnus erit.-Nam fi cä offenfióis eftxps.-am iplexandüeft impii patris elogiüznon dolendö.Ne recedam us a xpo:cin' nó ilia exhæredatio recômêdat fient fcriptunieft.ßeati eftiscum perfecuti uosfiierint maledixerint nomini neftro utneq^» propter nlium hois. Gaudete in ilia die amp;nbsp;exultate ecce merces ueftra multa eft in coclozHanc mercedem of Fenfio Hlaprouidit : cuinspocnitet ueritatis. Qiiodfi iiocati ad dominnm in imagine leuitarnm fpiritalibus gladiis corporcos,occidiftis afFeftuszqnem patiem defideratis.Vnus eft enim pater nofter quiincocliseft:acproindedominushæreditasnoftrainChriftoenimpolFidendûcftqlt;f cumXpoeft poflidendnm.Nerenertamini ad mortuum qui fequiminiuinentc. Mortui inquitfepeliantmortu osfnos.Atfiiampridemdixiftis.Paternonnouimuste.-utteftamentudniferuaretisquidadhucrepn diati patris qritis teftamentür* Hic eft ille gladius quia dno p terraszpatre a filio fepaturusImifFus eft.

Hoc c uere circucidere naturazqd’ i udæi forma nó ueritate cuftodii'it:amp; cicucidcre cultro petrio.Perra aiirem erat xps.Is utieg qui dixit.Si quis amauerit patre aut matre fuper me no c me dignus.Hoc uos gladio utentes: illos imitate leuitasab anteriori holeprofcftionis noftri caftrà currentes oburos affe ƒ

-ocr page 724-

PARTIS ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS VIII

dus pro dni amore iugnbte:amp; iuxta kgiflatoris imperiû pertranfeute primû uirtutü exercerc cum rc^ ditu uidelicet ut præterita tranfeûtesniec fæculi mirabilibiis inhaerentesnibi primû ad eum qui nos mi y nbsp;nbsp;nbsp;fit in mundû cuni fœmorali gladio redeaniuscrefiftctes nobis remora'tefcp nos ^pinqanni:^ximum

fratrctjme perhos elonget noftra percgrinatio petimamus:amp; hæc a portafaciamus ad portâ.i.necum in porta oculi fratrc fuero perfecutus:portâ fortaffe auris obfideat:amp; per alia portam prætermiffus oc^ currar.Hæc fiquidê funt portæ animæ:per quas ad illâ fæculi blâdimcta defcendût; Sc per quasjenfus carnis inrroeunt:per quas nifi latæ ftragæ fada uiâ uirtutibus quadâ impietate fecerimusmunq adre gern ueræ pietatis puenirepoterimus.Quod ubi pro noftra deuotiôe fueritis uiriliter executæ : ftatim uobis ab ipfo Moyfe talis fafti laudatoredicetur.-impleftis hodie manus dno.H oceft fæculû : qui uo^ Gcn.zz* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conditiôe carnalis fubftantiæ propinquus eft:amp; ^ximos occidentes aftus uefttos qui manus funt

X

tucc.tf

Luce.if.

Cene.z}.

Z

Cor.5.

impleftis dnotcum illis præter q’ dns imperat no annuiftis. S ic Abraam dno dexterâ fuam dum partie cidiû faceret nô recufat:impleuit.Qui filii fui:dum illâ deo armat.-oblitus eft:amp; in præcepti refpidens maieftatc:attEocitatê operatiôis non dignatuscft retraftare.Implenf namiç manus dno cum dni occu ludith. 5. panturimperiisæumdni traditæ uoluntati:nonhoîsindpiunteflc:feddei Quâdononaffedui carnis obtcperant:fed diuinæ feruiunt iuffioni.S ic iudith ob libertatc duium uel falutc.-fefub fpecie fornica tiôis impleuitdeo:amp; inermis armatû:amp; uirum mulier occidit.Sic uos dno plenæ carnis affeftibusiii^ umphatis:nôquæratisrefugâ:quiauobis etiâ fi recurreret foret ocddcdus.Remittitepallium tunica detrahcti. Pecunia eoru cum ipfis fit in interitû:qui xpo pecunia ptulerunt.Exeuntes kmel de Sodogt; ma cunda relinquamusincêdiis. Vider Loth uxoris excplo iram diii quæ in iram qa retrofpexit incut rit.Noluit nobifcû Geruntius in cœleftibus habere parte : eut uos parte ex cenfu dus defiderâtis in ter; tis. Quod fi ille ueftra gloriofa tantope contêpfit.-cur non uos illius inhonorata contemnitis.Ferteoro uospatienterfidei notas:ftigmataxpiana:ecclefiæ paupertatê. Ferteinquâ impudicorûelogia uirgi; lîitatis hæredes. Vifitatas uos effe cognofeite: amp;nbsp;tanta uifitatiôe clarificatasme ptem cû infidelibus na; beatis.Mûdus ifte uoscumdno ueftro non agnouit.S i de fæculo eflretis:feculû uos amaret. Reges le; culiafiliisfuistributanonpofcunt.lndomibusregüfuntquimollibus ueftiunt.Zebedeusracobu lohânem nonfequit.Sinite Geruntiûin nauicula rcmanerecûrhetibus : dûmodocum aplis xpi iam iaceatisinpeftore.Vhediuitibustqthreceperuntcôfolationcfuam.VobisaûtfiliæinfuturocôfoIatio ueftra debetmobis exhæredatio ilia f uturæ hærediratis incocleftibus fecit augmetû : uobis fuamûdus ipfefubduxitubi uosnöfuaseccognouit.lmmodirisdiuesiardoribus Lazaro in finupatrisabraære cumbête torquet.Et quid mirû fi paupercFus amp;nbsp;pegrinus in terra quidc aliéna S epnlchrii emit. Abraa a filiis Heth.O ueritas nequeo em teperare quin exclamc.O altitudofapientiæamp; fciêtiæ dei.Sepulcn^ fibi patriarcha peregrinus emit.Quid eftfepulchrû.Locus eft quietis:ubi iuxta mûdi rationédefufto; turn corpa collocant. Vera ergo inrelligentia locû fibi requietiôis pater A braâ fide fua amp;nbsp;conteptu pe; cuniæ côpatauit.Iftud quidc fepulchrû amp;nbsp;Paulinus nofter nup ipfe diuitiis cum fua matrefamilias cp parauinqui a eónedatione fæculi morictes:a mûdialibusopibus iam quiefeunt dicenteapFo.Mortui em eftis:amp; uita ueftra abfcôdita eft cum xpo in deo.Et iterû. S i aût mortui fumus cum xpo.'credimus quia fimul uiuemus cum Xpo. H oc eft illud duplex toulchru : exterioris hoïs amp;nbsp;interiorisquies una. Nam fi homo ex duabus fubftâtiis conftat:merito amp;nbsp;iepulchrû duplex habere debebit:ut cum alteru; tra fubftantia i n fuâ naturam diffociata remeauerit.iequies utriçp nô defit.Quoniâ cunrt ex corpore amp;nbsp;anima homo fit:tn nec anima fine corpe homo did pótmec corpusfine aia homo eft;cum tn animai corpus fit homo. S ed ubi hoe nomen qtf ex duobus noibus fuis ,pprie terti urn duorum cómixrionc perficit:eorum diffidio fuerit uacuatu.-fua fingulisloca ad requic recenfent:qm utrun«^ uiuit:amp; mo; ritur utruqïsNam ficut præter hanc uird alia uita eft beato» ita præter hanc morre morsalia eftimpio; rum. S ed interhanc uitd amp;nbsp;mortc:atqg illam uitd amp;nbsp;morte intcreft hoc:qi iftæ naturæ funt illæ funt rne ritoß:. At^ ita duplex fepulchrû naturæ debet amp;nbsp;meritis.Hoefepulchrûfibi duplexpfeffamiliasijh de quibus locuti fumus ^uideruntrqiü fenatû:honores:diuitias:relinqucdo mortuis illis uidebant:qui bus nati effe uidenf etiam dum uiuüt mortui.Ecce unü fepulchrû in quocóuerfatio ueterishols cum CTepundiis fuæ nobilitatis abfcóditus.Illud eritaliud:cü ipfum corpus qd* naturæ lege caducueft : dif; folutureuertetur in terra :de qua fcriptüeft.Terraes amp;nbsp;interrd ibisranima tn inrefrigeriorcquiefcente. Nam qui duplex fibi fepulchrû uoluerit cöpararejhabebit forfitan iuxtacóditionc naturæ.ubi corpus quot;nbsp;mortale condatur:qn habebi t i uxta meri ti lege ubi anima requiefcat. Qiiod quidc i ta eóftitutu eft :ut mors ifta quæ per diflblutionc animæ gnatur amp;nbsp;corpis: media fit duarü uitarum.iß is enim hüiem nc I Th*mn J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mori;amp; bis ei uita debet.Nam amp;nbsp;beatus Paulus duasbreuiter uitasdefignauit.-diccdo .Pietas

A

Genc.t.

Ao calv ^ütad omnia ualetpmiffîonchabensuitæ:amp; eiusquænunceftamp; futuræ.Etbeatusrohânesm Apoca Apo ly. 2^’ ly pfî duas mortes oftédit.-dicendo.In eos mors fecûda non habet ptâtem.Secundâ enim dixiuquta eft amp;nbsp;prima.Sed illud nobis magna ratione traftandû: amp;nbsp;diligent! drcunfpeftiôepuidendurn eft.-anan te iftam mortem .'quæfeparatione (utdixi) animæcorporifcggeneratunmori fæculohuic anathe; matizatisifi pôtdicioîbuseius uoluptatibus:quænobisextralineamuitalisfubftantiæmundicopns fuggerunturmaluimustanpoft naturale interitû qui aîamcorpufcpdifcernit.Vndeamp;interitnsdicit: q) interipfaeatracmediûfeinterduasfubftantias quæhoîemfui coniugatôefadebanctertiumillurn gradum perfeiftæ fubftâtiæ fublaturus immergat.Quonia qui hic mortuus Çuetittmundi uomptati;

-ocr page 725-

DE Vîtacôntcttîplatîuà?

' EPISTOLA ’ XXXVII


bus lion ütendo:amp; corpis ftimulos obtercdoîconfepultus cfle uîdet cum Xpo.Et fi confepiiltus;tirilt;5 in fepulchro:fine quo effe non pot fepultura.H uic amp;nbsp;mors alia côis ilia debetnr.quæ aniam a uincuhs corpis folmt amp;nbsp;liberancui corpis æque fuum fepulchrû amp;nbsp;fua fepiiltura dcbct.His diiabus mortibus poft genii nu fepulchru beata ilia amp;nbsp;ppetua uita fuccedit.Ceterû qui totum mundû hic lucrifeceritam bkndo:rapiendo:qm hic fada carnis mortificare contcpfit poft iftä naturalem mortem.quam trâfiré wpoffuiuus.dicitur merito uno amp;nbsp;fimplici fepulchro effecóditus:iielpotiüseffecómendatustamp; fecû dani morte mifer incurritrquæ plena eft amp;nbsp;dolojc æternitate ôi lachrymait perpetuitate.Hœc funt itaÿ ç duo fepulchra.-que fibi amp;nbsp;Paulinus uirfingularis ad imagine patriarchs follicitiffimus requifiuit. Vnum ubi amp;nbsp;ueterem hoiem cum adibus fuis fpoliatus occuleret. Et licet necdû corpus depofuiffets carnalianôhaberet incarne. Aliud ubi corpe ipfocu ueneritdns confringere terra eius:expofito anîam

Ues cû paupere nô potuit recubare.Hucocs peregrinos mundi : hue egentes hucetiâ exhsredatos pro xpo fæcularibusrecipiet teftamctis.ideo^necueftigiuhabuitinhacterra:qrh nemo qui eum fequere tubnuentuseft.At nûc uosfiliæconfidite:queex eo ueftigium Abraæeftis:ex quo deterra nóeffe coc Piftis.Obfequiû preftate uolûtati partis ueftri.cuius corruptelæobfecuts nôeftis qui uotgt; a filiis Heth ftpulchrûeniit.Quodfibi amp;cæterisfuisuoluitcomparare:apudquosuti^mottuæeftisîqn cumeiS ’d quod uiin jn mundo poffederint.non tenetis.Gratiaflt;$ ill i femp agite:q ui uos hoc fecit ueftigium Ponhabere ut ibi cum Lazaro finum Abraæ haberetis.Poffideat ergo ille pecuniamnios fepulchrum. lueimaginesefcarum.-uosrequiem prophetarum.

Vide ad hune rradatû pertinente aliam æpFam adiulianu de pignoribus.In qua ilium de amiffis lî beriscoiifolaLad contemptumudi: amp;nbsp;xpi militiâ cohortat:quæ habet prima inter funèbres spEasmbî •reluis cadit.Quoniâ poftpcepta ^maxime pducitfandoiü uiroft exempla ^iponete; qbus religiofa luensadimitationêuirtutisfeructiusexcitet.ldeopoftfupioresæpEasdemundicontemptu amp;ereml nudibiispcipui eremi cultoris Pauli primi eremitæ uita abeato Hieronymocôfcriptafubiidtur.

Vita Pauli primieremitæpræcipuieremicultoris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. XXX VII

Nter multos fæpe trada tu eft:a quo potiffimû monachoji: erem us habitari cœpta fit. Qui# dam ern alti us repetêtesia beato Helia amp;nbsp;lohanne fumpfereprincipiu. Qiioïc amp;nbsp;Helias plus 5^ nobis uidetfuiffe $ môaehus amp;nbsp;iohânes ante .pphetare capiffe $ natus eft. Ad quâ opinio ^nem uulgusomneconfentit.Alii afferutantoniûhuius ^pofiti fuiffecaput:qrf ex parte ue umeft.Monerii ram ipfeante ocsfuit$ ab eooîmincitaufuntftudia.Amatusuero amp;nbsp;MacchariuS . ','puli Antonii.'quojfe fuperior magiftri corpusfepeliuit:etiâ nuncaffirmâtPaulü quendâ Thebeu j’^^'-'Pêiftiusrei fuiffe.'qcf nontam noie $ opiniôe nosquoeg cóprobamus Nônulli amp;nbsp;hæc amp;nbsp;alia jgt; dtiioliita5tHlitiaditant;fubterraneofpecucrinitucalcaneotenushoïem fuiffe.-amp;multaquæprofequî daofiin^gß. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fingetes.QuOßiqa impudes mendaciü fuit.-necrefellenda guide (nia uidetur

'S'tur qa de Antonio tam græco romanoftilodiligctertraditueft.’pauca de Pduli prîcipio amp;fine •criberedifpofiii.-magis quiarcs omiffa erat:$ fretusingenio.Quôautin media state uixerit amp;nbsp;quas ^«athaiu ptulerit infidias nulli hoîm cópertum habet. S ub Decio amp;nbsp;Valeriano pfecutoribusquo tpe ^orneliusRofj^æ.g^ Cyprianus Carthaginc.focliciauoredânati funt.MErasapud Aegyptû amp;nbsp;The ^gt;dâ ecclefias repeftas fæua populata eft. Votu tune xpianis erat pro Xpi noie gladio peuti. Veru ho;? ^^llidustarda ad mortcfuppliciapquirens:aiascupiebatiugulare:noncorpa.Etutipfe (quiab eo ffiscftjCyprianusait:uolctibusmori:nôpmittebaturoccidi.Cuius ut crudelitas notior nat: duo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

•“Cmoriæcaufa exépla fubiecimus.Perfeuerantcigit infidemartyrc:amp; inter eculeôs laminafiç uido;: *7^^^ coda/ cmiuffitrjjgjlgperungi:amp; fub ardetiffimo foleligarismanibus poft tergu refupinari.Tcilicetut muf# nbsp;nbsp;martini.

^Wmaculeiscederetrqui ignitasfartaginesanteafuperaffet.Aliuiniuuenili stateflorente :inamoe#

'••moshortulospræcepitabduci.Ibiiçinterliliacâdentiaamp;rubctesrolas.'dileuiiuxta'murmureaq Altermatyï uni Ierperetriuus:amp; mobilli fybilo arborû folia uentus côftringeretifupexttudum plumis ledum re ^gccgius« P’Wi.Etne fe inde poffet exaitere.-bla'dis fertorönexibus irretitü relinqui.Quo cu recedentibus cü;i fc ?^^n^’^’^^^cetrix fpeciofaueniffeticocpitdelicatiscöftringerecollacóplexibus. EtgcEdidu quoep

useftz^äibus attredare uirilia:ut corpein libidine concitato:fe uidrix impudica fupiaceret.Quid

Xpi;amp; q uo fe uerteret nefeiebat. Que toimenta nó uicerant.fupabat uoluptas. Tandem» dol ' .^^^’^'^’'■ucusrprscifam lingua morfu ofculatis fe infacicexpuinacficlibidinisfenfum fuccedesJ

'cirdr^*^ tradita:poft morteambotûparentuinhæreditatelocupleti Paulusreliduseft annoruj I ’ ?ï‘^''i‘lnstamgrscis$ægyptiacisapprimeeruditus:mâfuetianimi:deùualdeamans.EtcripeÉ pjf -pcella detonaret: in uillâ remotiorê Si fecretiorc feceffit. Verû quid non mortali.! pedora co

fames. S ororis mari tus coepit ,pdere uelle:quc cælare debuerat. Nô illû fororis lachry iiiÆ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B

bieta^*° f^’^guinis nô fpedâs cunda ex alto deusabfcelere reuocauit. Ad hæc inftabat crudelitas:qu æ prudentiffimusadolefcêsfntellexit.’admontiödefertaconfugics

Tifteiis”^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pftolaret.-neceffi täte in uolutatem pucrtinecpaulatim progredics r urfufq? fub

era nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fæpiusfaciens.-tandcrepperitfaxofum montc.Adcuiusradiceshaudproculefat

B anais lpelunca:q«ælapide dauddjat. Quo temoto [ut eft cupiditas hoîm occEta cognofeere) auidi

nitum

-ocr page 726-

TRACTATVS VIIF


PARTIS ni


us exploras animaduerterit intus grade ueftibulu quod aperto fup fe coclo patulis di ffufa ramis uctu^ palma côtexerat:fontcm lucjdiffimû oftendés.xuius riuum triimó foris erupetem ;ftatim modico fora mineeademqaquasgenueraoterraforbebat.Etantpraeterea per exedfurn niontemhaudpauca habt tacula:in quibus erant feabræ iam incudesamp; mallei :quibuspecunia: olim fignatae uifebant- Hue locö ægVptiorumlitteræferûtfurtiuæmonetæofficmamfuiffe:eatempeftate qgt; CleopatræAntoniiisiün dus eft.Igiïadamato(qfi qefa deo fibi offerret)habitaculo:ocm ibidem in oratóibus amp;nbsp;folitudine du xit ætatem.Cibûamp; ueftimentum ei palma pbebat:qlt;f ne cui impoflibile Hideatur:refum teftoramp; fftós Deduobus angelos eius :ineaeremipartequæiuxta Syriam Saracenisiügitur: uidiflememonachos:de quibus monachis unus per triginta annosclaufusordeaceopane amp;nbsp;lutulenta aqua uixit. Alter in cifterna ueteri{ quant mireabfti ;; gentilifermone Syri cuba uocant)quinqjcaricisper imgulofdiesfuftentabat.Haecigiturincredibilia nentiaï. nbsp;nbsp;nbsp;efle uidebuntur his qui non crediderint.-quia oia poflïbilia funt credentibus.S ed ut ad id redeä unde

digreiTus fum cum iäcentum trededm annos btus Paulus uitam cccleftc ageret in terris amp;nbsp;nonagena tiusin alia folitudine Antonius moraret:ut ipe aflerere folebat.-hæc in mete eius cogitatio inadinnul; lum ultra fe pfedû monachû in eremo cófedifle: At i Hi per node quiefeenti reuela tu eft ec aliu ulterius multo fe meliorc:ad que uifendum deberet ^»ficifci.lllico erumpente lucemenerabilis fenex ifiijnos ar tus baculo regente fuftentas; coepit ire uelle quo nefciebat.Et iam media dies coquente ia foie defuper feruebat nec tn ab incepto itinereabducebat dicens:Credo in deum meu:qgt; feruum que mihi oftendet.Necplurahiscófpidthoiem equomixtû.xui opinio poetarnmeentauro uocabulû Quo uifozfalutaris impreifióe figni armat frontê.Et heus tu inquit:quana' in parte hic feruus dei habt tat. At ille barbaru nefeio qd frendens:amp; frangés poti us uerba $ ^loquensûnter horrétia ora feuis bla dum quæfiuit eloquiû.Et cum dexterae^tenfiôe manus cupitû indicat iter:amp; fie patetes ca'pos uoluert trâfmittensfugaex oculis mirantis euanuit. Vefu hæc utrû dyabolusad terrendû eum fimulauent:an {ut foleteremus)monftruofoFv aialiumferax iftâ quolt;5 gignatbeftiâ:incertumhabemus:Stupcsira^

Antoniusramp;deeoqd’ uideratfecumreuoluês;ulterius^gredit.Necmorainter faxofam côualient non grande homûculnm uidettaduncis nafibus:frôte cornibusafpata:cuius extrema pars corpis m ca prarûpedesdefinebat.EthicAntoniusfpedaculofcutûfidei amp;loricamfpeibonuspræliator nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Nihilominus memoratû animal palmarûfruduseidéad uiaricûquafi pacis obfides offerebat. cognito greffum pffit antonius;amp;q uifnâ effet interrogans hocab eo rnfum accepit. Mortalis ego amp;nbsp;unusexaccoliseremi:qsuariodelufaerroregétilitasfaunosfatyrofiç amp;incubosuoeâscolit.beg tiôefungor gregis mei.Præcamur ut pro nobis cóem deû deprecerisqué pro falute mûdi olim eognouimus/amp; in uniuerfam terra exiitfonus eius.Talia eoloqntelongæuus uiator ubetrim_ lachrymis rigabat.-quas magnitudine læticiæ indices effuderat Gaudebat q ppe dexpi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;°^vhe

ritu Sathanæ.Simulqgadmirâsfp duspoffetintelligerefermoné:amp; baculohumupcutiésaiebat vn tibialexâdria:quaîprodeo portera ueneraris.Vhetibiciuitas meretrixunquatotiusorbisoææ'^*^,^“^ fluxere.Quid nûc didura es.Beftiæ Xpm loquunt:amp; tu pro deo portéta ueneraris.Necdû ttetba cop uerat:amp;qfipênigerouolatupetulcuaialaufugitHocnocuiqiobincredulitatéfcrupulûmo*^^^^ rege Côftantino uniuerfomudoteftedéfendit.Nam alexâdriâ iftiufmodi hô uiuuspdudus ppFofpedaculupraebuit.'amp;pofteacadauerexanimenecaloreeftatisdifliparet.'fale infufum antioc utab impatore uideret allatû eft.Sed ut^jpofitùlequar Antoniusceptaregionepgebat:feratutm u ƒ ftigia intuens.amp;eremi latâ uaftiraté« Quidageretquo uerteretgradû nefciebat.la altera nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Reftabat unu:ut deferi fe a xpo nô poffe côfideret.Pernox fecûdas in ofone exegit tenebras amp;nbsp;dubw a huclucetpcul intuet lupam fitisardoribus anhelantéad radiée montis irrûpere.Quâ fecutusoculis iuxta fpeluncaferaabiiffet:accedensintrocoepitafpicere:nihileuriofitate4)fieiétetenebrisarcctibusu fum. Verü(ut feriptura ait)Perfeda diledio forasmittit rimoré.-fufpéfo gradu amp;nbsp;anhelitu téperato c lidus explorator ingreffus:ac paulatim jigrediens fepiufcç fubfiftés.-fonù aure captabat.Tandcp ça nodis hororem ^jcul lumen intuitus:du auidius fgt;perat:offenfo pede lapidé inftrepitû æeitauit v cuiusfonitû.’beatus Paulusoftiuqd* patebatoccludésferaobfirmauit.Tûc uero Antonius rues ufi$ ad fexta:amp;eo ampliushorâ aditû pcabaturrdicens. Qui fimmnde amp;cur uenerim me nô mereri pfpedum tuû uidereitn nifi uidero nô recedâ.Qui beftias reeipis.-hominem currep nbsp;nbsp;•

• Quæfiui amp;nbsp;inueni. Pulfo utaperiatur.Quodfi nonimpetro:hicmoriarantepoftestuos.'certeiep esmeumeadauer.

Vcrfusfunt Talia perftabat memoransfixufcg manebat.

ex uirgilio. Ad quem rnfumpaucisita reddiditheros. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• quot;-cunio

Nemo fie petit ut minet.-nemo cûlachrymis iniurîâ uel calûniam fadt.Et minaris fi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifrgtur

riturus adueneris fepeliâ te. S ic arrides Paulus patefecit ingreflnm. Qiio apto dû in mutuos m

•: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amplexus propriisfefalutauerenolbus.-gratiædno in cômunerefount.Etpoftfcd’molcu'u re i

Paulus eu antonio itaexorfus eft.Enquctantolaborequæfifti putridisfeneftutemcbrisoperi tacanides.En uideshominem puluerc moxfuturû.Verûquia charitasoia fuftentannarrami iq fo qûo fe habeat humanû genus Anin antiqs urbibus noua tefta côfurgât:quo mundus regat an fupfint aliq qui dæmoniû errore rapiant .Inter has fermodnatióes plpici unt alité cqruu in ram boris cófedifl'e.-qui indeleuitet fubuolabat;amp; integrupanc an oramiranhum

-ocr page 727-

VITASAMCTI PAVLIPRrMfHEREMITAÊ nbsp;nbsp;EPIS TOLA nbsp;nbsp;XXXVli

fccffiim.’Eia inquit Paulus:dns nobis prâdium mifinuere pins Here fnifericors. Sexaginta iam anni funt quo accipio diniidii femp panis tragmctûnierû ad aduentû tmini niilicibüs fuis dupiicaiiic an; nonam.Igitur dno gfaruni adióe celebrata.-fuper uitrei marginc fonds uteri^g côfedit. Hic uero qs frd gôet panem oborta côtentio pene die duxit ad uefperù.Paiilüs more cogebathofpitiitAntoniiis iu^ Ktetellebat ætatis.T âdem côflliû fuit inter illos:ut apphcfo pane e regionesdu ad fe qüifi^ nitit : pars fuaremaneretinmanibus.DehincpaululûaquæcôcauismanibüS f»no ore in fontelibaüeruntiamp;irrt molantes deo facrificiûlaudis node trâfegerein uigiliis Cûlt;5 iâ effet terræ redditus diesibtris Paulus ad antonium ficlocutus eft.Olim te frater in iftisregionibus hitare fciebâiolinï côferuu nieù mihi pro mifetatdeus.-Sedqadormitiôistpsaduenitîamp;çpfempeupiebâdiffoluiamp;effe cuxpo»Perado curfu corona iufticiæ.iu miffuses a dnoqui humo corpufcülu meù tegâsàmmo terre terrani

JWdas.His Antonius auditis ßcs amp;nbsp;gemes ne fe deferetet ateg ut comité talisitineris âceipeopeabatur» fctille;Hô debes inqtqrere qtuafuntffed quæaliena.Expedif tibi fatcina catnis àbieda agnu fequi* ‘^teris expedit fratribus:ut tuo adhucinftruant excplo.Quâobrem qfo pgemifi moleffû eft:amp; palliû qtf tibi Arhanafius epsdedioad inuoluendu corpus meûdefer.Hocaut beatus Paulus rogauifc noœtnagnoperecuraretutrûtedûputrefceretcadauer-aut nudum.Quippeqtâtotpisfpacioptextis palmai;; foliis ueffiebaf .fed ut a fe recedenti moeror fuae mortis leuaret.S tupefadusetgo antonius :q» de Athanafio Si pallio eius audierat:qfi xpm in paulo etiâ uideret:amp; in pedoreeius deum uenerâs:ul da rtdere nihil aufus eftffed cû filentio lachry mâs:ofculatis ei us oculis manibuf£p:ad monafteriu qlt;f pofteaa faracenisoccupatum eftzregrediebaf.Necj uero greffus feqbat aim.Sed qiuiscorpus inane ie luniis fenilesanni fregerât.iii aio uincebatætatc.Tandem fatigatus amp;nbsp;anhelus ad habitaculum fuutn cofefto itinere puenit. C ui cum duo difeipuli q lôgæuo uiatori miftrare côfueuerat:occurriffent dicè ds:ybitâdiii moratusespaterfRnditille Si ait:Vhe mihi pdôri qui falfi monachi nomenfero. Vidt Helia:uidi lohânem in deferto;amp; uere uidi Paulu in padifo.Et ficore côprefiô:manu uerberâs pedus ®îfcelIulapaiiiij^tQlit.Rogâtibuf(çdifdpulis;utpleniusqdnamreieffetexponeret:ait:Tpsitacendiamp; loquendi.Tûc egreffus foras:amp;: nihil quidc cibi fumens p uiâ qua uenerat regreffus eft.illû fitiess'

Jlluni uidere defider«âs:illum oculis ac mente ampledcs.Timebatem qrf eueninne abfente fe xpo de^ Ditutn fandus fpmredderet.Cûtj dies alia illuxiffet:amp; triu horaft fpatio uird remeauiffet: uidit inter angelojfe choros inter ^phetaft amp;nbsp;apPort populosmiueo candore Paulû fulgctem in fublime afeedere. Et ftatini in faciem fuâ ^cides fabulu capiti fupiacebat plorâs atcç eiulâs Cur me Paule dimittisrCuc •pfalutat^ abisrTâ tarde nowtâ cito recedis.Referebat poftea beatus A ntonius tâta [e uelocitate qd* re Jjquum erat uiæ cucurriffe.-nt inftar auis puolaffet. Nec îmerito:nâ introgreffus fpeluncâ: uidit genu; bus côplicatis;ereda ceruice.-extcfifqj manibus in altû.xorpus exanime.Acprimü amp;nbsp;ipfeuiliere eu Cre dens pariter orabat.Poft$ uero nulla (ut folebatjfufpiria peantisaudi uit: in debile ofculuni ruens:in tdlexit(ÿ etiâ cadauer fandi dni(cui oia uiuunt)officio geftuspcabat.Igitur obuoluto amp;nbsp;^lato foras 'wpehymnos quoc^ Si pfalmos dexpiana traditiôe decâtans côtriftabat Antonius tp farculû quo tef tâfodetetnôhaberenfluduafcÿ uario mentis æftu amp;nbsp;fecu multareputâs:dicebat: Si ad monafterinm teuettarqiutriduanû iter eff.Si hicmaneâmihil ultra ^fidâ.Moriarcrgo:utdignû eft:iuxta bellato; tem tau Xpe ruens:amp;extremû halitû fundam. Talia eo a io uolucte:ecce duo leones ex interioris here; •ui pattecurrentes uolantibus qfi per colla iubis ferebant .Quibus afpedisexhorruit. Rurfufi^ ad eu ttferens mentem quafi columbas uideret.-mâfit intrepidus.Et illi quidc diredo curfu ad cadauer bea; tifenisfubftiterunoadulantibufcg caudiscirca eius pedes accubüere:fremituingentirugictes'.;Prorfus ut intelligeret eos plâgere quo poterât.Deinde baud ^cul coeperunt pedibus fcalpere:arenâqj certatim t8erentes:unius hois capacem locum foderunt:acftatim quafi mercedem proopepoftulâtescum mo tuauriumceruicereiedaadAntoniûperrexerunomanuseius pedefqjlingentes. Atilleanimaduer; dtbenedidioneni eos a fe præcari.Nec morain laudationem xpi effufus^ muta quotj aîalia deûeffe rentirent:ait:Dne fine cuius nutii neefolium atboris defluitmec unus paflerum ad terra cidit:da illi fï cuttu fcis.Et manu annuens:ut abirent imperauit.Cunqg illi receffiffent.-corporis onere feniles curua; dithumeros.Et depofito eo in foffam.-dcfuper humû côgregâs:tumulû ex more côpofiüt.Poftqgt; aûc mia dies illuxituie quid piushæresexinteftati bonis nôpoffiderettunicameiusfibiuendicauitfquâ in fportarumodum depalmæfoliis contexerat.Acficäidmonafteriö reuerfus;difdpulis cunda ex ordi; » ne teplicauit;Diebuflt;5 folennibus Pafehae uel Penthecoftes.ffemp Pauli tunica ueftitus eft Libet infi; neopufculi eos interrogare.-qui fua patrimonia ignorât:qui domosmarmoribus ueftiunt.-qui uno Filo uillarum infuuntprædia : huic feni nudo qd unqgt; defuit^Vos gemma bibitis.àlle cocauis naturaî ?y’*^^^^^*^llcdt.Vosintunicisau!?itexitis:illenecui!iffimûquiaéindiimctumhabuitmâdpii uc# ftti.Sedecontrario illi pauperculo paradifuspatet:uos auratos gehena fufdpet.Ille ueftem xpi licet nu dus tarnen feruauinuos ueftiti ferids indumentu xpi perdidiftis.Paulus uiliffimopuluere coopettus lacet refurredurus in gloriâmosopetofa faxis fepulchra premuntcum ueftris opibus arfuros. Pârdte quælo uos:pareitc fairem diuitiis q uas amatis. C ur amp;nbsp;mortuos ticffros auratis obuoluiris ueffi bust*

^^’do ueftra inter luduslachrymafcçnô ceffatfAn cadauera diuitü nifi’in ferico putrefeere nc^ lciunt.Obfecroquicunc5hæclegis:ut Hieronymi peccatorismeminerisxui fi dnsoptioncdaretmiul tomagis eligeret tunica Pauli cum meritis eius $ regtim purpuram cum poenîs fuis.

mmm U

-ocr page 728-

PARTIS m


TRACTATVS


Ttaftatns nonus tertiæ pris pricipalisæpFajt: B cari Hieronymi.-de uita:ftatn:ac régula monad-.oruttt* AEpEa btî Hieronymi ad pauhnûhortaroria:ad puerfariôem monafticâ amp;nbsp;ftudium lcripturarum. Argumentum in eadem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .

BAudatus aPaulino Hierqnymusjipter ætatc amp;nbsp;fanftopi: locorii incolatû:utrunç^ refelliudi cens fapientiâ nô in canis fed in fapictia canos exiftere.Nec Hierofoly mis cômorari;fed H ié rofoly mis fände amp;nbsp;pie?uerfarieflelaudabile.Paulinûuerocômendat:quifasculodiuitiiflt;ÿ calcatismudâ crucc nudus fueratinfecutus.Diffuadet Hierofolymâ accedere:ubi ex totoot be côcurrif :fed magis folitudinem petere.'ut uerus nionachus cenfeat.Et audores ac duces huius ,ppolt; fiti infequaf:quos a ueteri teftamento repetitos enumerat.Deinde ilium $diu in fæculo implicitus te «eatur:monetfrequêtiamamp;falutatióesatlt;5cóuiuiafugere.Vilioribus cibisparciusuti:frequenter le


te.Cómendatlibellumpanegyricum.'quêproTheodofioprindpe fcripferanefferens genus eloqun. Horrat illu facris fermonibus códiatfdctiam.Scripturaii: fciêtiam ab eo qui habet clauem.Dauid cm fens rfTe qrendâ.Et inde occafione fufeepta de quibufdâ tradatoribus amp;nbsp;eopr feriptis edilferinillumdi cens ad apicem puenturû:fi ingenio 8c eloquetiæ feiêtia 8c ftudiü acceflerint feripturarum.

Qualis autc amp;cuius fanditatis fuerit ifte Paulinus:qui poftea fuit Nolanæ epifeopus utbis doeatus Gregorius libro dialogopaoftendit.-qui etiam aliquafui ingenii monumenta reliqnit : ficut Gennas dius teftatur libro uirorum illuftrium: ex quo exceptum eft fubfaiptum argumentum'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,

Aulinus Nolæ câpaniæ cps:côpofuit uerfu breui.-fed multa.EtadCelfum quendam epttna;


nI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;um uitæ côfolatori um libellu fuper morte chriftiani : èc baptizati infantis fpe chtiftiana

U/ unitumÆtad Seuerumplurasæpiftolas. Ad Theodofium imperatorem anteepifœpa^ y ■T3KiJPanagvricum;cum fuper uidoria tyrannoßr eo maximæcp fideamp;oratiôe plus $ armis uicc tit.Fecit amp;nbsp;facramentopi: 8c hymnop;.Adfororc quocg æpFas multas de côtemptu mundi diuerfis caufis difputationes diuerfas tradatus edidit.Præcipuus tft omnium opufculorum dus ytn; ber de pænitentia ôc de laude generali omniu martyrum.Claruit temporibus H onorii amp;nbsp;y y nr ni:nô folu obferuatiôe amp;nbsp;fditate uitæded amp;nbsp;pocnitctia aduerfum dæmones.. nbsp;nbsp;Epiftola. XXaVUI«

Onus homo de bono cordis thefauro fgt;fert ea que bona funt:amp; ex frudibus arbw cogno^.

N nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcitur.Meterisnosuirtutibustuis:amp;paruosmagnisextollis:ultima^partemcóuiuiioccu^

U nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pas:utpatriffamiliasiudiciojgt;ueharis.QiüdeiiîiniX3bis;autquantulûeft:utdoüeuoas,

meream ur ptæconiumî'ut illo ore quo.religiofiflimus princeps defendit:humiles niodici® audemurc'Noli igitur frater chariflîme annopc æftimare nos numeromec fapientiâ canos reputes: tea canosfapientiam:Salomoneteftante:Cani.hominisprudctia eius.Nam amp;nbsp;Moyfesfeptuag’utap^^ Iby teros iubetur eligere:quos ipfe fdret effe praeibyteros:uti^ nô æuo:fed prudentia iudicâdos. niel adhuc puer longæuos iudicat at^ impudicos.-fenes ætas lafciua condemnar.Noli inqua^ p penfare temporibus:nec me iccirco meliorem putes.-q’prior in Ghrifti exercitu coepcrini iusapoft'olusamp;uaseledionisdeperfeaitoremutatusnouifl'imusinordine:primusinmeritiselt-^ extremus.’licetplus omnibus laborauit.Iudas qui quondam audierat:Tu autem honio dux meus notus meus in domo dei ambulauimus cum confenfu.-proditor amid magillri S aluaroris arguiuu: uoce:amp; nondum informis lethi trabe nedit ab alta.Econtrario latro aucem mutât paradifo :amp; weit homicidiipocnammartyrium.Quantihodiediuuiuendoportantfunera fua:amp;quafifepiÿh«‘’^^ albata plena funtoffibusmortuop^j'Subituscalor lôgû uincitteporem.Deni^ 8i tu audita fententia Saluatoris.Si uis perfedus effe:uade amp;nbsp;uende omnia quæhabes:amp; da pauperibus:amp; uenifequeremc Verba uertis in opera:amp;: nudam crucem nudus fequens : expeditior amp;nbsp;leuior feandis fchalam Iacob» Tunicam mutas cum animo: nec pleno marfupio gloriofas fordes appetis:fed puris manibus ci can^ dido pedorepauperem te amp;fpirituamp;operibusgloriaris.Nihileftenim grande trifti 8c lurida faaæ; ucl fimulare ueloftentarcieiunia poffeflîonumredditibus abundare amp;nbsp;uileiadare palliolum Crates ille Thebanus homo quondam ditiflîmus.-cum ad philofophandum Athenas pergeret:magnum a^ ri pondus abiedt.Nec putauitfefimulpofle:amp;uirtutes 8c diuitias poffidere.Nosfubfardnati auto Chriftumpauperemfequimunamp;fubprætextu ælemofynæpriftinisopibusincubantes:quonio _ poffumus aliéna fideliter diftribuere:qui noftra timide referuamusj'Plenus uenter facile de difputat. Non Hierofolymis fuiffe.ïea H ierofolymis bene uixilTe laudandum eft.illa uitas.monquæocciditprophetasamp;Chriftifanguinem fudinfedquam fluminis impetus^■ uni/i quae in monte fita cælari non poteft:quam matrem fanctorum apoftolus clamitat : In qua le m nbsp;nbsp;/

cipatumcumiuftis lætatur habere.Ne^ uerohocdicens memetipfum ’»eonftantiærwarguo. noçquod facio.-utfruftra uidear ad exemplum Abraam:amp; meos amp;nbsp;patriam reliquiffefednon dei oïpotentiam a ngufto fine concludere : 8c coartare paruo terræ loco:quem non capit coclum • 1 , guli quiqgcredentium non locorum diuerfitatibus : fed fidei meritoponderantur . Etuetiaaora ' resnclt;5in Hierofolymis necç inmonte Gazarin adorantipatrem:quia deusfpiritus lohan.z. tatores dus in fpiritu amp;nbsp;ueritate adorare oportet. S piritus autem fpirat ubi uult. Dni eft terra ix p [ohan.|4i nitudo eius.Poll^ficcato ludae uellere uniucrfus orbiscodefti rorcperfufuseft;amp;mumaeQ^^^^


Ecde.6.

Munie, ii.

Danie jz.


Mät.iy


filâtes.


M

Calatas. 4.


-ocr page 729-

DeVi’taherctnitîcâ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftob. XXXVflf»

te amp;nbsp;ocddctc ucnîentes recubuerut infinu AbraÆdefinît notus efTe tm in iudæa deusî amp;nbsp;in ifrael mâgt;

ad difdpulos loqucs:cum efletin tcplo.S iirgite inquit abeamus hinc.Etad iudæos.Relinquetnr uô ras domus ueftra deferta.Si cœlu Si terra trâfibunr.'utii^ trâfibuntoïa quæ terrena funt.Etcrucis igit amp;nbsp;refurreftiôisloca ^funt bis qui portant crucc fuam:amp; di xpo refurgût quotidie:qui dignos fe tâto «hibcthabitaculo.Cæteruqui dicût.Templû dni:audiâtab apFo.Voseftis templüdût amp;nbsp;rpûflânftus habitat in uobis.E t de Hierofolymis amp;nbsp;de B ritânia æqualiter patet aula cocleftis. Regnum ern dei i n trauoseft.Antonius:amp;cunftaegypti;amp; Mefopotamiæ.Pôti.Cappadociæ:amp; Armeniæexamina mo Matthe, zj» nachoft non uidere Hierofolymâ :amp; patet illis abfcj hac urbe paradifi ianua. B eatus Hilarion cû Palæ ftinuseflet:amp; in palæftina uiueret:uno trû'die uidit Hierofolymâ ut neccontcnerelocafanftafgt;pter ui onta:necrurfus dûm lococlaudere uideret. Ab Adriani tpibus ufcç ad imperiu Conftâtini per annos arcitercentû oftogintaânlocorefurreftiôisfimulacrulouisdncrucis rupeftatuaexmarmoreVeneris a gentibus pofita colebatur.'æftimâtibuspfecurionis auftoribus: cp tollerentnobisfideni refurrediogt; Ills amp;nbsp;crucis.-fi loca fanfta per idola pol uiffent.B ethlec nunc nfam : amp;nbsp;auguftilTimû orbis locûxle quo plalmifta canit.Veritas de terra orra eft.-lucus obûbrat B athamuco.i. Adonidis. Et in fpecu ubi quon dam xps paruulus uagiit. Veneris amafius plangebat.Cur inquies hæc tam longo repetita proemio: pS«S4‘ iiidelicetne quic$ fidei tuædeeffe putes.quia Hierofolymâ nonuidifti.Necnosiccirco meliores æfti hies qihuius loci habitaculofruimur:fed fine hic fiue alibi æqualc te pro opibus tuis apud dnm nrm haberynercedc.Reuera ut fimpFr motû mentis meae fatear:côfidera jis amp;nbsp;propofitn tuum amp;nbsp;ardorem duo fæculo rei7uciafti:differentias in locisarbitror:fi urbibus amp;nbsp;frequctia urbiûderelifta in agello ha^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O

bites:amp; xpn^ qureras infolitudine:amp; ores folus in monte cum iefu.-fandorûq? ttn locoy^ uicinitatibus per frparis.i.ut urbe careas:amp;4?pofitunimonachinóamittas.Quodioquornódeepis nondepfbyte; rismô de clericis loquor:q uor: aliud officiu eft:fed de monacho:amp; monacho quondâ apud fæculû no hiliiqiiiiccirco pcium pofleflTionûfuarum ad pedesapForû pofuit-docens pecunia efle calcandâait hu militer amp;nbsp;fecreto uiftitans:femp contcnat qtf femel contcpfit.Si crucis amp;nbsp;refurreftiois loca non effent ill iirbeceleberrimaii n qua curia in qua aula militûdn qua fcorta:mimi:fcurr£e:amp; oîa funnquæ folent

1 h cæteris urbibus. Vel u monachorc turbis folûmodo frequétaret.-ex percndû reuera hui ufcemodi cun Ö1S monachis effet habitaculû.Nunc uero fummæ ftultidæ eft:renûdare fæculoidimittere patriamtuc ^deferereimonachu profiteri:amp; inter maioresppfospcregreuiHeremeliusr^ eras uifturusinpatria Detotohuc orbe côcurrit.Plenaeftduitasuniuerfigenerishoîm:amp;tâta urriufcjfexuspffipatioïutqcf alibi ex pte fugiebas:hic totu fuftîere cogaris.Qmia igit me frater interrogas:per quâ uiam incedere de heasaeuelatatecûfacieloquar.Si ofFiciû uisexercereplbyteri;fi epatuste uelopusuel onusforte dele^ «at:uiuein urbibus amp;nbsp;caftellis:amp; alioit falutcfaclucrû aîæ tuæ.Si aûtcupis effe qi diceris môachus: id ^folus.’qdfacisinurbibusfquæuti^nôfuntfolop’habitacula.-fcdmultoçy.Habetunôquodq? ^po fitûprindpesfuos.Romani duces imitent Camillos.Fabritios.Regulos:Scipiôes.Philifophij)ponât“^*^ imgu libipythagorâ.Socratc.PlatonciAriftotelc.Poctæaemulenthomeru.Virgiliû.-Menâdrû.Terenriô.

ftorid Thucydide Saluftiû.Herodotû.Liuiû.Oratores Lyfiam.GracchôsrDemofthenc.TuUifi. Et ut ad noftra ueniamus.Epi amp;nbsp;plbyteri habeât ad exemplû apFos amp;nbsp;apFicôs uirosiquoru honore poflideti tes.-haberenitant amp;nbsp;meritû.Nos auti3 habemus ^pofiti noftri principes Paulû amp;nbsp;Antoniû. lulianum Hilarionê.Machariû.Et utad fcriptiiraftauftoritatc redeammofterprinceps Helias: nofter Helifæus nortri duces filii ^phetariî:quihabitabâtinagris amp;nbsp;folitudine:amp; faciebâtfibi tabernacula,ppefluenra lordanis.Dehis faut Si illi filü Recliah:qui uinü amp;nbsp;ficerâ non bibebâtiqui morabant in tentoriis: qui dei per Hieremiâ uocelaudant:amp; ,pmittitur eis:ep nô deficiat de ftirpe corû uir ftans coram dno. Hoc Hiere.^y» reor amp;feptuagefimi pfalmi ritulum fignificarefiliorum lonadab : amp;nbsp;eorumqui pi imi in captiuitatc dudi funt.lfte eft ionadab filius Rechabtqui inregnornm libro fcribitur currum afcendiffe cum H ie hu.Ethuiusfilii funtin qtabernaculofemphabitantes:adextremû propter irruptioncchaldaici exetjj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”

atushierofolymam intrare côpulfi.Hanc primi captiuitatem fuftinuifle dicuntur: q? poft folitudinis libertatcmnrbequaficarcerefuntrcclufi.Obfecroitacçtemtquoniâfaniftæforonstuæligatuses uin^ culo:amp; nô penitus expedito pergis gradu:fiuehic:(îue ibi multitudineshominû amp;nbsp;officia amp;nbsp;falutatio nés amp;nbsp;côuiuia ueluti quafdam cathenas fugias uoluptatum. S it uilis amp;nbsp;uefpcrtinus cibus : olera Si le^ guminaânterdumiç pifciculos pro fummis ducas deliti is- Qui xpm defiderat:amp; illo pane uefciturmo quærit magriopg,.g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prædofis cibis ftercus confidat.Qiiicquid poft gulam nôfentiturddem tibi

iitquod panisamp; legumina.Habes aduerfus louinianumlibros de contemptu uentris Si gutturis plegt; niusdifferctes.Semp in manu tua facra fit leftio:Frcquenter orandum flexo corpore mens erigcda ad doniinum.Grebræ uigiliæ amp;nbsp;uentre uacuo fæpiusdormiendum.Rumufculosamp;gloriolas amp;'palpa taadulatoresquafihoftes fuge.Pauperibus Sifratribus refrigecia fuptuum manu propriadiftribue.

Rara eft inhominibusfides.Noncredis uerum eflequod dico.Cogita iudeoculos: humilitatem ue,lt;!

neeefle eft ea uidere aebriusîquorum contemptu monachuseflecœpifti.Sororprecipuetuamatrona turn decunet colloquia.Nec inter fericas ueftes amp;nbsp;gemmascircunfedenrium focminarum fe fordida4 tamautdoleatautmicctur.Quiaalterumpropoutipççnitcntia.-alterû iaftantiæ fcminarium eft. Ca

mmqi iii

-ocr page 730-

PARTIS


in


TRAGTATVS


uc nequafi fidelisamp;famofustuoRj quondamdifpenCitoraliéna pecuniam diftribuendamaedpiast Intelligis quid loquar.Dedit enim tibi dns inomnibus intelleftum.Habero fimplicitatem colûbæme Nota. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cui$ macnineris dolos amp;nbsp;ferpentis aftutiammealioju fupplanteris infidiis.Non multum diftat in uigt;

tio;ueldecipcpoffe;ueldedpi xpianum quern fenferistibi:autfemperautcrebrodenumis loquetem: excepta aelemofynaquae indifferenterolbuspatetn'nftitutorc potiushabeto $ monachû.Præteriiiâu amp;nbsp;ueftitum amp;nbsp;manifeftas neceffitates nihil cuiq' tribuas:ne filioft panem. canes comedant.Verum xpi templum«aaedentis eft:illam exornaallam uefti:iHi offer donaria:inilia xpm fufdpe. Ql’æ utilitas eft parietes f ulgere in gcmis;amp; xpm in paupere fame moriflam nonfunt tua quæ poffides: fed difpen Cui danda fatio tibi crédita cft.Memento Ananiæ amp;nbsp;Saphirae.Illi fua timide feruauerunntu confidera nexpi fub fit elcmofygt;î ftantiâ imprudenter effundas.-id eft:ne immoderato iudiciorem paupcrum tribuas no pauperibus na. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fedquot; m dilt;ftû prudentiflimi uiri liberalitate liberalitas pereat.Noli refpicere ad phaleras amp;nbsp;noîa uana Ca

SiFiauerba thonum.Egoteinquitintusamp; incutenoui.Effexpianum grandeeft.-nonuideri.Etnefcio quomo^ pôit deero i do plus placent mûdo qui xpo difplicent.Nec nunc fus(utaiunt) JVIinerua.-fed ingredientern pelagus qrto libro amicus amicum monuirmalensa tefacultatem meam quæri $ uolütatemuit in quo ego lapfusfum ac oratore. tu firmo pergeres gradu. Librum tuum quern pro Theodofio pricipe prudenter ornatelt;5 cópofitiim dclidnio tranfmififtidibenter legi:amp;pracdpuemihiineofubdiuifioplacuit. Cunc^inprimispartibus uincas ctaflb. , nbsp;alios:inpenultimis teipfum fuperas.Scd amp;nbsp;ipfum genuseloquii preffiim eft amp;nbsp;nitidum: amp;nbsp;cum Tul

tur.Praeterea magna eft return confequentia: amp;nbsp;altei um pendetex altero. Qjiicquid affumpfetis, uel fi nis fupetiorummel initium fcquentinm eft.Foelix Theodofiusrqui a tali xpi oratore defenditur. Illu ftrafti purpuras eius:amp; utilitatem legum fututis faeculis cófecrafti.Mafte uirtutc;qui taliahabes rudi»» Made uitjf^ menta qualis exercitatus miles eris. O fi mihi liceret iftiufmodi ingenium non per aonios montes amp;nbsp;tutcifta ucr Hcliconesuerticcs:utpoctaecanunt:fedpetfyon amp;nbsp;Itabirium amp;nbsp;Sinam amp;excelfaduccrefcriptiiraru. bafunt fre^ Sicontingeretdocerequaedidici;amp;quafiper manusmyfteriatraderefcripturarummafceretur nobis quetia apef aliquid quod doda græcia nó haberet, Audi ergo mi cóferue;amice germane : aufculta paulifpcrquo fiuium. nbsp;nbsp;nbsp;infcripturisfandiscallegradieris.Totûquodlegimusindiuinislibrisnitetqdem:amp;fulgeretiam in

^s.ll8. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cortice:fedduldusinmedullaeft.Qinedereuultnuclcûfrangatnucem.Reuela(inquitDauid)ücFos

meos:amp; confiderabo mirabilia de lege tua.S i tantus propheta tenebras ignora tiæ confitetur : qua nos putasparuulos amp;nbsp;peneladctes infdentiæ nodedrcundari.Hocaût uelamen nó folum infacie Moy^ fi:fcd amp;nbsp;ineuageliftis amp;nbsp;inapFis pofitum eft.Turbis Saluator inparabolisloquebat:amp;conteftansmy Luce.S* fticueffequod dicebaftaiebat.Qui habet auresaudiendiaudiat.NifiapertafuerintuniuerfaquefcTM pta funt ab eo qui habet dauc Dauid:qui aperit amp;nbsp;nemoclaudinclaudit amp;nbsp;nemo aperitmullo alio re^ ferante pandent.Si haberes hocfundanientö:immo fi quafi extrema manus in ope tuo duceret : nihil Tertulian? pulchriusmihildodiusmihilcçIatiniustuishaberemusuoluminibusTertullianuscrebereftinfenten Cvprianus tiisffeddiffidlisinloquendo.BcatusCyprianusinftarfontis puriffimidulcisincedit amp;placidus;amp; Vi^rinusJ totus fit in exerdtatione uirtutumoccupatus pcrfecutionu anguftiis;de fcripturis diuinisnequa Ladantius. $difreruit.IndytoVidorinusmartyriocoronatus:qd’intclIigiteloqunjonp0tLafta'tinsquafi quî Arnobiusfluuius eloquentiæ T ullianæ utinà tam noftra affirmare potuiffet q? fadle aliéna deftruxit.Arno

Hilarius.

Nota*

biusinæqualisamp;nimius:amp; abf^operisfui partirionecôfiifus.Sanftus Hilariusgallicano cothuruo attollitur:amp; cugrædæfloribusadornenlongisinterdiî periodisiniiokiit:amp;aleftionefimplidop.’ fra^ trum ^culeft.T aceo decæteris;uel defunftis.-uel etia adhuc uiucribus ; fuperquibus in utrâq? partem poft nos alii iudicabût.ad teipfum ueniâ fvmmiftc.-fodolem amp;amicû:men inquâ amicum anteqno tum;amp; pcorneaflentationc in neceffitudine fufpiceristqnporius uel errareme æftimatoaielamorela bi:$ amicùadulationededpere.Magnühabes ingeniû:amp; infini ta fermonis rnppelleftilc:amp;fadleloq ris amp;nbsp;pure.-fadlitafcç ipfa amp;nbsp;puritas mixta prudctiæeft.Capite qppe fano ocs fenfus uigenr.Hiiicprui? dentiæ amp;nbsp;æloquctie fi accederet uel ftudiû uelintelligcrialcripturarûaiiderc tebreui arte teuere nollro rum:amp; afcendentê cum Iacob teftum S von canere in domaribus:qd’ incubilibus cognouiffes. Accin gere quaefo te acdgeremihil fine magno labore uita deditmortalibus.Nobilc teecclefia habeatait pri^ usfcnatushabuit.Præparatibi diuitiasquasquotidieerogcs:amp; nun$ defidätdum uigetætas:dum adhuccanis fpargitur caputante$ fubeant morbi.-triftifij feneftus amp;nbsp;labor:amp; diraerapiat inclxmen^ tia mortis Nihil in te mediocreeife contetus fum.-totum fummö:totum peifedum defidero. Sandu Vigilantiü pfpytcrumqua auiditatefufeeperim meliuseft:utipfius uerbiscp meisdifcaslitteris;qui cur tam cito a nobis profeftus fit:amp;nosreliqueritmonpoffumdicere nelxderequêD iam uidear.Tani quafi pretereuntem amp;nbsp;feftinantem paululum tenus amp;guftum ei noftræamidriædedi.'utpereum dij^ fcas quid in nobis non defideres.Sanfta conferuam tua amp;nbsp;tecum dno militante per te falutati uolo,

Aepiftola beati Hieronymi ad Rufticum monachum de uita monaftica.

Argumentum in eandem.

Vfticû gallu q adhuc adolefccs ccxpat xpo militare:ad uîtâ cóuerfationct^ monafticâ inftitti it.Docetcalcareauariciâ ôi ocmoccafionccôcupircctiædeclinare.Monetiitpriusfe môafti ________cæ difciplinæ fubiidat.-qi migrer ad ercmu:folitariæ uitæ defaibcs picFa ac tcramta.De ope manuum erudit.fuiipfius inhebtæislitteris difcendis ftudiû laborccg cômemorans. Deiciunio qnolt; ^amp;lediöe

-ocr page 731-

DE SÂECVLI CONTE iMPTV


EPISTOLA XXXrX


ç amp;nbsp;leftione înftruit :illudpcipue mandans in detrahendo linguæ amp;nbsp;àurium uitarepruriginem .Et ad extremum probatiflimoit Galliæ eport Proculi amp;nbsp;exuperii monet fequi udligia. Epi XXXIX» Hlhil xpiano foclidus:cui j^mittitur regnum ccxloit. Nihillaboriofius .-qui quotidie de uira piciitatur.Nihil fortius:qui uidt dyabolum. Nihil imbedllius:quia carne fuperat .Vrriufi^ rei exempla funt plurima.Latro crediditincruce:amp;ftatin meret audire.- Amendico tibi.-ho;^ Luce.zJ» die mecum eris in paradifo.ludas de apoftolatus faftigio in pditiôis taitaii: labic:amp;necfami lantate conui uii: nec i ntinftione buccellæmec ofculi gratia frangit me qfi hominem tradat que filiô

h®;

. Quid famaritana uiliust Non folum ipa credidit:amp; poftiex uiros unuminuenitdûm. Iohan.4» Meliiäq?cognouitadfontemtquc ludæorûppFsignorabatdedaudorfit multoii; faluti.EtapFisemê tibiis cibos efurictem refidt dapfumcj fuftentar.Quid S alomone fapienti usrattn infatuat amonb us •nulierö.ßonüeftfal.mullüc^farifidumabfqihuiusafperfionefufdpit.Vndeamp;apFspcipit.Sermoue Col.4» fter falefit pditus.Quod fi infatuanforis fgt;iidtur; intantûqj perdit noïs dignitatc: ut necin fterqlinio Suiuc utilefit.quo folct credentiûarua côdiri:amp; fterileaïarü lolum pinguefcere. H æc didmus ut pria lefili Kufticefrontedoceamusmagna cocpiffeæxcelfa feftari:amp; adolefcctiæimmo pubertatis incentî uacalcantê.-pfeftequidcætatisgradûfcandere.-fedlubricüquidcitereffeperqd’ ingrederismec plusfc QUI gloriæ poil uidoriâ:qgt; ignominiæ poft ruina. Nó mihi nûcper uirtutû prata duccdus eft riuülus ueclaborandû utoftendâtibiuariojepulchritudineflorum:qdinfeliliahabeatpuritatis:qdrofa ue; Cofnpatîo ï^çundiæpofirideat:quiduiol.Tpurpura4)mittâtinregno:qdrutilantiûfpôdeatpilt;fturagcmaîf.Iam nés. ^ut^pitiodnoftiuam tenes.lâteftû atcç folariûcum Petroaprocófcendifti:qui efuriêsiniudæis Cor Adll.lO. uelii faturat fide;Zt famcincredulitatis eott gentiûcôuerfiôereftringit:atqj in uafeeuâgelioæ quadra^; 8?'?jQd'decoclo defcêdit ad terras docetamp; difdtocs holes poffefaluari.Rurfumtjqd’uidetinfpede cadidiftitjij lintheaminisinfupnatranftert:«^credctiuturbasdeterrisadccrlumrapitmtpollidtatio T Qincöplejf ßg-jfj niûdocorde;qm ipfi deu uidebunt.Totuqcf apprehcfa manu infinuaretibi cupio Matthe, Q® quafi dodus nauta poft multa naufragiarudc conor inftruere uedorc :illud eft in quo littore pu^f d'citiæ pirata fit noueris.mbi carybdis ôi radix olm malott auaridambi fcvllei obtredatoru canes. De QP^^apFsloquit.Nemordctes inuicc mutuocófummamini:qöo in media tranqlitate fecnti Lybids Gala.^. juterdü uitioß: fprtibus obrnamur:qd uenenatoji' alantiû defetta huiusfæculi nutriât. Nauigâtes ru^ bruniiTiarean quooptandu nobis eft ut uerus Pharao eu fiio mergat exercitu rmnltis difficultatibus ®‘:piculisadurbc maxima peruenif.Vtrocj in littore genres uagæ.-immo beluæ habitant ferodflimæ. Setup follidridemp armati totius anni uehûtdbaria.Latctibus faxis uadifiç duriffimis plenafunt ola ita ut fpeculator amp;nbsp;dodor in fumma arbore fedeat:amp; inderegedæ amp;nbsp;circûfledendæ nauis didatapdi;; cet.Fœlix curfuseft:fi poft fex menfes fupradidæ urbisportù teneât.-a quo fe incipitaperireoceanus.'p peroccea/ Qucuixannoppetuoadindia'puenit:amp;ad GâgemflmiiumlqucPhifonfanda fai ptura corn memo nuni uix pi tatjquicircuittotâ terram eiulath:amp; multa genera pigmentorû deparadifi didt fonte deuchcre. Vbi annû puenî nafciturcatbôculusamp;fmaragdus:amp;margaritacandentiatamp;unionesqbus nobilium foeminarû ar# tutâd indi; detambitio.-montcfij aurei:quos adiré pptergrpphas amp;nbsp;dracones:amp; immenfoæ’corpotc môftra hol;; 3^^. DUSimpolfibileeft:utoftendat nobis quales euftodeshabeat auaritia.Quorfum iftar Perfpicuu eft fi nbsp;nbsp;nbsp;y

’’Egodatores fæculi tâtafuftinennutad incertasperiturafij diuitiasperueniât:amp; feructcum alædifai Carblinciv quæ multis periculisquæfierût;qd xpi negociatori faciedum eft:qui uenditisoibusqrirprædo [qs. uuitnâmargarita'tqui totisfubftâtiæfuæopibus emit agrum:in quo reperiatthefaurû:qucnecfurefgt; fodere:neclatro poIfitauferrerScio me offenfurum efleq)plurimos:qui generalede uitiisdifputatio; uerninfuâreferuntcôtumelia.Etdummihi irafcunt:fuâindicâtcôfdentiâ:multoqp peius defe $ de tneiudicât. Ego el neminc nolabomec ueteris comoediæ licentia certas pfonas eligâ atep perftringam Prudentis ui ri eft ac prudentiû focminaji: diftimularetimmo emedare qd” in fe intelligant:amp; indigna ti fibi magis q mihi.-nec in monitorem maledidacôgerere.Qui amp;nbsp;fi iifdem teneatur criminibus: cet:# ta ineo melior eftzçp fua ei mala nô placent. Audio religiofam te habere matrem multorû annorû ui^ S tudia gaU duam;quæaluit:quæerudiuitifantem:acpoftftudiagalliarum:quaEuelflorctilTimafunt;mifitRo; liarumflo gt;nbsp;tnamnonparccsfHmptibus:amp; abfentiam filii fpefuftincs futurorûzutubertarcgallici nitorcmqj fer; rentilTima« monisgrauitasRomanacondiretzneccalcharibus inte:fedfrenisuteret;quodamp; in difertiffimis ui;

ns giæciælegimiis.-qui afianû tumorc attico ficcabât fale amp;nbsp;luxuriantes flagellis uineas'falcibus repngt; mebâtàit æloquentiæ torcularia nô uerborum pâpinis:fed fenfum quafi uuarum expreffionibus re^ aunaarent.Hanctufufdpeutparentem;aniautnutricem:uenerare:utfanftam.Necaliorum imitC;^ nsexemplumtqiii relinquuntfuas:amp;alienasappe;ünt:quorüdedecus in,ppatuloeft;fubnoîbHs pic totisquærentiûfufpeftacôfortia.Noui egoquafdâiam maiorisætatisamp;plerafcp generis liberrini ado iefcentibusdeleftari:amp; filiosquærerefpiritales.'paulatimq? pudorefuperato perfifta marrû noîa irrû^ puntinlicentiâmaterialem.Alii fororesuirginesdeferûnamp;externisuiduiscopulant.Suntquæode^ nint fiios:amp; nôfuorum palpantur affeftinquorum patientia index animi nullâ recipit exculatiôemf caffapudicitiæ uelamenta quafi aranearufila dirumpunt.Videas nônullosacdnftis renibus: pulla tunica;barbaprolixa:amulieribus nonpoffedifccdere:fubeodemmaneretedo:fimulinireconuiuia ^^hnlHaninominisîfifimulatorreligionisin uitiofit. QÜ’nimoconfüfio gentiliumxumea indent nimm il tl

-ocr page 732-

PARTIS m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRA CT AT VS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IX

ccdcfiis difplicere quæ hoibus bonis nô placct.T ii uero fi môachus efle Si rxgt; nîderi:habeto cufa:nó rei -familiaris cûrenundâdo hoc effecocpiftidedaiætuæ.Sordidæueftescâdidæ mentis indiciafunt.Vi^ lis cuntea côtemptum fæculipbetnta dutaxatne aius tumeatme habitus fermo^ diflentiat. Balnearû fomœnta nô qrat .-qcalorem corpisieinnioii: cupit frigoreextinguere.Quæ amp;nbsp;ipfa moderata fint : ne nimia débilitent ftomachû;amp; maiorem refeftiôem pol’centia erumpât incruditatc ; q parenslibidinu Nota de fO;^ eft.Modicus ac temperatus cibus: amp;nbsp;carni amp;nbsp;aîæ utiîis eft.Mrem ita uideme per illâ aliâ uidere cogaris: brietate. quapiuuItuscordituohæreânamp;tacitûuiuatfiibpeftoteuulnus.Ancillasqilliinobfeqofunt.-tibifci

X tumcumpiculouiucretcaftitatis.Viuebatinheremo:amp; oculisdefideratibusXpmnihilaliiid digna baturafpicere. Veftisafpera:2onapellicea:dbuslocuftæ:mel(j filueftre:oia uirtuti amp;nbsp;côtinenriæ ppa; rata.Filii j3phetaæ(quosmonadiosinueteriteftamentolegimus)ædificabâtfibicafulas^ptcr fluen taIordanis:amp;turbisiirbiûderelidis:polenta:amp;herbisagreftibusuiditabât.Qiiâdiuinpatriatuaes: habetocellulâ proparadifo.-uaria faipturart poma decerpe:his utere delitiis.-harum frueie côplexu .Si Mat .y. fcâdalizatteoculus:pes:manustua:4?iiceea.Nulli parcas.-utfoli parcasaiætuæ.Qxii uiderit(inqtdo; _. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;minus)mulierem ad côcupifcendum eâ;iâ mocchatus cft eâ in corde fuo.Qiiis gloriabit caftum fe ha

Efa.54. nbsp;nbsp;nbsp;jjgjg corj'Aftra nô funt munda in côfpedu dni:Qi.iantomagishoîes quop«: uita tentatio eftfVhe nobis

An melior beas.Mihiqnidemplacentuthabeasfaaicôtuberninm:necipferedoceas:amp;abfiç dodore ingredia; fit uita foli; ris uiam.-quâ nunqgt; ingrefliis es.-ftatimcç tibi in partem alteram declinandum fitamp; erroti pateas.Non taria $ cô; plusautminus ambulesquâ necefleeft utcurrenslafiTeris.-morafij faciens obdormias.Infolitudiefub munis. nbsp;nbsp;nbsp;répit fuperbia.Etfi parumper ieiunauerit:hominemcB nô uidehnputat fe alicuius eflemomenti.Ob;

-ocr page 733-

DEC ONTEMPT V S AEC VLF.


EPISTOLA XXXrX


ccdatlibcr.’difcatur pfalterium ad uerbum:orario fine intermiffioneniigil fenfiis:nec uariiscogitatîo)! nibuspatens. Corpus pariteramp;animustendatur addnm.rramuincepatientia. Amafdcriamfcri/^ pturarum amp;nbsp;carnis uitia nonamabis.-nec uacetmens tua uariispturbatlonibus.Qyæ fi peftori infede tint.-dnabunt tHi:amp; te deducent ad deliftum maximu.Fac amp;aliquidoperis:ut te femper dyabolus inti ueniatoccupatum.Siapoftolihntespoteftatem deeuangeliouiuerelaborabatmanibus fuis.-ncquc grauarent:amp;aliistribuebantrefrigeria:quorum4)fpiritalibusdcbebantmeterecarnalia.Curtuïufus tuos fucceffuranó preparesuel fdcellani texeiunco:uel caniftrum lentis plefte uiminibus. Seraturhu muîsareolæ æquo limite diuidant.'in quibus cum olerum iadata fuerit femina uel plantæ per ordinc • pofitæ : aquæ ducantur irriguænit pukhertimorum uerfuum fpeftator affiftas.

Eccefuperciliocliuofi tramiris undam.

EliciniUa cades raucum per leuia murmur.

Saxaciet:fcatebriflt;5 arcntia temperatarua. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Verfus fun

fnferanturinfruftuofæarboresuelgemisuclfurculisutparuopofttcmporelaboris tuîdulcîapoma . ■ decerpas.Apöfabricarealuearia.'adquastemitrantSalomonisj^uerhiaamp;monafteriop’ordinc acre S ’ P giamdifciplinâinparuisdifcecorporibus.Texantamp;linacapiendispifcibus:fcribantamp;libriutamp;ma^ nus opèrent cibum:amp; animus leftione faturet.In defideriis eft oîs ociofus. Aegyptiorum monafteria hune more tenent.ut nullû abfcç operis labore fufeipiât nô rd^prer uiftus neceffaria:q’^ptcr animæ fa lutem.Neuageturpnitiofiscogitationibusmensjamp;inftarfornicantisHierFmomnitranfeuntidiua OuaFrbtûs ricetpedesfuos.Dumeiremiuuenis^folitudinismedefertaualcrentàncentiuauitioitardorccgnatu icmnymus ræferrenonpoteram:quenicumcrcbrisieiuniisfrangerem:mensîtncogitatiôibusæftuabat.Adqud didicit lias cdonianddîcuidam fratri:q ex hebræiscrediderat:me in difeiplinâ dedi:utpoft Qinntiliani acumina hæbraicas» Ciceronifi^ fluuios:grauitatemlt;ÿ frontonis:amp; lenitatêPlinii:alphabetum difeereftridentia anhelam a tiaeç uerba meditarer. Qiiid ibi laboris fumpfernqd fuftinuerl difïicultatis:quotiens defpauernquo^ ticfi$cenâuen:amp; contentióe difeendi rurfusincœperîaeftis eft côfcientia ram mea q pafiiis fum:q’ eopi •qui mecû duxetunt uitam.Et gratias ago dno:qi de amaro femine litteraß; dulces fruftus capio.Dicâ ^aliudq» in ægypto uiderim.Cræcusadolefcenseratincocnobio:qnullacôtinentia:nullaopcrisma guitudineflammam poterat carnis extinguere.Huncpiclitantc parer monafterii bac arte feruauit.Im^ pcïatcuidam uiro graui.ut iurgiis atçg conuitiis infeftaret hominc amp;nbsp;poftirrogatam iniuriâ primus uenitadqrimoniam.Vocatitcftes pro eoloquebantur.Quicontumeliâfecerat.-flereillecaepit contra »nendaciü.Nullusaliuscredebat uere ucritati.Solus parer defenfionem fuâ callideftuduitopponere : neabudantiori trifticia abforberet frater.Quid multanta ânusduftus eft. Qiio expleto interrogatus adolefcens fuper cogitationibuspriftinis an adhudmoleftiæaliquidlfuftineret. Papœ ijiquit uiuere mi hi nonlicet:amp; fornicarilibett'O lî folusfuiiret.-quoadiutorefuperaffetfPhilofophi fæculi folentamogt; rem ueterem amore nouo quafi clauum clauo expellere:Quoa Si alTuero régi feptem principes feccre petfarum.-ut Vafthis reginæ defiderium aliarum puellarùamore compefcerent.llli uitium uitio.-pecca tûlt;5 peccato remedianturmos amore uirtutum uitia fuperamus.Declina a malo:amp; fac bpnum. Qjie repacem:amp; profequere eam.Nifi oderimus malum:bonum amare non poffumiis.Quin potius raci endum eft bonum:ut dedinemus a malo.Pax quærenda eft:ut bella fugiamus.Nec fufficit earn qure teremifi innentamfugientem«^ omni ftudio pfequamur:quæ exuperat omnem fenfum.ânquahabi^ ^’hodeieft.Dicentepropheta.Etfaftuseftinpacelocuseius.Pulchrecpperfecutiopacisdicitur.ruxta Roma.îx. illudapoftoli.Hofpitalitatcperfequentes:utnonleuiufitato($fermôe: Etutitaloquar.Sûmislabiis hofpites inuitemus:fed toto mentis ardore teneamus quafi auferenteslecum de lucro noftro amp;nbsp;corn pendio.NuUa ars abfcg magiftro dikitur.Etiam mutaanimalia amp;nbsp;ferarum greges duftores fequunt luos.Inapibusprincipes funt.Grues unam fequunt ordinelitterato.lmperator unus.iudex unuspro uinciæ.-Roma utkondita eft:duos fratres fimul reges habere non potuit. amp;nbsp;particidio dcdicat .In Re weeæ uteroEfau amp;nbsp;iacob bella geflerunt.Singuli eeelefiarum epi:finguli archiepi.finguli archidiaeôî «oninisordoecdefiafticusfuisreftoribusniritur.Innauiunusgubernatorindomounusdominus ® ’^ftuoiüs grandi exercitu uni us fignûexpeftat. Et neplura replica'do faftidiû legenti faciâ p hæc oîa adÜlud tenditoratio:ut doceâ te non tuo arbitrio dimittendû:fed uiueredebere in môafterio fub uni usdifcipiina partis confortioep multoæut ab alio difeas humilitatem:ab alio patientiam.Hic te 11 lei v tium.iUe doceat manfuetudinemmon faciam quod uis:comcdas quod iuberis.'habeas quatum accc ^ns.'operis tui penfa perfoluas:fubiiciariscui non uis.laffus ad ftratum uenias ambulanl^ dormîtes, ^’’^edum expleto fomno furgerecompellaris.Dicaspfalmum in ordinetuoàn quo non dukedo uo os amp;nbsp;mentisaffeftus quæritur.Dicente apoftolo.Pfallam fpiritinpfallam amp;nbsp;mente.Et canrantes i cor Qtbusiieftris Legeratern elfe præceptû.Pfalitefapienter.S£ruiasfratribus:amp;hofpitum pedes laues:pal î-^or.f4, “^.’^!*^''^5'^taceas:ppofitummonafterii timeas utdfundiligas utparctem. Credasribifalutareqc ^idulepcepcrinnecdemaioris fnîaiudices.-cuiusofficii eft obedire amp;nbsp;implerequæ iuffa funt.Diccte ^’^Vk.Audi ifraelamp; tace:Tantis negociis occupatus:nullis uacabis cogitationibus:amp; dû ab alio trâ^ Dcur.ÿ. ’®^^^“’id;opuf(5fucceditoperi:illudfolum mentetenebis:quodagerecompel(eris:Vidiquoldam! qui pott(ÿ renunciauerefæculo ueftimentisdumtaxat amp;nbsp;uocisprofeftione nontebusnihil depriftira ConiieriationemutaffeiResfamiliarismaeis auébi eu îminuta:eadem minifteriaferuuloit'âdem arma C

-ocr page 734-

PARTIS irr • ' tractatvs ix

tatus puiuii.In intro amp;nbsp;patella fiftili aiim coniedit Si inter turbas Si exaia miftrort nomen fibi ucndigt; cant folitarii.Qui uero paupes fût amp;tenui fubftatiola:uidctiir(5 Gbi fcioli.’pópajir ferculis Gies cedut ad publicunit canina exerceat facûdiâ .Alii fublatis in altû hûeris:amp; itra fe neicio qd coruica'tes.-ftupêti bufcg in terra ociilis tumctia uerba trutinat:ut fi pconc addideris.-putes iccdere pfeftii.S ut q hûore cek larû imoderatifiÿ ieiuniis.nedio folitudinis ac niniia leftióe dû diebus ac nodibus auribus fuis pfonât I l ypocra; uertunt in nielâcoliâ: Si Hipoctatis niagis fomctis nfis nionitis indigct.Plæriq; arribus amp;nbsp;négocia tes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tionibspriftinis carere no pnt:mutatifqg noibus inftitoßr eadc exercct côniertia: no uiftû Si ueftitû qlt;f

apFs pcipinfed maiora fæculi holes æmolumcta feftates:amp; prius quida' ab edilibus quos

græci appellat ucdctiû coercebat rabies.nec erat ipune pdrir.Nûc aût fub religióis titijlo ex crcent iiufla cópendia Si honor nois xpiani fraude magisfacit q patinqd’ pudet dicere.Sed neccfleeft ut falte fie ad nrni erubefcamus dedecus publice extedetes manus:panis aurü tegimus.£t pra oïm opi nionc plenisfacciilis morimur diuites;qui q fi paupes uiximus.Tibi cü in monafterio fueristhæcnon licebit;amp; inolefccte paulatim pfuetudine:qa primü cogebarisnielle incipies:amp; deleftabit te labor tuus oblitufej pteritop; lemp priora feftaberismequaq? pfideras qd alii inali faciat:fed qd boni tu facere de beas.Ne«^ uero peccatium ducaris multitudine:amp; te prætereuntiû turba follicitenut tacituscogites. Quidfergo ocsperibunt:qui in urbibushabitatfEcceillifruunt fuisrebus:miniftrantecclefiis:adeüt balneas:unguenta non fpernunt:amp; tn in oim flore uerfant. Ad quod Si ante refpondi amp;nbsp;nüc breuiter tefpódebouue inpnti opufculo:nó de dericis difputare:fed monachu inftituere.Sanfti funtclerid :iSC oim uita laudabilis.Ita ergo age:amp; uiue in monafterionit clericus efle merearis;ut adolefcentia' tuam nulla forde cömaculesnit ad altare xpi quafi de thalamo uirgo,pcedas:amp; habeas de foris bonü teftimo nium.-focminætç nomen tuum non nouerit:amp;uultum tuü nefciant.Cuad pfefta aetatc ueneris(fl ta^ men comes uita f uerit:amp; te uel ppFs uel pontifex ci uitatis in dericü elegerint} agito quæ derici funt:amp; D nbsp;nbsp;inter ipfos feftare meliores;qain oi códitione amp;nbsp;gradu optimis mixta funt pemma.Nead feribedü d;

to profilias:amp; leui ducaris infania.M ulto tpe difce qcf doceas:Ne credas laudatoribus tuis:immo irri foribus aure ne libenter accómodes:qui cü te adulationibus fouerint:«St quodamodo impotc mentis S igna illu; effecerinuG fubito refpexeris : aut ciconiap; depr.Thcdes poft te colla curuari ;aut manu aiiresagitari alï forum. ni:autæftuâtemcanis4)Cenderelinguâ.Nullidetrahas;necineofanftûputes:ficarteroslaceres.Accufa mus fæpe qtf facimus Si cótra nofmetipfos di ferti :in noftra uitia inuehimur:muti de eloquctibusiu diGintes.TeftudineoGrûniusincedebatadloquendûgradu:amp;per.interuallaquædâ uix pauca uer ba carpebat:ut eü putares Gngultire non ^jloqui.E t tn cü mefa poli ta li broæ expofuiffet ftruc.-abdufto fupercilio cótradifc^ naribus;ac fronte rugata:duobus digitulis cócrepabat.-hocGgno ad audiendü di fcipulos 4)uocâs:tûc nugas metas fundere:amp; aduerfum fingulos declamare.Cretidi diceres effcLógb num.CcforinüqpRomanaefacundiæ notareque uellet;amp;de fenatu dodorüexcludae.Hicbene nu; matus plus placebat in pradiis:Nec mirü qui multos inefcare folitusuncrepare folitiis erat.Faftocg cu; neodrcüftrepêtium garruloiü ^cedebatin publicùûntus Nero:foriscato:Totusambiguus:utex con trariisdiuerfifqjnaturis unum monftrum nouam^ beftiâ diceres eflecôpaftâ.-iuxtaillud poeticum Prima leo:poftrema draco.-media ipfa chimæra.

„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nun$ergotalesuideas:nechuiufrnodihominibusappliceris.

ps .49. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nee declines cor tuû in uerba malitiæ amp;nbsp;audias.Sedcs aduerfus fratre tuuloquebaris:amp; aduerfus filiu

ps.56. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;matristuæ ponebas fcâdalû.Etiterû.Fili hoim detes eofi; arma amp;nbsp;fagittæ.Et alibi.Mollid funt fermo

ps.54. neseiusfuperoleum;amp;ipfifuntiacula:EtaperriusinEcclefiafte:Sicutmordetferpensinfilenrio.Tic Eccle.io. nbsp;nbsp;qui fratri fuo occulte detrahit.-fed dids.dpfe no detraho:aliis no loqueribus qd facere poffum f Adex;

Prouer. Z^. cufandas excufationes in peccatisiftaptendimus.Xps arte no illuditur.Nequaq? meadedapoftoli fen Gal.6. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tentia eft.Nolite errare:deus non irridet.Ille in corde.-nos uidemus in fade.S alomonloquitur in Pro;

Cóparatio. uerbiis.-Ventus Aquilo diflipatnubes:amp; uultustriftislinguasdetrahctium.Sicutenimfagittafi rrtit; pS’77* tatur contra duram materiam:nonnunq' in mittentem reuertitur:amp; uulnerat uulnerantem :illudlt;5 E completunFafti funtmihi inarcûprauû.EtalibiîQiii mittitinaltumlapidem .-recidet incaputeius;

Eccle. Z7quot; ita detraftor cu trifte facie uideritaudiâtisîmo neaudieds qdc : fed obturanris auresfuasneaudiatiu; diciumfanguinis:illicocóticefcit:pallct uultus hærctlabiadaliuaflccat. Vndeidêuirfapics.Cumde;

Prouer.24. traftatoribus inquit ne c0mifcearis:qrn repente uenietpditio eofy:amp; ruinam utriufq; quis nouitfTa fcilicet eins qui loquif:qj i 11 jus qui audit loquentc. Veritas angulos no amat.-nec qiiærit fufuirones. T imotheo di ci t: Aduerfum plbyterum aceufatóem cito nó receperis:peccantc aût corâ oîbusarguemt l.Thimo.5• cæteri metum habeant.Non eft facile de pfefta ætatecredendum:quâ uita pterita defendidamp; uocabulû digni taris. Verum quia homines fumus:amp; interdû cótra annotirmaturitarcpuerorû uiriis labimur:fimeuiscorrigeredelinquentem:aperteincrepa.tinneoccultemordcas:Corripietmeiuftus Hebreo zi æ niifericordia:amp; increpabitme.Oleû aûtpeccatoris nô impinguetcaputmeum.Qiic ein diligitdûs cr, Q ‘ corripit:ciftigatautcocmfiliûqucrecipit.ÉtperEfaiàclamatdnsPpfsmeusqbeatosuosdicût:fedu ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cunt uos:amp; femitas pedù ueftrori; fupplâtant.Quid em mihi ^jdeftîfi aliis mala referas niearG mene;

feiente peccatis meisnmmodetraftionibus tuis alterû uulneres:amp; concertadmoibus narras fie Gngu;

Mart I«* loquaris quafi nihil dixerisalteri. Hoc eftnô emendate :fed uirio tuofatiftacere. Præcipitdnspec; cantesinnosargui debere fecretocueladhibito tefte:amp; fiaudice noluerintireferriadecclefiam ha;; bendohj

-ocr page 735-

DECOMTEMPTVSAECVLr EPISTOLA, XL bcndoffj in ttialo ptinaces quafi ethiiicos amp;nbsp;publicanos:Hæc cxpreffius loquor.-iit adolefceiitc meum Si Hnguæ èi auriûpruriginelibcrem.’utrenatum i» xpofinerugaamp; macula qiiafi pudicam uirginem cxhibeatn:caftam tam mente qi corpe me folo nomme gloriet:amp; abflt;ÿ oleo bonoijt opeß; extinda lâ padeexcludat afponfo.Habes ibi fandum dodiflimû pontilïcc ^culum:qiu uiua amp;nbsp;pfenti iioceno^ ftras fchedulas fupcrenqnoridianis tradatibusiter tuû dirigatmecpatiat tein pattern alteram.-declinâ do uiam relinquere regiâ: pet quâ ifrael ad terra repromifflonis j^perans fe tranfiturû effe mittit. A t^ lt;5 urina exaudiat uox eccFiæimplorantis.Dnepacc tua da nobis.Óia em dedifti nobis.Vtinâ qrf renûÿ ciamusfæculouolutas fit: non neceflitas:amp; paupertas habeatexpedita’ gloriâ:nôillatacruciatû.Cætepî iuxta miferias hums tpis amp;nbsp;ubi^ gladios fæuictes fatis diues eft:q pane nô indiget.Nimium potes eft qui feruire non cogitur.Sandus exuperius T olofæ eps:uiduæ Sareptinis imitator efurics:pafcit alios amp;nbsp;orepallente ieiuniis fame torquet alienatomnemcç fubftantiâ xpi uifceribuserogauit.Nihil illo digt; rius:qui corpus dni caniftro uimento fanguinem portabat in uitro.Qui auariciâ eiecitdetcplo: Qui abf^ funiculoamp; increpatione cathedras uendennucolûbas:ideft dona fandifpûs menfafqj fubuertic riiammonæ:amp;nômulariojtæradifperfit:ut domus dei domus uocetutorationis:amp; non latronûfpe^ lunca.Huiuse uicinofedare ueftigia : amp;'ca?terum qui uitutum illiusfimiles funt:quosfacerdotium hûiliores facit amp;nbsp;pauperes: A ut fi perfeda defideras:Exi cum Abraam depania tua amp;nbsp;cognatiôe tua: amp;nbsp;pergequonefcis.Sihabesfubftantiamuende:amp;da pauperibus:Si nonhabes.-grandionerelibérai riises :nudum xpm nudusfequere.Durum grande:difticile:fed magna funt premia.

Sermo beati Hieron^mi ad fratres de uigdiap; fanditate:ubi in eos inuehens:qui facras uigilias fii petfluasacinfruduofas putantillarumantiquitatem:audoriratem at($ utilitatem teftimoniis atcj ex ctnplis fcripturarum oftendit.Quæ qrn ad oém fed precipue ad monafticam pertinet difciplinâ :liuic traftatuiinfentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLA XL

BIgnum eftfratres aptufj ,prfus fatiftç cóuenics de fandis uigiliis nuncdicere:amp;,pferre fermo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

nem:qn ipfa lucubratio exigit a follicitis.Nox ecce eft caligo corporis.q nôfolum hoies fed etiâ endos fomno detinet animantes utreformatis uiribusp foporem poflîntdiuturnosla bores fuftinere uiuentes.B onus deus:quiita 4)fpexit:ita pftituit:ut homo exitutusad opus rium ôead operatiouem fuam uflt;5 ad uefperam haberet uicarium tempus in quo duris laboribus ^luultafatigationerequiefcerepræftirinNouimus autem multos hominum : utaiitmaioribus:fu ’splaceant:aut fibi aliquid peculiariter profint nodis particulam ad aliquod opufculum fegregare:id pro lucro duccre quod f urati de foporefuo operari potuerint A Salomone uero laudatur amp;nbsp;foemina ^uæpenfaamp;Lanificiumamp;lucernamuigilanterexercet.Addiditeriamçpexhoclausuiroeiusin por ptouer.jî W.amp; gloria magna nafeatur. Qxiod fi in carnalibus inftrumentis:ideft uidui aut ueftitui neceflariis. Qui uigilatnon reprehenditur.-immolaudatur:amp; mirari mefateor efle aliquos qui facras uigilias râ •pirituali opéré fruduofas orationibushymnis lcdioïbus foccundas:aut fuperfluas æftimant:aut oci ofasîaut quod his eft deterius importunas.Et quidem fi funt homines a religione nortra alieni ; q ifta fic^tiant.noneftmirum. Quomodoenim ptophanisreligiofaplacerepoffïintf'quibusfi placèrent rioftri effent. Quia fumus utieç diriftiani. Si uero noftri funt quos uigiliarum falutiftr adus défendit rit nihil de his deterius fufpiceris.A ut pigri funt:aut fomniculofi aut quod his eft proximum fenes uE jnfirini.Si pigri funt erubefcât.quia illis infonant uerba Salomonis:Vade ad formica o piger amp;nbsp;æmu i^euiaseius:Si fomniculofi funt expergifeantur : feriptura proclamante : O piger quoulqj dormis. Qyandoautem de fomnofurges:pallulum quidem dormis:modicum fedeas.pufillum autem dorgt; proucr.tf. riutas:piifiiiufy, yero complederis manibus pedus.Deindefuperueniettibi tanq’ uiatorpaupertas.! nbsp;nbsp;nbsp;(upra.

’^piatanqjbonusamp;leuiscurforcito ueniet.Sifenesesquistecompellitutuigilesquamq’ amp;nócógt; pulfus pro ætate tarnen uigilas.Et fi ftare non potesamp; tuam cogires impoffibilitatem.mon debes iuuc «es amp;nbsp;ualentes ad tuum reuocare torporem.qui propter uarias tentariones iuuentutisfeipfos propenj« horibusinaceraredebentuigiliis.Si ueroinfirmuses membris.quodfacere non potes noli teptenem ps.tfz. riere.lmtno rig.a amp;nbsp;tu fecundûprophetam lachrymis ftratum tu um.Et die. Sic memor fui tui fup lira ^riimeum.iniunge te etiam uigilantibus:ut te fuispcibusiuuennquo adiutus a domino fuperle^ dumdoloristuicanerepoffis.Ettu aliquandomerearisdicere.Inmatutinis meditaborinte.-quiafui .î^^’^formeus.Alioquinftultum amp;nbsp;fatis extraneum eft:utqui3ipficurrercnon ualemusbenecurrc ibus derogemus.-Nam Si fi non poffumus debemus congratulari potentibus.Sic enim ut de confen U tnaliciæ participatur cum facientibus poenas.fic participatio gloriæ fperanda eft de confenfione bo niuns.Alios enim effeduscoronat:alios uoluntas pia lætificat.-Nec faneonerofum uel difficile uideri Eccle.4 riebetetiamdelicatiscorporibusinfeptimanaduarum nodium :ideftfabbatiatlt;çdnic.TE porrionem quot;iquam de minifterio depuraredfta enim quafi purificario eft dierum.v.uel nodi um q uibus ftupore rarnali igrauefcimus ; aut mûdanis adibus ofcitamus.Nec erubefeant ali qui in bonoftudio fandira ns:cum non erubefeant in perpetrando opéré focditatis.Merito ergo feriptura in prouerbiis. ingerit.

confufio quæ ducitad peccatum. In bonoenim opéréconfundi peccatum eft ficut in malo facièquot; -.?^riconfundipernicies eft.Si fandus es.ama uigilias.ut thefaurumtuum uigilâdoeuftodias: ip P ^riftitate ferueris:Si peccatotcs.magis curre:utuigilando amp;nbsp;orando purgeris:dum tonfo pedo V^quentius damas.Aboccultismdsmundamednc:amp;ab alienis parce feruotuo. Qui enim iâ ab ps.iî.

-ocr page 736-

IX


ni

TRACTATVS


PARTIS


les.

Efa zS. ps.gy.

ps-IJJ.

ps.iis.

Probat au; occultîs defîderat emûdarûncceflceft utcum non deleâet iftis mifetiis inquînatî .Rcs exîgîtbmi :u^ ftoritatib? deauftoritateuigiliaii’amp;âtiquitatedeçipautilitatepaucadicamus.Magiseîquilibetlaborfufcipit«* amp;nbsp;excplis ui fi an ocFos ^jponat utilitas. antiq eft uigiliap; deuotio familiare bonum oîbus Tandis .Efaiasdenicÿ gilias ec uti fgt;pheta damatad deum De node uigilat fpûs meus ad te deus qtn lux pcepta tua fuper terrâ.Dauidre gio amp;nbsp;.pphetico fandificatus unguentodracaninDnedeusfalutismeæ:indie daniaui Si noäe cora te.Et in alio pfalmo:Mcmorfui nodenoïs tuidiîe:amp; cuftodiui lege tuâ.Sed forfitâ in ledulofuo po; fitus hæc cantabar.Quod aliquâti pigriores fufficere putauerût.'fi tm in ftratu fuo aurore unufquifcç autpfalmu forte fubmurmuret. Qiiod qdê amp;nbsp;ipfum bonûefl dei femp :amp; ubi^ mcminiffe falutare eft Sed cp fit melius exurgentê côfpedui diuino affifteretaccipe eiufdc ,pphetæ aliâ uocem :qu3e Si tps Si locu Si habitu depcantisoftcdit.fn nodibus extollire manus tiras in fanda:amp; bndicite dnm. Et ne uefpertinas tm horas nodis aeftimes appellatas:occurrit Si dicit. M edia node furgebâ : ut côfiterer tibi fup indicia iufticiæ tuæ.Habes Si tps expffum exurgcdi:amp; follicitudinem quo deo côfitearis oftcfam. Adhnccôfideranti mihi intentionc fandoß: mains aliqd amp;nbsp;laboriofius occnrrit:amp; ultrahumanæ na; turæ côditionê fuggerit :cum eundc audio jiphetâ alio pfallentê. S i afcendero in ftratum lcdi meû Si dedero fomnû oculis meis amp;nbsp;palpebris meis dormitationê amp;nbsp;requiem tpibus meis:donec inueniâ lo; cum dno:tabernaculû deo iacob. Quis enim tm ftupeat dei amoré.animi deuotionc: ut fomnû fibi fi ne quo humana utiqg corpa deficiant penitus interdixerit donee locu ad templum dno fabricandûrex amp;nbsp;4)phetarepiret.Qu£Eres nos debetfirmiter admoncre;ut fi ipfi locus dni effe uolumus:amp; tabernacu lum eius tcplûac cupimus haberi ppetuum.Sicut Paulus afferit;diccs. Vos eftis teplu dei uiui.'inquaii z.Cor.^. tQrn poflumus excplo fandops: uigilias diligamusmede nobis dicaf:ut pfallit.Dormieriit fomnû um ps.z^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ninilinuenerût.Qiiinpotiusgratulabûdusunufquiûj iam dicat.In die tribulatôis meæ deum exq

fini manibus meis node corâeo:amp; nôfnmdeceptus.Quia bonû eft côfiteridno.'amp;pfallere nomîruo ,7 altiffime.Adannuciandumanemîam:amp;ueritatctuampernodc.Hæcamp;hmôitantaactaliaideofai^ Adducît ex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cecinerut:amp; feriptareliquerût:ut nos eopgt; poften paribus excitaremurexcplisad celebrandaseria

cmplanoua nodibus falutis noftræ excubias.S ed a uéteribus ueniamusad noua:de mîftris Icgis ad miniftroseua gelii.-denouoetiâteftamêtouigiliarfegratiacôfignet.AnnaPhâuelisfiliauiduacôtinuis ofonibus Si ieiuniis dno feruiensinô difcemflede tcplo die acnode in euâgelio legit.Paftores illi fandilEmi dum fup greges fuos nodurnas exercct uigilias:amp; angelos amp;nbsp;xpm natnm i n terris primû audire meruerut. Iam uero inftituto faluatoris noie tota ad uigilandû auditores cxufcitanfiue parabola boni feminato Matthe. 13. ris diccdo.Dum dormirent holes uenit malushomo:amp; fupfemiauitzizaniain triricû:amp; abüt.

Luce.lz. finôdormiflentnecmaIusfortafirezizaniafeminarepotuinet:fiuecumdicit.SintIumbiueftriprroii di:amp;lucernæardctesinmanibusueftris:amp; uosfimileshoibusexpedantibusdnmfnumqnr^“9^^ tura nupriis.Beati ferui illi quos cum ueneritdnsinuenerit uigilates.Etfi uefperrinahora ueneritni media node:fi gallicantu:amp; inuenerit eos uigilantes beati fnnt. lUud autê feitote quia fi fciretpateria milias.qua hora fur ueniret uigilaret utilt;5:amp; nôfineretperfodi domû fuam.Itaqg amp;nbsp;uoseftote pawn * quia qua hora non putaris filins hominis uenturus eft.Nec folu uerbis docuit uigilias:fed etiâ docuit exemplo.Namçpteftatnrineuâgelio.Quiaeratiefuspernodansinorationedei.Pernodabatdns^’^ fibi:fedHtfdrentferuiinopesamp;infirmiquidageredeberent:qnando dominus dines in orationibns nec ullius indigens$ fortiflimus per nodem in orarione duraret.Sic amp;nbsp;increpat Penum intempoK Matthe.ztf. paflionistdicens. Nonpqtuifti nnahora nigilaremecum.Etadomnes iam dicit. Vigilateinquit » oratemeintretisin tentationc.Hæc nerbaamp; eiufmodi exempla ;oro uos quam non deprofundo etia fomno amp;nbsp;morti fimillimoualeantfufdtare.His inftrudi fermonibus.-hisconfirmati docurnetisb^; ri apoftoli Si ipfi uigilanint;amp; uigiliasimperarunt.Petrus ab angelo in carcerefufcitatur.'amp; ipfo rante portam ferream in domumMariæ pernenit Vbi étant multi congregati non fternentes utiqg ua orantes.rdeminfuaæpiftola ponitacdicit.Sobriieftotetacuigilate.'quiaadueifariusuefterdyabolus tan^ Ieorugiensdrcuitquærensqnem deuoret.Paulnsamp; Syllæasincuftodiapublicacirca medium nodis Otantes hymnu m audientibns ui ndis dixiffe memorantnr. Vbi repente terræ motu æncuflJS carceris fundamentis Si ianuæfponteapcrtæ:amp; omnium uincnla funt foluta.ldem beatus apoftolus a Troade profedurusfermonem ducebatufcg ad mediam nodem:accenfislanternis qnâpiuribus in cœnaculo.ExquaEuthycusadolefcensfomnooppreflusdifputantePauIoprolixiusrafeneftradeou dus cecidit de tertio tedo:amp; fublatns Si mortuns eft;quo flatim teddito uitæ ufi^ ad lucem fernioci natus deo gnbernante profedus eft. Quam plene idem quamcj copiofe fuper exercédis uigilfis anno tatus Theffalonicenfibusferibens ait.ftacp non dormiamus fientcætcri.-fed uigilemus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”^5.

. Namqni dormiuntnodcdorminnt:amp;qui inebrianturnodeebriifunt.Nosautemquidei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

|.corin.|6. jj furnus.Mireconcludinfiue uigilemus:fiue dormiamus.-fimul cum illo niuamus. Au con / Gsautem.Vigilate ftatim in fidexonfortamini uiriliter agite.S ic Si ad Ephefios fcribit.Orates o ni temtjore in fpiritu:amp; inipfo uigilantisqnoeç exemplum ponensincathalogo uirtutnm luaru u Differit dedumfeuigiliismultisapudCorinthiosgloriatur.Hæcfuffîdantdeantiquitateamp;audoritateuig / utilitate ui; liarum. S upereft ut fecundum promiffum ordinem decarum ntilitatealiquidconferamns. giliarum» $ fentiri magis poflît perexercitium ipfa utilitas:quam loquentisfermonarrare.Guftandumcm ps.35. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;detur quia fuauis eftdns.ficut feriptutn eft»Qui ergo guftauit intelligit: Sf fentit^tû

Aftu.iz. 1.Pe.y.

Aftu.itf.

H

I.TheflaJ.

1

-ocr page 737-

REGVLAMONACHORVM SANCTIHIERO.

EPrSTOEA XU

iiîgilâdodeponitquantusmentisftuporexcutit:quantaluxaiam uîgîlahtisamp;orantisilluftrâtgratîa q uifitatio mcbrauniuerfalætificat.Vigilandonnioroisexcludit.-fiducianafcif :caroma^erataiiria ' tabefcunt: chart tas roboratur:recedit ftuLcitia.-accedit prüdem tia:nieiis acuiherror obtoiidit. criminu caput dyabol^tgladio fpüs uulnerat.Quidhac utilitate magis neceffariumrqmd iftislncriscómodtp qdhacdileftiôefuauiusîqd hac foclicitate beatiusrtcfleautem ^pheratqui in pitcipio pfalmorü fiioijï beatum uirum defcribensfumma beatitudinc eins in hoe uerficulo collocauit.Si in lege dói méditât die ac nofte.B ona eft qdem diuturna meditatiotfed efFicacior eft nofturna:quia per diem nccefli tudï nes uarix obftrepunt:occupationes diftrahunt mentê.-fenfnm duplex cura difpgit.Nox qetamox fecre ta oportunam fepbetorationibustaptiflima uigilantibus.-ducarnalibusoccupationibusexpeditum colleftum fenfum intmhominé diuinis pfpeftibus fiftitJnde dyabolusdiuinajtrfemp return callidus. sEtnulator ficut ieiuniaamp; uirginitatcuanabaptifmataamp;ianiafuiscultoribusdedir.-ita amp;hocfdin «mulatusofficium nofturna amp;nbsp;uigiliis fuis cum miferationibus addidit. Vndeiâ noftri:fi de fuotö ■ inftitutionc nô excidant ad hndas uigilias facras.uel in aduerfa uarietatis ufurpatione cernctes aliénas a dei rebus non eflefateat .-quas nifi æmularet iniqims ad deceptionem.-nifi deo placitas efle cognofce ■ tetad celebrantium benedidionem.Tamen chanflimi fratres:qui uigilatoculis uigilet amp;nbsp;corde : qui gt;nbsp;orat fpiritu oret amp;nbsp;mentetquia ualde inutile eft oculis uigilare aio dormiente. C urn econtrario ex pfo ■ , na ecclefiæ fcriptura teftatur.Ego inquit dormio;amp; cor meu uigila t. Curandum eft etiam ne nimie. atecibi uelpotusuigilaturi peftusonereturmecruditateseruftantes amp;nbsp;crapulamnonfolum ipfi no • bis infuaues fimus:fed gratis fpüs indigni iudicemur.Quidam nameç uir inter paftores eximius. S i

f umus inquitf ugat apes:fic indigefta erudatio auertit amp;nbsp;abiicit Ipuflandi diarifmata.Ergo tan;« i Q' diuiuofyjj^yji minifterio ante nos per abftinentiam pararedebemus.ut ingrauatiexpeditiusui ä guarepoffitnus.Cogitatio quoqg mala pellat.-ne male uigilantisoratio fiat:ficut legitur in pdm. S fit

ex maligno uigiliæ. S icut in^merbiis legit. Quare ablatus c fónus ab oculis eo^.Nô eni dormiût r QU’tnifirnalefecerint.Abfintfratrestabfintabhocpuentualesuigiliæ.Sitpotiusuigilantiûclaufunt dyabolo;apertiitnxpoutquemlabiisfonamuscordeteneamus.Tuncacceptabilesnoftræuigiliæ;tûc' PÇtnoftatio falutariserinfi comuetenti diligentia amp;nbsp;deuotione fincæra minifterium noftrum amp;nbsp;diui/ obtutibuÿofFeruntur.Hæc de uigiliarum audoritate:antiquitate:necnon utilttatedida fuffîciant Gratia domininoftriiefuxpi.cum omnibus fandis amen.

S^qniturregulamonachoifeex uariis spiftolis attç tradatibusbeati Hieronymi exccrpta:amp; pque LupumdeoliuetoHifpanûmonachumincertiscapitulisrubricifcgdiftîda.QuâMartinusqn

Jî’s pontifex maximus approbaui t.Et fua bulla feripta ipfi us ordlnis ^»fefforibus obferuandâ tradidit {^exemplumbuUæirfrafubiedumoftendit. EPISTOLA XLI

Artinus epsferuus feruorum dei ad ppetuâ rei memoriam.Etfi procûdoiî: xpi fide^ lium pro quibus curam apoftolatusofficii gerimus ftatu falubriter dirigendoamp; am^ pliando diligeter adhibeas folicitudinis noftræ partes.illos tibi affeduolwri^feqm ut charitate:qui mundanis abiedis illecebris in humilitatis fpiritu fedulo uirtutum dno-famulant. Vnde ea quæ pro illop: fub uera religionis obferuantia ftabiliendo ^spofito» . ..— ----l|gt;uideemanaflecomperimus;utfirmaillibatacRDermaneantlibenterapoftolicomu himineroboramus.Nluper fi quidem parte diledi filii Lupi deoliueto ordinis monacliorum here •’^’ta^fandi Hieronymi gnalisppofititnobisexpofito^ dudum ipfe amp;pleri(5alii ,pfeflores ordinis wufdemfandi Hieronymi fubrégulafandi A ugiiftini.tuncuiuentiszelodeuotionisaccenfiob Fru getn uitæ indioris arctius amp;nbsp;pfedius $ régula di daret hmôi:amp; in uero ftatu monachali:quc ipfe fan ƒ öusHieronymuscumfuismonachis amp;fratribus\pfeffusfuifle.amp; incômuneobferuaflepcrhibcf ui^ üere ; no^ien getebat eiufdem fanditS ic élus uitam regulam amp;nbsp;opera defiderabant imitari. k f arco adhuiufmodi ordinis ftabile potiusfundamentum proinftitutione regulæ monachorum here •nitarnm ordinis fandi Hieronymi ex diuerfîs spiftplis amp;nbsp;tradatibus per didum fandû hicronymû fdios:amp; pej eccléliam approbatistnonnullamçp ucrâ.religiôis dodrinâ uitam^ monachalc.Qtiä idc wndus cum fuis monachis amp;nbsp;fratribusiu eius uita in commun! qyo adea quæ principalia funt ftat?

ufçgfuitemporaobitusobferuauit:amp; aliquosalios obferuaremo ' Lupus iplecontraxerat.-compilauerat Si uelutin unumcorpusfubcertistitulisredu - . -i, .S'’ibusipfeamp; plerit^aliimonachiamp;fratresdicti ordinis extuncinanteadegereamp;pmane/

rationiconfonum recenfenteshuiufmodi regulärem Si monachalem obferuantiam ipfum fandû _ leronymum in uitaeiusobferuandammeritolaudantes Si approbantes.lllâcç indei ecclefia in ordî.

ern monachalemattolli Si obferuari intenfis defideriis affectantes eide Lupo cîodrinâ Si ïftituta mo

côh l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;æpiftolis amp;nbsp;tradatibus : ftutperipfum Lupii extrada •

tûh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;redudafuerantlocoregulæfandi Auguftini inregulammonachalem ordinis monacho

piccT^'^ fandi Hieronymi amp;nbsp;eiufdem fandi uitam pfatam in ordinemhuiufmodi fufci# Quos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;didi fancti prioribus monachisfratribus amp;nbsp;pfonis pdidisfubea uiuerecupictib?

Lupum poft$ ferfm eandc regulam nota lua prïcipali a emififtent a regulæ ddï quot;'•^S’iftiniobferiiamiaextûcpenitiisabfdutoseirçuolutnusiamp;decreuimusobferuandâ.tradc,

-ocr page 738-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS IX

di amp;nbsp;publicandi plenam amp;nbsp;liberam per alias noftras litteras qnas amp;nbsp;earu tcriOres praefentibus haberi uo luniuspro expr€ffisconceffimusfacultaté:acp eafdemlitteras uoluimus.-quod poft$ idem Lupusre^; goldhuiufnioditradidiffetamp;publicaflet:utpfert ex tucipfeacpriores .■monachi:fratres:amp; paibnae^ difti fccfm ilia uotafuaprincipalia religionishuiufcemodi emittereprofiteri :amp; uiueretenerct.Jpfaç ccgulafictraditaamp;publicataroburobtineretppetuæfirmiratis.Cûaûtficutexhibitanobnuppparte ciufdem Lupi petitiodicetipfepoftmodum ad falutarem difti ordiuis môaclialis inftitutionc : enrfç foliditateni intrementu prouideintendenspræfata uitam difti fanfti Hieronymi monadialeni in or dine huiufcemodi eiuftj doftrina amp;nbsp;inftituta monachalia :proutex æpiflolis amp;nbsp;traftatibus prædiftis peripfum Lupum extrafta compilata amp;nbsp;rcdafta fuerunout prasfertur diftaru litteraru uigore loco di Ax reguLe fanfti A uguftiin in regulam ordinis monacharu eremitaru huiu feemodi affumpferit amp;crc xeritatqg fufceperioipfamqp régula priorib us móachis:fratribus:amp; perfonishuiufmodiordinisfubea Hiuerecupienribusiuxtailfiuscôtinenriâinuiolabiliterobfetua'dâtradideritpublicaueritacobferuari decrcucrit. Ipfiç prioresmonachi amp;ftatres uotafua pridpaliafecûdûregulâ huiufcemodi inma'ibus difti Lupi profeflî fuerint .Illa«^ decaetero utentes feciidueam regant amp;nbsp;gubernent:ac ipfam inregula eorutan^ ueram doftrina monachaléfanfti Hieronymi laudantes amp;nbsp;approbantes acceptarunt:amp; fc cudum earn ctia monafteria eiufdc ordinis monachorum regunt at«^ cubernanr.Idem ramen Lupus affumptionem:ereftionem:fufceptionem:traditionc publicationc:amp; decretû alia^præmiffa ex certis caufisdubitatuiribus no fubfifterepro parte difti L^i nobis fuit humiliterfupplicatû;ut aflumptiôi ereftionitfufeeptioni : amp;nbsp;publicationi.acalispræmiflis p illorûfubfiftentia firmiori roburapoftolica: tófirmationis adiicere de benignitateapoftolica dignaremur.Nos igit qui religionis propagationem amp;nbsp;diuini cultus augmenta noftris uigere teporibus itefis defideriis affeftamushuiufeemodi fupplica tionibus indinati aflTumptioncrereftionem : fufeeptionem amp;nbsp;publication« amp;nbsp;alia præmiffa :ipfamç tegnlâproutîferiusdcfcribitur:acomniaamp; fingulaineacontenta acindefecutaratahabcntesamp; gra ta:ea auftoritate apoftolica ex noftra certa fcictia cófrimamus:amp; praefetis fcripti patrodnio communi mus.-fupplentes omnes defeftus fi qui forfitan interuenerit in eifdem.S tatuentes nihilominusharû fe rie:amp;etiä ordinates qgt; dccætero Lupus ipfe ei uf^ fucceflbres ppofiti generales priores monachifratrß amp;,pfeflbres accôuentusamp; monafteria difti ordinis monachojt* eremitap; fanfti Hieronymi-'qnûcffit amp;nbsp;erüt in poftep; ^jfiteat uota fua tria pricipalia religióistac etia regatur amp;nbsp;guberne nt p diftû lupueiuf çfucceflbresppofitos;acuiueretceantfcd’5regulâhmôieiuflt;5?tincriâamp;effeftu:acipiusfufceptôem traditóem:amp; publicatôem pfatas aliaej iftituta ordis hmôi regularia. Volumusifup at$ cocedimusad feruadas9fdctias4)feffop;huiusordinis;amp;^ipop:maiori qeteaîop:» Quodfi g jjfdïbrû huiufcemói diftâ régula feu aliqua de côtinctisin ea humana fragili täte aut îfirmirate caufantefeu alias ta exafte y uttradit in eifdê nô obferuauerintmô ^Jpterea mortalis peccati uinculofintligati:fed pfuosfuperio tespeorû exceffutrangrefTione acmodoculpæiniungi ualeatpocnitcnriafalutaris.-quâ fufdpere Si adimplere teneantmo obftâribus pftitutiôibus apficis;ac pdifti amp;nbsp;aliorû quorûcuij ordinû ftatutis Si confuctudinibusetiâiuramenrocôfirmariôeapoftolica uel quacûafirmitatealia roboratis ceterifç contrariis quibufeuneg .Tenor ueto regulæ hui ufmodi de uerbo ad uerbû fequiF:amp; eft talis.

Capitula régulé beariflîmi Hieronymi excerj? ptasfex æpiftolis ôi opufeulis fuis.

Exhortatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum.i.

Deobedientia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.ii.

De tribus generibus monachorum Cap.iii.

Decaftitate nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.iiii.

Depaupertatc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.v.

Deutilitatepaupertatîs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.vi.

D c correftiôe Si dofttina pfidentis nbsp;nbsp;nbsp;C ap.vii.

Defolitudinc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.viii.

D e laudibus Si utilitateheremi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.ix.

De pericülo uitæ folitariæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.x.

De pericülo habitandi in urbibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.xi.

De abftinentia.-pdpue acatnibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.xii.

Deabftinentiaphilofophotum antiquorum ;fa; cerdotum.*aliotumi^ fanftorum Cap.xiii.

De temperatis ici uniis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.xiiii

De contemplariôe:oratione:amp; leôHone Cap.xv. Deuigiliis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ca^.xvi.

Deueftibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cp.xvii.

Delaboribusmanuum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caß.xviii.

De laude religionis amp;induftiôe ad eâ Ca^.xix.

Delaudeamp;detraftioneuitanda periculis hiu iusuitæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.xxt

De iuramento;uindifta:mcndado;ftultiloquio prohibendo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.xxi.

De parientia:recondliarione:amp;: mortuisnon luj?

gendis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.xxii.'

De tribulatiôibÿamp;opprobriispfcrcdis ' Ca.xxiii. De timoré Ultimi iuaidi Si riefeftu huius uita: Capitulum.xxiiii.

Deuirtutehumilitatisamp; (împlidtate Si riment; ri animo uitando nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.xxv.

De humilitate Chriftirquem im/tari debemus Capitulum.xxvi.

De iufticia amp;nbsp;uitæreftitudinc Cap.xxvii. Defide;fpe;amp; timoré nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.xxxviii.

Decharitate amp;pace nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ Cap.xxix.

Deinfirmis amp;pauperibusrccreandis Cap.xxx. De poenitenria Si mifericordia dd Cap.xxxi. Condufio Si finis regulæ. Cap.xxxii.

Incipit exhortatio ad capefeendam monafticâ difciplinam;exuariisæpiftolis bead Hieronymi excerpta. Capitulum« I.

Fratres

-ocr page 739-

REGVLA' MONACHORVM SANCTüHIERO. nbsp;nbsp;PIS TOLA XU

Ratres charifliimi non qneo qiieni mente cócepi ore ,p terre fermoneni:amp; cordislæti, ciam linguanonexplicat.Hocautem non folum ego patiorqui cupio narrare q fen^ tiofed etiam ôi uos mecum patimini.-pkis exultantewieofcientia in eloquio pro ferentes.G um itae^ nihil fit Chriftiano foclidus.xui ,pmittuntur régna coclo^.Nihil ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;laboriofiustqui de uitaquotidie piclitaturaiihil eofortius:qui uincitdyabokimmi;:

hil imbecillius:q a carne i uperatur.Vtriufij rei exemplafiint plurima.Latrocredidit. incruce;amp;itatimmereturaudire.Amendicotibi:hodie mecum erisinparadifo.Iudasuerodeapoftoßqj-g.jj. f ^^^^’§'okipditionistartarumlabitur:amp;necfamiliaritatecommuni:nec intinftionebucellænec

ofculi gratia frangitur.-ne quafi hominc tradat:quê fili um dei nouerat.Nos qdem parua dimifimus: grandiapoflidemus centuplicato focnore xpi ^miffa reddunt.Hæc dicimus no ta tibi qgt; aliis fub tuo tioie;utprima te fili fróte doceamus magna cœpilfe.-excelfa fefl:ari:amp; adolefcétiæîmopubertatis ken -kua calcâtê pfeftæt^ ætatis gradû fcandere. S cis eni dogma noftrû humili taris teuere ueftigiû:amp;p ima gtadientes ad fumma nos afcenderedgit fanftus mihi inuocandus eft fpûs: ut hoc fuo fenfu ore meo derendat.Non qdem cimpûrhetorici defideramus eloquiimô dialefticofy tendicula.amp;Ariftotelis fpf fanftaß: fcripturaij; grauiratc cófugimus: ubi uulneß! uera medicina eft: ubt

idoloi^ certa remedia. Veæ quia memoria iabitur;oïm quædixerimus defideras cômêtariolum fierîj iitobliuionéleftiocôfolet.rdeopaucaquætibi reor fore neceffaria.-credidifubneftenda. Illico ernnra . ■ tenditoratio:ut quoß: unus eft labor.'unû amp;nbsp;pmiu fit.Nauigantes nâlt;5 tubrû mare : in quo optandö nobis eft ut iietus PharaomergatcumfuoexercittKmultisdilïicultatibusattj periculisad utbêmaxf nia pneniunt utro«^ littore genres uagæ imo beluæ habitant focrocilîîmæ. S emp folliciti:femp armati totiusannipbaria:latenribus faxisuadifi^ duriffimisplenafuntoia.Qiiorfum ifta perfpicuueft.Nant Il læculi negociatores tâta fuftinent:ut ad incertas pueniâtperirurafi$diuitias:amp; feruent cû aïæ diferij«

nmltis periculis qfierunt.Quidxpi negociatori faciendû eft:q uenditis omnibus qritpcio I nbsp;nbsp;'^^’^S^titâfqui totisfubftantiæ opibus emit agrum quo reperiat thefaup::quc net fur effoderc

amp;urronôpoflîtauferre.Nofleigituroportetqdiuffumfit:qdue,phibitô.utfcientes utrilcj feruemus pnoqn ante fcîam mandati impoflîbile eft noue qd fiat:Et hæc ergo non integris rate uel mercibus q^» n ’gnarosfluftuu doftus nauta pmoneo.fed quafi nuper enaufragio eiedusin littus rimida nauiga riiris uoce denuncio. C unfti tn niei fenfus affedu uobis uaco. S edobfecro uos ut conatus meos oro^ kibus adiuuetis.'ut dns 8i faluator,p caufa fua refpondeat.Vrm itacç eft.ut uoluntatem fequat effeift^ ■Meüeftutuelî.Obfecrationû ueftratK eft utpofl'im:fed ipfum meû finedei femp auxilio non erit me^ nm. Deus femper largit.Tempcç donaturus eft:nec mihi fuffidt quod femel dedirinifi fp dederit.S i ei dnri iudicis fniam crebra mulieris flexit petitio;$tomagis paterna uifcera interpellatione fedula mol «untur fcitotetn an omnia nobis effe nihilanriquius;qgt; xpi iura feruare:nec patrum tranlferre termi nos.femper^ meminiffe romand fide apÇico ore laudatâ.

Deobedientia. capi. II.

Ccipc ergo fili doftrinam noftrâ ea fimplicitate amp;uerîtatc:qua didmtis. Quîa nô qrimus hoimgloriam.-deusteftiseft.Necadhocloqmunuthuanasamicitiasaucupemurrnenrae adulationisfermone amp;nbsp;nos amp;nbsp;alios decipiamus.Nec utnos apud hoîes ali quid uideamur î fed ut apud deum homines magna mereantur.Hoc eft itacj totum quod apprehenfa mân infinuaretibi cupio:amp; ut fimplicitermotum mentis meæ fatear.nunc monachi incunabula morefçg difcutirnus.Si uis igiturad uitamingredi.-ferua pcepta:hoceft ab omni precepto illicito quo .phibue risrecedas:amp; ad omnebonum quodiuberis promptusaccedas. Refpice fanftum uirum Pâmacbiu amp;nbsp;fetuentiffimæ fidei paulinum plby terumccjtii non folum diuitias.-fedfeipfos domino obtulernnt. Qiù contra dyaboli tcrgiuerfationem nequaq» pellem pro pelle:fed earnest offa amp;nbsp;animas fuas dno fuo confecrarunt:qui te amp;nbsp;exemplo amp;nbsp;eloquio ideft amp;nbsp;opéré amp;nbsp;lingua poffînt ad maiora pducere.Nogt;’ bilisescamp;illiîferiinxponobilioresdiuesamp;honoratusamp;illiîmodediuitibuspauperesamp;inglorii.Etîc rircoditiores amp;nbsp;magisinclyti:qa proxpo pauperes amp;nbsp;inhonorari.Côtemnis auiÿrcôtempferunt mul ri philofophi.Nôcm fariseftpfefto amp;côfummato uiroopes contemnere.pecuniam di ffi pare: amp;nbsp;proü^» cerequodinmomento amp;nbsp;perdi amp;nbsp;inueniri pôt.Fecithoc amp;nbsp;Antiftbne:feceruntpkirimi quos uitiofif fimos legimus:Plus ern debet xpi difcipulus præftare $ mundi philofophus gloriæ animal amp;nbsp;popula ris auræ atcjrumoris uenale mancipium.T ibi nô fufficitopes conténere.nifi amp;nbsp;chriftum fequaris.Te^» Ipfum Unitdominushoftiam uiuam placentemdeo:tein$ non tua:amp; deus uariistentariôibuspmo net:quiamultis plagis amp;nbsp;doloribus eruditur ifrael:amp; quem diligitdns corripit.Flagellat autem oem rilium quem recipit.Et (ÿ fi teipfum domino dederis:amp; apoftolica uirtutepfeftus feqeoeperis faluato 'ktdliges ubi fueris:amp; inexercituxpi ; qi extraneum tenuerislocum. Vnde amp;ppofitumo nafterikimeas.ut dominum diligas ut parente. Credas tibi falutare qcq nid ille præceperit:nec de ma;gt; lorisfniaiudices.cuius officii eft obedire amp;îplereq iuffafut:dicenteMoyfe.Audiifrramp; tace:necgipc'te doceas.Nullaarsabfcjmagfodifcit.Etiâ mÈt.a aîalia Si gt^ges duftores fequunt fuos.Inapibus pricipesfût.Gruesqlt;^uriâfequuntordjelitterato.Impatorun9iudexuni9,ptrinciæ.Romautpditac reges habere nôpotuit:amp; fratricidiodedicat.In Rebeccæ utero iacob amp;nbsp;efaubella geffeit Singuli ecclefiaß: epifcopiifinguli archiplbyteri.finguli archidiaconi amp;nbsp;oisorrio ccclefiafticus fuis regt;

-ocr page 740-

PARTIS ni


TRAGTATVS


IX


ftoribusurit. Innaui unus gubernator.In dottio unus dns.In quis grädi exerdtu unius fignum expe; ftatur.Et ne plura replicado legcri faftidium facia:per haec oïa ad illud tendit orariout doceam tenon tuo arbitrio relinqucdum:fed uiuete debere in monafterio fub unius difciplina partis cófortio^ mul; topiUit ab alio difcas hûilitatem:ab alio patientiâ.Hic tefilentiûàlle te doctt manfuetudinem:non faef as;uis qd' coniedas qtf iuberis:habcas q^tum acceperis:amp; illudoperis tui pcfa perfoluas fubiidaris cui non uis.-laffus ad ftratum uenias;necdum expleto fomno furgere compelkiris.T antis occupatus:nego dis nullis uacabis cogitatónibus-Et dum ab alio trâfis adaliud:opuft5 fucceditoperi:Illud folö mente Prouer.itf. retinebis:qd' agere compelleris. Nam omni obLatione amp;nbsp;hoftiapdofior eft obtemperâtia mandatoftî Ecdefia. 35. Dicente propheta.-Ecceobedientia melioreft $ facrifidum:amp; ambitio $ adepsarietum. Etalibi:Ini^ tium bonæ uitæ faceted uxta quæpcepta fûtapud deum magis $ ïmolare hoftias Etalibi.Qyi confer uatlegem:multiplicatoblationem. Sacrifidû falutareeftattcderemandatis:amp;difcedere abotnniini quitate.Nec nobis blandiri debemus in faftis iuflbrum .-fi i f»hibitorû tranfgrefliôe peccemus:cû trani greflionis crimen benefadi meritum tollat. Quod non mei (enfus afiertioded utriufij teftameti exem pla ,pbant ubi inuenimus etiâ dei amicos ob uniusconteptuserrorem bonoje retro faftoßr munificé tiamperdidifle.Sic Adamfacilecumdyabolocrediditfeducenti poftfamiliariratem amp;nbsp;colloquiûdd unius pomicupiditatefuperatuspdidit paradifum.Et quia per tranfgreflîonc unû habere pfumpfit: multa fimul bona amifit.Sic uxor Loth poft angeloje colloquia contra interitum retroafpiciensanfi cmentum falis repente conuerfa eft.Quis hiepfumptionis fpöstqui tâta in animo noftro operatur au dadâuitcum fanftos holes deleuibusetiam culpis uideamus punitos effe;amp; nosquotidiein maiori:? bus amp;nbsp;pluribus delinquentes intaftosin media danationeforecredamus;$q' leuenüq’fit deum etb in exiguocontcnere:qui non tni ad qualitatem pfti refpidt.-fedetiam adpfonecótemptum:^pterqd. non folum homï intendendum quale fit qd” iubetur:fed quantus fit ille qui iubet.ExcIuditurhoclo/


Gene?.


Cene.ip»


nobis ut nôcriminalia pdâ amp;nbsp;maiora faciamus.Fadlis eft etn omiffîo minoß; deliftoßr: QP’ dumaia li fapictia occupant aiosfpiritalem intelligentiâ amp;nbsp;confuetudincdiuinælegisignoranuquæfiepe pec catûoftendûnqtf nobisnonuideteflepeccatô:amp;quæillicimpietatcfadt;ubi nospietatisop^otai dimus.Saul amp;nbsp;iofaphatregesfuerûtifrael:amp;dum mîam his quosdeusoderatpftiterûtdei onenfam in opéré pietatis incurrut.Ecôtrario Phineesfiliiqg Leui gratiâ dei humana cæde Si fuorum paraddio Nume. zy. meruerut.VidesÇtum abhumanisfenfibus pernoftrâ imperitiâ difcrepatdiuina fnîa;utnobis inM dumcocleftisiudidsdifpenfationenefcientibusiniuftauideantur.'quæpercaufarumfdentiamiufte amp;fatisredefaftaprobantur.Etrurfumeaquænoftroiudido rede probantunapud deum pterum^ reproba amp;nbsp;ingrata uidentur.Quis hodie partis A braæ exemple innoxium uolens fili um truddarehu Gene. iz. nbsp;nbsp;mano iudido non crederetur infanus. Ecotra quis in tadu arcæ dni imitatus Ozam holm iudido en

demnaret. Confideremusigitur quitus cafus fit temerecôtemnentis:cu rantaruina efle dicit in negu z.Regu. g. gentiaobfequctismelquam dânationcexcepturosaedimusindeuotos:cütantâreprobationc lt;Kuogt; Matthe .16. ri exceperint.Tepidô difdpulû nonamatx^s.Qui uultmeusefledifdpulusait. Abneget femetipfum

Si tollat crucc fuam:amp; fequat me.B eatæitacj funtillæ animæ:quæ dorfum fuum curuauert:utfufa piâtfup {cfefforâSi frena dus pariant.-utguocûiÿ uolueritfledateas.Qiiâdo em magifterpdpitobc^ dictis indiciû eft. S i demiflb aduerfuseû audiat capite. S i ai'it uertattergu fignu eft conrenentis. nbsp;nbsp;,

De tribus generibusmonachoprinægvptocommorantium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum. fil


I.Regu.j.


TquiamonachoRîfedmusmentionc.’amp;tefdolibenteraudirequæfadafuntaurcm paulifper accômoda.Tria funt in ægypto monachoæ generajcænobitæ quos illi an^ fes gctili lingua uoeât.-quos nos i ncôe uiuentes poffumus appellate. Anachontx qui foli habitât per deferta:amp; ab eo cp 4?cul ab hoibus recefierût nuncupant.Tertium gc^ nuseftqd’ ipfi Remebothdicunt.Teterrimûatcjnegledumîqd’ in nia prouidaaut folum:autprimûeft.Hi bini ueltrini necmultopluresfimul habitât :fuoaibitrioac dirione uiuctes.-deeoqd’laborauerûtinmediû partes conferût.-uthabeâtalin-'.entacôia.Habîtantaût ^plurimi in urbibus Si caftellis:amp;quafi arsfitfdâ non uitaïqcqd uendiden'ntmaioriseft^di. Inter hos fæpe funtiurgia:quia fuo ui uctes dbo nô patiunt fe alicui elfe fubiedos.Reuera folct cettare niis:amp; rem fecreti uidoriæ fadunt.Apudhosaffedata funtoia:Iaxæ manicærcaligæ follicantes: uot^ craffioKcrebra fufpiria:uifitatio uirginû:detradio dericoß'.Et fi qn dies feftus aduenerinfaturant ad uomitiî.His igiturquafiqbufdâpeftibusexterminatisueniamusadeosquiplurcsfunt:amp; in côeha^ bitanttid eft quos uocari cœnobitas diximus.Prima apud eos confœdetatioobedire maioribus: quidiufferintfacerc.Diuififuntperdecuriasat(5ccturias:itautnouchomîbus prefit dedmus.Etrur^ fum ppofitosfub fe centefimushabeanmaneât feparati:amp; feiundiscellulis ufcç ad horâ nona ut inftw tutu eft nemo pergat ad aliû:exceptis his decanis quos diximuspVt fi cogitariôibusforte qsfiuduet:« lius côfolet alloquiis.Poft horâ nonam in côe côcurrit.pfalmi refonânfcripturæ redtant ex mote:a co pletis ofonibus cudifiç refidentibus:medius que pattern uocât.incipitdifputare. Quo loquetetanm fiIentiûfit;utnemoaliurefpicere:nemoaudeatcxcreare.Dicentislauseftinflctu audientÜKtadtæuc« uunt pérora Iachrymæ:amp;necinfingultus ^dem etûpitdolor.Cu uero de regno xpi.'amp;dcfuturabea^ titiidine;amp; de gloria cceperitannûdare uentuta uideas cûdos moderato fufpirio amp;ociilosad^odum



-ocr page 741-

Regula niomchoriim fanÆi hiero.

EPISTOLA XL!

ieuätes intet fe dicerc:Quis dabit mihi pennas fient colûbæi Si uolabo Si reqnîefcâ.Pofthæccôdliû fol uitur amp;nbsp;unaquætjdecuria cû fuo parentepgitad mcfani:qbus per fingulas hebdomadas uiciffîm mî niftrât.Nullus in cibo ftrepitus eft.-nemo comedes loquitur.Viuitur pane Si leguminibus;amp; oleribus quæfoIofalecondiunt.Vinumtmfenesaccipiunt:quibuscûparuulisfæpefitprandiû:utaliopr ætas feffafuftentet.’aliorum nô frangat incipics.Dehinccôfurguntpariter: Si hymno difto adpfepia rede^ untJbi ufcç ad uefperûcum fuis unufqfij loquitur amp;nbsp;dicit.Vidiftisillû Si ilium quâta in ipfogratia fit:$tumlilentiû:$moderatusinceirus.Siinfirmûuideiintcôfolant.-fiindei amoreferuentëcohot tantadftudiumamp;qanofteexnafuasoratôespublicasinfuocubiliuigilant:circueuntcellulas fingü lorû Af aure appofira qd faciant diligenter explorât.Quc tardiorem dephenderint nô increpânfed diO finiilato qcf norunteûfæpius iiifitant:amp; prius incipiêtes ^uocantorare qi cogant. Opus diei ftatutu eft.'qd’decanoredditûferturadocconomù: qui amp;ipe per mêfes patri oimeum magno reddit timo/ terationem:a quo etiâ cibi cum fadi f uerint degufl’ant.Ieiunium totius anni equate eftæxcepta qdraÿ gefima.-in qua fola concedit diftriftius uiuere. A pentecofte coenæ mutant in prandia:quo amp;nbsp;traditio ni ecdefiafticæ fatiffaciât:amp; uentre cibo nononerent duplicato. Ad tertiu ticiam genus:quosanachO ritas uocant:amp; qui de coenobiis exeûtes excepto pane Si fale amplius ad deferta nil deferût. H uius ni f tæauftorPaulus.’illuftrator Antonius:amp;utadfuperioracôfcendamprinccpsiohannes baptifta fuit» Talent uero uirum Hieremias quoej ^tpheta defcribit:dicens:Bonû eft uiro cum portauerit iugû do^ mini abadolefcctia fua:fedebit folitarias.Si tacebit:quia fuftulit fuper feiugum: amp;nbsp;dabitpeutienti fe maxillanizfaturabic opprobriis:quia nô in fempitetnûabiicietdns horum laborc:amp; conuerfationc in Tren.J» mrnenôcarnis.Quoaaliotpefi uoluerisexplicabo.Nuncad^pofitumredeamBonûeft-obedirema ioribus:parere pfeftis:amp; poft régulas fcripturaii: uitæ tuæ tramitem ab aliis difeere nec pceptore titi.pef ..«..lt;■^1= imptionetua. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Decaftitate. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum. IIII

OrtificateinquitapFs mebra ueftra:quc funt fupertertci. Vnde ipfe poftea confideràs _.. aiebat.Viuoaûtiam non ego.Viuitueroinmexps.Qui mortificaueritmcbrafua:amp; in imagine noftis pambulauerinnon timebit dicere.Fa(ftus fum ficut uter in pruina» Vnde idem apFs caftigabat corpus fuum:amp; in feruitutc redigebanne aliis pdicans ipe reprobusinuenircf.Corporiflt;5 ex perfona generishumani inflatusardoribtis loques

_______(battir.Miferego homo^quismeliberabitdecorporemortishuius.'' Etiterum. Scio n nonhabitatin me:hoceftincarnemeabonum.Veileernadiacetmihi:utfaciam aütbonum neq

Q’meij quod uolo bonû:fed quod nolo malû illiid facio.Et denuo.Qui in carne funt ideo placere nô nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a

polTunt.Vos aut non eftis in carne:fed in fpiritu.S i tn fpiritus dei habitat in uobis. Vnde poft cogitaj? tionumdiligentiflïmâcautionemieiuniorumtibiarmafumendafunnamp;canendûcumDaiiid.HUi? „ miliaiii inieiunioaîammeam.Matrcitauide:neperillam alias uiderecogaris: quanjmuultuscordi P ’’’’ *noadha?reant:amp;tacitü uiuatfub peftore uulnus.Ancillulas quæilli inobfequiofunntibi feiaseffein mfidiis.Qina quâto uilior earû conditio:tanto facilior rui na eft. Volo ergo te propter hascaufas non nabitare cû matre: Si præcipue ne ipfam offerentc delicatos cibos renuendo contriftes : aut fi acceperis oleumigni adiieias :Si interfrequentiâpuellarum perdiem uideasqctnoftibuscogites:adolefcenti# amtiiam nulla fordecômacules:utadaltare Xpi quafidethalamotiirgo procédas. amp;habeasde foris ‘’onumteftimoniô:licetdecæterisuirtutibusutfapictiafortitudine:iufticia:humilitate:manfuetudi^ PC amp;liberalitate poffiint Si alii iudicare.Pudidtiam fola nouit confcientia.amp; humani oculi huitis rei

indices efte non pnt.Focminæ quo® quae nomen tuû nouerint:uultû nefciant.Nam iohanes ba;# ptiftafanftdmatremhabuinpötificifcßfiliuserat.Ettnnecmatrisaffeftu.mecpatrisopibus uincebat utindomoparcntûcum periculo uiueretcaftitatis.Viuebatin eremooculisdefiderâtibtis xpm ;nihil aliuddignabatafpicereueftisafpera:zonapellicea:cibuslocuftæ:amp;melfîlueftre.'oîauirtutiamp;continé — nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

dæ preparata.Vndemartyre quendamtormeta non uiceränfedfupabatuoluptas.Tandccoclitus in^ nbsp;nbsp;nbsp;''æ

ipiratus pciffam morfu lingua in ofeulâtis fe in faciêexpuit:amp; ficlibidinis fenfum fuccendens doloris magnitudopripuif.NamqûoinignemtetigeritftatimaduriF:itauiri taftus et foeminæ fentit nattig tam fuà:amp; diuerfitatc fexusintelligit.ltem quo poteritlibidine refrenate.iqui necmalû ualet cohibere beati pauu occlinguâ.Sed amp;nbsp;hofpitiolû tuum nunqgt; muliea: pedes terant. Videasne fub code tefto mafites.nec nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ocre /

m preterita caftitatecôfidas. Quia nec Dauidfanftiormec S ampfonefortior:nec Salomôe potes effe •apientior.Memcto femper cp paradifi colonû de poffeflione fua millier eiecerit:ergo tanti fibi famftus

afliftat. Nam fcio quofdam corpore conualuifle:amp; aîo ægrotare cœpiffe.Periculofe tibi miniftrat.Tuius uultum frequenter attcdis.S tn uidua a te uifitatur aut uirgo.nun^ domû folus in^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.

d’oeas.Soluscû fola amp;nbsp;abfcç arbitro uel tefte non fedeas.iantacj côfabulandi fiduciafit:ut intrâte atio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Ponpaueas.-necerubefeas.Speculum erîi mentisfades eft : Si tacitioculi cordis fatentur arcana. Tales finoq?habeto fociosrquoR; contubernio noninfameris.Nô uefte fed motibusornent : amp;nbsp;pudidtiam

h ka F°'’’5^^otur.Corrumpût mores bonos côfabulatiôes peffimæ.Caueto ocs fufpitiôes: Si qcqd k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deuita.Crebra miinufciila amp;nbsp;fudariola Si fafdolâsSi iieftes appli

. 9ol5tosacdcguftatosdbosbladaflt;5amp;dulceslitterulasfanftusamornonhabet.Audime.Mel eum:Iumen meû:mcü(ç defideri um xps eft.Omnes delirias amp;nbsp;lepores amp;nbsp;rifu dignas urbanitates dê weras ineptias amator um in comoediis erubefdmus:amp; in fæculi hoibus deteftamur : quantomagis

nnn

-ocr page 742-

PARTIS


nr


,-TRÄCTATVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IX


încleticîs amp;nbsp;móadiïs:quori: amp;nbsp;facerdotiö ,ppofito amp;nbsp;ppofitum facerdotio orttatf'N€chocdicô;lt;çquot;auc inteautinfanftis uirisiftaformidc.fedqgt; inomni .wofito 8i gradu amp;fexii boni amp;nbsp;malircperianrur malorüqg condcnatiolaus bonoiv fihVidc quid pomnt frenaa uitiis nosretrahut.inrrodiiciitad uirti tutumchoros:inchrifto($ monrepulcherrimohabitarcnosfaciunt.Qpandiuiupatnatuaesrbabeto cdlulam proparadifo.-uaria fcripturarum pomadecerpe.His uteredelitiis : haruni fruere coniplexu. Si fcandalizattepes’:ocHlus:nianus;tua proiice ea.Nulli parcas utfoli pareas animae tuæ- Qyij’idcric inquitdnsmulierem adcöcupifcenduni ea.-iain moccharus eftcam in corde fuo.Qui gloriabit caftuj fe habere cor A Iha non funt miinda in cófpeftu dni: qjtomagis boles quoR; uita thatio eft Vbe nobis tniferis;quoticscôcupifcimiis:totiensfornicamur.rnebriatuseftinquitgladiusmeusincoclo:multo amplius in terra:quæfpinas amp;. tribulos generat. Vas eleftióis in cuius peftore xps refonat:macerat cor pusfuû;amp;tncernitnaturalemcarnisardorenifuærepugnarefententiæ:utquodnon uultbocagere gt;nbsp;compellaf:amp; tu tearbitraris abf«^ lapfu ôc uulnere pofte tranfire.-nifi omni cuftodia feruaueris cortuu maxime cum plurimi etiam fi cótinctes iracûdi funtjæbriofi.-^jcaces.'fupbi ex cótinctia magis inflati.'p cuflbres:maledici:cupidi:multumfibi placentesut indices continctiam:quafipferantincôtinctiæftib Obferua q miniftrafle materiam.Sed continens uereeft:qui uniuerfa membrop; officia a malis affeflibusfubtra hie dicunt • bit:5f cogitatum a tota nequiria compefeinquanto plura tn funt præmia.Nam amp;nbsp;ego cum effem iu/ uenis amp;nbsp;folitudinis me defetta uallarent:incenti ua ui tioßr ardoremcp naturæ ferre non poteram.'Qpî’^ cum crebrisieiuniisfrangerem mens cogitatióibus æftuabatadquam edomandlt;â cuidâ mefratri qui cxhæbræiscredideratindifciplinamdedi:utpoft Quintilianiacumina.grauitatcm frontonis-Cicero niftç fluuios:amp; lenitatemPlinii:alphabetum difcerem:ftridentia anhelanna^ uerba meditarer qdibi laboris infumpferim quotienf^ ceffauerim.amp; contctionc difeendi rurfus incoeperim;teftiscft côfcien tia tam mea qui paffus fum : qj eorum qui mecii duxerunt uitam:amp; gratias ago dno qgt; deamaro fe minelitteratûdulcesfruftuscapio.Primaigiturtentamctaclericorum funtmulierum acceffus.Noci num genusfQcmina:iauuadyaboli:uia iniquitatisdeorpionis percuftîo: cum jjximatftipulaacccdit Cônarario. ’gnemiflamineo igné petculit fœmina côfcientiam pariterhabitâtis: exuritcg fundameta montium. P nbsp;nbsp;nbsp;°’ Ego iudico fi eu uiris foeminæhabiter uifcariûnon deeritdyaboli.Si alligauerit qs igné infinu ftro:

amp; ueftimeta fua noncôburent.M ihi crede nô pôt toto corde cum dno habitarc:qui foemiiM?: acemt buscopulat.Seddicis.Quiambulatfimpliciter:ambulatc0fidenter.ßeneamp;argute:fedop5 bonûha/ bere teftimoniû ex his qui foris fu itt. Licet corä deo refte ambules:tn coram hoibus bona prouidenda quia aftutiores fu nt f ilii lucis filiis tenebra^. C um ergo a te hoc genus non am putat.-das repbcndenti bus te locû:cum ipe te detrahentiû morfibus tradidifti.Nâ inter illecebras uoluptatû c tiâ ferreas mères libido domahquæ maioré in uirginibus parit famc.-dum dukius putat omne qcf nefcit.Narrat^nt* lium fabulæ:cdtibus firenapr nautas in faxa pcipites amp;nbsp;ad Orphei cithara arbores:beftias:acfilicûdju'3, moUita.Diffîcilequocç inter æpulasferuaturpudicitia.NitenscutisfordidûoftcditaîmdiKtft“^ Pj tent maioris efte uirtutis pntem contenere uoluptatc:tn ego fecurioris arbitror côrinentiæ nefdrequid quærat.Remotio igitur uiri caftitatis collocat arma pftruit in melioribus caftra pudoris-Tecla tationêpaftîonis Antiochiæcû paulo perhibetpariterpgere.Nemo milescû uxore pergitadbellû.Gct mindtfcgt;eminæfpinascuuirishabitâtes:arcanamentiûacutomucronecôcutiut.Nemoigitinth pentes amp;nbsp;fcorpiôes fccurus ingredit.Libido eih fempfui relinqtplenitudinê.Nunq’ fatiat:amp; exdiifta ceaccenditnifu crefeit amp;nbsp;decrefeit nec róni paret.quæ impetu ducit-Vnde uirginitas in eo foelicior eft carnis incentiua nô nouit. amp;nbsp;uiduitas in eo foelicior eft.q» pteritasaîo recolit uoluptates.Viro cm t u

^uriofo uerbû caftitatis offenfio eft. Qui uiuutinmonafterio.amp; quofc fimul magnus eft nûcrus.

i Co-io.

foli extra pcedunt.Deagmine columbaæcrebro accipiter und feparat.qud ftatim inuadat amp;nbsp;laceret amp;nbsp;cuiuscarnibnsamp;cruorefaturet.Morbidæoucsfuûrelinquûtgregc.amp;lupoæfaucibusdeuorantut Rarus igitur tibi fitegreffus in publicû.-martyres tibi quærant in cubiculo tuo.Nunq’ tibi cd erit dendi.'fi femp neceffarie pgt;ceffurus fis. AlioFU uulnusnoftra fit cautio.Peftilcte flagellato ftultus fapim tiorcrit.Nametidquæhoîes æftimdtfibi (alutaria.deo uoléte uerti uidemusîperniric. fn tranqllirate em tempeftasorit.nihil deo aduerfante fecurfi eft.Naturale quoeç eft unôquéq?infuo periculo dealio plus fperare.S i qn fenferis exterioré homîem fiorem adolefcentiæ fufpirare. amp;nbsp;accepto cibo cum te m le do pofitû dulcis libidinû pompa côcufferit.arripe feutufidei.in quoignitædyaboliextinguunt fagit tæ.Ocsem adultérantes quafi clibanus corda eofv.licet difficile eft humani aîam aliquidnôanwre. ut inquofcuncç mensnfatrahataffeftus.CarnisigituramorfpûsamorefupGtur.Defideriôdcfidmore ftringat.quicqd inde minuit hic crefcat.Non finas ergo cogitationc crefcere.dum paruuseir hol is ni terfïce.nequitiaelidatinfemine.Audipfalmiftd.Beatusquiallidetpuulosfuosadpetram.impo i i le eft i n fenfum hois non irruere motum amp;nbsp;medullaRr calorem.Ille tn laudat ille pr-tdicatur beatus qui ftatimcûcocperitco^itare.interficitcogitatus.amp; aÜiditeosadpetrd.Petraautemeratxps.Nam ucie^ puramoram nô parit.Cum apparucritfcorpioillico conterédus eft. Ardétesigif dvabqlifagittæiou/ niorum amp;uigiliarum frigorereftringendæ funt.Errasndcç fratererras.fi putas unqp x^anum petlec tionem nonpati.Tuncenim maximeoppugnaris.fi te oppugnari nefeis. Nemoeihefttantatirmi tefuffultus.utdeftabilitatedebeateffefecurus.dicenteapFo. Quiftatuideatnecadatqfn nullus .li exercitu obfidente fecurus eft,Nam aduerfari us nofter tanquam leo rugiens aliquid

-ocr page 743-

REGVLAMONACHORVM SANCTIHIERO. EPISTOLÂ XLI

tens circuit;amp; tu pacem putas;fedetin infidiis cum diuitibus Sc in occultis :ut interfidat innocentem, Quod de libidine diximus:referamusadauaritiamiamp;ad omnia uitiaquæ uitanturfobtudine.Etic* dreo urbiu frçquctiâ declinamus ne facete côpellamur;quæ nos non tä natura cogitfacere $ uolutasi Depaupertate. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

Vondam di ues adolefcens oîa quæ in lege peepta funt fe implefle iadabat. Ad quem dns in i^uâgelio.-Vnumtibiinquitdcert.Siuisperfeduseffe:uadeuendeoîaquæhabesîamp;dapau*

peribus;ô£uenifequereme.Qiiiomniafedicebatfedffe:inprimocertaminediuitias uinec ^^^Srenonpoteft.Vndediffïcileintrantdiuitesrégnacocloß: quaeexpeditos amp;alarum leuitate ubnixos habitatores defidera't.Vade inquit uende:non parte fubilantiæ:fed quæ uniuerfasquæpof* (ides:amp;danóamids:noncófanguineis:nópropinquis:nóuxori:nóliberis:plusaliqdaddam:nihilti* bi ob mœtum inopiæ referuabis ne cû Anania dâneris 8cS aphyra.'fed da cùda pauperibus.Et fac amf cos de iniquo mâmona:qui te recipià t in æterna tabernaculamt me fequarismt dnm Nam ois qui reif q£ieritdomû:uelfratres:autfororesautpatrc:autmatrc:aut uxorem.'autfilios.-autagrosîjjpternomê meumxentuplu accipiet:amp; uitam æterna poflîdebit-O quanta beatitudo pro paruis magna rccipere: æterna pro breuibus:pro morituris femp uiuentia:amp; habere deum debitorc.In aftibus apl’orû.Quan* dodni noftri adhuccalebatcruor:amp; feruebatreces incredétibus fidesmendebâtocs poffeffiôesfuas:amp; precia earum ad apFoit proferebant pedesmt oftenderct pecunias efle calcâdas : dabatun^ fingulis ,put opus erat.Vnde Ananias 8c Saphyradifpcfatorestimidiâmo corde duplici ;amp; ideocondcnati;qa poil uotum abftulerût quafi fua:amp; nô dus cui ea uouerânpatrccj fibi iam alienæ fubftâtiæreferuarüt: me* mentes famc:quâ uerafidesmô timet; 0lt;: pntem meruere uindiftâ non audelitatefnîæ: fed corrediôis cxemplo.Vende ergo oia quæ habcs:amp; da paupibus:non diuitibus:nô ad luxutiâ:fed ad neceflitatc; fll ueillefacerdosfit:Iiuecognatus:fiueaffinis;nihilaliudineocôfideresnifipaupertatc. Quodtjinegy ptiis amp;nbsp;fvr i is monafteriis mods eft;ut qui fe deo uouerint fæculo renüciantes ocs fæculi delitias côcul* carint.’fed ut non qd” fæculo renunciamus uolûtas fit:nô neceflitas:ut pauptas habeat expeditam glo* dam.aiôillata audatum.Cæterûiuxtamiferiashuiustpisamp;ubiqjgladiosfæuiêtesfatisdiueseft.-quî panenô indigct:amp; nimiupotens cftqui feruirenô cogitur.Multi em ædificantparietes:amp; colûnas ec* defiæfub(ffmjjjt.fnarmoranitêtauro:amp; fplcdentlaquearia;amp; gemmisaltarediftinguit: amp;nbsp;miniftró tumdei nulla eft elcdio.Nûc uero mihi aliqs opponat.Diues in iudæa tcplum amp;nbsp;mefas .-lucernas thn tibula;fcyphos;amp; alia ex auro fabricata.Tuc hæc probabant a dno:qn facerdoteshoftias immolabant amp;nbsp;fanguis pecorö eratredempriopdôrum:$$hæcomnia pcefletût in figura.Nûc uero ni pauperta* ttm domus fuæ pauper dns dedicauerincogitem us crucc:amp;diuitias lutumputabimus.Sednùquid t^pus uthabitetis in domibuslaqueatis.-id eft ornatis.amp; côpofitis.amp;’quæ nô tam ad ufum funt : $ delitias inquit jJpheta.Nâ habitaculû meû in quo fuerunt fanda fandop::amp; chérubin Sc mêfa pro Pÿfitionis plu uiis rigabitur:fqualebit folitudine:amp; foie torrebit.Quæ aût utilitas fulgeregemmis:5i *pm in paupere fame mori.Iam nô funt tua quæ poffides:difpenfatio ribi crédita eft.caue ne quafi fi* delis amp;nbsp;famofus quondam tuoft difpcfator alienam pecuniam diftribuendam accipias.Nam cû Cra ri pödiis abiecit:nec putauic fepofle uirtutes fimul amp;nbsp;diuitias poflïdere:amp; nos luffarcinati auro xputn paupereni fequimurdiib ptextu ælemofy'næ priftinis opibuscubâtes.Nâ quomodo poffumus aliéna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.,

Hdeliter diftribuereiqnrarimibitdereferiianmsfrntelligis quid loqnor.Dédit ei tibi dnsinoibusitelj; QuAlitCf leftum:præter uiftum Si ueftitum Sc manifeftas neceffitates nihil cuiq tribuas:ne filioJt panem canes coniedant.Tiiergoconfidera:nexpifubftâtiamimptudctereffundas:ideft ne immoderato iudicio tem pauperum tribuas nô pauperibus:qd’ pars eft facrilegii;amp;|fcd’ni uiftu prudêtiflïmi iiiri liberalita difcretione. te liberalitaspereat. S unt quo^ qui pauperibus parum tribuunt : amp;nbsp;fub prætextu elemofynæ di üitias quæruntîquimagis uenatioqæletnofynadicendaeft.Sicbeftiæ:ficaues:ficamp;capiunturpifces.Mo;gt; dicuminhamo efcæponitmt matronarûineo facculi ptrahâtur.Mosautem humiles atlt;5 paupercuƒ ii:nec habemus diuitiasnec oblatas dignamur accipere.ß alfamu piper:,amp; ponia palmarum ruftici nô emunt.Qui enimuoluntdiuitesfierianciduntintentatiôes.amp;laqueûdyaboliamp;defideriamulta.Et pfertim qa etas optata cuftis nô uidnam mortem:q debet mortalibus in naturæ lege.-fed caflaifpean nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

norum fpacia pollicet.Nemo enim tamfradis uiribus Sc fie decrepitælfeneftutis eftiUtnô fe putet ad^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;allpoî

•h *71uifturum. Veru quid ago:frafta naue de mercibus difputo.Nô intelligimus An ’ ƒ “ toaed fenex diu uiuere non poteft:maxime qui acomparatione æternitatis omne quod in mundo pa timiirunadiesappellari poteftmôhabitationisfedperegrinationis.Namquotidiecommutâmuntn ^nosnoscredimus.Hocipfumqd’ dico:qlt;f fcribo:qd’lego:quodemendo:de uira mea trahitur» ^od punfta notarii.tot meorum damna funt temporum. Omnesnamcç diuidæ de in[quitate de* Iceni^nnnifi alter perdiderit:alterinuenirenonpoteft.Vndeuulgatafententiamihiuidefelïeueriffi^ iniquus:autiniqui hæres. Vides cm homines maria tranfire:ante potentum ex* cubarefores.'pati oîa q feruorû côditio uix patitmtdiuitiascôgregentsutaliquâ acdpiât dignitatem. ttpoitqhocfuerintcófecuti:traderefcluxuriae Sc uoluptatibus amp;omni iniqtatimtquodauaritiacô S*^esatiiixiu;iaconfuniat.IftiersQp£olabocibusfuiseflficittCiirhofpitium.dæmonû.lt;^i templû dei

Qiin i t

-ocr page 744-

PARTIS


TRACTATVS


IX


cffedebebât:fiiunttabetnacuIaocthyopum.Poft$ etri ditari faerint:amp;perfas amp;nbsp;nefasadaltiflîmûcort. fcendecint.'tunc côfcictia pcccatORr fiiojt feniper mortcdemper iudiciû formidabût: Si ad leiiê febriciû Ergo diuî; culani quafi latrones incarcéré de æternis fuppliciis fnfpirabût.Diuites aôt qui ingrciTi fiuit régna coc tes intrât re; lorum ipfis diuitiis ad bona utentes opera diuites effe deifîeru nt:amp; difpcfatores magis dei q diuites ap gnum celo pellandi.Obfecro ergo temelucra mundi in xpi queras militia.Negociatorem clericû:amp; ex inope diiii tem faftû;ex ignobili gloriofum quafi quâdam peftc fuge.Et pfertim cû fciâ re toio reniinciaflë mun do:amp;abieftiscalcatifcßdiuitiisorationi:leftioniieiuniisuacarequotidic:Procuratoresquo(^amp;difpc fatores domorualienarûatçuillarû clerici eflenópofl’unt:qui proprias iubcturcontemnerediiiitiaru facultates-Auaririaequocj malum tibioinouitadumcft:nôquo aliéna nôappetas.(Hocenim amp;pu/ blicæ leges puniunc)fed quo tua quætibifunnalienanôferues.Si in alienoinquit fideles nonfuiftis: quod ueftrum eft qsdabit uobisëSed dicisduuenis fum delicatus.'amp; manibus meis laborare non pof fum:fi ad fenedâ uenerodi ægrotare cocpero:quis mei miferebiûA udi ad apFos loquenrc lefum. Re/ fpiciteuolatiliacofliamp;cætera.Siueftisdefuerit.-liliaproponant.SiefurierisbeatosandieipaiiperesS: d’urictes.Si aliquisafïlixericdolor.Legito illud apoftoli.-Propferhoccomplacebo mihi ininfirmitari# busmets.Illudautemcpderelifta miliriacaftrafti te jjpter régna cocloje: quid ali udqperfedâfecutus esuitâ.Perfeftusaût feruusxpi nihil pterxpm habet.Autfiqd prater xpm habet .-pfedusnóeft.rgitur utcôcludâifi perfeftus es cur bona paterna defideras:Dns euâgclicis uocibus tonat:Non poteftis duo bus durs feruire:amp; audet quifq mcdacem xpm facereiMâmonæ Si xpo feruiendo.Qui dicit fe in chri ftum credere:debet quomodo ille âbulauit.-fic âbulare. AfFari dines eft:qcû xpo pauper eft.Nam ferut dei;qui diebus amp;noftibu$feruiutdno fuo:qui in terris pofiti angeloRîimitâtur ?uerfatiôem:amp; nihil aliudloquunt.*nifi qcf ad laudes dei perd net habentes uiftum amp;nbsp;amidum his côtenti funtdiuitiis: q plus habere noluntifi tarnen feruant propofitum.Alioquin fi amplius defiderât his quoq? qua necef/ iaria funt probanturindigni.Quicqdtncorpora uia defenderepôt;amp; humanæ fucurrere imbeciUita ti:quos nudos natura profudit:hæc una appellanda eft tunica. S i ergo uis effe quod pbeta cft:quod xps eft.-Da pauperibus quo neceffitas fuftentet:nô quo opes ai^eanf.Qiiodq; fi qd plushabesqgt; ribi ad uidû udbitûi^ neceffariûeft.-illud eroga:in illo debitorc te elle noueris.Nam aliéna rapere côuincit qui nô neccffaria fibi retinere conat.Clericis quotç q de bonis parctû fuftctari pût.Si quid pauperu ac ■ dpi unt facrilegi um ^fcdo committût. S dt etn hoftis antiqu us magis côti ncti æ q« nummoæ efle cer/ tamen.Fadle namcç abiicit qd’hæretextrinfecus.Inteftinû bellû piculofius eft.Zacheus diueseranapo ftoli pauperes:amp;q)tûaddiuitiasnihil:$tôad uolûtatctotû mûdureliquærôt. Si offeraniusxpoopes cûaianvalibctetfufcipiet.Siautcmq forisfuntdeoiquæintusdyabolodemus.né eftaqua paitirio. Noloigitcpeatantuofferasquæpoteftfurrapere.hoftisinuadere.profcriptiotollere.amp;qua.'id inftac undarum amp;nbsp;fluduum a fuccedentibus fibi dnisoccupant.amp; quæ nolis uelis in morte dimiffurus es. Illud offerqd* nullus tibi poffit hoftis auferre.Nam aurumdeponereindpientium eft.nô perfedorû. feipfum offerte deo 4)prie Chriftianorü eft. Nccetn imaginem crucifixi ferrepoteftmifi quiinhocfe culo fe nudum mortuumiç reddiderit.Infinita namq; de fcripturis exempla fuppeditant :qua auari/ tiamdoceanteflëfugicdam.Verumquod nonantepluresannosgeftum fitreferam.Quidam exfra/ tribus patcior qgt; auarionnefdens.xxx.denariisdnm uendituni.centu folidos quoslina texendoacquî Maena fieratmoriensdereliqiiit.lnitumeftintermonachosc0cilium(namineodemlococirciterquinqi mi multitudo fiadiuifiscellulishabitabât)quidfadoopuseffet.AIiipauperibusdiftribuendoseffedicebant:alii dâ monachoa: ecclefiæ:nonnulli parctibusremitrcdos.Macharius uero amp;nbsp;Pâthomius amp;nbsp;ifidorus amp;nbsp;cateri quos patres uocant.'fitndo in eis loquente fpiritu decrcuerunt infodiendos effecum eodem dicentes.Pecu? nia tua tecum fit in perditione.Necç hoc crudeliter quifq putet effe faftum.Tantus quoqi cunftos p totam ægvptum terrorinuafinut unum folidum dimififfefitcriminis.Radixomnium malorû eft auaritiandeoeg amp;ab apoftolo idolorum feruitusnuncupat.Non quidem occidet aîam iuftam dns:iu nior fui amp;nbsp;fenui:amp; non uidi iuftum dereliftummecfernen eiusquærens panem.Heliascoruis pafeit miniftrantibus. Vidua Sarepten.a ipfacum filiis fuis peritura .pphetam pafcitcfuriens:amp; mirum im/ modum Capface repleto:qui alendus ucncrat:alit.Petrus apoftolus ait: Argcti'i amp;nbsp;aurû nô eft mecum quodautem habeohoc tibi doifurge amp;nbsp;ambula in noielefu. At nûcmulti licet fcrmonetaceant:opere loquunf.Fidem amp;nbsp;mifericordiâ nô habeozqff authabeo aurum amp;nbsp;argentfiribi nô do. Audi iacob qd poftulet.Sifuerit dominus meus mecum.’amp;feruauerit me in uia:perquâ ego iterfacio:amp;dederit mi# hi panem ad manducandu:amp; ueftem ad ueftiendû:tm neceffaria depræcatus eft.Vnde amp;nbsp;latrones ad fanftumHilarionem.Quid faceres fi latrones ad te uenirent. QiiibusrefpondinNuduslatronesnon timeo.Aitilli.Occidi poffes.Poffum inquit.-fednôtimeorqui fum mori paratus.Cuiusqmirant fi; gna amp;nbsp;portera quæfacinmircnt amp;nbsp;incredibilem .ibftinêtiam:fciétiâçp:amp; humiliratem.Egoaiit nil ita ftupeo q gloria amp;nbsp;honoré calcarepotuiffe:qafafl:u eft difficile gloria uii tute fupare:amp; ab his diligiqs praecedis.Cum ergo xpi gaudeas libertate:ac .ppemodumdn dogmate conftitutus fis:nôdebesad toi lendam tunicâ tefta defccndere.nec refpicere poft tergum:necaratri femel arrepti ftiuam ammittere. Sedfifueritpoteft:imitarelofeph:amp; ægvptiædnæpalliumrclinq:utnudusfequaris dnm faluaroré. Qui dicitineuâgelio:Nifi'qstuleritcrucéfuâ amp;nbsp;fecutus'mcfuerit.-nôpôt meus effe difcipulus. Proiû ce fateinâ fæculimequæras diuitias quæ camelo^’grauitatibus comparant.Nudus 8i leuis adccelutn, uolà:nc


cum.


Auaritia.

Luce. lp.


JMatth


Matt.tf. î.Iohan.z.


Matt.io«


-ocr page 745-

regvlamomachorvmsanctihiero. Epistola xli uola:ncal.is uirtutütuariiniaurideprimdtpondera:utimpleasfacculö:quem dnseuacnare prrccipit. Si igiturqui habctpoBeflionesamp;diuitiasiiibent omnia uendereîamp;darepaupibusjamp;fjcfeqiii Salua torem.Dignatio tua nô debetquærereqd’erogaturus es.Vidua ilia ineiiangeliopaupculaïquæ duo minuta mifit in gazophilatiûcunftispræferturdiuitibus.’qüiatotumqd' habuitdedit.Ettuigitero nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ig.

ganda nô quæras.-utfortiffimû tyrunculfi fuum xps agnofcat.-ut lætus tibi de longifilma regiôe ueni entioccurratpater:utftolam tribuatamp; anulum:ut immoler pro te uitulum iaginaium.

Deutilitatepaupertatis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capi. VL

■ A uper uero i ta côfolandus elt ut fciat in pau ptatemagis bona côfideranda. Et primo quidc çpadeoilli fit utiliter,puifum.Præfciuiteindeuminfirmitatêeiuscôfideraffeamp; fcifleq» diuitiaß'farcinam amp;nbsp;folicicudincportarenópoflct.Deindefciatquâtastentagt;! tiones.-quâta pericula trâfiuerit noie paupertatis.fi aftluentia deeftiquæ frequcter congt; traria eft.Adanimi diuitias totius lineimpedimcro in pauptate trafic, certequâtis mal is caruitcófideret. Caret inindia:æmiilatiôe.infidiis:dolofupbia:contctiôe:amp;his quæhoibus in hoc faeculo diuitias folent cóflare.Fluxu ein rerum amp;nbsp;ubertatecopiarum aius foluif; ui gormctisinfringitur.-uirtuscorporiseneruatur.Atin pauperta tenon lafciwacóuiuia; Nonturpespo rationes. Oi'a fobria:omnia rigidaioia humilia.nó abieda qrii cófciéria pura amp;nbsp;uirtutefunt plena. No eftabundâsextraneisfacultatibusznôfacilead diuitiasanimi.i.aduirtuteshuiusmundi diues accediC Filiuserndeidift’iciliusdiccns.-diuitcintroireinregnumcoeloiy.'uticjintelligitpaupercfaciliusinefe 0bpaHpertatcalienumeiTeacuradeiexiftimet,pphetate(fat:dicens.Etpauperc0t diuitem ego feci: amp;nbsp;prooibusaequaliscuramihi eft.Nóelfein deuspionarum acceptor:necproillo trii curam gerere^fite tur:qui in fæculi di uitiis pollet fed pro oibus amp;nbsp;pro paupibus curd fuftinenremiieraturus qu t inuene^ rit:autindiuitiishumilc:autinpauptatepatientc:diilribHti ueluti rotins corpishumani amp;nbsp;minideri^ urn qiiærit finguloiy.Cófideres hois corpus effe unii quidê corpus:fed plurima mcbra. Nunqd orhia funtoci]lus:autpes:autreliquamêbra.SedficutiaicapFsdodorgentiûinfideamp; ueritateiquæinferio rafuntmembra maiorc histribuimushonore. Etquemadmodü uirtus finguloit membrorii infuo ordineatqjofficiodemonftratur.-i ta in tori us generishumani corpore uelutminor paupertas amp;diuii! tiæcollocant:utdiuitiishumanitasdei examine comprobet.Exultaredebetpauper:dcogiasagere:cp miiltis pi'imonii nexibus liberatus.dn die .pbatióis non grauat cópedibus facultatuifacili us liber fequi turdifcipulusdnmnullisnexibusimplicatus.Nódefitetidabipfoinquantûpôtmiaiuftain ægenos qaficutiuftHsefficitdefrugalitateiferioribus:amp; nonhabctibusprogatornôuereat:necipedtficiat;cii inufufanftæadminiftratiôishabeatpmpriflîmâuoluntatc.Nihileriifibi deerit.noncupiatinliïxulo diuesfieri:nemalafibi plurimaacqratdiccteacmonctegloriofoPaulo.Habctesuidumamp;’ ueftitûhis côtenri fimul. Immo fi uera fide amp;nbsp;,ppter falutc credere coeledes fibi diuitias coopret : amp;nbsp;côparet quas ,,'j'himo.Slt; unufqiiiRj amp;miaÔtreliquisadibusboniscôparatamp;affumit.Tpalibusemæternafuntpreponenda caducis dabilia:follicitis iecuriora.-periculofis libéra:! nhonorificis clariora.Igit cum xpus dixerit. Pri^; mum quæritercgnum dei.amp; hæcoîa apponentur uobis.Nulli dubifi forecixdolnscopid neceiïarid re jyjatthe.c?. ruminterrisnódefedurd.-qbuscoeleftiapparant.Vndehismóitisamp;diuestcpcret.A paupjublcuetur Diffîcilepotctes amp;nbsp;nobiles amp;nbsp;diuites.à multo his difficiliuseloquetes credût deo.Obcæcat naqj mens eoæ diuitiisopibusatqî luxuria circûdati uitiis non prit uidere uirtutes.Foelix ergo qui non in diuiti isnôinfapiêtia.noninpotcriafeculari amp;eloquctia:fedinxpi pafliôibusgloriat.Acnihil miferius $ deum ,ppter nummu côtênere.Ideo quem fenferis femp autcrebro de nummis loquentc inftitoreni habeto potius q; monachum.

De corrediûc amp;nbsp;dodrina pfidenris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capi. VIL

BEdor quoqj honore fuppflb æqualem fubditis bene ui uentihus:amp; êrga puerfos î nra reditudinis excrcorc nô formidet.Nd liquet q ocs holes natura genuit a?quales:fed ua rietatemeritorûordineâliosaliis culpa poftpofuit.Sedamp;arguunturnegligetes redo res eccfiædci.ob quoæ incurid petitois decor ppFi xpiani.cû nec in meditatiôe legis di uinæ neccultupietatisnecin facrajr; uirturiî exercitio laborare conent.T ûcei dodrina doftoi^ fuauitas ed cû dodri na piter amp;nbsp;uita pfentidt.S ed nec putdt fua feientia amp;nbsp;fapicria fed dei auxi liopaceecclefiisfuis redditd qui fi fuumferuauerintgradum funtquafi domusdci:amp;quafi angelos dni.Sed fî pluscupiuntuideri node q cæteri qnq parer üeritarisregulam nô teuere. Magider quoq ßeriefiliOS difcipulucorrigitquemardcrioriscernitingenii.Nanimcdicusficedaueritcuraredefperariqm iion opj nutrite edpami apud deû meriti bene filios educare.RedoR’ quoq ed Ut labordtiûnouerît fudoré. uel lapfis manu porrigere:uel errdribus uidodcdere.Sed ne glorierisq multosdifcipulosbabeas .'filitis dei do# cuit in iudæa Si duodecim illûtm apFi iequebant.PharifæORî aût dodrinæoîsppFusapplaudebat.Læ ditdifcipuhis magidrû.fi per negligeriam fud pcepta eiufq? laborc difpdat.ldeo nô fit ineis poene di# uerfitas.-in qbus paria fût pdd.Nullius pfond accipias.-qudtûcûq? fit potes uel nObilis:fi peccaucrit cor ripeeû.Nd pfufionc fequit ignominia:ignominid corredioicorrediôem pfolatio.-pfolationcm faius» Veraeih amici tiaqcF fenrit!fïmularenôdebet.Nonedcrudelitas,pdeocrimiiiapunire.fed pictas.Nf hil ramen crudeliusmihilq miferius iniieniri poted.q lit tihloré mortis propriæme falutem filioïlilri

hhü iii

-ocr page 746-

PARTIS ra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS IX

audeantdefendere.Docctea«tteinecclcfia:nonclaniorpopuli:fedgemitiis furdtet.-lachrytnæaudiiî entiû laudes tuæ finuSermo plbyteri fcripturap^leftoeconditiis fit. Vnde amp;nbsp;apfs pcipit: Sernio uefter fit fale conditus .Quod fi infatuebforas fgt;iicit.amp; pdit nomis dignitatem.Nâ ficiit luftoiia dni triiim phus eftferuoii::fic magiftrt eruditio difcipulojef’feftus.Nifi em caput fanum fit:omia nicbra funt in uitio.Quandodoftrinanoneritinecclefiis:inteiligemus pirepudicitia.-callitatemmori.'amp;otnsobire uirtutescqanon comederüt uerbum dni.T uc fcriptura utilis eft audientibus:cu abflt;j xpo nondifcitiir cum fine patte non pbat.Cumernfinefpûffanfto.-noniâinfinuatille qui pdicanSed difficile dignus pco uirtutum xpi i nueniri poteft.qui in annuciandis i Ui s non fuam:fed ei us quaeiat gloriam que pdi cat.Cófufio quoçg amp;nbsp;ignominia eii lefum crucifixu amp;nbsp;pauperem amp;nbsp;efurictcfartis pdicare corporibus amp;ieiuniop’doftrinaperrubentesbuccastumentialt;5ora 4)lerre.Noncófundant ergo opera fermonc tuu:ut cu in ecclefiis loquaris.-tacitus qflt;5 refpondeat. Cur hæc quae dicis ipfe non tacisf Accufareaua;! ritiä etiam latro pôt.Sacerdotis uox cum mentetócordet.Nam quo pótpfes ecclefiæ malum auferre de medio eius qui in deliótü fimilecorrueririAc qua libertate corripitpeccantc.-cum tacitus ipfefibi re; fpódeat eadem admififfe quæcorripitî'Perditein auftoritatem doccdi.-cuius operefermodeftruit .Et illud TuUib'Caput arris eft docere quod fads. Venerationi mihi femp fuit:non uerbofa rufticiras fed fanfta fimplicitas. Qui em infermone fedicitapoftolos imitari.-priusimitet uirtutes amp;nbsp;uitam illotu inquibus loquendi fimpliciratem excufabatfandi nominis magnitudo.Nô em facit ecclefiaftica di; gnitas xpianum:nec eft facile ftarelocoPauli;tenete gradum Petri iam cum xpo regnantium-'flE forte ueniatangelusdni:qui fcindat uelum rempli tui:qui candelabum tuumdeloco moucaf.Igituraedifi caturus turrim futuri operis fumptuscomputa.Sicuti non Hierofolymis fuiffefed Hierotolymb be ne uixiffe laudandum elt.Prius ergo faciamus:amp; fic doceamus.ne dodrinae audoritas caffis opefib^ deftruatur.Nam deæloquentibus amp;nbsp;^nundantibusplenuseftorbis. Loquûturqua:nefdunt:do«c quae nondidicerût. Magiftri fiunncumantedifdpuli nonfuerint.Sednecadfcribendum citopfui^ as:amp; leui ducarisinfania.Multocj tpedifceqcf doceas amp;nbsp;ficnontemeritateqnorunda doceasqd’nw fcias:fed ante difce quod doduruses.Nam quifapictis uerbacrebroaudircamp;intelligetenegfigjt-^’^® fuam gubernare nou nouit.-qitomagis nec aliorum regimini proficit.lgitur feruum feruiste enecon uenit.Atc^ itainoibusperdocere:utquicuncç audiuntconuerfationetua magis q» fermone proficiat Quoniam qdem non in fermone eft regnum dei.ffedin uirtnte.Sedneftatim multitudinisacquiefca musiudido.*fed eledi inprincipatum nofcamusmenfuram noftram:amp; humiliemur fub potenti ma nu dei.R euera nil fediuspceptorefuriofo:cum debeateffe manfuetus amp;nbsp;eruditus:ecôtra toruo trementibus labiis:rugatafronte:efftenatisconuitiis:facic inter pallorc ruborclt;5uariatac)aniore pmc pit: Serrantes no tam ad bonu trahit admalu fæuitiafua prædpitat:licet non qui irafdf iracundus eft;fed iUe qui crebro hac paffione fuperat. S i'itlt;5 multi docctes ea quæ no oportet turpis lutri gra qui totasdomusfubuertût:amp;putantquaeftumeffepietarc«Quod plerû^acddituthabeamuspngn^sle; gisnóobdefiderium ueritatis.-fedobiadantiâgloriæ.Dumapudaudientesdodi uolumusæftio’^*'* Feftino igitur gradu pcrgamus ad magiftros:amp; eorum teramus limina:amp; præcepta uirtutum acmy fteriafcripturarumuinculaputemusæterna. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Defolitudine. Gapi.

Eueraut fimpliciter motum mentis meæ fatear cófiderans ppofitum tu urn amp;nbsp;ardorc quo J ^^jTfæculorenunciafti.-differentiasinlocisarbitronSiurbibusamp;frequentia urbium derelida / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inagello habites:amp; xpm in folitudine quaeras:amp; ores folus in monte cum lefu.-fandorum;

I.Ioh.Z.

locoßrtantum uicinitatibufcg perfruaris:id eft ut amp;nbsp;urbe careas amp;nbsp;^ipofitum monachmo amittas.Loquor non de epis:non de preiby teris:nondeclerids quoæ alia caula eft:alia monachi. Cie rid ones pafcunnego pafcor. Sed de monacho loquor qui pdum pofleflionum fuaje ad pedes apofto lorum pofuit:doccs pecuniamcalcanda:amp;humili ter amp;fecretouiditansfempconrénatqd'femel co; tempferit.Na fummæ ftulticiæ eftrenundare fæculo:dimittere patriâ:urbesdeferere:monachûpfitcri amp;nbsp;inter maiorespopulosperegre niuerc.Quiaigit frater meinterrogas.'per qua uiam incederedebeas reuelata tecum facie loquar.S i offidum uis exercere pfby teri. S i epatus te:uel opus:uel onus forte dele ftat:uiuein urbibus amp;nbsp;caftellis:amp; aliorum falutc lucrufacanimætuae.-Sinâtcupiseffeqd’ diceris mo ’ nachus:qdfadsinurbibus.quæutiœnôfuntfolorumhabitacula:fedmultoji:.Habetunumquodq? jjpofitum principes fuos.Romani duces imitent Camillos.Fabritios.Regulos. Sdpiones. Philofo; phi 4)ponantfibi pythagora. Socatc. Platonc. Ariftotelc.Poetæaemulent.Homep;. Virgilii^Menan drum.Terentiu.Hiftorici.Thucydidc.Saluftiû.Herodotû.Liuiû.OratoresLyfia.Gracchos.Demofr; henem:Tulliu.Et ut ad noftra ueniamus.Epi amp;nbsp;plbyteri habeat ad exemplum apFos amp;nbsp;apFicos uiros; quojthonorem poffidcteshaberemereant amp;nbsp;meritû.Nosaûthabemus^jpofitinoftriprincipes Pau; lum.Antonium.lulianum.Hilarionc.Machariû.Etutadfcripturarüauftoritatêredeamnoiter pnn ceps.Helias nofterprinccps Helilicus.-noftri ducesfilii ^jphetarum: quihabitabâtinagrisa lolitudi; ne.'amp;faciebâtfibitab^rnacula^jpefluenta iordanis.Dehisfuntamp;illi filii Rechab:quiuinuamp;fKô3 no bibebàt:amp; morabantintctoriis. Qiii dei per Hieremiâ uocelaudant amp;nbsp;promitrit riscp nódenoatdc ftirpeeoFKUir ftans coram dno:interptare igituocabulunimonachi:hoccft nomen tuum.Quidfaas in turba qui folus es:nô tibi eadc câ fed quæ cæteris. Qiiodcp pheta nemo .in pria fti a honorchj. Na ubi honor non eft.dbi contemptus eft. Vbi contcptus eft.nbi frequcter ini uria. Vbi ini uria ibi idignano Vbiindignatio

-ocr page 747-

regvla monachorvm s anctihiero.

Epiftola. XU.

Vbï indignatio:ibi quies nulla:Vbi quiesnon cft:ibi mensfæpe a ^pofito deducit.Vbi aûtpïnqetn/ dinc aliquid aufert ex ft udio.-minus ht ab eo qtf toUit .E t ubi ni inus eft:pfeftum non pót did.Ex hac fupputatione iUa funama nafdhMonadnim pfedü in patria fua effe non pofle.Perfeétü aût eße nolle detelinquere eft. Vbi aiitem ego nuc fumïnon folum quid agit in patria;led an patria pfiftat ignoto: Immo nee mihi cóceditur unusanguluseremi:quotidieexpofcor hdemquafi line fide renatusfim« Delaudibusamp;utilitateeremi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. IX

Vid igitur agis tu frater in fæculo.q maior es müdofPaiipertatem timesrbtôs pauper res xps appellat. Labore terrerisrfed nemo athleta fine fudoribus coronatur.De dbo co gitasrfed uerafi des fame non timet.S uper nudam metuis humu exefa ieiuniis mem; bra collidererfeddns tecum iacet.Squallidi capitis hortet ïcultacæfaries:fed caput tuu xps eft .Intinita eremi uaftitas tenetrfed tu paradifum mente deambula;quotics illuc confcêderis .-totiensineremo noneris.O delertumxpifloribus uernans.Ofolitudo in qua nil nafeuntur lapides: De quibus in Apocalypfi duitasmagni régis exttuit: O eremus familiaris deo gaudens amp;nbsp;cetera. Ad quæ etiam iUtf apoftoli.Non funt códignae paffioneshuius tpis adfutura gloriam:quæ reuelabitur in nobis. Cur enim timido aio xpianus esfOlius homis non habet ubi caput Matthe.lt;. fuum reclinet:tu amplas porticus amp;nbsp;ingentia teftorum fpatia metiris:hæreditatem expeftans fæculi: cohæres xpi ec nonpoteris.Nudos amat eremus .Corpus afluetu tunicæ loricae onus nonfert .Caput hpertum linteo galeam recufat:mollem odo manum durus exafperat capulus. S edcur inquit pergis ad eremumt'uidelicet ut te ix)n audiam:non uidcam:ut tuo furore non mouear ut tua befla non pa; dar:neme capiat oculus meretricis :ne forma pulcherrima ad ill ici tos ducat amplexus .Refpondebis: hoc IKUI eft pugnareded fugere. S ta in ade:ad uerfariis armatus obfifte.'ut poftqj uiceris cotoneris.Fa; teot itnbecillitatem meam .Nolo fpe pugnare uiftoriæ:ne pdam aliqn uidoriam.Si fugero:aut uin; cendum mihi eft:autcadcdum.Quid aùtnecefle eft certadimittere:amp; incerta feftarifautfeutoautpe dibus mors uitanda eft.Tu qui pugnas :amp; fuperari potes amp;nbsp;uicere.Egocum fugeroaion uincor in eo ^d’fugiQfedideQfugioneuincar.Nullafecuritaseftuidno ferpente dormireipoteft fiertutmenon *^ordeat:tamc pót fieri ut aliqn me mordeat.Fuga em non infidelitatis fed prudentiæ indidum eftj hefruftra nos offeramus periculis Sed nuper aegy ptideferta uidifti.-intuitus es angelica familià$ti ibi yotesfunu'q) fpiritualibus gemmis prata uernantias'Vidifti ferta quibus dominus coronatur.Ille tibf •gnis in peftore exeftuet:amp; ilia quotidie cogitattrafta : confidera;amp; quafi quodam carcere tentus ex; dama.Heu mequiaprolongata eft peregrinatio mea: amp;inparadifum mente confeendens totiensin

non erisiquotics terrena defpexeris.Eadem nobis certe cum his qui habitantper deferta conditio dc:iidemoculi:totidemamp;manusiifdeminfirmitatibusueluirtutibusfubiacemus.Siteaquæpotus hexat:quanti mobiles no dicam uin.a nefciunt.fed carnes ignorant:amp; fufo tm legumine fuftentantun* balnearum te lauacra follicitantiquati prindpes ciuitatum fine ob culpa propria'.-fiuenb inuidiant ad infulas deportati:fine æterno pmio perpétua^ mercede abfqg balneispfeueratt'Nemo id neceflirate pati nó pôtîqtf pro deo pati uolunute detreftat. Habebis cellula quæ te folum capiat.fmmo non eris ‘olus.Angelicaturbauerfabittotfodiiquotfanfti.LegeseuangeliumtfabulabittecuIefus.Replicabis ^oftolos uelprophetas.Nunquid poteris talc alium tuis fermonibushaberecófortem.Terra fumus P dnis:amp; per oia momenta de noftra falute fufpcfi.xótinue in puluerc diffolucdi.Quid retraftamus taceredeneceffitate uirtutemj'certe qnlt;^ moriendueft.Quddto mundi derelinquamusanguftias : amp;nbsp;It torte ob continentiam {qdquot; tn raro accidit) dolere ftomachû.-æftuare febribus reperimus:ppetue ui; tæ ttigreffuri ianuam morbum putemus j* Quanti enim in mediis opibus amp;nbsp;inter tabulas ronfulatus tepentina morte fubtrafti funtrQuid ergo defideramus urbi urn frequentiam.-qui de fingqlaritate cê •emurj'Mihi enimoppidumcarcer:amp; folitudoparadifuseft.Sæcularium quoeg maxime potentum ronfortiadeuita. Quid tibi necefle eft ilia f^ius uidere.-quorum contemptu monachusefle caqiiftij* 2^hionachum folitudo facitmon publicum. Depericulouitæfolitariæ. CapFm. X

Onachi etiam nunc mores difcutimus:qui iugum Chrifti collo fuo impofuit : Primumcg ’^‘^^‘^andumeftiutrumfolusautcumaliisinmonafteriouiueredebcas.Mihiplacet ut ha; be^sfanftorumcontuberniûmeabfœ dudoreingrediaris uiam:quamnö$ ingrefla es fta;

•=^^^timlt;5 tibi inpartem alteram declinadumfit:uterroripateas;pluf$aut mhius ambules $ necelle eft:amp; currens lafleris:moramlt;ç faciens obdormias.In folitudine citô furrepit fuperbia.Et fi pa; mmperieiunaueritihoiemtçnôuideritputatfealicuiuseflemomenti.Oblitufsjfui unde quo uene; titdntuscorde.-foris lingua uagat.Iudicatcótra uoluntatemapFi alienos feruos.Quo gula popofeerit »nanus;dormit quantum uolueritmeminem ueref.-omnes fe inferiores putat.-crebriufi^ in urbibus $ in cellula eft:amp; inter fratresfi mulat uerecundiam;qui platearu turbiscollidit.Quid igitunfolitariam htfâmreprehendimusr'Minimequippequamfæpelaudauimuslicetutpræferturfolitaria uitaperi; culofa eft ne abftrafti abhominu frequentia fordidis amp;nbsp;impiis cogi tationibus pareant : amp;nbsp;pleni arro; gantia amp;nbsp;fupercilii cunftos defpiciant:arment(ÿ linguas fuas uel clericis uel monachis detrahcdo.S ed oe UQomonafteriorumuolumushuiufeemodiegredimilites.-quosheremidurarudimenta noter; n’^ ml^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conuerfationismultotcmporedederint.-quiomniufuerintminimimtprimi om;

mm hetentiQuos nec efuries aliquando nec faturitas fuperauinqui paupertateletannquoriim ha;

nnn iiii

-ocr page 748-

PARTIS ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS IX

Liras fcrmo uultusanccffuseft.O quoticns inhcremo confl-itutusinilla uafta foliradinc^uæ exufti folisardoribushorridum monachispræftabathabitaculum.PutauimeRomanisinterefledelitiisde; debam folus:quia amaritudine repletus eram .Horrebant facco membra det ormia amp;nbsp;fqualida cirtis fitum æthiopiffae carnis obduxerat.Quotidie gemitus.Et fi quando me tepugnantem Ibmnus immi nensoppræflîffetnudahumo uixoflahærentiacollidebam.Uecibis uero amp;nbsp;potutaceoxumeaamlâ^ guentes monachi ibi aqua frigida utantur:amp; coftum aliquid accepiffe luxuria fit.1 lie igitur ego qui ob gehennæ metum rali me carcere damnaueram fcorpionum tantum focius amp;nbsp;ferarum.fape choris ïntereram puellarumtpallebant ora ieiuniis:amp; mens defideriis æftuabat.In frigido corpore amp;nbsp;ante ho minem ficca iam carne præmortua fola libidinum incendia bulliebant. Italt;5 omni auxilio deftitiv^ tus ad lefu iacebam pedes:rigabam lachrymis:crine tergebam .-repugnâtem carnem hedomadarum: inedia fubiugabam.Non depudefco infoclidtatis meæ quin poti us plango me non efle quod fuerim. Memini meclamantem diem aebro iunxiffe cum noftemecprius a peftoris ceffaffe uerberibus:q’ rc^ diretdominoimperante tranquilitas.rpfamquolt;ÿcellulamquafi cogitationum mearumconfci;'/ ampertimefcebam:amp;mihimetiratusamp;rigidusfolusdefertapenetrabam.Sicubi concaua ualliurn afpera montium:rupium prærupta cernebam.Ibi meæ eratorationis locus.-ibi illud miferrimæcarnis ergaftulum collocabam.Et ut mihi teftis eft dominus.-poft multas lachrymas:poft cocIo oculos inhæ^ Ponîthyfto rentes nonnun^ uidebarmihi interefleagminibus angelorum amp;: lætus gaudenftj cantabam.Poftte riam. inodoremunguentorumtuorumcurremus.Dicam amp;aliudquodinægyptouiderim.Græcus ue^ Canti.i. nbsp;nbsp;roerat adolefcens in fcænobio qui nulla continentiamulla operis magnitudineflammam carnis pote

ratextinguere.H une pater monafterii periclitantem hacarte feruauit.lmperat uiro cuidam graui : ut iurgiisatcgconuitiisinfefteturhominem:amp; poftirrogatam iniuriam primus ueniret ad quærimo^^ nias.Vocati telles pro eo loquæbantur qui contumeliam fecerat. Falfe illecontra mendacium coepit flere:folus pater defenfioné fuamxallideopponere ftuduitme abundantiori triflicia abforberet frater» Quid multarlta annus duftus ell.-quo expleto interrogatus adolefcens fuper cogitatiôibus priftinis: an adhuc molelle aliquidfuftineret:Papæinqt:mihi uiuere nonlicetamp; fornicari libet.Hicfi folusfuif fet quo adiutore fiiperaffet. S untenim meliores duo $ unus.Et fi alter ceciderit ab alterofulcitur.Fu niculus triplex nonfacilerumpituKamp;fraterfratrem adiuuansexaltabitur.Vidiegoquofdâquipoll^ ^'tenundauerunt fæculo:ueilimentis dumtaxat amp;nbsp;uocis promiffionemon rebus.-nihil de priftina có^ uerfatione mutarûnres familiaris magisaufta $ imminuta.Eadem miniileria feruulorumidemap^ paratus conuiuii:amp; nomen fibi uendicant folitarii. Quidam uero pauperes funt amp;nbsp;tenui fubftantio^ la:uidenturlt;^ fibi fdoli pomparum ferculisfimiles proceduntin publicum :ut caninam exerceant facundiam.Suntetiam qui humorecellularum immoderatifiç ieiuniis tædio follitudinis: acnimia dileftionetdum diebus acnoftibus auribus fuisperfonantaiertuntur in melanclioliam:amp; Hipocratis magis fomentis $ noftris monitis indigennplericj auribus amp;nbsp;negociationibus prillinis carere nô pof funt:mutatiflt;5nominibustnllitorum:eadem exercent merdmonia. Non uiftum amp;nbsp;ueftitum quod amplius prædpit.fed maiora $ fæculi homines emolumenta feftantes amp;nbsp;fub religionis titulo exercen turiniulla compendia: amp;nbsp;honor Chriftiani nominismagisfraudemfacit^patitur. Qitæpudetdp^ cerctfed neceffe eft:ut faltem fie ad noftrum etubefeamus dedecus publice extendentes manus.-pannis aurûtegimus:amp;ptra omniüopinionemplenisfacculismorimur diuites:qui quafi pauperes uixi^ mus.Tibi cum in minifterio fueris hocfacere nonlicebit amp;nbsp;innolefcentepaulatim côfuetudinequod primum cogebaris:uelleindpies:amp; deleftabittelabortuus.-Oblitufq? præteritorum femperpriorafe daberis:nequaqgt; confiderans quid alii mali fadant:fed quid boni tu facere debeas.Nelt;$ uero peccan ri um ducaris multitudine:nec te peteunti um turba follidtet ut tad tus cogites. Qiiid ergo omnes pe^ tibuntqui inurbibushabitant.Ècee illi fruunturfuisrebus:miniilrantecclefiæ:adeuntbalneas:un# guenta nonfpernunt:amp; tarnen in omnium ore uerfantur. Ad quod anterefpondi amp;nbsp;nunebreuiterre fpondebo.’inprefentiopufculo non me decleridsdifputare.-fedmonachuminftruere»

Depericulohabitandi in urbibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum. XI

Onudera obfecro fatis eflè diffidle locum Stephani impiété uel Pauli:amp; in angelico ftareminifteriopræciofummargaritumfeddtofrangitur:fraftumlt;5 inftaurari no 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P°’^^II'*^^*^’*^$‘^’sI*f’^“‘^'^^IoIidisconfixaclauis:tumentefcçfiuâ:us non fentiat:

L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fipcriculofenauigatperforatur:amp;licetplcnisuentislucrofiusadoptata perue^

rriadtamen magisfecura funt:quæ amp;tranquillafunt:Etutapertius loquar plus te quod dicis.-habere mercedem fi in media urbe côfiftens monachum uiftites amp;nbsp;fuiit uera:quædids:fednontamfadleexplenturopere$difto.Nam fialiquatede optimatibus inuijî^ tctadprandium:certeauteundumeftaut negandum.Siieris aut iifdem dbis uefcerisautaliis.Sî aliis:conuiuarumoffendunturoculi.Siiifdem:peritabftinentia.Quodfinonirc uoluetis mifer co; mederisinprandioad fingulas quafi^phialas:amp;delibutamelle uina potaberis. alius tuum uultunt cauillabitunilleinceffumirridebit.Hic habitumzamp;imitatotesforfitaniudwrum: nonne inquienr: hic eft fabri filius.Nône fratres eius apud nos funt:ego ilium memini ante tot ferme annos illud fedf; fe turpe:dixifle turpius. Alius furem clamabit:amp; tecû fe fcelerisfinget elfe partidpem.Oîa prâdia pari; ter confonabunt.-in te temulentu conuiuiu diffoluet.Quod fi ullisabftiiîueris cai nibijs:amp; non crebro balnea

-ocr page 749-

Regula Monachorumfandi Hiera. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPIS TOLA XU

balneafrequentes.tuncueroperomnescaliininiasmanichæi rituIusafcribitur.SiuolucrûcduIiûfo ; ' . futaueris amp;nbsp;tenellas columbas craffofqg turtures expeteti guturri durior dns denegaucrisifacrilcgii cri^ inenafficitur:ftatimcB aiunt.Hi funtqui creatoreni mundi côdemnâthn ufus noitros taöa funt oia. Audiui dno tefte non mentior quendä in lua gula difertü cum rumore cognofeeret me cibis efculeiw tioribus abftincre;fe dicere.Nunquid porcellus ideo faöus eft ut togatus in lenatu fniam diceret. Quo üidelicet me ftultitiæ condemnaret:qui me putaret ea quæ funt in ufus creata nó fumere. Quod (i pul la fuerit tunica etiam ptereuntiudigitis denotaberis.Ac ficnifi formofusfueris fandus effe nö poteris Hæc amp;nbsp;iftiufmodi cum uitam lacerentbonä:qdfacies frater in mediof Aut uitiis aut anathemati cob la fubmittes.'ideft ledaberis ea quæ funt aduerfa côtinctiæ. Autfi facere nolueris tpe dânaberis-Prætec tnitto crebras falutationes obfeqa matronaie: uariaf^ illecebras.qbus etiam rigidiffimi molliunt. Cu amp;nbsp;firæneo cantu ad uaufragia ptrahuntur.Nunc auté illud affirmo:^ etiam fi ita non effcnt.ad cópa^ lionemtningentisbonimaioradcfereredeberes. Cumenimtantarepimusincocloparua amp;nbsp;caduca nos quefifle doleamus in terra. Ambitio nä«^ potenti a;magnitudo urbis.uideri amp;nbsp;uidete: S alutare 5c falutari.laudare ueldetrahere uel audire uel proloqui : amp;nbsp;tantä hominum frequentiä falteni inuitum nidetemonachorumpropofito.amp;a quiete funtalienæ.Autenimuidemus ad nos uenientesamp;filent dum perdimus.Autfinôuidemusfuperbiæarguiniur.Interdum utuicemreddamusadfuperbasfo res pergimus inter linguas rodend um miniftrorum poftes ingredimur deauratos.inchrifti uero uilla; (nt didicimus) totum rufticitas.Itaqj propter occupationes:aut nobis claudendum eft oftium:aut feri pturarum propterquas aperiendæ funttores(ludi.arelinquenda.Hisigiturrationibus inuitati mul d philofophorum reliqueruntfrequentias urbium:amp;horculos fuburbanos.Vbi ager irriguus.arboß: comæ amp;fufurrusauium:fontisfpeculumimurmuransamp; muite oculorumaurium«^ illecebrænepec luxum amp;nbsp;per abundanriam copiarum animæfortitudomollefceret:amp; eiuspudiciriaconftupraretur: Inutilequippe eftcrebro uidere:per quæcaptusaliquando fis:amp; eorum te experimento committere î quibusdifficultetcareas.Namquosfæculicarcerincludinnuncira.nuncauariria.-nuncaliorumincc^ dua uitiorum ptrahit ad ruinam.Ideo^obterendæ funtanimi uoluptates.-relinquenda deledationu ftudia:quoniamhæceftcircuncifionis ueritas.nonfigura.Nitenduminfummamtnaturalibiisam^ putatis conuerfario noftra tendat ad coel um. Quod f i et fi ludi :fi iocusdi puiui a.S i fermo pene fami? liarum deferatur:amp; quæ circuncidunt arefcantmon uifumon auditumon taftu:non fapore aut capi ^linnaturacorporisnaturamcorporeamnonhabere.Namfiuelimusdefpiceteqd’ fumusmeremuc dielius eire.-q» igitur non temereoffetamus nos periculis:fed quantum in nobis eft infidias declinem?

Deabftinentiaamp;præcipueacarnibus. Cap.XII

BAluator nofter attendite inquit uobis:ne forte grauent corda ueftra crapula.’amp; ebrietate nbsp;nbsp;Lucc.rJ

curishuiusuitæ.Modicusemactemperatuscibusamp;carni amp;nbsp;animæ utiliseft. ßalnearum • fometa ne qras:qui calorê corporis iei uniorum cupis frigoreextinguere:q amp;nbsp;ipfa moderata fint ne nimiû débilitent ftomachum amp;nbsp;maiorc refeftioné pofeentia erumpât incruditatem Galienus^ Quæparens libidinûeft. Aiuntein medici qdehumano^corpoiÿfcripferenaturis.'pcipueGatienus in librisquopîtituluseft.yfionPuerorumamp;iuuenû:acpfectæætatisuirorummulierumc5cotpora infi tocalore feruere:amp; noxios bis effe ætatibus cibus qui calorem augentdanitari^ condecere frigida qcg »ciboetpotufumere.Sicutecôtrariofenibusquipituitalaborant5tfrigore calidos cibosamp; ueterauf na jJdelTe.Eteriam comicus cuius finiseft humanos mores nofle atij deferibere dixit : fine cerere amp;nbsp;If bero friget Venus.Nihil itac^ fciascôdecere xpianis adolefcentibus ut efum olerum.Nam ardor corpo tu frigidioribus æpulis teperandus eft-Nobis em non corpoß; cultus: fed aîæ uigor quærit quæ carnis infîrmitatefitfortior.Indecft q» nônulli uita pudicâ appetentiuin medio itinerecorruüt : dum folam abftinentiâputantcarniû:amp;leguminibusonerâtftomachum:quæmoderareparce(5fumptainnoxia funt:amp; ut qft- ftptio loquar.Nihil fie inflammatcorpora:amp; titilat mebra genitalia.ficutindigeftus ci^! busruftufcÿcôuulfus.Quoderiifeminariû uoluptatûeft uenenüputa. Eftautcefuscarniûfeminariu libidinis.Et non folum de carnibus loquor: fed in ipfis leguminibus inftantia amp;nbsp;grauia declinanda Im«.Parcus cibus amp;nbsp;uenter efuriens triduanis ieiuniis pfert .Multo etn melius eft quotidie parû.*$ ra^î to fatis fumcre.Pluuiailla opria eft:quæfenfim defeenditin terras:fubitus amp;nbsp;nimip iber peeps arua fub uertit.Refeftio itaij faturitatc fugiat .Nihilpdeft biduo ttiduoiÿ tranfmiffo uacuû portare uentrc.Si GÔpârâlîo» panter obruat.ïi cópenfet faturitate ieiuniû.Illico mens repleta torpefeit: amp;nbsp;irrigata corporis hùore fpi^; nasgerminatlibidinû.Plures quoeg funtqui eu uinofint fobrii.xiborum tn largitatefuntebrii.Ocs eï qebrietatem feftant filii belial uocant.Nam uenter mero æftuans facile defpumat in libidinciVn noe nuda uit æbrietate femora.Loth que Sodoma nô uicerat:uina uicerut.-Veter quo^ plenus facile de îe lunnsdifputat.Qiü enim xpm defiderat:amp; illo uefeitur pane:noH quærit magnopere de qua præcio^ fiscibisftercus conficiat.Quicquid poft gulam non fenritur idem fit qiiod panis amp;nbsp;legumina. Üm f ne enim quod in hoc mundo laborant homines.'ore quafi côfumitur.amp; attritu dentibus uentri tradii^ dig^ndurn. amp;nbsp;tandiu tribuit uoluptatc:qj diu gutture detinet.C um uero inaluü tranfierit définit î ter abos effe diftantia.Nec hoc didmus.'çp negemus pifces.Sed quoniodo nupriis uirginitatê:ita fa^ mntateieiurjiapræferimus.Sednuncideotecarnesuefcinonputes:fifuumleporumiatcgceruoruni Si quadrupedum aiantium efculentiam reprobes.Non em hæc pedum numerotfed fuaiiitate guft üS

-ocr page 750-

PARTIS in


TRACTATVS IX


i. Tht-4« nbsp;comprobantur.Scimusab apoftolo di(fI:um:Oninis creatura dei bona.-quae cum gratiari}aâionepet

cipitur.Sedidemloqüitur.-bonumeftcarnemnômanducare.Comedantcarnes:quicarnibusferui# unt:quorû feriior dilpumat in coirum eoru Sc inteftina carnibiis repleant. Tu nero nihil habeas tam neceire:qi ieiuniuperfeuerare.Pallor Sc fordes tuæ gemmæ funt.Igif cu mihi dixeris.Curporeusaea^ tus eftfftati tibi rndebo pueroß: more eertûnû: G ur uiperæamp;fcorpii.Nec deû fupfluoR'iudicabis arnfi gt;nbsp;cem:cû plurimæ Sc bcftiæ:amp; uolucres finUquas tuæ tances recuiant.Sed ne contentiofum hoc amp;nbsp;pu; gna magis uideat effe ueru. A udi iccirco lues amp;nbsp;apros Si reliquas niantes creatas : ut milites amp;nbsp;athle; tænautæmetalloruqgfoflbrestcæteri duroopi mâcipati haberctcibosrquibusfortitudocorpumnecef faria eft.-qui portant arma Sc cibaria:Qui pugnis ôc calcibus fuainuicc mebra débilitât qui remos tra; hunt:quorii latera ad clamandûdicendûcj ualida:qui fnbnertnut montes:amp; fub fudore Sc imbribus dormiunt. S ed qd ad nos:quorû côuerfatio in cœlis eft. C æterû noftra religio nó athlætâ.non nautas;

Z. Cor.îz; nômilites:nôfoffores:fedfapictiæeruditfeftatorc:quifedeicultuidedicauit.amp;’fcitcurcreatusfit:quo z.Cor.4. werfet inmudo:quoabirefeftinet.Vnde amp;nbsp;apEsloquitxQuâdo infirmontûcpotens fum:amp; fi exterior Philip.!. nbsp;nbsp;nofter homo corrûpittfed interiorrenouat de die in diem:amp; cupio diffolui Sc effecum xpo. Et carnis

cura ne feceritis.Quodij fine qttuor fenfibus uiuere poffumusad eft fineafpeftu:auditu:odoratu:at lt;5 côplexu.Abfiçguftuautêamp;cibisimpoffibileefthumanû corp usfubfiftere.Adefle ergo debet ratio, ut taies ôc tâtas fumamus efeas tquibus nô oneret corpus:neclibertas aïæ pgrauet;Quia Sc comeden; dum eft:amp; deambulâdû:amp; dormiendû.amp; digerêdu:amp; poftea inflatis uenis incctiua libidinisfuftentâ tur. S unt qdé fenfus noftri portæ:p quas ad aiam nram fæeuli blandi menta dcfcendunt;amp; per qs fen fus carnis introeunt.Per quas nifi lata ftrage fada uiâ uirtutibus potius $ impietate fecetimusinun;

ad rege pietatis puenire poterimus.Dicat erii unufcfîç quo dolet.-ego loquor côfdctiam meâ.Sdo mihiabftinentiam : amp;nbsp;nocuifTeintermiflamiamp;^fuiflerepetitâ.Nec taies ergo recipiamuscibosrquos aut difficultet digerere:aut comeftos magno ptos Sc pditos labore doleamus.Olerumamp; pomopi: aclc guminû amp;nbsp;facilior apparatus eft:amp; arte ipendiiftç coquopz nô indigêt:amp; fine curafuftctâthumanum genustmoderatei^ côfumptus qa nec auide deuoraûQyod irritametû gulæ nô habetdeuiori digeftio ne decoquit.Neq^ em uno Sc duobus cibis hifqg uilibus ufij ad inflatiôem uentris oneret:q diuerflta; tecarniû amp;nbsp;foporisdeleftatiôecôcipit amp;adefiim fui expiera efuriequafi captiuostrahût.Vnde amp;mot bi ex.fiituritate nimia côcitant.M ulticp impatictiâ gulæ uomitu remediant:amp; qcf rurpiteringefferût: Hipocrates. ^wrpiusegerût.Poft$ erii uenitinfinetcpotû:amp;reuoluitoamp;alpha:id eft fine ad principiûutinprima ætatenôcircucidimunnecrepudiudarepmittit.-neccarnescomedinms. Hipocrates in amphorifmis docetaafta amp;obefacorpora:quæcrefccdi mefuram impleuerint:nifi cito oblationefanguinisminua turmaralyfim ôc peffima morboru genera parere.Et iccirco elfe necelfariâ demptiôem .-habeât in quæ Galicnus. pomntcrefccrc.Nô em mancre in uno ftatu naturâ corpo^t.-fcd aut crefeere autdeaefeeremeepofle ui;

Here animal nifi crefeendi capax fit.Vn amp;nbsp;galienus ille dodiffimus H ipocratis interpres Athletas quo rum uita amp;nbsp;ars fagina eft.dicit in exhottatióc medicinæ:nec ui uere polTe di u:nec fanos effeiaïafij eoru _. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ita nimio fanguine ÔC adipibus quafi luto inuolutas nihil tenue.-nihil coclefte.-fed femperde carnibus

Diogenes.; nbsp;nbsp;rudii amp;nbsp;uentris ingi uuiæ cogitare.Diogenes tyrâiKJs amp;nbsp;fubuerfiones urbiu bellacj hoftiü^ uel ciui

lia nöpro fimplici iiidu olerum pomorücp:fedpro carnibus æpularult;$ delitiis afleritexcitari.Quod; lt;5 miraculum fit Epicurus uoluptatisaflertor omnes libros fuos replcuitoleribus amp;pomis Sc uilibus dbis.-dicens ita effe uiuendu:qa carnes amp;nbsp;exquifitæepulæingenti cura ac miferia præparant :maiorclt;5 pœnam habeant inquirendo $ uoluptatem in abutendo.B ibere ôc comedere non delitianim atdorê debet excitare.'fed fitim famemiç reftringere.Qui carnibus uefcuntiindigentetiâ his quæ funtcarni; um.Quiautem fimplici uidu utuntæos carnes nonrecipere.Sapientiæergooperam dare nonpolfu mus:fi menfæ abundantiam cogitemus.-quælabore nimio ôc cura indigent. C ito expletur naturæ ne ceflitas:frigus fimplici ueftitu:amp;famescibo expelli poteft.Delitiæ amp;æpularû uarietasfomctafuntaua ritiæ.qd’ fi quisexiftimatfeabundantia ciborum potionumlt;5perfrui:amp; uacarepoflefapictiæ:hoceft uerfari inter delitiasidelitiarum uitiis non teneri feipfum decipit.S enfus nofter illud cogitat’quod ui det:audit:odorat;guftat:attredat.Et ad eius trahit appetitum.cuius capit uoluptate. Difficile immo ïmpoffîbile eft di uitiis amp;uoluptatibus affluentes non ea cogitate quæ gerimus .Fruftraçg quidâ fimu lat falua fide amp;nbsp;pudicitia amp;nbsp;integritatcmentis fe abuti uolupratibus.Cum contra naturam fitco^us uoluptatum:fine uoluptate perfrui.Senfuscorporum quafi eqiii funt fine ratione currentes. Anima uero in aurigæ modum retinet frena currcntium.Grandis exulta tio animæ efticum paruo contentus fuerismundumhabere fub pedibusiamp;omnem eiuspotentiâ:æpulas:libidines:propter quæ diuitiæ comparantur uilibus mutare cibis:amp; groffiori tunica compenfare.Tolle æpularum ôc libidinis luxu; tiam:nemo quæretdiuitias:quarumufusautinuentreautfubuentreeft.Qriiægrotatnonaliter ac; cipitfanitatem.'nifi tenui cibo amp;nbsp;caftigatione uidus.-quibus ergo cibisrecipitur fanitas:his amp;nbsp;fetuan poteft:ne quis putet morbos oleribus concitari.Si autem uires olera non miniftrant : quæ nafeuntur Sc aluntur in carnibus:quideft fapienti uiro ôc philofopho Chrifti tantam habere fortitudinem^quæ athletis ÔC militibusneceflaria eft:quam cumhabueritad uitia prouocet.Illi arbitranturcarnes lanita ticongruas:quiuolûtabutilibidine:amp;infcenumdemcrfiuoluptatû:adcoitûfemperexeftuat.Xpia; nofanitasabfiÿuiribuseximüs neceffariaeft.Ncc turbatenos debetifiratifunthuiuspropmiti le;;

-ocr page 751-

REG VLA MONACHORVM SANCTI HIERO.

Epiftola. XU

ftâtores Qatari funt amp;nbsp;amid boni amp;fideles Si piidid amp;nbsp;?tinêtes:fempçB uiftiisrara eft.Legimnsquof dam mofbGarticulariojeamp; podagræ bûoribiis laborantes ^fcriptione bonoR; ad fimplicc menfam 5d adpauperes dbosredaftoscôualuifle.CarueranteriifolIidttidinedifpeniandædomus amp;nbsp;æpiilarum largitate:amp; quæ corpus frangût amp;aîam.Irridet Horatius appetitum dborum:qcôfumpti rdiquerût pniam:fed etiâ ex uiliffimis cibis uitanda fatietas.Nihil enini ira obruit aim.-ut plenus uenter amp;eftuas amp;hucillucfeuertensamp; in rudus:amp;increpitus uentoii?eflati0erefpiräs.Qyaleautilludieiuniö:autqV lis refeftio poft ieiuniûrcû pridianis æpulis diftendimur.amp; guttur noftrum meditatorificffidtur late rinaßr.Dumi^ uolumus ^lixioris inediæ fame quærerextrii uoramus.quantû uix alterius did nox di# gerat» Itac^ nó tamieiuniû appellandû eft.^ crapula ac fetens amp;: molefla digeftio.

Deabftinentiaphilofophorûantiquorumfacerdotumaliorûçgfanftop;. Ca. XIII k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Icearchusi librisâtiqtatu amp;nbsp;defaiptione Grædæ refert fub Satiirno cum oia humus fude#

R nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;retnullumcomedi(Tecarnes.feduniuerfosuixiffefrugibusamp;pomisqfpôteterragignebat

D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cheremô quotç ftoicus uir æloquctiffimus narrat de uita antiquopr ægypd facerdotumcp

I oibus mundi negodis curif^ poftpofitis femp in tcplo fuerint:cp rep; naturascaufafcp tôcb lydep; côtemplati fintmö^ fe mulieribus mifcuerint.-nö^ cogna tos amp;,ppinquos necliberos qdem üiderint:amp; ex eo tpe quo cocpiffent diuino cultui deferuire carnibus amp;nbsp;uino femp abftinuerîtf pter te nuitatc fenfus:amp; maxime 4)pter appetitus libidinis: q ex bis cibis amp;nbsp;ex bac potionenafcutur.Pane ue# to nô uefcebanf me onerarent ilomachû:amp; fi qn comedebât ronfum pariter hifopû fumebât in ciboîut cfcam grauiorcillius caloredecoquercnOIeûtni inoleribusnoucrant.Vep: amp;nbsp;ipfum paru ^jpternau feam amp;nbsp;afperitatc guftus lenienda.Quid loq'r inqt de uolatilibuszcû oua quoç^ carnibus uitauerint amp;nbsp;lac quoi« altep; carnes liquidas.-altep- fanguinc ec dicebât colore mutato- C ubile eis de foliis palma ife contextum erat. Scabellum acdiue ex una parte obliquû in terra pro puluillo capiti fupponebât:bidui triduiij inediâ fuftinentes:amp; humores corporis qui nafcunt ex ocio;amp; ex manfione unius lod nimia nidus caftigatiôeficcabât.Itemiofcphusinfecundaiudaicæcaptiuitatishi(loria.amp;in decimooctauo antiqtatulibrotriadefcribitdogmataiudæop.'.Pharif£EOS.Saducæos.Eira£:os:quoîlt;-’nouiflîmosmirisfofephus. dïertlaudibus:qi Si uxoribus uino amp;nbsp;carnibusfemp abfl/nuerint:amp;quotidianuieiuniû uerterint in naturà.Superquop: uita Si ciboPhilo uirdoftiffîmus ,ppriô uolumcedidit.Eiibuliusnarratapudp#' fas tria genera niagop::quop? primosqui funtdoftiffimi Si æloquentiflimi.'excepta farina amp;nbsp;olerenil amplius in cibo fumere.Orpheus quocj in carmine fuo efum carniu penitus deteftat .Pytagoræ ctiam Socratis Antifthenis Si rdiquoft frugalitatc referrc in confufionem noltra: nifi amp;longu effet Si ,pprii operisindigeret.Vt q paupertatc apFop? Si cruds duricic.autncfciunt:autcôtcnûtimitent falte genti# bumpaupertatc.Adeauenio quæafdlapoft.xii.annufudore^jprioelegitarripuittenuit.cocpitimple nit unius cdlulæ claufa anguftiis latitudine paradifi frucbat.ldem terræ folû Si oratióis locus exrititamp; qetisiciuniûhabuitjgt;ludo.inediâ,prefeftioneamp;cûeânonuefccdidefiderium:fedhumanaconfedio addbutraheret:pane Si fale Si aquafrigidacódtabatmagisefuriem:$ reftringebat:amp;operabat mant biis.Sdcs fcriptii effe.Qyi non laborat nó manducet.Et ita ad qnqgenaria puenit ætatê:ut nó doleret ftomachusnon uifcep; cruciaret incuria:nóficeahumusiacctia mcbracóftringeret.mófaccoafpatacn tis fetorem aUquc fitumcp cótraherct.-fed fana corpore ; aïo fanior folirudinc putabat effe delitias:amp; in nrbe turbida inueniret heremü monachop-.Paulo quo«^ dbü Si ueftiméta palma pbeba t:amp; ne cui im pofftbile uideat:iefum teftor amp;angelos eius q? in parteheremi quæiuxta S pria faracenis cóiögifmióa# chum uidi qp triginta annos inclufus ordeaceo pane Si lutulenta aq uiuebat. Alter in cifterna ueterï p dies fingulos qm^ caricis fiiftentabat.Vnde fi mihi dns optionc darettmultomagis eligerc tunicani pauli cü meritis: $ regü purpuras cu regnis fuis.Quid tn nos uentris aialia tale un$ fecimusj'quos ft uel fecnnda horn legeres inuencrit:ofcitamus:manu faciem defricantes:continemusftomachû.amp;qua fi poll multulaborem mundialibus rurfus negodis occupcmur.Praetcrmitto prandi.a : quibus mens onerata præmitur.Pudet dicere prudentiam falutandi qua aut ipfi quotidie ad alios pgimus aut ad nosueniêtescæterosexpeftamus.Deincepsituraduerba:fermoceritur:laceramnrabfentes:uita alie#^ nadefcribitur.amp; mordentescófumimurabinuicem.Tales nos cibus occupât amp;nbsp;dimittit.Cum uero amici recefferinttratiodnia fupputamus.Nuc ir.i ucrfonam leonis nobis indncitmunc cura fuperflua r in annos plurimos duratura pcogitat.Necrecoraamur cuangdii dicentis. Stultx hac nodeauferent animam tuâ a texquae autem pparalli cuius eruntFNec uero hoc dicens cödemno cibos quos deus créa uit ad utendum cum gratiaitî aftione.ffed iuuenibus incctiua effe affero uoluptatu.Non æthnæi ignés non uulcania tdlus.mon uefeus olympiifq? tantis ardoribus nriluantmt iuueniles medullæ uino plene dapibusinflammatæ.Auariciacalcaturaplæriflt;5cumarfupiodeponitnr.Maledicamlinguamindi#î ftum filentiu emendat cultus corporis:amp; habitus ueflium unius hors fpado cómutatur.Omnia alia peccataextrinfeca funt:amp; quod foris eft facile abiidtur.Sota libido infita ell : amp;nbsp;quadam lege naturae in^itum gellit erumpere.Grandisigitur uirtutisell amp;nbsp;foUidtæ diligentiæfuperarequod natus fis:amp; ES in carne non carnaliter uiuere.

^1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Detemperatisieiuniis. Capi.XlIIÏ

^|Antumtîbîieiuniotûaffume.$tumfcrrepotes:diuerfuselleinhomînû flofnachuS.Alif ‘ ----amaris.alii dulcibus:aLii aullerioribus : alii leuibus deledantiir ci bis. Ideo non tibi imriiö;

-ocr page 752-

PARTIS ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTAT VS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IX

derata imperanius iei unîaamp;r énorme cibop; abftinentiâ qbus corpora delica ta frangunt-PhilofophoR: quo^ fententia eft:moderatas elfe uirtiites:excedentia modu artj mefuram inter uitia reputari. V nde amp;nbsp;nnusde fepte fapientibusîNeqdaitnimis.Noni erii ego utroçg fexn jipternimiâabllinctiâ cercbri fanitatem in qbufdâ fuilTe uexatà.-Præfertï q in humidis amp;nbsp;fngidis habitauerecelluhsdta ut nefdrent qdagerent : quoue fe uerterent qdloq.qdraceredeberent .Sicergo debes ieiunare:ut nonpalpites.-öi refpirare uixpoflis. Sed utfraftocorporisappetitu. Necinleftiôe:necinpfalmismec in aigiliisfoliro qd minus facias.In ieiunio non perfefta uirtus:fed cæterapj uirtutû fundamentum eft:amp;.’lanrtificatio atcç pudicitia amp;nbsp;fine qua nemo uidebit deû.Nam xps animi uolûtateoia inacceptûrefert.Uilplicct nâcpintenerismaximeætatibuslôga amp;îmoderataieiunia:qbusiuguntebdomades:amp;incibooleÛ3C Côparatio. pomauetant.Experimctodidiei:alellöinuiacö laffusfueritdiuerticulaqu.Trere.Hoccminppetuoie iuniopceptiieft:utlôgoitinereuiresppetesfuperenturneinprimamâlionecurrctescorruamusl me diis.Cæteru in quadragefima côtinctiæ uela pâdenda funt amp;nbsp;totaaurigæ retinacula eqslaxâda j?perâ tibus:$$ alia fitcóditio fæculariû.alia monachop.Secularishomo in quadragefima uennis inglu; uiem decoqt amp;nbsp;ï coclearu more fucco uiftitâs fuo f uturis dapibus ac faginasaliquâtuiû parat.Mona; chus in quadragefima fuosdimittatequos:utfibi memineritfemp eflecurrendum.Finituslabor.'in; finitus moderator eft.Ibi emrefpiramus.-hicppetuoincedimus.Sictncomedasutftaripoft dbû pof# fislegere:orare.amp; pfallere.Ideofint tibi caftafimplicia:moderata:amp; nôfupftitiofaieiunia.Sedquid deft oleo 115 uefci:amp; moleftias quafdâ difficultatefiç ciboRj qreretCaricas.-pipernuceszpalmarum fru; dus fimilâ amp;nbsp;mel:amp; tota hortop; cultura uexat: ut cibario pane nô uefcamur:amp; dû delitiasfedamur a regno cœlopr retrahimur.Nec fi biduo aut triduo ieiunaueris.-putes te nô ieiunatibus effe meliorc.Tu ieiunasamp; irafceris:ille comedit amp;nbsp;forte bladit.Tu uexationê métis amp;nbsp;uctrisefurié ieiunâdodigerisùlle

Efaias-fS. nioderatusaliteramp;gfasagitdeo.VnquotidieclamatEfaias.Nôtaleieiuniûelegidicitdnscôeitep.ln diebusieiunioic’ueltropîinneniunt uolûtatesueftræamp;oésqfubptâte ueftrafuntftimularis.In iudi; ciisamp;litibusieiunaris:amp;pcutitispugnishumilc.utqdmihi ieiuuatisfQt’aleilludpôtefl'eieiunium: cuius ira non died nox occupat.ïed luna integra derelinqtf Teipm confiderans noli in alterius ruina : fed in tuo opéré gloriari.nec illop; tibi exépla j3ponas:q carnis curd facictes poffeffionû redditusà quo tidianasdomusimpenfasfupputdt.Necemundecimxpiapfi ludæ^ditionefuntfrafti.Necphilegio amp;nbsp;Alexddro naufragium facientecæteri a curfu fidei fubftiterût.Conuiuia quotj ribi funtuitdda fæ cularium.maximeeopjqhonoribustumct.Ndpinguis uéternôgignitfenfuûtenuc.DocetAefopifa bulam.plenu m nimis uentre p anguftum foramen egredi non ualere.QiiofcuiKÿ ndlt;ÿ formofos:ca; lamiftratos:crinecompofitosuelbuccisrubenribnsuideris:dearmentolouinianifuntinterquos grû niuntfues.Denoftrogregetriftes:pallidi:fordidati:amp;quafiperegrinihuiusfæculilicetfermonecaredt habita loquuntur amp;nbsp;geftu.Heu mihi.-quiapegrinatio mea 4?longataeft. Vnde faccus amp;nbsp;ieiunium ac ma funt pocnirentiæ:amp; alia peccatoæ.Et fi e duobus neceffariis unû eft fubtrahcndû.-magis eligd iciu niû abfcç facco:$ faccuabf«^ieiûio. Atuero hi qbuspnia pcipit pfequeteradieiuniû faccûcopuldt.Nô qdc.’fanatoculûqd’ calcaneo adhibetur.fciunio paffiones corporis.-oratione peftesfanandæ funt men; tis.Igiturperieiuniumoftenditur nos pofte ireinparadifum.unde per faturitatem fueramus eiefti. Nam ieiunium curat uulnera dclinquentis.-curatofqj fanefificat.

D contemplatione:orationc.amp; leftione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capi.X V.

B1 r monachusefte uis:non uideri:habetocurd nô rei familiarisxui renûdando eflecœpifti.’fed [animætuæ. Amafcientidfcripturarû:amp;carnisuitianonamabis.Corpuspariteranimuflt;5 .'tendant ad dnm.Sicteipm in cocloaîo gediente 4)Cures.utdûcorporemorarisinterra:iam Jj ad xpm mentepuenias. Aft'uefcasquo(çadorationesamp; pfalmosnode confurgeremiane lymnos canere.T ertia:fexta:nonahora ftare in acie quafi bellatorc xpi accenfaep lucerna rcdderefacrifi cium uefperrinnm.Sic dies tranfear. fie nox inueniatlaborantc. Orationi ledio.-leftioni fuccedatora; tio.Præcipeea que famfti faciiinnin confpectu dei faciunt:amp; pleniorcfdam dei accipiunt:amp; pleniusdi uinisimbuti funtdifciplinis.Sicih ægrotusamp;æftuansfebribusaqudfrigidampoftulet: amp;nbsp;dicat ad medicû. Vim patior;crudor:exanimror:ufquequomediceclamabo:amp;nôexaudiesrEtrndearfapien tiflimusamp; clementiftimusmedicus.Sdo quo tempore debed dare qcf poftulas: nómifereormó:quia mîa iftacrudelitas eft amp;nbsp;uoluntas tua contra te petit.Ita dns nofter feiens cleméria: fuæ pôdera atep me furasinterdû nonexauditclamantcmt eû 4)bet:amp; magis ^juocetad rogandû:amp; quafi igné excoduni iuftiorem amp;nbsp;purioré faciat. Ad orationem node confurgentem non indigeftio cibi ruftum facianfed inanitas.Ndqdd uirinterpaftoreseximius. Sicutfumusinqtfugatapes:ficidigeftarudatioaucrtit Sapi.y. fpûftandi charifmara.R uftus aût didt ^aprie digeftio cibi nbsp;nbsp;cocodap; efeaprin uentû efflatio.Qiiôec

goinxtaqualitatccibopîdeftomachoruduserûpit:amp;uelboni uelmaliodorisflatusindiaûeft.Itain teriorisho'scogitatiôesuerba ,pferunt:amp;exabundâtiacordisos loquif.Iuftuscomedcsrepletaîamfu am.Cûqt facrisdodrinisfuerit fatiatus:de boni cordis thefauro,pfertea quæbonafunt.Crebn'usle^ amp;nbsp;difee $plurima:amp; tenére tecodicê fomnusobrepat.amp; cadenré fade pagina fanda fufcipiar.Et q’q» apPsfemporarenosiubeanamp;fandisetiâinefomnusofofintndiuifasorâdiorasdemushabere: utfi I.Thefa.^. aliquo fuerimus operedetenti.ipm nos ad officium tps admoneat. Nec dbi ante fumant : nifi ofone pmifla.Nec recedaturamenfa;nifireferanturgratiæcreatori.Egredicnteshofpitiumarmet oratio: amp;nbsp;egredictibus

-ocr page 753-

REGVLAMöMACHORVMSANCTIHIERO. PfSTOEÄ xtt

CgredientibUS occutrat oratio ante$ fdfio nec pri us çorpnfçulû requiefcat;qj aninia paufctur. A dorn iiemaftunizadomnemincdTunimamispingatcrucc.Dnicisdiebusorationi amp;leftioniiiacefQuod ' quidem in omni tpecópletis opufculis facianc.Quotidie de fcripturis fanftis aliquid dicat.Proiiiden duin etiani ut dieni folennc non tarn ciboRr abundantia $ fpüs exiilrationecelebremus;qa ualde abgt;^ furdmn eit niniiafatinitate nelle martyrem honorarexquc fcias deo placiiiiTe ieiiiniis.Sacerdotes quo qj prooibusoraredebent:quorü ælemoiynasoblatiöefcp recipiunt.Sæpe in manibustuis diuina fitie Cho : amp;nbsp;orebraeorationes :utonines cogitationum l’agittæ quibus adolefcentia percuti folet huiufce / modi dypeo repellant. Quoniam diftidle inimo poflibile eft perturbationum uitiis carere quempiä Namfrequensledio öi quotidiana meditatio folet magis labor mentiscflc qgt; carnis.Quomodo ern quod manu amp;corporefit:manus öi corporis labore completurnta cp ad leftionem pertinet magis mé tis eft labor.Litteræ naniqg marfupium non fequuntur fudoris tarnen comités funt amp;nbsp;laboristfociæ ie iuniorum nonfaturitatis.-continentiæ non luxuriæ. Vnde quidam Origenis difcipulus dixit nun$ fecibiim Ori gene præfente fineleftione fumpfifle.nun$ euenifle fomnum ; nifi unus e fratribus fa^ crislitterispcrfonaret.Edentesautem cucullis capita fua uellentme alter alterum afpiciatmanducam temrneloqui quicq) liceatdum manducant.lgiturquando comederis. cogita qgt; ftarim tibi orandu.’ illico amp;nbsp;legendum fit.pefcripturisfandishabetofixum uerfuum numerum.Iftud penfum dno tuo redde:Mec ante membiaquieti concédas q palladi um peftotiscui hoc fub tegmine compleueris.Poll fanftas fcripturas doftoæ hominû traftatus lege.eoii: dötaxat ; quojf fides nota eft. Quoniam erudi tiotimorccreat:îperitiapfidentiâ.Scdtucfcriptura,pdericlegenti:fiqd'legeiiroperecôpleat:lllofeigit ttaótatibus;illoi,i: deleifteris ingeniis amp;nbsp;libris:quorü pietas fidei noit uacillat: Cœteros ficlege ut magis iudices $ fequaris:Caueas oia apocrypha: ôi fi quando ea non ad dogmatü ueritatc legere uolueris : fciasnöeapi:efte quorum titulispnotantur.Multaiç in hisamp; mixta uitiofa.Et grandis prudentiæcan tuminluto querere. Quid enim facit cupfalterio Horatius cum euangeliis Maro:cum apFo Cicero.q fecuritas lucis ad tenebras. Ne ergolegas Philolophos.Oratores.poetas:ne in corum leftiöe requiefcas nenobisblandiamur.Si his feripta funt non credimus:cö alioiü cófdentia uulneret:amp; putemur ,pbare quæ dum legimus non reprobamus.AWt ergo ut de ore xpiano fönet i upiter oiporens:amp; ine H ercit le.amp; me caftor amp;nbsp;caetera magis portentaqi numina. At nuncetiam facerdotes dei omifTis euangeliisamp; ^gt;phetis uidemus comoedias legere.amatoria buccolicoic uerfuum uerba cantare:tenere Virgi liumS2 id quod in pueris necelTitatiseft.ctimen in fe facere uoluntatis.Scientia autem pietatis eft.-nofle legere fcripturas: prophetasintelligere.ineuangeliocredere :apoftolos non ignorare.Necputemus in uerbis feripturarum elfe euangclium.fed in fenfu:Non in fuperfidefed in medulla.Non in fermonum foliis fcdinradicerationis.Siquidautemignoras.fiquidde feripturisdubites interroga eumquem uita commendat.'cxcufat aetas.-fama non reprobat: A ut fi non eft qui pofiî t exponere n leli us eft aliquid ne ƒ fcire:qi cum periculo difeere.Memento quia in medio laciueorum ambulas.Malo enim apud te ucre cundiam parump $ caufam periclitari.Qui tarnen quoa nouit itcrrogatnon mododifcendi:fed ftii diocognofeendian nouetitilleqrefponfuruseftinfimilitudinc pharifeoß;:nonquafidifdpulus:fed quafi tentator accedit.Plaeri^ etiä detralt;ftop::dum uerba facri eloquii plus qgt; debent difcutiüt.in car^ nalemintelleftucadöt.lndiuinis autfaipturisamp;libris:melius eft obfcurareliquereut funt: qaliquid temere:uelpraueimitariquodnefdas.Suntquoqgnonnulli qui rugatafronte.demi(fofupdlio:uer:# bifiçtrutinatisaudoritatem dodo«: fibi uendicant.-Noncp ipfi dignum aliquid arrogantia noueric fed cp fimplicesqdamfratres uident fui cóparatióe nefcire.Èucnit eti.ä interdi'i ut cu modicûfciétiae qs habuerinelatusi fuperbiam difeere defiftat.amp; paulatim eo q» nihil addif .fubtrahitur:ut uacuum difti plinispenitus remancat.-ferrumq^qd' acutücrathebetet.Scd amp;nbsp;iä j?phetähorrereaeloquentiseft:non xpmfaperefapichs.'iniuriä fecilfe uirtutis aliéna poffidere potentiæ .‘innocente drcöuenire aftutiæ.hu^« mile defpexiffe nobilitatis.Sicerroribus plena funt oiaamp; ad hoc ufep ueritas obfeurat ut in mortis gre mioiacuilfebeatitudodicatur.Nobisuero nil placet:nifi quodecclefiafticum eft:amp;quod publice in ccclefia non timemus:in his tarnen ita facere folemus. Quando enim philofophos legimus. Quando in manusnraslibriueniôtfapientiæfæcularis.Siquidineisutilereperimus:adnoftrum dogma puet timus.Si qd uero fuperfluum de idolis:de amore:de cura fæcularium rcrum.’hæc radimus:his caluitt uminduamus:hæc unguium ferroacutiffimo defecamus.Referam tibi tanep meæ infoelicitatishi ftoriam.Gumanteannosplurimosdomoparentibus:fororibus:cognatis:amp;cphisdifficiliuseft con Rcj^crt qit fuetudinelautioriscibi.'proptercoclorum meregnacaftraflem.amp; Hierofolymam militaturuspcrgeré uerberatus bibliotechaquam mihi fummo ftudioconfeceram:carere non poteram.ltaqj miferego ledurus Tul fi’crir .a deo lium ieiunabam amp;nbsp;poft nodiumerebras uigilias:poftlachrymasquæpræteritorum recordatióepeC .pptcrledio catotum ex inrimis uifeeribus fluebannPlatofumebaturin manus.Si quädo in memetipforeuerfus nbsp;nbsp;nbsp;librow

prophetam legere coepilfem.-fermo horrebat incultus.Et quialumencæcis oculis non uidebam : non fæculariu oculorum putabä culpam elfe.-fedfolis.Dumcç itameantiquus ferpens illuderet:in media ferme qua dragefima medullisifufa febris corpusîuafit exhauftüamp; fine ulla reqe qd’ di du quoq? icredibile finin foclida mebra depafta eft:ut offibus uix hærerc:îterî parât exqc amp;nbsp;uitalisaîæcalor toto iâ corpe frigefee te i folo tepête pedufeulo palpitabat:Tuc fubitoraptus i fpû ad tribunal Chrifti ptrahor:Vbi tantu Iiv niinisierat:ut ex drcûftantiû daritate fulgoris.-fic^idus in teframfurfum afpicece non andereindnte**

-ocr page 754-

in


TRACTATVS IX


PARTIS


i.Cor.i4»

togatus conditionem:xpi3num me effe refpôdi.E t îUe qui præfidebanMentiris ainCiceronianus ts: non xpianus.Vbi cm eft thefaurus tuus ibi amp;nbsp;cor tuû.Illico obmutui:amp; inter uerbera quibus iam cac di me iulTerat:ego côfcictiæ magis igné torquebar.illû mecu uerficulû repetensdn inferno qs côtitebi turcibi.Clamare ramen cæpiamp;eiulàsdicere:Mifereremei dneimifereremei.Haecuoxinterflagellare fonabat.Tandem ad pfidentis genua ^uoluti qui aftitcrantpcabant:ut ueniam tribueretadoleken^ tiæ:amp; errori locû pocnitentiæxdaret.-cxafturus deinde cruciatum.-fi gentilium aliquâdo littetarum li^ bros legiffem.Egoqui in tâto côftridusarticulo uellem etiâ maiora promittere xdeierarecocpi: amp;nbsp;nogt; men eins obteftans aicere:Dne:fii un$ habuero codices fæculares.-aut fi legero te negaui.In hæc facra; mentiuerbadimiffusreuertorafuperisamp;mirantibuscûftisoculosaperui:tâtolachrymarnm imbre perfufos.'ut incredulis fidem facerc ex dolore.Nec uero fopor illefuerat:aut.uana fomnia:quibujfæpe deludimur.Teftiseft tribunalillud.-ante quod iacuiàudiciu teftis quod timui:Vltramihi nun^ talé contingat'incidere quæflionc.Nâ fateor uulneribushabuiffe plenasfcapulas:plagas fenftffe poft fom^ num:Et tanto dehinc ftudio diuina legifle:quanto mortalia ante non legerâ.-Qyod«^ præter pfalmo mm amp;nbsp;orationis otdinem quod tibi hora tertia:fcxta;nona:ad uefperum:media node amp;nbsp;mane femp exercendum eft.Statue quot horis fcripturam fandam edifcere debeas:quanto tpe legcre:nô ad labo^ rem:fedaddeledatiôemamp;inftrudionemanimæ.Cumlt;5hæcfinierisfpatia:amp; frequéter ad figenda genua foUicitudo animi fufcitaucrit: Aut texenda compone:aut quæ funt tcxta refpice:quæcn'ap te^ Îirehende:quæfuntfaciendaconftitue.Sitâtisoperumuarietatibusfuerisoccupatus:nun$ tibidies ongi erunt.Sedqgt;uisæftiuistendâturfolibus:breuesuidebunturquibusaliquidopcris prætermiO fum eft.Hæc obferuansrteipfum faluabis amp;nbsp;alios:amp; eris magifter fandæ conuerfationis:multorum^ caftitatem luaum tuum facies.D icas pfalmum in ordine tuo:in quo non dulccdo uocis: fed mentis quæratur.Scribenteapoftolo.Pfallam fpiritu:pfallam amp;nbsp;mente.Legeratenimpræceptum pfallite fai» pienter.Nam clamor in fcripturis non eft uocis fed cordis.Scdnunquid uerborum multitudinc flc; di deus uthomo poteftfNon enim ucrbis fed cordeorandus eft deus.Melior eft feptépfalmofs: decan tatio cum puritate amp;nbsp;ferenitate:amp; fpiritali hilaritate:q) totius pfalterii modulatio cû anxietatc cordis amp;nbsp;trifticia.Câtor quolt;5 pellafnit noxius ac tibicinas amp;nbsp;pfaltrias amp;nbsp;huiufmôi quafï mortifera fyrenape carmina perturba ex ædibus.Sicaüterudicda eft aia:quæfuturûefttemplûdei:qd’nihil alitTdifcatan diremihil loquimifi qd* ad timorem dei pertinet.-turpia non intelligat:cantica mfidi ignoret.Nô funt côtemncda quafi parua fînnfine quibus maiora côftarenô poftunt.Græca narrat hyftoria alexandm potentiffimûregem 'orbifcg dnatorem:amp; in moribus amp;nbsp;ininceffu Leonidispædagogi fui nô potuif/ fe carerc uitiis:quibiis adhuc paruulus fuerat infedus.Dæmonù itaiç cibus eft carmina poetarum dac culariû fapictiacrhetoricopir pópa ucrbOf.ir.H æc fua hoîes fuauitate deledant.amp; dû aures dulci modula tionecurrêtibus capiût.atam quocç penetrât.amp; pedoris interna deuincûnVeru ubicuncj fummo ftugt; dio fuerint:ac labore perleda.nihil aliud ni fi inanem fonum amp;nbsp;fermonum ftrepitu fuis leftoribus tri buunt.Nulla ibi faturitas ueritatis.nulla i ufticiæ refedio reperit.S tudiofî uero in fame ueri uirtututn penuria perfeuerant.M ihi autem curæ nô quid Ariftotelesded qd paulus doceat. Ornat enim dodti^ nam dei.qui ea quæ côditioni fuæ apta funt facit.amp; econuerfb côfundit illam cui conditio fua diftli cet-Monachus autc nô dodoris fed plangentis habetoffîcium.Qui uel fe uel mundum lugeat.amp; uo^ mini pâuiduspræftolaturaductum.quifciensimbecillitatem fuam.amp;uasfragilequod portât timet offendere.ne impinguat amp;nbsp;corruat amp;nbsp;frangatur.fecç monachum efle nô loqucdo amp;nbsp;difcurfando • fed tacendo amp;nbsp;fedendo nouerit. S it quocç tibi fermo filens. amp;nbsp;filenti um loquensmec citus nec tardus in/ célTus.Acunufquifcçquandoad cômunioncingredit.cumcucullatmaccedat.Habeâtquiuoluntfu as oues.-uafe gemmato bibanuferico niteant:plaufu populi deledentur:amp; per uarïas uoluntates diui/ tias uincere nequæant.Noftræ diuitiæfunt in lege dei meditari die acnode:ianuam pulfare:amp;fæculû præeuntescalcare.Præparemusigiturnobisfortitudincm:aflumamusnobisperfedumrobur:ut in/ ter errorum tenebras:amp; confufionem in nodis fcientia xpi lumen appareat: Diefç nofter nubem ha/ beat protegctem:ut his ducibus ad terram fdâm peruenireualeamus.Quid ern eruditiôe melius : qd fuauius difciplina.quiddulciusdno.Siaûtcôuiuiumxps:ledioxps:quiesxps:Cogirarioxps.Qyae em pôt effe uita fine fcientia fcripturap;;per qua etiâ ipfe xps agnofcit.Qui cibi quæ mclla funt dulcio/ ra:$ dei fcire prudentiam.Sapiens quo^ nun$ folus eft :habet fecum ocs qui boni funt amp;nbsp;fuerunt : amp;nbsp;animum liberum quocucg uult tranff^:quod corpore non poteft cogitatione côpleditur.Etfi ho minum inopia fuerit : loquitur cum deo.nec un$ eft minus folus.’$ cum folus fuerit.Prima nam^ fapientia eft:caruifleftultidacfedftulticiacaruiffenôpôtmifiqui intellexeritillam. Sed uera quid^ fapientia:eft nuper fadum fe noffe:3i ut fie loquar in carne iuftoß? îperfeda pfedio eft • Paru m eft fei/ re qtf nefcitis:fed prudentis noîs eft noflemcfurâ fuâ:quâ qui ignorauerit $ro ampliora quefierintâ/ tomagis ad inferiora collocabitur.Difcamus igitur in terris.quorumnobisfeienria pfeueretincœlis.

Deuigiliis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum. XVI

Ignû dl frés aptucçprfiis fatifcç puenics:de fdîs uîgilüs nöcdicere amp;pfefrefermoné:qinpa fl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lucubratio exigif a follicios.Nox eccedlcalligo corpibusznô folûhoîes:fed róa pftosifom

D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nodennetanimantes.utreformatisinribusperfoporenipoffîntdiuturnôlulljnerelabore

uiuentes.B onus deus qui ita prolpexitàta conftituit, ut homo exitutosad opeiationem


fuam


-ocr page 755-

REGVLAMONACHORVM SANCTI HIERO. EPISTOLA XLI faam ufq; ad uefperum.haberet lüfcariiim tempus.-fnquo a duris laboribus amp;nbsp;malta fatigatione rege feere preftitit.Nouimusautem multos hominum: ataiitmaioribusfuisplaceänautfibialiquidpe culiariter profintnoftis particulam ad aliquod opufculum fegregare: ld pro lucro dicerequod furati defoporefuooperari potuerint.A Salomoneuerolaudaturamp;fœminaquæpenfaamp;lanifidumadlu cernam uigilanter exercer. Addidit etiam quod ex hoe laus uiro eins in portis amp;nbsp;gloria magna nafcat quodfi carnalibus inftrumenris ideft uiftui amp;nbsp;ueftitiri neceflariis:qui uigilat non reprehenditur ïmo laiidatur:amp; mirari mefateoreffealiquostqui fatras uigilias tam fpirituali operefruduofas orationi ƒ bushymnisleftionibuflt;jfoccundas:autfupertluasæftimant;autociofas:autquodhisdeteriuseftini portunas. Et quidem fi funthomines a nortrareligionealieni:qui iftafic fentiantnóeft mirum Qiio modo enim propbanis religiofa placere poffunt:quibus fi placerent noftri effenriquia fumus uticj xpi ani.Si ueronoftri funtquos uigiliarum falutifer aftusoftenditmt nihil de his daetius fufpicer: Aut pigri funtautfomniculofi: autquodhiseft^ximum fenes uelinfirmi.Si pigri funteruhe(cant:quia pfouer.5 illisinfonatftuerbiafalomonis.Vadeadformicamopigenamp;emulareuiaseius.Sifomniculofifunt fuói-a cxpergifcanturfcripturaproclamante:O piger quoufq^dormist'Qiiadoautem defomnofurgespau lulum quidem dormis modicumfedesipufillum autem dormitas.pufillum uero compleftcris nlanl bus peftus:Si fenex es:quis tecompellit ut uigiles;q'$ amp;nbsp;nó compulfus ætate uigilas.Et fi ftate nö potcs:fed tuain cogites impoffibilitatem ;non debes iuuenes amp;nbsp;ualentesad tuum reuocare totporen» quos propter uarias tenta tiones iuuenturis feipfos propenfioribus macerate decet uigiliis.Nam athlc tæ fuis incitationibus fortiores funt.Et tarnen monet dcbilior;pugnat ille qui fortior eft. M axime ga amp;fanfti corruuntfifueritnegligctes:Etpeccatorespriftinürecipiüt:fifordesfletibuslauerit.Hocidco dico.-ut tenon terreantdefcendentes fed pröuocent afcendentes.Nihil tam facile $ ociofum amp;nbsp;dormi entern de aliorumlaboreamp;uigiliisdifputare.Si ueioinfirmusesmembris:quodfacerepotes:noli re prehendere:immoriga.-amp; tu fetfm prophetam lachrymis ftratum tuum.Etmc.-S ic memor fui tui fups.p^; per ftratum meum.Iniunge etiam uigilantibus:ut te fuis precibus i uuent:quo adiutus a domino fup leftumdoloristuicanerepoflïsquandocpmerearisdiccre.lnmatutinismediraborinteiquiafuifti ad^ iutor meus. Alioquin ftultum amp;fatisextraneum eft:ut quia ipficurrere non ualemus:benecurrenti ; bus derogemus.'Nam amp;’ fi nó poffumusdebemus congratulari potentibus . Sicut enim de confenfii malitiæ participât cum facientibus pœna:fic participario gloriæ fuperanda eft de confenfu bonitatis Alios enim effe dus coronat:alios uoluntas pia lærificat.Nec fane onerofum uel difficile uideri debetî etiam delicatis corporibus infeptimana duarum.ideft fabbati atlt;$ domicæ portionc aliquâ de mona^ fteriodifputare.'lffa enim quafi purificatio eftdierum quing; uelnoftiumiquibus ftiiporecarnali iiv gtauefcimus.'acmundanisaftibusaffolitamur.Necerubefcataliquisinbonoftudiofanditatis.cum non erubefeant ini probi in perpetrando opéré foeditatis. M erito ergo feriptura i n prouerbiis ingerir. EccEe«4» Eft confufio quæ ducitadpeccitum.In bono enim opereconfundi peccatumeft fient malo faciendo rionconfundi pernities eft. Si fanftusesîama uigiliasmtthefaurum tuum uigilandoeuftodias : amp;nbsp;ipfeinfanftitateferueris.Si peccator es:magiscura:ut uigilando amp;orando purgeris:dum tonfo pedo refreqiientiusclamas.Ab occultis meis manda me:amp; ab alienisparceferuo tuo.Guftandum enim ui detur.-quia fuauis eftdominus.fficut feriptum eft.Qui ergo guftaui t:i ntelli gi t amp;nbsp;fentiriqtum pondus peftorisuigilandodeponitar:qtusmentisftaporcxcutitur:quantaluxanimamuigilantisamp;oranris . illuftrat:quægratia:quæuifitatio membra uniuerfaLTtificat.Vigilädoomnis timor excladitur.-fidu tartutesq a cianofcitur:caromaceraturuitiatabefcunt:charitasroboratur:rcceditftultiria:acceditprudentia:mcs qu’runt uigt; «cuitur.-errorobtonditur;criminum caputdyabolus.-gladiofpûsuulneratur.Quidhacutilitatema^ Sd^^do. gisneceffariumfOiudiftis lucriscommodatius.''quidhacdiledionefuauiusfqaidbacfoclicitatebeâ tiusrtefteeriamprophetaquiinprincipio pfalmorumfuorum beatumuirum deferibens fummam - . beatitudinem eins in hoc uerficulo collocauit. Si in lege dei meditatur die ac node.Bona eft quidem ' diurna meditatio:fed efficacior eft nodurna. Quia per diem neceffitates obreput.occupationes diftm hunt meutern.•fenfum duplex cur.a difpergit.Noxautem fecretamoxquieta oportuna fc præbetoran^ tibus;apti(ïîmaaigilanribus:dumcarminibus:occuparionibusexpeditumcolledumfenfum intotu hominem diuinisconfpedibusfiftit.Curandum eftetiam nenimietatecibi uel potus uigilaturi pe ^tis oneretur.necraditateserudantes:amp; crapulam non folum ipfi nobis: fed etiam grariæ fpiritus in digniiudicemur.Ergotan$diuinoifûdurimyfterioantenosperabftincntiamparare debcmus:ut ingrauari expeditius uigilare poffimus.Cogitatio quoeg mala pellaturmemale uigilantis oratio fiat ficutlegiturinpeccatum.Suntenimamp;exmalignouigiliæ.ficutin,paerbiislcgitar.Ablatuseftfom;;, . _ nusaboculiseorum.Nonenim dormiuntinquinnifi malefecerint.Abfintabfintabhocconuentu taP^;’°’ lesuigiliæ;fitpotinsuigilantibuspedusclaufumdyabolo:apertum xpomtquêlabiisfonampcotde fouet.4. teneamus.T une erunt acceptabiles nîæ uigiliæ:tftc pnodatio falutaris.ffed côpetenti diligetia amp;nbsp;deuo tiôefincera minifteriûnoftrnmdiuinisobtutibnsofferrat. De ueftibus. Ca.XVII

Vfca tunica ueftiaris uilis tunica conteprii mundi ^ibet.lta dûtaxat ne aius tuns tumeat.-ne habitus fermoog diffentiât.'Nam ueftis ipa uilisamp; pulla animi tacentis indiciû eft. Qiri erii mollibus ueftiunrindomibus regu fût.T aies nâcg ueftes habeasrnô gbus ueftita corpa iiu dût q nec fint mud.xinec fordidæ{amp; nulladiuerfitatenotabilcs.ga nec affedatæ fordes nec

-ocr page 756-

PARTIS nr


TRACTATVS IX


eKquî(ïtæmunditiæconuentuntxpiano.Scdnchocîpfumiaftantiâtibigencret:lt;^f«culi iadantiam contempfit:ncccogitatio tacita fubrepat.Vt quia forfitan inauraris ueftibus placere defiifti placere co neris in fordibus. Nihil etn intulimus in hunc niundûniec auferre qd poffumus. At nunc plarofij ui deas armaria ftiparcueftibiis:tunicasmutarequotidie:amp;tntincasnôpoirefuperare.Etquitereligio fior eft unum exerit ueftimentum:amp; plenis arcis pannos trahit:inficiuntur mcbranæ colore purpurco aurum liquefcicin litteras.-gemmis codices ueftiuntur;amp; nudas ante fores corum Xps moritur.Pulla enim tunica minus cum humi iacueritfordidatur. S iccingululaneum cum tota fimplicitate puriffi^ mum.-amp; qc? pofl’itabftringere ueftimêta magis qgt; feindete. Idem femphabitus.-neglefta mûdiciesân# culta ueftis:amp; cultus ipfefinecultinplumaru quo^ mollicies inuenilia membra non foueat.

Delaboribusmanuum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XVIII

HR

Ec uacet mens tua uariis perturbatióibus quae fi pedori infederint dnabuntur tui:amp;dedu# k cent te ad delidu maximum.Facito aliquid operis.ut Temper te dyabolus inueniatoccupa ’ tum.S i apoftoli habentes ptatem de euangelio uiueredaborabant manibus fuis ne que gra

^‘^^|uarent;amp; aliis tribuebantrefrigeria.-quoru profpiritualibus debebatmeterecarnalia.-cur tu in ufus tuos fucceffura no præparas. Vel fifcellam texe iunco ; uel caniftru lentis texe uiminibus. Serac humus:areolaî æquo limite diuidantur:in quibuscum olerum iadata fuerint femina uel plants poff tæperordinem:aquæducanturirriguæ.rnferanturfruduofæarbores:uelgemmis:uelfurculisut pM uopofttpe dulcia poma decerpas:apum fabricate aluearca.-adquoste mittunt SalomonisProuerbia amp;nbsp;monafterioru ordinem:accgregiam difciplina in paruis difcecorpibus.Texantur amp;nbsp;lina ptocapien dis pifeibus S cribant amp;nbsp;libri:ut manus operetur cibum:amp; anima ledioe faturetur. Nam in defideriis eft omnis ociofus. Aegyptioru monafteria hunc ordinc tenennut nullu abfq^ labore at($ opere fufeipi ant:non tarn ppter nidus neceffaria.$ propter animæfalutc.Ne uagetur pernitiofiscogitatioibusrad inftar fornicantis HierEmmec omni tranfeunti diuaricet pedes fuos.Nec iccirco tibi ab opere ceflandu eft.'quia deo 4)picio nulla re indiges.S ed ideo cum olbus laborandu eft:ut per occafionc opis nihil aligt; udcogites:nifiquodaddnipcrtinetfcruitutem.SimpIiciterloquar:quauisomnemcenfumtuumin pauperesdiftribueris.-nihil apud xpm erit preciofius:q? quodmanibus tuis ipfeconfeceris.S udore eni amp;nbsp;labore nimio ad ubertatem fruduum perueniemus.

Delaudereligionis:amp;deindudioneadeam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum. XIX.

Xterius qdem monafteria multus a te per infulas Dalmatîæ fdorum numerusfuftentatur fed meliusfaceresfi amp;ipfefandusinterfdos uiueres.Difficileimmoipoflibileeft:ut^_P*'^^ fenribus qsamp;æternisfruaturbonis:amp;lithic uentrc:ibi mente impleat. amp;nbsp;de delitiistr«ifea£ ad delitias.'ut in utroeg fæculo primus fit: amp;nbsp;in coclo amp;nbsp;in terra gloriofus appareat Quod au rem afteris cos melius facere qui utuntur rebus fuis:amp; paulatim frudus polTeiïîonû pauperibus diui# dant:$ illi qui poflTeftîôibus uenditis femel oîa largianfur.mó a me:fed a. dno refpondeat.Si uis perfe# Matthc.19 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;estera. Nee a fuo ftudio monachi retrahendi funtlinguis uipers.-morfu feuiflïmo: qbusar

gnmentaris amp;nbsp;dicis. S i ocs fe dauferint amp;nbsp;f ugerint in folitudinc:quis celebrabit in ecclefiis:quis fecula res holes 1 ucrifaciet:quis peccates ad uirtutes poterit cohortari.Hoc em modo:fï ocs tecum fatui fuerit fapiensefle qs poterit. S i uirgines ocs fuerinnnuptiae non erüt:interibit genus h umanum.S ed ram eft Matthe.zo uirtusnec’apluribusappetit.Etutinähoeomneseflèntqd’paucifunt.Dequibusdicit.Multi funtuo cati pauci uero elcdi.Ideo licetparuulus ex collo pendeatnepos licet fparfo crine amp;nbsp;fcilTis ueftibus ubc raqbustenutrieratmateroftêdat.licetinliminepateriacear.Percalcatopergcpatre.ficcisoculisaduej« xillum cruds euola.-pietatis genus eft inhacre effe audelé.Ghdi urn tenet hoftis ut me périmât amp;nbsp;ego de matris lachry mis cogitabo.Delicatus es frater chariffïme:fi hic uis gaudere cö faeculo. amp;nbsp;poftea rw gnarecumxpo.MultanosfacerecogitafFedus.Etdum^ipinquitatcrefpidmuscorporü.'amp;corporis amp;nbsp;animæ offendimus creatorc.Qui amat patre aut mrem fuper xpm:nó eft deo di gnus. V nde difdpu lus ad fepultur.ï patrisire defiderans:faluatoris .phibetur imperio.Quanti monacho^- dum pris miiO miferenufuas alas perdiderût.S uper patre amp;nbsp;matrepollui non licet.qjtomagisfupfratre. fororibus côfobrinis:familia:feruulis.GenusregaIe Si facerdotalefumusillu attendamus pfej qui nun^ moric Si qui ideo uiucns mortuus eft:ut nos mortuos uiuificaret.Sola câ pietatiseft. ubi in^lacarnis non# cia eft.Honora pattern tuû.Siteaueropatrenonfeparat.Tandiucitocarniscopulam^diuilIefuuni ^5:44: nbsp;nbsp;nbsp;noueritereatorê. Alioquindauid 4gt;tinus tibi canet.Obli uifeere ppFm tuum Si domû patristui^ cô#

cupifeetrex décore tuumrqm ipfe eft dns deustuus:Grande pmium eft parctis obliti;qa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pÂ

décoré tuum.Solctetenim miferi parctes:amp; nô pleni fidei xpiâe.-deformes Si aliquomcbrodebiteriu osquiadignosmhmonionôinueniût:religioni tradere. Sedfitupfeduseffedefiderasexicu Abraa depatria tuaamp; decognationetua.amp; pergequonefds.Etfi habes fubftantia. uende Si

S i non habes grandi onereliberatus es.nudus Chriftum nudû fequere.Dnjum grâde.dinicile:leama gnafuntpremia.Magisem quilibetlaborfufdpitur.fi ante oculospponatipfiuslaborisunhtas. bed amp;nauigantibuslongeferenitasfpcpolliceturnauis ualidaamp;diuturnatempeftas.Sedemurergonos mulierculas.fexusnosdocearinfirmior.Qiiant.sdiuitiispariteracnobilitatepolléresfnoloeap’Uoc^ bula dicere.ne uidearadulari Jreliftisfacultatibuspignoribufcçcôtéptishocfaâu fadleiuaimrut q tu putas j^prio timoré difficile. Vnde babeto fimplicitatê colubæ.ne cui$ madiineris dolos. ^‘^P^ uLS «urilUMQ«

-ocr page 757-

Regula Monachof um fandi H iero.

EPISTOLA Xn

fis aflutiatn ne aliori: fuppläteris infidiis.Non multu diftat in iiidomd deciperc :uel decipi poflexpia^ num.Atillatibiadhocdeiiariisflonbuslunicexornct.Colubeiadbibenduuenicnsinaq uenenü de Côparatîo. ponitneemn iienenu aq ?cretüoccidat:Nuduni hoiemtimet:caput tn luuni cælat:qn pciititnibi feit

ec mortem f 113. Serpens qdê fi calamojjcutit niorit.fi nero iteriim pcuciat cófirniat.H iemali tpe infir tiiraferpctis mior efficit:amp; a fontibusdeuincit igit an hienic circ.i fe fegetes colli gitait illi s efcä pbeat Anguis qn fe fumpta. nueritperditafpeclfi: amp;fi uoluerit redireadiunctutemieiunat.xl.öiebusutlaxetpellis.'amp;ficanguftü foramen pquirit.-ut dum nitit inde exirepellem feneclutis diniittat.Pellicaui cum fuos a ferpere filios nbsp;nbsp;nbsp;natura

inortuosinueniüt:kigent:amp;feamp; fualaterapcutiunnamp;fangnineexcuflbadcorpamortuoitficreuiui peHicani. fcunt.Aquila query cûfenueritgrauant eius pennæ amp;nbsp;oculi:amp; quæritfonrc.'ôi.’ erigitpennas:amp; collie p-aauila» git in fe calorc:amp; fic ocnli eius fanant:amp; in fonte ter fe mergi t;à’ ira ad i unentutc redit. M ulta dicunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

in fcriptiiris:quæ uident impoiribilia:amp;tn uera lunt.Nihil cm di cas impoflibile:ubi eil nirrp altiflimi Nihil dehumana fragilitate cogitesmbi plenitudo adeft dei tatis. S ed qd te ad i ugum diii prefentis ui tæ4)uocareexemplisconorcuni nullum penefeiamusfuiffefanftopr:qui ,pccllofnmhuius tpis agogt; nem abfey tribulatiöe amp;nbsp;tempeftate tranfierit. S ic etem bellator u ul neris dolore aut contenir aut nefeit Côparatîo. dumuiuacitatisfenfibusfolam uidetur cogitate uiftoriam. Et qui hyemisg)euaditadbalnea:prius afpetitat ê frigoris nudus patienter excipit:quia eum f uturi calefadio confolat oimqj crearurarii difftci le 4gt;pter deum ex ultatio aliqua nifi moerore peu nte fuccedit. S it ergo in nobis tanta futuroiü fidesmt ad modö nöfentiamus nos ilia fuftinere quæ patimurded ea potiusarbitremur nosobtinere quæ cre dimus. Quanta aut apud deum merces.fi inpfenti hoies pcium non fperarent.Qiiantis fudoribus hæ redirascaffa expetitminori precio margaritum xpi emi potcrit.Finis militi.-t tuæ eritregnum non ter ræ amp;rpis.fed æternitatisamp; cocli.Nihil eil fili qcfpoflit aut dcat pferri ei:c| eil uerus dns amp;nbsp;x us pater amp;nbsp;i peratoræternus.Cui ein redius uitamnram impedimustq' illi aquoipam accepimus:amp; cui ea debe^ musuf(ç adfinemiquiaipfiusbnfidouiuimus. Vndefi maluerimus Cæfari militare q) xpo poftea rion ad xpmded ad gehenna tranfferemur.igitur nec affeftö;nec patriammec honores.nec di uitias pre ferre debemus.amp; quia feriptu eft.Præterithuiusmudi figuia:amp; qui huncmundûdilexerinticum mû do peribuntnlli ergo militemus:qui militâtibus fibi gloriam uitæ aftemsthonorc regni cocleftis.-diui jqofj a rias hereditatis fuæ:amp; diuinæcognitionisconfortiû perennelargit.Nam nullusrex rerrenus totius’or jj^untur. bisdnseftXps autemtotius mödi rexeft:quiaoïa perxpmfafta funt.Etquia regnum coclorum uim patitur:amp; uiolenti rapiunt iltud: talis uiolentia deo grata efl.-quæ neminem concutit nullius dâno in? nititur.inhancrapinâmanustuasmitteiquæcrimennôhabet:amp;côfertfalutê. Sollicitudinesem no?

ftfæ carnales $to chariores funntâto plus nos diferutiant amp;nbsp;fanant. Ac proinde nunq’ in carnalibus 3ffeftiôibusitarequiefcitanimus:utCTudatucareat:dumnecemtudinesfuasautbonasametcûamit? tendi metu.-aut malas oditcuamittendi uoto in utrocy fuftinedis miferiis femp obnoxius dl.Cômu?

«goinmelius uitam tuânitæternodeoincipiasmilitare: amp;deûhabeas.ptedorem.Sunttn multi non metu pœnarum.-fedbenedidionû amp;nbsp;repromilTioniim defiderio ueniûtad falutem.Nihil cm

eft dignius $ ut homo fit auftoris imitator:amp; fccfni modum proprie uolunratis diuini fit operis exe Compatio futor.Mam qui edere uult nucleumdrangat nucem. Apoftolus ait.-reftius eriî fuerathoiem lubifle cô?

iugium:amp; ambulaffe per plana:$ ad altiora tendentem in qifunduminferni caderc.

De laude amp;nbsp;detradatione uitandajamp; periculis huius uitæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capi. XX.

HlOncredaslaudatoribustuisîîmonec irriforibiisaurclibenteraccômodes. Oîsfalfa pdica?

tio fedat kicra.’amp;gloriam qrit hûanam:ut p gloriam nafeâtur côpendia landet te efurientiiî juifeeramon ruduâtiû opulentacôuiuia :adulatorguippe blâdusinimicus eftmaturali duci murmalo.Adiilatoribus nodrislibeter fauemus.cpq’ nos rndeamus indignos:calidus ru?

bor ora perfundantn ad laudem fuâ intrifecusanîma lætatur.Sed ucritasangulosnon amat: necque tit fufurrones.Lausquippeiuftoscruciat.ûniquos exaltat.Sediu(losdumcruciatpurgat:iniquosdû ‘ædf’cat.Teprobos môftrat.Nulli detrahasmec in eo te fandû putes:fi cæteros laceras. Aceufamus fæpe qcf facimus:amp; côtra nofmetipos diferti innoftra uitia inuehimurimuti deeloquctibusiudicâtes. Nu nniufeemodi hoîbus appliceris.Ne declines cor tiium in uerba maliciæ:amp; audias. S edens aduerfus katremtinimloqucbaris amp;aduerfumfilium matris tuæponebasfcandalunuEtapertiusin ecclefia?

p. ,™*^mordetferpensinfilentio:fic amp;quifratrifuoinoccultodetrahit.Seddicis ipfenondetrahoEcclefia.io. aliisloqiictibus.-quidfacere poffum. Ad excufandasexcufati/îesinpeccatis ifta pretendimus : chriftus arte non dekiditur.mequaq’ mea.ïedapolloli fententiaed.Noliteerrare.dcusnonirrideturàllein cor de nos nidenius in facie.Salonionloquitur in Prouerbiis. Ventus aquilo diifipat nubes:amp; uultus tri ? Prouer. zy. Iris lingnas detrahentium.Sicut enim fagitta fi mittatur contra duram materiam nonnunq’ in mit ? „ tentemreuertitnr amp;nbsp;uulneratuulnerantem.ruxtaillud.Fadi funtmihi inarcum prauum.Etalibi.

Qui mittitinaltum lapidem recidit in caput eins ira detradorcum tridc uideritfaciem audientisim Ecde.z^. mo non audictis quidc fed obturätisaures fuas rie audiat iudiciû fanguinis illico côticefeit pallet nul?

tus herent labia faliua ficcatur.Vnde idc uir fapiens. C um detradoribus inquit ne mifcearisqm repen Pioner*z 4 • te ueniet perditio eorum Si ruinam utriufey quis nouit tam.f.eius qui loquitur $ illius qui audit lo? hThimo. j. quentem.Et Timotheodidt. Aduerfus pfb^'terurri accUfationc ne acceperis.Peccantc autem cora om riibus arguemt cæteri mœtum habeât.Noneft facile de pfeda ætate credendu.quam Si uita pterita de

ooo

-ocr page 758-

PARTIS in


TRACTATVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IX


fendit amp;nbsp;honorât uocabulûdignitaris.Si meigitarniscotrigi delinqiientcaperteincrepa: tth occub psgt;l4O. tenemordeas:corripietme iiiftusinmiaamp;increpabit.Oleumaütpéiórisnonimpinguct capurmeö.

Nam in cóparatióeduo^ malo^ leuius malü eftapertepeccaretqj ümulare Si fingere fanditatê.Qiiid uulneribus tuis ,pdeft amp;. fi ego fuero u ulneratus:an folatiû percuffi eft amicû fecù uidere morientemt' Quidenim mihi ,pdeft;fi aliis mala meareferas?fi me nefcientepcis meis imo detraftionibus tuisaliu «ulneresamp; cum certatim oibus narresific fi ngulis loqris qfi nuUi alteri dixeristHoc non eft me emen# dareifed uitio tuo fatifracere.Præcepit ern dns peccantes interdûargueredebere fecreto uel adhibito te fte.Et fi audirenoluerintreferri ad ecclefiâ.Habcdoftç in malo ptinacesquafiethnicos amp;nbsp;publicanos. Nam ingénia liberaliter cducata facili us uerecûdiasq’ metusfuperat.‘amp; quos tormcta non uincût:ingt; terdûuincitpudor licetmulto melius eft timorepœnaitemcdarepfta.'^fpe^îfperoiûdiuinæ fubia; cere frnæ.Qui ern non fenferit deü per bnficia:fentiatper fupplicia.Cetefc grande pdtn eft odiffe corrie pieté. Maxie fi te nóodio fedamorecorripiat.Côtranosâtoispfonatchorus.-ôi: latrat uniuerfafubfellia iûgûturôe nri ordis nbsp;nbsp;nbsp;rodunt amp;nbsp;rodûtaduerfû nos loqces p fe muti: qfi ipi alii fint q môachi.Et.nô

. qcqdinmonadiosdrredûdetinclericos.’quipresfuntmôachorû.Derimentûpecorispaftorisignomi Clerici pres jjjeft;ficut e regione illius môachi uita laudâda eft:qui ueneratiôi habet facerdotesXpiamp; no detrahit wnc mona graJuiiper quê faftus eft xpiâus.Nâ qn amp;nbsp;inimicis præbemusbnficia; ipfoßr maliciâ nia bôi tare fupa^ diorutn* mus:amp;moUimusduritiam:amp;iratumanimûadbeniuolenriamfleftimus.Sednecilleabfi5jnuiaiæ infeftioneeffe poterit;qui foli deo placere geftierininuidia em non tam humanas amici tias Q’ folam iufticiam perfequi t. Qui i nuidus eft aliéna fœlicitate torquet qm uirtus femp inuidiæ patet .Difficile quo(5euaditopprobria:cuieftamicaiufticia:immofiquispicuiuereuoluerir:iniqui ptinusirtifiôc blafphemant.Hæc quocç eftcôfuetudo dctrahctis:ut malû fuum femp uelitnegâdo geminare:amp; dice J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f'^^’tautbonooperatûzeloinilmirûergoficôtrame paruumhomûculumimmu

do detrahc;? dæ fuesgrûniunt:amp; pedibus margaritas cöculcentineqß^jculab urbibusiforo.litibus.-turbifq remotu fic(ÿ latente reperit inuidia.Trn enim mediligut hæretici fine me efle non pnt:omittä perfonas.Re^ bus tmamp; criminibus eft rndendum.Nihil caulæ,pdeft maledicentibus maledicere:amp;’|aduerfarios talio ne mordete cum pceptû fit malum ^jmalo non reddi:Vn non de aduerfario uidoriam.ïcd cótra men dadû qrimus ueritatc:Sed ncctimeamus odia fubire quorûdam:Nonenim hoibus debemusplacerc fed deo. At fcitote me nunqgt; heræticis peperciffe: fed oihi ftudio peregiffe ut hoftes eccfiemei fierct ho C 'narat’o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iniuria paticter tuli:ipietatc ptra deu ferre no potuidatrant canes pro dnis fuisitu non uis

* ■ melatrareproxpo:falfusrumorcitoopprimit:amp;:uitapoftenorindicatdepriore.Fieriqdcmnonpót ut abfcç morfu holm uitæ huius curricula quis pertrafeat Malorûiÿ folatium eft bonos carpe dum pec r quot;I ar r'n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;multitudinc pu tant culpa minui peccatope.Sed tn dto ignis ftipula conquiefdt:amp; exundas

k-oparatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defidentibusnutrimctispaulatim emorit Nam fi anteannopteritofama mérita eft.'.antfi cer

te uerû dixit:ceffet uitiumiceffabit amp;nbsp;rumor prima nâcç uirtus môachi eftconténerehoim iiidicia.Igic nô timebo hoîm iudidmhabiturus indicé meû.C upiunt em uicini no fuam:fed aliéna difcurrere uitâ Sedqui amicus eftetiâ prauarefta iudicat.Inuéti funtem fdoli tm addetrahtdû.-qui eo fedoftos ofte — nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tareuolûnficunfto^feuitamlacerét.Sed nihil deoclaufumeftamp;tenebrælucétapudeu.Fugetninqut

'** buspôtmalæcôuerfatiôiseffefurpitiomecparatûhabeasillud.Suffidtmihipfciétiameainôcuroqd de meloquanthoîes.Certeapîspuidebatbona.-nonfolû coram deo:fed etiâcorâhoibus.Neper ilium nome dei blafphemaref in gétibusmec uolebat fe iudicari ab infideli côfdétia. S i fca’dalizat inquit efca frém.-in œternù carnem nô nicïducabo.Tolle igit occafioné uolétibus occafioné. Nam caftigareuidet alium quifqs ab dus côuerfatiôe diffentit.Sic amp;nbsp;nos in ifta 4»uidétia ædificato monaftenoamp; diuerfo rio fgt;pe ftruftum:ne forte amp;nbsp;modo lofeph eu M aria B ethleé ueniés nô i nueniat hofpitiû. T antis de to to orbe côfluétibusturbisobruimurmôachorû.-utneccœptû opus deferete.-necfuprauiresferreualea^ I fC-iA nbsp;mus.Vndeqanobisilluddeeuâgelioconrigit:ut futuræturrisnonancomputaremusipéfascôpulfi

I-nce-l4‘ fmnus fratrem Paulinianû ad patriam mittere:ut femirutas uillasquæbarbarotv manus effugerût: amp;nbsp;parentumcôiumcineresuenderennecæptumfanftoæminifteriûdeferétisrifummaledidsîamp;æmulis pbcamus. Vndeoîapléapiculisoia plena funtlaqueis.Incitâtcupidi tares :infidiantillccebrablddiunt luaadânadeterrét.Amarefuntobloquentiûlinguænccfempuerada funtoralauddtin indefæuit odit.Hincdedpitoff’idûamp;faciliuseftuitaredifcordéiq’declinarefallacé.Siluafuccrelcitutpofteare)« fcindat.iôager feritmtmetat.Iâ plenuseftorbis.lerranos nôcapitiqtidiebel a fecât.-morbi fubtrahunt naufragia abforbénamp;nihilominusdetrahimusamp;litigamus. Vides quolt;ÿ in eedefia impeririffimos quofcçflorere. Et qa nutrieft frontisaudaciâ:amp; nobilitatélinguæcôfecuti funt.Dû nórecogirant qd loqntprudétesfeamp;eruditos arbitrant maximefiuulgifauoréhabuetinnqmagisdiiftisleu'oribpcô mouenf.Etecôtrario uideseruditû uirûinobfcuro Iatere:amp; pfecutiôespati.Etnon folu in ppio gratia nô habere:fed i nopia amp;nbsp;ægeftate tabefcere.H ec aût fi unt:qa nô eft hic meritoit rctributio.fed in futuro Deiuraméto:uindilt;fta:mendacio:ftultiloquio^hibendo. Capi.

Ixifti em(nifallor)iuretemalamalisreddere:amp;cûiurantibusiuraredebeie.‘qaaliqn iura^ uit dnsiaut mala malis reftituit.Scio primum;non oîa nobis conuenire feruis: quæ domîo conueniunnneincôparationefamulojtdni uideaturiniuria.Alioqnforfitanreclamarein^ dpimus. C ur nô e :^ginibp:fed de aliis mulieribus gnamut. Auteur mortoi nn tertia die nô cefurgunt

-ocr page 759-

REGVLA’MONACHORVM SANCTI HIERO.

EPISTOLA XLt

ecfurgutf iurauit fcio fæpæ dns q nos iurare |)hibuit:Nec ftatini ex hoc temere blafphemare debemus Ç alios uetuerit dnsqdquot; ipe faciebat:Quia did nobis pot.-Iurauit das quafidnsuurare nemo prohibe bacNobis quafi fernis nonlicecqui dni noftri legeiurare uetamur. Verû ne in eins exemploicandalû padamur ex quo tpe nos iurare noluitmec ipe iurauit.Et qliter de iuramenti caufa breui fermone fatif taftum eft:Itaeniad uindiftænegodûhunceundcfenfum.-fade,plpici po(refufficere:qaaliudeftniic tpsgratiæan quo plenitudopfedtionis aduenit.Aliudfuitlegis:aliud jiphetajedicente dno. Audiftis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e

quiadilt;Su^antiqs:neocdderct.Egoauc^feftoprædpio:quæinordineeuagdiidigeftafuolocole dorinueniet.Exquo ein filiusdeifiliushoisfaftuseft.Exquo uetusfermentùiudaicætraditiôiseftfa ftumnoua cófperfio.Exquo agnus no in figuraded in ueritatecomeditur.Exquo fcd’m apFm netera tranfierut:amp; fada iunt oia noua. Exquo iulTum eft imagine terreni hois deponere amp;nbsp;affumcre forma cæleftis.Exquocômortuifumus.Exquo uirtutibuscófurreximus:inxpoiurarenódifcas:mênri facrf legium putes. Admoncdi itacj (unt ocs ut diligcterpiuriu cauca't.nô lolu in altarideu fandoit rcliqis fed etiam in cói loquela.Omne em quod non edificat audictes in periculù loquentiü uertitur. Veritas qdem claudi amp;nbsp;ligari pôt:uinci nôpôt:queamp; fuorum paucitatecotentacfttamp;multitudine hoftiû non terret:pnt holes Uis iufti aliquafimulare 4? tpe ob fuam aliorûqj faluté.Côfideremusergo qd loqua

mur:qa pro omi uerbo odofo reddituri fumusróneni in die iudicii.Verbû quidc ociofum efticp fine nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

utilitatedicentis audictis .pfertunftultiloquiûaûtæftimo nonaliorutm c^aliqua turpia narrât un de rifum moueât: amp;nbsp;faturitatefimulata ma gis illudât illis qbp placere defiderâtded etiâ illoïc q prude

tes fæculi putant .Et de rebus phyficis difputâtes dicût fe arenas littoiji’.-guttas oceani:amp; cœlojfe fpaciu: terrækj pundû liquidocôprehcdiffe. De patictia:reconciliatiôe:amp; mortuisnô lugendis. Capi. xxii.

=^FÇTlVnciamnobisdepatictia:amp;eiusbonisloquendûeft.Eftigiturpatientia oim iniuriarû amp;nbsp;paflionû tolerâtia:amp; expedationûoim finepcipitationefufficictia:quâ fi quis intellexeritamp;: habuerit côtraria uitae.-grauia baiulat:bona oia continetdororc haba fpc amp;nbsp;affines eius func

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;res bonae ocs:patitur erh libérer quia fperat .-fperâdo tolerat:impaticter em fertur qd* non fpe ratur.Umni aût uirtute patictiapfertquod fpe præeunte dignofeit. Aut fi (pes frudus patictia: fiibfeq tur.Hæc marregaudet fide:amp; gubernaculûhabet dcû:confcientiâ:genus:amp; ^ipinquitatê : inde gFiofi tefteseffîciunt.dum fidepleni dum dei timoré follicitiidumcôtinentiæ difcipuli : dum filii fpei duce paticcia reperiunt.Deinde cohæredes xpi.Dum ilium ufij ad morte patienriæ uirtutibus imitant. Vn detu pafliis iniuriâ taceasiiram uince patictia.Sanduserii amor impatientiâ non habet. Mâfuetudo namç nuUa paffiôe turbat.-amp; fpecialiter iraamp; furore nó rumpit.-quam qui habuerit beatitudinc confe quetur uoce dni 4)miflam:ut terra poffîdeacid eft imperet amp;nbsp;diîetur corpori fuo.Nulla eih res ira ine; briar utanimi pturbatio.Eft triftidaquæducitadmortcæftquædâ iraquæiufticiâ dei nóoperatóc fu ton pxime métis fine impotentéfacit.-intantû utlabia tremândcrescôcrcpct uultus quo^ palloremu tetur. Animi uera læticiaiterdû dolores coipis mitigat.Quod fi ad ægrotationé accedat ægritudo ani^ mi:duplicat infirmitas.Didtquoi^apFs.Solnôoccidatfupiracundiâ ucftrâ.Qiudagemusindie iu ** diciiquoiüiraixmuniusdieiiledtantoiirannop: folteftiserit.rgiturmitcfcatfæuitia:mâfuefcatiracu^ diàiremittant fibiinuicé culpasfuas:necfitexadoruididæquipetitorcftuciæ.Grâdisoffenfaeft:nol le placare offenfunnq’q’ affedus amp;nbsp;perturbatiôes $di u in tabernaculo huius corpis habitâtis amp;nbsp;fragi li carne circundamur moderari amp;nbsp;regere po(Tumus:amputare nô polTumus.rdeo pfalmift.a dicitilrafci 55.4, miniamp;nolitepeccare.Qiiiairafcihoiseftamp;finciræponerexpiani.Vndequidamait.ramte uerbeii# ’ bus enecaffem nifi iratus effem.lnde eni iufti dicunt.-du oia op.a pariéter operâtur:M iilto quoej meliƒ us eft ftomachum te dolere $ métem greffu uacillare quam pudidtia:nec ftatim nobis poenitentiæ re mediablâdiantiquaefuntinfocliciumremedia.Cauédumeft uulnusqcf dolorecuratmecfdrepoffïi musægrotationismalamificumfueritfanitasfubfecuta:amp;quâtumboni uirtushabeatuitiademon 5 j, ftrant.-clariiifijficlumé compationetenebrarum.Sedcofideremusquidethicusillepfalmusfonetftu ftus es dne;amp; redö iudiciù tuu.Hodie nô pôt dicere nifi ille qui ad uniuerfa quæ parit magnificat do? minum:amp; fuo meritoimputas in aduerfis deeiusclæmctia gloriat.Neceffe eftemmt qui fe credere di citinXpo .inomnibus xpiiudiciisgaudeatdicens.-Sanusfum:gratiasreferocreatori;Languæo;amp;in hoclaudo dni uoluntatem.Quando enim infirmor:tunc fortior fum:amp; uirtus fpûs in carnis infirmi ratepfidtur.Nam fortitudo corporis imbedllitas animæeft:patitur Si apoftolusaliquid qtf nô uuln 2.Cor .12. pro quo ter dnm depræcat. S ed dicit ei:S uffîdt tibi gratia mea.Nam uirtus in infirmitate perficitur.

Cur igitur durû fit qgt; aliquando patiendû eft.Dolemus aût quen$ mortuûfAd hoc cm nati fumus: utmaneamus æternidugeatur mortuus fed ille quem gehenna fufdpinquem tartarus deuoranin eu îus pœna æternus ignis exæftuat:Nam morsnoftra peccatû eft.Nos ucroquorû exitû angelorü turba comitat:quibusxpsoccurritobuiam:grauamur magisfi in tabernaculo ifto mortishabitemus.Cæÿ teruin nonne ucreris ne tibi Saluator dicatilrafceris quia frater tuus.-meus fadus eft filins nndignaris de iudicio meo:amp; rebellibusladirymis fads iniuriam poflîdenti.Cibum tibi negas nô ieiuniorû ftiv diofeddoloris.Nôamofrugalitatemiftamîieiuniaiftaaduerfariimeifunt.-nullam animam rccipio quæ me nolcte feparatur a corpore.Tales ftulta philofophia habeatmartvres;habcat Zenonem:amp; Ca tonermfi uiuentem crederes fratrem nun$ plangeresad meliota migralte.Nam fient præter banc mgt; tameftuitaaliabeatorumiitapræterhancmortem eftmorsaliaimpiorum «Aduerfum mortis ergo exx) 1 i

-ocr page 760-

PARTIS


TRACTATVS


IX


Hiere.S.

duritiamamp;ccudeliffimamnecéfritatemihocfolatioerigimur.-quodinbreui iiifuri fuintis cos quos dolemus abfentestnei^ erit mors fed domiitio amp;nbsp;fomnus appellat.Nos dolcdi magis q quotidie fta? mus in prælioamp; peccatoiji: uitiis fordidamunamp;accipimus uulnera.Abfit tii a fide nia.'Ut aliquâ plagâ dicam effe quæ nonhabeat confolationem:cum propheta proclamet.Nunquid medicus nó eft in Ga laad:Deus enimpermifitteiftius fæculi fluftibus uentif«^ iadari:ut expeitus naufragium de cateix) ' fimiliterpetiditaticaueris.ltacunfta quæpaffusesficutintelligisuulneracorporistui:fic animære;? media funt.ßreuis enimuitæfpatiumæternamemoriacompenfat.

Dctribularionibusamp;opprobriisperferendis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum: XXXIlf.

^^^^Portet nos per multas tribulatióes introire in regnum cæloft.S eati eftis cum uos maledixe? rinthomines.’amp;pfecuti fuerint:amp; dixerintomnemaluaduerfum uos:gaudeteergo amp;nbsp;exul tatc’Q^mercesueftracopiofa eft in cælisrfuturæuitæ gloria pntisuitæ incómodis cóparat: pdpue quia nó qui patittfed qui facit iniuriâ mifer eft. Vnde amp;nbsp;xpianis uexilla crucis font

tucc.?.

Gala.L psjz.

(aco.4.

delitiae trophca:nræ uitæ nó pópis;fed niiferiis reportatur.-in nfa clafle uiri fortes obprobria fciunt por; tarenómunera.Namxpiuinculanoluntariafuntamp;ucrtuntinamplexus.Siquisautem corpore ini becilliseft:fi abfitfapientia nó aduerfarü certamïa uindt:Maximeqtn liberi arbitrii fumusïfedipfutn dei nutrit auxiliorquodcj paupertati nó nobilitati futurorum beatitudo^jmittir-retrahit q indem ue recundia fenatoré ne fequat pauperc chriftuiS ed audiat a X po:Qiii me confeffus fuerit:amp; mea uerba ingenerationehacadultéra amp;nbsp;peccatricezamp;filiushomnisconfitebiteumingloriapatrisfui cum W gelis fandHs.T urpeeft inter parentes lenatores pro xpo uoluntariabumilitate deieduiDifplicet amic^ fi poft ambitiofi habitus cultn:plabeia Si ignobilia ueftimenta mutent: S ed fi homibus placerem xpi leru us nó eflem inquit apFs Et j?pheta in pfalmo. Quonia deus diffipat offa eop: qui hoibus placent. Confufi funtquonia deus fpreuiteos.-Qtiantum bona eft humanaoffenlio perqua inuenit feruitus xpi: tantum pnitiofa eft amici tia quæ dei pftatoffenfam.Sicut fcriptum eft. Qui uolueritamicus fie; ri huius mundi.-inimicus dei conftituet.Dicat unufquifqg quod uelit.-Ego interim de me pro fenfus meiparuitate iudicaui.-melius efleconfundi coram peccatoribusfuper terram:$ coram angelis fan; ftisincoclotuel ubicuncçiudidumfuum uolueritdemonftrare.VndeEfaiasuirinfuagenrenobilif; fimus:qui focer régis Ezæchiæfuifle refeifiuffu dei depofito cilicio nudusieffedus eft:nectamcardu€ præcepti pudore perterrituseft.-qfio minus dei imperium fequeret:quianihilhonelHuseftehomini q fuo creatori patere iudicabat.lohdnes quoeg baptifta nobilis:amp; in carne amp;nbsp;in fpiritu natus dlidi'i a pue ritiainhabitum elegit:amp; loeuftas in cibö.Qui necjiecciti confeientianeepau^tatis inopia ad huius gloriajoneris:fed folius fæculi beatitudine trahebat. Vnde amp;nbsp;apoftoli ftulti amp;nbsp;iuriles amp;nbsp;tenues fidei ar; Ronu .S. guunt.Inde paulum apoftolum .pferamiquem quotiens lego uideor mihi non uerba audire: fed to?

nitrua:qui oculo mentis futura contemplas dicebat:Quis nos feparabit a charitate xpitTribulatioan anguftiafan pfecutiofan famesfan nuditasfanpiculumfan gladiusflllos pericula nó feparant:nosuc rouoluptates.lllicathenasbaiulantinnocentesrnosaurumcircunferimuscriminofi.niiincarceribus Notacötra uinfti.-nos intricliniis delicati.Illi in neruo pofiti:deü puto oordeSe fincera cogitationelaudantesinos fabulantes forteinipfaecclefiadeforenfibuscalumniiscogiramus:amp;cumomnibusaequaliter legis data gratia inecclefia. gehenna feu régula promifla funt.-AIü de diuiriis:alii de uirtutibus meditant.C umlt;ÿ diftum fit ge? Deutero .9. neraÜteromnibus.Dominum deum tuum adorabis amp;nbsp;illi foli feruies. Alii innocenria; mifericordia:

caftitate.-ieiuniisdeofideliter amp;nbsp;finefinedeo feruientibus nos nobisadu!teroseligimus:quibus fer?? uire uoIumus.Siquidem iuxta euangelii fententiam.Omnis qui facitpeccatuiferuuseftpeccarirRc? iiera:fi amator pecuniæ fumrfi gloriæ:fi fuperbiæ:fi ambitionisautpompæ:diim illi omne ftudiunt Iohan.8. uoluntaris impendo : domino feruire non pofTum : Qiiia duobus dominis neminem feririre j^at.^. nbsp;nbsp;nbsp;pofie fcriptum eft:Non eftis ueftri:didt apoftolusiEmpti eftis praecio magno : Glorificate amp;nbsp;portate

ï.Corin. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corpore ueftro.Clæmentir fpirituflanftus iure noftro nos conuenit:fdenshocinufu publi?

coapudomncshominescuftodiri:uttantoferuusinopercdominiefretcautior:$tomaion' pcricu^? loefletcomparants. utintelligamus q ftrenniri efledebeantinoperedomini:qui redempti funt fan? guineChrifti:uel^criminofidebeantiudicari:quicumfdantpropræcio fuæfalutis Chrifti fan;? guinem eftedatum alteri : qui nihil præftitinmagis præbeant feruitutem . Rogo quo pudore chfe? quiiautlaborisfuimercedem fperabitacoclo:cuiusfuerit fbllicitudoomnisinterra j’Mercennarius fæculi nonpoteftaccipere Chrifti mercedem.OmnismilesincaftrisiurefpeZlatannonam:quiforti#? 2.Thi.z. nbsp;nbsp;fcr in prælio pro ciuibus laborairerit.Et dignus eft quidem mercennarius mercede fua.Nemo ramen

Côparatio. militansdeoimplicatfenegociisfæcularibus:utplaceatei cuifeprobauit. Apoftoli uoxampleiftcn?

daeftigitur.Triftitiaiquæ gaudium parinneceisconfideranda materia:quia fæpcperdulcedinemfra dusplacet quorum amarumhorruit in radice:amp;qui litterarumfcientiâ habere defider^t.fjdifcen?? dinonfufeeperittædiaperitiægaudiaadipifcinonpoterit;neccuiufqgt;eruditionisquifq’haberefuf? Mignu 10; fieletgioriam:nifi æftus fuerit ante perpefnis.Cumcj nos dei auxiliodeftitutos hoftis inuaferit : du? latiumpeni xeritc^captiuosmondefperemusfalutem fediterum armemurad prælium.Poteft fieri ut uincamus cennum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fQrm,samp;in’eodemloco triumphemusubifuimusaliquandocaptiui.Namfiiuuatdnsnn

feroshabem us falutem. S i defpicit peccatores habemus fcpulchrum .multo grauior expedatamors.q illata. Ad hoceni lîdjorenius ôi infæculi periclitemiit militia ut in futijtolæculocoronemur.Necnii?

ttimlxx

-ocr page 761-

R cgula Monachornm fanflî H îcro*

EPISTOLA XE

tatn hoe de hominibus credere:cum dns ipfe tentatus fitEt de Abraâ feriptura tcftetur.'tÿ deus tenta/ nerit ejim Quam ob caufam apEs loquit:Gaudentes in tribulationeamp; feiêtes q^ tribulatio patientiam opérât :patictia pbationem.-^jbatio Ipem. S pes aût non confundit. S aiptum eft etiam:quia jgt;pter te mortificamur tota die; amp;nbsp;æftimati fumus ut oues occifionis.S ed magnæ miferiæ côfolatio eft.quâdo in tormentis quis pofitus feit profpera fecutura.

___ Derimoreultimiiudiciiamp;dcfeduhuiusuîtæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.XXIIII

Nde fatistimco:ne inillatribulationis die quando ante tribunal xj^i unîcuî^ fctfm fua fada reddendum eft.hisq^ui intertenismagisnegodis $ incoeleftibus laborarür iuftiiudiciirefponfionedicatiltefipoteftis. amp;illicubi totadeuotôe feruiftismercc/ lumé accenderent:nonhabétes in tenebris remâferunt. Ecce enim fi umbrata repente coeli folis claritas noftris afpedibus deneget amp;nbsp;^dudae in noftra hûilitatem pluuiæ tetris imineant :fi cômotis ut affolêt ælemctis:ut in rota fui currus tonitrua côcitent:amp; dehinc fulgutû iacula palpebris terribiliterobieétacorufcct.Quan$ amp;cöfuctudineiftacóringat:pauemus:cótremifcimus:amp; ^ni ad terram depofita fuperbia ceruices fubmittimus.Quid faciemus in illa die miferi:qn reuoluto coclo eu angelids uirtutibus igneus dns.totusjaduenietfquâdo cadentibus defuper ftellis fol in tenebras : amp;nbsp;in ianguinem luna mufâbiturt'quâdo montes ficut cæra liquefcents'quado terra ardebit:amp; arefeent flugt; *ninaamp; mariaficcabunt côtra retunaturâ infumpto diuinitushumoreiariditatcinaquisignis opera bitur.Quâdo peccatores dicent montibus.-cadite fuper nos:5£ collibus tegite nos.Qua'do uocabut ho mines morte amp;nbsp;uocafâ non uenteu'Quando diferimina uertent in nota amp;nbsp;quod femper oderuntjho^ mines côcupifcêtj'Quâdoilludimplebittcpus.-qdlugubriHieremiasdicitaffedudicens.-Refpexi in terra amp;nbsp;ecce non étant luminaria:uidi montcs:amp; ecce erâttremctes:amp; uniuerfos colles turbari. intédi aereni;amp; ecce nô en t homo: amp;nbsp;omnes nolucres coeli pauebant.Vidi.amp; ecce Carmclus defertus:amp; om nés ciuitates fucccfæ igni a facie dni.amp; a facie iræ indignationis eius.interierunt uniiierfa. V^erû ne ex ^uggellione d ^'aboli hæc ad terrorc difta nonad ueritatem credanbde præteritis futura ^banf:Quan g do talia in diluuio:in fodomis:in ægyptoun H ierofolymis:fæpe ob delifta hominum fada référant, gjjâ de pteri Sedîneniet ille dies qua corruptiuum hoc amp;nbsp;mortale incorruptionê induet'amp; immortalitatê. Tücad jjj arguitm nocem tubæpauebitterra cum populis:amp; tu gaudebis iudicaturodno:lugubrc mundusïmugiet:tri ajfutma. bus ad tribus ferientpeÔora.îPotentiflîmiquonda reges nudopeöore palpitabunt.Exhibcbit tuccö proie fua ignitus Iupiter:adducct amp;nbsp;cü fuis ftultus Plato Difcipulis Ariftotelis argumcta nó prodcrüt tune rufticanusamp; pauper exultabisamp; ridebis: amp;dices:Eccecrucifixus deus deus meus: ecce iudex ïnuolutus panis in pfepio uagiit.Hic eft ille operarii amp;nbsp;quæftuarii filius.Hic qui matris geftatus finu houio'deus fugit in ægyptû.Hic eft ueftitus cocdo:amp;hic qui fentibus coronatus. Cerne mantis iudec nnas fixeras:cerne Latus romanc:qd’ foderas : Videte corpus an idê fit qd* dicebatis clam node tulifle difcipulos: O quot uirgines amp;nbsp;qucätoji; infamatapudiciria adeo iudicecoronabitur.-O quatis in illa die expediffet:ri mebrop: fenfu amp;nbsp;uifeerü uigore in hac uita caruiffet:amp; quäti illicielingucs amp;nbsp;muti fœ heiores loquacibus erût:amp;quâti paftoresphilofophis:quâti ruftici oratoribusamp;quâti hebetes argumê ds pfetendi funt Ciceronis.lbi em cü ante tribunal xpi uenerimus:Scimus necIob:necDanielcm:nec Noerogarepoffeproquo$:fedunûquclt;5portarconusfuû.rgitfîueleges.fiuedormies.fîue feribes. fiüeuigilabis.Amostibifempbuccinainauribusfonet.amp;apriqhûchorrcdûdicimpiisamp; peccatori:» huspuidere meruerunt.humileserdtmortuos fufdtates.amp;nosfupetocserigimur.qui peccado quo ddie nofmetipfos occidimus.nö refpicientes flebilc infirmäo^ naturä.q in aduerfis forris.amp; nee in pro

dem exigite. Talis caufa uirginû eft in euâgelio quincj ftiiltap^ : qnæ dû follidtudine Mat.Zf» faeculatiûuanitatumfe contra ^feffionisfuæordinê occuparct:oleumunde uernm


rperisaliqfifecura.Si emjintéperate dbus fumptusautimoderatepotus acceptusleuc corpori febritiù; '^onipano culn eödtauerit deiidmus aima affligimur fufpiramus.Nulla cura tue fæculi eftinFla uillaru.memo de patrimonio cogitat: nemo de foro: Omnes caluniae oia lucra in periculo corporis côqefcût: C urrit ad *nedicos:amp; 4) remedio carnali jgt;mittütur munera:auru amp;nbsp;argctû.iterdû amp;nbsp;màcipia tradût :amp; pene to tu patrimoniû:aut negligit:aut donat:autcófolaf uitat quâdoqg pi turæ. Et æterna falute omnis ad modûhomo négligés eft:omnis auarus.-illicoîs frugalitaslargitoris animi tenadtate côftrigit.Vbi^m prior uolutas:copiofior amp;nbsp;largitas deberct opari.Et eu feriptura dicat: Nolite diligere:mûdû:neq? ea in müdo funt.-fic Humana côcupifdmus:fic amamusquafi aliqd nafeentes intulerimus in faeculû:auc recedentes de fæculo nobifeum auferre poflîmus. Nemo ad breuitatem téporis:nemo ad naturæ refpf citcôditionem mémo côfiderat nemo retradat uana effeomnia quæ aliquo fine daudunf Labuntuc cm tempore:amp; præterita relinquéria ad futura feftinant:Sed amp;nbsp;dominus fcitcogitatóeshominu:quo niam uanæ funt: Cûtç omnia cogitaucrint per triginta annosmna febridûcula ucnit: amp;nbsp;tollit omnes togitationes eop;.Nam ficut mane uircs herba amp;'florens deledat oculos contéplantiû paulatimfÿ mat cefeens pulchritudinem pcrdit.’amp; in fœnû qd* côteredum eft tranfitrita fpecies nomîum uernat in par^ nulis:ßoret in iuucnibus:uiget in petfedæ attatis uiris:amp;repête dum fenefcitin'canefcit capunrugat fa oes.’cutis prius extenfa contrahitur H oc etiam languor facit:amp; inedia:ut uultus primo p ulcherrimus

t^ritam tranfeat foeditaté.-tamen qui quotidie recordatur fe effe morituru contemnit praefentia ;amp; ad 1 utHta Çeftiat. S ed quâto in hoc faecnlo perfecutionibus.-paupertate inimicoium potentia:uel mor/

000 lit

-ocr page 762-

TRACTATVS IX


PARTIS ni

borumcrudaribusfuetîmusaffliftittantopofttefurreftionemin futuro maîorapræmia confcquë tnurngitur in dieiudidi fecurus imienietattfi nulla dei offcfa reperiatur De his ergo tantum foUidtu dinéhaberedebemus;Ambianttetrcnagentiles:quibuscæleftianondebentur Côcupifcant pntia:q futuranoncredût. Deuirtute humilitatisamp;fimplidtatis:actumenti animo uitando.

Capitulum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXV.

Aue ne rümufculos hoïm aucuperis:ut offenfam dei populo^t laude cómutcs p bonâ amp;nbsp;ma lâfamam.-Adextrisamp;afiniftrifxpi miles graditmeclaudeextoUit.-necuituperationefran^ gitur non diuitiis tumet.-non contrahitur paupertate:amp; leta contemnit amp;nbsp;triftia.Nam iufti Sefortisuiri eft;necaduerfisfrâgi:necprofpetisfubleuari:fed inutroepefle moderatû. Nolo te orare in angulis plateap; me redu iter peu tuaßr frangat aura popularis Nolo te dilatarefimbrias :amp;

oftêtui habere philateria:amp; côfcientia repugnâte pharilaica ambitionecircûdari.Etfidelis mecû leftor itellige qd taceam:amp; qd taccdo magis loquar .Ç^iâto melius erat hoc in cordeportare: O’ in corporel* amp;deö habere fautorémôafpeftushoîmi'Quâuisem alüs uitiis carerepoffimus.-Hvpocrifeos tu macu lam nonhabere a ut nullojt.-aut paucoß: eft:Sed ficut depeätis humilitas meret pmiaata fupbia cófidc tis dd auxilio deferit.T u aöt frater inferius acdibeiutminore ueniente furfum iubearis afcendere.S u^ per quam em ait dns reqefeet fpus meus.-nifi fup humilié amp;qetum amp;nbsp;trementc uerba meafSed uis fei re quales ornatus dns qratfhabeto prudentiä iufticiä temperâtiâ fortitudinc H is plagis codi includerc haee te quadriga uelut auriga xpi ad moctam cócitam ferat.Nihil hoc móili prsdofi us nihil hac gern/ lac.t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;marum uarietatediftinftius:amp; 01 parte decori amp;nbsp;ornamentotibi funt:amp; tutamiPhilofophoß: fnd eft

fibihsrereuirtutes.Etapfiiacobi:Cui unadefueritocsdeefle.Etficutqttuorfütuirtutes qb? pngns musamp;tegimur fic quattuor uitia funt.-qbus ab hoffe percutimur. Stulticia iniqtas luxuria formido: fed malitia finem non habet. Cognats quotj fibi funt uirtutes : Reftitudo amp;nbsp;fimplidtas inecab irw nice feparari queunt.-Simplex amp;nbsp;humilis amp;nbsp;rufticus q arcana fapienriæ comphendereneqt ;Si tnfapi entum exempla in uiuenao fedet i ure inter fapientes eónumerabit Meliuseftem parua bona cum cha Cóparatio. ritate facere fine feientia :q’ magis effulgere uirtutibus cü admixtione difcordiæ;Excelfanâqg periculo fius ftant:amp; dtiuscorruunt qus fublimia funt:Sed perfpicuum eftomnem creaturam $uis adperfc dionemuenerittarnenindigeremiadei:amp; plenam perfedionem exgratiadeinöexmeritopoflidere Nihilficplacetdeoficutfimplicitas amp;innocentia Vndefpuffandusinuolatilibusnon appatuitnin in coluba fgt;pter fimplidtatemän quadrupedibus in ouepropter manfuetudinem.-illud quoeg tibi ui^ tandumeftcautiusneuanægloriæardoricapiarisCumfads ælemofynamdeus folusuideat Cum

§5.150.

celigiofus uelis uideriamp; neplus humilis $ neceffeeft.-necgloriam fugiendo quæras. Pluresein pau; pertatis mifericordiæaciduniiarbitros dedinantes.inhodpfoplacerecupiuntquodplacerecontem^î nunt;amp; mirum immodû lausdum uitatur appetitur.Cæteris perturbationibus quibusmens gaudet amp;nbsp;agrefdt fpirat Si metuit Plures inuêio extraneos:hoc uirio paud admodum funuqui caruerint: igi tur nonquærasgloriam:amp;cum ingloriusfueris non dolebis.Qni em uerba înCTepantishutnilitc^ dpit:iam ^pinquam habetueniam reatus:quem gdTit.Grauiuseftemperficere malu$ facere. Nôot tu tantæ uirtutis abaliis faftam iniuriâfuftinereiquâræ gratis dni eft mitem atcj tranquillû iniuriâ ta cere nó poffe. Neep uero te moneo : nedediuitiis glorieris.-nede generis nobilitate iaftes : ncc te cæteris preferas.Sciohumilitarctuam:fcioexaffeftu tedicere.Dnenoneftexaltatucor meumineijelati funt oculimei.Stultilïîmumquippeeftdocereqd’noueritillequêdoceas.Voxexinduftriaquaficonfefta ieiuniistenuisnonfit amp;defidens.Suntquippenônulliexterminantesfadesfuas:urappareant homi busieiunantes:qui ftatim cumaliquem uiderintingemifcunt.‘demittuntfuperdlium:amp; opertafade iiixlibrantunum oculumaduidendû.Veftispulladngulumfacceumamp;fordidismanibuspedibukB

fa hominum fibiplacentium.Triftidamfimulât:amp; quafi longa ieiuniafurtiuisnodium dbisprotra huntPudetreliqua dicere.Ne uidear potius inuehi monere.’omiahæc argumenta funtdiabolidmi tareigitureumpotius.-cuius pallor ex ieiuniis:ælemofvnæ in pauperes:obfequiuminferuosdei;hû^ litas:amp;cordis;amp;uefl:iô:acincunftisfermomoderatus.Tradeqlt;5teilli:cuiusfermoamp;habitus amp;inceï fusdoftrinauirtutumeft.NoncothurnatâafFefteseloquctiâ:necmorepuerop;argutasfenti'tiolas in claufulisftrues.Hscpterienstetigi.'Uteruditisptctusauribusnômagnoperecuresquidimperiro^de - nbsp;nbsp;nbsp;. ingenio tuorumufeuliiaftitannfed^phetaæquotidiemedullasbibas. Quod amp;nbsp;fi patritiigeneris in

Coparatio. jgjmôaehos eflecorpift'i:nontibi fittumorisfedhuilitatisoccafionitimiterisfiliû homîs.-qui nó uenit miniftrari.’fed miniftrare.Nam $to humiliorrtato fublimiores: latetmargarita in fordibus.Qi'^’^*^ ps.14. cunqg em tedeieceris :humiliorxpo noneris ideO $$ mihi multoftfum côfdusdeliftoæ amp;nbsp;quotidie I.Thimo. 4 inoîone fiexis genubus loquar.Delifta iuuctutis mcæ.ne meminerisdne. Vn fdens diftû ab apFo.Ne I.Thimo.4 inflatusinfuperbiainddatiniudiciûdyaboli.Etiualiolocofcriptueft.SupbisdeusrefiftithumilibS' Iaco.4. nbsp;nbsp;nbsp;aûtdatgratiam.Nihil ita a pucritia uitare côatus fum:$ tumentcanimûamp; ereftâ ceruicem dei contra

feiram^uocantê.Noui ernmagiftrumdnm amp;dertmeuniincarnishuilitatedixiffe.Diieiteame:qa mitisfum amp;humiliscorde.EtantepeEosDauidcedni(re.Memetodnedauid:amp;omis mâfuetudinis eius.Et inaliolocolegimus. Antegloriam humiliât cor uiri .-Séante ruina eleuatur.Nihilenîutcrebro diximus tam peticiilofuni eft;$ gloriæ cupiditas amp;nbsp;iaftâtia amp;nbsp;tumens aius côfcictia uirtutum Icdrco

Ma.ii. ps.151.

-ocr page 763-

REGVLA'MONACHORVM SANCTIHIERO. EPISTOLA XU

plus eft animum depofuiffe $ cultum.Diffîciliusarrogantia $ auro caremus amp;nbsp;gémis. Nil ita^ progt; deftuilepalliolum:turuatunKa:corporisilluuies:fimulatapauptas Sinois dignitatem operibusde# ftruas. Si inter fordes amp;nbsp;inopiam.pétâ nô caueas.Fidele nâ(ÿ teftimonium eft.-fi nô habetcaufas mcti endi G ui eî plus creditiab eo plus exigit .’Potentes poteter tormenta pa ti entur. Nec fibi quifq) de cor# poris tmmodocaftitate fiipplaudaUcû etiam côuitiû.in fratrem homicidii fitreatus.Cadit qdc muu dusamp;ceruixeredanonfiedit.Pereuntdiuitiæiamp;nequaqceffatauaritia côgregare q^multi feftinant quærurfusabalitsoccupentur. Dehumilitatexpi:quemimitaridebemus. Capi.xxvi.

Hriftus baptizat a feruo amp;nbsp;a deo filius appellatur.’inter publicanosimeretrices: amp;nbsp;peccitores ad lauacrum uenit:amp; fanftior eft baptilta fuo:qui de cœlo uenit in uterum.’de utero in prae fepe:de prefepe in crucem.’decruce in fepulcrû.’de fepulcroad inferos.’de inferis uiiftorrente auitad coclos.’imitemur ergo Saluatorem noftrum:qa ipe mitis amp;nbsp;humilis paftor agnusamp; atur Qui 4) nobis immolatus eft Qui ab ifaac cornibus tenerur in fentibus.Ex quo nil hac

aries appellatur Qui 4) nobis ininiolatus eft Qui ab ifaac coi nibus tenerur in fentibus.Ex quo nil hac humiliratefiiblimius.Qiiibetl]leeminhocparuoforaminecocloß;condirornatus eft.HicinuoIutus pannis.-hicuifusapaftoribushicmonftratusa ftellathicadoratusamagisinbaptifmo.humilitasxpi noftrafublimitas.illiuscruxnoftrauifloria.-illius patibulumnoftertriöphus cft.Cumigitlaiiacruni amp;nbsp;criicis fignum infrötibusdaemonafpexeritcontreniifcit. Qiiiaurea capitola non timet crucem ment Qui ptennût feeptraregalia amp;nbsp;purpuras ca-fa^tà dapes xpianoR; .-fordes nî amp;nbsp;ieiunia ptimefcût. iubeteixps ne qsdifcipulop'dicanquiaipfeeftxps Mira ratio nô unît prædicari:Quigaiidetintelligi: agnofdamat amp;oditoftendi:magisuultfeinuentûeffe q’,pditum:ut uirtus fua illû non fayorofteiv derer aliénas Quæautem maior poteft effeclæmctia:$ utfilius dei filius hoîs nafceretur.Decem men fiufaftidia fuftinoret :partus expeftaret aductum: inuolueret pânis fubiieeretur parcntibus:p fingulas adoleretætates:amp; pofteontumelias uocû;alapas:amp; flagellatcrucisquocp nobis fieret malediftû ut iios a maledifto legis abfolueret.Patri faftus eft obediens ufcp ad mortem ut id opéré implercnqcf ante ex îohan.17, perlbna mediatorisfueratdeprecatus:dicens:Pater uolo utquô ego amp;nbsp;tu unfi fumus; ita ifti in nobis unû fint.Ergo qa ad hoc uenerat ut quod impoflibile eratdegi ( qa nemo i uftificabat )ineffabili miferi cordia nïceret: Publicanos amp;nbsp;pftôres adpœnitentiâ ^Juocabat-Vii nouû amp;nbsp;mirabile eft apud nos.Dns foluspetentesfeamaefolusirafeit nifipetatur.-illoem tpequofupplicia mereantur deusargumetum faluationisoftendif.'intelligere poffumus qgt;tô ualerct præftarenonlæfus;qui tantum donaret iratus Amemus amp;nbsp;nos Chrifti'ueiufcp femperquæramus amplexus: amp;nbsp;facile uidebitur ome difficile. Breiiia mtabimus unjuerfa q longa fût. Quodep beata dei genitrix a filio fuo nô didicit coclos fabricare:âgc oscreare.-mira deitatis infigniaoperari:fed triï humiliari:cæteracp uirtutum documenta intra humi^ itatiseuftodiam aggregate. Deiuftida:amp; uitæreiftitudine. Capitulum.XXVlf.

Tiâ de iufticia differamusq eft fingula^ rerû:amp; pfonati:arquifl'ima diftributio:qua quis obtincs amp;nbsp;cui adhærct uitâ fuâ difpofite:amp; fine turbatiôe pferuaneuftodit in 01 bus æquitatc:fcit qd dco debeatrquid fanftis:amp; qd æqlibus reddat:qd non deneget ptâribusbuius fæculi:qd fibi retineatrqd 4iximo côpetanqd alienis côccditaut pgru it.iuftû eft eiTi deû colere amp;nbsp;diligere ex toto corde:amp; ex tota aia:amp; ex tota uirtute.S an (ftos coa:qual es Honorare amp;nbsp;tributaJpendereptdtibus:S upbû nô effefted magis mite nos tauQ) fe dilieereralienos amp;nbsp;inimicos nô pfequi odio:fed amare.’fubieflû effe prio



amp; humilem 4gt;ximos tanq fe diligereralienos amp;nbsp;inimicos nô pfequi odio:fed amare.’fubieflû effe prio ribus uel ætate maioribus.-quia amp;nbsp;dns dum effet oîum dits .a lohane qui maior eft in natis mulierû qa priorilloinnatiuitatehoîmerat baptizator:Etficadimpleriomnciuftidâ4)teftat.Exhac mîa nafeit obfequiûdeificû.generat inhisoîbus quifqjinuenit.-Nô immeritoinxpoinuenit pmanere:qtn hæc omnia ipfexps eft.Paulus nos gloriofus informât amp;nbsp;inftruit dexpo diccnsîQui eft nobis a deo iufti# Roma^l^. cia amp;nbsp;fauftificatio amp;nbsp;redemptio.ltem in alio loco:Qui mia amp;nbsp;pax amp;dileftio;quæm agapc uocant.ini quusern fi fequit iuftidâ:negatiniquitatc.Stultusfi fequat dei fapientia negatftulticiam.quodcç fa pientia:fortitudo:tcperâtia:amp; caftitas folum 4gt;deft habctibus.’iuftida ucro alus amp;nbsp;miferis 4gt;deft; quæ pattern uel fratrem nô nouit.-fed nouit ueritatc.-pfonâ nô accipit:amp; deû imitat.Difdte ergo benefacere Virtus ein difeenda eft.Nec naturæ tantû bonû fufficit ad iufticia:ni fi quis erudiat côgruis difciplinis Difcenda eftergo iufticia:amp; magiftrorum terenda funt limina. Saîcularis aûtiudex acceptis muneri# bus condemnat infontem:amp; reum libérât. Quod interdum de ecclefia: principibus did poteft.-q pro# ptet munera lacèrent legc.’iK nonperducuntiudidum adfincm.

Defide.’fpe.’X timoré. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum.XX Vllf.

r aûtfidesi utinqrapFs pauluskft fubftâtia fpeiâdaærcRîquas fperamns.-Sfindex rerü qs nô uidemus: C redete ex fide q u is debet cp deus ea q 4gt;mi tti t potes eft adi m plere: amp;nbsp;fpcmfuaminfuturûtrâfferre.’amp;tûcplenafidepoteritadeaqiiæpromiffafunt facile puenire. Hæc nobisuniuerfainuifibilia ante oculosponit.Adhtcingrcffidvabolum amp;nbsp;poteftatçhuius mundi amp;nbsp;haru tenebrait uni uerfa deferimus.’dco cû fiducia proxi# mamus.Credere etn amp;nbsp;fpei are neceffe eft.-quæ deus iuffindîcp dvabolus i fe ruerat ab# ncgamus.Fidé fpesfequit itaq?de ipfa loquamur.Eft igit expeiftatiorerû oîm futuraæ.’qua faluamur Roma PaulofcribenteapFo.Speeinfaluifaiftifumus.Spesaûtquæuidef nôeftfpes:Quodetn uidetqs qd fperat.Si autem qcT nô uidemus fperamus:per parientiam expedamus.Hæcin fe habet timorcm nô

oeo j i i i

-ocr page 764-

PARTIS


TRACTATVS


IX


Efa.ü, ps.i. ps.is.


Ecclef.i


ilium cuius obliuifci amp;quem forasmîtteredebetquifquif infide uiuihSedquî unus ell de fpîrîribns quibusîplet Efaiasteftat:Exiet uirga de radiceieffe:amp; hosderadice eiusafcendet:amp;: requiefeet lup eû fpiritusfcientiæ Sc pietatis:amp;replebiteufpiritus timoris dnidllum fpiritû que Dauidcanit.-dicens; Ti metednmiufti eins. Vnde amp;nbsp;beati efliciunt eode pteftâte: amp;nbsp;dicente:ß earns uir qui timet dn mjillû didttimorem qui callus eft amp;pudicus.Qiioniänmordnicaftusinquit Dauidmanetin læculu fæ^ culi'Ergo eft duplex timor.-unus appetendus:alius fugiendus eft.-igit apperedus timor admonitio amp;nbsp;cuftodia omniûreru:quacredimus amp;nbsp;fperamus.Timemuserniudicium:quia fperamus: amp;nbsp;metui^ mus dnm:quia fortem ilium iudicem credimus. Veranamcj uita eft dei'i nofte .•timere eius potetiam amare pietatemzTimornamcç uirtutum eft cuftos;fecuritasad lapfum facilis.Si pauorc habueris fob licitus eris:amp; fi follidtusfueris leo in caulas ouium tuarum intrare'non poterit. Quod ad præpofitos ccclefiarum uel adanimæcuftodem pertinet.Qiii cautuseft amp;nbsp;timiduspoteftad tempus uitarepecca tarquifecuruseftdeiuftidarepugnatnlliufqgauxiliodeftitutus.-infidiishoftiumpatet.Nun^tutaeft humana fragilitas.Et q^to magis uirtutibus crefeimus: tantomagis timere debem us: ne de fublimi^* bus cortuamus. S i i uxta ecdeliaftem Radix fapientiæ eft timere deum:Fruftus fapientiæ quis eft ni^ fl uidere deum bonumj'autdiligitqui no inuitus:aut neceffitate.autlegum metu facit bonum. Sed iedreo bonum eft:ut mercedem bonam operis habeat.

Decharitate;amp;pace. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum'XXIX.

Dcharitatem nöc tranfitum fadamus:quiaomnibusmaior eft:intetcaetera fie fatet Paultis.Manent aut tria hæcrFides:Spes;amp; Dilcdio:fed maior his diledio eft. Eftetj: go diledio uinculu animorum cafta:amp; rincæra:amp; fine æmulatione:charitas confum matioomnium mâdatorûbteuisoium præceproftrquam cum quishabueritomnia habet.Sine hacinaliis remanet imperfedus.Et utcognofcat ueftra prudentia quan^ turn Charitas ualeat.Legimus refponfum dni in euangeliodicenris.-cum intenogarc# tur:Diliges dominum deum tuum ex toto corde tuo :amp; ex rota anima tua : amp;nbsp;ex tota uirtutetua : Ec diliges proximumtuum tanqteipfum.lnhisduobuspræceptispendetlexamp; prophets. Videsinhac folauniuerfelegiscaufampendere:Verequifquishanchabet:iamdeifiliusdicipotcft:exhacfola po^ terit deo fimilis efle.Confidera:qui deum diligit.-nunquid fperar.nunquid timennunquid fidit : no: fed tantumdiligit.Deus inquitPaulus Cum dilexifletmnndu.-mifit unicum filiumfuûinfitnilituÿ dinem carnis peccati.'ut dc peccato condenaret peccatii in carne:qui præponit earn rebus omnibus :di cens;Etfi locutus fum linguishominu Si angeloru:charitatc aûtnohabeam:fadus fum ficut æramé tum tinniens:aut dmbalus concrepans.Etfi habuero propheriam:amp; cognouero omnia myfteria : Si omnem fdentiam.Et fi habuero fidem;ita ut motes tranffera:amp; fi tradidero corpus meum ita utarde am:Charitatc autem nonhabeam nihil fum : Charitas magnanimaeft:charitas benignaeft-'diaritas nôæmulatur:noninflat:non agitperperâ:nôirritaf:noncôftindit:nôquæritquæfuafunr:noncogi# tatmalum.'nongaudetfuperiniuftida.'gaudetaûtueritate.Omniafuftinenoiacredinoîafpffât'dia^ citasnunqexddit.Nihilein amanribusdurumeft:nullus difficiliseft cupientibuslabor.Solustamc illeamorpbabiliseft:qui deo Si uirtutibus aiæcoaptaf.Nihil eft erii quod non tollerer qui pfede dill git. Qui aöt clæmentiâ nóhabet:nec indutus eft uifeera miæ Si lachrpmaru.-qjuis fpiritualis fit: no ad^ impleuitlegexpi.Vndelegit qgt; beanislolianes eudgeliftacum Ephefiifenexuix inter difcipuloit ma; nus deferret nihil aliud per fingulas foiebat ,pferrecolledas:nifi:Filioli mei diligite alterurru Difdpu^ lis ante petentibus quare femper id dicerer.Refpondir:qa præceptû dni eft amp;nbsp;fi fiat folum fufficit.Sed obfecro neamicus:qui diu quærit uix inuenif diffidleftruat:pariter cu oculismensamirtat.Naanu^ dtiaquædefinerepôtnun$ uera fuit.ueranamcgamidtianulloliuoreinqgt;roaugeturnumero tato crefeit Sirobore.Declinaigit amalo.amp;facbonu:inquire pacc:amp; perfequæreed.Nifi odi-rimus malfi: bonumamarenópolTumus.Quinpotiusfadcndüeftbonöuitdeclinemusa malo.Pax quærcda eft



ut fiigiamiis bella:nec fufficit ea qiiærere.nifi inuentâf ugientcq! omni ftudio pfequamiir. quæ exugt; Bs.yy. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peratocmfenfum inqua habitariodeieft.jjpheradicente.Etfaftuseft in pace locus cius.Infernusita

Verba funt ^’ntcrfratresdiuidit.Quicqdigiturfcparatmterfratresinfernusdiccnduseft. Concordiaetn parue Saluftii in nbsp;nbsp;nbsp;crcfctint.Iic èc difcordia maximx dilabunt.pulchre igiturpfecutio pacis dicit.iuxta illiid apli.HoI

catilinario. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(amp;utitaloqiiar)fiimmislabiishofpitesinuite

Vnde dda rnus.fed toto mentis ardore teneamus quaii auferentes fecum de lucro noilro atcç compendio. aitfiqnqre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deinfirmisamp;paupenbusreCTeandis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum.XXX.

ueniäi fint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caepit ægrotare tranIFerat ad exedra latiorc.amp; rato fenü minifterio cófoueat. ut nee dehV

tibi miee. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f’asurbium.necmatrisquærataffectum.Necliceatdicerccui^.tuniGiamp;fagumtextaqgtuj»


tibi mige.


Frenû amp;ue; ftis.uemcdi finttibicex ftis.


. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nicisftratanonhabeo.rtaæconomicusuniuerfamoderrf.utnemo quidpoftulet.nemo dc

.v^^^^jhereatiferiiiasfratribus.hofpitum laua pedes.pauperibus amp;nbsp;fratribusrefrigeria exhibe fiim ptu manuppriadiftribue.Qiioniâqcqd hut clerici paupeRreft.amp; domus eoii-oibiisantec córnunes. Sufceptióiem pegrinoæamp;hofpitûiuigilaredebent.Docet Salomon miæopibusinfiftcdô.necnfisfï dendûuiribus.fedadeoefleauxiliumflagitandô.Sedeftoq,a’querispaupibus.inopûcellulas dignâ ter i ntroea$.manus debiliu fis.aquâ portes.ligna côcidas.focü extruas. S ed ubi ui ncula.ubi alapæ.ubi fputa.ubi flagdla.ubi patibulô.ubi mors. Cû hæc omnia quæ dixi feceris.ab Euftochio paula^ uin; ceris.


-ocr page 765-

REGVLA M ONACHORVM SANCTI HIERO.

Epiftüla. XU

«Ctis.Haecdicononquodeardorementistuæquicqp dubitc:fedquocnrrentcm impdld:amp; acritcr di ttiicantiferuoremaugeam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Depocnitentiaamp;miadei. Capi.XXXL

Rripe qfo occafionc:amp; fac de neceffitate uirtutc.Non qrunt in xpianis initia fed finis. Pau

gt;4^ V nbsp;nbsp;nbsp;malecæpi t:fed bene fi ni nit.Iudæ laudant initîa:fed finis jpditione damnat JEt licet dep

V non uditmortempeccatoris:fed utmagis côuertat ôc uiuat.Tn tepidosodit.amp; cito ei nau Ifc^E^feamfaciunt.Cuiijplusdimittitîplusdiligit.Vndemeretrixillaxpidiletrixineuangeliop ,. . baptizata achrymis amp;nbsp;crine quo multos ante cæperatpedesdni tergens faluata eft.Non quidé habuit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* •

cri fpantes mitrasmec ftri dentes calceolos:nec orbes fti bio full gi natos.Nam q uanto f ocdior:tanto pul nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

clirior : quæ demü plorat ad crucennunguenta paratiquærit in tumulozhortulanum interrogat pgit ad apfos repertum nunciat.illi dubitantiiftaconfidit.Non em tam peccati crime arguitiQ’ uelox con/ Uerfio impocnitentiæ cclerirate laudatur.Nec deus cogeret pocnitere :fi non effet pocni tctibus ueniam conceffurus. Nihil enim tam répugnât deo : corinpocnitens.Hoc folum crimen eft quod ueniam confeq ui non poteft precipue quia non iniuftus ut propter mulra mala paucorum obliuifcatur bono tuiniimmo de nullo fic iralcitur deus; quo fi peccator fuperbiat:amp; ereftus amp;nbsp;ri gidus non dedatur in fletumnecmiampoftuletprodelifto. Nihil($ficoffenditdeum .-ficutereftaceruix poftpeccataamp;ex defperationecótemptus. Vnde amp;nbsp;uosnondelperetis uenia fcelerum magnitudine.qa in magna pda magna delebit poenitentia.Nam deusnó uultiferre fupplicia fed terrerre palTuros.Ipecg ad pniam pros» nocat:nefaciatquodcôminatus eft.Dæmonûem nullus eft qui pareat.Omnes ad pdam feftini uenî ent ante faciem ipfop: uentus urens.Et qcquid afpexerint.-quicqd uultui eojv obuiu fuerit:urere deft derabunt:amp; pdere;fed nec qfq’ per patientia bonitatis dei de peccatoæ fu oprimpunitate ptendat.Ncc ilium nonæftimetoffenfum.'qa necdû expertus rearii.Immo magna eft ira:qn peccantibus non irafei tur deus. Vnde in ezechiele ad hierfm.Iam nonirafcar tibi:zelus tuus receffit a me. S edreueta deus ho mibus non irafeit fed uitiis quæ cu in hole non f uerint; nequa$ punit. H abet aut ira dei menfuras $ tum;amp; $totpe:amp; obquascaufas amp;nbsp;quibusinferat iuxtailludquodfcriptu eft. Cibabis nos pandas chryma^inmenfura.'Miam igituradeocófequit q fe putateflemiferum.Nam deus q nullis uiribus fuperari pót.-publicani tn pcibus uincitur.Quanto ergo tpe teerrare nofti:$to tempore deliquiftinan to tpe humilia teipfumdeo:amp; fatiffacitoei inconfeflionepoe'nitentiæ.Quoniâ qui peccator c aliq foe de maculatus.-de ecclef ia xpi non pot appellari:neC chrift ofubiedus dici.Igitur quia errauimus; iuue nes:emendemurfenes;iungamusgemitus amp;nbsp;lachrymas copulemus.-culpam fimplicitercófitendo.Na qui poft lapfum peccatoß;ad ueram poenitentiâ fe conuertit cito a mifericorde indicéueniam impetra bit:q th apud deum non tam ualet menfura tpis qgt; dolorismec abftinentia tin ciboit qj mortificatio ui tiorum:fed amp;nbsp;magnum peccatu magnis diuturnifcç cruciatibus luitur.culpalt;$ leuis pfenti fupplido tópenfata fit.Et fiemagnum peccatu magna indigetmifericordia.Côclufitenim deus oia fub pftó î Utoibusmifereatur.Sedfruftrauoceaffumitifi pmanentopcra.Sednediutiusptraham.habetopaui? ta pluribus:in quibus non tam ordo quæritur:$ .pfeftus.Age ergo tu caue.curre feftina.Age ut in hac fpiritualitate pficias.Caue ne quod accepifti bonu:incautusamp; negligens cuftos amittas. C urre ut non negligas.Feftina utceleriuscomprehendas.Nam cœpiffe multorum eftad culmê perueniffe pan coji:;tribuat tibi xps:ut audias amp;nbsp;taceasamp; intelligas amp;nbsp;fic loqris.Finis pcludcs i regFa. Ca. X X X11. ■ Tqih ita fe natura habet ut amara fit ueritas amp;blanda uitia exiftimentmt paulusait apEus inimicus uobis factusfum uerum dicens.Vnde amp;nbsp;quia Saluatorisdura uidebatur æloqa: plurimi difcipulorumretrorfumabieruntmonmirumeftfi amp;nbsp;nofipfi uitiis detrahentes of. fendimusplurimos.difpofui tame nafumfecarefetentem:timeatqui ftrumofus eft. Quid tamenadtequiintelligisteinnocentc.Nemoreprehendatquodaliquos;autlaudamus:autcarpim9 cum amp;nbsp;i n arguendis malis fit correptio cætero^t:amp; in optimis pdicandis boni ad uirtutum ftudia co citentur.Nosenim utfcitishæbreorumlecrionedetenti:inlatinalinguarubigincinduximus:intan^ tumutloquentibusquotjftridorquidamnonlatinasinterftrepat.undeignofceariditati.Etfiimpc titus fum fermone inquitapoftolusifed non fcientia.Illi utrunc^ non deerat:amp; unum humiliter renu ebat.Nobis utruncj deeft.-quia amp;nbsp;quod pueritplaufibilehabueramus amifimusmecfcientia qua nole bamusconfecuti fumusiuxta Aefopianam fabulamidum magna feftamuretiam minorapdentes. nonplögabunf ultra fermóes mei quofcuniç loquor.Ea ,ppter moneo amp;flensgemcflt;:$ pteftor î utdiî huiusmundiuiamcurrimus.Nonduabustunicis:ideftduplici animoueftiamur.Noncalciamento rum pedibus.-uidelicetoperibus pgrauemur.Non diuitiarum onera ad terram præmant. Non uirgæ hoc eft potentiæfæcularisquæratur auxilium.Non pariter ad xpm uelimushabere amp;nbsp;fæculû : fed pro breuibus amp;nbsp;caducisæterna fuccedant.Sed amp;nbsp;præcor qui fideïçs eftismt ita uitam ueftram amp;nbsp;conuerfa tionem feruetis.mesin ipfo uel i n ipfis fcandalum patiamini:uel aliis fcadalum faciatistfed fit in uobis fummi ftudii fummæcçcautellæ:ne quis in hancfanctorum cógregationem pollutus introeat:na qf quis iebufeus habitet in nobis.Dominus iefus conterat fathancä fub pedibus ueftris:amp; incolumes uos amp;nbsp;ptolixa ætate ftorentes xps deus nofter tueatur omnipotens.S ed amp;nbsp;fpirituffaniftus nobis praeftare di gnetut:amp; inhoc fæculofaftoresmandatorumfuorum effefti in huuis uitæagone probati ; amp;fide : les inuentifpiritualibus fructibusdilatati his continentibusmereamuradiungitipfi gloria amp;nbsp;impelt;gt; tium cum codem fpiritufancto in fæculafæculorum. Amen.

-ocr page 766-

PARTIS

TRACTATVS IX

' Quoniaâdhumanâinftitutionêualidiorafuntexcpla$uerba:amp;planiuspôtoperedoccreq)ücr^ bo.-merito inllituta ac præcepta monachorum fuperioribus æpiflolis digefta beatorum Hilarionis amp;nbsp;Malchi monachorum exempla fubduntur.-quojy uitas acres gellas beatus Hieronymus cófcripfit.

Incipiuntcapitulade uitafandi Hilarionis.

N 4)logo materiæmagnitudoad lau^ miferatauariciam detdlatusdl. Ca.xxiii.


demgeftorûpræfcribitur Capit.i. Deortubeati uiri;fitult;ÿ genitalis:lod amp;nbsp;prima indole mirandop: Capi.ii. Qualiterfando Antonio iundus habitum muta uerit:pfpedoc5dus uitætenoread patriam redi ens difpartita omni fubftantia illico ad heremu conuôlauerit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CapEm.iii.

Deadmirabiliabftincntiæeiusprincipio Ca.iiii. Deprimisaduerfuseûdæmonûludibriis. Ca.v. Devariisdyaboli pftigiiseoorate oftefis. Ca.vi. De breuiflima habitatiôis dus cell ula. Cap. vii. De totius uitæeius abftinctia ftupeda. Cap. viii. De latronibus ad terredû eu uenictibus. Cap. ix. De muliere Eleutheropolitana q pria illù pro fteri litatefuaintercdTit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitu.x.

DeAriflenete Helpidii præfediconiugeprotri^ busfiliisinfirmantibusdepræcante. Cap.xi. Demulierecæcauirtuteeiusilluminata. Ca.xii. Deauriga Gazenfi:amp; nietfica;amp; iuuenea demo nio liberatis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.xiii.

De Orionea peffimo dæmone liberato. Ca.xiiii. De Gazano a paralyfi fublcuato. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.xv.

Deltalicodrcenfesequos nutriente. Cap.xvi Deuirginedei qua iuuenisadamauerat : amp;nbsp;diOlt; folutomaleficio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.xvii.

Decandidato Conftantii imperatorisa dæmo^ nefaluato. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.xviii.

Deß adrio carmClo enormis magnitudinis a dæ monepleno. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.xix.

Dehonoreilliafando Antonio delato Cap.xx. De ftudio ipi9q erga 015 cura follicit^erat Ca.xxi. Deauari fratrisdiminutione:amp; largi iterum aug mentationc

Cap-xxii.

Deuirentisfafcedceris: in cuiusfetorem fratris q Defletuirædeiquife niirabiliter lamentabatur.

amp; beati Antonii nunciato deceflii. Ca.xxiiiû

cû déférés ad folitudîes côuolanit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ca.xxv.

Deferiptio habitationis beati Antoniiîamp; de mira culo in dus ortu fado. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.xxvi

titudine ferpentum depulfa. Cap .xxviii Quod indeetiam honores fugiensdeceflît : amp;nbsp;de præuifoaduentu Gazenfium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ca.xxviii.

De Adriano dus difdpulo:amp;contumada eiusiu fte punira. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.xxix;

De Hauderi filioadæmonecuratodum nauiga retSiciliam.

Cap.xxY.

Quó ad mediterranea loca fugeritfub penuria:ct fcutario quoda a dæmone libera to. Cap-xxxi. De quodâ a morbo intercutis curato ; amp;nbsp;Hefitio

difcipuloipfum querente.

Cap.vxxii

De dracone magnitudinismiræ apud Epidauru . Dalmatiæoppidum ignecremato. Ca.xxxiii. Deimpetu maris ab eocompreflb. Cap. xxxiiii. Dxpiratis.-quosdûfugauitobuioshûit.C.xxxv. De immundis fpiritibus hincindecum inter delà dasnauigaretcódamantibus. Capi .xxxvi. Dehortulocypri.-ubi qncg annisante obirûbabî tauit:amp; paralytico ibidem curato. Ca.xxxvii. Deteftamentobreui.-quodipfemanu4gt;pria ferif pfit Hefitio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.xxxviii.

De ultimis ipfis adanimam fermonibus:amp; fepui turaeius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capi.xxxix.

De Hefitioqui corpus dus cum maximo difai^ minefuratuseft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capi.xl.

De Conftantiadeuota muliere:quæ corpus fura tumaudiensexpirauir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.xli.

Prologus in uitam fandi H ilarionis a fando H ieronymo fœliciffime editam. nbsp;nbsp;nbsp;CapFm.f.

Verba funt chrifti falu^ fti in cateli; nario-

Cripturus uitabri Hilarionis.-habitatorc dusîuocofpinfandû utqilli uirtutes largi tuseft: mihi adnarrâdaseasfermonétribuatutfadadidisexæquétur.Eoii’cm qfecere uirtutes ut I^^^JjaitCTifpus:tâtababetaudoritas:quâtum eâ uerbispotuereextoUerepclaraîgenia. Alexader Magnus Macedo:quc uel arietduel pardu.'uel hircu capra Rr Daniel uocat.-dû ad A chillis tu mulûpucriiffet.-foclicc te aitiuuené:qui magno fruerispræconemeritoit’.-Homerumuidelicetfignifï cans.porro mihi tâti ac talisuiri puerfatio.uitacp diccdà eft;utHomerus quoep fi adeflenuF inuideret matcriæ.-uFfuccûberet. Qiiâ$ eîfdûs Epiphanie Salamiæ Cypri eps.-qcü HilariôepFimû uerfatselî: lande dus breui æpFa feripferit;quæ uulgo legit :tn aliud dl locis cómunibuslaudare def undu .-aliud defundi ^jprias narrare uirtutes.Vn amp;nbsp;nosfauore magis illius.-$ li urf a cocpn'i ab eoopus aggredien^ tes.-maledicoit: uoces ptemnimus:q olï detrahétes Paulo meo:nûc forte detrahet amp;nbsp;H ilarioni:ilin foli^ tudiniscaluniâti.-huicobiidctesfrequétiâ.-utqfemp latuitnôfuiire:qamultisuifusdl.uilisæilimeti Fecerehoc amp;nbsp;maioreseoa-quodâ pharifd.-qb^neciohânisherem^aciduniûmecdni Saluatoristurbæ dbirpotufcg placuerût.Verûddlîatoopi imponâ manu amp;fcylleos canes obturaraauretranfibo.

Denatiuitateamp;uitabeatiflimi Hilarionisheremitæfandiflîmi. Capitulum. II Ilarionortus uicoThabatha.-quidrdtcrquincpmiliaa Gaza urbe Palællinæadauflrum

fus Alexandria Grâmatico rraditus ed.-ibiqj Çtu patiebat illa ætas magna ingenii.amp; morû documeta præbuitûn breui charusoîbus amp;nbsp;loquedi artegnarus.Quodqj his mai? eftomnî bus in dominum iefiim mô cy rd furoribus:non aræne fanguine.-non theatri luxuria deledabatunfed totailliuoluntasinecclcfiæeratcongregatione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum. IH

' Audiens

-ocr page 767-

DE VITA fandi Hylarîonî^

EPiSTOLA Xtti

Vdiens autem tune célébré nomen Antonîî.'qcf per omnes ægypti populos ferebat : incêfus uifendieiusftudioperexitadhetemum.Etftatimuteumuiditmutatopriftinohabitudü

obus fere menfibus i uxta eum manfit: côtcplans ordinc uite eius mofi!«^ gra uitatem. Qua creber in oratione $ humilis in fufdpiendis fratribusrfeuerus in corripicdis.-alacer in exhor tandis effet.Et utcontinentia cibiqg eius afperitatem nulla un$ infirmitas frangerct. Porto frequetiâ coil; qui ad eum ob uarias paflîones:aut impetus dæmonûconcurrebant:ultra non fercs;neccongruô cffedicensïpati inheremo populos duitatû.Sicçp fibi magisincipiendûeffe uteerpiffet Antoni us:illu quafi uirû forte uiftoriæ armaaccipere (e necdû militate coepiffe reuerfus eft eu qbufdam monachis ad patriam amp;nbsp;parentibus iam defunftis:partc fubftantiæ frïbus : pattern pauperibus largituseftinihil fibi oinoferuansrtimensillud deafl:ibusapoftolop::Ananiæ amp;nbsp;Saphyræ:uei exemplû uelfupplidû. Ma? xime^ dnicæ me fnîæ dicentis.-Qui non renûciaueritoibusquæhabet:non pôt meusecdifcipEsÆrat Aftuû*^» autem annofv.xv.ficnudus amp;armatusin xpofolitudincquæinfepnmo miliarioa Maionia Gaze £m;e.i4» emporeo p littus euntibus ægyptumad leuam fïedit:ingreffus eft.Cfl^ effent cruentalatrodnüs loca amp;,ppinqni amicieg dus iminens periculû denundarent.côtempfit mortcait morte euaderet-Miraban turoes animum: mirabant ætatc: nifi q? flamma quædâ peftoris amp;nbsp;fcintilla fidei in oculis relucebant. Lenes étant genæ:delicatum corpus amp;nbsp;tenue:amp; ad omnem iniuriam impatiensiquod leui uel frigore uelæftupofletaffligi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capi. Ilir.

Gitiir facco tm membr.a coopertus:amp; peliceum habens empeditc:quem illi beatus Antoni? us proficifeenti dederat:fagumcg rufticum inter mare amp;nbsp;paludes uafta amp;nbsp;terribili folitudine fruebatur quindecim tm cari cas poft folis occafumcomedens.Et quia regio latrociniis înfâ ^r;^miserat:nun$ineodemloco:quif$habitareconfueuerat.Quiafaceretdyabolusf'quofe nrnnnm tnpiim *

uerteret qui gloriabatur ante dicens.fn coclum afcendam:fuper fy dera cocli ponam thronum meum : amp;nbsp;erofimilis altiffimocernebatfeuinda puero:amp; priusab eo calcatum fuiffe:quam p ætatempecca? tepotuiffet.Titilabatitacgfenfuseiusamp;pubefeenticorpori:folita uoluptatumincendia fuggerebat» Cogebaturtyrunculusxpi cogicarequodnefciebat:amp;eiusrei animo pôpam uoluere.-cuiusexperimc ta non nouerataratus itaeg fibi .‘depedus pugnis uerberans quafi cogitationes cefione manus poffet ex dudere .Ego te inquit afelle faciam ut non caldtresmec te ordeo alam.-fed paleis:famé te confidam amp;nbsp;fitigraui onerabopondere:peræftusindagaboamp;frigora:urcibumpotius$ lafduiamcogites.Het barum ergo fucco:amp; pauciscaricis.-poft triduum uel quatriduum defidentem animam fuftentabat. oransfrequenteramp; plallens amp;nbsp;raftrohumum fodiens:aut ieiuniorum laborem : labor opetis duplica et. Simulçfifcellas iuncoi^texensiæmulabatur ægvptiorummonachorumdifdplinam.'amp;apofto j. .-lifententiam dicentis. Qui autem non operaturinon m anducet. S ic attenuatus:amp; intâtum exefo cor 3ore:utoffibusuixhæreret. Capi. V

quafi mulierumdeonum rugitus.-murmur exercitus.amp; rurfus uariarum portenta uocum. ut ante fonitu $ afpedu territus cederet.lntellcxit dæmonum ludibria:amp; ^uolutus genu? busxpi crucem fignauit infronte.-talitgarmatuscaffïde amp;nbsp;lorica fidei dreundatus iaeês for tiuspliabatunquodâmodo uîderedefiderans:quoshorrebataudireamp; follicitisoculishucilluctg dreu fpidens.Cum interim ex improuifo:fplendenteluna:cernitrhedam feruentibus equis fuperfe irruere: Cumeg inclamaffetiefum ante oculos eius repentino terræhiatu pompa omnis abîorpta eft.Tunc illt ait.Equum amp;nbsp;afeenforem proiecit in mare.Et hi in curribus:amp; hi in equis :nos autem in nomine deî noftri magnificabimur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum. VI.

Vite funttentationeseius:amp; dienoducguariædæmonfiinfidiæ;quasfiomnesnarrareuelî

Hmodumexcedam uoluminis.Quotiensillinudæmulierescubanti:quotiesefurienti larj? giftîmæ apparuere dapes;Interdum orante lupus ululans amp;nbsp;uulpecula ganniens tranfiliuit: _______Jpfallenticggladiatorum pugnafpeftaculum pbuit.amp; unusquafi interfeftus: Si ante pedes eius corruensfepulturamrogauit.Orauit femel fixointerramcapiteamp; ut natura ferthominum abdu da aborationemens nefdoquidaliudcogitabatdnfiliit dorfo eiusfeftinus gladiator:amp;latera calcib? ceruicem flagcllo uerberans. Eia inquit cur dormitas^Cachinanftg defuper:fi defedffet : an ordeum uelletacciperefdfcitabatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capi. Vil.

Gitura fextodecimo ufcg ad uicefimum fuæ ætatisannùm æftus 8c pluuîasbreui tuguHu^ culodeclinauit.-quod iunco amp;caricetexerat.Extructa deinceps breuicellulaquæ uf^ hodié (o petmanetdatitudinepedum quattuor:altitudinepedum quinque:hoccftftatura fuahöi

lft“^;:J^iiore:poKolongitudinepauloampliore:$eiuscorpurculumpatiebaturutfepulchrumpo tius (p dommn crederes. Capilium femel in anno diepafchæ totundit. Super nudam humum ftratu tg iunceumnif^ ad mortem cubitauit.Saccum quocg quern femel fueratindutus:nunq lauans amp;nbsp;fit perfluum c(Te oicens.mundiriasin cilido quærere.Necmutauitalteram tunicammifi cum prior pent tus fdfla effet. Scripturas quolt;ç fanftas memoriter tencs:poft orationes ôc pfalmos qiiafi deo pfente re dtabat:amp; quia longum eft per diuerfa tempora carptim afcenfum eins edifceteicomprehendahi brë^ niter ante ledoris oculos uitam eius pariter exponehs.‘amp; deinceps àd hatrahdi öfdiilem iregrediâï;

Capitulum» Vilt»

-ocr page 768-

PARTIS ni


TRAGTATVS IX


Viccfimo primo anno uflt;5 ad.xxvîî.tribus annis dimidi urn lends fextari utti Oiadcfa

r, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z ._.J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„.I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;.3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n .xxvii.


aqua frigida comedit:amp; aliis tribus pané ariduni cu fale amp;nbsp;aq ua. Porto a.: ufcKad.xxx.herbisacreftibusjamp;uireultorumauorunddradicibuscrudisfufter


ufçgad.xxx.herbisagreftibus:amp;uirgultorum quorunddradicibuscrudisfuftentatus eft.A.xxx.auteni primo ufqg ad.xxxv.fex uncias ordeacei panis amp;nbsp;coftu modice olus : abfiç oko in cibo habuit S entiens aut caligare oculos fuos;amp; totum corpus in petigi ne;amp; punicea quada fcabredinecontrahi adfupcriorcni uidum adiecitokum:amp; uO cjad.lxiii.uitæ 1 uæannû hoc continenriæ cucurrit gradu :nihil extrinfccus aut pomojcaut kgumibus autcuiufiibetKi guftans.indecum fe uideretcorpore defatigatum:amp; ^pinquam putaretimminere mortemia.lxiiii.anno ufcg ad.lxxx.paneabftinuitancredibili feruorementis.-uteo tpequafi nouusac cederet ad feruitutem domini:quo cæteri folent remiffius uiuere-Fiebant aut ei de farina amp;nbsp;cóminuto



okreforbiciuculæ:cibo amp;nbsp;potu uix qn«^ unciasappendentibus.-Sic^ complensordinem uitæ:nun$ antefolisoccafum.-necin diebusfeftisnecingrauiflima ualitudinefoluit ieiunium. Sediamtpseft wtadordinemreuertamur. _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. IX

Vmhitaretadhuc intuguriunculoannos natus decern amp;nbsp;ododatrones ad cu node uenerunnuel æftimantes habere aliqd qtf tollaentmel in contemptum fui reputates fieri:!! puer folitarius eo^ü impetus non pertimefeeret. itaqg i nter mare amp;nbsp;paludem i nefpere ufqg ad folisortum difeurrentes :nunç locum cubiculi eius inuenirepotuerc Porto daralucerepertopucro quafi qui iocum.Quidinquiuntfaceres:fiIatronesad te uenireut.Qyibus ilk rndit.Nudus latrones non timco Et illi certe ai unt occidi po res:poffum inquit poffum Et ideo latrones nó timeo quia mori paratus fumTuncadmirati cóftantié cius amp;nbsp;fide côfeflî mntnodiserrorê caccatofi^g oculos:corrediorc deinceps uita pollicentes. Capi.X. Iginti amp;duos id in folitudine habdtat annos.Fama ttn notus oibus:amp; p totas palæftinæ uul gatus urbes.cum interim mfier qdâ eutheropolitana cernens defpedui fe haberi a uiro ol^ ftcrili taré (iä enim per annos xv.nullos cóiugii frudus dederat) pria irrûpere aufa eft ad btm Hilarionê:amp; nihil tale fufpicdti:repcte genubus eius aduoluta ignofee inquit audaciæ igno Fee neceffitati meæ.Quid auertis oculos:quid rogantem fugis.Noli me mulierc afpicere: fed miferam Hie fexus genuit faluatotê.Non habent fani opus medico:fed qui male habet.Tandc fubftitit: amp;nbsp;poft tantum tps uifa muliere intertogauitcâm aduentus eius ac fletuum.Etpoft$ didicit.Leuatis adcoezi lum oculis recedere iuflit:euntclt;5 lachrymis ^fecutusexado autanno uidit earn cum filio. Gapi.Xf Ocfignopi:eiuspridpiufuit.Aliudmagisfignueumnobilitauit AriftheneHelpidii.'Qpoß: ea præfedus prætorio fuit uxor ualde nobilis inter fuos:amp; inter xpianos nobilior :reucrtej« cu marito amp;nbsp;tribus liberis a beato Antonio.Gaze ^pter eoje infirmitatc remorata eft ibi on' ________Ijfiueobcorruptûaerê fiueutpoftea damit: j)pter gloria HilarioisferuideiHemitritcopitet arrepti ocs a medids defpati funt iacebat ululas mater amp;nbsp;qfi inter tria filiojt difcurrcs cadaoera: quem priusplangeret:nefdebat.Agnito autquod effet qdam monachusin uidnafolitudinc:oblita matron* nalis pôpæ:qa fe mrem noueratuadit comitata ancillulis amp;nbsp;eunuchis. Vix^ a uiro fuafum eft:ut afd^ lo fedês pgeret Ad que cupueniffet:per ego te ait iefum dæmctiflîmû deunrm obteftor percruccamp; fan guinê ut reddas mihi tres filios:amp; glorificet in urbe genriliu nomc dni S aluatoris. Et egrediat feruus ciusGazam amp;nbsp;Mamascorruat.Renucreillo amp;nbsp;dicentenun$ fe egreffumde cella:nechabere oonfue tudinem:utnontmmodociuitatem:fed neuillulamquide ingrederet.*proftrauitfe humicrebro cla^ mitans.Hilarion feme xpi.-redde mihi filios meosquos Antonius tenuitin ægypto:a te feruencin Sy ria.Flebantcundi qui aderannfed amp;nbsp;ipfe negansflebat.Quid multa:uonprius mulicrreceffinquam ilk pollicims eft fe poft folis occafum Gazam introituru. Quo poft$ ueninfinguloß; kdulos amp;nbsp;ardé; tia mebra côfiderâs inuocauit iefum Eto mira uirtus.-qu^ de tribus fontibus fudor piter erupit Eaz dem hora acceperuntdbos:lugentem cç mrem cognofeentes amp;nbsp;benedicentes deû.fandi manus ofcw lati funt.Quod poft$ auditum eft:amp; longelateqg percrebuit:certatim adeum de Syria amp;nbsp;ægyptocó^ fluebant:ita utmulti CTederentinxpm.amp; fe monachos jgt;fiterent. Needum enim tue monafteria crât in palæftina:necquif$ monachos antefandum Hilarionem in S yria nouerat.Ilk fundator amp;nbsp;érudit tor huius conuerfationis amp;nbsp;ftudii in hac ^uinda fuit.Habebatdns iefus in ægypto fenem Antoni um habebat in palæftina Hilarionem iuniorem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xll.

Acidia uicus eft Rinocoruæutbis ægyptî de hoc decem iamanniscaeca mulier abduda dt ad beatu H ilarionê oblataqg ei a fratribus ( iam cm multi monachi cû eo era't) oem fefubftan tiam expendiffe ait in medicos. Cui refpondit.Si quæ in medicis perdidifti dediffes pauper ribus.-curaffette uerus medicusiefus.Clamanteautem ilia amp;nbsp;mifericordiamdeprecante:ex





puitinoculoseiustftatimijfaluatorisexemplouirtuseadem^jfecutaeft-. Capi. XHI» Vtiga quofj Gazenfis incurru percuflusa dæmone totusobriguitnta ut manuagi^ tare nec ceruicem poffetrefleftere. Velatus ergo inlefto ;cum folam linguam moue^


1^1 r^tadpreces.-audiuitnonprius poflefanari quant crederet iniefuniamp; re^onderet arripriftinærcnundaturum.Credidit:fpopondit:faluatuseft:Magi^deammae iJ QU^’’^‘i^æ’T’orisfaluteexultauit.Pretereaforriffîmusiuuenisnomine Elytasdctec .NSmr ij citotio Hieiofolimæ tmTibiappIaudebatin uiribus:Ht.XY.frumenti modios diu low


-ocr page 769-

Deuîtafanfli Hitarionîs.

EPfSTOtA XElf

gccpportarets’amp;hâchabcretpalmâfortitudinisfaæntafinostiînceret.HicafFtiftuspeflîmo dæmone nô cathenas:nô côpedesmô dauftra oftiojt integra patiebatrmtiltoß; nafum amp;nbsp;aures mordes âputaue^î rat.Ho!,c pedesdllo^t gulâ fregeratrTnuj terrorc omnibus ineufferanutoneratus cathenis amp;nbsp;f unibus ftiuerfa nitentiu qfi ferociflimp thaurp ad môafteriu ptrahereEque poft^ fratres uidetepterriti (erat eî miræ magnitudis)nûciauerût patri.llle fient fedebat iuflît eu ad fe ptrahi amp;: dimittt folutoq? ielina ait caput amp;nbsp;ueni.Ttemereille amp;nbsp;certiiccfleftere necafpicerecôtra aufus;oi($ ferocitate depofita.-pedes cœ gt;itfedetislâberc.Adiuratÿitaiçdaemonextortp qiuuencpolîederat.fepriadieegreflusc. Ca. XIIII. Sjf.Ed necillud tacendu eft qgt; Oriô uirprimarius ^durifTimus Ailæ urbisquæmari rubro imî

I net a Icgione poffeffus dæmonfi ad eû add uft us eft.M anus cer uix latera .-pedes ferro oncrata 1 erâr.-furorifqj fæuitia torui oculi minabant.Cûçp deambularet fanftus eu fratribusôe de feti jjptutis nefeio qd interptaret.-erupit illedemanibus fe tenenriu amp;nbsp;âplexus eu poft tergû in fub

lime leuauit.Clamor ortus ab oïbus.Timebâtei ne côfefta iduniis mebra collideret. E t fanftus arri


peftum.

dens:Sii]iteinqt-amp;mihi nieûpaleftritâdiniitxite.Acficreflexafuperhumeros manu caput eins tetigit apphenfoqgcrine ante pedes adduxit;ftringens eregiôe anibas manus eius:amp; plâtas utrofj calcâs pede ïimulcj ingeniinâs:torqre dætnonu turba cocpit.Cûqj ille eiulatet;amp; refiexaccruice terra ucrtice range Kt.Dneinquitiefu foluemiferû:roluecaptiuu:ntunü:itaamp; plûtes uincetetuûeft.Rcloquorinaudiz ta«Ex uno bois ore diuerfæ uoces:amp; qfi pfufus ppFi damoraudiebat.C uratus iraq; amp;nbsp;hicnô poft mul dr tpiscum uxore amp;nbsp;liberis ucnitad monafterium:plurimaquafi gratiâ redditurus doiiaafferens Cur lanftus non legifti ait qd gieziryd fimô pafti funtrquop; alter- accepit pciû:alter obtulit.ut ille uendejî f«gratiâ fpûflanftirhicmercaret.Cû^oriôflensdiceret.-accipe ôc da pauperibus.Rndit.-tu meliuspo tes tua diftribuere.q p urbes âbulas amp;nbsp;nofti paupes:Ego q mea reliq:cur aliéna appetârM ultis nomen paupe^îoccafioauariciæeft.Mîa uero arte non b^.Nemo melius erogat:^ q fibi nibil referuat. Triftî autem amp;nbsp;in terra iacentimoli inquit contriftari fili.Quod facio p me:amp; pro te facio. Si em boc accepe to:cp ego offendam deum:amp; ad telegio reuertetur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capi.X V

Vis uero poffitfilctio pterire:qd’ gazanus maramites baud loge a môaftei io eins lapides ad t/b» 1 ædificandü de ora maris cudens totus paraivfi diffolutus:amp; ab opis fociisdelatus ad fanftû ftatim adopusreuerfus eftrEtem littusqd’ paleftiæ ægyptocg ptendit: pnaturâ molle arcis in faxa durefcentibus afperat.Paulanmç cobærefccs fibi glarea pdit raftûxum non pdat af Capitulum. XVI

Ed amp;nbsp;italiens eiufdê oppidi municeps xpianus aduerfum gazenfem durû uirû mimæ ido lodeditûCircêfesequosnutricbat.HocfiquidcinRomanisurbibusiâ exideferuataRo ÜQ] mulo:ut J)pter fœlicé S abinaæ raptû ab iplo q uafi côfiliOR: deo q drigæ fepteno currât cir^ «^^^^cûituamp; equos partis aduerfæ fregifle uiftoria fit.H iciraej æmulo fuo habere maleficûtq de •laoniacis qbufdâ impeationibus amp;nbsp;buiusîpediretequos;amp; illiusinci tatet ad curfiim. Venitad beatû Hilarionc:amp; nôtam aduerfarium lædi $ fe defend! obfecrauit. Ineptû uifum eft.-uenerâdofeni in hn iüfeemodi nugis pdere.Cû^ fubrideret amp;diceret cur enî nômagis equotc pciû,p falute aîæ tuæpaupi buserogasrIllernditftinftionemeflepublicâtamp;bocnôtâfeuelle^cogi.NecpolTeboîem xpianûut tïtagicis artibus:fed a feruo potius xpi auxiliûpetere maximecôtra Gazenfes aauerfariosdeiamp; non tâ fibi^ ecchæ xpi in'ultâtes.Rogatus aut a fribus q aderât. fcypbûfiftilê quo biberepfueuerat aqua iuf fitipleriæicç tradi.Quc cü accepiffetltalicus amp;nbsp;ftabulum amp;nbsp;equos amp;nbsp;aurigas fuoscarcerûcg repagula af perfit.Mira uulgi expeftatio.Nam amp;nbsp;aduerfarius bocipfum irridensdiffamauerat ; amp;nbsp;fautores italicî fibi uiftoriâ pollicenres exultabant.Igitur dato figno hi aduolantâfti ppediuntur.S ub hoæ curru ro tæ feruentàlli ptcruolantiu terga uix cernunnClamor fit uulgi nimius.ita ut ethnic! quo^ fibi cócre^ parent.Marnas uidtus a xpo eft.Porrofurentes aduerfarii Hilarionc maleficû xpianorûad fuppliciu pofcûtâdubirara ergo uiftoria Saillis amp;mftis retro Circefibus pFimisfidei occafio fuit.

Capi. XVII

■ E codé gazenfis eporii oppido uirginc deiuicinus iuucnis depibat.Qiù eu frequeter tadu !ocis;nutibus.f!bilis:amp; cæterishmôiquæfolétmorituræ uirginitatiseftepricipiamihilpro feciffe.perexit Mephim: utcôfeflb uulnerefuo magicisartibus rediretarmatus ad uirginë fgitur poft annum drift us ab æfculapii uatibus;nonremedeantisanimas:fed perdentis: iie nit pfumptmn animo ftuprum geftiens:amp; fubter lime domus puellæ quædâ tormenta uerbori':amp;por tetuofas figuras fcqlptas in aæriscupri laminadefodit.rilicoinfanireuirgoamp;amiftucapitisabieftoro tarecrinê.ftrideredentibusinclamare nomcadolefcentis.Magnitudoquippeamoris fein furore uer terat.Perduftaergoaparentibusad monafterium fen! tradit.-Vlulante ftatim amp;côfitentedæmone:uî fuftinui.'inuitus abduftus fum:$ bene.Memphis fomniis homines deludebam.O crucesro tormeta qiiaepat!or.Ex!remecogis:amp; ligatus fubter limen teneor.Non exeo .ni fi me adolefcens q ui;tenet;di tniferit.Tune fenes grandis ait fortitudo tua:qui licio amp;nbsp;lamina ftriftus teneris. die quare atifus es in S^di puellamdei ƒ utferuarem inquit uirginem .Tuferuaresperditor caftitatisîcurnon potius in eurnqnitemittebatingreflusess'utquid refpôditintraremin eumquihabebatcollegammeum a«^/ moris daîmonem.Noluit autem fanftus ante$ purgaret uirginem uel adolefcentcîfigna iubere per gt;î quitirneaut folutis incanrationibusreceffiffe daemon uidaeturaut ipfe fermoni dus accommodaffe

-ocr page 770-

TRACTATVS IX


in


PARTIS


fidem. A fferens fallaces effe dæmones: Si ad fi mulâdum eflé callidos:amp; magis reddi ta fanitate increpu it uirginem curin eâ feciffet talia:per quæ daemonintrare potuiffet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum. XVIII

■Onfolû aûtinpaleftina:amp;in uicinisurbibusægyptiuEfyriæffedetiâinlôginqs^uinciisfa ma eiuspcrebuerat.Nâij câdidatus pftâtini impatoris rutilus coma:amp; candorecorpis indi cans ^uinciamiinter Saxones qppe amp;nbsp;Alemanos ges eins nó ta lata ualida:apud hyftori cos Germaniamûc uero Frâcia uocauantiquohoc eft ab infantiapofleffusa dæmoneiq no cermanis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ululare:ingeniifcere;fremere dctibus côpellebat:fecreto ab impatore euediéem petiit:câm

® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ei fimplicitcr indicans.Et acceptis adcôfularem quolt;ÿ palaeftinae litterisxum ingeti honore à comita

tu Gazam dedudus eft. Qui cum a decuriôibus loci illius quefiffetaibi habitartt hilarion monachus

Nota dei

terri ti Gaze»fes:amp; putantes eum ab impatore nüflumrad monafterium prexerût:ut échonorem com mendaco exhiberct; amp;nbsp;fi quid ex pteritis iniuriis in Hilarionem effet offeniæ:nouo officio deleret. Degt;! ambulabat tûc fenex in arenis niollibus:amp; fecum de pfalmis nefcio quid lubniurmurabat. Videnfiç tantam turbam uenientem fubfiftit.Etrefalutatis omnibus.-manu quoç eis bndiccs:Poff horamcæ^ terosabirepcepit ilium uero cum feruis fuis amp;nbsp;apparitoribusremanere.Lx oculis enim eius amp;nbsp;uultu: cur ueniffet agnouit. S tatim ergo ad interrogationem fufpenfus homo:uix terram pedibus tangens: amp;nbsp;in mane tugiens:S yro quo interrogatus fuerat fermone nefpondit.Videres de ore barbaro : ôc qui Francam tm:« Latinani linguam nouerat:Syra ad purum uerba refonareiutnonftridornon afpira tio:nonidiomaaliquod palæffini deeffet eloquii.Confeffus eft itatj quo ineum intraffet ordine. £t ut interpreteseius intelligerent.-qui græcam tm amp;nbsp;latinam linguam nouerant.-græce quoijeum inter cogauit.Quofimiliteramp;: uerba eademrefpondente:multaf(^incantationisoccafiones amp;nbsp;neceffitates magicarum artium obtendente:Non euro ait quomodo intraueris : fed utexeas in nomine doniini noftri lefii Chrifti impero. C um^ curatus effet:fimplicitate ruftica decem auri libras offerens ordea^^^ ceumab eoaccepit panem. Audiensq^ qui tali cibo alerentunaurum pro lutoducerent.

Capitulum. XIX

nArum eft dehominibus loqui.bruta quoij animalia quotidie ad cum furctia pertrahebâ# tur i n quibus ß adrum camelum enormis magnitudinisiqui iam multos obtriuerat.xxx. amp;nbsp;eoamplius uiri dirtentu folidiffimis funibuscum clamore abduxerunt. Sanguinei erst oculi;fpumabatos:uolubilislingua urgebatiamp;fupocmterrorem rugi tus pfonabatimma nis.lullit igit eum dimitti fenex.S tatim uero amp;nbsp;q adduxerant:amp; qui cû feneerant uf^ ad unûocs de fugere.Porro ille folus perrexitobuiâ:amp; fermóe firo nô me inquit terres dyabole tanta mole corporis. Et in uulpecula:amp; in camelo unusatcß idem es.Etinterim porreda ftabatmanu.Adquem dû furens amp;quafi deuoratiira eum belua perueniffet:ftatim corruit.-S ubmiffumij caput terræ coæquauit mira tibus cundis qui aderant:poft tanta ferodâ tâta fubito manfuetudinc.Docebat aut fenex hoi'm caufa

dyabolum etiâ iumenta corripere:amp;: tanto eojfe ardereodioxutnô folû ipfos.-fed Si ea q ipfojt effentau peret interire.H ui uflt;5 rei jiponebat excplum:qgt; ante$ beatû lob tentare pmitteretiocm fubftâtiâ eius interfecerit.Nec mouere quepiam debere eu dni iuffione duo milia porcorû a dæmonibus intafeda funt. S i quidem eos qui uiderât.nô potuiffe aliter credere exiffe de hole tâtam dæmonû multitudinc: nifi grandis porcojy numerus:amp; quafi a multisaudusparitercorruiffet. Capitulum.XX

Emplis me deficietffi uoluerouniuerfaiîgna.-quæab eoppetratafunt dicere.ln tâtam eriï a dno eleuatus fuerat gloriam:ut beatus quoeç Antonius audics cóucrfatóem eius feriberet ci;libcter(5 eius æpfam lumeret Atfiqn de fyriæ partibus ad fe lâguentes perrexiffentdiceret cis.'Quare uostâ lôgeuexare uoluiftisicuhabeatisibi filiû ineû HilarioncfExcploaûteiusp tQtâ palæftinam Inumerabilia monafteria effe cœperunt. amp;nbsp;om nés ad eum monachi cerratim currere: Quod ille cernenslaudabatdomini gratiam. Si ad ^fedum animaefingulos cohortabat dicens.-Pr^^ terirefiguram huius mundiiEtillam effe ueram uitamiquæpraefentis uitæ emereturincommodo.

Capitulum. XXI

Ölensaût exemplum eis dare:amp;humilitatis:amp;officii:ftatutisdiebusanteuindemiâ luftra# f batcellulam monachoiütQiiodpoft^ cognitu efta fratribusiomnesad eûcôfluebât:amp;co^ mitatitaliducedrcûiebantmonafteria.-habctesuiaticûfuû.-quiainterdumutoduo milia hoïm côgregabant. S ed Si ,pcedentetpe:unaquaecg uillula uicinismonachisadlufc^nonc àndorumgaudensdbosofferebat.Quâtumautcfuerit ineoftudii:nullüfratrc$uis humilc gjuis pauperem pteriret:uelilludindicioeft:qgt; uadcsindefertû Cades:adunumdedifdpulisfuisuifendû: cuminfinitoagminemonachojtpuenitPelufiu.'forteeodiequoanniuerfaria folennitas oémoppi^ di populumintemplû Veneriscôgrcgauerat.ColutaûtilIamobLudferumcuius cultui faracenoru natio dedita eft.Sed Si ipmoppidû ex magna parte femibarbarû eft^jpter loci fitû.Igit auditoep fan^ , dus Hilarionptcriret(Multosem farracenorumarreptosadæmonefrequentercuraueratjgregatitn ci cum uxoribus Si liberis obuiâ ,pceffere:fumittctes*colla :Si uoce fyra ß arach id eft benedic:inclamâ tes.Quosilleblandehumiliterfçfufcipiensobfeaabat.'Utdeû magis qj lapidescokret. Simulcç ubet cime flebat:ad coclum fpedans amp;nbsp;pollicens fi Chrifto crederent.-ad cosfe crebro effe uenturum. Mira domini graria:nonpriusabirepaffïfunt:$ futuraeecdefîælineam mitreret:Etfacerdoseorum: ut co tonatus Chrifti fignodenotaretur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum. XXII

Alioquo(|i

-ocr page 771-

DÉ VÎT A (andi-H ylatîonîs.

EPISTOLA XLH

Lio quotj anno cü exiturus effet ad uifend.a mönafteria;amp;digereretin fchedula.aptid quos manere deberetffcientes monachi qucndä de fratnbus parciorem:fim ulcg cupi^ ' entes uitio eius mederizrogabät utapud eum maneret.Etilletqd inquit uulrisamp; uo ƒ tbisiniuriam:amp; fratri uexationc facere.qd’ poft^frarerillaparcusaudiuin amp;nbsp;annitcti buscüftis:uix ab inuitolperauitnit fuü quotj monafteriüin nianfionc poneret. Poft diesergodecc uenerutad eum.cuftodibusiam inuinea.-quafi uillecnftos effet depoff tis ab eoqui cum lapidibus amp;nbsp;glebap;iaftu fundætj uertigineaccedentesdeterrerct.Sineefu uuæma neomnes^fedi funt:uidentefene.amp; diffimulantefcirctquodeuenerat.Porrofufcepti ab alio mon a/ cho.cui Sabas uocabulum eft.Debemus quippeparci tacere uocabulü largi dicere.’quia diiica erat di/ es;inuitabantabeouniuerfiinuineâ:utantehoracibiuuarlt;rpaftulaboremuiæfubleuarct.Etfandus jMaledidus ait q prius refedionc corpis $ animæ qfierit.Óremus:pfallamus:reddamus duo officiu * amp;ficaduineam,pperabitis.Côpletoitaÿminifterio:infublimiftansbndixituineæ:amp; fuasadpafcc/ dum dimifitoues.Erant aut q uefcebant non minus tribus milibus. Cu«^ centum lagenas aftimata fuiffetintegraadhucuinea poft dies uiginti trecentasfedt.Porroilleparcusfratermultominusfoliro colligens.-etiam id quod habuerat uerfum in acetu fero doluit.Hoc multis fratribus fenex ante futurff dixerat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitu. XXII1.

Eteftabat autcpcipue monachosrq infidelitate quada' in f tittipt: feruarct fua.‘amp; di ligctiä ha/ betet: uel fumptüuel ueftitum:autalicuiusrei eaiü quæcufæculotranfeunt.Deni^ unude fratribus in qntofere a fe miliario manentc;quiacóperiebathortuli fui nimis cautû timidö q?cuftodc 8c pauxillûhaberenûmoffeabiccerat.Qiii nolens fibi recôciliari fenc frequenter uC niebatadfratres:amp;maxle adHefitiü:quoilleuehæmentiffimedeledabaf.Quadâigiturdiecicerisfa fee uirentis ficut i n herbis erat dctnlit. Qiic cum hefitius pofuiffet in mefa ad uefpeæ.exdamauit fenex fe putorc eius ferre nó poffe: fiFcjunde efferiterrogauit.Rndente aut hefitio : Qyiod frater qdâ primiti as agelli fui fratribus detuliffet. Non fentis inquitputorem dererrimu : amp;nbsp;in deerefetereauaritiams* Mitte bobus:mittebrutisanialihus:amp; uideancomedant.Quodcumilleiuxtapreceptuminprafepc poIuiftet:extenitiboues:5(:plusfolitomugictes:ruptisuinculisindiuerfafugeriit;Habebacenimhâc gratiam.'utex odorecorporumueftiumc^amp; eaæ reæ quas qs tetigeranlciretcui dæmoni.'uelCui uitio fubiaceret. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXIIII.

Git fexagefimotettio uitæ fuæ âno cernens grande móafteriö 5c multitudinc ffattû fecû ha bitantiû:turbaflt;5 eoru qdiuerfis languoribus 8c immundis fpiritibus occupatos ad fede “ ducebant.-ita utinolgcnerehoim folitudo p circuitûrepleret.Flebatquotidie:amp; incredibili defideriocôuerfationis antiquærecordabaf.interrogatusa fratribusiqdhaberetxur fe con^

ia«=J^aenaenocouenacionisannquærecoraaDat.incerrogatusatratnbusiqdhaberet:curiecon/ ficerenait Rurfum ad fæculû redii:amp; recepi mercedc med in uita mea.Qiieois p^ileftina amp;nbsp;uidnæ ^juï dæ æftimant me alicuip effe momenti:amp;ego fub ptextu monafterii ad difpenfationc trat(f:uikm fup peledilem habeo Seruabat autem a fratribus maxime ab H efltio:q'miro amore uencrationi fenis de dituserat.Cumcçitauixiffctlugensbienniû.Atiftenetailla.-cuiusfuprafedmusmentionc.Præfedi tune uxor.fed nil dehabitu præfedihabens uenitadeum.-uolensetiâ adantoniû pgere.Cui ille flensi uellem aitipfequocjire.'finoncarcerehuius monafterii claufustenerer.amp; fieundifruduseffet.Biduu cnimhodieeftieptotusmundustaliparente orbatuseft.Crediditillaiamp;ftetit.Etpoftpaucosdiesue/ nientenundo Antoniidormitionemaudiuit. Capi. XXV.

■ Irenturalii fignarquæfecit.Mirentur incredibilem abftinentia.fciamihumilitatem.Ego nî hil itaftiipeo:qgt; gloriam ilium 8c honorem calcarepotuiffe.C0currebantepifcopi:dcricoj5gt; amp;nbsp;monachorum greges:matronarumquoc5,xpianari'igrddistentatio:amp; hinc amp;nbsp;inde ex ut bibus 8c agris uulgus ignobile.Sed amp;nbsp;potentes uiri:amp;indices utbenedidum ab eo panerti uel oleum acciperent.amp; ille nihil aliud.nififolitudinêmeditabaturiintanrum utquadam die ^jfidfci uiaaeremoerant: amp;ilocoquidiciturLichnosmorabant:perrexittridiioadcaftruniTheubatüm:ut ^i_!î^^_^’’^æ’’’^“'’’‘^P*^æP“’’’^æ’’*^^^O'^^'^’Q“'dbiexulabar.QiioincredibilitcrconfolatD tanti ®uiri pfentia: poft aliud triduüm multo ß abylonem’laboreperuenit.ut üideret philenipné

uel oleum acciperent.amp; ille nihil aliud.nififolitudinênieditabatur:intanrum utquadam die ^jficifci ftatuerit:Etadduftoafello(nimisqiiippeexefusieiuniis}uixingiedi poteratmtiterarripere conaret * Qyodciim pcrebui(ret:amp; qtiafi naflitas ôi iudicium palæftinæ indiceret: plus $ decem miliahomi num diuerfæætatis:amp; fexusad retinendum eum côgregata funt.-immobilis ille adpces.‘amp; baculo arej^ nas difcutiensloquebat:fallacem dnm meum non faciam.Non poffum uidere fubuerfas ecclefias:cal cataxpialtaria.Tiliorumfanguinc. Vniuerfiautemquiaderannintelligebantreuelatumei quiddahi cfle fecreti:quodnollet confireri-Et nihilominus cuftodiebant eum:ut nô ,pf icifceretur.Decreuitergo publica omnesuoce conteftansmon cibi fe:non potu qc$ fumeremifi dimitteret.Et poft feptem dies inædie tandem relaxatus:acualedicensplurimis:cum'infinitoagmineuenit Betiliummbi fuafistur bis ut reuertetent :elegit quadtaginta môachos:qui habereiit uiaticum:amp; pofTent ieiunantes ingred i Ideftpoftfolisoccafumcibumfumete.QpintoigiturdieuenitPelufiumiuifitatifcpfratfibusîqiiiin


epifcopumamp;ipfumconfeflbrem. CapituliimXXVI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loncc e

Onftantinusautem rex arrianorumfauenshrcrefimttunque iheà locadepörtauerat .in

---de egrediens poft ttiduum.menit ad oppidum Aphtoditon-ubi cöuuento diacono B aila;

-ocr page 772-

PARTIS ni


TRACTATVS IX


ne:qui locatis Camelisamp; Dromedisîob aquæ în eremo penuriamxôfueuerat euntes ad Antonîu du cere:confeffuseftfratribusinftaredicdormitiôisbeati Antonii.amp;peruigilemnoifteminipfoquode; funftus fuerat loco:a feei debere celebrari.T ribus igit diebus per uaftam amp;nbsp;horribilc folitudinem.tan dem ad monte altiflimü peruenert : repertis ibi duobus monachis.-ifaac amp;nbsp;Pelufiano:quoR.’ ifaacinter pres Antonîi fuerat. Et quia fe præbet occafio:amp;ad id loci uenimus dignö uideturbrcui fermóe babi; taculutantiuiridefcribere.Saxeusamp;fublimismonspermillecircirerpaft'usad radicesfuas aquas ex; primiuquarü alias arenæ ebibunnaliæ ad inferiora delapfæ .-paulatim ri uu efficiunt fup quem ex utra . (jripapalmæinnumerabiles.'multûloco amp;amocnitatis amp;cómoditribuüt.Videresfenchucatqtilluc Vites fiinti cûdifcipulisbeati anthoniidifcurrere.Hicaiebantpfallere.bicorare.hicopari.’hicfeft'usrefiderefolitus heremo. nbsp;nbsp;erat.Has uites.has arbufculas ipfe plâtauit.illâ areolam manibus fuis ipfc cópofuit. H anc pifcind ad ir

rigandühortulümulto fudorefabricatus eftdftö farculum ad fodiendü terram pluribusannishabuit iacebat in ftratu eius Scquafi calensadiauccubiledeofculabat.Erat aötccllula nóplusmêfuræ cellulæ per quadru tencs.^ homo dormics extendi poterat.Præterea in fublimi môtis uerrice.qHafi pet cochle am afcendentibus:amp; arduæ ualde:duæ ei ufdc mcfure cellulæ uidebant: in qbus uenientiû frequentiâ amp;nbsp;difcipuloß» fuorum côtubernium fugiês morarus eft. Verû hæ in uiuo exafæ faxo oftia trn adita ha; bebant Poft$ aûtadhortulû uenerannuidetisinquit ifaachic pomariû arbufculisconfitu Si oleribus iiirens:ante hoc ferme trienniû cum onagroru grex uaftaret.-unum e duftoribus eoæ ftareiuflît.Bacu locj tondens latera. Quare inqtcomeditis quod nô feminaftis.Et exinde acceptis aquis.ad quas potâ; das uentitabâtmunq’cos necarbufculam.mecolera côtigifle.Præterea rogabat fenex:ut fibi locum tu; muli eins oftenderent.Qiti cum feorfum eum abduxiftent.-utrum nemonftrauerint.-ignoratur. Cau fam occultandi iuxta preceptum Antonii fuiiîe referentes.-ne pgamus:qui in illis locis ditiffimus erat fublatoaduillamfuamfanfti corpore martyrium fabricaret. Capi. XXVII.

Giturreuerfus ad Aphroditô:duobusfecum tth retctisfratribus.in uidna eremomo ratus eftæâta abftincria Si filctio:ut tuneprimû fe ccepiftexpo feruire diceret.Porro iâ trienniû erat;qgt; claufum coclû illas terras arefecerat ut uulgo dicerct A ntonü mortem etiâælemctalugere.Nôlatuitfamalîilariôisincolasquofÿilliuslod.'amp;certatimuiri; lisacmuliebrisfexusorelugubri:amp;attenuatifame:pluuiasafetuoxpi.i.abeati Anto nii fucceflbredepcabant.Quosillecernésmiredoluit.EIenatifqjincorlûocFis Si utral

cg in fublimeérigés palmas (larimimpetrauitqa rogauerat.tcceautfiriensarenofaregio.'poirq’piu uiisirrigata eft.tâtaferpentû Si uenenatoftaialium ex improuifoebulliuitmultitudinenitpercuffi in numerabilesmid ad Hilarionem concurriflent.-ftatim interirent.Bndifto itacp oleo uniuerfi agricole atlt;ÿpaftores tangentes inilneracertamfalutêrefumebant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capi. XXVIIf

r’^x^^ddensetia feibi mirishonoiibusaffîci:perrexit Alexandria indeadinteriorc üfam eremum nunq ex quo cocperat efle môachus in urbibus mâferat diuertit ad quof

Âo.^^fenc:amp;iam.uicinanox effet.repenteaudiutdifcipuloseiusafinûfternere.illumqîpararepro ficifd.itacçaduoluti pedibusrogabât.nehocfaceret.amp; an limé ^jftrati citiusfemori q? tantocarereho fpite teftabant.Quibus ille rndit.iccirco abire feftinome uobis moleftiâ generc. Certe ex pofterioribiis cognofcetis nô finecâ mefubito ambulalTe.igit altera die Gazenfescü lidoribus^fefti (nam pridieeû ueniffe cognouerâtjintrâtes monafteriücum illû minimeinuenifient.inuicc loquebant. Nonne ucra funt.-quæaudi uimu3:magus eft:amp; futura cognofcit.Vrbs aût Gaza : poft$ 4)fefto de palæftina hila^i rione.iulianusinimperiù fucceftèrat.peftruao monafterio eius.pcibusad imperatorem datis amp;nbsp;Hila rionisamp;Hefitii morte impetrauerat.amboiç ut quererentæotoorbefcriptû eratEgreffusergodeßru tioîperinuiâ folitudinc intrauit Ofam.ibicç anno paulominusexafto.quia illucquoi^ fua fama per; uenerat.quafi iam inorienre latere nô poftet ubi multi ilium Si opinione Si uultunouerant. ad Salas nauigare infulas cogitabat.ut quem terra uulgauerat.faltem mariacælarent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capi.XXIX

î1 Odern ferme tpe Adrianus difdpFs eins de palæftina fupuenit. dices iulianil occifnm xpia^ ƒ num impatorem rcgnare cocpifie.reuerti eu debereadmôafl-erii fui reliqas.-Quod ille audiV

ensdeteftatuseft.amp; pduftocameloperuaftâfolitudincperucitadmaritim.a urbem Lybiæ Paretoniû. ubi Adrianusîfoclix noiesPalæftina reuerti Si priftinam fub nolemagiftri quæ rensgriam.multaseifecitiniurias.Adextremûconuaftatisquæafratribuseimiffadetulerat nefeien; teillo .pfeftuseft.Super hoc quia alter locusreferendi non eft.Hoctm dixerim interroré eorûqui ma; giftrosdefpiciûtqd’ poftaliquantulum tpiscôputrueritmorbo regio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capi. XXX.

Abensigitur fenex zananum fecû afcenditclaflem.-quæ Sicilia nauigabat. Cunq! ue nundato euangeliorû codice:quc manu fuaadolcfccs fcripfcratrdare naulum difpôe; ret.H adriæ naucleri filiusarreptus a dæmone clamarecœpitamp; dicere. Hilarion ferne dei.'cur nobis per te amp;nbsp;in pelagotutoseftenôlicet.Da mihi fparium donecad terra ne; nianimehiccieftuspdpiterinabyftbs.CuiüleSideusmeusaittibicôcedûutmane; ______as:mane.Sinaûtilleteeiidt:qdmihiinuidiamfacishomini pftôriatœmedico.Hoc aûtdicebatmenautæaut négocia tores qui in naui erânfecum ad terra perueniftent:4?derct.Necmul; topoftpurgatus eftpuer.-patrcfidêdante Si cæterisqui aderât.-nulli fefupnomceiuslociKurus.Ingref (usant

-ocr page 773-

DE VITA SANCTIHYLARIONIS


Èpiftolài XLn

ïus autpach ynum promontorium fidliæiobtulit Nauclero eiiangelium pro fubuedione fua Si zana ni.Qui nolens accipere: maxime cum uideret illos.excepto illo codice Si bis qbtis ueftiti crant ampli; ns nihil haberezad extremû iuratfe non acceptup;.Sedamp; fenex affenfus amp;nbsp;fiducia pauperis confcientiæ amp;ineomagislætabatq»nihilhaberetfaeculi:amp; abaccolisilliuslocimedicusputaretur. Capi, XXXI

Urrorecogitâs ne negodatores de oriente uenientes fc notù facerentzad mediterranea fugit loca.i.inuicefimoa mari miliariozibi^inquodädefertoagellolignoiiquotidie fafcem al ligans imponebatdorfo dilcipuli.Qvio in jgt;xima uilla uenudato:amp; fibi alimoniam : Si bis _ Jqui forte ad eos ueniebâtzpauxillulû panis emebât.S ed uere iuxta qd” fcriptum eft. Non po teft duitas latere fiiper monté pofita.Scutarius quida eu inbafilica beati Petri romæ torqueref. clama uitineoimmûdusfpiritus.Antepaucosdies Sidliamingreflus hilarionferuusxpi:amp; nemoeû nouit amp;nbsp;putatfe efle fecretuægo uadam amp;43dam ilium.Statimej cum feruulis fuisafeenfa in portu naueap )ulfuseftpachynû: amp;deducétefedæmôe;ubi anpfpedufenisfej)ftrauit:illieocuratuseft.C.XXXlI

Oc initiu fignoæ dus in Sidlia.-innumcrabilé ad eu deinceps ægrotantiûzfed Si rdigioforS hoimadduxitmultitudinézintantuutdeprimoribusuiristûmesquidâmorbo intercutis} eadem diequaadeû ueneratzcuratuseft.Qui pofteaofferensei infini ta munera.'audiuitdi dumfaluatorisad difcipulos.Gratisaccepiftisgratisdateidum hæcita gerunturin Sicilia» defitiusdifdpuluseius toto fenem orbe querebat.Luftrâs littoraideferta penetrans.Ethanc tm habês fidudâ.-quia ubicuntç effet diu latere nô poflet.Trâfado igitur iam tricnio: audiui t mothonæ a quo; dam iudæo uilia ppFis feruta uendcte:,pphetam xpianojy apparuiffe in Siciliaztanta miracula amp;nbsp;fignâ fadentem .ut de ueteribus fandis deputaret.lnterrogatus ita^ habitû ei uszinceffum amp;nbsp;lingua : maxi; melt;ÿætatéznihil dicerepotuit.llleeniqui referebat.-famâ ad fetiîi ueniffe bols teftabat. Ingreffus ergo Adriam:,pfperocurfu uenitpachynô:amp;in quada eurui littoris uillulafamam fenis feifeitans : côfonà oîmuocecognouir ubi efletzqdageret.nihil ineoitacundisadmirâtibus.-q’ poft tanta fignaatiÿ mi; taculamecfragmcquidempanisa quoqj inillis locisaccepiffet.Etnelongûfadamifandusuirhefiti; us ad magiftri genua ,puolutus;planta^ dus lachrymis rigans.Tandem ab eo fubleuatus poft biduî triduicjfermoncaudita zanano.-nôpoffefenciamillishabitareregiôibus.-fed uellead barbaras quaf; dam pergerenationeszubi amp;nbsp;nomen Si rumor fuusincognitusfieret. Capi. XXXIIk

Vxititai^illuadEpidaupîdalmatiæoppidû.-ubi paucisdiebusinuidnoagellomâfî tans.-nôpotuitafcôdi.Siquidcdracomiraemagnitudinisfquosgentiliûffcrmonebo as uocâtîab eo cp tam grades fintzut boues glutire foleant^ oem late uaftabat ^juinci;

am ;amp; non folu armenta amp;nbsp;pecudes:fed agricolas quocj Si paftores traftos ad fe ui fpf ri tus abforbebat.Cui cû pyram i uflîffet pparari Si ofonead xpm mifla euocaro. pre; ____cepiflerftruenilignoptfcandere.-ignemfuppofuit.Tumiraqjcuda expeftantcplæbe in inanebeftiâ côcreauit. Vnde æftuansqdfacercnquo fe uerteret.-aliâpaiabatfugâ:amp; folitarias terras mctepluftras merebatqtf taccte de fe lingua miraculaloquerentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capi. XXXIIII

A rcpeftateterræmotu totiusorbis:quipoftiuliani mortêâccidit;mariaegreffafunttermi; nosfuos:amp;qfirurfusdeusdiluuiumminaret:uelinantiquûcbaosredirentoîa: naues ad preruptadelateremontiumpependerût.Qiiodcûuidcrentepidantitanifrementesfluftus

amp;undaruni molles:amp;môtesgurgitumlittoribusinferfi:uerentesqd’iam eueniffecernebât ne oppidum funditus fubuerteref:ingreflï kintad fenc:amp;’quafi ad plium j)ficifcentes pofuerunt eum inlittore.Qiiicum nia ligna pinxiffetinfabulo.manuflt;5ptratenderet:incredibilediftu eftin quanta altitudinem intumefcens'marean eum fteterit:acdiufremcs:amp; quafi adobicem indignâs-'paulatim înfemetipmrelapfum ell.Hocepidaurus Si ois ilia regio ufcj hodie pdicat.Matrefcj docct liberos fu; os ad memoria in pofterostrâfmittendâ.Vereilludqd’ adapFosdiftum eft.SicredideritisidiCttishu icmonti:tranfi in mare:amp; fiet etiâ iuxtalittera impleri pôt.Si tn quis habuerit aptorum fidem: Si talé Matthe, 17« qualem illis habendam dns imperauit.Qaiid etn intereft utrum mons defcendat in mareian in immé fi undaii’ montes répété obriguerintamp; an fenistm pedes faxei ex alia pte molliter fluxerût.Ca.XXX V rrabaturoîsciuitas:amp;magnitudo figni Salôisquocgpcrebuerat.Quodintelligés fe;

nexîinbreui Icbodam nodefugit:amp; inuentapoftbiduûonerarianaui prexit Cypriî Cuncj inter Maleas amp;nbsp;Cytherâ pyratederelida clafleinlittore.-quenôantêna fed ton toregitiduobusautparuismyoparôibusoccufriflètîamp;denuohincindeflüftusoccut rerct:remiges oés qui in naue erâttrepidare:flere:difcurrere;pparare côtos amp;nbsp;qfi nô fuf ficeret unus nudus certatim feni pyratasadefiedicebât. Qnos ille ,pculintués fubrifit îtcôuerfusaddifdpulosdixit.Modiceinqtfideiquaretrepidatis.Nunqd plures funthi $ pbaraôis cxerdtusitn oés deo uolente fubmerfi funt-Loquebat hic:amp; nihilominus fpumâtibus roftris hoftiles earinæ imminebâtziaftu tin lapidis medio.S tetit ergo in oranauis:amp; porreda côtra uenientes manu hucufcç ait ueniflefuffidat.O mira rerû fides:amp; ftatim refiluerenaüiculæ:amp; impelictibus côtra remis.* ^^^^adpuppim impetusreddit.Mirabantpyrataepoft tergûferedireuolctestotoq?corporis ni;

(T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xu:utadnauigiumperucnirent:uelodusmulto$uenerât;adlittusferebant.Ca.XXXVI

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Retermittocæterazneuidear innarrationefignoR;üoluméextendere.Hocfolûdicà.‘qgt; in;

tercydadas nauigâsihindndedamantiûde utbibusamp; uidsjamp; adlittota côcurrentium im

PPP

-ocr page 774-

TR ACT AT VS nbsp;nbsp;nbsp;ÎX


PARTIS la


inudoî« fpirituû uoces audiebat.Ingreffus crgo paphû urbem cypri nobilem carmîbus poetâjt; qifæ frc Terrcmo^ quêterterræmotu lapfaniûc ruinait:ttn ueftigiis qa olimfiierit oftcditdn fctfo ab urbemiliariohabiƒ tas in cypro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ignobilis gaudcfcgttp paucis diebus qete uiueret. Verû nô plus q uigîti ttâfiere dies:cûp ocm illâ

ifulâ qcûqîmûdoshabebât fpûsxlamarecocperût.-uciffehilarioncfetuûxpi amp;nbsp;ad eûfedeberepperare Hocfalamîa:hocCyprù:hoclapytba.amp; urbesreliquæcôclamabât: placrifcj aflerctib^fcirefcqdc Hi la tionc:amp; uere illûcffe taniulû dciHed ubi effet ignorare.lntra trigïta igit nec multo amplius dies.’ducc;# ti ferme:tâ uiri $ mulieres:ad eum côgregati lunt. Quos cum uidiffet.-dolens q fe non paterctur qui efcere ti quodâmodo in ultionem fui fæuiens.-tanta eos inftantia flagellauinut qdam ftatim:alii poft biduum triduumue:oines uero intra unam hebdomadam curarentur. Capi. XXXVfl.

Anensitacj ibi bicnio.amp; fp de l uga cogitâs.Hefitiû ad fe ueris tpe reuerfuru palæftinam ad falutatôemfratrû amp;nbsp;môafterii fuicinetesuifendosmifit.Qui cûreuertiffetcupienti rurfum ad ægyptû nauigare : hoc eft adea locaq uocdtur bucolia:eo q, nullus ibi xpianoft effet:fed barbaraamp;feroxnatioîfuafitutinipamagisifulaadfecrctiorclocucôfcenderet.Qÿaecûdiu

luftrâs oia reppiflet:pduxit eu.xii.milibus a maripculiter fecretos afpof«$ môtes: amp;nbsp;q uix reptâdo ma^ nibus genubufcç poffetafccdi .Qui îtrogreffus .-córcplatus qdê eft terri bile ualde amp;nbsp;remotû locu:arbo^ tibufqj hincinde drcûdatu.-habctéetiâaqs defupcilio collisirriguas:amp; hortulû pamoenû :amp; pomaria plurima:quorû fruftum nûq indbo fumpfit.fed antiqffimi iuxta templi ruina :ex quo{ut ipfe référé batamp;eius difdpKteftabant)tâinumerabilium per noftcamp;diemdæmonû uoces refoiubânutexerdtu aederes.Quo ille ualde delcftatus:cp fcj tatos agoniftas haberet in pximo:habitauitibi per âjios.v.amp; fæpeiuifente fe Hefitio in hoc extremo iam uitæ fuæ tpe refocillatus eft qgt; ppter afperitatc difficultatc ^lociamp;umbraife utferebaturuulgomultitudinem:autnullus :autratusadfeuel poffer uel anderer afeendere. Quadâ aûtdie egreffus hortulum :uidit hoîem toto corpe paralyticum iacctem ante fores: ïnterrogauittç Hefitium qfnâeffet:uelquô fuiffetadduiftus.Qiii refpondens aitpeuratorem fefuiffe uillulæ:ad cuius cófinia hortulus quoeg in quo ipi erantptineret.Et ille cû lachry mis rédens ad iacenté manü.Tibi inquitdicoiiinomîedni noftriiefu xpi furge amp;nbsp;ambula. Mira uelocitas.Adhuc iierbain ore loquentis üôluebâtur:amp; iâ membra folidata ad ftand um hoîem furrigebât. Quod poftq auditu eft:etiamdiff’icultatemloci:amp;iterinuium plurimorum uicitneceflîtas.Nihil per drcuitumcûftisuil lisobferuantibus$nequôlaberet(diffeminaueratemhocdeeo rumordiueum ineodemlocoma'e tenon pofle)qd’ ille non leuitatequadam aut puerili fenfu uiftus faciebat:fed honorem fugiensamp; ini portunitatê.Semperenim filentium amp;nbsp;uitam ignobilem defiderabat.

Capitulum XXXVIIf.

Gitur oftogelimo ætatis fuæanno eu abfens effet Hefiriustquafi in teftameti nice bre uem manu propria fcripfit æpiftolam:omnes diuitias fuasei derelinquens. Euangeli umfcilicetamp;tunicamfacceam.xucuUam amp;nbsp;palleolum.Nam minifter dus ante paugt; cos diesobierat. Venerunt itatj ad ægrotantem de papho multi religiofi uiri: amp;nbsp;maxi me q eum dixiffeaudierant:iam fe ad dominum migraturum amp;nbsp;de corporis uincu# lis liberandum.Sed Si côftantiaquedam faniftafoeminacuius generum amp;filiam de morteliberauerat uniftioneolei quos omnes adiurauitnit ne punifto quidem horæ poft mortem refer uaretur:fed ftatim eum in eodem hortulo terra operirct :ficut ueftitus erat i n tunica cilicina amp;nbsp;cuculla amp;fagoruftico. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXIX.

Amq modieus calot tepebat infcorpore nec prêter fenfum quicquam uiui hoîs fupercrat amp;nbsp;tn apertis oculis loquebatur.Egredere qd timestegredere anima mea quid dubitas.Septua gintapropeannisferuiftixpo.amp;mortemtimes:Inhæcuerbaexalauitfpiritû. Statimq rer^ _____!^^raobrutumanteurbifepultum:$mortnumnundauerunt. Capi. XL.

Vodpoftq’PalæftinæfanftusuiraudiuitHefitiusperrexitad Cyprum: amp;fimulans fe uellehabitatein codé hortulomtdiligcticuftodie fufpitôej acolis tollerer: cö ingeti uitæ fuæpericfo poftdecc fere mefescorpuseiusfuratuseft.Quod in afina deferés:to ris monachorum amp;nbsp;oppidorum turbis profequentibus:in antiquo monafterio corn diditillæfatunica:cucullaamp;palliolo:amp;totocorporequafi adhuc uiueret integro.-tan tifqfragranteodoribus.utdelibutum unguenrisputatet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capi. XLf.

i a^F^OnmihiuideturincalcelibritacendaConftanriæillinsfanftiffimæmulierisdeuorio:quae I perlato ad fe nuncio:q corpufculum Hilarionis Palæftinæ effet.ftarim exanimata eft : uerâ I ldilcftionc etiâ in morte côprobâs.Erat ein folira peruigiles in fepulchro eins noftesducere amp;nbsp;quafï cû prefente ad adiuuandas orones fuasfermocinari. Cernas ufq ho^ die miram inter Palæftinos amp;nbsp;Cypros côtenrionem.His corpus Hilarionisullis fpiritum fdiabere cet tanribus. Ettninutrifqlocismagnaquotidiefignafiuntfed magisinhortulo Cypri-'forfitanquia )lus ilium locum dilexit.Auxiliantednoiefu xpo:quiuiuitamp;regnatinfæculafæculorum.

Acpiftola beati Hieronymiprælbyterideuitacapriuimonachi. Epi- XLIL Vi naualiplio dimicaturi funttaii inportuamp; intranqllomarifleflûtgubernacta.remostra i hunt:ferreas manus amp;nbsp;uncos pparât:difpofitumq pertabulata militem.-pendentegraduée i^^^^labéte ueftigio ftare firmiter côfuefcûriuriqtf infinmlachropugnædidicctint: in “cro certi mine non

-ocr page 775-

DE VITA CAPTIVI MONACHI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPIS T OLA Xtlît

mine non phorrefcât.Itaamp; ego q diu tacuifSilere qppe me fedt mcsxüî fertho fuppliciu eft)priüs exet cerecupio i n paruo opere;amp; ueluti quâdâ rubiginc linguæ abftergere:ut iicire poiiifti ad latiorc hifto/ nam Scribereetii dilpofui[fi tn uitam dnsdederinâ: fi uituperatoresniei faltélugictcmeamp; claufuin pleqdefierit)ab aduetu faluatoris ufiç adnoftrâ ætatc.i. ab apFis iiflt;$ ad noftri tpisfoccc îquô amp;nbsp;petqS xpi ecdefianata fit;amp; adulta pedecuaôibuscreuerit.-martyribiis corôarafit.Etpoftq ad xpianospricii# pes ueneritpotctia:qucadmodudiuitiismator:feduirtutibusminorfftâfit.Ve{lt;hæcars.Nûcqcnhiî net expUcemus.Marôias tri gîta ferme milibus ab Antiochia nrbe S yriæ : hand grädis ad oricté diftat uiculus.Hic poft multos uelduos uelpatronos;du ego adolefcctulus morarer ï S yria ad papeEùàgrii neceffarii mei poffeflionc deuolutuseltiquciccirco nûcnoîaui.utonderê mi noflem qtf icripturüs fût Etat illicqdâlénex noie malchus(quc nos latineregcpo(rumusdicere)Syrusnationeamp;Iingua:amp;re/ uera eiufdc loci indigena. Anus quoeg in eius côtubernio ualdedecrepita:amp; iâ morti jixima uidebat ta ftudiofe ambo religiofi:amp; fie ecclefiælimc terctesiutzachatiâ amp;nbsp;elizabeth deeuangeliocrederes.nifi çiohânes in medio non état. Dehiscumeuriofe ab accolis quætercquænâefleteoji! copula :matri^ monii :fanguîs:an fpûs.Ocs uocecôfonafanftos amp;nbsp;deo placitosjamp; mira nefeioqua refpôdebantcupiÿ ditateilledos.Adorius fum hoiem:amp; curiofiusfeifeitansreftfidc:hocab eoaccepii Ego inqt MinattT Maroniaci agelli colonus.-fed folus parentibus fui. Qui eu me quafi ftirpe generis fui:amp; hæredc fami/ liæ fuæ ad nuptias cogerct:monachu potius me uelle ec rndi Qudtispater minis quâtis mater blâditiis pfecuti funtiut pudicitiam perderé.’hæcres folaindicio eft (j fie domû amp;: parctesfugi.Etquia adoricté ire non poterâ .pptet uicinâ Perfidc:amp; Romanojÿ militû cuftodiâ:ad occidctc uerti pedes: pauxillulu nefeio qdportans uiatici.-qcf meabiopiadefenfaret.Quidmulta.^’perueni uicinâ tâdc ad eremum cal (îiidos:quæicet imas amp;nbsp;eflam magis ad auftrûfita eft. Ibi repris monachis :eoF5; me magifterio tradidi manuû labore uiclû qritâs:la!âuiâlt;5 carnis refrenans ieiuniis. Poft multos incidit mihi cogitario.ut ad patriâ pgerc:Et du adhuc uiueret mater (Iâ etn patrê mortuû audierâ ) folarer uiduiratc eius. Etexw de uenûdata poffeffiucula.-ptc erogarc paupibus.-à ex pte môafteriû eóftruere) Quid erubefeo cófiteri ifidelitatcmeâ)amp; ptein fûptuû meoru folariareferHare.Clamare coepit abbas meus dvaboli ec tetatio^ nbsp;nbsp;ô

nem:amp;fubhoneftaerei occafiôelatereantiqhoftisifidias.Hocecitep;reuerticancad uomitum fuû. Sic multos monachof« ec deceptos:nuf$ dyabolû afpa frôte fejpdere.proponebat mihi exempta de feri ptuns pFima.iter q illud ab îitio cp adâ quoeg amp;nbsp;euam fpe diuinitaris fuppIantaueritÆt cum pfuadere non poflet.\puolutis ge nubus obfecrabat ne fe defererem ne me perderê :nec aratrum tencs poft tergiî tefpicerem.Vhemiferomihi.uici monitorem peffimauiftoria reputâs illu non meâ uoluptatemt fed fuumfolatiuquærere.Profecutusergomedemôafterioquafifunusefferret.Etad extremum ualedij# cens. Video ait tefili fathanæ cauterio notatû:non quæro caufas:excufatôes non recipio. Ouis quae de ouilibusegredif:lupi ftarimmorfibuspatet.Deberia ad elTampgcribus.'uicina eft publico itinerifoli^ tudo:pquamfaraceni incerrisfedibus hucati^ illuc femp uagant.Quæfufpitiofrequentia inillislo cis uiatorû côgregat: utîmincs periculûauxilio mutuo declinct.Erâtincomitatu meouiri: fccmîæ:fe nes.iuuenes.-paruulimumerocirciterfeptuaginta.Eteccefubito equop: camclorûcÿfeftoresifmaelitæ irruflt.crinitisuittarifcçcapitibus:acfemîudocorpore:palliaamp;latascaligulastrahctes:pcdebâtexhume to pharetræ.laxos arcus uibrantes.haftilialôga portabât.Nô em ad pugnâdû uenerât.Rapimtir.difra^ pimur.in diuerfa trahimur.Ego em longo poftliminiohæreditariuspofleffor.amp; fetomei côftlii poeni tens.cum altera muliercula in uni us heri feruitutem fortitus uenio.Ducimur immo portamurfubli^ mes in camelis amp;nbsp;per uafta heremûfemp ruinam rimentes.hæremus potius $ fedemus.Carnesfemij: crudecibus.amp;laccamelopüpotuserat. Tâdcgradeamnetrâfmiffo.peruenimusadinteriorc folitudi Magna aegt; nem.ubi dfiam liberoflt;5 ex more genris adorare iuffi.ceruices fleftimus.Hoc quafi daufuscarcere mu Hs remperigt; tatohabitu.id eftnudus ambularedifco.Nâ aeris quocÿ intemperies.nihilaliud prærer pudeda uelari es ubi hoîes patiebat.Tradunt mihi pafeendæ oues.amp; in maloij: compararione hoc fruor folatio.cp diios mcos amp;nbsp;nudi âmba conferuosrariusuideo.Videbarmihialiqdhaberefanftilacob.Recordabar Moyfi.qui amp;ipfi in hæ labant. temo quondam fueie paftores.Vefcebar recenti cafeo amp;lade.Orabam iugiter.canebâ pfalmos quos in monafterio didicerâ.Deleftabat me captiuitas mea. Agebâ dei iudicio gratias cp môachû que in pa triafueramperditurus.inheremoinuenerâOnihilunqtutuapuddyabolum.Omulriplicesamp; inef C fabileseiusinfidiæ.Sicquotçlatentcmeinuenitinuidia.Dnsuidens grege fuum crcfcere.nihilcg in j.Thi.tf» me depræhendens fraudulentiæ(Sciebâ etn apFm pcepifle.Dnis fit quafi deo fideliter fetuiendu) amp;uo lens me remunerare.quofidû fibi magisfaceret.tradidit mihi illam conferuam meâ aliqn capriuam.-Etcumegorefutaré.amp;dicercme Chriftianum.necliceremihi uxoremuiuentismariti âccipere (Siq dem captus nobifeû uir eius.ab alio dno fuerat adductus) herus ille implacabilis in f urorem. euagina to me coepit petere gladio; Et ni fi confeftim brachi um tencre mulier poccupaffet.illico effudiflet fangt;= guinem.Iam uenerattenebrofior folitudo.amp; mihi nimiû matura nox«duco in fpeluncâ femirutam nouarn coniugem.ôc ^nubante nobis iufticia ucer«^ deteftamur alterum.nec fatemnr.T une ucre feri fi captiuitatc meam.amp; proftratufiç humi monachum coepi plangere quem perdebam diceiis .H ucci? nemiferferuatus fumr'Adhoc me mea fcelera pduxerunriut incanefcctc iam capite.uirgo maritus fie rem.Qxiid mihi prodeft parentes.patriam.rem familarem contempfifle pro domino.ft hoc facio. qd?

ne taceremilla contempfi.niû qp focte jiptcrea ha:c fuftineo.quia tutfum patriâ dcfiderauic’Qiiîd

ppp fl

-ocr page 776-

PARTIS m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRA CT AT VS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IX

mus aî J ƒ pi mus an uîcimusÆxpeâamus manj^dni an,ppno niucrone çfodimur.VerK’J^ tua magis mors timéda eft q corpis.Habet amp;nbsp;feruata pudicitia fuù martyriû iaceat l'fepultiis xpi teftiS în hcremo:ipe mihi ero pfecutor amp;nbsp;martyr.Sic fatus duxi in tenebris quolt;5 micantégladium:amp; acu# mine côtra me uerfo.Vale inquâ infelix mulier:habeto me martyre potins $ maritû.Tûc ilia pedibus meisfgt;uoluta:Præcor te inqtp iefum xpm:amp; p huius horæ neceffitatcrogo.-ne effundas fanguinc mu infanguinc meû.Vel fi mori placetân me primû ueite muoronctS ic nobis poti us côiûgamur. Etia fi uirmeusadmerediretferuarccaftitatc:quam mecaptiuitasdocuitmelinterircpotiusqpderem.Cut morerisme mihi iûgaris.Ego morerer fi mihi iûgi uelles.Habeto me piugc pudidtiæ;amp; magis aîæ co pulamamato $ coipis.Sperétdni maritû:Xpsnoueritfrêm.Facilefuad€bimusnuptias:cû nos uide tintficamare.Fateor:ftupuiamp;admirat9uirtutcfoeminaE;piugcplusamaui.Nun^tnilliusnudûcoc pus intuitus fum;amp; nun$ eius carné tetigi;timcs in pace pdere:q in plio feruauerâ.Tranfefit i tali ma trimoniodiesplurimizamabiliores nosdiiisfecerantnuptiæ.Nulla fugæfufpitiodterdû ôc mcfe toto aberâ fidus gregis paftor p folitudinc.Poft grade interuallû dû folus in heremo fedeo:amp; pter coclû ramlt;5 nihil uidœ zcocpi mecû tacitus uoluere:amp; inter multa quo^ ptubernia môachop; recordarûma P ximc^juultûprismei qmeerudierattenuerat:pdideratlt;ÿ.Sic^cogitans:afpicioformicafegregé am gufio calle feruerezf erre onera majora $ corpa. Alix herbaft quedam femina forcipeoris trahebätzaliat egerebanthumû de foueis:amp; aquajs: meatus aggeribus excludebant-llle ucturæ hyemis memorcs: ne madefaftahumusinherbâhotreauerteretdllatafeminapcidebant.Hæ luftu celebri corpa defunfta deportabant.Quodçg magis mini effet in tâto agminezegrediens no obftabatîtranti:qn potius fi qua uidiffentfub fafee amp;nbsp;onerecôcidiffezfuppofitis humerisadiuuabât.Quid multa.Mihi fpedaculûdies ilia attribuit. Vnde recordatus falomoniszad formicap; folertiâ nos mittéris:amp; pigras metes a tali exé^ plofufcitâtiszcoepi tæderecaptiuitatis:amp; monafterii cellulasqrerezacformicaic'iliajji fimilirudinédefi derarezubi laborat i mcdiû:cû nihil cuiufqi 4)priû fitzola oîm funt. R egreffo ad cubile occurrit muliec trifticiam animi diffimulare nô potui.Rogat cur ita exanimatusfim. A udit câszhortat fugâznô effrw natznô afperat.Peto filentiûzfidé tribuitzqn amp;nbsp;iugi fufunio inter fpc amp;nbsp;metû medii fi uduamus .Erat mihi ingregeduohircimiræmagnitudinis.Quibusoccifis utrcsfaciozeorûiç carnes uiaticum ppato Et primo uefperi putantibus nos dominis fecreto cubitarezinuadimus iterzutres amp;nbsp;ptes carniû portan fes.Cum(5perueniffcmusadfluuium(namdecémilibusaberat)infîatisafcenfifq?utribusaqui^nos credimuszpaulatim pedibus fubremigateszut deorfum nos fiumine defercntezamp; multo longius $ cô/ , fcenderamuszinalteramnosexponenteripam.ueftigiûfequentesperderent.Sedinterhæcniadefad« Bibituc On carneszamp; ex parterapfæ uix tridui dbû pollicebant.ßibimus ufiç ad fatietatemzfuturæ nos fiti pparâ^ tes.Currimuszpoft tergûfemperafpicimus:amp; magis nodibus ^juehimus uel propter infidias latæua turâ fitim gantiumfaracenoftzuel^pterardoremfolisnimiû.Pauefcomiferetiamreferenszamp;fi’totamctefccm utftóebat rusztoto tn corporeperhorrefco.Poft die uero tertiûzdubioafpedu 4gt;culafpidmusduoscanielis fedé^ quidamala tesuenireconcite.Statimc^mensmaliprxfagazputarecocpitdominû.meditarimortczfoIem cetnerc manus in nigrefcentem.Dum(5timemus:amp;ueftigiisnOsfiditosperarenasintclligimuszofferf addexterâ fpe^ hac cuszlongefub teiTampenetrans.Igiturtimcntes uenenata aîalia(Nam folentuiperæ:regulizamp; feorpio Lugdunê. neszcxteracphuiufcemodizferuorcfolisdedinantiazumbrampetcrelintrauimusquidem fpeluncamî fedftatim inipfointroitu’finiftrænosfoueæcredimusznequaÇ ultra fgredientesme dum mortem fugimus incurramus in mortem.Illudzç nobifeu reputanteszfi iuuatdns miferoszhabemus falutem . Si defpicit peccatoreszhabemus fepulchrum.Quid putas fuiffe nobis animi .quid terroriszcu ante fpc^ cum haud procul ftaret dominus amp;nbsp;cóferuusz«Se ueftigio indice iam ad latehrasperueniffent.O mul^ to grauior expedata $ illata mors.Rurfus cum timoré amp;nbsp;labore lingua balbutitzamp; quafi clamâtedo mino mutirenô audeo.Mittit feruû ut nos de fpecu trahatzipfe camelos tenetzamp; euaginato gladio no Nota oenio ftrum expedataduentû.interea tribus fere uel quattuor cubitis’introgreffo famuloz nobis ex occulto rum aciem tergum eius uidentibus(Nam oculorû iftiusmodi naturaeftzutpoftfolcm umbram intrantibuszcæ^ obfcutari. ca fintoia)uox perantrufonatzExitefurciferizexitemorituri.Quidftatis.qdmoramini.exite. Domigt; nus uocatzpatientercxpedat.Adhucloquebatzamp;eccepertenebrasafpicimusleænam inuafiffeliomi# nemzamp; gutturefuffocatum cruentû intra trahere.iefu bonezquid tu ne terroris nobis quid gaudii fugt; it.Spedabamusdnonefdente.hoftem noftruperire.Qiiicûuideretillummorasfacerezfufpicamseft duos uni refiftere.Sediramdifferrenôualenszficuttenebatgladiumadfpeluncâ uenitzamp;furore rabi# do ferui increpans uecordiamzprius a fera eft teiuus qj noffras latebras pteriret. Qiii funtqui hoc cre^ derentzut'ante os noftrum beftia pro nobis dimicaret.S ublato autem illo metuzfimilis âteoculos no# ftros uerfabat interitus.nifi q tutiuseratrabiem leonis$ iram hominis fuftinete. Pauemus inninfe# CUS.amp; ne mouere quidem nos aufizpræftolabamur euentum rei inter tantappericulazpudidriæ tin con feientia pro murofeptideæna infidias cauens:amp; uifam effefefentienszapprehenfum mordaribus catn Cameli di# lum maturdeffertznobifcp cedithofpitio.Nezj tarnen fan's creduli.ftatim erumpimusz S ed expedan# cuntutdro^ tes diuzegredi cogitanteszilli us nobis figurabamus incurfum. S ub tali ergo terrore z amp;nbsp;alia trâfada die medarii nbsp;nbsp;exegimusad uefperâ uidimufcp camelos f quos ob nimiam uelocitatem dromedariosuocant' ptxte#

pter ueloci# ritoscibos in ora uoluerczamp; in alium miffos iterum detrahere.Quibusafcenfiszamp; nouafitarcia zid e(t Utetn» nbsp;nbsp;nbsp;annona refocillatizdecima tandem die adRomana per defertum caftra uenimus.Oblati^ tribunoré

ordinc

-ocr page 777-

DEVITA CAPTIVI MONACHI


EPIS TOLA xLirrr


otdincpandimus.inde tranfmifli ad S abbinumMcfopotamiæducem.'camelop; precium acccpimus Et quia iam abbas ille mens obdormierat in dno:ad hæc delatus loca me monachis reddo;Häc trado uirginibus:diligens earn nt fororcmrnon tn meei credes utforori.Hæc mihi fenex malchnsadolefceii tulo retnlit.Hæcego nobis narraui fenex caftis:amp; hiftóiiamcaftitatis expono. Virgines caftitatem cii# ftodire cxhortor.Vosnarratepofteris:utfciantintergladios:amp;inter defertaamp;beftiaspudicitianun$ elfe captiuam:amp; hominem xßo deditum pofle morimon pofle fuperari.

Traftatus decimus tertiæ partis principalis de amicitia quæ poft fingulos ftatus inférieur qiiia om ni ftatui conuenit amp;nbsp;ætatimbi ôi familiäres quædam ad amicos inferuntur æpiftolæ.

B eati Hieronymi preibyteri ad Florentium deortu amidtiæ;ubi illius effert uirtutes amp;nbsp;miferatîo; ïîdî^pauperes.Ruffinumquocgfanftitatisextollit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epifto. XLIIII.

1 Vantus beatitudinis tuæ rumor di uerfa ppForû ora côpleuerit :hinc poteris æftimarc £p ego te ante incipio amare q» nofle. Vt em ait apFs.Quorundâ hoim peccata manife fta funt.-pcedentia ad iudicium.-ita ecôtrario tuædileftiôis fama difpergit: ut non ttn laudandus fitillequi teamat: qfcelusputeturfacere ille qui nonamat. Prætermitto innumerabiles:inquibuschriftumfuftentafti:pauifti:ueftifti:uifitafti.Heliodorifra _______tris ate adiuta neceiïitas.-multop; etiam pôt ora laxare:qbus gratiis:quo ille preconio peregrinatiôis incômoda a te fota referebat ita ut ego ille ardentiffîmus.-quê intolerabilislanguor pen natis(ut aiunt)pedibuscerta charitate amp;nbsp;uoto te falutauerim:amp; etiâ complexus fim.Gratulor itajj ti^ bi:amp; nafeente amicitiam ut dns confoederare dignenprecor.Et quia frater Ruffîuus: qui cum fanifta melania abAegyptoHierofolymäueniffenarraEindiuiduamihigermanitatischaritatecönexus eft quæfo ut æpiftolâ meam huic æpiftolae tuæ copulatâ:ei reddere non graueris. Noli nos ei us æftimare uirtutibus.-in illo côfpides expreffa fanftitatis infignia:amp; ego dnis amp;nbsp;uiliflîma pars luti:etiam fauilla dum uertor.-fatis habeo: fi fplcdorem morû illius imbecillitas oculorum meoij: ferre fuftineat.Ille mo do fe lauit amp;nbsp;mudus eft amp;nbsp;tanq nix dealbatus:ego cüftis peccato^ fordibus inquinatus:dielxis ac no ôibus operor cum tremore reddere nouiffimu quadrantê. S ed tn quia dns foluit côpeditos amp;nbsp;fup hii •nilem amp;nbsp;trementc uerba fua requiefcunt:forfitan amp;nbsp;mihi in fepulchro fcelerum iacenti dicat. H iero^ nyme ueni foras.Sanftus prefbyterEuagrius plurimum te falutat amp;nbsp;Martinianum fratre iunfto falu tamusobfequio.Qnern ego uidere defiderans:cathena languorisinneflor.

Beati Hieronymi prelbyteri adflorentium de niciffïtudinelitterarûinuitans:amp; librosquofda trä^ fcribi:amp;fibimittidepofcens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epifto. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XLV.

N ea mihi parte eremî commorâti:quæ îuxta S yrîam Saracenis iungitur: dileftiôis tuæfcripta perlatafunt.QuibusledistitareaccenfuseftanimusHierofolymam pro ficifcendi:ut penenocueritpropofitoqd’profueratcharitati.-Nuncigiturquotualeo pro me tibi litteras reprefento:amp; fi corpore abfens fum:amore tn amp;nbsp;fpiritu ueniotim^ pendioexpofcens:nenafcentcsamidtias:quæxpi glutinocohæferuntiaut temporis aut locorum magnitudo diuellat:quin potius foederemus eos reciprocis æpiftolis il læinter noscurrant:illæ feobuient:illæ nobifcunïloquant.Non multum perdituraerit charitas : fi tl lifecumfermonefabuletur.Ruffînusaûtfrater(utfcribis)nccdumuenit.Etfiuenerit:nonmultôpro derit defiderio meo:cum eum iam uifurus non fim.lta ein amp;nbsp;ille logo interuallo feparatus eft : ut huc non poffit currere:amp; ego arreptæ folitudinis terminis arceonut coeperitiam mihi non licere quod^uo lui.Ob hocamp;egoobfecro: amp;nbsp;tu ut petas plurimum quaefo.ait tibi beati Rhetitii Auguftudunenfis Epi commentariosadfcribendûlargiaturiinquibus Canticücanticorumfublimiore diflêtuit. ScriiJ pfit mihi amp;quida de patriafupradifti fratris Ruffini Paulus fenex tertulliâifuumcodicem apudeu efleiquem uehæmcter repofcit.Et ex hoc quæfonit eoslibros quos me non habere breuisfubditus edo cebinlibrarii manu in charta feribi iubeas.Interpretationcquoij pfalmop^ dauidicorû:amp; f»lixüm ual delibrumdefynodisfanftiHilarii:quceiapudTreuirosmanumeaipfedefcripferamiutmihi tranf^ Feras peto.Nofti hoc effe animæ pabulumifi in lege dni meditemur die ac node. Cæteros hofpitio recî pis:folario fouestfumptibus iuuas.Mihi fi rogata pftiterisrmFta largitus es.Etqm largiente dno mul^ tis facræ bibliothecæ codicibusabundamus.Impcra uidffim:quodcun^ uis mittam. Nec putes mihi graue effefi iubeas.Habeo emalumnos:qui me antiquæartis erudiunt.Nei^ uero beneficium pro eo quodpoftulo:polliceor.Heliodorusfratermihiindicauit:temultadefcripturis!quærere:necficinuc^ nire. Autfi omnia habes:indpiet fibi charitas uendicaretplus petere.Magiftrum aût'pueri tui (de quo dignatus esfcribere:quemflagitorem eius effenon dubium eft)f£Epe.Euagriusprefbyter dum adhuc Anriochiae effem:me prefente corripuit. C ui ille refpôdit.Ego nihil timeo.Dici t fe a domino fuo fuif fe dimiffum:amp; fi uobis placet ecce hic eft:dimittite quo uultisJn hoc arbitror me non peccaretfi hom î nem uagum non finam longius fugere. Quapropter quia ego in hac folitudine conftitutus non pofgt; fumagerequodiu(ïîfti:rogauichariffimummihi Euagrium:uttamtui q meicaufainftanternego; cium profequatur.

B eati Hieronymi præfbyteri ad Marcellam de muneribus acccptîs:qux myftice interpretatur: ubi de cerafis uerecundia rubentibus fibi tranfmiffis loquitur.infinuans quis id genus,ponii Roma prigt; musinuexcrit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aepiftola. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XLVf.

PPP

-ocr page 778-

PARTIS ’ m


TRACTATVS 5C


’ Arua fpecieded cbaritate funt magna: Inûeta accepiffe a uirgk: armillas:ff piftolâamp; coliiba^ Et qm met in dei facrificiis non offert :nimia dulcedo arte m ntata eft.Et çjdâ( ut ita died ) pi


gt; peris aufteritate côdita.Apud deû em nihil uoluptuofuni :nihil tih fuaue placet ;nifi qtf in Hjfp habet mordacisaliqd ueritatis.Pafcha xpi cum amaritudinibus mdducat.Feftus eft dks amp;natalis beati Petri feftius eft folito côcincdus:ita ta ut feripturaji;cardinc iocularis fermo non fugiat nec a pferipto palæftrænoftræ longius euagemur. Armillis in Ezechiele armat hierlm.ßaruth æpFam fufcepitabHieremia.Incolübælpeciefpûffanftus allabitur-ltaig ut tealiquid amp;piperismordeat:amp; priftinilibelli etid nucrecorderis:caue neoperis ornamenta dimittas/quæ ueræ armillæ funt brachioa: ne aepFam peftoris tui feindas ;quani a ß aruth traditam nouacula rex prophanus incidit :ne ad fiFitu^ dinem Effrc per üfee audias:Fafta es infipiens utcolumba.Nimiû refpôdebis auftere:amp; qd* fefto non conueniet diei.Talibus jjuocafti dû dulcibus amara fociata funt:amp; a nobis paria recipies:laudc amari tudocomitabitur. Verum ne uidear donaminuiffe: accepimus amp;nbsp;caniftrum cerafis refertum talibus: amp;tduirginaliueretundiarubentibus:uteanûcaLucullodeftinataexiftimarc.Siqdcm hoc genus po Cerafa ^s miîPôto amp;nbsp;Armenia fubiugatis:de Cera funtoprimus Romd ptulit.Vnde amp;nbsp;de patria arbor nomen prîo romaj accepit.lgitqa infcripturiscaniftruficisplenûlegimus. Cerafauero noninuenimus.âneoqd'allatû attulit. nbsp;nbsp;nbsp;eft:id qcf nô allatû eft pdicamus.Optamufqg te de illis pomis fieri q côtra tcplû dei funt:amp; deqbus de9

dicit:qabona:bôaualde. Nihil qppefaluatormediûamat.Etficuti frigidûnôréfugiéscalidisdelefta tur:ita tepidos in Apocalypfi euomerefeloqt. Vnde nobisfollicitius ^uidendû eft :ut folenncdie no Apocali.t. nbsp;nbsp;cihorû abûddtia:qgt; fpûs exulrariôe celebremus.Quia ualdeabfurdû c nimia faturitatehonorareuel

Cal.i. lcmartyré:quéfciasdeoplacuiffeieiiiniis.Itatibifp’comedendûeft:utcibûamp;oratiofequatur:amp;leâio QuodfialiquibusdifplicetrapFi uerbacantato:Siadhuchoïbusplacerem:Xpiancillanon effem.

B eati Hieronymi prefbyteri ad Marcellam de muneribus gratias agens:quæ ad laudem dantis my 9 fticeinterpretantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XLVH.

T abfentiâ corpo^ fpûs confabulatiôe folemur:facit unufqfcç qd* pualet.Vos dona trâfmit titis:nosæpFas remittimus gratiarum. Ita tn:ut qa uelataïc uirginum munus eft aliqua in ipfismunufculiseffemyfteriademôftremus.Saccusoratiôisfignumatq^ieiuniicft'f^ll^ ________foras pedes uirgo nô moueat. Cerei utaccéfolumine fponfi expeftet aduétus.CaÜces: mot tificationé carnis oftendût:amp; fempet aim ad martyriû préparatû. Calix qppedni inebrians Q’ pclarus eft.Quod aûtamp; matronisoffertismufeariapanisaialibus uentilâdis;elegâsfignificatioeft:deberelu^ xuriam cito reftringuere. Quia mufcæmorituræ oleum fuauitatisexterminât.Hictypus fit uirginût haecfiguramatronap-.Inperuerfumnôlicetmuneraueftraconueniât.SedereaptumeftociofisîinfâC coiacerepocnitentibus.Calicemhabere licetpotâtibus:licetamp;propternofturnosmetus:amp;aiosfem^ per malum confcièntiæformidantes.xæreosaccendiffe quoqg fit gratum.

ßeati Hieronymi prefbyteri adiulianum dyaconum.feexcufantisdefilentiolitterarum:pollicerw tisptetitamnegligentiamfutura frequentiacompenfare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epifto^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XLVIII«

Ntiqu us fermo eft. Mendaces faduntrut nec uera dicentibus credat. Qiiod mihi a te ego ob iurgatusdefilentiolrarumaccidiffeuideo.Dicâ.Sacpefcripfi.-fednegligêtiabaiulorumfuit Rndebis.Oim non feribentiû uetus ifta exeufatio eft. Dicâ: non repperi qui æpiftolas ferret. Dices:hincillinciffe qjplurimos. Contenddrmeetiâhisdediffe.AtilIi quianôreddiderunt negabunt amp;nbsp;erit inter abfentes incerta cognitio.Quid igiturfadâj'SinecuIpa ueniam poftulabo:redi us arbitrans pacem loco motus petere:q’ æquo gradu certamin.a concitare:q»$ ita me iugis tam cor9 poris ægrotatio.$ animæ ægritudo pfumpferit.ut morte immincte necmei pene memor fuerim:q(f nefalfum putestoratorio more poft argumenta teftes uocabo Sanftusfrat H eliodorus hic affuit: qui cum mecû eremum uellet incolere.meis fceleribus fugatus abfceffït. Verû oem culpa' præfens uerbofi^ tas excufabit.Nâ ut ait Flaccus in fatyra.


fs.ZZ.


Orarîas.


Boelt; decô. phi.




Oibushoc uiriumeftcâtoribusânteramicos.


Rogatiutnun$cantent:iniuffinunqi defiftant.Itatedeîncepsfafdbiisobtucmlitterarum:utecôtra rioincipiasrogarenefcribam.Sororemfilidin chrifto tuamgaudeoteprimumnunciante:ineoper? manere qcf cœperanHic enim ubi nnne funi.non folum quidagatur in patria:fed an ipfa patria per^ fteüignoro.Etlicet me finiftro Hiberiaex Ceterariim ore dilaniet:nontimeboholm indicium. : habû turusiudicemmeum:iuxtailludq(f quidam ait.Sifraftusillabaturorbis.Impauidufei'ientruinae. Quapropter quefo ut apFici memor præcepti quo docet opus nfm permanere debere:amp; tibi a dno pre mium in illius falutepares:amp; me de côi in xpo gloria crebris reddas fermonibusiætiorem.

ß eati Hieronymi pibyteri ad Nicid hypodiaconû Aqlegiæde uiciflîtudinelrarûconqrensilw^.in termiffiôefcindi amicitid.VbidocetundetabeUarii amp;nbsp;librarii nomcfumpfitoriginem.

Vrpilius comicus traftans deuiciffitudine Ifarum Sola inquit res eft quehoies abfen tes pfentesfacit.Necfalfam dedit.-qjq’ in re nô uerafnîam.Quid em'eft (utitadicaj) tam prefens inter abfentes $ per æpiftolas amp;alloqui amp;nbsp;audirequos dilig^Nd amp;nbsp;ru(gt; desilli italiæhomîes:quoscafcosenniusappellat:qui fibi(utinrhetorids Cicero ait)




' ritu ferinouiftûreqrebât:anchartæamp;mcbranaR;ufum:autindedolaflselignocodf dllis:auticocdcibÿarboR: mutuo a^praß: alloga miflîtabatvnamp;'portiroresea^ tabclla tioszSc


-ocr page 779-

AMICITrARVM RECOMClUATORrAE.

EPISTOtA

tios:amp; feriptores alibrisarbop^librarios uocauerc.Qiiâto igîtur nosexpolito iâ artibusmödotid non debemus omittererqd* illi fibi pftiterunt:apud quos erat cruda rufticitas:amp; qui hûanitatc quodâmo/ do nefciebât.Ecce btûs chromatius eu fando eufebio nô plus natura morû fibi equalitate germano fiario me ^uocauitoffido.Tu modo a nobisabiens.-recenté amicitiâ fdndispotius $ diffuis. Quod prudetetapud cicerone Lælius uetat.*nifi forte ita tibi exofus eft oricsuit lias nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuas hue ucire formt

des.Expgifcere:expgifcere:euigila de fomno:pfta unam chartæ fchedulam chatitati:inter delitias prias amp;nbsp;cóes quas habuimus peregrinatiôes aliqn fufpira.Si amas:refcribe obfecrâti.Si irafeeris : iratus licet fctibe.Magnum amp;nbsp;hoc defiderii folamen habebo:fi amici litteras uel indignantis accipiam.

ßcati Hieronymi plbyteriad Chromatiû.-ipuinianum amp;eufebium de æpFa accepta côgratulâs:dc cuius breuitate côquetitur.Vbi docet qnpergamenopt: ufus ac nomen inceperit.B onofum quafi iam jerfedùefïert.'fe quafiiacentedeprimit.-mfemamp;domuillorumattulit. Epiftola. L.

On debet charta diuidere qnos amor mu tienda fermóis:cum ficinuicc nos ametis: ciauit:qn potius fi rei conditio paterenful

On debet charta diuidere quos amor mutuus copulauit:nec p fingFos officia mci funt par^ tienda fermôisicum ficinuicc uos ametisnit nô minus tres charitas iûgat:qgt; duos natura fo ciauit.qn potius fi rei conditio pateret.-fub uno litterulæ apicæ nomîa indiuifa côcluderent ueftrisquoc5itamelitteris4gt;uocâtibus:utamp;inunotres:amp;tres inuno amp;nbsp;intribusunu puji tarem.Nam poftqj fftô euagrio trâfmittente.ân ea ad me eremi parte delatæ funt:quæ inter fyros ac ft» racenos uaftû limité ducinfic gauifus fum:ut illû diem romanæ foelicitatis.-quo primôMarcelli apud Nolampliopoft Canenfempugnâ hannibalisagminacôciderincgouicerim.Etlicetfupradidus fra ter fæpe me uifitet:atlt;B me ita utfua in xpo uifeera fouea t:tn longo a me fpatio feiundus: non minus-mihi dereliqt abeundo defideriû:$ attuletat ueniendo læticiam Nûccum ueftris litteris fabuloriillas ampledor.âllæ mecu loquunf ••ill.T hic,tm latinæ fei unt.Hic em aut barbarusfe miferrimo dicédus eft: aut tacendu. Quotiéfeun«^ diariffimos mihi uultus notæ manus referut impreffa ueftigia : totiés aut cgohicnonfum:autuoshiceftis.Crediteamoriueradicéti:amp;cuhasfcribercuos uidebâ.QuibushoC primiiqnaeroRcurtot interiacctibus fpatiis maris at^terrapa tam parna itpFam miferitismifi q, ita me tui:qni nobis(utfcribiris}antenó fcripfi Charta defuiffenôputoægvpto miniftrâtecômertia.Etfi ali cui ptolomens mariaclanfiflentnrex Attainsmembranasapergamomiferatnitpenuriachartæpelli^ bus penfaret:nnde pergamenap^ nome ad hanc nfç die tradete fibiinufee pofteritate fernatueft. Quid «gitur arbitrer bai nlù feftinaffe.^uis longæ æpFæ nna nox fuffïcit.An nos aliqua occupatiôe detentos IM nlla neceflîtas maior eft charitate:Reftât duo. Vt aut nos piguerit: aut ego non merueri. Tn quibus magisuolo uosIacefferetarditatis.$mecondcmnarenômetitnm.Facilisein negligentia emendari

amor nafci.ß onofus ntferibi tis:quafi fili us nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id ed.pifcis aquofa petit. Nos

priftina ptagionefordctes:qfireguli amp;fcorpionesarctiaq^feftamnr.Illeiâcalcatfup colubri caput: nosferpêtiterrâexdiuinafnîacomedêtiadhuccibusfumus.Illeiâpoftfûmugraduu pfalmu fcâaere.* . nobisadhucin prioafccfu fluctibus:nefdo an dicerealiqn côtingat. Leuaui ocnlos meos in môtes:um PS«izQl de ueniet auxilium mihidUe inter minaces fæculi fluûus in tuto infulæ:hoc eft eccFiæ gremio fedens: ad excpln Iohannis libru forte iâ deuorat:ego in fceleß.? meopz fepulchro iaccs:amp; pftôrum uinculis coU iigatus.dnicûdeeuangelioexpeftoclamoré.Hieronymeueniforas.Bonofusinquam(qafcd’m pro phetam ois dyaboli uirtus in lûbis eft) trans euphratem tulit lûbare fuû.ubi illud in foramine petræab fij jjgj icondens:amp; poftea feiffum reperics:cecinit.Dne tu pofledifti renes meos.Diripuifti uincula mea: tibi facrificabohoftiâlaudis. Me uero nabuchodonoforad babylonc.id eft côfufionc métis meæcathenaj? tû duxit ibi : mihi captiuitaris iugûipofuit.àbi ferri circulû inneftcsîdecâticis S yô cantate pcepit.C ui ego dixi:Dnsfoluit côpeditos:dns illuminâtcæcos.Vt breuiter coeptam diflîmilitudinc finiam :ego pj. «eniâ depcor.-ille expeftat coroaam.Soror mea.-fanfti Iuliani inxpo fruftus.IIIe plantauit uosrigate.* dnsinctemetûdabit.Hâcmihi iefus pro eo uulnere qtf dyabolusinflixerat pftitit uiuam reddedo 4J mortua.Huicegolut ait gêtilis poeta)oîaetiâ tuta timeo.Scitisipfi lubricû adolefcétiae iter in quo amp;nbsp;ego lapfus fum:amp; uos nô fine timoré trâfiftis.Hoc ilia en maxime ingredit:oîm eft fulcienda pceptis: oim eft fuftetanda folatiis.âdeft crebris ufæfftîtudinis æpFis toborâda.Et qa charitasoîa fuftinet:obfe crq ut etiâ apapa Vakriauo ad eâ pfortâdâ Iras exigatis.Noftis puellares aîos his rebus plaerû^ folida^ ri:)i fe intelligantcuræ effe maioribus.in mea em pria rufticitas uernacula .'deus uefter eft: amp;nbsp;de die in Côparatio. die uiuit:amp; Unftior eft ille q ditior eft.Acceirithuicpatellæ:(iuxta tritû ppFi fermonc ^juerbiû) dignn opcuhnlupicinus facerdos fclt;f m illud quolt;5:de quo femel in uita craffum ait rixiffe Lndllus:fiFe5 ha bent labra laftucâ.-afi no carduos comcdcte:uidelicet ut pforatâ nauc debilis gnbernator regat:amp; caîc^ cæcos ducatin foueâ.Talifcj fit redor.-qles illi qregunt.Mfem cóem:q cu uobis fdîtate fociatâ eo uos ßuenitiqatalesgenuit:cuius ucreuenteraureuspötdid:eo falutamushonore quo noftis : unaqtj fu/ idpiendascudas forores:q fexu uiceœ cu fæculo.-quas oleoad lampadeslargiter pparato :fpófi operiu; turaduêtu.O beata domus:inqua morant Anna uidua : uirgines j)phetiflae: gemius famuel nutrit^ intêplq. 0'teftafoclicia:inquibuscernimusMachabeo5i'martyrûcoronisdn(ftam martyrem matré. Namlicetquotidiexpmcófiteaminidumeiuspeeptaferuatis:tnadpriuatamgFiampublicahæc ac# cenit uobis amp;nbsp;aperta cófeflio.'Cf p uos ab urbe uraarriani quódam dogmatis uiruscxdufum eft.Etmt raminiforfitan:qgt; i fineia æpFærurfusexorfusfim.Quidfadât'Vocêpeftori negate nó ualeo:æpFæbrc uitas:nô finit taceresdefideiiu uri cogit loq pptoperus fernio,Confufa turbat oio:amor ordinc nefdt.

ppp iiii

-ocr page 780-

ni

XI


TRACTATVS


PARTIS


P

Mat. 18.

Luce.iJ.

QJ

ßcati Hieronymî prælbyteri ad Chryfogonum monachum Aquilegiæ:querens in ipfb ortu ami;’ dtiæconfuetudinemfilentiolitterarumeffenegledam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola.Lb

. jgaffeftus meusfit:chariflîmusambobus Helidorustibi potuitfideliternun ciare:qui non minore te diligitamore:^ egodiligo utegofemperinoremco nomê tuum fonem:utad primamquamc^confabulationemiocundiffîmi mihi confortii recorder:amp; humilitatem admirenuirtutem efferam : prædicem charitatem. Veium ' tu quod natura lynces infitum habent .-ne poft tergum refpicientes meminerint prio . üjrum amp;nbsp;mes perdat quod oculi uideredefiderant.-itanoftræneceflitudinispenitus ob litus:illam æpiftolam quam in corde Chriftianorum feriptam apoftolusrefeit :nonparua litura : fed imis(ut aiunt)caeris erafifti.Et ille quidem (quas diximus)feræ:fub frondente captantes arboris ramo fugaces capreas:aut timidum ceruos animal comprehendunt.-currentemtj fruftra yra:dam:dum ho; ftem fuum fecum uehinrapido defuper ore dilaniant:amp; tamdiu meminere prædandi $diu uenter ua cüus ficcum fame guttur exafperat.Vbi uero fanguine pafta feritas uifeera diftenta compleuerit: cum faturitate fuccedit obliuio:Tandiu nefeitur ad quid capiat:donec memoriam reuocauerit efuries.T n needum fatiatus e nobistcur finem iungis exordioccur amittis anteç teneas:nili forte negligétiæ fem per exeufatione focia:afferas te non habuifle quod fcriberes:cum hoc ipfum debuetis fcribere.-aliudiw habuifle quod feriberes.

B eati Hietonymi pfby teri ad Antoniû monachûzilli fupbiæ crime îpingés:lt;p decc îterpellatus æpî; ftolis nôrefoôderit:ubi quædam dehumilitate:amp; côtrario fuperbiæ uitio deferibit. Epiftola. LII. ■iÔminusnofter.humilitatismagifter:difceptantibusdedignitatedifcipulis:unum appræ; hendit e paruulis.-dicens.-Quicunœ ueftrum non fuerit conuœfus ficut infans:nô poteft in; troire in regnum cœlorum.Quoa ne trîi docere:nec facere uideretur:impleuit exemplo: dû difcipulorumpedeslauaùdumtraditoremofculoexcipit.'dumloquiturcumSamaritana dum ad pedes fibi fedente Maria de cœlorum difputat regno :dumab inferis refurgens primum mu lierculis apparefcit.Sathanas autem ex archangelico faftigio non aliam ob caufam nifi côtrariam hu; militari fuperbiam ruit.Et iudaicus populusprimas fupercithedras:amp; falutationesin foro uendicâs deputato antea in ftillam fitulæ gentium populo fuccedente deletus eft. Contra fophiftas quoep fæcu liamp;fapientesmundi Petrus amp;Iacobuspifcatorcsmittuntur.Cuiusrei caufa feriptura ait. Superbis deus refiftit:humilibus dat grariam .Vides frater quale malu m fit quod aduerfarium habet deû. Ob quodineuangelio amp;pharifaEusarrogansfpernitur.amp;humilispubliGinusauditur. Decern iam (nifi fallor) æpiftolas plenas tam officii qgt; præcum niifi .cum ne motum quidem facere dignaris. amp;nbsp;domi; no loquente cum feruis.frater cum fratre non loquæris.Nimis inquies contumeliofe.Credemihi ni; fi ftili uerecundia prohiberet:tantalæfus ingererem :utinciperes mihi feribere uel iratus. Sed quoniâ amp;nbsp;irafei hominis eft:amp; iniuriam non facereiChriftiani .ad antiquum morem reuertens.-rurfus præcot ut amp;diligentemtediligas.amp;conferuofermonem conferuusimparrias.Valeindomino.

B eati Hietonymi pfbyteri ad Theodofium amp;nbsp;cætcrosanaclioritas:fuffragium orarionûimplorâsî ut ex fæculi tenebrislibereEubi de fe humillime loquitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola.LIII.

Vam uellem nunc ueftro intereffe côuentui:amp; admiranduconfortiû.'licetifti oculi nonme reant afpicere:tota cû exultatiôe côpledi.Speftarc defettû omni amoenius duitate. Viderc defolata ab acolis locaïquafi ad quoddâ paradifi inftar fanftorum cœtibusobfideri. Vttiï quia hocmea fecere delifta :ne côfortio beatoft; infereret obfefTum oî crimine caput: Iccirco obfecro^qiiia uosimpetrarepofle nôambigo)ut meex iftiustenebris fæculi ueftroliberetisoratu. Et antedixerâ pfens:amp; nunc perlitteras uotû indicate nô ceflb.’cp mens mea omni ad id ftudium cupidi^ täte rapiatur.Nunc ueftrû eft:ut uolutatc fequat effeftus.M eu m eft ut uelî:obfecrationû ueftraR: eft ut uclimamp;poflîm.Egoitalum qfiacuftogregemorbidaaberrâsouis.Qiiodnifi me bonuspadot ad fua ftabula humerisimpofitû reportarit:lababûtgre(THS:amp; in ipfo conamine ueftigia côcidctaflurgc^ tis.Ego fum ille ^digusfilius:qui omni qua mihi pater crediderat portióe ^fufaxnecdii me ad genito ris genua fumifi.mecdu cœpi prioris a me luxuriae bladimcra depellcre.Et qr paululfi no ta défini a ni; tiis:$ cœpi uelle definere.Nûc me nouis dyabolus ligat rhetibus.muc noua ipedimêra ^»poncs : maria iindicp circudat:amp; undiep pontu nuncin medio cóftitutus æleméto:necregrcdi ualco:ncc,pgi'edi poO fum:fupereft utoratu ueftro fanfti fpusaura me 4)uehat:amp; ad portum optati littorisprofequatur

Vide inhoc gne fine tradatu ad Ruffinu æpPamin qua illfi tûcamidi dulcibp affat eloquus:exhor tans ad pfeuerâtiâ charitatis:qm’'amicitia q definere pôt.niera nû$ fuit.Incipit plus deû. Ql’3 iter æpi; ftolas decontemptu mundiamp; laudibus heremi infetuimustquia de uita B onofi heremitepertraftat.

Incipittraftatus.xi.tertiæpartisprincipalis:Defiftisamicis amp;detraftoribus.

J nbsp;nbsp;nbsp;B ri Hierony .pfby teri ad A fella de fidis amicistq cora bl3diebatur:amp;poft tergû detrahebat ; fandag

’ Paul3eamp;Melaniæillipfortiûiputâtes:quâenaui Hierofolymapergcscófcripfit. Epiftola. LIIII.

^^^Itibi putemgratiasamereferripofle:nonIapîam.Potense(ldeus fuper perfona mea fan^ gt;^^jâ-3Eanimæ tuæ reftituere quod meretiir. Égoenim indignusnecæftimare unq» potui: neeoptare :ut mihi tm inxpo laigireris affeftû.Et licetmefceleratum quidâpntant:amp;’om^! nibus flagitiisobiutûîamp; propâîs meisethsepua fintitntu bnfacis:^ ex tua mente êtma^ losbonos

-ocr page 781-

AMIClTrARVMRcconciIutonx. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPÏSTOLA LV

Ïos bonos pamPericulofum quippec de feruo alterins iu5icare:amp; nó faciE uenia praua dixiffe dc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• •.

disuenietilladiesinqiia amp;nbsp;mecùdolebisardorenonpauco.Ego^brofus:egouerfipellis amp;nbsp;lubricus: ego mendax amp;nbsp;fatiianæ arte decipics.Quid em cd tutius:hæc uel credidiffe ucl finxiffe de infonribjean ét de noxiis credere uoluifferOfcuIabant mihi manusquidâ amp;ore lüpeo detrahebât amp;nbsp;dolebâtlabiis: cordegaudebant-Videbat dns amp;lubfannabatillos;amp;nnfeifmefeiuùluûfuturocûeisiudicîoreferua bat. Alius incêfum nieûcalûniabat amp;nbsp;rjfum:amp; ille uultui detrahebat.Hic in fimplicitate aliud fufpica^ gt;nbsp;bat:penecertetrienniû eu eis uixi.Multa me uirginûcrebro turba circûdedit.Diuinoslibros utpotui nôiwllisfæpedifferui.Leftio afliduitatc.-affiduitasfamiliaritatc.-familiaritasfiduciâfecerat.Dicât.'qd unq in tneafr fenferint $ xpianu decebat.Pecuniâ cuiufqj accepi.Munerauel paruaaiel magna non fpreui.lnmanumea æsalicuiusinfonuit.Obliquusfermo.oculuspetulâsfuit.Nihilmihiobiicitnif* fexus meus:amp; hoenunç obiicit.nifi cû Hierofolymâ Paula ^ficifot.ifti crediderut menticti.-cur non credut negâtirtdë eft hô ipfe q fueranfatet infonté qui dudû noxiûloqbat:amp; certe ueritatê magis expri muttorméta qi rixus nifi q tàciliuscredit.-qd' autfiflulibcter audit :aut nô fiftû utfingat impellituc Anteq domû fancte paulæ noffem toti us in me urbis ftudia côfonabât.Oim pene iudieio dignus fö^ mo facerdotio decernebar. 3 eatæ mcoriæ Damafus meus fermo erat.Dicebar fâftus.-dicebar humilis: amp;nbsp;difertus.Nûquid domûalicuius lafciuioris ingrefliis fum.Nunqd me ueftes fericænitctes gcmæpî fta facies:auri rapuit ambitio. Nulla f uit aliq Romæ matronatj: q meâ poffet edomare mentc:nifi 1 u gens atq ieinnans.fqllês fordibus fletibus pene cæcata:q côtinuis noftibus mïam dni depeante fol fæ pedephendit.Cuiuscâticûpfalmifunt.fermo euâgeliû:delitiaecôtinctia:uitaieiuniu.Nullamepotugt; it aliquadeleftare.nifi ilia quâ mandueâte nunq uidi. Sed poftq eâ 4? fuæ merito caftitatisuenerari ; colere:fufcipe cocpi.'ocs me illico deferuere uirtutes.O inuidia primû mordax tui.O fathanæ calliditas femp :fanfta pfequcs.Nullæ aliæ Romanæ urbi fabula pbuerût:nifi paula amp;nbsp;melania:qcôtcptis facul tatibus.'pignoribufq? defertis:cruccdni qfi qcfdâ pietatisleuauereuexillû.Si balneaspeterct: ungucta cligerêt.diuitias amp;nbsp;uiduitatem haberct. Materies luxiiriædibertatis dnæ uocarent amp;nbsp;fanlt;?f£E:Nucin fac co Si cinereformofæ uolût uideri:amp; in geliennâ ignis cû ieiuniis Si fetore defccdere:uidelicetnonlicct eis applaudéte populo pire cû turbisifi gentiles banc uitâ carperct:fi iudæi haberct folatiû non placendî eis qbus difplicet xps.Nûc uero (proh nefas) noie xpianæ:ptermiffa domo fuoji; cura:amp; ,pprii oculi tra beneglefta:inalieno oculo feftucâ quærûuLacerantfftrn jtpofirû Si remedii'i poenæ fuæarbitrant. lï nemo fit fanctus.fi oïbuf detrahatdi turba fit peuntiûimultitudo peccantiû:tibi placet lauare quotidie Ali us has mundicies fordes putat.Tu attagenéruâasamp; de comefto accipefere gloriaris ego faba uctre îpleo.Tedeleftantcachinnâtiûgreges me Paula Melaniaq? plangctes.Tu aliéna defideras.illæ côtenût fua. Te delibuta melle uina deleftâtàllæ potât aquâ fri gi dâ fuauiorc.T u pdere exiftîas qcqd in pnti n habueriscomederis:deuoraueris:illæ futura defiderât;Si credût uera eflequæferipta funt. Efto inepte amp;nbsp;inaniter quibus refurrectio corporûpluafit:quid ad te.Nobis ecôtrario tuauitadifplicet.Bonotuo craffus fis:me maries delectât pallontu taies miferos arbitrarismos te miferabiliorc putamus.Par pa ri refert fnia:amp; inuicc nobis uidemurifanire.Hæcmi dna Afella:cum iâ nauem côfcendercraptim fiés dolenfq côfcripfi.Et gratiasago deomeo q dignus fim que mundusoderit.Oraanté utdebabylone Hierofolymâregiediarnemihi dnet Nabuchodonofonfed iefusfilius iofedech ueniatEfdras (qui in • terpretat adiutor)amp; reducat me inpatriâfuâ.Stultus ego qui uolebâ cantate canticû dni in tetra alie ' na:amp; deferto monte S y n.i egypti auxiliû flagitabâ.Non recordabareuangeliftæ.quia qui de Hierufa æ lem egredit ftati incidit in latrones fpoljat.uulneraf occidit.led licet facerefos defpiciatatq cuites .Sa/ tnariranus ille mifericors:cui cûdiceret.Samaritanus es amp;nbsp;dæmoniû hês.dæmoniûrenuens.famaritê fenonnegauit.Quia qucnoscuftodc.HebræiSamaritcuocant.Maleficumquidâmegarriût.titulu fidei leruusagnofco.Magû uoeât Si iudæi dnm meû.Seduaoramp; apfs diftus ê.Tétatio me nô apphê ditnifi humana.Quota parteanguftiarû ppeffus fum qui cruci militorinfamia falfi crimîsîportarunt Scdfciopbona amp;nialâfamâpueniri ufq ad régnacoclorû.Saluta Paulam é^eufiochium uelitnolit mundus in xpo meas.Saluta matrem Albinam fororêq marcellam Marcellindquoqamp; fanria foclicî tatem:amp; die eis. Ante tribunal xpi fimul ftabimusnbi parebitqua mente quis nixerit. Memento meî exemplum patientiæ:amp; uirginitatis infigneifluftufq maris tuis præribus mitiga.

ß eati Hieronymi prælby teri ad uirgines Hemonenfes:quarum feripta præcatunlicet fe fateatur în dignum:ubi amp;contra liuoreni hominum de occultis iudicantiumloquitur.

Aepiftola. LV

Hartæ exiguitas indicium folitudinis eft:amp;icrirco longum fermonem bteui fpado coarta ui»Quia Si uobifeum uolebam 4)lixiusloqui:amp;anguftia-ïcedulæcogebattacere.Nûcigit m ingenio eft uiria pauperies.Minutæ quidem litteræ fed cöfabulatiológa eft.Et tarne in hoc necePTitatis articulo animaduertite charitatc:cum nec penuria feriptionis ualuit prohibere. nefcriberem.Vosautemignofciteobfecrodolenti.Dicoenim læfus.dicolachrymansme unum qdc apicem totiens uobistribuenti officium pftitiftis.S cio qui.! nnlla côio luci Si tenebris eft. nulla cum ancillis dei Sipeccatore fociatio.Attamen amp;nbsp;merettix domino pedeslachrymislauit amp;nbsp;dednorû mi^ z.cor.ff. cis canes eduntÆt ipfe faluator nô uenit iuftos uocare fed peccatores.Mon egent fani medico.Et ma^; Luce.7 gisuultpniampiftóri;? q mottê.Eterrante ouicullt;fuishunieris refert.Et,j)digûfiliûreuertentcexci Mar.i^

-ocr page 782-

PARTIS in


TRAGTATVS XI


Ezccb. 18. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pater.Quin potius apFs ait;Nolitc*udicar€ ante tpus.Tu eî qs cs q alienu feruu iudices. S uo

lohan io* ‘Iftoft^tautcadit.Etquiftatuideatnecadat.Etinuicconeraueftraportate.Aliter fororcs chariffîmæ holm liLionaliter xps i udicat.Nô eadé eft fnia tribunalis eius fedis:amp; angulis fufurronu. M ultæ homi nibus uiæ uident iuftæ:quæ pofteareperient prauæ.Et in teftaceis uafculis thefaurus fæperecôdit.Peiî trum ter negantem amaræ in fuuni locum reftituerelachrymae. Cuius plus diminit plus amat. De to togregefilet:amp; ob uniusmorbidæpecudisfalutemâgeli lætant incoclo. Quodfi cui uidet indignu: audiat a dno. Amice;fi ego bonus fum:quare oculus tuus nequani eft.

ß eati Hieronymi praeibyteri ad Marcellam de Onafo:ubi inuehit côtra detradores:amp; eos qui om^ nequod Hieronymusrepræhcdebatinuitiis.-contrafedidum putabant. EpiftoIa.LVI.

■’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Edici quos uocantchirurgicos:crudelesputant:amp;: miferi funt.Annóeft miferia alienis no

Côparatio.

dolere uulneribus.amp; mortuascarnes indaementi fecare ferro.Nó hortere curante qlt;f horree ipfæ q patit amp;nbsp;inimicû putari.Ita fenatura habet,utamara fit ueritas blâda uitia exiftiment Efaiasîexcplucaptiuitatisfuturænudsnôcrubefciticedae. Hieremias de media hierfmad Hiere.lj. euphratë fluuiu Mefopotamiæ mittit.'Ut inter muniras gctes ubi eft affyrius amp;nbsp;caftra funt Chaldeopa “ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ponat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideftlûbarecortûpendû.Ezechielftcrcoreprimûhumanoîdeindebubu

Eze. 4*

lo:panc de oî femête côfpfum edere iubet:amp; uxoris intérim ficcis oculis uidet. Amos de famaria pellit. C ur quæfo.Nempe ideo pellit :qa chirurgici fpiritales fecantes uitia pftôrum ad pnîam coartant.Paii Gala.4. nbsp;nbsp;lus apFs : inimicus inquit uobis faftus fum uerû diccs.Et qa faluatoris dura uidebant eloqa : plurimi

Côparatio .dilcipulof^retrorfum abierût.Vndenô miru eftfi amp;nbsp;nofipfi uitiisdetralictes offendimus plunmos.Di fpofui nafum fecarefetctctimeatqftrumofuseft.VoIocorniculædetraheregarricti:rancidul3fe itelli gatcornix.Nunqd unus in urbe Romana cftzqhabeat trûcasinhonefto uulnerenares.Nûqd Onafus fegeftanus caua uerba:amp; î modû ueficapj tumetia bueds trutinat inflatis.dico quofdâ fcelere : piurio: falfitate:ad dignitatc nefeio quâ puenifle.Quid ad te q te intelligis innocctem.Rideo aduocatû q pa trono egeat.-quadrâteidignam æloquctiâ nare fubfanno:quid ad tequi difertus. Volo in nummari^ os inuehi facerdotes.Tu q ui di ues es quid irafeeris. Claufum cupio fuis ignibus ardere Vulcauû nun quid hofpes eius esautuicinus;qgt; a delubrisidoli niterisinccdiafubmouere.PIacetmihi dclaruis :de bubonede nodua.'deniliacisridereportêtis.Quicqd diftum fuerid te didû putas .In quodcûcg uitiû ftiligt;mei muao eôtorquetrteclamitas defignari.Côferta manu in ius uocas:amp; fatyricû feriptor^m in profa ftulte arguis.an ideo tibi bellus uideris:qr faufto uocaris noie.quafi nô amp;nbsp;lucus ideo dicat q mi nimeluceat:amp; parcæq» nequa$parcant:amp;Eumenidesfuria::lt;ÿ non fint benignæ.'amp;uulgoæthiopes uocanturargcntei.Quodfi indeicriptione fedop*femperirafeerisdam tibi cumPerfiocantabo.

Perfîut* nbsp;nbsp;Formofamteoptentgenerum rex amp;regina:puellæ.

Te rapiaut:quicquid calcaueris hoc rola fiat.

Dabo tn confiliû quibus abfconditis poffis puldirior apparere. Nafus nô uideatur in facic;fetmonon fonet ad loquendum.'atqg ita amp;nbsp;formofus amp;nbsp;difertus uideri poterrs.

B eati Hiero.præfbyteri ad Marcellam côtra detradores:qui eumtemeri taris accufabât^^ptercmc; darionem cuâgelicap;fctiptura^e:amp; uirginâcù maribus côfortia repræhcderat. Epiftola.LViï* OftpriorcæpFamâq dehebræis uerbispaucapftrixcrâ:admerepenteplatû eft quoO dam homûculos mihi ftudiofedctrahere.xur adqerfum audoritatê ueterû; amp;nbsp;totius mundi opinionê aliqua in cuâgeliis emedare tctauerim.Quos ego eu poflém meo in re côtemnere( Afino qppe lyra fupfiue canit)tn ne nos fupbiæ(ut facere folent) argu j antitarnfiim habeât.mô adeo mehebetis fuiffe cordis amp;nbsp;tâcraffe rufticitaris(quami» _______,li folam profanditate hnt pifeatop: fe difcipulos afferentes.quafi iccirco iufti fintfi ni hil fderintjut aliquid de dnicis uerbis autcorrigendü putauerimusxaut nô diuinitus infperatû: fed la -, nbsp;nbsp;nbsp;. tinorumcodicûuiriofitatc:queexdiuerfitatelibrorüpîmcôprobat:adgræcamorigine(undc amp;nbsp;ipn

voparatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^,0^ denegant) uoluiffereuocare. Quibus fi difplicetfontis unda puriffimi.'fcenofos nuulos

bibant amp;nbsp;diligentiam qua auium faliuas amp;nbsp;côcharum gurgites noruntnn feripturis legendisabiiciat. Sint^ in hacre tih fimplices:amp; xpi uerba exiftimctrufticanaân obus per tanta iam fæcula tantorû ingt; genia fuaderunt utrationem uerbi uniuftuiufqgmagisopinati fint:$ expreflérint.ApFum arguâtim peririæ q ob multas litteras infanire dicat.S cio te cum ifta legeris rugarefrontc amp;nbsp;libeitatc aninii rur^ fum feminariumtimererixarumacmeumffi fieri pôt)osdigitouellecomprimere;ne audeam dicerc quæ alii facere nô erubefcunt.R ogo quid a nobis libéré didum eft.Nunquidinlancibus idola cæiara defcripfi.Nunquid inter æpulasxpianas uirginalibusoculis bacchap’fatyrorûfÿcôplexusinnexui au un$aliqucamariorfermopulfauit.NHqdcxmcdicisdiuitesficriuolumus.Nunqd?'^pl'^”“’^’^^.’y rias fepulturas.Vnum mifer locutus:q? uirgines fæpiusdeberêtcum mulieribus effe q» çuui ma c 1. Tori us oculos urbis offendircundopj digitis notor.M ultiplicariifuntfupercapillos capins uio «Q Hora.in ar. runt me gratis:amp; fadus fum eis in parabolâ.Et tu putas mealiqd deincepslocuturö-V^u ne acc pocti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nobis rideat:Amphoracœpitîftitui:currcterota:cururceuscxiit.Reuertimuradnrosbipeucs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s.

Ro.iz. nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;illop; aure buedna magis qgt; cytara concrepamus.llli legant.S pe gaudentestempori

Iegamus:Spegaudentes:dominoferuientes.IlIiaduerfuspræfbyterum ^ceufationem omnir» bThi^y. nbsp;nbsp;putentrecipiendammos legatnus. Aduerfus prælby tetmn accufacionem.nereccperismui luo^

-ocr page 783-

RECONCiLiATORrAE inadüerfis.

EPÏSTOLA nX

aut ttibpteftibus.'peccates aiitem cora oïbus argiie.Iilis placeat huanns fer nioamp; oi acceptione digniis : nos ciim græcis. i .cu apFo (g. græce locutus eft) ertemus-Fidelisfernio oi acceptióedignp.Ad extremü illi gaud eat gallicis cauteriis : nos folutis uincuiis amp;nbsp;in fal uatoris niyfteiium pparatis.Zacharie afell? illedeleftet.-qui poftqi dominotergapbuincocpitefaiæconfonareuaticinio.B eatus qui feminatCeciP Efa.ï^. omnemaquam:ubi bos amp;afinus calcant.

T raftatus.XII.Tertiæ partis principalis:in quo pfolatoriæin aduerfis ad amicos inferunt æpiftolæ

B cati Hieronymi plby teri adcaftrutium:ubi confolatur eunl de cæcitate quæ ei côtigerat : docens aegritudines aliqn non pœna peccati:fed jibationis caufa obuenire :Et in fine quô beatus Antonius Didymum de cæcitate fueritconfolatusinterferit. Epiftola. LVIH a“quot; ■ Anftusfilius meus Heraclius diaconus mihi retulit cupiditate noftri ediffam ufcg ueniO fes:amp;hôp3nonius.i.terrenôaialnôtimuerisadriaticimarisæftusamp;ægeiat(5ioniifubiredi Y fcrimina.EtnifitepriusfratturerinuiffetafFeftus:uolutatê opecôpleuifles.Habeoita^ gras , amp;inacceptûrefero.rnamicisemnô resquæririfeduoluntas.Quiaalteffeab inimicis fæpe pbetur:alteru fola char iras tribuit. S imuliç obfecro neimbecillitatc corporisquâ fuftines: depftô tibî æftimes euenifle.Qiiod qdc amp;nbsp;apFi fufpicates de eo q natus état cæcus ex utero.ânterrogâtefq} dnj fal uatorê.Ifte peccauit an parentes eiustut cæcus nafceret.-audifit.Ne«^ hic peccauit,nec parères eins fed u t ïohan. 9, tnanifeftent opera dei.Quantos em cernimus ethnicos at^ iudæos.-hæreticosatiç diuerfoß; dogmatu holes uolutati in hoc fceno libidinufmadere fanguine.-feritate lupostrapacitate miluos uincere : amp;nbsp;ni;# hilominus flagellum non appropinqre tabernaculis eoßrmec eos cu hoibus uerberari:amp; iccirco ftipbi;; re cótra deum amp;nbsp;tranfire ulcj adcoclu oseoß:.Cu fanftos ecôtrario uiros fciamusægrotationibus.mi^ feriis amp;nbsp;ægeflatetorqri:qui forfitan dicunt.Ego fruftra fanâificaui animameâ:amp; laui inter innocen tes manus meas.EtJftatim rephendctes aiut.S i narrauero fic:ecce nationê filioß; tuoß; reprobaui.S i cæ ci taris cam putasecpftm:amp; id dei inferreiram:quodcrebro medici remediantanfimulabisifaac gin tniilucisiftins expersfuit:utet cuinolleterroredeceptusbndiceret.Referescrimen iniacob:cuiuscahgt; gaueratacies:amp; cû interioribusoculisamp; fpiritu ,pphetali longe poft futura profpiceret:amp; xpm caneret de ftirpe regia efle uenturû.Effraim amp;nbsp;manaflem uidere nô poterat. Quid inter reges iofia fanftusj’ amp;nbsp;tnægyptiomucroneinterfeftuseft.Quidpetro.'quidpaulofublimiusamp;tnNeronianôgladiucructa nerunt.Etutdéhoïbustaceam.deifiliusfuftinuitignominiamcrucis:amp; tuputasbeatosgfoclicitate îftius fæculi amp;delitiis pfruunt.Magna ira eft qn peccantibus non irafeit deus. Vnde ScinEzechiele ad hieFrm :Iam inquit nô irafear tibi:2elus meusreceflît a te. Que etn diligit dns corrigit : amp;nbsp;caftigat ocrti filiu quêredpit.Nô érudit pater nifi que amat.Nô corripit magifter difdpFjmifi.eû que ardetioris cet nitïgenii.Medicus fi ceflauerincurare defperat.Quod fi rnderis.Quô lazarus recepit mala in uita fua libcternunctormêtapatiat:utfuturamihigloriareferuet. Nonejniiidicabitdnsbisinidpm.Iobuit fanftus amp;nbsp;imaculatus amp;nbsp;iuftusin gnationefuaæurtâta ppefliisfit.-ipfius uoluminecótinet.Etneue^! teres replicandohiftoriasdongâ faciâ:amp; excedâ menfura æpFæbreuetibi fabula refera q infantiæmeæ tpibus accidit. B eatus Antonius eu a fâô Athanafio alexandriæ’epo fipterconfutationc hæreticorûjn urbe effet accitus;amp; iffet ad eu Didymus uir eruditfllîmusæaptus oculisânter cæteras fermodnatiôes nartat hifto quas de feripturis Tandis habebât:cu eius admiraret ingeniûamp; acume ai collaudaret.fcifcitans ait.Nô riâ fui tpis. triftis es cç’oculis carnis careasc'C um ille pudore reticeret fecûdo tertioq; interrogâs tandc elicuit ut me rorem animi fimplidter fateretur:cui antonius Miror ait prudctc uirû eins rei dolere damno qua foc micæ amp;nbsp;mufeæ amp;nbsp;culiceshabêt:amp; nonlætari illiuspoffeffi5e:quâ fanfti foli amp;nbsp;apFi meruetût;. Ex quo nides cp multo melius fit fpu uidere $ carne;amp; illos oculos poffidere in quos peccàti feftuca non pofi# fit incidere. Ad nos licet hoc anno nô ueneris:tn nôdefpamusaduentûtuu.Qiiod fi fanftusdiaconus portitor litterarûtuisamplexibusfueritirretitus:amp;illocomitâtehucueneris:libenterfufdpiamdifpë nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3

fationis moram magnitudine foenoris duplicatam.

B eatiihierony mi pfbyteri ad marcella de ægrotatiôeblefillæ qua p flagellu ægritudîs muliebre (ucu acfæculariacôtcpfiffe:ac in timoré dei cocpiffe^ficeregloriat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. LIX.

Braa tentât infilio:amp;fideliot inuenif. lofeph in ægypto uendit.’Ut pâtre P afeat amp;frà tres.Ezechias uicina motte terret:amp; fufus inlachrymas:quindecî annorûfpaciofgt;te lat ad uitâ.Petrus apFs dni paffiôepcutit: amp;nbsp;amare fies audit.Pafce ones meas.Paul^ lupus rapax.Se Beniamïadolefcctior in extafi cæcat ut uideat:amp; repetino tenebrarff horrorecircûdatus dnm uocat.quê dudu uthoiempfeqbatur.Itaamp;nue mi Marcellâ ____________Blefillâ noftrâ uidimus ardore febriû p.xxx ferme dies i ugiter æftuafle: ut fciatreiîcî endasdelirias corporis cp paulo’poft uermibus exarandûfit:uenit amp;'adhanc dns iefus.ietigitq? manuj eius.Et ecce furgens mîftrat ei.Redolebat aliquid negligetiæ amp;nbsp;diuitiarûfafciis colligata. in fæculi ia^ cebatfæpulchro.Sicinfremuitiefusamp;côturbatusinfpûclamauitdicens.Blefillaexiforas.Qiiæ uoca taexiit cudno:amp;egreffauefcitur.iudæi minent amp;tumeantquærantocciderefufcitatâ:foli apFiglorî ent.Scitfeuitamfuâ ei deberequi reddidit.Scitfe eius amplexaripedes.’cuiuspauloanteiudiciu pti;# mefcebat.’corpus pene iacebat exâîæ amp;nbsp;anhelosartus mors uicina quatiebat.Vbi tune eteât auxilia pro^ pinquorum.’ubi uerba i naniora fumo:nihil tibi debeto ingratacognatiotquæ mûdo periit amp;nbsp;xpo rè uixit. Qui xpianus c gaudeat. Qui iiafcit nô fe eê idicatxpianu. Vidua q folüta ê uïeulo màritalishibil

-ocr page 784-

TRACTATVS XII


PARTIS ni

necelTe habet nifi pfeuerarc. At fcandalizat qucpîatn ueftis fufcior fcâdalizat îohâncm: quo inter ratos mulieiî’maior nullus fuit. Quia angelus diftusûpmquoqgdnmbaptizauit. ÇJuiacanieloru ueft-itus tegminezonapelliceacingebat.Cibi difplicentuilioresî'nihiluiliuseft locuftis.lllæxpianosicandali; zentpotius.'quæpurpurifloamp;qbufdamfucisoraoculofcj depingût.Qiiare fadesgipfeæamp;nimiocâ doredeformesidola mentiunt.Quibus fi forte improuidislachrymajt ftilla erupit:lulco denuitiquas necnûerusannojapôtdocere uétulæfint.-quæcapillisalienis uerticêftruunt:amp; pteritam iuuentutc în rugis anilibus poliûnquædeniqg annepotû gregc tumentes uirgûculæ côponunf.Erubefcat muliec xpiana:finaturæcogitdecorê:ficarniscurâfacitadcôcupifcentiâ:inquaquifuntfcd’mapFmxpo pla RoiîUig. ) cer^ nonpnt:V’iduanraantemonilibusornabat;amp; dietotaqdfibideefletqrebatadfpeculû.Nunclo^ quitiir côfidenter.Nos aûtocs reuelara fade gloriam dni fpeculâtes; i n eandc imagine rrâfformamut a gl’iaingFiam:quafi a dni fpiritu.Tûccrinesandllulædirponebât:amp; uittellisaifpâtibus uertex arta^ batur innoxius.Nûc negleâû caput fibi fdt tm fuflficere çp uelat .Illo tpe plumap; quo^ dura moUides Hidebat:amp; inextruftisthorisiacereuixpoterat.Nuncadorandûfeftiacôfurgit;amp;hymnula uoce cælt;gt; teris alfa preripics:prior indpit laudare dnm fuû.Fleftunt genua fup nudam humu. amp;nbsp;crebris lachry; mis fades cerufla an fordidata purgat-Poft oronem pfalmi côcrepant amp;nbsp;laxa ceruix poplités uadllâtes înfomnûc^ uergentesoculiâmmo mentis ardore uix impetrât utquiefcât.Pulla eft tunica.‘minus cuj humi iacuerit fordidat. Soccus eft uilior;auratopi: preciu calceojt egentibus largit. Cingulû nonauro gcmifiç diftinftû eft:fed laneû amp;nbsp;tota (împlidtate puriflïmû amp;nbsp;qgt; poffît magis aftringere ueftimêta qgt; fdndere.Si huic ^pofito inuidetfcorpius:amp; fermôeblandode uetita rurfum arbore comedereperlua det illidat ei pro folea anathema:amp; in fuo moriêti puluere dicat. Vade retro fathana; qtf interprat ads» uerfe.Aduerfarius qppexpi eft Antixpsxcuipcepta difplicêtxpi.Oro te qd taie un$ qnaleapFifedmus «t merito Icâdalizent.Prem fenê cum nauicula amp;nbsp;rheti dimittût.P ublicanus a theoloneo furgit:amp; feq| tur faluatorc.Volensdifdpïsreuerti domuamp; fuisan nunciare(magiftri uocejjhibet.Sepulturanôda tut pri:amp; pietatis genus eft impiû effe pro dno.Nos qa ferica uefte nô utimur.-môachi iudicamur : qa cbrii nôfumusuieccachino oradiflbluimus.-côtinctes uocamur amp;nbsp;triftes.Si tunica nôca'duerir.-ftatim illud detriuioipoftor amp;nbsp;graecus eft.Cauillent uafriora I3 amp;nbsp;pingui aqliculo farfoscircunferanthoies. Blefillantaridebit:necdignabitloquadôranap;audirecôuitia.cûdnseiusdiftusfitbeelzebub.

Beati Hieronymi pibyteriad Marcella in aduerfis j,batam:inftituensadtolerantiâ Paffionu allas oftendensnô effe condignasad futuram gloriam:quae reuelanda erat i n ca. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epifto. EX.

Agnâ humilitati noftrae fiduciâ fcribendi ad uenerationc tuam xpi charitas dédit quae tefc dthumilccordepietatis:amp; diuitcoperibusbndiftiôis.Talisem defanftisfidei tuædiuitüs fama ,pceflit:utad nosquocpinlonginquopofitospenetrauerit amp;nbsp;auditu gratiaedci ranlt;p oleo laetidae ipinguauerit olfa nra.Notum em faft um eft nobis bonu tuum qm illumiau it

deus uultum fuu fuper te.Segregauitte ex utero cognationis amp;nbsp;terræ tuæ:nô regiôe : fed fpiritu bonx uolûtatis:ut de terrenis opibusfidelc fibi conftituatin coeleftibus earû partidpem : de qbus fcriptû eft. M ulieres fapientes ædificauerunt fibi domos.Hæcaût audientes detua foelicitate coelefti : effudimus

l.Gor.x* Heb.iz.

inferos amp;nbsp;reducit. Dns diuitespaupesfacit.-humilcs exaltat.-quia calix in manu dni eft. Qiiod fi amp;nbsp;ad omne myfteriu regni pertinerc uidef.attamen amp;nbsp;ad tuam fpâliter gratiam referri pôtîquæ magno dni miferantiscôfilio exaltataes uthHmiIieris:amp;humiliata utexalteris.Nô em ignoramus uenerabilisfo^! tor amp;nbsp;bndi fta filia:tuâ preterita in hoc faeculo gloriâ.Nam etià uidimus te in tpe illotquo domu tuam regalisaffînitasambiebateminctem inhishonoribus qui deftruunt. Quia amp;nbsp;fîipfi quo(ÿadnoaltif fimo tribuunt iquia oîsptâsa dno deo eft. Attn cadudSe fragiles funt qui fub hocmûdo aguntîcuius figura ut umbra pterit.Vnde impenfius admiramur gratiam quæ tibi data cft:amp; magnificamus in te dnm:qui te inlaboribus hominum pofuit: amp;falutifero paternæ pietatis uerbere uifitauit:ut in pauds uexatamzin multis benedifponeretztefte apoftolo: In hoc mundo corripimurzne eu hoc mundo dmi nrmur.Vnde amp;nbsp;Dauid aitzCorripiet me iuftus cum mifericordia.‘amp; increpabit mezoleum aût pdôris nonipiguetcaputmeum.itaamp;in Salomonefcriptûeffefine dubio in ftudiisifpiritalibusfcriptadidi^ cifti.Quoniam dns que diligit :corripit amp;nbsp;flagellât .Caftigataûtoêm filium quê recipere dignat dh fponendûaduitamæternâ.Deeoamp;aprsnoncôfunditur;necatterit:fedmagisgloriat:amp;potens fitin infirmitatibusfuis.Qui ut nos fuocôfortet excplozfatetur amp;nbsp;pdicatfibiipfi : cui etiam ufqj intertiuni coelum patueratafcêfus.Etqucneqg ignea illarompheaab auditu paradifi potueratexcludere: ubi en am ineffabili omni linguæaudieratarchanum.Sed tnneextollereturjjpter excellentia reuelationunt Z. Cor. iz. itafeipfiusaquointantumgiorifïcabaturdni moderaminegubernaturefertzutappofitoàngelo la^ thanæinftinaulo cirnis fuæàd eft in tribulatiôe corporea deptimeretur falubriterzneinflaret inaniter. Propter qifinquitterdumrogaui: utrecederetameamp;dixitmihi.Sufficittibigratiamea.Naumus “ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in infîrmitate perficitnr.QuâoDrem cum tali magiftro amp;nbsp;auftore inftruda ad uirtuté patiennæamp; fpc

gloriæ æternæconfidcs.Efto filia ficut effe coepifti:amp; gloriare in pteritis pafïîôibustuiszreœlens amp;nbsp;illa Rohia.g. amp;einfdemdoftoriseloquia.Fideliteremutconfdusarchanofi:coeleftiumcóteftaturnóe(iecodignas paffioneshuiustpis ad futuramgloriam quæreuelabit in uobis. Tribulatioinquitparicnna op^c patientia autê fbationenizprobatio uero fpem.-fpcsautnon côfundit. Quia charitas dei dinufa eft in

-ocr page 785-

Confolatofîeinaduetfij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLA LX

tordibus noftris.In qua charitate radicatî.oîa fuRinciWus.Propterea amp;nbsp;dauid ait.Diligam te dnc liirtp pj.iy. mea.Diledio em dni uirtus falutis eft:qa deus dileftio eft;amp; q manet in dileftióe in deo manet. Sciés aùtamp;^pheta:qamomêuncûtribulationisinhocfæculoïmenfumpennisgFiæ(utapfusait)pondus2.Cot-4 öpat.Sanftus ille rex in pfalmo ut dignus habeat igniti tctationu examine dicit:Proba me dne amp;nbsp;tcta ps.j ƒ. me.Vnde amp;nbsp;itejcide pfalmographusnofter qfi pocnitensmundi huiusgFiæconfiteLcu dicit.Priuf$ ß.üg. humiliarer ego deliq.Et qa humiÜatióe curatus fit ftatim dicit:Propterea eloquiu. tuû cuftodi ui. Ob ßsjoZ. hocrurfus pheta.Da nobis ait auxiliû de tribulatiôe.Et uana falus hois eft.Eft erii uana falus holm q putaLinhactinuitamortalieffeidequahoidf.Höficutfocnu dieseius.Etqdctufanfta filiactdociv métis edofta es pbare fnîam:Quia omnis caro focnû amp;nbsp;ois gFia eius qfi flos focni.Aruit foenii ; amp;nbsp;flos decidit.uerbu aut dni amp;nbsp;qfecit illud manet in æternû.Ob hoc uere diftu eft:Vana falushois : qa uana kj jg oiafubcoelo.Vnamp;inpfalmis habes:Vniuerfauanitasoishôuiuens.Seddequo gnehoimiftadicatquot; in côfequentibus docet.De eis fcj q uanecóturbant amore diuiriaßr fuaptnn qs ficut beluæ cæcæ inhiâc fine fine cupicdi.amp; cógerendi thefaurizâtes in terra:amp; ignorantes cui cógregct eas.Relinquct inqr alie nis diuitias fuas:amp; poft$ in uanitate defecerit dies eop.’:rapti in infernu ocs no dni:fed ferui di uitiaru fuap;:NihiliIlicinuenict in manibusfuis;qa nihil pmiferfit.-nifi eternap’mérita pocnajtnllaaut no eft uana falus hois de q ua dr.Dni eft falus amp;nbsp;fup populfi tuû bndiôio tua.E t iterû falus aût i uftop; a dno , eft.-Ideoamp;fpesindeopofitanôcôfunder.-ficiitfalusuananôeftquæ fperat inxpo:amp;côfertaxpo,Er^P *’* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,

go qa accepiftiauxilium de tribulatióe:necócupifccreshumanadic:amp; uana falutehois gauderes.Gloî» ciareindno amp;nbsp;bndiceum.-qtibi tribuit intelleflu.ne in uiapcccatopftarepfifteres.-neijinfiliisgnatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

nisiftius pmaneres.quibusnöeftfalus:qapualefcuntinuanitatesfuas:ueritatisimemores. Qiiiadu cofidu nt in multitudine diuitiap; fuait non ponût deû adiutorc fuum.Tibi aût fafta eft fors in hærc ditate iacob:amp; illuminati funt oculi tui inagnitioncueriratis:utintelligeres:qamelius eft modiaim iufto:fup diuitias pftop multas.Ideo em mifericors amp;nbsp;miferator dns:qa talibus fuis ppatat adinuétio nesfuasad uitâhominû,ppagandâ.pmifitteiftiusfæculifluftibusuentifcpiaâari.utexptanaufragî Um decatero fimiliter piclitati caueres.ltacjcunftaquæ pafla esificutitelligis uulnera qdc corpis tui î fed amp;nbsp;animæ remedia fuerunt:in circucifione cordis opera tua:ut gloria tua non effet ex hoibus:fed ex dco q deponit potentesde fede:amp; exaltat hûiles.Etefurientes implet bonisamp; diuites dimitri tianes.Dc Us fcictiap: dns uidezqnta gloria tua recopenfatione niutauit qui te maluit pticipê return cocleftiû fieri nbsp;nbsp;G

ç adfinê terreftriumpmanere.-utabhumanadignitatetranfiresieregnûdei.Etqdem multjs hoibus huius faeculi uanitate captiuis fimilia deus auxilia pcipiendæ in æternû falutis onerre dignat.Sed plæ ti^ fuperantibus fana côfilia foUicitudinibus diuitiapac deleftationibus corpopmolûtintelligere :ut bn agant:Et malunt lata nia pditionis fpatiari cum multis $ anguftâ femitâ inuenire eu m pauds. VA amp;nbsp;tu beatiffima.cui donatum eft nôidurari pia caftigatiôe.fed corrigi.Necg gloriari in diuiriis.fcd fpê amp;nbsp;ré in deo ponerc: amp;nbsp;a forte diuitû pftopjdiuidi.-quop-cor utfeenum eft.-qa amp;nbsp;corficutthefaurû lu um iterra demergût:Tranfi ad beatop pauperum fortem:quop! forma xps accepit amp;nbsp;factus eft refugi um pauperi.Neij diuites fed pauperes beati quop effe f»nunciat regnum cœlorû.T uum eft ergomûc in magna gratiarum aftione eófiteri amp;nbsp;pfallerednoiquæ ita utaudiuimus .habitu amp;nbsp;corde hamilita^ tishonorataes.aitlinguæ amp;nbsp;menti tuædauidica uerba conueniant.Bonum mihi eftep hutniliafti me ut difeerem mandata tua. Adiicere etiam q uod ftatim fequit uere poteris.B onû mihi eft lex oris tui lu ps.|]gi pmiliaauriamp;argéti.Elegiftiemtheraurostuosponereinpceptisaltiffimi.Dicimusamp; noscôgratulan

tes tibi in uerbis ^jphetæ.Gaude fi lia fyô:letare filia hierufalemamp; obliuifcere maloR; quæ tibi de huius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

fæculibonisortafunt:quæelegiftitibiparrc:quænonauferettibi.Nemoempoteftauferre thefauros nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tquot;

tepofitos in finu xpi-necç euerteredomum in ipfo angulari lapide fundatam. Non emiignoputribili ne($ftipulafragili:autfocnoarefcenteinfirmûfnperarenamædificiumcollocaftiimmobilis funda menti quod eft xps:præterquod aliudfundamentû nemo poteft ponereincôfumandum.Argento amp;nbsp;auroamp; lapidibuspeiofisextruere cocpiftiinxpo.Etqaperficishocedificiû(deieina?dificatiocft)ilIe fapiens architeftusinfiftitoperituo.utdoceattepcurrerecurfum bonum:obliuifci quæretrofunt: amp;nbsp;Extendi ad brauiû fupernæ uocationis:ut appréhendas in quo apphenfa esiamp; accipies coronam iuftigt; ciæ amp;nbsp;diadema glotiede manu dni.Cumçg magna dies ilia in ignecœperltreuelarimonconcremetuc opus tuum fapientis ignis examineffed probetur. Nec extinguatur lumen tuum fed inter ftellas cha ƒ ri ores emicet inter illos q fulgebunt ficut fol in regno dei: amp;nbsp;ficut lu na in æternum pfefta:quos iam p diem folnonuret.-necpIunapernoftcÆrunteminhierufalem urbeillacex-leftipmanentes.cû ipfedns - ..

(ut feriptum eft)erit amp;nbsp;nome amp;nbsp;lumc.Videntes ergo amp;nbsp;puidentes in Ipûreuelationis magna tibi gau diorummeffemflorefcere:exultamusindno:amp;gaudentesfrudibustuisinuoceexultationispfalmi canimus. Magna opera domiui.-exquifitainter ocs uoluntateseius.Qiiiamultûabundauit honiras fuperabundare rribulationibus tuis. Qiiadoquidem te in eorum forte uocauit perenni læticia amp;nbsp;bæ^ reditatecoelefti:amp; in honore regali:amp;in côc^u'fuperiudidali.Tollerandeffuntinhocfîeculohumili# tates:pa(fionesquætibiadeorecôpenfabunt.Ettubenediôaflmiliter intcflhacuerbaconfolare:ut amp;nbsp;uetepj doloR; obliuifearis in pnti ,ppofito quo ad opera falutaria eleuafti manus tuas corde pfedo fir# mata fiducialiter futurorum bonorum tibi ppetuâ focliciraté feftameditatione promittas:tecp ipam anima geftantem in cœlû igt;cures;ut dum corpore moratis in tetra.iâ ad chriftû.mente puenias. Dû^

-ocr page 786-

PARTIS in


TRACTATVS XII


r • Ghriftnm conaris imitari;amp; uedigio eins affigeris depofiris oneribus amp;nbsp;impedimetis atq? côpedibns qbus faeculi huius diuitesattinent.-fedetesin tenebris Si in umbra mortis;tu iam libarafa expedita co^ miteris dnm maieftaris audfixum cuius imagine no pot portare.-nifi qui in hoc fæculo nudû fe red; fóhan.ï4. dit Si mortuûnitfcd’m ipm dnmdicat.-Veniterii prîcepsmûdi huius:amp; in me nihil iuenit.Vel fcd'm ßs .S-j. nbsp;nbsp;nbsp;J)phetâ Dauid:Faftus fom iter uiuctes qfi mortuus:ut ficintermortuos libéra pofîis luxta apFm dice

Gala .2. nbsp;nbsp;re:Viuo aût iâ n cgoiuiuit aût i me xps.Qnia fftâ es ficut glioia iudith:irer uirtutes pudidtia meritis

uiduitatisîcorruptæpotcs:ficutamp; Anna uenerabilisinidunio^caftimoniaoioniinftdsnofleac die. ßeati Hieronymi plbyteri ad uirgincexulécôfolatoria:oftcdensmalapfentia fpem certâ cffelutu# rorum;amp;incundispœnerebushumanisdiffidlefequi lætidâmifi triftidaantepcefl’erit: amp;ocspa-nc fanftos tribulatione ^ibatosiab A bel iufto exordiens:amp; per ueteris teftameti excpla recurres : bonosfic iuftos malorum perfecutionem femper fuftinuifle demonftrat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola.LXI.

I deus ac dns nofter xps lefus fecuritatê:qetc traquilitatc;pacc:^)fpefitatc:latidâ;amp;4 cuncç alia effe iocûditatum gna pntiferuis Si cultoribusitâ in pfenti Ç in future pro mittereneflet nobis nóïmeritodolcduatc|ïflendöfiqua in pnti uita contraria patere mur.-eoq» pter infpcratu dolorê.xui us eofemp acerbior uis eft:q uo magis repentinus aedderit. F utura quocppmiffio effet âbigua pfenti fpei Ipoliatiôe fruftrata. At uero brf ' Creeo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cöecótrariofollidtudines:bella;tcpeftatcs:inqetudiesmilerias:triftidas :odia:acalia

monitionistaîdiu.'dc^miffanóeritqs^fperttatefecurus.Siuerocômotusfueritânipacômotiôeha^ folatiû.Et ^uis ex pdido malo aduerfae ualitudis qfpiâ acerbiffime pturbct.-pturbatiôem tn n5 minus “*^abllt;5confolationefufdpiet;qui in eo ,pmiffefanitatis figna effe cognofdt. Pari ratiôe nosquoqi ioeff dos effeaclætos.'dû fpd noftræ fignaconfpidmusîcôprobationc eius fumimusxû per mala præfentia f utura bona indubitatæfidci manibus iâ tenemus. Siqdc ut ddtn ed falus nia in tpe tribulatiôis :nul lam ergo debet gnaretrididâqiecûç illuded.-qtf maximâ uidetfignificarelætidâ.EdemiUefupbus acinuidus:autfuifadidiofusboni:quéeius4gt;batiorcddittridiorc.Didt ernîeuâgeliodnsiVoslugc bitis Si flcbitis:mundusaûtgaudebit;uoscôtridabimini:fed tridida uedra uertet in gaudiû. Amples ftendaedergotrididaq gaudiôparit:amp;noeiusmateriacôfiderâda.Qpiafæpe p dulcedinc fruflus placetiqd’horruitinradice.EtitcruaitdnsiHæclocutusfum uobistutinmepacchabeatis. Inhocaût mudopraffurâhabebitis.Quidhocedep didnutinmepaccbabeatisiinhocmûdopffurâhabebitis^ nilî ut tâta in nobisfit eius credulitas pollidtatôisiut cû mûdi mala patimunfuturæ fpei fiducialfum ma pace nos effe credamus:Tâtalt;ç in nobisfpes futuroçfc fit:q» oîno nô fentiamus nos fudinere q paogt; murffed ea poriusatbitremuriâ obtinercq crcdimusrSiquidédidû ediundetotûnosifuturohreco^ gnofdmus.Spefaluifaftifumus.Spesafitquidetnôedfpes.Adhaecergotantâinnobisfidei dabili täte dnscffedeliderataitamp;ccrriuseffeqd’credimusiq'patimuriudicemus.Etuerius habeamus fpe^ randa nbsp;fenfibilia;amp; pûtes âgudias nô fcntiamus:dû in futurâ fpetota animi intentionc ptenditnur.

'^°P^^^O'gitju.eyiflofjg,jqjg^q(pe},yefj^isQa£}it:adbalneaspriusafpcritatcfrigorisnuduspati£terexdpit:qa cû fccuuracalefaftiocôfolafdta certa fpes rem uindt idâte utilludquodâmodoeffeincipiatqd’futa rumeftiamp;definateffeqd’pns eft:utinmeîquitdnspacchabearishocdicereedfirmius:Situobisqlt;f in me ed qui femp furniÇ qrf in tpali gerit mûdoiqa mundus trâfibit amp;nbsp;malitia qcûcpagit in ipfofï F niet.PaxueromeanulIaunqidefediôeqiisfoluet.EtalibidicitiMuliercûparittrididâhabetîqmuc^ lohan.itf. nitdies ei^.Cû aûtpepit puerù nô meminit iâ præffuræ^jpter gaudiû qa natus edhô in mûdo.Et uos nue qdc trididâ habetisffed tridida ura uertet in gaudiûriterû aût uidebo uos amp;nbsp;gaudebit cor urm :amp; gauaiû uedrunemotolleta uobis.Aptiflîmûnâcp ad oôpatiôem tribulationû pntiû amp;nbsp;futurorû gau^ diorû pgnârismulierisïduxitexcplû:q qiuiscâm partus nonabfc^ingenti fdat dolore trâfireqrauidi täte nimia liberos cupitidolores fpernit:dum qd” fatis diligit côcupifcit:amp; ante gaudetex jgt;Ie:$ côttif detur ex partu:necrecufatfoccunditatisexordia:$uiscerra fit ei nô abfcj magnisangoribus euctura. Oponiâ dû mainsgaudiûcogitât trididæcas ampleftit.Si amp;nbsp;in olbus pene rebus humanis diffidle pôteffelætida nifitridiciaantepcefferitramp;amaritudo peuntisdoloriscômendatâpliusgaudiafecutu Côpatiôes ra.Sicqdcrdofiorlalubritased:qpodlâguorisrecupatincômodû;amp;aqlibetpteexmaiore fape la^ idasdiligenborisneceflîtateadampliorêfoIetfoclidtatcucniri.Sicqlræfdctiâdefideratbabereifidifcendinô fu^ tecaduecte. feepit tædia pitiæ gauciiaadipifcinôpoterit.Necciiiudibetcruditiôisqfqhfepoterit gloriâmifi amV mi ædusantefueritppeffus.Agricolaquocgdeubertarefrugûlætari nôpotcrit.'nifi prins terrâ mnito laborecôfecerit.Ettâromagisjifperi taris fpem cogerit:quâtofeamplinsdelndaffecognouerit:amp;dela bore impefo fperat ubertatis augmetû. Quid qtf in creaturis pri us oibus ita effe cognofdmusâllic ma Vide mira^’”'”^'’^ frnftûgigniiubi onerofæacerbitariscâ pcefferitrNâ amp;nbsp;ædaris amp;nbsp;autûni tpisq tpa minidrafunt L I J nbsp;nbsp;ƒ ^fruginderilitatem nimiâ nonnunq»hyemislenitas intulincum fœcunditarc maximamfrigoris fæpc

ribus °præditeritauderitas.EtqcqdclaemenriauerisrefoIuitfpemubertatisamifit.Arboresucroipfætanto nnmerofiore granant frnftu quâto acerbioris frigoris niolcria reprimuntur.Cil præcones flores opor tnnacadigatiorefrenandoad periculumfedinarenôparit.utileedimpedimentumpruine.Etquod icprimi t non obfocat.fed indudit. At uero fi paulo.dæmcntior uix exriterit imbrium.quando luxu#/ riant prias


Vndc Sea. çitrariodicit



unt.


lohan.i^.


Roma.;«


-ocr page 787-

Cohfolatotiæinaductfis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLA LXI

rîat pfiusîdifciplinata feftinatiôe:tâto poftfruflibus deferunt.-cu futuræ uires iportuno tpe pfiimunt. Semia quo«^ ipa terræ iafta atlt;5 c0niißa:q gladalia fngore aiccte tardif furgût i frugcaitili radicc pro ficiütactätopoftnioduäplionbusfruftib^pgrauatacuruant.naingätibpq5ipfis löge ferenitaris Ipc pollicet niniis ualida amp;nbsp;diuturna tcpeftas:S ic ôi oim fere aeaturapr fpc difficile exultatio. aliq nifi nioc tore peûte fiiccedic.Quæ cû ira fiin.-æqnîrer ferre ?ucit:êt fi nos tribiilationû ac dolopr afpioris hy fis cella côcufferitztâto ampliorc æftatis frudü delaturizqnto pnti frigore u i tâ habere côtigerit acriorc.Diji gerit ein aiifteritatc qua poteratreferuare;qcqd primo îpetu erupit in exitû Nee ulla nos inf urgentis pe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

lagi debet terrere tcpeftaszcû iientura noftra ficêt nü^' finieda trâqlitas.Dni eft ein uox ilia dicctis.ß eà ti eftis en uos maledixerit hoies;amp; pfecuti uos fuerit. amp;nbsp;dicent oê malû aduerfum uos;Gaiidete amp;nbsp;exul..

täte qa nierces uia copiofa eft in coclis. Quifqs em mercedis amp;nbsp;bcatitudinis fuæ cas nô cû ingenti gau^^^^'^’ diofufcipitzcertûeft eûautifidelitate:autiperitialaborare.Optâdûeftct$uisfitamaji:qrf lucrû parit amp;nbsp;cû læticia inaiore fumédûzqcqd a'pliorc générât inercedc.Nec pgeftio laboris uitdda eft;q ê augmcgt; tatio cömodoßf.S ic nâcg negociatoïc auiditas a’plioris qftus câznec maria ptimefcitznec terrena difcti f minazquæ interdû ctcaufæ folct efte dânoff Et 4?pter maioris lucri fpc: nauigatiôis amp;nbsp;pegrinatiôis icô moda libérer affumût:qa qgt;uis magnp facile pténit labor ubi n tâ laboris qntitas.qgt; ei purilitas cogitât Et fi idfieri ^ptertpalia amp;nbsp;incertalucra côfpicimusiqd nobis jjpteræterna amp;nbsp;fine ulla ambiguitate uê tura fit agendû cogitemus.Nâ cû illojt lucra infidiæ uel picula pcedûtzfilr noftra cômoda difpendiis cumulant:amp; ûib piculo fodiciora côtingût.-Quæ cômoda in tantû tribulationénô metuûtzutct mors poflît^pter ilia côtêni. Siqdcpciofa in côfpeftu dni mors fanftop; eius.Sed ego te cur ad tribulatiôis patientiâ humanis autpfentis uitæ ^uocire conor exéplis:cû nullû penefeiamus fuifte fanétorû quijj cellofum huius tpisagoné abfq? tribulatiôis tepeftate trâfieritramp; tantorû odia infeâationcq? ptulerit: quâtos uitæ fuæ diffimilitudie caftigaritf Caftigare ein aliû uidet:quifqs ab eins cóuerfatióe diffentit’ « j None fanâus abel q in hoc mûdo primus innocctiâ cóferuaffe reperit arlt;$ iufticiazeu illibata deo obtu nbsp;nbsp;nbsp;nt ïdu/

lifter munera:mox ut munerü refpeftu deo placuittufcg ad mortis illationc humanuzuel qd” fcelerati? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .g

cft:fraternû ftatim inuenit odiû inuidiâcj fenfifle:amp; fratris eius q illiamp; 4) germanitatis neceflïtudineamp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

folatii cä:qa foli adhuc pter humani gnis principes in uniuerfo mûdo erât.maiorê debebat charita tisaffe(ftû.Sediniufticiamaluitoicnfolationedeftitui:$ iufticuiufpiâfocietatedifl'onacôfoueri. Si tiipfolatioreftedicédaeftubitrndiftidetaîus Qgt;tumuitadifcordat.O Cainmiferandeqdagisr Cue infratre amp;nbsp;innoxii fanguinis effiifionccrudelis fatisodio furiofoej ^irumpis.Quid tibi lolitarius cô# meruitfrateréquâ uim intulitrquâ fecitiniuriât' Sed quæmaioriniiifto iniuria efte pôt: uita iufti dæ.In hoc tibi tin difplicuit folitarius frater: ^tû deoplacere geftiuit.F uiftesamp;,tu deo placés.Nûqd amp;nbsp;te il le excluferat. A n tâ parcâ dei charitaté effe cognoueras:ut uos fimul amare non poftet. S ed qn hoc amens fentit inuida q côtra bonû laborat amp;nbsp;non uidetr Deni^ qrfiuftû eft uidedomôpafta eft moné do magis accepta uilefacit.Erubefce o nimis miferâde:li uore teftaris meliorc te efle.cuicûqj te exhibes nociturû. Quæ igit hæc tâta crudelitatis duritia fuir:ut nô uel folitudiné tuâ recogitares.Quo aîo poft modû parricidali illi câpo reuerfus es:qliter poftea abf^ unico fratre folus in toto mûdo uixifti n tâ in ffatre lucrâs hæreditatc$ cp duo eratis auxiliûfolitudinis pdens.Quid em intra cogitatiôis tuæ fecreta uoluebas:qn tecû illû folum familiaré:qucfolûcollega haberecôfueueras non uiddias.Nó lanius fuegt; rat fi ira te furor inuidiæ côpuliflet.-nt ipe in tefceleratas uerteres manus:amp; arma parricidaliatuazq’ fra tris uitafenfiftet.Nullus tâ crudelis homicida eft q q ira erga alterû fæuit.-utnô parcatfibi.Quid^ mi fer facinus tuû interrogâti deo negas:amp; dû excufarecredis accufas:ut nulla tibi nec côfeflîonis necme^ dacii poflîtratio fubuenire.Nam niftjfciuiflesmalû efleparricidiû.n negafles.Sedhæc conluetudo pec cantis eft.ut malû femp uelit negâdû geminare:amp; dicere:aut fe n fecifle geffeciraut bonû operatû eê zc loqcf eumcôftatmalo geflifleliuore.Etputasmiferfj illûfacinus latuerittuû.-quéindighi muneris tui câ nonlatuit.Nonergoquiaillûquicquidlateatinterrogatzfednetibi ignorâtiæexcufationcrelw quet.Na cûfratre negas te feire qd gefleriscôfiteris:amp; afpitatc crimîs fuppfta côfeftiôe côfirmas. Hoc iô paulo latins executi fumus:ut tâ inuidiæ malû cuius æftimari crudelitas nô pôt:qin pnti uita códi^ done iufti ciæ pâderemus:q ftari cû odio fui cccpit:q nec tûc q uidc abfq^ ultima pfecutôe efte potuit eu unû tm haberet inimicû.S ed fi tâ grade odiû ab uno hofte ppeffa eft:ut ufij ad uitæ interemptronc uc niretznô hô quicûqgzfed fater:quid ex ea tûc fuftinere pofte credendum eft eû : qui holles tot extraneos habct.Et nifi p molle auftæprauitatis a mftis pôtaudire focio^ quiffj iufticîæcültorum. Venire citcu ueniamus iuftum:qin inutilis amp;nbsp;côtrariuseftoperibusnoftris.Seddieetaliquis.Qiiifquisüitareiui:« diâ cupitztimeat pluribus inotefeere uel placere.Ecce iuftus abel nulloshabuit qüibus inotefeeret uel placeretamp; tn inuidiæ odiû uitare nôpotuit.Erratem qcûog abfij hoîm amicitiis ptrahi nô(pofle opina tur îuidiâ:cum ille nô tâ humanas amicitiasrq folâ dei amicitiâ pfequat.Vnde neille qdem abfcj inui diæinfeftationeeftepotuitzq uel foli deoplaceregeftierit.Sufficitemad inuidiæftimulosincitados: Sapic.Jf» fi te illi placere cognouerit .-ultra que alius effe nô pôt.Sed nec fandûNodin præfenti uita incôcuffe fe curitatisquietem habuiffecognouimus:dum inquisexiftentibuscunftisifolus in uniuerfo orbe ni ? titur cuftodireiufticiamzdû arcâ fabricatreparandi orbisfemina,continenté;dum fefuturodilüuiop parat:amp; fidem uenturæ inundationis fedula curadenunciat:dum ram fibi $ fuis $qi cunftis anima tibus alimenta requirit iufticiæ merito uita mortis tepore reféruatutus. dû poft tantâ homihu nûefô

-ocr page 788-

PARTIS irr


TRA CT AT vs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xn


fttatc:fohim fe cum fuis remanfiffe fupcrIKtem do[et:amp; folatium non perdit dcfolata ialiiciâxui ton fortiû deus eft:omni celebritate fefti u us.Ecce èi ille rem paffus exilii:peiem pta hoini frcquetia: amp;nbsp;fi nô f Omni folatiodeftitutus parris.in penefolusreliftus;agnouitfedno ualde feruire.Vndenômagnope;« De abraani exquirebat uanam hoim côfolationû gratiam qui iocundiorc acpleniorc habebatindeo fiduoani Sanftusquoc^ Abraam:quæuelquanta perpeffus ed.-dum fidc folus inter cui^dos feruat incredulos dum patriâ amp;,ppinquosdcferitfdun) uxorisftenlitatcdolerfdum4)pterefcæinopiâ modoinægypto


Dcyfaac.


Deiacob.


DeTofeph.


fibi ereptam mocret-dum .pferre earn non metuinqd’ equiftimi i udicis dei nô eft paffa iuftida: dû cor pori uulnusiubefcircuncifiôisinferredumfiliumcûmati’eeiidtr'duminlfaacdileftotenraffdumro ligiofusparriddaeflepcipitur.SedfacileadOi.'mia(fturamcôfentitfidelis:cuimagisacmagis:acmaxi mafuccrefcût.Qyanaoqdemetiâcentuplûreceptiirajjmittitur.lpeueroifaacqbustentationôgene# ribusquatit.-dum eicæinopiam patit.-dum pegrinationisexperit laboresrdum j^pter uxoris fpcm ni; miam ipe metuit:qa anxieratepficitur:amp; eoipo quo obledabaf affligitur.- cû illi forma coniugis quæ in fæcuritate placueratan formidine difplicebat.ôûregis æmulatiôej patitur.-dueam qdem pofîïdete illi abfcß inuidia nô licet. Sandus quoeç lacob $ multa patiûPrimum cû fratris fui efau;,pptercollatâ fibi bndiftionemmortiferâfibiinuidiamcôtrahit:dumeiusodiû;indignationê($declinans:ad Latä foluspergit cum ,ppteruxorcferuit:cûdileftæfponfæforornôamatafupponit:cü prions amorisdâ; nomatrimoniailli fraude geminant:amp;rurfum pronóoptatocónubiofeptcni feruitiofubiugat.-cum fraude patiturde mercede;cû poft uiginti annoRr mercennariâ feruitutc occulta magis fuga libéra ^fidfcendi expeditioedifeedindum Labâ perfecutionc timet.-eufratris fui formidatoccurfum:dû de; lufam filiâfuamDinâ perhorrefcit:cûdilelt;ftiflîmæ uxorisRachel funusdefiet:dum dilediflîmûfiliu lofeph acerbofunerecôfumptum abeftiisdoletfinefolatiofepulruræ:dum Bciaminetiâconfumpriî odiofe putabat:in que contuleratcbaritatc:amp; que nonampliusefle uifurû metuebat. DefefTusiani ta annisÇ'laboribusfenexamp;pateriuftifl’imusingemifdt.Sandifl’imusenàlofephdetenrationû geneti bus côflidatur:amp; quatit cui ac û tribulationû femina fpecies uident fuifle i uftidæ.Nam quotiensaliÿ quid fandæ uel pie gelTiftotiens intoUerabili û tentationû diferimina fubire côpulfus eft i ulKcia? con; fentiens amp;nbsp;fpe côfortante perdurâs:ut laborâdum nobis fit:qd in eo lauda'do prio debeam us affumere iufticiæ fanditatifcÿ pfeuerantiâ anpatictiæ equanimitatis uirtutc.Nâ cûfraterna dilediôefomniû ut frater frlbus indicareninuidiâ eop; odiûcj contraxi t:q uafi aut ipe fe fom niaflefinxiflet.aut uifionc ilia ad fubiugandoif ac terrendoRr indiciû nuncialTet.lnde cum ad iposcognofcendæ falutiseoR; caufafu ifletapatrediredusfiniunftûfibiiterfeftinusaggreftuseft.'quoceleriuseorumpofletodia farurare.

Beati Hieronymiadamicum ægrotûconfolatoria.-quadocetholem a deo per flagella curari: qui inftar parentis amorem per difdplinaquot; impcndir;amp; ad fimiîitudinc medici mcdela per rormenta largit amp;meliuseflcfupernædifciplinæiudiciohumiliari:q?cummundoda'nari:prefertim cum ipfe fidelis moderator farcinäfeefmuiresimponat: dans intentatione,puentum utfuftinerepoffimusiquodbea ti fob exemplo declarancuius patientianr effert amp;nbsp;comparât. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXII-

Vanqicertiffime nouerim experientia tuam alieni confolaminisleuaminibus atfjre migiis:nôindigere:dilanguoreserûnaf91anguidicorpisftuporûcpmembroj5rrigen;



ponas:tninteraduerfapfidium:inteimorbosremedii'i;intcrcHrasfolariûinfliiôibus alicnæmanusrcmigiû fempcrqiiæritur amp;nbsp;optat.Parseftetfi prociildubio niaximaru mcdelaram fra terni côfolaminis fruftus:amp; fomcsdidoß: dulccdine confolariôis leux


menfefïîsanimisintroducir.Etfi nôcorporeisin mcbris.-receflibusanimi tnamp;abditisfpiritali ftudio componithoiem:amp; inferit utmedicusfofpitarc.-iuuatiç conamina exhauitaiir uirium fub longaæfar dna prefliiraæ.-maximecum fcriptu fit.Fraterfratrêadiuuans exaltabit. Ob hocigiturqm dnicaru re/ rum religiofaneceflitas ita me tenetoccupatû : ut frequctatu corpalisaccefluserünastuasiUadrarenô detur facultas.'placuit ficut petifti.-ut quaîicûqj folatio littérale Icnirem tam longa tetamenta uirtutis ; immopotiusfalutiscômodumuifitarê;amp;aîmxpiana uirtutefundatûinioburmaximûpromouerc Qiii regnoæ cœleftium predâ cenfum^ mûeris fempiterni contedimus occupareefle nô poffumus nealiquacôgreflioneuiftores.Nun^enimdelicataacignaracertaminisuirtusuidoriaïpalmiferum culmenafcendit.-autpmiudefubaftisaduerfisacdpit.-quiuiftoriacharioremuiliflimâindicatfuicor poris uitâ.Nec mortis eni concutit metu;cui de morte uita nafdt.Prædofum eft illi Si fangainêfitw derejfœlidratis eft câ infœlidtatepugnare.S ummæfanitatis eftacerba uulnera fuftinere iadurâquo çferremembroR'Opinatmaximûkicrum.Etqd’eftultimumdicam:pdanimeftiIliinipfocertanugt; ne palmifera creditor! aiam reuocare.Melius etn ficratio terminat.-fï quod naturædebetur.-uirtute fol uatur.Ferendafuntfratenferendafuntigitcuniftapcrquætednsaffliftionelongiftîmauoluit experf ri:amp;inmagnapræmiadeftinari.INFIR. Qiiisaiftinôiamfummiflîsuiribusfoatiftosineuitabiles cafus amp;nbsp;pernitiofæcalamiratisincurfus.'atqp morbosinfedostq'tû uideo iâ cü ipfocorpore morituros HrERO.CumpericuIisiamneceireeftcôgrediaturamp;certetqucmtcpcftasintcrfluftujinuenit.Et$ uisnemolibcspericulumpatiataurferantn fubpôderepericulicogcteneceàitatedurat.INFIR. Sed alia mihi anxietas acccdiCquae mocroribus duplicatis meos fenfus inuoluat;amp; mordacibus curis inet plica biles


-ocr page 789-

EPISTOLA LXII


DîalogusînRrmî amp;nbsp;media’.


plicAbiles curas imponat.Mouet em me:qgt; cum talibustcntam*tis:amp;cu tarn obftinati morbi certami ncmihifolicötigentdimicare:cualiosnouerimamp;mirionbus plagiseffecorreftos. amp;côpêdiofokiâ’a mineextitifleuiftores.Cur mihi dnsnôcûcæteriscertamcindixit.CurmenôficLitcæteroscaftigauic HIERO.Primo erii nondebesin tä arduocertamie dehöilibuscóftitutuscogitareJnferiora funtein pmiainferioribus pugnis. Vbi deniqj fbrtia fortibus imperant.-fortiorc fortior munetis fequit cenfus amp;nbsp;ideo ignominiä iudicat fortis:cü inferiore eóponi. Magnus efterii qui uicerit magna.deuotiöis eft maximæ.-rnaxima fuftinereiingctis uirtutis eftringetia fupare.Nâcç meriris eminctioribus excellit a cas teris accedes apudregem que plurimüturbaueritcauniabelloß;:amp;reddideritfupatauiftorc.Adeft de niqg pda:inipocóflirtu cógruens qlitati certaminis merito deftinata uiftoris. Nüero caftrefi pödera ,p uiribusjegesimponünmedici^caufismedelasinipendunt.Qiji curäduseft:nödicitmedicoqualelt;i ge curet.Necmiles eligit quo mittat niec feruus quo uerbere caftiget.Qiiod em ex maioris pedetarbi trioinö eftinptdtefubiefti.Ergo qui fupnaregimurptäte: amp;intermüdi miferiasmultiformescorri# gendi uerfamur.Nec nim eft deptate dni:aut plagas eligere:aut alia certamia quæ ferendo uincam us. Sicut neeferuoß: efteligere dednis gna flagellojt.Nun^ em ex arbitrio pendêtis pcdetlicctia uerberd^ tis.Ptdtis eft emcdateicóditióiseft fubiacere.Regis eft onus impóere:amp; militis eft fuftinere.Quippe cu amp;nbsp;ab ipo rege nihil gerat ini uftiuqui fuis legiôibus pro uiriû qlirate bellicos fudores imponens: fortes mittitadfortiaânferioribuscôpetctiaiubenutneciferiorcôtrapprias ihres certamie poterioris arceat necpotctiorinferioriscertaminedegradatismeritishûiliet.EtdumhocagitîUtnullusinalico minogt; tetur:autcertefuccübat:ocscupitec uiftores.NecIimicus eft medicusq ferinutpiculu tollat: amp;nbsp;uulne reuulnusexcludat.Necaduerfat pinusaffeftus fi liberos doceatamplexibusflagelloii;. Paterna cm fla gella exercitia funtinnoxie pietatis.Ergo qin caftigatiocorrigetis.-amoriseftcd:cü de pietate defeedat ama medicum peufforê cuius plaga mater eft medicinæ.Nihil em impiii pieras pariuut uirtutibus am plexis:fru(ftüpietatisfpiritaFrcuratusincludat.Ego(inqtdns)necabo:amp; uiuerefacid:percutid amp;nbsp;cgo fanab0.INFIR.S5 aifti.Ergoferitpietas.HIE.Ferit utiçp ne impietasiudicet;fi nö corrigatdelinquc tem.Cumemnö défit inhoieqd’curetur:feritutcurct:utfuntmanusmedici:quemultalædendocô ferût fanitatc:nó fine murmure patictis.Hoc mô amp;nbsp;nos fub cura iftüs medétis inter ipas mocroris an; guftias:ficindnmniurmuramus:utinmedicûuulnerati:quicurant amp;dolct.Aggredcreigiturfrater aggrederefuftinétiæremediû tuû:quo ualeas grauidd tctatiôibus farcind leuigare: amp;nbsp;piculadumpa; M terisfupare.Iacctia mebra alusrigiduscôfolet amp;nbsp;curet.Regnuteneat uirtusîtra corpus anxietatibus ca ptiuatu.'ut aîa inclufa pijculis uigeat ipfi uslibertate uirtutis: quæ in côfliftu tentatiôis uariæ legalibus tubisiamdudû uifa eftpparari:amp; inipfo ueftibulo dnicæ feruitutis côtrainfeftas calamitates armari.

Fili inqt accedes ad ferai turc dei.-fta in iufticia amp;nbsp;timore:amp; ppara alam tud ad tentationc.Ergo cû ten EccIe.Z. tatio noftris utilitatibus proget: nô eft rnirandu fi nobis eins ardor accidat. Sicut beatifïîmus Petrus in æpEa fua monet:ac dicit.Nolite mirari ardorc fuccedentc uobis q ui ad tentationc uiam fit: ne exci; x.Pc.i. datisîtetuariosfæculifluftus.Freqntibus^cellisxpianauitaqtituratijtentaLamp;pffurisinnôeris læta tur amp;nbsp;crefcit.Quod Salomo beatiflimus .ppheta amp;nbsp;fatisilluftris teftat amp;nbsp;pbat.Côiungereinqt duo amp;nbsp;Eccle.z. fuftine:utcrefcatinnoui(rimouitatua.Nauigiôihtænræagitatiôibusgaudet:foLatranqllitateturba tur.S tupet em curfus periclitdtibus uentis per iclitat : fi piculis non pbet .Incertù eft em utrum ad diim pertineat:quê plfura mater gloriæ uentilddonô purgat:pmendo nô nutrit.'caftigddo nôpbat.'cædcdo nôcurat.Nd cumuerberanobis atqiuariatctamctaamordiuinusimpcdat:acficut medicus conférât remediûdecôtrariis:amp; torqndofuccurat.Nonfe ,pbatadamorcptineredni:qui plagis mediclalibus nô meruitfubiacere.Sedforfitddicis.Si meuseftamatordeusicurmeigitamatorismei flagella gra; uilaceratiôemocftificdt:amp;lædédoconturbdt.SimeamplexibusflagclloR;torquetquiamatiampres odii fallus amorexercet:ia5 malo oderitnetorqueat:îmo caue neoderit.-roga utamare dignet Amor cm emendat:odiû uero fuppliciû côminat. Amordifciplinam cófueuitimpendere:odiö uero disante fnîa reatum recitare.Quod odiû natiuiratehumani giiis ex deo inholem ppagatur.Et ideo eft hois cp odiriautirafciturdeus.-oditdum offendithralcit dum non rogaf offenfus.Inodiûem fui ,puocatdn5 qui faftisodibilibus fe odibilc facit:amp; ofFenftim rogare côtcnit.Cætefe amat deus holem:ut artifex fa bricd:fedodit mala opera qbusfabricauergitinlapfuni:amp;cogit inlabind.Etqui mala opaodit ma; lt;- g . lorûoperunonpôtamarefadorc.-ficut Salomonfanftiffimusptulit.Odiûfuntinqtdeo impius amp;nbsp;nbsp;nbsp;P*’4‘

impietaseius.Ergo meliuseft’dn hoc mûdoannis uergetibus pituro:cuius feneftutc premitac forbet occifus examoredni medicinaliafuftinere uerbera:qgt; ex odio expeftarcinfanabilc plagd:amp; fub fulmi ne fnîæ ducere dânabilc uitam.Melius eft inter manus medici trâlituriî:ac modicû fuftineretormctû: O’ renûciare medico: amp;nbsp;incurrere fuppliciu æternis tortoribus uexatUFc. A ut fi adh uc miraris amatoris noftri medicina perflagella côftare.Illud quoip debes mirari:(p torqeantremédiaqnosmedicusamat ç. 'taaratio qui nocendo qc^ nocet excludit. Vticp qui nocêtia quærit excludcre:nô pôt non nocere.amp; ideomocen; do curat:ut chariot fit fanitas pparata mccroribus.S i em medicina nô laceraret.-fanandû meritû fanita tis irefemp deledaret in noluntariû uulnus.Si nô mordacibusadiumentis noccriû medeJaR; cura pre côftaretîcurandum câ non cogeret in mocroré.Et ideo remediis nocêtibus cura pficit: ut mocro;

ris pcio redepta fanitas chara habeat amp;nbsp;grata.Ergo qui amâdus eft:quolibet examine nô pôt nôemen dari.Qui corrigedus eft:nô pôtnô fiagellari amatoris uerbere:q curâdus eft medétis mordacitate:non

qqq

-ocr page 790-

xa

TRACTÄTVS


PARTtS

p5t non noceri. Quid mîraculo ilupest'depericulisexpeftatauxilum:quem curatignis amp;nbsp;ferrô.Mutfà luntern. q non ni il pereufla fandtur. Multi i unt quos medici fine ferro curare non put. Qui fanitatem diuerfa pertoementarogati côcedûnamariffima pocula exigentemorboremedii cd nonfitictibuslæjs pe f)pindt:quæ non fine froncis rugofitate forbent.Nam fi uultu bibentis attendasitriftis amp;nbsp;anxius bi bit:ut lætus amp;nbsp;incolumis uiuat. ü rônabilis amp;nbsp;incommodis cónioda fatispuafiras medicniæ Vrget hô bibece qcf non fititxui remediu eil aliqiî qcf fielt.Nam quia interdûciboife abilinctid pcipiûr:indigt; da ieiunitate corpus exonérant .ut de ipa laificudîe refedû atij fortiifimû reddant. Repetina uulnera quæcafus in câlins aduexit.-fouct. ligdt:farciût:curant :mocilificandolætificdt:fatigddoconfortât:lægt; dcdomedent.Mamdû patulo uulneri concinuata ptium cutequibufdâfibulisinferunt fanitatem: uitamcôfolddo pollicent:quam curado côponunt. S ed leuiora funt iila quæ diximusiapud quos no eft remediu fine îcalpello demere putredines eneruatas;amp;: amputate de hoïe uiuo mortuas partes ; licet unum mebroß: non fine fenfu rotins corpis amoueat.Homo tn fuisddnis côfentit amp;nbsp;uiuat.Apudil* Q nbsp;nbsp;nbsp;losaliquoticsdetradiscutibus amp;ipaoffa radunt netotus homo periens eradat. Apud ipos nônun$

colledio uerminds amp;nbsp;ælluds tumor medicinali ferro fulcat. Apud ipos ignis urit utrefrigerenmordet amp;nbsp;laceratpuluis utfanet.Quidplurac'Sub medicapietateplurimûtorquetur.-utplurimû uiuat. Ecce neceflarium periculû.dn quo'beneficiû eil fidele tormentû.Periclitaf pro certo que medicus curat : fed periit amp;nbsp;decipitur cui renûciat.Huicein fub tormeto uica ,pmittitur:alii uiuendi fpes denegatur Ergo ubi neceflitas exigit:periclitari melius eil qgt; perire.Incomodisnocerecû frudu commodius puto $ ne garisincómodis interire.-ideilfandiusremedio fibi noceri $ nonpoiTecurari.Hocfed”m coeleftc me* dieu loquor:amp; cura magis cefero fpiritalc:non illâ folum quæarte moritura mottalibus uerfat in mé* bris.Nobis eil ergo melius a dno redargui caftigari: amp;nbsp;fub eiusplaga curari:q’ ab dus medicina incu rabilesremoueri.Arcetein afuisulceribusdeus:quos uidetincurabilismorbi iniqtate uexatos.Etfi;* _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eut puluerc aut paleâ impetu turbinis per uitia diflîpatos atc^ difperfos:ficut ipe in fua noce loqtur di

Ptouet. Z4 cens.Recedâtame iniquiiuiasemillorumfcire nolo:qmlucernaeoruextindaeil: amp;nbsp;gcitumhabebût in uita fua.Eruntem ficuri paleæ que a uento uolant:amp; ficut puluisqui a tcpdlatibus tollit. Eorû ui * as non uult fcire.quia unâ oîno nolunt teuere per dura in ardua fublimitate. Ad unum enij dnm una uiain xpo tenenda eil:quæ anguilâtibus tentametisin fpatio longæ fecuritatis inducat. Huic foli uiæ patetpalatincocli.Cæteræ uero uoluptatû anfradibus tortuofæregioncflammifer.ï pctunt.Deqbus Salomon fie ^pria uoceteilaturamp;dicit.Sunt uiæquæuidenturhoibusiuilæ;amp;infineillarûtriitici.a amp;nbsp;dolor.Et perhas uias illi præcipites gradiunt quibus curfus inimicte uitæ blâdimctis fallacibusadu latur:quosfallitfurdum tps amp;nbsp;decipit.-recipitinteritus amp;nbsp;includit.Qiios ficut in fcopulosperiturâ na Item tcpeilasimpellirificinfoclix foclicitas ininteritü pronos amp;nbsp;laudabilesducit.Et ficutaliquéfecuris inceffibusgradientcrepentinocafutautmarmorislenitasautlabina pauimeti fubuerfum periû tute* la contorfit.Ita quos infocliciter ducit fecundaj^ rerum i ter incertû uitaqj male iocunda neceifeeil in ic Ecdefîa.ZO reuocabilclapfum fubitaneuscafus impinguat Sicuti falomô fandifl'imus reliât amp;nbsp;clamât’ Sicuri in quit qui in pauimeto caditificcafus maloit feilinanter ueniet.H i funt proculdio qui no merentur alf cuius miferiæ uentilatis fiagitariôibus agitari:quibus ætern.a egritudo nutritur:nec uerberari cum fail dis dnocailigante:cûquopoilflagellaregent:quo|i: Dauidhoccarmineflagitatmentionc.Incogit.i tionibushoim nonfunt.amp;cumhoîbusnonflagellabunt Ideotenuiteosfuperbiaeorum.Cernisigit medicinali flagello immeritos defpi ci : amp;nbsp;meritos amicabilicer cailigari .Parens em oîmdeus ut eil me dicus fidelis erga fufceptos:amp; genitor circa liberos fuos:quos amat fie feri t ut corri gat non ut occidat. Ergo fœlix eil qui uapulatiubi amoris eil plaga.ß eatus que fuperni uerberis remedium curat : corri* git emendar atq; côponitcum Dauidbeatus ^»pheta amp;nbsp;fatis ill uilris ficconcionetur amp;clamitet dicens Felix quem tu emendaueris dne amp;nbsp;de lege tua docueris eum.E rgo qm ex diuino,pmiflb di uerfe mot dacitatis languoribus fubiacemus ac longa calamitate curandam gerimus uita'in examen note uic turis pdidas olim miferiasequanimiterperferamns.lnfoelices autmultiplicescafus : Aanxietates amp;

ßs-ns-

Sap.y.

tium ftragibus uariisficmortaliuni uita popiileturinmüdo in quo nemo nafdturridens:in quo ne)* mo lumen uitæmifi cum lachrymisaufpicatur.Cum nos denieg maternæ uulustentonumodende^ rec mundo:flentesdidicimus mûdumnit quafi malorum primitiasin primis lachrymis guftaremus. Salomonprophetahacpronunciationeteftatur.Egoinquitnatusaccepicóemact3tem:amp;infimilirec faftam decidi terram;primani uocem fimilem oibus emifi ploras.In emolumetis nutritus fum amp;nbsp;cu^ rismagnis.Nemoetnexregibusaliudhabuitnatiuitatisinirium.Vnuseftergooibusintroitusadui

Vbifuöra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fimilis exitus.Neceffe eft ein utqui uenerittranfeat:ubi uita geritpcrcgrind.-maximedi ita Sa

P ' Iomon,pteftetur.Vnusinquitintroitusaduitam;amp;limilisexitus.Qiiidergofgt;fperiuitisaut læticiaî pótnobisoccurrerembi primo dicif flere:amp; intetipa cunabula nafcctisinfantiæ:amp;ipo ititx ueftibii lomihil aliud mihi de müdo $ fletusoccurrit.Limina mödi cum fletu cakamus eqiiidc tranfituri.O anguftö èi faris anxium tps uitae mortalis.-ubi cö initio noîatur amp;nbsp;finisânitiû noftfûçum fine fiifcipl^ mus.Iam captus eil morte qui natusell.Telles funt mortui:cö non negât fe morituri. Ergo qtn ituri ucimus.'pegrinäriö moreqef accideritintra mûdi hofpiriöiquafi trâfeûtes fenMo malà impofita : bóa deuotiôeporcata uincamus.Peiusetn nocet malumifi nialeportetur.Lædût amp;nbsp;ipfabonafîmalepor* tentuc

-ocr page 791-

DIALOG VS INFIRMI.ET MEDICI.

Epiftob. LX fl

tent.Ibi proFefto folamc uirtutis opus eft(fub contêplarióe fcilicetfupetnæmcrcedis) ubi ficdefidcrat finis amp;nbsp;exitus uitætficutin pelago tutela portucfis optât.Quis etn inter anxietates uagictisfæculi eru;! nafq; niorboß; lædentiu non niagis morte defidera.^ longa fatis Sc languida nirani:dicere Salomóe tnehor eft mors uitaaniara:amp;requiesiEt£rna$bnguorpfeuerans.Etalibi.Melius eft tibi moriqi Eccle.40. uiuere. Mors erii omni hoi dat req me.Pro certo inter mala graffantia neceffario exitus fiticter optatur S ed ficut nec nrm fuerat nafdàta nee ptatis noftræ eft mori. Alioqn fi in noftra ptate mori confifteren effet in ptäte nó mori. Ad hoc inter nias anguftias mortis requic flagitamus:qa inter mala de bono fo lame elt nó taceremauigantiû more qbus refrigeriu eft inter i nfeftos ateg follicitos curfus loq de fecuri tateportuêfi ad qua etfi nö liceat $tum animus cupit celerius puenire:iuuat tn amp;fatis pulchru efttme liores ptes optare. Sed qrii nec noftræ ptatis eft potiri melioribus quæ demorte nafcunüexpeftâtes me nbsp;nbsp;nbsp;q

liora bonû interim geramus i nter mala certamc.ß onum aut certamc eft:malis nó cedcre.'fed mala uir tutis bonoportare:perquæ in meliora de morte nafcctia morbis ati^ morte carctia fublimatim porte;# mur.Sine ducatu erii ateg morfu infoelicitatisrin triuphos immortalis gloriænô perucnit;quia per di faimina cóficit curfus in portu Primo triûphator non pot dici nifi cui uidoriä uirtus inuéit.-quæom ne qd* timetur:fub fe cernit elifum.-trahitq? i nuiifta captiuû.Eft interea fæculû.-ut tft mare impatics na tura amp;fineuentis inflatû.-erigens.f.inipfatranqllitateminacesat«^ terribilesHuftus: qcTlicet feffores nó noceat fuos:habet tn aliquid formidinis etiä inoxia magnitudo: nec nauigatib us défunt formidiƒ nes frequenter amp;nbsp;iftus undaßr.Nun^ deniqg gubernator toros finus fecurus explicuit.E t in hoc mini doquifragofumuitæhuius:amp;turbidûquærimuscurfum:maloi,lt;tangimurminisfrequcreramp; can# fiszmaximequos intra regia caftra militia coeleftisfignatos inclufit.Iam diximus fæculû pelago cöpa/ rarizinquorarafuntprofperazdenfafuntturbulétaæxpauefcitztimetzmorbiquoiÿnondefunt.Solus exitusfecuritatis eft portus.Hincatcß illincmg uuntcalamitatis incurfusinfeftæzfed ufop ad portü; id nbsp;nbsp;nbsp;pidiiis

eft ad exitu uirtutis eft tolerare.lnter perictila gubernatur nauc tuetur Si feruat.Inter calamitates anïus niaris loqt. teftorzaiam gubernat amp;nbsp;regitzqniis aliquis periculispaululû tempatis nauigium traftabile ducat; fed potins ilia expedafzat® triuphismaioribus excipitur nauis.-qua; turbidofluminc coados in uerricem Hudus potenter excumt.Hanc accipit profundo cum gaudio turba portucfis .Hane excipit fecuri tas triumphalis.S peciofus eft miles in exercitu cóftitutus armoR; .Squ.Tiet uero deformi uirtute fegnis Sc Uacuus;qui in oimpo nec fibi eft cognitus;nec alteri notus. Caret ein laudibusrearet Si pmiis. E t ideo nociuum debet effe periculumzubi nafeit premium.Nec debet miles reuocarizaut pari formidinczubi

fequitur palma uidoriæ.S ua enim foelicitate mifereftz qui cum infoelicitatibus quibusgloria gigHi [tixM fniam tnrnun^meruithabereconfiidum.Necfuam uirtutemdidicitzquêcalamitasnonexcufl’it.Semper ßoecii.non denieg inerribus mebrisfuap; uiriii iacetmiles ignarus amp;nbsp;ignotusfibizqui nunqgt; belloitcalentiu glo^; nieruit dul# riofisæftibusanhelauitznunq’fudoribustrifiphosinuenit.Neceûfequitfoclicitaspmioîirzquifarcinâ cia-quinon geftare nó unit arniopz.Et ideo in ufu debet effe gcTpmium gcnerat:amp; optabileqd' gl’iam parit.Ergo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c

qrii cudiuerfis tetationum iaculisdimicandu eftnobiszfi quidemerferitqtf uires examinerqcf mem amara. bra cócutiatzqcf aiam^betzqfi occafionc niuneris arripiam aplexu uirtutis.Ita debet effe animi in no# ‘ bis uirtuszatqi métis inconeuffæ robur inuidûzut eft peda in marizqgt; inter fludus natura fundauitzq undait tumenriu collifione frequeti uapulatnec moüet.Itaiç ubi hoiem aduerfa in pliû ,puocät;amp; in# certamccalamitas urget Si cogitzaius foclix uirtutisclypeuf»ducatamap;.pftetq,iterpicula tutil amp;nbsp;fe# curuzinter ifoclicia oftedat focliccziter dgores exh^beat lætuzi nter morbidas ægritudines fanuz efficiatig nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î

fuftinctiæ iaculo uida calamitate ui’dorc.S upat erii morbus in corpezfi difeat aius fuftinere.amp; ió ubi corpus iacet infirmuzin receflibus maior alcda eft uirtuszparâdûcç qff nec laffitudo decutiat z aut ætas inclinet.Teneigit frater tene fide robur inuidûztenemunimcimobilexpianûzfupniuigorisfirmita te fundatô.interlanguêriamcbrafarifc|5rigcriaîcolumcualidûc5gerefideiaiæq5fcutûzamp;pigrum uinces morböpnitiofumçlâguorc. Arietâribusmaliszobicibasoccurre uirturisz uince dû uapulas.Siceïpo# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

tentiaxßiana alitcrincômodiszmalismoueç aduerfisMilitiæcôuenitxpianæ excuti calamiratibpamp;:^ bari.Ipfius eft fub infoelicitatibus Si âguftiis focliciter ampliari fub pffuris adolefcere:amp; pffuras pube# fccdocalcare.Ipfiuseftcxercitatiôibuscrebrisjipriû nutrite munimcamp;cûpiculishiecertamc.Ipfiuseft adportû ppetue foclicitatispfruêtia mundi diferimina nauigarezamp;fub idibus difciplinæ medicina# lispotcteripfaneceffitateregnare.Noftrumeftinquâcalamitatisexcertioingloriefaftigiû fublimari: Si malispmêtibus inbona pmia jimoueri. Apudnos infirnritas zuelqlibetpffura argumentûeft pote tiæ Si rnater 4) certo palmatæ uirtutis zSicuribeatiffimusapIsPaulus inter uarios idus aduerfaq; uer# bera amp;nbsp;îpetus.pcellofosinmorboiepliopftitutus; utcocleftisarmigerininfirmitatibus potes gloriatî amp;dicitlibenteritac5 magisgloriaborininfirmitatibuszutinhabitetinmeuirtusxpi.Propterquodli# betmihi gloriari in infirmitatibuszincôtumeliis inneceffitatibuszin pfecutionibus inanguftiis ,ppter Xpm.Cum eriiinfirmorztûcpotcsfum.EtiterûzQuonicsinqtinfirmorztuncuerius^iborz amp;nbsp;placeo mihiinifirmitaribusmeis.Etiterucûaleftimulûcarnisrogaretauferrizdidicitininfirmitateuirturc poffenutriri.Datuseft mihiinquitftimuluscatniszangelusfathanæquimecollaphizetzutnonextol# lar.Propterqd’terdiim rogaui utdifeedereta me.Etdixit mihizSufficitribi gratia mea. Nam uirtus îninfirmitateperficit.Nunqdigituirtusdocumctiseruditmollioribusc'CûperierintmaximaR: exc plauittutûznauigimiînoftrûagitati0nibussaiïdet.Cuintnrbinibu5;cûinfanisfludibusuerberatiic

qqq ii

-ocr page 792-

PARTIS


traötatvs


IX


CU mbo ci ter aduerfis emcrgctibns cófr^ofum nó parcitàn afïïduû certamen dcuotà laceflendo uitrit te. S ecus ein apd’dnm baud pofTumperfefoclicesmifiptigerit ifœlicitatibus amp;’ terreno fq ualoreput!# gari.Ille porto iudicâdus eft tnifer amp;nbsp;aeger g uoluptatibus eft marcidus p illecebtas uolutat amp;’ iacet.Illc fe nouerit infœliccig uagat ïtetobleftamcca uitioftieneruata foclicitate pfoffus.Mifcr amp;nbsp;ifoclix eft qui ç. - . . . nôfueritinfoclicitatetêtatus.Careteîmunerequicaretamp;certaniie.Quitelaformidauit aduerfi cew qiftoris.Proculdiibioiacêtiseftanimifonnidolofalimereihüilis ICS tepæ ctti; inertis eft tuta feftati îperfeftû ac laguedû bonû eft in ociû fine certamïe .piefta uirtus.Iacet ci uigor aunt uiCto eneruatusac debilis:iacet aîus æger iacet càdor obfcutus:amp; ideo a forti(ïînio milite femp in acie ftangt; rcs:qa no ti^ jg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qrenda occafio qua uittus enitefeat exeufla. A matori cm plioit ornameta funt uulnera.Etgo

mctteia ini adcontcnendoslaboresiamp;aduirtutisnoticiâexperimctiopuseftufu.-eligcdait; fcilicet uiriû nutrito^ nticotiim« fe.Solidûeîcorpuseft:molefq?robufta mcbroß;:qua freqns ufus agitauerit.Agricolisdenit^ frequeti ope lacertofæ funt uires:tritæ funt nianus:dû iter fentes ac tribulos curuato corpe fudorib? quærit fru ftus.Ars nautica cuius nauigiû fæpe:^cella côtorfit.dû inter picula redit in portû didicit fluftus tranf» mittereamp; cû têpeftate pugnare.Ad excutieda tela laceratusexercitus ualet amp;nbsp;uiftoriasiter uulnera qrit: cegi.pprio placiturus. Agilia funt mebra curforibus:amp; hos ufus magifter docuit amp;nbsp;inftruxit.Quid plu ribus.Nemo nô accefliôe têtationô pfeftiores partes afeedit amp;nbsp;primû uiôor inuafit.Itaij nos dum pri^ mum exigua fuftinemus ÂmcdiocriamecefTe eft ut âpliora ucl maxima ferre pdifcamus.Nræ ern milt tiæ fpecimê eft lucidû p ardua côponere gradû p dura uedari.'amp; miferiaR; dura duris uiribus pferre cê^ furàm. Ad cælu nobisp afpera per agufta p duros anfraftus amp;nbsp;loca fita eft uiamuâ uiâ nô tenuitqui te tari nolinAdcœlumdeusfortiflimûmilitc uoçat:quccomitâribusgloriispflurededucût:præmialt;5 iXorindo. uiftorem fufcipiuntregnaturû.-Nunqd nobisinterea aliquid iponitabruptum qtf excedatlibrati pô^ T nbsp;nbsp;deris qualitatc.Nunquid ingerit qd’ exceffu trâfccdat idoneitatc noftre uirtutis.Fideliflimus modéra

torfarcinam pro uiribusiubetimponi.HocPauluspconium teftat amp;nbsp;,pbat:Fidelisinquit deus, qnô nos patiet tentari fupra id qef poteftis fufferre.Ita nos a dno agi-regilt;5 aedamus. A pceptoribus ludo turn regunt difdpuli:eis plurimum laborc ingertint amp;nbsp;imponuntiquos uiderit folertibus ingeniis cæ teris eminere:amp; nos aialibus dominio noftro fubiedis onus pro qualitate uirium tcperamus.imponî musfortioribusfortia:amp; exilibusparuâ:qbus ufus nutriror ille uirtutis in iuuentutis maximü robuc

erigatamp; jgt;moueatuires.Hocmodonoftrarudimcntaleuibnsuerberantur:utexindegrauioribus ex clamore.-fdlicet diuinæ uirtutis ufitatas pparet uires. Quæ ratio:$uis diuini s redundet pluribus docu menris;tnaliquorô demundanis utamurexêplo.Nonem nocet alienisutiea parte qua noftra funr. Nunquidtuinuifoseflelacedæmoniisliberos^jprios opinaris.quofcindolesÄ: artus teneros adhuc fcilicetlaboris ignarosexperiunf:amp; admotis uerberibus publicisipfa illos paterna pietas adhortat ut iftusflagellorumfortiterferant:amp;laceratosamp;femianimesdepeant amp;rogantmtperfeuerent uulnera præbere uulneribus. Qiud miruifi te deus amp;nbsp;generofosliberos ^priameç familiam ob nitorem alcdae uirtutis duretentari permittat régna ppetuauidoribuscollaturus.-quificlaborispræciacôtia quecun M t h '0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pollicet amp;nbsp;dicir.Qaiiperleucraueritufcjin finem bicfaluuserit.Etitcrum iVenitead meom^

M^tth îi * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;laboratis:amp;onerati cftis.amp; ego uobisrequiem dabo.Exitium tpispituri;æternitaris eftpciû.

matt . . Deuotio tribulationis redder fempiternis fruftibus fœcundata: A pud nos fûccûda captiuitare regnu J • querinfecuritas periculisemit.-fudoribusrequiescôparat.Nam uirtus ( inquitapFs)ininfirmitatepff ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'* ’ citur.Cômodius eft .pfeftoaffeftibus lâguidiscarnaliteragitari:$ fanisartubusfupplicio cæcocôfcic

tiam portare uexatâ.Plæritç em peccatis ægrotantiex ipfa inanitate membrorum .Dum em ab infir^^ mitatibus uacanrimorbida laxitatefluatneceffeeftcorpusiatcj letali morbo foluatur.-hominemg; per uitia aefiluas errorum nequiter fanum præcipirc ducat Liberos tu iudicas:aut amorbis alienis: quos . uoluptaresbarbarædeuinxerunt.Nôhabentcarhenamzfcdeosluxuriaferalimordacitate in uinculis Coparatio. tenet ira inciderunr in laqueos feraliumuoluptatnm ficutaues aucupali fraude captiuæ.-quæ quo magis conant euadere eo innumeris fe nexibus illigât:amp; in’^fundiores finus demergunt.Profcdo ib li fani funt quos morbus inuoluit atq; ia flat infanus .‘incolumis uero eft quem quolibet uerbere corrt Aoocal' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deusiqui febois amatoremcaftigandoteftaf. Quos diligofingtdns)rcdarguo amp;nbsp;caftigo.Etideo

° nbsp;nbsp;’‘5' fefanum noniudicetiqui autmorbisautfordibus caretnecinfirmitatis remedio confouet.illi uero

Nota pub

* funtmiferi quinimiæfœlicitatisinerti rranquilitatctorpefcûfqbusfucata fanitasutfallatamp; decipi^ afadulatur.Quosuidelicetæternatenuitægritudoæternotortoretotû hoîem poftmodu uexatura. His tantæ funt uiæ quâtTfuccurrerint uoluptares H is iter eft cp comes libido piculis diiftauerit pitura Arrepti ern anfraftibus uitioR; trahentium uariolapfu rotant in interinim miferiiincertiffîmâ uiâ nô redituri.'in exteriora tendunt aîum more quort nunqj regreifus eft in proprio fonte.Siquidcbanc uD tameui finis eft cornes ut ipfi opinann^jfperiscurfibusducunt.-fedgradus inultimismale oinofini^ Côparatio. tur:amp; dure in nouiffimoftat.Et quid 4?deft per diferimina cucurrifle:fi poft curfum côtigerit interire. Nota pub Fruftra dcnilt;ç nauis per fupbum pelagus amp;nbsp;infanû amicis fluftibus cômoda .pfperirate cucurrit i pot chra dida. tumificûnaufragiopueninamp;periturâportusacdpit.Cômodiusigiteftcuiuflibetducatupffuræ ad portû nauigio puenireiq’ nauigio morbida: laxitatis pafto curfu in pocnasexire.’Sæpeifâcç potior eft paupertas opibus:deformitas formarcotumelia laiidibusrferuitus ptâte n'mbecillitas uiribusdibertate captinitasjhumilitts dignicate.Dauid illwfttis ,ppheu hmôi catmen expflït; ß onû eft înQt m’bi dne - ~ quot;------ ----------- - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;— nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qmahumiliaftï

-ocr page 793-

Dîalogusînfîfmîamp;niedid. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLA EXH

quîahuhîiliafti mc:ut cognofcâ iuftificatióes tuas.Ergo melius eft fupnæ difdplinæ iudido humilia n:$ cum mûdo dânari:dicéte apFo.C um iudicamur a dno coiripimurme eu hoc mundo dânemur. i.CoMI.-Ergo qcf ex amore dni noftris utilitatibus progat fine murmure fufferamus.Impenditur ut a medico remediû:a dno difeiplina Artis eft medidnx aliquotics ignibus Si ferro curare. Quid mirû fi dns noi? ftraifemedicusaiarûturbinibusexcutiat: morbisexaminet.-calamitatibuspurget.Fortitudiniseftnfæ quafi per ignés amp;flâmas uafoR; morepurgari.Quod fcripturateftat amp;^bat.Vafa inqtfiguli^jbatforEccIeua. nax;amp; hoies iuftos tetatio tribulatiôis.Et alibi inqt. Aurü amp;nbsp;argentuj ôi ferru Si plumbû:amp; omne qd* per igné tranfierit emudabit; Nunqd uafa dicût figulo :cur nos arbitrio flammarum exanimas amp;nbsp;ingt; cendiis torquetibus uris Si probas rquæ nifi .arbiterignisiudicio fuo aptiffima pronûdauerit : in ufu efle non pnt.Nos quoej nifi tenta tionû purgauerit i udidum:uel examen noftroif figulo mcbroiü in/ utiles inueniûnqui nos urit uteurentetat utliberetz'uexat ut faluet.Nihileih tam inquinatô:tâ fordi/ dû.-qcf non a uitiop’ purgatôibus expiet.S æpe denitj uidimus forditatos improperio uêiffe in câdorc ferrûcÿ fitu obduftû i âtiquâ fade Iplcdefcere. Vidimus aujt argctûqg difeiplina fla'mæ purgari:amp; arbo ces trûcatas cultu lætiflîmo reuiuifeere amoenifq; uirgultis ornari. Vidim us ïfoccûditatc fterilia reuoca Coparatio/ ri:amp; exhaufto ftipite exire radicc:amp; fruge maxima comitari.ita quoçg î nobis qcf forte pflispeminêtines puldiræ bus æftuabat:qcqd macula fquallctis uetuftatis obftabat hoc ægritudîs luce exclufum eft.âdeo te fanu frater medicareddit ægritudo mcbroßj.Sola in.te materia carnis indiget uii ium fanitatis:ac ne te for^ te uexaret:utili mô uexatamp; morbo. Hæc eft quâ in oïbus percutit canicula fene(ftutis:amp; ficut foenû are feit flore ppriû pditura ficut feriptû eft.Ois caro fœnu amp;nbsp;ois claritas dus ut flos feeni. Aruit foenum Si Efa.40. cecidit flos: uerbum aût dni mâet in æternû. Aegnimiter igit pferamus :fi corpus ficutfoenû legimus cafurisfloribns periturû:lædentibus malis iaftet exhauftû. Cuius fanitas aiæ morbum cólueuitiferre amp;nbsp;côtraeômoda fpûalia feralesacbarbaras elicere uoluptates:Sæpe deniq; caro milites caftitatis effre/ nata diftrinxit.Pro nobis eft igif fi longis flagellis Si mordacibus caftigemur.cuius tn caftitate impu/ gnamur.Amanus carné ftolidi:hauddolem us aixcarcerciSefepulturä.Thefaujeitacß tpfius carnis fra/ gilitatecótempta:qd’acdderitdeuotóisamplexibusrapiamus. Meticulofumeftem xpianum milité uelle lætantiû mô in tranqllo confiftereDeieftæ métis eft turbiné formidarexontrariû nero inter non contraria trepidare.Infœlidtatis eû aduerfaj nefdre. Foelidtatis eft cum aduerfis nofîe côgredi: amp;nbsp;fdre pugnare.Nâ cû oés ilt;ftus(ut iâ diximus)quibus quatimur diuino gignâtur exniunerezexteR- fe noue ritab amore dei :qui nefcittetatôibus uelt;ftitari:culegalis tuba multiplici catmie auditui noftro incul/ cet Si dicat.Tétatinquit dns nofter uos:ut feiat fi diligitis eum ex toto corde ueftro: amp;nbsp;ex tota anima üeftra.Et.alibi:Fili inquit ne neglexerisdifeiplina dei:amp; nedefeceris ab eo correptus.Quem enim dili Deute.15. gitdeuscorripit.Etiterü.Correptioncinquitdninoliconténere.Ipfeemdatdoloré:amp;ipferefrigeria.Heb.lZ., Percutit.'amp;manuseiusfanitatépreftant.Sedforfitandids.INFIR.-Vtinam amp;cæteris:fub fpe fanita/ tis;daretperinteruallatentari.Vrinâfofpitatem intercapedinisqualifcunqjfucceffusliceretpaululum deguftare.Quid hoc eft:ut morbus in mébris ira uer(etur:amp; degat inclufus ut excluferitfanitatem nô cedituram^'Vtpernidofuscornes uf(5adterminûuitæconcuffamébradeducat:deducaturquo^ ipé mortecum mébris exdudendus.Quideft hoc:ut fanitatis cenfu per omne fpatiû uitæ fruftrati fint ar/ tusdnduftofrigoreuenaR-calidusuigoreuanuitinalgorc.Inceirusquos natura dederantomoriclu/ fus exdufit.Nó deni lt;5 adexercitiû tabidi corporis iter:uel paululum deguftatur.Non genua folitas fle ftuntur in pces.Digitoß; impar ordo interno ftupore turbatus arcetur folitacontreftare. Quid pluri/ busfOmne officiii corporis ftatióibus quonda lolitum neruorfi adefle fic alget inclufum. Prohdolor folus fic debui caftigari.Solus tam pernitiofis iftibusfubiacere:amp; diuturnis malis inuolui.HIERO.

Quæfo tefrater:ut hæc murmura patiétiæfrenis arceas:amp; filentio querulofas noces includas: cû te fo/ „ lamen,ppheticuficalloqnat amp;dicat.Côiûgeteinquitdeo Si fuftineutcrefcatinnouiffimo uitatua^^^*^^’^* Omneqef tibi applidtu fuerit accipc:amp;in dolorefuftine:amp; inhûilttatetuapatientiâ habe: qmigne batur aurnm Si argentû.Holes nero receptibiles in camino hûiliationis.Cûlegalia inra atq? carmia re cenfeo,pphetaR;:andoritatisquolt;5mûdanæegregiasfniasconcipitauditus(nififallor) diuinælegis furtiuas:qnæ neceffe eft pceptis legalibus inferâtur.Non em nocet alienis uti ea parte quænoftra funt. _ Hæcprimafcientia eft. Aurnminqnit.pbat ignis amp;miferiabonosuiros.Etalibi.Nihilinquiteouide Pfouerd/. tnr infoclicius:cui nihil nnep euenit aduerfi.Nonlicuit illi feexperiri:ubi oia iHi ex notofluxerunt. Et alibi.Miferum inqnitteiudico:cp non fuifti mifer.-tranfifK fine aduerfario uita5.Nemofciet quid po tuerismec tn qdem.Opus eft em ad notidam fui experimento.Quid quifq; poffit:nifi tentatus no di/ didt.Etars.Diu em effe fodicem:amp; fine morbo animi trafire uitam : ignorareeftrern naturæ alteram partem.Ergo miferias emergentes qbns ignora difeunt Si fœlidtasnafcit:uirtus quoq; exenffa purga tur.foelici aio perferamus:fine quia pari nosoportebat:fiue qa captiui iam detinemur Auro nifi addi deritfiammafulgorénrilitatempariturpurgamérisobfcurum:itaquinófneritmi{eriariitentamétis cxcuff’ns:iacetpartiumfcclidtaris:acfu.æuirturisignarus.MeritoSalomôhacuoceteftaf.Qintenta/ tus in aliquo nó eftmefdt qualis fit.B ndic ergo dnm tpe tribularióis:quem laudafti tpe fanitatis.Vte/ j. tecarminibus uods,pphericæ,Benedicâinquitdnminomitpe:{emplansciusinoremeo. Vox ilia P®*53-quoc^maximiSalomôis exteconftanripræconiodepromatur:quadefeftæuiresingenri nutrimeto laftant:amp;innouellauliareparatæconfurgunt.Sibonafufcepimusdemanudniquareaût mala nó

qqq iii

-ocr page 794-

PARTIS


HI


TRACTATVS XII


Elegantia flint uecba i(b.

luftineamnsî'Dns dedifcdns recepit;ut dno uifueftiica faftueft:fit nonic dni benedidum.Adnetfiim. igit fatifc^conttariûeft .pbationis tpein dnm niurmurareiqm aut iiitæ noftræ peftiferâ laudeni ernn najiüiaftatióe uexat ut liberetiaut iuftida uétilat ut coronet.-ac uexatione nicbtoitiaut deliftuni uapu lat.-autiuftida^ïbatut uincat.Naij utadfolamcpaflionunituaruni,pbationisantiquxpalmetuum merttuni reuoiuamusiiuftiffiniis utaniur elt;emplts:Qud$ notum fitperfonaæ méritalongisgradin bus difcreparemon eft iniquûifi hois xpiani cerumen ui dricis iufticiæ congieflîonibus comparemus Mediocria funt quae uidetis in hoe niüdo perfenre.-fi recefueris quid iob familiaiis diïi quiuerit ,pmic tente diiofuftinere. Temperauitdeus utcongrueretatcjcompeteret uiribustuis.Primo ne potes qui imparis es iufticiæ titulus effe fuccedentibus æqualisrM mus autem uiro iufto quaterisifed grauius a cæteris uulnerarisàllius funt magnaifed nec minora funt tua.Naiç ipe magnus es q ui ( eqris magnum Vnushicfuitiob patriarcha mateftatis cultor inuiftus æqualitatisccfibusopulêtus amp;diuescuiusil^ luftrium præcoextititdn.scuminimicæfaftionisinftrumêtaferalia laudispconiopueniret.Animad# uertifti puerû meum iobiquia nô eft ei fimilis quifqi in terris:homo fine querela.-uerusdei cultor : abgt; ftinensfeab omni opéré malo;amp; perniancs ininnocctia fua:amp; infimplidtate cordis. Igitur eu ex diuî no permiffu hoftilibus iaculisquatetet.-eumçg frequens latronis infinuatio truculenu pulfaret: emer; genres iftuspatientiæ clypeo debellauicmalorum;^ ingruentiû filuam feralc fagitrisatij crucibus pic nannobiicibusiufticiærobuftusoccurrit.Illeinimicoturbineademptisopibusnonfentitaliquot da num qui lucrum in dânis inuenitiqui dnm pedorisfinibus portabar inclufum.Illæcû ædifidum cóf cuflîs angulis uis repentina torqueret.-in lapfum liberis fubduftis orbat amp;nbsp;fide ftabilis amp;nbsp;immobilis p durabat.Guius amp;nbsp;innoxia membraanç dnoplenaicû beftiarum legionibus germinarent amp;nbsp;plagatuj infeftis idibns corpus amp;nbsp;uermiû globus per cuniculos côfoffæ carnis pernitiofus erraretiintra uulnera iuftusincolumis militabat.Etquc peftilctibus plagis rabies infefta carpebatshoftiles turbines trâquib litatementis:utcederentperferebat.Iuftusuapulandouicit:inimicuscædendodefecit.Huicfuorû ne; gatur feruitium famulopticirca te fui fungunt feruilibus miniftroæ.Te amid frequenti acceffu confo lantur amp;nbsp;dolentiut fi natura permitreretihoc onus tecum portarct. Vnaeft fratenunaeft animi uirrus. quæ nos ex hums uitæ turbinibus.-quafi de Pelago eruens in porrii tranquillitatisinducat.En dies ,p; nis lapfibus acederatin occafum.Ecce mûdus immûdis fordibus fenefturisrotat in lapfum.Ecce nos fuffragio mortisuiclores fufcipitcœlum.Cûfta nobiseuadetibus pereût : amp;occafu iam finitimonó cedituraforbentur»Apud nos poft perditû mundumipoft corporis morte fanata funt oïa.Lætabimuc incolumitate membroiimibi uitanullomorbouexabiturddeo in te frater officia corpis impedira pre ftâtiffimus animus illuftri ducatu ira gubernet amp;nbsp;regatiuthæccalamitascorpis.-fitoccafio uotiua uic tutis.Nonetn eft arbor folida nec robufta.-nifiquæaffiduiturbinisincurlioneftipitibusconcuffishuc atlt;çillucinclinatatentatur:inquafæpeuentop!turbinumflamenincurrat:ipfisem uexatiôibus con; ftringitunpmitunfiffifijradicibuscitius roborat.Ita nosmordacibusflagellis malojf frequentiû mu nimur extenfiicorrigimur uerberati.-conftringimur cæfi ciremus fqualloribus:d um longis cafibus ué tilamur.Ergo inter erubefcctesamanibufq} miferiis affeftosartus regnet coclefti uigore robufta atcj in columis uirrus qua ferant côtraria:amp; ilia cômoda quæ uoeâtur aduerfaiinrer ipas anguftias fapiës ad miniculofolamîsparilætat amp;pubefdt:amp;:ambitiofaroneampliatamp;uiuit;ignorat denicjgquæparit: iqui memor eftinuiftæ uirtutis:qui ducatu rôisplærofij côperitfuiffe malisoppflbs:amp; malofuo ma; giftna rône auftos at^ nutritos.Ergo tibi parer folatia rôis.-u t iâj? cômodis habeatur calamitas corpis : quæcg iacettotiuscorporismaflacaptiua.Seduenietteincolumcreddituraïquæijtotaintemembra funtoccupata.Sedlingua inlaudesdni quotidiâonutriatarguriîto.'copiâlaudis inregnis cocleftib? narratura.Dhste medicina coclefti côfoueat:amp; fub tali pôdere inflexibili uirtute durare permittat.

ß eati hieronymi prefbyteri æpFa hortatoria de perferendis opprobriisiquæ inquibufdam exempla tibus ad Oceanum inferibitunqua docet teftimonio feripturarum beatos effe qui uariis tenrariôibus côprobantur.illos infoclices qui humanam laudem aucupanr ur:fed multo infocliciores qui iuftos uî tos fæculum contemnentes irrident illos côfideratione faluatorisiqui pro nobis tanta fuftinuir ad to; lerantiampaffionumacdetraftionuminuitans; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aepiftola. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXIII.

laco.i.

luerfoß: opprobria tribulatiôesmultipliccs quibufdâ infidiâti bus te fuftinere cogiioui. Cu ius rei caufa non tantum fi hæc refellas doleo:quantum gratulor fi libenter excipias.inhoc enim nobis xpi oftenditur fides.-timor cernit:amp; manifeftat mors fi opprobriis amp;nbsp;tentationi ____jbus pro fuo nos gratanter fubiugemus noîe.Et hoc nobis nôcontrariû debet effe fed gratuj pro CO uel parua perpetiiqui maiora pro nfa falute perpeffus eft:pfertim cum feiamus regnû cocloïc nô fine uariis têtationibus adipifd.ut fcriptiï eft.Oportet nos per multas tribulatiôes introire in regnuni dei.Si ergo per multas tribulatiôes cocleftis qbufdam regni aditusaperithllis utiiçclaudit qui nolunt fuftinere uel pauca*Oportetergo nos diuerfa tentarionum genera amp;nbsp;tribulationû æquoaîmoperpeti per quæ nobis cocleftis ianua^^mittitaperiii. BeatusapFsiacobus nos horrat amp;nbsp;docet quales in tribu latiôibuseffe debeamusicu dicit.Omne gaudiû exiftimate fratres mei:dî in tctatiôes uarias incideritis Vnde fatis ppofterû amp;nbsp;côtrariûeft nos inhmôi rebus mocfticia aliqua fatigarinn qbus gaudiû potius

Vbi fupta. ßtiacdpiet corona uitæ.-qua repromifit dens diligctibus fe. Vide ergo ^tû hoi tentatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;â bea.

-ocr page 795-

CONSOLATORIAINADVERSrS. EPISTOLA LXIH

titudinc confequit amp;nbsp;co rond. S cd illud intelligendûeftcum ita didt : qm cum jjbatus fucrît acdpiet coronâ njtæ:quâ rcpromifit deus diligentibus fe; lllos inqt probatos:amp; ab his deû diligi .'qui ob noîs cius câm in tctatione piHterint:qbus merito corona ^mittibillos uero reprobos amp;nbsp;nullius uiræ pmio dignos :quos nulla tctationû câ uexarit. Quapropter ôi nos gaudere in tctationibus amp;nbsp;portare debe^ nius:per quas amp;nbsp;^bati æternæ uitæpniio coroneniur.Hoc etiâ ipedns ineuangelio fuo dedarauitdi Matthe. ccs:3eati eiliscum uosmaledicct èi pfequent amp;nbsp;dice toc nialûaduerfum uosj-ipter iuftidâ. Gaudete amp;nbsp;exHlrate:qm merces ueftra copiofa eft in coclis. Quis ergo poft hmöi uocc tentari fe non finatf Quis ab honiibuspfeq fe iufticiæ câ non optett’Quis non tribulan uelletrQuis fenon maledid defideret:ut mocreatxpiuocelaudari:5ecalefti copiofa^ mercedemunerari.Vtinâ ob dnimei nomenattçiufti;# dâ eufta infideliu turba mepfequatur èi tribulet. Vtinâ inopprobriumeum ftolidus hic mûdus exut gat ttn.'ut ego merear a xpo laudari:amp; fuæ pollidtatiôis fperare mercedc.Grata itaç^amp; defideranda tc^ ratio eft cuius pmi um fperat a xpo in codomec malediftio grauis eft:quæ diuina laude mutât. S uftigt; neamus ergo nos paiilulû in hacuita têtari:ut æternam poftmodû poffimus pro tpali capere tentatiôe mercedem.Hominûquofjopprobria detraftionefij patienter amp;leuiter tokremus;utdnilaudibus digni elfe poftîmus.Nam fi humanâ laudem quærimus diuinâ amittimus.Qiiifquis em ab hominis bus tm laudatur.xulpaf .a xpo:ficut feriptu eft.Vhe uobis diuitibus q ui côfolationê ueftrâ habetis. Vhe Lyce. uobisqui faturati eftis:quia efurietis. Vhe uobis qui ridetis amp;nbsp;iocatis nunc:quialugebitis Si flebitis Vhe cum benedixerït uobis ocs holes.Vide ergo q, grauis amp;nbsp;molefta fithumana laudatio.-cui ita dns côminaf .Holes em alales atç terrenimô nifi quæ tpaliaamp; terrena funt diligut amp;nbsp;quœ diligunnhæc lau date uidenf.Deillisfcriptum eft: Omnealaldiligitfimilefibi .Et ficomnishomofcd’m genus fuunt laudat opes æpLilas:amp;diuirias.amp;cos qui præciolisamp;mollibus:glorianturinueftibus;quæomnia lex fanfta ^Jhibetatqj condemnat.Eos ueroqui dileftione amp;nbsp;timorédni cogente:abiiciunthæcomnia Sc fanftos feefm legis ordinem fe exhiber: irrident atç fubfannant: infoclices ateg miferi fuorum maloru niniietatecæcati.-quibusnó fufficit qgt; propria noluntlugerepftâ:adhucinfuper eos qui lugere uiden tut irrident: amp;nbsp;infubfannationehabent: quosdebuerantimitari .Sed ueniet tempus :ut corum rifus: ggpjfyfjg uertat inluftumquibus nunenofter planftuseft rifus:amp; utfe fuifle diuites lugeantqui nuncxpi pau nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qulto.

peribusimprudenterinfultant.Dequibusfcripturadicit.-Tuiicftabuntiuftiinmagnaconftantiaad^ ‘'i uerfuseosquifeanguftiauerunt.’amp;quiabftuleruntlaboreseorum.Videntes turbabunt timoréhorir bili:amp; fubitationeinfperatælucisdicent intra fepœnitentiam agentes:amp; præanguftia fpüsgementeÄ Hi flint quos aliquandohabuimusinderifum:amp;infimilitudinemimproperii.Nos infenfatiuitarn îllotum æftimabamus infaniam; amp;finem eorum fine honore .Quomodoergo nunc computatp funt inter ïïlios dei.amp; inter fanftos fors illorû cft.Ergo nos errauimusa uia ueritatis.'amp;'iuftidæ lumeq non luxit nobis:amp; fol nô eft ortus nobis.Laffati fumus in iniquitatis uia amp;nbsp;pditionis:amp; ambulauim» nbsp;nbsp;nbsp;G

infolitudinesdifficiles:uiâaùtdniignorauimus.Quid4gt;fiiitnobisfupbia:autdiuitiarû iaftattoqd;

côtulit nobis.Tranfierunt ola ifta tan$ umbra.O fi hæc nûcgloriofi amp;nbsp;diuites legerent:amp; qui alios ici rident.dum tempus eft amp;nbsp;ipfi fe flerent:amp; nô neceflehaberent eo tempore gemere:quo nuHus iam ge^ fflîtus ftetufi^ proficiet. C uius temporis iudiciu beatus apoftolus lacobus cernit memorareïdum di;4 uites ut in prefenti felugeant.-hortatur amp;nbsp;cômonetdicens .Agite nucdiuites:plorate ululantes in mifiï riisq adueniêt uobis.piuitiæuræputrefaftæfunt:amp; ueftimenta ufa a tineis comefta funt. Aurû amp;nbsp;aï gentil ueftrn eruginatnt:amp; eriigo eop; in teftimoniu uobis erit.amp; manducabit carnes urasficut ignis^ Epulati eftis:amp; inluxuriis nutriftiscorda uefta in dieoccifionis.Sciebatem qfquis fi in piiti tpe fleflet in futuro nô fleret. Hoc amp;nbsp;ipfe dns dicit:B eati qui lu^ent:qm i pfi pfolabunt. Qui liigct inqthoc tpe: ipfi poftmodû pfolabunt a xpo.Ridctibus uero dicit.Vhe uobis q ridetis nûc:qr lugebitis. Sed ne qs putet q dns gnaliter olbus ridentibus côminet.-cûalibi dicacfcriptura:Vir autc fapiens tacitus ri debit. Eftergofinecriminerifiis:amp;eftrifusincrimine.Sapientisrifusnihilinfecriminishabet.llle ueroingt; dignus eft qui fanftos:amp;eosquifedcoexhibctirridet:de quo diftû elfe puto:Qiiiiriidetinopem:ad iracundiâ ^^uocat eû q ui fecit illû.S ed quis eft ifte inops:cuius fubfannatiôis câ dns ^juocat ad irâ:ni^ fi ille qui humanas terrenafq opes iccirco côtempfit:ut illi placeret paup:cui difficileopulcs placere pO;: tiiiffet.Merito illis irafdt dns:q 4gt;pter fe paupem faftû irridere nômetuût.lrridebât erh ferihæ amp;nbsp;pharî fæi xpm:qr diuitiascontcpfit.-ficutfcriptûeft.Hæcaudictes feribæ amp;nbsp;pharifæi qui crât auari : irridebât eû.Habemusamp;nosfcribas:hêmusctpnarif£eos:qui nûcdifcipulosxpifpernêtesdiuitias irridet : ficut illi irrifere dnm ac magiftrum.S ed dicedum eft eisrqcf tûc tpis diftû eft illis. Vos eftis qui iuftificaftis uos corâ holbus. Quod em holbus altû eft:abom{natio eft apud deû .Nô oportet ergo nos quorûdam rifii amp;nbsp;fubfannatôe terreti:cû etiâ ipm dnm a talibus nô ignoremus irrifum:fed exultare potius amp;gau deredebcmus:fi amp;nbsp;nos ilia ola quæ amp;nbsp;dns nofter ante ptulit.'pferamus :recepturi etiâ ipfa fubfanna^ tiôemercedc. Quia nihil eft qd' nobis^JXpi nolefinepmioirroget.Videergoqbeatifintatqfoclices: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

obus etiâ infipictiû rifus,pficit ad falutc.lta et dns di lige tes fe di li gi t:i ta fe timetes honorât ut nec irriÿ deri eos gratuito finat:qbus amp;4) fubfannatiôe retribiiit ultiôem.Hæc igit fapiensfanftaq ala uide:ne infipientiûamp;infideliûfabulisterrearis.-quominuseaquæfuntlegisfadas.Neqemdegehcneignibs nos holm fabulæ poterût liberate uel rifus:fed xpi timor atq iufticia:No!o te nec in hac ptecôfnndi: fi tibi pro Chrifti uoïe uel opéré a perituris amp;nbsp;uanis holbus dcroget:quibus amp;nbsp;interitu fœlidtas præftat.

qqq iiii

-ocr page 796-

PARTIS m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TR ACT AT VS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XII

Scd gaude potius amp;nbsp;lætaredciens tibi repofitd etiâ pro ipfa derogatione mercedem.Nam fatisîniquû Ä impiû eft;fi tu tibi pro eius noie necdetrahi patiaris:qui ,ppter te tanta ppeffus eft-Quso^ tiero gra; ue eft pro dno nô fuftinereola quæ aduenerint in hac uitadiue damna.fiue derogatiôes:fufpitiôes:de; tradiôeszuelcætera quanta ille cûdeus Si dei filius efletzprotua faluteopprobria holm iniuriafq? fufti nuit. Valde ab eo alienus eft : qui nec detraftiones faltem fuftinere côtentus eft.Nam qûo eu amaredi cimus:(i proeo nihilfuftinere parati fumus.Quodfi in nobis.eft ipfius uera dilefliozquæcun^ ,p dus noic(Qgt;uis grauia)irrogent zexiguacenfemus Si didmuszParua lüntiftaquæ patimunmaiora ille p uita noftra ptulit.Nihil nobis dignû pro eius noie irrogat. Quod fi fniæ ipfius memores fumus: intel; ligimus.Aitem.Noneftdifcipulusfupermagiftrû.-necferuusfupdnmfuum.SipatremfarniliasBe; elzebub uocauerunt.quantomagis domefticos cius.Et nos ergo difcipuli fi domeftici xpi fumuszde; bemus opprobria.-detraftiôefcg amplefti.-fuftinere libenter:amp; æquo animo ea omnia ferrezque pro no bis Si dns pertulit nofter.Qui uero hæc fuftinere nô uult nec difcipulum eius fe depromat effe:nec fer; uummecfiliummecdomefticô.llleem innocens:immaculatus:intaftus:in quo nulla potuitpftï ma; cularepei iri.de quo ^pheta pdixerar.Qui pftrh nô fecitmec dolus inuentus eft in ore eius pro nobis fa crilegisamp;peccatoribus:amp;æternofuppliciomancipatis:tan$atrociflîmusreusabiniquisiudicio fi; ftitur.flagelliscæditzfputaminibus irrigat.Etnos jipter eum confundimur Si erubefcimus .-qui pro; pter nos tanta perpeffus eft.'ille ein pro falute noftra dorfum uerberibuszfputaminibus faciem maxil;; îaspalmisnonconfunditpararezamp;nosptoeoleueetiamcôfundimuraudireconuitiii.Qiiaderegau deamus potiusamp; lætemur.-fi pro tam magnis eiusamp;pro noftra falute paffionibusnicl pua fuftîeamus. Cæterum quæ fpes nobis eft:fi ob eum auditeblafpnemiamzautfuftinere côfundimur;qui noftri câ decælisdefcenditadterras:amp;utnosexaltarethumiliauitfe.Etcumimmortaliseffetzmori contentus

cft.’utnos ab æterno mortis laqueo liberaret-Coronatus eft fpinis:ut nos qni ante fpinei 8i infruftiioj» fi fteteranms fruftum bonæ arboris apportaremns.Felle amp;nbsp;aceto potatns eftnit in nobis iam necfellis amaritudo.necaceti effetafperitas.Filiushominisfaftiiseftaitnosfiliosdei faceret. Vide ergo fi pro gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iftoconfundi debemusaliquid fuftinere. Vere ilia eft anima fœlix amp;nbsp;angelis æqnâda quæ pro noicamp;

opéré xpi tanta quanta pro nobisille fuftinuit.uoluerit fuftinere. Cæterum grande periculum eft iufti ‘ tiæ.eiuserubefcere evcplo uiuere.q nram iniufticiâ nôerubuitfuftinere.Deinde fi æquoaiopftamus.

idipfum quo nobisquis detrahere uidet iniufte laudari nos potins accufari .pbamus .N«i quid ali; ud faciuntcum ueradefanftisdicunt.-nifi uteadicantquæfacimus ieiunos.-abftinentes fobrios qui iam delitiisnôdeleftamuramp;æpulis:quidiuitiasfpernimus;amp;pciofisnôgloriamurinueftibus.Qui auricupiditateminimecaptiuamunquinôadipifcimurargenti'i.'amp;quæcûcçhumanauanitas uidet amplefti contemnimus.Nullus hiccôfufionis eftlocusmullus uerundiæaditus.llli magis erubefcere debentatfç côfundi:qui ea q fandisdifplicentcôcupifcût.erubefca'tigit æbriofi:uoraces;iniufti :rapto res:adulteri:amp;quicuncp fuis glorianf in malis:quos gehennæ ignis expeftat;amp;quibus fupplicia præ; parant ætcrna.Facientes aût dni uolûtatem côfundi nô debent.un quibus nulla côfufionis funr opera. O O’indignum eft atlt;çppofterum:ut iufti pfundanf inbonis:amp; pdôres glorient î malis. Videat ergo aîa deo deuoume infipientiû rifuseam.-autftulto^ hoim uaniffimusfermo côfundat:amp; a fuo ^jpofi; toretrahatzinquo magisper dies fingulos,pficeredebet in melius.Videatnequisa timoré xpi fe reuo cet:nequis ab eiusdileftiôcdiuellat,ppter que ocmfæculi gloria pôpamcjcontempfitzcHinihildignii pocnitentiæcôparauitzqucparentibusfilü.-quemliberispatreszquccôiugibuspferuntcôtinentesCre Abocali z ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nobisquotidie amorxpi.’crefcat fidesqr magna nos^? dei amore merces expedatztm ne ab eius

Calat.i.

^s.îos;

^s. iog. quot;nbsp;î.Thi.4.

cultura uel opéré femel deuota mens fe retrahatmeei dicat.Habeo aduerfum te pauca qj cluritatc prio remreliquifti.Vndecertumeftnonhominibusplacerizfed Cbriftomechumanâlaudemquæridebe; rezfed diuinâ.Quid nobis ^jdeft fi illi noslaudentzquibus placerepftm eft:Quidue obeft fi uituperent hizquorumnôplusuituperatio ^deft:qgt; obeft laudatio.Audiamusmagisqdilleuaseleâiôisdodor gentium dicat;amp;quo nos nehoibusplacereuellemushortet ex^lo.Sihoibusinquitplacere uellem: Xpiferuusnô eflem.Vndenulli dubiôefteosxpoferuirenôpone;quihoîbusoptâtpotius$ Chrifto placere.Contentiergo intérim fimushominibusdifplicereztiii ut Chrifto placeamus.Neceorumlau dibusdeleftemurzquinonalios^fibifimileslaudant.Nospotiuslaudent^jphetæ amp;nbsp;apFi laudetjin euangelio fuo xps.Tûcerimusuierefoeliceszfi a talibus laudari dignierimus.Omnium ein horûuoce laudabimunfi quæcû«^ dns per apoftolos.uel prophetas uidet pcepiffe feruauerimus.Nos igitur detra hentibuscunftis amp;nbsp;uituperantibus uniuerfis.-fimusfobriijfandi humilesamp; pudici ;amp;deum femper fidelicordepræcemur.utipfefemperinnoftramentefinamp;lexfeiusnoftrofemperin peftore ut poffi; mus prophetica loqui uoce.Pro eo ut me diligeret detrahebât mihi ego autem orabam pro eis. Ét ali; bi.H umiliaui inieiunio anîammcam Sifaftum eft mihi in opprobrium.Erpofuit ueftimentu meu dliciû:amp; faftus fum iUisïpabolâ.Etiteæ.Genuameainfirmata funtieiunio.amp; Ifirmataeftcaro mea ^pter oleii.Et ego faftus fum iopprobriù illiszuiderût me amp;nbsp;mouerût capita fua. Adiuua me due de» meus.Vides ergooés ^»phetasamp;fanftosîppterhocfempholmfubfannatiôesptuliftezqdcouellctfide literferuire.Hocamp;apFsait.Fidelisfermoinhoc eilaboramusamp;maledicimurqa fperamusin deûui uum:qui eftfalu3toroîm’maximefideliû.Qt?idplura:nifi utfæpeiamdiximus.Curfum queminti more dei cQcpimusconfiimni,aims • Simuscsterisiii amore ddforqwcuftodictes.nequis in nobis;

~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliquid

-ocr page 797-

CONSOLATORIA fnaducrfis.


EPIS TOLA nbsp;nbsp;txnrr


aliqaidfcurtilitatisrephcndauaut uanitatis:fedmagtsqcqnideftgrauitatisamp; modcftix. qa xptani, uitaoibus infpeculo pofita eft.Qui etia fi quippia titubauerit:ia cecidifle iactat:amp; ampliusétdicit nr.S inius ergo (3piétes:graues:qeti:nunqgt; uanitatc nunqgt; opa hominü lingua noilra loquat:fed fine intermiffîôe legem dei nri meditet.Tunc fi qs fteterit fuæ falutis inimicusiqui fubfannet amp;nbsp;detrahatamp; derideat.hæc non folünó metuamusifed potius gaudeamus.Et hinc nos aliquatenus pfolemus fi me teamur odio magis fæculi uiuere xpi.Caueamus quo^ ambiilare indeccter amp;nbsp;inq uiete ficut amp;'fan dus apFs monet dicens.Kogo aüt uos ut fubtrahatis uos ab oi fratreambulante inordinate:amp;’nófcdj 2 nbsp;nbsp;.

traditionc qua acceperüt a nobis.:cü hæc a nobis oîa oino noftra uirtute fuerint cuftodita qcûçg putaue ' nbsp;nbsp;* ■

rit derogandu nobis^pheticae fimpfnîæ mcores p qucdiis fui nois cätribuläteshortat dicens.Et tu t ili hois ne timueris eos netj paueas a fade eopz;qtn mfanient amp;nbsp;cóuenict aduerfus te.In gyro amp;nbsp;in medio fcorpionûtu habitas:uerbaeoij:netimucris:amp; afadeeoj^nepaueas.Etalibi didt.Audite me q nofti. iudidu popule meus in quoß: corde lex mea eft.Nolite timere opprobria hoim:amp; blafphemias eojt ne Efa.yo. metuatisiqa ficut ueftimentu ita per tps deficient. amp;nbsp;ut land comcdet eos tinea.Iufticia autc mea I æter num manet. Salutare uero meuni in fæculum fæculi. S etuandû præ omnibus: nealterius la udc ueli ; ps.zh mus ferinre $ xpi.'ut amp;nbsp;nos cum 4)pheta poiTimus dicere. Apud te laus mihi in ecclefia magna.Et ite# rumtan$^digiumfadus fum multis:amp; utadiutor forti3.Etiterummaledicentilli:amp; tu benedices. Qui infurgunt inmc confundant:feruusautem tuusletabit in te.Hæc ad confolationc in dei timoré deuotis mentibus,put ingenii tenuitas potuit ^fecutus fum breuiter.Nunc fupereft ut aliquid aplius nbsp;nbsp;nbsp;j

fadat mens deuota:$ noftra paruitas fufficit adrnonere. Salutare ocs q diligûtdn? nfm iefum xpm : cui CÛ pre oipotcte fit laus:uirtusamp; glia di fpiritufanfto:amp; nuc amp;nbsp;fempamp; in oia fæcula fieculoß; Ame»

Traftatus.XIII.Tertiæ partis principalis:in quo funèbres æpiftolæ amp;nbsp;epitapbi.a defunftorum infe; runtur.Quibus amp;nbsp;eorum uita laudatur amp;nbsp;fuperftites confolantur.

ßeati Hieronymi pibyteriepitaphiumNepotianiadheliodop.’epm:inquoillius uitaan amp;nbsp;poftfà ccrdotiureligio(^defcribit.Deuidnitudinequo(5re(«humanarûderepentino amp;nbsp;infoclid prindpum • ,. exitUîdec^lamitatetemporucladeexercituûromanojKamp;uaftatione^Juinciarûquafîtragicus fermo pfctibit.EtadextremûHelidorusepsNepotianiauunculusconfolat. Epiftola LXIIU.

Randes materias ingénia paru.a non fuffer unt:amp; in ipfo conatu ultra uires aufa fucciibunt: quantolt;5 magis fueritqd’ dicendum eft tanto magis obruitur qui magnitudinc rerû non potexplicare.Nepotianusmeustuusnofter;immochrifti.Etquiaxpi:iccircoplusnoftet re jiquit fenas amp;nbsp;defiderii fui iaculo uulneratos intollerabili odore confecittquem hærcdcpiv Uiümustlunus tenemus. Cuiiammeum fudauitingeniûj' Cui litterulæplacere gedient. Vbieftife ' - ffith nofter:amp;cigneocanoreuoxdulciorfStupetanimus:manustremit:calligantoculis amp;HnguabalbUtit.Quicqddixero(qiiiaillenonaudit)mutumuidetur.Stilusipfequafi fentiens:amp; cæra fubtriftior uel cubigine uelfituobdudtur.Quotienfcunij eiiim nitor inter uerba jgt;rumpere : amp;nbsp;fuper tumulum dus æpiraphii huius fiores fpargere:totiens implentur oculi amp;renouato dolore totus in funere fum:Moris quondâ fuit.ut fuprâ cadauera defunftorû in códone^ toftrislaudes libéré dice tent:amp; inftarlugubriumcarminumadfletus amp;nbsp;gemitusaudientium peftora cond tarent. En terû in nobis O.do mutatuseft': amp;nbsp;incalamitatem noftram perdiditfua iura natura. Quodexhiberefenibusi»Téf.4» iuuenis debuitthoc iuueni exhibemus fenes.Quid igitur faciam.iungam tecum lachrymasf Sed apogt; Mat.j ftolus 4)hibet xpianorum mortuos: dormientes uocans.Etdominus in euâgelio.Mon eft i nquit mor lohan.U tua puellatfed dormit.Lazarus quoep quia dormierat.-fufdtatus eft.Leter amp;nbsp;gaudcamrquia raptus eft: nemalidamentemeiusmutaret:quiaplacueratdeoaiaillius.Sedinuito amp;repugnanopergenasla;; lt;^irymæfluunt:amp; interpeepta uittutumrefurreftionifcçfpem credulam mentem defiderü frangitaf feftus.O mors quæ fratres diuidis:amp; amore fociatos crudelis ac dura diffodas.Adduxit urentc uentû dns dedefertoafcendentc:qui ficcauit uenastuas amp;nbsp;defolauit fontem tuum»Deuorafti quidc ionam: fed amp;in utero tuo uiuus fuit.Portafti quafi mortuum:ut tempeftas mûdi conqefceret:amp; Niniue no ftraillius pconiofaluaretur.Illeteuicit.Illeteiugulauit.Fugitiuusprophetaqreliquit domiimfuâ: ÖfeedJ dimifithæreditatc fuam dédit dileftam animam fuam in manibus quærentium eum. Qiii per üfee quodamtibirigidusminabatur:Eromorstuoomors:eromorfus tuusinferne.Illius morte tumors tuaes.-Illius morte nos uiuimus.Deuorafti amp;nbsp;deuorataes.Dumcp affumpti corporis follidtaris iîlece^ bra amp;auidisfaucibus pdam putasîinteriora tua adunco dete cofoffa funt.Gtatias tibi xpefaluator tua agimuscreaturaeptam potentem aduerfariûnoftrum dû occîderisocddifti.Qitisan te miferiorhoîeRomâij qæternæ mortis terrore ,pftratus:uiuendifenfum ad hoettn acceperat:utperiret.Regnauitein mors n ab Adâ ufcg ad moyfen etiam fuper eos:qui nôpeccauerunt i n fimilitudinc puaricatiôis adæ. S i A bi a am ifaac amp;nbsp;iacob in inferno quis in coclorum regnot'Si amid tui fub poena ofFendeiiris Adam» Et q nonpeccauerant:alienispeccatistenebanturobnoxii.QuiddehiscredenduiT)eft:quidixeruntincoriS dibus fuis:noneft deus.Qui corrupti amp;nbsp;abominabilesfadifunnin uoluntatibusfuis. Qui declinaué runtfimul inutilesfadi funt:nô eft qui faciatbonûtnô eft ufcp ad unum.Qitod fi Lazarus uidetur in (inu Abraæ locotç refrigerii qd fimile infernus amp;nbsp;régna coclorum: Antexpm Abraâ apud inferos poft xpm latro in paradifo. Et iedreo in refurrectione ei us multa dormientiû corpora furrexerûttuifaqfût in cçclefti itüejufaleni • T unc^ côpUtum eft illud enlogium.S urge qui dormis amp;nbsp;elcuare» amp;nbsp;illumi Ephèiÿi

-ocr page 798-

PARTIS ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS XI«

Matth.j. nabîttcxps.Iohânesbaptiftaînheremopfonat:Poenîtctiâagite:appropinquabiteînrcgnôcorforum. Adiebiebuslohânisbaptifteregnuni ca'Ioilt;uimpatit:amp; uiolctidiripiiint illud.Flâmcailla rôphea cuftosparadifi amp;nbsp;pfidentiafonbiischerubin:xpireftinfta amp;nbsp;referatafuntfanguine.Necmirûhocno^ bis inrefurreftione4)mitti:cumoêsquiincarne;nonfcd’mcamcuiuimus:munidpatû habemus in coclo:amp;hicadhhc pofitisdicat in terra.Rcgiifidei intra nos tfbAddeq; ante refurreâionê xpi noms tm in iudæa état denstin ifrael magnû nome eius.Et ipfî qui nouerantcu:tn ad inferos rrahebanhubi F’nes igif tûctotiusorbis hornes ab india uftj ad britaniâzarigidafeptctrionisplagazuffj ad feruores Atlantici ' oceaniîtam innumerabilespopuli 8c multarum gentiû multitudines.

Quæ uariæ linguis habitu tam ueftis amp;nbsp;armis.

Pifdum ritu amp;nbsp;locuftaru:amp; uelut miifcæ 8c culices conterebant • Abfq; noticiaeft fui creatorisois ho pecus eft. N fie uero paflionc xpi amp;refurreftionc eius cunftajr; gentiû uoces:amp; litteræ fonant.Taceo de Hebræis:grædsamp; latinisiquas natiôes fidei fiiæ in cruds titulo dns dedicauit.Immortalêàïam:amp;poft diffolutionêcorpisfubfiftentem amp;pithagorasfomniauit.Democritusnôcredidit:in?folationcdam nationisfuæSocratesdifpurauitincarcere.indus:PerfaGotthus:ægyptiusphilofophant.Beffoæfen' tas:Sc pellitoßr turba ppPoß;:qui monuorû quondâ inferiis holes immolabât.-ftridoré fuû in dulce cru cisfregett nielos : 8c totiusmûdi una uox xps eft.Quid agimus aîafquo nos uertimus.-qd primû affu mimusiquid taceamus.Excidertne tibi pcepta rheto!e:amp;occupata luftu.-opffalachrymisppeditafin I nbsp;gultibus.-dicendi ordinem nô tenes.Vbi illud ab infantia ftudiûlfaR;:amp;anaxagoræ;ac T elamonis feni

perlaudata fnîa.Sciebam megenuiffemortalem.Legimuscratonexuius uolumead fouendû dologt; rem fuûfecutuseft Cicero.Platonis:Diogenis:Clitomachi:Carneadis;Poffidonii adfedados luftus opufcula peurrimusiqui diuerlis aetatibus di uerfoß’ lamentaniel librismel æpfis minuere funt conari ut etiam fi noftrû areret ingeniûide illofü poffer fontibus irrigari .Proponunt innumerabiles uiros : maxime piclem 8c xenophontê focraticurquoRi alter amiffis duobus filiis coronatus in côdone differ

tuteroma; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dimicantcreperitpddiffe.Quid memorc Romanos ducesiquoß; uirtutibpq/ï

norum. quibiifdamfteIlislatinæmicanthyftoriæ.PuIuilluscapitoliûdedicansmortuûutnunciabaffiIiû:fugt; bitofeiuflîtabfentefepeliri.L.Paulusfeptc diebus inter duoßjexequiasfilioRitriüphansiurbcIgrefli’S eft.Prætermitto maximoscatones caios.-Pifones Brutos fcæuolas.Metellos.-fcauros :Marios Craffos Marcellosatcç anfidos:quorû no minorinluftu $ in bellis uirtus fuit:amp; quoR; orbitatesin confola^ tionis libro Tullius explicauitme uidearpotiusaliena $ noftra quæfiffeiqn 8c hæcin fugillationc noiî ftri breuiter difta funtifi nô poteft fides: qcf exhibuit infidelitas.Igit ad noftra ueniamus.Non planga cum facob 8c DanidfiliosinlegemorientesrfedcûxpoineuangeliofufdpiârefurgentesJudæorû lugt; dus xpianorum gaudium eft.Ad uefpery m demorabit fletus: amp;nbsp;ad matutinû læticia. Nox præceflîr: dies appropinquauit.Vnde amp;nbsp;Moyfes moriens plangit.Iefus abftç funere amp;nbsp;lachrymis in node fepe limr.Quicqddefcripturisfuplamentatiôesdicipoteft.ineolibroquoPaulamRomæ confolati fui^ mus.-breuiter explicauimus.Nuncnobis peraliam femitâ ad eundc locû pueniedum eftme uideamuf præteritaamp; aboliraquôdâ ueftigiacalcare.Sdinusquidem nepotianûeffecum xpo amp;nbsp;fandorum mi xtumchoris:quodhicnobifcûeminu.srimabatinrerris:amp;æftimationeqHerebatibi uidentemcom^ minus dicereiSicutaudiuimus.-ficamp;uidimpan duitatedomini uirtutum:in’ciuitatedeinoftri. Sed defiderium abfentiæeiusferrenôpoffumusnôillius:fednoftrâuicenidolentes:quâtoillefoclidor:tâ K roampIiusnosindoIorecptalicaremusbono.Flebantamp;fororesLazarfi.-quem refurredurum noue lohan. ii. wnt.Et ut uerushoîsexprimeret affedus:ipfe faluarorplorauit quem fufeitaturuserat : ApFus quo^ Phil.i. eiusquidixit:Cupiodiffoluiamp;effecuxpo.Etalibi.Mihi uiuerexpuseft:amp;morilucrum:gratiasagit Vbi fupta. q’cpaphras demorte fibi uidnaredditusfitxnehaberettrifticiamfuper triftidamnon incrediilitatis motiufeddefideriocharifatis.Quantomagisru amp;auuncukisamp;epifcopus:hoceftamp;incarneamp;infpi ritu pater.doles abeffeuifceratua:amp;qnari atcdiuifafufpiras.Sed obfecrontmodumadhibeasin

S nia eft tere dolore.-memorilliusfententiæ.-Nequidnimis.-Obligarotjparumperuulnereaudiaslaudescius.-cu;:/ dirandria. iusfemper uirtute lætatuses.Necdoleasq»talemamiferis:fèdgaudeasfptalcm habucris.Etficuthi ' quiinbreuitabella terrarum fituspingunt: ira in paruoiftouolumine cernas adumbrata nonex^ præffa figna uirtutum.Sufdpiaf«^ a nobisnonuîres fed uoluntatc.Præcepta funtrhetorum:utmaio res eius qui laudandus efi8c eorù gefta altius repérant. S icep ad ipfum per gradusfermo perueniat ; cp uidelicet auitis paternifq? uirtutibus ill uftrior fiat:amp; aut nô degeneraffe a bonis:aut mediocres ipfeor naffe uideatur.Ergo carnis bonaïquæ femper amp;nbsp;ipfecontempfïtin aîælaudibus nonrequira. Necme iadabo de genere:amp; de alienis bonisicum abraam amp;nbsp;ifaac fandi uiriiifmaelc amp;nbsp;cfau peccarores genuc rint.’Eteregioneieptein catalogoiuftorum apoftoli uocenumeratusidemerctricefitnatus. Anima înquitquæpeccauerit ipfamoriet.Ergo quæ non peccaueritiipfa uiuet .Nec uirtutes:nec uiria parctu liberis imputantur. Ab eo tempore cenfemur exquo in Chrifto renafeimur. Paulus perfecutor eccle^ fiæ:amp;mane lupusrapaxBeniaminaduefperam diuiditefeamananiæ oui fubmittenscaput.igit 8C Nepotianusnofterquafi infantulusuagiens:amp;rudispuer:fubito nobis deiordanenafdt. Alius forfi^ tanfcriberencp ob falutem illiusoriétem heremumepdimiferis.-Si: mechariffîmum fodalem tuum re deundi fpe ladaueris.'utprimum ^fi fieri poffetjfororc cum paru ulo uiduâ:deindc fi confilium ilia re fpuerit

-ocr page 799-

Funebrîsdeobîtuncpotîanî. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPIS TOLA nbsp;nbsp;nbsp;LX Hf

rpucrihfaltcncpotêdulciffîmôçferuares.Hicêeîilledeqribiquôdâuatidnat^ fiim.Licetparuulusex collopcdeatiiepos.Refertinquä alipinpalatii militiafiib clamyde amp;nbsp;câdêti linocorpustiustilicio tritii lit.Quod Ilans aiï fasciih ptates; lurida ieiuniisora portaiicrit.-q adhiic fub alten? idumcris alteti militauerit.E t ad hoc habuerit cîgulû iit uiduis.-pupillis oppflis miferis fiibiieniret. M ihi n placet dila tiôesiftæ ïpteftæferuitutisdei.Etcentunonc:Corneliû(iitlego)iuftûftan audio baptizatû.Verûtnue lut incunabula qdâ nafcctis fidei cóprobem?:ut q fub alienis fignisdeuot? miles 1 uit donadus laurea fit; pollq) luoregi cocperitmilitare.5altheo pofito habituqg mutato qcquid cafttenfis peculii fuit : in paupereserogauit.Legeratenim;Qui unitpfeftus efle uendatoia quæhabet:amp; det paupibus : amp;nbsp;feqt me.Etiterum.Nonpoteftisduobusdnisferuiredeoèimâmona:.Exceptauilituincat^e operimento pari:quo tefto tm corpe frigus excluderet.-nihil fibi amplius referuauit.Cultus ipfe ÿuinciæ more fe quês:nec mundiciis nec fordibuf notabilis erat. C urn® arderet quotidie;aut ad aegypti monalferia p gereiaut Mefopotamiæ inuifeere choros:uel infulaje dalmariæ;quæ altino trii freto diftant;folitudies occupare;auunculu pontificc diferere no audebat:tota in illo cernens exempla uirtutü; domi qg Habens unde difcere.ln uno ateg eodc amp;nbsp;imitabatur monachu. amp;nbsp;epm uenerabat.Non (ut plærifiç accidere fo let)airiduicasfamiliaritatc:familiaritas contemptum illiusfecerat.ded ita eum colebat quafi patentem ita admirabaf .qfi quotidie nouû cerneret.Qpid multa:F it clericus:amp; p folitos grad us plbyter ordina ut.Iefu bone q, gemitus;q^ eiulatus.-quæ fibi interdiftio:qfuga oculoru oim.Tn prir/.â amp;nbsp;folû auu^ cnlo iratus eft. Quærebaturfe ferre non polTe;amp; iuuenilem ætatemincôgruamfacerdotiocaufabat. Sed qnto plus repugnabat.-tâtomagif infe ftudia oîm côcitabatamp; merebat negando qef ec nolebat co

dignior crar. q uo fe clamabatidignum. Vidimus Timotheû noftri tpis:amp;canosin fapictia eleflii^ a Moyfepfby terû.-quem ipfefeiret eflepfbyterû.Igit claicatû nôhonoré intelligensfed onus primam curahabuinuthumilitate fuparet inuidiâ.Deinde ut nullâ curam nobisobfceni in ferumoris fabula daret;ut q motdebant ad ætatem eiusiftuperent ad côtinentiâ fubuenire pauperibusniifitare languen tes;,puocare hofpitio:lenire blandiciis:gaudere cum gaudentibus.-flere cû flentibus.-cæcop; baculus efu rientinm cibus.lpesmifero(.t;folamê lugentiûfuit.lta in fingulis uirtutibus eminebat :quafi ca:teras nô haberet.lnter plby tetos amp;nbsp;coeqles primus in ope.extremus i n ordine. Qiiicqd boni fecerat ad auun culû referebat.Si quid forte aliter euenerat $ putaret:illü nefdre feerrafle dicebat.fn publico ueneraba turepm.domi pattern nouerat:grauitatcmorühilaritatefrontistcperabat;gaudiüintifunöcachinnü intelligeres. Virgines amp;nbsp;uiduasxpi Honorare ut mattes:hortari utforores cum oi caftitate.Iä uero poll $ domu fe cótuletat:amp; relifto foris clerico duritiæ fe tradiderat monachoificreber inorationib? uigi^ Ians in pdicando.Lachrymas dco nóhoibus offerebat;ieiuniain aurigæ modfi 4) laflitudineamp;uiribus corporis moderabatimenfæauunculi intereat:amp;ficappofit.a quæi^ libabat.ut amp;nbsp;fupftitioncm fugeret amp;continentiamreferuaret.Sermoeiusamp;om«ecóuiuiumdefaipturisaliqiiid43ponere;libenterau^ dire;refpôdere uerecûde:refta fufcipere:praua non acriter confutare.Difputantc contra fe magis doccj» re $ uincerc.Et ingenuo pudore qui ornabat aerate quid cuius effet limpliciter confiteri : atej in hunc modumeruditionis gloria declinandoeruditiflimushabebat.-illudaiebatTertuliani.-iftudcypriani; hoclaaantii.illudHilarii eft.Sicminutiusfoclix.itaViftorinus.-inhuncmodiieftlocutus Arnobius. Mequoqg quia ,p fodalitateauunculi diligebat:interdum .pferebatin medium.Ledionecg afliidua : amp;meditatónediuturna:peftusfuumbibliothecam fecerat xpi.Qiiotiensilletranfmarinisæpiftolisdc precatus e(l:utaliquidadfe fcriberem.Quotiens nofturnum de euangelio petitorc : amp;nbsp;inter pellatrice iluri iudicis mihi uiduam exhibuit. Cuneg ergo filentio magis $ litteris denegarc;amp; pudore reticctis pudorc fuffunderem poftulantisiauunculumihioppofuit pcatore.-qui amp;liberius ,p aliopereret; amp;nbsp;4» teuerentia facetdotii facilius impetraret.Feci ergo quod uoluit amp;nbsp;bteui libello amicitias noftras .Ttcr næ memoriæ confecraui. Quo fufeepto croefei opes amp;nbsp;daiii di ui tias fe uicifle iaftabat : ilium oculis il lum manibus:illu finu;illum ore retinebat.Cnnij in ftatu frequeter euolueret.-faepe fuper peftus fopo rati dulcis pagina decidebat.S i uero pegrinop;:fi amicoij; qui fpiä uenerat lætaba^ fuper fe noftro teili monio.Et quicquid minus in opufculo erat diftinftione moderataamp; ,pnuciationis uarietatepefabat ut in recitando illo ipfe uel placere quotidie:uel difplicere uideretur.Vnde hie feruor nifi ex amore dei Vndelegis xpi indefefla meditatione.-nifi ex defiderio eiusqui legem dedit. Ali numum addant num mo:amp;marfupiumfuffocantes:matronarumopesuenenturexequiis;fintditiores monachiiqjfuerât fæculares.Poffideant opes fub xpo paupere quas fub locupleto diabolo non habuerant: amp;nbsp;fufpi ret ecgt; clefiaeos diuites:quostenuitmundusantemêdicos.Nepotianusno(leraurumcaIcans:fchedulasc5 feftatur.Et ficut fui in carne cotemptor eft amp;nbsp;paupertate incedit ornatior:ita totum animæ inueftigat ornatum. Ad comparationem quidem fuperioru modica funt quæ difturi fumus:fed in paruis idej animus oftendit.Vtem creatorc non in coclo ttn miramur amp;nbsp;in terra:fole:oceano;a?lephantis tcamelis cqnis:bobus;pardis: urfisileonibus.Sed amp;nbsp;in minimis quoi^aialibusformica iculice.uermiculis: amp;nbsp;iftmfmodi genete:quorum magis fcimuscorpora$ noîa;eandéqj incunflis ueneramur folertiä;ita nies xpo dedîta.æque in mai oribus amp;nbsp;î minoribsitenta eft.dciens etiam 4) ociofo uerboreddendâ efle rationc. Erat erh follicitus:fi niteret altare:fi parietes abfej fuligine:fi pauimenta terfa: fi ianitor creber in portauelafemperinoftiisififacrarium mundum.fi uafalucetiaamp;inomnes cerimmoniaspiafol licitudo difpofita; non minus non niaius negligebat officium ; ubicunque eum in ecclefia quærercs

-ocr page 800-

PARTIS ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS XIII

înucnîres. Nobilem uirû.Q_ .Fabiu mirât antîq^tas.qui etiâ Romanæ faiptor hiftoriæ eft.fed magîs ex piftura $ ex litteris nome innenit.amp; Befelehel noftrum plenum fapientia.amp; fpûdei (criptiura tefta tur.Hyramquocçfiliumulieris Tyriæ.epaltertabernaculi.altertcplifuppelleftilc fabricatifint.Quô Côparatio. em læjæ fegetes àc uberes agri interdum culmis ariftifcÿ luxuriant ita pclara ingénia amp;nbsp;mes plena uirtu tibusin uariarum artiûredûdat ælegâtiâ. Vnde amp;nbsp;apud græcos philofophus lUelaudat.qomnequo uteret ufej ad palliû.amp; anulu manu fua faâuj gloriatus eft.Hocidem poflïimus amp;nbsp;deifto dicere.qai baülicas ecclefiæ:amp; martyrum côciliabula.diueriîs floribus amp;nbsp;arborum comis.uitiûq; pâpi ni s adum brarinutquicqd placebat in ecclefia.tam difpofitione qgt; uifu laborem plbyteri amp;nbsp;ftudium teftaret ma fte uirtute.cuius talia pricipiaérât qualisfinis erit.O miferabilis Humana condirio:amp; fine xpo uanum oïno omne qtf uiuimus.Quid te fubtrahis:qd tergiuerfaris oratiof Quafi em morte illius differre pof fimus: amp;nbsp;uitam facerelongiorem fie timemus ad ultinifi peruenire. Omnis caro foenû Si omnis glo ria dus quafi flosfoeni. Vbi nûc decora ilia fades ubi toti us corpis dignitas quo ueluti pulcliro indu^ mento pulchritudo animæueftiebat- Marcefeebat ÿhdolor liante auftro lilium: amp;nbsp;purpurea uiola in palloremfenfimmigrabat.Cumcgæftuabatfebribusamp; uenarum fontes hauriretcalorlaflbanhelitu triftem. auunculu confolabat Letus erat uultus)amp; uniuerfis gt;circa plorantibus folus ipferidebatproiicc re paliûmanusextendere uideteqd' alii nô uidebâtSe quafi in occurfumfeerigensfalutate uenictes intelligérés ilium non emori fed migrare:amp; migras amicos non relinquete uoluüt per ora lachrymae amp;nbsp;obfirmato aio non queo dolore diffimulare quem parior Qu is crederet in tali ill um temporeno# ftræ neceflîtudinis recordari : amp;nbsp;luftanteanima ftudioïc feire dulcedinem Apphenfa auunculi manu banc inquittunicam qua utebarin minifterio Chrifti mittedileftiffïmo mihi ætati patri fratri coller gio.Et quifquis a te nepoti debebatur affeftusân ilium tranffer quem mecum pariter diligebas lati^ in talia uerba defecitauûculû manu me recordatione côtreftans.Scio qgt; nolueris amorc in te duium fie fgt;bare:amp; affeftû patriæ magis quæfiffe in ^fperis.Sedhmói offidö in bonis iocundius eft:in malis gratins.Tota hue ci uitas.-tota planxit Italia. Corpus terra fufcepit:aia xpo reddita eft, T u nepotê que^ rebas.Ecdefia facerdotê:præceflittefucceifortuus.Qiiodtu erasillepoft teiudiciooïum merebat. At «5 ifâ ex una domo duplex pôtificatus egreffa eftdignitas dû in altero gratulatio eft qcf tenuitàn alte^ Plat*\ fnia ’■° ’^oeror qcf raptusfit neteneret.Platôis fniaeftocm fapientiû uitam meditationc elle mortis. Laiv v atois ’danthocphilofophi amp;nbsp;incœlûferunt.SedmultofortiusapFs.Quotidieinquitmorior^ptergloriaj uiaj. Aliud eft dcôari alid'agereralid’ uiiiere morituß: alitTmori uiftup.' ille mortuusêex glia ifte mor tuns lemp ad gFiam.Debemus igit amp;nbsp;nos aio præmeditari qgt; aliqn futuri fumus : amp;nbsp;qgt; ueÜmusnoli^ Nota uerba musabefle longius non pót. Nam fi noningentos uitæ excederemusannosnit ante diluuiû uiuebat (equentia., humanû’genus:amp; Mathufalc nobis tpa donarent tn. nihil elfe pterita lôgitudo;quæeffe defiflet.Etem n tereûqui decem uixitannos:amp; eu qui mille:poft$ idem finis uitæaduenerit : amp;nbsp;irreeufabilismor/ is neceffitas tranfaftûomne tantûdem eft.-nifi magis fenex onuftus pftôjt; fafee proficifeitur: Optima que® dies miferis mortalibus æui.

Prima fuginfubeunt morbi.triftifç feneftus.

Et labor:amp;duræ rapit inclæmentia mortis.

Neuiuspocta pati inqtnecefle eft mortale multamala.Vnde amp;nbsp;niobâquîa multûfleuerit. in lapide Si diuerfas beftiascômutatâ finxitantiqtas.Et Hefiodus natales hoîm plangcs gaudetin funere:pruden tertç.Ennius.Plebsaitihocregi âteftatloco.Licetlachrymare plebi:regi honefte nôlicetVtregi;ficepo immo minus régi $ epo.Ille em nolentibus præeft:hic uolctibus ille terrore fubiicit:hic feruituti dona tur:illecorpacuftoditadmortc:hicaîasferuataduitâdnteoculi oimdirigunt domustuaamp; cóuerfa^ tio quafi in'fpeculocôftituta magiftra eft publicædifciplinæ.Quicqdfeceris id fibi ornesfadendû pu tant.Cauenecômittasqd* autqui rephendereuolûtdignelaceraffeuideant autqui imitari cogantur ddinquere. Vince $tum potesimmo plus $ potes mollicic animi tui:amp; ubertim aflfluctes lachrymas reprime ne grandis pietas in nepotc apud incredulas metes defperatio deputet in deû.Defideranduseft tibi quafiabfensnô quafimortuusmtillûexpeftare nonamifi(reuidearis.Verumquidago.''medens dolori que iam reor amp;nbsp;tpe amp;rationefedatum.acnonpotiusreplico tibi uicinasregum mifetias amp;no ftri temporiscalamitatesîut non tam plangendus fit qui bac luce caruerit: $ congratulandû ei qui de r fert exem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;malis euaferit.Côftantius Arrianæfautorhærefeos'dum côtra inimicos parat:amp; concitusfertur

. ^adpugnaminMoyfiuiculomoriensmagnodolorehoftireliquitimperiû.Iulianus4)ditoraiæfuæ: P a impa nbsp;nbsp;nbsp;Xpiani iugulator exercitus.Xpm fenfitin Moedia que primû in Gallia denegarat. Dûfç RorMnos

^pagare uult fines perdidit ^pagatos.louinianusguftatis trh regalibus bonisfctore pruna^ fuftocagt; tusinteriitoftendensoîbusquidfithiimanapotctia.Valentinianusguftatogenitalifolo.amp;multain patriam delinquês:uomitufanguinisextinftuseft.Huiusgermanus Valensgotthicobello uictusin Granus îm Thrada.-eundc locum amp;nbsp;mortishabuit:amp; fepulchri.Gratianusab exercitu fuo ,pditus:amp;obuiis ur perator lug bibus nô receptus.ludibriohofti fuitcruentatatcj manus ueftigia parietes tui Lugduneteftant.Adolc duni mori;^ feens Valctinianus amp;nbsp;pene puer poft fuga poft exilia poft récupérant multo fanguine imperiu:haud,p tur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;urbe fraternæ mortis cófda necatus eft.'amp; cadauer exanime fufpendio infamatu-Qiiod loquar

de.Pro opio.Maximo.Eugenioqui uticç dum rerû potirent terrori gentibuserant.Ocscapnfteterûc an ora uido^:amp; qcf potetiflîmis quonda' miferrimû eft prius ignominia feruitutis

-ocr page 801-

DE nonlugcndodefunftos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPIS TOLA LXV

côfoffi funt.Dicataliquis»Regûtalisconditioellferîuntlt;5 fummos fulgnra montes. Ad priuatas uen niam dignitates nec de his loquar q bienniû excedût:atlt;5 ut cæterosptermittâ fiifficit nobis triû nuper côfulariiim diuerfos exitus fcribere. Abudanti us egens pitimitæ exulat.R uftîni caput pilo.Conftanti iwpolim geftatum eft amp;nbsp;abfcifla manus dextera ad dedecus i nfatiabilis auaritiæ.-oliiati ftipes medical Uit.Timafius pcipitatus répété dealtiffimo dignitatis gradu euafilTe fe purat:qgt; affæ uiuit inglorius. Narrat ma# Non calamitates miferoj^.-ied fragile humanæ côditiôis ftatû narro:horret animus tcpop^ noftrop; rui gnas tribu # nas jjfeq.Viginti amp;nbsp;eoampliusanni funtep inter Cóftanrinopolim amp;nbsp;a^esiulias.quotidieRoma # lationcs. nusfanguiseffundif.Scytia.'Thraciâ.MacedoniâîDardaniâ.Daciâ.Theflalonicâ.Achaiâ.Epiros.Dal niatia;cunftaflt;:pPannonias:Gotthus:Sarmatha:Quadus.Alanus:Hunni:Vuandali.Marcomaniua ftant;rrahunt:rapiunt.Quot matronae : quot uirgies dei:amp;i'genua nobiliacp corpa bis bellis fuere ludi brio. Capti epianterfeiSi plbyteri:amp; diuerfofü officia clericoti' fubuerfæ ecclefiæ ad altaria xpi ftabulati cqmartyrûeffoffæreliqæ.-ubicjlucfusiubitp gemitus:amp; plurima mortisimago.Romanusorbis ruit Verba funt amp;nbsp;tn ceruix noftraerefta nó fleftit. Quid putas nuc aï habere Corinthios.Athenienfes. Lacedaemones^’^ uirgilio. Arcades.-cuctamcp græciâ quibus ïperantbarbarirEt certe paucas urbes nominaui in qbus olim fuere tegna non modicaimunis ab his malis uidebat oriens:amp; tantum nuneiis cófternatus.Ecce tibi anno fgt;teritoex ultimis Caucafi rupibusimmiflïin nos nóiam Arabiæ:fed feptctrióis lupi tantas breui pro Uincias pcurrerüt. Qiiotmonafteria capta.quatæfluuioff aquæhumanocruoremutatæ funtr Obfef faantiochia:amp;urbesreliquæqsHalis:Cidnus.Orontcs.Euphratefq3pterfluôt:trafli reges captiuoruy„L r Arabia:PhaEnix:Palæftina:Aegyptustimorécaptiuæ.Nô mihi fi lïguæcctûfintoratj cctû. Ferrea uox^ uireiho Omnia poenarumpercurrere nomina poffim. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®

Ne^ eiTi hiftoriâ ftpofui fcribere:fed noftras breuiter fiere miferias. Alioquin ad hæc merito explicâda amp;nbsp;Thucydides amp;nbsp;Saluftius mûri funt.Foclix nepotianp qhæc nô uidit:fcclix qhæc nó audit.Nos mi feri;q aut patimur autpatictes fratres noftros tanta pfpicimusamp; tn uiuere uolumus.-eofq; q his carent fiendos porius $ beatosputamus.Olim ofFenfum fentimus:nec placamus deu. Noftris pftîs ßarbari fortes fiint.Noftris niriis Romanus fupatus exerdt? amp;nbsp;qfi nô hæc fufficerent cladibus plus pene bella ciuilia:qhoftilis mucro cófumpfit.Miferi ifraelitæ:ad quop; côpararionc nabuchodonofor feruus de«« fcribit.lnfœlices nos q tin difplicemus dco ut p rabic barbaroa; illius in nos ira defæuiat.Ezechias agit pm'am:amp; centûoftogintaqnqj miliaalTyriorum ab uno angelo una noftedelctafunt.lofaphatlaHdes^.reg.2O. dni côcinebat: amp;nbsp;dns ,p laudante fupabat. Moyfes côtra amalech: nô gladio:fed orarione pugnauit. S i ^peg.zz. crigi uolumus,pfternimur.Prohpudor.amp;ftolida ufip adincredulitatémensfugitromanusexercitus £xo.i7-niftor orbis amp;nbsp;dns.Ab his uincinhos pauenhotû terref afpeftu:q ingredi non ualct.Qui fi terram teri gerit fe mortuos arbitrant amp;nbsp;non intelligimu s^jphetarnm uoces:F ugient mille uno pfequere. Necam putamuscâsmorbiiUtmorbus^iterauferat.Staricpcernamusfagittaspilis.-tyarasgaleis.-caballoseqs cedere-Exceflimus confolandi modû.Et du unius mortem flerefgt;hibemus;tori ur orbis mortuos plan ximus:Xerxes ille rex potentiffimus qui fubuerrit môtes:maria côftrauit:cûde fublimi loco infinitam hominum multitudinc:amp; innumerabilc uidiffet exercitû flefle didt:qj poft centum annos nullus eo# tû quos tune cernebat.-fupfuturus elfet. O fi poflemus intalem afeendere fpeculam:dequa untuerfa terram fub noftris pedibus cerneremusaam tibi oftenderem totiusorbis ruinas gentesgentibus:amp; te# gnis régna collifa alios torqri:alios necari.alios abforberi fluftibus.-alios ad feruitute trahiihic nuptias ibi planftûnllos nafd:iftos moriralios affluere delitiis.-alios mendicare.Et non Xerxis tin exercitû : fed totiùs mundi hoîes qui nûc uiuût in breui fpado def uturos. Vincitur fermo rci magnitudine amp;nbsp;mi # nuseftocqd’dicimus.Redeamusigitad nos.amp;quafiecoelodefccndctespaulifpnoftra uideamus Sentis ne obfecro te q uando infansiquando puerzquando i uuenis.-quando robufte ætatiszquâdo fe# nex faftus fisc'Quotidie morimurzquotidie cômutamur:amp; tarnen æternos nos efte credimus. Hodp fum quod dicozquod fcribiturzquod relegozquod emendo de uita meatrahitur.Qiiot punfta nota tii:tot meorum damnafunt temporum. Scribimus atq; refcribimusztranfeût maria.-æpfæ: amp;nbsp;feinden te fulcum carina p fingulosfluftus ætatis noftræ mometa minuunt. Solû hahemuslucrii: quod xpi nobisamore fodamus.Charitas pariens eft.-benigna eftîcharitas nonzelatur.-non agitppcrammon in flatur:oiafuftinet;oiacredit:oiafperat:oîapatitur:Charitasnunqgt;exddithæcfemper uiuitinpeftore.

ObhancNepotianus nofterabfenspræfenseft:amp; per tanta terrarum fcada diuifos utraep complefti # murmanu.Habemusmutueobfidemcharitatis.-iungamurfpiritiuftringamuraffeftuzamp;fortirudi# nem mentisquam beatus papa Chromatins oftendit indormirionegermani:nosimitemur infilio. Ilium noftra pagella decantet.illum cunftælitteræ fonent.Qiiem corpore non ualemus recordatione teneamus.Et cum quo loqui non poffumus.de eo loqui nunqua definamus.

B eati H ieronymi prelb yteri ad paulam confolatoria fuperdormitione B lefillæ filiæ fuæ.Excplisamp; auctoritaribus comprobans defunftos non efte lugendosmec mouere quemq’ exempla debere eoruj qui in ueteri teftameto fuos planxere qrn ad inferos nouerât antcchrifti aduentum defeenfuros. Pau # nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R

ilam quo® dolore nimio confternatamarguit:amp; confolatzfiliam inducensloquentem : amp;nbsp;matremnere,phibentem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola LXV.

Visdabitcapiti meo:aquä:amp;oculismeisfontemlachrymarum': Sfplorabonon utHiere# ißiias ÿc uHliietatos populi fuûnecut iefus niifewm Hietufaleniifed plorabo fanftitat cm

-ocr page 802-

PARTIS ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS - XIII

mîfericordiam:innocêtiam:caftitatc:plorabo ocs parîter in unius morte defecifle uittutes.Non genda fit ilia quæ abiitded qgt; nobis impatictius fit dolcdû q? talc uidere défi nimus.Qyis em ficcis ocu lis recordet.xx.annoff adolefcctulam ta ardcti fideleuafle crucis uexillû.-urmagisamiffam uirginitai tem.’qmariti doleret interitumi'Quis fine fingultibusttâfeatorandi inftantiâmitorc linguæ i memo^ riætenacitatcxacumeningenii.Si græceaudifleseâ loquctemdatineeâ nefcire putares. Si in Roma# num fonû ligua fe uerterat.-nihil oino pegrinus fermo redolebat.lâ uero qcf i n Origene miror quod^ in illo græcia tota mirat:in paucis nô dicâ mcfibusxfed diebus.'ita hebrcæ liguæ uicerat difficultatcsait in difcendis canêdifq; pfalmis cum mre ptcderet.Humilitas ueftiû (nô ut in plærifcp folet)tumctes ani mosarguebat.'fedcûinteriori ferneredeiecerat.Interäcillaß;uirginumcultö :dnam® nihil medium nifi qgt; in co facilius dignofeebat cp negligent!us incedebat.Vacillabat ægrotatiôe fe(u:amp;: pallêtê ac tre mente facie uix collum tenue fuftinebat;amp; tamc aut ^jphetâ aut euangeliu femp in manibus tenebat Lachrymis oracôplentifingultus occupât uocem:amp;hærentc lingua uifceracômotanô laxant.Cum fanftû corpufculü febrium ardor excoquefet:amp; femianime in leftulo uellaret circulus propîquoftihæc in extrema uerba mâdabat.Orate dnm lefum ut mihi ignofcat:qa ïplcre nô potui qcf uolebâ.Secura cftoo mi Blefillatcôfidimus probates uera q dicimus:Nun$ eft feracôuerfio.Vox hæcprimum dedi cata eft in latrone:Amc dico tibi:hodie mecu crisin paradifo.Poft$ autc farcina carnis abieda ad fuu anima reuolauit auftorc :amp; in antiquâ poffeflionc diu pegrinata céfeendinex more parant exeqæ : amp;nbsp;_ nobili um ordine præeunte aureum feretro uelamc obtendi t. V idebant mihi tûc clamare de coclo :N5 agnofeo ueftes;amidusiftenómeus:hicornatusalienuseft.Scd qdagimus.Matris,phibiturilachry masipfiplangimus.Confiteoraffeftusmeos.totushiçliberfletibusinfcribit.Fleuitamp; lefus Lazatû: quia amabatillu.Non eft optimus côfolator:quc ^priiuincuntgemitusxuiusuifceribusmollitisfra fta inlachrymis uerba defudât.Teftor mi paula fefum que ß lefiTla nûc fequit.ieftor fanftos angelos quofi; confortio fruitieadc me dolotû perpeti tormctaïquæ pateris pi'em effe fpiritumutritium charita , nbsp;nbsp;nbsp;te amp;nbsp;interdudicere.Pereat dies ilia in qua natus fum.Et heu mihi pater.-ut qd genuifti me’uirum:q di

ceretdifcrimenomni terre-EtilludJuftus esdneueruntamciudicialoquarad te.Qiiideftcp uiæpeCiî catorum 4gt;fperant:amp; mei penemoti funtpedesipeneeffufi funtgreffusmei.Quia celaui inpeccatori:# bus.-pacé pdôiî; uidcs.Et dixiiQuô cognouit deus amp;nbsp;fi eft feientia in excelfo.Ecce ipfi pftôres amp;nbsp;abun# dantes in fæculo:obtinuerunt di uitias fed rurfus illud occum't. S i narraueio fie ecce gnatiôem filioru tuojepnaricatusfum.Nunquidamp;inmeâmêténôhicfæpiusfluftusillidit.-quarefenes impii fæculi diuitiispfruunf:quare adolefcctiarudisamp;fine peccato pueritia in maturo flore metit.Qiud caufæcftî Ht fæpe bimuli trimuli^:amp; ubera materna laftâtes a dæmonio corripiant:repleant lepra.morbo regio deuorenf:amp; ecôtrario:impii:adHlteri:homicidæ:facrilegi:uegeti:atlt;5 fecuri de fua fanirate in deublafis phement.-pfertim cum iniufticiapatris nô redûdetad filiû amp;nbsp;aîa q peccauerit ipa moriet. Autfi manct uetusilla fnïa.^eccatapattuminfiliosoporterereftituiiniqnumficlongeui partis innumera delida in innocctcinfantiamrepcnfare.Etdixi:Ergo finecaufaiuftificaui cor mcum:amp;Iaui inter innocentes manus meas:amp; fadus fum flagellatus rota die.Sed cum hæc cogirarem ftatim didici cü propheta:Ec fufeepi utcognofcerem.hiclabor eftin côfpedu meo.-donec ingrediar fanduariüm dei:amp; intelligam in nouiffîmaeoRr.Iudicia em dni abyfliismulta.Eto 4?fundum diuitiai^rfapientiæ amp;nbsp;fcientt'ædei infcrutabiliafuntiudiciaeius:amp;inueftigabilesuiæeius;Bonuseftdeus:amp;oîaquæbonusfadt bona fint neceffe eft.Mariti orbitas irrogatiplago qd‘ accidit.Sed quia fie placet dno æquo animo fuftinej? bo. Vnicus raptus eftfili usiduröiquidcded tollerabile quia fuftulit ilicqui dederat.S i cæcusfuero ami ci me ledio confolabit.Si auditum quoeg furdæauresnegauerint macabo a uitiis:nihilaliud nifi do^ T minücogitabo.fmminebitfuphoc amp;nbsp;dura pauperies.frigus:languor:amp; nuditas.Extfemam expeda

bomortem:amp;breueputabomalumcpfiliusmeIiorfubfequat.ConfideremusqdethicusillepfaIm9 fonat:ruftusesdomineamp; redumiudiciumtuum.Hocnôpôtdicerenifi illequi ad uniuerfa quæpa# titurimagnificatdnmamp;fuomeritoimputansinaduerfisdeeiuscL-emenriagloriat.Exultauerunteî filiæ i udæ in oîbus i udidis diîi.Si fuda côfeffio interptatxconfitens autc oisaia credenris eft.-necefte eft utquifecrederedicitinxpo:inoîbusxpiiudiciisgaudeat.Sanusfum;grasreferocreatori:Lâgueo:amp; 2.Corin.iz. ii’ hoc laudo dni uoluntatc.Qiiâdo eth infirmor tuncfortior fum:amp; uirtus fpus in carnis infirmitate ’perficit.Patitamp;apFsaliqdqcf nôuultproquoterdnm depræcat.-feddicit ei:Sufficittibi gratia mea: quiauirtusininfirmitateperficit .Etadreuelationumhumiliandâfupbiâmonetquidchuman.'cim becillitatisiamp;apponit in fimilitudinetriûphantiumquibus in curru rétro cornes adhætebatperfingu las acclamatôes ci Ilium dices. Hoîem teeflè memcto.C urjautc durû fit q» qncp patiedum eft;amp;curdo lemusquen$mortHfi.AdjTocjmnatifumusutmaneamusæterni. Abraâ iMoyfes.Aefaias.Petrus. lacobus.Iohânes.Paukisêîèdionis uas:amp; fuper orafiliusdei moritur;amp; nosindignamuraliquc exirc Èecorpe : qui ad hoeforfitan raptus eft nemaliriaimmutaretintelledumeius.Pamp;citacm eratdeo aîa eîusiPropterhoc ^jpCTauiteducerèeam de mediainiquitatemelôgauita’initineredeuiisobrueretan Tradibus. Lugeaturmortuus:fed^illequcmgehennafufcipit:qucm tartarusdeuorat.'incuius poena reternus i gnîs gftuatd^sq uorum exi tu m angelonim turba comitatur.-quibusobuiam chriftüs oc;gt;: ^urritigrauemur mâgisfi diutiusin tabernaculo ifto mortis habitemus .Qiiia diu hic moramur pere grinamur a dnodHa nos cupido teiieàt.Heu mihi ga pgrinatiomea prolongata eftameihabitauicit ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habitantibus

-ocr page 803-

Denohkigendodefundoy. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ëpiftóla» LXV

habitatibiis cedar : multam pegrinata eft anima mea^Si cedar tcnebrae fanhamp; miindus ipfæ funt te^ nebræ;quia lux lucetintenebris:amp; tenebræed noncóphenderunnfaueamus blefillænoftræ:q de tene f bris migrans ab lucem.-inter fidei incipientis ardorem gfummati operis pcepit coronä.Reiiera ft fæca lare deftderium:amp; (quoddeusa fuis auertat)delitias uitæ huius cogitante mors imniatura rapiiiffet: plangenda erat:amp;onini lachrymal û fonte plorâda.Nunc uero cû .ppitio xpo ante quattuor ferme mé fes fctfo quodâmô ,ppofito fe baptifmi lauerit:amp; ira deinceps uixeritnit calcato mfido femp monafte riu cogitaritmó uerensne nbi laluatordicat.Irafcerispaula.'quia tiiafilia mea facta cft filia .Indignaris deiudiciomeoamp;rebellibuslachrymisfacisîuidiapoffidcti.Scisemqddete.-qddecætcristuiscogitc . Cibutibidenegasnonieiunioß.ftudio:feddolorisnonamofrugalitateniiftä:ieiunia ifta aduerlarii * mei funt.nuUâ aîam recipio;q me nolétefeparat a corpe.-talesftultaphilofophia heatmartyres.-habeat zenonc.Theombrotu uelcathonc.S uper nullûreqefcitfpûs meusmifi fuper hûilcamp;quietû amp;nbsp;tremête uerbamea.Hoc eft qef mihi in monafterio ^mittebas : cp habitu a matronis cæteris feparatoitibi qua fi religiofior uidebaris.Mensiftaquæplangitfericarû ueftiûeum eftdnterciperis amp;nbsp;emoreris:amp; qiiafi non in meas manus uentura fis crudelem iudicem fugis.F ugerat quondâà ionas animofus ,ppheta fedin.pfundo marismetfusfuit.Si uiuentc crederes tiliâmuncj’plageresadmelioramigrafle. Hoc eft qcf P apoftolû meû iufferamme dormictibus in ftïitudinc gentiû triftaremini.Erubefce Etfanice côparationefuparismeliordiaboli ancilla qj mea eftdlla infidelem maritiitianllatû fingitincœlûtu iithefla.4^ niecûtuâ filiam cômorantc:aut non credis:aut nô uis fed dicis.Qiiô lugere me jihibeszdi amp;nbsp;iacob io gt;nbsp;feph in facco fleueritjcôgregatifiç ad fe .ppinquis noluit confolari.'dicens.Defcendâ ad filium meû tu^ gêsInînfernum.Etdauid Abfaloncoopettocapiteplâxeritrepetens.Filiusmeusabfalôiquisdabitut moriar 4? tefilii miAbfalon.Moyfi quoep amp;nbsp;aaron.-cæterifcg fanftoß; folénis fitluflusexhibitus.Per Gen facilisadiftarefponfioeft.Luxifleiacobfilium que putabatoccifum:ad quem amp;nbsp;ipfeeratadiferosde z.regds» fcenfiirus.Defcendâ adfiliûmeûlugens ininfernû.Quianecdûparadifi ianuam xpseffregerat. Necÿ duniflâmeamillârôpheâ amp;uertiginépfidentiûcherubinfanguiseiusexrinxerat.Vndeamp;Abraâlicet inlocorefrigeriiitnapudïferoscum Lazaro faibit.amp;Dauidiuftefleuiflefilium parricidâ:qaliûpuu lum poft$ uidit: quia ut uiueretïpetrare nonpotuinqa feiebat non peccafle.-non fleuir.iDemoyfe uè ro amp;nbsp;Aaromep eis ex ueteri moreftt planftus exhibitus nô mirandû c cûamp;in aftibus apoftoloß; in eua gelio chorufeâte S tephano fecerint H ierofolymæ fiatres planftû magnû. Et utilt;j planiftus magnp nô a a« w quot;nbsp;inplangentiûexamïatione:uttuæftimas:fedinpôpafunerisamp;exequiarûfrequentiaintelTigcdus fit .rL* Üenicj deiacob fcrîptuFaficToquitJEtafeenditiofeph fepelirepâtrefuum:amp; afeenderuntcum eo ocs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

pueri pharaois:amp; feniores domus ei us:amp; feniores ois terræ Aegypti:amp; omnis domus iofeph amp;nbsp;fratres eius.Et poft paululû.Et afeenderunt cû eo quadrigæ amp;eqtes.Et fada funtcaftra grandianimis. Ac de inde.Etp)anxerunteum planftu magno amp;nbsp;forti nimis.Planftusiftefolcnis nonlôgasægyptüsiperat y lachrymasifedfunerismonftrat'ornatû.Iuxtaquemmodû Aaronquo«^ amp;nbsp;Moyfenfletoseflemanifé Tîumeft.Nequæo fatis feripturæ laudare myfteria amp;diuinum fenfum inuerbislicetfimplicibusadmî rari quid ftbi uelit cp Moyfes plangit : amp;nbsp;iefus naue uir ftftûs fepultus refert:amp;tn fletus ec nô feribit. Né , cg illud cp in moyfe.i.inlege ueteri fub pftô Adam ocs tenebant elogio:amp; ad inferosdefeendentes côj! ' fequentcrlachrymæ,pfequebantfcd’mapfm:qair.EtregnauitmorsabadamufcgadMoyfen:etiam Rorîia.j fup eos q non peccauerût.In iefu uero.i.i n euangelioiper que paradifus eft apertus morte gaudia quunt’iflentefq; iudæi:amp; nudatispedibus in cinere uolutatiifacco incubant. Ac ne qd défit fuperftitio niexritu uaninimopharifeo;lt;:primûcibûlentisaccipiunt:uidelicetoftendcresquaft edulioprïmoge nita pdiderint.Et merito quia in refurreftionc dni nô credctes:antixpi pparant aduentui.Nos uero q xpminduimus amp;factifumus(iuxtaaprm]genusregiûamp;facerdotale;nôdebemusfupmortuosprrigt; j ftan.amp;dixitinquit Moyfesad Aarôamp;eleazaramp;ithamarfilioseiusquireliftierant.Caputueftrum jq, non denudabitis amp;nbsp;ueftimenta ueftra nô feindetisme moriamini;amp; fuper omne fy nagogâ ueniat ira Nolireinquitfeindereueftimentaueftra:amp; luftumexhiberegctilem ne morîamini. Mors ueftrapec catûefttamp;quodforfitancrudelealicui uideatur:fed fidei neceftarium eft.in eodem Leuiticofcribitur quomodo facerdos magnus ad pattern matrem fratremq; uel liberos mortuosj^hibeatur accedereme uidelicetanima dei facrificiis uacansamp; totain illius minifteriisoccupata aliquo impediat affeftu Nó aliisuerbisidipfumineuangeliopcipitur.'utrenuncietdnidifcipulus.ut mortuo parti non exhibeat Mab8 fepulturam:amp; defanftis inquit.Non»exiet:amp; noncontaminabiturfanftificatio dei eius;: quia fanftii oleum unftionis a deo fuper eum eft.Certe poft^ credimus in Chriftü: amp;nbsp;oleo unftióis'eius acceptö ilium portamusin nobis.non debemusexire de templo.-ideft de propofito chriftiano:non forasegré^ di.-incredulitatiuidelicet gentilium commifceti.fed effe femp intrifecusideft uolütati domini niini ftrare.Hæciccircodicimus.neignorantiafcriptutarum audoritatemtibi præberetinluftu.'amp;uidefe risrationabilitererrate.amp;adhucficlocutus^fum quafi unam deturbisconuenetim xpianam. Cutii Uero fciam tori te renunciafle mundo:amp; abiediscalcarifcg delitiis fæculi orationi ieiuniis leftioni ua^ care quotidie cû ad exemplum Abraam cupias exire de terra tua amp;nbsp;de cognatione tua: ut amp;nbsp;chaldeis amp;nbsp;Mefopotamiadereliftis tenarepromiffiôisîtroeasicûoêm fubftantioLa aut paupibus dei largita fis : autfiliam ante matrem mundo mortua dederis:minorte eafacerecquæfi fecerintcæterærephenfîohé digne uiderenc.Redittibi in menioriam confabulatio eius blanditiæ fefmöconfortium;amp; cp his ëâ;

-ocr page 804-

PARTIS III


TRACTATVS XIII


gumentii3 infert.

loh.zo.

Mirâbilia funthecuer ba.

reas pari nô potes i g no fci mus matris lachtymistfed modû quaerimus in dolore. S i parente cogîto; n5 reprehendo qcf plangis.Si xpianâ ôc nionachâ ab his noibus mater excluditur. Recens uulnus eft: Si taftus ifte quo blâdiormôtam curat $ exafperat. Attiî quod tpe mitigandü efttcur róne non uincitur Nâ amp;Noemi famé fugiens in terra Moab.'amp;maritûperditamp;filios.Etcûfuo^auxilio effet deftituta. Ruth alienigena ab ei us latere nô recedit. Vide quad meriti fit defertæ pftitiffe folatiû. Ex eins feminc xps oritur.Refpice iob quâta fulhnuit:amp; uidebis te nimiû delicatâ.Illu ereftis in coclû oculis inter rui^ nam domus pœnas innûeras orbitates:amp; adextremû uxoris infidiasânuiftâ tenuiffe patictia. Scio tp Bonum at rnfurafis:hocilliquafi iuftoad^bationc ueniffe.Ettueduobuselige:qd'uelis:autfandaesamp;f baris autpeccatrixamp; iniufteqreris minorafuftincs $ mœreris.Qiiid ueterareplicem.Tntia exempLafeâarc Sanfta Melania noftri tpis inter xpianos uera nobilitas.-cû qua tibi dns.-mihitj concédât in die fua ha bere partê.Hæc calente adhuc mariti corpufculo:amp; necdû humato:duos fimul pdidit filios.Rem fu5 difturus incredibilc:fed telle xpo nonfalfam.Quis illâ non putaret more lymphatico fparfis crinibus ixeflecôfdffalacerûpeftusinuadereLachrymæ gutta nôfluxir;lletitimmobilis:amp; ad pedesaduoluta xpi:quafi ipm teneret arrifit.Expeditius inqttibi feruitura fum dne:quia tâto me onereliberalli. Sed forfitâ fuperat in cæteris. Quinimmo qua illos mete contcpferit:in unico poftea filio,pbat:cui ois quâ habebat côceffa poffeffio;ingructe iam hyeme Hierofolymâ nauigauitParce quæfo tibi.'parcefiliæ eu xpo iam reg nanti :parce faite eullochio tuætcuius parua adhuc ætas.'amp;rudis pene infantia te magiUrâ tedirigitur.Sæuitnuncdiabolus.Etquiaunâcernitdetuisliberistriûphantemobrutûfeeffccôdolcs quærit in remanente uiftoriamtquam inpreeunte iam pdidit.Grandis in fuos pietas impietas in deu cll.Abraam unicûfilium lætusinterficit amp;nbsp;tu unamde pluribusquæreriscoronatâ.Non poffum fine gemitu eloqui qcf difturus fum.Cû de media pôpafuneris te exanime rcferrct.-hoc inter fe ppFs muf? fitabauNôneilludellqd’ fæpiusdicebamus.Doletfiliâieiuniisinterfeftâtq? nonneldefcd’oeiusmfi tnonio tenuerit nepotes.Quofçg genus detellabile monacho^« nonurbe pelli t ;nô lapidibus obruidno pcipitaturinfiuftibus.Matronâ miferabilcfeduxerôt.Quæqamôachaeffenoluent.-hincpbatqnuI la gentiliu ita fuos un$ fleueritfilios.Qualcputas ad iftas uocesxpmhabuiffe trifticiam .* quomodo exulraffe Sathanâ.'qui nunc tuam aîam eripere fellinans:amp; pie tibi ,pponens doloris illecebrâ.-dum an teoculostuosfiliæfemp imago uerfatur:cupitmatremfimulnecareuiftricis:amp;folitudinc forons in uadere dereliftâ.Non ut terream loquar.-fed ut mihi teftis eff dns.'quafi ante tribunal ei usaffiHens : in hæc te uer ba conuenio.Deteftandæ funt illæ lachry mæ plenæ facrilegio crudeli :quæ non habent mo^ dum:quæ’uflt;ç ad uiciniam mortis accedunt. Vlulas amp;nbsp;exclaniitas:amp; quafi qiübufdâ facibusaccenfa: quantû in te e(l:tui femper homicida es.S ed ad talem clæmens ingreditur iefusîamp; dicit. Qiiid ploras NôellmortuapuelIa:feddormit.Irrideâtcircunflâtes.Iftainfoelicitasiudæop:ell.Tequolt;jfi adfepui chrum filiæ uolueris uolitareangelus increpabit.Quidquæris uiuentem cûmortuis.Quodquia Ma ria fecerat Magdalenæ;poll$ uocem diîi feclamâtisagnouit.-ad eius f uoluta pedesaudit.Netetige^î ris memedum ein afeendi ad pâtre meum.i.non mereris tangere refurgentem:quem mortuû æffimas in fepulchro.Qiias nunc eftimas ß lefillam nollram pati cruces.quæcj ferre tormcta;qgt; tibi Chriftû ui dear fubiratû.Clamat nucilla uoce lugeti fi un$ meamafti mater:fi tua uberafuxi:fi tuisillituta fum monitis :ne inuideas gloriæ meæ.Nec hoc agas ut a nobis in perpetuû feparemur.P utas effe me folam Habeo pro te Mariam matrcdomini.Multashicuideoquasante nefeiebâ. O $'meliorellillecomi^ tatus.HabeoAnnamquondâineuangelioprophetantemiamp;quomagisgaudeas.-tantoruannorùla borem ego in tribus menfibus côfecuta fum. Vnam palmam caftitatisaccepimus.Mifereris mei qa amp;nbsp;mundû reliq. At ego ueffri fortem doleo :quos ad hue fæculi career idudit: quos quotidie inacie prx? liantes nunc ira nûcauaricia nunc libido nûc uariorum incentiua uitiorum pertrahunt ad ruinam-Si uis ut mater mea fis.xur placere Chrifto nô uis.’Nô agnofeomatrê meo domino difplicentem.Loquï tur ilia amp;31ia multa quæ taceo amp;nbsp;pro te dominû rogatimihicj ut de eius mete fecurus fu.-ueni^â ipetrat pftôffeîqtf monui qclhortatus fum qcf inuidia ppinquop: ut falua effet excepi.ita^dumfpûsbos ar tus regit: du uitæ huius fruimur cômeatu fpôdeo pmitto polliceor illâ mea lingua refonabit .* illi mei dedicabunt laboresiilli fudabit ingenium.Nullaerit pagina quæ nô B lefillam fonet.Ql'O^^ fermo nis noftri monumenta peruenerintiilla cum meis opufeulis peregrinabitur:hanc mea mente defixam legent uirgines uiduæmonachi facerdotes.B reuis uitæ fpatium æterna memoria compenfabit Qua: cum xpo uiuit in coclis :inholm qqg ore uiftura eft Tranfeatamp; pfens ætasifequenturfætula p^ futu«» ra:quæ fineamoreifine inuidia iudicabunt.inter paulæ euftochiieg nome media ponet.Nun$ inmc is moritura eft libris. Audiet me femp loquentem cum forore.cum matre Amen.

Beati Hieronymi prefbyteri ad tyrafium deobitu filiæconfolatoria :ubi docetgratulandô q» dns depofitum repofeere dignatus eft fuum:qgt; mundi periculis cafibufiç fubtraxerit:qj ex laboread requi cm:ex erûna ad conferuationê gaudiori; adduxerit:Vbi docetdhm Lazarü planxiffe non mortuu:fed ■ad uitæhuiusmiferiam fufeitandû. Oftcditquocj homïesnôtam proorbitate amp;nbsp;folitudî ne.’Q’iudiciodiffîdentiælugeredefunftos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXVI.

Enedifto amp;nbsp;dileftiffimo parcti Tyrafio Hieronymus:Charitatis tuæfcripta pcepîùn qbus aim tuum dolorecômotû defiliæ dormitionecognoui. Nôaliud prindpaliteradmiratus fum:$ xpiani peftorisinte ablatam uirtutcfuiffe:utaîm flefteresad dolorc-Stupeo tnurû fidei pene

tratum

»

-ocr page 805-

Dcnonlugcndodefunflos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLA LXV

tratû uulnctibus orbitatis.-quej fepire debucrat fpes terutKamp;iois Si regni coeleftis.Nnnqfpes cudolo. te concordat nee fides aliqiiando fenticqnâcûq; iafturam.Refurgete credinms noftrosôi plangimus.' Quid taceremus fi niori tnimodo pciperet deiisr Voluntas eius fola fufficeret ad folati uni.-cui nuUu p poneteiubemuraffeftiim.Qi’od dederanabftulit qui efeauerat. Quis eflaliusqui_plaiigat£uodad tenipusacceperatCommödaiieranuthaberesqüantocltnqj^temporeUüluiflet.'amp;cUin Uellctrurfum ^erretï^iilabllüIittùûj.’qüidfgnatuseftrecipereproprium.Creditümfuunîreciperedecllitcicdi Jtore’m:'3è nihil aluTdcIecet i^reditori fuogratias ageremultuanteni. Sicioblegimus.-quâfeqiianiur Qeuônïïîn^i uoceni dicentisîDoniinus dedit;dns abftulit:ficut duo placuit ita fifl uni eft :fit nornê lob.h dhibenediftùm.Paruhiëfgônonerathæcconfolàdô^contialuftiimîc^ nemolugeredebeatxumali^ quidreddideritalienuni:quiafasnonerat apd'aliumretineri:quoddominofuofueratnecenarinni* Additur confolationis alia ^uidentia ;que iaculis orbitatis occurrat. Plangete debuimus_de fæculo Xeee^tes:fifæculiiiiiniicitiascontranosminimefentirenius.Etplanginiusdnibnficia:quinouitingt; • ^iróati noftræquid præftet.Periclitari uoleba.tadhuc qui doletaliquenidormictem amp;nbsp;inter fîuftus uit^ræîènt^’idërecupîebat miferum laboraretalibus ac tantis têpeftatibus uitæ:tot inipugnatiôcs ^^î;tôt corpTsTelIâtotïæculi clades euafit.Et lachrymas fundis: qfi nefeias q.d in teiplo quotidie patîàfî^roptèf qüôd admonet dominusapoftolos fuos dices. S i diligeretis me: gauderetis : q uia u.1 doadpatrem.PlaneLazarumfieuitmortuum:fednontuasiachrymasfudit.Relurredionis,pmiflbrlohan. 14. dolorem docere non poterat.-nefidem perfidiam faceretquam docebauDoluitLazarum non dormic tem:fed potiusrefurgentem Si flebat.Qiiem cogebat ppter faluandos alios fæculo reuocare.Hanc uf tam dans dns ingemifeebat quam tu doles effe lublataniiContra lachrymas eius pugnant lachrymæ tuæ:amp; amor tu us amori eius non conuenitH ic fletus non habet pietatem. Ille nolebat reddete labofi*5 bus quem dile.\crar. Si tu amare credebastecui laborum uolebas adhucpftare tormenta .Cæterum fi putaseum Lazarû dokiifle:an nô pmififlet exire qrepellere potuit morte Aut certe nôfleret q mortuû fulcitarepoflmodumhabueratpoteftatem.Vndeapparetfola eumcaufafuiflecômotumqgt;adhofti lem uitam chariffimum reuocaredenuo:amp; jipter credulosaliquos amp;; confundendos incredulos ufge batur.Deniqj fie fubfecutus eft dicens.Ergo pater ut credant quia tu me mififti.ait clara uoce. Lazare^Qhan.II. Jgt;diforas.Etfactûeft’. Gaudeergoundeillæconatuseftflere.netu fairem uidearisdormientisfœlici;

tatibus inuidere. Ab aliéna mundi prouinciatrafiuitad dnm:amp; dehoftili patriamigrauitadcoclum. Contraficapoftoluscômemoratdicens. Quddui fumusinhocfæculopegrinamur.’adno.Nôergo nobisluftum d} incuterequif$ cum a'peregrinatiôeredire merueritad .ppriam regionem .-maxime cum nô inanis Si uacuus redire nofeatur qui ebriftianitatis mercatus eft lucrum.Propter quod defeen dit ad mundi cômercium.Etego inquies nulla promiflîonum cocleftium dubitatione conturbor fed fola feparatione dormientis æftuans defolatus folatio pii pignons iador.Excufatio eft b.æc ß enediäe finedubiofragilitatishumanæ:quæpatrocinarinonpôtdiffîdentiæ.SiemdtfoIationeshominesferi: te non ualcrent.-nuncp prorfus parentes a fe fua pignora dimififfent. Deftitutos fe a morientibus con^ queruntur:amp;uiuosfiliosautpropterhonores:autpropternegocia pereg inisregionibus credunt;amp; gaudent tota uita fineaffeftibus cômorari dummodo capiant quod cupiunt de fuis pignoribus adi^ pifei Si utadpalâtiapergantperegrinant.Ad ftudia dignitatis nauigantacquirenda uelad caufas pa^j tnmonratiquàséxplicaaàs'cumîâ^reiSpericuIoproficifcentes ocsimpcUûtnec fecumuacarequos diUgiintpatiuntur.Etutad palatiacocli.-adftüdia Chrifti:ad honoré uitæ:amp; patrimoniumpofleflioj: nis æternæ cum fecuritate ualeant peruenire nemo filios fuos a fe libenter gratulatur abicedefe. Ad cô; Çaranda pclâ gaudenttam parères a filiis:^ filii a parêtibus.-prouocanté mabolo feparari. A d indulge «am percipiendam nolûtab inuicem deo uocante difeerni.-utappateat nôpro noftra ratione nos do.lt; Fere qiiecunqg uidemuramittere.-fed indicium magisoftcderediffidentiæ.Mihîcrede.-folainoïbusîn credulitas mocret.Et ficut non poteft fidesnofle quod doleatific diffidentia fola doloribus inuenitur ancilla.Nam fi dormientesdicimus:dormientesuti(ÿcrederedebcmus:amp; nonmortuos:fedrequiefcc lohan.lb tesfeefm uocem dni.Omnisinquitqui creditin me:licetmoriat uiuet.Si tibi medicus hoc fimiteret quifqj.-nullam fiue dubio promiifioni eius negare poteras oîno licentia.Nûc quiaxps fabricator :amp; re fufeitator ,pmittit:non timeaseâ plagere:utfideliorem .Xpopariter:amp; potentiorémedicum uidearis in promiffiôeiudicare.Seddeftitutâdicisdoleofene(ftutcmeam.‘quidebnerâ liberos mcospotius an tecedere:neinlaboribusremanerem.Qyandodefpiritalibusbonisquodcûq3traftaturnihileft omnî no de catnalibus ante oculosproponendum.Ego tibi melius profiteor euenifle:qui non carnalem .fed fpiritalé circa tecôfiderofoclicitatem.Tudicisdepignoristui obituinfenedutepfediiegoecôtrapbo fubleuatû.Seneftuti tuæ âputauit dns magis follicitudinc quæ torquæbat de ui ua filia ne periret Me li us uticp nue mortua feculo credis efle apud deum uiuam.-q: hic uiuam mortuam.Gaude tibi q? filiâ chriftianâ mereberis feq:qud fecutusincœlo gaudeas.Nontedeferuit:fed præcePit.Mififti nutrimêta tua Xpo S i luftû horrueris Site obtulifte pign? deo depurari poteris Secûdû uotû tufi habe poft Abra am:fi nó potes primö:Vt qtf ille nô dubitabatofferre tu forte uidearis de fublato gaudere. Ab illo dns poftulauitatetuliKilleiuftjoni paruittu uolutati côlétias.lllûp illicitâlege naturæ .pbauitfibi deuotu te faitep licitâ côditionc mortalitatis anotetreligiofum.ln qua partechriftianum tepoteris approbate Erubefcatictedulitas noftra ; quæ nec cû gctilib^deo uult effe fubiefta.Cômuis eft nobis cû iùis exit?

trr

-ocr page 806-

PARTIS ■ ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS XIII

mortis:amp; dolores illofy fuperanius doloribus noftris Quid agetemus fi peciühre aliquid exigeretura nobiss'Quod ad dedecus nim prinet.-gentiles dolores fæpe côtemnuntcuni nô ad jjmifla cocleftia:fed adpoenastartarirapiant:amp;nosplâginiuseutesadcoelû:Confideraxpianiistalisqdnierebitdeinceps qui nec imitari contendit excpla lanftot« neccontcptü habere genriliumrilli kiftus defperàdo delpici; unt:nos amp;nbsp;fperando defpicere nô côamur illi feruire interpidâter filios fuos niortalibus tradût: amp;nbsp;nos deonoftrolïmul: amp;nbsp;fuosliberos:amp; noftrosliberâdosdiniitterefacrilega mctecudamur.quafi tutius apud hominies iiidicemus magis $ penes deucôdemnari .Aliquem filiorum xpiani noiunt uelgra; tulationefua deducere ad bona.-gentiles tradere non cundant ad mala.Poftremo iiel eu ipfa f oclici ragt; te nforuj morientiû cogamur animum fiedereme defideriis eorum defideria noftra incipi â t tel udari Eftoreligiofusmel uotoeiusquieuafit.Sinôpotesexulta:quiaplacuiflecognofcis:tui participiû fan guinis xpo:maxime quod de occafiôe debeas tolerare:cui nô potes côtradicere Et cum fit oihibus côis hic cafusmanus dolor eft:qui nec primus uidetur eflemec folus.Poftremo uide fi aliquid debeat dolo ri concedi.ubi fine aliquo remedio pôt animus fatigari.Sapienter debet dolere qui doletme perdat fi^ necâ quoddolet.Nuncaûtcontra ludum fumcda funtarmanitfpes noftra poflithabere uidoriam: principaliterqff uoluit deus fufcipere gratulemur.Deinde qa hoc nobis in mûdo cômune eftiadditur nobis peculiare nrm;qgt; ad requic deducamur.S equi t confummatio onim gaudiojtrqj in refurredio# neinuicemnobisdnoreformâte reddemur.-qd’apoftoluspollicet.Nolo uosignorare fratresde dor^i mientibusiutnoncontriftemini:ficut amp;nbsp;cæteri qui fpemnonhabent.Si enimcredimus cp iefus moc tuuseft amp;nbsp;refurrexit.-ita amp;nbsp;deuseosqui dormieruntinxpo.-adducetcumillo.Hæctibi Bénédicte pro charitatecômuni tranfmifi. Gæterum fcio te ualere alios confolari.Tunc te orbitas non inuenietpenc trabilem.-fi alios contra illam non ceflesarmare.

B eati Hieronymi prelbyteri ad iulianû confolatoria de filiis amp;nbsp;uxoredefundis:diccs ilium in com paratiôeiob umbrâquandâ amp;ludum fuftinuiflecertaminis:qué etiameuangelicisfermôibus amp;nbsp;apo ftolomm exempload conteptum fæculi amp;nbsp;xpi militiam exhortatur.

Epiftola. nbsp;nbsp;nbsp;EX VU.

IliusmeusfratertuusAufoniusinipoiamprofedionisarticulo:cômihi prefentiam fuam tarde dediflenamp;citoabftuliflenattj in pundo tpis faluepariter ualeq; dixiffet iia cuum fe redire arbitratus eft.-nili mearum aliquid ad te nugarû tumultuario fermée portaretàamdimiflbfynthemate equuspublicusfternebauamp;nobilêiuuenem pmiî ceaindutumtûicabaltheusambiebanamp;tnilleappofitonotario cogebatloqui qU‘''2 uelociteredita:uelox confequeret manus5amp; linguæ celeritatc frenderent figna uerbo

rum.Itacç non Icribentis diligentia:fed didâtis temeritatedongum ad te filentiû rumpo:offerens tibî Ecdcfia 2z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;offîcii uoluntaté. Extpalis eft æpiftola:abf(j ordine fenfuum:finelenocinio amp;nbsp;côpofitione fee

monum uttotuinillaamicû.-nihildeoratorereperias.Inprocindueffufam putes amp;nbsp;abire cupicti geftumuiaticû.Diuinafcripturaloquif.MuficainluduintcpeftiuanaiTatio.Vndeamp; nosleporemac tis rhetoricae contenentes amp;nbsp;puerilis atcç plaufibilis æloquii uenuftatc.-ad fandag fcripturaïf gra uitatc Matthe.? confugimiis;ubi uera uulnerû medicina eft ubi doloæ certa remedia.-in qbusrecipit unicum filiû terinferetro.'ubi turbædiciturcircûftanti.Nôcftmortuapuella:feddormit.iibiamp;quatriduanusmoc tuus ad uocc inclamantis dôi ligatus egredit. A udio te inbreui qje duas uirgunculas filias i undis pe^ neextuliffefuneribus:amp;pudiciffimâacfidifirimâconiugctuamFauftinâimmofideicaloregermanâ in qua fola poft amiffos liberos acquiefeebas.-fubita tibi dormitôe fubtradâ: quafi fi naufragus i litto Ain.y. relatronesreperiat.amp; iuxtaeloquia jjphetarum fugiens urfum:incidatinleonem. Extcdenf«5man« ad parietem:acolubro mordeaf.Confecuta rei familiaris danamaftationc totiusbarbaro hofte ^uiiw dæ:amp; incômuni depopulatiôepriuatas poßeflionötuarum ruinas:abados armentore amp;nbsp;pecorû gre^ ges;uindosocifof(^feruulos:amp; in unicafilia quâ tibi crebræorbitatesfecerantcharioic:eledum nobî liflimum generum.Exquo(utoîataceam)plusmocroris$gaudii fufcepifti.Hiceftcatalogus tentai tionû tuarum :hæc eu iuliano tyruculo xpi pugnahoftis antiq. Quæ fi ad te refpicias : gaudia funt. S i ad bellatorc fortiffîmûdudus amp;nbsp;umbræcertaminis.B eato iob poft maloR; examina uxor peflima refcc uata eft:ut per earn difeeret blafphemare.Tibi fublataeft optima:ut miferiap; folatiû peideres. Alicfelt fuftinerequam nolis:aliud defiderarequâ diligis:illeintotmortibus filiop; domus fuæruina unum habuitfepulchrû:amp;fci(nsueftibusfutparcrismonftraretaffedô)procidensinterrâ adorauit amp;nbsp;dixit, lob.h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nudusexiui deutero matrismeæmudusamp;redeam.Dnsdeditdnsabftulit: ficutdnoplacuitn'tafa^

dum eft:fit nome dni bndidum.Tu ( ut parciflime dica)inter multoæ officia ,ppinquo!t’:amp; côfolâtes amicos:tuorumexcquiasfgt;fecutuses.Perdiditillefimulocsdiuitias.amp;fuccedetibusfibimaloiiî nun dis ad fingulas plagas feriebat immobilis:côplensin fe illud de fapictepeonium. Si fradus illabat or^ bisàmpauidûfer.entruinæ.Tibi maiorparsderelidafubftantiæ;amp;tmtenuris$tumtoepotes.Nec dum ern adeum peruenifti gradummttotisadueifum tecuneisdimicet.Diuesquondâ dns.amp; ditior B c)e:de cô. patre:fubito orbus amp;nbsp;nudus eft. C uncp in oîbus hi s quæ conti gerät ei.non peccaffet corä dnomec quic phi. quamlocutuseftinfipiensæxultansdeusin uidoriamfamulifui:amp;illiuspatienriamfuHm ducens triumphum.dixitaddyabolum.Animaduertiftifamulummeumiob:quianô eftquifqjeifimilisfu pec ceccams' homoinnocensneraxdeicultotabftinensfeabojnnimalo. Si adlmc perfeuerans in in^ ’ “ ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nocentia.

-ocr page 807-

CONSOLATORIA SVPER OßlTV ALIQ. VORVM. EPIS TOLA LX Vif rocentia.Pulchre addidit.Et adhuc perfeuerans in innocentia.quia difficile eft pieflam malisînocem tiamnôdolere.Etinhocipfafidepericlitari.-cpfeuideatiniuftefuftinerequodpatit.Adquærefpôdcs diabolus dno ait:Conum,p coho amp;nbsp;oîa quæhabuerit dabit^) anima fua.Sed extcde manu tua amp;' un ge oflaamp; carnes eiusmifi in faciem biïdixent tibi. Callidiffimus aduerfariusamp; îueteratus dierû malojs: nouit alia efle q exrrinfeca fint:amp; a philoi'ophis quocg mûdi a diaphora : hoceft in differentia nominê tur:ineorumlt;5 amiffioneat«^ conrcpcu perteâaninon efle uirrutem.-alia quæitrinfecus amp;nbsp;defiderata cogant dolereperdentc.Vnde audadcrdei renuitpdicaüonc: amp;■ dicit nequaq» eum deberelaudari.q nihil de fe:fed totû extrafe dederit: q,p corio fuo coria obtulerit filiorû :amp; depofuerit marfiipiû ôi frua tur corporis fanitate. Vnde intcllig.it prudenriatua ufcj ad hune terminû puenifle tentationes tuâs:amp; dedifletecoriû,pcorio:pellc,ppelle.oiaquæ^habes parumeffe darejjaîatua.Necdû aiitextctaminte manu 5 dei.-nec taftas carnesmecofla confrafta .Ad quoic dolore difficile eftnon ingemifcere:amp; in fagt; CIC dei biidicere 4) eo qcf eftmaledicerc. Vn amp;nbsp;Nabutha inregû librisdici^bndixiffe deu amp;:regcamp; iccir co lapidat a ppEo S cics aut dns athletâ fuu imo uirü fortiflïm û et i n ifto extrêo pfcdoçg certami'e poffe fupare.Ecceinquittradoillû tibi:tm aiamilliuseuftodi .Caro uiri fanfti dat indiaboli poteftatem amp;nbsp;aiæ fanitas referuat ne fi illud pcuflîflet in quo fenfus eft mêtifcÿ iudiciû. nô effet culpa peceâtis f5 eins qui ftatu mentis euerterat. Landet te alii.amp;tuas côtradiabolûuifloriaspanegvricif,pfequantlaiidigt; bus.tç læto Uultu mortes tuleris filiale cp inquadragefimodie dormitôis earum lugubre uefté mutagt; ueris:amp; dedicatio oflium martyris candida nbi ueltimenta reddideric utnon fenti res dolore orbitatis tuæ quem ciuitas uniuerfa fentiret.-fedad triumphu martyris exulraresicp fftilfimâ côiugem tuam nô quafi mortuâifedquafi ,pficifcctcdeduxeris. Egoteneqq) adulatione decipiammelubricalaudefup plantem.Loqiiarcp illud potiusquod tibi audirecondecet.Fili accedensadferuiriitcm deipparaaiani tuam adtentationem:amp;cûoiafeceris:dicito.Seruusinutilisfum:nonfeci quodfaceredebui.-Tulifti liberos quos ipfe dederas.Recepifti ancillam qua mihi ob breue folatium cômodauerasiNô ptriftor cp accepifti.'fed ago gratias qp dediftiQuod quondâ diues adolefccsoihiaquæ in lege pcepta funtffeîpleO feiaftabat.Adquednsineuâgelio Vnuminqttibi deeft.Si uisperfefttisec: uade uende omnia quæ habes:amp; da pauperibus.amp; uenifeqreme Qui oîa fefeciffedicebatân primo certamine: diuitias uïcere non poteft un amp;difficileintrât dilutes in régna ca'loæ:quæexpeditos:amp; alarc leuitatc fubnixos habita tores defiderât.uadeinquit amp;nbsp;uende.non partem fubftdtiæ:fed uniuerfa quæpoffides:amp; da non ami^ cîs; non confanguineis. non ,ppîquis:non uxori.non liberis • Plus aliquid addam iNihiLtibi ex oîbus tuetu îopiæreferuabis:necum anania damnerisamp; Saphyradedda cûftapauperibus:amp; factibi amicos de iniquo mâmonazqui terecipiât in æterna tabernaculanit me fequaris ut dnm.Mûdi pofleflionem non habeas.’Ut poffîs canere cû .pphctaiPars mea diis.Et ut uerus leuita nihil de terræ hæreditate poflî^ deas.Et hoc hortor: S iuis efle pfedus fi apoftolicæ dignitatis culmencupisififublata cruce Xpum fe q: fi apprehefo aratro nô refpicere poft terginfi in fublimiffimo tedo pofitus prifti na ueftimeta contée nis.amp;uteuadas Aegvptiamdnam:fæculipalhiïderelinquis.Vndeamp;Heliasadcoclorum regnafefti nans.nô pût ire aîpallioifedmûdoimmûdo ueftimeta dimittit.Sed hoc eis apoftolicæ dignitatis eft: ôr eiusqui ueliteffe pfeftus.Cur aût amp;nbsp;tu nolis efle pfeftus.Curqinfæculo primus es.-nôinxpi fami lia primusfis:anquia uxorem habuerisihabuit amp;nbsp;petrus:amp; tn cûrheti eamamp; nauicula dereliquit.Pro# uiaentiffimus dominus:amp; oîm falutem dcfiderans.-malcfc^ pnîam peccatoris $ mortem abftulit tij:^ bi hanc excufationcnit nô ilia te retrahat ad terras:fed tu eâ fequaris ad paradifi régna tradentc. ßona liberisparasiqui teaddnmpceflerunt:ur parteseaïc-nôindiuitiasfororis^jficiant :fed in rcdcptiôem aîæ tuæ:at® alimenta miferoiv.Hæc monilia filiæ tuæ a te expetunt.-his gemmis ornari capitafua uo^ lunt.Quod periturû erat inferico.in uilibus pauperumtunicisreferuetur.Repetuntatepartes fuas iunftæ fponib uolût uideri paupes amp;nbsp;ignobiles ppria ornamêta defiderant.Neceft qi te exeufes nobigt; litate amp;nbsp;diuitiarû pondere.Refpice fand» uirû pammachiû amp;nbsp;feruentiffimæfidei paulinû plbyterum qui nô folû diuitiasifed feipfos dnoobtulerût.Qui côtradyaboli tergiuerfationem:nequaqi pellcpro pel!e:fed carnes amp;nbsp;ofla amp;nbsp;aîas fuas dno côfecrarunt.Qui te amp;nbsp;exemplo amp;nbsp;eloquio.id eft amp;nbsp;opéré amp;nbsp;lin gna poffuntad maiora perducere.Nobilises:amp; illi:fedin illis xpo nobiliores.Diues amp;nbsp;honoratus:amp; il li immo ex diuitibus pauperes amp;nbsp;inglorii. amp;nbsp;iccirco ditiores amp;nbsp;magis inclyti:quia pro Chrifto pauper res amp;nbsp;inhonorati.Ettu quidem benefacis:qgt; fanftotum diceris ufibus miniftrare.fouere monachos: ecclefiisofferre$plurima.Sedhæcrudimentafuntmilitiætuæ.Contemnisaurum contepferunt amp;nbsp;multi philofophi.Equibus unus(utcæterosfileâ)multarûpofleflîonitpciumproiecitin pelagus;abi te dices in profundum malæ cupiditates. ego uos mergd.ne ipfe mergar a uobis .Philofophus gtoriæ animal amp;nbsp;popularisauræ uilemancipiû.rotam fimul fardnam depofuit.amp; tu te putas in uirtutû cul^ mine conftitutum.fi partem ex totoofferas.Teipfum uultdnshoftiam uiiiamplacentem deo.Tein^ quam nô rua.Et ideo uariis tentationibus commonetiquia mult;s plagis amp;nbsp;doloribus eripit ifrael.E t Hebreo.îz. quem diligitdns corripit.Flagellatautem omnem filiû quem recipitipaupercula uiduaduoæra mijf nutamifitingazophilatiû.EtquiatotûobtuIitquodbabebat.omnesdicitinoblatione munerû dei fuperaffe locupletesiquæ non pondéré fui fed offerentium|uoluntate peofatur. C um multis erogaue^ G ris cenfunïtuum.amp; quidam tua gaudeantliberalitate.tamenmulto pltires funtquibus nihil dediftf. Neij enim darii opes.amp; Croefi diuitiæ ualent explere pauperes munai.Quod û teipfum dnodrderis rn ii

-ocr page 808-

PARTIS ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRA CT AT VS nbsp;nbsp;XIIII

Si apoftolica oirtute pfeflus.fequî ccfpcrisfaluatorc.tuiicintelliges ubi fueris.amp;in cxercifii xpi qnatn extremum tenuerislocuni.Nonplaiixiftifiliasmortuas amp;. pattrnæingenisladirj mæxpi timoréfic^ catæfunt.Qiiâtomaiot Abraâqui unicùfiliûuolûtateiugulauit.amp;qiiê berede mundifiiturû audie^ tat.Jiôdefperatetiâ poft motteeneuidurô.iepteobrulituiigirc.!amp; iccircoinenumtratiöefanfloR; ab aplo point.Nolo tm eaofferas diio.q pôt furrapere.Hoftisinuadere,pfcriptiotollerc.quæamp; accedere pût amp;nbsp;recedere.amp; inftar undap; Ôi fluftuû amp;nbsp;fuccedentibus fibi dnisoccupant. Atq? ut uno cunâa fer* moue côprehendâ.quæ uelis nolis in morte dimifîurus es.lllud offer qd” tibi nullus boftis pofTi t aufer te.nullus eripere tyrannus.quod tecum pgat ad inferos.immo ad régna ccclorû èi ad paradifi delitias. r . Extruis monafteria:multusa teper infulasDalmatiæfanôorum numerus fuftentat.Sed melius face ces.fi amp;nbsp;ipfe fanftus inter fanftos uiueres.Sanfti eftote:qm ego fandus funvdicitdns.Apoftoli gloria tut cpoiadimiferintîamp;fecuti fint faluatorem:amp;certepterrhetiaamp;nauem nihil legimuseosdimififle.

amp; tarnen teftimonio futuri iudicis coronant. Qxiia feoffercntes.'totûdimiferâtqd’ habebanc .Hæcio quor nô in fugillatiôem operum tuoitmel qtfextenuem liberalitatc d^fflemofynas tuas.-fed quo te no lim'inter fæculares effe monachû:amp; inter monachos fïecularem.Totumtj a te expctâ.'cuius audiomc^ tem diuinocultui deditâ.Sihuiccôfilionoftro uel amicusiuelaffeda uel j?uinquusrenitit;amp;te ad de htias fplendctis menfæ reuocat.-intelligito eum nô de tua aîa;fed de fuo uentre excogitare;amp; ocs opes lautai^ conuiuia fubita morte finiri.Odo amp;nbsp;fex annoæ intra.xx.dies duas filiasamififti : ôi arbitraris ps.Sÿ. fenemdiuuiuetc.Cuiusutætaslongatendat:audiamp;dauid:Diesuitænoftræ.lxx.anni.Siautemam plius.lxxx.amp; quicquid fupereftlabor ôi dolorcft.Fodix ôi omni dignusbeatitudine’jquem fenedus xpooccupatiferuientem:quem extrema diesfaluatorî inueneritmilitanreiqui nôcôfundtt eu loqueE inimicisniis in porta.-cui in introitu paradifi dieet.Recepifti mala in uira tnamuncautem hic lætarc. tue. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Necein ulcifeef bisdns in eadem re.Diuitem purpuratûgehennæfiamma fufcepit.Lazarus pauperSi

ulceribusplenus:cuiuscarnesputridaslambebantcanes: ôi uixdemicismenfælocupletismiferam fu

H ftenrabataîam.infinu Abraærecipit:amp; tantopatriarchaparenteletat.Difficile:immoimpoffibile eft-ut ôi pfentibus quis ôi futuris fruat bonis:ut amp;nbsp;hic uenrrem:amp; ibi mentem implcat:ur dedelitiis tran feat ad delitias:ut in utroeç fæculo primus fiout in codo amp;nbsp;in terra appareat gloriofus .Qt od fi ribi ta cita cogitatio fcrupulum moueriocur monitor ipfe nô talis fim. qualê te effe defidero r Et nonnullos uiderisin medio itinerecorruifle.Illudbreuiterrefpondebo.-nômeaeflequædieorfcd dni faluatoris. Non mouerequidipfepoffim:fedquiddebeatfacere:quiferuusfuturuseftxpi:amp; athletæ fuis incitai toribusffortiores funt:amp; tame monet debilior.uit pugnet ille'qui fortior eft.NoIi rcfpicere i tid â negan^ tem.fedpaulum refpiceconfitentem.lacob ditiffimi patrisfiliusifolus ôi nudus in baculo pergit Mcÿ fopotamiam:iacetla(Tusin itinere.Etqui delicatiflime a Rebecca matre fuerateducatus:lapidead ca Gene.zs. putpropuluilloutitur.Vidit fchalam de terra ufij ad coclum ôi afcendentespercam angelos ôi defect dentestamp;defuperinnitentem dominûtutlaflismanum porrigeret.utafcendenresfuoadlaborc pro^ uocaretafpeftu.Vnde ôi uocat locus ipfeßethd.ideft domusdeiinqua quotidieSafeendit defcen^ ditur.Erfanfti etn corruunt fi fuerintnegligentes:amp; pecca tores priftinum rccipiuurgradiinnfi fordes fletibuslauerint.Hocideodixi:utnon terreantdefcendcntes.-fedprouocenrafccndentes.Nunq'exem ' plum a malis fumit.etia in fæculi rebus fempera nieliori parte incitamenta uirtutû ftint.Oblitus pro^ pofiti:amp;-œpiftolarisbreuitatispluradidarecupiebâ.Ad materiæquippedignitarem:amp; ad merit« ptc fonæ tuæ paru eftomnequoddicit.Etecce ribi nofterAufoniuscœpitfchedulasflagirarc.’urgcre no^ tarios:amp;hinnitufeructisequiingeniolimeifeftinusargueretarditatem.Memenroigirurnoftriamp;cu ra ut in Chriftoïialeas. Ateg utcætera taceam domefticafanftæ ueræ exempla fedarc q«æ uere fecuta Chriftû peregrinationismoleftiamfuftiret.amp;ftttibitantiduxfoeminafafli. Tribuattibi Chriftus utaudias uttaceas:ut intelligas:amp;ficloquaris.

Beati Hieronymi præfbyteri adPammachium confolatoria^edorminoepaulinc uxoris.-ubi cius conuerfationem monachalem.erogationem £elemofynarum:generisdignitatem:amp; Paulæ acEufto chiiaffinitatempræcipuiseffertpræconiis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola.LXVIiï.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Anatouulneri ôi incicatricem fupduiftæcuti.-fi medicina colorem redderc uoluerit.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;^um pulchritudinêcorpisquæritplagam doloris inftautat.ita ôi ego féruscôfolatoc

qui importune per biennium tacui uereor ne nunc importunus loquar : amp;nbsp;attreftâs 1 uulnus peftoris tui:quod tempore ôi ratione curat« eft.cômemoratione exnlcerem.

QiiæemaurestamduraEquæ defiliceexcifa præcordi«a : amp;’ hyrcanarum tigriûladc nutrita.poflruntfinelachrymisPaulinætuæaudire nomen.Qiiisparturienrc rofani

Si papillafc corymbû. ante$ in calathû fundat orbis, amp;nbsp;tora rubetiü foliorû pâdat âbitiôe.îmaturc de^ mefl'um:æquisoculis marcefcereuideat.Frafti'ieftprædofiffimûmargaritii.Vires fmaragdi gemma côtrita eft.Quid boni habeat fanitas languor oftcdit.Plus fenfimus qd’hab«im«s:poftq’ habere defi^ uimus.In agro terrae bonæ tresfruftus legimus.Centefimû fexagcfimû(amp; rricefim« Jn tribus mulicri bus ôi fanguineamp; uirtute côiundistria chrifti praemiarecognofeo .Euftochi« uirginitatisnciresme# tit.Paula laboriofam uiduitatisaream terit.Paulina caftû matrimonii cubilecôferuat.Tali filiarû ma ter fulta comitatu totum fîbiü n terris uendicat;quod xps 43m ifi t i n cœlo.E t ut quadriga dom us u r a emittetetf(ftîtads;amp;(çcminafuuirtutibusrnderentuiri;additcomesPammachius.uerum Ezcchielis ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;........ Cherubim:

-ocr page 809-

Gonfolatoria fuperobitu paulinæ

EPISTOLA Lxvrn quot;

CIierubiii:frater:cognatus:gener:maritus:immo frater amatiffimusjqa fanfta cófortia fpös: uocabu^: lanonrenetnuptiaru.Hiücquadrigæiefusplidet.Dehiscquisamp;AbacuchcanitAfcendefupercquos Abachuc.5i trios: amp;nbsp;equitatio tua faliis.lmpari curru:pari aio ad palmd tenditur.Difcolores equi:fed noliitate con cordes uniiniaurigæiugiim trahuntinôexpédiantesflagelli nerbera.'fedaduocishortatncra fertictesi dicamusaliquiddephilofophis.QriattuoriiirtiitesdefcnbûtStoiciitafibiinuiccnexas: amp;nbsp;tniituOco hærentesziitqni und nonhabueritoîbuscareat:priidcntid:iiifticid.fortitlidinc:temperahtid. Has onis fichabetis fingnli:ut tn emineatis in fingulis.Prndctia in te:in niie iufticia:in nirginefortitudo in nii pta tcperantiapdicat.Qiiid ein eofapientiiis:qiii contepta mûdi ftulticia xpm fecatuseft : dei iiirtutc amp;deifapientidtQuidmatreiiifliiis: queinterliberosopibiisdiftribiitisdociiitdiuiriascôtemnendo quid filiiamaredeberêtf Quid euftochio forti iisrquenobili taris portaszamp;arrogantid generis confula ns iiirginali ,ppofito fregerit:amp; in urbeprima primû genus fubiugaueritpudicitiæfQi’id paulina té perantiusfq legensilludapfi. Honorabiles nuptiæ amp;. cubile immaculatû necfororis fœlicitatcm: nec matriscôtinentidaufaappetere.-maluitinhumilioribusturapgcre.q’pendiligraduin fublimioribusHeb.IJ* fluduare.qjqiUa femel initoinnmonio:nihilaliuddiebusacnoflibuscogitauerit:nifi utredditofru ftu nuptiarûifcd’m caftimoniæ gradu arriperet:amp; tanti dux foemina fafti:uirum .ppofito fuo iunge? ret:nô reliques faluti fuæ comité fed expeftdsrDüq? crebri us.abortiuisamp; expta fœcfiditate pceptuû nô defperetliberosamp; foetus auiditatc.’matritj ttifticid pponitimbecillitati fuæ.-pafla eft aliqd de Rachelis exemplo:ac profilio doloris:acdexteræ:uiru defiderii fui peperithæredc.Certiftçaiuftoribus didici ib Gene.^^ laniinôprimæfniædei.Crefcite amp;multiplicamini:amp;repleteterrd.Necoffîciocôiugaliferuire uoluiL i.Reg.44 fe:fedadhocoptaflefilios:utxpo uirgines parerenLegimus amp;uxorêfacerdotisPhinecsaudita captiui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K

tatearcæ dni fnbito uteri dolorecorreptd edidifle filiuni. Hichabob:amp; inter manus amp;nbsp;officia foemina rtim aiam emififfe eu prole.De primaries ßeniamin:hoc eft filius uirtutis ac dexteræ.De fecuda incly tus facerdos dei ex arcæ cognomi ne nafcit.Nobis poft dormîtionc fomnûq; paulinæ.Panmacbiu mo nachumecclefiapcperitpofthumum:amp; partis amp;nbsp;côiugis nobilitateparritiumiælemofynisdiuitem: i.Cor.b humilitate fublimc. Apoftolus feribit ad Corinthios-Videte frarres uocationc ueftram :quia nô mulj: tifapientes.-nonmultinobiles.Hocnalcentisecclefiærudimeutapofcebant.-utgranumfinapis paula timin arborem crefceret:utfenfimeuangelii fermentû totam ecclefiæ maffam altius eleuaret. Noftris tpibus Roma poffidenqd’mundus ante nefciuit.Tuncrari fapientes:potentes:nobiles:xpiani. Nunc multi monachi fapientes potentesnobiles.QuibiiscunftisPdmachiusfapientior potentior nobilior magnus inmagnisprimus inprimis: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;monathorû.Tales paulina morte fua nobis lî

beros dedit:quos uiuens concupiueratpoffîdere.Lætarefterilisquæ non parisierumpe amp;nbsp;clama quæ nonparturis Quoniam quot Roma funtpauperes:totfilios repente genuifti. Ardentes gemmæ:quî bus antea collum amp;nbsp;facies ornabanturtegentium uentres faturant. Veftes fericæ amp;nbsp;aurum in fila len^ tefeens in mollia lanarum ueftimenta mutata funt.-quibus repellaturfrigus.-non quibus nudetur ani bitio.Delitiarum quondam fuppelleftilem uirtusinfumit.Illecæcusextendens manum; amp;nbsp;fope ubi nemo efttclamans.Heres Paulinæ cohæresPammachii eft.Illumtruncum pedibus:amp; toto corpore fe trahentem teneræ puellæ fuftentat manus.Fores quæ prius falutantium turbas uomebant.-nunc ami ferisobfidentur.Aliustumentiaqualiculo mortem parturit.-aliuselinguisamp;mutus.Etnehocquidc Habens unde roget:magis rogat dum rogare non poteft.H iedebilitatus a patuoinon fibi mcdicat ftiï pem.Illeputrefaftusmorboregio.-fupei luuitcadaueri fuo.

Non mihi fi li nguæ centum fint oraqj centum. Omnia poenarum percurrerenomina poffïm. Hoc exercitu comitatus incedit:in bis Xpm confouet:horû fordibus dealbat.M unerari us pauperu amp;nbsp;ægentium cddidattis fie feftinat ad coclum Cæteri mariti friper ttimtilos coniugû fpargtint uiolas ro^ fasliliafloreflt;$ptirptireos:amp;dolorcpeftorishisofficiisconfolant.Pammachitisnofterfan(ftd Fauilla „ . offa($ tienerandaælemofynæballamisrigat.His pigmentis atcj odoribus fouetcineresquiefeétes : fei tcclefia.j« ensfcriptum.Sicutaquaextingiiitignéiitaælemofynapftin.Qtiantas lüresbabeatmïa qbusdo^ gt;nbsp;nanda fit præmiis beatris Cyprianus grâdi tiolumineexecuttis.amp; Danielis confiliu probatiqui regej impiiffimû ft feaudire uoluiffetifcit pauper fuftentatione faluandt'i.Gatidethtiitifcemodi filia amp;nbsp;ma ter hærede.Non dolet opes ad aliu pertieniffeiquas cetnit iifdem qbris ipfa uoluerat erogari. Quin po tins gratulat abfcp labore fuo fua nota côpleri.Noneriifiibftantiædiminutio;fed operarii cômutatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

eft.Quisetn hoccrederet:titconfultim pronepos:amp; Fririani germinis decris:interpurptitâs fenatoruj fufca tunica pullatusincederet amp;nbsp;nô ertibefceretoctilos fodalium utderidentesfeipfederideretÆft c5 fufioqriedticitadmortc:amp;eftcôftifioquædricitaduitâ.Primariirtuscftmôachiconténerehominü Gaf.f, iudicia:amp; femp apoftoli recordari:dicentis.Siadhrichoibtisplaceretiellem.Xpifertms nôeffem.Tale quid amp;nbsp;dnsloquit adprophetas:cp pofueritfaciem eortim qiiafi iirbem æncam: amp;nbsp;lapidé adamantij-' num:amp; coltimnam ferreâ nepauerent adinitirias ppEi fed imprudentiä fubfannantiüm frontis rigore côtercrent.ângeniàliberaliter educata facilius uerectindia $ moetus fuperat.Et quos torméta non tiin cunr;intcrdû uîncitpiidor.Noneft parûuirum nobilé:tiirum difertiKtiirumq? locupletej.potentii'i iii plateisuitarecomitatû:mifcerefetrirbis:adhærerepauperibus.'rufticiscopulari;deprincipeürilgû fie# ti. S ed quâto humilior:tanto fublimior.Lucet margaritu in fordibusJamp; fulgorgémæ puriflîmæ etia^ Cottüpatîo» irc iii

-ocr page 810-

PARTIS


TRACTATVS


xni


loban.lZ* ïnlutoradiathoceftquoddnsrepromirit.GlotificdtesmeglorïficabojAliihocïntelligantderuturöï qfi moetor uercetur in gaudiü Si tranfeunte mundo fanftoKCoroiia nó tranfiit.Ego Si in præfentia# tum uideo fando^ promifTacópleri.Anteq) xpo tota mcteferuiretmotuserat infenatu fed multi alii habebdtinfulas ,pconfulares.Totus orbishuiufcemodi honoribus plenused.Primus erat inter prios. Præcedebat aliosdignitateded Si alios fequebaf quisclarus honor uilefcit in turba:amp; apud uiros bo^ nos indignior fit ipla dignitas.qud multi indigni poflident.Vnde egregie de caefare T u li us ci'i quof? dam ait ornare iioluit nó illos honedauit fed ornamcta ipfa turbauit At nuncocs xpi ecclefiæ pamma chium loquunnMirant urbes pauperem:què hucufcj diuitcnefciebant.Quid cöfulatu illudriusf An nuushonored:amp;podqj aliusfuccefferit.-priordefinit.LatentinmultitudinelauræSitrii^hi interdû triûphantifi fordibus poiluunt.Quod an per manus pfitias tradebat:amp; fola nobilitaspomdebat.-quo AI nbsp;nbsp;conful Marius uiftor Mumidiæ:amp; Teutonö.-at:^ Cimbrop;;ob ignobilitatc familiæputabatur indi#;

gnus.Quod Scipio ultra annos ,p uirtute meruitnuc fola militia poffidet:amp; cgredia dudu corpafuk genspalmacircûdat.PlusergoaccepimusQ’dedimusParuadimifimus.amp;grddia poflidcmus.Cenj’ tuplicatofoenorexpi promiifareddunt.lntali agro Si Ifaacquonddfererat:qui paratus ad morte ante Matthe, l-r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;euangelicd portauit crucc.S i uis inquit pfeftus effe uade Si uende olaquæ habest Si da pan

' * pcribus Si fæquereme.Si uis pfeftus efletfempgrandiain audientifi ponunt arbitrio. Etideo uirgini tatem apFs non imperat.quia dns difputans de eunuchis.-qui fe cadra flcnt4?pter régna coclofctad extre Mar I? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intulit.Qui pôrcaperecapiat.Non ed eth uolentis necg currctis fed miferentis dei.Si uispfeidus

cffe.Nontibi imponitneceflTitastutuolûtaspræmiûconfequaf.Si uis ergo eflepfeidus: amp;defiacrasec qcf ,pphetæ;quodapFi:quod xps ed. Vcdenô parte fubdantiæ ne timor penuriæ infidelitatisoccafio fit.EtcûAnaniaamp;Saphyrapereas;feduniuerlaquæpoflides.Cunlt;$uèdideris:dapaupibusnôlocu^’ pletibustnonfupbis.Daquoneceflitasfudentettamp;nonquo augeantopes.Cult;ÿlegerisilludapfi.Bo |.Cor.9. nbsp;nbsp;ui triturâti os non alligabis;amp; dignus ed oparius mercede fua Et qui altario minidrât dealtaiio parti

ubifupra.^ cipant.MementoquocçhuiusfniæHabentesuiftuamp;ueditûhiscôtentifimustubiuiderisfumarepa Notaqgt; dâjttinas;amp; phafides aueslentis uaporibusdifcoquitubi argenti podustferuètesburicosmamos comatu da c .elemo;: los pueros pciofas uedes pifta tapetia ubi ditior ed largitore cui largiendû ed pars facrilegii ed rè pau^ fynatubi ne perum dare nópauperibustamp;tnnóedfatisperfeftoamp;cófummatouiro opes conrènere pecunia dilTi^ ceffitasexü pare amp;nbsp;^jücere quod in momcto:amp; perdi amp;inueniri pôt.Fecithoc Crates thebanuszfecit antidhenes: git. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fecerûtplurimi quos uitiofiffimoslegimus.Plus debet Xpi difcipFs pdareqmundi philofophusglo

riæ animal amp;nbsp;ppFarisauræat«^ rumorc' uenalemâcipiû.Tibi nó fufficitopes contcnere nifi xpm fcqua ris.Xpm autemfequit.-qui peccata dimittit:amp; uirtutû cornes ed.Xpm fcimus fapientiam Hic theiau rusin agtofcripturartnofciturhæcgcmamultisemifmargaritis. Sinaût adamaueriscaptiuâ mulie tem i.fapientiam fæcularc Sieiuspulcliritudinecaptus fueris decaluacamS: illecebrascrinium attj or Can 2 nbsp;nbsp;nbsp;nanienta uerbottcum emortuis unguibus ceca.Laua earn .ppbetali nitro;amp; tunereqefeens cû iliadici

to. Sinidra eins fub capite meo:amp; dextera illius amplexabi t me.Et m ultos tibi fœtus captiua dabittac deMoabitideefficiet Ifraelites.Xpsfanftificatioed fine qua nemouidebitfaciêdei.Xpsredemptio.i. redemptoramp; fgt;ciumXpsoIa:utquioIa,ppterXpmdimiferitunuminueniatprooîbus:amp;poflîtlibe^ re .pclamare.Pars mea dns. Senrio te di uinis ardere dolt;drinis;nec temeritate quortindâ docere qcf ne^ _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. fcias;fedandifcerequoddofturusfis.SimpliccsæpFætuæolent,pphctas:apFosfapiunt. Noncoturna

Viompano nbsp;nbsp;nbsp;affeftas æloqntiâtnecmorepueroR’argutasfentètioIas inclaufulis druis. Cito turges fpuma dila

Can.y.

bitur:amp; $uis grandis rumor côtrariusfanitati ed.Scitum edilludquo^ Cathonis.Satcito.-fi fatbe^ re.Qiiod nos quondam adolefcentuli cum a perfefto oratore in præfatiuncula dicerctur rifimus.Me minifle te puto erroris mutuitquado oth e Atheneum fcholadicorum uocibus côfonabat.Satcito ; fi fat bene.Fœlices(inquitFabius)eflentartes:fideillisfoli artifices iudicarent. Pœtam non potednolfe nifi qui uerfum potedcondruere.Philofophos non intelligi txnifi qui feitdogmatum uarietates. Ma nuf aida Si oculis patètia magis probant artifices.Nodra qgt; dura fit neceffitas.-hinc potes animaduerte te:cpuulgidandumediudicio'. Etilleinturba metuendusquccum uiderisfolusdefpiciasHocpræ terienstetigi:uteruditiscontentusauribus;non magnoperecures quid imperitorum deingenio tuo rumufeuli iaftitent.-fed ^phetarum quotidie medullas bibas chtidi mydes patriarcharû fymmides : finelegasfiuefcribasfine uigiles fiuedormias. Amostibifemperbuccinainauribusfonethic lituus exciter animam tuam hoc amore turibundus quære in leidulo tuo que defiderat anima tua: amp;nbsp;loque reconfidenter.Egodormio:amp;cormeuinuigilat.Cunlt;ÿinueneriseum amp;tenuerisnondimittas. Et fi pauxillumdormitanti elapfusfuerite manibusinoli protinus defperare.Egredere inplateas adiura filiasHierufalem:reperieseumcubanteminmeridie:laflrum:ebrium:noftisrore madefaftû inter gre^ gesfodalium in aromatum uarietatibus inter poma paradifi.Ibi ei da mâmillas tuas.Tugat de erudiî^ to peftorerrequiefeat inter medioscleros pennæ’columbæ deargentatae:amp; interiora eius in fulgore au ƒ

iniiiuenemuolociterintehoftesfpoliatmatureprcdaturDamafcum Si regem uincit AfliriüAudito te Xenodotiu in porta feciflè Romao:amp; uirga de arbore Abrad i n aufonio pldtafle littore:qiiafi Aene as noua cadra metaris:amp; fup undd’ubi Tiberis ille cogère quondd penuria cruflis fatalibusamp; quadris patulis nonpepetcit t« uiculum nolltmudd eft doinupanis sdificas:amp; diuturnd famem repentina

-ocr page 811-

FAßlOLAE COMMENDATIO


EPrSTOLA LXrx


turitate compenfas.Eugenofter initia trâfgrederis ftatum fummû tencs de radice peruâs ad cacumct primus inter monachos in prima urbe primus fequeris patriarcham Loth quod interprat déclinas câgt; peftria eligat:amp; iuxta Pythagoræ litterani. Y.tacüia magis ac finiftra ac peritura feftet.T u in arduis ôc, iaxofis cum Sara tibi monumentum para ut iuxta fit ciuitas litteraiif.lJeletifqg gignâtibus fiiiis Ena.^ chim.-hereditatem tuam gaudium amp;nbsp;rifusexcipiat.Diues erat Abraam auroargento pecorepofleffiôe ueftibus. Tantâi^ habebatfamiliam ut ad iubitos nuntios iuuenibus eledis armare poffet exercituin amp;nbsp;quattuorreges quosquinc$regesfugerantinDancôfecutosoccideret:amp;tiipoft tamcrebrahofpi talitatis officiaidû non ret utat hoies fufcipere meruitdeum.Non feruis:amp; âcilllilis iniperabat ut mini ftrarenthofpitibus:Nec bonum quodexercebat per alios non minuit fed quafi reperta pda cum S ara fuahumanitatifolusincubuit:ipfepedeslauitipfepinguem uitulumportauit hûeris de armcto.Sté rit utferuusperegrinisprandentibuS: amp;nbsp;Saræmanibuscodoscibosieiunaturusappofuit.Hæcmogt; neo frater chariffime pietate qua te diligo ut non folum pecuniam fed teip m xpo olieras hoftiam ui^ nam faniftam placentemdeorationabileobfequiû tuu amp;nbsp;imiteristiliumhoisqui non uenitmiftrari fj mïftrare.Etqd’patriarchaalienishocdifcipuE amp;nbsp;feruismagifter exhibuit amp;nbsp;dns Coriuni procorio: amp;nbsp;oia quæ homo poffidendare pôt pro anima fia.Sed rangetinquit diabolus )carnes eius:nifi in facic bndixerit tibi.Seit hoftis antiquus maiuscôtinentiæ qmùmoit: eifecertamem .Facileabiiciturquod hæretextrinfecusnnteftinum bellum periculofius eft.Coniundadifglutinamus unira difluimus.Zagt;! cheusdiueseratiapl’ipauperes.ReddiditiUequadiuplumqd’rapueratdiuifittjpauperibus medieta;; Cotnpatlo» tem fubftantiæfuæquæ remanferat.S ufeepit xpm hofpitcnnfalus faéta eft domui eius.Et tame quia paruuluserat:amp; apoftolice proceritati fe non potueratcoextenderenô fuitin.xii.nuniproapFoii-.-Apo ftoli aûtq)tum ad diuitiasnihil $tumad uoluntatc totum mûdum pariterreliquerût.Si offeramus xpo opes cum aia noftra libenter fufeipiet .Si aût quæ foris funt deo : quæ intus funt diabolo dem us noneftæquapartitio amp;nbsp;diciturnobis.Nonefi refteofferas: amp;nbsp;nô redediiiidaspeccafti.Quodpatritii gnis primus inter primos monachos efle coepifti nontibifittumoris fedhumilitatisoccafio icicti fi^s lium dei fadum filium hoîs Quantûcüç^ tedeiecerishumiliorxpo non eris .Efto incedens nudis pedi bus.fufca tunica ueftiarisiæqueris paupe. ibus inopum cellulas dignâter introeas.-cecojii; oculus fis:ma nus debilium.-pesdaudojiî’ipfeaquam portesiligna concides focum extruas uti uiculafunt ubi alapæ nbi fputa:ubi tiagella:ubi patibulûrubi morsfEtcuj oia q dixi fccerisabeuftochio tua Paulaqj uince^ ris:fi nonopereatcertefexu.Ego quidemRomæ noneram;amp; tuncmetenebaterenius. Atçg utinani pertenuiflenquddofocerotuouiuenteToxontiofæculoferuiebâ.Sedtamcaudioquæimmundicias „ , , platearû ferre nô poterant.-quæeunuchoæ manibus portabant:amp; inæquale folum moleftius tranfeert Seqntîa bit debant.quibus ferica ueftisoneri erat:amp; folis calot incendiû:nuc fordidatæ amp;nbsp;lugubres;amp; fui côpatio# aiaduette. neformiculæuellucernascôcinnût:uelfucccdûtfocum:pauimctauertunt:niûdâtlegumiha.-oleic' fa# fciculosinferuentcollam deiiciût:apponûtmêfas:calicesporrigût:effundûtcibos:hucilluclt;5difcunût Et cette magnus uirginu chorus cum illis habitat.Non hui ufcemodi minifteria aliis imperai e nôpo# terant.Sed nolunt uind ab his laborecorporû.-quas ipfæ fuperant uirtutæ luimi.Hæc dico nô quo de ardore mentis tuæ quic$ dubitefed cp currente impellâ:amp;acriter dimicâti feruorem feruoreaugeam Nos in ifta ^niincLa edificato monafterio amp;nbsp;diuerforio^ipterea extrudo.-ne forte amp;nbsp;modo lofeph cum MariainBethleemueniensnóinueniathofpitiumtantisdetotoorbecófiuentibusturbis obruimur monachopriut nec cœptum opus defereremec I tipra uires ferre ualeamus. Vnde qa pene nobis illud de nbsp;nbsp;nbsp;• 14. -euangelio contigit ut futuræ tutris nô ante computaremus expenfas côpulfi fum us fratrem paulinia# num ad patriam mittere ut femirutas uillulas:quæ barbarojü effugeruntmanus:amp; parentû côniuniû habent cineresuenderetnecocptûfandornmminifteriumdeferentesrifummaledicisamp; ænnili præ# beamus.ln calce æpiftolærecordatus fum quadrigæ ueftræ amp;nbsp;^ipofito quintam deefle ß lefillam pene oblitus de ea loqui q prima deuobis pcefleritaddnm.Vere nuncquinçp in tres.-acduas uidemus efle diuifas illa cü forore paulina dulci fomno fruit tu dua^médius ad xpmleuius 1 ubuolabis.

Epitaphium Fabiolæ ad Oceanum ubi de diuortio amp;nbsp;repudio prioris uiri:amp; fecûdo matrimonio illo fupetftitepurgat ac narrat quali amp;nbsp;quâta poenitentia crimen diluerit.Eius deindecôueriio erogâ tio totius patrimonii.Miferatio in pauperesiftudium feriptura^ peregrinatio Hierofolymæ:amp; in pa triam propter irruptionem H ûnopü in orienté coafta conuerfio.Et ad extremû fcxlix exitus cclebri exe quiarumexcurfu illuftratismirislaudibusprædicatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola.LXlX.

Lures âni funnep fup dormitiôe ß lefillæ Paula uenerabilc forminâ receti adhuc uulnere cô folatusfum.Quartæ æftatiscirculus uoluitexquoHeliodoæ epm ad Nepotiani feribes epi taphiûiqcqdhre potui uiriûin illo tûcdolorecôfumpfi. Ante hocfermebienniûPamachio meo 4) fubita pegrinatiôe Paulinæ breué æpiftolddediierubefcens ad difertiflimû uirû plu

ra loqiii:amp; ei fiia ingerere.-ne nó ta cófolari amicû uiderer qi ftulta iaftâtia docere p fefti'i.Nuc mihi tili Oœane uolenti:amp; ultra appetcti debitü munusimponis:qd’ 4) nouitate uirtutü uetercmateria noua faciâ.inillisetnuelparentùaffeftus:uelmocrarauûculi;ueldefidenûmarititcperâdûfuitamp;4»diuerfl^ täte pfonaji! diuerfa de faipturis adhibere medicamina in pntiaß; tradis mihi Fabiola laudéxpianoR.* Elemofy na nîiraculûgentiliu:luftûpauperû:folatiûmonacho^.Qiiicqdprimöarripuei'o:fequctiumcóparatio melior eft neuilefcit.ieiuniûprædicc.-fedpuaUfcôtælemofynè.Humilitatemlaudenisfedniaior eftfidei ardor ieiunio.

iti; iüi

-ocr page 812-

PARTIS m


TRACTATVS


XIII


Dicam appetitas fordes:amp; incondemnationem ueftium fericarum plebæium cultum : amp;nbsp;leruilia in^., dumenta quæfitarpluseftanimum depofuiffe cultum-Diffîciljusarrogâtia q» auto caremus amp;nbsp;gc mis.Hisenimabieftis.-interdum gloriofistumemusfordibus: uendibilem paupertatem populaii aureofferimus.Cælata uirtus:amp; confcientiæfotafecreto:deum folum iudicem relpicit. Vnde nouis tnihi eft efferenda præconiis. èc ordine rhetop! prætermiflbttota de conuerfattonis ac pccnitentiæ in eu nabulis a(runienda:Alius forfitati fcholæ memor. Qu.M»

Defabio ÈttotamFabiofegentemfgt;ferretinmediûdiceretpugnas:defcriberetpraîlia;amp;per tantîE nobilitatiî? ntaximo lo gradusFabiolani ueniffeiaftarettutqd’ inuirganôpoteratinradicibiisdenionftraret.Ego diuerfo^ 2thleeniitici:amp; pfepis dni amator in quo uirgo puerpera deû fudit infantem ancillâ xpitnôde no ftado deliv bilitateueterishiftoriæded deecclefiæhumilitate producâ.Et qa ftatim in prindpio qfi fcopulusqui debatanni; dam.amp; ^jcella mihi obtreftatorû dusopponiEq» fecûdum forcita matrimonium piius reliquerit no ba letn.uide (audabo conuerfam ni fi prius team abfoluero:tanta prior maritus uitia habuiffe narratunut ne feor«’ titu liumde nbsp;nbsp;nbsp;quidê amp;nbsp;uile mancipiû ea fuftinere poffet.Quæ fi uoluero dicere:perdâ uirtutem fœminæ : quae

bello punt^ rnaluic culpani fubire diflîdiicorporis fui infaniareparteni;amp; maculas eius detegere.Hoc folû pro CO fecundo* feram:cp uerecundæ matronæ amp;nbsp;xpianæ fatis eft.pcepit dominus uxorem nô debere dimitti : excepta caufafornicationis.Etfidimiflafuerit.manereinnuptâ.Quicqduirisiubethocconfequêterredûdat înfocminas.Necg etn adultéra uxordimittendaeftxamp;uirmocchustenendus.Siquismeretriciiungi^ tur unum corpusfacit.Ergo amp;nbsp;quæ feortatori impuroiç lociat unûcum eo corpus effîcit. Aliæ funt le gescæfarisaliæxpi:aliudpapinianus:aliudPaulusnofterpcepit.Apudillosinuirispudicitiæ frenala xantur :amp; folo ftupro atep adulterio condcnato:pa(rim per lupanaria amp;nbsp;âcillulas libido permittiuqua ficulpamdignitasfaciat:non uolnntas. Apudnos:qtf nôlicetfocminis:æquenôlicetuiris:amp;eadem

xiiim:dimifit pene dixi quod clamante uicinia uxor fola non prodidit.S inautem redarguitur iquaTC repudiato marito non innupta permanferit.facile culpam fatebor-’dum tarnen referam neceflîtatem. Meliuseft(inquitapoftolus)nubere$uri.Adolefcentulaerat.uiduitatemfuamf€ruarenonpoteiat. Videbataliamlegc inmcbrisfuis répugna ntclegi mentisfuæ:amp;fe uidam amp;captiuamadcoitû tra^s hi.Melius arbitrataeftconfiteri imbecillitatemfuam:amp; umbrâquandâ miferabilis fubire coniugü: fub gloria unius uiriopera exercere meretricû.Idem apoftolus uult uiduas adolefcentulas nubere: filios procreare:nullam dare occafionem aduerfario maledi di gratia.Et protinuscurhoc uelit expo/^ nit.Iam enim quædam abierunt retro poft fathanam.Igitur amp;Fabiola:quia perfuaferatfibi: amp;nbsp;putagt; bat a fe uirum iure dirniffummec euangelii uigorem nouerat.in quo nubendi uniuerfa caufatio ui;? uentibus uiris fœminis amputatur:dum multa dyaboli uitat uulneraainum incauta uulnus acçepit. Sedquidegoinabolitisamp;antiqsmoror.'quærensexcufareculpam.-cuius'pocnitentiâipfacôfeffaeft. Quis hoc crederet.'ut poft mortem lecundi uiri in femetipfam reuerfa:quo tempore folentuiduæne^ gligentes:iugoferuitutisexcuffo:agerefeliberius;adirebalneas:uolitarep£rplateas:uultuscircunferre meretriceosrfaccum indueret:uterrorem publice fateret:amp; tota uibefpedanteRomanaantediem px fehæ in bafilica quondam Laterani:qui cæfarianotruncatus eft gladio.-ftaret inordine pœnitentium: epifcopo:præbfvteris;amp; omni populocollacbrymatibusdparfo crine.'oralurida:amp; fqualidasmanus: fordida collafubmitteret.Quæ peccata fietus ifte non purget.Quasinueteratas maculashæc lamenta nô abluant.Petrustrinam negationem trina confeffionedeleuit: Aaron faailegium amp;nbsp;cóflatum ex au to uituli caput;fraternecorrexerepces.Dauid fandi amp;manfuetiflimi uiri homicidium pariter amp;adut terium.'feptem dierum emcdabatfames:iacebatinterra:uoluptabatincinere:amp;oblitusregiæptâtisla men qrebat in tenebris.IIlumcj ttn refpiciens que ofTenderatdachrymabili uoce dicebat; Tibi foli pec^ caui;amp; malû coram tefeci.Etredde mihi læticiâ falutaristui: amp;fpiritu principal! côfirmame.Atqjita fadû eft:ut qui me prius docuerat uirtutibusfuis quomodo ftans noncaderem.-doceret per poeniren^


î.Cor.tf.


i.ThiJ.


Exo.jx. z.Reg.iz.


psjo.


„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiam quomodo cades refurgerc. Quid tarn im pi u m 1 egimus inter reges $ A chab.de quo fcri ptura c i

* cit.NôfuitaliustalisutAchabquiuenûdatuseftutfaceretmalûinconfpedudni.HiccumjPpterfan guinem Nabuthecorrreptus fuiffet ab Helia:amp; audiffet iram dni per ,pphetam.Occidifti:amp; infup pof udifti:amp; ecceego inducâ fupcr te malö:amp;demetam pofteriora tua:amp; reliqua.Sciditueftimcta fua :amp; operuit cilidocarnem fuam:ieiunabatcç in facco:amp; äbulabat demiffo capite.Tucfaduseft fermo dd ad Heliam Thefbyten dicens.Nonne uidifti Achabhumiliatum cord me. Quia ergo humiliatuseft timoris mei caufa:noninducam malû in diebus eius.O foclix pocnitentia quæ ad fe dei trahit oculos; quæfurentcfententiamdeicôfeflberroremutauit.Hocidem amp;nbsp;Mana(reninParalypomenon.amp;Ni niuenfeciffelegimusinpropheta.Publicanum quoeg ineuangelio.E quibus primus no folum indul gentiam.'fedÄ regnum redperemeruit.Aliusimpendentem dei fregitiram.Tertiuspedus uerberas pugnis.'Oculosnóleuabatadccclum.EtmuItoiuftificitiorrecenïtpublicanushumilicófeflïoneuirio rum:$pharifeusfupetbaiadatióeuirtutü.Non eft loci huiusutpocnitentiam pdicem;amp;quafi cótra Ezechi IS* montanum Nouatficp fcribensrdicam ilia hoftiam dno effe placabilc.Et facrificiu deo fpiü cótribulaj!

tum.Etmalopnlampeccatoris$mortc.EtexnrgeexurgeHierufalem.amp;multa alia;quæ j,phetarû clangut tubæ.Hoc unuloquar-quod amp;nbsp;legentibus utile fit;amp; præfenti caufæ cóueniat.Non eft cofui^ fadnm


S lohan-î. Luce.|8.


-ocr page 813-

Funebrisdeobitufabiolaî. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTCLA LXJX

fat}njîîînterris:amp; ille eam nonconfundetincodo.Aperuitcundisiiulnusfuum:amp;décolore in cor poredcatriceni flensRoniacôfpexit.Diffntahabuitlareraniudum aputclaulumos.Noncftingreffa écclefiam dni.’fed extra caftra cù Maria forore Mo y fi feparataconfedit :ut qiiam faceidos ciecerat:ipfc teuocaret.Defcenditdefoliodelitiarumfuaij!:accepitmolâ:fecitfarinâ.amp;difcalciatispedibustranfiui£ fluentalaclirymarû.Sedit(upcarbonesignis.Hieifuereinadiutoriiim.Faciempquamfecundo ni gt;nbsp;to placuerat:nerberabat.oderatgemmas:lintheamina uidere non poterat.ornamcta fugiebat.Sicdo^î lebat qnafi adulteriû côniififfeuôe mulris ipendiis medicaminû unû uulnas fanare cupiebat.Di u mo rati fnmns in pnïaàn qua udut in uadofislocis refedimus.ut maior nobis Si abfij ullo îpedimento (e landü eius câpus apiret.Kecepta fub oculis oi's ecclefiæ cômunione:qdfecit:fcil)cet in die bona inaloß: nôoblitaeft.Etpoftnaufragiûrurfum tctarenolnitpiculanauigâdi.-qnpotiuspoftocm cenfum que hfepoterat(erataûtampliflimus amp;nbsp;rndens gni eins )dilapidauit;ac nendidit;amp; inpecunia côgregatû ufibuspaupeß;praparauit:amp; primoomnium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideftlangucgt;

tiujuilîâinftituitinquoægrotantescolligeretdeplateisramp;côfumptalanguoribus.-atcginediamifero tu membrarefoueret. Defcribâ ego nue diuerfas miferoß: hoîm calamitates:truncasnareseffofos oen los.femiuftospedes.-luridas manus tumetes aluos;exilefocmur.cruraturgcria:amp;’ de exefis ac putridis cauubus uermiculosbullientes.Quoriens morbo regio amp;nbsp;fetoreconfeftoshumeris fuisipfa portauit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T

Qiiotiens lauitpurulentâ uulnerüfaniem quâ alius afpicere nonaudebat.-pbebateibos fgt;pria manu.

amp; fpirans cidauer forbiciûculis irrigabat:S cio multos diuites amp;nbsp;religiofos ob ftomachi anguftiâ exer cerehuiufcemodi nMam:p aliéna minifteria amp;nbsp;clæmêtesefl’e pecuniamon maninquos equidc nonre probo:amp; teneritudincanimi nequaq» interptorinfidelitatc.Sedficut imbecillitati ftomachi uenia ni buoficpfefte mentis ardorem incœlum laudibus fero.Magna fides ifta noncôtemnit.Scitqdlaza^ ro diues purpuratus aliqn nonfecerit:quali fupbamcs retributionedamnata finillequej defpidmus que uidere nô poffumusiadcuius intuitu nobis uomitus erûpit noftri finiilis eft.De code nobifeu for matuseftlutoiifdemcôpaftuseftælemctis.Qyicquidpatihamp;nôpatipoflumus.Vubieraeiusæftime mus propria;amp; omnis animi in alternm duritia clæmenti in nofmetipfos cogitatione frangeret. Non mihi fi linguæ centum fint oratj centum.

Ferrea uox.

Omnia morborû peurrere nomina poflum.

giiæ fabiola in tanta miferorû refrigeria cômutauît ut mu Iti pauperû (ani laiiguentibus inuiderent : çq) ilia fimili liberalitateerga clericos amp;nbsp;monachos ac uirgines fuerit.Qiiod monafteriû nô illius opi bus fuftenîatum eft.Quc nudû amp;nbsp;paralyticum:amp; dunicû non Fabiolæueftimcta texerûtàn quo fe in digentium non effudit peeps amp;nbsp;feftina largitio.AnguftamifcricordiæeiusRomafuit.Pcragrabatergt; goinfulas amp;nbsp;totû Ethruscum mare:Volfcorûqg ^uinciam:amp; reconditoscuruorûlittoruîfinusinquî bus monachorû confiftunt chori uel ^’prio corpore.-uel tranfmiffa p uiros fanftos ac fideles m unificcgt;gt; tiacircüibat.Vnderepente amp;nbsp;contra opinioncomniû Hierofolymâ nauigauit ubi multorum excepta concurfu noftro parûper ufa eft hofpitioxuius focietatis recordans uideor mihi adhuc uiuere quâ uidî iefu bone:quo ilia feruorc:quo ftudio intenta erat diuinis uoluminibus.amp;: ueluti quandâ famem fa tiare defiderans.P er ^phetas.-euangeliapfalmofcg currebatquæftiones f ponens.amp; folutas recondens infcriniolopedorisfui.Necuerofatiabaturaudiendicupidine:fedadclensfcienriamaddebatdolorê. amp;quafi oleum flammæadiieiens.-maioris ardoris fomenta capiebat. Qiiadam diecum in manibus Moyfi Numeros teneremus amp;nbsp;me uerecunde rogaret:quid fibi uellet nôinum tanta côgeries.cur fin ƒ gulætribusi aliis atqg aliislocis uarieiûgerent:quomodoBalâariol$gt;ficfutura«pimifterla^phetarit ut nullus .ppemodum ^jphetarum tam aperte de eo uaticinatus fit.Refpoirdi utpotui amp;nbsp;uiius fu; in terrogationi eius fatirfacere.Euoluens ergo librumperuenitadeum locum ubi cadialogusdefcribitur omniumanfionûper quas de ægypto egredienspopulusperuenit ufcg ad fluenta iordanis. Cun(j cas lt;5rcret amp;nbsp;rôneffingulorü in quibufdam hæfitaui.-inaliis inoffenfo cucurri pede.ân plærif(ÿ fimpliciter îgnorantiam côfeffus fum.T p ne uero magiscœpit urgere;amp; quafi non mihi liceret nefeire quod ne^s fciopoftulareacfeindignât3ntismyfteriisdicere.QuidpluraÆxtorfitmihi negandiuerecüdiam:ut .ppriûei opushuiufcemodi difputariunculæpollicerenquodufcj inpfens tps amp;nbsp;nûcintelligodni uo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

iaritate dilatum reddetur memoriae illius: ut facerdotalibus prioris ad fe uoluminis induta ueftibus : per mundi huius folitudinc gaudeatfead terram repromiflîonisaliquando ucniflenierum qcf cerpi^ mus pfequamur.Quærentibus nobisdignum tantæ foemîæ habitaculum cum ilia ira folitudinc cugt; peret utdiuerforio Mariæcarere noletfEccefubitodifcurrentibusnunciis.oricstotusintremuit.ab ul tima Meotideinter glatialem Tanain:amp; Maflagetarumîmanespopulos:ubi caucafi rupibus feras gê tes Alexandriclauftracohibenterupiffenûmotû exanimaquæpernicibusæquishucilluccguolitantia cædispariteracterroriscunfta complètent.Aberattuncromanusexercitns:amp;bellis ciuilibusin italia tenebat.Hancgentc Herodotus refertfub Dario regeedorumuiginti annisorientem tenuiflecaptij# uum:amp; ægyptiis at«ç æthiopibus ânuû'excgifte uefligal. Auertat iefus ab orbe Romano tales ultra be ftiasânfperati ubilt;$aderant:amp; famâ celeritate uincentes.Non religion! :nô dignitatibusmon ætati:nô uagieutismifetebanturinfantiæ. Cogebanturmori qui uiuerenôdum cœperant.Etnekictes malu

-ocr page 814-

PARTIS III


TRACTATVS XIII


fuum:intcr hoftiû manus actcla ridebât.Côfonusintcr ocsrumor petere cos H{crofolyttiam:amp; ob ni miam auri cupiditatê ad banc urbem currere neglefta pads in curia fatiebat anthiochia. Tyrus fe uo/ lensa terra abrumpere infulam querebat antiquâ.Tunc amp;nbsp;noscôpulfi fumus pararenaues:effe in litto re. Aduentum hoftiû pcauere:amp; feuientibus uctis magisbarbarosmetuere qui naufragiû nô tam pro priæfaluti q) uirginumcaftimoniæj’uidentes.Erat in illotpequædâ inter nos difleniio:amp; barbaropi pugnam domeftica bella fuperabât.Nos in oricte iam tenuit fixa fïdcs:amp; inueteratû locoij: fandoij; de fideriû.ilia quae tota in farcinis erat.amp; inomni urbe peregrinareuerfa eftad patriâ utibi paup uiueret ubi diuesfuerat. Mânes in alieno:quæ multos prius hofpiteshabuit.Etnefermonc logins traham in cófpeftu Romane urbis pauperibus erogaret qd” ilia tefte uendiderat.Nos hoc tm dolemus q pdofif fimû in fanfti lotis monile pdidimus.Recepit Roma quodamiferanac ^cax amp;nbsp;maledica lingua gen tilium oculop: teftimonio côfutataeft.Laudât cæteri mifericordiam dus humilitaic.-fidemægo araogt; tem plusanimi laudabo.Librû quocçrquo Heliodoftquondä iuuenc adheremûcohortatus fum.w nebat memoriter:amp; Romana cernens mœnia indufam feeffeplangebat.Oblita fui fexus: fragilitatis ïmemoracfolitudinis tm cupidanbi erat ubi aïo morabat.Nô poteratteneri pfiliisamicofK:ira ex urbe quafi deuinculîs geftiebaterûpere.Difpcfationcpecunias:amp;cautam diftributionc:genusinfidelitatis uocabat.Nam aliis diftributionc ælemofynaji! tribuere:amp; fuis pariter effufis:ipfa pro xpo ftipes optaj« bat acdpe.Sicfeftinabanfic impatiens erat morap; ut illâ crederes ^^fefturâ.ltacç dû femp paraf : mors X nbsp;nbsp;earn inuenire nô potuitimparatâûnter laudes fœminæ fubito mihi Pammachius meus exorit-PauIi

nadormit ut ifta uigilet.Præcedit maritû utxpo famulû derelinquat.Hic haeres uxoris amp;nbsp;hæreditatis alii poffeflores.Certabant uir amp;nbsp;fœmina quis in portu Abraae tabernaculum figeret.Et erat haecintec utrùlt;çcontentio:quishumanitatefuperaret.Vidt uter(ÿ:amp; uterçg fuperatus eft Ambo le uidos amp;nbsp;ui^ dores fatentur :dum quod alter cupiebatmter^ profecit.Iungunt opes.fociant uolûtatesmt qlt;f æmu latio diffipatuta eratxoncordia crefceret-Nec dû didûûam fadum.Emit hofpitil amp;ad hofpitium tut ba concurrit.Non eft em labor in iacobmecdolorin ifrael. Adducunt maria quosin gremio fuo terra fufdpiat.Mittit Roma nauigantes quos nauigaturos.-littus molle côfoueat.Qiiod Publius femelfe^ dt in infula Mileta erga unû apFm.Etnecôtradidioni locum tribuam.-in una naui hœc ifti amp;nbsp;frequc^ ter fadunt:amp; in pluresmechoc folum inopum neceflitasfuftentat:fed prona inomnibus munificeniS tia aliquid amp;habctibus prouidct.Xenodochiû in portu Romano fitum totuspariter mûdus audiuit S ub una æftate dididt Britânia:qd’ ægyptus amp;nbsp;Parthus mouerant uere quod fcriptû eft: Timctibus dnm omnia coopcrantut in bonû in obitu tantæfocminæ uidimus côprobatum. Qiiodâ pfagio futu rorum ad multos fcripferat monachos:ut uenirent:amp; fc graui onerelaborantem abfoluerct: facerettg fibi de iniquo mâmonaamicos q eâ redpenti æternatabernacula.Vencft amici fdi funt.-dormiuirib la qcf uoluit:amp; depofita tâdc fardna leuior uoIauitadcodû.Qiiâtû béret uiuctis Fabioiæ Roma mi/ taculû.1 mortua demôftrauit.Necdû fpm exhalauerannecdû débita xpo reddiderat animam.

Et iam fama uolans tanti prænunda ludus.

Toti us urbis ppFm ad exequias pgregabat.S onabât pfalmi: amp;nbsp;aurata teda tcplort reboâs î fublime $ tiebat alleluia:H iciuuenû chorus.'illic fenum qui carmine laudes focminas amp;nbsp;fada ferant. Nô'IicFul; uiusde Gallis:nô papyri us de Sânitibus.-nô Sdpio denumdtia;nô PôpeiusdePonri gentibus tri um/ phauit.illi corpora uinceranthæcfpiritales nequitias fubiugauit. Audio procedctium turmas:amp; caret uatim in exequiiseiusmultitudinc fiuduâtem.Non platcæ non porticus:nô imminentia defup teda caperepoterant^fpedantes.TûcfuosinunûppFosRomaconfpexit.Fauebantfibiocsin gloriapœ/ nitentis. Nec mirû fi de ei us falute holes exultarennde cui us cóuerfióe âgeli lætabant in coclo. H oc ti/ bi Fabiola ingenii mei fenilemunus :hasoffidoßrinferias dedi.Laudauimusiæpe uirgines:uiduas;ac maritatas quaçs: fuperfuere andida uefttmcta^ fequunf agnû q uocûq? uadit.Foclixpconiû: qtf nul/ la totiusuitæfordemaculat.Proculliuorfaceflatinuidia.Si paterfamilias bonus eft.quareoculus no fter malus eft.Quæ indderatinlatrones:Xpi humerisrepottata eft.MultemaTionesfunt apud patréi Vbiabundauitpeccatum.fuperabundauitgratia.Cuiplusdimirtiturplusamat.

ßeati H ieronymipibyteri ad marcella deexitu Leæcuiusfandamcôuerfationc defcribit:amp; ipfius tranfitum purpurati côfulis ^jximi ante defundi funcri pfert. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Acpiftola. LXX.

hora ferme tertiahodiernædiei.lxxii.pfalmûûdefttertiilibriprincipium legere coepif/ Y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;femus:amp; docere cogeremur.tituli ipfius partem ad fine fecundi lihri.parte ad principiû ter/

tii libri pertinereq fcilicet amp;nbsp;defecerûthymniDauid:filii iefte.finis effet prions pfalm us uc/

^^^^ro afaph principiû fequctis amp;nbsp;ufcç ad eûlocûpueniffemusin quo iuftusloquit.Dicebâ.Si narraboficeccegenerariôemfiliorumtuorûpuaricatusfum.’quodinlariniscodidbusnon ira habe/ musexpflTum.-repetne nobis nundatû eft fandiffimâ leam exiffede corporc.Ibitp ira repalluiffe côfpe/ xi:utfereautpaucaautnullafitanima:quæfradouafeteftareonôtriftiserumpat.Ettuquidcnon(p futuri incerta effes dolebas:fed cp trifte funeri obfequiû non dediffes.Deniq! in medüsfabulis rurfum dididmusreliquiaseiusiam Oftiam fuiffedelatas.Qiiæras quopertineatillareplicatio. refpondeho tibi uerbisapoftoli multum peromncmodum.Primum qgt; uniuêrforum gaudiisprofequendafit:q calcatodyabolocoronamiamfecuritatisaccepit.Secundouteiusuitabreuiterexplicetur.Tertio ut defignacum côfulem de fuis fæcuUsdetrahentem.'effe doceamus in tartaco*£t quidetn conuetfanonc

Leænoftrx

-ocr page 815-

De obi tu LbcbjH. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fpiftola tXXI

teæ iioftræ quîs poflît digno eleuare pconio.-îta cam totâm ad dnin foiffe puerfam.-ut niôaiïcnîsprfri ceps mater uirginûfieret.-poftmollicicueftiûfaccomcbratriuifle.rnfomnesoranôibusduxifle nodes

Comités fuas plus excplo docuifle $ uetbis.H umilitatis fuit tantæ tâqj fubiedæ ut quondâ domia plurimop: ancilla oïm putaretmifi cjgt; eo xpi magis effet ancilla dû dna hoim nonputat;inculta ueftis i uiliscibus.-negledumcapunitatncûoiafaceretoftctationêfugeretfinguloffemereciperetinpnti fæcu lo mercedê fuam.Nunc igit ,p breui labore æternabeatitudine fruit:exdpitur angeloR; choris : Abraae fmibus côfouct:amp; cum paupere quondâ Lazaro diuitc purpuratû amp;. non palmatû confulc.-fed aratri ftjuam digiti minoris cerniturinqrere.O return ^ta mutatio.ille que antepaucos dies dlgnitatiMn oïm culmina pcincbanr.qquafi de fübicdishoftibusttiumpharet Capitolinas afcenditarces.-qucplau fu quod amp;nbsp;tripudio populus Romanus excepit:ad cuius interitû urbs uniuerfa cômota eflmincddo latus eftnudusmon in lafteo cœli palatio ut ipfius uxor cômentat infœlix.'fed in fordentibus tenebris continet.H æc uero qii â uniuscubiculi fecreta uallabant.q pauper uidebatur amp;nbsp;tenuis.-cuius uita puta bat amentia.-Chriftûfequit amp;nbsp;diciùQiiæcûcj audiuimusnta amp;nbsp;uidimus inciuitate dei noftri:amp;reliq Qyaproptermoneo amp;nbsp;flensgemcfq; côteftor:utdum huius mundi uiam currimus non duabns tu nicisideftdupliciueftiamurtide.Noncalciamenrorûpellibusmortuis uidelicetoperibuspgrauemur Nondiuitiarumnoffrarûone!aadterrampmant.Nonuirgæideftpotenriæfæcularisquæratauxihgt; iimmon pariter amp;nbsp;xpm uelimushabere amp;nbsp;læculum:fed breuibus amp;nbsp;caduds aterna fuccedâtamp; cum quotidie (fcd’mcorpusloqrîpmoriamurincæterismonnosppetuosæffimem^ntpoffimpeêppetuî ßeati Hiero.pfby tcri ad Theodora uiduam hifpanam de morteludnii.que ex mundi erûna gloria tur ad pacem requiemij tranfiffeicui us fidem in deteffanda bafilidis barefi laudat eiushærefeos defcti bcns origincm fcrf m hæreneum lugdunenfem epm dicens in Gallia exortam .amp; a foeminis fotam ad bifpanias ufcg ferpiffe. Studiumquotj ipfiusin fuis libristranfcribendisenarrat ; ,p quibusfex notagt; rios ilium Hierofoly ma emififfe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiffola LXXI

■Vgubri nuncio côfternatus fup fanfti amp;nbsp;uenerabilis mihi dormitione Ludniimix breuem

æpFam diftare potui.Non quo dus uicem doleam que fdo ad melioratranfiffe dicctemoy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z

fe.Tranfiensuidebouifionejhancmagnamffedquotorqar defideriouiômeruiffemeei?

uiri uidere faciem.quem inbreui tpehuceffeuenturû crcdebam.Verum eff illud fupernci^ Exo.ij ' ceffitate mortis .pphetale uaticiniû:qgt; fratres diuidat:amp; chariffima inter fe nomina crudelisamp; dura dif rocier.Sedhabemusconfolationê.-quiadni noce iugulat.'per que ad earn dicit.Ero mors tua o mors: eromorfustuusinferne.Etincôfequentibus.Adduceturentéuentumdnsdedefertoafcendentc:qui Ofee.ij ficcabitocsuenas eius:amp; defolabit fontem illius.Exiuitenimuirgaderadiceieffe.amp; flos de uirginali friiticepullulauit.Qiii loqueret incanticocanticojlt;‘.Egofloscampi.amp; lilium côuallium. Flos nofter Can.z. tnortisinteritus.âdeoq; amp;nbsp;mortunsejl:utmorsilliusmorte moreref.Quod aût de defcrto dicitaddu cendus uirginalis uterus demonffrat :qui abfl^ coitu amp;nbsp;femine uiri deû nobis fuditiinfantem. Qiû ca lorem fpûflanfti exiccaret fontes libidinû.Etcaneretin pfalmo.lnterradeferta ôdnuia amp;nbsp;inaquofa.fic infanftoapparui tibi.Aduerfum mords ergo duritiâ amp;crudeliffimâ neceffitatchocfolarioerigimur: ps.gz q? reuifuri fumuseos quosdolemus abfentes.Neqj'eaim mors:feddormirio amp;nbsp;fomnusappellat .Vn amp;beatusapofl:olusPaulusuetatdedormientibuscôtriffari:utquosdormirenouimus.fufdtari poG fecredamus:amp; poft digeflum foporem uigilarecum fanâis amp;nbsp;cum angelis dicere. Gloria inexcellis deo:amp;: in terra pax hominibus bonæ uolutatis.-incoclo ubi’noneft p(Sm:gloria eff amp;nbsp;ppetualaus amp;nbsp;in j.thef.4, defeffapconia:in terra autem ubi feditio 5i bella atcç difcordiæpax impcanda eft:amp; pax nonilroibus fed in his qui bonæ uoluntatis funt:amp; falutationc audiût apFicâ.Gratia uobis amp;nbsp;pax a deo pâtre «Scdo Rq.,-, minoiefuxpomultiplicet:utinpacefitlocuseius:amp;habitatioeiusinfyonideftinfpelucainfublimi;! ‘ tatedogmatum atqj uirtutû inaîa credentis:cuius quotidie angelusuidet faciem dei:amp;reuelato uuU tugloriamdeicôtemplat.Vnobfecrotequamcurrentem{utaiût)impello.utLuciniûtuûdefideres qdc utfratrc:fcdgaudeasrcgnarecumxpo:qaraptuseft:nemaliriaimutaretmentemeius.Pladtaein erat deo aiaillius:amp; in breui fpatio tpa multa côpleuit.Nos dolendi magis fumus:q quoridie ftamus inplio amp;nbsp;uitiis pftôrûfordidamur.Accipimusuulnera : Si deociofo uerbo redditurifumusrônc. lUe îàfecurnsamp; uiftortecôfpicitdeexcelforamp;fauetlaborantiamp;iuxtafelocû pparateodc amore amp;eadé charitate:^ officii oblituscôiugalis.in terraquocç fororé te habere cocperat.amo frêm quia cafta côiun ftio fexû nô habet nuptialé.Ef fi adhuc in carne pofiti amp;nbsp;renati in xpo non fumus græcus amp;nbsp;barbatus. feruus Si liber mafculus amp;focmina:fed ocsin eo unûfumus:$tomagiscûcorrupriuûhocinduerit in corruptioncamp; mortalehocindueritimortalitatc.Non nubent necç nubentffederuntficutangeli îcœ lis.Quando dicitno nubentneqj nubennfederuntficutangeliincoclis.Nônatura amp;fubftâtia corpo tü tollitunfed gloriæmagnitudomonftrat.Ne^ emfcriptû eft.Eruntangeli.fed ficutangeli.Vbi fimî litudo 4)mittitur:ueritasnon denegatur.Eruntinqtficutangeli.ideftfimilesangelorum.Ergo holes effe non definct.rnclyti qdc et angelico fplcdore decorari.Sed tii hoïes:ut et apEsrapEs fit.et Maria ma^s ria:Et confu ndant hærefes.-quæ ideoincerta et magna mittunt:ut quæ certa et moderata funt:aufe rant.Et quiahærefeos femel fecimus mentionem.q’ Lucinius nofter digna tuba æloquenriæ pdicafî poteft:quifpurciffima per hifpanias bafilidis hærefi fæuiente:etinftar’peftisetmorbitotasinter Pyre:?

neum Si occeanum uaftante prouincias fidci ecclefiafticæ tenuit puritatem: nequaquam fufdpiens nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

-ocr page 816-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;III

TRACTATVS XIII

Armazel ßarbclon Abraza. ßalfamon:amp; ridiculum Leufebord. cæteracg magisportera Ç’ nöiatqua! ad imperitoß: amp;nbsp;muliercularum aios cócitandos quafi de hebraicis fontibus haunfit: ß arbaro fimpli^ I-Ierenæus. ces quofcg terentes fono:ut que non intelligunt plus mirent.Refert Herenæus uir apoftolicoß; tempo 1 ierenæus rum:amp; Papiæ auditoris euâgeliftæiohânisdifcipulusepufqj ecclefiæLugdunenfis. Quod Marcus q cpus lugdu daj de ß afilidis gnoftici ftirpe defeendes prinium ad Gallias uenerit. amp;nbsp;eas partespquas Rhodanus nc. difeipEs amp;nbsp;Garonnafluunt:fua doftrina maculauerinmaxime«^ nobilesfccminas:quædâ inoccultomyfteria beati iohan repromittcs:hocerrore feduxerit magicis artibus amp;nbsp;fecreta corpoß: uoluptate amorem fui pciliäs.Inde niseuange^ pyrenæûtrâfiéshifpaniasoccuparit:ôô hoeftudii habuerit:utdiuitödomus:amp; in ipfis foeminasmaxi lifte. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;me fibi appeteret:quæ ducunt uariis defideriis.-femp difcctes amp;nbsp;nuq^ ad fclam ueritatis puenictes Hoc

ß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ille feripfit ante annos circiter trecctos.E t feripfit in his libris quosaduerfus omnes hærefes dodi flimo'

. amp;nbsp;æloqntiffimo fermone compofuit.Ex quo ppendat prudentia tua $ Lucinius nofter laude fit dü gnus.Qui claufit auré:neaudiretiudiciiiconfa'guinis:amp; oem fubftätiam fuä difpfit:amp; deditpauperi/ bus.utiufticiaeiusmaneret inæternû.Necpatriæfuælargitatecontentus.-mifitHierofolyma amp;nbsp;Alejs xädria tantü auri $tum multoß; poffit inopiæ fubuenire.Quod cum multi mirent amp;nbsp;pdicétego in il lo magis laudabo feruorc nbsp;nbsp;ftudiu fcripturaß.’:quo ille defiderio opufcula noftra flagitauit :amp; miffis

Mat.io.

Efa.4$». ps.izoi

fex notariislquia inhac fgt;uincialatini fermonis feriptorumeg penuriaeft ) deferibi featquæcunq^ab adolefcentia ufcginpfenstpsdidauimus.Nonnoshonorätjqui paruuli amp;nbsp;minimixpianorum holm fumus;amp; ob cölcictiä pftoß; betleemitici ruris faxa incolimus:fed xpm q honorât in ferais fuis:amp; apo ftolisrepromittit :diccns: Q}d uosrecipiüt:me recipiut .Et q me recipiût:recipiût eum :qui mifit me. iraeç chariffima filia hanc æpFam amoris niei in illü habeto æpitaphiû. amp;nbsp;qcqd poffe me feieris in ope^ re fpiritali audafter impera.-utfeidt fæcula poft futura eu qui dicit in Efaia.Pofuitme utfagittâeleftâ. in pharetra fua abfeödit me : Duos uiros tätis maris atej terraru intetfe fpatiis feparatos fuoa crimine uulneraffe: amp;nbsp;cum mutuo in carne fe nefeiänamore fpus copulctur.S ubfcriptio;S andä tejcorpore amp;nbsp;fpu feruet ille famaritanus.id eft Saluator amp;nbsp;cuftos.De quo in pfalmo feribitur. Nó dormitabit.-neqg dormietqui cuftoditifrael.Vtifraelqui Iterptat uigilqui defccditadDciieladtequocj ueniat.Etpof fis dicere.Ego dormio.-amp; cor meum uigilat.

ßeati Hiero.plbyteriinuitamobiriiacresgeftaspaulæfanftæ:acadmirabilis focmîætcuiusgenets ris dignitatê. Et poft uiri obitum monafticâ côuerfationc .-de fertionê patriæ .pfeftionc hierofolymæ

magniseffertpconiis.-cuftam eins peregiinationem p loca fanfta defcribens. Deindeipfiushumilira temcontinentiâdæmentiâ^fufamnnpauperes beneficentiam patientiaincredibileminftitutioneni amp;nbsp;ordineni tnonafterii :hofpitalitatem tidem:amp; côftantiam aduerfushærcticos. adextremûfoelicem

exitu eius ôi in obfequiis fanftoru concurfum at^ frequentiam narrat.Et euftochium filiam:at uirtu tisheredemconfolatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aepiftola. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXXII.

Infta mei corporis membra uerterêtur in linguasamp; ocs arras humana uocerefonarentnî

hildignum fanftæacuenerabilisPauleuirtutibusdicerent.Nobiljsgenere fedmnlto nobi liorfanftitate:potens q uondam diuitiis fed nunc xpi paupeitate inngnior grecoß; ftirps Id

ps.il?.

pSAS. J PhEi.

I.Gor.9.

Roma. 14.

ps.55.

psJ4«

boles Scipionum.Paulihærescuius uocabulûitrahit.Martiæpapiriæmatris African! : uera amp;nbsp;germana progenies .Romæpretulit Bethleem amp;auroteftafulgentiainformisluti uilitate muta^ uit.Non mœremus qgt; talem amifimus:fed gratias agimus : qcf habuimus immohabemus.Deo em uiuuntomniafamp;quicqdreuertituraddnm infamiliæ numero côputatur.q’q’amiffioilliuscocleftis domus habitatio fitquæ $diu incorpore fuitperegrinata eftadno:amp; uocefempflebili quærebatur: dicens.Heu mihi:quia peregrinatio mea prolongata eft:habitaui cumhabitantibuscedar.-multûpe^ regrinataeft anima mea.Necmirüfi planxeritfeuerfari intenebris(hocenirn Gedarinterpretatur) eu mundus in maligno pofitus fit:amp; ficut tenebræ illius.âta amp;nbsp;lumen eius.Luxq; in tenebris luceat: amp;nbsp;te^ nebræ eâ non côpræhenderunt.V nde amp;nbsp;illud crebrius inferebat Aduena fum amp;nbsp;peregrina ficut oés pa tres mei.Etiterû Gupio diflolui amp;nbsp;effe cum xpo.Quotiens aûtinfirmitate corpufeuli (quod incredibi li abftinentia:amp; duplicatis côtraxeratieiuniis) uexabatur hoc in ore uoluebat.S ubiicio corpus meu amp;nbsp;in feruitutc redigome aliis pdicans ipa reproba inueniar.E t bonum eft ui num no bibere:amp; carné non manducare.Ethumiliaui inieiunio aiam meam:amp; totum leftu uerfafti ininftrmitatemea:amp; uerlata fum in miferia:dum mihi configitur fpina. Atqg inter doloris aculeos quos mira patientia fuftinebat: quafi apertos fibi cœlos afpiceretloquebatur.Quisdabitmihi pennas ficntcolumb£Ef'amp; uolabo amp;nbsp;re^ quiefcam . Teftoriefum amp;fan(ftosangeloseiusipfumq^proprium angelumquicuftos fuit amp;nbsp;co^ mesadmirabilisfocminæ:me nihil ingratiam nihil more blandientiumloqui.Sedquicquiddiftu ƒ rus fum proteftimonio dicere:amp; minuseiuseffemeritis:quam totus orbiscanit.Sacerdotes mirätur uirginumchoridefiderannmonachorumamp;pauperumturbædeplangunt. Vultleftoreius breuiter fcire uirtutesj'Omnesfuospauperespauperioripfadimifit.Necmirumdeproximisamp;familiolaqpin utrocg fexu déferais amp;nbsp;ancillisinfratres fororefq? mutaueratifta proferrecumEuftochium uirginem amp;nbsp;deuotam xpo filiam in cuius cófolatione libellus hic cudit procul a nobili gne fola fide amp;nbsp;gratia di uitemdereliquetit.Carpamusigiturnarrandiordinem.Aliialtius'repetant:amp;acunabuliseiusipfiO t5(utitadicam)crepundiismatremBlefillam:amp;rogatu5îproferantpatré.‘quoR'alteraScipionûGrâc chorumopprogenies eft. Alter per omnes fere græcias ufc^ hodie Stcmatibus amp;nbsp;diuitiis t ac nobilitate Agamcnonis

-ocr page 817-

De Vi tl obi tu amp;conuerfâtionepaul£E-

Epiflola. LXXrr

VgâmcnonisfertfanguinêtrahereîqdecénaliTroiâobfidionedeleuit.Nosnihillaudabimp.’niriqd’ ^»priu eft SCi de puriflîo fanftæ mentis fonte jjfertiir.Quâq» dns atqg (aluatot i euâgelio doceatapoRo los fufeitantes quid fibbreddendû fit:qtn fua pro noie eins dimiferunncentuplû i n pfentiap; recepturos amp;infuturouitam æternâ.Exquointclligimusnonlaudiseflepoffiderediuitias.fed^Jxpoeascontc . nere.Nontumereadhonoresifed 4) xpo eos paruipendere.Vere qd* pollicituseft feruis fuis amp;nbsp;ancillis : Mar.19. faluator reddit in pnti.Nam quae unius urbis contempfit gloriamttotius orbis opiniôe célébrât. Quâ Romæhabitantc nullus extra româ nouerat.Latentc in bethlcem èi barbara.Romana terra miratur. Cm usjeiîi gentis hoies ad fanfta loca non ueniût. Qtiis aût in fanftis locis pter paulâ qtf plus iter holes miraref iuenit.Hæcficut inter multas gemas pciofilfimasgemma micat:amp; iubar folis paruos ignicu losftelarumobruit amp;nbsp;obfcuratitacûftorum uirtutes amp;nbsp;potentiasfua humilitatefuperauit.Minimaiî q;fuitinteromnes:utoimmaioreffet.Etqgt;toplusdeiiciebat.tantomagisaxpo fti^bleuabat .Latebat Motade na amp;nbsp;nô latebat.Fugiendogloriâ.-gloriam merebat:quæ uirtutes quafi umbra fequit:amp; appetitores fui j-yuirtutis deferens.-appetitcontemptores.Sedquid ago narrandi ordinem ptermittens dû in fingulis teneor nô feruopcepta dicendi.Tali igit ftirpe generata iunfta eft uiro.Toxotio qui Aeneæ amp;nbsp;iuliorû altiftimu^ fanguinem trahit. V nde etiam filia dus Chrifti uirgo Euftodiium iulia nuncupatur amp;nbsp;ipfe.

lulius a magno dimiffum nomeniulo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Verba funt

Ethæcdtcimus:nôquohabentibusgrandiafint:fedquocôtcnentibus mirabiliaîracculihomines fu exuirgilio-feipiunteosquihis pollentpriuilegiis.Noslaudamusqui profaluatoreiftadefpexerinr.amp;niirûimo^ modum quoshabentes paruipendimus:fi habere noluerinnpdicamus.His inq’ orta maioribus foccît ditateacpudicitia^bata.Primumuiro deinde .ppinquis amp;nbsp;totius urbis teftiminio:cum quinqi libe^ IOS edidiflet.ßlcfillä fuper cuius morte earn Roma:côfolatus fum.Paulinâ quæ fanftû A: admirabilê iiirum amp;propofitiamp;fua{t;re5i!p3machiürehqthaeredc.Adqucfupobituduspuulum libellumcdidi mus.Euftochium q nuncin finftislods uirginitatis.amp; ecclefiæ monilepdofum eft.Ruffinâ q imatii rofHnerepiûmatrisanimûcôfternauit.Etroxotiûpoftqucpareredefiuinutintelligereseâ nondiufer Uireuoluifleofficiocôiugali.Sed mariti defiderio qui maresoptabat liberosedidifle. Poftq uir mor/ tuus eft.ita eu planxit ut ,ppe ipfa moreret. ita fe conuertit ad dni feruitutcnit dus mortem uiderct op taffe.Quid ergo referâ:amplæ nobilitatis domus amp;nbsp;quondä opulëtiffimæ;ocspene diuitias in paupes erogatas. Qjüd in cûftos dæmentiffimû animû amp;nbsp;bonitatc etia in eos quos nun$ uiderat euaganté. Quis inopum moriens non illius ueftimctis’obuolutuseft. Quis dunicoß: non dus facultatibus fu^ ftentatus eftiquos euriofiffime tota urbepquirens damnum putabat.fiquif^ debilis amp;nbsp;efuriens .‘cibo fuftentaret alterius,ExpoUabatfilios amp;interobiurgâtes.^pinquos:maiorem fe dshærcditatc.Chriftr miam:dimittercloquebaf.Necdiu potuitexcelfi apudfæculum generis amp;nbsp;nobiliffimæfamiliæ uifita tionesamp;.’frelt;lHEtgt;^âfuftinere.Mocrebathonorefuo.-amp;oralaudantiûdeclinateacfugerefeftinabat.Cu q? orientis amp;nbsp;oeddentis epos ob quafdam ecclefiarum diffenfiones Româ imperialeslittere conrraxif)» fentuiditadmirabilesuiros.Chrifticjpontificespaulinum Antiodienæurbisepmiamp;epiphaniû lamine Gypri quæ nunc conftantia dicit.Quop^ ^iphanium etiam hoipitem habuit.Paulinû in ali.a manentem domo quafi 4?prium humanitatepoffedit.Quorum accenfa uirtutibus:pcr momenta pa tria defererecogitabat. Nondomusmonliberoftmonfamili.T.Tionpoffeffionc monalicuiusrd q ad fœeulum pertinenmemonSolafidici poteft:amp; incomitataadheremû Antoniorum ateppauloæ pge^^ te geftiebat.Tandccç exafta hyeme apto'mari redeuntibus ad ecdefiasfuas ep is: amp;nbsp;ipfa uoto cum ds amp;nbsp;defiderio nauigauit.Qtûd ultra differo.Defcenditad portûfratre:cognatis:affinibus:amp; quodhis ma îus eft.liberis .pfequentibus: amp;nbsp;clæmentiflîmâ matre pietate uincerecupientibus.lam carbafa tendebâ tur:amp;remorumdu(ftunauisinaltum,ptrahebaf.ParuusToxotiusfupplicesmanus tendebatinlit^ tore.Ruffina iam nubilis:ut fuas fpedaret nuptias iaeensfletibus obfecrabat.Et tn ilia ficcos tendebac adcoclum oculos.-impietatem infilios pietatein deum fuperans.Nefciebatfe matrem ut xpi probaret ancillam.Torquebant uifcera:amp;quafi a fuis membris diftraherentur:cû dolore pugnabat.âneo cûdis admirabilior:qgt; magna uinceret pietatem.'inter hoftium manus amp;nbsp;captinitatis dura neceflitatem ni^ hilcrudelins|eft:$ parentesaliberisfeparari.Hoc côtraiuranaturæ plena fides patiebarur.Immogau^ densanimus appetebat.'amp;amoremfiliorummaioreindeumamorecontemncs;rnfolacuftochio:e^ amp;nbsp;propofiti amp;nbsp;nauigationis dus cornes erat quiefeebat. S ulcabat interim nauis mare:amp; cundis q cuj eauehebaniurlittora refpicientibus:ilk auerfos tenebatoculosme uideretquod finetormento uiderc F non poterat.Fateor nulla ftcamauitfilios quibusanteÇproficifcereturcunda largita eft: exheredans fein'tetraïut hæreditatem inueniret in cœlo.Delata ad infiilas pontias quas clariffimæ quondam fœ^ minarumfub Domitianoprincipeproconfeflîonenominis Chrifti flauiæDomicill.ænobilirauitex ilium.Videnfc5cellulaf.inquibusillalongummarty'riumduxeratfumptisaliisHierofolvmâ:amp; fan fta loca uiderc cupiebat.Tardi erant uenti:amp;’omnis pigra uelocitasinter fcyllam amp;nbsp;carybdim hadria/ tico fe credenspelago quafi per ftagnum uenit Metonem : ibicp refocillato paululum corpufculo.

Etfaletabentes artus in littore ponens.

Per maleas ;amp; cvtheram fperfafcg per aequor. Cyclades:amp; crebris fréta concita terris.

Poft rhodumamp; lyciâ tandc uiditcypru: ubi fanftiamp; uencrabiliseptphànîi pedibus prouoluta decSab

-ocr page 818-

PARTIS ni


TRACTATVS XHI


co diebus retenta eft:nó in refedionc.ut illearbitrabanfed in opusdeiiut in rebus j)batû ell.Nam om ƒ nia illius regionis luftransmonaiteria.'^uit po.uitretrigtria iumptuii frarribus dereliquipquos amor fanfti uiridetotoillucorbeconduxetat.indebreuicurlu traifretauitfeleueia.Dequa afccdens Ajitio chiam.'fandi cófeiÏoris paulini modiciicharirate detenta media hyeme:calcte ardore fideidocmi na no bilis:quæptiuseunuchorum manibus portabat afellofedensjjfeftaeft.Omittofyriae codes amp;nbsp;phoc# nidsiter.biecj em adephoncueiusdifpolui ftribereiea tinlocanoîaboquæfacris uoluminibus contig nentur bery to.Romana Colonia:amp; antiqua urbe fidone derelifta:amp; S areptæ littore;H eliæ eft ingref fa turricula:in qua adoratodno Saluatore per arenas Tyrianquibus genua paulus fix it. peruenitad Coth:quænuncPtolemaisdicit:amp; per capos Magedoiofiæ neds confdosantrauit terra philiftiim. M irata ruinas Dor urbis quonda potctiflïmæ:amp; uerfa nice ftratonis turreni ab H erode rege i udeæ:in honorem Cæfaris augulh Cæfare«â nuncupatam:inquacornelii domum xpi uidireccleliam. amp;nbsp;phil lipi ædiculas.amp; cubicula quattuor uirginu ^pheurü.Deinde Antipatrida femirutuoppiduquod de partis noie. Herodes uocauerat.amp; lydam uerlam in diolpoli n Dorcadis,at;5 æneæ refurredione ac fa^ nitateinclytam.haud4)culabeaarimathiamuiculuiofeph.quidnmfepeliLiit.amp; Nobeurbem quon^ dam facerdotum.nunctumulûocciforum ioppem fugientisportum ionæ.Et(ut aliquid perftringa de labulis poetaæJreligatæadlaxumandromediîdefpedatricem.Kepetitoçp itincrenicopolim.quæ prius.Emaus uocabat.-apud quâ in fradione paniscognitus dns deophæ domu in ecclefia dedicauir. Atcg inde ^»ficifeens afeendit b ethoron inferiorem amp;nbsp;I uperiorem urbes e S alomone conditasamp; uatia poft eatempeftate deletasjad dexteram afpidens Haylon amp;nbsp;Gabaon.-ubi iefus filius Naiie côtra quin/ regesdimicans foli imperauit amp;nbsp;lunæ;amp; Gabaonitasob dolos amp;nbsp;ilidias fœderisimpetrariin aqua rioslignariofcÿ dânauit.ln Gabaa urbe uflt;5 ad folum diruta paululû fubftititrecordata peccari eiusamp; concubins infruftra diuifoamp;tribus beniamin intrecentos uiros propter Paulum apoftolû referuaƒ tos.Quid diu motor Ad leuam Maufoleo Helene derelidoiqus Adiabenop; regina in fame populu . , frumentoiuueratdngreffaeftHierofolymamurbemtrinomia';iebus:Salem:Hierufalem:qab Helio: A QDus re^ poftea Hadriano de ruinis amp;nbsp;cineribus ciuitatis in heliâ fufeitata eft.C unnj .pconful palcftinsqui f a u atataeir mftiameiusoptimenoueratprsmilTisapparitoribusiufliiretparariptoriii.Elegichumilcm cellulam eruialem amp;cundalocaardoreacftudiocitcuiuit:utniriadreliquafeftinaretaprimisnópoiretabduci.Etcum perueniflet H ierofolymä proftratacß ante crucê quafi pendente donnnü cerneret adonbat ingreffa fe^gt; pulchrürefurredionis.-ofculabatlapidcquem ab oftiomonumêtiamoueratangelus.Etipfunicorpo rislocûinquodnsiacueranquafi Ütiensdefideratas aquasfideliore lambebat. Quidibilachrymal« quantum gemitu:qd doloris effuderit:teftiseft cüda Hierofolyma.-teftis eftipfe dns que rogabat.V n de egrediens afeendit S yon:quæ inarcc uel fpelunca uertit.Hanc urbem quonda expugnauit amp;’ £vdigt; ficauitDauid.Vndedefpugnatafcribit.Vhetibiciuitas aridideftleodeiiamp;quondafirmilTimaqua expugnauit Dauid De eaiç didûeft.F undameta eius in montibus fanöis.Diligitdns portas S yon fu petomnia tabernacula iacob.Nó eas portas.quashodie cernimus in fauillaamp; cinerc diflblutasifed por tasquibusnópualetinfernus.'amp;perquascredcriumadXpmingreditmulticudo.Oftendebatillicco lumna ecclefis porticufuftincs.-infeftacruoredni ad qua uinftus ducif amp;nbsp;flagellatus Monftrabat lo^ eus ubi fuper centu uiginri aedentiii aias fpirituflanftus defeendiffet: ut ioelis uaticinium completer. Deinde ^jfacultatulafua paupibus ateg conferuis pecunia diftributa:pcrrexitad Bethleem amp;nbsp;in dextc ra parte itineris ftetit adfepulchruni Rachel in quo Beniamin no ut mater uocauerat moriens :Beno ni hoc eft filius doloris menfed ut pater ^jphetitauitin fpiritu filift dextere jjcreauit. Atej indein fpecu Saluatoris ingredicsPoft^ uiditfaci-u uirginisdiuerforiû amp;nbsp;ftabulû in quoagnouitbos pofleftorej fuu:amp; afinuspfepedni fui:utilludimpleret.qcf ineodc ^»phctafcriptum eft:Beatus qui feminatfup aquas:ubi bos amp;nbsp;afinuscalcannMeaudicreiurabatcernerefeoculisfidei infanrem pannis inuolutfi: uagientem inpfepe:dnm magosadorates:ftellam fulgentc defuper miem uirginemmutritium fedu/ 1 um.’paftores node uenientes ut uiderent uerbû qcf faftu erat.Et iani tunc euangelifts Iohannis dedi carentin principioerat uerbû amp;:uerbucarofaduni eft .ParuuIosinterfedos:Hsrodcfsuienrc.-iofcph amp;nbsp;Maria fugientesin ægvptunuMixtifcj gaudiolacrhymas:amp;loquebaf.Salue Bethleem domuspa


Mar.itf? lofueuo.


Efa.z^gt;


ps.gfi


Efa-jZ.**


(ohan.i.


iusfertilitasdenseft.DetequôdamMichæasuaticinatuseft.EtiitBerhlcemdoniusÈffraranon mi nima es in milibus iuda.-Ex te mihi egredieuqiii fitprinceps i ifrael:amp; egreffus eins ab initio a dicbus æternitatis. Propterea dabis eos uflt;ç ad tempus paricntis.Pariet êi reliquiæfratrum eius conuerten#^ tut ad filios ifrael.-inteenimnatuseftprincepsqui anteluciferum genituscft’.'Ciiiusdepatrenatiuitas omnem exceditætatem:Et tant diu in te.Dauitid generisorigo permanfit;donec uirgopareret:amp; liquiæpopuli credentis in Xpm conuerterentur ad filiosifrael : amp;nbsp;libéré prædicarenr.Vobisoportebat primumloqui uerbumdei:Sed quoniârepulifti:illudamp; îdignosuosiiidicaftisœtcrnaeuitæ:eccecô(gt; uertimur adgentes.Dixerat enim deusiNon ueni’nifi adoues perditas domusifrael.Eteo rempote ia


Miche.;. H


Matth.!ƒ. cobfupereouerbacompletafunt.Nondeficietprincepsexiuda:amp;duxdefocmoribuseius:donecueni

at cui repoli turn eH-:amp; ipfe eritexpeftatio gentium. ß ene Dauid iurabat: bene uota faciebat idicens. ps.i». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si'introierointabernaculum domusmeæ:fi afcendero inledum ftrati mei:fi dcderofomnum ocu^

lis meis amp;nbsp;palpebris nieis dormitationem.'tSC requiem tempnribus meis donee inueniam locum dogt;


nuno


-ocr page 819-

Deuîtaobitu ^côiierfationcpaulæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPIS TOLA LXXII

niinoîtabernaculû deo iacob:amp; ftarî qd defideraret cvpofiiit;Atq; oculis j'phctalibus que nos ucniflc iam credimusilleuctmûeffecen]ebat:amp;audiuinius eûineffrata.ïuenimiis eû incâpisfiluæ Zob quip pe fermo hebraic^ut tedoccte didici.Nô maria matrc dni hocêAftim:fed ipfû ideft A ftô fignificat.Vn loquitur côfidenterântroibimus in tabernaculû eius:adoiabimus in loco ubi fteterunr pedes eins. Et nbi fupra. ego uero mifera.at^ peccatrix digna fum iudicata depoftulare pfepe in quo dns puulus uagiitrOrare in fpeluncann qua uirgo puerpera dnm fudit infantem.Hæc reqes mea qa dni mei patria efl-.Hic hîta bo:qnifaluatorelegit eâ.Paraui lucernâ xpo meo.Ata mea illi uiueramp; ferne meu feruietipfi.Haud pro cul inde defcendit ad turrem Ader.i.gregis.-iuxta quam iacobpauit greges fuos;amp; paflores nofte uigi lantes audiremeruerût.Cloria in excelfis deoamp; fup terra paxhomïb us bonæ uolûtatis.Dumfj feruant oues iuenerût agnû dei puro amp;nbsp;müdiffimo uellere.-qd” in ariditate totiusterræ coclefti rore côpletû eft.

amp;cuiusfanguistollitpftâmûdi:amp;exterminatorsegyptilittusfugauit inpoftibus.Statimcÿconciro graducocpicp uiâ uetercpgerecq ducit gaza ad potentias uel ad diuitias dei:amp;tacita fecû uolueretquô eunuchus ætiops gêtiû pptos pfiguras mutauerit pelle fuâ:amp; dû uetus relegerat inftrumctû fonrc rep périt euangelii: Ati^ inde ad dexterâ tranfif. A bethfur uenit Eftol.q in botrû uertit. Vfi in teftimoniu Efa.jz. terræ fertiliflîmæ:amp; intypûeiusq dicit.Torcularcalcaui folus:amp; degctibusnô fuituirmecû.-explora tores botrû miræ magnitudis portauerût.Nec poft longû fpaciû intrauit Saræcellulasuidcsîcunabu^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

laifaac amp;nbsp;ueftigia quercus Abraâ:fub q uiditdicxpi:amp; lætatuseft,Atij indecófurgcsafcêditHebron hocê chariatarbæ.-ideft oppidi'i uirotlt;; quattuor Abraa’.ifaac:iacob;amp; adâ magni:quc ibi côditû iuxta librûiefu nauehæbrei autumât licet plæricg Caleph quartû purct cuius ex latere memoria dcmonftrat Noluit pgere ad CariathCephor.i.uinculü litterapr:qa côrcncs occidentclitterâ repperat fpûm uiuifica^ tem:magifc|3 nrirat fupiores amp;nbsp;inferioresaquas.-quas Othoniel filiusiepto neceneze ,p auftrali terraamp; arida poflelTioe fufcepat.Et q'rü duftu ficcos prioris inftrumcti agios faciebat irriguos ut redcptionej iietea; pftôæ in aqs baptifmi repirct.Altera die orto iä foie ftetit in fupcilio Caphar baruchæ.i.uillæbn diftióisiquê ad locû Abraâ dnm ^fecut^ c. Vnlatä defpicics folitudinc:ac terra quôdâ fodomæ amp;go ßalfami uî morræ:Adamæamp; Sobouprêplatacbalfami uineasanEngaddi amp;fegoruitulâ côfternâtc;q priusbalæ neeiégaddi uocabat. amp;nbsp;i Zoara.i.puulâ:S yro fermôe trâflata CiRecordabat fpelûcæLoth amp;nbsp;uerfa c i lacbrymas uir

gines focias admonebat.-caucdûeê uinûân quoc luxuria.Cuius opus Moabitæ funt amp;nbsp;amonitæidiu Ex lothortî hæreo î meridie.'Ubi fpôfacubâtc reppit fpôfû.amp; iofeph ïebriat? c cûfrati'ibus fuis.Reuertar i hierofolyjgt; fût moabite inâ:amp;ptheucâatc5 Amosiutrutilatêmôtisoliuetiluccafpiciâ.Dequofaluatorafcêditadpatrê.-ïquo Si âhtônite P annos fingulos uacca ruffa î holocauftû dno cremabat:amp; cuius cinisexpiabatpptm ifrE. î quo iuxta Ezechiele cherubi de teplo trâfmigrâtes ecclefia dni fundauert.Ingreffa fepulchrû lazari mariæ amp;nbsp;M at thæ uidit hofpitiû amp;nbsp;betphage uillâ facerdotaliû amp;nbsp;maxillap;:amp; locûin quo pullus lafciuies gentiû dei frenafufcepitaipFopjcpftratusueftibusmolliatergapbuitadfedendû. Redo^ itineredefccdebâ Hieri coîGogitâs illû de euâgelio uulneratûiac facerdotibus amp;nbsp;leuitis mentisferitareptereunribus clæmctiâ famaritæ.-ideft cuftodis cj femiuiuù fuo iumêto îpofitû:ad ftabulû eccfiæ reportauit.Et locû Adomin qè interprétât fanguinû:qa multus in eo languis crebris latronû fundebaf incurfibus.Et arbor é fyco morus Zachæi.ideft bonapnîæ opera qbus cruenta dudû:amp; noxia rapinis pftâ calcabat.-excellucj dnj deexcelfo uirtutûintuebarEtiuxta uiam cecoß: loca:qui receptis luminibus utriufij ppFi crederis in dnm lacramctapmiferant.Ingrefla hierico uiditurbem quâ fundauithazelin abirâ primogenito fuo

amp; cuius portas pofuitin fegub nouiffimo filior^.-ituita eftcaftra galgalæ Si aceruû pputioffe;amp;fecûdæ circûcifiôis myfteriû Si duodecilapidestqdeiordanis illuctrâflati alueo duodecïapFofv fundamêta fit mauerât:amp;fôtc quôdâlegis amariirimû:amp; fterilêque uerushelifæus fua erudiuitfapîa:amp; î dulcorem ubertatêqi puertit.Vix nox trâfierat:feructiflimo æftu ucit ad iordanc:ftetitîripa flumïs etorto foie fo fordaniftla Iis iufticiærecordata ê:quôimedioiordanis alueoficca facerdotes pofuerit ueftigia.Etadheliæ et heli fæiîperiû.ftâtibïgt;exutralt;5pteaqsiterundapbuerit:pollutafq3diluuioaqsettotiîgt;hûanignisïterfe(ftio ne maculatas fuo dns mâdauerit baptifmate.Lôgû ê fi uelide ualle achor dicere.i.tumultj? attj turbaß: in q furtû amp;auaricia pdénata ê amp;de bethel domo dei:in q fup nudâjiumû nudusamp; paup dormiuit|ia cobamp; pofito fub caputIapide.Qxn Zacharia feptcocFoshre defcribit.Etï Efaiadapis dr âgularis.Vidit fcalâ ufcç ad coclû tendctc i q dns defup initebat afcêdentibus porrigês manù amp;nbsp;negligctes de fubli mi pcipitans.Sepulchra quocg î môte effrai iefu filii naue Si heleazari nlii Aarô facerdotis e regiôe uenerâ ta c quoß! alter códitus eft in Tânathfare:a feptctrionali pte montis gaas:alterin gabaa filii fui phinees äch.j* fatifiç mîrata eft:qj diftributor poflëflionû fibi montana amp;nbsp;afpa delegiffet. Qiiid narrem Silo in quo Efaie.zs« altarediruptû:hodielt;5môftraf:amp;raptû Sabinaß; a Romulo tribus Beniamiticapcucurrit.Tranfiuit

S ychen:non ut plæriq; erranteslegunt Sicharquæ nunc Neapolis appellatur.'amp;ex latere mods Gazai Ï ftruftam circa puteum iacob intrauitecclefiâ:Iuper quo refidens dns.fi tienfcp Si efuriens Samari tanæ fidefatiatus eft quæ quintç Mofaicorum uoluminû uiris.-fextocg que fe habere iaftabat.'Errore Dofi» thei dereliftoîuerû me(fiâ:amp; uerûrepperit Saluatorc. Atcj inde reuertens uidit duodecim patriarchaß: lepulchra amp;nbsp;febaften:ideft Samariâiquæinhonorc augufti ab Herodegræco fermone Augufta eft no mlata.Ibi fiti funt Helifæus amp;nbsp;Abdias pphetæ.Etquo maior inter natos muließ; nôfuitionânesbapti fta multis tremuit mirabilibP.Nâq? cernebat uariisdæmones rugire cruciatibus.*amp; an fepulchra fftößi uUularehomines more lupopiiuocibuslattare canûifrémece leoriûifibîlare ferpêriumiugiretaurorutn

-ocr page 820-

PARTIS in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS Xliï

Alios rotate capiit:amp;’pofl: tergum terra ucrtice tangerc:fufpcfifi5 pedefoeminisrueftesdefiuereifacic. Miferebat oniniu;ó£ fingulis cfFufis lachrymis Xpi auxiliu. præcabat Etficut erat inua!ida:afccditpe dibus montc:in cuius duabus fpeluncis perfecutióis amp;nbsp;famis tcpore Abdias ,ppheta cctum prophetas aluitpae amp;nbsp;aqua.Indeciroitinerepcurrit nazareth mutriculâdni Chana3amp; Capbarnaûdignorueius familiäres .Lacû Tyberiadismauiganteduo fanftificatu. Etfolitudincân qua multa populorû milia paucisfaturati funtpanibus:Etdereliquiis uefcctiurepleti funtcophini duodecim tribuû ifrael.Scan debat monte Thabor in q traffiguratus eft dns. Afpiciebat fgt;cul môtes Hermô àHermonûamp;: capos la t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiflïmos Galileæ: in qbus Sifara amp;nbsp;ois exerdtus eius Barach uincente proftratus eft.Torrcs Cifon qui

mediam planicic diuidebat.amp; oppidû iuxta Naimàn quo uiduæ fufcitatus eft filius:môftrabatur.Di es mihi pri us qj fermo défi ciet:fi uoluero cunfta percurrere:quæ paula uenerabilis fide i ncred i bi li per^ uagataeft.Tranfiboad ægyptum:amp; in Sochoth atc^ apud fontem Sampfon quem de molari maxil læ dente .pduxitdubfiftam parumper amp;nbsp;arentia ora colluam ut refocillatus uideam Morafchim fepui darum quondâ Micheæprophetæ.Etnuncecdefiâ.Etexlaterederelinquâ Chorreos:amp; GetheosMa^ refa.Idumæam:amp; lachis.Et per arenas molliflîmas pergentiû ueftigia fubtrahctes.-latamq? eremi uafti tatem. Veniâ ad ægypti fiumen Sior:qui interprétât turbidus:amp; quinlt;$ ægypti tranfeâ ciuitates:qu£E loquuntur lingua Chanatitida;amp; terram Gefîen:amp; campos Thaneos.-in quibus fecit deus mirabilia. Et urbem Noo.-quæ pofteauerfaeft in Alexandria .Et oppidum dni Nitriâ in quo puriflinio uirturiî nitro fordeslauant quotidieplurimoiif.Qyodcum uidiflet.-occurrcrefibi fando amp;nbsp;uenerabili epolfi dorocôfeflbre amp;nbsp;turbis innumerabilibusmonachoR.:exquibus multosfacerdotalis amp;nbsp;leuiticus fubli mabat gradus.Letabat quidem ad gloriam dni:fed fe indigna tanto honorefatebat. Quid ego narre Idacharios. Arfetas.Serapionas:amp;reliquacolûnarumXpi nomina Cuiusnôintrauitcellulamrquo cum nó pedibus aduoluta eftj'amp; perfingulos fandos Xpm fe uidere credebat:amp; quicqd in illoscontu lerat in dnm côtuliffe lætabatur.Mirus ardor. amp;nbsp;uix in fœmina credibilis fortitudo oblita fexus amp;nbsp;fra gilitatis corporeæ.’inter tot milia monachoji: cum puellis fuis habitare cupiebat.Et forfitâ cundis earn fufcipictibusipetraflet.mifi maius fandoïc locoi^t traxiffetdefideriû. Atç^ propter feruentilïimosæftus de pelufio magna nauigatôe peruenics:tâta uelocitate reuerfa eftait auem putares. Nec multo poft in fanda B ethleem manfura ppetuo:angufto per tricniû manlit hofpitiotdonec extrueret cellulas ac mo nafteria:amp; diuerfoft; peregrino^y iuxta uiam conderetmâfiones in qua Maria amp;nbsp;lofeph hofpitiûnon ExpHcîtpc? iuenerant.Hucuflt;5 iter eius deferiptü fi tiqcT cû m ultis uirginibus amp;nbsp;filiabus peragrauit.Nûc uirtus la grinatô fan tins defcribatur:quæ ipfi us ^Jpria eft amp;nbsp;in qua exponeda deo i udice ac tefte pfiteor me nihil addere:ni Kpaule hil in maius extolleremorelaudantiû.Sednereæexcedatfidc multa retrahere:amp;apd’detradoresamp;ge nuinoniefêperdenterodêtes fingereputer:amp;cornicc Aefopi alieniscoloribusadornare . Qiiæprima Chriftianopi uirtus eft:tanta fehûilitare deiecitrut q ea uidifle. :amp;,p celebritate nols uidere geftiffet ipfa M dfe nôcrederet.fedâcillapy ultimâ.Etcûfreqntibpchorisuirginudgeret: amp;nbsp;uefte amp;nbsp;noce amp;nbsp;hitu amp;îce^ fu minima omnium erat:Nun$ poft uiri morte uf^ ad die dormitionis fuæcu ullocomedit uiro uiseumfâdumamp;inpontificali feiret culmine côftitutum.Balneasnifi péri clirans non adiit.Mollia etiâingrauiflîmafebreleduliftratanon habuirifedfuper duriflimâhumûftrstisciliciolisquiefcebat fi tarnen ilia qinesdicendaeft;quæiugibuspeneorationibus dies nodefqiungebanillud implens de pfalterio.Lauabo perfingulas nodesledum meum. lachrymis meis ftratum meû rigabo in qua foiV tes crederes lachrymafy.Italeuia pd.T pla'gebatutillà grauiffimoru criminucredësreâ Cfiq, uero anob crebrius moneret :ut parceret oculis amp;nbsp;eos feruaret euâgelicæ [edioni:aiebat:Turpâda eft facies:quâ c5 tra dei pcepta purpuriiraamp; ceruffa amp;nbsp;ftibio depixi Affligêdô corpus qd” mEtis uacauit delitiis.Lôgus ri fus ppeti copciandus eftfletu. MoUia lintheamina amp;ferica pciofiffima afpitatecilicii cômutdda: qu£E uiro amp;nbsp;fæculo placuirnuc xpo placere defidero. S i i nter taies ta ta nbsp;nbsp;uirtutes caftitatc in ilia uoluero p ?

dicarefupfluus uidear.In qua etiâ cum fæculariseffet.'OÎm Romæmatronaitexemplu fuit.-quæita fe geflîriutnunqj deilla etiâ maledicop-auderetqdfamacôfingere.Nihilaîo eius clæmentius nihil erga notes blâdiusfuit.Nô appetebatpotctes:nectnfupbos amp;gloriolâqrctesfaftidio defpicicbat.Sipaui» perc uiderat:fuftentabat:S i diuitc:ad bnfaciédû cohortabat.Liberalitas folaexcedebat modu .Et nfiv ras tribucs:uerfuram quoej fæpi usfaciebat:ut nulli ftipes rogâtiû denegaret.Tateor errorc meû eu in - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;largiedo effet pfufior arguebâ.Illud ^fercs de apFo.Nô ut aliisrefrigeriû:nobis ât tribulatio.'fed ex æq

IZ.Cor.g. litateinhoctpe.’utnoftraabûdâtiafitadilloæinopiâ. EthoedeeuâgelioSaluatoris.Quihabetduas Luce.y. nbsp;nbsp;nbsp;tunicas:det altéra nó habend.Et ^juidedüeffe .-neqd’ libérer faccret demper facere non poffetmiulta^

huiufccmoditquæ illa mira uerecûdia: amp;nbsp;fermone pateiffimo diffoluebat.teftc inuoeâsdeû fe,pillius noie cudafacere amp;nbsp;hoc habere uoti.'Ut médicans ipamoreret: utunû nûmû filiæ non dimitteret .amp; in f unere fuo alieno ftndone inuolueret Adextremû inferebat.Ego fi petiero multos inueniâ q mihi tri^ buàt ifte medicâs fi a me non acceperittquæei poffum tiâ de alieno tribuere:amp; mortuus fuerit:a quo eius aîa reqre tÆgo cautior in re familiari effecupiebâ:fed illa ardctiorfide:toto faluatori aîo iûgebat: amp;nbsp;pauperc dnm:paup fpû fequebat .'reddens ei qd’ acceperanpaup ,p ipo effeéfa .Dcnilt;5 côfecuta c qd? optabat :amp; in grâdi ære alieno filiâ dereliqt ; qtf hucufqj debens:non fuis uiribus : fed xpi fe uidet rnîa redditurâ.Solctplæræ^ matrôarûbucdatoribusfuisdona côferre:amp;in paucoslargitate pfufa :mâus N nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a cætetisretrahere.quo illa oino carebat uirioita ei fineulis fuâ pecunia diuidebat ut finguE neceffariû

erat.Non

-ocr page 821-

Deobituamp;conuerfattonepaulat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLA LXXÎI

crat.Non ad luxuriâzfed ad neceffitatc.Nemo ab eapauperû uacuus rcucrfus eft Quod obtinebat:non de laude ele diuitiarû magnitudine:fcd prudctia difpcfandinllud replicäs.ßcati miferi cordes; qm ipfi nu'am congt;: niofyne. fequent.Etficutaqiiaextingiiitigncni.-itaælemofynaeKtingiiitpftrn.Etfaciteuobisanîicos deini;; Matthe.ƒ, quo mâmonia:qui uosrecipiatin aterna tahernacula.Etdatealemofynâ:amp; ecceoia munda funt uo; Luce. Itf. bis.EtuerbaDanielisregénabuchodonofornioncris ureleniofyna redimerepeccata fua.Sed in uiuis Luce.ii. lapidibusqui uoluunt (uperterrâ.Deqbusinapocalypfi iohis.-ciuitas magni regis extruit.quos ï Sa phyrû amp;nbsp;Smaragdû amp;nbsp;iafpidemamp; cæreras gcmas efle uertcdosfcripturacômemorat. Verum hæc pnt Àpoca. zi. effecôiacumpaucis:amp;fcit diabolus irô infummo uirtutüculmine polira. Vndeloquit ad dûm.Poft Iob.|. amiffam iob fubftantiâ:poft eucrfam domû;poft liberos interfeftos.'coriû pro corio.ä. oîa q uæ babue rithomodabitproaîafua.Sedextendemanumtuam;amp;'rangeoffaeiusamp;carnes:nifiinfaciem bndi xeritribi.S cimus plærofcj dediffe ælemofy nâ;fed de proprio corpore nihil dediflë porrexifle egentibus manum:fed carnis uoluptatefupatos:dealbaflre ca quæ foriserant:amp; intus plenos fuiffeofiîbus mor tuorum.At non paula talis quæ tantæ côtinentiæfuit;ut ^pe menfuram exccderet;à debilitate corpo ris nimiis ieiuniis ac laboreptraheret.Qiiæ exceptis diebus tcftiuis uix oleum in cibo caperet.ut ex hoc uno æftimet quid de uino amp;nbsp;liquamine;amp;' pifcibus amp;nbsp;mclle amp;nbsp;ouis amp;nbsp;reliqs quæ guftui fuauia funt iudicarittin qbus fumendis qdam fe abftinctiflimos putât.Etfi is uentrc non ingurgitauerint tutam pudicitiâfufpicant.Semperqdemuirtutesfequitinuidiaferiuntcjfummosfulguramôtes.Necmi^ rumfi hocdehoîbusloquar. Cû etiam dns nofterpharifæoif zelo fitcrucifixus amp;nbsp;o;s fanfti æmulos habuerinnin paradifo quocg ferpcs fueritrcuius inuidia turn mors introiuir in orbe terraR.-. S ufcitauc rat ei dns Adad idumæû;qui e.â colaphizaret:nefe extolletet amp;nbsp;quafi quodâ ftimulo carnis fæpius am monebanne magnitudine uirtutû altius fapet;amp;^ aliait uitiis focminaft fe in excelfo crcderet côftitutà.

Ego aiebâ liuori efleCTedcdû amp;nbsp;dandû inlaniælocum qcf feciffetiacob in fratrefuo Efau amp;nbsp;Dauid in pertinacilTimo inimicoft faul.-quoR; alter Mefopotamiam fugerinalter fe Allophilis tradiderit males hoftibus $ inuidis fubiacere. Atillarndebat.iulîe hæcdicerestfi diabolus contra feruos dei Si ancillas nô ubiqg pugnaret:amp; ad oîa locafugiêtes nonprecederet:fi non fanftoptlocorum amoreretinereramp; be thleem meâ in alia reperire poflem parteterrair-. C ur em non paticria li uorc fuperem. C ur nô h umilita tefrangâ fuperbiâ amp;nbsp;percuticti alteram offerâ maxillârDicenreapFoPaulo.Vinciteinbonomalû. Nó onitt.IX« neapFigloriabanttqnprodnofuntpafficótumeliamj'NonneipeSaluatorhumiliauitfeformaferui X' accipiens;amp; faftus eft obediens patri ulcp ad mortem;amp; morte crucis:ut nos fua paflione faluaret : iob nificertaflet;amp; uiciiTetinpræliononaccepiflêtcoronamiufticiæ:necaudifletadno.Piitasmealiterlo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e,

cutumtibi;$utappareresiuftusr'Beatidicuntineuangelio:quipfecutionempatiuntpropter iuftici am:fecura fitcôfcientia.rÿ non fgt;pter peccata patiamur;amp; afflidio in fæculo materia pmiorum eft. Si qn procacior fuiffet inimicus.amp; uflt;ç ad uerbo^ iurgia ,pfiliflet:illud pfalterii decarabat.C nm côfifte/ retaduerfum mep£ccatorobmutui:amp; filuia bonis.Etrur'um.Egoaûtquafi furdusnôaudicbam amp;nbsp;-quafi mutusnôaperiens os fuum.Etfaftusfum fient homo nô audiens:amp;nôhabcsinorefuo redar gutiones.In tentariôibusdeuteronomii uerba uoluebat.Vctat uos dns deus uefter:ut feiat fi diligans nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,7

dnm deum ufm de toto corde ueftro: amp;nbsp;de tota aîa ueftra in tribulatiôibus amp;nbsp;in anguftiis Efaie replia Efaiæ.zS. cabat eloquia.Qui ablaftati eftis alafte;qui abftrafti ab ubereztribulationc fuper tribulationc expefta te:fpemfuperfpem:adpufillu4)ptermalitiâlabiorum 4)pterlingua malignâ.Etferipturæ teftimoni um in cófolationc fuam difterebat. Abladatoit efte :eorum.f.qui ad uirilê æratem pueniftent ; tribula; tioncfupertribulationc fuftinere:utfpem fup fpem mereant accipere.Scictesqin tribulatio patientiâ operat.-patientiaaûtprobationc.pbarionerofpem;fpesaütnon côfundit. Etqdfi isquiforiseft ho^ monoftercorrumpat.-illequi intuseftinnouet;amp;impfentiailt;’leueamp;momctaneumtribulationisue ftr.T æternæ gloriæ pôdus opérât in uobis:non afpicictibus quæ uident fed quæ non uident.Qiiæ em uident;tpaliafunt:quæaôt’nonuident:ætcrna.Neclongûforetps:etiâfihumanæimpatictiæ tarduj uideatur:quindei ftatim uideat auxilium dicctis.Tpeoportuno exaudiui te:amp; in diefalutisauxilia# Efa. 49. tusfumtibi.Necdolofa labia amp;nbsp;linguasinimicoR;eflemetuendas:cum dnoadiutorelætemur: amp;’ ip^ fumdebemusaudiremonentem.Perpatientias ueftras poftidebitisanimasueftras. Et non funt con,lt;; Luce. Zf. dignæ paffîones hui us temporis ad futuram gloriam que reuelatur in nobis.Et alibi.T ribulationem Roma.S. fupertribulationemfuftinere:utpatienteragamus inomnibus:quæacciduntnobis Patiens enim uir multumprudens; Qiiiautempufillaminiseft;uehementcrinfipiens. Inlanguoribus amp;crebra I.Cor.4. infirmitatedicebar. Quandoinfirmor;tuncfortiorfum:amp;habemusthefaurumiftuminuafis fifligt; Z‘Cor.4.. libHs;donecmortalehocinduatimmortalitatc:amp;corruptiuûhocueftiafincorruptione.Etitern. Si;; Roma.j. cutfupabundâtpaflîonesxpi in nobis:itaamp; perxpmabûdauitamp;côfolatio.Ac deinde. Vtfócii paffio Z-Cor.i. numeftis:ficeritisSrcofolationislnmocrorecâtabat.Qiiaretriftisesaîamea;amp; quareconturbas mer ps.41. Spera in deo;qm adhuccôfitebor illi falutare uultus mei;amp; deus meus In piculis loquebat ; Qiii nuit Luce.^. uenirepoft me:abncgetfemetipm;amp; tollatcrucem fuam amp;nbsp;fequaturme.Etitcrum. Qui nuit anima Matthe, lo. fuam faluam facere.-perdet eam.Etqui perdideritanimam fuam proptermc:faluam eâ faciet.Quâdo difpendiarei familiaris: euerfio totiuspatrimoniinöciabatur.aiebat Quidenim prodefthomini fi to Vbi fupra, turn rnundum lucrifeceritîamp; animæ fuæ damnuj habuerit.Autquam dabithomo commutationej fob.i.

pro anima fua.Et nudus exiui de uentre matris meæznudus amp;nbsp;redeâ. S icut domino placuit;it.a faftu5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

sss

-ocr page 822-

PARTIS nr


TRACTATVS XIII*-


nomen dnibenediftum Etillud.Nolitediligeremundû.ne^jeaquæfiintinmundo. Qnoniâ omne qd* in mundo eft:deliderium carnis eft:amp; concupifcentia oculorö:amp; fiiperbia uitæ hui us: quæ Vbi fuöra* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;patte:fed ex mundo.Etmundustranfiet:amp; cócupifcentia eins.Scio enim fcriptas infirmita

P * tesgrauiffimaslibero(lt;;:amp;maximeToxotiifui:quemdiligebatplurimum.Cunlt;5illuduirtuteconi^ Matdie lo P^^“’^^^''^*^rbatafum:amp;nonfum locuta.inhæcuerbaprorupit. Quiamatfiliumautfiliam plus$ ‘ me:noneftmedignus.Etoransaddnmloquebatur.Poflidefiliosmortificatorû:quiprotequotidie mortificant corpora fua.Noui fufurronem quenda quod genus holm pernitiofiffimu eft:quafi beni^ uolumnunciafle:cp pro nimioferuoreuirtutum quibufdani uideret infana:amp;cerebrum ipfius dice^i rent confouendu. Cui illarndit.Theatrum fafti fumusmûdo:amp;angelis amp;hoIbus.Nosftulti propter Bs.88. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xpm:fedftultum dei fapientius eft hoibus.Vnde amp;nbsp;S aluator loquitur ad pattern. Tu fcis infipieriam

loh s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nieam.Quc ineuangelio:amp;propinqui quafi mentisimpotemligarccupiebant: amp;nbsp;aduerfarii fuggib

Z-Cotin.i.

fohanjy.

Roma. 8.

Prouer.y.

IVla'tthc iz ^^b^™dicentesDæmoniûhabet:amp; Samaritanuseft: Etinbeelzebub principe dacmonio^ eiicitdæ^ móia.Sed nosaudiamusapfm cohortantc.Hæceft gloria nra:teftimoniûpfcictiæ nfæqmin fandira^ te Si finceritate:amp; ingfadeipuerfati fumus in mûdo. Etdnm dicentc ad apFos.Ideo mûdusodit nos: qtn nô eftisde mûdo.Si eïécris demûdo amaret uricçmûdusqcf fuu erat.Etad ipfuj dnm uerba uer tebat.Tu nofti cordis abfcôdita:amp; hæcoîa ueneftfup nos:amp; nô fumus obliri tui neciniq egimusin te ftamento tuo necauerfum eft tetrorfum cor noftrum.Et ^^ptcr temortificati fumus tota die.Repura ri fumus utouesoccifionis.Seddnsauxiliator meus nôtimebo quid faciat mihi homo.Legi em.Filî honora dnm:amp; côfortaberis amp;nbsp;extra dnm nullum rimueris.His amp;nbsp;talibiisteftimoniis quafi armatu^ radei:amp; ad uerfus omnia quidem uitia.fedpræcipueinftruebatfeconnainuidiam fæuientem. Et pa riendoiniuriasfurotem rabidi peftorismitigabat.Denicj ufçg addiem morris:amp;huiusparientia : amp;nbsp;aliorum zelus oibus patuit.Qui fuum rodit auftotem amp;nbsp;dum æmulum lædere niritur : in femeripm proprio furorebacchatur.Dicam amp;nbsp;de ordine monafterii qûo fanftorum côrinenriam in fuum uer^ teritlucrum.Seminabatcarnalia ut meteretfpiritalia:dabatterrena:utcaleftia tollerenbreuia concede bat:ut pro his æterna mutuaret.Poft uirorum monafteriû:quod uiris tradiderat gubernâdum p!lires uirginesex diuerfis ^niinciiscôgregarawam nobiles:$ medii:amp; infirmi generisiin tres turmas mona fteriacj diuifit.Ita dûtaxatuit in ope amp;nbsp;in cibo feparatæ.-pfalmis Si ofonibus iungerent.Poft alfa canta turn quofignouocabant adcolIeftaminuUirenderelicitûerat.Sed prima feu interprimasuenics: ca: terarum operiebatur aduentu pudore amp;nbsp;excplo ad laborem eas prouocans:non terrore: Mane hora ter tia:fexta:nona:uefpere:noftis medio:per ordine pfalterium câtabant.Nec licebat cui$ fororum igno# rare pfalmos.Et non de feripturis fanftis quoridie aliqd difcere.Die ttn dnico ad ecclefiam ^jcedebant ex cuiushabitabâtIatere.Et unûquodtç agmé matrem jipriam fequebatur : ateg indepariter reuerten tesinftabantoperi diftributo:amp; uelfibi:uel cæteris indumenta faciebant.Si q eratnobilis non permit^ tebaturdedomofua haberecomitc:neueterumaftuum memonamp;lafciuientisinfanriæ.-ertoremre^

fricaretanriquum:amp;crebracôfabulationerenouaret.Vnusoimhabitus:lintheamineadtergendas fo lum manus utebant.A uiristantafeparatio:utafpadonibusqiiolt;5 eas feiungetet:ne ullam daret oc^« cafionemlinguæmaledicat:quæ fanftoscarperefolitaeft infolatium delinquendi. Siqua uel tardioc ueniebatadpfalmos:amp;operepigrior:uariiseammodisaggrediebatur.Sieratiracundia:blddiriis.Si I Corin 4, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;correftione:illud apoftoli imitans.Qiiid uulris:inuirga ueniam ad uos:an in fpiritu lenitaris

I Thimo 6. manfuetudinisÆxcepto uiftu Si ueftitu nullam habere quidpariebat:dicente paulo.-Habentes ni:« Deexecratô nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueftitum hbcontenri fimus.Necôfuetudine plus habendi pberet locum auaridæ: quæ nullis

ne auaridæ ^’^P'^^^“’^opit’Us:amp;$toampliushabuerit:plusrequirit:amp;necçcopianelt;5inopiaminHit:iurgantes in ne aæ fefeffnoneieniflimofoederabat.Lafciuientcadolefcentulaßrcarnemcrebrisamp; duplicatisftangebac ieiuniis:malenseasftomachumdolere$mentem.Siuidifletaliquamcompriorccontraftiôefronris Si uultustrifticia arguebat errdtem dices: mundicid corporisatcg ueftitusaîæ die immundidd.Et tiir;^ peuerbum:atcglafduum nun$ deore uirgineo 4)ferendum:qbusfignislibidinofusanimus oftendi tur:amp; perexteriorem hoîem:interioris hols uitia demôftrant.Quam linguofam garruld ac procacem rixifeç perfpexeratdeleftari.amp; fæpius cômonitd nolle conuerti .-inter ultimas.-amp; extra cóuentum foroij: ad fores triduû orarefaciebat:amp; fepararim dbûcapere:utqud obiurgatio nô correxcrat emêdaret pu^ Furtu peffî^ dor:furtû quafi facrilegiûdeteftabat Et.quod inter fæculi holes uel leue putaf :uel nihil hoc in móaftc^ mu uirium riis grauiffimû dicebateffedeliftû.Quid memorcclæmentidamp; fedulitatc in egrotantes.-quas mirisob fequiis amp;nbsp;minifteriiscôfouebat.Cunq? aliislanguêtibus largepberetoîa:amp; efum quo^ exhiberetciC ni um fi qnipfa ægrotaflet:fibi nôindulgebat:amp; ineo inæqlis uidebat.-cp inaliisclæmentid in fe dunb tiamcômutabat.Nullaiuiienû puellaæfano Si uegetocorpetantæfedederatcôtinenriæ.-q’ ipfafrafto Si fenili debilitatocß corpufculo.Fateor in hac re pertinadorfuit ut fibi nô parceret;amp; nulli cederet ad^ R nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;monenti.Referd quod expertus fum. Menfe iulii feruentiflîmis æftibus incidit in ardorc febris amp;poft

defperarionem cum dei mIarefpira(Tetamp; medici perfuaderentob refeftionc corporis fui uinoopusefle tenui amp;nbsp;parco ne aqud bibens inhydropc uerteret:amp; ego clam beatum papam epiphaniû rogarem ut cam monereoimmo côpelleretuinum bibere : ilia uteratprudens Si folerrisingenü ftarim fenfît infi^ dias:amp; fubridens meum effeqcf ille diceretintimauit.Qiiid plurarcûbeatuspontifex poft multa hor tamenta exiffet foras:quærenti mihi quid egiflenrefpödittTantû feci : ut feni homini pene pfuaferit

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neuinu

-ocr page 823-

DEVITA QßlTV ET convers ATIONE PA VLAE, EPISTOLA LXXfl

uinûbibâ.Hæc rcfero.nô (f inconfidöatet Si ultra uiresfumpta onera probc.Djcentefaiptura.Su No eft: âblli Per te onus ne leuaueris. S ed q» metis eius ardorem amp;nbsp;defideriû tidelis animæjex bac quoqj ^bare ue# ncdû ultra bm perfeuerâtia:dicctis.S itiuit aïa meatq) multipliciter tibi caro mea .Difficile eft modû teuere in om^poffc. nibus.Et uereiuxta philofophotum fententiarrt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ps.iîz.

ideftmodusuirtusefttuitiumnimietasreputat.qd’ nosuhoamp;breuifertuone expriUietc poffutnüs.

Nequid nimis.Quæin contcptuciboit tanta habebatpertinadam.rnludumitiserat.amp;fuoß: mortis busffangebat.’maxinieliberoiü.Nam Si inuiri amp;nbsp;filiojirdormitiôefemperpicÜrataeft.Etcûosftomâ chumlt;j lïgnaret:amp; matricis dolorem.crucis niteret impreffiôe lenire.fuperabat afteffu Si crudelc mêgt; tem parentis uifceraconfternebât;animum^ uinccsfragilitatecorpis uiUcebat.Quâ femel languor af ripiens longo tpe'poffidebat.ut amp;nbsp;nobis inquietudinc.amp;fibi difcrimïnaofferret.ln quo ilia lærabat.p momenta cômemorans.Mifer ego homo:quismeliberabit de corpemortishuius.Dicatprudenslejü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

flor pro laudibus me uituperatôem fcribere.Teftor iefum cui illaferuiuitamp;cgo feruirecupio :me utra «J in pte nihil fingere.-fed qfi xpianum de xpiana q funt uera profetre;id eft hittoriâ fcribere.-nô panegy ticum;amp;illius uitia aliopi: effe uirtutes. Vitia loquor fecudû aim meu amp;nbsp;oîm foro^ ac fratru defideriû: qui ill3diligimus:amp;abfenteqrimus.Cæterûillaipleuitcurfum fuûffidcqg fetuauit;amp; nue fruit coro; naiufticiæ:fequitur9agnûquocû(5ierit.Saturatqefuriuic5i:lætadecantat.Sicutaudiuimus.itaamp;ps.47. uidimus in ciuiratedni uir. utû:in ciuitate dei noftri.O beata reru cômuratio.'fleuit ut femper rideret.

Defpexit lacus côtritos:ut fonte dni reperiret-Veftita cilicio eft:ut nûcalbis ueftimetis uteretur:amp; dice ret.Scidiftifaccûmeû:amp;induiftimelæticia.Cinercfiçutpancmâducabat:amp;potioncfuâaifietu mi^ps.}?. fcebat:diccs.Fuerût mihi lachrymæ meæ panes die ac nofle:ut inæternû pane angelop? uefceretiamp; ca^ps. 41. nereuGuftate amp;nbsp;uideteqm fuauis eft dns.Et eruflauit cor meû uerbû bonumzdico ego opa mea régi, ps.jj. Etæfaiæamodni p Efaiam infecerneret uerbacópleri.Eccequi feruiûtmihi mâducabûuuosaûteliv S rietis. Ecce q feruiûtmihi bibét: uos aût fitietis.Ecce q feruiût mihi lætabûtur:uosaût confundemini. Eccequiferuiuntmihiexult3bût;uosaûtclamabitisobdolorêcordis:amp;4?ptercôtritioncfpûsululabi tis.Dixerâ lacused fugiffefempcôtritos:ut fonte dni reperiretmtpoffetlæra canrare.Sicutceruus défi ps.41. deratad fontes aquarû:ita defiderat aia mea^ad te dcus.Quâdo ueniâ amp;nbsp;apparebo ante faciem dei.Tâ gam ergo breuirerquô hæreticofv feenofosdeuitaueritlacus:amp; eosiftarhabuerit ethnicojf. Qiiidâ ue Quteftio teratorcallidusatcp utfibi uidebat doftusamp; fciolusjmenefcientecocpitei^jponere qftionesamp; dicere. nesfequen^ Quidpeccauitinfans:utadæmonecorripiat:inquaætaterefurrefluri fumusrSi inipfaq morimur : esuide-ergo nutricibus poft refurreflionc opus erit.Sin aliter ncqua$ erit refurreftio mortuoR.-fed tranffor^ matioinaliis.Diuerfitasquocp fexusmarisacfaminaeetit:autnôerit.Si eritfeqnt Si nupriæ. amp;nbsp;peu bitus.'fed amp;nbsp;generatio.Si non erit fublatadiuerfitatefexus:eadccorporanonrefurgcnt.Aggrauaterîi terrena inhabitatiofenfummulta cogitantc.-fed tenuia amp;nbsp;fpiritalia dicenteapoftolo : S cm mat corpus j Cot.if. animalefurgetcorpusfpiritale.Exquibusoibus^jbare cupiebat:rationalescreaturas ob quædâ uitiag' Si antiqua pflâ in corpore effe delapfas:amp; p diuerfitate amp;nbsp;meritis pflôR; tali uel tali conditione gnari. nbsp;nbsp;nbsp;*

Vt uel corpore fanitategauderct.amp; parentu diuitiis ac nobilitate : ueli morbidas carnes amp;nbsp;doms» îopu uenictes poenaspriftinoie luerctdcliflo!e:amp; pnti fæculo atq^ corporibusrqfi carceri clauderent. Quod cum audiffet:amp; ad metetuliffet indicans hoiem mihieg îcubuiffet neceflitas neqffimæ uipcræ aemortî fer.æbefticerefiftedi. Dequibuspfalmifta cômemoratdicens. Netradasbeftiis aîas confitentium tibi.

Et increpa domine beftias calami.-q feribentes iniq tare loqunnt côtra diirn mcdaciû:amp; eleuât in excef fum os fuû Côuenihoiem:amp;orationibus eius :quc deciperenitebat.breui interrogatiôecôclufi. Vtru crederet futurâ refurreflionc an nôf Qiii cû feaedere refpôdiffetintuli eade refurget corpora an altéras* Cûdixiflet eadé.feifeitatusfum in eode fexu aninaltero : Ad interrogatareticeti amp;inftar colubri hue atcç illuc trâffercti ciputrne feriret.Quid in$ taces ego mihi te rndebo Si pfequctiaîferâ.Si nô refur get inEier ut mfier neqg mafculus ut mafculus nô erit refurreftio mortuoje qa fexus mebra hj mebra ât Compatîo totû corpus efficiût.Si aût fexus Si mébra non fuerint ubi eritrefurreftio mortuop.-:quæ fine fexu non conftat amp;nbsp;mcbris.Porrofi corpoftnôfueritrefurreftionequa^ eritrefurreftio mortuop-’.Sed Si illud qd* de nuptiis dicis.S i eadé mebra fuerintfeq nuptias.a faluatore difibluit.Erratis nefeiétes feripturas nerj uirtutc dei.In refurreftiôe em mortuoß: nô nubent necg nubenf :fed crût fimiles àgeloæ ubi dicit: Mat.zz» nô iTubét necg nubent.fexuû diuerfitas demôftrat.Nemo ein de lapide amp;nbsp;ligno dicit nô nuîjct necg nu t bent.q naturâ nubedi nô habent.Sed dehis q poffunt nubere amp;nbsp;gratia xpi ac uirture nô nubât. Quod fi oppofueris quô ergo erimus fimiles angeloßj cû ïter angelos nô fit mafculusamp; fermina breuiter auû culta.Nôfubftatiâ nobis angelopi:fedcôuerfationcamp;beatitudinédnsrepromittit.Qtrô amp;lohânesba ptiftaangelusappellatuseft : amp;nbsp;ocsfanftiac uirgincs dei etiam iniftofæculo uitam infeexprimût an geloiC'.Quando enim dicit.Eritis fimiles angeloit.fiPitudo 4gt;mittitur iron natura mutatur. S imulq^ refpondexquôilludiiKerpterisqd’ Thomasdni refurgentispalpaueritmanuss'amp; uideritlancealatus eius perforatum EtPetrusinlittoreftantc uidericdnm:amp; partem aflî pifcis.acfauûmelliscomedenté.'®”’^®’ Qpi ftabat ^ifeftohabebat pedes. Qui monftrauit latus uulneratum : uticj :8i uentrem :Si peftusha^ buit fine quibus non funt latera uentri Si peftori cohærentia.Qiii locutus eft lingua Si palato aedenti Euc.Z4. bus loquebatur. Sicut enim pleftrum cordis italingua illiditur detibs» Si uocalem reddit fonû. C ui us palpatæ funt manus:confequêteramp; brachia habuit. Cum igituroia mebra habuiffedicatneceffe eft

sss ii

-ocr page 824-

PARTIS J m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TR A CT AT VS nbsp;nbsp;XHI

* -i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut totum corpus hâbuerîttquod côficîtur ex n)2bris:nÔ utilt;j fûcmineum:fed uirile:id eft eiufdcm fe;

xusnn quo mortuus eft.Qjiodfi obtenderis:ergo amp;nbsp;nos poft rei'urreftiócm comed(nius.Et quomogt; doclaufisingreffiiseftianuis-contra naruram pinguium:amp; folidorumcorporû:Audies noli proptec cibum refurredionis fidem in calumnid trahere.Nâ amp;nbsp;archifynagogi filiæ refufciratæ iuffit cibum da ri.EtLazarus quatriduanusmortuus:cum ipfefcribitur iniffeconuiuium.-nerefurredioeoriim tan^ tafma putaret.Sinautcclaufis ingteftus eft ianuis:amp; iccirco fpiritale amp;nbsp;æreiim corpus niteris approba^ re;ergo amp;nbsp;anteq» patereturzquia cótra naturam grauioru corporu fuper mare ambulauit :fpi ri tale corf pushabuit.EtapoftolusPerrusjqui ôi ipfe fuperaquaspendulo inceftitgradu fpiritale corpus habuif le credendus eft cum potentiamagisamp;uirtusoftenditurdeirquando fit aliquid contra naturam. Et: ut fcias in fignorum magnitudine non naturæ mutationc;fed dei omnipotentiam demonftrari.Qui Matth 44* ambulabatfide:ccrpit infidelitatemergimifi eummanusdomini fubleuaffendicctis. Modiçæfidæi:. quare dubitafti.Miror te obdurate frontemdoquente domino.ftnfer digitum tuum huc:amp; range ma-nus meas:amp; porrige manum tuam:amp; mitte in latus meum;amp; noli efle incredulus:fed fidelis.Et alibi: lohan.zo. Videtemanusmeas:amp;pedes:quiaegoipfefum.Palpateamp; uidete.quiafpirituscarnem amp;ofta nóha^; bettficutmeuidetishabere.Etcumhocdixifletoftenditeismanusamp;pedes.Vitamaudis amp;nbsp;carnem:’ y amp;nbsp;pedes:amp; manus:amp; globos mihi ftoicorumzat^ aeria quædâ deliramenta cotifingis. Porro fi quae^ risxur infans adæmonecorripiat:qui peccata no habuit, Aut in qua ætate refurrefturi fumus:cum di uerfaaetatemoriamuringratusfufcipiessiudiciadeiabyffusmuIta.Eto altitudo diuitiarum fapien^ tiæ amp;nbsp;fcictiæ dei:q) infcrutabilia funtiudiciaeius:amp; inueftigabiles uiæ eius. Qiiis enim cognouit fen : fumdomini.-autquisconfiliarius eiusfuit.-ætatûautdiuerfitasnonmutatcorporudiuerfitatc.Cum' enim corpa quotidie noftra fluant amp;nbsp;aut crefcantautdecrefcant.-ergo tot erimus homines quot quojj tidiecommutamur : aut alius fui cum decern annorum cflem:aut cum triginta alius cum qiiinqua^ ginta.-alius cum iam totocano capitefum.Igitur iuxta ecclefiarum traditionem:amp; apoftolum Paulut illud eftrefpódendum:cp in uirum perfeftuni:amp; in menfuram ætatis plenitudinis Chrifti refurreflu tifumus.Inqua amp;nbsp;Adamiudaei conditumautumant.Et dominum Saluatoremlegimus furrexifle:» amp;nbsp;multa quæ de utroi^ teftamento in fuffocatióem hærctici protuli. Ex quo dieita capi hominem-deteftari:amp;omnes qui eiufdemdogmatiserannuteos noce publica hoftesdni proclamaret.Et hoc di xi:nonutbreuiter haerefim cófutarem:cui multis uoluminibus refpondendum cft:fed ut fidem taiv tæfæminæoftenderem:quaEmaluitinimidriashominumfubireperpetuas:q)deioffenfamamicitiis noxiis prouocare.Dicam ergo : ut cocperam.-nihil ingenio eiusdocilius fuit.Tarda erat ad loquendui neloxadaudiendum.Memot illiuspræcepti.Audiifraehamp;tace.Scripturasfanftastenebat memorie-ter.Et Cum amarethyftoriam:amp; illud ueritatis diceret fundamentum:magis tarnen fequebatur intel ligentia fpi ri talc:amp;hoc in culmine ædificitioncanimæ jJtegebat.Deuicg cópulit me ut uet9amp; noufi tc ftamentûcûfilia me diflerJtepIegeret.Qiiod 4gt;pter uereaidia negds 4?pteraffiduitatc:amp;crebras poftu/ lationes eius præftiti:ut docerem quod didiceram.Non a meiplo.id eft a præfumptionis peffimo pee ptore.fedab illuftribus ecclefiæ uiris.Sicubi hæfitabd amp;nbsp;nefeire me ingenue confitebar :ncquaq' mihi uoluitacquiefeere.-fed iugi interrogationecogebanut ex multis ualidifqj fententiis;quæmihi uidere turprobabiliordndicarem.Loquar amp;nbsp;aliud:quodforfitan æmulis uideatutincredulum.Hebrædlin; guam.quam egoab adolefcentia multolaboreac fudore ex parte didici.amp; infatigabili meditatiôe nó defero.ne ipfeab ea deferar.Difcere uoluit:amp; confecuta eft.ita utpfalmoshæbraicæ caneret: amp;nbsp;fermo^ nemabfi^ullalatinælinguæproprietaterefonarct.Qiiodquidemufqîhodieinfanftafiliaeius eufto chio cernimus.quæita femper adhæfit matri. amp;nbsp;eiusobediuitimperiis.utnunq? abfq? c.i cubaret. nun Q) procederet nun$ cibum caperet.ne unum quidem nummum haberetpoteftatis fuæ.S cd amp;’ patera nam amp;nbsp;matefnam fubftantiolam a matre diftribui pauperibus lætaretur.amp; pietatem in parentem hæ reditatem maximam amp;nbsp;diuitiascrederet.Non debeo filentio præterirc.Ç'to cxultauitgaudio q» pau^ lam neptem fuam Alena amp;nbsp;Toxorio genitam.Immo uoto amp;nbsp;futuræ uirginitatisrepromiflione con^ ceptam:audieratin cunis amp;nbsp;crepitaculisbalbutientelingu.a alleluya cantarc.-auiæ^ amp;amita: nomina

X nbsp;nbsp;dimidiatis uerbisfrangere.In hoc folo patriae defiderium habuit.-utfilium nurummeptem renunciaf

fe fæculo.amp; Chrifto feruirecognofcerct.quod impetrauitex partc.Nam nepris Chrifti flammeo refer uatur.Nurusaetcrnæfetradenspndicitiæ.focrus:opcra;fide:amp; aelemofynisfequitur.amp; Romae conaé cxprimere.quod Hierofolymis ilia compIeuit.Quidagimusanima.Curad mortem eiusuenirefor^ midasdamdudum prolixior liber redditur.dum timemusad ultima peruenire.quafi tacentibus nos: C quot;Mrat’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;laudibus illiusoccupatis differri poffitoccubitus.Hucuf«^ profperis nauigauimus uentis:amp;

Vopatatio. crifpantiamarisæquoralabenscarinafulcauit.Nuncinfcopulisocaitritoratioamp;'tumentibusfluflu IVI rh I« ummotibuspræfensutriuf^môftriintentaturnaufragium.itautcogamurdicere.Praec^torfaJüos Mattn.18. ],osfac:perimus.Etillud:Exurge:utquidobdormisdomine.Qaiisenimpoffitficcisoculispauldnar . raremorientem.Inciditingrauiflimamualitudinem:immoquodoptabatinuenit.utnos defererct: TP^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plenius domino iungeretur.Inquo languoreeuftochii filieprobata femperin matrepietas:amp; ma^

tis adintir^ gjjomnibus comprobataeft.ipfa aiïïdereleftulo:flabellum tenere:fuftentarecaput.-puluillum fup mum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ponere:fricare ped£s:manus;ftomach umej confouere:molli.a ftrata componcre:aq uam calidam tern

paa£e;mappulam apponerc:omnium ancillaru præq enirc officia:amp; quicquid alia fecifTet de fua met cedeputare

-ocr page 825-

• Denitaobim'amp;cóaetfatiónepanke.

EPIS TOLA LXXn

ccdeputarefubtraftû.QuibusilIapcibus:qnibnslanienris:amp;gemitu inter iacenrcmatrtmamp;fpecnm dni difcnrrit:nepriuaret tantocontuberniomeilla abfente uiuereouteodem fetetroportaretur. Sedo niortaliu fragilitas:amp; caduca natiira:amp; nifixpi fidesnosextollatadcocluni:amp; ætcrnitasanimæ,pniitÿ tatur:cuni belliis ac iumentis corpoilt;r una conditio eft;idc concubitiis infto Si inipio : bono amp;nbsp;nialo: mundo acimmödo:facrificanti Sc nófacrificanti.Sicutbonusata Si qui peccat.Sicut amp;nbsp;qui iuraoita amp;nbsp;is qui iurameta metuit.Similiter amp;nbsp;hoïes:amp;: iumeta infauilla Si cinere dinbluunt.Qtiid diu differ ro:amp; in aliis immorâdo dolorem meufacio longiorc Senti ebat prudetiffima fœminaæ adeffemortej éc frigentealia partecorpis:atcg membroft.-folumanimæ teporc in facto amp;nbsp;fanrio péri ore palpitare:amp; ps.z^. nihilominusquafi ad fuospgeret;alienofc5defpiceret.illos uerficulos fufurrabat.Dne dilexi decorem ps.sj. domus tuæ.amp; locum babitationisgloriæ tuæ.Et.Qtiâdileâa tabernacula tua dne uirtutum:concH;: Vbi fupra. pifeit amp;nbsp;deficit ania mea in atria dni.Etelegi abiefta efle in domo dei mei:magis q^ habitare in taber ?

nacuIispeccatoilt;’.Cunlt;5ameinterrogaretcurtaceret;curnolletrefpondere:andoleretaliquid:græco Y fermone rndionihil fe habere moleftiæ:amp; oia quieta Si tranquilla refpicere.Poft hæc obmutuitamp; clan fisoculisquafiiammortaliadefpicereOufcÿadexpirationcanimæeofdemrepetebatuerficulos.Vtqd’ dicebatniix audirepoflemus.Digitumcgad os tenens:crucis fignû pingebat in labiis.Defecetatfpi'isamp; anhelabat in mortem. Animaqj erûperegeftiensnpfum ftridorem:quomortaliû uitafinitur in laudes dniconuettebat.Aderanthierofolymafc amp;nbsp;aliarum utbiumepi:amp;' facerdotûinferioresgradus:acleui tarum innumcrabilismultitudo.Omnernonafterium uirginum Si monachorum chori repleuerant Statimeç ut audiuit fponfum uocantem. S urge ueni .pximameadpeciofa mea.-colûba mea. Qiioniâ eccehyems tranfiit Si receffit.-pluuia abiif.fibi lacta refpondit.Flores uifi funt in terra.-tps feftationisad P^’Zz. uenit.Et. Credo uiderebona dni in terra uiuentium Exhinenon ululatusnô planftus:ut inter fæculi hominesfierifolet:fcdpfalmorumlinguisdiuerfiseYaminacôcrepabant.Tranfiata(ÿeporum mani«! bus Si ceruicem feretro fubiicicntibus:cum alii pôtifices lampadas cæreofcp perferrenr. Alii choros pfal lentiumducerent in media ecclefia.-infpelunca Saluatoriseft pofita.Toraad funuseius'palaftinaruj urbium turba conuenit.Quem monachoft latentium in cremocellulafua tenuir. Qiia uirginum eu biculorum fecretatenuerunt^Sacrilcgium putabanqui non tali foeminæ ultimum reddidinetoffici)« um, Viduæ Si pauperes in exemplo Dorcadis ueftesab ea prebitasoftendebanr. Omnisinopum mub titudo matrem Si nutritiam feperdidiffeclamabât.Quodrj mirum fit nihil pallor mutaueratfacieni fed ira dignitasamp; grauitas ora côpleuerat:ut earn putares non mortuam.fed dormientc.Græco latino fyro^ fermone pfalmi in ordine perfonabant.Non folû triduoamp; donee fubtus ecclefiam :uti uxta fpe cum dni conderetur.-fedperocm hebdomadam cundis qui uenerant.-funus fuum:amp; ppria.s credenti busfuderelachrymas.Venerabilis uirgo filiaeiusEuftochium.•quafiabladata fupermaticfuam ab^ ftrahi a parente non poterat:deofculati oculos.'hærere uultui.-totum corpus amplexari : amp;nbsp;fe cum ma«» tteuellefepeliri.Teftiseftiefus.neunumquidemnummumabeafiliædereliduj. Scdutanteiamdi xi.Dereliftum magnum æsalienum:amp; quodhisdifïîciliuseftfratrum Si fororum immenfam multi tudinem:quosfuftentarearduum amp;abiicereimpium eft.Qiiidhacuirtutemirabiliustfocminam no bililTi mæ familiæ magnis quôdam opibus.-tanta fide oîa dilargitam : utad ægeftatem pene ultimam peruenirettiaftent alii pecunias:amp; in corbonam dei aéra congefta funalibufcÿ aureis dona pendentia. Nemo plusdeditpaupibus.q’quæfibi nihildereliquit.Nuncilladiuitiisfruitur:5ebisbonis:quenec oculusuidit:necaurisaudiuir:necincorhomisafcendcrunt.Noftramuicemdolebimus: Siinuidere potiusgloriæeiusuidebimurfiuoluerimusdiuitiisflereregnantem.Securaefloeuftocliium magna hæreditate dotata es.Pars tua dominus:amp; quo magis gaudeas:matcr tua longo martyrio coronata.

eft.Nonfolumenim effufio fanguinis inconfeffione reputatunfed deuotaequoep métis feruitus quo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z

tidianum martyrium cft.lUa corona derofisamp;uiolispleftitâftadeliliis.Vndeamp;incanticofcribit can ticorum.Fratruelismeuscandidusamp; rubicundus.Etinpaceamp; inbelloeadempræmia uincctibustri^ Can.J. buens.Materinquittuaaudiuitcum Abraam.Exi de terra tua:amp; decognatiôetua: Si ueni in terram Gcne.lz. quamoftendamtibi.EtperHieremiam dominumpcipientem.Fugitedetcrraßabylonis:amp;faluateHierc.48. animasueftras.Etufcßaddiem mortisfuaenoneftreuerfainChaldeam:nec|iollasaegvpti:amp; uirulen tiascarniumdefiderauit:fedchoriscomitatauirgineisciuiseftSaluatorisaff'eda:amp;deparuula ßeth;! leemcoclelHaregnaconfcédensdicitadueramNoemi.Populustuus;populusmeus:amp;deustuus: de usmeus.Hunctibilibrum adduas lucubratiunculas:eodemquemtu ‘‘uftinesdoloredidaui.Nam quotienfcuncçftilumfigereuolui.amp;opusexararepromiirum.totiensobrigueruntdigiti.'cedditma nus.-fenfuselanguit.Vnde amp;nbsp;inculta oratio uotum fcribentisabfcp ulla æleganria: Si uerborum lepo^ re teftatur. ValeoPaula amp;nbsp;cultoris tui ultimamfenedutem oratiôibusiuua.Fides amp;orario tuaXpo tefociant.'præfensfadliusquod poffulasimpetrabis.Exegi monumetum æreperenniusxquod nulla. deftruerepoPfituetuftas.rncidielogiumfepulchrotuoîquodhuicuoluminifubdidi.utquocunqjno fterfermoperuenerit.telaudatamtein bethleemconditâledoragnofcat.

S eq U itu r titulus fepulcliri. Sdpioquam genirinpauli fudere parentes.

Cracchorum foboles.-agamennonisindyta proies.

Hoc iacet in tumulo.Pa ulam dixere priores.

sss Hi

-ocr page 826-

PARTIS ni


TRACTATVS XIIII


Euftodiii genitrix.Tomani prima fenatus.

Pauperiem Chrifti amp;nbsp;bethlemitica rura fecuta.

In fronte fpeluncæ.

Refpicisanguftum.’præcifarnpefepulchrum. Hofpitium Paulæ eft:cocleftiaregna tenentis. F ratrem cognatos romam patriamçg relinquens* Diuitiasfobolembethleemiticoconditurantro. Hicpræfepetuum chrifte atcj hic niyftica Magi. Klunera portantes: honiini^ deoiÿ dedere.

Dormiuit fanfta amp;nbsp;beata paula fcptim o kalendas febrnarii terria fabbari poft foils occubi'tû. S cpulta cftqntokalen.earundc.HonorioAugufto:amp;AreftinocôfulibusVixitinfando^ipofitoRomæ angt; nosqncjBethlecanosuiginti.Otneuitaetpsimpleuitânisqnquagîtafextmcfibusodordiebus uigiti TradatusQiiartufdecinius:amp; ultimustcrtiæ partis principalisdepocnitctia:quibus exhortatorix ad pocnitentiam amp;nbsp;obiurgatoriæ in lapfos inferuntnr æpiftolæ.

BeatiHieronymiprxmyteriadRufticum:quempoftpromiflâmcumconiugecontinentiam la; pfum adincôtinentiam cohortatut.-uaria ex fcripturisdefrudu pocnitentiæteftinioniaS: excpla decer pens:eundem ad loca fanlt;fta:amp; monafticamconiierfationem inuitans. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola LXXIII.

” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’quot;Vodignotiisadignotum audeofcribete:fandæancillxchriftihedibiæamp; filiæmeac

coniugis tuæ Artemix:immofororis ex coniuge atlt;5 conferuæ fedtdeprecatio.Qyæ ncqua$ propria fa!ntecontenta:tiiam A antequaefinitinpatria amp;nbsp;nunc in Tandis lo cisquærit falutem:imitari ciipiens.Andree amp;nbsp;Philippi apoftolornm beniuolentiam; quorû utercß inuentus a Chrifto.-fratic S imonc amp;nbsp;amicum Natlianael inuenire défi deranut alter eorum mereatur audire.Tn es Simon filins iohannis:tuuocaberis Ce; Ioh.1. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;phas:quod interpretatur Petrns. Alter donum dci (hoc enim lingua noftra fonat Nathanahel) Chriftt

adfeloquentisteftimoniofubleuatur.Ecceuereifraelira;in quo dolus non eft.Optauerat enim quô; dam amp;nbsp;Loth cum fill is faluarecôiugem fuam:amp; deincendio Sodomæ amp;nbsp;Gomorræpene femiuftus erumpenseducereeam:quæpriftinis uitiistenebatur aftrida:fed amp;nbsp;defperatio trépida refpicicfq? poft tergum:æternoinfidelitatistitulocondcnatur.Etardensfidesprounamuliereperdita:totam Segot libérât ciuitatem.Denilt;5 poft$ Sodomiticasuallcsamp;tenebrasderelinquensadmontanaconfcendic ortuseft ei fol in S egor quæinterprætatur paruula:utparua fides Loth:quia maiora non poterat : fal^ tem minora feruaret.Necp etn Gomorræquondam amp;errorishabitator:ftatim ad meridicpotcratpct uenire:inqua Abraam amicus cum dniangelisfufcepitdeum.Etiofephfratrespafcit in xgvpto. Spó Can.l* auditafponfa.Vbicubas:ubipafcisinmcridi«'Samuelquondam plangebat Sauhquia fuper; bixuulnera pccnitentiæmedicaminenoncurabat. EtPauluslugebat Corinthios • Qi'i fomicatio; nis maculaslachrymis delete nolebant.Vndeamp; Ezechiel librumdeuoratfcriptum intus amp;foris.Cat mineplandu : amp;decarminefupcrlaudeiuftorum : plandufuperpocnitentibus.Vhefuphisdequi; Efaias zz busfcriptumeft.Cum ueneritimpiusin jïfundum malorumcontcnit.QiiosoftenditEfaiasdiccns.

Vocabitdns fabaoth in dieilla fletiim:amp; plandü amp;nbsp;decaluarionc amp;nbsp;accindionc ciliciorum ipfi auteni Etc IC feceruntlæticiam amp;exultationemmadantesuitulosamp;occidentesouesutcomederentcarnes:dicen; Eze.iï. tes.Ma'ducemus amp;nbsp;bibamuscras enim moriemur.Dequibus amp;nbsp;Ezechiel loquitur.Ettu fili hominis dicdomui iftgebficlocuti eftisdicentes.Erroresnoftri amp;nbsp;iniquitatesnoftræfupernoserunt: amp;inipfis contabefcimus: amp;quomodo{;tluieffepoterimusrDiceis.Viuoegodicitdominus*Nolomortcim; pii.fed utconuertatura uitafua.Etiterum.Reuertiminirecedentesauiaueftra.Quaremorieminido »nusifraelc'Nihiltamoffenditdeum:q’defperario:amp;defperationemeliorumhærereprioribus:licetip B fa defperatioincredulitatis indicium fit.Qui enim defperatfalutemrnonfuturumputatefteiudiciuj Qiiod fi metuereùutitç bonis operibus iudici fe præpararet. A udiamus per H icrcmiam loquentc de; Hiere.8. nbsp;nbsp;um.Conuertepedemtuuma uiatuaafpera:amp; gutturtuum afiti. Etiterum.Nunquidquicaditnó

Efaiam. 4$ tefurgetfautqui auerfus eft nonreuertetur.Etper Efaiam. Qiiando conuerfus ingemuei is:tunc fal; CóparatiOi uus eris.amp; fcies ubi fueris.Scire non pofTumus xgrotationismala.mifi cum fuerit fanitas cnfecuta. Et ^tumboni uirtushabeat:uitiademonftrant.Clariuf(çfitlumencomparationetenebrarum.Ezechi Ezc.lS. nbsp;nbsp;nbsp;CÎ quoog iifdem uerbis:quia eodem amp;nbsp;fpiritu.Conuertimini inquit: amp;nbsp;recediteab iniquitatibus ufis

domus ifrael:amp;non eruntuobis in tormentumimpietates.Proiicireomnèsiniquitatesueftras:gbus impieegiftisaduerfum me.Etfacite uobiscor nouum amp;fpiritum nouum : amp;nbsp;quaremoriemini do; mus ifraelrNoloenim mortem peccatorisdicitdns.Vndc amp;nbsp;inconfequctibusloquitur-Viuoego di cit dns.Nolo enim mortem peccatoris:nifi ut reuertatur a uia fua ne mens incredula de bonoR; repro miftionedefperet.Et femel perdition! animusdeftinatus:nóadhibeatcurationê uulneri:qd’nequa$ xftimat pofte curari.Iccirco iurare fedicit:ut fi nó credimus promittenti deorcredamus faltcm pro nra falute iuranti.Quamob caufamiuftusprxcat.amp;dicit.Cóuerte nos deus falutarisnofter:amp; auertefu; Ps. ?4. nbsp;nbsp;nbsp;rorem tuum nobis.Et iterum.Dne i n uoluntate tua ßftitifti decori meo fortitudinc. A uertifti facient

ps.Z9’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuam a me:amp; faftus fum conturbatus.Poft$ ern focditatédelilt;fto{t mcojt uirtutö decore mutaui.-îfir

z.Reg’ZZ. mitatêmea tua gra roborafti.Ecce audio pollicctc Perfeqr inimicos nieos:amp; cóprehcda illos;amp; non re wertaf

-ocr page 827-

’ EXHORTATORIAADPOENITENTIAM. EPISTOLA LXXIII

uertar:donec deficiât:ut qui te âtefugiebâ.-iS; inimicus erâ;tua côprehcdar manii.Ne ceffes a perfequc do donee deficiâ a uiamea peffima:ôlt;: reuertarad uirù nieü priftinû.Qui mihi dabitlinteamina meat amp;nbsp;oleum:amp; fimilâ:amp; cibabicme pinguiffimis cibis.Qui iccirco obfepünateg pckifit nias meas peffi^ mas.'uteaminuenirc uiâtqdiciCineuâgelio.Egofum uiaueriras ôi uita.Audi prophetâ loquentem. ,

V Qui feminant inlachcymisàn gaudio nietct.huntes ibâc amp;nbsp;flebât.-portâtes femia fuazVenictesaut ue nient in exultatiôe portâtes manipulos fuos.Et loquære cù eo Lauabo per fingulas nodes ledum me^ ps.|zy. nmànlachrymisftratûmeurigabo.EtiteribSicutdefideratceruusadl'ontesaquarû.-ita defiderataia\ niea ad te deus. S iti uit aîa mea ad te deû fontem uiuu:quâdo ueniam amp;nbsp;apparebo ante faciem dei.Fa pS‘4i•

I dæ funt mihi lachry mæ meæ panes per diem Si nodc.Et in alio loco.Deus deus meus ad te de luce uigt; ps-6Z. gilo.S itiuit aia mea ad te:$ multiplicitet tibi caro mea.ln terra deferta Si inuia amp;nbsp;inaquofa:fic in fan doapparui tibi.Quâ$ ein fitierit te aia mea:tû multo te plus carnis meælabore qfiui.amp; tibi in fando apparerenô potuiniifi prius in terra deferta a uitiis:amp; inuia aduerfariis poteftatibus : amp;nbsp;abfcj humore amp;nbsp;rheumate uUius libidinis cômorarer.Fleuit amp;nbsp;dnsfuper ciuitatem Hierufalem.-quia nô egifl’entpœ nitentiam:amp; Petrus trinam negationê amaritudine abluit lachrymarii.Impleuitqg illud ^pheticuni. Exitus aquarum deduxerunt oculi mei.Plangit amp;nbsp;Hieremias populû pocnitentiam nô agente. dices. ps«IIS. Quis dabit capiti meo aquam:amp; oculis meis tontem lachrymatû:amp; plorabo populû iftû per die amp;no . dem. Cur aûtplangat amp;nbsp;defieaôfequcti fermonedemonftrat.Noliteflere mortuû.-necç plangatis eu. Hiere.?. Flete plandu qui egredif :quia nô reuertet ultra.Nequaqgt; igit gentilis plâgendus eftbatqj iudæus q in ccclefianô fuerunt.-et femelmortui funt.Dequibus Saluatordicit.Mortuos dimitte:ut fepeliâtmorgt; Matthjg. tuos fuos. S ed eos plâge:qui per fcelera at^ pdâ egrediunt de ecclefia:et nolunt ultra reuerti ad eâ do; niinatione uitiorum.Vnde et ad uiros ecclefiafticos:Qui mûri et turres ecclefiæ nuncupant.Loquitur fermopropheticus:dicens.Murifyon,pfertelacbrymasiniplentesilludapoftoli.Gauderecû gauden; I^oma.iz. tibus;nerecumflentibus:ut dura corda peccantiûuellrislachrymis.puücetisadfletum.-neperfeueran tes in malitiaaudiant.Ego plantaui te uineam frugiferam.-omne fernen uerum ferui.-quomodo uer^ Hiere.2. fa es in amaritudinem uitis aliens. Et iterum .Ligno dixerunt.Pater meus es tu.E t lapidi.Tu genui; Vbifupra « fti me;et uerteruntad me dorfa.et nô fades fuas.Et eil fenfus.Nolueruntad mecôuerti.utagerent pœ nitentiam.-fed per cordis duritiam ininiuriam (uam mea tergauerterût.Quâobrem etdnsloquit ad Hieremiam.Vidiftiqfecerunt mihi habitatioifrael.Abieruntfuperomnê monté excelfum.-et fubter omne lignum frondofum:et fornicati funt ibi.et dixi.Poft$ fornicata ell hæcomnia:ad me reuerte; rc:et nô ell reuerfa.O clsmentia dei.O noftra duritia:dum etpoft tanta fceler.i nos prouocatad falu; tem.Etne fie qdem uolumus ad meliora côuerti.Si reliquerit inquit uxor uirii fuû:amp; alii nupferit: amp;nbsp;Uoluerit pollea reuerti ad eu nunqdfiifcipiet eâ amp;nbsp;nôdeteftabifrPro quo faiptu eil.-iuxta habraicam ueritaté:qcf ingræcis amp;latiniscodicibusnôhabet amp;nbsp;tu reliqlli me. Côuertcre:amp; fufcipiâ tedicitdns. pG.44. Efaiaslquoqiineûdc fenfüiifdempeneloquit fermôibus.Côuertiminiq^fundûcôfiliûcogiratis:amp; iniquufiliiifrael Reuertereadme:amp;rcdimâte:Egodns:ôenôellaliusptermeiuftus: amp;nôeft Salua; tor abfqj me.Reuerrimi ni ad me amp;falui eritisq eftis i extremis terræ Rccordâini ho^« amp;nbsp;igéifdte amp;nbsp;agi te poenitétiâ qui erratis. Côuertimini corde amp;nbsp;memetote priorû a fæculo:qni ego fu deus:amp; nô eft ali; us deus abfcg me feribit amp;nbsp;lohel Côuertimini ad meï toto corde ueftto in ieiûio amp;nbsp;lachrymis amp;nbsp;plâdu loheF.Z. amp;fcîdite corda ueftra:amp; nô ueflimcta uellra.Mifericorseni éc miferatoteftdiis: à ages poenitétiâ fup malitiis : qntæ aût fit nuæ:amp; qntæ ( ut ira Ioqr)nimiæieffabilifq} clsmciiæzOfee ^.ipheta nos docear.p Ofcc.^. queloquitdeus Quidtibifaciâeffraimtquôte^JtegâifraebqdtibiinÇfaciam.Ticut Adama ponâte;

amp; ficut Seboim.Conuerfum ellcormeûin me:amp; conturbataeflpocnitudomeaiNequa^faciâ tibi fc(f 5ira furoris mei.Vnde amp;nbsp;Dauidloquitur inpfalmo.Nô ell in morte .-qui memor fit tuia' inferno aût quis confitebitur tibifEt inalio locoiPeccatum meû notumfeci.-amp; iniquitaté meâ non abfcondi Dixi,pnûciabopmeiiqtatêmeâdnoamp;tudimifilliipietatépdimei.Prohacorabitadtcoïsfâdusïtpe D oportuno Verûtamc indiluuioaquarum multaß: ad eum non appioximabût Vide q?tamagnitudo ps.6. fit fletuumuit aquarû diluuio côparetur.Qiios qui habuerit amp;nbsp;dixeritcum Hieremia .‘Non filent pu; ps.51. pilla oculi mei llatim inillocomplebitur.Mifericordiaamp; ueritasobuiaueruntfibi.'iufticiaamp;paxdeo iculatæ fint:ut fit iulliciaamp;ueritas quæ feruauerint:nûaamp; pax quæ^îuocentad falutc.Totam poenite tiâpélôrisollenditpfalmusqnquagefimus:qningreffusellDauidadBarfabcæuxorcmuriæcethei:_ , amp;: Mathamprophetâtecorrcptusriidit:diccs.Peccaui.Staricçmeruitaudire.Etdnsateab(lulitpftin, ƒ Adulterioeiîiiûxerathomicidiumiamp;tnconuerfusadlachrymas.Miferereaitmei deus fcifm magna P®'^4« miamtuam.Etfecundûmultitudinem miferationûtuaR;:deleiniqtatem meâ.Magnû em pftin ma gnaindigebatmia.Vndeiûgitamp;didt.Multûlauameabiniqtaremea.amp;apftômeomûdame.Qiio niaminiqtatemmeamego cognofcoamp;deliélumeûcontrameeftfemp.Tibifolipeccaui(Rexeierat, amp;nbsp;ali um non timebat) amp;nbsp;malum corâ tefeci^ut iullificeris in fermonibus tuis amp;nbsp;uincas cum iudicaris P^v°’ Côclufitdeusoîa fub pélô.'utoîbusmifereat.Tâtum^ profecit.utdudum pftôr amp;nbsp;pœnitens trâfierit „ _ inmagillrum:amp; dicat.Doceboinquos uiastuas:amp; impii ad teconucrtent.Confeflio eih:amp; pulchri; tudo coram eo:ut q ui fua confeffusfuerit peccata Si dixerit.P utruenitamp; corrupts funt dcatrices mes afadeinfipictis mes:focditatem uulnerum in fanitatis décoré cômutet. Qui em abfcôdit iniqtatem mani:nonptofplt;rabitur.Achabïeximpiiffïmus:uineamnabuthscruorepoiredit:amp; cum.Hiezabel ... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sss iüi

-ocr page 828-

PARTIS m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRÀCTATVS Xin

nStatticôiugiofibi$cnjdelîtatcc5iunftaHd{îEÎnctcpattonecoiTipit.H£CClt;îjcftlt;îns«Occidifti Apof 4iReg. 5. icdifti.Et iterü in loco quo linxeröt canes fanguiné nabuthænbi lingent fanguinc tuuiïi.amp; hiczabelca nés comedent ante muros Hiefrael. Qiiod cû audilîet Achab.fcidit ueftimenta fuatamp; pofuit faccû fup carnem fuanniciunauitcp amp;nbsp;dormiuitincilicio.Faftufc^ eft fermo dni ad Heliâ.'dicés.Quoniâ reuera fus eft Achab adhûilitatc mei câ :nô inducâ malû in diebus eius:fed filii fui. Quia licet peccaflet unû fcellus Achab amp;nbsp;hiezabel;tn conuerfus Achab ad pnïam pocna differt in pofteros.amp;'îiiezabel in fcelerc Mâtth'iz* perfeuerans:præfenti iudicio condcnat.Loquit dns in euâgelio.Viri niniuitæ furgent in iudidû cuni generationehacamp; cödemnabüteä.quia egeruntpnîam ad prædicationc lonaî.Et iterum :Nô ueni uo careiuftos.fed peccatoresad pcrnitentiani.Dragma perit.amp;tn inuenit inftercore.Nonaginia noueni onesrclinquunt in folitudineamp; unaouis quæ aberrauerat partonshumerisreportât.Vnde amp;nbsp;læticia angelorumeft fuper uno peccatore agente pœnitentiam.Ç^anta fodicitas.ut de falutenoftra exulter Matth.j. cocleftia.Dequibusdicit.Poenitennamagite:appropiquabitemregnumcoelorum. Nullûinmedio Luce.l5. fpatium.Mors amp;nbsp;uita fibi contraria funt.amp; camé pœnitenria copulanf.Luxuriofusfilius totâ ^dege E nbsp;rat fubftantiam.amp; procul a pâtre uix porcorû cibis inediam fuftentabat.Reuertit ad parctem.inimo^

laturei uitulusfaginatus.ftolam accipitamp;anulûutXpirecipiatfundamentô.quoddudum polluer rat.amp; audire meret.Candida fint fempet ueftinï^a tua.Receptocg fignaculo dei ^»clametad dnm.

4» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccaui i n cœlum.amp; coram te. amp;nbsp;reconciliatus ofeulo dicat ad eum. S ignatum eft fuper nos lu^

men uultustui dne.Iuftidaiurti nôliberabiteuminquacun«^ diepeccauerit .amp;iniquitasiniqui non nocebitei:quacunlt;5dicconuerfusfuerit.Vnumquccçiudicatdeus:ficutinuenerit. Necpræteritacon fiderat.-fed præfentia:fi tn præterita criminanouella côuerfione mutentur.Septiescadit iurtus:amp; refut git.Sicaditquomodoiuftus.Siiuftusquomodocadit.Sediufti uocabulûnôamittiniquiÿerpocni' tentiam femper refurgit.Et non folum fepties.’fed fëptuagies fepties delinquenri:!! conuertat ad pœnf tcntiam:peccatadonanf.Cuiplusdimittit:plusdiligit.Meretrix lachrymispedesSaluatorislauanet aine’detergit:amp; in typum ecclefiæ de gentibus congregate merer audire.Dimittötur tibi peccata tua Luc.7« Pharifai iurtida petit fuperbia:amp;publican! humilitasconfeffione faluat.Per Hieremiam tertatur de# Hiae.lS« os-Adfummaloquar contra gentem amp;nbsp;regnütuteradicem amp;nbsp;deftriiam.amp; difperdam illud.Sipocni# tentia egerit gens ilia a maio fuojqeT locutus fum aduerfum eä.Agam amp;nbsp;ego pniam fuper malo .'qtf cogitaui ut faccrem ei .Et ad fummam loquar fuper gentem amp;nbsp;regnum :ut edificem:amp; ut plätem i 1 IcT Si fecerit malum in eöfpeftu meo:ut nóaudiat uocem meä.Pniam agä fuper bono qd” locutus fum: ut facerem ei.S tarimçinfert.Ecce ego fingo côtra uos malum:amp; cogito contra uos cogitatiôem.Rc uertatur unufqui^ a uia fua mala:amp; dirigite nias ueftas amp;nbsp;ftudia ueftratqui dixerût. Defperauimuç port cogitatiôesem noftras ibimus:amp; unufquiftj port prauitatem cordis fui malû fademus. SymeS Lac.z. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iuftus in euâgelio loquitÆccehic pofitus eft in ruinam:amp; in refurreftiôem multorô .in ruina uideli#

l.côr*^« nbsp;nbsp;cetpeccatojir:amp; inrefurreftiôemeorum qui aguntpnîam.ApoftolusfcribitadCorinthios.Audit in#

ter uos fornicario:qualis ne inter genres quidem:ita utuxorê patrisaliquis habeat.Et uosinflati eftis: amp;nbsp;nó magis Iuftöhabuiftis:ut tollat de medio ueftrö:qui hoc opus fedt.Et in fecunda ad eofdc .Tpla: ncabundantioritrifticiapereanquidufmodi eft.-rcuocateum amp;obfecrat:ut confirmer fuperillöcha? ritatem.Etqui inceftu perierat:pnîacôferuet.Nullusqdemmudusapftô:necfi uniusqdem dieifue# E nbsp;nbsp;rit uita eius. Quanto minusmundi numerabiles eruntanni uite illius. Artraquoeç ipfa non funt mun

da in confpeftu eius.Et aduerfum angelos fuos peruerfum quid excogitauit. S i in coclo peccatum tomagisin terra.Si deliftum inhisqui carenttentarionecoiporea:q'tomagisin nobis:qui fragili car Roma»7» nedrcundamunutcumapoftolodicamus.Miferegorquismeliberabitdecorporemortishuius.No cnim habitat incarne noftra bonummecagimusquod uolumus:fed quod nolumus.-utaliud anima defideret:aliudcarofacerecogatur.Quodfiquidamiiuftiappellanturinfcripturis:amp;nonfolum iu# fti:fed.’iurti in confpeftu deinuxta illam iufticiam appellantur iurti.-iuxta quam fupra diftum eft- Se# ptiescaditiuftusamp;refurget.Etiuxtaquodiniquitas iniqui nonnocebitei inquacunq^die conuer## fusfucrit.Cui defperandum eft.Denic^ amp;nbsp;Zachariaspaterlohanniszqui fcribitur iuftiis :peccauit in coquot;qgt; noncrcdidit:amp;ftatim filentiocondemnatur.Etlob qui iuftus amp;nbsp;immaculatus ac fine querela inprindpio uoluminisfui fcribitunpoftea amp;nbsp;deifermoneamp;confeflionefui.pcccatorarguit.Si Abra# am Ifaac dtfacob prophetæquocç amp;apoftoli:ncquaq’^ruerepeccato:fi puriffimumtriticumhabu# it mixtas paleas:quid de nobis did poteft.de quibus illud fcriptum eft. Qiiid de paleis ad frumentum didt dominus:amp; tarnen palea: futuro referuantur incendio amp;nbsp;zizania hoc tempore mixta fuJit fege## tibus frumentorum:donec ueniat qui habet uentilabrum in manu fua amp;nbsp;purgabit areanvut congre# gettriticuminhorrea;amp; quifquilias gehennæignecomburat.Enhæc omnia quafi pulcherrima fcri#: pturaru prata difeurrens in unum locum uolui cógregare:amp; defpeciofiffimis florib us corona tibi te# xcrepanitctiæ:quam imponascapiti tuo:ut3fl’umaspcnascolumbe:amp; uoles amp;nbsp;requiefcas:«cla:mê tiffimo recocilieris patri.Narrauit mihi uxor quódam tuamuc foror atlt;5 cóferuarqj iuxta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;apo#

ftoli ex eófenfu abftinueritis uos ab opere nuptiaru.ut uacaretisorationi.Tuacp rurfum ucftigia ;qua R infalopofita fluftuafle.-immo utaptiusloquar effe ^jlapfa.illam audiffea dno cuMoyfe. Tu nero hic fta mecum amp;nbsp;dixiffe de dno.Statuitfupra petram pcdesmeos:tuâ domû:que fundamenw fidel folida nó habebat:poftca dyaboli turbine conddilTe.Potro illins perftate in doniino:amp; fun tibi bofpi#

tium

-ocr page 829-

Tnucftiua cum prfæ cxhortarione.

ÉPISTOLA Lxxrni

rium non negate:ut cui prius coniunftus fueras corpoK:nûc fpû copuleris.-Qiii eni adhæret dno:unp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

fpûs eft eu eo.Cumcj uos rabies barbarojtramp;îminenscaptiuitas fepet:fub iurifiura'di teftificatiôe pol licitiises;utadfanftatranfeuntêloca:uelftatimuelpofteafequcrcris:amp;feruaresaîani tuam qnâ iiifus aas negligétia pdidifle.Redde igit quod pfente domino fpopôdiftiùncerta eft uita mortaliiim ne aiw te rapiaris.q» tiiâ impleas fponfionemâmitare earn qua doceredebueras.Prohpudor:fragiIior fexus uî dtfaeculum:amp; robuftiorfuperat afæculo.Tanti dux focminafaftieft.amp; nôfequeriseamnncuiusfalu te candidatus eft fidæi- Quod fi te rei familiaris renent ré iqæmt (cilicet mortes amicojt amp;nbsp;ciuiû uidcas amp;nbsp;ruinasnrbiuatlt;5uillafi’:faltemintercaptiuitatismala.amp;feroceshoftiumuultus.amp;,puinci£etuæin finita naufragia teneto tabulam pniæ:amp; memento conferue tuæ.quaî tuam quotidie fufpirat falutej Tu uagaris in patriaâmo non patria:quia patriam pdidifti.Ifta p te in lods uenerabilibusrefurreflio nis amp;crucis:amp; in cunabuloru dni Saluatoris in qbus puulus uagittui nominis recordat:telt;j ad fe ofo nibustrahit:utfi non tuo merito:faltemhuiusfaluerisfide.racebatquôdâparalyticusinleétulo:amp;fic erat cunftis artubus diffolutus.'ut nec pedes adingrediendûmec manus mouere poftet ad pcandu3-amp; Mar.Z' tn pferE ab aliis:amp; reftituitur priftinæ fauirari:ut portaret leftulû:qui dudum portabat a leftulo. Et te îgitur abfentc corpore pfentem fide offertconferuauia domino faluatori.E t dicitcum chananea.Filia mea male uexaf a dæmonio.Refte igit appellabdwfflmâ tuam filiam animæ ei us:quæ fexus nefeit di uerfitatem.quiatequafi paruulû atog laiftentc:amp; needum ualentcfumere folidos cibos inuitatad lac infantiæamp; nutricis tibi alimenta denionftrat:ut poflîs diccrecûppheta.Erraui ficutouispdita quære feruum tuum qm mandata tua non fum oblitus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ps.iit.

Obiurgatiobeati Hieronymi pfbyteri acerriim in S ufannam uirginêa diacono corruptâ amp;nbsp;î for^ nicationem facrilegiûcj plapfam. Vbi enumerat $tum bonû amiferit:amp; in $tum malum incidents In patratorê quo^ fceleris inuehit: amp;nbsp;utrutj ad pnîam exhortatur ex diuerfis pfalmis lamentationem texens:quam per dies fingulosrecenfendainiungit. Epiftola LXXIIII

Vid races aîaf’Quid cogitationibus eftuas Quid non erupîs in uocc amp;nbsp;mentis tüæ exponis ardorc.-utaliquodfolatium capias.Hoc plane hoceritquafi remediu quoddaj egritudinis ^pertooreconceptum digéras fcelus.Nam amp;nbsp;ulcuscumfucrittumidû^uisfuppu^;

ratum:euaporanspftatrefrigeriugi paflîoni. Auditenuncqui prope eftis:amp;qui longe qui tî metis deum amp;nbsp;ecdefiæ eius:gaudio congauderis:amp; triftidæ collugetis.Sicut feriptum eft-Gaudere eu Rotna gaudentibus.-flere eu flentibus. Vos inqgt; appello:qui cicatrice xpi ueriffîmâ retinetis:amp; nô fuper iniq tategauderis:fedpotiusjgemircitis.Aduertitepotiusuerbaorismei:amp;aniniuftoexdolorepcedâtiu dicate:amp; detefti fceleris qlitatem mecum pariter perhorrete.V irgo nobilis amp;nbsp;dicata xpo fapiens erudi taruitinfoueamturpitudinisæoncepit dolorem amp;peperitiniquitarcm.Hicoinisanimaxpianagra ne uulnusaccepitequia datum eft canibus fanftû amp;nbsp;margaritæmiflæ funtante porcos.Afalfis eriî ho minibus laceratum eft nomcfanftitatis.amp; abimmundis amp;nbsp;lutheis ppofitum cafti taris. Hic æftusai'æ meæ:hicinfanabilis eft dolot.Quia unum malubona plurima fecum trahit.amp; unius nubecula pecca^ tricistotam lucem pene obfcurauitecclefiæ. Audite meomnespopuli.amp; uidete dolorem meum.Vir/ ginesmeæamp;iuuenesmeiabieruntincaptiuitatem.Verehæceftcaptiuitas:ubianimæpftôrumcaptî uæ ducunt.Afl’umam ego fermonem ppheticumamp; flebiliter dicam.Ad te nunc mihi meus fermojfit quæcaputhorum amp;nbsp;caufamalorumes:quæ mulripliciter miferacum gloria uirginitatis nomen etiâ perdidifti.Nefas emeft S ufannâ uocari non caftâ.Non licet nominari quodnô eft. Vnde incipiâ.-quid primumrquid ultimüdicam.Bona cômemorem quæpdidifti:anmata defleam quæinuenifti • Eras uirgo in paradifo dei utiq; inter eedefias eras fponfa xpi.Eras templu dni.ErashabitacuIum fpûffan fti.Etcum dicototienseras:necefteeft:uttoriensingemifcas:quianonesquodfuiftijncedebasineo defiatan$ columbailladequafcriptumeft.Pennæcolumbædeargentatæ amp;nbsp;pofterioradorfi eiusin fpecie auri.Splendebas utargentum.fulgebas utaurum:fincerâ confeientia pferebas.Eras tan$ fteb la in manu dni:nullû uentum.nullas nebulas ptimefcens.Quæ eft ifta fubita conuerfio.-quæ eft ifta rc pentinamutatiofDe dei uirginefada escorruptio fathanae. de fponfa xpi faflaesfeortum execrabilc de templo domini fanum immundidæ.dehabitaculo fpirituflandi tugurium diaboli.Quæ incede bas cum fiduda ut colöba:nöc lates in tenebtis ut ftellio. Quae fulgebas ut auru ,ppter uirginitatis degt; coremmöc uilior fada es tan$ lutum platearü:ut etiamindignoru pedibus conculceris. Quæ fueras ftella radians in manu dnimeluti dealtoruenscocfoconuerfaesincarbonej nigrfi.Vhetibi mifcra:amp; iterum uhc:quæ tanta bona parua temporis luxuria perdidifti. Quam tibi fpem apud xpm dominuj reliquifti :cni US membra tollens fedfti mebra metetrids. Quis te fpöftanftns u i fi tab it cû eum répudia ueris qui fe a cogitationibus quoep fordidislonge facit. S ed ueniamus ad höana u t i Ila diuina cogno fcantur. A fpice qui fanftorum:quæfanftarum tibi approximate non horrent. A peri oculosfi potes. Erigefrontemfiaudes : aliquemiranftorumfidudaliterintuerc.Nonnetuamfadem confdentiæ commifla tan$ plumbum inclinant amp;nbsp;præmunt.nonnetenebræ ante oculos;ut dura caligo uerfan^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

turj’Nonne timor amp;tremor anima tuam mebratuaquaflant.Si ergo homines in carne cóftitutos:amp; alicuius forfitan delifti obnoxiosnon potes intueri: graui utieg cófufione fepulta. Quid fades coram Helia amp;nbsp;Daniele amp;tantorumcxerdtu ptophetarum ƒ Qiiid facies coram Maria:'Quid facies coraj lohanne amp;nbsp;Tecla maculato Thoto puritatis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coram angelis fandis. Nonne fplen

-ocr page 830-

PARTIS III nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS XIII

dore etclaritateimmaculatoru qnafi falminibuspcuflacombureris^Sed difturacs; forlitan non pc# tui luftinererquia carnem fragilem circunferebam.Refpondebît tibi beata Tecla cum fuisinnumera# bilibus fociabus amp;. nos eadem carne amidæ fuimusmec tn plenum propofitum caftiratis noftræ fra# gilitas carnis potuit mutilare:aut feua ara tyrannofe per uaria tormeuta deiicere. Reuera no poteft ca to corrumpi nili mens fueritante corrupta.Remanebit ergo incrimineaia quæcarnc pceditin crimi ne,Seddicis.Noluihocmalu:pa(rafumuiolentiam.Refpondebittibiilla fortiffima Sufanna cuius tu nomé fallacitec baiulas.Ego inter duos praefby teros pofita:iter duos utiindices populi fola inter filuas paradifi conftituta uinci non potui quia nec uolui.Tu ab uno iuuene ineptiffimo adolefcente media ciuitatequomodo uim potuifti pferre mifi quia ultro uiolari uoluifti.Qiiis deniq? tuas uoces audiuitj’quiscolluftationes fenfit.Vtautem hæcomittâ.poftillatam uiolentiam detegere fcelus fi no aliis:uelparentibus:ueltuisfororibusdebuifti.EfletenimexcuIatioinforiicitatis:e(retconfcientiæ pie na purgatio fi hoffem pudicitix deduxiffes in publicum.Scd erubuifti ne forfitan te uiolatam multi cognoIcerent.Et utquid timuifli ubi non erat timorr'nifi uttacendo crimen cum adulterio fxpius tc fotiares.Quis te ante pudor ^^hibuit confiteri:quid de feciida cómixtione dicis:quid de tertia:quid de . frequenticómertiofocditatis.Ceflratceffatiamuiolentixfigmentum.-ceflatruborisargumcntiHubi Côpacatio. totiens membra dicata Chrifto fcelcfti medici tui uifceribus polluenda pbuifti.Hon et hortet animus meustmens hebefeit cum ad imum fcelerisperuenitur.Nam amp;nbsp;medicus $uisfortis fitanimi : tarnen cum altius fecabitur uulnus puto ex pte aliqua fuftinebithorrorem.H eu perdi ta iam ne intelligis om nes tibi uias excufationis penitus claufas-Iam ne fentis q^tum tibi mali amp;nbsp;in carne amp;nbsp;in ala nefaria li^ bidocontulerit.Non iftam dete confufionem tuusexpeftauerat parcr:qui tefibi fingularc gloria có^ putabat.Non hucluftu amp;nbsp;has lachrymas.xx te fibi crediderat tua nafei mater:qux partus fui gemitus. per tuam uirginitatem folabatur.Non fratres tui no fotores:hoc ex te dedecus expeftaba't :quos oriies uno gladio tui fcelerisgrauiter fauciafti.Si fuiffescomuni fortedefunftafieffent tead modicu paren# tes.fed exultaffent gaudentes:quia immaculatam prxmiferant uirginem hoftiam uiuam dno; j?picia tricemfuoffcuidelicetdeliftorum.Nuncplanguntmortuamamp;nómortuam.-planguntuiuam amp;nbsp;no uiuam.Mortuam utieg gloria uirginitatis.-uiuam dedecore turpitudinis. Jngra t? eft Pater fuis uifeeri bus:de quibus feminata es.Maledicit mater luo utero:ex quo in hanc luce infocliciter 4?ceffifti .-nec tn modum fuo dolori reperiuntnifi hocplanefolum uidentur fibi habere folstinm:quia nccte pater co K pulitmecmater coegitut uirginitatem profitererisiquam ultro amp;nbsp;propria uolunrateprofeflaes.Nam fcio cum multas difficultates tua genitrix ^ponerencum arduum effetiter leruandx uirginiratis inre grx:te nonfolum pertinaciterreftitiffe.-fed etiâ reuelatióes tibi datasdixiffe terribiles.In ^tü ergo mer cedem fibi fperabant.-ex quo no tuo propofito refifterentzintantum tibi mifera inf ell ige pondusiudi# cii crefeerezquia non feruafti quod ultro promififti.Quibus tefpinisferpesillenequifiimusobligauir. Quibus te uenenis infecit ille qui euâ decepitzut tanta te c.xcitate percuteretz ut tan am animx tux fa# ceretobliuioiiem.Nones memorata diemfandözdiem dominicxrefurreftioniszinquodiuinoaltari teobtulifti uelandam.intantonamcç folenni conuentu ecclefiædeizinrerliminaneophitorûzintercan didatosregni cocleftis:quafiregina regi nuptura .pcelTeras.Nóesmemoratazqualisadtedieilloeft fa da allocutio.Afpicefilia zintuereuirgozquantusadfponfi tui amp;nbsp;domini gloriam cóuenerit populus feruareteoportetfidemqudfubtantisteftibuspolliceris.Sempercogitacuiuirginitatem fpoponde# ris tuam . Facilius te oportet fanguinem cum fpiritu funderez$ perd ere caftitatem. Quantisinillo dié confecrationis tux didEis;amp; multis fuper caftitatem prxconiiszfacro uelamie teda es.Vbi ueic om nis populus dotem tuam non attramentozfed fpiritu pariter clamabantzAmen .Vincor lachrymiszcû hxcrecordor. Compungorftimulis.-cum adhxchumana exempla confidero.Nam fi tredecim tefti## bus fponfalibusconfumatiszquxuisfocminauiroconiunftamortaliznonuerofine magno periculo perpétrât adulterium. Quid putas fore cum inter i nnumerabiles teftes ecclefix coram angelicis exerci# tibuscoclizfadacopula fpiritalisperadulterium foluitur.Nefciofi poffiteffe côdignzi mors z ac poena cogitari.Dicit uero aliquiszMelius eft nubere $ urizH oc diftum ad non pollidtam pertinetzad non# dumuelatam.Cxterum tarnenquxfefpopondit Chrifto z amp;nbsp;fanftum uelamenaccepitziam nupfit Namimmortali iunftaeft uiro.amp;iam fi uolueritcommuni legeconiugiadulterium perpetratzan#; cilia mortis efficitur. Si hoc ita eftzquid de ea dicendum eftzqux occulta furtiuaq; turpitudine conftu praturzamp; fingit fe effe quod non eft.Habitu uirgozfado non uirgozbis adultéra.- amp;nbsp;inafpeftuzamp; adu Sed ad teiterum redeozquxobliuionem tantorum pafta bonorum eszamp; receptaculum tantorum fa# da malorum es.Quomodo autem tibi in adu ignominiofo illo non ueniebat in metem habitus uif ginalis ^ceftus ad ecclefiam inter uirgineos choros.Quô oculos tuos nópftringebat lux uirginaliszau l-Cor.^. nbsp;nbsp;res tuasnó penetrabathymnoR; fpiritaliû cantuszmentc tua no uctilabat ledionu cocleftiu uirtus.Hinc

uel maximeclamanteapoftolo.Fugitefornicatióem. Quiaomnepdm qd fecerit homo extra corpus L nbsp;nbsp;eft.Quiautfornicat in corpus fuiipeccat.Et cum dicitincorpusfuutûinxpoeûpeccaredemonftrat:

Ephe. y. nbsp;nbsp;nbsp;quia fubiungitznö eftis ueftri.Empti em eftis pcio magno glorificate amp;nbsp;portate dnm in cqrpe ueftro.

Etiterûdicitfornicatioaut amp;immudicia nec nominet inter uoszficutdecetfandoszSepofitaoiadula tionczfnîamfigirapEs.Hocfdtoteintelligctes:quiaomnisfornicatorautimmûdusnôeritha?resinre gno Chrifti amp;nbsp;dei.H xc tanta amp;nbsp;terribilia non ueniebat in incteni.cuillud opus nefariu tua membra petcrenc.

-ocr page 831-

Inuediua cum ptiîx cxliortatione.

Epîftola Lxxirn

peterêt.Sed mortifcra;te obliuio tan$ in gnrgitc altiffimu demergebat:amp; quafi captiuâ evecrabilis li# bido ducebat.Nône uel ilium locû tabulis feparatû in quo in ecclelîa itabasrecordari debuifti:ad que teligiofe Ôi nobiles mationæ certati currebant tua ofcula petetes quafi fanftioriszquafi dignioris. Vel ilia pcepta quæ oculis tu is ipfe feriptus paries ingerebat tecordari debuifti.Diuifa eft mulier amp;nbsp;uirgo. Quæ no eft nupta.-follicita eft quædni funt:quomodo fit fanfta corpore amp;nbsp;fpiritu.Tu autem in ptra^ ri um uerfans ira agebas:ut nec corpore effes fanfta nec fpû. Corpore q uidem fornicando:fpû aute uic ginitatc menticdo.Prohnephasdoletfama fubfequi faftû.Tua aurc malum fama præuenit. Nam eu aiî tricniu rumor quidd amp;nbsp;fufurratio de te fuifteritu finceritatem prætêdebas amp;nbsp;uindiftâ de maledicis in ecclefia publice poftulabas.Quos æftusego fuftinui:quos pater tuuf^ tua fuftulit opinionelabores reqrentes fingulos:fingulos aftringentes utauftorêinfamiæ inueniremus.Graue einerat nobisamp;ïtol lerabile de dei uirgine:uel turpe aliquid dici.Nechoc uerita es.-nec ante oculos habuiftiait uenires ini;» micisingaudium amp;eosbaberesinfenfos.qui protuaopinionelaborabant.Multumaudax.-multui^ temeraria es:fi teconfeienria non terretaitfimulata uirginitate putaresae etiam dnm pofte fallererqui dixit.Nihiloccultum quod non reuelet.Et uos inqt feciftis inocculto.Ego autem faciâ in manifefto illequi non mentit furtiuûfcelus deduxitinpublicum:amp;in côfpeftufolishuiustenebraic’tuaru ope

l.Cor.7

Mat, 10,

tanudauit.Oinquitqui prétenditfermoné:crudelioraincurrit.amp;cupiensmoderarinôinnenit. Ob lira ergo propofitum;oblita parentes:oblita ecclefiam totam:oblita gloriam uirginitatis:oblita hono rem dignitatis etiam pntem;oblita ^jmiftionem regni.-oblita terribile indicium.-amplexa escorruptio nem:^tulifti fruftum cofufionis.’finem uero morte fæuftTimâ amp;nbsp;interitu fempiternu. Et certe nô hes qgt; de noftra negligêtia pquæraris. Quodeutj ein ad officiu ptinuir paftoris amp;nbsp;tibi amp;nbsp;oïbus nô negarû c Leftio fpecialis adhibita cômonitio fanda nô defuit.Oblita domû parris:ficut feriptum eft ad mona# fteriû uirginale trâfifti ait inter tot pofita nô folum dico tuta efte debuifti fi uoluiflesded etiam de aliis tutelam pftare debuiflesîfedfruftrahæctaliafunt jtuifa.-fruftra bpmnuni uirginitatisexpofui;ep glo;« ps.44. riam 4?pofitâ:amp; obferuantiâ pariterdecâtares.Seminaui fecus uiam.-feminaui in fpinis : feminaui in petrofa. Aut ex corde tiio uerbû meu uoluaesadeft dæmones rapueiiinaut malis tuis cogitationibus ruffbcatuc:autaruitnimioardorelibidinis.Heume:qaubimeputabâaurû amp;argctû:lapidespciofos inuenire:inueniligna:foGnûftipulam:arfurasmateriaslaboraffe.Dicâ amp;egofcd’m,pphetam.Heume quia fadus fum fient qui colligitftipulam in meftê.Etquidem fi tibi fola damnum fecifles.erat qdem r „ trifticiaifed forfitan tollerabilis.Nunc uero quantas animas hoc tuo fcelere fauciafti; quantasanimas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'***

;ppter tede^jpofito fuo pœniterefecifti. Quanta labia etia infidelium inqnata funt uiam dni blafpbe mando.Aperuitinnosgentilitas os fiiû. A duerfus ecclefiam fandamfynagogaiudæopi: per tuum de decus exultauit.Quod fi is qui unum fcaudalizauerit.-mola circundatus pcipitari debet in mari:quid de te .pnuncias de cuius fcelere omnis anima fanciata eft:amp; nomen domini in genribus blafphematô. Nonne quotiens dicitur uirgo totiensibi cumulus iniquitatis accrefcit.Taces ecce uulnerataiaces ecce qjftrata.CupioftdelTefubuenirenô pofliimiquiatotucaputin dolore amp;totum corpus inmoeftitia: apedibusufcçadcaput.SicutaitEfaia.Noneftmalagmaiponere.infirmitastuaomnehumanæme^ dicinæ exceditauxiliû.Et licet tam boni $ malinuxta indignatione pmoti :te oî depopulatione decojgt; ratam oîtormentoæ genere difcruciatâ iudicentmorte mulftandâ.autignibus exurendâ.Egotn qui feiograuiorafaei norisferuaritormcraamp; fine fine inimpiasanimas manerecruciatus.Non temporas lern utifj.non anima perdi turns ego.-fed fctfni diuinâ fnîam dabo confilin.S olum em ut nnicû tetan dû eftremediu illudquod dinina uox p Ezechielem miferisporrigit.Nolo morteinquitpeccatoris.tâ Ezc.j tu ut côuertat amp;nbsp;uinat.Et iteçt poft hoc inquit dixi.Conuertere ad memunquidrefina non eft in Ga# laad.-aut medicus nô eft tibi. Quare non afcenditfanitasfiliæpopuli mei.Hæcitac^diftapœnitentiaj fapiunt:hæc fententiæ dei uoeât ad pniam:reuocât ab errore.Pocnitndo ergo eft neceftaria medicami num.S ed quantaputas amp;qualis neceflaria.utaut æquet crimciaut certe excedar.Vide ergo fi fimplêx hocpeccatnmadulteriieft;autduplex:fiperillamnecemquasfaftadicitinoccultoamp;fcd’m çfcientiæ mole exhibenda eft pœnitentiæ magnitudo.Pœnitentia aut nô uerbo agenda eft fed facto.Hæc autej fie agitur fi tibi ante oculos proponasde quanta gloria lapfa fueris:amp; de quolibro uitæ nomen tunm deletufit:amp; teiampofitam crcdaspropeipfastenebrasexterioresnibi eritfletnsoculorum amp;ftridor dé tiû fine fine. C um hæc certafideficut eft aîo côceperis;qa neceftêeft peccatricem tartareis pœnis:amp;ani;î mamgehenneignibustradi:necaliudefferemediumconftitutôpoftunicubaprifma:q'pa?nitentiæ folatium:$tnmuis laborenKamp; indecorem ire fubire contende dûmodo ab teternalibus pœnis libérés# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fq

tisîErgo hæc tecum cogitans amp;nbsp;mente contraftansfafti tui ipfa index eftocrudelior.ln primisomnis cura uitæhniusintermittenda eft tibi amp;nbsp;quafi mortuam te eftima:ficnt es quô poftîsteuinifeerecogi ta.Deindelugubris tibiaccipienda eft ueftis.amp;mens amp;nbsp;membra finguladignacaftigationepunicda. Ampntentur crines qui pnanâ gloria occafionc luxnriæpftiterunt.Deflnâtocnlislachrymæ:qui ma rculunôfimpliciterafpexeri'it.Palefcatfacies:qqnondâirrnbHitîpudice.Totfideniqicorpusiniuriisamp; îeinniis maceretxinereafperfum amp;nbsp;cilicio phorrefeat.-qa male fibi de pnlchritudineplacuit. Cor uero fifliqfcéscæra inieinniisinquietansfeipmamp;cogitationibusuentilds quare fitabinitiofubuerfum.

Senfus etiam cruciet:quia in'membra corporis cum haberet dnationem.malnj geflîtimperiû. Talis sftio pniæ fi fuerif perleuerans audebit hic fperaredi nô gloriâicerte penæ euactiationé. Dicit em deus

-ocr page 832-

PARTIS


ni


TRACTATVS


XIIII


Conuertimini ad me:amp;conucrtar ad nos.Côuertimini in toto corde ueftroân ieiunio: êi flctu;amp; lu ftu:dirumpitecordaueftia:amp; non ueftiuenta:qa deus pins amp;nbsp;mifericorseft .Siccôuerlusillc magnus Dauidiurtificatuseft.SicNiniuepeccatrixillaciuitasincûbentenifibieuafitinterituniîpiflÔr ergo fi fibi non pepercerit:adeo illi pareet amp;nbsp;fi futuras pœnas gehcnæppetiias inhoc paruo uitæ (patio cópen faueriufeipm ab aeterno iudicioliberabitGra'di plagæaltaamp;^jlixaopus eftmedicîa.Grâdæfcelusgrâ dem habet neceflariâfatiffaftionè.Noneftdubiumleuius efTecrimc.-uhi homo pftiii fuumultrocon fitet pœnites. ht ubi cælansmala fua inuitusdetegitur ëc nolens publicat hllud grauius feelus elbqtf uttcßtibi proueniflenegarenon poteris.Etideofortius eftdolendum:quiapftnieftfortius. Si mente cernerent homines quale iudicium emitter deus mundo denfus humanus nödifpergeret uanitate fæ culi:finoninfid£litategrauarent.quantunuis:amp;qualemuiscruciatumadpræfenslibentiffimefuffec rentetiam fi effet longior uita dumodo illaspccnasæterni ignis nóincurrerent Sed utquæ iâ ingreffi es agonem pœnitentiænnfifte mifera.-fortiter inhæretanqj naufragus tabulae fperans per ipfam te pof fe de profundo criminum liberari Jnliære poenitenriæ ufej ad exitum uitæ tuae nec tibi pfumas ab hin manodieueniam daii quia decipiette:quicûcp tibi hocpolliceri uolueritquæeih propriein domino )eccafti:abillofoloquæreremedium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vertitftilumloquendiadiuuenem qui feelus cômiferat.

E te aût quid dicam fili ferpentisfmi nilïer diabolic uiolator repli deir'qui in uno fcelere duo criminaperpetrafti.Adulteriumuticj amp;'facrilegiû.Planeubi uasxpooblatumdnodedica^ tum.-denienriaetemeritatepolluifti.Balthafarrex illepetfarum:quia in uafisdhicis.quæde templo H ierufalem fueranta pâtre eius fublata.bibere cum fuis amicis amp;nbsp;concubinis ufurj«

z.Gor.;,

pauit.ipa node angeli manu pereuffus crudeli morte puni tus eft.Quid de te arbitraris perdite pariter: amp;nbsp;proditor.qui uas rationabile confecratum :xpo fanftificatum fpû temeritatis impio facrilegio pob luiftif'amp; tui propofiti immemor;amp; iudicii diuini côtemptor.Meliusein Fuerattefuiffenecnatum:»t tefibigehenna proprium filium uendicaret. Et licet teipmconfcientiafcelerisagat per diuerfapraeci pitem.Fugitem impius nemineperfequente.licet amp;nbsp;dure peccati imaginesdormientem quoepperter ceâtnecdum uigilantem.tamencum nerja paftoreetiam oui morbidae uelmorituræ denegatum fit pœnitentiæremedium.Do confilium.Petas ultro carcerem :pœnitcntiæ:obruas cathenis uifcera.ani# mam tuam gemitu ieiuniifcç difcrucias.fanftorum petas auxilium iaceasfub pedibus eledoR; ut non tibi per cor impœnitens thefaurizes iram in die iræ amp;' iufti iudicii qui reddet fi ngulis feefm opéra ip# forum.Nec te in eorum numero conftituas:quos luget Paulus Qui ante peccauerfit i nqt:amp; nô egerût priïam fuper immûdiciam fornicat onem amp;nbsp;libidine qua gefferunt. Nec tibi de multitudine peccan# tium fimiliû blandiaris amp;nbsp;dicas. Non folushocegi.multoshabeo focios.Sed cogita .quia mulritudo fociorum impuniratem non facit crimium .Na'in fodoma amp;nbsp;gomorra: amp;nbsp;in totis quincj ciuitatibus innumerabiles ntt q; habitabat.Sed ecce omnes pariter qui libidinofe corpora fua traftauerunnimbrî bus igneisconflagratifuntrfolusaût lothdeilloineuitabiliincendioeffugitqa ab ilia turpitudinefep ftiteratalienum.Exdudeergo uel nûc infœlix decordetuoblandimentaferpentis.Etluftu Â’IIetibuS dum in corpe tuo immûdo aîa ilia tenebrofa uerfatur remediû tibi in die neceffi taris acquire. Sempet ante ociiloshabcsaprifentctiâ.'Qinaocsnosmanifeltari oportet ante tribunal xpi:utferatunufquifcç 4)pria corporis fui fecundûquæ geffit fiue bonû fiue malum. Inftruit uirginc uerbis quibus utatur.

i Vis côfoictur te uirgo filia Syon.-quia magna fada eft fient marecontritio tua.Effun dere aqua coram facie dni.Extolle ad eummanus tuas .-pro remedio pdôRrtuorum. jAccipeigiturlamentum: amp;nbsp;primo :quidemnullodiequinqgefimus pfalmusinter# :mittatur:Quia in negocio tali cantatur.-ufcç ad uerficulum ilium ;Cor contritum amp;nbsp;humiltatum deusnon fpreuirigemitu lachrymifqî percurre n’nfup hanclamentatônê ___ ^^Sinonfinecôpûdiôecordisinconfpedu dei iudicisfunde.Quisdabitcapiti meo aquâ amp;nbsp;oeulis meis fontem lachtymapî:amp; defleâ uulnera aîæ meæ .Conuerfi funt dies fefti mei in ludum: canticameainlamctationem.Receffitfonushymno5e:amp; læticia pfalmoR'.'amp;fucceffitdctium ftridor: amp;fletusoculoftr.Obmutui:amp;humiliatafum:amp;filui abonis:amp; dolor meus per lingulos dies renoua# bitur.Côcaluitcor meum intra me amp;nbsp;in meditatiôe mea exardefeit ignis.Timor amp;nbsp;tremor uenerûtfu per me:3£ côtexerût me tenebræ.Abyffus circûdcdit me:exrremo demerfit caput meûin feiffura inferi. Heu me qa fada fum fient fodoma:amp; côbufta fient Gomorra.Quis miferebit cineri meoC Durinsof fendi $ Sodoma:qalegem nefeics ilia deliqnerat.Egoaccepta gfapeccaui.Si homo peccetin holetn critqui interueniat.Ego peccaui indno que .ppiciatorc inueniarCôcepi dolore amp;nbsp;peperi iniquitatem Laeû fodi:amp; incidi in fonça qua operata fiij.Ideo pncrfns eft dolor in caput meû:amp; in uerticemeo inî quitasmea defccdit.Immûditia meaan pedes meos.môfui memor nouiffjmoæ;^ ceddi miferabilit: nec eft qui côfoletur me O $ acerbns frudus luxnriæramarior felle erndelior gladio. Q'ô fada fum in defolationcCfubito defeci:perii ppter iniquitatc meâ ueliit fom niû furgentisûdeo in ciuitate dni uî lifieata eft imago mca:deletû eft delibro nome meû.Fada fum ficutnodicorax in domicilioficutpaf fer unicusin ædifîcio.Necqui côfolet me innenio.CôIideroadextris : amp;nbsp;nideo:ncceftqui cognofeat me.Periitfugaame:amp;nôeftquireqrataia5 meâ.Fadafnmficutnaspditû.Audiui uitupationcoîm cirçûhitantiû.Vhediei illi:inq me infocliccgcnnit uterus amp;nbsp;luxiftacrudelisaccepit.Oportueratmepo tins fuiffe nô natam.-$ fie in gentibus fabula fierem.Propter me confufio amp;nbsp;imptoperium fadum eft famulus

-ocr page 833-

Iniiectiuafn uirginiscotruptorem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLA LXXV

famulus dni amp;nbsp;eu digne colentibus.Lugete me montes amp;. flumîna:qa fietusfilia egofum.Lugetemc beftiæ filuarû reptilia tcrræ:amp; cccli uolucres amp;nbsp;omnes aiæquæ uira fruimini. Nunc iiosbeatæ teræ uokicres quibus nullus metus de inferis eft:ne(ÿ poftmodûreddituræ eftis rationc. Nobis manet poc f na crudelis tartari.-quia habentes fenfum delinquimus.Ideo non eftpar pftôribus.Meû pdni mea inilt;i qtas non funt fimilia ofFenfis hoîm:qa hor ribilis eft hæc impietascarnem polluere uirginc amp;nbsp;caftitaté j)feffam. Menti ta fum in dnm altiflîmû:idco non eft mihi Fiducia inuocâdi dnm altiflimû:qa obfttu dûeftosloquentiuiniq.Nammalûmeû fgt;phetacecinit:qgt;qelongâtfeadnopibunt.Difpcrditocm ps.yx fornicantc a fe.Et fi abeft lingua a faucibus meis:amp;’ in puluerem mords dedufta fum. Verûtamen cia mabo ad dnm. Adhuc tps eft dû dat fpaciû:qa in morte non eritmcoria.ln inferno nô eft pfeffio.Dnegj. jy ne in ira tua arguas me:nelt;ç in furore corripias me.Quoniâ fagittæ tuæ infixæ funt mihi:nec eft fani tas in carne mea. A uultu irætuæ non eft pax offibus meis:a fade peccatoßr meojc. Qtioniâ iniquitates meæfupergreflæ funt caput meu:ficutonus graue grauatæfuntfupme.Côputruerutamp;deterioraue^i rHutcicatricesmeaEafacieinfipictiæmeæ.Miferiisaffliftafum.'amp;curuataintincrugiebâagemitucor dis mei.Cor meum côturbatueft:deferuit mefottitudo mea:amp; lumc oculorû meoß;:ipm nô c mecu. Deusrepulifti mc:amp; deftruxifti me:oftcdifti mihi dura.'potionafti meuinocôpundionis.Expulfa fu ab oculis tuis ia nô adiiciâ.’Ut refpici□ ad templû fanftû tuû:faiftafum in exterminiû. Quæ utilitas ï fan guine meo:dum defcendo in corruprioncf Nûqd mortuis fades mirabilia.Tuus fermo eft.-tua,pfelfio cft.Nolo morte peccatoris:fed côuerfionc. Vt poffîm uiuere ad te deus côuerfio mea ; quia folus potes nouare oîa.Tu ab inferis animas reuocas:amp; foluis compeditos.T u deus erigis elifos.Cæcos illuminas mortuos fufcitas.erraui ficut ouis pdita:quære famulâ tuâmc lupus crudelis cruder me. M ulti dicuut aiæ meæ:non eft falus ipfi in deo eius.S ed amp;nbsp;tuum côfiliûtecû eft.Quot funt dies famulæ tuæ:qn fact es de me iudiciû. S ed ne intres in i udidu cum famula tua.Defecit anima mea in falutari tuo:defeccrut lachrymisoculi mei:effufaeftin terra gloria mea.Quando refpides,ppteriniqtatc. Corripuiftihoiem amp;tabefcere fecifti ficut araneâ anima meam: Memento diiecp puluis fum uidehumilitatem meam amp;nbsp;laborê meû:amp;remitte mihi ut réfrigérer pri ufqj abeam amp;nbsp;ampliusnon ero.

Obiurgatiograuisin fabinianudiaconû lapfum;cp S ufannâ uirginc deodicatcâ multisinfidiis amp;nbsp;îllecebrisimpegeratad ruinam inuehitacerrimecf nonreueritusfacracrucis:dominicicg peeps facralt;/ ria apud ipfa fanftuaria illam de facrilegio amp;nbsp;ftupro tenrauerat.amp;in ^fundum maloru merlus cor ge tebatimpenitcs.'cupiens ilium cordis frafta durida ad pnîam reuocare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

EpiftoU LXXV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;___

Amuel quondalugebat Saulc.-quiajjocnituerat dnm:cp unxiffet eurege fuper ifiF.Et Pau ƒ QJ lus ad corinthios.'in quibus audiebat fornicario:qualis nec inter gentes.Et quidc uoce flebi freg.jf. li cômonebatdiccs:Ne cum rurfum uenero.-humilietmedeusapud uos amp;nbsp;lugeâ mulros ex 2.Cor.ir. his qante peccauerût:amp;nonegerutpnîam fupîmundicias qsgeflerûtin impudicitia amp;for nicatione. S i hoc ppheta amp;nbsp;apFs nulla ipft labe maculad clæmend in cunftos mête faciebât:$tomagis. egoipfe pftôni n te debeo facere peccatore.q nô uis erigi poft rui nd. amp;nbsp;oculos ad cœlû leuare:led ^dita patris fubftanda porcoß; filiqs deleftaris:amp; fupbiæprupta côfcendensipceps laberis in {»fundû.Deuni uentrem uis habere:pro xpo feruis libidini:gloriads in carne amp;nbsp;côfufiôe tuaiamp; quafi pinguishoftia in morte (pprid fa^i naris imitarifiç eorum uitâ quo^ tormeta nômetuis:ignords:qm benignitas dei ad pnîam tehortet.Scd’m aûtduridd tua amp;nbsp;corîpœnitens thefaurizas tibi iram in die iræ. An iedreo du, rat iuxta pharaonc cor tuu:qa ftatim peuteris amp;nbsp;differris diu ad pocnâ:amp; illedilatus cft;amp; deccplagas: non qfi ab irato deo fed quafi a pâtre cônioncte fuftinuit donee in puerfum ada pnîa ppFni que dimî ferat perdeferra fequeret.amp; ingredi auderetmaria perq foladoceri potuit.-dmori hndum eû:cui edi clementaferuiuntdixeratille.Nonnouidnmmeqgdimittoifrael.Qiictuimitansloquæris.Vîfioqui hicuidct;indieslongoseft:amp;intpalongaifte ^jphetat.Propterquoddicitidempropheta.Hæcdicit Adonay dns.Non plongabunt amplius ocs fermones mei quofcucß loquar.qaloquar uerbum amp;'fa cid.SanftusDauiddeîpiisamp;defceleftisdicinquoprtuparsnômodicafedprincepses.-qd fæculifocli; Exodi.y. citate frucrent amp;nbsp;dicerct.Qiiôcognouitd,eus amp;nbsp;fi eft fcienriainexcelfo.Ecce ipi pftôres amp;nbsp;abûddtes in Eze.iz. fæcnloobtinueruntdiuidas.-penelapfopedeamp;fluftuand ueftigiocaufabaturdicens.Ergofinecaufagj iuftificaui cor meum:amp; laui inter innocentes manus meas.præmiferatenim'quia æmulatus fum fu;^ ’ pra iniqua agentes:pacem peccatorum uidens quia non eft refpedus morti eorum : folida plaga in Ragella eorum .Inlaboribushominum non funtiamp;cumhoibusnôflagellabunt.Proptereatenuireos fuperbiadrcundatifuntiniquitateamp;impietatefua.Egredieturficutexadipeiniquitascorum:tran# fierût in affectu cordiscogitauerut:amp; locud funt mala:iniquitatc inexcelfo locuti funt.Pofuert in coc^ lum os fuu:et1ingua eoßr pertranfiitfuper terrd.Nonne tibi uidet de teomnis pfalmusefle compofitp. Vegetoquippeescorpore:amp;nouusandxpi apoftolus.Cum'inunanotusfuerisduitatetranfgrederis adaliam.Non indiges fumptibusmon plaga forti percuteris:«amp; cum hominibusqui non funt ut tu ra rionabilia iumenta corripi non mcreris.Propterea elatuses in fuperbiam amp;nbsp;ueftimentum tuum fœ^ datluxuria;amp; quafi exaruinapingui et quodamadipeeruftans uerbamortiferatnonterefpicis effc: mqriturum.'nec un$ poft expletam libidi nem pœnitcdaremordeds.Trâfifti in affeftum cordis et ne

-ocr page 834-

PARTIS ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS Xllf

nas in ccclu os tuû.Ncc mirû fi a te qualefcûtj ferai dci blafplienient:cû patrcfamilias beelzebub uoca. uerût patres tiii.Nô eft difcipulus fup magiftrû:nec féru us iiip dnm fuû.fi illi in uiridi ligno tâtû fece; Malachi.}, runt tu in me arido ligno qdfafturases.Tale quid amp;nbsp;in Malachia plebs fcâdalizatacredentiû de orc tuo loquit.Dixerût.uanus eft qui feraitdeo.Et quid plusrqacuftodiuimus mandata eius.amp;qriî iuigt; R nbsp;nbsp;mus fupplicantes ante facie dei omnipotctis.Et nue nos beatos dicimus alienos.Rea:dificant oés.qui

faciuntiniqua. Aduetfati funt deo.amp; falui fadi funt.Quibus poftea die ludicii dns côminatuseft. amp;nbsp;quid inter luftu amp;nbsp;iniuftum futurû fit.multo ante pnunciansait.amp; côuernmini:amp; uidebitis qd fit in ter iuftum amp;nbsp;iniuftum.inter feruientc dno.amp; non feruictem dno, Hæc tibi ridicula forte uident.qcœ mediis Ôc lyridsfcriptoribusmimis amp;nbsp;clientulisdeleaaris.$qgt; necifta.tibi quidem prænimia cordis hebetudine intelligcda tonceiferim.Prophetapi: uerbacontcnis.fed refpôdebit tibi Amos. Etin tribus amp;nbsp;inquattuor impietatibus.nôneaduerfabor eû dicitdiisf Qiioniâ em Damafcus.Gaza.Tyrus.Idu^ mæa.Ammonitæ.amp; Moabitæ.iudæi quolt;ÿ amp;nbsp;ifrael fæpead fedei uaticinio deftinato.-utagerct aliqn pocnitentiamaudirecontcpferuntâræfuæquâillaturuseftdnscaufasiuftiffimas profertdicensintri bus atlt;5 in quattuor impietatibus none aduerfabor eos.Sceleratû eft inquit mala cogitare:côceflî.Nc^ quiuseft mala cogitata uellepficere:amp; hoc pro mea mifericordia benignus indulfi.Nunqd amp;nbsp;opeim plendum peccatû fuit:amp; mea fuperbecalcâda clæmctia:tn amp;nbsp;poft fadû.Quia malo pniam peccatoris qgt; mortem.Nô erh fani opus habet medico fed male habctes:iacenti manu porrigo:amp; cófperfum i fan guinc fuo ut ^priis fletibus lauet exhortor.Quodfi nec fic pniam uult agere.-amp; frado nauigio tabula perqua faluari poterat:nóretctatcogordicere Super tribus amp;quattuorimpietatibus.Nonne aduer^ labor eum dicit dns.''A duerfionc dices effe pro poena dum fuæ pdôr reli nquit uolutati.inde eft lt;p pec^ cata patru in tertiam amp;nbsp;q uarta' generationc reftituit:du no uult ftatim punire pecca'tes. S ed ignofeens primis poftremocondcnat.Alioquinfi4)tinusfcelerumultorexifteretamp; multos alios.Etcertepaulu apoftolu ecdefiae no haberent.Ezediiel jjpheta cuius fupra fecimus metionem dei uerbû ad fe fadii re Eze.z. ferensait. Aperi os tuû:amp;mâducaquæegodabotibi.Etuidiinquit:amp;eccemanusattenfaadme;amp;in ipfa uolumenlibri.’Et reuoluitillud in cófpedu meo:Et in ipfo fcriprû erat:A facie amp;nbsp;retrorfum lame turn amp;nbsp;carmc amp;nbsp;uhe.Priafcripturaadteptinet.Si tn uoluerisagere pniam poft deli du.Seciida ad fan dos qui ad dei canticû ^uocant.Nó eft em pulchralaudatio in orepdôris.Tertia ad tui fimiles qui de fperantestradideruntfeimmuditiæ:amp; fornicatiqni :amp; uentri amp;nbsp;hisquæ infra uentrêfunt:qui putant omnia mortefiniri:amp; nihil effepoft mortê:amp; dicut:Tempeftasfi traiieritmon uenietfuper nos. Liber ille.-quemçphetadeuoratoîsferiesfcripturaiteft.lnquibusamp;pocnitensplangitur amp;nbsp;iuftus canittt

5 nbsp;nbsp;maledicitur defpetanti.Nihil ita répugnât deo $ cor impocnitens.Solum crime eft.-qd’ ueniam cófe^

qui non pót.S i em ei ignofeit poft peccatu:qui peccare defiftifer ilk fledit indicé qui rogat. Impœni^ tens aût ois ad iracundiâ ^juocat iudicanté.Solû defperatiôis crimen efttqtf mederi nequeat.Porro ut fdas deum quotidiepeccatores ad pniam ^uocaretqui fi frigidepftiterint.-dedaemente eu feuerum et Era.zz. trucemfadunt.AudiEfaiâdicctc.Etuocauitinquitdnsfabaothindieillaadfletuetplaudû magnû et decaluationem.’et aedndioné dlidoit.fpfi uerofeccruntlatidâ et exultationem madantes uitulos: immolantes oues:utcomederentcarnes:etbiberctuinôdicentes:Mâducemus et bibamus:CTas enim moriemur.Poftquasuocesetpditæmentisaudadajnfaipturacômemoratzdicens.Etreuelata funt haecinauribusdominifabaotli:nonreuerret uobishocpeccatû.'donecmoriamini.Siempeccatomoc tui fuerint.-tunc eis remittef peccatû.Quod q;diu in peccato uixerinnnon dimittef.Parce quæfbaniæ tuæ.Crededei futurum effeiudidu.Recordarea quoepo diaconusordinatus fis.Nec miru q-uis fan dum hominem:tamcinhomineeligcndopotuiffefalli:cumetdeumpocniteatlt;ÿ Saul in regem ungt; xerit.Et in duodedm apoftolis iudas fit proditor repertus:et de quondam ordinistui hominibusNi^ cholaus Antiochenus immûdidapi omnium.et Neophitarum herefæos audor exritiffe référât. Nunc tibi ilia no replico:cp plûtes uirgines uiolaffe narreris:cp a te nobilium uiolata matrimonia:publico cae fa fintgladio:qgt; perlupanaria impurusetheluo cucurrifti.Magna quidc ifta funt pondéré fuo ; fedfi^ tinteorum quæ illaturus fum comparatione leuiora.Rogo^tumcrimeneft;ubi ftuprum et adult« riumparum eft.lnfœlidffimcmortalium:tu fpeluncamiilam:in qua dei filiuspuernatuseft.-et uengt; tas de terra orta eft:et terra dédit frudûfuum:deftupro condidurus ingrederis.Non times.mede prægt; fepe infans uagiatme puerpera uirgo te uideat.-ne mater dni côtempletur. A ngeli clamâtîpaftores eu« runt.-ftelladefuperrutilat.Magi adorant.H erodes terret.Hierofolymaconturbaf.‘et tu cubiculumuir ginis.-decepturus uirginemirrepis.Paueoomiferettota mente cum corpore phorrefco:ponere tibi uo lensante oculostuos opus tuum.Totaecclefianodurnis uigiliisChriftumdominûperfonabanetin diuerfum gentium linguis unus in laude dei fpiritus condnnebat. Tu inter hoftia quondam pfepis domini:nuncaltaris:amatorias æpiftolasfuldebas:quas poftea ilia miferabilis:quafï flexo adoratura genu:inueniret etlegeret.Et ftabas deiceps in choro pfallentiu:amp; impudicis nutibus loquebaris.Proh^ nefasmon poffum ultra progredi.Prorumpuntlachrymæanteqgt; ucrba:amp;indignationeparitetacdo lorein ipfomeatu faucium fpiritus cohorratur.Vbi mareillud æloquentiae T ulljane.Vbi torrens flu^ uius Demofthenis. Nunc profedo muti effetis ambo:et ueftra lingua torpcfceret.Inuenta eft res: quam nulla æloquentia explicate queat. Repertum eft facinus.-quod nec mimus fingere : nec

Scurr*

-ocr page 835-

fnucftiua innîrgînîscorniptorcm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fpîftola LXXV

Scurraludere:nec Attellanuspoflîtefrari«Moriseftînægyptîis amp;,fyriismonafteriis:uttâ uirgo $ ui f diia:qu£E fe deo uouerint:amp; fæculorenunciantes omnes delitias fæculi conculcarint:mundanum ai^ netn monafteriorum matribus offerant defecandum non intefto poftea contra apoftoli uoluntatem incefliue capite:fed ligato panter ac uelato orctdupilcc ob cam de confuetudie uerfum eft in natura; : ne uel quia lauacrû non adeût:uel quia oleumec capi te nec ore norunt’a paruis aïalibus quæ inter cutê amp;crinem gigni folent amp;nbsp;côcretis fordibus opprimant.Videamus igitur tu uir bone inter ifta qd fece^ ris futuro matrimonio.In fpelunca ilia uenerabili;quafi quofdâ oblïdes accipis capillos fudariola in^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;p

Foelicis amp;nbsp;dngulû dotale pignus deportasâuras ei tenullâ fimilitcr amaturu.Deinde curris ad paftorû locum amp;nbsp;angelorû defuper ftrepitu concinente in eadé uerba teftaris.Nihil dico amplius.çp inofcula tueris;cf amplexus fis.Totû quidc de te credi pótded neneratio pfepis amp;nbsp;campi nô me finuntplus cre ƒ dere.q) te uoluntate trii amp;nbsp;aio corruiffe.Mifer.Nône qn in fpelunca cum uirgine ftare cœpifti.caligaue riitoculituidingua torpuit:côciderûtbrachia:peftusintremuit:nutauiticeHùs:poftapoîtoli Perri ßa filicamàn qua xpi flammeo côfecrata eft poft cruds amp;nbsp;refurre(ftionisamp; afcenfionis dominicæ facramc ta:in quibus rurfum fe in monafterio uiduram fpoponderat:aut eft crimen dus accipere ut tecû noftî bnsdormiturum:$ xpo meffueratinfpelunca.Deindea uefpere ufq? manefeneftræilliusaffidesamp;qa S)pteraltitudinc.hærereuobiscôminusnôlicebatpfuniculû uel accipis aliquid uel remittis.Videquâ ta diligentia dni fuerit.ut nun$ domi uirgine nifi in ecclefia uideris:amp;.cum talem utercç ueftrum ha^ buerit uoluntatem nifi perfeneftram node facultas uobis nonfuerit colloquendi. Oriebatur tibi uc poftea didici fol inuito Éxanguis:marddus:pallidusfufpitioneoïcareres euangeliû xpi qfi diaconus leftitabas.Non pallorc ieiunii putabamusexangue os contra inlHtutû ac morem tuum quafi confer âum uigiliis mirabamur.Iam tibi fcalæ p quas deponeres miferam parabant.iam iter difpofitum Me creta nauigia.-côdifta dies.fuga aîo ptraftata:Et ecce angelus ille cubiculi Mariæ ianitor cunarû dni eu ftos amp;nbsp;infantis xpi gerulus:coram quo tanta faciebas ipfe te ,pdidit.O funeftos oculos meos:o diê illâ Omni malediftione digniflimâ:in qua aepiftolastuas quas hueufej retinemus confternata mente legî Qyæibi turpitudines.-quæblanditiæ.-quantadecondiftoftuproexultatio.Hocnediaconumdecnit nô dicam loqui fed feite potuifle:Vbi miler ifta didicifti qui inecclefia tenutritum efteiadabastnifi in eifdem æpiftolis itiras te nun$ pudicum.nûq» fuifle diaconum. S i negate uolueris manus tua te re darguet:ipfi apices ^clamabtint. Habeas igit interim lucrum fcelerismópoflum tibi ingererequæ feri pfiftidaces ita^ aduolutus genubus meis:amp; mina euomens(ut tuis uerbis utar)fanguinis depræcaris amp;nbsp;o te milerummeglefto iudidodei:me tantum quafi iudicem times.âgnoui fateor.Qnid eni; aliud polTumtibi facerexpianumhortatus fum utagerespniam amp;incilido Si incinéré uolutareris utfolii» tudinempeteres:amp;utuiueresinmonafterio.-utdeimiamiugibuslaclirymisimpetrares. At tu bonai fpei columen fecretis ftimulis inflammatus:faduses mihi in arcumpuerfum amp;nbsp;contra meconuitioja fagittas iaflas.Inimicus tibi faftus fum uera dicens.Nondelebo temalediftis.Quis enim nefdat nihil nifi flagitiofum tiio ore laudari. Hoc plango qcf ipfe nô plangisitf te nô fentis mortuum cp quafi gla diator paratus libidine injjpriü funus ornaris.-amidris lintheis.-digitos anulis oneras : dentes puluerc teris raros in rubenti ciluaria digeris capillos taurina ceruix thoris adipeis intumefcens:nec qa proptec libidinemfralt;ftaeft.inclinatur.Superbæcunguentafragras:mutasbalneas;amp; contra renafcctes pilos pugnas'p forum acplateas nitidus ac polirus amator incedis.Facies meretricis faâa eft tibi nefeiserube fcere.Conuerteremifer ad dnm:ut ad tedeusconuertaf.Age pocnitentiâ:ut Si ille agat pnïam fup ot# bus quælocutus eft malis:utfacerettibi.Quidneglefto uulnere proprio alios niterisinfamare. Qiiid mebenetibi Si feduloconfulentemquafi freneticusmorfu laceras.Efto egoflagitiofusfim.ut uulgo îaftitasdaltemmecumagepoenirentiam.Criminofus utfimulas.-imitarelachrvmascriminofi.Nuj ntea peccata uirtutes meæfunt. An malorum tuorum putas folatium . fi multos tui fimiles habeas t Fluant paululum deoculis lachrymæ interfericumamp;lintheamina .* quibustibi uideris fulgidus amp;formofus intellige te nudum confciffumfordidatum :mendicantem. Nunquameftferapoe’ÿ^ nitentia. Qiiamuis dehierofolymis defeenderis :amp;fisinitinere uulneratus : indete Samariranus impofitum iumento.curandumî^adftabulum référât. Sedamp; fimortuusiacesin fepulchro: ta^^ menSê fetentem dominus fufeitabit ; imitate faltem cæcos illos propter quos Saluaror dimittens domum fuam amp;hæreditatemfuam . Hiericouenit. Sedentibusin tenebris amp;nbsp;in umbra mortis : lux Otta eft eis. Qtii poftquam præteriredominum cognouiffent.coeperuntclamare.Fili Dauidmigt; ferenoftri.Poteris amp;tuuiderij fidames.Siaccitusabeofordidaueftimenta proiidas.Cum con^lt;! uerfus ingemueris : tune faluus eris : amp;nbsp;tune feies ubi fueris.Tangat modicedcatrices tuas.pertraftet luminum quondam tuorum ueftigia. Licet ab utero’ficgenitusfis amp;indeliftis conceperit'tema ff tertua. Afpergettehylopo amp;mundaberis ilauabitte:amp;fuperniuem dealbaberis. Quidincauer^^ nisterræhatres^ amp;totusinfceno iacesf Illa quam decemamp;oftoannisfathanasuinxerat/poftquam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

alaluatorecurataeftîcoelumereftafufpexit.Qiiodad eamdiftumeftitibi diftum puta. Peccafti: quiefce.Quidlongiusrecedisafaciedei.'S^ habitas in terra Nai.Quidrotusinfalofluftuas.nec ftatu isfuprapedemtuum^CauenetibiPhinees cumMadianitafornicantem fero haftaconfigat.Qxiid plusquana Thamar uirginemfrater Si confanguineuspolluifti uerfus in Abfalon oeddere eum cupis : quiterebellantem plangiRÄmortuum.ClamatcontratefanguisNabut.xiamp;uincaifraelJ

-ocr page 836-

PARTIS


ni


TRACTATVS


xmr


hoccftfeminisdei:amp;hortusuoluptatu:quemînlafcïuiæoleraconuertifti:dignâdeteultionetnrepoi» fcunt.Mittif tibiheliastorméta amp;nbsp;interitum nûcians.Incuruare:amp; facco ueftirepaulifper. De te pote# rit dicere deus. Vidifti quia teueritus fuerit Achab a fade mea.Non fuperducâ malitiâ in diebuseius 5.Reg.«- nbsp;nbsp;Sed forteblâdiris tibi.cp a tali epo diaconus ordinatus es.Iam ut fuperius dixi.-nec pâtrepro filio nec fi

lium pro pâtre puniri. Animaem quæ peccauerit.-ipfa moriet.Et famuelhabuit filios qui receffeiunt a timoré dei:amp; abieruntpoftauaritiâ amp;nbsp;iniquitatê.Etheli facerdosfanftusfuit.Sed habuitfiliosfuos qui utinhebraeoju uoluminibus legimus.-fornicabant cum mulieribus in tabernaculo dei: amp;nbsp;in firniß I.Rcgu.Z. litudinc tui impudenterfibi dei minifteriu uendicabant.Vnde amp;nbsp;locus tabernaculiipfe fubuerfus eft.

amp; fipter uitia facerdotum dei fanftuariûdeftitutûeft.QiiamÇ amp;nbsp;ipfeheli.-dum eftnimiûlenisin fili# os:offenditdeumTmcjabeft utualeatteepituiiufticialibcrare.-uttimendùfitne^jptertcdefoliofuo Z Rc2 é corruensipereatinfanabilis.Ozaleuitesarcam dni.-quam porrareipfedebuerat.-quafi ruentcfuftenta# ’ reuoluiriamp;percuffuseft.Quiddetefuturuputas.-quiftantcarcamdniprædpitareconatuseftrQuan tomagisepsquiteordinauit.-{»babiliseft:tantotuampliusdeteftandus:qui talemhoîemfefellifti.So lemus mala domus noftræfcirenoutffimi: aclibero^- amp;nbsp;coniugum uitia.-uiciniscanctibus ignorare.

ulterum.

Nouerat te ois Italia. Vniuerfi te ftare ante altare ingemifcebât.Nec tu ta; callidus eras:ut prüderer tua uitiacælares.Sicæftuabasificfudantcte amp;nbsp;lafciuientc hucatcj illucrapiebat uoluptas : utquafi quoO dam triuphos:palmâlt;5 uitiorum ageres de expletis libidi nibus.Denicg inter gladios barbari .amp; barbai ri mariti:amp; mariti potctisexcubias:impudicitiæflamma te rapuit.Nô timuifti inilladomoadulteriu Qiiia etiaj facereân qua fine i udice læfus uir fe poterat ulcifd.D uceris ad hortulos:ad fuburbana pertaheris: tani feefm leges libéré amp;nbsp;infane te agisîut abfente marito uxorc te putes habere nó adulteram.Vndeper quofdâ cunicu marituspôt los dum ilia tenetunerumpis.Româ occultus ingrederis.-latitas inter Sanniras latrones:amp; ad primuj oeddere ad mariti nunciumiqcf nouusribiexalpibusHânibaldefcendiffetmauigio tecredisïcauto .-tantafugæ celeritasfuiriuttêpeftatem terra ducerestutiorc.Venifti utcuivj Siriamrinde te uelleHierofolymant tranfcendere:amp;feruiturum dno polliceris.Qiiis nô fufdperet eum.-qui fe monachû promittebat: pfer tim ignorans tragedias tuasrepi tui cômendaritias ad ceteros facerdotes æpilîolas legens. Tu aûtinfoc lixtrâffigurabasteinangeluluds:amp;miniftrâfathanæminiftrûiufticiæfimulabas.Sub ueftitu ouiu^ latebas lupus amp;nbsp;poft adulterium hoîs.-adulter xpi effe cupiebas:hæc iccirco retuli.ut totâ tibi feenâ ope rum tuofequafi in breui depingerem tabella:amp; gefta tua an oculos tuosponerem.-nemîam dni nimi^ amcçclæmctiâmateriâexiftimesdeliftopî.Rurfumcrucifigcs tibimeripifiliûdenamp;oftentuihnsamp;nô legensllludqcTfequitur.Terraerh uenientem fæpefuperfebibensimbrc:amp;gcneransherbam oppor^ tunamillisaquibuscolitur.-acdpitbenediftionem adno.Proferensautemfpinas amp;tribulos reproba eft amp;nbsp;malediftioni ,pxima:cuiusconfummatiofitincombuftionem.

Beat! Hieronymi prelbyteri ad Euagrium plbyterum arguens qgt; leuitam lapfumtq» ob id ab ecclc fia eieftum in confulatureliqueritexemplis doccs illi per pœnitentiam poffe fubueniri.Ac monens ut in eo erigedo uirgâ correftionis.-amp; baculum fuftetarionisadhibeat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXX Vl.

Hic.«.

Eïl Ifi uerererbeatiflîme frater.ne inter fimulatoresamicos lob mihi portio poneret.-qui uiden^ I tesplagam eius.-ueluti qui nôhaberentcôfolarionem.-îugi filentio quieuerût. Prope fuerat; I ï ut ego fuppofita manu ori obdurata linguæ fiftula.-ianuas labioru j meoæ taciturnitate I ' conduderc. S ed abfit hoc a fide mea.-u t aliq uâ plagam dicam effe.-quæ nô habeat confola^ rionem.-cumihi ^iphera proclamet.Nunqd medicus nô eft in Galaadr'autrefinanô eft illi cr' QiiarenS afcenditfanitasfiliæpla’bismeæ.Galaadeiû aceruusteftisinterpretat.-amp;huncaceruumteftcm.-totu5 'canonemdiuinoælibroæeffefentimus.-ubiindiffolubiliûcumulusteftimonioaiuelutquidâ conges ftus eft lapiduman quo tumulo medicus uerusdeus meus lefusXpsifiquæfitusfueritinueniet.Relï ■naautquidnificôrinentiæuirtuseft.-quædiffolutaconiungit:amp;fciffaconglutinat. Qiiodnos fdeiw tesnondubitamusadconfolationcplagæquæcontigitorisnoftrilamenta mifeere. Audiuimusein horrendædadisexddiumaudiuimusexultantesderuinaxpimilites.Satha'amp;iubilatiouodsiquam

l.Cor.iz.

intriumphofnodiabolusdeditexercitus:ad aures noftrasnfq; periiêit. Etreftem deu inuoco iuaiam mearnxquia itacommota funtuifcera mea;ita cótremueruntolTa meatatoêm partem corpismei fen tirem eadcplaga torqueri.Abfiçdâno meohocaccidifTcdi verim malünibi mcbra corporis mei diabo licafagirtapercufliricumapFsdicat.Si parit unum membrüxompatiunt omnia membra. Sednóad mittituranimusmeusintotûlamentationi uacareuelfletui:quia amp;nbsp;aduerftim uosmihi cil loens ira feendî .Ecce cótra cóes inimicos.pcelïït uobifcum frater inplio.-qui fubito .pftratus eft cafu.H une uos necfepulturæ dignüiudicaftishonore.'fedreliqft-iseumferisjamp;alitibusdeuorandö.Vbiefl mifaieoe dia xpianæ religionis:quä magi (fer uefter facrificio docuit eflTe meliorem.Ecce iacet frater ab hoftepet culTus adhuc forfitam palpitas.Et uos quia fineuulnerereuertiminimec côfolarionêquidem obtuli^j ftis.Nolite elTe fine formidine beatifïîmi fratres : fortioré pereuffit inimicusmt ederiorei polfmodum aditus effet adreliquos.Vt qd rogo fpernitis uulnera tu .autftcutpurarisamp;mortuuî'Meliorillarcfpba côcubina faulis;quæ corpora mortuoR;.quæ Dauid pro Gabaonitaæ ultione pereufferat: eoufq; aedn • fta facco.hoc eff ciliciocuffodiuiridonec eis roraretaqua decoclond eff donee pro uenia cor? mifericor diacœleffisdeflueret.MeliorilIeiudasMachabæusxqui etiapromortuisfrâtribusoronccredidit effe fadendâiquos furata deiamma tiuitateidolorû dona ,p(ltaueràt.Vt quidrogo medicus nofter inter liberorum

-ocr page 837-

R cnocatîo peccatoris ad pomitenriam.

EPISTOLA LXXVir

I ibèropj fnotum locutos tot coftituit genera pigmentojtifi nihil eft ex emplaftris ei as quo po (Tit fanari' uulnusqrf infixitinimicust' Ita ne fieret aliquaplagaiquaefciamnoftri lateretarchiatri:cui nequa^ gt;nbsp;arrisfuæperiria ^»uidereri'Et fi placetapiamusfcholâ medici noftri:amp; a principio canôis amp;nbsp;uulnerüamp;^ i medicaminû fpecies requiramus.Et ecce in limine ipfius fcholæ occurrût illi feminis carnalis auftores nbsp;nbsp;5f

qui uenenato ferpentis ore percuffi non ftatim perpetuæ pœnæ moruis addiâi funt .‘fed eiedi de para difideliriis:ideft:deecclefiælibertate:amp; facri cômunionemyfteriiideo tpaliter fubtypomocroristri bulationifcg dânati funt.-ut malagmatæ pocnitenriæ fanarcturamp; ufç eo a ligno uitætid eft xpi partiel pesexules fièrent :donccpillum:autperrôpheâ:ideftignitam martyrii paffionc:autpcr cherubindni qui interprat multitudo feienriæ remanerct.Dequibus nunc perfincula non eft temporislog. Quid uero ille rratricida :cui ob fignu mandatum îponit:ne ab aliquo pofut occidi. Non uult erii mortem pftóris fed utcôuertat: Si uiuat. Nee longe ab his diftat ille princeps patru .-qui primus credidit.Et tef, putatum eft illi ad iufticia qui captuab hoftili legione filiu fratrisaffumpta uernaculop: turba eripuit que poftmodiide fodomæplagaiid eft deicedio gehennæ habito cum diuina maieftatecollogohuc liberarionis fuæ merito liberauit.Et tu ergo aftume uernaculofi: turbam id eft 4?prioopere tuo noalie no Si fratri auxiliu pfta captiuo.Loquere cum dno :hoc eft ora ad opus qui ftuprum fororis in alieni# genatummanibusincidetismon folum horrucrutueruetid uindicauerunoRequiretn qui ultoresfue re peccati.Nóne fymeon atqg LeuiÆttuqui ex tribuLeui esiquieccFiaftico feruisofficio(Symeon aut obediensinterptat)tuergoqobedicsfuifti:deiinobedientcaiam liberareautuindicarecurceffasf'Aia einfratrisforortuaeftiquâfipaiTusfuerisalienigenisferuirepeccafti.SeddiGistforfitan Leuitaeftilkî qui cecidirnópótei iamremedii medicina cóferri.Errasfrater:erras recurre ad fcholâ medid.Eccein fc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iz.

cundolocoiideftexodi libro:ubitotiuspopuli uulnu^lagacçdefcribit:etiamLeuitæpeccaffereferun tungui prioresad correprionclegifiatorisaiiendari efleperhibent:amp; nontam in eis pfti crimen argui tur:qp uelox puerfio in pnîæ claritate laudat. C uius rei eti ä in ezechiele dns nofter dicit de leu iris. QiJt ' primi a me exierüt.cu erraffet i n ifrael.Ipe quoeg pötifex ad fuggeftionem populi idolö fabricauit.-pro quo orâsmoyfes fraterno liberatur auxilio.Sed dicis forfitan. Adhuc nee leuitæ fanflificari erantmee. )onrifex confecratus cum iftius'mali crimen admiffum eft.Non contradicoperitiæ tuæ.quam ex feri fturarum uoluminibus concepifti. Tn fie poffem refpondere tibi fclt;f m apFicâ fnîam.q loquit ad he# irasos quia in AbraælubislatensLeuiidedmasa melœifedech accepitamp; dedit.autipeaarô .Qviid tibi mi nus uidetur fuiffe de pôrificali honore uel gradu :cum ægyprios fignis pereuffït horrendis:amp; egre# dereturnoftecum ppPo Si fanftum pafchacelebraueritfSdmusaûtquiafinefacerdote pafeha nôpôr celebrari.Sed ptermiflîs his interrogate te uolo. Qiiid erataarô cumaduerfus Moyfen inuidiæ uirorei.Cor./. pcuffus.iûfta fibi Mariamurmurauit. Atfortaffe dicas.minus eft inuidia $ fornicatio.Lege ergo bea turn apFrn qui dicitNeog fornicariinetjiuidi nefj maledid ne« auari necç detraftoresrcgiiûdei côfe# quenr Vides ubi uelut xqualiafibi fimilia^ iuguntur.quæacfcoclo^ régna non fubeunt: Si aduerte cuius pœnæ fnîam mereat îuidiafpro qua fipheriffa Maria lepræ fœditate pcutit.Vel cuius auariria quagiezi Helifæi minifterfimili forte damnat.Tu ergoqui auap; nondeteftarisqui inuidû nonrefu gis:fornicatorem fratrem:amp; ad tpus ructciæternæ mortispœna côdemnas. Necideo hocdidmus.'ut peccandifrenalaxemus-Sedaduettatquifquishoclegerit:ganonuiuentibusloquimur:fedmortuu, côfolamur.Denicç refurgat;amp; uidebiû.ga ftatim ei trademuspfalmiftæ uerfum dicentis. Virga tua amp;nbsp;baculus tuus ipa me confolata funt. Acdpiat ergo uirgam correpriôis :Si baculû quofuftentari poffit infirm us.fta em intelligimus apoftolumiquiane^ inuidi: nexj fornicaroresmeç auari:nelt;ÿ aliéna ap l-Cior.l^ petctesregnûdd poffidebûtâdeftquosinhocuitiotpsrecefftôisinuenetit. Quiaalibi dnsdidt.Vnû quenc5inuiisfuisiudicabo:EtipcaprusaitQualesanteafuerintnihilmeaintereft.EtinæpiftolaifuaBze.7. beatus lohânes orari mâdat pro fratre g non habet pftm uf^ ad morem.Credo qui non uf^ ad exrre^i’Ioh.j. mum uitæ finem .‘pftôR: fuorû malisfuerit fubieftus.Nam deleuitisrqd’ fuperius dixeras nô eos fuiffe

Babvloniæ:amp; reftruftis nuper rempli dni fundamentismon folum plebs uulgimerum Si facerdoralis familia:amp;illinsiefumagni:inuenitiirmnlieribusalienigenis:hoceftSyrisidumæisMoabitis:amp; Am monitisec permixta.Qui tnomespeccatieiufdêaccipictescófiliöEfdrae;amp; reiicictesmulieröalicigcaf« cófortia corde caruerût.Vnde aides ga ficutpeccati cótagióe maculamunita expulfióe eins abluimur

lortia corde caruerut.Vnde indes ga ucutpeccati cótagioe maculamurata expuHioe eius abiuimur Traftatus qntufdecimusdediuerfis Beati Hiróymi pfbyteri ad fftmAuguftinûcpjEpi.LXXVII

Ominouerefanfto amp;beatiffimopapæauguftino Hieronymusinxpofalutem:An no pterito per fratrem moftrum Afterium hypodiaconû dignationi tuæ æpiftolam miferampromptûreddcsfalutariôisofficiû;quâribi arbitrorredditam.Nuncquo« P fanftum fratremeumpfidiudiaconüobfecroprimum utmeminerismei.Deinde utbaiulum letterarum habeas cômendatum: amp;nbsp;mihi fdas germanifRmû:amp; inqui# ______ bufeçneceffitas poftularitfoueasatiÿfuftcntesmon quoaliquatexpotribuenteindi geatîfed quo bonop? amidtia auidiflime expetat.Etfi in his coniungendis maximum putetbenefid# um confecutum.C ur aut ad oeddentem nauigauerinipo poteris narrante cognofcere.Nos in mona# fterioconftituti uariishindndefludibus quarimur: amp;nbsp;peregrinationismoleftiasfuftinemus:fed etc# diniusineoquxdixit.Confidite:ego uicimudum;lt;ji^otribuente.‘amp;præfulecôtrahoftê diabolui»

ttt

-ocr page 838-

PARTIS


liï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS


XV


litftotiam côfcquettiur.Sâdiî amp;nbsp;ucncrabilc frêj papam A lipiû:u t meo obfequîo falutes obfecrô.San ■ • di fratres qui nobifeum in monafterio dno feruirefeftinant.-oppido te falutât.incolume te amp;nbsp;memo? tem mei x^s deus noftet tueatur omnipotens domine uere fände amp;nbsp;fufdpiende papa.

Beati Hieronymi prelbyteri Auguftino.

Vm in urbe Leges anteriori tempore cómeaffem : nimiû fum cótriftatus.q te rotum ibidej minimepotui reperireinueni etn tcmediû(amp; utitadicâ) partem animætuæ Seuerûchanf fimum de quo ex parte gauifusfum Perfedæ em gauderem:fi te totii luenirc.Vnde ex par?

cequa tereppererâgratulabar:amp; ^pter partem cuâ:quâ nequaqgt; cerneba omnibpmodiscô triftabar Proinde dixi animæ meæ. Quare triftis es:amp; quare côturbas mer S pera in deo:amp; fadet pfencc amicû:quê diligis. Vnde confido in dnoamp; fpero mefaciet de tua uifionegratulari.O fi oculis cerni dileftio poflet jjf efto uideres;qita apud te nra ectdileftio A utei eqpatcsdileftôi tuæ magnu tibi affec tet gaudiu aut fi maior eflenmagnû tibi afferret imitatôis ftudiû Êrgo qa in dno te diligo dilige dili; gentem.Et utcaeteri tecum diligâcper ccdefiafticd auftoritatê hortare .Nâ quod petis melitteris tui» ut ego 4) teorcdd rede facerc:fi egoipe a peccatisliber e(ïc:ut ,p aliis liceretorare, Et ideo te admoneo: utoratiôesaffiduasanimituijjptermeemittasaddnm.'amp;memor^jfeflionistillam anteoculos tuos côftituas diemnnqua iiiftusab auditu malo non timebit: amp;nbsp;ideo iuftus non timebit :quia nôaudiet. Vade in ignem aeternum.Sed ueni bencdifte partis mei:percipe regnû. Ad qd” æspcrducat.qui uiuit amp;tegnatinfecalafcFo52:Amen. BeatiHierony^miperibyteriadRiparium.

nOmino uere fando:atlt;5 omnî affeftiôe uenerabili ripario Hieronymufin xpo falutem.Xpi te aduetfum hoftes catholicae fidei bella bcllare tuis litteris amp;nbsp;m ultop; relatione cognoui uc# toflt;5 effecontrarios:amp;pditionem mutuâ fautores eflrepditôis:qui defenfores fæculi effcdc^ bercKtnfdasinhâcf uindâ:nullishumanisauxiliis:fed,ppriæxpi fnîa pulfum effenon fd^« de utbefed depalæftinæquoi^finibuscatalinâ: Nofiç dolereplurimuq» cum létulo multi a5iuratióis fodi remanferût:qui in iopperemorant.Nobisaût melius uifum eft locum mutareq, fidei ueritàtem Aedificiorûi^ amp;nbsp;manfionis amœnitatê amittere.-q eo^t cómunionemaculari quibus impfentiarum aut credcdu eranaut certequotidie non lingua fed gladiis dimicandû.Quanta aûtpaffî fimus amp;nbsp;quo excelfamâusxpi 4) nobis in bofte fæuietitputo te celebrinûdooîm cognouiffe.Qiiæfoergotexutarrc ptum opus impleasmecpatiaris tepfente non habere xpi ecclefiam defenforem.Certefdat unufquifi® uel tibi fufficiat p uirili parte.qa non uiribuscorporis.fed cbaritate animi dimicarxlû q fuparinfiq pôt. S âcti fratres:q cum noftra funt paruitate.'plurimum te falutât. P uto aût amp;nbsp;fandum fratrem Aie tium diaconum tuæ dignatoni cunda narrare fidelitet.Incolumem te amp;nbsp;memorem mei Xpsdfts no fter tueatur omnipotens:dne uere fände amp;nbsp;fufdpiendeftater.

_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Beat! Hironymi prelbyteri ad Apronum.

^^^Efeio qua tentatiôedyaboli faftû fit:ut tuus labor amp;nbsp;fandi Innocctü prelbyteri induftria amp;


dyabolicognoiii.Hocmeûgaudiüeft: qn inXpo audio

Hticio qua tentatioe ay aboil ractu iit:ut tuus labor amp;nbsp;landi Innocctn prelbyteri indultna ot nrm defideriu ad praefens nequaq uideat habere effedu.Deogratiasq te fofpirc amp;fidd ca? lore feruentê inter ipfa tentameta dyaboli cognoui.Hoc meû gaudiu eft: qn in Xpo audio filios meos dimicarc:amp; iftü zelû in nos ipfe cöfirmet.Cui credimus:ut pro fide dus fangui nem uolutarie fundamus.Euerfam nobilc domutunditus doleo.Et tn quid in caufa fir:fcire ixgt;npo tui.Nei^ cm portitor littcrap:no(rcledixit.Vndedolercpoirumus pro amiciscóibusamp;Xpi:quifdns potes amp;nbsp;dns cft:amp; dus clæmentiâ deprccari.-licet ex parte dei mereamur offenfam:qui inimicos dni fo : uemus.Optimu aut facies:fi cudis rebus omiflis:orientc amp;nbsp;pcipue fanda loca petas.H ic eiquieta funt ; oia.Etlicet uenena pedoris no amiferint.-tn os impietaris nó audetapire. Sed fu nt ficutafpicks furdæ ■ amp;nbsp;obturates aures fuas. S andos frés faluto Nra aut domus fetf m carnales opes hæreticoæ pfecutôibus penitus euerfa.Xpo ^pi ti Oîfpi ritali bus di uitiis plena eft. M elius eft ei pane maducare q fidem perdue

Beati Hieronymi pfbyteri ad GaudentiudePacatulapuellacontinentiædeftinata.

^^^nAufaeftdiffîcilisparuulæfcribere:quænonintelligitqdloquâris:cuiusaimnefdas:dedM ' periculofe uolûtate fgt;mittas ut fetfm preclarioratoris exordiu : fpes in ea magis laudada q res fit.Çuid etnhorterisad continentiâ:quæ placctesdefideran'quæanilibus magisfabuhs ^^^^Ideledatf'prophetap'ænigmatafentiattquâtriftiorgerulæuultusexagitateuageliiintelligat maieftatem ad cuius fulgura ois mortaliûfenfus hebetatfutparenti fubiidat hortonquaemanu tene# ra ridendc uerberat matrc.rtalt;5 pacatula noftra hoc æpiftoliu poft ledura fufdpiat.lnterim modo ale# menta litterarum cognofcat.rungatfyllabas:difcatnomina:uerbaconlbdet:atcputuocetinnulaifta meditetur.Proponatur d cruftula mulla prema:amp; quicquid guftu fuaue eft.Qiiod uernat infloribus quod rutilatingemmis:q(f blanditur in puppis acceptura feftiner.rnterim amp;nbsp;tenao tentet polliccfila ducere.-rumpat fine ftamina:utaliqnnonrumpat.-poft laborc lufibusgeftiandematiispendcat collo capiat ofcula 4)pinquo^:pfalmosmercededecatet.-ametqcf cogiturdifcere:utnoncxigaturopus:fed dcledario:non nec^tasfed uoluntas.Solentquædâ cum futuram uirginem fpopóderinbpulla tuni caeam induereamp;furuooperirepallioauferrelintheamina:nihilincollo:nihilincapiteaurifinere:rcuc rabonoconfilio:nehaberedifeatintenero:quod poftea ponerecompellat.Aliis ucrqecontra uidetnr Quod ein amat.-fi ipfa non habuerithabentesaliasixgt;nuidebitj'nugaR;gefticsmoniliult;5amp;nirelarum genusfocmineum eft:inultaflt;j etia in fignis pudidtiae:quis nuUi uirorum : tn fibi fimus libenter or#

mn:quin

-ocr page 839-

DE DIVERSIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXXVII

twtû^aîn potius habende farict;amp; cernât laudari alias:quæiftanô habeât.Meliuf($ eft ut fatiata côté# nat:q) nö habedo habere defideret.Tale uero quid amp;nbsp;draelitico feciffe uides dniii populo:ut cupienti busægyptiascarnes ufq? ad naufeam amp;. uomitü pberetexamina coturnicü. Multollt;$ fæculi reperies holes tacilius carere expertacorporis uoluptate:qgt; eos qui a pueritialibidinem nefciat.Ab aliisem no# tacalcari ab aliis ignora appeti.illos uitare poenitedo fuauitacis infidiasquasfugerunt.Hos carnis ille cebris amp;nbsp;dulci titillatiôecorporis bladimctis:dum niella putät uenena noxia reperire. Mel ein diftilla# telabiä meretricistqd’ ad tpsimpinguat uefeetium fauces;amp; pofteafelleamarius inuenit. Vnde amp;nbsp;in nbsp;nbsp;«

dni facrificiis mel nö offerüt.-ceraej contemptaiquae mellis hofpitium eft.Oleum acceditur in templo dei:quoddeaniaritudineexpriniituroliuarum.Pafcha quexj cum amaritudinibuscomedi:in azi/ Ulis finceritatis:5e uaitatis i ubetur:quæ fi habuerit in fæculo perfecutionem fuftinebit. V nde amp;nbsp;^Jphe ta myftice cantat:S edebam folusiquia amaritudine repletusfum.Quid igiturduxuriandü eft in ado lefcentia:ut poftea luxuria fortiuscontemnatur. Abfit uero inquiür. Vnufquiftÿ em in qua uocatione uocatus eft:in ea permaneat.Circöcifus quis:id eft uirgo uocatuseft:nó adducatpputium hoc eft nö ^o^a fequS quærat pelliceas tunicas nuptiarum.Qyibus Adam uero eieöus deparadifo uirginitati fuperidutus cft.ln præputio quis uocatuseft.hoc eft habens uxorem:amp; matrimonii pellecircundatusmon quærat üirginitatis amp;nbsp;æternæ pudicitiæ nuditatem:quam femel habere definit led utat uafe fuo in fanftifica# tione amp;nbsp;pudicitia:bibat($ de fontibus fuis:amp; nö quærat cifternas lupanarium diffiparas : quæ puri ffi# Inas aquas pudicitiæ eötinere non poflunt. Vnde amp;nbsp;idem paulus in eodem capitulorde uirginitate amp;nbsp;nuptiis difputans.Seruos carnis uocat in matrimonio cöftitutos.Liberos eosqui abfeg iugo nuptiap: totadnoferuiuntlibertate.Quodloquimur.-nö in uniuerfumloquimur.-fedin parte traftamus. Nec de omnibus fed de quibufdam dicimus. Ad utrueg em fexümöfolumad uas infirmünofter fermo di tigirur. Virgo es;quid te mulieris deleftat focietasrquidfragilem amp;nbsp;fubtilem rarem magnis cömittis fiuftibusf amp;nbsp;grande periculum nauigationis incertælecurus afeendisrNefeis quid defideres;amp; tarnen ficeisifigeris:quafiautantedefideraaeris[aututleuiffimedicam)pofteadefideraturusfis.Sedad mi nifterium iftefexuseftaptior.Eligeergoanum deformc.-eligeprobatæcontinctiæindno.Qiiidad re adolefcentula:quid pulchra:quid luxuriofa delecftarr'V tetis balneiszcute nitida.Tubicundis genis ince dis;carnibusue(ceris:affluisdiuitiis:præciofa ueftecircundaris:amp;iuxtaferpentemmortiferum fecure dormire te credis Ar non habitas i n eodem hofpitio:i n node duntaxat. C æterum totos dies in hui uf# modi confabulationeconfumis.Qiiare foluscum fola amp;nbsp;noncum arbitris fedesmtcum ipfe non pec# ces:aliispeccareuidearis:utexemplofismiferis:quinoministui auftoritate délinquant. Tuquo^ uirgo Si uidua:curtam longo fermone uiri contineriscurcum folorelifta nonmetuisf faltem alui te amp;nbsp;ueficæ cogat neceffitas utexeas forasmt defideres in hac re eiim cum quo licentius $ cum germano uefaris.Multo uerecundiustcum marito egifti. Sed de feripturisfanftis aliquid inrerrogas.-interroga publice:audia't pediffequæ:audiant comités tuæ.Omne quod manifeftatur lux eft bonus fermo fecre ta non querit quin potuisdeleftatur laudibus fuis amp;nbsp;teftimonio plurimoß? Magifter egregius conté# nit Hiros:defpicit fratresamp; in unipmulierculæ fecreta eruditiöe defudat .Declinaui pariiper de mea dif putationcaliorum occafione;amp; dum infantem pacatulam inftituo :imo amp;nbsp;nutrio multarum fubito malepacataffebellafufcepi.Reuertaradpropofitu5 Sexusfocmineusfuoiûgaturfexui:nefciar:immo timeatcum puerisludere.Nulliim impudicum uerbum foueat.Etfi forte in tumultu familiædifcur C tentis aliquid audiat non inelligat Matris nutum pro uerbis amp;nbsp;monitis:amp; pro imperio habeat. Amet utparctem fubiiciatur utdiîæ : timeat ut magiftriim.Cum antem uirguncula rudern .amp; edentulam feptimus ætatis fuæannusexceperit Si coeperiterubefcere:fcirequidtaceaterubefeere qd difeat :difcat memoriterpfalterium Si ufi^adannospubertatislibros Salomonis.euangeliaapEos amp;nbsp;prophetasfui cordis thefaurum faciatmec liberius procedat ad publicummec femper ecclefiapr quærat celebritarem: incubiculofuorotasdelitiashcat Mun$iuuenculos:nun^cincinnatos uideat-Vods dulcediespet aurem alas uulnerâtes.-puellarûq; lafeiuia repellantur.Quæ quato licentius adeütæanto diffidlius æui tant Etquoddidicerunt:fecreto docctinclufanKçDanc liulgi fermonibus uiolant.Sit ei magiftra co# mes pædagoga cuftos. Non multo uino dedita non iuxta apfm odofa ati^ uerbofafedfobria grauis lanifica.Etea tm loquens quæaium puellarem ad uirtutem iftituant. Vt em aq inareoladigitum feq tur pcedentem ita ætas mollis amp;nbsp;tenera in utracg parte flexi bills eft. Et quoeûq; duxeris trahitur.Solct cmlafeiui amp;nbsp;comatuli iuuenesblandimctis affabilitatemtinufculisaditum fibi per nutricesautalum nas quærere.Et cum clemcter intrauerint de fdtillisincedia pdtare paulatîcç .pficere ad impudentiam Si nequa$ pofte .phiberi illo in fe uerficulo cöprobato.Aegrerephcndis qd* finis cöfuefcere pudet dice te:amp; tn dicendu eft.Nobilesfœminæquæ nobiliores habuere negleftui procos uiliftimeconditóishöi busamp;feruuliscopulâtur.Acfubnoi'ereligionisamp;ûbracontinctiæinterdûdeferûtuirosHelenæfequu tut Alexandros nec Menelaos ptimefeût Videnturhæc plägiltur :Si non uindicanf quia multitudo peccantiupiftîlicctiâfubminiftrat.Prohnefasorbisterrarôruitînobispftâ nóruut.Vrbsindytaamp;Ro mani iperii caput unohaufta eft iccdio.Nulla eft regio quænôexules romäos habeat in deres uel fauil lasfacræquâddecdefiæcedderûKamp;tnftudcmusauaritiæ.Viuimusqfialteradiemorituriamp;ædifica q nuis qfifempinhocfæculouifturi. Auro parietesaurolaqaria:aurofulgct capita Colunajeamp;nudusac

efurics an fores noftrasxps meritutJ.Legimus Aarö pótificê iffe obuiâ furentibus flâmis Si aepenfo ttt Ü

-ocr page 840-

PARTIS Itt


TR A CT AT VS nbsp;nbsp;XV


thutibulo dei ira çohibuiffe.S tetît inter mottê Si nltâ facerdos magnus:nec ultra ueftigia eins ignisp Cxo.5z« nbsp;nbsp;cedereaufuseft.Moyfi loquit de^.Dimitteme amp;nbsp;deleboppFm iftû.Q_ n dicitdimittemeonditfetw

neri poflé ne facial qrf mmatus eft Deicipotctiâfetuipcesipediebât.Qtiispurasillefubcotloeftqtûc Roma.ÿ. iræ dei poftet occurreretqobuiarc fiâmis.Et cû apFo dicere.Optabâ ego anathema efte defrattibus nie is.Pereût cû paftoribÿ greges:qa ficut ppFs:fic facerdos.Moyles côpaffiôis loquebat affedu» Si dimiti» tas populo huic:dimitte:Sinaurc.-Dele me delibro tuo.Vultperire cû pereuntibus .-nec jjpria falutc cô tennis eft.Gloriaquippe regis multitudopopulieft.Hispacatulanoftraorta eft tcporibs.Interhæccre pundiaprimamcarpitætatemantelachrymasfdturaq’rifum.-prius fletùfenfura qgaudium . Nec dum introitusnam exitus:talem femperputatfuifte mundum.Nefdtpræterita.fugitpfentia :futura defiderat.Hæc ut tumultuario fermone didarem:amp;poftnecesamicorû.-luftumq perpetuum infanj» ti longo poftliminio fcribereni tua gaudenti frater impulit charitas.-maluiq parum:q nihil omnino pofeenti dare:quia in altero uoluntas opptiefta luduàn altero amidtiæ diftimulatio eft.

Beati HieronymipræfbyteriadPaulumfenemconcordiæ. Epiftola.LXXVIII.

Vmanæ uitæ breuitasdânatio delidorû eft.Et in ipo fæpeludsexordio .-mors fecuta nafcctem labctia quotidieinuitiûfæcula jifitrf-Nâcûprimûparadificolonûuiperi U I nisnexibusppeditumcoluberdeduxiftetadterras:æternitasmortaiitatemutata:in ^3 P nongctos.’amp;eoâpliusânosfecundâquodâmodoimortalitatcmaledifti hoisdiftulc ratelogiû.ExindepaularireCTudefcctepdôtotiporbisnaufragiûgigâtû ipietasaddn xitipietas.Poftilltf^^utitadixerilpurgatibaptifmùmundiibreuetpshoijuitaptradx eft.Hocqut^ fpaciû fcelerib? nüs fp ptra diuîa pugnâtibprpene pdidimp.Quotus ei qfq auteentena , nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiâ trâfgredit æratc:aut nô ad eâ fiepuenit:ut pueniffe pocnitcat: fedj qcf ilibro pfalmop: feriptura te/

ps.87. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftat.Dies uitænræ.lxx.anni.Si aûtmultû.lxxx.quicqdreliquum eft labor amp;nbsp;dolor. Qiiorfum aisifta

. tam altorepetitaprincipio:amp;ita,pculcorpta:utnieritoquisHotatianodenobispoftitfaleludere. Hora.inar. Etgeminum bellum Troianumordinirabouo.

Contraria autemhisq hic dicit fût figna feneif ftutis.

’ Videlicet in fenefl:utétuâamp; caput ad xpifimilitudinccddidû:dignisuocibuspdicemus.Ecceiâ ccte^ nus ætatû ftatim drculus uoluit :amp; femp pcepta dni cuftodics;futuræ beatitudinc uitæ p pfentia exc ƒ plameditaris.Oculi purolumieuigct:pedes)primûtcertaueftigia:audituspenetrabilis:dctes candidi uox fonora.-corpus folidû:amp; fucci plenû:cani eu ruborediferepânaures cû ætate difleniiûr.Nô mniiw riæ tcnacitatc:ut i plærifqg cernimus:antiqor feneâa diffoluit.Nô calidi acumeingenii frigidus fangu is obtûdit.Nô côtraftâ rugis facic .arara frôsafperat.Nô deniq tremula manus p curuos cæræ tramites errante ftilû ducit.F uturæ nobis refurrcdiôis uirorc in te dns oftendinut peccati feiamus efte.-q c.æteri adhucuiuentespmoriunt incarne:Iufticiæ:q tu adolefcctiam in aliéna ætate mentiris.Etq’q» ni ultis iftam corpisfanitatc etia pdôribus euenire uideamusæamc illis hoc dyabolus miniftranut peccent.Ti bi dns pftanut gaudeas Dodiftimi quiq Gr.TCO,R:.dequibus p: o Flacco âgés luculcre T ulli us ait-: lngt; genita leuiras amp;nbsp;erudita uanitas.regû fuojc’ac principû laudes accepta mercede dicebât. Hoc ego nûc faciensîpræciû pofco pro laudibus.Et ne putes modica efte quæ depr.æcor margarita de euangelio po^ ftulariî.Eloquiadni:eloqacafta:argctûigneexaminatû:,pbaruterræ:purgatù/eptuplû:fcilicctcôm£n

ps-iî.

uatiani.-utdumfcifmatici hominis uenenacognofcimusdibctiusfandi martyris Cy priani bibam^ antidotum.Mifimus interim te tibi.’id eft Paulo feniPaulûfeniorem:in quo j)pterfiniplicioresquof lt;5 multû in deiidendo fermone laborauimus.Sed nef cio qûo:etiâ fi aqua plena fit :tn eûdcm odorej la gêna feruaoquo dum rudis dTetnmbuta eft. Si hoc munufculû placuerithabemusetiâ aliacôdita:q cum plurimisorienralibusmercibusadre:fi fpirituflanftusafflauerit.-nauigabunt.

ValeriiadrufinumneducatuxoremdifTuaforia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola.LXXlX.

,jiOqui 4)hibeor:amp;tacerenôpoffum.Cruescœlitempcftatesnûciantuariasululâtbuboncfqî

«ominofæ aues hyemisgrauitatc îftantcluftuofæ præululât.Et utfubfannas fi ucturi difpc)» dii uaticinia uera præfenfero.ldeo loqui ^hibeonueritatisaugur.nôuoluptaris.Lnfdniam ____^amo amp;nbsp;merulâzcj lætidâ aurelenisconcentu placidoperfequunt.amp;pcipuePhilomenä:qult;e optatæ repus iocunditatistotadelitiafcplenitudine cumulât Ni fallor dulces gnatonesamp;comedostq dulces pfufumnt illecebras:amp;præcipuac Circc:q tibi fufpiratæ fuauitatis aromate gaudia plena pfun dat:utfallaris:ut fus fias autafinus.Tacerenöpoflum.Propinattibi mellitû toxicum minifter ßabeli blande ingredit:amp; dele(ftat:amp; impetum fpûs tui côducit.Etideoloqui ^hibeonScio q nouiffîmc fi^ eut coluber mordebit:amp; uirtus iprimet impar omni tyriacau'deo tacere nôpolTum.M ultos babes uo Viderituni luptatistuaepcrfuafotes:incaputtuumfacudiffimos:Me'folûelingucpræconc ueritatis .'que naufe^ liuiû in pria as.ldeo loqui,phibeor.Reprobata eft fatui uox anferis.lnrer cygnos tiü doftosdeleftarc.-e.i ni fenatOj? decade • de res dociiit feruare urbem ab incendiorthefauros a rapi na.feipfos a relis hoftiû.Forfitan amp;nbsp;cum fenatO)gt; ifto anfere ribus intelliges.quia prudens es;q tibi organizentoloresinteritum:amp; anferfalutem ftrepat.ldeo tacegt; qui pfenfit re non polTum.Defiderio tuo totus inflammatus:amp; fpedofi nobilitatccapitis fedudusxchimeram ne gallos fcamfds elfe miferquodpetis:uelfciredeuoues;qd'tibi monftrûilludinfignisuenufteturfacieleonis;olc^ derecapitol tis maculef uentrccapri:anguisinfidietcaudauirulenta:qui Syrenuuoces.Circespocula nouit uiti# iû iiod U. turis.uinculisfibi uitnfedt ut uitacet uotagiqeinlt;£so autem indnofperans adiido nbsp;nbsp;Vlyxis imi;*

utoc

-ocr page 841-

De non ducendo uxorcm«

Fpiftolâ LXXfX

tator crisînon Empcdoclisîquî pet fuam philofophîa {nt dîcam melancholiâ^ id eft atràbilem ) uiftus Aetnamfibi Maufeolumelegitîamp; parabola} quamaudis:ad ueteresattulit.Ideo tacere non pofliim. Tandem ualidior eft ignis tuusin loroJannuitribi pars aduerfa:qnam ueteot aftusillæ tous î quo in me acccderismeminorem maior adfe trahanEc^jpterea loqui prohibeon Ac fpiritu loquat :quo mus fum.PenfentigneslancequalibetæqualiuelinaEquali.VerieFpericulumcapirismeiqcqdagascjcqd indices indulgendu eft mihi qui præamoris impatictiatacere nô poffum.Pria primi uxorAde poft ho ~ iminiscreationc primo peccato primo foluitieiuniajjjpter praeuaricatû præceptnm dni penetrauitino Adam, bedientiam .’quac drca mundi terminu nonabfiftet expugnare fœminas.'quæ femp indefeffæ crût tra^ hereinconfequenti3:quodamatrefuatraxerunt.Amicecontumeliauirieftüxorinobedics.Cauetigt; _ bi:acritasquænonpoteftfalli:aitdebeatoDauidInueniuirumfc(fmcormeum.Hictnægrepræci;î^'^^‘ pitatuseftamoremulierisexadukerio inhomicidiu.-ne un$fola ueniantfcandala.Diuesenim omis Dauid... eftiniquitasfociefâteplurimaxamp;quâcuntÿdomûintraueritfuistraditinquinandâconuitiis.Amice ƒ Berfabæfiluit:amp; in nullo malignataeft amp;nbsp;nihilominus tn faftaeft ftimulus fubuerfiôisuiro perfefto ^-Reg.ll. amp;nbsp;mortis aculeus marito innocenti.Nunqd innocens eri t quæcôtendct æloquctia t Vt Dalida Sam; „ nbsp;nbsp;nbsp;.

pfonis:amp;formamtBafabeæ.Cûhuiusfolapulchritudotriûphauerit etiamnolcst Si nôes ampliüs ^^mpion. icd’ m cor dni $ Dauid crede cp amp;nbsp;tu pci pi tari potes. S ol hoim S alomon thefaurus delitia^cdei fapié ^‘omon. tiæfingularedomiciliucraflbtenebra^fufcatusattramento:lucemanimæfuæ:gloriamdomusfuæJ odorem famae fuæamifit amore mulieris.Et poftremo curuatus corâ ß aalim ex Ecclefiafte dni muta tnseft in mcmbR» Zabuli.utadhucgrauiori uideref detrudi pcipitio Phoebus in cafu Phætôtis qui de Apolline iouis faftus eft paftor Adameti.Amice:fi nôes fapicrior Salomone.qd’ nemo eft : non es Oui.me. maior $ qui pôtfafcinariafocminaoculostuosapeti:amp;uide.Optîafœminaeft:quaErarior eft Foeni tha.li.z.la.i. ce Amari non pôtfine amaritudinemetus:amp;follicitudinisamp;frequctia infortunii.Malæaût quarum tam copiofa funt examinait nullus fit expers malignitatis cap?.C um amant amare puniunt:amp; affli;

ôioni uacant ufcp ad diuifionc corporis amp;nbsp;fpiritus. Amice.’philofophicu eft.Videto cui des.Etbica eft nidetocui tedes.Vexilla pudicitiætuleruntcum Sabinis.Lucretia:amp; Penelopæ:amp; puriiTîmo comita; tu trophoca retulerunt. Amice nulla eft Lucretia nulla eft Penelopæ:nulla eft S abi na. Time ocs i ngref fæfuntaciesad Sabinas.Venerunt Scylla:amp; Myrrha:amp;Phedra:amp;fecutæ funteas turbæmultæoîum Uitiorum exercitu ftipatæ:ut gemitus amp;nbsp;fufpiria:amp; tandc infernfi captiuis fuisf acerct. Amice ne præ; Oui.me. da fias in medio prædonû non dormias earû in tranfitu.Iupiter rex terrcnus:qui amp;nbsp;rex cocloru} diftus tha.li.z.fa* tftpraefingulariftrcnuitatecorporis.amp;incóparabilimctiselegantia:pGftEuropamugirecoaftus eft.

Amiceeccequcbonitasfupercoclosextulit:foeminabrutiscöparauit.Poterit etiâ foemîa te cogéré ad lupitcf/'-mugitumîfi nô es maior ioue cuius magnitudini nemo alius par fuit.Phocbus qui fapictiaeradiis to Oui.ii.4, tiusorbisprimiciauitambitû;utmeritofolisnoie:folusilluftraret:infatHatuseftamore Leucothoes ribiadignominiâ.niiadinteritum:amp;eclipricadiuuiciffîtudineuariusfad:useft.Frequêter fuilumi; . nisexpers.-quototusuniuerfaliteregebatmûdus.Amiceneilludlumcnqd'inteeft.-tenebræfiât.Leu Oui.li 4, cothoenfugito.MarsquideusbellantiûdiGimeruittriuphorûfamiliarifreq^entia:inquibusexpeditf^^ƒ uis animi maxime ^jmptamil fibi metuens a V ulcano ligatus eft cum Venere.-inuifibilibus quidc ca; thenis fenfibilibus tn.Hocaut ad plaufum fatyrop;:amp; ad rifum coclcftis cutiæ. Amice meditatefaltcm cathenas:quas nô uides:amp;iam in partefentis:eripetedum adhuccorruptibiles funtNeclaudus ille fa ber amp;nbsp;turpis:quc deus non eft mefa needeoeft dignata cubili fuaî te ueneri fuo morecôcathenet : amp;nbsp;te fui fimilc turpem amp;claudûimmoqcf magistimeororipedêfaciat:amp; nôpoffisquodfaluatfixam ha bcreungulamzfedalligatus ueneri dolorfias:amp; irrifio uidentium:dum fibi applaudantcæteri. A fal; fodearumiudicereprobataeftpallas.'quænondeleftarepromifit fed prodeffe. Amice nunquid amp;nbsp;tu fie iudicas Video enim iam tefaftidienti animo totaceleritate percurrere quæ legis : amp;nbsp;fententias non attendere:fed expeftarefchemata .Fruftra expeftas : donechicturbidus animuseffluat:uthaec fetulentia fecedens : pura tibi fluenta irriget. S imilcsenimucro oportet elfe fui fontisriu ulos ; aut tut; bidos aut daros. Sic uero imperitiam cordis md uitium orationisexprimit: amp;nbsp;ftrumofa didio;

num imperitia delicatum offenditanimum Huius imbecillitatis mihi eöfeiusdiuertiflem me ad diO fuadendölibenter.ledq tacere nöpotuidocutusfum utpotui.Quodfi mihi effet tanta ftili uirtusquä tuseffetferibedi animus tadegätia tibi uerbaträfmittetemtamp;tamnobili maritatacöiugionitfingu; la feorfum:amp; ola fimul fuö uiderent audorem benedicere.Sed qa mihi omnia debes quæcficç adhuc nudus amor: amp;nbsp;infoccüdus nedicam fterilis mereri poteft ex omnibus:mihi pbeinterim patienter au; remdumeuoluaquQdïplicui:amp;amcnóreqratpurpuriffu5oratoris:autceruffam:quómenefdrefa;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

teor:amp; fleoffedferibetisuotu:amp; paginæucritatc accepta. Iulius Cæfarcuiusâplitudini obftridusfuit luuuscrfat. orbis.diequa nobile filiüfuuaufa eft occarefruanimisAtropos:tucilloshumilem quidem.'feddiui;

nos ftilos .pducedi aurc.humiliter inclinauitin ualuis Capitolii.Quod fi amp;nbsp;animö poenas eisdediffet qbus ipe.Tu ueroftiloçt: tuoß: mihi pnuncioaurc inclinas;utafpisueneficiisadhibesanimü utaper la tratibusplacaris:utDypfas:cui folincanduitacancro Tibi cöfulis:utfpretaMcdea.Tibimifereris:ut 'i æquornaufragis:quodmanucôtines:reüercriaregiæpactseft.Amice:fehumiliauit:licetcitraperfedû domitororbisfideli fuo.amp; pene pedemretulinquia ipfe paruit.‘amp; penefuccubuit:qaobediult amp;nbsp;nöpe nitiis.’Nihil ei mulu humilitas fuit:qa non plena Quid tibi cöfert tua tâferinaihumâitas.*amp; rigor in

ttt iii

-ocr page 842-

PARTIS ' nr


TRACTATVS ' XV


ficxus:amp; horror fupcrdlii:qui ultroîrruîsînIâtronûl(idiasinermis:hniliateccde.Scdadmodôhurtiî litatis dus qui totûfibi mûdûhumiliauit.Et aud« aniicû tuû.Et fi Cadarc erraffe credis.q. Tûgillo nô credidinexaudiamp;attcdequidamp;aliiscötigerit:uttibi,pfireoß;lxfio.Indcnisefterh caffigatio quâpcr fuadet excplaria.Nefdo quo refugio tutus es. aut quo torpefcis auxilio C æfat 1 mifcricorde pfidos rep Phoronens peritôe nôeftreuerfus.Tu fi un^ taie gymnafiûeuafifti piosipiosinueniftiPhorôeusrex qui legûthe faurosppEispublicarenôluiditfedhisprimus græcoR-'ftudiadeaurauitdieq uiauniuerfitatislgreffus eft ait Leôtio fratri fuo.Ad fumniâ focùdtatc nihil mihi deeffetfi uxor mihi femp defuiffet Cui Lcôtigt; Et quo uxor obfratf' Atille. Mariti oins tout utina tu femel maritusfueris:amp; non fis ut fdas qd foriid fâtc ipediat.Valctinusiperatoroftogenarius adhucuirgo cum audiretdie fati fui triûphoru præconia cecoli quibus frequétiflîmus erat ait una fe tantum gloriari uiftoria.Et requifitus:qu31' refpondit:tp inimicoj^nequilfimumdeuidcarnemmeam.Amice hicinglorius migraffeta fæculonifiei fortiter reftttiffet cum qua tu affenfum familiaritatispepegifti.Cicero poft repudium:Terctiæ uxorari noluic dicens fe pariter uxori amp;nbsp;philofophiæ operam dare non poffe Amice: utinam tibi hoc animus tuus re# fpôdeatmel tua lingua mihi.utloquédo faltem eloquctiæ principe digneris imitari:amp; mihi fpem fad as uel uanâ.Câniusa Gadibus Herculispoetafacûdiælenis ; amp;nbsp;iocundereprehenfuseftaLiuiopeno: graui amp;nbsp;uxoratohiftoriographo:qmultajtgauderetamoribushis uerbis.Noftrâphilofophiâ partid pare non poteris dum a tot pticiparis.Non ei eo iecore lunoncamat .Titius: q multi uulturcs multfi diuellumt.CuiGanniusfiquâdolaborrefurgocautiusfipaululûopprimoralacrius refumo aerem üicesnoiftium dies reddût leniores. Sed tenebrapu ppctuitasinftar inferni eft. S ic lilia primæua :uerni folis delicata teporibus uarietate turn euri.ium nothi tum zephiri læticia effufiôe lafciuiût qbus uno fpiritu fulminas libiis in cubensoccafum facit. SicMarsruptistcfticulisinmenfaccx’lcftirecûbitcôuî ua fuperum; A qua uxoris M uldber fuo fune longe religaf. S ic leuiiis Hgât multa fila $ fola cathenx Sicmihi fita philofophia tibi folatiû Amice utriufqj uerba ^bo uitâ neutrius.Minus tn multi morfjî P - lædûtfalutisuiciffitudineinterpellati:$langorunusquialaboribusirremediatisnonceflat affligere r acuums. pa^uuius fies aitarrio uicinofuo.Amicearborc habeo in horto meo infodicc de qua prima uxor îiicà le fufpendit poftmodum fecûda iam nunc tertia. C ui Arri us:M iror te in tot fucceflïbus lachrymas in ueniffe.Et iteru:Dii boni quot tibi difpendia arbor ilia fufpendit:Et tertio. Amice:da amp;nbsp;mihide arbo# reillafurculos:quosferam. Amice timeo neamp;teoporteatarborisillius furculosmendicarecumiam


tex


Valcriniâ nus Imperator uirgo. Cicero


Triplex cni funicutp dif fidlecupic


Sulpitius. inuenirinonpoterut.Senfit Sulpitius ubi ipm calceus fuuspmebat qui ab uxore nobili :amp;cafta ad j? Cato uticê; uertit.Amice:cauetibi ne te premat calceus:qui auelli non poffït.Ait Cato uticenfis.Si abf^ fœminâ ßs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poffet effe niundus conuerfatio noftra non effet abfij diis Amice Cato non nifi uera amp;nbsp;cognita loque

batur nec quif^ focminaife exeaatur ludibria nifi lefus amp;nbsp;cxptus amp;nbsp;confcius pœne. His igitur fidem habere decenqui cûol ueritateloquunt.Hi tout ut placeat deledatio amp;nbsp;pûgitdeliftû. Hi norûtcp flos uenerisrofa eft qafubeiuspurpuramulti latctaculei.Metellus Mario refpôditcûeiusfiliâdotediuitc Metellus nbsp;nbsp;forma nobilem généré clarâ fama foclicem duccrenoluit.Malomeus effe Çfuus.C ui Marius;îmo ip

fa tuaerit Atille.'lmmo uirû oportet uxoris eê.Logicum eft cm Talia erûtfubieda:qualia permiferint prædicata Sic facetia uerbi Metelli diuertit ab oneribus dorfum eins. Am ice;fi uxorari oportet non oc pedit quidc. Verûtamcfiramorincaufa non cenfus.Etfaciem uxoris eligas.-nonueftem.Etanimnm Lais corin; non aurum:Et tibi nubat uxor non dos Ergo fi quo modo fieri poteft: pdicari poteris ut liuorcm nô ducas afubieftoLais Corlthia progatiuapulchritudinis infignistiîimodoregum:amp; principudigna batur amplexus Conata eft tarnen Demoftheni philofopho partidpare ut noto caftitatis eins miracu lo foluto uideretur fpeciesfua lapides mouiffe ut Amphionis a thara attraflfi. blandiciis traftauit fua^ uiter Cumlt;5 iam Demofthenes emolliretur ad thalamum pcriuit ab eo Lais centû talenta 4) confen* fu Atillefufpiciensincoelumait.Nonemotantipocnitere Amice.-utindincoclum amp;nbsp;tu acumc metis dirigas utid effugiasquod pœnitentia eftredimi.Liuiauirum fuum interfecitquc nimisodit.-Iucilia fuumquem nimisamauitilla fpontemifcuitaconitum.-hæcdeceptafurorem propinauitpro amoris poculo.Amicc:côtrariiscontenderutuotisiftac. Neurratndefraudata eftfinefraudisfœmineæf’prio fcilicetmalo.Variisamp;diuerfisinceduntfemitisfocminæquibusanfradibuserrentquibufi^deuindx fintinuiiisunuseftexitus.Vnaolm uiarum fuap:meta.Vnicum caput amp;nbsp;cóuentusolm diuerfitatit fuarummalitia.Excploharuexperimentûcape:cpaudaxeftadolaqueamat ueloditfœmina:amp;arti^ fidofe cum nocere uult quod femp eft amp;nbsp;frequenter cû iurare parat obeft. Vnde fit:ut frequeter noceat nolens.In fornace pofitus CS. S i aurum exhibes purior.Dianira T yrinthiu uefti uit i Jiterula: amp;nbsp;môllK» rum malleum môftri fanguine ulta eft.Sibiç pceflit ad lachrymas.-qd’ad lætida machinata eft. Ami cetraiedûtelo Herculisfduit amp;nbsp;uidit Nefum ifta.Nihilominus tn Nefocrediditin Hcrcule5 amp;nbsp;quafi


cilia.


Liuia.


Ncfus.


Alddes.


non fponte:quc debuit ucftire interula ueftiuit interituJnfani capitis:amp; prccipitis eft foemina inde lü beraca femper uoluntate:præcipimm arbitrât quod uult:amp; quod non expedinamp;utpraeomnibuspla^ cerecupitutpladtum fuum oibuspreferreconfulta eft.Duodedm inhuarMis laborescofummauit Al ddes.A tertiodedmo qui ocm inhumaniratem exceflitexupcratuseft.Sicfortiifimusholm aeque do


dit ueiba petentis.''faiio£em fapit dus refponfio; amp;nbsp;^twmcunij dura fuait: fempet in aliquo uerbi fui angulo


-ocr page 843-

Decelebratîone pafchæ;


EPI.


txxx


anguloj habebis aliquê petitiôis tuæ fomitc implicitü qlibet negat nuUa pnegat.Irrupit aup in ptopu gnaculaturris Âcrifii uallo^ multiplici fignatà Danes pudicitiâ foluit.Amiceificut uirgiiîi quæ terra triumphaueratdecoelo pluit inceftus.-ficquam nun$ fallithumilis.-uincit fublimis.'Sicaïborê qua5 j-. . tiun$mouitFauoniuseuertitaquilo.Lyciauirgo:uergensinfeniû:amp;famapriuilegiatacôftanter:tâ^ « go dem oppreflfa Apollinis fantafmate cócepitcpeperit^ Platonc. A mice:quâ illibatâ feruauerunt uigiliæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

deflorauit illufio per fomniummt femp omne rofarium aliquo turbine fua purpura fpoliet.S ed bene

patrifauit patri plato in fapientia:amp; q fimilis faftus eft nominis:amp; numinis pcipui. Amice minaris an indignarismagisicp in parabolis tibi fignificcgctileseffe imitâdos.xpianoidolatrasiagno canes:de ni$ bono malostuolo fis api argumetofæ fimilis:quæ mel elicit ex urticamt fumas mel de petramleû^ 31 de faxo duriffimo.Gentiliûnoui fupftitioné.fed ois creatura dei aliqcf habet excplardei honefti.Vn Sic lidnîus e ipfeturn ariestum leo.-tum uermis dicit.-fedplurima puerfaagâtincreduli.aliquatnquæcum ipgt; craffus eu le bsinterierantân nobis fruftum abundare fecerunt.Qnodfi illi zonas habueruntpelliceascâ mundi; geret enniu tiæfinefpe:finefidefinepdicamento:finecharitatc^tefl:ofinosfuerimusafini amp;nbsp;fuesiautaliqua im interrogate bumanitatebrutopi: fifesiquo fidei:quofpei:quo charitatis merito dignîreperiemuræum uideas pro# a quodâ qd phetas:amp; pcipuæillû mudi cordisiquem loli cernere pntoculi JUi aût ftudio fuajy artiû fe multiscona faceret re # «bus afflixeruntmullo futuræ fodicitatis intuituifed tm ne animas haberent ignorantes.Quid nobis fpódit; fe aii critmegleftadiuina pagina cuius ueritaseft:amp;illuminatiolucernapedibus:amp; lumen femitis ad uitâ tu ex fimo æternâf'utinâ hâc eligasmtinâ hâclegas;:utinâ hancîtroducas in cubiculum tuum utîtroducatte rex î legere. fuum.Hanc dudum floribus tuis ueris fubarrafti.Necin æftate tua expeftat ut fadas uuam in huius iniuriâ non ducas aliâine fades in tpe uindemiæ labrufea inueniaris.Nolo te fpôfum ueneris fieri fed PalladisHæcfponfateinduetmonilibuspciofisamp;ornabit.Hæcteinduetueftenuptiali Hænuptiæ £ gloriabunt Apollineparanypho:haruFefcêninadecebitcedroslibani.Stilbô uxoratusfpemhuius tâ defideratæ folênitatis denote concepi. S ed in timorécâ huius tota hæc leftio fafta eft. Ad hune finem luculcta tota hæc opérât oratio.Hic rigor huius diffuafionisihic totus armat.xui us mFto chaly be pdu ratos fentis aculcos.D ura eft manus côiugii fed fanâs.Durus eft hic fermo fed fanus. S ed utinâ tâ uri#;

lis $ deuotus.Amiceiartâ tibi utaisinfligo uiuédi regulâ Efto.Eft em arta uia qdudtad uitâ : ncceft femita plena quaitur ad gaudia plena.tmo etiâ ad mediocria p falebraseuadimus.Audiuitlafon qgt; p lafon. mareadhucintaftû.mecullisdeuirginaturatibusautremis:amp;pertottauros amp;nbsp;fulphureosignes.-amp; p toxicati ferpêtis uigilias uiâdû effet ad uellus aureum amp;nbsp;fano côfilio:!icet nô fuaui ufus abiit amp;nbsp;rediit: amp;nbsp;optabilc thefaup:retulit:Sicabfinthiuueritatisacceptatmorofæmctishüilitas.Foccundat offidofa redulitas:infruaumpdudtpfeuerâtiæutilitas.Sicfementcferit:pincernapluuiaR:aufter.Confolidat feopa uiarûaqlo.fn ubertatcpmouet floR-^creator zephyrus. S ic dora principia dulci fine munerant. Sic arftus callis ad âpla palatia pdudt.fic âguftus tramesad terra dudt uiucti um. S ed ne logo te difpé dio fufpêdâ ut maiori teftimonio mihi fides adhibeat.Lege aureolû theœhrafti:amp; Medeâ J afonis î amp;nbsp;«ixpaucainueniesîpoffibiliamulieri.Amice:dcttibideusopsfocminæfallacianonfalli:amp;illuminet cor tnum.-nepftigiatis oculis tendas quo egotimeo.Sed ne Orefte fcripfiffe uidear: Vale.

BeatiHieronymiplbyteridecelebrationepafchæ. Epiftola.LXXX.

HEftis litteris tuis ubi me cômonuifnnit debitum redderc de refiduis enodâdis qônibus; qs iâ longe ante qfierasiGratiffimû mihi atiÿ Chariffimu defiderium ftudii tui âplius tollerare non potui.Et $uis in mediis aceruis occupationû meapü hâc fed pcipuâ:ut ad ea q me inter rogafti.'tibi rnderc.Diutius autê de tua æpFa difputare nolomehocipm meîpediat; iâ tandé tedhibere qcf debeo. Quæris q câ fit:cum âniuerfarius diescdcbrâdæ dnicæ paffîonis: nô ad eundê le^ deat âni dic:ficut dies quo tradat natusÆt deinde fubiugis :utrum hoc fitfgt;pter fabbatfi ôi lunâf'qd fi bi uelit in fauoreobferuario fabbati amp;nbsp;lunae^Hic^timum oportet ut noueris die natale dni:non in fa^ cramento celebrari.îed tm in memoriâ reuocari çp natus lînacp hoc nihil opus erinnifi reuolutûdiem anni:quo ipfaresaftaeft feftadeuotiôefignari.Sacramêtum eftaûtialia celebratiôexum rei geftæ tcfi meruoratiofifut aliqd etia fignificari intelligat;qlt;f fanftæ accipiendum eft. Eo itacg modoagimus pafcha:ut nô id folu qlt;f faftuni efti memoriâ reuocemus.i.qa mortuus eft xps:amp; refurrexit.Sed etiaj «testera q euâgelium atteftatadfacratâ fignificationem nonomittamus.Quia ein ficutdicit apFus.

Mortuus eftppterdeliiftanfa:amp;refurrexitj)pteriuftificationcnram.Trâfitus quidc de mortead «itäj.Corinuyj inillapaflionedni amp;nbsp;refurrediôefacratuseft.Nâ etiâ uocabulum ipfumiqrf pafeha dicitnô græcum ficut uulgo uideri folenfed hebrsu effe dicunt:qui linguâ utrâcç nouerunt.Nelt;ç em a paflîôe quoniâ græce latine didt pati:fed ab eo (p tränt ut dixi de morte ad uitâ hebraeo uerbo res appellata

eft.Fn quo eloquio pafeha trâfitus ficut phibet qui hoc fdôt.Quod uokiit amp;nbsp;ipfe dns tangere cum ai t. Quicreditinmetrâfitamorteinuitâ.Étmaxieidêeuâgeliftahocinteilexitexprimere uoluifle eu delohan^. celebraturodnopafehacumdifcipulis:ubicanâeismyfticâdeditCumuidiffetîquitiefus qa uenitlohan.ij. bora ut trâfiret de morte feu de hoc mundo ad patrê.Tranfitus ergo de hac uita mortali in aliâ uitam i mmortalcm.Hoc eft em de moite ad uitâ.In paflîoneamp; refurreftionedni cômendaf .Hictràfitus a no bis modo agit per fîdem quæ nobis eft in remiffionem peccatoR; in fpe uitæ æternæ diligentibus deû amp;ptoximum:quiafîdesperdile(ftioncm operaf.Etiuftusexfideuiuit.Spesautcquæ uidet non cftGaF.^. •pes.Quodemuidetquisquidfperat.Siautêq(f nô uidetnusfperamuszpcrpatientiâexpeftamusfc# Abd’.z*

tK un

-ocr page 844-

PARTIS m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TR A CT AT VS nbsp;nbsp;XV

cundûhâc fidë: amp;nbsp;fpê;amp; dileftion? q cœpîmn s eê fub gf a iâ cômortui fumns cû xßo:amp; côfepülti Ülî f» Gala.^ baprifmS.SicutdicitappEs.Quiaamp;uerushônofterfimul côfixuseftCTudcûillo:amp; refurreximus eu CoUofj» illo:qaamp;fimulnosextitauit;amp;f«mulfedercfedticodeftib9-Vnéamp;illaexhortatio.Siaûtrcfurrexiftis ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cû x^;q furfû (ût qrite:ubi xßs c.ad dextetâ dei fedcs.Q^ uæ furfû fût fapite.nô quæ fup terra. S ed qlt;f

fequit amp;nbsp;didt.Monui etn eftis.amp; uita udlra abfcôdita é ixpo.cûâcilteapparuerit tue amp;nbsp;uos euillo ap parebitisi gloria-Satisidicat qd uelit itdligi.qa nûe trâfitus ur de morte ad uitâ. Q_ ui fit p fidé in fpc pagif fururæifincrcfurreâiôis Si gloriæ.Cûcotraptibilehoc.i.earoifta.inq gemimusiduetincorru ptionc.amp; mortale hoeïduetîmorulitatc.Nô ein iâ qdêhabemiisp fidê primitias fpûs:fed adhue i no bifmetipfisingemifdmusadoptionêcxpectâtesredcptionceorpisnri.Speeinfaluifactifumus.Inhac fpe eu futnus cornus qdc mortuu eft pp pctm.Spûs ât uita eft ^»prer iuftidâ.Sed uide qd feqf. Si aût fpûs eiusinqt q fufdtauit xpm iefum a mortuis uiuiflt;cauit.amp; mortaliacorpa ueilrap inhabitantem fpm dus in uobis.Hoc igif cedefia uni uerfa q^uæ i pegrinatôe mortalitatis îuêra ê.expcctat in fi ne fcFi. qtf indni nfi iefu xpi corpe demôftratûé.qeirprîo genitus a mortuis. qa corpus eius.cuius caput ê ip (e.nô nifi eedefia cft.Nônulli êt attedetes uerba q côtinue dicitapEus. Quia amp;nbsp;mortui fumus eu xpo. Si refurreximus cû co.Necîtelligctcs qtenus dicant.arbitrati fût iâ factâ effe refurrectioncinec uUâ ulte tins in fine tpopu effe fperandâ.Ex qbus eft inqt H ymeneus amp;nbsp;philetus:qui drea ueritatc aberrauerût: dicctes refurrectionê iâ factâ cc:amp; fide quorûdâ fubuerterût.Idé apEs eos argues detellat :q tn didt nos refurrexiffecûxpo.Vnnifiqahocpfidciamp;pfpemamp;dilectioncfactûcffcdidtî nobisTcam primitias Rotnxiz» fpus.Sed qafpesq utnôeftfpes.Etideofiqtfnô uidemusfpamus:Rcftaturieçredépriocorpis noftri quâcxpeftâtes in nobifmctipfisîgcmifdmus.Vn illud:Spegaudctes.ntribularôe patiétes.H æcigit in nouatio uitæ noftrae:amp; qdâ trâfitus a morte ad uitâ.Qui fitprio p fidc:ut (ye gaudeamus amp;nbsp;î tribula^ tiôepatiêtcs fimus:dûaahuc exterior nofter hô corrûpifjfed itcrior renouât de die in die fgt;pter ipm in tuitunouæuitæppternouûhoiemquciubemuriduerc amp;cxuereueterc:amp;expurgâtes uetus fermen tum:ut fîmus noua côfpcrfio;qin pafeha nrm îmolatus c xps.Propter hâc ergo nouitaté prim us mefis tnanni mcfibuscelebratiôi attributusc.Nâipfedr amp;nbsp;mefisnouoæ: Quia ucroin,toto tpe fæculi nûc terriû tps apparuit:ideo refurredio dni triduana cft.Primû ein tps c an legc.Scd’m fub lege. Terrium fub gratia.Vbi iâ manifeftarioeft fadi priusoccuiti î^jphericoænygmate.Hocergo Si in lunari nûc^ to fignificu. Quia ein feptenarius numerus folet î feripturis ad quâdâ pfedionê myfiicus appere:ter^ Cia hebdomadalûæ pafeha célébrât.i.qui diesoccurrerit a qrtadedma in uigefimâ primam.Eft illic Si aliud facrm qtf fi tibi obfcufe fuerinquiai talibus iquifitiôibus minus eruditus es:nô côtrifieris. Ncc îdeo meputesecmdiorcîquiainftudiishæcpuerilibusdidid.Quietn gloriat dcoglorietîqiiitfdrc écîtelligere quia ego fûdns.Nônulli ergoftudiofi taliûreft qfierûtmultûcf motibus Si nûerisfydcR?, Etqui fubtiliusfcrutati funtiftaîcremcta amp;nbsp;décrémenta lunariaex conuc fioneglobi duscôicccrunt. Nó cpaliquid fubftâtiae accedat ei cûaugetiuel decedat cû minuit. Quoddeliramctû ïperiri mâich.Tf opinâtesirepleri eâ dixerut fient replet nauis ex fugitiua diei pte quâ cômixtâ prindpibus tenebraarSt Q hofufordibusiquinatâ.’corde amp;nbsp;ore facrilego;amp;credere Si loqui nô dubitât: Hic ergo îpleri lunâ didît.

cû magna pars diei magnis laboribus ab iq uinameto purgata :de toto mûdo ufq; illud ab oibus gla u ds fugtês reddit dcolugcdiidû redcatrepleri uerbop mcfemdimidiu.‘amp;alio dimidioin foie refûdi ue lutî abâ nouero.Ncc tn îter illas anathematizâdasblafphemias atiq uid unqgt; fi'ngere potnerûtxur ud ïdpics lucere;uel defines corniculato lumi ne fulgeat. Aut cura dimidio mefe îdpiat mi nui amp;nbsp;nô ad re fûdcdû plena pueniat.lUi ergoqui hatccertisnumerisindagarunt.-ita utdefeftusfolis amp;nbsp;lun.Tinôfolu cur fierctifed étqn futuri effentlonge ante pdiccrent:amp; eos determinatis interuallis tporum canonica fupputationepfigerentditterifqg mâdarent.-qs mô qui leguntatcç intelligûrinihilominuseos pdidît: nec aliter utalias aeddût q ßdicunt.Taies ergo quibus nô eft ignofccndu.-ficut feriptura fanda dicir. Quia cû tin ualerent ut polTent æftimare feef m dus que fupplid pietatepoffent fadlius nô inuenerût ex ipfiscornibus lunae.quæ a foie auerfa funtifiue aefeentis fine dccrefcentis cóiecerunt earn nel a foie illuftrari:amp; quanto magis ab eo recederet:tanto magis ab ea pteq terrisapparct:amp;radiosdnsexdpe: quâtoautem adeurn magis poft dimidium menfem ex alio femidreulo propinquarct : tantomagis a fuperiori parte ill uftrata ab ca parte quam terris auctteretinô pofie excipere radios Si propterea uide^ ci defcrefcere:uel fihaberctinuna pte hemifpcrioquam partem direcedensa foie paulatim terris olîê deret $fi augmenta monftrareidum non addat qlt;f deeranfed probat quod i ncra t. ac rurfum paula^ tim abfcondere qtf patebat:amp; ideo uideri decrefcerc.Sed quodlibet horum duoruj fit: illud certe ma nifeftum eft:amp; cuiufuisaduertcnti fadle cogniturq» luna non augeatur adoculos noftros : nifi a foie _ . tcccdendonetçminuaturnifiadfolemexpartealiaappropinquando.Attendenuncquodinprouec 4 1^^’ '’“5legimus.Sapiensficutfolpcrmanctftultus:autem ficutluna mutatur. Si quiseft fapiensqui pet Mâwch.4. manet:nifi folilleiuftidJcfDequodidtur. Ortuseftmihi fol iuftidæ: amp;quem fibi nonfuiflTeortum in die nouifltma.-plangentes impii difturi funt. Et i ufticiæ lumen non luxit nobis:amp; fol non eft ortus nobis.Nam iftum carnisoculis uifibilem folem fadtoriri fuper bonos amp;nbsp;malos deus:qui eriam pluie fuperiuftosamp;iniuftos.Ducuntautemfemper ex rebus uifibilibuscongruefimilitudincs.Quisergo eft ille ftultus qui tanquam luna mutatunnifi Adam in quo omnes pcccauernnt: Anima quippe bu mana cecedens a foie iollid^ab ilia fcilicet interna contemplatione incommunbilis aentatis:omncs uircs

-ocr page 845-

Decclcbririonepafchaf.


Epiftok LXXX.


Hires fuas în tcrrcna puertit Si co mag^s tnagif«^ obfeurarin intetioribus ac fupioribus fuisifedoitn re dire cocpit ad ilia îcômutabilcfapiam:$tomagisci ÿpincjtaffeftupietatisrtâtomagiscxtcriorhôcor^ rupit:fed interior renouât de diein dic:oifqg lux ilia ingcnii:q ad inferiora ucrgebat ad fupiora puerrif ut a tetrenis quodâmô auferat.'ut magis magifgß huic fdo nioriat.amp; uita eius abfcódaf cû xpo in deo M utaF ergo in deterius adcxteriora 4?grediens;amp; in uita fua ^siicicns intima fua:amp; hocterræ.i.eisqni terrcna fapiunt deterius ur. Vn illi impii poftrema infruftuofam agentes pnîam etiâ hocfunt »ter mul tadifturi.Hifuntquosaliqnhabuimusinderifû;amp;infimilitüdincimpropcrü.Nosinfcfatiuitâeop«, adHmabam?infania.Acphocfpöffftusde uifibilibp adiuifibilia:decorpalib?ad fpiritalia facramcta fimilitudinü duccs tranfitûâllû de alia uita in aliam uita qua: pafcha uocat a qrtadecia luna uoluit ob feruarinit nó foliï ^»ptcr tps tertiü quod fupra mcoraui:qa inde icapit hebdomada tertia:fed ctjjptce ïpfam cóuerfationc ab exterioribus ad interioralunæ fimilitudo aflumeret. Vfij ad uicefima uero amp;nbsp;prima ppter ipm numerö feptetiariü quo continet uniuerfitas: ideo ioha'nes apoftolus in apocalypfi Apoj, ad feptc fcribit eccIefias.Ecclefia uero adh uc in ifta mortalitate carnis cóftituta:ppter ipam m u tabilita tclunæ nouæappellatiôeinfcripturisfignificat.Vnamp;illud:paueruntfagittasinpharetra;utfagittarct psjo. inobfcuralunareftoscorde.Priusenimö’fiatilludqd’dicitapFs.Cüxpsapuerituitaueftra:tuncamp; Cof.i.’ HOS cum illo apparebitisin gRa.Obfcurabif eccFia in tpe pegrinatióis fuæ inter multas iniqtates:amp;tuc funt infidiæfallaciû fedufto{s::qs noie fagittajt intelligi uoluit. Vn alioloco pprer nüciosfideliflimos ueritatisquos ubicç paritecclefia dicit.Luna teftis fidelis in cœlo.Etcu de regixgt;dni pfalmifta canerec -OrieturinquitindiebusilIisiulKciaamp;abüdantiapadsquoufi^interfidetlunaideftabunda'tiapads Intm crefdtdoneecómutabilitäte mortalis affumat.Tunc nouiflima inimici deftruet mors:amp; qcqd nobisrefiftitexinfirmitatecarnis.Vndenobispfeftapaxnödöeft.Cöfumitoiixjdücorruptibilehoc -induct incoi'ruptionê:amp; mortale hoc induetimortalitatc.Vn amp;nbsp;illiusciuitatis muti quæ Hicricho ap pellat .qtf in hæbræo eloqo luna interptari df feptimo dreuafta teftamenti area corruerüt. Quod enim nuncaliudagitânûdatioregnicœloilt;’jquadrcùaftioarcæfignificauit:nifiutoiamunimctamorta5lt; lis uitæ.i.oîs ipeshuius fcFi quæ refiftit fpei futuri fæculi in domo feptcario fpuffandi p liberuarbitriu deihuatr'Obhoceï drcucunte area nóipulfu uiolento illi muri:fed fpótecedderüt.S unt amp;nbsp;alia teftio Ilia fcripturap: quænobisingerûtper cómemorationc lunæecclefiæfignificationcquje in ifta morta^ Iitate ab ilIa.Herufalem cuius dues funt angelifanftiinerûniis;amp;13boribuspcgrinant.Non tn putari dcbentftultitquiuolutinmeliuscómutariadotadacfieiftaluminariaqaduciturexeisaliqnfiniilitu do ad diuina myfteria figuranda.Ex oî erii creaturadudtur.Neeideo in fiaa dänatiois debemus irru^ Roma.l-rre quæ ore a pFicc^de quibufdâ ^ferf .Qui coluerût amp;nbsp;ieruierutereaturæ potius^ aeatori q c bndiiftp in fæcula.Sieutem nôadoramuspecora$uisdiftusfitxps:amp;agnus:amp; uitulus. Necfetèi quia diiftus eft leo de tribu iHda:Nec lapides q uia petra crat xps nec môte S ion:quia ï ipo figurât eccFia.Nec foléamp; lunâ.'cx ea coelefti creatura ficut ex multa terreftri facramentoRr figuræ ad informatôes myfticas fumûc Quaproptermathematicortdeliramctacûdeteftatiôeridcdafunt.Quibuscûobiiceremusuana pmc ta.Vn holes in errorcpdpitât.nos priuspdpitati ficut garruli fibi uidemur.'cûdicûtnobisîCuramp;uos amp;nbsp;folis amp;nbsp;lunæ côputatione pafcha celebratis;qfi nosordinesfyderû amp;nbsp;uidffitudines tpm a fummo at lt;$optimodcocôditasarguani:amp;noncoffepuerfitatc:$rebusfapictiffîmeconditis:ad ftultitiæfuæ ua , iiiflîmasopinioncsabutit.Nâ amp;nbsp;fi mathematicus nobis cótradiifturuseftdefyderibus amp;luminaribp codi ad fada myfticefigurâda fiFitudiesducereptradicât amp;augures nedicatnobis.Eftorefiplices ficut Mat.lo» colûbæ. Côtradicat amp;nbsp;marfi nedicat nobis.Côtradicâthiftriocs neî pfalmis dtharâ noîeus.Ad qd ex hisreh? ad myfteria uerboR’dei fiFitudinufignafuunt.Dicâ fi placet uelaufpid.i uoscaptarexueluene nacôficeremel thcatricas affedareluxurias.'qtf demctiffïmû eft dicere.Nôigitur nos defole amp;Iuna an nuismeftruifue tpibusaftionünoftrarucômentapiidmusmeiuitæhumanæ piculofiflimis tepefta;» tibustan$ infcopulis miferæferuitutisillifialiberoarbitrionaufragemus.Sedadrcfacratæfignifv canda fiFitudi nés adhibitas religiofifli ma deuotiôe fufdpim us:ficut de cætera creâtura.de uctis de ma ri:de terra:de uolatilibus:de pifcibus:de pecoribus:de arboribus.-dehoîbus. Ad fermonc quidc multi f pFr.Adcelebrationemuerofacramentoruj.-iamxpianalibertatepardffîme.Sicutde aqua.'defrumcn to:dc uino.de oleo.In feruitute autem ueteres ppFi multa etiamcelebrari iperatafunnquæ nobis tantu modointelligcdatraduntur.Non uticç diesobferuabimus:amp; menfes amp;nbsp;annos:amp; tpa. Neaudiamus Gal.4, ab apFo.Timeo nos ne forte fi ne câ laborauerim in uos.Eos etn îculpadq dicût. Non ,pficifcar:qa po^^ fterus dies eft:aut qa I una fie fert.ud pfidfcar ut pfpe cedat:qa ita fe hj pofitio fydetfe.Nô ago hoc m2 fecômertiû.quia iliaftella mihi facitmenfem.Nonplantéhocanno uineâ:quia biftextuseft. Nonaût quif$ fapiens arbitrer obferuatorcsteporurephendendos qui dicunt.Non 4gt;ficifcarhodie:quia tepe lias exhorta eft. Autnônauigem.quîaadhucfunthybernæreliqæ.Auttpsfeminâdi c:q(fîbrib9autu nalibusterra fatiataeft.Vel fi qui fortealii natural es eflTeftus circa motus aeris amp;nbsp;humorisad uaria'das ^m qlitates amp;fiyderû ordinatiflima côucrfatiôenotati funt.De qbus diflu eft dû côderent:amp; funt î fi Rnis:amp;î tpibus amp;nbsp;ï diebusamp; in aitnis.Si quæ aût figuræ fimilitudinû nôtiii decodo.'amp;fyderibus.fed fed etiâ decreatura inferiore dicuntur ad difpenfationc fecramentoçL’Æ loquetia quadâ eft doiftrîæ. S al uatorismouédoaffeftuidifcentiûîaccômodataauifibilibusadiuuifibiliaacorpalibusad fpiriraliaa tpalibusadztema.Necquif^ ueftrum attendant eotcpoie quo pafcha cdebcamus fol inaciereelht

-ocr page 846-

PARTIS rri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS XV

Sîcut tUi appellant qucdd fyderû locum ubi reuera mcfe nouo^ inuenit fol.S ed fine illi arietê fine ali quid aliud eâdé parte cœli uocare uoluerût.Nos de fcripturis fâis hoc didicimusiq? oia fydera deus cô didit: 8c locis cœlellibus qbus uoluit ordinauit quæ AeUis di Ainda 8i ordinata in quolibet partes di# uidantquibuflibetuocabulis uocêtubicüqß fol eAetmcfenouoßd illicecrepieturhæccelebratio ^ptec (imilitudiné facramcti renouâdæuitædequafatisfupradifferuimus. Quodfieriamlocusillefydep: ariespoAituocari j)pteraliquâfiguræcôgructiâne($huiufmodi timetetfermo diuinusfacramcttfi^ mibtudinêdicete.Sicutamp;dealiisnonfolûcœleAibusfedtetreAribusaeaturis.SicutdeOrione Plia^ dibus.Sicut demote SynazdemôteSyon.Sicutdefiuminibusquæ uocanturGcon.Phifon:Tigris: Euphrates.Sicutdeipfototiésinfanftis myAeriisnobilitatofiuuioIordane rep.’figurateifinuandaR' myAicas fimilitudines adduxit. Sed $tu interfit inter obferuationes fyderû ad aereas quali rates acc5 modatas.SicutagricoIae aut nautæobferuantaut ad notâdas ptes jnundi rutfumlt;ÿ aliquo :Si aliûdc dirigendum qlt;f gubernatores nauium fadunt Sc hi qui per folitudines arenofas in iteriora au Ari nul lacertafemiugradiuntautadaliquidindoftrinautili figurace fignificandû fitnônullo^;fydeR'ali^ ^cômemoratio.Quâtumcrgointerfitinterhas utilitateshoimobhoc obferuâtiû fyderaut necaeris , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qualitatcs nec regionû uias nec folos temporünumeros nec fpiritaliû fimilitndinc fed guafi f ataliaregt;

cum euenta pquirât quis non intelligau'fed iam deinceps uideat: cur etiam id obferuet cû pafcha cele^ brat:utfabbatû occurrat Hocetn fgt;priu xpi:aut religionis eA.Nam iudæi tmmodo mcnfem nouoru: amp;lunamobferuâtetiâ ipfi a quartadecima uf^ ad uicefimam prima. Sed quiaillud eorû pafcha quo paAus eA dns;itaoccutrit ut inter morte eius Ôc tefurreftionc médius eiïet fabbati dies : Addcdû patres noAri cenfuerut utnoAra feAiuitas a iudæo^ fcAiuitate di Aingueretur Et qtf non fruAra faftûefle crc dendû eA ab illo qui cA ante tpa amp;nbsp;per que fafta funt tpa:amp; qui ucnit in plenitudine tpm amp;nbsp;qui habet ptätem ponendi aîam;amp; iterum redpicdi eâ.Et ideo nô fatalem :fed opportuna facramento qcf turn emcdareinAituerathoram expeftabatcum dicereoNondum uenithota mea in âniucrfariapaAionis ciuscelebratône a poAeris feuaret.Quod cm nûc ut fuperius dixi.Fide:ac fpe agimus ut ad iu puenia^ mus dileftôefatagimus.Requics quædâ aboi labore omnium moIeAiarum ßnfta at^ ppetua eA.ln cam nobis ex hac ui ta fit trâfi tus:quc dns no Aer lefus xpus fua pa Aione demôArare amp;nbsp;côfecrare digna tus é.lneA aût injilla reqc nô defidiofa fegnitia:fed quædam incAabilis trâqllitas aftiôis ociofe S ic erii ab hui us uitaîopibus in fine rcqefdturmt inaltcrius uitæ aftiôe gaudeat.Sed qa talisaftio in dei lau/ deagiturfinclaboremembrorumfînclanguore curarû nonadeamfic tranfitur per geteut ipfi qui/ cti fucccdat.i.nonficeAeindpiataftio.'uteAe definatquicsNeq^ cnîreditur ad curas amp;nbsp;labores fed per manetinaftiöe.Etqd’adquietcptinetnccioperelaboraretnecincogitatiöefiuä'uare.Quiaergo per requiem ad prima uitâ redit unde aîa lapfa eA in peccatum j)ptcrea fabbato requies fignificaf.Illa au tem prima uita quæ a peregrinatioiK redeuntibus eAp prima Aolâquem die dominicudidmus figu tatur. Quere feptc dies Genefislegcs inuenies feptimum fine uefpera:qr requic finefine fignificat. Pri ma ergo uita nôfuitfempiterna requiespeccâti.Rcquies autc ultima fcmpitcrna eA^cper hoc amp;nbsp;oda üus fempiternâ beatitudinc habebinquia requies ilia q requies fempiterna eA exdpit ab odauo nô ex/ tinguit.Neqj em eAet aliter fempitetna.lta ergo erit oftauus q prirnus ut pria uita:fed ætcrna reddat. S abbatû tn cômcdatum eA côi ppFo initio corpali tpaliter celebrâdû:ut figura eAet fifh'ficationis in re/ T nbsp;nbsp;quiê fpuAftî.Nuf$ ern legimus in Genefi fanftificatiôem p ocs fupiores dies. S ed de folo fabbato di /

dum eA ôc fdrificauit dns die feptimum.Amât eirequic fine pie.fiue inique. Sed qua pueniantad id qr?amant pluriminefdunt.-necaliquidalid’appetuntctipacorpa pôdetibusfuis.-nifiquifcercamo/ tibusfuis.Naficutcorpustamdiu nitit pôdercfiuedeorfum uerfusdonecad locum quonitit uenics conquiefcat.Pondusquippe olei fi mittat inaere deorfum.Si autc fub aquis furfuni nitif.Sicaîæ ad ea quæ amant ^pterea nitunt ut perueniendo requicfcant.Et multa quidem per corpus deleftât : fed nôeA in eis æterna requiesmecfaite diuturna.Etproptcrea magis fordidâtanimâ amp;nbsp;aggrauât potius ut fincerum eius pondus quo in fupna fert impediant.Cum uero anima fcipfa deleftaf nondû rein/ commutabili deledat ;amp; ideo adhuc fuperba eA:quia fe pro fummo habet:amp; cum fupior fi t deusfnec intali peccatoimpunitarelinquit:quiadcusfuperbisrefiAit;huinilibusautêdatgram. Cum autem dcodeleftat:ibiuerJ:certâæternaminuenitrequiemquaminaliisquærebat:necinueniebat.Proindc ^5.5^^ ammoneturinpfalmo:Delcdareindno:amp;dabittibipetitionccordis:Qpiaergo charitas dei diAufa eA in cordibus noAris per fpiritumfftm qui datus eA nobisildeofandificatio in feptimo die cômemo rata eAmbi requies cômêdat.Quia uero necbenc operari poAumusmifi dono eius adiuti. Sicutapo/ Phil.z. nbsp;nbsp;nbsp;Aolus dicit:Deus em eAqui operatur in nobis:amp; uelleamp; operari pro bona uolûtate:nec agere necrege

rccrepotcrimuspoAomniabonaopcranoAra:quæinhacuitagcrimus:nifieiusdono ad ærernitatc Genc.Zi nbsp;nbsp;nbsp;fanftificati atf^ perfefti.Propterea de ipfo deo didt: C um feciAet oîa bona opéra ualdexfeptimo die re

quieuitaboibusoperibusfuis:quæfedt.Futuram em requiêfignificabat:quam poAbona opéra da/ turns erat nobis hoîbus.Sicuti em cû bene operamur ipfe didf opariiin nobis:cuius munere bene ope/ tamurnta cum requiefcimusipferequifcetedidt:quo donante requiefdmus.HinccAtp etiam in tri/ bus primispræceptis decalogi:quæ ad deum pcrtinctfcætera cm feptc ad proximû ptinctamp; ad hoîcm) quia in duobus præceptis tota lex pendet rertium ibi dc’obferuatione fabbari pofitü eA:ut î primo pce pto patte intelliganius;ubi Thibet coli aliqua infigmentis hotninu dei fimilitudo.Non g a nó habet imagincOT

-ocr page 847-

Dccclebratîoncpafchae* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLA LXXX

imagine deus:fed qa nulla imago ci collidebatmifi ilia quæ hoc eflet:qd’ ipemec ipfa illo fed cû iUo Et qacreaturaeftniutabilis:ac jgt;çterea dicit.Omniscreatura uanitati fubiefta eft.-qni natura uniuerü Roma.g Etiâ in parte demon(lrat:ne quif^ filiu dei uerbû:p qd’ fada funt oia.ideo putaret efle creaturâ. S equit aliud pceptum.Nôacdpias in uanû nome dei tui.Spûsaûtfftôs.'inquonobisreqesillarribuit.-quaj ubieg am amus:fed nifi deû amâdo nôinuenimus:cû charitas dei diffundat in cordibus noftris p ipm fftnï qui datus eft nobis.Quia ergo fanftificauit deusdiem fcprimûhn quo requieiiit.-tertio pcepto le Ro.^ gis infinuat:qd’ feriptû eft de obferuatione fabbati:nô ut iam in ifta uita nos reqefeere exiftimemsgt;.-fed utoia q bene opamur nô habeât intctionc;nifi in infinitâ requic fempiternâ.Memcto eiri maxie qd’iâ fupragmemoraui :quiafpefaluifaftifumus.Spesautquæufnôeftfpes:Adipfum3utcigné amoris nutriendûquodamó[quotan^ pôderefurfum uel introrfumreferamur)ad requic oia iftaptinent;q figutate nobis infinuant.PIus em mouent amp;nbsp;accenduntamorc;^ fi nuda:amp; fine ullis facranientoæfi militudinibus ponerent.Cuiusrei câ difficile eft dicere:fed tn ira fe habet;ut aliqd p allegoricâ fignjfi cationemintimatû.Plusmoueat:plushonoretur:$ fi uerbis^priisaptiftimediceret. Credo q^ipfe aï niotus $diu adhuc rebus terrenis implicat:pigrius inflammat.S i uero feraf ad fimilitudines corpora les.amp;indeferai ad fpintalia:quæ nullis fimilitudinibus figurant.quot;ipfoquafi tranfitu uegetat : amp;nbsp;tan^ in facula ignis agitatusaccendit.amp; in ardentiori deledarionerapit ad requiem.Ideocj inter oia ilia de ccm pcepta folum ibi qd* de fabbato pofitû eft.figurate obferuandû pcipitur.Quam figuram nosîtel^ ligcndâ.-non etiâ p ociù corporale celebrandû fufcepimus.C um em îabbato fignificat ipiritalis requis cs.Etinpfalmo.Vacateamp; uidete:qmegofumdns:Etqua uocanthominesabipfodnodicente.Veni te ad meomnes qui laboratis amp;nbsp;onerati eftis:amp; ego uosreficiâ.Tollite i ngû meu fuper uos:amp; difeite a Mat.lî. me:qm mitis fum amp;nbsp;humiliscorde.amp; inuenietis requiem aîabus ueftris.Cætera tn ibi pcepta f»prie fi cutpcepta funtfinc uUafiguratafignificationeobferuamus.Nam amp;nbsp;idolanoncoleremanifeftedidw cimus:amp;nóaccipereinuanönomednideinoftti amp;honorarepatrem amp;matrê:amp;iK)nmœchari:nôoc cidere:non furariuiû falfum teftimoniû dicete.'nô concupifeere ullam rem ^iximi. Nô erii figurate alidf f tcndunt:amp; myftice aliud fîgnificant.fed hic obferuant ut fonant.Obferuare tn die fabbati non iube mur ad litterâ fclt;f m ocium ab ope corporali ficut obferuant iudæi.Et ipfa eoæ obferuatio:quia ita p cepta eftmifi aliâ quâdâ fpiritalem rené fignificet.iidenda iudicaf.Vn noscôuenicter intelli gimus ad amorcexdtâdûreqei ad qua reqej tcaim6 ualereoiaq figuratei fcripturisdicunt.Q^nqdcihocfoIô ft giirat in decalogo pcipi tur.-ubi reqes cômcdat:q ubi^ amatfed i n folo deo fanfta amp;nbsp;certa iuenit .Dies tn dnicusnon iudæisfedxpianisrefurreftionedni declaratuseft:amp;ex illo habere cocpitfeftiuitarcfuâ Aiæquippefanftoivomniûanterefurrefliôej corporis funt quidc inrequie.Sedineanôfuntagnitio ne qua corporauegetant.Talemquippeaftioncfignificatdiesodauusqui eft primusqui ante ferat îllam requiem :fed glorificat.Non em cû corpore difficultas ex corpore:quia nec corruptio.oportet etn hoc corruptibileinduiincortuptionc.’amp;mortalehocinduiimortalitatc.Quaproprer ante dnicârefuti!» reftionem $uis fanftos patres plenos .pphetico fpû oftaui faaamentù neqnaq lateret : quo fignificat refurreftio.Namamp;,poftauapfalmusinfcribit:amp;oftauodiecircûcidebantinfantes.Etin ecclefiafte adduorum teftamentorumngnifïcationemdicitur.Illisfeptem amp;nbsp;illis oftoreferuatum eft.Tarnen il lis eft occultatum amp;nbsp;folum celebrandum fabbatum traditû eft:quia erat antea requies mortuoæ:refur reftto autem nuUius qui erat refurgens a mortuisââ non moriret:amp; morsilli nô dnaret.S ed poftq’ fa^ fta eft talis refurreftio in corpore dnicomt præiret in capite ecclcfiæ:quod corpus ecclefiæ fparet in fine iam etiâ dies dnicusâdeft oftauus qui amp;nbsp;primus inciperet celebrari ipfa etiam câ intelligit.-cur obferuâ dum pafeha ubi agnû occidere amp;nbsp;eciere iubentur:q(f manifeftiffmedni pfigurat paffionej.Non eis ira ßceptü cftutattenderctoccurerefabbatûîamp;cumenfenouojc amp;nbsp;tertiælunæ hebdomadæcôcurrere.Vt eundc quoeçdie dns potins fua paffionefignaret:qui etiâ dnicu ideft oftaui’nqeft primus declaratur9 »æ * aduenerat. Attende igit facratiffimû triduûcrucifixi.'fepulticfufcitati.Hoætriù opéré quid fignificetur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

in pnti agimus uita. Quid aût fignificat fepultura:fidc:ac fpe gerimus.Nam dicit hoî.Tolle cruce tuâ amp;nbsp;îequereme.Cruciat aûtcaro:q mortificant mebra noftra:quaE fupetterrâ:fornicatio:imundicia:lu xuria:auatitia : amp;nbsp;huiufmodi.Dc quibusidem dicit:Si em fetfm carnéuixetitis.moriemini:fi aûtfpi titu fafta carnis morrificaueritis uiuetis. Hic etiam de feipfo dicit.M undus mihi crucifixus eft:amp; ego mundo.Et in alio IcKorS cientes inquit quia uetus nofter hô fimul côfixus eft cruci cum illomt euacu ttur corpus peccati.amp; ultra nô feruiamus peccato.Qtiâdiu ergo id agunt opera noftra:ideft corpp pec^°’^ cati;$diuin$ exterior hô corrûpit.-utinterior renouet.dedieindiem tempus eft crucis.Hæcfunt etiâ bona opera quidem ramen adhuc laboriofa:quorû merces eftrequies.Sed ideo dicitur.S pe gaudetes utcogitantesrequieqifuturâcum hilaritateinlaboribHsoperemur.Hanchilaritatcfignificatcrucis latitudo in rranfuerfo ligno ubi fïgunt manus.Per manus em opera intelligimus.Perlatitudinc hilari tatcmoperantis:quiatrifticiafacitanguftias.Perlatitudincautemcuicaputadiungitur:expe(ftatiore tributionisdefublimi iufticiadeiiquireddetunicuicp fcd’moperafua.Inhisquidcqui feefm tolerâ# tiam boni operis.gloriâ amp;nbsp;honorcamp; incorruptioncquærctibus uitâ æternâ.ltacç etiaj ut longitudo totum corpus extendituripfam toIerantiamfignificat.Vndelonganimesdicunturqui tolerant.Pro# fundû aûtqd* terrae infixûeft fecretû facramenrù pfigurat.Recoraarisetn(ni falloriquæuerba apofto Ucainifta defignatione crucis expédiant : ubi aitin charitateradicati atqj fundati ut poffiscôpræhcn^

-ocr page 848-

PARTIS III


TRACTATVS XV


Abcf.r. Rom.tf Rom.g.


Roin.iz


I.Cor.iy


dete cum oibus fandisq ntlongitudo:laritudo:amp; j^füdum Ea uero q nßdum uidemus: Ahödum tenemus fed fide amp;nbsp;fpe gerimus in alio biduo figurata funt.Hæcenim quæ nuncaguntur tan$ claui Storumindei timoréconfixi funt.Saiptum eft em.Confige clauis a timoré tuocarnes meas in riis deputantut.non in eis quæ per feipa appetenda amp;nbsp;concupifccnda funt. Vnde illud quod eft Optimum fe dicit cócupifcerediffolui amp;nbsp;effecuxpo. Manereaütincarne neceffariu inquitfgt;pteruos Quod ergo inqt diffolui amp;nbsp;efle cu xpo inde incipit requies quæ no interrumpit refurreétióe fed glori# ficaûquættinûcfideretinet.quiaiuftus ex fide uiuit. Anignoratisinqt: qrii quicûlt;ç baptizati fumus inxpoiefu.in morteillius baptizati fumusj'Confepulti ergo illi fumusper baptifmu in morte. Vndc nifi fide.IMeqg erii iam in nobis perfedu eft.adhuc in nobifmetipfis ingemifcctibus adoptionc expefta# tibus redemptionc corporis noftri.S pe etn falui fafti fumus S pes aüt quæ uidetur non eft fpes. Quod eni uidctquis.quidfperat^Si autqd' no uidemus.fperamusppatictia expeftamus. Quod memento quæfæpe cómemorct neiam nûc in ifta uita nos beatos fieri debetearbitremuramp; ab oibus difficultati bus liberos* Ac fi in anguftiisrerum tcporaliüaduerfus dnj ore facrilego murmurcmusquafi nóexhi beat qlt;f 4gt;mifit quidc etid huic uitæ neceflraria:S ed alia fût folatia miferorû.alia gaudia beatore. Dûs inquitfedm multitudinc dolorö meoß; in corde mco :exhortationes tuæ iocundauerunt aiam mea. Nonergomurmuremusindifficultatibus nepcrdamuslatitudinem hilaritatis.dequadicitur.Spe gaudentesquiafequit intribulatione patictes.Noua e^o uita infide nunc inchoat:amp; fpe gerit Nam tuceritciiexforbebit morsinuiftoriâ. Cum ilia nouiflimainimicadeftrueturmors:cù mutatifueri


Matthe, zz musamp; æqles angelisfafti.Omnesem inquit refurgemus fed uero non omncs immutabimur.Etdns Erûtiquitæqualesâgelisdei.Apphcfierii. fumusmodointimoreperfidem.tuncaöt apphendemus incharitateperfpem.-Quadiuemfumusincorporepegrinamuradno.Perfideem ambulamusnon per fpem.Ipfeita^apoftolus.qui dicit utapphendas.ficut amp;nbsp;apphenfus es apte fc non apphendiffecó/ fitet.Fratres inquit.egonon arbitror apphendifle.Sed tarnen quia ipfa fpes ex jjmiflione ueritatis ccr^ ta nobis eft cum diceret.Confepulti ergo fumus illi per baptifmum in mortem fubiuxir amp;nbsp;ait. Vt qué admodum furrexerit Chriftnsamortuis pergloriam patris itaamp; nos in nouitate uitæâbulemus. Am bulemusergo in relaboris.fed in fpequietis.In carne uetuftatis.fed in fide nouitatis Dicit ei'j.Corpus quidem mortuum eft propter peccatum. S pus uita eft propter i ufticiam.S i autem fpüs ei us qui fufagt; tauitiefuj xpm a mortuis habitat in uobis Hocexauftoritatediuîap;fcripturarum.- amp;nbsp;uniuerfæccde (îæ. quætotoorbediffunditurconfeflTione.peranniuerfariumpafchacelebratur.rn magno utifçficut iam intelligis facro:ut in fcriptura:his quibus ueteribus adagendûpafcha non eftpceptum tps:nifi ex menfe nouorumduna quarcadecima uGç ad uicefimamprimâ.Et ex euangelio tn quia manifeftû eft quoetiamdiednsCTucifixusfit;amp;infepulturafuitamp;refurrexitadiun(ftûetiameftipfo{fe dierumob/ fouationi pcrpatrumconfilia:amp;orbiuniuerfoxpi3noperfuafum:eo modopafeha celebrari oporte# te.Quadragefimafane ieiuniorum babaauftoritatë amp;nbsp;in ueteribuslibris ex ieiunio Moyfi amp;nbsp;Helii-amp;cxeuangelio:quiatotidemdiebusdnsieiunauit.InperfonaMoyfi amp;Hcliæbaîcaccipiuntur Intec quos amp;nbsp;in monte gloriofus apparuiKut euidentius emineret.-qtf de illo dicit apFs pauIus.TeftimoniS habens a lege:amp; ^Jphetis i n qua ergo parte anni consructi^obferuatio quadragefimae conftitucrettra^ ficonfinisatcpcontiguadnicæpaflîonif'quiaineafignificathæcuitalaboriofa.xuiopuseftcôrinentia Etabipfiusmundiamiciriaeiiciuntquiuticçfallaciterblandiriramp;illecebraæfucos cira3fpargereatlt;5 iaftarenoncclTant.Numero autem quadragenario uitam iftam .pptereafieurari arbitror; quiadena^ rius in quo eft perfeftio beatitudinis noftrae ficut in ofl-onario.-quia redit ad primum ita mihi hoc ui# detur exprimi:quia creatura quæ feptenario figurât adhæret creatori.In quo declaratur unitastrinita# tisper uniuerfum mundum tpaliter annumeratus eft.Qiiia mundus ex quattuor uentisdedinaturÄ


Phil.5.


PstJ-


Luce.lt* Mattliei-S


auattuor ælementiserigitur.amp; quattuor anni temporum uicibus uariatur. Decc autem quacerqua# ragintaconfummatur.Quadragenariusautem partibus fuiscompntatisadditipfumdenarium;amp; fiuntquinquagintatanquam merceslaboris amp;nbsp;continentiæ.Neq? enim fruftra ipfe dominus amp;qua^ draginta diespoft refurredionem in hac terra cum difeipulis fuis conuerfatus eft;amp; poft$ afeenditin calumdeccaiebusinterpofitispmiffum mifitfpiritûfandùcompletodiepcthecoftestquidiesquin# quagenariushabetalteriifacfm.Quodfeptiesfeptcquadragintanoucfunt.Etcum rediturad initiûs quod eft odauus;quiamp; primus dieszquinquagintacomplentur qui celebrantur poft dnirefurredio nem iam in figura non laboristfed quieris amp;nbsp;lætitiær^jpter hoc in ieiunia relaxantur. Et ftates oramus quodeftfignumrefurredionis. Vndeetiamde diebus omnibus dominicisadaltareobferuatur; Sc alleluyacaniturquodfignificatadionemnoftramfuturam noneffe:nifilaudare deum• Sicut fcri# ptum eft.B eati qui habitant in domo tua in fæcula fæculoæ laudabunt te.Sed dies quinquagefimus ex fctipturiscommendatur:non tm in euangelio (Qiiia tuncfpûffandusaducnit ) Sedetiam in uete# ribus libris Nam amp;ibi poftea qua pafclia occifo agno celebrauerunt quinquagîta dies numennt ufqg ad die q lex data eftin mote S yna.-famulo dei.Moyfi:digito dei fcripta.In libris euâgelü aptilumcde# clarat digitum dei fignificare fpiriufandum. C urn enim unus euangelifta dixiflet.in digito dei eiicio dæmonia. Alius hoc idem ita dixitln fpu dei eiido dæmonia. Qxiis hanc lætitiam diuinora facioru cu fanædodrinæluceclarefcuntnon préférât uniuerfismundihuius imperiisfetiam inufitata foclicita te placatis. Nonne tanquamduo feraphin clamant ad inuicemconfda laudis altiffimi s' Sandus Sandus


-ocr page 849-

Dccclebrarioncpafdiae nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fpiftola IXXX

Sandus Sandus dnsdeus fabaothdUaduo tcftamentafideliter rccordatia facrata côcernût uetitatem Occidit uero ouis:celebratur pafcha Si interpofitis qdraginta diebus datur ad charitatc fpirituffandus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z

q eft digitus dei contrarius homibus fuaquærentibus. Et ideo iugum afperûamp; farcinâ grauem porta tibusmec inuenientibus requiem animabusfuis.quia charitas non qrit quae fua funt.ideo aiofitashe^ teticoiü femp inq uieta eft quo Magopi; Pharaôis habere conatu.-declarat apPus paulus dices. Sicut em Z.thi. J iamnes amp;nbsp;Mâbresreftiterùt Moyfijfic uero,amp; ifti refiftuntueritati.Homines mentecorrupti:reprobi: circa fidcded tn ultra non ^fident.Dementia eiii eoß; manifefta erit oibus ftcut amp;nbsp;illojt fuit.Quia ein per ipfam corruptionc mentis inquietifli mi fuerunt in figno tertio defeceruntfatentes fibi aduerfum efle fpmfandum qui erat in moyfe.Nam deficientesjdixerunt.Digitus dei eft hic-Sicutautcofiliarius: amp;nbsp;placatus fpuftandus requic pftat mitibus amp;nbsp;humilibus cordedta contrarius amp;aduerfus immites ac fuperbosinquietudineexagitat.Quaniinquictudincmufcæill.Tbreuiflimæfignificatûtfub quibus magi Pharaonis defeceruntdicentes.Digitus dei eft hic.Exodum lege:amp; uide ubi pafcha cclebrarunt : Poft quos dies data fit lex.Loquitur ein deus ad moyfen in heremo.-ln die tertii mcfis. Nota ergo unu Exo.g diem ex ingreffu ipfius tertii menfis.Et uide quiddicat inter cetera.DefcendeinquitteftareppFo.amp;pu Exo.zo. rifica illoshodie amp;nbsp;cras:amp; lauent ueftiinenta fua:amp; fint parati in diem tertium. Tertia ein die defccdic dns in monte S yna coram omni populo.Tune data eft lex tertio fcilicet die tertii menfis.Numera ira^ ^aquartadecimaprimi menfisquofaftum eft pafcha.ufç ad diem tertii menfis.Inuenies decern amp;fe ptem primi menfis triginta fecundi ties tertii quæfiunt qunquagi nta.Lex em in area eftjfandbficatio in corpore dni p cui us refurreftionc nobis reqes fu tura^jmittit. A d qua pcipiéndâ fdôfpû charitas ifpi taf. Spiis autê nondu erat datus cum iefus nonduerat clarificatus.Vnde ^aphetia ilia cantata eft.Exuc ge dne in req uic tuam tu amp;arca fanftificationis tuæ.Vbi requiesiibi fanftificatio. Vnde nunc ut ame ps.151 mus amp;nbsp;defideremus :pignusaccipimus:uocant ante ad requiem alterius uitæ.quo ab ifta tranfit: qcf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lo.izi

pafchafignificatocsin noIe partis amp;nbsp;filii amp;nbsp;fpiiffanfti.Proptereaquinquagenariusnumeruster multi plicatus.-additoademinentiafacramenti ipfoternarioinillismagnis pifeibusinueninquoddnsiam poft refurredionc noua uitam demonftrans a dextera parte leuari imperauitmec rhcti.a difrupta funt. quiatunchæreticoruminquietudononcrit.Tunchumopfeftusamp; quietuspurgaturinala amp;nbsp;incot pore p eloquia dni cafta.-argentum igne examina tu terrae purgatum feptuplûiacdpiat mercede denari iimamp;fintdecem amp;feptê.Nam amp;inhocnumeroficutinaliismulriplicesfigurasexhibctibusfacramé mentummirabiliterrepetit.nec Imeritoetiampfalmus.xvii.inregnorumlibrisfolusintegerloquit. quia regnum ilIudfignificabatmbiaduerfariûnonhabebimus.Titulus em eius indie qua eruit eum dnsdemanuoIjinimicofeeiusamp;demanufaul.Qiiisernfignificatindauid.nifiillequi uenit fccfm a * carnemex femineDauidiqui utiœ incorporefuohoeeftecclefia;adhucparit inimicos.Vndcilli perfe cutor quem uoce maftauit:amp; in fiiö corpus traiiciens quodamodo manducauit fonuit de cocIo.Sau Ie faule quid me pfequeris.Qiiâdo aiiteruet hoccorpus de manu omnii'i inimicoçt eiusmifi cum ilia inimica deftruet morse'Adhoe tps pertinet numerus ille centum quinquagintatrium pifeium.Nam amp;nbsp;ipfe numerus.xvii.furgensintrigonuicentu quinquagintatriûfummà copier.Ab uno itaqj uf^ ad deccamp; feptc adde duofunt ita« triaiadd’ tria fût fex:add' qttuor.funtdecciaddequinlt;^ funtquindect addefexfunt iiigintiunû.Addcitai^caercrosamp;ipfumfeptimûdecimûfiuntcentumquinquagîtatriu AdhæcdeferipturisfirmifTimetenent.i.pafcha amp;nbsp;penthecoftc.Nam utquadragintailli diesantepaf f chaobferuentiecclefiaECÔfenfioroborauit.Didtetiamutoctodicsneophitorûdiftinguantacîeteris.i. utodauus primoconcinat.ut aiitallekiya perillos folos diesquinquaginta in ecclena canteF: no ufq^ qlt;5 obferuat.Nam amp;aliis diebus uarie cantat alibi : atq; alibi.ipfis tarnen diebus ubiqi.Vtaute ftantes amp;nbsp;illis diebus amp;omnibusdnids oremus utrum ubiq feruet ignoro.Tn in eo ut feruatecclefiadixi ut potui :amp;arbitorelTe manifeftu.Delauandis uero pedibusicuhoc dns ^pterhumilitatis forma quani docenda uenerat comendauinficut ipfe cófequenterexpofu it qfitum eft.Quonia tpe paflTionis res tan ta etiâ fada doceret amp;nbsp;illud tps occurrit.quo ipfa cômendatio religiofi us inhareret. Sed ne ad ipfum baptifmi faerametuptinere uidcret:multi hoc in pfuetudineredpere noluerut. Nônulli erdepfuetudic auferre dubitauerut. Aliqui aut ut hoc amp;nbsp;facrariore tpecómendarent:amp; baptifmi facramento diftingu crenriuel diem tertiuoctauaru quia ternarius numerus in mulris facramentis maximeexcellit ue! etiâ ipmodauûuthocfacerctelegerût.Maiorfaneqdita uoluerismtdehisqui uariepdiuerfaloca obfer uant tibi aliqua fcriberc:cum amp;nbsp;no fit necelTarium.Et una inhis faluberrima régula retinenda fit.utq no funtcotrafidemneqibonos moresiamp;habentaliquid adexhortationcuitæmeIioris.Vbicuncpin^ ftitui uideremusmel inftituta cognofcimus.nó folumlprobemusifedetiâ laudando amp;nbsp;imitädo fede^ mur.SialiquOR.'infirmitasnonitaîpeditutampliusdetrimétiifit.Siem eomólpediatutmaiora'ftu dioFi: lucra fperada fïnri^ caluniato,R;detrimcta metucda finedubiratióe facicdü eft.MaxIe id qd* etia defcripturisdefendi pót.Sicutdehvmnis Sepfalmis cancdiscöipiusdni amp;nbsp;apFoæhcamÿexcpla amp;p/ cepta dehac re ta utilia ad monedû pie aij:amp; accédcdüdiuinæ lediôis affecril uaria pfuetudo c. Et plae raqi in Africa ecclefiæ mebra pigriora funnita ut donatiftæ nos rephendât:qgt; fobrie pfallimus in eccle^ fiadiuinacantica,pphetarum cum ipfi æbrietatesfuasadcantum pfalmorumhumanoingeniocôpo fîtorum:quafi ad tubas exhortarionisinflamct.Quâdo autc non eft tempuscum inecclefia frarres c5 gregantfanctacantandi:nifi cum legituriaut difputat autantiftites data uoce depcantiaut commua

-ocr page 850-

PARTIS ni


TRACTATVS Xv


Ti.î.

nisoratîouoccdiaconi indiciF.Aliis ucroparticulistcmporöquidmelius aggregatis chriftianis fiat quid fanâius onininonô uideo.Quod autc côftitui t præter confuetudinc:ut quafi obfer uario facra t mentisita approbate nô poffiim ctiâ fi multa huiufmodi ^pter nonullarunnuel fandarnin uel turbu lenrarumperfonarü fcandala deuitandaliberiusimprobaieuôaudeo.Sed hocnimisdoleo.’quiamul ta quæ ill diuinis libris falubcrrimepræcepta funt minus curant.amp; ram multis præfumptionibus fie plena fnntomnia.ut grauiuscorripiat qui peroftauas fuas terra nudopede terigehr.-q’ qui mente ui^ nolentia fepeliuerit.Omnia itaej taliaiquæ necj fanftarû feripturarû auöoritatibuscontinenf .neccôif ciliisepifcoporôftatutainueniuntmecçconfuetudineuniuerfæecdefiæroborarafunnfed diueribruj moribus innumerabiliteruariantur.itautuixautomninonunq’inueniripofiïntcaufæiquas inds inftituendishomîes fecuti funt;ubi facultas tribuitifine ulla dubitatione refecanda exifiimo. Qiiâuis enim neeghocinueniri poffitquomodocôtra fidcfunt.Ipfam tnreligiôem quâpauciflimisamp;mani/ feftiffîmis cclebrationû faaamêtis mîa dei efle libéra uoluit :feruilibus oneribuspmutiut tollerabiliot fit conditio iudæoi^iqui etia tempus libertatis nô agnouerint.Legalibus tame farcinis: non humanis præfumptionibus fubiiciunt.Sed ecclefia dei inter multam paleâ:multalt;5 zizania cóftituta multa to^ Ierat.Ettn quæ fût côtra fidciuel bond uitâ nô approbat.-nec tacennec facit.Iracç illud qtf fcripfi:quof damfratresitatpareacarnibusedcndis:utimmiidosquicomederintarbitrentur:apertiflîmecôtrafi^ dem.'fanâcp doftrinâ ell.Sed hic ego fi diutius di'putare uoluero poteris putare:ante in illis obfcuti ali quid hinc apfm pcepifle:qui etia inter mFra.-q de hacre dixit teftatus eft hæreticorû jpiâ opinionâut di ceret.Spûsautmanifeftedicit:qainnouiffimistpibusrecedctqdâafide:arrcdctesfpiritibusfeduftori bus:amp;doftrisdæmonioRfiinhypocrifim mcdaàlogorûîcauteriatâ habctescôfciam fuâ.-phibctes nu^ bere:abftinere a cibisiquos deus creauit ad pcipiendu cû giarum aftiôe fidelibus amp;nbsp;his qui cognoueft ueritatc.Qiiia ois creatura dei bona eft:amp; nihil abiieiedû eft qd’cû gfarum aftiôe pcipit.S âificat erii p uerbûdei amp;oronc.Etalio loco dehis rebus loquif amp;nbsp;inqt.Oîamûdamudis.Immûdisautamp; infidehV bus nihil eft mödö:fed polluta funt eoR; mes amp;nbsp;confcïa.T uipe legecætera amp;nbsp;recita qbus potes me in fc irrita fadâtgram dei:qa inlibertateuocati funt.tm ne libertatc in occafionem carnisafluma't. Etiô tii cosrefrenâdæcornaliscôcupifcctiæcâ.aqbufîibetdbistpare:quanôeis hoepmittit fupftitiofe:atlt;jfi deliter facere.His uero q de paginis euâgelicis fortes legur.Etfi optandû eft ut hoc pon? facia’t:$ utad dæmonia confulendacôcurrât.Tn etia mihi ifta difplicetcôfuetudoad négocia ræcularia:amp;ad ui'æhu lus uanitatem ppter aliam uitâ loquctta.-otacula diuina nelle côuertere. Hæc fatis efîe ad ea q fcripfifti S i reputaueris nimis:nimisignoras:amp; uircs amp;nbsp;occupatiôes meas.Tm ein abfum ab eoiqfr putafti:ni^ bil melatere.-utnihilinæpFatualegerimtriftiusxqa amp;apertinîmefalfum eft. Etmirorqahocte later: q(f nófolö inaliis innumerabilibus rebus multa me latct.-fed etia in ipfis fdis feripturis :mulro nefeiâ plura $ fciâ.Scdideo fpc in noiexpi nô fruftuofam quæro:qa nôfolum credidi deo mco in illisduo# bus pceptis totam legem pphetafiÿ penderc.Sed etiam expertus fum.æxperior quotidie.Qiiädoqdej cepta repiâ.Finis d pcepti c charitas.lracç amp;nbsp;tu chariffie fi ne ifta fiuealia fie lege:ficdifce:ut memineris ueriiTime diftû.Sdaiflat.-charitas ædificat.Charitas aûtnô æmulatinôîflat.Sicitaqj adhibeat fcîa t3$ machina qdâ:p quâ ftruftura chari taris affurgariq mancat in æternû.Et iâcfî fda deftruef : qadfidem charitarisadhibitamFtô eft urilis.Per feipa aûtfine tali fineuiômô fupfiuaifjctpiiiriofapbaneft.Sdo aût q teffta cogitatio euftodiat fub umbraculo alani dni dei noftri.Et ideo hæc: amp;nbsp;fi breuiter monui qin nouieandc ipfam charitatem tuâ.-quæ nô æmulatur.Hancæpiftolâ multis daturamat^leôurâ.

BeariHieronymi præfbvteri deduobusfiliisfrugi amp;nbsp;kixuriofo.

B^l Mniûqdc defcripturisqônûabfolutioilli foli ita uteft;nota eftqui dixitiEgo fum ueritas Nos aûtoportet piauolûtateaccedere:amp; fpecialifenfu ad inqfiriôcm diuinaæ feripturaroj. Sdentesq?fialiqduereinueniremusbonû dcfideriûmctisattétædeo.-interfines beatituÀ' ^niseiuserimusiaequadidf.Seatusuirqipleuitdefideriûfuû.Qiialisaiitfithuiuscôcupw centiæfpedesadiediobearitudinisfadledecIarataudircuolcribus.ideftprudétcraudiéribus.Quod finôpotiierimusadplenâucritarisipfiusîtclligenriâpuenire.Nectnficlôgecrimusab ilia btîtudine; quâ capiutqui îplctdefiderinfuû.Nec^ erh fi nôccperimusid munusicuiuspftâdi ptâs inalteriusma^ nu pofita:rephcfionc fuftinebimus.Sed fi inhisquæagerepdpimur pareamus:pmiûlaudisiufteadi pifcimur.Qiiôergo oîmode demôftratu eft:nôfolû nullis» piculi:fed amp;nbsp;plurîæ urilitaris eiTeferutari di uinas fcripturas:difqramus illâ euangelii pabolâ quæ eft de pâtre amp;nbsp;duobus filis.Nâ unius rd câ amp;nbsp;de oue amp;nbsp;de mulietecôparatiôe nobis côtexto ordine fupra redtata funt. Quærit ergo qs illc fenior fitfra# tenqui ex dimidio data fibi pfnæfubftâriæporrionccuftodiuit:amp; infepabilêdi pfefuouitâagcrc dfic xit.Quis uero iunior qui accepta fi Fr ex pre fubftâtia^feftuseft in lôgîquâ rcgiôe^iSr pfligatisillicoihi busprisfuæfacultatibusadinopiâredaftusiporcosalienospafcerecoad^eft.Sed amp;qlitatcprnæ dus nô omittamus amp;lætificati pris ^»mptâ remiflîôem modeftâcp pietatt:q reuertcrifilio difcefTiôis 'ptéri t rænitatc:amp; difTipatæ fubftâriæ flagitia nô exprobranfed uenictc clæmétet fufdpitamp; occurres falutat amp;nbsp;gratulâsofculadincubens requiefcitineo.amp; uitulu illû faginatû p lærida'fufcepti filiiæpulâdum im molat.Inquocompunftusfeniorfraterdidtpatri amp;c.Hæcquæper partes digeftafuntexpofirio ue^ ftris fenfibus intimabit.Neceflarium enim eft ante omnia percunâari caufam pro qua amp;nbsp;quid uoles depropofîds

-ocr page 851-

Dcfiliojîdigoamp;frugi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLA LXXXf

de ^pofitîs. Sain a tor onderehmói pabolasiudæiçaptanerîr.Si eiîi uobiscâ taJiû côpationû patueriti tunceaqdcipfisfentimusanrónabilitercógruant ueritatifadledignofrit.Sûtita^ quidicûtdeduo bus filüsiftis feniorc angeloseffe amp;nbsp;archangelos:amp; ocm cocli milidâ Minore uero ponûthoîem q in Ipginq pegrinatiôeabieritjqn ad terra decodis amp;nbsp;padifo ceddit amp;nbsp;aptâtquafi fda reipicictis ad cafutn ùelftatumadæ-Sedhicfenfuspius quidc ur.Nefdotn fi uerusfit.Didtaliquisquareqaminorfilius $:iuniorad pniamuenitfuafpôterecordatuspteritæabudantiæpatrisfuificuthabetfcriesleftionis* Dns aût uenics ad pniam uocauit humanû genus cû fua fpôte regredi:unde cedderat nô cogitaret.De inde feniorfilius fi choruseft codeftiû angeloit ut pdiftû eft.^uô in reditu amp;nbsp;falute fratris fui amp;nbsp;in uit» li imolatiôetriftat.Cû ineode euâgeliodicat dns.Læticiâ eflein cocloapudangelosfup unopeccato/ te pniam agcte.Difcutiêtes ergo huius pabolæ rônc;ut nô ilium aliu intelleftum uituperem us:fed ma gis ut eu fenfu illo id qdquot; nos kntim^:ueftris diiudicandû atbitriiscôferamus.lam erii eâm exponim? qua amp;nbsp;dni fermo fubiugit.De fuperiote câ banc parabola introduces ficut pfati fumus: fingulaçk i his pabolis pfonag! memoriâ fadctes.M urmurabât i udæi:amp; urebant inuidiaxq* a dno noftro iefu chrifto pftôresfufdpi fimulctcôuiuarii:amp;publicanoslibenterdoftrinæSaIuatorisintcdereuiderât.Adhanc trgo infolctiâ iudæoi,t! afpides dns:qa rephedebat ab eis incipit prima de paftore ilia pabolâ ubi nona # ginta amp;nbsp;noue ouibus dereliftis ad unâ q aberrauerarircquirendâ abiit.Et fubneftithuicaliâ parabola de dragmadécima qua pditam.intradomufuâ acccfalucernamulieriuenit.Deindehæcdetiliisduo bus pabola fubfequit feoTm difpenfarionc amp;nbsp;^juidentiæ diuinæordinc haar cópararionö textuû faciès Nâ qa ipfeprinceps amp;nbsp;auftorfalutisnfæeft feduftû hoiemdedolodiaboli pditum faluareindpiensamp; pfedioni reftitucre:hoceft numero cètefimoreddere in quopfeftionisplenitudo numeraf. Hic initia côpationisfacit:fubiûgitaût amp;nbsp;mulieris pfonâ argués iudæosdoccsautecdefiam amp;nbsp;hoîm qfi erraticâ ouem diliges paftot inquiritquchoîem amp;nbsp;dragmâ nominat fgt;pter moneræregalis fimilitudiné:figii taliter in dragma quæ pecuniægenus cft:cji illi tâ$ nûmo imago amp;nbsp;infcriprio regiscodeftis infculpta fit. Quaeritergoeâ dragmâ mulienaccenfalucernaamp;mûdatadomoinuenit.Hoc eft homoilkimiat? xierbo amp;mîa dei gloria naturae fuae i q ad imaginé creatoris fui faft? eft $ obfcuratâ petis domo cordis intenebriscordis amiferanemédatisfenfibus repperit:amp; gaiidio gaudet:qgt; ocm imûdicia' interioris aulæ ftudiis difeiplinae fpecialis abfterferit:amp; côtractas animae de rebus amp;nbsp;curis faecularibus fordes ofo nibusamp;increpationibuscxpurgatasexcufieririfcd’mpoft pdiftâpfequéteranneftit pabolâ .‘deduobp^ filiiscollationcutmihi uideorfacere.Nôdeiudeistrâfgreflbrib9:necdegétibuspditis:fedppEieius:q £ per patientiâ reddit faluti:quc iunioréfiliu noîariSed enos amp;nbsp;his iuniores:q ab Èua uftj ad faluatoris riumanuaduétû:fc(fm iufticiâ legis uiuctesiufti uidebant.Ergoq» ait iunioré amp;nbsp;feniorc non inordîc tpisdcd in uoluptatû qualitate pponens fe ei :qui non uolôtarie:fed alicno dolo drcûuentus aberraue/ tat ficut ouis hoc eft irrationabili alali imprudctc hominc côparans.-fbllicitudinc paftoris adhibens;ut quæratoué pditam amp;nbsp;reportetinuentâ:ei ueroqui arbitrii fui libettate utit amp;recognofcitundececide tit.pnîæ amp;reuerfionis utilitatéaccômodat.Vnde haec îter parabolas fupradiftas rô diftinftiôis eft fecuy du pfonas uel mentes peccantiû:ut paterfiliû nonreqratpegrinanté:fed recipiatpocnitcté.Paftor uero ouem erranté:amp; non fapientc reuerti requirat:amp; humeris fuis référât.Videamus nunc fi cofonénquae fignificatafuntad hancexpofitionc.Dicitfcriptura.Diuidere pattern ex æquofiliisduobus fubftâriâ fuam.Et quam fubftanriâ hic eiiâgelicuspaterdiuiditfilio fpiritali;iiifi fapîae intdleftû feiam boni amp;nbsp;trializquæ ueræ amp;nbsp;ppetuae funt opes animæ bn uiuendi:Dat aût hic pater aiuitias fuas ex a:quo. Non ctûqf^autiuftusautpftôrnafcit.fedquaeexdeoeft.ânprimanatiuitate hominis porrio fubftantiae tônÆsaequalitercûctisnafcentibusdatur.Defublequéteaôtcôuerfationeunufqfq5plu.sautmin9hn iusfubftantiæpoffidereinueniridûinfemetipfispdiffimilitudinéuolûtatûnegligétesdeferunt. dili/ gentes aût cuftodiût ut naturalia bona: Alius aût memorat intelligens dni aeatoris.-ea q a deo pâtre fu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

pfeririita ut fui ea patris effe credenszquali paternaeuftodiat. Alius aût fua ex fe fibi effeæftimans.-ficuc ^Jpriæpoffeffîonis licentia diffîpandis abutitur:amp; cito profligata facultate priuabitur.Defcribif autej in iftis amp;nbsp;cuideter oftendit libertasarbitrii quam aiae rônali fpecialiter addiditaeator deus. Vide ergo pater ifte.quomodo nec ilium uolentc difeedere retineatmec libri arbitrii auferatpoteftatemme^ aliu niancrecupientemcogat abfcedcrecne fortefequentium malorujiquæpoftea his:fuo uitio acciderêt îpfepotiusauftoreffe uideatur:fi illislibertatempropriæuoluntatisabfciderit.ltacp amp;petenri dat:qa EX nobis nona deo inopiæ amp;offenfionis noftræcaufa ,pficifcit. Accipiensauté partéfuam iunior perc greinquitabiitlonge.Quodaitlonge.'nôlocojfeintercapedinemfeddeclinationemmentisexpræffe.

Qui cnim obliuionem^i coeperit hic uere peregrinari a deodicitur.S icut econtra conuerfatio fascu larisnonfolum peregrinumfed alienum domino facit. Etutbreuiterdicam peregrinantes a fæculo præfentamur ad dominû ficeriam permanentes in rebus terrenis a codiftibus exulamus.Denicj Cain Exiit a fade dni amp;nbsp;longe efficit:nôquia amp;nbsp;locusaliquis foriseflet a confpcftu dei.fed q, fua mente diui fiisefletadomini refpeftu ppterhomicidiûfeparatusa deo.Hacergo peregrinationeper magna igno tantiamperegrinatosfuiffenosfciensbeatiffîmuspaulusdicit.Vosquialiquandolongefuiftis:nunc nbsp;nbsp;,

autem faftieftis prope.Huiufmodi ergoprofeftuspcregrinationem iunior illefilius aflumit amp;nbsp;deuo tphe.* rat prædiftæ portionisfuæde paterna hereditatefubftantiam:uri(ÿfpiritalibusdeftitutusoperil?us.i. prouidentia dei amp;nbsp;intdleâu cum potds pafeece cogituc:hoc eft foedidas amp;nbsp;imundas in ania f ua cogü

-ocr page 852-

PARTIS nr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS XV '

tatióesnutrite ut cderet cfcas itrónabilcs ptauæcóuerfatöis dulces qdcm egcnti bonop; qa fuauepncf;’ fis uidetur oc opus carneæ uoluptatis qtf feduftio defiderii amp;nbsp;corruptio uicæ eft q uirtutc Si fortitudi nem aiae nó mó nulla pftat led tota pcitus eneruat Si pimit.H uiiifmodi cibos qfi porcios amp;nbsp;male duk ces 4)ut funtdileftio catnium illecebræ filiquaR noïe fcriptura defignatutatj illedigreffus a patre amp;nbsp;in longïquapegrinatóem ^feftusin terra aliéna confuptis facultatibus q fupra difte funt oia digna puec fis amp;nbsp;pofteamalo^fuoganeceffitateconftriftus.Hoceft amp;nbsp;fameamp; ægeftarepocniteterrorisfui amp;nbsp;lentit qd ipc fibi nocueritqui non de iudicio uoluntatisfuæded de patre adalienos de domo ad exilium de opibus ad ælemofy nâ deabûdâtia ad fame träfierit i n hocloco leruitutis amp;nbsp;miferiæ reminifccs i ncipit cogitate dereditu amp;nbsp;fecum ipe reputäs dicit.Dicam patri meo Peccaui in coclö 5i in cöfpeftu tuo fufd pe me ficutunum demetccnariis tuis .Onditfaipturahicpatrénonhominc intelligi deberefed deö. Quandoqdc non folü coelum noiat in cöfeflione pftöR; pocnitensfupplex fed dicit in cófpeftu tuo.P-Ç,, us etn eft incófpeftu pftójiï oîum folusAquo necin cordemeditata pftâ abfcôdipnt.Scrutâs inqtcor.« Rj.y. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;da amp;nbsp;renes deus.Vetum nobis hoc ex loco coclu intelligif dns nofter iefus xps ad que hi gentiles qui in

tenebrisinfidelitatis uiuctes blafphemaucrûtiam côuerfi ad fide pfitêtes ueritaté dei in pnia erroris fui iufte dicûtPeccaui in coelum 3c in te. Qui cm in'coelû peccat qcf amp;nbsp;fi fupernûfit tn uifibile :amp; lunaticû cft ipe eft qui peccat inhoîem que fufeepit filius dei falute noftra.Proide in patre deû oïa fpeculatent peccat. Hisigit cogitatisrefipifeente ; amp;nbsp;pcôfeflionishumilitateex regiôe lôginqua remeâjcfiliû ad fe uides pater laîtatus occurritâpleftif 8c ofculat. Apte hiccharitas inhomies diuina deferi bit. Qiiid em aliud eft qtf occurritnifiquia nospftîs impedictibusnoftrauirtuteaddeupuêirenôpotcramus^ Ipfc Lnc.Ilt;* nbsp;nbsp;nbsp;aût potes ad inualidospueniredefeedi Sicutamp; Zachæo opibus ipisfignificâtibuscxprimit: Qiiodcu

defideraflet uidere dnm:amp; ob hocinarborc côfccdiflet pueniente dnocôfpicit:amp; uexat: amp;nbsp;illico dns in domüciusadcôuiuâdûipedeclinatuffcfeec pmittit. Videquôcredituri fidcpuidesxpslatentcinar^ bore qfi in pftópï tenebris obûbratû follicitc utouc perdità reqrit afpeftu.amp; ucire cûftantem uocat :ôc ucnictemtâ$ humerisfuis fufdpit amp;nbsp;nôaudientisinuitare dnm defiderâtistn falutiferâ bndiftionc. pólórisdomuingredit.Cöuiuiua pticipatoondesuifibiligratiauifibilcm fftificatôcmqadeusfapîa familiaritercorcredentisingreditCredentemtj pticipatfacramentozergooccurrens pater filio reuet# tenti fupfundit collo eius.amp; in eolachrymâs reqdcit. Ofculat aût oseius:p qrf cmifla de corde rôfeflîo pocnitêtiscxierat.Quem pater lætus excepit. Deinde moxiubet 8c ftolâ prima pferri.i.priitinû gloriâ quâexfeduftiôediabolinudatusamiferat.Reddifif:amp;ânuludari.fiue fignaculûfalutaris fymboli. feu magis defpôfatôisifigne amp;nbsp;nuptiapr pignus illa^ qbus xps ecclefiâ fuaj fpôfat .cû ois ata refipifeens perannulüfiaei iungiturXpo.Mandat 8c calciamcta pedibus apponi;utproptercômunienda uefti# gia ad currendâ uiam.'utper lubricu mundi iftius iter fixusinceciatraut utexclufo in euâgelids calda# mentiscarneæ côtagionis luto mûdos pedes immaculata côuerfatione côferuet amp;nbsp;dirigat. A ut ppter mortificatione membrop;:.Vitæ enim noftræ curfus in feripturis pes appellat: 8c mortificatiôis fpedes caldamcntû opponit:quia de aîalium mortuopt pellibus confidt. Addidit Sc uitulu faginatum iugu landû inconuiuii cxhibitiôe.Sincdubio dnmnoftrum iefumxpm:quêdeditpaterin uiftimâ pro fa lute noftta.Quê uitulum notât ppter hoftiam corpis immaculati.Saginatû aût uere dixit qa pinguis amp;nbsp;Optimus intantû eft utpro totius mûdi falute fulfidês fit odorc fuauitatis amp;nbsp;nitorc immolatiôis ad deum mittere:amp; pro oibus exorare.Propter qd* etiam myflica ratiôediftum eft:patrc darealiis immo landumhuncuitulû.'ipfumcjgaudere.’amp;æpulariinuiftima uitulifui:ficemdilexitpaterhûcmundû ut filium dus unicû pro falute fua daret.Nonergo ipe immolauit.fed aliis immolandû tradidi t.-emit tenteem patre côfenriens filius ab hoîbus paflus eft.lpfe aût qui fide nfa pafdt:amp; filii fui pro nobis im molatiôe lætaf amp;nbsp;gaudct:amp; in reditu filii fui gaudes creator acqfitôe ppfi aedentis æpulaf. Vides bine lætidâ partis fenior filiuscôtriftat. H uius pfona illis côparanda afcribituroperariis:qui fiFr in euâgelio Matthe, lo. poftopationc uineæad dnm murmurâncfillistota dieinopislabotecolleftis.âllisqui adduodecimâ Mohan. Z ' horam uenerât:predo mcrcedis æquaflet:ad quos didt ipfecôditor 0Î5.S i ergo ego bonus/um: quid tu malus^Qiiod aûthi funt qui act duodedma uenientes qui ex getibus faluabunt lobes apte clamat. Filioli nouiffima hora eft Nihil aût differre uidet utrû duodedma:an nouiffima hora dicat. Qui funt aût hi qui murmurât qui laboré 8c aeftum toto die portauerûu'nifi q iuftidas legis egerût amp;nbsp;feruimtis antiquaepefumreddiderüttVideaût$aperta funtuerbaquæapre dicunhutabhisqui intege uke# runtdifta uideant.Quidcmeftqcf de agro ueniêsdicit.Nififignificâs de legis opibus uenientc: 8c in his gloriantc:amp; qfi diuturnos laboresiputantc.Vn aiuMandatû tuûnun$ pteriui 8c nô dedifti hædû pro me:ut æpularer.Hoc eft ncc pftôrem pro nra requie dedifti. Qui enij inquitfcceritquæ legis funt uiuet ineis:qui nô fecerit:punief ex ipfis.Pro ifto aûtqui fornicatus eft:etiâ faginatû inqt illû uitulu? dedifti.i.filiû tuû dileftû:ncut fupra diximus.Sed qd ei rndet pater.Tu femp mecû es : oportuitaût p ifto gratulari qui pierat:amp;inuctuseft:morfuusfuerat:amp;reuixit.Oftcdcsinhocuerbomâifeftehoîcnt qui peccâdouitaexdderit:amp;obnoxiusmortificatusfuerit;exreucrfiôeaûtfalutariperpnîaminado# ptionc filii redierit.Bonû aûthoiem qui mâferit inbonohæreditatcpaternam iugiter pqflîdere.Ita*^ fi peccaueris O homo.feftina liberâdo terecôdliari deo: ut ex mercede fudoris amp;nbsp;digna pnîa rcdpias qd ex gfa donatû tibi pdidifti.Pr.Tftet aût deus magis pmanctés uos i n fide cohaeredes effe dni nri icfu xpi qa ipfeeft gloria amp;nbsp;uirtus:cu patreamp;filioamp;fpintufanfto:per oîafæculaf£ECulotum.Amen.

ßeati Hieronym

-ocr page 853-

Super »piftok paulî ad romanos.

Epiflolâ LXXW

B cari Hîeronymi prelby teri fup æpïftolaPauli adRomanosrid cft fetfm Origeuc praribyteru} ad Heracliumfratreni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXXXII

Olentc mepuo fubueftû nauigio ord trâqiülli litrons ftringcreamp;mîutos de græcop; ftagnis pifdculoslegereânaltum fretuni Heracli lax.arc iiela côpellis.Relifto«^ opéré qd’ in traniFe;? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H

redishomeliis.Adamârisfenishabeâ:fuadesamp;noftra uoce.w.eiusuolumina qbusæpPam Côpatario. ad Romanos difleruit:explicemus.in qbusilledumfeftat apEi fenfum in ram ÿfundûj)ela gus efFertunutmetusingesfit illuceumfequi.ne magnitudincfenfuumuelutimâitate opprimât un daFb.Dum deinde necilludafpicis:cp tenuismihi eftfpûsadimplêdam eiustâ magnified dicedi tuba.

S up ocs aût difficultates eft cp interpollati funt ipi libri:defunt em fere apud oîm bibliothecas.'incertiî fane quo cafu aliq-tacx ipfo corpore uolumia:amp; hæcadimplere in legitimo ope amp;nbsp;îtegrd côfequentiâ dare nô eft mei igenii:fed ut tu credis:qui hæc exigis:mûens fortaflediuini. Addis aût ne qdlaboribus nfeis defit:utoc hoc.xv.uoluminû corpus-qdquot; græcus fermo:ad qdraginta fere aut eo dplius milia uec fiiS pduxitabbreuic. Er ad media fi fieri poteft fpatia coartc.Dura fatis impia amp;nbsp;tanq) nbsp;nbsp;eo:qui pon

dusopishuiusfeirenoluitimpofita; Aggrediartnfi forteorariôibustuisquemihitanÇhoîimpoflî bilia uident:afpirdte dûopoffibilia fiant S ed ipfum iam fi uidet Origenc:qualitcr pfationem fufeepti opisdirigataudiamus. ^odcæterisapFi Pauli æpfis diffîciliorputat .-ad intelligcdumhæc:quæad Romanos feripta eft duabusmihi uidetfteriexcaufis.Vnacftq» elocutionibusinterducôfufis:amp; mi^ nusexplicitis utif. Alia cp qônes ineaplurimas mouet:amp; eas præcipue quibus nitetes hætetici aftruere folctqgt;uniufeuiuflt;5gefto^cd:nôad,ppofitûdcatfedamp;adnaturædiuerfitatc referrizamp;expaucishui? aepFæ fermonibus.-totius feripturæ fenfum qui arbitrii libertäre cóceffd a deo docet côant euertere.Pro pterqd*depeantespriusdeum:qui docetoem fcicntid:amp; qui datpfpiritum uerbûfapîæ:q9 illumîat ocmhoîemuenientcinhûcmundù;utdignosnosfacereaignetintelligere parabolas amp;obfcurosfer^ moncsrdiftaq; fapenrium:amp; ænygmatantademû explanatioisPauli ad Romanoscôtingimusexor^ -dium ptermittêteshæcquæaftudioftsobferuarifolent.Qiioduidet apEsinhacæpFapfeftiorfuifleq) incæteris.EtemdiprimdadCorinthiosfcriberet.Eratautcinmagnis ^feftibusaliqdtni defæculo: litmirabûduseloqt:cûdicitScdmacerocorpusmeum feruitutiautcfubiiciornefortecualiispdica; neiimipereprobuseffîciar.Sedamp;adphilippcfes(cribcs:qddaminfemimusadhucefleillius:qudpo/ .... fteaaflecutuseft:pfe(ftiôisondit:cumdicit.Conformarife mortixpidiquôoccurratinrefurreftione. Pb’b'î’ qeft a mortuis.Nô eï diceret fi quôfi ei iam rûfioîdubi tara uideret.fed amp;nbsp;incôfequccibus eiufdc æpFæ hæceadcondit: cû dicit.Nonquoidcôfecutusfimautfi iam pfedusfim.-fequaraût utcôphenddin quo etiam côphenfus fum a xpo .Près ego ipe nos arbitror comphendiffe: Qjiod fi qs putatpet humi litatem diftû etid uideat inconfequetibus q magna de ,pfelt;ftibus fuis memoretcum dicit. Vnum aût ca qdc qretro funtobliuifeens fccFm .ppofitû fequor ad paltfiâ fupnæ uocatiôis dei in xpo iefu.‘amp; poft hocdicit. Quicûcçeigopfeftifumus.-hocfentiamusinquooftenditduplicemeffepfciftionc.Vnam . quæ eft in expletionc uirtutum. Secudam quâ dicit çp non fit pfeftus. Et aliam cû ira qs ,pficirait défi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

derate non poffi t neep retrorfu m afpi cere ferfm quam dicebar. Quicûcp ergo pfefti fu m us hoc fenti agt; mus.Quo ergo docebit perfeftior tam fecûdam ad Corinthios fcripfiffe $ primam.Ex bis fine dubio que feripta referunt cû dicittribulationc patimur fed nô anguftiamur:aporiamur fed non exupamur: pfecutioncpatimur fednôderelinqmur.-deiicimurfed nôperimus.Sempmors iefu in corpenfo ma nifeftat. Qui ergo morte iefu in corpefuocircûferebannunq) utiqpineoconcupifcebat caro aduerfus . nbsp;nbsp;nbsp;,

fpûm.-federateifubicftautpotemortificata adfiFitudincmortisxpi:qgt; fi dicataliquis nobis hæcuerifi milianô uideri.quianonmultûtpisinterprimâæpFamSefeefampôtexeoeuidenriusnofeere: qgt;in prima æpFa eieftum efl qui fueratin coclefti HierFm pollutus amp;nbsp;traaitû fathanæ in interituj carnis: ut fpûsfaluusfierer:infcd’aiam reuocat amp;nbsp;ecclefiæmêbrumaftbciat.Quod utiq; nôfaceretnifi ^iceflu te poris dignos in eo fruftus pœnitctiæ puidiffet.Et ep iam caro interitû (quêdefignarat apFs)fufcepiftet pâô fcilicet amp;nbsp;Uitiis mortua:ut ira demû uiueret deo.Cû ergo triî fpatii fuerit.-quo piftôrinceftus falu tem fpûs laudabili carnis interitû reccpitrqûo non putandû eft multo uclociori curfu apFm que pfeifta funt aftecutû ƒ Sed in illis qdem ifte eins fuerit,pfeftus quâto aût fublimior fit amp;nbsp;eminctionad Roma nos feribesex ipiusæpFæfermonibuscolligamusûn quadicit.QuisnosfepabitacharitateXpi Tribu Roma.S. ktioî’ananguftiat'anpfecutiofanfamcszannuditasianpiculû-angladius.Sicutfcriptûeft.Quia.pptec Vbifupra. temorteafficimurtotadie:æftimarifumusficutouesoccifiôis.Sedinhisoibusfupuincimusptopter cum qui dilexitnos.Certusfum em quianecç morsinecp uitameqj anguftia:neq?pricipatus:nccp pote^ ftates.necp pntia.ncqp futurameep orbis.mecp altitudo.mc^ ,pf undû neq? ulla alia creatura poterunt nos fepareacharitatedei:quæ eft in xpo iefu dno nfo.Veritatc dico inxpo uftp in fpûfanfto.Nunq’ uidcbi mreadcfublimitatementisdixifte.Macerocorpusmeûiamp;feruitutifubiicio.nefortecûaliispdicauerî ipereprobusinueniar.Qua amp;hicdidt.Quia amp;nbsp;inhisoîbusfupamus.Etcertusfumetn qa neep mors neep uita.meq? anguftiameep pricipatusramp;cætera quæ fcripfit.-poterût nos fepare a charitate dei. His igi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

tur nobis .put pot uimus:de fenfu ei us in bac .æpFa iâ pfeftiôe côceptisætia illud baud furde admonebi mus q» uf hâc æpFaj de corîtho feribere amp;nbsp;aliis qdê pluribusidiciis euidetius tn ex eo q dicit:Cômcdo aûtuobisSebemfororemnoftrâminiftrâecclefiæquæeft CccrisCêcriscmdicitlocus Corîthouiciii nus.imo portas ipfius CoritliûEt ex hoc ergo appatet de Coiîtlio feripta amp;nbsp;ex hoc q dicit S alutat uos

ttuu

-ocr page 854-

PARTIS ni


TRACTATVS XV


Ciiushofpesmeus.Dc quoCaio fcribcs Corîthîîscônicmorat dices Grarias ago deo mcorq, nemîne ueftrumbaptizaiii nifi Crifpumamp; Caium.Simileamp;dcîdedat indiciû;ubidicit.SaliitatuosEraftus arcarius ciuitatis.De quo Erallo ad Thimotheû fc(f am fcribcs dixit.Eraftus remâfit Coritho.Ex qui bus oibus colli gicerriuîma uidentindiciaqgt; de Corithofcriptafitjlludnó parum cedit ad intelligen tiæ difficultatem:lt;p multa de lege Moyfi in hac eadej texutur æpFa.De uocatôe gentiû: de ifrael fea m carnem:amp; de ifrael qui non eft feef m carnc:de circûcifione carnis amp;nbsp;cordis de lege fpirirali Si de lege lit teræ.delegecarnisamp;mcbro5i::de lege métis amp;nbsp;lege pâide interioriamp; exteriorihoiezq lingula pdixiO fe fufficiat.Inhis enim côtinctia haberi uidet æpfæzNûc iam ( jjut uiam nobis dns apire dignaf ) ad ex planationemjjperemuszptima nobis quæftio de noie ipiusPauli uidetur exurgerezeur isquidiftus Sauluseltin aftibusapropt:znucPaulusdicat.Inuenimus infcripturisdiuinis quibufdam uetejücôgt; mutata uocabulazut ex Abrâ uocatus fit Abraâ amp;exSarai Sara Si e.KIacob ifraelzinæuangeliis quoa ex Simôepetrus Et filii Zebedei fili torritrui nûcupatifunt.Sedhæcex pcepto dei legimus fafta.Nul^ ^ueroerga Pauluinuenimus taie quid geftu De quare a qbufdam uifum eft qgt; Pauli pcôfulis(quc apud Cyprum fidei xpi fubiecerat)uocabulum apfus fumpferit. Vtficutregesfolentdeuiftis (uerbi gratia)Parthis parthicizamp; Gothis gothici noiari.ita amp;nbsp;apis fubiugatoPaulo paulus fuerit appellatus. Quod neenos qdem uftjqcç euacuandû putamus Tamem quia nulla talisiferipturis diuinis côfue tudodephenditurzquæ magis inexemplo noftris funtzabfolutôem quzeramus. inuenimus igit in fcri pturisaliquâtos binis alios etiâ trinis ufos fuifle noibuszut Salomonern eûdemcç Hinydidâ did.Se# dechiâ eundeep ioachi.Oziam eûdemcç Azariâzalioflt;$ plurimos i Regnoßz uel iudicû libris binis noî^

LuccJ.

busîueniesuocitatos.Sed neceuangelia qdem hunceûdem renuut moré • Nam Si Matthæusipfero fert de fe.C^od cum trâfiret iefus inuenit quedam fedentem ad theloneû. Matthaefi noie • Lucas ucro deeodemdîcitzcpcûtrâfireciefusuiditpublicanuqucdamnomieLeuizamp; dicit ei.Sequcreme Sedamp; idem Matthæus in cathalagoapoftolopüdidt poft multos Mattheus publicâus:amp; iacobusalpheiz Lcbbeusamp;Simonchananeus.Marcusueroitarefert.Mattheus publicanus amp;Iacobusalpheiz Si Tha deus.Hûceundcquc Mattheus LebbeûzNarcus Thadeû pofuit.Lucas ueroita pofuit Matdieus.Tho mas:Iacobus;amp; iudasiacobi igifeûdem que Mattheus Lebbeu Si Marcus Thadeû dixit. Lucas iuda iacobi fcripfit.Certumefteuâgeliftas nô errafle in noibus apPo^zfed qa moris eratbinis iiel trinisnoî^ bus uti Hebræos in uni us eiufdc^ uiri diuerfa finguli uocabula pofuere. Scefm ergo hâc côfuetudii* nem uidet nobis.amp; Paulus duplici ufus efle uocabulo. amp;nbsp;donecqdem geti ppriæ miftrabat .Saulus «fleuocatusz qd* magisappellatiôipatriaEuernaculûuidebat. Paulumaûtappellatû eflecû græcis SC gêtibus legesacpceptaconfcribit.Nâ amp;nbsp;hocipmqcf dicitSauluszqui amp;nbsp;paulus euidcternôd tûcprî tnum nome Pauli oftedirimpofitum fed ueterisappellôisidfuifledefignat.Hæcab ipfoaudoreopis omiffa nos quia id defcriptóisiitium uidebatur expofeere putoqgt; non inconuenienter pmifimus. Gae tera iam de explanationum corpore quibus poterimus compendiisexequemur.

Beati Hieronymi pfbyteri in æpiftolam ad romanos liber primus ad Heraclium.

S Aulus feruus lefu xpi uocatus apFs De Paulo iâdiximuszrcqramus nûc cur feruus dicat is qui alibi fcribit.Nôemaccepiftisfpmferuitutisinjiorezfedfpm adoptioisinquoclamam? Abba pater.Etiterû. Quia eftis filiizmifit deus fpm filii fui in corda uia clamâtê Abba pater itacÿiânôcftferuusfedfiliuszipefefcruujpfitetSiueidfcd’millâhûilitatcdidûputemuS Matthe.ll. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;docuit dicês.Difdte a me qa mitis fum amp;nbsp;hûilis corde nôerrabimus.Nccç em per hoclædet ue

l.Cor.ÿ.

|.Cof.7.

ritaslibertatisinPaulo.Dicitcinamp; ipcNâcûliber fimaboibushoibusmeferuûfed. Seruitergox^ nôinfpû feruitutiszfedinfpuadopriôiszqa Omni libertatemelioreftferuitus xpi fiueqfi imitator dus jpnundet qui dixerat.Ecce ego fum in medio urmznô (îcut difdibenszfed ficut miniftrâsamp; dus qui fc metipm exinaniuit forma ferui accipics. Et ficut his q in lege funt fitamp; ipe fub legcamp; hisqui fine lege funteff!citzamp; ipe fine lege ita Si ipeprohis qadhuc ferui funtzamp; nôdû per fpmadopriôisinlibertatc p dufti filiORîzferuus efficit prium nô uidebif.Adhoc pôtetiâ ill ud addi ;cp ad Corithios fcribcs idé apFs Si denuptiis uelcaftitate pcipics tan$ alieno noie quædcâ de libertateac feruituteiterferit dices.Seruus uocatus esznihil cures.Sed amp;nbsp;fi potes liber fieri magis utere.Qiii em indno uocatus eft feruus libertus eft dni.SiEiteramp; qui liber uocatus eftzferuuseft xpi.Præcio emptieftisznolitefieri ferui hoim.Quae uti nónulliscótrarónem uident inferta. Qiiid em ad nuptiaR: uel caftitatis præcepta cômemoratiofer^ uitutis ac libertatis affumit. S ed nosfenfum pauli ita intelli gimuszq» feruû dicat eu qui i ugali côditio ne pftriftuseft.Quia millier nôhabet ptâtem corporisfuizfeduirdus.Etuirnonhabetptâtemcorpis fui fed uxoreius.Propter qlt;f Si in aliisdixit de ds. Qiiia nô feruituti fubieftus eft frater uel foror in ta^^ libus fcilicetzcp in aliiseosferuituti feiret efle fubiedos.Eft ergo feruus uocatusqui incôuiuio pofitus uenitadxpmzcui didf.Seruus uocatus esznihil ad teattieatzfed amp;fipotesliberfierizmagisutere.cpin côiugibusalteriuscôtinentiælibertaszalterigeneratpericulû caftitatis.Nôem dcbentniuexcôfenfuua care orationi ad tpszamp; iterum in idipm efle reuertendûzne eos tentet fathanas propter incontinentiam fuam.lsergo qui pro nexu coniugii feruus uocatus eft libertuszeft dni libertus. Necç ex toto liber ne^ ex integroferuuseft.Siincæterisuirtutibusliberfueritzfi filii patientiæzmifericordiæziufticiætenucrit libertatemzlibertasdomini appellatur utpotcproaftioneuirtutisliberfitzamp;proconiugalineceflîwte '' fitferuus.Libet uero eftzquifine uxorejj^erpariiiajc cqtinctiæ uenitadxpm:qui tu feruusefficit du - - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exintegro

-ocr page 855-

Super æpiftolapauli ad Romanos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epï. LXXXH

ex integro uïrtutibus feruit.Paulus ergo (ficut quidam tradunt)cum uxorc uocatus c de qua didt ad Philippenfes fcribensïRogo etiam te germane compar adiuua illas quae cum ipfa (unt ex confenfu II ber effeftus eft.-feruum fe nominatxpi.Si uerof utaliisuidetur)fine uxore: nihilominus quiiibet uo^ catuseft feruus xpi id eft feruum effexpi quod eft feruum effeuerbi dei:fapientiæ:iuftidæ: ueritatis amp;nbsp;omnium omninouirtutum quæxpseft.Sed èi illud in hoe loco fi uidef addamus:Quodficut feien tia quæ nue datur fanftis pfpeeulum datur in ænigmate amp;nbsp;prophetia:amp; estera dôa fpirituffandi : ita amp;nbsp;libertas qminefanftis pftajt nódu plenalibertaseft:fed uelutp fpeculö in snigmatc. Et ió fanât fee uoseflefedieutzadeópationêilliuslibertatisqfadeadfadctribuit. Quó enimptîearnezquîspofi.tus adipifd integramlibertatem ut in nullo iam feruiatearnizfieut neeadoptionc filioruni quis in corpo re pofitus habere ex integro poteft.Atcg utina hoeobtineri falte poffitin uita mortaliûîut feruus quis xpi ex integro fiat nó earni nó fanguini non uans gloriænô eupidiratiznon iraeundiæ : non inuidiæî fed qui foli xpozid eft oibus uirtutibus fimul feruiat.Hæe de eo qcf fcriptu eft : Paulus feruus iefu xpi uocatusaptus.Nomenhoe.i.uocatus.qaadhoïesptinet:qin?^ocredütgeneralepótuideri.fed unuf n nbsp;nbsp;nbsp;?

quif^fecundüidqd’ineopuidetamp;eligitdeuszautapFsuocatautprophetaautmagifter aut liber ab nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jA

Uxorezautferuus niconiuge.Etprodiuerfitate gratiseóplet illud qd* fcriptuc.Multi uocati.-pauci elc fti.Sciendu tn eftpoffibile eftaliquem uocatö effe apfm aut uocatu ^pheta : aut uocatü magiftrö:

amp;fi neglexerituocationisfusgratia decidereexea.Sicut amp;nbsp;iudasqui aprusuocatuseft : amp;negligens nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Uocationis fus gratiâzex apEo effeâus eft ^jditor.Etfuit quidc uocatus apFs.-fed non fuit eleâus apFs.

Sed amp;nbsp;ipfe ^jpheta qui in tertio regnop: libro refert fgt;phetaffe de Hieroboâ uocatus jgt;pheta f uit. S i a'c eleâus fueritipfidifcutitcqm quidemphibituspanem manducaretnifraelmanducauit:amp; interem Ptus eft a leone.funt amp;nbsp;multi uocati magiftri p omnes ecclefiasdei:amp; uocati miniftri: fed nefdo qui î uiseleâi magiftri fint amp;nbsp;eleâi miniftri.Sic amp;nbsp;putoquofdâeffe uocatosquidem utputenturpati pro xpoznon tn eleâoszid eft uocatos martyresded non eleâos martyreszut funt illi qui poftea tormetop: agones amp;nbsp;carcerummô ufi^ ad finem in côfeffionis tolerantia perdurariint. Eft ergo amp;nbsp;uocata uirgo: fed nó elcâa uirgozquæfcilicetnonfueritfanâa corpore amp;nbsp;fpiritu.Eteft uocatus paftor.-fed nôeleâus paftonqui præeft quidc gregizqui laâe ei us utit:amp; lanis eins operitzfedinfirm um nôrequirit:amp;clan dum non colligit;amp; fortem circûfcribit in laborem.ita eft amp;nbsp;uocatus abftinens: fed non eleâus abfti^z îiens.'fcilicetquiieiunattriftis:amp;exterminatfaciemfuam:uthominibusieiunansappareat.Sedamp;p fingulosgratiarum gradusfimiliterinueniesmultosquidem uocatos.paucosautem eleâos. Segre^ gitus quidem in euâgelium deizin Paulo non fola generalis uocatio ad apoftolatum défignaturzfed amp;nbsp;eleâio fecundum dei prefdentiam fubfecutazper hoc fegregatus didtur in euâgelium. dei. S i eut amp;nbsp;alibi ipfe de fe didt. Cum autem placuit deozqui me fegregauitex utero matris mes . ut reuelarct gaF-f. filiumfuuminme.Quodtamenhæretidadcalumniam uocâtzdicenteseum effefegregaturn ab ute ro matris fuæzob hoc cp in eo naturs bonitas inhæreat.Sicut econtrario de hi s qui mais naturs font dicitur in pfalmozQtiia fegregati funt peccatores ex utero.Nos autem dicimus quia nezç paulusfor^ os.r? tuituautnaturalidifferentiaeleâuseftzfedeleâionisfuscaufasin femetipfodediteiqui feitomnia ante$ fiant.Necppeccatores qui feparantur a uentre iudidi iniquitatefepara'tur .Deinde ftatim in c5 fequentibusuidequiddehisdicatfermodiuinus.Scriptumeftenim. Segregati funt peccatores ab uteroierrauerunt a uentrezlocuti funt falfa.Si intelligimus quomodo ftatim ut de uentre matris pec^ catores erraueruntzuellocuti funt falfazpariterintelligimus 4 iufti feparantur a uentre. Ergo amp;Paiv lusq)fegregatusineuangeliumdidturzamp; fegregatusa uentrematrisfnæzcaufasineo amp;nbsp;mérita qui businhoefegregari debuerit.uiditillequem nonlatetmens.Prsuiditenim tpabundatius quames teri homines laboratiirus effet ineuangelio.Quodin fameamp;fitizin frigore amp;nbsp;nuditatezpericulis larro numzpericulisfïuminumzpericulis maris prsdicaturus effet enangelium Chrifti.Sdenscp nhefibi ef fetfinoneuangelizaret.Etcpmaceraturuseffetcorpusfuumzamp;feruitutifubieâutuszne fortecü aliis predicaffetzipfereprobusefficeretur.Hscergoamp; multa alia his fimilia z in code uentre matrisprsui^ densiefuszprohisfegregauiteum ineuangelio.Si enim(uthsretici putant)uel fortisincerto z uel na^ tursmeliorisprogatiuafuiffeteleâusznunqmtiç^timuiffetznefiminuscorporis fuifrena tenuiffet; cuenirepoffeutreprobusfieret.Veluhefibifuturumfieuangelizareceftaffet.Denicpamp; ipfeinconfc •luentibuslatiusdifferens dixitzquia quos prefduitzamp; predeftinauitcôformes fieri imaginisfilii fui. Euidenter oftendens çp eos quos pfd uit deus taies futuroszut chrifto fe in palfionibus conformarent; îpfos etiam conformes amp;nbsp;fimiles imaginiseiusprsdeftinauit amp;nbsp;gloris.Prscedit ergo amp;nbsp;præfcientia deipquam nofeunt quii felabores amp;nbsp;uirtuteshabiturifunt:amp; itaprsdeftinatiofequitur.Nectn rur fus prædeftinationiscaufa putabitur præfcientia * Quod enim apud homîes cuiufq; meritu penfatur ex prsteritis geftishocapud deum iudicat ex futiiris.Et ualdeimpiiis eft qinhocnôcredit deo utqdf îîosinpteritisuidemuszhocilleuideatinfuturiszponenteslucemtenebrasamp;tenebraslucczdulceama rum amp;nbsp;amarum dulcezamp; in hisfeducunt corda innocentiû.Et ideo diligenter oportet intendere quo profpeâii doceatille qui docet.utrum gratiâ amp;nbsp;honorem ab auditoribus quærenszan mercede a dno ip inftruâione amp;nbsp;pfeâu difeentiû fperans.fubtiliter fanepaulus indiferetâ amp;nbsp;facile RomanoR; obiam hotatzeâcp afferit ubicp nonlaudatâzfed ^jmulgatâ.fed ne cosrurfumzfip hocaptius caftigaretzinobe^ dictes efficeret.addidit.Inuobisâtgaudeo.feddices.Q«ôuulgarêeis notât obîam:cudicat.fegaudcre

r* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uuu il

-ocr page 856-

PARTIS m


TRACT AT VS nbsp;nbsp;XV


Mat.7. O


I.CoM4


*‘Con.5.

Hier.4.

Mat-io;


Lace.io.


tuc.io.


ïnds.Primo quidetn aliud eft notarc uîriu:alind homines.Poteft enim fieri ut gaudeat in bis: in qui bus multa bona alia deprehenderat. Vitium autem quod ei difplicuerat notât, ne putetur ei eriani ip; fum cum cæteris placuiffe-Poteft autem amp;nbsp;pro eo dixifle apoftolus gaudere fe in eis ; q q ui inobedics eft:nelt;5admalû neq adbonu trahi pôt.Qui ueroobediens efttfiqdem ad iutilia trahat. îperitia culpa fit .Ignorât enim inutilia efle ea qbus ob^ctiâ fui pber.Cû uero didicerit q funt utilia.-babens paratû obedientiæ bonûtcôtinuo p eâ uirtutis iter afcêdit.Gaudet ergo paulus fup obedientes:certus q cû do cuerit eos nô uulgari obia:quâ incaute oibus pbent:uti eos debere : fed ilia fola q obedire oportet deo magis $ lioibustut alüs eieftis oibusipa laudef.Na reuera nô paruae difcretôis A.fed ^babilis amp;nbsp;exet citatiffimi iudiciitfcire cui uerbo cuiue opi obediendû fit:amp; cui renitcdfl.Deniq Si ipfe dns in euange liodicit. Attcdite uobisabhis q ueniuntad uos in ueftimetis ouiu.'intus aûtfunt lupi rapaces.Et ideo uigilans fenfus amp;nbsp;inteta mens requiriûquæ probate nouerit:uel ouis in japatulo fimpliciratc.-uel lupi latente rapacitaté.Vnde uide q jjximi piculis fiant hi q fe exerceri in diuinis litteris negligunt.Ex qui bus folis hmôi examinationis agnofeeda diferetio eft. Côtinuo ergo ï breui ^Jpofitæ diftidionis:decla rationc ondit Si dicit.Quoniâ qdé facilis amp;nbsp;idifereta eft ueftra obia.acdpite qd feruare-quid cauere de beatis.Voloinquituosfapienteseffein bono Si fimplicesin malo.Simile efthocilli lt;iiftoqrf ad Co rithios feribit dicens.Malicia guuli cftotc:ut fenfibus pfefti fitis. S ed amp;nbsp;illud qd* dns ait. Qiiia filii fæ culihuiusprudentioresfuntq filülucisingeneritione fua. Huiccôuenitdifto. Filii enim fæculihu i us prudentiores funt i n malitia.pro eo q femp aliqd 4)f undi us inueniant in ea.unde plus noceant amp;nbsp;uehementiusIædant.inbonoautftuItîfunt.Vix eniminucniuntquidfaciuntboni.Econtrario uero paulus nos u ult fapientes effe in bono.Hoc eft femp aliqd plus inuenire : plus exqrerc amp;nbsp;jjfundius co gitare:q(f faciamus boni.ita utctnôppediamur p alicuius malitiâ ab ope bono. Sed nos fapientesff mus:amp; cogitemus ut fermonc bonô pferamus. Quod fi nec hoc licet, uotu faite bonu amp;nbsp;aim demon; ftremus.Siergo fapicteseffedcbemusinbono.fimplices uero in malo.Vtfi pulfemur malicia.pulfe; mur inuidia.non nmus callidimel uerfuti artes amp;nbsp;argumenta qrétes.qbus reddere malu pro malo. Si ncqtiâ pro neqtiadebeamus.Sedintali locomeminiffedebemusillius fnîæquædicit. Siqs uultfa pienseffeapuddeûftultusfiatinhocmundo.Simusergoftultiaccipientesiniuriaamp;nôreddctes.ut fapientesfimusapuddeûquidixit.Damihiuindiftamamp;egoretribuâ.Namdeimpiisamp;HieremiaS dicit.Sapientes funt ad male faciendû.bene aut facere neld unt. Ad hocrefpidt Si illud q dns nos.fint plices dixit effelibereficutcolubas.amp;prudentesficutfcrpentes.Qtiodfialiquisnobisexifidelibus oc; curratarguteSidicat.Quomodopoteftidem amp;nbsp;fapienseffeSiftuïtus;diccmusadeum.Refpiccadat tes iftas.quaein ufu hoîum habentur.qûo illc qui (uerbi gratia}in litteris fapictiffimus eft grâmaticusî in arte fabrili infipictiflimus iuenit. Vel rurfum fapientiftîmus gubernaror. quô in arte medidnacin uenitinfipiens.Sicergopoffîbileeftinhisquæaddeûattinent fapienteeffe. Côtraueroinbisqadfe culum ptinent effeinfipientc.Sciendû fane eft.q ubi ait hmôi enim xpo dno nonferuire. fed q diferc pantes a feruitutiseiusregula.rebus ipfi oftendant fe xpo dno nô feruire. Non enim uidet fimul quis amp;xpo feruirepoffe Si uentri ac uoluptatis pariteramatoreffe amp;nbsp;dei.Necdeo quisfimul feruire pôt Si mammonæ.Deusautc pads contei etfathanam fub pedibus ueftris uelodter. Qiiæritur in hoc loco, quem dixerit fathanam fub pedes eorum.quibus feribit a deo uelodter côterendum. S i cnim ad uni référât perfonam.illamfcilicetde quadidtineuangelio.Ecceuideofatbanâ ficutfulgur decoclo ca; denteni.Quiq fathanas humani generis indicat aduerfarius.Videbif utiq fi ueredicit paulus q dicir. q fub pedeseoß» quibus tueferibebat. uelodtercôterat.ultra iam noneffe fathanasqui agones amp;nbsp;cerra mina amp;nbsp;perfecutiones credentibus aduerfat.fathanas enim in noftra lingua aduerfarius irerpretatur. Quicquid enim animæaddeum tendenti refiftic.amp; aduerfatur.amp; quicquidpad dus côtrarium eft. hoefathanas effe nominatur.Ideodeniq premifitdicens.'Deus autem pacishoeê deuscui pax placer: conteret eum.q contrarius eft pad.q diflenfiones opérât. S ic deniq amp;nbsp;inregnorû libris legimus. Quia fufcitauitdeusfalomoni fathanâ aduerfum eum.hoceft Salomoni qui eratpacificusfufcitauitfatha nam qui eft contrarius pad . Sedficut isquoqdocetapoftolus.fiagantamp;talesfeexhibeant.quales cius fermo defcripfit.p emêdatione uitaepmittitfub pedibus eorum a deo pacis fathanam uelodtet côterendu.ita nihilominus deus pads illi q pacem dus nô in corde puro.côfcîa munda feruanerit. fu fdtat fathanâ.hocc aduerfariu ut qui bonu pacis neglexerit.impugnationçamaritudinis perferat ; Ita q demum pads quam temerauit dulcedinem.in oppugnatione pofitusrecordetur» Ex utroq igitut ædificemur fcripturaediuinæ loco.q fufeitare deus fathanam didtur negligctibus.uel côterere amp;nbsp;fub dere ftudiofis.utillos ad agones cödteulftisde pftratoaduerfario palmâ uidoriætribuat. amp;nbsp;uirtutis pmia largiat.Poffumus amp;nbsp;fupfingulosquofq agones (fi legitimecertemus) uidere qa deus conteret fub pedes noftros fathanâ uelodter. Verbi câ.Si quisagoneni fufcepitcaftitatis:fi ufcpadfinemîma; culataconfdentiapdurarit.dici pôtdeeo.Quiacontriuit deus fathanâ fub pedibusdus.i.fpiritumq eratcontrariuscaftitati.Similiter amp;nbsp;g agonefidei fufeipittfi ftansan reges amp;nbsp;ßfidescu fiducia côfiteaî dnm iefumxßm.amp; ufq in fine ïcôfdfiôepmaneandeuscôtriuitfathanâ fub pedibus dusefi pfidéc5 ftâtcifidelitatisfptn uicit.Sj amp;nbsp;qpcordiâpfeuetâtercolit.diffenfiôisdæmoncfubpedibuscôterit.Qxiî mâfuetudincfcruadiracûdiaefathanâpatictiaeueftigiiscalcat.Hoccnimiftqd' dnsincuâgelio didf. Ecce dedi uobis ptâtê calcâdi fupei feipentes Si rcorpiones:amp; fup oêm uinutc inimici. Gloria dni no fttiiel«


-ocr page 857-

s upcf aepîftola pauH ad rotnanos

Epiflola. LXXXir

Rti îcfu xpî uobifcum. Gloria deî Si gra dni noftri iefu xf î una atqp cadc gratia accipicda eft.Sicuteîj: pater quos uultuiuificat:ôi: ficutpater in febabetuitâ:amp;: filio deditinfenietipo habere uitâ.Ita Si gra tiam quâ dat patenhanc Si filius dat.Sciendûfane cft: omne qcf hnt hoïes a deogratia eft Nihil erii cxdebitohnt.Qnis em prior dedit ci:amp; retribuetilli.Gratiæergoeftqcqdhabetillequinôfuit:amp;eft aaipics abeoquifemptuit:amp;eft:amp;eritinæternû.SalutatuosTinriotheusadiutor meus amp;nbsp;Lucius3i Iafon:amp; Sofipatercognati mei.Videt mihi deiftis quosfequefttauit ab omni catalogo falutantium plusaliqd fenfilTe.Denicg 3i Timotheuadiutorc dicit:amp;o£sfimulcognatosfuos.Et qdemde Timo theo pleniflime refert inaftibus apFo^t.-q» fuerit Derbefis ci uis:filius muliecis uiduæ fidelis ex patre gc tili.Dequoamp;ipfe.Paulusdicit.qa^jpterearogauerateumpmanereephefi: utdenücietqbufdam:ne aliterdoccâtmecçattcdâttabulisamp;genealogiisinfiniris.Sedamp;Luciûqdâphibentipmefle Lucâ:qui cuâgeliûfcripfit.Proeoîcpfoleâtnominainterdûfcd’mpatriamdeclinatôem.interdu etiâfcd'mgiæs« À cam romanâcç pferriJafon ueroiUeeftdequoinaftibusapFojt feribirep Theffalonicâj? paulo fedirio tiem comouctibus turbis:femetipm dederitnit apfo dicedifaceret libertatc.Sofipater qlt;5 qui his iun^ giturfufpicorq» ipe fit q inaftibus apFoft: feribit SofipaterPyrrhiberoncfis.Sed q pauli litteras curio# fius tâq xpo in eo loquente defiderar:mouebit fine dubio:quô paulus qui fe tharfo ciliciæ dicit natuj Jgt;feirum haebreû ex hæbreis.-nûc uelTimothei Derbefis duis ex patregctili cögnatus uel côfanguinep elfe dicat Vel iafonis Teffalonicêfis uel fofipatri pyrrhiberonenfis.Quod fi eo ali qd effe dicenqa etia qualibetcxpteexcircûcifioneueniebât.NonergooportuitdehisfpeciaFrdicerefeddeoîbusquiexiu# dæiserâtcp cent cognati pauIo.Nûc uero eu cæterisnequa$ hoc nome ïdacdiis uero Si aliis nonnullis afcribat.Certûeft eûaliâquaddcognatôem noiaretquæifti fofipatrocuTimoheo amp;nbsp;Luc3:aliiflt;jpau dshopj fimilibus côibushabeat:quâ cognationê uel confanguinitatê eius ex illofine dubio fociatfibiî Gratias ago deo:qm neminc ueftrû baprizaui nifi Crifpù Si Caiu.Videt ergo idicaredeeo:qgt; uir fue# rithofpiralis:qmnofolumpaulumacfingulosquofcjaduentâtes CoriiKhûhofpitioïeciperet:fed Si ecclefiaeuniuerfæindomofuacôuéticulu ipepbuerit.Ferturfanetraditôemaiop.:q?hicCaiusepsfuc ritTheffaloniccfisecclefiæ.SalutatuosEraftusArcarius ciuitatis:amp; Marcus frater: ipmputoelleEra ftû:quê dixit qa remâfit Corîtho.Quiqg euideter defignato ciuitaris offô oiïdit.Sed nô q, puto ex hoc officio mag uopere paul us mentionc fui î æpFa fua feceri tmifi forte in eo aliqd ampli us fenferit Et area riueum.i. difpenfatorc illius ciuitatis dixeriticuiuseft arrifex amp;nbsp;conditor deus.Etideo hoc nome eius ciuitarispofueritffed tätömodo eu Arcariû noîauerit. Vtrû ergo tali modo aliquo.an uero fimpFr ma gis uidedû fit:amp; nihil .peliuius in pauli litterisreqrendû confiderato q legis.Ei aût ^potes eft uos con nrmarcfeefmeuéigeliû meum:amp; pdicatione iefu xpi: amp;nbsp;ifrael q? eft ufcj in fæcula fæculop: Ame. Ca# puthoc Martion a quo feripturae euâgelicæ interpollatæ fu nt;de hac æpFa penitus abftulit Et nô folu noc:fed Si ab eo loco ubi feriptu eft.Omne aut qef nô eft ex fide pftm eft ufcp ad finem cüfta diffecuit. ïn aliis uero excplaribus.i.quæ nô funt a Martione temerata:hocipm caput diuerfe pofitû inuenim us ïn nônullis eteîj codicibus poft eu locuquê fupra diximus.-hoceft Omne qd* nô eft ex fide pftriï eft.fta tint cohærenshabet.Eiiaûtqui potens eft uos côfirmare Alii uero codices in fine.i.ut nûcpofitu eft: cô tinent.Sed nùc ueniamns ad capFi hui us explanationc.D uas mihi cas paulus uidet oftendere:qbus ro borant hi qui ex fideeuâgelii confirmant.Vnam eius pdicatiopauH queeft Si xpi pdicatio innote# fcic.Etalia q reuelat ei facfm:quod oîmfeculopi’^ibus in filctiohabitu eft.Nûc uero;hoceft in aduen tu xpi Si pntia corpali manifeftu eft amp;nbsp;apertü:amp; qptum fpeftat nô fineidoneis teftibus:fed feripturis pheticisaftipulatibusdeclaratû .rfâempreceptuexriritæternidei.-utperpdicarionêquandâ euangelii gentesadobedientiâfidei uocarenf.Exreuelarione uerofacri agniridei fapiéria.-gloriæclaritasfoli fa# pienti deo reddet in fæculaiæculoR!.Sediterumrecurramusamp; côfideremus quo diftum eft.Ei qui po tens eft uosconfirmare fcdFm euangeliû meum amp;nbsp;pdicarionc iefu xpi.-fccTm reuelarionem faefi ^ibus fæculoft filentio hahiti:non mihi uidet çp ad ocs pertineat ifta utriuf«^ gnis côfirmatio fed ad ocs qui dempecrinetcredentes dûtaxateuangelio pauliamp; pdicationi xpi Reuelatio uero facii tpibus fæculop: in filentio habiri:nôad plures fed ad paucos Si eleftos qui capaces effe pnt fapictiæamp;fcictia: dei:de qui busdicit.Multi uocati:paucielcfti.Seddeeoqlt;f ait.Sacti infilentiohabiti.Requirendûeft: utrûdij Matthc.20. catiditainfilenriohabitû:utoinonullusagnouerit:necipfiqdemquiannunciabant4)phctæ» Anali quaaltiorfilérii intelligcdaeftratio.Mihi qdem ualdeabfurdu uidef.-utdicamus .pphetasitafcripfif# redefacrisdiuinis:utnôintellexerinteaipfaqdicebant :cufcripturadicat.SapicsintelligitquaEdeore proprio ,pcedunt:amp; inlabiis ponit intelleftü.Si ergo ^tphetæ nô intellexerût quæ de ore ,pprio proféré prouer. K. bant:nonerâtfapientes.Verôfiftultumeft .pphetascôfiteri amp;nbsp;negateeosfapictesfuiffe:reftat ut fapic# tes fuerint:amp; intellexerint quæex ore ^Jprio pferebanr:amp; habuerintintelleftüinlabiis fuis.Qiiæ ergo filentü ratiofVideamus ne ilia firiquâ Si ipe partim fibi traditâ per facrorum difpcfationê perdocuit : ubi dicit abduftû fe effe in tertiu coclum:amp; indeiripadifum amp;nbsp;audifle nô edi céda uerba:quæ non licet _ bominiloq.ânquo uticç oftcdit.nô(pipe ignorerqdaudieririfed amp;pferre nô liceat:amp; aliis hoîbuspâ fGOMZ. dere:quæ fibi funt indicata.Ita ergo pôt in hoc loco diftû uideri faefm tpibusfæculoæ in filcrio habitu Quodutfcirêtqda pphetæex feripturis qdc ppheticismâifeftat.Sedhoibus.i.uulgonômanifeftaue tunt necpatefecerûnfed filctio texerût fcd’m dni pceptu:uf(jquorps adeffetut uerbû carofieret Si ha# bitaret in nobis:amp; maiûfrilaret oibusgcribus. Quoa uero ait. S oli fapicti deo. S apienté deum nô ica uuu iii

-ocr page 858-

PARTIS III nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XV '

acdpias:quafi que fapictia fecérît fap5étc:ut îutet holes habet.S apiens eÆ inter hdes dicit unufqfi^ ex pticipatôe fapiæ.Deus uero nóefl;qualis.i.qui ex fapictia fapies tadus fitifed qa ipeauôor fit amp;nbsp;geiiij» tor fapictiæ:fapiês appellat-Non em(ut diximus) ex fapientia fapiens eft deus.fed ex fapiente fapientia procedit. Meritoergo ipfi folifapientideo.Solus eftenimita fapiens deusiutfapiensipemagisgcuc cit.^ fapiaipefaftus fit fapia5.Et refte eiclaritas p iefuj xpmrefert.Qui itafapictêeconditfolù deû:u£ ipefapiêtiâgêuerit.Xpsiefusqucdei uirtus «amp;deifapictia declarauit.In fæcfauero fcfo{cqgt;aitMoygt; fes fcripturæ diuiæ imcfitatc per hoe tepoß' defignare Anic aut ad pfirmationc oim quæ fupi us faipta funt in finepofuit per qcf uernaculo hebraeofe fermone uera :amp; fideliaefle quæ funt diifta defignaret. Hadenus nobis in æpEaad Romanos(putpotuimus)diftâtibus plurimo:amp; labore:amp; tpedefudatu fit fateor Heracli frater amatiffimc cp du tuis defideriis fetiffacerecupio.oblitus fum penemadati quo pcipit.Onus fupra uires tuasneleuaueris.Quàuis nobis nee incæteris quæ te infiftete îmo potius pc^ fumdiuini opisexigéteinlatinû uertinius zdefueritplurimûlaborisduj fupplere cupimuseaquæ ab Origenein adiutorio ecclefiæex tpe nôtâexplanatôis:$ ædificatôis intétóeopata fûtdicutin omeliiS; xiel oratiûculisin Genefim.inexodum fecimusxamp;pcipue inhisquæin libru Leuitici ab illo qdê porâ^ diftilo diftata. Anobis ueroexplanâdi fpecie tranfiata funt Que laborc adimplcduquædeerâticcfrco fufcepimus:ne pulfatæ qônes Si reliftæ.-quod homeliatico dicendi genere ab illo fæpefieri foletdatino leftori faftidiûgenerarent.Nâ ilia quæ in iefu nauc. Si iniudicuamp;rn.xxxvii.amp;in»xxxviii.pflamû fcripff m^fimpliciterexpreflîmiisutinuenimus.Quâuisergo :amp; incæteris:quæ fupradiximus laboratûfit nobis infupplcdis hisquæ omiferat:in hoc tn opéré æpFæ ad Romanos ,p his caufis quas in pfatiôe cô, phendimusimenfus nobis amp;inextricabilis labor incubuit.Seddeleftauitïdulfiffelaboribusfimónó Ut in aliis expti fumus maliuolæ metes uigiliis noftris eötüeliis reddât.Et noftra ftudia obtreftatóibus amp;nbsp;labores rémunèrent infidiis .-nouu qdem apud eosculpægenusfubimus. Aiutem mihi inhisquæ fcribis qm plura in eis tui opis habent.Da titulu audoris inquiut fæculares.Nô etn iHius qui ex græco trâflatus eft.-fed iUiusqui tranftulitnomc titulus habet.Hocautem totum mihi donât.nôamore met fed odio audoris.Verum ego qui plus côfcientiæmeæ q nomini deferoætiam fi aliqua addere uideot amp;explerequædefunt.autbreuiarequælongafuntfuraritamentitulumeiusqui fundamentaoperis iecit:amp; conftruendi ædificii materiam pbuit.redû non puto.Sitfane in arbitrio legentis utopuspro/ baueritoperismeritumcuiuelitafcribere.Nobisem ^pofitûeft.-nonplaufumlegctiumdedfrudû ficientiu quærere.Pro hoc fane uocat :nos opus :qd' olim qdem iniundu eft. S ed nunca btô Gauden tioepo uehemetuis putget.Clæmentis fc3 Romani epi apoftoloru comitis Si fuccefforudarecogrHgt; tionemlibriutinlatinuuertereturinquooperebenenoui.lt;;flaborem labor multiplicatjfi forte fufd/ piat.’fatiffacia fane in eoamidsmeis dabotitulo nomen, audoris nihilominus uocabulo permanente Nam Hieronymineputamus Clæmensfcribetur.Quodfihocmihi dominus implerep€rmiferit;re^ dibimus ad illos:amp; ad tua defideria:ut in Numerorum Si in Deuteronomii libris aliqua deo permiw tctcdicamus.Hocerh folum de nobis:depctateuco:uel dereliquis apoftoli Pauli æpiftolis.'quepolTu/ mus:domino dirigentedidabimus.

Beati Hieronymiad Pamachiumamp;Oceanumexhortatoria. Epi. LXXXIII

Vi æthiopc inuitat ad balnea:amp; fi nigredinem non auferat illi:certe uel pccuniam ao Ct pi t fi bi .Et licet in illius candore non gaudeat:certe uel fuo in lucro lætat. ita fine du bio inobedientem qui di ui nis fermonibus monet; q^uis refragrantispda non tollat: mercedem tn de minifterio ueræ charitatis fibi acqrit S ed ideo hoc dico;quia uos fpet nofideo loquor:quia uos forte non diligoj'R efpódeo apEi uoce: Teftis eft deus: q? fa^ do amp;faciam:noncontcno:feddoleoinndelitatisin meisargumctaappafcre:nófidd

Quiaiudaicainuobisteftimonia:nonxpianacognofco.Quoniduidentes nóuidetisxamp;audictesnó uultisaudire.Rem fortemdidurusfum.Exutrocçconturbor.Timeoauditoresoffendere: fed plus ti meo contemptores pceptorum.qui uerbudei audirediffimulat.pdores idolishabent.llla quidem au tes habentdea non uolutatem.Non audiut.nó palpant manibus:nec repunt. V nde in maloRj hoim cô/ paratione meliora funt.'quia nec concupifeunt oculis:nec per cótraria Si deo inimica difeurrut. Etna/ turaliter furda:refte meliora inobedictibus iudicant.Dicat^phcta:fi metior.Loquat Dauid: qhmói hoies côparâdos effe ferpetibus non negauit:Sicut afpidis ait furdæ obturâtis aures fuas: ne uoce audi ps-fr* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;atincantantis. Et uideatfi nonrefte ferpentibuscôparant qui qtf audiuntnaturæbeneficio:diffimu/

laut calliditatisaftutia. An xpiani did pnt:qui etiam nomc primæ humanitatisamittuntrEcce Hiere/ Hiere.tf. nbsp;nbsp;niias dicit.Incircuncifæ aures eorumrqui hoc non poflunt audire.Non quia non polfunt: fed impoflî

bilitatem uoluntas naturæ inimica fuperduxindum longo uitiofitatis ufu genuini mores peraduer/ Compatio fam confuetudinem corrupt! malisoperibusceciderunuEtiamuafa limo plena :liquorem pun æle# menti redpereamp;conrinere non poffunt.Agerfpinofusnifi antecultorislaborefueritextirpatus: non nutrit in fe iaifta femina:fed fuffocanita amp;nbsp;animus fæcularium follidtudinum plenus illecebris : uer/ bumnonpoteftfuftinerediuinum.-nifipriusipfasmundifollicitudinesculparumcjoimmaterias in fefa'.ce fucdderit.Modoquibufdam minus forfitan uideor(deo diffimulante'peccare : fed aderit ilia dies : qua fafta noftw quafi in quadam tabula depida monftranda funt. O quaiïis in dieilia expe/ dilamp;t : Û in hac uitaSimembiocum fenfu nbsp;nbsp;uifcecuni uigore caiuilTentfEc quanti illic elingues

w nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;muti

-ocr page 859-

Exhorta toriaad penitentîæ bonunt nauti fœliciorcs loquacibus tune erunt.Etquad pallorcsphilofopbis.Quati rullid oratoribus. Qua li hebetes argutiis præferendi funt Ciceronisfiob fandus in tentatione ad fuam gloriam deuotusjfic SapJ. in dolotefuo clamabat.Quid prodeft in tormenroluxfVtquidmihi iunfta funtgenuar'utquid ube ta fuxir Cur non in uentremortuus fum:'amp; mox utde utero exiui nô protinus obii.Sedhocdci ami cusdicebatinluce.Quidab inimiciseiusdiceturin tcnebris.Siilleigeniifdtquêfebris urebat:quid fadet quem gehena confumet. S i illefibi dolet genua fuiffe coni unfta cui us pedes femper i n dei amo tecucurrerunoquid difturuseftcuiusnunquam in ueriratefteta:unt.Difplicetillicp natusex utero Uixerat qui bene uixit:quia eum uermis moriturus edebanquid male utcces fadent. quos ignis ætec iius:amp; uermis nunquam moriturus expcâanDurus eft hicl’ermo.durus hicfermo eft:quis poteftau diteeum.Hocdixeruntilli difdpuliqui chriftiueftigiaineuangelioreliquerunt.Etdediuinouerbo foh.tf.

Epiltola tXXXWf

‘ feandalum paflî.-fæculum malueruntamare qdeum:quorum uentetdeus:cultum noluntaudire ie iunii.Luxuriofouerbunicaftitatisoffenfioeft:ficutprophetadicit:Abominatioeftuiro iniquo dire ftauia.Iamantiquitusdiiftum eft ab Efaia:lt;pchriftusinfidelibus lapis offenfionis extiterit. Adu^ lari non poffum.-ne amp;nbsp;fratrem dedpiam:amp; me fermo percutiat faluatoris:qui air. Verba adulatorum inolliafunnhæcautemferiuntinterioraucntris.Noneft fiddis medicus qui antedigeftam putredi; nem (uperdudtuulneridcatricem.NonpolTumusfemperlacdareiquianec nos femper paruuli elfe cgôaratio. debetis.Didte mihi quotanni funtex quo regenerati fumusin Chrifto.Confideret unufquifcj quâ nbsp;nbsp;quot;

turn ex eo tempore in ilia ccclefti ætate profecerit.Nefdo qualiter placeanrparentibus illi infantes:q ui bus funt anni quiniç uel decemjfi in ca qua nati funt modicitate perdurant. Quid de nobis dicendû cft:quos temporis ratio;non modicos:fed abortiuos inuenit.Ibunt de uirture in uirtutem ; de bonis fcriptumeftchriftianis.Videamusfi Chriftianifumus;quidînobis(exquorcgencrati fumus îChri ps.gj* fto)uirtutisacceflerit«Quidhumilitarisinprofperis:quidpatientiæinaduerfis:quid in tribulatione gaiidü:quid fodidtatis in damnis:quid indulgentiæ in offenfis;quid cafti tatis in occafione luxuriæ. Aliide uirtutequotidietranfeuntaduirtutemmosdeinfirmitateadinfirmitatem. Aliimeliorespec tnomenta fi unt.nos détériorés fæpe effidmur.quafi noneundem iudicem expeélemus.S tulti fumus fi unum probauimus credentiumfaluatorem:amp; non untim iudicem forecredamus. Vnam fidem. ünum baprifma unam ecclefiamninum deum didt apoftolus.Quid ergo hodie malus:craftia peior^ Hodieauarus:craftiuaauarior. Ante annum meæcupiditati una uilla fuffecerat.iam dehocanno qn ta forte non fufficit.Prius extendebat animus ut decern folidos poffidercâam nunc cctum pui efle cœ perunt.Etcû ueri xpiani ueri filii dei qui uadunt de uirtutein uirtutéfi pdiderintaliqd de uirtutis oc cafionelætant ego nifi alienaaccepero:fecurusprandere non poffum. Qi-ii agis cæca cupiditass'Quid crudelis inparuulorQuid fæua in alieno filiotOrdinc naturæ an religionis euertisfiam fecifti in pedi busqcf incapiteelTcdebueratrAijrûinfenribilepterônibusdnat.Etquideftilludrogo üelqualeeft -qcf nos auertit a deot'Quis fplendor amp;nbsp;qgt;tuseftp que mihi fplendor ueri folis amittif. Aurû amp;nbsp;argetu *^cci.j|. lutûexquifituexarenaexmeta.Et(ut4)phetaait)lignû offenfionis eft aurû.Qiiiiudidomcntiseuer* fo paurûlibidini mancipat.-qui eode aftu acquiritfoliduquo aîam pdat.-lucrat impatorisimaginc amp;nbsp;amittitimaginemxpi.VisnolTeqjpnitiofus fit amor habendi amp;nbsp;amor req uirendæ pecuniæp hûclu dastradiditfaluatorem.Etcerteqnauditur:autqnlegittâtumfceIusabhorremusomnes.Et $tuni inuerboeftimpiumdifdpulûcondcnamusamp;pignorantiânoftramnoftro mucrone confodimur. Quanti inter nos iudæ aîam damnant.Qiianti infemetipfis cûp cupiditatem fuas aias æterniscruda libus tiadunt.amp; tradi tores fi unt pari ter amp;nbsp;ocdfi.An putamus fratres cp iocandopdicent ^phetac ridé do loquant apoftoli inutiliter xps i udidû côminef .Sed ioci non funt ubi fupplicia intercedût : fi ioeâ do paffi funt.creant iocando locuti.Efaia ferra fecatur.Danicl leonibusdeputat.Paulus truncatur gla dio.Petrus in cruce dni exemplo fufpendif .Et hoc totum ut iiotos a piftîs fua doftrina reuocarct. S ed timeo ne inobedientibus in côtrariu diui na bnficia députent.•amp; .pfidat ad poenâ in i udido qcf hic da tum fuerat ad falutc:Timeo ne fides noftra magis iocalis fit $ fides amp;nbsp;uerba illoft.T imeo ne nos ioeâ do non faluemur.-quomodo p rifum introimus in ecclefiam:ficrideat ille de nobisriîcut feriptum eft. Qui habitat in coclis irridebit eos. M ultafunt q dicant fed faftidio ueftro quod afpera amp;nbsp;inculta facit pj. j j. oratio:amp;laborimeofinemponitmembranæcôclufio.Vnumdicoquodeupio :quiaxpianicoclûde* bent amare non tertâ:amp; uerbo dei plus obedire $ diabolo:amp; iudiciû æternûmagis timere $ hoîum.

Obiurgatioineum qui fedicitpQcnitentem:amp; confeffapeccata réitérât. amp;nbsp;infæculo conuerfatur. Vbidocetquiucredicaturpocnitens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXXXIIII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T

D tefurgohoîem quefeio effefidelê.Ad teîcrepatio meafeftinanque fentioec fupcrbû pœ? ni tere te afleriszq torus î fæculo côuerfaris.pœnitere te afféris qui ea quæ uomeras iterum fu niis.Scirea te defideroquid pocniteas.Nefcio qd fittua pœnitctia.Pocnitere teafferisrq du iufticia dei pcîftuses fupîduifti rupbiâ.Pocnitere te afleris q dû aliéna carné feqrisfic fatiga riscanisreuerfusad uomitûfuû Sicutcaniseffamidusautfusacaloreffeftaîlimiiterræ .pftrata.Quæ fittuapnîanôîueni.Ambulaui îlocüpnîæ amp;nbsp;nôinueni pnîamruâ.Tu qfæculûdeftituerasitepîibidê îueniris. Qui carnis fupbiâ depofuerasfumittis humeju ut i teß» portes. Qui auariciæ dederas dorfû de nuo illi obuiâ reuerteris.Qui uanitati remediû dederas iteßquot; reuerteris i graj eius.Qui pôpâ fæcFi fuga lob.J« tus itejt ï manus illi usîcidifti. Ambulas 3tfupbus;amp; elatus ceruice nefeis fciiptu ce. Qiiid nobis

HUtt iiü

-ocr page 860-

PARTIS

TRACTATVS XV

fupbîa amp;nbsp;qd honeftascû iadationenobistontulitilt^ diâû fuifle. Tranficrûtoîa ilia ranqf umbra: Efa.l. J nbsp;nbsp;Fidele tememinifti qpaqgt;baptifmifuerasrenouatus:ficutfcriptûeft.Lamanimi amp;nbsp;mûdi eftote. Au

loh.ij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neqtiasab animis ueftris illos adlauâdû hortaf.Tù âtcû effes mûdus fordidus faâuses.Nô po^

Nota de clc tes iâdenuolauarificutdicit petrus ad dn5.Dnenô folûpedes.fedamp;manus laua me totû. Qui femel mofine uir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;denuo nô idiget lauari.S i uisaût ut itejeemunderis da ælemofy nâ;amp; oîa tua mûda funt.ß o

tute.

lac. 4.

Luc.i;,

na ælemofyna eft quæ purgat oem fordem.H umilia te inoibus amp;nbsp;corâ deo îuenies gratiâ. S ubditus efto amp;nbsp;obfeaacû neæmuleris ut nequiter fadas.Nâ q malignant exterminant.Ora dnm quotidiecu lachrymis:amp; fi fortepeccata tua foluant.Quoniâ fufxgt;is deus refiftithumilibus âtdat gratiâ.Memen to filium inlonginquopofitu luxuriofe uiuendo fubftantiâ in meretridbusdifpenfaffeipoftea humi lisfafl:us:reuerfuseftait. Quanti mercennarii indomo patris meiabundantpanibus:ego biefame pereo.Surgam itac^;amp; uadam ad pattern meum:amp; dicam illi.pater peccaui incœlum amp;nbsp;corâ te; iam non fum dignus uocari filius tuiK:fac me ficut unû de mercénariis tuis.Pater autem cû uidiffethumi litatcmfilii:amp;nimisinopiadefeffummifericordiacômotuseftprofiliohumiliiocddituitulû fagina turn. Memento ergo fi li quoniam Chriftus pro te mortu us eft qui ante erat uitulus fagi natus.Filius autem illius maior triftatus eft.Quareocdfiis eft Chtiftusqui erat uitulus faginatus. Pater aûtilliut

loh.f,

corripiebat illû dicens.Fili tu mecu es:amp; oîa mea tua funt;amp; oia q tua funt mea funt. Gaudcre ce opM. tet qa hicfilius meus mortiius fuerat amp;nbsp;reuixit.pierat Si inuctus eft. O $ btin ppf m pro quo xps mot tuus eft.'qlegaudiu pater portât qnqcf mortuu fuerat reuiuifcitamp;qtf perieratinuctûeft. Eccefanus iam fadus es:noli pcecare:ne tibi aliud detenus cotin gat. Attéde ergo unde ccdderis : Si plange Si Ag/i piiam.Si quo minus uenietdns tibi;amp; mouebit câdelabrû tuu delocofuo nifi praam egeris.Memoj’ rare xpm reliqfle nonagintanouc in flos amp;nbsp;qfiffe unö hcaem pdoeê:amp; inuctu in höeris fuisreportaffe. Velillâmuljerêqpdideratdragmâ.-hoceftccclcfiâhoiempftôrcramp;aftercore ereftucollocaflê eücum principibusppRlui-hoceftapRsSi^phetis.Ecceqdfadatpnïahoïspftóris:qduminfterœre iacetca prindpibus inuenit.Poenitcntchoiem dico.q plangit qa fedt maliKamp; rogat dnm ut ét non fadat qd*. admiferat,Pocnitentchoïemdico:qdiligitqd’anteneglexit;amp;qd’feceratobliuifdt.Adhaereant in te 4 bona funt.amp; q mala funt deleant. Si pnïam nôegerisâncidesi manusdni fccfm magnitudinc dus. Diuerte a malo amp;nbsp;fac bonu.inquire pace Si feqreeadicut fcriptu eft.Omifi boni'i Si creaui malum.'Fac ergo dignos fruftus pœnitentiæ.Et nódixeris nó peccaui.amp; qd aedderit mihi trifte.Nó adiicics pdrii fup pftin:amp; dices miferatio dni magna efhSdroautc mïa amp;nbsp;ira ab illoeft.Reuertere addnmtplan* gediccdo.Tibi foli peccaui Si malücora te fed.Delida iuuentutismeæ:amp; ignorâtiæmeæne meniij» nerisdne:Ne auertas fadé tuâ a me:amp; ne declines in ira a feruo tuo. Adiutor meus es tu dire nederdin quas me dne;nelt;^ defpicias me deus falutaris meus.Ne ^iieias me a facie tua:amp; fpinfdni tuû ne aufe rasame.Sanaaîam meâ:qa peccaui tibi.Libera medeoreleonis;amp; auerteoculosmeos ne uideâr ua« tatem.lllumina fade tua fuper feruu tuum;amp;: faluû mefac in tua mïa. Adhefi tcflimoniistuis dne.ix» li me côfundere.Ne tradideris me in manus tribulantiû me.Cuftodi me fub umbra oculi.-fub umbra alaru tuars» ^tegeme.Pdm meücognitû tibi fed :amp; iniuftidas mcasnôabfcôdi.Côfitebortibi dne de us in toto corde meo.Dne exaudi orationc meam:amp; clamor meus ad te pueniat. Nó auertas fade ruâ a me:in quaeûq^ die tribulorinclinaad me aurc tuâ.rn quacö^ die îuocauero te; uelodter exaudi me. Facmecufignudneinbonû.-utuidcantqoderütmeamp;confundant. Remitte mihidue utrefrigeret priufq»abeâSiampliusnôero.Eccepœnitentiahoîshumiliâtisfe.qriî ueniam nonhabebit.quiraîi^ ter non ingemiïcir.Quisnonaudiatillû amp;moueat.Qiioniâ qui feexaltathumiliabitHr;amp; qui fehu. miliatexaltabit.Quidgloriarisinmalitia.'qpotcsesiniqtate.Meliusctenôuoucreiamp;reddereq’ua uerc amp;nbsp;nô reddere.Pocni tente tedids:amp;carnis libidîedeledaris.Pdâ tua nô défi nût ambulare;amp; tu dî dscp fedeât.Pdôri âtdixitdeus qretu enarrasiufticias mcas:amp; affumis teilrn meû fup os tun. Tu ne to odifti difdplinâ:amp; jjiedfti fermones meos retrorfum. S i uidebasfurc currehas cû eo; amp;nbsp;cû ad ultero pottionê tuâ ponebas.Ostuôabundauitnequitia:amp;: lingua tua côdnnabitdolos.Sedcsaduerfusfra tre cuudetrahebasiamp;aduerfusfiliû matristuæ ponebasfcadalu.Hæcfedfli amp;tacui.Exiflimaftiiniq lt;perotuifimilis:arguâtc amp;ftatuacôtrafadctuâ. Intelligitehaecqui obliuifeimini dnmineqnnpiat: amp;nôfitqeripiat.SacrificiûIaudishonorificabitme.amp;illicellitcrquooflendâeifalutare mdî.Eccc qualis côm utatio i n hoîem peccantc.Tu qui dicis afïeris te poeniteri. Vbi eft poenitetia tua.Fxclufa dl perfuperbiâ amp;nbsp;contemptu:fequi deum ptermififli. Audi fili:amp; retrahe pedem tuû defaeculo cui tenu/ dafK.Pœnitereergodeoîpôpainiquitatis.Apphendearmafidcquâ antepdideras; utcôfeiTtiresdyai bolo.amp; tencbris:amp; dnm qlux eflpoft dorfum reliqueras.Mcmorarefili qd eft. Mifericordiâ uolo Si non facrificiû.Miferebit tibi dns:fi hæccû legetis fadas;amp; perobedientiâ poenitentiâ fequaris. Verum fi de toto corde poenitetiam egeris.fi dnm præ oculishabueris:fi amifla ùoragine peculii uenenofi ca lice falutarisacc«jperis:fidieacnoftcinlege dni meditaueris.fi omncfollicitudinc tuâ fupillûmiferisj tunegaudebis amp;nbsp;cxultabisindnoq uicifti malignum.Tuncerit mcrcestua copiofa in cocluincquia talirerinopera dnilaborafti.tunceritdns adiutor tuusindieiudidi.tuncftabitcum magna fiduciaa dextrisdnicumfanftistuis.amp;dicetuobis.Venitebcnedidi patris mei peteipiteregnum pparatû.qlt;f . preparauituobispatermeusquieftincoclis.rniuftisaûtdicet.rteinignemæternum.quem pparauit

pater meusdiabolofif angdis dus. Vbi ignis non extii^uct.amp; uerniis eojfe nômorietur. T une ibunt iuftiin

-ocr page 861-

Deuîtaamp;tranfitufanÂîHîcroj gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EWStOLA LXXXV

î ufti în uitam ætctnantirimpii a utcm amp;nbsp;peccatores în îgnem æter num. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Beati Eufcbii Cremonenfisbcatiffimi Hieronymi pfbyteri difcipuli ad beatum Damafutn eßm. portucnfcm amp;nbsp;Theodofium chriftiantffimum Romanü fenatorem.De uita amp;nbsp;tianfitu fandi Hierû^ nymidoftoriscximi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola LXXXV.

H A tri reuercdiflîmo damafo portucnfi epo amp;nbsp;xpianiffimo theodofio rotnanojtfcnatoriieufe biusolim Hieronymifandiffimidifcipulus-Niincueroeodcorbatus luminepiûdolorcamp; A. fuauiffimögaudiu.Multifariä multifiç modisolim dcuslocutnsdloibus nobis pfuu dilc ftiffimu filiû fdm Hicronymû defaipturis fanftis in uirtutibus Si ^digiismultis:quæ per îlîum fecit ipfe dns in medio nofttidicat uosfcitis:de quo amp;nbsp;telles fumus q eù uidimus:amp; oculisnfis eins fanâitatc pfpeximus:amp; manus noftræ côtreftauerût de uerbo ei usfdenri æamp; doamp;ri næ qbus uita inanifcllata eft.Quod ergo uidimns amp;audiuimusannuciamus uobis.Eramuscintanqgt; oues errâtes trroribus Si fuperftitiofis fabulis:nô audiêtes fana doftrinâ fed coaccruantes fibi pfeudo ^phetas: qui furgentesinpopnlomagiftrimcdacesintroducebâtfeftasnouepditionistdonecifteinucefcererdiesq tan^ fol refulgens qnquaginta annis amp;nbsp;fex menfibus multis laboribus Si eriinis in lediôibus Si uigi^ liis:ut nobis frangeret pané doftrinæ defudans.-tenebras eoß: 4gt;fugâs Si câüos a pditionc liberas:effub fit in téplo dei.Incmienfcj ab oriente ufcp adocddentc aufercs bella hæreticojt.'eop.'^ arcû côterês arma amp;nbsp;fcuta eopi côbumt igni.Quoniâ in ipo deus pofuit^jdigia fup terràmt nomé fuu manifeftû fieretin natiôibus.Deinde ptranfiês ufcj ad fines terræ fanâdo oppffos ab hæreticop.’ iaculisàlluminâdo mctcs boîm fcripturaj« ænigmata referâdo:foluendo nodos.obfcura diluddâdordubia exponêdo côfuta'do amp;nbsp;corrigédo falfitates Si ueriflîma ex linguis q’plurimis adunâdo.Vt nobis notas faceret nias uitaeiamp; tiosadimpleret gaudio laetida amp;nbsp;exultatiôe:templum dni corroborauit:amp; eins aditum inftat lucernæ uô fub modio fed fup câdelabrû i n dni aula pofitæ dnicoirrigui rore pleniflîme foccondâte pofteris oï bns fuoæ uerboR: p cæteris ælegantia fingulari excellctiusolbus aliis patefecit:ut irct in ciuitatc habita tiôis;amp; locû gloriæ inuenirent.Et ne fièrent uelut priores eoæ genus pamarfi:qnos dilexit amp;nbsp;liberauit ab errorü pditione.Cuem fim fient ftipula an fadem ucti:amp; ficut lutû platearû balbuticsdoq nefdens nec nerba pleneformarc nalêsquidîpartiar uobischariffîmi patres Si dni fuælaudisj'Nêpe inxta illud apFi.Si liguishoîm loqrer amp;nbsp;angeloru fuitlanda'di genusnecdu attingeré.lcdrco nô lareu meo fpabo |,Cot.ir. necgladiusmeusfaluabitmetfeddnseritilluminatiomea.Quidoeuitamp;docebitmanujmeàadfcri ' nbsp;nbsp;'

bcdurnamp;dirigitlinguâmeaadloquendumtqnondâafinaî balaâ.Quoniâipfiusefiregnûamp;imperin amp;nbsp;dnat a mari ufiç ad mare:amp;a flumine ufiç ad terminos orbif terrarû.-in cuius cunfta funt pofita di^s tione:Coram quo,pddctreges.Ncceftqui fuæpolïitobfiftereuoluntati.Qnoniâ oîa quæcucp uoluit Fedtin cœlo terra 5t mati:amp; inùbylfis.Et fie lingua tari uiri lande meditabit;amp; nome fuû annûciabit uni uerfis. S ie nerefuit ille ifraelita in qno dolus nô fuit .eleftus fetf m cor dni ad loquédû omia quæ fi bi mandaueratdns uniuerfis gentibus Si regnis amp;nbsp;doftor datusin gentibus ut fenteseuelleret: deflrue tet:difperderetamp;diffiparet:amp;fapictiamueramfeminaretædificaretat($plantaret.Hiceftfratruîama tor:hic eÜ q populo xpiano tot librorû nolumina ex linguis hebraica Si græca in lar inam nô paruo p5 dere tranftulit.Ecdefiæ offîdû primitus ordinauit amp;nbsp;totius facræ feripturæ afpera fedt plana. Gerte in huiuslumineuidimuslumenamp;fanæfuæfalutiferædofttinæpaftu ambulamusufqjadmontemdei oreb. Hiceft flumen aquæ uiuæ fplendidutan$ chryftallns procédés de fede dei in medioecclefiæ.Et ex utraeg paite dns lignum uitæ afferés fruftus tpe fuotcuius folia ligni funt ad gentiü fanitatem. V ir ille inpopulo fuo mitilfimus apparuinadeodileftus amp;nbsp;hominibusoratnûcpro etclefia fâfta.Vas ue teadmirabileoîornatumlapidcpræciofo:opusexcelfi.Vcrumtnde hocquidpluradicam:cuiusenat rant cocli gloriam Si opera feripturarum manuum eius aunundat firmamentû. îMec funt loquellæ ne fermones cuius nonaudiant dodrinæ uerba.'cum in oem terra exiuit fonns eius.O ineffabilis mife^

ticordia falnatoris:qnæ tot gratiaru cumulos in Hieronymo adunalli:ut ad ea quæ folus poffidenpe ne nulli hominum nifi parriculariterfas fit afpirare.Hic certe dux noftræ fidei ad fe corruêtes in cocli c5 trahitarccm.Huncpræcæterisporioribusornatnminfignisdignitatumincantilenis:in prouerbiisî operarionibns Si interpretarionibus miratæ funt genres. Cuius notafafta eft in populis uirtus;qa inv pletiis fuitquafi flumine fapienria.Scd ( ut uera dicam)iuxta illud reginæ Sabba.Maior eft cnim fa / pienriaamp; opera fna $ rumor quem anditis. Qnam certe bonus eft ifte his qui redo fu nt corde:quoni am malidâfemp odiuit.Fecitetn mirabilia in terra noftra.S ub umbra illius fedimus:amp; fruftus illius duldsgutturi noftro.Qî^iantaautédecoaudiuimusamp;cognouimus.'quôannundabimus.Atcçego t|fumutnarrclaudéeiHSamp; uirtutesdus qs fecit; Sedqtnnôfumeloqués abheri amp;nudiuftertius ut brenitetdicam. Si nulris acdpere Iohannesbapriftaipfeeft:utercp uirgotutcrqîheremita.Dclohanne df.Erat iohannes ueftitus pilis cameloß; indeferto.De fe idé Hieronymus dicithorrebant facco mebra defotmia amp;nbsp;fquallida curisfitu æthiopifTæcarnisobduxerat.De iohanneiterum.Locuftasamp; mel filuc lire edebat.De feiterum Hicronymusdicat.Decibis Si potu taceo:cum eriam languentesmôaehi aq Frigida utantut Si coélûaliquid accepiffe luxuria fit.Qlfld plura:Ille ,ppter i uftidam martyr.âfte uero etfi dusfpnî materialeferrum non abftulit tn martyrii pmii nô eft expers.Duplex namq; martyrium eft.Vnnmfnccnmberegladiis impiornmtaltcrum in infirmitatibus amp;nbsp;aduerfitaribus i n anîo patients Üâ cuftodite.Ccttehic S uete mactyc q ^pter iuftidâ ^mafiietudincà falutifeta doftrinæ fuæ nerba

-ocr page 862-

PARTIS m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACT ATV s XV

Inhuîhs mnndi lachrymaru falo ccrtamc forte a malorû coctu uîriliter fupporrauit:fcîensqin omnifi forttoreftfapîa.Necimpiegeffitinconfpeftudeî.Sedinoibustribulationibiisfuis inuocans dnm non peccauit labiis fuis:necfl;ultualiqdcontra deu locutus eft.Taccâ nâtç q» tribulatiôes:labores:afïîi ftiones:ctuciatus:agones:flagella:fames:fitim:amaritndines:tcpeftates:tentatiô€s:abftinentias:uigi^ lias:pegrinationes:carnis macerationes:nuditates:ieiiinia:crûnas.Et nô folii hæc:fed grauiora amp;. innu merabilia pp iefu xpi nomen in fuo gloriofiffimo ppeffus eft corpe:ut idc loqnit.S tabam in eremoc5 ftitutus:amp; in ilia uafta folitudine:quæ exufta folis ardoribus monachishorridû pftat habitaculû ; co# gitans me romanis potiri delitiisquotidiegemitus:quotidielachrymæ.Etfi qiî mefomnusiminens oppffiffec repugnantemuda humomix olTa hærêtia collidebâ.Horrebât facco mebra deformia:ac| fngt; gida lâguens utebar:amp; coftu aliqdacccpiffeluxuria erat.C utismea ^ptcrincómoda fquallida carnis sethiopilTe ßtum obduxerat.Et tn focius feorpionû tm amp;nbsp;feraiirifæpccboris intererâ puellapsr. Et in fri gidocorpectitipniortnoiamhoîefolalibidinûincêdiabulliebant.Teftedeomeminidiê crebroÿun xilfe cüm noftemeca peftoris ceflaflê nerberibus:donec iubête diio in me rediret tranqllitas. Flebâ cô tinüe:amp; repugnâtecarnehebdomadaß» inedia fubiugabâ.Cellnlâ meam quafi cogitationu côfciam ptimefcebam:amp; mihimetiratns amp;nbsp;rigidusfolusdefertapcnetrabâ:amp; concaua ualliu:amp; prerupta mô# tiumcerncbâ.niud meæ miferrimæ carnis eratcrgaftnlûiibi meæorationis locus. Qyiis ergoinfirma tuseft amp;nbsp;nôipfe.Quisfcandalizatus amp;nbsp;nôillc.Sedfi ininfirmitatibus amp;nbsp;laboribuslaudâdi funtfftî: certe amp;nbsp;hiclaudâdus eft.Veniâ aûtadeontumelias amp;nbsp;pfccutiones:quas ab iprobis amp;nbsp;falfisptulitfratri bus inhüiusuallemiferiæ.Quid aliud inhocmûdofuafempfiiituitamifii^damiugisaduetfusîpto bos haereticoß: oîum amp;nbsp;maloß* cuneos pugnaxcótinuüt^ certamc. S up eö rugierunt ut leones bærctici qrncorripuiteosiamp;tabefcerefecitficutarancasaîascoR’tamp;fruftuseoæ de terra pdidit:amp; feme eorum a filiis hoium. Apuerut in eu clerici lafciuiis dediti ora fua:amp; defpexerut eum amp;nbsp;locuti funtlabiisdolo fis;amp;odioiniquooderûteû:qnieoR.’infeftatuseftuitam peffimâamp;ctimina.Circûdederûtefi canes niulti.amp;thauri pingues obfederöt eû.Etinfurrexcrût in eû teftes iniquiîacuêtes lingnas fuas fient fer# pentes:amp; uenenumafpidum fub labiis eoßr:cogi tantes malitias incorde.tota diecôftituentesfgt;lia:fup plantâtes greffus eius.Er funes extederut in laqueos pedibus eius.Vt deleter de terra memoria eius.à ciicerenteû de nationibus.utopprobriö fieret uicinis fuistfup rönum ppfm fuit magnificentia eins amp;nbsp;uirtus eins mirabilisi uerbis fuis:amp; fdös in oibus opibus fuis. Alleuäs corruentes.-fol tiens côpeditosûl luminans cecos:amp; dirigensiuftos:däsfortitudincamp; uirtutcplabi dd:^ qfi tubaaltifonâsiannûdâs cunclisiniquisfceleraiportaspeccatoß’ amp;nbsp;ueftesferreoscôfregitrôphea doârinæfuæ.Audientcsauté impü diflecabantur cordibus fiiis.Stridentesdentibus ineö.-cogitauetut amp;nbsp;locuti funtneqrias. Arcu fuu tetenderunt:amp; illud parauerunt:amp; in iplb parauerunt uaf.i mortis. Cu aut cfletille plcnus fpiritu fanfto:inorationibusamp;inoperibusbonispfeucrans:uitiamortificans:fufdransdepulucreegenu:Ä de llercore erigens pauperc.C^oniä non in uiribuseqmccç in tabeniaculis uiri beneplacitum fuit fibi Nec fperauit in diuitii5:fed fortitudine corroboratus non formidauit aduerfarios fuos : fed fiip ipfos cotreftionibus amp;nbsp;doftrinis lanftistonuit;dans imperium régi fuo:amp; fublimanscornu xjSi fui. Alios docenslaborandoificut bonus miles xpiifdens qgt; non coronabit qui in agonecerrattnifi legitime cet tauerit.Videntesautemhæcuiri iniqui irati funt:amp; dolorescoprehenderunteos.quia funtgeneratio praua amp;nbsp;peruerfi filii:in quibus non eftfides in ipfis.Et evacctbauerunteum in confiliis amp;nbsp;in abomia tionibusfuisadiracundiâoôcitaueruntipm.Etpditocôfiliofinedifciplinauefie muliebri irridentes ei tan$uiroluxurio!bamp;iniquo.impetumfeceruntunanimiterineü:amp;eiecerunteiîextra Romarâ duiratc. At illebcignus.-patiensihumilis amp;nbsp;manfuetuseoR? uefania? lodi dans.-piidens poftrergu fufi oia pftâ eoæirecedens indepagrauitin Côftantinopoli ad anriftitc fandiffimö Gregori« Naziâzenu. O uir i neffabilis:o uirtutu uas admirabileio fplcndor paricnriæ:olâpas pfulgida diadema honoris Ä gloriæiangularislapis firmiflîmusiexemplar innocctiæ colûna aurea ; amp;nbsp;torius ecclefiæfundamentô. Cum plus tonderis.minusconfunderis.Agnusînocens quid loqueris preffiiscolla totiugis. Gratias ago deo meoiquia dignus fum habitus utmeodiatmudus.Scio me nâcç pueniread cœlcftc gloriam P infamiâ amp;bonam famâ. Aperuit âtcoelospaticnti.i dus quia ibi côfirmata fempfuit uirtus gloriac ciuscü deo pofuitfirmâ forti tudincfiiam neca dnoreceffit un$coreius. Arcus fortiû fuperatuseff. amp;nbsp;ipfeacdnftus eftrobore:amp; præualuitin infirmitate fua:amp; fortis fadus in bcllo amp;nbsp;dextera fua glorî ficataeft in uirtute.Dextera manus fua confregitinimicostqih adiutor amp;nbsp;pteftorfadus eft fibi dns in falutc.Etideocantemusdnoqmmagnificefedt.Annûciemushocinuniuerfarerra. Hauîiamusaqs ingaudiodefontibusfakiaroris.Euanueruntimpii decogitationibusfuis.-qaobfcuratufuitinfipiês coreoß?.Etcredentesfe effe fapientes in malitiis fuis ftulti fafti funt. Qui mutauerunt ueritatc in men dadumiSed tn ueriras de terra orra eft:amp; iuftida decelo pfpcxit.Etenimfatui inlacû qucapuernt:amp; infoueâquâfeceriitindderût.Etiuftus nun^fuitcôturbatusqadnsfirmauitdusmanû. Vnfdîftî mi près amp;nbsp;dni côfiderate uiRf iftu $ fidelis amp;nbsp;i uftus femp i domo dni fuit ad doccdû nos amp;nbsp;il! uminâ f du abfcôdita tenebraR;:amp; effugâdu neqtias pftöß-'.De quo nobis grâdis eet fermo amp;nbsp;iterptabilis dicen duS.Sednimistbecilïisfaftusfö.Quonidïtroiuittremorinoftameaiamp;’ fubtusmeturbatafuntueftl giamea ne nimisafccdâ.Erenîangufta porta:St arta uia amp;nbsp;dbus iftefolidus pfedoæc amp;nbsp;fapictum 4 execcitatoshabctfenfiuaddifcretionc. Qrjapropternómodicareliquens difficilta amp;nbsp;ardua tanti uin

-ocr page 863-

Dcuîtacttfâfilîtüranftînîcro? ’ ” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epîftola tXXXV

încRabilisxuius laude plena eft terra.cuiusfplcdor eft Reut Iuttic:amp; cornua funtîn manibus eins: Ad pfens fui exitus gloriofi aliqua breuiftime cupio referare.Deus ein oipotes cuius niia pitan facie fuâ.q amp;nbsp;iuftus eft:amp; reftü iudiciü fuü reddes mercede laboru fanftopa fuorü paftor uerus amp;nbsp;bonus in niia di rponcs oia amp;nbsp;cogregäs oues fuas in finu fuo:q nouiftime diebus iftiscurfu intolerabili öc onerofo ago nis grauiffimi:in quo caro côcupifcic adueifus fpm;fpus aduerfus carnem focliciter côfîîmato portu iä nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

diucócupitodenauigatióehuiusmarisprocellofiinquofuntreptiliaïnumerabiliaamp;’inimicopcagnii . nbsp;nbsp;nbsp;—i

nacolluftätia ut decipiät amp;nbsp;truddet reftos corde iä obtentodileftiflîmû filiöfuû.Hieronymûexutuj toga niortalitatis.amp;putredinis huius carnismiferrinieppetuo hnortalitatis brauio decoratü ad coele^ fteatriueuocauit.utqtf uidebatin ænigmareibi uideatfade ad fadc.Quaecu extrema eins tpaegredi dc corpe eins urgerct ia cöpletis nonagintaamp; fex annis febre æftuâs ualida fuos circa fe uoluiteffei unu tilios quos ficut nouellas pldtationes ftabiliuita i uucte fua.Qyoru lult;ftus:uultu graui intuens: ut pigt; amp;nbsp;mifericorshis paulifp motusfletibus infremuitfpu amp;nbsp;lachrymâsînioaliqua'tulû eleuasoculospla^ nauoceinquit.Fili Eufebi cur iftas inutiles fundislachrymas.Nôneuanûeftfuperdefunftum funde re lachrymast'Quis uiuens non uidebithuius corporis diffolutionem. Qjiod femel locutus eft deusamp; audiftiaudescötradicere.Etnofti nulkj pofferefiftere uoluntati eius.Iam fili rogo non fctTm carnenr ambules;fleredefine.Certenoftræmilitiæarmacarnalianôfunt.Deindeuultuhilariamp;iücundoala^ . criuocecaeteiosalloquensfiliosexclamauit.Cefletmocror:lult;ftusabeat:fitomniuunauox gaudentî nm. Quoniâ ecce têpuf acceptabi{e:ecce dies iubilationis amp;nbsp;lætidæ præ oibus diebus uitæ meæ:in quo Fidelisdnsin uerbisfuisaperitmanûfuâ utmeâ exulêanimd hueufq; incarceremortis huiusobreat?

tneigenitoris Adaîreuocetadfupernâpatriamrecuperatâfuifiliifanguineprædofo.Nolitefiliidilegt; - ; ■ fti(rimi)quos(emphabuiinuifceribuscharitatis]impediregaudiômeum.Nefgt;hibeatisrcdderetergt; tæquodfuûeft. Corpus meûftatimexuite.terræ date ex quafacfum eftutrcdeatundeuenit.Quib?

finitis uerbis ocsfratres lachrymis madefafti:amp; dénudâtes fuu5 facratilTimö corpusnta fqualidû erde formeabftinentiis:q»quidterribilecunftorumuifüicernebat-Nâtantaerataffeftûmacie:utoiradus .

potuiffentparticulosnumerari.SicuerberibusctuentâtfKutleprofipotiuscorpuscrederef.Nudahuÿ

mo fitinus tradiderût:amp; ipfi facci linteo cooperuerunt. Aft ubi uir dni terræ fenfitafperitatemimirum iocundatus conuerfufi^ ad fratres præ dolore amp;nbsp;angUftia lachry marû fontes inundantes inquit.Hor^î

tor uoschariflîmimeiamp;dileftiffimi filii quos genui in üifceribusiefu xpi :perdilelt;ftionemetchari^ tatemquadilexiuosîUtpadficatinuncpacemhabeatis.Debetiseinuostanqddminiftrosdôefticos:

Et amicos decetiad fpiritali? anhelareut fitis aliis ad exêplû. Vos qui fpiritaies eftis cur iftas tot infruftti ofas funditiflachrymas .-Pdôrum uobis femperrecordatio lachrymas inducat. Tanto fgt;mpti eftote adlachrymas:quantofuiftis adculpam.Si qiiispeccato moriturflete.Nam ficû malusp pnla3 a mot tefurgit angeli gaudent incœlis.Certe fi bonus pftô morit angeli dolent.Me uero nô tan$ morien tem lugeatis:fed mecum tan$ portûfalutis attingentem gaudeatis. Quid inibecilli us miferia hui us üitæ quæ tot doloru et paflionum agminibus:ut nulla pene hora fit:in qua uidens qci'itj hó liber a do loretranfeatj'Si diues undiqjanguftiattimorc ne qcfpolTidetamittat.Si paup nunqj qefdt utinuenf at.Sibonus. hinediaboli timet periculû:hincnenauismortaliscorporisinhuiusmundi pellagonau Fragetmô mediocriterptimefcit.Idcerte nullus fexus:uel ætas uel conditio doloris tranfit expers:quf^ in hac manct miferia uitæ. S i qd in me efle feitis mefi impedics iter dolete. H eu quot nauigantiû p hoc mare magnum et fpatiofum.-inquo funttot diuerfagenera inimicopt fedm cuiuflibet uiriu $titatc colluftantiû poft multâ nauigandi fœlicitatc poft multas uiftoriasiâ credentesfineni caperepoptatu aliqua diabolicafuggeftione in hac hora inlaqueumperditióisfuaindifcretionepuenerör.Heuquoc hic et uita'recomendatet fama quibus unico peccati affenfu dira morsïmi net amp;ruina.iccirco dö uiui;« tis timeatis fratres.Principium fapientiæ timor dni.Vita noftra militia eft fuper terram. Qui hic uicegt; Eccle.l.^ Tinalibi coronabitur.Dumhicpelletegimunnullanobisineftcertauiftoria.SinoftergenitortimuiG fet.'nun$ cecidiffet.Prindpium omnium malorufuipræfumptio.Qui non timet de fepfumit.Qiió inter latronesquisonuftus auro fecurusgradit.Saluatorquid nosaliud docet ni ft timerefVigilate in

quinquia nefcirisqua hora furuenturus eft,Nam fi fciret paterfamilias quahoM fur ueniretmigilaret i.pç.e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■gt;,

’Uticçetrionfincretperfodidomumfuam.SummusilleclauigerPetrus:Sobriiinquiteftotefratreset ' tjigilate quiaaduerfariusuefterdiabolustanqileorugienscircultrquærensquem deuoret.Nemo in

ter ferpetes cum fecuritate habitat. Qiii fanftior et fapientior eft.plus femper timeat.Na5 q altius eft ca nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

densmaiorescafuSjrecipit.Efcadiabolieleftaeftdemalisnoncuranquiafuifunt. Cecidit illefapiens falomó : Geciditeteius genitotDauideleftus fetfm cordei Timeatis fratres iterürogo undif^ timea tistquia bcarus eft uir timens dominum. Etenim fi confiftant aduerfum eum caftra non timebit cor ps.ZiS cius.Siexurrexitineümpradiumànhocipfefperauit.Perfeftusdei timorforas uanummittittimoré nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

Timoré uanumnó habet charitas.Charitas et timor deiunumfunt.Cüfideiâseiühaic,ppheta clamas dicebat.Côfigetîoretuocarnesmeas.Qiiisexuobisêcupiésuidere dies bonos:accedathuccrillumips.s»g netur et facies fûæ non confundétur.Qui timet deum faciet bona:et demorabitur in bonis anîa eins : Eccle.lj? et ferneneiusherèditâtcpoftidebittértam.Qtiia firmamentum cftdnstimentibuseumtetteftameni’ tüipfiusutmanifefteturillis.Siquidbonifacitistcû magna cautelatimeatis.Multibonafaciùtquoi« ftuft us furripitbutnanæ laudis appetit^.Deçem fuet unt uirgiues;et mçdiœ a cccli oftio îunt excl»

«;gt;is « .*•,.

-ocr page 864-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACT AT VS nbsp;nbsp;nbsp;XV

fæ.Heuquotquothodie facto funtrcnatîbâptîfmatexpianofiingunt noie qbusforet ttieliusnôFnîf Plus puniû fe.Efteni gehcnaUs pocna paganort infinito minor maloæ xpianopü.Vrinâ non foret tali um maioc tut xpiâi dâ pars.Nauisundicj fanaunicomcrgitfotamine.Erraucruntholesinhaclatafolitudinc.-alii coÙaiugo nati q paga auaritiæ fubmittctes:alii luxuriæ fœditate:ut turpiffimæ fiies deturpati alii circa inutilia diripicda oc ni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çupati.Vndeobieftiorônisufu cooperates utiumentainfipicriaamp;utfimileseflentillis.uiamciuitatis

Matthc.j.nouæHierFmnôinuenerunt.lnregnumcœloR!reprobusnullusingredit.Cêtuploartaeftuiaeiusqp aedit:qgt;uislargafit ucretimctibusTimentiCcturiôi,pmittitxpsadeumaccedere.Præfumctiregu^ locumilloireipedcnegat.Verenonoêshodieobediûteuangelio.Veniet(dicebataprs)tps:inquofagt; nam doftrinâ nonfuftinebûthomîes.Plures pdicât:fed non oés ueriratem pdicât.S impliciû corda in pctisalligâtAlligantoneragrauiainpâîsminimis:ingrauibiisoculotranfeûtcôniuente. Eftdoftoc îalfus gladius anceps.Hinc fcindit opère amp;nbsp;cxemplo:hinc peutit amp;nbsp;interfidt uerbis dolofis amp;nbsp;iniquis. — nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quóignisfrigiditatemdonataqua caliditatem lapis furiumgraditur .amp;uirluxuriorusquôpdica^

bit caftitatcmfEt fi pdicat:quæ audientibus inde ueniet utilitasj'Quid poteft dicere audiens:nifi quai te uocepdicas quæ opéré denegasrß ene loquens ore amp;nbsp;male ui tiens operezfemetipm da'nat.Eccc qua tum deo ulis pdicatio fit acceptabilisioftenditur per pfalmiftam.Pftóri dixitdeus quare tu enarras iu Ss.4F« fticias meas:amp;aflrumisteftamctummeüperostuö^Tuueroodiftidifciplinam:amp; jsieciftifcrmoncs meos poftte.Multi Iegûtgrâdia:addifcûtardua.fubtiliterdifputant:ornateloquunt: uta populo hoi notes capiant;inplaebibusmagiftrinominent:amp;nihil faciöt.Siexptocredit:mihicreditePlusmouct corda hoim uitæfanclitas:$ornatacolloqa.Facitc amp;nbsp;pollcapdicate. Valetfacercfinepdicareifed non Mat 7» nbsp;nbsp;nbsp;pdicare fine facere Non dixit deus.Qui pdicauerituoluntatem patrismd.fcd qui fecerit.Non uitupc

topdicationejnifinonfadentibuseaquaepdicät.Subtilium uerborum doftorttn:amp; nonoperumj cftquædam leuisauriuinflatio:amp;fumus cito finefruftu ptranfiens .Intelligitefratres intelligitcquas dico.Multoplusmeretquifacitamp;pdicatqquifadtamp;tacet.ribonüfolus facioimihifoli .pfum-Sed Maenaeft fipdicäsfacio:amp;mihi:amp;aliis:Vndequiaaiuftidam crudiiit plurimoseruntquafi ftellaeinppetuas nierces ödi'' æ^^f^tates.Sunt em fratrespdicatoresluxadilluminandum:quipereorumdoflrinamcoraacaligä catoru Olli ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pcccatixpi uero luminequiluretintenebrisilluminant.Iunt ctiam ad condiendum

multoserui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quodcibuseftanimæoperibusbonis.Cuilibet feientiiniïîgiturprædiGitionisoffidum

diûr. * dûmôfaciat:irnoutplusdicam.Quifdtamp;folumfacitamp;aliosnôdocet:tcnebiturdnoreddcreratiol l’Ioh. X nem.Cum ern iuxta apfmrohannc.Qui oditfratrê fuum homicida elf. Et quihabueritfubftantiatn mundiîamp;uideritfratrcfuumneceflltatcpatientctamp;clauferituifceraabillo: qûomanetineocharitas deifQuantomagisqui uideritfratrcfuum errante amp;nbsp;mortalibusoppreffiim criminibus:amp; nonminî ftrauetit ei uerbû doftrinæille qui dodus ell homicida amp;nbsp;finecharitate elf. Timeatiso doftores amp;nbsp;tci ftoresquibusiniungitdnsprædicatiôisofficiaiutppfofuouerbûdnicumminiftretis. Qiiotem ucl ueftroexemplo uel ueftri negligctiapeccatismoriunt.'totdemanu ueftrareqretdns. Qiiantoerh eftis altioresgradu:tanto maiotibuscrudabiminiCTudatibus.Noneftisdnifedpaftorcs. Vnusdnseft amp;nbsp;unus pallorprindpalisqui cognofdtouesfuas:amp;exquireteasdemâibus uellris. Heu quothodieirt ecclefia nonpaftoresfed mercênarii ad quos nihil prinet deouibus iefu xpi.Qiiinimmo ( ut amp;nbsp;liera dî camamp;ipfimetfduntUuntlupirapacesquiamp;ouesrapiuntamp;difpergût.Certenil pdusmilabominati lius^citm illequicuftodiredcbetdiffipat.Heuquidhodieinaliquibusecclefiænonpaftoribus: fed dellrudoribusiquoru non ell pars minor faftu ell fubUâriaslabores holm tanqdnfernusinfaturabilii terdeglutiunt.Etnonfolueosa peccatisnoncmendânfed amp;ipfimetuelexfuinegligctiauelfuis pefi fimisminillrisuelfuisnefandisopibuseoscôtrahuntadillicita. Ira quidemdicâ hostales fi impunes deusrelinqueretdeusampIiusnôeflet.Etideo(utfcpediftum ell) filiicharilfimidumuiuitis fruité diiointimoreiamp;exuItateeicumtrcmore.Apprehenditedifdplinâeiusnequâdopereatisde uiaiulla Gullatefilii md charilTimin'terum dicogufiateamp;uideteqrn fuauiselldns.DiuitcsegHeruntamp; efuric runt:amp; dormictes hic in di uitiis amp;nbsp;uoluptatibus fuis nihil inucnerüt in manibiis fuisJnquirentes uei Qquot; rodnmnondefidentomnibono.Iuniorfuiamp;fenuiamp;nun^uidiiullûin’fincdereliftujtnecfemen Matthes, eiusegenspane.lmitatorespanpertatisellotc.-utfequaminiuelligiaeiusiquicöinformadeieiretpot tansoîa uerbouirtutisfuæ;incuiusdomofuntdiuitiæ amp;nbsp;gloria remetipmexinaniuitformâferuiacw Lucc.io. nbsp;nbsp;cipiens:amp;paupamp;inopsnatus ell Pauperamp;plus$inopsfuitquouflt;5uixit.Pauprim?mortuusellflC

Matthe'l?. fcpultusell.VndeuuIpes(inquitidem)foueashntamp;uoIucrescoclinidos:fiIiusaûthominis nôhabet iibi caputfuiireclinet.ApFiseriamiubetnôportarefaccuIû:nclt;5peram.Etiuueni côfuluitiicderequae habebat amp;nbsp;paupibus erogare.Si xpm dei'i creditis.-eu nôfalli polTecredite:aIioqn nô efietdeiis. Et fi ip fumfallinôpofrecreditisnpmfequamini.împolTibileelldiuitiisafflucreîamp;xpmfequi. Natura denei l.Thimo.z. gatutptrariamifceant.Autegofallor.'autipliinfinededpicntquimihinôcreduntcnmdiuitiæfuac tranficrintinægellatc.Diucsbicepulabatquoridicindutuspurpuraamp;byiroifcdmortuns qcT Moyi fi amp;nbsp;ppherisnoluitcredereintormêtispofitusfenfit.NemomilitâsdeoîplicatfenegodisfiEcularibus gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nonfaluat rex per milita uirtutemfuâ;nccdniesdiuitiisfuis.Ellemæqnusdiuitiarûflosadfaluteni

None diuitiiscôiunfta eft fupbia.Et ubi fupbia ell:nihil pciiis.Nône oia oriunt mala ex fupbia tanq» exiinaradice.Cûem diiiesfaftusellhomoiamp;cömiiltiplicatafuericgriadomus eius.'nönefupbitj'Et cufupbietit:nónepolIuui»utxeiusinoïipefEttucfcdensdiuescutndiutciby$tQocciiUo:cogitatut ...... ùi^idat

-ocr page 865-

De uita amp;nbsp;ttanfitii fandi H îcfo.

Epiftola. LXXXV

înterfïciat înnocentem.Oculi eius in pauperc refpidût:amp; înfidiaF în occulto utrapiat eû tan$ leoî eu bill fuo dicens in corde fuo.Oblitus eft deusiauertit facieni fuâ ne uideat ufœ in fi ne. E tem eft dns ali/ lt;ln doriniens quafi crapulatus a uino.Cu ueroplus morat deus patientia adinferendû iudiciaiplus îe briat ira.E t ideo plus centuplo timendü eftioi lôganimiter tolérât mala:$ eu feilinanter punit: pmit/ tit em deusaliquo tpecruciari bonos ab iniquis amp;nbsp;fupbis ut fupra dorfum bonorûfabricent pftôres amp;nbsp;^longentiniquitatemfibi.Etideo^uisaliquantulûobliuifcat deus pauperem:tn in fine non obliui icetur mifereti.Sed qm pupillo ipfe adiutofcfttcui dereliftuseft paup.Et fuperbis refiftir:hû.ilibus dat 8ratiam.Côteritbrachiûpeccatorisamp; maligni:exaudiensdefidetiumpauperis:iudicâf(ÿ pupillo amp;hu mili:ut non apponat ultra fuperbus magnificare fehô fupterram.Quapropter dileftiflîmi filii mei: fi pauperesellis:hôiliamini fub potêti manu dei:utnô amittatis(quod abfit)quae facitis. Nihil pauptas dco gratiofaeft finehumilitaté.Maluit deus de beata maria incarnan\ppter humilitatc: $j?pter alia} nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H

quâcuniçuirtutem.Sicuteinexfolafuperbiæradiceomniaoriuntmalaficexfolaradicehumilitatis generanturbona.DifdteaSàluatorc:quiamitisamp;humiliscordehôiliauitfemetipfum nobis fftûs obediensofeç ad mortem cruds.Propter quod dico uobis:amp; fi humiles efle uultis:çftote etiam obediê tesomnihumanæcreaturæ^pterdeum.Confideratefiliicharifrimiquocenfeaminiuocabulo.Mo/r nachus ideft unus.Non decet monachu uelle habere amp;nbsp;nolle nifi in non peccando.Non eft obedies fed ncgligens:qui feef m expeftat mandatum. Ad uni us dicitur iuflionis uocem Petrum amp;nbsp;Andrea reli / liftisretibus amp;oïbusquæhabebant:dnifecutosefle ueftigia,Hocfemp uere optâtobedientia : nun$ K fuæ obtemperare uoluntati.fed reuerenter alienae.lftud nanuj in ultima cocna exemplii xpus reliquit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

cum fuorij ablucs pedes difcipuloft Petro dixit qgt; nifi obediensfierennon haberet partem fecum. Iccit co dilediffiini filii:ficut uobis unu eft nomc monachi :ita fit unu uelle amp;nbsp;unit nolle. B onum eft cm amp;nbsp;iocundum habitare fratres in unu.Nec fit in uobismaior aut minor:fed qui pceffor eft fiat ficut iuni/ or:ne uidelicet regu gentiu inftar qui maior eft in uobis dnetur cæteris fratribus ut ab eis gaudeat fup Uacuis laudibus attoli.Sed ad exemplu régis iefu xpitmaior humilitate eifida^quafi minor quibus re gendis peft.Sit etn uefter maior phumiltta té foci us minori cubeneagit.-fed efi delinquit fit ereft? ptra nitium per zelôiuftidæ.Nullu fitting cum uitiisfocdus.Sicdiligaf homo ut dus uitiûodiatur. Ma gnu dileftionis fignû eft hoiem inquibufcuni^ minimisrephendere.S æpe multit uana nocet humili g a eg tas.Nonuerahumilitaseftuitiatacendopmittere.Clamanoncefl'es(Efaiasinquit)quafitubaexalta Uocem tuam:annunda populo meo fcelera eoru. Vtinam amp;nbsp;contra uitia oïs clamaret creatura. Quia fi peccator deum non timet:tn homines reucretur.Quod apEs nos docens didnlrafcimini amp;noli te pec care.Sol non oeddat fuper iracundia ueftram.Iuftuseft dns:amp; iuftida dilexit:æqtatê uidit uultus ci?: Ephe.4i Si iuft? amp;nbsp;uos iufti eftote.NegIigctiaamp; uana paftoris huilitas:cfficit utlupi Î agnos andere poffint.Nc tefpiciatisin uultupotetis Nóc cmpfona^acceptio apuddeum.Vbicj qcf iuftö eftoperemî.Vultue/ taiufticiaunicuicjreddercquodfuumeft.Obeaireoportet deoamp;nonhoîbus.Nonnefi ueritatê race tis metu potentu:iudicaris apud uofmetipos:amp; fafti eftis indices cogitationü ueftrailt;:amp; non plus ura abundat iufticia qgt; fcribati: amp;pharifeoijJS'Non plusdiuitc honoretis $ pauperem nifi meliorfit.Qiii/ imo t ut uerius dicam )plns pauperem honoretis.Relucet em in paupere imago Iefu xpi:in diuiteautc tnundi.Omnes nos ex unafumuscarnis radice geniti:ocsinuicem membra fumusinunocorpore:cu ins caput eft iefns xps.Quid ergo plus honoris meruit dines amp;nbsp;potens $ paupt'Fortcquia dines amp;po tens:Sedfihocqnarediuitiasinfæculo:teftamurquaremundigloriamcontemnendâpdicamns.Ne tnincm certe maloæ ufu honorandu puto.Sidiuiteshonorasdiuitiisplus paupere:deo pponismnn/ dum.Et fi plusdeoaliquidin mundodiligis:nondignusesdeo.Reddite quæfoquæfuntdei deo amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

quæ funt mundi mundo.Bonitas ubicghonoretunmaliciaomnino deturpet.Sed qm mihi nunc de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

hisquiincadudsdiuitiisfuisgloriant:quicÿdequadamfoctidætarnispoftmodicumindnerêreuec fnræ nobilitate:potentia amp;nbsp;dignitate uana amp;nbsp;leui.Siquidem autum quorunda ftultOR’hominfiinfn flationeextollunt:amp; alios cótcmnendodeprimunt:acfe obhoccreduntillam attingeregloriamqnâ folishumilibnsamp; mundi cótêptoribuspiusdominuspparauit.Sermo eftquid de eis utconuenîtdifMat.m ferâ.Vhe uhe nobis qui ad cocIor; régna diuitiarû itincrefeftinatis.Qiioniâ facilius eft tranfirecamelu per foramen acus:$ diuitem intrare in regnum cœlorum.Non mea funthæc uerba fed xpi.Si hæc re uocabiliseft fentctia:Chriftusomnino non eftdeus.Coclum f idem inquit) amp;terra tranfibnnt. uerb.a autem mea non tranfibnnt. Vlulate noso miferi nomen inftabilis fortnnænobiles amp;nbsp;potentes qui ali os9funditis:amp; tanqngnobiles ?culcatis:quiahuius mundi bonorum amp;nbsp;falfarumdignitatumritmis obcæcati:cum ueftræ uitæ breuiffimæ teiaa morte ueluta texenteforte hac nofte fuccidetnr in inferno fine interminabili præ aliis cruciabimini continue moriendo uiuentes .In laboribns hominum mun/ di non eftis.immo cum hominibus.mon folum labores non fertisdedlaborantes uinere non permitrf tis.iccirco noncumhominibus:fedcum diabolisflagellabimini.Quanto cnim inmnndo maiorfuit gloria amp;nbsp;læticia:tanto maior in inferno præparatur poena.S ed quiddicitis.Duodedm fatemurxpm apoftoloselegiffe quoit; oîm foins Bartltolomeuscarnisoriginefnit nobilis:amp; Mathæns diuitiis an/ teqjreciperctapoftolatû’'infiftebat.Cæteri ueroerantpauperrimipifeatores. Curhæcretuli audiaris Si Chriftns ueraxeft.'amp;fiomniaquæex ore eius andiui:mendacla non funthniufmôi hoimuix un? aptus tegno dei inueniî de mille, (^i uêto eo^ mihi non credunnpoft modicû t^s in tormêtispofiri

-ocr page 866-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;III nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRAC T AT VS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XV

fentient.Sed forte qs uerîtâtîs lumîne cæcus îatti inîrabit. Ad que ego fi ex hoc me întetrogaret rcfpô detem.Nône unico credimus dânari hoïetn mortali pftô. S ed fi hoc inquiet ita e(l:ergo quô faluabit cêtû milibus.Sed quiddiues amp;nbsp;mortalis famæaura paftus aliud eft $ quoddâ pftôrû oîum uasputri dum.Vbi auaricia.Vbi fuperbia.Nôneindiuitibusnobilibus ôi potctibus.Nôneamp;latronesfuntqui amp;. paupeprmercedem uiolenterdeprædant;amp;cosdeprimuntat^ necanuqui ex ubertate domusdni Faciuntiniquaquâ utpauperibusneceflariacôdonarctrcceperunt. Certefupfluitateni ueftimentorit fupfluitatinimiæadduntdepauperibusfrigoreamp;nuditatemorictibusnô curâtespalatiaamp; magna eriguntædificia:uchumanisoculis côtemplent amp;pauperesî plateis moriunt incômodis.Côuiuiafrc, quêter aliis pparantdiuitibus.ut ferculis delicatiflimis fuâ uctris repleant ingluuiê:qbus pauperes fa^ mepeunt.(^idali^defteo5^^ita qgt;pftd.Si uêterrepletus tâta cibop-efteopiamone ad fores cius ad eft luxuria.Et qd ergo ampli us loquarrcû ois mortaliû lingua dcficeret;ut q milia pftôrû faciunbinti maret.Necdeûnififomniando:cognofcût.Necfe(utputo)moriturosarbitranf.Nôneenimfacilein pftâ labit.’q fe moritup: cogitat.amp; deû fibi fore i udicc nôignorat.Vcre nimis imbecillis amp;nbsp;mifer ê:cul napj rep: eft mcmoria:fi cûfta diabolica tetamenta nô facile uilipcdit.Iccirco ueredicâ:fi deû indice fuû agnofccrét:amp; fe mori crederct:nô peccarct faite tâ fecure. C ur hi miferrimi ad ecclefias ^)perant. Vt di uinis interfint myfteriis : an ut mulierû contcplent uultusj'Hæc fuaeft meditatio:hæc pdicatio amp;nbsp;dei cognitio.Si diuinâpcunftant kgê:utpecuniâtertâ marecjpagrantesaebris uigiliis amp;nbsp;medirationi^ Notâcôtra busfibi amp;filiiscôgregarct.Certatimucftimêta:amp;focietatemiraartifidiuarietate frequéter mutent, conuiuâtes Quin ut ludos haftiludia choreas:,peadores æbrietates magna conuinia delicata fercula fuis alternai ftpc. timexhibcâtfodalibus.Mulicresadfuâ uoluptatcexplendamfuffîcienterhabeant.Seduhe miferi qd

fadtist’Nôagnofdtis.Corpusantpsdeftruitis.'amp;aiaminterfidtis.Vninfirmitatesamp;mo’sta intepe^ fti ua:nifi ex nimia dbop: copia:amp; frequêti muliep: ufuj‘Deû (fludere credifisj'C erte deluditis uofmet îpfos.'Pro corpore obliuifdminiaiam:amp; ecce corpus fimul cû aïa deftruitis an tepus. Etideo gaudetc amp;iocûdaminiamp;lætaminiîhoctambreuifl’imotpisfpatio qd’habetisrut poftmodûcû diabolisfine fineoî tpe lugeatisj'Quid fadtist'Nô differatis.Frequctiffî me ueftimeta pm utetis:ne forte ucftra difpe teat nobilitasmecfit q uosexcedat:ut in inferno uerecûdiâ redpiatis amp;nbsp;confufionc.Vbi conuiuia.Vbi delicata ferculas’Vbi uina pciofa melle mixta:amp;aromatibus pparata.Epulamini amp;nbsp;inebriamini. non enimpoftmortcampliusfadetis.fedcûdiuite(qquotidicæpulabatfplcdide)îtomictis gehenalibus guttâ aquæ minimâ poptabiris nec habere poteritis. A gîte folatia ueftra i luxuriis. explete uoluptates. Seminatein corruptione.ut de corruptôe colligatis diuinâ fniam quâ iuftus ille dabit iudex ï magno . nbsp;nbsp;iudicii diedicensJte maledidi in igné æternû.q paratus eft diabolo amp;nbsp;angelis eius.Heu Cor lapideû ff

MätZ)» cûtalem tibi cogitas ob huius mûdi paruafolariaiminerefnîam nonformidas. Si illûexpeftasdiem tam terribilem amp;audelem.ln quo non folû de luxuriis ueftibus amp;nbsp;æbrietatibus comeftationibus amp;nbsp;de toto tpe amiffo quo uixifti.fed et de qualibet te oportebit cogitatione un$ domino reddere ratio nem.Curnonemendatis.Curmoransdediei diem mifer conuerti ad dominum.Curteiammalo^ rum non pocnitet.Ecce mors properat.ut conterat die noftucj currens.Ecce diabolus iam properat ut tcrcdpiat.Eccediuitiætuæ tibi defîcient.Ecce uermes corpus(quodtâta enutris diligentia) expeftâtî utilludrodant.quoufcçiterum coniunftumanimæ.xum ilia pariterpoenas habeatinfinitas.Quider tando perhuius îæculi inuiain uanitatibuspetis folatia.Diuitias amp;nbsp;gloriam amp;nbsp;cætera tibi placita iron inuenieshic.quianôfunt.Sedfiueraquærisgaudia:adillamcocleftemgloriamproperaadquam fa ftuses.Ibicerteillafuntgaudiauera.quae nec oculusuidinnecaurisaudiuir.necin cor hominis afeen

I, nbsp;nbsp;derunt.Dimitte quæfocaduca amp;nbsp;mometanea amp;nbsp;quaere habere perpétua. Sed quid dehis qui nec dei

timore:nec amore:nec mortis amp;nbsp;tormentorum fubfequenti um terrore a peccatis ceiTant.fed condolct fi (utoptant) praua agere non poffunt.Dicam. Vhe uhe miferi qui hic ridetis.quia plangetis. Vhe cuj iftaoptatis gaudiatemporalia.quiauobisinuitisfuftinebitistormenfainfernalia .Ecce uobis modi# cum reftat temporis.lmplete menfuras malitiarum ueftrarum.ut ueniatfuper nosomnis diuinâîdî gnatio.Fruiminihoeparuotemporeiniocis:æbrictatibus:procliisamp;contctionibus:choreis amp;proca# tionibus.mecuacuûpteriretpusdimictatis.Quid moraminidumuiuiris.Côgregatefiliisueftrisho# nores.diuitias amp;nbsp;potentias.Veftramaugetenobilitatem amp;nbsp;famam.amp; ut ueftri filiiquæ feciftis expie# te amp;nbsp;ipfi queanr.quatenus cum illis pariter in inferno ampliora patiamini cruciameta. Sed fortequis dicer.Benignuseft dominus amp;nbsp;mifericors.qui omnem peccatorem ad fe redeuntem redpit amp;nbsp;indul# get. Verum quidem hoc effe confiteor.B enignior eft enim dominus quam credîtur. amp;nbsp;unicuicç pat# dt ad fe(ut condecet)redeunti.Nonne benigniffîmus eft dominus.qui tantas tolérât iniurîas a pecca totibus.dans eis temporis fpadum ut emendentur.fed hoc noueris.quia ficut benignus eft in toleran do.ita iuftus eft ipuniendo.Sedforte quisiterumdicencpuir qui toto tempore quouixit malefedt. Contra tar in mortis articulo accepta pnîa a deo ueniâ obtinebit. H eu $ uana fufpicatio amp;nbsp;falfa meditatio. Vix depenitetes decctumilibusholm.quojtmalafempfuituita.meret adeohreindulgentiam unus. Virtotusîpcc# loci nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;catis géitus amp;nbsp;enutritus.q nec deû uidit nec agnouit:nec de eo audire uoluit.nec fe peccafte œgnofd h

nec qd pnîa fitnifi fortedormiedo nouittotusadhucfæcularibusînodatus negotiisque âguftia prx mit filiojfc quosdlerft.quê îfitmitas côtetit:quc dolor diuitia^ amp;nbsp;tpaliûbonoi.^ côcutincû eis nô pof * ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcfnd

-ocr page 867-

Dcnîtâamp;ttanfitufanfliHieto. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXXXV

te fr U î ampli ti s fe cerrrit ^accepta deo accipitpnîam:quâ nô acciperct.'fi adhuc fepofle fanari aederet Cefte nerecôcliida q dû faims eft 8i imienis:deû offendeix nô formidat in morte nô mocrebit diuinâ obtinereindulgcntiâ.Qiiædileftiflîmifiliieftpniaquâ fulusquisaccipit:qa fe uiuerenôpoffe âpltus cernit.Qiii fi ex infirmitate côualefceretipeior $ priiis fieret.S cio nô modicos pecuniofoRr accepta in mortisarticulo pnïa côualuifTecorpore amp;peioralTe uita.Hoc teneohoc uerû puto:hæcmiiltiplici expe rientia didici:cp ei nô bonus eft finis.'cui mala femp fuit uita.Qiù peccare nô timuit.-fed in mudi uani tatibus femp uixit.Præciofa inqtin pfpeftu diïi mors fanftoiî; eius:Et mors peccatopi- peffima.Etiô fi ps.iiy liipdileftiffimi accingimini potentia.-eitotefilii potctes amp;nbsp;nolitehonimiferoRrdiuitû potêtû (quo M rû iâ tantaoflcdimus imbecillitatc amp;nbsp;miferiâ effe qua'tânon diceretligua carnis)tenuc potentiâ formt ps.35. dareinoperandoiufticiâ.Qiii etn j»pteriufticiâpfecutioncpatitbeatuseft:amp; benefibi erit: amp;nbsp;(i mort tur beatior.Præciofa népe eft in pfpeftu dni morsfandoit; eius.Si cupis uitam tenereinxpo: noli mor tem timere ,p xpo.Non em potes ilia fultinere ,p xpo:quæ fintcôdigna ad futurâ gloriam:quæ reuela bit eu apparuerit gloria nollra q furfum eft:amp; non fup terra Nô fperet mercedciq non laborat.Nô fuf# ficit folum xpiani nomcixpianpes imitate xpm.Fruflra xpiani habet illenomc q dyabolû feqtur.Qyï ïmo xpianus oino nô eftifed antichriftus i uxta illud beati euangeliftas Iohannis. A udiftis qa Antichri Itus uenitinflc antichrifti multi funt. Vis ergo regnare cü xpo:patiaris cû xpo.S i xpm dnm amp;nbsp;regôcut eft nome fup omne nomen oportuit pari ut intraret in gloria fuam qua fiduciâ habes te intrare fine la borer O q» ftulti fumus amp;nbsp;tard! corde ad credendû.Volumushic gauderecu fæculo:amp; poftea regnare cûxpo.Dûnudusingreditîferuusfupfluitateonuftusueftiûauriamp;gemmaæintrabitr'Illeieiuniisdfte crapula amp;nbsp;luxuria plenusrille in cruce ,p ipfo moriesrifteinlefto delicatedormiensr'Qjiod dns nôfacit feru9 facieriPromittit dns Zebedei filiis regnu fuum fi calicem que bibiturus erat.-poffent bibere.S ic Mat.io. fatui filii hoîm nô refte iudicantesmecj quod uea eft cognofcctesidicentes maki bonû amp;nbsp;bonûmalû. Reuertimini ad cor uenientes audite me:amp; narrabo uobis quæ audiui amp;nbsp;cognoui.amp;patres noftri nar raueruntmihimecoccultet a filiis hoîm. Adhæreie deo bonû eft:amp; ficutilleambulauitambulare.Si^ eut xpsalam fuam q) nobis pofuit fie amp;nos(fi opus eft)qgt;ueritate quæ ipfe deus eft; debenius animas ponere.Qtii amat anima fuâ in hocmûdopdeteam.Chriftus 4? nobis paffuseft.-nobisrelinquensexS emplum ut fequamur uefti^ia eius.Nô fe cogitet xpanû q pro xpo mori fe nô inuenit præparatû.Qiiî xpo miniftrat ipfum fequat.Dicas homo qui folû nomine amp;nbsp;uerboxpianus es.Fidem xpi habes amp;nbsp;p^ dicas bonum eft:fed ubi opera:Fides fine operibus mottua eft. Certe dicam qui x^m tm ore amp;nbsp;nô ope laudasipfumnegas.Quifiquædicitcrederesfaltemeumrimeres:amp;dep(ftîsucrecundareris.Etficre^ disamp; mala facis.centuplo puniendus es.Nonne peccatûquod fitex certa malicia:infinito peius eft pec cito quodfitexignorantiarpeccauitangelus.-peccauithomo.'alterueniâ potuitinuenire:alter nô.Qua de re:ille ex f pria malicia.'hô fuggeftione diabolica. Ad quod ego.Quod mifer mereris præmiû:fi nul lum haberes prœliû.Nonne teireftris miles adomne feexponit piculum:utfuo régi placeart Neccerte ulla tihieflepoteft excufatio:fi te peccare diabolica dicis fuggeftione.ficut amp;nbsp;ille;quia tibi non eftocca nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N

fio quæ illi. Vnum folum habuerat præceptum : ut de ligno comederet. Nondum quiddiabolica fo; ret fuggeftio nouerat.-nec quantum peccatum:ideo difpliceatdcierat amp;nbsp;tu ut dicis nofti;amp; bene credis amp;nbsp;tot milia facis peccata.Etquid concludam:Qui taies funt chriftiani diligunt eum in orc fuo:amp;liiv gua fua menriuntur ei.Corautem eoRr noneft reftum cum eo neefidem habentin teftamentoeins ; Siquisdiligitchriftu;fiquisueruseftxpianus;amp;fpecialiterfacerdosamp;monachus;inquotan$ infpe culo relucet pfeftiomon folum renuncietoîbusquæ poffidet.-fed etiam abneget femctipfum:ita ut to tus lit mortuus mundo. Qiiia ni fi granû frumêri cadens in terram mortuum fuerit ipium folum ma net.Qiii mundi uiuitnegodisimortuuseftdeo.Oportet uâcj hoîem q uultcaperepfeftionc amp;nbsp;tenere ita mortuum effe mundouttanql mortuus nihil de rebus fæcularibus fentiat;ita utcû apoftolo dicat phij, noftiacôuerfatioincœliseft.EtiterumViuoiamnonegoaiiuitauteminmcxps.IccircoquiuereiUi; Gal.z ftiiseft uitamhancq morseft:nômetuatamittere:ut uitâ quæxpseft ualeatinuenire.-Eosqui occidût corpus nôtimeat.quiaaîamnôpoffuntoccidere.Hictribulatôesquæcitolabuntfuftineat:utgaudia quæ fine fine mancthabeat.H.æcfolum uia eft qua itur adpatriam cœli.Certe fi alio poffet iri trami^ te in toto mendax deus fieret.Non em quæ dico uobis uerba accepi ab hoîe necj p hoîem didici fed per euangeliumfuum.Itacç oportet nos per multas tribulationesacquirereregnumdei.Erratinuiaq per di uitiasamp; delitias feftinat ire. S ignum manifefte danationiseft in hoc mundo fua beneplacita affequi amp;nbsp;a mûdo diligi.Quos deus diligit:hos fæpe corripit amp;nbsp;caftigat.Si in mundo gloriari oportet:libéter gloriemî in tribularionibus amp;nbsp;aduerfi tatibus ueftris.Promifit em xps hæc fuis difdpulis: quos dilexit ufçin finem.-infignumpcipuædileftioniscum in ultima cœna dixit. Amen dico uobis:quiaplorabf tis amp;flebiris nos m und us autem gaudebit.Gaudetefili mei pdilefl-iffimi cum odituosmundus.Degt;! lideratefufferrecôtumelias amp;nbsp;opprobri.a ab hoîbus:qabeati eriris eu maledixerintuobishoîes amp;nbsp;pfecu ti uosfueriHfamp;dixerintomne malum aduerfum uos.menrientes qjpterfiliûhoîs.-gaudetetune amp;nbsp;ex^ ultate:qm mercesueftracopiofaeftincoclis.Vrinâ in uosjnfurgat totusiftemfldus.Sdtoteq» demû do non eftis:qm fi de mundo efTeris.-mundus qcf fuû effet diligeret.Oé gaudiû ueftrû exiftimate cum multahabetis in fæculoopprohria amp;nbsp;di uerfitates:fdentes cp forritudo amp;nbsp;patienria ex ipfis ori tint. Pa# tientiaautenxperfedum opus habet.Piobantiir autem uirtutesinhomineperparientiâtan^aurum

-ocr page 868-

PARTIS III nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xv

per ignem.Qui cætcrashj uirtutes fine patîctia:auruni in uafis fiftilibus portaMnfola (diccbat Salua Luc.zi* tor)! patictiaueftiapofliidebitisalas ueftras.Fûrtitudo cónexa eftpatiétiæ.Virpariesforriseft alo Qui

O nbsp;nbsp;paries amp;nbsp;forris eft:fecure bonafequenris uiræ fperare pór.Seruate parienriâ inmcre:eàQg dû rps cftxexet

ceteinoparioeEftemparicria uelum quoinhuiusmudi 4?cellisnainsnoftraquocûq! fia'teuctonaui Demiferi^ gatfecure:nulIûriinenspericulû.Nullu ueftruaduindiââ uelodiû ^•»ximi côrumeliofauerbacômoÿ cordia difle uedcEftoremiferi cordes ficut nbsp;nbsp;parer uefter mifericors eft.qui pluitfup iuftos :amp; iniuftos;amp; foie fuû

rir. facitoriri fupbonû amp;nbsp;malû.ludiciuni ftnenüailli fiertqui nonfacitmîam.Mifericordiafupexalrariu diciü.Si non remiferiris de corde iieftro illis qui ofFendûr uos.-nec parer uefter diniirrer uobis. Fruftra 1 i.Cor.4.. peritmiam:quialiisdenegatmiani.Suftinetis(inquirapoftolus)fiquis uosinferuirurc redigir.fiqs 1 infacicuoscædit.Hicnoftraftabilicuruirtusdiictoramercesamp; præmiû:uramicos diligamusindeo amp;nbsp;inimicos^prer deum:feruus ille nequâ accepra mia;conferuo fuo denegauirmîam : amp;nbsp;ideo ineruit habere feuerirarc iufticiæ.Iufticia fine mia crudeliras eft.Erideo iufticiæ mîa niifcenda eft Lex nrarora i Marthe.^.. inmiaeft.Proprerpftin porerarquofiçdanaredeusiufticiatquos fuafaluauirmia. Qiiapropter qui ' mîa carer xpianus nô eft.Impoffibilefereeft hoîem mifericordc amp;nbsp;pium iram nô placarediuinâ. ß cari mifericordes:qtn ipfi tnîam confequenf.Sacerdos amp;nbsp;monachus pcipue fine mia nauis eft in medio pe lagi undic^perforata.Vanareligioeftquæcarermia.Parum ^deftdifferenrceftcucftimrrisa fæculari bus:amp; concordé uita.Non ueftiméris amp;ordine folum eftquis facerdosamp; môaehns fed uira Heu quid dicamfSepe ex magnaabûdanriatrifticiæhomo mulra loquitur.Ecce mundus undilt;j feruet mona# chis Si facerdoribus;amp; tn iam funtrariflîmi facerdorcs Si monachi:cp uix de cenrum unus reperiarur. NuUacerte in mûdo ram crudelis beftia $ malus facerdos amp;nbsp;monachus.Na corrigi nô parirur.-nec ue# i ritateniun^audirepôt.Eturbreuirerdicamocspræeminermalicia.Sunrhitalesfacerdores amp;môa(gt; 1 chifolumhabituamp;noîe:quorumuanaeft religio Religio mûdaamp;immaculara apuddeûprem harc 1 eft Vifirarepupillosamp; uiduasintribuIarioneeors'.'amp;immacularûfecuftodireabhocfæculo.Heuquâ ] tum inqbufdamfpiriralibushabitu amp;nbsp;noiecreuitcupidiras.lmmo(ur ueriusdicâ) caufa huius fpirigt; taliraris eft auaricia:qui cerrefuntlupi rapaces in ueftimérisouiô. Vbi Si facerdos amp;nbsp;monachus cupi^ [ duseft:amp;finemîa:abcodéplus^aferpctefuge.Sunreriânonnulliquirorü fuumfruftû exiftimant ecclefias Si môafteriarmiro modo amp;nbsp;ope ex pauperû mercede ædjficare.in quibus râra uiget cupidiras ' utrerrâ fibi Si oïadeficereputenr.Ibi eoßrmensibi femperfua eftcogitatiomraliéna poffînt expoliare

Luce.tl. marfupia.Hosralesfaluarorincrepâs.Vheuobisinquirquiedificarismonumcta^jpheraR'. Eceequî

P nbsp;nbsp;nbsp;monafteria ædific«âr:ecclefias miro arrificio apranrftionû uident opusfacere Sedfiquidem miam pau

peribus faciunt bonû eft. Vis ut opus tuû deo placeatrfacutde hoc paupes gaudeant:quod tcplum eft Z.Cor.ÿi deochariusÇhomoî'TemplûdeiuoseftisinquitapEs.Cumpauperimanûtribuiscuuiroinfuis ncf ■ celfitatibusfubuenisrcum errante ad uiam reftâ reduds.O $ admirabile Si deo gratû templû acdifica fti.Fra'ge efurientt pané tuum:amp; egenos uagofep indue in domû tuam.Nemo fe exeufans dicat.Non habeo qdpauperi fratri tribuam.Si ueftimentu uelaliquid ultraextremâ poflidesneceffitaté: amp;nbsp;pau^ péri indigenti nô fubuentsifur es amp;nbsp;latro. S umus dileftiflîmi filii in rebus tpaljbus folum difpenfato^ tes:amp; non polTelïbresîfi quid fuperfluûquofrateregeat poffidemus:furamur.immGpeius.Furat ali» quisexinopia amp;neceflitate:iftetm ultra neceffitateretinet.-quo centum uiucrentqui famepereunt.Il# U uni f Lirtum facitâfte tot.-quot non côdonat patient!bus neceflîtatem-Dices forte mifer.-meû eft nam hoedimiferuntmihi parctes.Quôtibipotueruntdimittereqd'fuûnoneratfAftfi fuûeratinqes. Vu de habuenit:quis dédit fibi.*qd in mundû ucniétes appMtauerûtjqd recedentes ferct.Certeque paupc tum po(ïidemus:indieiudicii corà oculis dei iufticiæ uindiftâ exclamabut. Qui habet aures audiédi , audiat.Qui mihi nô uult credere;heu q grauiter fentiet:cû diuitiæ fuæ trâfieritî egeftatc.Lex naturalis hocpcipinutqd’ab aliisdefideramusjnocaliisfaciamus.Quidaliudlexuetuspdicat. Ateuâgelicam doftrina percûftare undicç qd aliud infinuatrVere corâ deo indice eriit teftimonia.Qiiid ergo dican» his:quifoluIapidescôgregantamp;muroscrigiîtinaItitudinc:quoR;eftcor amp;cogitatio:utbôanis ocu# lis opus app.ireatrLauderædificiû:amp; totam hic fuâarbitrant iufticiaj r S unt etiâ aliq qui de rapinisSc pauperûfudoreoblatiüesamp; uiftimas deoofferunt.T alesoblatiôcs ante diuinâ clæmentiâ non parum funtabominabiIes.Quistaminfipiéseft:utnôintelligatqgt;taliaædificia nonceduntaddeigloriâifcd ad mudi pompâ.Sed fi qs diceret.Qiiid dkis.Non bonû eft ædificare monafteria:u t inde honoref de# ns.AdqcT ego.Bonumeft.-dûmodopauperes uiolentiâ nôfintpaffimecinterpellétdeum conrr.i eos. Quô pofliim ædificaredomû deo placitâ uel fanftis eins ex illis pecuniis:dc qbus paupesplorât. Qyia Iis infticia pôt elTe munerare mortuos:amp; fpoliare uiuétes:amp; dei indigetia pauperû offerte deo. Certe fil

Q. h.æcplaceretdeoiufticia.fôretfociusuiolctiæ.EtfihâcanobisuelIetobfetionc:côfciusfieretinpeccato Aft fi deo difplicetmô pôt placere fanlt;ftis.Qu.i de re fil ii dileftiflim i deponctes oem maliciam oém do lum Si fimutariôes amp;nbsp;inuidiasrSt ocs detraftiôes.-ficut modo geniti infantes rônabiles finedolo lac cô cupifcire:utineocrefcatisinfaIuté.Sitnguftatis:qm dulciseft dns.VerefinôeritisficutparnuIi;non intrabitis in regnû coefojc.ParuuIus uidés puldirâ mulierc nondeleiftat.Præciofam u elle intuens non defiderat.I n iracûdi.a nonpfeuerat læfus.Non recordat nec odit.Patrc feejuit matré non deferit. Et iô nullusferegnücoeloß!cogiterattingeremifihâcparuuli innocentia amp;fimplicitatcimitari ftudcat.i. caftttaû hatoeunundû fpanecedrêm dtligete:part£uââfe£uare:pattêxpm fequt : Si ingremio marri;

cedelûe

-ocr page 869-

De uita amp;nbsp;tranfitu fanÄi Hicro»

EPI S TOLA LXXXV

tccIcfiæfemperincûbere.Etexuiteuosdilcftiflïmî ueterchoiem:amp;induite uosarmatiiradeimtpoflî^ tisftareaduerfusinfidiasdiaboli.Diabolusnihilinmûdopofiîdet.Expoliatiergomûdanisrebtismo mentaneis:amp; cito uelut umbra labentibusxum nudo pugnetis. Qui oneratus ueftibuscum nudo lu ftatur:citiusadterramdeiicit:quiaundeteneathabet.VisfirmitercumdiaboIodimicaref'ueftimcta proiicenefuccubas.Terrenaoîafuntquafiquedâcorporisindumcta.Qiiipluspoflidet.citius uincef. Arma ueftrapugnaturis fintcaftitas.-patictiahumilitas amp;nbsp;charitas. Hæcfuntarma aducrfus uerfutias Decaffitatc diaboli.Quibusfi munitifueritis:accingetisfortitudinelûbosueftros:amp;roborabitisbrachiûueftrum loquitur di Portitudo amp;nbsp;decor indumentû ueftrum erit ; amp;nbsp;cum eritis inplioridebitis. Nô timebitis a frigoribus fertiffîme. niuis;amp; uerefundata erit domus ueftra fup firmampetrâ quexpseif.Enfisdiaboli luxuria. Heu quot illainterficitromphea.’Nôeftaliquodpftmquototics diabolus uiftorexiftat.Fugeluxuriâ. Nam fÿ eut uirginitashoïem æquatangelis:immo pluseû facit $ angehi.'ita luxuria hoîem plus $ beftificar.

Et(utitadicâ)multopeiusbeftiamefficit. Denulloaliopeccatôlegif deumdixiflefepocniterefecilïe . hoîem.Hæchmôifacitopera.Corpusdebilitat.’amp;quafifemp eummortedeftruir. Famam dénigrât. A^caema^ IVlarfupia euacuat.Furta inftruit. Homicidiaciufat, Memoriamhebetat.coraufert. Oculos utriufcg , hoîscæcatamp;præcæterisiramdei.puocat.Exradiccgulæorit.PronuUoalioreatntammanifeftâiufti ’^ducit. ,. ciam exercuit deus fine mia $ ifto.Proprer hoc nâçp legif pfttn deuj iduxiffe diluuium Sodomam Si GomorrâcôbulTifle amp;nbsp;multos alios hoiesinteremifle. H oerhete diaboli.Si quis hoccapit.nô cito fob uitur.ln ifto tam graui plio nemo pôt ui ncere nifi fugiat.Nemo pôtfirmiter pdurare nifi cirnem doj? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_,

met Qui uinoutit igné portatingremio.Nolitefinqtapoftolusjîebriariuinoinquoefiluxuria Hoc pliumnôfuftinetnifi inabftinctiaamp;ieiunio.Vinumnocet:feduultuscentupIomagismulieji;.Mui’ lier diaboli fagitta eft.q inluxuriam hô citotrahit.Nullus inhoc confidat uiuens. Si fanftuses nec tn fecurus es.Mulicr uiri pciofam alam rapit.Nunqd abfcondere pôthomo ignem in finu fuonit uefti^ mentailliusnonardeâtj’autambularefupprimas utnoncomburant plantæeins .Homo:amp; mulier: ignis amp;nbsp;palea. Diabolus nun$ infufflare ceflatnitacccdant.H uius plii nun$ fi et uiftor nifi fugiens. NûquâauirocummulierefintlongacoIloquia.Solainfimulloquifaciatneceflîtas.Virmulieriscû^ da fpernatmunufcula:amp; blanda uerba.fi non uultluxuriæcapilaqueis.Tantafitinteruirumamp;mu^ lierem raritas:ut alter alterius nomen nefciat.Plurimi fandiffîmi ia' ceciderûthoc uitio .ppter fuam fe^ curitatem.T imeatis filii.S i in aliis peccatis timendum efi.in ifto multo plus:fed uere dica.Hodie fub fpiritalitatis noie nouum fit fornicationis genus a pluribusHeuquid proferam hodie non uerecundâ turhoîesqnimmoglorianturcummalefecerint.AliqualisinmulieribusuigetuerecûdiaQgt;$ pua.Sj inuirisitahæccreuitmaliciautilleputet infipiensquihmôidoftusnoneft.QiiidplurafHaecfuafe^ ftiuitashæcoisprædicatio.Obhocfrequctantecclcfias:ut mulieresuidcatamp;eaæutantcolloqisqtcus îndeluxuriæâplinscrefcatappetitus.SedqduirmifergriarisinmaliciaiftarForteqapotensesininb quitatefCctuplopeccasqimuliet.MuliermolFamp;tufortc teexiftimas.Illaindomofedenamp;tuuagan . , do mille modiseam illaquæas:amp; aliqn eâ cogis utfaciat.Hæccum facis:qa deus tacentu cogitas q? fît MamsepjK tibi fiEis.Sed ueniet tps quo arguer te;amp; ftatuct contra facie tuam. Vnde filii efiote prudentes ficutfer^ catu uin pctes:amp;fimplicesficutcolumb£E:amp;pugnateuirilitercumâti^uoferpente.Sintlûbiueftripcîfti;amp;lu^ muhens, cernæardctes inmaîbus ueftris:amp;tuc uiriliter agite :amp;côfertet cor ueftrum : Q; m illi q debellabât uos timebût:amp;indeofacietisuirtuteni:amp;ipeadnihilûdeducettribulàtesuos.Prædile(3imeidiligite uos _ ... înuicem.NonetnaccepihocabhoIefedafaluatore.Hoceftinquitpceptômeûnitdiligatisîaicc.Info^ dueftio ladileftôeoîmuirtutûbonaconfiftût.Sicutexunaradicemulti exefitramifîccharitareocsgénérant neloquitoC uirtutes.Si liguishoîmCinqtapFs) loquerer amp;nbsp;angeloæ.'fi oem habuero .pphetiam amp;nbsp;nouero myfteria ^ntate. oîaamp;ocmfciamfihabuero:ocmfidemitaut môtestranlferâcharitatcaûtnonhabeânihilfum.Qiii liera habet charitaté bénignus eft amp;nbsp;paries ille uera habet charitarê qui nô tm .pxîos diligit peraffeftum l’^or.lS. cognatôis amp;nbsp;carnisficutethnici èc pubÜcanifacuntfed itadiligitinimidîficut amicû.lnhocunopôt hôagnofcercfi manetincharitatefi ab eodiligit qeiaduerfaf.CertehicQ’pîimuanïaduertcdûeft.Sut q’plurimi q diligût fed male. Intantu em aliquë diligût ut dileftôem dei pdât. Qui ali qd fupra dnm diligunt deo nô funt digni.In cûâis uirtutibus reqrit tcperantia.Virtus femp unit mediiî.Nimis dihgt; geremalum eftminusdiligeremalûeft Sedlutiusexigitldiligerebonûeft.Oîsdileftioquæ nocetui tâda eft. Propter nimiâ diledóem aliq i n luxuriâ cedderiît. Propter modicam aliq in inuidiâ deuene^ rut.Multiorônesamp;deiobfeqa dimiferfit.Hocqppeagitfupfluusamorutqucdiligitfpuidereuellet.

Nimius :amp;ftultusamorignorâtfiquidc iuftici.â :amp; ueritatêrône caretmodû nefeit neep aliif cogitate nbsp;nbsp;nbsp;S

pôt qqcf diligit. Amor iftenôaccipit deïpoftîbilitatefolatifineq; ex diffîcultateremediu.Impoflihile eft hoîem qtalchabetamorc.'deo pofte acceptabilesoronesfacereautpIacere.Hicamornô eft charitas; fedftulticia.Oês nîosdebemusdiligere fresficut amp;nbsp;nofmetipos:ita tn utuitia nô diligantPûiremain charitas eft.Plusmeliorcdiligereiuftôeft.Sicdiligcdifunthoîes:utbôitas exalter amp;uiriûdeturpef.Vè ta charitas exigit utdeû diligamus ex toto corde:amp; ex tota mcte:amp; ex ton's uiribus nîisamp; ita finguFr (p eu deo nihil aliuddiligamusamp;pximii nrm ficut nos.Iniftisduobusmadatistotapcdetlexamp;qtphetae Qui finecharitaté eft fine deo eft:qa deus charitas eft:amp; charitas deus eft. Qui manet incharitatenn coe to iam coepit babitare.In codo una eft charitas oim beatorum.'Vbi charitas uera eft ibi inuidia nulla eft ibi ambitio nulla cognofeit :ncc murmuratio necdetçadioincc irrifioifed eft oïbus una amp;:eadc uolun

XXX

-ocr page 870-

PARTIS ' ” lt;iir-


TRACTATVS - ’ XV


tas.Hoc feitote fratresj^a fi non habetis charîtatê perfeflam fub diabolica ptate eftis:nec ultra uobifdi deus habitauEt qui fine deo eft in inferno eft Icdrcopdileûiflimi mei:filii:hortoruos duni tpshabe* tis:neinuacuu gratia deirecipiatistgradei data eft oibuspmortcfilii eius.Dûtpeiftobreuiftïmo uiuj mus:femîemus qa poftinodu fuo tpe metenius.B reues dies hois funt- Præcidit ueluta texete uita ura tanqi fur mors uenit: Cu mortu? fuerit ho no fimuldefccditcû eo gfia domus eius;diuites i bois quis , nbsp;nbsp;nbsp;minimis ducût dies fuos:amp;in piifto ad inferna defccdut.Opa cufiufljfequunt illû.Perrarû eft uthois

cuius fp mala fuit uita boafuerit mors.Siue malu fine bonu tpeifto fecerim^ illdide poft fine mortis iuciemus. No expefteris:qa tps iftud acceptabfec.Di'i luce habetiûnon âbuletis in tenebris. Qui âbulat in tenebris nefeit quo uadat.Lux ueftra xps eft quæ lucet in tenebris:amp; ill uminatocm hoiem uenientó in huemûdu.Vt ergo filii lucis fitis amp;nbsp;tenebræ uosno cöphendänad ipm accedetes lapidé uiuûabhor bus qdemreprobatua deoauteleftö:amp; ipfi ta$ lapides uiui fupxdificamiinoibusexhibeatis uof metipfosficutdeimîftros:inmultapatiêtia.intribulationibus.inneceffitatibus:in anguftiisdnplagis in carceribjin feditôibusâ laboribus;inieiuniis:in caftitate:infda:in lóganimitatean fuauitateân fpû^


Detticda^ tio incipit tractare.


/T.


De bona fotietate.


^sir.


fanftoân charitate nô fifta ;i uerbo uetitatisun uirtute dei.Nô fit iter uos médaciu. Ois uir medax abo f miabilis eftdeo.Eftem deus ueritas amp;nbsp;ueritatiobftat médaciu. Omefugiatis uerbû ociofum.Dequo libet etn uerbo ociofo amp;nbsp;uano reddemus deo rôné. S ilériû diligite Vbi eft m ultiloqû.ibi frequéter mê# daciûtVbi médaciu eft:ibi pfttn.Sermoidicat qualis eft hô. In ore iacerdotis uel môachi nuftum unq» fit uerbum in quo non fonet chrifti nomen:femp diuinam ruminer legem.Etenim qui in lege derail ni meditabitur dieacnofte.nonabiensinconfilioimpiorum :neqgin uia peccatocum. Erit tanq» li^ gnum plantatum fecusdecurfus aquarutcuiusfolia nôdeddétfeddabitfruftu in^ fuo:amp;oiaquœ^ cueg fecerit femp profperabunt.Certc nil tam nocet hoi $ mala focietas.Talis ei efneitur hó:qliu focic tatefruit.Nunqj cum agno lupus habitat. Vircerte caftus luxuriofi focietaté aufugit.Pluf$ impoffi; bileputouirumdiutiusibonispmanereopibustqui malaaffiduacóuerfatóeutit.Cüféló(pfalmifta Hociferat)fan(ftuseris:amp; cu uiroinocéteinocêscris. Etcu elefto eleftuseris; amp;cu:puerfopuerteris.Si^ cut ein mala nocet côuerfatioâta bona ^eft.Nil póthuiccóparari diefauro.Qui bonaiuenit focietaté uitâinueniridiuitiisafïluit.Certeueredicam.Perraiohô udbonusuel malus efficit:nifi ob focietaris câm.P ueri cor t3$ tabula in q nihil piftu eft foredicif.Illud ergo qtf a focietate recepit ufij ad feneââ retinenfiuebonûfiuemalûfit.Rarocuiuueneiuuenishabiret.Nam ignis fiapponafigni:calorénon extinguit.-fedenutiit Sp uir que ddeftet fapictia femaiori ætate amp;nbsp;fapiétia fociusexiftat. Alioqnfi fibi fiFi fociet.aftidua fodetatede ftultida in ftultida dilabetur. Anteoia autem filii meimoliteiurareoino


V Nec^percœlummeqîpertetramnecjperaliHdqd’cû^iuramctû.Sitautcfermoueftereft eft;nónon-Dcïutamêi^ Cuipinorefrequcs fonatiutamêtum.inipfo hoieparua eft dei cognitio: amp;dileftio.Si nó eftqcf iuro deum effe nego.Præceptu em dei 4gt;hibet.Nóaflrumatisnomê dci in uanö.Oratóibus inftate cótinuis. Multum ualetfrequcsoratio amp;nbsp;deuota Oratiohoiem'a terra fubleuatadcocleftiauehit:amp; facithoiem cû deo loq.Gratias ab codé obtinet.dûmô fit deuota amp;nbsp;mixta lachrymis.Multü iialetoratio frequens côfperfalachtymisad.pmerendâdiuinam dæmctiâ : adexauditôis bnficiô. Obtinuitezethiasihitim gratiam a dno fuis lachrymis amp;nbsp;oratôibus:ut mutaretfniam quam fibi dixerat.Liberauîtdns Sufaiw nama iudiciodiræ mords propter orationê amp;nbsp;lachrymas.OrationibusHeliæcoclumdeditpluuiam: adPclaufum fuerat tribus ânis amp;nbsp;fex mcfibus.Si quo egeris pietatis a dno ofonibus amp;nbsp;lachrymis in fi e nihil dubitâtes.Qiuaqfldcuerâhjutgranüfinapisrqcqdpetieritfietftatîilli.rdédnseft diucsin oibusjqui tue erat:5c nûcfpes ufa:gaudiû urm oogitatio ura:amp; omnedefiderium urmfit femp deus-Q_th ex ipo.amp; in ipo:amp; p ipm funtoia.In quo uiuimus p que mouemur amp;nbsp;fumus:fine quo inhilpe nitusfumus.lâ filii mei nô multaloqt uobifcu.Venitei hora ad qua natusfum.Hacpditióehucueni ut exiré.Nun$ natus f uiffej^i mori nô debuiflem.S uo fgt;prio nô pepeit dns filio.-fcd 4? nobis oibusfe ■lt;it eu mori in crucis ftipitcîpcuius morte mors-nra mortua eft.Nemo ei ni; fibi uiuit uel morit. Siue etn uiuimus dno uiuimus:fiuemorimur:dno morimur.Siueergouiuim9fiuemorimurdnifum9


to. pXO.ZO. deorone.


4Kg.Zo Dan.15.

JJCg.l?.’


Inhocduocatusxpsuiuoffednsamp;mortuofir.Sieixpsmortupefti^certenôeftferupmaiordnofuoJicr dreo amp;nbsp;nosmoriemur.Si enim refurrexithabemusfpem firmiffimam q)amp; nosrefurgemus.Etfi chri ftus ficrefurrexit ut amplius non morerctur :certe amp;nbsp;nos poft refurreâioné noftrâ nun$ moriemur: fed femperdiipoigFa ftabimns.Cumortuusfuitxps:hó œfter fiFismortuus’eft ut deftrueret corpus . pfti ut fieremus unucoÿjcûillo.Iccirco fi refurrexit:amp; nos refurgemp di illotqafum^mebraeins.Si ^üt amp;xpsnóplusmoriet:amp;nosfiPr.Ouo’qdemdileftiflimi filiimei:fi nuncmoriorcredoq? redeni# ptormeusHiuit.Etinnouiffimodiede terrafurrefturusfumtamp;rurfum circundaborhacpelle mea. Et in ifta 4)pria carne uidebo ipm faluatoré.-quê uifurus fum egoipequi nüc loquonquc hie nunc cer nitis morientc amp;nbsp;non certc alius loco md.Et ifti proprii mei oculi quibus uos nideo cófpefturi funt. . Vnde dileiftiflimi mei uidete qûocauteambuletistnô quaff inffpictestfed ut fapientes.Et nolitelcd’m carnem ambularetquia fi fed m carné ambulabitis moriemini. S ed fpi ri tu ambulantes: amp;nbsp;faftacarnis mortificantes nunc medi exultate:cantate amp;nbsp;pfallite. Abiidte ueftimeta Indus amp;nbsp;triftidæ. Spargited Jierem decapite ueftro.Iubilatedeotpfalmum didte nomini dus:date gloria laudi eins : qm hucufqt tranff ui perigne amp;nbsp;aquam:amp; ecce nunc indudt me in refrigeriu.Introibo in lt;tomodni:utreddd uOta mea de die in dic.O$tu5luctu miW eft moritqinuiueKdeinceps meuchxiftuserit.EcccterreftTis do . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mushuius


-ocr page 871-

Dcuîtaamp;ttanfitufanftiHîeronyfhî. Epiftola LXXXV

mus huiushabitationis diflbluihut alia fucccdat nô manufafta habitatio æterna in cœ'is.Ecce quod mortale eft ueftimentû C!(uor;ut æternû induar.Hucufqg pegrinatus (um:iâ redeo ad patriâ. Ecçe bra uiû capio quo in agone cucurri.Ecce portu atrigo.'quc tanto defiderani defiderio. Ecce de tenebris adlucc:depiculisad fecutitatc:deinopiaad’diuinas:deplio ad uiftoriam:detrifticia ad gaudium.dc tpali uitaadppetuam.’defetoreadodorcfuauiflimûuehor.Hiccæcusfuniamp;illumîor. Vndiqguulne ratus amp;nbsp;fanor.Hicfempcôtriftatusfum:amp;:ecceiâlætificor.Verehicuiucsmortuiisfum:amp; iâuereui uificor.Viumûdi:nô uita fed morsniitafallax.uita oniiftatrifticiisâbecilf amp;nbsp;umbratica uita mcdax, Nûc flores;amp;ftatim arcfcis;uita ptiuâs.-uita cui inesuitafragif uitanioniâanea amp;nbsp;caduca ; qquanto magis crefcis tato magisdecrefcis.Cû plus 4)cedis;plus ad morte jjpinquas. O uita plenalaqisquoti mûdohoîesillaqueas.quotpteiâfuftincttormcta infernalia.Quambeatusqtuasagnofcit falladas, Quàbeatusqui demis nôcuratblanditiis.Quâ beatiffîmusquitebenepriuatuseft. Melioreftnego ciatio dus argento amp;nbsp;auro.primi amp;nbsp;puriflîmi eius fruftus.O mors dulcis amp;nbsp;iocuda.Non certe mors q uttâ uerâlargiris quæ fugasfebres Si uulnera:fames extinguis amp;nbsp;fitim.O morsiuftiffima Si pia bonis amp;nbsp;malis afpera:humilias fupbû diuite Si potente. amp;nbsp;exaltashumilc.Per te pauperes fatiant eu auâruai jgt;iicis.Tu malis das fuppliciû Si iuftis æternû præmîû.Veni foror mea:fpôfa mea ; arnica meatdilefta mea:idica mihi que diligit aîa mea.Oftcdemihi ubi pafeat dns meus;ubi cubetxps meus. Necdimitgt; tas me amplius uagari p inuiûhuius incolatus mei.Exurge gloria mea porrige mihi manu;trahe me poft te aptum c cormeû;amp; exurgam.amp; poft tecurrâi odore unguctoit tuoft:donec introduxeris me î cellariadomusdni mei:utexultem amp;gaudeàcûappareboan facictuâ.Tunccâtabo amp;pfalinû dicam dno.Ecce tu pulchra es arnica mea.1 à noli morari amplins.Ecce ocs dies mei defecerunt amp;nbsp;anni mei p tranfleruntuelut umbra. Côuerterealiquâtulûfup meqateinuenireexultauicamp;intedeleâatus fnm oibus diebus uitæ meæ. S ufcipc me nâ cû fufeepifti dnm meume faluafti me uiuificafti.Ia rcfpicei me faluû mefac;amp; libera me de aqs multis:amp; de manu filiopî alienoß’.Educde carcere aîam meâ;amp; educ eâ P gratiâ quâ opatafuifti fuiapiedo dnm meû. Vnde exultaui p culpâ quà ppetrauit meus genitor adâ Veniâpteinhortûdilelt;ftimei:utcomedâfru(ftûpomo{lt;;fuoît;.Defecerûtncutfumusdiesmei;amp; caro mea iâ ficut fenûaruit.Ecce id ueni t tps miferedi mei.Noli tardare.-accelera ut eripias meqa amo re langueo.'p tebona mors fruftû recipimus bonop; quæfadmus ; cognofeimus præmia q fperamus. Anteq» uenias deum ex partecognofdmus:dû uenerispfefte uidebimus eu fleuri cft.Nigra esfed for^ mofa.’pulcliraes amp;decora;fauusdiftilldslabiatua.Terribilises:amp;qsrefiftettibiî'Terribilis qdcapud reges terræ.Aufersfpniprindpû:notd fads hûilibusuirtutêtud.Tucôfringiscornuapftôru:amp;exaltas cornua iuftop:illuxeruntdîorufcarionestuæorbiterræuidit:amp;cômotacftterra .Api mihi duldsfo rot Si arnica mea ianuas uitæ qs aperire mihi jpmififti cû fuifti cû dno meo:ut iam fit î pace locus me üs:amp; habitatio meain fyon.Expolia me ifta mortali tunica mea qua fero:utïdud me ueftimentislæ^ ticiæ. Aîa mealiquefaftaeft:utiuenirepoffim dilcftûmeûquc in mundo qfiui Si nôîùeni. fnuenerût rue i hac folitudine euftodes qcircûeût ciuitaté peuiferût me.amp; uulnerauerût me: amp;nbsp;tulerût palliû meû euftodes murofü.Percuflus fum amp;nbsp;hûiliatusfum a uoce malofe amp;nbsp;doloitr.Tota die exprobrabdt mihi inimidmei;loquctesaducrfummelinguadolofa;amp;fermonibusodiicircûdantesme:amp;expugndtes me graristpofuerunt aduerfum me mala p bonis: amp;nbsp;odiû p dileftione mea. Côfri nge areû eoit. feu tû Si gladiû et bellû.Si moraris iâ deficit paulifp fpûs meus fgt;pter multitudinc dolo^v meopü.Iâ côfolatio nés tuæ lætificent aîam med.Hodie uocc meâ audiens;noli obd urare cor tuû qn uenid et apparebo aii fadedei:utinhabitéindomofuainlôgitudinedicßrcFuerütmihi in miferiahuius uitæ lachrymæpa nés die ac nofte:labores:côtumeliæ:affiiiftiones:erunæ:fames:fitis:ieiunia:uigiliæ:tenrarioncs et pefti lentiæ.Audi gemitusuinculati folue colligationes meas.Accipefiliû bicfamelicû in regione aliena;ec redde eum patri fiio. Sufeipe ulceribusplenû:etcollocaeûinfinû Abraæpatriarchæ. Facme intrarein uineddni Sbbaoth:utnonftemhicodofus.Sufeipemedemanuiniqtarisetdeduc mein uitaæter)« na.Educ me de tenebris et umbra mortis;Difrûpe uincula.folue côpeditû.âllumîa cæcû.crige elifum.

' Cuftodiaduendetpupillum.Sedentiintenebrisethabitanriinregioneumbræmortisoftédelumen tuû.Illumina nuncme:utnun$ ampliusobdormidinmorte.Hæcethis fiEia ^jfequente fôîffimo ui ro:oîm aftdtiû creui t mœror et trifticia:nec qs noftß: poterat fe a lachry mis conti nere:fed oîm una erat uox pldgentium.Qyiid fine te faciemus patert’quopgemusj’Vineâ iftd ex ægvpto trdftulifti et pldtafti eam:ut quid aucrtis fade tud abeadn lumine uultus tui ambulamus. Gloria uirtutis noftræ tu eras. Heu qdfineteampliusfaciemus£'Tupater:tudoiftor:etrefugium:tuexéplarinnocctiæ.Vtina nobis tecum mori liceat.ramadnihilumdeueniemus:ficutoueserimusfinepaftore.Adnihilûdeueniemus uelutaqdecurrens.Nôeritqconfolef nos.Fient fïliituiorphani:amp;famem parient ut canes:circûeun tes undiç non te inuenient.Heu qudtus fup nos ceddit ignis.Non ce deinceps uidebimus foie. Con gregatioqdfacietfideliûfinetet'Tu difperfiohæreticorum eras:tu interfeâoreoR.’gladiooris tui.Tu eorû malleus Si fecuriscôterens eoR; dentes in ore eofb:molas leonum confringens:amp; deducens eos in puteûinteritus.Gaudebuntnunc Si exultabût:amp; humiliabuntppEm tuû:amp;hereditäre tud uexabunr, Captabunt i n aîam iufti:amp; fanguinc înocentêcôdénabût.Incédêt igni fanftuariû dei:amp; ueritaté fidei laccrabut.Tûcille motus his uerbis.aliqudtulûlachrymatusê:uttotusfp i dno mîæ uifceribusafflue^ bat.Gôuerfuf« ad eos.hactin fletibus uoce rndit.Eiabôi milites xpi.'côfidatis î dno.*amp; in potentia uif m n

-ocr page 872-

PARTIS m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRA CT AT VS nbsp;nbsp;XV

tatîs eius.Nolite timere:côfeqnemini a dothino ttiîfcricordiam fi fperabitisî eum.Eft cnim îpfc pins amp;nbsp;mifericors:amp; nullû dcfcrit fpcrantiû in fe.Ipfe enim Icgc uobis côftituct in uia fiia. Diriger nos i fan Ai rarem re Aâ.amp; non trader nos in aîas pfequentiû nos. Viriliter ergo agite : amp;nbsp;conforter cor aeftrum Si fuftinete dnm.Eft enim deus in coelo pius Sc mifericors’qui fuos mille modis feit iuuare famulos. Nonturbet cor uefttu:ne(5formidet.Sperareindno:amp; effunditecorâ illo corda ueftra. qaipfeadiu^ tor erit uefter.S i enim abeo nuncate»« me uidebitis:amp; gaudebimus infimuLQuia nômulto poft hos dies:quo ego uado ôc uospoteritis uenireÆt ubi egoero amp;nbsp;uos eritisin gaudio.-qcf nemo tollet a uo bis.Mementote filii chari(timi:qûo poft mortem.Moyfi deuselegit iofuein duce amp;nbsp;jJteAorc populo fuo.EteleuatoHelia P turbine curru igneo tcoclumfecithelifaeûinppEoeflej)phetâ:inquo duplex tequieuitfpiritus heliæ.Nunqd exinanita eft manus dni«Anoblituseft deusmifererizautcôtinebitin ira mîam fuâ.Dns erit pars hereditatis uefttæ amp;nbsp;calids ueftri. amp;nbsp;ipfe reftituet uobis hæreditatc ueftrâ. S ufeitabit nâqj ex uobis aliû paftorê:cui dabit uerbû euâgelizandi. Si ille ingrediet fine macula.amp; opa bitiufticiâ.Etrogodeûmeu.qeduxitamp;reduxitmefcd’m uolûtatcfuâ.utfi qsinmefuit fpûsadobe

2 nbsp;nbsp;diendu pceptis fuis:cp in ifto que uobis mittet paradyto Si paftore fiat dupIex.E ufebiu fili û meû pred»

IcAiffïmû habebitis uobifcû. ipfum tan$ me audietis. Ipfe enim erit uobis in pâtre. amp;nbsp;uos ei tan$ filii obedietisincharitate cumoihumilitate.amp; mâfuetudine:amp;cûoï parientia. Si qd uobisfueritne^ tiffïtatis referetis ad cum.Obfcao uos ut folliciti fitis feruare unitatc fpûs in uinculo pads. Vnum cor pus amp;nbsp;unus fpûs fitis:ficut uocati cftis in una fpe uocationis ueftræ.Vnuseft deus amp;nbsp;parer iefus xpus. cui foli in una fimul uiucntcs fraternitate placere cupitis.Ergo dus eftote imitatores ficut filii diariflî mi.amp;ambulateîdileAioneficutamp;ipfedilexit uos.amp;tradiditfemetipfum ^Juobis ut uos redimeret. amp;nbsp;faceret uos fibi acceptabiles.feflatorcs botiopü opepï. Vnicuicj ueftrû det ipegratiâ fetfm mefurâ do natóis fuæ.Det uobis derore fpûffAi abûde.ut heatis cor ad colendû eû. Adaperiatcor ueftrû i lege fua. Si in pceptis fuis.ut cognofeatis eû.amp; fadatis ci us uolûtatc.nec uos un$ déférât. Tu ât mi fili Eufebi côfurge.confurgeinduere fortitudinc.femp fubditusefto dnomec amiuleris eû ut neqter fadas.Salus tua deus i fempiternû erit amp;nbsp;iuftida tua nô deficiat.Humilior fis oîbus.-Læua in codûoculos tuos.Lex dd femp erit ï corde tuo.Noli timerc opprobriû hoim amp;nbsp;blafphemias eo^ ne metuas. S i fpabis î dno. affumesfortitudinê.amp;ucniéttibi penae utaqlæ.amp;uoIabisamp;nôdefides.Vniuerfalegisdnifecurelo^ queris oibus.Ne timeas a fade holm.qa cû illis femp eft dns cû qbus eft ueritas.defccditcç cû illis in fo? ueam:amp; in uinculisnonderdinqteos.fcd afedu Aoribus tutat eos:amp; eft illisadiutor amp;nbsp;^tedor in tpe tribulationis.Certe nô fadlc timet morte hanc.îmo ( ut plus dico)cxiit hâc uitâ.q fe bene agere cernir. Ecce conftituo te fupfodetatem iftâ:ut euellas Si deftruas amp;nbsp;diflipes:amp; difperdas reædifices Si plantes. Oportet te effeirreprehenfibilê.Pôt male alios corrigere:cui pôtisquemcorrigit dicere.Ettu fimiliter facis.Tibiammodomaior eritlabonfed maiuspmiû.Efto fobrius:prudens Si pudicus: hofpitalis Si doAor.Nemini uiolentiamfadto.Ted oês æqualiter dilige;amp; tanto plus quanto melior es.Non fis pfe cutor:fed modeftusmonlitigiofusmeccupidus.Tu enim predica opportune uerburn dei.Omnis îcri pturadiuinitusinfpiratautuis eft ad docendum. Acquire ueras que predicesorationibus. Valet enim nuiufmodi predicatio Si doArina ad illuminandum ôc arguendum:adcorripiendum:amp; ad erudien dum iniufticiaîutperfeAus finaudiens Si inomni bono opéré inftruftus.Eft enim xpus iefusincoclo fedens addexterani uirtutisdei;reuelansmyfteria:amp;docensomnem fdam.Inomnibus filidileAiflî me teipfum prcbeexemplû bonorû operû:in oî fanditate amp;nbsp;bonitate.Nam capite pstictetotû débilita tutcorpus.Vtegobreuitertc docea'.-fadesoîabona fi timuerisdeum. Patri meoreuerendiffimo Da^ mafo portuenfi epo feribensfades mei memoriam uthabeatme in orationibus fuis:nec corrumpi di mittatopera:quætanto laborecontexui:ab hoîbusiniqs amp;nbsp;dolofis:a quibus fæpe expugnatus fuma iuuentute mea.Ecdefiam prudenter cuftodiat:fdens qrîi erigent fe illaqueantes aîas fimplidû. Quos conatusfumeducerein uiamredamloquentesinorefuo.amp; gladiusinlabiisfuis. Quoniâ obmuruî Si filui a bonis:amp; jgt;iedus fum in monumento dormiens.Speroenim in dno çp benignuseft : amp;nbsp;non derelinquet fideles fuos.Gaudiu enim habeo magnû:amp; coiifolationem pfumens de mîa dni:qa uirû Fadt mêtîo mirabilcm:amp; multæfdentiæ Si bonitatis Auguftinum hipponefem epm poft me relinquo. Propter nem de btô quem multam habeo fidudam in chrifto iefu fuftentandi fidem ueftram.C u i de me feribens hoc ip^ Auguftîo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rogato.ut tan$ fidelis pugnet miles.me ueniant(qd’ abfit) mala genti ueftræ Theodonio fenato

ri amp;nbsp;omnibus inx^ofratribusmerecômendes.Finitishisuerbisuir fandifiîmusiocûda uoceuerfus adfratresinquit.Acceditehucuttangam uosfilifmeiantequamauobisreceda. Adquemappropin quâtibus illis fingulum brachiis.utpote melius potcratampledens.cuilibetpacisofculum tribuit. De inde uocêmediocriterdeuans.uültupladdoamp;iocûdo.extenfis incœlû manibus côuerfifiçaddnm oculis gaudii lachrymis inundantibus dixît.Pic iefu uirtus mea.refugium meum.fufceptor meus Si liberatormeus.lausmea.In quêfperauiÆuicredidiramp;quemdilexi.fumma dulcedo turn’s fortitudi^ nis.amp;fpes mea a iuuctutemea.Voca medux uitæmeæ.amp;egorefpôdebotibi: Operi manuû tuafcqtf tu delimoterræ creator oîumformafti.qlt;f oflîbus amp;nbsp;neruis côpegifti.cui uitâ amp;mifericordiâmorics tribuifti.tuæ demetiæ porrige dexterâ. lube dne ne moreris.quia tßs eft ut puluis in puluerc reuertat. amp;fpûsredeatad tefaluatorc.qhuc mififti illû.Aperiilli ianüas uitæ.Nâ cûpro meinlignocrucistan ^lattopepêdiftiiWjjniiliftiinihiqtemntedpetes.Yenidilcdemi.teneâtenecdimittg.introducme jdpnmqj

-ocr page 873-

De uita amp;nbsp;tranfîtu fanftî Hiero« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epî. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tXXX V

indottîfituaj.Tu fufeeptor meus es gloria mea amp;nbsp;exaltas caput ttieum.falusmea :amp;benediftio mea* S ufdpe me mifericors deus fclt;f m multitudinem miferationu tuâp;. Nam latronê ad te currctc in cru cemoricsfuicepifti.Polïïdcanitebcatitudofempiterna.Cæcumiuxtauiamclamantê.iefufili Dauid Mar.io. mifereremei.lumine tuo uifiôis æternæ illumina.O lux inuifibilis qua cares Thobiasclamabat.Qua Tobi.5.

) lemihigaudium:eftcumintenebrisfedco.amp;lumêcoeli nonuideotOliixfineqiianoneftueritas.no ßb eft difcretio.non eft fapicria ne:^ bonitas.lUiimina oculos meos ne un$ obdormiâ in morte.ne qn di cat inimicus meus puakii aduerfus eum.T ædet aiam meam uitæmeæ loquor in amaritudie aniniæ meæ.ægrotus fum infirniata eft in pauptate uita mea ofla mea fient in frixorio côfrixa fût. Et ideo ad te dominecurro medicum. Sana me dne amp;nbsp;fanabor fakium me fac amp;nbsp;faluiis ero.Et qrii in te confido non erubfcam. At qs ego fum püftime deus:ut tam audafter loquar ad tetpeccator fum in peccatis to# tus natus Si genitus amp;nbsp;educatusicadauerputridum uas fetidum.-efca ueimiû.Heu mihi domine .pac ce mihi.Qiiæ uiftoria.fi pugnandomecum me uinceres.qui fum minus $ ftipulaante faciem uentis* Dimitteoh pftâ mea;amp; érigé de ftercore pauperem.Cette dne fi placetdicam non debes ad te curretê. Fugare qa tu es deus meus. Caro tua de carne mea.amp; ofla tua de offibus meis. Propter hoc nâfj nô reli quespartisdexteram adhæfiftimeæhumanitatifaftus’deusamp; hô.Etpriuseraspermanensinunaea# dccgpfona.Et hoc quare tam arduu amp;nbsp;inopinabileperpetrafti.-nifi utconfidenterad terecurrerem qiï adfratrc:amp; ut mihi tuâ mifericorditer condonares diuinitatêtQuapropterexurge adiuuame dne ex#

7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;urge Si ne repellas me in fine. S icu t ceruus defiderat ad fontes aquaii? i ta fitics aïa mea petit te fonre ui

uum ut hauriat aquas in gaudio de fontibiis faluatoris ne fi ci at amplius.qn ueniet :amp; apparebit ante fademtuam.Dne mi qn refpicicsreftirues aîam meaj a malefaftiseofi;:amp; a leôibus unicâ meât Vtinâ appederent pftâ mea quibusiram merui:amp; calamitas qua patior in ftatera:quafi arena maris hæcgra uior appareret.Vnde amp;nbsp;fi ampli us cxpcftes.iribulationc amp;nbsp;dolorem iniieniam.Veni gaudiû fpûsmei ut deleftct in te.Reuela mihi miam tuam læticiâ cordismei inueniam te defiderium meum.Sicut fet uus pftolat finem operis fui fie amp;nbsp;ego expefto te Intret poftulatio mea in confpeftu tiio dne ut fiat ma nustuautfaluum mefadat.EcceuirûqdefccdensinHierichociptusalatronibusiUulneratusfum.'fe miuiuusreliftusfum:tupiefamaritaneredpe me.Peccauinimis iniiita mea:amp;malûcorâtefeci.Nô te cognouiiingratus fui tot beneficiop: tuoilt;':non ut decebat te laudaui. Forte multotiês iieritatc tacuî In corde meo cum pulfabasad oftiû cordis mei:piger fui;ut te redperc reuercter. Corpus piitridii; qtf uelut umbra déclinâtmimio dilexi affeftu.Verbis uanis os inqnaui.Mcs mea non femper fuit in tefta mentolcgistuæ.Nonauerti oculos meos ut non aliquâ uiderintuanitatem .Auresmeàsqnq^ uerbis înutilibus inqnaui.Manus measad f»ximi neceflitatc multotiês nô extêdi.Pedibus ad iniqtatê cucur

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ri.Quid plura dicâr'Aplâta pedis ufq? ad uertieem capitis non eft in me fanitas :Certe nifi in ligno cru

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dsmoricsmeadiuuiflesdignaerat habitare in inferno aîa mea Egopieiefu fujparstâtipdi.Prome

Fudifti fanguincpdofum.mômerefutes. Egofum oiiisquæenaui:reqreearn bone paftor: amp;nbsp;appone earn ouili tuo.ut iuftificeris in fermonibus tuis. Nam ftmififti mihi q, quacûc^ hora pftôr îgemuerit

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rakiuserit.Dolêsfaftusfumàniqtatesmeasego cognofco;amp; delifta mea cora mefunt.Vere non fum

dignus uocari filius tuus.-qapeccaui in cœkim amp;nbsp;coram te. Auditui meo da gaudiû amp;nbsp;læticiâ. A uertc fadâ tuâa pftîs meis.Dele iniqtates meas feef m magna mîam tuam:Ne^iicias me a fade tua. Nô fe# cûdûpftâ mea faciasmihi:nelt;^fcd'5iniqtatesmeas rétribuas mihi.Sedadiuuamedensfakitarismep amp;nbsp;^pter honoré nois tui liberajne.B enigne facin bóa uolûtate tuanit inhabité in domo tua oîbus die bus uiræ meæ:ut in fcFm fcFi di hîtâtibus in ea lande re.S urge,pper.a fpôfe dileftiflime aiæ meæ;amp; noli cófiderare cp fufca amp;nbsp;nigra eft pftïs.Onde illi fade tuâ.Sôetiiox tua in auribsifuis. Vovtua dulds:amp; fa des tua decora.Ne auertas eâ a me:5lt;: ne decliesîhachora a feruo tuo.Ne tradas meî aias pfeqntiû me expefto te dne.Credouiderebôadni i terra uiuctiûVeni ergo dilefte mi.Egrediamur i agrû:uideam?

5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fl floruit uîea.Côuerte plâftû meû in gaudiû mihi.Inclina ad me aurc tuam:accelera ut de hac lachry#

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mari;amp; miferiarû nalle eripias me.Hæc ubi uit fftiffîm^ptiniiatis lacbrymisamp; mâibus i coclû ereftis di

xitiparûpet filuit.Deîde frésïtués dixit.Præcipio uoB filii mei dileftiflïmi: p uirtutc Si nome dni iefu ut corpus meû cû diflblutûfuerit: in terra iuxta pfepe dni ntt nudûfepeliatis:ut ilkid ferat fecû rediêsi qd* ueniensapportauit. Nudiis inde egreffïis fum nudusreuertarilIuc.Sodet terra terræ.-nô licet ter# ram fociari lapidibus. Appetit ein naturaliter fuum fiFe quodlibet.Iterû rogo uos: ut dni mei afferatis corpus qtenusin fuo lumine uideâ lumc ut firmâs fup me oculos fuos det mihi intelleftû ; ôi inftruat me in uiaquagradior Tûcquidâ frater ad locûaccedésîfacratiffimum corpus iefu xpi obtulit. Qiiod luffit loquî Ubi uir dni uidere potuit nobis ei a uxiliâtibus .pftrauit fe in terra pronusaioce Si lachrymis $tum p o dedignitate terat clamâs.Dne quis ego fum:ut fim dignus q, fub teftû meû i ntrest'M eruit hoc pftôr homo. C erte facri corpo# dncnôfumdignus.Nunqdegomelioffum ÇoinespatresmeirTu noliiifti Movfi unoiftuoculi te risdiriftù môftrare.Curnunctmtehumilias:utpatiarisadhoîem dcfcéderepuhlicanûamp;pftôremÆtnôfokim cûillomâducareuis:fedteipmmanducariabilloiubes.Cûq?4speilkimeflètfacerdos:erigcsfeuirglo riofusîgenubus flexis eû cunftis tenctibus:magnis lachrvmis Si fufpiriis: Si q’pluries pcutics peftus fu Um dixit.Tu eft deus meus Si dns meus:qui pro me paffus es.an forte ali usrC erte tu es ille : qui cû de# useffes:folusanteomîatpa: amp;fineprincipiogenitusadeopatreæternaamp;inueftigabilignatione qui cum îpfo pâtre Si fpiritufanfto unus deus es permanens ilkid idem quod eras Si csnntra uni us puellæ

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXX iii

-ocr page 874-

PARTIS m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS XV

cotpurculumteclaufiftîfaftushomoficut rulM. Vete amp;nbsp;deus amp;nbsp;homo es. Sîceuîminuirgînaliute/ to hominem fufcepifti:«?/ nee fine homine deus es :necfinedeo homo quis ncqj humanitas fit diuini tasneediuinitashumanitas. Nonfuntconfufænaturæ.-q’uisfituna: amp;eademinteperfona. Nongt; ne es caroamp;fracer meusfVere fic Fame habuifti fitifti fleuifti meas infirmi tares habuifti ut ego.Sed rn in te peccandi infirmitas amp;nbsp;defeftus non fuit ut in me .Mó em peccare potuifti utegoin te fuit corpali ter amp;nbsp;eft oïs plenitudo gratiæ Non em data fuit tibi gratia ad menfura'.Tua em anima ftati cum unira infepabiliterfuit diuinitari oLa pfefte fciuit amp;nbsp;potuit:q ipa feit amp;nbsp;poteft diuinitas.Qiiatum ad diuinâ natura q in te eft æterno patri deo equalis es. S ed ob illam qua pro noftra redêpróe affumpfifti huani tatem minor es nee tneoaliqd'incurrisuituperium.Tuncpe esillequainiordanisalueobaptizatelo hanne uoxfubito paternacoclitus ïtonuit.Hicinqens eft filius meus dileftus in quo mihi bene copiai cui ipm audite.Et fpüffanftus in te ut col umba defcedens te unü efle cum patre.amp; efidem in fubftatia dcclarauit.’Tubonelefujjmecrucifta gradeintuoiftoqd’pfenscernocorpefubifti fuppliciüutmor tem qua meis incurrera flagitiisïterimeres. Aïas antiquojjrquas dudum diabolica poteftas miferas in fanalibus mafionibus retinebat rccuperares:amp; toram humana natura quæ corruerat in morte ppetui tuo CU ipa pacificato patre ad uita iterminabilc tuo que pro ipa fudifti pciofo fanguine reuocares. C u ius qdê uitæ dierefurgés tertia deillo in quo mortuns iacujfti baratro certitudinc firmiflîmâ cóproba fti.f^o quidem noftraeft folidata fides amp;nbsp;aufta fpes ut ficutincorruptibilis amp;nbsp;impafiîbilisamp; immor^i talisrefurrexiftiitafimiliter amp;nosrefurgemus.T u certebone amp;nbsp;piedne poft tua mirabilem amp;nbsp;fingula temrefurre(ftioné.xl.expletisdiebus;qbusexperictialucidaiudiciop;multipliciumteabinferisuiuûrc furrexiffe declarafti:amp; ut nulla dubitatiôis oriretur caligo ad cœlos cûftis cernetibusdifeipulis tua pro pria uirtuteafcendifti mihiegianuasreferans paradifi addei partis oîpotctisdexterâ confedifti ubi fine fine fedes.TU infup bone iefu a deo conftitutus iudex uiuor; amp;nbsp;mortuoife ficut in ilia die afeendifti ira în termendo amp;nbsp;horribili uniuerfalisiudicii die defcêdensreddere fingulisfecudum opéra quæfecerfit Coram te tue refte procident reges omni s ftrata erit damna tio Te tùc ocs ti mebunt qui te nue côrem i* ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dd nût. Quid tûc tibi infœlices qui nunccum male fecerintgloriatur dicentr'Qui te omnia feientêcernât

quibus nullum âpliuseritremediumifericordiæj'Quid côfpeftui potctisoia cernctisoîa amp;nbsp;folftquod îuftum eft iudicâtisîfacient miferi qui totum fuu in mudi uanitaiibus amp;nbsp;flagitiis amiferûttcpus.PIus diuitiisfallacibus:$ tibi innftctes:Plusfilios amp;nbsp;filias :amp; müdi gloriam momctaneâ.-qtediligctes.cu 5 tuu erga nos iratum cernent uultûr'cum tam feuerâ expeftabût fentctiâî’cum eos de mlmo quoq? cogi tamîe amp;nbsp;4?pria accufabitconfcientia.Dæmonu caterua amp;nbsp;fïmul quælibetcreatura:quâ tedeûoffendc do:offenderunt:cumuidebûtftatim:cumfueritfentêtiadiuulgata :feadepturostormenta quibus amp;nbsp;corpus:amp; anima fimul cruciabitur cum diabolis fine fine nullü inde in ppctuû refrigeriû expeftanres^ Vhe uhe miferis:qui te in ifto tâ breui tpe uilifiîmis bonis teporalibus æbrii:quæ non folurn inopiam nûcafïerutfuis poflêfforibus: fed amp;nbsp;ipam fuâ faciutîdigctiâ negligentesân beluam rcdigunt.Vhe uhe qui faite tantohoctimorepeccate:amp;tuâ jjuocareiracudiâ nôdefinûtfi tuo nolûtamore ut tenet. Sed quô pie Iefu ru cuius tâta eft magificctia;ut nulla queat explicatecreaturaquemcœlimare.’amp;oiaquac eius ambitu ptinent .‘capere nô pnt: Qui idem totus ubi® locoæ pfens es;necintus tclufus :nec extra exj» clufus.Idc in coclo ad partisdexterâ oîm fupnorû ciuiuj beatitudo amp;nbsp;gloria qui tuæ celfitudinis fpecic contcplant idem in terra pugillo ipam continés amp;nbsp;côcludcs.Idem in mari amp;nbsp;in abyftîs:ad nutû regens oîa amp;nbsp;côferuansndc in inferno poteter dnans fub tâta panis breuitatecôtineris.Non pticulariter fed in tegre amp;pfefteacinfepabiliter. Oineffabilisadmiratio.'ooïm nouitatûnouitas Oculi in te uidctalbe^ dinê:faporc fentit guftus:odorc olfaftus.'taftufij fubtili ta te reperit.Sed auditus cotdi repfentat in te il la nô fore accidetia. Hinc cette per fe fola exiftût accidetia fine mbiedo. Qiiia nô ut humâis nidet fenfi buspanis es fed lefusxpsintegenficut in coclo ad pris dexterâ refides deus amp;nbsp;homo.Auepâis uitæ quî de coclo defeendifti dans te fumetibus digne uitâ:non ficut mâna qd* in deferto nris pluit patribus:de quo oês qui manducauerût mortui funt.Gerte qui te digne fumit.-q’q’ morte corpali anima a corpo te feperatur.-non moriet in æternô:quia nô ilia feparatio mors cft.Ted de morte ad uitâ trâfitus. Vnde qui tedigne mâducat in mundo morics tecum æterne uiuere incipit.O 4’ pteciofa morsilla eft. an tç homines mortui funt poft$ incipiunt uiuere.Tu panis angelorû tua uifione angelos reficis amp;nbsp;glo rificas.Tu efcaesanimænoncorpisinpinguansmentcinonuentrê. Qiii in tenonimpinguaf in uiw tutlbusnimisægeriacetinflagitiis.Tutemanducantem(utcondecet)intetfanfmutas;uttui partiel patiôeeffîciatdeus.Ncctn in ilium tranfmutarisuelutaliacorpeafacitefca.Sed uhe teindignefume^ tibus.Certe ad fui penâ amp;nbsp;reatu iterum te ctucifigut non q? te diiudicetilla mâducatio qin impoffibi Iis amp;nbsp;immortalis oîno es.Heu due mi quid dicam.Quod hodie tefacerdotes comedutinaltari ut cat Côtrafacct néspecudû amp;nbsp;uolucrû immopeius.Nodemulienifruunturaftuturpiffimo:amp; temanemaftigando dôtesluxu ^comedunt.Vbi dnelatitasr'dormisneran uigilas.Exaudispcescoru decoclo amp;nbsp;defede maieftatis tuæ. tiofos. , Vete fi hoc uelles facrifidil amp;libamc amp;nbsp;médax fieres amp;nbsp;pftôrum focius.Certe due fi uaa funt quæpet Côtra cos q os locutus es ,pphetaR; fi i uftis folu fupplicationibus præfto es: amp;nbsp;fi tibi placet æquitas hoc taie impedî faciuntcele mentfi facrificiu nefiat $$ infe amp;nbsp;natura fui facrificiû bonufinnccpoffituiolari malisfaeerdotibus » brare malos quia malicianô diiudicat facrificium Vndehmôi facrificium fit ad facerdotis piudicium amp;nbsp;danatio^ Éiceidotes. ne3:necproqbusfitfdeftdnimo[utueriflîmcdicâ)qui uitafâcerdotisagnofeitamp;eupro fcçelebrarç facitfitin

-ocr page 875-

' De QÎtaamp; ttanntu fanâiH tcro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epîftola LXXXV

fadtjfït încîufdcj)flô confcius.-necnon amp;nbsp;pocnœ pticcps.O magnfi amp;nbsp;infcrutabile my ftaiô. Panisac cidentia frangunt p ptcs amp;nbsp;tn in qualibet pmanes panicula totus amp;nbsp;integer xps fient eras antea. O hu manorôillufiofenfuuniFranguntillaquæhumanisfenfibusin teuidenf acddentia:amp; tnneefraw gerisneccorrûperis.Tcdctes uidenturmafiicare ueluti materia km panc.amp;tn nunqmafticaris.Ono bile conniuium inqno fnb panis amp;nbsp;uini fpede totus xps deus amp;nbsp;hô fumitur;amp; ita totus in fpede pa# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gg

nisamp;qualibetdusparticula:amp;inuinifpedecumqualibetgutta:ficutinpanistotiusamp; uinifpede fî mul.Nam totus pfeftus Si i nteger xps fub panis fpede amp;nbsp;fub qualibet quantûcôq? minima continet particula:amp; idem totus in uini fpede Si in qualicû^ gutta.pmanec.O efca facratilfima quam uere co medens deuseffidt iuxta illud:Ego dixi dii ellis:amp; tilii excelfi ocs.Liberat a malis implet a bois amp;nbsp;im ßs.jj. mottalis indubitanter efficit.O facrû peregrinationis noftrae uiatiefi :quo de hoc ncquâ feculo puenit ad codi Hierufalc côfortiû.Patres noftri in deferto mâna comedentes nô puenerunt ad terra .pmiflio«! nis.Qui uere te comedit infortitudine tui ambulabit uflt;5 ad monte dei Oreb.O comeftio delicatiifi^ maânquaois faporis amp;nbsp;odoriseftfuauitasomnedeleftamctuoîsmedicina:oisfuftctatio:amp; oisreqes a labotemecnô amp;nbsp;oeqef defiderari pôt.Tu certe uita es q oîs uiuitcreatHra:amp; fine q morit. Tu es uita uitalis dulcis Si amabilis attj iocunda.Odoris tui fuauitas ægros recreat:et debiles quos tuus fecit fa^ porfalubresSi fortiffîmos.Tulux illaincomprehenfibilisquæomncilluminashoîem uenientem in huncmûdu.Tuami dneeftoîspotentia:tuôomneregnû:antetecuruabitocgenu. Oiaquæcu«^ uis fads in coclo Si i n terra:amp; in mari amp;nbsp;in abyiïis.Tuæ nil eft qef poffî t refiftere uolunrati. In te et ex te et ptefuntoia:amp; finetenihil.Eiaergofidelisaîa:gaude:epulare.ncmoreris.Hispafceredelitiis:nepigri teris:hoc fruere conuiuio in quo nócarnes hircop^ aut thauroftî ut olim in lege:fed Saluatoris tui cot;# pus fumendu pponit.O fignu dileftionisinopinabilis.-ut idc fit dator qtf datu; amp;nbsp;donator idc fit qlt;f ipfum donum.Quam magna dulcedo tua dominc:quam abfcondifti timentibus te : amp;nbsp;perfedfti ea fperantibusinte.Oferculumexcellcntiflimum:uenerandum:colendum:adorädum:gIorific3dum: et ampkftendum omnibus extollendûlaudibus.-exaltandumcunftispræconiis.limiliterincordis ui fceribus retinendum:ct perpetuis tpibusalligandum aio.Cecidit hó p cibum ligni uetiti ad miferid:p tereleuatadaeterndgloriam.Tucerteinrediseterudirishabitascogitationibus.Tumiferrimumarii’ togatem Si fuperbu deteftaris diuité.'cum dimittisinane Si uacuu:acde te famelicum. Tu pauperem iuftum pium amp;nbsp;hnmilê oïbus eu implens diuitiis:tuæ domus ubertate farias.In te Si per te eftreftum îudiciû amp;nbsp;equitasztecûprudentia amp;nbsp;fortitudo Si ois uiftoria.Per te fandi regnant incocleftibus.Per te doftorespdicant.Petteiuftusuirilitercontra hollesdimicat. Tu fupbum potentemdeponisdefede exaltandohumilc.Tecufuntocsdiuitiæamp;gloria.Tediligentesdiligis. Quiadtepurocordeuigilât te iimeniuntzqtn cum fimplicibus Si redis corde gradieris.T u folus ante oê principiûoium eras:amp; fi nis Si prindpiû.Tu folus fine tpe aeternae a deo pâtre genitus.Quâ beari q te diligunt:q aliud $ te nô defiderantzq de te aiïîdue cogitantzq te digne côceduntzq tecû manctes ocs nias tuas oïtpe cullodiûr. Certe qui te inueniuntzinueniunt iiitam amp;nbsp;hauriuntfalutc interminabilem. O efca mirabilis ac (lu^ pcnda.-delcdabilisac iocundaztutiffima ac fuP oiapoptanda.In quo tot funt innouata figna:amp;mira biliaimmutata.Inquaoêhabetdeledamentum:amp;adoimgratiarûj?ficimusincrementum.Qiiam pf fingularis amp;nbsp;inaudita tui liberalitas.Quâ fupabundantiffima ac prodiga largitaszut tui neminc exor^ tem fadasznifi adteuenitecôtcnat.Si quis ergopatuulus eftzfecure ad te ueniat:amp; tecomedesfiat ma gnus:amp;relinquens femitas infantiœ:per nias ambulabit prudenti æ. S i qs debilis eftzad te declinet:amp; protinusfietfortis.Siquis'infirmus;fanabif.Siquismortuusell;fiaudireteuolueritzuitâ intermina bilcapprehendet.Scdq magnusellamp;fortis:nechictedcferat:nâfuperabundantcrintc inuenietquo palcat.Nemo certe fine te poteftuiuereadmomctu.Tu folus uitam das oibus.Icdrcodefecitcormeu Si caro meazdeus cordis mei Si pars mea deus in fæcula.In te foludeledaf cor meû.Inte exultât anima mea.Tibi foli adhærere cupit mensmeazqm qui elongant fe a te peribût.T u ât dne ne loge facias auxî lium tuum a mezfed tuâ ad me inclina aurem miæ.Teedat pauper Si inopszamp; fatief zamp; tfic ui tiens cor laudabitte.Oluxinuifibiliszinextinguibiliszamp;oiauereilluminans.Sedenticæcohuicfecus uiâzmife tere mihi fili Dauid damâti.uifum tribuae quo te uideat.Propitius quæfo dne huic ello peccatori zut fis mihi in adiutoriû Si i locu refugii.ut faluû me facias.Ettûc fi ambulc î medio umbræ mortisznó ti^ mebo malaqin tu mecû es.Mortuusenpieiefu taceo.Exurgezrefufdta mezamp; côfitebortibizæger amp;nbsp;in firmus fumzcui nulla eft amplius i carne fanitas medicus eszfana me.Nudus affligor frigore jdincs esz »dueme.Fameinhacfolitudiepercozdbusesfatiame.Sitiozfalubrepocnlûesinebriame.lnfixusfum inlimo pfundizamp; nôeftfubftâtia.Veni inaltitudincmaris:amp; tcpdlasdcmerfitmc.Laboraui clamas; raucæfadæ funtfaucesmeæ.Iâintraueruntaquæufcçadaiam mcâ.Educ medelaqucoifto^^tcdor meusgubernatormeusfirmamêtumeuzrefugiûmeumduxmeusamp;rexmeuszamp;dcusmeus.încuius cômêdo manibusfpm meû.Qiic in crucis ftipite redemiftizeui uita amp;nbsp;miam tribuifti.R efpice dne hu militate meâznec côcludas me i manus inimid.Hodie tecû igrediar i lociî tabernaculi admirabilis : ut habite in domo tua inlongitudine diep: in fæculum freculi.H is finitis uirdiii gloriofus facrû dnicor pus fufcipics ad terra fupinus rediit.Ddnde manus in modum crucis fupra peftus tenens: Symeonis Jgt;phetæ uatidnium decdtauit.Qiio fini to fubito cûftis qaderant cernentibusztanta in loco i n quo ia ttbac diuinitus lux dfulfîtzutinftacfolis radü fplcdorquocûlibet uibearet ociilos.ut ne polTent môrié

XXX iiii

-ocr page 876-

PARTIS ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS XV

tcni uicum gloriofum aliqualitct întucri.Qgia quidem luce ad horam permanente:dreuaftahtîïi qa dam agmenangelicum ibidem uidecunt ubiij difcurrentium.'uti fcintillæ in arûdineto foIct.Qiiidâ ueto angelos non uiderunt fed uocem lapfam cœlitus audierunt fie dicentc. Veni dilede mi aempus cft enim ut mercedem accipias pro laboribus:quos mci câ uiriliter fupportafti. Quidam tn nec uido runt angelosmec banc audierunt uocem:fedtmcum bis a beatoHieronymoilla finita uocediæcau^. dierunt uetba.Ecce ad te uenio pie iefudufdpe quem tuo reçu peraIb fanguine.T une fubito ilia 1 ux di j fpatuir:amp; ilia aîa fandiffîma tan$ fydus oibus uirtutibus radians:carnis refoluta feeno : cœlorum re;; -gnaadütgloriofa.In qbus iamcertetan$ luminareconfpicuum rcnitet;amp; fplendore beatitudinis;amp; multorumdiorufcationeprodigiorum^Quoniânôpôtabfcondiduitasfupramontempofita.Nec , uoluitdeusutin morteipfiuslateretfanftitas:cuiusuitafanftitatiscâfuerat.amp;falutistotiusecdcfia:: militantis.Tantus deniqj ilia recedete fanftiffima aîa odor fubfecutus eft per dies nô modicos:ut nub -la forte uctuftatis recordet;a:tas.S ed certe dignum erat;ut illi us méritaodoris pdpuæ clarerent îdicio: i qui ad unitatem fidei intemeratæmebrafetidafuorum uerborum odoreîreuocauerar.Hora nâfç cha riïïimi patres amp;nbsp;dni huius tranßtus gloriofæ diei erat ultima.In qua quidc ut fui atbletæ pius dns glo riamdemonftraret:amp;oibusqinecdefiædomohabitant.pfetretclarû lumen.-hocmô Cyrillo epotrâ fitumgloriofiHieronymiipfednsreuclauit. Cû^didaiamhoraCyrillus^s deuotisinfuacellula ■ ocationibus inhaîreret:furfum in fpû raptus uelut in extafilfadus:fubito quoddâ a monafterio a quo «irfanftilfimusmigraueratufcgadcoelum:mirabile amp;nbsp;fpedofiffîmumuidititer. Cuius tanta erat pulchritudo amp;nbsp;admiratio:ut(ficut code poftmodum teftante cognouimus)ftupore uelut amens effe dushucilluclt;çadmirans;fuipaulifpetcredatobliuifci.rnhacfiqdêmcntispofitusanxietate;eleuauit oculos.Etecce angelorû maxima a monafteriofodetas uenicbat:alternatim rndodiatc amp;nbsp;mellifluopK caiKUU uodbuscôdnncntiutquojc uîdebanî uodbus coelum amp;nbsp;tcrra:amp; oîa q eoru continent ambitu undii^ refonare.Fcrebantct finguli angelo{i;fingulos manibus accenfos cæreosrquorû daritas fol is re pellebat lumen. S ed qd addif admirationi admiratios'Ad codos uertens C y rill us oculos:non mi norc . angelorûcernitnumerumôfimiliiftisobuiâuenientiû.-qnreihuiusanxiusexpedat euentuj interro ’ gaffet qdemqd hoc effet:feditacuftuporopprefferat;lt;ç qddiceretnefdebac.Aftjllodiutiusexpeftan teîgloriofamuiditHieronymiaïam præcudisqpreibantangelisamp; fequebantmiradeeoratampul chritudine uenientê. Ad cuius erat dexterâfaluator eu ilia pariterueniendo. Quæqdeminloco quo

Hh Cyrillusdegebatgradûfigens Siftansea taliter eftlocuta.Agnofdsneme^'Adqua ilie- Minimeqdê.. Quis enim es qtanto caeteris honore emincsî’A t ilia. De Hieronymo un$ fuit aliqua tibi cognirio? At ille. Certe que nexas fingulari affeftu diligo charitatis. S cd quæfo ille es.E t ilia; Eius fum aîa q glo riam iam obtineoquâ fpabam.Ad meospgitofilios:amp; q uidifti nuncia:ut amp;nbsp;a ludu definât;amp; meo ftatui côgaudeantquê el^i.Quibus oîbusfinitisoîsillabeata uifioabeiuseuanuit oculis:amp; fuit in femetreuerfus.Protinus Cyrillusineffabih’gaudiopabundans:itatnqgt;ptotânoflem illânon fepo^ tuit a lachrymis præ mentis læticia continere.Quâ ergo mirabilis eft dns in fanftisfuis;mirabilis î ma ieftatefaciès pdigia.Dextera dni fecit uircutê.-dextera dni exaltauiteû notafadès in ppfis uirturc eius. ’ O diuini amoris îmenfitas.'diuinæ largitatisafïluentia. Quid enim ifti fuo potuit facere filio honoris amp;nbsp;gratiæ Si nô fedneu ram copiofa amp;nbsp;in uita amp;nbsp;î morte erga eu f uerit munificcfia.Dedit ern ei dns cia citacè æternâ amp;nbsp;noîe æterno hærcditauit illû:amp; fedt eû hæredc gaudiOR: fiipno^ta qbûs pmaebit î icFa. Quâ fingularis honor amp;nbsp;admiranda gloria excedes pene alioilt;' gloria fandoR; amp;nbsp;honore. Vbi nô folu îllâ fanftiffimâ aîam ocs codeftes comitant cohertes.fed et ipfe ,pprius faluator.Necenim fola in ccdo fulget in f ignis dignitatû ilia beata aîa:fedct corpus fuû non ceffatî terris radiare miraculis. Adeuius narrationccôgruûeftredire.Defunftonâcç(utdidû eft)uiro fandiflîmoîhoracôpletorii corpus illud tantis fragrans aromatibus cuftodientes.-totâ illâ infomne node ducentes circa eûn’n magnisfiquidê J) annuoqdf cundisueneratfletibus:amp; profuaquâ iam obtinueratgloria gaudiisuigilauimus.Ma ne aût fado diuinis peradis (ut côdecebat) myfteriistdebitifcp ohfequiis honore debito côfummatis:ï B ethlec iuxtapradepeàn quo p nobis xps de intemerata ibidc natus uirgine îfans uagiit:corpus illud facratiffïmumfaccocooptumlineointerra(utordinauerat’)fepeliuimus. Qyâtisaût ipfodieamp;ctad : ne m'Mfii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;miraculis gloriofis mirificauit dns filiû'ftiû fandû Hieronymumxerte non foret enarrarefuf

r heartî’^ienslinguacarnis.Sedtnaliquademultisfnenofternimis,plôgetfermo)referâ.Qiiidam anatiut ; rnn'm' tatecæcus.inipfofepulturædieuidendibenefidumcorpustangensfandum obtinuit. Cuidameriâ ‘ cîusohgt;' iuuenifurdoamp;mutofandiffimumcorpusdeofculanti.'folutoaurisamp;linguæ ligamine amp;nbsp;loquedî

Ditu« 5iaudiendi gratiaeftcôceffi.Etcertedignüerat:utquicaîdtatisuerælucisquæxpseft tenebrisobeæ * catosfuisfandiffimisdodrinisamp;exemplisilluminauerat:furdisquoq! amp;nbsp;murisindiuinisoperibus ueram exercuerat medelâ ut amp;nbsp;diuinaintelligerentdocumcta:amp; catholicæfidei côfirerent rônes quas fpernebatin die fui obi tus gf iofi Si cæds lumen tribueret corpale;amp; furdis ac mu tis côcederet fanitatê. gt;nbsp;Quâplurimi(utafferut}quiderôtanefandisfpiritibusobumbratiinlocoquofdrhqefcitcorpuscla^: ? . ’ nbsp;nbsp;mâtibus diris uocibusdæmôibus:Sdæ Hieronvme.cur nostamîfequeris.iu nrm femp flagellu fuifti :

. amp;uiuusamp;mortHuspeûfuntmirabiliterliberatiHæreticusqdâdâpdidûbtin.Hieronymü blafphc: Mitacu um (jyaj.et-.Sfgji|sfofe(},gi3ÛcorpusinccdiodiceretulrionedininaadalioR.'haa'eticopîformidinc.in ligni.

rpeciê eft mutatus.Et fubito cûdis qui adetant uidètibus ignis coclitus eum inuafit:ac eû taliter côbuf-gt; fitep

-ocr page 877-

, DeuitaetttanfitufanftiHicfo« ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- Èpifîoît - LXXKV

fi£q»tot9ï dnetê dlVónetfus* AdhxcmagnAhærético^ mftîtudojcfi tanta fnæfditatisaducrteiitcxpè tientiâ:amp; ad ucritatê factæ fidci tantis amp;tot apettis fignorû indiciis tan$ qbufdâ clamâtibus pconib^ uocaten t ad ipfius facratiflîmae inrcmcratæfidei lumc rcdicrût.Quid plnra dicas'Certe in gnatiôeamp; gnationem.iüx annudarc quæpet ilium deus oftcnde« tioluitnitmagnificaret cu:amp; colendû exhibe tet uniuerfis.Qiiam magnuscette eft ifteïot fadens mirabilia :cui cette non eft fimilis fedm opera iu3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Magna magnalia dehoc p mundû refonct extrema terraji: fpada rutilent fua ludda figna iamjtantopî miraculoFi;muItitiidinecorroborcfinremerarafides.Çuoteminfirmisintegramfanitatcmcôccfferit * poptatam narrare ccderetïmcnfum.Et tps 8c uita amp;nbsp;ois humanus def iceret ßnfus fi uclletomnia idagt; g^e quæ opatus eft indiebus noftris :q auribus audiuimusmeefunt occulta a filiis hoim .Lætet itaqf totus fidelium coctus:amp; canticum lændæ amp;nbsp;exultationis deo côaepet alta uoce. ex eis nbsp;nbsp;tiit ftella

micans cuius f^ulgcntes lucis radii eos dirigunt ad cœleftej patriâ adeundâ iftius cette uita (aaatiftima , eft oîbus difdplina.Mores funt fui oïm fidelium inftituta.Adfinthodie facræ matri eedefiæ nbsp;nbsp;nbsp;tantf,

filiireceflupiaelachtymæîamp;ptantaeiusgloriainæftimabilegaudiuj.Liccatergoinftatpiættiatris eî pias lamctationes impedere cû tanto fe cernit priuatâ filio uiduatâ uiro.deftitutâ pugilli;amp; capitaneo uitis fuæ indfo palmite q» in agro fidei plantauit Si coIuit.Nô mihi quæfo imputet filio tanto orbato _ patre;fi præ dolore damni ta ineftimabilis ea refera quae nô decct.S æpe nâcç nimia cordis abundantia plura hôloqtur q uellet. Quid heu chariflîmi patres amp;nbsp;dni nunc uobisrcferâ^CircüquaQgf!fpidensamp; pgensutfi fortemeu:quêdiramorsabftulitpatrc Hieronymuinuenirc amp;n6inuenio.quc diligitaîa mea huiusamore laïiguo.Tcdet aîam meâ uitæ mcæ:qm ablata eft uita mea. amp;nbsp;exeuffus fum ficut lo^ eufta iSc exaruit uirtus mea:amp; lumc oculop; meorû extindû eft. Quale amplius erit mihi gaudiumin mudo:cü lumê meu uiderenôpoflîjj’Obfcuranseftetn fol meus.Et luna nô ftat in ordiefuo.Ouiscuj lupis qdfadet paftoris priuata mûimîet’Quô uiget arbor radiccdetrucata. Quid heu dirafedfti mors. Cui pattern recipics filiutà mendicôinoibusbonisexulcdimififti.Omorscrudelis:nôillifedmihiamp; ‘ pene toti ccclefiæ;quc furripuifti athletâtCur non diftulifti eum redpere. Quare aliqua'tulu nô auerti^ fti fadem tuam ab eo. Scisquid fedfti.-Nunquid nô defiderafti quæ tam uelociter a nobis furripuifti:, lt;pnon fit in mundo ei fimilisàn uirtutc:indoftrina : in fanftitate:H ic cértc princeps pads.-dux iufti?, dædodor ueritatis Si æquitatis.Armîgerintemerata:fidei côtrahærericos bcllatorfortisîcuius fagit^ ; ta nunqiabiitretrorfummecdediauitclypeuseius inbello:amp;eiusnûqcauerfahafta:indyti xpianorâ plebis flete.-qm ceddit dux uefter.Voxin rama fonet.Tanri filii receffum pie ploretecdefiaJamdrcûda:, bunt earn canes multi:côfiliû malignantiu obfidebit eam:qni longe fa^ts eft ab ea auxiliator eius.dâ j ad fuamnô afpidt defenfionc.iâ tribulatio ^»xima eft:amp; nô eft qui adi uuet.Iam in fepulchro iacet pro;».

tedot folitusmô folitus :nô certeexurgetadiierfus malignares iea.lcdrco dama in cilicio Si plâftu pia mater.-induerc uiduitatis ueftes uiduata filio.Heu uaticiabimt pfeudo ,pphetæ Si .pphetabût uifiones niendacesîamp;fraudulentasdiuinationes:amp;fui cordis innobisfedudiones.Etcerrenoneritquirefiftat i cis.Siccatuscftenimfonsuitæ:amp;: uena difparuitaquarû uiuentiu.Sed Si tu quid dices chariffimepa j ter.damafe:Vbi quem plus diligebas.q tehieronym us:Vbi tui norma itineris côfiliator:dudor Si re^ , ftor quo abiit tuus.Quando quæfo feribes ei S ine tuo fum Hieronyme chariffime confilio uelut abgt; , feiffum a corpore membtu.Scribe feribequæfo ne pigriteris:ut fi tua locorû diftantia peroptata careo uifionefaltemtuamihiadfitmemoriafrcquenstuisaffiduisIitterisgrariofis.Teftedeoinnullouiuc^ tiumutintemeæfpei fîrmauianchorâ.Ploraigitur.-plora.Deducàtoculitui lachrymasper diem Si nodemiqindefedtanchoratuæfpd.Aruitfcribentïsmanusfanq’ flosfa'ni.Iam nôcrittibiamplius eius memoria. Vox certe fua dulcis Si iocunda quæ in infidcii um auribus cratmd dulcifliniu^ifiluit. Heu qualemamififti confiliatorem amp;nbsp;adiutorem. Certe ia in multitudinepfiliorûtuorumdefecifti., Noneritqui panemfrangattibi uitæ.Exrindacftlucernainmcdioecclefiæmicansutnonuobisfed fibi luceat; nô miido:fedcoclofplcdeat.Qiiidcrgodicâ.Cui conquærar.Vn'mibi inhocuenietaiixi;» lium ut confoler. Certe ut intueor a dno fadum eft iftud.Et ideo fibi dicam.Cur bone iefu tam uclo dtera tuafponfa.'quaminaucemoriensdefpôfafti tantû abftuliftifilium ^»tedorem contra ciusho^ ftesbdligerum.Forte uoluifti eum tecum effe.Certedncnoneoegebas utipfi.Benequidemci fubgt; uenifti:fednosorphanosreliquifti.Non côquerorq aliud qiuftum amp;æquûfeceris:qin certe iamip fe merebat finem imponcre huius uitæ laboribus:amp; tedî elTe.S ed doleo qgt; tantum incurrît damnum ecclefiaeoabeunte.Vtinam eum redderes:ut tuam regeretftabilirctamp; defenderetecclefîam udutprius Qiiid bone dneeiusdeincepsFadent filii iacentes:efurientes;drcûcuntcs:famelici ciuitatc.ut canes nô habêtcsqeispancfrangat.Suntoueserriîtesnôhabctespaftorédifcipulifincdodorecædfinedudorc Heu pater piehieronymenoftræfuftctationisbaculusubi es.Quid tuusfadetcurrusfine te dulcis aü tiga.Vbi'cubas:i ndica nobis. Cur es nuncjteiræ fodus:q inte nihil uoluifti effe terrenü.B ethleêbethleS ciuitasiuda.'q nô minorédeprindpibusecclefiæretines qdfecifti:Reddenobisqucretinesprem.Sed Si tu terra quareaudes retinerehoiem nô tuü:q nil gelïîtterrenû.-nil carnale certe fua redoluitcaro.S u rpende:amp; tu piilfime Theodofi tua in falicibusorgana.Nöpiusceiretfletuscuj tui diledi hieronymî recordarisquemamififtî.Tantadenilt;5tibiinfitdolorisaffedio:quantaextititdiledio.tantafitlamêgt; tatio;quantudamnô.Sed quæpofletmortaliu\plicare lingua:quantaeofnpftiteaderat toti eccFi«, utilitas quanta x^iano^ finguf lalubtitastquatum ceitanic:quâtalt;£ bæteticis defttudioacdifpetfio •

- !

-ocr page 878-

PARTIS


in

TRACTATVS


XV


Mtn

HÎC cette omnibus xpicoiis amabilis trat amp;nbsp;decora s in uita fua.Et ideo dus rcccffu fingnlis Acre licec neceft q fe abfeondere uel excufare polTit.Ne igitur nofter nimis ^trahat fermo:ut breuiter côcludam quae pro noftro dano ad dolore attinet.'ut quæ ex illo ^jueniebatoïbus humilitas amp;nbsp;exultatio : explica ti non pot ita doloru eft lamentatio. Ceffet igif dolor:abcat triftida:qbus tn attingere non poffumus 4 udlcmus:q non folû nullû rcmediû adhibet do loti; fed augct.Si patte noftrö diligimus: dus lætida eaudcamus.Nó uerediligitqfuam tin u ilitatc diligit.Iccirco 8i n proea quæ nobis euenitinutilitas dolcmusiamp;prodsquærecepitgaudiacolletemur.Adfitcrgobodicnobiscâ magnælætidæ.Cantet qlibctueftrû nouiicanticû.Sonorisiubiletuodbus mater ccdefia.lnhymnisamp;cöfeflionibusplaudat hodie plebs catholica.Vndi^ iocundct x^iana cödo.Hodieccrte obtinuit H ieronymus:quod tanto aïftuabat defiderio.Hodie deuiftis hoftibus fccuru obtinuit triöphu. Certe oïbus cxpletis laboribus re quiê poffidetfinefine.Iam nóefuriet nclt;5 firiet ampli us.necp cadfet fup illö fol.nccp ullus æftus. Ablata eil ab oculisdus oïslachryma:abiitoîsluftus.Iam certe fibi dolor dciceps non erit. iâ certe mercedem hctproquatotouitæfuætpclaborauit.Confolemurergoidemusmagnificentiâ deo noflroiqin dd petfeftafuntlt;ÿ»a:amp;oésuiæciusiudida.Confiteamutdno:amp; collaudemusfaluatorc no(ltö:qm no dereliqt fftm fuö fine adjutorioin tribulatióibustq in agone huius uitæ miferrimædrcûdederôt illö. Sed adiutot 8c ^Jteftorfuusfadusilibcrauitcorpus fuö a perditione.A laqueolinguæ iniquæ:amp; ala biisoperantiû mcndaciû cteum fublimitercollocauitinfra partis manfiones:ubi oc eflgaudium. oîs fuauitas oc qtf defidetari pôt.Vbi gloria et fodix eft refeflio aîarupoft labores et eriinasiubi duldsfolê nitasangeloru.ubi una focietasctdiaritasoîumduiôfupernop'.Ibi certe ncminc timor aut dolorîcu tit.Ibi nulla penitus agnofeit anguftia:tribulatio:autaduerfitas.Nulla ibi infirmitas noiaf.Nemo eriî fraudat fuo defiderio.Procul ibi diftat mors.Nulla ibi prorfus pntis gloriæexpedatur minoratio.fed auginentum.f.côoîumuniuerfaliseritrefurreftioniortuoîtâbi tune corpus cuiuilibctbeatoiiifimul euaia:prediftâ gloria quam nuncfolapoffidetaîa:fineinterminabili poflidebit.Qinsautc angelotu uelhoiumiquâta fit minor particula gaudiorum 8c gloriæ quæ ibi funt.effetfuffidcs enarraret* Quis effet intelleftus ad hæc intclligendû idoneus q uæ nec oculus uiditmec auris audiuinnec in cor bois af cendic'Certc fi hæc quata fi nt gaudia confiderctur : terrena oia uiliora oî ilercore apparebunt. S i hæc tpalis uita illi côparef.-hancqlibethoîum extinguere qgt;drius poteritardefeet ut illius capax effidatur. Hæc uita caduca amp;nbsp;momentanea rcfpeftu illius morspotius eil dicenda.Omnis mundi fallax 8c ualt; nalæticia:pondus amariffimû 8c grauisfarcina.Hancqppefardnàdeponens Hieronymus facratiilï mus optimâ illâ elegit partc:q ab co nullo tpc auferef .Rogoigaudete amp;nbsp;exultate cantate amp;nbsp;pfallite qa Dater noiler gloriofus nauim plenam cœleilibus di uitiis æternifcj merdbus iam peupito in littorc col locauit. Anchoram fpd tranquilla iam in ilationefîrmauit.iam cette brauiuobtîet pro quo in agone huius fæculi ab oîbus fc illicitis abilinendo cucurritJam ui ftor de fuis hoilibus triûphauitæum qbus fcuto amoris dni muniras uiriliter dimicauit.iam denariô accepit pro quo tanto labore in uinea faw élæecdefiælaborauit.ibi talentûdnoreddiditduplicatû.cpcumercedeîgaudium dni meruit introi# tc.Propter hæc gaudens gaudebo. amp;nbsp;cantabo dilefto patri mco canticum nouum.ut fit laus eius in ec défiafanftotu.Eccedileftuspatermeuscandidus:fpeciofiflimiis:elcduscxmilibus.rnquo nuUadl macula.Pafdtîterlilia in uinea dni Sabaoth.Eccefloscâpi,amp;rofanimiofragrans odorc.de horto nu perecclcfiæ in uicidariû cildni tranfplantatus.Eccecypreffus ad cœli altitudinéfeextollit. Ad infulas longediuulgatnomê fuû.utfitinærernûeiusmcmoriainbencdiftionc.Exultateigitchariffimi pa« tres amp;dni.Lætamini amp;laudate.qadecetlaudarednm.qmirabilemfein fuisdeclaratfanftis.Læterur totusorbis.Erabefcantfallaccshæretid.amp;iamfenofcantad nihilûdeueniffe.Certenoneilmortuus;

ut æilimant fui hoiles fed certe uidor régnât in terra ui uentiô.iam certe ci us ref tilget claritasp æterna palatia.iam ueteribus depofitis armis fragilibusinoua induitac perpetua.Hodic undiq^fafta fit in po pulo chriiliao læticia.Exultet prædpue facra mater ccclefia.cuius hodie gloriofusfîli us 8c cultor.ama tor 8c propugnator precipuus omnibus extirparis hæreticis dogmatibus.cum fuis falladbus auftori^ busdeagrondei catholicæ : amp;nbsp;dodrinisfacratüTimis amp;præfHlgidisfignis;ac prodigiisut folrclucet inter agmîabeatoft!. Vale igif Hiero.gloriofemri fp fades apuddenm memoriâ.'uttuaualeamus piif fimaîtcrccffiôe:amp;inpntiaboîbusproteginocuis:amp;infuturogaudia(quæiam tu poffidcs)adipifd.

Indpitæpiilolabcati Auguftini Hipponenfisepifeopi ad Cyrillum Hierofolymitanum epifcopi'î dcmagnificentiisbcatiHieronymi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiilola. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXXXVI

infanftis

Loriofiffimichriilianæfidciathletæ:fanftæmatrisecdcfiælapidisangularis:tquoadmodû firmata confiili t. Nu ne uero i n codeili gloria de fy deris radiends olim H ieronymi preiby te ti laudes uenerabilispater Cyrille.Silendum neputastautlingua balbudcnrispueri.utuije ^^^«pollutumlabiis melocuturum forercrisj'Celi enarrantgloria dci:amp; oia que fedtdnseum luislaudant.Silere debet rarionaliscreaturaalaudcdeiirrationabili non filente'Taceamian loqiiarcumfi taccamlapidibusiubcturclamare. Qiti quâiiiS(ïndignus amp;nbsp;infuffidcns laudator cxi* ftamxnm non fit pulchra in ore peccatoris laus.Tamcn ab cifdem laudibus minime celTabo. Firmcj» tut itaqg manus noftra.amp; lingua noftra palato non inherent. Quoniam certe magnuseft ifte uir fant* ftiffimus.-mirabilis 8i metucdusfupocs qindreuitu noffro funt.Magnusccrtcnn uitaîCxccllêtiflîmaE féHcate:magniisifapiêciætàrabilisjgt;fiindiate.Magnusitnaionsnuncglociæquâtitsue.Mirabiiisin prodigiiJ

-ocr page 879-

De m agnîRcentîîsranflîHîcro?

EPISTOLA LXXXVI

^digit’s infuetis.Metuendus ob fibiadnotraditâ ptâtetti.Quâitacgmagniisfitiftcgloriofiflîmjhie tonymusi uit£E fiiæ excellctiflîmÿ f(Skate:patefaceret mea ligua cû pcipue tûôorû nô lïifficerent mor^ taliû liguæ ut eijevccllctiä explicarctfLiceat ergo dici.-alter hic Helias.alrer hic S aniuehalter hic iohanes baptifta uitæ excellctiflîmæ (ftitate.Helias Si lohânes eremitæimagnis cihoæ amp;nbsp;ueil ü afperitatibp cat ncmacerauerût.Nôminorisuitæhieronymusgloriofiflimusiheremitaidcpquadriîniûinhereino fe tarû ttn focius pftitit-Quinquaginta annis( ut uenerabilis eufebii littei æ quas pridic reccpi plein ns fa tcbant:amp; utcertiustu i^m nofh)uinû amp;nbsp;ficerâaliqualiter nô guHauir.Ab oicarnii'ip amp;nbsp;etiam pifcium efuitafeabftinuit.-lt;p uixeâ nominate uolebat.Coâû qdnônifi in ultima ægritudiebiscomedit.Ci^ licino facco carnem ueluti ethiopis macerans.defup panno uiliflîmo fetegebat. Stratum aliû nifi terra nun$ fciuit.Nônifi femelfrudibusutherbait;foliis fiueradicibuspaflusin diepoft uefperas feofoni bus pbensdeinceps ufcj’fecunda noftishorâ quotidie uigilabat.Poftmodum uero fomno feiTus iter^ ta dormiens uRg ad mediam node quiefccbat. Qua quideni côtinue furgens ledionibus amp;nbsp;feripturis fandi(ïïmis(qbustotaradiatecclefia uti lapidibuspciofislintentus ufqj ad efushoram pdurabat. Ira leuiflîma flebat pdâ:ut qs eum æftimaffet hoîem iteremiffe.T cr i n die carnem duris uerberibus flagel# lauitiitautexeiuscorporeriuulifanguiniseffluebant.Qiiinuerbûociofumaliquod utpeftemaxima fugiebat.Sibi ocium nullûerat.-femp autfaa'islediôibusautfcribendo:autdoccdoendos exercitaba tiir.Quid plura loquar.-fi fandoß; finguloriipquirerem uitas:eo (ut puto ) maiorc nemirc inuenireni Sedquia fuperius Samuelem noïauimusfuiffehunc Samuelejoftendannis.Hiccerte Samuel; qde uanis litterapüftudiis uerberibuseuocatusfacræferipturæ minifteriodeputat.încuius lumine diuina gratia influente utriufç teftamenti lume uidimus;amp; in ctiiusbrachiis harreticoii; pars maxima eft dif pfa.Hic cette gloria uirtutis noftræ tranft’ercs utrûçp teftamentû ex hæbreorû lingua in grecâ paritef amp;nbsp;latinaidifponenfcj ipfum pofteris in æternûdéclara ns ænigmata amp;nbsp;obfcura dubia amp;nbsp;nodofa.-pparans ofTicioruferiem cundisecclefiæ miniftris totampeneccclefiam ædificauit. Vn benemagnusapparet in fapientiæ ineffabilis ^sfunditate.Liberales autem feientias ira pfede feiuinq» relatione oîm null us fi bi fimilis apparet adhuc.De feripturis uerofacris uti multarü fuarum æpiftolaR; Hebraicori'uGræcoru nbsp;nbsp;q

ChaldeonuPerfarum amp;nbsp;Medorû;Arabicoß;:amp; pene oîm nationumlinguas amp;nbsp;litteras:tan$ fi fuiffet Qyæ {j/q îneifdemnatusamp;educatusfciuit. Qiiidpluradicât'Quæhieronymusignorauitinnatura.-nullusho niata fciuit minû un$ fciuit.Nômeifta uenerabilis paterexiftimesdicereaitputern te Hieronymi amp;nbsp;uitam amp;nbsp;uir btûshiero» tûtes peius me fcireicum fibi focius extiteris multojtpe.S ed teftor deum :qm ob taj i neffabi Iis uiri fan nymus. ftitatem.fi noluiffem tacerenonpoflem.Confirent mirabilia amp;nbsp;fandiratem fuâ;amp; ipfi cœli in quibus magnus maiorisgloriæquâtitate:$ multoiüfdôrum habitatfinefine.Nulli itatÿ dubiû eftinfra pris mâfiones ipmunâexmaioribusamp;fublimioribusfedibusobtinere.Cumenihôidëfcd’m opapmiet amp;nbsp;ifte pfeftioris poene uitæ extiterit.-clare patetipfuj unû de maioribus amp;nbsp;fublimioribus cœleftis hieru falem ciuibusfore.Qitod uta nobisplenius amp;nbsp;certiuscredaî inmundo præcundisiquoruj noftra re putat ætas ualde mirabilis apparet 4)digiis infuetis amp;nbsp;miraculis infinitisiquoR.- mihi aliqua uenetabi^î lisEufebiusfuis litterisdeclarauit.Decæterisuero^idigiisq mirabilitet fiuntquntidie:utquotidie ï _ r . telligo rdatibus plurimorûauidiuspaudireitibi ipfepaterchariflime fupplicoiut mihi îbreui uolûine ‘ quæcûcçpoterisueraamp;utiliamiraculacolleftaqcitiusfacultasadcriteiufdej Hieronymifandiflîmi deuotioe tranfmittere nô deneges.Sed utmulta mérita Hieronymi fandiffimi nô latent : qd erga me S'-diuina annucte clæmctia.inipo fui obitus die acciderit.enarrabo Eode namq; die amp;nbsp;hora qua exutus î; puttedinis amp;nbsp;imundidæ carnistogahieronymus fftîfTimus ueftimentû ppetuæ îmortaJitatis.inæftîa^“ klislæticiæ amp;nbsp;gloriæinduit:dû Hipponæîcellulamea qefccsauidecogitarcqualisîeflctaîabus btôru q CÖ xpo gaudent gloriæ amp;nbsp;læticiajb quâtitas.-cupics ïdeex hac materia breuc côponere tradatfi pcibus côpulfis noftri Seueri quonda uenerabilis Martini Turonefis epi difcipuli:charta:calamo pugillaricg inmanibusfufceptisbreuêuellcfaibereepFamfanftiflimohieronymodcftinandâ.-utqcqd exhoefen tiret rnderet.Sciebam emintam difficili qftiôea nullo uiuctiûmepoffedocerieuidctius.Cûcç ia feri bens falutatiôis exordiû hieronymi pnotarem.-ineffabile fubiro lume noftris inuifum tpibus niifcj mi nime linguis dedarandûicum ineffabili inauditaepodoa- omniû fragâtia cellulâ in qua ftabâ inrrauit Hora côpletorii quo a me uifo ftupore admirationeq; cômotus ai amp;nbsp;rnebroruj uirtutes repente amift. Nefciebamenitunccpdexteramirabilisdeiexaltafletferuumfufi notasfaciensinpopulisuirtutes fu as.Nefciebam etem qgt; deus antiquæ miferariôis feruu fuum fidele a carnis îmudiciisdiifloluiflet ; amp;nbsp;ta fublimé ei in coclo federn paraflet. Nefciebam certe inueftigabiles uias dni.Nefciebam thefaurosinfini tædei fapientiæ amp;nbsp;feientiæ.Sécréta amp;nbsp;occulta dei indicia nonagnofcebamiqin quos uult facit fuaîef fabilifapientiaad fuiagnitionéuenire.Qiiosautcpdeftinat:uocat:iuftificat:amp; beatificat.-fiurdifcer^ nit fieri.Itaq^ qa talem oculi mei nun$ pfpexerantlucc.-olfadus meus odorc nô fenferat tâ nouistâ ingt; auditismirisobftupebamânterhæcafltmeisinmepftrepentibuscogitatiôibusquid hoc effet deluce hæcdicensuerbauoxemicuit.Auguftine auguftineqnidquæris.Putafne breuiîmittere uafculo ma tetotiim.-breui includere pugillo terraR’orbc.-cœlum firmare ne ufitatos exerceatmotus.Qiiæoculua '• nulliushoîmuiderepotuit.-tuusuidebit. Qiiæaurisnulla perfonumaufit.audiertua. Qiiæ corbu^l« manum nullatenus intellexinnec etiam cogitauitexiftimaste pofleintelligerednfinitæreiquis erit rinisflmtnenfaqua menfura mentierisiPotîus totum mareinartiftimodaudet uafculo.Potius tetra

-ocr page 880-

PARTIS in


TRACTATVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XV *


rum orbe guulus tenerct pugillus.Porius coelum motu cótinuo defifteretq gaudiop: amp;gloriae quibus beatoßü aiæ fine fine potiunt minorem intelligeies particuiä nifi uti .ego expictia docerens.Difcurre ad hue breui teporis fpaci um.lmpoffibilia facere ne coneris döec impleat uitæ curfus.Hic no queras quæ nonalibi:ni(i qrfo tamfoeliciter piopero inueniri poffunt Hicfatage talia exercereopera:utpoftniodû ibi quæ aliquaiiter hie intelligere cupis in æternû habeas.Inde qui inträt nullatenus exeût. Ad hæcego pauore ftupes admiratione tam inuifa pene amcs:omni q uafi uigore carens.His uerbis aliqualem lugt; mens audaciam tremebüda uoce dixi.Fas utinam mihi foret;qui tam foelix es tam glorioiusrtam ho notifiée ad illa properans gaudia qui tam dulcia eloquia gutturi meo faris non ambigere. A t ille inqt» Nomen meum quærisj'Hieronymi illius preiby teri:eui ttanfmittendam æpiftolam lam fcribens eoegt; pi(ti.Tumanima:quæinhaehora in ßethlecluda earnis onere depofitoehrifto omni^ eoelefti comita taeohorte:omnideeoratapulehritudine:omni illuftratafplendorealloindutaimmortalitatisdeaura^ ra ueftimento.-eireumamidaomnium bonorü amp;nbsp;gaudiop: uarietate terrenorüoim triöphatrix: om; ni diademate eoronara:omni beatitudine amp;nbsp;foelicitate uallata iam nullu etenim deineeps expefto glo riæ defeftum fedaugmentum.Tam gloriofe tacj ineffabiliter pergo ad régna ealorum iine tine man^ fura. Quâdo iterum iungar eorpori glorifieando amp;non morituro: fed glotiam qua nunefolahabeo habituro in illa leilieet in uniuerfæ earnis refurreftónisdie.Tune ego amplius animi in mecolleftis ui tibusprægaudioalachrymisnôeeffans.'fierefpondi.Vtinâ uiro^ eximietui merererfieri pediflequus Sedquæfotui feruuli^^ uiliffimi quem dilexifti in mundonimiaeharitatis affeftione reeorderis ut tuis interuentionibus a peeeatis emender tua guberuatione refto calle inoffenfo pede procedam tu^ is defenfionibus aifiduis ab inimicis mihi cótinue infidiantibus jgt;tegar tuot^ fando dudu falutis at tï gam portum.Placeret utinam uolûtatituæaliqna mihi interroganti refpondere.Atilla .Quod optas: dicito me omni tuæuoluntati refpófutam feiens. Vellem inquâ intelligere uttum beatorüaïæquæda uellepoflïnt quæ obtinere nequeât Atilla.Vnum auguftine noueris q» fdöß; aïæ itain illaæterna glo^ ria in dco funt folidatæ amp;nbsp;firmatæ cp nulla fibi ineft alia uoliitas nifi dei tp nil uelle aliud pnt niß q de? nultideo q uolunt obtinere poffunt.Etemquæcû^ uolunt amp;nbsp;deus amp;nbsp;uult amp;nbsp;adimplet.Nem oquippe noftrum fuis fraudat defideriis quia nil præter deû aliquis noftrum optat.Quoniam uere femper :ut uolumus deû habemus noftra femper defideria funt pleniffime adimpleta.Longa quidem pater charif lime Cyrilleuerborum texef feries: fi olaquægloriofaillaaia pferutanti patefecit fcriberem in hac bre? uitatis æpEa. Spero enim (p ß ethlec ad tantas reliqas uifitadum uenia non poft multos ânop: circulos Vbi tue quæ audiui:amp; in fcriptis tradidi:uidebispfpicaciter.Pluribus itacp horis illa gfiofiffima ala ibi dem mecum manes trinitatis fandiffimæ unitatem :amp; iinitatis trinitatem. filii a patre generationem fpuffanfti a patre Si fiüo ^jceffionc angelicas hierarchias Si ordines Si eorfidem beatojs; fpirituum my^ fteria.beataja etiam alarum foclicitates.amp; alia utilia Si grauia humanis intelledibus qfubtiliter eui denter qp mirabiliter mihi patefecerit: auido (fi oim hoim linguis loquerer) non exphcareni fermone. Dddeameisoculisluxdifparuit.Scdmultispoftmodu diebus ieffabilisodoßjfuauitasremäfit. Qua mirabif ergo ifte eft facies tot mirabilia tot amp;nbsp;tanta infueta j)digia holbus. A d ipm ergo ore noftro cla memus Si exultemus demußp gloriam laudi eiusqm certe dignus eft oi laude: nec fumus fufficientes eumlaudare .Introiuit'em in domü dni cadidus:amp; pulcherrimus.ubi fine dubio de fublimioribus Si pdarioribusgloriæ fedej obtinet.Quod ut itère clatius ueritatislumc pateat: pluribus teftibus uno .p nbsp;nbsp;cenfui quid fupradiftus nofter Seuerus uir doftrina amp;nbsp;fapientia pollens cum tribus aliis in ipodie:amp;

”. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obitusHieronymiinTuroneficiuitateuideritiineæaddereuifioni.-dequoquidéfolûmodo ip

mirabius er pridie ad me ueniens fuit teftis.Volens itacp ut fublimis Hieronymi gloria nólateretmeluti fan glona bean ftitasfublimis:amp; penecunftoru uiuentiumexcellentiffîma nôlatebat.-neilh quosfanflitatis illius de; nietonymi. le^abatfequi ueftigiachabituru premium ignorâtes:aliquâdoa fanftitatis deuiarcttramite.Et uteti;

am alii fibi tot amp;nbsp;tanta elargiri cernentes pmiaallius fanftiutis ßtuirturis inhererent ueftigiis( Minuit enim laborc ponderis pmiorum fpes)die amp;hora qua idem gloriofus Hieronymus foclieiter expirauit elargiendam fibi gloriam Senero;amp; tribus aliis cu eo ftantibus tali ter declarauit. Hora cöpletorii die illoindomo fua Seueruscu tribus uiriscatholicis.-quorum duo monafterii quondä uenerabilis.Mar tini erant monachi:in diuinis legens locutiöibus in coclo in æthere terraej canticum fuauilßmoruj in; auditoineffabilium amp;nbsp;incredibilium infinitasrepêteaudiuituoces Si organo^t tympanofü Si pfalte; tiorum:amp; totius fymphoniæ Si inftrumetoß: fonos:qbus coelum amp;nbsp;terra Si oia (ut fibi uidebatur) un dicß refonabant:quo^ fuauitatibus eorum animæ pene a corpibus exhalabât. S tupefafti illico ocs iHi eleuantes oculos.xoclû totum:æthera:amp; oîa quæ eoiy continent ambitu.-quadâ uiderût luce fepties fo; Iis lucepciariore clarefcere:ex qua oia odorum aromata erumpébât.Hæc illi tam mirâda cernentes: de um exorarût pcibus:uteoscurtalia fièrentnô lateret.Qiûbus uox de coclo ueniêsifta dixit. Nulla uos moueat admiratio.Nil uobis uideat admirabile.'fi talia Si uidetis auditis.Hodieeni; regum rex:amp; dns dnantium xpsdns:exeunti de hoc nequâ fæculo animegloriofiffimi Hieronymi pfbyteri in ße; thleem iude commorantis totus feftinus obuia uenit:ut eâ præ cæteris tâto honorificétius.tâto excellé tins Si fublimiusad fua introducat régna :quâto præcæterisfublimioris amp;nbsp;fanftioris uitæ meritis fui get.Hodie oim angelorum ordines exultâtes : Si talibus uocibus alternatim côcinentes fuum focianf dnm.Hodieoimpattiarcharum amp;nbsp;jjphetaßicoctus.Hodieapoftolofum Si difcipulorumchorus.Ho dieomnes

-ocr page 881-

DeiîiagnîficcntîîsfanÂîHîcro^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epî. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tXXXVt

die oês fanftî màrtytes.Hodie côfeflbrcs.Hodieglorîofa dd genittîx fanftis omnibus comîtata uirgi nibus.Hodiæoitn beato^animælætabundæ amp;nbsp;fdliuæfuæoccunûtcompatriots Si ciui.His audiris uox filuittfed tn lux amp;nbsp;cantus amp;nbsp;odor P horâ poftmodû pdurantesceffa uerunt.Ita^ liquido patet J defublimioribus 8c maioribus duibus fore: quo amp;nbsp;magnus amp;nbsp;mirabilis eftamp; metuendus fuper penc ocs fandos ob (ibi ttaditâ ptâtem.Nulli fit dubiû ira præ cæteris quæ uultpofle ipm afieq:ficütp este ris fua uoluntas diuins'magiscoheret.Nullus uero me tantsaudadsputet utfatear ipfum lohanne baptifta:quo (reliante ipfo faluatore) nullus maiotfurrexit Petro amp;nbsp;pauloamp; cæteris.xii.apoflolorum qui ab ipfo xpo dedi 8c fandificati lunnpllare gloriâ.idell antellare in gloria.Sed tn amp;nbsp;fi jgt;hibeat rô i^m illis maiorem obtinere gloria in codi regno aliquem andere dicercitn nullas uideo ratiôcs: cur fit nefas dicerejsqualc illis in gloria Hicronymû fore:dômodo illis in uits fanditate difeorsnon fuerit t cum non fit pfonarum acceptor deus.ïed fingulopi; mérita decerncstamp;reddens unicuiij ç meruit. A II fi cui$ uideatminotcIohanne6eapollolishieronymôparûuideatminoremipmobtinere.Cûamp; fi il lis fanditatis mérita illius laboris grauiailliusfcripture 8c uerilïimstranflationisutriufi^tdlamenti offidorumçBordinatiôisfrudusnonfolum pntibusfed etiâfuturispfpicaciterccrnat.-paulomins fo te nil ipm ab eifdc in gloria difeordé. Verû teftor dcû puto iudicabit.Porro ndaliquibus deridedi laqS initiate uidear.dum lohanni ôc apfis in fanéh'tatc 8c gloria squale elfe Hieronymufandiflîmûfateoi; unû qcf expletis nôdû diebus quattuor in uifione uidi enarrabo. Veritas nô lateat:amp; ne qs me bas lau^ des retexere credat:uel amori carnaliiquo hô a ueritatis cognitione maxime deuiat ud uefans mentis iperitia:ud alia quacûi^ câ uelit.Sed me hoc mô ambigat ab homie intdlexiflefminime; fed p reuela ÿ donc quâ deus ops n fuosexaltat fandos 6c exaltando magnificat.Quarta peûte node mihi auide co/ gitanti:qdlaudis:q3uedebitcreuercntisbiero.inbreui retexere epFajdemôllrauithocmô. Dum itaeg (ut dixi)difponenshàncepillolâ tibi fcriberc cogitate aptam laudis materiä inuenire.Horaaduenicte nodis medis me fomnus oppirit:amp; eccemaxima mihi affuitangdoß; multi tudo:intet quosfulgctes plusinfinito fole duo étant uiri ita fimiles 6c uniformesiutnullain eis uideret differentiaiqua alter ab altero dilferrc poffetinifi qi tria ferta ferebat alter i capiteamp; auro 6c lapidib$pciofis:alter uero duo.H i ca didiflimis induti collobiisi: undi«^ auro gemifij cótextis:tants erantpulchritudinis:ut nó ualeat qfpi am imaginati. Accedentes itaiç illi ambo 4?pe me fub filentio paulifp lleterut.Deinde ille qui tria fere/ bat ferta:his me uerbis fuit allocutus. Cogi tas augulline qd oebeas laudis de hiero.in ueritate ^^ferret' Etcerte diu cogitans nódum nofti:fedhucambo uenimusruteius tibi gloriam indicemus. Hic cette meus fodusquem uideshiero.ipfee|l:qui ficut squalismihi in uits fanditatef uit:ita per oia in gFix æqualise{l.Ecqpoirum:amp; ipfepôt.Êtquô uolo:amp;ipfe uult.Etficuti deiim uideo:amp; ipfeuidet 8c co/ gnofdt ÔC intelljgit.ln qua omnis nollra:amp;fandotuomniu eófiftit gloria amp;nbsp;bearitudo.Nec habet ma iotem uel minore gloriam alter ab altero fandorum : nifi inquantum magis amp;nbsp;minus di uinä eötem/ platurfpedemcognofcit.Sertüuerotertiumquodplusillofero:aureolä martyriie(l:quG uitam fini «icorporis.Quiamp;fiinmundooblaborespQenitentias:erûnas:affiidioncs:uerberacontumeIiasamp; ho minû opprobria:amp; derifiones ÔC estera ualdegrauia.-qusita padficeptulinitagaudenter jgt;pter deu 5 ut in infirmitatibus cxultaret.amp; uerus martyr extiterit:amp; prsmia martyrii nô amiferit.-tn quia gladio uitam non finiuitiaureolam quæ in fignum datur martyriiitalis nonhabet.S erta ueroduo alia quæ habemusiaureols funtqus folum»uirginibus 8c dodoribus dantunut ab aliis difeernant. A d hæc( ut mihi uidebat)refpondi.Quis cm es domine mitEtillelohannes inquit baptifta fum:qui hucad te de feedi : ut nûciarc tibi hiero.gloriâ:citenusipfaj gêtibusnûdes.Hocem noueris qa honoramp; reuerentia q fingulisfandoriiexhibetur cæterisoibus'exhibet ne putes ut aliquafitincœloinuidia.’utinmüdo. Sicut cm in mundo quilibet hominu cæteris præeffe potins uellet Ç fubefle.Ita in coclo ,ppter charita temineffabilem qua feinuicêdiliguntbeatæanimæîquilibet fandorum ita alterius gloria gaudet fi/ eut fua.Quin 8c udlet quifq? maior fibi effet æqualis amp;nbsp;pene major quia gFiaeffet fua:ita minor ma/ loris gFia gaudet ficuti earn haberetinec uellet eâ habere ut ille nô habcret.'îmopotius de fua(fi fas effet ) impartiret.Vnde gFia finguloR: ell gloria cudop::amp; gloria didoçt ell gloria finguloßj.H is didis fode tasois ilia difceffit.Et expgefadus ita a fomno.tantosin mefubiro fenfithari taris ardores : ^tos imc nun$ fenferd.Nam deincepshadenusnun$ aliqualisin me uel inuidiæ.-uelfupbiæfiue arrogantiae f uit appetitusiuel cogitatio.Tellis em ell deusiqui oia anteq fiant nouit qgt; inde tâtus in me extitit cha titatis reruor:cp plus alieno bono gaudeo:$ meo plusaffedo olbus fnbeffe q fupra effeshsc iedreo di/ xerim.nh ut laudis acqra famâffed ut quis hsc nó putet uana f uiffe fomniajqbus fæpe deluditur m?s nollra.Sspe em deus abfcódita amp;nbsp;maxime per fomnia rcferat.Magnificemus ergo opera fua.-quonia perfedafuntrnecellineisiniquitas.Sandumdominihicronymupropter deunucumquo regnat fe cure magnificemus:quoniam in uita fua magnificefedt.ln moite fua magnifica recepit-Quapropter magnus ell in medio nollri:amp; fandus 8c exedfus in uiræ excellentiffimæ fanditate. Magnus fandus 6cexedfusin fapientiæ ineffabilisprofunditate.Magnus fandusjamp; præexcdfusin maiorisnuc gloriae quantitate.Mirabilisamp;laudabilisetgloriofusinprodigiisinuifis.inauditisetinfuetis.MetucndusfO Icndus et uenerandustob fibi traditâ a domi no potdlatem :et honorem :et gloriam:fempiternam.Ma gnificemus ergo obfecroeum ne taccamus : quoniam maiordl omni laudc.Notas fadamus in po // pulisgloris fuslaudes.Nó micetuchotno fi eum quern deus magnificauitetcoluitUudam^.Ni^ ho

-ocr page 882-

PARTIS HI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRAGTATVS XV

mincm pîgeatuenctari amp;nbsp;colere:quc deuscoluit Si ucncratus eft.Non putet quifpiam lohani Si apo^ ftolis in gloria amp;nbsp;fanftitate æquando Hieronymu lohanni amp;nbsp;apoftolis excrcere iniuria:qin ipfum il lis preftare amp;nbsp;gloria amp;nbsp;fanftitate fi poflentoptarent.Gloriacnim Si beatitudo eins eorum eftgloria:amp; beatitudo eorumeft fna.Honor laus amp;nbsp;reuerentia a nobis exhibita Hieronymo eorcfingulis exhibct; amp;nbsp;quæ illis figillatim exhibet Hieronymo exhibef.S i ergo cupis lohanem baptifta Si apoftolos nene rari:fimul uenerarc illù:qin ipfis per oia eft aequalis.S ecura igit,mente oi depulfa formidine.lohanem baptifta Hieronymo aequalc Si no maiorcqiiinullusmaiorfiirrexitoiduotioe Si reuerêtia fateamur: qm fi minoré facimus.Iohanis gloriæderogamus:amp; magis iniurias exercemus ad laudes.H uius mei imparis fermonisopus nbsp;nbsp;nbsp;infufficienter $$ uiliffime;qjqi nihibtn denote Si reuerenter expletu:ad

te uenerabilrs pater puro corde Si magna ai deuoti affeftione dirigo.-fupplicas ut igenioli mei uerbu^ la:4 de mcæperitiæpauperiein laudes eximüHiero.obtulinóderidédo.-fedcharitate débita æqnimi? ter tolerâdolegas.Et quæ minus débita dixi ad tâti uiri laudes Si meæ iputesimpitiæ Si æpiftolæ bre^ uitati:amp;eiuslauduniimenfæîmenfitati. Qyoniameertefi oîm mortalium linguæfolûeius laudes ;prnerent:minus debito fatis effeLMei pftôris uenerabilis pater efto memorait dum in illo fteteris lo^ co;quo uel faerûeximii Hieronymi cadauer qefcit.-eius meiteruentionibus recômedes. Qiioniâ nulli dubiû eftîcç ea que optât idc Hiero.pt continuo obtinerc.Nó em fuo aliqualiter defraudat defiderio. ßeati Gyrilli epifeopi Hierofolymitani tadfanftum Auguftinum epifcopumHypponcnfem de miraculisbeati Hieronymi prelbyteri poft mortem celebratis.

Enerabili epojteximioauguftiohypponcfi ßfuli Cyrillushierofolymitanus pôtifex:amp;oij facerdotuifimus.Illius feq ueftigia cuius fftitas radiaren ceffat illius fdi Hiero.gfiofi cuius mcoria i biîdiftôe i fæculû fæculi. Qui $tus fit amp;nbsp;tu fifr bn nofti:eius ufus maxie coHoquiis Si doftrinisîde quo me uellcdiflerere cû fim reprobus i toto:amp; idignus qfi reputo aiidaciâ.

Sedtnqatuamecogitdileftioîutaliquatibi feribâde^digiishoibusifuetis:quæpillûin dieiusno ftris fecit dns:ut eu célébré in mûdo facer('t:amp; euftis hoibus gloriofum:tn tuis confifus oionibusopus aggrediar.ut tua pofeit deuotio amp;nbsp;breuiloqo pftrîgédemultis pauca^GIoriofu huius uiri obiti'.-uifio néqg meâ.'necnô Si mirifica tue tpispafta te nofle nô ambigo.Nâ uir utilt;^ reuercdus:amp; memoriæ obli uioni nô dâdæ Eufebius nobiliscremonéfis eius difcipulus.i quo magfi refulfit fftitas Si doftrina.-cu îus fapictiâ Si pbitaté Si excellétiâ nô ignoras:q poft biéniû a niæ mortalitatis miferia ereptus iuü pdi leftiffimû btrîi Hiero.î cocli pàtria eft fecutus:ut nobis îdicât eius aebra miraculaide qbus ctïferius ali qualiterptraftabotreuerédo patri Damafo Portucfiepo:amp; TheodonioRomanopgt; ienatori eius fra^ tri Seuero jgt;biffïmo uiroÆuftochiofanftiflîmajmulieri:amp; tibi amp;nbsp;multisaliisquos figillatim noîari nô eget:tûc tpis p fuas li tteras totius ei us obitusTeric îtimauit. VA amplius ea q nofti reiterate fupfluu amp;nbsp;diccdopyïpedimctu.His ergoomiffis.ad eiufdc q nôceflantcôtinueclareremiraculanrfeftilus uer^ tat.ut tua pofeit deuotio.Etprîo ab Eufebio uiro fftiffimoteiufde Hicro.fflïlfimi difeipEo fuat initiû. ' f^i^^^GftobitumgloriofiffîmiHieronymiquædamhærefis intergræcos.i.feda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(Cap. I

HI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;furrexitquæ ad latinos ufçg deueninquæ fuis nefandisnitebatur rationibus probare.-q» ani

1// nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mæbeatorum ufcç ad uniuerfalisiudicii diem.inquoeorû corporibuserantiterum côiun

amp;J^^^gend£E:uifioneamp;cognitionediuina.inquatotcôfiftit beatitudo fanftorum priuabantur :tdânatoruaiæfiEruf^addicillumnullisauciabantpocnis.Quop:ratiotaliscrat. Sicutaîa cûcor^ poremeruituelpeccauit.itacumcorporepremiarccipitfiuepœnas.Afferebantctilliusfeftænequiflî mimullum fore purgatorii locuman quo aîæ quæ nondum de fuis peccatis in mundo plena egiflent pœnitentiâpurgarent.Quaqdcfefta peftifera crebrefccte. tâtusinnos dolor irruit.ut nos ampliuspi^ geret uiuere.Quo circa cû meiscunftis fuffraganeis.epis amp;nbsp;aliis uiris catholicis côuocatiseis ieiunia Si orationesindixi.utfuam ficagitari fidemdiuina non permitteret boni tas. Mira res(amp; forte huic fimi Iisnun$uifa)Tnbusexpletisdiebusieiuniorum.fubfequentino(ftegloriofusHierony.fuo prædile diflîmofilioeufebioorationibusincubentimanifefteapparens.benignacç eum allocutione côfoitâs ei dixit.inhacfefta peftif era minime formida.cumfibi finis iam poncduserit.Quem eufebius nimio fulgentemfplendore(ita ut eum oeulus humanus afpicere non ualeretlintuitusquafidegrauifom# no euigilans.dulces per oculos fundens lachrymas.i ta ut pene uocem formate non poftet. q uantum poteratclamarecœpit.Patermeus Hieronymuses.Quaremeam focictatem fpernis.Certe teneam te nec dimittam.necfine tuo quem dilexifti fîlio gradieris.Ad quem gloriofus Hieronymus. Non te fi li dileftiflime deferam.Confortarenam^ uicefimo dieme fequeris : amp;nbsp;fimul ingaudio permanebiÿ musfinefine.Sed Cirillocunftifcçfratribusnuncia.utcraftinadieiuxtapfepcdni(ubimeumqefcit corpus)oêsinunucôueniant.tamcatholici$ctilliusfeftæuiri.Ettutriûhoimqîhacfunt urbehac noftedefunfticadauerainhuatainlocûinquomcûefthumatûcorpusfades deportari.Supquibus faccuquoutebar poncsftatijuitæpriftîæredditi.hâcradicitushæreiijextirpabûr.CuiualediccsgEio fus HieF.difparuit.Mancâtf(ftôadmef q Bethlcétûcerâ)uenerabiFeufebius uenienscundaq uiderat cnarrauit.Qiioîméfas creator! gratiasagcs.amp;gFiofoHiero.oibusî pddôloco:îq nobisde îtemera ta uirginenatus eft:amp; ubi ctfacratiffîmû Hieronymi cadauerhumatû eft congregatis .• prediftorum defunftottcadauera deferrifecit.O mira erga holes dei miferatio amp;nbsp;difpéfatio.Qiiotmodisinfefpe!^ tantesfdfiuuate.Quâti$amp;quothonoribusfaosexaltatfand»s.Flebatintei‘caabilliusfelt;ftæcultor{ busderifio

-ocr page 883-

OcîiîîracüIisfanâîHiciôr quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epîlîoln LXXXVf

bus dcnîîo.’credentibus cf foret exinanifa manus dniXætet i taq; oîs fideliuni coetus:amp; deo in uoceej^ ôltationispfallâtqnfufcipimusmiaminmediotemplifui.AccedcsnâcguiriienerabilisEufebius atf finguloffecadauera flexisgenubus manibusincoelu extenfisxûftisaudientibusficorauit.Deuscui ni hil eft îpoffibilemihil graue inuiftæ fortitudis ôc uirtutistq facis mirabilia magna folns:amp;nullû i te fpe rantiû fpernismucpces tuorc exaudi fideliû.Ec uttua qua dedifti.-fidesitemerata inuiolataq; p fæcula^ bîaneat:acetiâ ut hort error appareat:amp;p mérita amp;nbsp;interceHionesgloriofitui hieronymi dilefti intro duc inhæccadauera animas quasdeipfisegredt uoluifti.Qua qdemofone finitafingulufacco quo fupra carné gloriofus hieronymus utebaf tangens cadauer:,ptinus in eu uitæ fpin introduxit.Qui ho ' *ninesapertisoculis:oîbusuitæ fignisoftéfisfuntpfefterefufcitatiramp;cœperûtbeatâaiarû gloria amp;pec catorû pocnas tam purgatorii $ inferni data uoceoîbus intimare.Nam ut mihi poftmodû interroga d dixerunt btûs hieroynmus eos côduxcrat fecu in paradifum purgatoriû amp;nbsp;infernû:ut quæ ibi agebâ tur patefacerct uniuerfîs. S ibiq; dixerat cp ad corpora redirent amp;nbsp;de perpetratis pâis ibi agerent pniam : q.eo die amp;nbsp;hora qua uenerabilisEufebiusmigraturus erat:amp; ipfi morituri erant;acetiam fi beneage^ tent pniam cum eo gloriam adcpturi:quod amp;nbsp;faftû eft.utiferiusdedarabo.H is igitus peraftis:mEtit« do maxima ppForum tam fidelium $ etiam illi9 feftædefenforû:qui ad tam grande côcurrerantfpe ftaculum tam certum indiciumSd ueritatisexperimentû.-necnon beati Hieronymi mérita egregia cet nens:magnis uodbus immenfas gratias referunt creatori :qgt; fuos in fe fperantes non deferit.Et fie au ƒ guftine chariffimerpius dns nauiculain fuæfidei faaratiffimæ.in hniusmundi mari eruftanftibus ma lorûhominû fluftibusagirari pmittitded minime naufragari.Ql'o quidem forti quæfo efto anîmo: üirilitetage:nôformides côtra fidei pfecutores magnanimus dimica:fub umbra alarum tam pii pris î qfuorumfideliumpces inefficaces nonfinit:dumodototafpe amp;purofiantaîo:NôeinoftrænequnÉ exaudiri præcesmifi cum ideonolfra non pfeftefpescôfiftinuel quia petimusnonpetenda.Adipfunt ergodnm:nôtinore:fedtotocordedamemusdum afïligimur.Etipfe quidnat in uirtute fua:amp;nos quotidieoculorefpidtpietatis hôpmittetnostenrarifupraid quod poffumus. Sed nenimisdeuius a ^pofito mô gradianad incepta redeam.E t uenerabilis eufebii obitû expiés primo:amp; uirorû illoit triff fimiliter quosrefufdtatos nofti migrationé feribens. qa eadéhora funt amp;nbsp;dieiquaEufebiusde huius mûdiamp;uallemiferiæexéptialiquaHieronymimiraculademultisintroducâpoftmodû. Capi II.

Dueniente autem die quo btûs Eufebius a btô hieronymo in uifiôe(de qua fnprafatusfuj femigraturûfderatdieteroapeunte.languorefebriumpcuirusualidefefuperterram:magî ' q ftri nô imemormudum deferri fedt a fratribus amp;nbsp;fi ngulu fratrum benigna côfolatione con fortauit:amp; ut in fanfto manerent jjpofito admonuit.Deinde faccum quo gloriofus indue

îatur Hieronymus deferri fecit amp;nbsp;fupra fe poni iuffit.-Ordinauitqj fe nudû inffar gloriofi magiftri in eedefia in qua iacebat fanfti hieronymi cadauer fepdiri.Poft hæc cômunione facratiflîmi corporisie fu xpi fe muniens.’dno fe amp;nbsp;beatohieronymocômendauit.Et per triduum locutionecorporaliq? uifi^ one priuatusîcircunftantibusfratribusalternatim pfalterium.paffiones domini:amp;aliafacra continue legentibusiacuit.Durumquippeamp;dlftisredeinmundodegentibusformidabilehocquod narro . Die aût quo moriturus erat p duas horas ante aiæ beatæ exitumnienerabilis eufebius ta terribiles ad»

'■ cœpit peragere.'Cpcircûftantesmonachipauorepterritiiuelutamentesinterramiacebant.Namqnçg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,51

trâuerIisoculismâibusiunftisfadc:terribiIi:uoceqgduraqfifedensdamabat.Nôfaciamnonfaciam •’ mentiris:mentïris.Pofthæcadterramrediens.fîrmabatinterraniquantumpotuitclamans Adiuua -le me fratres nepereâ.Qriod monachi uidentes lachrymantes amp;nbsp;trementes eum interrogauerût.Qiiid habes paterj’Ad quos illemô uidetis dæmonu agmîaïquæ me debdlarecupiunt.EtilhYQuid tefaduj^ rum uolebantcûdicebasi’NonfadamÆtille.Conanturnamqj utdiuini nominisblafphcmusinuegt; niar:amp; ideo hoc menon facere clamabam.Et illi. Quare pater fadem abfeondebas in terrä.Et ille: Ne dus afpeftum cernerem.'qui tam turpis amp;nbsp;terribilis effiq omnes pene formidines quæ in müdo funt refpedu dus nihilfunt.Inter hæc uerba adus priores reiterans fic ad exttemam hord uidelicet deuenit.

Fratres autem qui aftabdt. pauore amp;nbsp;dolore pterriti uelut mortui ftabant.quid facerent nefdetes. G16 tiofus deus infandis fuis mirabilis in maieftate fuaibenignus amp;nbsp;fe amdtibus mifericors fandos fuos no derdinquit in tempore neceffitatis.Ad extremam namcp horam nenerabili Eufebio pueniente glo tiofus hieronymus apparuit eum benigne confortans. Cuius aduentu ornnis illa demonu turba qua fi infinitaieius timoré pterrita:ab eo uelutfumus euanuiout plures teftant monachiiqpropriis oculis difpenfatione diuina fe hoc uidiife dicunt. Scd hoc magis approbatur nam omnes circunftantes audi crunthasab Eufebio uoces. Vnde uenis paten’Quare tantum moratus esirCui fubito cundisaudicn tibusaliauox refpondit. Fxpeda fili neformides;quia te non deferam quem tantum diligo.Qiia augt; dita uocebreui inde decurfa morula uenerabilis E ufebius expirauit. Qua quidem hora amp;nbsp;illi tres qui tefufdtati funt migrauerc;amp;(utputoku5Eüfebio adæterna gaudiapcruenerunt.Nam per illos om nes.xx.dies quibuspoftquam(utnofti)refufdtatifuntfeintantapocnitentiatradiderunt:q finedu^« biOæternabeatitudinepotiuntur.Silentioprætermittendum nequaq puto quæab eifdem tribus ui quæilli tf« tîsperillosdiesquibusuîxeruntdidici.Côtinuetotohoctcporecum aliquoeorumfecretauitailliushoitsrefufci ■ quam poft hdc breué amp;nbsp;momentaned expedamusrimari cupiens alternam diem ducensad uefperd. tari narraue

Sed $qis multa ab eifdetn didieetißi tn ad præfens breuttatis capfa quædam tantu teferam. Cetera rytcyrillo

-ocr page 884-

PARTIS


HI


TRACTATVS


XV


nero ah ca difturus omittâ Quadâ uicead unu cotü me iuifTecontigit’quc dure lacbrymantcmec mé is uerbis cofolationem aliquâ admittccc cópetics tanti fletuscàm ab co cocpi inquircrc. Qui pluries df^^î hocameinterrogatus:nec tnadinterrogatarndens.randem meiscoaftus importunitatibusficrndi? , Si quæ pridie fum expertus non ignorares:tibi ineffet femp câ fletus.Ad quem ego. Quæfo ut q uidi*? fti edifferas.T une ille paulifper tacts dixit.Quales credis pocnasSe tormetanon folum danatis.-fed eti^^5 in purgatorio exiftêtibuspræparari.Ad que ego.De incertis q uera pôt ^f’erri fnïa rVt eni putocnoftri jè” quibus affiigimurpocnis aeqri non pnt. Ad qrf ille.S i ocs q in mundo cogitari poffent pocnæ.-tormert , taafïliftionesminoriqillichabentpœnæamp;tormentocôparentunfolatiaeriitMalletemquilibet uiuÿ’’-Cium(ri illas experientia noceret poenas) ufi^ ad fi nemmûdi oibus his fimul fine remedio cruciari pœ®^* nis:qs hoies ab Adam hueufeg figillatim pertulerût:$ uno die ininferno fiue purgatorio.-minori q iljJæ P lie habet poena torqri.Et iô fi câm mei fletus interrogas:timor pocnaii; eft q pdôribus i uftedant.SciOL namtÿmc ergadeûmeumpcccaffe: amp;nbsp;ipmiuftûforenondubito.Qiiaderenômirerisfiplâgoxuni' , poti us fi non plâgereni uehementer admirari deberes S ed potius admirare quarehoies qui fe mori no^'^ dubitât( faite aliojji expimeto) tâta hic fecuritate uiuût:nec tâtas cogitant euaderc pœnas. Ad hæcdolo^^ ' retaftusintrinfeco.'itauixuerba formate poffemzdixi. Heu quid audios'S ed quæfo in quo tormenta,’^ différât infernaliaab his quæ funt in purgatorio dicas. t tille.Nihil interfe différât quiaeade funt ma^i™' gnitudiepoenæ purgatorii amp;nbsp;inferni.Sed unü eft quo differre pnt.quia infernales fine non cxpeftâtfj'®^ augmetum fc} in iudicii uniuerfalis die:qn corpora ibidem auciabâtur eu aiabus:amp; purgatorii funt?”quot; cum fine.Nam poft expletam pnîam indecxcpti gaudiisbeatiffimis pfruutur Ad hæc ego. Sûtoibus purgatorio exiftctibus eqlia tormeta uel diuerfa. Adhæcille.Diuerfa qdcm.In aliabus maiora.‘aliquij\. bufueIcuioraiuxta magnitudinê pftôijî.Nam in patria etiam bróp; oêsaiæglorioiæ diuinâ côtempla^’î tur fpeciem:in quo ois côfiftit gloria.Quæ $uis fingulæ tantahabeât gaudiaquâta uelle uel cogitarcu ° pnt tn gaudiis non funt pares:quia maiora hæ^offidet minora illaùuxta opera quæ fecerunt .Sed fi


icc ^s'c ' laei

bus afel

: Qæ

pnt tn gaudiis non funt pares:quia maiora hæcpoffidet tibi ali qua ex hocoriretur admirationit fétis poffit ineffe diuerfitas gaudiorum ; quoiü caufa eft folus ipc deus.In quo nulla potuit un^ fore diuerfitasrS olutio fatis patet.Nam aim diuina contemplatio amp;nbsp;cognitio fiueintelligctiafittotamercesamp;gloriannaliquopotcfteffefandorumminorànaliquo ucro maior. Iccirco cum omnes fimulanimæ deum ficuti eft uideant :amp; cognofeât aliqua minus ui^ det amp;nbsp;intelligit:amp; ficminorineftfibi gloria.Aliqua uero clariusuidetamp; fubtiliusintdligit:amp; (icma^ iorem poffidet glotiam.S ic etiam deillorum miferorum damnatorum poenis dici poteft .Nam cum omnes annmæ damnatorum in uno confiftant poenarum loco:tamen diuerfis cruciant poenis iuxta iiitiopc qualitates. Tâtum fiquidem differt inter xpianorum qui ibi torquent pœnas amp;nbsp;paganoæ paganopjcruciamentarefpeftucorumqusfalfichriftianiamp;peccatoresfuftinentfintquafinulla:q’$ ineffabiliafuntnecauiuétibuscogitabilia.-utdignumeft.Namilligrariamdei inuacuumreceperât: nec uolucrunta peccatis corri^ dum uixerunt.-facris côtinue uociferâtibus fcripturis:quas pro nihilo putauerc.Tûegohorribilecftinquamquoddicis: amp;nbsp;utinamfedtilomortalium infifteretmentibusî ut uel tantarumpœnarum terroreaprauisceffarent.fi nollent amoregloriæ. S cd quæfo quid erga te pridieexeûteanima peraftumeft breiiiterinnotefce.Ad quod ille.Adueniente inquitmortismeæho

Naena» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;migraturusiacebam nefandorum affuitfpirituum multitudo.-lt;ç præ.multitudi

eft ifider^ nbsp;nbsp;dinumerari omnino non poffunt quoit: fpecies talis crat q» ca nil pœnofiusmilue horribilius exco^

moncs. nbsp;nbsp;'gitari pôt.Poti?eî qlibethoîjflâmisardctibparfurû fccxpôerct: $ ea«;formap.’iftu oculi uifiôepotirî

qui aa me uenientes:oia quæcûcg ppctraui opa contra deum ad meam memotiâ -reuocabât: fuadetes mihi utampliusdiuinâ mîamquâ tam grauiteroffenderâ non fperarc.Etcerte uoueris q» nifi medi/ q uina miferatio ad iuuiflêt:eisrefiftere*non ualebam.Nam dâ oî uigore fpâsdeftitutuseop' uerbis paii lo minus affentiremsgloriofusaffuit Hieronvmusmagno uallatusagmineangelorâfeptiesfoiefplé/ didior:me côfortans.Qui ubi illos fpûsimmâdosfuitintuitus.-mctâ dureexacerbâtes.-ualde çmottiS erga cos noce terribili eis dixit. Quidad hûc nequiriæ amp;nbsp;ois maleftionis fpâs ueniftis.''nefciebaris hune (uni meisforefouendâauxiliisfProtinushâcrelinqucntesabiteamp;ueftrasabeoelôgatenequitias.Qiiantû diftatortus ab occafurhicilla malediftopi: fpirituâ focietas pterrita diris ululatibusamp; clamoribuslimc loci inquoiacebâtexceffit.Tûcgloriofus Hicronymusaliqbusimperâs âgelisnea me difcedcrct:fed m quoufcçreuerteret expeftatentteûcæterisangelisfeftinanterabfceffit.Eodcquoeç abeunte:angeli qui ( ra ad mecuftodiendâremanferûtmecôfortarecœpere.-blâdia amp;nbsp;dulcia pmitteresfi forti aioperdurarej. l Interhæcaûtconfolatiôiseloquiahoraquafidecurfa:fecâdobeatus Hieronymus ueniensftanfcp in li xpe mine.Velociterinquituenite. Tôcfubitoaiacorpusrelinqucstam grauiter S'acerbecpccrte quanta: fuerintpffuræamp;anguftiæintelleftunôcaperetmcnshâanamifiutegodidiciffet.Sieinoîshumanora intelligctiaîquas uelletanguftias amp;nbsp;dolores exiftimaretrefpeflu aiædillblutiôisa corpe:tn ilia nihi/ k) côputaret.Hæc amp;nbsp;alia nô minus ardua amp;nbsp;ualde mortalibus formidâda quæ pro longitudinepfentî operi nô infcribâ.æo loquete incipiebat claudi dies occafu folis;quo neceffe fuit qd ci poft morte conti

, , nbsp;nbsp;nbsp;gerit nôexpleie.Sedquiapræcæterisaffeftabâfcqucti die duobusaliiscûeoinfimulcôuocatisadnar

' ‘ nbsp;nbsp;‘ tationisilliusfericrediihoccupiensabillisetiâduobusaliispaudirautmumteftimôiofolidiusedo

cerer.-ltacjcôhiciamdiftareinçipetficrefpondi.QuâqhæcutiliafintneccederetinHacuâ fæpius ipfa fari:tnhisquæiamaudiuiomiflîs:quæfo utquiduobispoftdiffolutionccorporiscuenerinmeo hiâ/ * •....... ... ■

lis; âei tan tin is£ cjc lur tis

tut

-ocr page 885-

De tîiagiiîficcntüs fandî Hîero^

Epiftola LXXXV

^^egatîs aio. Ad hoc ille qui mihi lt;5 audifti ttâfado narfaucrat die. Quod C ytille inqüit interrogaS jj jin fotcitn quid aut qlis fit aîa non agnofcis«Deû cette feis oîm effe principiû amp;nbsp;fine a quo indpi unt tendût.Et tn quid fit deus aut qlis:du carnis ifti us gtauiflimæ corruptibile portas onus nó iiv ri'5is nifi per fpeculuî ænigmate:fic etiam de angelisamp; cætetis incorporels idc liquet. C um em m ub çjjïunt notiffima in naturaznoftræ paruaî intelligentiæ defeftu intelligere non poffumus fup celeftiî y^iritaliaoînoalienaanaturæcognitioneiquôintelligemusj'Vtdicisinquâeft.fedutipotesquæfo .Qgas.Atille.Circûloquarinquitid qd’optas:amp;dicâpaulominusqd’nonpoffum.Athi quimecûea

pridie dixi (unt exptitfi ita eft teftiftcabunf Mea pridie aîa a corpore tot{ ut fupra fatus fum)prefgt; jpis Sedoloribusdiffolutaifubitoiftu oculi ineffabiliter fuit ante deiiudicâtispfentiâ deportata Sed j^.bus amp;nbsp;quô non agnofco.Nec certemirû.Nam nûc carnis moleaggrauor: tûcaûterataîa fine carne ^erût etiâ ibidem iftofy aiæ terroribus inexcogitabilibus qd iudex agerct formidâtes.Heu cur morta {Qgt;iefciût:quibus hoc eueniet qd tue nobis.Certefi illisnon foretignorantia:totiens nô peccarct.Nul jgh quæ toto tpe geffimus peccatorum iudicem latere potuit:ïmo cunfta quæ fecimus tanqgt; fi forent ^^•‘ntia cunftis aftantibus data erât.âta utminimum noftrop.' cogitaminû ficutifueratapparebat .C5 /leranâlt;5quibusamp; quot agitabamur terroribus. Hucdæmonummultitudoftabat: mala teftifi^ jjjhtes quæfedmuslocuj modu amp;nbsp;temporadeclarâtes.Hinc nofmetipiquæobiiciebantur:nullatéus jjttradicere poteramusitû qa indice cunda fdentc:tû quia ipm qlibetnoftrum iuftifTimû cognofcc;gt; m-l.Heuquiddicamc'Quam fnîampftolabamur;obeius memoriam nuncformido.Hindndemala i^Hdicçuindidam iudici aedamabant. Cûcç iam nihildeeflet nifi fnîam publicari:quæpdóribüsdi^ Pg*idatur.Ecce'gloriofusHieronymuscüdisfplcdidioraftrisabeatoIohanebaptifta:fummocç apo# Hoji: Petro:necnon angelorum ingenti multitudine comi tatus ad præfidentis iudids thronum ue^ jjItJisnoftram fentcntiamfufpendimodico temporis nofçfibidari obreuerctiam amp;deuotiôem:quâ Qkcontulcramus:amp; ^jpter errorisdeftruendi necceflîtatem ut uoluit impetrauit.Deindenos fecû du^ Qpomni ilia bcatauallatusfodetate:ubifideliumanimæinæftimabili gloria perpetuoperfruuntur: j^hæibi gerebantur:utredderemusteftimonium:declarauit. Poft hæcad purgatorium amp;infernuni ,Mcducés:non folum q ibi étant indicauit:fed uoluit ut poenaR; experiêtiam ,pbaremus.Hisigitur fcüs fieperadishora qua noltra cadauera facco quo beatus ufus fuitH ieronymus tetigit uenerabilis Webiusndemgloriofus Hieronymus nobis imperauitnitad corpora redircmus.Mandans utdehis Hæ uidimus teftaremur.-pmittenfcç nobis uicefimo dic:fi de perpétra tis peccatis nos conti ngeret de itam poenitentiamexercerc.’cum beatoEufebioqui tuncerat ex locfæculo migraturus ;gloriâ finis ffeiam adipifd.Siccçcorporibusnoftcæaîaefuntconiundæ.Multafiquidem.Auguftinechariffimc ïitiidanda:q mortaliû implTa mentibusiab eifdc labenti û oîm terrenoR; amorc amp;nbsp;cura puigilc.-q tot ’trrâthoîesfut puto)funditus extirparent patienter didici:quæ fi his chartis imprimerc plus cogitato pus ^cederet:nece(rcmcôposfubfcribereiam ^miilTa Itacjcûde.pximote expedêuifitatuæglorioff ’ieronymi reliqasiut tuæ quas pridie recepi litteræ fatebauEhæcoîa hocfinedauda' tangens uenera;? 'liseufebiifepulturâ.-utadmiracularedecâenarranda:q fuperiusfumpollicitusenarrareObitusnâqj jvüracufx »febii uenerabilis amp;triumhoîmpdidojf:ferieminpcedentibuscpbrcuiuspotui îferui :qdâtibi (ut 'üto)afFeduofainterponensSedpdidoR; fepulturæferies irapatet.Mortuonâcçuenerabili eufebio: °“ *lurafuntmiraculacundisuifa:quepcedentis uitæfanditatem tdtant. Qiiorum ad præfensduofo^ ”111 dicam.Monachusquidamcuiufdâcocnobiiprælachrymis amp;nbsp;nigiliis priuatus corporalilumigt;

, ’Coculopjîftatim ut eufebii corpus uenerandfi fade tetigit.-priftinælucis gratia eil adeptus.-Dæmonia ’ wsaût quidam dum facru corpus ad ecclefiàduceremus.-eidcm obuiansell ,ptinus liberatus.iuxta cc^ J l^^fiam in qua gloriofi Hieronymi cadauer fandiffimû eft humatû .-uenerabilis E ufebii coi-pus hono . Mebitonudum magiftriinftarfepeliuimus.Incuiusetiam cimiterio.hoîmillorûtrium qui eadcni “ ifuiithoramortui.-fuerecorporatumulata Hisergodidisuenerabiliseufebiicudafileant:utpgrandia _ ; ^^inefiabilia locumteneant4?digiaeximibeatiHieronvmi iam promifla. Capi. III.

N amœnoamp; iocudiffimo fiquidc geftorum fandiffimi H ieronymi prato pofitusniti fertu fadensipcipuosamp;decorosmiraculoti: flores ad hui us opufculi uenuftatc:amp;noftræpoftero rumuefaluti utiles pro poflelegâ.QuoRrOÎm quid pridieerga Sabinianûbærefiatchâ pefti

. ,________.ferum(qucagnofcis)peradôeft:primodicâ.Sabinianusnamqhæreticofi’fautor:duasin ; \Poaflêrensuoluntates:amp;{quodpeiuseft)interfcqnq^difcordes. Adeuius tam inopinabilis falfita^

, ex hoc rônes grauiflîmas 8i pene incxtricabiles:qgt; paflionc uoluerit una fugere uolutate ôi altera ^hdc coaftefubireoportueritpafrioné.Etex hisdi'cebatcp milita xpsuoluitqueobtinere non potuit ^'liinnosdoIorisexercuitaitmagnitudinêexplicarenequeamus.Peruertebatnâqiidcmpefiiferangu

Si lupus rapax fe ueftimeto ouium induêsmobis cômilTum gregê.Et ut fæuitiam diri peftoris efFu î^âciusexerceretopufculûquoddâcompillauetatfalfïs 4)bansrônibnshocfice(re.Qi.iodqnidcopufcu utfidemeidaremus) glotiofoHieronvmototiusueritatisfpeculointitulaueratCuiusfalfita^ ^snoticicâcôpericsîfcienstibi HieronymfiæpFamfuphuiuserrorisdeftruflquot;iôenonmultûantefiiiobt edidiffeipdiduhærcfiarchâ cum fuis difcipuIissS: eiufdé neqttæ miniftris inuitaui quodâ dnico yyy

-ocr page 886-

PARTIS ni

TRACTATVS'

XV

die inecclefîâhierofolymitanâ ad difputandû Si fuü errorc neqlïîmû côprobandû.Qyo «àlt;î dien^î^ ueriïs meis fuffraganeis épis amp;nbsp;aliis ^’pluribus orthodoxisniecnô amp;i ipo hærefiarcha cû fuis nefafl®' difcipulis in pdifta eccFiaadunatis:difputatioa noua incepta ad uefpas ufq? tetendit-Cû autc ideifl cefiarcha côtta nos opufculû ab ipfo falfo côpofi tum (qtf gFiofo intitulabat hieronymo)allegarct-hâ tantas beati hieronymi ini urias ferre nô ualens bonæ mcoriæ filuanus.fanftæ nazaret ecclefiæ archi^’^ qtanta bon hieronymû afïeftioneai amp;deuotiôecolebat;utfi gdfaceret.-diuinunomêtS: beati hitr^^ nymi pmittebat.V n quafi ab oibus hieronymus dicebat pdido hærefiarchæ^tinus alTurrexiodire inaepâs tot amp;nbsp;tantasexercuiffet negtias.Dû aut inter eos longa oriref côtentio:Âuter^ opprobri^J* biinuicc ,p poffe diceretrin fine ficambo pari ter ftatuerût.qi fi uf^ in fubfequctis diei hora nona btu» hieronymus hoc opusfalfo côpofitû euidcter oftcderetîpdiftus hærefiarcha capite puniretifinautetn chieps.Quibus fini tis finguli ad^jptia remearunt.Per totâ aût node quifij noftrum oronibus uacâi’^ prabat utnobis inopportûitatibpauxiliueuenireta dnozqneminc unq in fefperâtiûfpreuit.Magi^^ dns amp;nbsp;laudabilis nimis ; cuius certe fapîæ non eft numerus.S tatuto autc die amp;nbsp;hora lætus hærefiar®^ in ecclefiâ cum fuis neqtiæfiliis uenics:huc at^ illucdifcutrcs:quærebat dei feruu.tan^ leo rugics tatuseum deuoraremduti fi foret deus non intelligcs:necfuorum feruorum pcesexaudics.Sed tn^ (olidius fe fatuus ftare credereomiferabilius cecidit.Srabat aût ois fideli um concio in ecclefiarquilibf’' fandi hieronymi damas nomc.Clauferat fiquidc gloriofus hieronymus aurcsifingcs fe dormireotj nés fupplicantiû uô intendensnit mirabilior appareret. At ego totus perfufusladirymis ftupens amp;' mirans.-cutHieronymusficabeffet.quiddeincepsaccideretexpedabam.Deniqjcum nil miracuIi^P pareretifæuire coepit hærefiarcha canina rabie.ut filuanus quod nmiferatiam expleret. Ad lodi auten* quo decollandus erat Siluanus fandiflîmus gaudens amp;nbsp;intrepidus tan$ ad nuptias ueniesepifeopos amp;omes alios catholicos qui ad hæc côcurrerant.his côfortabat uerbis.ExuItate mecum chariffimi.'g-'’'^ dete amp;nbsp;nolite cotriftari.’qtn nô derdinquit deus fperantes in fe;S i nô exaudiat plus meis iam peipetra^ tis merui peccatis.Poft hæc genua fledens. Sande inquit hieronyme adefto mihi fi placet;qgt;q' hoc Ä maiori fum dignus fupplicio tamc ne falfitas locum teneat ueritatis fucuire.Qtiod fi fas nô dl ut ad iuueoftpitius mihi efto inhora morris:ut gloriæfinis nefeie nô fim expers:hæc dicens fpiculatori cob lumpbuiOutferiatipfumrogat.EIeuatautêfpiculatorenfemantifti tis uenerandi caput fuounoidu cupiens amputate. Adeft fubito hieronymus gloriofus cûdis cernentibus:manu extenfa :tencs enfetn Siluano imperans ut exurgat.Deinde hærefiarcha increpâsfcripturas falfo compofitas innuês eiq;

nâs ab omniu euanuitoculis.Quod huic eiusfimilibus uo'nam eucniret.Confeftim ut gloriofus hic tonymusdifparuit hærefiarchæcaputterram petiit corpore detrucatum.tan$ fi enfefpiculatorisma^ nusamputaiietidu uno.Quodtam mirabilecûdi uidetes q aderant.illico ftupefadi deo gratias cgc runr.amp;hicronymogloriofo.amp;ad ueritatis tramitem haorefiarchædiïcipulirediere.Eccequâtumuen^ rabilisantiftitisfiduda in diioamp;beatohieronymofuit efficax:qui pro ueritatemori minime fortuit dauit.Exemplarcerte fadusdluenerJdusantiftescæterisxpianis.Nonemxpianusilleeftqui proues ritatemori timet. Si erii Chriftus pro nobisanimam pofuinutnosab omi redimeretferuitute:amp;nos pro ipfo dum tempus dt animas ponere minimetimeamus.Quia nemo nifi legitimecertas poteft co £ ronamgloriæobtinere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulurn. 1111.

Erû qa de S iluano aliqd didum nofti :aliud quoddâ nô minus ( ut puto)mirabile erga euj fadum narro cuius totfuerûttelles qtf nazareth urbs amp;nbsp;bethlecj tencnt:q,pprisoculis hoc uiderût.Serpcs ille antiquus diabolus ob fuâ deiedus fupbiâ in inferni,pfundu uenerâdi an tiftitis Siluani nimiæ inuides fanditati in cum dolis:utcallidiorcundis aiantibus grauitef c gmotp.Qiii ut uirum dei infamem redderen quatenusqui fuo fanditatisexemploreuelabanf ad re decôuerfatiôisfemitas fuo cafu deciderctad peiora.Node qdd forma fdi uiri fumés cuida niFieri nogt; biliflime iâinftratu qefeeti 3pparuit:amp; fe ad eâ illicite accedere fingéscôfenfum fui corporisinqrebat. Ad qlt;f pterrita mlier uiri ignoras fpem dû fedî hole folâ in thalamo cerneretmec qd faceret feiret 'di/ ras cepit uoces emittere illamt clamoribusaffiduis oês excitarenf dormiétes: n folû de ilia domodedet côuicini.Qui ocs ad pdidæmulietis thalamu accurrcntestquid hocefietiterrogauere pauidâ mulietç Interea callidus ferpensfub thoro fe ponens coepit latere. Qiü accurreret hæc audictes quis hô fueri t ubi lt;5 pquirereinceperût.Vcrû illi diupfcrutantes tandêad locum ueniétes ubi peftiferlatebatanguis alic nafpcoccultatûhoiem inueneriît.Quieundem candelisaccenfisintuctes Siluanum archiepifeopum ctcaiderunuAdquodomnesqui aderantftupefadi.-amp;uelutaméteseffedi;quafi quid agerentqdne dicerentignorabant.Icienteseiufdem fanditatisnomen.Et quiahoctaj deteftabileinopinahileq;ccf nebantæum interrogaueruntcur tantas nequitiasperpetrafrer.Atille.-Quidinquitmalûfeaîfimuliet hæcmeadhmôinegociuiuitauitfQiiodmulierandicsæüforemcdacemlachrymâscorrndit.Tficillc ut homîes illos erga dei uirû ad mai us odiiï incitarenquatenus ill û citius diffamarct talia coepi 1tt? abhorrendauerbafari.-cpnulluspræturbatiôeauribuspoterarfuftinere. Quocircaeû’ptumeliisamp;op probtiisexacerbantes.-coafte extra domiciliûexpulerunt.Maneautemfaftoquægellafucruntcnarra tes Siluanum archiepifeopum hipocrita':amp; dignûincendioacclamabant.Qua derequafi tota eft Na zarethcommota:uerfusarchiepifcopum:itautaudicndoeius nomenquilibetblafpchemarct.Mira huius uiri patiêtia: maguæfanditatis indiciû. Volât ad innoxii antiftitisaurestanti fama diferimi nisiostâ

-ocr page 887-

Dcuîtaamp;tranntufanftiHîero? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftob , LXXXVI

nis:ostft non moueî ad iniurias.Intec tot aduerfa cor marict imobilesad nullâ fe uertens impatientiâ. Gratias diuino femp agens nomini fua hocconfîtet noxia meruiiTe.Heu qd dicâ Âugudine.Nô folA iniurias Si opprobria ferre ut poffum fugiotfed etiam quia uerbulisfrangor:præmia opto. Ncc de la^ boribus euro $$ feiam ad régna codorum non aliter quempiannnifi laborum Si affliftiOnum tra; niiteperuenire.Quidenimaliuddebeoiudicare:cummeafanftisinnioribusamp;uita difeordem îue nio;nifiaddifcordeniiniorteamp;præmioreperiritFlebiliaamp; grauiamihiadfuntfi fanftorum üitahi amp;nbsp;meâ recordor.Miro quippe auditu fanftoß: geftareuoluunthomines uti ego t amp;nbsp;tn nil ipfi uOlunc peragere.Porro hoc ad meam detegendam infipientiani eft.-qcf dicà pluries nie ab eiufdc.S' iluâiii ore ' audiffe fdo;nun$ tantum fe fœlicc fuifle:quantum cum fe ab hominibus defpici amp;nbsp;cOnculcari cerne bat. Creuit intantû eius infamia:lt;f eius opinio uf^ Alexandriam:C yprum:amp; pet duitates affines pe neoreoîumelldelata.Atqui limen domusinnoxii antiftitiscalx tangere non audebât.Manensiicro în fupernis dns fpeâator omnium:fuos finit labi fanftos in tribulationum etûnasnjt tune fideles paj? tientia eosreddat:fed eosexigenteneccffitatein preffuris minime derelinqt.Reuoluto ita^ annoquo dyaboli aftutia talia erga dei hominem ppetrauerat duitatem Nazareth (ut illarum gentium aliqua literfcandakimmitigarct)uirddoccultedefercns:adecclefiaminquagloriofiHieronymi humanu quiefdtcorpus:ran^ adrefugii portum ucnienszfe infepulturæ locopofuitoraturus.Quoperduaß: horarum fpatium fie manente:uir quidam nequitiæ fpiritu inflâmatus : inprediftam ccclefiâ ïrrans: lanftumcç repericnsfuperfepulturam inoratione pofitû:ad cum uclut draco cucurrit : ei impropetâs qgt; m ulicrum mentes ad libidinofas fuas uoluptates continue indtarct. C ui agnus innocens fi lüanus fedefpid gaudenshumilitatcfolitatut iffa faepe ei diceretblandis colloquiisiuitabat. Quod peffimus ïlle latroaudiês:gladiô ex uagina fuo pcndentclateri.-ïpudica trahens dexteraiipm ut in S iluani antifti tisgutturîmergereteleuauit.Cuicumhocuerbnm:SuccurreHieronvmcgloriofe ucnerandusantigt; n:esopponerct:inguttur,ppriumelcuatumgladiûîmcrfit:uiriilliusdcxteraretrouerfa.Etfic(utdece bat)feipm uir neqffimus intereminutin lacuräderetquem effodit.Admirabilehoc;fed nô minus elt mirabileidqcT rcftat.Cafuitacç alius fupueniens uir neqfiîmusrhocqcf ultionediuinappetratû fue^ rat ut uidit ^itinus gladium arripiens:a dei uiro hoîem illû ællimansinteremptû:Siluanû iterficereco nabat.Nenimia uerba loquar.ad qcf primo acdderat:huic euenit.Quin nôdû uir ifte fecüdus in terra cedderat.'qj duo alii uiri ecclefiam intraucre.Qliod uidentes diuini ignari iudildi.’hoc tin füiffepaöü fcclusadeihoïeputauerunt,Qiiorûunusidpræaliograueferensfuriauefaniæundilt;5 inflâmàtusda trococpitquâtupoteratexdamare.-ufc^quotuauigetmalicia. Tumulieresadtuas libidinofascogis uo!uptares:amp; hoîes interficis in occultoicerte tuæ hodie neqriæ finis erit.Et fubito p poffe cucutritiut cumextingueretuibrato Si denudatoenfe.Atubi Siluanusmorefolito:Succnrregloriofe Hicrony^ nie exclamauit:uir ille ut duo primi fe manu amp;nbsp;enfe ^iprio îterfedt. Vit ât alius q cü ipfo uenerat : hoc întiiens.-tremebudus ob uifionc ad ecclefiæ fores cucurrit.Qiii id qdc malefidis fadii puta's : quatum poreratexclamarecoepit:Hicocsaccurrite:eccemaleficusSiluanusardiieps:nonfolumulieresuitupe tanfcdfuisctincâtatiôibus necat holes toto jipoffe.Fithisauditis niniius uiroß: amp;nbsp;niulicR: côcurfus: uerberant acra:uoces côbuftione dignu S iluanû archiepm nequiffimu acclamâtes: liæc ad meas foiiat aures.Triftisergo amp;lachrymäsadttnpergomonftrum.Stabatagnusinterluposatroci(rimos fæuic tes:utcarnesfamelid:rabie nôminima:mitilïimusamp;lætustan^ fungens4)fpetis:nildicensaliud:ni fi hociuffepationqaindeûmeûpeccauigrauitcr.Verberat uirlnoccnstcapitab oîbus:utadfiipplida tantolætiorquâtopocnagrauiordcducat.Atdum egomâu fîlentîûpoftulocius optas furore niniiu niitigarein fummo eo ampliusiracûdia amp;nbsp;furore populusinflâmaf.Cûlt;ÿ iâ captus filuanus extra ex defiam d uccredfubito gloriofus Hieronymus (ut uifum eft) de loco i n quo iacebat furgens:tantc cir cfifufuslumine:qgt;radiisineûintuentiûoculiuibrarent:cûdisapparuit:luodeuotiffinio antiftitiaiv xilia donaturusrqfuadexterafiluani uencrâdicapiensdexterâ.'hisqeudccaptûrerinebâtantiftitcuo^ ceterribili:uteundcdimitterctlperauit.Tâtæfiqdcfuituirtutishæcuifio:utan$ finiret uox talis:oés Aliud rtilra tepentetantustimorinuafit.-epoî uigorecorporisdeftituti:!terra uelutniortuiceddere. Inter hæcmu culum. lier qdâ a nefando fpû obumbrata:cathenis uinfta:côp edibus:manidflt;ç ferreis alli gata.-pluriü hoîum fnanibusliberationisobtinêdaecâadecclefiâ déportât. Atubi mulierispes tâgit limeniululatus Si uo ces terribiles: Miferere niei gloriofe Hicronyme nâ p te crucior an tps dyabolus emittere non ceffabat.

Gui Hieronymusgloriofus:Nefandeîquitfpusabhacexifamuladd:amp;tuasdetegcquas erga Silua num cgifiifalladastinfiluani formaoibustedemôftrans.Tuncdyabolus:utgloriofus Hieronymus îufleranutaboîbus Siluanuseßsputaret:apparuit:amp; rem quâ fecerattut infame redderet dei famulfl cnarrauit.Hisdiftlsdirisdamotibusamp;ululatibusnefandusfpûsdetemplodifparuit.Qtiod ubi taj niirabilenegociö eft peraftumigloriofus H ieronymus antiftitis fui dcxterâ non relinquens. Qiiid op tasinqtuoceleui Siluanechariffimetibi placirûmefaftunj^Atille:Midomle:utniehicampliusnô telinquas:Ad quem gloriofus Hieronymuscorrefpondit : Quod poftulas ita fiat. Poft me uelodtet crgoucnî.Hæcdicenscuuftorumuifuifenegauir.InterualloaûthoræuniusfadotSiluanusardiieps expirauit.Fitobhoccüftisftuporamp;admiratioinaudita*Vndiqimuließ;amp;uiroß’:necnon ó^pueroR* tófiuit multitudo.LachrymaR! effufione terra madet:uoces:lamêratióes:ululatus:gemitus: amp;nbsp;ifufpirid In IUniafqnât:Quilibct feceûeo in filuanmiicômififfetiuenia peteiis clamabat. Per totam autem

m il

-ocr page 888-

PARTIS Bl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRÄCTÄTVS XV

(êquentem noftem gentium multitudoab «défia non recedit.Itacg mane fado:defo ad antiftîtis fu nus pparatoxorouseiufdc ad Nazareth ecdefiä déportât tam iftius ciuitatis^illius fdlicet ßethleß populi multitudine comitatu.In q quidc ecclefia Nazareth:corpus illud uenerandü humauimus : ut decebat.Lógacerteadhuc uetba:acetiam admirandaforent.At uero nüc Siluani uenerandi pmfulis aftus finiam.Quædam alia non minus grâdia breui uerborû fehemate narraturus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. V

ALfunQUIJl pUCU C|UUUUlt;lillld.LlMl]ir4Ullv«\^ll pUJlLim [vlAtlOv UvLIUiLVlUI partim ocutorü uifu.D uo uiri nobiliffimi: amp;nbsp;rebus traufitorüslocupletes dei ueritatisinfdi:tnutingentili ritu geniti fatisboni.-gloriofi Hieronym

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Arrandum putoquoddamfatismirabilc.qd’partim telatiôe ucridicorumteftium didid;

partim oculorü uifu.D uo uiri nobiliffimi:amp; rebus tranfitotiislocupletes : licet catholicxfi

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueritatisinfdi:tnutingentiliritugenitifatisboni.-gloriofiHieronymimirabiliaaudic

pjaiRAlj tes ex duitate Alexandria adunatisopibus deuotione eiufdem feruidi caperut itcr.-utciufi» demgloriofi Hieronymireliquiasuifitarent.Cöi^iaminceptoitincrequoddäatramitedeuii itroif lentnemusubinuUahoiumautequorum ueftigiauidebanfbeati Hieronymi inuocantes nomen: eiufdem fecuftodiaetradiderunt. In codem liquidé nemorc; quidam latronum Habens fub fe plurcs quingentislatronibus.-habitabatprincepshos amp;nbsp;illos ad aliquodprædefiinansitenut tranfeuntes in tetficerent:amp; ad eundc amp;nbsp;cæteros foolia rcpottarent.Is ita^ princepshos tranfeuntes intuensnribuscó uocatis latronibus:ut ad cos interndendu acœderentzimperauit.Qui fui prindpis implere iufla cupié tes.-affumptis atmis illorfum qua gradiebantur Alexandrin! condto cuifu tendunt. Magna fiquidé gloriofi Hieronymi meritatmagna amp;nbsp;prodigia forte ut puto a fanftis modids talia un$ uiia.-accelc^ tantlatrones ut tranfeuntes maaent.S ed dum ^jpefueruntzquos prius folö cernebant duoszpaulomi nusinnumerabileseffeuident.IntetquosuirprdbattantoluminedrculuflTanszutintucdiineumali qualiter fas non effet. Apprehendit timorzftupor amp;nbsp;admiratio hos latrones z q uid aliud poflint facerc nefduntznifi ad latrones alios remeare. At ubi iam forent a longe redeumes retrouerfi folum duos ut prius homines reuidetunt.Miranturnimislatroneszamp; feillufosarbitrantes.cccperuntad tranfeuntes homines retrogredi. At ubi appropinquarunttuti prius uiderantnunc uiderunt.Magisac magis ftu^ pefadi latrones cernentes in uacuü fe rediffetterga ua'terunt.amp; uelodter ad fuü quid hi fedffentexpe^ Aantem prindpem deuenetuntzlncrepat eos princeps quid tädiu peregiffent.Sed cum rem geftam au diffetzeosinfipientes amp;nbsp;fatuosexiftimanszduodedm aliis latronibuscöuocatis.-cum eifdem uerfusho mines tranfeuntes meat curfum.Alonge duoscetnunt.fedpropinqui uri primi uiderätzficamp;ifti.Eo rundeprotinustremuntbafesztrepidatcorzfiuntuelutamenteszomni uigoreanimi deftitutiz Tande in fe redeuntes eos latenter fequuntzcupientes qd deinceps aeddat edoccri. Tranfeunt uero huius ne (di tranfeuntes hos uidentes holes amp;nbsp;inter fe qhi fintauide perciinäant.Denicp iam occafu folis incli mta diezcum qd in noftefadant nefdantzillos duodedm latrones uiatores exiftimantes ad eofde con fulendö ftatuunt declinare. At ubi adlatrones ueniendi iter carpunt eofdem latrones folum duos cer^ nunt.Quo uigore latrones adeptitranfeutibus amp;nbsp;ipfi ^tinusobuiarut.Qui oésinuicéiunfti fcfimul falutarût.fntcrimirtterrogâtlatronesqfintzunueniâtzamp;quopgant.AtillilquiötzSumusde Alexan dria.indeuenictesßethleemzpetimusutgloriofihieronymireliquiasuifitemus.Adheclatronfi prin ceps. Qui inq uit fuerunt uiri zqui hueufeç uobifcû tantûmodo ueniebantt' M irantur hos talia fan uia tores;amp;fepoff$ nemusintraueruntzneminemnifi ipfoszamp; tres alios uidiffe uel audiffe dicunt. Q_ue geftafucranttüclatronumnarratprinceps.lllosobfccratzutipfisobquamcaufamhocacdderitzfi no feunt debeät indicate. Quibus illizob aliam caufam nifi quia gloriofi hieronymi eufiodiæ fe dederfit: hoceucniffefenefciredicunt.Adhoclatronesfpiritufando.-qubiuult fpiratfubiro infpirante omni quam prius habebant ferodtate depofitazin terram eorum pedibus .puoluri : pro cxcogitarisflaginis ucniam poftulanteszillos ad latrones alios perduxerunt. S ed quod dico non m inus patet ad contucn# dum.hora prima noftis adlatrones expeftantes deueniuntzpoft hocquid aedderat declarantzeofdem exoranteszuthi flagitiis folitisiam expulfiszadgloriofum uifitaixlum cadauerhieronymi fecû irenr. Fithis uerbis cæteris latronibus irrifio.Promittunt fiquidc fuo prindpizamp; illisaliis necem durtffimä: fi audeant ampliusiftafari.Non ceffanribusillis prioraiterum loqui uerba : latrones $plurimi canis tabiefuribundimoxineosinfurguntenfibusdenudatis.Potuetuntnemperomphcas eleuarezfedip/ fis gloriofi hieronymi auxilia poftulantibus enfes deponerezdoncc illi qui fuera nt oeddendi a hierom nymo poftularuntznullatenus ualuerunt.O ineffabilis clæmentia faluatoris ; quot modis quos uult adagnitionemfuinominisdeuenirer'Rcpentehæc taminfuetaomnis illa latronum uidens conrio: altis deo amp;nbsp;gloriofo hieronymo uodbus débitas agunt laudeszeiufdem fe uouétes reliquias uifitarc. Fafto igitur mane plures trecentis holbusrq tune tpis ibi cranttalia ppetranteszcö eifde Alexandrinis cx illo exeuntes nemoretadgloriofihieronymi tumulu deuenerut.-cunftis tarn infueta prodigia enat rantes.ßaprizant itaeçgentilesAlexandrini.amp;cunftismundi uanitatibusconculcatiszreligiofam in quodam coenobio uitam ducunt.Latrones autem illi finiiliter ad lucem ueritatis z fanftacp amp;nbsp;lauda bilisuitæzdiuina gratia amp;nbsp;gloriofi hieronymi meritisperuenerunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capi. Vf.

^^^^feuti CöftätitMpolitäislrishacderemihifpâliterdireffisztrâfaftonôlôgodieiî: fpadoltellc

bc ßcthlec uenütibus:^) gloriofi Hieronymi uifitädo corpore. Quod rraftaboficuti breui US potero.Cö igit duo illi iuuenes cuida appropîquarét ruri:a Cöftantinopoli p duodecim (orte diilate miliano^ fpaciu. Änte^ rus a duobus n^iliaribusinttoitenneadc fece hoca duos contîgç rathcâes

-ocr page 889-

De miraculisranAi Hîero.

txxxvi

rat homines înterimi. Quoji: mortis tumore ^diftæ refonante rurîdocî eiufdem uîrî cögregati circuiA quatjrquis horum fuerit interfeftor.-coéperunt inquirete üehcmêter.C unq^ diligctet perquircrenadef fecernut ncminê nifi pdidos iuuencsiqui iam ^jpe uenerant:reperiêtes eofdem ,p tinüs tenuerut; ab eif dem credctes fore hoies interfeftos:mirant ita^ huius ignari i uuenes:amp; horum fe nil fcire ton's niftbus cóiurabant. At illi eoje pro nihilo cóputantes uetbaxaptos eofdc ad rus conant ducere feftinanter Poft hoc de rure ad eofdc uiros iuftida nó fpeftabatxum accufatióibus ad C ôftantinopolitanû dni um capti iuuenes deftinant. Quin(ne nimis lógus fiam uetbis) quod nó fecerant tormentop^ rigore.'iüue:? nibusiam cófeffis:adiicitur more folito fnia decoUadi.Heu quale cor audicdo tot lamêta innocentiû: quos amp;nbsp;iuuêtutis amp;nbsp;pulchritudinis maxima uenuftas:amp; ortus nobiliflimus decórabant:poffet fe a la^ dirymis cótinere. Fientes itacg iuuenes graui bus lachry mis pallidas facies irrigates ululatus.-gemitufqj amp;nbsp;fufpiria ^mere non ceffantes Gloriofe dicebant hierony me:hoc tale ne eft pmi um quod obfequen tibus tibi præftasÆft tale quod laboretui meruimus itinetisj'Heu Romana urbs noftri præfda ortus nö ficte CTedebamnsnefdânraefinis.Adlocûnam(5tantifupplicii;ibidemgentiumultitudine maxi ma expcftâteânnoxii iuuenes côducunt.O ineffabilis mia dei noftri ; qua coelum redfidat amp;nbsp;terra nec adfecurrentisobliuifcitmifereri.Flexisinlocoquopleaendierantgenubusincoclüuti^iUuenesma nibus eleuatis Gloriofe magna uoceinquiuthieronyme noftræ falutis amp;nbsp;auxilii portus ; noftr£E($ fpef anchora faluberrima amp;nbsp;uitalis:hac inclina hora noftris indignis fupplicationibus piasautes : ut fi hoc quo punimur fcelusnó geflimusttuas liberatióis opes pietate folita fcntiamus.Quod fi fecimusîéxigê teiufticia condênemur.Hæc ubi dixerunt:colla extendut carnifidbus feriendamil di cites aliud: $ fuc curie fuccurre hieróyme gloriofe. Quin rnijü fi tot lachrymis cuftoru ad fe currentiu mifericors opifex hieronymus fe a miferédo non potuit abftinere:cum drciinftantium otm amp;nbsp;carnificu corda ad cöpaf/ fionemmouerentf' Eleuatisfiquidi enfibus iuuenum carnifiecscolla feriunnaccoll^ercuffionuj fl gnauti porphyretidlapidesforent:rcdpiunt.Mirantcarnifices:eredétesfeiftusfefellifle:denuoeleuaÉ wtpluspoffuntenfes amp;nbsp;feriunt.-fed enfes uti effent paleae iuuenes nunqlædunt.OritUr ex hoc inter afta tesadmirario:amp; ftupor uehemetiffimus omnescapit.Hindnde gentiö ad tam infuetam uifionc con^ fluit multitiido. Audit hoc amp;nbsp;ipfe fententiæ lator:amp; currinfubetiterum carnifidbusiut fe uidente de/ nuoferiant:amp; tn omnimode illefa iuuenum colla manct.Stupens magis acmagisiudexjtantiej igna tus miraculi:nil fdt aliud cur haec fiannqj ueneficia cogitate praedpit itatj miniftris: omni mora poft^ pofita:nudostradi arfuros iuuenes rogi flâmis. Circa illosmox copiofus ignis accenditiinfunditur li gnisoleum amp;nbsp;pix:ut uita eorudtius deftruatur, Qiiid mirandufi côpos .ptegendiabenfibus glorio/ tushieronymusa flâmis fuis feinuocatesfedulis uocibusiuuenespotuitliberarej'Surfumigniu.flant gt;næ in immefum fcandöt. At iuuenes fub aliscofiftenteshieronymi gloriofi falubriter pmanelit: uelii ti inamocno fi quiefcerct uiridario amp;nbsp;iocundo.Poft haec iudex utrum hoc afcribendu miraculis an ue ncfidiscerriuscupiensexpcririîutfi hi diebusoftofufpenfi uiuerêt:quo uellentabirentfoluti amp;nbsp;liberi cenfuihSufpenfisitacgillisrmoxhieronymigloriofipfentiaminime defuinquiplantas manibus re/ nens:pedumillæfosamp;uiuacesftatutis diebusmirabiliterobferuauit.Curruntigituroftauodieroti usduitatis amp;nbsp;drcuadiacentiö uillarum uiri.currit amp;nbsp;iudex.Cernutclareglotiofum miraculu; patefa/ cientibusqui uiderut:quiad cuftodicdosiuuenesfuerâtdeputati. Mirantomnesuodbusinexcelfis laudesperagutcreatori amp;hieróymogloriofo.Moxde eculeoinnoxii iuuenes deponunt amp;nbsp;maximis honoç:: exequiis ab omni ppfo ueneranE Verum ceu in urbe Conftâtinopolitanâ capti:amp; dolore uehc mêtiflîmo intrauerânliberi honorifice amp;cö gaudio ineffabili exicnmt.Et tandc annuêtedeo.-a muln's Cöftätinopolitani ppfi comitatißethlecattingentcs.ueneratiöedébitagloriölihieronymi reliqas uf fitarût.Statimcç depofita faeculariu omni cura:cocnobiii in quo uixit gfiofus hicronymus intrauetut amp;nbsp;uacantes die noftucç : pocnitentiae amp;nbsp;orationibus celebri uita faniftttatis perfpicuæ in praedido coe/ nobio adhuemanent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum. VII.

Agnæadmiratiôis gaudii dcuotiôifiç tam præcedcs iuuenû miraculum extitit: fed multas formidiniscóftatfequensinfacrisordinibusmaxieconftitutis.ApudfuperiorcThebaidaj I auoddâdnarumfuiffeanteduosannosdiciteximiûamp;diuesmonafteriu:omnipulchriru^ dincamp;excellentiadecoratu.Inquopeneducctaednæuitahoneftæreligiôisreclufiôectinua

Udine amp;nbsp;excellentiadecoratu.Inquopeneducctaednæ uitahoneftæreligióisreclufióeotinua decorifcgmoribuspmanebant.Adhocquiinfuntfigâtauresmeqff unahaufetatauriculafunaatalte ta.Nauis ^tumeunep fana fit amp;nbsp;integra:modicö imnio nihil ^deft:fi alta uolens fecare maria, puunt quod fundo ineft foramc relinquat ut dira naufragia nó admittat C ur hæc fim fatus:pfentisnarratio nishiftoriareferabit.Multisitai^ polies pdiftum môafteriû uirtutibus:unum peflimu quo ruit fimo/ piæuitium retinebat.Nam înftigâtediabolo in eifdcdnabushæcobfetuabat abufio: utfi qua uellent Inmonialc recipere:nontin intuitu charitatisamp; mîæredpiendae«^ bonitate:qtum rcdpiebantrefpeftn pecuniae.Nullaeni in monafteriûintraremâfurapoterat.'nifi certa pecuniae qucâtitasfecum iret.Inhoc fiquidc erat monafterio fanftimonialis quaedam dna state grandeua: quae ab infantia fua iduniis Sc oratiôibusomnilrefolutafcenodeouixerat.quaeuitiumillud$plurimôabhorrebat.Cuinodequâ/ dam (ut erat folita Iinofoncpofitæ:gloriofushieronymusapparens:locû illu immefo luftranslumine « de præçepinutad abbatiffamcæterafcpilliuscocnobii moniales mane pgeret:nuntianslt;p nifi apecd toiaminueteratomaniiextrahetcntultioncdiuiiumfubitoexpeaarêt.HisdidisdifparuitPcrtetrit» yyy iii

-ocr page 890-

PARTIS


IIÏ


TRACTATVS


XV


uifioneinfucta fanftimôialis dna:quîshîc Fucrît iqbcs talia nuciari in feîpfa anide ptraftasîtotà ilia Jio ’ ôam peregitinfomnc.Crepufculo diei adueniente:ocsin capitulo moniales: ,ppulfato tinrinnabulo congregauit. Quibus admiranti bns:ad quæ forêt tanta fcftinatôe i n capitulo côuocatæ fanflimôialis dna ex earumaffurgés medio quæuideratamp; audieratoibuspatefecit.Fitillicoexhocmôialibuscûftis îrrifio:hâc exclamant fatuam multifcj garriunt derifiôibus hâc forte ilia nimiaebrietate fomniafTc.Illa uero accepta contumelia.patientiæ fcuto fe munics:de eaß: fiquidc pertinacia nimiu dolens:fed de lua defpeftionegaudens.adfolitasrediitorones:fupplicanscontinuo:nefuis môialibusqd’audierateue niret.Tranfaftis igitur diebus decemmofte media pdiftæ fanâimoniali dnæhac dere deuotis oróni^ bus incûbêti:gloriofus iterum apparuit Hieronvmus eidem:ut quæ prius nûciauerat monialibus de^ nuo intrépide nuciaret:allocutôemâdauitbenigna.Adquêilla:Quifinqtefdnetaliamihimandâs£' Hieronymusîquiês fum:ab eiufdem euanuit oculis.Illa uero fciês eapi: duriciê:quidageret qdue dice; cet nefciebat Tande malens a monialibus infana amp;ebria reputari $ diuinis contraire præceptis:com gregatisite^ monialibusiquæ uiderat ô^audierat uoluit intimare Aft ut earn affurgere môiales pefti; ferae confpexerûndiuini nefciæiudicii fibi de^jximofuturi.anteqgt; ueba îciperet:e capitulo eu magnis cachinnatôibus exierût.Quidj'Trâfaftis infup diebus tribusidormienti prædiftæ fanftimoniali dnæt gloriofus Hieronymus ineffabili quadam focietate uallatus angeloçt : node apparcs media earn exci; tauit:eilt;5 iuifit ,ptinus:utde illo exiret monafteriomec fubito futurâ fniam expeftaret. C um ilia uero mftislachrymisfupplicaretnchocfieret .-gloriofusinquit Hieronymusadabbatiffam amp;cæteraspgi CO oî mora poftpofita.-eifdem nucias.-q? nifi pœni teantihac node diuinâ fentict ultiôem. S i aût in fua pmanebût duricia.ftatim exics amplius in monafterio ne moreris Hisfiuitis abfceffit.Hæcigit audiês fandimôialis:âxia:plenalt;5trifticiis:capitulumadiit:amp;campanamcocpitueheméter utadcapitulûac cederêt moniales relonare.Qiio Abbatiffa de fomno euigilâfccognofcêfqj ab bac fore campana pulfagt; tam.’cumiracudiaadcapitulumfperauit.At ubiillamuidindiris eam minisîcrepâs:nullu uoluit au dire uerbû^jmittcscf nifi ceflarethocagereifecû in monafterio âplius non maneret Cui fandimôialis Dna:ne tardes quæfo agere quæ ^mittis.Profedo me nofeas hoc in loco âplius nô mâfurâ.-gloriofus equidemHieronymusapparensmihi onmodohocftatimmôafteriofutufeiudiciumpatefecit.Hæc audiens Abbatiffa deriderecocpit.hâceftimans uefanocapiteifta fari .Etoftiariam conuocâsiuflit:uc banc de monafterio ^tinuseffugaret.-mandâs eidem.-utaliqua hora fie extra dimiffam poftmodû face tetintroireiutficabinceptisopibusiamceffaret.Hacderelætafdïmôialisdnaq’citiuspotuite mona; fterioeft egreffailachrymis tn pfufacdoloribufcgrepleta:pro hisquæ môafterio nouerat euenire Terri; bilisfiquidem deusifortisatqg potes:amp; qs refifteteiêHeucur eumhomnes nonformidantffcientcsfe nullatenus poffeab eiuseffugere manibusuteiusin eos magnum : amp;incnarrabileiudicû mon copie hendatfaltem his miferi terreantur exemplis. Audiât qui in fuis confidûtdiuitiis:quicç inira côcitant cxcelfum dnmifuæauariciæfïccitate. Qualehuicmonafterioa deo 4)pter pecuniasfadem auetteti de cœlo eftindicium iaculatu.Penelime oftii fdlmonialis dira excefferat:qgt; fubito totfi corruitmonafte^ tiu.-ocs opprimes môialesiita ut ex eis uiua aliq’ nô remâfit. S dimonialis uero ilia in quodd uenerabill diiaR: móafteriorqd' eftapudinferioreThebaidc: hadenus fanditatepeipua uiua mâet. Cap. VIH

V fgnum cenfui pmiffis miracuEaliq alia diuini contr.a peceâtes manifefti iudicii declaratiua iûgere:utfi forte præiudiciop:multitudine pdôçtcorda tenaciaamp; plus $ lapidea in carne-i D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fe ob pdâcernerentbeluas.-ratônc :amp;cognitônem fui conarent ut

,fièrent holes adipifci.Abiedaeteinrationeiquafunthoîes.-infra bru ta aîaliaredignnt .Græ^ corum quidamhæreticusdiequadacum facerdote quodâ in hierofolymitana ecclefia publicedifpii tabat.Cunqj facerdosob fuæpartisdefenfionem audoritatem quâdam gloriofi hieronymi allegaret ut græcideftrueret rationes Temerariopeftifergræcusoregloriofum fuiffehieronymum totius uerigt; taris lumen menritum non erubuit uoce fari. At qui uoce talem nequitiam perpetrauerat.-uocem de^ inceps ullatenus non formauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IX.

Vidaminfuperaliushærericuspeftifer Arrianoruminquadâdifputationecuidamgloriofi hieronymi audoritatc contra eum inducenri:ut mentitur fua temeritate rndit.S ubito fuit diuina ultione percuffus.Nam nondum uerbum uocefiniens clamare per totum diem fi; ne aliqua ceffationenon defit.Miferere mei hierony megloriofe.-quia a te pœnis duriffimis torqueor.Et hoeper totum ilium diem quantis poterat uocibus clamans.horacompletorii miferabi; liter cundis qui ad hæcconcurrerant cernentibus expirauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X.

Aereticus qdâ alius peftiferæ hærefis Arrianæ:cui antemeu obitû finem pins impôat dns in ecclefia Syongloriofihierôymiimaginecernens.Vrind inqtfictecum uiuebasmeis mani I bustenuiffem:qatemeogladioiugulaffem.Hæcutitadixit:gladiûeuagindstotaui ipfuj ______^inimaginisilliusgutturinfixit.Qudmagnusiftehieronymus totfacicsmirabilia.-cuifecû dum fua opa fimilis nô apparet.-potuit eqdem imbecillis in imaginis gutture gladiû figere dextta.-fed de imagine gladium:amp; a gladio manum quoufep res innotuit.-extrahere nullatenus fuit côpos, Mox quotçêxpercuffîonislocotanqj ex hoîscorporeiuiui fanguinisundafluxit.-queufqjmôpro miracu lo declarddo fluere nüq ceffat.Èadc infup hora qua res fie ada eft:' udici i atrio exiftefi idc gEiofus hie ronymuscu gladio guttuti infixo apparcs pro offenfóichmói uindidd fieri poftulauitmarrds equidé fibifadam

-ocr page 891-

De mîraculis fanfli Hîeronymî.

Epîftola

ixxxvr

fibi faftam.Ethæ cdicens abiit.Stupefaâus iudex cum caeterisqui aftabâtad ecckfiam properaus bae reticummanu gladium infixutenentérepperit. Quiprotinusutbi uiderunt manumfuitcomposa gladioremouendi.Captusita^hæreticusinfuapermanensduriciarobaliudfenôdokre: nifiqiuiuô nô teneret Hieronymû garriens.a ppR multitudie lapidibus:lignis:enfibus amp;nbsp;lanceis iugulaî.Cap.Xf

Epos meus Iohannes que agnofds oï fulgcs pukhntudk.quc mihi in locum filii adopraui ut puto tibi pridie qd ei eueneritjenarrauit.Sed tiï ur pfta'tius niemoriæ conmcdet.'fikntio non trâfibo/Captus itatj idc lohânes anduosanosaPerfis Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;regis miftris uenditus;pp

eminctc fuâpulchricudinc ad regisexerccdaobfeqa députât.Cutjpannû îcuria nô puola^ boreô^ tædiopmâfiffeneodéreuolutôisannidieprâdentiregiferuiensprætrifticiafealachrymisnô potuit continere.Hocrex itucs.'lachrymajt ab eo auide qrit câm.Qua comptadn quodâ eu caftro cu^ ftodiri fecitàbi nofte qdâ exiftête dirislachrymis undiçg madefado.Infomnis eide gFiofus Hierony^ mus ueniensmanû(5eius(utfibi uidebat)capics:adciuitatcHierufalc fecûduxit.Expgefaftusmane puta's fe in caftro a militibusretineriàn domo q maneo fe îuenit.Qui admiratôe uelut amcs qfi : utrû in caftro uel in domicilio meo ftaret nullatenus difcernebat.In fepoftrcmo rediens;emifla uocedormi ente familiâexcitanit.Gurrût igit ad me famuli:adelTeiohânem ieffabili gaudio nunciâtes.Quaredu biusaccurrcs:quemaperfis uinftunipurabampûtemcerno.Qnoquidemquideiaccideritenartan tedeoamp;gloriofoHieronymolaudesmaxime perfoluuntur. Capitulu XIl

Anftimonialis qdam dna.-oim penepukherrimafocminaft:ætate iuuencula ;fed aifa pientia ualde cana beati Hieronymi deuotiffima.'in quodâ cocnobio multa fanftita^ tc(utopinor)adhucuiuit:cui qcf audiesdicit côtigilTe.Sitmulierhæcaliisinexcplû: ' q hue illucqj p plateas amp;nbsp;uicos difeurtere nô ceflant.-fua ftultop- hoimillaqantesaias ui fione.Mullo tot diabolus aias there capinquot laqueo peflïmo muliepi S anftimonia Iis hæc( ut oîjdnagi: teftimonio comprobat ) nû$ nifi eaj maxïa ppeikret neceffitas.-ex ïïa fuâ cellamgradumf igit .Nei^em aliud agit opus;qnautoratôibus uacatautleiftionibusamp;medi tatôibusiplicatur:aut corpus reficitdormiendo.Hisdirusferpcsantiquus diabolus opibusiuides.‘Ut earn a farnfto ^pofito reuocaretxuiufdâ nobiliflîmi iuuenisanimû in eiufdem fftimonialis intâtum icitauit pcupifcctiâ.'çp nil poterat die noftucj alitf :nifi quô poftet eâ attîgere cogitate. C irea môafteriu ueri luminis obcæcatus continue pgensmuUû remedium aliud repire qbat.Tâta nâcj infeitiæ nube ca ligatuscxtititutmultotics fefuispnitiofisturbatumeffeftibuscerncs uolueritfe aqstraderefuffbcâ:# dum.Stultiamorisftultuiuuenécathenadedieindiemftrîgit.Vthæcadfanftimonalisauresrcfonft ad fuâ nô audet pudicitiâ.Qua de re oi ad hoc auxilio dftitiitus:qucdâ îuenics magû:ueneficiadæmo Uumkâtationesnefandisartibusexercentcmagnâ,pmirtitffiq(f optât exptusfuerit)pecuniæ quâti tatem.Tûc ueneficiop; magus fuis carmibus côuocatu dæmonê dccipicdi câ noftemedia feftie ad fan ftam deftinat moniale. Ad cellulâ itaq; accedes dæmô:tranfire ultra cellulæ H ierony mi imagis in cella piftætimorénimioneqt lime. Mirâtes Auguftie{utmultiplicibusp3excplis)tâtusglonofiHicrony mi timor diaboloineft:utctfuæpifturænôaudeatapparere.Nd fi cui ab codé obfeftocorpori pciofa demoftret imago:ab eodëcôtinuo diabolus effugaturj'Igie cômiffum explcdi opus nequâ fpûsdefpe «■ans:admittentc reuertiüfibicj negari ad moniale introirû pandit ob gloriofi Hieronymi imaginem cellæpi(ftâ:quâ deridens magus dimifit.Moxq? conuocatu aliû dæmonê $ pôt mittit citius ad hmôi opa finienda:Fitôg fecûdo id qcf prio.At fecûdusphoram forte manensîcoaftus excelfas cœpit noces emittere.Si me Hieronymehinc finis recedetediuculterius uon reuertar.Adh.-rcftupefaiffamiiher.-q ’noronibus in cellula inhærebat.-quis iftas fundat uoces nimio pauore peuniftat. Non ceftânte diabo loficclamare:excitatæilliuscocnobii moniales:timorepcuftægrandi:tremulæ adillamaccurrunt cel lamerucedni peunte.At ubi illûnequâfpm fciunt:eundêcôiurant:utdebeat q de caufa uenerit.inti^ mare.Narranseqdcdiabolusrei feriem.Tecç gemitibus amp;nbsp;ululatibus pâdenschatenis igneis uinflû a Hieronymoretineri.Rogateas.'Utfuismereat pcibusabeundi.-gratiâinuenire. Atubi moniales hæc audiunt; deo amp;nbsp;gloriofo H ietonymo laudes reddunt.fuppliciter poftulâtes.ut dæmonê hue nullate^ nus reuerfurû de codé cœnobio effugaret. Vix orationû uerbis finitis.-diabolus magnis ftridoribus ex code loco recedes magû adiitieucç capics tâtis uerberibus amp;nbsp;cruciatibus flagellauit : ut p multa horap: Ipaciaaliqd'uitalefignôpaulominusapparerendirisclamâsuodbus.'Meicruciatuscâfuiftiadillam me deftinansmonialc.Certeîteiifdc uerberibus uindicabor.lntcrhæcaût uerbatam horrida:magus câ fe pene pniciei ^Jtritum cernereUfuas uidens artes nullû fibi auxiliü adhibere:ad totius refugii por^» turn Hierony mû gloriofum iam naufragus fe dirigens:Gloriofæ inqt Hieronyme:huicad tuam de mentiâ fubueni mifeto accurrenti.æi fola mifericordiæ dona pgrandia non denegans. Promitto nâtÿ fi tuis hachoraadiutusauxiliispnicicitam horribilinôfuccumbâ:cpdeincepscûdisexutusfalladis:a misobfequiis nô recedâ.His finitismelut fumus ab code nequâ fpûseuanuit : p annû ât idc iacuit uer beribus magusintâtû fui corporis impos:«^ nônifi alieno auxi'io potuitfe mouere. Mox idc accepta pocnitêtiamagus:anteqgt; de kfl:ofurgeret:cû(ftiscôbuftiscodidbus:qbus artes illas neqniftimasexer/ «bat nenditifeg oibus quæ habebat amp;nbsp;paupibus erogatis:côpleto anno in ilia feob pœnitenriâ pagen datnîquadâfpelûcadaudcseremo.-inq perquadticniû gloriofusftetitHieronymus:multa fdîtate: uitæ amp;nbsp;pocnitcntiæafperitatepotlet:Hucquæ(oiuuenes ocs currant:amp; infani iuuenis exemplo dif

yyy iiii

-ocr page 892-

PARTIS


ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TRACTATVS XV


cant:neq(f illicôtigit.TibîpoftmodûdoleâtcontigîffejrnfanusitatçiuucnistâriscircûligatusIuxuriaJ laqueis uides fc oîmode fuæ miferrimæ uoluptatis defiderio nefandiflimo defraudari:qdam noâe la queo fcfufpendit.Etfiefeinfoclix tpali uita potius amp;ppetua priuauit.Eccequotmalop: eâm turpiflï mum luxuriæ uiriûfore liquct.Nil tam ruinæ aiæ pariter Si corpis prôptû:q)tû iftud neqflîmum arbi trot fcelus.Exipfo nâ^ homicidia:æbrictates:côtcntiones:amp; pene uniuerfa oriunt mala : ut ueteris Si noui teftameti îfinitis patet cxcplis neenô Si côtinuis mâifeftifcj experictiis déclarât. Ad hoc aut ut ma ior iuuenibus det aftutia fe tuedi (Nâ ftatus ullus piculofior nô eft ifipictis iuuctutis ftatu)aliud cêfui exeplu mci nepotis Ruffi.-ætate forte âJiof« decc amp;nbsp;o(fto:$$ dolore nimio fubrogare. Cap. Xllfî

On câbiguû ifta qicipio enarrare magnis tribulatôibus mes memoriæ reuocari.-fed tii utp miffum c;ut oibus amp;nbsp;maxîe iuuenibus .pueniatî excplu:filctio ilia neqo pterire.Nepos qdâ mcusRuffusnoie:utro^priuatusparcte;âniculusadmeasdcuenitmanus:qutinâex ma tris uifccribus nôexiffct:ne illi qtf fuftîetcôtigiflet.Quctâtadiligetia fuoîfortûio enutriuiî

Mtapluribus a me geitus putaret.Crefccs itaqg idiêpuerîfœlix ætatcfed nôfapîa:îgenti pulchritudinc corpisîfed nô aîxîdccorifcç Si 4gt;bis moribus:honcftate:bôitate:amp; multæ fapiæ elegâtia:$$ uane déco catus:acuiftisdilcftionc fupeidua colebat.lsnâcç in decimooftauo ætatisfuæannoîbecillis amp;nbsp;miferri mus cxpirauit.Propter que tâtusaboîbusinfonuitluftusîutuixpmcfem fine potucrit inuenirc.Scd certcludus p co qa euencrat nô fuffecit. Aft ego eius nimiæ incubens dileiftioni pluries gloriofum ro gaui Hieronymû:ut mihi qd nepoti meo acciderat reuelaretîlgit meis ânucs gloriofus H icronynius ßcibus obrinui qd* glifcebâ.Orâti cm mihi die quodâ hora nona:tâtus cuenit fetor cp nullatenus nari buspoterâ tollcrarc. Hæc du mccûtacitus reputâs:un hic tâtus adeftet fetor admirarcr.ïupra meû uerti cem clcuatis oculis.'îfoclicc nepote uidi terribilis uifioniszita cp in eû uifum îprimcrc nô audebâ. Nam catheis igneis circuligatus.fornacis iftar flâmas fetidiffîmas eriipebat.Ad hàc itaep uifionc fubito î me ta uchemes timor irrepfit ut du pluries loq uellc.formâdi uocc nullatcnus côpos erâ.Poftrcmo aliquâ culuinmeredienstii meus erat nepos, uocecœpi pquireretremebûda.Adhaccille ululatibus Si fufpiri îsîVrinâ inqt nôfuiffemme ta diris effem cruciatibusdeputatus.Nâ feias me tartareis mâfionibus per petuis tpibus pmâfurû.H æu qd dicâs’H is diftis tâtus mihi dolor affuit ut firn pluries admiratus:quó a uita jitinus nódifceflï.Lógis âtexpletiscolloquiis.'ab code fcifcitatus fui cur diuîæfuiffet mîæ fie ex pcrs;cû î mudotot uirtutibus ficpoIleret.Pro nulla inqt me feias caufa fore dânatû.-nifi qa in ludis ma xime dcleftabar. At quia in morte accepta pnîa quafi ftulta ignorâtia poftpofui confiteri.-diuinâ non merui ueniâ adipifci.Ethæc dices a meis difparuit oculis.Talis ât co abeute remâfit fetor:ut i locû illû hadenus nullus audcatitroirc.Ecce quâtû turpiffimû ludi feelus diuîa? abhorrent, maieftatisoculi.Tt meamus ergome nos bonopz rapiatinermes tâ repetinus ïteritu s:ne nô poenitere nos uitior« côtingat: dum tßs îeft;qa poftmodû pnîa foret fruftta. Vt igit xpianus tâtæ ruinæ ludi ^jcul effugiat nefasâmo Ut oîm memoria deleat excpla alia qdâ quobreuiuspotero fubrogabo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ Cap. Xlllf.

N Samariaquindedm nondum cxplerisdiebusdum miferquidâ ludcns:quafi om niaquehaberepoteratconfumpfiffetrgloriofi coepit Hieronymi nomen aufu temera acciditqd enarro.Cû cm illi fuû uellctincipeludû.’uthi qfehocab eifdcaudiffe:amp; to — nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;______tâ rd férié et fe uidiffe.'fantur Si refcrût.-ficdixerût. Qiiâcûs? pores exerce uim H ierony

ni nefatida blafpheiniæuixfinientem uerbaniidentibus Si ftu^ cœlofulmenuenicsireremit.TribusaliisinTiroIudctibushcc

tne:qa tcîuito ludû iftû alacriter finiemus.His ita diftis fuû inceperût ludiuquo qdc primordiato:qß uno elapfoiftâri.'fe terra apiensillos folû abforbuitâta ut nil ex eis âplius fuerit uifum. Cap. XV.-Vod uifu nofdtur.-ueriffimo teftimonio côprobat .Iccirco quæ dico:$qgt; m ultis poffent cô probari teftibus:tn meipfo tefte qui ca uifionepropria didici comprobabo. luxta meam in quainHierufalchabitoædem:nobili(Timusquidâmilesfuit;tranfitoriisdiuitiis:njmi{j!lo ^^^^cuplesrqui unicum habens filium eiufdetn ftultiffimi amoriscæcitate pereuffus : nô folum

prauiscum noncorrigere fed etiam eum ipfemetpraua inftruereconabat.Parenres fatui Si ifti fimi Ies:mcntisquæfooculoshucinclinent.utquisfiniseucniat:nonignorent.MuIn enim holes magnas aîæamp; corporis inciderunt ruinas ob prauorûparentu infipientiâ.Crefcensnaq? illius militisfiliusxu ôis bonis moribusdeftitutus:de dieindiépeicrando:totûfuûtpsamittensinludisamp;blafphemiiscu â-ifcç îmûdiciis pâtre caufante:annum attigit duodénum.Qiii quodâ aduefperafcente die : folitis eu patreludisinfiftensludumeodcmutglifcebatnonhabente:primo4)rupitinhaïcuerba; Si quid ille poteflHieronvmusquiludosphibet.'iam exerccatmä feinuito bine non nifi uiftor exurgâ. Verum

ludebanueloci graduadienscundcpueruinfœliccrapiiit.Sedquoeûdetulitmulli haftenushominû efteompertum. Verum utputoeum detulitininfernû.Eadc nâcp hora cafu adquâdâ meæ domus fe neftram quælocoin quoludentesdegebant.-pater amp;nbsp;filius ex oppofito fi ta eil mepofuer.i:quo me ui derefuir necefle ueritate pfpicua férié tam formidadæ rei geftæ.Difcât ergo iuuenes î iuuctutis tpc qd* cæteriseftpftâriusîexpetêdismoribusfefulcirene uilibuscaducifq;moribus iuuenilisaius iformatus ftatuî canicie neqat pmutare. Qitod enim nouæcbartæ ïferibit;de facili nôdelef. Difcâtet parêtesfa ttlifilioscocteâionibqsamp;uerberibus etudirenec uitiotum nnantueprestadicesfigerenonfacilitec cudlcdasî

-ocr page 893-

De mîraculis fanfti Hicro.

EPISTOLA LXXXVI

cueUcdas:ncflcndihicamp;infuturocedantcuêtus.Nam(nififallor)adæterhoîegaadio^patrid,deuc^ niendi artilfimaamp; fine âbiguitatealiq pauciflîmis certe cognita extet uia.Eüdi ad pditionc iter latif ÿ fimum:amp; multisimo pene ifinitislimitibusplenûforecôftat. Quodlibet emmortalium pdórum ad pditionê fuum tramitê ftruit.Quo dum hoîm nô loin paganoiüded etia3 illoß; quos facri baptifmatis nnda lauit.Nâ de paganis nulla oritqftio nôdamnent maiorê foreliquent numerû mftiplicibus in fiftentium flagitiisquoß; nulla pene unqgt; cognofeit emcdario.QinnîmoRefpeftiuequidé dico parigt; ter bonis amp;nbsp;malishoibuscôfideratis: nóeftquifaciatbonö:nóeftufq?ad unumdedocsppftfuasipro^ bas amp;nbsp;peflîmasambulâtuoluptates.Côfequctercôdudi debenrpadæternæbeatitudinis gaudia rariO fimigradiant.Infinitæqnîmoocspenefacræfcripturæauftoritateshocteftantdnfinitafiqdem amp;exc pla poflemus pfpicaciterintuerilt;ad hmôi ueritatc fuffîciétius demôftrandd.Hoc ex oîbus unû ceferi de eeunecab hoc difaepari pot nuUu.f.ad æterna modo aliquo puenire poffe gaudiamô oîbusnifi pticugt;! laritet fed totaliter uitiis extirpatis uirtutu ftudeatitincre feftinarc.His ia fine dato excpla amp;nbsp;.pdigia dam iam huius operis fini .ppinquius breuiter introducâ.Et duopdpue admiranda q a uenerabili ui toNicolaocretenfisinlulæarchiepifcoporeferente didici primo dica. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capi. XVI

r=^^^Encrabilis idem archiepspridie gloriofi hieronymi deuotiôcnîmia bethlecm uenics ut eiuf cunftis honoribus colendas reliquias uifitaret ut totus eharitate feruidus redire noluit

donee me fua grariffima uifitatiôeeximiislætitiisadimpleret.Qui uti donoß; præcipuus ut s^Æüigrauiffîma mihi donaria fuperabudantilTime morefolitoimpartiretme uifitare mime côté tus mecuni dignatus eft iam diebus pluribus cômorari:amp; etiam adhuc manet :q(f urinam tpe longo duret Jn xpo namcj Auguftine chariffîme uenerabilis idej pórifex te falutat.Qiiâ plures igit mihi fuo mm uerbotu auido uenerabilisidem pôtifex enarrauithoc taie in ciuitate Cadia cotigiffe.Sacerdos ciuîtascati^ quidamfuus:fuæ maioris ccclefiæcuftosimpudicusluxnriæamp; aebrietatideditusmodumcopletoan jjagdin jn nodchocfæculomigrauit.CuiuscorporeicæterorufepuItobaratrofacerdotû.uteiuspunitiocüâis fyiacreta. innotefeeret ad exêplum.S ubfequêti node tantus in ecclefiaeiufcg cimiteriis fuit ftrepitus : q? rumore nimio in urbe ilia cômorantes excitati pauore ingenti uelut ametes ad ecclefiam cucurrert. S tant itaeç omnes circa ecclefiam:ftrepitus uehementes.-câpanarucj fonitus audiétcs.Di ui nâ qdem exorat clæmc* tiam:quatenuscurifta fiant debeatreuelare:Sed nullum exauditiôisfentiûtadiuuamc.Diluculohoc cciïante:cundaquæfuerâtinecclefiareperiuntreuoluta;amp;quafiundilt;ÿflâmisigniu5uiolata Adhoc memoratus pontifex orationes indicens ppfo.quid fequenti eueniat node pcipit expedari.Ne nimis fuccumbâ uerbis:fequenti node duplex ftrepitusamp; pauoris tribulatio eftfecuta. Qiia dere repletus po pulus amaritudine amp;nbsp;dolore cernes nullûa dno adiutoriû cueniredicut uulnerati:qin monumentis 4uecti dormiût exiftebat.Dieaût elucefccteoibus in ecclefia oronibuscôgregatisgîiofushieronymus fubitofepriesfoie fplcdidiorineedefiâ ueniens.ad altarecg gradicsxundis uidêtibus amp;nbsp;mirâtibusper horâ forte fub filctio mancs:obftupcti ppfo.hoc^jpter facerdotisillius mifeß: cadauet facris indigne lo cis côdituj ad terrorem peccantium contigiffeintimauit.-eidcmiç mandatas utcadauer miferum tarta reis poft refurredioncomniûmanfionibusdeputandû:di(repultomflammistraderentprotinuscon^ cremandum.Alioqnincepta peftilentia non abiret.Etfieintuentium oculiseft inuifus. Quod utorp dinaueratdætabundus populus protinus adimpleuindeo amp;nbsp;beato hierony mo laudes pcipuas pfoluê do.Etficpeftisiftaceflauit.Qui deincepsbeatiflimumhicronymuomnesunanimitctdeuotioncma ximainceperuntcolere. Capituluj- XVII

NeademinfupcrduitarequidampulcherrimuscxtititiuuenïsTyttisiioïe honeftnsmorî bus luculentus: carnali non ignobiiiori natus ^agenie prædiues ualde:totam pene deuotio uem amp;fiduciâhabens in beatohieronymo.Hicfiquidem iuuenis uirgineo nitenscandore _;Â^in eiufdem fandæ uirginitaris,ppofito ufcß ad uicefimûannum probis uitæ moribuspdu# tauit. Quo italt;5 tempore fui fratrisnefanaoconfilioincitatus.-fpretis tam nobiliffimisuirginitatis nato gladio interfedt. Deindelubfthoro ppriii latitantc fratrem inuenics interemit.Hisitacç geftis ex ciuitate exiens.multo tpe per niundü hue nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;errans.-cum qbufdam aliis cçcpit quofdâ ttanfeuntes

tauit. Quo italt;5 tempore fui fratrisnefandoconfilioincitatus.-fpretis tam nobiliffimisuirginitatis gemmis:auri prædofiffimum metallum calcans ad carnis fpurdtias amp;nbsp;kitum ac fetorcm uehementer declinans.puellam quandam omnipulchritudinecorporisrenitentemfibi inmatrimonio copula Wit:in cuius amorisrhetibus ita fe capiens:cp aliud præter ipfam poterat minime cogitare:de die in di# cmcotrpitdiuinaobfequiaobliuifci.Atquiamiferdereliquitiuftidamîoblitusfuitdeumalentemfe oblitus fuit fibi dominus mifereri.Completo nami^ anno:quo cum puella iuuenis i nfenfatusftetit : non ut matrimonio:fed caufa explendæ libidiuis copulatus. fuggercte dyaboiicaaftutiaûuuenis fra ter puellæ illaquæatus amore : auide diu quasrens eins amplexibus frui s tandem cp optauerat eft ade^ ptus.Hucaccurrant iuuenes:amp; exemplo iuuenis fint experti.Fiunt nota iuueni puellæuiroiam perafta.Tacens idem cogitât auide:quo naleat modo certitudinem reperire. Expedat diebus aliquot fe fimulanshoc nefeire. All diequadam ordinat urbem deferens peregre profidfci.Et latensper diem în duitateznofte media domum uenîens:referatis ferisa puella feruitriceclam ut prius fimul ordinals uerantambo ufrp ad thalamumân quo eiusfrater amp;nbsp;uxor inlefto ftabant ,pcedentes:fibi poftuîatape tiri. Mirant illi:amp; timoré pterriti uehementi:pulfanti negliguntoftium referare.Tandc côfraftis feris thalami iuuenisira amp;nbsp;furore nimiofornadsinftarardentisundiq; inflâmatusuxorem primoeuagi


-ocr page 894-

PARTIS


III TRACTATVS XV


initîncredepdari:acéc iuguùre.Permanenteitaq^eidcTyto pdecemannöstalibusnegodis implica to gloriofiffimus Hieronymus falubreréfugia amp;nbsp;uitaledie quadâiamaduefperafcente illuci niodû mercatoris fe monftrauitme ille folûmodo habitæ deuotiôis pmiis priuaret.Nâ ille nbsp;nbsp;nbsp;tot amp;nbsp;tâta ui

tia abhorrenda côtinue exerceret:tnin beato Hieronymo deuotioncaliquâ retinebatàta ut cidéquo^ tidie fecômendâs boni aliqddiebus fingulis ad eius honore faceretnullatenus poftponebat. Cernens italt;5 Tytus mercatorcnefandis fociisadfolitaneqtiæopacôuocatiscôciro cûeifdcpgés curlu uibra^ ris laceis Hieronymo mercatoris inftar obuiant uenicti Moxlt;$ in eu infurgcs a fociis eûdc pcæpit reti neri:doneceius lateri gladius infi gat.Deinde manû eleuatdterficicdi gladiù retincrcrut fcelus tantû ua leatiamexpkre.AdhæcHieronymusgloriofus.AmoreinqtHieronymiquctu diligis.aliqualoqué di breuis licentia mihi detur.Poftmodu fi uolueris facito quod optas. Ad hæc amp;nbsp;T y tus : Amore inqt eius que noîafti:amp; loquendi amp;nbsp;uiucdi licentiatibi utpoftulascôcedat. trii qportasmercimonia iâdc pone.Atgloriofus Hiero.Ego ipfefum hier.qui hue f»ptet tuâ liberationc uenime mihi a te impenfa obfequia in uanû pterirent.Te totquæ geflîfti peccaminû iam poeniteatad te ipfum redeas : ne tormi des:hucufcK menouerisppter tuâ falutem:amp; aîæ amp;nbsp;corporis fupplicc ergateapud iratam diuinâ iufti dam extitine:ne in te dignas tibi fæuitias exerceret. Ad pœnitentiæ igit çcitius pge callc. amp;nbsp;peccatorû oneraiam depone.Alioquinmetuieuftodem amp;fupplicem nohabebis.Hisdidis Hieronymus glo^ riofusabillorûocuIisdifparuit.AdhocftupefaftusTytus:amp;quicumilloeranttimoreamp;: admiratio netâingcti:adtcrram ^cidensphorânôpotuiteleuarixTuncfubitoinTytûamp;qcûillo étant fpûfdî gratia eft effufa.amp; lux eoscoclitus ilIuftrauit.Qui jJtinus in uiros alteros iâ mutati fpretis cûdisfputj« dtiis uitiop: ad poenitetiæ tramitem rediere.Deinde ad eremop; antra deuia amp;nbsp;ignora .pperantes i ma ßnisfecorporumafperitatibus.amp; uitæfandiifimætradiderunr. Cap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XVHI

Iraculum aliud quod ueridicorum teftimonio folidiffimc in fuperioribusægypi i par tibusperadumintellexi.-quatenushominibusamp;maximeiuuenibusquâtûcû^caftis proueniatinexemplum.-adeuitandumpericulummulierûpcedentimiraculoadderc cogitoforeratu.Monachusqdamiuuenis amp;nbsp;decorus.-honeftatepcipuusmojs! matu/ rusqfenexuirginalispudidtiæcuftos cundifijilllusmôafterii monachis fpeculum fanditatis:amp; gloriofillîmi Hieronymi amatordeuoti(fimus;fuirduodecim annis in monafteriocontinueorationibusuacanscamp;ftudiofCTipturarû.Hicamorecaftitatis timens ne cor ali qualiteruiolaret:mulierum uifusineffabiliterabhorrebat.-itautearûmemoriâformidaret.Huicppo fito diabolus antiquus ferpens amp;nbsp;hominum inimicus inuidenszfuæ neq uitiæ inueteratæ contra eum dolos amp;nbsp;artes multiplices indtauiricontinue cogitationû ftimulis i uuenc peflîmus tentator affligens die noftuega tentationibus duobus mefibus nö ceffauiniuuenis uero ^uidus fefe dni amp;nbsp;bri H ierony mi.'cuiusdiledionis ardoreferuebatcômendanscuftodiæuidrici:tctamctadiaboliieiuniis amp;ofoni btis triöphabat.Cófluanthuc qfo iuucnes atcç fenes amp;nbsp;quanti fit cafus mulieft- fallax pulchritudo hic döceant maxi me p exeplö. Cernes fe afpepfidus diabolus a iuuene fupari tan$ leo rugics fubtiliores nöcendi artes coepit quærere ut iuuene deuoraret.Fititaçg inter eos pugna grauis hincaftutiis cófuetis caftraaduerfusiuueneftruitpeflimusinimicus.Hinciuuenisoionesamp; gloriofi Hieronymi j»tedio càftrofi! ftetnût munitiones:amp; uires eoR; triüpho nobili uilipendut.lnterca genitoris ad morte ægrotâ ris uifitationiscâ îgruente:ex monafterio in ciuitatc ad paterna ædc uenire iuuenis eft côpulfus. Nâ fe paterdolorenimiomorituit:!! uifiôefruftraretfiliicrebrisclamoribusacdamabat. Obhoc doles mo nachüs.'timêsnemulicrû uifu cormundû;amp; uirgineocandorenitidum uiolaretpotiusnifi fratrufui coenobii fuiflêtfupplicationibus inclinatus.erga pâtre crudelitatc uolebat^pter dnm exercere:$ eide înfirmanti côpati a monafterio recedendo.Sciebatenim monachonil tam nocuû:deteftabile:amp; mor tale:$ uicos:amp; duitates:amp;gentium multitudinem drcûire.Nulla certe pmanet in hole quits mentis: q multoru uerbofitatibus amp;nbsp;uaniloquiis implicatur. Qiiod aqua pifcibus:monachis idc precipuefi^ lentiûopat.In paterna ita^ manens ædemonachus diebustribustædio ta uehementi affedus eftfi bipotiusuidebat tetrisfeforecarceribusmâdpatû:côpletodie tertiodum eu eu fororefua qdam pul chritudinis inaudiræ infirmi taris caufa partis crura fimul côtingeret pfricarcrcafu fororis dextera eiuf dem tangente dexteram.tam diris libidinis amp;nbsp;eiufdc fororis ineptæ amp;nbsp;abomîabilis côcupifcentiæ fuit fubito iaculis cor eiufdê môaehi inftigante diabolo uulneratu:qgt; pene eâ ad illidta:amp; oîno ab homini busabhorrêda nifi extitilïët timor uerecudiæ inuitabat.H eu qd dicâj'Quæ monachis illis inerit obfer uantia caftitatis.’q continue mulierô uifibus potiunt infimul colIoqucdo.Sic manet in caftitatehô fa dem inruensaiïîduemuliertjzficutmanet palea ftansinigne.Fallax certe amp;ruinæmaxlæpropinquus cafus.'ineuitabiletjpiculueftfœminæpulchritudo.Timorcertemôachoeucnitquc timebat.amp;fibi ac cidit qcf tâto tpe uerebatur nec fine excplo maximo aliop;:nô illud uifum eft parctibus obedire .•! quo aîæ piculû formidat. A monafterio inuite monachusegredit:fed ardorelibidîs tam nefandæ cor infiâ mâte:nil aliff q- fororis hoc ncfdctisfcelus facicîprobïsoculoti; uifibus uidere cogitâs:pene unqgt; fuiffe monafteriûrecordat.Sanat îterim pater. Atmôachusexcufationibusadinuctis:tardardedieindic ad môafteriû remeare.Mancte eodê î paterna domo tribus mcfibus.-bîc môachos:hi ne patré maxîa mouit admiratio.-omnéfç familiâ:cur iftû tam uehemcsirrepferitmutatio amp;nbsp;alteratioîaudita.lgnorâtfiqdc tei caufatn iccircoeffeftum eos contigit ignorarc.Ad nionafteriûcum duobus ad fe ex nioafterio de ftinatis

-ocr page 895-

De hu'raculisfanfli Micro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiilolt LXXXVI

ftinatis monachis tandc reuertif.’illud référés tædium rcdcüdo:qlt;f prius detulerat exei'ido. C oepit itacg Sn monafterio corpus degere môachi.xor uero a fororealiqualiter no recedit.Hoc fibi fit ftudiûfcriptu

ut attingat peflîma quæ affeftat. H æc côrcplatio di uinorû ut pftôrum modû rnueniat explendoft pcutitalienusfuiïamp;aueritatiscognitióedeuiuscótinueadiabolocuiusiugo grauiffimoibecillccob lumfubmifit.-libidinis nouæ relis Sicut fumus deficiût dies eins cófringunt ficut in frixorio offa dus: amp;nbsp;infirmât doloribus uita dus irrationabili fitfimul aiali.Obliuifcit in toto diuinâ ecclefiam exora^ te:tota die cogitans qs modus appareat habilis ut poculû mortis ualeat deguftare. H eu qua funt ino; pes amp;nbsp;miferi:amp;ab oibus bonis egentes Si exules q a dno fe elongât.Tanto fit pdus brutis animalibus uir in pftis qbus ab aia deusmaiori fpacio elongat $ id quo coelû a terra diftar;amp; orics ab occafii q eiO dem pftat eu diuina gratia eft fulcitus.Cogitanti deni^ monacho ueritatislumis nefeio nefandiffime amp;nbsp;inauditæhorribilis uoluptatis adipifccdæreperiremodû mali côfilii feminatordiabolushoefibi n leinfinuatpftlium occulto cogitamine uani cordis:ur.f.intempefte noflis medio cûflisdormictibus «efte depofita môachali fumptoqi habitu laicali ex monafterio exiës paternas clâ adeat mâfiones iÿdo mû crepufeulo nodis latcter intràs fub thoro fororis lateat donee dormicte ipa ad eâdc accedat fuæ uo luptatislibidines expleturus.Placet infanæmctisimperitiæcôfiliû erogatûftudetqp ipmtoto poffe $ ptbreuiuseffeftuimddpare.Sequétisigitaduenictisnoftis medio fub filctio ad fores cocnobiiclaues gerens mâibus 4)perat;fed ad oftia ueniens per totâ illà noftê hue iIlucqg difeurres quo fi nt in loeo poff ta nô inuenit. S tupore amp;nbsp;admiratiôepterritus:cur hæc fintmefeiens intueri iâ maturiali qua ad laudes débitas dnicasmôachi excubabât,ppinquâtehora:côpellit adcellulâretrogredi.NaneticelluIa ille ad miranspdiem illûpponitfequcti noftefaceteqd’nôfecit.Audetîbecillisdexteraquaînôpônfpatftul turn pecus côtra leone pugna's triûphi gloriam adipifd. Quid infenfate rerisrPutas agere uilepecus:q leo fortiflimus hieronymuscôtradidtrCeftaimagini gloriofiflîmi hieronymi genua fledere ipm ulj« terius nô falutes Si tibi poteftas ptinus côcedet.-ut cadas infoued qud effodis ut dira naufragia iam ad mittas.-Non poffuntipenfagloriofiffimohieronymo feruitia quoquo modofiantimercedibus uacu ari.Retinebatfiqdem incellula monachus ille deuius:amp; errans amp;nbsp;diabolico dnio mancipatus:imagi)gt; nem gloriofi hieronymi tabula infignatam cui diebus fmgulis antiqua côfuetudincfledens genua fe idem pluriescômendabat.Iccirco ut dusmira clemctia cûdis inotefcerenillo eum dieretinebatme ma lum faceret quod uolebat.lgnorans uero hæc ille monachus fubfequcti node ad coenobii itcru3 fores pgitSed qcf pcedeti nodefeceratud hacfecit.Ne igitur inheream uerbis: per unûfere menfem finguf rodi bus ptinue hoc euenit. Côpleto i raqg ut puto mefis circulo in fomnis beatus hieronymus fandif# fimo cuidam illius monafterii monacho apparuit in ftratu fuo quiefeenti node.eidcm reuelando qd iftémonachus fadebatsmandanfe^ illi ut debeateidem monacho ficerranti declarare quo ipfe eû ob fi bi impenfam reuerentid cuftodiuit:ut oftia non uideretad cogitatum perpetrandû fcelusÆtq? nifi fij bi uelox de inceptis fubfequat emendatio:fefe de ipfius euftodia remouebit.'difceflitqj .ptinus abeode Mane autem fado quæ uiderat monachus alteri monacho enarrauit. At ille fe quid hic dicat nô inteb ligere pluribus deteftans lacramentisxœpit dicere ,ppter cerebri uacuitatem hæc fomnia euenifle.iacet monachus amp;recedit:hicgaudens pponîtnodefequenti.-nullamamplius exhibes folitamhiero.reucj# tentiam oftia monafterii ad nequam opus:quod tam diu affedauerat pagendû:ad fuû libitum refera te.Vtbreuiterdicam.Quod miferdi 11 hiantianimocogitaueratmala operandi ahieronymomorefo lito priuato fibi tradita ptâte: ut uoluit ficefFecit:fed tii in fine gloriofiflîmi hieronymi clæmentia nô dcfedt.Recedens itaeg ille de monafterio nodurna hora:alieno habini occulratus paths domû adueni ens per die ill uj unditj drcûiuit.Cûqj nodis crepufeulo domûintrafletad ledum in quo uirgo foror qelcere tune folebanclam fgt;cedens:tandiu fub eodem latitauit.q’diu fororc dormirepotuit æftimare. Tûcidêexiês.expoliatis ueftibus fororis fedexterolateri applicauit.Adhæcfororlcuifomno dormics excitât Si uirû iuxta femanu fenticsiadmodû expauefecs.-dirisemiflisclamoribus ad feocs pariter euo muit.Currûtadpuellæthalamûcûdi cû lumine:amp; tandé inledo inuenerûthûciacentc.Mirant parcgt; tes Si ftupctxernûthoccûdi qcucurrerât.Si códolct.Intertogata filio pater difcrimîs tanti caufamæea tû fuum filius filctio côfitet:Vt em dixi-'uoluit gloriofus hieronymus hanc fuâ ft ulticiâ experirimt in pofterû humilior Si aftutior fieret ad caoendû:amp; in plio fe tucdû.Et ne ampli us excplo fuo qs de fdï täte côfideret Si fparet.Quâto em maiorineft hmôi fanditasdû î mari mûdi huius ,pcellofo:amp;hmiccgt; tû agminibus plenoâmbecilli carnisnauicula nauigantanto maior eft tïor Si aftutia fe tuedi infinitas peffimusilletctator diabolus nocedi pofliidetarres Qui incautus pgitileuiflimecapit.Qiii incûdis n7 met;ab,oîbus diabolis hic timet. Certe plus nil nocet $ fpreto alio^ cófilio ut ^ipria uolûtas pcipit am bulare.Qiii fuætrn uolûtati créditacûdis q fadtfincodibilc adinueniet Magnûexcplû iam finito ti^ more de fragilitate noftra maxîa:amp; de diabolica calliditate Si aftutia nobis oïbus demoftraf.-magna5c fpes ueniæ pdôribus déclarât .Cernes nâ^ fe monachus fie a diabolo deturbatû.-delufum :ac etiam in tanta miferia captiuatû.-^Jtinus fuffragiis gloriofiflîmi hieronymi (cuius femp deuotus extiteratjfuaj miferiä 5c culpa uehemctiflî mâ recognofeensân feipm rediit; Si de eade paterna exics domo oïretarda tîoneabiedtadugcs 5c dolêsad fonte pnîæ ^jperauit. Deinde uero in fuo monafterio per annos duos întantafe abftinentiæafperitateafflixit:utforetcorhominûinfiiffici;scogitare;5ccompletoannoru5 duojKfpacio.antediesmodicosexhocfæculofççliciterexpirauit. Capi. XIX

-ocr page 896-

PARTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in

TRACTATVS XV

^Encrabilis Damafi Portue nfis cpi pridîc rcccptis litteris: aliqua eis infcrîpta corde auido îh l tellcxi:qu3Eobeiusreuerentiam nondimittam.Romæcardinalisquidam cæleftinusno; i mine H ieronymi gloriofi æmulus amp;nbsp;dctrador:d um die quodâ in conuentu exiftcs catdi; g nalium:more folito ore audaci amp;nbsp;temerario: in eiufdem iniuriæ uerba ^ruperat:dolore fu; )ito uifcernm impellente:ad occulta naturæ loca ^perans.-uifcera omnia jJtinus emanauit : amp;nbsp;anteÇ illincreced^retexpirauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XX.

Lius quoiÿ pfby ter cardinalis Andreas noienfti nô fimilis:fed gloriofiffimi H ieronymi de; uotiflïmusatlt;^ cultor:pridieineadc Romana urbemultisdrœftanribus expirauit.Quicü iam inecdefia effet paratis exequiis quæ folent fideliû tumulandis exhiberi corporibus: aflî ftente fummo pôtifice cum pene toto dero amp;nbsp;ppEo romanojt qui ad eundc Andream con;

ueneranthonorandûremitTis ululatibus èi crebris gemitibus inferetrocudis ftupêtibus èc ueluri amê tibus effeftis:tâ$ fi a fomni dormitionc cxdtaretur.mirabiliter cxurtexit. Cû^ a Romano pótificc rc tnoto de ecclefia maioti bead Petri apti uniucrfo ppFo tdaufif® foribus interrogareturnntulit ifta uet ba.Dutnftaremdiuino examini iudicandus:amp;iam jjpterueitiuamp;cibojKiqbus haftenusufuscra)ni miâ fuperfluitatem rartareisauciatibus condênara:S ubito adueniês qdâ foie fpendidior: ninety can didionqucfuiffegloriofum Hieronymûadfeinuicêreferctibusquiaftabant îtellexi.-præfidcri iiidid flexis genibus aiam meâ corpori fungi porredispdbus fpetrauit.(^ibus finitis uerbis in idu oculi in de rccedcsaia (uti cernitis) corpori eft cóiöda. Ad hoc mirât fummus pontifex amp;nbsp;cæteri audientes.Fiût haec nota populo extra ecclefiam expedanti confradis ecdefiæ foribus protinus ecclefiam intrannom nés magnis uodbus deum amp;nbsp;gloriofum H icronymum collaudantcs.^ Capi. XXI

Vlta nos mentis afflidio cômouet amp;nbsp;contriftanintelledo qgt; ^plurimi ^orumdeum amp;nbsp;do minumlefum X^m{ cuius uicem gerunt ) abncgantcs:tcrrenorum (quorum deus uentcr eft) ueftigiis inhcrentes:dc ftipendiis pauperum amp;nbsp;fanguinelefu Xpf:delicatilïîmeferculis: cum hiftrionibus amp;nbsp;caeteris diuitibus fuam uentris replent ingluuiem:ad foeditatem luxu; tiae indtandam.Veftimentorûlt;5 de die indiem ;fuperfluitatibus abutuntur .De pauperibus:quorum mercedem raptam manu latrocinii deuorant:fame morientibus amp;nbsp;fri gore non curantes. Hi cette non Qÿod beneepifcopi feddiaboli.Epifcopus ât aut fdiffimusaut diabolus. Magni certe meriti ftatus epalis; fed peri eftpeccatuî culiinfinitileuiflîmûpeccitumaliisimputandô.grauiffimûepoïputat.Pôtifidsetern uitiuinfubdi alisinepô ê tos diffunditurper exemplû Maiorarecipient ratio maior crefcit.Qiiotem ouium Xpi uelnegligétia gtauifftmû. epi ud exêploi pdâ deuiât:de tot tenent dno reddere rationem.Heu quid Auguftinechariffime dicât* Graue nobis left pondus.-grauis fardn.a :S ed debiles ego habenshumcros;qd portabo {'S unt certe angt; guftiæ mihi undicp me torquctes. At dum graues mihi ^mptoscafus ltucor:timorc maxîo fuccrefcctc continue affligoramp; contriftor.Securius eft epalem ftatum fugere q appctere.Laudo certe epatum ta$ uicariatu dni noftri lefu Xpi.fed,illi qui ineo uitam agut militu terrenoife:qui mundi gloria amp;nbsp;pópas appetût non collaudo.îmo eis confulo:ut effugiât quâtum pnt.Melius certe fuiffet eis cum terrenis ui tamagere terrenoru.^ in pontifîcali culmine hæcagctcs;adinfima amp;nbsp;^fundioraloca deddere:tanto præ cæteris cruciandi qto præ caeteris plura donaria reccperût.Intelligcntes:italt;$ epojt plurimos potius nome gerere^effentiam :potiusluposrapacesfore Xpi ouiû$paftoresdeftrudoresmagisefleXpi ecciefiae Ç leftores.Qui chriftianois: ælemofynas deprædantes mercedem pauperum lupinis faucibus infupfluitatibus dboa; amp;nbsp;ueftiü deuorant amp;nbsp;cöfumunqrf abfurdum eft abomîabile amp;nbsp;deflendu:HffC iccirco dixerî ut talis abominatio cundis gentibus innotefeat :qtenus fi deum non metuunnhoîes tentes fuis aliqliter abominatiôibusretardentur.Audiantquæfo hi taies epi .-quaenarranda proponi; mus.'Scfaltemaliorumcalamitatibusterreantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitulû. XXII

N fupioribus ægypti partibus:in deferto quodâ ab hoibus ^Jpter uitæ i ncômoda îhabitabilî qd.im degebat monachus Helias noie:antiqflimus amp;nbsp;magnae uitæ fdîtare radians q in uita btiffimi Hierôymi eidemfamiliariiïîmusualdefuitrquc idébnflîm^Hieronymushabuif fe ^phetiæ fptritum pluries enarrauit.Hic diequodam (ut plures mihi teftificant monachi uita uenerabiles fidecg digni qui fe dixerût ab eiufdê fandi uiri ore multotiens paudific) folitis incubés orônibus :fomno repentino adueniente aliquâtulu obdormiuit.Et ecee in uifione quo .‘quidc modo multotiens deus oîpotcs grâdia amp;nbsp;occulta fuis fidelibusreferat facramenta:in quodâ palario mire pul chritudîsineffabiFiamp;amortalibusnû^uifæutfibiuidebaterat. Cuperhorâ perpalatiûilludhucil; luclt;5gradics eiusadmiraret pulchritudinem uehcmctc.'uiditquodda præparari tribunal aqbufdâ miæpulchritudisiuuenibusftratistapetibus:amp;ucftibusauroamp;gcmis:acmultaartificii uarietatede; coratis.-drcûquacg pariere inuoluto.In quo poftmodum rex quidam maximus amp;nbsp;dccorus:cuius afpe ftustantæeratfuauitatis:utniluelletaliud$ haberemagna defideratuiroR: folelucidiorcomitatus focietateueniensîfepofuit utiudidaexerceret.InterhæccuiufdamaîaqucmfuiffeAnconitanô præfu; lem ab aliquibus ibidem côfiftétibus poftmodû intellexit ne$ fpiritibus:cathenis igndfœ utculis uin da inftar fornacis flâmaserupes fulphureas:deportara maieftati regiæ pfentat.Quae priuf^ dealiquo interrogareturxoepit diris uocibus fe i nfernalibus mâfionibus digniffima accla mare. Hâc îtercæteras maxime aflîgnâs prindpalem câm:qm uanis pompis intctus.'in côuiuiis amp;nbsp;ueftibus:amp; hmôi ftulticiis delédabat C^ibus fiiùtisdau per iudicetn fnia.'ur pœnis infernalibus tcadetetui.doneccorpori iunda duplices

-ocr page 897-

DemîracùIîsfanftîHîero. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epîftob ' LXXXVI

lt;îuplîccs panas î ppe uû fuftineret.Mox ilia fecalîi Tetcns ots ilia ncÇ fpîrîtuû torbaânde diris dattio^ ribus reccflerût.Deindc alterius cuiufdâ aîa:$ fuiffe Theodonii fenatoris fratris uenerabilis Damafip difti epi Portucfis fiEr intellexit ante maicftatc regiâ circûftâtibus niultis ne$ fpiritibus eû grauiffîme accufantibus pfentatnr. Cuqj a diabolis in lôgu accufatio traheret:amp; nullus ex aducrfo aliqua rnderet, uir qdâ feptiesfole fplendidior:amp; ut fibi uidebat pene cæteris aftantibus emi nÇtior.ad regis fedens dex teram in pedibusfe erexit.Quo quidc furgentedilentiû rex manu fpria a cudis fieri ïmperauit.Tuc fteterat otbus opponcs accufantibus:hunc fuû fuiffe fidcliflimû ôi deuotû Si ei côtinue exhibuiffe reue tentiam fpecialê eifdc mox loqndi audaciâ abftulitamp; taciturnitatcpnotauitJ’oftmodô uero isflectcs antercgc genua.-huicfuofideliffimo ueniâ amp;nbsp;æternà reqem folita picrate amp;nbsp;mîa infinitadæmcfiffimc cLargirr :ita tn 4) cômiffis inmûdo flagitiis in purgatorio purgaref.-fuis pcibus.ut uoluiteft adeptus. Tuncoîsillanefandorumfpirituûmultitudo gemcs amp;nbsp;ululans:deilloloco4)tinusferemouit.rnter^, üall.o aûtfaftohoraE unius iuuenis qdam pulcherrimuscôcitogradu per palatin uenicnsad hunclt;5p âc «dens qtam eminens amp;nbsp;pclarus in auxiliûexurrexerat Theodonii fenatoris:fe foredixita petro patri tioRomanojs: eius deuotiffimo miffumtquatenuseiufdcm pces exaudicsffibi impetrarea dno filiuj dignaret.Adhæcrcx * Quod inqta filio meo hieronymo petrus poftulat.certe fiat.hisoîbusficfinitis a fomno illo mox helias monachus excitât.Laudes imenfas deo reddcs Si hiero.gEiofo. Qni/dic ilium tn quo ta mirandauiderat pnotanseodc poftea intellexit die epm anconitanum amp;thcodoniû fenatoré exhocfæculomigrauîffe.Quoliqdopatet:hæc uanafomnianôfuiffe. Cap. XXIIL HAgnamputabasAuguftine diariffimcaliquibusadmirationcminducere uclutfiquidno uuî amp;nbsp;iauditum ei ,pponcs:dû in tuis priftinis litteris quas recepidohâni baptiftæ amp;nbsp;cæteris epEis hieronymû fanftiflïmu æqualé in fanftitatcamp; gloria.-rationibus fine dubio efficacibus Si uifionibus mirifids côprobabas. Cette nô eft ali qualis ambiguitas:ueriffima amp;nbsp;oini fidc deuotionedigniflîmaira fore.Necputoaliquibuseius uitâ fanftiffimà amp;nbsp;eius tanta jadigiahoîbus tnfueta nô ignorâtibus admirationis aliquid euenire.Sed qih taies tuæ fuerüt rônes: ad ueritatc hmôî declarandâ:quid measleuiffimas amp;nbsp;imperitas nue illis apponere non deceret.Omiffis oîbus uifionem tnirabilc:qgt; uenerabilis uir Cirillusepsalexandrinus fe uidiffc:fuis ad mediebus pluribus iâelaplîsde ftinatis litteris affîrmabat:breuitcr introducâ.Poll bcati hieronymi obitum gloriofum anno cópleto tn die natiuitatis gloriofiffimi lohânis dni peurforis laudibus expletis matutinis:du memoratus pon flfex more folito in ecdefia folus ante altare eiufd^ peurforis dni gloriofi :flcxis genubus iplius gloria excellentiammultafpusdulccdinecótempIaret.Tepctino fomno aliquatuIuobdormiuit.Eteccc in ccdena(utfibidariffimcuidebaf)binanquorûdâfpeciofifftmorûhominuultrahumanâflcftimatiôe5 ^âtusalternatimffuauiffimoscôcinétiûturba uehemctiffima:miroordineueniebat. Deinde binatim oês adaltarc ^jcedctcs amp;nbsp;ibidc fleftctcs genua.ad fedcdu finguli fe ponebât. Cucç jIlo^ holm iâ effet ec cfia ualde plena:poft ocs duo uiri eminctiores cætcris in toto fimiles atlt;ç pares;infiniro foie lucidiorcs ftola induri câdidiffima:auroamp; gémis undi^ ineffabiliter rutilâtemenictes eedefiam pariter intraueit Ad quoft introitûoés in ecdelîa refidetes jttinus flexis genubus eifdc fummâ reuerctiâ pfoluerût.Tuc duoilliuiriantealtareabeifdcreuercriaexhibita:induabuscathedrisaureis:miralapidupdoforû ua^ rietate amp;pulchritudine decoratis:fibi aquibufdâpukherrimis iuuenibuspparatis;ambo pariter côfe derut:amp; fie filètesaliquâtulû pmâferüt.Intcrim fado inter illos filentioxœpitalter eorû duoru altcrum inipdieread loquendu.Cû^ longa adinuicc altercatio oriret;ut quis primo inciperet pdicare:capef t fînguli:ut hieronymus iohannis(cuiusera^t die ilia folcnitasiiandesamp;magnificentias explicaretma^ gnis uocibus acdamarc.Quo unus illorû fermonc mox indpicnsdaudesbeatiiTimi peurforis dni tâta loquellæ dulcedine:tâto^ ucrbopi: ornatu:necnon amp;nbsp;fnîæ grauitate contexuit.qd' fas non effet linguae hoîm dedarare.Finito itaej fermonc illo:alter(quc lohannc baptiftam cûfti qui aderât noïabant)eidê gratiasreferensmultiplices.Hocdrcûftâtibusadeiushonoremamp;gloriameftlocutus.Sodusifte me nschariffimushieronymusîæqualis mihi ingloria:æqualisetiam in fanditareffericm mearu laudu : eft haftenus profecutusdedreo dignû eft ut eius laudibus nûc infiftâ.Hic uere lux cft ecdefiæ:tenebras cffuganserrorumamp;cunftosilluminanshomincsueritatisdaritatecæcos.Hicfonseftaquæfapientiae falutarisrad quem fitientesdum accedunt.-largiffimcfatiant.Hic arbor altiffima:cuiuscacumen cœ# lu afcéditffub doftrinæ frôdibus:de fuaui eiufdc oris frudu aues cali.f.hoïnes multû intelligètesamp; bc ftiæterræ.f.hoiesparuintelligctes.uberrimefatiant.Hicmecôfuitinfæculoheremita:ccrtenonminus me carné abftinentiis macerauit.-hicmecum uirgo nitidus at^ purus:hic mecum fuit,pphetico fpiritn illuftatusîhic mecûdoftorextitit ueritatis. Ego 4?pter iuftidamamp; ueritatem uitam corpoream dereli qui.'hicamp;finonamiferit uitamcorporalemptopteciufticiæamp;doftrinæ pcrfpicadffime ueritatem: tempus fuum tarnen totumgeffitinfæculoinmartyrioîaffliftionibusamp;dolore.Egochriftianæfidei præcucurri nundus Si gentium inuitator hic poftmodum ueniens : eiufdcm extitit fuftentator : Si abhæreticiscandélacerâtibusdefenfator.Egof^elinbaptifmatemanibusjîpriisxpm dominôtcngt; ' gi iniordane:hicipfum nofolumanibusjtpriishabuitmultotiésinaltarefed ô^orejtpriomâducauit Hic mihi infanftitate p oïa fuit æqualismûcetn æquali ambo uitæ præmio infimul congaudemus. fâacc.amp;.aliamulfa4)fequcntëbéatoIohanne;quæidembeatusCyrillusnonpotuittotalitermemojgt; Ciæcômendate:lamhoiadieiptima4dueniçntç:eçcleriamcuftosintransepniintuitusdormi£nté:£û

-ocr page 898-

PARTIS . in


TRACTÄTVS XV


dçm manîbus cxdtauitjExpcrgcfaftusitaqg pontifex ft upore.-admiratione amp;nbsp;gaudio admodum pie ' nus:que uiderat cuftodi cum lachrymis enatcauitDeinde illo die miflam folcniflimecelebrans:uino ' nemmirabilem omni populo dedarauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XXIIf

H?1 Vntinfinito pluraquedid poflent miracula ucriiTima amp;nbsp;utilia enarranda:quam ca que in

I breui hoc opufculo funt inferipta. S ed ne ptolixirate operisaliquid legentibus tædii oriatur 1 hocfolomiraculoquodnondumexpleto menfe in bethleem peraftum eft perfeftus huic il operi fi nis erit.die dominico tranfado poft oda uas penthecoftcs:omnibus meis fuffraganc is epifcopis:amp;multitudine maxima tarn uirarum quam mulierum in ecclefia in qua fandiflimum quiefde Hicro.cadauer infimul congregaris honore debito amp;nbsp;ueneratione tarn débita quam dénota: primo egomet faais indutus ueftibus ad locum foueæ in qua corpus uenerandum iacet accedens ter ram cœpi effoderefepulturæquatenus facrariffimumillud corpus inde ablatumitumulomarmo^ ceo mira pulchritudine undicj decorato:quodhacdecaufa fueratfabricatum poftmodum poncret. C uncj iam fouea foret uacua:cundis cernentibus corpus fandiffîmum in medio foueæ tanquam in aere a nuUa parteterram tangenspermanebatintegrum.neccorruptionc aliqua uiolatum.Quod in declcuantescumodorctamuchcmentiflîmoamp;fuaui:qgt;talem Olfadushominum nûquam fenCit Collocauimusin altaritquatenus a populo reliquiae fandiftîmae uiderentur. Quot autem illo die me Si cundis qui aderant aftantibus funt perada miracula gloriofa:cxplicanda ca nullatenus compos ef fcm. C æd fexdecim illas rcliquias tangentes facie:uifum protinus receperunt. Tres prædpue daemon niad cathenis uindi in illam eedefiam plurimorum hominum manibus deportati funt protinus kV berati.M ulieris cuiufdam uiduæ pauperculæ puerulusteius unicus filius:in eedefia fuit præ gentium multitudine fuffocatus.Quem mater inuenicns:dolcns amp;nbsp;lugens:mox in ulnis puetuli cadauer ad fo ueam in qua fepultum fucrat corpus Hieronymi gloriofi defocns:cum infoueam proiedt;hæcdices uerba:Sande Hieronymcgloriofe.hincnonrecedam:donecrcftituasmihi unicummeum filiûqué amifi.Mirabiliscertedeusinfandisfuis:fadens prodigiainfueta.Statim utterram cxrinctipueruli corpus tetigit:cidem anima eftconiunda. Quidam uir corpus cuiufdam fui filii defepultura inqua per triduum ftetei at extradam:mox ad foueam illam detulit amp;nbsp;illud -in foucam fie proiedt. Qui in uentus fuit illico uitæ ptiftinae reftitutus.Innumcrabilia peneforent miracularquæ perada funt a ma ne uflt;5 ad uefperas:quo quidemtempore gloriofum Hieronymi cadauerdÜTepuItum inaltari cxri^ citcollocatum.Sed tarnen ad huiufmodi miracula ulterius nonprocedam.Vnum quod nodefequé tiacdditnonfilebo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXV

fiquidcmuefpertina corpus illud facratiffîmu inmonumentoqrf praeparauimus pofuimus.Sed manemonumentum uacuufuitinucntum:amp; corpus fandiflimum foue« priftinæ inuenimus reftitutum. Quod dum ego plurimu admirarer : node fcquenti mihi

J^dormienti beatusHieronymusapparensin uifioncplurimamihi grandia patefecinSedin ter cætera talia mihi uerba dixinNoueris Cyrille:^ corpus meum de fouea in qua iacet:nullatenus « trahctur:quouflt;5 ciuitas Hierufalem ab infidelibuscapictur.Quo quidem tempore Romam delatûî ibidemmultotemporcrequiefcetAdhaecexpergefadusquaeuideramcundis epifeopisamp;aliis uiris catholicis enarraui.Quid amp;nbsp;quando hæc euenieiwaliter non agnofeo. Si quid utileaut bonum ihac açpiftola dixi;nômeis:fedgloriofiflimi Hieronymi meritisimputctur. Si quid ucro (uperfiuum inu tile amp;nbsp;non bonumrfolum mcæ infipientiæ amp;nbsp;negligentiae cauCi hoc aeddifle ab omnibus iudicctutî Mci Auguftine chatiflîme in tuis orationibus memor efto.

Si delcdetopesfnomcn fi forte rogaris

Artificis:legito carmina leda dabunt.

Hieronymus latii funt gloria:mc uenerantut

Chrifticolae:fum nam dodor amp;nbsp;eedefiae

Confcripfi uaria:diftinxi Si abordincpfalmos;

B ibiia quid référât mecç dedifle putes:

Quaflt;5 uidcscoram mifliuastranffer.-habcbîs

Lex facra dicar cgo:H uic quoiç Hieronymus

Nillachefi fuperat:racobusquolt;ÿ uiuerefaccon

Nomen perpetuo me fadt ingenio.

C ui merito Celebris urbs i ndy ta fedaqg ab undiî.

Rodani condignum Lugdunadat tibi locum

Non nummis nocuis(ledor crcdas:nclaboti

Atteftatu r opus ( parccre dodus erat.

Menda operi nulla eft:calamum fugias:ptte charta»

PrcCamp;s:arte noua quaere diaraderibus.

ImpreiTum fuit prefens opus Lugdun.per Magifttum Niœlautn de ß enediÆîs. Antio IflCWltti» tas doQiini» Mülcfuno guiDgentefimo dedmotcitiodic ttgo ultima Menfis lalii*

-ocr page 899-

-ocr page 900-