Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned In full. The following scans are, in order of appearance:

CONTINENS EXPLANATIONES, HOG EST, EA QVAE FACIVNT ad interpretationem di'ufnarum fcripturarum V eteris T efta* mentijcum alt)s quibufdani,qux uerfafa« de licet uidere.

De opinionibus philofoph'orum,circa rerum priftcipia , mundit^ unitatem acduratio-nem errantium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput I

De confutatione præmiflarum opinionum per ûndum Moyfem docentem,in princi-pio deum fecilft ccelum ÔC terram. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput 11

*' Quod no uanis abduci debeamus opmionibus,fed fequi ipfum Moyfem, qui amp;nbsp;autho remmundinouitSCgubematorem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.iii

De multiplici relatione ÔC acceptione principrj,Slt; quibds modis intelligi poflit In prin cipio deum fccifTe cœlum ÔC terram. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.i 111

Quod hie mudus diuinæ fit Ipecimê operationis,ac diuinæ maieftatis infigne. Quodcß filius imago fit dei,amp; Iplendor patemæ gloriæ.Et quod per ipftim,amp; in ipfum creata fint omnia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.v

Quod inprincipio tempon's ccelum terram deum fecifle,ad prçfentem fufficiat aller tionem,ô(f cur author prolixiorem uitauerit collections, Quodcß de qualitate QC fub ftantia cœlÿterræ quolt;^ ucl qualitate uel pofitione,fatis fit ad fciêtiam,quod fcriptu-rarum diuinarum feries comprehendit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.v I

Quomodo,qua ue ratione terra fada in principio fuerit inuifibilistEt cur deus cum res fecit,nonfimul ornatus illis congruQs donauerit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.v i r

Quomodo,fiC quam ob caullam terra fuerit incompofita, SC quod per tenebras quæe-rant fiiper faciem ab.yffi,non intelligantur malæ potcftates,quôd earS malitiam deus creauerit. Quod etiam fpiritus quiferebatur fuper aquas, non pro alio quam fpirfiii fancflo accipiatur:cum aperta dcmonftratione,quôd malitia ex nobis orta fit, SC no a deo creatore condita. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. VJ11

De creatione Iucis,per quam ornata font prius condita, QC de diftinClione inter luce QC tenebras,atcß ita inter diem dC no Clem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. i X

Quod non diei nox,fed dies nocti fecundum fcripturam anteferatur,0i: deunitate diei, in quo cœlum dC terra cæteraqi font condita SC creata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.x

De opimonibus philofophorum circa rerumprincipia, mundi(junitatem acdurationemerrantium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput i

-A N T V M'ne opinionis aflumpfiffe homines, ut aliqüi coruni principia conftituerent omniS, deum, amp;nbsp;exemplar,amp; ma teriam : fi eut Plato,difcipulicj eius : ÔC ea incorrupta QC increa „ y ta,ac fine initio elfe affeuerarent:deumqj non tanquamcreagt; torêmateriçjfedtanquâartificem ad exemplar, hoceilideam intcndentcm,feciflemundumdemateria quamuopt hylen, I?. quac gignendi cauflas rebus omnibus dedine aiTeratur: ipfum b 7Ä quoep mundum incorruptum, nec creatum aut fadum exiftp PMv m^rennalij quolt;p,utAriftoteles cum fuis diiputandum puta-uit,ut duo principia ponerent,materiam,ôd fpeciem : ÔC tertiu cum fjs quod operatorium dicitur,cui fuppeteret copetenter efficere, quod adoriundS putafletf Quid igitur tam inconucniens,quàm ut æternitatem open's cum dei omnipo-tends coniungerent æternitatc,uel ipfum opus den efiè diccrent,ut cœlum SCterram Si marediuinisprofequerenturhonoribusfExquo fadumeft ut partes mundideos ciTe crederennquamuis deipfo mundo non mediocris inter eos quaeftiofit.Nam Pythagoras unum mundum afTeritjalrj innumerabiles dicunt eiïe mundos, ut fcripfit Democritus, cuiplurim um dephyficis authoritatis uetuftas detulit. Ipfum quoep mundum fern* per fuiffe Si fore An'ftotcles ufurpat diccre, contra autê Plato nô femper fui fie, fed fem-pcrforepraefumitaftrucre,plun'miuerô neefuifie femper, nec femper foreicriptis fuis teßificantur. Inter has diflenfiones eorum quæpoteftefleucriæftimatio,cumaltj mundum ipfum deum efTe dicant,quod ei mens diuina,utputant,inelfe uideatur ; alq partes eius,alij utrumcpu'n quo nec quae figura fit d eorum,nec qui numerus,nec qui locus, aut uita poflît aut cura comprehendif Siquidem mundi æftimatione uolubilem, rotundû| ardentcm,quibufdam incitatum motibus,fine fenfu deum conueniat intelligi, qui alic-no non fuo motu feratun

Deconfutarionepræmiflarumopihionum periàntfiumMoyiên docentem in principio deum fecifie cœlum Si terram. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput l ï

V iam forte cœpifle,in exordio fetmonis fui fie ait : In principio fecit deus cœ- Ge», i lum Sitcrram.J Initium rerum,authorêmundi, creationê matetiæcompre-hendcns,ut deum cognofeeres ante initium mundi cfle,uel ipfum elfe initium uniuer- ' forumificutinEuangelio deifilius dicentibus fibi,Tu quis es,relpondit: Initium,quod Si loquor uobis:amp; ipiùm dedifie gignendis rebus initium,amp; ipfum elfe creatorê mun-di,non idea quadam duce imitatorê rnateriæ,cx qua non ad arbitrium fuum, fed ad fpeciem propofitam fua opera formaret.Pulchre quoep ait:In principio fecit.J ut incôpre-henfibilem celeritatem operis exprimeret, cum effcdlum prius operationis impletæ, indicium cœptæ expIicuilTet. Quis hoc dicat,aducrtere debemus.Moyfes utii^ ille eru ditus in omni fapientia Aegyptiorum,quem de flumine colletfium filia Pharaonis utfî-liuffl dilexit,amp; fubfidtjs regalibus fultum,omnibus fecularis prudentiæ difciplinis infor mari atep inftrui defiderauit.Qui cum de aqua nomen acceperit,non putauit tarnen di-cendum quod ex aqua conftarent omnia, ut Thales dixit. Et cum effet in aula educatus Exoi.t regiaimaluit tarnen pro amore luftitiæ iubire exilium uolurttarium,quàm in tyrannidis faftigio peccati perfunôionem delicqs acquirere.Denicp priufquàm ad populiliberan-di munus uocaretur,naturali æquftatis ftudio prouocatus,accipientem iniuriam de pó' pularibus fuis ultus,inuidiae fefe dédit,uoluptatifp cripuit;atcp omnes regiae domus de-

Ambr.to.4« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a 2* clinan^

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSri

cli'nans tiTmültus,m fecrctum Aetliiopi'æ fc cotulitiibiq; à cxteris negocHs r emotus,to* tum diuinac cognitioni animum intenditjUt gloham dci mderet facie ad faciem. Cui telt; Dfut.jz {iiücaturfcnpturiciui'dncmoümexit ampliusproplietain IfraelficutMoyfcs,quifci-uit dominS facie ad facc.Non in uifione, neq; in fomnio, ied ore ad os cum deo fummo locutus: neep in fpccic,ncq: per xnigmata,fed clara at(^ perfpicua præfentiæ diuinse d^ gnarione donatus.Is itaq; Moyfes aperuit os fuü,amp; eftudit quæin eo dominus loqucba Exod. 4 tur,fcGühdü quod ei dixerat cö eum ad Pharaonê regem dirigeren Vade ergo,SC ego a-periam os tuû,ô6 inftruâ te quid debeas loqui.Etenim fi quod de populo dimittendo di ceretjâ deo acccperatjquâtô magis quod de cœlo loqueretur f Deniqs no in periuafio--ne humanae fapiêtiæ,ncc in phdoföphiaï fimulatorijs difputationibuSjfed in oftenfione ipiritus Si uirtutis,tanquâ teftis diuini operis aufus eft dicereJn principio fecit deus coe lu Si terrS.Non illeutatomoru concurfione mundus coirct,fer3 atep ociofum expedfa^ uit negociu: neq di{ciplinâquandammateriæ,quam cotcmplandomuhdûpoffet efïin gereXedautliOrêdeûexprimendûputauit.Aduertit enimuirplenus prudentiæ, quôd üifibiliûatqi inuifibiliû origines fubftantiarû. Si cauflas rerûmens foladiuina côtineat, no ut philofophi difputanqualidiôrêatomorû complexion? perfeuerantiæ iugis præ^ ftarccaufl'amjdtfiudicauitquôd tclamaraneæ tcxercntqiii fie minuta amp;^infi.tbftantiua jprincipia cœlo ac terris darêt:quæutfortuito côiungercntur,itafortuito ac temere dif-ïoluerêtuqnifi in fui gubernatoris diuina uirtute conllarcnnNec immerito gubernatogt;-rem ncfciunt/qiti nÔ nouerunt deum,pcr quem omniareguntur Sigubernantur. '

Quôd nonuanis abduci debcamus opinionibus, fed fequiipfumMoyfen, qui Si aurhorem mundi nouit Sigubcrnatorcm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput 111

S nbsp;nbsp;nbsp;camur opinionibus. fn principio,inquit. Quàm bonus ordo, ut illud prim9

aflereret, quod negate confucucrunt,amp;cqgnofcercht principium efïè mungt; di,nc fine principio mundum elle homines arbirrarentur. Vnde Si Dauid cUm de cœlo IO 3 0^ tci-, nbsp;nbsp;nbsp;mai i loqueretur,ait ; Omniain fapientia fccifti. Dédit ergo principium mun

do,dédit ctiam creaturæ informe matcriâ,nc anârchon,nc increatû. Si diuinæ confort? fubftantiæ crcdcremus.Etpulchre' addiditde celeritateconditiônis, Fecit, ne mora irt faciendo fuific exifiimavetur : ut uel ficintelligcrent homines quàm incôparabilis operator efTcqqui tantum opus breuiexiguoq momento fùç operationis ablôlueret, ut uo luntatis effedus fenfum temporispræueniret.Nemo opérante uidit, fed agnouit ope-ibidem 143 ratum.Vbiigiturmora,cumlcgas:Qitiaipfcdixit,amp;factafunt:ipfe mandauit,SCcréa ta funtf* Nec artis igitur ufum nec uirtutis expendit,qui momehto fuæ uoluntaris maie-ftatemtantæ operationis implcuit,utea quæ non étant, efiefacerct, f am uclo citer, ut neq uoluntas operationi præcurrereqneqj operatio uoluntati. Miraris opus,qua?ris o-peratorem quis principium tanti operis dedcrit,quis tam cito fcecrit,fubiccit Itatim di-cens : Qiiia deus fecit çœlum SC terrain. Audifti authorem,dubitare non debes. FÏic eft Geuef, 14 in quo benedixit Mclchifedech Abraham pattem multarum gcntium,diccns: Bcncdi-ôlus Abraham deo fummo,qui fecit cœlum Si terrain. Et credidit Abraham deo,S^ aitt Exténdam inanum meamad deum fummum, qui fecit cœlüm Si terram. Vides quia hoc non homo inuenit, fed deus annunciauit. Deus eft enim Mclchifedech, qiii eft rex pacis Si iuftitiæ,nec initiuin dierum neq; fincm hâbens. Non mitum ergo fi dcus qui eft fine initio, initiuin omnibus dédit,ut quac non étant, elle inciperêt. Non mirum fi dcus qui omnia uirtute fua continet,Âf incomprehenfibili maieftate uniuerfa cômpleôfitur, fecit hæc quæ uidentur : cum etiam ilia fecerit quænonüidentur. Inuifibilia autê s quç uidentur potioracfle quis neget, cum ea quæ uidentur, temporalia fint, æterha autcrri quæ non uidenturC Qiiis dubitet quod deùs hçc fccerit,qui per prophetam locütus ait: Ep.4 O Qiiis menfus eft manu aquain. Si cœlum palmo, uniucrfàm terra claufa manuc'Qyis Row. 11 ftatuit montes in libra. Sirupes in ftatera. Si nemora in iugo f Qiiis cognouit fenfum domini, aut quis cius confiliarius fuit,uci quis inftruxit cum f Dc quo ctiam alibi legi-Hier, 51 mus : Qin'atenetcircuitû terræ, Si terram uclutnihiluin fecit. Et Hicremias ait: Di]Jqui non fcçetunt cœhim Si terramjpcribunf à terra, Si de fub cœlo ifto. Dominus qui fecit terrain in uirtqtefwa, Si eorrexitin fapientia fua orbem, Si in fua prudentia extendit cœluni.

HEXAEMERON LIBER I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5

coeîum,8Cmulntudmê aquae in coelo.EtaddiditJnfàtuatus eft homo à fcieritia fua. Qui enim corruptibilia mundt iequitur,0C ex his putat quod diuinac poftit naturp cop rehen dere ucritatcm,quomodo non infetuatur uerfutac difputationis aftutia f Cum ergo tot oracula audias quibus teftificatur deus quod fecerit mundum, noli eum fine principio cfTe credere, quia quafi fphæra mundus efle dicatur, ut principium eius nullum uidea^ tur extare : amp;nbsp;cum intonat, quafi in circuitu omnia comoueantur : ut unde incipiat, ubi definat,non facile' comprehendas : quia circuitus principium fenfu colligere impolTibi le habetur. Neque enim fphærae potes initium rcperire,uel unde cœpèrit globus lunae, uel ubi definat menftrua lunae defecftio. Neque uero fi ipfe non comprchendas,idcirco non coepit,aut nequaquam definetSi ipfe circuitum uel atramento ucl graphio ducas, uel centro exprimas,unde cœperis, aut ubi defieris,interuallo interpofito, no facile uei oculis colligis, uel mente repetis : amp;nbsp;tamê amp;nbsp;coepifle Qc defiuifle ipfe tibi teftis es. Nam ctfi fenfuifubterfugit, ueritatem non fubruit. Quae autem initium habent finem ha^ bent : amp;nbsp;quibus finis datur,initium datum conftat.Finem autem mundi futurû ipfe SaF uator docet in Euangelio fuo dicens : Præterit enim figura huius mundi : 5C,Coelum ÔC j.Cor.y terra praeteribunt. Et infra : Ecce ego uobifcum fum uf«^ ad confummationem mundi. Lkclt;c z i Quomodo ergo coæternum deo mundum aflerunt,SC creator! omnium fociant,atcp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

qualem efledifputantcreaturam, corpuscj materialemundi inuifibiliilliatcp inaccefifi^ bilinaturædiuinæconiungendum putant, cum præfertim fecundum fuam fcntentiam non poflfint negarCjquoniam cuius partes corruption! amp;mutabilitatifubiacent, huius necefle eft uniuerfitatem tjfdem pafiionibus quibus propriæ portiones eius funt obno.-xiae, fubiaceref

pofTitjin principio deum Fcciflccoelumterram. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput 111i

P nbsp;nbsp;nbsp;ram. J Principium aut ad tempus refertur, aut ad numcrujaut ad fundament

turn,quomodo in ædificanda domo initium fundamentum eft. Principiurri quoep peruerfionis Si deprauationis dici pofte,fcripturarum cognofeimus author!tate^ Eft Si principium artis, ars ipfa, ex qua artificum diuerforum deinceps coepit operatio. Eft etiam principium bonorûoperû finis optimus, ut mifericordiae principium eft deo placere quod facias. Etenim ad conferendum hominibus fubfidium maxime' prouoca^ mur. Eft etiam uirtus diuina quat hac exprimitur appellatione. Ad tempus refertur,fi ue lis difcere,in quo tempore deus fecit coelum Si tcrram,id eft,in exordio mundi quando fiericoepit,ficut ait fapientia : cum pararet coelum, cum illo eram. Ad numerum autem Próutrb, 8 fi referas,ita conuenit ut accipias : In primis fecit deus coelum Si terram : deinde colles, rcgiones,fines inhabitabiles. Vel fie : Ante reliquas uifibiles creaturas, diem, noeftem, ligna frult;ftifera,animantium genera diUerfa,coelum Si terra fecit. Si uerô ad fiindamen.-tum rcferas,principium terræfundamenta elfe Iegifti,dicente fapientia : Quando fortia jUJati faciebatfundamenta terræ,eram penes ilium cunefta côponens.Eft etiambonaeprinci- Eedî i pium difciplinæjficut eft illuddnitium fapicntiæ eft timor domini : quoniâ qui timet do nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*■

minû,déclinât errorê,amp; ad uirtutis femitâ utas fiias dirigit. Nifi enim quis timuerit deû, nÔpoteftrenûciarepeccato.Quodæqué etiamdeillopolTumus accipere:Menfishic Exod.ii initium menfium erit uobis.quamuis Si de temporé iftud accipiatur,quia de pafeha domini loquebatur, quod ueris initio celébratur. In hoc ergo principio menfiû coelum Si terram fecit, quod inde mundi capi oportebat exOrdium, ub! erat opportuna omnibus uema têperies. Vnde SCannus mundi imagine nafeentis expreftit,ut poft hybernas gla ciesatcß hyemalescaligineSjfereniorfolitouerni têporisiplendoreluceat.Dedit ergo formam futuris annorû curriculis mundi primus exortus,ut ea lege annorum uices fur-gerentjatc^ initio cuiufcg anni produceret terra noua feminû germina,quo primum do-minus deus dix erat; Germinet terra herbam foeni,feminans fernen fecundum genus Si Gen, i fecundum fimilitudinem,ô(f lignum frutftiferum faciens frult;ftum.Et ftatim produxit ter ra herbam foeni. Si lignum frueftiferum, in quo nobis Si moderationis perpetuæ diuina prpuidentia,ôiiccleritasterræ germinantis ad afftimationem uernæ füffragatur ætatis. Nametfi quocunc^ tempore ôt^ded iuberepromptum fuit St terras obedirc naturæ, ut

Ambr.to.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a 5 inter

« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' D I V t 7A M B R O S I 1 -

interhybernas glaciesamp;hyemalcspruinas, cceleftisimperij fotu germinans'terraïœ* tum produceret, non crat tarnen difpofitionis aeternæ, rïgido ftnda gclu in uindcs fu-, bito frudus laxari arua, atque horrcntibus pruinis florulenta mtfceri.Ergo ut oftend€lt; Cxod. iz ret fcn'ptura uen's tempora in conftitutione mundi ait : Menfis hic uobis initium men»

fium : primus eft uobis in menfibus anni.Primum menfem,uernum tempus appellansè Decebatenim principiumanni,principium cfTe gencrationiSjamp;f ipfam gcnerationem ' mollioribus auris foueri : Neque enim pofTent tenera rerum exordia aut afperioris lagt;-borem tolcrarefrigoris, aut torrentis aeftus iniuriam fuftinere. Simul illud aducrtcre licet, quia iure concurrit ut eo tempore uidcatur in hancgencrationcm atqt inbosufus ingrefliis tributus,quo tempore ex hac generatione in gencrationem legitimus eft tranfitus.Siquidem ucrno tempore filtj Ifrael Aegyptum reliqucrunt,amp; per mare tranfi-i.Cor.io ierunt,baptizafiinnubeamp;in marijUtApoftolusdikiuEteo tempore domini quotanr nis lefu Chrifti pafcha celebratur,hoc eft animai urn tranfitus à uitijs ad uirtutcm,a pafi. fionibus earnis adgratiamfobrietatemtçmentis, à malitiæ nequitiæt^fei mento ad ue* ritatemSCfynceritatemregenerationis.Itaqpdicitur: Menfis hic uobisinitiummenfiû: primus eft uobis in menfibus anni.Derelinquit enim dcferitjqui abluitur,intclligibigt;. lem ilium Pharaonem principem iftius mundi,diccns : Abrenuncio tibi diabole, amp;nbsp;angt; gclis tuis,S^ operibus tuis, amp;nbsp;imperîjs tuis. Ncc iam feruiet ei uel terrenis huius corpogt; ris paftionibus,uel deprauatæ mentis erroribus : qui demerfa omni malitia, uice plumP bi, bonis operibus dextcralæuacçmunitüs, inoftenfo feculi huius fréta ftudc-t tranfirc N«m.24 ueftigio. ïn libro quoque qui inferibitur de Numéris, ait feriptura : Initium nationû A-

malechjSCfernenciusperibit: Et utique non omniurhnationum primus eft Amaledj, fed quia per interpretationem Amalech rex accipitur iniquorum, iniquæautem gen-tes funt,uidene principem mundi huius acciperedebcamus, qui imperat nationibus ;! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uoluntatem fuam facientibus : cuius fernen peribir. Semen autem eius impij amp;nbsp;infide-

tolt;lt;«.8 les funt,quibus ait dominus : Vos ex pâtre diabolo eftis.Eftcriam initium myfticum, Apoc, I. m . pgQ nbsp;nbsp;nbsp;primus amp;nbsp;nouififimus, initium SC finis. E t illud in Euangelio præ.»

cipuè,quodinterrogatus dominus quiseflet, refpondit:Initium, quod amp;loquoruogt;r bis» C^i uere amp;nbsp;fecundum diuinitatem eft initium omnium, quia nemo ante ipfum : ôd finis, quia nemo ultra ipfumîôt; fecundum Euangelium initium eft uiarum demini in ogt; peracius: utper ipfum difeeret hominum genus uias domini fequi, amp;nbsp;operari opertt dei.In hoc ergo principio, id eft in Chrifto, fecit deus cœlum amp;nbsp;terrain : quia per ipfum itiWo« I omnia fatfta ftint, amp;nbsp;fine ipfo facîum eft nihil. Quod fatftum eft in ipfo, uita crat : quiâ c Coloffl I in ipfo confiant omnia. Et ipfe eft primogenitus omnis creatui æ,fiue quia ante omneni creaturam, fiue quiafandus, quia primogeniti fantfti funt, ut primogenitus Ifiael ; noigt; quia ante omnes, fed quia fanclior caeteris : Santftus autem dominus fupra omne creaturam amp;nbsp;fecundum corporis fufeeptione, quia (blus fine pcccato, folus fine uanitatei Rom,« Omnis autem crcatura fubictfta uanitati eft. Polfumus etiam intclligeretin principio

fecit deus cœlum ÔC terram, id eft, ante tempus : ficut initium uite, nondum uia : ÔC ini* ’S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tium domus,nondum domus.Deniquealij dixerunt ei'quafi in capite, quo

fignificatur inbreui amp;incxiguomomentofumma opcrationis implcta.Sunt ergo ôd qui principium non pro tempore accipiant,fed ante tempus, Kjd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uel caput;u{

dicamus Latine quali fummam opcris, quia rerum uifibilfum fumma cœlum £lt; terra eft, quae nonfolum ad mundi huiusfpediareuidentur ornatum, fed etiamadiudiciuni, rerum inuifibih'um, ôf quoddam argumentQ eorum quae non uidentur, ut eft illud pro* Ppfm.iS phcticum: Coeli cnarrant gloriam dei, ÔCoperamanuum eius annunciat firmamêtum» Row. I Quod fecutus Apoftolus alijs uerbis in eadem conclufit fententia, dicens : Qiiia inui-

fibilia eius per ea quæ faefta finit intelliguntur. Authorem enim angclorum amp;nbsp;domina-tionumamp;poteftatum facile intclligimus cum qui momento impcrij fui hanc tantam pulchritudincm mundi ex nihilo fecit efle, quæ non erat,2C non de extantibus aut rebus aut caulfis donauit

HEXAEMER ON t f B ER I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7-

- ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qirô JIn'c mundus diuinæ fit fjiecime operationis,ardiuinae mäi'efläti'^ in^

figne.Qiiode^ alias imago Ht deijôCfpkadorp^ternxglori^.Et quod per ipfum in ipfum creata fint omnia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput V

St ergo hie mundus diuinæ fpecimcn operationis : quia dum opus uidetur, E praefertur operator.Namqjutiftarum artium aliæfuntacfiuoiæ, quacfiintin corporis motu,aut fono uocis : cefiauit motus aut fonus, nihil fuperfuit nec remanfit fpcciantibus uel audientibus;aliæ theoreticæ,quæ uigorem mentis exerceâtî aliae huiufmodi ut ceffante quoep operationis officio,open's munus appareat, ut ædifi-catio atc^ textura, quæ ettam tacente artifice peritiam eius oftendant, ut operatori opens fui tcllimoniö fuffragetur: Similiter etiam hie mundus diuinæmaieftatis infigne eft, ut per ipfum dei fapientia manifeftetur. Qyemuidenspropheta, fimul amp;nbsp;ad inuifibilia oculos metis attollens,ait : Quam magnificatafunt opera tua domine, omnia in lapicn Pfatio^ tia fecilii.Nec ociofe utiq; fatftQ lcgimus:quia gentiles plericp qui coæternu deo mundS uolunt efre,quafi adumbrationê uirtutis diuinæ afferunt etiam fuafpontefubfiftere: ôi quamuis cauffam eius dcum efle fatcantur,caufiam tarnen faeftam uolunt non ex uolun tatcamp;; diipofitione fua,fed ita ut caufla umbræ,corpus eft.Adhæret enim umbra corpo rijSi fulgor Iumini,naturali magis focietate,^ uoluntate arbitra.Pulchre' ergo ait Moyles, quia fecit deus cœlum Sgt;C tcrram.Non dixit,quiafubefTefecit, no dixit, quia cauiam rnundo ut eflef,præbuit:fed fecit quafi bonus,quod foret utile, quafi fapiens quod opti mum iudicabat,quafi omnipotens quod ampliffimum præuidcbat. Quomodo autem quafi umbra efie porerat,ubi corpus non erat,cum incorporci dei corporea adumbra-tio efle no poffitt'Qiiomodo etiam incorporei kimfnis fplendor poffit efle corporeust* Sed fi queris fplendorê dcffilius eft imago dei inuifibilis. Qualis ergo deus eft,tab's ima go.Inujflbilis deus,etiam imago inuifibilis.Eft enim fplendorgloriæ paternæ, atc^ eius Sdpien.7 imago fubftantiæ. In principio, inquit, fecit deus cœlum amp;nbsp;terram.] Etfaóus eft ergo mundus:amp;cœpit cflc,qui non crat. Verbum aute dei in principio erat, ÔC erat femper.

Sed etiam angeli,dominationcs 5C poteftates ctfi aliquando cœpcrunt, eranttamêiam ejuandohicmundus eftfiuftus.Omnia nanepcreata Sècondita funt,uifibiliaÔCinuifibi- Coloff'.t |ia,fiuefcdcs,fiucdominationcs, fiueprincipatus, fiuepoteftates. Omnia,inquit,per i-pfum faefia funt,SC in ipfum creata funt. Qiiid eft,in ipfum creatafOiiia ipfe eft hæres pa tris,eô quod à patre in ipfum tranficrit hæreditas, ficut pater dicit: Pofee à me, amp;nbsp;dabo ppfî tibi gentes hærcditatem tuam. Qiiæ tarnen hæreditas â patre tranfit in filium,Ô£:in pattern rcuertitur àfi'lio.Egrcgieitaque Apoftolusamp; hocloco filium dixitauthoremont Ilium, ôdmaieftatefua contmentem omnia. Et ad Romanos de patre ait; Quoniam ex Row.ii a'pfo, ÔCper ipfumj amp;nbsp;in ipfum funt omnia. Ex ipfo principiumamp; origo fubftantiæ uni-ucrforum,id cft, ex uoluntate eins êC poteftate. Omnia enim ex eius uoluntate cœpe-runt, quia unus deus pater, ex quo omnia. Etcnim tanquam ex fiio fecit; quia unde uoluit fecit. Per ipfum continuatio, finis in ipfum. Ex ipio ergo materia, per ipfum o-pcratio quæ ligauit atque conflrinxit uniuerfa. Inipfum, quia ÔC quamdiu uult omnia eiusuirtute manent atque confiftunt, ôC finis eorum in dei uoluntatem recurrit, filt;eius arbitriorcfoluuntur.

Qtiöd in principio tempon's cœlum SC terram deum feciflc ad præfentem fuffi ciat aflcrrioncm,8C cur author prolixiorcm uitauerit colletftioncm. Quodeç de qualitate Od fubftantia cœli, terræ quoqt uel qualitatc uel pofitione, fatis fit ad fcientiam,quod fcripturarum diuinarum feries comprehendit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput VI

N principio itaq; tcmpon's,cœlum QC terra deus fecit.Tempus enim ab hoc I nbsp;nbsp;nbsp;mundo,non ante mundum,die.s autem temporis portio eft, no principium.

Et quanquam Iccflionis fcrie poffimus aftruerc,quod primo die diem feccrit dominus SC nodem, quæ funt uices temporû,ô(^ fecundo die firmamentum fecerit quo difcrcuitaquâquælubcœlocft,SCaquamquæfubtcrcœlum;tamcnfatiscftadpræfen- ■* tern aflertionc,quod in principio crelum fccerit, unde prærogatiua generationis SC cau faiSC terra feccrit,in qua efle t generationis fubftantia. In his enim quatuor ilia elcmcnta creata funt,ex quibus gcncrantur omnia ifta quæ mundi funt.Elcmcnta autequatuor, aer,ignis,aqua ô^terra,qug in omnib.fibianixta funt.Siquidem ÔC in terra igné reperies, r. . ; ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a 4 qui

ß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AHBROSII

qutcxlapidibus amp;nbsp;ferro frequent er cxcutitur: 6C in cœlo, cum fitignitus SCmicans fub gentibus ftellis polus,aqua efle poflTit intelligi',quæ uel fupra cœlum cft,ucl de illo fupe riorcloco in terramlargo frequenter imbre demittitur. Quae pluribus colligerepoffe-mus,fi quid ad ædificationem ecclefiaeifta proficere uideremus* Sed quia bis occupari infruduofum negotium eft,ad illa magis intendamus animum,in quibus uitae fitprofe-dus actei nac. De qualitate igitur ÔC fubftantia cœli fan's eft ea promere quæ in Efaix feri pus repertmus,qui medi'ocnbus ôi. ufitatis fermonibus qualitatem naturae cœlcftis ex^ preftït:dt'cens quod fîrmauerit cœlum ficut fumum,fubnlem dus naturam nec folidam cupiens declarare. Ad fpeciem quoep eius abundar,quod ipfe de cœlifirmamento focu tus eftjquia fedt deus cœlum ficut cameram,quod intra cœli ambitû uniuerfà claudan^ Ppfioj tutjquæ uel in mari geruntur, uel terris. Quod fimiliterfignifîcatur cûlegitur: Quiaeœ lum dominus extendit.Extenditur enim uel quafi pellis ad tabernacula protedionis ha bitationiscpfandoru,ucl quafi liber,ut plurimorûfcribantur nomina, qui Chrifti gratia O fide ÔC deuotione meruerût,quibus dicitur: Gaudete quia nomina ucftra feripta funt in cœlo.De terrae qüo«^ uel qualitatéuel pofitione tradare, nihil profit ad ijîêfuturf, eum (àfis fit ad feientiam, quod feripturarS diuinarum fériés côprehendit, quia fiilpendit ter ram in nihilo. Quid nobis difcutere,utrum in acre pendeat, an fuper ^uam,ut inde na featur côtrouerfia quomodoaeris natura tenuis ÔC mollior molem point fuftentare ter* renam f Aut quomodo,fifuper aquas, non pondéré mergatur in aquam grauis terrarô ruina f Aut quomodo ei maris unda non cedat, amp;nbsp;in latera eius lêfe loco fiio mota dif' fundat f Multi etiam in medio aeris terram elTe dixerût,amp; molefua immobilem mane^ re,quod æquabili motu hinc atc^ inde ex omni parte propêdeat. De quo fan's putamus lot 3 8 didum à domino ad lob feruû fuum,quando locutus per nubem ait: Vbi eras cum fun-darem tcrramc'Indica mihi fi habes feientiam.Qiiis pofuitmenfuram eius,fi nofti,'' Aut quis eft qui fuperinduxit menfuras fuper cam,aut fuper quid circuit' eius côfixi funt f Et Sagten. 11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. (^grijuß mare portis,amp; dixi:Vfiç hueuenies,amp;nô tranfibis,fed in te côminuen

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turfludustui.Non'neeuidenteroftendit deus omnia maieftate fua confiftere innume

ro,pondéré atcç menfuraf Necß enim creatura legem tribuit,fed accepit,Ô!: feruat acce-ptam.Nô ergo quodin medio fit terra, quafi aequa lance fufpenditur, fed quia maieftas gt;. nbsp;nbsp;nbsp;dei uoluntatis fuæ earn lege conftringiqut fupra inftabile atep inaneftabilis pcrfcueret:

ficut Dauid quoc^ propheta teftatur dices: Fundauitterram fuperfirmaments eius,n5 inclinabitur in feculû feculi. Non uticp hic quafi tantûmodo artifex deus,fed quafi om-nipotens prædicat,qui no centro quodam terra, fed præcepti fui fulpenderit firmamen to,nec earn inclinari patiatur.Non ergo menfurâ centri,fed iudictj diuini acciperedebc mus,quia no artis menfura eft,fed potcftatis,menfura |'uftitiîe,mcfura cognitionis, quia omnia nô tanquam immenfa prætereant eius feientiam, fed cognitioni eius tanquâ di-i£gt;ilt;io«74 menfa fubiaceant. Ne(^ enim eum legimus: Ego confirmauicolumnaseius:ucre'co-lumnis earn fubnixâ poiTumus aeftimare,fcd ea uirtute quac fuffulciat iùbftantiam terrae atc^ fuftineat.Denic^ quia in poteftate dei fit terræ conftitutio, etiam hinc collige, quia it/do» 103 feriptû eft : Qui afpicit terram, amp;nbsp;facit cam tremerc. Et alibi : Adhuc ego femel concu-tio terram.Non ergo libramentis fuis immobilis manet, fed frequenter dei nutu arbi lot zlt;s trio cômouctur,ficut amp;nbsp;lob dicit: Quia dominus comouet cam à fundamentis : colum-nac autê eius exagitantur.Et alibi : Nuda inferna in confpedu eius,^nô eft morti inuo-lucru,cxtcndens boream pro nihilo,fufpendens terra in nihilum, alligans aquâ in nubi bus fuis.Columnæ cœli auolauerût, SC expauerSf ab increpatione eius, uirtute mitiga-uit m3rc,difciplina ftrauit cetû,clauftra autê cœli timent eum. Voluntate igitur dei immobilis manet ÔCftat in feculum terra amp;nbsp;fecundû Ecclefiaftac fententiâ uoluntatc dei mouetur,amp; nutat.Non ergo fundamentis fuis nixa fubfiftit, nec fulcris fuis ftabilis per-feucratjfed dominus ftatuit eam,amp; firmamêtO uoluntatis fuæ c5tinet:quia in manu Cius

Ppl.94 omnesfines terræ.Ethæc fidei fimplicitasàrgumêtis omnibus antecellit.Laudcntalq quod ideo nufquâ décidât terra,quia fccundum naturâin medio regionê pofiideat iuâ, eo quod necelTe fit cam manere in regione fua, nec in parte dedinari alteram t quando contra naturâ non mouetur,fed fccundum naturâ,prçdicent artificis diuini amp;nbsp;operato-ris æterni excellentiâ» Quis enfin artificû non ab illo accepitr aut quis dédit mulieribus

HEXAEMBROH LIBER I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9

textiwæ faptentiam,aiit uan'ctatis difeiplinâr’Ego tarnen qui profundS mâieftatis eius, ë^artisexccncntiamno queocópichendcrc,nödifputatonjsmenbramentis cômitto, atcpmcnfuris^edomniaicpofitain ciusexiftimo poteftate,quoduoluntas eiusjfunda^ mentû lit uniuerforû,amp;propter eû adhuc mundus hic maneat-Quod Apoftolicæ quo-que licet aftruere authoritatis exemplo.Scriptum eft enim: Quia uanitati creatura fub- Rom^S icetacftjnôfponte^ed propter eum qui fubiecitin fpe. Liberabitur aûtô^ipfacreatura à feruitute corruptionis,cum gratia diuinæ rcmuncrationis aftulferit. De natura autê ëC qualitate fubftantiæ cœli quid cnuinerc ea quæ difputationibus fuis philofophi texue-runt:cum alij compofitû cœlum ex quatuor dementis afleranqalrj quintâ quandam na turam noui corporis ad conftitutionê cius inducant, atq; affingant æthercum eile corgt; pus,cui nei^p ignis admixtus fitjUeqi aer, neq? aqua, nerf terra : quod huiulrnodi dem en ta fuü quendam curfum habeant atq; ufum motu naturæ, ut grauiora demergât amp;nbsp;in pronûfcrantur,uacua ëc leuia infuperioralé fubrigant. Eftenim proprius cui(p motus. Infphærac autê circuitu ifta confundi,amp;uim fui curfus amittere, quoniam fphærain or-bem fuû uoluitur,5é fuperiora inferioribus,ftipcrioribus quoq? inferiora mutâtur. Qiio rum autem Iccundum naturam motus mutati funt,horûneceftario ferunt mutari folere qualitatesfubftanriarûfuarum.Quidigiturdefendimusæthereûcorpuscflé,ne uidea-tur corruption! obnoxium f Quodenim compofitû excorruptibilibus dementiseftj ncccflé eft utrefoluatur. Nam hoc ipfo quod diuerlæ eadem fint elementa naturæ fim-pliccm SC iiiuolubilem motû habere non poflunr,cum fe diuerftis dcmentorum motus impugnet. Vnuscnimmotusomnibusaptuseflénonpotcft,£éelementisdiftantihus conuenirc. Nam qui Icuibus accommodus eft, fit incommodusgrauioribus elementisi î taq? quando ad fuperiora motus cœli eft nccelîàrius,terrcnis grauatur : quando ad infé riora dccurftis éxpetitur,igneus uigor ille uiolenter attrahitur.Etenim côtra naturæ lup ufitm deorfum cogitur.Omne autê quod in contrarium cogit»r,nô naturæ feruiens fed necdrirati,citofo!u!tur,amp;iri eafcinditurexquibusuidetur cficcompofitum,in fuam quamc]; regioncm fingulis recurrentibus. Hæc igitur alij confiderantes ftabilia efleno pofie, çthereum corpus cœli ftdlarumt}; cftè arbitrât! ftint,qu!ntam quandam naturam corporis introduccntcs,quo diuturnam cœli putarcnt manfuram eflé lubftantiam^ Sed non iftaopiniopropheticæ potuit obuiarefentcntiæ, quamdiuinaquoch dominilefU Chrifti maieftas dei noftriin Euangclio côprobauit. Dixit enim Dauid ; Principio ter- Pfd.to^ ramtufundafti domine,SCoperamanuumtuarûfuntcœli.Ipfi peribunt, tuautem per-rhanes,2é omnia fient ueftimentfi ucterafcent,ôô tanquam amiôlum mutabis ea,amp;r mugt; tabuntur:tuucrôipfecs,8éann!tu!non deficient. Quod adeoprobauit inEuangelio dominus,ut diccret :Cœlum terra præteribunt,meaautem uerbanonprætcribunn Nihil igitur agunt qui propter cœli afl'erendam perpetuitatem, quintum corpusæthe-reum introducendum putarût: cum æqué uideant dififimilcm cæteris adiuntftam mem-bri unius portioncm,labcm corporimagis afferre confueuifle.Simul illud aducrte,q«ia piophctaDauid cum terrain priori loco nominauiqSé poftea cœlum, credidit opus efi fe domini declarandum.Qirando enim dixit:Et faêla funt: nihil intereft quid prius ex-primas,cum fimul utrumq; fit faêlum : ne hæc faltem prærogatiua cœli diuinæuideatur adiudicatafubftantiæjUtprimogenitæ creaturæpriuilegio potioræftimctur.Itaçpillos fuis relinquafflus côtentionibus, qui mutuis difputationibus le rcfellunt. Nobis autem fatis eft ad falutcm,non difputationum controuerfia, fed præceptorum ueritas : nec argumentât!onis aftutia,fed fides mentis, ut feruiamus creator! potius qudm creaturæ, qui eft deus bencditfius in fecula.

deus cum res fecit,non fimul ornatus illis congruos donauerit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. V11

Erra autem erat inu!fibilis,ôé incompofita.] Bonusartifexprius fundamen T nbsp;nbsp;nbsp;turn poniupoftea fundamento pofito,ædificationis rtiembra diftinguit, ad-

iungit ornatum.Pofito igitur fundamento terræ,6é confirmata cœli fubftan tiâjdUo enim ifta funt uelut cardines rerû, ftibtexuit : T erra autem erat inuifibilis,Ôê incompofita.] Qiiideft Erat,nifi fortein infinitumfine principio extendantopinio-nem fwam, ëC dicant ; Ecce quia materia, id eft hyle, ûcut philofophi dicunt, etiam fc-cundum

to nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DI VI AMBROS II

cundnm fcn'pturam diuinam nonhabuitininumj'VetumhocdjccntibusreJpondebis Cen. 4 quia fcriptuin cft : Erat autem Cain operan'us tcrræ. Et de eo qui lubal didus eft, habet ifcjf/oM fcn'ptura:Hic erat pater qui demonftrauitpfalterium amp;nbsp;citharam. Et homo erat in Au^ loi* I fitideregionejCui nomen lob.Definant ergo de uerboquæftionêmouere,cum præmi-ferit Moyfes,quia fecit deus terra. Erat ergo ex quo fada eft. Nam fi fine principio earn dl cunt elTcjiam no folum deum, fed etiam hylen fine principio dicentes, definiant ubi-nam erat î* Si in loco,ergo etiam locus fine principio fuifle aftruitur, in quo erat materia rcrum quæ principium non habebat. Quod fi abfurdum uidetur de loco credere,uide-te ne forte uolatilem terram debeamus æftimare,quæ nonhabens fimdamentn, alarum remigtjs fufpendebatur. Vnde ergo ci alas fumimus, nifi forte hue deriuemus prophe-ticifermonisinterpretationê: A pennisterræ prodigia audiuimusÆtillud: Væ terrae auium pennæf Sed hocüaccipiamus,in quo aereuolabat terraf Sine aere enim uola-re no poterat.Sed acr adhuc efte no poterat,quia no erauEfte no poterat,quia non erat finererömateria elementorûfada diftindio,cum ipfa adhuc elementafada no eflènr. Vbi ergo erat materia ifta alarü fiiffultaremigijsfln aerenó erat,quia aer corpus eft mû-di.Corpus aöt efte aere docet ledio,quia emifla fagitta in locü quem iaculator intendit, incifus aer ftatim in feipfum refolutus eft. Vbi ergo erat hyle, nifi forte dicatur quadam demêti intentione,quia in deo eratf Ergo deus qui eft inuifibilis naturæ atq; inuiolabi-lis, qui luce habitat inaccelfibilem, incóprehenfibilis amp;nbsp;puriftimus fpiriius, locus erat materia? mundialis,amp; erat in deo mundi portio, cum dehoc mundo no fit nec mens fer loan. 17 uulorû eius.ficut habemus feriptû : De hoc mundo no funt, ficut amp;nbsp;ego no fum demun dofQucmadmodum ergo uifibilia inuifibilibus,0(f ci qui ordinê ac decore donauit om nibusjincopofita copulabantur,nifi forte quia dixit: Terra aût eratinuifibilis: J amp;nbsp;inui-fibilcm cam per fubftantiam credant : amp;nbsp;ideo quia aquis operta, uifibilis corporels ocu fis eflè no poterat,quemadmodû pleracp in profundo aquarû fita, uifum oculoru aciêtp prætereunr.Non enim deo aliquid inuifibile,fcd crcatura mundi creaturæ uti«^ æftima-tionc cenfetur.Inuifibilis etiam terra,quia nondum lux quç illuminarct mundum, non-dum fol : poftea enim luminaria faóa funt coeli. Quod fi foils radius plerumc^ etiam a-quis operta llluminat,0C profundo merfa fplcndore lumlnls fui prodit,quis dubltet deo ca qua? in profundo funt,inuifibilia eflenon pofle: nifi forte fic accipiamus inuifibilem I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terram,quodnondum uerbodei SCproteeftione uifitabatur, qua?homlncnon habebat

propter quern dominus refpiceret in terra, ficut feriptû eft: Dominus relpexit fuper fi-75 Iios hominfi,fi eft intelligcns,aut requires dcumfEtalibiait: De coelolaculatus eft iu^ dicium:tcrra trcmuit,amp; quleuit. Et merito inuifibilis.quia incompofita,quæ figuram amp;nbsp;, ' nbsp;nbsp;nbsp;Ipecicm congruente adhuc no acceperat à proprio conditore.Et fortafle dicanuCur e-

jiim deus,ficut dixit, ÔC faóa funt:nô fimul ornatus côgruos rebus aflurgentibus donauit clemcntis,quafi no potucrit cœlum infignitû fiel lis fubito ut creatû eft rcfulgere, SC fioribus ac frutftibus terra ueftirif Potuit uticp,fed ideo primo facia,poftca copofita de-clarantur,nc ucre increata,SC fine principio crederêtur,fi fpecies rerû uclut ingeneratae ab initio,no poftea additæ uiderentur. Incopofita terra legitur, amp;nbsp;ijfdcm à philofophis •eternitatis quibus deus priuilegtjs honoratur.Qiiid dicerent fi ab initio eius pulchritu-douernaflctf'Demcrla aquis defcribitur, uclut culdam principlorum fuorum additfta nauffagio,0C adhuc a nônuilis facia non crcdltur. Quid fi decorem primogenitum uln dicaret f Accedit illud quod imitatores nos lui deus elfe uoluit, ut primo faclamus ali-qua,poftea uenuftemus : ne dum fimul utrumcp adorlmur, neutrum poffimus Implere. Eides autc noftra quodam gradu crcfcit.Ideo primum fecit deus, poftea uenuftauit, ut cundem credamus ornafic qui feclt,ô:^ fccifle qui ornauerit: nealterû putemus ornafle, alterum ci'eauifte,fcd eundem utrumt^ eftè operatum: ut primo faceret,poftea compo-loÀ«. 11 .neret,nc alterû altcri deefle crcderetur.Habcs in Euangelio hulus rei euidens teftimo-nium.Nam fufeitaturus Lazarum dominus, luflît ut ludæi remouerentlapidemde fe-pulchro,ut mortuûutdentesjpoftea rcfufcitatû crcderent.D einde uocauit Lazarum, refurrexit,amp;ligatismanibu$ amp;pedibus cxijt foras.Non'nc poteratremouerelapidé, qui potetat mortuum fufcltare f Et qui potuit defuntio uitam reddere,nô potuit nexus foluere uinculorû,'Cul uinâis pedibus greftum dédit,huic nô potuitruptis uinculls in-

HEXAEMERON LIBER 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;il,

ccflumrcddcreCSeduti(^ aduertimus quod uoluit primo demonftrare mortuum, ut culis fuis crederenudeinde refufcitarejtertio iubere^ut ipfi uincula funeris foluerent. Ut inter iftafides infunderetur infidelibus,ôd per gradus quofdam credulitas nafceretur. , Quomodoamp;quamobcaulîamterrafueritincompofita,SCquodpertenebras quae crant fuper faciem abyflî,non intelligâtur malæ poteftates, quod earu ma litiam deus creauerit. Qitod etiam fpiritus qui ferebatur fuper aquas, non pro alio quàmfpiritufanôlo accipiatur, cum aperta demonftratione quod malitia exnobisortafitjamp;nonàdeocreatorecondita. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CapÆiiI

F quafi corruptibilis creaturæcofummationi uoluit fubiacere.Vnde in Efaiæ Ep.5lt; libro ait:Tollite in cœlum oculos ueftrosjamp;aipicite terra deorfumjquia coz lum utfumus folidatû eft,terra autê ut ueftimentum ueterafcet. Haec terra éft quae ante crat incopoßta-Nondü enim erant maria fiio fine diftinda,amp; ideo uago flueflu, progt; fondo gurgite terra inundabat.Confidera quia etiam rtunc paluftri uliginc terra inhor-^ rere confueuitjUec patiens eft uomeris ubi infufus terris humor exundat. Erat ergo in-cópofita,utpote folertis agricolæ inarata culturiSjquia adhuc deerat cultor.Erat incom pofita,quianudagignentiûjnecthorisherbofaripar3,necopacanemoribus,neclæta fegetibus,nec umbrofa fupercilijs montiUjUec odora floribus,nec grata uinetis ♦ Meri-to incópofita,quac ornatibus indigebat,cui deerant uitiuferta gemmantiu. Oftendere enimuoluit deus quianec mundus ipfe haberet gratia,nifi eum uario cultu operator of naftèt.Coelum ipftim intextü nubibus,horrorê oculis,mœftitiâ animis excitare confuc uit.T erra imbribus madefalt;fta,faftidio eft,maria procellis turbata,quos nó incutiüt me tusCPulcherrima eftreru fpecies,fed quid effet fine luminefquid fine temperiefquid fine aquarS cógregatione,quibus ante dimerfa poli huius habebatur exordiar’Tolie Solern terris,tollecœlisftcllarûglobos,omniatenebris inhorrefcût.Sic erant ante^lumê huic mundo dominus infunderetEt ideo fcriptura ait: Quia tenebræ erant fup er abyf-fum.] T enebræ erant:quia fplendor deerat lucis. T enebræ erant, quia aer ipfe tenebro fus eft.Aquaipfa fub nube tenebrofa eft,quia tenebrofa aqua in nubibus aerisiErant er go tenebræ fuper abyffbs aquarü. Non enim malas intelligendum arbitrer poteftates, pfal.Éjf quod dominus earûmalitiam creauerit,cum uticç no fubftantialis,fed accidens fit mail tia,quæ à naturae bonitate deflexit. Ita^ in coftitutione mundi opinio malitiae interim fequeftretur,ncdiuinae opcrationi,0^ pulcherrimae creaturæ,ea quæ décolora fiint, ad-mifeereuideamur, maxime' cum fequatur : Etfpiritus deifuperferebatur fiiper aquas,] Gen,t Qirem etfi aliqui pro acre accipiant, aliqui pro fpiritu 5 que fpiramus QC carpimus aurai huius uitalis fpiritn,nos tarnen cum (aneftorum ÔC fidelium fententia congruentes, fpiri turn faneftum accipimus,ut in conftitutionc mundi operatio trinitatis eluceat. Praemif-fo enim, quia in principio fecit deus cœlû SC terra,id eft,in Chrifto fecit deus,uel filius dei deus fecit,uel p er filiu deus fecit : quia omnia p er ipfum faefta funt, SC fine ipfo faeftû loan. i eft nihibfiipererat plenitude operationis in fpiritu,ficut fcriptS eft:Verbo domini coeli Pfal.3 firmati fiint,amp; fpiritu oris eius omnis uirtus eoru.Itatç quemadmodum in Pfalmo doce tnur operationem uerbi,quod eft uerbum dei,6C uirtutem quam dedit fpiritus fantftus: ita hie prophéties refultauit or-aculum,quia deus dixit, deus fecit, ipirttus quoep dei fuperferebatur fiiper aquas.Omando enim pole coeli,germinaturis terris pulchrè fpiri tus fiiperferebatur,quia per ipfiim habebant nouorS partuum femina gcrminare,fecun dum quod dixit propheta:Emitte fpiritum tuum,Slt;:^ creabuntur,SC renouabis facie ter- ppI. i oj rae.Denicp Syrus,quiuicinus Hebraco eft, 8gt;C fermone conibnat in plerifip SC eongruit, fic habef.Et fpiritus dei fouebat aquas. 3 Id eft uiuificabat,ut in nouas cogeret crcatugt; ras, amp;nbsp;fotu fuo animaretaduitam.Nam etiam fpiritum fandum legimus creatörem, di cente Iob:Spiritus diuinus qui fecit me.Siue ergo fpiritus fandius fiiperferebatur fiiper aquas,tenebraceontrariarSuirtutum fuper easelïènon poterant,ubi locumfibitanta 'gratia uindicabat. Siue, ut quidam uolunt, aer cm accipiant j relpondean t qua rationc ipiritum dei dixcrit,cumfatis fuerit fpiritum nuncupate. Hi ergo uolunt à domino deo noftro quatuor primum el cm enta generata,ccelum,terram, marcjacrem, co quod caufaî rerumiignis ÔC aer,terra ÔC aqua fint, ex quibus mundi fpecies conftat QC forma.

li nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIV I AAÏBROSII COMMENT.

Vbi igitiir tcnebræ ncquitiarû fpiritualtum locum habere potuerût,cum auguftçhuiui décoré figuræ mundus indueritf' Nünquidfimul malitiâ deus creauit Sed ea ex nobi's ortà,n5 â crcatore dco condifajUioruTemtate générât, nonullam creaturæ Habens prac roganuâ,nec authoritatê fobftâfiœ naturah's,fed mutabilitatis uitiû,ÔC errorê prolapfio nis.Eradicarihancdeus uult deanimisfingulorû. Quomodo earn ipfegcneraret, cum Pßif-iS clametprophcta:Defini'teà mahtîjsueftrisÆtprçci'pué(ânôusDauid:Define,inquit, à malo,ôô fac bonumc'Quomodo er'go ei initiû à domino damusf Sed hæc opinio fera-Iis eorû qui perturbandam ecclefiam putauerût.Hinc Marciones,bine Valentini, bine peftes ill æ Manichæorû funefta famflorû métibus tentauerût inferre cotagia.Quid no-bis in ipfo lumine uftæ tenebras mortis inquirimusc’Scriptura diuina fàluté fuggerit, ui tæ odorê fragratjUt fuauitaté legens capias,nó præcipitrj diferimê incurras. Simpliciter lege o homo,no tibi ipfc foueâ prauus interpres effodias, fimplex fermo eft. Quiafccit deus cœlum SC terrâ.Fecit quod no crat,nó quod erat.Et terra erat inuifibilis, ex quo fa lt;fta eft,crauóóeratinuifibilis,quia exundabataqua,0Coperiebat eâ. Et erant fuper earn tenebræ fuperfufæ,quia nondû erat lumé dici,nondu fob's radius, qui folet fiC fub aquis latétia declarare.Qind ergo dicut quod deus creaueritmalû,cum ex cotrarqs amp;nbsp;aduer-fisnequa^fibi aduerfagenerent.4\îecenimuita morte generatjnec lux tenebras.Non enim ficut mutabilitates aftelt;ftuQ,ita etiam generationu progreffiones funt.lllae ex con trarqs in cotraria propofiti deflexione uertûtuniftç no ex contrary's in aduerfa defledu tutjfed ex eiufdem generis uel autboribus ucl caufis crcatæjin fimilitudinêfui referStur autboris.Qiiidigit dicemusr'Si enim neq? fine principio eft quafi increata,necg à deo fa (fta,unde habet natura malitiam f Nam mala efie in hoc mundo nullus fapiens denega-uitjCufittamfrequcnsin hocieculolapfusadmorté.Sedexy'squæiam diximus,poflu-muscolb'gcre quia no eft uiua iubftâtia,fed mentis atc^ animi deprauatio,a tramiteuir-tutis deuia,quæ incurioforuanimis qua frequenter obrepit.Nonigitur ab extraneis eft nobis à nobifipfis maius periculu.Intus eft aduerfarius,intus author erroris, intus in-quam claufus in nobifmetipfis.Propofi'tû tuôfpeculare,habitû tuæ mentis explora, ex-cubias obtende aduerfum mentis tuæ cogitationes,ô^ animi cupiditates. Tuipfe tibi es cauftaimprobitatis,tuipfe dux flagitiorû tuorû,atq! incentor criminû.Quid alienam na turam accerfis ad exeufationé tuorû lapfuû V tinam te ipfe no impcllcres,utinam non præcipitares,utinânon inuolueres autftudys immoderatioribus,aut indignatione,aut cupiditatibus,quæ nos innexos uelut quibufda retibus tenent. Et certe in nobis eft mo derari ftudia,cohibcre iracundiam,coercere cupiditates,in nobis eft etiâ indulgere lu-xuriæ,adolerelibidines,inflammareiracûdiam,uelinflammâtiaurêaccomodare,cleua n magis iuperbia,cfFundi in fæui tiâ, quâreprimi humilitate, dibgere manfuetudinem. Quid natura accufas Ô homof'Habet ilia uelut impediméta quædam, feneeftute Sc infir mitatê.Sed fenedlus ipfa in bonis moribus dulcior,in cofibjs utib'or, ad conftantiaiub-eundæmortis paratior,ad repnmendas libidines firmior.lnfirmitas quoeç corporis, fo-a.Cor.i i brictas mentis eft.Vnde ait ApoftolusiCum infirmor,tunc potens fum.ltaq^ non in uir tutibus, fed in infirmitatibus gloriabatur. Refponfum quoqp diuinu refulfit oraculo amp;-bitari;quia uirtus in infirmitate confummatur. Illa cauenda quæ ex noftra uolutate pro deunt dclidaiuucntutiSjSC irrationabiles paffiones corporis. QiiorSigitur nosfumus domini,boru principia extrinfecus no requiramus,nec deriuemus in alios, fed agnofta mus ca quæ propriénoftra funt.Qiiod enim poftumus no facere fi nolumus, huius elc-éîionémali nobis potius debemusC^ alÿs adfcribere.Ideo etiâiniudicqsiftisuolunta-riosreos,nô exnccelïitate côpulfos,culpa ftringit,pœna condemnat. Nec^ enim fi per furorêaliquisinnocétéperemeritobnoxiusmortieft:quinetiamipfiusdiuinæ legiso-raculo,fiiquispcrimprudentiam intuleritnecê,accipitimpunitatisij3em,refugÿfaculta tem,ut poiïit euadere.Hoc igitur de eo quod pro prie malum uidet,dilt;ftû fit.Mala enim no funt nifi quæ criminementê impb'cant,ô^ confeientiam b'gât. Cæterùm pauperiem, ignobih'tatc,ægritudiné,morté,nemofapiensmaladixerit,necinmalorûfortenumera ueritiquianec côtraria iftisinbonishabenturmaximis,quorû alia nobis ex natura, alia ex cómoditate accidere uidcntur.Non ociofe nobis excurfiis ifte proceffitmt probar e-mus tenebras ÔC abylTumfimpliciter accipïenda. Erât enim tenebræ de obumbrationc ccelù

HEXAEMERON. LIBÊR I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IJ

CCclf : qüïa omne corpus umbram facit, qua obumbrat uel finitima uel inferiora,ó(fca ma ximè quac opcrire atcp includere uidetur, Includit autem cœli polus : quia cœlum ficut cam.era extenditur,quemadmodum fuprà demonftrauimus. Non ergo principalis erat tencbrofa fubftantia: fed quafi umbra fecuta eftmundi corpus caligo tenebrarum. Ita-quemomento diuiuaepracccptionis mundusafliirgens,intra feinclufitumbram:ut û quisin campimedio quemfol meridianus illuminet,locum aliquem repente obfepiat, éi. denfis ramorum frondibus tegat : non'ne quo iplendidior foris ipecies loei eius efful gcat,hoc horrenti defuper fcena gurguftium eius intus obfcurius fit c' Aut unde antrü, claufum undic^ huiufmodi locum uocarunt : nifi quod atro inhorrefcat fitu, atep ofFu-fi one tenebrarumf Iftæ ergo tenebræ fiiper aquarum abyiïos erant.Nam aby (Tum mulgt; titudinem amp;nbsp;profundum aquarum dici,leóio cuangeiij docet, ubi rogabant Saluatorê daemonia,neiuberctillisutin abyflum irent.Sed qui docebat uoluntates daemoniorS s non efle faciendas,præcepit illis ut irent in porcos.Porci autem fe in ftagnum aquarum præcipitaruntjUt quod recufabant dæmonia no euaderent,fed digno prgeipitio demer gerentur.Erat ergo hæc mundi incompofita fpecies 2^ forma.

De creatione lucis,pcr quam ornata funt prius condita,2C de diftincSione inter lucemamp;tenebras,atcpita inter diem fiCnoólem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput IX

T fpiritus, inquit, del fuperferebatur fuper aquas, SC dixit deus: Fiat lux. J E nbsp;nbsp;nbsp;Merito præmiflus eft fpiritus dei,ubi diuina incipere habebat operatio. Fiat,

inquitjlux.Vnde uox dei in fcriptura diuina debuitinchoate, nifi à luminef Gen, i Vndc mundi ornatus,nifi à luce exordiû fumeret'Fruftra enim effet fi non uideret.Eraf quidem deus ipfe in lumine,quia luce habitat inacceffibilem, amp;nbsp;erat lumen uerû, quod ’•tw.u illuminât omnê hominem uenientê in hune mundum,fed etiam lucêfieri uoluit,que o^ culiscorporalibuscôprehenderetur.Quiædificiumaliquoddignûhabitaculo patrisfa miliâs ftruere defiderat,ante^ fundâmenta ponat,unde lucê ei infundat explorât : amp;nbsp;ca prima eft gratia: quae fi défit,tota domus deformi horret incultu.Luxeftquæ reliquos domus cômendat ornatus.Fiat,inquit,lux. J Plena uox luminis non difpofitionis appa ratû fîgnificat,fed operationis refplêdet cffetftu.Naturç opifex lucê locutus eft,Ô!f créa* uit.Sermo dei uolûtas eft,opus dei natura eft.lucê crcauit,tcnebras illuminauit.Et dixit deus : Fiat lux,amp; faefta eft lux.] Non ideo dixit,ut fequeretur operatio,fed ditfto abfol ' uitnegociû.VndepulchreDauidicûillud : Dixit,amp;facftafunt.quia ditftûimpleuiteffe Ppl.i^g (ftus.Âuthor ergo lucis deus : locus aût 8C cauffa tenebrarû mundus eft, Sed bonus au* thorita lucê dilexit,utmundû ipfuminfufo aperiretlumine,atcp eius fpeciê uenuftaret, Refplenduit igitur fubito aer, amp;nbsp;expauerunt tenebrac noui luminis claritatê. Repreflfit cas,amp; quafi in abyffos demerfit,repête per uniuerfa mundi fulgor lucis infufus.Pulchrè ttaep Sgt;iproprie dixit: Facfta eft lux. J Sicut enim cito lux cœlû,terras,maria illuminât, Ôd momento temporis finculla côprchenfione retetftis furgentis diei fplendore regioni-bus,noftro fe circunfudit afpeôtui,ita ortus eius cito debuit explicari. Quid miramur fi deus locutus eft lucê,amp;caliganti mundo lumêemicuit,quando fi' quis inter aquas mer fus,oleû oreemiferitjclariorafaciat ea quac profundi tegebantur occultis fDixitdeus: Non ut per uocis organa quidâ fonus fermonis exiret,nec ut linguæ motus cœlefte for maret alloquiû,atcp aerê iftum quidam uerborû ftrepitus uerberaret,fed ut uolutatis fug cognitionê proderet operationis effeôu. Et difereuit interlucemfiCtenebras, Et uidtt deuslucê,quiabona eft.] Dixitj^fonSuocisnullus audiuit:difcreuit,amp;^operatióismo liminanemo deprehendit: uidit,SC oculorû eius intentionê nullus afpexit. Et uidit, in-quit,deus lucê,quiabona eft.Nec quodignorabat uidit,nec id quod nefeiebat ante' aut n5uiderat,cÓprobauit:fed bonorû opera proprium eft,utextcrno cómendatore non cgeant,fed gratiam fua cum uidentur ipfa teftentur. Plus eft quod probatur afpedu, quod fermonelaudatur.Suo enim utitur teftimonio,no alieno fuffragio. Quod fi apud nos oculis iudiciû emittitur,quibus fimul amp;nbsp;gratia uenuftatis, amp;nbsp;reru menfura compre henditurquanto magis deus omnia quæ probat uidet, SC quac uidet probat, fecundum quodferiptûeft: Quiaoculidomini fuperiuftos:’Lucisnaturahuiufmodieft,utno in numero,nó in menfura,nó in pondéré, ut alia, fed omnis eius in afpetftu gratia fit. Proprijs icaqß fermonibus naturâlucis expreffit,qu3e uidêdo coplacet,quoniâ ipfa uidendi

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ambr.to.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b officium

officium fubminiflrat.Nec immento tantû fibi prædicatorem potuit i'nuenire,à quo iu* rc prima laudaturjquoniâ ipfa fcci't ut etiam cætera mundi membra digna fint laudibus. Vidit ergo deus luce, SC uultu fiio illuminaui't : Si tridit, quia bona eft. Non ex parte dei fed ex generali iudicium eft.Ttacp non in fplendore tantûmodo,fcd in omni utilitate gra tia lucis probatur. Vnde Si diferetio fit inter lucem Si tenebras, ut feparata lucis natura Gen. I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tenebrarû,nihil uideatur intra fe habere confufum. Et uocauit deus diem lucem, S)i.

tenebras noóê uocauit :utóó nomine ipfodiem notftemcç diftingueret. Aduertimus itac^ quod lucis ortus ante^ folis die uideatur aperire, ( principia enim diei, noeftis exi-turn claudunt) finisq; temporis,SC ftatutus limes noefti Si diei uideatur efle prçfcriptus. Diem fol clai ificat,lux faciuFrequenter cœlum nubibus texitur,ut fol tegatur, ne ullus radius eius appareat: lux tarnen diem demonftrat,6C tenebras abfeondit.

rate diei in quo ccclum Si terra cæteracç funt condita Si creata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput X

itidern nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T faefium eft uefpere, Si faeftum eft mane dies unus.] QuærSt aliqui, cum

E prius ucfperum, poftca mane fcriptura memorauerit, ne forte noeftê priu« quam die fignificare uideatur.Nec aduertut, primo quod pracmiferitdiem dicendo: Et uocauit deus lucem diem, amp;nbsp;tenebras uocauit noeftem, deinde quodue-fper finis diei fit,6C mane finis noótis.Ergo ut prærogatiuam Si primatus natiuitatis diei daretjprius fi'nem diei fignifi'cauit,poftquam fecutura noxeflet, deinde poftea fine no-’ (fiis adiunxit.Eouft^ autem nodtem diet fcriptura anteferre non potuit, ut Si diei Si no-dfis tempora,diei appellationc conduferit,0^ tanquam principalis authoritatem nominis uindicauerir,amp; hanc feripturæ efle confuctudinem,ut potiori appellationem depu-tet, frequentibus exemplis probamus. Siquidem Silacob dixit:Diesuitac meæpufilli Ügt;idem4'7 fiCmali.Etitcrum:Omnesdies uitæmeæ. EtDauid pofuit:Diesannorum meorum: non Sdnodes. Vndeaduertimuseaquænuncinfpeciehtftoriætradunrur,uimftatuif-fclcgis in pofterum.Principium ergo diei,uox dei cftrFiat lux,amp; fa da eft lux.Finis die/, uefpereft.lamfcqucns dies cxnoc'fis finefuccedit. Sententia autem dei euidens,quia diem primo uocauit luccm. Si fecundo uocauit tenebras nodem. Præclare etiam unit, non primum diem dixit.nam fecuturo fecundo Si tertio die,amp; deinceps reliquis,prima potuit dicere:SC hoc ordinis uidebaturfed legem ftatuit ut uigintiquatuor horæ diurne atc^ nodurne.diei tantum nomine definiantur,ut fi diceret,uigintiquatuor horarumen fura,unius diei tempus eft. Sicut enim uirorum generatio computatur,fiC in tel ligitur e-tiam foeminarum,quia neduntur fecunda potioribus:ita etiam dies numerantur,amp; no-des aeftimanturadiundæ. Sicut igiturcircuitus unus,ita dies unus. Nam plericp etiam bcbdomadani unam, unum diem dicunt : quod in fe quafi in unS redeat diem, Si quafi fepties in fe recurrat. Eft autem Si circuitus figurarum à fe incipcre,amp; in fe reuerti. Vnde amp;nbsp;ieculum unum interdum ftriptura dicit. Nam etfi alijs locis iecula appellatj uidc-turmagis diuerfitatesftatuum publicorum uelnegociorum fignificare, quam feculoru fucceflionesaliquasdefinite;Qiiia dies dominimagnus ÔCpræclarus.Etalibi: Vtquid nobis quærere diem dominif’Ethic tcnebræ,amp; no lux. Manifeftum eft enim quod ma leconfcijs Sc indignis dies illetenebrofus fit, quofulgebit innocentia,6C mens noxia cruciabitur. Cteteriim quod fine intcrpolatione nodium. Si fucceffione tenebrarû dies perpetuus illercmunerationis ætema: futur us fit, fcriptura nos docet. Pulchreauteui-cem utramque unum dic'iurus diem, matutino eum fine conclufit,ut Si à luceinchoarc diem docerer,6c in lucem definere. Non enim eft integrû diei tempus Si nodis, nifi fue Rom, 13 tft expletum. Vnde Si nos fempcr quafi in die honefte ambulcmus,SC abrjeiamus opera rcnebraruni.Nodem enim ad quictem corporis datam efle cognofeimus, no ad mu neris alicuius Sc open's fundionem,quæfomno SCobliuione tranfcurritur.Non fitin EfdÏz^ nobis comc(Fuio,cbrietas,cubilc,impudicitia.Non dicamus’.Tenebræ SC parietes ope liunt nos,SCquis feir G uidebit altiflimusfSedfitin nobis amor lucis,0C cura honeftatis, ut tanquam in die ambulates,opera noftra coram deo lucere cupiamus. Cui eft honor, laus,gloria,poteftas,cum domino noftto lefu Chrifto,SC cum fpiritu

De tranfituauthoris per recapi'tulatione fadorum dfcprimo,ad opera fecSdi diei, cunt deprecatione auditors,amp; inftrudione qualiter dicenda debeant penfare. nbsp;nbsp;Caput i

De ereationefirmamenti,amp;difcretione inter aqua ÔC aquam : Etutrum unS tantum fit cœlum,anplures,acde confutatione philofophorSairerentium orbes ftellarSmotu fuo dulcem quendam ÔC plenum fuauitatis fonum reddere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput r I

Defirmamento utrum fit hoc quod in iuperioribus coelum appellatum eft,an aliud : Et quomodo aqua uera fiiper coelos elfe pofifit, cum reprobatione opinionis eorS qui hocdeftruereconantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput ill

Qiiæ fit inter coelos SC firmamentum differentia, 5C firmamentum unde nuncupatS fit.

Quae eriam alionitn fit fententia dé prædiclorum diftïncfîione. Delaudeacprobatione opens fecundi dici,eiufdem£j daufione.

De tranfituauthoris per recapitulationem fadorS die primo,ad opera ic-cundi dici,cum deprecatione auditorum,0C inftrudione qualiter dicenda debeant peniare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C

11 E JM primum ucl potius unum (maneat enim 6Cprophetic! prærôga* i tiua fcrmonis)ut potuimus abfoluimusîin quo conditu cœlum,terrani creatam,aquaru exundantiam, circunfufum aerem,diicrerionefadam lucis atc^ tenebrarS, deiomnipotentis, amp;dominileiu Chrifti,fpiritus quoep iandi operatione cognouimus.Quis ergo nonmiretur dilfimi-, libus membris difparc mundum in corpus unS aflurgere, nbsp;nbsp;infolubili

concordiæ charitatisqj lege in focieratem SC connexion? iui tarn diftantia conuenire,ut quæ difereta natura funt,in unitatis SC pacis ufnculû uelut indiuidua copadione nedan uis diuinaincoprehenfibilis humanis mentibus,8C ineftabilis fennonibus noftris,uolû^ tatis fuæ aaithoritate connexuit.Fecit igitur deus coelum 6C tcrr3,SC ea quafi author efte praccepit, non tan^ figuraîinuentor,ièdtanquâ operator naturae. Nam quomodofibi conueniunt operatoria impafiibilis dei uirtus, 8C paffibilis matcriae natura, tan^ altera ab altera quo indigucrint,mutuantes.^Nam fi increata materia,uidetur ergo deo crean dæ poteftas materiæ defuiffe,SC ab ea operarioni fubiacentia mutuatus. Si uero incopo fita,tnirS admodumcoæternâ deomateriem decore fibi no potuiffe conferre, quaefub-ftantiam no à creatore acceperit,fed fine têpore ipfa poffederit. Plus ergo inuenit operator omnium,^ contulit.lnuenitmateriê,in qua poftit operari: contulit autê figuram, quae decorêinuentis rebus afferret.Vnde excipiendus à cæteris tanquâ dies unus, non conferendus cum caeteris tan^ dies primus eft, unde fundamenta rerum omniS pofita. Sc caufac efte coeperut,quibus mundt huius atep uniuerfæ uifibilis creaturæ fulta fubftan tia eft.Quare ad fecundi diei admiranda opera fermo nobis prodeat, quorS eminentia no fecundum traóatus noftri po{ribilitatê,fed fccundum fcriptoris ueritate, ad laudem referenda eft creatoris. Vos igitur quaefo ut naturaliter aeftimare, quæ dicimus probabi iiter,ac fimplici mente amp;nbsp;ièdulo ingenio penfare dignemini,non fecundS philofophiæ iraditiones 6C inane feduóionê fuaforia uerifimilia colligetes, fed fecundu regulam ue ritatis quæ oraculis diuini fermonis exprimitur, SC contemplatione tantæ maieftatis fi-deliumpe(ftoribusinfunditur,quiafcriptSeft:Confirmameinuerbis tuis. NarrauerSt pfal.iiS mihi iniufti exercitationes, fed non ficutlex tua domine: omnia præcepta tua ueritas. Non ergo fecundum elemcntorS naturas,fed fecundum Chriftû,qui omnia quæ uoluit fecit,abundans plcnitudine diuinitatis fuæ,c5fideremus quæ fada funt,amp; naturæpolïî bilitatêinterrogemus.Nec^ enim cum inEuangelio leprofum curaret, cæcisuifum re-funderet,populu« qui aderat 6Clpedabat,illum medicinæ ordinem recognouiqfed po-

Ambr,to,4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b z tefta-

- Dl VI j^MBROSII teftatem domini nuïatuSjdcdit (utfcriptuni eft) dco laudcm.Ne«^ feeuftdum numéros curfus fydcrumjincnfuras elemctoruin, extenditmanum.fuam.Moy-fes uf diuidcrctur mare rubrum, fed diuinæ imperio poteftatis obtemperans. Vnde ôlt;î ïpfe air : Dextera raanus tua domincglon'ficata cftin uirtute,dextera manus tua domine confregit hu'micos. Illô igttur fanda plebs eleua mentem tuam, ÔC totu anima tuum co confer.Non fic deus uidet,quemadmodum homo.deus in corde,homo infacie.Ncc lie jgitur homo uidet,quernadmodum deus.Audis quia deus uidit,0Claudauit,Noh'igi tur tuis oculis æftirnare quæfacfta funt, opinionibuscj colh'gere : fed quae deus uidit probauit creatorjea tu retratftanda non pûtes.

De ci cationcfiïmamcnti,amp; difcrctione inter aqua ÔC aquam: Etutrum u-. numiantuih fttccelum,anplures,acdeconfutauonephilofophorumafle j rentium orbes ftellarummotufuodulcemquendamamp; plenum fuauitatis fonumreddere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput r I

I dixit deus : Fiat firmamentum inter mediam aquam,amp; fit difeernens inter E aquam amp;nbsp;aquam.Et faeftum eft fie.] Audi uerba dci ; Fiat,dicit.Iubentis eft, non æftimantis.Imperatnaturæjnô polfibilitati obtempeiat: nonmenfuras colligit,nô pondus examinât.Voluntas eius,menlura rerö eft.Sermo eius,finis eft ope-ris.Fiat,inquir,fiimamentûintermediam aqua.] FirmSeft omne quod ftatintdeus. Et fan's pulchrépræmifinFiatfirmamentûjantcquâfubtjccreqintcrmediamaquam:uttu prius credere.s firmamentu ex prçcepto dci fàdîum, de aquarum proflua qualitate du Ijitarcs. Si naturam elcmentorum confidcres, quomodo inter aquas folidatum eft fir-mamentum f Illæ profluunt, illud confiringitunillæ currunqhoc manet.Et fit,inquit,di fccrnês inter aqua. ] Sed aqua confunderc non difccrncre folet.Qiiomodo iubet quod feit (ècundöelcmentorumrationcm elTc contrariumf Sed cum fermo eius ortus naturae fit,iure ulurpat dare Icgern nature qui origincm dcdit.Scd prius confidcremus quid fit firmamentu,utrG ipfum fit quod in fiipcrioribus cœlum appcllauit,an aliud: amp;nbsp;fi duo çœîfian plurcs.Nam funt qui unS cœlum clTe dicant, nec alterius cœli faciendi, cum effet unahyle,utipfi aiunt.potuiftc fuppetere fubftannam,quoniam cum omnisfuperio-ri cœlo clïct expenfa,nihil rcliqui fuit quod ad ædificationê fecundi cœli tcrtq'ue profi-Ccret.Altj ucro innumcros cœlos SCmundos efteaflerunt,quosirridentfui.Non enim hobifeS illis maior qj cum fuis pugna eft,qui geomctricis numcris S)C neceffitatibus co-tendunt probarc,quod aliud cœlum efle no poftit, nec pati naturam ut aut fccundS aut tertiu fit,nec operatoris uirtutcidoncam,ut multos cœlos faccrer.Et quis no hanc eoru' artifice facundiam irridcat, qui ciimcxuna atqjcadcm caufapluraeiuidem generis ab hominibus fieri polte non abnuant,dc crcatorc omniu dubitcnqutrûplurcs cœlos face i c potucriqde quo fcriptu eft ; Dominus autê cœlos fccit,Et alibi : Omnia quæcunque uoluïtfccitt’ Quid enim difficile ci,cuiuclle,feciire cftfFluitatigitur illis impoffibiiita-tis ratio,cum de dco difputant,cui ucrc dicitur : Quia impofllbilc tibi nihil eft. Itaqj nos non folum fecundum,fcd ctiam tertium cœlum elfe negate no poflumus,ciim Apofto-hisraptumfeadtertium cœlum feriptorû fuorum tcftificationecôfirmet.Dauid etiam cœlos cœlorûjin illo laudantium dominû conftituitchoro.Quem imitâtes philofi^phi, feptcrnftellarû.iolis ôf lunæ,globorumconfonum motûintroduxerunt, quorum orbi-Ipus ucl potius globis cônexamemorant omnia,quos fibi innexos amp;nbsp;uelutinfertos uer fari retro,amp; contrario cætcris motu ferri arbitrantur, eoeç impulfu amp;motu ipforum or-bium dulcem quendam Ôl plenum fuauitatisatcp artis SCgratiffimimodulaminis fonu f eddi, quo modo fcilTus aer tam artifici motu,5lt; acuta cum grauibus tempérante, ita ua rios a’quabilitcr concentus efficiar, ut omnem fupergrediatur mufici carminisfuauita-tcrn.Huius rci fide fi rcquiras atq; expetas fenfu nobis amp;nbsp;auditu probari,hatfitant.Nani' fi ucra forent, quomodo tanto motu orbium côcrepante,cùmille cœleftis orbis cuiaf-fi'xos fei unt ftellarû cm fus,qui fine intermiffione uoluuntur, cocitatiorem habeat con-ucrfioncm,atq; acutum fonum excitcr,hic autem lunaris grauiiïimum, non audirctur à nobis,cùm Icuiora audircfolcamus t'Fidc ergo eius diiputationis fi teftimonio noftro êc auditus munci c cxigamu.s probarfireferunt obiurduilFc aures noftras,Ô(^ hebetiorem upbis fenfûni audiendifaefium,propter illam a' principio noftræ gcnerationis concept!

fonitus confuctudi'ncm. Et exemplum alFerût, eo quôdNilus fluuiotum maximus, eo uidelicetloci,ubi fe ex altiflimis montibus in Catadupa ilia praecipitatjmagnitudine fra gorisfuiaures accolarum obftruat,utaudiertdi muncre catere dicantun Sed facile his ipfa refpondet ueritas. Nam qui tonitruä audimus tlubiuni colltfiöne genetata t tanto-rum orbium conuerfioncs, qui maiori uticp ficut motu ferri aeftimantur, ita uehementio res fonitus excitarentjUon audiremusî* Addunt practereaideo fonum huncnonperue* nire ad terras,ne capti homines per fuauitatem eius atqp dulcedinem quam celerrimus alle cœlorû efficit motus ab orientalibus partibus ufc^ in occafum, propria négocia atc^ opera derelinquerent, omnia hie ociofa remanerent, quodam humanæ ad cceleftes fonos mentis exceflu. Sed ea quae funt aliéna ab Audio noftro, amp;nbsp;â diuinac leóionis férié,ijs qui foris funt relinquamus,nos inhæreamus feripturarum coeleftium magifterio.

De fi'rmamento utrum fit hoc quod in fuperioribus cœlum appellatum eft, an aliud.Etquomodo aquaucra iupercœlos eflepolfit, cum reprobationeopi-nionis eorum qui hoc deftruere conantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput 111

Ropofitum igitur nobis eft, quia dixit deus : Fiat firmamentum in medio a- nbsp;nbsp;nbsp;j

P quæ, ôc fit diicernens inter aquam amp;aquam.] Et hinc tratftatus, utrum hoc firmametum appellet quod anteiamfecit, de quo feriptum eft: In prirtcipio fecit deus cœlum amp;nbsp;terram. Nee fallit,quod aliqui ante nos ita acceperint, eo quod fix-pra creatum authore deo fiC conditum cœlum feriptura expreflerit, hic expofitione o-peris creattoniscç diffuderit,ut ibi quafi iumma operis breuiter comprehenfa fit, hic o-perationis qualitas peripfas concurrentiûrerûdigeftafitfpecies. Sed mouetnos quia Sgt;C rioitien aliud fignific3tur,ÖC fpccies folidior,amp;^ caula difeernitur, perfona coopéra tofisadiungitunSicenim feriptum eft : Et difereuit deus inter medium aquæquæ erat fub firmamentb, amp;nbsp;inter medium aquæ quæ erat fuper firmamentü.] Et primo uolunt »d deftruerequod frequentiferipturaruleeftioneinolitünoftris impreffum eft menti bus,quia aquæ fUper cœlos effe nô polfint: dicentes rotundum elfe orbe ilium cœli,cu ius in medio terra üt,8i in illo circuitu aquâ ftare non poffe, quod neceife eft defluat labafjCiim de fuperioribus ad inferiora decurius eft.Quomodo enim aqua fuper orbe, ut aiunt,ftareporeft,cum orbis ipfe uoluatur f Hæc eft ilia uerfutia dialetfticæ. Da mihi unde tibi retpondcam.Qiiod fi nö detur,nullum uerbum refertur.Pctunt fibi concedi, axe cœli torqueri motu cöcitoioibem autê terræ efle immobilem,ut adftruât aquas fuper cœlos effe nô pofte,quod omnes cas uoluendo fe axis effunder et: quafi uero ut co-cedam illis quod poftulant, amp;nbsp;fecundô eorû opiniones illis refpondeâ, negate nÔ pof-fint in ilia altitudine profundo amp;nbsp;longitudinêefte amp;nbsp;latitudinem,quam nemo poteft côprehendere nifi is qui impletur in omnê pîenitudinê dei,ut Apoftolus ait:Quis enim poteft facile effe diuini opens æftimator f Eft ergo latitudo in ipfa cœli altitudine. Sunt etiâjUt de his dicamus quæ feire pofiumus plerai^ ædificia foris rotunda, intus quadra-ta:amp; foris quadrata,intus rotundajquibusfuperiora funt plana, in quibus aqua hærere foleat.Quæ tame ideo dicimus,ut aduertant opiniones fuas opinionibus ueri fînuliori-bus reuinci poft'c,amp;^ definant tantû opus dei, humanæ operationis amp;nbsp;noftræpoîïibilita tis côtemplatione mctiri.Nos autê feripturarû feriem atep ordinê quærimus, fequimur, SC opus côtemplatione æftimamus authorisjquid ditftû fit,amp; quis dixerit ôf cui dixerit: Fiàt,inquit,firmamcntû in medio aquæ,8C fit difeernens inter aquas. Audio firmamen-tüm fieri per præceptû quo diuideretur aqua,ÔC ab inferiore fuperior difeerneret.Quid hocmanifeftiusf Quiiuffitdifcerni aquam interietfto SC medio fîrmamento,prouidit quemadmodû diuifa atqt difereta mancre poflit.Sermo defuirtus naturæ eft, amp;nbsp;diutur nitatis fubftantia,quo ad ufcp uclit earn manere, qui ftatuit,ficut feriptû eft : Statuit ea in Ppl. 148 feculum feculi,præceptû pofuit,amp; nô præteribit. Et ut feias quia de iftis aquis hoc dixit quas tu negas poffe in fuperioribus cœli efle, audi fup eriora: Laudate eû cœli cœlorû, amp;aquæ quæ fuper cœlos fUnt laudent nome domini.Nônne quafi aduerfanti tibi dixit: Quoniam ipfedixit ÔC fatftafunt,ipfe mandauit amp;nbsp;creata funt,Statuit eainfeculû feculi,præceptû pofuit SC non præteribitc* Annonuidetur tibi author idoneus, qui legêfuo operi daretc'Deus eft qui dicit,uenerabilis natura, inæftimabilis magnitudine, immen-fws in remunerationibusjincôprehenfibilis in oper}bus,cuius altitudine fapientiæ quis

Ambr.to.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b 3 inue-‘

ig nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I V I am B RO s H

idueftigare facilisf’Ifte dîcit filio,id eft dici't brachio fuo,di'ci't uirtuti fuæ, diCi’t ßpicftttae fuæjdicit iuftitiæ.Et fecit filius quafi potens,fecit quafi uirtus dei,fedt quafi fapîêtia dd, fedt quafi iuftitia diuina. Cùm hæc audis, quid miraris fi fupra firmament« cœli potuit, tantæmaicftatis operationc,unda fuipendi fDealîjs fixccollige, deijs quæuiderûto-culi hominum : quomodo ad ludæorum tranfîtum,fi rationem queris,fe unda diuiferit. Non folet hoc efle naturæ,ut aqua fe difcernat ab aqua, amp;nbsp;in profundo interfufiones a^ quarum terrae medio feparentur. Gelauerunt, inquit, fludus, amp;nbsp;firmamenti fpecie cur^ fumfuuminfolitofinefrenarunt.Non'nepotuit etiam aliterHebraeum populumlibcr rarefSed tibiuoluitoftendere,ut eoipedaculo etiam ilia quae non uidifti, aeftimares cP. fe credenda.Iordanis quo(^ reflexo amne in ilium fonte reuertitur.Hacrere aquam eùnt labitur, inufitatu: rurfumcj redire in fuperiora fine ullo repagulo,impolïîbile habetur. Sed quid impoflibile d, qui dédit pofle quibus uoluit C Dedit pofle infirmitatibus, uc PMjp.4 infirmus dicat: Omnia pofl'umin eo qui me confortât.Dicant certe quemadmodûaer

cogatur in nubê, utrû pluuia nubibus generetur, an fine nubibus colligatur. Videmusr plerunc^ exirenubes de montibus.Quaero utrum de terra afeendat aqua, an ea quae fu--per cœlos cft, largo imbre defeendat. Si afeendit, uticp contra naturam efi,ut afeendat in fuperioia quæ grauior cft, QC portetur acre, cum aer fubtilior fit. Aut fi conciti oibis totius motu rapitur aqua,ficut imo orbe rapitur,ita ftimmo orbe diffunditur.Si fundi,ut uolunt,non defininrapi utiqj non définit : quia ficut axis cœli iemper mouetur amp;nbsp;aqu» mouetur,ÔC aqua femper hauritur.Si defcendit,manet ergo iugiter fupra cœlos,quae ha bet unde defeendat. Deinde quid obftat,fi confiteatur, quia aqua fupra cœlos fuipenià fitf Nam quo uerbo dicût terram in medio efle fufpenfam, SC immobilem manere, cùm. utitç grauior fit quâm aqua,ca ratione poflTunt dicere,nô præcipitari aquam,orbis illius cœleftis conuerfionc,quæ fiiper cœlos eft.Sicut enim terra inani iulpenditur, uel pondéré librato undiqj immobilis perfeuerat,ita ÔC aqua aut grauioribus aut acquis cum ter ra ponderibus examinatur. ldeolt;ç no facile fuperfunditur mare terris, nifi cum iubetur exire.Deinde cùm ipfi dicant uolui orbem cœli ftcllis ardentibus rcfulgentem, non ne diuina pi ouidentia neceflàriô proipexit, ut intra orbem cœli amp;nbsp;fupra orbêredundaret aqua,quæ ilia feruentis axis incendia temperaret f Propterea quia exundat ignis amp;nbsp;fer-uef,etiam aqua exundauit in terris, ne cas furgentis folis amp;nbsp;ftellarum micantium ardor exureref,amp; tenera rcrum exordia infolitusuaporlædcret. Quanti fontesjfluuijjlacusir rigant terras,quia eas internus quidam ignis uaporat.Vnde enim aut arbores germina rent, aut frumenta uel fata prorumpcrcnt,uel orta coqucrentur,nifi ea interior quoque ignis animaretf Qiii etiam defa?cis frequenter excutitur,SC deipfoiæpedum cæditur,li gno exilit.Ergo ficut necelfaria ignis creatura,ut ordinata Si difpofita pcrmancat, cœ-liq? dementia temperet aquarum rigorcm:ita etiam aquaru redundantia non fuperflua, ne alterum altero confumeretur: quia nifi conueniens utriufe^ menfura fit,ficut ignis a-quam exficcat,ita amp;aqua extinguitignem.Ideotj pondéré Si menfura examinauit uni-lot 38 uerià, numerata enim lunt ci Si ftillicidia pluuiarû, ficut in libro lob legimus, feiens uel rerum facilem defedum fore,uel folutionem uniuerfitatis fi alterum exuperarctur ab al tero.Itacp utriufcp temperauit difpendia,ut netç plus ignis excoqueret,neq? exuberaret aqua,fed imminutio fieret utriufcç moderata,quæ Si iuperfluum detraheret,6Cneceflà-rium refcruaret.Itaq; cùm tanta de terris erumpant maximorum fluenta amnium, Nil us ’ eftufo Aegyptum ftagnans flumine,Danubius de occidentalibus partibus Barbarorû, atcß Romanos intcrfecans populos, donee Ponto ipfe condatur, Rhenus de iugo Al-pium ufqi in Occani profunda curfus fuos dirigens,Romani memorandus aduerfus fe ras gentes murus imperij,Padus maritimorum comeatuum Italicis fubfidijs fidus inue-lt;ftor,Rhodanusrapido concituscurfuTyrrheniequoris fréta fcindens,inquonome-diocre fertur nauigantium pcriculum,dum inter fe maris fludus amp;nbsp;amnis fluenta decer tant: itemcß dc feptentrionali parte Phafis Caucafeis montibus fufus,cum pluribus alijs in Euxinum fe præcipitans marciprolixum eft fingulorum perfequi fluuiorum nomina, qui uel in noftrum mare dcriuantur,ucl exinaniuntur Oceano. Cùm tanta igituruber-tas aquarum fit,tamen plerumc^ terra meridianæ plagæ torrctur ardoribus, attj æftu fo luta fatifeit in puluerem,miferandi agricole labore confumpto,ut frequenter ad potum ficcatis

ficcaris puteis,ando gurgite fubfidiS uitale defidat. Et erit quid cm quando dicat abyf-fOjDeferta eris,ôô omnes fluuios ficcabo;ficut per Efàiam futurum annunciauit, Sed e-tiam antequam ille dies adueniat, diuino præftitutus arbitrio, non minimû inter fe ipià elementorum natura decernit. Crebro itaepautinundationibusmundus hicquatitur, aut nimio aeftu ôi. ariditate uexatur.NoIi igitur incredibilem opinariaquarum multitu* dinem,fed refpicead uim caloris,amp; increduJus non cris, Multum eft quod ignis abfor^ bet:quod uel ex illo nobis debet effe manifcftum,cûm medici uafa quçdam angufta o-rc,planiora defuper, intus concauajeui lucerna: concepto lumine affigunt corpori, quemadmodum calor ille omnem in fe rapiat humorê. Quis igitur dubitet quod igni-tus æther,ôd magno feruens uapore inflammaret atc^ exureret omnia,nifî lege quadam fui cohiberetur authoris,ut nec flumina,nec lacus,nec ipfa maria uim eius poffînt reftin guerefEtideodefuperaqua impetuquodam defeendens, in tantos plerumcpimbres rumpitur, ut flumina, lacus repente repleantur, ipfa maria exundent. Vnde frequenter 6^ folem uidemus madidum atc^ rorantem.In quo euidens dat indicium, quod alimen-tum fibi aquarum ad temperiem fui fumpferit. T antum autê ineft illis impugnandæ ue^ ritatis ftudium,ut folem ipfum negent calidæ naturæ efle,eo quod albus Îît, no rubicun dus aut rutilus in fpeciê ignis.Et ideo aiunt,quod nec ignitus natura fit,amp; fi quid habet caloriSjferunt ex nimio motu conuerfionis accidere, Quod ideo dicendû putant,ut ni^ hiluideaturhumoris confumere,quia calorem quo humor uel minuitur uel plerûc^ ex^ hauritur,non habeat naturalem. Sed nil agunt,cùm ifta componût : quia nihil intereft, iitrQex natura calorê quis habeat, an ex paflîone, aut aliqua ex caufa, quia ignis omnis confumptorhumoris eft,uel huiufmodi materiæ quam flamma cofueuit exurere.Nam hueexlignis haudquaquam feraiuftulatis,fcd inter fe collifis, ignis exeuftus excipiatur fohjsjæque flammâ adolet,ac fi de igné accendas facem: fine de flammæ lumine lumen accendas, eadcmfpecies ÔC natura eftluminis,ac fi illud non naturalis ignis adoleuerit, fèdquem accidens cauia generauerit. Vel hinc faltem contemplentur folis calorem, quod diuerla ei deus confti'tuit curfus lui loca SC tempora : ne fi femper in tjfdem mora-retur locis,quotidiano ea uapore exureret.Mare ipfum ideo ferunt ipfifalfam atc^ ama^ ramaquamhaberc,quodea quæfluuijs in fréta influât, caloreabfumatur, tantumtç uapore diurno confumi, quantû quotidie ex diuerfis fluuiorû curfibus inuehatur.Quod ex folis quadam dqudicatione fieri perhibetur, qui quod purum ac leue eft, fibi rapit; quod graue atcj terrcnum,relinquit : ex quo remanet falfum illud attj aridum, quod fine ufu ac fuauitate potandi fit.

' tumfiuQuaectiamaliorum fitfententia deprædieftorum diftintftione. Cap.iiii Edreuertamur ad propofitû,Fiat firmamentum inter medium aquæ.] No

S moueaqficuti iam dixi, quia fuprà cœlum ait,hic dicir,firmamentum,quo-niamamp;Dauiddicit:Ccelicnarrant gloriamdei, amp;nbsp;operamanuû eiusan- Pplag nunciatfirmamentum.hoc eft,mundi opus cumuidetur,fuumlaudatauthorem.Inuifi-bilis enim maieftas eius per ea quæ uidentur,agnofcit. Et uidetur mihi nomen cœlorû cômune effe,quia plurimos cœlos feriptura teftificatur : nomen aût effe ipcciale firma-mentû.Siquidem ôf hic ita habeturiEt uocauit deus firmamentû,cœlum.] Vt uideatur Gen, i fuprà generaliter dixiffe in principio cœlum fatftû, ut omnêcœleftis creaturæfabricam côprehenderet: hic autê fpecialcmfirmamentihuius exteriorisfoliditatê,quoddicitur cœli firmaments,ficut legimus in hymno propheticoiBenedicftus es in firmamento cœ If.Nam cœlum,quod nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Græcé dicitur,Latinéquiaimpreflaftellarumluminauelut

fignahabeat,tanquamcælatum appellatur : ficutargents quod fignis eminentibus re-fulget,cælatumdicimus.»ç«*û« autem icîpT«ôçâp«ïlt;» dicitur, quod uideatur TkùSAàoo-gâjj «îzûjfltp ybS, igitur terræ quæ obfcurior eft,»çû£»ôç nuncupat,quia lucidus eft, tan^ ui-fibilis. Vnde puto amp;nbsp;illud diêîum : Volatilia cœli femper uident feciem patris mei qui in cœlis eft. Et uolantia circa firmaments cœli, eo quod poteftates quæ funt in illo uifi-bililoco,fpe(fl:ent hæc omnia,ÔC fubietfta fuis habeât confpetftibus.Denicç claufum cœ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

lum dieftum eft temporibus Heliæ,quando in Achab amp;lezabel perfidia regnalîatxum populws r.egali facrilegio defçruirct,eo qgt; nemo ad çoelS ocwlos erigebat,nemo eius au

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b 4 thorem

10 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DI V.I ambro s II

thorem uencrabatnr,fcd ligna amp;nbsp;lapides adorabant. Vnde hoc colligimus{*quia in ma 5 ledidiionibus populi Ifrael dixit deus: Erit tibi ccelum fuper caput tuum xreutn, QC terra tua ferrea;quando precium perfidiæ luens populus Iudaeorü,infemperie coeli, dC ter-ræinfœcunditatemukatür.Decœloenimcaula fertiliratis. Denic^amp;Moyfesbenedi-ôioncs tribui lofeph àfinibuscœliÔCrore fiCabyflisfontiumdeorfum uenientibus, 6d fecundumhoram âfob's curfuôi. à conuenicntibus menfibus ÔCàuerticemontiû ôôcol ïium æternorû dédit, eo quôd moderatione cœlefti,terrarum fœcunditas nutriatur. Fer reum ergo ccelum eft,quod nullum exudat humorê, quando nullus nubibus imber e-rumpit.Eftetiam ferreum ccclum,fubobfcurus aer,preflus atc^ nebuloius colore ferru-gineojquando rigorefrigoris ftringitur terra, tune ueluti fuper caput noftrû humor iu-ipenfus uidetur, èc per momenta imminere, Plerumt^ etiam glacialibus uentorum flatibus rigentes aquæ confolidantur in niuem, amp;nbsp;rupto aerenixfunditur. Nc(^ enim fir-mamentum hoc potefl fine aliquo rumpi fragore aut penetrari. Ideo ÔC firmamentû di-citur,quod non fitinualidum,nec remiflum.Vnde amp;nbsp;de tonitrubus, quæ concepto intra finum nubium fpiritu, cûm fe uehementer erupturus eliièrit, magno concrepant fo-ifc J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nitu,ait fcriptura:Firmans tonitrua.Afirmitatecrgo firmamentum eflnuncupatum.uel

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod diuina uirtute firmatum fit, ficutferiptura nos docet, dicens : Laudate eum in fir-

mamentouirtutis eius.Nec præteriqretuliifealiquos, cœlos cœlorum ad intelligibiles uirtutesjfirmamentum ad operatorias. Et ideo laudare ccelos uel enarrare gloriam dei, amp;nbsp;opera manuum eius annunciate firmamentû.Sed non quafi fpiritalia, fed quafi opera mundi enarrant, quemadmodû fuprà diximus. Alq quoep purificatorias uirtutes in-terpretati funtaquas, quæfuper ccelos funt.Accipimushæc quafiad tratflatus décoré; nobis taménon alienû uidetur atcpabfurdum, fi aquas lieras propter illam caufam quâ DMt'rl diximus,intclligamus,Namô(frosamp;geluamp;frigusôdæfluslccundum hymnûProphc ticum behedicunt dominum,benedicit terra ; amp;nbsp;ilia non ad intelligibiles naturas re-ferimuSjfed ad ueritatem.Laudant etiam dracones dominum,quia natura eorum amp;nbsp;fpe des cùm uidetur,non minimum uel decoris oflundiqucl ineflérationis oflendit.

De laude ac probatione operis fecundi diei,eiuidcmcp claufione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput V

Gf».i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tuiditdeus quiabonumeft.J Facit filius, quoduult pater:laudatpater,

E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod facit filius.Nihil in illo naturæ degeneris inucnitur,cuius opus â pa*

terna nô dégénérât uolunrate. Vidit uticp, nô oculis corporalibus inten-ditjfed definiuit plenitudini gratiaeconuenire, utmihi eiusindicium cognofceret.Nos enim folemus etiam de qs quæ diuina funt difputare.Et quid mirû fi de opéré retratflare poffintjqui de ipfius operatoris generarione fàciunt quæflionest’ Ipfum in indicium uo cantjipfum inæqualem atep dégénéré afîerere conantur. Ideo Icgis : Et dixit dcus,amp; fe-cit deus.Eodcm pater amp;nbsp;filius maieftatis honorâtur nomine. Et uidit deus quia bonû. J Dixit tanquam omnia quæ pater uellet feienti, amp;uidit tanquâ omnia quæ filius faceret feientia tenens,SCefficiensoperatione coniôrti Viditquiabonumj Nonutitpcogno uiqquod nefeiebat: fed probauir, quod placebat. Non quafi incognitum placuitopus, î. qufa nec quafi incognitus pater qui complacuit in filio, ficut feriptum efl ; Hic efl filius . *7 meus diledus in quo mihi complacui.Scit autem femper filius uoluntatem patris,ôd pa terfilq, amp;nbsp;audit pattern filius femper, SC pater filium per unitaténaturæ, uoluntatisati^ Joan, r i fijbflantiæ.Denitp reflatur hoc in Euangelio fuo filius dicens ad pattern: Sciebam,quia fempermeaudis. Imagoefl enim inuifibilis deifilius: omniapatrisquafi imagoexpri-mit,omnia eins quafi Iplendorgloriæ illuminât nobis atcpmanifeflat. Videtamp;filius pa IwcfoB 5 tris opus,ficut 6c pater filij,ficut amp;nbsp;ipfe dominus declarauit:Nonpoteflfilius fàcereà fc , quicquâ, nifi quod uiderit facienté patrem. Vidit ergo facienté pattern, amp;nbsp;uidit perfe-' -î'Cr 8 tfttû inuifibilis naturæ. Et audit fimiliter.Deniq? ait ;Sicut audio, iudico :amp; indicium meum uerum efl,quia non fum folus : fed cgo,ô(; quimifitmepater. Hocmyflicumefl, illud mora]c.Viditmihi,probauitmihi,Quoddeusprobauit,tureprehenfibilenedixc ris: quoniam quod deus mundauit, tu cêmunene dixeris, feriptum tibielfe meminifli. Ergo bonum dei nemoblafphemct. Sifirmamentû bonum, quantômagis bonus eius creatorf etiam fi Arriani nolint, Eunomiani reclament, radicis degeneris ffueflus dete-nor.Vidir,inquit,deus,quiabonum.J Soient artifices fingula prins fac€re,ôfpoflea ha bili

biii comifTioftc conftedlcrc : 6C qui uultus hominu ucl corpora excuditnt de marmoregt;^^ ucl ærc finguntjuel ceris exprimunt,nô tarnen fciunt,quemadmodum fibi poffînt mem brafingula conuenirc,ô^ quid gratiæ adferat futura connexioî Si ideo aut laudare non audcnqautpro parte laudant:Deusucro tanquam æftimatoruniuerfitatis, præuidens quæfutura funt, quafiperfecfîa iamlaudat, quæadhuc inprimi operis cxordiofunt,fi--ijcm operiscognitione præucnfens. Nec mirum fi apud quern rerum pcrfcCtio,noii jn confummationc operis, fed in fuæ prædeftinatione eft uoluntatis, laudat lingula, quaft conucnicntia futuris, laudat plenitudinemfingulorum uenuftate compofitam. Jllaeft enim ucra pulchritudo,SC in ftngulis membris efle quod deccat,amp;in toto : ut in fingult; Ijs grat(a,in omnibus formæconuenientis plenitudolaudetur^Sediam etiam Iccundus nobis claudatur dics,nc dum opus adftruimusfirmamenti, infirmiores eos qui audiûf, diccndi prolixitatc faciamus,dum in nocftem fermo producitur, que adbuc carcns lunp ftellarumq?luminc,(nondum enimluminariacreata funt cœli ) oblcuritatcm poftitaf-fcrrc rerncantibusdimul ut dbo potucç curentur corpora,ne animis epulantibus, fragt-litas carnis de nodurno quoc^’ ieiunio queratur.

Dcintrodudlione fcrtij diei,curnincrepationebominum quodimperto dciinfenftbili-bus dementis parcntibus, ipfi non obediunt: exhortatio quoqj ut populus in unam, ■ ccclefiam dommi congregetur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capiit I '

f DcinuiGbilitatcdCapparicionc terræ per feripturæ probationem. Etquomodo aquas . '■gt; ' congregatæfuerint in unam colledioncm, cum deftrudione opinionum contradP centium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput II

Qiiomodo aquarum per omnemferc terram diffufarum unadicaturcollelt;ftio,cùmôô ’ hodiediuerfa fint maria. Quomodo etiam congregatio unapotuerit omnesillasa-quas recipcre, atep exinanire terras,quæ ante fufo per uniuerfum flumine ftagnaban-tur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput III

Qiiid fit quod ait dominus:Et apparcat aridaiSC no dixeriuEt apparcat terra, Cap.l 111 De eo quod à quibufdam additum perhibetur : Et congregata eft aqua in collctftiones fuas,00c.Deprobationcquoq?,amp;fingulariacmiralaude‘maris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caputv •

Qijomodo conucncrit ut terræ daretur Ipccics Si gratia ^erminandi, Si uiriditas agri: ' acdeuirtute fiCutilitatc buius uocisqua deus dixit: Cierminct terra herbam uiren-tern foeni,Ô£^c.cUm redargutione eorum qui banc prærogatiuam ipfi Soli adferibunt.

Cur prius pecori pabulum, quàm cibus bomini fit creatus : fimplexcç uieftus Si natura-

. ' lis cibus reliquis cibisantelatus fit. De commendatione quoep ipfius, acdemyfterio j berbæ uirentis. Sifloris feeni : cum exbortatione noftri ad imitatione illius berbæ, SC ' confutationcManichæi,aliorumcçbæreticorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caputvil

De gcrmine,ac feminaria uirtutCjamp;admirabili germinationis Si frudificationis modo, * terræcjutilitate.Delaudequocpagripleni, amp;falubritate fucci herbarum, uirgulto-- rumc^acfoliorumremedrjs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caputviii

De retufione caufationis quod cum utilibus etiam lætalia Si perniciola generentur.

Quomodo terra fecundum genus fuum dicatur proferre femina, crim plerunqj femina iac'ia degenerent. Ac de diuerfitatefeminis diaboli 8C feminis Chrifti fib] hominis,0(::

' quandoifte homo uerbum fuum feminaueritfuperterram. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput X

De fingulari uitis commcndatione,Sc quomodo exemplum cius ad noftræ uitæ inftitu tionem arcelTcndum fit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput XI i‘

De arborum uarietate,ac diuerfis earum utilitatibus,amp; ornatibus :frult;ftuumq5 fuorum,quot; ' atqifuccorumproprietatibus SCmedelis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caputxiii nbsp;nbsp;s ‘

Defimpliciumpomorüm‘differcntia,foliorumcçdiuerfitate« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caputxiiil

lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quod

Quod inexplfcabile fit finguîarum rerum cxqufrerc propn'ctates : 6^ de uana mutario-» ne ipfius aquæ quae omnium uirgultorS nutn'x eft.De difcrepantia quoc^ lachryma^ rum arborS,quæ eiufdem aquae alluuionc generantur : ac tandem de diffufion's per” fcrutationis excufatione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput X V

Quemadmodum ad ueibum dominf, quod omni aquarum curfu eft redundantius,fu-bitoomnisuirgultorQcreatura effloruerif, amp;uilt;ftumat(^ medelam adminiftrauerif. Quomodo praeterea uniueria gfgnentia aut femina habeanr,aut aliqua quæ cum uir-tute fcminum uideantur conuenire.Ac de magna dei uirtute in fingulis. Cap.x v I

De reprehenfione furditatis humani cordis. Et de incoprehenfibili admirâdacç dei etiS in paruis prouidêtia.De primo quocp culmrc uitiS,fiê cômendatione uini. Ca.X V11

De introdudlione tertij did,cum incrcpationehominum quod imperio dei infcnfibilibus dementis parentibus,ipfi non obediunt : exhortatio quoc^ ut populus in unam ecclefiam domintcongregetur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput I

âï IES tertius nobis hodiein fermoncnafcatur,quiortus eft in letftio-ne.Præclarus dies,qui terra à naufragio libcrauit,dicente dco:Con-; gregetur aqua quae eftfub coelojn congrcgationeunam.] De quo ! praefationem adorin' placet.Congregetur aqua,di(ftum cft,amp;^ cogrc ' gata eft:0^ frequenter dicitur,congregcfur populus,SC non congre-gatur.Nonmcdiocrispudor eft, imperio dei infenfibilia elemetapa I rere,0f homines non obedire, quibus fenfus ab ipfo tributus eft aas' thore.Et fortafie hie pudor fecerit,ut hodic plures conueniretis ; nc

quo die congregata eft aqua in congregationê unam, co die populus ncquaquam con gregatus in ecclefiam domini uiderctur.Nechoc folûobedientis aquæexemplû habe-Ffat-^g mus.nam amp;nbsp;alibi feriptû eft: Viderunttc aquae deus,uiderunt te aquæ, amp;nbsp;timucrût.Nc-que enim uerifimile no uidetur de aquis diêîû, quando alibi quoep idem Propheta ait: iWfmiij jMareuiditamp;;fugit,Iordaniscóucrfuseftrctrorfum.Hocenimuere fadû quisignorât, quod ad HebraeorQ tranfitumare fiigerit,quando feunda diuifit, tranfiuit populus pul-uerulcto ueftigiOjperiflemare credcns,fugiflc fluóusfDenicp credidit hoc Ægyptius, ßC ingreffus cft:fcd illi redqt unda,quæ fugerat.Nouit ergo aqua congregari ÖC time-re, fit fugere quando deus præcipit. Hane imitemur aqua, amp;nbsp;unâ congregationê domi-ni,unâ ecclefiam nouerimus. Congregata eft hie quonda aqua ex omni ualle, ex omni j.Reg. IO paludc,cx omni lacu.Vallis eft hærefis,uallis eft gentilitas, quia deus montiû eft,n5 ual ppLsJ lium.Denic^ in ecclefia exultatio eft,in hærefi ÔCgentiliratefletus amp;mocror. Vndeait: Difpofuit in coualle fletus.Ex omni igitur ualle côgrcgatus eft populus catholicus.Iam no multæ cogregationcs funt,fed una eft c6gregatio,una ecdefia.Ditftn eft fit^ hiezCon gregetur aqua ex omni ualle,amp;falt;fta eftcogregatio fpiritalis, nbsp;nbsp;fadus eftunus popu-

ius:ex hæreticis fiC gêtilibus repleta ecclefia eft.Vallis eftfcena,uallis eft circus,ubi cur-rit mendax equus ad iàlutê, ubi humilis ÔC abieda cotentio, ubi litiu feeda deformitas. Ex his igitur qui circo inhærere confueuerât, fides ercuit ecclefiæ, quotidianus cœtus augct.Palus eft luxuria,palus efl:intêperantia,palus eft incôtinentiazinquauolutabra li bidinû funt,beftiar6murmura,latibulapafrionû: ubimerfantur quicunc^ incidcrint,fid nô emergunt : ubi labuntur pedû ueftigia, fluitant fingulorû incefliis: ubi fulicæ fe dum lauanr,polluunt;ubi flcbiles defuper gemitus columbarû: ubi pigra tcftudo cœnoib hae retin gurgitezdeniq? aperinpaludc,ccruusadfontcs.Ex omniigirurpalude,ubi quaft ranç ueterê querelam canebant,congregata eft fides,côgregata eft puritas animi,men-troueri.zg tiscç fimplicitas. Congregata eft aqua ex omnilacu,ôf ex omnifouea,ut nemo fodiatfo ueam ftatri fuo,in quam ipfe incidat;fcd omnes fe inuicê di]igant,omnes fe inuicem fonçant,

Ucant,5Cquafîununi corpus diucrfafe membra fuftentcnt: quos nonmortifericantus, Sx: acroamatâ fcenicorum,quæ mentem emolliant ad amores, fed côccntus ecclefiæj ÔC CO nfona circa dei laudes populi uox, ÔC pia uota deledlenuquibus nô purpurea peripe-tafmata,non aulæa preciofa fpedarc,uoluptati fin fed hanc pulcherrimam mundi fabr/gt; camjhanc diftantem inter fe elementorû copulam : coelum ficut cameram extenfum, ut înhabitantes in hoc mundo tegat : terrant ad operandum datant,diffufum aerem, clau-fà maria,populum hune diuinæ operationis organum, in quo diuini modulamen refui-* tet oraculijSC dei fpiritus intus operetur, tempi um iftud facranum trinitatis, fantfiitatis domtcilium,ecclefiam fantfiam, in qua refulgent aulæa cœleftia, de quibus dicîum eft: Dilata locum tabernaculorum tuorœamp;auleorum tuorum:fi'gcgt;ne parcasdongtores fac Ep.54 funiculos tuos,amp; palos tuos confirmazadhuc in dexterâ amp;nbsp;finiftram extende, amp;nbsp;fernen tuum genres hæreditate polfidebit,amp; ciuitates defertas inhabitabis.Habet ergo aulça, quibus attollit uitam bonam,peccata tegit,culpam obumbrat. Hæc eft ecclefia,quæ fu^ per maria fundata eft,ÔC fuper Rumina præparata. Supra uos enim côfîrmata eft SC præ-parata,quificut fîuniinapuroin cam undii^ fontedecurritis,de quibus ditftu eft:Eleua ueruntflumina domine,eleuauerunt flumina uocem fuam â uoce aquarûmultarum.Et addidit: Mirabiles elationes maris,mirabilis in excelfis dominus. Bona flumina.haufi'^ ftis enim ex illo perenni 6C pleno fonte à quo fluit is,qui ait : Qui credit in me ( ficut di- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J,

cit icriptura) flumina de uentre eins fluent aquæ uiuæ.Hoc autem dicebat de ipiri-tu,quem incipiebant accipere qui credituri étant in eum. Sed iam quafi boni lorda-nes reuertiminimecum in originem.

De inuifibilitate SC apparitione terræ per feripturæ probationem.Et quomodo aquæcongregatæfuerintin unamcolletftionemtcum deftrutftione opinions contradicentium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput II

Ongregetur,inquit,aquaquæfub cöelö eft,incongregationêunam,SCappa Gêna C reatarida*Etfa(ftumeftfic.] Fortaffe parum crediderit aliquis fuperioribus fermonibus noftris, quibus tratftauimus inuifibilem idcofuiiTe terra, quod âquis operta tegeretur,ut corporels oculis uideri non poffer. Ad fc enim Propheta retu lit,hoc eft ad noftram conditionê, non ad diuinæ maieftatem naturæ, quæ uticp omnia uidet.Sed ut aduertatis quia non quafi noftriingentj probandi gratia, fed ueftræ caufa inftruóionis fufeepimus hune traó andi laborc: adftipulatur nobis letftionis ferles,quæ aperte probat,poft congregationem aquæ quæ erat fuper terram,SC poft deriuationem eiusinmaria,apparuifre aridam. Dcfinant ergo qui nobis dialedicis difputationibus mouere négocia folent, dteentes : Quomodo terra inuifibilis, cum omni corpori natu* ralirer ipccies amp;nbsp;color infit : omnis autê color fit fubiedus afpetftuif Clamat dei uox: Congregcturaqua,SCappareatarida.] Etiterum fcripturadicit: Congregata eft aqua in congregation? unâ,à appa» uit arida. 3 Quid opus fuit iterate, nifi occurrendû quæ-ftionibus iudicaftet Propheta f’Non'neuidetur diccre:Non dixi inuifibilem fecundS natura, fed fccundum fuperfufionc aquarum fDeniep addidit fublato uelamineappa-* niifrearidam,quæanténô uidebatur.Iterû quoep quæftiones alias ferunt,diccntes:Si in congregationibus diuerfis aqua erat,quomodo fi illæ cogregationes in fuperioribus cgt; tant, non defluebat aqua in eum locum ad quem pofteadomini imperio deriuata eftî* Natura enim aquarû fponte in infetiora prolabitur.Sin uerô in inferioribus erât ill ç con gregationesjquomodo côtra naturam fuam aqua ad fuperiora confeendit f Itacç aut fe^-cundum naturales curfus imperio non eguit:aut contra naturam imperio proficereno potuit.Cui quæftioni facile' refpondebo,li mihi ipfi' ante refpondeant,ante prçceptu do mini hancaquarû fuifïe naturam ut laberetur SC flueret.Non enim ex ufu hoc habet cæ-terorum elenicntorô,fed fpeciale 5C proprlum:non ex quodam ordine,fed magis ex uo iuntate ÔC opcratîone dei fummi.Quid iufferit deus, audiunt. V ox autem dei, efficiens natura eft. Earn uocem cffècftus operationis impleuit.Coepitlabi aqua,âC in unam con-fluere congregation?,quæ ante' erat dilfufa per terras,SC plurimis receptaculis inhære-* bat.Curfum eius ante nonlegi,motû eius ante no didicÉnec oculus meus uidit,nec au- Efrf. ^4 ris audiuit. Stabat aqua diuerfis locis,ad uoc? dei mota eft. Non'ne uidetur quia naturâ ci huiufmodi uox dei fecitA fecuta eft creatura præceptûA ufum fedt ex lege;’ Primæ

eni'm coftftitutioftis kx/otmam in pofteros dercÜqutt. Dcm'cp femel dfem fecit amp;ftor -ôem:Ex:iIlomanet utriuf«^ fucccffio^ÔÔ diutoma repara tio.lufTa eft etiam aqua currerc iricôgregationem:Exillocurn't,fontes Iabûturin fluuios,in freta currût flumina\Iacus deriuantur j'n maria,ipfa fe aqua præcedit,urget,amp;^ fequitur,Vnus eft dueftus ,unû cor-pus.Etcùm fit altitudo diuerîà,indifcretatarnendorfieius çqualitas.Vndeamp;çquorap pellatum arbitrer,quodfuperficies cius æqualfs fit. Relpondi fecundum illorû propo-fitum,1'111 nuncrelpodeant mihi,fi unquam uiderint fontes ex inferioribus featurire, de pauimcnto aquam furgere.Quis cam cogitî'Vnde prorumpitf Quemadmodû nô défi citf Quom odo fit,ut ima folidiora undam uomantfHæc fecundû occultæ (ecreta natu-ræ.Cacterûquisignoratqùodrapi'dopIerGc^impetuinimadefcendens,infupeM'ora fir fubrigat,atcpin fupercilium môtis attollatf plefuni^etiam canalibus manuartifi'cis de-riuata,quantum dcfcenderit,tantururfusafcendatî'ltacpfiuelimpetu fuofertur,.uel ar-tificis deriuata ingenio,cotra naturam fûam ducitur amp;nbsp;eleuatur,miramini Ci diuini opera tione præcepti aliquid ad ufum naturæ eius aceeflît, quod in ufii ante non fiicritî' Di-‘ cantnuncmihiquomodotanquâinutremcogregaueritaquasmaris,^ut feriptum eft:

quo’Tiodo eduxerit de petraaquam.Quipotuit depetra educereaquS quænoerat,no potuifaquam educere quæerat^Pereuffitpetrâ,ÔCfluxerûtaquç,clamatDauid.’Ettor-pfdlih. 103 rentesinundauerunt.EtalibûSupermontesftabunt aquæ.Habes inEuangelio quod

cûgrauis efletprocella,SCmagnus in mari motus,ita ut trepidarent Apoftoli naufragtj periculS,excitaucrunt dormientem in puppi dominû Iefum,amp; furgens imperauit uen-to SC mari-.fedata tempeftas eft,refuià tranquillitas.Qui potuit imperio mare totS feda-re,nô potuitaquas imperio mouerefAtqui in diluuioficaccepimus,quod cruperinta-byfti fontes,amp; quod induxerit poftea fpiritu,ô(rficcauerit aquâ:fi nolunt obediflè natu ram, ufumq? elementiimperio DeiefTe couerfum,uelhoc côcedant, potuifle immiflb uento aquas currere,quod quotidieuidemus in mari,ut inde aqua: currant,undeHauerit ucntus.Si temporeMoyfi excitato auftro ualido ficcatû eft mare, eodem modo fîc-Cari nô potuit côgregatio aquarum,Slt;^ in mare profluere aqua, quae poftea diuiïà eft in profundofSed difeant naturam polTe côuerti,quandopetra aquas fluxit, amp;nbsp;ferrû aquae 4.Rfg.lt;î fupernatauit,quod utiq^ Helifaeus orando faceremeruit,non imperando. Si igitur He-lifæus ferrû leuauit contra naturam,Chriftus aquas mouere non potuitfSed mouit, qui lodntt.iI potuitdicere,La2areueniforas:SCmortuû fufcitauit.Deus enimquodiubet,facit,Itacp pari cxemplo dilt;ftû accipe:Congregetur aqua,amp; côgregata eft.Dicendo autem côgrc getur,nô lolum mouit earn deloco,fed etiam ftatuitfn loco,ut nô præterfluerct,fed ma neret.Hoc uticp maiorismiraculi eft,quomodo omnes côgregationes in unam côgrc-Eccl. I gai'oncm côfluxerint: ÔC una côgregatio nÔ adimpkta fit. Nam ôd feriptura hoc inter

miracula côftituit dicendo:Omnes torrentes eunt in marc, amp;nbsp;marcnôadimpletur.V-trunq? ïgitur ex præcepto Dei,ut amp;nbsp;Huât aqua amp;nbsp;no fuperfluat. Cireuferipta igitur im-pofito fine maria claudûtur,ne fuperfufa terris inundent omnia,8C deftituto aruorû cul-tu,munus terrenæ foecûditatis impcdiant.Cognofcât igitur diuini efTeprgceptfiopera-ïob 3 S tionifqj cœleftis.Ait enim dominus per nubê ad lob inter alia etiâ de maris clauftro:Po-

Itii ei fines,apponens clauftra ôlt;^ portas.Dixi autem ei: Vfij hue ucnies,nec tranfgredie ris,fed in te ipfo côterentur flueftus tui. Nonne ipfi uidemus mare frequêter undofum ita ut in altû Huôîus eiùs tanquâ mons aquæpræruptus iiifurgaf,ubi impetum fuû ad lit-, tus illiferit,in fpumas refolui,repagulis quibufdam arena: humilis repereuHum, fecun-Kierem.^ dum quod feriptum eft: Aut nô timebitis me,dicit dominus,qui pofui arenam fines ma riflnfirmiftimo itaep omnium uilis fabuli puluere uis mari in tempeftate cohibetur, ueluthabenisquibufdam cœleftisimpertj à præfcripto fibi fine rcuocatur,uiolentifp acquoris motus in fefe frangitur,atc^ in rcduôîos finus fuos feinditur. Cæterum nifi uis ftatuticcclcftisinhiberet, quid obftaretquin per plana Aegypti,quæ maxime humi-lioribusiaccnsuallihus campeftris afleritur, marc rubrum Aegypto pelago mifcerc-turfDcniqi docent hoc qui uoluerût hæc duo fibi maria côneôere, atep in fe tranfifun-dcrcSefoftris fane Aegyptius,qui antiquior fuit,amp; Darius Medus, quimaioris côtui-tu potctiæjin cffeôtû uoluit produccre quod ab indigena fucrat attentatû. Quç res indi cio eft, quod fuperius eft mare Indicû, in quo mare rubrum, quàm æquor Aegyptium,, quod

quod infcrius alluitEt fortaflcnelanus fe mare efFunderet, de fuperion'bus ad iriferto* ra prædpi'tansjtdeo molimina ftia rex utercp reuocauir.

’ Qiiomodo aquarum per omnem fere terram diffufàrû una dicatur coHedio, cum amp;nbsp;hodie diuerfa fint maria. Quo’^^odo etiam congregatio una potuerit omnes illas aquas redpere, atcp exinanire terras,quae ante fufo per uniuerfum flumineftagnabantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput in

Vaeronunc,cumdixerit:Colligaturaqua in colleclionem unam.j Quo-modo diffuias per lacus J paludesjftagna, aquas, ôf fuperfufasuallibus 8C campis omnibufeç planioribus locis, currentes fontibus atep fluminibus unapotueritreciperecolle(flio:autquomodouna colleófio,cum hodiecç diuerlä fint maria.Nam amp;nbsp;Oceanum mare dicimus,amp; Tyrrhenüm,6C Adriaticum, amp;nbsp;Indicum, Propontidem,amp;HelIefpontum,ÓC Euxinum, Egacum, Ionium,Atianticum,PIeriqi etiam Creticum, amp;nbsp;Septentrionale Cafpium appellant mare. V nde confideremus fcripturg uerba,quplibrato funt trutinata examine.Colligatur, inquit,aqua in colledaonem unam.] Vna aquarum iugifep amp;nbsp;cótinua congregatio eft, fed diuerfi finus maris,ut quidam de fcriptoribus forenfibus ait;Nanqj portus maris no ftri finus amplilfimus.Meritocÿ in diuerfis locis diuerfa funtnomina, quia uocabula a-quis exregionum uocabulis adhaefctunt.Vna autem congregatio aquarum, eo quod iugis unda atep continua ab Indico mari ufq; ad Gaditani oram littoris, amp;nbsp;inde in mare rubrum, extrem o cireSfufo orbem terrarum includit Oceano, interius quoep Tyrrhe-no Adrias.Adriæcætera mariamifcentur,nominibus diftinefta,non fludibus. Vnde pulchre babes,quia Deus congregationes aquarum uocauit maria.Ita amp;nbsp;una eft generalis colle(ftio,quæ dicitur mare,fiC multæ collelt;ftiones,quç maria pro regionibus nun-cupantur.Sicut enim multac terræ, ut Aphrica, Hiipania, Thracia, Macedonia, Syria, Aegyptus, Gallia,atqï Italia, pro regionum appellantur uocabulis: ÔC una eft terra : ita mul ta dicuntur pro locorum appellationibus mariajSC unum eftmare, ficut ait Prophe ta.dicens:Tui funt cozli, ÖC tua eft terra,orbem terrarum amp;nbsp;plenitudinem eius tu funda- pfdl.tS fti,aquilonem ÔC mare tu creafti.Et ad lob ipfe dominus ait: Conclufi autem mare por- lob} s tis.Nunc quia de una colledione diximus, illud occurrit, utrum cum per omnem fere terram amp;nbsp;fuper terrain fuerint diffufae aquæ per ualleftria agrorum, concaua montium, planiciemt^ camporû,modo æquoris ful'a congregatio una potuerit omnesillas aquas recipere,atcç exinanire terras, quæ ante fufo per uniuerfum flumine ftagnabâtur.Nam fi tunc operta erant omnia non diceret,uifa eft terra,nifi retetftara uellet lods omnibus demonftrare.SidiluuiumNoe temporeabfcondit,ói montes quando aquarum iamó^ fuper coelos,amp; infra firmamentum fuerat fatfta difcretio,quanto magfs dubitari no po-teft,etiam montium uerticesillafuperfufionelatuiflTec' Quo igiturillaomnisaquarure-dundantia deriuata eft ƒ Qiiæ receptacula earn tarn continua atiÿ conexa abforbere po tucrûtt’De quo multus nobis poteft fermo fuppctere.Primum, quia potuit creator omnium,fiC ipfarum terrarû fpatia diffundere:quod aliqui ante nos confirmantes, propria pofuerunt fententia.Ego,quid facere potuerit, nunc pr3Etermitto:quidfccerit,quöda-pertc fcripturarum authoritate non didici,quafifecretum practereo,ne forte etiam hinc alias fibi quaeftiones requirant. AlTero tarnen fecundum fcripturas, quia potuit loco-rum humilia,amp;camporumapertadilFundere,ficutipfeait:Ante teambulabo,0£?mon-tes pianos faciam. Potuit etiam ipfa aquarum uis profundiora ea fecerc quæ infederat, tanto fluduum motu,tantocç æftu concitatioris elementi, qui quotidie ima pelagi tor-quere,Slt; arenas uerfare foleat de profundo. Quis deinde feiat, inquantum fe illud magnum amp;nbsp;inaufum nauigantibus atep intentatumnautis fundatmare,quod Britannias frementi includit æquore,at($ in ulterioraôCipfisfabulisinacceira fecreta fe ponigitjT Quis deinde colligatjquantum Lucrino ÔC Auerno inItalia, Tiberiadi quoeç in Palæ-ftina,£lt;eilacuiquiinterPalæftinam6C Aegyptum Arabiæ deferta prætendit,portu-bufeç diuerfis Augufti ateg Traiani, cæteriicç per uniuerfum orbem infiifuin addiderit maref SifuntetiamnonconfufilacuSjôCftagnaquæ non mifeentur fludibus,ut La-rius Benacus, Albanus quoep,alqtçplures, quomodouna congregatio aquarum? Sed quemadmodum dicitur,quia fecitDeus duo Iununaria,id eft folem ôd lunam, cum

Ambr,to,4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c fint

fint «tic^ 8C ftellarum lumtna : ita amp;nbsp;una congregatio dicitur, cum fint plurimae. Nequc cnim annumcrantur,quænon confcruntur.

Quid fit q, ait dominus:Et appareat arida:SC nó dixcrit,amp;f apparcat terra. Cap.l 111 Éd ut uidetur,quoniatn de mari loquebamur,aliquâtulum exundauimus» Gcncf.i S adpropofitureuertamur;amp; eófideremus quid fit quod ai(;dominus:Con--gregetur aqua in unam congregationem,8C appareat arida : amp;nbsp;nó dixeric, terra.Quodpræclarepolitumquis non aduertat^Terra enim poteft StTluto eflè per-mixta,aquis madida,cüius fpccies fuperfufis aquis non appareat. Arida autem non fo-lum ad genus,fed etiam ad fpeciem terrarum refertur, ut fit ucili3,fiileabilis,amp; apta cul-turis.Simulproipelt;fiucft,neuideaturfolcmagis quàmDeipræcepto efieficcata, quia arida facfia eïl antequam fol crearetur.Vnde amp;nbsp;Dauid difcernens mare SC terram.ait de py«1.94 domino Deo:Quoniam ipfius eft mare, amp;nbsp;ipfe fecitillud:SC aridam manus eius funda-uerunt. Arida enim exprelfio naturæ eft,terra appellatio quædam fimplex negorij, quae infehabeatproprietatem.Sieutenimanimal,generisfignificatio eft, cui inelt propriö aliquid excellens,rationabi!e autem proprium eft hominiszita amp;nbsp;terra poteft cómu-niter dici uel fcatês aquis,uel deferta,SC inuia,óó fine aqua.Ergo amp;nbsp;illi qug fcatet aquis, ineft ut habeat ariditatem.Remota enim aqua incipit cflc arida,ficut habes fcriptü:Po-lotf ßjjj flmnina in defertum, ÓC exitus aquarum in fitim. hoe eft, de terra aquofa aridam fe-eit.Habet ergo terra propriam qualitatem fuam, ficut fiC fingula elemêta habent. Nam amp;nbsp;aer humidâ qualitatem,'ÓC aqua frigidam,amp; ignis calidam. Et hoe eft principale proprium elementis fingulisjquod ratione colligimus. Comprehêdere autem fenfibiliter amp;nbsp;corporaliter fi uelimus,uelut eónexa ÔC compofita repcrimus, ut fit terra arida fri-gida,aqua frigida ói humida,aer calidus Si humidus, ignis calidus Si ficcus : Si fic fibi per bas iugales qualitates fingula mifcentur elementa. Nam terra cum fit aridac Si frigi-dæ qualitatis,cóne(ftitur aquç per cognationem qualitatis frigidç,SC aqua aeri, quia hu midus eft aer .Ergo aqua tanquam brachijs quibufdam duobus frigoris Si humoris, al-tero terram,altero aerem uidetur amplecfti : frigido terram, acrem humido. Aer quotp médius inter duo copugnantia per naturam,hoc eft inter aquam Si ignem utrQc^ illud elementum conciliât fibi,quia amp;aquis humore,ód igni calore coniungitur.Ignis quoep cum fit calidus Si ficcus natura,calore aeri anneeftitur, ficcitatê autem in cómunionem terrae ac focietatem refunditur,atcp itafibi per hunc circuitum Si chorum quendâ con-cordiaefocietatifeç conueniunt.Vndeamp;Graecé yo/x«« dicuntur, quae Latiné elementa dicimus,quod fibi conueniant amp;nbsp;cócinant.Huc autem progreftï furous, quia fcriptura ait quod Deus uocauerit terram aridam,hoc eft,quia quod principale eft eius, nuncu-pauit proprietatem naturæ.Naturalis enim proprietas ficcitas eft terrisrhaecei praeroga tiuaferuata eft.Principalisergo ficcitas fubeft etiam ut fitfrigida, fed non praeferuntur fecunda primis.Vtautemhumidafit, aquarum affinitati fociatur.Ergo illudfuü, iftud alienum.Suum,quodarida:alienum, quod humida. Author itacpnaturæ quod primo donauit,hoc tenuiuquia iftud ex natura,illud ex caufa.De principalibus igitur, non ex accidentibus terræ debuit proprietas definiri,ut fecundum prærogatiuam qualitatis «ius informaretur noftra cognitio.

De eo quod à quibufdam additum perhibetur : Et congregata eft aqua in col-letftiones fuas óifc.Dcprobatione quolt;^,6C fingulari ac mira laude maris. Cap. v TuiditDeus quiabonum.j Nonpræterimus,quiaaliquinecinHebrt’O ' • E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;putanteire,necincætcrisinterpretationibus,quia, Cógregata eft aqua in

Gtnef.t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;collecftionesfuas,0dapparuitarida.EtuocauitDeus aridam terra. Si col-

letftiones aquarum uocauit maria.j Cum enim dixerit Deus quia faeftum eft fic,fatis ef-feputantuocem operatorisjad celebratæ operationis indicium. Sed quia in alijs quoep creaturis habet Ô!^definitioncmpræceptionis,6C repetitum operationis uelindiciu uel €ffelt;ftum:ideo nos non putamus abfurdum,id quod perhibetur additum,etiam fi cæte-ris interpretibusuelueritas doceaturfiippctcrc,uel authoritas.Multa enim non ociofc àfeptuagintauirisHebraicæ ledioniadditaÔC adiunda coperimus. Vidit ergo Deus quiabonummare.Etfipulchrafitfpecieseiusdementi, uel cum furgentibus albefcit cumulis ac iieriicibus undarum,dC cautes niuea rorant afpergine, uel cum æquore crif-pand

pand clemenrioribus auris ÔC blando ferenæ tranquillitads purpurafccntcm præfcrt co lorem,qui eminus fpeôantibus frequenter ofFunditur, quando no uiolentis fludtibus, uicina tundit littora,fed uelut pacificis ambit SC falutat amplexibus,quàm dulcis foftus, quam iucundus ffagor,quam grata confona refultati© Egó tarnen nön oëulis æfli-tnatumcreaturaedecoremarbitror,fedfecundum rationem operatiönis iudiciOope* tatoris conuenire SC cogruere definitum.Bonum igitur mare:Pfittiüm, quia terras ne^ ceflàrio lufFulcit hUmore, quibus per uenas quafdam Occulte fuccum quendam baud inutilemfubminiftrat.Bonum marc,tanquam höfpitium fluuiorum.fons irribrium, de^ riuatio alluuionumjnuedtio comeatuumjquo fibi diftantes populi copulâtnr,quo prg^ liorum remouentur pericuhjquö barbaricus furor clauditur, fubfidium in neceffitati-bus,réfugia in periculis,gratia in uoluptatibus,falubritas ualetudinis, feparatorü con-iundliOjitincris cópendium,traniFugium laborantium, fubfidium uedbgalium, fterilita tis alimentum.Exhocpluuia interras transfundirün Si qUidem demari aqua radijs foils hauriturjSCquod fubtile eius eftrapitur:deinde quanto altius eleuatur, tanto magis etiamnubium obumbrationefrigefcit, ódimberfit: quinon folum terrenam temperat ficcitatem,fed etiam ieiuna arua foccundat.Qiiid enumerem infulas, quas uelut moni-lia plerunq? prætexit, in quibus ij qui fc abdicant intempérant!aï fecularis illecebris, fi-do continentiæ propofito eligunt mundum latere, amp;nbsp;uitæ huius declinare dubios an-fradtusc'Mare eft ergo fccretum temperantiæ,excrcitium continentiæ,grauitatis fecef-fcis,portus fecuritatisjtranquillitas feculi, müdi huius fobrietas:tumfidelibus uiris atep deuotisincentiuum deuotionis, ut cum undarumleniter alluentium fono certentcan-tus pfallentium,plaudantinfulgtranquillö fludfuum iandlorum choro,hymnis fandfo-rumperfonent.Vndemihiutomnempelagipulchritudinem cóprehendam, quamut-dit operatorÆt quid pluraÆt quid aliud ille concentus undarum, nifi quidam concen tus plebis eftfVnde bene mari plertincp coparatur Ecclefia,quç primo ingredientis po puli agmine totis ueftibulis undas uomiedeinde in orationc totius plebis tanquam undis refluentibus ftridetitum refponforijs Pfalmorum, cantu uirorum, mulierum, uirgi-num,paruulorum, cofonus undarumfragorrefultat, Nam illud quid dicam, quodun-da peccatum abluit, fandli ipiritus aura falutatis aipiratc’ Det nobis dominus ilia fuc-cefliium flumina profpero ligno currere, tuto portu confiftere, nequitiæfpiritalis gra-uiora quam ferre polTumus tentamenta nefdre,fidei ignorare naufragia,habere pacem prolundamrSd fi quando aliquid fit,quod graues nObis feculi huius exciter fludlUs,eui-gilantem pro nobis habere gubernatorem dominum Iefum,qui uerbo imperet, ÔC tern peftatem midget,tranquillitatem maris refundat,cui eft honOr amp;nbsp;gloria,laus, perpetui-tas à feculis, 0^ nunc 8C femper,in omnia fecula feculorum^ Amen.

Quomodoconueneritutterræ daretur fpeciesôd gratia germiriandi,6duirigt; diras agri,ac de uirtute amp;nbsp;utilitate huius uocis quaDeus dixit Germinet terra herbam uirentem fœni amp;c.cum redargutione eorum qui hanc prærogatiuam ipfifoliadferibunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput VI

D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lis Qi. incompofita defineret efle. Nam plericp etiam hoc dicunt efleinui-

fibile,quodfpeciem nonhabenô^ideoaccipiût terram inuifibilem fuifle, non quia uideri no polTet afummo Deo uel Angelis eius,( nam adhuc homines creati no erant,uel ctia pecudes ) fed quia fine fua fpccie erat.Species autem terra?,eft germi-natio,amp; uiriditas agri.Vnde ut Qi uifibilem Qi eâ eópofitam facerctDeus,ait: Germi- Gcnef,ï net terra herbam fœni,feminans fernen fecundum genus fuum, Qi lignum fruóiferum faciensfrucftumfecundum genus fuum, cuius fernen fuum fit in ipfo. ] Audiamusucr-ba ueritatis:quorum feries, falus eft audientium.Prima enim ilia uox Dei fingulis crea-turis impertita gignendis,lex naturæ eft,quæ tern's in omne æuum remâfit, mturæ fuc-celfionisnaturapræfcriptum,quemadmodum uel generandi uel fru(ftificandiin reli-quumufusadolefceret.Primaitac^germinatioeft, quâdo nafeentia uidentur erumpe-re:deinde cum eruperit Qi profecerit germen,fit herba: herba quoep ubi paululum pro-ceflerit,fitfœnum.Quàmutilis,quàmuehemensuox: Germinet terraherbamfoeni. ] Hoc eft, ipfa perfe germinet terra,nullum alterius qugrat auxilium, non cuiufquam in-

Ambr.to.4, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c 1 digeat

2.8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I V I • A H B RO s 11 nbsp;nbsp;nbsp;•

digcat miniflerio.Solent cnim plencp di'cerc : Nifi clemctior foil's cal or tepcfecerit terras, St quodâmodo radi'js fuis foucriqnon poteft gcrminarc terra : ÔC proptcrea geptes diuinum honorem députant Soli,quod uirtute caloris fui terrarum penerret finus, fpar faqj foueat femina,uel rigentes gelu uenas arborum relaxet.Audi ergo Deu uelut hanc uocem emittcntemtConticefcatineptus fermo hominum quifuturus efl, faceflat uana opinio.AntcquamSolis fiatluminare, herbanafcatur: antiquior eius fitprærogatiua quam Solis.Ne error hominum conualefcat,germinct prius terra,quam fotus Solis ac-cipiat.Sciant omnes Solem aurhorem non efle nafcentium.Dei dementia terram rcla-xat,Deiindulgentiaprorumperefacitfrudus. Quomodo Sol uiuendi ufumminiftraC oriundis,quâdoiliapriusdiuinæoperationisuiuificationefuntédita, quamSol inhos uiuendi uiiis ueniretdunior efl herbis,Junior foeno.

Cur priuspecoripabulum quam cibus homini fitcreatus,flmplexq5ui(flus Sii. naturalis cibusreliquis cibis antelatus findecómendatione quoep ipfius,ac de myflerio herbaeuirentis floris feeni, cu exhortationenoflriadimitationem ilIiusherbæjSCconfutationeManichteialiorumtphæreticorum. Caput VII ' T fortemirentur aiiqui quod prius pecoripabulum, quam cibus homini E fit crcatus.In quo primum profundum Dei cofilium debemus aduertere, quod etiam minima quæqj non negligat,ficutinI:uangeliofapientiaDci • dicinRefpicite uolatilia coelitquontam non ferunt neep metunqiiccp congregat m hor-rca, Sc pater uefler cœleftis pafeit illamónne uos pluris cflis illisf'Cum cnim ilia palcun • tur Dei gratia,nemo fibi debet de fua induftria 8C uirtute blanditi. Deinde quia fimpli-cem uidtS QC naturalem cibu reliquis cibis debuit antefenc. Hie cnim fobrietatis cfl cibus, reliqui dcliciarum atq? luxuriæ.Hic cômunis omnibus animantibus cibus, ill e pan corû.Exemplû itacp frugalitatis, magifleriu parfimoniæ eft, herbae fi'mplicis uidu ole-rifep uilis aut pomi cotentos efle omnes oportere, que natura obtulit, quem hberalitas Dei prima donauit. lllefalubris,illeutilis cibus,qui morbos repcllat, qui refccet crudi-tates,nullo hominum partuslaborc,fcd diuino eftufusmunere, finerationefrugis fine femine,tam dulcis,tam gratus,ut etiam repletis uoluptati at^ ufui fit. Deniep ad primas datus menfas,ad fecundas remanfit. Quid autem creaturæhuius attexam miraculum, SC fapientic operatricis argumentum exprimamdn hac cnim germinum fpecie,ÔC in il-lo uirentis herbæ munere imago eft uitæ humanæ, SC naturæ conditionifep noftracinfi-gne quoddam fpe(flatur,SC fpeculu elucet.Illa herba SC flos fœni,figura efl carnis huma næ,ficut bonus diuinitatis interpres organo fuæ uocis expreffit, dicens : Clama. Quid Epi«e 40 clamabot'Omnis caro fœûum,ÔC omnis gloria hominis ut flos foeni. Aruit fœnum, ÔC flos deciditmerbum autem domini manet in acternum. Dei fententia, uox humana efl. Dicit Deus,Clama:fed in ipfo Efaia loquitur.Ille refpondit: Quid clamaboc' Et taquam quid loquerctur audiffeqadiunxit:Omnis caro fœnû.Et ucré. Viret enim SC gloria hominis in carne quafifœnumtSCquæputatur eflefublimis, exigua quafi herba efl,præ-matura ut flos,caduca quafi fœnum : germinat uitæ uiriditatem in ipecie, non in frutflu foliditatemthilarioris uitç quafi flos prætcndens iucunditatem,breuiori fpacio occafu-pAj ,28 ragt;ficut herba fœni,quodpriufquâeuellaturarefcit.Quæ cnimfirmitudo in carne, quæ ' ’ nbsp;nbsp;nbsp;falubritas potefl elfe diuturnafHodte uideas adolefcentcm ualidum, pubefeentis æta-

tis uiriditate florentcm.grata fpecie, fuaui colore : craflina die tibi faciem SC ora muta-tus,occurrit:SC qui pridie tibi lautiflimus decorac forme uifus eft gratia,alio die miferan dus apparet,ægritudinisalicuiusinfi'rmitate refolutus.Plerofcp aut labor frangit,aut in-opia macerat,autcruditas ucxat,autuina corrumpunt,autfcne(ftus débilitât,aut euira-tos dcliciæredduntjluxuria decolorat.Nónneuerum eft,quia aruit fœnum,SCflos deci • ditf Alius abauis atauifcp nobih's,amp; maiorS honeftatus infulis, profapiæ ueteris, clarus infi'gnibus,amicis abundans,ftipatus clientibus, amp;nbsp;utrunep latus tedlus, fecum produ-cens maximam ac reducens familiam,repente aliqua accidentis pcriculi mole turbatus deftituitur ab omnibus,à fodalibus derelinquitur,impugnatur à proximis.Eccc uerum PfilfittizS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fœnum,uitahotftinis,priufquam euelIatur,arefcit.Eft etiam quidudum u-

bertate affluens copiarum,liberah'tatis fama per ora uolitans fingulorum, clarus hono-ribws,pratminenspoteftatibus,tribunalibus celfus,folio fublimis, beatuspopulis aefti-

mattis,dumpræconumdamorededucitur,fubitarerum côucrfione in cum cârccrem rapitur,quo alios ipfe dctnifcrat,amp;inter reos fuos imminentis poenac deflet ærumnam« Quantos pndie caterua plaudetium, ÔCinuidiofa fauentis populi frequens domu pom pa dcduxi t,SC nox una glon'ofæ ilium fplendorcm deduifiionis abolcuit, ac rep entinus lateris dolor,eftufis gaudijs, luduolam grauis fucceffionem moeroris admifcuit^ Hu-iufmodi igitur eft gloria hominis,ficut flos fœni.Quæ ctiam cum defcrtur, nihil operi-bus adiungit,in qua nullus frucftus acquiritur,0C cum amtttitur euanefcit, omnem fce-nam hominis,Sif quam defuper obumbrabat repente dcftitucns, Sgt;l quam intus anima-bat.Atcp utinâ imitaremur hanc herbam,de qua ait dominus ; Germinet terra hci bam Genef.i fœni,feminans fernen fecundum genus fuum,8C fecudum fimilitudincm.] Seminemus igitur fernen fecundum genus.Qiiod fit genus,audi dicentem oportere nos quç’rcre il-lud diuinum,fi quo modo iliud tracftare poflimUs aut inuenire : quamuis non longe fit ab unoquoq; noftrum.In ipfo enim'uiuimus, amp;fumus, SC mouemur, ficut quidam ue- Ad. 17 ftrum,inquir,dixerût, cuius ÔC genus fumus.Secundum hoc genus feminemus fernen, non in carne,fed in fpiritu.Non enim carnalia,fed fpiritualiafeminare dcbemus,qui ad uitam peruenire uolumus ætcrnam.Qiiæ fit autem fimilitudo,non ignoras,qui ad ima-ginemSdfi'militudinemDeifaduses,Herba gencrirefpondetfuo, tu non refpondes tuo genen? Tritici granum fparfum terrae, generis fuigratiam reddit,ÔC tu degenerast* Fruges non adulterant fui fynceritatem feminis, tü adultéras puritatem animae, uigo-rcmmentis,corporis caftitatemfNon agnofeis opus efle te Chriftit'Manibus fuis,ut le gimus,teille formauit,ôf tu Manichæe altcrum tibi afleifeis authorcmf Pater Deus di-citadfihum;Faciamus hominem ad imaginemamp;fi'militudinem noftrâiS:; tu Photinia- Genef.t nedicis,quiainconftitutionemundiadhucnoncratChriftusÆt tuEunomianedicis, quia diflimilis cft patri fiiiusfNam fi imago,nÔ diftimilis utic^:fcd totum ex toto expri-mens patrê,quê pater fubftantiæ fuæ Uni täte fi'gnauit.Pater diciuFaciamus,ôd tu coope ratorcm negasfQuod dixit pater,filius fcciuSC tUçqualencgas,in quo côplacuit pater.

Degcrmine, aefeminaria uirtute, amp;nbsp;admirabili germinationis amp;nbsp;frucftifica-tionts modo, terræqj utilitate. De laude quoep agri pleni, falubritate fucci herbarum,uirgultorumcß ac foliorum remedijs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput V111

Erminet,inquit, terra herbam fœni fecundum genus.] In omnibus quæ Gcncf.t G dicunturnafeentiaterræ, primumgermencft:ubifepaululum fuftuierit, fithcrba,pofteafccnum,indefitfrucftus.Suntnafccntiaquçderadiceger-minant,ut arbores quæ non funt fatæ,ex aliarum arborum radice nafeuntur. In arundi-ne uidemus quomodo in extremo eius uelut quidam fit nodus e' latere,ôd inde alia arun do germinat. Eft ergo in radice uis quædam feminarij.Infitiua quoep in fuperioribus germinant. Alijs ergo à femine alqs à radice alfjs diuerfo munere feries fucccflionis ac-quiritur.Ineft enim nafeentibus fingulis aut femen,aut uirtus aliqua feminaria, amp;nbsp;ea fecundum genustut quod nafeitur ex ea,fimile eorum quæ fata funt,uel quorum de radice fit,geiminet.Detriticotriticum,demilio milium, de piro pirus albo flore prorum-pit,caltanea quoepfurgit deradice caftaneæ. Germinet,inquit, terra herbam fœni fecundum genus.] Et continuo parturiens terra nouos fe fudit in partus, amp;nbsp;induit fea-mieftum uiriditatis,gratiam fcecunditatis aflumpfit, diuerfifiç compta gcrminibus,pro-prios fufeepit ornatus.Miramur quod tarn cito germinauerit, quanto maiora miracula funt,fifpelt;ftcs fingula, qucmadmodumueliacftain terram femina refoluantur,acnifi mortua fuerint,nullum frudum afférant : fi' uero fuerint quadam fui morte r efoluta, in uberiores frueftus refurgant.Sufcipit igitur granum tritici putris gleba, amp;nbsp;fparfum cohi bet occatio,ac uelut materno terra gremio fouet 6C comprimit. Inde cum fe granum il-ludrefoluerit,herbam germinat; grata ipûiamfpecics herbefcentisuiriditatis,quæfta-tim genus fatiui fimilitudine fuiprodit,ut inipfo fuæftirpis exordio cuius generis her-ba ficrecognofcas,atcp in herbis frutftus appareat,paulatim(:ç adolefcit in feenum, cul-mocppubefcenserigiturôCaflîirgit. Aftubife gcniculata iam fpica fuftuierit,uaginæ quædam futuræ frugi parantur,in quibus granum formatur interius, ne tencra eius pri-mordiaautfriguslædat,autfolisæftuscxurat,autuentoruminclementia,uel imbrium «is fæuâ dccutiat.Succedunt quidâ ordines fpicæ, mirabili arte formati,uel ad fpeciern c } grati '

gratijucl àd tutamcrt nexn quodam inter fc naturalis colligan'onts adftridli, quarrt pre» J uidentia duilna formauit.Et ne frugis numerofiorîs pondéré uelut quædam cédât fulru ra culmorûjwaginis quibufdâ ipfe culmus includi'tur,ut gcminatis mnbus frugem pof-« fit muki'plicem fuftinerc,neimpar oneri cuructur in terram. Turn fupra ipiàm Ipicâ ual-liim ftruitur ariftarum,ut quafi quadâ in arce prætendat,ne auium minorît morübus (pi ca fuis exuatuvfru(flibus,autucftigns proteratur. Quid dicam quemadmoduclemen-tia Dei hurnanæ profpexerit utilitanVÈrencratû terra reftituit quod acceperit, ufùra-rum cumulo muifiplicatum.Homines frpe decipiunt, QC ipfa fœneratorem fuum forte defraudannterrafidelis mancnEtfiquâdo nôfolucrif,fiforte aduerfata fuit frigoris iiv clementia,autnfmiaficcitas, autimmenfauis imbriû, alio anno fuperioris anni damna

côpenfanita 8C quâdo prouentus fpem deftituit agricolaî,nihil terra dclinquinä^ quan-do an idet ubertas/œcundæ matris fe partus effundit, ut nunquam ullum dilpcndium fuo inférât creditor!.Qiiæ uerô fpecies pleni agri.^ Qui odorf Quæ fuauitasf Quæ uo-luptas agricolarumc' Quid digne cxpHcare poffumus, fi noftro utamur alloquiof Sed habemus feripturæ tefiimonia quibus agri fuauiratem benediefiioni Ô6 gratiæ fântfforô . aduertimus côpaiatam,dicente fàmfto Ifaac : Odor filq mei ficut odor agri picni. Quid (jeferißam purpurafeentes uiolas,Candida lilia,rutilantes rofas, depiôfa rura nûc au i]s,cri'oj,s. rcis^nuncuartjsjnuncluteisfloril-)us, in quibusnefeias utrum fpccies ampliusflorâ, an uis odora delcdtetfPafcuntur oculi grato ipedaculo,longe latetj odor fpargitur,cuius Pfiltn,49 fuauitate côplemur.Vnde diuine' dominus ait:Et fpecies agrimecum cft.Cumipfo eft cnim,quam ipfcformauit. Quis cnim alius artifexpolTit tantam rerum fi'ngularum ex-“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;primereuenuftatemf'Confideratelilia agri:quantus fit candor infoltjSjqucmadmodQ

ftipata ipfa folia ab imo ad fummum uideantur afTurgcrc^ut feyphi exprimant formam, utaüri quædam fpeciesintus effulgeat, quaï tarnen ualloin circuitu floris obfepta nulli pateatiniuriæ.Siquishuncfloremdecerpatjamp;fuafoluatinfolia, quæ tanti eft artificis manus quæ poffît lilrj fpcciem rcformarcfQuis tantus imitator naturæ, ut florem hune-

Kdtih.s redintcgrarepræfumat,cuidominustanrumteftimoniumdeditut diceretîNec Salomon in Omni gloria fua ueftiebatur,ficut unum ex iftisfRex opulentifîimus amp;nbsp;iapien-tifrimusinfcrioriudicatur,quàmhuius floris pulchritudo eft. Quid enumerem fuccos Df reniediji herbarum falubresf quid üirgultOrum acfoliorumremediafCeruus æger ramufculos uirgtdtorum olcæ manditjôô fanus fit.Locuftas quoqi folia oleæ arrofa libérant ab ægritudine. Rubi folia fuperiaefta ferpenti,interim unt eumiCuliccs non tangent te, fi abfinthij herbâ cum oleo coquaSjôif eo te perunxeris,

Deretufione caufationis quod cum utilibus ctiam letalia Si perniciofa ge-nerentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput IX

Ed forte dicantaliqui:Qtiid quod cum utilibus ctiam letalia amp;perniciofa S generanturfCum tritico coniû,quod inter alimenta uitæ noxium reperi-tur,ÔC nifi præuifum fuerit, confueuit faluti noccre.Inter alia quoep nutri-mcntauitæhelleborumdeprehenditur. Aconitaquocpfalluntfrequenter,amp; decipiût-colligcntem.Scd hoc ita eft,ac fireprehendas terra quia no omnes homines boni, Sed quod plus eft accipe,quia nô omnes boni Angeli in cœlo.Sol ipfe præ nimio calore fpi cas torret, adurit gignentium prima exordia. Luna quo«:]^ uiantibus iter demôftrat, la-tronum prodit inlidias.Num ig’tur dignû eft ut in his que utilia funt pofthabentes con ditoris gratiam confitcri,proptcr aliqua alimentorû noxia,creatoris profpicientie dero gemusf quafi' uerô omnia gule caufa dcbucrint procreari,aut exigua fint quç uentri no firo diuina indulgentia miniftrauerït.Definitæ nobis cfcæ funt, ÔC notæ omnibus,quæ amp;nbsp;uoluptatem generent,amp; corporis falubrftatem;Singula autem eorum quæ generan tur é tcrris,fpecialem quandâ rationem habent,quæ pro uirili portionc copient uniuer fæ plenitudinem creaturæ. Alia ergo cfui, alia potui, alia alf) nafeutur ufui. Nihil uacat, nihil inane germinet terra. Qiiod tibi putas inutile, alijs utile eft, imo ipfi' tibi frequenter alio eft ufu utile.Quod efcam no adiuuat,medicinam fuggcritiSó fæpe eadem quç ti bi noxia funt,auibus aut fen's innoxium miniftrant pabulum, Deniep fturni ucfcfltur co nio,ncc fraudi eft eis,quoniam qualitatc fui corporis uenenum fucci letalis euadût. Fri-gida cnim uis eius eft fucci,quam fubtilibus poris in cordis fui federn ducentibus, præ-coci

coddigcfti'onepræueniiint,pnufquamuitalia ipfa pcrtentef.HcIkborum autem penei loquuntur efcâ effealimoniam cotiirnicum,eo quodnatural! quodam temperamento fui corporis uim pabuli nocentis cuitent.Etenim fi ratione medicine plerumcp ad falu^ britatem humani quoq; corporis tempcratur,cui uidetur efle contrariö: quanto magis proprietati naturæ ad cibü proficit, quod medica manu cóuertitur ad fal utemfPer ma-dragoram quoq; fomnus frequenter accerfiturjubiuigiliarum çgri afHióantur incom-modo.Nam quiddeapio loquar,quod etiâ nobis quotidiano propeufuinnotuit, qua-niam dolores eograuilfimi mternorum fæpe uifcerumfopiunturf'Nec illudpraeterif, quod conio pleröqp furores libidinum marcuerunt,amp; hellcboro uetuftç paflioncs ç'gri corporis liint folutaf.Nonfolumigitur nulla in his reprehenfio creatoris, led etiam in-crementum cftgratiarum.Siquidemquodad periculûputabaseflegeneratû, ad remedia tibi faluris opefatur.Nam ôdid quod periculi eft,per prouidentiam declinatur:0^ id quod falutiSjper induftriam no amittitur.An uero oues amp;nbsp;capræ ea quæ fibi noxia font dcclinarc didicerûr,ôC folo odore per quoddânaturæmyfterium, cum fintrarionis expertes,rationem tarnen euadendi periculi uel tuende falutis agnofcunt,noxiaqj pariter ac profotura diftinguunt,ifaut pleruc^ cum armata uenenis tela fenferint, notas petere herbas,atcp his remedium uulneri dicantur adhiberec' Cibus illis ergo medicina eft, uc refilirefagittas uideas e' uulncre,amp;fugereuenena,nôferpere.Denic^ ceruis cibus uene num eft.Coluber ceruum fugit,leonem interficit.Draco elephantem ligat, cuius ruina mors uitftoris eft.Etideo fumme utrineç certatur, illeut pedem alligetjin quo cafus ui-(fti fibinocere non pofrit,ifte ne pofteriore extremus pede, aut callecapiaturangufto, ubi uel ipfe fe non queat retorquerCjSC draconem graui proterere ucftigio,uel fcquen--tiselcphanti auxiliönon habere.Ergo fi irrationabiliaanimalia norunt quibus ftbiaut medicenturherbis,autfubfidtjsopemafterannhomonefcitjCuirationabilisfenfos in-nafciturf'Aut tarn alienus à uero eft,ut quae cuiep apta fint ufoi minime deprehêdat : aut itanaturæingratus bonis,ut quoniàm taurini hauftus fanguinis letalis eft homini, pro-pterea putetlaboriofomanimal aut nafei no debuiftc,aut fine fanguine debuift’e gene-rari,cuius uirtus ad cultum agrorum urih's,autad ufum plauftrorum habilis, ad alimo-niamfoauis,diuerforaunerefulcitagricolas,quibus Deus, fi bonafoanorint, uniuerfa donaint dicens:Gcrmincttcrraherbamfoeni,fpiransfemenfecundum genus. Non fo- Genef. t lumenimfpontaneam alimoniâ eóprehendit quæeftinherbisamp;radicibus,atq;inargt; borum reliquis fru(ftibus,fcd etiam earn que induftria cóparatur,amp; cul tu rufticani labo ris acquiritur,Quam decorum autem quod no ftatimfundere terras fernen iuffit amp;fru lt;ftus,fed primum germinarc,deinde herbefeere campos ftatuit, poftea fecundum proprietärem fui generis fernen adolefccre,utnunquam aruorum uacaret gratia, quægra* to primum decorc uernarent,poftea fruóuum fuggererent utilitatemf

Quomodo terra fecundum genus fuum dicatur proferre femina, cum ple-runtpfeminaiatfta degcncrent. Ac de diuerfitate fcminisdiaboli,£Cfem^-nis Chrifti filrj hominis, amp;nbsp;quando homo uerbum fuumfeminauerit fuper terram. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput x

S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rücp femina iaefta degenerët j SC cum bonCE triticö fucrit feminatö,decolor

eius ipecies,ölt;f inferior forma reddaturf Sed hoc fi quado accidit, non ad translationegeneris,fed ad egritudine quandäamp; inæqualitatem feminis uidef elfer efe rendû.Nô enim definit elfe triticö fi' aut frigoreaduratur,autimbre madidef, fed ipecic magfsquam gcncre,colore quoc^ô^ corruptionemutatur.Denicpfrequêtermadidata frumenta in lui generis fpeciêreuertötur,fi aut foie aut ignibus torreant, aut diligenti-bus comilTa culturis, aeris têperie terrarumcpfcraciö ubertatefoueanf.ltacp reparatur in fobole,quod degeneraucrat in parère.Vnde nó pcriclitamur ne præceptu illud Dei cuius ufus naturæ inoleuit,in reliquö focccfïiönis uitio deftitutö fit, c5 hodieep in femi-nibus generis foi lynceritas referuetur.Nam loliö,amp; reliqua adulterina femina quæ frii gibus fæpe mifcêtur,zizania nucupari Euangehj leéèione cognouimus : fed ea propriu quoddam genus habent,no ex tririci femine in aliud genus feminis decolori mutatio-netrâslata, degen erem traxere naturam.Deniqp hoc docet dominus diçcns;Similecft

■ D i V I ƒ A M B RO S II -regnum ccelorumhomïnt qui feminauitbonum fernen in agro fuoxum autcm dormirent homines,uenit inimicus eius, ÓC fuperfeminauit zizania inter triticum. Aduertigt; mus utic^ quod zizania ÔC triticum,utnominibus, ita amp;nbsp;genere uideantur effe difcreta. Deniq;ôtf fcruidixeruntad patrcmfamiliâs : Domine, nonnebonum fernen fem/nafti in agro tuofVnde ergo habet zizaniaÆtaitillisJnimtcus homo hoc fccit. Aliudenim cft lemen diaboli,ahud fernen eft Chrifti,quod feritur adiuftitiâ. Deniqj aliud filius hominis,aliud diabolus fcminauit.Adeo diuerfa natura utriufcp feminis, ut contrarius fe-minator finQuod feminat Chriftus,regnum eft Deûquod fcminat diabolus, peccatum eft.Quomodo igitur poteft unius generis elfe regnum atq? pcccatûf Sic eft, inquit, re-gnum Dci,quemadmodum fi homo iatftct fernen fuper terram, Eft amp;nbsp;homo qui femi-nat ucrbum,dc quo fcriptS eftQiji fcminat,uerbum feminat. Hic homo ucrbum femi-Gi’rtf/. I nauit fuper terram,quando dixiuGcrminetterra herbam : ôi. fubito terrarum germina pullularunt, Stl diuerfærerumfpecies refulièrunt.Hinc pratorum uirens gratiaabun-dâtiam pabuliminiftrauit:indc camporum Ipica flauefccns,imagincmpclagi flueftuan-

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiSjCÔmo tione fegetis uberioris expreflït.Sponte omnes fruôus terra fuggefttuetfi ara

ta fine cultorc eftè nOn poterat ( nondum cnim erat formatus agrfcola ) inarata tarnen opimis mefiTibus redundabat, amp;nbsp;haud dubium quin maiore prouentu. Siquidem nec rultoris defidia terrarum deftituere poterat ubertatem. Nunc enim fœcfiditas unicui«^ pro merito laboris acquiritur,ubi cultus Ipetftatur agrorum : amp;nbsp;negligentia ucl offenià aut dilUuî)s pluuiarum,aut terrarum ariditatibus, aut grandinis iaclu, aut quacuncp ex caufa foli uberis fterilitate multatur.Tunc autem prouentu fpontaneo terra trmftus lo-cis omnibus inueh ebat, quoniam is prœceperat qui uniuerlôrû eft plenitudo. V erbutn enim Dei frudificabat in terris,nec ullo adhuc erat terra dânata malcditfto. Antiquio-ra cnim mundf nafeentis exordia,quam noftra peccata funtjSc recentior culpa propter Goif.i 3 quam côdemnati fumus in fudore uultus noftri panem manducarc, fine dolore altmen ta nefeire. Deniq; hodicqjfœcunditas terræ uctercm afHuentiam fpontaneo ufu fertili-tatis operatur. Quàm multa funt enim quae adhuc fponte gencranturf Sed ctiam inh/s ipfis quæmanu qu«'eruntur,magna ex parte manent nobis diuina beneficia,ut frumen-ta iplà quicfccntibusinfcrantur.Quod propofitædocet Ictftionis exemplum, dicentc

Mdrf.4 domino quiafic cftregnumDci quemadmodum fi homo iatftet fernen fuper terram, amp;nbsp;obdormiat,inquit,amp;l exurgatnotfteSCdie,amp;fernen germinet, nbsp;nbsp;increfeat dumne-

leit ille.Vitro enim terra frutftificat, primo herbam,deinde fpicam, deinde plenum fri-ticuminfpica.Etcumproduxeritfruôum,ftarimmittitfalccm,quoniam adeftmeffis* Dormientiigitur tibiô homo amp;nbsp;nefeienti frutftusfuos ultro terra producit.Dormis ôC furgis, amp;nbsp;frumenti per noeftem incrementa miraris.

De ortu arborû at^ rofarû,5C quomodo rofa humanæ uitç fpeculû prçferaf.Cap.X f Iximus de herba fœni,nunc dicamus de ligno frutftuofo faciente frutftum D fccûdum genus,cuius fernen eius in ipfo fit.Dixit, feefta funt; amp;nbsp;fubito, ut fupra floribus herbarumeç uitiditatibus, ita hicnemoribus terra ueftita €ft.Coftcurreruntarbores,côfurrexérefyluæ, uertices repente montiumfronduerunr. • Hinc pinus,hinc cupreflus in alta fe extulerunt cacumina,cedri amp;nbsp;piceg conuenerunt. Abiesquoc^noncontentaterrenis radicibus atc^aerio ucrtice, ctiam cafus marinos tuto fubitura rcmigio,necfolum uentis,fed ctiam flueftibus certatura procelïït. Neeno amp;llaurusaflurgens, odorem fuum dédit, nunquam fuo exuendauclamine. Vmbrofa^ quo(^ilicesuerticempfotulcrunt,inhorrentemcomam hybernis quoej temporibus fcruaturæ.HoccnimirtfingulispriuilCgiitmnatura tenüft inreîiquum,quod ftib icftu mundi furgentis accepinâf inde manet lUa ilicibus pracrogatiua, manet cupreflfibus, ut nulli uenti cas crinis fui honore defpolientSurrexerat ante floribus immixta tencris fi« ne fpinis rofa,ÔC pulcherrimus flos fine ullafraude uernabanpoftea Ipina fepfit gratiam floriSjtanquam humanæfpeculum præfercns uitæ, quæ fuauitatem perfuneftionis fuae finitimis curarû ftimulis fçpe compungat. Vallata eft cnim elegantia uitç noftrg,amp;^ qui-bufdam folicitudinibus oquot;bfepta,ut triftitia adiumfta fit gratiæ. Vnde cû unufquifcp aut fuauitaterationis,autprofperioris curlus fucceflîbus gratulatutjineminilTe culpæ cum conuenit,pcr quê nobis in paradifi amœnûate florenubus,lpine mentis,animicj fentes, turc

HE X A EM ER o N L I BE R III nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;53

iure condcmnatiom's adfcriptl funt. In utiles igitur ó homo licet aut fplendore nobilp tatiSjautfaftigio poteftatis,autfulgoreuirtutis,femper tibi Ipinaproxima eft. Semper inferioratua refpice, fuperfpinas germinas, necprolixa gratiamanet:breui unufquifcp decurfo ætatis flore mai cefeit.

Defingulari uiti'scómendati'one, ëC quomôdo exemplum ei'us ad noftræuitæ inftitutionemarceflendumftt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput XI t

S uitibus,quibus generatur uinum quo cor hominis lætiftcatur.Âtcputi-nam ô homo huius generis imiteris exemplum,ut ipfe tibi lætitiam,iucun ditatemtçfrutftifices.ln teipfofuauitatis tuæ gratia eft,ex te pullulât, in te maner, intus tibi,ideftinteipfo quærenda iucundiras tuæ eftconfcientiæ.Ideoait:Bibe aq^uam de Proiterb,^ tuis uafis,amp;dc puteorum tuorumfontibus.Primum omnium nihil gratius florentis odore uitis.Siquidem de flore earum fuccus exprelTus poculi genus confleit, quod ôC uoluptatiamp;falutifir.Deinde quis nonmirctur ex acini uinaciouitem ufeß inarboris fummumcacumenprorumpere,quam uelut quodam amplexufouet, amp;nbsp;quibufdarrt brachijs ligat, amp;nbsp;circundat lacertis,pampinis ueftit,fertis uuarum coronatc'Quç ad imi ’ tationem uitæ noftre primum uiuam defigit radicem:deinde quia natura flexibilis ôd ca duca eft, quafi brachijs quibufdam,ita amp;nbsp;clauiculis quicquid comprehenderit ftringif, hift^ fe erigir amp;attollit. Huius eft fimilis plebs Eccleliæ, quæ uelut quadam fidei radiée plâtatur, amp;nbsp;reprimitur humilitatis propagine,de qua pulchré ait ProphetaiVineam ex Aegypto tranftulifti,amp; plantafti radices eius, ôd arbufta eias,8lt;^ replefti terram,ope-ruit montes umbra eius, amp;nbsp;arbufta eius cedrosDei.Extendifti palmites eius ufe^ ad ma re,amp; ufe^ad flumen propagines eius.Et perEfaiam ipfe dominus locutus eft dicensiVi Efnite 5 nea faôa eft dilecfto, in cornu,in loco uberi:ô(^ maceria circundedi, circunfodi uineâ Soreth, fiC ædih'caui turrim in medio eius.Circundedit enim earn uelut uallo quodam coEleftiumpræceptorum,amp; Angelorum cuftodia.Immittit enim Angelus domini in circuitu timêtium eum. Pofuit in Ecclefia uelut turrim Apoftolorum Sd Prophetaruni atep Do(ftorum,qui folent pro Ecclefiæ pace prçtendere.Circunfodit eam,quâdo exo-nerauit terrenarum mole curarum.Nihil enim magis mentem onerat, quâm ift’us mun difolicitudo,ô;cupiditasuelpecuniæuclpotentiæ. Quodtibi demonftratur inEuan- lkc.ij gelio,cum legis,quia ilia mulier que habebat fpiritum infîrmitatis,inclinata erat,ut fur-fum refpiccre non polfet. Curuata enim erat anima eius, quæ inclinabatur ad terrena compendia, ôC cœleftem gratiam nonuidebat. Refpexit earn lefus, amp;nbsp;uocauit, amp;nbsp;fta- gt;nbsp;tim mulier onera terrena depofuit. His cupiditatibus etiam illos oneratos fuiffe de-monftrat,quibus ait : Venite ad me omnes qui laboratis, SC onerati eftis,8C ego uos re-ficiam. Ergo ilia animamulieris quafi circunfoflarefpirauit, amp;nbsp;eretfta eft. Sed cadem ’ uitis ubi circunfoflafuerit,rcligaturô(Serigitur,nereflelt;ftaturinterram. Recidûtur alia farmenta, alia propagantunreciduntur quæ inani effufione luxuriant, propagantur ca quæ bonus agricola iudicauerit frueftuolâ. Qtnd ego adminiculorum brdines, iugatio-niftÇ deferibam gratiam,quæ ueré atep manifefte çqualitatem docent in Ecclefia elfe fer uandam,ut nemo fe diues aut honoratus extollat,nemo pauper deijciat,ignobilift^ de-IperetfOmnibus fitin Ecclefia par at(^unalibcrtas,omnibusimpertiaturiuftitia cornu nis,5lt; gratia.Ideo turn's in medio eft,quæ exemplum de illis rufticanis,de illis circunfe-rat pifcatoribus,quiuirtutum arcem teneremerucrunt:quorum exemphs nofter eriga-tur affelt;ftus,neque humilis amp;nbsp;defpicabilis iaccat, fed uniufcuiufq; mens ad fuperiora lè fubrigat, utaudeatdicereiNoftraautemconuerfatio in cœlis eft. Vndene aliquibus procellis feculi polTitrefletfti : SiC tefnpeftate deduci clauiculis illis ôd circulis quafi am-plexibus charitatis proximos quofi^ côple(ftitur,Slt; in eorum coniuntftione requiefeir. Charitas eft igitur quænos fuperioribus ne(ftit,coelocß inferit. Qui enim manet in cha-ritate,Deus in eo manet.Vnde SC dominus aiuManete in mc,amp; ego in uobis.Sicut pal jTies non poteftfrucftûafferreàfe,nifimanferitin uite, fienecuosjiiifi in memanferitis. Ego fum uitis,uos palmites eftis.Euidenter igitur exemplû uitis ad noftræ uitæ inftitu-tionem accerfendû elfe fignauinquæ primum ueris tepefatfta temperie gêmare perhibe tur.deinde ex ipfis farmentorû articulis frutftû emittere : de quibus oriês uua formatur, paulatimtÿ

34 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSII

paulatfmtç auge feen s im ma tun' partus rennet acerbitatem, nee poteft nifi matutaiam ÔC f oefîa dulcefcere. Veftitur interea uiridantibus pampinis uinea,quibus 8gt;C aduerfum frigus omnemeç iniun'â no exiguo munitur fubfidio,amp; à fob's ardore defenditur. Quid autem eo uel fpe(ftaculo gratiUs, uel frudu eius dulcius, uidere ferta pendentia uclut quaedarti fpeciofi ruris monib'a,carpere uuas uel aureo colore,uel purpureo renitentesî' Hyacinthos cæteraftp gemmas fulgereexiftimes, coruftare indicos, albarum emicare gratiam gemmaru. Nec aduertis ex bis admoneri te homo, ne immaturos Fructus tuos dies fupremus inueniat,aüt plenæ tempus ætatis opera imperata dedeceantf Acerbus cnim frudus amarior efte confueuitmec poteft dulce elfe, nifi quod ad maturitatis per-feeftionem adoleueritHuic uiro perfeifto ncc frigus horridac mortis, nec fol iniquitatis nocere confueuit,quia obumbrat eum gratia fpiritualis, öi. omnia mundanae cupidita-tis ÔC corporeæ libidinis reftinguit incendia,defendit ardores.Laudet te quicum^ con-(j3iciunt,amp;agminaEcclefiæue!ut quædampalmitumfertamirentur,fpeefient finguli fideb'um pulchra animarum moniba,delecftentur maturitateprudentiæ, iplêdore fidei, Pfil.izy confeftionisdecorejiuftitiæpulchritudine,ubertatemifcricordiæ,utdicaturtibi:Vxor tua ficutuitis abundans inlatcribus domus tux : eo quod redundantiam uitis fruOtife-rXjCopiofxmunerebbcralitatis imitcris.

De arborum uarictate,ac diuerfis earu utilitatibus ornatibus, fruéïumc^ fuo-rum atep fuccorum proprietatibus QC medelis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput x ii I

Ed quid ego in fola uitc immoror,cum omnia genera arborum utilia fint, S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alia ad frudum nata,ab'a ad ufum datafNam Sd quibus no eft fruclus ubc-

Df nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nor,tarnenufus preciofior eft.Cedrus fufpendendis tedorum apta culm»

Df cupreffo, nibus,eo quod buiufmodi materies procera fit ipacr)s,nec oncrofa parietibus. Lacunaribus quoep comcndifqjfaftigrjs habilts eftcuprelTus, Vndcamp;Ecclefiadicitin Can-ticiszTrabes domorum noftrarum cedrinx, lacunaria noftra cupreffina. in his efte de-clarans decora fui brnamenta faftigtj,qui quafi trabes uerticem Ecclefi'x fua uirtute fu-Dekto-o cr ftincanr,0C faftigium eius exornentXaurus amp;nbsp;palma ad infigne uidorix.Lauro uido-palmd. rum capita coronantur,palmamanus uidricis ornants eft. Vnde amp;nbsp;Ecclefia ait : Dixf, Cantic.'y afcendaminpalmam,tenebo altitudines eius. Qux eminentiamuidens uerbi, 8C fpe-rans quod ad eius altitudinem pofiitafccndere,2C icientixfummitatem,dicit:Afcend5 in palma,ut omnia inferiora rclinquat,6C ad fuperiora cotendat,ad brauium Chrifti, ut Df populo fuaues eius frudus carpat,guftet.Suauis enim uirtutis eft frudus.Populus quoqj co-czftlice. ronis arbor umbrofauidrictbus,0^ falix Icnta uitibus habibs uinciendis,quid aliud my-ftice déclarât,nifi bona elTe Chrifti uincula,qug nocere no folcat,uincula gratix,uincu-rfdpfci/on, la charitatiSjUt unufquifcp fuis uinculis glorietur,ficut gloriabatur amp;nbsp;Paulus,dicês:Pau-Roman.8 lus uindusîefu ChriftifHis ligatus uinculis dicebatzQuis nos feparabit à charitate . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ChriftifVincülis nimirû abftincntix,uinculis charitatis.His ligatus uinculis etiam Da-

Debuxo uidaininialicibusinmedio eius fufpendimus organanoftra.Buxus quoc^elementorS apicibüs ütiïis exprimendis,leui materia ufum manus puerilis informât : Vnde ait fcri-pturazScribeinbuxo.Simulutadmoneatteipfamateria qux femperuiret,necunqua fobjs exuitur fuis,neunquamfpeituxdiflfimulationenuderis,fcd femper tibi perfidem germinet Ipes falutis.Quid ego enumerem quanta liarietas arborum,quam diuer fus in fingulisamp;pulcher ornants,quàmpatulxfagi, qua'mprocere abietes , quam comantes pinus,quam umbrofx ilices,quam populi bicolores, quam nemorola dC rediui ua caftaneafqug fimul ut excifa fuerit,tanquam fyluam ex fe pullulate confueuinquem-admóduminarboribusipfisxtasaut fenilisaut nouelladeprehenditurziunioribus e-nimexilioresrami,antiquioribusualidioraSlt;^ nodofafunt brachia. Illis folia leuigata atep diffufa,iftis contradiora amp;nbsp;afpera.Sunt etiam arbores qux fenili atep cmortua radi cc fuccefifionem fui,ft forte cxdantur,reparare nonnouerint ; alix quibus autiuuentus uiret,aut natura fcecundior eft, quibus cxcifio lucro potius quam detrimento fit, ut per plures fui rediuiuà fucceflfione rcnoüentur hxredes. Eft etiam quod mireris,ipfis fexus Ct pdlma in pomis,eft difcretio fexus in arboribus. Nam uideas palmam qux dadylos generat, ntdre CT plerunqtincbnantcm ramos fuos,amp;fubiacentcm,amp;€0cupiiccntixatcp amplexus Ipe-ftxmitia, ciem prxtendentemeiaxbori quant matent palmam lappellant pueri rufticorum.llla ergo

ergo palmafœminea eft,Slt; fexum fuû fubiecRionts fpecie confitetur. V ndc locorC cul-tores praeiactuntramiseiusdadlylorumuelpalmarumfcmina mafculonim quibus illi foemineae arbori uelut quidam fenfus perfundionis infundttur i Sgt;C expctiti concubitus gratia repraefentatur.C^o munere donata rurfus erigitur,amp; eleuat ramos fuoSjS^ in ue teremftatumcomam fuamrurfusattollit.Deficuquocpeadem opinio eft. Ideocp plegt; befiéu* ricç fecundum domefticam ÔC fruiftiferam ficum agreftcm ficulneam feruntur inferere, eo quod citofrucftus fœcundæillius amp;nbsp;domefticæ ficus ucl aura rcntati aliqua,uel æftu, defluereferanturinterram.Vndegnarihuiusremedij groftisarboris agreftis alligatis adillam feracemarborem,mcdentureiusinfirn1itati,ut poftit ftucftus propriosrefer-uarcjiamiamc^ ft deferent remedia,lapfuros.Qiioadmoilemur uelut quodarnænigma te naturæ, non refugere eos qui à noftrafide amp;nbsp;confortio feparati funt:eo quod amp;nbsp;gen-tilis quifueritacquilitus,quo grauiorfucrit afl'ertor erroris,co uchementior poflît fidei defenfor exiftere.Et ft quis de hacreticis conuertatur,uelut eôfirinct cam partem in quä

gt; fecómutataopinionecontulerit,maximefihabeataliquid dirceîumnaturae,ut uiuida poftît effe eius fententia, fi adminiculetur ci attentio iobrietatis, obferuantia caftitatis. Profunde ergo circa eumftudium tuum,ut fimilttudtne fi uClifcrce illius ficus de præfen tia Sc coniuntftione agreftis illius arboris, tuam polTis corroborate uirtutem.Ita enim tuanecdiffblueturintentiOjamp;diligcntiaefrucftus öd gratiæ referuabitur. Quammulta funt autem quæ doceant naturalem duritiam pofte diligentiaeftudio temperarfiquibuâ aftert cultus ruralis exemplum.Nam pleruncç cito florent mala granata, amp;nbsp;frutftö after-re non poftunt,nifi congruis peritorum remedijs excolantur: pleruncp fuccus uanefeit interior,Sdforis fpecies eius pulchra prætenditur, Quæ non immérito comparator Ee-clefiæ,ut babes in Canticis ad Ecclefiam ditftum; Vt cortex mali punici geng tue. Et in- c^ntic. 4 fra:Si floret uitis,floruerunt mala granata.Ecclefia enim bonum fidei fulgorcm confef-fionifcçpr3etendit,totmartyrum fanguinefpeciofa:8d(quod eftamplius) Chrifti cruo-redotata,fimulplurimos intra fc fl ucftusufuiftius pomifub una munitionecôferuans, ôd uirtutum négocia multa côpletftens.Sapiens enim fpiritu ceîat itegocia. Amygdalis d,. quoep hoc genere medicari feruntur agricolæ,ut ex amaris dulces fiant fru(ftus,ut ôd te- ddliî. refirent eius radicem arboris,ôd in medium inférant furculum eius arboris quàm Græ-ci 7riuxHf),nos piceam dtdmus.Quo fatfto fucci amaritudo deponitur. Ergo fi agricultu ra conuertitftirpium qualitates,non ne ftudiadodrinæ, ôd difeiplina: attentio mitigarc pofliint quaslibet aegritudines pafftonume' Nemo ergo pöfitus uel in adolefcentiæ uel in intemperantiaï lubrico,de fui conuerfione defperet.Ligna plerunc^ in meliores uer-tunturufuSjôdnonpoflTunthominum corda mutarifDocuimus non folû inter diuerft

' generis arbores efle frutftuu diuerfitatcs,fed plerQi^ in eadem fpecie arborum compu-gnare fibifrutftus.Alia enim fpecies maft:ulorum,aliafœmineorûfrU(ftuum, ficut de da tftylis fupra diximus.Quis autem poflTit côprehendere uarietatem, fpeciem, gratiamcç pomorûjfingularû quoc^ utilitatem arborum,fru(ftuum,fuccorumcçproprietatem quæ cuicp rei apta uideantur,quemadmod3 ægris uifeetibus bominû amariora poma medi centur,ôd inflationem afperitatemt^ interiorem tempèrent,quemadmodum rurfus bu-morum afpera,pomorû dulcibus temperenturfDeniep ca medicina antiquior,quac her bis curare confueuit öd fuccis,nec ulla firmior fanitas,quam quae falubribus reformatur alimentis.Vnde fecundum naturam docemur, quia fola nobis efca medicina eft. Herbis certe ulcéra aperta clauduntur, herbis curantur interna.Ideotp medicoru eft opus, herbarum poteftates nofccre.Hinc enim medendi ufus inoleuit.

Defimpliciumpomorumdifterentiä,foliorumcp diuerfitatc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput XI111

Edutad fimplicia poma reuocemusftylum,alia funt quae coquStur fole, S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alia qug teftis aut corticibus claufa coplentur. Mala öd pira,uuarum quoep

genera omnia nudaobietfta funt foli’.nucis autem öd node nucleicp fru-fluSjöd tefta opertus öd cortice, tarnen öd ipfe calore folis aeque nutritur,5d quantum pi-nea denfitate nucleus abfeonditur, tantum folis calore fouetur. Quanta deinde domi-niprouidentia,utubimolliorfrult;ftus,ibifoltj denfitudo ualidius tegumentum tuende» deferat pomo,quod uidemus in fruiftu ficulncæ.Delicatiora itacp ualidi oribus munien da funt,ut§d ipfe qqpcp dominus per Hicremiam docet dicens ; Sicut ficus iftas bonas Hicr.24 recognofeam

recognofcatranslatos ïuda,quos emifi de loco ifto fn tcrram Chaldaïorum in bona, 6d confirmabooculos meosfuperillosinbona.Tanquam delicatos enirn uclut quodam mifcricordiæ fuae ualidiori fepfit rcgmtne,ne tencri frucflus matunus intcnrent. Dent(ÿ Kdruc 4 deipfis etiam inpofterioribus diciüDelicati mei ambulaueröt uias afperas. Quibus in-Ibidem ftaaiv.Conüantes eRote ÜlijjôCpfociatnâtesdDeum.Hoc enimfolum aduerfus om-nes procellas atcß iniurias inuiolabiletegmen,impcnetrabilemunimentum eft. Vbi er go tencri fru(ftus,tbi craftiora tegmina Ô6munimentafoliorum.Contra autemjUbi fru-tftus ualidioresjibi teneriora folia,ut malus arbor docet.Frudus enim ualidus non mul to indiget protetftionis auxilio : nam ipfa protetftionis craftioris umbra pornonocerc Df papino. pjyg poflet.Dcnicp doceatnos pampinus naturæ gratiam, SC dtuinac fapientiæ interna tnyfteria.Videmusenimitâfciflumat^diuifum,ut triumfoliorum fpeciem uideatur oftendereu'ta pars media diftinda eft,ut nifi inferioribus hæreret,feparata fpedantibus uideretur.Ea autem ratio uideturferuata naturæ,ut ÔC folem faciltus admittat,SC umbra obtcxat.Denic^ procerius media pars eius extenditur,amp; in ipfa fummitate tenuatur, ut plus pulchritudinis qudm tegumentipræferat. Etenim brauq ipeciem uidetur effinge-re,fignificans quod uua inter pendentes cæteros frudus habeat principatum,cui tacito quodam iudicio nâturæ,fed euidenti indicio innafeitur fpecies SC prgrogatiua uidorif. Sccum igitur habet brauium fuum, quo 5Cmunimcn fibi præbetur aduerfum iniurias, atc^ aeris pariter imbriumà uiolentiam:SC impedimentum no affertur ad recipiendum Defolijffi/ foils calorcm,quo tepcfadaalitur,coloratur,aügetur.Ficulneæquo(jfoliu æque pro-fw/nr« pe uf pampinus quadrifida interfeinditur diuifione : quod eo clarius uidetur, quo ma-ius eft foliumifane non ita ut pampinus uel ora omnfuel fummitate crifpati. Sicut enim in ficulneæ folio craftitudo lialidior, ita in pampino ipecies elcgantior. Craffitudo igi-tur foil) proficit ad tempeftatis iniuriam repellendam, intcrcifio ad frudus gratiam ua-porandi.Deniqp hoc genus pomi grandinem non cito, maturitatem cito fentit: quia SC latere uidetur aduerfum iniurias,0C patere ad gratiam. Quid ego foliorum defcriba di-uerlitates,quemadmodum alia rotunda,alialongiora, aliaflexibilia, aliarigidiora fint, alia nullis facile uentis labentia:alia quæleui motu decutiantur aurarumt*

Quod inexplicabile lit fingularum rerum exquirere proprietates, ÔC de uaria mutatione ipfius aquæ, quae omnium uirgultorum nutrix eft. De diferepantia quo($ lachrymarum arborum,q«æ eiufdem aqug alluuione generâtur ; ac tan- , dem de diffufioris perfcrutationis excufatione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CaputX V

Nexplicabile eft fingularum rerum exquirere proprietates, 5C uel diuerfi-I rates earum manifefta teftificatione diftinguere,uel latetes occultafcß can fas indcficicntibus aperire documentis.Vna nempe at(^ eadem eft aqua, 8C in diuerfas plerun^fefe mutât fpecies:aut inter arenas flaua, aut inter cautes Ipumca aut inter nemora uiridantior,aut inter flOruIenta difcolor, aut inter lilia fulgentior, aut inter rofeta rutil5tior,aut in gramme hquidior,aut in pal ude turbidior,aut in fonte per-fpicacior,autinmariobfcurior, aflumpto locorum quibus influit colore decurrit.Ri-gorem qüot^ pari ratione c5mutat,ut inter uaporantia ferueat,inter umbroia frigefcat, iole repercufla exacftuet,niuibus irrigata glaciali humore canefcat: quern ad modum là por eius ipfe conuertltur,ut nunc afperior, nunC àmarior,nunc uehementior,nunc au-fterior,nunC dulcior pro Ipecierum qualitate c^uibus infufa fuerit uarietur. Afperatur in maturioribus fuccis,tunfo cortice nucis,foltjilt;:p contritis,amariorfitabfinthio, uino ue hemcntior,auftcriorallio:graucfcit ueneno,melle dulcefcit.Si uero ei lentifeum, tere-binthiquo«^frudus,uelnucisinterior pars mifceatur,inolci mollemnaturam facile tranftiinditur.Cum fit autem altrix omnium uirgultorum, diuerfosfingulis ufus mini-ftrat.Si radices alatjueï nubibus fufa defcendat,diicretas dat omnibus uires, radice im-pinguat,caudicem prouehitjramOs diffundit, folia uirefeere facit,fruduum alit femina, pomum augere côfueuit. Ergo cum eadem fit omnium nutrix,alia arborum genera tri-ftiores ferunt fuccos,alia dulciores,alia tardos,alia præmaturos. Ipfæ quocß inter fe dif-crepant fiiauitates. Alia fuauitas in uinea,alia in olea,alia in cerafis, alia in ficu : difereta in malo,difpar in dadylo.Tadus ipfe aquæ alibi fuauis,alibi afperior, plerQqj pinguior eft,Pondéréquoejdiftatfrequenter,utlpecie.Namplcrifcÿ locis grauior,plerifcp Ic-uior

I CUI or acftimatur. Non mirum igitur fi cum ipfa à Ce di(crcper,di(crepant criâynter fe h' chrymac arborum,qug ciufdem aquae alluuione generantur.Et cum una fit omniu cau* fajdiuerfus fingulorum ufus,diucrfa natura eft, Aliam mm habet cerafi arboris lacbry^ ma,altam lentifctDifparem quot]^ ballami guttam odorata Onentis ligua fudarc pro-dunturjdiuerlum quoep lachrymarum genus uirgulta ferularum in Aegypto ac Libya quadamuinaturæfecretiorisillachrymant.Quid autem tibi referam ( clementerrtlicet elfe fermonem ) quo eleeftrum lachryma uirgulti fir,SC in mnex materiæfoliditatem la-chryma durcfcarfNecleuibus idafleritur teftimonqs.quando folia,aut furculorum mi-uutifTimæ portiones,3Ut exigua quaedam änimantium genera in eleeftro læpe reperian-tur,quae uidetur,cum adhuc gutta effet mollior,reccpiire,amp;folidata tcnuiUe.Sed quid ego uili fermone decerno cum al ta atc^ preciofàrationenàturSjCû ifto fermone huma-num alaturingenium,naturam autem omnfû prouidentia diuina formaueritf Vnde ue luthabenis quibufdamuerborûcohibcnda diffufio eft,ne quodSalomoni ipecialiter iapientiae munere diuinitus uidetur efte collatum,ufurparorie uideamur exponere, dif-ferentias arborum,amp;Uirtutesradicum,amp;quecunepfuntabfeondita improuifa,fidut fcriptumeft:quænecabipfo tamai mattifefto prodGtur,utmihi uideatur potuifte eum difputare de uirgultorum generibus,non potuifte tarnen plenius omne fecretum crea-luræ explicate ratione.

Quemadmodum ad uerbumdomini,quod omni aquarum curfu eftredun-dantius,(ubitoomnisuirgultorumcrcaturaeffloruerit,amp; uitftumattpmedul-1am miniftrauerit. Quomodo præterea uniuerfâ gignentia aut femina habeaf, aut aliqua quæ cum uirtute ftminum uideanfur conuenire. Ac de magna Dei uirtuteirt fingulis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caputxvi

Vodfiirriguis aquarum plerume^ Öófegetes lætiores funt,amp;üiridesfa-Q_ nbsp;nbsp;nbsp;bæ, ÔC hortorum multiplex fufeitatur amp;nbsp;refufeitatur gratia, fi uiridantibus

thoris fluuiorumexundantium ripa decoratur; quemadmodumad uèr-bum domini,quod omni aquarum curfu eftredundâtitls, fubito crcatura uirgultorum omnis effloruit.^Feftinarunt campi non ecmifiam fibi frugem cdere,tgnorata horti oie rum genera,florum miracula germinarejripaefluminumfeueftne niyrtetisrpropcraue-runt arbores cito furgcre,cito feflore indutre,uilt;ftum hominibus,pecon' pabuluin mi-nifhare.Frudus cômunis eft oninibus,ufus quoep eft datus omnibus.Simul utruncpar bores germinarGtraliud quo uefeeremur, aliud quo réfrigérante umbra dcfcndercinuf à fole.Cibus in frult;fiibüs,amœnitas in folijs: tarnen quia prarfeia erat prouidentia a ea-toris,quôd frudum fibi maxime humana auiditas uindicaret,reliquis pi ouiditaniman ttbus, ut fpecialem his donaret alimoniam.Itaq; cfca his non mediocris in fob js eft, cor ticibufep fylueftribus : ca quoep quaead ufum medendi proficerent, id eft fiicci, lachrylt; mæ,furculi,pariter miniftrata funt.Itacp ilia quæpôft experimento,ufu, exemple uti-lia cognouimus, ea à principio creaturæ ufui apta donauir praefeientia diuinæ maiefta-tiSjSC de finu terrarum iuftjt exire.Et quia iuffit dominus ut germinaret terra herbS fœ- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

ni,amp; lignum frudiferum faciens frudum fecûdum genus fuum,cuius fernen eius in eo: , '' ne forte quis dicat in multis arboribusneç^ fruâu, nelt;ÿ fernen uideri,amp; putet diuinumi in aliquo uacillare praeceptum,ut à ueritate fît dubium:illud aduertat,quia nequaquam fieri poteft ut non aut feminibus utantur uniuêrfa gignentia,aut habeant aliqua quç ui-deantur cum uirtutc feminum conuenire.îdtjj fi quis diligenter intendar, manifefta f e-ftificatione poterit comprehendere.Nihil uidentuf fèminis habere falices, Iiabent tarnen iri foltjs granum quoddâ quod habeatuirtutem ièminis:ut co cômiftb terris, tan« quam pofîto furgat arbor de furculo,ô(f tanquam de femine fc exufeitet grano.De gra-no iracp ilfo radix primum coalefcit,de radice pullulât non folurn fàlicis, fed etiam reli-quarum adfimilitudinem huiufmodigeneris arborumfylua.Habent autem ôi radices uirtutem feminis.und e pleri^ ea fatione incrcmentum fui nemoris propagaucrût.Magna Dei uirtus in fingulis.Nec miretur aliquis fi inuirgultis magnam Dei dixi etfe uir-tutem.Siquidemmagnam fuam uirtutem dixitinlocuftis effeSt: bruchoj eo quôd diui-naemaieftatisoffenfà,magno moderaminefterilitatis ludaicæ an^inopiac folueretur. Magna enim uirtus,fapientia:magna uirtus,prouidcntiaJndigni etenim crant,qui ute-

Ambr.to,4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d rentut

3« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I V I A M B R o s 11

rentur fœcunditate tcrrena,qui terrarum leferant creatorem.Et uere magnus,qui miic-ïabiliEimc nefas tantæimpietatis ulcifcitur«Itac^ fi magnauirtute Deifterilem bruchu terrageherauit,quanto magis uirtutemagnaquæfoecunda funtprocréât/ Qjiis pincâ uidens nô ftupeattantam diuino præcepto arteminolitamimpreiÏamc^ naturærquem-admodum ab ipfo centro diftantibus licet menfuris pari aflurgat glutino,quo proprios föwctfru(n:us/ltaqjper circuitum eadem fpecies, SC ordo feruatur, amp;nbsp;quidam in fingu-lis plagis nucicorum partus exuberat,attainorbemreditfrutflusgratia.Itaque in pi-nea ifta imaginem fui natura uidetur Cxprimerc,quaea primo illo diuino cœlefticp man-dato priuilcgia accepta cuftodit, amp;nbsp;partus fuos quadamannorum uice amp;nbsp;ordinerefer-uatjdonecconfummatio temporis impleatur. Sedutin hocfruclugratamipeciem fui fignat, ira etiarp in myricis , id efthumilibus uirgultis figuram improbe calliditatis ex-preiïît. Sicut enim duplicicorde uiri ubit^ præilo funt, amp;nbsp;gratiam fimplicitatemcß a-pud bonos prætcndunt, ÓÓ uitiofiffîmis glutinantur : ita etiam in aquofis amp;nbsp;in defertis contrario quodam ufu hæcùirgulta nafeuntur, Vnde amp;nbsp;Hicremias dubia morum atlt;^ iniyncera myricis comparaiiif.

Dereprehenfione furditatishumanicordis,5Cdeincomprcbenfibiliadmiran-daqsDei etiam in paruis prouidentia,De primo quoqpcultore uitium,0L com-inendationcuini. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput xvii

' Erminetjinquitjterra herbam uirentem,] ÔC ftatim omni furgente germi-' G nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nc terra compléta eft,Et homini dicitunDilige dominS Dcû tuum : amp;nbsp;nô

‘eft charitas Dei omnium infulauifceribus, Surdiora corda hominu iunt, quam dura faxorum.Terra indebitos frutflus nobis miniftrat, dum obiecundat autho-rimos debitum munusnegamus, dumnon ueneramur authorcm. Vide in paruis quæ prouidentia fitDei: 5C quia comprehendere non potes, mirarc quomodo alia femper florentiarefcruauerit, alia mutationes habereuoluerit expoiiationis amp;amidlus. Inter caha niuium, pruinas frigOrum,uiridifatem fuam arua côfcruant : amp;nbsp;cum ipfa tetfia fint gelu,partus fui ramen baud cxiguam fpeciem uiriditatis obtexunt.In ipfis quoqj genc-fibus arborum quaî diuturnis frondibus ueftiuntur, non mediocris diftantia cftScruat indumentumfuumfemperolcauelpinus,fed tarnen folia fuafæpe comutant:nee ca quafidiuturna,fed quail fuccedaneaprætendunt fuæ arboris pulchritudini, perpetui integritate uertitus uice muneris obumbrantes.Palma autem uirens femper maner, Conlèruationeôi^diuturnitate, non immutatione foliorum. Nam quæ primo germina-ueritfolia,eafine ullafubftitutionis fucceflloneconferuat. Imitate ergo earn o homo, utdicaturamp; tibi : Statura tua fimilis fatfla eftpalmæ. Serua uiriditatem pueritiæ tuæ,ôd illiusinnocentiænaturalis quam à primordioreccpifti,utplantatus (ecusdecurftis a-quarum,fru(fium tuum in tempore tuo habeas præparatum,SC folium tuum no defluat. Hane uiriditatem gratiæ femper florentis in Chrifto fecuta Ecclefia dicinln umbra cius confugi amp;nbsp;fedi.Hanc prærogatiuam doniuirentis acceperunt amp;nbsp;Äpoftoli, quorum nec folium unquam potuitelabi,uteorum etiam umbra curaret ægrotos.Obumbra-bateniminfirmitaticorporis,fides mentis,amp; florentia mérita uirrutum.Mane ergo plantatusindomodominijUtinatrijs eiusficutpalmafloreas, amp;nbsp;afeendat in te gratia EcclefiæjUt fit odor narium tuarum ficut mala, amp;nbsp;fauces tuæficut uinum optimum, ut inebrieris in Chrifto.Bene admonuit ifte uerficulus repctere pene intermilTumjquia di ximus præccpto dominiuitem etiam pullulalfe, quam poft diluuium à Noe planratam elTe cognouimus.Sic enim habes, quia Noe agricola erat terræ, amp;nbsp;plantauit uitem, ôu bibit de uino eius, ÔC obdormiuit.Non ergo Noe author eft uitis,fed plätationis. Neep enim nifi earn reperilfet ante generatam,plantare potuilTet; Cukor ergo non author eft uitium.Deus autem qui feiret quod uinum fobriepotatu ianitatem daret, augeretpru-dentiam,immodice'fumptum ad uitia caufas dareucreaturam dedit, abundantiam hu-manoarbitrio referuauit, ut parfimonia naturæ effet magifterium fobrietatis : abun-

Getter Q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;idpiurncp iciiiuiciiutv nui auiviiucici iiuii 14114 *.UI1U1HOlt;1-Jcilli^ ÜL I pic

* inebriatus eft Noe,amp; obdormfuitconfopitus à uino.Itaqj per uinum patuit deformita-ti, qui per diluuium excrcuit ad gloriam:fed dominus amp;nbsp;in eo creaturæ fuæ gratiam re-feruauit, ut eius fruólum nobis conuerteretad falutem, ac per eum nobis remiiïio pec-catorum

catorum proucnirct.Vndc pîèlfaac dixit; Odor lacob, odor agri pknij'd cftnaturalis Gencf.zy odor. Quid enim pleno rurc fuauiusf Quid uitis odore iucudiusf Quid fabae flore gra-tiusf Vnde quâuis ingeniofe quis ante nos dixerit,non uitem aut ficum patriarcha olc^ batjaut frugem,fed uirtutum fpirabat gratiam ; ego tarnen amp;nbsp;odorem ipfum terrx fim^ plicem atcpfyncerum pro gratia benedidionis accipiam ^quain fraus nulla compo-fuit, fed ueritas indulgentiæ cœleftis infudit. Denicp inter benedicfbones iacratiffimas computatur ut contribuât nobis dominus à rore cœli uim uini,olei, atq; frumenti. Cui eft honor, laus, amp;nbsp;gloria, perpetuitas â feculis, amp;nbsp;nunc, ÔC femper, Qi. in omnia felt; cula feculorum. Amen.

De pulchre' introduôà exhortatione,ut cum in Iccftiöne exoriêdus fit Sol, oculi SC augt; res cmûdentur,ÔC Sol ipfe caute afpiciatur,ne Deus efte credarur,(cd ex eius admira bilitate ôd laude creator ipfius admiretur atcp laudetur,qui terram fecit etiâ fine S ole efte pofle fœcundâ,ut amp;nbsp;ipfa natura uocc quada fuorû munerum reftatur. Caput I

Qua ratione etiam auris fit emundanda, ac cœleftibus oraculis admouenda. Et quam ob caufamfada fint luminaria,quodcp non fintfœcunditâtis terrarum authores, fed Deus pater per dominum lefum omnia liberalitate fertilitatis impeftiat, Quomodo praetcreaintelligendum fit propheticum illud:Fecit folem in poteftatem diei, amp;nbsp;lu-naminpoteftatemnoeftis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput 11

De dubitatione quae occurrere pofTet circa diferetionem inter diem QC noeftem, ac lu-cemlt;3(ftenebras:S(^defolutioneeiufdem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput ill

Quomodo luminaria fada fint in fi'gna, amp;nbsp;de acuta ac diffufa confutatione qüorûdam tentantium exprimerenatiuitatum qualitates: qualis uidelicetfuturus fit urtufquifq^ quinatusfit; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput iiii

Quemadmodum prætadaluminaria fint in tempora,8C in dies, ôé in annos. Cap.V Qiiomodo duo luminariafuperius cômemorata,magnadicipofifint, Ô6 demagnitudi-nis eorumprobatione, mcridacicg afpedus noftriiudicio. Deadmirando quoep fo-lisrrioderamineactemperamento; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput v i.

Quod luna quaedam fimilia habeat cum foie eius conforte acfratreiplerac^ etiam ab , eodiftinda. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput vu

■ De myfterio defedus minutionis lunæ.De eius quocß laude,ac dcrifione eorum qui earn magicis carminibus deduci pofle credunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput viiï

DeclaufionequartidieijCumredargutioneeoruniqui numeruni quartu cauere con-fueuerunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput ix

De pulchre' introduda exhortatione,ut curb in ledione exoriendus fit fol, oculi ôd aures emundentur, ÔCfol ipfe cauteafpiciatur,neDeuSeflecredatur: fed ex eius admirabflitateSClaude creator ipfiuS admiretur atep laudetur,qui terram fecit etiam fine foie elfe polfe fœcundâ ; ut amp;nbsp;ipfa natura uocc quadam fuorum munerum teftatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput I

V I uindemiam colligit,ualaprius quibus uinum infunditar,munda-re c5fueuit,ne fordes aliquauini gratiam decoloret. Qiiid enim pro-deft ponere uitem ordine, fodere quotannis, aut aratris fulcbs duce-re,putare,fubrigere,adiungereulmis, amp;nbsp;quodam conubio copulare, fi tanto labore uina quæfita, in uafe coacefcantcMatutinos quoqi ib^« lis ortus fi quis fpedare defiderat, emundat oculos fuos,ne quid pul ueris,ne quid purgamentorum oculis eius infidcat,quo intuentis he-

b etetur obtutus,ne'ue aliqua caligo nebulofa corporeos uifus ipedatis obducat. No-. - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ambr.to.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d a- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bis in

40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSII

bl's in Icdtionc exoriendus eft fol, qui ante nonfucrat.Primum iam diem fine ibie tnlfi-» uimusifecundum fine foie tranfegimus : tertium fine foie confecimus : quarto dieiubet Deus fieri luminaria, folcm, ÔC lunam, ÔC ftcllas. Sol incipit:emunda oculos mentis ô homoanimiqUnteriores obtutuspiequafeftucapeccatiaciem tui præftringatingenrf, amp;nbsp;puri cordis turbet afpeiftum.Emunda aurem,ut uafe fyncero fcripturae di uinæ nitida fluenta fufcipias,ne qua ingrediatur contagio.Precedit fofimagno iubare diem,magno mundum coinplcns luininc,uaporans calore.Cauc ô homo folam eius perpendcre ma gnitudinem,nc nimius fulgor eius Uifus tuæ mentis obcçcet:amp; qui é regione in radium

' eius intenditjepcrcufTo lumine omnem fubito amittit aipc(ftum:ac nifi in cacteras par* tes uultum fuum oculofq? cóucitatjgftimat fe nihil uidere,Ô!^ intuendi munere efle fraur-datum : fiuero defledat obtutum, integrum fibi officium perfeucrauCaue igitur ne amp;nbsp;tuum radius eius exoriens cofundatafpetftum.Et ideo prius firmamentum cœli afpicc, quod ante folem fadum eft.’terram aipicc, quæ ante qua'm fol prodiret, cœpit efle uifi-bilis atc^ compofita:germina eius afpice, anrerioraiblis lumine. Anterior rubus quam fofiantiquior herba quamluna.Noli ergo Deûcrcdere,cuiuides Dei munera efle præ^ lata.Tres dies tranfaeftt funtjÔt folcm nemo qucfiuit,amp; luminis claritas abundauit. Habet enim ÔC dies fuam luccm, quæ præcurfor eft folis.Non igitur te tanto fplendori fob's temcre comittas.Oculus eft enim mundi, iucunditas dici, cceli pulchritudo, naturae gratia,praîftantia creaturae.Scd quando hunc uides, authorem eius confidera : quando huncmiraris,lauda prius ipfius creatorcm.Si tarn gratus eft fol, qui côfors ÔC particeps eft creaturæ:quam bonus eft fol illeiuftitiæfSi tam ücloxifte, utrapidis curfibus dicac node luftret omnia:quantus ille,qui ubicß femper eft,Ô^ maieftate lua complet omniac* Si admirabilis qui iubetur exire : quam fupra admirationem qui dicit foli,amp; non exori-tur,ut Icgimusf Si magnus eft qui per horarum uices locis aut accedit, aut decedir quo-tidie:qualis ille,qui etiâ ciirn fe exinanirct,ut nos eum poifemus uidere, erat lumen ue-ïodnn.i rum,quod illuminât omnem hominem uenientemin huncmodumfSi præftâtilfimus, Agg-i qui obieôu terræ patitur farpe defelt;ftus:quâtæ maieftatis qui ait: Adhuc femel ego mo-ucbotcrramdllum terraabfcondit,iftiusmotumnon poteft fuftinerc,nifi uoluntatis eiusfubftantiafulciatur.Sicaeco damnum eft,huius fob’s gratiam non uidere, quatoma gis peccatori damnum ueriluminis munere defraudatum, perpetuæ noeftis tenebras fix ftinerefErgo cum uides folem,attende tcrram,quæ ante fundata cft:attendc herba fœ-ni,quae praeftat ordinis priuilegio : attende ligna quæ plaudunt quod priora luminibus ‘ cœli elfe cœperunt.Nunquid mérita fœni maiora quàm folisf aut nunquid potior lignl prærogatiuaf Abfit ut infenfibilia tanti muneris præferamus miniftro. Qin'd igitur præ-t uiditaltitudofapicntiæ SC fcientiæDei, utprius inciperent ligna effe, quàm ilia duo niundiluminaria,ÔC quidam cœleftis oculi firmamenti, nifi ut cognofeerentomnes di-uinætcftimoniolerftionis terram fine foie pofle effe fœcundamf Nam quæ potuitfinc foie prinia rerum femina germiiiare,poteft uticp femina accepta nutrire,ÔC proprio fotu fine calore fob's partus edere.Hac igitur uoccquadam fuorum muncrû clamat natura: Bonus quidem fol,fed minifterio,non imperio : Bonus meæ fœcunditatis adiutor, fed non creator:Bonus mcorum altor fru(ftuum,fed non author. Interdum partus meos Sd ipfe adurits frequenter mihi 05 ipfe damrtoeft,plerifcpme locis indotatam relinquif. Non fum ingrata conferuo, mihi cft in ufum datus, mecum labori eft mancipatus, me-cum fubieôus eft uanitati,mecum corruptionis fubditus feruituti. Mecum côgcmifcit amp;nbsp;côparturit, ut ueniat adoptio fib'orum, ÔC humani generis redemptio, qua poffimus fie nos à feruitio liberari:Mecum afliftens laudat authorem:mccum hymnum dicit domino Deo noftro. Vbi maior eft gratia, ibi mecum cft ei comune confortium. Vbi fol benedicitj ibi terrabenedicit.Bcnedicunt ligna frucftifera,benedicunt pecora,benedi-cunt uolucres. In mari pofitus ilium nauta accuiàt,me dcfiderat:in montibus ilium pa-ftor déclinât, ad mca germina, ad mcas feftinat arbores, quibus exæftuans obumbre-tur,ad meos fontes fitiens ÔC lalfus accurrit.

Qua ratione etiam auris fit emundanda,ac cœleftibus oraculis admouenda. Et quamob cauiâm fada fint luminaria. Quodrç non fint fœcunditatis terrarum authoresjfed Deus pater per dominum Icfirm omnia liberalitate fertilitatis impertiat

impcrtiatQuomodopractereaintelligendum fitprophencum i'lIudrFecit fo-kminpotcftatemdieijamp;lunaminpoteftatemnodis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput II

S , admoueeacceleftibusoraculis.Duobus enimSif tribus teftibus ftat om-neuerbum.Audidiccntem:Fiantluminariainfi'rmamcntó cœliad illumt ,7 nationcmterræ.l Quis hoc dicitf’DeusdicitiEtcuididtnififilioc'Deus ergo pater di- Genef\ cit:Fiatlol:amp;filiusfecitfolem.Dignum eriim erat,utfolemmurtdtfaceretlbl iüftiriæ. Ipfe ergo eum in lumen adduxit,ipfe eum illüminauir,ipfe ei donauitfundendi lurhinis poteftatem.Faóluseftergo fohideö ÔCipfiferuit,qüontam didum cft:Fundafti terrarii, Pfiilm.tiS amp;nbsp;pcrmanet.Difpofitione tua permanet dies, quoniam uniuerfa fcrüiunt tibi. Ecenim cui dies feruitjquomodo non feruit fol,qüi faÓus efi in poteftatem dieic'Quomodo no feruitluna,amp;ftellæ,quaefa(fî:æfuntinpotertatcm noclisf Etcnim quanto maidremhis gratiam creator donauitjUt aer folito amplius folis clan'tatc refplcndcat, dies ferenus lu ceaijHodis illuminentur tenebræ, per lurtæ ftellarumqj fulgorem cœlum uel ut quibuf-dam floribus coronatum ita ignitis luminaribus micet, ur paradifo putes uernante de-piôumjfpirantium rofarum uiuis moniltbus renitcrc: quanto igitur amplius his dcco-ris uidetur elTe collatum,tanto amplius debent. Gui enim plus comittftur, plus debet. Etideobeneàplerifcpornamentumcœli cftnuncupatûm,eo quod fit liellarummoni-le preciofum. Atlt;^ utfeiamus quia fercilitas terrarum non calori folis adferibitur, fed di uinae indulgenti3Edeputatur,ait Proph eta î Omnia à te expedant ut des illisefcam in pplnf-iej temporc:dante te illis,colligent fibnaperiente te manum tuam, uniuerfa implebuntur ubertate.EtinfraiEmitte fpiritum tuum,amp; creabunttir,Ô!^ renouabis faciem tcrræ.Etin EuangclioiConfiderate uolatilia coéli,quianeqjferunt,necmetunf,5C paterueftcr doe- • leftispafeitilia. Non ergo fol autlunafoecunditatisauthoresfunt, fed Deus pater per dominum lefum omnibus libcralitatem fertilitatis impertit.Pulcbre aurcm expofuit nobis Propheta quid fit quod ipfeait: QiitafecitDeus folcm in poteftatem diet, SClu- p''alfn.io} nam in poteftatem nodis. Nam amp;nbsp;in ifto Pfalmo centefimotertio, de quo fupra dixi- ' mus,fcripfit:Fecitlunam in tempora, fol cognouit occafum fuum. Cum enim dies boras füäs completecœperitjfol debitum fibi cognolcit occafum; Eft ergo in diei potefta te fol,amp; luna in poteftate nodis,quae temporum uicibus obedire coinpeUitur,öt nunc impletur lumine,atcp uacuatur : licet picric^ hunc locum myftice de Cbrifto dT Ecclefia uideanturaccipere,quodagnouitChriftusproprtj corporis pafiionem, qui ait:Pater, ^lt;’«»«.17 ueni£hora,clarificafilium tuum:utille occafu fuo omnibus donaret unam çtefnam,qui perpetuæmortisurgebanturoccafu,Sc Ecclefiatemporafua habcat,pcrlecutionis SC pacis.Namuideturlicutlunadeficerejfednondeficit.Obumbraripoteft, deftcerenon potcft:quæ aliquorumquideminperfecutionibusdifeeffione miiluitur, utmartyrum cofefifionibus impleatur : amp;nbsp;elFufi pro Chrifto fanguinis clarificata uidorijs, maius de-uotionis fuç ÔC fidei toto orbe lumen efFundat.Namcp luna luminis imminutionem habet,no coporis,quando per uices menftruas deponere uidetur lumen fuum, ut mutue-tur à fole:quodfacile puro acre atep pcrfpicuo,quando nulla earn obduda nebula cali-gantem facit,colligipoteft.Orbis enim lunaeinteger manet, SC fi non fimilitertotus ut pars cius cffiilgeat.Et qualis uideri folet,cum plenus eft luminis, tabs eft magnitudine, fedperumbram quandälumine fuo uiduatus apparct.Inde cornua cius refulgent, quia corpus eius in orbem diffunditur.ôC uelut déficiente portionis luce linuatur.

Dedubitationequæoccurrerepofletcirca difererionê inter diem SC nodem, aclucemSCtencbras:5Cdefolutioneeiufdem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput III

M terram quædifcernantinter diem SC nodem.] Quia 5C fupra iamubilumen fecit,dixerat : Separauit Deus inter lucem ac tenebras, SC fadum eft uefpereamp;fadum eft mane,dies unus.Sed côfideremus quia aliud eft lumen diei, aliud lumen folis,SC lunæ,8C lumen ftellarum^eo quod fol ipfe radijs fuis fulgorem diurno lu-mini uideatur adiungere,quod uel ortus diei poteft prodere, uel occafus. Nam ante feiern lucet quidem, fed nonrefulget dies, qui amplius quoep meridiano folerefplendcr, Qiiod oftenditPropheta, dicens:Et éducetficutluccmiuftitiâ warn, SC indicium tuum ppim.s«

An3br.to.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d 3 ficut

ficutmcndiém.Nón foIutnCnimlumini, fedcnam mendiano Itimfni fanéli ftlfti'fiain coiTiparauit.Deinde non folum unum fignum,fcd etiam duo uolutt efTe diurnæ difcrc* nonis atcp nocflurnac.ut ÓC lux difcretionem faciar,ÓÓ folis exortusiôC iterum lucis defe^ lt;fèus,SC ftellarum ortus,inter occalum diei dïn:inguat,amp; noÆs exordium. Nam ubi oc-cideritfoljmanet tarnenadhuc aliquid reliqUiarumdiei, donee tenebraeterram ope-riant:amp;^tunclunaoritur,amp;ftelIæ.Etdenocfîe quidem aperte'liquet, quia lunaamp;ftellagt; rum illuminatio nocflis fpacia teftantur. Siquidem perdiem fulgorem ilium lunarem, ftellarum cß omnium,fol cxortus abfcondïtiDe die autem uel ipfa folis flagrantia doce-fe hos poteft,diuerfam diurni luminis ÔC folis cflenaturamj ÔC ipfam elTe ipeeiem difco lorem.Simplexeftenimlucis ipecieSjUtlumenpracbeat. Atucro fol non folum uirtu* tem illuminandi habet,fed etiam uaporandéigneus eft enim. Ignis autem amp;nbsp;illuminât, ÔC exurit.Vnde dominus uolens Moyfi oftendere fuæ opcrationis miraculQ, quo eum adobediendiftudiumprouocaret,at(^adfideminflammareteius afFetfluma'n igne ui* Eaof 3 fus eft in rubo,Ô!f rubus non exurebatur, fed tantum fplendere ignis fpecies uidebatur.

Alterumigiturmunusfgnisuacabat,altcrum operabatur.Vacabatexuftionis uis,ope rabatur illuminationis.ldco ftupebat Moyfes,quia contra naturam fiiam ignis non exu rebat rubum,qui etiam uchementiorem materiem cófueuit exurere. Sed domini ignis t)ettter.4 illuniinarefolet,exurerenófolet.Atfartedicas,quömodo fcriptum efl:Egofum ignis Hdgt;r. 12 conftimensfBene admonuifti.Non folet confumere, niü fola peccata. In retributioni* bus quoqt mcritorum colligimus diuidiignis natüram,ut alios illuminer, alios exurat: illuminet iuftos,exurat impios.Non eofdem quos illuminat,cxurit:amp; quos exurit, ill u minanfed illuminatio eius inextinguibilis eft äd perfuntftionem bonorum : exuftio ue* x.Gorwt.z bemens adfuppliciapeccatoru.Sed reuertamurad difcretionem diciacnotftis.Orien* te dici lumine noxfugatur,decedentc die nox infunditur.Non eft enim luci focietas ul la cum tencbris,fiquidem naturali lege hoc dominus in prima operationc fua coftituir. Etenim quando lumen fccit Deus, 36 difcretionem fccit inter lucem ac tenebras. De* nicß in iplo dieiam foie infufo terris, uidcnius utnbram ucl hominis uel uirgulti alicu* ius à lumine feparari,ut mane ad o ccafum dirigatur,uefperi retorqueatur in Orientem, meridianis horis ad feptentrionem inclinetdumini tarnen non confunditur atep mifee* tur,fed cedit amp;nbsp;refugit. Similiter amp;nbsp;nox cedere uidetur diei, ÔC fe ab eius lumine decli* nare.Eft enim,ut peritiores probarunt qui nobis uel ætatc uel munere prçcucurrerunt, umbra terræ.Naturaliter enim umbra corpori adhçret atep adiungitur, adeo ut etiam pi eftores umbras corpora,priufquam pinxerint,nftantur exprimerc, idep artis effe aflerât, non intermitterc uim naturæ: SC quafi naturalis iuris præuaricafor habeatur, cuius'pi* eftura non etiam umbram fuam exprimat.Ergo ftcutin dte,cum e' regione folis, aliquod corpus occurritjCx ea parte qua lumenrepercutitur,umbra fubfiftit, fic cum deccdente die eregione luminis eius aut folis terræ obiedus occurrit, obumbratur aer. Vnde li* quet quod notfiem faciat umbra terrarum.

C^iomodo laminaria faefta Gnt in figna,8C de acuta ac dfffufa confutatione quorundam tentantium exprimere natiuitatum qualitatcs, qualis uidelicet fu* turusfitunufquifc^qainatusfit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput iiri

Ecitergofolem,amp;lun3m,0^ftellas,amp;pr3eftitait illis menfuras tempo* F rum.folidiurnas,lunæftelliftçnoclurnas,utifte augeat dieigratiam,illac Genef. I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;umbram tenebraftß illuminent.Et fint in figna,amp; in tempora,amp; in dies. Si-

in annos.] Diuifa temporahabent,parefcßmenfuraspro menfi'um uicibusfol ÔC luna cumftelhsjS;: flint in ligna.Non pofliimus negate quod exfole di. luna ligna aliqua col ;tap21 liganturnam amp;nbsp;dominus dfxit:Et erunt figna in folCjôC luna, di ftellis. Et quærentibus Apoftolis fi'gnum aduentus eius,refpondit:Sol obfcurabitur,amp;luna non dabit lumen fuum, Si^ ftellæ cadent de ccelo.Hæc dixit fore figna futuræ confummationis : fed con* ueniens debet curæ noftræ menfura feruari. Deniep nonnulli natiuitatum tentauerunt exprimerc qualirates:qualis futurus fit unufquifc^ quinatus fit:cum hoc non folum ua* num,fed etiam inutile fit quærcntibus,impoiribile pollicentibus.Quid enim tarn inuti le,quamutunufquifcpperfuadcatfibi hoc elfe quod natus cftc’Nemo ergo debet uigt; i- Umfuam,ftatummoreftpmutare,f€denitiquomeliorfiat.Sed ineaperfuafioneneqt . . nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;probum

HEXAEMER ON LIBER IIII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43

probum potes laudarc,ncc condemnare improbum, qui nccciïitatf natiuitatis fuæ re^ fpondereuideatur.Etquomodo dominus autpræmiapropofuitbonis, aut improbis poenas,fi facit neceflitas difciplinam, amp;nbsp;conucrfationem ßellarum curfus informatfEt quid eft aliud quam hominem de homine exuere,fi nihil moribus, nihil inftifufioni,ni-hilftudijs dcrelinquiturf Quâmmultosuidemus ereptos criminibus atqj peccaris in ineliorem ftatum efle conuerfosfRedempti funt Apoftoli,amp; congrcgati ex pcccatorigt; bus:nonuticp natiuitatis fuæ hora,fed Chrifti eos fandlificauit aducntus,â^ hora domi-nicæpaffionisredemit à morte.Latro illedamnatuscapitis,illecum dominocrucifi- Luc. ij xus,nonbeneficionatiuitatisfuæ,fedfideiconfelTioneadparadiüæterna tranfiuir.Iogt; lo««i nam in mari non uis natiuitatis,fed diffimulatio diiririe præceptionis prçcipitauir of-fenfa.eundemcß cetus excipiens, ad indicium futuri myfterij poft triduum reuomuit ôd prophetiæmerito,gratiæreferuauit. Petrum de carcereimminenti morte perimendum Angelus Chrifti,nonftellarumfériésliberauit.Paulum cæcitas conuertit adgratiam, Aél.^.zs, ëC percufliim à uipera,turbatumcçnâufragio, non remedia natiuitatis, fed deuotionis cr ay mérita feruauerunt.Quid de illis dicimus,qui eorum precibus,cum fuiffent mortui, rc^ furrexerutfVtrum illos fua natiuitas,an Äpoftolica grätia rcfiifcitauitfOuid opus fuit, utièieiunqspcricülifcçcomitterentjfi ad quoduolebant,natiuitatis beneficio pote-rant peruenirefOuod fi credidiftenndum expec'lant,fatorum neceftitatem, nunquam ad tantam perueniflent gratiaJnutilis igitur ifta perfuafio amp;nbsp;à uero remota. Quid quod etiam impolfibilisc' Nam ut de eorum aliquid difputatione fumamus redarguendi gratia, non probandi:magnam uimdicunt eflenatiuitatis, eamc^minutis quibufdam 8^ certis cölligi oportere momentis:ac nifi uerius colligatur, fummam efle diftantiam:bre ui enim atomo,cxiguocß momento diftare riatiuitatem inopis SC potentis, egentis amp;nbsp;di uitisjinnocentis ÔC noxi^ôC plcrum(ÿ cadem hora generari longæuitati debitum, SC pri ma pueritiæ ætate moriturum, fi reliqua difparia (int, 8C puntfto aliquo difereta. Hoc quemadmodum poffint colligere,rcfpondcant.Conftitue partum feeminæ. Obftetrix Cf hsro utiqteumprimorecognofeit,explorâtuagitum,quOnatiuitascolligitunattêditutrum {copo, mafculus fit,anfcEmina.Quotuis inter has horas præterire momentafPonemathema-«cum præparatum.Nunquid poteft utr intereffe puerperioCDum mandat obftetrix,au dit Chaldæus,ponit horofeopum, in alterius fortem iam nati fata migrarunt : de alterd quæritur,8C alterius genitura proponitur.Pone ueram effe eorum dpinionem, de nati-uitatum neceffitatibus no poteft uera effe coIlecftio.Puntfta tranfeunt, fugit tempus ir-reparabile.Non e(fe dubium quod tempus in atomo,öf momento oculi fit, adducor ut eredam,quando omnesin atomo, in momento, initftu oculi refufeitamur, ut Apoftogt; lusproteftaturdicenszEccemyftcrium uobis dico. Omnes quidcmrefurgemus,non i.corint.i^ omnes autem immutabimur,in momento,in itftu oculi, in nouiffima tuba.Canet cnini tuba,Sc mortui refurgent incorrupti,SC nos immutabimur.Inter effufionc SC fufceptiogt; nem depofitionemeç pignoris,intcr fletum eius 8C nScium, quot atomi tranficruntCEt hoc ut fimpliciter ifta texuerim, Nam 8C ipfi uitalem ilium fignorum duodecim circui-tum in duodecim partes diuidunt:öC quia triginta diebus fol duodecima partem Sphe-læ eius quæ inenarrabilis habetur,regreditur, quo gyrus Solis anni circuitu complca- -tur,intrigintaportiunculas quas fxiçiJ'oiy Græci uocant,unamquamcp duodecim illagt; rumdiftribuuntportionem,ipfam quocpportiunculäinfexagintauices cóferunt.R.urgt; fus unumquodi^ deillis fexagintafexagies fecât.Quàm incomprehenfibiîeeft,in qud fexagefimo tot fexagefimæ portiunculæ natiuitatis momenta conftituanr.SC qui fingu-lorum fignorum fit aut motus aut fpecies in natiuitate nafeentisf V ndc cum impo(ribigt; lé fit tamfubtilesminutias temporis comprehendere, exigua autem minutia inuchaC uniuerfitatis errorem,totum negocium plenum eft uanitatis.Difputatorcs eorum,quæ fua funt,nefciunr.quomodo alia nouerût;' Quid fibiimmincat,ignorât:quomodo pof-funt ahjs,quæ fibi futurafunt,denunciareCRidiculQ eft credere,quia fi pofTent, (ibi pogt; tius prouiderent.lam illud quâm ineptum, ut fi quis figno arietis ortum elfe fe dicar, ex ufu pecudis æftimetur præftâtiffimus côfilio, quod in grege huiufmodi emineat pecus: autlocupletior,eo quodueftitumhabeat aries naturalem, ôC quotannis lucrum capiat indumenti,eoq?«iro illifarailiariauidcantur quæftuum eflTe compendia.Similitcr amp;nbsp;dé - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d 4 taurj

44 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DI V I AMBROSH

tauri ô(f de pifcium ngnts argumcntantur,ut ex natura udium animantfum cœîi motu9t SCfignoruminterpretâdas exifttmentpoteftates. Cibus ergo nofteruiuendi nobis de* Creta conftituitjôCalimentanoftranobiSjid eft, aries, taurus,ÔC pifcismorum imprimuC difciplinamf’Quomodoigiturdecœlonobis cauflasrerum, amp;nbsp;fubftantiamuitæhuius accerfuntjCum ipfis cœlcftibus fignis caufTas motus fui ex qualitaiibus cfcæ uilis imper tiantf'Libcralem aiuntfigno ortûarietis, eô quod lanamfuam aries noninuitusdepo-nat:Sô huiufmodi uîrtutem uilis animantis malût naturae deputare, quàm ccclo unde ôi ferenitas nobis fulget, amp;nbsp;pluuia fæpe defcendit. Laboriofos ÔC patientes feruitij, quos nafcentes taurus aipexerit,quia animal laborioftim amp;nbsp;âftuetû iugo, fpontanca fcruituti colla fubmittens-PerculTorcih quoc^,cuius natiuitatem Scorpius in fua parte côpiexus fit,Slt; malitiæ uenenal euomentemjCO quod animal ucnenatû fit.Quid igitur authorita tem uiuendidaturum tefignorum cœlcftium dignitate praetendis, ôddenugis quibuf-dam arguments alTertionis aflumist'Nam fi de animalibus aflîimptæ huiufmodi morS proprietatesjcœlimotibus imprimuntunôCipfum uidetur beftialis naturæ poteftati eC fefubie(ftû,ex quo cauftas uitalisfubftahtiç quas hominibus imperrirer,accepit.Quod fi hoc abhorrer à uerOjmultomagis iiludridiculum,ueri cos fubftdio deftirutos,hinc fi dem fuædifputationisaccerfîre.Deindeillud côfidereriius quod planeras ilia fignaap^ pellant,quor5 motibus formari aflcrunt uiræ noftræ neccfiitateSiSiue igitutjUt nomen îonat, femper uagentunfiue utipfi dicunt, quod condto motu ferantur, ÔC decies mi* lies in diCjaut fi hoc incrcdibile uidetur,multiplicern fpecicm innumera fui conuerfio* ne cômutennfide cafet quod tam uago fui errore, ècram celeri motu fi'xam nobis atcp immobilem uiuendifubftantiamfortemtß décernant. Ftrunt ramen hon cflc äequales omnium motus,fed aliorum celerior es,aliórum tardiöres effe circuitus,ut in eadem ho raSCuidcant fe fréquenter, amp;nbsp;frequenter abfcondant,dum aliud ab alio prærcritur, Aiunt autem plurimum referre utrum ortum generati benefica figna uideant,an ma* lefica amp;nbsp;noxia : amp;nbsp;ineonatiuiratiSeirediftantiam,quod benefîcifigni afpccftus pluri* mum conférât,mal efici Si noxij plurimum noccat.Sic enim cadem figna quæ ucneran* tur,appellareconfueuerunt.Necclfeenim habeocorum uti nominibus,quorumutor aflertionibus,neignoratamagis qùàmuacucfacftaatq? dcftrucftafuaargumenta corn* memorent.Itacp cum ilium uagum celeremc]? motum non queant comprehenderé, fç* pefitutpérillampuncftiôémomentiincomprehenfibilis fubtilitatem ponant benefîci figni afpe(ftum,ubi grauis atc^ nocitura incurrat offenfio.Et quid mirum fi ibi luduntur homincs,ubi figna innoxia blafphemanturéQuæ fi natura noxia elfe creduntur, Deus ergo fummus arguitur,fi fecit quod malum eft,Sé fuit improbiratis ôperator.Si uero ex fua uoluntate putantur aflumpfifte quod noct at infontibus, Sé nullius adhuc facinoris pclïîmi fibi confeqs, quibus pœna adfcribitur antequam culpa:quid tam irrationabile, quodctiamirratiônabiliumbeftiarum excedat immanitatem,ut ufus fräudisaut gra* tiæ non meritis hominum dcputetur,fed fignorum motibus deferaturf Nihil inquit, il* le deliquit, fed noxia eum ftella confpexihSaturni ei fidus occurritrauertit fe paululum, SéærumnamabfeabftulitjÔé crimen aboleuit.Sed haec corum fapicntiatclæ araneae éomparatur, in qUam fi culex aut mufea inciderit, exuere fc non poteft;fi uero ualidio* rum animahtium ullum genus incurrilfe uifum efi,pertranfiuit,amp; caffes rupit infirmes, atep inaneslaqueos diffipauit.Taliafuntretia Chaldæôrum,utinhis infirmi hæreanr. ualidiores fertfti offcnfi'onem habere non poftint. Itat^ uos,qui ualidiores eftis,cum ui* deritis mathematicôs,dicitc:Telamaraneaetexunt: quænccufum aliquempoteft ha* beré,nec uincula,fitunonquafi culex autmUfcalapfu tua ihfi'rmitatis incurras,fed quafi paffer aut columba caffes inualidos prgpetis uolatus, celeritate diffoluas.Etenim ^uis prudentium crcdat,quod fignorum motus, qUi ad dicm fæpe mutantur, ôé multi* pliciter in fe recurrunt, inlîgnia déférant poteftatuint' Nam fi ira effet, quantæ ad diem regalium natiuitatum exprim erentur figuræf Quotidie ergo reges nafeerentur, nec re* galis in filios rrâffnitteretur fucceffio, fed femper ek diuerfo ftatu,qui ius imperialis ac* quirerent poteftatis,orirentun Quis igitur regum genituram filfj fui colligit fi ci debea tur imperium, non proprio fucceffioncm regni in fuos tranferibit arbitriofLcgi-muscerte quod Abiagenuit Afa, Sé Afa genuit lofaphat, QC lofaphat genuit loram,

amp;IofamgenuitOzfam:amp;reliqua omm'suCc^ad captiuiraternpcrrcgcs gencn'Spari-teramp;honoris ducfîa fuccefiio eft. Nunquid quia rege)s fucrunt, ftgnis cccleftibus for--mandos motus fuosimpcrareporuerStf Quis enimhominum potcft habere in his dO'-minatumc'Deinde ft ad neceffitatem genitalem,non ad inftituta morum acftus noftri fa dacß referantur,cur leges propofitac funt,iura etiam promulgata, quibiis aut poena im^ probisdecernitur,autfecuritas deferturinnoxtjst'Curnonueniadatur eis,cuin uticp,uC ipßaiuntjuon fua uoluntate,fed ex neceffitate deliquerintf Cur laborat agricola, amp;nbsp;no magis expecftat ut inelaboratos fiucfus priuilegio fuæ natiuitatis inuehac reecptaculis horreorumc'Si ita natus eft ut ei diuitiae atc^ opes affluant, ut fibi fpontaneos reditus ne ullo femine atcp opere terra parturiannon uomerem aruis imprimât,non curuae ma-numfalciadmoueat,nonlegendae uindemia:fubeatexpenlam,fed ultro eiinomnes ferias uina fundantur fluentia, fponte ci oleum nullis inferta caudicibus fylueftris olcae bacca defudetcnec diffufi æquoris tranffrctaturus periculu,propriæ falutis folicitus mer eator horrefcat,cui ociofo potcft,ut aiunt, quadam forte gcnitali diuitiaru thçlàurus il^ labi.Sed n5 haec eftuniucriorum fententia.Denicp impiger deprclfo aratro terrain Icin dit agricola,nudus arat,nudus ferit,nudus Sole ferucnte toftas æftate colligit fruges:ôlt;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

negociator impatiens flatibus Euris intuto pleruncp nauigio fulcat mare* Vnde import tunitatemeorumtemeritatemt^ßC0demnansProphetaait:Erubefce Sydon, dixit ma- , rc.Hoc eft,ft pericula uos non moucnt : uel pudor comprimât, ucrecundia confundat. ' Erubefce Sydon,in qua nullus uirtutilocus,nullafalutis cura,nuUaiuuentus pro cxcu-bijs patriae bello dedita,armifcç exercita,fcd oinnis folicitudo de queftu,omne ftudium mercaturae.Semen,inquit, mercatorum ficut mcftjs ; quaeautem merces homini Chri-ftianojfinon exuoluntate, fed exneccftitate curas fuas ôd opera componitc' Vbi enim dirctftaneceflitas,ibi inhonorata induftria.

Quemadmoda practacfta luminaria fint,ôi^ in tempora,SC in dies,amp; in annos. Cap, V Vita diximus,plura noluinus,ne quis ea quae à nobis de illorum a^^ertio^-

M nibus ufurpanturadrcfellcndum,adrecognoicenduinafrumpraarbitreri tur.Nam que pueri rifimus,ca fenes comemorare qui piriTumuscNunc ad ad ea quælecundûlecftionem fuperfunt,dirigamus ftylum. Sint, inquit, luminariain fîgna,ô(fin tcmpora,ô^ in dics,ô(f tn annos.} De ftgnis diximus,tempera ante quefunt, Gcncf.t nili mutationum uices, hyems, uer, aeftas, atcg autumnust'In iftis igitur tempo: ibns aut uelocior eft tranfttus Solis,auttardior.Alia enim praeftringitradijs fuis, aha inflâmat ca T)ehy.-ine, loribus fuis. Itaq; cum Sol meridianis partibus immoratur, hyems nobis eft. Nara cuin Sollongius abeft, terra rigefcitgclu, ftringiturfrigore, Ôtf plurima notftis umbra terras operit, utmulto prolixiora ftnt noóèis fpatia quàm diei. Hine oritur caufia, ut hybernis flatibus nimia uis niuium pluuiarumc^ fundatur. Cum uero ex meridiaais decedens De «ere. ' partibus fuper terram redit, notftis ac diei exacquat tempora : quo magis moi as fuis adiungit curftbus, eo paulatim temperiem aeris huius reducit, ÔC reuocacauraruiri de-mentiam, quæ fouens omnia repetendos cogit in partus, ut terra germinet, ac refd-luta fulcis femina reuiuifeant, uirefcant arbores,ad perpetuitatein quoque confer-uandi generis eorum quæ uel tn terris funt, uel aquis gaudent, annuls feetibus fuc-ceflio propagetur. Aft ubi ad æftiuas conuerfiones in feptentrionem fe fubrigit, fpatia diurnaproducit,noóris ueroartatamp;^ adftringit.Itaqt quo magisufuaffiduo aeri huic copulatur, atc^ mifeetur, eoamplius amp;ipfumaerem uaporat,0C terrarum extccathu-morem, adolefcerefacit femina, tanquam in fuccos uiriles maturefccre poma fylua-rum.Tum quia flagrantior eft,minores umbras facit tn meridiano,quoniâ exaltohunc illuminât locum. Vnde amp;nbsp;Synagoga dicit in Canticis canticorum: Annuncia niiht C4nti(.i quern dilexit anima mca, ubi pafeis, ubi manes inmeridiano,ne forte fiam circumamt-(fla fuper greges fodalium tuorum. Hoc eft; Annuncia mihiChriftc, quern dilexit a-nima mca. Cur non potius quern diligitfSed Synagoga dilexit, Eccleiia diligit:nec unquaincircaChriftumfuummutâtafteeftum. Vbi, inquit, pafeis, ubtmanes in mert-dianoc’Sequi te cupio quafi alumna,quern quafi copulata ante' iam retinebam ; amp;nbsp;greges tuosquærere, quæamifi meos.In mcridiano pafeis, hoc eft in Eccleftæ loco, ubi iuftitta refplendet, ubi fulget iudteium ficut meridtes, ubi umbra non cernttur, ubi ma-

46 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DI VI AMBRO su

fores flint dies,quod ds Sol fuftftfae tanquam æftfufs mcnfibus dfutfus immorefur.Dequot; Johet 2 niq? dies domfni non eft brcufs,fedmagnus:qufafcriptû eft: Donee ueniatdfesdomr Gf».47 j-jj-niagnus.VndedClacobafnOmnesdiesuftæmcæquos ago,breues amp;nbsp;malfgnf.Ete' nim maligna lux,dubia;ErgO dies breues dubiaf liicis funf,amp; umbrofi: dies magnf fine umbra funnutplun'mf inaliqufbiislocfs feruentforfbus ufu exemplocß cognouerunr. Synagoga ftacp dfebus breuibus ÔC. malfgnfs,cuius typum pleracplacob in perfona fua exprimitjuel populi eiusjumbram habebàt plurimam,quæ Solern iuftitiaè non uidebat, üidebat ilium non ex alto fuper caput fuum, fed ex meridianO illuminantem, quan-Cjntic.2 dohyemserat.EcclefiaeautemdicitünHyemsabritjdifceftitfibi,flores uifi funtintergt; ra,tempus meflis aduCnit. Ante aduentum Chrifti hyems erat, poft aduentum Cbrifti flores funt ueris,amp; meftis æftatis.Ex meridiano ergo ÔC ex gentium conuerfione ilium 9 illuminantem uidensobumbratur.Populusâutemgenbum qui eratcôfufionis, quife^ debat fn tenebris,uidit lucem magnamiqui fedebant in regione umbræ mortis, lux orra eft illis.Magna lux dfuinitatis,quam nulla umbra mortis interpolât, ideoep ex alto il-I iuminat,quia amp;nbsp;hoc feriptum eft,dicente ZachariaJn quibus uifitauit nos oriens ex al P/d/m.id tOjilluminareijsquiintenebris amp;nbsp;umbra mortis fedent. Eft fané ÔC aliquafalutis umbra nonmortis,ut eft illud : Sub umbra alarum tuarü protege me. Vmbrä quidem,quia cörporiis cft;umbra,quia Crucis:fcd umbra falutis, quia in ea erat pcccatorum remilfio, amp;rcfufcitatio mortuorum.Exemplûergo poflumus accipere, quia hyCmales dies breues,umbras maiores habentî æftiui dies maiores, fed umbras minores habent. Medio Ö ie minor umbra, quàm in principio eft diei uelfinetÔ^ hoc apud hos in parte ntis. Cæterùtri funt qui dicaht quûd per duos totiusanni dies fine umbra fue-rint in partibus meridianis eô tjüod habentes fuper uerticem fuum fblem, undiq^ per circuitüm illuminentur: unde wx/oi dicuntur Graccé.Plericp etiam ferunt fie éregione ex alto ferri Solcm,ut per angufta puteorum aquam quæ in profundo eft, uiderint refui gere.ËlTe autem dicuntur inmeridiano quiuocanrur, eo quod ürnbram ex u-trocplateretranfmittant. VmbraeniméregioneSolis ambulannbiis póft tergum eft, utputa fi contra Orientem pergas matutinis horis : fi contra meridianam plagam con-tendas medio die:fi' contra Occidentem in occafu diei. Ex tribus igitur pai tibus fit tibi Solobuius,exOriente,exmeridiano, exOccidcte.Manéamp;feropoft tergum eft, me-ridie quoep à latereiat uero à Septentrione nunquam eft Sol, amp;nbsp;ideo umbi a^ Si contra Septentrionemdirigas,fiuemane, fiuefero, fidemeridié, non poteftelfe poft tergum Sol.Süntenim inhôc,quemnosincolimus,orbeterraru,circa meridiem pofiti qui in Auftralem plagam uideantur umbrâ tranfmittcre.Hoc autem fieri dicitur fummo eftu. De Mtumno^ cum ad Aquilonem Sol dirigit.Poftcanos Autumnits excipiens, infringit quidem æ-ftuum magnitudinem, fedpaulifper relaxato ac dcpôfitô caloreper temperiem medtf moderaminis,finefiraudenosatcpullanoxaflatibus tradithyemalibus.Sint,inquit,etiâ * fn dies. ] Non ut faciant dies,fed ut in eis habeant principatum, ut órtuni diei uberiore Pfdlw IÎ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flluminet gratia, ut per totum diem defignandi habeat efus poteftatem curfus fui

munere.Sfc accipiuntnörtulli quod ait ProphetaiSolem in poteftatem dief, Lunam 0^ ftellas fn poteftatem notftfsi CfrcunFerunt enim lumen. In annos quoep ordfnatffunt Sol 8C Luna:Luna per trecentos dies duodenfs uicibus curfum conncicns,confummat annumfecundumHebraeos,aliquibusdiebusadiedis,fecundumRomanos biffexto femel intra quinquenium unius dief adfeófone celebrato. Solftftialis quoep annus eft, cum Sol expleto per omnfa figna cfrcüitu,fn fd unde prfncfpfum curfus fuf lumpfit, re* currft. Annua enfm fertur ef totfüs fpatij efle perfundfo.

Qiiomodo duo lumfnaria ftiperfus comcmorata magna df cf pofifintiSC de ma-gnftudinis eorum probatfone mendaeftp afpeóus noftrf fudfcfo;Deadmfran-doquOtp Solis moderamfrieactenipcramento. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput VI

Ecit ergo Deus hæc duo luminaria, quæmagna poflumus accipere, non r nbsp;nbsp;nbsp;tarnaliorumcomparatione magnajqudmfuomunereiuteftcœlum ma

gnum , maremagnum.Nam ÔC niagnus Sol, qui complet orbem terra-rum fuo calore,uel Luria fuo lumine ; nec folum tertas, fed etiam acrem hunc amp;nbsp;mare, ccelitp fecfê.Qux in quacuntp parte fuerint ccelf, illuminant omnia,æqué ipeûantur àcunefti^

â cundfSjUt ea tanquam fuis tantum rcgionibus immorarijôC fibi tantum adcffè atq^ lu cere ßnguli popult credantjcum fimiliterJuceant uniucrfis, ut nemo his propiorcm agt; lium qudm ipfe eft,arbitretui-.Excmplum magnitudinis eorum euidcs, quod omnibus hominibusorbisLunæidemuidetur.Nam etfiinterdum augeaturlumen eiusatepmi-nuatur,tarnen eadem nodte qualis mihi apparcat,tab's ÔC omnibus. Nam fi longe pofi-» tis minor uideretur,propius côftitutis maior rcfulgeret, ÔC proderet angufliai urn exi guitatis indieium.Etenim reliqua alia longe pofiti minora arbitramur, propius cótuen tes maiora credimus;quo magis finitimus fueriSjCO tibi eius rei quam cernis, magnitu^ do eumulatur.Solis radius nulli piopior,nulliloginquior eftfimilitcrôô Lunæ globus æqualis eft omnibus.Similis Sol 8C Indis SC Brirannis eodcm momento uiderur cG ori^-tur.Nec cum uergit in occafumjminor apparet Oricntalibus quam Occidctalibusmec Occidentalibus cum oritur inferior quam Oricntalibus æftimatur.Quantum diftat,inquit, Oricns ab Occidentcc’ Hæc cnim inuicem fibi diftant.Scd Sol anullo diftat, nulli prælentiormulli abfentior eft. Nec^ te moueat quod tanquam cubitalis tibi orbis uidea tur Solis cum oritur,fed cofidera quantû interfit fpatq inter Solem amp;nbsp;terras, quod afpc (ftus noftri infirmitas fine magno fui non poteft tranfire difpendio. Caligat afpccius no fter,nunquid Sol caligat,aut LunafAnguftus nofter obtutus, nunquid ideo anguftio-ra efficit quæuidentiirfSpecies minuitur,nonmagnitudo detrahitur.Ncq; enim infir-mitatis noftræ paftiones paflioni luminariG debemus adlci ibcrc.Mentitur nofter afpc-tftus.Noli ergo fidele æftimare eius indicium. Fit ccelcftium minor Ipccftaculis figura, no fui forma.Óe fummo uertice motium fi fubietftum oculis tui^ campum fpetftare de-fideras,atqjillicarmenta pafccntia,nónneformicarGfimilia corpora iudicabisc'Si mare fpetftcs éfpecula aliqua littorali, nonne tibi nauium maximæ inter ceruleos flutftus amp;uelacandentiarefulgcntcs,uclutcolumbarum uolitantiumfpcciem cminus pofito uidenturobtexerec'QuidipfaeInfuIar,qu£emarediuidunt,terrarûaruadiffundût, quam angufto æftimantur fine côcludir’quemadmodum rotûda apparent de afperiSjfpifla de raris/Has ergo infirmitates uiftis tui perpendeiô^ eoru quæ aftruimus fidem, ex teipfo arbiter luftusfdótus accerfi.Si uis magnitudinein Solis non folum oculo mentis, fed e-tiam corporis æftimarc,confidera quanti ftellarum globi axem cœli uidcantur obtexe-rejdCinnumerisinfigniieluminibusmon queunt tarnen tenebrasnotftis £lt; cœli nubila dctergere.Simul ut Sol ortus fui figna præmifetit, omnes ftellarum ignes fub unius lu-minaris fulgoreuanefcunt, aperituraer, cœlicjfacies purpurafeenti rubore perfundv tur. Ad hue fpirans exordia, Qi. iam momentanea celeritate plcni luminis micat fplen-dor,0dfurgentisSolispræuiaaura dulcis afpirat.Die mihiquæfo,nifimagnus orbis efl’et, quomodomagnum poftet orbem illuminate terrarum;' Quid autem loquar de tantotemperamento QC moderamine conditoris, qui earn menfuram muneris Solis attribuit, ut nec^ uapor eius igneus,ut uidetur,terrarum uenas,fuccos, rerumcç fpecies infufus exureret:nequc iterum pertantamundi fpatia refrigeratus, null urn terris feinen caloris inoleref,fed iciunamatque inopem fi:u(ftuum derelinquens,ad nullam fertilitatis gratiam uaporarct;quot;

Quod Luna quædam fimilia habeat cum Sole eius conforte ac fratre, pleraq^ etiara ab eo diftimfta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput v 11

S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rauimus.Siquidem in id fe induit minifterium,in quod amp;nbsp;frarer:ut illumi«

net tencbraSjfoueat femina,augeat frucftus.Habet ctiam pleraqj â fratre di ftinóa, ut quem toto die calor huraorem terræexiccat,cundcm exiguo notftis tempore ros reponatraam ÔC ipfa Luna larga roris affcritur.Denicp cG ferenior nox eft, amp;nbsp;Luna pernoxjtunc largior ros fertur arua perfundere.Et plericp fub acre quiefeentes, quo magisfub luminæfuilFent Lunæ, eo plus humoris fecapite collegifTefenferunt. Vndc amp;nbsp;inCanticiscanticorum Chriftus dicitadEcclefiam : Quontam caput meumreple-turn eft tore, amp;nbsp;crines mei guttis notftis.Tum deinde minuitur QC augetur, ut minor fit ’’ cum refurgit noua:amp;cum fit imminuta,cumuletur',ln quo grande myfterium. Nam amp;nbsp;defedtui eius compatiuntur elementa, Qi procelTu eius, quæ fuerint exinanita, cu-mulantur,ut animantium cerebra, maritimorum humida. Siquidem pleniore? oftreæ reperiri

48 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I V1 AMBROSri

rcpcnïifcrntnr,multaq; alia,cum globus lunarisadolcfcit. De arborum quocp interni« idem allegant qui hoc ufu proprio copercrunt.Videmus ergo ortumeius Ô;fdefeô3, rationis circ,non infi'rmitatis.Nunquam enim tâtam rebus mutationem daret, nifi prac-« ftanterrt liirtutChi haberetjamp; gratia à conditore collatam.Aerem quoc^ nonnulli etiam dodti QC Chriftiani uiri allegaucrunt Lunæ exortu folerc mutari:fed fi id mutationis lugt; naris quadam fierct uiolentia,ad ornnes ortus eius intexerctur nubibus ccelumjpluuix funderentur. Denicp cum ante dies paucos eflet fermo dé pluuia, quae fore utilis dicc^ retutjait quidam : Ecce neomcnia dabit earh.Et quamuis cupidi eflemus imbriiim tarnen eiufmodi aflertiones ueras efle nolebam.Denicp delet^atus fum quod nullus im-her effufus eft donee precibus ecclefiae datus,manifeftaret non de initqs Lunae Iperan-dum cftejfed deprouidentiaSCmifericordia creatoris.Sane euripi cum exSdentundiep fccundum reliquas fpecies Lunae,6C acceptes flueftus refundant, uel etiam i ferantur impetuiin ortu tarnen eius ftant placidi,quôadufqp lunafine lumineeft. At ue-ro ubiearn dierum acceflus auxérit,tuncinfuos curfus refluos reuertuntur. Ampotis quoc^,qugin Oceano €ffepcrhibcrur,(iuia cum reliquis diebus ordinem fuum ieruarc dicatur, lunari exortu eUidens mutationis fuac fertur indicium dare:ut mare ipfum occi' dentale,ill quo fpeeftatur Ampotis,folito amplius accedat ac recedat, 8C maiore aeftu fe ratur,tafiquam Lunae quibufdam afpirationibus retrorfum trahatur, amp;nbsp;iteru ijfdem im-

Dé myfterio defeeftus minutiOnis Luna^* De eius quoep laude, ac derifione eorum qui cam magicis carminibus deduci pofte credunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput v 111

Nde ft miraris quomodo defeeftum Luna patiatUr, cum tantam uim muta V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tionis habeat fuaexonftdera Ôé in eo magnum elLe myfterium, quod eius

exemplo cognofeis ô homo nihil rerUm hiimanatum elTc pofte, amp;nbsp;mun-danaetotius créaîuræ,quod nonaliquando réfoluatur, Nam fi etiam Luna, cui tantum dominus comifîtminifterium, utilluminet orbem terrarum j ôécrefeitdeficit, quia omnia ex nihilo orta ufq? ad pcrfééîioncm Uencrunr,fié itcrum perfeóa minuuntuncŒ lum cnim Sé terra præteribunt:cur non id moderationts afliimimus, ut neep in aduerfii abijeiamus animum ( qui cnim omnia fecit ex nihilo, facile te quOt^ potens eft ad fum-maamp; pérfelt;fta prouehere,) ôé rurfum no extollaitiur in profperis, nelt;^ iii poteftate ali-quahosdiuittjfq3ialt;ftemus,necp inuiribus corporisaut pulchritudinc gloriemur,in quo eft facilis corruptie,crebra mutatio:fed mahentem in futurum animi gratiam pcrie quamurfNam fi tc lunae cotriftat occafus,qUae fe Temper reparat ac reformat:multo ma gis contriftare te debet fi anima profétftU uirtUtis implcta cum fuerit, poftea per incon-ftahtiam mèritis atep in curia à fito deflexa prepofito,ftudia fua (àepe cómutet, quod eft Efd.x7 infipicntiæ Sé infeientiæ. Vnde Sé feriptura aitiStUÎtus ut luna mutatur. Et idee fàpiens non cum luna mutatur,fed permanebit cum Sole, Vnde né luna eft particeps ftultitiae, quia nonlunamutatur utftultus,fedftultüs utluna.Déni^ fcmcniuftificut lunaper-*’fd.88 ætcrnummanct,6éteftislntoelofidelis. AliUdenim eftfungi minifterio,aliud cireuferri ingenio,ôé fenfus infirmitatefixam non habére fententiam, Luna pro te labo RowdM.j yat,6é propter uolurttatem Dei fubdita cft.Vanitàti ènim crcaturafubieéla eft:nô fpon tc,fed propter eum qui fubiecit irt fpedlla ergo non fponte mutatur, tu fponte mutaris. Ilia congemifeit Sé cépartUrit irt fua mutatiortectU hon intelligis, Sé gra tularis frequen-ter.llla tuam redemptionem frequentér expeÔàt, ut à comuni totius creaturæ feruitio iiberetuntu Sé tuæ redemptioni,âi illius libertati affers impedimcntum.Tuae ergo,non fuæftultitiæeft,quoddumtuexpeô^aris,6é nec fero conucrteris,adhucSéillamuta-tur.Noli ergo lunam oculo tui corporis æftimarc, fed mentis üiuacitate.Minuitur luna ut elementa repleat.Hoc eft uéregrande myfterium. Donauit hoc ei qui omnibus do-nauit gratiam.Exinaniuit earn Ut repléat, qui etiam fe eXinaniuit ut omnes replerct. Kphef, 4 Exirtaniuit enim fe ut defeenderet nobiszdefeendit nobis, ut aieenderetomnib, Afcen dit ehim,inquit,fuper omnes cœîos.ütimpleret omnia. Itacp qui cxinanitusaduencrat, loann.i deplcnitudinefuaApoftolosadimpleuit.Vndeunusexhisdidt:Nam de plenitudi-ne cius omnés nosaccepimusÆfgO ànnunciauitlunamyfterium Chrifti.Non medfo-cris,in qua fignum poluit fuunltnô trtediocris,qua: typum dikéfç habet Ëcclefiç : quod fignificat

fîgm'ficat Prophets dtces:Orietur in diebus etas iuftina, QC abundafttia pads donee ex-tollaturluna.Etin Canticisdominusdcfuafponfaait:Quænâeft hæcprofpidens tan- CMtic,4 quatn diluculumjfpecioia ficutLuna,eIeda ut SolÆtmerito Ipecioià licutLuna Ecclè fiajque toto mundo refulfitjÄ: tenebras feculi huius illuminas diciuNox pfçceflît,dies autem appropinquauit.Pulchre' ait,profpiciens, quafi fuos de fuperiore proipedäs, ß-cut habes:Dominus de coelo profpexit fuper filios hominS, Profpiciens ergo ecclefia, pfttLij ficut Luna defedus habet amp;nbsp;ortus frequentes : fed defectibus fuis ereuit, Qi. his meruit ampliarijdum pcrfecutionibus minuitur,ö^ confeflbrum martyrrjs coronatur. Hæc eft ucra Luna,quæ de fratris fui luce perpétua lumê fibi immortalitaris ÔC gratiæ mutnatUr.

Fulget enim ecclefia non Rio,fed Chrifti lumine, ÔC fplendoremfibi arcelïit de Soleiû-ftitiæ.ut dicat : Viuo autem iam nô cgo,uiuir autêin me Chriftus.Beata plané,quæ tan- G^i. t turn infigne meruifti. Vndc te nô tuis neomenijs, fed typo ecclehæ beatam dixerim. In illis enim fcruis,in hoc diligeris. Qiiàm ridiculum autê quod te pleriq; credût homines virgiliut de magicis carminibus pofle deducicAniles iftæ fabulæ,ac uulgi opiniones. Quis enim o-fusdeitantominifterio deputatû,arbitreturChaldæis fuperftitionibus poftè tentaric'

-apfusGrille,qui fe transfigurât in angelumlucis, ÔCdedudus uoluntatepropria, non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

carminû poteftate.Sane Si. in hoc quafi ecclefia putaris pofle loco tuo SC ftatione dedu-ci.Multi tentant ccclefiam,fcd magicacartis ei carmina nocere no poflunt. Nihil incan-tatorcsualentjubi Chrifti canticûquotidiedecantaf.HabctincantatorêfuûdominûIc fum,per quem magorû incantanrium carmina,amp; ferpentû uenena euacuauit : ÔCipfa fient ferpens cxakatuSjdeuoratcolubrosAegyptiorû.Feralelicetcarmenimmurmurer, hebetatur in Chrifti nomine.Sic ÔC Elymam magû Paulus non folùm magicæ artis infi'r mitatc, fedetiam oculorum amifïîone cæcauit. Sic Petrus Simonemalracoelimagico uolatu petcntem,diflblura carminum poteftate deiecit amp;nbsp;ftrauir.

cauere confueucrunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput i X

Vlchré igitur, ut arbitrorjCeflït dies quartus.Quomodo ergo quartii pie-P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ricp confueucrunt cauere,amp; inutile putâr hoc numero aliquid ordiri, quo

torus noua luce mûdus emicuit f An finiftris Sol cœpit auipictjsÆt quo-modo alijs poteft bona figna dare,qui fibi eligerc diem fui ncfciuit exortus r' Aut quo-* modo figna eius probât,cuius ortum non probant f Quid et/am de Luna dicimus,quac amp;nbsp;quarto die cœpit,fiC quartadecima diem fîgnat falutis f An difplicet numerus quo ce lebratur myfteriû redemptionis f* Ideo dæmones declinandum fore perfuadent nume-rum eum,quo eorum deftruda nequitia cftJdeo gentiles nihil adoriendû afTerût, quia fciunt tune primQ artes fuas uacare cœpifrc,amp; populos gentiles ad ecclefia demigralTe. Lunam certé quartam, fi pura fucrit, neep obtufis cornibus,dare reliquis diebus ufe^ ad exadum menfem indicium ferenitatis exiftimât.Noluntergo eifdem exordijs inchoa-rc,quibus ferenitas inchoatur.Scd iam cauendum ne nobis in iermone dies quartus oc cidat. Caduntenim umbraemaiores demontibus:lumenminuitur, umbra cumulatur.

Deintrodudione quinti dici per repetitionêfuperioribus diebus fadorum.Ac de obe dientia aquarum ad producendum diuerfa animantium genera : amp;nbsp;increpatione ho-miniSjqui fibi datis nô contentus, interdida alimêta guftauit. De inenarrabili quoep / eorum multitudine quæ momento paruerunt mandato domini dicentis : Producant aquæreptilia,amp;^c.Etreptiliaquædicantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput I

De uirtute huius fermonis : Producant aquæ reptilia, ô^c. Et quod multo plura in mari quàm in terris fint. De fingulari quoque aquarum gratia, quæ ex uiuentibus in ipfis declaratur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput 11

Demultis aCdiuerfis pifeiû generibus 6Cufibus,depietate,fucccflîonispuritatc,ô(fpu-dicitiaipforum,acreprchertfione hominis commixtionem diuerforumlèminum in animalibus procurantis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput 111

De bonitate matris aquæ in pifees fuos,at(^ exhortatione hominis ut ex hoc difeat que

Ambr.to.4, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e Ctpa-

5© nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DI V I AMBRO S I I

fitparcfttfs fiIiörumneceffitudo.Quodcp propria naturajipedalis ufus,ac feparat^ quædamàcæterisuiuendifubftantiaiîtpifdum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput ii if

Dedentibus acuiolentapifdum auaritiafcinuiccmdeuorantium.Et quodin iîgnûfa^ ôifintjutinqsjnoftrorummorumuitiauideamus,excmpla(ç caueamus. Quod pre^-tereahomo fitpifds, expulchræ comparationis indudione, ÔC ad periculacaucnda diligcntiadmonitione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput v*

Qiiod homo fit pifds ex Euangelicæ ueritatis atteftatione.Quod etiam boni mali pi fees fintjCum exhortatione ut bonus pifds hamum, rctia,ac finum Petri non timcar. Qua ratione præterea Euangelium pro maripofitum fir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput v i

De inftrudiua admonitione hominis, quia pifds eft, ut fuper undas exiliat, 6C pericula eaueat,aftutiam ferpentium imitando. Quodc^ aftuti fimus circa quærenda obfer uanda coniugia,ex pulcherrimi exempli de uipera adaptatione. Caput v 11

De fraudulent© ingenio polypi, amp;nbsp;aftutia cancri ad cibum prædandûmotatione quoep hominumquifimiliingenioac fraude alios circunuenireamp;decipercnitunturzcum perfuafiua adhortatione ut homo proprijs fit contentus,alicnistj damnis non pafca-tur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput VIII

Depræfcientiaechinimaritimffuturâ tempeftatêauttranquillitatênauigantibus præ^ nunciantis:amp;unde tam exiguû animal hoc munus acceperit. Ac de indulgentiæ dei . creatoris ingenti præconio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput IX

Quod unumquodcp genus pifeium præfcripta fibi habeat domicilia,cum increpatione humanæauiditatis. Quaratione etiam quaedam genera quandoquemutentloca, amp;nbsp;unde hoc habeant ingeniO.De fpecialibus quoep aliquoru pifeiu uirtutibus. Cap.X

De fingulari Atlantici maris cómendatione ex ijs quæ in ipfo nafeuntur aut fiunt, cum conclufione fermonis de pifeibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput xi

De pulchra introdudione fermonis de natura auium habendi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput x i r

De ordine dicêdorû,ac natura auiû quæ circa aquas maris fluminûcj uerfan t. Ca.x 111 Cur poft defcriptionem pifcium de ijs auibus quæ afluetæ funt aquis,fermo fucceftcrit,

amp; de diuerfis exinde auium generibus ac differentijs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput X i ii i

A quibus auibus exordium fequentis fermonis fumendum fit, Ac de gruibus quomo-do folicitam cxerceantcuftodiam,ÓCuolantcsferuentordinc,exemplum(^ exercen-^ ' dæpolitiæ præbuerinthominibus.Decommendationc prætereaftatus antiquærei^

pub.Et de caulfa atc^ aceufatione humanæ incuriæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput x V

De cicontjs,quemadmodum proficifeantur quo pergendum putant. Qiialiter etiam â i cornicibusdeducantur,atcpadiuuenturin bellis.Et dcearundem cornicumeomen-*

dabilihofpiralitateJiumanæcçnegligcnriæincrcpationc.Dcillarum quoep erga pa^ . tresfuospietatc.amp;noftræimpietatisnotationc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'CaputXVl

Dehirundinis materna fedulitate,induftria,ac picrate in filios.Decomendatione præ-' - terea paupertatis ipfius, amp;nbsp;moleftia atep improbitate noftra : cum paupcrtas,inopia, . uelindigentianobisoccurrerir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput x v 11gt;

Vt exufu èc picrate cornicû difeant homincs amarefîlios, amp;nbsp;de fœminarû noftri gene^ ris patrumq^ in filios impietate,amp; hinc de cxculàtione accipitrû amp;nbsp;aquilarum, qui du ram aduerfus fœtus fuos feruntur habere inclemenriam,de pietate quoqi fulicæ, quæ

s abdïcatumaquilæpullumcumfuaproieconneditôdnutrit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capûtxviii;

Deturturisuiduitate, exhortattonccj mulierum ut difeant quanta fit uiduiratis gratia,

quæ etiam in auibus prædicatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput x i X

De integritate auiû,que,ut in uulturibus deprchcnditur,abfcp c5cubitu,amp; fine ullo ma fculorû femine côcipiunt ÔC générant. Ac de confutatione eorû qui impofifibilc pugt; tant quod uirgo Maria conferuata uirginitatc dei filium pcpercrit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput x X lt;

De natura amp;nbsp;admiranda induftria ac diligentia apû,quæ uelut quandam rempublicam curare uidentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput x x i

De confiderationc eins quod ait Propheta : Producant aquæreptilia amp;c.ac de diucrfigt;t tare quam inter fehabentaues. nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput XX il

Deimitationc uermislndici,chamælcontis,leporum,at(^ phœnicis, utillorû exemplis ad commutationis fidem, quæ inrcfurreclionc futura eft.prouocemur.Vnde etiam . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.......... üultures

I cationis diuino proueniret munere. Aethereo enim ipiritu omnes terrarum foetus aluntur. Terra quoep femina refol uens,uniuerfa uiuiheat: ___Sc maxime tunc primum uerbo dci iufla uiridefeere, uiuificationis fuac munere pullulabat. Vacabat aqua,5C à diuinæ opcrationis fen'ata beneficio uidebatur. Habet adhuc creator quod illi conferat,quo munia terrarum poffit acquare : referuabat ci uf Sc ipfa proprium fibf,ÔCfpcciale aliquid praerogatiuae collati fibi muneris uindica-ret.Viuificat prius tcrra,fed ea qua: fpirantem animam non habebant. Aqua iubetur ea producere quæ uiuentis animæ uigorcm dignitatemej pracferrcnt.SC fenfum tuendæ ià lutis,ÔC fugiendæ mortis acciperent. Dixit itaq; deus : Pröducant aquæ reptilia animarum uiuentium fecundum genus fuum, ôC uolatilia uolantia fecus firmamentum cöeli.] Venit mandatum, Sc fubito aqua iuffôs fundebatur in partus:generare fluutj, uiuifi'carc lacus : mare ipfum coepit diuerla reptilium genera parturirc,ÓC fecundum genus effun-dere quodcunqt formauerat.Non exigui gurgitcs,non eoenofe paludes uacabant,quin omnia datant fibi creandi aflumeret poteltatem.Pifces exilibant de flumine, delphines praeludebant in fluCIibus, conchæ faxis,oftreæ adhaerebant profundis, adolefcebant e-chini.Vaemihi,ante hominem cœpitillecebra,abundantia copiarum,noftræmarerlu-xuriæ. Ante hominem delitiæ.Prior ergo hóminS tentatio quâm natura.Sed nihil crea-tura deliquinalimcnta dedit,non uitia præfcripfit.Hæc tibi communia dedit,ne tibi ali-qua uelut propria uindicares. Tibi fuos fruôus terra producit, tibi fearos SC accipenfe-rcs,ÔC omnes fœtus fuos générant aquæ : SC his non contentus, interdira tibi alimenta

j^uftafti.Ad inuidiam tuam omniacógeruntui-,ut præuaricatio tuæauiditatis oneretur. bed neep multæ fpecies QC nomina lintjpofTumus enarrare,quæ omnia momento di-uinæpræceptionisanimatafunt.Simul coihat forma corporis,à.'operabaturanima,ui^ talis ctiam uigor rcliquæ uirtutis.K-cpIcta erat terra gcrminibus,mareimplctu animant tibus.Ibi ihfenfibilia pullulantjiic fenfibilia uerfàntiir. In terris quoc^aqua fuas fibiuin dicatportiones.Lambunttcrram pifees aquarum,amp; ex ea fibi prardam requirunt.CulP tes quoep amp;nbsp;ranunculi circa genitales ftrepunt paludeSjamp; tpfeaudierunt domini mandatum,dicentis: Producantaquæ reptilia animarum uiuentium.J Scimusreptiliadid genera ferpcntû,côquodfupcrterramrcpant: fed multomagis omne quod natatjte-ptandi habet ucl fpeciem uel naturâ.Nam etfi in profundum qui fe demerierint, aquam uideantur lindere: ramen cum fupra innatanr,repunttoto corpore,quod trahuntfuper quædamdorfaaquarum.Vndeamp;Dauidait:Hoemaremagnumóifpaciofum,illicre- Ppfioj ptilia quorum non cllnumerus.Qiiinetiam cum pleraqt pedes habeant, amp;nbsp;ambulandi ofum,eó quod lint amphibia,quac uel in aquis uel in tern's uiuant,ut funt focaï,crocodi-

Ambr.to.4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c a. lijcqul

.,li,equf fluiftales, quos hippopotamos uocant, cô quod hi gcncrentur Niïo in flümine, ■tarnen cum in alto aquarum funt,non ambulant, fed natant : nec ueftigio utuntur pedis adincedendum,fed tanquam remo ad reptandum. Siquidem SC nauis ada remis labi-tur,6C aquas fulcat carina.

De uirtute huius fermonis : ProduCât aquæ reptiha. Et quod multo plura tn ma j. ri quàm in terra fint. De fingulari quot^ aquarum gratia, quæ ex uiuentibus in i ipfis declaratur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput 11

P te patens,cômunem minimis SCmaximisnaturaminfudit.Eodemifnomcn to produciturbalena,quo rana : ciufdem ui operatiohis nafcitur.Non labo ratin maximis deus,non faftidit in minimis.Nec doluit natura parturiens delphinas, fi-

eut non doluit cum exiguos murices cochleasqp produccret. Âduerte ô homo quanto Degetteti* plura in mari quàm in terris fint» Numera fi potes omnia pifeium genera, Uel minutorSf, iw pifeium. uel etiam maximorum: fepias,polypos,lithoftracoSjCarabos,cancros, amp;nbsp;in his inniimc rabilia fui gcneris.Quid dicam genera fcrpcntiumjdraconeSjmurænaSjanguillasc' Nec prætermittS fcorpios,ranas,teftudines,muftelas quoq?,amp; canes maritimes, uitulos ma-iinos,cetcimmania,delphinas,focas,Ieones.Quid attexam etiam mcrulas, turdosj payes quoq?,quorum etiam colères inauibus uidemus cxprclTosmtnigri merulæ,paui di ucrfo colore dorfa SC colla depidi finnturdi aluo uarij, 8C caetera quorum fibi terræ Ipe-» cics SC nomina uindicaruntC Nain prius in mari ifta cccpcröt,diuerfiscß fluminibus. Sû quidem aqua prior animarûuiuentium reptiliadiuinonutuimperata produxit.Addç hanc gratiam, quôd ea quæ timcmijs in terris,amamus in aquis.Etenim noxia in terris, in aqua innoxiafuntmripfiangues ucncnofiin terris,fineueneno in aquis.Lco terribi-lis in terris,dulcis in fludibus. Muræna,quamfcruntaliquid haberenoxium, efca pre-ciofior eft.Rana honens in paludibus,décora in aquis,omnibus feré præftat alimentis, Plura fi quis uult cognofccre, à diuerfis locorû pifçatoribus quærat. nemo enim poteft omnia comprehcnderc» Canes fane 5C in mari caue, quos SC in ecclefia moleftos çlfe ÔC cauendos Apoftolus doccf,diccns:Cauctc canes,cauete malos opcrarios.Muftclegra uis in terris odor,in aquis fuarus.Tcrrcna fc nouit uindida fœtoris ulcifei : hæc non mû porem habet gratiam capta,quàm hbcra»Neq! teinhonoratum noftraprofecutioncty-« malle dimittam,cui à flore nomen inolcuit:fcuTicini unda tefluminis,fcuamoeniÂte-fis unda nutrieiitjflos cs.Dem'q; 1'crrno tefian'or, quod de co qui gratam redolet fuauita ^cnijdidum facete fit,Aut pifccm ol ct,aut florêu'ta idem pronuciatus eft pifcis odor ^fle qui floi is.Quid fpecic tua gratiuscQuid fuauitate iucundiust'Quid odore fragi antius^ Quod mellafiagrantjhoctu corpore tuo ipiras. Quid loquar coruorumjquid etiamlu porum teneritudinesf' N efcit hos lupos agnus timere.T anta eft aquarS gratia,quarü ui tulos fugifit amp;nbsp;lconcs, ut his propheticü illud diótS de Eccleficfantftitate iure cóucniatï TunclupiSéagni fimulpafceniurjeoódbos fimul paleas manducabunt. Neemirura, quandoquidem ctiäin ecclefia aquæillud opcranturjutprædonûablutanequitiacum innocentibus cóparcntur.Quid etiam purpuras memorê,quæ ornant regû conuiuia, a-» mieftus imbuûtf Aquarû eft igirur quod in regibus adoratur:aquarû eft Ipecics ilia quac fulg-et.Addeporcos marines ctiam ludæis gratosiquianihil eft cômuncquodnôaqua abluatjamp;f idco communes eos ficut in terra editos aeftimare non poiTunt.

De mullis ac diuerfis pifeium generibus ufibus : de pictatc,fucceftîonis puri-tatCjSC pudicitia ipforum,ac reprehenfionehominis cômixtionem diuerforum

Nnumeri itaq? u)us,innumcra genera pifeium. Alrj oua générât,utrj quos I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f rudas uocant, 6C aquis fouenda cômittunt. Aqua igitur animat amp;nbsp;créât,

St' adhuc mandat! illius primiranquâ legis pcrpetuæmunus exequit,blanda quædam mater animantium. Alrjuiuos foetus edunt defuo corpore,utmuftclæ,SC caniculæjôC cctc ingcntia:delphincs SC focæ,aliaq? caetera huiuimodi. Quæ cum edide-; ■ rint partus, fi quid forte infidiarum terrorise^ præfenfcrint circa catulosfuosquemquâ molirfquo tueantur cos,uel tcncræ ætatis pauorem materno affedu comprimant,ape-firc ora,ô^ innoxio partus fuos dçutefulpendere,interno quotp recipere corpore,6Cgc . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nital4

nitah feruntuT aliio abfcondere. Qui humanus affeôûshanc piicium pietatcm poHIt imitan^'Ofcula nobis iàtietati font,illis non fan's eft apcrirc uifcera, natosc^ recipere. ac rcuocareintegros,atqueiterumfotuquodamcos fuicalotis animate, amp;lpiritu alere, duosfß in corpore uno uiuere, donee aut fecuritatem déférant, aut corporis fui obiedtu natos fuis defendant periculis.Quis hacc uidês,amp; iî poftît obtirtere, non tantæ pifeium pietati cédât Quis non miretur Si ftupeatf Seruat natura in pifcibus,quod non feruat ihhominibus.Pleræcpex fofpicione nouercalibus odqs appetitos foos occideruntfi-lios : aliæ in feme, ut legimus, partus proprios comederunt. Humants pignoribus ma* ter fepulchrum feôîa cft:pifcium prolt parentis eft uterus ficut murus:uallo quodam in* ternorum uifeerum pignora inoffenfa conferuat. Diuerfa igitur pifeium genera diuer* fos ufos habent : ait} oua generanf,alij uiuos parfont atep formatos. Et qui oua générât, non nidos texunt ut aues, non diuturni fotus laborem induunt, no cum molcftia fut nu triunnCecidit ouum,quod aqua gremio quodam naturæ foæ quafî nutrix blanda foice pit,amp; animal celerifotu reddidit.Conttnuo enim taeftu parentis animatum ouum ceci* dit,amp; pifeis exiuit.Tum deinde quam pura inuiolata focceiïîof Nullus alteri,fed ge* neri foo mifeetur : Tymallus tymallo : Lupus lupo.Scorpena quoep caftitatem immacu DfSeor* lari connubi'j genen' fuo feruat.kacp habet pudicitiam generis fobfed uenenum generis fol non habct.non enim percutit Scorpena,fed reficit. Nefciunt igitur alienigenaru ge* nera pifeium adulterina contagia, ficut font ea quae coeuntafinorum equarumep inter fc gcncrâ, quæ magna cura hominum perpetrantur: ucl rurfos cum equus afinac miiee* turiquæfuntuera adulteria naturæ. Nam uticp maiuseftquod innaturæ colluuionem committitur,quàm quod in pcrfonæiniuriani.Et homo ifta procuras, interpres adulte* ri) fomenralis:ô^illud animal preciofiusputas,quod adulterinum, quâm quod uerum eftflpfè genera alia confundis,dfoerfafp mifees femina, atepad uétitos coitus plerumcp cogisinuitos,ÔChocinduftriam uocasfHoc quia de hominibus feccrenon potes,ut di iferfi generis commixtio fœtum polTit excudere,tollis homini quod natus cft,amp;uirum de uiro exuisrabfciflàip corporis parte,fexum negas,fpadonem elRcisiut quod negauit natura in hominibus,impleret audacia.

De bonitate marris aquæ in pifees fuos, atep cxhortationc hominis ut ex hoc difcatquæ fit parentis ôiffiliorumnecellitudo. Quodep propria natu* ra, fpccialis ufos, ac feparata quædam à caeteris uiucndi fubftantia fit pi* foium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caputiiri

Vam bona autem mater fit aqua,etiam hinc confidera.Tu ô homo docu* ifti abdicationes patrum in fillos,feparationcs,odia, oftenfas : diiee quæ fit parentis Sefiliorum nccelîitudo.Viuere pifees fine aqua non queunt,nec à fui parentis confortio feparai i, neque à foæaltrieis difeerni munerc : fithoenatura quadam, ut feparati moriantur illico.Necp enim ut omnia huius aeris uiuunt fpiramine, quia fiauriendi fpiritus refpitandi natura his nonfuppctit: alioquin fob aquis femper non pofient uiucre,non capientes fpiritus infufionem. Quod eft nobis fpiritus, illis eft aqua.Sicut nobis fpiritus,ita illis aqua uiuendi miniftratfobftantia.Nos interclufo com meatu fpiritus, quia ncc breui quidem fpatio poffomus exortes effe fpiritus uitalis, fta* tim cxtinguiinurpifces quoqj fublati de aqua, fine fubftantia fui uiui eflenon polfonr, Etcauflamanifeftaeft, quoniam nobis pulmo per thoracis laxiora penetralia recipit fpirituin : amp;nbsp;cum fitipfe plerifcp pcnctrabilis, fpiritus infufi'oneinteriorem calorem re* frigcrat.Thorax enim ut fufeipit alimenta,ira fuperflua ciborum,ô;f foccos felubres, fen guinemqj difccrnit.Fit pulmo peruius, unde feeilius adeum poteft afpiratio fpiritus peruenire. Pifees uero branchias habent, quas nunc plicantàcolligunt, nuncexpli* cant atque apcriunt. In hanc ergo collcóioncm amp;nbsp;apertionem dum fufeipitur aqua,0lt;^ tranfmittitut acpcnetrat,relpirationis munus uidetur implerc.Propria igitur natura eft pifeium, nee communis cum cæteris, fpccialis ufus, amp;nbsp;à cæteris uiucndi quædam fepa* Mtfl amp;nbsp;fccrcra fobftantia.Proptcrca non nutriuntur,necp ut terrena ani-malia manus humanæ tacftuSCalimenro Stf delinimento

Ambr,to,4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 Deden*

ç4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tIVÎ AMBRO SI ï-

Dc dcnttbus ac uiolenta pifcjum auaritia fc inuicem deuorafttium. Et qwôd ni fignum fa(fîi fint,ut in tjs noflrorum morum uitia uideamus, cxemplacç cauca-, mus.Quôd practerea homo fit pifds,ex pulchræ comparationis indudiionCjôC

’ . ad pericula cauenda diligentt admonitione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput v

Vi'd autem de denfitate dicam dentiSc' Non cnim ut bos aut ouïs ex una par te dentes habêtjfedutracp pars armataeftdêdbus,quiain aqua funuctfidiu^ dus cibu uerfarentjamp; nô ctto tranfmitterêt,aquarû alluuione de dendbus eo rum efca poflct auferri ac d duiddeo denfos amp;nbsp;acutos habêtjUt cito incidant,cito confi-ciantjcibu facile' amp;nbsp;fine aliq'ua mora ÔC dilatione tranfmiitât.Dcnitp nô ruminant, folu« Df Sf4ro tarnen fcarus in his ruminate perhibeûut fcrunt,quibus aut euêtus,aut ufus fuit,aut ftu dium talia coprehendere.Sanénecipfi âfuis potêdae euafcre uioIentiam,ÔCauaritiæpo tentiorû fubicdd ubicp inferiores funt. Quo quifcp infirmior, eo prædae patet. Et plcricp quidem herbjs pafcunt,ac minutis uermibus.Sunt tarnen qui inuicê fe deuorcnt,amp;fua carne pafcant,Minor apud illos efca maioris eftirurfus ipfemaior à ualidiore inuaditur, fit efca alterius,prædator alieni.Itac^ ufu uenit,ut cum ipfe alium dcuorauctit,ab alio . deuorctur : in unû ucntrê uterc^ ueniat cum uoratore proprio deuoratus : fitcß fimul in uno uifccre prædæ uindidaecj côfordum.Et ipfis poftea fpontc hæc accreuit iniuria, ficut in nobis nô ex natura cœpit,fed ex auaritia. Aut quia ad ufum hominu dad funt,in fignû quocp faôdfunt,ut in his noftrorS morû uida uideremus, amp;nbsp;cauercmus exempla, ne quis potior inferiore inuaderetjdaturus in fe potentiori exemplum iniuriæ.Itacp qui altetû læditjfibi laqueum parat, in que ipfe incidat. Et tu pifeis es,qui uifeera inuadis a-* licna.qui demergis infirmû, qui cedentêperfequeris ufcp in profundum. Cauene dum ilium fequeris, incidas ipfe in ualidiore : ÔC deducat te in aliénas infi'dias,qui tuas uitat, priuscß tuam ipcóct æi umnâ,qui te perfequente propriam reformidabat.Quid intereft inter diuitêimprobae cupiditatis ingluuie abforbcntem infirmorû patrimonia, SCfiluru de minorû pifeium uifeeribus aluum rcplentemf Defunôus eft diues,amp; nihil ei fua ipo liaprofuerunt :imô magis cumrapinaru fuarum decefiabiliorem fccit infamia.Captus peSiluro eft filurus, inudlis ptïcda detecîa eft. Quanti in eo repcriûtur qui alios deuorauerûtî* Et tu diues habes in ftnu tuo altetius praîdatorc.Illehabebat facultates pauperis, quas inuaferatitu eum opprimens,duo patrimonia tuis facultadbus addidifti : ÔC adhuc tan-to nonfadaris augmentoiSc dicis quôd alios uindicaueris,cum eademcômittas quæ ul cifceris:iniufto iniuftior, amp;nbsp;iniquo iniquior, auaro auarior. Vide ne idem te qui pifeem ilium finis inueniat: hamum caue,caue reda.Scd præfumis de potentia,quôd nemo tibi polTit refiftere. præfumebat filurus quôd hamû nemo fibiiaceret, nemo retia tenderer: fi incidiftct,uniuerfa dirumpcrcrSC tarnen fufeinam nô euafit, aut nexus uinculi ualidioris incurrit,quibus fe non pofTet exuerc. Sine dubio hominum iniquitas quo grauioracommifcrit,co magis fcelerefuo tuta efle nonpoterit, quin aliquando diffôl-uat quod fcelcrum precio confiât difficile pofte uitari.

Quôd homo fit pifeis exEuangelieç ucritads attcfiadone.Quod edam boni SC mali pifees fint, cum cxhortadonc ut bonus pifeis hamum, retia, ac finum Petri non timeatgt;qua ratione præterea Euangelium pro mari pofitû fit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput V J

Kattba} nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ifcis ergo es ô homo. Audi quia pifeis es : Simile eft regnum cœlorum rcti

P nbsp;nbsp;mifto in marc,amp;f ex omni generc pifeium congregand. Cum autem effet im

pletum,duxcruntidadlittus,amp;icdcntes clcgeruntoptimosinuafisfuis,ma los autem foras miferunt. Sic critin confummadone fcculi: Exibuntangeli, SC fepara-bunt malos de medio iuftorum,SC mittent eos in eaminum ignis. Sunt ergo boni 8C ma lipifces.boni feruantur ad precium, maliftatim ardent.Bonum pifeem ncc retiainuol-uuntjfed elcuant:ncc hamus internecat atep interficit, fed preciofi uulneris perfundit fanguinecin cuius oris confeffione bonum precium reperitur, quo tributum Apoftoli-cum,amp;: cenfus Chrifti poffit exolui.Sic enim feriptum eft,dicente domino : Reges ter-liiikm 17 ræ à quibus accipiunt tributum ucl eenfum f A filijs fuis,an ab alienis fEtrefpondente' Pctro,Ab alicnis,ait dominus: Vadead mare, SC mitte hamum, ÔC eum pifeem quipri-. mus afccndcrit,tone, ÔC aperto orc eius, inucnics ibi ftaterem. ilium fumens, da eis pro meôCie.Noliigitur ôbonepifeis Petrihamum timere.non occidit,fedconfecrat.NoIi . nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quafi

quaduilcm te cohtemnere, quia uides corpus infirmum.habcsitiore tuoquod Sifpro Petro amp;pro Chrifto ofFeras.Noli rimere Petri retia,cuidicitlefus: Duc in al turn, ÔC la^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5

xate retia,N5 enim in finiftram partem mittit,fed in dexteram, ficut iuiTus à Chrifto eft. Noli «mere finumeius, quia didtum eft ei:Exhoc eris homines uiuificans.Ideo mifit retia.amp;complexus eft Stephanû, qui deEuangclio primus afeendit, Habens in ore fuo Ado.j ftaterem iuftitiæ.Vnde confeiftone conftanti clamauit dicens : Ecce, uideo cœlos aper tosjôifilium hominis ftantem ad dexteram dei. Pro hoc pifee ftabat dominus lefus. feie bat enim eiTe in ore eius precium fui ccnfus.Deniqj gloriofo martyrio Petri iudicium atqj dolt;ftrinamjamp; Chrifti gratiam locuples aifertor impleuir.

Deinftrutftiua admoninoe hominis,quia pifeis eft, ut fuper undas exiliat. Sipe ricula caueat,aftutiam ferpennöimitandoiQuodcß aftutifimus circa quxienda Si obferuanda coiugia,ex pul ch errimi exempli deuiperaadaptatione. nbsp;Cap. vit

N nbsp;nbsp;ftus ambulauit:Euangelium eftjin quo licet titubauerit PetruSjnon tame ne-

gauit,quando per dexteram Chrifti fidae munimentû ftanonis inuenitiEuan gelium eft, de quo martyr afeendit : Euangelium eft mare, in quo pifeantur apoftoli, in quo mitn tur rete quod fimile eft regno coelorum 1 Euangelium eft marc,in quo Chrifti figurantur myfteriaiEuangclium eft mare,in quo Hebratus euafit, Aegyptius interem-ptus eftiEuangelium eft mare,in quo eft iponfa Chrifti ecclefia, Si diuinæ gratiac pleni-tudo, quæ fupra maria fundata eft, ficut dixit propheta : Ipfe fuper maria fundauit cam. Ppi. 23 Exilifuper undas ô homo,quia pifeis es:nó te opprimant feculi iftius flucftus.Si tempe-ftas eft,pete altû Si profundum:fi ferenitas,lude in flucftibusifi procclla, caue à fcopulo-fo littorc,ne te in rupê furens æftus illidat. Scriptu eft enim : Eftote aftuti ficut ferpetes. Matth, io Etquiadeferpentibus aftutispropofitûexemplum eft, fimus aftuti circa quærendaôi^ feruanda coiugia,diligamus tributa nobis confortia. Et fi ij qui longinquis fuerat ortus fui tempore regionibus feparati, inter fc couenerint. Si fi uir ad pcregrina contenderit, nulla longinquitas,nulla abfenua coplacitam minuat charitatem. Eadem lex præfentes ^bfentescß conneiftar, idem naturæ uinculum inter diftantes Si confiftentes eoniugalis charitatis iura conftringat; eodemiugo benedidionis utriufep colla focientur,e«am fi alter obeat feparataru regionum longa diuortiaiquia non corporis ceruice,fed mentis, iugum gratiæ recepcrunt. Vipera nequiifimum genus beftiar, Sifuper omne quod fer- DfMipo-4 pentini eft generis aftutior,ubi coeundi cupiditatem aflumpferif,murænæmaritimæno tam fibi requirit copulam,uel noua præparatiprogreflacç ad littus,fibilo tcftifîcata præ-fentiam fui,ad coniugalem amplexûillam euocat.Muræna autêinuitatanodeeft, Si ue nenatæ ferpêti expetitos ufus fuæ impertit côiundionis. Quid fibi uult fermo huiufmo dijiiifi ferendos eiTc mores coniugû; ctfi abfens eft,cius operiendam præfcntiam : fit licet afpcr,fallax,inconditus,lubricus, temulentus f Quid peius ueneno, quod in coniu-gc muraena no refugitf Vocata no deeft. Si ferpentis lubricum fedula charitate cople-ditur.ille tua mala portât,8C kuitatis fœmineæ facilitatem : tu uirû tuum no potes ô mu lier fuftincre;' Adam per Euam dcceptus eft,non Eua per Adam. Quern uocauit ad cul pam mulier,iuftum eft ut eum gubernatorem aflumaf,neiterûfœminea fecilitatelabaf. ised horridus Si incultus eft.Semcl placuit.Nunquid uirfrequeter eft eligendusfCom pare fuu ÔC bos requirit,ÔC equus diligit : Si fi mutetur alius, trahcrc iugu nefeit compar alterius,amp; fe non totu putat.Tu iugalem répudias tuum, Si putas fæpemutandum : etfi uno defuerit die,fufpicaris riualem: Si ftatim incognitam,quafi cognitam pudoris exe-queris iniuriam. Vipera abfentê requirit, abfentem uocat. Si blando proclamât fibilo: at(ç ubi aduentare comparem fenferit,uencnum euomit, reuerentiam marito deferens, uerecundata nuptialem gratiam : tu mulier aduenientem de longinquo maritu contu-melijsrepcllis.ViperamareprofpedatjCxpIoratiterconiugisituiniurqsuiam uiro ob-ftruis: tulitium moues uenenû,nonreijcis: tu eoniugalis amplexus tempore dirum ui-rus exæftuasmec erubefeis nuptias,nec reuereris maritû.Sed ctiam tu uir,(poflumus e-nim etiam ficaccipere) depone tumore cordis,afperitatêmorum, cum tibi fedula uxor Qccurriupropelleindignationem,cum blanda coniux ad charitatem prouocat.Nones dominus,fed maritusznon aneillamfortitus es,fed uxovem.Giibernatorem te deus uogt;,

Iu{ceflcfexusinfenoMSjnonpræpotcntê.R.eddeftudio ukem,redde amotigranî. Vi^ perauenenûfuum fundi'Ktu no potes durifiam mentis deportètefSed habes naturaîem rigorê:debes temperare eum côtemplatione coniugij J reuerentia côiuftéîiônis. Po'tcft ôC ficîNolite quærerc uiri aliéna thorS,nolite infidiari alienæ copulæ. Graue eft adulte* riumjSC naturæ iniuria.Duos prima deus fccit, Adam 06 Euamihoc eft,uinr 06 uxorem. Et uxorê de uiro,hoc eft de coftaAdam : SCiufïît ambos eflein uno corpore, amp;nbsp;in uno fpiritu.Quod unû feparas corpus,unS diuidis ipiritumrnaturæadulterium eftrSed hoc docet murænæ Sgt;6 vtipetx,nôn iure generis,fed ardorc libidinis expetitus amplexus.Di feite ô uiri,qui aliéna permolere quærit uxorê,cuius ferpentis fibi afeifeere cupiar con* tuberniû, cui etiàm côparandus ipfe ferpenti fit. Feftinatad uipefam,quæfe in gremiS viri nô diretfto tramite ueritatis,fed lubrico deurj amoris infimdit. Feftinat ad eam,quæ uenenû fuS rciumit: ut uïpera,quac fertur peradto coniunôionis munere, uenenû quod Prôner?», i; cuomuerat, ruriùs haurire. adultéra enim uipera eft. Vnde Ô6 Salomon ait quod is qui fuen'ttemülentus, cumper uinumlibido feruere coniucuerir, tanquam àcolubri iclu extenditur,Slt; tanquâ à cornuta diffunditur illi uenenû. Et ut feias quod de adultéra di* xit,adiecit:Oculi tui cum uiderintalienam,os tuûloquitur peruerla.Nec quifquâ uelut contraria pofuifte nos crcdat,ut 06 ad bonum,amp; ad malum uiperæ huius cxemplo ute* remur, cum ad inftitutionem utrumep proficiat, fi erubefeamus aut fidem non exhiberc dile(fto,cui exhiber ferpens: aut relinquentes fan cl a coniugia, lubrica 06 nociturafalu* tahbuspræferamus:quodfacitquicumferpentemifcetur.

De fraudulento mgenio polypi, aftucia cancri ad cibum prædandum: no* tatione quoep hominû qui fimili ingenio ac fraude alios circunuenire Ô6 de* cipere nituntur : cum perfuafiua adhortationc ut homoproprqs fit conten* tus,alienislt;5 damnis non pafeatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput VIH

T quia deaftutia coepimus fermonê fubtexere,qua unufquiftp fratrem fuum E circunuenire $6 decipere nititiir, in nouas fe fraudes côponere : ut quent ui obtincrenô potcft,circunfcribat dolo,6dfuco quodam artis obducat: frail' dulentum illud polypi ingeniû non præteribo, qui uadofo in littore petram nalt;ftus, affî gif ei: atq? eius nebulofo ingenio col orêfubir,5tl fimili fpecie terga obducîus,plurimos pifeiû fine ulla fufpicione fraudis allapfos, dum nota nô præcauent, Ô6 faxû opinantur, cafllbùsfurtiuæ artis includitjamp;finuquodâ fiiæcarnis intercipir. Sic fpontanea ucnit præda,amp; talibus capitur argumêtis:qualia funt eorS qui ingeniûfuumfæpe cômutanr, Ô6 diuerfas nocendi artes n?ouent,ut fingulorû mentes fenfiiscj pertentêt, cum cotinen tibus continentiâ prædicantcs,in cœtu intemperantiutan^ deutj ab ftudio caftitaris.fid demerfi intêperantiæ uolutabris:ut qui eos audiunt aut uident, incauta facilitate fe cre* dantieocç citius labunf ,dum diftinguerc nô norunt,nec cauere quod nocear: dum gra* uior fit 06magis noxia improbitas,bcnignîtatiS obumbrata uclamine.Etidco cauendi funt qui crinesfuacfraudisjâ: brachia longe latecç difperguntjUelipeciêinduunt multi* formê.Et ifti enim polypi funr,ncxus plurimOs habêtes,amp;callidorû ingeniorû ueftigia. Deancro quibus irretire pofiint quicquid in fcopulos fdac fraudis inciderit.Cancer quoep quas ci bi gratia praeftigias ftruitfnâq? 06 ipfe oftreo delecftatur,amp; carnes eius epulû fibi quan-it. Sed quia ut àppercs cibi,ira profpiciens cftpericulûquoniâcumdifRcilis eftuenatio,tû pericu!oià:(dimeilis,quia teftis ualidioribusefca interior includif. nam uelut mûris qui bufdam mollirie carnis præcepti imperialis intcrprCs natura muniuit : quâ medio tefta* rû quodâ finu côcauo nutrit ac fouet,amp; quafi in quadâ ualle diffundit: 86 ideo calfa om nia tentamêta funt canernquia aperire claufum oftreû nulla ui poteftrôC pertculofum eft fichdaseius»ncludat)adargiimctaconfugir,amp;infidias nouafraudemolit.ltaty quia omnia genera delelt;ftationemulccnf,exploratfiquando oftreû remotisin lods ab om* ni uento côtra Solis radios diptychûilludfuûaperiat, 86 referctclauftra teftarû, ut libero acre uifccris fui uolupratê quanda capiat:amp; tune clanculo calculû immittês,impedit conclufionc oftrei, ac fie aperta clauftrareperiens, tuto infcritchelas, uiiceraqt interna depafeitur. Sunt ergo homines qui cancri ufuïn alienæufum circunferiptionis irrepât, 86 infirmitatê propriac uirtutis aftu quodaht fuffulciant,fratri dolum nedant, 86 altcrius pafeantur xrumna.T« aût proprijs efto coiïtentus,ÔC aliéna te damna non pafeant.Bo*

■ K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nus

H EX A EMER ON' LIBER V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;57

nus cibus eft ftmpliciitas,innocentia: fuæ bona habensrinGdiari hefeit alieriis,nec auan* tiæfacibus inardefeit: cuilucrUm omnead uirtutem difpendium eft,ad cupiditatê ineen. dium.Et ideo beata eft,(î bona fua noueri t cum ucritate paupertas,ö^omnibus preferen da theiauris : quia melius eft exiguu cum dci timorc,^ thefauri magni fine timoré eius* Quantû eft enim quod hominêalate' Aut ft quæris quod etiam alqs abundet ad gratia, id quoc^ non multum eft.Meltor enim eft hofpitalitas in oleribus cum gratia, quamui^ tulorûpinguium prœparatio cum difcordia.Vtamur ergo ingenio ad quærendam gra-tiam,amp; ialutem tuendam : non ad alienam circunferibendam innocêtiam. Licet nobis uti exemplis maritimis ad profetftum noftræ falutis, non ad alienum periculum.

De prçfcientia Echini maritimffuturam tempeftatê aut tranquillitatê nauigaiv tibus prgnunciantis: amp;nbsp;unde tarn exiguum animal hoc munus acceperit. Ac dei '■ indulgentiædeicreatorisingentipræconio* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap ut ix

Chinus animal exiguum,uileac dcfpicabile,maritimûîoquor, plerucp in- DcEffe«»i

E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dex futuræ tempeftatis, aut tranquillitatis adnuncius folet efte nauiganti-’ -

bus*Dcnicç cum proceilam uentoru prgfenferit,calculum ualidum arripit: eumcjuelutfaburram uehit,amp;tanquam anchors trahit,necxcutiaturflucSibusJta£pno fuis fe librat uiribus,fcd alieno ftabilit amp;nbsp;regit pondéré* Quo fndicio nautae uelut ßgna futuræ perturbationis capelTunt, SC fibi præcauent, ne eos imparatos turbo improuifus inueniat.Qui Mathematicus, qui Aftrologus, qui'ueChaldæusficpoteftfiderum cur- nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;-

fuSjCœli motus ôi figna comprehenderef Quo ingenio ifta collegit f quo dodîore per-cepit C quis ei fuit tanti interpres augurij f Sæpe homines confufionem aeris uident, QC fæpe falluntur,quod plcrumcp eafine tempeftate difcutiatur.Echinus non fàllitur,echi-num fua nequaquâ hgna prætereunt. Vnde exiguo animali tanta fciêtia,ut futura præ-gt; nuncietfOuo magis in eo nihil cft, quo tantS poffit habere prudentiS, credo quod pec indulgêtiSdominirerûomniûid quoep prefciêtiç huius munus acceperi.Etenimfifœ-num deus he ucftit,ut mircmur:fi pafeit uolatilia:fî parauit coruis efcam:pulli enim eius ad dominû clamant: fi mulieribus dédit texturæfapientiam: fi araneam,quæ tam fubti-liter ac docîîe laxos caftes fufpcndit in foribus,fapientiæ non reliquit immune: fi ipfe uir tutem equo dédit,SC foluit de ceruicc eius formidinê,ut exultet in campo, amp;occurrens regibus irridcat,odorcturbcl!um cminus,cxcitetur fono tubæ: fi hæcirrationabilia pie racp,amp; alia infcnfibilia,ut fœnû,ut hlia,repleuit fuæ difpofi'tione iàpientiæ:quid dubita-mus, quod etiam echino contulcrit huius gratiam præicicnttæ f Nihil enim incxplora-iû,nihil difllmularûreliquit. Omnia uidet,qui pafeit omnia: omnia replet fapientia, qui omnia in fapientia fccitmt feriptû cft. Et ideo fi echinû uifitationis fuæ exortem nô prç-tcrmifitjfi cum confiderat, amp;nbsp;futurorum informât indicijs,tua no confideratt' Imô uero confideratjficutteftatureiusdiuina fapientia dicens: Si refpicit uolatilia, h pafeit ilbj hon' ne uos pluris eftis illisf' Sifœnû agrfquod hodie eftjôd eras in ignem mittitur,deus fie ueftit,quanto magis uos modicæ fideif

Quod unumquode^ genus pifeium præfcripta fibi habeatdomicilia, cum incre patione fiumanæ auiditatis. Qua ratione etiam quædam genera quandoep mu-tentloca,8lt;fundehoc habcantingenium.Defpecialibus quoq^aliquorum pt-fciumuirtutibus* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput x

A gratiam, quod unumquode^genus pifeium præfcripta fibidomiciliaha-bct,quæ fui generis nullus excedat, non incurfet alienusf’Quis geometra his diuifit habitacula,nullis rumpenda temporibus f Sed geometrS audiuimus, thalaf-fometram nunquâ audiuimus,Sè tarnen pifees meniuram niam norunt : non mûris ur-bium,portisf^ præfcriptam, non ædiheqs domorû, non agrorum finibus limitatam, fed menfuram eius quod oporteat, ut tantum fatis fit unicuicp quantum ad ufumabundet, non quantû auiditas quædam immoderata fibi uindicet. Lex quædam naturæ eft,tant3 quærere quantum fufficiat ad uicftum, amp;nbsp;alimentorû modo fortem cenferepatrimony. Eloc genus pifeium in illo finu maris alitur amp;nbsp;gignitur,illud in alio. Denique nonrepe-ries confufa genera pfeium, fed quod hic abundat, alibi deeft. Et iterûilîe finus maris cephalos alitjupos ille:ille faxatiks,locuftlt;is alius,Non eft libera.uagandi pQteftas,nec

0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DI VI am B RO Sir

tarnen interclufa montibus copia,aut fluuîjs intcrlabentibus tranfitasi}npeditur,fcd ttgt; fus naturæimprcffus tanquam patn'æfinibus unumquemc^ fe retinete, Si. ultra incolas prodire fufpcólum.At nobis longé aliafententia eft,mutare exilio domos, incolarû fa* àidio teneri, aduenarum captaregratiam, transferre terminos perpetuos, quos pofoe* tût patres noftrt,agrum ad agrum lungere, domum ad domû. Déficit terra hominibus, fternuntur Qc maria.Ruriùs pro fingulorum libidine inciditur tcrra,marc infondit ur, ut infulas fâciant,ut polïïdeant freta,fpatia maris fibi uindicant iurc mancipi), pifciumcç iu ra ßcufuernaculorum conditionefibiferuitîjfubieéla commémorant. lfte,inquir,finus marismeus, ille alterius.Diuidunt elementafibi potentes.HisoftreæinflutSibusnu-» triunfur,his in uiuario pifcisincluditur.Luxuriænecmare fufïicit,nifi apothecas habe* antoftrearum.ltacp ætates earum numeranr, di. pifeium receptacula inftruunt, ne conui uia diuitis mare nô p offi t implere. Nam uicini nomen quibus audfunt auribusf quibus ‘ oculisintucnturpolfeHiones eorumCQuemadmodum diesnodesep ex cogitant ut a* liquid proximiauferant f Nunquid foli habitabitis iuperterramf ciMmat Propheta.Co* gnofeit hæc dominus, uindidae referuat. Qiiantû aliéna à pifeibus atriditatis rapinaî’ lllinaturaliacaptant fecreta,Slt;^ultra terminos orbis terrarum marenorunt, quodnullaff interpolant inftilæ, nec terra aliquainteriacet,uel ulterius ullafit pofita.Illicigiturubi diffuïum late mare omnem Ipeéîandi ufum,utilitatis gratia nauigandi intercludat aùda üeCetis, ciam,conderefeferuntur cete,illaimmeniâ genera pifeium, æqualia montibus corpo* ra,ut tradiderunt nobis qui uiderepotuerunt : illic quietum aeuum exigunt, difereta ab infulis,£C ab omnibus maritimarû urbium contagqs feparata. Habent iùas regiones, ÔC habitacula diftributa,manent in his inoffênfo uicinorum limite,ncc uago tranfitu muta tiones quærunt Iocorum,fed tanquam patrium folum diligunt, amp;nbsp;in his immorari dul* ce arbitrantur. Quæideo elegerunt,utiblitariam uitamremota polïîntarbitrorû inter-^ polatione tranfigere.Sunt tarnen aliqua genera pifeium qui noningenij facilitate loca mutent, fed fouendi partus neceiritate,quæ opportuno an^ legitirao procurantes tem pore, ex plurimis locis à diuerfo finu maris innumeri uelut cômuni confiifo conuenien tes,coniundfo agmine Aquilonis flatus petunt; âS ad illud feptenrrionalium mare partium quadam naturæ lege contcndunt.Dicas,n afeendentes uideas, rheuma quoddam cffc,ita proruût,flult;flus(ç intcrfecant,per Propontidem in Euxinum Pontum uiolento impetu profluentes.Quis pifeibus haee annûciat loca,præcepta,tempora C Quis tribuit difpofitionem uiandi,comitandi ordinem,metas,6C tempora reuertendifHomines fuiï imperatorê habent,cuius expedatur imperiQ,procedit teflera, proponûtur ediéla pro-uincialibus,ut conucniant,Tribunis militum literæ diriguntur, dies ftatuitur, amp;nbsp;pleritp ad dies ftatutos oceufrere non queunt.Quis imperator pifeibus præceptû deditC Quis doéf or hanc tribuit difciplinamfOui metatores itinera difponuntc' Qui duces iter diri-gunt,ut nullius défit occurfus f Sed agnofeo quis ille fit imperator, qui ordinatione di-uina fenfibus uniuerforûfuû infundat imperiû,qui tacitus mutis animantibus naturalis difciplinæordinê tribuat; nec fois magna penetret,fed etiâ per minima quecpfe fundat. Diuinælegi pifeis obfequit,amp;homines côtradicunt.Pifcis folenniter obaudit mandata coeleftia,amp;; homines irrita faciunt dei præcepta f An côtemptibilis tibi uidetur, quia mutus efl:,rationiscp expersfSed uide ne tu tibi magis incipias elfe cotemptui,fi irratio-nabilior deprehendaris. Quid aSt rationabilius hoc pifeium tranfitu,euius ration? qui-dem uerbis non cxplicant,fed fa élis loquunturf Pergunt cnim aeftatis tempore ad fréta Ponti,eô quôd reliquo maris finu hic finus dulcior fit. Non enim tamdiu Sol eo freto, quamdiucætcris immoratur ieacç fitcauflautnonomnêaquamexhauriatquac dulcii atc^ potabilis eft. Quis autem ignorât quôd etiam ea quæ maritima funt,aquis plerum-ejue dulcibus deledenturf Denicp dum flumina fequuntur, amp;nbsp;ad fuperiora afcendunty frequenteralienipifces generis capiunturinfluuifs.Cum haîcigiturcauffa Pontum ib lis faciat gratiorcm,uel quod æftus temperet folennis illicflatus Aquilonis,tum oppor tuniorê caeteris iudicant in quo generate,ô(^ partus poflfint proprios enutrire; quôd teneri fœtus labor? alienae regionis ferre uix poiïinr,quos illic fouet aeris blanda clemcn tia.Itacp perado munere omnes fimul eo quo uenerât agmine reuertunt. Quaenam ifta fit ratio,cofîderemus.Obiedus eft Ponti finus Boreac, cacterorumlt;$ucntorum uiolen-

H EX AEMER'0 N , LI B E R V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5^

tifïîmis flatibusmndc gram's ilh'cprocclla fun'r, Ôé tempeftates mouehtur, traut de progt; ftindo arena uerratur:ciuus rci flult;fîus arenofus indicio eftjqut uentoru motu infurgens alnus,tum pondéré grantor,baud dubiénonfolùm nauigantibus, fedettam maritimis ipfis antmantibus intolerabilis habetur. Accedit illud,quod coplurtma amp;fmaxt'ma Pon to flumina mifceantur,cum hyberno tempore finus ipfe frigidiore torrenttum rigefeat allapfu. Proptcrea pi'fces tanquam arbitri Huentorn.a’ftate tlJicafpirantis auræ clemen-i damcaptareconfueuerunt, euiusamœnitate perfruid, rurfiis hycmis afperadech'nare eontenduntjamp; Scptentrionah's plagæ ïæua fugtcntes, t'n reltquos fe finus conferunt, tn quibus aut uentorum molliorfit placidttas,aut Sofis foleat uernare tempertes.NouiB Jgiturpifcispariendi tempus, quod pro magno myfteriodtxit Salomon inSapiendaj nouit tempus eundi ati^redeundi, nouit tempus perfunddonis amp;nbsp;latfiadonis, 0^ noutt utnonqueatfallirquia nonradoni's æftimadonc, amp;nbsp;difputadonisargumêto udtur,fe£l infpirarionenaturæ,quæ ucra cfl: magiftra pietads.Denic^ omniaanimanda præfcripta habent pan'endi tcmporajhomo folus tndifcreta atcp confufa.Refiqua genera clement-dam temporis quærunt, mufieres folæpartus fuos inclementer effundunt. Vaga enim amp;intcmperans libido generandi, uagam pan'endi ætatem exhiber. Pifces tanta maria-tranfmittuntjUt utilitatê aliquam generi fuo quærant. Nos quocp difFufa æquora tranf-fictamus. Sed quanto honefiius quod fuccelfionis amore,quam quod pecuniæ auidt-tatefufcipiturr'lJeniqj tllis ad pictatem, nobis ad quæftum tranfinifiio deputatur.llfi fo bolem præferunr omnibus mercibus chariorem,nos mercem longe t'mparem ad pen't culi uiccm mifera lucri cupidine reportamus. Itaqj illi patriam repetunt,nos derelinqui mus. Illis nando incrementum generis acquiritur, nobis minuitur nauigando. Qin's igi tornegetdiuinitus illisinfufumingeniumelTe hin'ufmodiatqueuirtutem f'cum uideat iftos in Aquilonem tarn folennem obeundae fœcunditatis peregrinationem uiuaci in^ gcnio componere,alios in exiguo corpore tantum uafi'ditatis afl'umere, ut maximas na Ilium plenis currentes uefis,in medijs flucfiibus fiftant ; ficut breuis pifciculus Echeneis tanta facilitate memoraturnauem ingentem ftatuere, ut quafi radicatain mari hærere uidcas,nec moueri. Aliquandiucnim immobilem feruat. AnSChuic putasfine crea^ ton's munere tantum potuiflefuppetere uirtutisf Quidgladios loquar, aut ferras, aut canes maridmos, aut balcnas, aut zigcnas f Quid eriam turturis centrum. Si hoc mor* tuae r'Sicuf enim uiperacos fi quis calcauerir,recensdumraxar,grauius quam uenenurn nocerepcrhibctur,0c immedicabilcuulnusferpere,ita edam turturaculco fuo mortua amplius quam uiua pen'culi afferrc memoratur. Lepufculus quocp dmidum animal in terris, in mari formidabile, citam, amp;nbsp;quæ non facile polfitauferri, corruptelaminuehir. •Voluit enim te creator nec in mari iàds ab infidiantibus efle fecurum, ut propter pauca quæ noceanr,quafi in excubijs pofitus,arma fidei femper amp;fcutû deuodonis accincflus, a domino tuo debcas falutis fperare præfidium.

De fingulari Atlantici man's commendatione exijs quæinipfo nafcuntur I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aut hunt,cum conclufione fermonis de pifcibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap-XI

Eniamus ad Atlanticum mare.Qua'm ingentia illic Si infinite magnitudi--V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nis cetefquæ fi quando fupernatâr flu(fdbus,adnarc infulas putes,montes

( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aldfllmosfummisadcœlumuerticibuseminerc. Quænon inacfi^ajUecin.

ïitton’bus,fedin Atlantici maris profundo fcrunturuideri,utcorû confpecfîunauteàna uigandiin illis locis præfumptione reuocentur, nec fecreta clcmcntorûadire, fupremae terrore mords ufurpent.Sed iam affurgamus ipfi de profundo maris, Si aliquantulû fer-mo nofter emergat, atcß ad fuperiora le fubrigar.fpecfiemus ea quæ ufitata multis,amp; pie na fint gratiæ,quomodo aqua in falis uertatur fofiditatê,ut ferro fæpc cædatur: quod de Britannicis falibus nihil mirum,qui in fpecicm marmoris uafi'di, eiufdem metalli niueo candorercfplendenr,falubres corporis cibo, ôôpotuinimisgrati. QuomodoctiamnS indecorus lapis coralliû in mari herba fir,fi in aerê transferatur,lapidis firmitate folidet. Vndeedam oftreis preciofilfimam margaritam natura infixcrit, quomodo earn maris aqua in tarii molli carne folidauerit.Qiiæ difficile apud reges inueniuntur, ea in littori-bus quafi uilis iacent alga, Si in faxis afperis Si caudbus colligunt. Aureû etiam uellus aqua nutrit,£lt; lanam in memorad fpeciem metalli gignût littorajCuius colorem nullua: adhuc

adhuc conim qui fucis diueifis obducunt uenerajimitari potuit.* adco natura? nïarifimç gratiam Humana impkre nefcit induftria.Sdmus qua folicitudine ucllera ouium ctiam minus prcciofa curentur: fint Heet optimajncquaquam tarnen his fucus innafcitur.Hic naturalis color eft, quem nullus adhuc fucus aequauit : hoc quoq^ pifeis eft uellus. Sed amp;nbsp;ipfi murices qui infigne dantrcgium,funtmaritimi. Et quæ pratorum gratia, uel hot torum amoenitas poteft cerulei maris acquiparare pitfturam i Aurum licet in pratis flo'-res refulgcant,auri quoq^ fulgorem inmarilana rciplendet: finf iIHcitomarcefcunt,ifta diu duratura feruatur.Lilia in horn's eminus nitent,uela in nauibus : Hie odor,illic uen-tus afpirar. Quacutilitas in folio fin nauibus quanta comercia f Lilia fuauitatem nariS, uela hominû falutem inuehunt.Adde pifees falicntes,6C delphinas ludentes : adde rau* co fonantes fludus murmure,adtjee currentes naues ad Httora,uel de littoribus exeun--tes. Cum è carceribus mittuntur quadrigae,quanto ftudio ipetftantium amp;nbsp;amorc certa^ tur f Equus tarnen inuanum currir,nó inuanum nauigia. Ilie inuanum,quia uacuus : ifta adutilitatcm,quia plena frurnenti. Quidijsgratius, quae non uerbere aguntur,fed uen^ torum fpiramine:ubi nemo refragatur,fed omnes fautores iunnubi nemo uincitur qui-cunc^ peruencrit,fed omnes puppes quaeperueda£;fuerint,coronantur:ubipalma mer ces ialutis,ui(ftoria precium regreffionis eft f Quantum etiam diftat inter direóos cur-fus acreflexosf Ifti perpetuantur,hirefoluuntur. Adiunge remis contexta Httora, quitus uexillum exeundi aura de coelo eft. Itac^ aurigæplaufum inanem referunt,hi foluut uota feruati.Quid de Iona dignû loquar,quem cetus excepit ad uitam,rcddidit ad pro-phetandi gratiam f Emendauit aqua, quern terrena deflex erant : pfallebat in utero ce-ti,qui moerebat in terris.Et ut utriuftp redemptio non practereatur elementi,tejrrarum fa HdftE 12 lus JU ruari ante præceirjt,quia fignum fill] hominis,fignum lonæ. Sicut ifte in utero ce-tijficleius in corde terræ. In utroep rcmedium,maius tarnen in mari pietatis exemplum: quoniam exceperunt piices,quem homines refutarunt; amp;nbsp;quern homines crucifixeruf, ibidem 14 pifees feruauerunt.Petrusquoquc in mart titubabat, fednonlabebatur: amp;nbsp;confefliisin flu0ibus,negauit in terris. Itac^ illic quafi deuotus manu apprehcnditur,h ic quafi obli-tus afpetftu cenforio conuenitur.Sed iam rogemus dominum,ut fermo nofter quafi lo-IcM/ 4 pas erjeiatur in tcrram,ne diutius in falo flutftuet.Et bene iam exiuit cucurbita, quæ ob-

umbretnos amalis noftris,fed Ä^ipiaprocedentefolcarefada admonet requiefeendff, neintcracftuareincipiamus ingenio, ÔC nobis etiam uerba deficiant. Certe plus nobis quam Niniuitis data eft in aquis remilfio peccatorum.

De pulchra introdutftione fermonis de natura auium habendi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput X11

T cum paululum conticuiflem,iterum fermonem adorfuS aio:Fugerat nos E fratres dileótilTimi neceflària de natura auium difputatio,Ö!f fermo huiuimo di nobis cum ipfis auibus euolauerat. Fit enim natura quadam, ut hi qui a-liquid intuentur, uel dicendo exprimereuolunt, eorum qualitatem quac uel intuentur uel loquuntur afliimantjUt amp;nbsp;cum pigrioribus immoremur,fiC cum uelocibus celerira-piamur afpcdîu,ftylo quoc^ aut tardiore utamur aut rapidiore. Itacp cum caueo ne mari demeriâ pixtereanij^ aquis operta me lateant, effugit omne uolatilc: quia dum incli-natus imosaquarum gurgites fcrutor,aeriosnörefpexiuolatus,necumbrafaltem pennae me praepetis rechnauit,quæin aquis relucere potuit. Verum ubi omnenegocium expeditum putaui, Ô6abfolutum mc credidi, diem quintum confummatö arbitratuS fum,uenit in mentem auium natura, quae cum eunt cubitum, quafi peraóo lætac mune-re,aetheracantumulcere confuerunt:quoduclut folenniter furgenteSC occidentedie inftaurare confueröt,ut decurfi uel adoriendi nodlurni iuxta ac diunu temporis laudes fuo référant creatori. Magnum igiturincentiuum excitandae nobis deuotionis amife-ram. Quisenimfenftimhominisgerens,non erubefeat fine Piàlmorum celebritatc diem claudere,eum etiam minutiflimae auesfolennideuotione SCdulci carminé ortus dierum acnotftium perfequanturf Redeat igitur nobis uolaticus fermo, qui pene fue* rat elapftis ex oculis,6C aquilæ modo alta petens, uolatus fuos obduxerat nubibus, nifi quia oculos ablutiaqua dum de gurgiteleuamur ad ccElum,fpcculati uacuum aeris uo latibus fcrri,ad neceftitatem ftyli putauimus eftereuocandum.Eritis uos indices,qui e-ftis aucupes uerbi^utrum confultius euolaftèqan utiliter innoftra retia fitrelapfus. Nec

uereor ne faftidium nobis obrepat in uolanh'bus inquircndis,quod non obrcpfit in gur gitibusperfcrutandisiaut aliquis nobis in difputatione oblt;Jormiat, cum pofiitauium cantibus excitan.Sed profecfto qui inter mutos pifccs uigilaucratjOon dubito quod in^ tcrcanorasaucsibmnum fenrire nonpoflit, quin taliad uigilandû gratia prouocctur. Ncq? uero uile putetur quod potuit præteriri, c^im fit tertia pars in animanribus creatu^ ræ.Tria enim genera anitnantium efie non dubium eft,terrenum,uolatile,aquatile,De-ni(Ç ficlcriptum efl.’Producant aquae reptilia animarum uiuentium fecuridfirn genuSjSt' Qcncf.i uolatilia uolantia fupcr terra fecus firmamentu cœli fecundum genus. J Reudcaifiur ad fuperiora ficut obliuiofi uiatores,qui turn inconfiilto præterierinf,in iuareuert entes ue ftigia,incuriæfuæmulcfî:am repetito itinerislabore fufcipiunt.Efitamenetiambonus viator qui diipendium regrefiioniSjreliqui itineris compendiofa celeritate compenfer, vt mihi faciendum arbitrer ; maxime' cum de auibus fermo fit.quæ folent oCulos homi-num uolatu properatiore perftringere.Qiiid enim conuenit ijs immorari,in quibus cc^ leritas placere confiieuitr'Auius igitur atq? inufitatus in taligcnerc fcriptionis fermo no fier canoris auibusrefonet acrcfultet.Sed undemihi cygnea\carmina,quæ etiâ fub gra.-uimortisimminentis terrorc dclecflantf Vndemihi illosnsituralis modules catilene, quibus etiam paludes ibnoræ cantus edunt dulciffimi fuauitarçmr'Vnde mihi uoeê pfi^ tacijdulcedinemcp merularum f Vtinam faltem lufcinia canat,quedormicntem deieni noexcitet.Eaenimauisfignificare folctdiei furgentis cxorrum,ö^crFufiorcmQ!luc.rie deferrelætitiam.Tamenfi illorum fuauitas deeft, funtgcmentcsfui turcs,Sf raucæco-' lumbæ,tumctiamcornix plena uoce pluuiamuocat. Vnderuraleäuiarium fcrmone quo pofTumuSjfcientia quam nos rufticani docuerunt^perfequam ur.

De ordinedicendorum,acnatura auiuiTi quæ circa aquas maris fîuminumcy uerfàntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. xiri

T quoniâdeaquatilibus reptilibus diximus,arduûcilutfiibitoadaucscœ-E Iifermonofterafccndat.Etideodeijsauibuspriusdicamus3quæcircaaquas ,

rriaris fluminumq,’ ücrfantur,GU quibus polEmus cmcrgcre.Itaq; ab halcyO'^^ Dehulcyone, nefermonem adoriamur.Eacftauismaritima,quæ inlittoribus icctus fuos ederefo^' letjita ut in arenis oua déportât medio fere hycmis'.Nam id temporis fouendis habet de putatum parfubus,quartdo maxime infurgit mare litroribus, uehemcntiorq; fluâ:us al-iiditur,quomagisrepentinæ placidiratis iolcniiitateauishuiUs eluceretgratia.Namcp ubi undofum fuerit marc,pofitis ouis fubito mitefeit, ôf omnes cadunt uentorum pro-cellæjflatusçy aurarum quiefcunt,acplacidum uentis Hat mare, donec oua fouear halcyon fua.Septcm aufcm dies fo tus iuntiquibus decurfis educif pulles, fœtusq; abfoîuit: ifiicô alios quocß feptem dies adiungir, quibus enutriat partus iuos,dónecincipiant a-dolefccre.fNec mireris tarn cxiguum nutrimenti tempus, cum abfolutiO fœtuû tarn pau corum dierum fit. Tantam autem gratiam miiiufeula auisdiuinitusindüîtarn habetjUt bos quatuordecim dies nautici præfumptæ ferenitatis obfcrucnt,quos Öl halcyenidas uocant,quibusnullus motus procellolæ tenweftatishörrefeit.Nonneuospafleribus Luc.ii pluris eflis f dominus ait. Si igitur auis minuicûlaî corttemplatiónc amp;nbsp;infurgit mare,S(^ repente comprimitur,atqi afperahyemis inter ingruerttes ptoOellas tempeAarescyucn torum detergit ccelinubila, flult;fius(Ç componit elérncrttis omnibus fubito infuià tran-quillitas;quantum præfumere debeas ô homo ad imaginem dei falt;flus,agnöfcis:fi tarne auiculæiftius fidem ftudio deuotionis imiteris. Illa tempefiatesuidens infiirgerc,feui-re uentosjinter hyberni fæua non rcuocatur necp refledliturjfed impellitur.Denidp in lit tore fua oua conitituit,ubi ca relabente flueflu madida adhuc arenafufcipiacneciniur-gentesfluólusquosimmurmurareatq!allabiuidet,reformidat. Etncpures quódöUO-rum uideatur habere contemptum, continuo ubi depofucrit oua, nidificat, a fiio pärgt; tus corpore fouet,nec faluti propriæ alluuionc littoris pertimefeit, fed fccura de dei gra tia,uentis fe committit dC flutflibus. Parum eil hoc ; Adiungit totidem alios ad nutrien-dumdies,nccinterim turban' totdiebus infidimaris tranquillitatem ucretur,tentatcç meritum fiium naturæ iam folennitate fundatum,0!f teneros foetus non latibulis aliqui-bus abfeondit aut tecflis,nec includit cauernis, fed nudo ÄTrigenti eommittitfolo, nee defenditàfrigorCjfcd diuinofotu quomagis ca:teradcfpiciat,tutioresforecxiftimar.

61 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I V I A M B RO S I I

Qiu's noftrum paruulos (iios non ueftnnentis tcgat,tedis(f abfcondat;' Qius nondau-dat eos feptis cubiculorum.'' Quis non ita diligenter undique fcneftras obftruat,ne qua polfit aura pcnetraret'Merito quos tam folicite induimus ac fouemuSjexuimus eos de-mcntiæ cœleftis inuolucrodialcyon uero quos nudos proqcit,eos diuino ueftif indutu. Demergit, Necuos præteribo mergijquibusab affîduitatemergendi nomen hoc hæfit, quomodo fæpemergentesaurarumfigna colligitis, ÔCpræuidentestcmpcftatcmfuturanijprope DefuJicu, medio reuolatis ex æquorc,amp; ad littorum tuta cum clamore contenditis.Qiiomodo c--‘ tiam fulicæ que marino deledamini profundo, refugientes pofteaquam præfenferitis Dearden, commotioncmmaris^inuado luditisflpfa ardca quæ paludibus inherere confueuitjno^ tas deferit fcdesjimbresq? formidans,fupra nubes uolat, ut procellas nubium fentire no polfit.Confideremus diuerlas uolucres mariSjquemadmoduimminenteuentorum mo tu ad tutiora ÔC tunc tempon's dulciora fibi ftagna fe conférant, attç in abfcondito terra Df dn/eribuf, j^yj^finuincognitafibi alimenta rimentur.Nodurnasautem anferum quisnonmire-tur excubiaSjqui uigilias iuas etiam cantus affiduitate teftanturf Denicp eo etiâ Romana capitoliaà Gallohofte fcruauerunt.Merito illisdebesRomaquodregnas.Dij tui dormiebantjSCuigilabant anferés. Idco ill 1 is diebus anferi facrificas, non loui.Cedunt cnim di) ueftri anferibus^à quibus fe fciût elle defenfos,ne ipfi ab hoffe capcrentur.

Cur poft defcriptionem pifcfum,deqs auibus quæafliietæfùntaquis,fermo fuccefrerit,amp; de dilierfis exinde auium generibus ac differentfjs. Cap, x 1111

Vlchre autcm poft defcriptionem pifcium, de rjs auibus quæ aftùetæ funt a-P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quis,fermo fucceftit, quia amp;nbsp;ipfç fimiliter ÔC ufu natandi deledantur mu-

nere. V nde dC prima cognatio uidetur auibus iftis cfle cum pifcibuSjquonia natandi communia quædâ uidentur utriufq; generis efte confortia. Secunda quotj cognatio omnibus auibus amp;nbsp;pifcibus eft:eô quod uolandi ufuSjfpecies fit natandi.Sicut c-nimaquarn natando pifcisincidit,itaauisaeremuolatu celerifecat Attjutriq^ generi fimiliter caudafuppetit,alarumq! remigium, utpifces ad priora fe alis fubrigantjatq? ad . ultetioraprocedanticaudæquocp gubernaculo uel quo uelintfe facile conuertantjuel impctu quodam é regione iter fuum dirigât, Aues quoqs aeri uolatibus fuis uelut aquis innatantjSC quafi quaedam cxtendunt brachia: cauda quoq? fe uel ad fuperiora fubrigût, uel ad inferiora demergunt. Vnde quoniam in nonnullis idem ufus amp;fpecies, ideo de aquis utn'uftß generis natiuitas diuina præcèptioneprocefftt, Dixit enim deus:Produ-(acnef. I cant aquat reptilia animarum uiuentium fecundum genus,uolatilia uolantia fecus fir mamentum cccli fecundum genus. ] Nonimmerito igitur quia de aquis genus utruntp . producitur, natandi proprietas utrifq? fuppeditau Sane cum èc coluber lubricus, om-ncs(]îferpentes: (ideo enim ferpendi nomen eft ihditum, quia non poffintambulare, fedferpere ) dracones quoq? fimilimodo utpifces pleriquelinepedibusfinnnullum a-uium genus pedum officio caret, quia omnibus uidfus e tern's : SC ideo pedum munere fulciuntur, quia huiufmodi ad efcam quærendam indigent minifterio. Itaqi aliæ uolu-i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cres unguibus armantur ad raptum, ut accipitres SC aquilæ quç rapinam uenationis cx-

crcenuAlie uel ad incedendum, uel ad cibum fibi parandum ufii minifteriqq potiun-tur accommodo. Vnum autênome auium j fed genera diuerfa.Quç quis poffit memo-ria aut cogitatione coprehendere.^Sunt itaq aues quç carneucfcuntur.Ideo his ungues afperfcuruatumatqacutumos,ueloxuolatus, quoniamraptuuiuunt,utpoffintfacile compere predam quamfequuntur, propere uel ore uel unguibus euifcerare.Suntena aues qug reperto pafeuntur femine,alie diuerfo ÔC fortuito cibo. Éft etiam diuerfitas co pularum,quarum gratia carentfere aues quç intenduntrapinis, Nam propter auidita-tem predandijUel propter infidias explorandi,ncc ipfis inter fe conuenit,amp; ideo déclinant lui copulâ.Refugit enim auaritia confortiö plurimorû. Deinde coniuntftio pluri-morum facile ipfa fe proderet.His ergo auibus nihil eft copulatoriû,prçter iugale cófor tium.Ergo aquilis,accipitribusq hic ufus eftuitç. Contra uero palumbes,grues,ftumi, corui atq cornices,etiâ turdi gaudent plurimorû connexione. Alia quoq auium genera enchoria,qug manent in locis fempenalia aduëtitia,que obciït regiones alias,ÔC per-atff a hyeme reuertuntur. Sunt aliç que hyeme redeunt, çftate peregrinantur à nobis:fi-ue quod aliahyemis tempore ad caiidiorafe conférant,fiue quodpleraq rurfus çftatem inijs

in ij's Iods cxi'gant, quæ amœniora nouerunt.Turdi dem'q; autumni fine,hyemi*s confia niOjquafiexadaæftatcfcreferut.QuibusnosinhofpitaIdmmanitatemohmurinfidiaSj QC diucrfo gencrenuncinfîdadecipuladedpcre, nuaeuifco eos fallerc,nunclaqueis ca. ptarecontendimus.Ciconiæreditus, uexdlumueris attollit* Grues qui altapetunt,a^ mant frequenter peregrinari.aliæ auesadinanumlé fubijciunt, æmenfæ herilialEie-fcunt,tadu($ mulcentur;aliæreformidant:aliæ îjfdem quitus homines domicilijs dele^ lt;îlantur,aliaefecretamin defertisuitam dih'gunt, quærequirendifibiuidusdiffîculta-tem,libcrtatis amore compenfant.Âliæ uocibus tantum ftrepunt, aliæ canoro deledan tur fuauicg moduIamine.Quædam ex natura,alie ex inftitutione diuerfarum uocum ob loqtiuntur diicrimineiut hörriinem putes locutum,cum locuta fit auis.Qiiàm dulcis me rularumjOuam exprefla uox pfitad eftf S unt etiam aliæ fimplices,ut columbç,aliæ aftu-tæjUt perdicestgallus iacfiantior,pauus fpeciofior. Sunt etiam uitæ in auibus fiC operum diuerlitates:ut aliæ ament in commune confulere, ôC collatis uiribus uelut quandam eu rarerempublicamjôC tanquam fub rege uiuere, aliæ fibi quæqi proipicere,imperium re cufare:2C fi capiantur,indigno uelint exire feruitio»

A quibus auibus exordium fequentis fermonis fumendû fit. Ae de gruibus quo modo folicitam exerceant cuftodiam,Ô£^ uolantes feruant ordinê, exemplumqi exercendæ politig præbuerint hominibus. De cômendatione præterea ftatus antiquæ reipublicæ.Et de caufla atq aceufatione humanæ inciiriæ. nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XV

À politia quædam ÔC militia naturalis, in nobis coada atqi feruilis. Quàm in- Degruibuf, iulïî, amp;nbsp;uoluntario ufu grues innocfle folicitam exercent cuftodiamç'difpo-fitos uigiles cernas,amp; cæteris confortibus generis quiefcentibus,aliæ circumeurit ex plorarit,nc qua ex parte infidiæ tententur, atep omnem deferunt impigro fui uigore tu-telam.Poft ubi uigiliarû fuerit tempus implctum,perfunlt;ff a munerc,in fomnum fe præ-miflb clarigorc componit,ut excitet dormicntcm,cui uicc muneris traditura eft. At ilia uolcns fufeipit forte, nec uiu noftro inuita SC pigrior fomno renunciar, fèd impigre fuis cxcutitur ftratiSjUicem cxequitur,ô(: quam accepit gratiâ, pari cura attp officio reprgfen tanldeo nulla defertio,quia deuotio naturalis : ideo tuta euftodia, quia uoluntas libera. Hune etiam uolantes ordinem feruant, amp;hacmoderatione omnem laborem aliénant, ut per uices fungantur dudus fui munere. Præcedit enim una, amp;nbsp;prçcurrit cæteris præ-ftitutofibi tempore,quafi ante figna præcurrit, deindeconucrtitur,6Cfequentifor-tem ducendi agminis cedit. Quidhocpulchriusfamp;Iaborem omnibus ôôhonorem elle communcm,necpaucis arrogari potentiâ, fed quadam in omnes uoluntariaforte trans feribi. Antiquæ hoc reipublicç munus, amp;nbsp;inftar 1 iberç ciuitatis eft. Sic ab initio accepta ànaturaexcmploauium polifiam homines exercere cceperunt, ut communis elTetla-bôr,comunis dignitas:per uices finguli partiri curas difcerent,obfequiaimperiacp diui-dere,nemo eflet honoris exors,nullus immunis laboris. Hic erat pulcherrimus rerû ftatus,nec infolefcebat quifquâ perpétua poteftate,nec diuturno feruitio frâgebatur, quia amp;fineinuidia erat ordine muneris ÔC temporis moderatione delatapromotio,amp;^tolc-rabilioruidcbatur,quæcômunicadebat forte euftodia. Nemo audebataliû feruitio pre mere, cuius fibi fucceffuri in honorem mutua forêt fubeunda faftidiamemihi labor gra-uis,quem dignita.s fccutura releuarct.Sed poftquam dominandi libido uindicare cœpit indebitas,SC fufeeptas nollet deponerepoteftates, pofteaquam militia nonius commu ne cœpit clfc,fcd feruitus,pofteaquam no ordo faêlus eft fufcipiendæ potentiæ,fed ftu-dium uindicandç,cœpit ctiâ ipfa laboris funêtio durius fuftinernamp;T quæ no eft uoluntaria, cito locum relinquit incuriæ.Homines quàm inuiti fiibeunt uigiliarû munia, quàm ggre unufquifq? in caftris periculû fortitus excubat, quod tuendû fibi rcgali preceptio-ne committitur.^Proponitur pœna defidig: tame plerumq; obrepit incuria,nô feruan tur excubie.Neceffitas enim que inuito im ponit obfequiû, affert plerunq faftidium.Ni hil eft enim tamfacile quin habeat difficultatem quod facias inuitus. Ergo amp;iugislabor auertit affelt;ftum,ô^ continua ôê diuturna potentiâ gignit infol entiam. Quem inue-nias hominû quifponte deponat imperiû,6C ducatus fui cédât infignc,fiatq! uolens numéro poftremus ex primofNos autem nonfolum de primo, fed etiâ de medio fepe con

Ambr.to.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f Z tendimus,’

^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I V I A M B R O S I I

tcndimus,amp;pn'mos difcùbi'tus in conuiuio uindicamus:acfifcrtid delatum fuerit,uolu mus cfle perpctuu.Jdeo inter grues æquanimitas in laboribus eft, humilitas in potcftad bus.Admonenturut exerceât cuftodiæuicesj no admonenturutdepoteftate décédât, quiaibi naturalis quies fomni interpellandajhic uolûtariç fedulitatis gratia prgftada eft.

Decicontjs qucmadmodum proficifcantur quo pergendum putant* Qualiter etiam à cornicibus dcducantur,atqt adiuuentur in bellis. Et de earundem corni cum comtnendabili hofpitalitatc,humanæq; negligentiæ increpatione.De ilia rum quoq? erga patres fuos pietate,fîC noftræimpietatis notatione. nbsp;nbsp;Cap. X VI

Dectconijt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iconias fcrût collecfto proficifti agmine, fi quo pergendum putant, amp;nbsp;fimul

C plerifcß circa Orientem locis inuehi, SC quafi teflera militari pariter omnes moueri. Exercitum credas cum fignis fuis pergere, fic omnes uiandi,comi^ De cornicilgt;Ui, tandiq; 5^. præeundi ofdtnem feruant. Cornices aittem deducunt eas ac dirigunt,amp;fuc' lut quibufdam turmis ftipatricibus profequuntut, adeo ut adiumenta quædam bellangt; tibus aduerfus inimicas aues conferre credantur,amp; proprrjs periculis bella aliénafufci^ pere.Cuius rei indicium eft, quia nullæ per intcruallumaliquod temporis refidere inik lis locis reperiuntur. Et quia cum uulneribus reuertentes, manifefta quadam fanguinis ftii uocc cæteriscç loquuntur indict) s,grauium ie certaminum fubqlTc cOnflidtum.Quis igiturillis pœnam deièrtionis indixit f' Quis derelicftæmilitiæ fupplicia præfcripfitfor^ midolofa,utnulla profequendishofpitalibus turmisfefc fubtrahcrenitatur,fedcerta.-tim omnes dediuftionis munere officioq? funganturf Difcant homines hofpitalia ferua re iura,amp;: ex auibus cognoftant quid rèligionis hofpitibus fit defcrendum,quod obiê^ quium deputandum,quibus cornices etiain periculafua negate non foleant.His igitur nos ianuas claudimus,quibus aues etiam animas fuas conferuntf'SC quos illæ confortio profequuntur difcriminis,êostelt;ftiprohibcmus hofpitiofSCquorum illæ bellafufei.-piunt,his nos bella frequenter inferimus f Mentior, fi non Sodomitanis hæc fuit cauffa fupplictj:ScAcgyptius furorgenti hofpitaedumbellumconatur inferre,inhofpitalita.gt; tis pccnas infidg naufragio plebis exoluit.Quam uero rationabilium excedat pietatem aeprudentiam auis huius dementia, confiderandum,quam nec poft exemplum qui^ dem irrationabilium quifquam noftrorum imitaripoterit.Nam depofiti patris artus perlongæuum fenedutis plumarum tegmine alarumqt remigio nudatos, circunftaiis fbbolespcnnis proprijs fouet.Et quid dicâ collatitio cibopafcit,quâdoetiâipfàreparat naturaedifpcndia,uthincatq,inde iubleuantes fenemfulcro alarumfuarumaduolangt; dum exerceantjamp;Tinpriftinos ulus deiuetaiamreuOcent pij membra parentisfQiiis no ftrumleuare ægrumnon faftidiat pattern f Quisfefltim fenemfuis humcris imponat, quod in ipfa hiftoria uix credibile habeturfQuiSjUt pius fit non hoc feruulis mandat ob fequium f At uero auibus non eft graue, quod pietatis eft plenum: non eft oneroftim, quod foluitur naturæ debito.Non recufant aues pafeere pattern,quod etiam pracfcripta neceflitate fub terrore pœnarum plericp hominum recufarunt. Aues non fcripta,fed na talcxftringit. Aues ad hocmunus nullo praecepto conueniunt, fed gratiae naturalis offi cio.Aues non erubefcunttcuerendi fenis membra portare. Eftenim uedura pietatis: quodeoufq;frequenti tcftificatione percrebuit,utcongruæ mercedemremuneration nis inuenerit.Nam Romanorum ufu pia auis Uocatur. E t quod uix uni imperatori con^ fulto fenatus delatum dicitur,hoc iftæ aues in commune meruerunt. Habent ergo aues iftæ décréta patrum ad proprig infigne clementie. Pios enim filios,patrum prius oporn tuit iudicio predicari.Habent etiam uniuerforum fuffragia. Nam retributio beneficion rum,antipelargofis nominatur.Pelargos enim ciconiadicitur.Virtus itaq ab his nome accepit,cum relatio gratiarum ciconig uocabulo nuncupatur.

De hirundinis materna fcdulitate,induftria ac pictatc in filios. De commerl datione preterea paupertatis ipfius, ÔCmoleftia atq improbitate noftra, c5 paupertas,inopiauel indigentia nobis occUtterit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. X V f I

Abemus auiariæ fobolis erga cultus patrios pietatis exemplum: accipian De hirundirte, H nbsp;nbsp;nbsp;mus nunc materng fedulitatis in filios grande documentum.Hirundo minU

feula corpore,fed egregié pio fublimis affedu, qug indiga return omniuntj preciofiores auro nidos ftruit,quiafapiêter nidificat,Nidus enim fapietig,preciofior eft

auro.Quid cnim (àpientius, quamutSCuolandiuagalibertatepotiatur, SChominiîdo^ , , micilijs paruulos fuos3amp; tecfla commcndet, ubi fobolcm nullus ïncurfet f Nam âf illud cft pulchrum,ut à primo ortu pullos fuos humanæ ufui cortuerfationis alïiiefcatjamp;^ præ ftet ab mimicarum auium infidijs tutiores.Tünl illud praeclarum, qua gratia domos fibi fine ullo adiutorc tanquam artis perita cóponat. Legit enim feftucas ore, easq? luto illi-nit,ut conglutinare poflit. Sed quia lutum pedibus non poteft deferre,fummitatê pen-narum aquainfundit,utfacilehispuluis adhacreat, ÔCfiatlimus,quopaulatimfeftucas uelminutesfurculosfibicolligat, atqiadhærerefaciat, eogenerenidi totius fabricam ftruitjUt quafi pauimenti folo pulli eius intra ædes fuas fine offenßone ueifcntur,nec pe dem aliquis interférât per rimulas texturarS, aut tecftis frigus irrepat.Scd hoe induftriæ officium propecommune multisauibus:illud ucrofingulare,inquo cftpræclaracura pietatis,prudentisintellecftus cognitionis inftgne,tum quædam medicæ artis peritia, quod fi qua pulli eius fuerint cçcitatc fuffufi oculos, fiuc compunëti, habet quoddâmedendigenus,quo poffit corûluminaintercepte ufui reformate.Nemo igi--tur de inopia queratur,quôd uacuas pecuniæ proprias ædes reliqueriuPauperior eft hi-rundo,quæuacuaçris,abundatinduftria. Aedificat,necimpendit:te(ftaattollit,ô^nihil aufertproximimccindigcntiaSC paupertate adnocendum alq compellitur,necingra-uifiliorum imbecillitatc defperat.Nos uero ÔC paupertas afficit, amp;inopiæ neceffitas ue xat,fiC plerofc^ indigentia cogit inflagitiû,impellit in crimen.Lucri quoeç ftudio infrau des uerfamus ingcnium,aptamus affeeftû, atqi in grauiffimis paffionibus ipem depom-mus,fralt;fti(^ animo refoluimur, improuidi inertes iacemus:cum de diuinamiferatio^ ne tuncfperandUm amplius fit,cum præfidia humana defecerint.

Vt ex ufu amp;nbsp;pietate cornicû difeât homines amare filios.Et de fœminaru noftri generis patrumeç in filios impietate. Et hinc de exeufatione accipitru aquila rum,qui duraaducrlusfœtusfuos fcrûturhabereinclemêtiâ.De pietate quoq? fulicç quç abdicatum aquilp pullum cum ftia proie conneiftit amp;nbsp;nutrit. Cap. X v 111 Ifcant homines amarefilios ex ufti ÔC pietate cornicum, que ctiam uolantes

D filios comitatu fedulo profequuntur, ôt foïicite ne teneri forte deficiant,ci-bum fuggerunqac plurimo tempore nutriendi officia nô relinquunt. At uero fœminç noftri generis cito ablaiftant ctiâ illos quos diligunt:aut fi ditiores funt,la(fta rcfaftidiuntPauperioresueroabijciunt paruulos, amp;exponuntjôCdeprehenfosabne-gant.Ipfg quofp diuites, ne per plures ftiû patrimonium diuidatur, in utero partus pro-prios nccantjôC parricidalibus fuccis in ipfo gcnitali aluo pignora fui uentris exfinguût priustß aufertur uita,quàm traditur.Quis docuit nifi homo filios abdicarif Quis reperic tam immitia patrû iurafOuis inter naturg fraterna côfortiafratres imparcs fecitfVnius diuitisfilij diuerfa forte ceduntur. Alius totius paterng fortis adfcriptionibusinundatur alius opulente haereditatis patrie déplorât exhauftam atqiinopemportionê.Nunquid natura diuifit mérita filiorum f Ex pari omnibus tribuit, quod ad nafeendi atq; uiuendi poffinthabereftibftantiam.Ipfauos doceatnon difccrnercpatrimoniOjquos titulo ger manitatis equaftis. Etcnim quibus dediftis communiter elfe quod nati funt,no debetis his ut id cômuniter habeant in quod à natura fubftituti funt,inuidere. Accipitres ferun^ Deacdpitrî^ tur in eo durâaduerfum proprios fœtus habere inclementiâ, quod ubi eos aduerterint tw. tentate uolarusprimordia,nidis eijciuntfuis,côtinuoq! éliminant, acfimorêturpropul fant pennis attç præcipitant,ucrberant alis,coguntq; andere quod trcpidant,nec ullum poftea deferunt his munus alimonig. Quid mirû tamê fi rapere aflueti,nutrire faftidiûtf Confideremus ad hoc eos effe generatos, ut ctiâ aues ad cauendum formido exerceat, nepaffim curas relaxent,ftd pericula prgdonibus decIinandaprofpiciant.Deinde cum his natura quoddâ prgdandi munus inoleuerit,magis à tencro pullos fuos inftituere ui-dentur ad prgdâ,quâ paftus abdicate côpcndifs. Cauêt in tenera gtate pigrelcant,ne fol uantur delicijs,ne marcefeant ocio, ne difeât cibû magis expedfare quâ qugrere, ne na.-turg ftig deponant uigorêJntermittunt ftudia nutriendi,ut in ufiis rapiendi audere corn pellant.Aquila quotç plurimo fermone ufurpatur, quod fuos abdicetfœtusifed non u- Dcrf^ttiU trünq?,ucrum unum ex pullis duobus, Quod aliqui fieri putauerunt geminandorû ali-mentorum faftidio.Sed id non arbitror facile credendum, prgfertim cum Moyfcs tantû

Ambr.to.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^3 teftimo-

66 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVÎ AMÈROSII

tcftimoninm pietatis in pullos fuos huic dederit auf, ut diccref.Sicut äqüflä pi'Otcgft nf^ dumfuûjÂ^fupcrpullosfuos confidft, ÔCexpandftalasfuas,amp;aflümpfitcos,amp;fufcepft füperfcapulasfuas; dominus folus ducébat eos.Quomodocrgo expandit alas fuas,fi occident alterûf’Vnde piito no auaritianutriendi eum inclementê fieri,fed Examine iu dicandi.Semper enim fertur probare quos genuit,ne generis fui inter onines aucs quod dam regalefaftigiû, degeneris partus defoimitas decoloret, Iraq? alferitur quôd pullos foos radijs Sôlis obijciat,atq; in acris medio pio paruulos ungue îufpendauacfi quis re-percuflus Solis lumine,intrcpidam oculorum acicm inoffenfo intuendi uigore feruauC fitjprobatur quôdueritatem nature fynccri obtutus conftantia demonftraucrir;fin uc^ fo lumina ftia præftridtus radio Solis inflexerit, quafi degener amp;nbsp;tanto indignus paren^ te retjcitunnec æftimatur educatione dignus, qui fuit indignus fufceptione. Non ergo eum acerbitatcnaturÇjfed iudicij integritatc condemnatmec quafi fuû abdicar,fed qua^ fi alienum recufat.Hanc tarnen,ut quibufdam uidctur,regalis auis inclementiâ,plebeiæ Defulica. auis excufat clementia.Auis enim cui fulica nomen eft,quæ Græcédicitur Pfiene, fufce ptum ilium fiueabdicatum fiucnon agnitS aquilæpullû cumfua proie conneôl:it,at(Ç ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l'ntermifcens fuis,eodem quo proprios fœtus maternæ fedulitatis officio, SC pari nutria

mentorûfubminiftratione pafcit ÔC nutrit.Ergo Phene alienos nutrit,nos uero noftros immiti crudelitatc proijcimus. Aquila uero fi proijcit,non quafi fiium proijcit,fed quafi dégénéré nô recognofcit;nos,quod peius eft,quos noftros recognofcimus,abdicamus*

Deturturis uiduitate,exhorcationetj[?mulierum,ut difcant quanta fit uiduita tis gratia, quæ etiam in auibus prædicatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. x i X

Ed ueniamus ad turturcm,quam Icx dei uelut caftæ boftiæ munus elegit.Dé DeWrfMrr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niqîcum dominus circuncideretur,oblata eft;Quiafcriptueftinlegedomi^

ni,ut datent hoftiam,par turturum,aut duos pullos columbarum. Hoc eft e^ Le«it. i Z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerum Chrifti factificium,pudicitia corporalis,Sé gratiafpiritalis. Pudicitia ad tur^

turemrcfertur,adcolumbâgratia. Ferturetenim turturubi iugalis proprfjfueritamif-fione uiduata,pertæfum thalamos nomen habere coniugij,eô quôd primus amorfe-fellerit earn dilecfti morte deceptam, quoniâ amp;infidelis ad perpètuitatéfuit,2C amarus ad gratiam:qui plus doloris ex morte quâ fuauitatis ex charitate generauerit.Itacç itera-re coniundfioitem recufat,nec pudoris iüra aut côplaciti uiri refoluit fœdera, illi foli fua charitaté referuat,illi cuftodit nomen uxoris. Difcite mulieres, quanta fit uiduitatis gra tia,quæ etiam in auibus predicatur.Quis igitur has leges turturi dédit f Si hominé quæ-ro,nôinuenio.Homo enim nullus eft aufus,quando necPaulus aufus eft leges tcnendç i.Tiwo.$ uiduitatis præfcribere.Deniq? ipfe ait: Volo ergo iuniores nubere,fiiios procrcarc,ma-i.Cot.y tiesfamiliâs efle, nullam occafionem dare aduerfario. Et alibi;Bonum eft illis fi fie per-maneanuquod fi fe non côtinent,nubant.Melius eft enim nuberc, quant uri.Optat Pau lusinmulieribus,quôdinturturibus perfeuerat. Et alibi iuniores hortaturutnubant, quiamulieresnoftræ turturum pudicitiamimplere uixpofliint.Ergo turturibusdeus huncinfudit affe(ftum,hanc uùtutcm continentiædédit,quifoluspoteftpræfcribere quod omnes fequantur. Turtur non uritur flore iuuentutis,non tentatur occafionis il-Iccebra-.turtur nefeit primam fidem irritam facerc, quia nouit caftimoniam feruare prima connubij forte promiffam.

Deintegritateauium,quæ,utinuulturibus deprchenditur,abfcp concubitu,ô(: fine ullo mafculorû femine côcipiunt amp;nbsp;générât. Ac de côfutatione eorû qui irti poffibile putant quôd uirgo Maria côferuata uirginitate dei filiû pepererit.Ca. XX Df uulturibuf, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixintus de uiduitate auium,eamtç ab illis printum exortam efle uirtutê:nunc

D de integritate dicamus, quæ in pluribus quidem auibus ita efle afïèucratur, ut poffit etiam in uulturibus deprehendi. Negantur enim uulturcs indulge-re concubitui,SCconiugali quodam ufu, nuptialiq; copulæ forte mifccri,atcp ita fine ullo mafculorum concipere femine,SC fine coniunôftone generate, natosep ex his in multam çtatem longæ uitæ procedcre:ut ufq? ad centum annos uitæ eorum fériés produca-■ - . nbsp;nbsp;nbsp;tur,nec facile' eos angufti æui finis excipiat. Quid aiunt, qui folent noftra ridere myfte-

ria,cum audiunt quod Virgo generauit amp;nbsp;impoffibilêinnuptæ, cuius pudorem nulla uiriconfuetudotemcrafretjexiftimantpartuflmpoffibile putaturindeiinatre,quodin uulturibus

HEXAEiîERON tÏB. V* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^7

uuïturibus polTibile non negatur^Auis fine mafculo parit, Scf nullus rcfenit:amp;^ quia dc^ fponfata uiro Maria peperit,pudoris eius faciunt quæfti’onêfNônne aduerrimus,quod dominus ex ipfa natura plurima exempla antépræmifit, quibus fufcèptæ incarnarionis decorem probater,SC afttueret ueritatcm;'

De natura amp;nbsp;admiranda induftn'a acdi'figenria apum quæuelutquandàni rempublicam curare ùidentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.XXl

N nbsp;nbsp;nbsp;atep uitæ hums States agere fub legibus.Hic cnim reipubh'cæ ufiis eft, leges

omnibus elTe communes,atq; obferuari eâs deuotione communi.Vno om^ nés tenen' iiinculo,no alterius elTcjquod alius intclligat fibi non licerC : fed quod liceat, iicere omnibus;amp; quod non licet,omnibus non licere. Effe etiam communem teueren tiam Scnatorum,quorum confilio refpublica gubernetur,commune omnibus Urbis do micilium,communis conuerfationis officium,unum præfcriptum, omnibus unum efle confilium.Magna hæc,fed quanto in apibus præftantiora, quæ folæ in omni genere ani DeApiJwj,' mantium,cômunem omnibus fobolê habent, Unam omnes incolunt mâfionem ünius patriæ clauduntur limine,in commune omnibus labor, eomunis cibus,cômunis opera tiOjCÔmirnis ufus ÔC trurflus eft,communis uolatus.Quid plurar'Cômuriis omnibus gê-ncratio,integritas quoq; corporis uirginalis omnibus cômuniSjôC partus,quoniam ne-que ullo concubitu mifcentur,nec libidine refoluuntur, nec partus quatiüntur dolori-bus,2lt; fubito maximum filiofû examen emittSt, éfolijs amp;herbis ore fuo prolem legen tes.Ipfæ fibi regem ordinant,ipfæ fibi populos creât,amp;licet pofitæfub rege,funt tamert liberæ.Nam prærogatiuam iudicij tenét,amp; fidæ deuotionis afFecflû: quia amp;nbsp;tanquam à fefubftitutum diligunt,amp;^ tanto honorât examine. Rex autem non forte ducitur,quiâ in forte cuentus eft, non iudicium, amp;nbsp;làepe irrationabili cafu, forte nieliotibus ultimus quifqî præfcrtunneL^imperitæmultitudinisuulgariclamore fignatur, quæ non mérita uirtutis expendit,nec publicæ ufilitatis emolumcta rimatur, fed mobilitatis nutat incef tomeq; priuilegio fucceffionis ôc generis regalibus thronis infidet. fiquidêignârus publicæ conuerfationis,cautus at(^ eruditus efte non poterit, Adde adulationes atque de-licias,quæ teneris inolitæ ætatibus,uel acre ingenium encruare confueuerunt,tum infti tutionesfpadonum, quorumpleriquefuomagis quæftui, quàmufiiipublico animuni regis inclinant. Apibus autem rex naturæ clarus formatur infignibus j ut magnitudine corporis præftet amp;nbsp;fpecieuum ( quodin regepræcipuum eft ) morum manluetudine. Nam ctfi habet aculeum, tarnen eo non utitur ad uindicandum.Sunt cnim leges naturç non fcriptælitcris,fedimprcftpmoribus,utleniores fint ad puniendum,qui maxima pö teftate potiuntunfed amp;nbsp;apes illæ quæ non obtëpcrauerint legibus regis,pœnitenti con demnationefemul(ftant,ut immoriantur aculei fui uulneri. Qiiod Perfarum popitli ho dieep feruare dicuntunut pro commiffi prccio,ipfi in fe propriæ mortis exequanturfert tentiam.ltaqs nulli ficut reges Perfarum tam grauiffimas in fubditos habent leges. Non Indi,non populi Sarmatarum tantam, quantam apes reuerentiâ deuotionis obferuantj utnullç e' domibus exireaudeanqnô in aliquos prodire paftus,nifi rexfueritégreflus,et uolatus fibiuindicaUcrit principatum.Proceffus autem eft,per ruraredolêtia, Ubi inhalantes horti floribus,ubi fugiês riuus per gramina, ubi amœnariparû : illicludus alacris iuuentutiSjillic campeftre exercitium,illic curarum remiffîo.Opus ipfum luaue de flori bus,deherbis dulcibus fundamina caftrorû prima ponûtur. Quid em aliud eft fauus,ni-fi quædâ caftrorû fpeciesr’Denicp ab his præfepibus apu fucus arcetur. Quæ caftl a qua-drata tantum polTunt habere artis ôô gratiæ, quantum habent crates fauorum,in quibus. minutæ ac rotundæ cellulæ connexione fui inuicê fulciunt rquot; Quis enim architeeftus eas docuit hexagonia ilia cellarû indefcretalaterû æqualitate côponere,ac tenues inter do-morüm fepta feras fufpêderc,ftipare mella, Së intexta floribus horrea,ne(ftare quodâ di ftenderefCernas omnes certare de munere,alias irtuigilare quærêdo uicftui,alias folici— tam caftris adhibere euftodiâ, alias futuros explorare imbres ôC fpeculari curfus nubiû, alias defloribus ceras fingere,alias rorem infufum floribus ore colligercmullam tarnen älienis infidiari laboribus, ÔC raptu uitam quærcre:atq; utinam raptorum infidias non ti nicrent. Habent tarnen fpicula fua, ÔC inter mella fundunt uenenum ,fi fuerint laceffî-

taCjanimasqi ponut in uulner e ardoreufndidæ. Ergo medijs caftrorum uallibus humor illeron's infunditur.paulatimqi proccflu temporis in mdla cogitur,cum fuerit liquidas ab exordiOjSC coalitu cerac florumep odore, fragrarc mellis incipit fuauitatem. Merito quafi bonam operariam fcriptura apem prædicatjdicens: Vade ad apc,amp; uide quomo-do opcraria eft.Operationcm quoq; qudm ucnerabilem mercatur,cuius laborem reges mediocres ad falutem fumunt. Appetibilis enim eft omnibus SC chara. Audis quid di cat propheta^Mittit utiq? te ut apiculac illius fequaris exemplum^imiteris opetâtioncm. Vides quâm laboriofa,quàm grata fit.Fruc?lus eius ab omnibus defideratur ÔC qugritur, neepro perfonarum diuerfitate difeernitur, fed indiferera fui gratia regibus pari ter ac mediocribus æquali fuauitate dulcefcit.Ncc folum uoluptati,fed etiam laluti cft:fauccs obdulcat,amp;^ curat uulncrajintcrnis quoqt medicamentum infundit ulceribus.Itaqs cum fitinfirmaroboreapisjualidacftuigorefapientiacj fie amoreuirtutis.Dcniq? regem fu* um fumma protedionc defendunt,Ôe perire pro co pulchrum putantJncolumi rege ne fciunt mutare indicium,mentem infleêlcrezamiiTo fidem feruandi muneris derelinqunC atqtipiæfuamella diripiunt, quodis qui principatumhabuit muneris,interemptus cft. Itacp cum aues aliæuix in anno edant fingulos foetus,apes geminos créant,fie duplici cg teris fœcunditate præponderant

Deconfideratione eius quod aitpropheta:Producantaquæreptilia Sec.aede diuerfitate quam inter fe habent aues. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.x x 11

Onfideremus nunc quid fit quod aiuProducant aquçrcptiliaanimarumui-Genef.i c uenrium,8euolatiliauolantiafuperterramfecundumgcnus, Ä^fecusfirma* mentum cœli.] Cur fuper terram dixerit,certum efi,quia uilt;flû de terra quæ-runt.Secus firmaments autê cœli quomodo,cum aquilæ ultra cîetcras aues uolent,amp; ta men ipfe non fecus firmaments cœlifSed quia Græce içou/blt;: dicitur quod latine cœlum appeJIamus: »gowôç autem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, id eft à uidêdo,ideo quod aer peripicuus fit,fie ad

uidêdum purior,in aere uolitâtia genera dixit animantiû. Et ne moueat quod ait,Sccus firmamentum cœlûnon proprie firmaments hic pofuit,fed abufiué,eô quod compara-tione ætherci illius corporis,etiam ifte aer quem pofiumus oculis comprchêderc, quafî craflîor fie denfior uicem habeatfîrmamêti.Nuncquia diximus, quæ uolatilia quam na turam habeât fie gratis,fie ea pauca de multismeqi enim uacat uniuerfa deferibere, cum fint fimilia,atq5 ciufdem generisuamen aues ipfç quam inter fe diuerfiratê habeanr,con fideremus.Inuenimus enim cornicis pedes uelut quibufdâ digitis diftantibus feparatos atqt diuifos, coruorum quoq! atqs pullorum aliter ctiâ formatos à natura pcdcs:auium uero quæ carne uefcuntur,cernimus quafi incuruos atq? finuatos ac uelut ad prædâ pa^ ratos.Eæuero quæ natandi habent ufum fie confuetudincm, latos habêt pedcs,ôe mon brana quadam illos digitos pedum fibi copulatos atq? coniunclos. In quo admirabilis patet ratio naturæ, ut fie ilia ad uolandumucl adrapiendum cibum ufuaccômodoful-ciantur,5e ifta ad natandum adiumenta habeant competêtia, quo melius aquis polfint fupernatarCjôe quafi remis quibufdam, ita pedibus fuis membranæ illius extenfione la^ Dfcygne, tioribus aquarSftuenta propulfent.Cygnus quoq; cur proceriore collo utatur,in prom ptu eft,ut quia eft paululum fegnior corpore,nec facile poteft aquarum inferiora pene^ trare,ccruicem extendat ad prædam,quæ quafi præuiarcliqui corporis efeam quam in^ ucnérit,rapiat atq; eruat de profundo. Adde illud, quia fuauior fie magis canorus per proceramodulus colla diftinguit,ô^ lôgiore exercitatione purior loge refùltat .Qiiàm dulcis etiam in exiguo cicadis gutture cantilena, quarum cantibus medio æftu arbufta rumpuntur,eÔ quod magis canoræmeridianis caloribus,quo puriorêaercmid tempo^ ris attrahunt fpiritu,eo cantus refonant clariores.Nec apes ipfæ infuaue quiddâ canunt. Habent enim gratâin rauco illo uocis fuæmurmure fuauitatem, quam nos fiatfto tuba rum fonitu lentius primS uidemur imitari, quo crepitu ad excitandos animos in uigo-rem nihil aptiusæftimatur.Ethæcillis gratia manet: cumpulmonêrefpirandiqtmunus atq; ufum nequaquam habere prodantur,fed aerio uefcifpiramine.Dcniq; fi quis cas fil perfundatoleo,propere necantuneô quod obftrutftis poris aérium fpiramenilludhaii rire non polîintxontinuoqî fi quis acetumhisfiiperfundat, illico reuiuifeunt, eô quod Il is aceti cito illos poros qui concrctione olei obftruuntur,humore feratur aperire.

Deimttati'oneiiérmis India', chamçleontis^lcporum atq? phœnia’s,utillôrut« ex^ emplis adcommutationisfîdem quæinrefurrcôiionefutura eft, prouoccmur.Vn dectiamuulturcs habcant ut quibufdam fignis mortem hominum annundent. Quod denû}? iifq? adlocuftam diirinagratia pcnctraueriu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.xx11i

B uermc Indico tradit hiftoria, uel eorum relatio,qui uidere potuerunt.Fertur hic corniger ucrmis conuerti primum in fpeciem caulis, atqi in cam mutari naturam,inde procellîi quodam fieri bambilius : nec earn tarnen formam figuramq? cu--ftodiqfcd Iaxis amp;nbsp;latiorilîus folrjs uidetur pênas aftiimere. Ex his fôls mollia ilia Seres depediint uellera,quæ ad ufus fibi proprios diuitcs uindicarunt. Vnde Si dominus ait: Quid exiftis in defertum uidere/homincm mollibus ueftimentis indutû;' Ecce qui mol MdWfc.i i libus ueftiuntur,in domibus regum funt. Chamæleon quoq; diucrfas ipecies fcrtur ua-rio colorementiri.Lcporcs ccrte, quod de proximo facile cognouimus hyeme albcfte re,æftate in fuum colorem redire non dubium eft. Hxcideo libaui, ut ad commutatio-nis fidem quæ in refurretftione futura eft,etiâ ifta cxêpla nos prouoccnt:fcd ita,ut corn-mutationcmillamdicamus quamApoftoluseuidenterexpreflîtdicens:Omnesquidc refurgemus,rron omnes autem immutabimur.Et infra ait:Et mortui refurgent incorru^ P ti, 6C nos immutabimur.Oportet enim corruptibile hoc induereincorruptclâ,ô(r mor^ taie hoc induere immortalitatc.Pleriq; enim cômutationis genus ÔC formas quas nô ac^ ceperantinterprctati,ncquaquâ præfumptionisindebitçincongruaufiirpationecarue runt.Phœnix quoq; auis in locis Arabiæ perhibetur degere^ atq; eaufq; ad annos quin- DePhtxnice; gentos,longeuaætatc procedcrc.Qiiæ cum fibi fine uitæadefle aduerterit,facit fibi the cam de thurc myrrha ceteris odoribus,in quam impleto uitg fuç tempore intrat,amp;S moritur.Dc cuius humorecarnis uermis exurgit,paulatim(^ adolefcit,ac procèftu ftatu ti temporis induit alarû rcmigia, atq; in ftiperioris auis fpeciê formamq; reparatur. Do-ceat igitur nos hæc auis uel exemplo fin' refitrredionem credere, quæ ôc fine exêplojôt? finerationis pcrcepriÔe,ipfafibi infignia refurreeftionis inftaurat.Etutiq; aues propter hominem funt, non homo propter aues. Sit igitur exemplo nobis,quia author SC crea^ tor auium fantftos fuos in perpetuû perire non patitur,qui auem unicam perire non paf fus,refurgen£i earn fui femine uoluitreparari.Qiiis igitur huic annûciat diem mortis,ut facial fibi rhecam,ô(^ impicat cam bonis odoribus, ati]; ingrediatur in cam, âf mOriatur illic ubi odoribus gratis fœtor tuncris pollitabolcrif Fac tu ô homo tibi thecam : exgt;-polians ueterem hominê cum acQibus fuis j nouû induc.Thcca tua,uagina tua,Chriftus eft,qui te protegat amp;nbsp;abfcôdar in die malo. Vis feire quia theca,quia protetftio efti*'Pha retra inquit,mca pro texi eum.Theca ergo tua eft fidesn'm pie earn bonis uirtutum tuaru odoribus,hoc eft,caftitatis mifericordiæ,atq; iuftitiæ, amp;nbsp;in ipfa penetralia fidei fiiaui fa^ (ftorum præftantium odore redolêtia totus ingredcre.'ca te amieftum fide exitus uïtæ hu ius inueniat,ut poftint olfa tua pingucfccrc, amp;nbsp;fint ficut ortus ebrius, cuius cito feniinà fufcitantur.Cognofce ergo diem mortis tuæ, ficut cognouit ôC Paulus, qui ait : Certa-menbonumcerraui,curiumconfummaui,fidemferuaui,repofitaeftmihicorona iu-ftitiæ.Intrauit igitur in thccamfuam quafi bonus Phoenix, quam bonorepleuitodo-^ re martyrij, Interrogabo te, tu autem refponde mihi, unde uultures mortem hominum fignis quibufdam annunciare confueuerinttquo indicio edocli atc^ inftrucfti fint, ut cum bellum laclnymabile inter fc aduerlæ acies inftruant: multo præditftæuolucres fe-quantur agmine,amp;^ co fignificent quia multitudo hominum cafura fit bcno,futura præ-da uulturibusf'Qiiod utique cxipecie inftrutftionis humanæ quadam uidentur rationc colligerc.Vfqueadlocuftam quoq? gratiadiuinapenctraUit,quæcumagmineconfer- Loc«/Î4. to regionis cuiufee occupauerit latitudinem, innoxio primum feriatur habitaculo, nec frutftusinhofpitali incurfione dcpafcitur,nifi diuinæ fignum præccptionisacccperit. EtenimficutinExodolegimus,caquoqîcoelcftisultionemoftenfionisexequitur,piæ Exo4,io niiniftra uinditftæ.Hanc quoque auis deuorat Scleucis : fie enim Græco auis nuncupa-turnomine, dataadrcmedium malorum quælocufta confueuitinferre:cuicreatorin-cxplebilem dédit deuorandi naturam, ut infatiabili paftu plagam quam fupra diximus polTitextinguere.

Dc natura proprietatibus aunim noóurnarum, uideli'cctluciniae,no gt;nbsp;। óluafjUefpertilioniSjSC gallï,quarum ufu ÔC exemplis admonemur ÓC in-ftruimur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.x X111 f

Ed quid hoc eftf’ Dum fermonem producimus, ecce iztnSi nodlurnæ a^ S uescircunuolantjSCineoipfoin quofim'endum fcrmoneniadttionent,fui quoq? aflumcndam commemorâtiohem producût.Repètuntdiuérfæaues auiaria fua,quas liefper node cogit dedederc,ó(f fe i'n latibulïs fais abdunt,canoro occa fom dl ci catmi'ne profequentes 5 ne immunes abeant gratiarum, quibus creatore müm omnis créatura colIaudat.Habet etiam nox carmina fua,quitus üigilias hominum mul Delufcinia. cere confueuitjhabetdCnodua fuos cantus.Quid autcm de lufcinia dicam, qüæ perui^ gil cuftos cum oua quodam finu corporis ôé gremió fouet infomnem lottgac nodis la^ borem cantilenae fuauitate folatur : ut mihi uideatur hæc fumma eius cftè intentio, quo poflitnon minus dulcibus modulis, quam fotti coi poris animate in fœtus oua quæfo^ ueat.Hâc imitata tenuis iliamulier,fed pudica incufliim molæ lapidé brachio trahês,ut poflit alimentu panis fuis paruulis non dceflc,nodurno cantu mœftû paupertatis mul-cet aftedS.Et quamüis fuauitatelufciniæ non poffît imitari, imitatur tamê cam fcdulita te pietatis.Noduaipfaquemadmodûmagnisamp;glaucisoculorûpupillis nodurnaiaim tcnebrarâ caliganténô fentit horrorê: quo fucritnox obfcurior, co côtraufum auiu cæterarû inoffenfos exercct uolatus.Exorto autê dïc,6ô circunfufô fplêdore Solis,uifus eiushebetat,quafi quibufdâ erretin tenebris. Quo indicio fui déclarât elle aliquos qui cum oculos habeant ad uidendû,uidere non foleant: fîC uifus lui officio,folis fungantur in tenebris.De cordis oculis loquor,quoshabcntfapientes mundi ÔC nonuidêt, in luce nihil cernunt,in tenebris ambulât,dum dæmoniorû tcnebrofa rimant,amp; cœli altafeui^ derecreduntjdcfcribentes radio mundû,mcnfurâaerisipfius colligêtes. Porto autcm à fide deuij,perpetuæ cæcitatis tenebris implicantj habentes in proximo diem Chrifti,6C lumen ecclefiæ,ÔC nihil uidentes.apcriünt Os quafi fcientes omnia,acuti ad uana, hébétés ad æterna,ô6 longæ difputationis anfradu prudentes,irdci) propriæ infcitiae.Cæcita tem itaq? dum cupiunt fubtilibus eüOlare fermonibus, quafi noduæ in lumine cuanue-Deuejpcrtilio-^ runt.Vefpertilio animal ignobile,à üefpére nome accepit.Eft autcm uolatilis,eademcp ne. quadrupeSjSCdentibusutitur,quôsinahjsauibus reperirenô Ibleas.Paritutquadrupe dia,non oua fed pullos uiuentes.Volitat autcm in acte auium more,fed crepufeulo uc-ipertino confueuit oftcndi.Volitat autem non aliqUo pennarum fed membranç fuç fui taremigio,quofufpenfauelutpennarnuolatu citcunferturatqiuegetatur.Habetamp;il-ludhoc uile animal,quod fibi inuieem àdhærcnt,amp; quafi in fpccicm boni ex aliquo loco pendennac fi fe ultima quæqi laxauerit,omnes rcfoluuntur.Qiiod fit quodam mune Dcgdßo. recharitatis,quædifficile'in hominibushuiusmundircpcritur.Eftctiâgallicadtus fua-uis in nodibusmec folum fuauis,fed etiâ utilis,qui quafi bonus cohabitator ÔC dormien tem excitât, folicitum admonet,amp;uiantem folatur, procefium nodis canota fignifi-cationc proteftans. Hoc canentelatro fuas relinquitinfidias, hoc ipfe lucifer cxcitatus oritur,cœlumcpilluminat,hoccancntcmœftitiamtrcpidus nautadeponit,omnisq? cre bro uelpcttinis flatibus excitata tempeftas amp;nbsp;procclla mitefeit, hoc canente deuotus af fedus exilit ad ptccandum,lcgendi quoqs munus inlf aurat,hoc poflremo canente,ipfa ecclefiæ petra culpam fiiam dilüit,quam priufquam gallus cantaret, negando contraxe rat.lftïus cantu fpes omnibus redit,ægris leuatur incommodum,minuitur dolor uulnc-rum,febrium flagrantia mitigatur,reuértitur fîdes lapfis,Iefus titubantes refpicit, errantes corrigit.Dcniq; refpexit Petrum, ftatim error abfceflifcpulfa eft negatio, (ecüta confefïîo.Quod nonfottuito aeddifle, fed ex fententia domini, ledio docet. Sic crtim feriptum eft,quia dixit lefus ad Simonem:Non cantabit gallus, priufquam me ter abne HlMh.zy ges.Bene fortis in die Petrus, node tui batur : ante galli cantum labitur, amp;nbsp;labitur e-tiam tertio:ut feias non inconfulta effufionefermonis elfe prolapfum, fed mentis quoep mut'atione türbatum.Idem tamê poft galli cantum fit fortior,ôô iam dignus quem Chri-Pfalm. 3 3 ftus afpiciat-Ôculi domini fiiper iuftos. Agnouit ucnifle remedium, poft quod iam er-Hatth.zy rarenonpolïetiÔiSinuirtutem aberrore mutatus,amarilfime fleuit,ut lachrymisfuis deleretenorem.

Dénota authoris ad dominum lefüm Chriftum deprecatio çum daufionc quintidiei. quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.xxv

Efpjce nos quoq; domine leiu,ut ÔC nos propria recogrtofeamus errata, fol-R nbsp;nbsp;nbsp;uamus pijs fletibus culpam,mercamur indulgentiam peceatorum.Ideo con

fulto fermonem protraximus,utnobis quoq? gallus câtaret, ÔCloquenribus fubueniret,quo fi quod deliclum obrepfiiTetin uerbo,culpâ Chrifte donares.Da quçfo iachrymas Petri,nolo lactitiam peccatoris.Fleucrunt Hebræi,amp; per mare funt dehifeen tibus undis liberati.Lætatus eft Pharao quôd Hebrços tenebat inclufos:amp;^ mari meriùs cum populo fuo occidit.Exultauit ÔC ludas in mcrcede proditionis fue,fcd ipfius fe met cedis laquco ftrangulauit.Fleuit errorem ilium Petrus, SCmeruit ut aliorum aboleret et tores.Sediam tempus eft quo finite fermonem amp;nbsp;cl andere debeamus. Tempus eft quo melius aut tacetur aut fletur,tempus eft quo celebratur indulgetia peccatorum. Nobis quoq? gallusiftemyfticus infacriscantet, quoniamiam Petri gallus innoftrofermone cantauit.FIeat pro nobis Petrus,qui pro febenefleuit, ÔC in nos pia Chrifti ora courier-tat.Approperet lefu dominipaftîo,quæ quotidie delicla noftra condonat,6Cmunus re miflionis operatur.Bonus dominus dimittere ieiunos no uult,ne quis deficiat in uia. Si illc dicitjMifereor huius turbae, quia triduum eft quod perfeuerant mccum, Sgt;C non ha-bent efcam,amp; dimittere eos ieiunos nolo,ne deficiant in uiaicuius intenta fermoni Ma ria apparatus recufabat epularuiquanto magis nos confiderare debcmus quia non mul ti funt qui inuerbo dei uiuunt, amp;nbsp;ideo refetftio corporis defideratur Certe illius triduO noftrum hocpoftridielaboriofius eft.Etideo qui cum auibuslufimus,cum gallo canta-uimus,iam domini canamus myfteria, amp;nbsp;ad corpus lefu coueniant aquilæ peccatorum ablutione renouatg.Iam enim cetus il le magnus ucrum nobis lonam reddidit,gratu-lemur quod faeftus eft nobis uefpere dies quintus.fiat nobis mane dies fextus.

De introdueftione fexti diei,cum utbana auditoriî ad córohationê inuitafione. Cap. I De nunc dicendis,SC ordine in eis feruändö. Quomodo ctiam fecundum authoris fen-tentiam accipiendæ fint naturæ urtiufeuiufq? generis,ubi icriptura dicittPtoducat tet ra animam uiuentem Ä^C.cum arrogantiæ ab ft repulfionelt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. 11

Quomodo per dei uerbum in conftitütione mundi animantiiim gCrieribus præfcriptâ fit lex generationis amp;nbsp;fuccellionis.Quod praeterea uolens ad üfiim hominis deriua-re quæ genita fiint, non debet ueritatem propriac näturac unicuitç generi denegare, cum increpatiua admonitioneut homo more pecudn uiuere caueat.De quibuidam quo(^ animalibus quorum proprietates uitare debcmus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.l 11

De quadrupedibus quibufdam animalibus in quorum natura eft aliquid quod imitari debcmus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. i • gt;nbsp;i

Quaratione dominus alijs beftifs anguftiora,alijs prolixiora colla formaucrit.Et de eie phantorum deferiptione quantum ad membra,SC proprietates eorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. V

De prçlibatione commendationis humanae creaturae,cum exhortatione ut homo feip-fumnofcat,06fibiattendat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.Vï .

De noftrx creationis feric.Et fit quid imago dei,cum iterata adhortatione ut homo fibi attendat,ö^ feipftim feiat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. V11

Dc elimatiore traöatu fit quid ad imaginem dei:amp;utrum de ca dici potuerit,Faciamus hominem ad imaginem noftram.utrum prçterea ftcudum corpus an fecundum animam iuftificatio conferri uideatur : cum uehementiori incitatione ut homo feipfunt cognofcat,6C fib^attendat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. V111

De præftantia,decore amp;nbsp;gratia humani corporis, ac membrorum ipfius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. i X

De intr.o4ult;flionc fexti diei,cum urbana auditorum ad coronationem inuitatione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput t

tur. Qui ctli per quinqi iam dies no mediocri labore nobis procelierit, maiore curarS accréfeit feenore, quiain hoc amp;nbsp;fuquot; dierum periculum eft,0(^ totius fumma certaminis. Etenim ft infidibus aut cantibus amp;nbsp;athletarum contêtionibus crebris licetamp;mâ

ximis ludiciïs,tarnen fuperiores dies One ullo corone tranfiguntür difpêdio,poftremu9 autem dies habctfortem coronç,in quo SC certandi periculü eft) amp;nbsp;cedendi opprobritr, SxL uincendi præmium:quanto magis in hoe ranto agone fapientiæ,tâto non paucorum . fed uniucrfoi um iudicio,cum hodie nobis uclut quædam certaminis corona procedat, inaior folicitudo angitjUC ïupcriorum effundamus laborcm dierum, Sgt;C præfentis fub eamus pudoremfNeq; enim cadcm dicendi coditio, quæcanendi atq; Iu(Sandi:cum in ilhslüdusoffenfionis,iniftolapfus fitmortis.inicfipccces,fpeóiatiumfaftidiuineft:hic daninum eftaudientium.Afliftitéigifur mihitanquam coronxiüdices, amp;ingrcdimini mècum in hoe magnum amp;nbsp;admirabïle tonus uifibih's theatru creaturæ.Etemm fi is qut explorans nouorum aduentus hofpitumjtoto cos circunduciturbis ambitu,præftantio ra quæqi opera demonftransjrion mediocrem locatgratiamtquanto magis fine faftidio accipcre debetis quoduclut quadam fermonismanu per hanc commune uos circundu co patrianijôC fingularum rerum fpecies genera dcmonftrOjCx omnibus colhgcrc cu picns,quanto uobis creator uniuerforum gratiam uberiorcm quam uniuerfis donaiie*-ritc'Vobisigitur hæc corona proponitutjUos hodie ctipio ueftro iudicio coronare.No cnim nos athIctarS modomatcentia ferta depofcimus,fed uin'de ueftræ fanÆtatis exa^ men, quo dccernatis per omnes quidem creaturas prouidentiam pehetrare diuinam:amp;^ cum caetcris uobis commune corporeæ fragilitatis eflc confottium, præ cæteris tarnen uos animi uirtute conftare,quæ fola nihil habet commune cum cæteris.

De nunc diccndiSjfiC ordine in eis feruando.Qiiomodo Ctiatri fecundum Genef.i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;authoris fententiam accipieiide fintnaturæ uniufcuiufq; generis ubi fcri-

ptura dieit:Producat terra animam iiiuentem SCc.cutn arrogâtiæ ab fe re-puHione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. 11

Vne agCjRaturas beftiarum dicamuSjSc: hominis gencratione, Audio cnim N nbsp;nbsp;nbsp;iamdudum aliquos infufurrarc diCéntes:Quandiü aliéna difcimus,amp; noftra

nefeimusf Qiiandiu dereliquis ahimantibus docemur feientia, amp;nbsp;nofmetip fos ignoramusr'lllud dicat quod inihi profit, unde meipfum nouerim. Et iufta eft quæ-ftio:ftd ordo fcruandus eft quern fcriptura contexuit, fimulq? quia non poiEimus ple-Gencf, i nius nos cognofcei c,nifi priûs quæ fit omnium natura animantiû,cognoucrimus. Pro.' ducat,iriquit,terra animam uiuentem fecundum genus, quadrupèdes fcrpêtes,Ô£; be ftias terræ fecundum genus,6C pecora fecundum genus, èc omnia repentia terræ ad gegt; nus.Et fecit deus beftias terræ,amp; omnia pecora ad genus,amp; omnia repentia terræ ad ge nus.Et uidit deus quia bona,SC dixit deusiFaciamus hominem. ] Hoc loco non ignoro quofdambeftiarum SkT pecorum Scftrpentium terræ fpecies alio rctulifle:ut hæc ad im^ nianitates criminum,ftultitiam peccatorum,nequitiam cogitations rcferrent.Ego au* tem fimplices naturas uniufcuiufquc generis accipio.Nec ucreor, ne quis me pauperis conuiuæ præftimptione conferendum putet, qui ftudio humanitatis complures roget, nec his quicquam nifi nil es QC ufitatos apponat ciboSjSC tenui menfæ pauperis appara^ tu plus reprehenfionis incurrat ex faftidio conuiuarum, quam gratiæ référât ex hoc ho ipitalitatisaffecT:u.NecenimHelifxum amici quafi malum conuiuam agreftii appo^

nentem olerarcfutaruntSimileuanjs relationibus exqui'fitum illud SCaccuratnm opigt; pare coniiiuium cft,tn quo phafiani aut turturis fpccics apponitiirjamp; in his pullus man-ducatur,aut pullus infertur,amp; oftreis eft fartüsjaut fpondyh'siaut poculubibitur, quod dïuerfo colore atc^ odore in ah'enos mutetUr faporcs;maririma terrents, terrena man'ti-mis farciuntur.Hoc eft reprehendere prouidentiam creaton's,qui nobis ad ui(ftum omnia donauit,quod non ilia mifcüerit.Scd hgc d’ulcia primo uidentur,amp;f poftea bunt ama ra. Quo enim copiofior fucrit luxuries,co perniciofiorintemperantia eft.Helifçus autê amara appofuitjf^d poftea fatfta funt dulcia ; Deniqt qui ante in illo cibo mortem puta-bant,pofteä iri eö ftiauitatis uitæ gratiam ftint adepti.Neq! rurftis formidini eft,nc plu res uidear iriüitafle,qua'm pofiim paftcre,amp; uobis panes deficiant uerborum mcorum: quia amp;bîelilæus etfi merito inimitabilis,nobis imitandus fide, non confiderauit quan-tos panes haberetjfed quos baberct;diuidere omnibus uoluit,amp;fuHiccre omnibus iudi cauit.Itaq? decem panes hordeacos diuidere in plebcm iulllt miniftro.Et dixit minifter: Quidc'dabo hocin confpetftucentum uirorumf Etrefpotidit: Da, manducent,quo- ibidetti, niam hæc dicit dominüs:Manducabunt,amp;f relinqucnt.Fides igitur ueftra facier abunda re pauperis linguæ conuiuium.Nec ucreor,ne ieiunia uos edaciores faciant, quo minus rcpleti Sc efurientes ac uacui reucrtamini,quia fcriptum efttConfirmat iuftos dominus^ 6óin diebus famis faturabuntur.Multo pulchrius eft hordeaceos panes nonerubefcere amp;nbsp;apponere quod habeas, quam negare.Helifgus qui fibi nihil reliquit,populis abunda uit.Helifæus ergo hordeaceos panes non enibuit apponere,nos erubefcimus firnplices tntelligcre creaturas, quæ fimplicibus ÖCfuis declarahturuocabulis f Cœlum legimus, cœlum accipiamusuerram legimus,tcrram intelligamus Irugiferam.Quid mihi quære-re quæ fit eius menfura circuitus,quam geometraê centumoeftoginta milibus ftadioruni aeftimaueruntt'Libenter fatcormencfcire,quodncfcio, imo quod fcire nihil prodeft. Melius eft genera terrarum fcire quam fpatiatquæ circunfiifo mari,interie(ftis Barbarorum rcgionibUSjfuffufaätq? inuia paludibus hunio, quemadmodum pofl'umus compre hendere qui homines fiimus,quod impolTibile eflè hominibus fcriptura demonftrat,di ccnte deo:Qiiis menfus eftmanu aquam,0£^cœlûpalmo, amp;uniuerfam terraclaufarha-nuc'Quis ftatuit montes in libra,amp; rupes in ftatera, ÔC nemora in iugof Et infra:Qui tenet gyrS terræ habitantes in eaficutlocuftastqui ftatuit cœlû ut camera. Quis igitur »qualem fibï cü deo poteftatem ÔC fcientiam audeat uindicare, ut quæ deus maieftatis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; •.,

fiiæ elTe proprio fignauit oraculo, hæc fibi homo ad cognitionê fuppetere pofte præfu-matfCerte Moyles eruditus erat in omni lapientia Aegyptiorum:fed quiafpiritü dei ac cepit,quafï minifter dei inanê illa fiC ufurpatoriâ philolophiæ dotftrinam ueritatis ratio-ni pofthabuit,ÓC ea defcripfit mihi quæ noftræ fpei accommoda iudicauit:quôd terram feceritdeus,quód produxerit terra iuxtadeiómnipotentis imperium operationemtß domini lefu uirgulta de terris,amp; omnem anima uiuentem fecundum genus. An ille pu-tauit dicendum, quantum de fpatio aeris occuper umbra terræ cum lol recedit à nobis, diemcß abducit,inferiora axis illuminans, SC qucmadmoduinregionêmundihuius in-ccdens lunæ globus ecliplin faciat:quando quæ nihil ad nos, quail nihil profutura præ-terqtfVidit enim in fantfto fpiritu,non illas marcefeetis iam fapientiæ uanitates fequen das,quæ rebus inexplicabilibus mentem noftra occupant, luduntq! operamtfed eapo-tius defcribenda,quæ ad uirrutis fpeeftauere profetftum.

Qtiomodo per dei uerbû in conftirutione mundi animantiu generibus præftri pta fit lex generationis amp;nbsp;fucceffionis. Quod præterea uolens ad ulum homi-iusdcriuarequægenitafunt,nô debet ueritatê propriænaturæunicuicp generi denegare,cum increpatiua admonitione ut homo more pecudû uiuere caueat. De quibufdam quoçp animalibus quorum proprietates uitare debemus. Cap. 111 Nhæreamus igitur prophcticis dieftis, nec Ipiritus fanefti quafi uilia defpe-I (ftuihabeamusalloquia.Producat,inquit,tcrtaanimam uiuentem pecorum ÔC beftiaru ÔCreptilium. ] Quid argumentamur alia ubi euidenter creatura-rum terreftrium natura formaturt'Currit enim in conftirutione mundi per omnem créa turam deiuerbum,ut fubito de tern's omnia qu£ ftatuit deus animantium genera produ cantur,amp;in futurumlege præfcripta,fecundum gertus fibifimilitudinemi^ uniuerla

Ambr.to.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g fucce-

fuccedantjUtleoleonemgcncicGtigfis ti'grfdcm,hosboucni cygftifs cygnum,aqufla quilam.Semelpr£ccptum,inperpctuSinôleuitnafi.irç. EtideominifterîjfuiobfcquiS prgbere terra non definit J utprifcæ animantiufnlpecicsreparabiligenerisfucceflionc in nouas reparenrur ætates.Sed uis ad ufum hominis deriuare qitæ genita funt,quot; Noli tie ritatem unicuiqi generi naturae propriae denegare j SC multo magis ea ad gratiam aptagt; bis humanam,Primum,quia omnia genera pecorum, beftiarum, ac pifcium,in aluunagt;-tura proftrauitjUt alia uentre repanqalia que pedibus fuftinentur,diuerfamagis quadru pedo corporis greflUjSC uelut affixa terris uideas efie quam libcra.Siquidem erigendi fe non habent facultatem,de terra uiclum requirunt, amp;nbsp;uentris in quern defletfiuntuqfo-' lasfequuntur uoluptatcs.Cauc o homo pecudum more curuari.Caueneinaluum teno tarn corpore quam cupiditatc dcfledîas. Refpice corporis tui formam,amp; fpeciem Con--gruentemcclfiuigorisaffume. Sifolaanimalia pronapafcittur,curteinedcndofternis ipfe,quern natura non firauitfCur co dcledarisq'n quo naturginiuria eftfCur nodes amp;nbsp;dies cibo intentus,pecorum more terrena depafeeris;' Curilleccbris corporalibus dedi tuSjipfum teinhonorasjdum uentri atq? eius paffionibus deferuis f Cur intelledum tibi adimis,quern tibi creator attribuitr'Cur teiumentis comparas,à quibus te uoluit deus ie gregari dicens;Nolite fieri ficut equus amp;nbsp;mulus, quibus non eft intel le dus f'Aut fi te e-dacitas cquiintcmperantiaqjdeledatjSC adliinilire ad focminasuoluptatieft,deledet in fraeno maxillas tuas chamoc^ conftringi. Si crudelitatc pafeeris ( ferarum hæcrabies eft,quæ propter læuitiam trucidantur ) uide nc in te quoc^ crudelitatis tuæ uertatur im^ manitas.Pigcr afinuSjSC expofitus adprædam,fenfuqî tardior,quid aliud docet, nifi nos uiuaciores elfe dcbere,nec defidia corporis animiq; pigrefcerc,cohfugere ad fidem,quç onera grauiaalleuareconfiiCueritf'Fraudulentauulpesfoueisfelatibulisq; demergens, nonneindicio vftinfruduofum efte animal, odioeç dignum propterrapinam,dcfpedu propter infirmitatem,0C ideo fiiæ incautum falutis,dum infidiatur alicnæfPerdicem a^ ftutamnouimus,quæ aliéna oua diripiat,hoc eft perdicis alterius,ô^ corpore foueatfuo fedfraudisfuæfrudum habere nonpofie, quia cum eduxerit pullos fuos,amittiteos: quiaubi uoeem eius audierint,quæ oua generauit, relida ea ad illam fe naturalt quoda munere ÔC amore conferunqquam uerain fibi matrem ouorum gencratione cognoue--rint,fignificantes hancnutricis fungi officio,illam parentis. Sicitaq^ incafliim proprtos fundit laborcs,ac fraudis fuæ precio multatur.Vnde nbsp;Hieremias ait:Clamautt perdix,’

amp; congregauit quæ non peperitn'd eft oua côgregauit amp;nbsp;clamauit quafi ouans ftiç frau dis efFcdu.Scdludit operam, quiaimpenfo labore alij cducat, quos ipfa diuturno fotu fedulitatis animauerit.Huius imitator eft diabolus,qui generafiones creatoris æterni ra pere contcndit,6C fi' quos infipientes SC fenfus proprtj carentes uigore potuerit congre gare,fouens cos illeccbris corporalibus, ubi primum uox Chrifti paruulis fuerit infuiâ, difcedunt,atq; ad earn fc conferunt matrem, quçpullosftios ficut auismaterno amore

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;compleditur.Congregauit enim diabolus gentiles, quos nô creaucranfedubiinEuan

gelio fuo uoeem Chriftus cmifit,ad eumfe potiftimum contulerunt,quos iub umbra 3.' Deleottisfuper larum fiiarum ipfe fufccpit,amp; matri dédit ecclefiæ nutriendos.Leo naturæ fuæ ui fuper^ bidcr ferocitd bus,ferocitatcm fui aliarum ferarum generibus mifccrenefeit, fed quafi rex quidam plu te. rimorum dedignaturconfortium.Qtii etiam cibumfaftidithefternum Ôl ipfasfuæ efeæ reliquiasauerfatur. Quæautemfeei fociare feraaudeat, cuius uoci tantusnaturaliter fneft terror,utmulta animantiumqup per ccleritatem poflentimpetum eiuscuadere, Df coloris pdr rugientis eius fonitu uelut quadam uiattonitaatqiidadcficiantf Nam de pardi ipecie diudrietdte. nec feriptura filuit,quôd uarictate coloris, motus uarios anime fiig prodat. Dicit enim HicrfW.xj Hieremias;Simutabit Aethiopspellemfuam:amp;pardusuarietatemf Non folumenim défigura,fedetiam demobiiitatefuroris iftudaccipitur, eo quôdtenebrofisamp;inquie-, / tisaemobilibusinfidæ mentis atejanimimutarionibus dccoloratuspopulusiudæoru, boni propofiti gratiam iam teuere non poffit,nec ad emendationetn ullam corredioncmqî remcare,qui femel ferinam indue-

De quadrupedibus quibufdam animalibus,in quorum natura eft aliquid quod imitaridebemus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. nir

St tarnen etiam in natura quadrupedum quod imitari nos fermo adhorta-

E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tur prophcticus,quo exemplo caueamus dcfidiam,exiguitate uel infirmita-

re corporis à uirtutis ftudiononrefle(ftamur,ne($reuoccmurabulliuspro-pofiti magnitudine.Exigua eft enim formica, quæ maiora luis audet uiribus:neq? ferui- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in

iioadopcrandumcogitur,fedlpontaneæpropofito profpicientiæfuturaalimentorum fubfidia fibi prçftruit,Cuius utimiteris induftriam, feripturacommoner te,dicens:Con fer te ad formicam ô piger, ÔC gmulare uias eius,ÔC efto ilia fapientior. Ilia enim nullâ cul turam poffidet,ne(ç earn quælecogathabens,neq;lub domino agens:qciemadmodum præparat efcam,quæ de tuis laboribus fibi meftem recondit: cum tu plerumcp egeas.

ilia non indtget. Nulla funt ei daufa hoi rea,nullæ impcnctrabiles cuftodiæ,nulli muio-labiles acerui.Spedat cuftos, furtacç prohibere non audet : afptdt fua damna pofleflor nec uindicacNigro coueclatur agmme præda per campos, feruêt fcmitç comitaru utan tium,amp;^ que côprehendi angufto ore nô polTunt, humeris grandia frumcnta truduntur. Spedathæcdominusmeflis, ÔCerubefcit tam parcapiæinduftriænegarecompendia. Qiiid autê de canibus loquar,quibus tnfitû eft natura quadâ referre gratiam,amp; lolicitas excubias pro dominoru falute prætendere f Vnde ad immemores benefîcq ÔC dcfides ati^ ignauos clamat (criptura:Canes muti,nefcientes latrare. Sunt enim canes qui noue rint latrare pro dominis,nouerint fua teda defendere. Vndc ÔC tu difcc uoccm tuâ cxer cere pro Chrifto,quando ouile ecclefiae incurfant lupi graues. Difce in ore tuo uerbum tcnere,nc quafi mutus canis commifïam tibifidei cuftodiam quodâ præuaricationis fi-lentio deferuilTe uidearis.Talis canis uiator SC comes angeli cft,quem Raphael in libro prophetico nô ociofefibi ScTobigfilio adiungendum putauit,quando perrexitutAf-modæum fugaret,firmaret copulam côiugalem. Memoris enim affedus gratia pellitur dæmonium, ftabilitur coniugium. Mutæitaq; fpeciebeftiæ fandus Raphael angelus. Tobiæ iuuenis quem tuendum rcceperat,ad relationem gratiæ erudicbat atïedn. Qiiis enim non erubefcat gratiam bene de ie merentibus non referre, cum uideat etiâbeftias refugere crimen ingratiÆt illæ impertitæ alimoniæferuant memoriam,tu nô feruas la-lutis acceptçfVrfa infidians licet,ut feriptura air, eft enim plena fraudis fera,tamê fertur informes utero partus edere,fed natos lingua fingere, atqt in ipeciê fui fimilitudincmc^ formare.Nômiraris in fera tam pij oris officia,cuius naturam pietasexprimitf'Vrfaigi-tur partus fuos ad fui effingit fimilitudinê,tu filios tuos inftituere fimiles tui non potesc* Qiiid quod etiam medendi induftriâ non prætermifit Siquidem graui afferfta cædc,amp;r confauciata uulncribus mederi fibi nouit,hcrbæ cui nomê eft phlomos,ut Qræci appel lant, ulcéra fubijcicns fua,ut folo curentur attaeftu. Serpens quoeç paftu fcniculi cæcita-tem repellir exceprâ.Itaq; ubi oculos obduci fibi fenferit,nota remédia petit, nec frauda tur effccftu.Teftudo uifeeribus pafta ferpentis,cum uenenum aduertcrit fibi ferpere,ori gano medicinam fuç falutis exercet.Et cum fit uolutabris paluftribus merfa,curare le ta men proprionouit anridoto,certoq;auxilio fanitatis,poteftates herbarumetiamipfa feire fe comprobat.Videas etiam uulpem lachrymulapinus medentem fibi, tali reme dio imminentis mortis fpatiaprofcrentê.Clamatipfe dominus in Hieremiæ libro: Tur

tur SC hirundo, agri pafieres euftodierunt tempora introïtus fui : populus autem meus non cognouit iudicia domini.Nouit hirundo q^uando ueniat,quando etiam reuertatur: nouit etiam pia auis annûciare aduenrus lui teltimonio ueris indicin:nouit etiam formt' De exploratiô ca explorare ferenitatis tempora. Nam cû aduerterit madidatos imbre ffucftus fuos hu- ffrenitay’ mefccre,explorato diligentius aere quando luge poffit feruare têperiem,accruos refe- ^jo^tnica, rat fuos,6C de cauernis foras luis humeris exportât, ut iugi foie propria frumcnta ficcen tur.Denicß haudquaquam illis diebus omnibus rumpi denubibusimbres uideris,nifi cum fruges fuas horreis proprijs formica reuocauerit. Boues pendente pluuia ad præfe De prainotitia piafe teuerenouerunt. lidcm ubinatural! fenfumutationêcœlicollegerint,foras fpe- pluuiie ac cali cftant,5Cultra præfepia ceruices extendût fiias una omnes fpecie, ut prodircfe uelle te- fiutationis à ftentur. Ouis fub aduentû hyemis inexplebilis ad efcam,infatiabiliter herbam rapit,eo tjuôd præfentiat afp eritatê hyemis futuram,ut fe prius herbæpabulo farciat,quàm gelu

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ambro.to.4; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g 2: adurentè

7^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVÏAMBROSII

DfEâÀniItr/ adurcntc omni's herba deficiat. Echinus ifte terrenus que uulgo hcricium uoc5t,fi quid renicMeU. infidiarum præfenferiqfpinis fuis clauditur, att^ infua fearma colligit,ut quicunq? eum contingendum putaucrit,uulncretur.Idemtç echinus futuri prouidens,geminas fibi rC' fpirandiuiasmunit,utquando Boreamflaturum collcgerit,feptentrionalem obftruat: quando Noto cognouerit detergi aeris nubila,ad feptentrionalem fe conferat,ut flatus declinet obuios,amp;e' regionenocituros. Vnde dignam domino laudem Propheta detu Pp/w. IO J lit diccns:Qiiàm magnificata funt opéra tua domine, omnia in fapientia fecifti.Omnia pénétrâtdiuinafapienria,implctomnia:idq! locupletiusex irrationabilium fenfibus, quàm ex rationabilium difputatione colligitur. V alidius eft enim naturæ teftimonium, quàmdodlrinæ argumentum. Cuic]panimanti incognitum eftquemadmodum fuam tueatur falutem:fi uirtus fuppetit,refift:endo;fi uelocitas, fugiendo;fi aftutia,præcauen^ do.Quis cas ufum medcndi,herbarumqi docuithaberenotitiâf' Homincsfumus,amp; fx^ pc fpecie hcrbarû fallimur,amp; pleruncp quas falubres putamus, noxias repcrimus.QuO'-n'es inter dulces epulas cibus letalis irrepfit,amp; inter ipfas aulicorû excubias miniftroru, Dfuitaliaregumferalis efcapcnetrauitt’Fcræ folo norunt odorenoxia 8Cprofutura difcer Mrtu nercmullo præuio,nullo præguftatore carpitur herba, neclædit.Melior enim magiftra ueritatis natura eft. Hæc fine ullius magifterio fuauitatêfanitatisnoftrisinfunditfenfi» bus,eadem doloris acerbitatem docet elfe fugiendam.Hinc uita dulcior,mors amarior. Hæc comendat leænæ catulos fuos, inimité feram matcrno mollit affecftu:hæc tigri--DeftgrjJff pic qfs interpellât ferocitatem, ÔC imminente earn prædæ refletftit. Namq; ubiuacuûraptæ täte in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fobolis cubile reperit,illico ucftigrjs rap ton's infiftit. At ille quamuis equo uetftus fuga^

ç;- eiui e upo q tarnen uelocitate feræ fe polTc prçuerti, nec cuadendi ullû ftippetere fibi pof-fe fubfidium,technam huiufmodi fraude molitunubi fe contiguum uiderit,fphæram de uitro protjcit. At ilia imagine fui luditur, amp;nbsp;fobolcm putat, rcuocat impetum,colh'gere fœtum defiderans.Rurfus inani fpecie retenta, totis fe ad comprehendendum equitem uiribus fundit,amp; iracundiæ ftimulo uelocior fugienti imminct.llle iterum fphæræ obie lt;ftu fequentem retardât,nec tarnen fedulitatem matris memoria fraudis cxcludincaflam uerfat imagincm,amp; quafi ladatura fœtus refidetSiepietatis fuæ ftudio decepta,Ô!^ uingt; epheßiS diótain amittit SC prolem.Qiiid nobis feriptura affert quæ dicit c'Filij diligite patres ue^ ftros,parentes nolitc ad iracundiâ prouocarc filios ucftrosfNatura hoc beftîjs infundit, ut catulos proprios ament,fœtus fuos diligant. Nefciunt illæ odia nouercalia,nec muta to concubitu parentes à fobole deprauantur, net^pnoueruntpræferrefilios pofterioris copulæ,iuperioris autem negligere.norunt pignora fua, nefciunt charitatis differentia, odioruminccntiua,offcnfionum diferimina. Simplex ferarum natura eft,nefcituerita^ tis calumnias.Sicenim omnia temperauitdeus, ut quibus minus rationis daret,plusingt; dulgerct affecftus.Quæfera pro catulis fuis non ipfa potifTimû fe oflferat mortiî^Quæ fe--ra fœtus fuos, innumcn's licet obfelfa cuneis armatorum, non fuis uifccribus tegatf'In^ gruat licet telorû fcgcs,illa tarnen paruulos fuos muro fui corporis feptos immunes pre ftat pcricuh'.Qiiid dicit homo,qui mandatum negh'git,naturam obliteratr'filius patrcin defpicit,patcrabdicatfilium,amp;hocputantiuseflc,ubidamnarurfœcunditas.Sepotius pater damnat,qui facit irritum elle quod genuit. Et hoc putatur authoritatis elfe,ubi fte Df«Mitpgrfz rilitatc natura multatur.Exortem rationis cancm efTcnemodubitauerintamenfifcnfus citdtc ezwgo= enis uigorcm confidcrcs,ccnfcs eum ientiendi fagacitate uim fibi rationis afcifcerc.De re/enfuf, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quôd pauci in gymnafiis conftitutfqui totam in difeendo uitæ longæuitatem con-

triucrintjuix potucrunt cognofcere,utfyllogifinorum coniuneftiones contcxercnt,hoc naturali canes eruditione comprehendere, facile poterit æftimari.Nam ubi ucftigiûlegt;-poris cerui'uerepererit,atq; ad diucrticulum femitæuencrit, amp;nbsp;quoddamuiarum com-pitum quod partes in plurimas fcinditur,obiens fingularum femitarum exordia,tacitus fecûipfepertra(ftat,uelut lÿllogifticamuoccm fagacitate colligendiodoris emittens: aut in hanc partem,inquit,deflexit,aut in illam, aut certe in hune fe anfraeftum contulit, fed nec iftam,nec illam ingrelîùs eft:fupereft igitur ut in iftam fe parte fine dubitatione contulcric. Quod hominesuix prolixa compofitæ artismeditationc componunt,hoc canibus ex natura iuppetit,ut ante mendaciû deprehendant, fiCpofteafalfi'tate répudia tainueniantueritatê. Nonne totos dies conteruntphilofophi,propofitioncs fibi in pul üerem

uerem diuidentcs,qui radio fibi defcribunt finguIaSjSC ex tribus,cum imam earS ueram efleneceflefit,duas primointcrfi'ciunt tattquammendacio cogrucntes^SCficin ea quæ relidaeft,uim ueritatisinhærcredefiniuntf'Quistarn tcnaxpoteftellebcneficq,6Cine^ Demeinoriabe mor gratier’quandoquide pro domino etiâinlatronés infilirenoucrût,amp;^ extrancorum ttefidorum, cr accelfus prohibere no(flurnos,6Cmori pro dominis, ÔC cômori cum dominis fint para- fid^HtatecanH tiî'Sæpe ctiam necis illatac euidcntia canes ad redarguendos reos indicia prodiderSt,ut muto corû teftimonio plerumqp fit creditum. Antiochiae ferunt in remonori parte urhis crepuiculo necatiï uirum, qui cancm fibi adiundum haberct.Miles quidam prædandi ftudio minifter cedis cxtitcrat,te(fius idem tenebrofo adhuc dici exordio in alias partes concefïèratn'acebat inhumatû cadauer,frcqucns fpecflantiû uulgus aftabat,canis queftu lachrymabilidomini deflebat erumnam. Porte is qui necem intulerat(utfe habet uerfo tiahumani ingenq )quo conuerfandi in medio autlioritatepræfumptafidcadfcifceret innocentiaîjadillamcircunfpedtantis populi acceffitcorona, Sóuelutmiferansappro-pinquauit ad funus.Tu canis fequeftrato paulifper queftu doloris,arma ultionis aflum-pfit,atqî apprehenfum tenuit,amp; uelut cpilogo quodâmiicrabile carmen immurmuras, uniuerfos conuertit in lachrymas,fidcmqi probanoni detulit, quod folum tenuit ex plu rimis,nec dimifit.Deniq? perturbatus ille, quod tarn manifeftum rei indicem,neq; odij, neqi inimicitiarum,ncq!inuidiæ, autiniuriæalicuius poteratobiecftionéeuacuare,crimen diutiusnequiuit refellere.Itaq? quod erat difficilius,ultionem perfecutus eft,quia ' defenfionem præftarenon potuit.Quid nos dignum noftro refcrimus creatori,cuius ci bo uefcimur,SC dilfimulamus iniurias,amp;fæpeinimicis dei cas quas à deo accepimus,e-pulas exhibemusr'Quid agniculis fimplicius,quos minufculæ paruulorum coparamus infantiæc'Sgpe ex his in magno grege agniculus per ouilia to ta uagatus errat à matrCjamp;C cum earn reperire non poflir,balatu frequentiabfentem incitât, ut refponftiraeuoeê ex-citet,quo ab eiusfono errabunda replicctueftigia,multis licet uerfetur in milibus oui3, recognofeit uocem parentis,feftinat ad matrem, lacftis quoQî materni notos fibi fontes requirit,quamuis cibi defiderio detineatur fiC potus, tranfeurrit tarnen aliéna ubera gra ' uida,licet humore lacftis exundent,folam matrê requirit, folius fibi materni uberis pau-peres fuccos fignificat abundare.llla quoq? inter multa agniculorum milia folum filium nouitjunus quamuis plurimorum balatus,eadem fpecies,fedilia tarnen fœtum fuum di feernit à cæteris,SC folum filium tacito pietatis teftimonio rccognofcit.Paftor errat in di fcretione ouium, agniculus in agnitione matris nefeit errare. Paftor fallitur fpccie, fed ouis piietatc non fallitur.Vnus odor omnibus, fed tarnen habet natura odorem fuû do-mefticum,quem fobolcs charafpeciali quadâ uideturproprictateredolere. Habetfuos ufus natura,amp; fenfus domefticos. Vix infantulo cceperunt dentes prorumpere, amp;nbsp;iam nouit fua arma tcntare.Nondû catulo dentes,amp; tanquam habcat, orc proprio fe quærit ulcifci.Nondum ceruo cornua, amp;nbsp;tame fronte præludit atqi ex ea quæ nondû expertus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,

fit tela minitatur,Lupus fi prior hominem uiderit,uoccm cripit, amp;nbsp;dcfpicit eum tanqua Dfo-fpfione ui(ftoruocisablatæ.ldemfife prguifumfenferit,deponit ferociam,nonpotcftcurrere.

Leo gallum,0Cmaximealbûueretur.Capreauulncratadilt;ftamûpetit,SCdeuulnereex- froglt;lt;Ù cludit fagittas. Norunt amp;nbsp;beftiæ remédia fua. Leo æger fimiam quærit ut deuorcr,quo nbsp;nbsp;nbsp;Ho-fafw,

poftit fanarûLcopardus capreæ agreftis fanguinê bibit, uim languoris euitat.Omnis fera ægra canis haufto curatur fanguine. Vrfus æger formicas deuorat. Ceruus oleæ ra-mufculos mandit.Ergo feræ norût expetere ea quæ fibi profunt, tu ignoras o homo remedia tuafTu nefeis quomodo uirtutê eripias aduerfario, ut te tanqua præuêtus lupus effugercnonpoffit,utoculo tue mentis eius perfidiâdeprehcndas,amp;prior curfum ucr-borû eius impedias,impudentia eius,6C acumen difputationis obtundas. Quod fi te ille præucneritjUocê tibi aufcrt:amp; fi obmutueris,folue amieftû tuû ut fermonem refoluas.Et liinteinfurrexeritlupus,petrâcapis,amp;fug{t.PctratuaChriftus eft.SiadChriftûconfu-gias,fugitlupus,nec terrere te poterit.Hanc petrâ quæfiuit Petrus cû titubaret in fluefti-bus amp;inuenit quod quæfiuit,quia dexterâ amplexus eft Chrifti. Qiiid dicâ allio homi- Quodalliu^ nés delc(ftari,â^ illud ad cfcâ fumere,quod ÔC leopardus fugit f Dcniq; ficubi allium ali- 2^^l^opArdu, :quis confricandu putauerit,leopardus inde exilit,nec refiftit. Cuius uenenata fera odorem nonpoteft fuftinerCjid tupro cibo fumis, QC uifeeribus infundis internisf'Sed medi

Ambr.to.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g 5 catur

catur interdum doloribus. Sumatur pro medicamento non pro cibozflïrtiatur ab ægro-' tantibus,non ab epulantibus.Medicamentum quæriSjSC leiumum fugis,quafi maius a^ liudremedi'um reperire poflîs.Ieiuni homtnis fputum fi ferpens guftaueriqmon'tur.Vi des quanta uis ieiunij fit, ut ÔC fputo fuo homo terrenum ferpcntem interficiat,amp;men'-* ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to fpnitalem. Quantam dominus etiam minufculis infudit prudentiam f Turtur nido

fuo,ne pullos luos incurfet lupus, fquillac folia fiiperiacit. Nouit enim quod huiuftnodi folia lupi fugere confuerint.Nouit auicula quomodo pofteritatem foueat fiiam, amp;nbsp;tu i-* gnoraSjtu negligis quomodo aduerfum lupos nequitiae ipiritalis pofteritaté uitac huius habeas tutioremc'

Qua ratione dominus alfjs bcftîjs anguftiora, afijs prolixiora colla forma-uerit.Etelephantorum defcriptio quantum ad membra, ôôproprietäres eorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. V

Ed reuertamur ad feriem creaturae,5c confideremus qua ratione dominus a-S lîjs beftîjs anguftiora colla formauerit,utleonibus atlt;^ tigridibus,urfis quo** quc:alijs prolixiora,ut elcphantis,6C camdis.Nônne euidcns caufà eft, quia illis feris quæ carne uefcuntur,nô crat opus prolixitate CeruicisfNon enim in terras pa^ feendigratia ceruicem atcç ora deqciunt, fed aut ceruum inuadunt, autbouem ouemcß ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;difeerpunt. Cameltts uero cum fit altior,quomodo herbis minutilfimis pafeeretur, nifi

longioraufq! adterramcollaaduftim paftionis extenderetfitaqtcamelus pro ratione proccritatis ftiæ prolixiora colla fortitus eft.Equus pro ratione, bos quoq; fimili modo. 0e^h^tipro* Hienim pafeunturhcrbis.EIephantus autem ctiam prominentem promufeidemhabet tnu/cis. quia cum fit eminentior cuncftis,fe inclinare ad pafeendum non poteft. Itaq; promufei-* dis ad colligendum cibum utitur minifterio.Ea immani beftiæ largi potus infundit hu morem,ideoq; concaua eft,quo ad reftinguendam tantæ beluæ fitim plenos lacus hau-* Derii/clemcer riaqautcollecfto fluminepoffit undare potantem.Ceruix fane minor eft quàmpofcat tanti corporis moles, ne eaquoqionerimagiscflct quàmufui. Ideocçnecgenuainfle^ lt;ftit,quiarigidioribus opus fuit cruribus, quo uelut columnis tanta poffitmembrorum machinafuftincri.Calcanéum leuiter incuruat,rigentcætera pedum àfummouft^ad imum. Nec ficut nos,in chylas nos (æpe deponimus,ita fe etiam beftia poteft tanta de^ fle(ftere,meritofç nonuoluendife, necß recubandiufum cum cæterisanimantibuspo*-Ckt trâbiiut tcft habere cómunem.Fulcifur hincinde trabibus maximis, ut in fômnû aliquàhtulu fi* fuldatur. nepericulo reflelt;ftatur,quiapcs eiusnullaartuûconiunôfioncdiftinguitur. Manfuetis igitur ueluti quædam fulcra eorum quibus hic ufus eft, parantur ingenio:feris autem ôî agreftibus quia nemo huiuftnodi quibus fuftentari queant fulcra ftibftcrniqhincuenit ufus periculi.Namcç arbori innixi aut coftas fricât,aut in fomnû fefe relaxant. Quæ non nunquam uiefta atqt inflexa tanto corpore frangitur,atfç ill e qui fefe in candê refuderat, corruit,ncc crigere atq? elcuarc fe poteft, ibiq? iaeês interit,aut gemitu ftio proditus fter nitur,dumuentre cæterifq? iuxta mollioribus ad uulnus patet, Nâ dorfum eius cæterat^ in/tdijs nbsp;nbsp;nbsp;exteriora non ulla facile folcnt tela penetrare. Sunt autem qui propter ebur has illis infi

flfpbant» fgt;ro dias parent,ut arbores cas quibus fe applicare côfueucrint,ex alia parte quà infi equen* ‘ptn-ftw pari tior ufus eis fiqaliquantulû recidât : ut reflecftcntc fe elephanto,pondus membrorû eius fuftinereno poffinqruinamqieiusarceflant.Sedfiquisiftarcprchcndit,rcprehendate* tiam alritudincs ædificiorum, quæ citius grauê minantur ruinam,SC difficiliuslapfaregt; parantur. Verum fi' ilia aut propter pulchritudinê,aut propter fpcculâfrequenter attol* limus,hæc quoep in elephantis probate dcbcmus,quia magnû rebus bellicis ufum mini ftrât.Indegens Perfarûferox bellis,ualidafagittiSjOmniumcp tclorû ia(ftu,quia de fupe* lephanti rebut rioribus ad inferiora ualidiore nifu tela torquentur, acies eorû uelut gradientibus turrf* beüicismini/ busfeptaprocedit.Inmedijscampistanquâdemurodimicant,uelutinareequadam ftrunt. nbsp;nbsp;fpecula collocatffpecftât magis bella quàm ftibeunt. Ita alieni à pcriculo uidctur,tuti

molibus beftiariï.Qiiis efh eos adiré audeat, cüm defuperiaculis facile fîgatur, inferius elephantorum conteratur incurfuc' Deniep cedunt illis acies amp;nbsp;armatorum cunei,ÔC ca* ftraillaquadratafoluuntur.Intollerabili nancp impetuinhoftesruunt,utnullo agminc bellatorum,nulla conftipatione militû,nullo clypeorum retardentur obiedfuzuelut qui dam mobiles montes uerfantur inpræfijs,ÔC ut colles alto eminent uerticcjmugitus ffa*

gore omnîû perturbant confidentiam. Quid hïs fucût pedes, quamüis lacértis uaïidus, ÔC manu promptus,cum fibi feptus armatorû populus gradienti'um ut murus occurrat ƒ Qiiid faciat equcs,cum equus eïus perterrefa(flus,tantæ beftiæ immanïtarê difFugtatr' Quid faciat fagittarius,quum defuper ferrata uirorum corpora iaculi ilt;flum fentiré non polfint; beftiaquocpnecnudafacilepenetrabilis ferro fît, amp;munitaloricis obüiasfîne fui periculo acies fecet,6C conterai turmasc' Itaq? ut immenfa acdifîcia,ita elephanti fun-damentis ualidioribus fuftinent,alioquin imparibus fuiri pedib.inrra breuem laberen-turætatem. Nuncautemamp;trecentisamp;^ampliusferunturannisuitamproduceie, quia De lôgitudine omnia fibi ad magnitudinêmembra conucniunt.Ideoqj non diftineffi ut nobis fed com nbsp;nbsp;nbsp;fle^han»

padi artus funt,quo fîntrobuftiorcs.Quàm cito hominibus,fi diu fteterint, aut ueloci-us cucurrerint,ucl iugiter ambulauerint,genua uexant amp;nbsp;plantæ.Côiunôia enim amp;nbsp;ar-ciculata facilius quàm concreta atq? folidata, aut doloris fenfum, aut cafum ofFenfîonis admittunt.Et quidmiraris,fî ueftitiarmis timcntur,quandoquidcm dentibus fuis tantf Detlcntib. ^ui naturalib.fpiculis femper armati funtcPromufcide fua quicquid inuoluerint, frangunt: igt;i« drwdwtw pcdequicquidcompreflerintjUelutquodamlapfu ruinâtingêtis exanimantJnuoluunt elephanti, promufeide nemora ad lui efeam, SC quafi quidam altiffimi dracones ferpentinis quos nbsp;nbsp;primulas

ceperint fpiris flagellant. Plerunq? eas in orbem colligunt, maxime cum de terra cibus pf(iw»4 iegitur,aut potus hauritur. Documenro itacß nobis funt,quôd nihil fuperfluum fit créa tum,amp; tarnen hæc tantæ molis beftia fubiccfla nobis,impertjs feruit humanis.

mo feipfum nofcat,2f fibi attendat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. VI

E ftruerc ÔCpraclibare debemus. Videbaturnihil elephantis creatura habere robuftius,nihil tarnt erribileuel pro ccrum,nihil tam ferum quam leones uel tigrides funt:amp; hæc feruiunt homini,ô^ rtaturam fuam humana inftitutione depOnunt: obliuifeunt quôd nata iunt,induunt quod iubentur. Quid multa Docêtur ut paruuli, feruiuntutinfirmijuerberant uttimidi, cOrriguiit Ut fubditi, inmores tranfeütnoftros, quoniam motus proprios perdiderût.Mirabilis igitur natura in maxirriis, rhirabilis eni in cxcclfis dominus,mirabilis etiam in minimis. Si cut enim non minus plana camporiï quâm montium alta miramur,nec plus altitudinem cedri ftupemus,quàm uitis aut oleg breuis fœcunditatem : ita non amplius miror elephantum quia procerüs eft, murent quiterribilisclephanto eft. Naturaeigiturhæcpotentiaeftiütterribiliaahjs,ahjs meti-culofa fint.Eft enim donata prærogatiua quædam fîngulis creaturis,ut quibufdâ priUi-legijs proprijs fulciantur.Formidabilis tauris elephantus,inurem timet. Leo quîdêrex ferarum,exiguo feorpionis aculeo cxagitatur,ô^l ueneno ferpentis occidif.Eximialco-nis pulchritudo cornantes ceruice thoros excutit, cum fiiblato ferpens petftorc attollit ora.Sed quis non miretur tam breui feorpionis aculeo ut incorporcum putes, ingentiâ corporS excire mortemc' Nechoc quifquamreprehendat,quôd creator ferpentes créa turis fuis aliaqi uel animantiû uel herbarum genera uenenata mifeuerit. Nata funt enirrt hæcadcorreptionc noftram,n6addeformatiônem.Namquæignauis3autinfirmis,aut impijs plerunc^ offenfîoni atq; terrorfifunt ait) s ufui. Ita funt hæc ut pædagogi paruulis. Amari uidcntur,acerbiSCmolefti, formidabiles uerberc,libertatcrri lafciuiendi negât, neceflltatê difciplinæ exigunt, pueriles animos, ne luxu diffluant,tefrore conftringûf, ideoq? horu aufteritatc frugi cuadunt,fbbrtj,contincntes,laudi magis quàm ludo dedi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

ti.Vides quid terribilia ilia flagella proficiarttfSic ferpentes flagella fimt eorum qui-bus infirma animi ætaSjônT quædam pUerilis mentis eft uirtusicæterum fortioribus noce re non poflunt.Dcnicç confident! in domino didîû cftiSuper afpidem ôô bafîlifcum ath pfalm,9lt;a bulabiSjSC conculcabis leone ÄS draconem. Paulû momordituipera, ÔS putabant eurtt Ad.i» quafi peCcatorë uix de naufragio feruatum,ueneno efle moriturum: fed poftcaC^ inuiö labilis permanfit,exeufla in ignem uipera,plus apUd intuêtes uenerationis inucnit.Sed amp;ipfe dominus ad omnes ait;Quicrediderit ÄSbaptixatus fuerit,hicfaluus erit.qui uc-ro no credideritjCondcmnabit.Signa aut credentium hæc dixitfore,ut ferpentes manu mulceant,uenena his atej ömne mortiferS,etiamfibiberint,nocere no jjolnnt.Tua igit ubi magis incrcdulitas ô homo, uenettametuendä ferpentimh font. Time igitur illa,

eo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;OIYIAMBROSII

Ut faltem dum formidantur ilia,ad fidem prouocare te pofïint. Quod fi deu non time^ uel ultrieia pcrfidiæ ucnena formides. Nunc quoniâ ÔC elephantos uidcs tibi fubditos, ÔCleones elle fubieó:os,nofce teipfum ô homO: qliod non(ut feruht)Apolhm's Pythrj, -fed SalomonisfanÆ eft,qui amNïfi fcias te formofainmuheribus»quan^ multo antea Moyfes in Deuteronomio feripferit : Attende tibi ô homo. Attende tibi,ait lex. Et pro pheta ainNifi fcias te.Cui hoc dicit f Formofa,inquitjin mulierihus.Quaf eft pulchra in mulieribus,nifi animajquæ in utroqp fexu præftantiam poflïdet pulchritudinisÆt me-* ritô decora eft, quae non terrena fed cœleftia : non corruptibilia fed incorrupta defide^ rat,in quibus decus perire non foleat.Corporalia enim omnia proceflu aetatis,aut çgri-* tudinis inæqualitate marcefcunt.Huic attende,dicit Moyfes, in qua tu totus es, in qua melior tui portio eft.Deniq? interpretatus eft dominus quis fis tu,dicens:Attendite uo bis àfalfis prophetis.Iftienim animam debilitant,mentê fubruunt .Nonigit caro tu es. Quid enim eft caro fine animae gubèrnaculo,mentis uigore f Caro hodie ftimitur, era® deponitur.Caro têporalis,anima diuturna.Caro amieftus eft animæ,quæ fe induit quo* dam corporis ueftimento.Nonigitur tu ueftimentû cs,fêd qui ueftimento uteris. Ideo Colojj^î tibi dicitur,utexpolians ueterem hominem cum aeftibus eius,nouum induas, quinô in . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corporis qualitate,fed in fpiritumentis,agnitione rcnouatur.Nô,inquam,caro es tu.

i.Cor.j Ncq? enim carnidicitunTemplum enimdeifancftum eft,quod eftis uos.Et alibitTem* ibuem.- plum dei uos cftis,SC fpiritus faneftus habitat in uobis. Sed renouatis dicit,ôf fidelibus, in quibus permanet fpiritus dei. In carnalibus autem non permanet, quiaferiptum eft: Cenef.i Nonpermanebitfpiritusmeusiniftis,quoniamcarnesfunt.

De noftræ creationis ferie. Et quid fit imago dei, cum iterata adhortatione, ut homo fibi attendat, êc feipium ftiat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. v 11

Geftef. I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ed prius ipfius creationis noftræ feriem confideremus.Faciamus,inquit,ho

S nbsp;nbsp;nbsp;minemadimaginemôt^ fimilitudinemnoftram. ] Quishocdicitr'Non'nc

deus qui te fecit.'^Quid eft deusCCarOjan fpiritusfNô caro uticß,fed fpiritus. Cuius fimilis caro elle non poteft,quia ipfe incorporeus fiC inuifibilis eft,caro autê coin prehenditur uidetur.Cui dicitfNon fibi utiq;,quia non dicit faci5,fed faciamus. Non angelis,quia miniftri funt : ferui aût cum domino,SC operâ cum authore non poflunt o* perationis habere confortium:fèd dicitfilio,eriamfi ludæi nolint,etiam fi Arriani repu* gnent.Sed ÔC ludæi conticefcant,âi^ Arriani cum fuis paribus obmutefcant,quidum u* num à confortio diuinæ operationis excludunt,plui es inferût : amp;nbsp;prærogatiuam quam filio ncgant,fcruulis donant.Sedefto,ut adminiculo fcruulorum adoperandûde.us uo* bis indiguilTe uideatur.Si operatio cÔmunis eft cum angelis dco, nunquid deo amp;nbsp;ange lis imago cômunis eftfNunquid angelis diceret : Faciamus hominem ad noftram ima--Coîoff. 1 ginem amp;nbsp;fimilitudinem f Sed qui fit imago Dei, audi dicentê : Qiii eripuit nos, inquif, de poteftate tcnebrarum,5c tranftulit in regnum filrj charitatis fuç,in quo habemus re* demptionem,rcmifrionem peccâtorû,qui eft imago dei inuifibilis, SC primogenitus u* niucrfæ creaturæ.Ipfe eft imago dei patris,qui femper eft,amp;eratin principio.Denique ïodn. 4 imago eft qui dicit;Philippe,qui uidet me,uidet amp;nbsp;patrcm.Et quomodo tu cum imagi* nem uiuam patris uiuentis uideas, dicis : Oftende nobis patrê fNon credis quia ego in patre,amp; pater in me eftf'Imago dei,uirtus eft,noninfirmitas : imago dei fapientia eft,6(f imago dei iuftitia eft.Sed fàpientia diuina eft fempiterna iuftitia.Imago dei eft folus illc ibidem IO quidixir:Ego ÔC pater unum fumus’.ita habens fimilitudinê patris, ut diuinitatis plc* nitudinis habcat unitatê.Vbi dicit,Faciamus:quo modo inæqualitasfCum iterû dicat, Ad fimilitudinê noftram:ubi eft diïîîmilitudoc'Sic amp;nbsp;inEuangelio ubi dicit; Ego pa tcr,utiq! hô una perfona cft;ubi aût ait, Vnûfumus,nulla eft difcrcpantia diuinitatis aut opcris;nô igit in utroq; una perfona,fed una fubftâtia eft. Et bene addidit,Sumus: quia femper cflcdiuinû cft,ut coæternû credas, quem putabas diffimilem efle. Aeternus eft Exod.j enim,de quo dicitMoyfesrQiii eft,mifit me.Pulchré ctiam illud premifitzEgo ôd pater. Nam fi patrê præmififlet,tuminorcm filiûiudicares'.fed præmifitfilium, quem nô con* uenit credi pâtre fuperiore. Adiunxit patrê, ut aduertas deum patrê ôô filiû eius ordinis præiudicio non teneri. Attcnde,inquit,tibi foli. Aliud enim fumus nos,alia funt noftra, alia quæ circanos funt.Nos fumus,hoc eft,anima ÔC mens: noftra funt corporis mêbra, 'Slt; fenfus

H E X A E M E R o N LIBER VI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8t

Ä5 fcnfiis e(us :circa nos pecunia eft, ferui funt,amp;uitæ iftius apparatus. Tibi ergo atten* de,ót teipfum fcito, hoe eft non quales lacertos habeas, non quantam corporis fortitu--dincm,non quantas poHcfsiones, quantam potcntiam, fed qualem animam acmentê, unde omnia confilia proficifcunt,ad quam operum tuorum fruCtus refertur. lila eft eni plena fapiêtiæ,plena pietatis atq; iuftitiæ,quoniâ omnis uirtus à deo eft. Cui dicit deus; Ecceego Hicrufalcm pinximuros tuos.Illa anima à deo pingitur,quç habet in fe uirtu^ turn gi atiam renitentem,fplendoremcß pietatis. Illa anima bene picfta eft, in qua elucet diuinæ operationis effigies.Illa animabene pilt;fta eft,in qua eft fplcdor gloriae,amp;? pater næ imago fubftantiæ.Secundum hancimaginem quæ refulget,pi(ftura precioia eft.Se^ cundum banc imaginem Adam ante peccatum : fed ubi lapfus eft, depdfuit imaginem cocleftis,fumpfit tcrreftris cffigiem. Sed fugiamus hanc imaginem quæ intrare ciuitate del non potcft,quiafcriptum eft:Dominein ciuitate tuaimagine eorum ad nihilum re-diges.Etnon intratindignaimago, quæintrauerit excluditur, quia non intrabit, in-quit,in cam omne c5mune,SC qui facit execrationem ÔC mendacium,fed ille intrabit in earn cuius in fronte agni nomen fcriptum eft. Animaigitur noftra ad imaginem dei eft. In hac totus cs homo,quia fine hac nihil es,fed es terra,ÔC in terram refolueris.Denique ut fcias quia fine anima caro nihil eft:Nolite,inquit, timere eos qui pofliint corpus occi dcre,animam autcm non poflunt. Quidigitur in carne præfumis, qui nihil amittis, ft carnein amifcris f Sedilludtime, neanimæruædefraudcris auxilio, Quam enim dabit homo comutationcm pro animafua,in quanon exigua fuiportio, fed totius humanæ uniucrlitatis fubftantia eft Hæc eft per quam cæteris ferarum auiumq; dominaris ani-mantibusihæc eft ad imaginem dei,corpus autem ad fpecicm beftiarum.In hac pium di uinæ imitationis inhgne,in illo cum fen's acbeluis uile confortium.

De climatiori traclatu quid fit ad imaginem Dei. Et de anima quomodo fit ad imaginem dci.Et utrum de ea dici potuerit ; Faciamus homine ad imagine no-ftram : utrum prçterea fecundum corpus,an fecundu animam iuftificatio con-lerri uideatur, cum uchementiori incitatione ut homo feipfum agnofcat,5C fibi attendat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. viK

Ed tracftemus elimatius quid fit ad inlaginciti dei. Caro riuiiquid ad imagi-S nbsp;nbsp;nbsp;nem dei cfti*' Ergo in deo terra eft,quia caro terra eftf Ergo corporeus deus;*

Ergo infirmus ut caro,palTionibuscj fubieclus f Et forte caput tibi Uideatur adfimilitudinemdei,quiaeminct:autoculi,quiaintucnrur:uelaures, quia audiunt. Si altitudinem fpecftcs, num proceri uidemur, quiapaululum uertice cminemus à terris f Sed id non pudet,eô nos fimiles dei dici,quia ferpentib.cæterisqî reptantibus, aut quia damulis atq? ouibus aut lupis celfiores fumusf Et quanto in hac parte cameli nobis atcß elcphanti proccriores funtt'Obtutus eft quidcm præftans,fpe(ftare elemêta mundi,co-gnofcere quæ nullus annuncict,fed tuns deprehcndat afpc(ftus:uerùm hoc ipfum quan tum eft quod uidcmus,ut eo ad fimilitudinê dei nos efie dicamus,qui omniauidet, ipc-lt;ftat omnia,latentes dcprchendit affecftus,fcrutatur cordis occulta f Non pudet hoc di-cerc, cum ipfe me to turn uiderc non poflim;' Qiiod ante pedes eft,uideo : quod à tergo cftjuidcrc non p oflum.Ceruiccm meam nefcio,non noui occipitium,renes meos uide-re non poflum.Similiter quantum eft quod audimus, cum id quod paululum diftet, uiderc Sé audirenon poirim;*^Si intericefti parietes fint,impeditur afpe(ftus,impeditur auquot; ditus.Deindc corpus noftru uno in loco hæret,angufto includitur fpacio. Omnes feræ latiorcs funt hominc,omnes ctiam uclociores. Non ergo caro poteft elfe ad imaginem dei,fed anima noftra,quæ libera eft,Sé diffufis cogitationib.atq; cofihjs hue atq; illucua gatur,quæ cófidcrando fpeeftat omnia.Ecce nunc fumus in Italia, Sé cogitamus quæ ad •Orientales autOccidetales partes fpeélareuidentiSécöillis uerfariuidcmur,quiinPer fide liint coftituti, Sé il los uidemus qui degût in Africa. fi quos cognitos nobis ea terra fufccperit,fequimurproficifcêtes,inhgrcmuspercgrinantibus,copulamurabfentibus, alloquimur feparatos,dcfun(ftos quoqî ad colloquiarefufcitamus,eosq! utuiuentes co ple(ftimur,amp; tenemus,ôéuitç officia his uftimcç deferimus.Ea igitur eft ad imaginé dei, quæ non corporeo æftimatur, fed mentis uigore: quæ abfentes uidet, tranfmarinauifu obit, percurrit alpetftu, ferutatur abdita, hue atque illuc uno momento fenlusfuos per totius

et nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I V 1 AM B R o s I I

totius orbis fines SC mundi fecrcta circumfert,quae deo lungi't, Chrifto adhærct, dcfccn dit in infcrnuiTijatcç afcendit,libera uerfatur in cœlo.Denicp audi dicentem: Noftra aiP tem conucrfatio in coelis cft. Non eft ergo ad imaginem dei, in qua deus fempcr eft f Philip. J Sed audi quia ad imaginem dei. Dicit enim Apoftolus : Nos itaque omnes reuelata fa^ z.Corintl^.j oe gloriam dei ipcculantes,ad eandem imagine rcformamur, à gloria in gloriam, ficut

à domini fpiritu. Qiiia igitur eognouimus animam efle ad imaginem dei,nunc confide Genef, i remus utrum de anima potuerit dicfiFaciamus hominem ad im^inê.Sed audi amp;iftud, * Exod. I quia anima nomine hominis nuncupatur.Scriptum eft enim in Genefi: Filtj aût loieph qui facfti funt illi in Aegypto:animæ nouem.Omnes ergo animæ quae intrauerunt cum lacobinAegyptUjfeptuagintaquinqi.Etmuko aptius anima uel homo Latine',uel Grç ce' euó^aTTamp;' dicit : alterum ab humanitate,alterû ab intuendi habens uiuacitate;quç ma gisanimæ corporiconuenirenondubiumeft.Cui rcietiam illudiureconcurritdF Tfcrf».} (ftuminThrenis Hieremiæ : Bonus eft dominus fuftinentibus eum,animæ quac quæn't eum.De hominibus dixit,amp; anima adijciendam putauit. Melius enim quærit ifta fi fola fit,abduccnsfe à corporis cœno,ÔCà cupiditate carnali. Ipfa eft ad imaginem dei, cofor mis dominilelu.Qui aut conformes filtj dei,fan(fti fiintSic enimlegimus,dicente Paugt; Rw».8 Io : Scimus aut quoniam diligentibus deum omnia concurrunt in bonum, ijs qui fecun dum propofitüuocatifunt fanfli: quos præfciuit prædeftinauit conformes fieri ima^

■ ginisfihj fui,utfitipfeprimogenitusinmultisfratribus.Quosaûtprædcftinauit,hosô(^ uocauit : quos uocauit,hos ÔC iuftificauit : qiios autem iuftificauit,hos amp;nbsp;clarificauit. V trum igitur fecundum corpus, an fccundû animam iuftificatio tibi conferri uidcatur, quæfo relpondeas. Sed dubitarenonpotes : cum iuftitia, unde iuftificatio deriuata cft, mentis tuæ uti(^ nô corporis fit.Pitfius es ergo ô homo,amp; pitftus à domino deo tuo.Bo num habes artincem atqt picftorem.Noli bonam delere piduram : nô fuco, fed ueritate fulgcntem : non cera exprelîàm,fed gratia. Deles pitfturam mulier, fi uultû tuum mate^ riali candore oblinas,fi acquifiticio rubore perfundas.Illa pitftura uitij, non decoris eft: Ilia pieftura fraudis,non fimplicitatis eft: 111a pieftura têporalis eft, aut pluuia aut fudore tergitur : Ilia piclura fallit Ô6 decipit, ut nec]? illi placeas cui placerc defideras,qui intelli git non tuum fed alienît elle quod placeas : ôC tuo difpliceas authori, quiuidet opus fuÛ elle dcletS.Dicmihijfi fiipra artificem aliquem inducas alterû,qui opus illius fiiperioris nouis operibus obducat,nônnc indignatur il le qui opus fuum adulteratû elle cognoue rit cquot; Noli tollere picluram dei,ôô pitfturam mcretricis afrumere,quia feriptum eft : ToF i.Cor. g lam ergo membra ChriftijSC faciam membra m eretricis f Abfit. Quodfi quis adultérât opus dei,graue crimen admittit.Graue eft cnim crimen,ut putes quod melius te homo deus pingat, Graue eft ut dicat de te deus, Non agnofeo colores meos, non agnofeo imaginem meam, no agnofeo uultû quem ipfeformaui, refjcio ego quod meûnon eft. Ilium quære qui te pinxit, cum illo habeto confortium : ab illo fume gratiam,cui mcrcc dem dcdifti.Quidrefpondebis f Qiiod fi graue eft adulterare opus dei, quid de illis di' cemus qui interficiût opus dei, qui humanu fanguinem fundunt, qui uitam quam deus 'donauit cxtorqucnt,qui dicuncTollamus iuftû,quiainutilis eft nobis C Vnde bene le-* lt;ftum cfthodie:Vulpesfoucas habent,amp;uolucres cœlinidos,ubirequiefeant: filiusau tem hominis nô habet ubi caput fuum rechnet, Vulpes ergo fc abfcondit in fouea, auis fc tuetur in nido : homo non abfconditur in fouea, fed dccipit. Fouea uerô os hominis cft,fouca ai ta pceftus eft hominis,ubi funt noxia ÔC fraudulenta confilia, malæ cogitatF ones.TuambuIas,Ô!^ alius tibifoueam parat.In medio laqueorû ambulas,quos abfcon.-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. derunt tibi in uia inimici tui. Omnia ergo circumfpice, ut effugias ficut damula deretfi

bus,, amp;nbsp;ficut auis delaqueo. Damularçtia afpeefius uiuacitate déclinât: auis deuitat la^ queos,fi ad fuperiorafc cóferat,amp;tcrrenafuperuolet.In luperiorib.erh nemo tcnditre^ , tia,laqueû nullus abfcoditJdeo cuius côuerfatio in fupernis eft,huius no folet in prædâ ucnire captura.Sed quidmiraris fi homo decipit ab homine,quando filius hominis ubi , requiefeeret non habebatf Et ille quide talem hominêfecit,in quo caput ftium reclina^ ret. Sed pofteaquâ in petftore noftro non requies proximi coepit elTe fed fouea, poftea^ quam alter alteri neeftere cæpit infidias,quem iuuare deberet, caput fuum Chriftus auet tit à nobis. Sed poftea t^mentnaluit illud morti offerte pro nobis.Noli igitur effefi-au^

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dulentus

dillen tus, ctûdéKs^iüïnitis, ut in te Chriftus caput rechnet. Deniq? cum feciflet piiciunt hcluas,cum feciflet ferarum genera SC bcftiaru,non requieuit. Requieuit autem poftea quàm hominem ad imaginem iuam feCitJn quo rcquiefcat, audi dicetem ; Supra quent Eflt;i. rcquicfcam,nifi fuper humil? 8C quietum, ÔC trementê uerba meafEftô ergo humilis ÔC quietus,ut in tuo deus rcquiefcat aftetflu.Qui non requieuit in beftijs,multo magis non requiefeit in petflore beftiali. Sunt enim animi beftiales,funtferç forma hominum indu rac,dcquibusdicitdöminus:Ättenditeuobisafalfisprophetis,qui ueniuntad uosinuc ftituouium,intusàutcflinthipirapaces.Inhis ergo non requieuit deus: fedrequieuit in morihus humanis,quos fecit deus ad imaginem fuam amp;fimilitudinem: quando fecit ui i^Corin.ii rum,qui non debet uelare caput iuum,quoniâ imago 8C gloria eft dei.Huius uiri animae diciuEcceego Hieruialem pinximuros tuos.No dixit: pinxi uentrem tuum,non dixit: pinxi inferiora tua,fcd dixit:Pinxi muros tuos,uahda fc aflcrês homini murorum dediC repræfidia,utfi pcruigil fpeculator in portis fit,oblidionis poffitpericulum propulfare.

Dicit itacp:Non tibi uoluptates dedi,non illecebras cupiditatu, non incentiua luxuriæ, non alieni decoris concupffeennanufed dedi tibi fundametamuralia, dedi tibi turrium cxcclfa faftigia, in quibus coftitutus expugnari ab hofte non metuas, nec ingruentium legionum terribilia licet tentamêta formides. Deniq; babes in Efaia,quia iufti anima di Ep* ^7 cit ucl ccclcfia:Ego ciuitas munita, ego ciuitas obfefla. Munita per Chriftu,obfefla per diabolum.Scd non debet obfidione uereri,cui Chriftus adiutor eft.Munitur enim gra^ tiafpiritali, ôffecularibus periculis obfidctur.Vnde ÔCin Canticis habes di(ftu:Ego mu Cdntic.S rus,2lt; uberamca turres.Murus eft ecclefia, turres eius funt facerdo tes, quibus abundat Ô6 dcnaturalibus ucrbum,SC demoralibus difciplina. Cognofee ergo te decora anima, quiaimago dei es:cognofce te homo,qui gloria es dei.Audi quomodo gloria. Prophe^ PfaLijS S nbsp;nbsp;nbsp;ta diciuMirabilis faeftaeft cognifio tua exme.hoc eft, in meo opere tuamirabilis eftfa^

efta maicftas:in confilio hominis tua fapientia prædicatur.Dum me intueor, quern tu in ipfis cogitationibus occultis St internis affeeftibus dcprehedis,(cientiae tug agnofco my fteria.Cognofee ergo teo homo quantus fis,âf attende tibi, ne quando laqucis imph'ca tus diaboli,fias præda ucnantis:ne forte in fauces tetri illius leonis incurras,qui rugit amp;nbsp;circuit quærens que deuorct.Attêde tibi,ut cófideres quid in te intrct,quid ex te exeat. Non de cibo dico,qui abforbetur amp;nbsp;egeritur:fcd de cogitatioe dico, de fermonc aflero'. Nonin tc intret alieni thori concupifcentia,nonirrepat in tuâmentcm:non rapiat ocu-lus tuns trâfeuntis fœminæ pulchritudinc,animus nô includat:nô fermo tuus tentamen torum machinas ne(ftat,nô in dolo prodat, nô maledico proximû afpergat opprobrio.

Venatorem te fecit dcus,non expugnatorem,qui dixit ; Ecce ego mittO uenatores mul Hiovw.i é tos:uenatoresnon criminis,fed abfolutionis:ucnatorcs non culpçutiq;fedgratig.Pifca lmc.ç torChrifties,cuidicit:Amodo erishomines uiuificans.Sicmitterctiatua,ficmitteocU los tuos,fie mitte fermoncs tuos,ut nullum opprimas,fed aliènes flutftuantem. Attende inquit,tibi.Sic fta,nc cadas:fic curre,ut ad brauium pcrucnias:fic ccrrato,ut fæpe decèr^

' nbsp;nbsp;nas,quialegitimo debetur corona certamini.Miles es, hoftê diligenter explora,ne tibi

noSlurnus nTepat:athlcta cs,manibus aduerfario propior cfto quàm uultu. Ne oculum feriat tuum,liber obtutus ftt,argutus incelîùs,ut irruêtem effundas, cedentem occupes, uulnus uigilanti afpecftu exeas,forti congrefTu repcllas.Quôd fi fucris uulneratus,attert de tibfcurre ad medicum,qua;re remedium pœnitcntiæ. Attende tibi,quia cam erft halbes que cito labitur.ueniat tibi bonus animarum medicus, fermo diuinus, afpergat tibi oracula domini tanquam medicamenta falubria. Attendc tibi,ne fiat uerbum abftondi turn in corde tuo iniquum.Serpit enim ficut uenenum,ÓL letalia infert contagia. Atten--de tibi,ne obliuifcaris deum qui fecit te,ne nomen eius in uanum accipias. Attende tibi, lexdicit,nccummanducaueris,SCiatiatusfueris,5lt; domos ædificaueris,SC habitarecoé Dcwf.g pcris,amp;;^ pecoribus tuis repletus fueris,amp; auro óf argento abûdaueris,ôf omnibus quæ-cunqs tibi fuerint,in multitudine exaltes te corde,et obliuifcaris dominum deum tuum. Qiiid enim habes homo quod nó accepiftifNónne haec omnia ficut umbra prætereûtf Nonne domus tua hacc puluis eft óf ruinafNónne hare omnia,fabulafNónne feculi thé faurus,uanitas eftfNónne tu ipfe es cinisfRcfpice in fepulchra hominü,et uide quid ex te nifi cinis óf ofta remanebüt,hoc eft ex corpore tuojrelpice, inquâ,Ôf die mihi quis ibi

8-4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVIAMBROSH

dines,quis pauper fit.Difccrncmopes acpotentes. Nudi omnes nafcimur, ntidi mort-’ mur.Nulla difcretio inter cadauera mortuorS, nifi forte quod grauius foetêtdiuitü cor^ t poradiftcntaluxurie.Quemaudiftipauperemcruditate defunÓür'Prodeftilliinopia fua:exercet corpus,non opprimit. Nee tarnen audiuimus iuftum derelióum, SC fernen cius quærcns panem:quoniam qui bene operatur in terra fua,abûdat alifflêtis. Attende ergo tibi diues,quia amp;nbsp;tu carné portas ficut pauper. Attéde tibi pauper, quia anima tua preciofàeft:ÔCficaromortalis,diuturnaanima:ÔCfitibideeftpecunia,non deeft gratia; ' fi non eft domus ampla,non diffufa poflcffio,cœlum patet,terra libera eft. Omnibus ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;incômuneelementadonatafunt,patétæquediuitibusatqppauperibusornamêtamun

di.Nûquid pulchriora preciofiflimaru domorû aurata Iaquearia,quàm cceli facies,fteb Iisinfignitafulgétibusf'Nunquidlatioradiuitûrura,quàm fpatiaterrarûr Vnde ad cos E/îw5 quidomumaddomû,amp;uillamaduillâiungunt,dicftum cft:Nunquid folibabitabitisfu Baruch. J perterramc'Maiorem domum tu babes pauper,in qua clamas, amp;nbsp;exaudiris.O Ifraefin^ quit propbeta,quàm magna eft domus dei, SC ingés locus pofiellionis eius:magnus,ôi non habet finem,altus amp;immenfus.Domus dei diuiti eft communis ôC paupcri.DiflÉici leeft tarnen diuitem intrare in regnum dei.Sed forte doles quôd nullum tibi auratoruin ^chnorum lumen refulgeat,Sed multo illuftrior tibi luminc circunfufo luna rciplédet. De hyeme forfitan quereris,quia nulla tibi hypocauftaanhclantibus ignibus uaporen-tunftd babes fobs calorem,qui tibi orbem terraium temperet,byberno te defendat à f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;frigore. An illos beatos putas,qui (èruitiorum fequentiû ftipantur cateruisfScd qui alic

nos pedes rcquirunt,fuis uti neftiunt.Deniq! à paucis præceduntur, à plurimis portan-tur.Nifi forte illud miraris,quôd abundant auro, argento, pecunia. Quantis abundant

i uidcs,quantisegcantn5uides.Scdeburneisle(ftisaccumberepreciofumputas,amp;non confideras prcciofiorem efle terram, quæ pauperi tboros graminum fternit,in quibus dulcisrequies,(uauis eft ibmnus,quem illc aurea compofitus fponda, to ta peruigil nOquot; lt;fte qu3crit,ôiS non capit. O quanto te ille bcatiorem iudicat uigilans quieftentem, Illud prætereo,quod multo eft praeftantius, quoniam iuftus uir qui hic eguerit, illic abunda-î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bit:Slt;f qui hic laborem tolerauerit, illic conlblationcm babebit. Qui autem hic recepe^

ritbona,illic mercedem eorum fperare non potcrit.Paupcrtas enim mercedem ftiam re feruat,cenfus abfumit. Attende ergo tibi pauper,attendc diucs:quia in paupertate SC di Trouer.}o uitns tentamentafunt.Ideo quidam fapiens.dicit: Diuitias paupertate ne dederis mi' hi.Él qua ratiôe petierit hoc,dicit:Satis eft cnim homini babcrc quod fibi fufficit. Qiiia diuitiæ ut epulis uentrem, ita animum curis, iblicitudinibusq; diftendunt. Ideoq petit J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conftitui fibi quæ opus funt amp;nbsp;fufficientia.Nercpletus, inquit, mendax nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicam;

Quis meuidetfaut faclus paupcr,furtum faciam,ct iurcm in nomine domini.Fugicnda ïgitur Ôô cauendafunt tentamenta mundi,ne pauper defperctjne opulês inlblefcat.Scri ptum eftenim:Cum expuleiisgétes,amp;^cœperisuti terris eorû,nedicas; Virtusmeaâ^ manus meahanemihi poftelfionem parauit. Sic eft qui opes fuas merito adftribit fuô. Etideo quafi probatus proprium non agnofeit erroré, fed longo trahit fune peccatum-. Nam fi credat quod accelTio pecuniæ,aut fôrtuiti euentus,aut turpis aftutiæ fit,nonba' bet locum infolcntia,in quibus aut nulla laus,amp;inanis labor, aut cupiditas inuerecun^ dafit,modum nefeiens ponerc uoluptati.

Depr^ftantia,decore,amp;f gratia humani corporis,ac membrorum ipfius. Cap.i X Ed etiam deipfo aliquadicenda ftint corpore hominis,quod præftantius ce 5 nbsp;nbsp;nbsp;teris décoré à gratia efte quis abnuat fNam ÔC Ü una atq eadem omniû ter^

renorum corporum uideatur eflefubftantia,fîrmitudo 8C procerit3s,quibuf dammaiorinbefttjs:forma tamenbumani corporis eft uenuftior, ftatus ereefius ÔC ceb fus:ut neq; cnormis proceritas fir,neq5 uilis amp;nbsp;abicefta pufillitas,tum ipfa babitudo cor^ poris ftiauis ÔC grata,ut nc($ beluina uaftitas horrori fit,nec gracilitas tenuis infirmitati. De prifjlantia Ac primum omnium cognoftamus humani corporis fabricam inftareflemundi.Siqui ! capitif. dem ut cœlum imminet aeri,terris maria,quæ uelut quædam membra funt mundûita Z' tiam caput fuprarcliquos artus noftri corporis cernimus cminere, præftantiflimumcç eiTc omnium tanquam inter elementa cœlum,tanquam arcem interreliqua urbis mœ^ ftia.Inarce autem bac regalem quandamhabitare fapientiam fecundum Propheticum didtumj

HEXA E Aï ERO N L IB ER V I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8 f

didum:Quiaocüïi'fàpientisincapiteeius:hanceflecæten'stutiorem,amp;!' ex ilia omni- Ecd* bus membris uigorem prudentiamcß deferri. Quid enim robur SC ualiditas lacertorum pi oficiat,quid uel ocitas pedum, nifi capitis uelutprincipis fui imperialis quædâ admi--niculeturpoteftasÆx hoc enim autdeftituunturuniuerfa,aut omnia fuiciuntur. Quid agatfortitudo,nifî oculo duce utaturin praîliumcQuidfugajfi défit obfutusfCarcer eft totûcorpus,tenebrofo inhorrens firu,nifi oculorûilluminetur afpeclu. Quod ergo fol amp;lunain eœlo, hoc funt oculiin homine. Sol amp;lunaduo mundi lumina îoculi autem quædam in carne fldera fulgent defupetjôC inferiora claro illuftrant lumine,necpatiun turnoôbs quibufdam nos tenebris implicari : (peculatores quidam noftri die ac nocftc excubant.Nam amp;nbsp;ex fopore membris caeteris citius excitantur, amp;nbsp;uigilantes circuipe-(fiant omnia.uiciniores enim font cerebro, unde omnis manat ufosuigendi. Nclt;ç uerô præpropere quifquâ hucdefcendilïèmecredat,quôdrelilt;^ouertice oculos predicem, cum alienum non fit,fommam rem in partelaudare, Oculos enim certum eft eue capi^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:i

tis portionê.Caput itaq; oculis explorât omnia,auribus occulta rimatur, cognofcit ab-* fcondita,audit quid altjsagatur in terris. Ipfe autem uertex capitis quàmfuauis ôifgra- Cfun-ticfo* tusfQuàm ipedola cgfaries,quàm reuerendain fenibus,quàm ucnerandain facerdoti- ciftrie. bus,quàm terribilisin bellatoribus,quàffl decora in adolefcentibus, quàm côptain mu Iieribus,quàm dulcis in pucrisf’Alium fexum crinita nô decet,alium tonfa nÔ decec.Ex üegratincd* arboribus licetquæhumanifitgratiacapitisæftimare.In capite arborisomnis eftftu- pitif, lt;ftus,ibiomniseftpulchritudo:illius comanos autàpluuqstegit,aut defendità foie. Toile arbori comâ,tota arbor ingrata eft. Quanto igitur maior humani capitis ornatus eft, qui cerebrum noftrû,hoc eft federn originemcp noftrorum fenfoum' capillis capitis munit de ueftit,ne aut frigoreuexetuf aut artludllic enim fons uniuerforum eft : ideo ubiiniun'a no cet,ibi gratia præminet. Quid fine capite eft homo , ctîm totusin capite fîtir'Cum caput uideris,hominem agnofcis.Sicaput défit, nulla agnitio eflepoteftuacet tnineusignobilis,fine honore,fine nomine.Sola ære fufa principû capita, Ôe duefti uuk tus de æreuel de marmore, abhominibus adorantur.Non immerito igitur huic quafi confoltorifoo cætera membra famulâtur,SC circûferuntillud feruili geftamine ficut nu men,atq;infublimelocatûuehunt. Vndecenforiapoteftate quo uult dirigit quorun-dam obfequia feruulorû,ôf præcepta fingulis obeûda decernit. V ideas imperatori foo fingula gratuito ftip endio militare.Alia portant, alia p afcunt,alia defendût, 6C minifte-rium foum exhibentiparent ut principi,ancillantur ut domino.Inde uelut quædâ proce ditteflêra,quam debeant pedes obire rcgioncm,quæ militiæ muniamanus cofumman nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

dis operibus exequantur, quam uenter abftinendi uel edendi form am impofitæ teneat difciphnæ,Huicfronslibera,nudisapertafemporibus, quæmentis habitum ipecie fui ücfronte. prodat:nunclæta,nunctriftior:nuncdirelt;ftaadfcueritatcm, nunc ad lenitatemremif-fior,quæ fignis forenfibus internam exprimât uoluntatem. Imago quædâ animi Ioqui-gt; tur inuul!tu,fidei bafis,in qua quotidie domini nomen inferibitur amp;nbsp;tenetur, Eami gemt nærupes foperciliorû fequuntur, quæ oculis muninienta pfætendunt, prætexunt gra-tiamjut amp;nbsp;uenuftas decoris arrideat,SC diligentia proteÆonis aflîftat. Si quid enim de capitefordiû decidat,aut arenæ puluis,autros nebulæ, aut humefeentis uerticis fodor, cxcipifiufopercilio,netcnerasoffenfaacieuifionesmolliû perturber oculoru. Adhæ^ rent uelut quibufdâmontium fupercilqs oculi,ut de protegentemôtis cacumine tutio^ resfintjôC tanquam in fummo locati, de quadam feena foperiore uniuerfa prolpecftent, Neq? enim oportebateoshumileseflè,ficut aures,uel os,ipfosqînariuinteriores finus, ucjifu octu Specula enim femper in alto eft, ut aduenientiu cateruarum hoftilium explorari poflît lorum. aduentus,ne improuifo occupent ociâtem uel urbis populum, uel imperatoris exerci-tum.Sic latronû quoq? cauêtur incurfus,fi exploratores in mûris aut tufribus, autmon-tisexcelfifopercilio fint locati,ut dcfuperfpeôtent plana regionum,in quibusinfidiçla tronumlatere no poflînt.In mariquoq? pofitus fi quis terræ appropinquarefe conifeit, »niplàmaIifaftigia,8C celfa antennarum cornua uori cXploratoTafcendit,SC adhucinui fibite-m reliquis nauigâtibus eminus terram lalutat. At forte dicas’.Si fpecula editior ne^ eelîâria fuit,curnon foprafommû uerticem capitis oculi eonftituti font, ficutcâcris uel ftarabæisfofommo font,quibus licet nullum caput apparcat, colla ac dorfa tarnen cæ-

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ambr,to,4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h tero

4 nbsp;nbsp;tero corpore celGora funtr’Sed illis tefta ualida, nec tam tenuîs membrana ficut nobfs

quæ facile polfit ofFendijiuboqj amp;nbsp;cæten's interfcindi fcntibus. Alîjs quoep ammâtibus huiufinodi fpccics,ut poflint oculos aut ad ceruicem cô ferre, ut equi ac boues, ac pro^ pemodum omnes tcræ:aut ad alas {uas,ut aues, quo tuta quiete potiâtur. Nobis autem amp;nbsp;in fummapropemodû corporis parte conftitui,oculos oportuit,tanquam in arce, ab omni uel minima offenfîone defendûquæ duo fibi côpugnantia uidebantur. Nam fî in Inimili eflent propter tutamen,munus impedireturfi in ucrtice,paterct ad iniuriam. Itaq? ne uel ufui muneris aliquid detrahcretur,ucl aliquid ad propulfandâ iniuriam non profpiceretur,eo loci oculos c5ftituif,cui fupercilia dein per non minimû protectionis impertiant,fubtermalæ aliquantulûelcuatæ haudexiguummunitionis adiungant, in^ teriorem partem fepiant nares,exteriorem quoep frontis malarumq? gibbi extuberent: ÔC licet olbum côpage connexa,amp;æquata confinia circumuallareuideantur,inter hæc rnedij iunt oculorum orbes,tuti ad cauendum, SC ad intuendum liberi, ôô decori ad

gratiam,utpote in cryftalli fpeciem refulgentes.In quorum medio pupillç iunr,quæ dendi munus operantur.Hæ ne qua incidentis iniuriæ offenfione lædâtur,pilis hinein^ dccôfèrtisuclutquodâuallopcrcircuitummuniuntur. Vnde tutum auxilium poftu^ lans Prophetaait:Cuftodi me domine ut pupillâoculi. ut protedionis diuina: fieret ei tam folicita ôé tuta cuftodia,qua'm pupillam oculi tutilïimo quodam naturæ uallo mu^ nire dignatus eft:Simul quia innoccntia amp;nbsp;integritas leui fordc afperfa uiolatur,fiC gra^ tiæ fuæ munus amittit.Er ideo profpiciendû ne quis earn puluis erroris oblimct, autub lauexetfeftuca peccati,quiafcriptum eft:Eqceprimum trabem deoculo tuo, SCtûcuP debis etjcerefcftucam de qcuIo fratris tui.Itaq? propter oculos ferunt medendi periti ce rebrum hominis in capitc locatû,alios autem noftri corporis fenfus propter cerebrû fi^ nitimo quodam efi'e domicilio côftitutos.Initium enim neruorum ôC omniû fenfuum uoluntariæcomotionis cerebrum eft,atcp indcomnis eorum quæ diximus caufa ma^ nat.Initium autem arteriarum infiti caloris,quo animantur,ÔC tepefiuntuitalia,cor elle pleriq? arbitrâtur.Scnfuum autem fingulorum uelut organû nerui funt, qui uelut chor^ dæamp;fidesquædam decerebro oriuntur, amp;nbsp;per partes corporis in fingulaquaeq; ofifi-ciaderiuantur.Ideoq^molliuseftcæteriscerebrum,quia omnes fiifcipit fenfus,unde omnes nerui quærunt uniuerfa quæ uel oculus uidcrit,uel auris audierit,uel odor inha--laueritjuel lingua increpucrif,uel os fapon's acceperit. Qiiod enim molle, ad copaflîo^ nem aptius:quod autem durum ex aliquo rigore neruorum,ad agenda efficacius. Præ-ftantiHimum quoep audiendi munus cft, amp;nbsp;uifui fuppar gratia. Ideo aures extantiores, ut ornatus decorem præferant,5lt; excipiant omne illud quicquid de ucrtice fordiunt humori'suc dcfiuxerit:fimul utinearû finibus uoxrepercuflafineoffenfioneinterior res ingrediatur a nfr a iff us. Nam nifi ita eflet, quis non ad omnem fortioris fonum uocis attonitusrcddcrctur,cum interipftfubfidia frequenter improuifoieffus clamore nos obfurdefceie fentiamus/Tum uelut quædam propugnaculauideas prætendereaduer^ fus frigoris afperitatem, calorifcp flagrantiamnitneq? fiigus penctret duclus patentes, neq? nimius adurat æffus. Sinuatio autem interiorum aurium, modulandi quendâ nii--merum præfiat difciplinam. Siquidem per anfratffus aurium quidam rythmus efficP tur,Sc^modulisquibufdamingrefïæfonus uocis exprimitur.Tenaces præterea fermo--nisacceptiipfoselEeanfradfus auriumjufus ipfenos docct.Siquidemuelut in concauis montium,ucl in receiTu i upium,uel in anfraÔu fluminû uox auditur dulcior,ÔC refpoU'-fafuauia referens Echo refultat.Ipfæ quoq; fordes aurium non inutiles, quæ ligant uo^ cemrut tcnacior cius in nobis memoria fit,ôt^ gratia. De naribus autem ouid loquar, quæ biuio amp;nbsp;procero foramine antrum quoddâ recipiendis odoribus præftant, ut non perfuncGorie odor tranfeat,fed diutius inhæreat naribus,ôd earum duefîu cerebrum fen îùftp depafcatcJdeo diutius odor fragrat acceptus,quàm fermo refonat, aut uifiis appa^ ret.Plerunq; quod momentobreuifuerisodoratus,toto die tibi fpirat in naribus.per cas quoq? purgamenta capitis defluunt, define fraude atq! offenfione aliqua corporis deriuantur.Efl: etiam non mediocris fenfus in tacl u,attp in eo uoluptas gratiffima, fyn^ cerumi^ iudicium.Plerunqs enim tacGu probamus, quæ oculis probare non poflumuS. Pofiremum'quotp officium eftonsaut Iinguæ,quôd tarnen omnibus uires miniftraf.

Nam netp

Nam nccpbcuKutgorcm uidendi habcrent,nifi uirtutem fubftann'æ corporalis accipe- Dcoffidooris, rent,quæcibodeferturamp;potu:ne(pauresaudiendi,autnaresodorandijautmanustan cr,cibo^i' gcndi, niß corpus omne confortetur alimcnn's. Dcficimus enim uiiibus, niÜ eâs cibi competcntis alTidin’tatercparemus.Dcniq; confecli fame, nullis obledlanturfcnfuuin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

uoluptanbusjfedquafi exortcs corum dehnimentanonfendunt.Qinde^o dcfcn'bani dcntium uallum,quo abus conficitur,ÔÔ plenæfit uoci's exprelïîof' Qiiæ ünc dcntibus Dedentibiif, alimonia dclecflaret^Dcniq? æui niaturos pleruncp cerni'mus h oc ipfo cinus,fcncfccre, quodamilTisdcntibusnullam poffintcibiuiitutcmualidiorisaflumei'cJdeo mutairgt; fantia,quia non habet adhuc organum uocis.Linguæ quoqj non folû inloquendo, fed ce munera çtiam in edendo munus preciofiflimum eft.Ea enim uclut pleôhumloquentiSjamp;' quç-- kngute. dam edentis eft manus,quæ defluêtem cibû dcntibus Inscrit SC miniftrat. 'V ox quocpr acris quodamremigiouehitur,SC per inane portatur,eadcm(p uis qug acrem uerbcrat, nunc cômouet,nuncdemulcet audicntisaffecflumjiratum mirigat,fractum crigit,fola-turdo’entem.Sitigiturnobiscanorumcômunecumauibus.Sedapud quem,quo fo- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a

no uocis utatur,quod eftrationabile,non potcft cum omnibus animanribus irrational bilibusfcilicetelîccomune.NamSC ipfifenfuscômunesnobis funtcum animantibus cætcris:fed tarnen non eadem his cæteris animantes induftria utuntur.Erigit bucula ad cœlum oculos,ièd quid fpelt;flet,ignorat.Erigunt fcræ,crigunt aucs : omnibus eft liber afpctftusjfedibliinefthominieorumquæafpicit affedtus interpres.Speiftat oculisor^ tus obitufq? fignorum,uidetornamentum cœli,miratur ftcllarû orbes jfulgorcsquocp diuerfos intelligit fignorum,quando Hefpcrus furgar,quandoLucifer.'cur illcuefper^ tinus5hicmatutinusirradiet:quosmotusOrionhabcat,quos Luna defelt;ftus:quemad--modum Sol fuos norit occaius,circuitus quoçp curftis fui folcnnitatc cuftodiat. Audiût quoq^animantescæteræ,lcdquispræter hominem audiendo cognoicitf Sécréta fa-pientiæfolus homo ex omnibus gcnaibus quæin terris funt,auditu amp;meditatione 6Ó prudentia colligit,qui potcft dicere: Audiam quid loquatur in me dominusDeus.Hoc eftpreciofiiïîmum,quod homo diuinæuocislitorganum,amp;fcorporalibus labifs cxpri mitcœlefte oraculum/îcutillud cft:CIama.Quid clamabofOmnis carofœnum. Acce nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

pitquoddiceret,5CcIamauit.Sibihabeanrprudentiamiuamquiradio cœlifpatia ter^ rarumqrdefcribunt:Sibthabeantintelîelt;ftum fuum,dcquodicitdominusrEtintelIe^ i.Corint.i lt;fîum prudentiumreprobabo.Necç numéros orationis acmodos Jamp;modulosmuficæ ûpienuæhocconftituam loco,fed eamfapienttam deftnia, de qua dicitProphcta: In-certa Sf occulta fàpientiæ tuæ manifeftafti mihi.Quid autê loquar de ofculo oris,quod pietatisSCcharitatis eftpignusc' Ofculantur feamp; columbæ.fed quidadhumani ofculi ccofcuîo orif, uenuftatemjquoamicitiæinfignchumanitatiftçpræfulget yin quo plenæ charitatis fi-delis exprimitur affetftusc'Vnde amp;nbsp;dominus uelutprodigq genus in proditorc codem nans aitduda,ofculo filium hominis tradisCHoc eft, Charitatisinfigne côuertis ad fig- cuc.zz num proditionis,amp;infidelitatis indiciumCpacis hoc pignore uteris ad officium crudc-litatis.Bcftialiigiturorisobfequioinferentem potius neccm, quàm charitatis focdera defcrentem,diuinæarguituocis oraculo.Illud quoqrpræcipuû, quod folihomincs ore Defermonir exprimimus,quæ cordelentimusJtaq;cogitationestacitæmentis,orisfcrmoncfigiian oris, tur.Quid eft igitur os hominis,nifi quoddam fermonis adytum,fons difputationisyau-lauerborum,promptuariumuoluntatis;' Abfoluimus uclut quandam humani corporis regiam, in qua fit licet quædam quantitas portionis, forma tarnen uniuerfitatis eft» Sequiturguttur,pcrquodtotiuscorporisuitalecômercium,SL fpiritus huius cornea- Deg«ffi^e. tusinfunditur.Succeduntbrachia,ô6uaIidiIacertorumthori,uaIidæad operandûma-nus,SCprocerioribus digitis habiles ad tcnendum.Hinc aptior uius operandi,hineferi bendi elegantia,amp; ille calamus feribæ uelociterferibentis, quo diuinæ uocis exprimun nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4

turoracula.Manuseftquæcibumori miniftrat,manus eft quæ præclarisenitetfacftis, ccftnguUri quæ conciliatrixdiuinægratiç facris infertur altaribus,per quam offerimus ôf fumimus pntconio lacramenta cœleftia:manus eftquæ operatur pariteratq? difpenfat diuinamyftcria, eu- memuum^ iusuocabulo non dedignatus eftfeDci filius declarari, dicentcDauid:Dextcra domi-nifecit uirtutem,dextera domini exaltauit me» Manus eft quæ fecit omnia, ficut dixic Pens omnipotêszNônnemanus meafecit hæcc* Manus eft totius corporis propugna-: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ambr.to»4, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h x culum,

culum,capitis dcfenfatnx.Qiie cum fit loco inferior, tocum ucrticem comit,amp;f honefto (2r uenuftat ornatu.Quis digne explicet pertoris cratem,uentrifq5 molliticmfAliter enim uentre. uifccramolliora non portent foueri,amp; inteftinorum finus duris hauddubie offibus Ix' Depulmone. dcrentur.Qiudtamfalutare,quàmutpulmocordifinitimo limite iungeretur,ut cum cxarferitcor ira indignatione, pulmonisfanguine atq;humorecitius tempercturf ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïdeoQ! mollior pulmo clt,quia madet {empcr,fimul ut rigorem indignationis cmolliat.

Hæcideo llrictimpercurrimus,uttanquamindoefîiobuta perftringere,nontanquam Dfüfnf cz medici plenius ferutari uidcamur,ôô pcrfequi,quç naturæ latibulis abfcôdita funt.Licn iecore. quoq? cum iecore habet uiciniâfrucluofamiqui dum alFumit quo ipfc pafeatur, abfter^ git quicquid fordium dcprehcndcrir,ut per fibras iecoris minutiores, ciborum poffint , nbsp;nbsp;nbsp;. tenucsatcpfubtilcsrcliquiætranfirc,quæucrtanturinfanguinem,uiribufq; proficiant,

gt; tn e/ tnis, cum fimo fbrdibus egcrantur.Inteftinorum uerô circûplexi orbes, ôu fine ali' quo licet nodo,fibi tarnen inuieem nexi, quid aliud nifi diuinâ profpicientiam creato--ßfßomgebo, jTÎs oftendunt,ut no cito efca pertranfcat,amp;ftatim à ftomacho decurratf’ Qiiod fi fieret: iugis fames,amp; continua uorandi libido hominibus gigneretur. Exinanitis enim uiicc' ribus exhauftiSjdum momentaria effufione uacuarentur, necefle erat inexplebilcm atq? inlatiabilcm cibi SC potus generari cupiditafcm,quam fine dubio matura mors fe--queretur.Idcoq; prouide cöficitur primum efca in utero fuperiore, deinde in iecore cO' quitur,quoufq? uaporedigeftustransfunditur fuccus eins in reliquas corporis partes, cacp fubftantia artus alütur humani,quam iuucnes accipiunt ad incrementum, fenes ad perfcucrandum:reliquum autem uelut fuperfluum per inteftina deducitur, amp;nbsp;per illud IXlt;00- cxtranfuerfooftiumderiuatur.Deniq! etiaminGenefi arcaNoeadfabricam humani corporis accipitur,de qua dixit DeusiFac tibi arcam ex lignis quadratis,nidos facies in arca,amp;bituminabis cam intus ÔC forisbifumine,ÖC fic facies arcä.Et infra: Oftium ucro facies ex tranfiierfo,inferiora autem arcç bicamerata amp;nbsp;tricamerata facies. Hoc ergo fi' gnificat dominus,quöd oftium ex pofteriori fit parte,per quod egerantur ciborum fu' perflua.Decore enim creator nofter dutftus reliquiaru à uultu hominis auertit, nedum urgamus,inquinaremus afpetftum.SimuI illud confidcra,quöd ca que pudoris DdHcnw. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iunt,eo loci conftituta funf,ubi Operta ueftibus elucere non polTint.Venarû puE

fiis,ucl infirmitatis internuncius,ucl falutis eft.Eacdem tarnen cum toto diftufç fint cor-porc,ncq; nudac atq; intctftæ funt,ôô ita lenibus operiuntur uiiceribus,ut explorandi co pia fit,êC celeritas fenticndi,quando nulla eft uifcerû cralTitudo quæ pulfum polfit ob' Df o/stbuf. duccrc.Oftaquoq; omniatenuiopertafuntuifcere,amp;reuin(fta neruis,præcipue tarnen capitis Icui teêla funt corio. Vnde quo poffint aliquod aduerfum imbres amp;frigora ha' De capinis, l^ere munimen, capillis dêfioribus ucftiuntur.Quid de genitalibus loquar,quæ uenis e Df gfnit4/ regione ceruicis per renes lumboftp dcdu(ftis,fufcipiût genitale fernen ad munusamp; ad frratiamprocreandic'Quid de officio pedum,qui torum corpus fine ullafuftincntonC' ns iniunaf^rlexibjlegenujquo præ cæteris domini mitigatur onenlajiramulcctur, gra^ Dcgf«». tia prouocatur.Hoc enim patris fummi erga filium donum eft, ut in nomine Icfu omne Philip, z genu curuetur,cccleftium,terreftrium,amp;^ infernorum : ÔC omnis lingua cofitcatur quO' niam dominus lefiis in gloria eft Dei patris.Duo cnim funt,quæ pi's: cæteris Deû mul' cent,humilitas,amp;^fides.Spcsitacpexprimithumilitatisaffe(ftû,amp;fcdulæfcruitutis ob' C«r (f«o tdn= fequiiim:Fides æquat filium patri,atq! utriufq; candem gloriam côfitetur. K-etfte autem plures fed duo funt homini pcdcs.quatcrni cnim pedes feris ac beluis funt, bini a' uibus.Etideo unus quafi deuolatilibus cfthomo qui altauifu petat, nbsp;nbsp;quodam rcmi'

Pfdlm.ioz giouolitctfublimiumcogitationû.Etideodeeo dieftum eft:Rcnouabitur ficutaqui' p.... læiuuentustua.eo quod propiorfitcœleftibus, amp;fublimioraquilis, quipoffit diccrc:

De finefermonis.SC complexioncfcxti diei,cum humili gratiarû atftione. Cap.X Ed iam finis fermoni noftro fit,quoniam côpletus eft dies fextus, ÔC mun' I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dani operis fumma conclufa eft,perfe(fto uidelicet hominc,in quo princi'

parus eft animantium uniuerforum,6C fumma quçdâ uniuerfitatis,ÔC om' nis mundanæ gratia creaturæ.Certc deferamus filentium, quoniam rcquicuit Deus ab omnibus mundi operibusnequieuit autem in receflù hominis, requieuitm eius mente atcj

atqî propofîto.Fecerat cnim hominem rationis capaccm,imitator cm foi,uirtùtû æmiT--latorem,cupidiim cœleftiumgratianim.InhisrequicfcitDeus,quiait: Super qucm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(.

quiefcam,mfi fupra humilcm ÔC quietû,amp;tremêtcm uerbameat’ Gratias ergo domino Deo noftrOjqui huiuimodi opus fccit in quo rcquiefceret.Fecit cœlum, nô Icgo quôd requieuerit:fccit terram,n6 lego quôd requieueriufccit folem,lunâ,amp; ftellas, nec ibi le go quod rcquieuerinfed lego quôd fcccrit hominem, ôC tune requieuit, habcs cui p ec^ eatadimittcret.AutfortetunciamfuturedominicppaflionisprçccnitmyfteriuiTr,quo • ' reuelatû eft, quia rcquiefceret Chriftus in homine,qui requiê fibi predeftinabat in cor^ pore pro hominis redcmptione:fecûdum quod ipfe dixit:Ego dormiui, rcquicui, Ô6 4 exurrexi,quoniâ dominus fufeepit mc.Ipfc enim requieuit qui fecir. Cui eft honor, glo^ ria,perpetuitas à feculrs,ÔCnunc icmper,ÔC in omnia fecula feculorum.Amcn,

, CONDITIONfS, NOTATA IN EO QJV^OD SCRIPTVM EST; FACIA-mus hominem ad imagincm amp;nbsp;fimilitudinem noftram,qui fanefto Am-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;brofioauthoriàquibufdamadicribitur,fœliciterincipif.

Quarationehomini tanta dignitas fit collata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput 1

ACIAMVS hominem ad imagincmamp;fimilitudincm noftrâ.Tanta itaqp Genef.t dignitas humanæ conditionis efle cognofeit, ut nô folo iubeiïtis fermo-ncjficut aliafex dierû opera,fed confilio fanefte triniratis,amp; opere maiefta diuinæ creatus fit homo : ut ex primæ conditionishonore intelligcret, quantudcbcrctfiioconditori,dum tantûin côditioncmox dignitatis pri uilegium præftititei c5ditor,ut tâto ardentius amarct conditorcm, quâtomirabilius fe ab eo eflè conditum intclligereLNec ob hoc folû quôd confilio iancftæ trinitatisfic cx-cellenter à conditore conditus eft,fed etiam quôd ad imaginem amp;fimilitudinem iuani ipfc creator omnium eum creauit,quod nulli al 17 ex creaturis donauif.

Dedignitatehominisfumptacxrationeimaginis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput II

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Va: imago diligentius ex interioris hominis nobilitatc eft confideranda.

Primo quidem quôd ficuti Deus unus femper ubiq! totus eft,omnia uiuifi cans,moucns,Slt; gubernans,ficut Apoftolus confirmât, quôd in eo uiui- A(!î.i 7 mus,mouemur,amp; iumusific anima in fuo corpore ubic^ tota uiget,uiuificans illud,mo-uens,SC gubernans.Nec cnim in maioribus corporis fui mêbris,maior, 6Ó in minoribus-minor,fed in minimis tota, Ô6inmaximis tota. Ethæc eft imago unitatis omnipotentis Dei quâ anima habet in fe.Que quoq; quandâ fanefte trinitatis habet imaginem.Primo in eo,quia ficut Deus eft,uiuit,Ô!^ iapinita anima fccûdû fuû modu eft,uiuit,£C iapit. Eft quoeç Sô alia trinitas in ca,qua ad imaginé fui conditoris perfeôtç quidé amp;nbsp;fummæ trini tatis,que ex pâtre Scfilio ÔC fpiritu ian(fto,condita eft. Et licet unius ilia naturæ, tres tarnen in fedignitatcshabct,idcft,intclle(ftû,uoluntaté,ÔCmemoria.QiTodidê,licet ahis uerbisinEuâgeliodefignat cumdicitunDiligesdominûdcumtuû ex toto corde tuo, ex tota anima tua,amp; extotamente tua.id eft,ex toto intellcéîu, ôô ex totauoluntatc,

amp; ex tota mcmoria.Nâ ficut ex pâtre générât filius, SCcxparrefilioq? procedit fpiritus làncfiusiita ex intell ceftu générât uoluntas, amp;nbsp;exhis item ambobusprocedit memoria, ficut facile à fàpientc quolibet intelligi potcft.Nec enim anima perfeéla poteft eflè fine his tribus,nec.horum triû unum aliquod quantû ad ftiâ pertinetbeatitudinem, fine aftjs duobus integrum conftat.Et ficut Deus pater,D eus filius,Deus fpiritus iàntftus eft, nô tarnen tres drj iunt,fed unus Deus tres habens perfonas:ita amp;nbsp;anima intelleélus, anima uoluntas,anima memoria:non tarnen très animæinuno corpore,fcd una anima très hagt; bensdignitateszatqîinhistribus eius imaginem mirabiliter gerit in fiia natura nofter interior homo,ex quibus quafi excellentioribus animæ dignitatibus iubemur diligere conditorem,utinquâtumintelligiturdiligatur:SCquantumdiligitur,fcmperinmemo- ,1 riahabeatur.Neclolus fiifficit de eo intelle(ftusjniftfiat.in amore ciusuolûtas : imô nec

Ambr.to.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3

po nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSri

hæc duo fufficiunt nifi metnoria addatur,quafemperinmenteintelligends 5^ di1igengt;' tis maneat Deus,ut ficut non poteft efïc momentum quo homo non utatur uel fruatur Dei bonitate Sgt;C mifencordia, ita nullum debeat elle momentum quo præfentem eum non habeat mcmon'a.Et ideo diledilfime fih',iufte mihi uidetur didtuin, intcriorem ho mincm imaginem elle Dei. Anima cm'm nominatur torus interior homo,qua uiuifica^ tur,regitur,contineturluteaillamalïahume(flataluccis,ne arefadla diflbluatur.Deus Pfalm. 145 dicitur uis ilia inefFabiliter magna,SC innumerabiliter fapiens,ut fcrip turn eft : Magnus dominus nofter,amp;^ magnauirtus cius,amp; fapientiç eius non eft numerus.ôCincomparagt; 144 biliterfiiauiSjUt alibi dicit:Suauis dominus uniuerfis, amp;miferationes eius fttper omnia^ opera eius.Ex qua,amp;^ per quam,amp;: in qua ftint omnia quç funt, regutur omnia que funt, cotinentur omnia quæfunt.Omnia dico,ipfam uniuerfitatem,quæ eft totû, quod aliud eft quam ipfc qui fecir,fiC non eft fatftus, fed ipfe eft ex quo, amp;nbsp;qui ex eo, Stf quo. Qiiod ipfe Deus ex quo eft,pater dicit à nobis pauperibus fenfu, pauperioribus uerbisiquod qui ex eo,filius diciturquod quo,lpiritus fancftus.Ideo autem dicitur Dçus pater, qui? ipfe eft ex quo,amp;: fapientia eft qua ordinantur omnia,SC diletftio quafc uolut omnia ita manere ut ordinata funt.Ex quo ergo,6C qui ex eo,amp; quo fe diligut, ipfa duo, tria funt, SC ilia tria ideo unum,quiaficfuntexuno ilia duo,ut ramen ab ipfo no fintfeparata, fed ex ipfo funt,quia non à fe.SC in ipfo,quia non feparata,amp; ipfum ipfa quod ipfe,St ipfum iplc quod ipfa,Sc non ipfum ipfa qui ipfe,SC non ipfa ipfe quæ ipfa. Vis ifta Deus eft, SC ipfeDeus tria eft,SC unumquodcp horum trium Deus eft, SC omnia tria ilia non dij, fe4 } nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deus eft.Ad imaginem ergo fuâ conditor,ut dieftum eft,fecit animam hominis,quæ to

ta dicitur anima.Non autem aliud fignifico hominis quam animam cum mentem dico, led propter aliud animanijôC propter aliud mentem. Nam totû quod uiuit,hominis an! ma eft.Cum autem anima in fe agit fe,SC ex fe,0C per fefola mens dici folct, ienftis uero ad fua minifteriaimplens confuetius anima dicitur.Mens ergo feire gignit, amp;nbsp;amat fcP re quod fcit.Non illud fcirc dico,quod repente feitur res aliqua, quæ antenefeiri puta^ batur,fed illud unde ÔC aliquid SC omne quicquid feitur uel nefeitur, feiri poteft.Illud er go feire mens gignit,0^ cum genitum eft,fcicntia poteft dici.Sunt ergo iam duo, mens, Sc quod ipfa mens feitaxftat tertium utriuftç cómune. Omnis mens quicquid fcir,amat Icire.Amor non minus quam inter duos eft,amâtcm SC quod amatur.Vnus eft ergo am borum amor,qui SC tertius cft.Non autem poteft negari hoc totum unam efle animam. Sc unam animam hæc tria efle.Sicut cnim hpc triauereuna anima funt,fic no minus ue^ re una anima eft hocunum,SChocaltcrum,SChoctcrtium.Comparcrigiturfc hçccrea tara tam emincns creatori ftio fupereminenti fibi,excepro hoc, SC mulrû fupra fe amo^ to,quôd omnis bonitas,SC omne bonui-n,SC omnis bonitatis SC boni dulccdo creatoris à feipfo eft.Creatura uero non folum quod eft,fed etiam quod talis cft,ab alio cft,non à le:SC ipfaquodeft,fcmper eft, licet Sc ipfa anima quodam modo fuo incomutabilis eft. Nam femper anima eft poftquam efle cœperit, amp;nbsp;feit, SC fcirc unit. Coparet ergo,ut digt; xi,fc anima co modo quo poteft creatori fuo,ut dicatur mens pater, quia gignit fcireidi catur ftire filius, quia ex alio eft,5C non eft aliud quam ipfum, quod ipfe eft ex quo eftï dicaturamorfpiritusfanrftus, quia amborum eft corum qui fc amant. Vnde in noftris fcripturisfæpiusamor,ideftcharitas,quæinDeocfterganos,SCquæànobisinDeum Ipiritus ipfe appcllatur. Et hæc de imagine ô dilccfrifliiTic fili habeto.

De dignitatc hominis fumpta cxrationc fimilitudinis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput 11 r

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vneuerodefimilitudinealiquaintelligc,quæminoribusccrnenda eft,uC

N nbsp;nbsp;nbsp;ficut Deus creator qui hominem ad fimilitudincm fuam ercauit, eft eharigt;

tas, cft bonus SC iuftus, paticns atq; mitis,mundus SC mifericors,Ói cætera uirtutum fancftarum inlîgnia,quæ de co lcgûtur:ita homo creatus eft,ut charitatem ha.-bcrct,utbonus eflet SC iuftus,ut patiens atq; mitis,mûdus ÔC mifericors forct.Qiias uir^ tûtes quanto plus quifq? in feipfo habet,tanto propius cftDco, SC maiorcm fui côdito.-ris gerit fimilitudinem.Siuerô ( quod abfit ) aliquis pær deuia uitiorum, SC diuortia cri.-minumabhacnobililïimafui conditoris fimilitudinc dcgencrobcrrat,tuncfictdceo’ PpI»«.4S quodfcriptum cft;Et homo cum in honore eflèt, non intcllexit, côparatus cftiumentis infipientibuSjSC fimilis falt;ft«s eft illis.Qiii maiorhonor potuit homini clTc, quàm ut ad ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. fimilitudinem

DE DIGNITATEquot; HVMANAE 'CONDITIONIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9*1

fmih'tuàïnem fui fa (fions codcretuVjamp;f cifdem uirtutum ueftïmentis ornaretuf, quibus

ÔC conditorfDe quo legitur,Dominus rcgnauit,dccorcm indutus eft, id eft omniûuir- Ppf«.px turum fplcndoic,£C tonus bonitatis dccoie ornatus.V el quod maius homini poteft ef' fç dedccuSjautinfcElicior miferia, quàm ut hac fimilitudinis gloria fui côditoris amiflà, ad informcinirrationabüembrutorû, iumcntorum delabatur fimilitudincmt'Qua^ pi opter ô dilecfliffimejquiftj diligentius attendat primæ côditionis fuæ excellentiâ, ÔC üencrandam in fcipfo fancflæ trinitatis imaginem agnofeat,honoremq? fimilitudinis di irinæ ad quemcrcatus eft,nobilitate morum,exercitio uirtutûj dignitate meritorum ha bere cotendat, ut quando appareat qualis fît, tune fîmilis ei appareat,qui fe mirabiliter ad fîmilitudinem fîiam in primo Adam condidit, mirabiliusc^ in fecûdo reformauit.

: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FINIS.

De difficultate inueftigandi ôif cxplanâdi quidjUbijac qualis fîf paradifîis t quod taitiefi authorem paradifi,de quo in Genefi legitur,inucnire poflîmus,ac de plantatione e-iufdem fecundum myfticam interpretationem. Qua ctiam ratione uideatuf paradis fus elfe anima,in qua uirtus unaquæcp plantatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput I

Quodlignum feientiæ boni ÔCmali fuerit in paradifo. Et qua ratione in feripturis diui-I nis non facile debeamusreprehendere aliquid quod intelligere non poflumus.Cur ctiamlignum feientiæboni amp;mali in paradifo fît cxortum,ô(f àDeo permiflum,fimi litercß ferpens ac diabolus,quanuis pleriqi uelint diabolû in paradifo non fuiffe. Prg-tcrca quid per ferpcntem,mulicrcm,atqi uirum,quidam intelligi exiftiment. Cap.11

Quæ fubfîdia in tolcrandis periculis habeat anima per paradifum figurata, ex fonte di^ uifo in quatuor initia fine flumina,in quibus quatuor uirtutes principales exprimuiî tur,quæetiamuelutmundiiftiusincluferunt tempora. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput ill

Deapprehenfionehominis,amp;pofitioncciusin paradifo utoperaretur amp;nbsp;euftodiret.

Et qua ratione extra paradifum uir facflus fit,mulier uero intra paradifum.Quid prg^ tcreainterfit inter operari Sc cuftodire,2c cur primus homo in paradiiblegitimila^ boris ipcciem fufcepcrit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput 1111

Depræccptis Adæin paradifo datis,6C dchuius quæftionis:CurDcus ubi præcepit ex: Omni ligno edendum,fîngulariter dixeritEdes: ubi autem de ligno feientiæ boni SC malijpluraliter Edetis dixcrit,abfolutione. Quodq! ei interpretatio Symmachinoti præiudicet. De rciponfione quocj ad tres quæftioncs, quas pleriqi quorum author Apelles eft,proponunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput V

De folutione aliarum quarundam quæftionum, quas circa obeditionem SC cognitio^ i nem præccpti faciunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput v i

De pertra(S:ationc quæftionis unde mors acciderit Adæ, utrum uidelicet à matura li- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.1

gni,anaDeo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput VU

De abfolutione quæftionum quas quidam circa præfcicntiam Dei de præuaricatione 1 Adæ,Sc imprelftonem opinionis boni SCmalifaciunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput vin

Gur Deus cum mandatum daret homini,demanducando SC non manducando putaue , rit elle mandâdum.Qua etiam ratione dominus Deus Adç dixerit:Morte moriemi-nuSC quid interfit utrû aliquis dicat moriemini,an addat,morte moriemini. Cap.i X

De abfolutione quæftionum incidentium circa facftionem mulicris Adæ. nbsp;nbsp;Caput X

De folutione quæftionum occurrentium circaaddueftionembeftiarum SCuolatilium ad Adam, foporem quotç ipfius Adæ, atque exiftentiam beftiarum SC pecorum in paradifo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput XI

DefapientiaiCTpentis,SCcauiainuidiæ,argumentif(|5quibus confidebatfe pofte homt nem uincere.Qiiomodo etiam aggreftus fuerit mulierem.Qiiód prçterca ncq; detra here aliquid debeamus diuinis mâdatis,neq; addere. Vtrum denic^ præter adiecftio^ nem quæ mandato per mulierem fuit applicata,quod additum eft,obfuiftc uideatur: Sc ex quo ligno Deus dixerit efte guftandum* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput x 11

9^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DI VI AMBROS II

Quomodo tentamenta diaboli plena fint mêdacij.Et de deceptione mulien's, ÔC laplü Adæ.Quemadmodumetiam cognorintfeeflenudos,amp; fuccincîtoria fibi fecerint, SCquidfigm'ficent. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput xiH

X)e uoce dominî deambulantis ad uefperum, ôû interrogatione uel potius increpatio^ ne Adam:Vbi esfCur præterea ante' increpetur Adam,cû mulier ante' guftauerit, ÔC quid mulier pro fua excufationerefponden't:ac demyftertjs iftorum. Caput x 1111

Quarationeueniabilis fuen't deceptio mulieris.Etquemadmodûferpens typus fitdegt; ' le(fiationis,00 de fententia damnationis in ferpentem,ac etiam codemnatione Adf, ■.’ de difcrctione inter iftas fententias. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput X V.

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PARADISO LIBER VNVS.

Dedifficultateinueftigandijamp;explanandi quid,ubi,ac qualis fit paradifus. Quod tame aufhorem paradifi de quo in Genefi lcgit«r,inuenire poffimus, ac de plantatione eiufdem fecundum myfticâ interpretationcm.Qua etiâ ratione uideatur paradifus efle anima,in qua uirtus unaquæq? plantatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput I

i E paradifo adoriundus fermo, no mediocrem cfium nobis uidetur T incutere, quidnam fit paradifus,amp;ubi fit, quali'fue fit, inueftigare, 6C explanare cupiêtibus : maxime cum Apoftolus fiue in corpore, Ij fiue extra corpus nefciat,raptu fe tame dicat ufqt ad tertiû cœlû. Et Birur{us:Scio,inquit,huiuimodihominê,fiuein corpore,fiue extra si corpus,ncfcio,Deus fcit,quoniâ raptus eft in paradifum,amp; audiuit arcana uerba,qu£ nÔ licet homini loqui.Pro huiufinodi gloriabor, pro me aût no gloriabor ,nifi in infirmitatibus meis.Si enim uolue^

ro gloriari,nonero ftultus,nâueritatêdico.Ergo fi huiufinodi paradifiis eft,ut eu folus Paulus,aut uix aliquis Pauli fimilis,cû in hac uita degeret,uiderc potueritiidc tamê fiue in corpore,fiue extra corpus uiderit, meminifleno polïîuaudicrit tarnen uerba quibus prohibitus fit uulgare quod uideratiquo tandê modo nos paradifi fitû poterimus abfol uere,quê nec uidere potuimus,amp; fi potuiffemus uidere, tarnen prohiberemur alrjs inti marefSimul cûPaulus extollere fe rcuelationû fublimitate fit ucritus, quâto magis no^ bis timendû eft id folicitius indagare,cuius etiâ reuelatio obnoxia fit periculofNô hy-len igic hûcparadifum çftimare dcbcmus,amp; ideo relinquamus Pauli efle fecretum.Ta^ men quoniâlegimus in Genefi à Dco paradifum efle plantatû fecundû orientcm,ô6ibi eirepofitfihominêque plafinauitDeus :iftius paradifi authorem iampofliimus inuegt; nire.Qiiis eft enim qui potuit fingere paradifiim,nifi omnipotês Deus, qui dixit, amp;nbsp;fa^ (fta funt,nunquâ indigês eoru quç generari uelletclpfe ergo plâtauit paradifiim, de quo dicitfapiëtia:Omnisplâtatio quânô plâtauitpatermcus,cradicabit.Bonaangelorum plâtatio,bonafancftorû. Sandi enim fub fieu ÔCuiteducunt in illo pacis futuri têpore, in quibus typus eft angelorû.Ergo paradifiis eft plurimaligna habens, fed ligna frudi^ feradigna plena fucci,atqi uirtutis,de quibus didû eft:Exultabunt omnia ligna fyluarû: ligna femper florcntiauiriditatemeritorû,ficutilludlignûquod plâtatum eft fecus de-curfus aquarum,cuius foliû non defluet,quia totus in eo frudus cxuberat.Hic ergo paradifus eft.Locus autê eius in quo eft plantatus,uoluptas dicit. Vnde amp;nbsp;fandus Dauid ait:Ex torrête uoluptatis tuæ potabis eos.legifti enim:Quia fons procedit ex Eden qui rigat paradifum, Hæc igitur ligna quæ plâtata funt in paradifo, quafi profluuio quoda torrentis fpiritus irrigantur.Dequo alibi aitiHuminis impetus lætificant ciuitatetn Dei.Eft autem ciuitas ilia quæ furfum cft,Hierufalem libera, in qua diuerfa fandorum meritapullularunt.In hoc ergo paradifo hominem Deus pofuit quem plafinauit. Intel-lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lige etiam

lige criam quod non cim hominem qui fccundum imaginem Def eft pofuitjfed eS qui fecundum corpusdncorporalis enimin loco non eft. Pofoic autemeum in paradifofi^ eut folem in cœlo,expelt;fî:âtcm regnum cœlorû,qucmadmodum creatura expetflat re^ uelationemfilioruDei.Ergofiparadiftiseftinquo erantexortauirgultajuideturpara^ difus anima efle,quç multiplicat fernen acceptû,in qua uirtus unaquçtç plâtatutjin qua erat etiâlignûuitÇjhoc eft fapientia,ficut dixit Salomon:quiafapiêtia no de terra exor- Sapien.y taeft,feddepatrc.Eftenimfplendorlucisæternæ,ôdmanatioomnipotentis gloriæ,

Quod lignum feientiæ boni amp;nbsp;mali fuerit in paradifo, ÔC quaratione inferiptu ris diuinis nonfacile debeamus reprehendere aliquid quod intelligere no pof-fumus.Cur etiam lignum feientiæ boni amp;nbsp;mali in paradiib fit exortû, amp;nbsp;a Deo permilTumjfimilitertç ferpens ac diabolus : quanuis pleritp uelint diabolum in paradifononfuifte.Quid præterea quidamperferpentern,muliercm atep ui-rumintelligicxiftimenr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput II

E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;produxitDeus lignum ipeciofum ad afpelt;ftum,6Cbonum ad efeam, amp;nbsp;li

gnum uitæ in paradifo,SClignû feientiæ boni amp;mali.] Pofteauidebimus utrum amp;nbsp;hoc lignum fpeciofum ad afpe(ftû,amp; bonum ad efeâ fuerit, ficut cætera. Eo e-nimloci hoc opportunius difputabitur, quo hominem exhoe guftantê ligno inueni-mus efle deceptü.Interim nihil habemus quod nunc reprehêdere debeamus, ctfi ratio-nem fcirenó pofllmus.Neq; enim in hac creatura mudi fiqua nobis difficilia intelleóu uidentur,óóineóprehenfibilia ingenio noftro, temerario quodâ debemus códemnare iudicio,ut creaturaferpentium,uenenatiq; alicuius animantiscquippehomines quara-tionc fingula quæq; fint fa(fta,intelligere adhuc amp;nbsp;fcire nó polTumus.Sic ergo ÔC in fcri-pturis diuinis non facile reprehendamus aliquid quod intelligere non poffumus. Sunt enim plurima quæ no noftro ingenio metieda funt,fcd ex altitudine diuinæ difpofitio-nis amp;nbsp;uerbi lunt æftimanda.Ponc enim, fine præiudicio tarnen aflertionis futuræ, ideo tibi hoclignum de feientiaboni aut mali difplicere, quia pofteaquam guftauerût ex eo homincsjintellexeruntfe nudos,attamen ad côfummationem diuinæ operationis, di-cam tibi SC hoclignum in paradifo exortum,amp; idco à Deo efle permilEim,ut poffimus fupercminentiam boni fcire. Qiiomodo enim fi nó eflet feientiaboni Ô6 mali, inter bonum fiCmal um diferetionem aliquâdifceremusfNam necjj quod malum crat,malûiudi caremus eire,nifi elTet feientiaboni.( Scientia autem boni eflenó pofletjUifi effet SC ma li ) neep rurfus quodbonûerat,fciremus bonum cfîc,nifi effetfeientia mali. Cape excm plum de ipfa côditione humani corporis. Nempe habet Ô6 amaritudinem quâdam fel-lis:quæ fi in çômune profpicias,ad falutem hominis utilis inuenitur. Ergo Ôl quod malum putamus,pleruncp non per omnia malum eft,fed in cômune utile. Nam ficut fel in parteeftcorporis,^ tamenadtotiusutilitatem corporis prodeft,ita utilitati omnium profuturâfciens Deus feientiaboni amp;mali,in parte conftituit, ut in cÔmune prodeffet. Denii^ ferpentem in paradifo inuenis,uticp nó fine Dei uoluntatc generatû. In ferpen-tis autem figura diabolus cft.Fuifîe enim diabolû in paradifo etiam Ezechiel propheta docet:quidicitfuperprincipêTyri:Inuoluptatc,inquit,par3dififa(ftuses.Principê Ty Ez^cÎj.îS ri autem in figura accipimus diaboli.Nûquid ÔC hinc aceufabimus Deû, quia thefadros eius altitudinis amp;nbsp;feientiæ abfconditos in Chrifto amp;nbsp;occultos eóprehendere non poflu mus,nifi quos ipfe reuelare dignatus eftr'Reuelauit tarnen, ut feiremus etiâ diaboli ma-litiam ad falutem prodefle hominibus.Non quod diabolus prodefle uclit, fed quod ma litiam eius etiârepugnantis conuertit nobis dominus ad falutem. Deniep huius malitia lob fancti uiri fecit effe uirtutem amp;nbsp;patientiâ clariorem.Huius malitia iulfitiâ eius exer-cuir,ut certarct amp;nbsp;uinceret,6C uicftoriâ corona fequereturiNemo enim nifi qui legitime i.Tiw.» ccrtauerit,coronatur.Iofeph quocpcaftimonianunquâ adnoftrimemoriam peruenif* fet,nifi mulier domini eius côtubernalis,ignitis diaboli fpiculis incitata, tetaffet eius af-fe(ftum,nifi poftremo affeeftaffet eius interitû,quo clarior effet caftimonia uiri, qui mot tem pro caftitate côtempferit.Vis fcire confiliûDeif'Ncmpe diabolo authore neccs ut denturiuftishominibuspræparari, exerceriquoqi parricidiafiliorum, attamen dominus etiam Abraham hac arte tentauit,ut immolari fîbifîliû ab eodempoftularet.Qua Gene[,zz tentatione

tentatione Abraham fid eb's eft domino côprobatiis, quod à deuotionis obftquio ne'c dilecli filij miferatione reuocatus fit.Ita ergo Ô6 lignum fcienti'æ bom' amp;nbsp;mail in parade fojquod erat fpeciofum ad uifum,ô^' bonS ad efcam fpecieuidebatur. Non enim ufiibo num ad efcam cratjquoniam efca ei'us uideturhomimbus obfuifle.ErgO eft quodfingU hs noceatjin cômüne profit,ut ludæ nocuit diabolus, fed præter illû omnes ApoftoloS * ’ coronauit,quimalitiæeiustentamentauicerut.Itacçnelt;ÿdubitandû,neq?reprehendeii dum quod in paradi'fo diabolus erat, quandoquidem occluderc fantftis non potuit I'tef ne quis aftenderct. Nee]p eni'miuftishabitationemincolatus tanqu^ofleflbr en'puit« Efto enim ut aliquos defides atep uitiofos ab incolatu fiipernæ polTelnonis auerterit,ib ludmulto auguftius,multocp pul chrius,quod faneftoru orationibus excluditur, cû com Luc. 10 pletum fuerit illud; Videbam fathanâ ficut fulgur de cœlo cadentem. Ergo non metua-mus eurn,qui eoufqj inftrmus eft,ut ÔC ipfe cafurus fit in terram. Accepit quidem tentait di licentiâjfed no accepit copia fiibruendimifi fua fponte labatur infirmus affeeftus, qui fibi auxilium no norit accerfire.Et idco qua fraude tentauerit primu hominem, quiduc in homine putaucrit eftè tentandû,quo ordine,qua arte,cognofeere opus eft, ut cauere polfimus.Pleriq; tarnen qui uoluntin paradifo diabolûnonfuifle,licet in cœlo aftâtem cum angelis legcrimus,nein noftro fermoneuideantur offendi,fccundufiiam accipiat uoluntatem interpretationem iftius leiftionis-Nanq? antenos fuit,qui per uoluptatê SC fenfiim præuaricationem ab homine memorauerit effe comiiîam, in fpecie ferpentis fi' guram accipiens delelt;ftationis,in figuram mulieris fenfum animi mentifip conftituens, quam otÄtO-Haip uocant GræcÉdeccptâautem per fenfiim prçuaricatricem fecundum hp ftoriam mentem afleruit,quam Græci nbsp;nbsp;uocät.R.ecfte igitur in Græco rSç uiri figuram

accipit, «itS’Ho'/ç mulieris. Vnde SC quidä Adam vip terrenü interpretati funt.Dominus autem uirgines illas inEuangelio accenfis facibus uel extineftis expeeftantes fponfi ad^ uentum,pro fenfibus uel integrisiapientiS, uel corruptis infipiêtium pofuit. Na fiEua, hoceftfenfusprimæmulieris,accenfashabuiiretfaccs,nunquâpra:uaricationisfugnos criniculis implicuiiret,neq! ex illauirtutis immortalitate cecidiftet.

Quæfiibfidiaintolerandis periculis habeat anima per paradifum fi'gurata ex fonte diuifo in quatuor initia fiue flumina,in quibus quatuor uirtutes principa les exprimuntur,quæ etiam uelutmundi iftius incluferunt tempora. nbsp;nbsp;nbsp;Caput 111

St ergo paradifus terra quaedam fertilis, hoc eft animafœcunda, in Eden E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plantata,hoc eft in uoluptate quadä,uel exercitata terra, in qua animæ fit

deledatio.Eft etiam w tanqua Adam:eft fenfus,tanquäEua.Acnc ha^ beres quod ad infirmü retorqueres naturæ,uclut obnoxiam in tolcrandis periculis con ditionem,côfideraquæhabeatanimaiftafubfidia.Erat fons qui irrigaret paradifiiffl. Genef.z Qui fons,nifi dominus lefus Chriftus,fons uitæ æternæ ,'ficut SC paterf quia feriptS eft: P/i/m.3 5 Qiioniam apud te fons uitç.Denicç flumina de uentre eius fluent aquç uiuç.Et fons le^ 7 gitur,amp; fluuius legitur,qui irrigat paradifi lignS frudüofum, quod fcrat frucftum in ui' tam ætcrnam.Hic ergo fons,ficutlegifti:Fons enim procedit,inquit, ex Eden, id eft in iProKfrt. Ç anima tua fons eft.Vnde SC Salomon aiuBibe aqua de tuis uafis, 6C de puteorn tuorum ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fontibus.EIic eft fons qui procedit ex ilia exercitata plena uoluptatis anima:hicfons

quiirrigat paradifiim,hoc eftuirtutes animæ eminenriiïîmo merito pullulâtis. Et diuP Gcncf.2 ditur,inquit,hicfonsin quatuor initia.Nomen eft uni Phifon,hiceft qui circuit omnem terraEuilath,ubi eft aurû.Terræ autem illius aurû bonum eft, ubi eft carbûculus, amp;nbsp;lagt; pis prafiusiEt nomcnfccundi Geon,hie eft qui circuit omnem Acthiopiam: Etflumen tertiflTigris,hic eft qui uadit cotra Aflyrios ; Et flumen quartu eft Euphrates.HæcigP tur quatuor funtflumina.HicPhifon fecudum Hebræos Pheoifon dicitur, Ganges augt; temfccundu Græcos:qui fluit contralndiam.Geon autem Nilus, qui circuit terra Ae^ gypti uel Aethiopiam.Mefopotamia autem dicitur, quod Tigris amp;nbsp;Euphrates inclu^ lerint cam,eo quod inter duo hæc flumina conftituta fit, quod etiam longe pofitis noemen ipfum Sc opinio comunis expreftit.Sed quemadmodû fons dicitur fapientiaDei^ 7 Fons enim eft fecundu Euangelium dicens:Si quis fitit,ueniat ad me,amp; bibat. Fons eft ProKfr .51 nbsp;nbsp;fecundu prophetä qui ait:Venite 0^ édité de meispanibuSjôô bibite uinûquodmp

feui uobis,Sicut ergo fons uitîç eft fapientia, fons gratiæ fpiritalis : ita fons uirtutum eft

caeterarum quæ nos adaetemæ curfum dirigunt uitæ.Ex hacigitur anima quat culta eft, nô ex ea quæinculta,fons ifte procedit ut irriget paradiftim, hoc eft quædâ diuerfarum fruteda uirtutû,quarû ftint quatuor initia in quç fapientia ifta diuiditur, Quæ funt qua-tuor initia uirtutum,nifiunumprudcntiæ,aliud tempei-antiæ,tertiumfortitudinis,quar tum iuftitiæ;’ quæ etiâ fapientes iftius mundi ex noftris a.fEimpta,in iuorû fcripta libro-rum tranftulcrunt Jtaqi fi eut fons fapientiæ, ita etiam flumina ifta quatuor quaedam ex illo fontemanantia ftint fiuenta uirtutum. Phifon igitur prüdentia eft,ôô ideo habet au rum optimum,fplendidum carbunculû,SC prafium lapidcm.Aurum enim pro inuentis prudentibus frequenter accipimus.Vnde ÔC dominus per prophetam aicDedi illis au- nbsp;nbsp;æ

rum amp;nbsp;argentum.Et Dauid de prudentibus dicit : Si dormiatis inter medios cleros pen næ columbæ deargêtatæ, amp;nbsp;pofteriora dorfi eius infpccic auri:co quôd ueteri fiC nouô quiinhæferitTeftamêto, inipfaftcretaiapiêtiæDeidiiputationis polfit ubertarepro-cedere.Hoc ergo bonû aurum dicit,non monetalc, quod corruptibile acterrenum eft. Habet etiâ fplendidum,inquit,carbunculum, in quo quidem animæ noftræ uiuit igni^ eulus.Habet amp;nbsp;prafiûlapidem,qui uiride quiddâ atq; uitale coloris fui fpecie oftentare uideatur.Virent enim arbufta quæ uiuunt,arefcunt contra quæcuncç moriuntur : uiret terra dum floret,uirent amp;nbsp;femina dum prorûpunt. Et bene primo loco hic fluuius pofi- Gettef,* tus eftPhifon,quifècundûHebræos Feoifon dicitur,hoc eft oris mutatio,qui no unam gentem circSfluit,fed etiam per Lydiam fluit.Non enim angufta quedâ,fed diues utili-tatum prudentia eft,quç pluribus profit.Ideo prima. V t fi quis de paradifo fuerit egrèC ftiSjUelut quoddâ eum prudentiæ flumen excipiat,nc cito poftit arefeere, fed per hanc ad paradifum facile reuertatur.Hic fluuius à muftis hominibus frequentatur, pulchritu dinemq; ÔCfertilitatem maxima habere perhibetur. Et ideo prudêtia in fpecie huius ac-cipitur,quæ plurimos frueftus attulit in domini faluatoris aduentu.Atq; in extrema ter^ rarum fluit,quia per fapientiâ omnes homines funt redempti. Vnde Ô6 dieftû eftjn om- ppfw.iB nem terrain exiuitfonuseotû,amp;in fines terræuerbaeorû. Secundus eft fluuius Geon, iuxta qucmlex data eftlfraelitis,cû eflentin Aegypto côftituti, ut ex Aegypto recédèrent,fuccinefti lûbos ederent agnû,quod infigne eft temperantiæ. Caftos enim amp;nbsp;fan (ftificatos oportet domini pafchacelebrare. Et ideo iuxta iftumfluuiû légitima primo obferuantiacôftitutaeft,quiafignificatnomenhocquêdamterræ hiatum.Sicutigitur terra quæcunq; uel purgamenta uel fordes in ea funt,hiatu abforbet, ita caftitas Omnes corporis paflîones abolere côfueuit.Meritocf ibi primum obferuantiæ c5ftitutio,quia per legem abforbetur carnale peccatu.Bene ergo Geon,in quo figura eft caftitatis, cir-cumire terra Aethiopiam dicitur,utabluatcorpus abiecftû,ô^carnisuiliflfimæ reftin-guat incendia. Aethiopia enim abieôa uilis Latina interpretatione fignat .Quid au-tem abieeftius noftro corporef'Quid tam Aethiopiæ fimile, quod etiâ nigrû eft quibuL damtenebrispeccatorûf'TertiuseftfluuiusTigris, quiuaditcôtra Aflyrios,âd queni præuaricatoriftael captiuus eft ducftus.Hic fluuius dicituruelocior elfe omnibus. Que incolût Aflÿrrj,hoc eft dirigentes:hoc enim fîgnificatinterprctatio.Ergo quicunq; for-titudine animi præuaricantia corporis uitia captiuauerit,dirigens ad fuperna,ifte huius fluminis fimilis gftimatur.Et ideo etiâ fortitude de illo qui eft in paradifo dei fonte ema natFortitudo autem quodâ curfu rapido refiftentia quæqi tranfuerbcrat,nec aliquibus curfus eius impedimentorûhçret obftaculis.Qiiartus eft fluuius Euphrates,qui Latine foecunditas atq; abundantia frutftuum nuncupatur, præferens quoddam infigne iufti-tiæ,quæomnempafcitanimam.Nulla enim abundantioresuidetur habere fru(ftusuir- ' tus,quàmæquitasatqs iuftitia, quæ magisaftjsquàmfibiprodeft, utilitatesfuasnegli-git,cômuniaemolumcntapræponens.PlericpEuphratcm «ttàt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dieftum pu-

tant, hoceftà lætando,cô quôdhominumgenus nullomagis qua'miuftitia SCæquita-^ te lætetur.Cauiam autem cur cæteri qua comeant fluuq,dcfcribuntur regiones locorû, quaEuphrates cômeat, nondcfcribatur,illamaccipimus, quia aquaeius uitalisaflerigt;-tur, Ô6 quæ foueat atq; augeat.Vndc Auxen eum Hæbræorum amp;nbsp;Afl'yriorum prudentes dixerunt: contra autem fertur efle aqua aliorumfluminum. Deinde quia ubi prudentia,ibi SCmalitia:ubi fortitudo,ibiiracundia:ubi temperanria,ibi intemperâtia pie-funcjeft,autaliauitialunt:ubi autemiuftitia,ibiconcordiauirtutuin eft cæterarum, ideo non

ideo non ex locis qua fluit,hoc cfl:,nó ex parte cognofcitur. Non eni'm pars eft luftitia, fed quafi mater eft omniûJn his ergo fluminibus quatuor,uirtutes principales quatuor exprimuntur, qua* uelutimundiiftius excluferunt tempora.Primum igitur tempus cX mundi principio ufcp ad diluuiûprudcntiæ fuit,quo in tempore iufti numerantur, Abd à Deo iuftus dictusÄ Enos,hoc eft homo ad imaginemDei fadus, qui fperauitinuo-care nomê domini Dei:amp; Enoch,qui dicitur Latine Dei gratia,raptus ad ccelQ:amp; Noe, qui Sc ipfe iuftus,SC quædâ requietis dirccftio.Secundum tempus eft Abrahâ SClfaacamp;^ Iacob,rcIiquQrumq;numeruspatriarcharû,inquibus caftaSC pura quaedam temperan tiarcligionis effulfit.Immaculatus enimifaaeper repromilftonem Abrahæ datus eftfi' lips,no f^m corporalis partus,quam diuinæ munus præfercns indu]gentiae,in quo uera 'Grfht. J * ijpinaculaîifigura prçceffiqut Apoftolus docet diccns:Quia Abrahg didig funtrepro^ tniflTioneSjSC icipini eius.Non dicit feminibus,tanquâ multis,fed ficut in unp, SC femini tuOj qui eft Chriftus.Tertium tempus eft inMoyfi lege, SC cæteris prophetis. Deficiet enim rnç feqipus enarrâdi de Gedeon, Barac,Sampfon,Salomone, Dauid, SCSamuel, ÔÇ cæteris prophetis: Anania,Azaria,Mifael,Daniel,Helia, Hefliæo, qui per fidem de--Hfamp;r.ii uiceruntregpa,operatiftintiuftitiâ,perceperuntrepromiflioncs,obftruxerûtoraleo-_ nmn,cxtin:^cruntuirtutemignis,effugeruntaciesgladij,eualuerunt de infirmitatc, for tc?fueruntinbpllo,caftra ceperunt exterorum. Nonimmeritoigiturinhis ipeciesfor' titpdtnis eft.Sedienim funt,ficutinfrahabes,tentati,inmatftatione gladfj mortui.Cir--curnieruntincaprinispellibus,cgentes3anguftiati,SC doloribusafflitfti, quorS meritis non erat dignus orbis.ln folitudinibus errantes, in montibus, in fpeluncis, SC in foueis tetfa^.Recie igitur in his fpeciem fortitudinis collocamus, Secûdum autem euâgeliuin digna eft figura iuftitiæ,quia uir tus eft in falutem omni credenti. Deniq; ipfe dominus MdUl;, 3 aiuSinç modo|.fic enim decet nos implere omnem iuftitiam : quæ quidem parens cæte-^ Çr^rum eftfœcwqdauirtutum.Inquo enim aliquaharum ( quasdiximus principalis) eft uirtus,in eo etiam cæteræ præfto funt:quiaipfæ fibi fiint connexæ concretæcp uirtutes. Nam utiqî Abel iuftus 6C fortifrimus,ac patientiflfimus Abraham, SC prudêtiftimi pro^ Hf^r. 11 phetæ,ô^ Mpyfcs eruditus in omni fapientia Aegyptiorum, maiorem honeftatem æfti mauit 7\egypti thefauris opprobriû Chrifti.Et quis fapientior qua'm DanielfSalomon quoqs fapiçntiâ popofeit,^ meruit.Di(ftum eft ergo de quatuor uirtutum fluminibus, quorum pptus eft utilis.Et quia Phifon aurum bonum terræ,ÔC carbunculS,SC lapident prafium fiabere didus eft,hoc quoq? quale fit confideremus. Videtur enim nobis tangt; quamaururn bonum Enos,quiprudenter Deinomenfeire defiderauit. Enoch auteni qpt translatus eft,ÔC mortem non uidit,carbunculus quidâ eft lapis boni odoris, quem operibus fuisfantftus Enoch Deo detulit,gratiam quandam fadis SC moribusfpirans. Noeuerô tanquâ prafius lapis uitalem colorem prætulit.Siquidem diluufi tempore fo^ lus ac ueluti fiituræ conftitutionis uitale fernen in ilia area eft refèruatus. Ergo bene pa--radifus,qui plqribus fluminibusirrigatur,fecundû orientem,non contra orientem:hoc eft fecundum ilium orientem cuinomen eft oriens,id eft,fecudum Chriftum, quiiubar quoddam ætcrnæluciseffudit,8C eft in Eden,hoc eft in uoluptate.

De apprehenfione hominis, ÔC pofitione eius in paradifo ut operaretur SC cu-ftodiret.Et quaratione extra paradifum uir faeftus fit, mulieruero intra paradi-fum. Quid præterea interfit inter operari 8C cuftodire, SC cur primus homo in paradifo legitimi laboris fpeciem fufeeperit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput 11 n

Gcnef.z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T apprehêditDeushominemquemfecit,6Cpofiiiteuminparadifoope-

E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rari 6C cuftodire.] Vides quoniam,qui erat,apprehenditurÆrat autem in

terra plafinationis fiiæ. Apprehendit ergo cum uirtus Dei, inlpirans progt; ceflus 6C in,crementa uirtutis.Denicp in paradifo eum collocauit, ut feias apprehenfiint quafi afflatu diuina effe uirtutc.Qiio loci illud aduerte, quia extra paradifiim uir fatftus eft,0C mulier intra paradifum:ut aduertas,quod non locfno.generis nobilitate, fed uir^ tute unufquifiç gratiam fibi coparat.Denicj extra paradifum fà(ftus,boc eft in inferiore loco,uir melior inuenitunSC ilia quæ in meliore loco,hoc efl; inparadifo feCla eft, infe-i.Pff.j riotreperitur.Mulierenim priordeceptaeft,0CuirûipfadecepitVnde Apoftolus Pe--trusfubiçdasfortioriuaûmwliexesfantftas uixis fuis uelut dominis obedirc memoragt;

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«it.Et

LIBER DE PARADISO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^7

•«ït.Et Paulus ait: Quia Adam non cft feducîîus, mulier autem fèdufl:a in prafuaricatio- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

nefuiLDeindccontucndum,quiancmodebetfîbifacileprxiumere.Namecceillaquae inadiumentumfadaeft uiro,præfidio uirili indiget, quiauir caputeftmulieris:illeautem quia adiumentu uxoris habiturum fe efle credebatjapfus eft per uxorem.Vnde ne mo debet facile alteri fe crederc, nifi cuius uirtutê probaritmec arrogare fibi qui fe pro auxilio putarit afcitumjfed magis fi inuenerit fortiorem, cui fe putabat effe pracfidio,ab ipfo gratiam mutuetur,ficut amp;uiros mulieribus honorem impertire Apoftolus præci-pitPetrus dicens: Virifimiliter cohabitantes iecundû fcientiam tanquâinfîrmioriuafi i.Prtr,, mulieri impartientes honorem,tanquâ cohacredi gratiæ uitæ, ut ne impcdiantur oratio nes ueftræ. Ergo pofitus eft in paradifo uir, fada eft in paradifo mulienSed etiam tunc priufquâ à ferpentemulier decipereturjhabuit uiri gratiam, quoniâ de uiro fumpta eft;

licet hoc facramentum magnum fit,ficut Apoftolus dixit.Et ideo caufam uitæ ex eo tra xitJdeoq; de uiro tantum fcriptura dixit: Quia pofuit eû in paradifo operari Së cuftodi-re.Nonidem eft operari 6C cuftodireJn opereenim quidam uirtutis proceftus eft,in cu ftodia quædam coniummatio opcris deprehenditur, eo quod quafi confummata cufto diatHacc duo ab homine requiruntur, ut SC operibus noua quærat,amp; parta cuftodiat, quod eft generale.Philon auté quoniâ fpiritalia ludaico no capiebat affedu,intra mora lia fe tenuit ut diceret,hæc duo qugri,opera in agro, cuftodia in domo.E t quâuis paradi fus operibus,inquit,ruralibus no egeret, tarnen quia primus homo lex pofteritatis futu rus erat,ideo legitimi etiâ in paradifo fpeciefufcepitlaboris, utnos ad operationê,amp; cu ftodia debiti omcij,5C hçreditariç fucceftionis munus adftringcret. Hæc duo ergo à tc cxiguntur,fiuc moraliter, fiue fpiritualiter, Quod etiam Pfalmus te propheticus docet, quia fcriptum cft:Nifi dominus ædifîcauerit domum, in uanum laborauerunt,qui ædifi cant earn: Nifi dominus cuftodierit ciuitatem, in uanum laboraueruntquicuftodiunc cam. Vides illos laborare qui in open's funt çdilîcationiscç procefru,iftos uero uigilare quiiam cuftodiam perfeóti operisreceperunt. Vnde amp;nbsp;dominus Apoftolis quafi iam perfedioribus: Vigilate,inquit,amp; orate ne intretis in tentationem.Docens perfedf g na turç munus ÔC plençuirtutis gratiam efle fcruandam,nec quenquam etiam perfediorê, nifi uigilauerit,fui debere elTe fecurum.

De prgceptis Adgin paradifo datis,amp;: dchuius qugftionis:Cm deus ubi prgce-pit ex omni ligno edendum,fmgulariter dixerit,Edes:ubi autem de ligno feien tiæboni amp;nbsp;mali, pl uraliter Edetis dixerit, abfolutione.Quodœ eiinterpretatio Symmachinon prgiudicet. Derefponfione quotj ad tres qugftiones quas ple-ritj,quorum author Apelles eft,proponunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. V

T prgeepit dominus deus Adg dicens: Ex omni ligno quod eft in paradifo Gentf^n B nbsp;nbsp;nbsp;ad efcam,edes:de ligno autem quod eft feientig boni ÔC mali,no edetis.Qua

die autem manducaueritis ex eo,morte moriemini.] Qua ratione ubi prgee pit ex omni ligno edendum,fingulariter dixcrit,Edes:ubi autem de ligno feientiæ boni amp;mali,pluraliter,Edetis dixerit, no ociofa quæftio . Venim fi diligenter intendas,fcri-pturarum authoritate abfoluipoteft. Quod enimbonu,hoc eft faciendû:quodautê bo-num amp;faciendum,confonans SC adhgrens:quod uero turpe,hoc diflbnans,incompofi[ turn aCc^ diferetum eft.Et ideo dominus unitatem femper intendens,fecundum unitate prgcepit.Dcniqîunitate operatur,quifecitutralt;$unû.Necfolumutr^,fedetiam om-nes unûfecit.Omnes enim unum corpus amp;nbsp;unum fpiritum efte nos iufut. Per omnia au tern primogenituSjCum fit in unitate cum patre, coniunlt;ftiffimus patri femper eft,quia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

uerbum erat apud deum.Deniq? ait:Ego ÓÓ pater unum fumus, ut unitatem fibi maiefta cis ôf diuinitatis cum patre efle monftraret.Sed SC nos unûeflèprgccpit,6Cfugnaturgu-nitatisq? fimilitudine in nos gi atig adoptione transfudit, dicens:Pater,ficut ego QC tu u-num fumus,ita ôC ifti in nobis unum fint.Ergo ubi bonu prgeipit, tanquam ad unû præ-cipit,diccns:Non edes. Vnitas enim preuaricari non poteft. Vbi uero de ligno feientiæ boni ÔC mali dicit non efle guftandû,quafi ad plures dicit:Nó cdetis.Quod enim prohi-bitorium eft,tanquâ pluribus imperatur. Ego tarnen aliud puto,SC quid futurû fit,in ip-fo iam dci ferm one rep erio. De omni ligno guftandû Adg foli præccpit, quern feruatu-TUm fdebaede ligno autê feientig boni mali non efle guftandû, iam non fingulariter lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ambr.to.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

^8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DITIAMBROSIl

fed pluraliter di’dnfdebat enim præuaricaturam mulierê, QC ideo per plurab'tatê oftengt; ‘ dit non feriiatui os,quia plurium difcreta fententia eft.Et quantum ad feptuaginta uirogt; ' nbsp;nbsp;nbsp;rum fententiam fpc(flat,folutum eft quod mouebat. Scd quia Symmachus utrunq; fin^ '

gulan'ter dixiqmtclligimus id fccutum,quia in lege quot^ cû populum alloquitur deus, DcHt. 6 lingLilan'ter loquitur, ficut habcs:Audi Ifrael, dominus deus tuus dominus unus

diliges dominum dcum tuum.Nec mihi prasiudicat Symmachi intcrpretario,qui unita^ tem patris SCfilij uidere non potuit,ctfi aliquoties in lennone amp;nbsp;Aquila amp;nbsp;ipfe confclïî fint.Nccquifquain deeoquod præuaricaturum populum diuinamandata fingulariter ' alloquitur,putctfupcrioiinoftroobuium effefermoni,quiapopulusludæorumetiam

fingulariter data præfcripta uiolauit. Lex enim Ipiritualis eft:6C ideo al tcrum in fermo^ nc,al terum in prædeftinatione diuino populum deus alloquebatur oraculo.Deniqi ait: ixod nbsp;nbsp;Non coques oueinlacftc matris fuæ.Fadlisabhincpræceptorumcœleftium fériés uide

ictur,nifi quæftioncm plurimi cômouerent.Qriibus refponderi oportet à nobis,ne fim plices mentes malitiofainterpretationetraducant.Pleritç enim quorum author ApeL leSjficut habcs in tricefimo amp;odauo tomo cius,has quæftiones proponunt: C^iomo-do lignum uitae plus operari uidetur aduitam, qudminlufFlatio deif Deinde ft hominé nonperfedum fccit deus: untifquift^ autem per induftriam propriam perfedionem fi-bi uirtutis afeifeitmonne uidetur plus fibi homo acquirere, quam ei deus contulitc'Ter^ tium obrjeiunt. Et fi homo non guftaucrat morte,utiq; quam no guftaucrat,fcire no po terat.Ergo fi no guftauerat,ncfcicbat;fi nefciebat,timere no poterat.Fruftra igitur deus mortem pro terrore obiecit,qua homines no timebant.Difcamus igitur quod ibi lignö uitæ,ubi etiam lignum feientiæ boni amp;nbsp;mali produxerit deus. Habes cnim quia produ xit lignum uitæ jutn-cp TSTraçxtPair», hoc eft in medio paradifi. Apud nos cnim intelligp turquod in medio produxerit. Ergo in medio paradifoamp;^uita erat,amp; caufamortis.ln^ tellige quia non homo fecit uiram, fed uel operando,uel cuftodiendo mandata dci po^ Colof.f tuit inuenire.Erat autem uita,ftcut Apoftolus dixit,abfcondita cum Chrifto in dco. Ho ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mo ergo fiuein umbra uitç erat propter figuram futuram,quia umbra eft hacc quæ nunc

poftrauita in terra, fiucinquodam pignore uitæ erat, quiahabebatinfufflationcmdef Habebat ergo pignus immortalitatis, fed in umbra uitæ pofitus.abfconditam uita cum Chrifto in dco uulgari quodam tadu amp;nbsp;afpcÓu uiderc Sgt;C caperenon potcrat.Etfi nongt; dumpcccator,non tarnen incorruptæinuiolabilisqînaturæ, utpote qui poftcapeccato lapfus eft,nequaquam autem adhucpcccator.Denique in umbra uitæ crat. Qui autem peccatores funt,inumbra mortis funt.Pcccatorum autem populus,ficutEfaiasdocet,fc

' ’ debat in umbra mortis,cui lux orta per dci gratiam, non per fuæ uirtutis eft meritum.Ef go inter infuff lationem dei,amp;efcamligni uitæ, nulla diferetio. Ncc hominem quispo^ teft dicere plus fibi poffe acquirere,quam diuinaeilargitate collatum eft. Vtinam acce ptum tenere polFemus.Labor etenim nofter eo proficit,ut quç tributa funtrefumamus. Tertium illud quod propofitum eft, quia qui mortem non guftauerat, mortem timere non poterat,facile ex communis naturæ ufu abfolutionem habet. Eft enim natura infi^ tum omnibus,ut etiam quenondum fibi no cere exp ertafunt, quafi noxia reformident Vndecnim columbæ inipfo ortusfuiuifu,tcrroraccipitrist'Vndelupi ouibusformida bilcscpullis miluif'Quod ft in rjs quæ irrationabilia funt animantia, quidam de aduerfo generc animantium naturalis eft terror,ut etiam irrationabilia fenfum fugiendæ mortis accipiant,quanto magis in primo homine rationis utiq; plcnillimo, naturalis quædam opinio mortis deb uit efleuitandær'

De folutione aliarum quarundam quæftionum quas circa obeditionem SC cognitioncm præcepti faciunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. VI

Vrfus faciunt alias quæftioncs hocmodo:Non fempcr malum eft non obe^ R direpræcepto.Si enim bonumeftpræceptum,honcftaeft obeditio:quôdfî improbum preceptû, non obedire utile:crgo no femper malum eft non obe dire præccpto,fedbono præcepto non obedire improbum eft. Bonum autem eft ope.-ratorium cognitionisboni amp;nbsp;malilignu, quandoquidem SC deus amp;bonum SCmalum üenef.} nouit.DeniqueainEcce Adamfatftuseft tanquamunusnoftrum.Siigiturbonum eft feientiam habere boni Sc mali,bona autem eft quam etiam deus habet; uidetur qui intcrdicit

intcfdicit earn hominibixSjnonredtc nitcrdiccre,idcy proponere.Sed fi fntclh’gant quid fitcognofcere/quamuimhabeathocuerbum,fificintenigantquemadmoduinopor- z.Tim.z tcncognouit enim dominus qui funtiplius:cognouit utiqi eos qui unum ex pluribus fa lt;5li funtjin quibus inhabitat, ÔCin quibus perambulat: Cógnofcere utirp non in fola 8C perfuntfforiafcientiaeftjfedin eorumopeiationequae oporteatfieri. Oportuitautem hominem obedircmandato, non obediendo autem pfæuaricatus cft.Igitur qui non o^ bediiiitjCrrauitj quiapræuaricatio peccatum eft. Verumetiam fiextenuateuelintuim cognitioniSjUt perfuntftofiam feientiam boni amp;mali interdidam purent,in eo quoque præuaricationis culpa eft,non obeditu efle mandato, quia etiam tumultuariâ feientiam boni 0(5mali dominus deus putauit inhibendä. Alia quæftio : Qui non cognofeit bonû amp;^malum,nihilàparuulodiftat.Paruuliautem apud iuftuiudicênulla eft culpa.Iuftus autê operator niundinunquâ paruulum uocaflet in culpâ,propter quod non cognoue^ ratbonß SCinalum, quia paruulus fine ullo eft crimine præuaricationis culp«c.Ver3 cum in fupcrioribus dixdrimus duplicê effe intellecftum feientiæ boni amp;nbsp;mali:fi perfun^ doriam feientiam accipimus,utiqî falfum eft quod nihil diftat à paruulo,qui no cogno^ uitbonumà^malû.Siautemfalftim eftquodnihil diftetaparuulo, ergo non paruulus Adam:Si no paruuluSjadfcribitur utiq ei quafi non paruulo peccatS. Si peccatu adferi-bitur,fequitur poena peccatum : quia dignus inuenitur poena qui peccatum uitare non potuit.Poteft etiam fieri ut etia qui feientiam non habet boni QC mali, paruulus nonfit: quoniam priulquam feiuit puerbonum SC malum, non crediditmalitiæ. Et iterum ha-bcs:Qiria priufquâ feiet puer uocare patrê SC matrem,accipiet uirtutê Damafci, amp;nbsp;ipo- nbsp;nbsp;8

lia Samariæ. Perfeeftus ergo qui operatur bonum, etiâ fi boni amp;nbsp;mali feientiâ non adegt;-ptusfit:utmultipriufquafciantlegem,ipfifibilexi(unt.QuodApoftoluspriufquâdifce ret,Non concupifces:malum efte concupifcentiamnefciebat.Denicß ipfe ait:Peccatum non cognoui nifi per legem.Nam concupifcentiSnefciebam,nifilex dicercuNon con-cupifees.Ad quam partem etiam puer poteft efte perfetftusiure naturae,priufquam feiat concupifccntiam crimen eftèjuel concupifcentiac crimen admittat. Ergo fecundum per funeftoriam feiêtiam noluit deus hominem (cire quod malum eft, ne quafi imperfeeftus uitare non poflet-Non obediendo autem mandato incurrimus in culpam:ergo culpairi fatemur« Ruffus autem fi altam ÔCprofundam feientiam dicimus boni mali,quç qui dem profunda feientia perfeeftum facit,non ftatim autem paruulus qui ad altam amp;nbsp;profunda feientiam perucnire non potuinreefte ergo ficut no paruulus condemnatur. Iteru quaeftiones ferunt.Qiii nefcit,inquiunt,bonu QC malum,ne ipfum quidem nouit efte ma lum non feruare mandatum,nec ipfum bonum nouit quod eft obedire madato. Et ideo ^ianón nouerat,uenia,inquiunt,dignusfuit, quiuonobediuit,non condemnatione. Qiiae quidem quaeftio de his abfolutionem habet,quæ ante mcmorauimus. Cofidcrare enim potuit homo ex fjs quæ deus ante ei contulerat, quod infufflationem dei accepit, quod erat in paradifo uoluptatis locatus, fummam author! obedientiam dcfercndâ-Et ideo fi uim nefeiebat boni fiC mali^tamen quia tantorû author dixerat de ligno ftieritiæ boni SCmali non efte guftandum, fidem pracceptori feruare debuerat.Non enim ab eo peritia,fedfides exigebatur.Intelligebatutitp deû omnibus præminere,ideolt;^ perfona iubentis fpeeftare dcbuerat.etfi non intelligebat uim qualitatcmcp iuftbrû, feiebat tame præceptori deferendam efte reuerentiam lt;nbsp;habebat in natura hàric opinionem,ctfi non habebat indicium boni ôC mali. Deniq? ôC mulier ferpenti dicit:Ex omni ligno paradifi inanducabimus,de frueftu autem 1 igni quod eft in medio paradifi,dixit dcus:Non man-ducabitis ex co.Ita ergo feiebat obediendum efte mandato, ut diceret:Ex omni firueftu manducabimus,quod dominus imperauerat.'de ligno autem quod eft in medio paradi fo,imperatuma deo dicit,nonefteguftandu,ncmortemorerentur.Ergo quifeiuitdefe rendum efte mandato,fciuit utiq^ malum efte præuaricari,ô(^ ideo iufte præuaricata dam natur.Accipe aliud.Si aftumptio de ligno feientiæ boni ôd mali ita opcratoria erat,ut bo num Sc main agnofceretur,quod uidetur fcriptura oftendere dum dicitiQiiia ubi man-ducauerunt ambo,apertifuntoculi eörum,SC cognoueruntquodnudi cftent,hoceft,a-pertifuntoculicordis, SCcognouernttnrpe efte'nudosfedegere:finednbioubigufta-uit mulier de ligno feientiæ boni ÔC mali, péceauif, ÔC fe peccafle çognouit.Quæ igitur

Ambro, to. 4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i x fepec-

too nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIV I AM BROS II

fcpcccaflccognoueratjUelutiuiTi adpcccati communioncm întiitafénört ciendo autem m'rum,SC dando ei quod ipQ guftaucratjUon uitaUit, fed iterauit pcccarî. Natn uticß li ucrerationê fpecfleSjCum quern diligcbat, non trahere ad confortium poe-' næ,fcd magts ab eo quod cognouerat ipfa effe pcccatû,uel infcientcm reuocare debuc-rat: quanuis uideatur haecitiulier feiens quod poft culpamin paradifo eflenon poftet, metuiftc nc fola de paradifo eqceretur. Deniq; abfeonderunt fe ambo poft culpam.Ex^ cludendam igitur fe efîe cognofeens, conforiio uiri quern diligebat, nolui't defraudari. Iterum acci'pe: Non cognino malimalûeft, fed cum a (flus impletmaliti'am.Non enim ftatim qui nouit malum,quod malum eft facit:fed qui quod malum efte nouitjOperatut*, incentiuum autem ad operand um quod malum eft, aut iracundia aut cupiditas eftè con fueuit.Nec ftatim necefte eft ut Habens feientiam mali, faciat quodimprobum nouit,ni fi aut iracundia aut cupiditate uincatur. Vnde quod diximus incentiuum peccandi,uel ira,uel cupiditas eft,uel plcrunq; formido, licet ex formidine oriatur cupiditas,dum u^ nufquiftß uul t uitare quod metuit. Et ideo retfte iracundiam Si cupiditatem duorum re^ liquorum pofuimus incentiua uitiorum. Confideremus igiturutrum Eua his ad uitium ftimulis incitatafit.Scd netj irafeebatur marito, ncq! cupiditate uitfta eft:infecûdô dun taxaterrat,utedendum uiro daretquodiam ipfaguftaucrat.Primo fueritcupiditasau^* thor erroris ut ipfa ederct,fequcntiscp fuit caufa peccati. Quod enim iam guftaucrat,dc fiderare non poteratiôC guftando,mali ftierat feientiam confecuta.Malum igitur quod aducrteiat,in uirum deriuare non debuit,neq? coniugem proprium præuaricatorem di uinifacère mandati. Sciens igitur prudenscf peccauit,fciens uirum in fuum traxit erro^ rem. Alioquin inuenietur fallus el^ de ligno feientiæ boni ôtf mali fcrmo,fi etiâ pofteagt; quam de ea arbore manducauit, feientiam malihabere non potuit. Quod fîuerus eft fermo, cupiditatisutiqi caufam habere non potuitilicctpleriqificexcufandamputent, quod diligensuirum abeo timuerit fcparari,ô(fhanc caufam cupiditatis practendant, quôd efte uoluerit cum marito.

De pertraclationc quæftionis unde mors accidcric Adæ,utrum uidelicet à naturaligni,anàdeo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. Vil

Tterum alia quæftio fubrepit, unde mors accident Adæ, utrum à naturals I gniciufmodi,anucroà deo.Sinaturæ hoclighi adfcribimus, uideturligni huius fru(flus uiuiftcanti infufflationi dei præftare, liquidem quem uiuifica^ uerat infufflatio,fru(flus huius 1 igni trâxit ad mortem, Aut ft deum operatorem mortis efte mcmoramus,dicunt quod geminä eum opinione accufemus : quod aut itaimmitis ut noluerit ignofeere, cum poftet ignofeere : aut fi ignofcerc non potuit,uideatur infir^ mus. Videamus igitur quo modo diluendü fit.Nifi fallor, mortis caufa inobediêtia fuit: deideo homo ipfe fibi mortis eft caufa,non Habens dcum ftiac mortis authorem.Neq? C' nim fi medicus præfcripferit ægrotâti à quibus uideatur cauendu, atq; ille ab interdicfîis non putaucrit abftincndû : caufa ei mortis eft medicus : fed utiep ipfe fibi reus mortis eft propriæ. Itacp deus quafi bonus medicus prohibuitne Adam nocitura guftaret.Iterum accipe : Scire bonum melius eft,quam nefcirc : di. ei qui bonum fciat.pulchrum eft fcirc etiam quod malum eft,utfciat clucre quod malum cft,ut prudensfubcat euftodiæ can-tionem.Rurfus autem non fatis eft hoc folum feire quod malum cft,nc quomedo malS fcias,fcientia boni incipias defraudari.Pulchrius eft igitur ut utrûcp norimus, ut de quia feimus bonum,fugiamus quod malum eft:amp;f ex eo quod cognolcimus malu, boni gia-' tiam præferamus.Sed ita debes utrunq? fcire,ut profunde noueris, de quod noueris exe qua,ris, acfluscp feientiæ congruat. Alioquin tolerabiliorefcripturaindicateum qui ip trunq; ncfciat,quam qui perfuncflorie utrunq! cognouit. Grauat enim feire, quod uel e--xequi uel uitare non poffis.Grauat fcirc,finc ufu atqi opcrc cognitionis proftindæ. De^ niq? obeft ad exiftimationcm medico feire quid profit, de quid noceat ægro,nifi cQgni-tione ca quemadmodum oportet utatur : de ideo non eft cognitio bonanifi ea utaris ut oportct.Item accipe:Non fruftra lignum feientiæ boni de mali produólum eft in medio paradifo : defi cuicunep homini produeftum effet, fuperflua interdidio.Scd neqs fhiftra faeftum eft,neq5 ahj nifi homini fadum eft,qui mandatum accepit,ut non folo eo,fed eo cum ceteris uteretur.Nam fi multa difcutias,complura rcpeticSjdeplane innumcra,quj ci qui

ei qui uti nefciat, poffint nocere. Nee ipfas diuitias inuenies fru(5iuofas,fi Habens diues fubfidialargitatis,negetalimentapauperibus,excludatinopemfubfxdiodefti£utum,a-lienaextorqueat,quia præualetpoteftate.PulchritudoipfajSCgratiorcoporisformafrc quenter in uitiuin quam deformitas trahit. Nunquid igitur quifqua deformiores quam pulchriorcsfilioshabere defideratjamp;^inopespotius liberos fuos cupit eile quam diui-tesf'Plura funt huiulmodi quç non ad impudentiam largientis referenda funt/ed adma Ie utentis errorem.Et ideo utentem aceufandum potius quam donantem.

De abfolutione quæftionum quas quidam circa præfcientiam dei de praruarL catione Adac,ÓC impreffionem opinionis boni amp;nbsp;mali faciunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. v 111

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bate’S! nefeiebatjUon eft ifta diuinæ poteftatis a(Tèrtio:fi autem fciebat, ÓCni

hilominus feiens negligenda mandauit,non eft dei aliquid fjperfluum prægt; cipere.Superfluo autem præcepitprotoplafto illt Adæ, quodeum nouerat minime fer-' uaturummihil autem deus fuperfluo facitjcrgo non eft fcriptura ex deo.Hoc enim obt).-ciuntj qui Vetus nó recipiunt teftamentumjamp; has interférât quæftioncs. Verum hi fua fententia opinione uincendi funt. Cum enim Noui teftamenti no réfutant fidem,ex.-emplo funt arguendi ut uetus credant:quoniam cum fibi diuina præcepta SC fadfa con^ ueniant,unius authoris teftamentû utrum«^ liquet efle credendum. Difcant igitur non fuperfluum,noniniuftum ctia præuaricaturo præfcriptum elle mandatum.Nam amp;nbsp;ipie dominusleius elegit ludam,quern proditorcmfciebat.Quêfî perimprudentiam eledlS putant,diuinæ derogat poteftati.Sed hoc æftimare no pofl'unt, cu fcriptura dicat: Quia icicbatlefus quis eum proditurus eflet. Conticefcant igitur repugnatores ifti Veteris te nbsp;nbsp;nbsp;’5

ftamenti.Sed quoniam etiâ gentilibuSjfi forte iftud obiecerint, refpondendum uidetur, qui exemplum non recipiunt, rationê exigunt : accipiant etiâ ipfi quaratione dei filius uel præuaricaturo mâdaucrit,uel elegerit prodituru. V enerat dominus leius omnes fal uos facere peccatores:etiam circa impios oftendere fua debuit uoluntatem. Et ideo nee proditurumdebuit præterire,utaduerterentomnes qupdinelecflione etiâ proditoris fuijferuandorum omnium infigne prétendit, nee in eo læius eft uel Adam quia mandatum accepitjUel ludas quia eleeftus eft. Non enim neceftïtaté deus uel illi præuaricatio-nisjuelhuic proditionis impofuit,quiauterq?fiquod accepcratcuftodilTet, a' peccato nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

potuit abftinere.Deniq; nec ludæos omnes credituros fcicbat,amp;: tame ait:Non ueni ni-fi ad oues perditas domus Iftael.Ergo non in mandante culpa eftjfed in præuaricâte pec eatum eft.Et quod in deo fuir,oftendit omnibus quod omnes uoluit liberate. Nec tame dico quia prçuaricationem nefeiebat futuram,imo quia feiebat aflero, fed non ideo pegt; reuntis proditoris inuidiamin fe debuit deriuare, ut adicriberetur deo quod uterq: fit la pfus.Nunc autê utercç redarguitur, atq: recouincitur : quia dC ille mandatu ne laberetur accepitjamp;hicetiamin Apoftolatus munus afcituseft,utuelbeneficio dcireuocaretur à proditionis affe(ftu:fimul ut dum alq reuincuntur, prodeflet omnibus.Non enim con fifteret peccatum,fi interdieftio nonfuifteLNon cófiftente autem peccato,non folu ma-litia fed etiam uirtus fortafle non eiret:quæ nifi aliqua malitiae fuiflent femina, uel fubfi.-fterc uel eminere no poflet.Quid eft enim peccatû,nifi praeuaricatio legis diuinæ,SC cœ leftium inobedientia prgeeptorum rquot; Non enim auribus corporis demandatis cœlefti-bus iudicamus,fed cum eflet dei uerbum,opiniones quædam nobis boni amp;nbsp;mali pullu-lauerunt,dumidquodmalûeft,naturaliterintelligimus efle uitandum :amp; id quod bo-num eft,naturaliter nobis intelligimus elfe petendum.In eo igitur uocem domini uidc-mur audire,quod alia interdicat, alia præcipiatEt ideo fi quis non obedierit i II is quæ fe mel à deo præcepta credimus,pœne obnoxius æftimatur : dei autê præceptû non quafi intabulis lapideis atramento legimus inferiptum, fed cordibus noftris tenemus impref i. Cor,3 ^fum,fpiritu dei uiui.Ergo opinio noftra ipfa fibi legem facit. Si enim gentes quæ legem Row.x non habent,naturaliter ea quæ legis funt faciunt,eiufmodi legem non habentes ipfi fibi font lex,qtii oftendût opus legis feriptû in cordibus fuis.Opinio igitur Humana fibi tan-quam dei lex eft.Iteru Hine aliam faciunt quæftionê, ut ad nice mandat! eius quod dix!-mus in hominis opinione cofiftere, hacipfam opinione impreffam à deo nobis tanquâ

Ambr.to.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t 3 præ-

tol nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ôtvt AMBäÖSIt

pracfcn'ptum diui'np legis accufenLNoucrat, inquit, hominem peiîeaftmtm quf er cum,has opmionesboni amp;fmahimprcflït,annonnóüeratrVtfi di'xcds quia nonno uerät,ah'enum àmaieftatedei fentias.Siautê di'xeris quiâfciéns deuspeccaturShomp ncm,eómuncs tarnen opiniones ei boni amp;nbsp;mail impreflit, ut propter admixrionem ma lorum uitp P erp etui täte £êruare non pofleüficut in illo non præfiigû futuri,ita in hoc no bonum deum fignificare uidearis.Atqs hinc argumentantur quia nô eft creaturahominis â deo fadla.Nam fîcut fupra oftendimus eos dicerc quôd non eft mandats dei,fie SC hic dicunt.Non ergo creatura hominis à deo,quia deus malum non fecit. Homo autem opinioncm accepit mali,dum à malis praccipitur abftinere.Hoc autem genere alium bo num deum, aliitm Operatorê hominis conantur aflèrere. Quibusrcfpondendum eft illico fecundum Opinionem fuam.Si enim hominem nolunt à deo falt;ftum,quia peccator eft homo, amp;nbsp;hoc refugiunt, ne bonus deus peccatorem fecifle uideatur, quia non pu-tantbonum qui fecerit peccatorem: dicantutrumoperatorcm hominis à deofacluni' putent.Si enim à deo faiftus ill e ( ut dicunt)opcrator eft hominis,quomodo bonus deuS opcratorcmmali fecit f Vtique non bonus. Nam qui peccatorem facitnonbonus,ca-uendum ne grauius fit operatorem peccatoris fecifte. Debuit enim bonus deus prohi-berenatiuitatem eius,quipeccatifubftantiam habebatinducere. Quôdfidicuntnon eflègenitum operatorêmali,requirendum utrum bonus deus potueritinhibere quo-quo modo incipientem malitiam,an non potuerit. Si enim non potuit, infirmus:fi po-tuit fie non fecit, non bonus. Ergo fi fibi ifta non congruunt, nec fiiae fibi hæreticorum conueniunt opiniones, requiramus ne forte rationis fuerit, qua cauftà deus fiue geniti fiuenongenitiilliusoperatoris fiuerit malitiam introireinhuncmundum,cumpofli£ inhibere.Itaque feruantes unum fie eundem deum bonum atque operatorem,id fi po fli mus aftruamus,quod gratiæ utrique conueniat,nec aceufationis eorum declinemus in uidiam,qui ita dicunt ; Qiiomodo bonus deus qui non folum paflus eft introire in hunC mundum malitiam,fed ettam in tantam conftifioncm uenire permifit f* Verum haec ac-eufatio tune locum habereqfi ita animæ uim SC intimæ fecreta mentis inficeret, ut nulle) paêlo poffetaboleri,fie immedicabilium uulnerum menti atque animænoftræ uirus in fideret,effet enim aptior huius querelælocus, quodcum omniapolfit deus, hominem tarnen perirefit paflîis.Verum cum deus noftrimifericorsrefpuendi errorisremediate feruaucrit,abolendià omniscontagij non aboleucrit facultatcm: quomodo irratio-nabile uel iniuftum eft fi permifit noftrum materiale tentari quadam trepidatione fragi litatis hurnanæ,ut fœneratior poftca gratia per pœnitentiam delicftorum in hominis re diret affedum, SCfragilitatis fiiæ confeius, quôd tam facile' à diuinorum mandatorum ferie deuiando trepidauerit,tanquam clauum animæfluiftuantismandatacœleftiati-

/ meret amittere,diuinæ mifcricordiæ plus rribuens quod recepit amilTumjôC fibi aliquid ufurpans gratiæ quod reuertatur.

Cur deus cum mandatum darethomini, de manducando 8Cnon mandu-candoputaueritelTc mandandum. Qiiaetiamrationedominus deus A-de dixcrit,Morte moricmini:amp;cjuid interfit utrum aliquis dicatmoriemi ni,anaddat,mortemoriemini. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. IX

Vnc quæ fit ilia ratio confideremus, quid fit iftud quôd cum mandatum da-N nbsp;nbsp;nbsp;rct homini de ilia admirabilibeataqs uita præfcribens,ne contra faciensmor

temoreretur,demanducando fie non manducando putauerit effèmandan-dum.Sunt enim qui putant nequaquam mandatum iftud conuenire cœli SC terre atque omnium creatori: nequaquam dignum incolis paradifi,eô quôd ilia uita fimilis angelo-rum fit.Et ideo non terrenum fie corruptibilem hune cibum efui fuiffe poflumus æftima MiiUfe 22 re,quiaquinonbibuntncquemanducant, cruntficutangeliincœlo. Cumigitur inci-i.côr.s nbsp;nbsp;nequepræmium fit,quia efeanos non commendat deo: neque magnum periculum

Miittfc.i 5 fit, quia non quod intrat in os,coinquinat hominem, fed quod exit de ore:uidetur indi-gnum tanto authore præceptum, nifi hune cibum adillud propheticumreferas, quod pto magno præmio dominus de iànôlis pollicetur fiiis:Eccequiferuiuntmihi, manda cabuntjuos autem efurietis. Hic eft erum cibus in quo uita definitur æterna, quo quif-quis

quis fuerit defraudatus, mortemorietur. Quandoquidem panis uiuus atque cœleftis ipfc dominus eft,qui uitam dat huic mundo. Vnde amp;ipfe ait : Nifi manducaueritis car-nem meam,amp; biberitis fanguinem meum,non habebitis uitam æternam.Erat ergo panis aliquis de quo præfcripferat edendum paradifi incolis. Quis ille f Accipe quem di-cat : Panem, inquit,angelorum manducauit homo, Eft enim bonus panis, fi facias uo-luntatem dei. Vis feire quis bonus panis ipfe fîliusmanducat hune panem,de quo ait: Meus cibus eft ut faciam uoluntatem patris mei, qui in cœlis eft. Iterum uideamus qua ratione dominus deus Adæ dixerit : Morte moriemini : quid interfit, utrum aliquis digt; cat, Moriemini : an addat,Morte moriemini.Oftendere enim debemus nihil iuperfluû in dei effe mandato.Itaq? hoc arbitror,qüum duo fibi fint contraria,mors ÔC uita: fecun-dum fimplicem fermonem à uita uiueredicimus, à morte mori. Si autem geminareue-lis utrumque, quia uita uitam facit,didtur. Vita uiuit: ficut habes inlege. Et quia mors mortem facit,dicitur,Morte morietur.Non eft autem iuperflua ifta geminatio.eft enim uita ad mortem, ÔC eft mors ad uitam : quia quis amp;nbsp;dum uiuit moritur, SC dum moritur uiuit. Fiunt ergo quatuor diftin(ftiones,uitauiuere,mortemöri,morti uiuere, uitæmori. Qiium igiturhæcitafehabeant,uius amp;nbsp;confuetudinis præiudicium debemus exclu-dere, quia uius hoc habet, ut communiter dicatur uiuere ÔC qui uitæ uiuit, SC qui morti uiuit : amp;nbsp;communiter dicatur mori uel ille qui mortimoritur,uel ille qui uitac uiuit.Itaqj ex quatuor illis duo fignifïcat, ut dicat uiuentê uiuere, necmelius deteriusq: diftinguat, SC dicat morientem morijOec inter malam amp;nbsp;bonam mortem uideatur efle diferetio. Nam indifereta quçdam uita fignifîcatur, qualis irrationabilium aut etiam paruulorum amp;nbsp;indifereta mors æque' fequeftratio. Igitur uiu communi quid fit uita uiuere, ÔC quid lit morte mori, SC quid fit uiuere morti, ÔC mori uitæ, confideremus. Puto enim fecun-dum icripturas, quia uita uiuere admirabilem quandam illam uitam, beatamej fignifi-cet,amp;hunc uiuendi ufiim fpirandi'quemunuscumbeatæ uitæ gratia ueluti coniun-dum, de quadam participationc permixtum demonftrare uideatur. Hoc eft enim uita uiuere,uirtute uiuere,bcatg uitæ aeftus habere in iftius corporis uita.Contrà autem mot temori, quid eft aliud, nifi cum morte corporis deformitatem fignificaremorientis,cu lus de caro communi uiuendi munerc defraudetur, de anima uitæ æternæ ufum habere

non polfit r Eft etiam qui uita moritur, ut qui uiuit corpore, fed adu moritur fuo:qua^ les 1111 funt,qui, ut ait prophetaiDefcendunt in infernumuiucntes.EtilladcquaÂgt; poftolusdicit: Qiioniam uiuensmortuaeft. Quartumfupereft, quôdftmtqui etiam gt;»Tiw.5

morte uiuunt, ut martyres fanlt;fi:i,qui utiquemoriuntur ut uiuant. Moritur caro, fed uiuit gratia mortuorum. Ergo abfit à nobis ut participes mortis uiuamus, fed contra participes uitæ moriamur. Saneftus enim nec uitæ iftius fe uult efle participem, qui ait t Cupio diflblui, de cum Chrifto efle, multo enim m elius, Et alius : Heu me quod incogt; latus meus prolongatus eft. Doicns utique cum confortia uitæ Iperet æternæ, iftius uitæ fragilitate fc contineri.Et ideo polTum ecotrario dicere, quia etfî uita uiuere bonum eft, uitætarnen uiuereambiguumfit. Poteftenimdiciquis uitæuiuere,hoceft, uitæ æternæiftius uita corporis militate. Poteft etiam dici iritæuiuere, hoc eft, uclquemgt; cunque uel faneftum iftius uitæ habere defiderium corporalis. Vt uerbi gratia, fi quis deo honefté putet elfe uiuendum, ut is longæuitatcm uitæ bonis aelibus confequatur, quales plerique infirmiores funt quos hæc uita deleiftat. Sicut ergo uitæ uiuere quid fit accepimus, quid fit morti mori accipiamus,uel morti uiuere. Poflîmt enim elTe qui mo riantur morti,ôô qui uiuâtuitæ.Nam qui non itauiuit,ut fecund um mortem animæ fuæ uiuat,is morti moritur,quia non eft obnoxius morti, id eft,nexus cum ærumnolæ mortis amifit, non conftringitur uinculis mortis æternæ. Mortuus eft morti, hoc eft, mortuus eft peccato,mortuus eft pœnæ. Cui contrarium eft pœnæ uiuere, hoc eft, quando q^uis uiuit ad pœnam,üiuit ad mortem.Qui autem mon'tur ad pœrtam,morit ad morte;

Eft etiam qui in hac uita pofitus moriat ad uitam,ficut ille qui ait:Viuo aût iam nô ego, nbsp;nbsp;nbsp;*

uiuit aûtinmeChriftus.Peccato enim mortuus eft,deo uiuit,hoc eft mors in eo mortua eft,fed uitauiuit,qui eft dominus lefus.Ergo bona uita eorum qui deo uiuunt, mala uita eorum qui peccatouiuunt. Eftetiammediauita, utanimantiumcætcrorumficut

Iq4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI ambrosii

hab CS fcriptnm:Producat terra animam uiuentem fecundum genus.Eft irita ctiam mor tuorum, ut deus Abraham, amp;nbsp;deus IfaaCj amp;S deus lacob, quia deus mortuorum non eft, fed uiuorum. Sunt etiam qüibus communitas eft quædam mortis óé uitæ,dc quibus ait Rom. 5 Apoftolus, dicens : Si commortui eftis, ÓC conuiuctis. Si enim complantati, inquit,fu-mus fimilitudini mortis cius, fimul S)C relurre(ftionis erimus : fcientes quia uetus homo nofterfimul confixuseft cruci, ut deftruatur corpuspeccati, ut ultra non feruiamus peccato. Qui enim mortuus eft, iuftificatus eftapeccato. Sicut autem figuras mul-' tas uitæ diximus, ita etiam mortis inuenimus. Dicitur enim mors mala, fecundum ib E^fcfc.18 lud : Anima quæpeccat, ipfamorictur. Dicitur SC mors communiter, ficut habcs uer^ bi gratia quia Adam uixit tot annos, ÔC mortuus eft, amp;nbsp;appofitus eft ad patres fuos.

Rom. ff Dicitur etiammors perbaptifinatisiacramentum, ficut habcs:Confepultifumus cum Ibidem. jJJq per baptiftnum inmortcm .Et alibi : Si autem mortui fumus cum Chrifto,credimus criam quod fimul uiucmus cum illo. Vides quia mors quidcm appellatione dicatur,fed hæc uita, uita fit noftra.

Adæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. X

Cenef.z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tem alia quæftio(quia dixit dominus’.Non eft bonum folum eflehominê.)

i nbsp;nbsp;nbsp;Primo omniû cognofcc quia in fupcn'oribus ubi hominem finxit deus de Ib

moterræ,nonaddidit:Viditdeus quia bonum cft,quemadmod«infingulis operibus fuis. Nam fi dixifietillicbonû eiïequiahomo faôèus eft,inuenireturhoceftè contrarium,ut hic bonum no effe diceref,cum in fuperioribus bonum eftè dixiflct. Sed hoc ibi cognofccjubi folum Adam fecit.Cçtcrùm ubi cômuniter comprehcndit uirum SCmulicrem fa(ftos,licet ne ibi quidem dixerit,fpecialiter tarnen quia poftea habes, Vi dit deus omnia quaefecit,amp; erant bona ualde:euidentcr eft declaratumbonûeftc quod uir fit fatftus. Simulier. Scd ex hac quæftione alia quæftio rurfus emerfit : Quomodo enim quando folus facftus eft Adam, non didum eft bonum eflefacftum Adam : quan^ do autem ÔC mulier ex eo fatfta eft,tune efle bona omnia comprehenftim eftf Licet il lie omnern laudauerit creaturam, ÔC uniuerfitatis creatio fit probata, quoniam in homine naturaf prædicata cómunitas eft; tarnen non uidetur ociolûm, qua ratione ubi folus fa-lt;ftus eft Adam,no folum nequaquam praedicatio boni complacito open' adieda fit,fed ctiam di(ftum fit non bonum efte folum hominem, cum feiamus quod antequam fieret mulier,non errauerit Adam:poftea uero $ mulier eft faefta, prior diuinum præuaricata mandatum,etiam uirum fuum traxerit in errorem,amp; incentiuum eius extitcrit.Si igitur uiro culpæ author eft mulier,quemadmodum pro bono uidetur adieeftapVerum fi con fideres quia deo uniuerfitatis eft cura, inuenics plus placere domino debuilPe id in quo eftet caufa uniuerfitatis, quam condemnandum fuifle illud, in quo eftet caufa pcccati. Et ideo quia ex uiro folo non poterat humani efle generis propagatio,pronûciauit dominus non eftebonu,folum hominem.Maluit enim deus plures efte quos faluos faccre poftet,Sc quibus donarct peccatum, quam unum folum Adam qui liber effet à culpa.

i.Timof. 1 Deniq; quia idem utriufi}; author eft open's,uenit in hunc mundft ut faluos faccret pec-catorcs.Poftremo nec Cain parn'eidij reum priufqua generaret filios,paftus eft intcrire. Ergo propter gencrationcm fucceffionis humanæ debuit mulier adqci uiro. Denique hoc ipfa uerba declarant dicentis dei,non bonum folum efte hominem. Nam etfi mU' lier prior peccatura erat, tarnen redemptionem fibi paritura, non debuit ab ufu diuinac

■i.Timot.z operationiscxcludi. Quamuis enimAdam noneftfedutftus,mulierautemfedudfa inprÆuaricatione'fueriufalua tarnen,tnquitjcrit per filiorum generationem:inter quos generauit 5c Chriftum. Nec illud ociofum, quod non de cadem terra de qua plafinatus eft Adam, fed de ipfius Adae cofta faefta fit mulier, ut feiremus unam in uiro amp;nbsp;muliere corporis effenaturam, unum fontem generis humani, ideo no duo à principio facliuir QC mulier,ncq? duo uiri neqs duaemulieres,fcd primûuir,deinde ex eo mulier. Vnam e-nim naturam Uolens homfnum conftituere deus,ab uno principio creaturæ huius inci-

Genef.i piens,multarum ÔCdifpariumnaturarueripuitfacultatê.Faciamus,inquit,efadiutoriS fimile fibuAdiutorium ad generationem conftitunonis human« intclligimus ; Et uerc bonum

bonum adiutonum.Nam fi pro meliore accipis adiuton'uirijmaior quædam in caufa gc ncrationisoperatiomulierisreperitunficutiftius terræ,quac femina pn'mo accepta co^ hibendo paulatitn fotu fuo adolefcere facit,ÔC producit in fegetem. In eo igitur adiuto-' rium bonû mulieris:quan^ etiam inferior dicatur adiutor,Ut in ufit reperimus huma no,quiadignitatepotioresplcruncçadiutoremmeritiinferiorisafcifcunt. gt;

. De folutionequæftionûoccurrentium circa adducffionembeftiarumamp;uolad ' ' lium ad Adam,foporem quoeç ipfiusAdæ,atcç exiftentiambeftiarum amp;nbsp;peco^ rum in paradifo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.xt

S nbsp;nbsp;nbsp;1 atilia cœli,amp; adduxerit ea ad Adam ut uideret quid uocaret ea. Qua ratioe

hoc faôum cftjCum tantummodo beftias agri,Ô6 uolatilia coeli ad Adam ad duxeritdeusf Etantenimpccorafecundum gciiusfuum.Dcniqshabesinfrâî Quiaim- Gcnef.i pofuit Adam nomina omnibus pecoribus,SC omnibus beftrjs agri. Adæ aût non eft ingt; uentus adiutor fimilis illi.] Quæ igitur abfolutio eft,nifi quia indomitæ beftiæ, amp;nbsp;uola-tilia cœli diuina poteftate ad hominê deducanturcDe pccoribus aût domitis cogregan dis fie homo habuit poteftatem. Itaq? illud diuinze operationis fuerit, hoc humanæ dili-gentiæ.Simul accipe qua caufa omnia dedutfta fint ad Adam : ut in omnibus uideret ex utroq; fcxu fubftantiam conftare naturæ,id eft,ex mafeulo fie fœmina,8e ipfe ufu exem-ploq cognofceretneceffàriûfibiconfortiûmulierisadiecIû.Etimmifitjinquitjdeusfo porem in Adam, fie obdormiuit. Quis eft ifte fopor,nifi quia paulifper ad coniugiû co-pulandum cum intendimus animû,ucluti intentes oculos ad dei regnS,inclinare atquc inflelflere uidemur ad quendam fomnum iftius mundi,fie paulifper obdormire diuinis, dum in fecularib. mundanisqs requiefeimus f Denicf poftea^ foporcm immifit in Adâ amp;nbsp;dormiuit,tunc aedificauit dominus deus coftam qüam fumpfit de Adam, inmulierê. Bene ædificauit dixit,ubi de mulieris creatiôe loquebaf ,quia in uiro fie muliere domus uidetur quaedâ plena elle perfeefio. Qui fine uxore eft, quafi fine domo fit, fie habetun Sicut enim uir publicis omctjs,itamulier domefticis miniftertjs habilior æftimat.Con-fidera quia ex corpore coftam ftimpfit, non ex anima portionem : hoc eft, non animam ex ànima,fed os de ofiibus,filt; carnem de carnc.Hacc uocabitur mulier.Ergo caufam hu manæ generationis agnouimus.Sed quia plerofq? mouct qui diligentius intuent, quo-modo fi uel primo magnum munus dei fuit circa homines, ut in paradifo homines col-locatentur,uel poftea magnorum rcmunetatio uideretur efle meritorum, ut ad paradi-fum iuftus unuiquifq! rapi atur,dicuntur ctialn beftiæ,fie pccora agri,fie uolatilia cœli in paradifo fuiffe.V nde pleriq! paradifum animam hominis efle uoluerunt,in qua uirtutû quædam germina pullulauerint. Hominem autem filt; ad operandum, nbsp;ad cuftodien-

dum paradifum efle pofitum, hoc eft, mente hominis, cuius uirtus animam uidetur ex-colcre,nec folum excölerc,fed etiam cum cxcoluerit cuftodire.Beftiæ aût agri,6i^uolagt; tilia cœli quæ adducunt ad Adam, noftri irrationabilcs motus funt, eo quodbeftiæuel pecora,quædam diuerfæ fint corporis paflîones,uel turbulêtiores, uel etiam languidio rcs.Volatilia aût cœli quid aliud æftimamus,nifi inanes côgitationesgt;quæ uelutuolati-lium more nöftram circumuolant animam, ÔC hue atq; illuc uario mOtu fæpe traducut ƒ Propterea nullus inuêtus eft menti noftræ fimilis adiutor,nifi fcnfus,hoc €ft,c«o-0Hcn?. Si-Jnilem fibi folam v»ç nofter potuit inuenire.Scd forte arguas, qui! hec quoq; deus in tali paradifo locauit, hoc eft, paffi Ones corporis, 6d uanitatem quandam nufifuantium uel ïnaniumcogitationum,quafi ipfe noftri fuerit author erroris.Confidera quid dicat.Ha betc,inquit,potcftatem pifeium marls,SC uolatilium cœli, QC omnium repentium, quac repunt fuper tetram. Vides quod ille tibi tribuerit poteftatem, ut de omnibusiudicaré tu dcbeas,fingulorû genera iudictj tui fobria definitione difeernere, V ocauit ad te omnia deus, ut fupra omnia mentem tuam efle cognofeercs. Cur quæ tibi fimiliaminimd repcrifti,afcifcere tibi et copulate uoluifticDedit tibi certd fenfum quo uniuerfa cognO fceres,filt;I de cognitis indicates : meritoeç de illo fœcundo paradifi agro eicôus es, quia non potuifti feruare mandatû. Sciebat enim deus elTe te fragilem, fcicbat iudicate non pofle,ideodixitquafifragilioribus’.Nolitciudicareutnoniudiccmini.Ergoquiafeiuit infirmu te efle ad iudicandum,uöluit obedientem effemaridato, ideo præccptû pofuit. ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quod

to5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIV I AMBROSII

Quodfinon præuancatus cfTcs, penculum incertiiudicij inddcrencqutui'fles. Itaquè (Senef) quom'am ludicare uolm'fti, idco addidit : Ecce Adam fadus eft tan$ unus ex nobis, ut iciat bonum SC mal uni. V oluifti tibi arfögäre iudiciûj idèó pœnam praui iudicij réfuta' re non debes.Poiuit tarnen te contra parâdifum,nememorianl eius poftis abolcre.Dc-* t.Coy'mth. I i. nique iufti in paradifum ftepe rapiuntjficut ÔC Paulus raptus eft in paradifum,et audiuit uerba ineffabilia.Et tu fi à primo cœlo ad fecundu, a fecuiidó cceló äd tertiu mentis tuae uigore rapiaris,hoc eft,quod primû unuiquifqi homo eft cOfporalis, ieciindo animalis, tertio fpiritualis : fi ita rapiaris ad tcrtiS cœlum,ut uideas fiilgorem gratiae ipiritaliSiAni i.Cw.i malis enimhomo qugfuntipiritus deinefcit:SC ideo tertq cœli afcenfio tibi eftnecefia' ria,utrapiaris in paradiiumnapieris iam finepericulo, ut poflis djjudicarC omnia, quia ibiJem. fpiritalis dijudicat omnia,ipfe autem ànemine dijudicatur.Et fortafle quafi adhuc frag« lis audies uerba ineffabilia quae non licet homini loquÉÔ!^ tunc quod acceperis referua' to,amp; quod audieris cuftodito.Paulus apoftolus cuftodiebat nelaberetur, uel alios ccr' X Cor. 12 nbsp;nbsp;faceret errare.Aut fortafte ideo dixit Paulus quia no licet homini loqui,quia erat ad'

R0W.7 hue in corpore cóftitutus,hoceft,uidebatiftiuscoi porispafiïones,uidebat legem car' nis fuærepügnantem legi mentis fuae.Hoc enim malo intelligi, ne uideamur quendam adhuc futuri pcriculi iaeftare errorcm. Si enim uel propter hanc uitam fecuritas, ut nul' los praèuaricationis poft hanc futuraelaqueos formidemus: ergo quicuncj fiieritin pa' radifo afcenfione uirtutis,audiet myfteria dei arcana ilia atqgt; fecrcta,audiet dfcentê dO' minum tanquam latroni illi à fcelcre ad confeftionem, QC ad fidê à latrocinio reuertêti ; Hodiemecumerisinparadifo.

De fapientia ferpentis,0!f caufa inuidiae,ârgumentiscç quib.confÏdebat fe pofii hominem uinCere. Quomodo etiam aggreftus fiierit mulierê. Quödpraeterea neq? detrahere aliquid debeamus diuinismandatis,nec]^ addere. Vtrum denie^ , praeter adieeftionê quae mandato per mulierêfuit applicata, quod additum eft, obfiiifle uideatur, à ex quo ligno deus dixerit efle guftandum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap, X11

aentf.} nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Erpens aût erat fapierttior omnium beftiarû quae erant fupcr terram, quas fe

S nbsp;nbsp;nbsp;cit dominus deus * Et dixit ferpens mulieri : Quid utiqi dixit deus, ne edaris

ab omni ligno quod eftinparadifof] Cum dicitfapientiorêferpentê, intelli gis qucmloquatur, id eft, ilium aduerfarium noftrum, qui tarnen habet huius fapientia mundi.Sed à uoluptas at(j deledatio benefapiens dicitur, quodSCcarnis appellat fa' R0W.8 pientia,ficut habesiQuia iapientia carnis inimicaeft deo.Et ad exquirenda deleôatio' num genera aftuti funt,qui appetêtes fiintuoluptatum. Siue ergo deleiftatiOncm intel' ligas,quædam eft diuino aduerfa mandato, Slt;im’micafenfibus noftris. Vnde Apofto' R0W.7 lus ainVideoaliamlegeminmembrismeisrepugnantêlcgimentismcae, SCcaptiuan' tem me in lege peccati.Si autem ad diabolum referas,uerus irtimicus eft generis huma' Srfp.a ni.Quæ autê caufainimicitiarum nifi inuidia f Sicut Salomon ait: Qiiia inuidia diaboU mors introiuit in orbem terrarum. Inuidiæ autem caufa, beatitudo hominis in paradifo ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pofiti.Et ideo quoniam ipfe diabolus acceptam gratiam tenere non pOtuit, inuidit ho'

mini,eô quod figuratus é limo,ut incola parädifi effet, eleiftus eft.Cofiderabat enim dia bolus quod ipfe qui fuiffet fuperioris naturæ,in hæcfccularia SCmundana ceciderat,ho mo aût inferioris creaturae fperabat æternâ.Hoc eft ergo quod inliidet dicens: Ifte infc' rior adipifeetur quod ego feruate non potuiflfte de terris migrabit ad ccclum,cum ego de cœlo lapfus in terram firn;’ Mültàs uias habco quibus hominem decipere poffim. Delimofadus eft, terra ci mater eft, cOrruptibilib.inuolutus eft. Etfi anima fiiperioris naturæ,tamen amp;nbsp;ipfalapfiii poteft elTe obnoxia,in corporis carcerc conftituta,quando ego lapfum uitare non potui.Eft igitur uia prima,ut decipiatur,dum conditione fua ma iora defiderat.Hicenim quidam conatus eft induftriac.Deinde carnis cft,quod non ha' bcat,dcfiderarc.Poftrcmo in quo uidcor ego omnibus eiTc fapicntior,nifi circumferiba homirte,amp;uerfutia ÔC fraude contendamc'Itaq? machinatus eft ut non primo Adâ ado' riretutjfed Adam per mulierem circunferibere conaretur. Non adorfus eft cum qui có' ram acceperat cœlefte mâiidatû,fed earn adorius eft quæ à uiro didicerat,nó à deo quid obferuaret, acceperat. Nelt;^ enim habes quiamulieri dixit deus, ied quia Adæ dixit : Si ideo per Adam cognouiiTe mulier æftimanda eft, Cognofeens igit hoc loco tehtamêti genus

LIBER DE PARADISO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;107

gcnuSjpluntnaetiamalijslocistentamcti genera reperies. Alia funtper principe fftius mundijqui quædam uencna fapientiæ in huncmundum euomuit, utuera putarent homines eue quæfalfa funt,ÔC fpecie quadam hominS caperet afFeóus.Non enim femper quafi apertus hoftis ingredit, fedfunt quædâ poteftates que amorê fimulentjgratiamcß prætendant,utpaulatimcogitationib.noftrisuenenûfuæiniquitatisinfundât:àquibus oriunt ilia peccata quæ uel ex delec^atione, uel ex quadam mentis facilitate nafeuntur. Sunt etiam alite poteftates quæ ueluti colludlant nobifeum.Vnde Apoftolus ait:Quia E[)hef,6 non eft nobis collucftatio aduerfus carnem amp;nbsp;fanguine,fed aduerfus principes,amp; pote--ftates,amp; reeftores huius mundi tenebrarûharum : aduerfus nequitiS fpiritaliû, quæ funt in cœleftibus.V olunt enim hac quadam contentione nos frangerc,amp; ueluti quoddam animæ noftræ corpus elidere. Vnde amp;nbsp;Paulus quafibonus athletanon folum icftus ad-uerfantiûpoteftatûuitarecognouerat,uerumetiaaducrfantesferirc.VndeÔCaif.Percu i.Cor.j tio pugnis,nô ut aéra cædens .Et ideo quafi bonus athletaad corona meruit peruenire. Ergo multiplicia tentamenta funt diaboli. Et ideo billnguis ferpes habetur,atq? letalis, eo quod diaboli minifter aliudlingualoquatur,aliud corde meditetur.Sunt ôd alf) mini ftri,qui SC cordis uocis fuæ infeeftas ueneno ueluti uerborû fuorû iaeftant fagittas,qui bus dominus ait:Generatio uiperaru,quomodo potcftisbonaloqui,cum fitis mali C Et nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ »

dixit ferpens mulieri: Quid utiq; dixit deus ne edatis ex omni ligno quod eft in medio paradifoÆt dixit muller ferpenti:Ex omni ligno paradifi manducabimus, de frueftu au temligni quod eft in medio paradifi,dixit deus:Non manducabitis ex eo,ncq^ tangetis exeo,nemoriamini. ] Cum audierisfapientiorembeftiis omnibus eftcferpentem, hie eiusiam quære uerfutiam. Simulât fe uerbadei dicerc,amp; proprios intexit dolos. Cum enim dixifletdcus:Ex omni ligno quod eft inparadi{o,cdetis ad cfcam-.dc ligno autem quod eft feientiaboni ÔC mali non edetisrqua die aut manducabitis ex eo, morte morie minitferpens quafi interrogans mulierem,cum dixiflet deus,Ex omni ligno quod eft in paradifo edetiside ligno autem uno no cdetis:infcruitmendaciû,ut dicerct, Âb omni li gno non edetisxum deuno tantum ligno fcientiæboni £lt;mali præceperit deus no eftc guftandum.Qtiaratione aut fet ell erit,nihil mirum,quia ijs qui aliquemcircumferib ere conant,confuetudoeftfallere.Noneft igitur interrogatioociofaferpentis.Sedutfcias in mandate nullum uitiu efle potuifte, refpondit mulier, SC ait : Ex omni ligno paradifi manducabimus,de frudu aut ligni quod eft in medio paradifi,dixit deus; Non manducabitis ex eo, neep tangetis exeo,nc morte moriamini .Inmandato quidemnulluuitiS eft,fed inrelatione mandati. Etenim quantum præfens Icdio docct, difeimus nihil uel cautionis gratia lungere nos debere mandato.Si quid enim uel addas uel detrahas,pre-uarlcatio quædamuidet efte mandati. PuraenimôCfimplexmandatiformafcruanda, uel teftimonij ferics intimanda eft.Pleruncp teftis dum aliquid ad feriem geftorS ex fuo adtjeit, totam teftimonij fidem partis mendacio décolorât. Nihil igitur uel quodbonu uidetur,addendum eft.Namcç hie quid offenfiois habet prima fpecie,quod addidit mu lier:Neqi tangetis ex eo quidqua.Tangetls enim deus non dixcrat,fed,Non cdctis.Sed tamenlapfus incipit efte principium.Nam quæ addidit,uel fuperftuum addidit : uel ad-dendo de proprio,femiplenum intellexit dei efte mandatum.Docct igitur nos præfcn-tis ferieslecftionis, neq? detrahere aliquid diuinis deberemandatis, ncqi addere. nam fi loanneshoc iudicauit de fuis fcriptisiSi quis appofuerit,lnquit,ad hæc,adijciet in ilium Apoc.i 1 deus plagas quæ feriptæ funt inlibro ifto : ÔÔ qui dempferit de uerbis his prophetiæ hu-ius,delebit deus partem illius delibro uitæiquanto nihil diuinis mandatis eft detrahen-dum c’Hlnc ergo cœpit præuaricatio prima efte mandati .Et pleriq; putant hoc uitium non efte mulieris,fed Adæ fuifte-.ita Adam dixifle mulicri,dum earn ucllet facere cautlo rem,utadderetmandaft'e deum,Nefp tangetis ex eo quicqua.Habemus enim quia Ada no Euamandatum acceperit à deo. Nondum enim mulier formata fuerat. 1 pfa quidem uerba Adæ quibus mulieri dicit,formam feriemq; mandati non prodit leôlo: fed intel-liglmus peruiruad mullere præuaricatricê feriem tranfifte mandati. Viderint tame ali) quidfentiant,mihi tame uidet amuliere ccepilTe uitium,inchoaffe mendaciû .Nam etfi de duobus uideat incertS,tamenfexus prodit quiprius potuerit errarc.Addc quiaprç^ iudicio ilia conftringit,cuius ÔC poftea prior error inuentus eft, Viro em mulier,no mu

IO8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVl AMBROSI!

i,Tim, X lien' uir author crrorfs eft.Vnde QC Paulus ait: Adam,inquit,non eft dcceptus.mulicr a** tem feducîîain præuan'catione fuit.Nunc uideamus utrum præter adieóion? quae mai» dato eft applicata,quod additS eft,obfuifle uideatur. Nam reuera fi bonum eft,necß tat» getis ex eo,0C adcautionem proficiebat: cur deus hoc minime'interdixcrit, noninterdt cendo permifiiTe uideatur Itaq; utrum cß quærendum, qua rationc nec permiferit, ne£ interdixerit.Sunt enim qui dicant,qua ratione quod fecituideri,non iulftt ÔC tangic'V riim cum in eo ligno audieris naturam fuifle fticntiæ boni ÔC mali, poteft acftimari quia

I^c, 10 noluit te malum tangere. Satis eft enim nobis uidere fathanam ficut fulgur de cœlo ca^ dentem,fecundum uocem domini,amp; dantcm efcam non luminis fed nodtis et tencbra' rum filijs,quia fcriptum eftzDedit eum in efcam populis Aethiopum. Hoc igitur de co dicftum eft,quod no mandauerit tangi.Quod autem non prohibuerit, quid intelligam, accipe.Sunt multa quæ noccant fi ante uoluerimus haurire,^ quae fint ilia cognofcere. Nam de cibis ÔC potu plerunqj ulu ueninQuippefi id quod amarum eft,ante cognO' fcas,indues patientiam : amp;fi intelligas ilia quae funt amara,prodefte, ÔC indues toleran-' tiam,ne offendat amaritudo te repêtina,amp; incipias reijcere profutura.Prodeft ergo aii' te cognoicere,ut ex eo quod cognoueris profuturû,nec amarafaftidias.Sed hæc minus nocerepoirunt:inudquodmagis,nifiprouidcatur,nocerepoflit,aduerte,Gentilis qui' dam eft,adfidem tendit: Catechumenus eft,maiorê uult accipere dotftrinæ amp;fideiplc-^ nitudinem.caueat ne dum uult difcerc,male difcat, amp;nbsp;difcat à Fotino,difcat ab Arrio,di feat à Sabellio: tradat fe huiuimodi magiftris quoru quædam eum teneat authoritas: SC indutftus quadam magiftrorû præfumptione, teneris ienfibus imprefta dijudicare non noueriuPrius igitur oculis mentis pcrfpiciat quid fequaf,uideat ubi uitafit. T angat de--nique diuinarû uitalia le(ftionum,ut nullo prauo offendatur interprete.Legit illi Sabeb loin. 14 lius: Ego in patrc,6C pater in me:0iS di ci t unam elle perfonam.Legit Fo tinus: Quia me-* i.Tw.x diatordeiSChominû homo ChriftusIeius.Et alibi,Quid me uultisocciderehominemf loin. 7 Legit etiam Arrius quia dixit, Quoniam pater maior me eft. Legitur quidem manifcgt;' loin, 14 ftum,ied qua ratione di(ftum fit,debet ante pertraeftare iecum,ut rationcm ditftoru poF fit aduertere.Ducitin quadam magiftrorS authoritate,fed profuiftet ei non quæfifle, $ Lcuit.z^ talem inuenifte dotftorem. Sed etiam gentilis fi quis fcripturas accipiat, legit : Oculun» Mitth. Ç pro oculojdentem pro dente.Legit etiam : Si fcandalizauerit te dextera tua,abfcinde d lam.non intelligit fenfum, no aduertit diuini arcana fermonis.peius labitur, quam fi no legifiet.Et ideo docuit quemadmodum deiuerbum inueftigare deberent: non perfun-* i.loin.i elorie',nonimprouide,feddiligenteratcßfolicite'. Quoderat,inquit,abinitio,quod aU' diuimus,0dquod uidimus,oculis noftris perfpeximus,6C manus noftrg perfcrutatg funt de uerbo uitæ : ÔC uidimus, SC teftamur, SC annunciamus uobis .Vides quod ante uclut manibus quibufdam perfcrutatus fit dei uerbum,6C poftea annunciauerit: ÔC ideo nihil Adæ Eug fortafle nocuiftet ucrbum,fi pertradantibus diligenter mentis quibufdan» manibus ante tetigifient.Infirmi enim pertralt;ftando,0C diligentius requirêdo, uniuftu^ iufque quam non intelli^unt poffunt inueftigare fententiam. Gerte illi infirmi id lignö in quo feientiam mali eue cognouerant,ante,qucmadmodû tangcrent,debuerant per^ fcrutari.Nam SC mali içpe nobis poteft prodefte cognitio.Et ideo diaboli fraudes uel ii» hac legimus letftioe, uel in prophetia, ut difcamus quemadmodü artes eius cauere pof-fimus.Cognoftenda fiint cnim tentamêta eius, no ut fequamur, fed ut dotfti inftrudi^ caueamus. Sût hoc loco qui dubitationêhabeât utrû ex omni ligno ita dixerit deus efle I guftandum, aut cum de omni ligno,ita de feientiæ boni 8C mali ligno guftarct : an ucrO de omni ligno guftandu, de folo li^o feientiæ boni 8C mali dixerit non elTe guftando. Qhii ne id quidem putant inutilis elTe rationis,quod quamuis noxia efea huius ligni fuc tit,tarnen fi cum cæteris ederctur,noxia efle non poflit:quandoquidem etiam antidotû theriaeû de corpore ferpentis confici folere dicat, quod uticß uirus corpuscßftrpentis cum folum fumitur,nocet: cum admifcctur ahjs,fanitati eft amp;nbsp;faluti.Scientia quoq; bo^ niSCmali,fiquisfapientiamhabeat,fiquisuitæ iemperintendat, fiquiscgterauirtutö genera confequatur,nequaquam inutilisæftimatur.Hacigitur rationepleritßputa' uerunt polîe etiâ illudintelligi, ut uideat deus id inhibuifle, ne abftß cæteris foinlignö feientiæ boni SC mali guftaret,nô prohibuifle eum cgteris. Et hoc ideo putant ditftun».

LIBER DE PARADISO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;109

quia ait deus ad Adam : Qiu's tibi indicauit quoniam nudus es, nifi quia deligno à quo Genef-s praccepera tibi,ab hoc folo ncmanducai'es,manducaftic'QiTod uidcrerur dare aliquêi« terpretandi locum, nifi mulicr in fuperiori bus dicenteferpente, Qin'd utiq? dixit deus. Ne edatis ab omni ligno quod eft in paradifor'refpÓdiftètiEx omni ligno paradifi man-ducabimus,de ftudlu autcm ligni quod eft in medio paradifi, dixit dcus,Non manduca bitis ex co.In quo quamuis mulicris præuaricaturæfidesuidcatur infirmior, tarnen non omnibus Adam fpoliabo uirtutibus,ut uideaturinparadifo nullam aflecutusfuifleuir-tutem,nihil de cæteris guftauifte lignis priufqua culpam incidifl'et,quam frutftus effealt quos confccutum.Non fpoliabo ergo Adam,ne genus humanum omnedifpoliêquod innocens eft antequâfenfum accipiat fcicntiæboni mali ,Necj! cnim ociofe diôèû eftî tidttb. 1 î Nifi conuerfifuenrisjamp;^efficiaminificut puer ifte,non intrabitis in regnû cœlorû,Puer enim cum malcdicitur,nonremalcdicit:cum percutitur,nonrepercutit:ambitionum ôtS rapinarum tentamenta nônouit.Ergoucriusputo, quodnecûalijs quidêfrucflibusli-

- gnum eden dû hoceftèpræcepit.Nam ctfi bona feientia perfecfto,imperfe(fto tarnen in-utilis eft,lmperle(ftum aufim omnem hominem diccrc,quando ipfe Paulus quafi imper feeftus dicauNon quod iam accepcrim,autiamperfecflus fim,fequorautêfi comprehen Philip. datn.Etideoimperfeiftisdicit dominus:Noliteiudicare,utnôiudiccmini.Ergoimper fedo inutilisfdentia.Deniq? pcccatum nefciebam,nifiIcx diceretiNon concupifces.Er ^^^'7 infra: Sinelege enim pcccatum mortuû eft. Quid enim mihi proderatfcirc,qiiod uita-re non poteramr'Quidmihiproderat (cire,quod lexcarnismcæimpugnaretnmpugna turPauluSjamp;uidetlegem camisfuærepugnantemlcgi mentisfuæ,ôC captiuari fein lege peccati.Nec deconfcientiafua præfiimpfit,fed per Chrifti gratiam conditfeà mortis corpore liberandum:6«f tu qucmquam opinaris feientemnon pofte pcccarer'PauIus di-citrNon cnim quod uolo facio bonum, fed quod nolo malum, hoc ago:S6 tuarbitraris homini prodeffe fcientiam,quædelicli augeat inuidiam f Efto tarnen ut pcrfclt;ftus pec-care non pofiit. In Adam deus omnes homines præuidcbat, SC ideo promifeue generi non conueniebat humano habere feientiamboni ÔC mali,quam per carnis uitia,ut opor tebat,exercere non p otcrat.

Qiromodo tentamenta diaboli plena fintmendacif.EtdedeceptionemuIic n's,amp; lapfu Adæ. Qiiemadmodum etiam cognouerint fe elTe nudos,amp;^ fuc-cimftoriafibifccerintjamp;^quidfignifi'cenL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XIII

D nbsp;nbsp;nbsp;rum uiderur ex ijs quç pollicitus eft,reliqua falfa compofuit.Sic enim habest ,

Et dixit ferpens mulierûNon morte moriemini. Ecceunûfaîiummam mor- Geneß^ te mortuus eft homo,qui fecutus eft promilTa ferpêtis.Deinde addidit:Scit,inquit,deus quia quacunq: die comedcritis ex eo, adpcrientur oculi Ueftri.Hocfolumucrum,quia infra habeSjQuiamanducaucrunt ambo, amp;nbsp;apertifuntoculi eorum. Sed Ä^hocuerum quod noceret.Denii^ non omnibus aperircoculosutile,quiafcriptum eft t Videbût,amp; non uidebunt.Sed ftatim agglutinatum mendacium eft, quia adiunxitiEt eritis ficut dq, feientes bonum amp;nbsp;malum.ln quo licet aducrtcrc idololatriæ authorem efte lerpentem, eo quod plures deos induxilTcin hominum uideatur errorem, quadam ferpetis aftutia. Et hoc fefenit,quia eritis ficut dif. no folum cnim ficut dq efte homines defierunt, fed e-tiamquiquafidq erant,quibusdidumeftiEgo dixijdqeftis:ftiigratiaperdiderut.Etui- pfalm.St ditmulier quiabonum eft lignum admanducandum,0^ quia gi atunr ocuHs ad uidendu Sc fpeciofum eft ad intuendû-Infirma author iudicq,quæ de eo quod non guftauerat,iu dicabatEt ideo no facile,nififi quod diligentius pertra(ftauerimus,quöd interiore pro-baucrimus affe(ftu,uidetur ad opus aliquod efte lumendum. Accipiens, inquir,defru-lt;ftu eius manducauit,SC dedit uiro ftio fimul,0C manducauerunt ambo.B ene prartermif-fum eft ubi decipitur Adam,quia no ftia culpa,fcd uitiolapfus uxorio eft.Et aperti funt, inquit,oculi eorum, 6C cognoucrunt quod nudi eflent. Et ante quidem nudi crant,fed nonfineuirtutumintcgumentis.Nudierantproptcrmorumfimplicitatcm,SCquoda-mieftu fraudis natura neicirct. Nunc autcm multis fimulationuinuolucris mens huma-nauelatur.ErgopofteaquamipoliatosIeilla lÿnceritate,ÔCfimplicitateuideruntinte-graeincorruptætf naturæ,quærcre mundana SC manufada cœp er unr,quibus nuda fuae

Ämbro,to,4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k mentis

no nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSri

mentis opcn'rêt:deIe(Qati'ones delefflatiombus, amp;mundihuiusumbratflesuoluptatc« uclut folia folijs afluentcsjquibus obumbrarent genitale (êcretû. Nam quomodo clau^ fos oculos corporis habuit Ada, qui omnia animantia ita uidit,uthis SCilomêimpone-rctt'Qiiomodo cognoueruntfld eft,inferiore amp;nbsp;altiore fcientia,non tunicafibi, fed inP tutum deefte uelamina.Et afluerunt folia ficus,fecerunt fibi luccinlt;ftoria,Ficû hoc lo^ co pro qua fpccie debeamus accipere,diuinarûnos docet feries lelt;ftionu:quandoquidê faneftos efle qui iub uite amp;nbsp;ficurequiefcQt, fcriptura memorauerit, ÔC Salomon dixerit: Qiiis plantar ficS,amp;^ defruóu eiusno manducatfEt dominus adficum uencrit,ftdideo fiUrc II fitoffenfus,quôdnoninueneritfrucftû,fedfoliatantu.DocetergomeAdam quidfint folia,qui poueaquam peccauit, de folrjs ficus fecerit fibi fuccintftoriû, qui de ffurftibus Halat, magis eiusguftarc debuerit.Iuftus ffueftum eligit,folia peccator. Quis eftfrueftusfFru^ (ftus, inquit, Ipiritus eft charitas,gaudium,pax,patientia,benignitas3modeftia,continen tia,dile(ftio.Nonhabebatfru(ftum,quigaudiûnonhabebat: Nonhabebatfidê,quiprac uaricatus erat mandatum:Non habebat contincntiâ,qui de interdido fibi guftauerat ft gno.Ergo quicunq? præuaricaturmandatûdei,fpoliatur atej nudatur;amp;fit ipfe fibi tür^ pis.uult fe operirc quibufdam ficus folijs,fortaire quibufdam inanibus uel umbratilibus rermonibus,quos copofitis mendaeijs afluens, uerbum deuerbo ftruens,ad operien damconfcicntiamfuæmentis,fadiqj uelamcn peccatorintexit,utpudendafuaconte^ gar Jacit cnim fupra fe folia,qui culpam uelarc defiderans, aut diabolum dclidi memogt; rat authoremjaut carnis prétendit illccebras, autalium quempiam perfuaforem prodit erf oris.Et de ieripturisdiuinisfrequêter promit exempla quitus iuftos in culpa perhF bet incidi{rc,dicens,fi forte in ftupris fuerit deprehenfiis:Et Abrahâ cum ancilla concur buit,6C Dauid alienam adamauit,0lt;^ fibi afeiuit uxorê. Afluit enim fibi queda folia,quaC'-dam exempla de propheticaru ferie fcripturaru, frudum earû non putat requirendum. Nonne tibi uidentur etiâ ludæi folia affuere, dum legis ipiritalis uerba corporaliter ingt; terpretâtur/Quorûintcrpretatiofrudum omnê uiriditatis amittit,damnata maledido ariditatis æternæ.Bona igitur interpretatio,hoc eft,Ipiritalis ficus eft fruduofa, iiib qua iufti fandiep requicfcunt.Quam qui plantauerit in animis fingulorum, ficut Paulus -it: i.Cor.} Ego plantain',Apollo rigauit S^c.manducabit ex ea frudum.Mala autem interprétât o frudum ferre,uiriditatêferuare no poterit. Qnod igitur grauius eft,hac fe Adam inter-' pretationefuccinxiteolocOjUbifrudûmagiscaftitatis iefuccingeredebuiflet.Inlum^ bis enim quibus præcingimur, quædâ fernina generationis efte dicuntur. Et ideo male ibi fuccindus eft Adam folijs inufilibus, ubifuturæ generationis non frudü futurü,fed quædâ peccata fignaret,quæ manferuntufep in aduenrû domini faluatoris.Cæterùm po iMc. 13 fteaquam dominus aduenit,ficû inuenit incultam:rogatus ne earn iuberct excidi,ut co^ ïbid. 12 leretur permifit.Et ideo iam non folqs,fed diuino fiiccingimurfermone,quiaipfe domi ViAtth.io niis ainSintlumbi ueftri præcindi,amp;lucerng ardentes SCc. Vnde ctiam pecunia in 'zO' nis noftris portare proliibct.Non enim fecularia, fed arterna debet zona noftra feruare.

' De uoce domini dcambulatis ad uefperam,amp;interrogatione ucl potius increpa tionc Adam:Vbi esc' Cur præterea ante increpetur Adam, cü mulier ante gufta uerit:amp;fquidmulicrprofuaexcufationerelpôderit,acdemyfterîjsiftorû.Ca.xnn Genef.^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T audierunt,inquit,uocem domini deambulantis ad uefperâ.] Quæ eft am'

E nbsp;nbsp;nbsp;bulatio dci,qui ubiq; ftmper eft f Sed puto dcambulationem quandam efle

dei per diuinarum feriem fcripturarum:in quibus dei quædam uerfatur prægt; Pfdlm.J fcntia,cum audimus quiaipfe afpicit omnia, amp;nbsp;oculi domini fuperiuftos:cum legimus, quia lefus feiebat cogitationes eorum:cûlegimus : Quid cogitatis mala in cordibus ue-' ftrisÆrgo dum haccrecenfemus,quafi deambulantem cognofeimus deum.Fugerat er^ go peccator,non quo dei poflet latere confpedum, fed intra confeientiam fuam latere cupiebat,opera fua lucere nolebatJufti eft enim facie ad faciem uidere, quia iufti mens Eßt. I non folum deo prüfens eft,fed etiam cum deo difputat,ficut fcriptum cft:ludicatc pupil ïo,ôô iuftificate uiduam,amp; uenite difputemus, dicit dominus. Ergo cum legit peccator has fcripturas diuinas, audit uocem dei quafi ambulantis ad uefperam. Quid eft ad ue-fperam,nifi quia culpam fuam fero cognofcit,6lt;: fero uenit quædam erroris præteriti uc recundia,quae en orêpræuenire debucrat.^Nâ dû culpa feruet in corpore,amp; anima.exagt; gitatur

gitatur corporis pafrionibus,non co git at deutnfenfus errantisjhoc eft,non audit deunt ambulantem in fcripturis diuinis,ambulante in mêtibus fmgulorum.Dicitenim deus: Quoniam inhabitabo in illis, ÔC inter eos ambulabo, fiC ero illorum deus. Ergo cum in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ilt;

animæ fenfum redierit formido diuinae,tunc crubefcimus, tunc nos gcftimus abfconde reuunc in peccatorum noftrorum pofiti cogitationibus,in medio ligni paradifi ubi pec cauimusjdeprehendimur,latere cupientes,amp; arbitrantes quod deus no requirat occuV ta.Scd fcrutator animoru Só cogitationum ufq? ad druifionem animç penetrans dicit: A'dam ubi esfQuomodo loquitur deus f nunquid uoce corporea f Non uticç,feduirtute quadam præftantiore,quâ uox corporis poteft eftejfundit oracula.Hanc uocê eius pro-phetæ audicruntjhanc uocem fideles audiunt,imptj non intclligunt. Denicp in Eu ange Iio babes quod audiuit Euai^elifta dicentem patremiEt clarificaui, ÔC itcrum clarifica-bo:fedIudæinonaudierunt.Denicp diccbant:Tonitruumfacftû eft.Illis ergo ficutfupra babes quia fcntiebatur dcambulans deus, qui no dcambulabat :fic audiebatur loquens deus,qui nonloquebatur.Sed quidloquatur,côfideremus : Adam ubi esf Adhuc in his lemedium fanitatis eft,quia audiunt dei uerbum. Deniq; Iudçi,qui fibi clauferunt aures ne audirent:hodicfç nonmerentur audire.Deinde habentremedium, qui (e abfconde^-runt.Nam qui abfconditur,erubefcit:qui erubefcit,cQnuertitur: ficut fcriptum eft-.Con-fundantur SC conuertantur omnes ualde uelociter.Deinde hoc ipfum quod uocat, indi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®

cium fanaturi eft,quia dominus quos miferatur,amp; uocat.Dicendo autem: Vbi esrnó lo cum quaerit qui nouit arcanum.neqi enim deus claufos oculos habebat, utnonuideret latentem.Denicß ideo dixit,Fadlus eft Adam tanquam unus ex nobis, quia aperuit ocu los.Et hie quidem aperuit oculos,ut culpam fuam uideret,quam uitare non potuit.Ma-gis enim poftquam peccauimus, nefcio quomodo,noftra delicfta cognofeimus: amp;nbsp;tunc pcccatû effe intelligimus,quod antequâ pcccaremus,nô putabamus efie peccatmCerte non quafi peccatu putabamus efle damnadum. nam fi damnaremus, no admitteremus. Deus autem omnium uidet culpas,2lt; omnium delicfta cognofeit: fuper omn? animam, fuper omniû occulta oculos habet. Qiiid eft ergo:Adam ubi est'Id eft,non in quo,fed in quibus esc’Non ergo interrogatio eft, fed increpatio. De quibus,inquit, bonis,de qua bcatitudine,de qua gratia in quâmiferiârecidiftifDcreliquifti uitam æternâ, amp;nbsp;attumU ktus esmorti,côfepultus errori. Vbieftillatuabenefibi confciacofidentia/Timor iftc culpam fatetur,latebra præuaricationê.Vbi ergo es,hoc eft, non in quo loco quçro,fed in quo ftatu. Quo te perduxerunt pcccata tua, ut fiigias dcum tu5 quê ante quxrebasf Fortaflemoueat cur anteincrepatur Ad5,cummulier ante guftauerit. Seda praeuarica-none fexus infirmior cœperit, àuerccundia èC excufatione fortior : utfœmina erroris cauffafueritjUirpudoris.Et dixitmulier;Serpensdeccpitme,öómanducaui.Veniabilis culpa,qua fequitur profeftio delidoru.Ideo no defperatamulier, quae nonrcticuit dco, fedmagis confefia peccatum eft, qua medicabilis fecuta fententia eft. BonS eft condem nari in peccato,0C flagellari in delicfto, ut cuhominibus flagellemur. Deni($ Cain quia Genef.4 uoluit crimennegare,indignus iudicatus eft qui puniretur inpcccato,fedremiflus eft fi ne præfcripto pœnæ, fortaffe no tarn maiori criminc parricidij,illud enim comifit in fra trem,quàm facrilegrjtquod deo credidit mcntiendû,dicens : Nefcio,nûquid ego cuftos fratris mci fum f Et ideo accufatori diabolo eius accufatio referuata eft,ut cu eius ange-lis flagellctur,qui cQ hominibus noluitflagellari.Denicç de talibus dieftu eftzNon eft de clinatio mortis eorû,ôô cuhominibus non flagellabuntur. Alia ergo ratio mulieris, quae licet culpam praeuaricationis incidcrat,tarnen de paradifi lignis habebat adhuc uirtutis efcara:2lt; ideo dixitpeccatum fuum, filt;reputatum eft eiadueniâ.luftus enim accufator Prauer.iS eft fui in principio fermonis.Neq? enim poteft quifquam iuftificari à peccato,nifi fuerit peccatum ante confelfus.Vndc dominus ait: Diciniquitatestuas,utiuftificeris.Ergo £(4.45 quiaEua ipfa confelFa delidum eft,mitior fequitur amp;nbsp;profutura fentcntia,quæ códem-naret errorem, amp;nbsp;ueniam non ncgaret,ut ad uirum fuum conuerfafcruirct.Primum,ne cam facile delclt;ftarct err are; deinde ut fub fortiore uafelocatanon traducer et uirum,fed magisuiriconfilio amp;ipfaregeretur .Inquo quidem myfterium Chrifti amp;nbsp;ecclefiæ euv denter agnofco.Defignatur enim ecclefiæ ad Chriftufutura conuerfioj 0^ religiofafer^ uitus fubdita dei ucrbo,qu3e multo fit melior,quam feculi huius libertas.Deniqî fcriptu

Ainbr.to.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k i eft:Domi-

Ill nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- D I V I A JW B R o s î 1

efljDominum deum tuSadorabis,ôôipfifoli fcruics.Hæc igituf fcïruitirs dei donum eft* ■ Dcnicp interbenedidiones numeraturhuius fcruitutis obfcqui'um. nam Ô^Ifàac inlogt; co bencdicftionfs earn dedit Efau fih'o fuo,ut feruiret fr atri fuo.Deniq, bencdfcftione I'lle pofccbat,etfiunamfibicognouiflcte(îepraereptam,tamcnalïâpoftuIabatdi'ccns:Nun quidunabenedïótio tibi eft patere'Per banc igitur feruïtutcm illequipergülam prfrnP-tias fuas ante uendidcrat, ÔC ftudio ucnationis agreftis gratiam benedïcftionis amifcrat,' credidit feipfum futurü cfle meh'orem, fi typum Chn'fti ueneraretur i'n fratre. Hac cnim fcruitutcpollctpopulus Chnftianus,flcutó^dominusad difcipulosluosait: Qin'uult Miitth.zo interuos primus efle,fit omniü feruus. Deniq; hâc feruitutem operatur charitas,que ÔC Galät. 5 fpe inaior ÔC fide eft. Vnde fcriptum eft : Per charitatem feruite inuicem uobis. Hoe eft

S ergo myftetmm quod ait Apoftolus efle in Clirifto 6Cin ccclefia. Hæc enim uere in prac t.Tim.z uarieatione ante fuit,fed falua erit per filiorum generationem in fide, nbsp;charitate,amp; fan

(ftificationcjcum caftitate. Prçuaricata utiq! in patribus generatio hominum, faluatuf perfilios:ut quod inludæis offcndcrat,in Chriftiana pofteritatc corrigeren

Quaratione ueniabilis fucrit deceptio mulicris.Et quemâdmodum ferpens ‘ typus fit delecftationiSjöó de fententia damnationis in ferpentem,ac etiâ con demnationeÂdæ:amp;f de difcrctione inter iftasfententias. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XV

11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cis,6C miniftri eius ficut miniftri iuftitiæ ftint, falla imponentes rebus fingugt;

lis nomina,ut temeritatem dicant eflè uirtutem, SC auaritiæ nomen imponâtinduftriæ. Serpens enim muliercm decepit,uirum mulier adpræuaricationem deueritatededu^ xit.Serpentis typum accepit dele(ftatio corporalis: mulier fymbolû fenfus eftnofhi,uir mentis delccftatio.Itacp fenfum mouct,fenfus menti transfundit quam acceperit paftïogt; nem.Dcletftatio igitur prima eft origo peccati.Ideoq; nÔ mireris curante ferpês damne tur iudicio dci,fccundo mulicr,tertio uir. Secundum erroris ordinc,damnationis quotj ordo feruatus eft.Dcledîatio enim fenfum, fenfus autem mentem captiuam faccre con^ fucuit. Vt feias autem quia ferpens typus eft delecftationis, damnationem eius aduerte. Supra pelt;ftus,inquit,tuum,amp; in utero tuo ambulabis. Qiii funt qui utero fuo ambulant rhilip.3 nifi qui uentri fif gui ç uiuuntf'quorum deus uenter eft,2C gloria in pudendis eorum,qui terrena fapiunt,£lt; cibo oncrati ad terrena curuantui c'Bcnc ergo dcletftationi ait,quæ ci bis intenta, terra uidetur manducare, Supra peeftus tuum amp;nbsp;in utero tuo ambulabis, 8é terrain manducabis omnibus diebus uitæ tuç.T ollenda eft omnis excufatio diaboli, ne forte malitiæ fuæ aliquid poflit obtendere,ut dicar iniquitatem fuam ex condemnation ne uenifle,amp; idco ad nocendum hominibus pcrtinacitcr obniti,quia idco damnatus eft ut nocerct.Quod uidetur efte proximum opinioni, fi tanquâ damnationis accipimus P ftam fententiam.Nonenim dcusadhocferpentêdamnaueratutnoceat,fed quidfutiP rus cficf,oftêdit.Et quidê tentatio ilia quod amplius hominibus profit,fuperius demon i.Rfp Z ftrauimus:fcdtamcncûlegerimusquodlcriptumcft,dicentedco: Honorificantesme, honorifîcabo,ÔLCÔtcmptormeihonorepriuabitur:licctnobisexhisuerbisaliquidxn ftimar.c.Deus enim operatur quod bonû eft,non quodmalû. Ergo doceantteuerbadfi uina,quia operatur gloriam,pœnamrelinquit,Honorificâtes me,inquit,honorificabo: honorem bonorû operationis fuæ elîe declarans. Et contemptorcs,inquit,mei:non dfi xit,honore priuabo,fcd honore priuabuntur.Non fuæ opération!' députas eorum iniun riam,fed quid futurû elTct oftendens.Ergo hic non dixit, Facio te fupra pceftus tur(,amp;^ tP tero tuo ambularc,5lt;^ terra mâducare omnes dies uitæ tuç:fed ambulabis,inquit,amp;: man ducabis:ut prædixifle magis de ferpente quæ fiitura funt, uideretur, quâm præfcripfilft quid faceret. Terra, inquit, tibi cibus crit,non anima.nam ÔC hoc peccatoribus prodeft. i.Cor. ç Vnde ÔC Apoftolus tradidit huiufmodi in interitû carnis,ut fpiritus faluus fit in die do--mini noftri lefu Chrifti.Petftorc autê ôd uentre ait reptare fer pente, nô tam propter corporis figurâ,quàm quod propter terrenas cogitationes de ilia cœlefti beatitudine fit lagt; pfus.Petftus enim frequenter receflûs quidâ accipiturfapiêtip.Etideo Apoftolus fupra pedlus Chrifti réclinât caput,nô in terra deqcit.Ergo fi fapientia diaboli feris immanifii mis comparatur, quibus intra pedes petftus fît : ÔC etiâ homines qui terrena fapiunt,nec

mtcriore afFelt;flu eriguntur ad cœlum j utero uidentur reptarc per terram:uti'cp uentrcm animæ nôftræ non corruptibilibus fecuK huius implere, fed magis dei uerbo fatiare de-bemusiBcne igitur Dauid perfonam fufcipiëns Adae dicit: Humïliata eft in puluere ani Pfa Int. 43 mameajadhgfit in terra uentermeus.Adhæûtenim,dum configuraturferpcnti, quipa-fcitUriniquitateterrena.Ideoq^nosApóftoIus côfiguraridicitoportere Chrifto,utuir-tus Chrifti prætendatin nobis 4 Quæ fèntentta no putatur in ferpentê grain's,cum etiam Adanijqui leuius peccauit,tali condemnatur fententia. Scripts eft eniin:Maledilt;fta ter-ra in opcribus tuis.In triftitia ttianducabis cam omnes dies uitæ tuæ, V idetur certe fimi-litudo quaedâ efle fententiæ,fed tarne in ipfa fimilitudine magna difcretio.Intcreft enim utrum manducetaliquis terram, ficut fcrpenti dicftS eft quia terra manducabiuan uero ficut homini dictum eft:In triftitia manducabis.Adiecftio cnim ifta,in triftitia, difcretio-nem facit.Difcrctio quant uim habcat, cofidera. Bonum eft mihi in triftitia magis terra mânducare,quàm in delccftationcjhoc eft ut in aciu quodam ôC fenfti corporis contrifta ri uidcar,quam deletftari in çeccato.Mul ti enim propter nimias iniquitarcs ito fufeipiut peccati confeientiâ. At uero illc qui ait : Caftigo corpus meum,amp; fcruituti rcdigoicon- i.Cor.ÿ triftaturin noftrorum p'oenitentia peccatorum, quiaftia tanta delicfta non habuit, ut in his contriftari deberct. Deniq? nobis fuadet utilem iftam efte triftitiam,quaî fecundS deum,non fecundum fcculum cft.Oporfet, inquit, uos contriftariin pœnitentiafecun- x.Cor»/ dum deum.nam fecundum deS triftitiafalutem operatur, feculi autem triftitia mortem operatur.Sed Sgt;C de Vetcri teftamento accipe illos ad gratia peruenifle, qui côtriftaban tur in operibus corporalibus : illos uero in fupplicio remanfifte,qui dclecftabatur huius mundi operibus.Deniq^ Hebrgi qui ingemifeebât in laboribus Aegy pti,iuftorum gra-tiam confecuti funt.Et quia panem in triftitia manducarSt,efca donati funt fpiritali. Ae-gypn'j uero,qui talia opera cum exultatione celebrabant,regi deteftabili feruientes,nul lam ueniam funt adcpti.Scd ilia diftineftio, quod fcrpenti dicitunQiiia terra mandu-cabit: Adæ autem,In triftitia,inquit,manducabis,0C cum fudorc manducabis,amp;I mandu cabis foenS agriiut quendam intelligamus in his efle proceflum, quando terram man ducamus,in quadammalitia efle uidcamunquando foenum, in quodam proceflu:quan do uero panem in Chrifto cum cofummata fucrit fortitudo. Ergo amp;nbsp;nos habeamus pro ceflum uite huius,ficut habuit dC Paulus qui dicit : Viuo autem iam non ego,hoc eft,no ego qui terram ante manducabammon ego qui feenum,quia omnis caro fcenum:fcd ui uit in me Chriftus,hoc eft, uiuit panis file uiuus, qui uenit é cœlo ,'uiuit fapientia, uiuit gratia,uiuit iuftitia,uiuitrefurredEo, Deinde confideraquianon eft maledi(ftus homo, led maleditftus eft fcrpêsmcc terra in fe malcdida eft, fed maledi(fta,inquit,in opcribus tuis ad Adam didum eft.Tunc terra malcdida eft, ft habeas opera tcrrena,id eft,opera fecularia.Et maledida non in uniuerfum,fed ut fpinas tribulos generet, nifi fuerit hu manæftudiooperationisexercita. Quod fl earn exercuerimus:inlaborequidemamp;lfli-' dore,fed tarnen panem manducabimus.Repugnat enim lex carnislegi mentis. Et labo randum nobis eft ac defudandum ut caftigemus córpus,amp; feruituti redigamus, 06 quæ funt fpiritalia feminemus.Si enim carnalia feminauerimus, quæ carnaliafunt metemus: fiuerolpiritaliafeminauerimus,metemus ea quæ flint fpiritalia,

Quid author in hoc opcre profequi intendatex continuatione huius libriadfliperio-rem.Et de generatione Cain ôd Abel. Quid etiâper iftos duos fratres flmiliterq; per Efau de lacob iuxta unum intellecftum myftice' att^ moraliter flgnificctur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.i

De myfterio in præmemoratis ffatribus fecundum fcripturam de authoris intclligentiS figurato. Et quid per hoc intelligi detur quod in 1 ibris RegSlegitur : Et appofitus eft ad patres fuos.De comparatione prætcrealfaacôC Moyfl quantum ad typum de figu ram quæ in eis præcefflt : de qua ratione de Moyfe non legatur ficut de cæteris, quia deficiens mortuus eft,ac de ignorantia fcpulturæ ipflus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. 11

Quidiuxta moralem interpretationem author flgnificari uelitperhocquodfupcrius commemoratum eft;Et adiecit parère Abel, Et de flatibus ac offieijs Abel, de Cain.

Ambr.to.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k 3 Qya

11'4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I V I AM B R o s 11

Quarah'ónc cti'am,cum ante gcncratus fit Cain, in defcriptioneiïitæftatus 8C operis . ufus Abelpriuscommemoretun nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. ill

Qiiodnonfolumnaturæexemplisjfedamp;fidelibusdiuinæ fcripturae teftibuscompro--beturmaJitiam tempore præcedereuirtutem. Et quemadmodum fecundum myftex-riumlatens inliteris duæ muliercs unicuicp noftru cohabitêt, inimicittjs ÔC difcordijs diffidentes,quarum unauoluptas,alterauero uirtusnominatur.Deuoluptatis quo^ que defcriptione,amp;retibus ipfius, fallacibusq? fuafionibus quibus mentem hominis eapere nititur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.i 111

De occurfu uirtutis iaueium amp;nbsp;cito cafurum miierantis. Ac ne inter moras illecebris de mulccntibus mens capiatur, pulcherrimis ilia rationibus à fallaci uoluptate auerten^ tis,8C ad fe trahcntis:cum dcteftationc cômemoratæ meretricis,amp; falfitatis ipfius dcgt;-teélione. Qiiod ctiam dominus lefus docuerit quemadmodu aduerius huius mundi tentationes refîftatunô^ de tribus laqueis quos illi diabolus tetenderat.De uitupera^ tionc quoqi gulæ atqp auaritiæ,ÔC contrariarum uirtutum commendationc* Cap. V De rememoratiua fuperforum recapitulatione, amp;nbsp;tribus non prætereundis quibus do^ minus leius offida humanæ deuotionis definiuit ; amp;nbsp;quemadmodum mens haec au^ diens,fe à uoluptate auertat,SC uirtuti adiûgat,ftudia£ç illius eligat,quibus amp;nbsp;iandus lacob uir plenus exercitationis mentem intendit.Quodtç ideo paftor ouium induca tur,quia imperitare corpori,amp;ienfibus eius, ac uoluptatibus,uoticj modum tenere, præftantius æftimetur,quàm regere populos,uel urbibus præelfe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. VI

De oblatione Cain ex frudibus terræ, nbsp;criminatione illius :ac de informatione ingt;

ftrudione per legem diuinam quomodo uota folui debeant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. V11

Quod prima uoti gratia fit celeritasfolutionis,utexftudio immolationis Abrahæ,ô^ fcripturadiuina,amp;uocationeZachæicomprobatur.Deincitatione quocjacadmo nitione ut cito uota noftra foluamus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. v IH

De reprehenfione Pharaonis,qui ut pro co rogarctur,in craftinum diftulit:exaltatus mente deum obliuifeebatur.Quantumq? humilitas orationem commêdet. Et quo.d melioruotorum fit folutiolaudaredeum.Quod,præterea ilia commendanda fit ora' tionis 60 uoti difciplina,ut non diuulgemus orationem,fed abfcondita teneamus my J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fteria,ficut Abrabam ÔC patres tenuerunt,SC quemadmodum dominus inEuangelio

, docuinamp;Squæinorationecaucredebeamus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.iX

De tranfitu ad aliud uitium oblationis ipfius Cain, qui ob tulit non de primis frudibus primitias deo,8C quid per primitiasintelligatur.Quodq! Abel obtulerithæcmunera SC ctiam talia qualialex probauerit,cum pulchramyfteriorum Icgis explanatione:6^ quemadmodum interioramundare debeamus, Ô£^ ibidem quacrere quæ domino fan-' dificernus.Defimilitudine quoqi conceptionis acparturitionisfœminarum ÔC ani-* mæjpartuumq; eiuidem diftindione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.X

Quid Author in hoc opère profequi intêdat ex continuatione huius libri ad fu periorê.Et de generatione Cain,ÔC Abel.Quid etiâ per iftos duos fratres,fimili terq? per Efau lacob iuxta unû intelledû myftice' atc^ moraliter fignificetur. Ca.I

E paradifo in iuperioribus pro captu noftro,ut potuimus, quod domP nus infuditjfènfus inuenit, digefifimus, in quibus Adæ atq? Euæ lapfus W eft comprehenfus.Nunc quoniam illa penes authores non ftetit culpagt; Il fed quod peius eft, deteriorem inuenit hæredcm, fequëtem adoriamuf hiftoriam : 8C ea quæ fecundum feripturas annexa iunt diuinas, noftro ôwff 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opéré profequamur, Adam autem cognouitEuam mulierêfiiam, qu«

concepit ÔC peperit Cain, Qc dixit:Acquifiui hominem per deum. Qjiæ acquirimus, ex quojô^

DE CAIN ÈT AßEt LIB* I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tlj

quo,Su à quo, pet quid acquiramus,confiderari fol et. Ex quo,tahquarti ex niaferia : d quö,quis author : per quid,tanquam per aliquod inftrumentum. Nunquid hie fic dieit : Acqutfiui hominem per deum, ut deum intelligas inftrumentum f Non utiquefed ut intelligas authore amp;nbsp;opcratore deum.Vnde magis deo detuh’t,cum dixit: Acquifiui ho minem per deum, ut amp;nbsp;nos cum aliquid acquirimus, uel omnes euentus iecundos deo magis deferre, quam nobis arrogare debeamus. Et adiecit parère Abel. Cum adqcitur aliquid,quod prius erat,tollitur. Idqs colligitur ex Arithmetics proportionibus, aut a-nims cogitationibus.addito enim numero,fit alius numerus, aboletur^iuperior : cogt; gitatio accedens noua excluditfuperiorem. Ergo cum adtjeitur Abel : aufertur Cain. Quodnominum interpretationeplenius deprehenditur * Cain etenim dió:us eft acqui fitio, quod omnia fibi acquireret : Abel, qui omnia referret ad deum pia deuotusmentis attentione,nihil fibi arrogans, ut fuperior frater, fed totum tribuens conditori quod accepiflet ab eo. Dus itaque feds funt fub duorum fratrum nomine compugnantes inuicem j fiC contraris fibi. Vna qus totum menti fus députât tanquam principali, quafi cuidam cogitationis amp;nbsp;fenius ÔC motus omnis authori,hoc eft, qus omnes inuen tioneshumanoadicribitingcnio.Altera, qus tanquam operatori SC creatori omnium deo defert,SC eius tanquam parêtis atque redoris fubdit omnia gubernaculo.Illa prior Cain ßgnificatur, hsc poftcrior Abel dicitur. Has duas fedas animauna parturit : SC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

ideo ^ermans habentur, quod uno fundantur utero. Sed contraris funt, quia oportet cas,cum quodam anims partu edits fuerint,diuidi ac ftparari.Compugnantibus enim hofpitium unum perpetuo efle non poteft. Denique Rebecca quum duas naturas hugt; Gettef.ij maniingenij parturiret,unam mali,alteram boni,eas(^ exilire intra uterum fentiret fuS, (Efau enim typus eratmalitis,Iacob figuram bonitatis gercbat^ mirata quidillud eflet quod difeordiam quandam concepti cerneret fœtus, côiuluit deum utpaflïoncm pro-derer, medclam daret. Itaque precanti eft refponfum editum:Dus genres in utero tuö ih'jifWi funt,Sc duo populi de uentre tuo exibunt. Quod fi ad animam referas, eandem genetri cem boni SCmali intelligcs : quia ex eodem fonte anims utrumque demanat. Sed hoc fobrij folct effè ueri'que iudicq,ut repudiato malo enurriat quod bonum eft, atque con firmet. Prius ergo quam pariat, bonum eft exhibere reuerentiam deo debitam, ut ipfi totumdeferat,fuanonprsferat. Cumucro genuerit confeftioncm qua deferturdeo, deponit cordis fui tumorem. Adtjeiens ergo deus bonum anims dogma Abel, abftugt; litimprobumdogmaCain.

De myfterio in prsmemoratis fratribus fecundum fcripturam, SC authoris in-tclligentiam figurato.Et quid per hoc intelligi detur, quod in libris Regum le-gitur: Et appofitus eft ad patres fuos. De cóparatione prsterea Ifaac amp;nbsp;Moyfi quantum ad typum Sc figuram qus in eisprsceftit.Et qua rationedeMoyie non legatur ficut de csteris quia deficiens mortuus eft : ac de ignorantia fepul-tursipfius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap; it

E nbsp;nbsp;nbsp;rum intelligo, quod deus adqciendo ecclefis iusfidem pis plebis, abftulit

perfidiam populi prsuaricantis, quandoquidem uerba ipfa hoc fignificare uideantur,dicente deo : Dus genres in utero tuo funt,SC duo populi de uentre tuo exibunt. Hsc figura fynagogs SC ecclefis in his duobus fratribus ante prsceftit, Cain, SC AbcI.Per Cain parricidalis populus intelligitur IudsorS,qui domini authoris iui,SC fecundum Maris uirginis partir fratris,ut ita dicam,fanguinê perfecutus cft.Pcr Abel airt intelligitur populus Chriftianus adhsrens deo, ficut SC Dauid ait : Mihi ante adhsrerc deo bonum eft:ut SC cœleftib* fe attexeret,SC à tern's fepararet. Et alibi : Defecit,inquir, ibid, nt anima mea in uerbû tuum : eo q? ordinem uiuendi arq; ufum non in terrenis uoluptati-bus,fed in uerbi agnirione pofuiftcr.Ex quo cognofcitur,nec illud ociofe fcriptum efle, fed perpenfe atq? examinate',quod legimus in Regnorum libris:Et appofitus eft ad panes fuos.Intelligi enim datur quod patrum fimilis fueritfide. Vnde claret non ad fepul-turam corporis,Ied ad confortiuni uits relatum.Denic]^ de Ifaac non perfunclorie fcriptum putatur,quod requirens corporis iftius fpeciem,qus anims fits attexebat,appo fitus fit ad genus fuum, eo quod patris fui moribus adhaeferit. Pulchre airt ad genus ait:

Itd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DI V I AMBRO S II

' no ad populum,ficut alibi.Namlegimusalijsloo's appofitosfuiflead populum fijuni. Sed ifti non ram præftantes : præftantior autem,quipaucorum fimilis fuerit,SC non plu rimorum.Plures in populo fuo quàm genere: ÔC præftantius dicitur paucorum fimilon efle,quàm plurimorum. Qui crgo dei erat generatus promilTione,qui ad iaorificiû pro^ bàûdæ pietatis eleÔ:us,qui unius uxoris,hoc eftjfolius iàpientiæ fodetatecûntentus,iû perni illius generis, quod eft unum, fibi'que Temper conueniens, non plebeiacuilitatis imitator, aftruendus fuit fcnpturæ diuinae teftimonio. Etenim ubi labor,dolt;ftrinæ me^ ditatio,illic cum pluribus commune collegium, SC quoddam populäre confortium eft. Audiendo enim pleriqj proficiunt,quos nominauit populum. Vbi autem non Humana - traditione, fed ingeniofa collerftione fine ufu laboris difciplina percipitur,illic ftiblimis generis incorrup ta finceritas eft. Et ideo Ifaac tanquam dei munus ad genus ftium ma^ gis quàm ad populum appofitus legitur, utdiuinorum potius quàm humanorum imita torem efte fedulu recognofcas.Beata 6C ilia mens,quæ ^ecies amp;nbsp;i^lum genus fupergre BxoA 34 cliens,meretur audire quod dicftum eft ad Moyfen cum fepararet a populo; Tu autë fta mecum.Nam ficut in liaac dominicaî incarnationis typus humanç generationis fuper^ greflus confuetudinem,uicit priores,ita ut in eo non uulgaris popularis'que gratia, fed ^•lt;1« 3 fpecialis prærogatiuapræcelleret,ficutlerftio docet:Abrahæ enim dicftgfuntrepromifi fiones,0^ femini eiusmon dicit amp;nbsp;feminibus, tanquam in multis,fed ficut uni,hoc eft fe-mini tuo, quod eft Chriftus ; ita etiam in Moyfe uenturi docftoris figura, qui legem do^ ceret,Euangelium prædicaret,impleretteftamentum uetus,nouum conderet, coelefte populis alimentum daret,Humanae dignitatem conditionis exceffit eoufque,utdei do-* Excel. 7 naretur nomine ; ficut habemus fcriptum dicente domino : Poiui te deum Pharaoni.

Etenim uieftor paftionum omnium, nee ullis captus ieculi illecebris, qui omnem iftam fecundum corpus habitationem cceleftis puritate conuerfationis obduxerat, mentem . regens, carnem fiibtjciens, ÔC regia quadam authoritate caftigans, nomine dei uocatus eft : ad cuius fimilitudinêfe perferftæ uirtutis ubertateformauerat.Et ideo non legimus de eo,ficut de cæteris,quia deficiens mortuus eft,fed per uerbum dei mortuus eft.Deus enim neque deferftionem aut deminutionem patitur, neque adierftionem capit. Vndc amp;nbsp;addidit fcriptura : Quia nemo feit fepulturam eius ufque in hodiernum diem, quod ad translationem magis quàm ad interitum intelligas. Mors.enim feceftlo quxdam eft animae ÔC corporis.Mortuus igitur eft per uerbum dei,ut ait fcriptura, non fecundu uer bum : ut aduertas non nuncium mortis,led gratiae munus expreftiim,qui translatus ma gis quàm derelicftus eft, cuius nemo nouitiepulturam. Quis enim in terrenis reliquias eius potuit deprehendere, quern fecum efle dei filius inEuangelio demonftrauit fDe^ nique amp;nbsp;Helias fimul eft à quibufdam uilus, qui translatus curru eft, non fepultus nec mortuus legitur. uiuit enim, qui cum deifilio eft. Moyfes autem mortuus quidem legi^ Ppm.3 i tur,fed per uerbum deimortuus, per quod farfta funt omnia. Verbo autem dei coeli fir.-mati funt.Per uerbum igitur dei non laplus operis,fed firmamentum eft.Non ergo tanquam relapfus interram deprehenditur corporis folutione,fed tanquam uerbi coeleftis operatione donatus amp;nbsp;munere, utquietem magis caro eius, quàmbuftum acceperit. Bene autem inter dominum feruum feruatur diftantia, ut praerogatiuam domini in-telligas,ferui gratiam.De Moyfe legitur quia fepulturam eius nemo fcit:de Chrifto au' tem,fepultura eius de terra fublata eft : quia ille fecundum myfterium legis expeeftabat redemptionem, ut refiirgeret : hie fecundum Euangelij donum redemptionem no ex-peeftabat, fed donabat. Et ideo fepultura eius ignorata non eft, fed eleuata : quam diu-tius creaturatenere non potuit,quia periplum omnis creaturaproperauit à corruption nis feruitijs eleuari.Nemo ergo feit fepulturam Moyfi,quia uitam eius omnes nouerSt. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrifti autem fepulturam uidimus,fed nunc iam non nouimus, qui refuretftionem eius

agnouimus. Debuit enim cognofei tumulus eius, ut relurrccftio manifeftaretEt ideo inEuangelio tumuluslumma expreftionedelcribitur. Inlegenonquacritur, quia licet refurreeftione eius lex annunciauerit,nobis tame Euan gelij feries plenilfime comprobauit.

DE Cain et abel lib. i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;117

Quid luxta moralem mterpretati'onem author Ggnificari uclit per hoc quod Cii pcrius comemoratu eft : Et adiecit parère Abel. Et de ftatibus ac offieijs Abel, St Cain. Qua ratione ctiam, cum ante gencratus fit Cain, in defcriptione uitæ ftatusSCoperisufusAbelpriuscomemorctur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. iii '

E nbsp;nbsp;nbsp;eft,meliorem Eua,quæ grauiter ante peccauerat, ex fe generauit fentêtiam,

ut fuperioris fententiæ aboleret errorem.Menrior,nifi hoc in uniuerfis com probatur.Ita enim nafcimur,ut ante infirmus infantic fcnfiis in nobis fit,poftca pucritiç corporis tantummOdo curam feiens, nullum cultum, nullam habens obferuantiam df^ uinorû.Vnde euidenti naturæ nouitatc ortum lefiim Chriftu exVirgine ut probaret propheta,ait: Ecce uirgo in utero accipiet,SC parietfiliû, ÔC uocabit nome eius Emma^ nuel ; butyrû SC mcl manducabit priufqua feiat malum aut bonummon credet maliciæ, uteligatquodbonum eft.EtinfràiPriufqüamfeiatpueruocarepatrem acmatrem,acct ibid,3 piat uirtutem Damafci,0C ipolia Samariæ cótra regem Aflyriórum. Solus enim fuit qui non eft cap tus feculi huius uanitate, 6C carnali tumore : utpote qui fc humiliauit faeftus phiUp. gt;nbsp;obediens ufq; ad mortem.Longe' unicuiq! noftrû difftmilis, quia nos fruftra extollimur mente carnis inflati.Vnde ÔCnemo fine peccato,ncc unius diei infans.Ille autem pccca lob i $ turn non fecit.Et ideo in nObis ante nafeitur Cain feipfum præfercnS:poftca Abel gene i.Pcta ratui'jin quo fit reuerentia diuinitatis. Pn'us ergo irrepit quod malum eft, poftea agno-feitur quodbonum eft.Vbi autem bonum,ibi iuftum : ubi iuftitia,ibi fandîitas : hoc eft, Abel qui adhæret deo.Et faeftus eft,inquit, Abel paftor ouium,Cain autem operabatur Goirf,4 terram.Non eft ociofum quôd cum ante generatus fit Cain,ut letftio docet, prælatus fit hoc loco Abehnecidem fit ordo nominum,qui eft ordo naturç.Qiiid fibi uultmutatio ordinis,ut prius iunioris meminerit,ubi feribitur uitæ ftatus,operisq; ufus;' Officiorum interrogemus diftantiam, ut colligamus caufam prælationis. Operari terram ufu prius cft.gratiainferius quàm oües pafeere. Hoc cnim inftar eft cuiufdam doeftoris ÔC princE’ pis. Meritoqi prior fe à uctuftionbus inchoauit, iunior recentioraprætulit, quæ nullas fpinas,nullos tribulos germinarent,nulli fententiæ eflent obnoxia.Deniq; peccatireus nbsp;nbsp;nbsp;j

Adam deparadifo dimiflus eftuoluptatis,ut operareturterram.Redle'ergo ubinafeun tur hi fratres,feruatur.etiam inprædicando ordo haturæiübiuerô exprimitur difeiplina uiuendi,feniori iunior antefertur:quia ctfi tempore iunior,uirrute præftantior eft.Inno centia enim tempore pofterior eft quàm malitia,amp;^ quadam fuppar ætatc: i èd meritoru nobilitateantiquior.SenecftUsenim uenerabilis eft, non annïsincana,fedmoribus.Et slt;lt;p.4 ætas,inquit,fene(ftutis uita immaculata.Vbi ergo generatio exprimit,præueniat Cain: ubi difeiplinarum fit prædicatio,præcurrat Abél.Adolefccntiâigitur,6ô ipfàm in cxorgt; dfjs iuuentutem uariatum illccebris palfionum feruerc quis abnuat Sed ubi maturior etasfucceflerit,tanquampubefccntislafciuiçtempeftatedifcuflatrariquillitatemrefun di, ÔC in quofdam portus quietos lafiæ animæ nauigium fubducere. Itaq; graues motus noftræ adolefcentiæ fida fenedfutis ftatione placidantur.

Quôd non folû naturæ excmplis,fed amp;nbsp;fidelib. diuinæ ftripturæ teftibus conv probetur malitiani tempore præcedcre uirtutem. Etqucmadmodufccundurn myfteriûlatensinliteris,duæ mulicres unicuiq; noftrû cohabitêt, inimicitijs SC difeordijs dilfidentes, quarûunauoluptas,altera uerô uirtûs nominat. De uo-luptatisquoqdefcriptione, 6Cretibusipfius,fallacibusqifiialionibus3 quibus mentem hominis caperenititur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. 111 i

E ergo dubites talibus naturæ admonitus excmplis, quôd malitia præcedat N temporê,fed iuuériefcatinfirmitate.Habetillagtatis ftipendium,uirtus aût prçrogatiuam gloriç,qua plerunq; iufto tniquus iudici ccdit.Cuiusrei teftis eft fidclis diuina ferip tura, quæ docet Efau cognomine ftultitie uirum ceiïîfte patienter primatus fiios fratrifuo Iacob,itaut diceret:Vt quid mihi primatusCSed quos ifte poft^ Genef.i^ habuitjhos uir cognomento excrcitationis prgditus qiiçfiuit merert .Nonne tibi uidet Efautanquaminagone ui(ftus,6C propriçmentis innrmitate imparemfe exiftimans, cefiiiTe uitftori corona, quem uidebat nullis pafllonû illecebris inflecfti, quarû ipfe pub uerê fuftincre no poterat;* V t quid mihijinquit,prirnatusf Apud ignauo§ ein nuUa funt

11« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSII

infi gnia uirtut{s,apud fapientes prima habentur. ftudia eni'm u/rturis quacdâ tnftrumcn ta funt. Itac^ ficut bellator fine armis effe non poteft, itanec fine exerdtarione uirtus.

11 Vnde Sé dominus in Euangelio ait: A diebus Ioannis Baptiftae regnum cœlofum cogi ibidem 6 tur,5)C cogentes diripiuntillud,Etalibi:Quacriteregnum dei,6C eccc omnia prçftô font uobis .Non dormientibus,neqi odantibuSjfed uigilantibus dC laborantibus pollicent præmia,ÔC labori merces parata eft. Qui licet non fiiauis ad grariamjtamê frucftuofos ad Df«f.21 premium cft.Docethoc fermo legis,ficutforiptum inucnimus:Si fuerint,inquit,uni ho mini duacuxores,una earum dileda,altera odibilis:amp;rpepererint ci ambæ filios,dilelt;ft» amp;nbsp;odibilis, S)C foerit pritnitiuus filius mulieris odibilis : qua die hæredes reliqucrit filios in fubftantia iua,non poterit primatum dare filio mulieris dile(ftæ,omittcns filium odi' bilis : fed primitiuum filium odibilis cognofcens, det illtdotcm ex omnibus quæ inucquot; niuntur eûquia ipfe initium filiorum dus eft,amp;: ipfi debentur primitiæ. Qiiàm profon* da latent myfteriorûiècreta in literisfRccognofcc anima partus tuos, ÔC odibilis iftius mulieris quære myfterium.Intra te ea inuenies,fi rcquiras. Répété cogitationes, rclcg« fenfos tuos,ôif cui primitiæ debcant,agnofccs. Duae enim mulieres unicuiq; noftrû cohabitant,inimicitijs ac difoordqs diflîaentes,uelut quibufdam zelotypiac contentioni-' bus noftræ replentcs animæ domum.Vna earû nobis foauitati amp;nbsp;amori eft,blandç con dliatrixgratiæ,quacuocaturuoluptas.Hancnobisopinamurfociamacdomefticani,il lam alteram immitem,afpcram,feram credimus,cui nomen uirtus eft.IIla igitur meretri cio procax motu,infra(fto per delicias inceflu,nutantibus oculis,ô(^ ludentibus iaculans palpebris retia,quibus preciofas iuucnû animas capit(oculus enim merctricis, laqueus cft peccatoris) qucmcûq? uiderit fenfo dubio praetcreuntcm in angulo tranfitus d omus foæ,fermonibus adoritur gratiofis,fadens iuuenum uolare corda,domi inquiéta,in pla teis uaga,ofculis prodfga,pudore uilis,amilt;ftu diues,genas pida.Etenim quia uerû dc-corcmnaturæhabcrcnonpoteft,adultcrinis focisaffeiftatæ pulchritudinis lenocinac (peciem,nonueritatem.Vitiorum foccincfta comitatu, nequitiarum choro circumfolâ, dux criminum, talib us uerborum machinis murum mentis aggreditur humanac: Sacri-ficium pacis eftmihiihodiereddouotamca: bac excaufa progrefla fom obuiamtibi, defidcrans fadem tuam inuenirc. Inftitis texuiledum meum, nbsp;tapetis ab Aegypto

ftraui. Afpcrfi ledlum meum croco, domum autem meam dnnamomo : ueni, fruamur amidtiaufq? in dilucuïum : ueni, collutftemur cupidinc. Hanc enim per os Salomonis fpeciem foinicariæ uidemus expreflàm.Nam quid tam meretricium,quàm fecularis uo luptas f quæ à feneftra domus fox intrat,oculis prima tcntamcnta præludcns : fîC pénétrât cito,fi tu in plateam profpicicns,id eft,in publicas tranfcuntium uias,no in legis interna myfteria obtutum mentis intendas-Eaprofetfioeft quæ ualidioribus uinculisue-lut cubile quoddam cofociatæ nobis comunitatis intexit, ut qui reclinauerit ic,ligctur. ÔC opprobriofæ fraudis uelamine operit corporis foi ftratum, ad folicitandos iuuenum animos,abfentiam uiri,hoc eft,incuriam legis obtexens. Lex enim abfens peccantibus cft. Nam fi addict, non delinqueretur. Et ideo ait : Non enim adeft uir meus in domo, abq t autem uiam longilfimam inuolucro pecuniæ accepto in manu. Quid hoc dî'c di-cam,nifi forte' quia diuites putant nihil dîè quod non cédât fuæ pccuniæ, in gratiam fui Icgem uelint elle ucnalem f Spargit odores foos uoluptas,quia Chrifti odorem non habct.Thefauros demonftrat,regna promittit, amores fpondet continuos, incxplora-tos côcubitus ponicetur,finc pædagogo difeiplinas, finemonitore fcrmoncs, uitam fine follicitudine,mollem ibmnû,inexplebilem cupiditatem. Seducens eum,inquit,mul to blandimcnto fermonum,ôô laqueis labiorû foorum alligans,domum adufi^ attraxit. Atillefecutus earn circumuenitur.Nitebat aularegio luxufplcdida,cælatis parictibus, fie folo humido natabantpauimentauino.Fragrabatungucnto humus, ipinis cooper-tapifdum,6Cmarcentibus iamfloribus lubrica.Illiccomeftàntiû tumultus, concertan-tium clamor,litigantiûcædcs,conccntus‘cœnantiû,faltantiiïftrcpitus,ridentiû cachin-nus,lafciuientium plaufos,lt;onfolà omnia,nihil naturæ ordine.Saltatrices tonlæ,amp; cri-fpantespueri coma,epulantlum cruditas,edentium rult;ftus,ebriorûfitis,hefterna crapu la, h odiema temulentia, repicta uomitu bibentiû pocula, maiorc odore ebrietatis, fi rccentia tantum uina fragrarent. Ipiâ in medio ftans ; Bibite, inquit, QC inebriamini, ut cadat

cadatunufquifq^jamp;^ non refurgat,ille apud me primus, qui omnium perditifîîmus. Ilie meus eft, qui fuus non eft.111 e mihi gratior,qui fibi nequior. Calix aureus Babylonis in HicrfW.51 manu meainebrians omnem terram,à uino mco biberunt omnes gentes. Qui eft ergo infipientior,diuertatadme,amp;indigenribusfapientiapræcipio dicenstPanibus abfcon ditis fuauiter utimini,amp; aquam furtim dulciorc bibite. Manducemus Sfbibamus, eras enim moriemur.Tranfietuita noftra tanquam ueftigia nubis, amp;nbsp;tanquam nebula diffi-pabitur.Venite ergo fruamur bonis quæ funt, amp;nbsp;utamur creatura tanquam in iuuêtute celeriter.Vino preciofo ÔC unguentis nos impleamus,amp; non practereat nos flos tempo ris.Coroncmus nos rofis ante^ marcefcant. Nullum pratu fit quod non pertranfeatluxuria noftra,ubiqirelinquamus fignalactitiæ. Hæc omnia rclinquunt, nihil fecum quis ferct, nifi quod corporis uoluptate quis pepercerit .Denicp ipfam ego inftitui philofo-phiam,nec eft alia ucrior nifi ea quae bonum aflerit quod fuauc atej iucundum fit.Ergo uel philofophiæ ucl fapientiæ Salomonis crédité.

De occurfu uirtutis faucium amp;nbsp;cito cafurû miferantis.Ac ne inter moras illecc-bris demulcentibus mens capiatur,pulcherrimis illamrationibus à fallaci uolii ptate auertentis, ôf ad fe trahentis, cum deteftatione cômemoratæ meretricis, amp;nbsp;falfitatis ipfius deteclione.Quod etiam dominus lefus docucrit quemadmo dum aduerfus huius mundi tentationes refiftatur, 2lt; de tribus laqucis quos ill* diabolus tetenderat.Deuituperatione quocf gulæatcçauaritiæ,amp; contrariutn uirtutum Gommendatione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. V

Is auditis,uelut ceruus fagittatus in iecor e haeret faucius. Quern miferas uir-H nbsp;nbsp;nbsp;tus,amp; caftirum cito uidens,improuifaoccurrit ueritate,ne inter moras illece

bris demulcentibus mens capiatur Humana. Palam,in quit,apparui tibinon. quærenti me. Ne fallat imprudentem, ôC circumueniat te mulier effrenata luxuriofa, quæ no nouitpudorem:fedetinforibus domus, in fellapalam,inplateis aduocans prç-tereuntes.Nunc igitur fili audi me,2lt;intende uerbis oris mci: Non declinetinuias eius Prowfr.y cor tuum.Multos enim uulnerando deiecit,amp; funt innumerabilcs quos trucidauit.V iç inferorum domus eius,deducentes infeceflum mortis.Aufer igitur prauum os,filt; iniu- ibid,5 ftalabialonge à te propelle.Oculi tui redla uideant,noli intêdere fallaci mulieri. Melia enim diftillabût à labtjs mulieris fornicariæ,quç ad têpus impinguat fauces tuas,poftea uero amariorem felle inuenics. D ics me citius defecerit quam uitia eius exponam,quæ tarnen in Prouerbtjs ore fapiêtiædcfcriptaatcpexprcflafunt. Non teuincatformæ con cupifeentia. Adulterina eft,fucis illita,nequaquamuero ac fincero fulgês decorc. Neq; capiaris oculis.circumfufa enimretiafunt.Efto magisftmilis illius, amp;nbsp;fequere eum qui CdMtic.z falit fuper motes,2lt; tranfilit fuper colles, profpiciens per feneftras,eminens fuper retia. Mala funt uoluptatis uincula. Oculos delecftat, demulcetaures, fed ment eminquinat, multamentitur,falfa adiungit,uerafubducit,fp6det pecuniam, aurum offert, fed aufert difciplinam.Tu aute accipe potius difciplinam quam pecuniam, ôé feientiam fuper aurum probatum.Melior eft enim lapidibus preciofis. Non f e celabo quæ fumma eius fe-runtur,neuidear opcrire quæ difplicent in uoluptate,amp; obumbrare quæ placeant.Ele-uat enim 00 extollitmentemfuafortjs uerbis, oftendit omnia régna terræ, dicens:Hæc omniatibtdabo fiprocidens adorauerisme.lbi tu caue nerapiaris præterlabentibus et L«c.4 nonmanentibus, in quibus magna tentatio eft. Docuitte certè dominus lefus quem-admodumaduerfus huiufmodi tentationesrefiftas. Tetenderat diabolus primum la-queum gulæ dicens:Si filius dei es,die Huiclapidi ut panis fiat.Refpondit dominus;N5 in pane folo uiuithomo, fedin omni uerbo dei .Laqueum foluit hoc dilt;fto. Pofuit ite-rum diabolus fecundum iaû:antiælaqueum,qui etiam bonam mente profperis currentem femitis folet ftrangulare.Et duxit ilium,inquit, in Hierufalcm, ÔC ftatuit eum fupra pinnaculum templijôd dixit illi:Si filius dei es,mitte te hinc. Scriptum eft enim quôd an gelis fuis mandauit de te ut conferuent te, quia in manibus tollent te, ne for tè offendaa adlapidempedemtuum.Itacçcumpoffet fineullo periculomitterc fedominuslefus, cuifuppeterentfpiritalesuolatus'.tamen ne iaeftantiæ genus effet, refpondit diabolo : Nontentabis dominum deum tuum. Simul docuit nos cauere ne faciamus uolunta-tem diaboli. Siergouerè iadantia dcclinanda eft, quanto magis nemo debet falfa

Iio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSII

ladarc pro ucrisf’Tcrtius Rrpercft laqueus auan'tfæ atcj ambitionis. Oftendit in monté pofito omnia régna tcrræ in momento temporis.Bcne in momento,quia di'uturna elTc nequeunt.Paululum cxpeda,0(S cito tranfeunt. Itaque qui fequuntur ca,in monte fiW Pfal.ilt;s efTeuidentur/ednofuntperpetui,ficutbabesfcn’ptum: Vidiimpium(uperexaltatufli

ÔC eleuatum fuper cedros Libani, 5)C tranfiui, ÔC eccenon erau Sed qui maxime ea facit, Î adorare uidetur diabolum, cui deus uenter eft, amp;nbsp;in pudendis gloria. Tu autcm in deo gloriam quære,qui tibi ait : Dominum deum tuum adorabis,amp;illi foli feruies,a quo X' terna accipias non temporalia.Tamen ft quem ctiam ifta delcCtêt,ab eo moderatius pc tuntur,qui ucrus omnifi fons oft. Nam amp;nbsp;ipfa peculiaria quæ pofftdere ftbi uidetur diaquot; bolus,alicnafunt,ftcutip{edixit;Tibidabo poteftatemhancuniuerfamS^gloriam eo-rum, quia mihi tradita funt. Ab eo ergo fpera.licetbreuisuitænonfitlongumuiaticum requircndum, tarnen ab eo fpera qui uniueriam creaturam condidit, qui diabolo ea ad tempus tradidit.nonutpoffidcatjfed ut tentet. Non enim poterat corona efle finecer-tamine.ProbandierantdubtjjUtiufti coronarentur. Dedititaqidiabolo ea,quiainhis ipfis pœna accipientis eft,fi uti nefciat.Qiiid eft enim thefaurus luxuriofo, nift fumptus Eccl 31 ftixurixf'SednonluxurioiuSjfedfrugiprobatur.Etideouterequaftfrugiqs quactibiap ponuntur,ut non cum manducas multum,odibilis fias. Vigiliac enim tormenta uiro cdaci.Et infiaiSi coacftus fueris in edcndo,furge ÔC uome,amp; refrigerabit tc,amp;non addü ces corpori tuo infirmitatem. Plurimos itaqi gula ftia occidit, nullum frugalitas : Innu-merisuinanocucrunt,nulliparfimonia.Plerique inter epulasfudere animas, ÔCmenfas proprio repleuere fanguine. Alijs cruditas uocem fimul rapuit SC fenfum : amp;nbsp;ft aliquib. eruditas noxia non fuit,his ruinam fecit ebrietas : alios in crimen cgit ebrietas: ÔC ft ipfa crimen non fit,alios ad egeftatem rcdegit.Poftremo audi quos Chriftus cxcludat.Cum Luc,13 intrauerit,inquit,paterfamiliâs,amp;clauièritoftium,incipietisforisftare,amp;pulfareoftiw dicentes: Aperi nobis.amp; refpondens dieet: Nefeio uos unde eftis, recedite à me opera-rij iniquitatis.Tflc incipietis dicere : Manducauimus coram te,6c bibimus, amp;nbsp;in plateis noftris docuifti. Et dieet uobis : Nefeio unde eftis.Audiftis quid de manducantibus di-LMc. ö xerit. Audi nunc quid de iciunantibus dicat : Beati qui nunc eftiriunt amp;nbsp;fitiunt, quia ft-turabuntur.Et infra': Væ uobis qui faturati eftis,quoniam efurietis. Sed uis manducare, uis biberef Veni ad conuiuium fapientiæ, quae inuitat omnes cum magna praedicatioe Pro«framp;. 9 dicens: Venite SC édité panes mcos,ÔC bibite uinum quod mifeui uobis.Delecftant can-ticaquæ epulantem demulccant/Audihortantem,audicantantem ecclefiam,nonfolS Cantic. $ in canticis,fed ctiam in Canticis canticorum : Manducate proximi mei, amp;nbsp;bibite,amp; in-ebnamini patres mei.Sed haec ebrietas fobrios facit,bacc ebrietas gratiæ,non temulen-tiac cft.Lctitiam gcncrat,nontitubantiam.Nccucrearis nein eonuiuio ccclcfiacautgra ti odorcs tibi,aut dulces cibi,autdiucrfi potus,autconuiux nobiles defint,autdecentes miniftri.QiiidChrifto nobilius,qui in eonuiuio ecclefiæSCminiftrat,amp;miniftratur eiJquot; Iftius conuiuærccumbentis annelt;ftetelateri,actcdeo coniungc.Nccfaftidiasmenfain ilidem, quam Chriftus elegit,dicens : Introiui in hortum meum forormca fponfa, uindemiaui myrrham cum aromatibus meis, manducaui pancm meum cum melle meo, amp;nbsp;bibi uinum cum latfte meo. In horto, hoc eft in paradifo eft conuiuium ccclefiae ubi erat prius Adam quam peccatum committerct.IbirecumbebafEuapriufquam culpam crearetet parer et.Jbi uindemiabis myrrham,hoc eft Chrifti fepultura,ut confepultus cum illo pet bap tifmu in mortem,qucmadmodum ille furrexit ex mortuis,SC tu refurgas.Ibi mandu . Pfal. 103 cabispanem qui confirmât cor hominis.Melguftabis,quo tuaru dulcefcat meatus fau-cium. Vinu bibes cum latftcjhoc eft cum dccore amp;nbsp;finccritatc,fiue quod men' pura fini-plicitas fit,fine quod immaculata gratia, quae in remifftonem ftimitur peceatorum, fiue quodparuulos confolationisfuæIacftetuDcribus,utablacftatiindclicijs,in plenitudine perfeeftae aetatis adolefcant.Succede ergo in hoc conuiuiu. An metuis ne anguftior do-Bärnch.3 mus ôif breuis conuiuq locus te comprimât^ O Iftael quam magna eft domus dei,Swingens locus pofte Iftonis eiusr’magnuSjSW non habet fincm,altus0Wimmenftis. Ibiftierut gigantes illi qui ab initio fuerunt, ftaturamagna,feientes praelium.Nonhos elcgitdeus .Etmerito non elcgit, quiaprælium, non pacemfcicbant. Etidco tupacemdifee, ut eligaris à deo. Sed ne forte inçomptam domus magnitudinem puteSjSWdiuerforia te cohjmnata

çoinmnata delcôcnt: Sapichtia ardificauitfibi domG, fcuJpfit columnas fcpfcm.Ipfe Safiien. en'am dominus leius multas manfiones apud pattern fuum efle cômcmorat.In bac cigo ioiinu4 domo cpulaberisanimae cibojpotucÿ mentis, ut poftea non efunasnetpfitias.unquam. Qui enim manducat,manducat ufcß ad fatietatê:êC qui bibit,ufcp ad cbiietatê bibit.Sed haec cbrietas pudieitiac cuftos eft.llla uini ebrietasfomes libidinis, quo per carnes uapo ranturinterna uifeera,animus ignefeit,anima exuritur.Sguus criminum ftimulus libido cil,quænunquam manere quietûpatitur affedum.Nodîe feruet,dieanhclat,de fomno cxcitatjà negocio abducit,à ratione reuocat,aufert confilium,amantes inquiétât,lapfos inclinât, caftis infidiatur,poticndo inflammat,ufucÿ acccnditur.Nullus peccâdi modus, fiCinexplebilis icelerûfitis,nifi mQrteamantisextihguinonpoteft.EfidcoaitÂpoftogt; lusiFugite fornicationê.ut ueloci fuga.tan^ furiofæ domine declinarefeuitiam tetre» i.Cor. s feruitio exirc poHimus. Nam quid deauaritia dicam, infàtiabili pecunia; cupiditate,Ô!: quadam æris libidine,quæ quo plura abftulerit,eo magis inopem elTe fe crédité Qmoi-bus inuida,fibiuilis,in fummis diuitîjs inops,affe«fîu extenuat quod cenfu abûdal. Nul lus rapiendi modus, ubi nulla menfura cupiendi. Sic inflammac animû,.fie igné fuo pa-'feit animû,ut hoefolo diftef,q.uod ilia formarû adultéra fit,ifta tcrrarum.EIemcnta con-eutit,mareiulcaf,tcrram çfFo.dit,cœlum uotis fatigat,nec fereno grata nec nubilo, coiv demnat prouentus annuos,fœtusc^ terrarum arguit. Sed hæc ægritudo eft animæ, noiï fanitas.DenitpEcclefiaftcs dicit : Eft languor malus que uidi fub foie, diuitias euftodi- Eccli rjinmalum pofifidentiseas. Etfuprà: Quidiligit argentû,nonfatiabitur argcnto,nec eft finis acquilîtionis eorum.Si quæris thcfauros,accipe inuifibiles amp;nbsp;occultos,quos in cojli altiffimis,non quos in terrarû uenis rcquiras, Efto pauper ipiritu,amp; cris diues qua licum^ cenfu,quianon in abundantia diuitiarum uita eft hominis,fed in uii tute ac fide* Iftæ te diuitiæ uerum diuitem facient,fi fis in deum diues.

Derememoratiua fuperiorum rccapitulatione, amp;nbsp;tribus no prætercundis, quigt; î bus dominus lefus officia humanædeuotionis definiuit,6ôquemadmodû mes hæc audiens fe à uoluptatc auertat,ÔC uirtuti adiungat,ftudiacÿ illius eligat, qui-busSC faneftus Iacob uir plenus exercitationis mentêintendir. Qiiodq^ ideo pa ftor ouiuminducatur,quia impcritarc corpori ôd fenfibus eiusac uoluptatibus, uotifß modum tencre, præftantius æftimetur, quâm regere populos, uel urbigt; , bus præefle. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput v ï

Vdiftiuoluptatismyfteria,audifti etiam copiarumnoftrar5munera,quas - A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ego non fupellecftiliopcricndas,fed feripturaenudis fermonibus demon-

ftrandas putaui,ut fua luce rcfulgerent,ut ex fe iplæ uocem emitterent fibi inuicem.Neq; enim fol lunainterprète indigent.HabentintcrpretemfuIgorê fui lu-minis,quo totus rcpletus orbis eft.lllis illuminatio eft fides fine indice,qupdam,ut ita dt cam,inteftata teftis,quæ alieno non indiget teftimonio,ô^ fubijo fe uniuerforum oculis cffundit.Non ergo nunciantur opera noftra fed clamant, ôd fcipianunciant. Sane ut Sé hoc quodlaboriofum in noftris ducitur,non prætcream,fidcs exigitur, ftudium defide ratur,falt;fta quæruntur.His.enim tribus dominus lefus deuotionis humanae officiadiffi-nitdiccns:Petite,6Cdabituruobis:quaprite,amp;inuenietis:pulfatc,ôiSaperieturuobis.Et infra l Omnis ergo qui audit uerbamea haec,amp;facit ea,fimilis eft uirofapienti.Hec qui ftudiofe fucrit profecutus, primatus benedieftionis accipiet, ficur patriarcha Iacob, qui continentia Sgt;C fide humanarû fupplanrauit ueftigia paffionum. Iftc ait : Mifcricordiam mei habuit deus,amp; funt mihi omnia.Hanc itaque mifcricordiam nos fide,ftudio operi-buscç mereamur,quibus difciplfnis inuenit Ifracl gratiam dci,ôC per ipfam omnia. Non enim mundi huius copias, fed uirtutûdifciplinas fibi fuppetere gaudebat. Has nobis fubftituamus hæredes,quas famftus Abraham in Ifaac filio fuo fubftituit fibi,omnê ope Gew.r 5 , rumfuorum deputans hæreditatê fapienti iufto uiro,nec ulium ius hæreditarium an-cillis uelancillarum filijs derclinquens,fcd tantummodo donationis munera.Pcrfetftæ enim uirtutes totum accipiunt gloriç pan imonium,uGtatis à.' mediocribus uilc aliquid afp ergitur.Et ideo Agar,quæ aduena Latine dicitur atq? accola,amp;;Ccthura quxodori-ferafignificatur.hæredcs no funt: Qui enimmedijs utitur difciplinis,accola nô inhabi-i tator eftfapientix-Odoreafperfus,nôfrij(ftuexplctqt.Sânitatçmakutem cibus,nóodor

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ambr.to.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f inuchitÿ

' quot;nbsp;* inuehît,qüia odörfruduûnuncius eft.Pnncipalesitai^ diïcfpKnas fequentihus, amp;nbsp;indi t genas accolisagnofdmus præfercndas.Hocfecundumingenjum. Atuerofècundum mylleriS, Abraham pater gentium, fem ini fuo ]egitimo,quod eft Chriftus,hæreditateni omnêfîdet fiiædetulit,quiainhac terrauelutaduenafuit,utuitæ huiusodoremmagis quàm frudum referret. Hæc cum audit mens, auertit fc à uoluptate, uirtuticß adiungif# ueri decoris admirans gratiam,purum affe(ftum,fimplicem fententiam, mediocrem uc' ftem,hoceft,noninperfuafionefermonis, fed inoftentatione fpiritus, qualis eft Apo^ t-Cor,} ftoltcæ forma fentenriæ,amicQum fapientiæ atep pietatis omni preciolîorem auro refu^ gcnsitamen chorum prudcntiæ,tcmperâtiat,fortitudinis,iuftitiac fufcipiens,quac fragra^ bant odorem diiciplinarû, incutientes reuerentiam, infundentes gratiam. ïtacp talibu» mota,elegitftudiauirtutis,quibuslacobuirplenusexercitationismentem intenditftigt; am.Et ideo ouium paftor inducitur,eo quôd imperitare corpori ÔC fenfibus eius ac uo-« luptatibusjuotiiÿ modum tenere, ne uelut ouis uagetur incerta, praeftantius æftimatur regere populos,uel preeflè urbibus. Difficilius enim quifpiam fe alterum régit. A-» nimum uincere,iracundiam cohibere,compugnâtes(ç leges carnis Ôi. mentis in ununi cogéré,immortalis cuiufdam eft uiri,quem inferni porta non fufeeperit. Denicp ipfe fi-

ExoJ.j bilegislatoruindicauithocmunus,utouespafceretIethrO,quidiciturfuperfluus,ÔCa^ geret in defertumieô quôd irrationabilem SC fuperflui uulgarisc^ fermonis loquacitatc in iêcreta quædam fobriae dodrinæ coegft myfteria.Ideoi^ Aegyptrjs abominationi C' rant paftores ouiS.Omnes enim qui corporis dediti paflîonibus huiufmodi,æ uolupta tibus indulgêt fuis, difeeptatorê uerbi dotftorêcç uirtutis quadâ execratione déclinant. Et ideo per ænigmata hæc docuit Moyfes apta deo efte iàcrificia,quç refugit omnis inft pies,hoc eft opera SCpræcepta uirtutis. ideoej paftor Abel, Cain aût operator terræ git,qui in fratre fuo uir inlîpiens forma ipeciemcj uirtutis exprelFam ferre non potuit. ‘ De oblatione Cain exfirudibus terræ, SC criminatione ill tus, ac de informatie»-ne SC inftruóiionc per legem diuinam quomodo uota folui debeant. nbsp;nbsp;nbsp;Cap. Vil

E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Duplex culpa: una quod poft dies obtulit,altera quod ex fru(ftibus,nô ex

primis frutftibus. Sacrificium autem SC celeritatc commendatur SC gratia. Efd» $ Vndepræceptum eft: Siuoueris upturn,non facias moramreddereillud.Melius efte-nim non uouere uotum,quàm uouere SC non reddere.Cùm enim moram facis,non red dis uotum.Eft autem poftulatio bonorum à deo cum foluendi muneris promiftione.Et ideo cum impetraueris quod petifti, ingrati eft tardare promiftiim. Sed interdu aut ne-gligentibus irrepit obliuio impetratorû,aut tumidis SC elatis : arrogate euentus fibi, hc betis cordis eft,2lt;bonûquod agit,uel quod à deo confequitutjproprijs uirtutibus uin dicarenecauthorisdcputaregratiæ,fedipfefefuorumbonorû authoremducere.Ter* tium genus eft peccati quidem minoris,fed fupparis arrogantiæ, eorum fcilicet qui da* totem bonorû deum non negant,fed quæacciderint, ea fibi propter prudentiam fuam cæterarumcp mérita uirtutfi iure delata arbitrantur. Propterea ctiam diuina dignos habl tos gratia,quod nequaquâ uiderenturindigniquibus taliadiuinis bencficijs proueni* rent. Ne quid ergo huiufmodiaccidat,undeuotumtuum tibiin peccatû fiat, lex te in* formauitatq;inftruxit,dicêtcdomino quilegem deditiAttendetibineobliuifcarisbe*

' neficiadomini dei tufôé nô euftodiasmandata SCiudicia SCiuftitiasillius quæ ego prat cipio tibi hodiCjUt cum manducàueris,â^ repletus fueris,SC cum domos bonas ædinca* ueris,amp; habrtare cœperis in eis,ô^oucs tue SC boues tui cum repleti fuerint,6Ccum ære, argêto Sc auro côplcrus fucris,ô^ omnia poftidere coeperis, amp;nbsp;plena fuerint horrea tua, exaltes cor tuô,amp; obliuifcaris dominû deum tuû. Tune ergo obliuifeeris domina, cum obhtus fueris tui.Si aût cognofeas infirmû te efte, cognofees deum efte fuper omnia,æ immemor clTe nô poteris ut ci reuerentiam debitam foluas. Difce nunc quemadmodû iinulquiiq? moncarur,nc fe ipfe authorc fuorum putet bonorû.Ne dicas,inquit, in cor-tle tuOjUirtus mea Sf potentia mca fecit mihi uirtutê hanc magnam: fed in mente tua ha t.Cor. 4 bebis dominû deum tuû.qlioniam ipfe dat uires ut facias uirtutes. Vnde bene Apofto-lus quafi legis interpres non gloriabatur in uirtute fua.fed minimû Apoftolorum le efte diccbat,Ôlt; quicquid eflct,gratiae diuinac eflêjnô mentifui,nihillt;ÿ nos habere quod non-

, nbsp;nbsp;nbsp;. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accepe- »

accepenmus.Quid enjm,inquit,habcs,quod nô acccpiftiïSi aût accepiftf, quid gloriaris quafi no acceperisfDidicifti ergo bumilitatem magis fcqui arrogantiam/cdulita-tem affecfîare potcftatc.Accepifti falutaria præcepta,noli ncgligcrc utiliainftrumcn-ta medicinæjquibus fibra omnis letalis uulneris exîecatur.Ille quoc^ qui fe iuftificat,ne mfletur cordis fui tumore3amp;ipfe accepit falubre mandat«,in Iniiufmodi fententiam re-fultante oraculo; Ne dicas in corde tuo cum côfumere cœperit dominus deus tuus gen beut. tes illas à confpedu tuo, dicens:Propter iuftitiam meam induxit me dominus pofTidc-re terram iftam.Sed propter iniquitates gentium iftarû extirpauit il los dominus à facie tua.Non propter iuftitiam tuâ,non propter bonitatê tuam,nec propter æquitatê cordis tuiintrafti polfidcre terra iftam, fed propter iniquitatê gentiö difpcrdidit eos dominus à confpeeftu tuo,ô(^ reftituit teftamentû quod iurauit patribus ueftris. T eftamentû perfe tftadei gratia eft.Nihil enim imperfecta datdeus,perfelt;fta auteuirtus cft,amp; opera uirtu tis.Teftamentû autem dicitur quo defertur bonorû hærcditas. Merito amp;nbsp;teftamentum

, dicitur,amp; diuinUjCum ea quae uere boha iunt, atteftatione mandatoru coeleftium confe runtur.Et teftamêtum dicitur, quoniam ianguine dedicatu eft; uctus in typo,nouum in ueritate.Quo teftametodiuinaegratiaépignus tencmus, quia ficdilcxit deus huncmun dum,utunigenitumfiliurnfuum pro nobis omnibus daret.Vndcperfetftionem gratiae praedicans ApoftolusaitlQuomodonon etiam cum illo omnia nobis dOnauitf Rom.8

Quod prima uoti gratia fit ccleritas fol utioni$,ut ex ftudio immolationis Abra-haCjSC fcriptura diuina, Sgt;C uocatione Zachaei côprobatur. De incitationc quo-que ac admonitione ut cito uota noftra foluamus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput v 111

î* nbsp;nbsp;nbsp;adholocauftûiufius offèrrCjnon poft dies ut Cain obtulit, fed exurgens ma

neftrauitafinam fuam,SCadhibuitfccum duos pueros, Ifaacfîliumftiû, Cen.zz côcidens ligna ad holocauftum, furgens abijt, amp;nbsp;uenttad locum quem dixerat ci deus, die tertia.Primo aduerte immolantis ftudium maturû atep fcftinum,ut mora expeeftatio nis nô effet,nifi donee audiretur oraculum. D einde ut fternerct afinam fuam, obfequiû omncipfe fufcipcret,ÔC facrifîcio neccfîària pr:epararet,duabus quoq? fide amp;nbsp;ipe uirtu-tibus comitantibus hoftiam fuâ ducerct; de poteftate dei certus, amp;nbsp;de bonitatê fecurus. Quodautem ait : Die tertia : ucl quod continua effe debeat amp;nbsp;perpétua deuotio. Tripertitum eft enim tempus : præteritum,præfcns,amp; futurij. Quo admoncmur quod nec prætcritorûbeneficiorumdeiuel præfcntiumucl futurorûirreperc debet ulla obliuio, fed tenax gratiae memoria perfeuerare, SC obedientia non deeffe : ucl quia is qui fa crifi-catjin unum fplcndorem,inunam lucem debeat credt\c trinitatis. Ei enim quifideliter facrificatjdieslucctjnoxnulla eft. Sic amp;nbsp;in Exodo Moyfes ait: Viam trium dierum ibi- Exod.j muSjSC immolabimus domino dco noftro, Sed etiam alibi cum uifus eflet deus Abra-bæ ad ilicem Mambre:Refpicicns,inquit,Abraham oculis fuis uidit,ôd ecce tres uiri fta Gen. i s bantfupcreum.Etuidens, occurritobuiam illisadoftium tabernaculi fui, amp;nbsp;adorauit fop er terram,0d dixit:Dominc fi inueni gratiam ante tc.T res uidit,unum adorauit.Trcs mefifuras offert fimilaginis.Nam etfiimmenfus deus,tamenmenfuram omnium tenet, ficut fcriptum eft:Quis menfus eft manu aquam,SC coelum palmo,ô^ uniuerfam terram Ef«lt;. 40 claufamanufPcrfecftae igitur in perfonis fingulis trinitati, intcrioremcntisarcano, hoc eft,fimilaginis fpiritalis faneftus patriarcha fiicrificium defcrcbat. Hæc eft fimilago qua I'nEuangelio molit mulicr ilia quae affumetur.Vna cnim,inquir,affumetur,altera rclin- Mätth. 24 quetur, Affumetur ecclefia,relinquctur fynagoga. Vel mens bona affumitur, improba derelinquitur.Vt feias autem quia amp;nbsp;Abraham in Chriftum credidit: Abraham,inquit, lolt;««.8 diem meum uidit,SCgauifus cft.Et qui credit in Chriftum,crcdit in patrê.Et qui per-fetfte credit in pattern,credit in filium amp;nbsp;fpiritum famftum.Tres ergo mertforæ,una fimi Iago,hoc cft,unum erat facrifi'eium quod uenerabili trinitati pariquadam menfurade-uotionis amp;congrua plcnitudine pietatisoblatumcft. Adhuc cognofcecelcris ftudia deuotionis, Cucurrit, inquit, ÔC accepit uitul urn unum tenerum àbonû, SCdeditpuc-ro, 6C feftinauit facereeum. Vbiep impigradcuotio,amp;ideodco fuitmunus cius acce-Ptum. Habes amp;nbsp;alibi ut fob's ortum oratione præucnias, Occurre, inquit, ad fob's ortu, Habes in Euangeb'o dicentem dominum lcfum:Zacbæe feftinans defcende.Etille luct 19

Ambr.to.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 3. quia

quia impetralièrat quod uolebatjUt Chriftum uiderer,SC amph'us impetraueratut uidegt;' retùr amp;nbsp;uocaretur â Chrifto, feftinans de(cendit,5lt;^ accepit ilium gaudens. Etideo pro' bauit dominus eiusaflfedlum, amp;nbsp;cum celeri remuneratione donauic, dicens : Quia ho-' die falus domui huic facta eft. fcftinauit enim amp;nbsp;dominus ad beneficium, amp;idco non cxpecftauit ut promitteret ôi. impleret omnia, fed ante fecit, poftea declarauit. Dixit

fuum celeritate commendat. Et ideo patres noftri feftinantes manducabant pafcha ÜJC cindilumbos,amp;pedes fuos calccamentorum exuentes uinculis,ÔC tanquam onus cor poreum déponentes, ut eflent paratiad tranfitum.Pafthaenim domini tranfitus eft, à paflionibus ad exercitia uirtutis.Etideo pafcha domini dicitur, quoniam ôi. tune in Vj' po illo agni,ueritas dominiez paflionis annunciabatur,amp; nunc eius celebratur gratia. Gftj.zy Cito ergo hoc quaere anima, ut cito etiamaudias,ficutaudiuit amp;nbsp;Iacob; Quid eft hoe quod tarn citoinuenifti fili f Etillcfecundum dogma refpondit. Quod tradidit domP *48 nus deus tuus in manus meas.Cito dat deus : quia dixit,0C fadafunt; mandauit, Sgt;C créa ta funt.Verb urn enim dei ( non ficut quidam ait) opus eft,fed operans : fi'cut habes fcri 5 ptum; Pater meus ufque modo operatur,amp; ego operor.Præuenit omnia.Efttnim ante Hctr.J omniaficut pater,amp;in omnibus fi'cutidem pater,pcnetrans omnia.Validû enim SCacu^ tum,amp; omni gladio acutius eft,penetrans ufip ad diuifionem animæ fpiritus, artuûtÿ ôômedullarum.Præueniens omnium cogitationes: de quo ait pater deus : lam uidebis ft comprehendit te uerbum meum, aut non. Vbi enim deus, amp;nbsp;uerbum eft : ficut dixit; JrT nbsp;nbsp;Veniemus, SCmanfioneapud eum faciemus.Etficuthabesinalfjs dedeo ledum;Ego

' ''' fteti hie priufquam tu ; ita amp;nbsp;uerbum dicit : Priufquam ftares fub arbore fici, uidi te. Ec iWf/» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dtdum eft uerbo,hoc eft filio deuMedius autem lieftrum ftat, quern uos nefcF

De reprehenfione Pharaonis,qui ut pro eo rogaretur in craftinû diftulit, ÔC ex-altatus mente dcum obliuifcebatur. Qiiantumcç humilitas orationem cómengt; det.Et quod melior uotorum fit folutio,laudare deum. Q^iod præterea ilia com mendanda fit orationis uoti difciplina, ut non diuulgemus orationem, fed abicondita teneamus myftcria, ficut Abraham amp;nbsp;patres tenuerunt, SC quern-admodum dominus in Euangeliodocuit; SCquae in oratione cauere debea-mus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput IX

T uero Pharao qui opinionibus uanis 5C inanibus ftudium impendebat (. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A fuum: ranis repletaAegypto,fcgt;num inanem rerum Sc ftrepitumuariu red

^xod.S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dentibusjdicenti Moyfi,Conftitue mihi quando pro te orem,ôC pro famii

lis tuis,ôC pro populo tuo,ut exterminer dominus ranas ; cum debueritin tanta pofitus neceftitaterogare ut iam oraret, nec differret, refpondit, Craftina die, ociofus ÔC neglF ( gcns,moræpcenam,Aegypti foluturus excidio.Itacpifteubiimpetrabat,immemorfie-batgratiç,ôCexaltatus mente carnis fuæ obliuifcebatur deum.Humilitas autem comen Lttc*« »8 dat orationc.Siquidem âf Pharifæus ille reprehenfus eft,qui ieiunia fua uelut beneficia - enumerabatjSe tan^ obierftabat deo,amp; fe criminQ memorabat exortem.Publicanus aU tern prædicatus eft,qui à longe ftans nolebat oculos ad coelii leuare, fed percutiebat pc , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ftus fuum dicens: Domine deus,propitiate mihi pcccatori.Et ideo diuina eum fenten-

tia prætulit dicens : Quia defeendir hie Publicanus iuftifi'eatus magis nbsp;nbsp;Pharifæus. IIlc

Ep.4? mftificatur qui peccatû proprium confitetur, ficutlocutus eft ipfe dominus : Die Ppl.^o iniquitates tuas ut iuftificeris.EtDauidait: Sacrifi'eium deo, fpiritus contribulatus.Et Utiruch } iterum : Cor contrirû SC humiliatum deus non fpernit. Hieremias quoep ait : Anima in anguftqs, SC fpiritus anxius clamat ad te. Ergo ÔC Pharao, amp;nbsp;rex Aflyrius qui dicebat: Quis deorû gentium iftarum liberauit terram fuam de manumeaf quomodo liberabit dominus deus tuus Hierufalem demanumea exaltatione fua deietfiifunt.luftus autê^ ficut lacobad authore deû refert quaccuncj fuerit bona confccutus,dicens de omnibus

’qÎRc fibi j^ofpcràri côgnbirent: Qiioniâ tradidit ea dOrm'nus deus in mallus m cas:Hæc tgitur mclior uotorû folutio eft,ficut amp;:Dauid ait: Immola dco facrificium laudis^ôC red Ppl, 4 ÿ de altiffimo nota tua.Laudarc deum,cômendare eft uotum,ô^ foluere. V ude ÔC Sama^ ritanus ille altjs antefertur, qui cum leprofis altjs noucmfecundum praeceptum domi-nimundatus àleprajfolusïegrefliis ad Chriftum amplificabat deum, amp;nbsp;a gebat gratias. Egt;€ quo lefus ait : Nonfuit exillis quirediret,ô(f gratias ageret deo, nifi hic alienigena* Lua Et ait illi : Surge,ôd uade:quia fides tua te faluQ fecit.Eft etiam ilia cômendandae oratio* ftis amp;nbsp;uoti difciplina,ut nô diuulgemus orattonê,fed abfcondita tencamus myfteria, fi* cuttenuit Abrahâ,qui fubcinericiasfecit. Tcnuerunt amp;nbsp;patres qui coxere confperfuni quqdextuierâtde AegyptOjfubcinericiafacienteSazyma,quæ Grafcé iyxçu«}»* dicût, cô quôd abfcOndantur in cinere,fignificantes fermentûillud quod abfcondit mulier il* ibid. 1 la Euangelica menfuris tribus donee fermentarctur totS : myucriorû quoeç innuentes premendam elle doôlrinam.Quod apertius dominus in Euagelio docuit,fic dices 1Tu MdUb. autê cum orabis,intra in cubiculum tuû,Slt; claufo oftio pattern tuum orainabfcOnditOj ôô pater tuus quiuidet in abfcondito,reddct tibi.Orantes autê nolite multum loqufiEt infià :Scit enim pater uefter quid uobis opus fit antequâ peutis ab co.Cubiculum tuôj métis arcanû,antmi£ç fecretum eft.In hoc cubiculum tuû intra, hoc eft, intra in alta præ^ cbrdia,totus egredere de corporis tui exteriori ucftibulo,amp;: claude oftium tuum.Quid fit oftium tuum,difce: Pone domine euftodiam ori meo,amp; oftium circuitus labqs meis, ppf, Et Paulus petit orari pro fe, Vtaperiatur mihi,inquit,oftium uerbi,adloqucndum my* Coloß..^ fteriumChrifti.Sed ille,utpotc eletftus ad Euangeltj prædicationê,re(ftè libioftium ucr bi optabat aperiri,quia de ore eius exibat falus gentium,de ore eius prodibat uita popif lorum.Nos autê claudamus oftium ne culpa intret,ne lapfus aliquis fermonis excat.ln* trat culpa,fi lapfus exierit. Audi quomodo intret culpa. Exmulnloquio,inquit, non ef* ProxerL t d fugtespeccatû.Exiuitmultiloquium,peccatûintrauit,quiain multiloquio finequaquâ qui exit fermo trutinatur,imprudenterlabitur: licet ipfum ultra menluram aliquid logt; qui grande peccatum fiuEt ideo cauc ne imprudenter loquaris. Labia enim impruden* tis inducunt eum ad mala. Caue ne in oratione te extollas. Oratio enim humiliantis fe nubespenetrabit.Caueneincautefymboli uel dominicæorationisdiuulges myfteria.

An neftis quàm graue fit in oratione contraherc peccatum,ubi fperas remediumrCer* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

té dominus per pi ophetam docuit hoc graue efle maledilt;ftû,diccns : Et oratio eius fiat ppi. in peccatum. Nifi forte mediocre id tibi putasefle. Diffidereeft enim depotentiadei, æftimare quod non audiaris,nifi clamaueris.Clamcnt opéra tua,clamct fides,damct af* feclus,'clament palfiones tuæ, clamet fanguis tuus, ficut fantfti Abel, de quo dixit deus adGain: Voxfanguinis fratris tuiadme clamat,Audit enim in occultis,quimundatin Gcn.^ occultis.Nos nifiloquentem aliquemaudirenon poflumus : apud deum loquuntur no ùerba,fedcogitationcs.Etuthocuerumfcias,dicebatdominuslefusadludaeos:Quid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

cogitatis mala in cordibus ueftrisf Non interrogantis uox ifta eft,fed feientis. Quod ti* btmanifeftatEuangelifta dicens: lefus autêfciebatcogitationcs eoru. Sicut ergofilius nouit,nouitôdpater.Filiumno{recognouifti,patrem noire,audiconfiliarium ô^teftem patris dicentem-.Scitenim pater uefter quid uobis opus fit,antequampetatis ab eo.Co que ergofubcinerttiam tuam uapore fpiritus fan(fti: Coque etiam animi paflîones uef-bi calOre.Et ft crudiores funt paffiones tuæ,nuper fortafle de Aegypto egredientes, o* perito eaSjSe lento calore excoque,ne fortiorem igné dum ferre non pouint,femiuftu* Icntur potius coquantur.Sunt enim plurima quç præmaturo fermone infidis auribus «cl infirmis quafiincoefta comittas, ad quæ auertatur auditor, dC cumhorrore faftidiat: ficolt;ftioraguftaret,fpiritalis cibiperciperetfuauitatê.Diuinéautcm dominus lefus ôd bonitatê te docuit patris,qui bona nouerit dare,ut quae bona funt,à bono pofeas : 8d im penfe amp;nbsp;frequenter monuit orandum,nô ut faftidiofa continuetur oratio,fed ut affidua frequenter effundatur.Pleruncçinanis glorialongaeprecationi,intermi{raeautê prorfus obrepit incuria.Deinde monet ut cum ipfe ueniam tibi pofeis, turn maxime largiêdam alijs noueris, quoprecemtuam operis tui uoce cômendes. Apoftolus quoq; docetogt; tandum fine ira 2ddifceptatione,ut nô turbctur,non interpoletur oratio tua.Docet etiâ oranduminomni loco,cum faluator dicaf.lntra in cubiculum tuQ.Sed intellige cubicu

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ambr.to,4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 5 lum

' DI VI ''AMBR'OSIÏ. '■ f him nôft fnclufuffl panctibus,quo tua membra claudantur,fed cubiïulS qüod I'nle eft/ in quo includuntur cogkationes tuaî,in quo uerfantur fenfus tut Hoc oranonis tuae cu biculum ubi'cp tecum eft, ubiej fecrctu eft, cuius arbiter nullus eft nifi folus deus. O' randum autem præcipue ÔC. pro populo doceris,hoc eft pro toto corpore,pro membris omnibus matris tuæ,in quo mutuæ charitatis eft infigne. Si enim pro tcroges, tantum^ modo pro te rogabis.Et ft pro fe tantum ftnguli orent,minor peccatoris quam interce^ dentis eftgratia. Nunc autem quia ftnguli orant pro omnibus, etiam omnes orant pro ' fingulis.Ergo ut cocludamus,ft pro te roges:tantum,ut diximus,pro te rogabis.Si aute pro omnibus roges,omnes pro te rogabunt. Siquidem amp;nbsp;tu in omnibus es. Ita magna remuneratio eft ut orationibus ftngulorum acquirantur ftngulis totius plebis fuffragia. In quo arrogantia nulla,fed humilitas maior eft,amp; frudus uberior.

Detranfituadaliuduitiumoblationisipftus Cainquiobtulitnonde primis frueftibus primitias deo,amp; quid per primitias intelligatur.Quodcp Abel ob-tulerit hæc munera,Slt;f etiam talia qualia lex probauerit, cum pulchra myfte-riorum legis explanationeiSC quemadmodum interiora mudare debeamus, ÔC ibidem quærere quæ domino iandificemus.De ftmilitudine quoep conce ptionis ac parturitionis fœminarum ôlt; animae partuumcß, eiufdem diftin* (ftione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput X

Ediam tempus eft alio tranftre,quoniam deeo quod poft dies obtulit Cain, S plcne diximus.Facftus eft indicium refupini, cum ipfa poftulatio uoti matU' ra efle dcbeat,ne uideamur de humanis artibus,hoc eft,medendi peritia,her barum«^ fuccis,iperaftemagis remedium, quam de deo fubftdiu popofeifle. Ad ipiuni cnim prius eft confugiendum,qui noftræ curare poflit animae paflioncs. V erum homt* nes quidam praepoftero ordine ante ftbi ab hominibus opem arceflunt : ubi autem hu^. mana fubfidia defccermt,tunc opinantur diuini poftulandam fauoris gratiam.ConclU' fb ergo illo amp;nbsp;conuitfto Cain crimine,aliud oblationis uitium difeutiamus. Obtulit, in' quitjä frueftibus terræ,non â primis frult;ftibus,primitias deo.Hoc eftprimitias ftbi prius uindtcarc,deo autem fequentia deferre.Itacp cum uere anima corpori tanquâ feruo do-, mina fit praeferenda: ufi(^ primitias eius,hoc eft animæ prius quam corporis offerte de-bcmus. Primitiaeanimac,primatusfuntbonarum difciplinarum. Quaelicettemporcpo fteriores ftnt,quam corporis primitiae,quaefunt efca,incrementum,uifus, auditus,amp; ta-lt;ftus,odor,uox: mens autem amp;nbsp;fenfus pars animae,pars corporis eftitamen priores iunC difciplinis.Quarum primitiua eft,puro corde amp;nbsp;fimplici fermoneoblata deo gratiarum aeff io.Hæc munera obtulit Abel,S^ ideo refpexit deus in munera eius, quoniam à primi tiuis obtulit. Accedit ergo quia de primitiuis ouium, amp;nbsp;de adipibus earum : conftdera quia non de infcnftbilibus,fed de animantibus obtulit.Plus eft cnim animalis quam ter rcnus.fiquidemanimalts proximusipiritalieft.Nonenim prius quod fpiritale eft, fed quod animale,deinde quod fpiritale.Quod animale,fpirat,habet uitalem ipiritum,non ita quod de terrarum frult;ftibus.Deinde obtulit non fecunda,fed primamon exigua,fed pinguia jqualia lex probauit,0!^ iulftt ofFerrijftcut fcriptum eft : Et erit, inquit,cum indu cet te deus in terram Chananæor5,ftcut iurauit patribus tuis, amp;nbsp;dabit tibi, toiles orane quod aperit uuluam mafeulinû domino.Omnê quod aperit uuluam de armen tis Si pe-eoribus tuis,quæcuncp nata fuerint tibi mafculina,fanlt;ftiftca domino.Omne quod aperit uuluam afing,mutabis illud oueift autem non mutabis,rcdimes illud.Quid tarn profundi myfterij,tam altæ fecretaeqj fapientiac,quam in quibufdam inuenis uerborum ftm pficiumrDeprehendas licet atep haurias ubertatem gratiæ fpiritalis. Chananæi etenim mobiles amp;nbsp;inquicti funt.Cum igitur in eorS terram fueris ingreflus,quos aduertis propter leuitatem,inquietudinem,amp; inftabilitatem morum, poffelfione deietftos, tu tene-to conftantiam. Non te uilis ratio, no leuis fermo perturber. Hoc eft enim Chananacus, mobilis fermo,afféóus inftabilis,ôcS inquiéta contentio.Sed magistranquillitatem cor dis,Ô£^ animi ferenitatem placidus feruato, ut tanquam in falo maris tutam nauibus fta-tionem portu quodam tuæmentis exhibeas.Hanc polfeftïonem tibidominus pollice-tur,0£^ quodam facramenti promittituinculo,ut conftantiam tuamftrmet. Neque enim idco deusiurat,quódffde credentisindigeat,autteftimonioru aftipulanonibus deftitu tus,

tusjfüffrâgium facràmentirequirat,fîcut hommes qui fidem nobis^fciTcimusfacramen, to,fie ideo iuramus ut credamur uera dixiffe.Deus autem fié cum loquitur fideh's eft, cü ius fertnofâcramentumeft.Non enim propter facramentû fidelis omnipotês deus, fed propter deum ettam fidele facramentum eft. Qua ratione igitur Moyfes iurâtem deuni indudtr' Quia nos ufu quodam mortalium elaudimur, fie uelut echini cortice quodam nosuulgarisopinionisinuoluimus,autuelutcochleae quaenifi intrateftæ operimentu fint,fpirare non poflunt,nec aerem liberum carp ere aut fuftinere : fic nos non nifi intra quædam humanæ confuetudinis latibula terrena uerfamur. Vnde quia illud uerius foie mus credcre,quod iureiurâdo firmat; ne noftra claudicet fides, iurare defcribitur deus. Qui ipfenoniurat, fed iurantium iudex, fie ultor eft pcriurantium. Deniep fcriptum eft; lurauit dominus, fie non pccnitcbiteum,tu esfacerdosinaeternum.Seruauituticßquod loj iurauit,deditnobis aeternum principem facerdotum:ut fietu quod iuraueris,i£a noueris eftcferuandum,utquia per eum iuras qui nonmcntitur,fcias eum futurum fi mentiaris ultorem.Expulfisigitur inquietis fie mobilibus cogitationibus, dabit tibi deus uacuam polTeflionem cordis fie mentis,ut earn cultu quodam tranquillitatis exerceas, fie frueftS ex ea capias,nec fuftineas in ea Chananacos,hoc eft turbidos fenfus rccurrere, eradices gentilium uitiorum omne confeptum,lucos eorum diruas quibus obumbratur ueritas, amp;nbsp;quidam liber coelcftis uifus cogitationis,horrore tenebrofæ difeeptationis abfeondi tur.Scd hoc nifi diuino donatus munere efficere nopotes.ideo ainDabit tibi deus,hoc, eftjcogitationes optimas,placida confilia, tranquillas inuentiones. Cum dederit haec, toiles omne quod aperituuluam mafculinum, à fantftificabis domino. Non totS exi^ git ate deus,qui totSdonauir.Multaenimad ufumfubftantiælargttur humanæ, fié hoc non poteft efte diuinu facrificium ubi eft uius naturæ. Edere,bibere,dormire, aliaqj etiâ minifteria corporis dono funt tibi collatajoon à te relata dco munera. Quicqutd autem làncfiûcogitaucris,hocdeim'unus eft,dciinfpiratio,deigratia: ficutecontrarioilia quae cum in uiu naturæ humanæ finr,non coinquinant hominem,fed quod exit de orc,furta, falfa teftimohia, facrilegia,hæcfunt quæcoinquinant hominem. Interiora ergo noftra tnundemuSjUtpoftit oblatio non difpliccrc.lbi quæramus omne quod aperit uuluâ ma fculinum,hoceftiuftum fieprmcipale,quodiànétificaredominodebeamus.Necpenim hi nos corporci foetus atc^ conceptus partustp fantfiificant, quibus uulua fœminea de--florato pudoreuirginitattsaperitur.Nam etfi mulier fantftificat uirum fie uir mulierem, tarnen plerumcp contingit,uirginis uuluam etiam fine coniugq fantftitàte refcrari.Nètp ruriùsjola uirilis eft gratia,mulier autê lantftificationis aliéna eft,aut utriufejfexus con* fufa natura eft,ut uten^ cofporeos fundatur inpartus, Habent fua munia uiri,habêt mu licrcs fexus fui officiadifereta,Generatio ifta fuccefifionis humanæ mulierem decet, im poftibilis eadem uiro.Ergo fi carnis ufui non quadrat hie fenfus,officia antmæ difeutia mus.iftam fane' inucnio quænullo difcrctafitfexu: fié cum concipit,parit,Et ficutfoemi nis dediruuluam natura,in qua uniufeuiufq; animantis generatio per menftruas forma* tur ætateSjita eft quædam uirtus animæ,quæ uelut quodam uuluæ genitalis fecreto co* gitationu noftrarum ftifcipcre femina, conceptus fouere,partus folet edere. Neep enim aliter diceretEfaias: In utero accepimus fie parturiuimus ^irirum falutis: nifi uuluam a* ^4,^^ nimænouifleçHarum generationum quædam fœmineæ lunt,malitia,petulantia,luxu* nes,intcmperaritia,tmpudicitia, aliacj huiufmodiuitia, quibus animinoftri quædam ë* neruatur uirilitas.Mafculinæ funt caftitas, patientia, prudentia, temperantia, fortitudo, iuftitia,quibus mens noftra fiécaro ipfa firmaf,fie ad obcunda impigre munia uirtutis e* rigit.Hos partus aluusillepropheticusparturiuit.Et ideo ait;ln utero accepimus fie par nbsp;nbsp;nbsp;'

turiuimus fpiritû falutis, Mafculûigit fié parturiuitfiépeperit, qui fpiriiu làlutis effudit.

Qua ratione anima noftra partus in claufione fupen'oris libri commemoratos parturi* re ac parère debcat, fié de maturiori fié latiori iftorum partuum profecutione, cum pulchra legis fuperiusinduôæ dedaratione,latennumt^ myfteriorum apertione. Caput I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ nbsp;nbsp;nbsp;,

Qune Htui$ prinii’tianimj utrum tempore acftimentur pn'miHar iti fsn^itate, Et qiioci ante omnia fides nos dcbcat commendarc deo; Quodc^ipfa cum operibus perfedis plenum perfedîum fit facrificium,ficut SC ipfe dominus docer,ô^ ucrba Legis fignf ficant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput H

De aftrudionelegis præmemoratac per exemplum de populo Hebræorum, Ac de my' fieri,s in legerecognofcendis exuerbis dominiinEuangelio laborâtes ad fe uocangt; tis.Qiiomodo etiam inquinamenta deliifiorum noftrorum lauare,ô^ quo prccio cri' mina noftra rcdimere debeamus.De redemptoris quoc^ noftri per Leuitê fignificari in nos mifericordiajcum moràli QC ædificatiua afFecfius inftrudione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput 111

Qua ratione Moyfes primogenitos 8C redemptores cæterorum Leuitas appellauerif, ciuitateslt;çLeuitarum rédemptrices fignificauerit.Cur etiam nonfitabfurdum quod facinorofi cohabitent ptjsjamp;fmaculofiiàcratis. Quodcçnonabhorreatàuero, quôd Leuites in fe manus inîjciat,ut interficiat uoluptates fui corporis. De duobus præte^ ' rea principalibus in deo generibus uirtutum,uno quo remittit,alio quo uindicat : • quomodo cum impius occiditur,Chriftus infundatur.Quodlt;^ iempcr egreflus malt; lt;nbsp;litiæuirtutis operetur ingrelTumjficut 0^ ingreffus malitiac uirtutem cxcludit,utEua^ ' gelicæueritatisexemplacomprobanf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CaputiiH

De adipibus amp;nbsp;pinguedine facrificiorum 5i hoftiarum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput V

Qtiid fibi uelit quod dominus ait:Si retfie offeras,non retîîe'aût diuidas,peccafti; quic* ' fee.Etdequatuorgeneribus quibus facrificiacommendabantur, quorum fialiquid defit, facrificium non probatur, cum pulcherrima iftorum morali interpretatione. Caput VI

Quod quia Cain ordinêdiuifionis non feruauit,di(fium fit ei : Peccaftfiquiefce.Et qucgt; admodum deus omnia docucrit,0d quid moraliter illud fignificet. Caput V11 Quomodo Cain admonitus ut quiefceret,auxerit infolêtiam, fiC flagitium acerbaucrit.

Et quid fibi uelit quod aitiEamus in campum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput VIU

Qiia rationc interrogauerit deus Cain ubi effet frater fuus,S^ de ipfius redargutioneaP - quecondcmnatione,cummoralis intellctfius explanatione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput iX

Qua de cauffa dixerit dcus:Omnis qui occiderit Cain, fepties uinditfiâ exoluet. Et qua ratione fignum fuper eum pofitum fuerit ne occideretur, cum pulchra morali inters r prctationeatcßinftrucfiione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput X

♦ nbsp;nbsp;nbsp;Qiraratione anima noftra partus in claufionefuperiorislibri commémora-

tos parturire ac parère debeat, di. de maturiori amp;nbsp;latiori iftorum partuu pro-. : ’ fecutioncjcum pulchra legis fuperiusindu(ftacdeclaratione,Iatcntiumlt;5 my * s ; XV fteriorumapertione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caputl

o s partus anima noftra parturiat, ncc folum parturiat, fecundS quod legitur, fed etiam pariat, amp;nbsp;diebus pariat impletis, ne immatures par* oŒ nbsp;nbsp;nbsp;tus dies iudictjdeprehendat.Dehisenim partubus dixit dominus le*

m fits : Vac prægnantibus amp;nbsp;nutrientibus in illis diebus. jMaturius igitu? Sn nbsp;nbsp;nbsp;abfoluatur hie partus, 6lt;cogitationes noftræ bonorum operum proj

celTibus explicentur, ut nihil imperfeeftum finis nofter inueniat, nihil incxpiicatum terminus uitx noftrae offendat,nihil tanquam in incude pofitum ufus noftri open's relinquat.Feftinaigitur anima formate partus tuos, properantiusabfoluere, celerius quos genueris cnutrire.Quactanti forma fit partus, demonftrat Apoftolus

eJ. 4 cens: Filioli mei quos iterûparturio donee formetur Chriftus in uobis.In haneformam tota mentis noftræ coalefcant uifcera,00 in illo genitali aluo animæ noftræ Chriftus re* fulgeat : Partus nofter fides fit,nutrimcntanoftrapræcepta doâririæfint.Ffis quædain i- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cordis

cordis noftrj I’nibuatur infahtfaj'nflftuatur pueri tia,iuuenciikfcat adolefcentfa,fenelt;fla canefcat.Aetaÿ enim fencóuti's uita eft immaculata Jtacp ea demum bona eft animæ fe^ Si([gt;iett,4 nedus, quam nulla perfidiaemquinamenta maculaucruntEt l'deô pattus fuosab hac macula Paulus défendit : Ego uos, inquit, genui in Euangelio. ne cuius iæua infufur- i.cor.4 ratio rudis fidei tentaret infantiam. Mafculina igttur generabat, qui in uirum perfedS populos quos docebat, fidei geftiebat unitate concurrete, amp;nbsp;in agnitione fifij dei per^ iedamplenitudinisChrifti teuere menfuram*Hoc enim facrificium acceptabiledeo noueratjde quofcriptum eft : Omne quod aperit uuluammafculinum,domino.Et quia Exod-iJ addidit: Omne quod aperit uuluam de armentis amp;nbsp;de pecoribus quæ funt tibi, mafcu-linum fandifica domino : ne quid obfcuritatis habcat,confidercmus. Dixerat de prin-cipalibusgerterationibus,hoc eftplenis capacibuscprationiszaddiditôi degregalibus,

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc eft reliquis uelut plebeijs fenfibus, qui irrationabilibus coparantur iumentis.Quac

f tarnen cum à redore aliquo gubernantur, facile' manfuefcunt èc imperata cxequi,Ô!^ iü gum fubire, amp;nbsp;ad uocem magiftri accelerare gradum aut fiftere, aut defledei e, autalp quamuniafuioperisquæ iubentur, humano quodam famulatu obedire confuerunt. Tantum ualctinftitutio,utuincatnaturam.ltacp ilia quaeconfortiumnoftrae fubftantiac non habentgt;agriofcunt tarnen noftræ uocis imperium : amp;nbsp;cum fuæ naturæ nullam ratio nem habeant, noftrac naturæ rationem capeflimt, amp;nbsp;quodam môdo transfuiàm acquigt; runt. Equos uidemus popular ibus incitari ftudijs,gaudcre plaufibus,blandittjs delcda timagilïri. Toruos leones cernirtius naturalem feritatem imperata mutare manfuetudi ne, fuam rabiem deponere,noftros mores fumere.Et cum fint ipfi terribiles, difcurtt ti^ mere. Cæditur cants ut pauefcac leo : Si qui fua iniuria exafperatur, cocrcetur aliéna,algt; teriusq, exemplo frangitur.Quoties parata præda amp;cibo obuio famcm perpeti malunf durri offcnfam magiftri uerentur t* Quoties repentino impulfi motu, apefta ad morfus oraiufTi refoluuntf Ita dum noftræ uoluntati obfequuntur,fuæ obliuifcuntur.Nonita illæ feræ ucl ilia arm enta equorum, ucl genus omne peciidum quæ fine redore uagail-* tUrullOjamp;omnidomitoris gubcrnaculodeftituta exafperantur.Et ideoappofiti funt armentartj,opiliones,cætei iqj paftores,quidam magiftri grcgum,ofitcia fua fi'ngulis a-nimantium cömilforum fibi condirione formantes. Videtur ergo amp;nbsp;fenfuum noftrorS quoddam genus aliud domitum amp;nbsp;manfuetu,aliud mdomitum,quod armentario quodam motumentis uelut defide atq; refoluto proruat ad irrationabiles deledationes cor poris:manfucrum aut quod uelutducicuidam moderation! mentis fe fubijciatamp;fub-dat.Quæcuncp ergo cius naturæ reguntur,ca funt mafculina atep perfeda : quæcunque àutem fine duccullo picbeiapræfumptione quadam dominantur, uelut ciuitatis alicu-ius,quæ régis optimatumeç confiliopriuata fit, ita corporis fui omne ftatum amp;nbsp;uirilem uigorêmuîiebri quadam diflblutione effœminât.Ex hisillalex carnis eft, quælege A- Row. 7 l^oftolicæmentis impugnans,captiuam trahebat earn quadamlege pcccati.Et ideo ut de illo mortis corpore liberaretur,fpcm iuâ Paulus omne non in fua uirtute, fed in Chri ftigratiareponebat.Vndcliquet,quod hæcommotiones quæfecundum legem mentis funtjdiuino fauorc prgcedunt,altj autem fenlus ex uoluntatc corporca.Illa igifur qug fanda funt,primitiua funt noftrorS fenfiiumn'fta uelut de quodam grege funt,amp;uilitate plebeia: quod uaric uidetur Moyfes nominibus fignifi'eafle diuerfis.Hoc enim declarat étiam ilia area legis myftica de qua ait : Initia areæ tuæ amp;nbsp;lacus tui non nouiftïma facies. Primitiuafiliorum tuorum dabis mihi. Sandæcômotiones fenfuum noftroru, quæfc-cundum uirtutes funt,ipfæ funt pi imitiæ areæ fpiritalisipropterea etiam rurali areç com |)ârantur,inquaut n ilantur frumenta.Sicutenim in hac rurali area excutitur triticum atep hordeum, amp;nbsp;dum fæpius uentilatur, feparatur à paleis, quia paleæ cæteratç purga-menta mefTjs in diuerfum leuis auræ fpiramine diflïpantur, illa ucro quæ folidiora fuut, in locum eundem excuflb puluere relabuntur : ita cogitationum noftrarum fruges qug funtfolidæ arque optimæ,puram atquefynceram exhibent uirtutis alimoniam, ficue fèriptum eft : Quia non in folo paneuiuit homo,fed in omni uerbo dei : quæ autem in- t)cut. 8 utiles funt amp;nbsp;uacuæ, difpet^untur ut fumus acnebulæ : quia ficut fumus oculis, ftcini- Prowrb. i© quitas utcntibiis ea.Etrede fumo iniquitas comparatur, quæ uelut quadam feculari ca hgine aciem mentis obducit. Et ideo dominus dicit ; Cum intraueritis in tenam in

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quam

13 o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSII

cjuam induce uos, amp;^cum manducare cœperitis de panibus terrae illiusj offcrctis obfa-* tionem feparatam domino,pnminas confperfionis ueftrae, panem ficut oblationem de area, SC fic äuferctis primitias confufionö ueftrarïr, 56 dabitis dominóiConfufio nos mus,dfuerforum elementorû quadam cómixtione compofiti\ Siquidem frigidum caliquot; do,amp;humidum ficcomifceturinnobis.HæccôiperfiomuItas habetcarnisilleccbras, Sc plurimas dcledationes,fed no ftint hi primitiui huius corporis fenftrSjCjuia èx anima S(. corpore conftamus amp;nbsp;ipiritu. Hæc eft confperftö principalis, in qua fandificarinos 5 Apoftölus cupit, ficutait:Ipfeautem deus pater fanclificet ixos per omnia, ut integer fpiritusuefterSCanimaSCcorpusfinequerelaindiedomininoftrileftiChrifti feruetur. Cuius coniperfionis primitiæ Ipiritales funt, hoc eft inuentiones Ô6 generationes ien-fuum qui ex ufgore animæ proccdunt.Sed non omnes primitiui fcnlus,nift quimalitix Sc improbitatis at(^ omnis erroris exortes funt. Sunt etiam neceflàriæ corporis deleçfta tiones,utdormfendi,edendi,bibcndi,deambulandi,5Ccaeterifenfushuiufinodi, fed no in his primitiæ.Etideo non in his,fed in illis domini facramentû,ubi caftitas,pietas, ubi jfidcsatqîdcuotio..Cuiusrei manifeftum SC euidens exemplum eft oblatio patriarchae liâac,quem facrificij modo obtulit pater nullius motu paffîonis inflexus humanæ^mun dam offerens deo hoftiam,uacuam(ÿ formidinis,Ô!; corporcac cupiditatisimnianê,cum ipiàpietaspanisdeuotioni cederetimmolantis.

, , nbsp;nbsp;Qqæ uis fit primitiarum,SC ütrum tempore aeftimentur primitiae, an iândlitafe.

Et quôd ante omnia fides nos debeatcommendaredeo.Quodcçipiâcum ope ribusperfeeftis plenûSCperfcdum fitfacrificium, ficut ÔCipfe dominus docet, SCuerba legis fignificant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caputjt

V ne confider emus quàe fît uis primitiarum,SC utrutn tempore aeftimentur 14 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;primitip,àn fan(fîitate,hoc eft,utrum omnia primogenita ûnôlificationcm

hab eanr primitiarum.Primitiæ etenim fruduuffl fanclæ fecundum legem, quiainhis optimumfeftinæ fideifacrificium eft.fedfiuntfan(ftædeuotione,non têpo' rc:quasnonproucntus fan(ftifîcat,feddeuotio.Deni(^ubicelerprouentus eft,fîdeuO' tio moretur,offenfa contrahitur.Non ergo omnia primogenita fantfîa, fed omnia quae fanCîa funt,funt etiam primogenita. Deniqj Cain primogenitus, fed non lantftus. San^ (ftus quoep Ifrael dei populus,fed non primus ætate,ÔC tanïcn primogenitus appellatur, Exnd.ficut feriptSeftin prophetis:Primogenitüsmeus Ifrael.Leuifàn(ftus,fcd nonprimoge^' nitus.Nam tertius Lyæ films lcgitur,SCtamêLeintaepn'mogenitinuncupati,quibus ab Nm J eo nomen eft dcriuatû.Scriptû eft enim in Numéris : Ecce tuli Lcuitas de medio filiorÖ Ifrael pro omni primogenito qui aperit uuluam afihjs Ifrael, 06 eruntmciLcuitae. Milft enim omne primogenitum,in qua die pcrcufti omne primogenitû Aegypti, iandifica^ ui omne primogenitum Ifrael. Ergo Leuitae primogeniti nuncupati,qui fancftificationc ticb. I z utic^ cæteris fil ijs Ifrael antelati funt. Qua ratione primogeniti funt, audi Apoftolum di centem: Sed appropinquaftis Sion monti,SC ciuitate dei uiui Hierulalem quae in coelo çlî,amp;^ decern millibuslaetantium angelorS SC ccclefiarum primitiuarö, quae fcripta funt in ccelo. Quatuor ordines fecit; montis Sion,ciuitatis Hierufalem, celebritatis angclo-’ rum,SCecclefiarum primitiuarû.Tulit ergo dominus deus de medio populi Ifrael LeuP tas,quia no humanarSeos confortes uoJuitelTccurarS,fed diuinaereligionis miniftros. Etprimogenitos fibifecitquiuuluamaperiuntipiritalcm: SCideonon errantab utero naturæjfitutdiuerforum criminûpcccatores, fed deftrueftis cultoribus eligutur. Vndc non habent cum plebeia poftefifioneconfortium, nec in medio populi computantur, Mdtth. 18 quia uerbum dei in medio fui pófifidcnt,ficut feriptû eft in Euangelio: Vbi funt duo uel loan.t rres congregati in nomincmeo,ibi ego fum in medio corû.Et alibi: Médius ueftrû ftät, quem uos nclcitis. Hine ergo cognofeimus quod ante omnia fides nos cömmendarc deo debeat.Cum fidem habuerimus,elaboremus ut opera noftra perfeda fi'nt.Siquidc hoc plenu eft SC perfetftum facrificium,ficut ipfe dominus docet dicens de donis Ô6 dagt; tis tuis ; Obferuabitis oflerre mihi in diebus feftis meis,nihil detrahetes, net^ defpicien tes,fed plena 2C integra £C perfeda offerentes. Feftus autem dies domini eft, ubiperfc' darum uirtutum gratia eft. Quæ tunc perfedac funt,fi folicitudinû fecularium,ÔC corpo ralis illeccbræ uidor animus deliniamenta uoluptatis excludat, liber à feculo, dep dCquot; ditus,

ditos, de tramitercôæ intentionis imminuens, nec affedus fui quolt;^ tempora Duncluxuriae diuidens,nunclaborûSolus ita^fapiens hanC célébrât folcnnicatem,nul his alius.Immunem enimmihi huiufmodi parfionumanimamreperire difficile eft. Digt; didecrgo fecundumrationem animas principaliaamp;obedientia,ôd tune quid malculû rtUm,quid'uefœmineQfit deprehendes.Nullacnimfinelaboreuirtus, quia labor pro-ceflus uirturis eft. Quod etiam legis ipfius uCrba fignificant,quac dicit : Omne quod a- Exod*»} petit uuluamafinae,mutabis oueJmmundaenim animalialexà facrificio feparauit, 6^ pro his ad uicemmundaiuffit ofFern'.Afinae ergo partû,hoc eftimmundurn, lubetmu-tari oue, quæ munda 06 apta facrificio eft. Hoc eft fecundum literam. Cæterûm fi quis fcnfumfpiritalis intelligentiac altiusperfequatur,confiderabit quôdafina laboriofutn fitanimal, ouis fru(ftuofum.Frult;ftu ergo dicit mutandum laborê, ut finis operis fuifru-ôusfit.Velcertehocmodo, omnem laborem tuum,omnem induftriam puro Ô6fim* plid commendabis affedu.Si autem non mutabis.inquit,redîmes» lubeiur ergo fecun dum literam ut animal aliud pro immundo animal! offeratur, aut precium, ne inter deci mas firuâuum, uel minus aliquid uel immundum uidcatur offerri. Intclleôus autem profundior liber and am animarn tüam docet, ut defiftat ab ijs quæfrult;ftum non habet. Qui enim redimitfe, libérât Ô6 quodam exuit debito. Relinquenda funt opera qua: Ue rum fruâum bonoscç proceftus habere non pbflunt, qualia funtifta mundana, quogt; rum ufus non poteft elle diuturnus.In quibus ipfé nudus Ô6 ueri uacuus effeeftus eft : Ôd quamuisfummo quaefitus fuerit labore, animarn nihil iuuat.Ea enim quae feruitutem animas infcrunt,inutilia funt omnia,ctfi non défit effetftus. Magna uidetur prasliantium uiâoria, triumphantium gloria, fed frequenter tpfos uidetnus qui uicerinr,rutfus bello rum fubiacere inccrtis,86 transferri ad hoftem euentu pr3clij,26eo ipfo quo uiclores an-rcfiierint, fieri miferiores. Opus eft ergo ut opera tua ad deum diriga^, Ô6 eius tibi afpi-ret fauor.Athleta ipfe qui fuis nonalienis decertat uiribus, quoties cogreditur, dubios cafus fubire fe credit. Et cum ad coronam peruenerit, intelliget citius hanc mundi gio riam tanquamcoronæ ipfius folia marcefccre. Gubernator cum in portas nauim du-xeritjUix finem impofttum labor! putat, amp;nbsp;ftatim quærit laboris exordium. SoluituT corpore anima, amp;nbsp;poft finem uitæhuius,adhuc tarnen futur! iudietjambiguo fufpen-ditur.ltafinis nullus, ubi finis putatur. Vnde uotis 06 pura confeientia £6 fpiritu cha-ritatis adhæreamus deo noftro,26 diuinum nobis conciliemus fauorem,precantes, utfecularibus curis tanquam ab immitibus 86 agreftibus domlnis poffimus abfolui atcç exui, mundanoeç exirc feruitio, in libertatcm fupernae cogniuonis,qu3E ucra Ô6 fo-la eftlibertas, uocati.

De aftruflione legis præmemoratæ per exemplum de populo Hebrasorû. Acdemyftertjs inlegerecognofcendis exuerbisdominiinEuangelio la borantesadfeuocantis.Quomodo etiaminquinamenta deliöorunoftro tumlauare. 86 quoprecio criminanoftra redimeredebeamus.De redem-ptoris quo($ noftr! per Leuitem fignificati innos mifericordia, cum mora-li 86 asdificatiua affeeftus inftrudtionc.

T ut prasceptum legis exemplo aftruamus, cum deprimerêt Aegyptn ludaso fi nbsp;nbsp;nbsp;rum popülum in operibus uarijs, 86 luto ac lapide,ingemuerunt filtj lfracl,amp;

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;domlniprouocaueruntinfem!fericordiam,06dixitadMoyfen*.Ego exaudi- Exolt;lj

üi gemitum filiorumlfracfiquomodo Aegyptij in feruitutem deprimunt eos,86memor fadlus fum teftamenti mei.V ade,06 die filtjs IfraeV.Ego dominus,06 educam uos de pogt; tentia Aegyptiorum,86eruamuos de feruitute corum,86 liberabouos inbrachio excel (b,86 iudicio magno; 86 iumam uos mihi in plebem,86 ero uefter deus,06 feietis quonia cgo fum dominus deus uefter,qui educam uos de potentia Aegyptiorum, 66 inducam uosinterramin quam extendi manummeam.Ecce quomodo populusHcbræorûfril äumutauitlaborem,ut qui luto opcrabatur,fpc regn! operaretur asterni.Etideo domi tiusinEuangelio inanem populorS gentilium miferatuslaborem, qui lateres conftruc-rentlutulent3efuperft!tion!,06uoluptati corporis dcdit!,folidüfidei murSasdificareno poffentjUclut ad quofda afinac foetus locutus ait : Venite ad me omnes quilaboratis, Ô6 M4tA. » t cgouosreficiam.Tollite iugü meö fupet uos,86 Meile à me, quiamitis fum, 86 humilis

f ordc,æ iJiuenictJs requiem animabus ueftris.Qua uocatiönc pÏenius mihi uideoruff baicgis ÔC myfteria recognofcere,qüia afiftam aut commutandam oue docuit, aut red* mendam pecunia : ut nó folum aft'nae partum oue, hoe eft mundis immunda muteraus, fed et fam redimamus.Qudd uidetur exprimi,li prius iacrificio purificationis,amp; hobapnfihatis delicïorum noftrorum inquinamêtalauemus,criminaquoqjnoftrabo-' nisopcribus, b'deicp prccio,ódmiferatione redimamus. Precium noftrum ianguiseft t.Pct, I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;apoftólus PetrusaitiNonauro ucl argentoredempti cftis, fedprecio-

i.Cor.7 nbsp;nbsp;fanguine.Et Paulus dicit :Precio empti eftis,nolite efficiferuihominum. Vndenon

Mmi XI ociofc j’nfanóomiramurEuangelio quod pullumafinæfederitdominusIefus,quiapp • nbsp;nbsp;’■ pulus gentilis cœpit elfe Chrifti hoftia,qüi fecundum legem habebatur ïmmundus. Vn

■ dc de Léuitis fenptum eftjquod fintredemptioncs eorum, co quódamp;^fanffitate up tæ fuac oratione pcccata plebis IcuarentJnquibus fi'guralis agni prçccfïïtmyfteriutnî uerum uenturum Lcuiten,qui proprq corporis pafïïonc tolleret pcccatum mundi. Lc' uftcsfignifi'catur fuïceptus pro me,uelipiemihileuis.lpfe enim perfecta: uirtutis habet impel tiendæ populo fanitatfsindtciumJpfeèrgö qui pro iàluteuniucrfbrum expeda^ tus aduenitjpro mie eft utero editus uirginali,pro me oblatus,pro meguftauitmortenir pro me rcftirrexit.In quo omnium hominum fufeepta eft redcmptiOjaftumpta eft refur-« rcôio Jpfe eft uerus Leuftés.ut nos Leuitas faceretadhærere deo,ipfi continuas preces fundércjdeipfôfalutcmiperare/ugcrc tcrrenancgocia,indeipoireflïoncnumerart,fi' eut feriptumeft:Domine poflidenos.Ea eftenim folapofleftio,quænullisobnoxia tempeftatibusi perpetuæ gratiaî feratfrutftus.RcdernptorLcuitcs eft, quiauir fapiens redemptio infipientis eft. Qui tanquam medicus aegrum inlîpientisanimum fouet, quædarh âipergit folidiora menti prudentiæmedicamina,imitatus ilium medicum qui de ccèlouenit utdemonftrarethominibus'prudcntiat uias, amp;nbsp;fapientiæfemitas paruU' lis rcuelarer. Vidcbat enim laborantesnon pofte fine remediofaluari,6Cideomcdieigt; nam tr ibuebat ægrfs. Ideo omnibus opem fànitatis detulït, ut quicuncp perierit, mords fuæ caufâs fibi adfertbat,qui curari noluir,cum1fcmedium haberet, quo polTct cuadere. Chiifti autem manifefta in omnes prædicetur mffericordia,eo quôd îj qui pereunt, fua pereant ncgligcntia:quiautcmfalUantur,fecundumChriftifententiam liberentur, qui i.TiM.2 omnes homines uultlàluosfieri, ÔCin aghitionem ueritatis uenire, Denicp ÔCSodoma fi habufftèt quinquaginta iuftos,non eflet euerià : amp;. fi deecm habuiflet,cflct redempta, eo quôd fermo remiîïîonis peccatorum animam feruitute exuat, amp;nbsp;difeiplinæ plenitU' do perfeefæmentemnonfinat edacilibidinunr uaporeconfumi. Plurimum tarnen re^ fert, moralem ædificat afîècftum, fi ctiam numerum iuftorum fimplieiter accipiamus prodcftepopulorum ßluti. Comprimit ôsSrefecat inuidiam, confondit improbitatem, uirtutein incitat,augct gratiam.Nemo enim inuidere debet alteri laudem quae fibi pro^ fit : atep improbus quifque redemptofemfuum dum fufcipit,frequenter imitatur.Certe ueneratur, plcrunq; ctiam diligit. Ipfe etiam fi fe altjs profuturum feiat, ftudijsaugetur, eaq: gratia connetftit populos, accumulât eharitatem ciuium, urbium gloriaip. Quam bcata ciuitas quæplurimos iuftos habet,quam cclebrabilis orc omnium,quomodobc ncdicitur tota de partc,SC beatus au^ perpetuus eius ftatus cxiftimatur. Quam gaudeo cum aliquos miteis ac fapientes diuüiuete uideo, cum uirgines caftas, uiduas graues agt; fpicio longæuaSjUelutquandam incanam ccclefiac curiam prétendant ipfo quodam uultuôCfpcciegrauitatis, quod reuereantur, quod imitentur,quo ad omnem morum gratiamColorentuf.Nonenimipfis gaudeo,cumuiuendo multafubcant tædia feculi huiusjfcd quia profimt pluribus.Similiter cum aliquis huiulmodi decidit, quamuis Ion ga feneefiute dcpofitus,afficior,quia deftituitur grex iuuenum muro feniliJDcnicp peri-türæurbis autrnalorumimminentium uel futurælabis hoc primum indicium eft,fi dcci dant uni confultores,uel etiam grauiorcs fœminæ.Hinc primum ingruentium porta a* peritur malorum.Sicut ergo urbs tota folidatur atc^ augetur cœtu fapientiura, uel obf* tu labefatftatur : irafermo grauis, amp;nbsp;quidem fenilis,plcnus prudentiæftabilireuniuicU' iufcp animam,Slt;:confirmare mentem folet.lam fi actedat multarum letftionum uftis,plil rimorum piæceptorum ôdconfiliorum quidam fenatus,uel«t perpetuum urbis eius,

Qua rah'onc Moyfcs pnmogcm'tos 5C redemptorcs cæfcrorum Leuftas appcigt; lauentjCiuitatcsfj Leuûarum rédemptrices fignificauerit. Cur criani non lit ab-furdum tjuôd facinorofi cohabitentpqs, ÔCmacülofifacratiSi Quodt^ non ab-horreat auero, quôd Leuitesin femanus inijciat,ùtinterfic.iat uoluprates fui corpon's.Deduobus praeterea principalibus ïrtdeo ger^eribus uirtutum, uno quoremittitjalio quo uindicat: ÔC quomodo cum impius occi'ditur,Chriftus in-fundatur.Quodtç femper egrefTus malin'æjUirtutis opererur tngreflum, fîcut 8C. ingrcfliis malitiac uirtutem excluditj ut Euangelicæ ucn'tatis exempla compro-banr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput nii

1 nbsp;nbsp;nbsp;lauft,quôd maturforfs dC utflis fententfæ ufrfjaltero fenecfîutê quandam anf-

mæ præferant,altero redemptfonê conférant, Vnde SCefuftates LeuftarS rédemptrices fignffi'cauit Moyiès : quia fs qui confugit ad earn anima, fn qua habitat Del Nni». j uerbQ,quç urbis modo munira atep uallata fit,perpetuam libertatê acquirit libi.Sicut e-niminciuitatibusLeuitarum eratpoenarûremiiïîo, utfi quisad eas confugeret, qui no «oluntariam necêhominis admiferat,nullieum occiderc liceret, intra urbes dumtaxat pofitûLeuitarum : ira quem peccati proprij pœnitet,quod aut imprudenter aut inuitus admifîtjfi LcuitarQadhæreatincolatui,ôèab his præceptoribus qui dei mandata difpen fant,rcccdendn non putet, lex ipfa ab omni eum cômilïî flagitrj pœna fupplicioc^ libe-rat.Necabfurdum putes quôd fecinorofi cohabitantptjsjmaculofi iàcratis.Opus enim babent purifîcari qui aliquo polluti funt delieff orum contagion Et quodammodo diuer fo gencre caufa concurrir. Sicut enimLeuites mundanis uoluptatibus abdicatus, exul cft culpæ:fta iânguinis reus, fugitiuus eft patriæ. Sed hoc intereft, quôd ifte neceflirate fuosdeferitproptermetûlegis,minifterautêdei humanarûconfortqs rcnunciatpaffiô -num,ô^ quadam carnalis ill ccebræ fe abdicat necelïîtudine propter ftudia uirtutis. E tiâ fllud no abhorrer à ucro,quôd etiam ille uelut quaidam in fe manus inijcit,ut interficiat uoluprates fui corporis,SC quendâ iuaî carnis operetur interitû. Interfecit nempeMoy-* Exod.i. fes Acgyptium,SC fugax fa (Sus eft de terra Aegypti.urdeclinaret eius terrae ryrannum, Sed non ante ilium interfecilTet Aegyptium hominê,nifi in fe prius Aegyptium nequi-tiæ fpiritalis intcremiiret,ÔC abdicalTet regalium luxum honorû,maius patrimonium ftimans thefàuris Aegypti opprobriû Chrifti.Quod ftul ris quidem uidetur opprobriû, i nobis autem illud opprobrium dominicæ crucis uirtus dei eftatep fapictia. Accedit eo, iXor.i quôd duo quedam in deo principalia funt genera uirtutû:unum quo remittit,aliud quo uindicat.Remittuntur peccata per dei uerbum,cuius Lcuites interpres SC quidam executor eft : remittuntur etiam per offîciû facerdotis,facrum cß miniftcriû,puniunrur quó-que per homines,lîcur per indices, qui poteftate ad tempus utûtur,fîcut Apoftolus do- Row. ij cet,dicens: Vis autem non timere poteftatem f Bonum fac, 6C habebis laudem ex ilia* Dei enim miniftra eft tibi in bonum.Si autem malum feceris,time. Non enim line caufa gladium portat.Dei enim minifter eft uindex in ira ei qui malum agit. Puniuntur pecca ta etiam pei; populos,ficut legimus,quia faepe alienigenis dei iuflu excitatis,propter di-uinae maieftatis offenfamfubieeSus eft populus ludacorum. Necis quidem quiinuitus aliquod fecerit homicidium, extra minifterium eft. Siquidem lex ait de co : Quia deus dedit eum in manus eius.Manus ergo eius inftrumenri modo diuinæ ultioni minifteriu præbuerunt.Leuites igitur minifter remiftionis eft.Percuflor autem,qui tarnen non ex difpofitione,fcd praeter uoluntatem fecerit homicidium,diuinae minifter eft ultionis.11-lud quoep fpecSa, quia cum interfi'eitur impius, Chriftus infunditur. Et ubi abominatió abolctur,fan(Sificatio congregatur,quia dominus dixinln ea die qua interfecero omne ïJUniii primogenirum Aegypti,fancSificabo mihi omne primogenitum Ifrael. Quod no ad u-num diem afflicSionis Aegypti rcferes,fed ad omne tempus. Cum enimrenuciatur im-probitati, ftatim afeifeitur uirtus.Egreffus enim malitiae, uirtutis operatur fn^reftium: eodemc^ftudio quo crimen excluditur, innocentia copulatur. Habes hoc in Euange- lodw.fj Iio,quia ubi Sathanas immifit fe in cor Iudæ,Chriftu$ receflit ab eo;momcnto(Ç eo quo iliumrcccpit,h une amifit.Deniqi fic fcriptS eft : Et poft buccellam introiuit in eum Sa-A thanas,Dixit ergo illi lefus : Quod facis, fac cclerius. Q.uid illud f Vt quia introierat in

Ambr.to.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m ilium

134 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSI!

ilium Sa tb anas, fpfe abirct â Chrifto. Eijcitur ita«^ 6C excluditur, eo quod iam cum dOquot; mino lefu efle nö ponît,quia cceperat efle cum diabolo. Nulla enim cómunicatio Cbrf liiadBelial. Vndeftatimimperio expulfusabfceflit,ficutlegimusdicêteEuangeliftaî Qui ciirn accepiflet buccellam,exiuit continuo : Erat enim nox. Non fol um exiuit, fed continuo,amp; node exîjt. Nee mirûfi nodis tenebras habebat, qui Chriftum deferebat» Verùm ficut ipfe receptus à diabolo,cxclufus à Chrifto eft : ita Zachacus renuncians a^ uaritiç,Chriftum reccpit,MeritO(^ uidens ftudium dus quôd in arborem afcendiflef,ut Lucie tranfeuntêlefum uideret,dicit dominus: Zachæefeftinans de{cende,quia hodiein do'

mo tua manere me oportet.Et defeendit feftinans,ÔC cxcepit dlum gaudens, Sed excP piendo Chriftum exdufitauaritiam,relegauitpcrfidiam, renunciauit fraudibus. Aliter loxn.x enim non ingreditur Chriftus nifi ut uitia excludaf, quia non cohabitat erroribus. De^ inde de femplo etjciebat nummularios,quia ipCe uolebat habitare.Vnde Zachgus hoc intelligens,quia Chriftum uetere fuo fticipere affedu non poterat, fuperiora uitia exiïç fuo iulht hofpitiOjUt Chriftus intraret.Mcrito igitur Phariiæis obmurmurâtibus quôd dominus lefus ad hominem peccatorê diuertiftet manere,dixit ad dominû: Ecce dimP dium bonorum meorum omnium do pauperibus: amp;nbsp;fi cui aliquid fraude abftuli,reddo nbsp;nbsp;v

quadruplum.In quo illis refpondit qui dicebant peccatorem Chrifto hoipitium no dC' buiflcpræbcre.Hoceft,iamnon fumpublicanus,nonfum illeZachæus,non pracdo, non ffaudator. Reddo quæ fuftuli, reddo quæ auferre confueueram. lam dono paupe^ ribus quos ante nudabâ,iam mea confero qui aliéna rapiebam.Fugerunt crimina poft^ quam Chriftus intrauit.DifculTa eft omnis carnalium cæcitaspaftîonumjubiaeterngui-' tæ lumen infuftim eft.

De adipibus ÔC pinguedinc facrificiorum hoftiarum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput V

pr, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iximus de primogenitis,dicamus etiam de adipibus,de quibus fatis docel

* D Dauiddicens:SicutadipeSCpinguedine repleatur animamea.Et fupra ait :Etholocauftum tuum pinguefiat.hocdocens acceptabileeffe facrifi cium,quod pingue,quod nitidumjSC quodam pabulo fidei acdeuotionis,uerbi(^ cœlc ftis uberiorc alimonta faginatum eft, Frequêter pingue opus dicimus quod fpiflùm operofum intelligi uelimus : opima hoftia prædicatur,quç non fit tenuis,non fit cxilt; lis.Vndeamp;facrih'cium pingue recftenuncupamus,quod opimum cupimus decîarare, Gew.4i Sed etiamillud documento eft quod pingues uaccæprophetica interpretationeannis . fertilibuscomparataefunt.

Quid fibi uelit quod dominus ait : Si reéiè offeras,non rede' autê diuidas,pec-cafti: quiefcc.Et de quatuor generibus quibus facrificia cômendabanturjquo.* rum fi aliquid defit,facrificium non probatur,cum pulcherrima iftorum mora-li interpretatione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput VI

Vnc confideremus quid fit quod ait dominus: Sireéîe offeras,non autem N nbsp;nbsp;nbsp;relt;fte diuidas,peccafti,quiefce. ] Quod indicium eft,dcum non muneribus

oblatis placarijfed offerentis affecfiu.Deni«^ condemnati oblator muneris Cain,quia pro confeientia iniynceræoblationis intellexit deofacrificium fuumnôprO barû,triftis eft fatftus.Quando enim mens fibi retfii eft confcia,gratulatur,uel infufionc quadam fpiritali repletur animus gaudio,cû alicuius uel ftudia uel opera à deo proban-tur.Triftitia igitur Cain,confcientiæ teftimoniû,repulfæ indicium eft. Et quamuis obtu litmunus,tamc quia nô reefteamp;iure diuifit,culpam incidit. Quatuor enim generafunt quibus facrificia cômendabantur.Si aut noua nouorû e(rcnt,aut frixa,aut diuifa,aut co* tinua.Noua nouorû primo tempore annfquæipeciein primogenitis frutftibus æftima* bantunnuncautêreuelatum cfteos fignificari,quiperbaptifmatisfacramêta renouan* tur.Hoc eft enim ucre facrificium primitiuû,quando unufquifc^ fe offert hoftiam,amp; àfe incipitjUt poftea munus fuum poifit offerre.Noua igitur fides renouatorû,ualida, pubc fcenSjincrementû uirtutis acquirens, non remiffa, non fcflà, non fenio quodam marcigt; da,5Cuigoreignaua,apta facrificio cft,quæpulluler quodam uirentigerminefapientiac, 6Ciuuenili diuinaecognitionis feruore pubefeat.Habeat tamê fuccum dolt;ftrinæ uete* ris.Sicut enim noui, ira ueteris teftamenti debet doeftrina côcurrere, quia feriptûeft Lefùt.2^ Manducateueterauçterum,ô^ueteraà facte nouorû auferte.Cibusnobù fitcognitio.

patriarcHarUrti.cpuletuï animus in prophetarS oraculis:talis fagir^a mens pafcàtüf înte-rior.Sed ilia non fpeciesagni fit,fed ueritas corporis Chrifti*Nonumbralegis præftrin gatoculos,fcd aperte dominicac gratia palïîonis SCfplcndórrcfurréóiönfSacieni men tïs iUuminet.Si autem offercs facrificium de primitiuis ôtiibüSjfrixüitt in igné, frixû pin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

gue,offeres facrificium primitiuorû,ficut fcriptum cft,quôd figrtificàt fidem tuam uelut igni probatâ cflc debere,amp; fancîlo feruere fpiritu^Dcnic^ cokit lente Iacob,fratri pri- Goi.i matus benediélionis eripuit, quos uticß folida COnfequerCtUr fides.Hic ergo robüftus amp;nbsp;uiuidus augebatur,ille autê qui cibû fuujn coqUcre nefciebat,fatigatus atc^ deficicns deflucbatiV tatur igitur üerbo dotniili fi(iut igné uirtus animae tuç.V ide uftum lofeph, ficütfcriptueftîEloquiumdomini üfiîtcum*Torreaturfides tuaficut fpicæ meflium* Tune enim maturitate fruc^uumpràefcrunt,cum eas primo folis proceflii têpora æftiua torruerint.Scrmoigitut plurimus fcripturarôanimam confirmât, amp;nbsp;quqdam fpiritalis giàtiae colorât uapore^Rationabilia quoeç inuenta corroborât,diiToluitfç omnê uim ir^ tatiônabilium paffîonû.ideoeç Efau laxatis uirtutis fuæ nexibus dilTolutus cft. Illi autc qui fuccindi lumbos no crudum neœ codS aqua,fed aflum igni caput agni edere iube bâtur,ficuthabesinExodo,fortiacndclianimopedeftri itineremaria transfretauerût. Exoàii ïnEuangelio quoeç alTos pifees dominus lefus manducabat,ficut fcriptûeftiin quo pie lmcié 24 nitudo fanéii fpiritus r edundabat.Et fortaife ideo deficiebat Efau,quia codîum in aqua defiderabat cibû, quem Iacob quafi inhabilem fibi donauitinfirmo. Oblationêautem atcç orationê oportet non conmfam e(rc,fed copetenti diuifione diftimfiam. In omni egt; nim confufione melior cft diftinôio, multo magisin orâtione atq; objationet qux nifi certas diuifiones habeat,fit obfcurior.Ideo hoftiæ plerunlt;^ membra Icx diuidi iubet, Ôd holocaufta offcrri,ut fine admixtione amp;nbsp;operimento aquae nudum facrificium fit, eô nudaatep omnibus exuta inuolucris debet fides noftra feruere,ne uanis ÔC fallacibus ogt; pinionibus induatur,fed pura atep fynccra fimplicitas mentis appareat: deinde in partes diuidatur congruas.Virtus enim genus eft, quae diuiditur inplurimas fpecies. Sed prin cipales quatuor funt : Prudentia,tempcrantia,fortiujdo,iuftina. Redoléat igitur oratio tuaprudentiam erga cognitionê dei,ÔC ueritatê fidei, redoleat tempera«^, quâ etiam à coniugibus exigendam putauit Apoftolus dices : Nolite fraudare inuicê, nilî forte ex i.Coh'/ confenfu ad tempus,ut uacetis orationi. Etlex caftigatos antehefternû SC nudiuftertiû diemadfacrificiûaccederciubct.Fortitudinêteneat oratio,utnullo interpolcturmctu, nullalalfitudine deficiat.Tunc enim debet effe intentio ad precandum robuftior, cum urgemur aducrfis.Iuftitiam euftodiat prccatio, quam fi tenuiflet ludas, nô in peccatura ÉKfta eftet eius oratio.Quando enim magis ab iniuftis operibus ac prauis ftudt|s abftigt; nere debemus,^ tune quando dei iuftitiam deprecamurfEt ideo dominus,ut cordi nO bis effet iuftitia: Beati,inquit,qui perfecutione pattuntur propter iuftitiam : ipfoiiïîn eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5

cnimregnum cœlorû.Hæc enim defuitIudac.Namfi adfuiffet, non tradidiffet domina, non prodidiffet magiftrû.Defuit facrificio etiam Cain iftius,qui fi tenuiffet iuftitiam,do mino debuit primitiua munera non pofteriora defene. Defuititaep ei diuifio,ideocp re-fponfiim ait: Si reôé offeras,non reifte autê diuidas,peccafti: quiefee. V ides quantû fit

• uittj.Vbi deeft diuifio,ibi totû facrificium refutatur. Supereft ut de cÔtinua ÔC iugi ora-tione dicamus, quod immorari nos uacare orationi oportet. Pernoftabat dominus Lnw-tf in orationc,nó ut fibimet prodeffet,fed ut nos doceret.Frequens enim oratio quandâ opérât difeiplinâ orandi,quia ipfe ufus docibiles deifacit,indocibiles ncgligêtia. Bona igitur exercitatio.Deniep corporis uirtus exercitatione augetur frequentijat inexercita ta minuitur amp;nbsp;labit.Plurimi cnim exercittj diffuetudine etiam naturalem diffoluerc uir^ tutê.Simïliter animæ fortitudo exercitationis affiduitate folidatur, ut labor ipfe difcipli na fit : no oneri futurus, fed ufui. Hunc cibû menti noftræ deferamus,qui multa attritus meditatione ac polituSjCor hominis ficut illud coelefte manna cófirmet.Quod no ocio* fctritûacpolitumaccipimus, eo q? cœleftium fcripturarûalloquia diu terereac poliré debemus,toto animo ÔC corde uerfantes, ut fuccusille fpiritalis cibi inomnes feuenas animae diffundat.Ergo fi tan^ pubeCcens adolefcat fides jquae defeftü fenefcentis deuo tionis ablegct,Ód fpirituferueat,amp; congrua diftinftione teneatur menfuralegitimæ digt; uifioniSjöCaffiduitas cómendetgratiamnunc fit illud pingue,6lt; tanquam adipale pre-

Ambt, to« 4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tn % canonist

Pfdl.iz catioms genus, de quo dicit fcripturaJmpinguaftiinoIeocaputmeS.Sicutcflifflagni multo lacSe pi'nguefcunt,amp;^ ficut cues bene paftae adipe niten^ita Apoftolico fucco pa fta fideliûpinguefcit oratto.HorS fi defit aliquid quae fopra diximus,facrifici3 non pro^ 6f».4 batur.ldeocjidîcîaeftad Cain: SiredleofFeras,nonre(fieautêdiuidaS:pcccafttNaffl(^ mundus ipfe diftindelcgiturfadus, cum eflTet ante incompofita pars eius, quia terrae^ rat inuifibilis S)C incopofita. Nempe lux primû fatfia eft, ÔC uocauit deus luce, amp;nbsp;feparagt; uit deus inter lucem di. tenebras, amp;nbsp;uocatæfunt tenebræ nox,Et per ordinemfingula fadla fin t lcgimus,cœlum,terra,ligna frudiferajanimalia diuerfa.Diftributa aût funt k* uiorafuperioribus,utacramp;^ignis:0^grauiora inferioribus, hoc eft terrai aqua, Vtilt;^ fimul omnia fieri iubere potuit deus,fed diftincfîionê feruare maluit, quam nos in omni bus imitaremur negocqs,amp; maxime in uiciflitudinibus gratiarû. In quibus non fan's eft redderequod acceperis, fed comendare quodreddas. Nam fiquis debits foluat,amp;in referendo iniuriam faciat creditori,intolerabilius eft utiep quam no reddidiffe quod de^ bebat. Non ergo quantitas folutionis, fed animus reddentis, amp;qualitas confideratur, amp;nbsp;affe(ftus,RecIe igitur Cain obtulit,quia oblatio infigne deuotionis,amp;: indicium gra^ tiarO eft : fed non rede diuifit,quia ante omnia deo debuit deferre primitias, ut à gratia inchoaret authoris.Etenim diuifionis hie ordo eft,ut prima fecundis, non primis fecun da præcurrant: di cœleftia terrenis,non terrena cœleftibus præferantur.

Quod quia Cain ordinê diuifionis non feruauit,didum fit ei : Peccafti,quiefce, Et quêadmodû deus omniadocucrit:amp;quidmoralitcr illud fignificet. Cap, VH Ed quia Cain confundit huncordinê, dicitur ei : Peccafti, quiefee. Omnia S nbsp;nbsp;nbsp;docet deus.Primum ne pecces, ut in Adam monuit : fecundo fi peccaucris,

quiefcas,utinCaindoceris,Erubefcere enim debcmus,0if condemnarepec catum,no defendere:quoniam pudore culpa minuitur,defenfione cumulatur. Etfilen^ do corrigimur,contentioneprolabimur,Sitfaltem uerecundia,ubi no eft abfolutio.In' ProKcrR ig nbsp;nbsp;nbsp;illud:luftus in exordio fermonis accufator eft fui. Et iterS ab ipfo domino alibi didö

^^4? legimus : Die iniquitates tuas, utiuftificeris. Quanta pudoris gratia, utiuftitiam teneat uerecundia.quam culpa reatus abftulerit.Ideo autem ait: Quiefee,quoniam non habes quod excufes.Culpæ ipfius ad te conuerfio eft.Nô enim frater ei adtjcitur,fed error ad-* fcribitur,cuius ipfefibi author eft.Inte, inquit,reuertitur crimen quod à tecoepit.Non habes in quo neceiïîtatem magis quam mentem tuam arguas. In te retorquetur impro bitastua,tu princeps es illius.Beneait:Tuprinceps esillius.Etenim impietas mater quædam eft deli(ftorum:6C qui grauiora peccaucrit,in cçtera facile prolabitur,Quomo do enim poteftab humanisteperarequidiuina uiolauit,amp;:hominibus bonus elTequi deurn læfitf Atrociorem igitur fcelerum reatum uitia reliqua kquuntur, quoniam quo fiagitiofa propcndc.rint,eô inclinant caetera,Tu ergo princeps open's tui, tu dux crimv nis.Non te inuitum,nonimprudentem error attraxit, fed uoluntarius reus iudicio non laplu fecifti do]um,quo te diuinæ iniuriae reum ipfe conuincis,

Quomodo Cain admonitus ut quiefeeret, auxeritinfolentiam, di flagitium acerbauerit.Et quid fibi uelit quod ait : Eamus in campum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput V i U

Dmonitus igitur ut quiefeeret,augetinfolêtiam, acerbat flagitium. Quid* Gf».4 A igitur fibiunit quod ait,Eamus in camp3:nifi quia locus nudus gignentiS eligitur parricidio c* Vbi enim frater habebat occidi, nifi ubi frueftus deef-fet:* Tan quam præiàgiens natura tanri fceleris loco germina denegauerat : quia no con ucniebatjUt idem folum di contagia parricidalis fanguinis reciperet praeter naturam,ô^ fruêtus fecundum naturam germinarct.Merito ipfe dicit: Eamus in cam pum. Non dfr cit,eamus in paradifum,ubi poniaflorcnt,non in aliquê cultum amp;fru(ftifer3 locum .Ipfi parricide indicant frudum fe fceleris habere no poire,nec penes eos frutftS manere qui tantæ impietatt præbuerint officium.Nam ipfam refugiunt elementorS benignitatem, ut ifte Cain,qui uidetur ueritus, nc largior boni terra prouêtus trifte facinus impediref, di liberalitaris afluetudine genitalis qua facit fibi fœtus di frudus uariosgerminaftere, inhoc quocpcriminis apparatuuelmuta ipeciefui fraternSreuocaretanetftum.Latro diem refugit quafi criminis tcftem,lucc adulter crubefcit,quafi adulterq confciam,pargt;' ricida terrarum fœcunditatcmfugit.Qiiomodo enim poterat communis partus uidere conform

conforma,quiconfortemfuifanguinis truddabat lofcphmïacum mittitur ficcû, Am* Gen-n mon intra domum occiditur.Iuftum igitur natura eft impertita iudicium, ea loca in qui* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

bus crat futurs parrricidium, muneris Cui dotepriuando : ut ex innocentis foli quadam damnatione oftêderet futura fupplida noxiora. Propter fcelus igitur hominum ÔC ipfà elcmenta damnantur. Denicp Dauid montibus, in quibus lonatas cum pâtre interem* ptus eftjperpetuæ pœnam fterilitatis optauit dicens ; Montes qui eftis in Gelboe, netj lUdent ros necp pluuia cadat fuperuos,montes mortis.

C^a ratione interrogauerit deus Cain ubi eflet frater fuus, de ipfîus re* dargutioncatqpcondênatione,cum moralis intelledus cxplanatione- Cap.ix

Vnc confideremus qua ratione interrogauit deus Cain ubi eflet frater iuus, Gen,4 N quafi nefeiret occiium.Sed quod ad fdentiam dei ipetftat, negâtem arguit, . à inficiâti quafi fciês reipodit : Vox iànguinis fratris tui clamat ad me,quod autem ad ratione profundam attinet, peccantes admonet ad pcenitentiâ. Confeflio e* nim,poenarn compendium eft.Inde in iudictjs fecularibus impofiti cquuleo torquentur ncgantes,amp; quædam tangitiudicê miferatio confitentis.Eft quaedam inpeccatis uere* cundia,amp; pcenitentiæ portio,crimen fateri,ncc deriuare culpam,fed recognofeere. Mi tigat iudicêpudor reorû,excitât autem pertinacia denegantium. Vult te prouocare ad pœnitentiâ deus,uult de iè iperari induîgentiâ,uult demonftrare tua confefïione quod no fit author malitiæ. Nam quipeccatû luum ad quandam referunt, ut gentiles aiTerût, decrétiautoperisfuineceflîtatê,diuinaarguere uidentur,quafiipforûuis caufa pecca* tifit.C^i enim neceflîtate aliqua coadîus occident, quafi inuitus occidit. Ea uerô q^uæ ànobis funt,excuiàtionênonhabent: quæ autem prætcr nos funt,excufabiliafunt.Sed quanto grauius peccato ipfo,ad deû referre quod feceris,æ rca tus tui inuidiâ transfun* dere in authorê non criminis,fed innocentiæ;' Perpende autê parricidæ reiponfionem. lüdcni Nefeio inquit.'Nunquid euftos fratris mei e^ fumÆtfi côtumaciarn prodat hiefermo, fonat tarnen quia fi bonû fratrem confiderafl^t,euftos debuit elTe pietatis. Quem enim magis quant fratrêferuaredebueratfSedquomodo germanitatis feruarct ofïîci5,qui neceflitudinis no agnouiflet afteeftumfAut quomodo fieri poirct,ut nature obedientiâ deferret,qui dco rcuerentiam nô cxhiberctf Negat primû quafi apud ignorante, recu* fatfraternæmunuscuftodiæ, quafiexors naturæ, déclinât iudiceni quafiliber arbitrq. Quid miraris fi pietatê non agnouit,qui no agnouit authorê C Et ideo doccris hac ferie fcripturarû,fidem effe radicêuirtutû omnium.Vnde amp;Apoftolus ait:Quia fundamen* i.Cor.jj tumnoftrûIefusChriftus eft:ÔC quicquidfupra hoc fundaments aedificaueris, hoc folS ad open's tui fru(ftum,SC ad uirtutis proficcremerccdcm. Congrue igitur refpondit dominus tam impudenter negâti dicens : Vox fanguinis fratris tui ad me clamat. Hoc eft, cur nefeis ubi eft frater tuus f Soli eratis cum duobus parentibus, interpaucos frater te ïatcrenôdebuit.An quia parentes tui aceufatores eirenopoiruntfNoloenimuteane* ceflitudo quæ eft author falutis,fiatauthor pcn'culi.In te folo leges fuas natura amiferit.! ïdeo ergo putas crimen latere,quia parentes aceufare nô debent f Sed eo maior eft con demnaîio tua.Nâ fi chara necelfitudinis nomina aceufare nô debent, multo magis non debent occiderc.Sed fi me teftem abnuis,SC refugis arbitrS, uox fanguinis fratris tui te* ftis eft,quæ ad me clamat.Illa te maiore authoritate arguit,^ fi frater uiueret.Soli eratis: Qin's eum potuit alter occiderefSi aceufas parentcs,parricidam probas.Potuit fratrem occidere,qui nô parcit parentibus.Potuit panicida eflc,qui de particidis fe ortum pro* bare defiderat. Et bene ait: Vox fanguinis fratris tui clamat,nô frater clamat. Hoc inno centia gratia germanitatis ctiam in ipla morte feruat. Non aceufat frater, ne uideatur parricida.Non aceufat uox ipfius,nô anima eius,fed uox fanguinis aceufat, que ipfe fu-difti.Tuum te ergo facinus,nô frater accufat.Simul querela criminofa adimit. Non po* teftdealieno teftimonio queri,qui crimêproprio facinorc confitcf.Minor eft fermo fàtftum.eft tarnen etiam terra teftis, quæ cepit fanguinc.Et bene ait:Vox fanguinis fra* tris tui clamat de terra.nô dixit,de fratris clamat corpore, fed de terra clamat.Et fi frater parcit,terra nô parcit.Sifrater tacet,terra côdemnat.Ipfa eft in te ôdtcftis ÔC iudex.Teftis acrior,quæ adhuc parricidtj tui fanguine madet:Iudex aiperior,quæ tanto fcelere coin* quinata eft,ut aperiret os fuS,Ô(^ exciperet fanguinefratris tui de manu tua.Et ilia quidê

Ambr,to.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m 3 aperuit

. 13 8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. D I V T - A M B R o s I I

aperuitosfuum,quafi cxceptura de fra tribus uerba pictatis, m'hfl timens cumfratresd dcrct,quæfctret ius germanitaus amoris incennuum effejiion odij. Nam quomodo po terat parricidium fufpetff arc,qùg adhuc no uidcrac homicidiumf Sed tu effudifti fangui nem,cuius dolens ipfa contagiû,Non augebit,inquit,uirtutêfuam dare tibi. Quàm in^ noccns ultio,ut quac tam grauiter uiolata fuerit,fatis Habens nó prodeiTcjno quærat nO cere.No mediocre etiam dogma quod ait: Vox iànguinis fratris tui ad me clamat: quia deus iuftosfuos audit etiammortuos, quoniam deouiuunt-Etmerito pro uiuentibu« habentutjquia etiam fi corporis geftauerintmortê,uitam tarnen incorpoream capiunf, Si illuminantur fuorufplendore meritorû,lucc quoep fruuntur æterna. luftorû ergo au' dit Sc fangumêjauertitfe autem à precibus impion%quoniam etiam G uideantur uiuere, miferiores tarnen funt omnibus mortuis,carnëfuam Geut tumulum circunferentes, cuf infœlicê infoderuntanimâ Gjam.Quid enim aliud eG nbsp;fepulta quae intra humu uoluP

tur,0C terrenae auaritiae cupiditatibus caeteriscç uittjs includitur,ut gratig cœlcGis auram fpirare no poGTit i Huiufmodi peccator à terra maleditflus eG, quae eG inßma ÔC poGre.* ma pars mundi.Superius utic^ cœlu,5C quae in cœlo Gjnt,SoljLuna,SC Gellae,throni, do minationes, principatus, ÔC poteGates, Cherubim ÔC Seraphim. Non eG ergo dubiun» quodeum öffuperiora damnauerint quêinferiora damnauerüt.Nam quomodo abGgt;I uitur puræ ill i coeleGitp fentcntiæ,quê nec terrae potuerût abfoluerefEt idco gemens SC tremens iubetur eGe fuper terram.Euidens generalisq^ ratio, quia omni improbo mala aGiintjSC affutura funt.Qiiac aGunt,triGitiam operantur : quæ futura,formidinc.Sed ifnlt; CfW.4 pfoßum plus pra:fentia,qj futura folicitant.Vnde ScCain dixit ad deû'.Maior caufa mea eG.Siderelinques me,hodiea facie tuaabfcondammc.Nihil enim grauiusquam erraii tern à deo deferi,utfereuocarenó poGît.Mors peccatoris Gnê peccandi aGcrt, uita aut diuino gubernaculo deGituta præcipitatur, ÔC in grauiora prolabitur, ut G gregê paGor relinquens,incurfentbeGiæ:itacum deusdeferit hominê, ingruitdiabolus.Graue eG, praefertim inGpientibus,non habere retGorem.Serpit malitiajuulnus augetur,ubi medl cina defuerit, Abfeonditfe autem qui uelareuult culpam,SC tegercpeccatû. Qui enim loM.} male agit,oditlucem:âCamattenebras Riorum,SClatibuladelidtorum.IuGus autem no abfeondcre à domino deo fuo,fcd ipfe magis fc oHerre conRieuit,dices : Eccefum ego, qui non habet crimino^m confeientiam quam timeat deprehendi. Merito ergo fe ab* fcondit male confcius,amp; ainOmnis qui inuenerit me, occidet. AnguGæ mentis homo praefentem mortem ucretur,perpetuam ncgligit,SC diuinum iudicium nonreformidat. Interitum folum corporis deprecatur. Sed ä quo timebat occidi, quifolos parentes ha^ bebat in terrisfPotuit quidem Si incurfus beGiarum timere,qui legis diuinæ iura uiola-' ucrat,ncc præfumere de fubiecGis animalibus cæteris qui hominê docuerat occidi. Po-' tuit 5C parentes parricidas timere, qui docuerat parricidium poGe cÔmitti. Potuerunt enim Si parentes de fil 10 difcere,quod didicerunt poGeri de parente.

Qua de caufa dixerit deus : Omnis qui occident Cain,fepties uindidïam exol-uet. Et qua ratione Ggnum fuper eum poGtum fuerit ne occideretur, cum pup chra morali interpretatione atep inGruêfione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput

Vnc côGderemus qua caulà dixerit deus: Omnis qui occiderit Cain,fepties Ibiao» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uindicGâ exoluet.Et qua ratione Ggnû fuper eum ponitur ne occidatur par-

ricida,cum profpeôû non fuerit,ne innocens occideref.OtGauus eG homo. Habetrationabile quopræGet cæteris,habet SC quinc^ corporis fenfus,h^bet etiam UOquot; cem,habctSC generandi gratiam.H^cfeptem nifi illo rationabili rcganf,fubielt;Ga mor-tifunt, ÔCideo Gultusinhis habetomne periculûfui. Quiergo rationabileilludamife^ rit,fruGra de iGorû fibi ufu feptem carnalium munerû blandietur.DiGoluuntur hæc om nia,niG habenis quibufdam rationis adGritGa Gnt. Mors itaep rationis, morte operatur irrationabilium p3irionû.Sedilludmelius,quodfcptimus numerus quietisôCreminîogt; nis eG.Ergo quialij nôpcpcrcentpcccatori,SCmunus eiremiiïîonis peccatoruinuidelt; ritjipfe fibi fpein rcmilïionis eripict,SC eritin eo pari menfura uinditGa de gratia. Quod autê Ggnum pofuit fuper Cain ne quis cum occidcret,reGc(Gere uoluit errante,SCbene-« Gcio Rio inuitare ad correcGionê.IpGs enim nos facilius cômittere folcmus, quorum ha bemus gratiam.Nec tarnen magna côcedit^fed m eo ipfo imprudentiam inGpientis uP eifeitur,

cifcitw. Qui cum effet P erp etuis fupplicijsobûoxius,non remittifibipoenâ popofcit, fed Uttam corporis huius obferuandam putauit, in qua plus aerumnæ eft Ç uoluptatis. Mors enim una eft in feceffione animae QC corpons,è(. in fine iftius uitae: quç fimul ut ue nitjOmnes corporis dolores auferreno augerc confueuit.Mctus uero qui hancuitâui--uentibus frequenter ingruunt,mœftitiae,dolores, gemitus, diuerficj cruciatus grauitai^ tum,0C aegritudinSuulnera plurimas etiam mortes generi humano inferut, ut iftamors f emedium effe uideatur,n6 poena.Non enim peremptoria eft, per qua non adimitur ui ta,fed ad meliora transfertur.Nam fi nocentes moriunt ,qui gradum à peccatts rcuoca-re noluerint,uel ihuiti : tame fine non naturae, fed culpae adipifcunt,ne plura delinquat, quibus uita fenus eft delidorS.Si aute bonæ fpei compotes funr, migrate magis de-ficere credendi funt.lnferitur hoc loco dogma de incorruptione animae,quod ipfa uerà amp;;beatauita fit,quäunufquifcßbene coniciusuiuitmulto purius ac beatius cumhuius carnis anima noftra depofuerit inuolucrû,ô^quodam carcere ifto fuerit abfoluta corpo reo,inillumfuperiorêrcuolanslocum,unde noftris infufauifceribus compaftione cor poris ingemuit,doncC comiffi gubcrnacult munus impleret,utcarnishuius irrationa-biles motus, rationabili du(ftu regelet amp;coerceret. Inde eft quod pofteaprophctæiti captiuitatê cum populo ludaeorû tranfierunt,ne reliqua plebs fuorû deftituta praefidtó', confiUocç uiduata,grauiorê fubiret ærumnam.fed magis frequenttbus cômonita oracut iis prophetarum,ad dominû dcum fuum pio redirct aftedlu, ne aduerfis captiuitatts atgt; trita,prorueret in perfidiæ pcccatû,falutiscç perpetuæ rcmediû defperaret. Redarguuh tur itacç hoc in loco qui unicâhancuitamputant effe quæ fit inhocfeculo (Omnia pic nalapfus,plcnamœrorisfunt)amp; redarguuntur fimpliciferic geftorû.Ecce enim iuftus, innocens,pius,propter gratiam deüotionis odia fratris incurrês, immaturus adhuc aciii fublatus eft parricidio: amp;nbsp;iniquus,fceleratus,impius, etiam fraterna cæde pollutus Ion-gæuam duxit aetatê,duxit uxorê,pofteritatê reliquit,urbes condidit,êlt; hoc meruit pef-miffione diuina.Non'ne in his aperte uox dei clamat: Erratis,qui putatis hic effe omnê uiuendigratiamc'Nontntelligitis,nôaduertittsfenclt;ftutcm hancmiferiarû effe uetera-nam,proceffionemq5 ætatis,aerumnarû ftipendia, amp;nbsp;Scyllæo quodam ufu circunfonari nos quotidianis naufragiis,tûdi flult;ftibus,in fcopulofis habitaculis degcre,amp; in his de-ledarijficut illud nô tam ætcrnû animal quàm immortale malumf Ergo amp;nbsp;ifti Cain Ion gæuitas induira uindi(fta eft,eo quôduixitinmctu,S«^ prolixumfpatiummulto cucurrit amp;nbsp;infruâuofo labore, quapœna nihil grauius quàm ut quis ipfe fibi maiorû caufa pœ-narumfit.Vide igitur quàm perpétua uita iuftorum,ÔC nulla fitimproborum.ïufti fart-guis clamat,amp;mortui,uitaautê peccatorisabfconditur.Tertium eft, quoniâcum par-ricidium effet admiffum,hoc eft fcelerum principatus : ubi peccatum obrcpfit,ftatim 2lt; lex diuinæ manfuetudinis prorogari debuit : ne fi continuo uindicatö effet in reum,hogt; nyines quo cç in iudicando nullam p atiêti am m o derationem cç feruar cnt,fed ftati m r eos fupplicio darent.Diuinæ autem fententiæprouidcntia huiufmodi eft,ut magnanimita-tem ôd patientiâ doceretiudices, ne quis præpropere raperetur ftudio uindiôlæ, amp;-ipfit deliberationis immâturitate puniret innoxium,aut pœnam acerbaret irati,nec tamê pe nitus inultum effe paterctur in eo qui nullam pœnitentiam fceleris induiffet.Repulit e-nim eumàfacie fua,amp; à parentibus abdicatum,feparatae habitationis quodam relegdgt; uit exilio,eô quod ab humana manfuetudine tranfiffet ad faruitiam bcftiarum.V erunta menhomicidionoluithomicidam uindicari, qui mauult peccatoris correôfionc quàm mortem.Vnde inLamech feptuagieffeptics uindicatur,quia grauior culpa eius cft,qdi nec poft damnationem fe correxit alterius.Cain impetu quodam improuido ante pcc-caueraf.Lamechurique quod in altero reprehenfum aduerterat, cauere dcbucrat.fuo quippe iudici fententia debebatur,ne quis paffim rcum effe feriendum putaret.Et ut ad tnyftcrium uenias,non debuit interimere cum qui ufq? ad naturalem terminis fuç,agert dæ habebat fpatium pœnitentiæ. Excufarc poffer quod fe redemiffet uel fera aeftione pœnitentiæ, nifi eum præmatura pœnarapuiffet,

140 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVt AMBROSn

QuoddigntimfitutiuftusNoequiadtcnouandum femeri hominûrefètuatus fm'tjad imitationem omnium defcMbatur,ut ôi. nos requicfcamus ab omni iftius mundi foil' citadine,operibuscß iniquitatis,ac terrenac conuerfationis cura. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput I

De fignificationibus nominum trium filiorum Noe,0iS de inftrudione adeiac munitio nibus bonitatis naturæ,quænos ad buius mundi pradia generauif. Caput H

Quid fignificetquod fecuturo diluuio noiôlumNoc,fed uniuerfa gencratio quant maxime abudauerirfiliorum procreatione. Et quomodo benefictj gratiam fequi dc' bet fobriæ difciplinæ cenfura. Qua etiam rationcfpiritus landus hominibus detur, nonautempermaneat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput ill

Quod gigantibus qui fucrunt in terra aetate Noc,fimiles finthomines cultui carnis fux ftudentes.Et qui dicantur filtj dei.Et quo pado deus dicatur irafci,aut moueri. Que-admodum etiam irrationabilibus propter homihis peccatum dcletis,Noc ramen gra tiam apuddeum inuenerit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput I iH

Quomodo omnisterradicatur fuifle corrupta, tempus omnishominisueniflcante deum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput V

De ædificatione arcx,8t: quemadmodum in ea defcripta fuerit humani corporis figura.

Quodtj nidi ciufdem, quibus fingula corporis noftri membra fignificanturgt;bitumi' ' ne intus ÔC foris linienda fint,ne facile corrumpantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput V i

De comparationc arcæNoe ad arcam foederis quo admateriam ligni, glut ini, amp;nbsp;como tionis.Quomodo etiam longitudo SxLlatitudo arcæ fingulos humani corporis fenfus dénotent ad ufum aliquem efle compofitos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.vil

Quid fignificet ofiium exaduerfo inarcafadum. Et quemadmodum qui retro erant, priores fadi fint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput v i H

Quid fit quod inferiora arcæ bicamerata ÔC tricamerata efic debcant.Et quod deus per arcæfiguram uolueritnos edocere quemadmodumädiluuiointêpcrantiætuti eflc' musperremediumeledionisiufti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput iX

De tribus caufis ob quas mutaanimantia,quæpeccandi fenfum no habent, per diluui« fubieda fint poenæ, cum altiori myftica quadam interprctatione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput X

Quod abfumptis omnibus terrenis diluuio,folus iuftus fe 0lt;5 domumfuam feruet. Et $ pulchrc iuxta myfticam interpretationem dominus ad Noe dixerit : Qiiia uidi te iu' ft urn in generatione ifta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput Xl

Quarationedeiumentis mundisfeptem feptem, mafculus fccmina iubeanturin arcam induci,de immundis autê duo Si duo, fecund urn naturalem atqr moralem eX' pofitionem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput XII

Qiia de cauia poftquam ingreiTus eft Noe in arcam, poft feptem dies diluuium fadum fuerit.Quare etiam cum fan's fuiflet quadraginta diebus dixifle diluuium fuifle,adic' ceritamp;quadraginra nodibus.Etqua ratione quadragintadiebus durauerir.Quid pra.’terea fibi uelit quod inquit dominus : Et delebo omnem refurredionem carnis à facie terræ.Quid poftremo quod dicitur, Si fecit omnia Noe qug mandauit d domi' nusdeus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput X ill

Qualiter fit confiderandu quod iexcentefimo anno Noe,uicefima Si feptima menfis fa dum fit diluuium.Et quemadmodum omnes fontes rupti dicantur,ac cataradæ coC' li apertæ,tam fecundum literalem,quam etiam altiorem intelledum. Cap.XiiH

Cur dominus à foris arcam claufifle dicatur: Et quomodo exundante aqua area fereba^ tur fupcr flumina aquarum,quç quindecim cubitis fuper montes excelfos eminebat, iuxta literalem Si allegoricam interpretationem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput x V

Dé euidenti explanatione Si allegoria eius quod fcribitur:Delcuit deus omne quod c-rat fuper faciem terræ.Quare etiam fcriptura dicat: Memor fuit dominus Noe, amp;nbsp;be ftiarum,amp;iumcntorumj5Cnon fecerit mentionem demitioribus qugpoft hominem funf,fedfortioribus. Qualiscj fuerit fpiritus quern induxit dominus fuper terram ut celfarent aquæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput X VI

Quid fit quod ait fcriptura : Claufi funt fontes aquarum. Si cataradæ cœli. Et de com' prehenfione loci ilhusubidicituriEtfeditarca feptimomenfe feptima ôi^uicefîma menfri.

. menns.Et quid fît oftium arcx quod iuftus aperuit ut emitteret coruum non reuerfu^ rum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput XV II

Quid fibi portendat,quôd poft coruum no reuerfum columba dimiflà dicitur, quodc^ Noc extetidens manû fufceperit eam,6C ad fe introduxerit« Qpodtÿ fcptem alijs die-bustcnuen'tcolumbamjamp;iterumeamemifcrit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput xviH

Cur columba dicatur aduefperum cHeregrefla cum ramo oliuæin ore: Et unde cogno - uen't Noe aquas defecifle. Et de columba tertio poft dies fcptem emiflà, quæ tarnen no n regrediebatur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput xix

Quid fîbi uelit ilia adiedio, quod lcriptwa alia die aquam minutam, alia fîccatâ terram commémorât,Quomodo etiam Noe tetftum arcae denudauerit.Et quod ait prim um menfem uel fecundura. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput xx

Quare Noe non fua iponte cxiuerit arcam,fed expecftauerft oraculum diuinum,quo fîgt; bi dicebatur :.Exi de area, tir, uxor tua,amp; filij tui.Et quare in ingreiEi,ordinis dele,-lt;ftus fuerit habitus,ut primo ipfe ÔC filtj, deinde uxores ingrederentur, in egreflu au^ temid commutatum,utfoeminæ cum uiris exicrint, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput XXI

Qua ratione Noe circa arcam nihil fecerit,nifi iuftus à domino, amp;nbsp;tarnen poft egrefîùm ab area non monitus ara deo ædifi'cauerit.Et quare dicatur deo,ÔC non domino. Cur etiamfumpfcritàbefttjs ô^uolatilibusmSdisutofFerretholocaufta. Quidtp fit quod aitdominus:Recogitansnonadi)ciam maledicere terræ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput XX il

Deexplanatione literali ôômorali eiusquod dominùs dixit; Semen SCmcflls,hycms ÔC aeftas,die ÔC notfte non requieicent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput xx 111

Deprerogatiuapoteftatis hominibus in cetera animalia attributa perid quod dominus benedixit Noe amp;C filtjs eius dicens : Crefeite'SC multiplicamini, replete terram, dominamini eius.Et quomodo intelligatur quod fubditur : Omniareptilia quæ funt uiua,fîntuobisinefcam:cum tarnenquædamreptilia fîntuenenata. Cap.xxiiri

An fub his uerbis quibus ait dominus : Sicut olera pabuli dedi uobis omnia, olcribus magis quàm carnalibus epulis uti debcamus. Et quemadmodS abftinere debe^mus à fanguinc,in quo eft anima : Ac de diuerfîs philofophorû opinionibus circa natu» raipanimæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput xxV

Quod per hoc quod ait;Etenim ueftrum fanguinem 5C animarum ueftrarum exquiranl de omnibus bcfttjs,8C de manu hominis fratris,detur intelligi hominem grauius pec care qui fratri infidiatur. Et quis dicatur frater. Quare etiam dixerit : Ad imagine de» ( fecit hominem,amp;: no ad imaginem mcam,cum reprobatione opinionis philofopho^ rum,qui negant deum habere curam fuper homines. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput XX vi

Quomodo intelligendum fit quod inquit dominus : Non erit diluuium utcorrumpat omnem hominem.Et quod fubdit: Arcum meum ponaminnube.Etqualis fuerit arcus ille. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput xxvii

Qua ratione cum très filios Noe,Sem,Cham,Iaphet,fupra computauerit,hoc loco me^ dij filij, id eft Cham generationem prius comprehenderit. Et quomodo ille Chana-s natorum author fuerit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput XX v Hl

Quomodo NoeegreflTus ab arca,falt;ftus fit a^ricola.Etde differentia inter operato-■ rem terrae, ôC agricolam. Quid etiam fit quod iuftus primum uineam plantauerit,0d non triticum aut hordeum. Et quid uelit quod fubdit : Bibit de uino, ÔC inebriatus eft. Et de duplici Ipecie ebrietatis, amp;nbsp;gemina nudatione fapientis. Ac de operimen-tisanimæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput XXiX

vQuare non fimpliciter dixen't: Vidit Cham nudatione patris,fed uidit Cham pater Cha

naan.Et cur Cham nudatum pattern riferit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput XXX

De euidenti pietatis affedlu in bonis filijs Sem amp;nbsp;laphet,qui nudatum amidîu patrê ui-dere cauerunt.Et quomodo mens fapiens rctrorfum ambulet. Quid etiam fignificet quod fomno recedente Noe fobrius faeftus fit à uino.Et quare fcripturaCham,queni primo medium inter filios pofuit,poftea minore appellauerit,dicens:Cognouit Noe „omnia quae fecit eifiliusiunior. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CaputXXXl

DebenedidioneSem filtj,0d quareNoe dominum amp;nbsp;deum dixerit,SClpecialiter deu

filij fui Sem. Et qua ratione cum Cham peccauerit, non ipfum^ fedfihum iliius ferui-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuti

»4^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI ÀMBROSII ?

tuti addfxeritEt dé benedidioné fîlîj Iaphet,ô^ multfplici ddatationé bonorunilt; Caput XXXii

Qiu'd hgntficet quöd poft diluuium Nóc di'citur uixfflc trecentis Si 'quinquaginta art^ nis,Et quod dé gencratióc laphetRhoduü SiC a\ix infülae fint nationü. Ca.xxxi * rationé Cham illius improbi filiam feniorem fcriptura fuiffe memorauerit.

quod ChusNemtoth gigantem gertüéfif jqineratuenatorantedeum.Etdc inter»-pretationenominis Nemroth» Quod'quCidempnncipium fuerit regni Babylonia» Caput XXXI UI

Quod dignum fi'tut iuftus Noe qui adtenouandum fernen hominum refera uatus fuit, ad imitationem omnium dcfcribatur, ut ÖC nos requieicamus ab omni iftius mundi folicitudine, operibustj iniquitatis, ac terrena: conuerfa-üOniscura. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput I

O E fand:fadonfflurtritahi,morcs,gcfta,altitudinemquocpmentö explanarCjfi poffumus,Nâm dum ipiäprophetia dixérit nihil diffi^ cilius quam hominis interiora comprehendcre, quanto magis uiri iufti mentem cognofcerc fEtenimquem dominus deus ad reno^ uartdum fernen hominum reieruauit,ut effet iufiiti^ feminarium, di gnumeft utnosquoc^defcribamuseumad imitationem omnium requiefcamus in co ab omni iftius mundi folicitudine, qua quo' tidie diuerfis exagitationibus fuftinemus.Pudet fihjs fuperuiuere,

taedet cum tot aduerü audiamus chariftimorum,lucem hanc carpercjipiarum ecclefiä* rum diuerfos fludus tempeftatesc^uel pracfentesfubireuel animo recipere. Quis tam fords ut patienter feratc'Etideo nobis quo^ affedandahæcrequies fuit,utdumNoe ßndummaiore intentioneconfideramus,reficiamus amp;nos, ficutomne genus inillo réquieuit ab öperibus fuis, atep triftitia. Vnde amp;nbsp;Noe dicit, quod Latiné dicitur iuftus, ecn.^ uelrequies, DenicpS^parentes eiusdixcrunt:Quia hicfacictnosrequieftereab opC' ribusjóf à triftitia, ÓC à terra cui maledixit dominus deus. Quod utiep fi ad ea quæ fâda funf,refercndum putes : cum diluuium fub eo fàdû fit, norequies hominibus,fed intC'-V ritus uideatur illatus : necremiftio malorum, fed cumulus miferiarû. Verùm fi iuftiui' ri mentem confideres,aducrtcs iuftidam folam elle quac ahjs potius nata eft, quàm fibiî non quod utile fibicftquæratjfed quod omnibus. Hæc nos requieftere facit ab operi-» bus iniquitatis : hæc rcuocat a triftitia : quia dum ea quæ iufta iùnt,gcrimus : nihil timequot; mus puræconftientiæ fecuritatc,non dolemus graui dolor e.Nihil eft enim quod maio ris doloris fît, $ Culpæ reatus. Requiefcamus etiam ab omni cura terrenæ conuerlàtiOquot; nis,quæ corpus noftrum atep animum frequentibus uexat doloribuSjUitamcj atterit.

De fîgnificationibus nominum trium filiorum Noc,amp; de inftrudione aciei ac munitionibus bonitatis naturæ,quænos ad huiusmundiprælia generauit. Cap.ll Y,(- uerQ tres fihj nati,Sem,Cham,laphet.Quænomina ngnificantbonum, H nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;malum Sié indifferens : ut amp;nbsp;naturæ gratia bonitatê habuiffc,Ô^ malorum

tentamenta ei nequaquam defuifle,amp; indtfferentibus,hoc eft uelut fiipelkquot; ' dili uirtutum abundaftè uideatur.Qua ratione autê malum in medio pofucrit, ratio eui dens eft,quia naturæ bonum omnibus ineft: nec quafî naufrages inlucêproijcit ; fed fuffulfît uiribus,ut nô opprimantur tentamentis malitiæ, nec tanquam inualidi fucctim bant,fed munit amp;nbsp;ueftit uelut quibuftlam tègumentis indifferentibus,qug funtiàlus,ua litudo bona,pulchritudo,impigrina,diuitis,generi8 claritudo,ut ea dote muniti tueant boniWquot;

bonftatem naturae, öi malum illud indudant ne poflîtnoccrc, amp;nbsp;quafi daufum ftrâgugt; lent.Non'necernimus udutademquandam uirtutumordfnatami'npraelium, ut infe--riores in medio Ünt, dextralæuacç uelutin cornibus ualidiores, per quos tota aciesrogt; bur accipiatf Vnde amp;nbsp;quidam poeta Græcus ait : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;if pixop ïAocwcf, hoc eft, malos

autem in medium infcruit. Ita ergo SC natura quafi bonus dux imperante deo, qu^ nos ad huius mundi praelia generate nouerit,quæbona habet,primo ordine conftituit,quæ officiant fecundo,quæ adiuuant tertio,ut tanquam in medio indufus hoftis,geminatis, quocuncp fe contulerit,opprimatur uiribus,ne fingulæ eorum udut æquatis fatigentur praelijsjSC euadendi de anguftijs naturalibus,ac ferpendi latius facultatem haberet.Sed quia ubi generantur,hic ordo cft,ubi autem générant, laphet primo loco fcribitur, tertio Cham: ideo nccótrarianos pofterioribus dixiflequis arbitrctur,etiamillius loei ex-plananda ratio eft.Bonum quidcm,quod uelut in quadam naturae nobilitate eft, præce dit,malumautemfequitur,Suntenim cogitationes mentis contrariæ, quæuticp oriun-tur poftea. Haec quandiu uelut intus claula funt,nec tanquam in herbis germinant,quo dam finubonac mentis fouenturne prodeant. Nam quandiu inuoluntate eft malum, non in entelechia,hoc eft in opere atej effedu bonitas mentis gubernatoris uelut auri-gae modo cohibet uel réfrénât malitiam tentantem prorumpere,Cum uero efferbuerir, atqj in ulcus erupcrit,ne poftit latius lcrpere,SC finitima contaminare : tunc iufta fucce-ditprouidentia, neillud indifterens, quodfecundum bonum dicunt, uelutloco cedaf, cum iam feruenti malo non polfit refiftere.Itaq? ne latius fundat uirus noxium,6C pluri-mas inficiat generando coruptiones: illud primQ bonum,quod natura bonum eft,duni locum mutat,ordincm mutat,ut quafi laboranti cornui opem ferat,6C earn partem aciei fufeipiat quae plus laborat.Virtus enim bellatoris difficilioribus locis eft neceftaria: fient ctiamboni cuftodis praefentia ibi fr equcntior,ubi muri fragiliores. At ne qua pars fine defenfore fit : dum illud bonum inclinatiora fuftentaf,tunc illud indifferens locu fu-periorem fufcipit,uclut députante fibi earn partem perfediori bono. Nihil enim uirtu-te perfedius. Indifferentia autem non habent robur ualidæ uirtutis, fed eius augent ÔC diffundunt gratiam. V nde laphet didus eft, quod latitudo fignificatur Latine.

Quid fignificet quod fecuturo diluuio no foh'im Noe, fed ÔC uniuerfa generatio quam maxime abundaueritfiliorum procreatione.Etquomodo benefietj gratiam fequi debet fobriac dii'ciplinx cenfura. Qua etiam ratio-ne fpiritus fandus hominibus detur, non autem permaneat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput 111

Eefolum fandus Noe abundauitfiliorhm gencratione,fed etiam uniuerfa fe N effuditquam maxime eo tempore generauo. Quod non ociofum uidetur.

Sec’uturo enim diluuio non debuit æftimaridefuiffe gratiam foccunditatis il li generationi,qnam diluuia abforbuerunt : ut quod fuit humani generis abundantia,di ulnae deputetur gratiçzquod diluuium fecutum eft,noftris adferibatur iniquitatibuSjqui peccatisnoftris auertimus del mifericordiam.Sic ÔCin pofterioribus inuenies quod fe-cuturamAegypnfte.^ihtatê præceffittotidem annorûfœcunditas.Principale eftenim Gf«.4i uirtutis inchoare à bénéfices, Ä^pracfeminare gratiam.Vnde ÔCDauid ait:Mifericor- Ppfioo diam SC iudiciû cantabo tibi domine.Præcedit bcneficîj gratia, fequitur cenfura fobriae difciplinæ.Diuinum eft igitur,quod bona pracmittuntur,noftrum quôd mutantur. Ipfe hoc déclarât deus,dicens; Non permanebit fpiritus meus in hominibus,quia caro funt. Grt». Spiritus fandus, fpiritus fapientiae eft, fpiritus cognitionis. Habet ergo fàpientiam,ha-bet SC difeiplinam: ficut SC de Befeleel, qui fàcrum tabernaculum diuino oraculo iuffus eft facerc,ait feriptura: Quia repletus eft fpiritu prudentiac 6C difciplinae. Hic ergo fpiri- Exolt;f. tus datur hominibus,fed non permanet. Qua autem ratione non permanet, caufa pro-ditur,quia caro funt. Garnis enim natura difciplinae repugnat,quia uoluptati obtempe-rat.Denicç de folo domino Icfu feriptum eft : Super quem uideris fpiritum defeenden- loM.t «cm de cœlo,2Cmanêtem fuper eum, hic eft qui baptizat fpiritu fando. Ineomanebat, quem nulla corruptelac carnalis impedimenta reuocabant, quo minus in-corruptac impermixtac ordinem difeiplinæ teneret, cuius caro non uidit corruptionem.

lt;44 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVÏ AMBROSri

Quod giganribus, qui fucrunt in ten3 xtsteNoe, fimiles fint homines cul-tui cat nis fuaeftudentcs.Etquidicantur filfj dd:ô^quo padlo deus dicatur irafci autmoucri. Qiiemadmodum etiam irrationabilibus propter hominis peccatum deletis,Noe tarnen gratiam apud dcum inuenerit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput il f (

Igantcsautemeiantinrerraindicbusillis.] Non poetarum more gigan' G nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tes illos ten æ filios uult uideri diuinæ feripturæ conditor, fed ex angelis Si

mulieribus generatos afTeritjquos hoc appellat uocabulo, uolens eorun« cxprimcrc corporis magnitudinê.Et confideremus,ne forte gigantû fint fimiles homP nes cultui ftudentes carnis fuæ, animæautem nullam curam habentes : ficut illi qui de terra fecundû poeticam fabulam orti,mole corporis fui freti feruntur habuifle contemn ptum fuperoru.An difpares æftimandi funt, qui cum ex anima conftêt 8i corpore,tnea tis uigori (quo nihil habet anima preciofius) aueriantur, amp;nbsp;fe carnis huius imitatores uelut maternze exhibent ftoliditatis hæredesf Itat^ inuanû laborant, ccelum uotis ufuP pantes fuperbis,amp; terrenis operibus incubantes, qui eleóione inferioris, amp;nbsp;cótemptu luperioris conlorfq,tanquâ uoluntartj obnoxij peccatisgrauioricondemnantur fecu-ritate.Plerunq; angelos filios dei uocat fcriptura,quia ex nullo homine generantur ani mæ.ltaq? uiros fideles fiiios fuos dici non cft alpernatus deus.Sicut ergo uiri probabil» uitæ fill) dei uocantur: ira quorum carnalia funt opera,hos filios dicimus carnis,fcriptugt; Ifdn.i rarumauthoritate.Dicitenimloanneseuangelifta:Quiaquotquotdominülefumrece peruntjdedit eis poteftatem filios dei ficri,qui credunt in nomine eius : qui non ex fangt; guinibus,necp ex uoluntare carnis,neep ex uoluntate uiri,fed ex deo nati funt.Ideo po' ftea habes,quiairaf us dominus eft,quoniam quamuis cogitaret, hoe eft iciret, quiaho* mo pofitus in terræ regione,carnem portans,fine peccato efle no polïït(terra enim uelut quidam tentationü locus cft,caro(^ corruptelacillccebra) tamêcùm haberentmen-temrationiscapacem,uirtutem(ç animæinfufam corpori, fine confideratione aliqua in lapfum i uerunt, ex quo rcuocare fe nollent. Nec^ enim deus cogitat ficut homines, ut aliqua ei noua fuccedatfententia, neep irafciturquafimutabilis; fed ideo hæc Icguti-tur,ut exprimarur peccatorS noftroru acerbitas,quaE diuinam meruerit offenfam: tan$ eoukp incrcucrit culpa,ut etiam deus, qui naturaliter nó mouctur, aut ira, aut odio,auc palfioneullaprouocatus uideatur adiracundiam.Minitatus eft praeterca quod dclcrrt Sen,6 hominê.Ab homine,inquit,ufq^ad pecus,ó(^àreptilibus ufip ad uolatilia delebo.Quid latferantirrationabiliafScd quiapropterhominemillafaeftaerant, eo utitpdeleto propter quem faiftafunt,confcquens crat,ut etiam illa delerentur: quia nó erat quihisute-retur.Senfuautem altioreillud manifeftatur, quiahomo mens eft, quaeeft rationisca-pax.Homo enim definitur animal uiuû,mortale,rationabile. principali igitur extindo^ etiam fenfus omnis cxtinguitur,co quod nihil reliquiad falutêfupcrfit,cum falutisfifli' damentöuirtusdefccerit. Ad condemnation? autem cæterorum, amp;nbsp;ad exprelïioncio pietatis diuinç,diciturNocapuddeum gratiam inuenifle.Simuloftenditur quodhonri nemiuftum nó obumbretaliorSoffenfio,quandoipfead totius generis referuaturfetni narifî,qui non generationis nobilitate,fcd iuftitiac fic perfedionis merito laudatur. Pro* bati enim uirigenus,uirtutis profapiaeftiquia ficut hominSgenushomines,itaanino' rum genus uirtutes funt.Etenim familip hominum iplendore generis nobilitantur,anigt; mar urn autem clarificatur gratia fplendore uirtutis.

Qiiomodo omnis terra dicatur fuilfe corrupta, Si tempus omnis hominis uenifteantedeum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capirt^

Orrupta eft autem terra coram dco,S(f impleta cft,inquit,iniuftitia.] CaiP C fa terrenæ corruptelæ manifeftata eft,cô quod iniuftitia hominum tetram Indent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corruperit. Vnde Si dominus deus ait: Tempus omnis hominis uenitan'

te me,quia impleta eft terra iniquitatibus fuis. Tempus quidem omniû hominS in con-fpedu dei,ôtT in eius uoluntate eft. Non enim ( utuulgo aiunt ) fatale decretu alligatur» Sed tarnen fpirirualiter hie didû puto,quia in Euangelio dominus redempturus homP nugenus paffionefui corporis,ÔC emundaturus fànguinefuo,iâcramento(p baptifma-loM. 17 tis,ait:Patcr uenit hora,clarifica filiû tuö, ut Si filius tuus clarifi'cet te. Ergo quia in diliP uio per atcâ Noe feruatae funt reliquiae generis humani ad feminariû reparatiôis amp;reno oationif

ultîohis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;præmifithiciTempus omnishominis uenit, quiarcplctaeft terra

îniquitatibusfuis.Hocinfigura.lnucritateautemaïnReliquiæperdüeôlionctngratiac Ro^f. ixcr$ faluacfâ(flæfunt.ldeoqîcxdamat Apoftolus dicens:Superabundauitpeccatum,utfult;-perabundarctgratia.Corruptt,inquif,ornniscarouiam fuâ.Camemhicpofuitproho-' cenff,^ mine tcrreno,in quo carnis illccebra uiam eins corruperit. Qui fi intellexifîèt quod mu nus accepifietàDeOjnonutiqj palïus efïct,utcaroobftaret animçuirtutibus.ltaqi caro caufafuit corrumpendæ etiam animæ, quæuelut origo 6C locus eft quidam uohiptatis: exquauélutàfonteprorumpunt concupifeentiarum malarumq; palTionum numina, lateq exundât. Qinbus demergitur animæ quoddam exculTo gubernatoreremiginm, cumipfamcnsuelut quibufdâtempeftatibusamp;procellisuilt;fta,locofuocedit.Pulchre autem aif.Qiiia homo uiâ naturæ fuæ corrupit.Nam uia fiia in paradifo erat,in illo bç^quot; titudinum tramite,in illo uirtutum florcjin ilia incorruptibili gratia,quâ uiâ terrenis in^ quinauitueftigqs.Alt) habet*. Viâipfius,hoc cftDei.Hocfoletuerbo dominideclaiari.

DeædificationearcæjSC quemadmodumineadeferiptafuerithumani corpo^ risfigura.Quodq;nidiciufdem,quibusfingulacorporis noftrimembra figni.-ficantur,bitumineintusamp;:forisliniendafint,nefacilecorrumpantur. Caput Vr

Ediam deipfaNoearcadicendum’.quamfiquisuclitimpenfiusconfide-S rare,inuenietineiusædificatione dcfcriptamhumani figuram corporis.

turn certchoGappellamus,quodomnibusbenecofiftatpartibus,amp; coueniatfibi.ltac^ amp;Deusauthornoftricorporis,naturæfpfabricatoradftruitur,amp;opusipfum periecftu effe ijs fermonibus fignificatur.Quadrata autem hominis membra effè euidens ratio, fi cÔfideres pedus hominis, côfideresucntrcm pari menfiiralongitudinis ôôlatitudinis, nifi cumuoluptatibus ÔC epulisuentre diftento ,mefura naturalis exceditur.lam pedes ôômanus,brachia,fœmora,amp; crura quadripertita quis non ipfo ufu aduertatC Sunt autem pleracç eorum,etfi non eiufdem logitudinis autlatitudinis, tarnen quæ analogiam itaferuent,utinns quoqi cogruamenfiiraratioq; concurratdongitudo prolixior quam latitudo fit,latitudo quàm altitudo.Et ficut ligni ar cæ trina diftantia eft, fi quidê trecen-torumcubitorumlongitudinem,filt;quinquagintalatitudincm,£lt;trigintacubftorû al-titudinem feruandâ efle praeferipfinita 06 in noftro corpore fumma eft, amp;nbsp;media,minima diftantia.Summa fecundum longitudinem,media fecudumlatitudinem, minima fecûdum altitudinemitotum tarnen corpus attextum exfingulis membris, quadratum uidetur.Nam amp;nbsp;in ufu ita eft,ut eos quadrates dicamus,quosnec enormes proceritate, amp;nbsp;ualidos robufti qualitate cor poris æftimamus. Qiiid etiam fibi uult quod ait : Nidos facies in arca,nequaquamfilendumuidctur.Naturaliter enim dieftS arbitrer , eo quod omne corpus noftrum attextû eft ficut nidus ,utfpiritusuitalis omnes partesuifeerum pénétrer,atcç de principalinoftro fundatfeperartusfingulos.Nidiquidâfunt oculino ftr i,quibus fe uifus inferuit.Nidi fupt noftrarum finus aurium,p er que s auditus fHnfun dit3amp; uelutinfoueam altam deqcit.Nidus eftnarium,qui ad fe odorem attrahit.Nidus eft quartusmaior cæteriSjhiatus oris,in quo nutrit donee adolefcatfopor: amp;nbsp;unde uoît euolat,in quo latet lingua,quæ uelut organumuocisfonos eiusartiftei fuauitateme u latur.EtcûfitipfairrationabiliSjtationabilemuocem exprimit. Nidus eft hemicraneu. Nidus eft membrana ilia quæ cerebrS fouet,8C intra cohibet.Nidi funtuifeera pulrno-nis ôd cordis.Spiritus quidem noftri,hoc eft eius quem carpimus,ÔC quo alimur in bac uita,nidus eft pulmotfanguinis autem ôô fpiritus nidus eft cor.Duo funt enitn eius ute-ïi.Vnus quo fanguincm uelut quodamfinu fufcipit,8lt; transfundit in uenas’.alter quojt gatus ex illo fuperiorideducit in arteriasiugimeatu.Oflaquocpualidioranidos habet. Sunt enim intus cauata,in quibufdam foraminibus eft mædulla.ln uifccribus ipfis mol-lioribus nidi cupiditatis aut doloris funt.Et alia fi quis céfideret,etiam pluresnidos in-uenietinhac fabricahumani corporis.V nde puto ôô ilium inPfalmo nonfolum myfti-cè,fed etiam natur aliter dixiffc.Etenim palfer inuenit fibi domum, ÔC turtur nidum ubi Pplm.8 j ïcponat pullos fuos.Eft enimiam inhoc corpore nidus pudicitiæ, in quo eratnidusir-rationabilis cocupifcentiæ.Sedubi ante partus deformes nutricbatlibido,ibi nunc de-coræ caftitatis adolefcithereditasdllinies, inquit,eambitumine.Exmultis oflibus,ncr- GctieJ,« ....... nbsp;Ambr.to.4, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n uifq»

14® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DI V I AMBROSri

uifq;,6C cætcn'saltjs confiât humanum corpus.Et fori's igitur intus apta co page con^-nexum fibi adhæret,amp; habitudineproprïajquàm«4)W Graeci dicunt, tenetur, ut intus clauftis fpiritus qui infunditur,uel ipiritalis fubflantia quac intus operatur, ueluti gcmb nis conflriifla uinculis non euagetunfed ad unitatem aptam 6C côtinentem connexion' nemq! ualidam cohibetur.Ideo bitumine conftringi area iubetuneft enim bitumen ue^ hementisadconflringendumnaturæ. VndeGræce dicitur vx(p$ix,7r^ix r , quod difiundla connedlatj ncxuq; conftringat indiflblubili, ita ut naturali unitate fibi credas conuenire.Ob hanccaufam intus ÔC foris bitumine area conflringitur,ne connexio iila facile rumpatur.

De comparationc arcæ Noè ad arcam foederis,quo ad materiam ligni,glutini, gCcomotionis.Quomodoctiamlongitudo altitudo arcaefingulos humani corporis fcnlus dénotent ad ufum aliquem effe compofitos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput V11

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Libi autcm,hoc cflin Exodo, ctiam dcauratur foris intus area ilia, qux

ftrod ilt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;landlis cilmüdiintelligibilisimitatriximago.Sicut cnim prcciofius au

rum bitumine,ita ilia quæ in fanctis cftarca,quàm ilia prçftantior. Deni^ hic fîmpliciter ligna pofuit,ibi autem ligna quidem, fed imputhbilia côprehcndit,de-claransméritafanlt;florum.Addiditetiamillicfupportatoriaimmobilia elle, quod fan^ dlorum flatio llabilis amp;nbsp;firma fit:quia uite probabilis tramitê uirtutis dult;^u fccuti fünf, , / nbsp;nbsp;nbsp;corruptelæ déclinantes côfortia.Hæc autem arca,utpote in diluuio hue atqiilluc motu

impellebaturincerto,eo quôdpcccatorû flatusmobilisfit, SCuitæ corû quodâ redun^ dantium paflionû diluuio corruptioni obnoxiç errore inconflanti uagentur. Nec illud Gfnef.6 prætereundû,quôd cum dixiiïètrEtfacièsarcam trccentorum cubitorûlongitudinc,ô(^ quinquagintacubitorûlatitudine:amp;triginta cubitorum altitudine: addidit colligens: Facies arcam,in cubito côfummabis earn à fummo ; ut reliquo corpori menfuræ fiW côuenientis ad gratiam décoré quadret caput hominis,tanquâ regale arcæ adiungerct: ex quo cû fenfus omnes ad citeras partes corporis trâsfunderentur,tum maxime oculi, ' uclut fpedatores fiC cuflodes,naturæ appofiti prouidentia, prope totû orbis noflri fta' turn defuper contuerentur.Ipfaqr mens illiclocatafecundum plurimorum fententiâ, ■tcl.z maxime' Salomonis,quiaiuOculi fapientis in capite cius : quafi in aula impérial! uirtU' turn confiliû fibi contrahat,quo flipata comitatu amp;ipfa munitior fit, ÔC tanquâ ex edit® quodâ tuendi totius corporis regnum impertiat,rcfpôfa proferre, per quem pofïimus nofipfos non folum retro refpiccre,nec folû quod ante pedes efl uiderc, fed etiam cœll ipfiusfecretaprofundoobtutufapientiæfpedlare.Ibiigitur fumma noflræfalutis,ubi gratia.Inde cuflodia, inde etiam pulchritudo corpori toto acquiritur, quæ primum iu uultu uernat.Dccct cnim præflantiorem effe aulæ regalis niforcm,in qua ficut ufus ma ior,ita fplcndor efl.Nancp fi fpec'les,fingula que in hominis forma ad ufum aliquê corn-' pofi ta uidentur,ut uifiis ad uidendum,aurcs ad audiendum,nares ad odorandum,os ad loquendumn'ta uRis miniftrant,ut præflant decorem. Quàm deformes Rint uultus CX' corumc'Et quid mirum fi uultus hominis abRß oculis deformis efl, quando ipfum coelu fine foie non habet fuum decoremfTriftes fine foie dies ducimus, no (fies fine luna non placcnt.ipfienimfuntquidâmundioculi.Detraheflellarumlumina, ÔCquædam eft in cœlo ipfo cæcitatis dcformitas.Pili ipfi qui orbem oculoru pretexunt,SC uclut quâdam acicm pretendunt,nc forde aliqua uel pulueris caligine pupilla IgdaturSC ipfi excipiût fi quid fuerit illatum quod oculûpofïîtlædere:fi lippitudine intcrcidant, dedeceefi pal pebra côtradlior fueriufi radantur fupcrcilia,quæ præcioforum monihum fpccie uelut intexta gemmis refulgent.Aurium quoq? ut necefîàrius uRis,ita decora fpecies : quas fi quis truncauerit,toto uultui infert deformitatem. In quibus ita laborauit os fuum natu^ , ra,utipfianfraeflus cauernarummiraprudentiafinuati,plurimum utilitatis aflerant, ne repente feriat fecreta capitis fonus. Deniqs fæpe multos improuifo clangore cóflcrnari uidcmus,amp;attonitos,autuocis alicuius,auttumultusfono cxpaucfccrc.Sordes ipfæ quæ inter eofdem gignuntur anfra(flus,uelut quodam glutino auditum ligant. Siinulfi uehementior pulfus fuerit alicuius fonus,infringifur ac retardatur,ut prenunciatus pO' tius mulceat,quàm improuifus interna concutiat.Vermiculi quoqs ( fi aurcm penetra'-re tentauerint) quodam fordium uifco tenentur.Nares fimæ contra naturam uidentun , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iafflfi

iam fl incifæ fuerint,quomodo potcft ni ta fubfiftere fublato fpirandi meatuCQiiemad-modum pecudis magisfades,quâm uultus hominis çftimat. Capilli capitis quàm gra^ to amidu caput ueftiunt,uelut quidâ aulæ regiæftipatores,ne cerebrum aura Igdat, aut imber feriat,aut fol adurat.Quos itatarnen dédit natura, ut pro fexu aut prolixiores pla ceant,autrccifi,amp; pro çtate,aut plerunqj pro têporis QC anni qualitate.Infenibus grata canicies,in pueris prodigiofatçflate deledat preffî us,hyeme indulgentius : mulieribus ornamento eftcoma,dedecori eftuiris.Denicp Apoftolus euidentiusexprelïit hocdi- i.Corint.t i censtNâiplà natura docet uos quod uir quidê fi comanutriat,ignominia eft illi: mulier uero fi capilloshabeat,gloria eft illi. Qiiid de ipfaregia loquar, per quâ aulicifermones prodcunt,quidâmentis noftre indices, animic^ internuncijc' Quid de ipfo dentiû oi^û ne,qui cû iuo opéré toti quidê corpori uires miniftrêt, turn etiâmodulatorcs funt uOcis ipfîusc'De quibusfi quid fie ceciderit,uox claudicat.Hæc de capiteprolixius diximus, quia oportuit fenfus omnes in lummo locari, unde omnia per reliquas partes officiadi uiderentur.Capiti autê noftroâtcrgo ceruixproxima,dexteralaeua(Ç brachia funt,quç arcem imperialem tanquâfida tuêtur cuftodia.Egt;eniqt hæc in nobis uaîidiora,quçpro-' piora capiti,hæc præftantiora.Pedus quoq! uelut quoddam facrarium fapientiæ,amp; fto machus uelut quidam teftis( ut medici aiunt ) 8C confeius fecretorû capitis^ côpafifio^ nifq! confors,cuifua omnia uel falubriauel aduerfa transfundat.Latera, naticæ,fœmo^ ra,amp; crura,mcnfuræ latitudinem ipfa fpccie fignificant, pedumep greftus. Qui etfi exû flores uidentur,fiunt tarnenlatiores cum incedimus.

Quid fignificet oftium ex aduerfo in area fadum.Et quemadmodum qui retro erant,prioresfad:i lint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput V11 ï

P corporis,per quam cibos egerere confueuimus : ut quae putamus ignobi-liora elfe corporis, his honorem abundantiorê circundaret.Quod mul to gratins feriptura exprelTitjquàm Socrates inlibr o Platonis dixifte legitur.Nam iftud in MoyfifcriptisfiueipfeSocrates,fiuePlato,qui in Aegypto fuit,potuerituelîegcre,uel ab altjs percipere quilegerant : decoro motus inuento, oftium fibi apertum putauit, ut operatoris noftri confilium pra:dicaret,laudans,eo quôdid potiffimum decori ebuene rit,ut duâus quofdamuel exitus cuniculorum noftrorû à tergo auerteret ,ne inpurga-tionibusuentrisconfpcôusnofteroffcnderetur.Atuero Apoftolus-.Quçuidentur,in- t.corint.i» quit,membracorporisinftrmiora,neceflariafunt:unoacfimplici uerbodeferiptiones philofophiæfupergrcffusÂquæputamusignobilioraefte membra corporis,hisho.-norem abundantiorcm circûdamus:2lt;: quç inhonefta funt noftra,honeftatcm abûdan-tiorem habcni.So'brietatis enim noftræ Slt; temperantiç indicium prçcipuc illic cogno-fcitur.Helluones enim aut diftenduntur cruditate ufe^ ad periculû, aut pleruncß foluun turuifceribusexinanitis.Quod pulchre etiam ad ecclefiæmembra Apoftolusrctulit. Quæ enim inhonefta funt noftra ac fuperflua,nifi luxuria, nifi lafciuia;’ Quibus fi quis iuuentæ irretitus tempore,cum admaturiorem etatem procefleritjUcniat ad baptifmu, renuneiet fuperioribus,morefi.ppriores exuat, peccata deponat, confepeliatur cû do.-minoIèfuChrifto,crucifigatur eimundus,8lt;ipfe mundo: nonne ispeccatorumrcmiC-fione donatus,abundantioremhoneftatem,quàm ille catcchumcnus, cuius uita inno^ centior,habereæftimaturÆtut Apoftoliipfius cxcmplo utamur,Iudeus erat,perfecu-tor eratiuocatus ad gratiam Chrifti, cœpit elfe Apoftolus. Et quia plus ei dimilfum eft, pluscœpit diligere,abundantiuscætcris Apoftolislaboraretuas elelt;ftionisfa(ftus,do* dot Gentium milfus.Nónnc etiam Apoftolorum ipforum plurimis uberiorem ôô ho-neftiorem confecutuseft gloria,qui ante QC inhoneftus ôd îngloriofusfuit, cûperfeque retur ecclefiamOeifPauper ifte debilis, in ecclefia te redemit iùisuotis.Et Çut maiora aperiamus myfteria') quidtam ignobile quàm gêtilispopulust'Pauper,utpote qui nul-

' lahaberet eloquiaDei, debilis ÔCutroeç pede claudus,quinecinlegcm,necin Euange liumcredidiffecuocatustarnencrediditei,baptizatusaccepitgratiâ.ltacp quia plus ei dimilfumeft,plusdiligit.Remanfitlud3eorûpopulus,licetunopedeclaudus: quanquâ L«c.7 amp;nbsp;in ipfalege claudicet.îtacf ille qui gloriofiffimus habebaf, amifit omnia, mirabilem côfiliarimn,amp; prudentem architedû,ÔC fapientem auditor em, Ifte qui immobilis erat,

Ambr.to.4, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n % adeptus

l8 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSII

adcptus omnia,fidei titulo,trophæo martyrû,angelorum gl o n'a r irr confortio.Ergo PI» to quod potuitjfcrmonts m'torem adhibuit : Apoftolus autcm qui habebat Dei fpiritö, reuelauitmyfteriû.Satis dióium eft de oftio,quoniam qui retro erât,priores fadlifunt.

Qiiid fit quod inferioraarcæ bicamerata,ô6 tricamerata elTè debeant. Et quod Deus per arcæ figuram uoluerit nos edocere quemadmodum à diluuio intein--perantiac tuti effèmus perremedium eleóionis iufti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput iX

V nc illud quæramus,quid fit quod ait dominusJnferiora arcac bicaméra^ N ta Sc tricamerata facies.Inferiora quidem dicendo, aduertimus quod pub ehre nos fentire uoluerit inferiori loco æftimanda ciborum reccptacula, hoe eft ca uifccra quae acceptu conficiunt cibum.Corruptibilis enim efca eft. Quod aöt corruptibilCjnó fuperioribus fedinferioribus cóparanduin, fimul quiacibusdeorfum fcrtunciiius exigua portio uiribus corporis alimoniæip profi'cit. Rcliquaucro pars ab uo purganda deducitur,quia inteftina funtper quæ delccndunt ciborum fuperflua. Ita Operator noftcr inftituitjUt nó extentaà ftomacho ad imum, fed finuafa fint acreflexa, quo uitæ noftræ ufus propagarctur.Nam fi extenderentur intefiina hominis que lulcb piunt Sc dcducunt cibum,ftatim fine ulla pertranfiretmora:SC necetîe eflet femper efu^ rire nos,iugircr epulari:aut déficiente ahmentorum fi4bftantia,deficcrc ilicô. Nunc au--reminillaintcftinorumrcflexioneacfinuationebipartita ac tripartita adhærct cibus, Ôl dclccndêdo paulatim uircs miniftrat,fiiccum infundit corpori,tenet fatictatem, dib fert edendi appctentiammcc fubita clfufio,nccrcpentina cuacuatio eft, nec incxplebb lis appetentia eft, nec infatiabilis cpulandi libido. Primû ergo indigentia eft, amp;nbsp;fames. Deinde ex his fequitur edendi fine intcrmifTionc continuatio. Quid autcm deformius, quàm femper uentri ftudcrer'Qiiicû repletur,uacuandus eftxum uacuatur, replcndus. Tertium quid firpcrar,nifi mors inter ipfos cibos cpulafip pcrmixtar’Quomodo enim poterant diutius uitam producere,fimul edentes, ÔC cfuricntcs,bibcntcs fitientefi]? : SC priiffquä rcplcrcntur,cxinanientcs omne quod fumpferant, ftatimq; efurientesf Nimc 'autcm,dum paulatim defcenditcfca,famemamp;cruditatênaturalis temperat prouidem tia.Primû cnim in ftomacho,qucm plcriq! uentrem appellant fuperiorem, cibus confia citundeindecoquiturin iccore, atq? eo digerituruapore. Succuseiusdiuidit certisub fccriim portionibus, ex quo omne corpus ualefcit.Quod fan's iuniorum incrcmêta,fe.' num teftificatur perfeuerâtia.Reliquum cibi in uentrem dcfluit,quem omnes uentrem appellamusfi'ncadicdionc.Plcriq^ dicût uentrem inferiorem,ex quo fimus necefte eft (qui plchusiam corruptionis defeenderat ) egeratur per illud ex trâfuerfo oftium.Hec CLim ita naturali inftitutionc ad Dei præceptionem côpofita uideantur,tarnen fi nonegt;' dendi à nobis agendiq! modus feructur, tanquâ exuberantibus pafifionibus gcncratut diluuiû,amp; quaedam tonus labes corporis.Intcmpcrantia enim acccnditlibidinem,cru^ ditatem gcnGrar,corruptclâ crcat-Itaq? aut duritia interna tenduntur SC quatiuntiir do' ïoribus,autinco(fto ciborum hurnore,Ô!l indigeftionis afperitate interior quidam inte^ ftinorum amieftus raditunquiauelut chartæ fpecie geminus eorû amieftus aftèrit.Vnus exterior,qiTcm côtinuum aiuntperiti,uel qui curiofius ferutati funf,à fummo adimûdi ïC(ftus:Aliusinterior,tanquâlateribusattcxtus:undcaiunt nontotûfolui cumraditur. Nam fi côtinuus effet interior,immedicabilis eius feiffura foret, illic per moram adium Ctionum,adhærerc ciborûrcliquias.C^içfiadiiTncftioncsfoluaniur,tranfi'refcmcfoscb bos,amp;5 potusdcfluos,hoccfthominisdiluuiû.Vndemihiuidcturpcr arcæ huius figura iioluifi'eDcûnos cdoccrc,qucmadmodûab hoc fpiritali tuti fimus diluuio.Corruptela cnim diluuij caufa eft:eaubierepferit,apcriuntur aquæ, cbulliût omnes fontes cupidb tatum,ut totum corpus tanto tam profundo uitiorû fluuio mergatur. Nihil eft cnim quodtam mifcrcferuitutilubijciathominem,‘quàmlibido, atq’ ciufmodi cupiditates quæ iugo quodam criminum graui deprimunt miferâ confcicntiâm,ut fc nequeat at toi lerc,utpore quæ libcrtatcm innocentiç amiferit. Maximum ergo in hoc diluuio eft re^ mcdium,ur iuftùm preferas,eumq! mandati cœleftis cxccutorem cligas.Qiiis eft iuftus innobiSjnïfimen'suigor,quiintraiftam arcam includat omneanimann'ûgenus, quod eft fuper terrât' Cohibe ergo SC tu omnes irrationabilcs paffiones tuas, omnefq: fenfus tuos,menti fubijcc,animitjî imperijs afluefee, Euolare foras non finas cupiditates tuas, '■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exirc

cxirc inuulguslibidincm : Ôl per rati onah il cm m entern poteris etiS irrationabilia tua, amp;nbsp;itnmunda peccata ab omni periculo diluuij liberare.

De tribus caufis ob quas mutaanimantiajquc peccandifenfum non hab ent, per diluuium fubieöa fint pœnæ,cum altiori myftica quadam interpretatione. Cap.X Mnia, inquit, quae hint in terra, morientur. Quid itaq; muta deliquerant Genef.j

o nbsp;nbsp;nbsp;animätia, quiafubieólafunt pœnæ,que peccandi fenfum nó habentC Sed

quemadmoduminbello cum Imperator ab hofte occiditur, comoritur e^ iusexercitus,atq?omniscominuituruirtusmilitaristficnondifcrepare a iuftitiauifum eftjCum internet homo, cui regalem quandam dominusDeusin omne animantiü ge-nuspoteftatem dedit,ut omnibus uolatilibus,feris,beftrjs imperiali prçeffet authorita-te,quöd etiäpecudes,8lt; quçcunqi erant irrationabilia,comorerentur animalia.Deniq^ fi quando eft peftilentia,corrupto cœli traeff u,prius ea quæ funt irrationabilia,lues dira contaminât,Sc maxime canes,equos,boues:atq( eainficit,quae cum hominibus conuer fariuidentur.Sic morbi uis genushumanum implicat. Hæc igitur prima caufa, ut arbi--tror,iufta: affertionis.Secundailla,quia nemo accufat naturam cur reliqua corporis no ftri membramoriantur folo capite fublato, cum multos uideamus am putatis manibus 6lt;pedibusfuperuiuere.Sednon eadem cæterorum membrorum eft prærogatiua, quæ capitis.ldeoqs abfeiflb eo,unde fenfus noftri in reliquum corpus prodeunt, moriuntur ctiam omnia membramec in eo,aut operatoris prouidentia deferitur, aut ftibftantia hu manaredarguitur.Similiter ergo nemo nüc arguat, quia caput amp;nbsp;principale quoddam cæterorum animalium homo eftiquo moriente non debet mirum uideri, fi cætera mo* riantur animalia.T ertium illud eft,quia rationis expertianô propter fcjfed propter hominem generatafunt animaliathominis enim caufa,effe præcepta funt,ut eorum fubie-lt;ftione,humanapræftaretconditio.Deniq? gratiæhominisattribuitPropheta dicenst Omniafubieciftiftib pedibus eius,oues amp;nbsp;bouesuniuerfas,infuper ÔC pecora capi,uo- pptm.s lucres cœli,amp;pifcesmaris:quia propter ipfum ilia omniatalia propter utilitatemtalia deleólationis gratia,aliauoluptatis.Confequens ergo erat, ut cûm deleretur homo a fa cieterræ,propter quern faóa funt,etiam ipfapari delerentur occafu.Hçc fecûdumfim-plicemleclionis expofitionem,Altior autem amp;nbsp;profundior interpretatio illud attexit, quodubi anima mole paffionum curuatur graui,0i: quafi diuerfarum cupiditatummer gitur æftu,terrenæ omnes cogitationes ÔC concupifeentiæ inpræcepsruunt : quia pec-cator unufquifqi quo grauioraflagitia c6miferit,eo fit infolentior.Nancp ufu atep exer-citatione improbitas augetur, ÔÔ impunitate nutritur audacia.Recedit itac^ab omni refpecl:uhoneftatis,amp;in eoterrenaomniamoriûtur letalis peccatiacerbitate,queuera perpetuamortepeccatorem deleat.Nemo enim grauiusmoritur, quam qui peccatoui uit.Moriuntur in eo adiones fingulæ,moritur uifiis,qui peccatû annunciattqui mulie-ri fallaci intêdif.qui capit alieni uultus decoretquem oculi meretricis ligauerint t quern afpelt;ftusillaqueaueritfornicariæ.Annonuideturmori,quifibilibidinistelum impref-ferit,quifpontaneus in fouea mortis irrueritfMoritur amp;nbsp;auditus,cuminfertcrimina:cu folicitantis adulteri fermonem annûciattcum inferit animis uerba meretricis,que fedu-citiuuenemmultoblandimento fermonis, laqueis autem labiorum fuorum illigat eû. Moritur ex filentio,fi no confiteatur Deo.Moritur multiloquio, quia fcriptum eft : Ex Prouert. 1 o‘ multiloquio noneffugies peccatû.moritur periracundiam, cum prætergreditur men-furam ultionis.Omnis nanq; poftremo fenfus moritur,fi miniftcr fit iniquitatis.

Quod abfumptis omnibus terrenis diluuio,folus iuftus fe SC domum fuam fer-uet.Etquampulchre iuxtamyfticam interpretationem dominus adNoe dixe-ïinQitiauidi te iuftum in generatio ne ifta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput xi

£ nummanet,adipfum dicitunStatuâteftamêtummeum ad teiquia ipfe di- Gencß« uinæ eft hæres gratiæ,ipfe cœleftis pofleftbr hçreditatis,beatiffimorû con forsbonorûJEthomines quidem cummoriuntur,patrimonium fuum teftamento trâf-faiberefolentmec cedithæreditas doneeuiuitteftator.Deus autem cüfit fempiternus^ Hchr.8 transfundit iuftis diuinç hçreditatem fubftantiçiÔd ipfe nô indigens,donat fua fine ullo donationis difpendio,quem no grauant ftioxü confoitesbonoxum, magifc^ fruitur eo, Ambx,to.4, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IX 3 quo

i.CorMs quo nos udmuf.Deniq; dominus lefus pauper facflus eft,cûdlueseflet, ut illius fnopîa ; ditaremur.Qui teftamentum utruncp ftio cóftimmauit fanguine, ut nos ui'tæ fuæ cohae^ redes,Sc mortis faceret hæredes;quo ÔC uitç habcrcmus côfortium,8C m ortis bénéficié' Multum autem tribuit iufto dicendo:Statuâ teftamentum meum ad te, eo quod ration nabîù's ipfeuir,fit teftamentuDeiJpfc eft enim hæreditas,ipfe pofteftio, in quo uirtus diuini teftamenti eft,in quo frudus iudicij,in quo haereditas promiffionis, de quo Da-' pfälttt.12 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diciuEccehæreditas domini,filtj merces, fru(ftus uentris.Sed iam falua expofitionc

Gcnef.y profundiorismyfterij,adreliquapergamus.Jntra,inquit, tu,SComnis domus tua inar-cam,quia te uidi iuftu ingeneratione ifta.Manifefte fides propheticæ fentêtiæ etiâ hoe adftruiturloco:quiaftultusfibifoliftultus eft,fapiens autem fibi SC plurimis iapit.Ita^ Noe iufti merito etiâ domus eius in diluuio feruatur:fic in mari nauigantes, SC in bcllo exercituSjfi illis nô défit gubernatoris peritia,iftis imperatoris prudentia,à periculo tUquot; ti funt aliéna ope.Sed quia boni imperatoris bonus exercitus, ideo etiâlaudcm iufti in eo intelligimus nô prçteriri,qui talem inftituit domum fuâ, ut uirtutis fulgcret confort tio.Meritoq?inuenitfalutêcognatio:necrépugnât, quiapoftea autfilius autuxorof-fendit.Dormiebat iuftus,cS erraret filius.Fœmina quoqp,utpote fexus fragilioris, mole periculiturbata,qugtotûorbêdiuinoincendio perire crederet, quidmirarisfi uirû no potuit fequi,cûipfeiuftus ab angelis monitus uix euaferitc' Qiiid autem mirûfi homini obrepit error,aut fe relaxat inrêtioc'Argue ergo quia SC iuftus inebriatus eft.Scd hæc lo CO fiio referuanda arbitrormunc quod lupereft,côfideremus. Pulchrc enim dixit:Quia uidi te iuftû in generationeifta.Multi hominibus iufti uident, pauci Deo : aliter hoinfi nibus,aliter Deo.Hominibus fecundû uite fpeciem,Deo fecundû puritatêanimi, uirtii i.Rfg, IS tis ueritatê.Homines quæ foris funt probât:Deus qug intus,examinar. Pcrpenfe autcin addidit,In generatione ifta,ut neep fiiperiores condemnaret,neq5 pofteriorcs exclude^ reqreéleep diluuiû facftû adftrueret interitu generationis eius, quæ nô haberet côforriô çquitatis.Hæc fecundûliterâ. Altior aût fenfus prouocat nos ut hoc putemus uigorctn mentis in anima efle,ÔC animâin corpore,quod paterfamilias in domo fua. Quod enim in anima mens,hoc anima in corpore.Simens tuta eft,tuta eft domus, tuta eft anima: fi animaincolumis,incolumis caro.Mês enim fobriapaftiones omnes cohibet,fenfusgn bernat,fcrmoncm regit.ldeocp bene dicit dominus iufto:Intra tu,hoc eft,intra teipfufflj intra tuâmentcm,in tuæ animp principale,ibi falus eft,ibi gubernaculû,foris diluuium» foris periculû.Si autem intus fueris,6C foris tutus cs:quia ubi mens fui arbitra eft, bonx funt cogitationes,bonæ funt exccutiones.Si enim nihil uitij mente obûbret,iynccrç co gitationesfunt.Siftudiofitcaftitas,cordifittemperantia,nulla inardefcitflâmalibidf nis,nulla ulcéra profcrpunt ægritudinis.Sobrietas enim mentis, medicina eft corporis.

Quaratione deiumentismûdis feptem ÔC fcptem,mafculus ÔC feemina iubcan tur in arcam induciede immundis autem duo ÔC duo, fecundum naturalem atcp moralem expofitionem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput Xii

- ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vnc confideremus qua ratione induciin arcam iubet à iumentis mundis

N nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lèptem SC feptcm,mafculum ÔCfceminâ:ab immundis autem duo SC duo,

ut nutriatur fernen in omnem terrâ.Et,ut ego arbifror,inirc mundam afle^ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rit h ebdomadam,quia mundus ÔC facer feptimus numerus.Nulli enim mifcetur,ncc ah

alio generatur.Ideocp uirgo dicitur, quia nihil ex fe générât. Meritofp tanquâ mater^ niexors,immunifq! partus muliebris copulæ, etfi hebdomas fœmineo nuncupetur no^ ExoJ.54 minc,uirilis habetfancftificationis gratiâ.Omnis enimmafculus adaperiens uuluâ, fan^ Eftdie 6lt;s cftus domino uocabitur.Et in propheta habes : EffudiqSC peperitmafculum, id eftfam (ftum.Secundus autem numerus non eft plenus,quia diuifus.Qiiod autem non eft pim num,uacuum habetur. Septimus autem numerus plcnus,quiahebdomas ut dccas:ô(^ fimilis illius primi,quia fadîa eftad fimilitudinem illius,qui eft femper, à quo profluut, ÔCmoucntur quæfuntin omnigénéréuirtutes.Hæcnaturalia. Demoralibus autem ut dicamus,non eft dubium quin rationabile animæ noftræ in quinq; fenfus diuidatur, SC uocem ôC gencratoriû,quç natura uidentur efte fœminca,quia fenfus noftri in materia-' lia SC fecularia cito repunt.Vnde claret eos mollioris naturæ habere fubftantiâ.Sed cru dito de induftrio uiro munda omnia, quia fapientia exercitati uiri SC uirtus, firmamcm turn his

LIBER DE NOE ET A R C A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;151

turn his uirili transfundi t iudicio.Ergo prudentis SC propofitum gubernantis eft,infir--mionsfexusqualitateininforciorcmfubftantiamtransferre. Valida cnim fapicntis amp;nbsp;fixafententiaeft:noninutabilis,utftulti8lt;infipicritis,quiconfilionutatincerto:ut im--probi,qui non quod ueru Ô6 iufturn fit digit,fed quod fibi comodum uelit, fcindit à uc--rOjfeceinità iufto.Iuftitia enim fingulare eftbonum,per feipfam fuo tati fpedatur pre^ cio.lniquitas uero uelut diuidua parit,nunc odio inflexa,nunc qupftu ea quæ funt diuu dendaconfundit.Stultusenirnutlunamutatur: 5lt;uerficolor, aut humorum uarictate e«I.x7 difformis,animam fuam inleprofi corporis fpeciem turpi contagione comaculat, falu^ bres cogitationes noxijs fçpe permifcens.Sedfortafte quiamunda2lt; immunda induct inarcam praecepit carnis animantia,iure mouere pofTit, quia dixi honeftis difceptatio-nibus indecoras non cfle mifcendas.Nec ego abnuo irrationabilium quidem, mundo-rum tarnen motuum aliqua eftefemina 8C quafi principiain anima noftra,amp; eorum qut mundinonfint.Natura enim hominis contrariorum capax eft,ut Sd malitiç in eafit uis, amp;untutis ingrefrus,meritoq; in principio libri huius, qui eft Genefis, per arboris fpeciem inparadifimcdio,legifti boni amp;malifcientiam.De quo ligno fcientieboni 6C ma . li prçceptum eft non efle guftandum,eo quod mens noftra,in qua eft cognitio amp;nbsp;difci-plina,boni ÔC malirecipit notionem.Itac^ naturæ opifcx,ficut ad propagadum, uel etiâ reparandum genus animantia referuauit, ut uniuerfæ terræ animantium femine reple-rcntunita etiam corporis noftri terrenam fubftantiam uacuam non putauit palTionutn huiufmodi tanquam immundorum animalium relinquendam, quæ cum delictjs Sdlu-xurie tanquam uice diluurj ingurgitatur, memoratis fluduat paffionibus. Vbi autem fobrietate amp;nbsp;continentiaunulquiic^ inundantium uacuauerit diluuium palfionum, ÔC quandam animæ retexit ficcitatemjUiuificare incipit fuum corpus, animç puritatem, cui regnum fapientia eft.

Qua de caufa poftquam ingreflus eft Noe in arcam,poft feptcm dies diluuium fadum fucrit. Quare etiam cum fatis fuifl'et dixilfe diluuiû fuilTe quadraginta diebus,adiecerit,00 quadraginta nodibus qua ratione quadraginta diebus durauerit.Quid prçtcreafibi uelit quod inquit dominusiEt dclcbo omncm re-furredionem carnis à facie terræ. Qiiid poftrcmo quod dicitur :Etfecit omnia Noe quæ mandauit ei dominus Deus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput XIII

Lludquoqftudio eft quærere, quæ caufa eft cur poftquam ingrelfus eft GfHlt;f7 I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nccinarcarn,Slt;induxitanimantia,poft feptemdiesdiluuiumfadum fit.

Non enim ociofum uidetur quodhaud plures aut pauciores intcrpofiti fmt dics,fcd tot quot in conftitutionc mundi fucrunt. Sex enim diebus fadus eft mun-dus,feptimo die requieuitDeus ab operibus fuis.Quo dcclarauit indicio, ipfum fe efle authorcm mundi,atq! diluuij .Mundum propter bonitatem fuam condidit,diluuium fe citnoftrorummerito delidoru. Admonitifunt igiturhominesuclcx numero dicrum quibus mundus eft conditus,quod conditoremfuum nolachrymisfolum amp;nbsp;præcatio^ ne,fedcorredionemorumrcc5ciliaredebuerant.Ergofpatium dédit ad poanitentiam dominus,magisuolensignofccrc,quampunire,utimminentis diluutj tcrrorefufpen-fos,adueniam cogeretpoftulandam;quo dum periculumfuturæ mortis horrefcSt,im-pietati atq iniuftitiçrenunciarent.Secundû eft,ut bine quoep domini fupramodum de mentiammifericordiscolligamusiquiamultorumannorum olfcnfionemà côftitutio-ne mundi,in finemufq!côtradam,paucisdicbus,fipoenituifleteos,uoluitrelaxarc. Eft ènimDeuspeccatiimmemor,uirtutisremunerator,ficutipfeaitinpropheta;Egofum, EpW4j ego fum qui delco iniquitates,ô^ memor non ero:tu autem memor efto, ÔC iudicemur: die iniquitates tuas,ut iuftificeris. Cum enim aduerterit uera animæ refufam efle uirtu-tem,tantum ei honor is attrib uit,ut non foluueniamfup eriorum indulgeat pcccatoru, «erumetiâ gratiaôdiuftificationesimpertiat.Expedauit ergo ÔCfeptimo dieipfo quo ab operationerequieuit,utfiueniapofccretur,fequeret cortedio, ÔÔ ab indignatione requiefceret.lllud quoq? curæ fuitnô prçtermittere, eo quod diluuiû fadû dixerit quadraginta diebus,8lt; addiderit,quadragintanodibus,Scimus enim diê dici, que fol terras illuminas fignat‘.nodern,quam circûfufæ tenebræ à dici claritate diftcrminâf.2lt; pie run($ à nobis iu diem fignificari^ut nodem nô copr ehendamus, plcruncp ut côpleda-

152, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D 1 V I A H B R O S 11

mur.Significantcs cnim menfem triginta dierum,fignificamus notfles. Vnde cum ft tis fuiflèt Moyfi dixifle diluuium fuiflè quadraginta diebus, cur addiderit quadraginW no dibuSjquærïtur.Et aliqui ita acceperut qui ante nos fucrût, ut uirorum Si mulic' rum fadus interitus dcmonftraretundiem ad uirum referentes,qui fit purior/imilis lU' cismodemadmulieremjquæuiro dormiente creatadefcribitur,fimul quia uirpriot quafi author,qui uirtutem moueatmulieris,at^ in partus excitet:a(flu ille clarior publi cOjifta obfcurior,tanquâ domefticis claufa parietibus, Sinodli proxima, fecundo orU locOjSC creationis fuæ formata iam coftæ uiri debens gratiam : iuperiori quoc^ potioris obnoxia priuilegio,ô(^ pariendi uftimaterialibus coparanda. Confonans in utroqi numerus periculi,quia peccata etiam confonantia:meritolt;çnô diftantfpatiatemporunt, quia non diftant mérita delidlorû.Nonmediocriter etiam fcrutanturplericp qua ratio-ne quadraginta dies diluuium fuerit.Et pofTumus dicere materialem numerum triftio-hbusjhoc eft delendæ creaturæ deputatû:hebdomadâautem conftitutioni totius mun dijhoc eft lætioribus;Sed fortafle referatur,quid quod etiam lex quadraginta diebusb ta eft,tot dies obferuauit Moyfes in monte Sina, Si demoratus eft,cum præfcripta kgb acciperet.Recfteergo eodemnumero declinandorumpeccatorü prçceptatribuuntur, quo pœnæ culpa eft perfoluta,ut cognofcamus quod deeodemuitætêpore debeat eX corredione laus cóparari,quo potcft punienda culpa comitti. Vnde nunc iam no poe-næ præfcripti funt dies quadraginta,fed uitæ,ut hoc numero ieiuntjs Si orationibus ere brioribus noftrorumleuemus iupplicia peccatorû, atq^ ad décréta legis intenti, deuo-tione aefide noftrum corrigamus érrorem.Itaf]^ per dominireftirredionem quadrage-fimus dies iam non habetur nouiflîmus,fed primus : atq; inde uita numeratur, ubi ante mortis numerus ad côfummationem mundi Si humani generis excidium computaba-Gcnef.y tur.Et delebo,inquit dominus,omnemreftirrerftionem carnis à facie terræ. O cœleftiô pulchritudo uerborû,fi quis fe decoro intellecftu piæ métis examinetJndignatur Deiis peccatis noftris,fed nô obliuifeitur pietatis.Minatur iupplicium, fed non permittit ex-cidium.Moderaturuindi(ftâ,reuocatfeueritatem,Deleturumfcdicitomnem carneffl, nô à terra,fed à facie terre.Florem dccutit,radicem feruat:finit ut in profundo iùbftâtix uirtus maneat humanæ,qug in fuperficie laborer,intus paffibilis perfeueret, immunifq^ noxæ ad eorum fubftitutionem qui non funt reatu obnoxî), referuetur. Pulchre autcni pofuit:Delebo, tanquamliterarum apices,qui delentur fine fraude librorû, Si fine im-minutione tabularum. Atramentum deletunfed lignum manet. Delentur elementa, u£ feribantur plerunq? meliora. Atramentu tollitur,fubftantia non exterminatur.Delebo, jnquit,corruptelâcarnis utfcribam incorruptionem.Delebo reftirrecftionem carnisa facie terræ,ut feribam in cœleftibus refurgentes.Delebo delibro terræ,ut feribam in li-bro uitæ.Deleantur domine meus,domine deleantur cito elementa ferri, ut feribantur elementa Chrifti. Aboleatur reftirreôio terrena,ut cœleftis gratia redödet.V eni Moy-fes,præparagremium,legemaccipe,fufcipeapices, quosiammifericordia diuina non dcleat.Sufcipe tabulas quas dominus ftatuat in æternum. Vtinam ipfe nonfrangas.Et ipfas mihi mea culpa fuftulerat,nifi dominus reddidiftèt.Iure quidem Moyfes indigna-tuseft,nehaberent diuina priuilegia, qui nô déferrent obfequia.Sed puto quôdnô mi' bieas,fedludæis fregeris.Fregiftiiudgis,recepiftimihhFraaglunt priores,ut pofterio-res manerent.Fregifti eas in peôoribus ludæorû. Qiiid enim proderat ut tabulas tene-rent,quarum feripta tenerenon poflentÆcce fecundas tabulas dicunt fe tenere, fed no tenent.Dicuntfelegere diuina elementa,fed nonlcgunt. Digito Deiferiptas elle tahu DfHter.? lasMoyfesdicit:illidigitumDeinonlegunt,ferrûlegunt.Atramentumuident,ipiritâ Deinon uident.Scd ecclefianefeit atramentum,fpiritûnouit.Ideoqs Paulus nouitferi-bcre,n5 atramento,fed fpiritu Dei uiui.O facrilegum ineptum populum ludgorû. Ho-mofpirituDeifcribit,Sthomoiublegenutritus,ÔCilli uolunt Deum atramento feri-pfiflc,nonfpiritu.Ergo,ut ad fupcrioraredeamus,delet Deus refurreeftionê carnis, tan-quam apicûfcriprioncm:quo declaratur quodfupcrfluam hominum natiuitatem propter impietatem cius deleuitlpecieliterarû:fubftantiâautem Si couerfationem generis feruare humani uoluit perpetuitate tabularû,ut ex ea fernen reliquû pullularet.Cui fen-tentiæ conuenire etiam illud uidetw qtiod ait; Delebo,inqmt, omnem reftirreâionem

LIBER DE NOE ET A R C A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;153 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

carnis.Refurveó:ioni autem cotnuniufu naturæ contraria uidetur enèpurgatfo ,quia pui gatione refcinditur ÔC reprimitur rcfurrcdrionis luxurta.Omne tarnen quod purga-turdpeciem amittitdubftantiam fuâ fciiiat,atq; meliorat.Repreffit igitur dominus pur^ gatione diluuij corporcum ufum, conucrfattoncmq; gcncrationis cius quæ dégénéra^ ucvat à dccorc naturæ,amp; accept! muneris ucnuftate.Hæc fccundum literam. Quod au--temadaltiorcmpcrtinctfenfum,diluuij fpecics typus eft purgationis animæ nofti'Æ* Itaq cum mens noftra fe à corporalibus mundi huius illeccbris,quibus-ante dcledlaba--tur abluerif.bonisquoc^cogitationibusueteris colluuiem cupiditatis abftcrget, tan-quam purioribus abforbens aquis turbidorum prius amaritudincm flucntorum. Et fe-cit,inquit,omniaNoequæmandauitei dominusDcus.luftusmandata accipit,fcruus Genef.-^ imperia.Hic amici cenfctur loco,qui fecerit qupcunqj cxcqucnda fufccpei it:ille qui nu tat ohfequîiSjOneri feruitutis addicitur.Deniq nbsp;dominus lefus dicit inEuâgclio:Vos iolt;wj„.i

amici mei eftis,fi feccritis quæpræcipiouobis.lamnondicamuos feruos.Mandatur crgo ut amico,mandatur ut ci qui ualida charitatc,fobrio confilio ea quae mandata funt exequatur.Nec fefellit dominû indicium fuum,irnpleuitiuftus uniuerfa,nÔ partem,fed uniuerfa quæ mâdata funt ci:amp; ideo fcripturæ diuinæ accepit teftimonium. Nec fuper--fiuum putcs,quia fimul pofuit Dominum amp;nbsp;Deum.Nam amp;nbsp;Deus in domino,ôô dominus inDeo,fed ut patrisamp;^filqintelligas comune præccptum. Aliqui tarnen ante nos hc interprctati fnnt,eo quodDominum amp;Dcum dicendo hocloco, amp;nbsp;uindicaturi SC ignofcituri genAinam exprcfferit poteftatem.Et quia hic uindicat prius in peccatorés, ideo ante Dominum dixerit'.quoniamuerô poftea,utiuftifcminariû propagaretur,in- * dulgetjidcoDeum poftcanominauerit.Dcnic^faÔurus mundû,Dcus dicitur. In prin-cipiofecitDeuscœlumamp;tcrram.EtdixitDcusJ-iàtlux. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gcnef.i

Qiialitev fit confidcrandQ quod fexcentefimo anno Noc, uiccfima SC feptima menfis fac'ium fit diluuiü.Et qucmadmodû omîtes fontesrupti dicant,ac cata-radlæ cœli apertç tam fecundûliteralem,quàn\ptiâ altiorê intcllecflû. Caput X1111

E uiccfimaSCfcptimamcnfisÜtdiluuiû.Secundummenfem uerni effe temporis non ambigitur,quando augentur nafeentia, ager parturit, terrarum pariter atcç animStium fœtura fe fundit. Tune ergo fecit diluuium,quâdo dolor eorum maior foret qui infuaabundantia puniebantur,tunc ultio tcrribilior,tanquam dicentis DeiiEccc orania fccundû libcralitatis diuinæ prouidentiæ gratiam dines natura gene-rauitjOmniainufumhominû germinauit terra fcccnndior,fegctesfpc(n:antnr, tri ticoôô hordeo campircplentur,corne arborû uenturifrudlusfloribusueftiunturino deeft terra obfeqnqs fuis,nô beftiæ défunt muncribus fuis,quæ folennes foluuntnr in partus, ut homini nihil defitihomo folus partnbus fuis deeft,ne{cit authorcm fnû, à quo ei omnia ininiftrantur,ncgligit côditorcm.Defpicit homo remuneratorem fuum, cuDeus opus fuumno dcfpexcrit. Perçât cum homine omnia, propter quem natafunt omniaJnfuis diuitîjs confnmaturhomo,cnmfnadotemoriatur.Nihil antehomincm terra dclique-rat,nullis errauit infrudribusiinhomine folo fe degeneraffe cognofeit, fpinas nbsp;nbsp;tribu-

los pro frudfibusferens.Quodfolummunusadmirabilc elf, principale mentis interqt, Cnr igitur omnia ilia fcruanturï'ldeo non poil collcdlos fruôus inriinditur aqua, nebe neficiummagis, qnàm diluuium terrafcntiret.Dcniqî uerno apud Aegyptios tempo-re,fed menfe diuerfOjNilus exundat,utiacicndisfeminibusterramolleicat, Slt;blâdiore finu,clementiore gremio feminamiffafufcipiâtur.Qiiod antem fexcentefimo Noc anno fit diluuium illud, uidetur oft endere quia fextodic Adam creatns cft.ldcm numerus eft par,amp; in authore SC inreparatore leruatur, quia fons fexagefimi ÔC fexcentefimi, fextuseftnumerus.ldcm autem Ô6 primus ôd feptimus menfis dicitur.Sed magis pri-rnum obferuare debemùs,quôd poft diluuium uerno tempor c eolendorum cura repa-ïeturagrorum,amp;placidiatc|;uberis foli incipiatfœtura procederc.Qiio fignificatur nunquamDeum eo numero ueltemporeinteritumhominumfniffe facftnrum, quo fecit exordium, nifi immanibus deliôis effet offenfus. Simul ueniam temporis 2^ nume-riratio promittit, quod etiamiratus admoneatnr tam præccdentibus caufisbencficio-fum fuorum,utnon penitus deleat eorumfubftantiam,quos ipfe donauiuEtrupti funt iHdon

154 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DfVI AMBROSI!

omnes fontes abyflfîjSC cataradîç cœli apertç finit. Vim di'luuij conuenientcr fcriptut» expreflîtjdicens cœlum SC tcrram panter efle cômota:é quibus elementis conftatiftnis mundi omneprincipiü.Vndicß ergo influentibus aquarummolibus conclufum genus liominûpurgetur.Hæcfccunduni h'teram. Qiiod autem ad altiorem pertinetfenfiin’» cœli fymbolo mens hum ana fignificatunterræ autê appellatione corpus ÔC fenfiis.Ma' gna iginnrnaufragia, quSdo mentis panter ÔC corporis fenfuumqi omniû turbo 0^ pro^ ccllamifcentur.Diligenter dit^apenfemus.Pleruncp fraus mentis amp;nbsp;dolus fuum exer^ centuencnum:fcdtarnenfobn'ctas corporis ÔC côtincntiaobumbrâtmcntisimprobp tatem.Frequentcr incerto fidci atcß opinionis fiig mens lubrica efi,fcd tarnen caro delfi eijs Sc luxuriac uacat,ut fragilitas errorcm mentis cxcufenficut multi funt haereticorum qui prætendere uolunt corporis continentiâjUt afTertionis fuæ fidem teftimonio fobrif carnis acquirânetfi fenfu lubrici,tarnen quo minus turpes,aliquanto excufabiliores ha^ bentunCum autem ucnena mentis,ÔC côtagia corporeç obfcœnitatis, fenfum omnein uiroremqjconfundunt, atq?animus incertolubricusmotu,malitiæfozdusatramento, crudelitatis furore fucccnfus,etiam corporalibus flagittjs incitatur, auarus quocj affc--(flus impatiens mediocn'um facultatum,luxuriæ cupiditatCjclfundendiq; libidine prX' cipitatur in facinus appetendæ falutis alicnæitunc magnum cft diluuium,omnibus pa-* nteringrucntibuspaHionibus:tuncfeinfipientia,iniuftitia,temcritas,improbitas,per^ fidia,defuperiori partetafiquam cataradlæmentisuidentur efïundere. Inde erumpunt de corporis fonte terreni libido,tcmulentia,luxuria, poftremo diuerforû criminû prOquot; Iapfiones,quæ penitus 6C corporis robur 6C uigorem mentis eft'œminant.

Cur dominus à foris arcam claufifle dicatur : Et quomodo exundâte aqua area ferebatur fuper flumina aquarum,quæ quindecim cubitis fupermontes excel-fos eminebant,iuxta literalem ÔC allcgoricam interpretationem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput XV

E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Claudenda fuit area,SCtutofepiendamunimine,ne eâuagadiluuij fluen--

ta penetrarent.Altioris quoq? fenfus nonincongruainterpretatio, fi' cor^ pus humanum ( cui area hæc quæ defcribitur,figuratur ) feptum corio, indicemus à fri' gore æftuq? defendi,quod artifex Deus ad omnium membrorû protelt;flionem natura^ libus ueftiuit exuuij s,SC quodam circunfufo induit operimento, ut neep frigore congegt; ïafcat,nec æftiuo calore foluatur.Exundauit igitur aqua,ÔC leuauit arcam, amp;nbsp;ferebatur fuper fummûaquarum.Nonimmerito exundauitaqua,quando cœli cataraefiæ apertæ fiint,ôC de terra rupti fiint fontes aquarS 6C flumina. Quod magna emphafi dieflum eft-Vbicnim cruptio,ibi irreuocabilis effufio fit necelîe eft. Nec retineri fa cil is ingentiuiu prolapfio fluentorû.Manifeftum eft igitur quod feriptû eft. V erum fi altius fpedâdunt putes,caro noftra diuerfis agitaturflu(ftibus,ÔCfiretimodoflu(ftuatpalfionibus,quibus hue atc^ illuc tanquâ fuper undas moleftiarum fuarum nunc fame,nunc fiti, nunc cupf dirate,nunc gaudio,nunc dolore iatftatur. Illud quoqî non practermittendum arbitrer, quiaferiptura non præterijt,quâtis numero cubitis aquafuperterra fucrit. Quindeeiiu enim cubitisfupercxcelfosmontesaquamfuifledixit.Simplex itaqî intcllctftus patef* Allegoria autê quincp fenfus coplelt;flitur,quifuntin corpore noftro uelutexcelfimon^ tes,quiliane carnem palïionû obunibrant,ÔCpleruncp incurlàntur befttjs, ÔC exagitan^ tur codenfa SC opaca eorum. Vnde dominus per nationum credentium fidem ueniens dntic./i. ad ecclefiâ fiiam,uenit à Libano,fi'cut Iiabent Câtica canticorû.Ita enim legimus : Ades hucà Libano fponfa,ades hue à Libano.Tranfibis SC pertrâfibis à principio fidei, à cu^ bilibuslconum,6Cmontibuspardorû. quodgentiles populi,quiuelut beftialium paf fionum graues patiebanf incurfiis,nûc al titudine fidei, fiCfiiblimitatedcuotionismeât. Per lîos igitur montes Chriftus aduenit,côprimcns Euâgelicis difputationibus féroces corporis niotus,at(5 illaaltitudinem cordis,5C fe extollentem fiiperbiam obedientia Sé humilitatefui deftruensmieritotç frueftus mâfuctudinis ferre cœpcrunt,quos ante gra^ uitini diluuia palïionû fubruebât.De numero autem cubitorum fie quidâ ante nos çftf niauerunt,quôdquinq!fenfiistriplicemcolle(ftionemhabeant,eo quod iiifus uifibile uidet,ôC auditus audibile audit, ÔC odoratus odorabilc odoratur, 6C guftus guftabilegU ftatjfiC tadus quod tâgendifubftantig fubiacet,tâgit.Ideo quintp fenfus tripliciter çm' tnati

LIBER DE NOE ET A R C A, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;155’

tnatifiintjUelfccSduminud:Scribetibitripliciter.Egotamemcomodiusputoillud,ut ProucrKzz (enfus terrcni hominis atc^ animalis amp;nbsp;fpiritalis accipiam, quos ilia düuui} fluenta trâÇ Gcnef.y cenderint.Merito mortua cft omnis caro quçmouebatur. Qtiod amp;nbsp;fècundum literal^ quetjôd proprie ac naturaliter carnis corruptelâindicio procellofç comotionis expreC-fir.Cômotio enim uitiofa non eft nifi per affecflus corruptionem. Mouet enim uolupta tes caro,8ô ipfauoluptatibus cômouetur.Talis autcm cômotio corruptclâ créât. Caufa autem corruptelæ,cÔmotio iftius mundi eft, per quam animauniufcuiufcç dégénérât. Cùm enim uitiofæ pafilones mentem mouent,corruptclâ generatur:cû excitant ftudia uirtutû,difciplinæ profeeflus eft.Omnis igitur qui crat in arida, mortuus eft. Nec enirn poterantnômori quos tanti diluuij unda dimerferat. Hoc fccûdum feriptum feriemq^ uerborum.Catteru fi allcgoriam quæras,no dubium eft quia exemplum ligni aridioris, quod fimul ut lambere coeperit ignis cxurif.ita anima nifi diuerfarum humefeat rore uir tutum,poculo quodâirrigatafapientiæjôd fonte iuftitieatcßirriguo caftitatis,tanquani arefaôaradiceuitalijCupiditatum deflagrataincendio ,ucl pronuuio carnisillifapro^ cumbit.Vnde femper epulari debet anima bonorû operum cogitationcs,ut prudentiç fucco inebriata pingucfcat,quo nô facile diluutj corporalis cédât iniuriæ, atcç arida in-curiæjfiti euirata moriatur.Ideoqi nos admonet dominus à fonte fapicntiç non recede-re,poculauirtutishaurire,nequis foleiniquitatisarcfcat, ôdprocellâpcrfecutionisfufti nerenonpoftit.ScriptumefteninuQuodfiinhumidohocfaciunqinaridoquidfiet;' LKc.23

De euidêti explanatione amp;nbsp;allegoria eius quod feribitur ; Dcleuit Deus omne quoderat fuperfaciemterræ. Quare etiam fcripturadicaf.Mcmorfuitdomi-nusNoe,amp;beftiarum,Slt;:iumentorû:amp;nonfcceritmcnrioncm demitioribus quæ poft hominem funqfcd ferocioribus.Qualifq; fuerit fpiritus quem induxit dominus fuper terram ut ceflarent aquæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput XVI

D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;explanatio. Allegoria autem expofitam nobis déclarât fuperbiam, quæfe

extollit in hac terrena fragilité fubftantia,5lt; immemor diuinorû, humana defpicienSjipfum arrogantis uirihabituminceflumqî déformât: qualcs deferibitEfaias Epw 3 ludææfilias oculorummicantes nutibus, ôô alta fe ccruice iaeftantes. Sunt enimhuiuf-modi erigentes fuper cilia,inflato corde, elato peeftore, ccruice rcfupinatqui folum qui-demueftigijs pedumperftringant,toto autemfelibrentcorpore, inani fufpendant examine:inprioragrcflùprocédât,adpofteriorauertieem reclinantcs:cœlû fpeeftent, terram autem faftidiant,tanquam ceruicis dolore fuffixi, ut cam inclinare non poffînt. Hos igitur deleuitdelibro uitæDeus dicês:Omnis qui feexaltat,humiliabitur:necin- Lkc- *4 ter mérita fancftorumcômentisadhærere facit cœleftibus. Omnibus igitur qui extra ar cam fuerunt interemptis,dereli(ftus eft Noe folus in area cum qs qui cû ipfo crant. Non. Geitef 7 indiget interpretatione fermo fimplicior. Concurrit intellecftus cum litera. Altior autem Ô6 interior fignificatio demonftrat iuftum uirum amatorcmqi fapientiæjtanquâ ar-borcm frult;ftuofam,internecatis quç efeam eius folebant arrodcrc,comam obumbrare, coartare proceftus ramorum,uelut exortemirrationabilium paffionum folum rcman-filTe cum fuis.Sui autem funt,puræ animi difceptationcs quæ uirtuti adhercant.Etbene addiditinarcaremanfifle,quafi uixeredibileamputatis corporalibus paffionibus ui-deretur eum adhuc ucrfariin corpore:quodlicct iam terrenis carcret côtagtjs, incorru-ptamlicet,corporis tarnenadhucfubftantiamreferuabat,amp;uelutincorporeus corpore fuperferebatur diluuio,non abforbebatur;corpus quidem gerens quafi in arcc pofi-tus interno,fed qui corpus ipfum infuperabilis palïïonibus quafi incorporeus in medio tantorummotuumgpbernaret.McmorfuitdominusNoe,Slt;bcftiarum,2lt;iumen- Qcncf.S torum.utinquitfcripturadiuina.Mouenturpleriq!,quacaufanô dixerit feriptor quod etiam uxoris ôc filiorûNoemcmor fuit dominus,cumbeftiarumamp;iumentorum fuerit memor.Sed cum dixerit quod Noe memor fuerit,in authore amp;nbsp;præfulc domus, ncccf-fitateseiusreliquas côprehendit.Simul exprimiuidetur quidam rcliquarum confen-fusnecclTitudinum.Etenim cum omnes inuieem fibi chari funt,una cft domus;cùm au tem difcrepant,feparantur amp;nbsp;feinduntur in plures domos. Vbi ergo charitas, ibi fenio-ris nomine de quo pendent cæteri,domus omnis fignificat ; ut fi quis arbore dicat,utic^ comprehendit

comprcHcndit8Cramos:fiquisramosnominet,etiâ fruélus quünea funt,panterimô ' nbsp;' atq?eodemfermonecompleÆ'tur.NecilIudociolumquodprimo di'xtt, quia mcmor

fuit Dcus Noe^deindc beftiarum,poftea iumentorum,hoc eft, cur non animantia quac mitiora funtjpoft hominem nominauit,fed ferociora.ln quo uidetur ilia eiïè ratio,ut ea quæ ferociora erantjUtriufq? partis uicinitate mâfuefcerent. Quod uidetur etiam in iHo llirfd.«/! uerlupoeticodeclararijKotHÀvç tP’ iAamp.Hinccnimetiampoeta ufurpauit,ut difpolîtionem dimicaturiitaordinaretexercitus, quo inferiores collocaret in medio, quo magis hincinde à fortioribus iuuarentur, dC dimicationem utriufcp partis alErnie' rent. In his fcripti fériés manifeftatur.AItiore autem fenfu certum eft quod iuftus in me^ dio habet,non in parte cogitationes cordis ftii:6C quoad carpit hanc uitam, habeat ne^ cefle eft in corpore tâquam in ilia area beftias graues.Nulla enim mens eft, nulla anima quæ non recipiat etiam malarum motus agreftes cogitationum, itaep infipientis anima ferinos acuit motus, atep adoler uenena ferpentû,fapientis autem uigor mitigat SC coeï SenefS cet.Etinduxitdominusipiritumluperterrâ,ÔCceflauitaqua.]Non puto hocitadi(Iiö, ut ipiritus nomine uentum accipiamus. Neep enim uêtus poterat fîccare diluuiû. Alioj quincum mare uenrisexagitcturquotidie,exinanireturprofecfto. Nam quomodo no euacuaretur marc uentorum ui,cui cefliflet toto diffufum orbe diluuiû, uicp ad Hercu^ lis,utaiunt,columnas,SC mare magnum tetftismontiûexcelforûuerticibus exçftuansî' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Spiritus igitur uirtutc inuifibili diluuium illud repreflùm eflê non dubium eft, cœlefti

pftilm. IO3 operationc,non flatu. Vnde feriptum eft : Omnia à te expe(ftant,ut des illis cibû in tem pore:apcrientetemanum tuamjOmniaimplebuntur bonitate. Auferes Ipiritû eorum, ÔC deficient,SC in puluerem fiium conuertentur.Emittes fpiritum ruû,amp;: creabuntur, SC renouabis facicm terrp.Eft ergo fpiritus cuius operation!'cedere uniuerfa uideantur,in fldlm.jz quo cœliipfiusuirtusfit,ficutferiptum eft: Verbo dominicœlifirmati funt,amp; fpirini oris eius omnis uirtus eorum ; qui ipiritus eft creator uniuerfoium, ficut etiam lob df fo617 cit:Spiritus diuinus qui fecitme.

Qifid fit quod ait fcriptura:CIaufi funt fontes aquarum,6C cataraeftç cœli.Et de t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;comprehenfionelociilIiusubidicitur:Etièditarcafeptimomenfe feptimaSC

uicefimamcnfis.Etquidfitoftium arcæquodiuftus aperuitut emitteret cor-uum non reueriurum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput X V11

Gmrf I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vnc confideremus quid fit quod ait feriptura diuina:Cl aufi funt fontes

N quarum,6lt;: cataradæ cœli. J Nec obfcurum arbitror. His enim caufis mf nuitur diluuiû, quibus creuit. Erupti erant fontes aquarum, apertæ fucrat cataratfte cœlfutundiq; influentibus aquis terra inundaref.Debuerât claudi ea exqwf busdiluuq origomanauit,uteiusincipereteflcdefe(ftus.Hocliterafonat.SubtilioraU-' tem interpretatio exprimit,eo quod diluuium animæuitio mentis SCluxuriæ corpora^ J is influxerat,ut malitia paflionfpaftio malitip miieeretuningrediente medico Dei net bo ad uifitationem animæquæ diutinaægritudine laborabat, diiceptationum impro-bitate,ô6 pàlïîonum acerbitate,prius debucrunt caufæ ægritudinis amputari.Principiô enim medicinæ eft caufas languoris incidere,ne diutius ea qup nocent, ad incremetum ægritudinis miniftrentur.Quod nos etiam Icx docet. Cû enim fteterit lcpra,ut iam non diffundatur,tunc ait mundam efle lepræ ftationem quandam QC manfionem.Quicqm^i enim præter naturam mouetur,immundum eft.Hæc igitur eft animæ ianitas, hæc ialiigt; britas mentis,ut affluentia celTet erroris,fiftatur culpa ne ièrpat Ceflante incentiuo cul pæ atqs delicfti,falus tuta cft,atq; inoffenius uigor animæ fe rcfundit.Et fedit,inquit,arca feptimomcnfe,feptimaamp;uicefimamcnfis.Nifidiligenterintendas,etiam fecundûlitç ‘ ram difficilis loci iftius côprehcnfio.Etprimum omnium cauendum, ne quem feptimi menfis repetitio crebr a perturb et. Sic enim feriptum eft,fcxcentefimo anno,fecunduni Cenef.3 Hcbraicamueritatem,menfeuerôfeptimo,feptimaamp;uicefimamêfis ccepifle diluuiu, centum quinquaginta diebus fuifte infiifioncm aquarum,fcdifle arcam in monte fepti^ momcnle,feptimaamp;uicefimamenfis :poftcaminuiccepifle aquas mifericordia Deigt; centû quinquaginta diebus deminutionem aquarum facÂam, poftea apparuifle capita montium:dcinde poft quadraginta dies aperuiflè oftium arcæ iàmftum Noc, dimifliiM coruum nô reuertiircjdimilTam columbam reuertilTe uacuâ,iterum dimilTam reuertifl« cumramo

LIBER DE NOE ET Ä R C A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;157

cumramo oUux,tertio poft fcptem dies dimiflamnon reuertiffe,timeaducrtifleNoe quod aqua omnis receiriffctiac fic annus concluius oftenditurfeptimö ntenfe, feptima ècuiccfima menfis. Ac fic annus cöclufus oftenditur fexcentefitnöprimo anno NoCjin fecundo anno,feptima uicefima menfis.Quod igituf ad cxplanationem apertam per tinet, codem mcnfe attç eodem die reftituitur aequalitas terræ poft diluuium, quo cor^ rupta cft,incipiente infufione diluuq.Veris cnim tempore omnis ager uiret,amp; terra par turitfrudüs.Tuncincipiüntgemmarearhores5germinareffu(ftus.L)iuitem ergorefor^ mauitdominus reftituit qüalitatem » Menfe igitur fecundo, hoceft Aprili, Ç primus enim menfis Martius eft,quo habet iuftus natalcm, quando nodfium dierumq! aequali-las acftimatur)hoc eft,oÄauo,utRomani putant,ucl ut altj quinto kal. April, mcnfe in-quam fecundo,hoc eft Aprili,feptima amp;nbsp;uicefima menfis cœpit diluuium. V er igitur ini tium anni 3eftimatur,non fecundum ufum temporis,fcd fecundum naturç praerogatiuâ, ut quia tunc fpes anni inchoat,2lt; incipit fe fruc^us oftenderc,t3c uideatur anni efle prin cipium.Septimus autem menfis fecundum numerum is qui September dicitur compu-tatur ; quia etfi à Septembri menfe annus uideatur incipere, ficut indiclionum praefen-tium ufus oftenditjtunc enim feminum iactusmere tarnen ex quo plenior gratia fc incipit demonftrare,ex eo anni origo fubducitunSC ideo qui alia rationc primus putatur,di uerfaæftimatione feptimus habetur.Tune ergo fedit arca,hoc eft inmêfefeptimo fepti ma 8lt; uicefima menfis fuper monté quadrati.Ex illo minui diluuiS cœpit.Similiter eófi dera quia eifdem numeris quibus aliqua incipiunt, refoluuntunut diluuiü cœpit fecundo menfeanni,feptimaÓCuicefimamenfis: centum quinquagintadiebusinfluxitdiluuium,centum quinquaginta diebus alqs cefllt diluuium : quadraginta diebus nimia uis cœleftiimbreSC fontium cruptione exxftuauit, quadraginta diebus afijs exatftisuifa funt capitamontiumtundecimo menfc,primo die menfis dimifit coruum fandus Noe. ita confiât eodem numero quö cumulatum eft,diluuium efte imminutum. V nde docet nos fcripturaordinemelTeieruandum. Quod autêoftium fit arcac quodaperuitiuftus^ fecundum corporis rationemfupradicfium eft. Secundum altiorem autê interpretatio-nem illud dicêdum uidetur,quod corpóris fenfus uelut oftiorum fimileshabentur. Per hos cnim tanquam per oftiaingreditur innoftram mentem uelut quædamfenfibiliutn comprchcnfio.Ergo mens nofträ per hos fenfus refpicere uidetur,amp;: maxime per uifio-nem quæ omnibus fenfibus præftabilior çftimatur,quia domeftica eft luministSC per ea afpicientes cœlum,terrâ,maria,folem c[uocßlunam,amp; ftellas,quibus axis ornatur, intel ligimus deum efte opcratorem mundi atcç redorem, nee fine authore deo tantorumeç operum côditorehæc potuiflefieri credimus,aut pofte côfiftere.Pethâc igitur fenefträ coruum primum iuftus emifit. Qiiærenda caufa, nee timen latet quantS adliterâ perti-nenquia plericp quafi annuncium futurorS coruü aeftimant, amp;nbsp;uoces eius obfef uant,uo latusc^rimantur.Scnfus autê altior fignificaf,quod omnis iuftus quando mundarë fe in cipittquæ tenebrofa funt amp;nbsp;immuda óó tcmcraria,primo à fe rcpellit.Siquidê omnis im-pudentiaatc^ culpa tenebrofa eft, amp;nbsp;mortuis pafcitur ficut coruus .Lumini autê uiciha uirtus,quæmentis puritate Scfimplicitate refplendet.Etideo tanquam emittitur Slt; fu-gatur culpa,amp;feparatur ab innoccntia,ut nihil remaneatinuiriiuftimêtetenebrofum, Deniqs egreftus coruus nó reuertitur ad iuftu,quiafugitans ciilpa omnis acquitatis,nec probitati uidetur iuftitia: cóuenire. Denic^ euafifte fe credit iniuftus tanqua de uincu lis,cü iuftus ab eius fe confortio feparauerit, diluuij cuiufdâ amp;nbsp;corruptclæ familiaris, ut coruus,qui cum fiecitatê terræ nufquâ inuenerit,nó reuerfiis eft,fcd remanfit. Confide-randü etiaquare nó regreftum dixerit coruS donee ficcaref âquaà terra, quafi uero po- Gmef.s ftea fitregreftus.Sed hæclocutio familiaris eft feripturæ diuinx. Siquidê ÔC inEuange-lio habes feriptû de famftaMaria quodnon cógnouerit eamlofeph donee peperitfiliu, MdUlj. t cumutiqinecpofteacognoucrit. Deindeqiiae eftlocutio iftaut diccret,donecficcaret aquaa terra,no terra ab aquafEt quidemufusloquendi etiâ hochabere cónfueuit.Ta-mennonnulli ante nos 3cftimaucrunt,eo quod immodcrata quaedamuidcatur uis cxpii mipaflionumhaclocutioneuerborum,quiaturbidis paffionibus ac procellofis confu-matur animatdeficientibus autê amp;nbsp;uelut atefeetitibus uirtutê r efumat.No redit igit cul-pae fpccics in anima iufti,quafi ficca amp;nbsp;mortua deréliriquês, ÔC cui iam nocerc hó poflit.

Ambro.to.4.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o Qiiid

Qirid fibi portendat quod poft coraum noil reuerfum columba dcittifla dici-tur,quodq; Noe extendês manu ftrfceperit cam, ÔC ad fe introduxen't. Quód^ que feptcm alqs diebus tenuerit columbam,amp; iterum earn emiferit. Cap.X V11ï g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ec illud uacuüm,quód poftea columba dimittitur. Malitiam etenim fimpli'

N nbsp;nbsp;nbsp;citas,6C culpamuirtusrefoluit-Malitiaigitur amatdiluuium, confortiumiu^

ftæ mentis refugit, ÔC quafi defolata, amp;nbsp;fine aliqua ftatione remanetjnullaifl habens cum uirtute communioncm, Virtus autem redit, amans iuftorum conforria,ôi^ largiendæ familïarior utilitati, quæ conférât falutaria, ÔC cauenda ea quæ funt nocitura cômoncanficutcolumba dimifta cum uideret ceflàfle aquam, reuerfa eft tanquam plena iuftiriæ,ut ei à quo milîa fucrat,nunciarct quid adhuc cauerc deberct, atcj expedan-do,fru(ftu meliore poftea potiretur. Quod autê columba non inucniens requiem fuam regreditur ad cum,manifeftûindicium dédit per huiuftnodi aues,quantum interfit inter malitiam ÔC uirtutem exprimi.Siquidem coruus ante dimiftus,cum aliquanto uideretur amplius cxundarc diluuium,uifus eft locum inueniftè refidendi. Et ccrte non eft huiuf modi coruus ut aliacaues quæ in aquis conuerfationê habere cófuerunt.Cum ergo coruus ubi remaneret inucnifte uideatuncolumba autê non inuenerit,euidês ratio eft altio reintcrpretatione fignari) quia malitiainquietis pafifionibus Sgt;C cupiditatibus, quibus corrumpituranima, femifcereconlùeuit,SCquafi cognatis ÔCdomefticisdele(ftatur,i-biq; cômorationem fuâ locat:uirtus autem prima ftatim fpecie uifionis offenfa', regredi feftinauit ad mente animamcç iufti, quôd illic diuerforium fibi tutififimu fit locatum:eo quôd alibi tanquam columba,itahuiulmodi uirtus ftationêtutilïimâinuenirenon pof-fiti Tarde cnim inter aftutias iftius mundi Ô6 ftcularium flucftuscupiditatûportumfo-let inuenire fimplicitas. Itaque ficut iuftitia uelut uifendi gratia progrefla paulifper, ad mente optimâredirefeftinat,neclongius difeedità iuftou'taetiâ iuftusamp;ftudiofiisuir-tutis ubi uirtutê appropinquate nouerit,gremiû iuæ métis expâdit.Quid cnim fibi uuU Genef.s quod uirftudiofusuirtutisNoeextendêsmanufufeepiteam,amp;introduxitadfcr’Quod amp;nbsp;fi fccundû literâ planum uidetunnô tarnen facile colligas, nifi uiri fapientis tibinota fit côfuctudo,qui uelut fpeculatrice uirtute utitur, ei explorandorû negociorû geren doruincp prærogatiuâ quandâuidetur cômittere.Ea ergo uirtus expenditnaturas, utfi qua earû fibi uidetur cômittere profecftû,ci polfit adiungere. Cômunis enim quædâ eft bonitas fapicntie,amp;libcralis amp;nbsp;largputilitatis:itaut quas morigeras fibi cernit,afïbciet: ubi autê propofito fuo uideritaliquorûrecalcirrarenaturâ,uelutadhofpitiûfamiliarcft bi rcuolat amp;nbsp;recurriuquam fapiens induftrius tanquâ manu quadâmêtis feftinat exd perc,omnecoraperiensfuû,quo etiâcam abfentêtenebat.Nunquâenimpoteftfapics exors cfic propriæuirtutis.Quid præterea fibiuelit quôd tenuitfeptem diebus alijs co-i'bidein. lumbâ,amp; iterû emifit earn,nifi ut aduertas quôd bonû fapiêtis optimumeç propofitum , femper fibi etiâalios adiungereftudet,errantes cmcndarc,corrigereuagantesfSiquein in principio refilire côfpexerit,tamê cômutandi eius corrigendi non defpcret profe-(ftum.Sicut enim bonus medicus ctfi têpus medicinæ no fit, tarnen uifitationis fpecula ante præmittit,dcinde nô negligitiuftæ expeclationis cxcubias, ôépaulifper palfionf bus cedens operitur facultatê medcndi,quæ cum fucrit oblata, fiiû non intermittit oflS^ ciumn'ta ergo fapiens uerbis ac difputationibus, tanquâmedicus mcdicamêtis cotra rias curare defiderat paffiones.Et quia in omnibus remedio diuini fauoris utendû eft,i-deo feptê cxpcôîauit dies,quibus mundus omnis deferibitur abfolutus,amp; operator! re-quies miniftrata,ut ex illo authore omnium fumerctur difeiplina operationis human?«

Cur columba dicatur ad uefperum efteregrefla cum ramo oliuæ in ore.Et un de cognouerit Noe aquas defecilTe.Et de columba tertiô poft dies feptem e^ miira,quæ tarnen non regrediebatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.

Egreftà eft igitur columba ad uefperum habens folium oleæ amp;nbsp;ramum in o-R. nbsp;nbsp;nbsp;re fuo.Non ociofe pofuit Si uciperum,Sércgreiram, Si habentem foliû oleae

Si ramum in ore fuo,ut non fugitantem uirtutem arbitreris profetftus futurij fi quos pofifit acquirerc, neqt rurfiis tanquam finelumine cam fuifte cognofcas,6é qui-bufdam tenebris occultam, fed diurno candore fiilgentem expedalTc ufcgt; ad occalum dieijôéfîc ad eumregreflam, apud quem etiam uelperi tenebras habere non poiTetFo«-lium

gulto cflenon poterat.Ergo quafi germinantis corruptionis,, licet non magnû aliquod tarnen ucxit infignc ôC folium oleæ,in qua arbore oliua generatur, ex qua oleum confia citur,quo materiale hoc lumen fouetur,amp; tencbrarumfugatur obfcuritas.Quid autem magis quàm lumen familiare uirtuti efte’ Folium ergo ramulus infigne eft correptio--niSjCorreptio autem quafi radicem fui poznitentiam habet, quæ pœnitentia non poteft inturbidis, fed in ijs qui fpiritalemiam fermoncm acceperint, germinarc.In ore quoep non fruftra ramulus oleæ uidetur elfedeîatus,eo quôd uirtus fapientia in fermone fui habeat claritatem,Slt; ipfaftatim fpecielumen eius effulgcat,maxime cum pacificaloqui tur,quoniamhuncquocpramulum petentes præferre confueuerunt. Tulitramulû,co quod fimplicitas puritate ac fynceritate femina quædam auribusnoftris utilitatis infun ditjôC bonæ doclrinam uirtutis ÔC ad iuftitiam prouocat,amp; inuitat ad præraium bonx fi bi commilTum difciplinæ,autgerendac pœnitentiæ,amp; fequendæ conuerfatioms cupidi tatem inijcit peccatori, Vnde ÔCprtcterca cognouerit fanefiusNoequia defecerit aqua à terra,ficut feriptû eft,c5fidcrandû uidetur.Primo omniû fecundum litera,quia po tuit intelligereutrûficcum an humidum folium eflet allatû.Deinde quia non eft huiuftno di columba,ut pofiitffuôus latentes fub aqua cruere.Sedutrum illud folium ante diluuiû fuerit exortum,an tempore diluui|,contuendum eft tibi.Si ante diluuium,uir iuftus ga-uifus eft frudû deueteri femine aliquem referuatum, Ô6 inde collegit mifericordiæ infigne diuinæ,quod iam diluuium remouiffet,quæ fruëfû demonftraret, cui no potuiflent nocere diluuia.Si diluuij tempore natû eft folium,aducrtitutiq! iuftus noua femina mife ricordiaîfrudificaftêcœleftisjutradicesarborumuiuerentjôôquafircfumptaanimafoe tus genninarentuetuftos,atcpin aflrietospartusredirent,quorum indicium premiflafo lia demôftrarêt.Sedhoc aîtapotius interpretatione collegit, quia dominus deus nofter quamuisacerbis iniquitatis noftræ offenfus fit erroribus,tamêanriquæ nobis profapiç, patriæcçuirtutis fernenaliquod ueî exiguum referuaret ncpenitus open's Ôe: creaturæ fuçomne circahumanum genusamputareturinfigne.Vnde Efaias ait’.Nifi dominus Ep. » Sabaothreliquiiretnobisfcmem,ficutSodomafadieflemus,amp;ficutGomoi-rafimiles eflemus.in alterius nomine ciuitatis exprimens cte citatis indicium, in alter ius ft erilita-tem.Ita enim lingua patriaChaldæinuncuparunt Sodomam ÔC Gomôrram,cæcitatem amp;nbsp;ftenlitatem fignificantes.MeritO(^ dominus inhuiufmodi fpecie ciuitatum amputa-uitmagishumanauitia,quàmpuniendoshommcsindicauit. Tertio dimittitur colum-bapoftfeptemdies,atq; eademnonregreditur.Vndecôfideremusneid c|uodfupradi- GmeJ.» ximus inueniatur efte contrariû.Si uerbo quidem columba,opere autc uirtus nonreuer titur adiuftum,ergo deftitutus eft iuftus £lt; defraudatusmunerefuo?Nequaquâ .Nun-quam enim uir huiufmodi à uirtute difiungitur,nec cum ex ore emittit iuftitiam,difputa tionemc^ alterius uirtutis inducit,uir tute fe exuit, amp;nbsp;imitâdaalqs æquitatc difpoliat,fed uice folis alios illuminat,cûradios ftiælucis cmittit.lgnis nêpecalefacit appropinquan-tes,itaut calorênaturæ fuæ ipfe poffideat .Nunquid deficit lux diei cum totum mundu illuminât claritatec'Habct inoffenfum curfum fuum,illibatamc^ naturâ^ic Sôiftain co-lumbæ fpecie uirtus,cum adhuc feruerct diluuium, fecundum auem tarnen in terris,fe-cundûuirtutem inhominû paffionibus : reuertitur ad iuftura,quia in iniquorû peôtori-bus uirtus ut poircth2erere,nonpotueratinuenire.Etidco in illofccundo diuerforio fui rcgredienSjhæret atqi requiefcit.At uero ubi deferbuerint diluuia paffionum, SCauditi ueïbi,compertæq; dolt;ftrinæ,plurimi ftuduerint efte confortes,iam non unius patrimonium,fed cômunebonum elle incipit difeiplinauirtutis, SC tanquam fapientiæ poculû hauritur à plurimis,qui ante fitientes bibere noluerunt : ficut nunc feruêt diluuia in p e-lt;ftoribusludæorum:amp;: cum aqua cœleftis dotftrinæ exundet, potusq? cxuberet,non pu tant efte potandum .Euangeliûlegitur,uirtus exit de fermone cœlefti,tra(ftat facerdos inecclcfia.Sedneforteintraarcamfoluspofitus nonpoiritaudiri,interdum 2lt; egrelTus ecclefiam,ubiludæus occurrerit,monet,exemplum affert cœleftium feripturarû. Clau-dunt aures,neuelinuitosfortsabluat,ÔCuerbidominici humor afpergat.Siquiuero cre diderintjcurrunt adfontê,dolt;ftrinâ expetunt,infinuarifibi Euangelium concupifeunt,

Ambr.to. 4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o x neefatian-

idO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSII

nee fatiantur aHlduitate potandi.Ita fonte fapientiæ certatim rcplen dcfideranc, quetn ante fugere geftiebant.Qucm fontcmfAudi dicentê:Si quis fitit,ueniat ad me,Ä: bibau Qui creditinme,ficut dicit fcriptura,flumina de uentre eins fluent aquæ uiuæ.

Quid fibi uclit ilia adieÆo quod feriptura alia die aquam minutam,alia ficca tam terram commémorât. Quomodo etiâ Noe teiflum arcac denudauerit. Et quod ait primum menfemuelfecundum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XX

N primo 8C fexcentefimo anno Noe primo die menfis imminutam aquam I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicit à facie terra?,in iecundo autc menie, feptima ôô uicefima die menfis fic-

catam terram efle commémorât. Quid fibi uult ilia adiedio de aquæ immP nutione,cum fupputata ratio fuperior annum conclufilîcuidcatur,qui annus à fecundo menfe incipit,ô^ in fecundum menfem anni alterius ufq? progredituiï'Nifi forte hic iufti formam declaratam uclimus accipere,ut primus annus is fuerit quo cœpit diluuiû,poft (èxcentefimum fcilicet anhus primus, primus iterum annus amp;nbsp;primus menfuspoft fcX'-centefimum annum,quando imminuta eft aqua à facie terræ: eô quod iuftus in peccato rum generatione,quæ propter deliefta deleta eft,uirtute primus erat, amp;nbsp;in fecunda gene ratione,quæ cœpit poft diluuiû,eo ordine, quia primus fecûdæ generationis fuit,amp;^me

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ntoprimuseuaicrat.Rede'cnim eihonordefertur, quiSCprimegenerationis primus

fuit,â5 pofterioris principiû,quimcruerit ÔCde ilia cuaderc,amp;ifti adfeminariû propaga ri.Cum enim altj deperiflent,iblus uitç egrcgigmerito,amp;r prçrogatiuauirtutis apuddeu diucs,non cft expertus malitiæ corruptelam, per quem fadum eft ne totum corpus gc^ nerishumaniuclabolitumuideretur interris, uclàdeiabfciffum gratia relinqueretur. Gene(,t Et dcnudauit,inquit,Noc tedû arcæ.Cum arcam,ficut fuprainterpretati fumus,pro fpe eie corporis accepcrimus,quid fit denudari corpus intelligamus,fccundum altiorêfeili cet fenfumi.Cæterùm liquet quemadmodû area potucrit aperiri fecundû literâ. QuodP gitur tedum humani corporis fit quod claufum in diluuio fuit, nifi forte deledationem accipiamus,quæ operiebat corpus noftrum, ôô quafi tegebat per illû Adæ erroremÆt eo maxime redis fimilis æftimatur,quia fenfus omnis in capitCjinde deledatio, que cor pus omne fubiedum habebat. Sed ubi mens iufti uiri fobria atq; integra à corruptionc diluuq,diuinç cognitionis inflammata defiderio exilire atrç euolare uoluit infuperiora detexit omnia quæ erant impedimenta,Ô£^ fpeciem uoluptatis, quæ quodam operimen to cæteras tegebat partes corporis,redoperuit ac retexit,ut non folum corpus à icruitio dominatricis ignobilis liberaret, uerumetiam ea quæ erant incorporalia comprehende a,Cor.4 rct.Quæ enim non uidentur,æterna funt. Et ideo iuftus quem nonuidebat dominöre^ quirebat,corruptelæexors,cupidus æternitatis. Quod autem ait primum menfemud lecundum,eumq? efle uerni temporis diem,habes ÔC alibi didum:Hic menfis primus Kxod. IZ rit uobis in diebus anni.Qui enim in gratia primus poft periculum, hic rede' prærogad uam primimenfis accepit.Ne te autem moueat quod diximus iupra folium in ramo re^ pertum poft diluuium pOtuifle generari : etfi fub aqua plerumq? herbæ foleant germina re,tarnen ut fcrupulus omnis tollatur,quidmagnû fi deo iubenteuno die,quo imminu^ tafuerit aqua,ftatim germinauit amp;nbsp;terra, cû idem fit fruduû reparator SC conditor,at(p Genef.i operis luiufum nonfuerit oblitusfDcniq! habes SCin Genefi,ftatim quod iuflerit,utter ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;raherbampabuligerminaretjamp;Tlignumfrudiferum cumfrudufuo,amp;:ftatim eiecittefquot;

ra herbam pabuli,habcntem fernen fecundû genus fuum, amp;nbsp;lignû frudiferû:5C ill e dies unus fuerit,quo hæc deus iulfit aut fecit.Ergobeneficij fui deus non immemor, memor autem noftræiniquitatis,O pus fuum eiufdem qua cœpit temporis quantitate rep arauit« Quare Noe non fuafponteexiueritarcam, fcdexpedauerit oraculum diuinû quo fibi dicebatunExi de area tu amp;nbsp;uxor tua:fVfilrj tui. Et quare in ingrelTu or-dinis dclcdus fuerit habitus,ut primo ipfeamp;filfj, amp;nbsp;deinde uxores ingrederen turanegrefluautemidcommutatumfit,utfœminecumuiris exierint. Cap. XXI Genrf.s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T dixit dominus deus ad Noe:Exi de area tu amp;nbsp;uxor tuaSC fill) tui.] Itacpre^

E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cedentc aqua ficcata terra cxire potuit Noe de area. Sed iuftus nihil fibi

arrogat,fed totum fe diuino committit imperio. Et maxime'qui cœleftifuc-' rat ingreflus oraculo,cœlefte debuit ut egrederctur expetftare refponfum. V erccunda enimiuftitia eft,qniainuercc«ndainiquitas,qugufurpatindebita,necrcucrctauthoré.

Nunc quseramus quaratione quamdiu ingrediebantur in arcä,hic ordo fuit ingredient tiunijUt primo ipfe ingrederctur amp;nbsp;filrj eius,inde eius uxor,amp; uxores filiorS eins: quan^ do autem exierunt,cömutatuni fit. Nam fcriptum eft : Exiuit ipfe 6lt; uxor eius,amp;^ filij amp;nbsp;itidew. uxores ftliorum eius.Etlitera quidcm fignificat in ingreffu abftinentiam gencrationis, in egreiTu gencrationis ufum.Tunc enim pater cumnltjs prius introiuitamp;s filij cS paren te,amp; pofteauxor eiusjamp; filiorum eius uxores,id eft,nort commifcetur fexus in introitu, commifceturin egreflu. Aperteigituruclut ordine ipfo ingrefilonis uoccm quandam iuftus emittit,tempus illud non efle concubitus nelt;ç deliciarumj quo omnibus immine ret interitus.VndeinEuangelio dominus ait reprehendês quod temporibus Noe man ducarent Ô^bibcrént,uxores duccret, amp;nbsp;filias nuptum traderent;Sd ideo propter intern perantiämcorumfupcruenifle diluuium.Mœrorisigitur tempusillud,nonlætitiæe-rat.Et inde iuftus confortio non delecftabatur uxoris, uel filij iufti petebant copula Con-iugaletrt.Quäm enimindecorü,ut quo tempore uiuerttesmorerentur,tunc perituri ge» nerarenturfPoftea autemrelt;fte ad feminarium cæterorum ufus amp;nbsp;cura coniugij,cum di luuium receffit.Itacç non uiri cum uiris, fed fœminæ cum uiris exeunt, ut uirilis in fe in^ terdidlapermixtiOjpermifla autem uirilis filt;fœmineaîlcgitimaforteconiugij copula ui deretur.Senius autem altior hochabeUubi pcriculum eft,uiriles quçdam £lt; fortiores di feeptationes menti adhærcant,ô6 co fe mens quafi quandam tueatur fobolem filiorum, quotempeftatibus06grauioribus paftionibus aciesquædamuirilisoccurrit.Decurfo autempericulo,nihil obeftfimolliores cogitationesualidioribuscopulentur,nonut eftœminêtur à mollioribus fortiores, fed ut mollior cs fenfus uelut quft)ufdam uirilibus roborentur,cum omnia confilia noftra ad uirtutcm,iuftitiam,intcgritatem,fortitudine diriquot;antur,amp; quodam ufu feminarioq; uirtutum crcari atqi adoleftere poffint ualidiora coniilia.Non eft igitur utile cumuitiorumaliquaconfufio eft, quæmentem occupet,fe rere aliquas cogitationcs atej! generate amp;nbsp;parturire mentem. Cum aute compreftàe fuct tintcupiditates,amp;mens requieuerit,tuncfcminario quodam difccptationisaccepto, uirtutespoiruntamp; bona opera germinari; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

QuarationeNoe circa ar cam nihil feceritnifi iuftus à domino,amp; tame poft egteftum ab area non monitus aram deo aedificauerit .Et quare dicatur deo, amp;nbsp;non domino.Cur etiam fumpferitabeftijs amp;nbsp;uolatilibus mundis ut offer-retholocaufta.QLudcç fit quod ait dominus-.Recogitans non adrjeiam male dicereterræ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. xxil

E nbsp;nbsp;nbsp;quæ facer Ct,amp; fecitNoc omnia;hoc autem quod non admonitus eft fccerit,

fortafte requiratur.Sed utiqs dominus non debtiit quafi auarus mercede gra tiæ poftulare,amp; iuftus earn intell exit ueram aeftionem gratiarum eft'c,quaenoniuberc-tur,fed deferreturiitac^ nec dilationem paffus eft. Etenim grata animi uirtus paflionem dulîitationis excludit.qui autem debitum gratiæutà fe exigatur expetftat ,ingratus eft. Qiiod autem ædificauit, inquit, deo amp;nbsp;non dixit domino, fed deo:fecundum nominis interpretationcm, non coaefta uidetur hacc aeftio efte gratiarum quafi domino,fcd uirtus iufti morigera amp;nbsp;grata quafi deo. Quod imperiale eft , fequeftrauif.quodbcneficij, nominauit.Etfumpfitàbeftijs amp;nbsp;à uolatilibus mundis,6lt; obtulit,inquit,holocaufta.Li-tera euidens eft,quod ea quæ incontaminata funt ,'debemus offene, in quibus affedlus reluceatofferentis. Altior auteminterpretatiohochabet, quodbeftiæmundaeuiden-tur fenfu efl'e fapientis,uolatilia autem intelleótus, qui funt longe fubtiliores atqt leuio-res.Nunc uero confidcrcmus diligentius quid fit quod air.Et dixit dominus deus. Re-cogitansnonadijciammalcdicere terram propter operahomirtum,quiapermanet cot hominis diligenter fuper mala à iuuentute.Non ergo adhuc percuteret omnem terram, ficutfecit omnibus diebus terræ.Etfi uindicaucratinhominum genus, tarnen cognouc rat quia uindiefta legis ad timorem proficit, amp;nbsp;cognitionem dolt;ftrinæ,magis quàmad naturæ commutationem, quæ corrigi in aliquibus poteft, in omnibus mutari non po-teft.Vindicauitergodominus,quodtimeremus;pepcrcit,utrcferuaremur.Etuindica-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Utt femel ad exemplum timoris, peper cit in reliquum nedominareturfemper amaritu-

do peccati;fimulch ft quis peccata cupiat fæpius uindicare, afper magis quam cenforius „.i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ambr.to.4, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o 3 habeturj

i X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ö I t f A M B R '-Ö S I ï

habeturJdeóq; dicit dominus: No adqdam malcdicere terre propter opera horn mum,’ id eft,quia pietatem fuam circauniuerfitatem hominum uoluit declarare, ÔC tarnen fccu ’ ■ ‘i ritatem negligentiam quandam mentibushumanis afferrenon dcbuiuin paucosuin dicat,pluresrefcruat.Deindecumdicit,Non adqciam,oftenditquodaneuetmagisæ-' rumnashominum quam ingrauet, feiens quodpenitus peccata hominum auferri non queant.Tanquam in Prouerbio : Si quis reti fubtili haurire cupiat aquam, he qui mali^ tiam ex pecT:oribus hominum conatur auferre. Non adtjeiam, inquit, maledicere terrae propter peccata hominum,quia permanetfenfushominis diligenter fuper mala à iuuen

■: tute.Videquomodoftudiofcnosdelinqueredeusfignificetdicendopcrmanerefuper ' malafenfum hominis diligenter: quo ditfto fighificareuidetur diligenter cor hominis ad peccata propendere,amp;inefle principali noftro lubricum dchnquedi,filt; quod peius eftjftudium non deefl'e.Ideo enim ait diligenter,quafi foliciti fimus nc immunitas culpg nobis polfit obrepere.Dcinde non in unum malum dixit,fed in multa mala.Et à iuucn^ tute addidit.Exilla enim çtatecrefcitmalitia,licetalibilegerimus,quod non fit fine pec

’ cato nccuniusdieiinfans.Sed SCinfantiafine peccato non fit,propter corporisinfirmp tatem.Diligentia enim Sgt;C ftudium peccandi incipit à iuuentute, ut puer quafi infirmus peccetjiuuenis tanquam improbus,qui ftudiofe cupiat peccata committere,amp;: in criffli nibus glorietur. Apud plerofcç enim innocentia pro ignauia, fiC culpa pro laude habe--tur.Ita fe luxuria SC delicrjs,amp; adulteriorum afteeftibus iuuenes iaeftare coniuerunt.Cre^ 8 fcit ergo cum ætatibus cuIpa.Omneigitur genus hominum iam non confumendum de clarat cum dicit,Non adtjeiam percutere omnem carnê:fed in parte uinditfta fei uatur.

De cxplanationcliterali morali eius quod dominus dixit,Semen amp;nbsp;melfis, hyemsamp;acftas,dieamp;no(flenonrequieicent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. xxill

Vid fit etiam quod ait:Scmen SCmeftis, hyems amp;æftas,die ÔC node non relt; CL qUiefcentcSecundumliteramfignificatpcrmanfura manentibusiecundum inftitutionem domini ÔCftatum fuumincorruptatemporibusanimalia,uel nemorofa futura omnia.Nam cS corrumpuntur tempora,corrumpuntur etiam ilia qux temporibusfuisquæcçgignuntur.Siautemconfufio fittemporum,quomodopoftunt confufione fadla etiam ea quæ funt gignentia permanere C Ergo tempora funt quae aut corrumpuntjaut referuant,prout ipfa fui habucrint qualitatem.Idcoq; annus ex contra^ rijs ducitur,ucrc,autumno3æftatc,hycmc,ficut harmonia cantilenac permixtis grauibus amp;: acutis uidetur confiftcrc.Sic etgo ôC mundus ifte ex contralijs continctur,aere tet „y ra,igni5Caqua.Noftraquoq! corpotafrigOreamp;^calorc, humoreamp;ficcitatc,quendaffl natura:ordinem feruant. Namfinaturalis ordoacmeniura confunditur,tuncncccfle eftfequatur interitus.Ergocertum ordinem temporumdominus remota confufione diluurj ad perfeuerantiâmundi promittitfuturû.AItior autem fenfus hochabet,ut perfc men intelligamus principiû,per meffem intelligamus finem. In utroq? falutis eft caufla* Altcrum fine altero impcrfelt;ftöeft:quia ubi principiû eft,finis quæritur : nec poteft efle fublato fine principium,ôC finis in principiû currit. Ergo femper in cadem recurfurum, dum in hoc mundo eft,genus mcmorat humanum,ut cum incipit annus finiatur, cumfl nitur incipiat,non medio mundus tempore refoluatur.Ita amp;nbsp;mens quando aliquid uide tur inciperc,ad finem ufq; contendat,ô? open's fiii terminum quaerat. Quando finit alb quod opus,no quafi coniummato operefiniatur,fed in aliarecurrat opera, SCfemper in cremcntauirtutis cxcrceauquandoquidêuidct quod in frudlus fuos lemper terrareno^ uetur,qui diuerfi autuere,aut æftate,ut in partibus oriêtis,autafftatc autumnoq; nafcan tur,ut in partibus occidentis.Alio tempore terrarum feminaria partus fuos educut, alio autem tempore frudlus arborum carpimus.Diuidui ergo fruefius funt neceffarij, ÔC uo' luptarij.Nccefiarij ex feminibus terrarum, at uero ex arboru fruiftibus uoluptarij .Itaiç corpus noftrum tanquam uere hoc eft aere,cibo pafeitur naturali. Aer autê Græco nO' mine,uer Latino dicit.ldeo fcriptura de partibus orientis, amp;nbsp;maxime Aegypti per qua tranfiuitHebraeus,ueI ex partibus Phœniciac fumpfit exemplum.Anima autc uolupta^ njs,hoc eft fapientiæ frudîibus alituncuiitcrum,ut corpori noftro contrarium frigus SC æftus,ita timor amp;nbsp;iracundia uidentur aduerfa.Scd quia in corpore eft, dC iracundiam ha ; bet timorem,nec poteft fine hac efle in corpore necefifitate naturae. Et idco mens fa^ pienttS

LIBER DE NOÉ ET AR CA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;idîj

pienti's nlodtî'amirtaiufta difpcnfat,nfe iram amp;nbsp;timoré pcrmifccat, $gt;i. fiat confiifio quae^ dam animô âliüs atq? diluuiû.Die qùoch ÔC node quod ait : per diem intclligià illumû nantcm uirtutemjper nodem recognoicis tcnebrofam infipientiam.Itaque amp;nbsp;in timoré tanquam in frigore poteft efle illuminans uirtus.Similiter Si iracundiam poteft rcpri ùicre temperantia,utin timoréaliqui no penitus refoluantür, amp;nbsp;magis timoré dirigant v ad opera utrtutis.Vérbi gratia,fi perfecutor infiftafcmt plus deû timeas,amp; perpétua ma-gisfupplicia cp præféntiaputes eflcuitanda,quç dum times,accendaris ad gloriâ,perfi-diæîratusfceleri.RurfusiracundiâfircccnfiiSjdiuino cômotionem timoré modereris,

Dè prærogatiua poteftatisbominib. in cætera animalia attributaper id quod ' nbsp;nbsp;dominusbcnedixitNoe amp;nbsp;filijs cius dicens : Crefcite 8C multiplicamini, ÔCrC'

p1etctcrram,8Cdominaminieius. Etquomodo intelligatur quod fubditur: Omnia reptiliaquæ funtuiua, fintuobis in efcam : cum tarnen quacdam repti-lia fint uencnata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.XXiIH

Tbenedixit dominus Noe 8C filijs eius, dicens : Crefcite ôômultiplicamini, QfWfT’

E nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;replete terram, ÔC dominamini eius, 8C timor ueftri ÔC tremor erit omni

bus quæ mouentur fuper terram,amp;in omnibus pifeibus maris.^Haccprærd gatiuà poteftatis in ceteris animalibus üideiurhominfbus attributa amp;nbsp;in fuperioribuS partibüs .Sed eoloco ubi dixit quod deüs höminetnfccit,dicitur, Mafculum amp;nbsp;foemi-nam tecit eos,amp; benedixit eis, dicens : Crefcite amp;nbsp;multiplicamini, amp;nbsp;replete terram, ôd dominamini eius,amp; poteftatemhabetefuper pifees maris, ÔC uolatilia, ôdbeftias terræ, SCreptilia. Qiiodcgo admonui,ùt intelligas geminam hominis generationemexpref-fam : uham fecundum imaginem dci,alteram fccûndum figm'entum de luto terræ. Dc-nique ilia creatio hominis deluto terrae,uidetur elfe fada poft mUndum, pöftquam re-quicuit deus ab operibuS fuis. Sero quodam modo terrenæ ftatuæ figmentum gigni-tur.Noneratpluuiafuperterrâm,nechomoterramopefabatur.Tuncdclimotcrracfirt Xit deus hominem, amp;nbsp;infufflauit infaciem eius fpiritum uitûc, 8C fadus eft homo in ani- iW. i tnamuiuentem. lllc autemfexto die quafiperfedonumero quo omnia conclufa funt operadci,quafipcrfedaoperatione conftitutus homo fecundUni imaginemDeleft, cui etiam ifte compâratur qui in diluüio iuftus inùentus eft. Etideo fupra terrena omnii eum conftituit deus,ficut amp;nbsp;ilium ad imaginem dei fadiim, quiautrumque a ui-iijstcrrenis temperabat. lllc quitta generatus cft,utnihil terrènô deberet contagio:iftc qui inpCriculis fuerat approbatus,ô6 examinants in paftionibus, amp;nbsp;tepertus qgt; in con-fiifione non fuilTet obnoxius paflfioni. Altiôr aUtem fenfus habet quodiuftus magnitu dine ôC multitudine uirtutis augetur, atquc dödrina, amp;nbsp;replet terram, quafi cor quodgt; dam,in quo fit receptaculû irttelli gib ilium. Ita nihil uacuuifi fapientiâclTe patitut,quod tnfipientiapolfitinuadcrè. Domitisigiturnon folum terrenis omnibus paftionibus; fed etiam fenfibus corporalibus,beftias quôque flbi quodam terrorc fubijcit amp;nbsp;timoré, in quibus fpecies uidetur elfe maliciæ atque ftritatis.îmmitis enirti amp;nbsp;agr eftis eft omniS malicia,inflatur aerio quodam tumore .Necillud obfcurum, quod reptilia quædatnlc-talium quandam habent fpeciem palTionum, à quibusuenenum quoddam menti uidfe tur infundi. Omnibus ergo his imperat iuftus, quibus nô commifcctur,fed coercet ea, fimensciusnon delcdatione,noncupiditateducatUr,nontriftitiafilt; timoré tranga-tur,nô etiam luxurià atque del icq s tanquam lubricum ôi caducum uitæ huius agat eut-fum,amp; continentia amp;nbsp;temperantia abigatà fe uir fapiêfehuiufmodi paftiones. Sed quia fubdiditftatim,Omniarcptilia quæ funtuiua, eruntUobisin efeamtneforte temoueat quia ante de reptilib. diximtts ucnenatis,cognofce alia elfe reptiliauencnata, aliaman-fueta .Demanfuctisigitur reptilibus accipe, quæ etfinonomniauentre ÔC pedorere-pUntficutcôlubri,exiguostamenpedcshabent,ut repercmagisquam ambularc ui-deantur.Ergo uenenatorum reptilium fimiles immundas in corpore accipe paftioneS, manfuetorum autem décoras. Omnis cnim affedus qui eft præter deformis dcledati-onisillecebram,paftio quidem eft,fedhonapaftio. Cupiditasmolliot eft, amp;nbsp;ira ^timor,hæ noxiæ animæ paftiones funt. Affedus autem innoxq paftiones funt.Ethis ui-uendi quidam nobis ufus miniftraturj ôlt; caufa,harum cibo utimur ad uitæ gratiam,ha-• rum epulis deledaraun nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;

ld4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVIAMBROSri

An fub his ucrbis quibus ait dominus:Skut olera pabuli dedi uobis omnia,ole ribus magis quam carnalibus epulis uti debeamus, Et quemadmodu abftinere debeamus à languinc,irt quo eft anima,Ac de diuerfis philofophorum opinio-nibus circa naturam animae. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XXV

Gentf, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vid eft etiam quod ait:Sicut olerapabuli dedi uobis omniaflnquo SCij qui

fimpliciter intelligunt, ut non expendant fermonis examen j non nobis up dcntur efle contrarij.Sunt enim qui putant,ut olera ad cfcam nobis dei nutu attributauideantur,quo his magis quam carnalibus epulis utidebeamus. Ego autemli benterhisacquicfcerem,utgenerihominu ad parfimoniamamp;temperantiam oleruin ufus inolefcerct,nifi uiderê ab tjs qui non libcnter accipiunt,pofle referre mihi, quiano omnia olera eftehomini inueniantur accomoda. Deinde quia non omne hominum gc nus fapientiæ QC continentiac amorc duciturjUt cotinentiam fequi poftit. Et ideo quod generale præceptum eft,ad portiunculam paucorum hominum deriuare no polTumus. Omnibus enim hominibus hoc pracceptu datur.ldeoqi confideremus quid dixcrit : Si-cut olera,inquit,pabuli dedi uobis omnia,non olera omnia dedi uobis ad cfcam. Vtan-tur igitur qui utunt carne tanquam olcribus,non ad diftcntióncm,nec ad aruinam cor-poris,quam epulac carnis facere confucrunt.Sed qucmadmodum amp;nbsp;olerano omnia ad efcæufum habiliafunt: ita etiamnonomneuiuumreptile accomoduadufum epulan-di. Siquidem ab omnibus uenenatis debemus abftinere : licet hue quoq; procefteritlu-xuria,ut magis deleólationi confulat quam periculo, ÔC in plerifqt refetfto quod dicitur uenenatû naturalitcr ineflc,rcliquam partem ad cibum uindicet, quae etfi non plena pe ricuh,tamenuicina periculo eftjSC corruptelaaliqua neceflè eft in totius iuccum fe carnis infuderit. Pieri tf etiam fagittisuenenatis transfigunt ccruos, amp;nbsp;huiufmodi uelocw animalia,filt; poftearefeefta quadam parte membroru, reliquo corpore ad cibum utunt« Qiiod aut ad altiorem fenfum perrinet, hoc eft,unde magis didlum eft quod irrationa-biles pafliones ita debeant menti fapiêtis, ut olera ruftico efle fubieefta, atq; his utamUt reptilibus cogitationibus,ut agricola oleribus,quæ licet obefle non poflunt, cibi tatnc non habent gratiam fortioris.Gcnerale enim omnibus,amp; comune prseceptum,non al-tioraindicit genera uirtutu,quae utiq? paucorum funt. Sed amp;nbsp;fl quis uirtutum epulas for •tiores flbi exhiberenon poflit, huiufmodi tarnen habcat pafliones, quæ non noceant, fed deledêtJdeo in principio faneftus Moyfes informauit nos atqt inftruxit de infuffla-tioneanimç,utnonlaberemuropinionibus diuerfls philofophorû,quifibiconftareno polTunt.PIcricp enim uariafenferunt,uti Tricias,amp;: eius difcipuli,fanguine efle animant dicentes : iftam utiq? animam qua uiuimus,qUæ eft ienflbilis : non illam animam quxra tionabilis intelligibilis interioris hominis teftimatur. Hippocrates aut etfl nonTri-ciæimprobauitingenium,necdifputationem eius redarguit, tarnen fcntentiac nonac-quicuit. Ariftoteles entelechian dixit. Ignem al fj efle uoluerunt. Nos igitur huiufmodi diuifioncmteneamus,utfcparemus quod eft rationabileanimæ, cuius fubftantiadiuf nuseftfpiriruSjficutaitfcriptura, quiainfufflauitinfaciem eiusIpiritumuitæ.Efleautc in ca nutrimentu quoddam uitale,quo hoc corpus animat,elTe etiam deleciabile.Illarö igitur et uitalisamp;f del ecftabilisanimç partium flibftantia,fanmiisappellatur à quibufdä, I -J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cfcriptura dixerit; Anima totius carnis, fanguis eft^roprie igitur animam ear

nis fanguinem appellauit.In carne enim deledatio ZC paflio eft,non mens amp;nbsp;ratiocina-tio.Tamen fi diligenter intendas, hie locus ilium explanat. Cum enim hoc loco anima fanguinê dixerit,uticp fignificauit aliud efle anima,aliud fanguinê,ut fit animæ fubftan-tia fpiritus uitalis:fed ipflim fpiritS uitalem non per ft tantû amp;nbsp;fine ianguine uflim affer-re uiuendi,fed comifeeri fanguini : quia funt quæ uocantur art erip uelut rcceptacula-fpi ritus,quæ non folum aercm purum ample(ftunt,fed etiam fanguinem, fed minorêloiv géfanguinis portionem. Gemina enim cum uafafint, aliud eft uenæ, quæ nbsp;nbsp;nbsp;Græce

appellatur,aliud arteriæ. Vena plus habet fanguinis quam fpiritus,hoc eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;arteria

' minus habet fanguinis, multo amplius fpiritus. lam temperatio pro diuerfitate naturx . eft hominö flngulorü.Ältior aut fenflis delêcftarc tc debet, qui fignificat fanguinem ani mam ideo di(fta,quia fanguis calidus ÔC ignitus eft,flcut eft uirtus.Quicuncp igit ftudio uirtutis fuerit accenfus,ÖC uaporem latidis afliimpftrit,omnes delicias uentris excludit«

liber ßE NOE ET ARCA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*5

Ea iginir cogitationum quae fîint carnalia at que terrenajin uirtuti s,inquit,ardor e p ofiti reijcieriSjquafiinhabiliaîpmtali cibo.Non enimcamem manducabat, hoc eft,terrenü aliquodcogitabat,qui dixit,Meus cibus eftutfaciamuoluntatcmpatrismei, quiincœ lts vft-.ftudium hominibus uirtutis infpirans,amp; cupiditatem diuinæ cogitationis infun-dens.Ergo terrenac cogitationes amp;nbsp;inftrmæ, quafi euiratae ÔC fineufufanguinishabent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Etille cuiratus dicitui’,qui fanguinis plurimum amiferit.etenim fanguinis amiffione fri gefcit.Quifquis igitur diligens uirtutü eft,cibosablegat reij cit corporales,nifi quan-' turn fcitfatis effenaturæ. Quifquis autem négligent! or tanquamlubricum aquofum uitæ ittius fuerit curfum fequutus,quafi amiffis ucftigijs in uterum decidit,8C ucn-trem.ïtacp quæ funt terrena defiderat,cibi cœleftis alicnus,amp; qui non poffît dicere : No ftracôuerfatio in cœlis eft.Ideoqt ut ad fecretos prouocaret,ait idem : Ne tetigeritis,ne attaminaueritis,ne guftaueritis qua? funt ad corruptelam ipfo ufu, fecundum præcepta ’ 2lt; doflrinashominum,quæfuntrationem quidemhabentiafapientiç,in obferuatione religionis,ô(^ humilitate cordis,noninindulgentiacorporis,nô in honore aliquo adfa^ turitatem amp;nbsp;diligentiam carnis.

Quod per hoc quod ait, Etcnim ueftrû fanguinem amp;nbsp;animarû ueftr aru exqul-ram, de omnib-beftijs, de manu hominis fratris, detur intelligi hominê gra-uius peccare qui fratri infidiat,Et quis dicat frater.Quare etiâ dixerit: Ad ima-ginem dei fecithominê:amp; non. Ad imaginé meamtcum reprobatione opinio-nisphilofophorûquinegantdeumhaberecuramfuperhomines. nbsp;nbsp;Cap. XXVI

D fanguinem amp;nbsp;animarûueftrarum exquiram de omnibus beftijs,2lt; de manu hominis.lBeftialimaliciæ c6parauit,imo etiam acerbauitiniquitatem hominis ultrabeftiarumferitatem,dicendo,De manuhominisfratris.Etenimbeftiæ nihil nobifcumhabcnt cÔmunenaturæ,nullo uelutfraterno iure deuinéfæfunt.Si no cêt hominibus,quafi extranets nocent.Naturç iura non uiolant,germanitatis non obliuifeun turaffecfum.Ideo grauiushomo peccatquifratriinfidiatur,amp; dominus feuerius uindi- ... caturum fe eife promifit,dicens : Sanguinem hominis de manu fratris cius exquiram. nbsp;nbsp;nbsp;*

Annon frater eft quem rationabilis naturæ quidam uterus effudit,ôô eiufdé matris nobis generatio copulauit Eadem enim natura omnium mater cft hominum, amp;nbsp;ideo fra très fumus omnes, una atcç eadem matre generati, cognationistp eodem iure deuinéfi. Ideocç amp;nbsp;dominusfratrcm appellauit ôC eum à quo fanguis fratris cxquiritur,fignificâs magis abhis periculum pertimefeendum quifraterno fibi iurefociant.Hinc etenimin-fidiæ,hincpericulafrequentiorahominibus comparantur .Etutfpecialia comprehen-damus,fratribus fpecialiusinhæreditatisdiuifione frequenter odia fuccrcfcût. Deinde fi fratri amplius collatum fuerit à parentibus, ff atres abj indignantur magis, ôd gratiatn àparentibus coUatamparricidio auferre conantur.lftamagisbeUafufpe(fta,bcllano ci bi tantum,fedfingularû domorum.lllos ergo dominus ad ultionis iudiciûcomprehen-dit,quos magis inlidiaturos fibi effe cognouit.T crtium eft quod in eo fratrem dixit, no quo dignus pietatis nomine parricidatit,fed quo magis pictatis grauetur uocabulo,at-queindefiatfcelerisincrcmentum, quo iuftior fit uindiétafcelefti.Ergo dominus deus nofter ultionê promittit,utuel fie frangatur metu,qui pietatis cft oblitus, ut feiat quod^ etiamfihomines effiigiathomicida, dei tarnen indicium nonpoffit euadere,fedmaiori amp;nbsp;xterno fupplicio referuetur. Altiorc auté fcnfuhoc intelligimus, no folum ab^xtra-neorum,uerumetiamanoftris,hoc eft domcfticis nobis cogitationibuscauendû. Deinde obferuandum nobis no folum àmaliciamentis,uerumetiam abipfis fcrmonib.no ftris,ldeo($ait:Demultiloquionôeffugiespcccatû.Ergohocfignificariuidetur,nôfo lum operis noftri, fed ctiam fermonis qui eft magis domefticus, rationem domino efle reddendam.Etideo diligentius confidcrandum,nc ucl fermone uel opere cotrahamus oftenfam,quiaficut ore confeffio fit adfalutcm,fic ore fit lap fus ad mortem. Qui effude Row. i o rit,inquit,fanguinemhominis,pro fanguine hominis eins effundetur.Non errauitlocu Gfnofÿ tio,fedemphafis,ideft,exaggeratio faftauerborû eft,eo quodis qui effuderit fanguine hominis,ipfe quafi fanguis effundetur,quód fp em ei p oftcritatis eripiat : quia fient fanguis effufus in terra hac ateg iliac fpar git, ita impioru anima à cor pqrc fragilitatis more

166 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dl vr AM BROS II

fohiatur : quia SC de anifna dicflum eft morte eius efle corruptionem,eô quod gratig clt;X leftis munere defraudetur,amp; uelut collifamalitiae fcopulis falubritatis fuæ corpus imffli nuat.Mouet etiam plcrofq; quod dixerit,Ad imaginem dei fecithominem:amp;no dixit, Ad imaginé mcam, cum ipfefit deus. Scd intellige S)C pattern efle ÔC filium eflc. Et licet per filium omnia fa(ftafunt3 tarnen legimus quia pater fecerit omnia, amp;feceritper fili«, ficutfcriptumeft:Omniainfapicntiafecifti.Siue ergo pater dicit,adimaginem uerbife cit : fiuefllius dicit,ad imaginem dei paths fecit.Etideo familiärem quandam dome^ fticam deo demonftrat hominis efle naturam,id eft rationabilis hominis fecundS quoJ ad imaginem dei crcati lumus:eafj caufa inultum non elTe apud deum quod in domeftt cum animal fibi uideat crudeliter SC impie' efle comiflum. Caufa ergo uinditftae additac facit,ut primum excludamus philofophorum quorundam opiniones, qui negât deum habere curam fuper homines:Dcindc fcientes prærogatiuam noftræ ultionis apud de3 manere, neq; in alios comittamus quod diuino iudicio uindicandum fit, neq; mortem ipfi uehementius pcrtimefcamus, cum fciamus necati hominis innocentis apud deum nullunt efle contcmptum.

Quomodo intelligendum fit quod inquit dominus: Non erit diluuium ut cor^ rumpat omnem hominem. Et quod fubdit ; Arcum meum ponam in nube. Et qualis fuerit arcus ille. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XXVH

On erit,inquit,diluuium ut corrumpat omnemhominem.j Dubium uidet: N nbsp;nbsp;nbsp;V trum enim diluum non eritjintelligendum fit, quod diluuium corrumpat

terram (hoc enim diluuiafacere confuerunt) an uero non erit talcdiluuium quo terra omnis corrumpatur,quod pofteriora apcriunt cum dicit omnem terram non corrumpendam. Oftendit enim diluuia quidem elTe ftitura, fed non talia quibus poflit omnis terra corrunmi. Senfus autem hoc altior habet, quod iam prouidentia futura fit domini,ne tantum fit diluuium corporalium palfionum,ut anima omnis intercat. Et quidem non audeo dicere quia uidetur dominus ftatuere quod nullius anima poflit nitus interire. Quid ein de parricida dicimusr’ Quid etiam de homicidafQuid de adub terof quid de præuaricatorer Quas ei partes animæ ad ueniam refcruamust’ Vndemi' gis illud arbitror,quod prouocet dominus deus, ne fi quisleuiores alias habeat paffio' nes,penitus diuinam defperet gratiam,nec omnimodis uitfturum fe elTc diffidat.Sedc' tiamfi eft luxuriofus,nec poteft ftudium uitare luxuriæ,ab adulterio ftudeat tarnen tem perare : fit epulandi deledatio, non ftuprandi fit. Etiamfi nefcio quis auarus qui aliéna diripuit,eiecit pupillos,eliminauit uiduas,poftea tarnen in pcenitentiam regreflus relt» tuat quod abftulit.Denic^ Zacheus ideo ueniam meruit,quianonfolum reftituturufe, fed quadruplum promifit,quibus aliqua fuftulilTetjpauperibus quolt;^ medietatê fui pa^ trimonq donaturum.Confideremus etiam diligentius quid fit quod ait : Arcum meum ponam in nube,et erit fignum teftamenti æterni inter me 0^ inter terram,ÔC erit cum in^ nubila uenerit nubes fuper terram,parebit arcus meus in nube, amp;mcmor ero teftamed mei.Non enim(ficutpleriqi arbitrantur) arcû iftum dicit quern aiunt homines eflc quo pluuiarum figna aliqua declarêtur, in quo colores diuerfi tanquam radiorum fob's nuc rutilantiu,nunc lumine lucentiû clariore figurant junde ÔC pluuia futura fignificatur,co quodinconftantia quædam ferenitatis uerficolorafpccie demonftretur. Arcum hunt h im quidam appellant.Sed abfit ut hunc arcum dei dicamus.Hic enim arcus qui Iris db citur,per diem uidcrifoletjpernocftem non apparet.Etiam per ipium diem,fi obduclus aer tetris nubibus fuerit,ne fic quidê uidetur, ni forte' cum grauiores nubes fe cceperint relaxare.Ergo uideamus ne quia arcus quo fagittac iaciuntur,nunc tenditur, nunc refol uituq quandam extenfi one remifllone uideatur fcriptura fignificare, per quam necß penituspernimiamextenfionemuniuerfarumpantur,fcdfitquædâmenfura,amp;quod^ dam diuinæ uirtutis examê. Eft ergo uirtus inuifibilis dei,quæ amp;nbsp;fpecieiftius arcus eX-tendendió^remittendimoderat pro diuinauoluntate,miiericordia,poteftate,qu3enequot;’ que omnia confundi nimiafolutione, necç dirumpi nimiairruptione patiat. Qua ideo in nubibus dicit poni,quia tune maxime'opus cft diuinæ auxilio prouidentiæ, quando agminanubiüinprocellastempeftatescß cogunt. Ideodicit: Areumeum ponamio nube,non fagittam ponam. Ar eus enim inffiumentü iaculandæfagittæ cft. Itaquenom

I » I, ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IIBBKDB NOE ET ARCA.

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipféàrcusüulncrat, fed fagitta.Et ideo dominus in nubibus arciim magis quàm fagittS

ponitjid eft,nonillud quoduulnerct, fed quodhabeat tenon's indicium, uulneris effe* dum habere non foleat.

Qua ratione cum tres filios Noe, Sem, Cham, laphet,fupra computauerit,hoc loco medtj filij,id eft, Cham generationem prius comprehendérit. Et quomo-- do ille Chananacorum author fueriti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. xxvni

Va ratione autem cum fopra tres filios Noe computauerit, Sem, Cham, la-Q_ nbsp;nbsp;phethoclococomprehenderitmedtjfiltj generationem t Hoc eft quod ait:

Cham autem pater erat Chanaan. Ifti tres erantfiltj Noe,8C maxime cumilli duo-iufti,ifte iniuftus medius.Iniufti ergo prius generatio quàm iuftorum comprehend ditur, Neqs enim polTumus negate quod fcriptum cfttfed ad coaccruandum delicfium ipfius addita eius eft gencratio,qui cumhaberetfilium, amp;nbsp;pater elfer, folus ipfe pattern non cognouit, qui magis cognofceredebuilfet. Etidco imp rob um habere meruit filiu, quia improbusfueratpatri-Simulfignificat ex illo Chanaan Chananeosfuiire,qui poft multas generationes à populo iufto oppreiri,ceircruntin eius polfelfionem, Author? ergo Chananæorum Chanaan fuilfe manifeftum eft,qui fuit filius huius Cham, qui im-pius in pattern extitit. Altior autem fenfus nominum interptetationefignatur. Cham enim calot eft,Chanaan turbatio eorum. Qui enim calet,continuo mouetur óó pertur-batuv : ideoqs cuidentilfime declaratur non tam hominem patremhominum fuilfe, fed palfionem malam improbac palfionis generatricem,qu3c effet à partis moribus, hoc eft • ab ufuuirtutis aliéna.

Quomodo Noe egreflus ab atca,fa(ftus fit agricola.Et de differentiairlter ópé-tatorem terræ,amp; agricolam. Quid ctiam fit quod iuftus primû uinéam planta-ueritjSC non triticum authordeum.Et quid fibiuelit quod fubdit,Bibit de uino amp;nbsp;inebriatus eft.Et de duplicifpecie ebrietatis, QC geminanudatione fapientis. ac de operimentis animac’. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XXIX

E nbsp;nbsp;nbsp;illi qui de terra faôus eft,comparari Noe uir iuftus, quia à de illofcriptû eft

quod de paradifo eierftus coeperit operati tertamidcifto quocç, quoniam e-grelfus ex area faôus fit agricola.Etpropemoduinutrocp præcelferat quaedam forma diluuii,quia filt;:Noe poft diluuium, 8lt; Adam poft mundi conftitutioncm fecundumfigmentum corporis.Nam utmundus fieret, congregata eft aquainunam congregatio-nem,utuideretut tetra, quae ante'non poterat per aquarum confufionemuidcri. Ergo ficut ille primigenes magifter terram uidetur operatus, itactiam egrelfus ex area Noe feminationis amp;nbsp;culture author eft fadus.Hacc putantur fimilia.Sed fi uerba confideres, quae iamuimfenfus altioris exprimunt,aliud eft operatorem terre elfe,aliud agricolam; Alius enim tanquammercenarq,aliustanquampatrisfamiliâs loco fungitur.Denique Cain quilfatrem occidit,erat operatius tcrrac.Etut feias quia operari terram magis fer- Ibid. 4 uile quàmliberum fit, malediclo patrlcidalis eius operatio comprehenditur .Denique fcriptum eft : Quoniam opetaberis terram, nonaugebituirtutem fuam dare tft)i,ge- ibid, j mens.ct tremens cris fuper terram.Terraautem caro noftraeft,quam improbus opcra-. tut, bonus autem excolit.llle quafimercedem quærit è terra ,ifte quafiboni frueftus ca-pit gratiam difciplinæ,ut magis frueftiferum faciat agtum fuum,8C qui domini pollit r e-fpondere culturis,2lt; indulgêtiam cultoris oftendat.Operator aût quid aliud nifi efcam tantummodo corporis fui quærit,uentris magis ufuiftudens,atq; idfolu explicate con-gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tentus,quod fibi prodelfe polfit ad uidiumCllle uero alius fruôuû utilitate pafeit .C^ios

fru(ftushabcatiuftus,agnofcis.Erudlus aût fpiritus,cbaritas,gaudiumjpax,patiêtia,bo- cj. nitas .Bonus ergo agricola habet continentiam, caftitatem, utfi quae arbores cito cur-uantur in terram, amp;nbsp;effufius germinant, eas uelut quadam tempetantiac fuae falce fucci-dat,ut abficiant quod infirmû cft,germinent quod decorû. Quid eft quod iuftus prim« uineam plantar,£lt; nonaut triticum authotdeumfVnde aûtuinea poft diluuium cottu Qenef9 ptionemtç tetracfSed de hoc fuprà diximus, quia uctis tempore etiam cottuptatu radices uitiû pullulate po tuerunt.V nde et illud maiore folicitudine foluendû arbitrôr,qùia iuftusprius qu^uoluptaria,^ quçnecelfatiafuntrequirit,NeGeffatq emfrult;ftusfunttr4

tde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Din AMBROSll

tiet hordeijfîne quitus non poflumus üiucrc,uinum autem uoluptarium,5C cauiàâd letflatióis datum.Quod,quia iuftus eft,tdco fibi magis hoc quod fecundum erat, quàm quod pnmû eft uindicauit. Neceflaria enim alimcntauiuendi deo detulit quod crat.Sü perfluum autem uinum hominibus,Ôif non necefïarium.Sed forte dicas itafine potuno pofle homines uiucre,quemadmodum etiam fine cibo.Neceffàrius eft ergo potus fient cibus.Non abnuo.Siti utilt;ç ncccflarius à domino conftitutus.non repugno. Et ideo ad P O turn neceflarium fontes StT fl umina conuenit deriuarc, quac non utiqt manu hominis effeef a,fed domini dei noftri iuffù Si operationefluxerunt. At ne quia diximus opera^ GfWff. 4 tionem domini,ad illud rctorqueas,quod operatio Cain uidet maledidiones habuiift*« confideranon operationem maleditfti nomen accipere,fed quia feriptn eft,operari tef-^ loa». 5 ram.Qui enim operatuf terram,mercenarius eft.Ille autem non mercenarius, fed doini nus,qui ait : Pater meus ufiß modo operatur,6c ego operor. Quid operatur huiufmodi ^^quot;4' 9 operator^ Audi:Mcus cibus eft ut faciam uoluntatem patris mei qui in cœlis eft. Etbv bit,inquif,de uino,6lt; inebriatus eft.Non dixit, Vinum bibitneq» iuftus uinu ebibit, fed deuino,hoc cft,de eius portionelibauit-Ebriofi eft omne abforbereuinum,et intempd rantis euacuare quod fumpferit.Continentia aûtutendi meniuralegitima eft. Ebricta-tis J taq? ipecies gemina eft. Vna quac titubationem corpori afferat, atqt eius fupplantet ueftigia,feniumq? perturber: altera quac mentem uirtutis uaporct gratia, Si omnem in* firmitatêuideaturauertere.VndeApoftolusait:Vinomodicouterepropterffequen^ tes tuas infirmitates.Sicut enim ifto bibendimoderamine uinum no infirmitati eft, fed faluti,atfp omnem infirmitatem alleuat corporis,ita etiam ebrietas ilia prçclara omnetn Ppfii infirmitatem carnis excludit,de qua icriptum eft:Et poculum inebrians quàm prçclarS Epl'ff. 5 eft.Quac cftifta ebrietasf’Incbriamini,inquit,nonuino in quo eft luxuria,fed implemf

ni fpiritu iantfto, Apoftolus dixit.Et fecundum literam igitur cautio cft,6ô fecundum û pientisaltioremfententiam,laudatio eft. Cautus eftqui ctfinudatur,indomo tarnen nudatur lua,ubi operimenta non defint,amp;: quædam tegmina ebrietatis, ut uitia fua no.' rit abfcondere.Corporalia igitur nudum corpus tegunt,ut parietes Si teefta : animæ aut quac fint operimenta, uideamus. Sed tune operimenta reperimus, fi enudationem eius difcutimus.Gemina autem nudatio lapientis.Gemino igitur amitftu mens noftra uefti^ tur : fi aut peccatum imprudens admiierit(haec eft enim enudatio uelut ebriac mentis,Ut nefeiat quod delinquat,quafi quæ tcmulentia quadam ignorantiae in uitium dedutfiala batur)autrurfusncgligenti'ae Si ignorantiae fomno fepuka errorem fuum neiciac Qux cum inciderimuSjimô cum peccata plurainciderimus etiam per feientiam ( eft enimna turalis quædâ etiam noftrac infirmitatis ebrietas, ut impetu deletftationis feramur inuf tium,ficut pleriq? iuuenili accenfi calore,aut luxuria Si delctftatione flammati, autatia--ritiæ rapti cupiditate)certe' omnibus his medicina quacratur,ut aliquis tegat huiufinodi infirmitatem fuam,primum pudore quodam Si uerecundia,ut etiam fi in lubrico fit ad' hue pofitusdelinqucndijdet tarnen emêdationisinfignc.Etenimplurimûintereft utrtJ peeeaf a fua iatftare defiderct.In altero enim turpis impudentia, in altero tolerabilis uC' rccundia fpem futurac corretftionis oftêditAlia eft autem denudatio animæ,quæ uelut quandam farcinam corporis abqcit atcç exuit, ficut fepulchrum quoddam carnis effU' giens.Sepulchrum enim patês eft guttur huiufinodi hominum, in quo fepulchro uelut attumulatur anima ddeelationibus. Sicupiditatû paftîonibus onerata diuerfis. Exuit igitur fe à congeftione terrena,ôf quafi retia quædâ circumfufa euadit atep effùgit, quç' cunquefeab omni nudaueritpaflfîonum laqueo,et omnem illam deformem fpeciê tet' renæ labis auerterit, ut lucem uideat decoris æterni.

Quarc nô fîmpliciter dixerit: Vidit Cham nudationem patris,fed, Vidit Cham pater Chanaan.EtcurChamnudatum patternriferit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XXX

Veto nunc cur non fimpliciter dixerit, Vidit Cham nudationem patris.fcd, Vidit Cham pater Chanaamutiep Chanaannatus non erat: cur ergo nomen addidit fih|,nifi ut Si uitio authoris deformaretur hærcditas,amp; autor filtj nC' quitta grauareturf Et pater igitur in filio,6ô in pâtre filius redarguuntur, habentes ftub titiæ,nequitiæ,impietatis quoep cômune confortium. Nec poterat fieri, ut bonû genc' raretfiiium, qui bono patri nequamfilius, Si naturæ Si eruditionis degener extitilTet.

Hæcfecundumlitcram.Quod autem ad altiorcm fenfum pcrtinct, omncs mores pefli-mi crroribus delcólantur alicnis.Non folum erroribus,fed ctiam îjs quæ ipfis uideantur . mala efl'c,ctiam fi non fint. Nudum cnim Noc fc non fentiebat,qui amidu erat indutus fapientiac.Dem'ç^ nec Adam in paradifo pofitusnudu feputabat, nifi poftea quam com mifitpraeuaricationis errorem.Üt rcus,ami(fiu fapientiae aciuftitite,mandatorum coele-ftium præuaricatione nudatus,nudû feuidit,6C folijs operiendum putauit.Ridet igitur Cham nudatum pattern uidens. Omnis nancj improbus quoniam ipfe deuius difcipli-næ eft,aliorum lap fus non folum pro fui erroris folatio accipit, quod confortes inuene-rit culpæjUerumctiam improbo lætatur affc(fiu,tanquam fiiaipie ditfia corrcxcrit.Mala mens ergo laetatur praeter propofitum quidalicUi accidifle fapientitcum uticp corporis lapfijsinuitio elfe non deb cat, etiamfi lapfiis putetur, nifi animus quocçinclineturad culpam,Poftremouenialia iudiccnturhuiuftnodi errata,non odio profequenda,noha^ bendaludibrio.Sed mens, ut dixi, improba cum putat errafle fapientem, infultandum arbitraturei,cuiusfibi putatmores eflecontrariosgt;quodpeccatumfuum ueluttacito quodamfapicntisteftimonio redarguaturtcotplætandum fibi,quodiufto uiro nec er«.-ditio ipfius profucriqncc iuftitiafuffi:agatafit,ncc ea quae fecundum corpus funt,babue rint profperos curfus.Hacc cnim pro fummis bonis apud improbo s acftimantur,in diui-ttjs aut honore pofita,qu3c tarnen nullum frutfium ad landein uirtutis conferunt.Propte rea infipientiæ defenfores uidentur,qui uirtutis ainatorê profperorum munerc efle frau datum,qui omnebonum temporalibus magis quam perpetuis acftimandum putant»

De cuidcnti pictatis affeöu in bonismijs Sem amp;nbsp;laphet,qui nudatum amidlu patrem uidere caucrunt.Et quomodo mens fapiens retrorfum ambulet.Quid ctiam fignificet quod fomno reccdcnte Noe fobrius fatfius fit a uino .Et qua-re fcriptura Cham quem primo mediö inter fill os pofui t,p oftca minoré apella ueritdicens’.Cognouit Noc omnia quæfecit ei filins iunior. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XXXI

P errexcmnt retrorfum, amp;nbsp;operuemntnudumpatrcm,ôinonuiderûtnu-dationemeiusfEiteraeuidentcm pietatis expreffitaffcAum,quodnudatn amiâu pattern boni filtj uidere cauerunt, ncpatcrnareuerentiauelipfominueretur a-fpeiflu.Siquidem etiam tacito uultu pictas frequenter offenditur. Vnde etiam Romæ uetusfuilTe ufus dicitur,ne fill) cum parentibus ÔC maxime puberes intra.rentlauacrum. Senfus autemaltiorbochabct,quiainfipienspraefentiatantummodo uidet quæinocu lis font futura non tcfpicit,prîcterita non cogitât: Sapiens autem ÔCpræteriurecor da-tur,8C futura confiderat.Omnis ergo mens fapiens retrorfum ambulat,hoc eft practerita fpelt;ftat,nec naturae quodam ufu impeditur, nihil uacuum, nihil nudum foorum patitur efte geftorum.Opérit quae aliter geftafunt, amictu quodam amp;nbsp;gratia uel pracfentis ope ris,uel foturi,ut nihil indecorum prætereat,nihil inornatum relinquat.Vnde dC Apofto P • J lus foperiora obliuifeebatur,priera appetcbaf.fed obliuifccbatur,ut abfeonderet perfe-cutioniserroreSjUttegeretfuperiora deli(fta,bonisqtoperibusabundarct.Beatienim hW-ji 8lt;illiquorum teiftafuntpeccata,id eft ,fitcgantur bonis operibus,amp; operianturuirtu-tum fequentibus difciplinis.Et fobriu3,inquit,falt;ftusNoc à uino. Manifeftum eft^x c- Gcnef brietate intercedente fomno fobrios fieri homines.Mens autc fobria eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pyæ

tcritaôd futura cognofcit.Sobria ergo crat més iufti amp;nbsp;quado ebriaputabatur.Eft enirn Pfdm. i * praeclarum poculum inebrians iuftos. llle antemuere inebriatus erat qui ridebat patré, Quienimnecç praeteritam generationisgratiam, necçpræfcntemreuerentiam patris, necçfoturampœnampaternae iniuriæ confiderabat, uerc ebrius crat,SC quod putabat uidere fe,nonuidebatErat inillo profunda caccitas,qui patrem uidere non poterat.Na fiuidiflet patrem,nonutieprifiiTet. Nec^ enimridendus,feduerendus eft pater.Multo autem ampliusmentem iufti infipiens uidere no poterat. Quomodo enim uidebat,qui ineo putabat dubietatis errorem,ubieratperfeeftus fapientiæ caeterarumqi uirtutum Haporc'ficutfcriptumefttVaporeftenimuirtutisdei.Quando enimmensmagisfobria slt;fpicw.7 cft,quamtuncquandonaturam omniumrcrum,temporumcçpr3cfentiumamp;futuroru itafpelt;ftatnegocia,utnullaineo temporalis titubatio ebrietatis appareat tquot; Qpœro ctia quaratione cum ante medium dixerit inter filios Cham,nunc iuniorem conftituat t* Sic.

Ambro.to.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p eriirn

I^'O’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* '• ■' Ö^rv r A M B R o 5 11“ ” quot;nbsp;’ J

cnim fcnptum eftiCognóuit Noc oriitiia quæ fecitei filiusiunionNunquid ante fcripti^ rainordine gcncrationis errauitf'Nonutiquc.QujdergofContrarianunc fcriptafunt^ Non arbitrer. Quomodo igitur foluitui\, m'fi iuniorem non actate, non tempore accP pias,fed rudem fenfu, SiC in quadam inteUeórus infantia conftitutum, qui prouedioris docfïrinam ætatis non hauferit,nec pcrceperit fenile confiliumf'Cani cnïm quidem funt ' fènfus hominum.EtïdeOjinquit: Cumuenen'sad feniorum confihum,claude os tuuffl» ut alibi habet fentcntia;Difccndum enim prius eft quam loquendum. Aures ergo para^ tas habe,ut aliquid de fapientium confilqs confequaris.Lingua reprimenda eft^ auditio pratparanda.

De bcnedióbone Sem filij,amp;: quare Noc dominS dcö dixerit,amp;: fpcdaliter deu * filtj fui Scm.Et qua ratione efi Cham peccauerit,non ipftim fed filiû illius feiaiitud - addixerit.Et benedidione filij laphetjóC multiplici dilatatione bonoru. Ca. x x X11 Qene[.9 gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Encdicens filium Sem ait Noe:ßcnedidus dominus deus Sem, amp;nbsp;erit Cha--

B nbsp;nbsp;naan feruus eius. J Et dominum amp;nbsp;deum dixit, SC fpecialiter deum filij fui cui

nomen Sem eft,eo quod deus iuftorü eft, hoc eft deus montium,non ualliö, qui gratiam habeant uirtutis excellae.Deniq! qua ratione cum filius cius Cham peccaue rit,non ipfum fed filium eius feruituti addixitfEt fortafte ideo, quod plus afficitur iniu^ rtjsfiltj fui,maxime quarum reus ôd author exiftat, ÔCuehementius confriftaturfui pec^ cati damnation? à filio perfolutam,qui non tarn fuo qua patris merito puniretur, deniep qui dofftrinæ paternæ difcipulus eftèt filius, fiC peffimarûæmulus cogitationû,uno corpore utertp uteretur mente,eademq; malitia. Indifferenter igitur uel paternæ ucl fux malitiæ filius precium luit,quoniam improbitatis commune confortium eft. Quod igitur pro patris foluit improbitate, fine dubio amp;nbsp;pro fua foluit,culpæ eius reus : uel certc diutius pœna producitur cfi etiam ad filium ufif pertendit,ÖC fuccefibris afflitfiio in tern pora multa profertur.Hoc fecundu literam. Cætenim non tarn hic homines quam mo-' res comprehenduntur,quorum in utroq; unanatura. Nam Cham calor,Chanaan commotio amp;nbsp;inquietudo.Qiii enim calidus eft, utiep inquictus atep commotior eft. In duo-bus igitur eratuna paffio,amp;^unus affeeftus; Itaq; cum alter addicitur,uterque damnatiir. Cetteß^ Cum länclus igiturNoebencdiccns filium fuum Iaphet,ait:Dilatet dominuslaphet,ha bitetindomibusScm,ÖCfiat Chanaan feruuseius;diximus fuptalaphet quafiindiffe-rens bonum fignificari.Indilferenfia aiitem latitudinem habet,quæ eft in falute,uigore, decore,fortitudine,diuitqs,gratia,nobilitatc,amicis,poteftatibus,amp;cæteris.Scdhæcli-cet indifferentia bona fint, tam en plerifcp nocuerunt,qui ea non cum fapientia amp;nbsp;iuftitia poffederunt.Multos enim ebrios fecére diuitiac,nobilitas fiC poteftas fuperbos, pulchri tudoluxuriofos, cuius fuffragatio alienaementi corrupitcaftitatem. Ergo pro utentis affeef u horum quæ diximus indifferentip funtjquoru ufus aut uirtutibus regitur,aut eer f * te fine gubcrnationeuirtutumfi audieffcincipiunt,quæpoffunt elle utilitati.

(Qtiid fignificet quod poft diluuiumNoe dicitur uixifte trecentisamp;fquin--quaginraannis. Etquodde generationclaphetRliodus Scaliæinfulæ fint nationum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. xxXiH

Vnc quoniam poft diluuium Noe dicitur uixiffe trecentis dC quinquaginta N annis,ncquaquam prætereundum putamus.Nam in trecentis crucem Chri-ftifignificari certum cft,cuius typo iuftus à diluuio liberatus eft.In quinquaginta lubilæus eft numerus remilïïonis, quo fpiritus faniftus miflus à ccelo eft,gratiam humanis peóloribus infundens.Perfeóto igitur numero remiffionis amp;nbsp;gratie,iuftus ent riculum uitæ huius impIeuit.Dcgcneratione,inquit,Iaphet,Rhodus Ô6 aliæinfulæfunt nationum.Non immerito latitudo dicitur,quando etiam in alteram partem naturg,hoc eft maritimam,gcneratio eius proceflit. Vere enim tanquâ latitudo non fuit eo conten ta quod in ufiim hominibus natura præfcripferat,hoc eft terrç poflcflione,ucrumetiam introgrefta eft mare,ad infulas ufq; procelïit.Hoc fecundum literam.Secundum altîorc autemfenfum,ea quæ extra funt, quæ dicunturbona,diuitiæ,poteftates,honoresquafi diffunduntur latius,nec tarnen his contend funt diuites quæ inmanibus amp;nbsp;in côfpeôlu funt,fed longe latccp diffunduntfuas cupiditates, dum aut pecuniarum compendiûde ulterioribus quæritur,aut honor à pluribus,aut poteftas diffufior,aut cupiditas.

LIBER DE NOE ET A R C Ai nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tyi

Qiiaratione ChamiUius improbi fiUutnfcniorê fcripturafuiflemem^ratierit BtquôdChusNemroth gigantem genucrit, qui crat uenator antedeû,Et terpretatione nominis Nemroth.Quodà idem principiumrueri^egni Baby^ lonis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,xxxnn

N mcmoraueritJDuo genera terræ.VnUmüelutarenofum2lt;puIuerulentum, imô Ut éxprelTiUs dicam 5 puluis. Aliud genus terrae fruóliierum atq? f oçcun-dum,boc eft tètrafolidior ÔC profunda. Quid igitur improbus nifi puluerem generat,ex quo generatio efle hon pointe' Ideocj propbeta puluerem imptjs comparauU ^'cens: NonficimpljnonfiCifedtanquam puluis quern protjeituentus à facie teri^. Bo quod pfalm.i , etiam fecurtdum altiorem fenfum infoecunda fit impiorum animajquae frult;ftus utiles ge nerarenonpoiriuQuarationeetiamChusNemroth gigantemgenucrit, quieratuena Gencfxd tor ante deume* Quid aliud qui puluis ô^arena generaret,nifitcrrenum hominem,eo quod impius coeleftibus terrena præponatc’Gigantes cnim uoluifl'e pugnare aduerfum lupcmaubutxinducunt,£lt;terrenoafcenfuafcendendum adcœleftiaputaucrunt.Ab tiore autê fenfu illud fignificatur, quöd qui terrenas diligit uoluptates, eas fcquitur,amp;: . putatbis fc pofle ad dci grätiam peruenif c,amp;: regnum cœlefte buiufmódi erroribus de-ferendS-.is aduerfum coéleftia cotumaci ptaeliatur affedf u.Própterea 06 in prOuerbio eft de co qui dereliqueriqficutNemrotb gigas uenator ante deum;Nemrotb autem per in itidem. terpretatiönèni dicitur Actbiops.Color Aetbiopis tenebras ahimç fqualoremc^ fignifi -çat,quiaduerfUs lumen eft,claritatis exors,tehebris ihUolutus,no(fti fimilior quam dien Venatoris quocçufus infyluis,inter feras aebeftias couerfatio eius .Irrationabilis ergo mifcctur irrationabilibUs paftionibuSjfi^ ea quæ font malitiæ agreftis atcç praeduræ, uenator buiufmodi explorare confocuit atc^ bis potiri atc^ dcleeftari.Denicç Nemrotb bu itideni«-ius principium regni Babylon,boc eft cohfofio, co q^uod malitia amp;nbsp;poteftas non in fim plicitatc ÔC puritate,non in diftineftione uirtutis,fed in confufionc uitiorum eft,

Debuiuslfori titulo,autboris intcntione,tralt;ftandi ordinc, rationiscç propofiti ncgoci) expofitione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.t

De exteris Abrabac uirtutibus,uidelicet prudentiajiuftitia,cbaritate at^ parfimonia.Et quemadmodumrixasinter fcruulos foosacnepotiseius exortas,nbramdifcordix amputando fedaucrit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.i^^

De defenfionc immunitatis adulterij Abrabac, qui ex ahcilla filiunv fofcepit,Et cur cir-cunciûômandatafuerit,8Ctamenbodienonobferuetur.

Dcbofpitalitate Abrabac hofpitum explorantis aduentumjô^ angelos bofpitiöfolci^ picntiSjCUm diligent! cxbortatione adbófpitalitatis ilïius imitationcm. Cap.'V

De cxitiö Södomorum à domino Abrabac reuelato, 8C debofpitalitatc Lotb aduenien tibus angelus exhibita, ctiministç Sodomorumi obbofpitalitatis uiolationchi aggra uationc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. VI

De pudicitiaSarac uxoris Abrabac faepius tcntata,5lt; tandem à deo pulcbra dotuta pro--

DctcntationeAbrabac,2lt;multiplicieiusprobationc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.viH

De morteuxoris Abrabac,fletuqs eius,Slt; fepulturac officio.Défolicitudinc quoicp ip“'^® adprouidendumfiliofoölfaacdeuxorc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.i^

Ambr,to.4« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V 2.

De huius libri ritulo,authoris intentionc, tradandi ordine,ratiomscß propo^ fiuncgotijexpofitione. - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.I

Braham libri huius ü'tülus eft,quonfam per ördinem hu/us quoque' patriarchae gefta confiderare anfmum fubijt. De quo nobis moralis primo erit tradatûs amp;lflmpîex.Nametfiakiori difputati'oncpro^ ceflus quidam ÔC forma Uirtutis, amp;nbsp;ipécies quædam expn'matur,tarnen forenfiaquoc^aduû eiusueftigia fpedarc,uirtUtisprofedus eft.Etenim fi eaquæ natura ad uidum gencrauit hominum,nonii-niüSjfed gcminæ aut etiâ uberioris gratis font: quanto magis ca qii^ bus epulantur animi, non angufti fed abundantioris ufos ôé multi--

plicis dbi efîe æftimari conuenitc'No mediocre autem aut ociofom negotium. EteniiU Cum dominus deus nofter hunclocupletibencdidionis foæ dotedonauerit, ut eins gta •' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tia prouocaret csteros,iuftitutione corrigereuMoyfes quoqj imitandum nobis defcri-^

pferitjUt corda hominum in uitiumlabentia,huius uiri contuitu uelut quodamterrent bufto refofcitaret:nôn perfundorium debet uideri fi nos quoqt fcrupulofius eiufdein U* ri uerfemus ueftigia.Nam fi fapientes huius mundi, Plato ipfe princeps philofopho-, rum,nonueramaliquâfedfidamôi^adumbratamfibicamquamlegimus irôA/ppropo-' fiiit ædificandam,ut doccret qüalem rcmpublicam efle oportereuatcç ita quam nec ati-dieratnecuideratinaliquauibcdefcribendâputauitjUtrj quibushocmunuseft,queni admodumrcmpublicamregerent,inftituipoflent, SCficondifcipulusPlatonisXeno-phon illeSocraticus fidis Ô6 ipfe rebus perfonam uoluitinformarefapientisin eolibro quem xvçofj TrcuJ'éay infcribit, ut ex intimo philoibphis finu regis iufti ÔC fapientis dififi plinaproccdercuquanto magis nos noncompofitam figuram fapientis uiri,fed expref fam uirtutem amp;nbsp;diuino inftitutam magifterio reccnferc intentius, amp;nbsp;uias eins debcinUS pcrfequi,quem MoyfeS ita dcfcripfcrit,üt rétro quodammodo fc ipfe refpiceret.

De fidei Abrahæ fin^ulari deuotione,quâ obedientia admirabili coprobauit.Ca.lI Agnus plane uir, ôi^multarum uirtutum clarus infignibus, quemuotis fuis M nbsp;nbsp;philofophia non potucrit «cquare, Denique minus eft quod ilia finxit,quàiu

quod ifte geflît, mâiorcç ambitiofo eloquentiæ mendacio fimplexueritatis fides.Itaq,’ cuiufmodi fuerit in eo uiro deüotio,confidcremus. Ea cnim uirtus ordinepd ma cft,quæ cftfundamentum cæterarum : mcritoi^ hanc ab eo primam exegit deus di-Geitef. 1 i cens:Exi de terra tua,amp;: de cognatione tua, de domo patris tui. ] Satis fuerat dixiffogt; de terra tua.Ibi enim erat exire de cognatione,exire de paterna domo. Sed ideo addidit fingula,ut eius aftedum probaret,ne forte aut imprudenter ccepifie uiderctur,aut fraps aliquamandatis cœleftibus pararctur.Sed ficut coaceruandafuerunt prsccpta,ne quid GfWff la lateret:itaetiamproponendamerita,nefortedefperarct.Tcntaturutfortis,incitatùr ut fidelis, prouocatur utiuftusmeritoqj cxiuit,qucmadmodûlocutuseftillidomtnus.Et exiuit cum eo Loth.Hoc cft quod pro magno inter feptem fapientum diefta celebratur, îttov fliÿj'd cft,fequere deum.Fadlo prsuenit Abraham diefta fapientum, ÔC fecutusdeô, exiuit de terra fua.Sed quia ante terra cifocrat alia, hoc eft regio Chaldæorû,de qua exi uit Thara pater Abrahæ,ôf in Charran demigrauit, quia fecum eduxit nepotemfuö, cui dieftum fuerat,Exi de cognatione tua: cÔfidcremus ne forte hoc fit exire de terra foâ de huius terræ,hoc eft de corporis noftri quadam commoratione egredi, de qua exiüic Philip,} Paulus,quidixit:Noftraautem conuerfatioincœlis cft. SCdeilIecebris dCdelccftationi-bus corporalibusquas uelut cognatas animænoftrx dixit,quam copati necefie eft cor-pori donee eius colligatauinculo adhæret.Ergo exire deconuerfatione terrena,6Càfc-cularibus oblecftamentis ÔC foperioris uitæmoribus attç atftibus debemus,utno folum loca fed etiamnofinetipfosmutemus. Si cupimus adhærerc Chrifto,defcramus corru-ptibiliâ-

ptibilixSuntautê corruptibiliainnobisjcarojdelelt;flatio jUOXobnoxiapalTionibus cor rupttîibus.Peruocê autem pafTiones intelligimus ; Vndc quoniâ anima (TifxtçKÇ eft, hoc eftbipertita,SC rationabile Habens amp;nbsp;irrationabilej,'quod diuiditur per carnêjô^ delecfi a tionis corporalis illecebras, cœterasq pafTiones corpÔris: quiiuftus eft uir,rationabile animae fuæ ab irtationabilifeiùngeredebetacfegregarè,Hoc eft enim exire de Charta, tanquam de cauèrnis quibufdam ÔC cuniculis latibulisq; égredi.Latere enim criminofac conicientiae cft.Etnos igitur fequentes Abrahâ exeamus de latibulis. Si enim filij Abra hacfumusi opera Abrahaefaciamus,utluceât opéranoftrabona coram deOjamp;corâho- ’ minibus.iüftus dicit operafuaregi,peccator feipfum occultât, ficut Adam fe occultare cupiebatjfedlatere non poterat.Paruit itacç mandato Abrahâ, nec ullalegitur mora in-teruenifle.Egreffus perambulauit ufcp ad Sichem.Quod interpretatione Latina dicitur humerus uel céruix: per quae executionem pracfcripti operis intelligimus. Siquidê amp;nbsp;in fràhabemus fcriptum’.Suppofuithumerum fuum adlaborandum.Vndc per figuramlo corum id expreflum aduertimus,quod ad dcuotionem fuam fanôlus Abraham non fo^ lumftudiofedetiamefficaciaprobaueritfrult;ftuofa,quaadquercûufcpperuenerit.Quo loco apparuitilli dominus,amp; dixir.Seminituo dabo terramhanc.Vide quomodo pro-miffb frequent! tàhquaminualidumadhuc inform et atcç inftituat;ôdipfcmemorfui,to turn deo deputet,nihilfibiuindicet,Ideo aram ædificauit de o, qui apparuit ei,8gt;C f ecef fit inde in montem contra orientem Bethel,fur gentem adhuc folê iuftitiac cupiens uidè rc.ldeocgnoninuallibusfedinmontetabernaculum fibilocauit, quia deus montiûéft, 8Cnonuallium.Etinuocauitnomêdomini.VbiBcthel,id eft,domus def.ibi ÔC ara. Vbi ara,ibi ÔCinuocatio dei noftri.Meritod^ procefTus tantos habuit, quia deum fperabatfi-bi auxilio fore.Exercetur athleta dci,amp; duratuf aduerfis:in defertum abijt, famem inci-dit,in Aegyptum defcendit.Compererat in Aegypto làfciuam efte iuuenumluxuriam, petulantem cupiditatem,uoluptatumintempcrantiâ. Aduertebatinterhuiufmodiui-ros intutamuxôris pudicitiam fore, fibicç coniugis pulchritudinem periculo futuram: monuituxorem,utfororemfe diceret.Quo doccturnon magnopcre decoretn quæren dum coniugis,qui uiro necem plerumcf gigncrc foleat.Non enim tam pulchritüdo mu lieris quàm uirtus eius 2lt; grauitas deleôatuirû. Qriifuauitatê quærft coniugtj,hô tam fuperiorem cenfu ambiat, qua neceffitates non tetreant maritales: no monilibus orna-tam,fed moribus, Offend’it plerumq? uirum fi fe uxor nobiliorê nouerit .Hæc proxima fuperbiæfunt.Sara non facultatibus ditior, non genere fplendidior erat'.ideo uirum im parem non putabat,ideo quafi parem gratia diligebat, ideo nô cenfu eft rctenta,nô pà-rentibus,non propinquis,fed uirû pr opriû quo cuncç p er ger et fequebatur:externa adtjt fororem fe eius atreruit,contcnta fi ita effet neceffe,fe periclitari pudore quàm uirum fa-lute.V t tueretur maritum,mentita eft germanitatem, ne infidiatores pudoris eius tan-qùàm æmulum uindieem uxoris necar ent. Denicp fimul ut uiderunt illam Aegy pt^, admiratiquôdfpeciofa effet ualde, induxerunt illam ad regem fuum,amp; cum Abraham bene egcrunt,tanquam fratrem eius quae placuiffet régi honor antes. Afflixit autem do-minus Pharaonem afflitftionibus magnis ÔC faeüiffimis, amp;nbsp;domum eius propter Saram uxoremAbrahç.Magnûteftimoniumdocumentumc^caftitatis.lntuêdus locus itahor tàtôrius,utunufquiftçfecaftum præbeat,alienumnonaffclt;ftctthorum,neclatendifpéi aut faciendi impunitate alienam uxorem inceftet, non incuria autftultitiaprouocetut mariti,aütlongiore abfentia. Adcft pracful coniugtj deus,quê nihil lateat,nullus euadàt, nemo irrideat,uicê abfentis mariti tuetur,feruat excubias,imô fine excubqs deprehêdit reum ante quàm faciat quod paraucrif.in animis fingulorum,in nientibus uniuerforurn crimen agnofcit.Et fi maritum adulter fefelleris,hon falies dcum:8lt; fi mari turn euaferis, SC fi iudicem foriluferis,non euades iudicem totiüs mundi.llle grauius ulcifeitur iniuriâ inopis,contumeliam imprudentis mariti.Maior eft enim iniuria author? qua euftodem thalami fpretum ÔC non cofideratum.îpfe quo($Pharao,licet rex Aegyptiorum, quetn 8Cinfolcntiaregalispotentiæfupinaret,amp; Aegyptilàfciuiaatcçluxuriesàftudio caftita tisabducerettuocauitAbraham,SCarguiteumdices:QuidhocfeciftimihifQuareno Grttef.ii dixiftimihiquiauxoïtuaeft,fed dixiftimihi quiàfôfof füàéft, ÔCfumpferam eammihi uxorem? ÔCnunc ecce mulier tuaante te.Etfinaturaterusacbatbatus,tamenfignificat

Ambr.to.4, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p 3 etiani

t74 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSII

etiam exteris acbarbaris moribus efle curatn pudons, ÓC adultcrrj cti'am fibf crimcn ei'-uendum.Qui praetenditignoratiam,condemnatïntemperantiam.Nec mirum fi barba^ rus iusnouitnaturae.mwfaammaliah'cet nullis conftringantur legibus,funt tarnen ali^ qua quæ non folum paribus ftiis copulae feruent fidem,uerumetiam coitus unius caftita tcmcuftodiant.Itamaiorlexnaturæ,quàmlegumpræfcriptio eft.Non mirum ergo fi Si ifte Aegyptius rex deum timuit qui hominem non timebat, ÓC poenam foluit adulterij, qui nullis tenebatur reus legibus: ftatimep ubi alienam efle cognouit uxorem, non folÖ marito reddidit uerumetiam profecutores dedit quideducerent eum, ne quis de populo barbaro irrogaret uiolentiam ucl peculio uiri,uel uxoris pudori. Pulcherrimus S)C bic locus ad incitandaeftudium deuotionis,quód is qui deum fequitur, tutus femper cft.Et ideo deum praeferre debemus omnibus, nee patriæ contuitu , nee parentum filiorumcß gratia,nee uxoris contemplationereuocari debemus ab executioncpræceptorumcce-leftium,quia deus nobis omnia ilia largitur, ôi potens eft feruare quæ donat. Itacß magnum exemplum deuotionis Abrahæ, quod cum uxore fpeciofa defeendit in Aegy-ptum.Eratquidemiufto uiro curaconiugalis pudicitiæ,fedmaius eratftudiummatu-randæ dcuotionis,ne prætulifle cuftodiam thori mandatis uideretur cœleftibus.Itaquc quoniam propter deum contempfit omnia,recepit à deo multiplicata omnia,fed prima deus pudicitiæ tribuit remuncrationem, quam gratam feiebatconiugi.Nam quiaftugt; dio obeundi cceleftis oraculi uxorem quocj in periculum deduxitpudoris, etiam caftP moniam coniugij défendit.

De cætcris Abrahæ uirtutibus,uidelicet prudentia,iuftitia,charitate,atfj parfi-monia.Etquemadmodum rixasinterferuulos fuosacnepotis eiusexortasfibram difcordiæamputandofedauerit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. Ill

Rimas igitur partes fibi iufto ordine uindicauit deuotio.Videamus dC cxtc' p nbsp;nbsp;nbsp;rarum uirtutum gratiam. Mulcebatur faneftus Abraham nepotis præfentia,

cui patrium affedum exhibebatlnciditrixa intcrferuulos nepotis SCpatruf Aduertit prudentior,feruulorum diflenfionibus dominorûconcordiâfoluifolere,am-putauit fibram difcordiæ,nc contagiû ferperet. T olerabilius enim putauit ut copula fc-queftraretur,qua gratia dirimeretur.Quod te facere oportet, fi forte huiufinodi aliquid incideris,ut feminarium dilTenfionis auferas. Neq; enim tu fortior quam Abraham.Uft declinanda cenfiiit non defpicienda feruuloru iurgia.Et fi tu fortior, caue ne alter infir-mior,qui aurem prgbeat feruulorum fiifiirris.Frequentcr indiuifa fcruitia inter parentes difeordiam ferunt.Diuide potius,ut mancat amicitia.Indiuila domus duos non fiiftinef. Nónnemelius eft emigrare cum gratia,quam cohibitare cum difeordia f Ipfa quoq cu-iufmodi elTe debeat diuifio,patriarcha edocet. Firmior diuidat, infirmior eligaqneha-beat quod conqueratur.Elccftionis enim fuæ partem non poterit calumniari.Nonrcfi-det occafio refiliendi,cui datur optio cligendi,nec diuifor grauatur. Nam quo pruden-tior,eocautior,ut necindiuifionecircufcribatur,nccincle(ftionefraudetur.DiuifitA-braham:quia non capiebat,inquit,illos terra habitarefimul, quia nimium diuites erat.] Seculare uitium ut diuites terra non capiat. Nihil enim fatis eft diuitu cupiditati. Quan to ditior quis fuerit, tanto auidior ad poflidendum eft. Extendere agri terminos cupif, amp;nbsp;uicinû excludcre.Nunquid huiufinodi Abraham c* Minime', quamuis in principio Si ipfe imperfetfiior.Vnde enim pcrfe(ftio ante aduentum Chrifti f Nondum uenerat qui MaKb. 19 diceret:Si uts perfeeftus efle,uade uende omnia quæ habes, amp;nbsp;da pauperibus,amp; ucni fe-quere me.Tamen utminime'auarus eletftioncm offert, utiuftus diiTenfionem amputat. Non fit,inquit,rixa inter me amp;^te, SC inter paftoresmeos0lt;fpaftorestuos, quia omnes nos fratres fiimus.Nónne ecce tota terra ante te cfffDifcede à mc.fi tu in dcxteram,cgo in finiftrâ:uel fi tu in finiftra,cgo in dextram.Etleuauit oculos Loth, 6C elegit irrigua,re gionê,inquit,Iordanis,quia tota irrigabatur,amp;: erat ficut paradifiis dei. ] Plerumcß pof-fefliones obueniunt hæreditariæraliæ utiliores,aliæ amœniores. Non utiq? in porrione fccundæ funt.Nâ incipit minui fingularû meritû. Sed fi no queunt partes de utilioribus côuenire,conferantamœnæutilioribus.Diuerfahominûingeniafunt,aliosutilia,alios amœna dele(ffant.Infirmior amœniora eligit,utiliorafaftidit.Villicus nonnunquamu-tilis eftjuel ador agri confertur urbano.Si infipiens fit eledoqaut cocum eligiqaut uo-calcnij

calem,quem uenùftioris gratiæ putatjefutat utiliorem .Pleruncç ctiam ubi fruôus tmgt; parcs funt,prudentior amœniora declinat.Cito inuidiâ mouent^cito in fe excitant men tem auari.Hic tarnen nihil dixit feriptura de eo quôd alia pars utilior, alia amœnior fue rit, ne ftudio Abraham cepiffe oculos adolefcentis uideretur. Amœnam partcm ünam defcripfit,non addidit alteram utiliorem.NecelTe erat ut de tota region.c duas partes fa^ ccret : deinde præfcntia non abfentia diuidebat. Vna regio capere utrumeç nô poterat. Quod potuit îùmmæ efle iuftitiæ,eleôlionem obtulit. Loth amœnam elcgit,quæ cito prçdonum oculos incurrit.Hincbellum inter reges,aduerfariorumui(floria,incolarum captiuitas.ItaqueetiamLothinfirmiorisconfilrjpreciumluit,nonterraruminfœcun- Gc«e[,i4 ditate,fed amœnitatis inuidia dcceptus, ut etiam ipfe captiuus abduceretur, quoniâui-tio feruilis nequitiæ à potiore deflexerat, amp;nbsp;partem flagitioforum elegerat. Sodoma e* nim luxuria atcçlafciuia eft. Ideoqs declinàtio Latina intcrprctatiôc dicitur Loth,quôd is uitia eligit qui àuirtute declinat,ôô ad iniquitatem dcflcêlit. Qiio comperto Abraha numcrauitferuulosfuosuernaculos, amp;nbsp;cum trccentis decem odîo uiris adeptus uL ôoriam,libcrauit nepotem. 3 Probatur diuifionis affeeflus, quando fie amabat nepotê, utproeonccbellideclinaretpericulum. Quid eft numerauitfHoc eft elcgit.Vndeil-lud non folum ad feientiam dei r efertur,fed etiam ad gratiam iuft orum, quod in Euan-gelio dixit dominus Iefus,Et capilli ueftri numerati funt.Cognouit autem dominus qui Lttc.i z funtipftusicos autem quinonfuntipfius, non dignatur cognofccre, Numerauit autem x.Tim,* trecentos decem ÔC olt;fto, ut feias non quantitatem numeri, fed meritum elec'lionis ex-preftum. Eos cnim afcifcit,quos dignos numero fidelium iudicauit, qui in domini no^ ftrilefuChriftipaffionemcrederent.Trecentos enimr Græcalitera fignificat,decem

odoautemfummam ih, exprimitnomenfidei.Ergomefito Abrahamuicit,notipo-pulofo exercitu.Denique eos quibus quinque regum armaceflerût, cum paucis egreC-fusuernaculistriumphauit.Sedquiuincit,nondebetarrogarefibiui(ftoriam,feddefer- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

redeo.Hoc Abraham docet,quitriumphohumilior faiftus cft,nonfuperbior.Sacrifia cium denique obtulit, décimas dédit ; ideoep eum Melchifedech ( qui interpretatione Latina dicitur rex iuftitiæ, rex pacis)benedixit.Erat enim facerdos fummi dei. Quis eft rex iuftitiæ facerdos dei,nifi cui dicitur : Tu es facerdos in æternum fecundum ordinem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9

Melchifedech, hoc eft, deifilms, facerdos patris, qui fui corporis facrificio patrem no-ftris repropitiauit dcliÂis Quantum aut illud quod de prçdauidoriç nihil uoluit con tmgere,nec oblatum fumereC Minuit enim fiucftttm triumphi,mercedis fufeeptio 8lt;be neficij arrodit gratiam, Plurimum enim refert, utrum pecutiiæ ati gloriæ dimïcaueris.

Alter mcrcenari} loco ducitur,alter dignus habetur côferuatoris gloria.ïure faruftus de prædaufurpare aliquiduel oblatum reeufat, ne dicat qui dédit, Quia ego diuitem feci cum.hoc folum fibi fatis effe teftificatur,quod paftui præliantium iuuenum profeciflet. Dicetaliquis : Cum ipfeuicerit,quomodo dicit ad regem Sodomorum.Nihil fuma abâ te : cum prædautique inpoteftate uieftorisfueritf Docetmilitarem difciplmam,utregi feruentur omnia. Sane ijs qui fecum fuiifent in adiumentumfortalTe fociati, partem €gt; molumentitrihuCndamairerit,tanquammercedemlaboris.ldco(pquoniamfibimergt; cedem ab homine norr quæfiuit,à deo accepit,ficutlcmmus fcriptumiQuiapofthæc ta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$

ôum eftuerbum domini ad Abraham inuifu,dicensÎNolitimere Abraham, ego pro-tegam te,mcrces tuamulta erit ualde.^Non eft férus ad remunerandum dominus; ÔC ci to promittit,8lt; multalargitur ; ne infirmos animos per dilationem aliquamfubeat pœ-nitentia,contempiiire præfcntia; amp;uelutquadamufurarialargitatecompenfat, ut ubè riorareftituatei qui captus nonfuerit oblatione præfentium. Ab ipfo quoque domino , mercedem quam poftulct,confidcr emus. Non diuitias ut auarus expofeit, nonlongæ-uitatemuitæ iftius ut mcticulofus mortis, non potentiam, fed dignum quærit fuihære-demlaboris. Qiüdmihi,inquit,dabis Ego autem dimittor fine filijs.Etinfia ; Quia mi wwon bi femenait non dedifti,ucrnaculus meus mihi bæres erit.üifcant ergo homines coniti gianonfpernerc, nee fibi fociareimpares,ne huiufmodifufeipiant liberos quoshçre-des habere non pofl'int,ut uel transfundendç hereditatis contemplatione,ft nullo con-tuitüpudorismouentur,dignoftudeantmatrimonio.SedfiAbrahçfcntentiaadcorri-gendü minus proficit,accipeoraculûdeihuiufmodicondemnatitishereditatê,Nô erit,

17^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSII

Gencf.16 inquiïjhacrcs tuushic,fed aker qut cxierit de te,ille hgres tuus,j Quem dick akerunrCP^ pertt enim dC Agar filium Ifrnahel; fed non ipfum dicit,fed dïcit fanckum Ifaac, Et ideo addiditjQui exiertt de te.Ille enitn üere ejdüit ex Abraham,qui legitimo coniugio creatus eft.Sedperliaaclegitimumßliumjillumuerumlegitimüpoflumusintelhg^’'^ dominum Icfum Chriftùm quem in principio Èuangekj fecundum Matthæû Abrah^ filiunllegimus,qui uerum fe Abrahae gefiït haercdem, authöris illuminans fucceflïön^» per quem Abraham reipexit in cœlum,SC iplendorerti poftçritatis fuçagnouit nonm^

I. Cor. 15 nus illuftrem,^ ftellarum cœlcftiû fulget claritas. Sicut enim ftella diffère à ftella in ch' ritatCjita amp;refurre(kio mortuorum, Apoftolus dicit, co quodreiurrediois iuac donans confortia,homines quos mors foiebat tern's abfconderc,regni coelcftis fecit eife partiel pes.Quomodo aSt Abrahac propago diffuia eft,nifi per hacreditàtê fidei,pcr quam lo comparamur,conferimur angelis,acquamur ftellis Ideo ait : Sic erit fernen tuurn.

Cenef.n^ nbsp;nbsp;nbsp;jjdit^tnquit, Abrahamdeo.QuidcrediditfChriftumfibiperiufeeptionemcorpo^

104«. 8 nbsp;nbsp;hacredem futurum.Vt icias quia hoc credidit,dominus ait: Abraham diem mcuih irt

dit,amp;^ gauiius eft. Ideo reputatum eft illi ad iuftitiam, quia rationem non quæfiuit, fed promptiffima fide credidit. BonS eft ut rationê praeueniat fides,ne tan^ ab homine,i^ à domino deo rationem uideamur exigere. Etenim $ indignû, ut humanis teftimoni)S de alio credamus,dei oraculis de fe non credamus C Imitemur ergo Abrahâ, ut haeredeS fimus terræ per iuftitiam fidei,per quam ille mundi haeres faeftus eft.

De defenfionc immunitatis adukerij Abrahac,qui ex ancilla filium ftiftepif. Et cur circuncifio mandata fuerif,amp;^ tarnen hodic non obferuetur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. 11J *

Edfortafle dicat aliquis: Quomodo Abraham nobis imitandum proponis» S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum de ancilla fufeeperit filiû C Aut quid fibi uult hoc efle, ut tantus uir huie

errori fuerit obnoxius,cuius tanta opera miramurf Et ideo ne quodam tnO' re nauigantium,lócum hunc,quem plericß uadoftim putant, declinafle uideamur,ratif’ nem eius explanarecordi eft .Non abnuo quod Abraham de ancilla ftifteperit filium cognoftas quoniamnon ftiperioriscuiufdam naturae acfubftantiac fuit Abraham j fed unus e' numero fragilitate uniuerfbrum hominruDenieç âf deregione Chaldaconifli uocatus eft,quos fuperftitioni uanac intentos efle magis caeteros accepimus : amp;ideo maiorcm inuenit gratiam apud deum, quia pofterioribus rcnunciauit^ ad priora ft eX' tendit,ut fequeretur deum.Propofitus eft enim ad imitandum tibi,ut amp;nbsp;iii ädüertas q » peccatis renuncies, poflis emereri domini mifericordiam. Mouere tarnen aliquos po; ' teft quod iam cum deo loquebatur,0C ad ancillam introiuit,ficuf fcriptum eft : Quia df xit Sara ad Abraham : Ecce conclufit me dominus utnon pariam, intra ergo ad ancilla meam,ut filiû facias ex illa.Et ita falt;ftum eft.Sed confideremus primum,quia Abrahatfl ante legem Moyfi,6lt; ante Euangelium fuif,nondum interdieftu adulteriû uidebaf. na criminis ex temporelegis eft,quae crimen inhibuit:nec ante legem ullarei damnatio cft,fed ex lege.Non ergo in legem comifit Abraham,fcd legem preuenit.Deus in para^ E^fcb.i 8 difo licet coniugium laudauerit,nonadulteriû damnauerat. Non uult enim mortepeC' catoris : Si ideo quod præmij eft,pollicctur:quod pœnæ,nonexigit. Mauult enim mid Exod. zo busprouocare,^ feuerioribusterrere.Ettupcccafticumgentilis cfles,habes excufatio nem:uenifti ad ecclefiam,audiftiIcgem,Non adulterabis: iam excufationem delidfin® habes.Tamen quoniam cum his mihi fermo eft,qui ad gratiam baptiftnatis nome dede runt : fi quis tantum crimen fecit, feiat fibi tribuendam ueniam, fed quaft ci qui crifflco comiferiuin reliquunt tarnen àbftinendû noucrit.Dcniq; illi adulteræ quam in Euarigê Iio obtulerunt Scribac Pharifæi,ignouit quidem dominus fupcriora,fed ait : Vade,S^ lodn. 8 amodo uide ne pecces.Quod cum illi dicit, tibi dicit. Fecifti gentilis adultcrium, fecilH catechumenus:ignofcitur tibi,remittitur tibi per baptiftnum:Vade,SCpofthçc uidenc pecces.Habes unam Abrahæ defenfioncm.Secunda ilia eft quod no ardore aliquo ua-* gæ fuccenfus libidinis,non petulantis format captus decore,ancillac contubcmio coiu' . galcm pofthabuit thorû,fèd ftxidio quacrendæ pofteritatis,SC propaganda fobolis.Ad-' hue poft diluuiû raritas erat generis humanuerat etiam religionis,ne quis no reddidilft debitû uideretur naturac.Deniq? SC Loth fantfti filiæ hanc caufam quærendac pofterita^ tis habuerunt, ne genus deficeret liumanum : QC ideo publici muneris grada priuatam culpam

culpam pïitcxuïtNec ociofum eft quod uxor author fadli indùdtur, ut excufetur ma-rituSjtte uago raptus errore credatunSimul ut difcât mulieres diligcrc uiros, nee agitari üanafufpidonepellicatus,aut inuiderepriuigniSjfiipfçliberos non fufcepertnt.Vxori bonae cordi erat excufare apud uirum ftcrilitatem fuam: SC ne caufa effet uiro quod libe rós nonhaberetjfuafitutintraret ad ancillam. Hoe fedtL,ya,hoc Raehcl poftea i Difce inulier zclum dcponere,qui facpemuliercs in furore incitauSed ÔC uosmoneo uirijma-xiinèquiad^ratiadotninitenditis,noncómifccriadulterino eorpori: Quienimfeiun^ i.Con« git meretvieijunum corpus eft:ncc dare hanc occafionê diuortq mulieribus. Nemo fibi Handiatur de legibus hominum.Omneftupr3,adulterium eft:necuirolicet,quódmu--liennonlicetiEademauiroquacabuxoredcbeturcaftimonia. Quicquidineamquac nonfitlegitimauxor^commiirumfuerit,adultertj damnaturcrimine. Ergo aduertiftis fpiid debeatis cauerc, ne quis facramentis fe indignum præbcat. Accipite etiam aliud, quia huiuftnodi intemperantia foluit charitatem cóiugij, fuperbas ancillas facit, iracun das matvonasjdifcordes conluges,concubinas procaces,inuerecundos maritos. Simul ut ex domino conceperit ancilla,fpcrnit dominant fuam,tanquam ditior partu. Domi^ hafe defpici dolct,maritum authorem iniuriarö fuantm arguit.Deniq; Sara ipfamarito ancillæ fuae poteftatem dederat,amp; poftea dicit ad eumdniuriam accipio ego ex te. De-- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t *5

di ancillam meam infinum tuum'.ubiautem uidetcoceptum cffè,fpretalum,inquit,co-‘ ram ab eauudicet deus inter me óó te. Quantus dolotjquam grauis querela fit foeminagt; rum,le(ftioneexponitut.Daimprouidum amp;leuemmaritum qui m origer ari nefciat, diuorttj caufas exhibet.SedAbrahamuirmodcratus amp;nbsp;pru,dês;Eccc,inquit,ancillatua inmanibus tuis,utcre ea quomodo tibi placuerit.] Maluit «!nim uxorem tenere, quàm famulam. Nee hoc tarnen plenum rcmedium.Accepit poteftatem iratauxor,ó^immo^ dcratiusultionepermiffautitur. Quod fi Sara moderationem non tcnuit,quaè ten ebitf ldeoq!fcriptumeft;EtafflixitcamSara,amp;fugitàfacieeius.Duofuntquæcomprehend ditfcriptura,ut amp;nbsp;dominç grauem indignationem exprimeret,Slt; ancillæ tumore ac fu^ perbiam. Qjod afflixit earn Sara, adiracundiam affligentis refertur : quqd Agar fugit, contumeliamferuili patientianonferebatur, quæ fibi herilis contuberni] uindicabatfa ftigium;indignataeftiniuriam,quæindueratinfolentiami Denicçinterrogantiangelo quo iret,refpondit ; A facie Saræ dominæ meæ ego fugio. Et hoc tumoris immodici, ut ibiijfw-. piius nomen diceret,poftea dominam fignificaret.lllud ad iniuiiam prçmiffum,hoc ad exprefiionem perfonæ additum.Non placuit angelo ancillæ infolcntia. Et ideo dixit il li:Reuertere ad domina tuam.Vticp nô latuilTet angclum fi ui fupplicio^m uieftafugif-fet,amp; magisreprehendiffetuerberantis fæuitiam, quamfugicntis difceffioncm .Sedut oftenderet quia tanquam fuperba fugiebat,ne fubieefta effet dominæ,addidit : Ethumi liare fub manibus eius.Opto igitur ut hoc uitium nullus incidatffed fi quis incident,dP feat ancillam fuam humiliate uxori fuæ, nedum uult ancillam uindicare, excludat uxo^ r em.Etgo Abrahâ ôC unus de populo erat gentili, amp;nbsp;caufa pofteritatis introierat ad an-cillam,quia uxor eius ftcrilitatem fuam obumbrare cupiens, author ciusfadlifueratuid ïo ; 2C tarnen non ociofum eft quod poft hoc deus ftatim,quiaalia eius opera probate^ pro huiusfacftipccnitentia dixit Illi*. Ego fum deus tuus,lt;merere in confpectumeOjOC • . ^1 efto fine quercla.Quafi adhuc pi enè non cmeruiffet,c|ui defpcraret fterilis partum u^ tis,2lt; deancillapofteritatem quæreret.Efto,inquit,fine querela,hoc eftirreprehenlibi lis,ut de te uxor non queratur,nec quifquam tua faélareprehendit. MutïU ei nomenli^ tera addita,ut Abram uocar etur Abraham,hoc eft de pâtre uanofficttt nbsp;nbsp;nbsp;et Latina in^

terprctatiOjUOcaretur pater fublimis,pater eleeftus : uel de pâtre fieret clt; pater nlq. Va^ nus erat cum deum nefeiret : eleeftus faeftus eft poftquam cognouit deum, Pater erat cû ae ancilla prolembaberet: fed pater filq non erat, quianon erat ernlius, quinon eratlc gitimo fufeeptus coniugio.Pepcrit Sara,ôô faeftus eft pater nlij.Circuncidi iubetur,acce pturusuerifeminishæreditatcm.Nonne euidenter circuncifio carnis,præceptum eft •caftimoniæ,ut aliquis refecet libidinem carnis,ÔC indornitas luxu aclafciuia r efrçnet eu piditatesc' Etenim cir cuncifioni s uocabulo id præfcribitur, ut omnis impuritatis tœtor -abftergatur,2lt; incentiuum libidinis auferatur.Duabus ufi fumus defenfionibus.Tertia iquoeç eft,quamnobis apoftoUPaulitribuitautlaoritas,quiaitjllaquçgeffit Abraham G4I.4

tyS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSri

Ut de ancilla fufa'peret fobolcm, in figuram fada funt, 6C fecundum anegon'am dida» Allegoria eft cum aliud geritur, ói^ aliud figüratur, lîcut etiam ipfc Apoftolus docctjdi* Srfl. 4 cens:Sub lege uolcntcs elfe,legem non legiftisf Scriptum eft enim : Quoniam Äbrahä ' duos filios hàbuerit,unum de ancilla,amp; unû de libef a: fed is quidê qui de ancilla,fecun^ dum carnem natus eft: qui aût de libcra,pcr repromiffiônem* Quæ funt per allegoriâ dl cfta.Nam haec fünt duo tcftamenta,unS quidê â moteSina in fcfuitutê generans,quç eft Agar.Duos populos oftendens de Abrahae generatione manafe,unumlüd£ófum: qift legis fyllabis feruiat, eô quod de ancilla inferuitutem uideatur eflè generatus : altcnim Chriftianû, qui adremiflionem peccatorû cœleftis gratiæ libertaterri acceperit. Quod ergo putas peccatum,aduertis eflèmyfterium,quo ea quç in pofterioribus er ant futurs liidfm. tcmporibus,reuelabantur. Deniq? addidit : Vos autem fratres fccundum Ifaac promit fionisfilq cftis.Ideo,inquit,nolitequærcre opera legis,quoniam non iuftificatur homo ex operibus legis,nifi perfidem leiu Chrifti.Etut feias quia Chriftianis dixit: Et nos,in^ quit,in Chriftum lefum credidimus, ut iuftificaremur ex fide Chrifti, 8C nô ex operibus legis. Agnofeamus ergo quoniam hæc quæ in figuram contingebant, illis crimini non crant:nobis autem erunt,fi ad correptioncm noftram ftripta cauere nolimus,fed magis id agamus,ut cum fimus liberæ filtj,quæ eft Sara,legis laqueis feruiamus:cum Abrahâ li beram tenuerit,ancillam eiecerit.Quo loci plerof(]p moueri feio. Si enim bona eft cireß cifio,hodieq? tenen' debuit : fi inutilis,mandari non debuit,pracfertim diuino oraculo. Sedeum Apoftolus dixerit Paulus : Quia Abraham fignum acc^it circumeifionis: ugt;-tique fignum non ipfa res,fed alrerius rei eft: hoc eft,non u er it as, fed indicium ueritatis. Dcniqueipfeexpofuitôd exprefijgdiccns.’Signumaccepit circumeifionis,fignaculum iuftitiæ öd fidei.Vnde non incongrue intelligimus quiacircuncifio corporalis, fignum circuncifionis eft fpiritalis. Ergo fignum manfit donee ueniret ueritâS * Aduenit domi-Iottn.i4 nus lcius,qui ait : Ego fiim uia,ueritas,5C uita. Qui non partem exiguam corporis in fi-gno,fed totum circuncidit hominem in ueritate : fignum dcftruxit : ueritatem induxitt I.Cor. 1J quia pofteaquam uenit quod perfetftum eft,quod ex parte crat, euacuatum eft : Ô6 ideo ceflauit circuncifio partis, ubi refulfit circuncifio uniuerfitatis. lam enim non ex parte, Luc. 9 fed totus homo faluatur,in corpore fcilicet SC anima. Scrip turn eft enim : Qui uult poft me uenire,abneget feiplum,ô(f tollat crucem fuam,ÔC iequatur me.Hçc eft perfetftio eft cuncifionis, quia per corporis oblationem redimitur anima, de qua ipfe dominus ait : iWfW Qtioniam qui perdiderit animam fuam propter me, inueniet earn. Supereft illanunC quæftionis portio,utrum debuerit pars præmitti,quum cfiètuentura perfceftio.Qui locus eft facilis ad diluendum uel ad difeernendum, fi confideremus quibus pars mandat ta fit,quibus feruata perfetftio. Pars enim mandata eft fecundum legem populoludço-rum,illi dura ccruice,illi infirmo.illi qui deum fiium non cognouit.Quum ergo partem nonpotueritiuftinere,quomodo perfeeftionemferuarepotuifletf Vtfipuerulumiite-ris imbuas,àfingulis literarum elementis inchoandum eft tibi,utâfingulisapicibus ad fyllabas,à fyllabis eum per ordincm ad nomina orationem'que deducas. Nec poteft mare quifquam nauigare intrepidus, nifi qui ante' in fluminibus nauigauerit. Deniquc fiquidautconficiendiitineris,autleuandionerispucro uelis prouediioriqi mandate, nunquid æquanda onera iunt,aut aequandus laborCita igitur noueris his perfedionem circuncifionis efle feruatam,qui à Chrifto inftituti ualidioribus idonei uiderentur,utôf fideles probarentur: quorum multitudo innumera crucem fuam tolleret,fuam'que pro Chrifto animam deuoucret: amp;nbsp;increduli non poflent refiftere,qui in totius corporisim molatione quæri falutem putarent,qui exiguum circuncifionis fuæ fanguincm falutem arbitrât entur. Confiderandum autem quod in præputio pofitum uocauit deus, in ptx-putio adhuemanenti legitimifilij promifla eft hæreditas, utnonludæorum tantummo do pattern, ut ipfi aflerunt, fed omnium credentium authorem per fidem credas, Sara quo que ante circumcifioncm uiri in uniuslitcræadietftione nonmediocriremuneta-tionebenedicitur, utprincipatum uirtutis SC gratiæ haberet, de quanationcs reg^s Gentium fpondet futuros,ut in ipfa typus non fynagogae,fed ecclefiæ conftitueretur. Quod autem promiiîo ex ea filio rifit Abraham,non incredulitatis,fèd exultationis in-diciumfuit. Deniqueprociditin faciem:quiadorauit SCcredidit; ôlt;adiecit,Simihi

centum arinoriimnafceturfilius,amp;Sfi Sara nonagi'ntaannorumparictÆtdi'xitJfinahel nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

hiè uiiiat in cófpecflu tuo.J Nó eft incrcdulus in promiflis,ncc auarus in uotis. Hoe eft : Non dubito quod facias üt ÔC centuannorum feni dones filium,amp; naturç author,natu-ræmetas relaxes.Beatus cuiiftadonantur,fed tarnen etiam hiclfmahcl,queni habco de tiernacula,fi uiuatin confpec^futuo, abundatmihi gratia. ÎDeniq; dominus fîc probauit eius affe(ffum,amp;petitionem non abnuit,amp; iîia promiflafirmauit.

. nbsp;nbsp;De hofpitalitate Abrahæ,hofpitum explorantis aduentû, ÔC angelos hoipi-

tio fafdpientis, cum diligenti exhortatione ad hofpitalitatis illius imitatio-liem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. V

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iximus de Abrahæ deuotionc ac fide,prudchtia,iuftitia, charitate, parfimo-

i D nia : nunc etiam de hofpitalitate dicamus.Eft enim non medio cris ea uirtus,

Vndeamp;ApoftoIusprincipalitereàminepifcopo eflcoporteregeminçfcri t.'rîm.j ptioriis docuit autoritäre,ut præfto fit aduenienùbus,amp; occurrat obuiam SC itinera ex- ddTit^ i ploret.ôc affît no quaerentibus,amp; rapiat prætergrediêtes.Ante oftiû fedebat Abraham, iedebatmeridie. Quando alij requiefeebant, ifte hofpitum explorabat aduentus. Me-ritô illi deus apparuit ad quercum Mambræ, quia frudfû hofpitalitatis ftudiofifllme' re-quirebat.EtrefpicienSjinquitjOCulis uidit,amp; ecce très uiri ftabant lupraillû. Et cum ui-diflet illosjcucurrit obuiam illis.Vide primo fidei myfteriû.Deus illi apparuit,tres a-fpexïtiCui deus refulgct,trinitatê uidet,nec fine filio patrem fufcipit,ncc fine fpiritufan fto lîlium confitet. Hec alibi plenius.Nuncmoralis perfequendi propofitû eftioci.No Ociofus fedet,qui longe' afpicitmec afpexifle contentuS,cucurrit obuiam. Feftinauit oc currere,quianon fatis eft retfté facerc,nifi etiam matures quod facias. Feftinanter enim Exod. manducare pafchalex iubet.Vberiores enim frueftus habet celerata deuôtio. Dïfce ergo impiger efle debeas,ut poflîs præuenire hofpitê,ne quis præucniat, teboni mu neris defraudet copia. Bona eft hofpitalitas,habetmerçedem (uam,primûhurrianæ gra tiæ,detnde(quodmaius eft)remunerationis diuinæ.Omnes in hoc incolatu hofpites fu mus.Adtempus enim habitandi habemus hofpitiu.Emigrcmus propere, caucamus ne , _ fînos duri aut négligentes fuerimus inrecipiendis hofpitibus,etiâ nobis poftuite iftius cuifum fàntftorûhofpitia denegent.Vnde inEuagelio Saluator dicit: Faciteuobis ami L«f. t cos de Iniquo mammona,qui uos recipiant in aeternatabernacula fua. Deir.de etiam in hoc corpore,ut feitis pleruq; oborit peregrinandi neceiïitas.Qiiod ergo ?Àij negaueris, id in te ipfe dccernis: amp;nbsp;quod altjs detuleris,eo te facis dignû uideri. Si 'Omnes earn fen-tentiam nô fufcipicndihofpites fequant,ubi eritrequies percgrinantibusr'Itelicftis igi-turhumanishabitaculis,captabimùsfeceflüsferarû,cubiliabeftiarS.Sedpauperiêpræ-tendis.Nonopesàtehofpesrequirit,fedgratiam:nonornatûconuiuiû,fedcibûobuiû; ....... . Melioreft,inquit,hofpitalitas cum oleribusad amicitiam Slt; gratiam, fi uitulos occi-dasadpræfepia cum inimicitîjs.Hgc eftgrata omnibuSjô^ accepta deo.Vnde dominus nbsp;nbsp;.

lefusinEuangclioCum quicunqt dederit hofpitipotûaquæfrigidæ,cœleftiumaflerit Mdith.io præmiorumnon exottemfuturum.DenicjIacob ouesadaquauitRachel, amp;gratiâre- Cenef.z9 périt,uxorem acquifiuit.Deinde qui feis an deum fufcipias,cum hofpitem putas/A-braham dum peregrinantibus defert hofpitium,deum atqi angelos eiusbofpitio ftifcc-pit: quamuis amp;nbsp;cum holpitem fufcipiSjfufcipias deum. Sic enim feriptû in Euangelîo le giSjdicentedominolefucHofpes eram,0(Scollcgiftisme. quodenimuni horûminîmo-mm feciftis,mihifeciftis.Vnius horçhofpitio uiduaillaquç fufeepit Heham,amp;: exiguo j.Rcg.17 cibo,perpetuum toto tëpore famis inuejiit alimentum, amp;nbsp;mercedem accepit mirabile, utnunquam dehydriafarina defîcerctiHelifaeus quocpdefunc'li pignoris refufeitatio- 4.Rf2’4 nedonatarefoluithofpitq penfionem. Nonfola tarnen facilitas fufeeptionis, fed etiam fedulitasfufcipientis amp;nbsp;affeôlus quæritur. Vtrumque te Abraham docet.Cttcurrit ob- ' ' uiam, rogauit prior, dicens : Domine, fi inueni gratiam ante te, ne pracîerieris fei uum tuum. Sumatur aqua, SC lauentur pedes ueftri, ôë refrigerate fub arbore, ôC fijmam pa-nem, à^manducate, 5Cpofteatranfietis.Propterquoddeclinaftisadferuumueftrum. Tresuidet, unum deum appellat, ipfius folius leferuuntfatctur. Deinde conuer-fus ad duos, quos miniftros arbitrabatur, etiam ipfis deferre geftit obfequium: iam non iure debitoferuitutis aftridus,fedblandofediilitatisnomineufu'quefamulatus.

Genef. 18 Et feftinauit Abraham in tabemaculum ad Saram,Ô6 dixit ei : Feftina,06 confperge tres menfuras fimilaginis,Slt;: fac fiibcinericia. Bonus maritus exortem religiofi muncris efle non patitur uxorem,nec auare fibi totum munus ufurpat.Recfte igitur Ô6 pietatis Ô6 ue* recundiæ caufa feruatur.Quod pietatis eft,uult efle commune : quod pudoris eft, inte^ grum manet Saræ. Ante tabemaculum uir hofpitum explorât aduentus : intra tabenW culum Saratuetur fœminæ ucrecundiam,06 opera muliebria tuto exercer pudore. Fo^ ris maritus inuitat,intus Sara conuiuium adornat.Necfolum ipfe feftinat Abraham,fed etiam feftinandum dicituxori,fociam deuotionis oftendens,nccfidedilparem,C5fpri gc,inquit,tres meniuras fimilaginis,6C fac fubcincricia.Grpce dicuntur,hoc eft abfcondita,eô quod latere debet omnemyfterium,06 quafi opcririfidei filcnrio,neprO phanis tern ere diuulgetur auribus.Hocpafcitur diuina maieftas, hunc epulatur affeóö qui pareus loquendi fit,nec facra in medium ferat. Breuiter autem myfterium docct bJ Gdl.4 rauniusfimilaginistresmenfurasfaciens,quætypumEcclefiaehabet,cuidicitur:Lpta^ re fterilis,quæ non paris : erumpe Ô6 clama,quæ non parturis.Hæc enim quæ intimo dem fpiritu fouet, eiufdem diuinitatis aflerens trinitatem, pari quadam menfura atque reuerentia patrem,filium'que,fantftum adorans ipiritum,06 maieftatis imitate conce lebrans,perfonarum'que proprietäre diftinguens,hac deuotionem tuam fidei aflèrtio^ ne confpergit. Mulier fimilaginem offert,hoc eft,interiora fpiritalis frumenti uel gram' illius de quo didum eft: quod nifi in terram ceciderit, nullum frudum affert. Vndeö6 prima uidit dominicæ rcfurrccft ionis myftcrium, Ô6 feftinauit non paffim omnibus, fed folis Petro SC loanni intimare facræ falutis nuncium .Vir currat ad boues, fumât uitulö.

ÔC facramenfum dominicæ paiïîonis fcftinato impigcr ftudio, non lento ocio rcmifliis accipiatjtradat illud pucro,qui innoccntiam teneræ feruet ætan's, dolum nefciar,refers re non nouent, incornipti corporis caftimoniam cuftodiat.De quo puero ait domintis IcRjs : Nifi conuerfi fuen'tis,6C efRciamini ficut puer ifte,nó intrabitis in regnum cœlo' rum. Huie puero ÔC fimilibus eius ecûm fantflus Dauid diui'næ laudatiom's difpenfat officium, di'cens : Laudate pueri dominum. Neci'llud oci'ofum, quod cucum't adbo^ ues, tenenim ui tulum amp;nbsp;bonum fumpfit, cum lade appofui't. Denique amp;nbsp;in Exodo cum pafcha domini deciararet, aitMofes : Agnus finemaculamundus, confummatus anniculus, mafculus erit uobis ab ouibus amp;nbsp;heedis. Sumetis amp;nbsp;occidetis, inquit, liltin' tota multitudo fynagogæ ad uefperum. Vndc amp;nbsp;hie mendies efle dcfcribitur, quando Abraham domino ofFeït hofpitium. Sed ad coenam uitulus immolatur, 06 cum lade manducatur,hoc cft,non in fanguine,fed cumfideipuritäte. Bonus uituluSjUtpotequi pcccata dilueret.Tener,quia non dura ceruicc,fed molli iugum legis agnouit, crucis pa tibulum nonrecufauit, Etmen'to ten er, de cuius capite Ô6 pedibus Ô6 inteftinis nihil rex lidum eft. Sc os non eft contritum ab eo,fcd totus epulantium cibo ceffit.Talem nobi« Icgis ftgurauit umbra, talem ueritas Euangelij demonftrauit. Manducauerunt, inquit, illi: Abraham autem ftabat iub arbore.] Aduertimus humilitatis officium commenda^ re humilitatem. Abraham ftabat,tu primam accubitionis partem occupas f Denique ea humilitas inuenit gratiam, ut promitteretur ei filius, Dixit autem ad ilium : Vbi eft Sara uxor tua f Qui refpondit 06 dixit : Ecce in tabernaculo. ] Nunquid ignorabat do^ minus, qui in pofterioribus Sodomonim futura excidia denunciar,ubi Sara efletfSed docere nos uoluit, quantus pudor eftç debeat fœminarum, ncc procaci occurfu hofpf turn in fe oculos infledlant, faluaucrecundiaminifterium ftium exerceant. Abraham quoque auribus tuis ingerit in tabernaculo Saram degere, ut dilcas quid ab uxore exb gas. Proueeftior ætateiamSaraiuuenilemcuftodit uerecundiam,ideodominus fpogt; pondit ei filium. Defecerant, inquit, Saræ fieri muliebria. Non ocioie additum, ne pu* tares fœmineæ adhuc poffibilitatis fuifle ut pareret.Rifit autem Sara.] Qiiod indicium futuri magis,quam incredulitatis arbitror. Rifit enim, licet adhuc nefeies quid ri* deret,q, publicam effet in Ifaac paritura lætitiâ. Ideo negauit fe rififte, quia ignorauit : ideo rifit, quia prophetauit.

aduenientibus angelis exhibita,criministç Sodomonim ob hofpitalitatiamp;uio^ lationem aggrauationc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput vt ,

1 Sicutuifttatiodominitimcntibusexhibctur,itactiamirhptjspœna pecca ti reponitur. Abraham deducebathofpitcs,adhtimanitatisgratiam adde-batobfequia.Sodomitæpropictatis officijsimpuritafisaugebant flägitia.Non cœloy Öü'cJcj« inquit, Abrahæpueromeo quæ ego facio.Senitis uticç aetatis Abrahâfupeitius feriptu-rafignificauit,quianonaginta SxL nouem proccffiflet annos'.quOmodo nue pucruni di-citfSed cum immemorem fenecT:utis,exploratorem mdefefrum,curfu impigrum, ftâdi patientiffîmumjdeducendi ftudiofiffimum exprefferit,nônne conuenire nomen pueri uideturcOfficijsmerito puer diclt;itur,qui fendenefeiebat faftidium pueritiæ innocen-tiam ôô obfequium deferebat.Datur itaep iuftobenedidionis gratia,2lt; pofterit^is hæ-reditas.Offenfaautem peccatorum exponitur.Clamor,inquit,Sodomiôrum Sgt;C Gotr^r ibidem ræimpletus.Magrta domini patientia,ut non ftatim peccatorem puniat,fed diu différât,expedâscorreôionemmec comoucatur adulcifcendum ,nifi peceatorn'^enfuram cxcedaLVndeamp;dominuslcfusinEuangeh'oadludæosait’.lmpletc menfurâ patrum ueftrorum.Defccndamitalt;p,utuideamfecûdumdamorcmdlorufflüenicntcmad rne,. Genef^ti fi côfummabunturîfin autem,ut fciam.Non ignorabatDeuspeccata SodomortOT,fed propterteinftruédumUerbahuiufmodi loquebatur ,ut tu propiusfcrüteriseoxû com-miffain quos uindicandum arbitraris.Defcendam,inquit,utttideam 1 höc eft, etiam tu defeende cura,defcende indaginis ftudio,ne quid fit quodfaUat autlateat ab (entern, ut oeulis facinus deprehendas.Eminus pofiti muftanefeire poflunt.Q^em damorcm autem ait,nifi forte quia et quem nihd latet,damant omnia,damarc uidentur lingulorum criminac'Deniq? ad Cain dicitur:Sanguis fratris tui ad me damat, hoc dt non latet,led nbsp;nbsp;nbsp;fjlt;4

clamatparricidiumtuumJtacR udutexcitaturDeusflagitiorumnoftroru damori us, utaliquandouindicet,quihbcnterignofciLDenicpAbrahæ petentinefimu per eret »uftosttnquaminiquos,amp;:mferragâti;Sifuerintquinquagintaiuftnnouifate,per nbsp;nbsp;nbsp;GcKff.i»

idosc’refpôdit:Nonperdâ,inquitciuitatem,fifuerintirt ea qümquagmtamfti,2lt; locum feruabo.Et fie per ordineminterrogationum,amp;:refpônfionum y^^em, etiam i decem iuftos inuenerit in ciuitate,tarnen propter paucorum luftitiam, impumtatem to to populo promittit.Vndc difeimus quantus murusfit patriæ un luftus, quemadmodu nondebeamus inuidere fanftis, nec temercderogaredllonm etenitnnoshdes feruat, illorumiuftitiaabexcidiodefendit.SodomaquocpfilTabuiiretunos ecerni nbsp;nbsp;nbsp;jp

tuitnonperirc.QuidfibiautemuultquôdipfiquiadAbrahamfimu cum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(Sewefi®

nerant,Sodomampetieruntuiri,nifiutaceruareturcrimerteorum, iquosm rauerat,hismaiorefacrilcgioimpquimconarcnturinferred^am quo denseftratio,quiafpeciempræfcrebantuirorum,Sadofflamueneruntudpen,mendie ad Abrahamtquiaiufto refulget angdorû præfentia,impns tertebras att ert. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sngt;

teft referri etiam ad tempus dominicae pafuonis,quod uefpen u^er unt a domitanis contagionibus ÔC totiusurbis excidio cratlib«âdus»Ve(per era _ nbsp;nbsp;•

Chriftus ueniret’.quia totus erat mundus in tcnebris.V efper erat omni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;firmuine

niumddidorumfqualortenebrofusurgebat.V enitdoininusdefus,rc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vbinra-

tialargiendaeft,Chriftus adeft-.ubiexercendafeuernas,foli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folici-

ScdAatLothadpoium.Emcndauerantkothamp;nflumadu^rtp^^^^^gt;j^ tioremfecerantJtacp procefTu ætatis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;irZrruciTnif nbuiâ

bat,utexciperetaduenientes.DenicKexurrexitobuiamilhs.Per nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

ifteexurrexit,8Cadorauitinfaciemuiperterram,2lt;dixinEccedommt,dedinauindo-mum pueri ueftri.Et coegit illos diuertere.Qpi dicebatdnplatea nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f, orauio-

daturhiciuftifanlt;ftitas,amp;angdorûgratia.llli nolebantaduen u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,«n^pf^£pe-

remuideri:illequidcminterquoshabitaret,fciebat,tamendomumfuamoffer^^^^ riculis,quibusauferrethofpites.Certèquotardiusacquiefce an , lui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iBtdow

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Anibr.to.4.

ufq; ad fencm,totus populus panter.] Prgftruitur ludicif diufni æquitas,ne forte' qufsHi cercttQuidpeccaueruntpuen'jUtomnesexddioinuoluerenturflta nirllns illic lïiftuS nullusinnocens fuit.Audi fcripturam teftificantem : Quia circundederunt domum ab infante ufqjadfenem, totus populus pariten Nulla aetas cratculpæimmuniSjideonulquot; lus imtnunis exitq fuit.Et qui polfibilitatem perpetrandi criminis no habuitjiabuit af fedlum.Elfœtæuires lenurrijfedmens plena libidinis. OfFerebat landus Loth filiarun* pudorem.Nam etfiillaquoqt flagitiofaimpuritas erat,tarnen minus erat,fecundum na' turamcoire,quamaduerfumnaturam delinquere.Præferebat domus fuæ uerccundist hofpitalem gratiam,etiam apud barbaras genres inuiolabilem:Denicß illic quoeç inof fenfahofpitalitaseftjubinecgcrmanitas fan's tutaeft.Percufleruntautemillos angeb cæcitate,ut oftium domus quod aperire cupiebant,nonreperirent.Hic quidem mirabi lisangelorum declaratorpoteftaSjUtobfufaimpuris caecitate,nonreperircntur dortiu^ oftia.Sed etiam illud oftenditur,quia cæca eft omnis libido, ante fe nonuidet. Sifflul quod hofpitum manibus reuocatus eft famftus Loth in domum, demonftraturimmc' mor periculi,memorfidei,noneripuiftefepericulo, fed obtulifte.Munitur pietatis lo' eus, quod manifeftata fibi per angelos totius regionis eiierfione, amp;nbsp;generös habere Loth faneftus induciturjamp;f monere eos ut fugerent:ftmul ne deftrendo eos, nec admo^ nendo,minus plus uideretur circafiliarummaritos,uel erroms earûcaufaipfiaflîgnare^ tur,quædeftitutæuiriliconfortiOjConcubituminebriati experiflent patris.Non ergo indefenfum finit fcriptura uirum faneftum relinqui.cum in ea amp;nbsp;tradidifte maritis filtas, ^'monuiflegenerösinducitur.Seduiftimeftillisquodderideretcos, amp;nbsp;tarnen adhuÇ morabatur Lo th ut perfuaderet generis fuis:amp; pene non eft profeeftus ut euaderet, niß urgentibusangelisjamp;tenentibus manus eius,egredi coaeftus eflet. No ergo profeiftus, fed edueftus cft,0(S mandatum accepit ne relpicerct retro, nec refifterct in tota regione illa,fed in montem afcenderet.Hoc cû illi di Citur, omnibus dicitur.Si uis ergo tu eua^ dere,ne refpicias retro,fed ante.Afpice ubi Chriftus eft,qui dicat tibi : Vade retro, ficut Mittth.ig PetrodicinVaderetrome.utChriftumfequcreturjChriftum uiderct.Retro Sodom^ plena flagittj,retro Gomorra uitijs fcatens,criminûregio.Ne tetigeritis,inquit Apo ftolus,ne attaminaueritis,ne guftauerins,quæ funt omnia ad corruptelâ^Fuge ergo So^ domam,relinque ocyus,dcfere elementa huius mundi,ne te imminentia inuoluant pe^ ricula,non refiftas fugiens,nec in tota uitiorû regione remoreris.Qui non refpexit eiia-' fiuquaî refpexit,non potuit euadere.Èxcufantur autem filiac fanrfti Loth, quia putaue^ runt no uicinæ rcgionis,fed totius orbis fuifte illud cxcidium, fe folas cû pâtre fupcrftf tes omnibus populisremanfifle.Etideo,nc genus dcficeret humanû, paternum petifle concubitû,ut fernen generationis humang de patre fiio refufcitareht.Nô ergo libidinis lt;5enr[.z uitiû fuit,fed generationis remedium, quod no puto criminis duel loco. Nam amp;nbsp;Eua a uiro ftimpta,fupra cuius coftam gdificata eft mulicr,os de oflTibus eius, ÔC caro de carnc eius,tarnen propter feriem fticcelfionis humanæ uiro mixta eft.Subducitur tarnen buic admiflb confeientia uiri iufti.Inebriatus enim uino,quid generet,ncfcicbat. Vnde non mirum ft puellas decepit opinio,quæ putarent totius populos orbis perifte. No eadem efletLoth fandi excufatio,qui audierat ab angelis locum ilium, non totum mundû ef-fe perituru.Sane difeimus uitandam ebrietatem, per qua crimina cauere no poflumiis. Nam quæ fobrij cauemus,pcr ebrietatem ignorâtes cômittimus.Parum eft quod eain-' flammat libidinem,accendit cupiditates corporisn'pfam quoep mentem fubruit, ÔÔ anf mum capitjfcnfum extorquet.Ncfciuntquid loquantur qui nimio uino indulgent,ia--c ent fepulti.Ideoq! ft qua per uinum deliqucrit,apud fapientes indices uenia quidem fa lt;fta donantur,fed leuitatis notâtur authores.Quanta ipfa deformitas, ut foluâtur uires, inceflusuacilletf'Multi fe fortes putantmum fortiores qua Lothc'nu cotincntiorcs qua Noer'Nonuticp uitia patriarcharûfcripturaexpofuit,quos uitftosuino legimus : fedut tu difeeres quid caucres.Illc nudus iacüit,ifte filiarum errori patuit.Et Noe iuftus dcce^ ptus eft,quia uini uis adhucignorabatur: fed in illo inftru(ftus es, ne tu ignorâtes. Loth filiabus fe credidit,6C per feneeftutem madidauino folutus, comifirinceftum ignorans. tu ficbibe,necapiaris.InftruantPatriarchæ non folum docentes,fed etiam crrâtes.Ideo iteratum eft exemplum cbiietatis, ut confirmetur magifterium cautionis.

DepudicitiaSaraeuxoris Abrahaefaepius tentata, amp;nbsp;tandemaDeo puîchra doiutaprole. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;„

EnicR ideo tentatur Sarac pudicitia,ut exigatur omnium. INam oc Abîme-D nbsp;nbsp;nbsp;lechinuxoremfibi camfumpftrat,ôt dixit eiinnocfteDeus'.Ecce tu mo-

WdLKUVllLUUll-Ud lAUiXÄ iv^iVÄ**** â*»«*i.*—-‘v***f ------- , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» i .z- . ,,

qui ad aratiam baptifmans tenditis,uelut quidam fidei candidat!, continentiæ diiciph-nam fobriam,Nulli licet fciremulierem prxtetuxorem.ldeo coniugq tibi datuelt tus, ncinlaqueumincidaSjôCcumaliénamulieredelinquas.Vindtusesuxori,noliquçrere ,.connt.7 folutionem,quia nonltcet tibi uxore uiuente uxorem duceremam ôô alia quçrere, cunt Marc. 6 habeas tuam,crimen eft adulterq;hoc grauius, quod putas peccato tuo authoritate lege quærendâ.Tolerabilior eft fi lateat culpa,quàm fi culpæ ufurpet authoritas.IS ec boc folum eft adulterium,cum aliéna peccare côiuge,fed omne quodnc^ habet poteftatem coniugn.tamenlocus ifte docet grauius crimen efte, ubi celebrati coiugt} iura temeran tur,ÔC uxorius pudor foluitur.ldeocç cum prætendcret Abimelech quoduxoremalie-nameireignoraueritquâfororemefleuiripfefuamdixerit,refponditeidominus:bcce Gojefio cgocognouiquoniâpurocordefeciftihoc,amp;pepercitibi,utnônpeccaresmme:progt; pter hoc nonfumpalTus te tangere cam.Cognofcimus uelut præfulem cuftodemcp co-tugtj effeDeum,«;!!!nonpatiatur alienum thorSpollui.Etfi quifecent peccare eum in Deum,cuiusle2emuiolet,gratiamfoluat.Et quiainDeum peccaqfacramenti cœleftis amittit confortiû.Forta{rc U moucat quarationc Pharao quadtionibus ab omnipoten-teDeo grauiter affliclus fit,utfupralegimus, eu QC ipfe ignorauerit uxorem elle Abra-hæSaram,quamfororemaudierat: Abimelech autem nullampœnâ excepermueium cum Aegypti regem noueris ducem fuifle uitiorum,qui quo plus habueritlicentiæ, eo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?

plusflagitn comiferit; Abimelech autem ôi fidelis æftimatus fitDeo, ut meiueritaudi-ïC'.Et ego cognoui quia puro corde feciftihoenex no afflidlioniSjUt AcgyptiuSjied mu nitionis,quodGcrarÛquibuspra:crat,docetinterprctatio:n6 eft dubium cæterisope-ribuseiusindignationemdomipi efte reuocatam,quiuerc interioris arbitCT eft cofcien tiæ,amp;animiacmentisirtferpres.DenicunonutPharaoilleconuentusaMoyfereGüfa-uit SC fpreuit mandatum Deimec obfequium diftulit, ft d ftatim uo cautt Abr aha, uxo-remfuameireddidit,precioftipftmultauitquoduidifietalienam,dotempudorisex6l uiLHincquocïcolligipotcft Abimelechregemclemêtftra m«uiire,quod Abraham pro eorogauit ÔC impetrauit-Peperit cnim S^uxor eius,« ancilla eius^quas ante coclu-ftratDeus propter Saram uxorem Abrahae.quodæque ad œconomiâ pertinet ,ut Sara: pavtusDei donatus promifltone,etiamhoc fulciretur teftimonio,cum aduertasDei offenlione QC fœcundas fterilefter e,ÔC rurfum domini uoluntate fteriles lœcundari, iu-xta quod feriptum eft: Nonne ft erilcmamp;parietem egofecic’ dicit dominus. Qtiamuis adSynagogscüludÔCEcclefiac myfterium dieftum accipiatur,quia Qi. Synagoga partus habere defiuit,qu3c fucceffîonisfraudata eft pofteritate:ôô congregatie nationum,quç fteriliscrat cumDeumignoraret,partuscoepithabereæternos.Vndelelt;ftumeft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Galat.^

tarefterilis,qu3cnonparis:erumpe amp;nbsp;clamaquaenonpaturis, quoniam plures hlq^d^ ftïtæmagis quàm eius quac habetuirum.Genitus eft autem Abrabæfilius Ilaac, eu ef-fttannorum centum.]Et tufi perfelt;ftusfueris,habebis pofteritatemlætitiac, ^ultatio-nishacreditatem.Dixitamp; Sara:R.ifummihifecit dominus.Quicuncç cnim audierit,con Gcnrf.xi gratulabitur mihi.3 Nonuticçhoc de generatione hac intelligitur, quae cafibus pleriftç obnoxia eft,utinterdum melius nô fuerit generafte,ftd de generatione qua unufquifip peccator agens p œnitentiam,cum redimitur à morte, angelis folet exhibere laetitiam. EtdixitSara:QuisannunciabitAbrahxquoniamlacftetinfantetn Saraç* 3 Nioralislo- ' ' cus.Prouocantur fœminæ meminiffe dignitatis luæ,ôd laélare filiosfuos.Haec enim ma trum gratia,hic honos, quo ft proprijs cómendent uiris.Denic^ cos plus amare filios Volent,quosipfæmatresla(ftauerintuberibusfuis.Fccitautem Abraham cœnam ma- rigt;i(kn» gnam quando ablaôutus eftlfaacfilius eius.Non mediocre iftud ,nec ufitatum.Non ^cnim quia à nutricislaôe fubducftus eft puer,magnum conuiuiurn exhibuit Abraham,

Ambr.to.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q X ftA

184 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSIl

fed quiaidöncus habitus cftifaacfortions gratiæ cibOjÔCuiïtutis alimento,non adhuc, t.Corint. j ut Corinthtjjlaóe potandus,fed epulis iblidioribus mâdatorum cœlcftium mentis fu« lacertos fîrmans.Profperitatem cito fequitur inuidia.Pepererat Sara,ablaôfaueratfiliû, Gf«f/.2i uiditancillæfiliumludcntemcumfîlioiuolfaac, ôtSdixitad Abraham :Eijce ancillam, SCfiliumeiusiNonenimhæreseritfiliusancillæcumfiliomeolfaac.] Durum erat hoc wifum Abrahæ, ut eijceret filium fuum, licet eum quem iu fcc per at ex uernacula. Et tu noli te mifeere ancillæ,ne fufeipias ex ilia filium,amp; uxor tua non patiatur cohæredern il lum filio iuo fieri.Vides enim hincfolui gratiam matrimonq.Certe fi incidifti, ÔC habes filium,eijeeancillam,amp;^ filiurti eius.Melius eft enim ut ancilla quàm uxorrecédât, amp;nbsp;fi' Iiusancinæquàmlcgitimusetjciatur.Quodfidubitaucris,fi contempferis uxoris tuæ fentcntiam,ô6 durum tibi uifum fucrit,dicit tibi Deus quod dixit Abrahæ. Quod illt C' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nim dixit,tibi dicit,amp; omnibus dicit:Nô fit durum ante te de puero, èC de ancilla. Omgt;

nia quæcunqjdixerit tibi Sara,audiuocemcius,quoniâ inlfaacuocabiturtibi fernen.] ^rnef.z i fquCquam alibi dixit: Audi uoeem uxoris tuæ,nifî hic:id eft, fecifti iniuriam uxori tux, öf non mitigafti affeeftum eiusifufcepifti ex ancilla filium,SC non honorafti uxoris fili«. Nüquid poteftin ancillæfilio fernentuum uocarif’Nonuticp.inlegitimo enim filio UC' ra fucceliio eft.Sed üereris,quia filius tuus eft,ne forte eietftus intereat atc^ occidat. No eideeritmeagratia.Omncsalit Deus nofter,fuffulcit uniuerfos,5lt; iuftosamp;iniuftos. DeniqiSCpluitfuperiuftosSCiniuftos.Sicutfecit Abrahâ, facito SCtu.Efjce ancillam, ut fecura uxor ôé inoffenfa maneat domi.Eijce QC ancillæ filium j ut non habeat hæredf tatis confortium,qui non habet originis priuilegium.

De tentatione Abiahæ,amp;^ multiplici eius probatione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput viH

Tfatftum eft poft hæcuerba,Deustentauit Abraham.] Aliter Deus ten' E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tat,aliter diabolus.Diabolus tentâtutfubruat,Deus tetatut coronet.Dc'

P/alm.ijS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niq?probatosfibitentat.VndeödDauiddicit:Proba me Deus,amp; ten«

me.Etfantftum Abraham probauit ante,00 fic tentauit,ne fi ante tëtarét quàm probaf fet,grauaret.Probauit eum cum exirc de Charta iunit,amp; obedientem reperit. Probauit cumfideititulofretusliberauitncpotcm,cumdeprædanihilattigit,cum promifitfeni filium,Sc cum eßet centum annorum,quamuis Saræ genitalia confideraret emortua, ra mencredidit,necfidehæfttauit,qui poftethæfitare ratione fterilitatis aut fcncc'lutis: probauit eum hofpitij fedulitate.Probatum igitur, quafi fortiorem tentandum putauit maioribus,SCquibufdam imperijs durioribus. Et hic quidem exemplo docemur,quia ueris probatur quis,tcnratur autem copofitis ÔC fidis. Non enim uolebat Deus immO' lariàpatrefilnim,necimplerihocmunus'uolebat,qui ouem profilio immolädamob-tulinfed tentabat afferftum patris, fi Dei præcepta præferretfilio, neepaternæ pietatis contemplationeuimdeuotionisinflecfteret.Etdixit ad eum: Abraham, Abraham. Rc' petitione nominis mentem excitat,ut elîet paratior.Deniq; refpondit illi : Ecce ego.Et GenefizS dixit:Accipefihumtuumdilecftiftimum,quemdilexiftiIfaac,ÖCuadein terram excel' iam,ÔC öfteres mihi ilium holocauftum inuno montium, quem tibi dixero.] Non finit ociofuin efte aftedum patris.A principio eumftimulat:SC pungit pietatis aculeis : amp;fi' Irj nomen addit ad nomen neceftîtudinis,ÔC uim amoris. Non fan's putauit dixiftè filin, adiungit amantinimum,quem dilexifti Ifaac.Quid eft quod ainQuem dilexifti, amp;nbsp;non dixit,quem diligisfPoftumus quidem uti ad defenfionem feripturæ confuetudine diui næ,quiapræterita pleruncp ponit pro futuris uel prefentibus, utin Euâgelio habcs:Hic eftfiliusmeusdilecftinimus,inquocomplacui.cum utiepfemperin filio placeat pater. pftdm.ioÿ Et in Pfalmohabcs:Dixit dominus domino meo,fcdeàdextrismcis.cûfemper fedeat. Poffumus tarnen 5C amantiftfimum ad præfcns accipere,ÔC quem dilexifti ad id, ut lion recenti quodam impulfuamoris, fed inolito diu SCprobato amorcfignificaretdileóS' Qiiod enim ad tempus augetur,ad tempusrefoluitunquod autem diuaut femper plà' cuit,cito aboleri non poteft.PoteftS^illud nonabfurdum uideri, quiamorituros plus diligimus.Hoc cft,qucm ante dilexifti:quafi iam non diligatimmolandum. Necocio' fe addit nomen fanefti lfaac,hoc eft,eum quern fufeepifti de uxore unicum, fufeepifti in fenerftute,fufcepiftitanquamfideituæ præmium,remunerationcm operum tuorum, fufeepifti ex promiftlone Dei,non coniugis foecunditate,ex qua alium fperare no pof

fis.OfFeres tnih» holocauftum:fed prius uade in terram cxceliâm.Interponitur (patiumgt; nepræcipitari fubito uideatur afivcrus ut ilia dilatione obrepatpietatis gratia j defide^ riumpatris.Adiecit;Inunomontium,quemtibidixcro.Ethicfimilitcr,ut dum afcen- Genefa» deretfcneXjinfringeretur impetus,lalïàretur dextera, dcficcretintcnfio;dum quæreret montemdifcere, dedifcerctapparatum.Exurgens autemnon folumfequenti die,ied etiam diluculo,ut attulifle nox moras ftudio feftinantis,patris uiderctur, ftrauit afinarai fuam, S)C fumpfit fecum duos pucros,SC Ifaacfilium iuum,amp; concidit ligna ad holocau-ftum.Docemur parata omnia ad facrificium Dei ferre:difcimus etiam apparatum iacrtgt; ficij,6C minifterij munus ipfi nobis uindicare,non delegare altjs.Scnex Abraham,di-ues pecoribus,atq5 abundans feruitiorû,non quæfiuit comitatus fîii agmina:ipfe quocß ligna concidit,ôôobfcquiamaiorauiribus luis non intermifit. Venit autem ad locum quem dixit ilîi Deus, die tcrtia,æ cum duobus ipfe tertiusproficifcitur,hoftiam iuam fecum ducens, amp;nbsp;die tertio ad locum facrificq uenit. Salutaris hie num erus, amp;nbsp;conue^ niensfacrificaturis.Deniq; Si in pofterioribus Moyfes dicit ad Pharaonem regem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Exott.}

gypti: Viamtriumdierumibimus, ôôimmolabimusDeonoftro,ficut dixit nobis.Et reÂètertiodiccclebraturtrinitatisfacrificium.EtrefpiciensAbrahamoculiSjUiditlo-cum à longe.Solicite explorât, quipropcratimplere.Quamuis fenilem ftudio celera^ retgradum,tarnen hoc ferum putans præcedcbat oculis :uigebant fingulorum officia membrorum,licet fenilia membra non poftent uigere.Solet hcbefccre uiius fenum, ut etiam propinqua non facile confpiciant. Hie non folumuidit locum, fed etiamlonge pofitus afpexit.Nec dubitauit uidifle,fed ait pueris fuis : Sedete hie cum afina, ego autem 5C infans pertranfibimus ufq; illuc:amp;: cum adorauerimus, reuertemur ad uos* Me-rito typus in afina, quia SC ueritas in pullo afinæ.In hoc enim animante figuratur pdpu-lus Gcntilium, ante oneri fubieeftus, nunc Chrifto fijbditus. liaac ergo, Chrifti pafluri efttypus.Vcnitinafina, utcrediturumpopulumnationumfi'gnificaretJdeocp ôC dominus cum ad fiibeundam pro nobis paffionem ueniretjpullum afine lbluit,quem ipie confeientia mitem atqi manfuetum iam Chrifto fua terga credentem aicenderat.Quod autemait,Egoô^puerpertranfibimus uiam,demonftrat quodnondeficeretin tanto apparatu pater,non cederct filius : aut quia pertranfirent pietatis rcmedio tanti fa cino

ris aufteritatem.Addidit:Aduosjeuertemur.Prophetauit quod ignorabat,ipfe folus Genef,2Z di^onebat redire immolato filio,fcd dominus per os eius locutus eft quod parabat.Ca ptiofeautemloquebaturcumferuulis,necognitonegocio aut impediret aliquis,aut gemituobftreperet, aut fletu. Accepit autemlignaholocaufti,amp; impofiiit Ifaacfilio iuo^accepit ÔC ignem ipfe in manu,à machæram.Confecratur facris hoftia minifterqs, amp;cômendaturfutura. Qiitc pietatishoftia,pijante'minifterq ueefturäeft.Ligna Ilaac fibiuexit, Chriftus fibi patibulum crucis portauir. Abraham comitabatur filium, pater Chriftum. Nec Ilaac(olus,nec lefus folus.Denicp ainSolum merclmquetis,5Cnon fum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i tf

folus, quia pater mecum eft.Dixit autem Ilaac ad Abraham patt ern luUm:Pater.Qui dt xinC^ideltfilftPullaturpietatisuocabulis patrisaffeeftus, SCfluÆbus quibufdâhinc atçpindetunditur.Filiusuocatpatrem,pater dicitfili,utiploucrbórum foilolereco-gnofcat pater, quam impoffîbile eft ut ferire poffit, cuius fe uulneri lubqcereoptaret, Hæc nominauitæfolent operari granam,nonminifterium necis.hæc uocabula inci-tare ad pietatem, non ad mortem îolent. Addidit Ifaac dicens : Ecce ligna,ubi eft ouis adholocauftumÆthicprophctatfermone,nonfcicntia.Ouis enimà domino adlacri-ncium parabatur.Refpondit deni qi fimiliter SC Abraham : Deus prouidebitfibi ouem adholocauftum fili.lnflexibilisàftudio deuotionisminifteruocarefilium frequenter non timenita eratintentionis foliditatefundatus: SChocfemeliorcmpatrcm putabar, hoc fibiin perenne manlurum iudicabat filium, fi eum immolaret Deer. Non foluiW au tem hoc prophetauit quod ftatim accidit,quia Deus prouidit fibi pro Ifaac hoftiam’, 6:5 reddidit patri filium:ucrum illud magis,quod non hæc hoftia diuinç eilet difpofitionis, led alia efiet hoftia quam Deus fibi pararct,utmundaretorbemterrarum:illa efletom-wbus acceptior,per quam multi patres offerrent filiosluos, SC feparari ab hoc feculoà fihls non timer ent. Qiiotidie offerunt patres filios luos,ut moriâtur in Chrifto, amp;nbsp;con-Icpeliantur in domino. Quanti patres occifismartyrio filqs lætiores ab eórumtumu-

Ambr,to.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q 5

lo reucrtcruntc'Vcnit Abraham ad locum facnficio prædeftinatum, amp;nbsp;aedi'ficauit )W aram,SCimpoluitl^na.Quantamoliminaimmolaturi,neraptus lubito ad immolant dumæftiinarcturfEtcolligatismanibusacpedibusIfaacfîlij fui,impofuitcum inaraffl (upra]tgna.Nc(fbtfiho manibusfuis uincula pater,ne refugtendo Hlius,ÔC ui ignis cxU' Genef.zz ftus peccatumincurreret.Et dixit Angelus; Abraham Abraham. Tenuit quodâinodo manum eius diuina uox,5Ci(flum uibrantis occupauit dexteræ. Non femel uocauit, ne autnô pleneaudirct,autfortuitamuocem putaret.Sicreuocauit,quemadmodum im^ perauit.Kepetiuituocem,tanquamueritusne præuenireturftudio deuotionis,amp; una uox impetum ferientis reuocare non polîct. Non inijcias, inquit, manum in pucrum, neep facias ei quicquam.Nunc cnim cognoui quia timeas Deum mum, SCnon pepcp cifti filio tuo dilecftifllmo proptcrme.Hoc eftdicere:AfFccflum tuum inquifiufnonfa^ óum exegi.Tentaui mentem tuam,fi etiam filio dilecffilfimo nô parccres propter me. Non aufero quod donauiipfe, nechæredeminuideo, quem largitus fum non habenti. Neçoeiofehicquocpeidilccftiffimumfiliumdixit,utillud quodfupra dixit, quem df Iexifti,ita didum oftenderet, ne æftimares quod iam diligere dcfilfet. Et refpicicns braham,uidir, ôô ccce aries unus hærcns in uirgulto. J Qua ratione arictcm.^Qiiafi pre-ftantemutiq?cætcrogregi. Qua rationefufpenfum;'Vt aduertercshoftiamillam non efle terrenam.Qua caufia cornibus fufpenfum, nifi quod carnem fuam uirtutc fuperiO'-Epw 9 re à terris leuaret/iuxta quod feriptum eft:Cuius principatus fuper humeros cius.Qiiis p/dlm.i48 utiq^fignificatur, nifi ille de quo feriptum eft ;Exaltauit cornu populi ftiit'Cornu nOquot; p/(tlm.44 ftrum Chriftus eft,qui praîftititomnibus,ficutlegimus;Speciofus forma præfilijs ho^ minum.Solus eleuatus amp;nbsp;exaltatus à terris,quemadmodum ipfe nos docct,cum loquf loann. 8 tur:Ego non fum de hoc mundo,ego de fupernis fum. Hune uidit Abraham in ifto crificio,huius paflionem alpexit.Et ideo ipfe dominus ait de eo: Abraham dicm meum Cenef,zz uidit,Ô£^ gauifus eft.Vnde aitfcriptura:Vocauit Abraham nomen loci illius, Dominus uidet:ut dicant hodie : Dominus in monte apparuit, hoc eft quod apparucrit Abrahx reuelans futuram üii paffionem corporis, quamundum redcmit:dcmonftrans etiam genuspallionis, cumfufpenfumoftendit arietcm,uirgultum illud patibulum ciucis.

t in hoc ligno præftantilïîmus dutftor^ gregis exaltatus omnia traxit ad fe, ut ab onv lod«», 8 nibus cognofeeretur; Vnde ÔC ipfe ait:Cum exaltaucritis filium hominis, tunc cogno' feetis quia ego fum. Hinc quoqj promeruit Deum Abraham. Denic|j hæc eft tertiabe-X neditftio.Tres enim plenarias accepitbeneditftioncs ; Vnam poft uitftoriam, qua libe^ Cf«rf.i4 fauit nepotem, quando occurrit illi Melchifedech, quando dixit ci dominus ; Refpic^ incœlum,ÔCcnumcraftenasfipotcris fieeritfernentuum.Etcredidit Abraham Deo, G4 at? nbsp;nbsp;reputatum eftilliadiuftitiam.Aliamquando iuflus eftnominari, ôôfignaculum at'

22 ccpitcircuncifionis:Tertiam,quando diletftiftimum filium fuumholocauftum Dco non dubitauit offerte. Hæc itcrumbcncditftio præftititfupcriôribus. In illis enim pro* pagationemfeminis Abrahæ promifit futuram.InhacautemainEtbenedicenturinfc^ mine tuo omAesrcgcsterræ,quoniam audiftiuoccmmcam.Et nos ergo audiamusuo-cem Del noftri,amp; obediamus præceptis eius,fi uolumus apud cum inuenire gratiaffl.

De morte uxoris Abrahæ,flctuq? cius,amp; fepulturæ officio. De folicitudine quoqtipfiusadprouidendumfiliofiiolfaacdeuxore. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput iX

CeneftZj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Ocus qui fcquitur,habet mortem uxoris,fletum mariti,fepulturæ om^ L cium,quibus maritalis affetftus probatur.Et furrexit,inquit. Abraham à mortuo.Docemur ut non diutius inhærcamus mortuis,fcd quantum fatiseft officij,dcferamus.Feftinauitautcm pro locofepulchriprccium folucrc,cum gratis daretur, ut non in alicnis locis,fcdnoftrispotiusædificcmustumulosparentum uel proximorum.Sæpe cnim cum alicnationibuspoffcffionum ucnalcsfiuntquæin ijfdem locisfepulturæiunt.Hoc autemideo Abraham fecit, quia nondum cranthu-' Gf»f^i4 iufmodi Dci templa,in quibus fidelium in domino rcliquiæ condcrcntur.Senucrat itaque Abraham, quod boni eft patris, debuit uxorcm prouiderc filio : fed propter raculum Dei non poterat redire eo,unde luftiis cratcxire.Habitabatautem in terris Chananæorum, ex quorum ginerelegitimamlucccffionem fibi quærere ftigicbat.Et , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uocauit

uocauit pucrum feniorcm d omus fuæ,amp; dixit ei ut iret in Chai'ram,amp; de proximis fuis uxorempeteretiunioridominofuo.] Difcehincquôdetiâfeniorisaetatis feruuli pue-ri dicanturà dominis, uel à quibufcp potioribus.VndeôC quidam poeta hoc fequen^ dum putauiqfiue in corum ulumquilibidocli Sgt;C fapicntes uidentur ,ipfehoc repe^ rit, fine de noftris ipfe trâftulit, liuc n anslatum’ inuenit.Pafcitc ut ante oucs pueri,fub-- Virgil, in B«. mittite tauros.Vndc 2lt;pucios dicinius,qu:ando fcruulos fignificamus,non ætatcm exprimentes, fed conditionem. Aducrtc nunc uirtutcmboni patrisfamilias, ÔC confi-deraprimum, quod munus, amp;nbsp;cui mandct, ut Ôgt;L tu ita inftituas feruulos, utlibcris tuis paternum affeflum déférant, officia cxcquantur.lnucntus eft de feruulis fenior, tarnen quiaduxoremprouidendamdomino iuniori eligeretur,amp; conftnélus ut iLirarct,amp;2 mitteret manum fub fémur domini fiîi.Per femur gcnerationem intelligimus : gene- , ratio autem Abrabæ,Chriftuscft.Vndc Apoftolus ait: Abrahæ,inquit,dictæfuntpro- Galat,} miffîones,amp; femini eius.Non dicit ,0c. femim'bus,quafi in multis,fed lient in uno, fe-minituo,quodeft Chriftus: oftendens per ipfum nobis faniftum facramentum,per ipfum tutum auxilium fore. Conftrinxit autem eum ut non de fcminc Chananæorum uxoremaccerfir et domino fuo, quorum generis author patrem nonhonoraucrat,Slt; idcomaledidionis/uxrcditatem tranfmifitinfuos:utcognofcamusftdcm,ô(: quandam hæreditatem de. authoris profapia in qs requirendam, quos nobis uolumus adiungerc.

Cam famfto enim fantftus cris, Slt; cum peruerfo peruerteris. Si hoc in ali}s, quant,o ma- pfalma'f gisinconiugio,ubiunacaro,àunusfpirituscftf Quomodo autem poteft congrucre charitas,fidifcrepetfidesr'Et idco caueChriftiancGentili autludæofiliamtuam tra-dere.Caue, inquam,Gentilem aut ludæam atep ahenigenam,hoc eft hæreticam,^ om-nem alienam à fide tua uxorem accerfias tibi. Prima coniugq fides, caftitatis gratia eft. Siidola colat, quorum prædicantur adulteria, fi Chriftum neget, qui præccptor amp;nbsp;rclt; munerator eft pudicitig:quomodo poteft diligerc pudicitiamr' Si Chriftiana fit,non eft fatis,nifiambo initiât!fitis facramentobaptifmatis.Simul ad orationcm noifteuobis furgendum eft,8lt; coniuncftis precibus obfecrandusDeus. Accedit aliud iniigne cafti-moniæjficredasàtuoDcotibiquodfortitus esconiugiumdatum.Vndc amp;nbsp;Salomon Proucrh.i? ait: ADeo,inquit,præparabitur uiro uxor.Non polTunt hoc difparcs fide credere,ut ab eo quem non colunt, purent fibi connubij impartitam gratiam. Ratio docet, led am-plius exempla cômouent. Species illcccbra mulicris decepit etiam foriiorcs maritos, amp;àreligione fecitdifeedere.Etideo tu uclamori confule, uel errorem caue.Primum ergo inconiugio refigio quæritur.ldeo Abraham proximam quæfiuit dare uxorem filio fuo.Ettu proximam quære.Qiiis eft proximusCQui fecit, inquit, mifericordiam. lh« 10 In Euangelio hocdixit dominus Icfus.Et tu proximam feminis Abrabæ require,ôd propinquam proximi tui.Semen Abrahæ Chriftus,ipfe eft proximus omnium,qui fuper omnes fecit mifericordiam, tollens pcccatum mundi.Difce deinde quid in uxo-re qu3eratur:nonaurum,non argentum quæfiuit Abraham, non poflelfiones, fed gra-tiambonæindofis.Deindeinterrogatus,finollctucnire mulicr ,utrurnnam cô filium dominifuiduceret,ait:Attendetibi,nereuocesfiliummeumillô.DominusDcus cœ- Gcttcf.iÆ ii,SCDeusterræquiaccepitme dedomopatrismei, £lt; de terra in qua natusfum, qui locutuseftmihi,ÔC iurauit dicens:Tibi dabo terramhanc,amp; fepiini tuo,ipfc mittet Angelum fuum ante te, amp;nbsp;accipics filio mco uxorem inde.Quod fi nolucrit tccum ue-niremulierinterramhanc,purus erisàiuramento hoc.Qiio proficiat hoc,confidera diligentius.Nonlicettibiaccipere alienigenam.Sane fi Chriftianamfefaciat,6L lau-demhabebis ex ea.Ne te quoq,firecufaucrit Chriftiana fieri,ftudium nuptiarum a fide defleâat, inftruitledtio. Abraham enim fequentem dcduci admonuit,refidcntem non expetfneceofiliumpergere.Sanedominifui,qui feab incolatu terræ inquahabita-bat,adduxerat,non defuturam mifericordiam,ut præirct ftudio petitoris, amp;nbsp;puellæ in-

} clinarctanimum.Quafiprophetahoc dixitincaulTafilq,5lt; quafimoralis doôordo-; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cuittefperaredc domino,quodiuuare dignetur incrementumfidci quærcntcm.Et fur-

gens puer profedus eft inMefopotamiam, ÔC iuxtauoti feriem quod proficifeens fer-uulus uouerat,occurrit eiRcbeccahabcns hydriam fuper hum crû, uirgo fpcciofa ual-de, quam uir non cognouerat,D efeendit autem ad fontem,2lt; impleuit hydriam, dédit

18 8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D 1 VI AMBROSII

puerobibercjadaquaui'tomnescameloseius. Vnde puer Abrabæacccpit inaures au^ reas fingularum diachmarum)filt; duasuirias dedin'nmanus eius, decern aureorum poj’ dus eafiim, óéquarfiuit ab eafi locus effet hoipirio,amp;:cuius efletfilia.Simplicitas qifl' demmoraliscxpn'mitur,quodnunusfuerituelincóniugq petitione ambitioni locus? fed dominus præfulconiugtjpedtionemimpleuerit.Tamenfpeôfare licet Ecclcfiac my fteria, Vbi inuenitur Ecclefia,nifi in JVlelbpotamiaflnde quæritur,ibi accerfît, ibi duO' busftipaturfluminibusjlauacrogratiæ,amp; fletu pœnitentiæ.Etenimnifipeccata prO' pria defleueris,nifi gratiam baptifînatis acceperis,non tibi acquiritur Ecclcfiæ fides, Sii-quædam coniugalis copula.muniunt earn Tygris,hoc eft prüdentiajamp;Euphrates, hoc eft iuftitiàjSC illumihatio fiucftuofà,à barban's l'eparans gentibus. Virgo autem fpeaolâ 44 ualde,cuiusdecoremnulIaconupitætas.Speciofaualde,quiaïpeciofusamp;:illcpræfih]S hominum qui cam acquifiuitfibi:quam uirnon cogrtouerat.nulli cnim uiro erat copU' læ ius,fed foli Chrifto debita.Hydriam Habens fuper humerum, qua lauat atftus homi-num.Et quia ex congregatione gentilium côftat,qua fuos lauitadeo îegis quia defcem Io4nn.4 ditadfbntem,ÔCimpleuitHydriam3amp;fafcendit.Samaritanaillaueni£âdfontcm,ficutm Euangelio ftriptum eft,fed nondefcendit: puteus eiuidebatur, necimpleuit hydiiam. Denitç aitrHydriam non habeo.Non habebat unde aCtus fuoslauaret.Hgc fola dcfccu ditjhæcfolacOgnouitfontcmucrum:hoceft,nonaquæfontem,feduitæ ætcrnæ,finit Ppltn. j dixitDauidiQiioniam apud te eft fons uitæ,ô6 in lumine tuo uidcbimüs lumen. Ideoiÿ habuit quod dar et fitientibus,quia credidit. Nam quæ nOn credebag ait fond huic UO' Icnti fibi potum dare; Vndcmihi habes darcaquam uiuâcHæc autem habuit undenou folumpuerum,fedctiamcamelosadaquaret,quæ nonfolum iuftos rigare confueuit, fedetiam iniuftosreplete.Ideoaccepitinaures aureas, âf uiriasquas mifit Abraham, tanquam meritorum fuorum præmia.Fortafle audientes hæc filiæ quæ ad gratiam dO' mini tcnditis,2lt; uosprouocemini ut habeatisinaures ÔCairias,amp;dicatis: Qtiomodo prohibes hoc epifeope ut habeamus quod Rebecca accepit pro munerc, amp;nbsp;hortaris ut fimiles fimus RebeccæfSed non has inaures Rebeca habebat SC uirias,quæ lites inEc^ clefiafererefolent,quçlabunturfrequenter:aliasirtaüreshabebat, quasutinam uosha beads,alias uirias.Inaures Rebeccæ pij auditus infignia, ÔC uiriæ Rebcccæ ornamenta fadorum funt.Has inaures habebat, quæ non grauarent aurem, fed dcmulcercnt : has ^1^7’ uirias,quæ manum non matèriali auro onerarent,fed fpiritali atftu leuarcnt.Ideo SCfo' tri amp;nbsp;parentibus in hoc placuit ornatu. Et tu fume inaures quas tibi Abraham reliquic fume quas tranlmifituirias.Audiuerbadomini Dettui,ficut ipfe audiebat: exequetc iufla,ficutipfè properauit implere. Pulcherrimus autem locus ad inftruendos eos qui' busaliquidiniungitur, quod non priusmanducauit puer Abrahæ appofitum fibi pa^ nem,quàm mandatum domini exequeretur. Quo impetrato,uafa aurea amp;nbsp;argcnteaâî ueftem dédit Rebeccç. Vbi fponfata eft Ecclefia,accepit uafà aurea SC argentea, in qui' bus eftèt thefaurus fideûfiint etenim uafa in honorem,ftint Ô6 in contumeliam.Qug fint i.Corint. 4 cauafajaudÉHabemusthefauruinuafisfiôdltbus. Vafafi(ftilià,corporanoftra funtifi' des noftra,thefaurus eft.Et fortafleiamedamipfa corpora noftra, quæ thefàurum ha' bent,aurea funt,quiafunt plena prudentip:amp; argentea uaftiftint,quæ uidentur manda' dcœleftisalloquqsrefulgere.Honorantur autem amp;nbsp;parentes muneribus.ConfûIitut puella nô de fponfalibus ( ilia enim indicium fp eefirat parentum. Nô eft enim uirginalis pudoris eligere maritû) fed tam defponfata uiro de profetftionis côfùlitur die. Nec iW' merito diladoncm no attulif.iurc etenim properare debuitad maritum.VndcilludEu ripidcon,quod mirantur pleriq;, unde translatum fit, manifeftum eft. Ait enim in pet' fonamulicris,quætamcnmaritumuolebatrelinquere,ÔCad aliaspetebatur nuptias: Hermione in KvpcpivpxTaiJ pSj/ t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TmrhÇ ipot NitÇifjLvotp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;an ipop T£i(JV.Hoc eft;Sponfalium qui'

Andrometcha demmcorûpatermeuscurâfiibibit:Hoccnimnoneftmeû.Êfgoquodô^ipfi philofo-Euripidùfic phi mirati funt,feruatc uirgines.Mulier etiamfi qua amiflb cito marito adolefcentulala loqnitur^ queam intirmitâtis üjx timet incidcre,Üuult,nubat tantum in domino, ut eletftionem maritt parêtibus defcrat,ne appetendæ procacioris æftimetur author, fi iplade nuptijs fuis eleÆonem fibi uindicet.Expetita enim magis debet uideri àuiro,quàm ipfauirum expetifle.Verecundiam pr^mittat antequam nubat,quo ipfuni coniugiû plus cômen-det uerecundia.

dctucrcaindia-Sedilli uerba imitantur, opera imitari ncqucût. InefTe quocp l'n eo prac^ darum ecdefiac myfterium liquet, eo quôd nemo aufus fit earn ante Chrifium uocare* Soli enim Chrifto hæc eratuocandarum nationûrepofita pracrogatiua. Vocata autcm nonfecitmoram,Slt;^ideoacceptior domino,quia populusiudæorû,qui erat ad cœnam uocatusjdignus non fuit ùenire : côgregatio autem Gentium fimul ut accerfiri fe uidit, occurrit.Denicç ut fcias non fine myfterio efle : cum ucheretur camelo, uenit ad fpon-fum,eo quôd populus nationum beluina quadam borridus meritorû deformitate, qui formæfuænullumhaberetdecorem,fidem elTet atq! confenfum ecclefiæ recepturus. Nec illud ociofum,quôd cum ueniretRebecca,uiditIfaac deambulantcm : 5lt; cum in-terrogalTet, quis elfet, cOgnito quodipfe effet cui ducerctur uxor, defcendit, amp;nbsp;caput fuum obnubere cœpiqdocens uerecundiâ nupti]s præire debere. inde enim amp;nbsp;nuptiæ didæ,quod pudoris gratia puellæ fe obnuberent. Difcite ergo uirgines quemadmodü feruetisuerecundiam,neintedocapiteprodeatisanteextraneos,cûRebeccaiam de^ fponfatadefignatummaritumaperto capitenonputauerituidendum.Qiiisilleeft{er-uulus qui prouidithas nuptiasf Vnus uticfi de Apoftolis,ôd illemaxime qui aicVirifra tres,uosfcitis quia à diebusantiquis in nobis Deus elegit ex ore meo audire nationes uerbûEuangelij.V el ille qui doôlor appcUatus eft Gentium.lpfi enim cum legûtur,ait IoannesEuangelifta,acquiruntChrifto animam,ut credat quæ ante non credidtt:amp; eu pientibusChriftumuidere,fermonibusdemon{brantfuis.ltacç Abraham celebraüsfi-lij nuptijs, longæua actate, ÔC bona fenedute compleuit diem.

Decontinuationehuiuslibriadpræcedentem,cum pulchra profundioris intelledus apcrtione’.ôd quaratione menti dicatur,ficuti amp;nbsp;Abrahæ dieftum eft, ut exeat de ter^ ra,cognatione,ôô domo fua.Quomodo etiamuolens perfetftam purgationem con^ fequi,à tribus fedebeatdifiungcre. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput I

De exitu Abrahæ,quemadmodum locutus eft ei dominus. Et quod proceffus illius ri propofitus fit nobis ad imitandum,2lt; feriptus ad expcrimentum;ac qualiter reform metfemensinAbraham,amp;pergradusôlt;:incrementafecolligat, _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput il

De perambulatione Abrahæ ufq? ad locum ubi dominum libi apparetem urdit *, quem, quandiuChaldæusfuiquiderenonpoterat. Ç^od etiam mens quandiu Chaldaic^ erroribusinflc(ftitur,Dcum nonuidei.De ædificatione quocß Aræ per Abraham,ôlt;r inuocationenominisdomini. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput iiï

De abitu Abrahæ amp;nbsp;demoratione in deferto, defcenfucç in Aegyptum. Quod etianr mens tune probetur ac tentetur quâdo eft in deferto. Quid præterea figriificet quod Abraham defeendens in Aegyptum dixit Saræ ncfeuxoremfedfororcm eius ap-pcllaret.Quidetiam increpatio Abrahæ per regem Aegypti,uxorifi'^reftitutio,ôlt;S abeundilicentia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.a .

Difeeffus Abrahæ de Aegypto cum uxorefua Sara quidfignificet. Quid etiâqtiodeo inducitur rediffe unde in Aegyptum defcenderat.Cur præterea diuitias eiu^criptu,-raexprefferit.EtutrumLothquoc^ nepos eius diuesfuerit.

Quaratione feriptum fit : EtLoth qui ambulabat cum Abraham. Cur etiam dic um it quôd nô capiebat eos terra.Qui prçtercafint paftores, ÔC quorû animantium. Qiiæ rixa inter paftores Abrahæ,2lt; inter paftoresLoth, ÔC quomodo ill^edare curauerit

Quomodo exlocutionedominiad Abraham,ÔC oftenfae fibi terrçpromiffîone docca,^ mur quantum mens fuperfluis portionibusSC irrationabilibus exhauftis proficiat, Qiiemadmodum etiam inftruamur ex triumpho quatuor regû contra quincf ,quan,-tumuitiauitqsadiundanoceant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput vu

Quemadmodum ex oblatione Melchifedech admoncatur mens pmna prudentie ac iu ftitiæ,utdeuotior fitergaDei cultum. Quodeç expeditione regis Sodomorum, ubi fe uiciffe putatjtentaxife difcat,2lt; qualiter ex Abrahæ tefponfione contagiû intern,, pexantix

'lpo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSI I

perâtiæ dccHnarc podit.Cur praetcrea poft cuentum belli, merccdcm dotninus fpO' ponderit. Quid denicjifignificetquódAbrahac cura pofteritatis fuit. Ac demyft’f’ interprctattonetotiusfacrificij Abrahac. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput VlH

Quid fibiuclit quod poft fob's occaftimexceffus cecidit fupcr Abraham, Et quomodo ci non tarn quaefutura erant declarabantur,quam praefcribebantur quæ fadcnda fo* rent.Quid prçterea fingulariter per fuperiora authorfignificari arbitretur. Cap.i X Quidfignificet oraculo dominiad Abrahâdicctis:Scminiruo,dabo terrä hâc, amp;c.Ad quid etiâ pertineat Sara uxor Abrahæ, quæ fterilis fiierat. Et quid ancilla eius Aga^ fignificet. Qua ratione prgterea Sara conclufafuerit,amp;Agar filios pepererit. Cap.X Quid nos doceat oraculum quo didum eft Abrahæ; Circuncidatis omne mafculinutn

ueftrum,amp;c.Quomodo etiam plericp moueâtur ex hoc quod dominus dixit : QuO' niam quinonfueritcircunciius mafculus, amp;c. Qua ratione prætereaSaræunalitcra fucritaddita,ac de futuri filtj promiftioneamp;fc.Quid denicp fignificetquod Abra^ ham in faciem ceciderit.Et depromifii confirmatione, reiponfionc domini ad A' brahæpetitionem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput XI

Decontinuationehuiuslibriadpræcedentem,cumpulchra profundioris iti' telledlus apcrtione,6C qua ratione menti dicatur, ficuti fiC Abrahæ ditftum eft, ut exeat de terra,cognatione,6C domo fua.Quomodo etiam uolens perfedam purgationem confequi,a tribus fe debeat difiungere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput 1

■ ORALEM quidemIocSpcrfecutifumus,qua potuimus intelledus fimplicitate,ut quilegunt,morum poftintfibi haurire magifteria.Sed quia exutrac^arte acuta eft acies gladij,cxutracp parte præliarisdimi liter uerbum JDci,quod eft aaitius omni gladio acutilfimo, pencuans ufqt ad diuifionem animæ,quocunq; conuerteris,paratum inuenicsSI opportunum ut animam legentis pertranfeat ad reuelanda prophet rarum ænigmata. Vnde non abfurdum reor refèrre ad altiora fenluiu, amp;nbsp;per hifton'am diuerfarum perfonarum, uirtutis formæ quendam procelTum explica' rezmaximecuiaminAdam intelledus profundioris exordia dcguftauerimus. Adam ctenimmentcmdiximus,Euamefie fenfum fignificauimus,ferpentis ipecie deleâa-tionem expreffimus:fed ibi de fummabeatitudine,amp; quadam naturali uirtutum amce^ nitatepercircüfcriptionemfenfusamp;^deledlationisillecebram deflexus adculpam eft) hie autem profedû mentis fpeculari datur. Hoc enim legislator prouide egit,ut quem^ admodumlapfummentisdemonftrauit,utinas erroris caueremus femitas,ita etiam procelïùm mentis amp;nbsp;quendam fiiperiorem reditum fignificarct,ut quemadmodurn infradla mens reformate fcpoflit, cognofccremus. Purgauerat enim terrain dominus in diluuij infufione,lauerat humanæ colluuionem fragilitatis : fed non fatis erat ad uip tutum profe(ftum,nifi utinftruereturhomo,qucmadmodumfcregeret 6C gubernarct. Abraham mentis loco inducitur.Deniq? Abraham tranfitus dicitur.Ergo ut mens quæ in Adamtotamfedeledationi amp;nbsp;illecebris corporalibus dederat,in formam uirtuus fpeciemq; tranfirct,uirfapiensnobis ad imitandum propofituseft.Deniqs Abraham fecundum Hebræos fecundum Latinos pater ditftus clr,eo quod mens paterna qua^ dam authoritate, cenfione amp;nbsp;folicitudine totum gubernet hominem. Hæc ergo mens erat in Charta, id eft, in cauernis, obnoxiauarijs paffionibus. ideoep dicitur ei : Exi de terra tua,hoc eft de corpore tuo.Exiuit de hac terra ille cuiusconueriatio incoelis. Et de cognatione,inquir, tua.Cognati iuntanimæ noftræ corporis fenfiis. Diuiditur in duo anima noftra; in idquod rationabilcjSCin id quod eft irrationabile.Ineo au^ tern quod eft irrationabile,fenius funt;ergo cognati lunt partis rationalis,hoc eftmem tis. Et de domo tua,inquit,cxi.Domus mentis,ptolatum eft uerbu. Sicut enim paterfe' miliâs habitat in domo fua,6^ in poteftate habet quemadmodurn regat domû fuam ita etiam

«tiawi mens in fermonibusnoft ris habitat, 5C gubernatuerbanoftra,^ uis ciusacdifcigt; phnainfermone çlucet.Et bonus paterfamilias à primo ueftibulo domus çftimatur.ita ctiamdefermonibus noftris mensnoRrapcrpenditur.Deniq^etiam modulum uocis pulfat reuocat.Ergo qui uult perfeefiam purgationem confequi, difiügat fe ab his tri bus,àcorpore,àlcnfibuscorpora’iibus,àuoce.Inquibusfunt omnes corporis paiTio^ ncs,2lt; circunferiptiones fenfuum quibus dccipimur amp;nbsp;illudimur.lnnuUo enim horUrtt triumbonö.Necincarne,quamuisEpicurifchola,pleriq;etiauoluptartj dirumpantur, laudes corporis deledatione..Nerçinfcftfibus,quificpeîudunt,ncq! in fono uocis,quç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

falfisplerunq; animam denaulcet cantibus,eft pcrfedfumbonShoc incorruptibile. Ma nifefta autem fidcs.Mortuo etenim homine caro corrûpitur,fenfus percunt,uoxamit-gt; titur5Tertianetmensimmortahs,incorporeamuitamrecipicns.VndeinaIteram terram uocatur plenambeatitudine,ubi nonfalfapro ueris,ficut inhacuita, fed uiuam rerÇi cer natfubftantiam, co quod excuffa corporis amp;fenfuum uocis nebulofa quadam ima^ gine,corruptibikm caliginem deponatjamp;reuelata facie beate uitæ gratia luftret obtu-tu.Benedica,i.nquit,te,amp; faciam te in gentem magnâ.lmmortalitatem fpondet, cS ge- Gettef. tz nus promitüt.Genus cnim immortale uidetur etfejPerfonac mortalcs funt fingulorû,ut hominuro.,ut cquorû,ut apum.De quibus ait quidam: At gcnusimmortale manet.Ta-menmuato illudmelius quodgentemmagnâdixit,ecckfiæperpetuâpofteritatê, amp;nbsp;ge nerationem illâfupernâ,que uere magna eftâtaep peccato moriamur, deo tenafeamur, [

De exitu Abrahæ quemadmodum locutus eft ci dominus.Et quod pro-ceffusillius uiripropofitusfitnobisadimitandû, amp;:fcriptusad experiment tum, ac qualiter reformer fe mens in Abraham,6lt; per gradus ÔC increment ta fe coUigat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tir

E nbsp;nbsp;nbsp;tiles feptem fapientumfententiam : SequereDeum, quafi inuenttt fuum:

cum longe anterior non dico Abraham, fed Moy fes fuerit,p cr quériï Ecx data eft dieens:Poft dominum D cum tuum ambulabis. Exiuit ergo Abraham, in quo nontamprofedlio eius,quamanimæ einsdeuótiö,6lt;mentislibertas.Exiuit de corpot ïisuinculis,dcillecebris deleôationis.Deniqt fie habes-.Exiuit Abraham quemadmot dumlocutus eft illiDeus.Suprahabes,eji,dixiireDeum,üi quo apertum imperium iu bentisexprclTumthichabes quemadmodumlocutUs eftilliUeus. Quafi quidâconfat bulationis affeeftus côprehendituv.omnia enim fecit quæ ftatuta funt. Ante faólum igit turDeus dicit quafi obnoxio,poft faôumloquitur quafiamico. Amicus eft enimDeo, qui facit quæ imperata funt.Vndc 2lt; in Euangelio fuo dft it dominus jefus ’.Vos amici torfnn. 15 inei eftiSjfileceritis que ego precipio uobis.lam nondicauos fcruos.bed ut dixi prOt ce{fusuirifapientispropofituscftnobisadimitartdû,fcriptusadexprimendû;nec pert fedio.Adhucenimreformat femes in AbrahS, quæ in homine primo lap fa eft.Et ideo per gradus ôdincrémentale colligit.Vnde ÔC addidit:Et abtjt cum co Doth,hoc eft dct clinatio.Id enimnominisfignificatinterpretatio : eo quodut niantes incognitam pentesuiam'.femitis aliquibus fçpe falluntur,utàdire(fto deflelt;ftanttramite:8lt; tarnen i prudentes funt,non déniant,fed cundlabundilicctregionisipfiuscontuituui^ gunf.ita QC Abraham nutabundus quidem, tarnen tramitem ueri fequebatur.Ducebat tur pleruncf falfa fpeciebonorum, led non p enitu s inclinabatur. Perfeéli eft enim non defle(ftere,prudcntis nonpenitus declinare.Solus autem ille nûquam deflexit, de Ouo feriptum cftiEcce uirgo inutero accipiet,ÔC pariethlium, ÔC uOcabis nomen eins Emgt; tnanuebbutyrum 8lt; mel manducabiv.priufquam feiat aut proférât mala,eUgCtbonumî nbsp;nbsp;nbsp;y

quoniampriufquamfciat puer bonum autmalû,non credctmalitiç,nt eligat quodbot num eft.Hoc Abraham facerenonpoterat,utpriusbona eligeret quamrnala fciref.fed præceptisinherebat coeleftibus,ne declinaret anero.ldco etiS amp;nbsp;feptuaginta ÔC quincç annorû defer ibiturexiffe de Charr a, quod feptuagefimo perfedlo remilfionis numct ïo fenfus is fit qui polfit infledli-Deleélationes enim horum fenfuum faciunt, ut non femper ereôafitmens noftra,fed aliquando fe infleclat,ut non intra cauernas corporis! fe,intïalatibula uoluptatis abfcodat.Tamen etiam inhis cuniculis pofitus ita euàfit,ut futneretuxoremfuain,ÔCnepotem,ÔComnemanima quafcûcp poffederat in Ch,arran.i

Prudentes enim öócontinentesuirtutis atqi ani'mæ pofleflbres fuut, decorem morunt manfuetorum eligentes.Qui autem amatores corporis ïuntjdeletîîationibus cius tiuntunquia irrationabilium in corporis habitudine omni's uirtus eft, rationabilium aii tem inuirtutibus animae ac difciplinis.Propterea ftriptum eft,quia poftidebat animam fuam,tanquam liberam regens,amp; nulli feruituti obnoxiâ.Hoc ergo habet intentio do^ dloris,eo quod etiam in illis diuerticulis amp;nbsp;anfradbbus conftitutus,uel adhuc çuircçen tioris uel nondum perfections difciplinae, locum patentem aduitia,noneft ita infle-XUS ad culpam ut demigrare non poflet.Denitj mentem fuam ab illalubricapoflèffio' ne défendit öó tranftulit.

De perambulatione Abrahae uftß ad locum ubi dominum fibi apparentem up dit:quem,quandiu Chaldæus fuit,uidere no poterat. Quod etiam mens quam diuChaldaicis erroribusinfleCfiturjDeufnnonuidet.De aedificatione quot^ arae per Abraham,ôôinuocationenominisdomini. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput in

Gen. 12 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T perambulabat,inquit, Abraham uftp ad locum Sichern,ad quercuffl alquot;

E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarn.] Nonne uidentur ftiperflua efle,nifi rationem requiras,cum amp;nbsp;altitu

dinem quercus non prgtermiferitf Sed ubi ratio eft, niliil fuperfluutn.Sf ehern enim uel humerus uel ceruix fignificatur,quod eftlaboris uel exercitationis indi Genef^S cium.Vndeamp;Iacobuirexercitatusfilioftio lofeph eampræcipuam dediuErgo qugt;ä neq; fine dote naturæ,exercitatioipfa per feperfeClionem cöferrepoteftiamp;^naturggra tia. de{licaitar,ü défit excrcitatio:( eft enim ingeniofi adminiculum diligentia ) induef tur is uir,ad cuius imitationem formaris, ad naturæ gratiam adiunCfa exercitatione, in fundatioramp;excelfiorfatftuSjUtufqjadquercumaltam tranfiret. Qiiæ arbor ut alta,ita etiam robufta,indicio eft,no facile animam Abrahæ feculi huiüs procellis elfe curuata, fed manfiflcfublimem,ut fe æternis inquifitionibus ad altitudinem diuinæ cognitionis IwdfW 12 eleuaret.Deniq; continuo apparuitilli Deus.Nufquam fuperius habes quod uifus elTct illiDeus. Vndeliquet eo referendum,quiaquandiu Chaldajus fuitjhoc eft, nonfolü^ regione,fed etiam in opinioneChaldæorû,nô poteratDeum uidere, quem intrafnuflquot; dum querebatChaldæi enim mundum fuperiOrem Deum dicunt, amp;nbsp;etiam fticarö dO' mOjamp;ftellarum curftifern'aftcrunteaquæ terrena lunt,ôôquodam coerceri uinculo-Vndeamp;deosftellas appellauerunt, eo quodeasdominatum quendam habere fupttquot; num credant, quia quædamftellis adterrena compalïio eft. Oportuitautem eosæftiquot; marc quia quod côpatitur,no imperatorium ius,nec dominatum quafi Deus poflithP berc in eis quorum ægrefeit côpaftîone, cum fit ÔC ipfe mortalis amp;nbsp;corruptibilis. Mun^ dus quoqi cùm fit falt;ftus,utiqi ipfe Deus no eftjied operator amp;nbsp;coditor eius. Ergo moi® a Corînt 4. qnandiuChaldaiciserroribusinfle(ftitur,nonuidetDeum,queminhis quæuidcntut, 'noninhisquænonuidentur,efleputant.Quæautemuidentur,tcmporaliafimtmâque non uidentur æterna.Sed non temporalis Deus.Nonigitiwuidetur.Non ergo mens ea uidctDeuiTijquæ difeiplinam Chaldæorum fequitur.Vndenec Abraham primum uf dit.Quomodo autem poterat uidere eum, ftipraqucm alterum efle arbitrabaturC Vbt uerô ad aliam dcmigrauit,non regionem,fed ueram religionem,paratâ humilitati( hou 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fignificat Chanaan ) tuncDeumuidere cccpit,ÔC eum cognofeere efle Deum,cu^

ius inuifibili uirtute aduertit ea régi amp;nbsp;gubernari.Hoc ergo feriptura docet, quia Abra ifcition hamàftellarumobferuationemigrans,Deumuidit.Confirmatio teftimonij adiungi' tur,quiainloco aram domino ædificauit,ei qui fibi apparuit. ImprclTus eft cnim typus ifteualidus in anima eius,amp;manifeftatafidesueritatis.Suppctit enim grato uiroine^ moria,ingratoirrepitobliuio.IIIihærentâquibus adiuuatur, ifti labuntur omnia quæ conferuntur.Statuit autem arâ,fed non lacrificauit.Poflet mouerc,nifi meminifletpro' ceflus mentis huius feripturæ ferie feruari.Et ideo fpeef abat à Deo genus difeere facm ficartdi.Aduertebat enim irrationabilis animantis mutç pccudis facrificium,dignain liidem 22. diuino cul tu hoftiam no uideri.Nondum in Ifaac typum cognouerat pafli onis futiKæ, 14CM2 nodumMelchiledechdederateibenediclionisgratiam,utiftacognofccrct.Recenit, inquitjinde in montem contra Orientem Bethel. Incrementum deuotionis, montisll-gnificat eminentiaîcuius aftenfio, indicium eft uberioris proceflus. Contra Oriente^ ideo,quia prophetabat uenturum iuftitiæ folem,quod illic fapienda pararet fibi domu,

ÇC inde per uirgincm fuum prædeftinaret exortum. Volebat ergo cogrtofcendorû iam myfteriorum lumê accipcre.Sicut enim foie mundus,ita fplendore fapientiæ totamen illuminabitur.Meritoc^ pofuit contra Orienten! BetbeLDomüseftimdeidiaur e-thleem,inquanatuseftChriftus.Vndeaitperprophetan! deusiEttuBcti ce minimainter principesluda,cxte enim exictprincepSjquiregatpopurnmmeum. o dixitcontraBethleemjfedtabernaculumipfumBethleemappellamt.bcc e i ^imiu^ ftorumefttabernaculum.Iamiliaquisnonniiretürmyftcria,quod, FrH re Galilæîe eft ab OrientefEteriim ariima quæ nieretur tempi« dei appellari, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e-

fia,tunditur fecularitim curarunt flitlt;ftibus,fed non fubruiturxxdituTjfed non tur,commotionesflucftuum fiC infurretftioncs paffionum corporaliumtacilisp acmitigare.Spcdataliorumnaufragiaipfaimmunisamp;exorspericulbparatalemp tllucefcatfibi Chriftus, atcp illuminatione iucunditatem acquiratiibi. bicut enim pafcuntur primo diei lümine,ita etiammens noftra alitur inuentis fapientiæ,ôc qui nbsp;nbsp;-

dam eins radijs Uidetur fplendefcere. Vifibilis enim folis radij s terræ uaporantur,inui biles autemradij cordis noftri penetrant interiorcs receflus .Iterumaedmcauit aram,ec inuocauitinnöminedomini.Proceffusfideijindominiinuocationeiignincauit.Moc adiecitfuperioribus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4

De abitu Abrahç,S^ de moratione in deferto, dcfcenfucß in 7Vgvptu,quod etiam mens tune probetur ac tentetur quando eft in deferto. Quid præterea fignificet qüöd Abraham defcendens in AegyP^“”^’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uxore,

fedfororem eiüs äppellaret. Quid etiam increpatio Abrahac per regem Ae^ gypti.uxorisœrcftitutioyôCabeundilicentia.

E do in quodam deferto eft,ubi nulla cupiditatûlafciuia,ni^aabundantiape.« cuniæjnullusfumptusluxuriæ. Vtinamm hoc deferto euepouim, deltitu^ tus ab omniincentiuo cupiditatum,dereli(ftUsab omni delinquendiftudio, exp oliatus iadantia ÔC tumore.Sed quiauel deus nos tentari patitur, uel tentator incurfat cum libi uidetur in deferto mens effe quieta ab omni terrenärum uoluptatum app^entiann Ae-gyptum impellitur,ubi compungi poffit. Stimulus enim mentis,caro noftra eft,^ paf-fioncsouscompuAlt;Sionesfuntnoftræ.Ipamp;eftAegyptusnoftra,hocclloronoftra..p fa eft afflidio.lnhancdefcenditmensnoftra quando cogitatqugcarnaliafunt^uncau temafcendit-quandoinuifibilia defiderat.ldco SC Abraham diciiur defcendiue in Ae-gyptum,ut affligerctur.Patitur hoc mens noftra,interdum feparat fe a cor por e,feccrnit utfingulariter agat,incorporalibusintendevc atcç adhoerere cupiens.lnterdurn propter colligationem animæ ÔC corporis inclinatur ad carnales uoluptates,quibus innrmafub ijcitur,fortior nontenetur. Afflifftiones igitur forti uiro coronae funt, inualido inrirmita tesfunt.Vnde ÔCillenÔ timebat afflicqiones,quibus probarçtur merito,qui dicif.Nam amp;cumueni(rcmus in Macedonia, nullam requiemhabuitcaro noftra, fed in omnibus fumus affliôùforis pugn3e,intus timores.Sed ut defcenderctin Aegyptum, fames coe.-git-Exoriturfaeuamentis fames,quando appetentia carnishuiusexundat,amp;expectatæ aquælàluti aduerfæfunt.Redigunt nos inanguftias corporis,cumhabendi cupiditasir répit luxuriacfuauitatCjôC cordis iaeftantiatentantur omnes.lnfleólitur etûmiqbriusa-nimus,defcenditin Aegyptum,hoc eft inaffliôionem corporis.Sictame deicendit,ut '' quafiaduenaadtempusincolere,non quaficiuispoffidereuideatur.luftusenimdixit:

Aduena fum interrahac.Et alibi : Heu me quod incolatus meus prolongatus eft D e- PM«- » 18 feendens autem Abraham in Aegyptum,hoc eft adferos amp;:barbaros mores,ciui uirtu-tideferrenefcitentmenocerentper inuidiam,dixitSarae nefeuxoremeiusdiceret,fed fororem eius appellaret.]Ethinc grande uirtutis myfterium,cui cito inuidetur .Et ideO ut inuidiam reprimat,humiliorem fe prçftare debct.Non fibi principatum fuper omnes uindicer.non fibi foil fapientiampraecipuam arroget.Hæc eft quamftbiSalomonuxo^ remacquifiuit.Vxor enimpraccipue eft uiro débita. Itacp omnes cupiunt tali fe copula dignos uiderijUt doleât aliquem fibi praeferri. Quis tantafolus potiatur pulchritudinec' Soror autem quodam uel iure germanitatis,uel nomineplerifqî fociatur .Et ideo uerum amatOïëfuûintegrû ab iniuriareferuat .Vnde uidentes earn Aegyptij, qui non poflent Genep li ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ambr 0.10.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r difeernere

19 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVIAMBROSII

difcernere,neeui'rtutisforniimcogn0(cere,uulgariacftiniantes iudjao,induxenmta3 lyrannum, hoceftadmentcm fuperbam, quæpondus fapiennænonfuftinuitjamp;ideo afflitfla eft.Etcnim cum animam improbâ uirtutis intrauerit fermo,rcdarguit eam culp? erronsqj pudore afficit,ôu prolapfionis torquet dolore. Narnqs dum in quadam fumus delinqucndi libidine, ncbulis quibufdam infipientiç mens obdueitur,amp;iumo quodanl iniquiraris oculi eius caligantur,neuideat eorum quaecocupifcit dcformitatem. Scdcö omnis nebula tranfieritjdCfapientiæfulgorfulferitjgrauiatormenta excrcenturinquo^ dam male confcij fecretario.Itaq! grauior noftra mens iudex eft confcientiæ rearu, Äiu dicio pœnitentiæiQiiod fi ucl ægi a per culpam, uel inualida per infirmitatem non pO' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuerit ferre ac pcrpcti uirtutis præfentiâ,dimittit eaiti,acp fe relegat, ne patiatur eam uogt;

lui in {è,8é adhçrcre cogitationibus fuis.Et ut infirm lores oculi lucem rcfugiuntata mes M4fd7.S inualidafapientiæ fulgorem non fuftinet. Talcs erant Gerafeni, quirogabantut tranff ret de finibus eorum dominus Icfus. Denicp 8C ifte rex Aegypti ait ad Abraham : Qind Genef. 12 hoc fecifti mihi/Quarc no dixifti mihi quia uxor tua eft, fed dixifti quia foror tua eft,ôi - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fumpfcram mihi uxorëÆt nunc ecce mulier tua ante te, accipc, Ôf recuire hinc.lntuca^

mur animo intempérant cm aliquem,qui intuitus caftitatis gratiam, quodâ captus cius décore fequendâ putct.Deindc pediftequas eius nefciês quibus colligata incedit,amp; ftf pataa'duenit,fobrictatem fcilicet,modcftiam, ac ucrccundiam, parfimoniam cibi,fuga laiciuïæ,procacitatis,petulantiæ cautiorem feriam,iblicilam euftodia, lübito aut ebric' tatis fuccenfus calore,aut ipfius carnis æftu, ad occurium formæ decentioris nequaqua fe tcneat,nec 1 cgi carnis repugnetmônne dicitiPutaui rem faciliorcm, caftimoniam k' quiifupra humeros meos,fupra uircs meas eft.Karus cuiifta iungatur. Vaie caftitaSji'Cquot; , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cede recede de finibus fenftium mcorum. Recui re cito eó,unde hue uenifti, non fuftf

neo præfentiam tuâ. Affligor grauibus quæftionibus,dum tenendam te arbitror, quam teuere non poflum.Conuerfus deinde ad aliquem monitorem ftii, qui ftuduerit in eius mentent inducerc aftuctudinem caftimoniæ,allegans non arduam forc, nec im poffibf lern,fed pluribus fociam,finitimäm ftudioftsjconuenientem uoluntarijs. Qiiid hoe,in' iWdfW. quitjfccifti mihir'Quare rton dixifti mihi quia uxortua eftc'Hoc eft,quæ non perfunfto ricjfedlegitimo teneatur coniügio,lecum maximam uehat dötem, quæ inuehat graud önera matrimonij,amp; düræ fœnus coniumftionis.Sed dixifti ibrorem, nullis adftridani legibus,amp; naturæ fociâm,non iure aliquo dotalis cenfus fuperbam ac potentem -1taqp imprudeits oncrum eius copulandam eam mihi S^tenendä putauerä:fed intellexi quod pondus fit in ea dC farcina.Ecce mulierem tuam, id eft ecce perluafio tua ante te,accipej ÔCrecurre.Nolo ante mc fit,nolo in meis cogitationibus. Tolle te hinc cü tuis confüijs, cum tua admonitionc,cito tolle, cito recurre,moras tuas non fero,affli(ftiones funtmf hi.Satiseft,quödantedeceptusium.Etmifit alumnos fuosquibusuagatur plerunquc mens intcmperätior,uolucs animo cogitationes luxuriæ,ambitionis,auaritie,amp;^ di uergt; fas illccebras offérens,ut climinarêt,ac longe propellerent caftimoniâ, ne rccurfum fagt;^ ceret in eos fines qüibiis fueratexpullà,quofecüraiamSlt;arbitrij feriorts libéra, in peCquot; catis fuis redargtii non formidaret.

Difeefius Abrahæ de Aegypto cum uxOre fua Sara quid fignificct.Quid ctiani quôd cô inducitur redijfte undein Aegyptum defeenderat. Cur præterca diuP tias eius fcripturaexpreflerit.EtutrumLoth quoq; nepos eius diues fucrit. Cap. Gcnef. 13 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jfeeffît itacß Abraham indc,habens fecum uxorcm fiiam Saram,hoc eft prm

D cipalcm,non feruientem.Ideo dicitur illi: Audi Saram uxorem tuam.Que cnim feruitio delieftorum fe exuit,principatum habet, non feruitium. Mens ergo ualidior principalem uirtutem iecum habet,hoc eft, imperitantem corporis fenff bus,nonobedientcm. Qiiæde Aegyptofecum orrtniaretulit,nihilibi difciplinaruirt fuarum amifit.Non colorata eft intemperantia, infolentia flagitiorum, immodeftia,no expoliata eft amitftu fedulæ fitbrietatts,non exuta ueftimento pudoris. Erat diues uaf de,utpote cui nihil bonorum deerat,qui non alieni erat appetcns,quinullius indigebat quod fuum d ici uellet.Hoc eft cnim cfte diuitem,quod fatis uoluntati fit.Menfurâ enint frugalitas habet, cenfus non habet, cuius modus in arbitrio quæréntis eft.Eratenimdigt; ues pecoribus,argento,ôlt;: auro.Quid fibi hoc nultfNon milii uidentur in homme iuft» feculaics

ffcularcs diuitiîe laudari.Vndc in pecoribus corporales fenfus intclligo,quia 8^ ipfi irra tionabiles funt,in argento fermonem,in auf o meutern.Merito diues erat Abf âhâ, quia regebatfenfus irrationabiles.Denicp amp;dotnuitjÔCtnanluetosfecit,ut fièrent rationabi-Ics.Habebatfermonetnfideicâlofefplendidum,purgatum fpiritalis gratiadifeiplinæ habebat rtîcntem plenam pf udéntiæ.Et ideo auro comparatur mens bona,quia ficut cç terispraeftat metallisîitamiénsbonain homine cæterispotior efthumanæ fubftantiac portionibusJn tribus igitur cenfus fapiendsan fenfu,in fermonc, mête: gradus quidam per ordincni fâcflus’.ficut ctiâin Apoftololegimus : Manet autcfpes, fides, charitas,tria i.Cor.ij hçc,maior autê his eft charitas.Et mens igitur maior eft, quiaipfa eft quæ molit ipiritâle frumentum,ut purgationcm fenfuum fermonumep proferat.Seruatur ubicp perlOM fa-pientis uiri.Deniq! cô inducit redijfle Abrahâ, hoc eft, in Bethel, undc in Aegyptû de- Genef,i j icendcrat,ut agnofeamus quôd ctiam iufti in domo dei pofiti, amp;nbsp;uerbo dei intenti ten-tanturquidemfecularibus affli(fiionibus,fednon alienanturadomodci,ô^acuftodia pracceptorum cœleftium.Si uis contentus efle finibus, non extolli diuitiarum copqs,ôô rebus fecundum gratiam uoluptatum fluentibus,hoc feias elle mentis optimæ,mcdita-rifemperprincipium amp;finem,eoprocederc,ôlt;^inde cgrcdi,hoccft,bonum. Bonum au temfapientiaeft,Nemoembonusnifiunusdeus.Abeoprocedimus,crcatiperipfum: M^rc.io ad eum reuettimur,quia cum Chrifto efle multo melius.Et ut feias quiab^jnum eft con-gruere principium finem,ipfc aitbonus lefus-.Ego fum et ûs:prinripiû amp;nbsp;fims.Mens nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

igitur noftra cû ipfo femper fif.ab eius templo,ab eius uerbo nunquâ rececwt.Semper iri lelt;flioncfcripturarumfit,meditationibus,orationibus,utfermo eius qui eft,lemper ope retur innobis,amp; ut quotidie procedentes in ccclefiâ,uel domefticis incubantes oratio-nibus,ab ipfo incipiamus,2lt; inipfo finiamus.Itatotus hic uitae noftre dies,cÇ curlus drei ab fe fumât principiû,amp; in fe dcfinat.Sicut enim à principio uitç crcdcrc,amp; imitari,falus eftiitaperfeucrâtiaufcR infinêneceflaria eft.Eft autê mentis optimæ diligentia^t uerbo dei intenta nihil faciat irrationabile undc triftitiam fiibeat, ut iugiter artuurn iuorû pêne confcia,lætitiam bonæ feruet confcientiæ.Quod enim bonum, hoc fine timoré ôc fine triftitiaeft,id eft,fecuritatis ÔC gratiæ plénum .PoiTefllo enun lufti grata eiUeo infi-pientium nullus gradus.ldeoEfaiasappropinquantebono aie Fügtet dt^r ÔC triftitia, amp;gemitus.loannesquoq,inApocalypfv.Etille,inqutt,deuscutlhsent,amp;delebttom- P’ nemlachrymamdcoculiseorum,SCmorsnônefitamphus,necpluctus,necpclamor,ne que dolor ulterius.Inrefurrcôione enim iuftorSlaetitiatugis ertt amp;nbsp;gratta, cumrlludbo num cœperit eife cum futs,quando requiefeent in finu Abrahç pofut tn etus tabernacu lo,quodinter domum uel fermonem dei amp;nbsp;gratiamfixumcft-.fignificans innocenttam fideliumagercgratiasauthorifuo,quinonhabentundéeOspœniteat tnhocmudofuif feFaêfisitacp f^plicibus Abrahæ,magnarum inftitutiônû documeta explicantur. Mc rito diues,qui etiam difputationes philofophorum diuites ncit,qui de etus actu præce-pta formatent fua.Eius ergo diuitias feriptura éxprefler^, fupcrerat cognofccre utnim nam Loth quocf nepos eius,8lt; ipfe.utpotc eiufdê fucceffionis,diues fuerit.Sed crip u-raeumpecoristantumabundantemaflerit.T)eni(^fichabet:EtLothquiam Abraham,erantoues ÔCboucs,Slt; tabcrnacula.3 Non habebat argentum,qutanondum • iuftus.Etenimargentumignttum,linguaiufti.Nonhabebataurum,quo la ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pfdlm

quiuiditChriftipoftcriora,dcquofcriptumeft:Etpofterioraeiustnfpecieaun.V dttil f lum Abraham,ficutteftatus eft dominus dicens:Abraham diemmeumuidtt,2lt; gautfus cft.EtideoaurifpcciemhaberemeruitSCpoflidere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-j-â-c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Quaratione fcTiptûfit:EtLoth qui ambulabat cû Abrahâ. Cur etia di«u ht quod noncapiebat eos terra. Qui præterea fint paft or es,6lt; quorû animanttu.Quæ rixa , nbsp;nbsp;. inteipaftoïcs Atrahæ,tinterpaftotesLoth,KquomodoilWedatccurauent

' Abrahâ.Quâta quoq præmiferitneLoth difccdcrc cogerctur .De infolentiâ dénia ipfiusLoth,amp; eledionisnefcientia-Et quid nos eliger e debearaus. Cap. v 1 Vncilludquoa nequaquam prxtercundumarbitrer, quoduidetur ettam N nbsp;nbsp;dodiores mouifle.quarationefitfcriptum ÆtLoth qui ambulabat cum A-

bram,quari alter Loth qui non ambulabat cum eo ,fecundum quodaccepi-mus JEtputant pleria non folui quæftionem.Er gO ut illis fatisfaciamus,2lt; a régula Icri-

Ambr.to.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

pturæ nôiirccèdamuSjUnam perfonam dicimus,duo negociajquôdirt uho födeni^ ro duæres figntficantunnumcro unus,nomine duplex. iJeclinatio enim dieiturLoth,ß cut habetLatma mtcrpretatio.Dcch'nat autem quifq; adbonum aut ad malum. Cum et go Loth deelmaret malum,hoc eftjerrorem,flagitium,cnmen,iungcbaturpatruo:cim* dechnarctbonum,hoceft,iuftum,mnocêtem,fanc^um,religiofum,fociabaturfla^iho« Bene ergo dixitiEt Loth qui ambulabat cum Abraham,quia adhuc non elegcrat Sodo mam,non habitabat cum flagitiorum authoribus.Poftea enim cœpit habi'tarc cum So/* ’ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;domis.ldeoq; quafi à fci'pfo mutatus uelut alter accipitur,non folum à lufto uiro,fedàfc

ipfo defcifcens.Denicj quia ftudio ïam defledli cœperat à patruo,non capiebat eos ter^ ra.Nulla enimfpatia poflùntfatis efle difcordibus. Quietis amp;pacificis etiâanguftaablt; f ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;undantjdiflbnis moribus eti'â fpatiofa artantur.Et quia à principio dixi mentem hic for*

mari hominis,quæ à principio perfelt;flafuerat,fcd per incrementa ÔC gradus quofdâ pro ficit,idco ait:Non capit eos terra, hoc eft, una anima motus diuerfbs non recipiebatna* turaliter fibi repugnantes.Poteft tarnen fieri ut interdum no omnia in uno eodemtf pet fecfla lintrpoffit tame aliqua uitia fua o pcrire, uel motus fuos temperare,aut fi plurabogt; nalintquibuspauciorauitiaoperiatautrepentinam commotionem confiliomaturio-lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re fledat. V erum fi ex utraq? plura concurrant difibna ac repugnantia,habitatio difcrcgt;'

pantium uirtutum ac palTionum inuna anima foluatur necefle eft.Figurate' ergo anim^ ’ nbsp;nbsp;. fecundum philofophos terram appellauit.Nam Sc Salomon ait: Tanquam agriculture

homo imprudens,quæ fi fœcundafit opimis fegetum frudibus, abicondere poteftfpf nas:finuerofpinæ concurrant ariftis,fecandi nulla eft copia. Quiigiturpaftores fint, quorum animantium, SCquerixa inter paftores Abrahae SC inter paftores LothjConfi-deremus.Paftores funt magiftri gregum,uel diligentes SC fobrq, non finentes agrorutn culta obteri pedis ueftigio,atq! aduri fentibus,uel négligentes ÔC remifti, 5C qui non rc-' uocent pecus fuum,quo herbofa 8C non fruduofa pafcatur,fed libere uagari per uarios agri frudus finant.lftoru ergo paftorum folers cuftodiancceflaria eft, ne forte adferiba tur diligentibus,quod euertit negligentiSincuria. Sed quia non iermo de uifibilibus,fi deo cuius pecoris paftores fint,côfidcremus.Paftores hos definite poffiimus.Paftores, ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inquit,iumentorum.Iumenta aute fenfus corporis irrationabiles fignificari accepimus*

' Qui funt ergo paftores fenfuum nifi præceptores, 6C quafi quidam redores gregS,dU' ces eorum,üel monitores alicuius fermonis,uel mentis noftræ cogitationes f Qui fi pa' ftoralis difeiplinæ gnari SCtenaces funt,non permittflt lóngius ienfiium gregem uaga* ri,5C inutilibus acnoxijs inhacrere pabulis,fed prouido dodorereuocant, dC frænosra'-tionis admoucnt,atq? obfiftunt renitentibus.Mali autem præceptores,uel inutilis difc? ptationis permittunt eos impetu fuo fern', amp;nbsp;in præruptum ac periculum ruere,SCcub taobtererc,fruduofadcpafci,utfiqui funtineademanimauirtutum huiufeemodi frU' Gdht.$ dus,eos quoep diffipent.Hinc ergo cogitationum noftrarum difcordia : cum caro repn gnataduerfus fpiritum,ÓCfpiritus aduerfuscarnem,nonmediocris pugnaeft: quando Row.7 ipfc Apoftolus uas eledionis dominicæ dicit: Video legcm carnis meæ repugnantefl» ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Icgi mentis mcæ,SCcaptiuantem me in lege peccati,quod eft in membrismeis. Sedare

ik'dfw, hanc pugnam ipfe nequiuerat, ÔC ideo ad Chriftum refugit, dicens : Infelix ego homo»

quis me liberabit de corpore mortis huius f Hoe eft, ne deledationi carnis adhæram.

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qiiisigiturcft,qui his me foluatuineulis,6Cliberum faciat,fenfiiscp ad fobrietatemaiK

mæ magis detorqueat,quàm ad corporis temulentiamc'Sed quia inter homines tantunt non potuitredorem inuenire,conuerfus ad deum, Gratia,inquit,dei perlefum Chrift$ dominum.Si fortior non commifit uiribus, quo corpus mortis euaderet, fed auxiliunt quæfiuit à Chrifto:quid nos facere oportet infirmiorcsr' Hanc pugnam grauem elfe co gnouit Abraham, SC ideo in principio cauendam putauit. Sapienti enim pacis eftfln-Genef.i} dium,imprudenti arnica iurgia.Non fit,inquit,rixa inter me ÔC inter te, ÔC inter paftores meos,SC paftores tuos,quia homines nos fratres fiimus. Patruum legimus Abraham, Loth eius ncpotem:quomodo eum fratrem appellabatc' Sed aduerte quia caufas cocot diæ fapiens adhibet.Vnde præmifit,homines fumus. Omnes autem homines uniusna-turæ partus funt,iuxta eius concepti uifcera,amp; uno foti atq? effufiutero.Vnde nobis iU' re quodam germanitatis uelut fratres connedimur, ab uno pâtre conditi, ÔC unamatre

tanquam fratres uterini editi.Etideo cum fimus rationalibilis naturaefobolcs,tanquatn uterininos diligcre debemusamoremutuo, non impugnare ac perfequi.Multo autem uerius ad unam animam rcfcrtur, cuiüs rationabile cognatos habet, ut fupra diximus, fcnfus irrationabiles:quod autem rationabile,uirtutum habet copulam. Vnde fratema quadatnfibicopulanturneccffîtudincuitiauirtutesqihoministqUiaillacarnaliSjiftæ ra tionabilis animæ funt.Caro autem atc^ anima uclut quadam legC fociantur coniugq,ex quibus homo conftat.Homo igituruelut portiones luas fœderarc debet,atcp ad pacem cogerc.Sed quia nemo erat tantus qui carnem uinceret,ideo uenit pax noftra,quae fecit Epbff.i Utraqî unum,6lt; medium parietem maceriæ foluens,inimicitias in carne fualegem man-datorum edidis euacuans,ut duos conderet in femetipfo, in uno nouo homine faciens pacem,utreconciliaret utrofc^ inuno corpore deo, per crucem interficiens inimicitias infemctipfo.Rede igitur fc ut hominem infelicem dixit Apoftolus,qui tantumbellum intra fcpateretur,quod non poffitreftingucrc.Deniqs cum deunaportiuncula paffîo-num,hoc eftiracündia diceretSalomon:Melior eft,inquit, fapiens forti.Qui autem ira Projwt.i« cundiamcontinet,melioreftquàmquiurbemcapit. Beatus igitur qui hocbellûeuafe-ritjiam enim non aduena nec peregrinus, fed ciuis fandorum amp;nbsp;domefticus dei,quê in terra polîtum terrena nÔ quatiant.Hunc affelt;flû feruare cupiebat Abraham. Itacç ut uir pacificus ait,primo:Non ht rixa inter me ÔC te.Inde ait:Et inter paftores meos, amp;nbsp;pafto-res tuos.Tertiû pofuit:Ecce,inquit,tôta terra ante te,hoc cft,fi non poteft conucnire,ce Genef. 15 do omnibus,totûcapefideloco autpoflelTionediflenfio eft.Quodfimoribusnoncon ucnit,difced’eàme.Quanta autem pracmifitne cogeretur difcederer Sed etiamhoc uir-tutis ac difciplinæ eft.Dixit enim ante nos uir ex philofophiae perfeôlus difciplina,quatuor hæcbono uiro inelTeiut elaboret primum,ut omncs amicosfaciat;Secundum,utfi nonpoteftamicosfacere,certénecinimicos:Tertium,utfineciftudfuppetit,exfenten tiadifccdaf.Quartum,fi quis cedentcm perfequitur,uindicetfe ut poteft. Sed ilia tria fu pcriorain Abrahæ non fermonibus nudis,fed ueris operibus agnofcimus.Quartum au

• nbsp;nbsp;lem nô ita eft,quando etiam circa cedentem feruauit afledum parentis, ut eum non fo-

; lùmnonperfequerctur,fedetiamcaptumerueretacliberarct. Denicp Apoftolus cùm Rom.ii tria ilia doceat, quarts præceptisfuis foluit quod addiderat philofophia. Ait enim eu pa cificum populum dei informare uelletzSi fieri poteft,quod eit uobis eft, eu omnibus ho minibus pace habêtes.D einde fi hoc nô poteft,certe nec difeordias nec inimicitias mo ueat.ldeo addidif.Nonuos uindicantes charilfimi.In quo amp;nbsp;tertiûÿud excludit,utuin dicarenosnequaquâuclimus.Sed date locum iræ. Habes quartu, ut difeedas magis, 6lt;uirtdictâdeo cômittas,quàm tibi exigas,tanquâ Ôd hoc fecundum legem magis didS uoluituideri.NamfecundûEuangeliSfuprahabes-.Benediciteeosquiuosperfequun-tur.HabemushæcpræccptaadTimothcûinfecundaepiftola.Propterquamcaufam,in Romax quit,admoneo te ut refufeites gratiâdci, quæ eft inte perimpofitionêmanuummearû. t Non enim dédit nobis deus fpiritü timoris,fed uirtutis, 2lt; diledionis, ÔC fobrietatis. Et Iterum'.Tu autem fili charilfime fortitudinem cape in gratia. Hab es ergo primae præce- s-’Tintx ptum fententi3e,ut erga omnes gratialocet : deinde ft no poteft pracceptis fuis omnes ac nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

quirere,caueat ne uerbis aliquos exafperet, hoc eft, ne inimicos faciat. Vnde ait infra: Hoc commoneo teftificans coram deo-.Noli uerbis cotendere, nihil utile nifi adfubuer fionem audientium.Seruum autem domini non oportet litigate,fed manfuetum efle ad omnes.Pulchre poft pauca fubiecit,0^ caufam præftitit, quaPhilofophia non uidit.CS modeftia,inquit,docentem quireriftunt,nequando deus detillis pœnitentiâad cogno-feendam ueritatem. Ad tertium quoep illud, ut difeedamus ab eis cS quibus nobis con-uenire non poteft,habes additum,cS præcepit ut loquatur quæ decent fanam dodlrinâ, deinde pugnaslegis declinef-hoc eft,primum gratiamfeminet, deinde nullumlitigan-doauertantertium eft uthæreticum hominem poft unam corrcptionedeuitet,quiaf«b uerfuseftquihuiufmodieft,8lt; delinquit,cS fit a femetipfo damnatus.Qvrdmargutefuo ddTituw.x iudicio damnatum,noftrç ultioni fubtrahit,quafi indignum in quern uindicetur.Dauid pflt;dm.7 autem euidenter ftudium uindicftæ amouet dicens’.Sireddidi retribuentibus mihimala. Ergo mens uirifapientis,eiufdem animæ uellapfus uel irrationabiles motus ftudet corriger e,fibicç coniungere.Potcft enim fieri ut que interdurrt difplicent,emendentur cum Ambr.to.4. quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r 3 gratia.

108 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;•- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DI VI AM B RO S iî

gratta.EfFufio patrfmonîj fuirccidatur,habetliberalitatem fine difpendio. Verecundi^ interdum remiffîor eft;fi confirmeturjhabet ÔC pudoris gratiam, nbsp;nbsp;propofiti côftanria.

Commotio li tcmperctur,indignationis horrorê deponit, afiîimit laudê uigoris. Quod fi emendarc non poteft, non exafperet, Intemperantia reprehendit ardorcm libidinis, quamconiugio coerceatmedumquæriturcontinentiaj obrepatimpudicitia.Idcocfbn »•Cor.7 norum magifter:Dico,inquit,non nuptis amp;nbsp;uiduis,bonum eft illis fi fie maneât, fient

continent,nubantMclius eft enim nuberc quâ uri.Sunt aliqiiæmd ». Tint, lieres immaturo deftitutæ maritorum obitu,amp; fe continere nequeunt. Volo,inquit,iii^ niorcs nubere,filios proercare, matresfamiliâsefie, nullam oeeafionêdarc aduerfario« Quôdfialiquas dcliciæddelt;ftcnt,amp;luxuriariinChnftouolunt, uiduitatis affeeftantes gloriâjgermanitatem autemnon euftodientes, easdcuitandasiudieauuthabesferiptûî Ibidem. Adoleicentiorcs uiduas deuita. Rede igitur Abraham eurti bona ucnia uoluitnepote dimittere,quem deflecft entem à fe tenere non poteratSie amp;mês bona à præeipiti Sé di'

i 3 uerfo rationabilium lapfu feeernat fe ae feparet.Si tu,inquit,in finiftram,ego in dexteraî, uel fi tu in dcxteram,ego in finiftrâ,hoe eft,quæ tibi in dextera funt, mihi in finiftra funß ÔCquætibiinfiniftra,mihiindextera ftmt. Viroenimimprudentiindexteraftintquaî funt corporis,ea præfert,ea conftituit in meliorem parte, diuitias quoq? ÔC honores praî ponit:at uerô immortalitatis adipifeendae gratiam in finiftra habet,quæ fapienti ad dexgt; freuer. j teram eft.Longitudo enim uitæ in dextera. eins. Omnesq? animæ uirtutes infipiens uiï infiniftram eijcit,prudens autem uir hasfibiaddexteram locat:quæautem corporis,in Cenef. t J finiftram.Et leuauit,inquit,Loth oculos,amp; aipexit omnem regionem lordanis. Deflt^ (ftentibus à uero,arnica iadantia eft.Denicp ut Abraham humilius, qui elecftionem ob' tulitn'ta Loth infolcntius,qui eledioncm ufurpauit. Virtus fe humiliât, extollit autem fe iniquitas:qui fe debuit committere maturiori,ut eflet tutior.Deniq; eligere nefciuit.Na primo leuauit oculos,amp; refpexit regionem,hoc eft illam rem quæ non efièt prima ordf ne,fed tcrtia,hoc eft nouilfima. Prima funt enim quæ funt animæ bona : Secunda, qux corporis,id eft falus,uirtus,pulchritudo,formegratia:Tertia funt,quç accidunt,hoc eft, , diuitiæ,potcftates,patria,amici,gloria.R.egio igitur tertio loco ponitur.Eft enimresha tbidem^ bitationis.Vidit igiturregionem quæ irrigabaturpriufquameuerteret deus Sodomafli

amp;Gomorram,ficutparadifusdci,SCterra Aegypti,ufq;dum uenias Zothopa.InqüO nifi diligenter intcndis,nUnquid in eo errafie eum dicerc potes, quôd elegit fluenta danis,ô(^eaquæirrigabanturficutparadifus deicNonutiq? fecundumliteram.Sedcuift lordanis defeenfio dicitur,defcendit qui deferuit uirtutis confortium:amp; fpeciem elegit, nonueritatem.Paradifus enim perfeeftæ beatitudinis amoenitas,uel animæ fruduoft fundamenta,in qua fapientiæfint,iuftitiæ,cçterarumcpuirtutumplantaria.Tcrra autem Aegypti corporalem fubftantiam fignificat,cuius plantaria funt îenfus ÔC pafTiones.coï poris.Sicut enim uirctauirtutum fontem habent Chriftum, SC fpiritalis ubertatem gta' tiæ,quoexubercnt;ita intemperantia fons quidam eft pafiîonum corporalium,quoa' Centf. IJ luntur fupcrflua.Pulchre autê ait fcriptura:Elcgit fibi Loth,hoc eft,dcclinatio,quiapO' fuit deus ante nos bonum Ô6 malum, ut unufquifq; eligat quod uelit.Non eligamus et' go quod fpecic uidetur iucundius,fed quod ueritate præftct,ne cum fit nobis tributa O' ptio ut fequamur potiora,lcuemus oculos inflexi fàlfo amœnitatis decDrc,ucritatcm an tem naturæ uelut deflexis obtutibus obumbremus. Quôd autem homines in Sodomis fæui erant,SC peccatores in confpeclu domini ualde, non mediocris efthic ccconomia, ut aduertas mitem deum graui peccatorum moucri acerbitate ad ulcifcendum,ncc me' ritopotuiffe exorare Abraham Sodomitanisueniam, quiafupra modumflagitiofie' rant.Pleriq? funt quo nequiorcs,eo tetftiores, qui hominum fubtcrfugiuntindaginem, ubi res fine arbitrio geruntur, ut falfo teftimonio iuftus circunueniatur. Manet autem ante deum iuftus etiam fi condemnetur ab hominibus, quia deus non iudiciorum exf tus,nec cum intextis nequitiæ commentis négocia, fed nudam fpctftat negociorum na' turam.In examine autem hominum falfæ opinionis error plerumq; obducit uimucrita'

DtM/cfij tis.Manebatautemapuddeum Sufanna pudicaualde,etiamcumdamnarcturadulte' rq,quia deus nô aflèrtionibus falforum fatfti examinabit fîdem, fed intimæ côfcientiam mentis interrogabit.

Quomodo cxlocutione domini ad Abraham, ÔC oftenfæ fibt terrae promifiio* he doccamur quantiîmens fuperfluis portionib. dC irrationabilibus exhauftis proficiat. QuemadmodS etiam inftruamur ex triurnpho quatuor regum cotra quintç,quantumuitiauitijsadiuruftanoceant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. VII

Equitur locus, quo euidêter docemurquantu mens fuperfluis portionib.06 s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;irrationabilibus exhauftis proficiat, amp;nbsp;quantû uitiauitrjs adiuntfla mali affe

rantNonefhociofefcripturapofuitiEt dixit deus ad Abrahäpoft^recelfit Loth ab illo-.Refpice oculis, amp;nbsp;uide aloco in quo nunc tu es,ad Aphricü, 6C Aquilonê, óóOricntê,amp; mareiquîa omnê tcrram quam tu uides,tibi dabo cam,amp; femini tuo inæ^ ternrt.]Hic tancp à fonte hauferût Stoici philofophi dogmatis fcntentiâ,omniafapien-tis cffe.Oriens enim ÔC Occidens,Septcntrio amp;nbsp;Mcridies, portiones funtuniuerfitatis. His ein totus mûdus includit.Hacc cum promifit deus daturû fe Abrah3c,quid aliud déclarât nifi fapienti amp;nbsp;fideli præfto omnia,deefl'e nihilf V nde amp;(. Salomon inProuer. aiu Eius quifidelis fit,totus mundus diuitiarû. Quanto prior Salomon q; Zenon Stoicoru magifter,atqi autor fecffæ ipfiusfQuanto prior ipfe pater philofophiae Plato, uel eius inuentor nominisPythagorasc'Quis aütfidelis nifi fapiêst'Stultus erh ficutlunaimmu- Ecd.iƒ tatur *. fapiens autè immobilis fide permanet Sedforte dicasiQiiomodo fapientis totus mundusCQuoniaipfa natura dat illifortê omniû,etiâfi ipfe nihil polfideat.D omina eft poffeffbr fapiêtia,cma£ fua pütat naturae munera,quoniam in ufum h ominu data funt,

nee ullis indiget,etiâlï defint ei aduitffu neccflaria.Namcç fi muficus organa, aut medicus medicameta,autnaüclerus quæ adnauis inftrumentû necelTaria funt,etiâfi quando nôhabeatjhabet tarne eo ipfo quo poffithis uti,etiäfi ad tempus ufus eorö no fuppetat: quanto magis fapiens fuü iudicat quiequidnaturae eft,quiuiuit fecundû natura. No ent ainittit ius mS,qui meminit fe ad imaginé dei fatftü, óó ad homines à deo ditftöj Crefcite Góiff » multiplicamini,8lt; replete terrä,2lt; dominamini in cam,Slt; impcrate pifcibus maris,et uolatilibus cœli,amp; omnib.pecoribus, amp;nbsp;omniterræ, amp;nbsp;omnib. quacrepuntfuper terr^ Et nouit quia fapientia omniü mater eft,amp; ipfa orbcm terrarü poflfidet.Denirç Salomo quifapientiapopofcit amp;nbsp;accepit à domino deo noftro;lpfemihi,inquit,dedit horiï quç S4p, i wntfcientiaueram,ut fciam difpofitionê orbis terrarü, amp;nbsp;uirtutê elementorS, initiü confummationê Slt;: medietatê omniü rerü,2lt; diuifiones tcmporü,amp;: anni curfus, ÔC ftel larum difpofitiones,naturas animaliü,amp; irasbcftiarü,uim uentorü,amp;: cogitationesho-tninum,differentias herbarü,amp; uirtutes radicü, amp;nbsp;quaecunep funt abfcondita amp;nbsp;impr o-uifa.Sedhæc nulli nifi perfedö füppetunt.Deniqr Abraham c^ diu adhærebat eiLoth, hoc eft deflexie morû,fortcm hórO non acceperat. Vbi uerô deflexionis ambiguo atep anfradu abfoluto reâas uirtutûfémitas continuisanimaefuae grelftbus cœpit carperc, in ornnem terra poflTeffbr mittit ,atcç dicit ef. Surge amp;nbsp;perambulaterram inlôgitudine, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*î

quiatibidabo eam,ôô femini tuo in oeternü.Ergo qui fapientiâmeruerit, amp;nbsp;nô fuerit an cillæfilius,non peccatifcruus,nô fucceffioni carnis obnoxius,fedliberae,id eftjSaraeil-Jiüsnonferuientis,fed principantis,bon3c ftirpis,bonae indolis, perfedae titulo uirtutis, ' hæreditatê acquiret uniuerfitatis.Dicit ergo Abrahç,Surge.Non corporalem affertio-

nemfignificat,fedfpiritalê'.hoceft,Surge qui dormis,furgeàteTrenis,furgcàcorporali-bus,relinque terrena,ccelum afpiceiôC exurgeàmortuis,hoc eft ab operib.uanis, Ôl di-fputationib. Chaldæorû.Intuerc mundü, intuerc etiam illû qui poteft totü donate mun duih.ln poffclfionê,inquit,tibi dabo mundü,quem deü ante credcbas.P erambula terra inlongitudinê ôd latitudiné eius.V ticfi intramomentü terra iftam P crfarü inclufam im-perqs,ablndi3c quo(Tjîlittoribus,adHerculis,utaiunt,columnàs,ucl Britanniç extrema confinianonpotuit pcrambulare.Et potuit quaff indeuotus uideri,qui coelefti oraculo non obedilfet, ff obeundae huius terrae mandatum acccpilfet. Sed cum fft eius deuotio pr obata,quia ad quer cum tantummo do Mambt e tranff ulerat taber naculum, utiqi ter-tam,hoc eft,uirtutê polfumus perfeélam intelligere,quçbonos fruiftus daret,Slt; fœcun dasinuentionesjcogitationumcf primitias,meritorum uindemiam, frumento, uino ÔC oleo r epler et interior em d6mum,terrarefurrelt;ftionis quam promifft patribusnofttis fluentclac amp;nbsp;mel,fuauitatêuit3e, iucunditatis gratiam, fplendorem gloriae, cuius baeres

' primusfaâus eftprimogenitus àmortuis deinUuslefus Chxiftus.Et ideo no feminibus r 4 ftixit^

lOO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVl AMBROSII

dixi tjfed (êmmi, ut de cl ar ar et illum qui hanc hæreditatê humano generi primus acqui' rerct.Cognouimus bonac mentis profedlum, qui à uitio lubricac deflexionis exurgens, quaïfiuit Iratum pn'mû fapientiæ,hatfeditatê iuftitig.QuantS autê noceantlcuitati uitii adiun(fla,docet fequentiû fériés le(flionû.Nam illi quatuor reges de quinqt regib.triui^ phauerantjôC adduxerunt equitatum Sodomorû totum:cepcrût ctiara Loth nlium tris Abrahæ,5C difceflerunt.Quincf reges,quinqi fenfus corporis noftrifunguifus, odo ratus,guftus,tacl:us,auditus. Quatuor reges,illecebræ corporales atq? mundanaefunj» quoniam SC caro hominis ut mundus quatuor confiât dementis. Merito reges dicunt, quia habet iuum Culpa dominatû,habet regnû grande. Vndc Apoftolus aù: No régnât Eom. g peccatu in ueftro mortali corpore. Senfusigitur noftri facile deledationib.fecularibus fe deduntzôl quadam eorû poteftate capiunt. Corporales enim deledationes illecC'' bras huius fecuÜ non uincit nifi mens quac fuerit fpiritalis, adhærcns deo, ÔC fe tota à tO renis feparans.Deflexio omnis his capit.Vnde loanrves ait: Væ habitantibus in terra.

Apoc. 8 Non uticp omnes homines côprehendit, qui tune uitae huius curfum confîcerent ( fünf enim ôl in terris pofiti quorû conuerfatio in cœlis eft) fed eos quos terrenæ conuerfaUquot; Philip. 3 onis affedus ac huius feculi uiccrjt gratia.Ergo nô habitatores, fed accolæ fumus terrât huius. Accola enim temporalis diuerforq fpem gerit. Habitatorautêipem omnematcf uftim fuæ illic fubftantiæ locare uidet ubi habitandû putauerit.Itacp qui eft terre accola, habitator cœlieft:quiaût habitatorterrac,pofleftc»r cil mortis.Numerauit Abraham tre Genef. 14 centos decern odlo ucrnaculos fuos ufq; Coba,quæ eft ad dextraDamafci. 3 EtnUquot; merus uitalis eft.ln ipfa enim uita,fi credamus,in paffione,in nomine domini lefu : naffl hæc eft nominis interpretatio huius quod diximus Coba,id eft uita. Ipfa ad dexteraDa--mafei pulchre elle dicit.Agni enim ad dexteram,hœdi ad finiftram. Seit exercitatamés . mith.z^ quos ad præliû confummandûfibi adhiberet,quibus armis inftrueret,quibus ducat ue^-xilis.Non aquilarû præfert imagines,nec dracones, fed in cruce Chrifti amp;nbsp;in lefu notniquot; ne ^gredit ad præliû: hoefigno fortis,hoc ucxillo fidclis.Mcrito ergomens exerdtiti, quæ recepit ucram fapientiâ iufti uiri. luftitia aût folers correptionis eft,ac arguendorc uocat peccatoreSjSf ftringit palfionû impetus. Ideo dicit feriptura quia reuocauit offlquot; nem equitatû Sodomorû,hoc eft,habenas tenuit,frçna rationis impofuit,reuocauit cul pam,ftrauit errorê.Equus enim ftare ncfcit,uclox adimpetS,ceruicê exaltans ftiam,hin niens ad libidine. Quid tam ftmile peccati f Feruetenim primo culpaimpetu,SComne reefti cogirationê præuenit,motucjp immaturo exilif,ut earn difficilcratio reuocarepof ficFertur in præceps, ôl afcenforê eius proqeit in mare iftud huius feculi, ccruice tumf da rccufàns iugum correclionis. Et fpccialis quædam forma libidinis, que uoeê mutet hominis,uerba amantis corrumpar, fuisep fe prodat fermonibus. Deniq? ad ludam pet Hier.ij Hicrcmiamdicitdominusdcus:Nuncuidebitur ignominiatua,amp;f adulterium tuuin,

Ôl hinnitus,ôl alienatio fornicatiôis tuæfupra colles.Hunciuftus reduxit equitatû, res quoq; dcclinantis conuertit,5C ad feuocauit, utimitatores fui fièrent qui deflexerât, quia fenfus noftri ad difeiplinam mentis recurrunt.Subftantiâ quoq; recipit. Non patri monium utiçp fignificat,fed uitalem animae fiibftantiam, in qua fit preciofus ccnfus,no ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftipula,nonfœnû,inquofidelisfitalloqutj fplendor,inquanoftraecenlusfubfiftatfpei'

Hee eft enim ucra noftra fubftantia,qug eft lapiêtip diues copr)s,hic immortalis fubftan tia,corporis aûtuel accedentiûdiurnus magis diuturnus ufus.Vndequidârelt;fte'non putant patrimonium dici fubftantiam. Non enim ftibfiftimus in co, cum illis quibu« défit pecunia,uite tarnen non défit lubftantia.

Quemadmodû ex oblationcMelchifedech admoneafmens plena prudêtiç ac iuftitiæ,ut deuotior fit erga dei cultû.Quodq; expeditiôe regis Sodomorû, ubi fe uicifie putat,tcntari le difcat,6C qualitcr ex Abrahç tefponfione contagiû im têperantiae declinare polfit. Cur prætcrca poft euentû belli mercedê dominus fpoponderit.Quid deniq; fignificet quod Abrahac cura pofteritatis fuit. Ac de myfticainterpretationc totiusfacrificq Abrahç. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. VHt

E Melchifedcch in tradlatu morali plene' diximus,in quo ÔC myftcriûnequa D quam prçteritum ac prçtermilTum eft. Hoc loco autem fatis cftillud admo-nere folû, quod mes plena prudentiç iuftitiçcp deuotior fit erga dei cultufli, amp;decf

9fdédnîàsrmægrgncnriainfrudibus,iuxtaaltioremprudentiamineofoluat,utpcr- ?) feclionem omnium fenfuum atq? operum foorum deo déférât,nihil fibi arroget, quac fc regere non potcft,diuino nififauorefultafit.Denicç ubi fe uicilTe putat,tentatur atqt in-celfitur. Hoc exprimit ÔC docctlecflio, quia femper aducrlum palbones corporis mens Hörtlatanquam in excubijs debet prætendere. Quid enim eft quod aitc'Rex^nquiqSo Genef.i^ domorum cxiuit obuiam Abrahæ,amp; dixit: Da mihi homines,equos autê fume tibi:nifi quod poft has mihi luxuriæ uitftorias,uis quaedam libidinis poteft rationabili mêti fijb-reperCjUt infundat ei irrationabiles palfionesC Sed perfetftæmétis eft, nihil de terrenis, nihil de corporalibus illecebris aflumere,abftincre à terrenis. Idco Abrahâ dicit : Nihil fümamab omnibus tuis.Quafî contagium déclinât intemperanriç,quafilabemremgit corporalium fenfuum, deletftationes mundi reijcit, quærens quæ fupra mundum funt, hoc eft,extéderc manus ad dominû.ManuSjOperaria uirtus eft anime.Hanc no ad terre næ arboris pomû,fed ad dominum extendit:QiiifeGit,inquit,cœlum amp;nbsp;terram,hoc efti intelligibilem SC uifibilem fubftantiam. intelligibilis enim ufia cœlum eft : Vifibilis uel fcnfibilis fubftantia terra eft.Ergo fignificat quod uirtuté animç fuæ ad fuperiora exten datjUt ex ilia intelligibili fubftantia theories uitæ induat altitudinem, fpedans no ilia quæ uidentutjfed quae nonuident,hoc eft non terrena,non corporalia, nonpræfentia, fcdincorporalia,æterna,cœleftia.Dc iftaaûtuifibili fubftantia operatoriae atque ciuilis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

difeiplinæ capeffet gratiam.Subtexuithis oraculum domini dicentisjNolitimereAbra ham,ego protegam te,mcrces tua erit ualde. Quæro cur poft euentûbelli, fpqndendx mercedis locus nunc erat.Minus emmirabilefaccret,fifecutus promitfum dei efletho-ftem adorfus. Vidforiae fecurus procefterat ad triumphû j magis inuitatus promptus ad gloriâ,uel ad ulcifeendum pietatis dolorë paratusiPropofitû piac mentis mercedem non cxpetit,fed pro mcrcede habetboni faefti cônfcientiam,8lt; iüfti operis encéfû. An-guftæmêtes inuitent promiiris,eriganturfperatismcrcedibus,bonamenSqu3Efincrc-fponfi cœleftis fyngrapha certamé arripuit,gcmin3c laudis frutftû acquirit fibf.ut amp;nbsp;coh fidcntilTimæ fortitudinis,2lt; plcnifiimæ deuotionis gratiâlocct.C^od de famfto Abraham æftimari conuenit, quia amp;nbsp;diuinum fauorcm non delpici fe iuftis duxit errori us^ ÔChoftê perculit defpecf u periculi, quod gloriofc fibi pro ultione pietatis wbeimdu pu tauit.Dei quocu in eo praedicatur iuftitia, qui remunerationem pqs mentibus no exnc-ceiritatepromiiri,fcdexæquitatisfuæcontemplationelargitur:iudicansdignumfore quod hi qui militant fine aliqua mercedis humanæ remuneratione, repofitum habeant premium in eiusbonitate, cui deuouendas animas fuas aeftmtauerint. Simulcç adoreis bellicisexufuipfiusuicftoriæ,authominû gratiaparatum eft premium: pietatis aute parfimonie,puritatis,ceterarum(^ uelut priuatarSuirtutum a deo foluitur.Quç manitc ftafunthominibus,ipfircmunerantur.Nonomniaaûtmanifefta,fedaliamannefta,alu nbsp;nbsp;.

incerta,maxime occulta cordis.Vnde et illeait:lncértaamp; occulta cordismanitefta 1 Pp ► $

Abrahe,nifi puram animam ab omni contagione delieftorû iudicalfet.Santftç propheticaementi curamaior pofteritatis perpetuæ eft. Partus cnimfapicntiæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ci

hereditatem defiderat. Idco ait : Qiiidmihi dabis f Ego autem dimittor line Wqs. 12c-cîefiefobolé defiderabat,eamfucccffîonépetebatquç non effet feruilis,le i fccundumcarnemjfedfecundûgratiam.Ideocphuiufmodirefponfumdiuinumre U a- . uit,quo elctftus audiuit : Refpice in coelum, ôd num era ftellas, fi por^s rrumerate. nbsp;nbsp;nbsp;1- encf 15

xir.Sic erit fernen tuum.Etcredidit Abraham deo,2lt;reputaturn eft ei a lu 1 ia,jlt;^i rtediditcHoc eft,nonfolummultitudincm populorum inChriftum ctc cntium, e æ-tiam cœleftis gratiæfplcndorem,Ôôrefurreclionemuiteimmortalis o o iccc e iç fcrcndam.Quîd eft aBt quod aiqEduxit cum forasfTanquamforas educitur piophcta. ut exeat fores corporis,anguftias carnis operientis,ac fpiritus lancti intu 101^,ut ue^ lutquandamdefcenfionêuideat.Oportetnosquoqicxirecxhisdiuerlorqno n^ng ftqs,mûdareanimænoftrçlocumabomniinquinamêto,proqcerelordesma euo e £, ,

fiuolumusfpiritumreciperefapiétie,quiainmaleuolamanimamnonintroi it nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Rotn.*®

.tia.CrediditautemAbraham,nonauri,nonargcntiilleausteftunonio,ledquiacor^ credidit ad iuftiûam Jn quo probatum eft eius m€ritum,in eo pexftdutwn eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

zoz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSI!

Genef.i 5 Deniq; ftatim fidei eius teftirnoniS dominus dcdit,dices : Ego fum dominus deus tuUS/ qui eduxi te de terra Chaldgorum,ut darCm tibi terram hanc,ut hgres efles eius. Et qui^ dcpoiueratftudium Chaldgorum,qugrit Abraham:Quomodo,inquit,intenigam qui^ haeres eius ium f Hoe cft) iam diuinationes magorum repudiaui, doce quomodo fciain me futurum terræ eius hacredem. Qui quærit quomodo fciat, non dubitat manifeftan^ te deo cognofcere fe pofle;fed formam uult aequirendæ cognitionis adüertere Nam in Euangelio Maria cum audiflet ab angelo quod uirgo paritura cflet filiüm, refpoditï * Quomodo fietiftudjquoniamuirSno cognoüif'Etiurerefpondit.Höceft, cüidquocl naturae eft,non fuppetat,quia non folet patere uirgo,quae uiro nó fuerit copulatæqu«-' ro quomodo praeter inftituta naturae poftim generaree' Dixit aût illi dominus deuszSu^ Genef. i ç mcmihi uitulum trimum,SCcapram trimam,amp; arietem trimum,amp;turturem, óCcolum' bam.] Prætenïem huiufinodi interpretationem facrificij,nifi qüibufdam hinc fcrupulu ' nbsp;nbsp;nbsp;nafci aduerterem,có quod arufpicinæ quaedam fcribi uideatur folennitas,quód poft in'

molationem diuifafuntanimalia,amp;r contra faciem âlterutrû pofita, 6C cofeditiUis Abra ham.Sed fi uim interrogationis præmiflàc futuræ refponfionis confideremus, aducf'' tere poterimus ipei noftrac amp;nbsp;fidei conuenirehuius facrificij difciplinam. Vitulus enim ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aratorium animal eft,deditum terræ SC labori. Capra ad aquarü fimilitudinem per æni'

gmata figurât,eô quod ouf Græce' quot;rm-^oc tô nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nomen acceperit, ab eo quod cft imp^'

tu ferri.Sic enim currit ficut amp;nbsp;aqua.Poflumus uel fluuiorum fono,curfii,uel maris uio'^ lentis æftimare fludibus.Aeri comparât aries,quia omnibus animantib.utilius hocani mal generi efle humano rcperitur,quandoquidê amp;nbsp;ueftis nobis ufum exhiber, ficut aet huius fpiritus uitalem nobis miniftrat fubftantiam. Vnde ÔC hune ordinem faeftum pu^ to,ut prius diceret: Sume mihi uitulum SC capram:amp; tertio loco diceret arietê : eô quô3 prima ilia,hoc eft uitula ÔC capra,terris amp;nbsp;mari,materialibus comparentur clcmcntis,ô^ quia fœminea dicantur : at uero aries mafeulinû quoddam animal eft, uchemês natura, amp;nbsp;uiolentum cornibus.Similitcr aût aeris huius fpiritus uitalis cft,utmafculus, autoramp;^ caufa gignêtium,mouens terraru gcnitalia,amp;^ uelut quadam femifcês copula. Aliudad terram,aliud ad mare, aliud ad aerem uitalem, myfticefiguratur horum trium animaU' tium genus.Hæc traditio naturalis eft,fed etiam moralis concurrit ôC fuppetir.In omui' bus enim hominibus caro,fenius,5C uerbum eft.Caro noftra uitula eft : laborat,ut ferat: laborat,ut colligat:laborat,ut pariatn'nnumeris fatigatur laboribus. Vnde amp;nbsp;Grçci

«TTo 7? (fûtpiâûSj \iougt;,eo quôd dometur nimis. Maiculorûboum labore, aratro amp;nbsp;in' go fungitur,fœmineos partus reprælcntatcummulto ubere. Caro quoque noftra uit2 iftius fubiugatur neceftîtatibus,crebris quatitur doloribus,amp; multarû ærumnaru quo' dam curuata partu fenefeit. lam illud quis ignorât, quôd uehementior fit uirtus animse, cui uelut nupta adh erct in iftius uit^ curiu corporalis iubftatiafSenfus aût noftri capra' ' rum modo uelutfaltu quodam alis exiliunt,ô^pafeunt præruptionibus,impetu fuo ipß comotiones excitantes animæ,ô^ concutiêtes earn. Ad omnem occafione præfto funt, ueloccurfiifœmineæ pulchritudinis,uel odorcfuauitatis alicuius.Auditupariteramp;ta--(flu mouentur uel o citer, quibus etiam animæ infledfunt conftantiâ,SC uelut à naturafui aliénant cam. Vnde pleriqjoçpHT/xiài dieftam putât,quia5çjbiN impetus dicitur, eô quôde% quodam impetufeniuum inflexionis atqs alienationis noftræ caufa naftaefoeminei au£ iexus fpcciê habet.Et etiâ fenius noftri aJffÔHmç Græce' dicunt fœmineo uocabulo.Effœ 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarum modo animarum cito uacuant, ubi partus fuç generationis deletftationisc^ effu'

derint,ôd iterum excitatis cupiditâtibus nouos referont impetus. In ariete uero uerbi ac fermonis noftri habetur fimilitudo,quodfituehcmens, ficut amp;nbsp;fermo nofter cfficaxo-' pcrationis,SC quadam ornatus noftri ÔC tegminis caufa fit. Aries per ufum ueftium ordi ne quodam gregem ducens,ficut ordo quidam uitç ufuscf noftri uerbo explicatur. Ar^ bitror aût quôd illud uerbum magis intclligcre debeamus quod eft uerbum dci,cû quo aries ifte habere uideatur non mediocrem cognationem. Quod uerbû nos uere tegmi' J ne uelleris fui ueftiuit,amp; in domum introducit gtemp falutis. Qui fe pro nobis immo-' nbsp;nbsp;nbsp;landum obtulit,qui tanquam ouis ad uiôfimam dudfus eft,ô^ ficut aries coram tonden^

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;te fe fine uocc,ficnonaperuit os fuum. Ex quo ordinem quendam fiibftantiçhabemus

iaerg redemptionis,quôd per ipfum côditi ac redemp ti fumus.Duplex igit caufa pet . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerbumt

tieibunl'.naturalis amp;nbsp;moralis.Naturalis qua condiditjmoralis quaredemit.Philofôphia fpeciem fui conftituit in uerbo,naturalem,amp; moralem. Rationalis eîîl utriufcf portio eft,Naturalem fccundum mundi creationem,quam uerbo affîgnar.mo^ ralemfecundum iuftitiâ,amp; æqualitatem uiuendi,cuius uita ÔC ratio deuerbo.Qiia cau-fa cum dies quadraginta complerentur ex Mariæ uirginis partu, tulerünt dominum no Lkc. i ftruminHieruialem,utofFcrrcnt domino fecundum legem, amp;nbsp;ut darêthoftiampar tut turum,aut duos pullos columbarum,eôquôd in columbafpiritalis gratia fit, in turture incorrupt^ generationis natura,uel immaculati corporis caftimonia.Merito ergo ad fa crificiumiubenturpoftarietem turtur amp;columbafumi,utuerbo adhærereinteiligas incorruptam caftimoniam,amp;fpiritalem gratiam.Ethocipfoquidemquodaues po-fuit, intelligere polEimus cœleftium meritorum uolatus.Sunt enim uolucres cœli quæ ueniunt2lt; habitant inramis eius arboris quæ de grano finapis iurrexit, cui cœlorumre Mcttf.» gnumcômparatur.Et Ezechiel apertosfibi cœlos dicit,Sôuidiire inter alia etiamrotarn unantfuperterram coniuncflam animalibus quatuor. Et infra: Audiebam,inquit,uocë alarum eorûficut uocem aquarSmultaru,ôô uocem fublimis dei:amp; cum irêtut uoxuer^ bi,ficutuoccm caftrorum.V nde quidam adlibros philofophiæ deriuarunt, eo (^uod ipi fum cœlumfimile fit.Dcniq Plato currum uolucrem dixit elle cœlum,ex eo quod pro-phetadixerai,Cum irent animaliajibantamp; rotæ coniuncT^æ illis: amp;nbsp;cumeleuaretfeani.-maiiaàterra,eleuabantur rotæ.Sed prophetano cœlum ipfum dixit,fcd dues elfe in cœ lo.DeniqiDauidaif.Cœlienarrant gloriamdei,hoc eft poteftates cœleftes,uelut cû Pfulnt.is fpeôatur pulchrum elementum,prædicatur operator. Animaiti autê deferibit prophe-ta,cuiusmotusfuntquatuor,uelutequi,X97i?iHlt;)p,9vfAi)ti)(j,i7r(6utAHTiKÔp,cS'ioç(iiTiKop.Hæcani-malia quatuor,id eft, homo?lt;97is’ixàp, leo ôufxix'op, uitulus ÎTnflvfxHTixop, aquila«rioçûiTixop.

îdcO ratio præmifla eft,ut reliquarationê féquantur. Ideo cum homine a dextris eft fto, ideft,cumratione cômotio a dextris eft.lftaanimalia quando elcuantur,eleuant etiâ ro tæ. Rota aût, uita eft fuper terrâ,qUa uiuimus. Si animæ noftrç motus quatuor eleuant, cleuaturamp;uitauoftra.ldeocçaddidit:Quoniamfpiritusuitæ,inquit,eratmrotis. Ann ma ergo magis currus eft,quæ ait in Canticis canticorû: Pofuifti me currus Ammadab, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

ideftdomininoftri.Nonergophilofophiçtraditionidefcriptiocurritprophettca^e,. niqueuocem alarum audilß fe dicit propheta.Iftæalæ,utrtutesfunt quæ de té pofeun. tur.Quitalesofferthoftias,fidem amp;nbsp;caftimoniarnmentis,fimplicitätis gratiam, chanta tis amp;nbsp;pacis effe(ftum,ipfcbeatæ illius terræ agnofeit hæredc : ficut etiam dominus äpcrgt; tiusinEuangelio declarauit, dicens : Beati paciftci,quoniam ipfi deum uidebunt : Veb m quoniam ipfl poffidebunt terram. Accipe aliam diuifionem. Car o quo que noftra ipfa deiordinationediuifa habet membra.Duo oculiftmt,binæaures,duæ genæ, nares diui fæ,dentium geminatus oido,ubera,fcapulæ,manus,femora, genua,crura, pedes, non-* ne bina omnia, ut fubnixa géminatis fubfidqs omnia noftra uideantur otticia cquot; Anhnæ etiamdiuifionem fuarum patitur portion5.Nam i'ioçûtTixop,boe eft fuperiora,^ua i ocu i quidam contrartj,rationabile eft ÔC irrationabile .Rationabilc ipfum diuidit circamen temamp;fermonem.Senfibile eiusinauditUm ÔCuifum, quibusuitæhuius cumulate gra tia.Nam,odor8lt;guftusuitalisufusuidenturneceffariumpræberemimftcrium.LNares iügiflatuafpirationcmrecipiendouitalem,continuato quodamfubftantiam ro mis , C.ibo pafcunt.Guftusautempotucpulis qucgeneratur.Qiiintusuerofen us, oce ta dus ,uelut admixtus eft illis quatuor. Odor amp;nbsp;guftus quçdam magis alimenta funt €Orporis,quibus Iruius carnis maliciafubfiftit. Vifus ucro ôdauditus mentem adiu-uant.Hæfunt diuifiôes quæ fecundum carnem noftram animameç a lummo operatore? diuife funt.Vnde oportet nos colligere quia etiam ifte muirdus uelut per membra qùç-dam gemina,2lt; tan® antiprofopaftt diftributus.Eft enim terrain motes iir campos; utfunt partesnoftri corporis elatiores aliæ,aliç planiores.Eminent Icapulæ, clt; pedu ix periora ucl manuû : latera uerô 8lt; inferiora ceruicis uelut ualles terr ç clt; cocaua. égy o amp;nbsp;deuolamanus intelligerelicet.Nam inipfo calcaneo pedis erninerc ^ia,me iaautc

. finuataquisnefeiate' Aquainmarifalfa,influminedulcisuelinfontib.Eftaerin no frigidustêpore,ueris mêfib.têpcratus,calidus æftaie.Ergoifta diuifit operator.Men nbsp;nbsp;..

lê aûtnoftrâ y qu^ modo auiûj uirtutû diuerfarû ÔC uigoris fui ueda r emigijs fupra cœln ■■■■•' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;éiiolat

euolat,non diuifit,quia trinitati adhaîret diuidenti omnia, foli indiuiiæ. Vnde philoló^ phifuperiorêmundi huius fubftantiâm,quem æthcrauocant,non ex cæterorum admt^ xtioncelementórum conftareuolunt:fediplendidam,amp;multo refulgentêlumine,quS non terræ fordidum,nec aquârû humidum, nec aeris nebuloium, nec ignis ipfius rutilu quic^ tecipiatjCx quinta quadam ufia eiîè aflerunt: Si uelut uolucrem mûdi huius moi tem Uelociorc purioremcj elle cæteris partibus: nam aliæ mixtæ fibi Si concretae funt.^ Nos aût nihil matcrialis compofitionis immune atq; alienû putamus, præterillam fob uenerandæ trinitatis fubftantiam, quae uere' pura Si fimplex fincerac impermixtæiÇ na^ turæ eft:qtiâuis aliqui putent de ilia quinta ufia lucem efle clariorem, de qua dixerit D’ uid,quod deus circundatus fit lucê ficut ueftimentu. Et Apöftolus fcripferitdeipfo o«i nipotente,quôdfolushabeatimmortalitatem,etlucemhabitetinacceiribilem.QuaâU tem ratione dixerit,quôd aues defcenderint fupra diuifa corporauitulæ,caprae atcp arit tis,non facile dicam,nifi q? omnia terrena, maritima, atcß ipfa aerea plena funt infidiaru ac perturbations. Videntur enim aues ifti cibi caufa defcendiiïe iupra corpora.Natura* liter aut uiolentiores potioresq; uiribus fuper infirmiores irruunt,ô;^ quafi mortuis cop poriblrs incûbuntjCX improuifo frequêtius irrucntes:uel(quod ueriüs puto) quia prim ceps mundi huius, Si uolücres cœli ipiritaliû nequitiac, quae iunt in eos qui mundanafo licitudine curacy diuifi iunt,graui motu inceirant,amp; uelut cadauera mortuorû dilaccrat denteafpero.Dehis enim didûcft:Relinquemortuosfepeliremortuosfuos:quiafuii]

« 7 de regno diaboli,qui in feipfum diuifus eft. Qui aût funt dei, quibus dicit leftis : Regn^ i.Cor. 6 dei intrauoseft:hi nonfunt diuifi,quia adhærentdeo, quoniam qui adhacret meretricb . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;unum corpus eft.Erunt enim,inquit, duo in carne una:qui autê adhæret domino, uniis

fpiritus cft.lfti ergo non funt mortua corpora, ut uoIucres cœli comedant eos, fedfunj Piitîm. IO J fpiritus.Facit enim deus angelos fuos fpiritus. Deniqi fupra columbam Si turturem ti® dcfcenderunt,quia diuifac iftæ aues non erant.Non iunt enim diuifi iufti, quibus dicimr lAatth. 10 Ut fint fimplices ficut côlumbæ. Ideocç dicitPauid,quia Si paiTer inutenit fibi domû, Pfulm. 83 turturnidum fibi,ubireponat pullos fuos. Hæc fpecftabat Abraham j haecprofundo

ipiritali confiderabat intuitu. Ideocpfcriptum eft, Confedit. Non quafiarufpicinae,ft“ quafi cœleftis reuelationis interpres,figna diuinæ operationis explorans. Mens eninj diretfta ad Chrifti gratiam uidebat hune mundum plenum elle iniqliitatis, quæ uelutâ fummo cœli uolarcr,amp; opprimeret infîmos terræ i pudicitiam aût, fidem, fînceritatefli, nullis efle obnoxias paffionibuszauaritiam uero Si folicitudines feculi quibus fuffoc^ tur qui habet uoluptates diuitiarû,dilacerari ac diuidi. Vnde Si diuiiæ di(ftæfunt,quoa mente diuidant,atq; in diuerfum feindant, amp;^in partes trahant, necfinantincorrupt^n' efle Si integram.Vir ergo pacificæ métis côfidebat Si côfiderabat,quatenus prohibo'* corriinus poflet ea mala quæ hominibus inferunf. Mens enim fapientis uiri ac iuftimo deri ftüdet humanis cafibus,amp; prohiberé ac refecare animarû noftrarum labores.

Quid fibi uelit quôd poft folis occafum exceflîis cecidit fuper Abrahâ: Si quo^ modo ei non tam quæ futura erant declarabant, præfcribebant quæ faciéda forent.Qrndprætcreafigulariterperiuperioraautorfignificariarbitret. Cap.l^C Enifp quàm hOcAbraham fpiritali Si prophetico affetftu fecerit,fequétiado , D , cent. Nam folis occafuexceflus ceciditfuper eum:amp;ecce timor magnus Si tenebroius incubuit fuper eum. ] Exceflus prophetis fieri folet, ficut habes Prophetamdixifle:Egodixiinexceflumeo,ornnishomomendax.Exccditenim Prophetæ uelut fines quofdam humanæ prüdentiæ,quando repletur deo, Et ante eua^

ram fe et exinanitam prçbear,fuperueniat in earn fpiritus fandus magna fe uiinfundés, itaut mens hominis fubitô rurbetur.Denicp angelus uenit ad Mariam^S^ cum feduliß' téô^ gratia uenit,et tarnen Maria mota eft in introitu eiMS.Vnde angelus ait ad eani:Nc timeàs Maria, inuenifti enim gratiam apud deum:amp;^ ccce concipies in utero, Si panej filiû. Cognofcimus ergo quia quâdo uenit gratia deifuper propheticam mente, ftibito irruit,ô6 inde incubuiflè Si cecidifle fuper prophetas fpiritû fandulegimus,quia execb fum patitur,fiC tùrbatur,amp;: timet,fiC quibufdam ignorantiæ ôi imprudentiç tenebrisob funditunficut Si in Adib.apoftolorû legimus,quia circûfwlfit lux fuper Saulô de coao,

amp;cccidit,5ôhonore animi turbatus cft,amp;audiuit uoccm de cœlo dicentê: Saule,Sau-le,quidme perrequerisc* Definit enim uidere feculaha, qui incipit audire diuina. Vnde amp;nbsp;timoré Abfahac amp;nbsp;tenebras mirarinó debes,quafipræter uirtutêaut merits eius acci derintjCum prophctarS confuetudini congruere aduertas, quando cognofcunt futura. Continuo autem diôûhabesad eum: Scicndo fcies quodp'eregrinS erit fernen tuum GfH.15 in terra non fua,amp; feruitio opprimentur,amp; nocebunt eis,ód humiliabunt eos annis qua dringctis.Merito tenebrofus horror magnus fadus eft, quia magna oracula defereban tutjCum de populo feculorumdabaturpræceptum. Quomodotam facile capere iftud mens Humana potcrat,maxime quae admonebatur ut in hac peregrinarctur terrafNon enim tam quaefutura erant dcclarabantur,quam præfcribebantur quç facienda forent. Peregrins,inqüit,erit fernentuS: fiue quia omnes homines peregrini eife debeamus in hàcùitai (omniS etenim pater eft Abraham) fiue quia uerS fernen Abrahæ peregrinaf in hoc mundo.Illud enim uerS fernen eft,de quo didium eft : In Ifaac erit fernen tu5.De-nicç quife Abrahæhaeredem agnofceret, ait: Aduena ego fum inhac terra ôC peregri- iHd, zi nus,ficut omnes patres mei.Qui enim peregtinus hicfuerit, ciuis in cœlo eft. Qpi autê Rom. 9 inhac terra omnê animæ fuæ fubftantiam conftituendam putauerit, hæreditatemq; hu- Hcbr. 11 ius terræacquirendam fibi exultauerit,à dei regno excludet. Vnde Apoftolus ad fide- pM? 8 les uiros,amp; ciues Hierufalem illius quæin cœlo eft,Slt;: ecclefiæfilios dicif.Ergo iam nô cpbcfi eftis peregrini,fed eftis ciues fancftorum,2lt; domeftici dei.Nonergo hec terra noftra eft, dequapoteftprincepsmundihuius diccre,oftendês omnia régna orbis:Tibidabopo M4itb.4 teftatêhanc fi procidens adoraueris me.erSt omnia tua quæ fibi alieni uindicant, nbsp;nbsp;fer

uitio opprimût populS dei,ut fcruis eius noccre,amp; humiliate conentur fandos dei.De-nieç ipfe filius dei nihil fibi ex hoc mundo uindicandS putauit: undc ait: Vcnit mSdi hu lod». 14 ius princepsj2lt; in me inueniet nihil.Diuerfi ergo domini in feruitute nos uolunt tene-re,inceirit diabolus, infeftant angeli eius, paftiones motuscç corporis uelut domeftici atcç inteftinihoftes inquietant.Foris pugnæ,intus timorés: foris pugnæ,intus cupidita- i.Cor.7 tes. Aliena eft enim interni corporis fubftantia puritati cordis,ôô ideo impugnat uel re-pugnat.Bellum ergo quotidianS eft, amp;nbsp;inter eadê graue præliS, donee deus mifericors diabolûatc^miniftros eius iudicet,paffiones reftinguat,ac fubqciat meti fedulæ :Exqui rat animas noftras de omnibus offenfis,8lt; periculinoftri authoribus,qui ait : Sanguine animarSueftrarum exquiram de manibus omniumbeftiarS.Et utloannes dixit: Quia Apoe.xo morsSCinfernusmiftifuntinftagnSignis.ltacçexibuntiufti,utnihildefuo dimittât in hac terra,ne fpolia eorS refideant apud incolas ÔC pofleflbres iftius terræ. Qiiæ etiam fi abibunt de terra AegyptiiftajUafaquæ fumpferuntab Aegyptqsmutuo uelaurea,in- Exod.^.n, quit,uel argêtea,quibus ad tempus utentur, fecûauferant, amp;nbsp;deprædentur Aegyptios. cr i x HæcuafaacceperStuoluntatcdomini,amp;fec5eaauferunt, quiarefurreôionisfilqfunt, quibus dicitur-.Nonperibit capillus de capite ueftro.Vafa hæc Aegyptij dcderunt,que turf x i de terra afflidionis funtafiumpta.Etfunt alia aurea, alia argentea, quiaomnis creatura x.Tim.x deibona,6lt; maxime hominis in terris præftantilfima, que honorauit deus ut infpiraret

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infaciem eius fpiritûuitæ,2lt; omnibus præficeret animantibus.Hæc ilia funt uafa de qui

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;busdicitApoftolus'.Habemusthcfaurûinuafisfiôfilibus.Hæc cftucftis Aegyptiorum x.Cor.4

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quaueftitur anima noftra,utlocupletior bine recedat,ôô quo hic uehementer laborat,li

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;beref.Nonfolum enim omnis creaturaingemifeitôd patit,fed etiam nos,donee ueniat

1 redêptio corporis noftri.Habet dominus cura operisfui,habetnaturæpromptæ in pie I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tifqjadorationêacbeneuolentiam.Nccpexcidiamp;perirepatimur arbores, quarû circa

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;primôsfruôus nobis futura prorumpunt,fi pofteriorcætateautuentus dccutiat,aut fol

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adurat,autfuffulcienda amp;nbsp;fubminiftranda uirtute,ficcitatibus deficiat fubftâtia,fed me-

I lioribus auris differimus examinandas.Et ideo dominus deus nofterbonæuoluntatis I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;remunerator,etiamprimæfuturæindolis contemplationêhabêso omnecolligi patitur

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;animæ noftræpatrimoniûjamp;referuarijfuturiaducntusilludprobaturustêpori.Memor

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itacçfuimunerisquodimmortaleuoluitefleæquis,fedficulpanonobrcpfiffet ôôgra-

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uis,quæfecitutnonCxpediretdiuuiuerc4Patiturnos difeedcrc cxhocfeculo,ut fecef-

, I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fioneanimæhoç corpus refoluatur interram fuam,ÔCfinis fit peccati,deinde per refur-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teûionemreformetur diuinæliberalitatis grätiä.ldeö elicit àd Abraham:Tu ibis ad pa-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ambr.to.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S très

aOlÿ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSI!

tres tuos.NonnuIIi piitauenint patres efle elemêta, ex quitus confiât caro nofira dtifl uiuimuSjamp;in quam refoluimur. Sed nos qui meminimus matrê nobis cfleHierufaleiH Grtl.4 quæ furfum eft^quæ libera eft,quæ eft mater omnium noftrorum,ficut dicit Apoftolu«« illosafierimuspatres, quiuitæmerito ÔCordinepræceflerunt.EratillicAbelpiauidn ma,erat pius ôé fantfius Enoch,eratNoe,ad eos promittitur Abraham tranfitus.Trafl' fit enim qui de hac uita recedens, ad uitam demigrat alteram, quia uiuit mens iàpientis SC iufti uiri qui nutritus eft in pace« Nam infipiens in bello nutritur, SCin difcordijs, iü' ftusinfenecftute bona uiuit. Non dixit longafed bona,quia iuftus bene fenefcit.Iniufto rum autem nemo,quamuis cornicibus uiuacibus diuturnioreuitauixerit. Nam diiiu^ were comune fapientibus atcp infipicnribus eft ; bene autem uiuere fpeciale fapietis eftgt; Slt;lt;pifM.4 cuius fenetftus uenerabilis,amp; actas fenecftutis uita immaculata: no diuturna,inquifgt;ne(ÿ numero annorû computata.nec capillis canis in capite,fed fenfibus.llle ergo bene fcn^ Ge«.i5 fcit,quibenefenferit.Qiiartaautem generatione reuertentur.Hiftoria quidem ludacis uidetur conuenirc,quiin Aegyptum tranfterunt,SC de Aegypto tranfierunt.Quadriiv genti enim anni ôC triginta exaói ii lie eorum anni funt,fed no omnes centenos,SC quot excurrunt, annos uixerunt,ftcut Moyfes, autlefus Naue, ut quartægenerationis teffl' pus conueniat. Vnde myfticum aliquid magis requiramus,co quod tétras omnibus nil merisapta fit,amp;radix quaedam decimaeac fundamentum,hebdomadis quoquemedia. Deniqj nonagefimuftertius pfalmus fcribitur,quartafabbati,eo quod hie numerus fflC'' dius fit priorumSd fequentium. tres enim præcedunt cum, primus, fecundus,tertiusi Sc tres fequuntur,quintus,fcxtus,feptimus.Qui huncPfalmum canir,uelut aptis nutn^^ ris uiram tftius mundi tranGgif,quafi tetragonus,amp; ftabilisati^pcrfetftus.Inquatuore' nim libris plenum Euangelium atc^ perfeiftu eft. Quatuor animalia myftica funtJMuæ di quoep iftius partes quatuor funt, ex quibus congregati filij ecclcfiæ regnum Chrift* facratifTimum propagarunt,uenientes ab Oriente atep Oceidcnte,Septentrione ôi-ridie. Quadripartito Jgitur latere fanóta furrexir ecclcfia. Decas quoi^ ex ifto numet® aflurgit.Si enim connectas ab uno ufcp ad quatuor,hoe modo decimam facics.CotnpU ta unum,adde illi duo,Hunt tresiadde tribus rres,fiunt fex : amp;nbsp;ad fex adde quatuor,fiunt decem.Tetras igitur decern implet,decas numerS omne compleóitur.Quatuor quoi? actates funt hominis,pueritia,adolefcentia,iuucntus,maturitas.Paulatim aflurgit amp;nbsp;fingt; datur.Sapientia itacp fumma prudentie quarto æratum ordmeucnit.Meritofj SCfi qui® ante fub rege Aegypti fuit,rnaturioriaquot;tamcn confilij exit de poteftatc eius ; ÔCîegêigH turagnofcicfequendam.Tuncfitei iftius uitæ mare peruium. Similis ratio hisquatgi' gnûtur folo. Vbi fernen fparfum fucrit, foluitur humo. Et primo prorumpit in radicem, deinde germinat,foimatur frult;ftus,6Cpoftea maturefeit.Arbores quoqj ipfat primûfru-' dum ferunt, deinde adolcfcitfrutftus, acceftii temporis mutât colorcm, quarto ordinc confummaturjhoe eft nouilfimo. Ita ergo ôC nos in terra hac afflitftionis fugiamus latc^ res formarc, fed lachrymis ÔCgemiru uocemusdomini mifericordiam, utmittatnobis Moyfen ÔC Aaron,hoc eft legem ÔC facerdotcmnllum uerum facerdotem, ÔC lacerdotS principem,qui licet inter homines uerlaretur, dicebatur: EccefpiritusantefaciemnO'’ ftram Chriftus dominus;amp;^ liberet nos de terra Aegypti,utpafcha domini celebrernus» Feramus etiam frudum fidci ab ipfa pueritia, augcamus in adolcfcentia, coloremus in iuucntutCjCompleamusinfenedute.Iam enim lecurisadradicemarborispofitacft,u£ qui facit frudû,ferat.Adultam etiam maturam«^ fegetem noftram mclTor inueruatjUt matures frudus in apothecis recondat,nc immatures hyems deprehendat, uentus dC' cutiat,pluuia corrumpat.Ego tarnen arbitror fignifi'eari magis,inter aduentum domin’ priorcm,amp; fecundum qui fu turus eft iudicij dies,tempus medium.Ideo enim amp;nbsp;ad foli® occafum uiro huiufmodi fadus eft pauor magnus,quia occidente iam mundo futurufl* lacrificium declarabatur quo mundus rcdimeretur,fidcs eifer hoftia,quaenondiuidefC tur a filijs Abrahæ.Nam qui earn diuidunt,no funt Abrahæ filij,Fides côparatur regnO iHd. 13 cœlorû.Similc eft enim regnum coclorû grano finapis.Etfimileeftregnû coelorumnCquot;

gociatori qui emit agrö,amp;: inucnit in eo margaritam precioiam. Regnû cœlorum ind^ uiiùm cft,quia regnù trinitatis unum eft.Ideo perpetuum atq? eternum,quia indiuifum. lUff* 11 Omne enim regnû diuilumfacile deftruet. Hoftia etiam foretpudicitia trinitati dicata» poil

poft illud facrifîciûjuitulæ quoq; pro laboribus,quia facerdotalis eft uidifflâ: Capræ au-iem,quia pro pcccatis hoftiatarietis^quia pro omni mudo,2lt; pro ip fis arietibus uel cöegt; kftibus,nonfolùm prohominibusmecfolum pro agnis,fed etiam pro hœdis quos pce catrids generationis fœtore exuit. Teftificatur oraculû futuros adhuc in terra afflidio-nis Abrahç filios,utinagonemultorû grauium certaminû fe probent,ôc ita cum mul ta fupellediliaureorû ôd argenteorS uaforumfpolijs opimis exeant amp;reuertantur ani mæjatc^ exeant preciofa poifidentes corpora,diuerfarum uirtutu,amp; præcipue caftimo-niæ pofleflîonum thefauro repleta,fumpturæ etiam Chriftiiudicio de diabolo amp;eius miniftriSjCætcriscç quiuolueruntnocere uindt(ftam.Tunc erit pauor magnas etiam lu-ftorum.Nemo enim fine peccato.Omnes habebunt quod timeant, quiaimpleta pccca tacrunt.Etcûmfuperabundaucrit peccatum,fuperabundauit gratia.Itéra cum iam loi Ror»,^ «fletadoccafumjflammafacftaeft.Eteccefornaxfumigabunda,ô^lampadesignis,quæ Gfn.15 pertranfieruntper media diuifailla.Etiamfi dubitaretur defuperioribus, connrmarent fequentia, quando flammam faôamadoccafum legtmus, quse illuminaret uefp«tina munditêpora,amp; fulgeretintenebriSjacreuelaretlatentia.Denicp continuo uifa eliior-nax fumigabunda.Cuius fimilitudine exprimi uidetur uita Humana, quæ implkata mi-quitatibus feculi iftius atep inuoluta,non Habens uerifulgoris claritudinem,amp; fplendo-rem fynceri luminis,intus quafi for nax aeftuat diuerfis cupiditatibus, 2lt; quibufdarn den deriorum anhelat ignibus:foris uelut quodam fumo obtexitur,ne uideat ueritatis f^de. Obumbratur itaœ obducitur quadam caligine oculus animæ, ut confundatur giobo quodamfumigantis nebulae mentis afpe(ftus,ne pura fit afpeôarinégocia,donee ccele-ueslampadesdirigat dominus lefus, hoc eft fulgoremglori3efu3e.(^ando,inquit,tmn poe.i* tndigebuntlucelucernæjôôluminelblis, quoniamipfe dominus ent lux omnibus,^!-pfe illuminabit omnia mundi iftius: quorum fupra cognita eft diuifio, nurm maniieftata inlumine,nuncperfpeculuminacnigmate,tuncnecinpartc,fedfaciead faciemuerita- *• ® • lis foliditas,atcR illud quod perfeeftum eft,poffit uideri.

Quid fignificetur oraculo domini ad Abrahâ dicentis: Semini mo d^bo ter-tam banc amp;^c. Ad quid etiâ pertineat Sara uxor AbraHæ, quae fterilis luerat: amp;nbsp;quid ancilla eius Agar fignificet. Quaratione præterea Sara conclula tue-titjôC Agarfiliospepercrit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Caput X

Oft hæcfecutum eft oraculumdei dicentis: Semmituo dabo terram bac, Gfit.15 P à fluminc Aegypti ufep ad flumen magnû EupHraten.] Qui futur atn glo-riam demonftrauerat,debuit etiam conferendauirtutum mérita polliceri.

îpfe enim adiutorlaborantium,ôô remunerator innocentiû eft. Aegyptus Hic nomê nonregionisfed fluminis eft. Sic enim ueteres Nüum uocabant, fiue quod ipfe regio-ni nomen dediflet,fiue quôdregionisaccepifletuocabulum.Denicp ÔCpoeta Graecus tcftificatur ita elle dicens:s'HO'ot j'’ cvouyv’fîfcÿ'zsaTctfxÇvtcWafxt^nÀiwoto'. Anguftum autemo^ uile eft,utputemus quod cœleftibus fignis terrena fpoponderit.ltacç confider emus ne forte perfedam beatitudinem ÔC confummationêbonorum operum pr omiferit.Perfe-ôa enimbeatitudo ex tribus iftis uidetur fubfiftere, corporis, atlt;ç animæ, amp;nbsp;accidenti-busbonis,quæ Græci môvt«. dixerunt: ut fit corporis caftimonia,patientia,uel tempe-tantia: fit animæ prudentia atep iuftitia, Aegypti igitur flumen corporalia uidetur figni-ficare. Vnde ÔC Geon dieftus eft ipfefluuius, quia de terra figuratus eft Homo.EupHra-tes autem quæ funt animæ,eo quo dfons fit iuftitia cæteraru uirtutum,quç uirtutes alias flluminet.Prudentia enim fine iuftitianocet. Portitudo quocçnifi earn iuftitia temperet,intolerabilisinfolentia eft,furoriquàm ration! propior,dominationiquamlibcrtati. Sobrietas amp;temperantia,priuatabonafunt,nec ullius uis,nifi iufta erga deum reueren tia, ôefidelimentepietatem colas.luftitiafola eft quæ uirtutes omnes compleâitur,ôi commendat omnes. Accidentia quoep funt,negociationcs,mercatuïæ, ÔC agriculturæ, competentia quæftus,laborum operumep ruralium.Sunt etiam corporis accidentia,fa-lubritas, ôê cômoditas ualetudinis3decus,fortitudo, quæ extempore accidunt, amp;nbsp;cum æiatcmutantur.Nonmcdiocremhanc triplicem gratiam putes.Plabes enimperfeélio-nempcrfeââinEuangelio.Nam cum dicit dominuslcfuslegifperito illv.Diliges domi M4tb.xi nuïu deum tuû, animç iuftitiam mandat t€ncndam,Etenim fi honoxati parentes iuftum

Ambx.io,^* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s i eftj

2oS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I V J A H B R O S I I

Mxtth. I « eft,quanto magfs patent/ omnium fieri debet honorificentiac’ Ruffiis cum dicinnS oC^ cidcs,non adulterium,n5 furtum facies,non falfum teftimoniu dices : uirtutes corporiJ MiCrci JO feruandas admonet.Inpofterioribus uero dicens : Nemo eft quirclinquat domuautpa rentes,aut uxorê,aut filios propter regnû dei,ô(' no recipiat fepties tantu in hoc tempos re:infeculo autem uenturo uitam aeternam poftidebirnon'neincrementa bonoruacd dentiQ cum animæ corporiscç remuneratione promtttit Hæc quæ fimplicibus uerby facra fcriptura exprimit,magno quodam cothurno Ariftoteles ÔC Peripatetici perfonât atc^ cxtollunt. Pythagoricû quoc^ dogma cfte teftificantur fui. Sed quis illorü æquauit Abraham temporee' Quis authoritate SC fapientia domini,cuius oraculo triplicis huius gratiæmunusagnoftitî'Danturautê ei tanquamindifciplinam alienigenae nationes, ut mens æqui obferuantiffima,rccidat uitia, emêdet errata. Magis tarnen euidens ecck fiæ declaratur myftcrium,quia per Apoftolos qui funt Ifraelitæ,quorû patres, ex quf Rom, bus patribus Chriftus fecundum carnem fub legefaóus eft, cógreganda ecclefia foret, crediturus populus nationum. Quos non ociofe decê numero fignificauitjfed ut often deret quia illi ante' perfidi,ubi menfurâ pietatis impleflent,profe(fto eftent fidei adeptU'

Gfw. I lt;s li coronâ.Deniq; fequiturquia Sara uxor Abrahae fterilis fuerat, quod ad ecclelîâ perti nere,in ea expofitione qua de moralibus fcripfimus,apoftolicis docuimus exêplis. Ef^ clefia enim fterilis uidetur in hoe feculo,quia non fecularia parturit, nee præfeniia, fed futura,hoc eft non ea quæ uidentur,fed quæ non uidentur.Huius ancilla eft Synagoga, uel omnes hærefes,quæ feruos nô liberos créât. Ideocß Agar dicitur habitatio. Etenim temporalis fpem fouet,nô perpetuç poflèftîonis gratiam tenct.Itacp ut nô infolens pat'' itid.zi tucorporeofiat ancillaeius,ÔCius ecclefiæfibiuindicer,dicituribi: Etjceancillam

4 lium eius. non enim hæres erit filius ancillæ cum fillo meo Ifaac; fed etiam in fingulis Sa ra eft,SCinfingulis Agar. Sarauirtus uera eft,uera fapientia: Agar autê eft uerfutia, tan' quam ancilla perfeeftioris uirtutis.alia enim fapientia fpiritalis,alia fapientia huius mun' di.Ideo etiâ Aegyptia fcribitur,quia philofophica eruditio abundauit in Aegypto.De' niqj ÔCMoyfes eruditus erat in omni fapientia Aegyptiorû, fed abiecit earn, præferens Hfî’r.ii Aegyptitheiàuris opprobrium pro Chriftinomine.Nam fiillamiudicaftètalicuiusmo Exo(1,4 j-neiati elfefapientiarn,nô uticp dixiflet: Precor 4omine, nô fum dignus ante hefternani amp;nbsp;nudiuftertianâ diem,ncqj ex quo cœpifti loqui feruo tuo: gracili enim collocutione, Ôl tardiore lingua ego fum.Deniqt quafi inerudito refpondetur ei quod crudiretur a do mino : Ego aperiam os tuum,ÔC inftruam te quod debeas loqui. Præclarum autem my' llcrium,quod lex nô fatis plena erat ut perfuaderet populis, ÔC gentes uocaret, uel qufi claufa foret ufq; ad Chrifti aduentü. Qui exponens nobis prophetica oracula,amp; profe-renslecftionis ueteris teftimonia, ueluti quoddam os legis aperuit, utfidei clamorinto Gen. I (S’ tum perueniret orbem, Vnde SC myftice ait Sara : Conclufit me dominus ut non paria-intra ergo ad ancillam meä,SC filium facies ex illa.ut agnofeas in prædeftinatione fuilfe femper ecclefiam dei,6C paratam fidei fœcunditatê, quando iuberet dominus proruni' a.Cor.lt;s pere,feduoluntatedominicertoreferuatamtêpori.Deni^feriptûeft:Temporeaccc' pto exaudiui te,SC in die falutis adiuui te. Aduertimus itacp quod feftinabat fides eccle fiæjfed côclufa erat eius fœcunditas. Quo uerbo demonftraL,quoniam expetftabat par tus fui tcpora,quia quod côclufum eft,aperiri folet.Qua ratione côclufa fuerit, docette Rom.ii Apoftolus dices: Conclufit enim deus omnia in incredulitate,ut omnibus mifereatur: ut nô uolentis neep currentis, fed miferentis dei eflet gratia, ne te ipium iuftificares,ft^ omnia tribueres deo qui teuocauit.Nemo enim pigrefcat,SC excufationemprætendat, quo ferius credat,quia feriptu eft,nô uolentis neep currentis efle.Confidcret enim quM additû fit:Scd miferentis, inquit, dei. Talem te ergo præbe bonis ftudtjs SC promptafi' Eft. nbsp;nbsp;de,ur deus tui miferea f,amp;uocet te ficut ecclefiâ uocauit, dices : Palam fatftus fum quæ'

F.om.10 rentibusme, apparuirjsquimenô interrogabanf.Etretfte præmiftàfunt détériora, ut meliora fequerent .Peperit ancilla feruos,ut eos ecclefia liberos feceret, SC de feruitute populos ad libertatê uocarer,de culpa ad innocentiâ,de offenià ad gratiam. Singuloru quoep hominû fi fpelt;ftcs ordinem,nô omnes à perfetftis inchoauerüt, nec apud omnes tempore prima eft,fed merito antiquior perfeCÎa uirtus.Prudentis igitur mentis eft con fiderare quamdiu imperfedaeftanima, quæ funt fecumdeliberet,utuel in pofterio' ribus

ribus fj; «crceat uirtutum difcipliniSjdonec exercitq üfu ualcfcat. Dûm ucro fc crroris inuolucris exueritjôC ab Omni enodaueritofFenfiône,confummataiTi fui purgationem «xhibensjtuncfuonitatur ordinemagnospartus cdere.Prætereadidtur Abrahæ:Efto Grn.iy fincreprchenfione. cui dabatur fpiritus fapientiac fandus,benemobilisj immaculatus. Oportetigituruirifapientis animam die noôlutç in exercitioiugifpecula prætendcre, nunquam fomno indulgentem,perpetuis uigilqs intentam deo, ad comprehenfionem return earum quæ funt,amp; fingularum caufarum cognitlonem.Sed etiam futurorum in* terpresfapientia eft,fcitpræterita,amp; defuturis aeftimat. Seit uerfutias fermonû, ÔC folu^ tiones argumentorS.Signa Si monftra feit antequam fiant,amp; eucritus tempora amp;nbsp;fecu lorum.Nonpoteftigiturbonus atep perfeäus nó efie qui fianc acquifierit, quia amp;nbsp;om-nemhabetuirtutê,amp; imagobonitatis eft.Vnde 8é feculi iftius fophiftac traxerunt défi* nitionemfiuiufmodi,quod fapiens uir bortus dicendi peritus fit^Redeamus nue ad donum der,quo nihil plenius. Quid enim melius fapiêtiar Quid peius uanitatec* Quid de-terius fuperftitionefldeocçtanquameicui promiferat plenitudinemperfe(îfionis,ait: Äugebo te ualde,öd ponä te in gentes,amp; reges de te erunt : quia qui eius eft,totus mun dus diuitiarum eft, QC augetur,n6 minuitur ut ftultus. Ponitur in genres Abraham,hoe eft,fides eius ad genres transfcrtur,elt; reges feculi qui crediderût:ôlt;: fe fubijeiunt domi- _ no Iefu,cui dicitur: Tibi offerer reges munera. Nec illud abfurdum, quia ex genere A-brahænonfolumreges erunt dignitate,uerumetiam illireges qui peccato no feruiant, necuincat eos malitia,fupra quos regnüraors nonhabeat. Mentis qüoc^ bonæ cogno uimusregeselfeprincipes inuentiones^quæ ficut Abraham mediocris quidem ge-nerationisprouentusnon habet,fed abundat regalibus. Cui data eft terra in poffeluo-ncm,ut dominetur corpori,nec fit captiua carnalium uoluptatSi féd quafi famulatu de-bito obpoxiacaro menti feruiat. Secundum perfonam autem Àbrahæ euidens myftc-riumecclefiæ, quætotum orbemfidei hæreditate poffedittBene pater eleâionis dicigt; tur,patérfidei,pater piæ confcfiionis.

Quid nos doceat oraculum quo dieftum eft Abrahac: Circumeidatis omne mà-fculinumueftrumamp;c.Quomodo etiam plericp moueantur exhoc quod domi-hüs dixit : Quoniamqui non fuexit circuncifus mafculus ôic,Qna ratione præ-tereaSaræunaliterafuérit addita,ac defuturifilij promiffione ôdc.Quid denicp fignificetquôd Abraham infaciemceciderit.Et de promilfi confirmationc, Ôi tefponfione domini ad Abrahae petitionem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput X î

T quia ad perfeeftum uocatur,oraculum perfedlionis accipif.Circuncidatis, Gcn.i 7

E gt;nbsp;inquit,omnemafculmumueftrum,2lt;circuncidatis carnemueftram-.pcrfe-ôa autem circuncifio fpiritalis eft.Denicç ôdledlio hoc docet,cùm dicif.Cir cunciditc duritiâ cordis ueftri.Ethic plericp itaaccipiunt,utfit'.Circuncidite omiièma-fculinumueftrûjhoc eft mente ueftram.nihil eft enim mente ualidius*Deinde quia ma fculinumfanôumdicitur,Omnis mafCulusadaperiensuuluam,fanôus domino uocagt; Exod.i5 bitutvQuid autê mente fanôius, quædatbonarum femina cogitations, quibus apérit lhclt; 1 uuluâanimæ conclufam pariendi fterilitate,ut poffit illas inuifibiles generationes ede-re,utero illo uidelicet fpiritali de quo dicitEfaias :ln utero accepimus amp;nbsp;parturiuimus a« fpiritufàlùtis^Circuncifio ergo cordis intelligibilis,circuncifio etiam carnis mandatât fenfibilis.llla in ueritate,ifta in fignaculo. Gémina itaqj circuncifio,quia animi ôC cor porisquæriturabftinentia.Denicp Aegyptij quartodecimo anno circuncidunt mares, ÓCfoeminaeapudeóseodemanno circuncidiferuntur, quodab eo uidelicet anno inci-piatfiagtare paffîo uirihs,filt; fœminarû menftrua fumant exordia.Legis autêlator æter-næfignaculû circuncifionis carnalis in foils maribus exigit,eo quôd admixtionis ufum «irmuliere uehementior fit,ôd idco ipfius impeturn inlringcre uoluit circuncifionis fi-gnaculoiVel quiauirilicito fe errate credùrtt,fi folo fe abftineâtadulterio : meretrlcios autemufus tanquamlegi natutæ fuppetere putant, cum praeter coniugium nec uiro li-ceatneefeeminae mifeeri alteri. Altiore autê interpretatione illud panditur, quod fi mes purgataôi circuncifafit,exutafuperfluisuoluptatibus 8lt; cogitationibus reftringit ani-tnamad fuieaftimoniamipuriscpfenfibusinfufam bonorum facit partuû genitricê,Ogt; ôauo autem die circuncidi puerûlexiubet,myftico idqipraecepto, quiaipfe eftrefurre* '

Ambr.to.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s 3 ôioniS

óionfs dics.domrnka cniin die rcfurrcxit dominus lefus.Ergo ß dies refurrcéKoîîf« cuncifos nos QC exutós inueniat delidorû fuperfluis, ab omni ablutos fordegt; müfidos* uitqs corporalibus.fi hinc mundus exieris,mundus refurgcs. Circödde igitur te nó ne,fed uitio carnali.Et circuncide tuum no folum uernaculumjfed etiam precioempti^ Si ad finguia referas, uernaculi funt motus naturales : prccio empti,ratione amp;nbsp;doórifl» âcqùifiti.Egent autem illi ÔC hi tanquam uirgulta purgationc ÔC incißonc luxurif ,05 uagentur ut fterilia farmenta,ôif obumbrertt inutilia frult;Suofis,uelut quædam omni oi' tio diftêta i multis incaflum laborat. Myftertj autê ratio dilucida.Vernaculi cnim ludçJ» precio empii funt genres qui crediderût,quia precio iânguinis Cbrißi redempta eft eC' clefia.Ergoamp;:Iudæusâ^Græcus,amp;:quicunlt;ÿ crediderit, debet lêire fe circuncidere a peccatis,ut pofllt faluus fieri. Et domefticus,ÔC alienigena,ô^ iuftus,ô^ peecator, circuit cidatur remiflîonepeccatoru,utpeccatum no opcrctur ampliuszquianeraoafcenditiit regnum coElorû,nifi per iàcramentû baptifmatis.Nec proderitiùperioris iuftitia tempo fis,fi in fine uitÆ iuftitiâ dereliquerit.Idco Paulus ait : Precio empti eftis, nolitc fieri fet' ui hominû.Sunt enim contrariä, quia feruitus peccato contrahit, ôf precio peccatûfC'’ mittitur.Hæc igitur fimplici expofitionc abundare ad intelledû opinamur, Ideo^ cubos geometriac,nec tetragonum numcrû philofophiæ,quaternion? (ut aiunt) Pytha goricû,nec femper uirgincs (utappellant) hebdomadis numéros cura difcutimus iM' ni, nec folis radios formamus,ncc coelum in puluere quaerimus,necintra anguflos aba' cos orbem concludimus,fcd uera aperimus myfteria, unam falutem effè Cbrifti refurre t^ïioné.Complantcmur ergo fimilitudini mords cius, ut mereamur refurredionis con' fbtdum.Et uetus h omo nofter fit crucifi'xus cruci,ut corpus dcftruatur peccari.Egregl« autem infantiæinprimisuagidbus circuncidi mares lexiubet, etiamuernaculos: qui^ ficutab infantia circuncifio, ira amp;nbsp;morbus. Nullum tempus uacuum debet eße tutelar» quia nullum eft culpae uacuum.Et infans reuocandus à peccato eft, neidololatrite pol^ luatur contagiOjamp;f ne adorare alfuefcat idolum,0C exofculari fimulacru,parentis uiolaquot; re nidum,pictatem lædcre.Simul ne quifquam inflerur,quod fibi iuftus uideatur,actatis maturioris procefTu Abraham circucidi iubetur.Nec fenex ergo profelytus, nec infan» uernaculus excipitur,quia omnis ætas peccato obnoxia,amp;ideo omnis attas facramen* to idonca.Et erit,inquit,teftamenrö meum in carne ueftra.Forfitan referatur hoc loco» quomodo fpiritalem dicis circuncifionem,cum oraculom dicat: Erit teftamentum cir* cuncifionis in carne ueftraf Quail uero animæ folius amp;nbsp;non paflionum corporis exiga tur tcmperantia. Nam SC uifusgt;5lt; auditus,amp; odoris, amp;nbsp;guftus, amp;nbsp;tadus, amp;nbsp;uocis ipfiu» quæritur quædam caftimonia:quia fiC uifus procacior habet crimen:amp; ideo fcriptS elb Noh intendere fallaci mulieri, necp capiarisoculis, nec^ abripiaris palpebris. Etin ipfo auditu crimen eft,fi feducatmeretrix,0^ multo blandimcntofermonisôC laqueislabio rum fuorum te alliget. Et in ipfo tadu crimen eft, ideo tibi dicitur : Ne multus fiietis ad alicnam,necp continueris amplexibus no tuam. Etinuoce culpa eft. Laqueus enimfof tiffimus eft homini fua labia, SC abducirur à labtfs fui oris. Et mel ipfum nolimultutn c« derc ne euomas.Oportet ergo ut omnium fenfuum acuta fit moderado'.ne aut impetus

in uitium trahat,aut nimietas lædat,aut mora offenfioni fir. Non ociole autê nec fuper' Gw. 17 flue plericp hoc qui fequitur loco moucriuidentur. Ecquid ita dtxerit dominus,quoniâ qui non fueritcircuncifus mafculus, amp;nbsp;non circunciderit carncm prarputijfui odauo die,peribit anima ilia de gcnere fiio,amp; teftamentum meum interrupit. Graue enimpu.-tatur quod infanti odo dicrum negligentia parentum fi-audi elTet (utura, ita utinterirrt anima ctus,cum ipla lex etiam homicidx qui tarnen non uoluntarium fitcinus neeandi tiominis impleuerit,ciuitatcs præfcripferitad quas confugiendo mereatur fanguinisim puniratem.Quomodoergoautillic ratiohabetur fortuitaenecis,authicratio infentia: non habetur, in qua crimen non potuit efle aut diftimulationis,aut uoluntatis, nifi for* tcpurent aliquiquoniam mortefilij grauiuspuniuntur parentes Sediniuftum puta^ tur ut culpa nocentum infcraturpœna Innocenti, uelpropterpoenam nocentis inno* cens puniatur,autfiat Confors fupplicij qui difpar eft merito.Vnde putant quod de pa rente dicat exterminando,quodeius intereat anima, non paruuli. Sed ualde ambigu! eft,licet fufftagetur huic alfcrtioni quod air» quia teftamentum meum interrupit Jtaque hoc

hoc ad intelligente magis quàm ad infantem referendum uidetur. Alîj grauiora parente «bus uelfilentio minitantem putant dominum deum, quo plus timeant maiores, quan donecinfantiparcitur.Mihiautem fatis liquido patet didumde uniufcutufcp mente. Diximus enim mafeuli nomine mentem fignificarijquôd fit uàlidus mentis uigor,ôd a^ «imam in fui copulamtrahatjfitcçuehemcntiortanquamfexu potior, èC uirili ualidita' te.Ergo hæc ratio eftjquôd omnis mens quç nonfuerit circuncifa à fuperfluis corpora-libwSjamp;purgatafolenni munereut exuatfepaffionibus SCuittjsjinteribit.Non caro,in-quit,interibit,non homo,fed anima ilia interibit, quia potuit falua fieri fi habuiflet pur-gationem.Nuda autem præfidij.Sc incircuncifi cordis colluuioneinfirmior, falutem gc neris fui non potuit feruare:omne autem genus uidetur immortale,ut homo genus ert^ ut ullus fpecies eft.Homo femper dicitur,ullus non femper, imo non deficit ullüs. D efi cit qui fidem non habet,perfona deficit unius,conditio ucl nomen hominum non defi-cit.Èx diuturno igitur amp;nbsp;innoxio in id quod temporale eft noxiS peccator deducit, qui mentis fuæ adferibere debet infantiae quod incautus fuit amp;nbsp;intemperans, uel remif-fionem peccatorS no acquifiuit. Nifi enim quis renatus fuerit ex a qua amp;nbsp;fpiritu fanclo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

nonpoteftintroireinregnum dei.Vticp nullum excipit,no infantem, non aliquapræ^ uentum neceffitate.Habeant tarnen illam opertam pœnarû immunitatem,nefcio art ha beâtregnihonorem.Saraequocp una additur litera.fcilicct r,utuocarcturSarra. Quod Gen. 17 uticçpar eft,utinfuperioribus, non unius adietftione penfariliteræ.Non enimmunus deo eftuna litera,fcd uirtus literæ,quac exprimit muneris diuini gratiam. Sara enim diet tur «ÇXMipH,hoc eft poteftas mea,uel principatus meiinitium,uel regis.SaraGræcè dici Hic uideticr tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Latine quæregat. Illa mortalis,ifta immortalis : ilia fpecialis,ifta generalis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘lt;0“''

Eftnanepin me prudentia,irt me caftimonia,inme uirtus,in meiuftitta,me folum regSt, amp;mihidominantur,8lt; funtmortalcs.Moriente enim me foluuntur amp;nbsp;moriuntur etiam ilia; quat autem prudentia generaliter dicitur, quae caftimonia, quæ fortitude, cæteræcg uirtutes principales,generaliter principales, àC reginac quaedam immortales j in his po-leftaseftimmortaleillud principale,ficuteftreginaecclcfia,quxnonmeunum,fed uni uerfos regit.Ergo fpeciem in genus,parte in uniuerfitatem,corruptibilitatë in incorrii-ptibilitatem conuerfam uidemus ; quae omnia ecclefiae couenire certum eft. Non enitn fpecialishæc, fed generalis ratio eft, nec partis fed uniuerfitatis falus.ldeocç his pracce-dentibus cumunumquemeçprudentia(uaad hanc principalem amp;nbsp;diffufam per omnes (alutem deduxerit,in quafons fapientiae iuftitiæcç eft, requiritur gencratio, amp;nbsp;ille perfe ÔUS partus iucunditatis, cuius nomen eftlfaac.nulla enim melior eft uoluptas quàm c-mendatac gratia confeientiae. HineEpicuri traxeruntfummubonumuoluptatem efle, (cd earn corporis magis inquinamento quàm fobrietate mentis aeftimauerunt.Quid eft autem quod ait; Cecidit in faciem Abraham,0d rifitf Ethic reuerêtia fignificatur,quod nbsp;nbsp;nbsp;* 7

timuit deum uelut libero rifu 13edcre,quamuis rifus lactitiam dcclararet uiri iufti,qui tan-tis gratulabatur promiffis.Non enim dubitantis hic rifus,fed credentis fuit.Simulcç ca-dunt ante deum omnia, 6lt; mutantur amp;nbsp;tranfeunt, fola ilia immutabilis ftat femper fub-ftantia.autfortafle amp;inhoc myftcrio prophetauit Abraham dominulefum, quod per fufcepiione dominici corporis amp;nbsp;refurreóiionem tanti complenda oraculi gratia

Adorâtigiturno elementu terrae,de quo ditftum eft;Et adorate fcabellum cius, quoniâ ppl.çg fandû eft.Vbi enim corpus,ibi nbsp;aquilae, quae adorauerunt uerfantê irr corpore.Lt di-

Xii,inquit,in corde fuo.Si centû annorû nafeetur filius,2lt; ft Sara nonaginta annoru pa- Gen. 17 tict^Graecus «i th ^oMioia pofuit,ut poftimus aeftimare quia cordi fuo quafi dixerit alter- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

cantifccSjfi centenario nafeet nbsp;nbsp;nonagenaria parietC hoc cft,3etas gejicrandi prçterîjt.

Deo omnia funt poffibilia.Et idco facile iftud,ut fenibus reuocet iuuctutis annos,uires icfundat,fterilibus det fœcunditatê.Necillud prêter eundû quod promilfaftbi genera-tionelcgitimarefpodit Abraha deo;Hifmael uiuat hic in côfpeôu tuo.lufti eft etiâ pro Gc». 17 pcccatoribus intcruenire.Etideo uel hoc credatludaci,quia amp;nbsp;pro ipfis mteruenit.fi tarnen ctcdant.hoc eft enim uiuere in côfpeôu dei,digna dci uerbo négocia gcrere.Ocu nbsp;nbsp;nbsp;? j

li domini fupcr iuftos .Vnde amp;nbsp;dominus ait,Etiam;Eccc Sara uxor tua pariet tibi filium. en. 17 De Hifmael autem exaudiui te.Etiam cum dicit,confirmât promiffa.côfirmatiuum etc-lûmu«bumeft,Et ideo prius generationê ecclefi5tconfitmaifuturam,utuerum rcco-

IIX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AHBROSII

gnofccrcf prophcta quod dc HtfmaelfeaudifTe dixiflet deus, praeuidês quia cxdt3S ^m. 11 parte Ifi ael hab er et cótingere,donee plenitudo gentium intraret, ÓC fic omnis Ifracl fal iius fieretJtacp ficut teftamenta hominu prius hæredem ferunt,poftea legatö exprimût, melioribus hrercdiratê,inferionbus legata: itain deum in teftamento unum,6C nos hûc moré accepimus.Haeres feribitur natura bonus, nobilis, legitimo creatus coniugio, Ic-f gato donatur inferior* Prornittitur autcgeneratio fequenti anno,ut aduertas quam ge* nerationc polliceatur dominus»hoc eft,non illam uteri corporalis Sarç,fed iuRum pat* ï 8 turn ecclefiæ, qui eflet futurus. Deniep ÓC infra ait : Reuertar ad te in futuru, SC crit Sarï

filius.ln quo utrunep poflumus acciperc,amp; huncconuentö ecclefiæ, SC fidelium refut* tiiJent 11 rcdioncm.Tcrtiodecimo quoq? anno quod circunciditur Hifmael,ratio euidenstquia is qui incipere habet uti cognitionefoeminæ,ante debet recidercinfeardorê libidinis, utfupcrfluis abftineat cómixtionibus, cóiuncflioni tantum legitimæreferuet.Menteifl quolt;^ fapientis hoijîitalem cfle decct,utetiam altjsimpertiat fuigratiam,Äfprudentias iuæfruôû alijs quo(j diuidat, atep cpulcntur bonis doefirinæ eibis, epulumc^ eius exhP beat defiderantibus.Tunc præterea nefciatnifi fccundum natura uiuerc, in cuius infti* tuto nbsp;nbsp;ordine dei lexefi.Nulli fetranfuerfalicupiditatimifcerenouerit, folius fapiêtix .

præoptet copulam.Mandatis dei,fcculi iftius gloriam,ó(f quandam præfentis laudis hx rcditatcm præfcrre ncfciat. Atq?utaltaribus dominifuas immolet utilitates,itaiudicij ignem non excipiat,necg reformidet,fed magis etiam ut alios eripiat,claboret.

Decommendationefancîîi Ifaactam ex paterna origine, 6^ gratia, quam ex dominicx generationis dC palfionis præfiguratione,quæ ÔC nomine iuo fignificatur:ac deapet* tioncmyfterij inter ChriftumperIfaae dciignatS, Si animam repræfentatam per Rc' bcccam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput I

De admonitione hominis ut intueatur qui fit, quo falute fuam uitamc^ tucatur, Si quid fit homo.Quid'ue ac qualis fit anima tarn fecundum fui naturam, quam per irrationa bilcm fut partcm,quaobnoxiafitcorruptioni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput H

De pcrledtæ animæ primiq; proceflus eius deicriptionc, quomodo charitatis impatiês, Ä uerbi moras non ferens, rogabat ut ofcula mereretur, Si meruit defidcratum uk dere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput Hl

De fecundo perfedæ animæ proeeiTujquo introduda in cubiculum régis, cum mutua mifeerctalloquiajinumbra eiusrcquieuif,SC fubito eius uerbo de medio iermonedi fcelTittquçrenti tarnen no diu abfuit,fed fallens fupra montes. Si tranfilicns fuper col les aduenit. Nec multo poft quafi capreolus aut ceruorum hinnulus dum affatuf di^ letftam, exiliuitô^reliquit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput ï( il

De tertio ipfius animæ proccflii, quo cum in cubili Si nocftibus,in ciuitate,in foro,ô^ irt plateis c|uæfitum non reperilTet,aliquando rationibus fuis gratia quærentem reuoca uit, adeo ut ab eius fponfo propius uocaretur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput

De fummäria diôorû perftiidione, cum induôione. Si profecutionc quarti procclTuS pcrfeôæanimæ quo ipfa iam dormiens,quamuis corde uigilar et, à iponfo excitatufj ut continuo uocem pulfantis audiret.Sed moram paflâ dum furgit: quiauclocitaterii i uerbi non potuit comprehendere,dum aperit oftium,tranfiuituerbum,amp;ipià exiutt, Si per uulnera charitatis requifitum uix tandem inuenitjamp; tenuitjUtpoftcanon amit teret. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CaputVi'

De laudatione animæ à fponfo, quod tam bene Si conftanter feqüifîeriteum, Si quod tam fidelis,fiC uerbo potens. Si frudibus fœcundadiuerfis, quodtf unaficut coluin^ ha habensfpiritusunitatem,inquafitpax,quæfecitutracpunum. Caput vH-

Anima dum laudatur à iponfo,uerecunde refugiens coram laudarfamp;^reuocataà ipon*-fo,quid dicat. De præconijs quoque bonæ animæ,fingularitj laudecharitatis. Caput VIII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Dccomtncndatiotie fan A' Ifaac tam ex paterna origine gratia, quam ex dd-mim'cæ generationis QC pafïionis præfiguratione,quæ 8C nomme fuo fignifica^ tur. Ac de apertione myfterq inter Chnftum per liaac defignatum, ÖCanimam repraefentatamperRebcccam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput I

N patrc nobis fancfÏi liaac uel origo fan’s eft cxpreflà,uel gratia:cum adomnêredundatgloriam,quôdtanto ÔCtamimitabili uironatus Abrahar patri præmium fuit.Necpuerôiftudmirabile,cumineo do minicargenerationis SC paftîonis figura prçcefterit.Siquidem ÔCfte Geti.ii rilfs anus ex promiftîone dei pepérit cum, ut credcremus quôd po tens eft deus facere, ut poftîtamp;uirgo genèrare.SC oblaïus unicus iWrfoSiî ad immolandurri, qui amp;nbsp;patri non periret, 8é impleret fàcrifîcium. Ita(^ ipfo nomine figuram ôt^gratiam fignificat. Ifaacetenim riius

Latine fignificatur.Rifùs autem infigne lætitiæ eft. Quis autem ignorât quôd is uniuer forum lætitia fit,qui mortis formidoloiac uel pauorc comprefto»uel mœrore fublato,fa-ÓUS omnibus eft remiftîo peccatorumfltaqueillenominabatur, finfifte defignabatur, exprimebatur,amp;annunciabatur. Ipfe eft quemiam tune perfequebatur ancilla,ipfe eft propter quem iam tunc dicebatur : Expelle ancillam SC filium eius, non cnim barres e- ihijem i i ritfiliusancillarcum filiomcolfaac. Ipfeeftcui pateralienigenam acquifiuit fponfam. ifeidemi^ Ipfe eft min's, humilis,atcp manfuctus,qui ueniente Rebecca,hoc eft patientia,cxiuit in incampumabalienari. Sapientis cnim eft fegrcgarc feà uoluptatibus carnis, eleuare a-nimam, atlt;^ âcorporeabduçcre: hoc eft enim fe hominem cognofeere. Qui Chaldaro' rumfermone Enos dicitur. Latine homo.Enos autem, qui aftümpfit amp;nbsp;fpcrauit inuo^ care dcum,ôf ideo creditur efle translatus. Non uidetur itaque homo efte, nifi is qui in dcum fperat. quiautem fperatin deum,non dcgerc intcrris,fed quafi translatus adhae^ rere deo, manifefta uiri interpretatione fignatur. Bonus igitur Ifaac, ucrus, utpote ple^ nus gratiæ. Sc fons lætitiæ. Ad quern fontem ueniebat Rebecca ut impleret hydriam. Dicitenimferiptura: Qiiiadefcendens ad fontem, irapleuit hydriam, SCafeendit.De- iWfW fcendititacp ad fapicntiæ fontem ucl ecclefia,uel anima,ut totumuas impleret fuum,ôC hauriret puræfapientiæ difciplinas,quas haurire ludæi de fonte profluo noluerut.Qiiis iftefons fit,audi dicentem : Me dercliquerunt fontem aquae uiuæ. Ad huncfontem cur wicre.z rebatfitiensanima prophetarum,ficutScDauid dicittSitiuit animamcaad.deumui-uum.ut fitim fuam ubertate diuinæ cognitionis expleret, SC infipientiæ fanguincm ijpi^ ritalium rigatu dilueret fluentorum. Hic eft enim fluxusfanguinis,ficut fignificat lex, quideopcritur,quandouir fedenti in diebus ianguinis fui mulieri mifcetur.Mulier eft deleóiatio corporalis illecebræ.Itatpcauene uigor mentis tuæcoitu quodamcorpo-teæ uoluptatis inflexus emolliatur, atque in eius amplexus omnis refoluatur, 5C fontem eius aperiat, qui debet efleclaufus ÔCfeptus intentionis ftudio, SC confideratione’ rationis.Hortus enim claulus, fons fi'gnatus.Nanc^ mentis uigorerèfoluto,fcnfim fe corporales deletftationes effundunt, pcrniciofæ nimis, SC in appetentiam plenam gra-uis periculi proruêtes : quas fi mentis uiuidæ eófiderata manfiflet cuftodia, refrænaflet.

De admonitione hominis ut intueatur qui fit, quo falute fuam uitamcj tueatur, amp;nbsp;quid fit homo. Quid'ue ac qualis fit anima tarn fecundum fui naturam,quam perirrationabilem luipartem,qua obnoxiafitcorruptioni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput 11

Ntuere ergo o homo qui fis,quofalutem tuam uitamcp tuearis. Quid eft ira-Î quehomot'Vtrumanima,an caro,anutriufep copulaf Aliudenim nosfu-mus,aliud noftrQ; aliys quiindwftur, ÔC aliud ueftimentum.Legimus in Ve-terf

Gf».4« teri teftamcnto : Omnes animae quae defcenderunt in Aegyptum,dehominibus dl' ibidem 6 (îlum.Et alibi dióum eft: N on permanebit fpiritus meus in hominibus iftis,quoniâ catquot; nes funt. De alterutro igitur legitur, quia homo dicitur amp;nbsp;de anima,amp; de carne.Sed ib la difcretio eft, quod ubi anima pro hominc ponitur, Hebræus fignificatur, deo adhxquot; rens,non corpori,ut eft illud: Anima benedifla omnis fimplex. Vbi autem caro pro ho Rom. mine nuncupatur,peccator exprimitur,ut eft illud : Ego autem carnalis fum,uenunda' tus fub peccato.quod cnim operor, no cognofco. Non enim quod uolo ago, fed quod odi illudfacio.Hoc iam pofterius de utrocp. Alius eft enim qui uult, alius qui odit,alius qui facit.Denic^ addidit: Si ergo quod odi,hoc facio,confentio legi,quoniam bona c»: nunc autc iam no ego illud operor,fed quod habitat in me peccatû.Illud quoc^ expreb fius: Video legem carnis meat répugnante legi mentis meæ, amp;nbsp;captiuantem me in kg^ peccati.Et tarnen cum utrunc^ in fe concertante hominem declaraflet, hoc eft interio' rem SC exteriorem ; in animæ magis quam in corporis parte femaluit conftituere,quoa anima fua traherctur captiua ad peccatum,in qua efte fe mallet, ÔC elfe confirmât, dices: Infoelix ego homo,quis me liberabit de corpore mortis huius fTanquam ab extraneo hofteita le defiderat liberari a' corpore.No ergo languis anima, quia carnis eft fanguis! nequeharmonia anima,quia öóhuiulmodiharmonia carnis eft; neepaer anima, quiaa^ liud eft flatih's fpiritus,aliud animameep ignis eft anima,ne(^ entelechia anima : fedanP ma eftuiuens, quafaeftus eft Adam in animam uiuentem, eo quod inlenfibile at^ nime corpus anima uiuificet SC gubcrnet.Eft SCpraeftantior homo,de quo dicitur: Spi' ritalis autem di]udicat omnia,ipfe autem à nemine iudicatur. Hie eft præftantior exit' ris. Vnde 5C Dauid dicit ; Quid eft homo quod memor cs eins, aut filius hominis) niu quod uifitaseumfHomouanitati fimilis faeftus eft.Nonillefecundum imaginemdei homo uanitatis eft : fed qui illud amifit, amp;nbsp;in peccatum decidit, ÔC in materialia ifta di' lapfus eft, iftehomo eft uanitatis. Anima igitur fecundum fui naturam optima eft,fcd

îuptates corporis appetcntiam, dum menfuram rerumnon tenet, aut falhturopi' nione,atque inclinata ad materiam,agglurinafur corp or i. Sic uifibile ei'us impcci*' tur, ôd ma liti'a replctur : quia dum mtendit malitiæ,eius fe uittjs replet, amp;nbsp;fit defeôu bo* nitatis intemperantior.

Depcrfedtæ animæprimicç procefluS eius defcriptione, quomodo cfian'tatis impatiens, 8C ucrbi moras non fcrens, rogabat ut ofculamereretur, meruit defideratum ui dere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C aput HI

Erfccfta autem anima auerfatur materiam, omne immoderatum, mobile, P lignum refugitac rclpuit: ncc uidet, necappropinquat ad illius terrenæ h' bis corruptioncm,diuinis intendit,tcrrenam autem materiem fugit.Fugaa:* tern eft,non terram relinqucre,fcd efte in tetris, iuftitiam Qi. fobrietatem tenere : renuii' ciare uitijsjnon ufibus elementorum. Fugiebat Dauid fantftus à facie Saul, non utiepu^ terras relinqueret, fed utimmitis Ô6inoblèruantis Qi perfidi declinaret contagium.Fu' gicbat autem adhærens deo,ficut amp;iple ait:Adhæfit anima mca poft te. Abducebatfe» Qi ableuabat uttîjs feculi huius, eleuabat animam fiiam ficut ïfaacin campo, uel abalie^ nabat,uel (ut ali] habent) dcambulabat.Nam hoc quoep oftendit cum uirtutibus fafflb liare habere confortium, ut deambulet unufquifcp in innocêtia cordis fui, nullo ufu ter' renis uitîjs mifceatur,at(p irrcprehcnfibilem uiam inoffenfo mentis carpat ueftigio,ncc Gen.24 ullum locum in feaperiatcorruptioni.Talis cnim eratliàac cum Rebcccam aduenieU' tem cxpetftarct,præparâsfecopulælpiritali. Veniebatenim iam cccleftibus dotatam/ ftcrqs, ueniebat magna fecum ornamenta aurium manuum ferens,coquôdauditu ibidem Qi openbus emincatecclefiæpulchritudo,cuireifte dieftû aduertimus: Efto in milia fflb

lium, amp;nbsp;fernen tuum poftidcat aduerfariorum ciuitates. Decora igitur ecclefia,quae cx inimicisgcntibusfiliosacquifiuit.Sed potefthocetiam adanimamdeputari,quaepaf fiones corporis fubigit, ÔC ad uirtutum officia cóuertit, repugnantestj corporis motus fibi obediêtes cfficit.Ergo uel anima patriarchæ uidens myfteriu Chrifti,uidens Rcbet cam ucnicntê cum uafis aureis amp;nbsp;argêteis,tanquam ecclcliam cum populo nationu, Crfzitif.i ratapulchritudineuerbijSCfacramentorum eius,dicit:Ofculeturmeab ofeulis orisfuij

Vel Rebecca audiens Herum Ifaac, uerum illud gaudium, ueram lætitiam, defiderat o-fculari.Quid igiturfOfculetur me ab ofculis oris fui.Corrfidera uel ccclefiâ lam diu pro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x

miffo fibi per propheias dominico aduentu per tempora multa fufpenfam,ucl animain quç eleuans fe à corpore,abdicatis luxurie atcp delicqsjuoluptatibuscç carnalibus,exu-ta quoc^ folicitudine fecularium uanitatä,iam dudum infufionê fibi diuinæ præfentiæ, ÔC gratiam uerbi falutaris exoptet, comacerari quod fero ueniat, amp;nbsp;affligi. Ideocç quafi uulneratam charitatc,cum moras eius ferre non poffitjconuerfam ad patrem rogare,ut mittat fibi dcum uerbum:amp; caufam qua fit ita impatiens,declarare, dicentem : C)fculegt; turtneab obfculis oris fui.Nonunum ofculum quærit,fed pluraofcula, ut defiderium fuumpoffit explcre, Quae enim diligit,non eft unius ofculi parcitate contenta,fed plu* ra exigit,plura uindicat,amp; ita fe amplius dilcclo commendare confueuit* Denicp illa in Euangelio fic probata eft,quia non ceflàuif,inquit,ofculari pedes meos : 06 ideo remif* L«c« 7 fafunt ei peccata multa,quia dilexit ttiultum* Ergo amp;nbsp;hec anima ofcula uerbi multa de^ fidcratjUtilluminetur diuinæ cognitionisluminCiHoc eft enim ofculum uerbi,lumen fcilicet cognitionis facræ. Ofculatur enim nos deus uerbum,quandocornoftrum,00 ipfum principale hominis fpiritu diuinæ cognitionis illuminât, quo anima donata cha-titatis pignore nuptiali,læta atcp ouans dicic : Os mcum aperui, amp;nbsp;duxi fpiritum. Ofcu- pfj.! tS luin eft enim quoinuicêamantes fibi adhærcnt,ÔC uelut gratiæinterioris fuauitate po^ tiuntur. Per hoc ofculum adhæret anima deo uerbo, per quod fibi transfunditur fpiri-tus ofculantis ; ficut etiam ij qui fe ofculantur,non (unt labiorumprælibatione conten-ti,fedfpiritumfuumfibiinuicemuidentur infundere. Oftendens itacp nonfolam fpe-ciemuerbi, ôCuulturn quendam,fed omnia eius interioradiligere,adiungitad ofculo^ rum gratiam: Quia bona, in quit, ubcra tua fuper uinum, odor unguentorû tuorum Cystic. 4 fuperomniaaromata. Illa ofculum popofcit, deus uerbumfe citoius infudit, ôë nuda-wit ei uberafua : hoc eft, dogmata fua, £lt; interioris fapientiæ difciplinas, dC ungucnto-rumfuorumdulci odore fragrauit. Qviibus capta, iamdicit ubcriorem cffe iucundita--tern diuinæcognitionis,quam lætitiam omnis corporeæ uoluptatis, Afpirat enim in uerbo odor gratiæ,Slt;:icmilfiopeccatorum, quæin totum diffufa mundum,omnia tangt; quamexinanitorcpleuit unguento: quia peruniuerfos grauisuitiorum colluuiesde-terfa eft, Propterea, inquit, adolcfcentulæ dilexeruftt tc, Attrahe nos,po.ft odorem un-guentOTum tuorum curramus. Bona quidem prudentia, fed dulcts mifericordia. Illatn cnimpauci affequuntur,hæc ad omnes perucnit.Propterhanc,inquit, indulgentiain luamdiliguntte animærenouatæfpiritu, Vnde2»^ adanimam dicitur: Renouabitur li- ppfjox cutaquilæiuuentus tua,Ad animam enimloqucbatur dicensiBenedic anima mca dominum ,Et ideo fcftinat ad uerbum,amp; rogatutattrahatur,ne forte derelinquatur: quia z.rim.z cuttitdeiuerbum, 2lt; no cftalligatum.Denicç exultâttanquâ gigas ad currendamuiâ. Pj4l,i3 Et quia egreffus eius à fummo cœlo, amp;nbsp;occurfus eius ufcg ad fummum eius : uidens fe imparem tantæ uelocitati,dicit : Attrahe nos, Bona anima,c|uæ non pro fe fola, fed pro clt;tntic. t omnibusrogat. Attrahe,inquit,nos,Habemus enim cupiditatemfequendi, quam un* guentorum tuorum infpirat gratia. Sed quia curfus tuos æquare non poflumus; attrahe noSjUtauxilio tuo fultæ,ueftigris tuis poffîmus infiftere.Si enim tu attraxeris,curremus ôinoSjamp;fpiritaliauelocitatis flabracapiemus,Deponitur enimfarcinaquibus manus tuafulcro eft:amp; oleum tuum infunditur,quo curatus eft file qui àlatronibus uulneratus LMflt;e 10 eft. Acne impudens tibiuideatur quod ait: Attrahe nos : audi dicentem; V enite ad me Mdttb.n omnes quilaboratis,0lt; onerati cftis,0C ego uos reficiam,Vides quodlibenter nos attra bit,nc temancamus fequentes, Sed qui uult awtahi, currat ut comprehendat : amp;nbsp;currat, fuperiora obliuifcens,2lt; ea quæ funt priora appetens,fic enim poterit Chriftum eópre* hendere.Vnde SC^Apoftolusait : Sic currite ut coprehendatis, Vult ÔCiftaadbrauium philip.j peruenire,quædefideratcôprehenderc,Prudenter ergo rogatutattrahat,quia non om nesfequipoffunt,DenicçPetro dicetv.Quo uadisfRefpondituerbû deüNonpotes me fequimodo,fequêris aûtpoftea,Claues ci cÓmiferatregni cœlorû,8Cfequendo fe impa rem iudicauit.Hanc tame anima non diftulit'.quia no præfumebat, fed r ogabat. Deniqj aif.lntïoduxitmerexincubiculufuü,Beataanima,quæuerbiingreditur penetralia.In- Clt;mtic,i furgensnanqj de corpore, ab omnibus fiiiemotior, atcgintxa femetipfamdiuinûiUud

folus aliquando eft,cui præful dominus adeft.

De fecundo perfedæ animæ proceflu,quo introdutfta in cubiculum regis,cuin mutua mifeeret ailoquia, in timbra eiusrequicuit,amp;fubito eius uerbo de medio fermone difceiïît: quærenti tarnen non diu abfuit, fed faliens fuper montes, Si tranfiliens fuper colles,aduenit.Nec multo pôft quafi capreolus,aut ceruoru hinnuluSjdum affàtur dile(ftam,exiliuit,ôd reliquif. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput iin

Enicp in illud diuini illius introduôa fecretS, Exultemus,inquit, Si lætemi^ D in te : diligamus ubera tua fuper uinum. Non enim in diuitqs auri,argenti^ thefauris,non in pofleftionum frult;fîibus,non in poteftatibus,non in coniri' utjs,fed in folo deo exultar.eadem tame anima cognofeens îê corporis focietate fufca' tam,dicit ad alias animas, uel ad alias coeleftes Si appofitas iacro minifterio poteftates: Nolite afpicereme quoniam obfufcatafum,quoniam nô eft intuitus me fol. Filîj matris meæ pugnauerût aduerfum me:hoc eft, impugnaueruntme corporis paftiones, carnis illecebræ decolorauerunt me : ideo mihi fol iuftitiæ non refulfit.Quo uiduata præfidio, deuotionêmeam,SC obferuâtiam plenam feruareno potui.Hoc eft enim, Vineâmeaffl non euftodiui, quia fpinas Si non uuam attulit : id eft, faciens peccata pro fruclibus.Et cum de uerbo loquitur,irradiante libi uerbi iplendore conuerfa ad ipfum dicit; Vbip’ feisf ubi manes in meridianofReefte dicit,Vbipafeisf quia reguläre eft dei uerbû. Vbi manesfquia morale.In meridiano,quia myfticum.Siquidem quia meridie lofeph cuni fratribus fuis in côuiuio conftitutus,futurorum temporû myftcriareuelabat.Sedctiafli Dauid ait:Reuelaad dominum uiam tuam,amp;fperain eum,amp;: ipfefacierôC educetficut lumen iuftitiam tuam,amp;: Judicium tuum tanquam meridiem.EtipfePaulus circumfol' fiffè fibi lumenmeridie afleruitjquando à perfecutione eft conuerfus ad gratiam. QpC/ ritur ergo quôd derelida fif,quôd deftituta fîtpauper ex diuite. Abundabat enim mil' nere gratiarû,fed egere ccepit ubi diuinæ præfentiæ fibi copia denegata eft ; Siideo ud quafimercenaha baberi poftulat,quæantefibipreciofioris copulæ gratiâ uindicabaf. CuireipondituerbûdeiiNificognofcaste decora inter mulicres, quæ quererisquôd relifla fisinifi te cognofcas,nifi te pœniteat lapfus tui,nifi intentionê deuotionis appt^^ bes,nifi fîdcs tua Si iÿnceritas augeatunquerela nihil proderit. Ac fic:Nifi cognofeaste quia decora es,nifipulchritudinê naturæ tuæ ferues. Si corporis teillecebræ no démet gant,nec impedimenta detineantmihil tibi natüræ melioris nobilitas fuffragabitur. Co gnofee igitur te,Si naturæ tuæ decorê,amp; exi quafi exuta uinculis pedem. Si nudo exeP ta ueftigio,ut carnalia integimenta no fentias, ueftigium mentis tuæ corporalia uineu' la nô implicent,ut pes tuus fpeciofus apparcar. Talcs enim funt qui ad regnû cœloriin» annunciandumeligunturàdomino,dequibus ditfîum eft: Quàmipeciofipedcseuan' gelizantium pacê.Talis Moyfes,cui dicitur; Solue calciamentum pedum tuorö.utuo' caturus populû ad dei regnû,prius carnis exuuias dcponeret,ô^ nudo fpiritu ucftigM mentis inccderet.Hoc eft ergo quod ait:Exi tu in calcaneis grcgO,6C pafee hœdos tuos in tabernaculis paftorum : quia per greges regnum intelligimus, eo quôd poteftatis gregibus præfiderc.Præfi'det autem unufquiicp fibi quadam potcftateregali,fi'coerceat ’7 infe corporis luxus, feruituti redigat carnemftiam.Idcotç dieftum eft: Regnumde* intra uos eft. Vndepulchreaitad animam : Exi,id eft exi à fcruitio,exi à carnis imperio atiÿ dominatu : Si exi non in carne,fed in lpiritu,exi ad regimen poteftatis.Ideoç addi' diK

I dît:Pafcehœdostuosjbo'cêft,regeca quacinfiniftratua funt.namfi no regantur, facile ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. labuntur.Cocrce petulantiam,lafciuiam tui corporis, ÔC luxuriam irrationabilem, edo-

maleues motus,pafce cos no in corporcis tabernaculis:fed in tabemaculis paftorQ,qui regere gregem norunt.Sunt cnim amabilia tabernacula llrael,ficut nemora obumbran tia fuper flumen : in quibus anima tanquam in procinflu bellico fita bonam exercét ini iitiam,incurfus explorât hoftiles. Virrutis labor quærituifloriâ, utpoffît equæ illi quaè nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Salomonis eft coparari, uelox ad currendum, habilis ad partum : quoniam fœcunditas animae dcfideratur amp;nbsp;quaerit.Haec ergo equapreciofa, Qi. currus Pharao ueloccs : quod aliquiad ecclefiam referunt amp;nbsp;ad populum. Sed de hoc myfterio alibi faepius diximus, amp;nbsp;maxime inPfalmo centefimo oflauodecimo; Hoc autem loco de anima dicendû fu-fcepimus.Huius equæ fimilis aeftimatur hæc anima : hoc eft,prophcticæ uel Apoftolicç uirtutiszeó quod in eoru annumeretur gregem, qui fœcunditate prædicationis fuae to*' tius orbis terraru fpatia refperferunt,0(^quamuis in corpore confticuti,nulla tarnen cur-* fusfpiritalisfenfere difpendia.ldeoq^laudaturjquodcoeleftifibiilluminantepraecepto, iamfpcciofa,iam pulchra fit,quç uultu préférât caftitatis decorcm,2lt;rcdimiculacerui* cis attollat,in qua funt patientiæ Qi. humilitatis infignia. T alis animae diligebat Ifaac uegt; rus decorem,humilitatê,patientiam : QC idco partus cius auide requirebat. Concepit au tern Rebecca, 0^ patientia fua nodum ftcrilitatis abfoluit. Quid autê pariat prophetica atep Apoftolica anima, confideremus,amp;:quomodopariat. Abïjt,inquit,interrogaredó inihû,quiaexultabant infantes in utero cius.Etrefponfum accepiuDuae genres inute* Gena f to tuofunt.eo quod nihil fpontc praefumat : fed irromnibus fummu deum praefulem po feat fuorûconfiliorum,fimul plena pacis atc^ pietatis,duos populos fua fide praedica tione conneflat, SC tanquâ utero fuo claudat. Quænon immeritoforor magis iixor itidfm 2« appellatur,eô quod mitis atcç pacifica anima comunis magis pietatis quam fpecialis co

? pulænomenaccipiat: ÔC quia uniuerfis magis quam uni fe exiftimet obligata.Fodit au-temputeos Ifaac,amp; plurimos quidcm,quos fodefat pater eius, amp;nbsp;repleuerant illos poft iWftn morte Abrahæ patris illius alienigcnæ.Præ cacteris tarnen fodit hos putcos: unû in con ualle Gerarim,2lt; inuenit ibi puteS aquae uiuae, amp;nbsp;litem feccrunt paftores Gerarim cum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

paftoribus Ifaac,eo quod aquafibi eius putei quafi propriamuindicabat: SC uocauitno men eius Iniuftitiam, Et fodit alium, in quo orta eft difeeptatio, amp;nbsp;impofuit illi nomen, Inimicitias.Et fodit teriium,in quo lis nulla inter paftores commifta eft,2lt; uocauit eum^ Latitudine.Fodit S)C puteumiuramêti,amp; no inuenit in eo aquamjamp;uocäuit eum Puteu iuramenti, Quishæc legens, terrenamagis lt;quarn fpiritalia opera efl'e arbitretur, q? uel Abraham fodit puteos, uel Ifaac, tanti uidelicet patriarchæ, uel etiam lacob, ficut amp;nbsp;in Euâgelioreperimus, uelut fontes quidam generis humani, ÔC fpecialiterdeuotiönisäc

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fidei? Quid eft cnim puteus aquæ uiuç,nifi profundæ altitudo doflrinçr Vnde 8C Agar

adputeüangelum uidit, Slt; Iacob ad puteum Rachel fibi inuenit uxorê. Moyfes quoep I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fecus puteumfuturi locauit mérita prima coniugtj. A puteo igitur uifionis aperire Ifaac

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adorfus eft putcos,filt; bono ordinc,ut eius putei aqua primum rationabile animæ,ôcugt;

lumcçeius dilueretamp;fouerct,quouifum eius faceretclariorê. Fodit etiam alios püteósi plures.Vndeamp;fcriptûefttBibeaquamdetuisualis,ôCdeputeorû tuorumfontibus* PróHfrL^ Quanto plures fuerint, tanto eft uberior redundantia gratiarum. Fo dit tarnen puteum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

quem foderat pater Abraham,de quo litem fecerût paftores Gerarim,hoc eftmaceriæ.-Vbi enimmaceria,ibi diuifio inter répugnantes,ibi iniuftitia: amp;nbsp;ideo uocauit Iniuftitiâ. Aliümquocp fodit, ÔC orta diftenfione uocauit eumInimicitias.ln quibus uidetur clugt; cerc doflrinamoralis,eôquôd fublato pariere maceriæ, folutæ fint in carne hominis inimicitiæ,ôdfâflà fint utraep unû in figura per Ifaac, in ueritate per Chriftum: meritoep pofteà pura aqua in eo puteo fit reperta, tan^ doflrina moralis, utilis ad hauriendum. Puteùs quoep Latitudinis quid aliud lignificat,nifi de naturalibus difciplinât* Qua eau*

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fa ÔClatitudo dicitur,quiafine côtentione,finelite iam quietus atep fecürus eft qui mun

danahæcamp;fenfibiliafuerirfupergrelfuSiVndcfuperatisiamaduetfantibusôdalienige tris cogitationibus ( quid enim ram alienum quàm Omnia fecularia,quæ perpétua efte nonpoffuntf) poteft fapiens dicere.Dilatauit dominus nobis,ÔC auxitnos friper terra* quia lerxènà tratifcendit. Vltimus eft puteus iuramentij in quo ei uifus eft deus j Öó aiç

Ambr.to.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t NoU

2i8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- DIVI AMBRO S ÎI

Cf»,2ff Noll ti'fflcre,tectim enim futn. Etbencdixit eum.Haec doânnâ iam myfiica cß. Habrt hæc in Salomone: quia Proüerbia èiüs moralià, Êcdefiafles naturaliSjin quo quanu»* nitates iftius deipicitmundi : myfiica dus funt Cantica canticorS. Habes oC. in prophcquot;

lt;o ta : Seminate uobis ad iufiitiam,uindcmiate ad frudûuitae, illuminate uobis lumencO' gnitionis.Hoc eft cnim lumen cognitionis,habere charitatis perfecfiionê. Ideotÿ dióö efi : Noli timere.Charitas enim timoré excludit foras.Vt cognoicamus aute qUiaSalO' monitahosinterpretatusefiputeos, ut ad moralem do(firinamamp; naturalem referred, fiCmyfiicam:in fingulis libris fuiSjquos de moralibas,uel naturalibus, uel myfiicis fcri' pfitjpofuit hos puteos.Nam amp;inProuerbij3 eum declinandam ipeciem diceretiêcula' Projwt. i-jj illecebrae,ait : Bibe aquam de tuis uafis,amp; de puteorS tuorQ fontibus, ÔC fuperfluant

tibi aquae de tuo fonte.Et infra ; Fons aquae tuæ fit tibi proprius, ÔC. iucundaré cum uxo' re.eo quod aduerfus tentamenta mundi remediS nobis uera fapientta fit, moralis quo-* que do«firina,quæ imaginem mundanç uoluptatis meeetricijs quibufdam illitâ facis ir' tigao fuo diluât,fluento fui fontis abftergat. De naturalibus quoep habes in Eeclefia Bcdft 2 fie diefium : Feci mihi pifeinas aquarû ad irrigandum ex his iàltum germinantê.Necy

moueat quodpro puteo pifeinas pôfuit:quia6CMoyfes Puteum latitudinis dixir,co quod à folicitudine omni amp;nbsp;angufiqs foluitur qui mundum hSc pia mente tranfeende/ rit.Nonimmerito ergo pifeinas habet Ecclefiafies, quiuidit nullamabundantiam fub Sole : fed fi quis abundare uelit, in Chriflo àbundet. Et de myfiicis puteus fiipcrcft nobis,quem etiamipium reperimusinCanticis cantieorû,dicentc ièriptura:Fonshof' torum puteus aquæ uiuæ,ô(^ impetu defeendens à Libano. Etenim fi myfieriorS altiW' dinê perfequeris,puteus tibi uidetur,tan^ in profundo fita myfiica efle làpientia : fi ro haurire uelis affluentiam charitatis,quæ maior amp;nbsp;uberior eft fides dC ipes,tunc tibi fons eft.Exuberat enim charitas,ut amp;nbsp;haurire earn cominus,amp; rigare eius affluêtia hoP tumtuumponîs,ipiritah'busfrult;fiibus redundante. Et quia ipfe puteus latitudinis eft, qui chariratê habeta'dco dixit,quia ubi cbaritas eft, ibi impetus magnus defeendit à Lf bano.Ne quid autê moueat quod amp;nbsp;puteum ÔC fonte eundem dixit:etiam Euangch'ut’’

IP(W,4 teinftruat,inquoferiptum efi:Quiaueniilefusin ciuitatêSamariæ,quædiciturSichat, iuxta prædium quod dédit Iacob lofeph filio fiio. Erat autê ibi fons Iacob. Et fatigatusj inquit,fedebat fie Riper puteû. Vndead myfiicamdoôrinamhuncreferri putcQetian* ibi cognofeimus : quia ibi Samaritana ilia,id efi,cufios,cufios autem cœlefiium prxcc' ,* ptorû,haufitdeputeoillo diuinamyfieria,cognofcens quia deus fpiritus eftjamp;noinlo ' CO adoratur,fed in fpiritu:SCquia Mefiîas ucnit,qui Chriftus efi.Et idco qui adhuc expe efiatur à ludæis, iam uenit. Quibus auditis,mulier ilia quæ fpeciem ecclefiæ gerit, (àcramenta cognouitjSC credidit. In ipfo quoep Canticorûlibro Salomon hanc tripliez fapientiam euidenter expreftît: ficutinProuerbtjs dixeraf.uttripliciter fibiferiberef, qui fapientiam eius uellet audire. Ait ergo in Canticis fponfa de fponfo : Ecce fponfus eft confobrinus meus. Et ideo pulchra acclinatio noftra opaca, trabes domorû noftra' rumcedri,lacunarianoftracupreffi.Poirumus hoc de moralibus accipere. Vbi eniin requiefeit Chriftus amp;nbsp;eeclefia, nifi in opehbus fuæplebis î* Deniq^ ubi impudiciria, ubi vattl}. s fiiperbia,ubi iniquitas erat,ibi ait dominus lefus: Filius autê hominis non habet ubica^ Qantic.i put fuum reclinet.Denaturalibus autem quidaccipiamusflnumbra,inquit,eiuscoticu

piui ÔC fedi, frutftus eius dulcis in faucibus meis. Qui enim terrena fupergreditur,6^ cui mundana morifltur : quonia crucifigitur ci mundus,amp; ipfc mundo: omnia quæ funt ibidem fub Solc,rcfugit ÄScotcmnif.Demyfticis quoep ait:Introduc mein domûuini,confti-^

tuitc in me charitatem. Etenim ficut uineam Riam uitis, ita dominus Icfus populS fuuifl quafi uitis æterna quibufdam brachijs charitatis ampletftitur.Confidera fingula.lnm® ralibus flos eft,inter fpinas hlium,ficut ipfe ait : Ego flos campi, lilium conualliutn ln moralibus flos eft,ficut in naturalibus Sol iuftitiæ,qui oriens amp;nbsp;refurgens illuminât,OC' cidensobumbrat.Cauenetibi occidat,quiafcriptûeft:Solnonoccidat fuperiracun' Row,10 (Jigueftrâ.In myfticis charitas eft,quia plenitudo legis eft Chriftus.Et ideo eeclefia qux

diligit Chriftum,uulnerata eft charitate.Hanc ergo charitatem fufeitat amp;nbsp;refufeitat, do nec uoeê eius accipiat,amp;: præfentiam eius accerfiat: quia quæfitus non folum uenit, fed ctiâ fallens uenit.Saliens fuper montes,0^ tranfilicns fupcr colles .Super maioris gratia: animas

anitviàs fallt,îhferiori's tranfilit. Vel fie, fallens quomodo uenit C Saitu quodam uem't in hue mundum. Apud patrê erat, in Virginc uenit,amp; ex uirginc in præfepe tranfiliuit. îti pratfepi crar,amp; fulgebat e' cœlo»defcenditin Iordanem,afcendit in cruccmidefcenditin tumulüm, furrexit é tumulo. Si fedètad partis dexteram.Inde quafi hinnulus ceruorû, qui defiderat ad fontes aquarGjdefeendit ad PauIutn,6CeircQfulfiteütTij Ôi. exiliuitfoper eedefiam fuam,quaî eft Bethel,quôddfcitut dottnis dei.Pauli ertiiti uocatio,eeclefiç Hr mitudö eft. V enit crgo,amp; ptimo poft parietê eft,ut fnimieitias anim'ç amp;^eorpons foluat, fublato pariere qui impediments coneotdiat uidebatur afferre.Deinde proipicit per fcgt; neftras.Quac fint feneftraf,audi prophets dieentem : Feneftræapertæ font e cœlo. Ptögt; phetas itaqj fignifi'eat, per quos dominus ad genus humanum,pnu(quam in terras ipfe defceftdcret,locutus eft* Et hodie fiqua cum anima multum requirat, multu merebitur mifericordiae : quoniam qui rrlultû requirit, plurimS debetur ei. Si qua ergo anima eum ftudiofius quærat,longe audit uOcem eins: amp;nbsp;quamuis ab a 1 rjs requirat, præ ipfis à qui--bus quçrft,audit uocem cius.Videt cum falientem ad fe ucnire,id eft,properantem atep currcntê,amp; tranfilientem eos qui infir mo corde uirtute eins capcrenon pofTunr. Deinde profpicientê per ænigmara prophetarû Icgendo cos, tenendo corS fermoneS, Ui-det eum profpicientê,fed quafi per feneftram,non adhuc quafi præfentem.Videtemi- . nentem fuper retia.Quid eft hoc,nifi forte quia ilia rctia nobis funt,non illifRetia,eô q» adhuc ilia anima intra fenfibilia 8C mundana fit,quae mente hominis capere,amp;: quodam finu proprio confoeUeruntinuoluerc. Pofito ergo adhuc in fccularibuSj fed tame quæ-rend eum per retia oftendit.Deniqj dicit ad anima ciufmodi: Surgc,ucniproxima meat id eftjfurge â delctftationibus mundi,furgc à tcrrenis,amp; ueni ad me,quæ adhuc labOraS, êfofterata est quia folicita cs quae font mundi.Vcni fopra mundum,ueni ad me: quia e- i-Cor.y gouicimundu.Veni propter me, iam pulchra aeternaeuitæ decore, iam columba.id eft, mitis at(^ manfucta,iam tota plelaa gratiae fpiritalisJure ergo iam reria timcrc no debet, cumisuocetadfeanimâjquitentamentisamp;rctibusmundinonpotuitcapi. Nam cum nos homines ambulemus in medio IaqucorG,per appetentiam efcac,rcdbus fimul la-queis obnoxij fumus.Ille in corpore pofitus retia no timebat, fed eminebat fuper retia, id eft,fuper tentamêta mSdi,amp; corporis pafriones,imô ôfalios eminere faciebat.Ideotß amp;nbsp;banc anima fundare uolens,dicebat;Surgc,ueni proximamca, noli tirnere retia, iam prxtenjt hycms:id eft,uenit pafcha,ucnit indulgêtia,uenit rcmilTio peccatorû, ceflauit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î

tentatio,imber abtjtjprocclla abijt amp;nbsp;quaflàtio.AnteaducntS Chrifti,hyês eft: poft ad-ncntûeius, flores funt.Vndeait: Flores uifi font in terra. Vbi ante fptnae, ibi nSc flores.

Tcmpus,inquit,fecandiaducnit.VbiantedefertS,ibimenis cft.Voxturturisauditaeft Cant.i in terra noftra.Benc addidit propheta,Noftra,quafi admirans quod ubi ante impudici-tiâ,ibi caftitas.Ficus protulit grofïos foos, Quae ante infruôuola iubebatur excidi, hæc fruâus ferre iam coepit. Sed quid dubitas quia groffos dixit C Priores difeutit, ut pofte-rioresmeIioresaflferat:ficutSynagogçfi-ult;ftusabijcitur:Ecclefiæautêrenôuat.Etquâ-üisplena tranquillitas fit,SC adoleuerint myfteria,iter3 tarnen dicit : Surge fccura in te-gimentopctræ,ideft,tutapratfidio palfionismeæ,amp; fidei munimento* Suxerunt cnim mel de petra,6C oleû de fîrmifîima pctra.Hoc integimento animae piorû indutae,iam nu dae nô funt,^ haec illis eft pracmunitio.Ideocp ÔC huic animç ait:E t ueni tu columba mea in tegimento petrac iuxta prçmunitionê,oftende mihi faciem tuam,fiC infinua uoeê tuâ. Hortaturad cofidentiam,utno crubefeat crucê Chrifti,ncc cius fignaculum. Hortatut' ad côfe(fionê,uult omnes infidias dimoucri, ut bonus odor fidei fpirct, ut dies fulgeat, utaduerlænodis umbra no noceat : quoniam qui iuxta Chriftû eft,dicit: Nox praccef-fit,dies appropinquauit.Eft SC umbra fccularium,quaepræterit: SC dies cœlcftium Chr» fins,qui îantftis fuis lucet, Accipit hacc anima bona pignora charitatis.

De tertio ipfius animae proceffu,quo cum in cubili amp;nbsp;nolt;ftibus,in ciuitate, info-' ro,amp; in plateis quæfitum non repcriflet,aliquando rationibus fois gratia quae-

rentem reuocauit, adeô ut ab eius fponfo propius uocarctur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput V

Ed quia femper foliciti eife debcmus,fcmpcr intend, ÔC quiauerbS dei ficuc I nbsp;nbsp;nbsp;capreola exilit,aut ficut hinnulus ceruorô,femper uigilet anima, nbsp;præten-

datquacrequjriteumjô^quae-teneredcfiderat.Idcoquafi fublapfom fibfila ’ Anibr.to.4lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cubili

cubfli,jnquif,mco innoâibus quæfiui quê dilexitaniïrtâ mca^Quibcnc quaefit,in cuW il quacratjin nocfîibus quærat: nec dies feriatus,ne^ nodes fît. Nullnm tempus uacct» pietatis officio : ÔC fî no inuenerit primo,perfeuctet in rcquirendo Jdeoqj dicinExurgâ itacy,amp; quæram in ciuitatc, in foro,in plateis. Et fortafîe ideo no inuenit adhuc, quia in for O quæfîuitjubi fîtes fonnin plateis,ubi nundinæ retû uenalium. Non enim ulla Chrilt; ftus pecunia comparatur.Poflumus nbsp;nbsp;fie intelligere 1 In cubili quærit Chriftum, quaf

requiriteum cumtranquillitate,cumpace.Innodibus quacrit, quoniam per parabolas loquebatur.Pofuit enim tenebras latibulum fiium, Si. nox nodi indicat fcientiam.De' inde quoniam quaedicimus in cordenoftro, ea nos compungere in cubilibus debent^ Sed tarnen nec ficinuenirjamp; ideo dicit t Exurgam, id eft,erigam SC attollam intention^ meam,ut quæram impigre, quæram folicitc : introibo ciuitatcm;Eft ÔC anima quædiciu Ego ciuitas munita, ego ciuitas obfeflà. Eft ciuitas munita per Chriftum, eft ciuitas ilia Hierufalem in cœlo,in qua abundant diuinæ legis interprétés, ÔC difciplinarum periti, per quos uerbum dei quæritur. Quæram, inquit,inforo illius ciuitatis, inillo foro uW tradant iura confulti,ubi oleum uenditur,quod Euangelicæ uirgines emunt, ut fempcf faces fuæ luccant,nec cas fomus iniquitatis extinguat.Quçram,inquit,in plateis,in qui bus fuperfluunt aquæ,de illis fontibus prorumpentes de quibus Salomon dicit eife pu tandum.Dum quærit igitur Chriftum,inuenit euftodes qui in minifterio funt:ab hisre* quirit. Sed anima quæ deum quærit, etiam euftodes tranfit* Sunt enim myfteria quæ tiam angeli concupifeunt uidere.unde Petrus ait : Nunciata font, inquit, uobis per eos quibus euangelizauerût fpiritu fando mifto de cœlo,in quem cocupifeunt angeli prO'*^ fpicere. Ergo cum tranficrit euftodes, uerbum inuenit. Tranfîuitloannes, quiuerbôa^^ pud patrem inuenit. Multi quolt;^ font qui in ocio quærunt Chriftum, amp;nbsp;nôinueniiHit: àquærunt eumin perfocutionibus, amp;nbsp;cito inueniunt. Et ideo quafipoft tentationeSj quia in periculis fidelium foorS adcft,Quàm modicum,inquit,cum tranfiui ab eis,inue' ni eumf tenui eum,amp; no dimifi eum.Omnis enim qui quærit,inuenit : amp;nbsp;qui inuenerit, adhærere debeqne poffit amittere. Et quoniam per Euangelium in terris uidemus cotquot; leftia myfteria figurara,ueniamus ad illam Mariam,ueniamus ad Magdalenam. Conliquot; der emus quemadmodû Chriftum in cubili corporis foi,in quo defundus iacebat,inno dibus quæfiuerint,quando dixit illis angelus: lefum qui crucifixus eft quæritis: non hic,forrexit enim.Quid igitur quæritis:' uiuentê cum mortuis f Quid quæritis in fepub chro eum qui iam in cœlo fitf Quid quæritis inuinculis fepuIturæ,uniuerforumuincU' la foluentemrNon fepulchrum huic fedes,fed coelum eft.ldeo dixit una ex his:Quæfi' ui eum,amp; no inueni eum.Tamen dum uadunt Apoftolis nunciare,miferatus quærêtes, occurrit cis Iefos,dicens:Auete.llle autem acceftcrunr,0^ tenuerunt pedes eius,amp; adO' rauerunt eum.T enetur ergo Iefos,fed deledatur fie teneri,quia fide tenetur.Denilt;^ de^ ledauit eum amp;nbsp;ilia mulier quæ tetigit eG,di cura ta eft iànguinis fluxu, de qua dixit:Te^ tigit me aliquis.nam fentio uirtutê de me exifle.Tange ergo,0C fide tene, amp;nbsp;conftringC; fideliter pedes eius,ut uirtus de eo excat,ut ianet animam tuam. Et fi dicat, Noli me tan gcre : tu tene. Semei dixit,Noli me tangere,quando forrexit: 0^ forte illi dixit quæ puta bat forto efte fublatum,amp;nô uirtute propria refofcitato.Denitp in alio libro habes quia -tenentibus SCadorantibus dixit: Nolite timere.Tene ergo ÔC tu anima, ficut tenebatS^ Maria.fiCdic : Tenui eum,0(: no dimittam,cumdicebant ambæ:Teneamus te.Vadead patrem,fed norclinquas Euam, nc iterû labatur.Tecum earn ducito,iam no errantein,

fed arbore uitæ tenen temgt;tecû rape tuis pedibus inhærentc. Tecum afeendam. noli me ç ' nbsp;nbsp;dimittcrc,ne iterû ferpensucnenafoafondaqneiterum quærat fœmineû mordete uefti

gium,ut fopplan tet Adam.Dicat ergo anima tua : Teneo te,amp; inducam te in domû ma tris meæ,amp; in fecretû eius quæ concepit me, ut cognofeam myfteria tua, ut haUriam f^' cramentatûa.Sufcipe igitur Euam iam non ficulneæ foltjsadopertam,fedfanôïo amiquot; dam fpiritu,SC noua gratia gloriofam:quiaiam non tan^ nudata abfconditur, fed tanquot; quam circundata ueftimeti iplendore fulgentis occurrit,quia ueftit earn gratia.Sednec Adam primo nudus erat,quando eu innocentia ueftiebat.Vidcntes itat^ earn filiçHie rufalem Chrifto inhærentê,ÔC adhuc afccndentê cum eo ( dignatur enim quæreniibus ^■s frequenterocc«rrere,Â:condcfccndcxe Uteosdeuet) dicûuQuæhaec eft queafeendit

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adeferto?

a déferto î*Defcrtus hic terræ Iocus æincultus uidetur, fcntibus Si fpinîs noßroru obfgt; ßtus dclidorû : mirantes uidelicct quomodo anima quæ ante in inferno derelinqueba tutjinhæreat dei uerbo,amp;^ afcendat iicut uitis propage,in fuperiora fe fubrigês, uelut fii mus natus ex igné,atep alta petens,turn præterea bonis operibus fragtet.Odor autêillé Orationispiaeredoletfuauitatê,quacdirigiturficutincêfuminconipedudei.EtiriAfio A^oe.i calypfi legimus quod afeendit fumus incehforû ex öratiönibus fanóörum: qüae ineen-fareferuntur per angelum, fanéloru orationes fcilicetj füperaltare illud âuréû quod eft antefedcm,fiC tan^ fuaue piæ precationis fragratunguentS,quia de æternorû Si inuifi-bilium,ftoh de corpoialium petitione tÔpofitum eft:præcipue tarnen myrrham redolet Si thus,eô quod peccatis mortua fît,amp; deo iriuat.Hanc igitur afeendentem Si non rcfi-ftentemuidentes, Si meritorû eius odoribusdeleôatæ, agnofeentes quoc^ Salomonis •llius paeifici elTe fponfam,ctiam comitatu fedulo profequûtur ufcp ad lecflum Salómó-m'SjÇÔ quôd ei uera requies in Chrifto debeatur. Lelt;fîus enim iàntfforum Chtiftus eft^ in quo uniuerforum fefla fecularibus prælîjs corda requiefcunt.Inhoc letfîorequieuit Gen.z^ lfaac,ScbencdixitfiIium iuniorcm,dicens:Maior feruietminori. In hocleôlorecubans ibidem 4^ lacobbenedixitduodecim patriarchas.Inhoclecßorecubans Archiiÿnagogifilia fur- Mdrciç texil à mortc.In hoc leôo iacens uiduac defuncßus,mortis uincula Chrifti uocatus uoce nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7

diflbluif.Perdudaigitur fponfaufe^ad fponfi requiem nuptiale canunt carme, dicêtes filiabus Hierulalem : Egrcdimini,^ uidete regem Salomonern in corona qua corona- Cant.j uit eummater eius in die fponfalium eius.Canunt cpirhalamium,amp; uocant exteras po-teftates coeIorS,uel animas, utuideant charitatem, quam circa filias Hierufalemhabet * Chriftus. Vnde Si meruit coronari à matre quafi filius charitatis, ficut Paulus oftendit dicens:Quia deus eripuit nos de poteftate tenebrarö,ö^ tranftulit in regnum filq chart- iololf.i tatis fuæ. Charitatis itacp filius Si ipfe charitas eft, non ex accidentibus habens charita-tem,fed habens femper fubftantia fua,ficut regnum,de quo dicit:Ego in hoc natus fum. Ideocj dicunt: Egredimini,id eft exite de folicitudinibus Si cogitationibus ftculi, exite dcangufttjs corporalibus, exite de uanitatibus mundi. Si uidete quam rex pacificus in die fponfalium fuoruhabeatcharitate, quam gloriofus fit, quia corporibus reiurredîio-nem deditjä: animas fibi iunxir.Hæcmagni eft corona certaminis,hocpræclarum mu-nusfponfaliumChrifti,fanguis cius Si palfio. Quid enim plus potuit dare, quifibi etiâ nópepercitjamp;fpro nobis mortefuam obtulit.^ Ipfequoep dominus lefus deledatusfidc animçhuius,confeflionis gratia,amp; collaudatis cius mentis,propius earn aduocat dices: Ades hue â Libano fponfa,adcs hue à Libano tranfibis Si pertranfibis à principio fidei, C4»t.4 â eapite Sanyr Si Hermonîjm,à ipeluncis leonum,a montibus pavdorum: hoc eft,Egre dcre de corpore,amp; totam te exue. Non potes enim mihi adcfle,nifi ante' peregrineris à corpore: quoniam qui in came funt,peregrinantur à dei regno. Ades,inquit, ades. Be-nerepctiuit:quia flue prçfens,fîue abfens,adefle ÔCplacere domino deo tuo debes. Ad-lt;ftoprxfens,adefto abfens,etfi adhuc in corpore es. Mihi enim omnes præfentes fünf, quorSfides mecS eft,Adeft mihi,qui exit de feculo:adcft mihi,qui me cogitat,me intuc tur,de me fpcrat,cui ego portio fum.Adcft mihi,qui abfueritfibi : adeft mihi, qui fe ne-gaucrit fibi.Ille mecu eft,qui intra fe no eft:quoniam qui in carne eft,no eft in ipiritu. Ilie mecu eft,qui ex feipfo egredit : Ilie iuxta me, qui extra fe fuerit : ille mihiinteger, qui propter me perdiderit anima fuam. Et ideo ades defponfata, tranfibis Sipertranfibis â principio fidei.Tranfit Si pertranfit caeferos,quae ad Chriftu peruenit. Tranfit Rdëi me-tito,amp; operS claritatc,quæ lucet ficut Sanyr Si Hermonijm : hoc eft,uia lucernæ tranfit dcuiäis tentationibus fcculi, Si fupcratis nequittjs fpiritalibus, Icgitimi petens cöfönä certaminis. Si ideo meruitChrifto iudicante laudari.Hortus claufus foror mea fpörifa« hortus claufus,fons fignatus,cmiftiones tuæ paradifus malorum granatorS cum frutftu pomofS.Laudatur fponia,eo quod hortus fit,habens in fe odorenl agri illius pleni, def quo dicitifaac: Odor filtjmeitanquam odor agri pleni. Bona ergo anima fragrat od0gt; Genef.z^ res iuftitiæ.Etfortafleager eft patriarcha,hortus eft anima inferioris alicuius,quafi agri portio,amp;hortus claufus ne incurfetur à befttjs : Sifons fignafits,quæ integritate figna-culiperfeuerante,quffide propria peccata diluerit.Nam quæ de ecclefia accepit,habet qilodaduirgitutatîsgratiâreferaf,eoqiiôdinparadifod€lelt;ftationispofita,finelabore '

Ambr.co.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t 3 firudui

411 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bl VI ÄMBRO s li

frudus capiat (pirîtalcs,üt ei patriarcharum anîmærurah' quodamlabore frudus fiios conferantjquo ifta capere poflit perpetuam fuauitatem. Quacmcn'to fons fignatus did tur,eô quod imago dei inuifibi'Iis in ilia expn'matur.Laudant etiam munera animaequ? mifla funt à fponlo, quibus dotata ueniebat. Dos autem piæ animæ boni odorcs funt, myrrha aloe,quibus fpirat hortorum gratia, 00 peccatorum fcetor aboletur. Itacp tan to fecura præconio conquicfcere Aquilonem grauem uentum petit,ne flores decutiat: fpirare Auftrumj id eft, uult hyemem practerire, ÔC mollioris flatus uernare temperiein. inuitat fponfumin hortumftium. Defcendit iponfus, amp;fruduum eius diuerfitatc dele datus, lætatur quodinuenerit fortiorem cibum, inuenerit etiam dulciorem. Eft eninl uelut panis quidam uerbiamp;^mel, alius uehementior, alius fuaforius fermo.Eftô^fidf» alia feruentiorjutuinum: alialucidior,ut fuccus eft ladis.Hunc cibum Chriftus epulagt; tur in nobis, hoc poculum bibif, amp;nbsp;eiuS poxus ebrietate nos prouocat, ut ad melioraôi .Optima ab inferioribus faciamus excelTum.

De fummaria didorum perftridione, cum indudipnci ÔC profecutione quarti proceftus perfedae animæ quo ipfa iam dormiensj^uis corde uigilaret,à fpon^ fo excitatur,ut côtinuo uocem pulfantis audiret. Sed moram paffii dum furgic quia uelocitatem uerbi non potuit coprehendere, dum aperit oftium, tranfiuit uerbum,0C ipfa exiuit,6lt; per uulnera charitatis requifitum uix tandem inuenit, amp;:tenuit,utpofteanon amitteret. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput Vf

Vdiens hoc anima,haufit myfteriorS ebrietate cœleftium, amp;nbsp;uelut ïopoiata Cantic. $ A nbsp;nbsp;nbsp;à uino,amp; quafi in exceflii uel ftupore pofita dicit:Ego dormio,amp; cor meum

uigilat.Cum uerbi prefcntisluminepercuflàjOculis requieuiftetinflexis,cx* citatur à uerbo.Quartus aute hie proceflus eft animæïPrimum etcnim charitatis impaquot; tiens,amp; uerbi moras no ferens,rogabat ut ofcula mereretur, meruit deflderatuin ui* dere.Introduda quocp in cubiculum régis fcGundo,cû mutua mifceret alloquia, inuffl' bra eius rcquieuit,amp;lublato ei uerbo de medio fermone difcelTit: quærenti tarnen non diu abfuit,lcd laliens iupra montes,amp; tranfiliens fuper colles, aduenit. Nec multo poft quaftcaprcolus aut ceruoru hinnulus,dum afïatur diledam,exiliuit amp;nbsp;reliquit. Tertio, cum in cubili,0C nodibus,in ciuitate, in foro, amp;nbsp;in plateis quæfitum non reperiflet,ali' quando orationibus fuis gratia«^ reuocauit,adeô ut etiam propius uocaretur à fponfo^ QiiartOjipfa iam ab eo dormiens excitatur,quamu»s corde uigilaret, ut continuo uocê pullantis audiret.Sed moram paira,dum furgit,qu»a uelocitatem Uerbi no potuit copte , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bcndcre,dum aperit oftium,tranfiuit uerbum,amp; ipia exiuitin uerbo cius,amp; per uulnera

requilituiTijfed uulneracharitatis,uix tandem inuenit, amp;nbsp;tenuitut pofteanoamitteref. Ad fummam Ixæc côpendiofo fermone perftrinxi. Nunc difcutiamus fingula. Etfi dor^ miaSjfi modo deuotionem animæ tuæ nouerit Chriftus, uenit ÔC pulfat eius ianuani,0^ dicit: Aperi mihi foror mea.Bene foror,quia nuptiç fpiritales funt uerbi atcp animç.No que enimanimgnorunt coniugiorûfœdera,6C ufus copulæ corporalis,fed funtficutan geli in cœlo.Aperi,inquif,mihi,fed extraneis daude,feculo claude, nec^ ipfa foras ad il lamaterialiaprodeas: nec^ tuumrelinquens lumen, alienum requiras: quia materiale lumen tenebrofam infundit caliginem,ut non uideatur lumen ueræ gloriæ. Aperi ergo mihfnoli apcrire aduerfario,nccp locum des diabolo. Aperi ipfam temihi, noli coarta^ ri,fed dilatare, SC adimplebo te.Et quia decurfo orbe térrarum plus moleftiaru ôô offen iMcit 9 fionis rcperi,nec facile habui ubi requiefterem : ideo tu aperi, ut in te filius hominis re-Efd. Ö6 clinet caput,cui non cft requies nifi fupra humilem ô(^ manfuetû. Audiens anima,aperi mihijamp; caput roris plenû,hoc eft tentationibus fecularibus,iùbito turbata,SC quafi fur' redura quæfurgcre iubebatur,aitcum aloenredolet amp;myrrham,infignia fepultura:: Exui tuntcam mcam,quomodo induam earn C Laui pedes meos, quomodo inquinabo cosf Veretur enim ne iterum in tentationes refurgat,ne iterû in culpam redeat atep pec catum,amp; egreflûs fuos uirtutume^ proceflus terrenis incipiatueftigqs inquinare.Certc ctiam hoc modo perfedionem uirtutis fuæ indicat,quæ tantam Chrifti meruerit charf tatem,ut ad earn ucniat,amp; pulfet ianuam eius,amp; ueniat cum patre,amp;cCEnet cum eadeni anima,amp; ipfa cum eojficut in Apocalypfi dixit loannes.Etenim cum in fuperioribusau dilfet, Ades hue à Libano;ôf cum aduerteret in carne fe Chrifto adefle nô poffe, fed tSc ; . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adeffe

adcfïè fi adefîèt in fpiïitu,conformâs fè ad eins uoluntatê,ut cfTet ipfa coftformis ima-ginis ChnftÉiam no fentif carnis cxuuias,iam quafi fpiritus exuens fe corporis coniun-«flionCjiam quafi oblita,5lt; qua:,fî udit,copulæ illius meminifle nô poHit^ait: Exui tuni^ cammcâ,quomodoinduatn cam î'Exuitenim tunica illampclliceâ, quam acceperunt Adam SC Eua poft culpâ, tunica corruptclæ,tunicam paftionû. Quomodo indu3 eamt' Non requirit ut induat,fcd ita fignificat abie(ftam,ut iam indumento fibi effe no pofTet. Lauipedes mcos,quomodo inquinabo éûs f Hoc eft, Veftigia mea laui dû egredercr, acme ckuarê de corporis contubcrnio,dcilla connexione ÔC familiaritatecatnalis amplexus; quomodo inquinabo eos,ut in corporis clauftrö,amp;ilium tenebrofum paffîonS eins carcerê reuertanturf Dum hæc ilia dicit.mifitóperationc fuam uerbumtan^ per cauernam,nó adhuc facie ad facicm mifit,tan^ manum.Et uentcr,inquit, meus contur ' batus cft fuper cum. Et furrcxi ego aperire fratri meo.Manus meæ diftillauerût myrrhâ, digiti mei myrrha pleni funt fuper manus claufuræ.Quid hoc fignifi'cet,confideremus. Primum operibus fuis uidctur,ut dixit,deus uerbum tan^ per cauernam, nó plene atq? perfede; deinde augetur amor,6C conceptus adolefcit, atep ex feminibus eius quae quo damutéto intelligibilis fufeeperitanima, totamplcnitudinêdiuinitatis dus habitâtem ineo corporaliter, utlegimus, uidcre defiderat.Surrexit, utpropius illud dei uerbü uigt; deret.Etin hocipfo procefTus eius fignificatur, quod furrexit per uigorem atep uirtutê. Prælentta enim uerbi hauliranima uirtutê, ficut præfentia Mariæ, cum utero gram's ef- Lucit 4 fet,erudiuit loanncm in utero conftitutum,adeô ut exiliret in utero,âC exultaret domini præfcntiam recognofeens. Surrexit aperirc, amp;nbsp;opéra eius 5^fada mortificata funt mun do.Talis cnim debet eße anima quæ uerbû eft rcceptura,ut moriatur mundo, Ô6 confe-peliaturin Chiifto.lic enim Chriltus inuenitur,ÔLtalefibi querit hofpitium.Deindeipfa minifteriaoperationû,id eft,manus ÔC digiti,quibus comprehenditur Chriftus,mortifi'-cantur: quos digitos uelut eminentia fadoi um noftrorû opéra poftumus æftimare.Ita-queuelutécomplexufuo.cumiamcxtenderet intelligibilesmanus fuas digitos, ut çomprehendeier uerbum,tranfitîe fibi illud,nô tarnen adhuc pertranfilTe anima pia di-çit.Ethocproccftum habet, quando tranfeat S^pertranfeat animam uerbum dei, quia fcriptumelbEttuam ipfius animam pertranfibit gladius, ut reuclenturmultorum cor i dium cogitationes.Hic adhuc ti anfitur,non pertranfitur : ut Maria in pofterioribus for ïepertranfitur, ubi tancp fignaculum ponitur in medio eius dominus lefus. Denicp fta-tim alius profedus uerbi tranfeutis,quia exiuit anima in uerbo eius : hoc eft, uerbû eius fecuta,exiuit de corpore,eleuâs fe de eius habitaculo, amp;nbsp;peregrinam fe faciens ei,utad' cffetdeOjSC eft’et ciuis fandorû. Simul enim Ô6carnis domeftici, ÔC dei effe non poffii-mus.Ergo in hoc loco exiie fignificatur,ut dixi,anima,quando abducit fe à corporis uo luptatibus.Denicpfcriptum cft:ExideBabyIone,fugiensàChaldæis.Nonuticp utre- Ép.4S gionem Babylonis Hebræus fugiat, fed ut mores, prophetico admonetur alloquio ; fi quidêfint qui inBabylone funt,Hebræi,2C de Babylonc exiffe moribus doceant. Nam amp;illi,de quibus dicit propheta quod fedebant fuper flumina Babylonis,fedebant qui- Pf«!, dem in regione Babylonis, fed in eius nô erant uitfjs amp;nbsp;confufione. Nam quomodo e^ rant in ilia confufioneuitiorû,qui flebant gerentes pœnitentiam quod de area deuotio nisaefidei, SCuirtutis paternæ meritis excidiffentî' Quæautêinuerbo exitanima,uer-bum requirit.Vnde S)C ifta cum quærir,incidit in cuftodes,qui circumeunt ciuitatê.Per- Cdnt. j cufferunt,inquitme,amp; uulneraucrUnt me,rulerunt pallium meû,cuftodes murorû. Be-nequidem qualî fponfa ueniebatcum pallio, quo obnuberetcaputfufl fponfus occur-teret : ficut Rebecca,quæ cognir o quod Ifaac fibi ueniret obuius, defcendic de camelo, èi pallio fê operuit: ita amp;nbsp;hæc anima nuptjalis ueftis præmittebat inftgnia, ne forte refj- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;it

cerctur quafi ueftem nô habens nuptialcm,uel ut caput uelaret propter angelos. Sed il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* *

lipercuflêrunt earn,ut amplius probaretur.Exercentuf enim animæ tentationibus.Tu lcrunteipallium,quærentesfiucrûdccorcmnudæuirtutisafferrcr:uelquiafineintegi j* mento quisin illam cœleftem ciuitatêdebeat introire, nulla deferens fecû operimenta fucorS.Sunt etiam qui requirant ne qua anima exuuias fecû uehat carnalis illeccbræ,ôô concupifcentiamcorporalem.Nudaturpallio, cùm eius confeientiamanifeftatur. Sed ^ft amp;nbsp;quæ bene nudatur,cui ftçet imitari dicentê; Ventt enim princeps huius mundi,ôlt; ioma 4'

in me fnueftfet nihil : quia eer te in i'llo folo nihil inuenit, qui peccatum non fecit. Beat* amp;C. illa eft in qua non grauia aut multa inuenitjfed inuenit in ea amidö fidei, fapientig difciplinamjUti(^ fine difpendio fui,quia SC fi uolet quis,nó poteft ueram auferre fapien tiam;5lt;: fi aduerfarius obftrepat, ibi tarnen ucra innoxiae conuerfationis elucet integri^ tas. Sine difpendio ergotranfiuit euftodes, Äffiliabus iliius cceleftis ciuitatis admixta uerbum fequirit, Si quærendo eius in fe excitât charitatê. Si ubi uerbum quaeratagno^ fciuQuod inter orationes fàncfiorû moretur,amp;^ipfis inhacreat,nouit; Si quod ecclcfian» fuam uel animas iuftorum fuorö inter Iflia pafcar,intclligit. Hoe myfterium tibi in Euai» geliodominus demonftrauit,cum in fabbato duceret per feminata diicipulos. Moyfes per defeitS duxit populum Iudæorû,Chriftus per feminata ducit : Chriftus per lilia dugt; Exod. 14 cit,quia per pafiionem eius defertum floret ut lilium. Sequamur ergo, ut in die fabbati, iliius magni fabbati in quo requies magna eftjfrucflüs colIigamus.Ne uerearis nePhart fiei accident feminata colligente* Effi illiaccuianf, fed Chriftus excufat. Si fimilesfacit i.Rtg'* ï quas uult animas fe fcquentes,Dauid inius,qui fupra legem panes propofitionis man* ducabatjHouæ gratiæ lacramenta prophetica iam tune mente profpieiens.

Delaudationeanimæà fponfo, quod tam bene SCconftantcr requifierit eum,ó(^ quod tam fidelis. Si uerbo potens, Si frueftibus fœcunda diuerfis, quodi^ unaficut columba habens fpiritus unitatem,in quafitpax,quçfe^ 1* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;citutraqjunum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CaputVlI

Auda tur itacp â fponfo,quod tam bene Si coftanter requifierit eum : ideoip L nbsp;nbsp;nbsp;iam non folum foror dicitur, fed etiam beneplacita nominatur, quafi ei con»

placita, qui complacuit patri : Si ipecioia ficut Hierufalem, ficutadmiratio ordinata,quod ciuitatis æternæ uniuerfa habeat myfteria. Si admirationi fit omnibus ui dentibus eamrquia plena ut æquitas atep perfeóa eft. Si ftilgorem de uerbi lumine mU-* tuata,dum id femper intendit : fit etiam terribilis ordinequodam ad fummum profeóa uirtutum.ldeoc^ quafi perfeóae dieft: Auerte oculos tuos à me,noli contra me intended re,deu9tione nimiaacfide polfibilitatemnaturæ conditionis propriæ fupergreffa, quia lucem inacceflibflem éregioneintueri eft graue.Auerte,inquit, oculos tuosame, r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;co quod plenitudinem diuinitatis eius, ó^fplendorcm ueriluminis fuftinere no polfit«

Polfumus tarnen Si fic accipere : Auerte oculos tuos à me: Er fi tu perfetfta es,aliælmihi adhuc redimendæ funt animæ,aliac fulciendæ.Elcuas enim me uidendo : ego autê idco defcendi,ut omnes eleuem.Etfi furrcxi,amp;habeo patris fcdcm,tamenorphanos norC' linquamuos.paterno præfidio dcftitutos,fed prxièntia meauosconfirmabo.Habe» jnEuangeliohoefcriptum:Ecceegouobdêumfumufi^adconfummationemmundt Auerte ergo oculos à me, quia me eleuas. Quanto enim quis ad dominSintendit, taiv Ppl.29 toamplius dominöeleuat, Si ipfe eleuatur. Vnde Si illeait:Exaltabo te domine, quo-* niam fufeepifti me. Sandus enim exaltat dominum,pcccator humiliât. Vult enimauef tereillam oculos,nc cam confiderans, quod iam ad fuperiora fequi poffit, eleuetur,5i Katth.ij eaeterasanimasderelinquat.Ideoamp;inEuangelionoomnibus difcipulis,fedperfediO'' ribus fuam gloriam demonftrauft.Conftituenunc aliquem dodorem, qui rem obfeu-^ ram uelit apcrire audientibus : quemadmodum etfi ipfe potens in fermone fit Si fden' , nbsp;nbsp;nbsp;tia,eondefcendat tarnen ad corum infeitiam qui non intclligant,amp; fimplici,amp; planiere

; nbsp;nbsp;nbsp;atqB ufitato fermone utatur,ut poffit intelligi.Si quis igitur inter audientes uiuaciorfen

fu fit,qui facile fequi poffit,eleuat cum atcf excutit.Hunc uidens dodorrcuocat, u^a* tiatur magis dodorê humilioribus Äfplanioribus immorari,quo Si cçteri fequipoffint. Quod ait Aquila,fonansutrcuelata:fonantc ad admirationêdignamretulit, quafi tna gna amp;nbsp;fonora habentê opera,reuelata ad operum claritatem:uel quod eius animç ope* ra luceant coram patre qui in coclis eft. Vnde non ociofe pallium eius fublatûintelligis» utaperta mcritis Si nuda fulgeret.Laudatur præterca quod fidelis,quod uerbo potens, epbef.z quodffudibusfœcundadiuerfi's,quod unaficutcolumbahabensfpiritus unitateni,in qua fit pax,quæ fecit utraqj unum : Si quæ no fit compofita ex diuerfis dementis diftre tae compugnantiscç naturæ. Quid enim tarn diuerfum quam ignis amp;nbsp;aqua, aer Si terra, ex quibus corporis noftri creatura confiftit f Anima autem benedida omnis fimplex, XoM. 17 quae imitatur dicêtem : Vt omnes unum fint, ficut tu pater in me, SC ego in te'. Si ipß f** nobi«

hobis Bnam fint.Htf ceftenim confummâtio atcp perfedxó.Vridè 8^ addidi't: Vt ßnt u-nuin,fi'cutamp;nos unum fumus:ego ih his,amp;tm'nmc,ut lint confummariin unurn, Hæc eft ergo anima columba atep perkda,qug fimplex attp Ipiritalis nciç huius turbattrr cor pbris pafTionibuSyih quo foris pugnac,intus timorés funt. Denique hoc uerbo unitatis z.Qor.'j concordiam SC pacem fignificari Icriptura nos docet dicens : Multitudo autem efedèn Aä. 4 liumhabebat cor unum, âi animam unam, ôi. non crat feparatio in eis ulla, Nec ociole fœcunditatis laudatur anima, non folum quôd fit fœcunda uirtutibus, fed etiam quôd nihilhabcatinfemali.Illudenimdecorôat£çlpeciofumeft,inquonihilfitfflali.Deco- ? : ’quot;7. rum enimquod bonum: quod autem indecorum,hoc malum; Speciofa fcecunditas eft‘ bonorum operû.Contraria enim fpeciofitati fterilitas: quoniam qui priuatur fpecie uel decore,ineoeftmalum:quodautê malum,hoc fterileôCinfœcundum. Cuius rei quod- nbsp;nbsp;nbsp;^.î

euidentius indicium natura efte* T erra enim quæ bona eft, fertilis atep fœcunda : qux^ autem mala^ea ieiuna atep fteriliszquat uero fertilis, hæc décora* Quid enim pleno agroi-pulchrius,cumfeges fluôuat,cum pomairfutilant,uel cum uuarû lerta dependent, aut baccis onufta olca curuefcit.uel uiridanti gramine montium ucrtices, uallium humilia ■ ' ~ ç ueftiunturc' Et ut feripturç utamur teftimonio,Iacob decorus erat,SC idco crat odor agri Gwia ƒ plentEfauhifpidus erat à indecorus,ô6 idco agreftis crat,qui fruôlus illos habere non poflèt.De ipfo quoep domino poftea quàm ecclefîæfœcunditatem fecitaflurgcre,puU ehre dióum eft: Dominus regnauit,décoré induit. Et alibi : Confeiïîonem amp;nbsp;fpeciê in^ pfatzç duiftûLiquet igitur decorum id elfe, quod fœcundum:indecorS, quod infœcundum. ibidtm lôj Similis efteauffa animæ foli, quia ea decora anima, quac fœcunda fit meritis, fœcunda confilijs: ea indccora,quæ fterilis infi'rmitatc.Scd enim animæ funt fterilitas amp;nbsp;materia.

Nant^ earn fterilitas fruóu defraudat fuo,inopiam infert, timoré incutit,adolet cupidi* tatesamp;uanasopiniones:ficanimacadit.Quidergo cftmalitia,nifiboniindigetiafSuo -vfît enim defraudatur,atcp alieniindigct,exinanitur a«^ repletur fine mêfura ÖCmodo.Mâ- ■ tcrialià autêuitia animæ obumbrant gratiam. Ignorantia amp;nbsp;concupifccntia animæ funt ' ægritudincsjfedad fpeciem mâgis quam admatericm referuntur. Materia eft caro,lpe:-cies eftignorantia ÔC concupifcentiaiCui igitur caro accufatur,cum tantæ fint in Ipeciè labesfOina nihil fpecies poteft fine matcria.Deniœ nihil fpecies fecuris fine materia fa 1 cit.Quid enim effet côcupifcentia,nifi earn caro inflammaretrFriget in fenibus,in pue-rts quoc^,quia his corpus infi'rmum eft: ardet in adolefcentibus,quta in his uis corporis feruet.Exbonis igiturmala orta funt.Non enim mala funt, nifi quæ priuatur bonis. Per -mala tarnenfaâû cft,ut bona emincrent. Ergo indigentia boni, radix malitiæ eft,Défi-nitioneboni malitia deprehenditur,quoniam per difciplinâ boni malum rcpcritur.Bogt; gt;nbsp;num autc nullius eget,fibi abundat,menfuram QC perfe(ftioné,firtem quoep tribuit om^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;*

nibus,in quo untuerfaconftant,amp; de quo omnia pcndét.Hæc boni natura eft,quçmcrt . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

tem replet.Circa hoc uerfatur anima pura,hoc introfpicit, dCin hoc deum cernit, bonis omnibusabundat.Vndcôôaif.Fauces eius dulcedincsj8Ctotus defiderium. Omnium S. enim bonorS author eft deus: ÔC quæ funt cius,profetfto omnia bona funt, öónulquam illicmalum: ôi. fl in illo mens noftra maneat,malum nefeit. Anima igitur quæ in deo no Eçfdt.i9 manetjipfa flbi authormalorû eft:italt;p peccat,Animaautem quæ peccat,iplà morietur. nbsp;nbsp;nbsp;- ?

Aureis enim uinculis foluta uirtutô,prona fertur præcipitiojà labitur ad inferiora. Ani ma autem beata eft,quâ nulla aduerlà corporis prælia expugnant. Hæc anima ficut paC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« ;lt;î

ferlaqueo contrito euolat,Efce enim malorû funt uoluptates corporis.His quifquis in-tenditjlaquèo inneélit animam fuam. Qui autem ab efeis eius tempérât, ÔC de tenebris eius exit, eius animafulgct ut diluculum, de quadicitur: Quænam hæc eft profpiciens tanquamdiluculum,fpeciofa ficut lunafProfpicit enim tanquam de domo libera.Nec ' diciuTcnebrç cooperiuntmc,ôlt;^ parietes circundant me,ÔC quis feit fiuidet altifTimusf Ecfß *3 Sed ipfamagislucem expetit tanquamin ftjperioribus domus fuæ, id eft,corporis fui, ' amp;lùpramundumpofitadiuinaintuetur:ôlt; ad æternafecleuat,ut deo adfit,iam lumen ’ : gt;nbsp;fuorumoperumficutlunaorbemfüum toto orbe circunferens. Quod autê Aquila ait, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; lt;:

Sonans ficut fol : uidetur ilia axis cœleftis conuerfio,foliscj amp;nbsp;lunæ ÔC ftellarum curfus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' j

cbneentus globorum exprimi. A quibufdam etiam noftris uidetur, qui quoniam non - cb iauenit fid€m,fâlçem prppier gratiamfuaHi.mi« non widçt.w ^eôu$gt;

Anima dum laudatur àfponfo, ucfccundc refugiens coràmîaudari, S^teutT cata à fponfo, quid dicat. Depràiconijs quolt;ÿbonaeanimae,ângular*àlau-' decharitatis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput VH*

Vm laudatur à fponib: uerccundc refugtcns roram laudarl, deinde ipon» C^, S p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amore rcuocata,aif: [n hortü nucis defcendi uidere in naciuitate torrenris«

Vbi Ênim eil ccclena,nifi ubi uirga QC gratia floret lacerdotalisf Ibi eftfr^ quentcr,ut in amaritudinibus 6C tentationibus probet.Per nucê amaritudines intellig*quot; Pfal. 1 zj mus,per torrentê tcntationcs,fed tamê tolerabiles,quia fcriptS efl: Torrentê pertranlgt; uit anima noftra. Iraq; dcfcendit in locû amaritudinis, ubi floret uitis, ÔC. malorS grana* torum fpecie diuerfus ÓC multiplex fruifius, qui üelut uno tegminc to tins corporis ßde Stipiert,^ nbsp;nbsp;nbsp;charitate muninn. In illa ergö amaritudineno cognouit fe anima.Corruptibileenia*

corpus aggrauat anima,amp; terrenû habitaculum citoinclinatur.Cognofcerc autele dC' bet.Sed tentatus eft amp;nbsp;Petrus,nó fe cognouit Si Petrus.nam fi cognouiflet, non ncga' uilTef authorê. Sed cognouit eum Chriftus.Deni^ cognouit, quia etiam relpexit.Co' i.Tttn.i gnofcitcnimdominus quifunteius,5lt;^tan^fuummiicricordiækiæfrcnis ut bonusrcgt; Cant. 6 t^or rcuocauit à lapfu.Reóor ergO nofter Chriftus eftJdeo«^ ait anima: Poftiitmccut' rus Aminadab, Anima ergo currus,qui bonum reéiöre fußinet.Si currus eft anima,ha^ bet equos ucl bonos uel malos,Boni equi,uirtutcs funt animac : mali equi,pafli5es fun^ corporis.Bonus«gorccîormalosequös rcftringitamp;reuocat,bonosincifat.Bonic' qui funt quatuor : prudentia,tcmperâtia, fortitudo,iuftitia.Mali cqui,iracundia,cocupl (ccntia,timor,iniquitas.ïnferdQ ipfi cqui inter fe diftîdent, Si aut iracûdia protendit,aut timor,amp;:feinuicêimpcdiunt,Ô^ curfum retardant,At ueroboni equiuolant, ÔCà terris ad fuperiora (e fubrigunt,animamlt;^ elcuant: maxime fi iUgübabeantfuaue.ôi^ onusic' Mtttib.ii uedicentis’.TolliteiugQmeufupcr uOs.IugûcnimmcSfuauecft,ÔConusmeûleue.îpf^ retftor eft qui nouit equos proprios gubcriiare,utaequalis omniü curfus fit. Si uelociot eft prudentia,tardior iuftiti3,admonet fiagello propriO lègniorê.Si teperantia maiifue-lior,fortitudo durior,nouit copularc difcordcs,ne lorte currû ftium diftlpent.Itacy lie^f inteliigibili fpedaculo uidere unamquamc^ anima cum fummocertaminc adcœlûra\ pi,feftinantes equos quo priores perueniant ad brauiû Chrifti,quorH prius imponatuf palma ceruicibus.lfti funt equi fubietfti fidei iugo,aftrilt;fti uinculo charifatis,iuftitiaf frt' nis,retinaculis fobrietatis.Pulchre ait: Pofuit me currus Aminadab,hoc eft,pater popit li.lpfe aût qui pater populi, idem pater Naalbn, id eft ferpentû. lam tu reçoit quls ficut lêrpens in cruce pependerit pro lalute uniuerforû,amp; intelligis illam anima elfe pacifîea, cui pater deus præful fit,Chriftus agitator : quia feriptû eft Si hoc nomen in noftris : Pa^ i nbsp;nbsp;nbsp;pater agitator Ifrael. Hic ergo agitator dicit: Conuertere Su!amitis,côucrtcre,Bcnc

Cant.^ Si quafi agitator,ÔC quafi ad currû didt: Conuertere Su!amitis,hoc eft,pacifica.Quat^'' nim pacifica eft anima,cito fe conuertit Si corrigit,etiam fi ante'pcccauif, Simagis eart êiacuc J Chriftus alcenditjôd regere dignac,cui didtur:Afcende in equos tuos,æ cquitatus tout fanitas. Et alibi : Mifi equos tuos Tharfis.Hi lûnt equi Chrifti.Afcêdit ergo equos fuos Chriftus,afeendit uerbû dei animas pias. Vnde cogiiofce quia Si iftam afeendit, pet’' Q»f.7 duxit earn ad locû palmae,quando Si dicit ad eam:Quàm pulchra Si fuauis fatfta es cba' ritas in delicijs tuis.Statura tua fimilis fada eft palmæ.Etipfa ait:Dixi,afcendam in pal' Rcm.ij mâ.Scdetiamipfacharitaspalmaeft.ipfaeftenimplenitudouidoriae.PIenitudo enint legis,charitas cft.Curramus ergo,ut côprehendamus:curramus,ut uincamus. Quiuin cit,afeendit inpaItnâ,ÔC manducatfrudus eius.Qui uicit,iam non currit,fed fedetzficut Apoej feriptû cft:Qui uicerit,dabo ei federe mecû in fede mca,ficut Si ego uici,ôi fedeo cûpa tre meo in lêde ipfius. Hinc philofophi curulia illa animarû in luis libris exprelfere ccr taniina,nec tarnen ad palmâpcrucnircpotuerôtgt;quoniamfummitatêuerbi,amp;altitudi* ucm illâ animæ nefcierût,quâ cognouit hæc anima,in qua erat uerbi cóuerfio. Sic enid Cinf.y ait : Ego fratri mco,6C fuper me conuerfio eius. Huncfenliim tertio repetiuit diuerfein IbïJan » Canticis canticorû.In principio ait:Frater meus mihi. Si ego ei,quipafcitur in lilijsüfiÿ tbidem a dum afpiret dies,8C amoueantur umbrae.Deinde ait : Ego fratri meo,amp; frater meus mi' ibidem 7 hi qui pafeitur inter lilia.In fine ait : Ego fratri meo,ô^ fuper me cóuerfio eius : Prlmûad tnftitutionê animat,ideo Si pracmifinFrater meus mibldllo enûn demonftrantefe,etiani adharrendl

adhærcndi dco fumpfit afFedum, quod fequitur fccundum profedlum, tcrtium fecun--dum perfctSionê.In primo quafi in inftitutione adhuc umbras uidet anima,necdum uer bïappropinquantts reuelatione cômotas,6C ideo adhuc et dies Euangelfj non refulge^ bat.In fecundo fine umbrarum confufione odores pios carpit. In tertio iam pcrfcdta re^ quicm in fe uerbo miniftrat,ut côuertatur fuper eam,6C caput fimm rechnet,atcp rcquie fcat,mcritotj iam tenens quem antea quæfitû inuenire non poterat inuitat ad agrû îùû, dicens:Veni frater meus,exeamus in agrum,rcquieicamus in caftellis. Supra ad hortu inuitabatjhicadagrumhabentê nonfolum florum gratiam, fed etiam triticumamp;hor^ deumJioceftfolidiorum firmamcntauirtutum,utfrult;frus eius afpiciat.Requiefcamusi inquitjin caftellis, ad quac Adam cum de paradifo eiedus effet,fucrat relegatus, inhis requiefcebatjfcd terram operabat .Qua autem ratione exire eum in agrû uellet,intelle^ dus manifcftus eft, ut quafi bonus paftor pafcatgregê ftium, laflbs alleuet, reuocet errantes.Nam etfi ifta anima noua amp;nbsp;uetera feruauit,tarnen funt adhuc uelut agni, quila-ôisfucconutricndifunt.Ergoquafiperfe(fta,nôprofe,fedproaltjsinterucnit,utdefi-nupatn'sexeatjUt procedat foras tanc^fponfus de thalamo fuo,egrediens curratuiam, PßtLiS utinfirmos lucretur,nô in illo fecreto patris folio,amp; in ilia luce immoretujr,quo inualidi equiconfcenderenôqueunt,fed utalTumatur ÔCinducaturindomû fponfæatc^ fecre-tunii Sit foris fibi, ut nobis intus fit médius noftrû, SC fi non uideatur à nobis. Vnde ait: Qiiis dabit te frater frarrem lacftentern ubera matris meæ f Inueniens te foris ofculabor Cttnt. s te.ßona anima,quæ foris eft,ut uerbû intus fit : ilia extra corpusgt;ut uerbû habiter in no-bis.Affumam te,inquit,ô(^ inducam te. Reôé affumitur amp;nbsp;inducitur uerbum dei, quia pulfat animam ut aperiatur fibi oftium.Et nifi apertû fibi oftium inuenerit,non intrat.Si Apoc. 5 quis autem aperuerit ianuam, intrat 2C ccenat. Sic fponfa uerbum affumit, ut affumêdo doceatur.unde non immerito afcendit adhuc ad fuperiorcs manfiones, amp;nbsp;femper pro-ceffum accipiti Quod fignificant uirtutcs quæ dicunt, uel animæ : Quæ eft hæc quæ a- Clt;lt;nt.8 fcendit candidagt;innitens fuper fratrê fuumf Superius dixerunt: Qiiæ nam eft hæc, quæ profpiciens tan^ diluculum,fpeciofa ficutluna,elelt;ftaficut Soif Hic plus quod dicere-turinuentû eft,eô quod uerbo dei innixaafcenderat.Perfetftiorcs enim fupraChriftutn recumbunr,ficut SC loaniies in Chrifti pecftore rccumbebat. Ita ergo ôd hæc uel incum-bcbatin Chriftum.uel fupra ipfum fe reclinabat: aut certe quoniâ de nuptqs loquimur, iam quafi tradita in Chrifti dextera,in thalamum ducebaturfponfb. Et quiaiam copula charitatis eft,blanditur ei fponfus,amp;: dicit: Sub arbore mali eleuaui te, illic parturiuit te mater tua, illic parturiuit te quæ peperit te* Bona anima, quæ requiefcit fub arbore fru-ôuofa,ôi: maxime boni odoris.Nam fi Nathanael bonus, in quo dolus nullus erar, fub arbore fici uifus eftiutiq,’ bona anima,quæ fub arbore mali eleuata eft fpofo fuo. Plus eft enim eleuari uideri,plus etiam à fponfo eleuari.Nam etfi Nathanael uidebatur fub ar Mtt. i bore,tamen anima eius fponfa no erat, qui occulte ueniebat ad Chriftû, quia uerebatur ïudæos.Non erat fpcciofa ficut Luna, eletfta ut Sol, quæ erat in umbra, quia fponfa per die nubit,publice confitetur. Ideo ifta fub arbore malf,illa fub ficu, quia hæc confeffio-nis fuæ odorê diffundebat longius,illa habebat puritatis innocentiæ fuaUitatê, flagran-tiam fpiritus no habebat.IIlic,inquit,parturiuit te mater tua,illic parturiuit te quç peperit rcilbi enim nafeimur, ibi renafeimur. Pariuntur aut in quibus Chrifti imago format* Vnde 2lt;fPaulus ait: Filioli,quos ego parturio donee formetur Chriftus inuobis.Par' Gal. 4 turit enim qui in utero accipit fpiritu falutis, amp;nbsp;alijs infundit. Vnde quoniâ iam forma-tus in hac erat Chriftus,ait : Pone me ut fignaculQ in cor tuu,ut figilium in brachiû tuû. C4»f.S Signaculum Chriftus in fronte eft,fignaculu in cordeJn fronte,ut femper confiteamur: in corde ut femper diligamus : fignaculû in brachio, ut ferriper operemur. Luceat ergo imago eius in confefiione noftra,luceat in leeftione,luceat in operibus amp;fa(ftis:ut fi fieri potcft,tota eius fpecies exprimaturinnobis.Ipfe fit caput noftrû,quia caput uiriChri EpRef ftus.ipfeoculus noftcr,utper ilIûUideamus patrê.ipfeuoxnoftra, per quam loquamur àdpatrê.ipfe dextera,per quam deo patri facrificium noftrû offeramus.ipfe quoc^ eft fi-gnaculum noftrû, quod eftperfeóiionis amp;nbsp;charitatis infigne, qua diligens pater figna-uitfilium ficut legimus:Quem pater fignauit deus.Charitas itacp noftra Chriftus.Bona lod«.« çharitas, quando obtulttmorti fepro diledistbona charitas, quæ peccatum remifit.

iZe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DI Vï AMBROSI!

cx«t. 8 Et idco anima noftra induat chan'tatê, ÔC charitatem huiuimodi quae fit ualida ut morl^ quia ficut mors finis pcccatorû eftjita nbsp;cbatitasiquoniam qui diligit dominu, peccarc

i.Cw.ij definit.Charitasenimnoncogitatmafum,netpgaudetfuperiniquitatê, fedomniafufti net.Nam qui eaquæfuafuntnôquacritjquomodoaliena quæritj'Eftamp; mors ilia ualida per lauacrum, per quod peccatû oitine fepelitur ôC culpa dimfttitur. Tab's erat charitas iK« -J quam defercbat Euangelica ilia mulier,de qua dominus ait : Remifla Hint peccata eius multa, quoniam dilexit multu. Eft amp;nbsp;ilia mors fandforum niartyrû ualida, quæ culpant abolet luperiorê, 8( ideo ualida, cuius ftó impar eft charitas, qüæadæquaturmartyron* paftîonf,üt auferat metitu delidlorum.Zelus quoc^ ut inferi,quöniam qui zclum dei 1« bet,pro Chrifto nec fuis parein ïtaÔC morte habet charitasƒ amp;nbsp;zelum habet charto» aj3s Ignis habet charitas.Deniqi Chriftus diligês Moyfen,in igné ciappafuitEtHie Kiere.zo j-^niias habens in fe donum diuirtaî charitatis,diccbat : Et erat ignis inflammanS inoih* bus meis: ôi diftblutus fum undicg,ô(C ferre non pdflum.Bona igitur charitas habens agt; las ignis ardentes,quæ uolitat per peeftora amp;nbsp;corda fantftorû, 5^ exurit quicquid mate» riale atep terrenû eft,quicquid uero fynceru eftprobafgt;amp; quod contigeritfuo igné,tnt' liorat.Hunc ignem in terras mißt dominus lefus, amp;nbsp;refuifit fides, acccniadeuotio,illU'' minata eft charitas,iuftitia refplenduit.Hoc igné inflammauit corda ApoftoIorûiuorS, ficut teftatur Cleophas dicens : Non'ne cor noftrum ardens eratin nobis cum aperiret feripturasr' Alæ igitur ignis in flamma,fcripturæfunt diuinæ.Deniq; aperiebatferiptU' Ppf11 ras,amp;ignis exiebar,atlt;^audientiû corda penetrabat. Etueréalæignis, quiaeloqufado mfn/,cloquia cafta,argentum igné examinatu. Cum Paulus quoep aftumeretur à Chrf fto,uiditcircunfulfiireluperfelumcn,amp; ftipereos quifimuIerant,ceciditpauor,amp;pi'0' wiaem Z batior refurrexit ; deniq; Apoftolws fatftus eft,qui perfecutor aduenerat.Spiritus quoc^ fandus defcendit,amp;rcpleuit rotam domûin qua crant plurimi fedentes, amp;nbsp;uifæfuntdi fperfæ linguæ tanquam ignis, Bonæ alæ charitatis, ueræalæ quæ uolitabant per ora A' ^^•5 poftolorûjStalæignis quæpurgarum fèrmonëloqucbantur.His alis euoIauitEnoclu’ 4-^^- 2’ ptus ad cœlum.His alis euolauitHelias curruigneo, SC cquis fgneisad fupernatransU fus.His alis dominus deus per columnam ignis deducebatpatrû picbem. Has alas Iw' buit Seraphim quando fumpfit carbones ignis dealtari amp;nbsp;tetigit os prophetç,Sf iniqu* tares cius abftuht,amp;peccata purgauit.Harum alarû igné purgati iùnt fihj Leur,ô(f bapd Mdtrfc.j zabantur populinationû,ficut teftificaturloânes,dices de domino Icfu: Ipfeuosbapti* zabir in fpiritu ÔC igne.Merito uri renes fuos uolebat amp;nbsp;cor fuû r)auid,quia alas

Dtin.} charitatisfeiebat nô elfemetuendas. MeritoHebræipueriin fornaccardenti nofenric bat ignis incendia, quia charitatis eos flamma refrigerabat. Et ut plenius cognofeatnus K4tth,2} quia alas habcatperfecfta charitas,audifti dudumdiccntê: Quotiens uolui congregate filios tuos ficut gallina côgregat pullos fuos fub alas fuas.Sumamus igitur has alas,quÇ ficut flamma ad iiiperiora dirigunt.Exuat unufquifcp anima fuam inuolucris fordidiori bus,amp; quafi auru igné approbet deterfam luto. Sicenim purgatur anima, uelutauruio optimru Pulchritudo autem animæ fyncera uirtus ôd decor, uerior cognitio fuperiorSr-ut uideat illud bonû ex quo pendent omnia, ipium autem ex nullo. Eo igitur uiuit,atlt;J intellcôum accipit, Vitæ cnim fons eft fummu illud bonum, cuius in nobis acceildiwf charitas nbsp;defiderium,cui appropinquate amp;nbsp;mifeeri uoluptas eftrquod ei qui uiuit,lt;kß

derio eft,amp; ei qui uiditUneft; ideoeç uniuerfa alia defpicit, hocuno mulcetur ôddcleëla tur.Hoc eft quod fubminiftrat uniuerfam fubftantiam, ipfum aût in femetipfo manens

P,01. If dat alijs : nihil autê in fe ex alrjs fufcipit.De quoPropheta ait: Dixi domirto,deus meus es tu,quoniam bonorum meorönon cges.Hocfolumuideredefiderauit, ficutipfealfi Itido» id biaiuVnampetqà döi'ninö,hancrcquiram,utinhabitcmindomo dominiomnesdies uitæmcæ,8C uideam dcletftationêdomini,amp; confiderêtemplum eius.Si quisigitürpu-' rum illud incorpores fummum illud uidercmeruerit, quid habet aliud quod defid«* rett’ Deniqj Petrus gloriam refurretSionis Chrifti uidit, amp;nbsp;nokbat defeendere, dicens: Mitth.ij Domine bonS eft nos hicefle. Et quanto incomparabilior eft illadiuinitatis gloria, lux inacceftibilisjquä fi quis uideriqquid aliud concupilcat;' Non régna,no facultatcs, honores,gloriam,poteftates.Illis enim uti nihil beatitudinis eft,hoc uti beatü eft,utilla dcipiciens ad hoc conuerfusxnaneat. Hane igitur uidens pukhram ünaginem ingregt; diatui

dtatur mtusjfoas reltnquat uultus corporis.Nam quiintuetur corpora, no debet intror fum mt«eri,ne more mergcntis in gurgiterapiatuT atqj abforbeatur, ÔC quafi profundo demerfus nufquam appaieat. Fugiamus ergo inpatriam ueriflimam.IIlic patria nobis, amp;nbsp;illic pater à quo creati fumus, ubi eft Hierufalem Ciuitas quac eft mater omnium, Sed quæ eft fugat'Non uticp pedum,qui funt corporis.Ifti enim quocuncj currflqin terra cur runt,St de fôlo ad folum tranfeunt.Nec nauibus fugiamus ôC cunibus,aut equis qui ob-iigantur amp;nbsp;cadûqfed fugiamus animo 6^ óculis, aut pedibus interioribus.Äflucfcamus oculos hoftros uidere quæ dilucida amp;nbsp;clara funt,fpeÄare uultum continentiæ tempe rantiæjOmnesqi uirtuteSjin quibus nihil fçabrum,nihil obfcurura QC tortuofumfit:amp; fc-ipfum fpêtftet quis,6C confcientiam fuam,illum oculum mundet, ne quid fordidumha-beat.C^ôd ënim uidetur,non debet diflbnare ab co quiuidet, quoniara côformes nos deusimaginisuôlùitèffefîlnfui. Cognitumigiturnobiseftilludbonum,ncclongeeft Row.» ab unoquôtç noftrum.In ipfo enim uiuimus, amp;nbsp;fumus, SC mouemur.Ipfius enim genus ftimûs,ut Apoftolus gentiles pofuit fignificare Ipfum eftbonumquodquærimus, Afto.17 folumbonuin.Nemo enim bonus, hift unus deus. Hic eft oculus qui magnum ilium QC H4rc. i o ucrum decorem intuetur.Solem nifi fanus ÔC ualens oculus non afpicit,nec bonum pogt; teft uidere nift animabona.Fiat ergo bonus qui uult uiderc dominû,amp; quod eft bonum Huius boni fimilcs fimus,6C fecûdum id operemur quæbona funt. Hoc eft bonû quod fupra omnem operationem eft,fupra omnem mentem atfç intelleôum, ipfum eft quod fempermanet,ad ipfum conuertuntur omnia, in quo habitat plenitudo diuinitatis, per ipfum reconciliantur omnia in ipfum.Et ut plenius definiamus quid fit bonum, uita eft bonum,quia fémper manet,dans uiuere:amp; efle omnibus,quia fons eft omnium uitæ ChriftuSjdc quo ait prophetadn umbra eius uiuemus.Nunc enim uitanoftra abfcondi- Tbre.4 ta in Chrifto efttcum autem apparuerit Chriftus uita noftra,tune ôd nos apparebimus in Colof. j gloria.Ergo non timeamus mortem,quoniam rcquics eft corporistanimæ autem uelli-bertaSjUel abfolutio. Nec uereamur eum qui poteft corpus interficere, animam autem Mrfttb.ià nonpoteft,quia non timemus eum qui poteft ueftimentum auferre, non timemus eum qui poteftnoftrafurari,nos autemnon poteft. Nos igitur animæ fumus fi uolumus efle Hebræijdc qs qui funt focq Iacob,id eft,imitatores eius. Nos animæ fumus,noftraautê membra funt feruanda ne fcindantur,ne inueterafcant,fed illc magis quihis utitur,feruÀ wfe debet ÔC euftodire.

Quarationc mors autbona aut mala dici debeat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap«^

Tria elfe generamortis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap-H

Quid fecundum feripturæ fententiâ fit mors,quid uitâjô^ quç fit mors fpiritualis.Ca. i H Mortem omnino efle b onâ:tum quod fit finis p eccati j turn quod ea mûdum redemc’^*^*

Caputiiii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Animam non interire cum corp ore. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

Animamnonmori cum corpore,fcripturæteftimonijs comprobatur, Quæ fit animarum poft hanc uitam futur a lætitia.

ptifinum in mortem. Tcrtia mors eft qua cUrfum uitae huius amp;nbsp;munus explemusyiden, animæoorporisq; feceffio. Aduertimus igitur quod una mors fit mala,fiproprer peccâ^ tum moriamunalia mors bona fit, qua is fuerit mortuus, iuftificatus eft a peccato:tertia mors media fit.Nam 5e bonaiuftisuidetur,Ô£^ pleril(^metuenda,Qupcumabfoluatotn nes,paucosdele(ftat.Sednonhocmortis eftuitium,fed noftræinfirmitatis, quiuolupta te corporis,Sc deletftatione uitae iftius capimur, 6C curfumhunc confummare trépida^ mus,in quo plus amaritudinis qttâuoluptatis eft:Atnonfanlt;fti ac fapiehtes uiri,qtnlot^ gæuitatem peregrinationis huius ingcmifcebant,diirolui 6C cum Chrifto efte pulchrius àeftimantes,deniq; diem generationis fue execrabantur,ficutille qui ait: Pereat dies ilia ïn qüa’natus ftim.Qiiid enim eft quo haecuitadeledet, plena aerumnarum SC folicittidf ntim,in qua innumerae calumniæ,amp; multæ moleftip, multæ lachrymæ eorû qui afflf ôantirr moleftrjs,SC non cft,inquit,qui eos côfoleturÆt ideo laudat Ecclefiaftes defufl ÓOS magis quam uiuentes.Et optimus,inquit, fupra hos duos, qui nondû natus eft,qirt non uidit hoc maîum.Et alibi idem Ecclefiaftes meliorem longeuo uiro eu aflcruit,que abortu eiecitmater fua,quianon uidit hæc mala quæ fîunt in hoc mundo,nec in has ue^ nit tencbras,ncc in uanitate ambulauir feculi, 6C ideo requiem hic magis habebit qui in banc uirâ non uenit, quàm ille qui uenit. Quid enim boni efthomini in hac uita,qui in umbra uniit,nec expleri poteft cupidiratibus fuisÆt fi expleatur diuitq s, frudîû quietis amittit'quia cogitur cuftodire quod miiera auiditate quçfierinut miferius eas poffideat cui prodefle nô pôterunt.Quid enim mifcrius quâ ut cuftodia torqueat, quaium abun^ dantianihil profit eltacp fi plena onerisuita,utiq; finis eiusallcuamentumeft. Alleua.-iMc.z mentuni autembohum mors, mors autêfinis:mors igiturbonû eft. Neqi enim aliterga uifiis eft SC Sïmeon,qui refponfum acceperat non uilùrum fe mortem, nifi prius uideret Chriftumdomini:âCcum eum parentes in templum ducerent,fufcepit manibus fuis, Sc dixit :Nuncdimittis domine feruum tuuminpace, quafîneceffiitate quadamtene^

returinhacmta,nonuoluntate.Ita d/mitti petit, quafi à uincuh's quibufHam adliberta.-tem feftinaret.Sunt eni'm uclut uincula quaeda corporis huius,ö^ quod eft grauius, uin^ culatcntarionum,quæ nos alh'gant, QC ad iniuriä capriuitatis adftringunt quadam lege peccatl.Deniqî in exitu ipfo uidemus quemadmodnin anima decédentis paulatim fob uatfeuinculis camis,amp; ore cmiflaeuolettanquä carcereo corporis huius exutagurgu-ftio.Deniepfeftinabatetiam faniflus Daüiddehocloco peregrinationis cxire, dicens: Aduena ego Ium apud tein terra Äf peregrinus,ficut omnes patres mei. Et ideo tanquS peregrinus ad illam fantHorum cómunem omnium patriam feftinabat, petes pro huius commorärionis inquinameto remittt fibi peccata priufquam difeederet uita. Qui enim hic non äcceperit remilïîone peccatorum, illic non erit - Non erit autemjquia ad uitam çternânl non potueritperuenirc,quia uita æternarcmiiïio peccatorum cft.Idco£ß dicit: Remittemihi ut refrigerer priufquam earn, amplius non ero. Quid igitur tantopere ibidem. uitam iftamdefideramuSjin qua quanto diutiusquisfucrit, tantomaioreoneratur farci na peccatorumc'Ipfe dominus ait:Sufficit diei malitia iua.Et Iacob dixif.Dies annorum Mdtth. g uitæ meaî quos habeo,centS trigïnta,minimi mali : non quia dies mali,fcd quia nobis gok/. 47 acceflu dierum malitiæincrementa cumulantur. Nullus cnim dies fine nofti o peccato præterit.VndeegregieÂpoftolusait:MihiuiuereChriftus eft,ÔCmorilucrum:aliùdad Philip.t neceflitatem uitæ referens, aliud ad mortis util ira te. Chriftus enim nobis uiuere eft cui feruimus,cui oportet ut à faniftis fuis in Euangelif prædicatione deferatur obfequium. Dcniq! amp;nbsp;Simeon qui aitiNunc dimittis feruum tuû,propter Chriftû cxpeiftabat. Chriftus enimrex nofter eft,6Cidco quod rex iubet, deferere non poftumus amp;nbsp;contenncrc Quâtos Imperator terrae huius in pcregrinislocis aut honoris fpe , aut muneris alicuius caulTa iubet degerefNunquid hi inconfulto Imperatore difeedunt f Et quanto amplius eft diuinis parère quam humanisc'Viuere ergo ftnefto Chriftus eftjöC mori lucru. Quaß feriius enim non refugit uitac obfequiumjöi quafi fapiens lucru mortis amplecftitur.Lu-crum efteuafifle incrementa peccati,lucrum fugifle deteriora,ö(f ad meliora tranfiflè.Et addidicDiflblui, ÔCcüChrifto efte.multocnimmelius:permancrcautemincarncjma-ÇS necelfarium propter uos. Aliud mclius,aliudneccflarium.Ncceflarium propterfru-dum operis,melius propter gratiam amp;nbsp;copulam Chrifti.

fpiritualis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. 11 i

Rgo quoniam docuitÄpoftolus eum qui euaferit ex hoc corpore,fi merue-E nbsp;nbsp;nbsp;rit tarnen,cum Chrifto futurum:quid fit mors, quid etiä uita, confideremus.

Itaq; feriptura docente cognouimus quia mors abfolutio eft animae amp;:cor-poris,SC quaedam hominis feparatio.Soluimur enim hoc nexu animæ, amp;nbsp;corporis,cum tecedimus.VndeDauidait:Dirupiftiuinculamea,tibifacrificabohoftiälaudis.Vin PpI««» culaauteuitae huius,id cft,coniun(ftionis noftræ quæ ex anima conftat corpore,figni ficari docct fuperior uerficulus Pfalmi huius:Prccioia in côfpetftu domini mors fando-tum eius.Et idco quafi propheta pracuidês fe cum fandis, amp;nbsp;qui pro deuotione animas fuas in Chrifto depofucrunt,futurum,laetatur,quia amp;nbsp;ipiè obtulit fe fideliter pro dei populo ut aduerfusGoliam fingularicertaminedimicaret, amp;foluscommunepericulûamp;^ i.Reg.i? crimen refcllcret, uel cum fe morti pro domini placanda offenfione promptus obijce-ret,uelc3fepro falutepopuli laborantis diuinæ ultioniparatusoffcrrct.Scicbatcniin gloriofius elle pro Chrifto mori,quàm regnareinhocfeculo. Quid enim præftanrius, quâmfieriChriftihoftiarndtaq; cum frequêter ab co legamus domino oblata efie facti-ficia,hoctamcnlocoaddiditiTibifacrificabohoftiamlaudis. Nonfacrifico,inquit,fed facrificabozfignificansillud perfedum cirefacrificium,quando unufquifq5 domino cor poris huius uinculis abfolutus aftiftcret,amp; offerret fe hoftiam laudis, quia ante mortem nulla eft perfeda laudatio. Neq; quifquam in hac uita poteft definito præconio prædi-carfeum pofteriora cius incertafint.Mors igiturfolutio eftanimae ÔC corporis. Deniep filt;in Apoftolo docuimusIedum,DiiroIui amp;nbsp;cum Chrifto eile, multo melius. Solutio Philip.^ autemifta quid aliud agit,nifi ut corpus refoluatur 8C quicfcat, anima autem conuerta-tur in requiem foam,Ô6 fitliberafquæ fi pia eft, cum Chrifto futura fit. Quid igitur in hac uita aliud lufti agunt,nifi ut exuant fe huius corporis contagiönibus, quæ uelut uincula

Ambr.to.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;U Z nosli-

151 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIV I AMBROSI!

nos h'gant,’amp;f fc ab bis mol eft ij s ftparare contendaht, renun cicntuoîuptatibuà xuriæ/ugiant flammas bbidinurnrNonneigitur unufquifq! in bac uita pofitus fpecieffl mortis imitatur, qui poteft ita fe agcre, ut ei moriantur omnes corporis dcletftationcs, amp;cupiditatibus omnibus mundiep illecebris etiam ipfemoriatur,ficutimortuus erat GaU.tf Paulusdicens:Mihimunduscrucifixus eft, SCegomundo f Denieputfeiamusquia eit mors in bacuita,Slt;^ bona mors,bortatur nos ut mortem lefuin corpore noftroCircunK ramus.Qui enim habueritin fe mortem lefu, is ÔCuitam domini lefti in corpore fuo ha^-bebit.Operctur igitur mors in nobis,ut operetur ÔC uita.Bona, uita poft morte, boc eft, bona uita poft uicftoriam:bona uita abfoluto certamine, utiam lex carnis legi mentis re pugnare non noucrit,ut iam nobis nulla fît cum corpore mortis contentioded fîtin cof pore mortis uiftoria.Atq baud fcio ipfe an maioris uirtutis mors ifta qua'm uitafît.Cet' teApoftoli moueor authoritate dicentis: Ergo mors in nobis operatur,uita autcmin uobis. Vnius mors quantorum populorumuitam acdificabatfltaqs docet ÔC iftain moP 2.Cör.4 teminhacuitapofitis expetèndàm,utmorsCbrifti in corpore noftxoeluceatjô^iHai« i.Cor.5 beatam quacorrumpiturexterior, utrertoueturinteriorbomo nofter,amp;terreftris

mus noftra diiroluatur,uthabitaculum nobis cozlefterefereturJmitatur igiturmottö^ qui fc a communione carnis huius abducit, atq? illis uinculis foluit, de quibus tibidicit dominusperEfaiam:Solucomnemcolligationcminiuftftiæ,diirolueobligationesuilt;J lentarum commutationum:dimitte confraeftosin remiftionem,amp;omnemcircunfet*' ptionem iniquamdirumpeJmitaturamp;illc mortem qui Ie uoluptatibus cxuit,ôfàtcue nis cogitatiortibus attollit atqs ableuat,SC in illo coelefti habitâculo locat in quo Paulus PhUip, I cum adbuc uiueret conuerfabatur.Aliter enim non diceret : Noftraautem conuerfatio in ccelis eft, quod pariter ad præfumptionem meriti poteft meditationemep conferriJb lie enim erat eius mcditatio,illic animæ eius conuerfa.tio, illic eius prudentia,quæuft^ intra anguftias carnis huius hærere non foletSapicns enim cum illud diuinum inquirft, abfoluit animam fîfâ a corpore, ôt eius abnegat contubernium, cum illam ueri traóat feientiam,quam uelut nudam fibi aperta defiderat demonftrari, SCideoretibus bufdam amp;nbsp;nebulis huius corporis fe quacrit exuere. Neqt enim manibus iftis autocubs i.Cor.4 auribus comprebendere illam fupernam poflumus ueritatemiquoniam quaeuideu

tur,temporaliafunt:quaeautemnon uidentursæterna.Déniqiftepefallimuruifu,ô^alp ter quam funt pleraq; uidemus. Fallimur ctiam auditu : SC ideo contcmplemur nonilb quæ uidentur,fi nolimus falli.Qiiando igttur anima noftra rton falliturc'quando foliuu^ ueritatis attingitfnifi quando fe ab ifto iecernit corpore, neqs ab ipfo decipitur illudlt; turfllluditur enim uifu oculoru, illuditur auditu aurium : Ô6 ideo relinquat illud nccelft Colof.z eft Sc déférât» Vnde Apoftolus clamatiNetctigeritts, nc attaminaueritis, nc guftauerf tis,quæ funt om nia ad corruptelam.In cörruptclam enim funt, quae funt in corporis in--dulgentiam.Et ideo oftendens non per corporis indulgentiam, fed per animae eleuatio ncm,amp;^ cordis humilitatem fe inuenifîè quod uerum eft,addidit : Noftra autê conuerfa--tio in cœlis eft.Ibi igitur quaerat quod uerum eft,quod eft 8C manet, fetp in fe colligat,6^ congreget omnem aciem uirtutis fuae,ncq! alrjs comittat SC credat, fed feipfum cogno^ gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ feat fiCinteIligat,SC quod fibi uidetur uerum e(re,hocfequendumnouerit:quoddelc(fta

none carnali eligendu æftimauerit,hoc ftiat falfum, ab eo fugiat SC recedat,quia fraudis eft plcnu.Mcrito ergo depreciauit SC honeftauit hoc corpus, corpus mortis appcllans. Qiiis enim oculis potuituidere uirtutis fplêdorêf quis iuftitiâ manibus coprchcndcref’ quis fapientiam oculorum obtutibus intuerif Denique quando aliquid cogitamus,ne^ minem nobis occurre re,nemincm uolumus obftrepere auribus noftris,atqueita intett dimus animo,ut plerumq! nonuideamus pracfentia. Quinetiam in nortibus iynccrius Próutti.4. cogitamus,5C tunc melius quae mouent,corde meditamur. Vnde SC Propheta ait: Qua: dicitis in cordibus ueftris, in cubilibus ueftris compungimini. Saepe ctiam aliquiclau-duntoculosfiquid profunde' uoluntnifu cogitationis cruere, oculorum impedimenta uitantes.Sxpe ctiam folitudines captamus,ne cuius fermo noftris auribus infulûrfet,ôil quafî femita quaedam inhaerentern cogitationi animam abducat à uero,atcp ab intentie ne defle(ftat.Multas igitur occupationes nobis corporis huius ncceftitas gignit,atq!U' ftisinuehit,quibus impeditur animae uigor,ac reuocatur intentio. Vnde fepulcbrc dicit

didtfariclusIob:Memêtoquialutummefinxifti.Siergo lutum eft corpus jOblinit nos lot.io ' «Ult;5,non diluitjô^ coinquinat animam tnqui namento intemperantiæ.Corium ÔC carné ine,inquit,tnduifti,oftibus 2lt; ncrui« intcxuifti.Ligatur itaqj êc diftenditur anima noftra iftius corporis neruis.ô^ ideo intcrdum rigefcit,làcpe curuatur.Et addidit: Ab iniquita-tcinnocentem me nonfecifti.Si enim impius fuero,uacmihi;fi autem fim iuftus,nonpo tcro mereclinare.Plenus enim confufionis ftim.Induxifti iuper me tentationes.Quid e^ nimeftaliudhecuitajUifiplenalaqucorSflnterlaqueosambulamus,inter plurimasuer famurtentationes.Denicpidem(upraainNunquidnontentatioeftuitahqrninisinter-raÆene addidit in terra,quia cft uita hominis amp;nbsp;in cœlo. Sicut mercenary,inquit,mer- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• .

ces uita eius, in laborc fcilicet QC tcporc,leuior fabulis,amp; fluitans 8C natans uerbisicinus habitatioinluteis domibus,amp; ipfauitainlutOjUullafirmitudo fententiae, nunact^ftani tialndienox defidcratur,innoêle dies quacritunantc efcam gemitus,inter cibos netus, lachrymæ,dolores,timorés,folicitudines,nulla requies à perturbationibuSjUulla a labo tibus reclinatio,iræ amp;nbsp;indignationis motus horridior,Pleriq? cupiunt mortem, ÔC non impetrant.fi autem impetrauerint,gratulantur,quia fola cft mors requies uiro.

Mortem omnino eflebonam-.tumquod fit Unis peccati,turn quodeamundutn rcdcmerit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. iin

S nbsp;nbsp;nbsp;difojubilignumuitæ,amp;uitaeratluxhominû.Morsigiturmala, quaeaccef-

fit amp;nbsp;fubintrauit.Scd quomodo mors mala, fi aut fecundû gentiles fenfu ca-ret,autfccundum Apoftolumlucrum Chriftus eft,cum quo elfe multo meliusfQiiomo PW'p. lt;nbsp;do igitur mors nobis malum,fi nullus poft mortem fenfus eft c* Vbi enim nullus fenlus, nullus utiqjiniuriæ dolor,quia dolor fenfus cft. Aut quia eftpoft morte fenfus,eft uti(^ uita poft mortêjSó fuperftes mortis eft anima, quæ fenfu utitur,2lt; uitafungit.Cum autc manct poft morte uita atq anima,manetbonS,nec morte amittitur,fed augetur,nec ul-loimpedimcnto mortis retardatur anima,fed operat magis, quia operatur qugfua funt, fineullafocietate corporis,quod animçmaiori oneri quamufui eft.Quid igitur mali eft animae,quæ puritatem fua cuftodierit,elt; uirtutu difciplina feruaueritf Aut li non ferua-ucrit,nonmorsmal5 fed uita,quia uita non fuit. Quæ eft enim uitauittispcccatiscç ob-fitaCQuidigitur accufamus mortê,quæ aut uitæ preciû luit, aut abolet eius dolore atcß auciat5c’ltacRmorsautfuæquictisbonoutitur,autmaloalienolaborat.Nuncilludfpe äa:Siuita oneri mors abfolutionv.fi uita fupplicio, morsremcdio : autfi iudiciumpoft mortê,etiâuitapoftmortê.Mors igitur eanoneftbonarAutfihlcuitabona,quomodo' morsillicnon eftbona, cü ibi nullus fit terribilis iudieq metus f Sed ipfahæc uitabona fi eft,quibus rebus bona eftrVirtute utiep, ÖCbonis m_oribus. Non ergo fccundum animae ÔC corporis copulambona eft,fed quia per uirtutê quodmalû eft fuû repellit, quod autembonum eft mortis adi pifcituruit quod animæ eft,magis quam id quod contuber n^ 8C coniuntftionis operetur.Qiiodfiuita bona,quæ animæ fc à corpore feparantis eft fpcculum,8lt;fianimabonaquæle cleuatatcp abducita corporis contubernio: amp;^mqrs utiqeftbonum,quæanimamàfocietate carnishuius abfoluit 0lt;libera. OmniUriarn igitur mors eft bonum:8lt; quia compugnantia diuidit,ne fe inuicem impugnent^oó quia portus quidam eft eorum qui magno uitæ iftius iaeftati falo, fidç quictis ft ationérequi-ïunt,amp;: quiadetcriorem ftatû non cfficit,fed qualem in fingulis inucnerit,tale iudicio fu turorcferuat,amp; quiete ipfafouet,amp; prefentium inuidiç fubducit,ÔC futurenum expeefta tione componit. Accedit eo, quod fruftrahomines morte timent, quafi nncm naturç^ Namfirecolamus quod deus morte nonfccerit, fed poftquam homolapfus innagitiu' cft,prçuaricationis amp;nbsp;fraudisfententia comprehenderitutinterra.m fuam terrarcmea-tet,inucniemus morte ftnem elfe pcccatime quo clTctuita diuturnior, eo fieret culpanu mcrofior.Palfus eft igitur dominus fubintrare morte,ut culpa celfaret.Scd ne iterum na tvntçfinis effet in mortc,data eft refurr eftio mortuorum: ut per mortem culpa deficeret, petrefurredionem autem perpetuaretur natura. Itaq« morshçc tranfitus uniuerforutn ettOpus eft ut conftanter tranfeas .Tranfitur aute à corruptione ad incorruptionem,a mottalitate adimmortalitatcm,à perturbationc ad tranquillitate .Non igitur nomen tc moxtis oftendatjfedboni tranfitusbeneficia ddelt;ftcx,Qtiid eft enim mors nififepultura

Ambx.to.4, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u 3 uitiorum

NttWM3 uitiorumjXu'rtiittimüjCcititioc'Vnde ôf file aiüMoriatur anima mca ift attirais luflöriMtr id efl-jCÔfepcliatuFjUt fua uina deponatjiuftorû afïùmat gratia, qui mortifications Chrfi fti in corpore iu© atq; anima circunfcrunt.Mortificatio autcm Chrifti,rcminîo pcccato a.Cor,4 rum,abGlitio criminum,erroris obliuio,aflumptio gratiarû eft.Quid autê debonomot ris plcnius poflumus diccrc,quam quod mors eft quæ mundum redemitf

Mortem non efte timendam:amp; qua ratione ufum eius,dum in corpore fimus, imitari debeamus.

Ed de communi omnium morte dicamus.Quid cam timeamus, quæ animsf iUttkio s nocerenonfoleatfScriptumeftenim, Noli(e timereeosquiocciduntCOP pus,animam autê non poflunt occidere. Per mortem autê iftam anima libe-' ratur,dum a corporis eôtubernio fccernitur, amp;nbsp;inuolucris perturbationis cxuitur.Vn^ de SC nos dum in corpore fumus uftrm mortis imitâtes, ableuemus anima noftram ex f ftius carnis cubili,SC tanquam de ifto exurgamus fepulchro. Abducamus nos à corpO' ris nexu, relinquamus omnia quæcunq; terrena funt, ut cû ucncrif aduerfarius,nihil in nobis inueniat fuû.Contendamus ad illud æternû,ad 1 II ud diuinum euolcmus pennis dr letftioniSjfiC remigio charitatis.Surgamus hinc,hoc eft,de fecularibus atq; mûdanis.Dp xit cnim dominus:Surgite eamus hinc,præcipiens ut unufquifcß furgat de terrenis, crF gat animam humi iacentem,ad fuperna attonat,excitet aquilam fuam, illam de qua dp efilm. IO Z flum eft;Rcnouabitur ficut aquilæ iuuentus tua. Ad animam hoc dieftum eft. Anima et gonoftraficutaquilaaltap€tat,fiipranubesuolet,rcnouatis fplendefcatexuuijs,cŒln uolatus fuos inférat,ubi laqueos incidere non poftit. Auis enim quæ defeendit ex altCf uei quæ in al turn fc extollerc no poteft, frequenter aut laqueis capitur,aut uifco fallitw, aut quibufeunq; irretitur infidijs.Sic quotç anima noftra caucat ad hæc mundanade^ fcendcre.Laqucus in auro,uifcus in argento,nexus in prædio,clauus in amore.DumaU rum petimus,ftrangulamur:dum argentum quærimus,in uifco eius hæremus: dum dium inuadimus,aIligamur.Quid inane quærimus lucrum, prcciolæ animæ detriment tumÆxiguus tibi cft totusmundus pro ünius animæ difpendio.Quid enim prodefthn mini,fi hune mundum lucrctur,animæ uero fuæ detrimentum patiatur fquot; Aut qua coup mutationem dabis pro anima tua f Non auro redimitur, non argento,imô auro amittb tur.Qiiin ctiam mulicris decus dum tentat,adftringit. Clauus cft libido, elauus triftitia, clauus iracundia,clauifuntomnespafliones,quæuelutueru quodam animam noftrant penetrant, ÔC infiguntcorpori,uifccribustf eius anneêlunt.Fugiamus ergo hçcmala,Su cxaltcmus animam noftrâ ad illam imagincm dei amp;nbsp;fimilitudinem.Fuga malorû,fiinilp tudo dei eft,amp; uirtutibus imago dei acquiritur.Ideo qui nos pinxit quafi’ author, pinxit uirtutum coloribus.Ecce ego, inquit, ad Hierufalem, pinximuros tuos.Non deterga-' muspcnicillo negligentiædepiêla animænoftræ firmamentamuralia.IdeodixitiMu-' ros pinxi, quibus hoftem poffimus auertere .Habetanima muros fuos,dequibus emP nctjôêdequibus ait:Ego ciuitasmunita,cgo ciuitasobfefla. Hismuniturmuris,hisobgt; fefla dcfenditur.Et uere murus anima,quç prætendit in caftris. Vndc ÔC ipfà ait in Canfl cis:Egomuius,ôô uberamea ut turn's. Bonus murus quê pinxit dGminus,fîcutipfeait: In manibus meis pinxi muros tuos,amp; in conlpeêfu meo es femper.Bona anima quæ ha bet fpeculatorê deum,ô6 in manibus eius eft,hcut anima prophctica, quæ in manus dO' mini commcndatur,ut fpiritus,amp;S quæ in confpeêîu dei eft.Oculi enim domini fuperiu ftos,ficut ÔC ipfe ait:Ego crâin oculis eius tanquâ inuenicns paccm.Bonas turreshabet^

Habens gratia fiiorum uberum ingreditur in hortos, ÔC inuenicns illic fponfum fed enté ‘ Ä^difputantem cum amicis,ait:Qiiifedesinhortis,uocemtuaminfinuamihi.Mihi,in/' quit,non amicis.Fuge frater meus.Hortaturut fugiat iponfus quia iam fequi poteft ctia' , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ipfa terrena fugiêtcm.Dicit autê ut fimilis fît damulæ,quae euadit de retibus. Vult cniin’

pic Pljtonis j'pfj fygerc Q([ euoIarefupramundum.HinchortumillûfibiPlato compoftiit, quêlo’ ympojtum. jj,-5}^Qj.fmYialibi,alibihortû mentis appellauit.IouemcnimÔ£:deumSCmcntemtotius:i mundi dixit.In hune introifle anima,quam V encrem nuncupat, ut fe abundantia ôf df ' uittjs horti replerct,in quo repktus potu iacerct Porus,qui neeftar effunderet. Hocigit 1 ex libro Canticorum côpofuit,eo quod anima deo adhgrens in hortum mentis ingrclft^ I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fit,in

tt,tnquo effet abundantia diuerfarum uirtutum,florcsq, fcrmonum. Qufs aiTtcm igno ratquod exparadifo illo quemlegimus inGcncfîhabcntemlignumuitæ,amp;lignû feien G^Klt;ƒ^x tixboni Slt;malijamp; ligna caetera, abundantiam uirtutum putauerit transferendam, 0^ in llortum mentis effe plantandam f Qiicm in Canticis canticorum Salomon hortum ani mxfignificauitjuel ipfam animam.Sic enim feriptö eft:Hortus claufusforor mca fpon- Carttic. 4 fa,hortus claufus,fons fignatus,tranfmiirioncs tuae paradifus. Et infra ait animä^Exuf-ge aquilOjöd ueni auller,perfla hortum mcum, nbsp;defluant unguentamea. Defcêdat fra

termeusinhortumfuum.Quanto hoc pulchrius quod anima ornata uirtutum UOTibus hortus fit, uel in fe paradifum habcat germinanteme' In quem hortum inuitat Uerbü dei defeendere : ut animailla uerbi imbre cœleftis,amp;: cius copijs irrigatafruétificet, Verba autem dei pafeitur animae uirtutibus, quoties obedientem fibi Qc opinvam inuenerit, oC carpitfruäus eius, atep his deledatur. Cum autem defeenderit in eam dei uerbum, de^ fluuntexeafalubriumunguentaucrborum,amp; diuerfarumffagrantlongelatcqtredogt; kntiagratiarumfpiramina.Vndeaitfponfus(Sponfusautcmanimæ,dcusuerbumeft, _ cuianimalcgitimo quodam cönubij fœdere copulatur.) ingreffus fum in hortum meu nbsp;nbsp;nbsp;î

forormeafponfa,uindemiaui myrrham meam cumunguênsmeis,manducaui panem meum cummelle meo,bibi uinum meum cum lade meo.Edite proximi mei, öd bibite, £dinebriaminifratresmei.Ego dormio, öd cor meumuigilat.Cognofcamus qUosfru-dus öd Cibos cpuletur deus,quibus'ue delcdetur. Deledatur co fi quis mortihcctpcc-catumfuujobliteret culpam luam,fcpeliat atep abolefaciatiniquitates fuas. Myrrha cm cftfepulturamortuorum.Mortuaaûtpeccatafunt,quæuit3efuauitatchabercnonpof-funt.Perfundunt autem ditiini fetmonis unguentis,öd fortiore cibo uerbi uelut pane,et fuauiorefermone uelut melle curant quxdam uulnera delidorum. Sermones autem ci bos elfe docet öd alibi Salomon, dicens ; Faui mellis, fermonesboni.ln illo ergo horto FroiKM d fermonesboni funt,alius qui culpam coerceat,alius qui iniquitatem corripiat,alius qui morifaciatinfolentiam, öd uelut fepcliat cam, quando coneptus aliquis erroribus fuis tcnunciat. Eft etiam fermo fortior qui confirmât cor hominis ualidioribus feriptu-Tte coekftis alimentis.Eft etiam fermo iuaforius,dulcisutmel, öd tarnen peccatoris cort feientiam in ipfa fuauitate compungens. Eft etiam feruentioris fpiritus fermo, qui ine-briatficut uinum,öd cor hominis laetificat .Eft etiam ladeus fermo ,purus öd candidus. Hos cibos dulcium utiliumq fermonum epulandos,fponfus proxirnis fuis dicit .Proxi miaütfuntquieumfequuntur, öd nuptqs eius interfunt. Quo cibo öd potu repleta anima (bibit enim unufquifq aquam dc fuis uafis,ôd de puteorû fuorum fontibus) atq ingt; cbriata,feculo dormiebat,uigilabat deo.Et ideo ficut pofteriora docêt,aperiri ftbi deus uerbum cius ianuam poftulabat,ut eamfuo rcpleretingreffu.Hinc ergo epulatores illi Platonici,hinc nedar illud ex uino et melle prophctico,hinc fomnus ille translatus eft; quot;nbsp;hincuitaillaperpétua,quam deusfuos dixit cpulari, quiaChriftusuita eft .Ideoc^ taliS fvrmonûfeminibus animae eius rcpletus eft uenter, atq ipfa exiuitinuerbo. Quac autê exit animaferuitio ifto,ôd cleuatfe à corporc,uerbum fequitur*

Omniahoc in mundo plena effclaqueorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.Vl

S nbsp;nbsp;nbsp;animae,U cl impedire reeftè gradientes, uel ad altiora tendentes quaerunt de-

poncre,ôd ad tcrrenarcuocare.Sednosmulto magis ad fublimia mente eri^ gamuSjUCïbumfequentesdei.llliprincipatus oftunduntfecularia, quibustuam mente incuïuent,tumagis adChriftum anima dirige greffus tuos.lnqciunt cupiditate auri,argt; genti,uicinaepoft'effionis ,ut acquiredae eius gratia exeufes d cœnaillius qui ad nuptias Mxtt.i» uerbiteinuitauit.Tu cauene cxcufes,fedueftcm te indue nuptialem,ôdutere conuiuio diuitis,ne diucs qui teinuitaucrat,cum excufaucristu,dum esfecularibus occupatus,a- ' lios inuitct,ôd tu excludatis.lnqciunt etiamhonoris appetentiam poteftatesmundi ,ut te extollas ficut /Kdam'.ôd dum uis adaequari deo fimilitudinc poteftatis, diuina praece-ptadcfpicias,8lt; quaehabebasincipiasamittere.Qui enimnonhabet, ÔC quodhabetati ttü. jj feretuï ab co.Quotiês in oratiôc nobis,quamaximè deo appropinquamus, offundunt caquçplenafunt opprobrq alicuius autfcelcris,quo nos àftudio precationis auertant? Quotiensinimicuscordinottro conat infererc,quonosïeflelt;ftatàfan(ftitatis^pofito, t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;U 4 ÔCpqa

pijs uotisf Qtiotiens corporeos inflammatardoresc’Quoticnsoccurfircfadt oculo’ meretricios,quibus caftûiuftx tentet afFedû,utimprouiïoamorisfpiculoferiatimpara' tuoifQuoties infcrit animo tuo uerbum iniquum, ÔC cogitationcs cordis abfconditas. Beut.ij.iuxta de quo tibi dicit kx:Ättende tibinefiatuerbum abfconditamin corde tuo iniquumA quot;jci dicattibidominus:QufdcogitasmalaincordetuocNéuecûabûdauerisauroargen' DcKt.S to^Qc opimis agrorum frudibus,uel honoribuSjdicasiVirtusmea déditmihi hçc,ô^ob' liuilcaris dominum deum tuûHis ergo anima quæ cupit euolarc,deponitur.Sed tu ob' ïudare quafi bonus miles Chriftilefu,öó infcriora obliuifcens,terrena defpicicns,adc® leftia æterna cbntende.Âttolle animam tuâ, nccam illiciat efca laqueorû. V otupW' tes feculi,cfcæ quædam funt:amp; quod peius eft,eicæ malorum, efcx tentationum.Duoi Prowft*. 2^ uoluptatê quæris,Iaqueos incurris.Oculus enim meretricis laqueus amatoris cft. OcU' Prouerb.^ Jus ergo meretricis cft laqueus.Laqueus cft etiâlermomeretricis^qui obdulcatadtcni' pus fauces tuaSjamp;: poftea exafperat cas amaritudinc cofcientiç pcccatrids-Laaucuselt aliéna poflèftio plena amœnitatis.Omneiteriftius ui tæ, plenum laqueorum en. Vntl^ Pfaîm. ï41 iuftus dicitJn uia hac qua ambulabamjabfconderuntlaqueos mihiJn uia,inquit,hacab 14 fconderût.Ideo tu illam uiam ambula quç dicit:Ego ftim uia, amp;nbsp;ueritas, ÔCuita,ut dicas: pp/». 2 2 Animam mcâ conuertit,deduxit me ftiper femitas iuftitiac propter nomen ftrum.Mona turigitur nobis hoc feculum,moriatur nobis carnis iftiusiàpientiajquæinimicaeftdeo* pfilm. et Subtj ciamus animam noftram foli Chrifto, ut dicat unuiquiiq; : Nonne deo fübieda en animameacNóicculofubdita,nómundo,inquir,fubditalt;Nonpotefthocpecunioiii^ non poteft auarus dicere,fed dicit iuftus ÔC contincns. Auarus autê dicit: Anima, habe» multabonain annosmultos pofîta,rcquiefce,manduca,bibe, epulare.quia auarianim* fubdita eft luxuriæ corporali,iufti autcm anima utitur corporeut inftrumento aut oj^ no,quæuelut præclara artifex quouult obfèquium corporis ducit,amp; effingit de eo fpt' ciem quam clegerit,amp; cas quas uoluerit facit in eo refonare uirtutes, pangens nûc mO' dulos caftitatis,nuncmodulos temperantiaî,fobrietatis carmcn,integritatis dulcedinê, uirginitatisfuauitatem,grauitatêuiduitatisJnterdum tarnen modulator côpatiturorga no fuo.Etideo honeftamodulare,utfithonefta compaflîo.Nam ÔC illequi uidet,uiden do plerumq?,amp;: audicns audiêdo afficitur.Et ideo dicit fcriptura : Oculi tui reda uiddt. Et infra:Nemultusfueris ad alienam.Noliintenderein oculosiuucnculac. Nolüntcn'

Varias huiusuitæeftèmoleftias. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.

E nbsp;nbsp;nbsp;fo hoc corpore noftro laquei circûfufinobis ftint,quos debemus uitarc. No

credamus nos huic corpori,non mifccamus cum eo animam noftram. Cüin amico,inquir,mifce animam tuam.nô cuminimico.Inimicum tibi eft corpus tuo, quo® repügnatmcnti tuç,cuius operainimicitiç,diflenfîoncs,litcs,pcrturbationeslt;^funt.No ïi cum eo mifeere animam tuam,ne utrumeç confundas.Nam li mifeetur, ergo meliof fit caro,quæ inferior eft,quâ anima quæ iuperionquia animauitam corpori tradit,caro ail tem morte animætransfundit.Confunditur ergo utriufq?operatio,confunditurprope ipfa utriuftp fubftantia. Igitur ftiftipit in fe anima infènfibilitatem defundi corporisA corpus omnibus animçuirtutibus fimgitur. Acne forte quia inftinditur anima corpoU, etiam confundi putetur, exemplum nobis fithuiusluminis gratia. Siquidem amp;nbsp;lumen terreno loco infunditur, nec tarnen confunditur. Non fit ergo confuû opcratio,quoni difpar fubftâtia eftrfed fit anima in corporc ut uiuificet corpus hoc,gubernet,illumincf-Negate tarnen non poflumus quod compatiatur corpori fuo,nam cotriftatur.Siqui' Mdtth. 2 e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ofus ait:Triftis eft anim a mea ufq? ad mortem : affedum hominis in (e exprimens.

Pfulm.e Etalibi:Animameaturbataeft.Siquidemamp; modulator modulis{uis,auttibiæ,autci' tharæ,aut organi uoce,geftu,affcduq! compatitur.In triftibus fonis triftior,inlætisl^' tior,in acutioribus excitatior, in ipfismitioribus mitior atqi manftxetior, utfonoscan^ tuumipfecommcndetamp;^quodammodomodulcturaffedus.Animaquocpinhoccor' pore tanquam infidibus muficis,quæ fobria cft,cum iummis,ut ita dicam, digitis uelut neruorum fonos ita pulfat carnis paftioncs, ut confonum reddat morum at qß uirtunm» confentientemcj concentum, «tin omnibus cogitationibus fuis, in omnibus operibu« idcuftO'

M ciiftoxlïatjUt omnia cofih'a ÔC fada fibi concinant. Anima eft ergo quæ utittir, corpus q«od ufui eft:ac per hoc aliud quod in imperio,aliud quod in minifterio : aliud quod fu mus,aliud quod noftrum eft.Si quis animæ pulchritudine diligit,nos diligit : fi quis cot porisdccorediligit,non ip fum hominem, fed carnis diligit pulchritudinem,quç tarnen cito niarcefcit ÔC defluit.Vnde illi intende,de quo dicit Propheta: Qui nó acccpit in ua P/4lw.ii num animam fuam.Inuanum accipit animam fuam,ut iam de huius uitæ dicamus mole fttisjtjui fecularia ftruit,3edificat corporalia. Quotidie ad edendum 86 bibendum iurgü mus,86nullus expletur,utnon poftmomentum efüriatacfitiat. Quotidielucrûquærii ■ iTius,amp; nullus cupiditatimodus ponitur.Nó fatiabitur,inquit,oculusuiiu,nec aurisaugt; Ecckfi dttu.Qiii diligit argen tû,non fatiatur argento.Nullus finis laboris, 86 nullus eft frudus abiindantiæ.Cupimus quotidie fcire noua.SC quid eft ip la fcientia, nifi quotidian! dolo risadicdiof’ Omnia quæfuntiamfucrunt, 86 nihil fub loic cft nouû, fed omniauanitas, 'i otam uitam odio habui.dixit Ecclefiaftes.Qiii uitam odio habuit, utiqî mortem pra:- lWlt;1.4 dicauit,Deniq5 mortuos laudauitmagis quàmuiuentcs : 86 ilium iudicauitbeatum,qui ihliancuitamnonuenit,nccinancmhuncfufcepitlaborem. Circinuit,inquit,cormc3 lit fdrcm impij lætitiam,6C ut confiderarem 86 quærerem làpientiam 86 numerum,SC ut ftircin imptj lactitiam 86 moleftiam 86iadationem, 86inueni ego earn amariore quàm mortcuT.non quia amarafitmors,fed quiaimpio amara: amp;nbsp;tarnen amarior uita mors. Grauius eft enim ad peccatum uiucre,quàm in peccato morùquia impius quàm diu ui^ uit,pcccatûauget:firtioriatur,peccaredefinit.Pleriq; criminûiuorû abfolutionelçtanf.

Si emendaturi funt, rede;fi perfcueraturi in cis,ftulté:quia loge illis plus damnatio pro fùi{rct,ne incrementa facerent peccatorum. De quo fublimis eft fcntentia Apoftoli di- Row.i centiSjQuôd non folum ij qui flagitioià agunt,fcd etiam qui ca approbant,digni morte funt:fedillosquitalia condemnantinahjs qualiaipfiagût,inexcufabileshaben', Ô6fiia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

damnatos fcntentia. Cû enim alios condemriant,feipfos côdemnant.Nec fibi eos blari-diri oportere,quiapœnarû ad tempus immunes uident,ÔC cxortes reatus, cum grauiO-res pœnas intra fe luantjôu fibi rei fint, qui ahjs non uidentur, atcp in fe intorqueant gra-uiorem confcientiæfententiam,cum de aliorûpeccatis iudicant.Sed noli, inquit,ô ho.-mo diuinæbonitatis 86 patientiæ thefauros contcmnere. Bonitas enim dei ad pœniten tiam te prouocat,ad corredionem inuitat : duritia aût tua qua in erroris pertinacia per-fcueras,futuri iudicij auget feueritatem,ut dignam rétribution? tuorû accipias delicfto-rum.Nonigit mors malum. Nam nctç apüd uiuentes mors eft,neq; apud defundfos. Apud alios enim non eft, quia adhuc uiuunt,ahj tranfierunt. Itacp neque apud eos mala eftqui earn adhuc ncfciunt,hoc ipfo quia nefciunt : necp apud eos qui iam 86 fècundum corpus nihil fentiunt,ôd fecundu animam liberati funt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..

Mortem ipfam non elfe terribilem,fedopinionem de morte. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. v ni

V od fi terribilis apud uiuentes æftimatur,nô mors ipfa terribilis eft,fed opi-* nio de morte,quam unufquifq? pro fuo interprétât affedu, aut pro fua con-fcientia perhorrefcit.Siiæ igitur unufquifcp confcientiæ uulnus accufet,nort mortis acerbitatem.Dcniq! iuftis mors quietis eft portus, nocentibus naufragium putâ tur.Certe ij s quibus grauis eft timor mortis,non eft graue morffed graue cft uiuete fub metumortis.Non ergo mors grauis,fed metus mortis. Metus aût opinionis eft, opinio uero noftræ infirmitatis,contraria ucritati.Nam per ucritatem uirtuSjper opinionem iri firmitas.Opinio aût non mortis utiq;,léd uitæ eft.Ergo illud gratie uita magis inuehitur elTe.Liquet igitur quia mortis metus non ad mortem referendus eft, fed ad uitam. Nôri eîhhabemus quod in morte metuamus, fi nihil quod timendum fit, uita noftra cômifit. Etenim prudentibus deli(ftorum fupplicia terror! funt, delidfa autem non mortuorum aeftus funt,fed uiuentium.Vita igitur ad nos refertur,cuius adlus in noftra poteftate eft, mors autem nihil adnos.Eft enim feparatio animæ 86 corporis. Anima abfoluitur,cor-pus refoluitur.Quæ abfoluit,gaudet: quod refoluitur in terram fuam,nihil fentit: quod nihil fentit,nihil agnofeit.Tamen fi mors malum,quomQdo iuuenes non timent fieri fe nes,necfinitimam mortis uerentur ætatemfParientiustp déficit qui præfumpta morte deficit,quàm qui inopinata.His quoque qui mortem malum putant,aptum reiponiunî arbitrorj quiaperuitam admortem eft tranfitus, per mortem autem ad uitam reditus.

s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSII

Ncq; cnim niü qui mortui fucrint, poflunt rciurgcre. Infipiéntes autem mortem quafi fummum malorum rcformidant, fapientes quafi requiem poft labores ÔC fin cm màlogt; rum expetuntkDuabusautem excaufismortem infipicntesucrenrur. Vnà, quôdcain interitum appellant.interituS autem hominis effe non poteftjCum anima luperftes cot' porifit)fâluoeoquodipiumeorpusmancatreiurrclt;ftio*Alteraautemcaufa,quodpoe' nas reformidentjpôetarum üidelicet fabulis territi, latratus Cerbcri, QC Cocy ti fluminis triftem uoraginem,ô(S Charontem triftiorem,furiarum agmina,aut praerupta tartara, in quibus Hydra iæuior fêdem habeat.T ityi quoq? uifcera reparandis fœcunda fupplieîjs, gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quæ uultur immanis fine ullo fine depaftitur. Ixionfi quoque orbis perpetuam liib pœ-

næ atrOcitate uertiginem,et faxi defuper imminentis fiiper capita accubantium inter pulas impendcntcm ruinam.Hæc plena funt fabularum : nec tarnen negauerim pœnas cfle poft mörtem.Sed quid ad mortem id quod poft morte eftfSi autem quæ pönnror-tem funqreferantur ad mortem:eadem etiam quæ poft uitam funt, referantur aduitaffl' Nulla ergo erSt fupplicia quæ referantur ad mortem. Mors enim,ut fttpra diximus, ab^ Philip, t folutio eft 8c feparatio animae ÔC corporis. Non eft autem mala folutio, quia diHblui QC . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33 efle cum Chrifto multo melius. Non igitur mala mors. Denique mors pcccatoru peffi'

ma. Non utique mors peffima generaliter,fed peflima Ipecialiter peccatorum. Denitf preciofaiuftorum.Vndeliquet acerbitatem nonmortis efte,fed culpæ.Pulchréautcni Græci à fine mortem appenauerunt.TiÀtvTitù enim morrê appellant,eô quod finis iftius loan. 11 uitæ fit.Scd etiam fomnum fcriptura nuncupat mortem,ficut eft illud : Lazarus amicus nofter dormit,fed uado ut fufeitem eum. Somnus autê bonus, quoniam quies eft, ficut Pftlm. 3 fcriptum eft: Egodormiui,amp;requieui,furrexi,qlioniamdominusfufeepitme.Duf cis igitur quies mortis. Denique dominus lufeitat quiefeentes, quia dominus eft rcfnt'' E«1,11 recftio.lllud quoque egregium,quod ait fcriptura : Ante mortem non laudaueris quefl' quam. V nufquifque enim in nouiflimis ftiis cognofcitur,6c in fil tj s fuis aeftimatur,fibC' ne filios fuos inftituit,amp; difciplinis competentibus erudiuit. Siquidem ad negligêtiam patris,relertur diflblutio filiorum.Turn quia unufquifque quam diu uiuit, obnoxius eft Gmef.2 5 lapfijL nec feneeftus immunis à crimine : ideo legis quia Abraham mortuus eft in fenC' (ftu\^^na, co quod in bonitate prop ofiti fui permanfit. Mors igitur uitac eft teftimo^ nium JNam ft laudari ante gubernator non poteft, quam in portum nauem deduxefic quomodolaudabishominêprius quam in ftationem mortis fuccefleritfEt ipfefuieft gubernator,Sc ipfe uitæ huius iaeftat profundo.Quamdiu in falo ifto,tamdiu internait fragia. Dux ipfe nifi confetfto prælio non fumit lauream, nec miles arma deponif, nec ftipendtj mercedem adipifcitur,nifi hoftelupcrato. Mors igitur ftipendiorum plenitu-^ dojfumma mercedis,gratia milftonis eft. Quantum autem morti dedit faneftus Iob,qul tot 29 dixit: Benedieftio morituri in me ueniat.Nam etfillaac benedixerit filios fiios moriens,

Sclacob benedixerit patriarchas, tarnenbenedidionis illius gratia poteratfob'sbene^ dicentfum meritis deputari, ucl pietati paternæ. Hicuero nulla prærogatiuameritorô eft, nulla pietatis, fed folius mortis priuilegium : cum benedidio huiulcemorituri tan^ turn uirtutis habeat,ut earn fibi fandus propheta optauerit. Ac per hoc cogitemus fetn . per hunc uerficulum, ÔC corde tcneamus.Si quern uiderimus pauperem morituru, funi' ptu iuuemus,0C dicat unufquifque noftrum:Benedidio morituri in mcueniat.Si quein uiderimus debilem,non deferamus. fi quern in extremis pofitum,non rclinquamus. oc currat ÔC nobis dicere : Benedidio morituri in me ueniat. Laudet SC te unufquif^ mort turus, unufquifque depofitus æuo, unufquifque confedus uulnere graui, unufquifque morbo abfumptus,et iam mortiproximus.Hicuerficuius quantosbenedicifecitfquo^ tiens mihi pudorem incuftit fi moriturum præterq, fi non uifitaui grauiter æOTum,fife ftidiuiinopem,ficaptiuum nonredcmi,fifcnemforeui fSitergoin cordeidiempcr:ut ProM. 24 ftimulet duriores,ut admoneat promptiores.Rclonent te poftrema uerba morituri, 0^ lot 2 9 nbsp;nbsp;nbsp;benedidione tui egrediens corpore anima fecum uehat.Eripe etiâ eum qui ad

Äm'mani non interné cum corpore. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. ix

Vis igitur dubitct de bono morn’s, cum i'd quodiriqui'etüih, fd quod erube/ Q_ fccndüm,id quod inimicumnobiseft,id quod ufolentumjid quod procello.-fum,amp;f ad Omnia uitia illccebrofum eil, conquiefcat Sgt;C i^cc2it,S)C quafi ferrea cauea claudätur fepulchrijelinquarurrabics eins exanimis,0!^ emortua compago uifcC rünïîil terrain reföluatunid aût quod familiareuirtutibus, amicûdifciplinis, ftudiofum ^lôriæ,fcquax bonijdeo fubditum eft,ad illud fublime euolet,SC cum illo puro Sgt;C perpe tuo bono at qp imVnortali mancatjipfi adhaereatjSC cum ipfo fit de quo cognationein du CitjUiquidamainCuius5Cgenusfumus.^Nonenimmorianimam cum corporemanife Hum elf jquia non cft de corpore.Non efle autem earn de corpore,icriptuta mul tis mo^ dtsedocct.Nam Adam à domino deonoftroacccpitfpirituuitac, SCfaéluseft homo , in animam uiuentem.Et Dauid aitiConuerterc anima mea in requiem tuam,quia domi Pfal.ti^ husbcnefecit tibi. Et in quo bcnefeccrit,audi. Quialiberauit, inquit, pedes ineos à la^ pfu. Vides gratulari eum mortis huius remedio, quiafinis faclus eft erroris, quia culpa non natura defecit. Denique quafi exutusôC liber, dicit: Placebo domino inregionc uiuorum. Ilia eft enim uiuoruin regio. Deniqueillamanimarum requiem, dicitterram nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

efTeuiuentium, quo peccatanonpenetrant,ubiuirtutumuiuitgloria.Iftaautcmrcgio fdena cft mortuorum, quia plena deliótorum;mcritoq; dictum eft, Relinquemortuos Matth.g èpclire mortuos iuos.Sed ÔC fupra fimiliter ait: Anima cius in bonis dcmorabituqet fe.- nbsp;nbsp;nbsp;34 .

tneneiushæreditabit terram.hoc eft: Anima timentis deum habitabitinbonis, ut fem-per in cis fit,8é fecundu ea. Quod poteft etiam de eo accipi qui fit in corpore, ut ÔC ipfe îî timeatdcum,inbonis habitct,5C in coeleftibus fit, 0!^ poflideat corpus fuum, SC domi-netur ei quafi in feruitute red3lt;fto,3C poffideat hacreditate gloriæ 0(1 cœleftiû promiftb-rum.Vndeamp;^ nos fi uolumus poft morte corporis huius in bonis efle, caueamus neag-' glutinctur animanoftrahuic corpori,ne cômifceatur,ne inhærear,ne trahatur à corpore,tan^ ebria perturbationibus eius uacillet Sc fluitet,ne fe ei credat atqt eius deledla tionibuSjUt cômittat fe eius fenfibus. Nam SC oculus eius error 5C fraus eft, quia f^itur quot;nbsp;nbsp;nbsp;'

uifus:flCauris eius deceptio eft, quia 8C auditus illuditunSC fapor eius deceptio eft.Ueni quenôôciofedi(ftûcft:OcuIituirelt;ftauideant,6Clinguatuanôloquat perucrfa,Quod Prott.4 no eflet diâ3,nifi frequenter errarênVidifti meretrieem, captus es uultu eius, SC forma decoramputafti:erraueruntoculitui,perucrfauidcrunt,aIianunciaucrunt.Namfiueré uidifTcntjUidiflènt deformem meretricis affe(ftû,inhorrcntem procaciam,irtdeccntê im pudicitiam,marccntes libidines,tetram colluuionem,anim3c uulnera, confeientiæ cicà trices. Quiuiderit, inquit, mulierern ad concupifcertdum cam. Vides quôd ifte falfum Matth. quæfiuit,qui non ucritatem fed adulterium rcquifiuit. Videre enim quæfinit ut concu-pifcercqno ut uerum cognofccrcnErrat igitur oculus, ubi errat aflècftus. Affectus ergo deceptio cft:deccptio uifus.Et ideo tibi dicitunNe capiaris oculis tuis,id eft, non capia Prouer,g lur anima tüa.Mulier enim uirorû preciofas animas capit.Deceptio eft auditus:Denicp blandimento multo fermonis mulicr form'caria fçpe iuuenis cor feduxit,deccpit,illufit. Ergo nô laqueis nos credamus SC rctib.îjs quæ decipiût illudunt,quia corda tentant, iiTipediunt cogitatiôes,quç impediunt uifu,impediunfauditu,odorc,ta(ftu,fapore.NÔ fequamur illecebrofa nbsp;fedult;ftoria,fcd fequamur illud quod bonû eft: il I i adhæreamus,

flludimitemut’‘.illius præfentia, illius cômunicatio nos meliores faciat, mores noftros colorcqillius quedânos focietas informer. Qui enim bono adhæret,afli.imitindc quod bonum eft,quia feriptû eft : Cum famfto faneftus eris, ÔC cum pcruerlo pcructfus cris, ÔC Pfalnt. 17 cuminnocenteinnocenscris. Afliduitatcenim atqi imitationc quædamfimilitudinis imago formatur.Ideoq! addidit : Quoniam tu illuminas lucernam meam domine. Ete-nim qui appropinquat lumini, citius illuminatur, plus in eo fplendor æterni luminis tefulget e proximo.Ergo anima ilia quæ adhæret inuifibili bono deo atq; immortali,SC ipfa corporea hæc fugit,amp;: terrena 8C mortalia derelinquit, fitqi illius fimilis quod defi-derat,in quo uiuit ÔC pafcitur:ÔC quia immortali intendit,non eft ipfa mortalis. Quæ e-nimpcccatmoritur,nonuticpaliquafuidifrolutione,fedmerltomoriturdeo,quiauiuiC peccato.Ergo quæ non peccat,nonmoritur, quia manctin fubftantia fui,manetirt uirtuté gloria, Nam quomodo fubftantia cius intcilrc ^ötcft, quum utique animd

gt;40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROS II

fit quae ui tam infiiditfEt cui anima infunditur,uita infunditur: à quo anima difceditjU^quot; ta difcedit. Anima ergo uita eft.Qiiomódö enim pötcft mortê rccipere, cum fit contrïquot; ria f Sicut ein nix calorê non recipit,nam ftatim foluit,0^ ïüx rtón recipit tenebras,nafl ftatim difcutit:infufo enim lumine, tenebrarü horror äüfertur, finit admoto igne niui“

rigor definit: ita ÔC anima qug uitam créât,mortem non rccipit,ncc moritur, Animam non mori cum corpore, fcripturx teftimonijs cömprobamr.

Abemus ergo rationê : fed hacc Humana,illud diuinü,quöd ait dominus: P® H nbsp;nbsp;nbsp;teftatem habeo ponendi animam meam, ÖC potcftatem habcO itcru fuirii^'

di cam. Vides igitur quia non moritur cum corpore,quae amp;nbsp;p onitur rc»^ mitur,amp;^ in manus dei patris comertdatur f Sed ne forte dicas fpeciaic efle quod Clu»” eft,0(S quamuis ille quae fiint hominis fiifccperit, tarnen quia alterius eft caufa ÔC iftud ftruere,ne tempus cräftinetur, aüdi dicCntem : Quid feis an nodle hac à te tua anima tC' pofeaturc' Nunquid dixit,moriatur in te anima tuat' Non. Sed repofeatur à te. Qu« ta eft,repofcitur,uel repetunt à te.Rcpctitur enim anima,non interimitur.'QuodrcpcU tur,manet:quod intcrimitur,no manet. Quómodó enim interimit,de qua dixit fapicn^ tia dei,no timendu quanquam qui poteft corpus oedderè,animam aût non poteftf’ qua dicit Propheta: Animameain manib.tuis femper.Sempcr,inquit,non in tempore-Et tu cómenda animam tuam in manus domini, nönfolum cumrccedit e' corpore, f^ ctiam cum eftin corpore, eft inmanibus domini, quianonuides cam undeueniat,aat quo uadat.Eft in te,6C eft cum dco.Deniq; corregis in manu d0mini,5c ab co regit*^ amp;nbsp;gubernatur.Cor repletur mente,amp; mens animæ principale eft, ÔC uirtus animae eft-Nó earn uirtutê dico quæ in laccrtis,ied quae in confihjs,tcperantia,pictatc, atq? iuftina eft.Si cor hominis in manu domini,multo magis anima.Si anima in manu dci eft,nouti que anima noftra fepulchro fimul cum corpore induditur : nec bufto tenet, fed quk pia fungit .Et ideo homines fruftra preciofa ftruunt fepulchra, quafi ca animae, SC no fa lius corporis receptacula fint. Animarû aût fupcriora efle habitacula,fcripturç teftimOquot; nijs ualdc probatur.Siquidem ÔC in Eidrglibris Icgimus: Quia cum uenerit iudicij dies, reddet terra defun(ftorum corpora,SC puluis redact cas quae in tumulis requiefeUntreH quias mortuorû.Et habitacula,in(^uif,reddcnt animas quae his comendatac fiint,ÔCreiie labitur altiflimus fiiper fede iudicq.Hæ furtt habitationes de quibus dicit domiriUs,nid loan. J 4 tas manfiones efle apud patre fiium,quas fiiis pergens ad patrem difeipulis præpararet-Sed Efdræ ufiis film fcriptis, ut cognofcant Gentiles ea quae in Philofophiç libris mirai* tur,translata de noftris. Atqi utinam non fiiperflua his ÔC inutilia mifeuiflent, ut diccrêt animas hominû pariter ac beftiarum efle c5munes,carumq; fummum praemium, fima' gnorum philofophoru animae in apes aut lufeinias demigrarent: ut qui ante hominûgc nus fermone pauiflcnt,poftea mellis dulcedine,aut cantus fiiauitate mulcerêt. Satis fut rat dixifle illis quodliberatæ animae de corporibus àiiTàüpeterent, id eft locum qui non uidetur, quern locû Latine infernû dicimus.Denicj amp;nbsp;feriptura habitacula ilia animarû promptuarianuncupauit : quç occurrens querelg humanae, co quod iuftiqui prgccflt' 5 runt uideantur ufqj ad iudicij diem, per plurimum fcilicet temporis débita fibi remune^ ratione fraudari,mirabiliter ait coronae effefimilem ilium iudicij diem, in quo ficutnon nouilTimoru tarditas, fic nec priorû uelocitas. Coronae enim dies expeiftatur ab omnf bus,ut intra eum diem ÔC ui(fti erubefcant,6Cui(ftores palmam adipifeantur uicftoriae.If ïud quoq; no reliquit occultû,quôd fiiperiores uideant qui antégenerati funt, infirmio res qui poftea.Comparauit cnim utero mulicris partus huius feculi : quoniam fortiores funt qui in uirtute iuuentutis nati fiint, infirmiores qui têpore feneeftutis. Deficit enint multitudine generationis hoc feculum tan^ uulua generantis, tanÇ fencfccns créa* tura robur iuuêtutis fiiæ, uelut mareend iam uirium fuarum uigore deponit. Ergo dum expecftaturplenitudo temporis,expedant animae remunerationemdebitam. Alias ma net poena, alias gloria : ÔC tarnen nec iliac interim fine iniuria, nec iftg fine fi udu funt. Nam Sc illÇ uidentes feruantibus legem dci repofitam effe mercedem glorip,eonferua' ri earum ab angelis habitacula, fibi autem diflimulationis ÔC contumaciae iupplidafo' tura,ÔCpudorê ÔC confufionê,ut intuentes gloriam altiflimi,erubefcant in eius confpe^ dum uenire,cuius mandatu temeraucrut.Sicut enim praeuaricauo Adae, ita ÔC cofufio: quoniam

quontam finit flk per inniriam mandatorum cœleftiumlapfùs eft, SC pudore fc prola pfionis abfcodit, fulgorem diuinæ pracfentiguerecundia peccatricis conicienriçuibûc nonaufus:itaamp; animçpcccatorum uibr antis luminis eiusfplendoremnon fuftinebût, quo teftefcreminifcentur erraffe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

Quæfitanimarumpoftbancuitamfuturalætina. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.ni • •

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod uicerit carnem,nec illecebris eius inflexæ fint.Deindegt;quo precio

fedulitatisSCinnocentiæ fuæfecuritatepotiantur ,necquibuidaucut im-biorum animæ erroribus amp;nbsp;perturbationibus implicentur,atcp uitiorum fuoru riatorqueantur.ôô exagitentur quibufdamnirarûæftibus.Tertio,quodferuatæ ale legis diuino teftimonio klciantur,utfadorumfuorum incertûfupremoiudicio nonue-reantureuentum.Qiiarto,quiaincipiuntintelligererequiemfuatnA tuturamlui glo-riampræuidere.eacÉfeconlolationemulcenteSjinhabitaculisfuis^umagnatranquil-litaterequicfcent,ftipatæ præfidijs angelorum.Quintus autem ordo,exultationis über rimæhabetfuauitatem, quod ex hoc corruptibilis corporis carcerein lucem liberta-temq peruenerint,amp;: repromiffam fibi poffideant haereditateimEffenim ordo quietis, quiaeft amp;refurreâionis.SicuteniminAdâomncsmonuntur,itaamp;inChnfto,inquit, ► nbsp;nbsp;gt;nbsp;S

omnesuiuificabuntur. Vnufquifcß autem inordine fuo »mimuiæ Chriftus: deinde qui funtChrifti,qui in aduentû eius crediderunt,deinde finis. Erit igitur ordo diuerfus cia-ritatis amp;nbsp;gloriæ ficut erit ordo meritorum.Proceffus quoq^o rdinum,procellum expri' miiclaritatis.Denic» fexto ordine demonftrabitur qs quod uultus earum ficutfolinci-piatrefulsere ôôftellarumluminibuscôparariiquitarnenfulgor earum corruptelaiam fentire nonnoffit.Septimus uero ordo his erit,ut exultent cum ftduciaA fine ullacun-âatione confidant,ôô fine trepidatione l3ctentur,feftinantcs uultum eius uidere,cui fe-dulæferuitutis obfequia detulerunt : de quo innoxiæ confcientiæ recordatione præfu-mantgloïiofammercedemlaborisexigui,quamincipientesreciperecognofcentindi gnas elfe huius temporis paffiones, quibus rcmunerationis æternæ gloria tantarefer-mr.Hic ordo mquit,animarum,quæ funtiuftorum ,,quos etiam immortalcsnondubi-tauitdicereiAqSinto ordine,eo quodfpatium,inquit,incipmtreciperefruentes ÔCim-morBles.Hæc^Xnquic.te4uic^arSperfeptcmordincs. elt; faturæ glonæ fanftio.priufquamtafu sl«biutiontbu.quietx congreganornsm^ereperfruantur.

VndeàLrophetaadangdumErgodabtattcmpasammabusvoftquÿcpaiatpfuc- ^.E(4r* liradcco;po;c,utuideâtdcquomSdodixiftifEtdix.tangdus-.Se^mdicsentl.ber-tas earutn,utuidcant in feptem diebus qui pt^diflifunt fertnoncs,8C pofteacongrega-buntur inhabitacubsfuisHæc ideopknius de iuftoium oïdine expieffafunt quam de padionibusimpiorumiquia melius eft cognofeere quomodo innocentes faluentur, quàm quomodo crucientur flagitiofi.Ergo quia iufti hâc remunerationem habent, ut uideâtfaciemE)ei,£lt; lumen illud quodilluminat omnemhomincm, abhinc induamus huiufmodiftudium,ut appropinquetanimanoftraDeo, appropincniet oratio, a læ-teatillinoftrum dcfiderium,nonfeparemur ab eo.Etbic quidempolitt,meditanào,^e-gendo,qu3crendocopulemurDeo,cognofcamuseumutpoffumus.Exparteemm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- .

cognofcimus,quiabic imperfe(fta,illic perfeda omniadiicparuuli ,illic rnb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o in. î

inus,inquit,nunc per fpçculum in3cnigmate,tunc autemfacic adiaciem. une r facie gloriamDeifpeçularilicebiqquamnunc animæ corporisbuiu^concretisu ceri-businuolutæ,2lt;quibufdamcarnishuiusmaculis2lt;colluuionibusobum raç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fvodîi

uideïcnonpoffunt.Quisenim,inquit,uidebituultummeum8CuiuetrEtrefte.Nainfi Hx d.35 folisradios oculi noftriferre nonpoffunt, ÔC fi quis diutius e rcgioneinlolem itttende-rit,cæcarifQlerc pcrhibctur.fi creatura creaturam fine fraude atq often loneluinonpo teftintucïi'.quomodo poteftfinepericulo fuiuibrantem cernereuu^ir^eatorisæter nijCorporishuiusopertusexuuqsc'Quisenimiuftifi.caturin.compec upeijcurnunius vob i«^

lumàebitum omnibus finem,inquoBfdïas remuncrationem fux deuorionis muenit, dic€ntc ^idoïnino;Tu cnimrccipieris abboîninibus, ÔC coiwenabexisreuduutn cû -

242- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DI VI AMBROS II

lio meo, Sc cum fimilibus tuis. Quod fi ilIi gloriofum ÔC lucundum erat cum fimilïbus conucrfari,quanto nobis gloriofius erit ÔC iucundius ad meliores pcrgere,ÔC conaerû' ri cum îjs quorû fada miramurCQuis itaçp prior, Efdras, an Platof Nam PaulusEfdrar, non Platonis fecutus eft dida.Efdras reuelauitfècundum collatam in fe reuelationcm, iuftos cum Chrifto futuros,futuros SC cum Tandis. Hinc ÔCSocrates ille feftinarefedf cit âd illos fiios dcos,ad illos optimos uiros.Noftra funt uticç qug in phîlofophorum teris præftant.SC ille pofuit ea quorum proprium teftimonium non habebaunos diuini Mdnfc.i7 pi-âgt;ceptiliabcmusauthoritatem.MoyfesÔCHelias euChrifto apparuerunt, Abraham Gfnr/, 18 tjijQs alios cum Deo fufeepit hofpitio,Iacob Dei caftra côipexit,Daniel iuftos fîcutfo'

^^’’’^^^^’^5'^”’S^*^’^^^o^lo,reuelantefibi^piritu^àndo,decIarauit.

De felicitate regni acterni,SC quibus modis eô contendere debeamus. Caput xH Is igitur Ifeti,intrépide pergamus adredemptorem noftrulefiim, intrcpi' H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de ad patriarcharum conciliû,intrépide ad pattern noftru Abraham, cum

dies aducnerit,profîcifcamur : intrépide pergamus ad illû fandorû cœW, ■ iuftOrumq; conuentum.Ibimus cnim ad patres noftros,ibimus ad illos noftrgfidciprÇ' ccptoreSjUt ctiam fi opera defint,fides opituletur,dcfcndathæreditas. Ibimus ubifî' Lhc. I s piiiYj fiiYim Abraham fandus expâdit,utfufeipiâtpauperes, ficut fufeepit SCLabarum: in quo finu requicfcunt,qui in hoc Icculo grauia atq? aipera pertulerunt. Sed nûc patcf etiàm ateß ctiam extendead fufeipiendum hinc pauperem manus tuas, aperi grcmium tuum,cxpandc finus tuos ut plurcs fufcipias,quia plurimi in Deum crediderunt. Sed ta M4Uh.24 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qnamuis fides creuerit:abûdatiniquitas, refrigefeit charitas.Ibimus ad eos quitf'

8 CZ22- cumbunt inrcgnoDcicum Abraham,IfaacÔClacobiquirogatiad cœnam non exeufa ° ucrunt.Ibimus cÔ ubi paradifus eft iucûditatis, ubi Adam qui incidit in latrones,nefdt iam uulnera fua flere,übi amp;nbsp;latro ipfe regni cœleftis confortio gratulatur,ubi nullæuu^ bcs,nulla tonitruà,nullæ corufcationes,nullauentorum procella, neep tenebræ, neque uefper,ftcq! çftas,nccÿ hyems uicesuariabunt tcmporum.Nonfrigus,nongrando,non pluuiæjilon fob's iftius erit ufiïs,aut Iunæ,neq! ftellarum globi,fed fola Dci fulgcbit cb^ Io4»w. I 1 itas.Domihus cnim eritlux omniû,5C illud lumen uerum quod illuminât omnem ho^ minem,fulgcbit omnibus.Ibimus cô ubiferuulis fuis dominus lefus mâfioncs paraifiK lox«« I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cft,SCnos fimus.Sic cnim uoluït. Quæ fintillæ manfioncs, audi dicentenub

’ * domo patris mci manfioncs multa: funt.Quæ fit uoluntas,irerum,inquit: Venio ôiaC' ccrfouosadmeipfum,utubicgo ium 8C uos fitis. Sed dices quialblis difcipulisloque^ batur,quod ipfis fob's ijîoponderit. multas manfioncs igitur undccim tantum difeipU' lis præparabatÆtubi eft illud,quod ex omnibus mûdipartibusuenient SC recumbent in Dci rcgnofVnde uolûtatis diuinæ,dubitamus effeduse'Sed Chrifti uclle, fccifleeft-Deniep dcmonftrauit SC uiam,dcmonftrauit 6C locum,dicens : Et quo uado -, uos feittSj 5C uiam fcitis.Locus apud patrem eft,uia Chriftus eft,ficut ipfe ait:Ego ium uia,amp;^ueri-tas,amp;^ uita.Ncmo uenit ad patrem nifi per me.Ingrediamur hanc uiam,teneamusuerita tem,uitam fcquamur.Viaeft quæpcrducit,ucritas quæconfifmat,uita quæperfered^ iolt;lt;«», 17 pf feiamus ueram uobintatcm,addidit in pofterioribus:Patcr,quos dediftiinf hijUolo ut ubi ego fum,amp; ilb fint mecum,ut uidcant claritatem meâ. Repetitio ifta con firmatio eft,ficut illud Abraham, Abraham.Et alibûEgo fiim,ego fum qui delco iniqu* tates tuas.Pulchreautem quod fuprapromifit,hicpopofcit.Et quia ante promifit,ÔLlb popofcit,non ante popofcit,SC fie promifinpromifit quafi arbiter muneris,confciuspo tcftatiSjpopofcit à pâtre quafi pictatis interprcs.Et ante promifit,ut poteftatem cogno fcas:popolcit poftca,ut pictatem intelligas.Non popofeit ante amp;nbsp;fie promifit, neuide^ feturpromifincpotiusquodimpctraucrat, quàm quodpromifcrat præftitiflc.Necfiiquot; perfluum putes quodpopofeit, cum tibiexprimâtpaternæ uoluntatis confortium,in quo unitatis indicium,no incrementum eft potcftatis.Sequimur te dominclefu, fedut lodM». 14 lequamur acccrfi,quia fine te nullus afeendit. Tu enim uia es, ucritas, uita, pofTibilitas, fides,præmium.Sufcipe nos quafi uia, confirma quafi ucritas, uiuifica quafi uita. Pande illud tuum bonum,quod uidere defiderabat Dauid,inhabitâs in domo domini, idcotp Pfdlw. 4 dicebat:QuisoftcnditnobisbonaÆtab'bi;Crcdouidcrebonadomini:in terrauiucn-Pp/n». 2 lt;s timnjSj enim funt bona,ubiuita perpétua eft,uita fine cn'minc.Alibi quoep aicRepR-' bimur

LIBER 'DE B O N O’ M OR T I S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X45

bi'murinbonisdomus tuæ.Quodfdcofrequentauit,utfcireshmcbonum illudphilo-fophostranftubne,quodfummumairerunt,Pande ergo illud uere bonum tuum illud diuinumjin quo amp;nbsp;uiuimus,ÔL fumus,SC mouemur.Moucmur quafi in uia, iumus quafî Ad. 17 inueritate,uiuimus quafi in uiça ærcrna.Demonftra nobis illud bonum quod eft fimile fuijfemper indifl'olubile atq, immutabile,tn quo fimus ætcrnfin agnitione omnis boni, ficut uas eledlionis tuæ Paulus teftificatus eft dicens : Forfitan enim ideo difceiïît ad ho ranijUt æternum ilium recipercs. Aeternum ergo miniftrum Dei dixit, fcribens ad Phi^ lemonem,cuiusfideminagnitioncm omnisboni quodin fancftiseft, inChriftûlefum cuidentiorem fieri poftulabat.In quo bono eft requies pura,lux immortalis,gratia per-petuajhæreditasanimarum pia,amp;fecuratranquillitas,nômortifubiecfta,fed ereptade mortCjUbi nullæ lachrymç, nullus eft fletus. Vnde enim illic fletus,ubi nullus eft lapfusf ubi funt fancfti tui erroribus ÔC folicitudinibus,infipientia at(Ç ignorâtia, timoré ac me-tUjCupiditatibus atqs corporels colluuionibusamp;paflfionibus abfoluti,ubi regio uiucn^ tiumÆtutaflertioni huic adiûgamus authoritatem,de quo bono propheta dicit: Con- pfalm, i »4 wertere anima mca in requiem tuam,quia dominus benefecit tibi:quoniam cripuit ani-mammeamdemortCjOCulos meos à lachrymis, pedcsmeos à lapfu : Placebo domino inregione uiuorum.Placebo dixit,non placeo,hoc eft, de tempore fibi blanditur futu-ro.Contraria funt autem præfcntibus futura,fiC temporalibus ætcrna. Et ideo quoniam ibiuiuorumregiOjhicutiqîmortuorum.Annomortuorum hçcrcgio,ubiumbramor-tisjubi porta mortis,ubi corpus eft mortisfDenifp donatur Petro, ne forte portæ inferi uidith.i S præualeantci.Portæinferiiftæfuntterrenæ.VndeÔCilleait: Qui exaltas mede portis P/alm,? mortis.Sicut enim funt portæ iuftitiæ,in quibus iàndli domino confitentur, ita funt criminum portæ,in quibus impij dominum ncgant. Audiquoniam regio ifta fitmortuo-rum.Si quis igitur mortuum tetigerit,immundus erit. Immûdus autem in côfpcclu do-miniomnis iniquus.Si quis igitur tetigerit iniquitatem,immundus:SC fi quisin dclictjs mortuus,quoniam quæ in delicîjs eft,uiuens mortua eft. Et qui infidèles fiint, deften-dunt in infernum uiuentes:etfi nobifeu uidentur uiuere,ied in i nferno fiint. Si quis ufu- pjalm. 5 4 ramaccipit,rapinam facit, uita non uiuit, ut habes inEzechieI.Siquis autem iuftus iu- Eznh.jf ftificationcs domini euftodit ut faciat eas,uita,inquft,uiuet, ÔC uiuet in eis. Ipie eft ergo in regione uiuorum,in ilia regione ubi uita non eft abfcondita,fcd libera : ubi non umbra,fed glorixHic enim necipfe Paulus uiuebat in gloria.Denic« in corpore mortis in-gcmifcebat.Audi dicentenvNunc enim uitanoftra abfeodita eft cum Chrifto in Deo: cum autem Chriftusapparuerit uita noftra, tue QC nos cumilloapparebimus in gloria. Coloff.} Feftinemus ergo ad uitam.Si quis uitam tangif,uiuet.Deniq; tetmit illamulier quæ te-tigitfimbriam eius,ÖC à morte dimifla cft,cui dicituriFides tua te falua fecit, uade in pa- Luc. 8 ce.Si enim qui mortuum tangit,immundus eft : fine dubio qui uiuentem tangit, faluus cft.Qiieramus ergo uiuentem.Sed iterum uideamus ne eum quçramus inter mortuos,

dicaturnobisficutScmulieribusillisiQiiidquæritisuiuentemcummortuisc'No eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^4

bic,fed furrexit.Ipfe quoep dominus ubi fe quæri uellet oftendit, dices: Vade ad fratres meos,amp;^dieeis:Äfcendo adpatremmcü,amp;adpatremueftrum',Deümeum, SCDeum lonnn.za ueftrum.lbi ergo quæramus eum,ubi quæfiuit Joannes, 8C inuenit.Ille eum inprincipio quxfiuit,amp;: inuenit uiuentem apud uiuentem,filium apud pattern. Nos eum in rempo-rum finequæramus,SC compledamur pedes eins, 6C adoremus eum, ut dicat ÔCnobis: Nolitetimcre,ideft,nolitetimereapeccatisfeculi,nolitetimcreabiniquitatibus mun-dfnolitc timere à flueftibus corporalis paftionum, ego fiim peccatorum remillioinoli-te timere à tenebris, ego fum lux : nolite timere à morte,ego fum uita.Quicunq; ad me uenit,mortem nonuidebit in æternum:quoniamipfeeftplenitudodiuini-

tatis, SC ipfi eft gloria, decus, perpetuitas à feculis, nunc QC femper,ÖC in omnia feculafeculorwm, Amen.

Cur poft ti acftatü de Abraham, Kaac, ÔC ïacob, hîftoriâ de fancfto lofeph author prüft' qui curauen't.Et qua ratione idem ûntftus nobis tanquâ fpeculû caftitatis propoiP tus eflc debeat:unde etiâ à parêtibus plus qua'm cæteri ßlij fuerit dileCtus.Qyodtp res inuidiç caufa fuerit. Cur etiam inuidiam fantftorum diicere debcamus. Caputh

Qiialis eftc debeat affetftus parentum,filiorumq! gratia. Et quaratione Iacob rcprehen dendus non fuerit,quia cæteris huncpuerum praeferebat, in quo ÔC gratia diuinapti uifum fomniorum refulfit.Qiiid prgterea fomnia ifta,patrifLß obiurgatio,in quo pft' tas paterna non errabat,fignificcnt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput H

Qiiôdtantofomniononincredulus fueritlacob patriarch a, qui futuræ incarnationis myfteriauidensjfilium mittebat ad fratres.Et de præuifione ipfius lofeph à fratribus antequamadillosappropinquaretjcorundemipadoccidendumipfum côfilioxiuf dem quoqj liberatione ac uenditione.Et de iftorum aliorurntp circa hæc concurreß' tiummyftcrio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput ul

De uenditilofeph ducftione inÄegyptum,atq3eius cmptione à præpofito cocorun», quidq;hocfignificet.De feruitutis præterea ipfius myftica atquc morali interpif' tatione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput iiH

De fi'ngulari comendatione ipeciofitatis amp;nbsp;decoris,caftitatis ac pudoris fanói lofeph eiuf^ impetitione à domina fua ad cocubitum,5lt;^ ciufde adulteræ telis. Ipfius quocp lofeph recufatione,fuga,ueftis rclicflione,accufatione,incarcerationc, atcj uifitatio-ne diuina. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput

De inuetftione in mulierem.Et de fpadonibus etiâ illatæ iniuriæ authoribus, quam gilis ÓÓ tenuis fit eorum ftatus,ipforumqt offenfione,incarccratione, fomniorum ui' fione,SC eorundcm per fantftü lofeph interpretatione.Et quemadmodum omnispo tcntiajmagnificentia,^ gloria huius feculi nihil aliud fit quam fomniu. De myfttb® prptereaHebrgifomniuminterpretantis,acrcprehenfionefpadonis immemorisä^ obliti interpretis fui.Defaftudenicp Ô6 fragilitateminiftrorumregalium. Caput Vl

Deliberationefantftilofeph, ÔChonorisdelatione ob interprctationcmfomnioröiC' gis : de eorundemcß fomniorum myfterio. Qua rationc etiam fantftus lofeph magis myftica meruerit prgmia. Ac de myftica fignificatione ornamentorum quibus hono ratus fuitmécnon ÔC vixotis acfiliorum,famis quocp,5C apertionis horreorü, atcpucu ditionisalimentorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput vil

De exhortatione Iacob ad filios ut deicendant in Aegyptû,ôd' emant eftas.Et de perrc' tftione decem fratrü,iuniorc domi retento,ac de myfterijs prgditftorum. Caput V1 ■!

De reuerfione filiorum Iacob in Aegyptum poftquä fames inualefcat, cum deduäiOquot; ne Beniamin,Sófumptionemunerum lofeph deferendorû, eorumcj ad ipfumpct' ucntione.Et de myftica ratione geftorum,amp; incidentium circa hæc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput ix:

De munerum paratione,amp; eorum illatione, inftaurationetç conuiuij, cum morali at(p myftica fingulorum expofitione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput X

De inebriatione fratrum conuiuantium, amp;nbsp;infertione Icyphi argenteiin faccum Beß' iamin,fingulorumq; facculorum requifitione, ac inuentione Icyphi in facco Bcnia' min. Et de myfterijs iftorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput Xl

Quemadmodum fandus lofeph femanifeftaueritut à fratribus cognofceretur,amp;tie aduocatione corum ad fcjacceftuq! ipforum ad ilium.Quomodo etiam eos confofr tus fuerit,cum myftica didorum interprctationc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput Xd

DegaudioPharaonis,quodlofephagnouiftetfratresfuos, SC deexhortatione eiusut lofeph inuitetfratresutueniant cum patreullorumqs executione, SCperuentione ad Iacob, narrationet^ fingulorum : ÓÓ quod lofeph adhuc uiueret. Et de myfterijs ciï' ca hæc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CaputXiH

Delfraelpatriseleuatione,ac profe(ftione,6Choftiarßcircaputeumiuramentiimmo' lationc, eiufiy per dominß confolätione, ac defcenlu in Aegyptß cß animabusfep-tuagtntaiSC demyftcrijs prgditftorß.De ipfius denic^ Iacob ad filios adhortationcut cogregent ad audiendßea qug occurfurafint in eis in nouiffimis diebus.Cap.xtin

Cur poft tratftatum de Abrahatn,Ifaac,amp; lacobjhiftoriam de fancfto lofeph author profequi curauen't. Et qua ratione idem faruftus nobis tâquam fpeculum caftitati's propofitus efle debeauunde etiam à parentibus plus quâm cæterî filtj fuen't dile(ftus.Quodq5 ea res inuidi» caufa fucrit. Cur etiam inuidiam faiido-rum difcere debeamus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput I

ANCTORVM uitajCæterisnormauiuendi eft.Ideocpdigeftam plenius accepimus feriem fcripturarum,ut dum Abraham,liaaCjamp; lacobjCæteroftç iuftos legendo cognofcimus, uelut quendam nobis innocentiæ tramitem uirtute eorumreferatum imitantibus ue-ftigtjsperfequamur.De auibusmihi cumfrequens traclatüs fue- ! ritjhodie fancÜ lofeph hiltoria occurrit. In quo cûplurimafucrint generauirtutû, præcipue tarne infigne effulfit caftimoniæ. luftum eftigiturutcumin Abraham didiceritisimpigram fidei deuotio-

ncm:in Ifaac iÿnceræ mentis puritatem, in Iacob fingularem animi laborumq; patien-tiamiexillageneralitate uirtutû in ipfasfpeciesdifciplinarüintendatis animum.Nam licet illa fint difFuftora,tamenifta expreftiorafuntcSC quac eo facilius mêtem pénétrent, quomagiscircûfcriptaacdeterminatalunt.Sitigitur nobis propofitus faneftus lofeph tanquam fpeculû caftitatis.In eius enitri moribus,in eius alt;ftibus lucet pudicitia, quidam fplcndet caftimoniæ comes,nitor gratiæ.Vnde etiam à parentibus plus quam CX' terifilijdiligebatur.Sed cares inuidiæfiiit:quodfilentio prætereundumnon fuit.Hine cnim argumentum tottus hiftorig procefiif.fimul ut cognofcamus perfetftum uirû non moucriulcifccndidolorisinuidia,necmalorumrependereuicem. Vnde ScDauid ait: Sireddidiretribuentibusmihimala. QuidautemelTetquod præfcrrilofeph mereretur Pßiltngt;7 cæteriSjfiautlædentes læfiflet, aut diligentes dilexilTetc'Hoc enim plericç faciunt.Sed illud mirabilc, fi diligas inimicum tuumiquodSaluator docet. Iure ergo mirandus,qui hoc fecit anteEuangelium,ut læfiis parceret,appetitus ignofcerct, uenditus non refer-retiniuriam,fcd gratiam pro contumelia folueret : quod poft Euangelium omnes didi-cimuSjSC feruare non poflumus.Difcamus ergo ÔÔ faneftorum inuidia, ut imitemur pa-tientiam,ö^ cognofcamus illos non naturæ præftantioris fuifle, fed obferuationis : nec uitianefcifle,fedemendafle. Quodfi inuidia etiamfan(ftos adufiit, quanto magis ca-uendum eftrieinflammetpcccatorcsc'

Qiialis efle debeat affetftus parentum, filiorumlt;^ gratia. Et qua rattone lacob reprehendendus non fuerit, quia cæteris huncpuerumpræferebat:inquoÔ!5 gratia diuina per uifiim fomniorum refulfit. Quid prçterca fomniaL'ifta,patrifcß obiurgatio,inquopietaspaternanonerrabat,fignificent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput ii

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nftruimur igitur qualis elle debeat affedus parentum, filiorumq? gratia.

' I nbsp;nbsp;nbsp;Amareliberos dulce,amp;impenfiusamareprædulce. fed frequenter amor

ipfc patrius,nifi moderationem teneat,nocet liberis:fi autnimiaindulgen tiad{lé(?lumrelbluat,autprælatiounius cæterosabaffcdfu germanitatis auertat.Plus acquiritur filto,cui fratrum amor acquiritur.Hæc præclarior munificentia patrum, hæc ditior hæreditàsfiliorum.Iungat liberos æqualis gratia,quos iunxit equalis natura.Lu-crum pietasnefcitpecunipjin quo pietatisdilpendium eft.Quidmirarisfi propter fun-dum aut domum oriuntur inter If atres iurgia,quando propter tunica inter lacob fanefti filiosexarfitinuidiàc'Qyidergoc’ReprehcndendusIacobquiapræferebatunum cæte-riscSedneclibcrtatem poflumus auferreparentibus,neeos plus diligant,quos plus ere duntmercri,nccfiltjsrefecaredebemusftudium plus placendi.Deni®SC lacob illum^ Genef.^j plusamabatjinquo maiorauirtutum infigniapræuidebat.ut non tarn filium paterpre-

Ambr.to.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x 3 tulific

DIVI AMBROSII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

tuliflê ui'dcatiir,quam propheta myftcriumrmcntoq; uariam tunicam fcdt ci,qtio ßcarct cum diuerfarû uirtutüm amidu fratribus præferendum. Denicp in puero adhu^ lt;nbsp;rcfulfit diuina gratia.Siquidem fomniauit,quod cum alligafletjUt fibi uidcbatur pcru»' ' fum^manipuloscumfrarribusfuisjfurfcxeritmanipulus eius,ô^ftetcritcrcd:us:couegt;'‘i aucem fratrûmanipuli,adorauerintmanipulûfuum.In quo utiqi domini lefu futurarc^ furredio reuelata cft,qucm QC Hierofolymis cum uidiflent undecim adorauere difcipi^ lijôd omncs fandi cum refurrcxerint adorabüt,frudusbonorum operum profercnteS) ficutfcriptumefttVcnientesautemucnientcüexultationCjportantesmanipuIos fuoS' Vndefratres,licet fomnio fidem per iniiidiam derogarcnt,intcrprctationem tamêeitts proprijs fermonibus cxprimentes refponderunt ei. Nunquid regnando rcgnaturus nobis,3Ut dominando dominaturus es nobisf Regem enim uenturu uifio illa fignabaG

j quem omnis caro generis humani inflexo adoraret genu. V id it autem aliud fomniûj narrauitillud patri fuo,Slt; fratribus fuis, eo quôd Sol SCLunaSC undecim ftellx adora' rent eum.Vnde obiurgauit illû pater eins,dicens:Quid ergo erit hoc uilum quod foffl' lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niaftic* Nunquid uèrtientes ego ÔC mater tua amp;nbsp;fratres tui adorabimus te fupcr terram!'

Qiiis eft file quem parentes dC fratres adorauerunt iuper terra,nifi Chriftus Iefus,quan'' do eum Maria amp;nbsp;lofcph cum difeipulis adorauerunt, Deum uerum elfe in illo corpore Pplm. 184 confitentesjdcquo folo didu cft:Laudate eüSol ScLtina,laudateeum omnesftelte^^ lumenr'Obiurgatio autê patris quid fi'gnificat,nifi duritiä populi IlfaeftEx quibus Chf* ftusfecundiim carnem,qucm hodierpDeum elfe non credunt, necuolütadorare quält dominum,quia ex fe natum ciTc cognofcunt.Audiuntitaq^ refponla eius,fcd non intef liguntdegunt ipfi quod eum Sol amp;nbsp;Lunalaudent, fed nolunt credere de Chriftolefuu* dum eiTe.Itaq; Iacob typo fallitur alicno,fed fuo amore non fallttur. Pietas in co paterna non errat, fed erraturæ plcbis affedus exprimitur.

Qiiôd tanto fomnio nonincredulus fueritlacob patriarcha, qui futuræ incar^ nationis myftcriauidens,filium mittebat ad fratrcs.Et de pi-æuifione ipfius lo^ feph à fratribus antequä ad illos appropinquaret,eorundemq! ad occidendum ipfum cofiliotciufdem quoq? liberatione ac uenditionc. Et de iftoru aliorumij circa hæc concurrentium myfterio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput ih

On ergo tanto fomnio patriarcha non credidit,quiutrumep pariter geiut N nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;no prophetabat oraculo:ut QC perfonä iufti repræfentaret,ÔC populi,(]uod

Deus uenturus cflet in terras, qui Sé diligeretur à iuftis QC negaretur a pe^ fi'dis.Videbatigiturfuturæincarnationismyfteria,quifiliummittebat ad fratres ut up derer ft redæ funt oues.Qiias oues iam tune in illo patriarchç ftudio requirebat,nifi

Mrfftb.IS de quibus ipfe dominus inEuangelio dixit:Nó ucni nifi ad oues perditas domus lliacit’ Et mifit,inquit in Sychem, quod interpretatione dicitur humerus fiue dorfum, hoc eft ad eos qui non conuerterentur ad dominum, fed fugicntes,fc à facie eius auertcrent, Pfalm.zo quod eft propriüpcccatoris.Exijtcnim Cain à facie Dei.EtProphetadicit: Pones cos

4 dorfum.Iuftus autem non feauertit à domino, fed occurritdiccns:Oculi mei femper ad Efjiie 6 dominum.Et Efaias dicentc dominoiQiiemmittamr'ipôteie obtulit dicens. Eccccgo-EtSymeon expeeftauitutuideret Chriftum dominum, ÔC pofteaquam uidit, quoniai^ remilTioncm pcccatorü,5lt; totiusmundiuidebatredemptorcm,quafi Icuiatus à pccca-

Ltt« 2 to,popofcitufucarnis huiusabfolui,diccns:Nuncdimittisdominefcruumtuuminp8 (fcwo» 19 ce,quoniam uiderunt oculi mei ialutare tuum. Et Zachacus hinc primff fua* prærogati-uam comendationis inucnit, quod in arborem ut Chriftum uiderct, afeendit. Ergo Io-ibiietn feph à patre miftus eft ad fratres,ab illo magis patre, qui proprio filio non pepercit,fed iotinn.4 pro nobis omnibus rradiditillum:ab illo patre de quo feriptum eft: Deus filium fuiiiu i.Tim.z mittens infimilitudinem carnis pcccati. Et errabat, inquit, lofeph, quiafratresfuosift-uenirdnon poterat.Non immerito errabat, qui quærebat errantes. Eos enim agnofdt dominus, qui funt ipfius. Dcniq; ÖC leius fatigatus ex itinere,fcdebat ftipra putcum.Fa-tigabatur,quia non inueniebat Dci populum,qucm quærebat,exierat enim à facie do-' mini.Qiii enim culpäfcquitur,exit à Chn'fto.Peccator exit,iuftus intrat. Deniqp Adam Pplw.Sy fepeccarorabfcondit,iuftusautemdicittintret oratiomeain conipctftutuo.Inuenit

37 autemlofeph fratresfuos inDothaim,quodfignificatdefedioncm. Vbi eft enim niß indefe-

tri defeÆone qui Dcum defenïf'Nec mirutn fi deficiebantjQui non âudicbat dicentcm:

Veniteadine omnes quilaboratis,ô(Sonerati eftis,amp; ego uos reficiam.Vcnit igitur lo^ MdhÉ i i fcph inDothaim,amp; præuiderunt eum de longe ucnientem,antequam appropiarct ad illoSjSCinfæuiebantut occidercnt eum.Merito longe erant,qui étant in defecfîione : amp;nbsp;ideoinfæuiebant,quianonappropiaucrathisGhriltus.Namfi appropiaflet hts typus Chriftijfratremuticç dilexiflent.Sed prope elfe non poterant, qui parricidium cogitagt; bant.Ecce,inquiuntjiômniatorilleuenit:nuncergouenite,amp;occidamus eum. Nonne hæcuerbadicebantquideparricidalifacrilegiocogitabâtfSicutdeipfis Salomoriait: Tollamusiuftum,quiainutiliseftnobis.Etaddideruntin GcnefiiEt iridcamus quid Sapien.ïi proderunt fomnia illius.Hoc fcriptum eft de lofeph, completum eft de Chrifto, qüan-doIudæiineiuspaffionedicebant:SirexIiraeleft,defccndatnuncde crucejamp; credi- Mdi-c.aj mus ei.Confîdit in Deum,liberet nunc eum fi uulcNunquid Si ipfi fratrcs tam im pij, ut fratrem occiderentfEtundc tantorum mérita patriarch arum, ut grcx totius plebis eo-rumuocabulis defignareturf Quomodo conueniunt pictatisnomina, Sifccleris infi-gniafSed ctiamiftitypopopuli,non animi iuiuitiolaborabant.Idcoomnis inuidia, ideoparricidqmcditatio:inuidiaperfiguram,pietas per affcdlum.Dcnicç Rubertôt Gcncf.37 ludas gcrmanitatis pia iuraferuantes, de manibus cæterorum eum libcrarc cupiebant: meritoq? ludas paternabcnedidlione præfertur, cum ci dicitur : Adorabunt te filtj pa-tristui.CatulusleonisIuda,SCipfecrit expcdtatiogentium. Qtiod utiq? foli conuenit Genef.^^ ChriftojCui repofitumfoitjUt adoraretur à fratribus, Si expcdîarcturà gcntibuSjla-uaretinuinoftolamiuamproprrj corporispafiîone,quia carncm fuam nulla peccati ïabcmaculauit.Afer quocp nonuticp fibi conuenire credebat. Afer pinguis pants eius, amp;ipfeAfercumprincipibus.Quiduerô ipfe lofeph,cui diclum eft:Filius meus am-pliandus lofeph, fîlius ampliandus meus:zclatus filius meus,filius meus adolefcentior, admereuerteredn quem confilium conferentesmaledicebant,inquobcncdi(ftiopre-«aluitjfuper beneditftiones montium manentium, Si defideria collium æternorum. Qiiem fignificari intelligebat in fe,nifi ilium qui omnium mérita iupereminens, fupra! omniumdefideriafandlorumimmenfæ teneret apicempoteftatis,quera uoto nullus aequaretÆompeniàtur ergo in patriarchis inuidia per gratiam, qui exeufantur à eut pa,2Creuclationismunereconfecrantur.Non enim tam culpabile eft dixiffe quæ plebis funt,quàm beatum uidifle,quæ Chrifti funt. Subierunt perfonam pcccatoris popu-lijUtacciperentgratiamDominiredemptoris.Gerte culpam aboleuit gratia,gratiam culpa nonminuit.Etutcognofcamus omnehoc de populo Si domino Icfumyftctium elfe: Venite,inquit, uendamuslofephIfmaelitis.Quid interpretationishabet nomen Genef.^i lofeph,nifi quoddiuinam gratiam fignifîcet,ôf expreffîoncm Dci fummic' Qin's igitur Philip.^ uenditurjUik ille qui cû in forma Dei eflet, no rapinâ arbitratus eft cfi'e fe æqualê Dco, fed femetipfum exinaniuit formaferui accipiensf Neq? enim nos cum cmiflemus, nifi uendidiffent fui. Male uendiderunt,peius cmerunt. Vendiderunt negociatoribus boni odoris,emerunt à proditoribus.Vendidit eu ludas, emeruntlfmaelitæ,quifignifican turLatina interpretatione odio habentes Dcum fuû. Idéo alibi uiginti, alibi uiginti Si quinq aureis,alibitrigintainuenimus emptû lofeph : quia no omnib. unius eftimatio-neprecij ualetGhriftus. Alqs minus, aitjs amplius.Fides cmêtis incrementû eft mercis. Religiofiori preciofior eft Deus: peccatori preciofior eft redemptor. Pluris Siilli ualet qui plus habet gratiç.fed ctiâ cui multadonataiunt,plufis ualet: quia cui plus remiflum , eft, plus diligit, ficut ipfe dns in Euangelio pronunciauit de ilia mulicre quæ fuper eius Luc. -j pedes effudit unguêtû,amp; lachrymis lauit,6C capillis ftiis tcrfit,amp; ofeulis ficcauit, de qua ait ad^Simeonê:Propter quod dico tibi : Remiflà funt ei pcccata multa, quoniâ dilexit multû.Cui aût minus dimittitur,minus diligit.Interdû diuerfitates precq,nô folû quan-titatishabêt, fed etiâ numeri expreffionê, ficuthabes de unguêto quod ad fepeliêdQ fe dominus cffuftim ellememorauit,dicêteIuda:Potuithocuenire denartjs trccctis.Quo numero no quâtitas,fed fignificatio crucis uidet cxpreftà.Ita hic quoep diuerfitas ucl ut aurcorû uel argenteorû habet uel geminatç uel triplicatç perfcdlionis indftiu.Näuigintiquintß aurei,Iubilei,qui eft remiftionis numerus,fignificâtprcciofii-fimâportionc.Hic quoqt ( ut dominicæ paffionis figura aduertas) ait ludas patriarcha:

X48 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dl VI AMBRO S II

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tradamus lofeph Ifmaelitis5manus autem noftrac non fint iniejflç fiiper efi. Et benefu'

penus dixerat:Manusautemnofiteinferreillt.QuodIudæimDominipaflfîonc dixe-lorfn«. 18 i mnt ; Nobis non ficet interficere quenquam:ut fermo lefu implerctur, fignificans qiW morte inonturuseflet.Iam tune ergo futuræcrucis figurabatur infigne, fiinul amp;quou exutus cft tunicâad eft,carnem quam aflumpfït,decoram diuerfitate uirtutû. Ergo ca eins,ld cft caro,no diumitas cruentata eft,amp; indumentum ei carnis nonimmortalitï tem uitæ aufdrre potuerunt.Hanc tunica ludaicæ beftiæ cruentauerunt, illæ de quibiis ï o dicit:Ecce ego mitto uos ficut agnos interlupos.Quod autê lacus ficcus erat, quidmj' Hierem.z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß ludæorum lacus aquam non habet,qui dereliquerunt fontem aquas uiuaSjftc^*^“'

fibi lacus contritosÆt ut fcias uerum hoe eflè myfterium,ipfe de fe dominus aiePofut' Pfalm. 8 7 runt me in lacu inferiori,in tenebris,amp; in umbra mortisJlli igitur emunt Chriftum, qu* böniodoris deferunt thymiama,quo adolent altaria pias mentis. VndeScDauidGrX' Pplnt. 140 ce’ hoe modo ait: Kot/iufluvflHTO S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dâmiii a«. Refinam quoq;, qua mat'

mora confradla fociantur.Eft refina fpiritalis,quæ fradluras animas tuæ folidet,amp;^ diiw* faconnecftatjôôfolutaconftringat.Hæc enim fpiritalisrefina corroborât, amp;nbsp;quædain côminuta animæ membra cóponit,ut fine oftenfione focientur.Dcnicp Hiercmias hac nièrent.51 quasrit refinam,ut Babyloniam curet fanare fi polïit,dicens:Accipitc refina corruption ni eiuSjfi quo modo ianabitur.Curauimus Babyloniam,SC fanata no eft. Non eft ßnaW Synagoga,quia refina ifta migrauit ad Ecclefiam. Ideo ex Galaad uem'ebât negociato^

Epilt;e 3 5 tes,ut gentium peccata refinaifta curaret.De quibus dicitur : Conualefcite manus dif--Ad,3cz 9 cuftæ,8Cgenuadifroluta,Fidesfyncerarcfinaeft.HanchabebatPetruseudiceret:claO' do:InnomineIefuNa2arenifurge6Cambula.Mcritoq!furrexit,ÔCambulauit.Hancha bebat cum diceret paraly tico.'Aenea,fanet te dominus Iefus,fiirge 6C fterne tibi. EtfuP rexitjSC ftrauit fibi.Hanc habebat cum diceret mortuæ : Surge in nomine domini Icio-Md«/?.3 jßj. defunefta fiirrexit. Huius refinæ temperamento lapides illi de quibus potens eftdo^ minus refufcitarcfiliosAbrahas,compaginantur.Huius refinæ mcdicamento claudus erigitur,paralyticusreformatur,mortuarefiifcitatur.Illud quoc^quod hœdi fanguin^ relpcrferunt tunica cius,uideturfignificare, quoniamfalfisteftimonqsappctentcs,inn uidiam deduxere pcccati in omnium peccata donantem. Nobis agnus eft, illis hœdus. Nobis agnus Dei occifus eft,quibus abftulit peccatum mundûillis hœdus, quorû acet^ Il cm25 bauiterrorcs,dclicftacumulauit.Ideoq!ait:Impiétémenfurampatrumucftroruin.Mtn ritoepIacobpoftcritatisdeplorans difpendia, quafipaterfilium flebat amiflunijqo^“ proph eta flebat interitum ludæorum. Denicp ftidit ctiam ueftimentum fuum, quodin palïione domini fadium legimus à principe facerdotum, in quo eilet non priuata pet' fona,fed publici munus offîctj. Et uclum rempli feiflum eft, 6C prophanata myfteria, ut Luc,Il eflenudatumpopulumfalutaribus indumcntis,diuifumregnum talibusmanifeftarequot; tur infignibus deftruendum : quia omneregnum diuiIùm,faciledcftruetur.EtueredP uifiim,quando hocquod eratChrifti, cœpit elTe etiam diaboli.Ncq? enim poterantin' diuifi manere, qui à pâtre filium feparabant.

De uenditi lofeph dueftione in Aegyptum, atep eius emptione à præpofito co-corum,quidcp hoc fignificet.De leruitutis prætereaipfius myftica atqimO' raliinterpretatione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput iH*

tur animi fidei fuauitate.nullus enim cibus feientia SC doeftrina dulcior.E' rat ante in Aegypto cruda perfidia,quâ nullus diuinç cognitionis ardor, SC ueræfciériS cupiditas ulla molliuerat, nô eloquia domini ignita dccoxerât. Venditus eft lofeph in Aegypto,quia Chriftus uenturus erat ad eos quibus didiû eft : Peccatis ueftris uenditi Ep'-e^o cftis.Et ideo fuofanguineredemit,quos propria peccata uendiderât.SeduêditusChri'' ftus conditionis fufeeptione, nonculpæ, peccatitp precio nontenetur, quia peccatum ipfenonfecit.Precioigiturnoftro debitum,nonluo ære contraxit: chirographum fU' ftulitjfœncratorem rcmouir,exuit debitorcm:unus exoluit quod ab omnibus debeba' tur.Nonlicebat nobis exireferuitio.Sufcepit hocillepro nobis, ut ferijitutem mundi repellerft)

LIBER DE lOSEPH P A T R I A R C H A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;249

TcpcUeretjlibcrtatem paradifî reftitucrct,gratiam nouam, cofortij ftii honore donaret. Hocdemyftcn'o.Cætcriïm quod ad moralem pertinetlocum, quia omnes uuk faluos i,’rim.z fieri dominus Deus nofter,dédit per lofeph etiam ijs qui fuht in feruitute, folatium, at-itribuit magifterium,ut different ctiâ in ultima conditione pofle mores elFc fuperiores: nccullumftatum immunem elfe uirtutis,fi animus uniufcuiufcp cognofcat carnem fer-uituti fubdita eile,non mentemimultof^ feruulos efle domihis liberiores,fi in feruitute pofitiaferuilibus putent operibus abftinendü. Seruile eft omne peccatu, libera eft in-nocentia.Vnde amp;nbsp;dominus aitiOmms qui facit peccatu,feruus eft peccati. Quomodo lo4««.8 •enim nonferuusomnisauarus, qui pro exiguo pecuniae luccllo fcipfum audfionaturc’ Timet enim ne congcfta amittat,qui non utcnda cogefiit : maiorc periculo feruaturus, lt;juo maiora quæfiuitf Quomodo no mcndicus,cui fünt parua quæ pofiidctfNam ÖC fi mihi diues uideatur,fibi egetmec teftimonijs ftia uota folatur, qui quod optat,nefcit cre ■dcre. Quomodo autem nö SC ille feruus, qui fubditus eft libidinif Primum fuis ardet in-'lt;cndijs,SC peccati ftii facibus exuritur.Quibus recftc dicit prophcta: Ambulate in lumi-iieignisueftri,amp;inflamma quam acccndiftis.Sufcipit omnes nictus, infidiatur fomnis fingulor«: utunius cupiditatepofiatur, fit feruus omnimScruitigitur, acmiferam quigt; ■dem fcruitutê,qui ipfe fibi dominos faciqipfe uult habere quos timeat. Nihil enim tarn fpecialeferuitutis eft,quam femper timere.Ille ucro in quauis coditione feruitij femper fiber,qui amore non capitur,auaritiæ uinculis non teneturmetu criminis nö alligatur: qui fecurus fpeeftat præfentia,quem futura non terrcnt.Nónne uidetur tibi ifte in ferui-tutcdominari,ille autem inhbertate feruirefSeruiebatlofcph, regnabat Pharao : bea-tior huius feruitus, quam regnum illius. Deniep tota Aegyptus collapfa eflet fame, nifl regnum fuum confilio feruuli fubdidiftet.Habent igitur undc glorientur originales feruulizSeruiuitöClofeph.Habent undefeconfolentur qui exlibertatein feruitutern aliqua neceftitateuenerint.HabentquodimitcnturjUt difcantconditionem femutagt; repolTe,nonmores: efleöf inuernulislibertatem,amp;inferuitute conftantiam.Habcnt quod etiam dominiperferuulosbonoslperent. Abraham filio perucrnaculum inue- i4 nit uxorem. Benedixit Dominus domum Aegyptrj propter lofeph, amp;nbsp;faefta eft bene-■diäio Domini in toto cenfii eius, amp;nbsp;in domo, Ô6 in agris. Et conuertit, inquit, omnia, «[uæcuncj illi erant, in manus lofeph. Aduertimus quod ea quæ domini gubernare 3ion poterant,feruuli gubernarunt.

De fingulari cómendatione fpeciofitatis nbsp;dccoris, caftitatis ac pudoris fandfi

lofeph,eiufiß impetitione à domina iua ad cocubitum, amp;nbsp;eiuftlem adul terg te-lis.Ipfius quoep lofeph reculàtione,fuga,ueftis reliclionc,accufatione,incarce-ntione,atq?uifitationediuina. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput V

S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;periumfPlus tarnen eft quod ipfe ante ferexit,Et cum effet dccorus afpe-

dlujamp;ipeciofa facie ualdCjUenuftatem fui uultus no ad alicnam deriuauit iniuriam,fedacifuamferuauitgratiä:hocfepulchrioremratus,finon difpendio caftitatis,fed cultu pudoris fpeciofior probaretur.Illum efleucrum dccorcm, qui non àliènos oculos capereqnec fragiles mentes uulnerareqfed iudicia acquirerct uniuerforu : frau-di nulli futurus,laudi fibtlam fi qua petulantibus alp exit oculis, illius crimen folius eft, quæ male uidiqnon huius qui male fe nollct uideri : nec in eo quod uifus eft,,culpa eft; Non eratin poteftate feruuli ut no uideretur,maritus debuit caucre oculos uxoris. Sed quod ille nihil timebat de confugc,arbitrabatur ifte teftimonium efle caftimoniæ, non remitfionem incurig.Difcant tarnen uiri cauerc etiam oculos fœminarum. Adamantur enim amp;nbsp;qui nolût adamari.Denicp adamatus eft lofeph,qui amantem contem pferat.Et bene excufauit eüfcriptura,dicens:Immifit oculos uxor domini eius inlofeph : hoc eft, Getwf.^ 9 non ipfe fe oftentauit, nec cepit incautS, fed ilia rctia fua mifi t, amp;nbsp;indagine fui capta eft. Laqueos fuos fparfit,amp; fuis hæfit uinculis.Dixit autem illüDormi mecum.Prima adultéra oculorum tela funt, fecundauerborum. Sed qui non capitur oculis, poteft uerbis refiftere.SuppetitdefenfioubiadhucliberaffedfUSeft.ideoferiptü eft quiaillc noluit. Primum igitur cogreflione mentis fuperauit, tanqua feuto animi irruentem repellenst deinde fermonem tanquamhaftamuibrauitjUtfeinarewocaiet. Et dixit uxori domint fqü

fuLRcdc uxor domfni,non fpfa domina didtur,quac non potuit extorquere quod uo-luitimperare.Nam quomodo domina,quæ dominandi nô habcbat efFedum, qugdifd plinam dominae no tcnebat,quç feruulis libidinis incêtiua præftabatfJlIe dominus,qui amantis non excepit facesiqui leno cinantis uincula non fenfit : quem nulla mortis foP mido perterruitiquimaluitliber criminismori,quàmpotentiæcriminolæ eligere con-Ibrtium.Ille liber, qui turpe credidit uicem gratiae non referre. Dcniqp non ut meticulogt; (us exeufat,nec tanquam periculi timidus cauet, fed tanquam beneficrj herilis amp;nbsp;innO' centiac fuæ debitor fugit crimen ingrati,peccatiq? labern, SC culpac contagium quafiiU' ftus horrefciuTertium ipiculum adultéra interpellandi alTiduitateuibrabat, fedlofeph non audiebat earn. Habes poft prima uerba quid caueas.Non folum lubrica, fed etiam procax,importuna,petulans eft libido,nec habet quod uereatur adultéra. Qug difpe^' diapudorisprimano doluit,infidiaturutcapiat.Dcni(^ officij fiiiamp;cömilfi muneris 9 ingreftum gratia,remotis arbitris ac domefticis apprehendit dicens : Dormi mecû-Exquot; cufatur lofeph fcripturac teftimonio,quia comiflum à domino nequibat deferere obfe-quium.Nonenimfatis eft quod fecurus fui domus interiora, quafi qui capinonpolTet, ingreflus eftziuftus debuit præuidere ne furent! copiam daret, QC eius illapeccato ped' let.Sed qui aduerfari fibi dominiüji uidebat uxorcm,neglecfli officij etiä à domino uere debebat ofFenfam.fimul adhucfermonis,nó côprehenfionis putabat audaciâ-EX' cufatur quod ingreflus eft,prædicatur quod elapfus eft. Nec pluris fecit ueftimêtacoP poris,quàm animi caftimoniâ.Reliquit tanquam no iua,quæ adultéra fuis manibus de-quot; tinebat: ôd aliéna iudicauir,quæ tacftu impudicæ potuerant côprehendi. Magnus quipquot; pc uir,qui uenditus,fcruile tarnen nefciuit ingenium:adamatus nô redamauit, rogatus nonacquieuit,côprehenfus aufugit.Qui cum ab uxore domini côueniretur, teneriuc' fte potuit,animo capi nô potuitzac neipfa quidem uerba diu palTus eft. Contagiû enim iudicauitfi diutius morarerur,ne per manus adultcrælibidinis incentiua trâfirent. ueftcm exuit,crimen excuffit,fiCrcli(ftis quibus tenebatur cxuuijs,fpoliatus quidéjfi^^ non nudus aufugit,qui crat tedior indumento pudoris.Non eft enim nudus,nifi quen* culpa nudauerit.Dcniqj in fuperioribus habemus quod Adam pofteaquamDeiman^ datum præuaricatione defcruitjSC peccati grauis æra côtraxit,nudus erat. Vnde amp;nbsp;ip^^ Gcnef.j ait:Vocem tuam audiui in paradifo,amp; timui,quianudus fum,ÔC abfcondime.Intell£Xil enim fe elfte nudum,qui infulas diuinajprotecftionis amiferat.Et ideo latebat, quiauc-' ftem fidei nonhabebat,quam utich præuaricando depofuit.Magnam rem uides.IHeniï dus eratzqui tunicam non amifiuiue nudus non crat,qui ueftimentis fe exuit, qup in nibus adulterædereliquit.Eadem fcriptura ilium nudum alfteruit, huncabnuit.Et ideo ifteexpoliauitfepotius quàm nudauit, quiincorrupta uirtutum ueftimenta feruabat, Colo/f.j expolians feueterem hominem cum acftibus fuis,utindueretnouum,quifecundû imi' ginem crcatoris in agnitione renouatur.Ille autem nudus remanfit, qui fe itcrumuefti-re non potuit,fingulari fpolio uirtutis exutus.Vnde pelliceam accepit tûnicâ, quiapec cator habere non poterat fpiritalem.Reliquit igitur ueftimenta lofeph, amp;nbsp;nudauit adul teræ inuerecundiam,quæ poftea laterenon potuit.Denicp exiuit foras, SC ipfa adulteri} fui tentamentauulgauit, exaltans uocem fuam, eo quôdrelicftis ueftibus HebræusaU' fugerat.Ipla igitur quod cælare debuerat,prodebat,ut compofito criminelæderetinno centem.Iuftus autem accufare non nouit, ideoimpune hocimpudica faciebatlllaniig* turuere'exutamdixerim,ctiamalienaueftimcntaferuantcm,quæ omnia amifcratueh' mina caftitatis:illum fan's ornatum,latis dcfenfum,cuius uoxnon audiebatur, amp;nbsp;inno-Dttnid centialoquebatur.SicSufannapofteadumtacctiniudicio,melius locutaeft oraculo:

ÔC ideo prophetç meruit defenfionem,quæ propriæuocis nô quçfiuit auxilium.IllStt-go bcatiorem dixerim cum in carcerem mitteretur,quia fubibat pro caftitate martyri* lOnum enim munus pudicitia,fed minoris meriti cum periculum abeft:ubi uero etiam falutis periculo defenditur,ibi plenius coronatur. Inaudita cauià, inexplorata fide ri,tanquam reus criminis in carcerem loieph mittitur: fed eum dominus necin carce^ re defcrebat.Non turbentur innocentes cùm falfis criminibus appetuntur,cum op' prefla iuftitia traduntur in careerem.Vifitat Deus ôô in carccre fttos, amp;nbsp;ideo ibi eft pins auxilij, ubi eft plus periculi. Sed quid mirum fi uifitat Deus in carcere pofitos, qui

feipfum in fuis in carcere inclufum effe memorauit,ficuthabcs fcriptS : In carcerc cram, M4UE 2 $ 5lt;nonueniftis adme.Quô nô pénétrât diuinamifericordiaflnuenitlofephhuiufnlodi gratiâjUt qui fucratclaufus in carcercjipfc potius carceris clauftraferuaret, eederetmu-nere clauicularius,inclufos omnes in poteftatem eius cômitteret.lrac^ lôfeph no folum carceremnonfcntiebat,fcd etiam alios quocç carcerisIcuabat ærumna.

Deinuedbone inmulicrem.Etde fpadonibus etiam illatæiniuriæ autboribus, quàm fragilis 06 tenuis fit eorum ftatus : ipforumcç otfenfione, incarceratione^ fomniorum uifione,amp;: eorundcm per fandlûlofeph interpretatione.Et quem-admodum omnispotentia, magnificentia, ô6 gloriabuiusfcculi nihil aliud fit quàmfomnium.DemYfterio prætereaHebræifomniuminterpretantis,acrc-' prehêfîonefpadonisimmemorisôCoblitiinterprctisfui.Defaftu denicj Ô6fra-gilitate miniftr orum rcgaliunii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput V t

H rum,quîCprocaccscumuiris folitamifcerc fermoneSjlaCeffere uerccun-dos,refugicntesmfequi,pudentesperurgere,cumuitiafuanonpoirctde-fenderc,innoxios criminabatur,perfidiammifcens perfidiæ,aliéna tenens, amp;nbsp;aliosipla

piditatibusfuisobfiftiuidebat,amp;:defideria fuauetita alTenfione fraudari^En propter quodaperiaturcarcenutfufcipiatinnoccntes:foluanturcatenæreis,utimponanturfi-delibus'.dimittantur ueritatis adulteri, ut includatur qui ndei adulterium reculauit. IJc iftisuerô fpadonibus quid dicâCqui exemplum debent elfe fpadonibus cæteris, quod ftatus eorû fragilis ac tenuis,ô6 inuoluntate regia fpes omnis,quibusleuis oftcnl^um-mum periculum fit, fecundæ autem res uile minifteriû. Gloriabatur alte^quod eilet ui^ ni prppofitus, alter quod effet piftorû. Vtercf offendit,mitriq; in carcerê,ô6 cômenda-tifaniftolofeph ab ipfo carceris clauiculario, cum effentillic dies complures,uiderunt fomniû-.ô6 cumreuiferet eoslofeph,triftes turbatofqs animi offendif.quia turbabantur fomnio,cuiusinterpretemnô inuenirent.NônncperDeum,inquit,mterpretatio lom-nn eftfNarrate erso mihi.Et narrauit præpofitus uini fomniû fuum:Erat uitis m cofpe- nbsp;nbsp;nbsp;J.

uuatûÂcalixPharaonisinmanumea,Etrumpficam,amp;«’‘P'5ffiincaticc,8ÇdcdiYlp ce,ninnianuPharaonis.Etdixitinilofeph-.Ttes radices,trcsdicsfunt.Adhuctndun, amp;nbsp;memorabitur Pharao principatum tuu.K reftituet te foper ofticmm rau pnftmum, amp;dabiscaliceminmanuPharaonis.Scdmcmorcftopcttcmctipfumeubenc«bifuc-ni,8lt;faciesmmemifeticordiam,SC mcmorerismeiadPharaonem amp;nbsp;educes me dê carcere ifto.quia furtiuè captus fum de terra HcbracorurnjS^ hic nthil malt runtmeinlacumcarcerisbuius.3 Alteriusfomniumnonlibetdicere.Memini is certc verb orum meor um,quod etiam tune refugerim eius interpretationem,in eo cuius exi-tumrefugio,morte perhorrefco.Deifto prius dicamus,quifibi beatusuidebatur, cum effet uini præpofitusiôô hune fummum credebat apicem omnis potently,quod régi ca^ licemdabat.Hxcgloriaillius,b3ecmagnificentiainhocfeculo:hac defraudatus o egt; batjhuicredditus gratulabatur.Scdhocfomnium cft,ô6 omnispotentiah^uu, omniu, nonueritas eft.Deniqj per fomniumuidetreddi fibi principatumfuum. Elaias ita e c j buiufmodihomincs,quiinboc feculo deledlantur fecundis rebusiSicut qui in omnqs manducat 8lt;bibit,uidetur fibi cibo 06 potu, dum dormit,repleri, fed cum eui^ a erit, incipitefurire amplius,ô6 tune intelligit quam inanis ille cibus Ô6 potus^ nbsp;nbsp;ç onmian

tisfficquidormitinbocfeculo,necoculosapcritadmyfteriadiuina,qüa lu omnogra uatur corporis,putatalicuiusmomcntieffehancfecularempotentiam-.quaViinloninis l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eâuidef.ubieuigilauerit,deprebcndit quam inanis huiusfeculiuoluptas it. onfidera

nunc iliumuerumHebræum,illum non fomnq, fed ueritatis præclaræ ui lonis inter--çretem, qui de diuinitatisillaplenitudine ac libertate cœleftis gratiæ in bunc corpo-reum career emuenerat,quemnonpotuitfeculibuiusillecebramutare,nonullacoirugt;' ptelamundanæ uoluptatis euertereiqui tentatus non decidit, appetitus non appetiuit, poftremo adulterina quadamfynagogæ manuuefte corporis apprebenfus, carnem e--

» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xuitjlibcï moïtis afc6n.dit.Galumniata cft meretrixubi eu tenete nb potuit, que career

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non

IJi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSH

non terruitjUoninfernatenuerunt: quin etiam quo ueluti punfendus defcendcrat, alios liberauit : ubi I'pfi ftringebantur mortis uinculis, ibi laxauit ipfe uincula rum.Confidera ergo iftum Hebræum dicentem illi præpofîto ipadonum, qui contraX^ rat offen fam regiamjquem reftituerat muneri iuo:Memor efto per tcmetipiüm cuirt ö' bibenefueritjfiCfaciesinmemiiericordiam,amp;memorerismei.3Ideo fecundo uit,quiafciebatnonrecordaturum quod euafifletiniuriam, cum potentiamrecepn’^î; Ideo fecundo admonuit,quia fecundo liberauit,utfi prioris benencij eum memoriano teneretjUel poftcrioris iubiret,non deipiceret authorem iälutis iuæ,non perfida ricatione uiolaret.Sed quod peius eft,cito beneficij irrepit obliuio fecundis rebus-K^ ditus officio fuo non eft memorfaflus interpretis,led oblitus eft eum. Sed amp;fi iH^ ' uifeebatur, Chriftus no obliuiicebatur,fed loquebatur ei, amp;nbsp;per feruulum loquebatufi dicens ad eum:Memor efto per temetipium, hoc eft uel officij tui cotemplatione qu*“ audieris,recordarc.Sed etfi nüc oblitus es,mcmor eris mei,ut euadas periculS,qui o“,*' tus eftbenefi'cium.Tamenelatuspotentianonrecordabatur.Et quanta hæcpotentff ubiuini minifteriumÆn unde oinnis ialt;ff antia.Quia erat ipadonum pracpofitus, qW i'* num poculis regijs miniftrabant.Et faiffum eft,inquit,poft biennium. Mentior,de hoc noftriipadonis tempore,nifi Äf dies conueniat:quia poft biennium recepit officiö) n«*: recordatus eft, fed admonitus. Cognouit enim quod etiam regum ipfum in hoe fèculo effet fomnium, qui iuo iomnionó credidindidicit etiam regnum eflefomnia, nee ipW^ rum poteftates efleperpetuas.Sedcito hunc locum prætereat dolor, ne ipfa com ratione crudefcat.neiplîus quidemfermonismeimeminifledeleólat, quem tûctemp'’ ris uel effuderit dolor,uel extorferit ecclefiæ contumelia. Admonitus ergo fui nium regis,ait:Peccatum meum recordor.Sera quidem ifta eft,fed utinâ uera confcH'O. Poftpeccatumfateris,quodantepeccatumcaueredebueras. Quâ cito oblitus fueras; Memor efto mei.Scis nempe tûc temporis hunc fuiffè fermonem, fed obtuiâs auresha bebasfaftupotentiæ,'amp;^uiniebrius nô audiebas uerba fobrietatis.Velnunc memento înei,qui peccatû fero fateris.Qiii rogas ièruulum curdominûnegasf Inebriate iamnon uino,fed ipirituianiffo.Recordare quid paflus fit, cum quo dormiftifomnum tuuiHj® fomniafti fomnium.Etipfe præpofitus erat,ôf prarpofitus epularum regis,quac ad opos piftorium pertinebant.Subîimenfe eflecredebat, quia inpoteftatehabebatpanemtOquot; gium,nefciebatmultos anfraeftuseflehuius potentiæ.Minabaturalijs,ipièmoxfupP‘' cio dedendus extremo,nec audiuit eû qui licet ieruulus domini, tamê loquebatur ora^ culum,quod ipfiusiuiïuregiSjde quo fibi plurimûblandiebatur, caput amiffurus effet, efca auibus derelinquendus. Vel hoc te exemplum reuocare debebatut perfidiæ non crcderes.Sunt ôc alia exempla de faftu SC fragilitate miniftrorum regalium, quæ poft^' rioris temporis hiftoriahabet.EtDoech præpofitus erat,ôf præpofitus régis animalin, adde,fi placet,mulorum,hoceft, fpadonum animalium. Hic quoq? facerdotem domini detulit,ôf fraude regem cômouit in Sacerdotis periculum,ôf hic Syrus crat.Num mem tior,quando ôf patria ôf facfla côueniuntfÂman quocß à cubiculo regis,ôf ipfe præpo^ fitus,duminuadereEcclefîas dominiimprobatemeritate côtendit,populumqifideleni Ipoliare acperfequi,grauibus facrilegiafupplicijs expendit.

De liberatione famfti lofèph, amp;nbsp;honoris delatione ob interpretationem fom-niorumregistôf de eorûdem fomniorum myfterio. Qua ratione etiam fandus lofeph magis myftica meruerit præmia, Ac de myftica fignifîcatione ornamen torum quibus honoratusfuit,necnon Sé uxoris aefiliorû, famis quoep ôf aper^ tionishorreorum,atqiuenditionisalimentorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput vu

quot; nbsp;nbsp;Ed reuertamur ad iftum uini prçpofitum, qui quafi multo ebrius mero be-

S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nefictj authorem oblitus eft diu:aliquando tamen,utregi pro uider et inter-

pretem,non quafi gratus,ied quafi callidus intimauit feriem rei geftp.Quo cognito,rexquoejeumiufïitaccerfiri edudfumqj de carcere interrogauitfi poffetin-terpretarifibifomnium.Cuius explanatione dele(ftatus,remouit iniuriam,honor® detulit.Ita(Çuidetefinonpræfentibus5Ciftaconuem'unt.Iniuria illata eftprius quàm cognofeeretur à rege,gratia relata,ubi régi eft cognitus.Itaqi rex uacat culpa,quia ôf id quod excepit uir fandus iniuriæ,alien«m fuit ; ô: id quod rccepit gratiæ, regis eft proprium.

prîum.Somnium autem eins SC interpretatio huiufmodi' eft. Qiiæcunquc,inquit,faciet deiiSjOftendit Pharaoni.Septcm uaccæ bonæ,fcptenî anni funt:ô^ feptcm fpicç bonç,fe ptcm anni funt.Somnium Pharaonis unû eft.Et feptcni uaccæ macræ quæ afcendebant poft illas,feptem anni funt:ôlt;S leptem fpicæ macræ,ôtSà uento corruptæ, feptê anni func. Ërit feptem annis fames. V erbum autê quod dixit, Quæcunqi faciet deus,oftendit Pha raonûEccc feptem anni ueniunt ubertatis magnæ in totâ terram Aegyp ti. V eniunt au^ tem feptem anni famis poft hæc,ô(f obliuifcentur ubertatem in tota Âegypto,amp;^ confti-met fames totâ terram,ÔC non cognofeetur ubertas terræ à fame futura poft hæc.Valida enim nimiüm.Quod autem iterauit fomnium Pharao bis, quia uerum erit uerbû à deo, amp;nbsp;feftinauit deus ut faceret illud. Vêtus fomnium,res recêtes.Pofterioribus priora con fumptafunnô^ubi eratante ubertatis copia,ibi rcrû omnium fatfta eftindigêtia. Quod fl quis huiulmodirégi coftlium dediflèt,ut aliquid de fuperiori ubertate pofteriori prin cipatusfuiferuaretætati, reliquo quoq; tempori largadonandi affluentiaredundaflet. Sedimmodicaæui fiiperioris effulio etiam pofteriora deftituit, ÔC homines diripientes uniuerfa, aliquem loleph ei adhibere nolebant. Etfi nô ego lofeph, ( quis enim iftudf) clamabam tarnen, uaccas illas pingues, nô folum lafciuiâ,fed etiam incuriam diuinæ fi-cnificarereuerentiæ,de perfîdis enim dieftum eft; Tauri pingues obfederuntme. Et de Pplw.21 nidæorum populo feriptû eft:Impinguatusamp;incraftatus amp;nbsp;dilatatus eft, dereliquit Dcut.jz deutn fadorem fuum.Et ideo ibmniû illud redundantiç fecularis perpetuû elle non pof fe,fed fore tempus quo his fames dura fuccederet.Nec tarne hoc fomniû uni aut duobus dcmonftratûarbitror, fed omnibus propofitiî, eo quod feptê anni iftius mundi qui pin-çuesfunt,ô(:feculari ubertate opimi,abforbeantur ab illis feculis quæ futura funt,in qui bus perpétua quies SClegis obieruantia fpiritalis, qua Effrcm ilia tribus patrum deo fru lt;ftuolacuftodit.Bonauacca,nonillacorporeo diftentaubcre,fedabundans fpiritalis la

lt;ftis 0^gratiae,fuper cuius decore ceruicis deus federe fe dicit,ut feriptû cft:Effrem uacca o/è/. i o dodadiligereuidoriam.Ego enim tranfiuifupcr dccorem ceruicis eius.Non ergo ini-pinguet caput noftru oleum peccatoris,necfalfi frmdus deledarenos debêt,ne dicatur amp;nbsp;denobis:Seminaftis impietatê,amp;iniquitates eius uindemiaftis.Manducafti frudum falfum,quiafperafti in curribus tuis.Nec me mouet quod habet fpicas macras amp;nbsp;uento corruptas,quia ÔÔ Dauid tunc melior erat,quâdo ficut aranea tabefcebat:amp;: fpiritus con pfalm. j « tribulatus lacrificium deo eft:SC illi præftantiores euadunt,quos in hoc feculo grauibus P/aiw. 5 o miurijsfpiritusmalignusexercuit. Vndemagis myfticamcruifte præmia lofcpharbi-tror,quiademyfticis eftlocutus.Qiiidenim fibiuultannulus digito eiusinfertus,nifiut intelligamus pontificatum eifidei efte delatû,ut alios ipfe fignaretCQuid ftola,qug ami dus eft fapientie, nifi tributfl ei ab illo rege cœlefti prudentiç principatû f T orques au-feusintelledum bonû uidetur exprimere. Currus quoeç fignificat faftigiû fublime meri torum.Qiiis autem eft qui ex gentibus accepit uxorê, nifi qui eeelefiam ex nationibus fibi congregauit,ÔC fufeepit ex ca fîlium Manaflem, per quem oblitus eft omnes dolo-fcslùos,quoshabuitdefacrilegrjsIudgorum!:'Sufcepitalium quoqsfilium Eftrcm,per cuius profedum claruir quod fufeeptain carne humilitas amp;nbsp;diuinitatem nô humiliauit, amp;^gloriam cumulauit.Denitç quicunq? famem patiebantur,ad lofeph mittebâtur. Qui flintifti,nifidequibus didum eft:Conuertenturaduefperam,8Cfamem patienturutca nés J*Erat autem fames non unius loci, fed totius terræ, quia non erat qui faceret bo-nitatem.Ideo dominus lefus iciunia mundana miferatus aperuit horrea fua, myfterio rumcoeleftium thefauros feientiç fapientiæcppatefecitabfconditos,utnullialimenta deeflènt.Dixit enim Sapiêtia: Venite édite panes meos.Et ideo ab illo folo dicifur:Do- prouerb. 9 minus pafcitme,SCnihil mihi décrit,qui faturat à Ghrifto.Aperuit ergo horrea fua Chri pfalm.zz ftus amp;nbsp;ucndebat,non æra pecuniæ,fed fidei precium, SC deuotionis ftipendiû quærens.

Vendebat autê non paucis in ludæa, fed uendebat omnibus,ut ab uniuerfis nationibus crederetur.Et omnes regiones uenerunt in Aegy ptum ad lofeph emere. Obtinuerat e-nimeosfames.Omnes enim cfurient,quos non paueritChriftus.Emamus ergo alimen ta,quibusfamê poffimusrcpellere.Nemo paupertatisftiæcontemplatione reuocetur, nemouereatur qui argentum non habet. Noii quaéritur Chriftus argento, fed fide,quæ argcntoprcciofîoreft.Deniq(emiteamPetrus,qùinonhabebatargentum.Argentum, Aâor.f

Ambr.to.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y inquit,

1^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DTVT AMBROSn

j'nquitjSCaurum nonhabco,fed quod habeo do tibi.In nomine lefu Chrifii furgeäfani^ bula.Et propheta Efaias dicit : (Xui fititis,ite ad aquam: ôf quicuncç non habetis argcn^ tum,ite,emite, ÔC bibitc,SC manducate fine argento amp;nbsp;precio uini. Neqi enim prccium quæfi'uit à nobis,qui pro nobis ianguinis fui preciû foluit: quia non auro amp;nbsp;argento,fcu preciofonosredemitfanguine.Ergoidprecium debes quoredemptuses: ctfiillenoii femper exigat, tu tarnen debes. Eme igitur tibi Chriftum, nô eo quod pauci habcnt,ieu co quod omnes habent. Omnes habent per naturam,pauci offerunt per timoré. Suum eft quod à te Chriftus repofcit.Ipièuitam omnibus dédit, ipfe pro omnibus mortem fuam obtulit. Solue pro authore quod foluturus es lege. Non mediocris ifte contrat^îus eft. Non omnes eum facile uident. Deniq; il 1 æ uirgines in Euâgelio quas ueniens fpou lus exclufit,ideo forisrelicftæfunt,quiauenale oleum nô emerunt. Vnde dicitur cis: Ite potius ad uendenteSjSC emite uobis. Et negociator non immerito prædicatur,quiàueii didit omnia fua,5C emit margaritam.

De exhortatione Jacob ad filios ut defeendât in Aegyptû, amp;nbsp;emât eicas.Et de per retftione decem fratrum iuniore domi retento. Ac demyfterfjs prædi(ftorû.Ca. v Hl

E Aegypto,defcenditeilld,Slt; emite nobis efcas.J Non femel hoc Jacob dixit, quotidie omnibus fil qs fuis dicit,qui ferius ueniunt ad gratiam Chrifti, te pigri eftisf Ecce audiui quia eft frumentum in Aegypto. Ex hoc frumento granû d‘ quod refurgit.Qui igit famé fuftinetjfuç fegnitiei debet adfcribere. Ecce audiufinquit, Ibidem, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;frumentû eft in Aegypto. Citius utiqi iuniorcs c^ feniores confucrunt audire,dum

foris pofîti multa circuneunt.Sed hanc negociationê prius fenexaudit,fcd illefenexm Sdpien.4 quo eft fidei longæita canicies. Prior fenex intclligit, fed iJlefenexin quo eft uencrabp lis fene(ftus,amp;^ ætas feneélutis uita immaculata. Nec omnes hanc negociationem fufif piunt,nili filij Jacob, SC ip fî prouetftioris actatis.Jdeo decem pergunt, non pergitiunior. Nonmifiteumpater,necontingat,inquit,cûinfirmitas.] Adhucobnoxiuscratinfirmf tati Beniamin iunior. Patriarcha quidem Icgitur Beniamin, fed ex tribu Beniamin iH^ Paulus præfigürabatur.JVleritô Jacob de eius infirmitate dubitabat. Deniq; infirmatus eft ut fanarcrur,cæcitatê paflùs eft,fcd hæcinfi'rmitas ad falutem. Deniq; ill a cæcitaslu^ tem attulit. Accepimus hiftoriam, cognofeamus myfteria. Sine Beniamin patriarche primo perrexerunnfine Paulo apoftoli.Vterq; non primus aduenit,fcd accerfitusaprl mis uberioremmereem priorum fuofecitaducntu.Eft,inquitjfrumentum in Aegypto, hoc cft,ubi maior fames,ibi maior ubertas eft.Magnû frumentum in Aegypto. Dcnit| amp;nbsp;deus pater dicif.Ex Aegypto uocaui filium mcû. Ex ifto grano iliafœcunditas. enim meffis efte potuifiet,nifi Aegypttj granû ante feuiffent.Eft ergo frumentum quod

dctuleriint,fed bonus lofèph frumentum dedit,argentum reddidn. Non cnim pecunia emitur Chriftus,fed gratia. Prccium tuum fides eft . Hac emuntur diuina myAcria-Pot-tat autem frumentum hoe afinus 111 e ante immundus in lege, fed iam müdus per gratia. De reuerfione filiorum lacob in Aegyptum pofiquam fames inualefcebat,cQ deduótione Beniamin,ô(;^fumptionemunerumlofephdeferendorû,eorumi.]î ad ipfum peruentionc.Et de myftica rationc gefforü ÔC incidentiü circa haec. Ca.tX Enebatur tarnen Beniamin iunior, amp;nbsp;patrio adbuc adhærebat affèdui.Tc' T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nebant cum legis uincula, mos paternus. Fames inualefcebat,quia fero ue*

niebat.Intercedunt pro eo duo,Ruben ÔC Judas, hoe eft, humilitas ate^cofl' feffio.His uadibus apud pattern utitur,his committitur, quorum unus primiriuus,alius refufcitatus.Lex primitiua,Euangelium refufeitatum. His deducitur Beniamin iunior, ÔC bonis odoribus comitatus aduenit,portans fecurefinam, qua lapides marmorûcon' nccfiuntuneo quod prædicatione propria tanquam fpiritali refinauiuoslapidesetiain ipfe conneéferetrportans ctiam mel,quo noxia uulneris interius exedunturfine aliqua acerbitate feet 10 ni s. T alis enim Pauli prædicatio, ut putrê aboleret afFe(fiû,conuptû(^ cuacuarethumorcm,difputationisfuæaculeo,urcremagis çgra mentis uifeera cupiens qua'm fecare.Incenfiim orationis,6C cafiam 8C guttam,fepulture infignia efleDauidpro Pfitlm. 4 4 pheta nos docuit,dicens;Myrrha ÔC gutta cafia «à ueftimentis. Vcnit enim Paulus cru cemdo*

ccmdomipi prædicare,iliccm fem per inrentcm, ôf nuces quaröteftaduriorjamp;fruóus tenerior:meritoq; uirgalacerdotalis Aaronnuctna,Ô^Hiercmiæbaculushuiu{modÉ Argentum quotj duplex,non ociofa muncra cfTe quis dubitetf cum amp;patn'archæuita, ÔC Apoftoli lermo fempcr unefcat in pccfloribus fingulorû, ôf eloquium lancflorum fi--cut argentum igne examinatû,præcepti falubn's fulgore refplendeat.Nec immerito duplex argents referunt,in quibus Pauli præfigurabatur aduentus, qui laborantes presby terosinuerbo atqs doóirina duplici honore donabat.Vidit autem illosIofeph,ScBenia minffatrem luum ex eadem matrc.Iam uidentur Hebraeijamp;S uidentur à Chrifto, qui ue-ruslofcph eft,quaildo cum Pauli ueniunt typo : amp;nbsp;loquitur illis mitia atq? manfueta,ut pariter cibum fumantSupra autem quia fine Beniamin uenerunt, agnolccbat quidem €os,fed ab his fe auertebat,ut fcriptum eft:SC loquebatur his dura,quia ipfi non agnofee banteum,a quo agnofeebantur. Pauli igitur merito profecerunt,quem dominus lefus tanquamiuniorê fratremex eadem matre generatum amplius cætcris fratrib us dilige-batAduertantludæi quem dominûnegauerunt, qui etiam crucifixus, ex (ynagoga tarnen tanquâ ex eadem ortos parente plus diligit,fi uel fero cognofeant fuç (àlutis autho rcm.Sed priorum confetj delitflorum non credunt tantâ Chrifti efle mifcricordiâ,ut do-netpeccat5,remittatiniuriâ.Ideoq?præftgurabantur in patriarchis quales efîènt futuri. Inuitabantur ad gratiam,ad falutaris menfe uocabantur conuiuiû, amp;nbsp;calumniam fibi pa farijinfidiasfieri fufpicabantur,ôf cceperunt ad hominê qui erat fupra domum,inianua domus caufam fuam agere uelle. Adhuc dubitant introire, ÔC ex operibus fuis malût iu-ftificarfqui caufam fuâ uolunt adftruerc,quàm gratiâ accipere : amp;nbsp;ideo in portis redar-guuntur.Qiii autem ff uclû uteri uirginalis expédiât, ôd hæreditatê domini fifij mercem negociatur,non erubefeit in porta,led in exitu uitæ huius repellit inimicu,ne ad altiora properanticôfcius culpe grauioris obfiftat.Vndemyfticé illis rcfponditmaior domus. Et is qui fit,intellige,cû legeris Moy fen fidelê in to ta domo eius. Maiorcs enim domus Moyfes,Petrus ÔC Paulus,amp; cæteri eius fandli funt, Chriftus autem folus eft dominus,fi cutfcriptûeft*. QuiaMoyfesfidelisintota domo eius tanquam famulusa'nteftimoniû Eetr.j corum qug dicenda cfiennChriftus autê tanquam filins in domo iuajqùæ domus nos fii mus,fi libertatê amp;nbsp;gloriam Ipei tenuerimus. Hic ergo maior domus reipondit illis:Pro-pitiusfituobis deusmolite timere.Deus enimuefter SC deus patrûucftrorum dedituo-bis thefauros in facculis ueftris. Argentum ueftrum probum acceptum habeo.Illi enim dixerunt: Argentum uniufcuiufcf in facculis noftris inuenimus, ad pondus argentû no-ftrum retulimus.] O magnamyfteria,5d euidenter exprelTa.Hoc eft dicere. Cur infiami nifeurargentuuos habere ueftrû in facculis fæpiusuftirpatisf Quid enim habetis quod i.Cor.4 nonaccepiftisCSi autê accepiftis,quid gloriamini quafi non acccpcritisr’ lam faturati e-ftis,diuitesfacT:ieftis, quiaargentumhabcreuoscreditis,fedargentu uobisdeuspatrû iteftrorum dedit.llle deus uefter,ille patrumueftrorû deus eft,quem negaftis.Sed igno-fcit,fed indulget, fed rccipit fi reuertamini. Ipfe eft qui ueftrum non quærit argentum, fuum donat .Ipfeuobis dédit argentum infacculisueftris. lam facculi ueftri argentum babcnt,qul lutum habebant:8C ideo uefter eft qui dicit: Confeidifti faccum meum,amp;in Pplm. 2 9' duifti melætitia.Lætitig munus eft Chriftus, ipfe eft argentûueftrum,ipfe prccium ueftrum . Non exigit à uobis dominus lefus frumenti fui precium, non quærit ueftri pondus argenti. Argentum ueftrum reprobum eft,argentum feculi non eft bonum. Argen tum ueftrum probum acceptum habeo,hoc eft non illud materiale argentum,fed fpiri-tale. Argentum ueftrum habeo, hoc eft probum, quod fida deuotione quafi Iacob filtj detuliftis, quod fine damno datur,SC fine difpendio numeraturiquandoquidem tali pre cio detrimentum mortis excluditur,lucrum uitæ acquiritur.

Demunerum paratione,ÔC eorum illatione,inftaurationecp cönuiuq,cum' moraliatq;myfticafingulorumexpofitione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. x

Arauerunt autem munera,donecintroirctlofeph mendie.] Accelerauitme Genef.4} • P nbsp;nbsp;ridiem fides Pauli. Ante cæcus crat,poftea cœpit uidere lumen iuftitiæ:quo-

educittanquam lumeniuftitiam eius,ÔCindicium eius ficutmeridiem;Et Abrafiç quan Pftlw.j 5 do deusapparuit adilicem Mambræ, meridies erat,c«i depraefentia domini lux æterna Gwf.» «

Ambr,to.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y z fulgebat.

fulgcbat. Meridtcs eft quando lofcph uerus in dom um fûam intratut prandcat-Tun*^ emm plus dieslucct, quando facramenta celebramus. Etintulcrunqmquiqcimune«' Nos muncrainfenmusjille inftaurat conuiuiû.llle dicïuAppomte panes, quos foli bræi fumunt,Aegyptq manducare non poflunt. ] Sed ante conuïuiuin quanta dignî' tio,qui ufus iftius SC fedulitatis gratiç/Morale myften'um. Adhuc de calumma quaffl fibi alofeph fieri putabant,tratres fufpeôfierant, illeinuitabatad prandiumdiorumnU' rabat afFccfiuSjilfiusperfeuerat gratia. Primus appellat,primus interrogat, Quomodo habetisÆt iterû ait:R.clt;5le eft pater uefter fcnior ( Superioris eft inferiore ad colloqui« prouocare, dare fermonis fiduciam, quærere non folum de ipfis, fed etiam de parentf bus.Refpondêr il I i: Kciffe eft pater nofter,puer tuus. ] Ilie fcniorem dixit ut honorâtes illi puertt nominauerunt ut deferrent humilitatis obfequiQ: quod fcnccftus honoratfft dignitatis:pueritia autcm fubietfta uideatur,amp;^ propior uerecundia: quam fupcrbiæ.R^ fpiciens autê oculis uidit Beniamin fratrê fuum ex cade matre.j Morale cft,ut quosdift gimus,eos uidcamus præ cæterisiÔC quos animi intentio habet priores, cos obtutus ot-fcndat ôculorû.Siquidê plerunq; circa alia mentis occupatione diftri(fti,quos habcniu» ante oculos,non uidemusiita duce animo dirigitur nofter afpecftus. ViditigiturBenii min fratrc fuum fan(ftuslofeph,quem tcnebat animo, que oculis requirebatiquoabfen^ tefratrespenenóuideratmccfolumuidific contentus,quafinefcirctinteirogautt:Hic frater uefter eft adolefcentiort'J ConfuctudoSC gratia charitatis eft utdilctftos nobis no folum oculis,fed etiam fermone tencamus. Agnoucratlofeph diletftum fuum,fed ideo interrogabat ut quern tertebat animo,uox fonaret.Deniq! non expetftauit ut refponde rctur,fedc5tinuobenedixiteum,SC turbatus eftdefiderrj fuifrucftu.TorquebanturaU' tern uifeera eius,quia copleiftendi eius quern defidcrabatlibcrtas differebatur. Uenu^ i'ngreftus in promptuarium plorauit,6C lauit faciem fuam,8C cotinuit fc.] Grandis amo^ Iris aciilei cito corda côpungunt,nifi defidern fræna laxêtur.Vinccbatur affeeftu lofep^ differebatur cofilio,ratio cum amore certabat. Fleuit,ut amoris pq æftus lachrymis tem perarctFîæcmoraliter.Myfticè autê, Vidit dominus lefus Paulû, oculi Cnim dominifo per iuftoSjôC dixit:bîic frater uefter eft adolefcentior f Adhuc adolefcentior dintur,qii* nondum maturâ canæ fidei gerebat ætatc,nondû in uirum pcrfetftû excreueraf,inillaW (ficutipfeait)menfurâaetatisplcnitudinis Chrifti.Denrq! adolefcenslegitur tantum ubi lapidantium Stephanû ueftimenta feruabat.Et idco Philemonem non adolefcentie fuæ,fed feneeftutis fimilcm cfte cupit,ut fcripfiuMagis obfecro,cùm fis talis ut Paulus k nex.Ideo adolefcentiorcs uiduas prçdicat declinandas, nô propter ætatcm,fed proptcf quandam pubefeentium delidorum lafciuiam,immaturitatemcß uirtutis.Cptcrümaiof in iuuene quam in fene laus caftitatis eft. Puto enim quod à ucro non fit alienum iHud“ intelligamus,quia cum hic Paulus ha:reret,amp; horrore correptus, quod cæcitas accidiP fet eijinciperet tarnen appropinquate dicendoiDomine quid me uis faccreddeo adoU feentior dicebatur à Chrifto,ut qui uocabatur ad gratiam, excufaretur à culpa,quod lubricæ fuiftèt ætatis.Denicp uidit eum Chriftus,ubi lux circunfulfit cum. Et quiäado^ lefeentes magis metu quam rationereuocantur à uitio,adhibuitftimulum,amp;mifeta^i’^ admonuit ne aduerfus ftimulum calcitraret.Turbatus eft autem, ficut uides öu inEuan' gelio quiaturbauitfefpiritucum Lazarumrefufcitaret,5Cibifleuit,utprius lachryfnis ftiis mortui delicfta lauaret. Sed intro fleuit,6C lauit facicm fiiä. Cæcitas Pauli, fletusdi Chrifti.Lauit faciem fuam, ubi Ium en ei reparatur amiflum.Lauit faciem fuam Chriftus ubibaptizatuseft Paulus, perquema pluribus uideretur.Idco inconuiuio pars eins quintupliciter maior effetfta eft,quod haberet ftiperioribus anteferri non folum mentis prudentia,fed ctiam militia corporis,SC gratia caftitatis.

De inebriatione fratrum conuiuantium, amp;nbsp;infertionc feyphi argenteiin faccS Beniamin,fingulorumqj facculorum requifitione, ac inuentione feyphi in fac-' coBcniamin.Etdemyftertjsiftorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XI

Iberunt autem ÖCinebriati funt paritcr cS co.] A principio fidei maiorPau^ B loprærogatiua defertur,dcquodicftum eftad Ananiam : Vade,quoniam uas eletftionis eft mihi, adfufferendum nomen meum coram gentibus.A principio ebriaturebricutc, fedfobria, Ä^ipfc cum fandis diccret: Etpoculumtuum

inebrians,qu;împræclarus cft.Etfcyphus argentcus foliusfacco ciusinferitur.Nefdc-bat hoc Beniamin.Non fallebatur Paulus,fed uocabatur.Mitdtur poft eum mane.Nox enim praecefterat cæcitatis,dies fidei appropînquabat. Per ordinem fingulorû prius in^ fpiciüntür facculûDocet te moralitate fcriptura diuinà.Per ordinem autê difcubuerunt in coftuiuiOjCÔtrà eum primitiuus fecundû 3ctatem.V ides quod feniori locus ille fit de--ferendus»Pet ordinem itcrum requiruntur facculi fiagulorum,ut fcias elccftû efle PaulS cœleftiiudicio.DilcufTit caeteros,huncprætulit.In nullius altcrius facco fcyphus argen teusinuentuseft,nifi iftius.Quidfibiuultquodinfertuseftfacculof lofephquidem ine briauitut falleret:fcypbummifit,utfratrem que diligebat, pia fraude reuocaret. Sed refulgent myfteriadiuina.Hocinuenitinnóbis Cllriftus argentum, quod ipfe do nauerat: Habemus naruræ argentum,hab emus amp;nbsp;gratiæ. Natura opus eft creatoris,gratia mu-nus eftredemptoris.Etftnon poflumus uidcre dona Chrifti,ille tarnen donat ÔC opera-tur occulté,8^ donat omnibustfed feruare paucorum eft, ÔC no amitterc. Non omnibus tarnendonat omnia.Triticummultis datur,fcyphus uni, qui prophetico 8C facerdotali I donâtur nmncre.Nonenim omnes,fedProphetadicit'.Calicê lalutaris accipiam,amp; nomen dominiinuocabo.In corpore igitur Pauli îam dodfrina: coéleftis eloquiumrefulge bat, cum effet cruditus inlege.Sed quia adhuc iuftitiac dci fubietftus non erat,intra faced etatfcyphus,do(ftrinaintralege,lucernaintramodium. Miffus tarnen Ananias quibc-dicliottcm darct,manum imponcrct,faccum folueret,facco fol Uto reluxit argentum,8lt; decidentibus fquamis uelut quibufdam facci uinculis ftatimuidit. V inculum eius pern diacrat,abfolutio eius fidcs fatfta eft.Et idco tariquam foluto facco, hoc eft depofito legis uelaminc , quodpofitS eft fupracorlud3eorum,conuerfus ad dominû, liber anexu, adeptus gratiamlibertatis,ait:Nos itai$ reuelata facie gloria del fpeculates, ad eandem x.Cor.J imaginemrcformamur.Soluto cnim calceamcnto legis, nudo ueftigio lib eri fermonis Euangeliumprædicabat.Tcnebant enim eumludaéi, 8Cimpedire cupiebanr.fedubi in eiusfaccoargcntumrcfplenduit,fcideruntueftimêtafua,9Creuerfifuntretro.Libera«-go pro Chiifto pauperc prædicatio nudauit populum ludæorum, amp;nbsp;omnê eorum reici dit gratiam. Idcocu retro regrelTi funt, qui anté fe uidere non poterant. Retro redeunt, quiChriftumamfttunt.DenicKÔ^inEuangelio cumcorripcrentadmorte dominumle iolt;nt.a8 (um,redeuntes retro cecideruntinterram.Meritoretrorcuertcbantur,c|uiinterrenam labem ab ilia cœlefti gratia recidebant.Nolcbant igitur moraliter redire line iratre,my-ftice fine Paulo reuerti : quo amiffo afferebant inmoerorem deducenda parentis popult; Ufcneâutem.Etideo ludasapudlofeph remanerecupiebat,ncuideret mala quae mue-nirent pattern fuum,hoc eft,iam prçuidebat ÔC cauere cupiebat mala quç uentura erant populoludæorum.Sed cum adhuc hæcipfanoneftctintypoillo principum populilu-dæorumliberapredicatio,fleuitïofeph,hoc eft,inillo plorauitlefus.

’ Qitemadmodunt fantftus lofcph fe manifeftauerit,ut afratribus cognofccretur de aduocatione eorum ad fe,acccffu(ç ipforum ad ilium. Quomodo «la eos confolatusfucrit,curnmyftica di dlorum inter pretatione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. Xi _

T iuffitomnesrecederCjUtcognofcereturafratribus.^Nonueneratenim, E nbsp;nbsp;nbsp;cutipfc ait,nifi ad oucs qux perieruntdomusIfrael.Etemittens imcem cum

fletUjEgofura, inquit,lofeph. Adhuc patermeusuiuitc'lHoc cl ,expan Rom. 10 manus fuas ad populum non credentem amp;nbsp;contradicentem, nonlegatutn neep quacrens,fedipfe dominus faluumfacereuolens populum fuum.Ego qui oque ar,ec- _ cc affum,inquit,2lt; palam faétus non quajrentibus me, apparco t)s qui me non intciro-gabant.Qiiid igitur aliud tunc clamauit, nifi, Ego fum Icfus,cum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

interrogantibuSjTu es filius deic'rcfpondcrct'.Vos dicitis quod ego fum.Cum Pi ato 1 ccret’.Tudicis,quiarexfum ego,inhoc natus fum.Cum principiiacerdotudicent^ ' iuro te per deum uiuum ut dicasnobis ft tu es Chriftus filius dci, referret : l u dixi r. men dico uobis,amodo uidebitis filiutn hominis fedentem ad dexteram uirtutis, ue-nientemeumnubibus coeli.Hoc eft ergo quodaif.Ego fumlofeph,ego lum diuinæ po tentiæ. Adhuc pater meus uiuit c* Hoc eft,ego pattern nonitego,cgo fratres agno co, autuosfratrcm,aut pater filium rccognofcat. Adhuc ergo populus meus uiuit,t e populifamiliafratrem mihi elegi f Acceditc ad me,quiaego aduos appropmquaui, Ambr.to.q. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Y

2^8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AHBROSIÎ

eoufcji appropinquauijUt per carnis fufccpti'oneni facerê mcuefirac confbrtem natura. Nolite ucl participem fugere ueftræ focieczüSyÜ non agnofdtis authorem faluds. Etac ceflerunt,tnquit,ad ilIiim.Et dixit:Ego fum lofeph frater uefter,qucm uos tradidiftis in noli'te mœfti eiïè, neq? uobis durum uidcatur quoniam hucnic uendidiftis. Ad uitä efn uefträ mifit me deus ante uos.] Qiiàm pia fraternitas,qua dulcis germani'taSjUt etiam parn'cidale cxcufetur adnuHum, diccns diuinae illud prouidenri® nnHe,non imptetatis humanaeiquandoquidem non ab hominibus oblatus admorteni, fed à domino niilEis fit ad uitam.Quid aliud habet illa dommi noftri lelu Chrifti,qui fia tres ornnes pietate fuperauit, in cruce pofiti intcrccffio illa pro plebc,diccntis : Pater,f L«c.2j gnofccillis,nonenimlciuntquidfaciuntfQuidaliudilla appellatio fanditatisinme^ Ibidem. 4 dio difeipulorum,dicentis:Pax uobis,ego fum,nolite timèreÆt cum conturbati con territi exiftimarentfefpiritum uidere,iterum dixit ad illos; Quid turbati eftisföu quare cogitationes alcendunt in corda ueftraf Videte,ecce manus mcas,amp; pedes meos, quw ego fum ipfe.Palpate,ÖCuidete,quiafpirituscarnemamp;ofla non habet,ficut me uideds Miüth.28 habere.Hæcergo iamtunefuturapoftcrioribustemporibusmyfteriareuelatafunt.De nit^ ipfis exprimitur fermonibus,ut ipfum elTe intelligamus amp;nbsp;qui ante' in lofeph,amp; p ftea in fuo locutus eft corpore, quandoquidê nec uerba mutauit. Ait cnim tunc.Nolite moefti efl'e.Et infra: Afcendite ad pattern meû, ÔC dicite illi ; Hæc dicitfilius tuus lofeph: Fecit me deus dominû totius tertç Aegypti.Et in Euangelio aitiNolitc timere.Itenun^ ciate frati ibus meis,ut eant in Galilatä,amp; ibi m e uidebunt.Et infra ait: Data eft mihi oni nis poteftas in cœlo Ôô in terra, hoc eft dicere.Diuinæ hoc fuit difpenfationis ut accipelt; rem poteftatem,non acerbitatis humanæ. Non obijcit fcclus, qui enumerat premium-Gf«/; 4 5 Qiiod autem habetur in Genefi, Ad uitam enim ueftram mifit me deus ante uos,rcddii:

in Euangelio,dicens:Docete omnes gentes,baptizantes eosin nomine patris fihj öi ipiritus iancli.Hæc enim merces amp;nbsp;uitafancftorum, quod etiam alios redemerunt.IHud quoq; aduerte non ociofe feriptum in Gcnefi:Et eris prope me tu,amp; fi'hj tui,06 filq fihoquot; Miitth. 2 8 rum tuorum.Hoc eft enim quod dixit in Euangelio : Ecce ego uobifeum fum omnibus diebus ufi^ ad confummationem feculi.Quam euidens quoq; illud myfteriü,quod ueln ti completo omnimandato fratrem fuum completftitur Bcniamin,amp;ceciditiupor cof Ium eius,ficut completo Euangeli Chriftus Paulum ampledlitur quibufdam miftticoP Pbdip.s diæfnæ brachijsjôd interna opinione curuatum, uelut à collo in coelum erigit.

De gaudio Pharaonis quod lofeph agnouiflet fratres fiios, amp;nbsp;de exhortationc eius ut lofeph inuitet fratres ut ueniant cum patre illorumcß executione,ÖC per-uentione ad Iacob, narrationeq? fingulorum. öt quod lofeph adhuc uiueret.Et demyfterqscircahaec. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. Xlh

Genef.^s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;F gauifus eft Pharao quod lofeph agnouiflet fratres ftros. Vnde ÖC diuulga^

E nbsp;nbsp;nbsp;ta eft uox in domoPharaonis.Et hortatus eft faneftum lofeph ut fratres fuo^

inuitet,ut ueniant cum parrc,amp;: mandat impleri eorum farcinas tritico,amp;uc hicula darf] Vnde hæc humanitasbarbaro, nifiut illud oftendereturmagnGmyftenr, quoniam no inuidet Ecdefia ci'im redimuntur Iudçi,SCpopulus Chriftianus hac adiP tftione lætatur,amp; quibus poteft fubfidijs iuuat, amp;nbsp;mittitEuangelizâtesregnûdci, q^J^ maturius euocenturr'Qiiibus dantur bine ftolç.Et alligat Paulû,cû eius dida depron«^ cui trecenti aurei amp;nbsp;quinq; ftolæ diuerfi coloris côferuntur à Chrifto.Trecentos aureos i.Cor.2 habet,quicruccmprædicatChrifti.Idcoq;ait:Neq? cnimiudicauimefeirealiquidintet uos,nifi Chriftü Jcfum,amp;hunc crucifixü.Et bene aureos accepit,quianó infuaforijshü manæ fapiêtiæ ucrbis,fed in oftenfione fpiritus prædicabat. Quinq? autê ftolas accepit» ■’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uel iapientiæ multipliccs di{ciplinas,uel quod nullis fenfuum corporaliü captus illece-

brisjubi alij periculü,ille teneret uidoriä, qui omnes uoluptates carnis fingulari conti-i.Cor.12 nentia amp;nbsp;uirtute fuperaret, cuius ingcniûftudiûq! nulla corporis hebetarct infirtnitas» qui CÛ eilet in corpore,corpus fc habere nefciret.Deniq! raptus in paradifum,fiucincor porc fiuc extra corpus nefcicns,audiuit uerba ineftabilia quæloqui homini non leeret 2.Cor. 2 qui poftremum nihil terrenum oleret in terris, ficut ipfc docet,dicens: Qyia Chriln DQ nusodorfumus deo in ijsquifaluifiunt^Praecellit igitur Paulus,eiusexuberatpo^^

, tl'Ojfed tanlehhabent Qi. âli]' prædicatores grau'am fuam,binas ftolas accipiuntiQuas tique illas f Dubitare non debes,quia legilti de fàpientia ditflum : Binas ueftes fecit uu Prourt-. jt ro füo. Vna eft myftica, moralis altéra. Sed non omnes apoftoli, non omnes prophcgt; tæ,non omnes paltores, non omnes uirtutes, non omnes habent gratiam curationum* non omnes linguisloquuntunVbi diuerla mérita, diuerfaamp;præmia^Mittunturô^pa^ tri munerâ.Filius honorât patrem.Chriftus populû fuum inuitat promiflîs, inuitat mu-neribus.Portanthæcmuneraafiniilliinutiles fiClaboriofiante,nuncutiles: portant in typo Chrifti munera,portaturi in Euangelio munerum largitorem. Dimifit autem fra^ tres fuos,amp; abierunt.Et dixit illis lofeph: Nolite irafei in uia. Quàm bene docet ab ira^ cundia prgcauendum,quôd ea poflet etiam amantes fui feparare germanos:6C maxime inuia fugiendam elfe difcordiâ,ubi ipfe uiandi comitatus debet elle inuiolabilis, amp;nbsp;gra tiæ habere confortium. Quid autem aliud ait dominus lefus ex hoc corpore receflùruSj cum difcipulos dimittcretfuos,nifineirafcerenturinuia,dicês; Pacemrelinquouobisgt; pacemmeam do uobisc* Vbi enim paxeft,iracundialocum nô habet, ablegatur difeor-dia,fugatur diflenfio.Hoc eft ergo quod aitiPacem meam do uobis : id eft,Nolite irafei in uia.Et wide ne in hac uia dicat,hoc eft,in hoc curfu totius uitç indignationem cauen^ dam,quod ira làcpe etiam innocentes in crimen abducat,quia dum iufto amplius irafei-inur,a: uolumus alienum coercere peccatum,grauiora peccata cômittimus.Ideo Apo-ftolus aitiNon uofipfo^ uindicantes chariffimi,fed date locum iræ.hoc eft, declinemus Rowai cam ne nos ilia corripiat. Vnde dominus lefus dimittens ad euangelizandû difcipulos, mißt eos fine auro,fine argento,fine pecunia,finc uirga,id eft, ut ÔC incentiua litis, amp;nbsp;in-ftrumenta eriperct ultionis.Et alc'enderunt,inquit,de Aegy pto,amp; uenerût in terrâCha naan ad Iacob pattern fuum,ÔC nunciauerunt illi dicentes:Quia lofeph filiùs tuus uiuit, æ ipfe eft princeps totius terræ Acgypti.Quid eft terra Chanaan Quæ niitabat.Quid igitur tam euidensep Apoftolorum tempora defignari.^Qtii ingtelTi ludæorum fynago gasnutantcs,dominilefupotentiamprædicabant,lîcuthabemusin Aclisapoftoloruj aÂ.î dicentePetro:Hunc ergo leium reiuicitauit deus, cuius nos teftes iumus. Dextera igit dei exaltatus,repromiluÔe fpiritus fan(fti accepta à pâtre, effudit hoc donuni quod uos uidecis.Aducrtimus certe quomodo âf uiuere eum,amp; terræ totius principèm dicat,qui aperiens hofrea fua fpiritalis gratiac donat omnibus ubertatem.Hæc dicebant Apofto-^ lijfedludgi non credebant,fed inqeiebantmanus in eos, fed tradebant in euftodiâ prædicatores falutis. Vnde SC de Iacob feriptum eft:Expauit mente.non enim credebat eis. Gen,4^ Expauitaffecftu plebis incredulæ, fed pofteaquam Chrifti gefta cognouir,tantis bènefi cîjsamp;operibusdelinitusrelumpfitipiritum, dicens: Magnurtimihieft,fiadhucfiliiis . meus lofeph uiuitiibo fiCuidebo eum priufquammoriar.Primum SCnlaximnftdeifun-damentumjinrefurretftionem Chrifti crederc. Quicuncç enim crediderit refufeitatum, feftinus requirit,deuotus accipit,Slt;^intima deum mente ueneratur. Credit enim quod ipfe non moriatur,fi credat in refurreeftionis authorem.

Delfraelpatriselcuatióe acprofetftione, amp;hoftiarumcircaPuteumiuramêti immolatione,eiusqî per dominum confolatione, ac defeenfuin AegyptS cum animàbus fcptuaginta:5lt;^ de myfterqs præditftorum. De ipfius denicp lacob ad filios adhortatione ut congregentur ad audiçndum ea qug occurfura fint eis iri nouiflîmis diebus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. X11 it

T eleuansfcIfraeljUenitad Puteumiuramentfimmolauitqibo^'^^^op^ ltilt;t4lt; E nbsp;nbsp;nbsp;tris lui IfaaCi] Merito eleuatur qui feftinat ad Chriftum.Fides precedit deuo

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tionem.Prius ie eleuauit,poftea immolauit.Ille enimbencimmolât, qui co-

gnitionern diuinitatis inueftigauerit.Dixit autem deus ad Ifrael in uifu no(fte,dicens:Ia cob,Iacob.Qui dixit:Quid eftequot; Et dominus ait :Ego lum deus parrum tuorum.Noli ti-mercjdefcende in Aegyptum: in gentem enim magnam faciam te ibi. Ego delccndarn tecum in Aegyptum,Ô£: ego deducam te in perpetuum.] Qiicmadmodû quæ ipfi legût noninrelligunt:Ô£lMoyfcnquemlaudant,abnegant,cumeiusfcripturiscrederenolvIr. Quid euidètius quod hoc loco inuitant ut ad Ecclefiâ dei tranfeant, amp;nbsp;qui ante' intra îudaeæterminos coartftabantur anguftos,ad populum deimigrent,qui ex toto orbe ex omnibus nationibus congregatus inmagnam fadus eft gentem f Denique in omnem ppj.i8 y 4 terram

^60 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DI VI AM B RO s II

terrain exiunfonus corum. Vo car ergo à filijs fuis lacob, id efta Petro, Paulo,loanne, populus Iudæorum,inuitatur ad grati'am. Ipfe quoq? deus nofter proprio eum hortatiit oraculo,fpondet ei profetfiâ fidei, munen's fui fruôum, dicens ei : loleph mittet manus ftiper oculos tuos. Non utilt;| fancflus patriarcha folicitus erat à quo ei oculi claudcrent, licet ctiam intelletflufimplicimoralis exprimatur alFedus. Nam fi eos quos diligimus cupimus frequenter amplecli,quanto magis receffuri ex hoc corpore, ipfo charorûpf gnórum tadudelecframurextremójamp;hocmulccmuruiaticoc'Tamcnmyfti’célicerno bis intelligere quod poftea cogniturus deum fit populusludarorum. Hoc eft enim my* fterium,quod uerus Jofeph immittet manus fuper oculos eiüs,ut qui non uidebatante, Ï04». iam uideat.Veni ad Euangclium, lege quemadmodu caecus ille fanatus fit, cuilelusm» num iinpofiiiqS^ eius abftulit cæcitatem. Non enim morituris Chriftus manum impo' nif, fed uufiuris: aut fi morituris, reó:e,quia prius morimur,ut reuiuifcamus. Non cniffl pofiumus deo uiitere,nifipeccato antemoriamur.DefeenduntigiturinAegyprui«(C' ptuaginta animæ,ficut feriptum cft.Et hoc myfticae numero remifiionis, quia poft tan-tam duritiam,poft tanta peccata haberentur indignfinifi donaretur his remiflro pcfca^ torum.Occurrit illi Iudas,hoc eft confeffio erroris.Hunc fui uenturus ludæorum lus prænuncium mitrit.Ideo fiC lofcph uerus,id eft,arbiter Sd interpres diuinitatis octuf rit,quia præcedit iam confeffio, quos antea perfidia polfidebat .Interpres enim diuinP Joiin. i tatis eft Chriftus,quia deum nemo uidit unquam, nifiunigenitus filius quieft infinu

triSjipfc enan auit.Hic fenilis iam ætatis, ôf fefium fufeipiet ultimis temporibus populü ludæorum,non fecundum illius mérita, fed fecundum eledionemfuçgratiæ, impOquot; net manum iûpcr oculos cius,ut cæcitatem auferat.Cuius ideo diftulit ianitatem,ut pO' ftremus crcderet,qui ante' non putauit efte credendum, amp;nbsp;prærogatiuam fuperioriselc Row. 11 «ftionis amitteret. Vnde ÔC Apoftolus aiuQuia cçcitas ex parte contigit in Ifracl,dontC plenitudo gentium intrarct,Scfic omnis Ifrael faluus fierer.Gefta igitur patriarchai'U”!» ‘ futuroru myfteria funt.Deniq? ipfe lacob ait ad filios fuos: Côgrcgamini ut annuncio”

uobis quæ occurfiira ftint uobis in nouiffimis dicbus.CongrcgaminfiôC auditelft^clp’ trem ueftium.

Qiiodfilij difccre debeantreuerentiam honorem déferré patribus,utbcnedilt;^’o^*' bus eorum digni habeant,ÔC de cômendatione paternæ bcnedidionis.Quodtp hn* dus lofeph benedidionê fumerc feftinauerit, ÔC filios fiios Manaflen amp;nbsp;Etfren oben lerit, quos amp;nbsp;lacob benedixit.Et demyfticahuiusbenedidionis ratione.

De prophcticabenedidionc Ruben primogeniti, quæmagis prophetia^ benedicoo eft.Et de errore ludæorum, atq; myfterqs circa earn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap- ■

De prophetia eorum quæ euentura erant filîjs Symeon Leui, quorS nominib-robn^ defignaritur. Et de côfutationc opinionis ludæorum circa myfticam ÔC pulchtmma iftiusbenedidionisinterpretationem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap- **

Debenedidioneludæ,amp;; myftica eiufdcm fignificatione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap-

De benedidione Zabulon,myftcrqs illius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap- *

De bcneditftioneNcptalimjâ^myftica illius declaratione, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.■

De benedieftione Iofeph,amp; qua rationc fuper omnes filios eum pater uberius pro ' tusfit,acdemyfticailhusbenedilt;ftionisexpofitione.

De benedidione Bem'amin,ô^ myfticarepracfentationc eiufdenu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap* *

Quod ßltj difcere dcbeât reuerentiâ honoré déferré patn'bus, ut benedióioni--bus eorQ dïgni habeant,5C de comendatione paternac beneditfbonis. Quodt]p lan étus lofeph benedidlipnê fumere feftinauerit,amp;fihos fiiosManaflert ScEffrem ob tulerit, quos SC lacob benedixitEt de myftieahuius benediÆonis rarione. Cap. ï

RIM V M omniu quanta dtfeimus parêtibus deferre reuerentiâ, cû legt mus:Quoniâ quibencdicebatàpatre,benedilt;ffus eratiôCqui maledice bafmaledidlus erat;' Ideo hancparcnrib.gratiâ donàuit deus,ut filioriï pietas prouocef.Praerogatiuaigif parentû,difciplina eft filiorû.Hono ra ergo patrê,ut benedicat te.Honoret plus pâtre propter grariam,in- e*o.2 o ________ gratus ^pter timorê.Etfi pauper eft, 8^ no habet diuitiarû copias quas l^eHnquat hli}s,habct tarnen ultimç beneditftionis hærcditatë, qua fancftificationis opes fucceiroribuslargiaf.Etmultopluseftbeatû^diuitêheri.Feftinabatlofcphlumcrebe Gene[. 4g iicditfhonê. Deniq; nbsp;fîlios fuos obtuh't Manaflen amp;nbsp;Effiem, quos benedixit lacob, ut

quia duodecimhabebatfih'osjamp;terriufdecimuseratfuturus apoftolusPaulus,quafipo fterior eleâus, tertiadecima tribus deManafte ÔC Effrem népoti'bus fandlificaret in u-trumeç diuifa^quo Paulus nô extra paternaru numerû tribüu inueniref, qui ueteris T c^ ftaniêtiamp;noüi egregiusprædicatorpaternçbenedicftiônishacreditatêfibiquoqifacile profeciflè comprobaret. Quàm pracclara Ô6 in hoc ihyfteria,^ fumés lofeph fîlios fuos quos fufeeperat in Âegypto,Effrem ad dexterâ ftiam, ad finiftrâ aût Ifr ael patris fui, Ma naflen aût ad finiftrâ ftiâ, ad dextrâ aût Ifrael applicuit eos ante patré. Extédés aût Iftael manû dexterâ,impofuit fuper caput Effrem qui erat iuniôr,5C ftabat à finiftrâ auiiôcT fini ftram fuâ pofiiit fuper caput Manaflen qui erat ad dexterâ,amp;ita iirimutatis manib.bene dixit eos.In quo éclofeph naturæ ordiné feruauit.ut feniori filio' plus deferret,ficut Ifàac quoqs inEfau prioré fil iû benedieftioné præferre cupicbat.Sed minoré fîlium in typo iu nioris populi credidit præfcrendû,ficut erat ipfe à matre prælatus. Deniq; Manafles ex obliuione Latina interpretatione fignatur,eo quôd populusiudæorû oblitus eft deum fuum quifecit eum. Et quicunqi ex eaplebe credideritjtan^ ex obliuione reuocaf. Effrem aûtfœcunditatéfidei interpretatione nominis pollicetur,qui auxit patré, ficut ait ipfe lofeph dicésiQuia auxit me deus in terra humilitatis mcæ. Quod propriû eft popu it/4; liiunioris,qui corpus eft Chrifti,augés patré, SC deû propriû nô relinqués.Dcniqi fpiri-taliter depopulis hoc elfemyfteriû fenior declarauit. Nam cû filius putarct cû errafleui tio hebetioris afpecftüs,côuertere uoluit manus cius,dicés:Nô fie pater,hic ein primiti- ihid, 4g uus cft.Impone dexterâ fuper caput eius.Sed noluit,amp; dixit : Scio fili,fcio. Et hic erit in populû,ethic exaltabif,fed frater eiusiuniormaiorillo erit,ctfeméillius eritmultitudo gentiû.Denicp preferendû Effrem feniori gcrmano,ctiâbencdicfti5isferie^phetauit di cês:In uobis benedicef Ifrael,dicétib.Faciat uobis deus ficut Effrem ôëManafle.Et ideo cûefsétnepotcs,inlocûfîliorûfuntadoptati, ut no eflèntauidçbenediéliois expertes..

De propheticabenedieftione Ruben primogeniti,quæ magis prophetia bc-nedicqiocft.EtdeerroreIudæorum,atcçmyfterqscircaeam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. li

Ac benediélione cclcbrata, uocauit etiam fîlios fuos. Et qui ante iuniorenî H nbsp;nbsp;feniori pr£tulerat,ccepità primo,ut in illo myfterfj prçferret gratiam, in hoc

ordinem feruaret actatis : fimul quia ante' in duobus benedixerat uniuer-fos cum Omni pofteritate SC progenie futurorum, ne aut fuperflua uideretur plebis ite-’ ratabencdiéfiOjaut prior æftimaretur infirma.Mcrito'que repetitam magis annuncia’^ tionem eorum quæ pofterioribus effent uenturatemporibus, quàmbcnedicftioné con terrefedicit.Denfrp fie cœpitiRubcn primogenitus meus, tuuirtusmea, SCinitiû filio-n^ meorûjdurus portari, durus amp;nbsp;tcmerarius,affecifti me contumelia : ficut aqua non cnerueas, Afeendifti enim in ciïbilepatris, tune polliiifti thorum quoafeendifti.}

Nónne rcdargin' magis benedici m'detirrÆt ideo prophetia ma gis benedidiofft' Prophetia enim annundatio futurorü eft,benedtó:io aüt fanÆficanoms ct gratiarüu^’ tiua collatfo.Etludæi putant quiahæc fenex ad Ruben filium dicat, quia cum Balacoo

fit iniuria.Non cfFerueas,inquit,ficut aqua.neïn maiorem prorumpat amentiarn, uor furoris atc^ infaniæ non Hnat rcfipifcere peccatores/cd agat pœnitenn'am pecc^to rum,quoniam durus afcchditpopulus cubilepatns,amp;f thoru polluit fanclü, hoceft/^ nem dominilcfu conditoris noftri patibulo affigens crucis, in quauelutin quodamcH bili QC patrio thoro fantfli eiusfalutarircfecflioncrequiefcunt. Quis igit abnuatdepo^ pulo di(flum,cum populo hæc uniuerfa conucniantfJpfe enim didus eft primogen*^’ Exe, f2 et J J Jftael,ipfe duræ eflè ceruicis.De ipfo dixit Moyfes: Vos aut populus durç ceruicis

Et reuera quis tam durus,SC temerarius,0C contumeliofus,^ populus ludaeoru, quid^quot; minumlefum,per quern uiderantmortuosïufcitatos,cçcosilluminatos,flagellisucrD£ raiieruntjClauis confixcrunt, cum diuina eius opera negate non poflentf' Quodfoibis SCpontificibusauthoribuSjSCprincipciaccrdotumCaiphapariteriacuientc cóffliffufl’) Euâgelij fériés declarauit. Et idco fancftus prophcta rcfugit tanti fceleris participaWt”!

Deprophetiacorum quæeucntura étant filijs Symeonamp;Lcui, quorûnomi-nibus tribus defignant. Et de confutatione opinionis ludæorû circa myfticam amp;fpulcherrimam iftiusbencdicftionisintcrpretationem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.

Onteftatur iuftus et abdicat pofteritatenl que patriû non feruaret affedtuni* C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SC quia prafuiditflagitium,perhorrefcit confilij contagium.In confiliun’;'^'

quiqeorum non ucniat anima mca,ô6 in congrcgatione eorum non contd dant uifccra mea,quoniam in ira fua occiderunt homines, amp;nbsp;in cupiditate fixa fubnci’^^ uerunt taurû.Quod dicit,de filijs quidcm dicit Simeon amp;nbsp;Lcuijfed eorû nomine tribus fignatur,quæappellationefimiliuocabat .Quamintcrpretationêpulchcrrimaindenquot; uantludæi,utarbitrant,quiaproptcteaatguatfilioslacob,quia propter ftuprûfororiS) Sichimitas ifti duo præ cæteris fratribus ultura ite cupientes,fimulauerunt.cum ipfis in* te uelle fe gratiam,amp; idco oportere circuncidi eos fuaferunt illis, ut religione concoN pax inter eos,amp;:rccipiendæ affinitatis focietas firmaretunftd circuncifos adorfijtectn' tibus adhuc uuInctibus,£C inualidis uirib.quas dolor folucrat fraeftos, die fupcruenica' tes tertio necauerunt.Ideo amp;nbsp;fortafte ifti duo ultorcs prae cæteris,quia feribarû dotum autoresfunt. Nulli cnimmagis cp fapientes 2C facerdotesdebent caftimoniaff* . uindicare.Scdinhocquoqicrtantludæi.Ifticnimcaufasdolorisfiiiptæftiterantpati^) | aflèrentesfeinillalicetætatciuucniliuindices læfæ fuifle pictatis,amp;:uiolatæeaftif^^*^ ultores.Quod utiq; fanclus condemnarenon poterat, quianon paflî funtinultamfof^’ -G«j. 34 tem fuam loco efle meretricis, quæ ÔCuirginitatem amiferat, amp;nbsp;uindilt;ftæ folatiumnon j hâbebat: maxime cum ipfe fie faeftû probauerit, ut Sichimam poffideret in mortem,do

48 narettp earnfiliofuo dilecftiftîmoIofeph,diccnsad cum:Do tibiSichimamprxcipuai” fupetomnesfratres tuos,quam accepidemanibusAmorreoruminmachærameaamp;af j cu.Qiiod fa(ftum negari non poteft. interpretari tarnen poflumus perSichimam hume l rosfignificari,pcrhumerosopera.Hærcdemergobonorûbenedicftionibiisoperûian I flum lofeph præ cæteris elegit,cuius operafratres æquare non potetant. Quis enim lt;ftà Chrifti poterat adæquare,^ Turn præterca immaculatus amp;nbsp;caftus dehoctenenom' uerforiOjôd impuritatis àutoribus manubias reportauit,locum ftupris Si flagitijsuaean tem ad incolatû faneftorû uerbis cœleftib.ÔC gladio capiês ipiritali:ut ubi inhabitatores V i ante'lafciuiæêcprincipes luxuriæucrfabant,ubifuerantincentiualibidinis,amp;^foni^']' ta nequitiæ, ubi nûc fandi facerdotes magifteria doceât caftitatis,5C plurimauirginalu integritatis exêpla,uelut quodâ fupernæ l«cis fulgore refplendeât.Tribus igit funt qu?

defignantur nominibus patriarcharum,quia de tribu Symeon feribæ funq de tribu Lc^ ui principcsfacerdotum,qui perfecerunt nequitiam fuam in domini pallione, menlura omnem paternæ impietatis implentes.Ipfî confilium cogitauerunt aduerfus dominum Icfum,ut occiderent eum,ficutEfaias dicif.Væ animæ ipforum, quia œgiwuerunt con p.J filium raalum aduerfum fe di centes: Alligemus iuftum,ciuia inutilis eit nobis. Ipli occi^ deruntprophetasamp;:apoftolos,annunciantesdominifaluatorisaduentum,paUionise-iusamp;refurredbonisgloriampr3edicantes.Ipfipofteainfuacupiditatequateirena ag tiadefiderabant,diuinaconfortiarefugientes,corporiscaftimontam iobrietatcrnipen iis,conteniptum pecuniæ,lucrum gratiæ, fubneruauerunt taurum, illum uidclice nbsp;nbsp;nbsp;-

nuaproducentem ÔC ungulas, quemuident pauperes amp;l?ctantur j quoniamuer u exaltauitcornupopulifui,quoôôinimicosrepulit,Sipræmiumcoronæ cœ e ise tuit.Hic cft taurus quo ecclefiafiguratur inluna, tune pknior cum ue ut corni tauïinis,fpaciumtotiusorbisincludit.Tarnenprophetiæhuicui emreti^gratia nediôionisadiungere.NamôôadprimogenitumRubendicen o, one erueasu qua,peccatumftatuit,quiaaquamundare magis délira, mentesq! no ns a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

letuitiorumferuorereuocare.EtiterumdicendoadSymeonÔCEeui. lui amu bcob,2lt; difpergam inlfrael,oftendit gentium congre^tione redimendos.PercuUo nim paftore grex ille difperfus eft,qui fuerat ante colle(ftus,ut qui non erat,inttoiret, Ä fie omnisifrael faluus fieret. Et maxime propter tribûLeui debemus hoc credere, qu excarribudominuslcfusuideturiecundumcorporisfufceptioncmgenusducere.bx qua tribufuntfacerdotesEeui amp;nbsp;Nathan, quos fandIusEucas inEuangclq hbro quem ipfefcripfitinrermaioresdominicôputauit.Sacerdoscnimpatris,^princepsomniu iaeetdotum,ficut feriptum eft-.Tu es facerdos in æternum, facerdotahs onginis fucceE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10 9

fionenidebuituindicare.Vndeamp;:MoYfesbenedixithanctribû,dicens;DateEeuiior.Dm.î3 tcnifuffragiieius,amp;ueritatcmeiusuirofando,BenedixitetiamMoYfestribuRube^ ficuthabesferiptum:ViuatRuben, amp;nbsp;nonmoriatuqSC fitmultus innumero .Ncq em benedixüTct,fifecundumpatriarchæfententiambencdidionefciifctindignos. Eeite quodftridbmillepræterqqiftecompleuit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Par. mi

Debcnedi(ftioneIudæ,elt;niYfticaeiufdemfignificationc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;UpJlH

ludaonuscftdonnnusnoftcr.VtextnbuLcuifaccvdool.samp;pknafanft.. tatisannumetavctuthïtcditasxxtribuaûtluda^exquaDamdamp;SalomonKteliquire PCS fucïunt, ïcpabs fucceffionis fplendoï refulgeat, ut idem t ex amp;nbsp;f^etd^ kripuivaru tcftimonio demonftretur.Mcritotç fe circa gratiamludælacob fandius eftudit, dicens: luda,tehudabuntbarres tui.manus tu«fuper dorfuminirnicorum tuorum. adorabunt GetirJ. 45 tebb)partistui.CatulusleonisIuda,exgerminefilimiafcediftijtecumbens dormi lut leOjôc tanc^ carrd usleonis,quis fufcitabit eumf Nó décrit iudex ex luda, clt; princeps e femoribus eius,donee ueniat cuirepofttum eftjCtipfe crit expediatio gentium,^ig^s aduitemafinam fuam,ÔChebcipubum afinæfuæ.l^auabitinuino ftolamfuamA inlan guineuuæ anaboIadiumfuum.Hüaresoculieiusuino,ôddentescandidioreslac, d îudam quidem parriarebam dirigiuidetur aUotpiumjVedludaûle pofterior uerus con^ feffor exprimitur, c^ui ex ca tribu natus cft, quifoiusiaudatur àbatribus, de quib, dicit r Narrabo nomen tuûîratribus meis .Dns per naturam, frater per gratiam, cuiusmanus Vpun. il quas expandit ad popufûnô credenrê, fuper dorfuminimicorûf tuorûl.Hifdem etiim manibus atq eadê paffione fuos texit,ôd fubiugauit aduerfarias poreftates,omnesqf n..-dei Sv pietatis exortes fubditosfibifecit .De quib.ait pater adfdiSjBr dominaberis ini-micoïû tuor«,quo s inimicos fui màliciafecit,nô Cbrifti uofuntas .In quo magna gratia domini.Etenim fpiritales nequitiæ, qux ante ceruicê noftvam iugo folebât captiuitatis inftedlere,ita utDauidipfe manus quodammodotriumpbantiûfentirefefcriberetjdi-cens'.Super dorfummeûfabricaucrunt peccatores; ipfæ nunc fubditæ triumpbo Cbri-

' fti,2lt; quibufdâmanib.eius,ideftfadlisoperibusc^fubicdlx,perpetuxfubcût captiuita tis aerumnâ .Ipfe uticç qui adorat à filqs patris fui, qn adorat à nobis, quib.ipfe pcrmifit

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utpatrêuocemus,cuius feruûeffeuirturiseb.CatuIusIeôisIuda.Nône cuidêter etpatre

tig uniras intelligitur.Rex ex tege proceflït/ortis ex forte.quia futuros prguidebat qiri filium aflererént iunioris ætatis,occurrit his fubtj eiens, Ex germine mihi afeendifti,

5 cumbcnsdormiftiutleo,ö(StanquamcatuIus. Et alibi habes: QuiaipfeeftlcodetribU luda.Ergo quia catulS dixerat,beneftatim Iconem pofuit, hoc eft dicere : Non capia*'^ aures uellrae quia catulum audicrUntjfilium exprerfi, non dixi minorem. Et ipfc ficut patcr.Äudiant quia SC leone SC catulu appellauit: leonem, quafi perfedlæ plenary uirtutis:catulu,qùafî filium,ne quis cum audiret,acqualcm patri non putaret filium. ^®, fie laudat filius,ut lèparetur à patre.Ille probat æqualcm,qui filium confitetur. Miri^^ autem ôe incarnationem eius cxprelfit,diccns:Exgerminefilimi afcêdifti.eô quodtan quam frutex terrg in alüo Virginis germinauif,amp;ut flos boni odoris ad redemptionei” mundi torus maternis uifeeribus in iplendorc nouælucis emiflus afcêderir, ficut Efai^ diciuExiet uirga de radice Ieflc,ô6 flos ex radice eius afeendet. Radix familia ludæon^ uirga Maria,flos Mariae Chriftus eft,qui fœtorem mundanæ colluuionis aboleuit, odo rem uitæaerernæ infudit.Habes ergo incarnationem,accipc palïionem.Recumbés,in^ quit,dormifti ut leo,quando iacuit in fepulchro, uelut quodâ corporis fui fomno qmC'' tus,ficut iple aiuEgo dormiui,ôe requieui,8e furrexi,quoniâ dominus fufeepit me.Vn^ de 8C Iacob ait :Qui fufeitabit eum:hoc eftquem dominus fuftipict.Quis eft alius quir^ fufcitet,nifi ipfe fe fua patriscç refiifcitet poteftater'Video natum autoritäre propria,ui' deomortuû propria uolûtate,uideo dormientem poteftate propria.Qui omniafuok' cit arbitrio,cuius alterius ut refiirgat egebit auxilijsf Ipfe igitur refurreclionis fue autot eft,qui mortis eft arbiter,qui expeeftâtut à géntibus.Et ideo donee ille ueniat,non défi-' ciet dux ex Iuda,ut ufqs ad eius ortum regalis iuccelfiôis fides incornipta feruet. enim, ut docuimus tratftatu habito in Euangelium, per Herodem adulterata fuceenit’ , prærogatiuam dignitatis amifit. Etenim quia uerum regem negaucrunt,falfos habcf^ cœperunt.Ergo hocdicitpatriarcha : Scruabitur in iudicibusuel regibus ludæorûinj^ meratæ fuccelfionis haereditas duefta per regcs,donecueniat cui repofitum eft, utccCquot; fiam d ci congreget ex conuenru nationum omnium, 5e gentiliû deuorione populou’, hoc eftjipfum manet,ipfi debitum feruatur,ipfi tantæ gratiæ prgrogatiua defcrtur.Etgt;P Çe eft expeeftatio gentium.Plus dixit quàm fi dixilTetjIpfum expectant genres, cô quod omnis fpes ecclefiæinipfo recumbarldeo dicit Moyfi, Solue calccamentû peduitituo rum.ne ipfe fponfus ecclefiæ crederet,qui dux plebis eligebatur. Ideo foluit calceanicn turn fuum lefus Naue,ut uenturo tanti muneris gratiam,amp;^ ipfe fcruarct. Ideo dicit loan nes,Poft me uenituir,cuius non fum dignus foluere corrigiam calceamcntorum eins. Ideo dicit:Qui habet fponfam,fponfus cft:amicus autem Iponfi, qui ftat, SC audit eiinij 6e gaudio gaudet.hoc eft,ipfe folus uir eft ecclefiæ,hic eft expcdlatio gentium, huic déférentes copulçgratiamnuptialis,calceamentû fuum folueruntprophetæ.Hic fponfus eft,ego amicus fponfi.gaudeo quia uenit,quia uocem audio nuptialê,quia iam no dura peccatorûfupplicia,dura legis tormentâ,fedremiffioncmcriminum,uocemlætitiæ)fu num iucunditatisjcxultationem fefti nUptialis audimus.Hic eft illealligans aduttema-finum fuum,amp; helici pullum afinæ fuæ, ut feruorem Ipiritus fanefti habeat congregatio nationû anteremifla ÔC ncgligens,fed iam deuota per Chriftû,6euiti illi perpetuae, hoc eft domino Iefu,qui ait:Ego fum uitis,pater meus agricola:uelutfru(ftuofi palmitesqu* buldam inexolubilibus uinculis fidei alligcmur.Hoc eft ill ud myfterium,quod pulluin afinæ folui iulïit in Euangelio,6e ipfe dominus lefus fedit fuper êum,ut alligatusaduire perpétua faneftorû fiiàuitaterequiefceret.Lauitjinquitjinuinoftolamfuam.BonaftoIa eft caro Chrifti, quæ omniû peccata operuit,omniû deliefta fufeepit, omnium errorestc xit.Bona ftola,que uniuerfos induit uefte iucunditatis:Lauit hanc ftolam in uino,quan do cum baptizaretur in Iordane,defcendit ipiritus faneftus ficut columba, ôe manfit fuper eum.Qiio fignificatur quod plenitudo ipiritus fanefti indiuidua in eo fuerit, necr^ ceflèrit. Vnde Se Euâgelifta ait: Quia plenus fpiritu fandlo dominus Ieius,tegreirus eft ab lordane.Lauit ergo Icius ftolam fuam,non utfuam,quæ no erat, fed utnoitram qUï eratjfordê abluereLÖenicß aitzEt in fanguine uug anaboladiû fuum,hoc eft in paifione corporis

cbports fill diluit gcntes ftio (anguine.Etenim uerbi anaboladium genres funt,ficut fcri ptum eft:V»uo ego didt dominus, mfi omnes cos induam ficut ueftimcntum.Et alibi: pfalm. i o i Sicutamiditm ttiutabis eos, öC mutabuntur. Non ergo fanguine proprio fua peccata quænonciantjfed noftra quæ fecimus delicflamundauitEtbene uuam dixit,quia ficut uuapependitinligno.Ipfeeftuitis,ipfeuua.Vitis,ligno adhærens: Vua,quialanceami litis apertum latus emifit aquam amp;: fanguinem. Sic enim dixit loannes: Quia exiuit de ioann.19 eo aqua amp;nbsp;fanguis.Äqua ad lauacrum,languis ad prccium. Aqua nos abluit,fanguis re-demit-Etideo ait propheta:Hilares oculi eius uino, ÖC dcntes candidiores quam lac:fi- Gentf,49 gnificans prophetas amp;nbsp;Apoftolos. Altj enim ficut oculi Chrifti preuidcrut SC annuncia uerunteiusaduentum,dequibusipfedicit: Abrahamdicmmeumuidit, ÖCgauifuseft. loawn.s Etunus de prophen's dicit: Vidi dominum fabaoth.quem uidentes fpiritali lætitia com plebantur. Alîj uerô,hoc eft Apoftoli, quos dominus à peccatorum labe mundauit,fu^ per lac câdidiôres fadi funt,quos macula nulla poftea fufcauit.Etenim lac têporale eft, gratià autem Apoftolorum perpetuamanet,qui nobis fpiritaliaillaatqicccleftia confidentes alimenta,mentis internæ uifcera faginarunt.Sunt etiam qui mandata domini lu dda,quæ diuino ore deprompta funt,ficut lac nobis fadla arbitrcntur,quibus nutriti ad panis cûelcftis peruenimus alimoniâ.Vnde amp;nbsp;Paulus ait:Lac uobis potum dedi,non e- i.cor. j fcam'.nondûenim poteratis.Corinthios in principio fidei potu lalt;ftis imbuit. Sandi illi quorum fides annunciat inuniuerfo mundo, tanquâ abladati efca folidiore firmantur.

De benediclione Zabulon,amp;rmyftcrqsillius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. v

Abuloniuxtamare habitabitjamp;ipfefecusaccelTus nauiu,6Cpcrtendituftç Gencf.49 adSidonem.]Ipfanominisinterpretatiomeliorapromittit,eoquôd Latina expreftioliberationemfignificetànodurriis,quodeftuticjbonum, SC eius ' quilperatinpennis domini,quem circundat ueritas eius, ne timeatà timoré nodurno,

a negocio perambulate in tenebris.Hic ergo Zabulon iuxta mare,inquit,habitabit, pfalnt.99 utuideataliorûnaufragia, ipfeimmunis periculi, amp;nbsp;fpedet alios fluduantes in freto i-ftiusmundi,qui circunferantur omni uento dodrinæ, ipfe fidei radice immobilis pcrfe ucrans,ficut eft facrofanda Ecclefia radicata atcç fundata in fide,fpedans hacreticorum procellaSjôt^naufragia Iudæorfî,quoniâ gubcrnatorê que habuerant abnegarunt.Circa fludusitaq habita^non fludibus c6mouetur,magisqi ad lubueniendum parat aquam periculo obnoxiam’ ut fi qui tempeftatibus adi grauibus confugere ad portum uelint, praefto fit ecclefia tanquam portus falutis,quæ cxpanfis brachqs in gremium tranquillt tatis fuæuocet periclitantes,locum fidæ ftationis oftendens.Ecclefiæ igitur in hoc fecu lo tanquam portus maritimi per littora diffufi occurrunt laborantibus,dicentes elle cre dentibusrefugium præparatum, quo uentis quaflata nauigia polllnt lubducere.In his ecclefiis funt principes Zabulon, principes Neptalim, ficut docet quinquagefimus feptimufdecimus Pfalmus,quorum alq liberatores funt à tempeftate nodurna,daman tesAbîjciamus ergo opera tenebrarum, SCinduamurarmalucis. Alqfuntlatitudinis Apoftolicæ,qui polîunt dicere:Os noftrum patet aduos ô Corinthij, cor noftrum dila- i.Cor.iï / tatum eftdpfi funt ifti qui cum eflent in tcnebris,lucem uiderunt magnam, ficut prophe Ep. 9 tateftatur,dicens:Regio Zabulon,ÔC regio Neptalim,uiamaris trans lordanem, popu lus qui fedebat in tcnebris, uiderunt lucem magnam: qui fedebant in regione umbræ tnortiSjluxorta eft eis.Exploratores igitur fccus accefliis nauium pofuit dominus deus nofter patriarchs huius haeredes,cuius cura peruigil amp;nbsp;fpiritalis fucceffio pertêdit ufq? adSidoncm,hoceftufq! ad genres peruenit,ut domini mifericordia peccata abluatna-tiOnum.Sidon enim primitiuus eft filius Cham,illius uticß qui propter irreuerenriam pa terns pietatis,maledidione damnatiis eft patris. Ergo liberatio nodurna,tanquam in excubtjs pofita propugnaculi fpiritalis,ne quis fcopulofa uits huius itinera polfit incider e,pertendit ufcj ad grauilTimorum criminum peccatores, QC Sidonios ipfos,qui an

te fuperftitioneuehementiuenatoresfcelerum nuncupabantur,(ut intcrpretatio docet)foluta hsreditate maledidi,donataq; hsreditate benedidionis

Ambr.to.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z De be-

Zéé nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÖlVt AMBROSII '

Debenedi(ftionelfachar,ô(^myfticaciuscxpofitione4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gap.

6encf.49 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sachar bonum concupiuir,requicfcens inter medias fbrtes,0d uidens reqni'^

I nbsp;nbsp;nbsp;quia bona elt,cx terrain quia pinguis,iuppoluit humerum luum ad labora»

dum,0C.facftus eftuiragricola. ] Ifacharmerces dicitur, SCidcorefcrtiitsd Chriftum:qui eft merces noftra,quod eum nobis ad fpcm falutis æternae non auro, non Pplwi, 12 lt;s argento,fcd fide dó deuotionc mercemur. Vnde amp;Dauid de ipfo dicit : Ecce hærediw^ dominifilij mcrcesfruiftusuentris.Etideo dicit MoyfesiJMerces circa mare in babiuO' tium.Hic eft qui bonum cocupiuit ab initio,SC quod malum eft defiderare nefciuit.P^ quo Efaias aitîPriufquâ feiat puer uocare patrê, aut matrê, non credidit malitiæ,eligon5 quod bonn eft.Req uicuit inter fortes Veteris uel Noui teftamêti, ucl in medio propb^ tarum Jdeoqi inter Moyfen 8ó Hcliam médius apparuiqut oftenderet nobis quod in f P rum fermonibus requiem habcat, perquos plcricp peccatis renunciantes credûtinden uiuum:uel quod ipfi fint teftes refurrediionis eius, ÓÓ beatac quictis. Itaqs ut ad refurr^'' drionis fuæ gratiam uocaret genres ( ipfa eft cnim pinguis 00 fertilis terra, quae ffudîus

generat æternosjfructus ccnteiimos ÖC lexageliinos fubiecit humerum fuum adlaoo randum,fubijciensfe cruci,utnoftra peccataportaret.Ideoq! dicitpropheta:Cuiusptgt;? cipatusftipcrhumerum eins, hoeeftfupcrcorpon'spaffionemdiuinitatispotcftas,üd crux fupereminens corpori. Suppofuit ergo humerum incumbês aratro, omnibusfub'' eundis côtumehjspatienSjKafubict^uslaborijUtuulnerareturproptenniqui'tatcsnO' ftras,utinfirmaretur propter pcccata noftra.Et facflus eft agn'cola,feiens tcrramfuâbO' no feminare frumcnto,amp; fruc^iferas arbores altaradïce plantare.

An iudicabit po pulum fuum tanquam una tribus Ifi'ael.Et fa élus eft Danip D nbsp;nbsp;nbsp;fe ferpens inuiafedens,SCin femitamordes calcanéum equi, ÔC cadet

rctiorfum,falutem exfpeeftans à domino.] Simplex quidem intellcdus habetjquod etiam Dan tribus iudiccm dederit in Ifracl. Etenim poft lefum Naueiiidi' CCS fucrunt plebis de diuerfts tribubus.Fuit autem amp;nbsp;Samfon de tribu Dan,6lt;^iudicaui^ Iftael uiginti annis.Sed non hunc prophetiafignificat, fed Antichriftum qui futuriisf^

ex tribu Dan:fæuus iudex,tyrannus immanis j iudicabit populum fuum. Tanquald pens in uia fedens deijeere tentabit cos qui uiam ambulant uci itaris,fupplantarc cupK® ueritatem.Hoc eft enim mordcrc cqui calcanéum, ut ueneni fuffufione equusfaucitis, ÔC uulneratus dente ferpentis Icuct calcanéum fuum:ficutludas proditor tentatusàdia bolo fuper dominum lefum leuauit calcanéum ftium, ut deijccrct cquitcm,quiftdcif' cit ut omnes leuaret.Cecidit igitur non proftratus in faciem,quafi dormitans,fedretf°'' fum,ut à ftiperioribus ad priora fc cxrcndcns,a domino expeeftaretfalutê. Sciebaten*'^ ferefufeitandujSCideo iacentem Adam expeeftabat erigere, Vndenos cumbeiicin^'^ currimusjcaueamus necubi ferpens lateat infemita, amp;nbsp;fubruat ueftigium equi,hoc eft corporis noftrijamp;f deqeiat fubito equitem dormientem.Nam fi uigilamusjcaueredebequot; mus aliquatenus morfus decIinareferpentis.Non ergo nos opprimât fomnusnegb' p/ctlm.75 gcntiæjfomnus fcculi,non opprimât diuitiarû fomnus, ne nbsp;de nobis dicatur : Obdot-quot;

mierunt fomnü fuum,amp; nihil inuenerunt omnes uiri diuitiarû. Sed funt SC équités dofquot; Ibidem. mienteSjde quibus feriptum cft;Dormierunt qui afeenderunt equos. Si auaritiapecîbis tuum uulnerctjfi libido inflammet,dormis eques, SC ideo corpus tuum, hoc eftjCqiWi” tuum non potes refrænare. Vigila crgo,ut etiam fi deieeftus fucris, hoc eft mortuus foe' ris,non obdormias.Qui enim obdormiunt fomnü fuum,nihilinucniunt. Tu autenieX' peefta ialutem à domino uenturam,reipice ut gratiam reftirreöionis inucnias. Dorm*^ bat Judas, deniq! uerba Chrifti non audiebat.Dormiebat Judas, 6C quidê fomnum diu*quot;' tiarum,qui mercedem de proditionc quaerebat. Vidit cum dormientem diabolus,Ö^QP preffum auaritiæ fomno grauumifit fc in cor eius ,uulncrauit equü,dciecit equitem,qi^^ Dctó.jj feparauit à Chrifto.Hanc tribum bcnedixitMoyfes,dicens:Dan catulus leonis,ö^

gietcxBafan,hoccftexconfufione. Vndefecundum Graecum magisintelligcrcdebc mus,cx quo Latinus tranftulitjquod Dan ipfefadtus fit ferpens inuiafcdens.Daniudf ciumintcrpretatur.Etideograueiudierjpericulum tribusiftafubijt,cuiferpesillap^bs Antichriftus eft.qui currentem fuis fauciaret uenenis.Sed tarnen ipfa tribus libera^ bitura

bitur â confufioncjcum fucrit confelTa equitcm rcfurgentem, qui ait: Qui me confeflus fuerit coram hominibus,confîteboramp;egoeum coram pâtre tneo qui eft in cœlis: qui Luc.ii autem me confufusfuerit coram hominibus,confundam nbsp;ego eum coram pâtre meo

quiinéœliseft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

Adtentatio.Tentabit eum, QCipfe tentabit eum fecus pedes. ] 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GeMfP4gt;

G nbsp;nbsp;congregatio dC aftutia Scribàrum amp;nbsp;facerdotum, qui dominum de tri uto MattR.ai

CæfariSjôô de Ioannis baptifmate(ut dócuit feriptura ) tentabant,qui us o minusIcfus in fuaiuftitiatentamentumretorfit. Secus pedes,hoc eft continuo meu a deliberationereferens, qùo tentantes magis ipfe concluderct.Dicentibus enirn, nqua poteftate hæc facisfnon ad qu3efitarefpondit,fed etiam ipfe propqfuit, diccris.lnterro- * .it cabo ôô ego uosUnum uerbum:quodfi dixeritis mihi, ôi. ego uobis dicam^ quapote^ ftatebæc faciô.Iterumdicentibus,Liccttributum dare Cælari,annon:’ait:Quidn^ ten tatishypocritcCC'Oftendite mihinumifma cenfus.Et offerêtes iterît,interrogauit : Guius wwcm.ü eft imago 8lt; fuperfcriptiofDicunt ei : Cæfaris, Vbi igitur eosligauit ipforum lermöh^ busjipforum obligatiOne conftrinxit,tunc ait illis'.Reddite quae funt Cæmis, Caelarr.ôc qu3tfuntdci,deo:utcotrauerbafuauenirenon poITcnt.Deniqtmiratiabierurttabeo. öcdnoneftmirumfifccuspedesrefpondcbat,quiantepedcsuidebat.ExpoiuitMoy-fes euidenterhâc pro phetiam Iacob fancticife de Chrifto.bic enim ait: Benedictus c|ui et* .Jj amphauit Gad. Sicutleo requieuit confringens brachiû 2lt; principes, amp;nbsp;uidit ab initio fuo,quiaibi diüifa eft terra principum colleciorû fimul cum principibus popuiorumtlu ftitiamfecit dominus ô^iudiciûinlfrael.Agnofcimusitacp quis requieuit ficut leo,con-frcgeritbrachiapotcntiumjquis ab initio diuifioncs tentationum uidit.lb,i igitur hiatus cftterrsequiabforbeatcalumniantcsjubitcntatiopcrfidórumeft.

Scr,pinguis eius panis,amp; ipfe dabit efeam principibus,] Afer interpretation G^eJ.49

A ncLatinafi2nificatdiuitias.Q.üsigiturdiues,nifiubialtitudodiuitiarueft Rom.n fapientiæ ÔCfcientiæ deic’Quis diues nifi dominusîefus, qui abûdatlernper, ÔCnunquâdeficitrPauper uenitinhunemundum, ôd omnibus abund^it,uniûerfos re pIeuit.Quantus eft in diuitns,quipaupertate fua ômnes diuites fecit c' Sed pauper propter nos,diues cûpatre.Pauper iUc,ut nos ab inopiauir^icaretjUcut Apottoiusdocet dicens:Quvapromer uos pauperfadus eft cumdiues effet utiUius inopiauos ditar^i iXor.S ni.Cuius inopia ditat,fanat fimbria,fames fatiatjmors uiuificat,iepulturar efufeitat .Hic ergo diues enthcfaurus,huius pinguis panis.Etbene pinguispanis, que quimariduc^-uerit,efurircnonpoterit.Hunc pane dédit Apoftolis,utdiuiderentpopulo credentiu, bodicq dat nobis eû,quem ipfe quotidic facerdos confecratfuis uerbis.Hic crgt^anis faftis eft cfcafandlorû .Poffumus ÔC ipfum dominûaccipere, qui fua camemnemis d^ dit,ficutipfeait:Egofumpanisuitæ.Patresueftrimanducauerunt manna in deferto, mortui funt,hic eft autê panis qui de cœlo defcendit,ut fi quis ex eo manducauerit,nôn mOriatur.Bt ne quis putar et quia de bac morte dicit quae per animç 8lt; corp oris nemuenitjôCiuredubitet,cufeiatfand!os Apoftoloshacmorte effe defunlt;ftos,addi it, Ego fum panis uiuus,qui de cœlo defcendi.Si quismanducauerit exhoc,uiuetinaeter-num,hoc eft,nô de têporaliuita dixifuprà,nec de morte iftius uitac, qua etiâu quis tnor tuusfueriqtamenfipanêmeuacceperitjUiuetinacternum.llleenimaccipitj^^l^^P probat: qui autê accipit,non moritur P eccatoris morte,quia panishic r eminio P eccato rumeft.M.oyfes quoqipulcherrimcprophetauitinbenedilt;ftionibusfuis,dicens:Dene- Dru .jj diêlusàfilqs Afer,ÔC eritacceptus àfratribusfuis,SC intingetinoleo pedemfuurn,tena SCæs calceamentum eius.Etficut dies tui funt,fic erunt uirtutes tuac .Non eft quifquam ftcut eft deustuusin cœlo,adiutor tuUs,2lt; magnus dominusfirmamenti, ÔC protegens deus initq,ÔC per uiresbrachiorumpotentiumeiecitàfacie tua inimicum,di-cens,pereat.Etinhabitabitlfrael fidêns folus fuper terramlacob

De benedi(ftioneNcptaïim,6Cmyftica illius declaratione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.

4 9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eptalim uitis remiftà,porrigens in germine decorem. J Sarmentûuitis aliu

N amputatur,quod uideturinutile,ne callà uitis farmentorum exultationeW^ xurict,fie aliud paulilperreciditur ac remittitur, ut frudtum afferat,cuius eus in generatione porrigitunquia dum adfupernafciubrigit,uitem amplcÆtur, ôca uerticem aftendens iugi,quædam colla uitium preciofi palmitis ueftit monili.Eft decorus in generatione, quia plenis palmitibus multos frudlus exundat.Decoruffl

mentum{umus,ô^fruólum afferrepoHumus,fimaneamusinuitezfinautê, præcidim®'* Dellt, J J Sancffus patriarchaNeptalim erat palmes abundans * Vnde Ô^Moyfesdicit: NepW^^ fàtietas accipientium,replebitur benedidionc,a domino,mare, ÔC Aphricû poflîdcW^ exponens hoc quod Iacob dixerat,quid Gt uitis remiGà, hoc eft per Gdei gratia uinew*^ mortis exutus, in quo GgniGcatur populus dei ad libertatem Gdei, ôC ubertatem uocî^ tus gratiæjtoto orbe diffufus,qui iugum Chrifti bono frueflu ueftiat, ôd ligna uerae illin®, uitis,hoc eftmyfteria dominiezcrucis ambiat,nectimeat confeflionis eias pcriculun^t fed magis etiam in perfecutionibus pofitus Chrifti nomine glorietur. Hic eft uerefo’’** fus à uinculis,qui nullo nexu formidinis alligetur.Vnde propheta dicitiExibunt, pudiabuntficutuituli refoluti uinculis.ldeoqu'ngerminefuo decorcm porrigit,quwi™ J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loco pafeuae collocatus, ÖC fuper aquam refeêfionis educatus, per facramentaregtn^^’

donis Caæ germinat bonum uerbi decorem, fiCaftiimitur in illam pulcherrimam Chrii» gratiamquipoteftuenuftatemtuidecoris augerc. Denicç fuper omnesdecorusquo» Ppfw. 9» habet,donat: quia nemo poteft donare quod non habetJdeoqj dieftum eft: Domin««'''^ gnauit,decorem induit.Induit enim decorcm Ecclefiæ gratiam, quae in illo lauacro ponensfœditatcm Omnium deli(ftorum,fplendore gratiæ coelcftisenituit.Ideoqifp®^' fus de ea dicit,Quæ nam eft hæc profpiciens tanquam diluculum,clelt;fta Gcut fol,fpcc*® fa Gcut luna,mirabilis Gcut ornatusf

Debenedilt;ftioneIofeph,SC qua ratione fuper omnesftlios eum pater uberius profccutusGt,acdcmyfticailliusbenedi(ftionisexpoGtione. Cap.

Vnc ut tanquam epilogo quodam concludamus hiftoriam, GcutS^ftGp^^ N radiuinaconcîuGt,prophetiamfan(ftiIacobde fanôGÎofephnominedigC'' Cencf.^s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ramus.Filiusmcus amplianduslofeph,ftliusampliâdus meuszclatus,ß*^

meus âdolefcentior,ad me reuertcre.In quem confilia conferentes malediccbant,ô^i^^ tendebant in eum domini arcuum,ÔC contriti funt cum potentia arcus eorum,5C difloW tiftintneruibrachiorummanus èorum permanus potentis Iacob. Ille qui præualiwta deo Ifracl patri tuo,ÖC adiuuit te deus meus,amp;: benedixit tebenedieftione cœli àfumm® amp;nbsp;benedièfione terrg habentis omnia, propter benedieftionem uberû ÔC uuluæ,benc“* (ftioncs patris tui amp;nbsp;matris præualuit. Bencdicftioncs montiû manentium, defidcH’ collium æternorû erunt fuper caput lofeph, SC fuper caput eorû quibus præftiitftatriî.1 Qiiæcauftaeftquod fuper omnes ftlios lofeph uberius profecutus eftpater, nifiqi^*’ præftguratain eo iam Chrifti uidebatmyfteriat'Vndebenediccs ilium magis quiexpt-* lt;ftabatur,quàm illû qui uidebatur,ait:Filius ampliandus meus lofeph.Qtiis eft ampte^^ dus,nifi Chriftus, cuius gratia femper augetur,amp;ftnêproceflus fui no habet gloria toMn.3 quo loannes diciulllum oportet crefcerc,me autem minorari, quia per illius illudfa-lutarcperfccftumqp nomen cumulata eft in hoc mundo SCabundauitgratia.Filius meus ampliandus.Et ideo quia uidebant eum creftere fratres,5C inuidere cœperunt. Intellig* Mitth. I ç bilis autem lofeph SC zelum incidit ab qs quos magis fouebat.Deniqî dicebauNonue^ 9 ni nifi ad oucs perditas domus Ifrael.Et illi diccbant:Nefcimus unde fit, Illc curabatcos amp;nbsp;illi negabant eum.Filius, inquit, meus adolcfccntior.Reuera adolcfcentior, quictst pene ultimus natorum.Deniq: 8C feriptura dicit : Amabat eum Iacob,quia ftlius erat fegt;; netftutis illius.Quod ctiâ ad Chriftü refertur. Senefeenti enim mundo SC iam occident! illuceftens dei ftlius per Mariæ uirginis partum,férus aduenit, quafi ftlius fenetftutisfe' cundum facramentum fufcepti corporis,qui erat ante fccula femper apud patrem. Vm de dicit ad eum pater: Ad me reuertcre,uocans eum ad cœlum de terris, que propterno ftram falutêmifer^Lltaqp refufeitans fikum fuum unigenitum,cuacu^it confiliumma^ ledicentium

kdicentium.Vnde amp;nbsp;Efaias dicif.Vanum cofilium fpiritus ucftri.Et conuitia quç qua-fi iaculantes fagittas dii igebant,foluit omnia, contriuit eorum poteritiam qui in fuis uir tutibuSjöi non in deo confidentes er ant. Ille-, inqüit, qui præualuit à dco Ifrael patri tuo, amp;nbsp;adiuuit te deus meus.Quis efl qui confortauit Ifrael, QC adiuuitfilium,nifi iolus deus paterequot;qui dixitilacob puer meus,füfeipiam eumdfrael eledlus meus, fufeipiat cum anima mea.Etbenedix{t eum benediefionc cœli defuper, amp;benedidione terræ habentis omnia.^OmniaenimfubieciteijCœleftiaficutbenedictionem cœli, £t terrenaficut be nedicfionem terræ,ut ÔC hominibus èC angelis dominaretur. Iraq; in illo uelutcontem-ptibili cor pore præualuiftijinquit, propter benedidionêuberû.Et uuluæbenedidlio-nes patris tui,2lt; matris Vbera,uel duo teftamêta dixit, quorum altero annunciatus eft, altero demonftratus.Et bene ubera,quoniam uelut quodam nos fpiritali lacfie nu tri to s educauit,amp; obtulit deo filios.Vel Mariæ dicit ubera,quæ uerebenedida eranqquibus fandlauirgopoculodominipotûlacflisimmulfit.VndeSCillamulierinEuangelioait, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Beatusuenterquite portauit,ôiuberaquæfuxifti.QiiodautemaittVuluæbenediôio nem patris tui ÔC matris.Si uuluam folam Mariæ ueliinus intelligere,cur utrumrpbene-diâione côiunxerit,latebit caulTa-Potuit em dicere de fola uulua matris. Sed pulcbrius arbitror,utfecundumfpiritalemyfteriumintelligamusutramq5gcnerationê dominile fu,Si fecundum diuinitatemjôC fecundum carne, qui ante fecula eft generatus ex pâtre.

VndcSCpaterait;Eruélauiccormeûuerbum:eoquôdexillaintima,amp;incompreheni PJalm.44 fibilipatris procelTitfubftantia,Slt; inipfo eftfemper.undc amp;Euangeliftaaif.Deumne- l'xwn. i mo uidit unquam,nifi unigenitus fifius,qûi eft in finu patris,ipfe enarrauit, Sicut ergo u nus patris fpiritali s intclligitur intimum quoddam paternæ charitatis, natitræcp fecretü inquofemper cftfilius,itaetiâpatrisfpiritalis eftuulua,interiorisarcanû,dec|uotanquâ ex genitali aluo procelTit filius, Deniep diuerfe legimus, nunc uuluam patris,nunc cor eius quo uerbum erucftauit,nôc os eius ex quo iuftitiaprocefTit, ex quo prodiuitfapien tia,fient ipfe aitiEx orc altilTimi prodiui.lta cum unum non definiturunum omnia fo Eccie. z 4 nanqfpiritalemaaismyfterium generationispaternæ quâmembrum aliquod corpora le fignificat,Sed freut illam ex pâtre gencrationcm intelligimus,rta etiam ad conlumtna tionemfidei generationem Mariæ intelligamus, ciuan^ b encdicitururilua matris,ûla uticftMariçuirginalis,quenobiscdiditdominûlefum.Dequopartudicitdominusper ,Hieremiamprophetam:PriuCquamteformarcminutero,nouitc:elt;priufquamexires Hm.i de uulua matris,fanlt;ftificauite.Geminamigitur propbeta inChriftofubftantiamdecla rauit,diuinitatis,8C carnisralteram expatre, alterarn exuirgine , ita tamcnutnon exors fuæ effet diuinitatis cum exuirgine nafceretur,elt; effet in corpore.Vnde amp;nbsp;conualuit fu per omnesmontes, nbsp;nbsp;defideria collium æternorum.Super omnes enimillos fublimis

meritiuiros,patriarcbas,8lt;propbetas,2lt; Apoftolos,fcd etiamultrafolem,lutó,arcban celos tanquâ cœli lumen emicuit,flcut ipfe aif.Non eft difcipulus fuper magiftrurn,riec leruusfuper dominum.Quis enimillorû fuit cuifubietfta effent omnia, quibus ipfe do-nauit quod erant^ln quobenedicuntur omnes fanôi eius, quia ipfe eft fuper capita orn nium caput.Caput enim mulieris,uincaput uiri,Cbriftus.Et fuper uerticcs montiû,quia 1 .Cor.i i ipfe eft fuper eminens uertexuniuerforum.Sediuftorû eft uertex altillimus,quos ftatr es uocauit,acquifitos per gratiam,2lt; quoddamregenerationis confortiû.V nde extratri-buslofepbillosmagisfratresintelligimus,de quibusdicitinPfalmo rNarrabonomen Ppm.xi tunmfratribusmcis,inmedioEcclefiælaudabote.Deniq^Moyfes iftius curfum cumbene dicer et tribum lofepb,non ilium utiq defundû lokp n ,ted i^bri ftnmbenedicebat,ficutbabes feriptumdelofepb'. Abeneditftione domimterraeius,a Dent.}} finibus cœli,ôC à rore,£lt; abyffis fontium deorfum,ô^ fecundumboram tacramfobs cur fuSjô^ à conuenientibus menfibus, 2C a uertice montium ab initio, ÔC a uertice collium æternorû,ÔC adborâterrçplenitudinis,amp;C ab eó quiuifus eft in rubo,ueniat fuper caput lofepbbenedi(ftio,Slt; fuper uertice ipfius,bonorificus fit inter fratres.Primogcnitus tau tidccus eius,cornuaunicornuiAn ipfis geiates uentilabit,fimulcp ad extremum terræ,ip fæmyriadesEpbraim ÔC ipfçCbiliades Manaffes .Benediffio eadem eft ,quæ omnem habet ÔC cœleftium ÔC terr eft rium plenitudinem, 2lt; fpecialë Gbrifti gratiatn. Ciuiuifus inrubo dixit ad ipfum Moy femSolue çalceamentû pedum tuoïfi ; Qui eft fuper omiiès Exod. j

Ambï.to.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2 3

2.70 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DÏVÏ AMBROSII

dcos,qujaipfeeftcaputcorporis Écclefiaf. Qiiicftprincipnim primogeftitus cxniOP Colo/; 1 tuis,ut fit in omnibus ipfe primatum tenens,quoniam in ipfo complacuit omnein plcni tudinem inhabitare.Et ideo Ibli benedieftionis huius prærogatiua dcfcrtur,à ftimmitate cœli ufq; ad extremû terræ. Ipfc eft enim ante omnes, in quo conftant, omnia,qin ctiam per fatiguincm crucis fuæ pacificauit omnia,fiue quæ in cœlo, fiuc quæin terrisfunt.Cu ius typum præfercns pulchrebcnedicirurfantftus lofeph, ut honorifîcetur inter francs, Primogcnitus tauridccuseius,habcns cornua unicornui,inquibusgenresuenrilabit Et bene taurus,quafi hoftia pro delicti s, ÔC totius mundi uieftima, ut pacificarct omnia. Cuius'dccusfancftum.Omne enim faneftum primogenitû, ficut alibi demonftrauimus^ Vnde amp;nbsp;Lcuinonætatis ordinc,fedfacræ fucceffionis prærogatiuaprimogcnitusine^ p/rflw,44 ruitnuncupari,Etucrefan(ftum dccus cius,dequofcriptûcftrefurgenre:Spcciofusfor^ ma præ filq s hominû:quiaipfe eft primogcnitus ex mortuis, habens cornua unicornui. Sed cum dixerit cornua,quomodo pofuit unicornui, requirendum,cû ipfe unicornuus

inter gencrationcs ferarum,ut periti aiunt,nô inuehiatur Et idco uerbum unicum ma^ gis æltimare debemuSjquia fubftantiuum ucrbû dei unû eft,non mukauerba. Vndeôf Anna ait;Dominus iudicatfines terrç,amp; dabituirtutem rcgi,amp; exakabit cornuCbriftigt; EtEfaias ait:Vineafaô:acftdiIecfîo in cornu in loco uberi, quoniamin deifilio unigen^ to floret Ecclcfia,tenens unicû dei uerbum, in quo eft uirtutis atq? fapientiæplenitudOj cuius ubertate feges fidei pullulauit.Qiiod uerbum fcquuntur fanóti. Decern miiia,in'' quit,Ephraim,amp; milia Manaflc,id eft, 0^ ludæorum dC Gentiu dominetur,06 ex utroq? populo acquirat fibi Ecclefiæ plefiitudinem.Idcocpdcxterâfuam fuper Efl'rciiipofint fanclus Iacob,eô quod legis dicente Ecciefia in Canticis canticorum:Fratcr meus caiv didus de rubeus,eletfl^us ex decern milibus.Dcnicp etiä Dauid iuuencule Mariæ autho-^ rem,ex cuius fucceffione Chriftus eft natus per Virginis partu, in decern milibus pra’dl cabantjSaul autêin milibus,cum reuerentiægratiamcircaregêmagispraeponcrede'' buiflent.Qui ergo cornu Chrifti exaltauerit confefliis eius gloriam, ipfequot^ accipirt cornua. Vndc ctiam fancli unicornui dieftifunt in Pfalmi uerficulo : Et dilecftus quemad modum filius unicornuorum.Etenim ficutanimal huiufmodicum eioriunturcornuaj procefTum fignificat plenioris ætatiscita cum e capitequaedam noftrç animç cornua pu* lularc cœperint, proccfl'um uidentur perfetftioris fignificare uirtutis, amp;nbsp;tarn diucrefeût quam diu ^cópleantur.Hoc cornu dominus lefus comminuit genres, ut fuperftitiönena obtcrcrct,falutcm rcddcrct,flcur ipfe ait : Percutiam, amp;nbsp;fanabo.Idcocp tanqua imitator taurihuius prophetadicitJnte inimicos noftrosuentilabimus, idcft,altitudinêoinne eleuantem fe aduerftis dei feientiâ deftruentcs.Et idco iuxta Icgem munda animaliacor nua habent. Lex enim fpiritalis eft. Qiii enim pofTuntfeculi huius illccebras uerbo dei amp;nbsp;uirtutis obfcruantia propulfare,cornibus uclut quibufdam capitis fui armis uidcntiir efle muniti.Meritoq? tuba cornea dicitur uirtus iermonis mirabilis, quæ bonos Chrt fti milites accendit ad praeliurn,ur de hoftc diabolo manubias rcportcmus.In acte igiw*^ fumus, ÔCpIurimosexnobis uidemus inaduerfarij caftrisefTecaptiuosthinobisiugó

Dcbcnedictione ßcniamin,2fmyftica rcpræfentarioneeiufdcm. Cap. * Lurim os lupos habet diabolus,quos ad Chrifti ones dirigir,amp;'ideointelbg?

P nbsp;nbsp;nbsp;bilis lofeph ut oucs feruaret fuas,ipfum inimicum uenientem ad diripiendas

ones rapuit lupum Paulum, faciens ex perfecutorc dotftorem. De quodi^ Gf«ff.49 Iacob,ficutferiptum eft: Beniamin lupus rapaxmane edet adhuc, ôf ad uefpcrum diu*^ detefeam principibus.Lupus crat cûdifpergeretamp;dcuorarct oucs Ecclcfiæ.Scdqui^ A^or. 9 pus ucnerat,paftor eft facftus.Lupus crat cumSaulus erat,quando intrabat in domos,o-uiros ac muliercs trahebat in carccrem.Lupus erat quando ipirans minas St homicidia indifcipulos domini,pctebat cpiftolas à principe facerdotum,utinuadcrctferuosChn fti.Qiiemtanquam lupum nocfturnistencbris oberrantemoftufalefusluce cæcauit.1' deo Rachel cum parcretBeniamin,uocauitnomen eius,filius dolorismcÉfuturöpr^ phetans ex ca tribu Paulum, qui affligcretfilios Ecclefiç perfecutionis fuæ tcmpore,ix graui matrem dolore uexaret.Sed tarnen idem poftca principibus efcam pofterioi tdP uifit temporCjEuangelizans gentibus dei uerbum,ÔC plurimos adfidem prouocas,quo

difpirtâftte,fient legimus, Paulus proconful,5CPublius pn'nceps, domini gratiam rccc^ pcrunt.Pulchréetiam Moyfcs cum benediceretBeniamin tribum,dixit; Dilcdlus à do De«f. minOjhabitabitfidcnSj amp;deusobumbrabitiupereum omnibus diebuSjamp;^interliume^ rosrequiefcetdilecfiusàdomino.Qiiietiâuas clecfiionis eftfadlus.Neqj cnim aliter nifl do mini eftmiferatione amore conuerfiis.Vnde ÔCipfe nihil merito tribuensfuo, fed totum deferens Chrifto,ait:Ego enim firm minimus Apoftolorum, quinôfumdignus i^Cor,i^ uocari apofiolus, quoniam perfecutus iîim Ecclefiam dei. Gratia autêdeifum id quod fum,ôC gratia cius egena in me non fuit. Habitabit fidens in domo quam ante uaftabat, habitabit in tabernaculis Chriftfqui ante ficut lupus errabat in iyluis.Et deus obumbra «it fuper eum,quando uifus eft ei Chriftus. Qui licet apertis oculis uideret nihil, tarnen '' Chriihiin uidebat.Etmeritouidebatpræfèntem,quem etiam audiebatloquentem.No cæcitatis eft obumbratio ilia,fedgratiæ.Deniq? Marie dicitur;Spiritus fandlus fuperue tue. 1 niet in te,amp; uirtus altilïlmi obumbrabittibi.Ei inter humeros requiefeet, hoc eft, inter bonos aeftus, amp;nbsp;opera preciofa. Nam amp;nbsp;fuprà habes quôd Ifachar ftippofuit humerum fuum ad !aborandum,amp;faefius eft uir agricola. Quem Paulus imitatus, pofuitfidei no-uella plantaria,ideôtÿ quafi bonus agricola dixicEgo plantauijApollo rigauit*

i Quomodo exemple NabutheAchab regisIftael pauperèS quotidieà diuitibirs op-primanturjcum tarnen natura omncs»qualesproduxerit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. I

Qiiod homines quanto ditiores cenfu, tanto pauperiores affeeftu. Et quos inlatiabilis auaritiagradushabeat.Etquidhæcuox,Damihi,præfeferat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. il

Qiiod omnia animantia focialia fint,SC cômercium uiuendi quærant : folus autê homo confortemexcludat,foluscçomniapoffiderecontendat.Etcß turpefit,agrûpatergt; nuinprouiliufualienare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. ni

Dereprehenfione diuitum, quimagis alienum fiium panemmandueänt, ôf quodigt; deo miferæ luant paupertatis ærumnas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.i 111

Quôd menfa diuitû, multorum pauperum tnftruitur fanguine. Et de pâtre qui cogeba tur à diüite cuius mêfæ uinum defuit,ut filium uenderet. Et quomodo fæpe mulieres incitamentafintextorfionisapauperibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.V

Qiiôd nullæ diuitiæ aliquid conferre pofifint contra imminentem fati neceffitatem, ÔC unde diuites appellentur.Quodc^ diues dormire non poflit, necipfe fe quietum elfe patiatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. v i

Qiiod diuites qui humanitatis prædicationc imitari deberêt faneftum Iofeph,potius de bonis facianrmala,quàm de malis bona acquirant, amp;nbsp;in quç horrea diuites frumentà conderedebeant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. vu

De admonitionc diuitisut timeat,amp;fpeuananon fallatur,ac reprehenfione eorum qui dicunt nihil dandu pauperibus, quia deus eos maledixerit ut egerent. Cap. v 1H

Quomodo lezabel quæ eft auaritia, promittat diuitibus contra iuftitiam pofleflionem quant defideranù nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. 1X

De confuetudine diuitumqui contriftantur fi aliénarapere non poftunt.Et quidfacere ' debcantut deus uel eorum preces exaudiat5Uel eorum ieiunium refpiciat. Cap. X Quid eft quôd duo falfi telles atteftati funt Nabuthe deum benedixiftè amp;nbsp;rcgê.Et quomodo diuites cum calumniati nocuerint, fimulent fe dolere. Et quid fibi uelit quod nieretriceslaueruntfeinfanguine Achab. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XI

Qiiôd omnisauarus pauperiorem fe iudicct,eô quôdfibidcelTearbitreturquicquid ab altjs poffidetur : SC quomodo Helias Achab inuenilTe dicatur. Qiiomodo ctianî diues puteum fuum exundantem ufii aliquo exercerc, non ocio corrumpi finere de-beat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. X ( I

Qiiôdftulta fit fuperbia diuitum gloriantium dcnobilitatis profapia. Et quôd meritft . hærçdum non in auro,fed in uirtute confiftat; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. X111

27X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIV I AMBROSJI

Quomodo diuites cuftodcs fint amp;nbsp;ferui diuitiarum:SC idco filas potius pauperibus no gare debeant pro meUoribus rebus acquirendis,Et depauperibus abundantibus, diuinbus cgentibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.xnn

Quod omncs uiri diuinarûinfipientes dicanf, ÔC corde turban', amp;nbsp;quomodo dormiant fomnûfiium. Quomodo en'am dormitarintqui afcenderunt equos. Cap.X^ Quomodo diuites quiefcere ÔC feriaxi debeat à nagitijsjSC côfiteri domino infide,huint litate,6lt;^deuotaoratione,Et quod multi diuites propter perfid4âpcrierint.Cap.XVJ Quemadmodum Achab dicatur commotus ante faciem dci,ut in diebus eius no indu^ cerenturfupereummala. Et quod dominus etiam circa indignos promifla uet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.XVi(

Quomodo exemplo Nabuthe amp;nbsp;Achab régis Ifiacl pauperes quotidie à diui^ tibusopprimantur,cumtamennaturaomnesacqualesproduxeut. Cap-

A B V T H E hiftoria temporeuetus cft,ufu quotidiana. Quis diuitum non quotidie concupiicit alienarQuisopulentiffimoruni non exturbare çôtendit agellulo fuo pauperem, atqi inopemau*^ ruris eliminarefinibus c* Quis contentus eftfuof Cuius noninfla^^ mat diuitis animum uicina polTeflio f Non igiturunus Achabna--tus eft,fed quod peius eft,quotidie Achab nalcitur,6C nunqua huK feculo moritur.Si unus occidat,affurgunt plurimi : plures qui rap*' ant,quam qui amittant.Nó unus Nabuthe pauper occifus tidie Nabuthe fternitur,quo tidie pauper occiditur. Hoc metu percitum humanum g^' nus cedit iam fuis terris, migrât cum paruulis pauper onuftus pignorc fiio, fequit illachrymans, tanquam ad buftum profequatur maritum. Minus tarnen déplorât iH^ quae deflet fuorum funera : quia etfi amifit coniugis praefidium, fepulchrum patetît*** filios non tenet, tarnen exules non dolet, non ingemit grauiora funeribus tenerae lis ieiunia. Quoufque extenditis diuites infanas cupiditates t' Nunquid foil habitabit** ftiper terram C Cur eqcitis cofortem naturae,amp;uindicatis poflellionem naturacflnf®*^, munc omnibus diuitibus atep pauperibus terra fundata eft, cur uobis ius proprium io« diuitesarrogatise’ Nefcit natura diuites, quæ omnespauperesgenerat.Nequet*^**” cum ueftimentisnaicimur,neccum auro argentoq? generamur. Nudosfuditinluct*”’ cgcntes cibo,ami(ftu,poculo. nudos recipit terra quos edidit,nefcit fines pofleffiom***^ fcpulchro includere.Cefpes anguftus acque amp;nbsp;pauperi abundat amp;nbsp;diuiti;amp; terra quç ui uentis non cepit affetftu, totum iam diuftem capit. Nefcit ergo natura difeernere quan do nafcimur,nefcit quando deficimus. Omnes fimiles creat,omncs fimili gremio claUquot; dit ftpulchri.Quis difternat fpecies mortuorum f Redoperi terram,amp; fi potes diuitern deprehcnde.Eruderato paulo poft tumulum, ÔC ficognoftis, egentem argue: nififot*^, hoc folum,quod cum diuite plura pereuntSericac ueftes,0C auro intexta uelamina, qu* bus diuitis corpus ambitur,damnauiuentium,non fubfidia defumftorû funt. Vngu^' turn accipis diucs poftquam mortuus es,6C fœtidus es. perdis alienam gratiam, nccac-quiris tuam.Hæredes relinquis qui litigent cum haeredibus,relinquis depofitum mag*s hacreditarium quam commodumuoluntarium, qui quodrelic'lum eft minuereacuio' lare formidentSi frugi hçredes ftint,cuftodiunt:fi luxuriofi,exhauriunt Jtaquc aut bonos ha:redes perpétua condemnasfolidtu dine, aut malos.

Quod homines quanto ditiorcs ccniu, tanto paupcriores afFedu. Ef quos inia . tiabilisauaritiagrad«shabeat.Etquidhaecvox,Damihi,præfeferat. Cap. U 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ed quid arbitraris,quód dum uiuis abundas omnibusr’Odiues,nefcis quàni

S pauper fis,inops tibijpfiuidearis,qui te diuitê dicis f Quanto plus,habue*' ns, plus requiris:0lt;f quicquid acquificris,tamc tibi adhuc indigcs.Inflamma^ turlucro auaritiajnonreftinguitur.Quafigradus quofdam cupiditas habet; quo plures afcenderir,eo ad altiora feftinat,unde fit grauis ruina lapfiiro. T olerabilius tame ifte cS minus haberet,cenfus cotcmplatione mediocria requirebat; accefiione patrimony acgt; ceflit cupiditatis augmentum.Nonuultefîedcgcneruotis,pauperïndefiderijs.Itaduo intolerabilia fimuï iungit,ut ambitiofam fpem diuitis augeatjSC non deponatmendici-tatis affedum.Denicjdocctnosfcripturadiuina mifere'cgeat,mêdicetabieó:e'.Rex Achab inlirael ératjamp; pauperNabuthe. Ilieregni opibus afflucbatjifte angufti foli ce^ fpitem poffidebatNihil pauper de poflcflionibus diuitis côcupiuit,rex fibi egere uifus eft,quia uineam habebat pauper uicinus.Qiiis igitur tibi pauper uideturf qui côtentus eftfuo,an qui concupifcit alienumfÄIter certe' pauper cenlu uidet,alter eft pauper affc öu.Affedus diues egereno nouit,cenfus abundas nequit auari pertus explere. Ideo^ diues cupidus in inuidia poflelïïonis, ÔC paupertatis querela eft. Sed iam fcripturæ uer-ba confideremus.Etfacftum cftjinquitjpoft hæc Uerba: Erat uinea Nabuthe lezraeiitac ibidoi». inKraeliuxta domS Achab régis Samariac.Etlocutus eft Achab ad Nabuthe, dicésiDâ mihi uineam tuam,èc erit mihi in hortum olerum,quoniam propinquat domui mcac,ÓC dabo tibi pro ea aliam uineam.Si uero placuerit tibi,dabo tibi pecunia pro uinea ifta,ó^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

erit mihi in hortiï olerum.Et dixit Nabuthe ad Achab;Nó fiat hoe à deo,ut dem tibi haè reditatem patrü meorum. Et turbatus eft fpiritus eius, 5C dormiuit in letfto fuo,amp; uela.-■Uitfaciem fuam,8C nó manducauit panem. j Expofiierat fiiprà feriptura diuina quia He lifæus cum efiet pauper,reliquit boues ruos,SC cucurrit ad Heiiam,amp; occidit eos,amp;l ero gauit populo,iSC adhxfit prophetæ. Ad condemnationê igitur præmifla funt diuitis qui in ifto rege defcnbitur,eô quod habens beneficia dei, fiçutifte Achab, cui dominus QC regnu donauit, pluuiam Heliæ uatis oratione conceflit j diuina mandata uiolauerir. Audiamus ergo quid dicat:Damihi,inquit.Quæ aliauox egentis eftf Quaeuox aliafti 0»«lt;t ai pern publica poftulantis,rtifi,t)a mihifHoc eft;Da mihi,quia egeo.Da mihi,quia aliud uiuendi fubfidium habere non poflum.Damihi,quia non eft mihi pânis ad uidtû,num-musadpotum,fumptus ad aliitientu,ad indumentum fubftantia. Da mihi,quia tibi do-minus dedit unde largiri debeas,mihi non dedit.Da mihi:nifi tu dedcris,habere no pp-tero.Damihijquiafcriptum eft:Dateeîeemofynam.Hæcquàmabie(fta,^uiliaf'Nôhà bent enim humilitatis affe(ftum,fed cupiditatis incendium.In ipfa aut deieeftione quan- nbsp;nbsp;• j

taimpudcntiaf'Damihi,inquit,uincamtuâm.Confiteturalienam,utpofcatindebitam. Et dabo,inquit, tibi pro ea aliam uineam.Diues quod fuunt eft quafi uile faftidit ; quod alienum eft quafi preciofiftimu concupifcit. Si uero placuerit tibi, dabo tibi pecliniam. Cito reprehendit errorem fuum,pecuniam offerendo pro uinea.Nihil enim uult alienS polfidere, qui totum defiderat fuis poflcftionibus occupare.

Quod omnia animantia focialia fint,0!l comercium uiuendi quacrant: folus afit homo confortem excludat, foluscg omnia poflidere contendat. Et turpe fit agrumpaternum prouiliufualienare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. in

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Teritmihi,inquit,inhorrumolcrum.JHæccratigituromnisinlania,hieo-

te nbsp;nbsp;nbsp;mnis furor,ut Ipaciu uilibus holeribus quærcrctur .Non tarn ergo ipfi cupv

tis quafi utile poffidere,fed alios uultis excluderc.Maior uobis cura de pau-perumfpolijs,^ de ueftris emolumentis eft. îriiuriam ueftrâ putatis, fi quid pauper hà-beat,quod d^num pofteftione diuitis acftimctur.Damnum ueftrum creditis,quicquid alienum eft.C^id uos delecftant naturç difpêdia f Vniuerfis creatus eft mundus, quern paucidiuites uobis defendere conamini.Non emterrena tantupofleflio, fed coelum ip fum,aer3marc,inufumpaucorüdiuitüuindicat. Hie ager quern tu diffufisincludispof- -, nbsp;.5

felfionibus,quantos alerepopulos poteftfNunquidangeli diuifacoelifpacia habet, ut tu terra pofitis diftinguas termirusc'Clamat propheta: Vac ijs qui iungunt domu ad do- 1^4. Ü nium,$(luillâ ad uiUâ.Arguit eos inefficacis auaritie.FugiSt ein cohabitarc hominibus, quot;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ècideo

274 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DtVI AMBROSII

ÔC ideo excludunt uicinos.Sed fugerc non poflunt i quia cum hos excluferint,aliosnn-’ fum inucniunt: ÔC cum illos propuliàuerint, ad aliorS neceffe eft eos uiciniam penieii' re.Soli enim fuper terram habitare non poflunt. Auis auibus fe aflbciàt: denii^ ingétiJ plerunq? agminis uolatu cœlû obtexitunpecus pecori adiungif,pifcis piiobusinccda^ mnum ducunt,fed comer ciumuiuendi, cum plurimu comitatu capèflunt,amp; quoddan» muniments folatio frequentioris ibcictatis affedlant. Solus tu homo conlbrtenl cxdu^ disjincludis feras, ftruis habitaculabeftiarn,deftruis hominum. Inducis rtiâre irttra diatua,ne defintbeluç.producis fines terrac,nc poflîs habere finitimum.Aüdiuimus uo cem diuitis aliéna quærentis. Audiamus uocem pauperis propria uindicantis. No fia^ inquitjhoca deo,ut dem tibi hæreditatem patrSfneorum.Quafi quandam contagione fui, P ecuniam efle diuitis arbitretur. quafi dicat : Pecunia tua tccS fit in perditionê, cgo aSt hæreditatem patrum meorû non poflum uendcre. Habes quod fequaris diues fila^ pias,ut non ucndas agrum tuum pro nodlemcretricis, nô transfundas ius tuû pro fun^' ptu comenàtionis,deliciarumq? impenfis, non adiudicCs domum tuam'adludum aleï, neius hæreditariæ pietatis amittas.His auditis turbatus eft fpiritus auari régis: SC donal uit in lecfto iuo,8C uelauit faciem iuam,5C non manducauit panem fuum.Lugêt diuites, fi non potuerint aliéna diripere:fi fuis pauper non cefferit facultatibus, uim moerorfs te gerenonpoflunt. Dormiredefiderant,uelantfaciem fuam,nequicquâinorbeteiraru alienum uideant, ne quicquâin hocmundo non efle fuum nouerint, ne audianf uionjl iuxtafe aliquid poflidere,ne audiant pauper cm fibi contradicentem. Horum funtaiU'

De reprehenfione diuitum, qui magis alienum ftium panem manducant, SC. quodidcomiferæluantpaupertatisîcrumnas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.iHl

T nonmanducauit,inquit,pancm fuum,] quoniam querebat alienum. nim diuites magis alienû panem fuum manducant,qui raptu inuunt,6irt pinis iumptum exercent iuum, Aut certe'nonmanducauit panem fuunijV^ ïens ie morte mulôare,quod ei aliquid negaretur. Compara nunc afFedum pauperis-Nihil habet,et ieiunare uoluntarius nifi deo neicit,ieiunare nifi ex neceifitatc nô nouit-

Diuites eripitis quidem pauperibus uniuerfa,aufertis omnia,nihil relinquitis:pœnâta' men pauperûuos potius diuites fuftinetis. Illi ieiunant, cum non habeant, uos cum 1’^' betis. A uobis igitur prius pcenam exigitis,quàm pauperibus erogetis. Vos ïgit affecftuluitis miieræ paupertatis ærumnas,ÔC pauperes quidem non habent quO utant» uos aût nec ip fi utimini,nec alios uti finitis.Eruitis aurû de metalli uenis, fed rurfum ab' fconditis.Quantorum uitas in illo infoditis aurorquot; Cur ilia fcruantur,cum Icgeritis de a' uarodiuite,Thefauroscondit,amp;ignoratcuicongrcgatcos f Hæresociofusexpe^tat, hæres faftidioius incrcpat,quôd ferô moriàmini. Odit incrcmentahærcditatis fuæ, damna feftinaLQiiid igit miferius, qUando ncc apud illû cuilaboratis, gratias deiebgt; quitisfPropter ilium totis mœftam diebus toleratis famem, cotidianamenfe ueftt^eda mna metuentes,Propter ilium diurna adamatis ieiunia. Noui ego diuitem in agru pro-ficifeentem,panes breuiores urbe delatos numerate folere,ut pro numero panis çftif’’ retur quot dies in agro futurus cflet. Nolebat obfignatum aperire horreum, ne quid de condito minueretur. Panis unusfingulis diebus deputabatur, qui tenacem uix fatiart poiTet. Comperi etiam uiri fidem, fi quando ei ouum eflet appofitum, queri,quod pw' lus efletocciius.Hoc ideo fcribo,utcognofcatis uindicem eflcdeiiuftitiam,quælachi7 ‘ mas pauperumueftroulcifcaturiciunio.

Quôd menfa diuitû, multorum pauperum inftruitur fànguine. Et de pâtre qui cogebatur à diùite cuius menfac uinum defuit,ut filium uenderet. Et quompdo fæpe mulieres incitamentafint extorfionis â pauperibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.y

Vàm religiofiim eiTeticiunium, fi fumptum côuiuq tui députâtes paupe«' Q_ bus.Tolerabiliot iam diues illc cuius de menfa ea quç cadebant,pauperD' Luc. I g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zatus colligebat,faturari cupiens: fed etiam ipfius racnfamultorum paupe-

rum conftabat fànguine,6Cipfius poculamultorum quos ad laqueû coegcrat,rorâba^ cruore.Quanti necantur ut uobis quod delecftat parctur:' Funefta fames ueftra, furto luxuries.Ille de fummis culminib.ruit,ut frumetis ampla ueftris receptacula

ïfl? die fiiblimi arbôrïs cacurnine deddft,dum genera uuarum explorât qirai déférât,qui bus digna coniriirio tuo uinafundantur.Illeman'merfus, dum ueretixrnepifdsmenfæ tuædéfîtautoftrea.Illebrumalîfrîgore dum leporesmueftigarc,autlaqueîsftudeta^ ucs captare,dirîgutt. life ante oculos tuos, fi quid forte dîfphcuir,uerberarur ad mortêi atq ipfas epulas fufo refjaergît cruore. Denîqt dîucs erat qui fibî ad menfam caput pro^- Mitte.6 phetæpauperîsiuflit afferrï,Sóaliud unde faltatrîci præmîû foluerctnon înuenerat, niïî utpauperem luberetoccidî, Vidi ego pauperem du«' dumcogereturfoluerequodnÔ habebat, trahi ad carcerê quiauinum deeflet ad menfam potêtis , deducerein auch'onê fiîios fuoSjUt ad tempus poenam differre pofïèt,inucntû forte' aliqucm qui in ilia neccfli tatefubueniret-Reditadhofpitiö cum fuis pauper direpta fpçdf ans omnia, nihil fibi ad cibuni rehdfû,ingcmifcens fîliorûfamem, dolens quôd eos non potius ei quipoflitpa-fccreuendidiirct.R.cdit ad confilium,uendendf lùmit arbitrium. Compugnabant tame inopiæ iniuria, paternæ pietatis gratia.fames urgebat ad precium, natura ad offîciû. comori filtjs paratus,quàm à filfjs feparari.fæpe gradum protulit,fæpe reuocauit. Vicit tamêineonecefriras,nô uoluntas,amp;ipfa côccflitpietas ncceflîtati.Confideremus nüc patriæmcntis procellas exæftuantis quem de liberis prius traderet.Quê, inquit,uendâ prior? fSeio ein quôd non fan's eftunius prcciû adpaftum reliquorum.Hocfolo diues fœcunditas ad ærumnam. Quem offer am Quem frumenti auÆonator libenter afpi-ciatfPrimogenitû offeram é Sed primus me patrê uocauit.Hrc eftmaior ex fîlrjs, quem congruehonoro feniorê. Sediuniorem dabo é Atiftum teneriorc amore compleiffor. Ilium erubefco,huius mifereor.Ilhus gradû fufpiro,huius ætatê. Ille iam fentit ærumnâ, ifteignorat.Flc(fî:itmcilliusdolor,huiusinfcitia.Adaliameconferâ.Illemihiplus blan ditur, iftephisuerecundat.llleparentifimilior,hicutilior.Inilloimaginêmeamuêdo, in ifio fpem meam prodo. Me miferû, non inuenio quid faciam, non habeo quid eligâ. Circumuallant me facies calamitatû,ærumnarum chorus.Ferinahæc rabies eft, eligerc quem tradas.Feræ ipfæ cum pcricula immincre proli ac fibi fentiunt, fol et eligere quos libèrent,non quos offerant.Quomodo igitur difeernam affeeftum naturæ t’Qiiomodo obliuifcar,quomodo exuam patris mentenV Qiiomodo filq auiftioncm conftituamc' ■Quo fermone pacifear prccium fQuibus tradam manibus in feruitutê filium c* Quibus oculisafpiciam feruientemf Quibus labfjs difeedenti uale dicamrQtiibus factum excit 'fern fermonibusf Fili,ego te pro meo cibo uendidi. Funeftior ergo iam pauperis menfa quamdiuitis.llleaddiciralienos,egomeum uendo. Ille ncccfïîtatêimponir, ego afferd uoluntatê.Vtfît excufabilior caufa,adnciam:Fili,pro fran ibus tuis feruies, ut illis quæ-rantur alimêta.Etlofeph à fratribus fuis inferuitutêucnûdatus eft, poftea ÔCipfos ôd pa trem pauit.R.cfpondebit ille:Scd no cû uendidit pater,fed fleuit amifïum.Sed poftea eriâ ipfi in poteftatem diuitis uenerunt,amp; uix po tuerunt 1 iberari, Poftea genus eius dff uitqs Aegypti multa ætate fcruiuit.V endeme poftremo pater ea côditione, ne diuiteS emant.Hæfifatconuerûquid faciaméNullûuendam.Sed dumunû côfidero, omnes uf debo fame pereuntcs.Siunû tradam,quibus oculis uideboceterosdemeaimpietatefu fpcftos,ne alios quoq? uendamc Quo pudorcregrediar domum f Qiiomodo intraboj' C^o habitabo affc(ftu,qui mihi ablegaui filiû que nô morbusabfumpfit,nô mors abftu liffQiiaconfcientia cofiderabo menfam meam, quam fîcut nouellæ oliuarû in circuitu totfilij uefticbantf'Hec pauper te præfente déplorât,tibi auaritia aurcm obftruit,nec menstuafadimiferabilishorroremollit.Totuspopulusingemifcit,SCfolusdiuesnon ,, fiefferis,nec audis feripturâ diccntem:Pcrdc pecunia propter fratre fiC amicû,Ô!^ nô ab-feondas earn fub lapide in m ortê.Et quia non audis,ideo exclamat Eeelefiaftes, dicens: Eftlanguormalus quem uidifubfole,diuitiascuftodiri in malûpofTidentiseas, Sed for tafîèrcdeas domû,cum uxore conféras: ilia te hortetur utredimas uenundatû f Imô ma gis hortabit ut mundum muliebrem conféras, unde potes uel paruo tempore pauperê liberate. Ilia tibi imponit fum ptuû neceffitatêjUt gemma bibat, in oftro dormiat, in ar-'genteafponda recumbatgt;auro oneret manus,ceruicê monilibus.Delecftant SC côpedi-Dusmulicresjdummodo auro ligent.Non putant onera effe, fi preciofafînt: nô putanc uinculaefrc,fiin his thefauri corufccnt.Delcêlant 6C uulnera,ut aurû auribus inférât, amp;nbsp;raargaritædependeant.Habent Sgt;C gemmée pondérafua,habêt fîCueftitnêtafrigorafua.

‘ ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Suda-'

Z76 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tgt;\V I AMBROSII

Sudatuf m gcmmis,algctur in fericis:tamen precia iuuanüöif quç natura mendat auaritia.Smaragdos,amp;hyacinthos,beryllum,achaten,topazion,anictny*‘’ jafpin,fardion, fummo quærunt furore : uel fi dimidiû patrimontj petatur, non difpendio, dum indulgent cupiditati » Non abnuo gratiam quandant lapiduffl eflè fulgorem,fed tarnen lapidum.Et ipfi admonent, contra naturam expohtfut lax deponerent afperitatem,rigorcm magis mentis eflè expoliendum quàmlapidi^*

Quôd nullac diuitiae aliquid conferre poflînt contra imminentem ùti necemj? tem,SCunde diuites appellentur. Quodqs diuesdormircnonpoflit,necipc*^ quietum eflè patiatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;.

V is artifex unû dicm uitac hominis p otuit adiugeref Que diuitiae eius ah i feris redemerStfCuius ægritudinê pecunia mitigauit Nó in abuiwantia uitiarum,inquit,uita eius.Et alibi: Nihil proflint thefauri iniufti,iuft*h^^ , libérât à morte.Meritô clamat Propheta : Diuitiæfi affluât,nolite cor apponere.^’ enim mihi profunt,fi me à morte liberarenon poflùnt.^Quid mihi profunt,fi mortem effe non poflunt f Hic acqüiruntur hic f elinquuntur. S omnium igiturloqu’-quimur,non patrimonium. Vnde bene ait idem propheta de diuitibus: Dormiemnt mnum fuum,Ô^ nihil inuenerunt omnes uiri diuitiarum in manibus fuis.Hoc elt dicer -Nihil inuenerunt in opcrib.fuis diuites,qui nihil pauperibus contulerunt Nullius luuf runt inopiam, nihil ad utilitatem fuam profîcientes reperire potuerunt. Ipfum nomen confidera.Ditem dicunt gentiles inferorum prxfulem,arbitrum mortis. Ditem appeP lant amp;nbsp;diuitem,quod nifi mortem diues inferre nouer it, cui regnum de mortuis, euf des inferi fint. Qiiid eft enim diues,nifi quidam inexplebilis gurges diuitiaru, inexp«' bilis auri famest'Quo plus hauferit, plus inardefeit. Sic Propheta admonct : Qui argentum,non fatiabitur argento.Et infra idem:E t quidem hic peffîmus languonSioit enim fuir,ita QC abf|t,SC abundantia eius laborat in uentû.Et quidem omnes dies cuism tenebris Si lu(flu,6C iracundia multa,ôd languore Si ira. Tolerabilior conditio feruulo^ rum.illi enim hominibusferuiut,iftepeccato.Sic,inquitÄpoftolus:Quienim facitp^^ catum,feruus eft peccati.Semper in laqueis,femper in uinculis eftmunquam libéra co-quot; pedibus,quia femper in criminibus.Qiiàm mifera feruitus,feruire peccatis. NaturæiP' lîus nefeit munia,nec fomni ipfius nouit uices,aut cibi fungitur fuauitate, cuius nulm^ eftimmuneferuitium.Dulcis enimfomnus ferui,6C fi modicum uel multumedat.o^ a tiato diuiti,non eft qui eum finat dormire.Excitat eum cupiditas,exagitatcurapetuiggt;* aliéna rapiendi,torquetinuidia,morauexat,fterilitas prouentuuminfœcundapert^' batjfolicitat abundantia.Denicp Euangelico utamur exemplo,ut probemus diuiteuo'^ mire nô pofle. Vnde illi diuiti,'cuius poflcffîo uberes frudlus attulit, qui cogitauitmt^a fe,dicens:Quidfaciam quôd non habeo quo congregem fiuôfus meos:amp;^ dixitiHocia ciam,deftruam horrea mca,SC maiora faciam, illô congregabo omnia quænata funtnii hijÔC dicam animæ mcæ : Anima, habes multa bona in annos multos pofita.requidee, manduca,bibe,epulare: refpondit deus : Stulte, hac noôte animam tuam répétant a te: quæ autem parafti,cuius eruntt'Neipfe quidem deus eum dormire permittit- Inteipeu latcogitantem,cxcitatdormientem.Sednecipfefe quietum eflèpatitur,quidcabôdan tia diuitiarûfüarum folicitatur. Si ubertate frudfus uocem egentis emittit. Quidfaeiac* inquit.Nónne hæc pauperis uox eft,non habentis fubfîdia uiucndi cquot; Egens omniûhuc atcç illucrcfpicit,fcrutatur hofpitium,nihil inuenit ad ufum alimenti, côfideratnihilm» ferius quàm fame confici,amp; cibi indigentiamori.Quærit mortis compendia, amp;tolera^ biliora abeunda fupplicia rimatur. Arripit gladium, fufpendit laqueum,ignem adolet, explorât uenenum:6C inter hæc quid eligat,dubius dicit,Quid faciam c'Deindeuitæhu ius fuauitate rcuocatus,cupit reuocare fententiam, fi poflit uiuendi fubftantiam repen re. Aipicit nuda omnia,uacua omnia, SC ait: Quid faciam t'Vndemihi alimêtafundeue^ ftitusc'Volo uiuere, fi habcam quo modo poflîm uitam hanc fuftincre. Sed quibus ci' bisr’quibusfubfidijsc'Quid faciam,inquit,quodnonhabeot’Clamatfe diues nonhabe.' re.Paupertatis hiefermo eft,de inopia queritur abundans frutftibus. N5 habeo,inquiG quo congregem frutftus meos.Putares ilium dicere:Non habeo frudus, undeuiuendS eft mihi;' Beatus qui abundantia iua periclitatur:imô miferior ifte fœcunditatibusfiiis, quam

pauper,cuipericulum de egeftate eft JHabet file unde exeufet ænimnam, habet ^fteiniuïianijnon habet culpamafte non habet quem præter fe arguat. Et dixit : Hoc fianijhorrca mea deftruam.Putes adhuc dicere ilium: Aperiam horrea mea, ingrediS

^Jui tolerate fainem non queStjUeniant inopes,intrent pauperes, repleant finuS i(ugt; ^•0eftru3j^£ parietes,qui cxcludunt efurientes.Vt quid cgo abfeondam, ctii deus fà-, ^tabundare quodlargiarfVt quid tepagulis portarum claudam frümenta,quitus de*

Quod diuites qui humanitatis prædicàtione imita«' deberent fantftum lofepH, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

potius de bonis fadânt malajquàm de malis boita acquirant, in quk horrea diuites ftümentaconderedebeant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gapit^ii.

▼ ltôuis.Minushabti{jèlt;fruftraferuaui:p]usnatumeft,cuicongrcgaboî*Diï incrementa ptéciorum aucupor,amifi ufum beneficiorum.Qiiantas anni fu Panons frumento anirttas pauperum referuare poflèmc'Hæc me magts deledlarent pre ^'^jquænortnünirtto æftimantur,fed gratia.Imitabor faniftum lôfcph humanitatis præ* dicationcjclamabo uoce magna:Venite pauperes, édité panes mcos, expandite gre* *piuni,fufcipitefrumcntum.Foecunditas diuitis,fotius orbis abundantia, omnium de* btteffefettilitas.Tuuero nonhoc dicis,fcd aisiDeftruam horrea mea * Reifte' définies Lhc„ii ^’j^uibus nullus pauper onuftus reuertitur.Horrea iniquitatis funt receptacula,n6 pie lt;tus fubfidia,Re(fte'deftruet,quifapienteraîdificarenonnouit.Dcftructfuadiues, qui

«citjetetna.Deftruet horrea,qui non nouit fuafrumeta diuidere,fcd claudcrc.Et ma* tora,inquit,faciam.lnfelix,uel id difpcnfato pauperibus, quod pro fumptu xdificatiôis mpendis.Dumliberalitatis gratiam refugis,damna ædificationis relbluis.Ët addidif.ll •0 congregabo omnia quænata funt mihi,Ôf dicâanimæme3e;Ânima,habes multabo* na.Lonfitetur auarus femper ubertatem prouentuum,dum uilitatem alimoniæ calum* ,,, niatur.Foecâditasenimuniuerforumeftjfterilitasfoliauaro eftquæftuofa.Delciftatur •uagis enormitatepreciorS,quàm abundantia copiarum:amp; mauult habere quod folusi quam quod cûomnibus ucndat,uide timentê ne fuperfluat cumulus frumentorô, nefu pet borrearedundans transfundatur in pauperes, Si boni alicuius öccafio indigêtibus sequiratur.Solifibi partus terrfàrumuindicat diucs,non quodutipfeuelit,fedaltjs de:gt; ncgare.Habcs,inquit,multabona.Nefcit auarus bona,nilî ea quæ quaeftuofafunt, nô* lt;wnarc.Sed acquiefeo ei,ut bona dicantur quæ funt pecuniaria.Cur ergo de bonis faci liïmala,cumdcfflaHsbonafaceredebeatisî'Scriptumcftenim:Faciteuobisamicosde Luc,^ mâmonainiquitatis.Ei ergo quiutifciat,multabona funt:ci qui uti nefeiat, reifte mala? ’ üifpcrfit,dédit pauperibus,iuftitia cius manet in æternû.Quid hoc melius bono,fi pau Pfd. 11 r pcribuslargiarisjin quo tibi debitorem deum quadam pietatis fœnerâtione côftltuasc* Bonafuntliapcrias horrea iuftitiactuæ,ut fis panis pauperum,uita egeritium,oculus cac corum,orbatorum infentium pater.Habes unde facias,quid uereris/Tua te uoce con* lkc. i i uenio.Habes multabonain annos multos pofita,potes 2lt; tibi Si altjs abundate.Habes fœcunditatem publicam,quid deftruis horrea tuae'Oftendo tibi ubi melius tuafrumen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

tacuftodias,ubibcnefepias,ubifures ea tibiauférrenon poflint.Include eain corde pauperum,ubi nulla tinea,nullus gurgulio ea cönfumat,nulla corrumpat uetuftas. Ha* bes apothecas,inöpum finus,habes apothecas uiduarum domos,habes apothecas ord infantiuinörphanörum,utdicatur tibiiExore infantium óilaiftentium perfeciftilau*' Ppftf dem.lftaêfünt tibi apothec3c,qu3c maneant in acternumiifta fint tua horrea, quæ fœcun*‘ ditasfututanört'deftruat.Nam quid itetum facias.fi tibi plus natum fuerit anno fequen tHtetumergo Si illa deftrues,qug nunc facere paras,SC maiota facies.Dat enim tibi foe eunditatemdeus,utaut uincat aut condemnet auaritiatn tuam, quo cxcufationem ha* berenon poffis^Tüuero quod per te multis nafci uoïtiit,tibi foli referuas,imó Si tibi ip

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftadirtis,Magisenimferuares tibi,fidifpertiresalqs.Bonorumenimfruiftusmuner5

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;breofipfosquicontulcrint,reucrtuntur,ÓC gratia libéralitatisinauthorem bonioperis

tedit.Dcni(ç feriptû eftiSeminatc uobis ad iuftitiamJEfto fpiritalis agricola, fere quod ofcr i » lt;ibiprofit.Bonafatiö in cörde uiduarum.Si terra tibi reddit früiftus uberiores quam ac lt;cpciit,quantö inagis mifericordiæ remunetatio ctddit multipUciora qüç déderis? nbsp;nbsp;gt;

Ambr.to.4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A Dc

De admonitïoftc tïiiiïtis ut timeat,6Cipe uana no fallatjacreprelienfione corüqul dieüt ni bil dandum pauperibus quia deus eós maledixerit ut egerent. Caput V111 Einde homo nefcis quia terræ partiï pracuenit dies mortis,miféricordia aute D nbsp;nbsp;nbsp;incurfum mortis excluditf Alïîftût iam qui repofcant anima tuâ,Ô^ tu adhuc

differs operQ frudfus tuorSf Adhuc tu tibi têpora uiueildi longa promittis^ Stuke hac nodle répétât animä tuâ à te.Bene ait nodle : nodie ein anima auari repofeir, quæ à tenebris incipit,amp; in tenebris perfeuerat. Auaro lêmper nOx eft,dies iufto,cuidi' cit : Amê amê dico tibi,hodie mecô eris in paradiio. Stultus fieut Luria mutât : iufti autê fulgebût ficut Sol in regno patris eotû.Rcdle' arguit ftultitiæ, qui in fnanducando à bl bendo locarit fpem fuâ.Et ideo ei têpus mortis urgetur, fecundû quod didfû eft ab ipfij qui gulæ feruiûtiMâduccmus 6d bibamus,cras eriim moriemùr.StultuSi quia animp fu£ corporaliafubminiftrat: quia recodit,quæcuiieruetignôrat.Et ideo eidiciri Quæaute paraftigt;cuiüs erutf Quid quotidiemetiris,ô^numeras,amp;^ obfignasdQuidaurûtrutinas, afgentû ponderasf Quanto melius eft liberalem efle diipeniàtore,^ folicitû euftodem!' Quantu tibi prodeftet ad gratiam, mukorû pupillorû patrê riominari, innumeras fts' teras in fàcculo obfignatas haberefPecunia enim hic relinquit:gratia autd operSbono turn nobifcö ad indicé meriti defert.Sed fottafle dicas,quod uulgo foletis dicere: Non debemus ei donate, cui deus ita maledixit, ut eu egeré ucllet. Sed no pauperes maledf dfi,cum didfû fit à deo: Beati pauperes fpfritu,quoniam ipforu eft regnô cœlorum.Non de pâupcre,fed de diuite feriptura dicit: Captaris ptccia frumêtijmaledidîus erit.Dein' de riô requiras quid unufquilcpmereaf. Miféricordia no de meritis iudicare confueuiG fed neceliîtatibus fubuenire: iuuare pauperc, no examinare iuftitiam. Scriptû eftento-Beatus qui intclligit fuper egenû amp;nbsp;pauperê. Quis eft qui intelligit f Qui copaîiturei, qui aduertit conforté elfe naturæ, qui cognofeit quod fiCdiuité SCpauperé fccitdoini' nus, qui feit quod fancftifîcet fruéf us fuos fide his delibet aliquâ pauperibus portionc. Ergo cum habeas unde largiaris,uide ne differas,dicés : Cras dabo, nelargiédi amittas 'Copiâ.Periculofa eft dealterius falutedilatio. Poteft fieri ut du tu differs illô,illemoriari Magis ante morté præcurre, ne forte auaritia te di. cras impediat, promiflà fraudent«

Quomodo lezabel quæ eft auaritia, promittat diuitibus contra iuftitiam poflèfïionem quam defiderant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput iX

Ed quid dico ne différas liberalitatemt’Vtinamno approperes rapinaffl,uti' S nbsp;nbsp;nbsp;nam quod cupicris,non extorqueas,utinamalienum non petaSjnegatûptÇquot;

termittas,excufatô patienter feras, no audias illam lezabefiquæ eft auaritia, quoddam profluuium uanitatis,dicentem : Ego tibi dabo pofïèfTioné quam delideras. T U triftis es, quia uis menfuram confiderare iuftitiæ,ut alienum non cripias,ego habco mea iura,mcas leges,calumniabor utfpoliem:SC ut poffefîio pauperi cripiatur,utjapul fabitur.Quid enim aliud in ilia hiftoria,nifi diuitû auaritia deferibitur, quç eft uanu prO' fluuium,quod omnia fluuxj more rapit,amp;nulli ufui profutura traducitt'Hæc eft lezabel ilia,non una,fed multiplex : non unius temporis,fed temporû plurimorû: hæc omnibus dicir,ficut ilia dixit uiro iuo Achab : Surge,amp; manduca pané,amp; rediad te,ego daboti' bi uineam Nabuth e lezraelitæ.Et fcripfit librû nomine Achab,fignauit anulo illius, mifit ilium ad Seniores.ôf ad liberos eos qui morabantur cum Nabuthe« Et erat ferfi ptum inhbro : leiunate ieiunium,conftituiteNabuthe in principé populi,amp; confti' tuite duos uiros filios iniquitatis exaduerfo eius,ut falfum teftimonium perhibeaiitad' uerfus cum,dicentes: Benedixitdeum amp;nbsp;regem: producite illum,amp; lapidate.

mefticos fetninis tui no defpicias.tunc orietur tibi matutinûlumê tuû,ôô fanitas tua ma tutina oïictutjôC præcedet ante te iuftitia,8lt; maieftas dei circûdabit te.tûc clamabis, 2lt; deus exaudiet teiadhuc te loqucnte dicev.Ecce aflutn. Audis diues quid dominus deus dicatfôCtuadEcclefiâuenis,nonut conuiuq aliquid pauperibuslargiaris, fedut aufe^ ras-.leiunas,nô ut côuiuq tui fumptus proficiat egenis,fed ut fpofiû de egentibus adipigt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;

fcaris.Quidtibiuis cSfibro,5lt; charta,2lt; fignaculo, dC confcriptione, ÔC uinculo iuristquot; Nonaudiftv.Solue oêmcolligations iniuftiti3e,difiblue obligationemuiolentatû com mutationumjdimiiteconfia(fiosinremifiionem,amp;omne confcriptione iniquam dirû pcCTumihitabulas offers,ego tibirecito deilegcm .Tu atramentofcrihis, egofpiritu deiinfcripta repeto oracula prophetarû.T u teftimonia falfa côponis,ego teftimoniutn confcientiætu3epofco,quiaiudicem tuum effugcre èC declinate nô poteris,cuius teftÿ mottiûmnonpoterisrecufare indie quareuelabit dominus occultabominû.Tu dicis: Eleftruâhorreamea.Et dominus dicit‘.Sinemagis,quicquid intraborrcum eft,paupcri busdéputari,finecellasiftas paupcribusprodeffe.Tudicis;Tvlaiorafaciam,Ôôillô con-grcgabo omnia qu3cnatafuntmibi,E)ominus diciuFrange efurienti|j^nem tuü.Tu di cis: follampauperi domum fuam,Dominus autem dicit egenos Si no habentes tedlu indue in domumtuam.Quomodo uis diues ut deus tc exaudiat,curn tu deum non putes audiendumf Si non acquiefcaiur arbitrio diuitis,fcena componitur : Dei aeftimatur iniuria,fidiuitispetitiore€utctur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Quid eft quod duo falfi teftes atteftati funtNabutbe deum benedixifte ci re-ge.Etquomodo diuites cum calurhniati nocuetint,fimulent fe dolere.Et libiueUt quodmeretriccslaueruntic infanguine Achab. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capv'Xl

D nbsp;nbsp;contumelia.Benedixit,inquit,deum Si regem.Ne dvuiiê maledtór nomen î-

Quxïûtut duo teftes iniquitatis.Duobus cnim teftibus SiSufantta eft appetita, duos DanuV teftes SiSvnagoga inuenit qui aduerfum Chriftû falfa iadtarent, duobus te j us puu-pctocciditur.VroduxerûttéturNabutbeforas,Silapidauerunteum.Vnnauelmfuts î-KJ-etliccrctmori.Paupert ipfam diues inuidetfepultura .Et fadfum eft,inquit,cuaudi et Acbab qutamortuus eftMabutbe,conVciditueftimetafua,8i cooperuttfe crlicio.Etfa^ dtumeffpofthxc,5i{urrexitSlt; defeendit AcbabaduineaMabutbelezraebtx pofftde re ea.ilrafcuntur diuites,Si calumniantur ut noceant,fi no obttneant quod deftderauc rint.Cumauterrtcalûniaiinocuerint,dolerefefimulant:tïiftestamcn,8itanquammce-ftt,noncordefeduultu,inpoffefftonisdtrcptxlocumprodeunt,Sitmprelbontsiu3etgt; niquitatepotiuniur.Hinc diuinamouetur iuftitia, Si auarum dignafeucruate con cm j. nat,dtcens:Occidifti,Sipoffediftibxreditatcm.Propter_boc,inloco tnquobnxerunt canes fan2uinemNabutbc,in eo lingent canes fanguine tuum,ci rner etrtces lauabun-tur infanguine tuo.d Qudmiufta,quafeuerafentetia,ut quamintufit altert morns acer bitale,camipfe mortisfuac borrore diffoluere proderetur.lnbumaiû paupcre deus a tit,Sc ideo infepultum diuitê iaccr e decer nir.ut Si mortuus luai fue iniquitatis ƒ rumna, quinecmoriuoputauii effe parcendunt.ltaeç uulneris fut cruor e pertufum cadau«, pc. ticfunerisuilaefuaeprodiditcrudclitatcm.Vlacc cumpertulitpauper,diuesargue atur» cum diues excepttpoenam,pauper uindicabatur. Qttid fibt autem uult quodme^trt-ccslauerunifeinfangUinceius ,niViforteutmeretrictaqua:dam inillafcrtiate Ut tere-^ gisperfidiaprodereturiUel cruetaluxUrics,qui tic fuit luxurioVus,utbolus deftderarev. tic aùëiuSjUt propter bolusborriincm occiderettJDignaauarum,dignaauartttam pœ-naconfumit.Deniq Si Iczabel ipfam cornederunt cancs,Siuolucres conv.ut oftende-tetur quodfpiritalis nèquitiacfiaipracda dtuitis fepultura.Fuge ergo mues Imimmom cxitum.bedfugiesbuiufmodi exitû,tifugeris buiutrnodiftaginum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Acbabj

utpoffefftonêtiniiimâconcupifcas.lSlontibicobabttetiezabelillateraltsauaritia,qup iibtcmentapcrtuadeat,quaccuptditdtes tuas nonreuocct,fed impcllai'.quxtcfaciattrt ftioxctn etiamcumdcfidexatapoffederisiquxtcfadatnuddrti,cum diues tuexts.

Quod omnfs auarus paupcriorc fc iudicetjCO quod fibi deefle arbifretur qüfC quid ab alijs poffidetur. Et quomodo Helias Achab inuenifle dicatur. Qaogt; modo etiam diues putcum fuum exundantê ufu aliquo cxcrcere,non ocio cor rumpi finere debet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.X^

Auperiorem enim fe iudicat omnis abundäs,quia fibi deefle arbitrât jquit' P quid ab alijs poflidetur.Toto mundo eget,cuius non capitmundus cupw* tates,eius autem qui fideb's cft,totus mundus diuitiarum eftÆoto tnödo w gitjqui confiderans confcientiam fuam^metuit deprehendi.Et ideo Achab adHelia » cundum hiftoriamaiqfècundumænigmataaôtdiuesad pauperemîlnuenifti mciniiji* eus meus.Quam mifera cortfc/cntta,quaefeproditam doluit.Et dixitHeliasad eumdn uenijquoniam fecifli malum in colpedtu domfni.Rex erat tile, amp;nbsp;rex Samariæ Achab Helias pauper,indigês pane,cui uiélus defcciffet fubftantia,nifi corui alimoniâ mb' ftraffent.Adeo deicéîa erat confeientia peccatoris,ut necregalis potentiæfaftu attolk retur.Itacp quafi uilis ôi. degcnertlnuenifti me,inquit, inimicusmeus, deprehendiftÜ® me quæ latere putabâ.Nulla mentis meæ occulta te fallant.lnuenifti me,patent ttbihuI nera mea.captiuitas praefto eltlnuenitur peccator, cum iniquitas eius proditur. luftus autem dicitdgne me cxaminafti,ôu non eft inuenta in me iniquitas. Adam cumlateref, inuentus cft:Moyfiautemnequaquaminuenta eftfepultura.Inuentuseft Achab,non eftinuentus Helias.Etfapientia dei dixit:Qiiærentmemali,amp;noninuenient.Vndeôt in Euangelio dominus nofter leiùs quærebatur,amp; non inueniebat .Culpa igitur autbo rem fuum prodit. Vnde amp;nbsp;Thesbites ait:Inueni,quoniam fecifti malum in côfpeâudo mini.quia culpæ reos tradit dominus:innocentes autem non tradit in poteftatê inifflf' corum fuorum.Deniqj Saul quærebat fanôum Dauidjamp;inuenirenon poterauDaoid ucro fancîus regê Saul,que non quærebat,inuenit, quo-niam tradidit eum domiiws in poteftatem ipfius.Captiua eft igitur opulentia,paupertas libera.Seruitis diuites, acmP fera quidem feruitutêjquiferuitis errorfferuitis cupiditati,feruitis auaritiæ,qug explcfj non poteft,gurgcs quidâ infatiabilis : rapidior eft cû illata demergit, amp;' putei modocu €xundaf,cœno inquinatur,tcri â rodit,nihil fibi profuturam. Vel hoc exemple uos ad* moneri côuenit.Puteuscnim,ft nihil haurias,incrti ocio ÔC degeneri fitu facile'cotrum pitur:exercitus autê nitelcit ad fpecicmgt;dulcefcitad potum.Ita SCaceruus diuitiar3,cn mulo arcnofusjfpeciofuseftufu,ocioautêinutilis habetur. Deriuato igituraliqm'dde hoc puteo.lgnem ardentem rcftingue,quia eleemofyna refiftit peccatis, Aqua autê lia tiua cito ucrme.s Eicit.Non ftet thelàurus tuus,ne ignis tuus ftet.Stabitin te,nifi cumo* peribustuæmiferationisauerteris.inquantisuerolîsdiues incendrjs,confidera.Tua uox eft ifta diccntis.Pater Abrahamjdic Lazaro ut extremS digiti fui intingat inaquagt; fie refrigeret lingua m eâ.Tibi igitur profîcit,quicquid inopi contulcris:tibi crefcit,quic quid in pauperes erogaueris.Scriptum eft:Qui miferetur pauperi,fcenerat deo.Ipfe CP bo in pauperc pafcitur,ôe fruêîus iam in his eft mifericordiaî.Seminatur in terra, germt natin cœlo.Plantatur inpaupcrcs,apud deum pullulat.Ne dixeris,inquit,deus,crasd2 bo.Qiii non patitur te diccre,Cras dabo:quômodo patitur dicere,Non dabof Nonde tuo largiris pauperffed de fuoreddis.Quod enim cômune eftin omniQufum datû,tu folus ufurpasfOmniû eft terra,nô diuitûîfed pauciores qui nô utûtur fuo,quàm quiutii tur.Debitum igitur rcddis,nonlargirisindebitû.Ideocjtibidicitfcriptura:Declinapau péri animam tua,fie redde debitum tuum,ôe refpondc pacifica in manfuetudine.

Quam ftulta fitfuperbia diuitû gloriantiû de nobilitatisprofapia.Et quod meritum hærcdum non in auro,fed in uirtute confiftat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.Xiri

Vid enim lùperbis diucsfQuid dicis pauperi:Noli me tangerefNonnefic Q_ nbsp;nbsp;nbsp;utero côceptus,ôenatus es ex utero, quemadmodum fie pauper eftnatust'

Qiiid te iaôas de nobilitatis profapiafSoletis fie canûueftrorum origines fi eut diuitum reccnfcrc,(blctis fie cquorum ueftrorum nobilitatem ficut confulum prædi care.llle ex illo pâtre genera tus cfliôeillamatre cditus:illeauoillo gaudet,illis feproa* uis attollit.Scd nihil iftud currêtê iuuat. Nô dat nobilitati palma,fed curfui.Deformior eft uilt;ftus,in quo fie nobilitas generis periclitatur.Caue igitur diues ne in te erubefeant tuorü mérita maiorum,ne forte fie illis dicatur: Cur talem inftituiftisfeur talem elegilfis bxrc-

ïum quæïitur,ÔC egendbus denegatur.Laborant ut quacrant ,laborât utinueniât quod habercnonnorunt,Miror tarnen cur co uos diuitcs iadandos putetis,cum aurum materia magis offenfionis quàm commendationis gratia fitLignû enim offenfionis eft au tu.ôd uxijs quifeäantur iUud ,Denicp bcnedicitur diues qui inuentus eft fine macula, Eccl, j i ôi qui poft aurum non abqt.nec fperauit in pecunia ÔC thefauris. Scd quafi is co gnitus effenonpolfitjCum fibidefiderâs demonftrari:(^is cfthic,inquitÆtlaudabimus eû. Pecitenim quodmirari magis quafinouum,quàm quod quafi ufitatum recognofcerc debeamusAtacg quiindiuitijs potuerit comprobari,is uere perfeôus ÔC dignus eft glo ria.Quipotuit,inquit,trâfgredi,2lt; nô eft tranfgrclfus'.amp;l facer c mala, ôd non fecit. Aura ergo uobiSjin quo tâtaillecebra erroris eft,nô tam fua gratia,quam hominû pœ,na com mendatAnuos ampla extollunt atrial Quæ magis debent côpungerCjquia cum popti los capiant,uocê excludunt pauperis*, quanquam nihil p rofit audiri eam,qu3e etiam audita nihil proficit. Deindenô ipfauos pudoris aula admonet, quia ædificando ueftras tWltis (uperare diuitias,nec tamê uincitis.Parietcs ueftrtis auro,homines uefte nudatis. Çlamatante domû tuânudus,amp; negligis,clamat homo nudus amp;nbsp;tu folicitus es quibus marmoribus pauimêtaueftias.Pecunia pauper quærit,2lt; nô habef.panem poftulathogt; mo,elt; equus mus aurû fub dêtibus mandit.Sed deledât te ornameta pr eciofa,cum alq ftumêtanonhabeât.Qiiantâô diues fumistibiiudiciû.Populus efurit, ôC tuhorreatua claudis.populus déplorât,tu gemma tuam uerfas.lnfoelix,cuius in poteftate eft tâtei tû animas àmorre defcnderc,2lt; nô eft uolûtas.Totius uitâ popufi poterat annuli tui gê maferuare.Audi plane qualis diuitê deceat prxdicatio*.Liberaui,inquit,paupere de ma lot z g» nupotentis*.ÔCorphanû,cuinoneratadiutor,adiuui.Benedi(ftioperiturifupcrincué-nitjOS autem uiduæ me bene dixit.luftitiam induebar,oculus eram caccoru, pes aut clau dorum,ego eram pater orphanorû.Lt infra*. Ante fores meas non habitauithofpes, o- ibid. j4 ftium autem meum Omni ueniêti patuit. Si autem peccaui impudens,non celaui crrlpa meam,neqireueritus fum multitudinê plebis ,ut non annunciarem præfent^us eis. fi paftusfuminfirmumexirc oftiummeumuacuo finu.Cautionem quoeç fiquâhabui de bitorisjfciftamfine debiti recuperatione reddidi fine mora. Nam quid etiam illud repe tam,quod inomni inftrmo fleuiffe fe dixit, amp;nbsp;ingemuiffe fe cum uideret uirû in necefft tatCjfeaûtinbonisCScd tune fibi magis fuiffe dies malorû.cum fe habere cetncret,agt; liosindigete.Sihocille dicit,quinunquam uiduacoculunr fecittabefcere,quinuquam pancmfuûfolusmâducauit jôCno orphano tradidit, que atuuentutefuanutriuit,aluit, inftituitparentisafEeftu*.quinunquamnudûdefpexit,quimoricntêoperuit,quiueller4 bus ouiûluarum infirmorû calefecit humeros,non oppr élut pupillû, nun quam diuitis obleûatus eft,nunquam graïulatus eft lapfu itvimicorü fuorum.fi qui fecithxc,de fum mis coepit egredi diuitqs’Xi nihil ex patrimonio tanto,nifi folû frudium mifericordix xe portauiuquid de te futurû eft,qui tuo nefeis uti patrimonio, qui in fummis diuitqs dies fuftines mendiciiatis,quia nullilargiris,nulli fubuenisî*

Quomodo diuites euftodes fint ÔC feruidiuitiarurri.Ht idco illaS potius paupc xibus erogare debeantpro melioribus rébus acquirendis.Lt de pàuperibus a-bundantibusjôcdiuitibus egentibus.

Vftos ergo es tuarum,non dominus facuitatum,qui aurS tcrtac infodis ; mû C nbsp;nbsp;nbsp;nifter utiqj eius,nonarbiter,Sedubi thefaurus tuus,ibi ÔC cor tuS .Brgo^in

illo auïo cor tuum infodifti terrae.V ende potiUs aurû,8lt; cme falutem*. uêde lapidem,ô{ emeregnum dev.uerrde agrum.ôC eme tibiuitäxternam .Vera allego,quia uerbaaftruo ueritatis.Siuis pcrfedlus elfe,inquit,omnia quæcuncç babes uende, amp;nbsp;da nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÿ

paupetibus,ÔChabcbistbelaurüincoelo.Étnolicontriftari cûbæc^dis ,nedicatur ôd iibi,ftcutSdilliadolefcentidiuitidiôûcft*.Quàm difficAc cvuipofteffionesbabêt,inte- itid. ürûdeiintrabûtfNlagis cùhmc legis ,confidera,quiaifta tibipoteft mors etipere,potc-nasluperioris tollere.Deinde quiapoterisparuapro magnis, caducaprö mternis, tbe-fauros pecunixpro ihcfauris gtaiixucndcte.lfti cortüpuntur,illiperm^ent. Cöfidera fiuiabosfolusnópolVidcs.polTidet tecum tinea,pofVidet»tugo,qu^cöfumitpccuriiä.

V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ambr,to,4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A 3

Has tibi confortes aiiaritia dedit. Vide autê quos tibi det gratia debitorcs.^plcndidtiïri in panibus benediccnt labia iuftorû,ô^ teftimoniS bonitatis illius fief. Facit tibi patrew debitorem deum^quipro mUnere, quo pauper adlutus eft, foenus exoluet, quafibon MrfW. 2 debitor creditoris.Facit tibi debitorë filium dei,qui ait:Eiuriui,6l dediftis mihi maftdti carc:fitiuij0^ dediftis mihi bibere;hofpes erS,8C collegiftis me:nudus,amp; operuiftis Quod enim unicuicp minimoru collatu fuerit,fibi dicit effe collatû. Nefcis o hofnoflr® erediuitias.Siuisdiuesefte,eftopauperfeculo,utfis dines deo.Diuesfidei,diucsd deo.Qui diucs eft tn mifericordiajhic eft diues in deo.Diues in fimplicitate, diucs eft.Diues fapiêtiæ ôf fcientiac,diucs eft dee.Sunt qui in paupertatc abSdent,0^ qui indi uitijs egeât. Abundant paupcres,quorö profunda paupertas abûdauit in diuitijs fi'mpl* citatis fiiæ,dinites aur cguerut ÔC efuricrSt.Nec^ enim ociofefcriptu eft : DiuitQ paupt' res praeftofiti erunt,amp; proprij ferui domfintsfœnerabût,quia diuites amp;nbsp;domini fuperi^ cua 0^ «ana feminâtjCx quibus no frudii côlligât,fed ijjinas metant.Ideo pauperibus w nites crût fubditijôt:ferui dominis ipiritaliafœncrabût, quêadmodûdfueS rogabatutli bi ftillä aquae pauper Lazarus fœneraret.Potes ÔC tu diues iftâ impîcrc fcntcriâ,fî Jargis ris paupcrijamp; domino fœneraucris.Qui enim jargiturpaupetf,domino fcenerat.Pub ehre aût fandîus Dauid in Pfalmo feptuagefimoquinto hymnû deo cocinês ad Aflÿri« fcriptUjhoc eft aduerfus nequitias fpiritales, Aflÿriû inanê ac uacuû principe iftiusmu^ di,tta cœpinNotus in ludaea deus,in Iftael magnûnomen eius:hoc eft, no in diuitibuS, non in nobilibus,uel in potêtibus,fcd in anima côfitcntc deo:nô in principibus ^cóni libuSjfed in eo qui deû uidet.Ipfe eft enimlfrad,in quo profunda fides ad cognitionent dei potuit pcrucnire.Et fatftus eft iri pace locus eius,amp; habitatio cius in Sion,ubi fus affetftus nullis diuerfarû cupiditatû exagitatur flutftibus, nullis auaritfæ furbatpr® ceîlis,nullis quacrendarfi diuitiarû ignefeit incêdqs.Ipfe eft qui ipcculatur æterna, Âba bitatinSiô,côfringens omnia ipiritualiû inftrumentabcllorum,cotcrensarcus quibuS diabolus ignita dirigens iacula,graues petftoribus hominû folet inurerepafîiones.Scd fllaiaculaïuftonocereno poftunt,cui deus lux eft,tantSqiabcftà cäliganfiumhorrorc tenebrarum,ut aduerfarius in eo locfl habere non poftitjqui eriam principibus fc con^ fueuitinfunderCjficutinfuditludæ proditori, concides tanquam infylua lignorôfidei îanuas,utincoreiushaberctingreftum,ÔCætcrni nominis tabernaculûpoflideret.Ep go princeps huius mûdi quafi improbus ufurpator concidit ianuas,utuiolentus intro-cat:dominus aût quafi piusilluftratfcruulos,amp; eorûfulgctibusmeritis,ôfclaritateuir-tutû tenebras mûdi huius illuminât. Hâcpacifia' attp mâfucti habet apud dcûgratiam, fobria mentis fuæ tranquillitate fundati:infipientes aût corde turbantür,amp; ipfi fibi font propriac exagitationis authores : quia dcfideriorûiuorû æftuuoluuntur, amp;nbsp;quodafato flutftuant.Qui autem fint ifti,Propheta fignificauit dicêdorOmnes uiri diuitiarû. Om-nés dixit,nullum excepit.Etbeneuiros diuitiarum appellauit,non diuitias uiroruni,ut oftenderet eos non poflelTores diuitiarum cfte,fcd à fuis diuitijs poffîderi, Pofleftîo c* nim pofteftoris debet efle,non pofteflbr poffèflionis.

modo dormiant fomnum fuum. Quomodo ctiam dormitarint qui afccndegt; runt equos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.X V

Vicun^igiturpatrimonio fuo tariqoarnpofrenionenonutitur,quilargiri pauperi 2C difpenfare non noüif,is fuarum feruulus eft,non dominus facul-tatum:quia aliéna euftoditut famulus,non tanquam dominus fuis utfïur.In buiufmodi ergo affelt;ftu dicimus quod uir diuitiarû fit,non diuitiæ üiri.Intcllcdus enifli bonus utentibus eo.qui autem non intelligit, is utilt;ç intellecftus fibi gratiam no poteft tiindicare:6C ideo fomno tcmulcntiæ confopitus obdormit.Huiuimodi igitur uiri fom-num fuum dormiunt,non Chrifti dormiuntfomnumÆt qui fomnum Chrifti non dot-miunt,non habent Chrifti quietemjnon furgût Chrifti refurrclt;ftione,quia ipfe art; Ego dormiuijôi' quieufSC furrexi,quoniâ dominusfufcépit me.In hoc quoçp feculo dormi-tantjdignihabiti increpatione cœlcfti,quia afeenderunt cquos,qüos rcfirçnarenonpO terût.Lcgirnus alibi dicentê ecclefiâm fiueatnirnâtPôfüitme currus Aminadab.Siérgo anima currus eft,wide ne equus caro fit. Agitator autem uigor métis., qui regit camem, * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ä

Simotuseiusuelutquofdâequos prudentiæbabcnis coercCt.Dormitauerut ergo. q^ àfcenderuntequos,corporis uoluptates,nuUo eas moderamine gubernates * V nbsp;e ÖC

afcêfores eos quàm équités üel agitatores maluit nûcupare, Agit^ or enirn eu diicipli-ira 6lt;arte pro arbitrio fuo equos agitat,uel curretes inckat,uel r eflectit indomito^s, uei rcuOcatfatigatoSjUelmâfuetos pro fua uolûtatc cotRrtit.Vnde cS recip ôCcurruquafi ad cœlûferretur,clamauit ad eu Helifæus,Pater pater agita nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

fori.AfcêditenimctiâequesnôtanturtimOdoutfedeatjfedutr^at. oqu fuspigerÔCfomnoXentus proferrenonpoffitmentisinceftum.De équitéaut e^eft. Btequesafcenditretrorfum,expelt;ftâsfalutê domini .btenim quianemo ^^nelapfu eft. Gr„.49 etiaraftquis ceciderit,ÔC terrenis abquibus uiti^s fuerit impfexus^ tarnen n nbsp;nbsp;a q

Ipemrefurgendijfrctusmifcratione diuina perueniet ad fai utem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Exodi 15

bifeftâeftindiciü,quôdreprcbciibilisbabeatur,quâdoMoY es^ eai nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„.pp^ ’Zadw.ia

dÉbquûamp; aVeenforê proiecit in mare.Et inZacbaria ocutus cutiam ûmnem equûin amêtia,amp;: afcenforê eius in

tsïîEraçuamp;çeïiLûo^faraptatuï.Quidigit uobis in equvscohdmsdtuites. Menda nbsp;U

equusaàfa\uû.C^uidincuvtibusuobisplauditis-HiincumbusAhiuae3us^^ temiftnomincdeiinagnificabimuTdpbobligaüfuntjóóceci ere.n sau nbsp;nbsp;TcvribiUs

cftdominus,Sé cuinemo poVRi potens ÔC diuesrebftere,n\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n • i ;

quot; nbsp;nbsp;noinfide,humiUtate,2C deuota orauone.Et c^uod muki diuites piopt^r per

fta; • • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vgt;ap.xyi

ftamp;awsfum.EtuosaaGniW\eftisc3G:ii,cóftuaminiianiedommo.neqmdfitciuod toosçmacat.QuièwmcôâtcwtdOmino.etïîïeUquias cogwanoms adhibuetn ad co ïeïRonê.diêfeftümcntis celebrabitarcano, 5C epuXabitUrno infermeto tnabtiæôC ne-quiüx,VedinazYmis(Ynceritatis ÔC uéritaüs.bac^ in côcduftoe couerfus aduôs pïopbe • tadicic.Oraic,SCreddite domino déô ueftro,id eft,îSio\ite diffimulare diuites, dies in-ftat,orate propeccatisuefois,reddiieprobene6.cr|s quacbabétismunera.Abipio acct piOiis,quodoVferatis:ipbus eftjquod èifoVuitis .üona,inqùit,meaclt;^tamea.bocc y quæofertism\bidona,dauiuntmea.b^o ea dedi uobis atcç donaùi.penitç propbeta aiv.Quoniâbonoïûmeorum noneges.tuatibioffeïo,quonianonbabeo quodno de-dÄi.bides eft qux dona côci\iat,bumftitas eft quae obXata cômêdat.Pide A.Vie\ ^utirnâ itià, i boftiâobiubtdeo.ideoÇuper Cainfratrismunera p\acuitmunus /\be\,cyuiandenicit. tlebr.it lAâundepauperis boftia ma^is quàm diuitis pXacett’ quia pauper ftde diiior eft, Vobrle-tate\ocup\eiior'.ÔC cüftt pauper,ex.iWis eft de quibus dituuf.Tibionerentre^es mune p[4m.67 tà.î^ô enimpurpuratis öfterentibu’S,(edmotus proprios re^étibus dominus Veftxs de\e 'ôatur,quieorporabXaftiuiae mentis dominêiurimperio.Orate er^o divnies,nonenim

babetisinoperibus quodp\acèat.Orate pro peccatis ueftvis attp fta^itqs,ô(. red dite do tnino deoueftromûriera.^edditc inpaupere,in egcno Ço\uite,iniftoinope îoenerate, quempXacarepropter fta^itiaueftraabtcr- non poteftis i Quem uïtorem timetis,facile debitorem, Hon accipiairi, inqùits de domo tuà tituXOs ,neque de gregibus tuis 'bftcos jquoniMunKÂ tuutomnes îet^Ç'/Vuaïu^, Quidqnid obtuVcritis, meum eft, ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XV qvtÎÀ

a84 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DI V I am B ROSII

quia totus orbis meus eft.Non exigo quodmeS eft,eft quod de ueftro mihi polfitis ƒ fefre^Studio dcuotionis ôéfidci,nonfacrifiddrum ambitionedelclt;ftor.TantumfflO(W Ô homo immola deo facrificiu laudis,SC redde altilïîmouotatua^Aut certc,fi placetjjc acci|5iamus.Quoniâ dixit obdormiftê fomnû fuum diuifes,increpationes praemißt dO' mini iri eóSjterrorem fubtexuit,potentiam pracdicauit,cui nec diuites rcfiftennSC con* uerfus ad uniuerfos,ait:Diuitcs dormirent,diuites increpctur, Vos orate,SCredditcölt;J mino deo ueftro oês qui in circuitu eius offertis munera. id eft, gratias agite paupercs, quia non eft perfonarS acceptor deus.Illi diuitias inftruant,condant pecunia auri,agg^ tent argenti theiauros:uos orate,qui aliud no habetis: uos orate, qui hoc folQ habet^» quod eft auro preciofius,0C argento.Vos reddite munera,qui à domino non recedftiS qui eftis in circuitu:quonia qui eratis longe,falt;fti eftis prope.Qui autpropefibiuidctgt;^ efleper diuitias acpotentiâ,lôgefa(ftifunt propter auaritiam. Nemo enim fortis eftn*’} quern culpa excluferit,ficut eiecit Adam de paradifo,6C Euam exclufit.NemologCj J’* fi que flagitia propria relegauerint.Ergo uos prope pofiti orate SC reddite munera terquot; ribili deo,SC ci qui aufertprincipum fpiritum, terribili apud reges terrae,co quod nullo redimatur diuitisprecio,nullo infleeftatur potentium fupercilio, quiculpacpreciad^ fcriminar,qui quo plus alicui contulerit,eo plus exigit ab eo.Saul priuato contulitf^ nuded quia mandatum non cuftodiuit,SC regnu amifit 5C ipiritu. Multos reges gêtium propter perfidiâ fecit populo patrû effe captiuos. Et ut iam de propofita loquamurhf ftoria, Achab regê cœleftibus ingratû beneficijs ira iufîit occidi, ut canes ciusuulncfS lamberent.Etenim quia pauperis uincam concupierat,nequaquâ tantis opibus expk-* tus imperq,inffa omnem inopiam redatftus à domino,non qui uulnera eius lauaretjin^ uentus eft,non qui corpus operiret.Dcfecit circa eum hominum humanitas, canûftiC' ceftit afperitas.Dignos plane fui miniftros funcris auarus inuenit.

eius non ïnduccrentur fuper eum inala.Et quod dominus etiam circa indig nospromiiTafaafcruet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.xVtl*

Oc loco oritur illud queftionis,quomodo legimus dixilÏe dominum ad He K nbsp;nbsp;nbsp;liam: Vidifti quêadmodum commotus eft Achab à facie meafNoninduca

in dicbus eius mala,fed in diebus filij eias inducS mala. Aut quomodo dkP mus quia ualet apud dominum pœnitcntiaÆcce rex motus eft à facie dei, amp;nbsp;ibat plo' rans,Sc confcidit ueftimcta fua,8C operuit fe cilicio,amp; eratindutus iacco ex illo diequo interfecit Nabutlie Iezraclitam,ita ut deum mifericordia commouerct,0Cmutarct kn-tentiam.Ergo aut poenitentia non ualuit,nec infl exit dominum mifericordem,autora^ culum falfum eft.Nam Achab 6C uicftus eft ÔC occifus.Sed cofidera quia lezabel liabuit uxôrem,cuius inflammabatur arbitrio,quæ conuertit cor eius,5C nimijs facrilcgtjs cxc/ crabilem fecit.Et hunc ergo pœnitentiæ eius reuocauit affcdtum. Dominus autemno poteft mutabilis aeftimari,fi confeftionis immemori n6 putabat elTeferuadö, quodpro miferat côfitenti.Accipe aliud uerius:Et indigno feruauit dominus tenoremfententix fug,fed beneficia circa fe diuina ipfenon tenuit.Intulerat ei bcllû rex Syriæ,uicti:s eft Si feruatus ad ueniam,captiuus quocp libertati donatus,0i remiiTus ad regnum eft. Quod fuit diuinae fentêtiae,non folû euafit Achab,fed etiâ triûphauit : quod ipfius ignaui»,lio ftem fibi,a quo uinceretur,armauit:SC certé fucrat monitus à Propheta,dicête: CognO'» fee Sc uide quid facias. Monitus inquam erat, co quod Syriac regis pucris deberctur gratia: cœleftis auxilium,quoniam dixiflent: Deus montium, deus Ifrael, Sinon deus Baahproptcr hoc,inquit,obtinuerunt pro nobis.Et ideo,inquit,fi non plene' obtinucrl miis cos,in locum Syriæ regis Satrapas conftituite,ut uirtutem illis 8gt;C potentiâregisaU fcrrct.Deniep primo congrelfu uicit,ut fugaret hoftc;fecundo uicit, quando captu im^ perio fuo reddidit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caufla uincendi eius euidenter refultauit oraculû, dicente unO

ex filijs prophetarum ad proximum fuum : Occide me. Et noluithomo occiderc cum, E t dixit:Eo quod non obedifti uerbo domini,ecce tu recedes à mc,8Cinterficict teleo. Etrcccftjt ab eo,ÔC inuenit eum Ico,8C interfecit eum. Et poft hoc alius propheta aftitit ante regem Ifrael,8C dixit ad eum : Hæc dicit dominus, quoniam dimififti tuuirum ex* terminatiois de manu tuaxcceanima luapro anima illiuSjSipopulys tuus pro populo ilfius.

flUus .Liquetigitur his oraculis quod dominus etiam circaindignospromiffafua fer-ufef,redipfosautftuhitiafuaopprimi,aut alia prscuaricatione damnari, etiam fiprimx pixuaricationis laqueos euaferint.

Quodaduhtutum difciplinampaïTionesó^ coercendas neccflarius fitfermo prudeä achonuSjamp;ó mens rationi intenta. Quodcç docibilis fit uirtus .Et quod licet ratio con-cupifcentiam etadicare,8C corporales motus aufcrre non poirit,mens tarnen fobria regt; hænareatcçreprimereualeatquamuis grauem paffionem.

De ordine ac differentia paUionum. Et qua ratione temperantia quam maxime iua-' iumpaffionumreftinguatardotem,corporalis($ferocitatishabenas. J\c demagnis egt; iufdcmtemperantixlaudibus, quam ÔC primis hominibus tenendam deus mandauit, óClexdocei,uniuerforumlt;^infunditaffeólibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

Quodfapientiam ÔC difciplinam doceriferipturateftetur. A.C de exhortatione adltu dium,SCeius commendatione.Et quodnulli noftramadferibere debeamus culparn, ni finoftrxuoluntatiquauelpeccato ueliuftitixferuimus. Qviod praeterea carneminiu^ 'ftequafiinRrmamaccufcmus,cumaffelt;ffus noncaro author fit culpx. Qviod denicç co tiderandum fit in oua oaric*. an peccatiuel iuftitix tolerabilior fit feruiius, amp;ófruc us uberioï. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. vil.

Qviantum dominushomini contuleritpcr dationemlegiSjSC gratiae adiunôionern. quidlexoperatafitinhomineiuxtafententiam Apoftolicam.Ac de abfolutione duagt; rum quæftionum circa uerba Apoftoli incidentium.

Quarationelcxnon fuffecerit,fed ultra earn neceffariafuerit gratia per mortem Chritti àonata.Quodcçnos etiam cum illomori,refurgereôCuetfari debeamus. Cap.v. Quidprofuetitlegis promulgatio.Quantum etiam utilitatis atq^ confolationis ni attulerit gratia, Sc pi gnus cbaritatisChriftt, cumincitationead repenfionem o egt; quqpro tantisbeneficqs debiti,corunàemcçbencficiorum confolatiua induCxtone.

Qualisinr^bis debeat effe Cbrifti charitas,8C quod nulla aduer fa corporis ui« beatç munusimminuunt. Quodqinfebabeatïcmunerationemfuam qui Cbnftum be Vequt iur,acbeatusfit,Quod etiamficbeatauitafitin hominibus,in quibusfuerituitaper e 0a,SC qu^ïituitaperleöa.Quid denieçuir perfeélus c\u3erat,acillicóueniat.Cap.V in

Quod quamuis fapiens deledletur fanitate corporis autliberis,nb tarnen minus p^ feSlusfiilla amiitat,SC quod nulla aduerlaintolerabiliter £erat,cum expofitior^ nuxadïormamiuffiuiïireQuiruntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.V

Quod ad uirtutum difeiplinam pafiiöriCscß coercêdas necefiàrius fit fermo prudens ac bonus, amp;nbsp;mens rationi intenta 4 Quodqp docibilis fit üirtus, Et quôdlicetratiocôcupifcentiameradicate, ÔCcorporales motusauferreno poflit,mens tarnenfobriarefraenareattjreprimereualeat quamuis grautfm paffîonem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÇapJ*

EGESSARivsad difcipIinam boni fermo omnis pieiius prüden' tix,ÔC mens rationiintêta præcurrit uirtutibus, paftîones coercet-D ocibilis enim uirtus.Denicp ftudio amp;nbsp;difcêdo quæritur i diflîm» lâdo amittitur.Alioquin nifi fermo bonus neceflarius effet ad cof' re(ftionem,nunquam lex diceretiNon adulterabis. Sedquianii' dus fermo ad monendum utilis,ad perfuadendûinfirmus eft,iden adbibcnda eft rationis redîa c5fideratio,ut quod fermo bonus prat fcripferit,ratio plenius tradata perfuadeat. Non enimferuiliado^

bediendum conftringtmurncceffîtatefcd uoluntate arbitra, fiuead uirtutempropel' dimuSjfiue ad culpam indinamur. Et ideo nos aut liber affcdus ad errorem trahit, uoluntas rcuocatjrationcm fecuta.Paffîo autem grauiflîma culpæconcupifcentia, ratio mollit SC comprimit.Emollirc enim poteft,cradicarenôpoteft: quoniam anim^ qui cft rationis eapax,non eft fuarum palÊonum dominus,fed repreffor. Neep enim*'^ ri poteft ut facih's ad iracundiam non irafcaturjed ut ratione fe temperet,indignatioiiß cobibcat,ac puniendo fc rcuocct,ficut propheta nos docet dicensdrafeimini, lite peccare.Conceflit,quod naturæ eft;ncgauit,quod culpæ eft.Omnis itac^ temp^f^' tiaexabjsnonexfeoriginemfumitjideotpfecunda eft.Namaut denaturalibus fu^'' pitur,aut de utilibusJtatp aut nafuralia tcmpcrat,aut utilitatis aflettor eft.Deniqtien^*’ ibi excidit concupifcentiam,fed facit ne concupifccntiæferuiamus. Quis cnim tantus» ut corporales mötus polïît auferrc,nifi folus ille qui potuit deinfruduofaficulnea dic^ tuc.i} re,hoc eft malitia ludæorumiEcce anni tres funt ex quo ueni quarrens fruÓumin ncul'

nea bac, ôd non inuenio:fuccide ergo illamfCui refpondit feruusiRemitteillam hot anno,uitp dum fodiam circa illam,amp; mittam copbinum ftercoris : Sgt;C fiquidem fruâtn” fecerinfin autem,in futurum fucCides ilIam.Merito ad dominum retulit, quia exciatHquot; dæ temporalis prolapfionis poteftatem fibi ipfe üindicare non poterat, fed dominoK' fcruabat.Denicp quem de hominibus meliorem amp;nbsp;fortiorem affumemus qua'm fand» Dauid,qui cupiditatem qua concupierat aquam de lacu Betbleem boftiliintercluia'” excrcitUjfibi auferrenon potuit,potuitmitigarer'Nam cum alijsuticp defuilfenon ino» niamus,id cft,tanto cxercitus numéro, Cum uticp multo minus régi deelTepotueritt’^ cæteris fontibus aqua:irrationabilem quandam côcupifcentiam paflus,dcfiderauitt» quæ boftium erat circumfufione uallata,unde fine maximo periculo non facile pôtuip fet dcferri.Itaq? ait : Qiris mibi dabit potum de lacu qui eft in Betbleem ad portam {'n' Z3 cum eflèntreperti tres uiri qui boftium caftra præciderent, deferrent aquam quai” fummo defidcrio defidcraftct:cognofccns quod periculo alieno aqua fibi eadem coæ ftitiftet,profuditillam domino,neianguinemillorum quiearn detulerant,bibêreuiat' retur. Quaeresindicio eftquod concupifcentia quidem rationem praeueniat,fedra-' tio cupiditati refiftat. Humanum itaque quid pafliis eftDauid,utirrationabilitcrcoæ cupiieerct : fed illud laudabile, quod irrationabilem concupiieentiam rationabilittt parato fraudauit remedio. Laudouiros qui erubucrunt defideriumfui regis,ma' lucruntfinem eiusucrecundiaeuel periculo propriæfalutis afferre: fed plus laudoeii^ quicrubuitin fuodefidcrioalienumpericulum, amp;nbsp;aquamdubiacfortisprecio quæ'*' tam iànguini comparauit : fimul qualî reprelTa uidor cupiditatc profudit aquam dO'

mitto, ut oftenderet quod concupifçentiam fuam uerbi confolatione rcftinguerct.Po-teftionuTtnensfobriaimpreffionesrefrænareac reprimere quamuis grauiurn pallK^ itûtn,amp; feruorem omnem cupiditatis flagrantiflimç refrigerarc,deriuar e aho PJP rcâserattonistraâationcdefpuere patUoncs.Etenimcumdeus hominem co i , ÔCin eo mores fenfuscuplantaretjtuncmotibus eiusimpofuit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. F , ’

tenensàifciplinamfapientiæ,utdiuinaachumanacognofcat,eru itusi g gt;P djfcitquashbifubnceredcbeatpaffiones.

bis alias paffîones tante deleâationem concupifcentia,^ nnoautemanimi corn cft Ante dolorem autem cft timotspoft dolorem triftitia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ funetbiam auari-

munisçaffioôC deleâationis 2lt; doloris eft.Tranfcurranta las, ’ nafTionesUranf-tiam,ambitionê,contêrionem ,inuidiam,qu2e funt fecun um nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\afciui« qux

cunMaetiammexplebikm«onndilibidinem,eWionemlt;çl^ uitianexafunt corpori,ôô fecundum illud operantur.Mentoq V moderamine xwfaampffionum.tftinauit aMotcm quæ

itonfolumutrcfecaretluxuriamiuerumetiamut mbiben is nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P eret cuoiditates,

foKu«usA.m£nnaa«uiariomsfaW.cfcmdu«.dKcns«ondo™n to Std^l uns meusnefcttprætermealiquidin domo fuaiSé ommaquaecuncç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;nnomodofa

nusmcas^necçfubtradumeftàme quicquamprarterte,quæ uxori n . »raéta^ ciamuerbumhocmalum, ÔC peccabo cotam deo i Haec tio,quamGrxci nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuncupant,quamensfapkntixinteniafolidaiur.V ul^ta '

nimratio, quod nec bénéfices dominieffe deberetingtatus^ec occu turn p peccatum,quod deo reffe committer et,quem latere nonpoffer. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aH^nle

§lt;boffilemplerunqa^e€lumexuit,Slt;. dolorem iniurixfequeurar.Deniq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cnnitt

»unqjuKtovemu\ctom\via;it,öcmaunn\ucronemvciailt;iav,^»^^«-- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

eoQu6àîùbleô:isDaïceïeiuftataùoçeïVuadei,Igt;ian\àeexc\u(ienàouc «\\ug, nbsp;nbsp;p..

màoïoïCQuisTOeUoximasvfteïauànv pauvaïcha\acob,lt;\uiçïoçnôscoaïg,'i^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aù-w,*

SM2lt;Lcui,ait:Oàxo\umx^eÇedftis,uautfeuusuiaear.Btuûlt;çu\uîuexant^ ïisinvuïùm,lt;\uxcontïa inftiuxtaoattiauvoWo ÇuexatpudoTe temer ata. ncc ço ut a* tobçtxceçtoï àtïctç\m2c,cuû.ospuàorts,ftuçrumprobate cômmum,t^ ™ uttm o.« \tutestattortecobrberr,Çcteus Quôàrn(àtaï\attoncmïattotemperate potter, t empetan ttacîlt^trut çpiîcteÇecatcuptdttates.Hartcpttmtsbomtmbus tertertoammartoautt e^ usjàtcertstDcVruduautemVtsntquoàeÇkmparaàtfojnoneàetts^ttecçtan^ettsmua.ne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

OtQttatrttut.r.tqutartortcft.tetenta,tàeo«artÇgceffotesutttuttseç;te%tx,patautuexutea

Quod iapientiam ÔC. difciplinam doccri fcriptura teftetur, Ac de exhórtitioft^ ad ftudiurrt,6C eius cOmmendationc.Et quod nulli noftrairt adfefibere debca^ mus culpam,nifi noftrae uoluntati,qua uel peccatO uel iiiftitiæ feruimus.Quo“ (jfaeterea carnem iniufte quafi infirmam accufemus,cum afFedlus non caro aU' thörfitculp^jQuóddenicpconfiderand3fitiriquaparte,anpeccaiiueliuftiftf tölcrabiliörfitfcruitus,amp;fru(ftusubcrior.

D perantia in lege,de cæteris in libro Iob,in quo fcriptum eft: None doming eft qui docetintellcdlum QC difcipIinanifEtin Euangelio dominus ipf^^' Difcite à me,quia mitis fum,0(^ humilis corde. Et alibi ad difcipulos ait:Itc, docet^ oii gerttesjbaptizäntes cas in nomine patris amp;nbsp;filij di. ipiritus iàndîi, Vnde aSt difcipul^-*' (ftifAut quid aliud à Ghrifto,nifi uirtutu operari præcepta difeebâtd Denic^ Venite filij,audite me,timof e domini docebo uos Vric^ timOr dei de numero uirt“^“ eft,quia,lnitiQ iàpientiæ timor domini:pcr quem afeifeitur piæ forma dodtrinæ, ded^ Paulus ait:Gratlas autem dcö,quod fuiftis feruipeccati,fcd obediftis ex corde ineâfor rham dodrinæ in qua traditi eftisdiberiautem à peccato,fcrui fätfti eftis iuftitix.Do'-“* igitut facit,ut poffimus pcruenire ad iuftitiam.Poteft igitur acquiri iuftitia, difef do» Ihtendamus igitur Audio in fotrnam Etiangclicæ doefirinæ. Minimum ftudij plcrum^p, pro maximo habctur.In ftudiOenirrt furtt omnia per quodadhibetur obedictia: ütfamlibct partem pföpcdclitjauf culpam adiugit,aut gratiam.Hæcnos in primo Ada traxit ad mörteni,b:éc ilOs in Adam fccundo ad uitam uocauit.Non eft quod cuiqus*”' nofträ adferibamus culpâ,nifî noftræuoluntati. Nemo tenetur ad culpâ,nifi'uoluntato ptopriadeflcxerit.Nonhabentcrimen quaeinferuntur reludantibus, uoluntariatantÖ commifla fequitur delicftorum inuidia,quod in alios deriuemus. Voluntariumfibiw*‘f tern Icgtt Chriftus,uoluntarium feruum fibi diabolus aueftionatur .Neminem iugoftt'; uitutis aftrióum ponridet,nififeprius peccatorum ære ci uendiderif. Quid carne qua» infirmam accufàmusfMêbra noftra armafuntiniquitatis,6f arma iuftitiœ. Audiftipadquot; perem iniuria accipientcm,protcxifti cum,membra tua arma pietatisfunt, quibus pau^ ^erem ab iniuria uindicafti. Vidifti egenum,donafti eû rauncribus, dextera tuamorte a tuo petftore repulifti. Vidifti cum qui dânatur ad mortem, eripuifti cum, qufafcriptu' Pr»M,24 eft:Eripc cum qui ducitur ad mortem, membra tua arma fun t iuftitiæ,fi' iniufte homing peritenon paffus cs.Vidiftimulicrcm,caftigafti corpus tuu,mortificaftilibidines,pro^ cacis merctricis oculos auerfatus defcruiftt,membra tua arma funt,ôd arma caftimôniÇgt; Contra autem,fi oculus tuus uidit mulierê ad concupifccndam cam, aperuiftiuulnus, - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;imprcflifti tclum corpori tuo,membra tua arma iniquitatis funt. Vidifti poflèffionêpu

pillorûjamp;paternis cosexpuliftifedibus,tranftulifti termfnos quos pofu crût patres tu4 membra tua arma iniquitatis funt.Affedus igitur non caroauthor eft culpae, caro auté Row.tf uolûtatisminiftra.Nô ergo uêdatnosuolûtas noftra,ClamatApoftolus:NefcitïsquO' niam cui exhibuiftis uos feruos ad obedicndum,fcrui eftis eius Guiobediftis,fiuepecfâ

fideremus in qua parte feruitus tolcrabtlior,fru(flus uberior.Sed qui poteftefTeïruâus in mortefPeccati cnim ßipêdiS mors:ÔC idco nullus in eo frudîus eft,fed pudorisdifpf i,.Cor.7 diû;cûeaquçge(ïînius,crubefcimus.Seruireaûtiuftitiæ,libertaseft.Quiertintuocatus

* eft in domino feruus,libertus eft domini.Similiter qui liber uocatus eft,feruuseft Chrt fti.Vtracp conditio optima,efle fub Chrifto,fub quo amp;prccioia feruitus,amp;gloriofali' bertas.Preciofa fcruitiis,quafi tâti fanguinis precio copara t a :gloriofa autliberfas, qua nulla feruitus culpae,nulla peccatorum uincula cóftringunt,nulla flagitiorüonera,n£rl' la criminucommercia dcgcncris nexuiferuitutisaddicut.Difce humilitatem ohomoV Apoftolici uim cognofee magiftertj.SeruQ te dicisflibertus cs:fi liberate ia(ftas,fcriius es.Nam ÇsC ille qui quafi feruus redemptus cft,libcrtatê habet:amp; ide qui quafilibcruo* . catuseftjbonum eftilliutferuum Cliriftifceflecognofcat,fubquoferuitustutaeft,ÔC libertas fecura.Quis quafi idiotam Paulum uel in ipfo iure afTeritCSciuit enim difeerne reinter libcrtum ÖC liberum,ôf idco non perfundloric fed proprie dixit:Qui enimuoca eus eft in domino feruus, libertus eft domini : fimilitcr qui liber uocatus eft, feruus eft - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chnfiû

Chtifti.Rcucra enim omnes Chtiftilib erti fnmus, nemo liber. Omnes enim in fernitn-tegcnerati.QuidieruiU conditioni arrogantiamlibertatis affumisr Quid titulos nobi-litatisufurpasferuilisbxreditasfNefcis quodtc AdxatcREux culpa mancipaueritfer-tiituti^Nefcis quodtedemeritte Chriftus,non emeritf Nonauro,non argento redem-pticftisdcuanaueftraconditione,fedpreciofofanguineagni,clamatApoftolus e-lrus.Ergo redemptus à domino es,feruus cs qui creatus es, feruus es qui redemptus cs, 6CQuafidominoferuitutemdebes,8lt;quafiredcmptori,Nccinferiorernputes t nitatemfub Chrifto,quamlibertatem ciTe. Ad dignitatem xqualis,ad tmtione prç antior cft,ad gratiam par,aduerfuslapfum cautior,aduerfus fuperbiam teaior.ka iitgt;erm-tcmaccepifti,utmeminilVemanumiflbristuidebeas ,utpanono tno noueris obfequium deferendum,ne ab ingrato rcuoceturltbertas.Quid te beattns, qut u ininoTC2nas,ÖCfubpatronomilitasc' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. j-

Quantum dominusbomihicótulcrit per dationcmlegts,2lt; ^atix a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

folutione duarum quxftionum circa uerba Apoftoltincidentium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p,eccatum

- nbsp;nbsp;nbsp;Uticapenituscohibetenonpotuit.Cognouiemm Pf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’“”'quot;■7

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“'’“^quot;'““'stafunf.tiuiapeccatumquodanteperignotan la nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mihipto-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ddjatui.ieuixit.egoautêmottuusfumpcccatiuuVncre.C S nbsp;nbsp;nbsp;p.XSJj.nitnnrodii

futaiauidebatut.hïcnocuit,utfciremquoduitavenonpotc nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

dit,amp;v«bonumdenunciationisruxpeceatiipfiusaeetbautinmd.amdta^ dumamp;aumtftp«catammihi,quiac^utoumeftdetmnc^^^^^^^^^^^^

ft “ÄTauodoetbonafignificationisfux demon motsefk'Auttluomodononeftmlhlt^ts qu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;motsmihi aeeefi

ibfitnnrt«gt;(¥mmCtnOivCîn, kgt;AAiiv.viv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o»i_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;...

cummoïuüt ÔCDommifaluwïts nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;evaÜa.Etenim ficut cognitio ucnc

moïtemùU c^uxrk ex gratia,manet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;Sedicinx, ftc diuinum tnandatû ad

, natoïutnçoculorumconfummatura nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-Q^UspotionibuSjCOgnitioearûinma-

uuamxtemam.Sicut autem et gut male nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coanoucrit ,\aoc fe ürtelligit am plins

™à£naautmtcmv«»nnnonbonum.u^ nonbonum eftEigobonum mantoutnfl«^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. bonü V«

nitaramfitaœisçracepn moispei mtc^^ „uomoio nonfit mihi mots, ntimmmtom,(4uo4mihtmotseft.n«n^ mio4h«tvafionum,mihtumonopmttOT«t

W-.liuo4asotonumeft,m,htmot^ft.^fib^Jj^UtguituMÄtnrn utitçVegis ptthonummthtopmtum eftmott™Au^«t cft,\eKsntemffittnVtseft enrasgtst«mm4eo.vu co,çtx«vmms4mt,orfedmt,acstn^sf«m^S uimsgt;4mVpxm£temmtvusfiVetnoo^^sdomm o4it,atoconcupttat.egoumeninutmqf,qmRg

, nbsp;nbsp;nbsp;Aohocago.ßonum ergo mandatum,ent comentt . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funarenncnatetcor-

Vohsiççetent»,5lt;eivtraime»mtmhita4«mtis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cft..We\ix iVUei«

tetnedium,utQnemlexnonpotntt,ltbcrarctpctgra . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rtprleVumChriftum

C2oltOTOo,gnismcltberaViitdccotporemortts\tnms. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^rgt;r»cuni£centta mea

\ nbsp;nbsp;nbsp;doïnttWtïtnoamp;tum,ltacçÇttnt\tcetçcccatumlt;AnodUubat,tde ,c nbsp;nbsp;nbsp;P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuatn

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rmbt.to.^»

-% 9 o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t D r V I A M B R o S I I

quatn no putabam eiïc peccatumjinortem miln' operata fif,dum pi-odjtur,amp;f fupramö'-dum fadum fit ipfum peccatum ( eratenim pcccatum ctfi nefciebatur, féd cognirionf coaccruatum cfi,5v quafiincrementum errons afiumpfit, atqï in naturam deliâice® formamandati ) mihi tarnenmors non fit,cm' promptum cft ad Chriftu confiigcif,P^' qucrn foliiirnur omni mortis pcriculp. Abfoluta igitur etiâfecunda clt propofitio, quw mandatum Icgis mihi mors non cft, fi mortem opcretur, Qiiod cnim conturbamur, fragilitatis eftiquod euadimus Chrifti.

Qtiarationc lex non fuffeccrit,fcd ultra cam nccefTariafucritgratia permot-tem Chrifti donata. Qiiod'que nos etiam cum illo mori, rcfurgereÓCuerfari debeamus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CapufV

Rgo ut ad exordia fermonis huius reuertamur, mens bona eft quæhabet E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;traclationem rationis,6C intenditfapientiæ difciplinis: fed grainsliiâacft

ei cum mortis corpore,ôtf plcrûqj ratiohem mentis uincitcarnisilleccbra. Ét idco dominus primo legem dédit,cui mens hominis feie ad obtemperandum dcdk, ci feruite cœpic ut eflet fubdita:fed càro fubiedba nô erat, quia fapicntia carnisno cft legi fubdita,amp; præceptis eius repugnabat.Non enim poterat uirtuti obcdirc,cupidita--tibus dcdita,amp;Icnocini'js carnalibus implicata.Ideo laborâdû cft ut tencamusDeigi'^-; tiâ.Mcns itaip bona,fi rationi intcndat:fed paru perfedla, nifi habcat gubcrnacuIaChn fti.Vcnit cnim dominus Ieius,qui noftras paffiones cruciiuæ affigcrct, pcccata donas' retn'n cuius morte iuftificati fumuSjUt totus mûdus eius mundaret fanguine. Denicç w Rowtdn.tf morteipfiusbaptizamur.Siigiturinipfi'usmortedimittunt nobis pcccata, etiâpccca* torum nobis pafiioncs in illius morte moriâtur,illius crucis clauis affixæ teneâtur. bi in illius morte mortui fumus,quid itcrû tanquâ uiuentes ad ea que funt mûdi rcuocamun Qiiid nobis cû dementis huius mûdif' Quid cû cupiditatibusr' Quid cûluxuriaatqh^ fciuia,quibusin Chrifto mortui fumus.^Quod fi fumusinChrifto mortui,inCbriftoi£' furreximus,cû Chrifto igitur uerfemur,cû Chrifto ftipcriora que iunqnô qug corrupts bilia amp;nbsp;terrena quçramus.Chriftus refurgens àmortuis,uetercm hominem affixunuc^ liquipnouû refufcitauit.Chriftus mortuus eft, ut amp;nbsp;nos peccato morcremur, Deotefo gercmus.Mortua eft caro noftra,quid iterû peccato reuiuifcitc'Qiiid iterû peccato obe ditf quid iterû pcccatûregnat in mortuis,cû mors finis peccati fitc'Mortut fumus carne, Galat.^ renouatifumusfpiritu.SpirituambulemuSjquifpiritûChriftiaccepimus.Siaûtfpnitus* Chrifti in nobis,ergo fitnobis caro mortua propter peccatum, ipiritus uero uiuatpro-ptcriuftificationcm.Sic quod erat impoftibilclegi, folutû eft,fiinipirituambulcmuamp; Colo/f.z SicpafTioncsfepelimuSjficrucemhuius corporis non refoluamus.Sic chirographuin peccati quod deictum cft in cruce Chrifti,non rcicribemus,fi ueteris hominis amiftiiW Cantic. quem cxuimus,non induamus.Scriptum eft cnim in Canticis:Exui tunicameam,quo^ modoinduâeamc'Lauipedes meos,quomodoinquinabo eost'Mortificata igiturno^ bis ftint corporis membra,cur eius pullulantuitiaddeo lex non præualuitjquiacarnem nonmortificauit.Ideo quafiumbrapræterijt,nô colorauitadeoetiam obumbrauitnos àfoleiuftitiæ,quia cxaceruauit crimina. ergo amp;nbsp;obfiiit.

Quid profucrit legis promulgatio. Quantum etiam utilitatis atep confolatio^ nishominiattulcritgratia,amp;pignuscharitatisChrifti,cum incitationeadre^ penfionem obfequtj protantis Dcncficîjs debiti, corumdemq; beneficiomm coniblatiuairidudione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput Vf

Vid igitur opus erat ut lex promulgarctur, fi proftitura no erat^Habcba^ Romdn.a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mus iam legem naturp,erat unufquifqp fibi Ic^, qui opus legis fcriptum ba

bebat in corde fuo.Illâ nô tenuimusteur addebatur ei altera, in cuius ope^ ribus caro no poftet iuftificarifAcceflit uinculû,n5 folutio : addita eft pcccatoiu agnp tio,nö remiftio.Pcccauimus omnes qui poteramus excuiationem prçtenderc pcrign.0 rantiamtos obftrudü eft omnibus.Profuit tarnen mihi,cœpi cófiteri quod ncgabâ,cœ^ Pfal/n.ji pidelidûmeumcognofccrCjSCiniuftitiânonopcrire,cœpipronunciare aduerfusme iniuftitiâ meam domino, 6C tu remififti impietates cordis mci.Sed dC illud mihiproddi, quod non iuftificamur ex operibus legis. Non habeo igitur unde gloriari in opchbus meis poftîm,non habeo undeme iatftem, ÔC ideo gloriabor in Chrifto. Non gloiiabor

qmaiuftusfbm/edglonabor quiarcdcmptusfiim.GIonaborno quia uacuus peccatt fum,fcd quia mihi rcmiffa funt peccata.'Nó gloriabor quia profui,neq? quia profuit mû hi quifquâjfed quia pro me ad uo cams apud patrem Chriftus eft, fed quia pro me Chri-fti fanguis effufus eft.Facla eft mihi culpa mea merccs redemptionis,per qua mihi Chri ftiisaduenit.ProptermeChriftusmortemguftauit.Frucftuofiorculpa quammnocen^ tiadunocentia arrogantem me fecerat,culpa iubietftureddidit, Habes igitur quibus la,-tio profuit tibilegis.Scd dicis quia per legem ftiperabudauitpeccatum.Sed ubi ftiper- Rowftw.j abundauitpcccatum,iuperabûdauit ôc gratia.Mortuus especcato homo, ergo lexiam no obeft,Refurgis per gratiam,ergo lex profuit,quia acquifiuit gratia. Accepifti etiam pignus Chrifti charitatisiquoniâ qui pro tc mortuus eft,aduocatus eft tibi,â^ fanguinis fuimercem teferuat.Et qui peccatorem reconeiliauit patri, multo magis comendat ingt; nocentein,amp;tucturfubditum,quiaicitinnoxiu.Tantiigiturbeneficq debitornonre-pendesobfèquiumr'Hæredemtefecit,cohaercdem tefecit.HajredemDei, cohæredem Romd/t.S Chrifti:fpiritum tibiadoptionis infudtuNumera hec,fiC adiunge non tarn ad debiti ne-xum,qudm ad muneris accepti coferuationem.Cohæres Chrifti eSjfi copatiare, fi com-inoriare,fi cófepeh'are cum Chrifto.Sufcipe paftiones eius, ut fupra paffiones cum code eflemerearis. Vide quomodo tibi peccatafuperiora donauit, ut nihil faceret obeftc quodpeccafti.Videquomodo tehortat ne amittas quod accepifti. Breuis huiuslabors eftmeta,06 coronafrutftus perpemi : tolerabilis pafllo, merccs inæftimabilis. Quid cnimtcangitrAnignobilitatisabictftiof Sed erit tibiinfumrumgloriofanobilitas de-uohonis ac fidei.Num cenius tenuior,uilt;ftus anguftiorfSed crunt tibi diuitiac remune-rationis æternæ, in quibus rei ullius egere non poflis. Num amiftio filiorumr’ Recipies perpetuos,quos fufeeperas têporales,ôô dicetur de te:Beatus qui habet fernen in Sion, Epilt;e 51 amp;domefticosinHierufalem. Indigne, paftiones lunthuius temporis ad futuramglo- iuxtaja riam,fcripturatibi dicit. Adde quiauita beata his aduerfis fecularium molcftiarum aut Rom4«.S paffionum corporalium non miniritur,fcd magis probatur, Adde quod uel patrimonif damna non fentit,uel necefti tudinum forti mente abfeondit difpendia, abforbet dolo- . iem.Addequianefcitnaufragia,quifemperinportutrâquillitatiseft.Quidillud,quod labor tibi comunis eft cum omni creamrac'quia propter te mundus ipfe foruitutem tole ratcorruptionisf'quiacumfancftistibilaborishuius expcdlationiscomune confor-tium eftfSol occafttm fuum recognofeit, luna defedtû, errorem ftcllarum lumina, dum totius corporis noftri expedatur redemptio.Sed uercris dubios uitæ anfraeftus, amp;nbsp;ad-Uerfarij infidias,cum habeas auxiliû Defhabeas tantam eius dignationcm, utfiiio proprio pro tenon peperceritfPulchro uerbo ufa eftfcriptura,ut Deipatris erga te pium ibiJcut propofitu declararet,qui morti pro fc totû obtulit.Quod in patre foit, nihil fibi ipfo reli quiutotum pro te obtuht,quod in plenitudine diuinitatis no amifit. Confidera affecftii patriö.Quodpietatis eft, quafimorituri fill) ftifcepitpericulû, quafi orbitatishaufit dolorem,ne tibi periret frudtus redemptionis.Tantum fuit domino ftudium tup ialutis, ut propemodumdefuopericlitaretur,dumtelucraretur.Ille propterte difpendia noftra fufeepituttediuinis infereret,coeleftibus confecrarct.Mire etiam addidit:Pro nobis omnibustradiditillummtoftendcrctquodita omnesdiligat,ut diledïiftimum fibi fi-lium pro fingulistraderet.Pro quibus igitur quod fiiperomniacftdedit,potcft fieri ut nonin illouniuerfadonaueritcNihilenim excepit, qui omnium conccfiit authorem* Nihil eft igitur quod negari policnobis uereamur, nihil eft in quo de munificentiæ di-uinædiffiderc perfeuerantia debeamus,cuius fuit tam diuturna amp;nbsp;iugis ubertas, ut primo prædeftinarct,deindeuocarct:amp; quos uocaret, hos SC iuftificaret:ÔCqiros iuftifica- ibidenf retjhos ôdclarificareuPoteritdefcrere quos tantisbcneficqs fuis ufq? adpraemia profo-cutuseftdiitcrtotbencficiaDeinum metuendæ fiintaliquæ accufatoris infidiæfSed quisaudeataccufàre quos eledlos diuino cernitiudicio cNum Deus pater ipfoqui c5-tuh't,poteftfua dona refeindererôd quos adoptionefufoepit, eos à patemi affedlus gratia relegarefSed metus eft,ne iudex feucrior fit.Confidera quem iudicem habeas.Ncm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S

peChrifto dédit pater omne iudicium.Potcrit te ergo ille damnare, quem redemit à morte,pro quo fè obtulit,cuius uitam ftiæmortis mercedem elle cognofeitfNonne di-cet;Qiiæutilitasinfanguineraeo,fidamnoquemipfe faluauifDeinde côfiderasiudi- Pplw.xp

Ambr,to.4, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B x cem,non

cem,non confideras aduocatumc'Potcft ifte fæuiorem ferre fententiam, qui intcrpellî' renon definit ut paternæ rcconciliationis in nos conferatur gratiaf

Qiialis in nobis debeat efle Chrifti charitas, amp;nbsp;quod nulla aduerfa corporis uf tæ bcatæ munus imminuuntQuodq in fe habeat remunerationê fiiâ qui Chrf ftum fie fequitur,ac beatus fit.Qiiôd etiâfic beata uitafit in hominibus, in quf bus fuerit uita pcrfccftâjôd quæ fit uita perfccfta. Quid deniq uir perfedus qupgt; rat,acilliconucniat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput Vif

Ed ôc fi qua imminerent grauia,nequaquam nos à Chrifto fcparare debc^ S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rent.Cur nos pro illo nô ctiâ dura SC acerba toleremus, qui pro nobis tam

indigna fuiccpitc'Idcoqt debetin nobis effe charitas, ut nullis periculisrc* Citntic.S uocemuràChrifto.Scriptseftenim:Aquamultanô poteritexcluderecharitatê,fiCflu-mina no concludcnteä,quiatorrentcmtranfitanimadiligcntis.Nullatempeftas,nun3 profundûpcriculS,nullusterrormortisautpœnæ uim charitatis imminuit. In his enim probamur,in his beata uita eftjCtiâ fi muftis periculis inundetur. Non enim frangiturh piens doloribus corporis,ncc uexatur incômodis, fed etiam in ærumnis beatus manet. Neqi enim aduerfa corporis uitæ beatg munus imminuSt,necp de eius fuauitate aliquia delibant,quia nonin delecftatione corporis uitæbeatitudo éft,fedin cofeientia puraab omnilabe peccati, in eius mente qui cognofeit quia quod bonum eft, hoc deleamp;G etia 11 afperum fit : quod autem indccorS ctiâ fi fuaue,non mulcct. Ergo caullà bene m; uendijiio delccftatio corporalis,fcd mentis prudentia eft;non caro qucfubiedla eft paf fionijfed mens,queiudicat:quia nihil melius deletftat quàm confiliorûhoneftas,amp;opc rum pulchritudo. Ea igit beatç interpres eft uitç.Melior eft enim prudentiauel ratio af bitra palfionis quàm paiïîo,præftantiufcji quod iudicat, quàm quodiudicio fubieâum eft.Necp enim fieri poteft ut ratione fit melius, quod eft irrationabile. Habet ergo ihle remunerationem fuâ qui fcquitur lefum,ôd in fuo affetftu præmiS, etiâ fi dura fullineat: beatus tamê eft fuis moribus,beatus ip fis periculis,ficut dominus definiuit dices quipcrfccutioncmpatiunt propter iuftitiâ.Eft ergo beata uita in hominibus, fed inbs fcilicet in quibus fuerit perfeefta uita.Perfetfta autem uita nô fenfibilis ifta, fed ilia ration nabilis fecundS tratftationcm rationis,amp;mentis uiuacitatcm, in quo non eftportioim minis,fcd perfclt;ftio:quæ non tam eft in conditione hominis quàmin operatione.Ea nim beats facit.Huic igit uiro quid eft bonS,nifi ipfe fibi qui habetc’ Et adeft ci hoebo--num,amp; caulTa ei erit futuror S bonorS. De hoc bono dixit Salomon : Bibe aquâ de tuts uafisjôC de puteorum tuorû fontibus.Superfluant tibi aquæ de tuo fonte, in tuas autcni plateas difcurrant.Sint tibi foli côftitutæjôd nemo alienus particeps fit tibi. Fons aqux tuæ fit tibi proprius. V tere igif ur interno bono tuo. T eftimoniû autem boni huius ximum,quoniam qui habet,alianôrcquirit. Quid enim requirat,quiinferioradèfpici^ Præftantiiïimo autem inhæreat,fi'cutfcriptû eft : Ceruus amicitiæ, ôd pullusgratiannn confabuletur tibi.Amicitia autem præcedat tc,ôd una fit tecum in omni tempore-Bo”^ enim uirtutû amicitia,amp; fummi boni charitas.Nihil itaep aliud quærit pcrfeâusil'c,™^ folum SC prpclarû bonû.Vndeôd dicit: Vnâ petîj à domino,hancrequirâ, utinhabitem in domo domini omnes dies uitæ meç,6C uideâ delediationem domini.Neq? uero cum tanquâ angufium inopemq? faftidias, quia unius hominis uelut folitaria focietatccon^ tentus fit.Huius enim amici tia circûdatus plurimus crit. Abundat enim huiuffflodiuiro ad beatitudinem ÔC adpofieffionê boni, ôd idco nihil aliud defiderat.Nihil enim quai* nouû expetit,qui omnia habet.NihiI eft enim boni quod nô habeat, necfuperfluisde^ le(ftatur,fed neccftarîjs,SC eo ipfo neceflario quod non fibi, fed carni adhærcntilibi ne^ ceftarium finidq indulget quod ab interioris hominis propofito nô difcrepct,quodjagt;

ciat utraq? unum,SCreconciIict exteriorem hominem iuxta atcp interxorcinDeo,utMt in utroq; unus fpiritus.Huius igitur propofiti uir nee difpendijs minuitur, nee aduenis frangitur,nec repagulis inhibctur,nec fuorum amiflTi onibus mœftificafur.Ad cuius iigt; formationem dicit Apoftolus:Nolumus aûtignorarc uosfratresdedormicnobus,ut non triftes fitis,ficut S)C cæieri qui fpem nÓ habêt.Solatur enim fe refurredtionisfide, ôÇ futuræ remunerationis gratiaincc recipit ea mente mœftitiâ qua adhærct Deo, amp;nbsp;diui' næ prgfentie uoluptate lætatur.Qui autem contxiftatur his, nô fccundû Deum contri'

ftatur.Quod aiircm non fecundumDeS,hoc plenum ftukitiæ. A perfcdoigitur abeft huiusmunditriftiria,quçnonfccundûDeumjôcomnisfolicitudocorporalis ærumnç. Huiufmodieniminduffionimentisatqjfubftanti'ænonannumeraturhabitudo corpo hs,amp;: qui'dâ exteriohs ufus naturæjcum fimul aduerfus delicias corporis,fragilitatcmc^ ipfam naturg orbitatis difpendia,côtumch'as inuidlus animus uniformem debeat fer-uare conftantiâ, ut corpus ipfùm fcindat, fenfufqi exuat carnis,qui beatitudinis palma habere defidcrat,cuius fruaus non in unius portione fit fed in plurimaru fi fieri po-teftin omniûfituirtutû cofortio. Nefcit igitur perfedfus incomoda huius corporis, aut aduerfamundfnec^ fentit,qui alienum ab huiufmodi mctu,ne occidant,animum gerit. Non enim uita perfedlior fi his carcat definitur,fcdfi ifta cotemnat. Nam fi ita definite-tur,ut ea effet beata uita,quae ab huiufitiodi cafibus expers uacuacp rCperiri poflet: uticß his accedentibus nonpoffetbeatus aliquis definiri.Eaigiturfequeftratafunt,2Chocfo-lum in æftimatione beatæ uitæ eft requifitû, ut non in alrjs, fed in pofTcflione ueri boni eins definitio tenereturiquoniam qui id habet,dcfpuit cætera,nec requirit.

Quod quamUis fapicns deledfetur fanitate corporis aut liberis,non tarnen minus perfedus fiilla amittat,6C quod nulla aduerfa intolcrabilitcr feraticum ex-pofitione eorum quæ ad formam iufti uiri rcquiruntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput v 11 r

Væro nuncutrum fapiens dcledletur fanitate corporis. Negate non polfti Q, nbsp;nbsp;mus quod delecftetur fecundu natura, ÄTlibentius accipiat non dolerc ali-

quid quam dolere,nifi forte pro Chriftoipro quo,fi caufta pofcat,amp;: debili-tatem corporis prompte accipiat,totum corpus fuum morti offcrat.fdcm tarnen etiS prætercauffamfidei atcß iuftitiæ,fi defit fanitas, non afficiatur animo, neq; frangat do-lore corporis,quifepoteft uirtutum perfecftionefoIari.Qugro etiâutrum dcledfeturli-beris.Qyisiftud abnuat^Neqi cnim dutus amp;nbsp;ferreus, fed petfcdfus queritur. Tarnen fi amittat liberos,no ideo minus bcatus,qui no ideo minus perfecftus.C^od enim pcrfe c'lum,bcatum.Quinetiâfiaduerfarolerat, quam fifccundis affluat,magis folct huiuC modi uideri perfcdfusiquâuis neep fi defint,necp fi alfint externa comoda, aut læta cor-poriSjdecedercquicquauittutifoleatuelaccedere.Sed plerifq? tarn laudi fuit toleraftè aduerfa fortiter,quàm non incidiffe.Verum hæcfpecie æftimantur,non pondéré. Illud profundum,uirum iuftum nihil uelle nifi illud folû amp;nbsp;preclarum bonum,huic foli intea dere,hocunum in bonis duccrc,nô aliud cum illo : fed folum ipium femper defiderare, hocdclecf arùcui fi aliud adiungatur quod delecftet cum,ut eft fîliorû fuauitas : nô illud amittitiir,fediftud adiungitur.Non enim minuunt accedenti ad beatitudinem,quæ au-gercnopoffuntiquia plenum illud inuiolabilcmanct,in quod anima fefe inducit, ÔC cui feinferuit ôôinfudit.Manet femper inter aduerfa ôC dclctftabilia perfeefta uirtus, neep aduerfa de perfed ione cius quicquâ minuunt, neep delcdfabilia adiungunt perfe-ôioni.Quid enim eft quod is qui ad fummum afeendit, aut dâni de caducis fentiat,aut cômoditatis^Netp uero ( quod grauilfimum apud plerofqi habetur ) fe miferû putabit fiincaptiuitatem uelipfeueniat,uel cius filq.Nôcniminrolerabiliterfctctquodhabcc natura,uel quoduidetur domino.Denicp iuftus dixit bonû ucrbû quod locutus eft dogt; minus,SódixitiFiatpaxScfidesindicbusmeis.Nonutiqpiuftusifte Ezechias in filios deflexiffe ærumnâ captiuitatis gratulabatutjfed uoluntati domini obuiare nô poterat, amp;nbsp;ideo mandata eius æquanimiter fufeipiebat ut feruulus. Accedit illud,quod æftima-re poterat pofïè SC in captiuitare metitû cminerc uirtutis. Neep enim minus beatus Hie remias in captiuitate, minus etiâ Daniel, minus Efdras,minus beati Ananias, Azarias, amp;nbsp;Mifael,quàm fi in captiuitatem nô incidiftènticum ideo in captiuitatem duefti fint,ut populo fit præfentiain captiuitate folatia,amp;fpem euadende captiuitatis afferrentPer-fedi eft enim uirfcômunitatem naturæ fuftentare animi uirtute,filt;: ad meliora adduce-rc,nccfuccûbercqs quæ plerifcp terribilia amp;nbsp;formidolofa uidentur, fed quafifortem mt litem grauifîîmorum cafuum fuftinere incurfus,conflilt;ftus fubirciSC quafi prouidû gu-bernatoremnauemintempeftateregerc,atcpoccurrendoinfurgentibusflutftibus ma-gisuitarcnaufragium,fulcando undas quàm declinando. Non ifte in perfccutionepa-uidus,nonintormentismo!lior,nc torquentem exafperet : fed quafi athlctafortis, qui l'epercuciatuerberâtem,finoncædis,certefermonis flagello,quimctucndamultistor-

Âmbr.to.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B 5 menu

Pfàtin. 6i menta defpiciat,diccns : Sagittat infantiü fatflæ ftint plagæ eorû,qui cum grauiffitnol*' cct dolore luactur,ncc fe miferabilem præbcat, fed oftendat tanqua tn laterna luntö’j eti'âinter afperasproccnasSCgraui'nimos flatus fuam lucere necextingui polTe an'quot;; utrtutem.Non ifte in Riorum iniurqs mollis, nee defepulchro foflcitus lui corporis, fciat cœlu deberi,nonin captiuitate ciuicæ plebis abie(ftior,fed ficut iudex feucrus^tf Daniel 14 flclium perfîdiâerrorefrç condcmftans,utDaniel,quifacerdotumfurtaprodebat,»* perftitiones corn redarguebat,oftendens nullaueritate lubnixas, fed fraudibus bratas.Talis uir poftremo eft perfe(ftus,qui o nines uelit bene agere, nihiltp cuiqua^^ derc mali:5C ft præter uoluntatem eius acciderit,ipfe tarnen de propria uoluntatc, mittitSedforte aliquis putet ægritudinem atq^ imbecillitatem corporis impedimtn'*’ efle ad perfecftionis munus implcndû,eô quôd non pofïînt opera manuum ulla fada'f procederc.Verihn ca ftbi iuftus impedimento elTenon fentiet,imô etiâ cum quiilbj” ferabiliter dcflcat corripiet, SC quafi ignauum arguer, quod plus in cqrporis ufuquaia in animi uirtutc cóftituat,quod ea quibus feruiatdefideret, cuhabeat quodalijs

Prouei b. 17 poffitiubere:quodin paupcrtafeingcmifcat,quipolïîtlupramundi opes elfe, (Fw^ wxw -jü enim totus mundus diuitiaru eft ) quod ignóbilitatem defleat, qui debcat defpicere'^' gfas poteftatesjdiuitibus 6C potcntibus imperare.( Hgc enim uita iufti:)qui etiam habeat facultatcs,córtïunes æftimarc debeat,imô etiam in opibus diuiderc, difpen'^f^ pauperibus,rccidercuoluntates proprias, tenuare ftimptu,adhibereparfimoniat£nip'^ rantiaï,fóbrietatcm tenere in profperis,paticntiâ in aduerfis,in dolore tolerantiatn,'quot;’ gnanimitatem in periculis,fanitatis perpetuac uo ta nefcire, mortis imminentis terror^ non cocuti,necp eum praeftantiorem putare cui fecundum naturâ liberi,propinqui,iæ'^ britas,lætitia,affluentia,redundaucrint,quàm cui ilia defuerinnneq? externis feculv^'* uirtutis domeftieg merito penfare.Illam quocß forma iufti efle quis abnuat,ut nihil tuat,nihil reformidet nifi uirtutis difpêdia,aliorumcç uanas formidines coprimat, qi?’ habeantdepericulorûfolicitudinc,mortis timoré, corporis infirmitate,ut doccat diiw' i’Mtp. I nbsp;nbsp;corporc,Sc efle cum Chrifto multo melius, ut oftendat quia operationes nonimp“^^

diuntur debilitatibus corporis,ftd augentur,neq;fplendore generis, aut propinquotquot; fubfidqs,autopibus,fcdbono comcndanturaffecftut'Necp enim minus bcatusHel^ quam Moyies,ciim alter cibi indigus, melotide uili,fine fill) s, fine fumptu,fine counts alter populi duclor,lætus fobole,fuccin(ftus potentia, diuerfo genere meritum aequaie fundauerint,ficut in Euangelio declaratum eft, quando cû domino lefti in refurrediO'' nis gloria refulferunt. Videtur enim parem his quafi paribus gloriac fue teftibus dediuc mercedcm.Nec minus bcatus Helifpus quam Dauid,cû alter regibus fubditus,alterrt^ gali poteftate præditus,propheticç fantftificationis baud difparem fint adept! gtad^-Quid enim deeft ci quiilludbonû poflidet,ÔChabetfibi femper comitcmfociamquif' tutemfîn quo ftatu no potentiffimusr’In qua paupertate no diuest' In qua generis igno bilitatenonclarust’In quoociononlaborioftisfln qua debilitate non uegctusflnqu^ infirmitate non fortisfin qua fbmni quiete non feriatus, quern etiâ quiefeentem uirws propria non relinquitfln qua folitudine non ftipatus,quern uitabeata circQdat,quêut' ftit gratia,quern gloriæ amieftus illuftratt' Non minus etiâ ocioftis quam cum operatut beatus,nec minus dormicns quam uigilâs gloriofiis : quia non minus dormiens, quam CÛ uigrla£,incolumis amp;nbsp;fanus eft.Quando aut feriatus uideri poteft, cuius mens femp^ pfalm.lt;S4 operaturfQuandoautfolus,quicûillofemperbono eft,dequoaitpropheta:ReplebP

Philippi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßonjs domus tux^Quando abieeftus, cuius couerfatio eft in cœlof' Quâdo non

decorus,qui ad illius decori SC folius boni fe conformât fimilitudinem:qui etiâ fi meni' bris iblutus fit,tarnen mente fe crigatÆt tanquâ ille qui cithara cancre folitus, fi câàfll patam rcfolutis neruis ÔC confratflam uiderit, 5C ufum eius interruptum, abijciat eam, atqi eius numéros non requirat,fed uoce ipiê fe mulceanita SC ifte citharam corporisui tiofamiaccreparietur,cordefeoblccftabit,bohæ confeientiæ recordatione mulcebit, diuinis oraculis SC feriptis propheticis alleuiabit,fuaueillud ôf iucundû animo tenens, mente comple(ftcns,cui nihil trifte pofifit accidercjcum femper eidiuing præfentigafpi ret gratta,âf ipfefibi aftît lumma animi tranquillitateperfuftjs.

tenam fuâr euertatur, Qualis prxtereauir iuftus effe debeat ftinuidia fuent exorta.

Quiddenicpfi2n.ificetmquifttioCdban,0C nihil fui apudlacob inuctio.Et ex aoc e beatilacob excellenti commendatione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z-x .jr-i •

L nbsp;nbsp;nbsp;QuidfismftcetquodproficifcentilacobAngeliDeioccurrerunt Qiudftbiettamue-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lit quodipfehatti occurr ens fepties in tetra ador auerit. Qiud dentep quo d petiturus

Deluftalacob cumDeo, amp;nbsp;quidfttludlari cumDeo.Quaratione etiaclaudicauent, Deumdiftaquocuftliorü eius inalienigenas propter forons deftoratione, SC iplius ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lacobmaTifuetudineatcuclementia,Derefponfopræterea diumoftbidatout exur-

geretSCafcendetetinlocumBetheh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» nbsp;nbsp;4 v-‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c aputvil

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De comendabili fandilacob feneaute,fututatumcp ac dubiatumrerum,hms quoep ui

’’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;txfuxptxuidentia,atcftagendorumdifpof^one. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput v ill

Quarationefanftuslacob nbsp;in ipfts mortis effet diebus,meritoprçcftcadusfocntb ea

rns,de mnltiplicicR eiuslaude ptçfcrtiminpatnatclmum beneduft^oneQuodprae-' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tereancmlofephmecfeBfaias,necpHieremias,necKDaniel,neqimater Ma«^habmo-

rnmcü^li^s,negand?funtfuiffcbcatvAicetgtauiafuftinuenntfupplicia. Caputix QuantxlaudifueritfacetdotumfacetdosBlca^arusinfuppliciotumconftantttolera tione.Quodcftideononminusfedmagisfueritbeatus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;apufx.

DeaàmirabilipatientiaacfottitudinefeptemftattumMaccbabæorum,qutbusmater oaauaadditafuit,quifuisfupplicqsmeritumbeatxuitxacqutfterunt. Caputxi Delingularibeatae illius matris feptemftlioruni commendatione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput quot;X-ii

P oft. continuationcmhuiusffbri ad fup error em,qucmadrttödumiac6bb earns fueritettam cumpatriarelinquerct,ac de deftnittonebéati,6lt;. exhoc quod wti ôofacobnihilhoïumquaeadmcritumbcatitudmisÇpedfàntjdefuetit. Caputi

VÉER10REhbrodeuirtutumpraeceptisdifputauimustSequenti eXarorum uirorum utamur exempXis ,qui in fummis pericuhspoiiti, |çqucmibu5.' beatitudinemuita£nonamifcrunt,fedpottusaccnntierunt. Anno bea tusAacob etiam cumpatriamrehnqueret^lmb planebeatus, qui dura exilq fuicepit ,ut fratrismitigaret iracnndiam.bXam fi beatus eft. quf ______________peccatumdechnat,utio^negaribeatus effenonpoteft, quialterius cu\ pamXeuat, crimen auertit.Paratum itaque panicidium dccAinauit exftio udVuntario, eoqfacioftbif^utem quaeftuit,ftatïiinnocentiamdonauit.bA.critoitacç eum diuina Ebic^ comitataeft gcatia,ut^ cudormixetbeateuitxmunus acquit eret.N idebat enim b 4 fututonswn

futuronim myftcn'a,ô^ diuinaaudiebat oracula.Bonusinfômno operarius,æin paU' pertate diueSjqui merccnanæ uitæ munerc fiCpatrimonium amp;nbsp;coniugi'uin eodcmpa« uitofRci'o.Tdémfratcrni affedlus reconciliator egregius, certam't muneribus obfe^ qürjsjUti'ndignationcm omnem excluderet,dolorem ofFenfionis aucrteret, oftendens fémïnorem exili'o nonfuifl’ejqui poffètlargiri qug non accéperat.Sed nimi's admferio^ rà properOjôC utlliora tranfcurrojcum pn'us dcHnicndum fit quid fitbeatus.Scn'ptû dt pfalm. I cnim; Beatus uir qui non abîjt in confilium impiorum, in uia peccatorum nonüedt,

ÔC in cathedra peftilentiæ non fedit.Hoc feriptura fignificänte, eum beatum effè, quile àperfi'dorum confortio temperauerit, (Eaeftenimimpietas, authoremuitæô^part^' tem quendam falutis non recognofeere ) uel in pcccato non mâférit, uel in luxuria atlt;j ïafciuianon perleuerauerit.Iplum quoep in lege domini die acnodlemeditantcnijforc tanquam lignum quod dabit frudum in temporéfuo.Superiora mérita funt præmiO' rum,hocmeritorum præmium.Quid horum quæ admeritum bcatirudinisfpcâât,dc-fuit fandlo Iacob d qui tantum abfuit à perfidorum côfortqs,ut ex eo fidelis populusno 3^ nien acciperetjfrael di(flus,eö quodDeûmentisinternæ oculis intuerefur,peccatiaB ftinens/d luxuriæ omnis ebrietate fobrius,ut duralaborum abforbuerit, ocij fecuranc-glexeritfNônnepulchre ÔC ueredehqcdidlum eft, quôdamp;fruc7um dabitin tempos Ccnef,z-^ fuOjdequo feriptum cft:Ecccodorfilij meitanquam odoragriplemyErat cnimptrK'' dlus in Omni flore uirtutum, amp;nbsp;facræbenediclionis atq; cœleftis beatitudinisredok' batgratiam.Ipfe eft enim ager quem benedixit dominus, nonifte terrenusauthoUP dus fyluis,aut fragofus torrcntibus,aut paluftris pigrioribus aquis,aut ieiunus frumeU' tis, autinutilis uitibus, autinfœcundaglareafaxofus, authiulcus amp;nbsp;aridus ficcitatCjaut fanguirie madidus,aut fentibusincultus,fedilleager de quodicit Ecclefi'ain CantP Cdtitic.z cis : Adiurauiuos fi'liæHierufalcminuirtutibusÔCfortitudinibus agri.Hic nanqutt ager de quo amp;nbsp;dominus ait: Et fpeciesagri mecum eft. In hoc agro uua ilia repenti^ quæ expreftà fanguinem fudit,Ô(^ mûdum diluit. In hoc agro eft ficus ilia fub qua fanlt;^ requiefccntjlpiritalis gi atip ftiauitate rccreati.In hoc agro eft oliua illafrudifei a,do^*' nicæfluens pacis unguentum.In hoc agro florent malogranata, quæ plurimos nUc ' uno fidei munimine tegunt,amp; quodâ foûcnt charitatis amplexu, Hos igiturfruóust^' dolebat Iacob,qui Deum per pericula fequébatur,6C tutS fe eius ubicp dediuftion^^*^^' debat.Nam licet dulcis SC fuauis odor fit agri, quia eft odor naturæ,tameninfanflop triarcha uirtutum fpiVabat gratia. Qiiàm continens eratparfimonia,qui cibumuWP ^ ratum non expetiuit, fed peten ti fra tri fine dilatione conceflît, à quo primatusbenc

27 (ftionis accepit,^ Qiiàm pius erga parentes, ut præfeiti germano fèniori materno a (ftumereretur, nbsp;nbsp;paternæ benediclionis munerefacrareturdQuamreligioluSjUt

ti cm reeufaret ledcref'Qiiàm uerecûdus,ut pattern timeretfalleref'QuàmhononuC gt;nbsp;utmatri quodiubebat, non poflet ncgarec'

De excufationeparcntûiâncfti Iacob,quôdiuniorem filiû fcnioriprætulcnnfgt; fimuli}? de cautela parentû circa filios obferuanda. Et quali affedulfaacö^^^quot;^ bcccadefilqsccrtauerint.Qiiaratione etiam Iacob uiccrit,ac de comendabi» myfterio eorum quæ circa benedidfioncm ipfius fadfa funt.

Ed nec parentes nobis inexeufatirelinquendi funt,quodiuniorcnib lu Gener f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fenioriprætulerunt.Simulcauendum,nequisdumeorumintenditex J

' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plo,iniquum interfilios habcatiudicium:utaltcrumdiligendunip^^^ gt;

terumpofthabendum.Hincexcitanturenim odia fraterna,ô(r de P^cuniæulbs mento facinus parricidale côponitur.Eadem foueatprolem menfiira pietaris.hlf men,ut aliquid fibi amplius circa blandiorem autfimilioremrapiat affedus, par circa omnes cflè forma iuftitiæ.Plus confertur dilecfto,cui fratrum amorquaeritur-P autem adimitur ci qui prælationis iniuftæ oneratur inuidia. Minitabatur fcjaij 4 fratrem ftium occidcret,necfraterna eum germanitas,ncc parentum reuerentiaap cidali furore rcuocabat,amp; dolebatfibi benedidionem elle prærcptam: cuius gnumfemanfuctudinedcbebatp,robare,nonfcelerc.ScdôCRebeccanonquai filiOjfcd quafi iuftum præfcrebat iniufto. Etenim a^ud matrem piam præpondcrabat.illum nô tam fratri præferebat,quàm offerebat domino,quem

coUatnfibimunus pofle feruare : in quo ÔC alten confulebat, quem diuinae fubducebàc offenfç,ne grauiore implicaretur reatUjfi accepte gratiambenedicfbonis amitteret. Ac^ cipe tamenbonû certamen inter parentes. Mater déférât aftcCtû, pater iüdiciû. Mater eircaiunioremtenerapietate propendcat, pater circafenioremnaturæhonorificentiS fcritet.Hic magis honorer, ilia plus diligat, dum finguli fingulos foueant,non in unum uterq confpirent, detfaudent alterum.ïaat rcquitas inter diuerfa certamina, ÔC difpari-busftudtjs par utricp ac æqualis parentum amor 2lt; gratia conferatur : compenfet alter, quod alter imminuit. Sic pio affeôu Ifaac patriarchal fancflalvebecca certabant,ut neutrum inferiorem facerent,fed utrumep aequalem. Vicit tarnen ille qui praefcrebatur oraculo,uicitimpigritiatarditatcm,manfuetudo duritia. Dum alter uenatu afpero prg^ damquçritagreftem,hicmitium cibosmorum,hic domcfticamgratiâ,hictèneremangt; fuetudinisatqpietatispio patri dulces cpulasminiftrauit.Plus placet in änimis quic--quid occurrerit,quam quicquid alfedfatum putaueris deferendum. Acceffit ad oues la cob,8lt;attulitinnocenti3epartus,uelfacræprophcti3emuncra,quiapatriarchcc cibum nullumcrediditdulciorem efle quamChritfû, qui licut ouis ad occilioncm dudlus eft, Epix 5} ÔCficutagnusaduiôtimam.Hunc publico parenti,uel populo cuius typum gerebat,ci-bum utilemiudicabat,quofutura erat remiffio peccatorum.ldeo ftolamaccepitfratris fui,quiafenilipræftabatfapientia'.ldeo iunior frater fenior cm fr atrem exuit, quia fidei emicuit dignitate.Hanc ftolaEcclefise typo Rebecca protulit, 8gt;C dedit hlio iuniori fto^ lamueteristeftamenti,ftolam propheticam ôé faccrdotalcm, ftolam illam regalem Da ùidicam,ftolâSalomônis,Ezechi3c Slt;^ lofiac regum, amp;nbsp;dedit populo Chriftiano, qui uti amiftufeiret accepto,quoniam populusludæOrum cam fine uluhabebat, amp;nbsp;proprios nefciebatornatus.lacebathçcftola in umbra abicdfaatqinegledla.Obfcurabatur enirti tenebrofaimpietatis caligine,nec inangufto corde populiludaicilatius poterat cariJnduit earn Chriftianus populus, à refulfit, illuminauit cam fuse fidei claritate, oC Genef.z'j piorumlucefadorum.AgnouitIfaac notum odoremgeneris fui,recognouit ftolam fcriptuï3eueteris,feduocem plebis ueteris no recognouit, 00 ideo cognouit eue muta-tam.Manet enimhodieà eadem ftola,fcd populi deuotioris canora eœpit elfe confef-nio.Meritodixit:Voxquidemuoxlacob,manusautcmmanusEfauEtodoratuseft odorem ueftimentorum.Etfortalfc illud eft, quia non op^y'^p

quoniam carnalis infirmitas operibus imp edimento eft,fedfidei clantas tadoru obunt bratcrrorem,quœmereturueniam deliôorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

diiione,utfratrifuoferuiret. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput ill

Elebratabenedilt;ftionc,pofteafeniorfrater advtenit.Qiio declarat ,prius Gfnfr.x7

traffeSynagogamutfuperabundaretpeccatum:5^ cumfupcrabunda let pcccatum,fuperabundaretÔC gratiaifimul clarcret,impigrSmilitemregni cocleftis can didatum effedebere,utpr3cripiatbcnediótionem, 8lt; prærogatiuàmfuæcomendatio-nisufurpct.Vndenoneftnotatusapatteiuniorftlius,fedlaudatus.Quodattlfaac:Ha-tertuusuenienscumdoloaccepitbenediiftionemtuam.Bonus dolusubiirrepre iengt; fibilis eftrapina-lrreprehenfibilis autemrapinapietatis : quiaa diebus Ioannis reghunl Matth, 11 coelorumcogitur,8lt; cogentes diripiuntillud.Eeftinantes autem fratrespalcha ce egt; Exod.ix brant,quifeftinantesmanducabantagnum,nondemorantes*.ÔCfratrcmDeniamin Ian Genej.44 ôusiofeph piæ comento fraudis accerfiuit ÔC tenuit.Et ipfe tamenEfau utbehedicer e-tur,cogendo elicuit 2lt;impetrauit,fed eambenediófionem quç cum fuperio^co grue-îetôC conueniret,utferuiretFratrifuo.Etenim qui imperarc non poterat,alterum regere,feruire debebat,ut àprudentioreregeretur.Nccç enimfanôi patriar ente Fuit, ut filiumfuumdcgenericonditioneferuitutisaddiceret,fedutbonus pater ,cumduosha-berctfilios,unumintemperantem,prudentem ÔC fobrium alterum, quo utriep confule-ret,intemperanti præfecit Fobrium,ÓC inFlpientcmprudentiftatuitobédireiqvna inli-piens nonpoteftuoluntarius uirtutis efte difcipulus ,nec perfeuerare in ftudio : quil^ _ ftukusfieuvlunamutatur.meritpcg eilibertatemproprqnegauit arbitrq ,ne uelut na- « ■^'7

uis in fluólibus fine gubematore fluitaret,fcd fubdidit eum fratri,fecunduni qucdfc*' Prouerk 11 pturn eftïSeruit enim imprudens prudenti.Re(fi:é ergo eum fubdidit, ut regcntisimp ' rio fuummelioraretaffedum.Ideoait;Supergladium tuumuiues, ÔCferuiesfiatn W ‘ Domina enim eft pietas crudelitatis,SC manfuetudo duris moribus præftat.Seruito nis qui authoritatem puræ non habet confcientiæ, feruit quicuncj uel metu frangiWj uel deledationeirretitur,uel cupiditatibus ducitur, uel indignatione exafperatur,!’)^ Io4nn. 8 mœrorc deqcitur.Seruilis enim eft omnis paflfio,quoniam qui facit peccatö, feruust

pcccati.SC quod peius effjmultorum feruus eft;qui iubiecflus eftuitijs, multis fe do^ \ nis addixifjUt feruitio ei exire uix liceat.At uero 111e qui uoluntatis ftig arbiter eft,wöf' confilq,interpres arbitrij,quicoercet corporeæ appetcntiam paflïonis, quieaquæ^g bene agit,bene autem agens recfte agit,SC quæ retfte agit,inculpate amp;nbsp;irrcprehcnub* ' ter agit,habens fuorum aóèuum poteftatem : is profetfto liber eft.Nam qui omnia dentcr agit,ôfitaufuit ut uult,isfolus eft liber. Non conditio fortuitaferuum facif ?^ Prouerb. 2 2 probrofa infipientia.Deniq^ fiimulus prudens regit dominos ftultos, 66 probi ' juxta 70 minis foenerabunt.Quid fcenerabuntcNon utiq; pecuniam,fed lapientiam,ficutaK Vf uterus dicit:Foenerabisgentibusmultis,tuautemmutuum non accipies.Fœnerabitludau

profelyto diuinae legis oracula.Sed quiaipfelegis myfteria uidere non potuit,86 habebatnefciuit oracula:qui literam fœnerabatgentibus, nunc ab his Ipiritalibus oO' clrinæ gratiam mutuatur.merito(^ fubiedlus eft lèruituti,quoniâ qui mutuatur

. nbsp;nbsp;nbsp;eft,quafi addicflus fœnori creditoris:qui autem piæ docftrinæ fœnus impartit,is eftpf'

ceps,ficut lex dicinPrinceps cris gentium multarum, tibi autem princeps exipfis no** erit.Princcps enim eft qui regit,qui 06 habet fapicntip principatum,quem habuitpop lus ludacorum.Sed q^uoniam quod docebat,feruare non potuit:debct difcere quoddoquot; Gene[,-yz cere nefciuit.Hoc eft igitur quod ait patriarchaIfaac:Seruies fratri tuo.Eritautcffl cunt depofueris Ö6folueris iugum illius à collo tuo.fignificans duos futuros populos,ununt ancillæ fih'um,alterum liberæ.Seruit autem litera,libera eft gratia, eumcp populuniq“* iiteræintendit,tandiuferuumfore,quandiulpiritalis doôrinæ fequatur interprète*^' Tunc quoc^illudfuturum eft quod ApoftolusainVtreliquiælalupfiantfecunduine e dlionem.Seruies ergo fi'atri tuo,fed tunc fenties feruitutis profedtum, cuntuoluntan*** potius quam coaeftus obedirecœperis fratri.

De ortu inuidiæ 86 minitatione Efau quod firatrem occideret,66 quent-^ admodum prouidendum fit neparricidiumfequaur,acdeprofedliouebquot; cobadLaban. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CaputlUl

Inc Orta eft inuidia, Ô6 minitabatur Efau quod poft obitum patris fiatrem H nbsp;nbsp;nbsp;occideret.Sed ne id acciderct,difcamus à Rebecca qucmadmoduni prout

dendum fit ne inuidia iracundiam excitet, iracundia in parricidiu proruat. Veniat Rcbecca,hoc eft inducatur patientia,bona cuftos innocentip, ftiadeatucire locum demus.Cocedamus aliquo longius, donee tepore indignatio molliatur, oneniio^ ni fubrepat obliuio.Itaq? patientia nec exiliS reformidat,fed impigre fufeipitmo tarn ut pcriculu falutis,quam utincentiuu fcelcris declinetur. Mater quocß pia abeirefibidnegt; (ftiffimum filiû tolerat,plus ci collatura quern lgfit,utricj tarnen conlùlenscut alteruuu-muncm à periculo, alterum integrum præftaret â criminc. Audiuimus quid ebria cupiditatibus intemperantia locuta fit,confideremus quid uerauirtus agat.^ƒ “ requirit nifi Dei gratia,folum illud Ô6 fummum bonum fcquitur,folo eo contenu elt, a quo accepimus omnia,ipfi autem nihil conferimus,quia nullo indiget, ficut aitEauio. Pfdlin.t^ Dixidomino,deusmeus estu, quoniambonorumeorum nonindigcs.Quocnimin* diget qui abûdat omnibus,Ô6nobis largitur uniuerla,omnia fine defedu miniftrat6fct profedus eft lacob,86 dormiuit ( quod eft quieti animi indiciS ) 86 uidit Angelos Pet GenfftS afee ndetes 86 defcendcntes,hoc eft,Chriftum praeuiditin terris, ad quern Angclorum catcrua defeendit atc^ afeendit, obfequium proprio domino pio praebitura feruitio. tt ucnitadputeum,utbiberet deftrisuafis,Ô6deputeorum fuorum fontibus,86 lupcp fluerent ci aquæ de luo fonte.Fons enim uitac eft in manibus iufti.Et ueniud Laban, cues eius pauitlniquitas incomitatarefidet,lapientiaregendi officium no omittit,ne^ feit uelinalienis uac«ire,nefcKex«leflèinperegrinis. Qiiomodo enim exul, quæubitp

amp;™ramt,5:infehat«quodvoffidetJ Qliaû mcrcenanus ingrcditur luftas te-«oieftquifibiBtcBcmmutatSpræftantiumcfUitMratnfpkndoieMgcnKm.Euan-aeUcfmedkattónismmifteriocolUgcbat.utpotaturisouibusuitgaftovacinam8lt;nu-cinamKdeplatanopvopon£vctinucntis.quococupifccntesb£auffimæmn,tansprç-figatatamtteiagt;Sdquaquäd£Colot£sfatuspijm£nmco££ptton£fotmar£ntBo-nlou£s.qkbonorumpatn,sop£Vumftd£^£ranondeg£n£tesed,d£tuntP£ ftora-££mngnSi£atutinc£nfumafactificiumu£rpett.™mquodD^patt.d£f£tutmPM-mo:pLa£taamuitgamfa££tdotakCht ftptnunusdefettut.Hxe emmu tga quærepofitaflotuiqquafaeeidotafe gtanafanft-fteanoms cmKuit-Pe tttaUsfaausfignificatutub£itas,quiaatboilta£u;t.sann£aHut,ut£lustea£on^ tto.inna,tusf£r£ub£resEandat.Siquidemdomim«mun£iapaffioms.remiffion£mcp Omnium çeccatoïum adiunftafpiritus gratia dare con yxeuit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

D£toauon£la£obavudVaban,amp;obid,nmmd.auo£aa,a£d£dgt;u.n«^ BeutinttttSfuamteiettatut.QitaUs ptæUKa Ult luftuseffe d£b£M^

1 fa£iitexOTta.Quiddenicffignifi£etmg™f‘“°r-*an Kniltdfuvapudlacob teeMioElexhocdtbearilacobçKcellenncommendauone.

Isitacç.utfcriptutadicit, diuesfaöuseft uaAdc ,bonum Ç'fS™

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;__T’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nirtiTtiTm nr\nAntaoat inilszniDws»

Itatf nteÖWuideba« attguftus £eufu,fide oplmus ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X

Ventffimusininuidiamuocabatur,quiluutngregem^enigregis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P/eaoeróte-

laff£,,amp;dim£iD£UslR£U£tt£t£intenaitipattis™.5lt;.ng£n£mtuam Kegoetote

rain.oft£nà£nsnftifleid££ffe£uiad£ff£tomtiiuplenitudoutiluMm bocMumab.^^^ daieptdeaedtihoe eonftate omnia,2lt; omniaadipïunt tefetti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nrimo fuetäc

p£tBuumautn£££ffatiü,£uipaxfidafupp£t£t«,p£tquat£Concdatctquppt^ dfa£pantia.N££mitumfipaC£mbab£t£t,qui£oAunamftatu£tatKunX£tatD£O,qux eftEtdeRaEoVumnaenimSôfitmamentumdiaacftuttuatisÆamun^ ’^T“ïïrX''“/'(‘'°\^£wmSüütïS£tëamim£Ara8£ft£tómfm^

•S;=,S:S:ä nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

ftuumItaqi\\eçeïÇeô:useft,cuinihddeeû.nuftus,cuinin uç nbsp;nbsp;nbsp;. ivYnaabatdifoen-

tketeneremen{uram,Quantauirtus,cuifocrctasJucrum a a , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^httaffcncin

commodi.Denicçis quinocere cuprebat,mancm ^m nonpo ut i r,ntpiV ^ccve-cnimnunquaminaniseft,€empertnVeViaV!ens amrô;umpru\n ix,q p nbsp;nbsp;nbsp;{•„„♦!« iaîi 5-»

luftmatataàu£bam,âCu£fti£blmiudicium,fi£Ut dixitlob.Nancçbxc ternaue\amina,quîcnemoa\iusportttauîerre,ntÇtcûa\iquon\ uacupa eço niqÇicdeVçoWusÂàam^nuàuïmuentuseft.AtuerodoVep\tettarnueftimento exte^ Gcn.^cJ59 riorere\iö:o,nudusnoneYat,qui.Va\ua\raV)cV)atvndument^^rtuus.Nunt^am nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

ptumïQuomodo tnanis,cuiusr eçXeta eft. anima, qux accepta gratixucntmeta eu -àitt\\\udmetuendumeft,nequisinnocentixue\amenamittat3netmpptacri egx per e eunonisimprett’ione,terminosiuftitixprxteYgrettt,ueft.imentumanin^acn^rmsert piant.ÇiuddnonaeciditniÇipYiusa\iquemnoxiuxinicptitatis exueYit.V nde ÖC IJautG .dieiv.SieiViniquitasinmaniVgt;us mets,décidamerito aViinimicismeistnams ,peY\.equa- ilt;x tuYiniYnicusanimammeam,2lt; compYehendat.^^emo ergo exinimicts poteittuam a^ nimaYneôpYeViendeYe,niiipYiusinanisVueYit eRccia.^Aoii igituYmetueYe eos epti P®^'

Y ÇuntauYiaYgentiôj compi\aYeù\eîauYOsAStitiVsiniV\iXau£eYunt.Woccnimaufoût quod nonVaVseiaas ,Vioc auVeYuntquodpoWideYenonpoteras ,\\oc au^eruntquodnon or,* na\iataniYnamtuam,ÇedoncYabat,ViocauÇeYuntquodnon\ocupVeta\gt;at cortuum potiusdepYiYneV)atNV)ienimVueYittVYc£auYustuus,iV)ieYiteoYtuumdieutaudÄi,tegYnt

1 nbsp;nbsp;nbsp;VvodieJÄukiiexis ponatum ïuarum ineVudunt auxutn Vuuut jadVioc ueCiiVius 2lt;

ftris fuis credunt.Multi uigiles adhibent, fed ipfi quoq? plus ipfos folent timere cuftO' des.JMulri defoffo auro incubant,aurum eorumfub terra, amp;nbsp;cor eorumfub terra.Cant ergo ne dC tu cor tuum terræ uiuus infodias.Non ergo auri iftius metuendi fores. Wet*quot; bi cauendus eft fœnerator,qui fubftantiam animae tuac fcrutatur, fi quapeccati grauiOquot; ris acra contraxeris,qui cor tuum includit folo, qui animam tuam eo cefpite obruitqu® aurum texeris,qui mentem tuam centefimarum incuruat uforis, amp;nbsp;graui conditfepulquot; chro de quo nullus reforgit.Sequere fandu Jacob, qui ncq; de alienis uitijs quicquari habebat,neqj fuarum uirtutS erat inanis amp;uacuus, qui erat iuftitiae frudu rcpletus.Sea a, 0 int, 11 moralia.Illud myfticû,quôd uenit ad eum Laban,hoc eft,dcalbatus, quia amp;fatha^ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;transfigurâtfeinAngelum lucis:SC coepit ab eo Jua requirere. Refpondit eiJacob:

Cognofeefi quid eft tuorum apuciTne,hoc eft, nihil tuorum habeo. Quaerefi quid ag^ nolcis uitioi urn tuorum amp;nbsp;criminu. Nihil mccum abftuli,fraudumtuarum doh'4 fortiaulla non habco,omnia tua tanquam contagium refugi. Et quæfiuit Laban, Sint' hil ftium reperit. Quam beatus uir,in quo inimicus nihil inuenit, quod fuû p oflet dietquot; re;in quo diabolus nihil offendit,quod fuum agnofceret.JmpofTibileuidebaturiftudin homine,fcd typumgerebat eius qui dixit in Euangelio :Venit huius mundi princeps» in me inuenict nihil.Nihil eft enim quicquid eft diaboli, quod nullam poteft habere perpetuitatem atlt;^ fùbftantiâ.Jpfe autem eft qui præfi'gurabatur in Jacob, dominusKquot; fus,fponfus duorum coniugiorum,hoc eft colors quidam legis öf gratiærqui uirginem Rachel ante' dilexit, óf praedeftinatam fibi in coniugium pio amabat affedu. Sed quOquot;

mentis cacdtatCjChriftum uidere non potuit,(upcrabûdauitgratiafandæ Rachel) (iipra pn'mum illud eft expetita coni'ugium,quai Ecclefiæ principatum futurniamtun nomim's fui interpretatione fignabat.Beata Racheljquac abftulit opprobrium fuo tu:beata Rachel,quæ abfcondit cultus,errorcfcp gentilium, quae fimulacra eorump*^' na efl'e intmundiciæ declarauit.Nemo credat paternæ legis læfam efle reuercnti^J”’ quod ftante partefedit,quoniam fcriptu eft: Qui plus diligit patrem autmatremq^ me, non eftmedignus.Vbi cauflaagebaturreligionis,fidcs debuft habere fedemW cij, amp;nbsp;quafi rea ftare perfidia,

Quidfignificet quod proficiftcntilacob Angeli Dei occurrerunt.Quiahm ctiamueh'tquodipfefratri occurrens fepties in terra adorauerit. Quid deniq? quod petiturus à fratre concordiam,in caftris dormiuerif. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput

Aec eoufq; probata funt, ut proficifcenti Jacob fando Angeli Dei oce

H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rerent.Deniq; uidit caftra Dei applicantia,0f ainCaftraDei hæcfunt. e

fedis enim fiC h'delibus diuina folent adefle præfidia. Perfedus autem, q cogitabatdercconciliationefratcrna,itauthumilitate eaminuitarct,officijs reqmuneribus quoqs cm end am putaret.Occurrititaq; fratri,cummuneribus,uxori ÔC pignoribus fuis,ut etiam fi ipfe indignaretur, nccefutudinis obfcquijs innerer • Et adorauit fepties in terra.Quid fibi iftud uult eflef Lex dicinDominumDeum w adorabis,6f ipfi foli feruics,SC hie adorat intempcrantcm,iracundum, cidaleflagitium. An terram adorauit,illam humano cruore concretam, ferpentw fufam uenenis,autieiunainfœliccm glarea,aut duris atq; afperis inhorrêtem eau Quid fibi etiam uult quod fepties adorauite'Hærerctfolutio, nifi illud occurreretq^ Petro interroganti in Euangelio : Si frater meus in me pcccauerit, quotiens diim nbsp;nbsp;»

ufqi feptiesf Refpondit dominus leftis : Non folum fepties, fed ufcj feptuagies ep • Hocigitur prophetico fpiritu fandus patriarcha fignificat, in aduenientem re pio qui non fblum ufcp fepties, fed etiam feptuagiesfepties ueniam fratri laxari iu ere' , eiuscontcmplationeconucntusEfau,iniuriamquam feaccepifleputabat,remi^^^^^ fratri:amp; quamuis læftis,in gratiam rediret : quia propterea carnem minus Icfus,amp; uenturus in terras, utmultiplicatam nobis donaretueniam deli Deniep petiturus à fratre concordiam,dormiuitin caftris. Perfeda uirtus nabet q tranquillitatem SC ftabilitatem.Ideo dominus donum eius perfedioribus rcierua cens:Pacem meam relinquo uobis,pacem meam do uobis. Perfedoruffl enc facile mundanis moueri,non turbari metu,non exagitari fuipicione, non terror

cuti,non dolore uexati,fed quafi inlittore tutiflimo aduerfum infurgentcs fluflus fecu-hriumproceUarum mentem immobilem fidaftatione placidare.Hoc firmamcntu Chri ftianismentibusChriftus inuexit,pacem internam inuehens animis probatorum,ut no lurbetuïcoïnoftrum,neqîexagitetuïanimus.Hancpacemfuperomnem mcntemcffe Apoftolus doftor afferuitjdicens'.Etpax dei quæ exuperat omnemmentem, cuftodiat “f• 4 cordaueftra, ÔCfenfus inChriftolefu.Fruöus itacp pacis eft, nonperturbari in pedlore. Deniquitaiuftiquieta eft,iniuftusauteminquietudinis ÔC perturbationisplenus eft.l-taqampliusfuisfufpicionibus affligitur impiuSjquàm alienis pleriq; uerbcribustmaio-resquibicesuulnerum in eius animo funt, quàm in eorû corpore qui ab alt]sucrberan-tur.Grande eftintrafealiquemtranquillum effe,6C fibi conuenire. Foris past autimpe^ ratorisfolicitaprouidentia,aut manu militum quæritutjautbellorum profpero cedit e^ uentu,aut internecione aliquabarbarorum, fi in fe boftili motu arma conuertant, In ea paccnullanoftrauirtuSjfed euentus eft .Gerte gloria pacis illius adimpcratorem tur,iftius pacis feudlus in nobis eft,qu3e eft inmentibusfingulorum,quæ tenetur anectt buslftiuspacis maior eft frudlus, quo fpiritalis nequitiae temamenta, quam quo arma boftiliarepelluntur.lftapaxfublimior,quæcorporaliumpalUonunrexclvmvtmeccbras pertuïbationesq mitigat,quàmca quæ barbaricos fedatincurfus .Plus eft enim clauto intratelroftirefiftere,quàm remoto. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• i J•

Pgt;cluftalacob cum deo, 8lt; quidfitlucftari cum deo. Quaratrône ettam claudi-cauerit.Deuindiâaquocpfiliorûeiusinalienigenas propter forons dettoratto nem,amp;C ipfiuslacob manfuetudine atcç clemêtia.De refponfo præterca dtutno ftbidatoutexurgereqöCafcenderetinlocumßetbel.

Taqlacobquicorfuumobomnifimultaternundaucratjutp^ïftcuman^ I nbsp;nbsp;nbsp;ftum gereretmoftquamreiecit omniafua folus remanfit,amp;luclatus eft cum

aes eiusatq Qeuotto,leer eta cimv«en.x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oûundus exVir gine, qui deo

usetus,eoquodexeiuscratgenerationedommu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^,mr.vi«I:itirndnVionabat

necimparnecinæoualiseffet,cuiuscrucem obftupefcenttsfemonslatitudoiignabat coquo^ddiffufaperuniuerfummudumremiffionepeccatt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vnde'^onrm^^^^

amp;ctedidiffent.Sedquianonerantfadluriuoluntatedet,t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;annbusnooulis

Slt;quiitaaccipiant,quodideo daudicaueritabunofemore nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;derlarabatut

luturusdpfeeftergopopufusquiftuporcperfidixcl^dic^i . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftnrîirouiroini-

reuelationêiftiufmodi,cumeffetaba\ienigenpfiboï3inaftbalacob dcfttxatoungmy^ tatis pudor e temer ata,ftatr es eius qui non intellect unt m^ er iu,a lenig tatèperconiuuclionê generis off er ebant, uindidxftudio pcremerun .

àein\ocûbetbe\,boceftindomûpanis,ubinatuseVtlt;-nrnrus,ucucv r teftatuseff dices ÆttuP»etbleê domusBpbratano esnvmima,utfismtcrpnncipe^ da'.bxteemexietprincepsffrae\,2iCegreffuseiusabinitio,adie ecu i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pGiriat

nis,qupdomusGbriffieff,quinóbispanisfa\utarisaduenitecce. o,u eib\ffibiimmorta\itatisacquires.Abiiubetbabitarepa.triardaa,i laram nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cftKa-

apparuitei.\bideosaccepita\ienos,Slt;.abfcóditeosfub\êtifcoff nquoq ep cbe\inuiab,pbrata,b2ec eff.P»etb\eeffbi etiä coXumnaftatuitXacob nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v rnm ftr

eius.Quantam\fferia,quiaibieff.P,cc\efia dei,in qua apparel deus,oC ^ui u uis tuis.lbt etipiuniux bC abfeonduntur fimuXacra geniium.Pides enim^cc e

3OX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVIAMBROSII

oblCTuanti’am gentiîitatis aboleuit.Sedcurfub IcnnfcOjquæro.Ccrtc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

ëîuofum eft.Ibi ergo funtdij gcntiö,ubi nullus eft frudèusjbi inaures gcnnlinniiO*^^* rur quas dedcrunt Iacob,ut iam noua lingua audire afl'uefcant, ueterê pcrfîdtæ loni’ fciant,obfurdcfcant aures eorGfacrilcgio,SC mundetur ad gratia, Non immerito iW Dïniitij (ftusDanielfalfuniaduerfusSufanna teftimoniû deprehendit. Ibieniniuolebat adiy radices fuas locate perfidia,fed latere non potuit, quia à prophetico (piritu depren^ cft.Congruus autê error presby terij ucrç cófcflïonis,ut ibi contaminatâ dicerec cani tem,ubi gentiû defoftà fimulacra funt.Sed ueritas Eeclcfir non detexit perfidia,ieu ä ƒ fconditjSC aures gentiîitatis obftruxit.Cóuenicnter quoqj ibi fepulta eft fanda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Ro;». 5 ApoftoIo’.ConfepuIti cnim fumus cuilio per baptifinu in morte,ut quemadmodumi furrexit à mortuis propria uirtute fufciratus,ita amp;nbsp;nos per eius gratia refurgamus. igitur uere abfeonditur omnis error gentiliû,cfl quis fuerit ablutus à uitijs, quia couX cruciuetus homonofternefeitiam ucteri fcruirepcccato. Competenter etiâcoluw'’ ftatuiturfupramonumentûRachcl, quiaEcclefiaeftcolumnaSf firmanicntûucriW’ De commendabili fandi Iacob fcne(ftutc,futurarumc^ dubiarumrcrum,finis quoqî uitæ fuæ præuidentia,atq; agendorum difpofitione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. V

Enuit autem Iacob. J Actatc iam fenuerat moribus, fed certabant ’b co»’’, S pigtu uiuacitas iuuentutis,amp; tranquillitas fenedutis.Eft cniin Ôt feneous

Sapif».4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rens gratia,SCiuuentus cana confilijs, de qua dicit feriptura : Senedus cn»’^

uenerabilis,amp;ætas fenedutis uita immaculata.Ex hac uitafugit Iacob, qui bonis ope bus præucnit tempus longæuç fcncdutisiut SC frudû eius ante tempus carperet,ô^po^ ftrema eius in tempore non timcrct.Beatus quidem SC iuuenis qui bene uiuIt,fedfflaS beatus eftfenex qui bene uixit. Qiiodenim iuuenis fperat, adeptus eftfcnior,quoa ' nex fuit,optât hoc eftè qui iuuenis cft. Certc hic inquieti maris lôgiore fibi adhucc»’ manente,iadatur fludibus, fenex ucrô ficut inportu, ita inftatione eft fenedutis. itaq^ huiufinodi Iacob, qui uix fperanda iuucnibus bona, incolumi SC tuta iam claufa ÔC oblîgnata tenebat. Quod autêpofïîdcas,co quôd adhuc fperes,prciia ' lius eft.Erat ergo fenex Iacob,ad que iuucncs aduerfa teporis alicuius tepeftateperçu -fijtanquâin portûfeferecipicbantu'pfe autem tanquam in fpccula uitæhuius pofijus o licitoprætêdcbataffedu,amp;longé ante rebus dubijs preuidebatrcmedia.Denifpft’”^ eratintotaterra,fenexdepofitus quæ alacrcs iuuenesignorabant, primusaudier^t, primus admonuitfilios fuos in Aegypto exuberare frumentû, amp;nbsp;proficifcendûutcwc^ rent quæ fibi ad ufum neceftaria forent. Libcntcr etiam ipfe iuucnû confilio aequie cC' batjUtetiamfilium iuniorem fimulmitteret. Et renunciantibus illis quôd lofephhbus fuus uiueretjinfrado licet corpore,fed uiuida animi uirtute, non expedauit utnbusa fe ueniret,fed ipfe magis perrexit ad filiü.Pictati enim menftira ordinis nonpræpondç^ rat.Nullaitaq? fenfit impedimenta felle fenedutis cum pergeret. Pietas enimleuabatw borem.Vcrùm ubireccptifilq frudu potitus eft, aliquanto exado tempore dccêóiiC'' ptem uidelicetannor0,(quodfccundu illam patriarchælongæuitatem exiguæportioquot; 9 nis tempus cft)finê uitæ fibi appropinquate cognouit. Vocauit itaq; lofeph filiö, óf pet generationis fuæ futurum hæredcm, conftrinxit cum ne in Aegypto fepeliretur.AccC' ptaq!fîde,cûpaulôpôllinfirmarctur,bencdixitpatriarchas duodecim,ôfproplietauir.

Qiia ratione landus Iacob cum in ip fis mortis effet diebus,merito prædican-dus fuerit beatus.de multiplicity eius laude, præfertim in patriarcharumbene didione. Quod prætcrea nccy Iofeph,necy Efaias,ncque Hierernias,ne(y Da^ niel,neq! mater Mach abæorum cum filtjs, negandilunt fuifle bead,licet gra^ uiafuftinucrintfupplicia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.

Icat nunc aliquis,non bcatum lacob cum in ipfis mortis effet diebus,qui pe^ D népluracumdeoquàmcum hominibus alloquiamifcebatinonbeatncum oculi eius grauarentur in fenedute,0f non poftet uidere.Videtur enim cacc tasquibufdam effegram's prumnacalamitatis.Sedtunc quoquebeatus lacob,quidi-feernebat fpiritu quod oculis difeernere afpeduty non potcrat.Videbatfutura,quiæin mabatur non uidere præfentia.Dcnique errauitôf ipfe lofephut quum addexteram eius

ciusftliumfuumfen.iorem,2gt;C ad ûniftramipfiusjboc eft Jacob applicuiffetfiliumiunio-rem,utîetatisordobenedi(ftionis ordinem feruar et, cum extender et dexter am fuamfti pernepotemiumorem,ÓÓ ftmftramfuper femorcm nepötem amp;nbsp;uölentififto patriam dc xteramfuperManaftenfemoremconuerterc,refponderet:SciofiUfcio,ÖCbiceritmpo pulum,Schic exaltabitur,fed frater eius iunior maior fllo er it.Et caufam præiationis ad-iunxitdicens'.Semen eius eritmüftitudo gentium. Adeo Jicctimpedvto corporis afpe-äu,mehusuidebatjUtuidentem doceret erraffe. Qttis enim melius uidet quam lÿiim-det ChnftumC Äutquis poteftdicere oculis impeditum eum quiuidebat in Chrifto refulgentemEcclefiam C Nonne igitur darum eft quod débilitas beatitudinemimp^i renonpoffitdlle oculorumimpeditusmuncrejffe defatigatis corporisuiribusinfeCto tanquaminfepulchro corpus rdinquens: afffirrexit infc, SClonge ab alt)s,atq imra e-metipfumfefe colligens,pr3efentibus fe rebusfubduxerat, ÔC nouiffimis diebustuturx tniftebatur setati.Sic enimfcriptum eft:Annunciabo, inquit ,uobis quac occurluralunt Gencf. 49 uobisnouiffimis diebus.Quid igitur ei deerat, cui deus aderat, qui ei protccturo dixe-rat'Öefcendam tecum in Aegyptu,ÖC ego deducam te in pcrpetuumc-Nec deluit quan- vbid.

no^Quis tamabundäs inubertate,quam ifte infame ƒ C^is tarn forti^niuuentute,qua ifteihfeneduteCQuis tamaduofusinnegocio -, quamifte in ocio ƒ Quis tarn ueloxin cuniculo,quam ifte inleduf ocquot; Quis tamlaetus in flore adolefcentiæ, quam ifte in mortis conhnio^Quis tarn diues inregno,quam ifte in per egrinolocor Deniq; reges bene-dicehat.Necimmerito pauper no erat,quinuflo indigebat.Pauper no erat,quilc pa p remno putabat.Et quispauperêdicat,cuius coucrfatione dignusorbistcrrarunofuu Etideoconuerfatioeiuseratincœlo.Hicucïoprædiuesindiuitqsfimpbcitatisamp;Cfyn-ceritatis,decoïusmagisnitoreanimæ,quâcorpoïispulcbïitudine,cm3einarccfcereno nouit,etateimpiger,cuiftceretcumuefletcorporeoiftocxircgurgu lo, nbsp;nbsp;nbsp;P Nnn

deotanquâalterimanàabatfepulchrûjuiautemlecumsmortenami^^^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

tahat.Videbaturcorporisimplicatusimpedimento, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AEeuiaUtbo-

curiebataffedu,diccnsdeperfecutoribusdomini,qui e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÔCinoccurfùm Gencr49

corumnoncótcndantuitceïamea. QuisautctamuaAi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'VtpmXaTius-amp;;iïaitto- Ibidem.

infe™mdciaidic*acMakdiausteoicorâ.lt;iugt;arupe*usK emeva™ m™,tvuiainLataeft.Dmidafflosinlacpb,5lt;dilpcrsamdksm\rracb^ canoras caraibusfluàmifte uocamp;us. ^u. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t àïkcïEias oUoEus,

quart!iftefeptempbcifpiritusfandigratiarefultauit. Qu^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l-^avmnniâdiff'o

menattollensfe animo,SCerigensfpiritUjCorporisfuitanquarncitbarxbaimoniadm^ bitamembrorûcompage deftrudamaltamente difpiciensno requ . ’ r iacerebumipatiebamr^pfeautê cantus emulcebat,interno

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;minedeledabatdicensduda,telaudabunttratrestui,manus uae up nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^cendifti:

recumbens dormiftiutfeOjSCtanquamcatulusleonis.C^ns u cita nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ oculieiusft

uabftinuinofto\amfuam,ÓCinfanguineuuac anabola lum uum. nbsp;nbsp;nbsp;nuàmicmiffio

uino,amp;d™escandidio,es\aae.QuicaMUsdu\ctor.qmfo™stu^^^ p€Ccatoïü,SCïetufcitatiomoTtuoïrkHunccanl«tanÖYsp^^a i c . nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;-

iflurnanirnummentec^mulcebat.RoccantumundiUtius fecuftduramoWiuftJiocpfafterioterroremmortismftegitjaac uau .acaVcau«Sedaudia»useua»cvuxfanto^ nomenusmcrepuit:Neptabmuitis remiffa,porrigensingcrm\ t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mpno

mcusamp\iatusjofepb,ft\iusmeusadamp\iatus,'ze\oappetitus lusmeus, adoVefcentior ad me r euer ter e.Et infr à’P r acuaXuft fup er b enedidiones mori deïiaxternQïumco\te.Quiddu\cidsbenedidionelt; Qftidgratiusçterni a ,

304 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DI VI AMBROSII

ucrbaErnteafttuSjSf in uerbis magna uotorirm funt præmia, mentorlim fafligia.Qin^ (uauius fànélo lolephjQiii nos bberain't ab opprobrio crucis domini'cæ facramentofSb cutcm'm malcdiiflü facflus eftChriftus, utmaledicftü folucrctlcgis: öf pcccatiimfaäus eft,utmundipcccatütolleref;itaopprobrnimfa(ftuscft,utgcnnlifans Opprobrium au--i.Cor.^ ferret.Scd illud opprobrium Chrifti, thcfauris Acgypti prcdofius g^ftimatü eft.Etidet) tiebr. 11 Moyfes Pharao rcgis aulam rch'quir,amp;:fidei clegit opprobrium,cui fe opprobrio m^rii diuidebant.lpCe ergo Neptalim uitis totum remilla per mundum, utomnibuspopub ubertatem poculiipiritalisinfunderet.lpfcefi-amp]iatus,habensnomê fuper oinneno men:quiquoniamiepro omnibus obtulitmorfi,idcoaudiuit à patre: Admercuertoo Loquebatur Iacob, 0£^ deus audiebafur.IIlc benedicebat, ÖC deus perfbnabatdicêsfilio: Ad me rcucrtere,hoc eft,poft paffionem reuertere. Reuertere ad federn tuain,reucrte^ re cum n ophæo,reuertcreadme,ut te refurgentem defunefti fequantur,amp;tuapotefratc pariter atc]p exemplorefurgant, utfias primogenitusexmortuiSjUtaddexteramfedeas Hitih.zs patris.VndeScfiliusdixit:Amodo uidebitisnliumhominisfedentemaddexteramu/f' tutis dei.Neget quis beatum Iacob in ipfo mortis fupremo, qui diuina fundebat oracu-quot; Ia.NcgetbeatumIofephincarccre,ubifapientiæIpiritu iuterpretabaturfomniorûqux audierat ucritatem,6C futuror um feriem reuelabat. Neget beatum EIàiam,cum mcdius fecaretur:Hieremiam,cum mergeretur:Daniel fanclum, cum inter leones ftarce intrepi dus,ô(f prandium ei raptus ab angelo propheta deferret.Non utiq; ideo beatus,qui3al'^ num prandebat prandium,fed quia mentis fuis impaftaleoncm ora claudebat. Qin's 3ii tem non beatam dixerit matrem Machabæorum, qua: leptem fîliorum funeribus oâa--uam fe addidit ad laudem cœleftis triumphir'

Quantælaudisfueritiacerdotumiàcerdos Eleaz’arus in ftippliciorum confiai! titoleratione,quodq?ideo nonminus,fcdmagisfueritbeatus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.

Ec te Eleazare prætermittam, utpote ucerdotem facerdos,fed tuis iuuand« N oratis, qui généré facerdos, peritus in lege, maturus æui, cum oblatus cf fes Antiocho pcrfccutori,nec tentametis potuifti capi, nccpræniijsinfledî!»

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nec fuppliciorum acerbitatibus frangi.Dcniq? à blandimentis ccepit,quia ludicabat tor

monta fua pofîe fuperari.Erubefco,inquit,canicicm tuam, reuereor feneftutem ,miïûr prudentiam,curabftinendum bonis epulis putes,quas natura largitur: Relaxaiftinfnio diperuicaciam,cxpergifcerealiquando, dum adhucmalotibiperfuaderequaniexto'''' qucre,ne uicftus fupplicijs facias,quod réfutas ratione inuitatus. Ad hæcrefpoditfcnt’^* z.lfUdja. 6 Nos Antioche non intentione ducimur,fcd reucrentia legis tenemur, queà fuilb abftinendum præcipir.Pulchcrrimamiudicascrcaturam,ncgare tamênon potes quo“ potiorfittempcrantia,quàm uoluptasipotiorlegisobcdiêtia,quâpræuaricatio.Qnod fi hoc loue putas,ut carne Uefcamuriüillaïqui in minimis legem contempferit, quonio^ do in magnis tenebit f Aut fi preciofa eft creatura huiufmodi, uindicaris : cum eo quod fttpulchcrrimûjdefraudamur. Abftinentia autem noftra difciplina eft caftimonia^P*'' feimus enim refecare luxuria,cupiditates uincere,excludcre cocupifeentias, deledl^tio nibus corporis obuiare.Fortitudinis quoq; exercitium eft, pcenis pro lege non cedeto. luftifiæ quoqi infigne atq? prudêriæ,ut quod ièquendû elegimus timoré dci, mortepf® pofitarelcruemus.Qiiis efcam imperet liberis f Qiiis autcfe ridendumpræbeatf Qu^ autem in hocferuiat,0^non ridebiturfNon fum ita fcncx,ut mihi noniuucncfcatanimi forti tudo.Sufpenfus itaqi cum hincatqi indegrauiter uerbcrarctur, necianifcrrentieni lia membra uerberum pcenas,laftatis carnifi'eibus atep cxtcnforibus,in terram deflexus, inflexibilcm menrem gcrcbat,Etquidâfeulongæuam miferatus ætatê,feu tentamentis circunucniredcfiderans,Refponde, inquit, tantummodo remanducaturû,noste

ibidem, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;immunem præftabimus.Atille clamans,Nequaquâ,inquit,contingatmihiutnam

ftnex incentiuum iuuenilis erroris,qui hucufp eram forma lalutaris inftituti.His ego lu dibrijs,ut paululum uiuam 1 ucrabor,amp;^ totius uitæ labores addicam breuis uiatico fene «fturisf'Scnetftus portusdebet efle,non uitehiperiorisnaufragium. Non tenegabolex patria,nonabiurabouosfandla inftitutamaiorum, non decolorabo uosinfulefacerdo tales,no te perfidiæ puluere turpabo canicies. Qiiid multaf’Immoriendo tormentista^ lt;ftus eft exteris magifteriû perlèuerantiæ,qui elecftus erat ad infirmitatis exemplß ßoa* lusigiwr,

Uïgebatteïïonbus adformidinem.Atühnon deg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feduabda difcipbna.Ex-

nos contemniauel ciKunfaibis ut pucros Se^ pente cette,fubllcc quibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auàm kaitimx obfetuationis excubtat.

‘^””““f'quot;^^?^“V'“\''?™“„qS'X„optoporita:meditationen^ pubdoaotetn.Colbgefuppbciotuminltoumen

Reae.inqatt,nat«ta:otdmemfaua^bedcu^d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

tatequidemomnesm^imifamus^edtanteM tanne,confiteoi,nosfumtnodeofau«e,Kdocq^^^^8^^^^^^^^^.p^,^^^^^,Qqy tmcuuisextoïquereuentatem,curno omniu ,,;,-;toietas immanitatisfurorem, pAutaAdhibentur uatiatuiti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cc degenet battis munia piat confet

exdufacftannna,nonrebgio.becundus acccU ’ t • nbsp;nbsp;r„Qj^^ij.j\ufertis quidê tneni

ftonisimpkuitEtcumdetrabereturmembrana P A- f^fevreÆtuerebancgaleam btanam,Uabeogaleamfptritakm

nemoauîerïepoteftjbcutpoftea Apoïtolusdo^ 4;„i„rtfnmtudo(ftrinâApoftoiv Chïiftus eft,ôlt; dusfumus^oViu^apitis ôfpatdabcis feritaübus fæ. campïçuidebatExuebantinnnanesbefti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P rèbsione, quàmfuauis omnis

uiebantAtibedeftciês,(^àmduÀceefttnq aceïbuasmoïtispïopietatequiamaneiuu r ,. nbsp;nbsp;nbsp;nuiauidesuinciinpoteftate.

uvotatoïmentajtu tuis uebementius tiquer nbsp;nbsp;PP ^’.(^tgntaretinbdqs,partim eu

BtbocdefunaÔAertiumftatuiffciiuffîtEtcumeumçrn^^ petettettotepetcdlete,tefponitadcum^^

Vpentatcpœnatum,utmaioïatemmomauv) amp;nbsp;Ântioebe auiorganumuoasab-guama4utari.Atibeexc\amansNilt;^vtquot;^’^^^^Xa^^^°^^^^^^^

fcindiiubcs.Confeffus ester efp onder e no poûe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t imemus tu noftr ç uo cis ftageba

ftageba,quàmtuauerbera. Nos enim tuauerbera - „pnanerbdie.Séd etiâbnguaVu nonpotesfubinereSedbçc pietatisteputas Autiocbe buoeê eri-bhta,gïauius tefuo cadês murmure ftagebabrt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;osmeum Aaxauibnguâmeam,

piàsÆttacentes deus audit,lt;y. magis au^tEcce ap nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- au£eres,nonrationem ob

abfcindeÀinguamdednô abfcitides conftantvam,n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a^g clamor em.Sibngua am-

bterabis,noneripiesteftimoniumueritatis,non.ertpte - r „tristut damat ad me. Audit pùtatUr,Vànguis damabit,ÔC dicetur tibi: Voxtangutn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;operiaut,etparietû Ecdè.iî

enim languinisuocê,qui audit internas cogitationes. nbsp;nbsp;nbsp;„ pvDloratuniuerla,utàet

Çcptaciïcundentnô dicatimpius quianullus^tt^ ^^\mniûindicédeum,qui cogno-omnbdeus'.necebabqnodÇacinus quodpolbtlaterc ç ^^^y^ç^æg^buulnerate-fcituniueriaantequâbât.Qniduerbadamusc’Eocwacto nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quodauleren

gantuï,amp;(.Çiabfcondatur cicatrix,nô abCconditur bdes^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T^^^epaffionc

dobnguaTn,con£eÇ[tonemlauàiseripias.Satistamdw^^ nbsp;nbsp;titeiusuertiginemembris

oranibusVolueretur. At ille cû torquer etur immantter, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_^^’^^^^^^^^^^^.^^^^^^^^

bta,ledadiungis gratiampalboni,nec eripisfolatt^ pCMtat oraeuXum,lientinloanne ta,quuinbono ÔCinoWenlo uitxiftins cnrVn cedeitet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ttileftinsr ecognolco,

SClacobo blqstonitrnireinltabat.ltaqneillnà qnod leg, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oÉenbonein quanis

quiarotaintrarotäeurrit,necimpeditnr .Teresentmn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;palîtonè

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ambï.to.^i

pafTionc ucrßtintra banc quoqp rota currir.Currit kx intra gratiam, Si obfcfuafl'' lia legis intra diuinæ curriculûmifcricordiæ eft. Natn quo magis uoluitur,plus proba-tin.Potius eil hic ab iinpijs aducrfa tolerarCjUt ibià domino confolationêinuenircpof-fimus.Etifte confummans curium fuum,abrupit fpiritü,animamcp uicflor efFudit. Quib tuscumfiftcrctur,cæfoprius,cidcmiuiïîtignes admoueri,fubijciincendia.Manabate I uulncribus cruor, £lt; effolTis ulccribus fanguis cfFufus ipfos flammarS extingucbatglo.^ bos.At ilk inter ignium crepitus audicbatur dicens: Gratias tibi domine quod dedifti nobis diccre:Tranfibimus per ignem.Etficut alibi idem tuus dicit Propheta: Ignenos

Pfalin^ i 6. O' examinaftijii'cut igne examinatur argentü,Aitabo tibi ficut aurum purgatus incendio: i ^5 Scfiquidfuitcuipæjigniscxuirit.Itaçpôôiftetranslatusàcorruptela ad incorruptioné, | uitam exhalauir.Sexto quoq? admota tormenta funt. At ille: Noli, inquit,fruftra errate, jf S)C tuæ hoc adferibere poteftati,quod ifta aduerfum nos exerceas. Noftrorum hocdelF t clorum eft preciumjUt peccantes puniamur.Et gratias domino, quod hic à nobis dupü ! cia peccata cxiguntur,ut ibi nobis cóiolatio deferatur. Gratias autem 5C tibi,quôd tant ; durus amp;nbsp;immitis es,uttalibus noftrisfupplicqs dominus in quem pcccauimus,gentino ftræ propifius fiat.Nos quoqs abkuamus £rumnam,dum fidei pafitonibusdekdlamiit-EtiftcdurisôCafpcrisdilaccratus fupplicqs,appofitus eftadfratresfuos.Supereratiu- -niorexfratribus,5Ciam pudebat Antiochum immaturæætatifeita fuüTeludibrioJtatß dolis eum defiderans circunfcribere,pollicebatur honores,diuitiaSjamicitiamfuâjCon'' fortium fecretorum.At uerô piamater monebat filium fuû, dicens amp;nbsp;huicficutcæteris: Nefeio quemadmodum in uterum meum introiftis, neq? ego fpiritû donaui nobis,netj membra formaui,fed haec omnipotentis dei muncra funt.Putauit Antiochus uidés ma'-tremfolicitam,quôdfalutieiustimcrer,ipfiquoq; fuaderecœpit,amp;filiumabinientio-ne fuareuocaret.At ilia uoce patria dicebat filio ; Tu folus fuperes fili, fummauotoruni meorum, tu poftremus claufifti partus meos,tu poftrcmus conclude gaudia mea.Mife^ rerc mci,quæ te in utero tot menfium curriculo portaui,ncuno momento confundasfî necfiutcm meam,ne décolores tot fratrum tuorum trophça, nec facrum eorum coniita-' turn rehnquas,nccconfortiumdcferas.Te adhucifti expédiant triumphi.Afpiceincœ^ Jum,unde haufifti fpii itum,ad pattern omnium:afpice in terr^m,quæ tibi ante alimonia miniftrauit:afpiccadtratrcs,quicolk^amrcquirunt:afpiceadmatrcm,quæ tibilacde^ ditn cddemercedèpr) fanguinis:noliafratribus,noliàmatrediuclli. Temporales opes fiint quas promittit Antioch us,temporales honores: perpétua corona quçâdeo oninP potentedefertur.Vosmihi feptem dierumluminadédit dominus, fextûiamdiemclait fi,ôd omnium opera bona ualde.Debes mihi fili,Ut quæ in illis fexlaboraui,in terequæ' feam feptimo, tanquam à feculi operibus iam feriata.Itaq; proripiês fe iuuenis ait: fuftinetiscEtmultauocifcranSjquôd ncquaquam diuelli pofletàfratrû confortîjs,quo^ rum multo beatiora elTcnt funera quàm regis imperia, cum urgeret conuitijs regem, ipfe acerbis excruciatus tormentorum generibus, uitae huius munus abfoluit.ÎNOiriflî-ma mater oblata eftncci.Qiiis hanebeatam negct,quæquafi feptem uallatamuneribus inter corpora filiorum nullû knfit mortis incurfumt'Ouïs,inquam, dubitetde ciusbea-titudinc,qua: feptem tuttibus circûdata, in paradifi federn caputextulinquæfeptcmfi^ lijs cindla,facratilîimum deo chorum,non folum canorum uocibus,fed etiam paffionfi bus,ad côcinendas domini laudes cœleftibus inuexit altaribus d Quàm bonus fideipar tus,quàm tutus portus ifte pietatis,quàm fpkndidaluccrnaEcckfip,feptcnofulgêslu^ minc,5d odlauo utero cunefiis luminibus oleum fubminiftrans. De quibus pulchredio

Bcdf.i I tur:Datc partem illis feptem,ôd illis quidem odlo, eo quôd inutroq; numero confortiS gratiæ coniequantur,in lege nutriti,per grariam coronati, feptem tanquam in fabbato, odlo tanquam in Euangcho.Pia mater fuppkmento pallionis adiundla, quæintalibus filijs integram pietatis formam SC parturiuit ôd peperit.

De fingulari beatæ illius matris feptem filiorum commendatione. nbsp;nbsp;Cap. XIV

Ecurrunt in memoriam fermones fandlæ fceminæ,dicêtis adfilios : Ego uos' R genui, ego uobis fuccum ladtis infudi: nolite nobilitatem ueftram perdere.

Sicaliaematresreuocareàmartyrio foknrfi'lios,nonuocare.Atiftamater-num in hoc ponebat afFedlu,fi filijs uitam magis perpetuam quàm temporale fuadeirr.

'dio,2*f quadamanimorumacie‘.]Mortisaduerfæimpetûpctamus. 1 une enimuiuemus, cumfucrimus mortui.Nemo pietatis ordinem der elinquat,nemo fe fubtrabat prelio tri umpbali.Nonbominijfed deo noftras animas deuouimus;nonhomini,fedauthori om nium mditamus.T alis bec pugna eft,ut ille gloriofius uicerit,qui crudelius occiTus ritAtaq nemo timuit, nemo trepidauit,nullus ad morte ex to t fratrib us pigrior fui^, fed omnes tanê^ adimmortalitatis uiam, ita admortenr per acerbafupplicia cucurrerût.

mater confona cernens filioruna agmina, tanqtiam pia anima fui membra cenporis inn

Itp offerebatjSC per artus proprvos uidebatur îibi fubire tormeta.Cadcbantnlij tormen lis exulcerati,mortuifuper mortuos aduoluebantutjCorporafupcr corporauolutab^ tuï,capita fuper capita exfecabantur.Refertus eratlocu^adaueribus fiborum,nonne-uitmat er,nonlamentata eft,non oculos cuiufquam pr élut aut ora morientis claufit,no lattituulnera, feiens gloriofiores elTeft euifeerati cocreti pariter puluere fangume uiderentur,qualesfolentdebelloredireuiaoïes,qualiafolenttrophæ_aexboftibusre-poïtareNonfuperiaciendauelamina,nonprofequcndas exequias,nvftfuç quoep comi tatumoïtisarbitrata eft. Qttæ cithara dulciores ederct cantus, 5^ morienteshlqintam grauibusfupplicnsedideruntÆrumpebatenimnaturaegcmituSjôCinuitus.bpeciares peremptoïumcadauera,ficutfilachordarumâudiresheptachordumpfaltermmtrium phalibusgemitibusrefultare.Nonftcillecebroftcantusftrenumattraherentaudicnte, lllicnimadnauftagiumtrahût,iftiadfacriftcquiaoriam.NecficcYgncacarmmaaures animumcumulcerent.CvQni cnim naturçforte moriuntur,iftimoriebantur amore pie-tÂNonficraucaiefomntfcacæinnemoi«olumbMummutmOTa,utuk,miucv^^^^ atosn,atenamp;cumcosadmaYtvriumi«ummaturadcduccretamp;cumampteatamao iesmmtdiofiUoïûiaceiet.Ouciam4tciadamantcfo«lot,môlcdukiOT,floïeamp;açan-norâiniiffoluMevietamumculum,amp;««euakdachamas{KutmoKdugt;al.cut 2dùsd™ôüomsacfidd.Nu\latanmadiluuiapanionummamçotueruntAamatem txôudetî,t,dki™ndaiecamfluminatantaiumaccïbltatum.blcinaicaini«oinundl _ dâùuioronuso*isfcacdsmnocuafacbatur,toamp;tuaduçtfusfluaustamBvamupaV fionumra«attimmoMkvcftirifti'.8lt;râvoffesf4r«^mWioiumekBac,notaftil^o affcauùosDvofequaifanaxmamspiavignOïa'QsoçemaUofamomsmEidctav WfoïmÂKftïa: amp;nbsp;anîmaramRmftùudmcm ! Suùftisinter «eicitusicgvos,quibus totus{uilorbisterraYumfuba(ftus,quosAndiaquoaincxtremimarisfecrc^re giens deelinauit, ÔC foli de rege fuperbo finebeftico conftidluuiôoriam r eportaftis. \ Kcrut inuobisfola arma pietatis,dédit poenas tytannuSjôC quiauosno potuituincere, quia attociperemptus eft.morte.

Quarationehomoimpediat utàtcrrenisfeexuere,mentcmqcleuarc,2lt;fcmpcrafccn dereîine diuino auxilio non pottit.Et quodafeender euolens,no^taiecuii ^arnœ na,fed plena ddloris bCluöusfequi debeat.Quod etiam faXuus eue uoiens a doceatur,utfupramundumafcendat,2lt;hoc€ecu\umfugiat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.

QuddetiâlexdoceatÇeculûeftefugiendû,2)C deûfequendû.Iildeabfôlutionc quatuo

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qu^ftionûÇecundummYft.icû.inte\leflûperadaptationëaddiuerfagenerauirwtti^^

. habeantur,utexdi^isipfiusapeïtèdemonftratur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

308 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DI VI AM BRO S II

Quid fit fugerefeculum, cum cxhortationeutfidcifuffragiofubnixi'acccdamusad fc' dem gratiæ, hoc feculum SC eius contagi'onem fugientes necß fugere erubefccntes^ cum gloriofum fi'tita fugere,quemadmodum ex fuga Iacob amp;nbsp;aliorü fandtoröpaff'’ demonftratur.Et beata etiam fitfuga quam Iacob fiifcepit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap- hH

Curhi'nc fugere debcamus,öiS quomodo tranfirc cüMoyfe,utuideamus deum, calcea^ menta pedum foluendo.Quomodo eti'am relinquere umbram huius uitæ, Sgt;C (Ro Dauid euolare,etfi non ut aquila, (altem ut pafler, etiamfinon ad cœlum, fàlto® ad montes.

Qua ratione uolens fugere, uedociter ÔCdiligenter fugere debeat : quo etiam fugicnf'’’ fit,St^ ad quod bonum animas noftras engere debeamus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gap- ƒƒ

Quod non medioen's fit caufa cur hi'nc fugere debeamus.Quodq^ non impigremaliW hüi'us feculi fugi'enda fit,5C qui'd fit hi'nc fugere. Cur eti'am mah'tfa i'rt tern's uerfetut^ (æui'at. Qua prætcrea rati'one dominus lefus uindidam di'aboli autoris malitixa»® lerit,neq? eadem fcntentia in ipfiim,ÖCin hominem didfa fit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gap- Vd

Quomodo hinc animo fugere polïîmus,etfl corpore retineamur. Quod etiahinq^ff’^ tempus breue eft,fugiamus,ne cum prxtereuntc figura mundi opera noftra nos ƒƒ tpfi' prætereamusiquod fi' cauerc uelimus,mandata dei non prætereamus, neq? diiO' plinæ alicuius profedfum,quemadmodum lofeph fecit,ÔC in Sara oftenditur,ô^fîlt;ff’^ Iacob executus eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.''fi^^,

De Cxhortatione quod hinc fugiamus,ficut fugit de patria fandlus lacob, amp;nbsp;ficut cerui

fugiunt ad fontes aquarum, quos amp;nbsp;Dauid fitiebat. Quis quoej fit ifte fons, hunc fontem defiderans facere debeat,exemplo Sufannæ.C^omodo edäficut PaU' lus âC Loth fugerût,nos fugere debeamus.Quibus præterea modis quis benefag^f^ poffit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap-i^

Qiiarationehomo impediat uta terrenis fe exuere, mentemq; eleuare,S^ftni^ per afeendere fine diuino auxilio non poffit. Et quod afeendere uolens no Içta feculi amp;nbsp;amoena, fed plena doloris ÔClucftus fequi debeat. Quod etiam faluus efte uolens, à Chrifto doccaturutfupramundum äfcCndat, ÔC hocfeculumfo^ giat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput t

RE c^vEN S nobis deefFugiendo feculo ifto fermo:atq! titinâquam facilis Ièrmo,tam tàütus ÔC folicitus effetftus.Scd quod peius eft,ut quenter irrepit terrenarû illecebra cupiditatum, amp;nbsp;uanitatû offuim mente occupât,ut quod ftudeas uitâi‘e,hoc cogites animoqpuoluas: quod cauere difficile eft homini, exuere aût impoffibile.Deniif uo ti eâmagis efîerem effe(ftus,teftatProphctadicêdo: Déclina coï meum in teftimonia tua,6C non in auaritiam. Non enim in potefta; te noftra eft cor noftrum,ÔC noftrp cogitationes, qup improuifo op

fufac mentem animumep côfundunt,atq! aliô trahunt,quâm tu proponieris. Ad fecula^ riareuocant,mundanainferunt,uoluptuariaingerunt,illecebrofaintexunt,ipfo'quein tempore quo cleuarcmentem paramus,infertis inanibus cogitationibus adterrenaple runq! deijcimur.Quis aût tam beatus,qui in corde fuo femper afccdatfSedhocfineaU' xilio diuino quomodo fieri'poteft t'Nullo profedfo modo.Denicp fuprà eademfcriptu ra dicit : Beatus uir cuius eft auxilium abs te domine,afcenfus in corde eius. Beatus pla | ne' que delecftatio nô rcuocat, que non inclinât uoluptas, qui ad inferiora non refpicit. Quod necipfius Loth uxorpotuiteuadere. Quo admonitusexemplo Apoftolus,pO' fteriora obliuifcens,Ô£^ ea quç fùnt priora appetens,feftinabat ad brauium: Si peruenire meruit,qui ante fe Chriftû uidebat, à quo ad iuftitiae uocabatur coronam. Sedperuenit

flk qui fcipfütnûbi abnegâuitjUt Chriftûlucraret.Denicp non ipfcuiuebat,feduiüebat in CO Clïhftus. Nam quis inter tot paffîones huius corporis, inter taras illecebras buius feculi,tutû atq intemeratû feruare poteft ueftigiû lt;nbsp;RefpeXit ocukts,ôd fenfum métis e-uertif.audiuitauris,eiintentionéinflexit:inhalauit odor,8è cogitations impcdirtif.osli bauit,8C crime retuîif.taélus côtigit,ôôigné adoleuit. Intrauit mors per feneftram, dixit Hier. 9 Propbeta.Feneftratuaeftoculus'tuus.Siuiderismulieréadconcnpifcendum,intrauit Muttb.s mors.fi audiasfermonesmeretricios, intrauit mors, filuxuria fenfos tuos capiat, pene^ tramt mOrs.Etideo qui uultafcéderC,nôlætafecuIi,noamoèna,nodcleôiabilia, fed plé na doloris Slt; fletusfequat .Melius eft ein ire in domülucftus,cp in domû gaudq^Deniqj £«1-7 ncc Adam de paradifo defcédiiret,nifi delecftatione dccCptus efterPulchre igft Dauid, qui periculofos homines etiaipfo afpetftufuerat expcrtus,beatû illû dicit, cui fpes om^ nis in deinomine eft.Sic emnórefpicitinUanitatès, 6C infaniasfalfas, fifempcr ChriftS mtcndat,femper Chriftuinterioribus oculis afpiciat. Vndc item ad feipfum conueifus aif. Auerte oculos meos neuideant uanitate.Vanitas circus eft,quia nihil prodeft. uani PpLizS taseftequorSUelocitas,quiamendaxadfalute eft'.uanitas theatrû eft,uanitasludus om nis,0mniauanitàs,inquitEcclefiaftes,qu3e in hoc feciilo funt. Denique qui laluus efle ged, j uult,fupramundü afccndat,quærat uerbû apud deUm,fugiat hunc mundu,terras relin^ quat.Noncnimpoteft percipere illud quod eft'',amp;: eft femper,nifi prius hinc fugerit.V n de dominus uolens patri deO appropinquare Apoftolós,ait’.Sui gitc,eamus hinc, lojin. 14.

Quodetiamlex docCatfeculû efle fugiendû,2C deum fequéndû.Et de abfolutione quatuor quæftionûfecundûmYfticûintellèaSperadaptationé addiuerfagener^a uirtutUjiuxta quatuor quæ pofitafuntinlege circàurbes ad refugia difpofitask fgt;a.t I Ocet etiamlcxfupiendûfèculum, deum fequendu. Qviid enitn aliud docet

réfugiât homicida omnis quipercuflerit animaiimitusÆt infra : Sex ciuita- iof«e id tesadrcfugiaeruntuobis,tres ciuitates dabitis trans lordane,2gt;0 ties ciuitates dabiiisin terra Cbanaan f Apte quidem cönfugientibus ob crimcnhomicidq, refugia propofita funufedfi confidcremus altius,quatuor funt quæ admonent profundius efle fpedanda arcanaleâionisiftius.Vnû,quaratiôe exqs ciuitatib.queLeuitisinportionéforte ob-uenerunt, fex ciuitates ad refugiu datæ flut homicidq criraine lab or antibus, cur no Ctil aliaru tribuum ciuitates ad ho cmUnus deputatæ.Secundû,quaratione fexnumero.nö enimociofenumerus hic prœfcriptus uidet neqi pluriû, neep pauciorû ciuitatû. T ertiû, cur tres ultralordané ciuitates,elt; tres inregione Chananæa difpofitae fint, quæ rvfugid peccaniibus forent. Quartû,cur denumeratio amp;nbsp;definitio temporis coprehenfalit, intra quodhabitet homicida in ciuitate r efugq, quoad moriat facer dos magnus, 5C poft morte facerdotis magnireuertaf homicida in ciuitatehabitâtioif.isfu?c .Defingulis ergo oportet dicere,atcp eo ordine quo propofuimus,quçfitaabfolUere.Copetenter itaep Lcuitarû ciuitates datas adrefugium, primo explicandum eft .Congrue autem prout-fumliquet,quiaLeuit3e fugitantes funt mudi huius, ut placeant deo t relinquunt patriâ, parentes,filioSjOmné cognationem,ut adhærCantuni dco.Deniœ ôô Abrahæ diétû eft: Exi de terra tua,ÔC de cognatione tua,ÔC de domo patris tui.Sedfortc dicas^euitarion Gf«ff i» erauSedhabebatinlumbis fuisL,euin,UtlegimusadHebrçoSfcriptû.Et dnsCeuitis di Hcb.7 citcûdifcipulisfuis,hoc eft,apoftolisdiciv.Siquisuultpoftmeucnire,abncgetfemetip Luc. 9 fum,2lt; tollat crucéfuâ,ÔC fequat me.qùan^ ad omnes iam diétûfit’.Vos aût genus ele- ».BeLi élum,ïegalcfacerdotiû,gensfanéla,populusinadoptioné.V enitplenitudo,rcliquix ccffarunt.Chriftus enim omnes uocauit .Omnibus perfeétio patet, ut omnes fc quant, omnibusregnumpropofitü,2lt; uitaæterna.BrgO cui deus portio eft, nihil debet curarè nifi deum,ne alteriusimpediatur necCffitatis munere.Quod enim ad alia ofRcia confer tUY,hocreligionis cultui,atcphuic noftro offleio decerpit ,H.çc em uera eftfacerdotis fu ga,abdicatio domefticoTû,2lt; quædam aliértatio chariffimorû,ut fuis fe abnegct,qui fer uiredeo geftit.Reftè ergo fugaces fugacibus cômendauitæternaclegisfanélio ,ut qui huncmundûoblitifunt,eosrecipiantquipeccatafuacôdemnantesatcpopera,obliuio

■ -ncmuitxfuDerioïis exontent fernlaTia nu» aeflcrint.abolere defiderêt.Eu2itâs imt

Leui'n's in Euangelio dans fuo,dixit:Qiiæ eft mater mea^aut qui funt fratres meif’ Hoc eft,non agnofco matrem,non rccognofco fratreSjignoro proximos. Mater mea tres mei q funt,qui audiunt uerbum dei,0CfaciuntSolum ergo uerbum deinouitminp fter,cum eos nouit in quib.operatur dei uerbû * Et ideo exul eft mundi,fugitanscorpo^ ris,fugitâs paftionu,qui abdicat fe omnibus,ut folus remaneat,ficutHelias dixiuEtego relicftus fum folus,ftd no eratfolus,cum quo erat Chriftus. Etipfe dnsrelicftus eftfoto-Sed no ium,inquit,folus,qm pater mecu eft. Eft etiâ ilia caufa,quia Leuitæ miniftrito dei.Et ideo ipforu ciuitates fugientibus homicidis per legem deputantur : quiaipfisw^ eft diuina mandata exequi circa eos qui crimen mortale admiferint.NefcitEcclefîapiÇ' f blicas legcsjfuas nouit. Vt dominico faccrdos obediat imperio, audi Leuitam dicentc: Tradidi huiufinodi fatanæ in interitum carnis, ut ipiritus faluus fit in die domini noftn lefd Chrifti.Percuflus igitur Leuitico gladio,moriatur fenfus carnis in nobis,ut uiuaU' nima noftra.Nifi enim fenfus carnis occiderit,nullus poteft eftc frucflus uitg gtempSex aut ciuitaturefugia funt,ita ut prima ciuitas fit cognitio uerbi, amp;nbsp;ad imaginem ciusfoc' ma uiuendi.QiiicSq! earn cognitionêfuerit ingrelftis,tutus à pcena eft:fecundSquodd dominus aiulamuosmundi eftis propter fermonem quern locutus fum uobis.EtalibB Hæc eft aut uita æterna,ut cognofcant te folum deum ueru,amp; quern mififtilefuirt ftum.Hæc eft igit ciuitas uelut Metropolis,cui adiacent aliæ quinq; ciuitates LeuitarH' Secundaeft ciuitas,confideratio diuinæ operationis,qua creatus eftmud.us.Tertiaciut ' nbsp;nbsp;tas,contemplatio poteftatis regiæ,SC maieftatis æternæ. Quarta ciuitas,propitiationis

diuinæ contuitus.Qiiinta ciuitas,legis diuinæ contemplatio,quæ præcipit quidfac/eH'' dumfit.Sexta quoq; ciuitas,portio legis, quæpræfcribit quid non faciendum fit.Qp3inquot; ta abündantia diuinæ mifericordiæ, quantæ diuitiæ pietatis eius, utfingulorum fragilitatesqi humanæ conditionis confiderans, qüibus ÔC inuiti ac reludïantes ad cd' pam ducimur,ÔL non uoluntaria delidla uidliillecebris frequenter cómittimus,diuerb nobis refugia prop onat,fcx uidelicet urbium:ut quo numero mundus formatus eft,eO' dem numero aduerlus mundana uitia, SC feculi huius naufragiaremedium prouidci'cc-Primu igitur remedium,ut fi cui boni propofitiuiro culpa irrepferit, is fineullacompC' rendinatione,fi perfeeftam uelit habere fecuritatem, ad ipfam reru omnium arcem ptO' peret,ubi uerbum eft dei,in illo finu patrio,id eft arcano ac receflu dei, ubi eft fonsfap' cntiæ,unde pro morte,uitæ æternæ hauriat potum immortalem. Secundu eftremedw, ut qui non poteft cognitionem boni illius prælibare,ôô tardior uel ingenio eft,uelnad comprchenfionc,quoniamuelocimentisuigore atepingenij acuminead cognitionis fiimmam contenditur,ialtcm opera domini confiderct, atq; ex his quæ faiftafunt, tanti contempletur operis authorem, quoniam ex his bonis quæ funt in conftitutioneift^s creaturæfbona enim ualde funt,ficut dominus dixit)bonum illudiummu atq gternum comprehcndit.Qui ordo rerumc'quæ difciplina,quæ gratiaf Nónnehis quamuis tarda Ingenium diligere authorem fiium prouocatur f Etenim fi parentes quia nos genue-runt,amamus: quanto magis diligere debemus creatorem parentum, autorem queno-^ ftrum c' Ergo operatoria uirtus dei etfi non uidetur, tarnen ex ftiis operibus æftimatui. operatorem'que operafiia produnt, utintelligatur quinon cornprehenditur. Vndeöc ibidn o dominus ait : Si mihi non creditis, uel operibus crédité. Bona igitur etiam hæc ciuitas ad refugium, quæ ædifîcatoris fiii teftificatur gratiam, amp;nbsp;affedfum noftrum excitât, ut eius fimus cupidiores, qui tantam nobis fabricæ huius uideatur contuliftè puIcbritndP nem. Tertius ordo eft, regalis poteftatis contemplatio, ut fiibtfciamur régi, fi non clc--ferimus tanquam parenti. Metu enim præfidentis pleruncp fit obediens poteftati, qtu eft faluti ingratus : ut neceftitatcm fobrietatis agnofeat, qui noluit ac nequiuit gratiam pietatis agnofcere.Corrigit ergO necefiitas,quem pietas prouocare debuerat. Hæiun très ciuitates trans Iordancm,perfelt;ftiori prudentip ad refugium dateifit primo culpam fugiamus indueftione animi conformis ad imaginem dci.Ita enim creati fumus, dicente Genef. i deoiFaciamus hominem adimaginem amp;nbsp;fimilitudinem noftram. Hæc ergo primæih lius ciuitatislex eft,Deindefiperfragilitatêcarnis,amp;mundiillecebras,itamentemno^ ftram formate non poflumus,reuerentia paternæ generationis, amp;nbsp;fedulitate prolispcc

I. Pet. 4 catum leucmus.Charitas enim multitudinê peccatorû operit. Qui ergo ad imagina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।

liber Egt;E rVGA SECVLt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;311

t(rcnonpotucïit^UadnknitudincchMtotis.maciuitiscul_pamcxcludK,hçlt;:roluit. Hæc4c,;in,kxfccundædutam:Dilig«dom.nudMmtu«extotocordetuo,amp;;cxto De..,« taa™matu\â: ex tonuittutc tuxSed fi tutte angufti arnmiK .mmmun font ciuiaba-dintùntehàtit«isKstaiaiecipetenonpoffunth*est£tnamau,tatc.utd,u.nçpote ftatis fotmido te fobriafadat,« iufleftat mctusÆthæcte tcmxDomutu deutn tuum ^,.4 adotabisÄipfiMifauies.Hxigi£vtxcipueulttutcs,amp;.deopaucotu,nonpte,um,fu ptatedanempofa-.ut cxpiiraas quafi imago atebetypu dtligas quafi Rtespa^^ tcsquafifubditustegem.QuiemmfotdanemttanRetmtÇlotdanlsautderecfioeotum dicteXuidefcendetintetgoexitefupetiotibusuirtunbusadtec,nfet,ota,tdefRm quibuintegtitas,chatitasdramilitasuacilauetvtgt;ab«ptopt.ahomm,tefu£tae^^^^ nM-.utquiobnoxgt;ideliais.8lt;infle«mtllsfuntnonuo5utatl,s,fpetentdorauauf,b.te. conciliatipoffcriuera-apetant,fpercntpoffefeeott,g.,hptateeptafequantcœleftmin mndatotü-.quibusauttafonnamütadimtocentia,atnteuoeamutaculpa.Hx,ggt;tuv «a\oidanentduitatesrcquendxfunt,utptopi«emusnobisdeu,fequamutqux,ubet.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uitetfius quæ ptohibetSit etgo ptopitiandx diumuatts ambuio.fcquendx pt»cep«O;

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;msobediao,tateidiaxptçuMicationis«utio,qmbusptop,uatotiamde,m,fetter

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nomothetieèe.usvtoutentiâucUnftitu;otuobfeqmo,uefmtetd,aotndeeteatio-

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neuei\etemut.Quattafupereft,quodaif.QuiauftYaddfudt£pusetitinciuvtatetefugq l.fucio

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hontieidai«e.^nec nioLî facetdos magttus lit quo fecundubtaambjtet itvtetpteta

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;te.VteaipKîugafoitemagisê5«qm»«alicuiusexam.rasdete,ta.delitdcitteaufc

patibusittipateuemus.Poletatcnimfieiiutpofthomicidxdbuatefugiuntfcqueudie obiïçttnagnusfacctdos,Qu3eaatfubinccttofcitteituatBrgoquiabicrctliteta,qu3eta- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

mus[çinâia.Quiseftitemag™sfacetdos.m(idevHtusuetbude,,euiusad_uoea™^^ iAo«-5 5,nobishabe™sapudpattê.quiexoiseftomtuuuol«atio,uamp;aecidettuudcbaotu inquoconfvftuMOmitiaquxmtcttiisfungamp;qtlxmccelo.Vmculocmmucibiconftit aïfuMoinnia,«etascomiitemutpoten«aelt;m.pfocoitftattt.quo™ammtpfocteata tetomnia,amp;iniçtohabilatommsp'eteudo.Ettdeoommamattcnt,quiad.tetaina ttoit[»tit.quyipfeeottfttingit,quottaiiteteuolunta^teeonfiftuut.Omraacmmquoa4

Z» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qr__/'rxiAi-rwnia iifTot \/i^Ttt irrxtnmpYnnm QGi^

kX UÏAXUUtlU^UlUilS UlUÏV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 ' P

enimmoritu,fcmçiRmadiuintas,elt;=etanaàciuirtus.Sanemov,tuïnob,s,fianoftti MtaafepM»,u,;nonnuomoneco™çatut,redlt;\uoàvffotetuïatqîexuamTmcnsno.

inciçitanimapeccatispîiïeTcuoXuntaïï^s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. x n i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ja ca

ÀizaveNon enivn evnbefcoBuangeXvunv.y ivtus envvn dev eft vn VaWtevn ovn^ nicvedeVYtvAudao çvYYnû,ÔCGvxco Auftivva envvn dev vneo veue\atuv,vd dvdvtAAeYvvc^addvdvtAixïvdevn{vdevn,VvcntAcvvptüeVtvAuft;usanvevnexivdevnuvtAnquo vgvniY vuftvvvadevvevie\atuv,nv£vvn eo c\nv confovvnvs eft vvnagvnvs dev^AAaocs pvvvYvvvpvxgt; cepvuYYY ad VYwagvnevn.S ecundum, cpiva vnvivftftftva vWvus p ev ea cpise Vaôa vunv vnte vvgnn tuY,vdeft,ftYtvpvtevnauvvnvs evvis 8lt; dvnvnvtas opevvftns eins cognoftvtuv.Vvçc eft op^ato vvauvYtvis.T cYVvvvYndevYnpevvaAvpoteftate,cpvvavievV)Vvvndevvega\e eft, 2lt;.vudvevave,oC pve nviYYVYuftvtvxtaceYdova\vs,veYnunevavvonevnftonovnvna€Anvvvvv,amp;lt;veVYft)UtvovvevnnAayo-tuYYvneYvVviYvsvnvvvdvcvviYnftiuvnVevuansvde tpnftus avvÄpoftoAus-.Scvvnus ante cpiovyvavn iudvevuYYv dev eft ft cundvvvn nevftatevn vn eos epvv tafta agnnt Atacp cpiv nevftatevn ÔC nvftv-tvavYv dev cognovivt,non deft et ea agev e cpive vno vte dvgnaftnt. S ecpvvtuv ft onftas dev p v o -lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pvtvatOYvantVYpie de cpia dvcvv./Kneftnvtvasftonvtatvs evus,amp;C patvcntvtc,amp;CAonganvvnvtatvs

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coYvtevYvYvvsï vgnovas cpionvaftonvtas devadpœnvtcntvâte addnevtAd eft,deftette addvi-

ceYe,pvoaocave,vvtcp.vvaftonvvs eft dens, VpevavepoftvstnovnvnpeccatovnvnduA^tvavn. AAonnuft envYYvnvndvcave,tpvv eft pavatus vgnofteve.Snfttexnvt etvavnXegvsAatvonê, vd eft

\ nonvotftetveenvntftcpvvseontcvnpXatvone dvnvnveftonftatvsveftAnftnv ,5lt;.vnagvsadnegt;! \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^vgentvant

gltgcntiam quam ad pœnitentiam prouocatur,legem fequatunQuoniam et qui'ci®^’ inquiqfine lege peccauerunt,fine lege QC peribunt : 8C quicunq; in lege peccauerût,pcf legem iudicabunt.Lex aût gemma eftjnaturaliSjamp;^lcripta.Naturalis in corde,fcriptain tabuh's.Omnes ergo fob lege,fed naturali.Sed no eft omnium, ut unufquifcj fibifitl^’^' Ilie autem fibi lex eft, qui facit ip onte quæ legis font,6C in corde foo fcripturn opus Ieggt;s oftendit.Habcs quæ bona legis font,quæ tarnen non folum fcire uel audire perfinw^ rie',fed etiam facere debemus.Non enim auditores legis iufti font apud deum,fcdfaoO res legisiuftifîcabuntur.Cognouiftietiamquæ mala font. Primum natura ipfa boni peris magiftra eft.Scis nonforandum,0lt;Sferuum tuum fi furtum tibifeceritucrberas:ö^ fi quis ad uxorem tuam affc(ftaucrit,perfcquendum putas.Quod ergo in alrjs rcprehcn j diSjipfe committisf Qui prædicas non furandum,furaris f Qui dicis non adulterandU) adulterasf Secuta eft etiam lex quæ data eft per Moyfen,Per legem autem agnitio peÇ' cati.Accepifti etiam quid declinares,amp; ca agis quæ prohibita cognofeisf Lex aût quw operatur,nifiut omnis mundusfi'eretfobditus deo,quia non folum Hebræolataeft^^ rumetiam aduenam uocauit,quæ non exclufit p rofelytumfSed quia lex os omniuiu potuit obftruere, non potuit mentem conuertere, ideo ultimum remedium poftre®^ illius ciuitatis dcbcbatur,in quo effet refogium falutarc, ut mors principis facerdotu^ omni nos mortis liberaret formidinc,atep exueret metu.Quis ille eft,nifi de quo kâiin]

per fidem in fanguinc ipfius ad oftenfionem iuftitiæ foæ. Accipe autem quia ipfe pi*”' ceps eft facerdotum magnus.Pater iurauit de co,dicens:Tu es facerdos in æternuin k lt;fte in æternum,quia alq temporales omnes fob peccatoihic autem impræuaricabik” bet facerdotium.Omnes fob morte,hic autem femper uiuês: quoniam qui foluare all poteft,ipfepcrire quemadmodum poffetfTalis enim, inquit,nobis deccbat.Reo^f cutio. Siquidem amp;nbsp;apud eos qui uerborum SC elocutionum delecffurn liabuerunt,nu^ iufmodiinuenitur,diccntealio lococditiorequamuidoribusdecebat.Quodideon^ præterq,ut feiamus quia Apoftolus naturalibus magis quam uulgatis autfecundum tcmutituruerbis.Talis crgo,inquitdecebat,uteffetprinceps facerdos,iuftus,fan^ gt;nbsp;innocens,immaculatus,fegregatus à peccatoribus,^ excelfior coelis fadus.Hocelt § tur uerbum,quod fopra cozlos habitans illuminât omnia.unde amp;nbsp;undus naturalittf gituràdeopatreiquialumê eft ucrum,quodilluminatomncm hominem ucnienicu* huncmundum.Hoc eft uerbum dei,in quo eft magnum facerdotium, cuius Moy^ illo ueftimento principis facerdotum indumenta defcribit I'ntelligibilia, quod un foa induit mundum,amp;tan^eo amidus folget in omnibus. Induit etiam cognation generis humani per huius corporis fofteptionem. Sc inenarrabilcmcharitateni,!” dens fc omnibus fpiritu amp;nbsp;plenitudine diuinitatis foæ, de cuiusplenitudineomnesa cepimus:ut feiamus fopereminentem feientiæ charitatem Chrifti,6C implcamur*”®^ ncm plenitudinem dei.Caputeft enim omnium Chriftus,exquototum corpuspto ' citur,0C mutua fibi connexione coniungitur, incrementum fui in ædificationem tn” ' tatis accipiens.Hoc eft igitur uerbum,quod fopereminet, quod Moyfi ftimonq ædificatione dicit : immittes in arcam teftimonia quæcunqs dabo tibi^ impofitionem propitiatorq.Et infraJmpones propitiatorium foper arcam immittes teftimonia quæ dabo,ÔC innotefcam tibi inde, ÔCloquar tibidefuper*^®^^ inde ubi foper ccelos eft,ubi apud pattern eft,inde tibi loquar.

Qiiid fit fugere feculu, cum exh ortatione ut fidei fufftagio fubnixi accedainus ad federn gratiæ,hoc feculum SC cius contagionem fugientes, netÿ fugci’C eni^ bcfcentes,cum gloriofom fit ita fugere, quemadmodum ex fuga Iacob rumfandforumpatrumdemonftratur.Et quam beataetiamfit fog^quaw*”' cobfufeepit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Ämfe

gere,abftinere a' peccatis, ad fimilitudinem SC imaginem dei formam u tum affumere,cxtendereuires noftras ad imitationem dcifecundummcniuranin pofifibilitatis. Vir enim perfetftus,imago ÔC gloria eft dei.Vnde et dominus

cftot€,ncut2^patev uefteïquiincœlis eft,perfcâuseft.Hoceftigitur finulcmcflcdei, habereiuftitiam,haberefapientiam,ôd in uir tute effeperfeólum.Deus enim eft fine pec cato.Et ideo qui peccatumfugit,ad imaginé eft dei. Non eft igitur dubium quod is qui àpeccato abftinet,fugit.Vndc ÔC Apoftolus clamaf.Fugite fornicationé^Perfequun- i.Cor.6

minam.Qux ft comprebenderitgt;nec die nec node requiefeere ftnit‘.exagitat,urit,ineen dit.Fugcauaritiam,neteinterius comprebendat.Fugeinuidiam, quxnonfolumalie-nos,uerummuAtomagiseumquempoffederit,Aacerareconfueuit.Fugeperftdiam,ne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

tefuisinuoAuatretibus.Vnde 2lt; dominus ait: Cumautem perfequentur uosmciurtate nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10

ifta,fugite inaAiam.Quod ft in aba perfequentur uos, in aftam ftigite. Amen dico uobis, nonconfummabitis ciuitatesAfrael,donee ueniatfiftus hominis. Etenma quamuis propter infirmitatem carnis fugamnobisfuadereuideatur, tamenmebusrugit, quilugiti -lecebramfeCuAarem,utnonteneatur diuitiarum fuarum foAicitudinc, nontheiaun con* tcmpAationCjnonuitxiftius cupiditate,fcd direda animi intentione feftmet ad gioriam regnicodeftis,properet ad coronam,nec terrenoru contuitu a fui corporis paftione re-rtocetur.Fuga ergo mors eft ueA ceAeA3rata,ueA adumbrata.Et forte ibas expnmitrerugq Vegitimi ciuitates,ut confugiamus ad uirtutum culmina, quas pro prxmris bono lœne--ratoriaAibidifpenfat,dicens:Quiainmodicoftdebsfuifti,erispoteftatembabensfuper L«c^i9 decem ciuitates.Lex quincn nouit ciuitates : fed quia legem impAeuit,qui potuit dicere: Nonuenifoluerelegem,fedimplerc,perfediorem numerurcmunerationis mdrüget. Mittb.s Non ergo crubefcamus fugere.Gloriofa enimbxc fuga eft,fugcrc afacie peccati.Sic fu gitAacobmatrefuadente.DixitenimRebecca:Exurgens,fugeinMefopotamiam.Sic fugitMoYfesafacieregisPbaraonis,ne cumaularegiacoinquinaret,nerrretiretp(nen tia.Deniœprecioftus Aegvpti diuitqs scftimauitopprobriû Cbrifti, Sic lugit etiam Ba-uidafacie régis Saul,à facie Abeffalon.Denicp fugiens augebat mer emeta pietatis, qui amp;infidiatoripcpercit,5CparricidefaAutemrogauit.Sicfugit£lt;popuAusHebrçorum,ut fides eiusôCuitainter fludusftbiaperiretuiam.Fugailia er« trames innocentiXjUirtu- nbsp;nbsp;ƒ

Statlt;mimtelomsfau™«ccelt;inibusdieb«s2lt;tribusnoate.ficcnt8lt;ffliushogt; nifaisincotdeK„ættibusdiebus,K«ibusnoaibus.Nâmfificnon{ugiffetnunquam deuentre ceti effet auditus. Scd ft dubitas, doccat tcRcbecca, quambeatafttfuga qua fufcepidacob.SuafttRebecca:Fuge,inquit,inMefopotamram.amp;lfaacdrcm bürgens uadeinWefopotamiamindomumBatbueblnbymnisudoracuftsapfcrffc^Cutante nosfcriptum eft) BatbueV fapientra dicitur nntcrpr etatione autem uatrna, ftfta der hgni ficaturAn domum ergofapientix mrttilurAacobaccipcreadmoneiur uxorem aft la-bus Laban, qurbabitabat inCbarrrs,quodftgmftcat caucrnas,m q^uibus fpecres eft cn fuura,qurfunttanquamrncauernrs corporis,uturfus in ocubs,auditusmauribus,odogt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

tatusinnaribusjin ore fapor.Qui enim defeéiatur boc mundo, tripudiat inuoiupta-tibus corporis,obnoxius eft fenfuum pafftonibus, atcp ir^bis baoitat oC diucr ftrtur. V n^ dcevdiciiRebeccababitandumpaucos diescurnifto,nomuAio tempore,ne corporers cdlotcturuo\uptatibus,0Cfecubcapiaturiftecebris.Verfuadctautembabitare,utdr cat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5^

ftudioftus diftipbnx ÖCuirtutisfenfum, ÔC ueAut fttus quofdam carnis atq; regiones,ut îecognofcat,2lt;nouerit uebemenriam carnis,quid 2lt; qua caufa crcatumftt, Slt; quemad trrodumunuîquifcçfcnfus operctur.Quiuidcrit,inquit,mubcremadconcupncendum Matt earoAAaXeftcuidet ocuAus.Videat ergo ocuAus, ÔCfungatur iuo munere ; nonAuAirrcx mentis imperiodirigaturadAapÇum,utuitiumreferat pro oÇRcio.A^rcue ergo tempus adeognoïcendos fenfus,ueApotius experiendos datur, SCfortaffe tenerioris adoAelcen lixprimaexordia'.ftatiméçreuocatur,ne diutiustitubetinAubrico,SC diuidua quadam inundationecorporis buiusfeevrAi mergantur animiinteriora ueft\gia.CumautemueA

\ cxpertusAuerit,ueAfteteritininftabiAiôCincerto,atqjbumidofoAo,reuocatur amatre pa tientiaueAperfeucrantia qux dieft rNAittam ad te,0C accerfam te inde,ut ôC iftic m Aubrft cotutumportum inuenias fapientix,quxte non ftnattanquam in nauftagio ftuôuare, SCreuerfusperfeuerar c circa dcinoucits cuAtuto, fts tu coituetftu geratium, ftgniftcas

Atnbx.to.^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V) «tvts

314 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSir

eius fidc ccdefiam gentium congregandam.Hi'sjgttur patientiaî pcrfeuci'aft’æ’*''’ ftrudus difciplinis,profcdus Iacob copulam fibi acquißuit de fapiennæ doino,coniof tem propofitijoptmâ dote prudentiæ,cum qua uitæ tempora fine ulla ofFenfionetranP curreret.Addito igiturthe^urofaptentiæ,uariaruin fibi ouium inftituitgregem Ium,rationabilem, uirtutû plurimarum diuerfitate fulgentem. Vnde ÔC iadantiaffl nis eius recidit,quod fignificatfemoris ftupor,falua facraintcrprctan'onc ergo uirtuttbus uelut gradibus quibufdam mens eius afeendit in cœlum, ô(. dei fecre» Gm.ji cognouit, amp;nbsp;confîrmatus eftamp; repletus, ut Laban icrutansdomum eius, nihil apu“

eum inane, nihil uacuum reperiret, nulla fimulachra,nullam effigiem uanitatis.Non^ nim apud eum erat imago,fed ueritas : non effigies ignauiæ, fed Iblida formaiuftitiæA «eræ uirtutis expreffio intelligibilis.Itaque Laban perferutatus eft domum eiusfpirita' Iem,amp; non inuenit effigies.Plena enim erat non figurarum, fed negociorum. potuint^ autem inuenire fundamenta uirtutû ôi. culmina,nifî cæcitatem cordis, amp;nbsp;perfidae meß' 19 tis caliginem detulilTet. Denit^ eaimprobitatis cæcitate ftiffufi mentem Sodomitæ o ftium nequaquam fanefîiLoth inuenirepotuerunt.Vnde enim mensimpia uidcrc pO' Io4».i4 tuituiri fandiuelexitumuel ingrefium f Ipfe quoep dominus in Euangelio aicVen*^

enim princeps mundi huius, ÔC in me inuenit nihil. Quomodo nihil inuenire potuinj* ^lt;gt;^‘’1^3 eOjin quo plenitudo diuinitatis habitabat, ôd habitabat corporaliter,de quo uirtusex*' batjôClanabatomnes f Quomodonihil inuenirepotuitin foliditate uirtutis,ubertat«

iàpientiae, integritate iuftitiæf Ipfe dixifti domine: Plcnus fum. ipfe dixifti: Mitte ma' num tuamin lattis meum, amp;nbsp;noli elfe incredulus,fed fidelis. Mifitmanumquinonctf' débat,ôi. dominum te Sgt;C deum reperit.Non ergo tu uacuus, fed ille cæcus ÔCinanisprU* ceps iftius mundi.qui nefeit nifi fua cernere,ncfcit nifi fua inuenire: ea quæ Chrifti fünf, nefeitagnofeere. Autfifie,quemadmodum plcriquehabentiNoninuenietinmeni' hil, hoc eft, non inueniet in me malitiam,quia malitia nihil eft. non inueniet mortuum, quiamortuus noneft.Sedquomodo eum mortuum inueniret, quiuiuificatmortuos, uocat ca quae non funt,tanquam ca quæ funtf Non inueniet,inquit,pecca turn inm^ qui mundi pcccatum abftuli. Quomodo enim nihil habet, qui omnia habet CEt quo“ plus eft,omnia habet quæ pater habet,ficut ipfe ait : Omnia quæ pater habet, mea funt*

Cur hinefugere debeamus, quomodo tranfire cum Moyfe utuideamus deum,calceamcfa ’pedum foluendo. Quomodo etiam rclinquereumbram huius uitæ,amp; cum lantfio Dauid euolarc,etfi non ut aquila, faltem ut pafler: etiam fi non ad cœlum,faltem ad montes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput V

Vgiamus ergo hinc,ubi nihil eft, ubi inane eft omne quod magrtififû pugt; F tatur cITe : ubi qui fe putat aliquid elfe,nihil eft,amp; omnino non cft.Vi^, inquit,impium fuperexaltatum ÔC eleuatum ultra cedrosLibanijâ^tranh' ui, SCcccenonerat.Ettutranfi ficut Dauid :tranfi ficut bonus feruus, ut dicatur tibû Tranfi,recumbe.Tranfi ficut Moyfes, ut uideas deum Abraham, Ifaac, amp;nbsp;Iacob, deas uifum magnum. Sed fiuidereuis,foluecalccamentum pedum tuorum,foluconi' neuinculum iniquitatis, folueuincula feculi, relinque calceamentumquod terrenuni eft.Ideolefus finecalceamento,auro,amp;argcnto Apoftolos deftinauit,nefecuniteue' na portarent. C^ui enim bonum quærit,nô in calceamento,fed pedum uelocitate amp;nbsp;dc/ corelaudatur dicente feriptura : Quàm fpeciofi pedes euangelizantium pacem, euan' gelizantium bona.Solue ergo calceamentum pedum tuorum, utfpeciofi fintadcuafi' gelizandum.SoIue dixit,nô liga.Solue ut tranfeas,SC ilium quem mirabaris in terraim^ pium,nihil illic efte,nihil polfe reperias.Tranfi igitur, hoc effifuge de terris, ubimalitia eft,ubi auaritia. Ideo dicit tibi Dauid : Déclina à malo ÔC fac bonum. Declinare,fugerc eft utiqi.Malum autem in terris,bonum in cœlo eft. Vnde amp;nbsp;addidit : Inquirepacem,ôi fequere earn. Pax in cœlo cft.Denic^ de cœlo ueniens dicit : Pacem meam do uobis,pa cem relinquo uobis. Ergo quia fugienda amp;nbsp;declinanda funtmala,mala autem in terris, in terris iniquitates : fugiamus terrena, ne nos comprehendant iniquitates, quæ etiam iantftum comprehenderuntDauid, ficut ipfe teftatur, diccns:Comprchenderuntmc iniquitates meæ, ÔCnon potui ut uiderem : eo quôd fumo iniquitatis oculus animæcæ' catur, ne uidcat quæ funt lucida. Sic ergo amp;nbsp;Laban bona Iacob widere non potuit, amp;nbsp;pria-

horamexultaïctinluceeius.Filiosautcm détériores habebat, id cftjtolerabilius nome

quiesBeniq alibi dicit ; Si dormiatis inter medios cleros pennæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ixerïtquot;Si itidm 158

t^.Sedforuffedicas:Çmomodoergohicdicitfogamafeperrffegt;qur^^^^^^^^ fumpfêïO pennas mcas ante luccmC' Nunquid contmium e * nbsp;nbsp;nbsp;‘ ’ multas uin^

turneertamina.NunquidfemelAthletaluôaturfQuouenspoftcoronasm^^^^^^^^^ citurinalio certamine? Quotiens qui fape uicerat,mterdumlluâuat^ mine« tetr amp;nbsp;fæpefitutfoïtibüs fortis congrediâtur,maimacp oriantur , r ’• uiH„™d^_E,goD,uidubjfa^»clu^ inuenrcbatpcnnasfuas,ancrpmftuôuabatcertam n . q nbsp;nbsp;nbsp;^^„r„,_^^Hnncmuidlo

pennasfuas,titulusPValmiinfinemeft:idi'^co2n^iftime,tucognouiftifeC. iHdcm mBeniq^quafiuiaordicit:Dommepr^^^^^^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

^°^^^7^^^™Arefurree^ronemrncarmM^^^^ carne, in antro mstrfuneêionis acccpcrat.Hic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iintdUêMis ffliuspiincipis pote

OTodamAMscotpotts,eumicgeSau\Hvodu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;titulus,intdlefluseft,

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fto'.amp;Cipfetamenpofteaquamcxpanditaddeutnma nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_,2**nnnfcit ouocosnofee-

fe,8i contugitad dominutn, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dèteende® t,8C to

=Œît±SÂÂ tcftiotîaclastnanumChtiftidcftdeiabat.QuiuufttS'^ur nbsp;nbsp;nbsp;c,fifuasnôliabefiie€or

euolet,habeatpet,nasfuas,(iuifttgitfeeulunt,pennashabeat,eamp;fu^^^^^ tèil\eiolusnonhabeatfuas,quipotcftatcmhabctuolan . innuiÂlouSauifucieltSj prj ,. abedguihabetaecipiat.QukIitetoofceulun.u^«æcee,mq^^^^ b(,TOanfiinfolitudineEuolauitergolJaurd,Vvcutn’Y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vsrooi:»mmfuarum protege^

Cbnfiumteîevas,euolauitin corporis palEone,ut um^ ^tcK\^abitauitinàeferto,ut tetpopulosnaûonum.EuolamtIlluàergo corpus fequamuri £[lt;*.54 pluresfierentdefett;efilq,quarrrevusquxbabcbat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mattb.x4

14 ÔC nosrefurgamusNbr emm corpus,rbr ÔC aquûx. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f.Xiat ante uldleftria, qux

udfitetutpalf?r.Quinonpoteftadcoelum,uoletaàmontesf^ma^^^^ dtoeo™™ç»ntmhumote,Slt;admotttesttanfeat,Ttatiftmtadmontem^^ AbtaftaEjôCtaluus laôuscft-quxautemttonpotuttaîcen , nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^{citcam Midieai

taÂalutcmamiVit Appr opinquaniibus montibus xterms, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;four citiam corrupti

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pïoplïeta;Surgiiebinc,quianôcft.uobisbictc£ng,MÂtto. nbsp;nbsp;nbsp;V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eftis

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ambïxo,^,

31$ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSII ’’

efti's corruptionejperfecutionepaflj cßis.Et dominus dieft‘.Tirric qui inludaea^)™ giant ad montes.ubimons Sion,SC ciuitas pacis HierufalemjnonterreniSjfcduiuis coH ftruda lapidibus, Si dccem milia angdorS, primitiuorS eccIeOa, perfedorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’’

iuftorum deus,qui infanguine fuo melius locutus eft quam Abel.Ille enimuindioâc*’

Qiia ratione uolens fugere,uelociter amp;nbsp;diligenter fugere debeat:quo etiamfii giendum fit,amp;r ad quod bonum animas noftras erigere debeamus.' nbsp;nbsp;nbsp;Caput Vl

Ed qui fugit,uclociter fugiat,ne côprehendatur. V elociter deprædeturhûc S mundum,utHebræus Aegyptfî. Qui parturit,pariat: ne onufto amp;nbsp;degraiia to iniquitatibus mentis utero fugere non poffît : amp;fugiat non quafilaâen' tem ferens,fed quafi expeditûmon paruulum geftans,fed perfedû in Chrifto exhibent fugiat non quafi feriatus in fâbbato, fed tan^ operarius in negocio : nec tan^ fterilis «n frigore,fed tanquam opimus inmefle. Ideo enimditftumeft : Oratene fiat fugaueftfä byeme uel fabbato.Fuga ergo hæc fœcunda uirtutum eft,non effoeta meritorura.FugJ hæc nefeit frigus timoris, tremorê mortis, contradionem folicitudinis, difiblutioniso' ciurn,lafciuiæferias,torporemlentitudinis, feduitæcodeftis requiritimpigrum uiato-rem,regni fuperioris competitorem ftrenuum, diuitem agricolam, qui frudus fuos cO' gat,Sc cogendo diripiat.Quid enim aliud à te ô homo quæritur, nifi ut timeas domin^j requiras eum,poft ipfum ambules,comprehendas uias eiusf In quo,inquit, copreheU' dam dominume' Si comprehcndaminholocauftisfNonin decem milibushœdoruW) non in milibus arietum : non in fruclibus impietatis reconciliatur dominus, ôf pcccata fediiTiuntur,fed inbonauitadominigratiacomprehenditur.Renunciatum eft,inqugt;t, tibi homo quid fit bonum, aut quid dominus requirat à te. Quid aliud, nifi ut fadaslU' ftitiam,amp; diligas mifericordiam,amp; paratus fis ire cum domino deo tuofDicitergoEU' angelium: Surgite, eamus hinc.Dicittibilcx:Poftdominum deumtuum ambulabis» Didicifti quomodo hinefugias : quid moraris f Dicit tibiEuangeliumitcrum:Progt' nies uiperaruin,quis uobis demonftrauit fugere ab ira uenturaf Et dicit h oc illis qui ue niebant ad baptifmum pœnitentiæ.Ergo poenitentia,fuga eft bona. Gratia deffugadt bona,in qua eft aflumptio fugicntis.Defertum,fuga eft bona,ad quod fugit Helias,He^ liiæusjloannes baptifta. Fugit Helias mulierem lezabcl,id eft, eftufionem uanitatis,a fugit ad montem Oreb,quod fignffi'cat exficcationem: ut ficcaretur in eo carnalis pro^ fluuium uanitatiSjfiC cognofceretplenius deum.Erat enim ad torrêtem Chorrad,quod eft cognitio,ubi abundantiam profluentem diuinç cognitionis hauriret : ita fugiensfcquot; culum,ut nec cibQ corporis huius exquireret,nifi quem aues detuliffent miniftrf,quan-' quam efea eius pleruncp terrena non fuerir. Denicp quadraginta diebusin uirtuteefex quamacceperat,ambulabat.Vticp nonmulieremfugiebatprophetatantus,fedfecolS: nec mortem timebat,qui fe obtulerat requirenti,Sô qui dicebat ad dominû: Recipeani mam meam,tædium uitæiftius fuftinens, non cupiditatê : fed fugiebat fecularcmillecê bram,amp; conuerfationis maculofæcontagionê,6C impiæacpræuaricatricisnationisfa' crilegia.Salomon quoc^ mulierisillius fpecie corruptelam feculi huius exponit, l'ctricias artes declinandas edocet.Hæc eft mulier aliéna ÔC fornicaria,à qua te ut euftO' dias adhortatur.Ne declines in uias feculi cor tuum,fcd colloces illud in manu domini,

in qua eft cor régis.Qui enim feipfum regit, quod pluris eft alijs imperare, cor eiusin manudeieft,ÓCquodcusuultconuertitillud,Nonmirumficonuertitinbon0,quiper-fecftæbonitatis eft.In manu ergo deifumus,utbonum quæramus.'iHudbonumincorni ptibileatc^ incómutabile,de quo dicit Amos propheta: Exquiritebonum amp;nonmagt; lignum,ut uiuatis,ó(^ fic erft uobifcum dominus deus omnipotens. Quomodo dixiftis: Odio habuimus mala,amp;dileximusbonar'Vbi ergo bonus deus,ibibonafuntquæde-P/dl. 2s ftderauit uidere Dauid,ÓC uiiurum fe credidit, ficut ipfe ait : Credo uidere bonadomini in terra uiuentium. lila enim bona funt quæ manent femper, quac non queunt temporis uel ætatis mutatione corrumpi. Inillis bonis eft quideum quæfiuerit amp;inuenerit. Vb* MrfKb.d enim cor hominis,ibi ÓC theiauruseius eft.Non enim fokt bonum datum dcprecanti-;

bus dominus dencgarelt;Ergo quia bonus dominus eft, nbsp;maxime fuftinentibnsfcboi'

' t nbsp;nbsp;mahsadbona,abincertisadfidelia2lt;plcnaueritatis,amortcad mtam.lpfe

Quoch dominus dicendo t Pofui ante tebonum amp;nbsp;malum,uttam £lt; mortem. eccK i demonftrauit qdiabonumuita eft. fed æterna. Si enim hæc obnoxtafeculo atque eius malignitati*. utique ilia eftbona, qux non corrumpitur SC mutatur, quæ nullo uitio de-generat, quæumutcacquiritut.Fugtamusctgomalimmfecuh huius.m quo ipU dies, inquit,niaUfunt,2lt;îugiamùslmpigtèAdeotçbfaiasôamar.Conualcïcncmanu^emif- Epbef.lt; genuadiffointaddeft,noncovporisfedanimpgenuaconuaieicile,utdueäumad eœ\i?kfcamentisucftigiumpoffitalto«i,utf,tdoannafoltd.ot,unamatunorgta-dnpienior,ptudentiaciïcuraipeôiOï.Hoc eft enttnfugcie, fette qtwtendas,abieuate te i{ecuio,aUeuatc fe à cotpore, ne itctûfrofttafc aVqura extottat, 8C inflata rnente cat-nisfuxnon teneatcaput, amp;nbsp;dicatnt de his -.Çagetunt. 8i nonutdetijnl. Sedhoe eftfu- lob i gerehinc,inorieletnentisiftiusmundi,abfcondereunam.ndeo.dechnatecorruptio-nes,nonattaininate enpiditates, nefeire quxfunt ntundt iftins, qui nobis uaiios gigntt dolores, exinanit cum rcpleucrit, cum exinaniuen^ replet.Ethxc ornnia mania oC ua-cua,in quibus nullus folidus eft ftuAus .Nlortuus eft diues, ÔC nihil habet, quia iron eft indcumdiucsiamp;Cideoinfipiens,quii.fapientia cultura eft dei'.abftinere autern amaiiSi difciplina eft. Quis ergo nonfugiatmalitixlocum, otticinam irripr obitatis nbsp;nbsp;nbsp;interir ë

nefeiaft Q eniq non o ciofe ft gnurn pofitum eft fupra Cain,ne qms cum o «idcr et,ut li-gniftcaretur quodnonextinguatur Si auferatur aterrismalitia. timebat Cain nC occt- Gen.4 deretur, quia fugerc nefeiebat. Augetur enim Si cumulatur ipfo ufu rnalitia,amp;i eft fine moderatlone, fine fine, dolo Si fraude decernens, qux fadlis fuis proditurs Si fanguine pcremptörutn,ftcut SiCainprOditus eft.V erfatur itaque in terris malitia,SiideO roga-musuoluntatem deifteri interris ficut Si in cœlis,ut Si hie fit inrtocentiaAtaque malitia quoniamillic iamlocum nonhabct,hic circuit,hicfteuit,fefeqinfundit,nonmunda-noillo merfadiluuiOjtaonSodomitano exufta incendio.Adeniq grauiuspofteain fe-minarqspullulauiti ufquc in ipfum parricidales ac fäcrilegas inqciens manus uniuerfo-tum author em falutis.Cex faêlum damnat, non auter t mafttiam Apfe dominus lefus pec catum damnauit,authorem eius diftiilit.Ut effet per quern iufti probatentiir.litenim quia malum deus nonfecit, fed nequitia diaboli inferuit uindilt;ftam deus diftulit, ut ab ipftsquosdeceperat,diabolusuincereturiBxercëtut ergo decepti,utamp;ipreciumluant facilitatis. Si fumant ftudiauittuiis,mduftriam cautionis. V nde ait '.quot;Eftoteaftuti ficut tcrpentes.Quareftcutferpentes Ç Vt Siillefpolictur fuo,Si qui alios exuere u6luit,a-‘ mittatquxtuntipfius,n.óucnena,fedmeritanaiuï3CiQeniq deqeitur ille, cumtuafeeri dexis.Scriptumeft enimtVldebamfathanamficutfulgut cadentemde coelotNonful- lmc« i«

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Ambï.to.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 gut

3lS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ DI V 1 A M B R O S î I ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

gur,inquJt,fcd fient fuigur,quia fuum lumen amifit,quod habebat aritequam tibi tùmrf LUCiti^ lumenuellet auferre, Verùm forte di'cas qut'aamp;f deSaluatorelegimus, quiaficutfulgur corufcâs de fub cœio,ita erit nbsp;aduentus filq liominis.BeneSC hic ficutfulgur,quia hic

fupra fulgur.Deniqj fulgur de fub cœlo^lumen autem uerum fupra cœlum.Ergofatha^ nas ficut fulgur, quia amifit quod habuit, tu autem recepifti quod amiferas.Non ciilni ita circa ilium ficut circa te foluta eft fententiaiNam Chrifti gratia quæ te refoluit, illurti adftrinxit, Manet enim malediÆodireôain ferpentêpropter tuarndeceptionem. Sic ûen,} cnim diôum eft ad eum : Maledicftus tu ab omnibus pecoribus terræ. Omnium enint ■, :,j. nbsp;communisinimicuscft,quifuithoftisbonorum,SCproqsdamnaturquosadhucnolx

ferat: quoniam qui hominê læfit, cui ilia omnia fubietfta funt, læfit omnia. Communem etenimlegem foluit,qua amp;nbsp;ipfe homini cum caeteris fubditus eft: ideo cômuniodioo' mnium atcj execrationemaledidîio eias oneratur.Genus autem damnationis,n5niors fed pœna diuturna eft. Super pe(ftus,inquit,tuum uentrem ambulabis. PfemendaC' nim fuit noxia confeientia, ÔC proterenda malitia, fraudulentumcç fecretum tanquams' dei facie relegandum : fimul oftenditur quod terrena malitia fit,quæ in terramrecuruc' tur.DenicpaddiditîEtterram edesomnes diesuitætuæ. Defcribi quidem his natura ferpentis uidctur,fed magis omne uas malitiæ deferibitut, omnisferpens improbitatis, qui in uentrem fcdetjcit,arcp intra fe uenenum luum claudit, ÔC intus in petfiorefuouol vit, cogita tionibus fuislubricus, SC fuper fraudes fuas ambulans,fuis dolisfeipfeimplf cans, mouens femper atque exagitans fua uenena cum cogitât,uentrem quocp,hoceft, P[al. 57 feminarium cordis fui proterens. Vnde pulchre Dauid ait : Alienati funt peccatoresab utero,erraucrunta' ucnire, locuti funtfallà. Furor illis fecundum fimilitudinem ferpefl' tis,ficut alpidis furdæ ÔC obftruentis aures fuas, quæ non exaudiet uocem incantantiu, ÔC ueneficijcum incantatur à fapiente. Propter hoc etiam illud pulchre didum^uidetur Hw.4 quodinhbro prophetico legimus: Ventrem meumdoleo,uentrêmeumdoleo: quia ibi eft malitia,ubi debet efleinnocentia : amp;nbsp;illud pluslaborat, quod in nobis debet efle tranquillius : atep id nequitiæ ueftigtjs proculcatur,ftimulatur unguibuSjproceifu quo^ dam improbitatis incrementoqj concutitur, ubi eftgenitalefeminarium pofteritatisx^ ternç.Videtur quidem hoc ad id efi'e referendum quod dolebatperilTequos creauitfi' lios ÔC fufcepitjfed multo magis quod in uentre fuo uerbi feminarium nohabebât-Ideo ’ uentrem fuum diciqquafi preciofifiîmum.Preciofus enim mentis utérus eft,in quofœ^ cunda feges confiliorum uerbi femine pullulate confueuit,amp; uitæ totius folentatt^uir--turumaedifeiplinarum quædam membraformari.Sedut reuertamurad propofitum, Gffl.j quod malitiam deus reprimendam,interimepabolendamputauerir, aitadferpentê:Et

inimicitias ponam inter te SC inter mulicrem,ÔCfernen tuum amp;nbsp;fernen mulieris.Ipfatibl feruabit caput,SC tu illius calcanéum. Vbi inimicitiç funt,ibi difeordia eft,nocendicf ftu dium.ubi nocendi ftudium, ibi malitia ponitur.Ergo difeordiæ inter ferpentem amp;nbsp;mu^ licrem,difcordiæ malitia fubeft.Non eft ergo fublata malitia.Denicp feruatû eftfcrpen' ti ut calcanéum mulieris SC feminis eius obferuet,quo noceat,amp;uenenum fuum infuii' Ep/ief.ô dat.Non ergo ambulemus in terrenis, Sgt;Cferpês nobisnocerenôpoteft.SumamusEu^ angelicum calceamcntum quo uenenû ferpentis excluditur, morfus ciushebetatur,ut Pxod,) fimus calceati pedes in Euangeliû. Et fortafle ideo Moyfes iubetur foluere calciatneiv turn pedum fuorum,ut fumeret calceamentum Euangelîj,uel quia non Moyffid eft,no prophetisjfed Apoftolis prædicatio Euangehj debebatunEa eft quam fupra diximus, ditfta in ferpentem fentcntia.in hominem quoqt cuiufmodi ditfta fit,confideremus. Ma lediefius ille,qui author eft culpæ,fcd non maledicftus eft ifte qui aliéna fraude deceptus eft: tarnen quia non feruauit mandatum dci,opcrum fuôrumlaboredamnatur.Maledf citur fane' terra, fed in operibus peccatoris, ÔC maledicitur donee refoluatur in terram» Ideo ergo deus fufcepit carnem,utmaledicftum carnis peccatricis abolereuamp;facftuseft pro nobis maledidtum,ut benediélio abforberetmaledidfionem, integritaspeccatum, ' îndulgentia fententiam,uitamortem4Sufcepit enim amp;mortê, ut impleretur fententia, fatisficret iudicato per maledicftum carnis peccatricis ufe^ad morte. Nihil ergofaäuni eft contra fententiam dei,cum fit diuinæ conditio impleta fentcntiæ.Malcditftum enim , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ufqj ad morte,poft mortem autem gratia,Mortui ergofcculo fumus,quid adhucfceuJo

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defeufi

LIBER DE F VGA SÈCVLI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;319

dcfeiuïmusc’ Mortui fumus cS Chrifto,quid adhuc uicaehtrius acflus requin'musf Mortem enim Chriftiin corpore nöftro circunferimus, ut 8gt;C uita Chrifti in nobis manifeftc-tur.Non ergo iam noftram illarh uitam,fed Chrifti uitam uiuimus,uitam innocently,ui-tarn caftimonix,uitam fimplicitatis,omniumcp uirtutum.Cum Chrifto refurrcximUs,iii ipfouiuamusjinipfoafcendamuSjUtferpens calcanéum noftrum quoduulncrct,inter-renis repcrire non poftit,

Quomodohinc animo fugerepoftinitiSjetfi corpore rctineamur.Qjiödctiam hinc quia tempusbreue eft fugiamus',Wb cum prætereunte figura mundi opera noftra,nosc^ipfiprætéreamus : quod fi caüereuelimus, mandata deinon præ-tereamusj nccg difciplinæ alicuius profetftum, quemadmodum lofeph fecit, 2)C in Sara oftcnditur,ÔC fie Iacob execùtus eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.Virt

Vgiamus hfnCiPotcs animo fugere, etfi retineris corpore. Potes ôô hic efle', F ô(:adcfiead dominiï, fi illiadhæreat anima tua, fi poftipfum cogitationibus tuis ambuleSjfi fide no fpecie uias eius fequaris,fi ad ipfum confugias. Eft e-himrefugium amp;nbsp;uirtus,cui dicit Dauid : Ad te contugi,Ô[f non fum deceptus.Ergo quia deusrefugium, deus aurem in cœlo, fupra cœlos : utiqj hinc illô confugiendum eft, iibi paXjubi requies ab opcrfbus,ubi epulemur fabbatü magnum,ficut dixit Moyfes:Et eruntiâbbatatcrræ uobis efcæ. Epulatorium enim plénum iucunditatis fiC tranquillt iatiseft,requiefcercin dco,Slt; eius delecftationeuidcre. Qui ergo côfiigimus addeum, admundûreuertemurf Qiii peccato mortui fumüs,pcccatarepetemusi/ Qiiirenuncia uimus feculo èC ufui cius,iterum in luto eius hærebimus t'Fugiamus hinc, quia tempus breueeft.Audi quomodofiigias.El qui habent uxores, ita fintac finô habeant : ÔC qui i,cor.7 fient,tanquam nô flcntes:5C quigaitdcnr,tanquam non gaudentes ; amp;nbsp;qui cmunt,tan(^ nortpofiidentcs : amp;nbsp;qui hoc mundo utuntur, tanquam nô ùtantur. Præterit enim figura huius mundi. Nóu ergo cum prætereunte figura mundi opera noftra prxtcreant, ne ctiâipfiprætercamus, fed maneamus in ueritatc. Simaneamus in Chrifto, manemus irt iieriratc,amp; cum eo manebimus, amp;nbsp;non præteribimus,fcd dicemus: Benediefiio domini j fuperuosjbenediximus uobis in nomine domini.Qui enim prætcreunt, nô poftunt di-tere,quia non dixerût prçtereuntes uiâ,bcntdi'(ftio domini fuper uos,quemadmodû di xit propheta.Itacp fi uolumus nô prxterire opera noftra, nô prætercamus mandata dei, nô prætercamus requircndilefu domini diligentiam,emcrendi eius gratiam. Non pry-tcriuit eum ilia mulier quæ ufcp in pharifæi domûingrefla, in qua Chriftus recumbebat, L«clt;e 7 inpedcs eius fuperfudit unguentû. Non prætercamus difeiplinæ alicuius profeeftû,ficut etiamiofeph adolefcentulus non præteriuit, quia fratres fuos requirebat, amp;nbsp;ad eum feftinabat locum in quo pafeebât oues, cum cognouifict quia in Dothaim funt, per-rexitcô.Significaturautem illo uerbo Dothaim, defeeftus idoneus, id eft, uanarum o- Gcn.j7 pinionum defedus non mcdiocris,fed perfeeftus plcnus,in quo profcóius eft anlmæ. Sapiens enim $ diu uiuit,tam diu addit. Deficiunt enim fecularcs opiniones, quæ mu-b'cribussnfirmis comparantur.Vnde pulchré quo oftenderetur Sara ad profeôlum uc-nifieutgenerarctri{umS(^lætitiam:Defccerunt,inquit,Saræficrimuliebria.Bonaergo iamp;ü. r8 defeâiocupidifatû,defe(ftio uanitatis,quia ueritatis adietftio eft. Vnde Srf faneftusDa-üidaitîDefecitin iâlutarc tuum anima mea.Paritura enim erat que concefTerat amp;nbsp;pro- ppl,u8 rniferat dcus,paritura lætitiam, amp;nbsp;fobriam illam iucunditatis ebrietatem, paritura ante cxpe(ftatumpartum,ingenij celeritate fœta.Dcniq;SCdealqsHcbræismulieribusha- Exod.i bes,quia Hebrææprius pariût,quàm ueniant obftetrices, eô quôd animæ iuftorumno cxpeâent artes amp;nbsp;difeiplinas propter inuentiOnû gencra,ncc rcquirant adiumenta ge-nerandi,fcd fponte partus fuos fundant, Cxpecftationcmtç præuenianr, Ncc minus im-pigerad inueniendum,quàm ad cxcqucndum Iacob : cui cùm mater dixilTct ut inferret 7 patriefeas, defi'nitionum genera fuppetifle cernimus. Nam amp;nbsp;cito inuenit, amp;inuento-rum fuorum authorë teftificatus eft deum,in quo SC diligentiæ palma,amp; ingenfi fignifi-catur ubertas. Prima ergo defînitio in inuentione. Quod inuenitur,quæritur : amp;nbsp;quod quæritur,temporis eft:quod temporis eft,uticp diligentiæ cft.quod autê præuenit ufuni ïcmporis, deus infundit,deus dat : quod deus dat,naturænon diligentiæ eft. Ingenium igit diuini eft mijneris.quöd autê diuini myncris, hoc nuturæ, Ingeniû ergo naturæ eftj

jnuentio diligentiæ: illud fine tcmporcjioc indiget têpore.Ideoc^ illud in temporcpïj' ftô eft,hoc in fpanotcponsinueftigaturillludfupranosjhoc uerôadnosrefertur.Qpj J rend igiturpatricibum uerbiôbtulitiNort enitri in folo pane uiuif homo, fed in omfi* ? uerbo detTalem cibum quærcbatîfàaCjtalem cibuni efuriuit Petrus,quando uidit f ditufi gentilis populi myfteria.Eiau prefto non habuit cibum fpiritalis amp;nbsp;udociorisin' genij.Dum illc ucnatur ÔC querit, ÔC prædurum at(^ agfeflem fermonêfuggererc parafj præuenit Iacob celeri inucntionc, Sgt;C mid, ^prope domeftica refponfione fuaue uerb« miniftrans,quoeümulceretacddelt;ftarct.yndemifatuspaterait : Quid efthoc,quod tarn citOinuenirepotuifti filimi f'Refpönditlacob: Quodtradidit dominus deus tuus in manusmeas.Prima definidoin interrogadone eft, fecunda in reipoiifö.Plenaigiwf örtinia reperiens pater quac erant uel ingenij,uel diligentiæ,definitionis confummatiOquot; nem condufit, dicens : Ecce odor filij mei tanquam odor agri pleni, cui benedixitdo' minus. Ager enim SC naturale habet fertilitatis ingenium, ÖCculturasdiligentiamtcm' poralem : meritoqj in eo eft plenitudo,cui utrumq^ non deeft. Simul cum addidit: Qjje benedixit dominus,uideturnaturægradam prætulifleinuentionislabori. Et confirm^ uit Efau,diccns;Iufte' uocatum eft nomen illius lacob.Supplantauit enim me iam bis, * primogenita mca acccpit. Sed forte' dicas : In quo moram fecit, qui ad ucnationemap^ tre mifliis efic Sed confidera quia amp;nbsp;pater pronunciauit quia paratum habere nonpof fet quod fpiritaliter peteba(ur,amp;ideo quia deficiebatingenio,ud diligentiæ fubfidium llidctn ut adiungeret exfgebat. Celeritads quoqj admonet, qui ait: Cape arcum amp;nbsp;fagittan’’

Acccpit tarnen ÔC diligentiæfrucftum, qui agnofcit fuperius. amp;nbsp;fui ingentj munus.Mc immerito domefticos cibos detulit, qui de domcfticis feminis fuifapientiæ fibiacquiü'' uit copulam.Bona autem diligentia cumfapientia, amp;inuentio cumingenio naturali. Deniep habens inpromptu iâpientiæ copulam lanóus liaac, deambulabat incampo, imo abalienabatur. Et nos primo fapientiæ copulcmur, fie exeamus in catnpS quæquot; rereamp;inuenire cupientes.Multi enim fine fapientiamale quærunt.EtideoCainqun 115 acccpcrat à deo prudentiam,male quæfiuit,male exiuitin campum. Abel bene, qui perfedum facrificij munusimpIeuit.Bonum enim fapientiçiàcrificium,bonaefthoui3 fidcs,Só omnisuirtus. Deniepfapientia intcrfecitfuas hoftias, amp;nbsp;mifcUitincratjre uinu fuum. Etideo ut infipientibus gentilibus potG fidci darefjad cratcrem fuum cóuocauic ProKfrkp eos,dicens : Qiii eft infipicns,diucrfat ad me.Etcgentibus fenfu dixit : Venite Redite de mcis panibus,6C bibite uinu quod mifcui uobis. De hoccratere Plató infuoslibro® tranferendum putauiqad cuius potum euocauit animas,fed cas explerencfciuit,quip® tum non fidci,fed perfidiæminiftrabat.

De exhortatione quod hinc fugiamus, ficut fugit de patria fandîuslacob, à'ft' cut cerui fugiuntad fontes aquarum,quos6cDauid fitiebat.Quis quocpfic ifte fôns,SC quid hune fonte defiderans facere debeat,exeinplo Sufannæ.Qpci modo etiam ficut Paulus Loth fugerût,nosfugcredebeamus. QuibuspraC'' lerea modis quis bene fugerc poftit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.iX

Vgiamusergo hinc,ficut fugit de patria iàncftus Iacob.Sciebat enim uerâpa fpf 3 $ F friam efie fupcriorc.Fugiamus ficut cerui ad fontes aquarû,quos fitiebatD^ uid.Sitiat amp;nbsp;anima noftra.Quis eft illefonst'Audi dicêtem: Quoniamapud te eft fons uitæ. Huic fonti dicat anima : Quando ucniam SC parebo ante faciem tuam' Fons enim deus cft.Sed qui hune fonte defidcrat,efFundat fuper fe anima fuam,ut nihil poflefifioni carnis rclinquat,fed ubicp anima fuperfluat.Pulchre' cam effudit Sufanna,ut cuaporarc in cam poft'ent incendia corporis,mortis formidines,uitæ cupiditates.Enuia fuper ipiâm anima,omne reftinxit carnale dcfidcriû,feeulare ftudium, Quæ etiam prO' digioforum fenum SC impudentium presby terofum potuit flammasreftinguere,nifi in bis libidinis profluuium redundaffet. A quibus cùm intenderetur calumnia,fialTenfus DiWifl.ij ncgarctur adu!tcrio,ingcmuitSuiânna, ÔCdixit.’Anguftiæmihiafluntundicp.Si enini hocfecero, morte æternapenbo ; fin autem,non effugiam manus ueftras.Meliustatn^ iudicauit crimen fugere potius qua'm periculum. Plorauit itaq; cùm crime obijeerctur, plorauit cùm fibi de pudica 6C cafta adultcriiudicium uindicarent: non mortem ùeplo' tans,fed caftitatis calumniam.Religionis iniuriâ plorauit, QC effudit fuper fe no corpus» fed

fedanimam.Effudlffet enim côrpus,fi carnalibus adquieuiflet. Denicp Cùm morte dam naTctur,exclamauit quafi iudex rcorum,arbitra calumniantiumzSCinnocentis confcien tiæauthoritate diuinam fibi in indicium accerfiuit cognitionê: non timoré mortis per-' fita,fedarguentis cenfuræ poteftatepraecelfa.Sufanna ergo fugit feculum, ÔC fe deo cre didit,ad illam arcem ciuitatis æternæ fugiens, quæ totum mundum compledîitur, quo-niam intra deumfuntomnia.Fugit fiCPaulus,ut euaderet perfeneftram infporta demif- - r.Cor. i i fusiSpartum enim triplex corrumpi non polTe nouerat.Sed fugit,ut Euangelium domi Ecd« 4 ni toto orbe pra:dicaret:amp; ideo in paradifum raptus eft.Et nos fugiamus per feneftram, audientes præcepta domini,fiC uifu fobrio,atcp oculorum caftitate feruantes.Fugiamus ficut Loth, Sodomitanacrimina amplius quam fuppliciaformidans. Magis enimpius certa fcelerum fugit contagia, qui Sodomitahis doraum claufif, nec cohabitans, noue-‘ rat eos, quorum nagitia nefciebat, SC opprobria auerfabatur : nec fugiens reipexit eos, quorum conuerfationes non defiderabat.Fugit ergo ficut Loth,qui renûciat uitijs, ab-dicatfeincolarummoribus,qui poft fenon refpicit, qui fupcriorem illam ciuitatem in- lt;nbsp;grediturintroitucogitationûfuarum,necrecedit ex ea donecmoriatur princeps facer-dotum,qui tulit peccatû mundi.Mortuus quidem femel eft,fed moritur unicuic^ qui ba lod«. t, ptizatur in mOrte Çhriftirut confepeliamur cum eo, ÔC refurgamus cum eo,amp; in nouita ' Row«

gitationes coium.Benefugis,fi oeulus tuusfugiat calices amp;nbsp;phialas, nefiatlibïdinofus dummoiaturinuino:fioculus tuus aliéna décliner,SC lingua tua ueritatê cuftodiar.Be-neiugiSjfinô refpondeasimprudentiadimprudêtiam illius.Bene fugis, fi auferas gref' lum pedum tuorum exoreinfipientium.Cito enim malis ducibus erratur.Sed fi uis be^ nerugcre,longe fac uias tuas ab eorum fermonibus.Mortuus eft tibi princeps làccrdo^ tuni,nbi crucüixus eft,ut clauis cius adhçreas.Te enim in ilia cruce SC tua peccata fufce pit:affixafuntillius paiibulo tuorum delitftorum chirograpba, ut iam mundo nihil de-beaSjCui femel renuncfafttEt retftc nihil dcbcs,cui fuppetit dicere: Mihi enim mundus crucifixus eftjSC ego mundo: ut iam mortem non timeas, fi géras Chriftum, in quo potes dicere: Vbi eft mors uicftoria tua cVbi eft mors aculeus tuusCEtcnim crim uetusil le homo nofter affixus eft cruci, deftrucftu eft peccatSj obtulus aculeus, uacuata culpa, utulterius feruireflagiti|s definamus. Abtjt enim uetus homo.Nuncautem iam no ue-tus homo in nobis,fed noua eft creatura,habens in fe fimilitudinê Chrifti, cuius mortis fitnilitudincconfepulti,imaginê uitae eius airumpfimus,alas gratip fpiritalis accepimus. Sicigitur uolatCjUt dicatur de uobis: Qui funt ifti qui ut nubes uolant,ÔC ficut columbg ) Ep. cum pullis fuisf ut nebula: ueftrae rorentiuftitiam, ÔC columbæ pariant fimplicitatê. Sic nauigate quafi transfretantes mundû,non pererrantes,quafi nauesTharfis,ut ad intel-ligibiles portus curfum dirigatiSj SC côuehatis diuitias marisi Sic feftinate ut dicatur dé - Thrctt.4 uobis;Leues facfti funtfuper aquilas.Ab ira enim uentura fugienduni uidetis.quam de-dinarepoterunt qui per pœnitentiam fibi fpem locauerint euadcndi,ÔCrecôciliationis future fidem haufcrint per dominum noftrum lefum Chriftum, cui regnutn eft à feculis,-Si nunc,amp;; femper,SC in omnia fecula feculorum,Âmen*

Quarationediuinum ad patres refultauerit oraculum,ut egredientes ad bellum tuba canerent: ôd cur nos etiam tuba canere debeamus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput 1

Quam magna uirtus fit ieiunij,quamcç fpeciofa ac ualida eius militia : exemplo Chrifti, ati^fanftiHeliæcomprobata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput il

Quid fit ieiûniû.Et de ieiunio fanéli Ioânis,ÔC qualis efca à nobis quaerenda fit. Cap-i 11 De origine amp;antiquitate ieiuntj, àquo primus ufusmundi cœpit, quôd in paradiio pro prima lege conftitutum fuit.L^odcß ieiuniumoperiatidquod gula denudaue-tit« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput 1111

Quod ebrietas Noe obdormire fecerit,amp; per ignorantiam nudauerit.Quodc^ ebrietas feruitutem ÔCinceftuminduxerit. Et quomodo Abraham nonminiftrauerit uinum infuci

in fuo conuiuio,ne^ loannes eo ufus fuerit, neep Moyfes amaritudines aquanim w notemperauerit. ■ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CaputV

Delegeieiunq àMoyfedafa,SCdeiciunio’ctufclem.Htquôd fterilitatem matrumSain pfon ScSamuelts abftinentia uini foecundauerit, quibusep cibis HehïàcufffîfiasprO' phetarumaluerit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CapufVl

Quod tres pueri Hebræorum ieiuni in caminum ignis mtranteff, non folum' nonlæfi» fedamp; illicrefrigerati fuerint. Et quod Danielis ieiunium etiam leones ieiunaredo' cuerid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput VH

De utilitatibus ieiunij.Etdeefcarutn Iaqueis,amp;inquietudine 6C periculis conuiuiP' rum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput viH j

Qua ratione potentes prohibeantur uina biberc, 6C de ieiunio ludith. Quodcj Hefttf , pulchriorfada fitieiunio,Aman autem fuxebrietatis pcenam exfoluerit. Acdemui tisexcelIenribusep’iefunqpræcoTitjs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput iX

Quemadmodum myfticamenfa ieiunio comparefur.Et quaefames faciatacceptable ieiunium.Quidcp fit quod dicitur : Cum ieiunatisy urigite capita ueftra. Et de dupKö cap£te,ac de unguento fobrietatis,amp; oleO laetitiaf.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput X

Quod amara optabiliora fint dulcioribus.Et quomodo eica ad horam dulcis, in poftc' rum exemplo Efauamarior effîciatur.Etquôd nihil profit ieiuniumad iadiantiani fadium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput XI

Quemadmodum ebrietas in omne facinus pratcipitet.Et de conuiuqs lubricöruin ho' minüni^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput xn

De conuiuijs præliatorum ôdfortiffîmorum adolefcentumrEt depotuad aequales calp ces.Etdefurorispoculo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput XlH

De reprehenfione eorû qui conuiuia illicita praeparant:amp; quôd maior fît uisuini,quani ueneni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput xiHl

Quid de ebrietate Efaias loquatur. Et quôdno iblum irinum,fed etiam fîcera inebtief* Et quid fignificet,Calix aureus Babylon in manu domini.Et quomodo uas ApoftPquot; lorum fi'dtile fit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput XV

De magna ebrietatis deteftatione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CaputXYl

De obteftationibus amp;nbsp;iacramentis potantiu«i,quaeuiolarc nephas arbitrantur.EtquO' modo iæpcuino fecretiora hominis extorqueantur. Quod($ frequens ingurgitatip interiora hominis abfumat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput XVil

Quomodo etiam fœminæ ufepad ebrietatem bibant,0if inde in plateis inuerecundosui ris fub confpcdlu adolefcentulorum intemperatium ducant choros. Et quid boni ht fobrietas,quidmaliintemperantia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput XViH

Quid fibi fperare debeantbenepaftiSCluxuriofi'.Et deuifîoneTyri. Quöde^ marend la necelïîtatejfed fola humana intemperantia inquietatum fuerit. Et quomodo InXU' riofinauibusaflimilentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput XlX

Quis dicaturcantus meretriciSjdequoinEfaiatEritcp pofîannos feptuagintaTyni^ ut canticüm meretricis.Et de mifericordia medici,Ô£^ faluatoris gratia, amp;nbsp;quibusniO' dis quærenda fit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CaputXX

Quomodo intelligendum fîtilIudprophetætEcce uenit dominus diiperdete orbem terratUm^ Et quomodo athletæ fimus, quibusmultis certaminibus in ftadio cutren' dum eft pro brauio: amp;nbsp;ideo fobrietate nbsp;nbsp;abfîinenriæ exercitio nobis opus fit.

Qia ratione corpus noftrum ieiunîjs caftigandum fît, comeflationestç indecoræfo' giendæ,nefuccumbentes in ftadio, exortes ueniæ, multis iàutoribus mœroremant ramus. Et de ablutione aquae baptilmatis, quodrj feftinandum fît ad gratiam. Caput XXII.

Quarationcdîuinumadpatresrefuîtaüentofacujum,utegicdientesad bel lum tuba cancrcnt:amp; cur nos etiatn tuba canere debeamus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput i

luinum ad patres tefultauttoraculüirtjut cum egrederentur ad bel-; lum, tuba canerêt, cüiüs fohitu dominus remïmfceretur populi fui, quo petitum conferret auxilium: pluscç mifencordiæ fue incentiüa cognofeentièS bi dfebus lætitiæ fuæ, fn neomentjs fuis concinercnt tubarûfono.Vndeamp; Dauid dicit: Canitciniti'o menfis tuba,in die inGgnis folennitatis ueftræ.Vcniet igi'tur nobis dies folennitatis,amp; iamappropinquauCanamus tuba tan^ in prælium progredientes. Canamus tuba,utannunciemus fólennitatis dié. fimul nobis Sé cet tarnenimminefjôduidoria repromittitur. Vióoria hoftra, crux Chrifti eft : tropbaeum noftïQjpafcha eft domini lefu. Sed ille ante eft præliatus,ut uinccret,no quod ipfe ege-tetcertamine,fedut nobis forma dcbellandipræfcriberetjamp;poftea daretgratiâ triurhgt; phandi.Ccrtamen noftrQ,iciuniû eft.Deniep ieiunauit Saluator, amp;nbsp;lie Tentator ad cum acce(rit.Etprimû gulæ direxit fpiculum, dicens : Si filius dci és, die Iapidi Huie ut panis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4

ftat.llle cibum uelut efcam laquei pr£tcndit,ut fie illaquearet appetentiam corporalem, dominus ieiunium praetulir,ut laqueos T entatoris fui SC uincula dilToIueret. Deniq; lie babes fenptum: Non in folo pane uiuit homo,fed in omni uerbo dci.Illo laqueo Adam Doit. 8 fijeratftrangulatusjiac abfolutionediabolicae quaeftionis omnis homo eftliberatus.

Quam magna uirtus fit ieiunij,quam£p fpeciofa ac ualida eius militia : exem-ploChnfti,atc^fancftiHeliæcomprobata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput 11

Agna uirtus ieiunij. Denic^ tarn fpecio/a eà militia eft, ut leiunare delecftaret M nbsp;amp;Chriftum:tarnualida,utadcœlumhominescleuaret.Etut humanisma-

gis quam diuinis utar exemplis, Helix ieiurto Ore uox emifla coelum clauftt facniegopopuloludæorû.Etenim cum âregeAchabaltareelferIdolO conftitutum,ad j.Rcg.i/ uerbum Prophetæ tribus annis amp;nbsp;fex menfib us tos pluuix non cecidit fuper terram. Di gna poena,qux intemperantiam digne cócrceret,ut coelum impqs clauderetur,qui ter-renapolluerât.Dignum ctiam, ut ad condemnationê regis facrilegi Propheta ad uiduä inSareptamSidonixmitteretur: qux quoniam dcuotione cibo prxtulit,merui£utari-ditatispiiblicxfolanófentiretxrumnam.ltacpnondefecithydriapolcnrx, cum torren tisfluenta deficerent.Quid eius reliqua contexamf leiUhUs filium uidux ab inferis refu fcitauit,ieiunus pluuiasorcdepofuir,iciUniis ignesde cœlo eduxit, iciunus curru ra-ptus cftadcœlum,ôé quadraginta dierû ieiunio diuinâ acquifiuit prçfentiam.Tunc dénie^ plus meruit,quando plus ieiunauit.Ieiuno ore ftatuit fluenta lordanis,amp; redundan tem fluminis alueum repente ficcatû,pulueruléntO tranfmigrat üeftigio. Merito ill ö di^ gnum cœlo diuina iudicauit fententia,üt cum ipfo raperetur corpöre,quoniam coeleftê uitamuiuebatincorporc,acfupernx ufum conuerlationis éxhibebatin terris.

Quid fit ieiuniû.Et de ieiunio fanefti Ioânis,6é qualis éfca à nobis quxrêda fît. Ca.r ri Videft enimieiuniû,nifîfubftantia Ôé imago coelcftis^ Ieiunium, refeótioa^ nimx,cibus mentis cft.Ieiunium,uita eft angelorumu'eiunium, culpxmors, excidium delitftorû, remedium falutis, radix gratix, fundamentu eft caftita-tis.Hoc ad deS gradu citius peruenitur: hoc gradu Helias alcendir,ante^ curru. Hanc hæreditatêfobrietatis amp;nbsp;abftinêtixad cœlumabiens difeipulo dereliquit. Inhac uirtU-teamp;fpiritu Helixuenitloanncs.Deniqpin deferto 6éilleuacauitieiunrjs.Efca aût eius eratlocufta, amp;nbsp;mcl fylueftre. Et ideo quia uitx humanx pofïibilitatem cOntinentia fu-pffgtefliis ftierat: non homo,fed angelus xftimatus eft.De ipfo legimus : Etiam plus propheta. Hic eft de quo fcriptumçfttEcccmitto angelummeum antefaciem tuam, iHdew 1« qui

514 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bi VI AMBRO su

qui prtepärabit uiamantc fe.Qyis Humana uiftutc equôs igneos, eurfiisfgftëo^poW^ fet afeendere, regere currus aercos, nifi qui naturam humani corporis, incorruptibi)!^ ieiuni'j uirtute mutafîètfSed deHeliae geftis plurima iam frequenti diuerforumlibronf fermone digefïîmusiô^ cauendum arbitror ne in eadem recurramus, cum praefertim opéré fuo ipfe laudetur.Imitemur ergo ilium,æ earn efeam quæramus,cuius uirtutedie bus ac nodîibus progredientes, ad fupernorum poflimus cognitionem uenire. Non^^ nim omnis eica materialis,ncc omnis cibus corporalis. Eft cibus mêtis,ut diximuSjqtt® epulatur anima,de quo ait dominus : Meus cibus eft ut faciam uoluntatêpartis meiqd in cœlis eft.Hic cibus angelorû eft,ut diuino famulentur imperio. Nulla illis curamef' farum,nullus conuiuiorum ufuSjnullærepofitae epulæ, nullus uini potus autfîcera:,!''’' la diftentio corporis,nulla uentris offenfio.

De origine ôôantiquitate ieiunq,à quo primus ufus mSdi cœpit, quôd inpa radifo pro prima lege conftitutû fuit. Quodtß ieiünium operiatid quod gu* la denudauerit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ Caput

Taep ne terrenum quis aut nouellum putet efl'e iciunium, primus ufus tnuf I di à iciunio cœpit, quando lux clara rciplenduit ; fccundus dies in jeiunio, quando cœlifatftum cftfirmamerttû: Tertio die pabulum terra germinauit, jnatura obfequiûpracbuit,ieiuniG tarnen cœleftis difeiplina fcruauit.Qiiarto dielununâ ria faeîa funt Solis Ô£^ Lunæ,amp; adhuc iciunium. Quinto die produxcruntaquæreptiliâ animarCuiuarûjamp;f uolatilia uolantia fuper terram fccundum firmamétum coeli, uidit i deus quia bona funt,SC benedixit eis dices: Crefeite amp;nbsp;multiplicamini, amp;nbsp;repleteaquâs quæ funt in marfSC uolatilia multiplicentur fuper tcrram,amp;: adhuc ieiunium.DeniiJ be ncdixit ca fîcut feriptû cft.Et dixit: Crcfcite.SC non dixit: Edite ÔCmanducatc.Sextodie

beftiæ funt creatæ,amp; cum befbjs orta edend» poteftas eft,SC ufus efcarS. Vbi' cibus C(S.' pitjibi finis faóus cft mundi. Vbi cœpit fua incrementa nefcire, ibi ccepcrunt diuina Ot ca cum opera fcriari.Quo indicio declaratü cft,quód per cibos mundus habcretimnii' nuijper quos defiit aiigcri. Nemo delidumfeiebatjnemo pœnam timebat, nemo noue ratmortc.Plantauit dominus paradifiim adgratiambcaîorû,pofuitibihominêope«ri, amp;nbsp;euftodire eum.Etut feiamus nô efl'e nouû iciuniumjprimam illiclegem conftituit de iciunio.Sciebat enim quôd per efeâ culpa haberet intrare. Prima pcena, deieiuni] PIX’-uaricationc,diccnte mandato dei : De ligno quod eft feientiæ boni amp;nbsp;malijnô comede tis : qua die autem manducaueritis ex eo,morte moriemini. Eoufe^ autemnemo præii^ ricari nouerat,ut adhuc orta non eflet quæ prima eft præuaricata edidum. Âbftinentie lex à domino deOjprœuaricatio Icgis à diabolo: culpa per cibumjatebra poft ctbö.Co^ gnitio infirmitatis in cibo,uirtus firmitatis inieiunio.Deniqj quamdiuinterdióisabft^ nuere,nefcicbant cftefenudos.pofteaquam manducauerunt deinterditftaarbore,nil* datos efTc fe cognouerunt.Merito ergo mulier ubi culpae agnouit authorê, interrogata refpondit: Serpens perfuafit mihi,amp; manducaui. Serpens gulæ perfuadet, dominusie* iunare dccernit.Dcniq; ipfe ait : leiunate orate, ne intretis in tentationê. itaep gulade paradifo regnantem expulit,abftincntiaad paradifum reuocauit errante. Et dixit deus: Ecce Adam factus eft quafi unus ex nobis.Irridens utiq; deus, noapprobans dicit.hoc eft, Putabas tc fimilcm fore noftri f quia uoluifti efTe quod non cras,defifti efte quode* ras.Itaqj dum fupra tc efte afleeftas,infra tc efte coepifti.Denicp ucftiuit cum tunicapelH* cca prius,amp; fic ait : Ecce Adam,quafi dicat : Ecce amidlus tuus,ecce dignS te indumen tum,hic te ueftitus dccct. Qui diuina afFetftant, tali digni habentur ornatu. Ecce quo te tua culpa deduxif, ecce nfic in bac tunica pcllicca tan^ unus ex nobis aperuifti oculos. Circunfpiccdiligcnfcr,nudum tcafpicis,quern ueftitum putabas. Gulaergonudos fa* citjieiunia opcriunt cxutos.Vnde dOminus ait : Operui inieiunio animam mcâ.Bo* num opcrimentn,qnod animam tcgit,ne à tentatore deprehendatur, ne à tentatorenU detur.Bonû uclamen,quod tegit culpam,tcgit abftincntiajtcgit gratia. Beati enim quO rum rcmiftàe funt iniquitates,amp; quorû tcifta funt peccata. Tegit gratia, dum remittit, omneabolet errorcm : rcgitabftinentia,dum obumbratuitiumjamp;mœftoabfconditaf* fe(ftu,àtcp exténuât pœnitcndo.Etenim ieiuniû amp;nbsp;eleemoiÿna à peccatolibcrât.OpeP tus erat Adam uirtutû uelamine piiufquam praeuaricarewr, fed tanqtiâ exiitus præuagt; ricatio-

ricatiohcuiditfccffcnudum,quiainduraêtumquod habebatamiferat.lndiebusenim iciuniotû ueftrorum órietur,inquit,tibi magnö lumen tuum, ÖC fanitas tüa matura orie-tur,amp; prçccdet ante te iuftitia,amp; citcündabit te maiéftas domini.Bonum ücftimentum lux.Scriptumeft enirn : Circundatus luce ficutucftimento.Bonum ueftitnentö, quan- nbsp;nbsp;nbsp;*®i

‘ do circundat dominus óioperiticiunantes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Quod ebrietas Noé obdormirc fedérit,ód per ignórantiam nudaucrit. (Xuodeß cbrictas feruitutem ÓC inccftuminduxcrit.Et quomödo Abraham no miniftragt; uerituinüminfuo conuiuio.Nccp lOannes eo ufus fueriqnec^ Moyfes amari^' ' dines aquarum uinotemperäucrit* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c

N nbsp;nbsp;tus erat per ignórarttiamjnó per intempcrantiam, Adhuc enim uinü nefcie-

batur.lnprincipiö generis humani ignorabatur ebrietas.Primus ipfe planta uituincam,dédit naturam,fcd ignorauit potcntiam Jtacp uinü nee fuo pepercit authori. Quidmirö fi cum dominus ipfc creaturas fuas laudauerit, amp;nbsp;ifte miratus eft f Itaqj ctim eumdeleâaretrepertimvineris gratia,tcntauituehementior creaturainfuetos fenis ar** tus,tuïbauitnouapotio.Dormitaueruntjinquit,quiafcendcrunt equos. Afcenditcor- Ppt75 porisuoluptateSjÓCiuftus obdormiuicSed illius ebrietas nobis fuadet fobrietatem. Semei enim inebriatus eftNoe.Vbi enim mala ebrictatis agnouit,inuentûfuumadreme* diumtempcrauit,no eftuditad uitium.Vndc Apoftolus aif.Modico uino uterC pro^ ‘i”quot;$ pterfrequentestuas infirmitâtes. Manebat ante^uinum inuenirctur omnibus inctm-cuiralibcrtas,nemo fciebata cóforte naturæ fuæ obfcquia feruitutis exigerc.Non euet hodicfcruitus,fi ebrietas nó fuiflet, Obrepferat quidemiamfraternæ prælationis inui-dia,manebat tarnen adhuc paternç pietatis reuetêtia.Læfa pietas eft,dum ridetur ebrie-tas.Nonillisitacçfolisnoccntuina quos tentant,fed amp;nbsp;illis amplius, quorum oculiste-mulentaebriorö membra nudantur.Hinc rifus irreuerensnafcitur,hinc libido flammagt; tur,utmulto maiore temulentia eos uinaperturbêt,quorü oculos ac mentes inebriaue^ tint,^quoïûmembraproftraucrint.Lcgimusetiam quod parremLothinebriauerint Gm. 19 fiUainmonte,ad quem timentes incendium Sodomitanû conlugcrât, habitabant in fpelunca.Conuenitebrietatiatcç concurritætas,fexus,fohtudo,locusftrarâmagislatt bulls,^humanisaptiordomicilqs.Fuititacpebrietas origomeefti peffîmærégénéra- Wida» tricispartusdeterior. At non Abraham uinainfuoconuiuio rtmtiltrabatj ledimmola-batuitulum,butYrûôClac etiamangclis hofpitibus exhibebat. Coeli dominum, mundi , agnofcebatauthorem:uinumcrgoexhiberenonpoterat.Sedrelt;fte illicdeeratmate-»iapcccati,ubicratremiiriopcccatorû.Denicçannunciauit eumloanncs nec^mandu- 7 canspanê,necç bibens uinum.Qui enim Chriftum annun.ciat,ab omni uitiorû incenti-

z uoprxftarcfe debetalienum.Vicitigitur fandlumbAoCjUel eiiaml-.oth Abrahx nepo-• tem ebtietas,quorumalter cum ieiunaret,diluuio fuperftes fuit,altcr incendio.Moyfen quocçcognouimusfttienti populo amaritudinesaquarûtemperafte,nouina.Cuipctra nbsp;nbsp;nbsp;j .«

aquamuomuit,potuit ôi uiniabundantia nô deeffe.Denicp dixit deus*. Percuties petrâ, xo . 17 exiet aqua ex ea,ÔCbibet populus.Non dixit *. Fxiet uinu populo.Peticulofum enim

Delegc ieiunq à Moyfc data,3C de ieiuni o eiufdem.Et quod ft erilitatem matru SamptonôcSamuclis,abftinentia uini fœcundauerit, quibusc^ cibis Helifteus ftliospropbctarumaluerit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Cap.yi

Enicç Moyfes de ieiunio Icgem dédit» de uino non dedit.Ipfum quoeç ieiu-û nantemnonuocesma^n3e,nonfulgura8lt;nubesnymbofa,no fumigans Sy napertetruitNeep uero introifletinnubcm,8lt; uocem deiloquentisde the-dio ignis fine pcricùlo falutis audiffet,nift munitus armis iciunq fuiffct.Quadraginta ê- H’id- î 4 nim dicbùs ieiunauit in monte cumlegê acciperct à domino dco noftro* Et in fuperio-tibus quidem mentis lex dabatur Moyfi ielunanti,ininferioribus populo mandücan-tipratuaricatio facrilegaluxu accendebatur cpulantium. Quo fpeôaculo motus fregit tabulas Moyfes, indignûiudicans ut ebrio populolex daretur. Itacp tabulaslegis,quas acccpitabftincntia,conterifccit ebrietas. Ç^iducrO alla dicamC Non'ne fterilitatê tria-Uis Sanipfon,uitüabftinentiafoecundauitj9lt; paricntemfecii exfteiili t’Quoniam iuxtâ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* 5

Arabï.to,4« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E çrsccc-

31lt;J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Diyr AMBROSÏI

præceptum dommi' th'num nöbibit.Non'ne Annam nonrnanducantcm cxauoiait minus, amp;nbsp;infoecunditatem cius foluereïeiunia Ex quibus duo generati, unus wrt* mus,aliusobfcruannflïmus,dignosfe præbuerunt qui ieiunogremio diufoti, w.q dam abftinenti efFufi utero uiderentur.Idem itacp Sampfon,qui matris fobrietatc ratus eft, Allophylorum infultantium fibi ebrictate uindicatus eft.Heliiæusuatçs^ dem à magiftro didicerat parfimoniam, cum filios aleret prophetaru, uitis agrelttsS mulis menfasonerabat,ó(f inemptis fylueftribus oleribuSjhoQïitabs humanitatis imP bat officium» Quorum offenfi amaritudine, cum manducare non poflent, kuis»n afperfione ornnêillam amaritudinemtemperauit,abftinentiac prophctica:muner£'’ neniuireseuacuans.

Quód tres pueri Hebraeorum ieiuni in caminamignis intrantes,non folumno læfijfed amp;nbsp;illic refrigerati fuerint. Et quod Danielis ieiunium etiam kones teiu nare docuerit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.V'

E nbsp;nbsp;nbsp;fumi: quæ impofita focis ignefcit,illico fublata de flamma tan^ aquaram

fufione munda refplendet.Talia crant Hebrgorum puerorü corpora, qup teiunio in Ämianti transformata naturâ,uapore ignis non ad difpendium fui,fed aa tiam mutabantur.Denic^ cum furerent fornacis incendia, ut ultra quadraginta cubito flamma per circuitu fundcretur,confumens plurimos quos rcpererat Chaldæoruni)^“ naphtha, pice amp;nbsp;ftuppa atqj farmento alimenta ignibus miniftrabant.'ubicumkiun'O ingreffifunf,dffcuflbardoreflammarû in medio fornacis tcpore,ftatim roris fpiriturc^ frigeranris humefcere, ita ut eorum nullus capillus capitis exureretur, quia illam quo^ ieiunia coma pauerât. Daniel uir defideriorû, trium hebdomadaru ieiunio leones quo^ quedocuiticiunare,mifrus in lacum,amp;inadamantis rigorc abftinentiæ foliditateme® bra duratus non paruit uulneri. Sic cum conftiinxcrant ieiunia,ut in eius corporcfett' rum morfibus locus cfle no poflet.Claufa tenebât fcri leones ora, quæ abftinentiæpte^ phcticæ fanóitas comprimebat,ut ea aperire no poflent, mcriti quibufdam uincuhsat' ligata.Ieiuniumitac^uirrutemignfs extinxir, ieiunium ora obftruxitlconum,ieiunwii' maris fluenta folidauit, ieiunium petram foluit in fontes aquarum, uirtuteieiunij coO^ fuam mutata naturam èi. fluclus obriguir,amp; petra inundauit.

De utilitatibus iciunij.Et de elcarum laqucis, SC inquietudine QC periculis conuiuiorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap^’ll^

S ncribus gratiarûc* Quis deteriorauit domum fuam iciunio f Quis imminuit facultatesf' Cui non fufpetfîa luxuries;' Cui non ucnerabilis abftinentiac'Cu fus thorum appetiuit parfimoniaf Cuius pudorem non læfit ebrictas^ leiuniS contiiien tiæmagifteriû eft,pudicitiçdifciplina,humilitas métis,caftigatio carnis,forma fobrieK' fis,norma uirtutis,purificatio anime,mifcrationis cxpcnfa,lenitatis inftiturio,charitatis illecebra,fenilis gratta,cuftodia iuuentutis.Iciunium eft infîrmitatis alleuamentum,ali' rnentum falutis.Nemo cruditatem ieiunando incidit, nullus per continentiam iâuin fanguinis fcnfît,imô nullus nôrepreffit ÔCrcpulit.Bonumitincris uiaticum,bonumto^ tius uitæ.In mari fcdat naufragia,cibum fcruat.Qui graue dicunt ieiunium eflc,refpon' deant quis ieiunio defcccrit.Multi in prandio,pleriq; dum uomunt cpulum,fudércani'' mam.Quod poftrcmo animal ieiunium fibi cauflâm fuilTe mortis ingemuitf Perefcain laqueusnon cauetur,in efca hamuslatet, amp;nbsp;cibusinducitinretia, cibusuifco etiam a^ ucs illigatjCibus uolantes dcponitad mortem. Qiiæ non propter uentrêpericulaf Mu' la animaliacrimen nefciunr,Ö!: inhocfölotanquamprocrimine puniuntur.Ieiunium fobrietas mentis cft,hoc uigcnt fcnfus, in hoc indicia tra(ftantur,in conuiuio pocula k' iunium cuftodit difciplinam,luxuriant fcquitur inopia. Mater eft luxuria amp;mis, fecun^ dumpropheticum ditftum. Ieiunium quietcmdiligit, luxuria inquietudinem.Ieiuniuffl ocia quærit, luxus fetftatur négocia. Obfonator antequam luceat, fores pulfat aliénas, Sc tanquam bellum aliquod imminear, excitât dormicntes. Turbatum uides, anhclan' tern aducrtis, interrogas quæ caufla perturbationis fit. Pofcit, inquit, dominus meus, ubi uinum melius ueneat,querit ubi dwrior uulua curetur,ubi iecur mollius,ubiphafiagt;.'quot; n«s ''

tes‘.prxliumgcti,nonprandiumcurari:itafanguin^imuanatan . A- nbsp;nbsp;-„.„„440

»it,ualeuirtutibusdicitur,qu3eritluxuriam,lnterpocula]^ilofop nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eccH

philofophosuinalaudantur. Vigilia:, fnquit,0C cholera, ÔC tortura u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Attende

ducat,8tpaulôpôftpœnitct.nonillumdiutius fua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Luc U

diuitem qui induebatur purpura ÓCh^ffo, nbsp;nbsp;epulabatur quotidie plendide^^^cuius ad L«

ianuasmendicus illeLaxarus iacebat plenusulceribus, cupiens menfa cadebant diuitis.Paulo poft cum effet mortuus ; cœpn rogare no, ut extremum digiti fui pauper ille in aquam intmgereq amp;refugerar et )'ngua e u , quxardcbatincendio.Vbiillxcopiscf ubi illæ ebrietatesf Sitiq qui inebriab ^ur * ab^ undat,quimendicabatJnipfoconuiuiodumbibunt,fttiunf.amp;cum inebriatifuennq ampliusbibunt.Quaftaperto gurgiteuinumiamnonbibitur,fedinfunduur. poculum

. Quarationepotentesprohibeanturuinabibcre,2lt;deleiunioludi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÀJ

Hefterpulchriorfaaafttiäunio,Amanautemfuacebrietatispoenamexfolue-titAcdemultisexccllentibus^ieiurtqprxcomisi

Pin^,inquit,nafcûturinmanibusebriofi,2lt;ÿfefeuulnerat,2lt;^ceraftbiin ProuerKxd

S nbsp;nbsp;peftus adigitHis fpinis ftidit ueftimentumftdei quod accepit,amp; thefaurum

fuuferuarenonpoterit.Omnis enim ebriofus ÔC fornicator egebit,2lt; induct (cÄucftimentainftpicntixBtideo potentes uinumprohibenturbibercme cum bv betinqobliuifcanturfapientiam.Deniqjbibebantuinumin ebrietate potentes qui Vio _ nbsp;_

lofemiprvncipimilitixregis Affytiorûfe tradere geftiebanttfednobibebat lœmmaiu dith,ieiunans omnibus diebus uiduitatis fu«,pt3ctcr feftorû dierumfolennitates. riisi ar mis mutiitaproccffit,8)C omne Affyriorum cir ciimuenit exercitri.Sobrq uigor c conivui abftulitH.olofernis caput, fcruauitpuàicitiam,uiôoriamreportauit.H^ enim fuccin^ öaiciunio,incaftrispr2etendebatalienis;lllcuinöfcpu\tusiaccbat,utilt;ftduulnerisftn tirenonpoffet.ltacçuniusmülieris ieiuniuminnumeros ftrauitexercitus ebriorü.He^ m or 14 ftctquoqj pulchrior îaôa eft ieiunio.Domirius enim ^ratiamfobrix mentis aug^at, Omne genus fuum,id eft,totumpopulumludxorumàpcrfecutionis accrbitatelibcr^ uit,itautregcmftbifaccrcteffc(ubielt;ftum,nonlibidiriisardorcftammatum,fcdccEiefti miferatione conuerfum ,itaut bC poena r ctor quer etur in impium,8lt;. honor facris r edde-teturaltaiibusÀtaqj ilia qux triduo ieiunauit continuo, bC corpus fuùmacpialauit, plus placuit,amp;Cuindi(ftamreiulit. Amanautem dum (cregaliialt;ftat conuiuio, inter ipfauina poenamfux ebrietatis cxfoluitÆft ergo ieiunium reconciliationis facriftcium,uirtutis mcxcmentum,quodfecit etiamfoeminas fortiores augmente grati^.leiuniumnefeit foe B«.raxorem,nonCortcm foenoris nouit,nonr edoletufuras JAcnfa ieiunantium no ftran giAatSiium, continentesuiri paternxcentcftmx.VAonuexat uiduam oppignoratafo-bïA'J^ft^àddefunûinondefoencrataexcluàith^redeTOaulalciunq-litiamipftsieiuniù

318 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DTVÏ AMBRO SII

cöntn'uqs datgfat/am.Dulaöres poft famem epulgfiunt,qüç aftïduitatclàfttàolüflt)^ dtorna continuatione uilefcunt.Condi'mcntum cibiieianium eft.Quanto am'dior appc । tenttajtanto efca iucundfor.Commendat fin's poculum, nefcit ui'num quaerere.In'unüs quicquidhaufentjtranfmitntad fan'etatem, non ad l'udtdum nanfufjaendit. Vfoctiaft prcciofa dégénérant: quorum autem diffici'h's pofleftîo, eorû grata pcrfundio.IpftyOl poftno(ftemgrafior:ipfà lux poft tenebras lplendjdior:amp;fpoftuigih'asfopor dulnor. ipfafalus poft ægritudinis tentamenta jucundior.Ab ipfo mundi conditore di'djcimus fæpediuerfitanbuscumulari gratiam.Patrocinatur ergo fiCconuiuto fames,utgtat’Ot fiat menfa l'ef unis.

Quemadmodum myftica menlâ leium'o comparetur.Et quæ fames facfataccégt; ptabile fei'unium. Quidcp fit quod dicitur; Cum leiunatis ungite capita ueftia. Et de duplici capite,ac de unguêto fobrietans,6C oleo læntiae. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

M nbsp;nbsp;nbsp;raftt in confpecftu meo meniàm aduerfus eos qui tribulant me, Menfa iftau''

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mis acquiritur precio : ôi. poculum illud inebrians fobrietate,cœleftiôfan^

mentorû Citi quæritur .Dixit enim dominus : Qui fititis,ite ad aquam:amp;^ quicunc^ no M iwdewî lt;s^ ßg(.j5 àrgentUjite ôf emite, nbsp;nbsp;bibite, ô!. manducate. Et alibi ait : Ecce qui feruiunttnn’'»

manducabunt : uos uero efurietis. Ecce qui feruiunt mihi, bibent,uos autê fittetis. uos,nifi qui ante potaftisfDe quibus fùprà dixit : Paraftis dæmontjs menfam,ôdiinpy ftis Fortunæ poculum. Ergo fi ad raenfam illam uenerabilem, ieiunia fandanosperoi* cuntjfihac fame ilia quæ funt æterna mercamur,quid de îjs dubitamus qugin ufuhflmî no funt,quôd etiam fuauiora hæc nobis faciat ieiuniumf Non autem omrtis fames acce ptabile ieiuniû facit,fed fames quæ dei timoré fufcipitur. Confidera. Quadrageßma tO' tis prætcr fabbatûdominicam iciunatur diebus.Hocieiunium dominipafcha cocw' dit.Venitiam diesrefurrelt;ftionis,baptizanturelelt;fti,ueniuntadaltarc,accipiuntfan'^ menta,fitientcs totis hauriunt uenis.Merito dicunt finguli rcfedi fpiritali cibo, Äfpir*' tali potu : Paraftiin conipedîu meo menfam,ÔC poculum tuum inebrians $ præclarum èft.Non fola autê fames quæritur,fcd plané difcipîinaieiuntj.Denicp altjs dicitur.ma!^' bus ieiuniorû ueftrorum inuenitis uoluntates ueftras,amp; omnes fubditos ueftros ltiinugt;' latis.Ad iudicia amp;nbsp;rixas ieiunatis,ô(f puliàtis pugnis.Vt quid mihi taleieiuniö,itautau' diatur in clamore uox ueftrac' Non hoc ieiunium ego elegi,amp; diem ad humiliandum nimam fuam hominê : nec fie fleéîas ut circulum collum tuum,cinerem etiam fubftcrnas,nec fie uocabitis ieiunium acceptû.Non taie ieiunium ego elegi, nus.Qiiod ieiuniû improbetur,audiuimus : nunc audtamus quod fitprobabile. bed 0 üeomnem colligationêiniuftitiæ tuæ, diftblue obligationemuiolentarum comutadO'' num,dimitte confraéfos in remiffionemjôComnem conferiptionem iniquam dirmdP^ Frange efurienti panem tuum,amp; egenos non habentes teôum indue in domStU3ni,ôt fi uideris nudum,cooperi eum : amp;nbsp;domefticos feminis tuinon deipicias. Vid« cies fit amp;nbsp;forma ieiunq,quis mentis habitusf ut orationi uaces, amp;nbsp;in lege dei die ac no* lt;fte mediteris.lpfa figura corporis plena iuftitiç grauitate,nullus rubor ebrietatis fufus genas intuentiû ofFendat aipe(ftus,fed uultus cafto micet pallorereuerendijsj^t^ mo grauior,oculus uerecundior,greftus ftabiliorat^moderatior.PleruncÇ enimintut batiore inceftu proditur motus animorû. Vultus intentior, amp;nbsp;quidam cogitationisluæ arbiter, amp;nbsp;tacitus cordis interpres,ut netp triftitiam prætexat,necp foluatur rifuincontt^ nenti.Non enim ftiperfluû hoc putes noftrç cômonitionis,cùm ûpientia dicatinudan gelio : Cum autem ieiunatis,nolite fieri ficut hypocritæ triftes.ldeo dixit hypoeritas,eo quod fimulatione alienam perfonam induant, ficut in feena qui tragoedias canunt,pr® corum diéîis quorum perfonas gerunt, motus fuos excitant, ut autiraicantur,autmœ^ reant, uel exultent. Affeéîant enim ifti, ut ieiunare uideantur hominibusmagis quant dcojcupientes probare quod faciebant ludæi.Ideo nobis dicitur: V os autem cumteiu-natis,ungite capita ucftra,amp;faciem ueftram lauate, nepareatis hominibus quiaietüna^ tis,fed patri ueftro qui eft in abfcondito: ÔC pater uefter qui uidet in abfcondito,feddet uobis.Quid eft, Vngite caput ueftru C Sed fiCluxuriofi dicunt : Vino amp;nbsp;unguenfhn^ repleamus.Vnguento enimfe ungunt, qui corpori odoris gradam quærunt. Sed ailla

irflgucntalibidirtfs flleccbras moucrcconfueuerunt. Aliud eft fóbrïetatis uh’gucntum, dequodidtecdelîa adiponfum fuuni : unguentû exinanitu nomen tuum : aliud oleum Cant. » quo arms animae quædam membra pinguefcunt. Vnde ô(. Daufd dicit .* Impinguafti Pfitizi inbko eaputmeS. Et hoe eft oküm lætitiæ, quo undus eft Chriftus à deo patre, ut prac omnibus iuis eminerct confortibus. Hoc iubct ungerc caput noftrum, ut oleo lætiéiac obducatur omnis fimulata triftitia, ne uideans ieiunium tuum uendere hominibus» ne uidearis contriftari in animae tuae falute*Nemo enim triftis coronat, nemo moeftus triSgt; phatVnge ergo caput fuum,ubi lenfus iapientis funt. Oculi enim (àpierttis in capite e- tccîët t ius.Admyftcriauocaris,0inc(cis:diicisc3ueneris.Etreminiiccreillud:Sicut imguCrt turn in capite, quod ddccndit in barbam Aaron : tunc cognofccs quid fit, Vngitc cä-fmtUcftrum,quando placuetis deó,ut tibi fua patefaciat (acratnenra.ôd det gtatiam ipi-ritalcm.Eftè(. aliud Caput myfticum.Quod eft illudf Audi:Caput mulieris uitjOaputau *’Cor. 11 temuiri Chriftus.Mitre in Chriftum, mirte etfam in caput eius unguentum. Caput eius deuseft.Iila mulier ecclefiæ typum gerens,quae in caput eius mifit unguentum, confef-ft eft eiusdiuinitatem : amp;nbsp;quç in pedes eius mifit,confefla eft eius paftionem.Vtracp lau datur.Ettufac quo Iauderis,quo remiftioncm accipias peccatorum.Laua facicm tuamj emundaanimam tuam peccatriccm,!auaillam,à' omnem confcientiam tuam. Index nimfacies plctumc^ eft confcientiar,amp; quidam tacifus fermo mentis : cUm aut peccato compungimur,autintegriratelaetamur.Noli banc cxterminarefaciem, lauaillam, amp;nbsp;o^ ^uem fordern confcientiæ tuae dilue. Exterminât faciem fuam,qui aliud corde gerit, agt; liudforispraetendittNonnosuelut quodam peripetafmate operiamus: quod intus eft, jorisluceat: quod foris eft,intus operctur. Nemo in ieiunio culpam includat, pracferat innoccntiam.Ieiunium erenim culpac interfedlorium eft.

Quodamara optabiiiora fint dulcioribus.Et quomodo efca ad horam dulcis, m pofterum exempio Efau amarior efficiatur. Et quod nihil profit ieiunium ad ’ iadlantiamfadum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.Xt

Emo amarioribus ptaeoptet dulciora.Dulcis uoluptas uidetur, amarum ieiu N nium.Hocamaro illud dulce tollatur.Solcnt amara etiam ipfis plus prodcf-fecOrporibus.Sicut enim cum inintimis puerorum uifceribusucrmes excigt; biindigeftione nafcuntur;cxfingui non queunt nifl cum amatior potus infunditur, aut medicamentoru uis inolefcit a(periof,quorumödoremöriantur:itaprofundum animae uirtus ingrciraieiunij,culpatnlatente interficit.Quid Efau fetuum fratri fuo fecitr'Non-nc efcaad horam dulcis,amarain pofterumf Quid lacob dominû fratri dedit f Non'nc contemptuscibi,ad tempus amarior,fed falubris inreîiquû f Ipfa corpora dulcibus fre.« quenter inflantur,00 melle iecur tcnditur,idem tarnen efcæ amaritudine lêperatur.Ideo nonmediocrisjfedlaudata quçftio : Demanducante exiuit cfca,amp; de forti dulcedo.A-* iudicu 4 IqhabentîEtdetrifti dulce:Græci codices maxime.Sed amp;nbsp;forte labóriofum eft.Exite^' nim dulce de triftitia uel labore. Noli ergo te iatftare cum ieiunaSj noli gloriati, nihil ti' biprodcfticiunium.Quae enim ad oftetttationem fiunt,nort in futurum frutftdm extert-» lt;lftlùum,fedpræfentium mercede confumuntur.Hclias in deferto erat, ne quis eum iegt; iunantemuideret,nifi foli coruisqui eum pafcerent.Helifaeus in deferto erat, ubi tló in-uenireturefca,nifiamara.Ioanncs in deferto erat,ubi folas locuftas 6fmel fylucftreinuc niret.Ieiunantibusepulae pioangelOrûmirtifterio deferebantur.Prandebat Daniel in- D4n.i4 terieiunantes leones.Ille prandebat alienum prandium.ferae non tangebant fuum. Ieiu nantibus epulæ uolant,prandentibus pedes uacillant.Ieiunantibus manna de coelo de-fcendit,epulantibus culpa præuaricationis afoendit,

Qyemadmodum ebrietas in omne facinus praecipitet, Et de eonuiUijs lii-bricorufflhominurn* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.l^tt

S fallor, infermonemeödum difputo,redoluitprandium. Sonus ergo litera-» Exod.)* rum inuitat, impatientiac exempla no terrent. Etenim qui ieiurtantcm,amp; eä quae legis funt ferentem,expe(ftarc non paffus eft pOpulus, utócp fedit manducare amp;nbsp;bi-bere,0tfurrexcrunt ludere. Videmus factilegium ebrietati fuilTe coniuntftu. Nam licuf naicr fidei, continentia : ita perfidix mater, ebrietas eftj Iri qtiod facinus nonifta præçi-; ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ambr.to.4* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E 3 pitat?

pitatc’Sedcntcs in foribus taibcrriarum bomi'nes, tuntcam no babèntés, hccfumptirfc^ , quentis dfei, de j'mperatoribus 8C poteftatibus iudicant, imo regnarc fibi aiden€ur,’fii . ’ cxercitibusimperare^FtuntebriétatedïuiteSjqüiTuntfnucnrateinopesjAurSdonant, difpenlàritpecunfas popub's,duttates aedtficant,qüinó habentunde caupom'potusfui precium foluannFeruet en»m uinum in his,0C nefciunt quid loquant.Diuttes funt dun» inebriantur: moxubt utftutn djgetTerinfjCemunt fe effemendicos. Vno die bibunt mul toru dierS labores.De ebrtctate ad arma confurgunr,calicibus tela fuccedunt.Pro uino languis efFunditur,amp; ipfum fanguine uina fuderunt. Quam fortes fibi homines uident ■ nbsp;• inuino,quàn»fapientes,quàjndiferti,quâmetiampulcbriacdeconVcumfiarenonpofi

fintf Mens titubat^ingua balbutit,pallor amp;ianguis ora fuffundit.Fœtor ebrietatishor'î rori fit.Barbari in ferrum ruunt,uulgus in rixiamp;Si quis eoru pugno fucrit percuffus, ui' deas ora fauciorS uini lachrymas funderc,niiferabîles epilogos decantare.Habci enim hoc ternulcntia,ut 6d molliat Ôi refoluat corda temulentorürii. Sicut enim ignis probat ferrum durum,»ta èC uiniincendio etiam fupcrboriim hominu cor liqueicit.Ômnesfib* In nino ae quales uidentur, nullus inferior.Non pauper diuiti cedit,utpote quia pauper« fe effe nefeit. Non infirmus ualido, cui omnis in bibendo eft fortitude. Non mendieuî Iocupletiori,non ignobilis honorât© : fed cum bibunt,iiïumregem habent,qui biben^ tait JI dofiiperauerit uiros. Meritocj ftriptum eft AeqUafis uïta ftominibus, uinSin ebricta'

tc, Sedutinam ôi quod fequitur audires : Bibas illud moderate,ut fis fobrius.Nonhîgt; bes quôdaccufes uinum,iniucunditatemcrcatum eft, non in ebrietatê ab initio. Exnb tatioanimac amp;cordiseft,fîmoderate bibas^immOderatioautem potusiir iracundian» côrici(«,5(f ruinas multas efficitSed forte dicanthas eftèpotationes uulgaris amp;IcuifG «norum hominum. Veniamus ergo ad horum potentium amp;fortiffimorum conuitó^ Non ego hic unguentatos ado'Icicentalos aut coronaros refis profcram, quîdcm ferSt ilium fuifle qui delibutus unguentis,redimitüs ftoyfÉgt;ùs,fubnixûS merctricibus,antelu' canopotu ebrius,Ô!: diurno cereorum comitatusluminc,philofophi auditorium difpU' tantis ingreflus fit. Quo audito,coronas, ut aiunt, fenfim detraxerit, unguenta dcterfc' rit, feortis uale dixerit : philofopbus pdftea tantus euaferit,ut clTet fobrietatis exenv prum,qui fuerat ante ebrietatis ludibrium.No enim emendatum illis inuideo, doccan» génus eorû luxuriae à me non effè fimulatum.Certe die fi refipuit à uino-, fuit tarnen fo»! per tcmulcntusfacrilegio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

De conuiutjs præliatorum amp;nbsp;fortifïimoir««»adoîefccntuin,6f de potuad æ' qualescalices.Etdefurorispoculo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.Xin

ï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Inter arma prandendum eft.Stipatores hi funt bellicfiqui miniftrant,fucoigt;

; ’ , ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dîiaurOjamp;BabylonicislumbosfuffultibalthcistaureistorquibusnitêtcoF

Éa,infantium aureis bullis zonam tegunt,aureis thecis cultros includunt fuos,quibusdi micent cum epulis diuidendis.AITittuntpueri comanitêtes, ex gente barbaricaadhw ulus eletfti, per fingularumdiftindii ætatumuices: Cernas poculorum diuerforumordt nes,aciem ordinatam putes,uaû expofita aurea SC argcntea,pompam arbitreris, cornu» in medio uini plcnum,non epularis,fed prarfiaris inftrumcntum buccinæ,quod diKum bentes in certamê accendat.Primo minoribus poculis uelutuelitaripugna praduditur. Verum hæc non fobrietatis eft Ipecies, fed bibendi eft difciplina.Etenim ut tragoedia* rum adlorcs primo fenfim uocem excitanr,donec uiuç uods aperiant iter,ut poftca ma gnis pofîint clamoribus perfonarenta ifti quoep in principioprçluforijs fc cxaccntpO' culis,ut irritent fitim,ne forte reftinguant cam,amp; làtiati poftca biberc non poniiit.Er^ ubi res calerc coeperit, pdfeunt maioribus poculis : feruor inardefeit. Aridus cibus lit» cxæftuat,6C ubiimminui uafa coeperint,potumcraciorercparâtur. Certantpocuîacuit» ferculis,amp; inter moras faepe geminantur.D einde procedente potu longius,contenti^ogt; nés diuerfe,ÔC magna cci;iamina,quis bibendo prçcCllat.Nota grauis,fi quisfe exculet, fiquis temperandum forteuiftSputcf.Ethafcdonec admenfaspcrueniaturfccund^ Atübi confummataefuerint epulæ,amp; putesiam elle furgendum : tune de integro p(^ Inftaurantfuû: amp;nbsp;cum confujnmauerint,tufte inchoare fe dicunt,tunc deferunnirphia* iat,tûnç rrtdximi cratères quafi inftrumêla bcUorinn. Ac ne tmmoderatum hoc areitrç':;

ris,mcnfuraproponitur, ccrtatiirfub ludice, fub legé dccerriifur« Ägonothctes fllic fu^ tor cftjftipcndium débilitas,uidoriaf præmium eulpa,pendet anceps di'u ôfdubjus bel^ / li cuentus^Furor cnim illic eft præliaris^Cedunt pincernarum manus uina fundentium, èCcoquorüm labores calida miniftrantium, cedunt qa» menfuras ipfas bonas fupcref-fiuentcs diligent! librant examine ne quid efiùndant: no cedunt bibentes.Sola ilia funt fine excufatione certaminaJn bello fi quis fe inferiorem uiderit,arma conuertit, amp;nbsp;mcgt; tetiirueniam : hic fi quis calicem conuertat,utgetur âd potû. In feammate fi quis te ma^ nuleuàt,exors quidem palmar,fed immunis iniuriæ eszin conuiutjs etfi manum reuocct à uinOjOri eius infunditur.Ortmes !nebriantur,ui(fforcs,ui(flicj omnes ebrij iacent,plélt; kilt;$ fopiti.Nec portari cos ad fepulchrum licet, priufquam qui pafeit, de omnibus uin--didam uidcrit,ut ulcifeatur difpendium.Qui autem damna non fentit,llanc menfæ fug gloriam putatjfi exeauulnerati omnes acfaucq tanquam de arena exéanf. Spedaculu triftc.Chriftianorum oculis,amp; miierabilis ipccies. Cernas iuuenes terribiles uifu hofti-bus de conuiuio portari foras, 8C inde ad conuiuium reportari : repleri, ut exhauriant: amp;nbsp;exliauririjUt bibantSi quis ucrecundior fuerit,ut erubefeat furgere, cumiam immo-deratos potus tenerenonpo{rit,anhelareuehementius,fudare,gcmere,fignisprodere quod pudetconfiteriilbiunufquifcppugnas enarratfuas, ibi fortia fada pracdicat, nar-tattrophæa. VinomadidiêC fomnolenti nefciunt mente quid lingua proférât. Vnuf-quifq? ftertit 8(. potat, dormit ÔC dimicat : amp;nbsp;fi quando confurredum fucrit,uiri prælia-toresftarenonpofluntjgreflu uacillant.Rident feruuli dominorum opprobria,.mani^ bus fuis portant militem bellatorem,imponuntequo.Italt;phucatcpilluc tanquam na-üigiafinegubernatorefluduanq tanquam uulnere idi in terram defluunt,nifi excû piantur à feruulis. Alij referuntur in feutis, fit pompa ludibrq. Quos mane infignes ar* mis Ipedauerasjuultu minaces,eofdem uefperi cernas etiam â puerulis rideri: fineferrd uulneratos,finc pugna interfedos, fine hofte turbatos,fine fenedute tremulos, in ipfö iuuentutis flore arentes.

Dereprehenfione eörümqui eónuiuia illicitapræpatarit:amp;quôdmaior fltuisuini,quàmueneni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.xirii

Vis taie mifeuit furoris poculurtl f Quis tantum infudit mentibus uenenuîf ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Periclitatur homo ultumefle de corpore, óóipfefibireus eft infaniæ uoluiv

tariæjCorruptclæ fpontancacîamp;tarnen nccuos exeufamini qui uocatis uC arnicos, ôC emittitis ut inimicos. Quanto melius in terram tua uina fudiflès f Sed amp;nbsp;tei tàinebriat,amp;afperiores etiam ipfas feras reddit fi uini contigerit odor. Denicp uinde^ miætempôre fi uineam intrare uoluerint, folent ebrietate fuccendi. Quid te deledanC, damna fine gratia f Rogas ad iucunditatem, côgisad rriortemtinuitas ad prandium, lt;tïerreuis ad fepulchrum. Cibos promittis,tormenta irrogas : uina prsetendis, uenenai fuffundis.Omneenimquicquid nocet, uenenum eft.Tollitfenfus,üifcera exurit,fom-»um infeftat,caput uexat.Etiam maioruis uini quàmucncni eft.Denic^ uenénunj uind cxcluditur,non uinum ueneno. Merito deus per Moyfen nô folum ueneno, fed etiam draconum ueneno uinum comparauit,dicens: Furor draconum uinum eörum,amp; ira a-fpiduminfanabilis.Etpulehreadditur,iniànabilis. Multi enim reliquorum ferpentium ueneno curantur,nemo ebrietatelt;Certè ueneno caro uülneratur,uino mens. Noxia eft ^bn'etas ad corporis fanitatem,menEi etiam crimen adiungit. Aduerte etiam ôf perfidiç uenenum,uini dedaratum nomine. Ait enim fuprà de alienigenis,qui nefeirent deum; Deuineaenim Sodomorum uinum eorum, amp;nbsp;uitis eorum uitis Gomorrae.uua eorum uuafellis,bonus amaritudinis in ipfis.

Quid de ebrietate Efaias loquatur. Et qiiod non folum uinum, fèd etiam ficera inebriet.Et quid fignificet,Calix aureus Babylon in manu domini. Et quomo* douas Apoftolorumfitfiile fit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.xv

Vlatis me tanquam uino crapulatum, intemperantius ieiunq praedicationc P hunc mifcuiffefermonemfEtadhuc fecundfl prophetasfortiffimos uitös quanta præterij, quanto minora dixi, dominus locutus eftfAudiftis quid perMoyfen dixerit,audite quid in libro fermons Eiàiae feriptu fit.lnuenit em dominus fcuiwfmodiuerbisufus ÔCaitîVæqs qui confurgûtmane,amp;:felt;tantficcrâ,quiebrti funt 04 «efpetgt;

531 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBRO'SIl......

ucfpcrtina,uin«m eos comburct.Cum cithara cnim amp;nbsp;pfaltcrio æ eympanis frou.2j.iua bunttoperaautem domini non rcfpiciunt,amp; opera manuum eius non confiderantv

uae,inquit,cuiiudicia,cui tumultusi'DiüerfafirtguliSjtemulêris omnia* Vae cnim ijslt;ï^ cbrij funtuefperi. Quid ergo illis qui amp;nbsp;ante uelperam, ÔC frequenter in luce maflti’*' ^lt;gt;'5 Ergo uae Gbi debitü.Habentconccrtationes,conferunt lites,in caedem profiliunt,»^ niunt ad iudicia,ucl uocantur*Habent ergo amp;nbsp;iudicia tan^ rei. Fit nonnunqul gtai» tumultus,quia uino mens peruertitur ebriofcódnon meminit régis,nee magiftraWSji* fcriptu efl: : Et omnia aperta facit Ioqui,ó^ nön meminerunt cum biberenf,amiciciat,ii^* fraternæ neccffïtudinis.Sed non poft muku fumSt gladios : 6C cum à uino merfifot*’*'’^ Sgt;i. furi excrint,non meminerunt ipfi quæ geflerint. Habentergo eriam dignam dem fumuitus.Prætereâ certe ego citharam,pfalteria,tympana, quaccognouimus con-' uiuijs h uiufmodi frequeter adhiberi,ut uino nbsp;nbsp;cantu cxcitentur libidines.Pleriiç etiail

Periïco more mulicres dignas temulentorum confortio induciiubcnt,amp;ab his phiala» accipiunt,at(^ illis fe fubfternunt fedentibus.Et hunc ritum iacratae habent obferuatK^* nes in ebrietatis minifterium. Habent ergo uin6 Äf Barbari : libenter his RomailtfS in^ dulgctjUt ÔC ipfi ióiuantur in porus,SC eneruati ebrietate uincantur. Nee folum uinun* ebrietatêfacit,fed ficera. Deniep Hebraei omnem potü qui inebriat, fiecrac nOfflineuo' canf.Nonimmeritoergo uæillis,quimaneebrietatis potSrequirunt,quoseóUCnifbat deo laudes referre,præuenire lucem,6C uaeareorâtioni, occurrere Soliiuftitiaf, uifitat,amp; exurgit nobis, fi nos Chrifto nouino ÖC ficerarfurgamus* Hymni dicuntufj öi tu cirharam tenesc' Pfalmi canuntur,fiC tu pfalterium fonas aut tympanum C Meritóu^ qui falutem relinquis,mortem cligis. Vix diluculum,Ô£f iam eurfatur per tabernaS, uino quæritur,excutiuntur tapetes,accubitumfcftinantfternere,lagenasargenteas,auratoJ calices exponunt.Væ,inquit,ifta quœrentibus.CalixaureusBabylon inmanudoniini inebrians omnê terram. A uino eius biberunt omnes gcntes,ideo eômotæfunt.Etfubi' to cecidit Babylon,côtrita eft.Calix ergo aureus côtritus eft: quia Babylon coninw eft,quç eft calix aurcus.Sed ^uis aui o fe iaifîet amp;nbsp;predo,in domini ó^ipfaeftpoteftstc. Deniq? diuina indignatione côteritur.Qua rarione calix aurcusfquoniam quiauerita' te déficit,quæritillecebram,ut fpecie faite precioia ad bibendum aliquospoftitillicere. Conftitue ante oculos tuos pompam huiusfeculi,uide fpecioiàmillecebram, fed inane gratiam. Non fedueant te aurea uafa ôé argen tea. Habemus amp;nbsp;nos theiäurSinuafish' dtilibus.Vas Äpoftolorfifidile cft,ièd in eo thelaurus eft Chrifti. Vaeßcctammancfc* ôantibus. Aurcum cft hoc uas,poculum eft, amp;nbsp;in eo poculo uenenS mortis,ucncn3 Ifi bidinisjuenenum ebrictatis.Hoc qui biberit,commouetur amp;nbsp;cadit. Commouctut non (olum corpore,fed ctiam corde turbatur.Commoueri enimpeecatieft.

De magna ebrietatis deteftatione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.XVi

Eniq? Cain exiens à côfpeôu dci,habitauit in terra Naid,quod per interprequot; D nbsp;nbsp;nbsp;tationem fignificat comotionem. Ergo qui calice aureo inebriatur, petcato

mouetur.Quid te fub maledido conftituis Gain illius parricidat, ut tremen» atep profugus mouearisr' Sed amp;perfecutores domini tranfeuntes mouebant capita fua. Exagitabat enim eos fpiritus nequam,qui repleta à fe corpora mouere confueuit. Et il-le cum defuerif,tremor definit: ebrietas autem perpetuG dat tremoré.Sudantuino cot' pora temulcntorum.fi Icuius eatetigeris, exprimis uinum. Ebrietas fometunilibidiniSj ebrietas incentiuum infaniæ,ebrietas uenenum infipientiae. Hæc fenfus homimimmUquot; tat formas,per hanc fi'unt ex hominibus equi adhinnicntès.Siquidemnaturaliuapo* recorporis calidi, ÔCpræter naturam uini calorcflammati, cohiberefeno queiint,ail» beftiales libidines excitantur,ut nullum tempus præfcriptumhabeant quod doccatin* dulgereconcubitui.Vocemamittunt,colore uariântur,oculisignefcunt,oreanhelànt, fremût naribus,in furore ardefcunt,fcnfu excidunt.Hinc phrenefis periculofa,hinccal* culi grauis pœna.hinc exitiàlis cruditas,hincUomifus frequerts femefas epulas cumin* ternorum uifccrû cruorcfundentium.Mentior nifi eademdominus pérHiercmiamIo cutus eft dicens i Bibite amp;nbsp;inebriamini, uomite, amp;nbsp;cadetis, amp;non cortfurgctis.Hinc ctiS uanæ imagines,incerti uifus,inftabilis greftus,umbras làepe tranfiliunt flcüt foueaft’ N utat his cû facie terra,fubito erigi Qc inclinari uldetur,ô^ quafi vertat,timéates in feci/

tludi.Mutmuï in auribus tanquam maris fluciuantis fragor,ÓÓ refonantia fluóiuiittora.

dotmientes litigant. Vita bis fomnium eft,fomnus his mors eft : excitari nullis uocibus poffunt quantolibet ftimulando impulfu petas, nifi refipuerint, euigilare non pollunt.

VndebeneHieremiashuiufmodihominem tanquam fuperfluam creaturam denendu putat. Quid eft homo ebriuSjdift fuperflua creaturadtacp fie ait *. Sicut netum lazer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hier. 48

fleo te uitis,quia deferta eft ciuitas laz er .Et infra : V inum erat in tor cularib us tu^ ’ rquot; nenoncalcauerunt,metidicautemnonfecerunt.lazerjMohi,Ticine,Piccot a petflua eft.Moderatio enim naturalis eft ; fupra menfuram quicc^uid eft,fuperHuum n a^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

Vidautem obteftationes potanriumloquat f Qy-a memorem qurc uiolate nepbas arbitiantutf B.bamus.mqumnt, pro falote amp;t|uinottbiberir,fitreusmdeuotione.Vidciuren^ttonarnareimpermo cius falote no btberit.O piç deootionis obfeqoio.B*amos cnuuitt,procotnttûoittote,proftlioromfanitate.Et haîcootaa eum p nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g,

cant.rratilUquicaliccsadfepulchramattYtSdefetont,at(?tlltcinuerperambvbünt.« alitetfeexaodiripoffenôctcdont.OftoltitiamhommoqutEbrimtem.facriReiumpo tant’.t|utafttmatttilloscbrietateplacari,(poiteiunio pâlottesfuftmcrc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- .

dettttetnperantiaeonoionttouimusadtormentaoemffefDomperebrtetaedcmpe-àoamp;(u„,,,„i,„iddteetenï,nefeiebanr.Vndeplert(ïbonttodteeseaqo^ tetttdiaafittt,eltc tenenda ad crimen non potauetonl.Plern? «tamytno^ul nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut

qut.leotamp;t,oUtormentanóelteionluocêprod.t,ortts,eosterttatttblben^^^ triaftat5iemcioiomAfenrtonisfoçprodantconflha.Virtusemmpleron^^^ dolorem,fidetttaotèvotisexclodit.Cognooipleroitpbmcoltsexuleeratotno^ neptte,lt;iobinter,^athostemt.qoodlateree«ptebat;Qo,dtetexamaod.ta;Mlta poc«li.Wp,oftootiienuseireutdetor,tpoódtnoïahom,nutanquaeoperhftola^ italesuiitafanduntur.l-losbomtnesanutresuettustefttmaueTnn. nbsp;nbsp;nbsp;am p

itttmodetatattansfofio fit,fatperumpontor.Ver cornu etiamfluenttamfaocesbomino utnaàecurtunt,2lt; fi quis rcfpiraucïit, commilfum fiagrtrum,folutaactes, ^o mo us betot Attoadecurrens àVibano cautes rompit SC foloit, quomodo molltbus putat ne-quaquamnocere uftccribus uinolentorumimpetus fiueniorumÆlep rantos quoeç e-runbptomolcidebaotiteaqoatplutimom.eofdcratamcnadfedandamfittm moderato potueft'econtcntos.Sedfiforteabaliquo cauponefuerimmercedefiauàatt,tn tes,replete concauum promuteidis, nonutbibant* fed enundant, atcç tta momen inundationibusitrigarecius tabernam,dequofeputarintuindicandosiotccantur a poturrt (ubitolacus ,ac r ep ente f unduntut ,n.atant omnia.Cui non mnum, tam rmmantA beluatum corpora fupcrfiuum nil tenere?

Quomodo eiiamfœminae ufcç ad cbrietarêbibant, 8lt; inde in platers rtmcrcctm ' dosuirisfubeonfpetfiuadolefcentulorumintempetantiurnducantenoroSiEt quiàbonifitfobrietasgt;quidmaliintemperanria.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;Ed quid deuirisloquamuï ,quando etiamfceminae,quas oportetfollicitiore

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8 nbsp;nbsp;nbsp;caftitatis jfobrietatisf^ adbiber e euftodiam, ulcç ad ebrietatembibunt ?E) c-

inde fur gentcs,quas ctiam inter fecr cta domus uel audiri ab aliens non con vienitueluideri,prodire audent in publicum non uelato capite,uultu procaci. Apo* t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftolqa wrlietes taeeve etiam in etclefia iubet, domi uiios fixos ptseeipit intetrogare,

V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Wlx

ïllaêinplateis inuerecundosuirisfub confpecftiiadolefccntulorum intempersntiS c ros ducuntjiatftantes comam,trahentes tunicas,fciflac ami(ftus,nudaîlaccrtos, pbw tes manibus,faltantes pedibus,perfonantes uocibus, irritantes in fe iuuenum Hbidin^ motu hiftrionico,petulant! oculo,dedecorofo ludibrio.Specftat corona adolefcento, fit miferabile theatru.Intcr faltantium ruinas ÔC fpedantiûlapfus,cœlûimptiro natur aipeiftu,terra turpi iâltatione ponuit,qug obfcœnis cantibus uerberatur.Qpo do patienter loquar,pie praetereâ,conucnienter defleam f Vinu nobis tantarö aniæ^ damna intulit. Etenim fi uinu Sgt;i mulieres difeedere à deo façiunt,quôd uel ebrietas, libido praeuaricationis illecebrae fint,fi fingula ac feparata hacc faciLinqquidBCiunt Bcfti i tf tafVnde non immerito ait Sapiens ante nos quidam : Mulier ebriofo,ira tnagna^UH' autem mirum fi uino decipiuntur animae foeminaru,cum omnes illç tribus patr^ de petra biberent aquam,manna manducarent,gentes ualidiffimas uincerent, «• no ' rat in his ullus infirmus : ubi uero carnes defiderare coeperunt, ÔC defiderijs in AegyP conuertebantur, nequaquam extotmilibus hominumin terram promiflionis pr^ duos peruenire potuerunt f Itacp quid boni fit lobrietas, quid mali intemperantia, । colligi datur, quando qui murmurabant,requirentes Aegypti delicias,a mordebantur : quando per maris rubri tranfibaiit femitam, aquam bibebant. Nos go uereamur exemplum, nos fugiamus delicias, ne nos futurorum bonorutnadep» ne defraudent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Quid fibi iperare debeat bene pafti dC luxuriofi, amp;nbsp;de uifione Tyri.Qpodtÿ ma re nulla neceflitatc,fed fola Humana intemperantia inquietatum fuerit.Etquo^ tnodo luxuriofi nauibusaftimilentur.

T quid aliorû utar exemplisc' Ipfi bene pafti ac luxuriofi quid E nbsp;nbsp;nbsp;diamus.Inducit enim eos Efaias propheta,dicentes : Manducemus wbgt; ’

mus,eras enim moriemur. Meritoep exclamat : Vlulate naues Cartnagin'’ quia pcrierunt, Ôô nôamplius erunt. Quod eftdidium deuifioncTyri, qua luxuriös urbem cognouimus.Ideocç nona uifio cft,nó feptima aut otflaua, quod ea_ ftodiat,nelt;ç Euangehj gratiamxum ÔC fabbato legitimo ignes libidinis adolerc litum,amp;Euangeli) fcrie octauus dies refurreeftionis illuceat.ldem autê dies primusa j O(ftauus,quia dominica dies in ierecurrit.Luxuria ergo nec fine habet,nec difciplinæ,luxuria feminarium ôdorigo uitiorûeft.Necarbitremini meaduerlusAç ftolum dixifte,quia ille ait auaritiam radicem elTe uitiorum omnium : quoniant ipfius eft mater àuaritiæ. Etenim cum exhauferit quis luxuriando proprias feco“* quaîritpofteaauara côpendia, Audiftis Hodie quidledum fit : Mercatores,inqmV nicum tranfmeantes mare. In aqua multa femina mcrcatoru, ficut meflîs quædeim • Vicinæfuntiftæciuitates,Tyrus,PHoenicè,Sidon: uicinaEUtlocis,itaÂfuitîjs.M^*^‘j’ ris ac negociationibus periculofa transfretatio maris.Lucella quærens folicita

mi'nû,inquiéta conucrfario, ÔC quodam fèmpcr in turbine, uentis ipfis mobiliôt uoluitur,huc atcp illuc fepe iadatur. Et uticp accufatis crebra naufragia. quis gare compellit Quafînon inuidia opum Sgt;C terras faciatis intutas, QC adlatrociniôP timos excitctis.Mare no ad nauigandum fecit deus, fed propter elcmenti pulchn^ ncm.Latius pelagi fudit æquora,certe utfretoinduderet terras, nelongius ^xul errares.Sed tepeftate iadatur mare. Temere ergo no ufurpare debetis.El^fl’^^ innoCens niliil deliquit, temeritas Humana fibi eft ip la difcrimini.Deniqpquinon^^-gat,nefcit timere naufragium.Dominus dixit : Donù'namini pifeiû maris,non u/gate in flucftibus.Denicp ôd prophetalonas, qui mifliis eft in Niniuem utpoetu^^®? prasdicaret,quia uoluit nauigare ut fugeret à facie dei,tempcftate turbatur, amp;forte, dusamp;iacftatusinmare amp;exceptus aceto eft.Prophetaquoq^ Dauidaitcumdo^'f hominem cômemoraretgratiam : Omnia fubiccifti fub pedibus cius,ouesamp;boU^ niuerfas,infuper ÔCpecora campi,Volucrescozîi,SC pifees maris,qui perambubnt _ tas maris.Pifeibus dedit no hominibas perambulate iemitas maris.Ad efcam ttbn'’ datum eft,nó ad periculum:ad cibum no ad mercatS utcre.Cur tibi periculumg^’b^^

ra fecretaf Cur poftremo ïàpius fukare atc^ exarare fluôus impatiens nauta ।

Cut tentas frequenter innöxia æquora,irritas procellas •: O inexpleb Js auaritia mcrca ' toruin,Gedittibi pehgus, tnare inquietudinê tuam fme non poteft tonens recurren tibusmetcatoribuse£aratû.ErubcfceSidon,aitmare,Tanquamfattgatiekrnennuox Ep.xj ifta dkêtis eft-.Erubefee Sidon,hoc cft,meos fludXus negociator arguts,cum hs tpfe bu-âibus inquiçtior : amp;nbsp;erubefee uelpudore, quoniam penculo non mouenis. V dictes uentifunt,quàmueftrac cupiditates.fUibabent diftudiakriantunEt cum ociofatempeftas eft,nunquau^r.a fatutundafubremige,quæquandocçquiefcitaflamine.Nonpaïtumu,inqu^^ peri,necenutriuiiuucncS,qüid me inquiétant quos ne CIO,quos nbsp;nbsp;nbsp;^.-,..v,aCTinis Car^

Liinem,«luhte quiinbaLatis infu;as.Suprà dixn: Vlulate nau^ ibagjncmetenimTyrqcondideruntjöUdcoCarthagincn es nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„«tiorâ détériorés

àitorum,transfufa infe dccolotafucceffione nequitiae, pe irnor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iaôantur Sd

ba:tede;.Etbeneluxutiofosnauesdixit.Sicutentmmæuento,ua^^ uinoAninfulas repleta potu nauigant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itritur mercatorû fe^

ôibus cbtictatismecner diemnec per nodiem quiefcunt.Horum ignui me ca we;;*,Zcffisinflua,buscft5naHuaentaÂaboresfuosr™^^^^^ lantlnaQuaeisfesesnuUuùt inaqua meffisexubcrat.Fruöusiphs maquaclt,nu ZÂ(X^nd:Kaelir.»in^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

tionem.iruoquifeminabatincoelo.Sed eft ôC bona terra, m qua q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cç

ftuâuseicceîeftisoriaiur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. t' • ' a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G^iAtnaainti

Quisdicatut cantusmeretricis,de quoinEfaratErrtqp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gz

N nbsp;nbsp;tir in iba nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y^^äete quSbus ueïbis utatur propbeta, nec refu

tus,vnquvt,ut canticummerctncrs.VrdeteQ^aeuXum prophéties annun^ cantat c ,dicat'.Ec c e T vtuseiuitasmerettixobbta,bc. cra«ontsrrnpXetumeft.Etfubrecru Recipe c ü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d^ S^

necnban2a,rauhacanta,uthatmemonatuvbtp V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÔCinbonum canticû

ucummctemcis,Slt;uiVitatione€acreU^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tofue i

RaabdbusmerettrcrsaccrpercquscxpXomote^ rnrnusart;Cantaurmusuobrsamp;enor^ahaibs.EtH nouü,cantate domino omnis terra.Hoc cft cantrcu metettrns, inÄdan\amp;(.Euatettacantauit,mctetrixinpopu\onatrcmu, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, o nbsp;nbsp;nbsp;g/fpniorem

masfecitmetctticcs-.àequibusdiôumeftàdominoXcfua r - j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q^cmiamtam uwttb.ii

popuiumdeitVubhcaniamp;metetriccsptscedentuosmregnu mikvicovdcmhabemus dominü,qui ctiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;°n quot;nbsp;gt;nbsp;- p^enuamur Ouid'

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;QuantomagisnosopoïtetfepatateddiaboXo,fifeiWedifeermta nbsp;nbsp;tv o. nbsp;nbsp;r u mu

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciaXiquando obnoxipiam nó hmus•. confugiamus admcdicu,quruu neta upetrora c

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tauitEtfvquidfupe;ebacetXaitatis,medeXanódeerit.Etfiqurdmrutrsfecrmus,memot

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hó exit quifemeX donauit.Xàt ti gtauia deXiquimus,magnu medreu rnuentmus, magn^

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-XX _____ •___Ai/^itAratcAutrxeccat-am'AanA.VïïiuC'*

citutntu,ûîAot\,ùttva\vs e’îk dotnvnusjfeà tuiçfe ueaxXu es.V eccÀÙs tuu uenunàatus es^

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïcàvtùc

33^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSII

’ redime te operibus tuis,redimc te pecunia tua. Vilis pccunia,fed preciofa eft dia.Elecmoiyna,inquit,à peccato liberat.Et alibi dicit: Redemptio uiri,diuiriæ eius. inEuangelio dominus dicit :Faciteuobis amicos demammonainiquitatis-Etuenen frequenter antidota temperatur,boc eft,uenenû ueneno excluditur, Veneno pellitur, uita feruatur. Fac ÔC tu quafi bonus difpenfator de inftrumento auaritiafW*’ diummifericordiæjfynceritatis gratiam de corruptionis illecebra.

Quomodo intelligendum fit illud prophetç i Ecce uenit dominus diiperdc' re orbem terrarum.Et quomodo athletaf fimus,quibus multis certaminibus in ftâdio currendum eft pro brauio,amp; ideofobrietate, ôi. âbüinenttxexerd'

tio nobis opus fit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap«**

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vdiftiquid lecftumfit hodie:Ecce uenit dominus difperdcrc orbemten^/

A. turn. Quafi manu fànôus prOpheta demonftret, quafi oculisaduenicntcuP dear iudicij diem,ita dicit : EcCe uenit dominus difperdere terrarum orbem Imô quia in fpiritu prophetis etiam quæ futura funt, tanquam præfentia reuelâtur, idf quæ uidebanc,nobis quoqt demonftrarecupiebant, ut nos ad conuerfioncm ab error« reuocarent.Nec tarnen quifquam frangi debet cum audit, quia difperdet dominus op bêrerrariï.Ne forte dicat,Efto,nos grauia peccata comifimus: quid orbis deliqui^çu^ ccelum,quid terra,ut ßCillam difperdatCcur périt tarn pulcher ornatusCSedanguftfid animi,iftiulmodi opinio.Cgterfim fi' altius ipelt;ftes,inucnics hoc efle pro nobis quodpd tas efle contra nos:iudicabis hoc clfc pro mundo, quod aduerfum mundum arbitrant Non femper ftadium plenu repertu ell fpedtatoribus, non femper cercaminibusinq^^ turn,non femper concretû puluere: fed quando certamina,tunc populus in fpcclacalo» ludtator in icammate,puluis in ftadio. Vbi deeurfa certamina : couentus foluiturjdike' dit unurquifcp,aut uitftor ad gratiam,aut niefius ad opprobrium : euehit corona uitHore, uidlum premit ucrecudia,angit iniuria. Si quis ergo poftea ingrediatur ftadium, uidcat uacufi cclebrifatis,dicat 3gonorhctæ,curuacat ftadium:quot; cur filent certaminaleur folcn nia ferianturC Refpondebit qui agoni præeft,oportet feriari athletas, oportet fpeóatO' res requicfcere.Qui cnim laboris eft frutfiusjiifi requies poft labore i Similiter Si orbis terrarö aliquando folucndu.s eft,ut fit requies fatigatis. Athleræ fumus, in quodaml»quot; diodeccrtamusfpiritali.Denicpbonusathleta dicebat:Falt;ftifumusfpedaculumhums mundi.Et alibi : Sic curroinö ut in incertS: fic cnitor,nö ut aere cædens,fed caftigocof pus meum.Et alibi; Superiora obliuifcens,ÖC qusefuntpriora appetens,addeftinatülc-' quor brauiü.Athletae ergo fumus,legitime certandum eft.Multa certamina funt: 8iqu* hodie uitftus eft,eras fe reparet. Ante ad brauiu contendit, poftea ad corona. Nunquid athleta ociouacat,cam femel dederit certamini nomen fuumcExercetur quotidic,un-gitur quotidie. Ipfccibus ei agonifticus datur,difciplinaexigitur, caftimoniacuftodit. Et tu dedifti nomêtuum ad agone Chrifti, fubferipfiftiad competitions corona’,medp tare,exercere,ungere oleo lactitiæjunguêto exinanito. Cibus tuus, cibus fobrietatisfit, nihil habcar intêpcrantiæ,nihil luxuriæ. Potus tuus parcior,nc quid ebrietatis obrepat: cuftodi corporiscaftimoniä,ut poflfis efle habilis ad corona,ne exiftimatio tuaoffendat ipetftatoris affectü,nc te fautores tui negligentêuideant Qi deferant.Specftanttcarchan gcli,öt poreftafcs,amp;l dominationes,amp;illaangdorüdecem milia milium. Sub tätisfpe-dtatoribus erubefeere cöfideradcdccorofum fit.Ingreffusftadium puluere rigorem animæ tuæ excita, lacertos excute. ProgrelTus in fcamma,neccflre eft ut excipiaspuluc' rem,fubcas atftiui folis flagrantiam.Grauis »ftus,fed dulcis uitftoria.Molefta caligopul ucris,fed fpcciofa rolerantia.Nemo ftadium puluerulentus ingreditur,fed puluerulen' tum reddunt cei tamina.lbi colligitur puluis,ubi palma proponitur.Nemoiterumniti'

dus coronatur : puluerulentö decetuióoria. Vem' ergo domine Ie(u,exeat corona tua, admitfc uióores in requiem, uicfîos ad compundlionê. Et fi difpcrdiden's orbetn terra-rum, plura funt inuifibilia opera tua, quac uidtmus. Quianguftioris eft animi,inanon ceinir,doler quod difperdasorbem terrarû.Sed quinouitfpeâare quaî inuifibilia funt, Mdtth.t gaudet utucniaSjôC omnes liberes.Gaudent athletæ qui pofïùnt dicere ; Veniat regn3 Rom. 8 tuum,fiatuoluntas tua ficutincœlo amp;nbsp;in terra. Gaudebitcreaturamundi,utàuânitate

mundi ißius libcretur, quæ nunc congemifeit S)C parturit, quiauanitati etiam ilia créa-(ura

totafubicólaeft,doneemuUipHceturadoptiofiKôtum,ôdtotius córpórïsredemptio complcatur.lnbono ergo difperdet orbemterràruiErit etenim cœlüm ftóüum,SC nox i.Cor.j non er it ampli VIS. Deniquereueiabit, inqutt, facietn eins, utreuélàta facie fpeôemus

glonamCbïifti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• j c

Quarationc corpus noftrSieiunt] s caftigandum fit, coibéflationesq indecorac w giendx,nefuccumbentes inftadio,exortes ueniæ, mültis fautoribus mœwr e arte tamusiEt de ablutionc aquæbâptifinatis,quod($ féftinandûfit ad gratiâ. Cap.xxi t

Ê)uertimüs ergo inftadio conftituti qüantis aut deleiftationi aut doiori en-K nbsp;nbsp;mus, Oui nuricàutores nobis font, ne pro nobis incipianterubefcere.K^ _

enitncritgàùdiûinco21ôfoperunopeccatorepœnitcntiâagête,uaentm - nbsp;nbsp;.15

ftitiafuper uno peccator c,fi exors ueniæjcurfombuius uitac confecerit. Caftige^us er cocoïpusnoftrûieiunüSjfogiamusindccorascomeffationcs.Caucamusneno tuï,Vlulatcàuino.NcucniatMo7fes,amp;Leuitas aduocetiSlt; q^îc^”^ num armatam dexterâ gerat,feparet fe ab bis qui manducando amp;nbsp;bib endo graura nbsp;nbsp;-

ttaxnepeccata.ÉtbodieMovfesuenitcûkxrecenfeturiMoyfesuoca^cum exp pit Apoftofosdocct ut feparemus nos ab Omni fratre inquiété agente, ercu vam gladiofpiïitafoquicftucrbûdei.Nonfratris,nonpropinquiacoptamusper^fonam, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

omnêimmundûàCbriftifeccrnamusaftaribuSjUtemundctamp;corrtgat ap us , àdfàcïamentaCbïiftirediremereat.Si quisaûtnon eftbaptizatus^ ecunor conuer a , ÔCiemifoonêaccipiatpeccatorû.fiquidêbaptifinusuefottgnis qui apecca nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

lt;luuCteiau«ni™eàfpiritaWp3zat.D€nilt;ïhSctvpuVegismRegnorohto^^^ nies,ubiHeliasfopera\tarebgnaimpofoit,ÔCdixitutmitteren ^P^J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?/

ÔCdmtAletatètertio.ôCiterau^runttcrtiôi ÔC cummanaretaqua,precatus eftHefms^ ignis defcéndit de codo.Tü esborno foper aitare qui abfocns aqua, cuius cxurit œlpa, utuitaïenouct,LignûcnimôCftipu\âconfoiüitignis.Nol.itimercigneperq^i m -natis.UeotibiàicL.Acceàiteaddeùm,etfifominamini.Sufcipiteiugi^ limete,quiaiugumeftvfeftinate,quia\eueeft.Nonconteritcofia^ed^n^^^^^ bitatisïquiàproctaftinatis'rb^onaftigàtceruiccuincu IS, necett^ttate confttingfofcduoÂuntàtêboni 0P5Js dir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ çj

iis?Omnetempusopportunûaàindu\gentia.Siaunttibi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

uenias'.ftdiamexigSNemodiftat,nu\fosexcufat.Redemptioanim^promnttt,amp;ne-mô{eftmat.Iôannlsinpoenitentiabaptfoabav.8£omnisIudxacoumiebatvGbriftusba ftid.5 ptiïàtitifpiïità,GbriftusgratiadifpëfatjôCcutnfafti tocoriue t . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-«ân

demônfoauitRdias,Slt;cl\ûaperuitqüoàfoitdaufomtrtbusannis,ÔCf^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,.Ke^.i7

fmtcoAumtaminamp;usp«fiàà,feà»V«uitfià«5«*MSlt;««AacccduhommvVus. D™cçBno*,içtusJcoAaAAt«adzürumÆMapc™tHdm,quuaptuscftœr tuimloEtaospouftisbeendete,grztaconfequzmmi.Quoutççaide- nbsp;^^4*

kS»tionts-Q/ourcç»dcomÆittoncsrtnftMtadict,dies.damdiSeKgmvx,moïSgt;ï- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

proçinœnt.(^isdikt^iuKmftgt;inonraMt,o«aç«usCum,nomd-iidOTonfttM\a-men, nolo tam cito me r edimas no rriibi adbuc öpus eft r egno ccdefti Nonne no c i-citQuiex.cufatfeabaptifmatet’Adquantägratiäu0carisobomo^purgaris,oCnon^ugt; rerisvfanaris,S£nonddVesireformaris,fednondiff0\ucrisvidümortisnonexcipis,oCre-formsEtadbucdiftimuXas,adbucexpedasutüfoasfecuXö ,poamp;catcreferuasdeo^ An ignoras quodCainpr optcreadifpbcueritfacrificm, qüöniariönprimitiua ootutit ,\ed primitiuisipfeperfunftus eft.,de\equentibusmunus dcö tentàùit Onerrev f\Devaütprtgt; mitiarumfuarum dbXatione prxXatus, meruit infigni pietatisXdudàri or acuid ?

Quodbumditer ac patienter uir iftciuftus ,mifcricors, bCbofpitaXis tuXerit captiuitati^ atrumnam, quam ob uirtutes quibuspraeditus fueratfuhrst, comunemmagis iniur ia qnampriuatamddVens.Quodqnubumbumanitatis ofbciüiWo fitpr eftantius quod defondiscorporibusconfertur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cai^

33S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.------ DI VI AM bro S II

De comendationç fanô:i uiri^qui dum cædtatem incidit,non ingemucrft,ttcccôttlt;]’'^^ . nbsp;nbsp;ftus fuerit.Èt quod diligêter cauebat ne quid furtiuum domum fiiam intraret.

etiam pecuniam quam proximo fùo cômodauerat, in tanta indigentia non P^P^r’’ rit.Quôd præterea in hoc quod pecuniam commodauit,amp; non fœnerauit, iujh ƒ uauerit officium. Et de duplici fœnorc cum deteftatiÔe execrabilis acmali ÔCcommendationeboni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

De deteftatione duritiæ Si fœneratorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• '^ua

Qua ratione fœneratores ludæ Si diabolo comparent. Et quid fignißcetur nomin* creditorisjdebitorisjfœnorisamp;fortis.

Quomodo pecunia fœneratorum nunquam quiefeat. Quomodo etiam impruoen recipientes fub ufurismutuo, ftatim multos acquirant amicos, cum quibusopƒ Si fplendide conuiuent, qui tarnen exhaufta pecunia foli fœneratori dilacer^adir^-linquuntnr.Et de illorum fera pœnitentia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rvfiti

De nequitia fœneratorum,qui aliéna damna arbitrantur iualucra, Si quomodo iiW _ ganttedoriolûfuæiniuftitiæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re

De increpatione adolefcentû, qui fub ufuris pecuniam mutuo recipiunt, Si de remedium quæruntEt triltis his fit facies creditoris occuriàntis.Et deinducî)sp eos poftulatis,parum tamén profuturis.

Quod pro paterno debito nonun^ liberi inaudîioncm deducant, amp;publicefubna ucndant.Et quomodo obligatus fœneratoriuenditus dicatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C^P‘

Quod fœnerator pcccati noftri diabolus fit. Et de copar atione ipfius ad ufurarwni-j^ quod idem fit exadfor quife creditorem appellat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Qiiôd à fœneratôribus defundîorû cadauera aliquando teneanturpropigno’^’A tumulus dcnegetur.Et quod nihil intereft inter funus ÔCfœnus, inter mortem^æ'

De ufura ab alcatoribus exorta.Et de inuiolabili lege aleac, cui fubîjciuntur ciffimi homines, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ç^P‘ J

De odibili fœneratorum exadlione. Et de uarqs uocabülis ab eis fub honeftatislp excogitatis.Etquôdfœneratoris pecunia fit Echidna, ÔC imiteturnaturam

Vnde dicatur ufura.Et quemadmodûfimul nafeatur Si enutriat, Siiam natapai fempercç inexplebilis atq; infatiabilis fit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qp'

De ufura diuinalege prohibita. Et quod fecundum Catonê fœnerarefithomii^'^ dere.Quodq? omnequodpræterfortcm accipitur, fitulura, quocunq;uocaDU r pelletur.

Qitomodo intelligatur ill ud Deuteronomq, Ab alienigena ufuram exiges, nona fratre.Et de maledicflione ufurarq fecundum Ezechielem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^P' -

Qin'bus dns in Euangelio doceat fœncrandum.Et quod fœneratores à dco j appellent.Et quis poffit elfe bonus fœnerator,amp; quærcrc bonas ufuras. ^^P'jr

An liceat mutuum dantireciperepignora. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^loeï

Quidfœnerandum,quibusfecundumlegis ftatuta,SCquodetiamiuftus^P^ Pjj hocfaccreualeant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘‘Ç^erarC

Quomodo patres noftri gentibus fœncrarint.Et quomodo hodiefaccrdotcsiæ” debeant,

1V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J itiKJiiv ui-unvi u* luuiuuiii i wi^aviaiavaiii y w p vimi w*gt;» nbsp;nbsp;nbsp;, j-^qz

gratorü in rcdditionc facienda,amp; de obligatione molac ÔC lapidis fupermolar’

r XX n Quemfœneratoremimitandebeamus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß.

An fœneratores excufet quod etiam ftiperioresnoftri id fecerint, Si quodanoq*^ ufuranim exercitium.Èt quomodo Thobias neq; pignus necj fideiuflbrêr^^P . Quo padlo etiam quispro alieno debito fideiuberedebcat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xiffï

DealtjsuirtutibusThobiæ.Etquomodomercenariotnercesfitfoluêda. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j |

Qyàmhumilitcr ac patiêtcr uir ifte iuftus,mifericors óC hofpitalis tulerit captiuita tis xrumnam,quam ob uirtutes quibus præditus fuerat fubtjt,cômunem magis in

ECTO Propbeticolibre qui infcribiturThobiaSjquamuisplene uo |d\bis uirtutes fandi Pr opbetæ fcriptur a infinuauerit, tarnen comp en Bdiariomibifermone de eiusmeritis recenfendisôC operibusapud. uosutendum arbitrer,ut ea quæ fcripturabiftorico more digeffîtla M tius,nosftriôius comprebendamus,uirtutû eius generauelut que-darnbreuiario colligentes.Puituir iuftus,mifericors,bofpitalis, 2ô ob uirtutes quibus præditus fuerat,fubqt xrumnâ captiuitam : qua ___ ferebatbumiliter atq; patienter ,cômuncm magis iniuriamcç priua tamdolerrs.Nec{ibiuirtutûfuffragianibil profuiffe deplorans, fedmagis eamübi cotu meliamncrinoïê peccatorû fuorû pr ecio illatâ arbitratus,meruit edidlum, ne eprern ex l^s captiuitatismortuûfepultû dar et, At ille interdiélo nonreuocab^ rnagis incita-batuï ,ne defer ere officiû pietatis mortis metu uideret .Brat enim mifericordise pr eciu, ïnoïtispocna.Talis ftaaitn deprebenfusreus ,uix tande per amicûpotuit direpto patri-monio egenus 8lt; exulreftituifuis.lterû inbis uerfabat offices: fi qmdalimentüoret,pe resrinücumauocibumfumereqquxrens.ltacpcumafepulturafeffusreumillet mendie,açpofitisfibieàendifubfidqs,miffo filio quçrebat conforté conuiuiy Dum couiua aeee;Çitur,nunciatisinfepulti corporis r eliquqs,defer ebaf. nec putabat pium ut ipfe ci-kumt™ac,,cummçuUicocoiçusiacemcxmimc.Holt;:ÛUquotAanuoçus,S!;mi-paire àeïunftos? Siuiamesadtoneiota deducete fokmus,quanto ttragis inittam æter nairrdomnrçroEeaos,undeiamnorrreucrientuttEgo,tnq«nlob,fuveromttctnirrfH rot „ mu™fitui.Q:uisinfi,rniordefutrao,dequodidtferivturjahbv.Supcïmoïtuup\orat_ Ecckftaftesjûtaiv.Coiamp;nientumindomoluaus,corautftuUoiumtndorrtocvuteu. '“*■7 Nibilboc ofRcio pTæftantius,ei conferre quitibiiamno poffitreddcre,uindicareauo-\atilibus,uindicare àbeftqs confer tem naturæ.Berxbancbumanitatem deiunctis cor-poribusdetuliffeprodunturdiominesdencgabuntC

D e cômendatione fandti uiïi,qui dum cæcitatem incidit, non ingemuent, nec conqueftusfuerit. Bt quod diligêter cauebatnexpiidfurtiuum domûiuam in-trarei.Quoàenâpecuniâquam proximo fuo cômodauerat ,m tanta inmgen-tianon poçofcerit.Qubdprxtereainboc quodpecuniam comodauit oC non îœnerauiqiuîtiferuauerit ofbciumBt de duplicifcenor c,cum detenatione exe cïabilisacmalifoenoris,2lt;cômendationcboni.

Amfanaoîeffus ofbcio ptopbeta dumrequiefeitin cubiculo fuo, cadente T depafferumnido albugine cpcitateminciàit,nec conquenusingcmuit,nec dixivBfxcmcrceslaboïummeorum^ Braudari rnagis fe doluit obfequioru, Sg oculorûmunere'.nec caccitaté poenam,fedimpedimentû putabat.Bt cumuicturncr-cedcleuarct coniugis; ne quid fur tiuum domum fuam intr ar et cauebat. V xor bcedum promercedeacceperat. Atilleplusboneffatfquampietaticonfuiens,cuifuadeerant, akimoniam cômodaueratpr oximo fuo, quam toto uitac fux tempor e in tantamdigen-tianonpopofeit .W ixubifef effumuidit, bC depofitumfenecfute ,fnfinuauitn\io’. tam cupiens commodatumrepofeere, quàmfolicitus ,nefraudaretbacredem. Qi^d igitur commodauitpecunfam ,2lt;nonfoenerauit ,iuftiferuauit ofbcium»bAa\um cft niin îcerws, quo quaeruntur ufurx tfednon iWudfcenus malum de que feriptum en t \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Embi.w.q. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t 7- ïotquot;«»

4 o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVIA AI BROSII

Eed.2 9 Fœneraproximo two in tempore neceflitatis illius. Nam Dawid ait: 1 wftus mifefCt«''^ 3 commodat.Aliudillwd feenusiure execrabilc,darcinufuram pccwniam,quodlexprO' hibct.SedThobias hocrcfwgiebat,quimoncbatfiliumnepræceptû dominipiW*^ wt ex fubftantia fua elcemoiynam faccrct,non pecuniam fœnerarct,non aiicrteretfaoc fwamabullo pawpcre.Hæc quimonet,condcmnat wfwrasfœnoris,ex quomultiqud™ fecerunt, multis comodarcpecunias negociatio fuit. Et quidem earn prohibueiWt fancli.Qiio grauiws malumfœnus effeo laudabilior qui illud rcfugit.Dapecuniâfihi bes,profit all) quætibiociofaeft.Daquafi nonrecepturus, utlucrocedatfiredditate'' rit.Qiii non rcdditpecuniamireddctgratiam : fi fraudaris pecunia,acquires iiiftitiaW' . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Juftus eft cnim quimiferetur ÔC cómodat.Si amittitwr pecunia, cóparaturmifencpi^*^'

Dedeteftationeduritiæâi^auaritiæfceneratorwrri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. HI

Vltidifpendijmetunonfceneranqdwmfraudemucrcntur.Ethoceftquo^ Al pctentibus coniuewerunt referre. Horum unicuiq? dicitur: Perde pecuniam propter fratrem amp;nbsp;amicum, ÔC non abfeodas illam fub lapide in perditionc. ibidem. Pone thefaurû tuum in præceptis altiflnnijSCproderittibimagis aiirö. Sed obfurdue runt aurcs hominu ad tarn falutaria prccepta,amp; maxime diuites ærcillo fuæpecunieau res claufas habent.Dum pecunianumcrant,reiponfanon audiunt. Siinul utaliquisnc^ ceffitate conftrictus, autpro ftiorûredemptionefolicitus quos captiuos Barbarisuen' dat,rogarc cccperit,ftatim diues uultû auertit,naturam no recognofeit, humilitatêiup p]icisnonmiferetur,necenitatênon fublcuat,fragilitatc cómunemnónconfideratdW inflexibilis,rcfupinus,non precibus inclinatur,non lachrymis mouetur,non eiuiattbus frangitur, iurans quod nonhabeat, imo ôdipfe fœneratorem rcquiratutneccHitatiDU fubucniat fuis.Qiiid addis duritiæ ôô auaritiætuæ iuramentum fNonabfoluerispen^' rio, fed ligaris. At ubi ufurarû mentio fada fuerit aut pignoris, tune abiedo fuperciHo fœnerator arridcr,ô(f quem ante fibi cognitû dcnegabat,eundcm tanquâ paternam imi citiam recordatus ofeulo excipiqbæreditarie pignus cbaritatis appellat,flere pronibt • Qiiercmus,inquit,domi fi quid nobis pecunie eft, frangam propter ce argcntûpaW'’'^J quod fabrifadû eft, plurimû dämm' erit. quæ ufuræ eópenfabunt prccia emblematum-Sed pro amico difpendiûnonreformidabo.cum rcddidcris,reficiam.Itaqi antequa gt;nbsp;reficcrefcftinat:amp;f quiin iummafubucnirefedicit,ufurasexigit. Kalcdis, inquit, uliU' dabis.fccnus intcrim,fi no habueris undercftituas,nô requiro.Itaut femel det,Heqb^^ ter exigit,SC femper fibi debere efficit.Hac arte tradat uirû. Itacp prius c3 chirogtapm ligat,amp;aftringituocisfuænexibus.Numeraturpecunia,addiciturhbertas,ablolui tnifer minore dcbito,maiore ligatur.T alia funt ueftra diuites beneficia. Minus datis, plus exigitis.Talls humanitas,ut fpolietis etiam, dum fubuenitis. Fœcundusuobisc gt;nbsp;pauper eft ad qugftS.Vftirarius eft egenus.cogentibus uobis habet, quod impendat,no habet.Mifericordes plané uiri.i^icm ali) abfoluitis,uobis addicitis. V U' rasfoluit, qui uiduindiget. An quicquam grauius fllle medicamentei quærit,uos fertis ucnenum. Panem implorât, gladium porrigitis.Libertatem obfecrat, irrogatis,Ablblutionemprecatur,informisIaqueinodumftringitis.

Quarationefccneratores ludæ diabolo comparcntur.Et quid fignificetno minibus creditoris,debitoris,fœnoris Siffortis.

Ppi. $ 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Anc præcipué iniuftitiam déplorât fandus Dauid, dicens : V

H nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;contradidionem in ciuitate, amp;nbsp;non defecit de plateis eius ufura a do us.

Itaqi cum proditionem ludæ iubijceret,hoc præmifit: fiue quod ultra lacri^^ gij inuidiam,coniuratis dominicænecis foenoris crimen accident, fiuequod tantum ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;crilcgium fatis abundcq; ufura feenoris ultum iret.Mali feeneratotes, qui dedeiuntpc.-

cuniam ut intcrficerent authorcm falutis : mali SC ifti, qui dant utinterficiantinnocent tem.Etiftequoq; quipecuniam acccpcrit,utproditorludaslaqueofeamp;iplbbulpen • Ipfum ludam hoc maledido putauit clTe damnandS, ut fcrutaretur fœnerator mus u ftantiam : quia quod profcriptio tyrannorum,aut latronum manus operari folebquot;°J la feeneratoris nequitia confueuit inferre. Dodiores autem ipfi fœneratoriputan

uùateexpeftatur fortis euentus .lllic enim unius captiuitas, hic plurimorum ad icuur.

btfottalTe ideo fors, quia in euentu funt patrimonia quæ fub hac arte uoluuntur. i a-suumôCmemorabile beneficiumdei hocfpecialiter ore pmpheticopr3edicaturc|uo pr , mpatrescontulit,quiaexufurisamp;ciniquitatclibcrauiteo^Etpropricait,Exumris r é rauiteos, qüiaufuræ inferuntferuitutem. Qrtafi diccret ; Ex feruitutis uincu o ereptos rcddidiilibertati.Graucuocabulumdebitorum.E)cbita,peccatadicuntur. c itorcs quoqcriminofiappellant.SicenimSéiftificutSéillidecapitedecernunt.Culpa’tame hahentnomenfuum,utfaaorumdiuerfitatem.Debitaquamuisdiucrfæc^anutatis,u-nurrrbabentnomen,unumonus,unûpericulû.Ncfcitergoquidpofcatinfœhx,qurpe-cuniam petit mutuam; quid accipiat,ignorât. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;• j- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Çtuomodopecuniafceneratorûnun^ quiefeat. Qrtomodo ettamimprudeter recipictrtesfubufuris mutuô ftatim multos acqurrant amreos cum quibus opt pare ÔCfplendidè conuiuentur, qui tarnen exhaufta pecunia foh fœneratort di-lacerandirelinquuntur.Etdeillorumferapoenitcntia.

utacquiratufuramEluéluseftqmd^'^tJ^ns,nonfruaus.Pecumanu^^^^ quiefiitEabitur;uelutfcopuloillifa,itagrcmiumdebitorispereutiq^^^^^^^ bitut ed uùde çroceffit,Cummurmureuenit,cumgemitureuermur.Frequente ame placidumftatuentismare,femper fœnorisundaiadlatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' fXiois.

dos,ueftitosexuu,infepultosrclinquit.Nummumergope is, nbsp;nbsp;nbsp;azi.Uceàinis

HincChar^bdisàrcukepit,hincSirenxquæuoluptatisfpeae,^^^^^^^^ fuauuateiuuadaàedu(ftoscxca,repetend3£don‘msfut erun a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.pn.Xiùdam

latins,quoniamhxc eftpars Ôéhæc elf fors noftra.Etuere fors omnis 1 orum a ’ ' tuautemremanes exorsbonorum,Nontalesfortestibifcripturamonfirauit.V^om_ talesfortesDauidmemoratdormiêdum,dicenstSidormiaüsinterme tas or nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

fi in medio illar um dormiffes for tium,i d eft. ueter is ôé noui T enamcntiqm V te p cupiditasinuoraginemteterrimifcKnorisdemerfiVfet, gratiafpirimli^ citi _ argentum,SC infpeciem auri diuinæ fapientix infiitutione f ormauctA-teiaim tefiimoniumdiuinsfcriptura:pofuimus,ÔCluxuriofumilludcôuiuium déclina , ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utiqpotuit2!Ciftefaluari,fioracu\is coûeidibusinhxtiffet.Keuenamur ramena _

uium,nonut eins degufiemusepuXas,fed cauendasalqsdemonnremus. nera i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peregrinisSCexquifitiscibis,adhibcturnitentesminilVri,magnoemptiprécis ti Vn

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pafcendimaiori.bibiturinnociem,diesconuiuio clauditur,cbriet^idencit. ur t

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uinip\erras,uaeuusopum,dormitin\ucem,uigilanstomniûpiitat.Etenimutin omn s

fibiuidetfubitd diues expauper e,fic etiam egenus ex diuite.Dum denuit interim pecu i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nia,ufiirafiiperfiuit,tempusminuit,fo2.nusaugetur,tl\efaurus exinanir,for6'accumu at,

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Amhr.to.^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3

341 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I V I AMBROSII

paulatim conuiuæ fe fubtrahunt, fponforcs conueniunt, mane fGenerator pulfat adü' nuas,quæritiir diesfolutionis tranfifle præfcifptos,iurgtjs uigilantê adoritur, in fomn*’ dormientem excitât.Non no ft cs quietae,non diesfuauis eft,non fol lucundus. DntW'’ huntur paulatiin dcauratac acfericac ueftcs,amp;ueneunt dimidio mtnon's. PonitcufflUquot; chryim's ornamenta coniunxiam triftior,empta carius,ucndenda uiliusJn âuâioepue ri conftitunnt menfae miniftn,6Cmale' aftueti emptorê aueftunt.Offertur pecunia créa» tortufx,inquit, haec foluit ufurâ.caput debes. Redit exhaufto patrimonie capitis reus, Sc imminuto foenore accipit inducias,triftiores bellicis,quafi poft biduum præliatuniS' In bello enim incerta uiftoria,hic certa inopia.Illic fe clypeo tcgit,hic nudus oceufflt» Illic lorica peftusincludit,hictotuscarcereincluditur.lllicmanustelisoncrat,arm3tia gittisrhicære uacuas offert uinculis alIigandas.Ducitur plerunq? uterq? captiuus.inena bet quem aceufet aduerfum belli euentum,hic præter fe quem aceufet non habet. Nint eft intolerabilius hac miferia,quæ excufari non poteft.Acerbat co nfcientia pondus in--iuriæ.Tune fccum reputat,tunc feripturas recordatur,tunc dicit: Nonne mihi feriptum Pro«. Ç eft: Bibc aquam de tuis uaff s,SC de tuorum putcorum fontibus f Quid mihi cum puttu feeneratorisjubi ÔC aqua includitur Suauiora erant olera cum fecuritate, quam alienx epulæ paftæ cum folicitudine.Non oportuit aliéna quærere.Si inciderâ débita, demeis oportuit fontibus remedium querere.Erantdomiuafaminutiora. Melius erat minify-’ rium deefle,quàm cibum : melius ueftem uenalem proponerc,quàmlibertatemaddicc re.Qiiid profuit quôd publicarepaupertatem meam uerecundatusfum tquot; Eccealiusp^u blicauit.Ègo nolui nutritores uendere,ecce alius adiudicat.Serahæcconfideratio. 1 u dccuitmetuiffetuis,quum acciperes aliéna: tune decuitluccurrere, quöuulnerapnm^ proferpcrent.Melius fuerat in principio tenuare fumptum,SC neceffîtatem debiti,rci w miliaris anguftijs allcuare,(^ ut ad horam ditatus alienis, pofteaexuereris propnis*

Denequitiafœneratorumqui aliéna damna arbitranturlualucra,ÔCquomodo fibifinganttcftoriolumfuæiniuftitiæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. VI

A fœneratoribus,qui lucra iua,aliéna damna arbitrantur:SC difpendio luo putant,quicquid ab alijs poflidetur.Aucupant hçredes nouos,adolefcentu los diuites explorant per luos,adiungunt fe,fimulantes paternam SC auitam amicitiaWi uolunt domefticas eorû cognofccre neceiritates.Si quam caufam inuenerint, accuian uerccundiam,pudorê arguunt,quod non ante defelperatûatçppræfumptum.Sinuerû nullos laqueos alicuius ncceffitudinis offenderint,intexunt tabulas, aiunt nobile præ' dium effe uenalc,amplam domum,accumulant prouentus fruftuû, annuosredituscx--aggerant, hortantur uteoemant. Similiter faciuntpreciolas ueftes,amp;fmonilianobina prædicantes.Negantife habere pecuniam,ingeruntfuam,dicentes:Vtereut tua: detni ftibusempixpoirenionis prcciûmultiplicabis,dcbitûrcddcs,Prætenduntalienosiun dos adolefcenti,ut cum fuis cxpolicnt,tendunt rctia.Simul ut indagine cinfta fcptalue ritingreflus,coguntcuminretia cautionû,laqueos ulurarû,pctunt obligarifibiauituin prætorium,paternûfcpulchrum;præftituit dies lblutioni,dinîmulatur couentio,quan do poteft folutio fuftincri.ubi fatis fecurû reddiderint,repenté ingruunt,ctinftantuenc mentiuSjCaufanti incumbunt dicentes:T u poffides tua prædia, nos noftram pecuniam nonhabernus.Aurûdcdimus,Iignum tcncmus.Tibifruftuû emolumentaprocedunt, nobis nihil accrelcit pecuniæ. Öciofa caufatio eft, laltcm renouctur chirographum.

De increpationeadolefccntû qui ftib ufuris pecuniam mutuôrecipiunt, amp;dc uulnere remedium quærunt. Et tp triftis his fit facies creditoris occurlàntis.Et de induerjs per eospoftulatis,parû tarnen profuturis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Taqtdumprimumadoicfccns nihil putat deueftibusfuisaut polTeuionib, I eflè uendendum, ad hæc facienda pofeit dilationem. V furæ applicanturad lbrtcm,accumulantur ccntefimç.Iam fulpirare incipitjiam malum fuûagno fcere.Die ac nofte ufuram cogitat:quicquid occurrerit, feeneratorem putat: quicquid crepuerit,uocemfibiuideturfccneratoris audire.SihabeSjCurnonfoluisfffnonhabes, cur malû malo adiûgis, ÔC de uulnere remediû quæris f Cur quotidie obfîdionê patens itirf.zÿ foeneratorisVexpugnationê timesfVetus fentenria eft;Foeneratoris 6Cdebxtonsinincc

ßbi occurrentiu, profpcâum amborû facit dominus. Älter quafi prædam requiritjalter

Slt;dcbitorlOccurrentesfibifpeôatambos:teftisaltcriusmiquitatis,alteriusiniurtç.n

Hus auaritiâ condemnatjhuius ftultitiâ.llle greffus dcbitoris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ autbori

tat,bic3eïumnasgt;.Quidfugisbominê que poteras amp;nbsp;no nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..„„m fubito intraré

ÎKnoretu^fimulatfefœkeratorgrauarûfedlibenterrmpertrqqu^iu^^^^^^^^ cinxerit,fecuruspr3edæ .Tu ofculatis caput,ampledf erts genua, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auafipifcis qui

toxicoiftuspaululûprocedens tanquâuiôus ueneno procutn H . îufcinatumtinfixus,quocuncçfugerit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;que régitprçdæ.tuba

uotM,fflebamûglutit,dumcibûquærit.Sedtamebamunonmdtq^ nittccmis,amp;o\u«s.Hamustuustanuseftcreditons,hain nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J . o Charnusuulne

n.AnignQtascyuiafeme\ûbqU€atusnodo,fcmaais,ftfug'a , p çam^japarictestutus tiapoftasfaoiendomagisdeiiriatrupciferetiat^P'Measfaguc^^^^ ÆenôpoffisAnueniettecauoluciltfanaawnDc^

cbïum.Vatemçfancutparcataliquiduerecundiæ, _ „.r ^Q^-isteïnpôïisadfcïibun-fœcundaucndidcïitjdifpendqs onerauerit debitore, v ;«f«vintur iamnoninftru^ tur difçcndi^s damna pr efentis.Mox nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tribuuntur induciæ nô ut prxdâ

mcnta,feduincula.Tamêadbucqu3eïêdiRdeiufrotes, nbsp;nbsp;nbsp;.r ^j.^ç^æ^u^^ofo.Atquid

libciiatismueniat,fedutconfoïtêferuituttsadmnga ,q iuuaTeçoteftalienxcalamitatisacceUiof lamocamie ’ rpvtanüû iuiftebono fpfe quoq côVpeâus otnrrmretugit,amp; utpugûtôusuari nbsp;nbsp;uisilanti eXit obtutu.Redit ■

ftoïumuitatoccmfus, SCfolicitus ubimabcpie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quietêinferre.R-Cdit

païamsadmnculajeditmoïtêoptans, cogitans eatiDt i nbsp;nbsp;a^rJneratorisfeæriàeuin u •

miferefcipfec0demnans,quoda\ienapccunmnorefug ’ ^j.^j^^j^saquâG^oç’Qutd xcïit.Oquâtosmifeïosa\ienafeccïûtbonafQ^td,rnqutt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÔCneccffitaûb.

mquânbunbvbevcs calice fotneratorisCMulti,inquit,mutu nbsp;nbsp;nbsp;o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;con

confulueïûr fuis,amp; pecuniar cddiderüt.Et quâtifç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;® veminiKcris oppetiffeCNu-

fideras,bosnöcnumerasdlt;eminifceriseuafiffedbqtJO^o ^àeÇoïntttatctâàcàecorofç mosreddirosimputaSjVaqueosappctitosnbcbputasc’'^os nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;expetito

conuenrionisplericçucrecundiores ad.contum.cViam,vragt nbsp;r pq^^^pextimefeenres.

intérimprîcru\erunt,oppïobïiumuitîC amplius quamt^rtis , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;publi-

Quodpropaternödebitononnunquäliberiinauc ion -i-.ygj£^catuY.Ca.vitl cefubbaftauendâtuï.Bt quomodo obbg^rus feeneratorr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in auéfionê de-

\diegomiferabdefpe:lt;ffacu\um,liberos pro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p^^tticipesfucceffionis'.ÖC

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V nbsp;nbsp;nbsp;duci,amp;.tcneYicalamitatisbacredcs,quinoncT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;get,addiert.

boctaYnimmaneftagitiumnoncYubefceYecYe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p^^Cumptulicita-

îsl.ea,mquit,nutYitipeeunia,pYO alimoniafcYnitutemYe^S ;vnmCYitobaflaagitatuY,u-tionemfubeant.AgitetuYbafta de pYeeqsfinguloYum.vSon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pofeituY .Hxc eft.

bi caput quxrituYtnon immerito ad auftioneYnpeYuenttu , fcencYatorisbumanftas,bxc debitOYisftultitia,«tblqs qut nbsp;nbsp;_p^o\utnen.to b^reditatls;

beYtatemauferat,proteftaYnentoeb\YogYapbûdimftta^»V'® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vjn^apbard

fyngrapham ohiigationis.Quid fibi irult paterni in liberos fcrïptura malediói,uWn'*^' lacltimpij offenfapcccanVAnpoteftdurius ah'quodefTe m31cdi(ftiim,grauiïis(}fcruiquot; num. Et dia fæpe poft mortem habet defuncftus cópendia,quod non fpecftatnuiedasn Horum. Vendit plcruncp pater liberos authoritate generationis,fcd no uoce pietatu. adau(ftionempudibundouultumiferostrahitdicerts;Soluitefilq gulæmcæfuiT'pt^”^’ foluite paternæ menfæ precium. Vomite quod non deuoraftis,reddite quod no acceP’ ftis.Hocmeliores,quodueftro precioredimitis patrê, ueftraferuitute paternaemitis« bertatê.Efto utaliquis quifubucnirepolïit,accedat. Quis tantam expleatcharybdiffl-quis rationes fœneratoris agnofcatc'quis auaritiâ fatietc'quç nóifte preciacxaggerct/U uiderit rcdcmpfores'/ Non enim fuo magis lucro quam alieno detrimcnto pafcitun Vc raprof ecfto.ueraeftjUtpotedei, diuinafententia, qui cum iratus eftè propter impictate populi ludæorunijquod poft deos alienos abirent:Cui,inquit,uendidi uos foencratori» V enditur enim qui obligatus fœneratori fuerit, ôu uendit ur non uno precio, fed qnot*' dianoîucnditur non cum dcfinitione, fed cum accclïione diurna. Noua uliirarûauAo per mêfes fingulos,noua fub quotidiana licitatione uenditio.Qiii plus obtulerit,trahit; femper uenaîisaddicitur,nunquamquafi uenditusæftimatur. Magnaigituriiiscœle-' ftis fcntentiæ.Non fan's iudicauit dominus dicerciCui ucndidiuosfled addiditfanera^ tori.Offenfus nihil potuit grauius inuenire,quo iudicarct in perfidos. Dereliiftus ftulatjCur itafugerintfalutis authorê, quafifœneratori cos alicuidominusucndidillet, digna pœna.Dominum relinquentes habent ferui quod amplius qua'm carceris pœnas amp;uinculareformidêt,habcntliberiquodpaucantproIibertatisincuria.SimulilIiid3d'' ucrtc,quod fœneratio præuaricationis materia iudicata fit; quod is facdcreccdatado' mino,qui fœneratori fe potuerit obligate. Fœnus cnim radix mendacij, caufa perndiï eft.Ego,inquit,uos non uendidfSC peccatis ueftris uenditi eftis.Ergo quifefotneratoti obligar,ipfe fc uendit,ôd quod pcius eft,uendit fe non ærc,fcd culpa.

(^lôd fœnerator peccati noftri diabolus fît. Et de comparatione ipfius ad uftP rarium.Et quod idem fit exa(ftor,quifccreditorcm appellat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.^

Vis ifte peccati eft fœnerator,nifi diabolusf'à quo Euamutuatapeccatîob^ noxiçfuccefrionis,ufuris defeenerauitomnegenushumanû f'DeniffiqiW' fi malus fœnerator chirograph5tenuit,quod poftea dominus fuo cruorede leuit.Etenim quod mortis erat feriptum apicibus,dcbuit morte diflblui. Fœneratorer^ go diabolus.Deniq; oftendebatfaluatori ditiitias fuasdicens ; Hæc omniatibidabo,« procidêsadorauerismc.Atuerô dominus æn'siôluroralieni, nihil ipfedebebat,qui Plt;’ terat dicere:Ecce uenit huius mundi piïncepSp'amp;f in me iuum nihil inuenit.Nihildebe^ batjfed foluebat pro omnibus,ficut ipfc teftatur dicensiC^iæ non I apuftunc exoluebl Qin'd diftat malitia huius,ôd principis mundit'Fœncrator pecunix caput obligat,manu tenetjfortc ducit.O nomen trifte de dulci. Dominus ouem ceniefimâliberauit.Illaccn' tefima fàlutis,hxc mortis eft,amp;r ferra bonaccntupl um frinftum rcddit.Væqsquidifunt quod amarû eft dulcc,ô;f quod dulce amaru. Qiiid amarius ufiira C' quid dulciusgratia. Nonne hoc ipfo iermonc quo centefimâ appellat,rcuocare deberet in memoriâ rédeffl ptorcm, qui uenit centefimam ouem faluare,non pcrderc.^Quis grauior cxaâorcfiÆt hoc trifte noincn.Denit]; dominus ait iPopulus meus, exarftoresueftri circunferibunt uos.EtinEuangclio habçs:Dum uadis cum aduerfario tuo ad magiftratû, daoperainli berari ab illo,nefortc pcrducat te ad indicé, Äfiudex tradat te exadlorfamp;cxaéioriTiittaC teincarccrem.Qirisiftefitexacloragnofcc,qui ctiamnouiirimûquadrantêcxigit,amp;^f dem fc creditoré uocaf,atq! in hoc etia nomine fraudem facit, ut qui ueneni poculamd le illiniqut iùb grato odorcmorslateat,atq; illita calicis ora uim fraudis abfcondat.Crc ditorprxtexitur,quafiftdclis:ôô quafi incredulus,adqucmfidelis oppignorat.

Qiiôd à fœneratoribus defunéforum cadauera aliquando teneantur pro pig^o re,5Ceistumulus denegetur.Etquodnihil intereftinter funjiisamp;fœnus,inter mortem,Sefortem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. X

Votiensuïdi à fœneratoribus teneri defuntftos pro pignorc,amp;negari tufflU lum,dum fœnus expofeiturr' Qiiibus ego acquieui hbcntcr,utfuumcÔftrin gerent debitorem.ut eletfto eo fideiufior euaderct. Hx funt fœneratorisle-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ges,Dixi

ges.Dixi itaq!,tcnetcreum lieft rumi 5gt;C ncuobis poftit elabi,dornum ducite,clauditem cubili ueftro,camificibus durioresiquoniam quem nos teiictis,career non fufcipitjcxa-^törabfoluit-Peccatorumreospoft mortem career emittit,uos claiiditis.'Lcgumfeueri täte defunâusabfoluitur,uobis tenetur. certebic fortem ftiam iam memoratur implef-fe-Noninuidco tarnen,pignus ucftriim rcferuate.Nibü intereft inter funus ôô tœnûs,ni hibntcï mortem diftat amp;:fortem.Perfonatfunebremuftdatumfœnoris uftira.Nunc ne rô capite minutus eft quem conucnitis,ucbementioribus tame ncxibus aftigate,ne uin^ cubueftranonfentiat, duras SCrigidus eft debitor, qui non iam nouent erabeftere. Vnumfane eft quod non timere poffitis,quia pofter e noiinouit abmenta.lulb igitur le inïicorpus,amp;adfœneratoris domumexequiarumordmemduci,ftdetiâindecftulo-rummugitu talia perfonabant, Ibi quo cp funus eïïe cre deras, ibi mortuos p angi rcs.Necllftbatfententia,nifiquodpfurescoftabatilbeeïï'emorituros:Vi^usrebgio. iris confuctudmefoeneratori Nam abbi fuftipi pignora nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifta dicuntur ; rogatuta

tumublocum etiamrebquiæ deferantur, tune tantum uidi bumanos fœneratorcs,gra-uarime-.tamenegoeorumbumanitatcm memorabar proftcere,nepo ea eepereren^^ turftaudatos eïïe,donecferetrocoftafubieCfiipftdefundtum adfepuft ira e uceren ,

L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;srauiorimœroredcïïentespecuniæftiæfnnus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

DtuVuraabaleatoribusextorta.EtdeinuiofabibfegealeæjCUi u r^ciun^r l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etiamferociïïimibomines.

gubs^Variospdmo forsfudit euentus,ad diuerfosftepetmnsfertur u^ona, ftipendiaq ciusuiciïïîmatcp ærumnamutantur.Omnes umeuntur SC

tor folusacquiritPenesabos inane manet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;detrC

fumftuâuseft,nonannuus,fedmomentarius.Ilbfobfaciunt fucru nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dînites de

mento,iïïisfoïïs eftufuræuidforia.Videasrebquosiubrto egentes,repent^d unes de. mderiùdos,ïïrigubsiaaibusftatummutantes.Verfaturemme^^^^^^ ter cerifusmtabufa,fttludus depericYlo,£lt; dcïïudo p^ totprofcriptiones.aamorpfaudentrum,ïïotusdcfpoliato nbsp;nbsp;nbsp;’S ,

avuàWcriiftfontNoMecôftUMo^fesfcmoru«^^^^ ïibusiutiïca\gt;ât,ueïbü^aueï\oc eftdeçotiOïiVusnégocias _ 7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auàni

îueueïantHic dicitut, AÀconû conciftûiudicàuit,amp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;À., „iy,™ exioft bis te-

tamonum Jnm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çoçutos omniftisbeBS

îoftus\egibusobedire,inprocindfuduàerc,teÏÏerasftmu nbsp;nbsp;arm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. r ’

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cwmfttuftudstyuamftbitaBfoxteVuvcxatusintxxVtat tuçv nbsp;V nbsp;V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

De odtbili fœneratorum exaóione. Et de uarîjs uocabuh's ab cts fub ho^e^ ftatis fpecie cxcogitatis. Et quod fœneratoris pecunia fit Echidna,2C turnaturamferpentum.

Vidctiamtctriuseo quihodiefcenerat,SCeras cxigitÆftodibilisin^^^ r mo huiufinodi.Oblatio quidem blanda, fed immanisexaó:io.Vei'iH^^P oblationis humanitas facit ad exadlionis iæuitiam:protulit pecunia^, yP thecas exigit,amp; in fuis apothecis recôdit. Vna pecunia à fœneratoribus daturA^ multaà debitoribus exigunturfOuantafibifecerütuocabulafNumus datur,«-!® appellatur.Sors dicitur,caputuocatur.Aes alienum feribitur, multorumhoccapiw maneprodigium,numeroiam exatfiionem cfficit.Syngraphamnôcupat,chir^’'3P^^ nominat,hypothécas flagitat,pignus ufurpat. Fiducias uocat,obligationem aflent' fiiras prædicatjCentefimaslaudat.Echidna quædam eft fœneratoris pecuniajquæ^^

• malaparturit.Echidnatamen fœcunda pœnisuifceratrahens,partufuoruntpit^’ morte materna docet fobolcm non elle degenercm in matrcm.Illam morfibus fuis dunt.illic ubinafcituruenenû,primumprobatur.Pecunia autê fœneratoris omniaiu fua concipit,parit, nutrit, atque ipfa magis in fobolefiia crefcit,trifti proie numéro i Non minus flexuofa quàm ferpcns,atq! in orbem fe totam colligcns,ut caputferuet-liquo flagellât corporc,illud folû producit ad uulnera, fpiris ingentibus quos comP henderitligat,folo capite interficiufaluo capite etiamfireliqua pars eius dilapidata u rir,reuiuifcit. Diuerla quoep ferpentibus funt conueniendi amp;nbsp;parturiendi temporajP cunia fœnebris à die initæ conuentionis crefeentibus ferpit ufuris, quæ parturireno P/ù/jff.74 uit,quia doloresmagis ipfain alios transfundit.Ibi dolores ut parturientis.Vndeetia

TÔHïsf Græciappellaueruntufuras,eo quôd dolores partus animg débitons excitare dcantur.Veniuntkalendæ,paritfors centefimam. Vcniuntmcnfcsfingulijgencraat“ ufuræ.Malorum parentum malaproles.Hacc eft generatio uiperarû. Creuit centei^“ petitur nec foluitur,applicatur ad fortem.Fit maledidum propheticum, dolus indo o, ufura improbi leminis fœtura deterior.Iraq! non tarn centefima incipit elfe, fedfu®’’’^' hoc eft,non fœnoris ccntefima,fed fœnus centefimæ.

Vnde dicatur ufura,Et quemadmodum fimul nafcatur SC cnutriatur,amp;^ iamna^ taparturiat,iemperqtincxplcbilisatcpinfatiabilisfit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.

Suram quoqy ab ufu arbitror di(ftam,quod ut ueftes, ufu, itaufuris paW®®'' V niafeindantur. Lugubre ceræ prima litera fonat, parturit uox doloris e •

Quid ibi poteft efleboni quod à dolore incipit,ÔC ab Obligationen feruntgenerare fimul amp;nbsp;educate,ÔC continuo parturire.Iftis quorj anaglyphari)sul® rum generatin' amp;ftipergeneratur ufura,enutritur ac naicitur,SCnataiam parturit. ces quoq; arborum primo plantantur utprendant.'cum prenderint, tuncuirefcereinei^ piunt,poftea pullulare.Ät uero pecunia fœnebris uix plâtata iam pullulât. Semina®® Ecde.j poreerumpunr,animaliatemporepariunt(Tempuscntmparicndi,amp;tempusmone® dutempus plantandi,ÖC tempus cuellendi quod plantatü eft:tempus occidendi, S^®® pus fanandi.Et infra:Tcmpus acquirendi, 6C tempus reddendi: tempus cuftodiendi, tempus expcllcndi,utEcclefiaftes ait)pecuniafœnebris hodieftminatur, crasfruoi ' canfemperparit. Scnunquaminterinfemper plantatur,uixeuellitur. Vultfemperi®' neratoracquircrc,nunquam perdere, nunquam cuftodire, pccuniam ftiamfempnex^ Eccle. I plere,nunquä fanarc,femper occidere. Et quia bonus ad omnia magifter Ecclefiaites 1 ber cft,Salomöni ipfi pauliiper inhæreamus * Non iatiabitur oculus,inquit,uidendo,^ non fatiabitur auris auditu,nec fœnerator expletur accipiendo,ncc affeeftus eius quoo^ diano numeradi æris latiabirur auditu.Et iterum ; Omne quod fuit, ipfum eft quod erit Crefeit femper pecunia ociumnefcitauaricia,uftiraferias. Omncs,inquit,torrcn®sua^ dunt in mare,ôn mare no adimpletur.Mare iftud fœnerator eft.Omniû patrimoniatangt; quam flueftus abforbef,5C ipfe nefeit cxpleri.Mari tamen pleriq; utuntur ad quslm,*®' neratorenemoutiturnifiaddifpendiü.Illicmultorum commodSeft,hicuniuerroiuin naufragium.Multafunt animantiaquæ cito generateincipiunt,fed cito etiam genera® dcfiftunt.Sors cito gcncraf,ö[f nunquä defininimo cü exordiü creftendi acceperit,ini® finituextenditaugmentu.Omnedeindequodcrefcit,cüadnaturæfuæ formâat^®^'’ I

• nbsp;N nbsp;nbsp;fcriptolesisinhibetur.PopulusquidefpoliaueratAegYpmm,quipedetran

fierat mare^monetur à fœnoris pecunia cauere naufragia.Et cum de a t) p catisfcmelautmultumiterataadmonitionc præfcripferitjdefœnore nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j c-.«,! ,-

prsedonisuiolentiam,2lt;deformisnodum mortis expreffertt. ^io rp^g’^ pûKtan ucftimentumproximitui,antefolisoccafumreftitues.ll^deftemmoper

lùm,boc ueftimêtum turpitudinis eius in quo dormkt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;UMtth.s..

n\e,exauàiameum. Audiftisfoéneratoresquidlcxdicat,dequadmtdornmus;N(mue- i«‘ -5-famAÆocar^ft.Hocquocfforisferoeftdiaumacç'butdamcotumptudmaba^ , Q;iiàeft,incpiit,fœnerarc^Hominem,inquit,ocadercSeduncçnon MoYfesnurtEaemaccepit.Mukoi«cçoft«ioi.8vpignusac«pœsueftiment nbsp;P

pinc[uitui,antefolisoccafumreftituesillud,nenudauappareatturpi cxmtisatqnudatis,8lt;nonredditis.Videtenefofocctdatfuperat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oaaitiaueftra

iuftiii?euobisocciàat,quiaiulfitiamnontenetts,autfoltmqurtatts nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ruBlVetincor

condatur .Biesquo^peritinuito ,noxirruitftcutfudætour eu diabolus dus,funexitadproditionemj8lt;faélaeftnox,folen^ lu ratÇupeteum,(^iincoreiusintrauiÿecitillitenebrasmtluc^nonm^^^^ l\)imamp;ïpcïi^tinillocouiuio,quoalt)faluatur.Kedàituru nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Siuosnouexauditisego exaudiam,ego miferebor, ego non nbsp;nbsp;P _ npmniae 06 ufur am Dcut.xs

efcarûjôCufurain omniumrerum quafeuneçfœneraueris ram u . nbsp;.„.„Aondus irr ~

communia,abeo tu ufuraexigisCVratertuusGofor s naturae, -i,:,i.„^it undediffoV eo exigerc amplius à quo duru eft repeter e quod nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueoociatoribus

■cuifodia.Et putaste pie faeere quiaancgociatoreuelu^utuufu cipis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;narti-

dem facit inmerciumprecio ,undetibifoluitufuram .Eraudisilliustuau nbsp;nbsp;nbsp;’ nuod^

ccps,tibipr obcit quicquid illefraudaueyit .Et efcaufur a eft ,2lt; ueftis u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n ritum éft

V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mineinftruuntureellaria.Siquisinftaurandumconuiuiumputat,a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.mmnûautquot;

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nt,utabfintbiaci cupellamftbi gratis def erav.ad cauponem dirigit,nt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AoTnet li

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;taqbumanitatesiudicant qupalieno periculo conftant.Tubtbis,^a vus '. q J-

54G nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROS II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

iiuas,aut de trfbuh's ficus ^Spina ufura eft, fpina centefima cft,tfibulus eft foenus,wa^^ ritiOtuornodopotesfrucftumhabcfcdéipinisr’Siiftefrutfiüs dcfpfnisnpnnafótuiA , nafeetur æternusrDé acrumm's ditan'S,dè lâchrymis lucrum quçris,de fame aliéna ris,de exuuijs defpoliatorum hominum cudis argentum,6^ iudicas te diuitem, qni’W tKc. 6 pofeis à paUperef’Sed audi quid dicat faluator: V^e uobis diuiubus, qui habeas coiuo tionemueftrant.

Quomodo intelligatur illud Deuteronomq, Ab alienigena ufiira exiges,no 3^ tem à frâtre.Et de maleditftione ufiirarq iccundum Ezechielem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

Üeut.zj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ed forte dices,quia fon'ptum cft : Aliénigenæ fœnerabis, ÔCnon confio^^

S quid Euangelium dicat,quod eft plenius.Sed hocinterim feque{iretnüS,b gis ipfîus uerbà c5fidera.Fratri tuo,tnquit,no fœnerabis aduiurâ,feaabàl^ nigena exiges, Quis etàt tune aliénigena,nifi Amalech,nifi Amorræus,hifi hoftes ^'1 nbsp;nbsp;,

inquit,ufuram exige.Cüi ffiétitd nocere defideras,cui iure inferuntur arnia, huic legiô' nié indicantur ufurac.Quem belfo nort pôtès facile uincérè,de hoc cito potes centrin’ uindicare te. Ab hoc uiuram exige qUéni nOri fit crime ôccidere. Sine ferro dimieatq ufiiram flagitat,finegladio Sgt;C dehoftèüîcifcitur quifuèritüfiirariusôéexadorintoK^' Ergo ubi ius belli,ibi etiam ius üfuraé.Frater autem tüus Offlnis,fidei primû,deinde 1 Pfdlnt.21 maniiuris eft populus. Narrabo nomert tuum Irâtribus meis, in medio Ecclefiæbuda' ïMùt,2^ bote.DenicninLeUiticopraeféripfit etiamlexufuramàfratrenÔeflepofcendam oïc nim habes:Et uiuet frater tUus técum,pccuniani tuam non’ dabis illi in uiuram,ôi^in a^’quot; plius recipiendum non dabis ilIi efeas tuas. Generaliterhaecfentcntiadeioninelor ffalm. 14 excludit augmentum. Vnde QCDauid ÔC benedidfum æftimauit,8C dignum habitatiO' lie cœlefti,qui pecuniam non dédit in ufuram.Si ergo qui nô dcdit,benedidus;*ineô quot;nbsp;bio maledidus qui adufuram dédit. Cur ego maledicftionem potius eligis quamb® ditftionemfPoteftis enimbcnedidliefle fi uelitis, poteftis iufti eflè. Homo eniniiaj E^(b.IS fecurtdum Ezechiel,quipignus debitorireddiderit, ÔCpecuniamfuamitt derit,amp;^ fiiperabundantiam non acceperit,ô(C ab iniuftitia auerteritmanum fiianida eft,inquit,ifte:uita uiuet: dicit dominUs.Qui autê pignus non reddidit, ÔC in fimubc r appofuit oculos iuos,iniquitatcm fecit,cum ufura dédit, ÔC fiiperabundantiam accept hic uita nÔ uiuet.Omnes iniquitatis iftas fecit,morte morictur,iànguis eius fup^/^P manet.Vide quomodo fœneratorem cum idololatra copulauit, quafî crimeriæqtt| • Eligeergoquoddulciuseft.Curfempertriftcsfcurfomperamariuîmit’curfempetio ' citifProcedataliquando àuobismiiericordia,procedatueritas- Obligeturmêdaciu , ffaus odio fit.Docuifti periurium.Fœneratorium ûcramentûdicitur, ubi paratur pen hum.Periuraftis frequenter, eSredditafueritpecunia,quodlyngraphanonappatea-periuraftis poftea quod non repentis pecuniam.NoIitc ergo fempermiferi eflejienip auarijfomper mœfti.Leones funt,ôi5 feritatem fiiam mutât,De manducantejinquitjexi-uit efca,amp;^ de forti Sgt;C trifti exiuit dulce.Græcus QC trifti habet.Sic inuenimus.Tamen £ forti hoc intenigitur,quia leo fortis eft feritate:6ôqui ferus,triftis. Et deuobis qm niam deuoraftis QC auaritiam, exeat mifericordia.Hgc eft enim efca egenorum-bt de fti exeat dulce,ut dimittatis ei qui non habet unde diflbluat. Quid trahitis pcccata ut u ne longOjô^ iugi loro uitulæt'Quod fit utilt;j,cum fœnus producitis. Tenetis paupet^quot;’ debitorem,uelutibifitaliquagratia,ubinulla ipcs commodi, Ethocfecundumauan-tiamueftramloquor.

Quibus dominus in Euangeliodoceatfœnerandum. Et quod foeneratores a deO peccatores appellentur. Et quispolfit efle bonus fœncrator,ô^ qugrcrc bonasufuras.

Aeterum dominus in Euangelio talibus magis exiftimat fœnerandûa qt“' C nbsp;nbsp;nbsp;bus retributio non fperetunSic cnim ait : Et fi^mutuû dederitis a quibus pc^

ratis recipere,qUaÉ uobis eft gratiat’ Nam peccatores peceâtoribus rœneran tur,ut recipiantueruntamen amate inimicos ueftros,amp; benefacite eis, Ô6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ ^5

nihil fperantes,SC erit merces ueftra multa in cœlo,SC eritis filij altiflimi,quia ipft gnusfuperingratos nbsp;malos.Eftotemiforicordes, ficutamp;pater ueftermifen^o^^^

nÂ;Vidiftisâgoqu«fideseiusdwesefthdesenmdonea^ft.pa^^_^^^ cumçionohisfoiuerit. K adhuc P“Vquot;£j^^p“7p°et flflus eft cB dines effet .ut aUt» quospauperesputatisBicitenim ^P° , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ NI Mite creopaupertatenitv

inopiauoslt;iitatemini.Bonainopia,qux nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^\pHnietisfiu(ftuofam gvatiam, ÔC pau-

çemmfubuenietisneceffitaubus,ÔCuob^ quoàpaupaaccepenqS^uobisquodded nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

inctememumuVuraïum qu3eïitis,iniegeDe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efcanidefidcrantur ufurç, a quocç

QuidVuauiusbenediébonec'quidmaïus eft cce o, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;naCcetur.

pixfioeft,ficut\egimusdseniiînquinii(eïetuïpaupw gt;P P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CaputXVIl

i^nbceatmutuumdantiïeciperepignoi-a. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiApinftbi-cmidoneumrepe-

K nbsp;nbsp;nbsp;ïifi^s.Scdobmuïmuïantadbuc,dicentes^^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Douter. 2 4

^edeïendant.Wnntenim.Setip«eftmüeut«onomio.^^^^ hitumàptoximo ttto quodcunepjuoninwoibisindom nbsp;nbsp;t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fotas.Si autem

£oïisfiabis,2lt;bomo apud quem eft debitum tuum wo er j nbsp;nbsp;q^ç. ^eddes eipignus

bomoi\\eçauçeïfiterit,non.àoïmiesin.pign.oïeipftus, e nbsp;nbsp;nbsp;,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eritintemife

ip(iusadocca€um(ofis,8lt;dormietinueftfiTicntoVuo,öCDeneiuv ïicoïàiacotamdominoDeotuo.Htafibi,inquiunt,iCïiptume nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accipies pi-

hmneqjhpidemfiipaioremmoXae 1 quoniambicpignerat. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;interdira,

gnusuefiimemiuiàu^.V nde argumentantur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A °peïioïexnnio\x pwbi nbsp;nbsp;nbsp;,

bimmpisnetatiledeumpetEzeehidemptophetädKatdom^^^^^ gausreddidiqiniuftum quitenuiv.uucpnonÿeciadeahquo , nbsp;^^^^^^^^^^uerfiisaft. lob ji

J Î J1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;________Ji J 1 1-0. lt;i A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;1 A Î 1-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'ùVa XA R Ciuibus mutuunv dederimus,

didqm\-u\accipiensadebitore.Cumdominusnibft ab q • £ecundum\e-lpeYandumeWeprxcipiat,quodreciperedebeanvus;quoui'j v 0 «.ettiputatittetinendum effet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. j^nnodetiamiuftus SC

Quidioeneiandum,oC quibus,decun.dunivegisftatuva, h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput XV lil

^’''V”quot;«™4*“quot;™°'i°-^_*'«“®^ntibusmu\tis.tuautemttó htiett.i A nbsp;nbsp;nbsp;Vegis oracuvo,quiafcnptuuieft;Ecenetabisgeuuu nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, r

nndura,bC quibuskgis ftatutapr ^foibuntsVt ^cedit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cauVai^gnons

50 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I V I A M B R o s 11

Pf'ilnt.j s lam.Mutuabi'tur,inquit,pcccatorj8Cnon foluet,iuftus autem mi'ferctur, 8^tribilctAi^' dis debitor quid debeas dGclinare,audis creditor quid dcbeas iinitari.Et infra fui,amp;: fenui,2lt; non uidi iuftum dereli(frum,necfernen eins qugrens panem.TotadicHquot; fcrct S)Cfœnerat.Vndehuiciufto quod totadiefœneratÆrgo diuçsiuftuscftÂquafl' to ditior unufquifcç fuerit, tanto iuftior. Qiii plus habet unde fœnerct, ipfeeritiuftio*^'

Matth. 19 Sed difficile diues intrat in regnum coelorû.Quid ergo fœncratorf die inihifanâcDa' f. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uid.Contra me protuli teftimoniumjUifi mihi fubuenis.Pctrus dicebat:Argentumno*’

Ht habeo'.nunquidnoneratiuftusCTumihiergocxponequidfœncrct.Dixilficnini:^*^^ f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tusquimifereturamp;^cômodetjdifponetfermonesluosiniudicio.Inucnis quidfancr^'

Âd.j iuftus.Petrus quoep doceat me amp;nbsp;ipfe quid fœneret,qui dixit inopi attendent!' adfe A ad loannem: Argentum Sgt;C aurum non habeo.Nihil ergo dabis pauperi ApoftolefP^s tatticrtjôd plus das quâm altj.Das inopi,quod altj darenô poflùut. Das inopi, re non polfit.Das inopi,quod etiâ diuites accipere cocupifcunt.Das inopi, quodiH*’ iftud argentum SC aurum habent,conferre nô noucrunt,quia auaritia eos iin p edit. Pa inopi,quod cum diuitibus faciat ditiorcm.Incitafti animum meum, côcupifcohocdo^ num tuum.Dic cito,rogo,quid des.Noli me diu iufpcnfum reddere, cupio petere iif*' to folues:fed foluifti cito, non diftulifti inopem, non dcfpexifti preeem pauperisyflo^ diutiuseumdefpcrarefecifti,nonuacuusadtemplum afeendifti dicens: Argentum aurum non habeo. Non illifoliplenismanibusafcenduntqui argentum aurum a bent:Âfcendit Sé pauper non uacuus,afcendit ille non uacuus qui aurum Ô6argen non habet. Audiamus quid det ifte pauper.Sed quod habeo,inquit, dabo tibulnnom ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne lefu Nazareiii furge ÔC ambula.O optanda paupertas, b ditior inopia. Claudica ’

cui diuites dabant.Vnus pauper dabat,amp; ftatim qui claudus erat, fànus eft fadus. bet ergo iuftus quodfccneret,habet 8C argentû quod fœnerat, fermones fuosfœne’' ' Pfalm. 11 Hoc eft iufti argentum.Eloquia enim domini,cloquia cafta, argentum igné tum,probatum terrae,purgatum feptuplum.Hoc fœnerat qui legem accepit,qui meditatur,quilegem exercet.Hocfœnerauit Petrus, hoc fœnerauit Paulus, quibus Ad.i O citur ut ad uiros nationum pergerent. Petrus ad Cornelium Centurionem, cui dici

Surge uade nihil dubitâs,quoniam ego mifi illos:ÔC furrexit SC iuit. Et infra nbsp;nbsp;nbsp;Lv: 1

quidaquafuetare pofliimusne baptizentur tj quiipiritum fandum acceperStuUl eos baptizari.Hoc eft,fœncrabis gêtibus,ut peccata dimittas,debita auferas: tuau Pfalm,3 6 nonmutuaberis.Mutuaturenim peccator,8Cnonfoluetpeccatafua,quiapeccatoie

Paulo dicitur:Fœncrabis gentibus:quimiftus eft ad genres. loanni dicitur:Foencia^f^ Mâtth,z8 gentibus.Iacobo,ô:^ cæteris dicit: Fœnerabitis gentibus:quibus dieffG cft:Itebapfl-gcntes.DiciturPaulo:Sipatrû cuftodierismandata,benediôfuseris,amp;foenerabisg^ tibus uerbum.Deniqj non de pecunia dici fignificantfequcntia:Princeps erisgcnti

Dcutcr.zs multis,tibiautemnemo dominabitur.Conltituet tedominusDeus tuus in nonincaudam:8Ceristunciupra, ÔC noniubtcr,fiaudieris uocem dominiDçin^ ' Et fequitur: Si autem non audieris jmaleditftus tu in ciuitate, amp;nbsp;malediâus in ' Et infra : Maleditfta progenies uentris tui.Non pecunia uticp benediéfum facit,itn gnitioDei, pracdicatiouerbi,fi gratiam domini fœneremus,fi indigentibus domini conferamus, fi obfcruemus mandata cœleftia. Et contra, maleditfrum cit fi défit p ecunia quæ fœneretunfed fi défit ftudium, fi défit obferuatio cœleftium tutorum, maledicftus eris.

Qiiomodo patres noftrigentibus fœnerarint. Et quomodo hodiefacerdo^ tes fœnerare debeant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C^put

ihident I$ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eniq; myfterium Ecclefig euidenter exprimitur.Primît enim

D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teronomio legis : Si audieris legem, ôC euftodieris, fœnerabis gen«

quod fatftum eft à patribus noftris. Fœnerauit Moyfes gentibus, qni p felytos acquifiuit,fœnerauitleiùs Naue,fœnerauit Gedeon,fœnerauit Samuel,Fa ’ j.Rfguo Salomon,Helias,Helifçus,amp;fiquisuolebatuerbumcognofcere,pcrgebatadeos. gina Auftri ueniebat audire fapientiam Salomonis. Vbi cœpit populusludæorum^^^ cuftodirelegem,cœperuntaduenæ,hoceft,expopulonationumquiindominum fum crediderunt, interpretationem feripturarum fœnerare illi uetufto

toboquodnonpofui,nteto quodnonfeminaui: quare non dedifti pecuniatn meana admenfam,ôC ego ueniensuticp cûufüris exe gifle m iUantC Audiftis quæ pecuniaboni fœneïatorisfit,qu3epecuniabonasacquiratufuras, quæ pecunianonintatnettcencra* totem,non opprimât debitoretn.Quampecuniânonæïugo poititobducere,rto tinea demolirv.quæpecunia nô de terreno fit,fed de tEterno;c|Uç pecunia diuitem taciat ^^ci* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

p\cmem,nec àfiquid iraminuat fœneranti.Hæc pecunia ufurâ hab et ; non ut centelima tinsquoddederisportionent,fed centupfûferatfrudtum.Expande igitur inutnnten-^ tis,uthuiuspecunienumeratâtibifufcipiasquantitatemlntende cor is o tutu nofcaspecuniehuiusimaginetn2lt;infcriptionem.Ccrtelyncpecunvacxcute,tahufanf fuçtamenfam anim3etuae,qu3eftabihsuirtutibusfit,quadratâ confia tue, cone ein t e-»; fauïo pcâoris tui,de quo dodusferiba depr omit noua uetera. Vides qualishæcpe* euniafit,quemadmodum creditor ein,dcbitorem(p inuifa infc coniungit nomma. nbsp;nbsp;i

inuehebarinfocneratoreSjiamprouocodebitorem.bdinusergo ocneratorespecunix nos etCc defidero,ut ad uos qui mutuû fum^t,fponte f eftinent.per fedregnumpoffitisacquirere'.per quant no ntaledida quscratis, e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' lonisgr

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cetnere,quifcitexcutereÄlt;ccufaftiindidafoenoris pirna is^gerecœpi 1. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

ÏW6Âa»««OtaœWtmp«ca«ot,Kn5fota^T.l«d.c«^ le,aecnàctfuçcrtc,mauteïndefcendesinimum.Necit ummuqu 1 fiinain,necinitium,nccfinemhabct,fedipfcfinis fui e .

QsodMud pignus quod iexreddiiubet antefobs occafum.Etdem^ quot;^'^^ouimusfomusÂegitimû,cognokamus^pignus^^ C nbsp;nbsp;betantefohsoccafum.Chtoà^^tifiudaudidicentemApo^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Deuspignusfpiïitusincordibusnoftïis.d^ïip u^^ter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n.Ccimen

Xus-.bcio cuictediài,ÔC certusfum,quiapotens efteomenaatum diem,'Depofitumquoqidcmdocuitquodcfi'et,dmens2Eonum epo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, cnfiios

fphitumfandü quibabitatinnobis.Nunquidfpirûus comendatiauriarge eft,autperÇpiïitûfandumpccuniacufi:odituï^Spiritua\ei^tur pignus eu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n

ïitu,neauescodiueniant,ÔCauîeïanti\\uààecordibusitofiris.Vetamusc^g ■gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

diatinnbbisChriftushocpignusquodipfedonauit,£lt;depofitum uu corne a u conferuetNibd enimaccipietaitobis,feàipfe nobis credidit,quo no ju non era ideodettimentohonefiatisaVficitur,quidepofitûuio\arita\ienum. icomen a um minisnu\\adebetnus£raudeuiofare,quantomagisdiuinurriöCfpnit'^ epo itu o fidefauarenoscôgïuiqneexiifimationisgrauia damna fubeamusC ocigiturpignv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

efiquod\exprohibetpignerari,2lt;.nioVenterau£erre.Sicenimbabetfcriptura. 1 nbsp;nbsp;nbsp;'

L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iutntibi£uentàpïoxirnoquodcunq,n.ôiquôibisindontîaipuuspi^crarepignus.

homo apud qucm eft debits tuum, proférât tibi foras pignus. Si autem homo flic pîü' per fiicritjOon dormies in pignore ipfiuSjfed redditione rcddes ei pignus ipfius ad o«» fum fob's,ÔC dormiet in ueftimento fuo,SC benedicet te, ÔC crit in tc mifcricordia. Di«’ itaq5mihi:Eccelex auferri pignus prohibuit,no iufcipi,pauperi autem iuffitrcddfnon omnibus.Ac de corporalibus quidem pignoribus fancftus etiâ Efdras docuit nos,quod tfeemi. $ iam fœneratores aducrfus patrum ueftrorS no poftitis uenire profelïîoncm. NamcuW iuberentur qui fœnerauerant accepcrant aliéna pignora,utreftituerent ea,dixerunt: Reddemus,SC ab ipfis nihil quaeremus.Boni patres,quiftatuerunt pignora debitorufli eflereddenda,bonietiâfœneratores quireiponderuntquodSC pignora redderent,amp;: pecunia non requirerent quam dediftent.Et fcntentia nos paternp cenfionis his adfhin git,5C profeftio creditorem. Eft autem SC aliud pignus quod lex fpiritalis prohibet aiigt; ferrizfiC fi datS fuerit,reddi iubet ante fob's occafum:quod homo debitum reddit, amp;nbsp;ipf^ protub't.Debitor eft autem omnis qui audituerbS regni ÔC non intelligit, uenitmalus, QC rapit quod fcminatu eft in corde ipfius.Noli ergo introire in domum cius utillud

gnus accipias.Væ enim qui fcandab'xauerit unum de pufilb's iftis.Si fuaftultitia amilCquot; tit pignus fi.ium,tunon habebis delidlS-Si autem pauper fuerit,redde pignus antefoli’ occafum.Pignus autem ucftimcntS eft.Sibi diues uidetur,ipfe fe decipit ii pignustradi derit fuS.Si autem paupcr,qui non habeat diuitias fpiritus, redde illi ueftimentS ftium ante fob's occafum.Si de corporali agerctur pignore, uticp magis per diem reddendum fuit,ne turpitudo nudi corporis diurno lumine proderetur,tenebraî enim nudûnoptO' dunt.Atfi hocmoueret quod non habcretpauper quo dormiens tegi polfet, uticp aut ftragulum aut amicftum diccret elfe rcddendS. Nunc autem dicendo ueftimcntum, W' nicam magis fignificat qua induimur atcp ucftimur. Redde ergo paupcri tunica foam, ut dormiat in ea nocftu.Nonne tibi uidetur ilium paupcrem fignificare, qui cum tunica una iubetur p ergere, al ter am nonrequirere, emiflus a Chrifto ad EuangeliS prædica^ dum^lpfeeftenimpauperipiritu,quidormirepoftit.Nam fatiato diuitijs,non eft finat eum dormire. Dormit enim pauper fomnum reiurredionis, qucm diues domUquot; re non poteft,quia à diuitqs 06 uoluptatibus iuffocatur.Dormit Chrifti quietem dicen^ fis:Ego dormiui Ô6 quieui,06 iurrcxi.Hæc eft tunica ilia deftiper tcxta,qua crat indutus Chriftus,quam feindere non potucrunt illi milites quos agnoftis. Nullus enim eorum ueftimentS Chrifti fcindit,ied diuidit,ficut fcriptS eft : Diuiferuntueftimentamea bl^ amp;nbsp;fuper ueftem meam miierunt fortem.Diuiferunt fibi Euangebftac ueftim enta cius, öt fuperucftemcius,hoceftfuperprædicationemEuangebj,quaueftiturhodiedoniinus Iefus,miferuntfortem.IIIam utiq; fortem,qux cecidit fuper Mathiam, ut Apoftofomm duodecimus numero exclufo nomine proditoris adiungeretur.Bcnc autem de Euage-liftis dieftum eft quia miferunr fortem.Sors enim ueluti diuino pendet cxamine.Etidco quia no in poteftate propria funtlocuti,necp omnes eadem omnia, fed plerac^ dixerut diuerfa,qug alius non dixcrat,ian(fti fpiritus gratia uelut fortito illis ea tribuifle cogno--fcimus,quploquerenturfi'ngub'dcoperibusdominilefu,uteius dcfcribendapm ems

minum lefum.Hæc eft tunica quæ inhonefta operit noftra,06 in tjs abundantioremho' neftatem circundat in Chrifto.Induimus uifeera mifericordip in Chrifto,induifflus «ugt; cis gloriâ,quç ludæis fcandaIum,Græcis ftultitia uidebatur.Ilb' erubefcant, qui cam cru beicendam putant,nobis autem abfitgloriari, nifi in cruce dominilcfti. Hæcignobilia noftra,honorem abundantiorcm habent, quia per palîîoncm dominiregnunobis pa^ ratur aeternS.Qiio enim quis plus peccauerit,eo plus dib'git. Confepeb'amurigitur dO' CoJo/f. £ rnino Iefu,ut participes reftirrecftionis eius efle mereamur.Expob'cmus uctercm homi--ncm cum aeftibus fuis,induamusnouS,in quoremifiio pcccatorS eft. Bonus ergo ami-lt;ftus atq? ueftitus,ucrbum Dei.Hocueftitufibj Noe pudenda patris opcruerunt,accp pientes fuper humerosucftimentum,06retrorfumpergcntes,neuiderentuiriliapams, hoc eft, corp orea quae habent pudorem quenda generationis humanae.Et ideo qui up toann. 8 dere uoluit,anguftioris animi dignam mercedem recepft,ut fcruus fieret. Omnis enim qui facit peccatS,fèruus eft peccati.Vndeillcten enusremanfit.Hoc paupcri nemo tol lat ueftimentS,aut fi tulerit,fol no occidat fuper defpoliatS cum,antequam reftituat,nc

notipermifitobieftumHüiusfortisbonumpignuseft,uerbiamiaus.HacUobistunv cam nemo auferatdcbitores,banctunicânnllioppigneretisfiuultisnunquâturpitiidv nemfoftinere,utdormiatis inter mediOS cleros,ficut Aaron, ^rmiatis inter duo telta^ menta,utdormiatisfomnûreforreaionis,2lt;uosrepararepolRtis.Hoc eftueftimentu quodetiamfioppigneraueritis,recipiendû,inProuerbn^anausSalomonpræcipitdi

cens: Auf« ueftimentum tuû-.præterqt enim iniuriofos. Sapientiæ ueftimentu eft ex iV Prouerh.17 lisueftimentis quæ exbvffo 8C purpurafapientiaftbifecnfooc eft,indumentuftdei con ftatexprxdicatione cœlcftiS, 5C dominiez fanguine paffionis.BYffo œtbereahguran^ tur,pumuræfpeciemyfteriumfocrifanguinisdeclaratur,quoregnumcoelcfteconler. tur.Denicuueftimenmmfapientixftsniftcarifopcrioraindicat.Pr3emiRtenimdicens: Sapiens éftô frli,utletetur cor tuum.Bt intra duos uerfos aitdrnprudentes autem foper^ uenientesdamnurripatientur. Auf er ueftimentum tuum.Aufer igitur,ne damnum ex-cipiasimprudentiæ , ÔC ne exutum te proprio ueftimento nequifsimusillecornmuriis feenerator agnofceÂs, confufionem tui detegerc conetur opprobrq, pe^u^eattibi utteîol^stegaSjôC nudum te efleconfpiôens,inüeiu«earis uenire confpea«.Red-de,mqufoproximointempore,coanguftaucrbum,Sôftdeliteragecumillo,Ämtern-

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poreinueniesquodtibineceffariumftt.Nonamatmultisinnocentiafedefendere.bu-

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fannauocisaf?ertionenôeguit.Vcrbumcoanguftauitaddominum,2lt;ftatiniadipiici

meruitcaftitatispropriætenimoniü.PlurimanrcfbYteri iocpiebariwr, «qui a ota 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u«borumfucoobducereueritatem:fednuncftlialudatacuitapudbommesloc^^^

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^lt;gt;.^xubefoendaeratinplebeipfadefenffomuliebris.Etdumpudor^

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;puàèntiapr«endebatur.Coanguftauituerbum,dicens ad dominmTu fois quiafafta di Daniel 5

xeruntdme.BtàominusfpirftumDanielispuericaftitatis excitauitultorem.Coangu ftaucrbumergo,utredlnbitiocreditoti,n61inguarefpoàcat.SiuemYftice:Coangufta Romn.» u«bum,lroceftconfomma.Verbumenimcôfommans8lt;breuianstacietàominusfu-Bfa..ro per terram.Hoc eft 5 ex muftis ratiocinas abbreuiatatibifumma conueniat.neducito quodexpenftsdiuetfts eft erogatum,utfaluumftabcas quodfupcrfit.quomo o nusdemultisdifpenfationibusludacorumcxmuftoiftoratiocmio peccatorur^ mauit tandem atcçbreuiauit ,utreliquixfaluxfierentpcr eleôionem graute, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Bereprebenftonedebitorum mutuum recipientium, ÔC poftmodurncomo-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dantibusingratoruminrcdditionefacienda.P,tdeobftgationemoipc)C api

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\àm deforme eftutprobcncficio ci qui te adiuuit repents tno e j

cumiftumfraudaueris cuidebes ,poftca intempotc nccewtatistuac inuenies crcàitoremtQuàminàignûutcumuiiftumtuurnluiterit^ queas,cumadbucnibildebeas,putesquodamp;Cuidfûtuumpoffis ÔC debitum u _ nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Antecogitaundeàiffoluas,5lt;ftcmutuûfume,Prult;ftus,inquit,agrorum nôabundantUfoi,quomodoabundabuntcontraöifo2.noris increm^to, c. p _ ftonemmeauêdó.fttundefruÖLusquibusutaris adfumptûlt;Pccnusno pecunia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

uituïjfodaugctur.numcrandocoaceruatur ÔCcvcfoft.Pieindenoncogitasnurm i a e bCnerccundiâpoftulâûs'rld onec accipias,ofou\arismanusfoeneratoris'.luper e um-\iasuocemtuä,nedariorfonftusuocistuteaures eins offendat,ncptmes teau lan pteeantemPaupertasnonbabetcrimcn,nuftaindigcntipinfamiaended debere,ue -cundum eft:nonreddere,uerccundius.Poftu\abis diXationem cum cceperis temporeprxfcriptaefo\uuonismropecuniaaffercstxdia,caufaberisdetempo , fatfonesfttues,Bt cû totûpr omffer is t ne inuniuetftwnft audaxeui^aus,u«- nbsp;nbsp;nbsp;q •

AtnbxAo.^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xennuesi

rcftitiies.Dc amïco inimicum facies,pro honore refcrescontumcIfS,pro BcncdiÆonc malediffîum.Qiidm hæc opinionem lædant côfidera, quàm à uiro bono diferepenn«' cognofce.Ergo dum liber es à uinculis, ipfe te rctioca a iugo onere feruitutis. Diuc’ esfnon ftimas mutuû.Paupcrc'nô fumas mutuum.Diues es.'nuUam paten's petendi nC' ceiïitatcm.Pauperesfconfiderafoluendi difficultatem.Opulcntia ufurisminuitur,p3iJ pertas ufuris non leuatur.Nunquam enim malum malo corrigitur, ncc uulnus cuntuf uulncre,fed exafperatur uIcere.Hoc uidc,ne dum pecunia petis, molam tuam obligf^’» aut lapidem fupermolarem.Mola cft enim qua fimilago conHcuur,qua molit fimibg*' MaUfe.z4 nem unamulier quæ alTumiturjSCalterarelinquitur.Fortafle ilia allumiturquæ fenip*;^ i.Cohnt.^ jjiQljt uerbum Dei,ut habeat fimilagihem,5Cfpiritalem facit farinam. ExpurgateucWJ fermentum,ut fîtis noua confperfio.Cuftodit molam fuam,interpretaturfcripturas,Kf uatfibilapidemfupcrmolarcm.llla autemrelinquiturquæoppigneratmolâ fua-Cun* autcmaliquidcmolueritpcrfunóèorie,oppignerat lapidem qui eft fuper molam.

Pßilm. 117 jfj-g fit lapis,quæro.Legifti:Lapidcm quem reprobauerunt a:dificantes,hicfaô:us caput anguli.Qiiare fuper molamc' Qiiiaipfe cft quimôlentes iuuat.Ipfe eft qui dio-loan».5 Scrutaminiferipturasin quibus putatisuos uitamæternâhabere.NoIifœneratorliunc Luc.zo lapidem ftjpermolaremoppigncrarc, ne cadasftiper ilium. Omnis enimquiceciden^ fuperhunclapidem,quaftabitur:fupcrquem autem ceciderit,côminuctillum.NecUP duæ pignus fufcipias.graue èC fecundum litcram utrumqs, fi inftrumentû uiuendi no auferas,autuiduæ pignus dctrahas:fedgrauius,fiam'mæquæ uerbiuidua eft,uerD® teneaSjUt ei fterilitatcm uiduitatis inducas.

Quemfœneratoremimitaridebcamus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput XXH

quot;J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tqj ut feiatis quod hçc amâti affcdlu ftiadeam, utfeiatis quodliccatben^

A fœnerare,oftêdam uobis quem fosneratorcm debeatis imitari.Duo,®' quit,debitores erant uni fœneratori, unus debebat denarios quingcnf®^: aiius qft/riquaginta.Non habentibus illis undc reddcrent,donauitutrifq!.Quis ergo^^ plus diligitfRclpondens Simon Pharifæus dixit ; Aeftimo quia is cuiplus donauit.ut 1 audata eft fententia cius,dicente domino : Recftc iudicafti. Redte iudicauit Pharife^gt; qui male cogitauinputans quôdignorarctmagis dominus peccatamulieris, quait naret.Scdlaudatur eius fentenfia,ut exeufatio ci omnis adimatur. Plus rcmilfunieuc cleftæ,qup congregata eft ex populo nationum,quoniam plus debebaufed amp;iplapW foluit,nonexigcnti,feddonanti.DeditaquampedibusChrifti, quafuapeccataniu uit.Ofculata cft pedes,ferens pacis infîgnia. Mifit oleum in pedes eius,mifcricordia ipfain pauperesconferendo.Iftiftint pedesChrifti,inhisinnocens ambulatChulws« Et capillis capitis fui terfit.Chrifto enim humiliatur,quicunq? habet humilitatis aftec™* Etideoinquitjdimiflaiunteipeccatamulta, quoniamdilexit multum. Aduerte quo dominus amp;nbsp;mifericordiam impertit ut liberalis,5lt;^iudicium cum miferationedifpou'^'^’ Ante donauit per gratiam,fed quibus donaret feiebat. Nô habet quod exeufetludæus. Mihiquafipcccatori plura donauit, illi quafiingrato minora concelTit.Sciuit tameu quod amp;nbsp;ille quafi ingratus non polfit foluere quodaccepiflet, 8(. Ecclefiamemof gt^’' tiæ eo plura folucrit, quo plura meruiflet.

An fœneratores excufet,quod etiâ ftiperiores noftri id fcccrint, amp;nbsp;quod antiquu fitufurarum exercitiû.Et quomodo Thobias nec^ pignus,neep fideiulTorcmrefo périt.Quo patfto etiam quis pro alieno debito fideiuberc debcat. nbsp;nbsp;CaputXXIH

Abêtis ergo quem fequamini fœnerato'rem,fi uultis laude donari,fiuiutis • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non elle quod reprehendatur à nobis. Nos enim non perfonæ obtreflagt;

mus,fed auaritiæ.Nec fallit,dixifle aliquos, cum antebiduû tradatusnO' fter eorum copunxiflet affecftum.Quid fibi uoluit epifeopus aduerfus fœneratores tra-tftarc,quafi nouum aliquid admifïum fit,quafi id non etiâ ftiperiores fecerint,quaiinon uetus fit,foencrarec'_Verum eft,non ego abnuo.fed amp;nbsp;culpa uetus eft.Denicppeooatum ab Adam:cxillo culpa ex quo amp;Eua:cx illo præuaricatio,cx quo amp;humanaconditio, Sedideo Chriftus ucnit,utinueterataaboleret,noua côderettôCqueinueteraueratcul-pa,renouaretgratia.Ideofepaflioni obtulit,utrenouaretur ipiritu,ôô abfolueret unp uerfos.DiaboIusEuam decepit, utfupplantaretuirum, obligarct hæreditatcm.Quid fœneratores

foncratorcs faciuntcDccipiunt defœneratos, obligantfideiufïbres.Scd non Thobias pi^nus quæfîuKjautfideiuflbrem popofcit. Currendum eft igitur ut Kdciuflbrcm requi ras,ut eum tuis nominibus adftringas.Ecce paratur alter inimi eus. Nam cum nô habue lisundedebitumfoluasjillc pro te tenebitur.lnueniris in eo circunuentor amp;nbsp;fallax, qui amicum deceperis.lllenudabiturjille pro te in uincula ducetur.lllû gra.uiorem exacto^ lem creditore patieris,qui alligauit.Stimula ciuem tuû quem fpop ondifti.lta net ut ipfe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

quoqeffeincipiasingratuSjôôprætereasilludquodfcriptumeftiGratiam repromillo- E« .29 risncobliuifcaris;deditenimproteanimambonâ.Neceireeft dicas-.Quisenimtequç-ïebatfidemdicerec’Namnifitufidemdixiires,egononaccepiirem pccuuiam. u te-iinamaccepipecuniam,3es auro admixto mihi dédit,utinam te non obtulilies. orta e crcditoïtefubornauit,ueltuillum.Ergo cauene alieno te obliges debito,ncboc quocç uendidiffedicaris:neftquodtibiCuthabetufusamicitiæ)debetur,aut e itor e en sratix,utàteuideat emiffe. Autft uis interuenire,moueris amici obfecratus oratis,eru-befcestte2aredtainterueni,utfidebitumfoluendononfueTit,de tuo noueris e e o uendum.lnbecparatusacccde.Eegiftienim-.Nonfpondeasfuperuirtutem ua. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lUdem 4

fVOVonderisquafireftituensco-gita.Etinfra:Reeipeproxtmum tuumfecundumutrtu tbdem tcmtuam,2lt;attendetibinecadasûdeft,nemaiore teobliges numiftnatis ÿiantitate quàmîenepoffuntÔCexoluere warum copiæfacultatum.bientm quodbabestradas,

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nonbabuetisundefoluas,au£erctftratnenwmdcftibUtenbusWis,Bonusergo fœne- iuxta7ù

deçublbstftis.Qynfttsanrneo Angevusw. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;minima emoox efteconfue-

taeftcQelcftis.Non ergodædasferuum operantemmuervtate ,nelt;yyerce™ tcntanimamfuam.Nondelpiciasinopem qutuvtam uam uo . nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r tr-1-

ccàeluftentat.H.ocefteniminterftcerebominem,uttx uxet e ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Aomino

tumctccnattusestnbacteïra.Dameïcedemm«cenano,ut up Aicit'Vuxuria ma- T(Jo1gt;.4 V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cumçtecatis.üamerceàem dominefuftinenttbustc.Tbo t:^ \rnritbctmim ouioe-

toocômwcÂrf«denu^«sNiàecvnàtcfam««ec«^«.^ûeueltt^^^ te^Æxottœfcv»q«xaWàauaktttXÎAcdcemolt;vî«^Ot^^ inmmAnVïisiua^îlt;xn.usîcUïnuïneft,2lt;ufuxaçeTçetua.

55«^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVIA MBROSII

Quod mifera conditio hominis 6C quafi mercenariafit, 8C fenifi ex aliéna iniferit'^’'‘’p’ fuftentarenonpoffit, quodqiuana fomni deledado pœnapotius quàm requite dicenda. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput

Quomodoamicilobadconfolandum eumuenerint,SC quod optimSfolamenin^^ uerfitatibusfîtàculpauacare.

Quomodo intelligatur illud,Qui facit montes inucterafc ere, fife. Et de comotionf ' lumnarum.Quomodo etiam ióliuflüsnon oriebaturj ÔC quomodo dominus lupf mare tanquam pauimentum ambulet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput

De multiplie! hominis tribulationcjfif de ueloci curfu uitænoftræ, cum déploration fandbuiri pro comuni infi'rmitate. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß

Quidfignificet illudiQuare obferipfifti aduerium me mala, 8f appoliiiftimihi adolt ' centiae peccata Sf c.Similiter 5f illiidiMortalis filius mulieriSjbreuis uitæ eft Sfc.Frg' terea etiâiftudiCû aût dormierit homo,no relurget ufœ dû cœlû afluat amp;c. Cap-V

Deintelligentiaiilius, Vtinam ininferno conferuares,abfeonderes autem medont definat ira tua fife. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput V i

De reprehenfione eoru qui curiofius inquirut lecreta altitudinis fapiêtiæDei.Quaw^ beatus fitille qui fapientiam inuenerit. Et quæ fitueralapientia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput i

De approbatione per fcripturam SC exempla landfonim quod confolationcs, præcipue qug exipe futurorum habentur,omnibus praefentibus incomodis a perturbationibus quae in hac uita funt,incomparabiliter praeponderent. Caput

V L T A s nobisperturbationesinhacuitàelîêfiibeundas,ftriptn __4.'...'.»., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fimnprereconio

folationis comparationem,non ad frudlum redemptionis.Quac eft tarn prgclarac quam uitain terra,ut adæquare cœleftem gloria polïîtf Quid fublimius Puulo,quttan' turn periculorum fiibijtjtantum dolorum atœ infirmitatum abförbuit,^ Inijs quas ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fti nomine fubij t palïî onibus, quo tidie,ut ipie dicit,moriebatur, Ôf nihil indignum P^ quot;

, peti fein hoc tempore pro tante gloriac Ipe atq? expedlatione cenfebat. Hellas lam^ gt;nbsp;j.Rq?. iS infidias,mortifqî terrores, laborum acerba tolerabat, fif tarnen folus ille igneis curt 4-Rfg«2’ Eus,equis igneis de ccelo dedueftis ad terras, 6f de tern’s reuetftis adccelum, omne mtquot; ritumhuiusmilitiaeabfcondit,atc^ ultra humanaomniagratiam pijafeenforis euex . Nam de Petro quid loquar, qui crucem fiiam futuraremunerationeindignatnarbi ra-tus,inuerfo iuipendipopofeit ueftigio, ut aliquid paflioni fuae adderet, cuius acer a^ reipfefibiiupplicianontimerctfVndenoimmeritoûncftus Dauid adillam gloriam, cum in cætero opcre, turn maxime in quadragefimoprimo Pialmo fe feftinare te a dicens:Quando ueniam fif apparebo ante faciem Deit'In quo Pfalmo amp;nbsp;perturba lo^ nes humanac fragilitatis, fif confolationes à dortiino euidenter expreflit.In quo ctiam interpellât pro nobis Deum, quod oblitus open's lui, oblitus collatæ in hommem iquot; beralitatisfif gratiæ, quemtuendumatcç ornandumaceeperat,dereliquerit,«- tn r--mum at naufiragum diuerfis infirmitatibus reiecerit atterendu.Quod idem anteip urn feceratfan(ftusîob.SediftemoiaIiws,illeuehemenuus.Vtriufqjigiturintefpolbtlt;on^^ nbsp;nbsp;।

conRàexarc cordi eft:quod inhis uitæ bumanæ forma cxprimitur, caufa agitur, prscr o-gatiuafoxmatur.Suo igitur ordine fpelt;ff andx nobis funt.

Quomodobcatuslob amiffis omnibus prçter uxorem,tanquambonus atWe-tapertuïbationibusnonccfferit,nec certaxerecufauerit.

K nbsp;nbsp;nbsp;tationem fueratxeferuata,perfoffus etiam ukexe gxaui, cum uideret ami-

cosfuosnonadconfofandûueni(re,fedadexaggerandum2lt;adacex an-dumdolorem,aàuertitàdominodatâinfeaduerfariotentâdifuipoteftatem.htquan-uisfaaittasdominiincoxporefuofentixet effe,à quibus compungi fe dicerct tarnen quafibonusatWeta,quidofoxinoncedexet,necduxacextamimsxecufaret,addtdn.inci çiensàominusuu\nexet,infineautemnonperimat.Quçemmmeauirtusquiiuitmeo, autquoàmeumtempus,utfufferatanimameac'Nunquidfoxutudofapidum,fortttud n\ea,autcaïnesmexfuntærex,autnoniniç)foconfidebam,adiutonumautemame nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

cdfitïVifitatioautem eiusdefpexitme.Nohnetentamentueftuitabomtmsfupextex- ibid mÿ xam,Slt;fientmexcenaxq quotidiani uita eius, aut ficut kmufus timens nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

qnifefnbutnbraobtegat,autficutmexcenaxiusexpelt;ffasmexcedenxfua,fieÖCegome fesexpedauinacuos,noâes autemdofoxû datæ funtmihv St qutefeam dicoquan dies;Sifnïgam,iteïumquandouefpex^PfenusfumdofonbusAu^pexeufcçmanae-înentatuïmihicoïçusinputxedincuexmiûUquefacioautemgfc^steKæ,kmem nbsp;.-

densulcetum.Vitaautemmealeuioxeftfabufa,infpeuacuapéri. ica , incleÔufnsnieus,terrcsmeinfomnqs,ÔCinnifionibusmepMce is. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ir-

Cboimiferaconditiobominis8Cqu^imercenariafit,amp;fentft^exabenaxnik^^ xicoxdiafuîlentare non poffit.Quolt;^Ap nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defedatto ,pœna potms^^^,

lt;5, iigct,8lt;nitiilicnamifericotdiafuftc„tMcfencqmt.Quonàie^^^ dtac^ÆtimorcgraamtoAclîsfeianaumAnedcprAe^^^^^

KSflum»„TO,fNiinnetagt;iuid«utiftcucre cffcmcrccnanus adoldcmtaEuanadio.çïiidcÿturacccpiffcdpatrefubftant^çoxxlonc^Kc^ «lt;{moçs,™o{amkk«îï«Âfc«cgregcscœp«a'lcnos,utm€i«defamçtu««-cctetfnumïScàiWetamenafiquando conuexfus eft,^taxeuextitux xafnanôxeçxeffit,fedpxodidit.Hic autemquifeexinimat ab eo quiomniauidetno^ uidexi,Slt;teTiebïisputatcómiffafuapoffe C3efaxi,umbxampxptendit fedfxufti^^ crédit,entaocnfusdominifuddioxfofeoccuftaommadepxebendaqtenebxofaibum net,amp;Cintimicoïdispenctxetconfcientiam,atqina\ta2lt;jpxo n a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lodnn.i

ergo quipntattenebxis effefe tutum,cumfucemuitarenopo it,qux uce nbsp;nbsp;nbsp;^^iusde-

îçtQuiçuUtquoàfuumcïimen2fcVconàaf.îabu\aeùiftuà,nonueïitas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^cclii

çecca.rvtvûodot!i,non\\3fcen.sVïu€^uïn,Ved.gcmitum.Naxïatvo enxtnîatui ax aYauide-QuvàcTttYna\iuàeftpeccattim,nvViVaxcina^ qu^huïUsÇecuUoncxatuiato^ S ^dmé Mdttb çxeîluïnîaÇcc àe\iô:i,Quiîvn.o\\et onexitubiacexe,deV)U\t:^dne àicctem. r-omncsQuv\'aboïÀÙsamp;C oneïatieïtis,ÔC e^ouosxe^vdam.Quvd^temxxunv ivVdtdusadcdmunemaukumdatus,?xaueuu\nusinfti^adTunccnimtoVe^^isq^^ fedxïvusïtcoxdaxi,5iC£a^vim€uoxuïnftvmu\is coxxvpun^xxux ixxxexx^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ai p çfâm à

fo\’çx«xaait\\xs'.Qux àvdxis xxv coxàxbusueWxvs,2lt; xxx cuVsx\xV)U^eft.xxs copvx^x „ * xntlt;\Yamc^xdeïii\àd5itx,ÔCxaxxvêcoxvVdexvxxâ.uu\xvcxauxxSed.eftouX^vcVia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«cvna

xvisoVixci^ax,xamp;xxcxnvixixvfoxnxxx\s,exa^xtaxxxuxuxVvoxubxxs,xixxvoxxxaxnxelt;\uxcs c V ÇitXxacxûxnaVgt;exitàvn\xvefec\Ax,ue\uxxfoxnxxxttexux^êxxs.Suxxexxt^^xquxsexxHxu nbsp;nbsp;nbsp;P

nunc diuitcm ilium,qui quotidianalucra,amp;r quæftus uarios congerebat, cxagtóha^ tur cupiditatibus fuis,fubito rcfipifcentem,cöfidcrantemq! fecuin, quia cum moricturc Pp/zn,. 3 non accipict omnia,nccp dcfccndet cum co gloria domus eins : amp;nbsp;cum ea

in hac uita,habeant aliquid uoluptatismon ctiä in futurum aperient ein oculosad ftia.Nónne tibi uidetur ficut qui in fomnis bibebat,bibifle,amp;^ qui in fomnis epulabatut epulatus,apcruifle oculos,amp;cognouiiîè quod anima cius inane ipcrauit,amp;fadhijcdiiquot; riaqadhuc fitiatjquia modum non habet auaritia, nec rapiendo expletur, fedincitatitf» hoc egentior,quo plura quæfieritc' Ethic ergo furrexit, SC uanum eft fomnium.

QuomodoamiciIobadconfolandumeumuencrint,SC quod optimumfola^ meninaduerfitatibusfitaculpauacare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput ilH

lot s Oquot; j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ed iterum ipfum audiamus dicentem.Incumbebantilli amiciquiadcoH'

Vnum enim folatij genus eft in ærumna ÔC in amaritudine côftituus/i»’' pauacare;uteaquæperpetiunturaduerfa,nôprodeli(ftiprecio fuftinereuideant.Hoc quoqi fanefto uiro adimeregçftiebant,utuidcreturipfefuæauthorærumnæ,quipetôj tis grauibus domini contraxiftèt offenfam,óó pro impietatibus fuis ilia toleraret, deler bentes impiorum fupplicia,qui uitiafererent,amp;meterent fibi dolores, quod mandat périrent Dei,amp; fpiritu uitæ ipfius interirent, qui infufflaret domos lutcas inhabitants bus,ô(:areicerenf,cogitationes deftitueretuerfutorum,os obftrucret iniufte.Quæw^quot; ra quidemde domini poteftate,fed non'conuenientiatanti uni meritisairerebant.» ergo refponditiln ueritatenoui quia ita eft. Qiiomodo enim eritiuftus mortalisapuo dominumfSi cnimuolueritiudicio contendere cumeo,nonaudiet ilium, utnonad^ num uerbum eius mille fermonibus côtradicat. Sapiens eft cnïmintelledu, amp;fortisie magnusïquis tam durus,ut in confpedlu eius poftît fubfifterefQui facit montes inue^^ rafcerc,amp;ncfciunr,SC euertiteos iracûdia.Qui cômouet orbem terrarum à fondament tiSjQC columne eius mouentur.Qui dicit foli,amp; non oritur,aduerftis autem fyderaco*^' fie-nar.Qiii extendit ccclum folus, amp;nbsp;ambulatficut in pauimento fupramare.Qiiiw^* uergilias,amp;uefperum,amp;feptentrionem,amp;auftriminifterium, qui facit magna oc i»

lt; nbsp;' ftigahiIia,gIoriofa,SCimmenfa,quorumnoneftnumerus.Sipræterieritme,nonuwJ'

boiêt^ fi me prætergreftùs fuerit,nccfic fciam.Quâto uehementiore tubaiftecrcpuit domini poteftatefSed in ea iuftorum auxilium, non ruina eft. Denicp uidetur exprimé potentia,fcd magis redemptionis noftræ myfteria declarantur.

Qtiomodo intelligaturillud, Qui facit montes inucterafcere,S(!'c.Et de como^ tione columnarum.Quomodo etiam loi iufllis nô oriebatur, amp;nbsp;quomodo do^ minus fupra mare tanquampauimcntumambulet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caputh

itirffffj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vi funr enim montes quos inueterafeere facit,nifi Moyfes,Aaron,

lias,lefuS Naue,Gedeon, Prophetac,omnes libri Veteris teftamennï nit dominus Iefus,Nouum detulit teftamentû,amp;illud quod cratuetus,'agt; ï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;âum eft nouum.Innouatus eft Chriftianus,inucterauitIudçus.Renouata eft gratia,

ueterauit litera.Euertit montes,amp; conuertit.Euertit enim amp;nbsp;fubruitintelledluni dum literam,amp; ftatuit intelligentiam fpiritalem. Intellecftus ergo ille legis euanuitcaTquot;

Romätt.'^ naliSjamp;facftuseftfpiritalis. Vnde ApoftolusaitiScimus autem quia lex fpiritalis^» ego autem carnalis fum. Sed ipfe qui carnalis erat, faeftus eft Ipiritalis, ficut ip/^ad^^ i.Corirtf.y ruit dicensiPuto enim ÔC ego me fpiritu Dei habere. Hos ergo motes inueterauitldus, ibidem 1 ÔC ludæi nefciunt.Si enim cognouilîentjnunquâ dominû maieftatis crucifîxifl€nt,nun^

, quamadhucludaicadclyramentafequercntur.lpfifuntergo qui nefciunt.Vndeôi.in Luc.zi Euangelio dicit dominus IcfusiDimitte illis pater,quianeftiunt quidfaciunt. Sed non' exeufantur quia nefciunt, cum fcïre nolunt quôd debuerint cognofeere. Certe non i ' lis inuidemuSjfi domini fequantur fententiam. Sententia enim luperiora foletabioiu^ k re,non futura.Sed nec ille immunis à fcclere qui crucifîxit fuæ authorcm falutts, poftea ueniam non popofeit.Efto ut ante ignorauerit, quem perfequebatur,in cruce tarnenpofitum debuit recognofeere uniuerforum efle dominum elementoruuijW quo omnia elcmcnta tremuerunt,ccelum obfeuratum eft,fol réfugie, terradiffiluit, dclt; fundorum fepulchra patuerunt,mortui uiuentium receperunt côfortia. V nde a

turio ainVcreD eifiliuscratifte.Centuno agnofcitaUenum ,Leuita non recognofcit 27 fuum’.Gentilis ueneratur,Hebraeus abiurat.Nonimmerito ergo columnç orbis terrarû motæfuntjquandononcredidcruntprincipesfacerdotû.SedmotæfuntuctcreSjUtno-uæconfirmarentur,ficutipfe dignatus eft dicereiÉgo confirmaui columnas eins. Audi quas colûnas confirmauerit,Petrus amp;lacobus amp;nbsp;loannes,qui uidebâtur cobmnç effe, GaUt.2 dcxteras dederuntmihi ÔCBarnabæ cômunionis.Quomodo ergo excufânt^nefciflc, quoriialq uiderunt,abj cognoueruntfolem no expleto diei curriçulo recemile, amp;nbsp;rur-lusantéperaéium fpatiumnodbs egreffumjUodiem in die fecitTedn die noctem c* Vticp intelligere debue;runt,quia fol iuffus fe reccpit,00 indus exiuit. Praedi^rat eninvdomi- Mdtt». 12 nus,quia tribus diebus futurus erat in corde tprre,8C tribus noôibus,L)idicerat hoc loi, feruabatpræceptum.Dubitabat ergo dicenstQiiid facjoç' Orior,ôd dies èft : occido, cÇ noxeft.Si curfummeum feruauero, detnorabor mundi falutenyPeftinentus etiâ ad re,--demptionemnoftram.Peftinareetiamdebeo ipfeadnouam uitâ.Erit enim bcnencio crucis,quarenouantur uniuerfa,8lt; fol nouus,2lt; cœlum nouû.Peftino crgo, titillû pof-fimuidcrefoletniuftitiæjilluininantem animas uniuerforu. Scd quid faciamc' Ipfe uult pofttïiduumfierirefurreôionem.lnueni quid,faciam,ut 2C moras nonfaciamjôC nume rumdierummeoruitt cuftodiâ.Nonfaciamintegrû diem,ôC integram noôcm.Abbrc-uiabohoras,uttribusquidê diebus acnodibus fit inter mortuos dominusiefus.citius tarnen quant trium dierû amp;nbsp;nodlium interualla'patiuntur r cfurgat a mortui s. Abbreuia bo^ituïlioras ubi afcenderit crucem.A fextaboraftatim fiatnox, ne uidcam domini paluonerujfedfugiamparricidalis perfecutionis fpedlaculum. Occidâ, nbsp;erùnoxbo--

fcquetur noxfecûdo fpatio fuo 5 fequetur fimiliter dies, incipiet nox tertia,refurget do-ïninusinnoac,8d eritdies inlumine refurgentis,ut côpleatur illudÆtnox ficut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3^

luminabitur.Hic eft dies ille magnus qucmtiidit Abrabam ôd'gautfus cft,de quo nbsp;nbsp;Ua

uid aif.Hic eft dies quem fecit dominus,exultemus ôdlætemur in co. Cui no mtnifterio laboris,fedfiuauexultationisinterero.lpfecrgo dominus diem ducit,Sgt;d ante mundi cófummationemuidebiturlumen,quodilluminatomnembommcmuenietcmmbuc loana.i ntundunt.lpfeeftdominusquifignat2dnumeratmultitudinemftellarÖ.Ipfccft_dontt-nusquiGœluntfolusextendit,quiambulattanquâinpauimentofupermare,quado 1 c trusuiditeuntantbulantem,ôddixiv.Dontine,iubemcuentreadteluperaquas.Btt^-^^lt;‘ttb.i4 fit dontinusded ille titubauir.Sd nifi porrexiftet ei dominus dexter a, dtmerlusllu«ilnis occidiffet.Titubauitcaro,faluauitdcxtera.Btaitillr.Modicæfidet quaredubttaftvc’Pi-des ergo antbulauit in Apoftolo,non caro.ü enicç fides titubauft,ôd car o fcntir c cœptt naufiagium.Quod nonimproprie didlum eft,quia caro nauis eft animæ,ficut fcriptum ppijjj

mcnticonteresnauesTbarfis.Animaeenimnoftraecumucrbum parturiunt,edunt do^ loreSkQuxautem peperit,iam nonmeminitpreffuræpropter gaudium, quia natus elt voann. 1 s illilionto quimundumrcdemit.NauesTharfiSjid eft intelligibiles quæ Salomoni aurû ferebantatq argentû,id eft corporanoftra quæbabenttbefaurum inuaftsftifti^us,ut x.CofitU. Apoftolus dixit.Vel quod etiambic partus dubio eonteruntur,iuxta quod dictum eft.

Væprægnantibus ÔCnutrientibus.Nam cumanima quatitur,caro nudluat.Vel Iptntu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

ucbcmentiagitabunturinfufojcumexpleto tempore fucritrefurgendum,fccumium quodfaiptumeftiVenifpiritus,8lt;infufflainmortuosiftos,2lt;uiuent.Vnde^iptelob E^eco.^-j inpofterioïibus dicit'.Nout enim quia æ ter nus ÔC potens eft qui foluturus eft me tnter-ra'.Rcfufcitarepellemmeâ quæportauit.Conteruntur autem, quiarefwrtantur ad tu- uî) 19 diciunt.ftftautembona contritto.Cor enim contritum 8Cbumiliatum üeusnonlpcr- iwxta70 nit.fttalibnSattacontritiones eius.SedôCadlofapbatdidlum elbCôtritxfunt nattes in Vfalm. .50 Tbarfis'.eoquodfefacrilegiomifeuiftet.Vtrûcpigiturcontritiofignificat,quiautruncp eftinàieiuàicq,quâdo omnes quiinmonumentisfunt,audientuocênlq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pro ce

dentquibona£ecerunt,inreÇurre(ftionemuitç‘.quimale egerût,inrefurrectionemiudi ctÿQ^odetiâiDauid propbeta fignificatdicens’.lbi dolores parturientis,ftcut audiui- P.ftm.47 ïnus,ita5)Cuiàimusinciuitatedominiuirtutû,inciuitateIZ)einoftri.lSiancp ôd dolorem

y futuïUtndClætitiamcompïebenditiDoloïetndciuàiciOjôC deabfolutionclætmam.

DIVI AMBROS II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

De multiplici hominis tribuîatione,6C de ueloci curfti uitæ noftræ,cum deplo^ ratione fancfti uiri pro comuni infirmitate. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput Vl

S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contritiones feci't mihfirelpirare me non finit. Impleuit me amaritudinti

âf quiauirtuteeft potens, nemo poteft iudicio eiusrefiftere.Siiuftus lui^ corde,lingua mea errat.Maraum ôd potentem diiperdit ira. Tmprobi in morte grauii iufti autem irridentur. Dati mnt enini in manus impij.] Vide fingula.Potentibusirato giauis eft,improbis nequitia,iuftis conditionis infirmitas.Ita nihil periculo uacanFoP titudo ÔC magnitudo uiri fixa poteftatedecipitur,improbitas afflitftatur, uirtus ridetuf' Ridetur ille,quia plus poteft,labiturifte,quianihil poteft. Affligifur,côditionis eftult;' tiumjqüiauitanoftraleuior eftcurfore.Tranfiuit, ÔC nihil uidit.Tanquam nauisuelu' gium,aut aquilæ uolantis 6ô quærentis efcam,ita præterit uita hominis. Qyodloqui' mur,obliuilcimur,nec ullû tranfitus noftri infigne deprehenditur, nifî quod fit plénum mœroris QC gcmitus.Concutior,inquit,omnibus membris.Vtinam fit mediator noiW arguons ôlt; dijudicans inter utrûc^ noftrum.Dicam domino:Quarcficme iudicasfAn bonum tibi eftfi iniuftus ego fim,quiarepulifti opera manuum tuarum,amp;confilio im^ piorum intendiftifNûquid ficut mortalis uidet,fic uidcs,aut uita tuaficut hominis, aut anni tui ficut uiri, quia exquififti iniquitatesmeas, nbsp;nbsp;peccata mea inueftigaftifNol»

quia impie non gefli:fcd quis eft qui de manibus tuis er uatfMagna fides, magna autno ritas confcientiæ,Deum teftem mentis fiiæ accerfire.Quod conditionis cft,nonnegac

nemo immunis lapfus eft.Impié agerc non conditionis eftjfed perfidiac, nequilfim^ mentis uenenum.Non agnofcit hoc iuftus, fed abfolutio hominis, in Dei miferation^ noninhominis poteftateeft.Manus,inquit,tuæplafiîiauerunt me, poftca cóuertiftj^ perculTifti me.Memento quia lutum me fecifti,'amp; in terram me refolues. Nûquid nout lacmulfifti me,confccifti me ficut cafeumf Corio amp;nbsp;carne me induiftijolTibus ànetm^ me inferuifti. Vitam autem Si mifericordiam in me pofuifti,amp; uifitatio tua protexit Ip* ritum meum.Quanta dcploratio iàncfti uiri pro comuni infirmitate, quanta couentiO' nis authoritas,quod Deus hominem manibus luis feceritÆxcufatur culpa infirmûatn obren tu,cômendatur gratia priuilegioopcrationisacternç,ÔCprotedionedignationis cœleftis.De quo loco etiâDauid pulcherrimelocutus eft dicens: Quid eft homo quO“ mcmor es eius,aut filius h ominis quia uifitas eum f Hæc,inquit,habens in te, noui quu omnia potes,impoftibile autem tibi nihil. Si enim peccauero, cuftodies me, ab iniqui-tate autem immaculatûme non fecifti.Si impius fuerOjUæ miliÉfi fini iuftus, no ponuin me erigere.Plenus fum enim côfi.ifionis,inueftigor ficut leo ad neccm.Videtria.Siptc cauero,inquit,cuftodicsme.Etideo ô homo faterepeccatû, utueniam confequaris:dit e/iw 43 iniquitates,ut iuftificeris,Quid erubefcis fatéri cas in quibus natus es.^ncgantisnonia'' tentis crimen eft,negare quod natus fis.Qiiod acccpifti,utinam férues. Cur putas feha bercquodnonacccperisÆrgopeccatorfateatur,impiusingcmifcat.Iuftusnonfeeti-gatôCextollatjncperarrogantiamfrutftumiùftitiæ amittat.EtpulchreaiuSiiuftuslum non poftum me crigererplenus enim fum confufionis.Iuftus enim aduertit magis fragt litatem fuam,quàm iniuftus:5lt; lapfiis fuos fapiens agnofcit,nô agnofcit infipiens.De' nicp lapfibus fuis fapiens compungitur, infipiens deledlatur. Iuftus aceufator eft fui) iuftusaflertor.Iuftus præuenireuultaceufatorem confcflione peccati,iniuftuspecca^ turn fuG occultaredcfidcrat.Illeinprincipio fermonis occurritutprodat errorem,ifte

Qiii'd figniKcet illud : Quare obfcripfifti aduerfum me mala, Slt; appofuiftimP 111'adolckcntiæpcccataamp;c.Similiter ÔC illud:Mortalis filiusmulieris,brcuis uitæ eft ÔCc. Præterea etiam iftud : Cùm autem dormierit homo non refurgetj ufq; dum cœlum afluatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput VII

l fti mihi adolefcentiæ peccatafj Pulchi éid actatis arripuitadqucrclâ, quæ magis ad uitium lubrica elle côfiieuit. Habet enim pueritiainnocendani, fcne(ftusprudentiam,ipfauicinaadolefcentiæniuentusbongexiftimationisintuitun^ ।

öauiniuspmpheticifeimonisferiêcxduobusinïWionbusdemennsteTtaacman^^^^ omni,ntoctebmàtempeftatibasfubiacêt quamualidiiatgumcnninoftrçex^^^^^^ IilïtumiueiTeïrcna,inquit,uirguUa,ncmorofacv_aïbcuue lamcum nbsp;c nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x

utusuitaksïetuïgunnMaïcquotviphimtempóïüuicibus nbsp;nbsp;nbsp;„„nbneiitAcehaTfi mb

noîhafemvercxæftuat,£ibi(Viptatempcftascft,nccunquam' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dnm co,' iWdcm.

fciandiscunauamp;aEnsfcriàm'.Cumautcmdotmienthomo.nonrefmgctufcvdumcœ loma(tulu,,QuTduidenndccteavegt;ueccoiiummouenn.Entnouumcœlu^Kl-.anouaA,cutfaivn,meft-.Qimdcnimaffuilur,ue,uscfc^,oduetus,miuabuur.pc,^^^ audiDiuidi,ceLn,,lnnio'tenamluhindaft,dommeAoyeiama,mumm^^^^^^ ca\iAvV,veAunv.mautempemam«p^tueftmmn^^^^^^^^^ e(ka(t»nm,qTOdnouumcoguutAdiebusau nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

citur,2lt;co2entesdirioiatiflud.A.fl«ebatetgomuuo7iiA^ g nbsp;nbsp;v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

,inmBhis.’5e£quianunccce\omaffuiuiAetutncbuhsaecahgmc,noamnl^lt;encbtls fitCïOccoàieÂirgenhsïuboïeàiucïtaamp;CdifcoAoïlfpccieppecontçxitunTuncptem npoc-ax rvoxnoncrit3 Lm^ius,5Cnonindigebunt\uceVucetnx,ScViminefobs,quiadominusi -\uminaVktfupeteos;ficutàicitloânes.Ve\quiaVçqsquiaftuûtcerurcabaaàeuerteàasEx«î,,n aïttraaamp;çoDu\v.üepVoranti propbetx mfteriamnoftre ftagtbtatts cyuç ÔC_mhacuttare^ qùiemkanbaberet,5lt;uniuerÇaVubitomcürÇumortisamnteret,Çptrrtusùnausmiuàrt tarudiunonreiurreauvo*sbomincs,donecueniretquinoafluetetuetcYanouts,nccue^ ftimentumrrouumcommitteretmueftimentumuctus,fedommadaceretnouadtcutrp £eàmÆcccÇaciânouaAnÇceftenimrefurrelt;ftio,primogemtusexmottmsmquoom.KVoc.it nes qvtidem pr^er o gatiuamVutur pr efutt c€iiônis accepimus roXus tamen aduu c r e utt e-CiioncpcrpetuareCurrexit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i r j

ücinteWigentiaiWiusiV tinam in inferno con£etuates,aDVconuetcs autem tncjdonccdcfinatitatua,Sc caetera.

V dito i^tur quidXocutus efl'etin to deus,SC cognito per Vpiritum iancrurri k nbsp;nbsp;quodfiVius deinonfoXumucniret in terras,Çedetiamdefccniuruseuct adin-^

XerosutmortuosreiuVeitaret ,Qquodtunc quidemïactum eftadteftimoniu. ptacedentiuTO,amp;CexempXumXuturorum?)Conuer£usaddomirrumait'.V tinaminitdetp VoV.i^ no conieruare§,ab£condcr es autem me donee deftnatiratua, SC ftatuas miXtitempus in qiomemoriammeiXacias,SienimmortuusXueritXromo,uiuet,eó£ummansdiesuitcip fius.iuftinebo donee iterum fiarn,dotrecuocaX5is me, ego autem te obaudiam, operaue. rdmanuumtuarumnede£pieias,XSXumeraftiautcmmeasadinucntiones,necpr3cteriXgt;it tequiequarrvexpeecatis meis .Signafti autent iniquitates measin£aceuXo,0CnotafttVt \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidin£eiusprxteriui.'XCinam£uauisXoeus,quinoa det e£utre€Xtone côfl.rmat,SC eptam

Ämbr.to.qx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VX, ttidetux

uidetur uoci dominieç conucnfre,quae in Euangeliö legïtirt',ubi aft: Tuncirtdpfwt^*quot; l^c.i} cere monribus,cadite fuper nos:amp; collibus, operitc nos. Erit enim in confumiMarionc feculi ira domini.Recfle ergo fandlus in indicium mauult refurgere,quam in tempus dp üinæ iracundiae,quæ terribilis eriam innocentibus cft.Simul etiam illud prophetareiH' telligitur dicendo:Statuas mihi tempus in quo memoriam mei facias, quod in paHiont domini refufcitâdus foret,ficut in fine huius libri teftatunnec tamê deplorare definit:^ quo magis intelligit fibi refurrecflionem elle propofitam, uitam hâc fugere defiderat,u* dens fein manus tradituhi aduerlariorum, proieclum fe in poteUlâte impiorum,cui amici in inimicos conuerfi funt,qui cum debuerint confolari,ruinam fuper ruinam inl^ loli.itf rannmemor tarnen confcientiæruæpuraej,SCmundæorarionisait;TerranoncooperiaS in fanguine carnes meas,ut oratio eius ficut inccnfiim dirigatur ad dominum,nonin ter ra diuerfetur,fan(fli enim oratio nubes penctrat:peccatoris orationem, ficut à deo Cain ditffum eftparricidæ,aperiens os luum terra in fanguine carnis abfeondit.Maledidus, Genef. 4 inquitjà terra,quæ aperuit os fuum accipere fanguine fratris tui de manu tua, quoniart operaberis terram.

De reprehenfione eoru qui curiofius friquirttnt lecretâ älri'tudinis fapieftttó dri'. nbsp;nbsp;nbsp;j

Qyamc|ï beatus fit ille qui fapientiam inucneh't.Et quæ fit uera fapierttia. Cap. IX Lebiliter igitur fantftus deplörat uitæ iftius tempora.Pcreö,inquit,ó^ fp*n^ F circunferor,oro autem fepultUram, amp;nbsp;no irtipetro,precor laborans.Etqu*“ faciamfDies mei tranfierut in honore,dirupti funt articuli cordis mei.JP’f tarnen derogat iudicio dei. Seit enim profundam efl’e altitudinem fapientiæamp;fd^'^^*,^ ! deijSCinferutabiliaiudicia eiUs, âtt]^ inUeftigabiles Uias eius. Non calcauerunt, , eas fill j glorificantiü,nec tranfiuit per èas leö.Quis enim potujt uias eius compren^^ re,quçabdite'occultapenetrantr’Vnde,inquit,inuentaeftfapientia,autquislocus“' plinæt'Ncfcitmortalishomouiameius,necinuentaeftinhomfnibus.Abyirusdixir)'J j eftinmctâf mare dixit,nó eftmecu. Non tibi licet fcire o homo altafapientiaeddeo^* nbsp;nbsp;j

fcriptum eft:Noli al turn fapere,fcd time. Quid curiofé quçris inueftigare quod tibi no expedit fcire:nec cognofcere daturfPaulus audiuit aliqua fècreta fapientig, quæpf“ bitus eft alijs intimare,6Cideo raptus eftin paradifum, raptus uftp ad tertium audiret ea quç in terris audire non poterat.Si quç audiuit homo,no licuit eiloqui,q admodum quod non audiuit inquf^tflmperatoris huius in terris nonlicettibifcn^^ filia,óó uis fcire diuinafNon licet tibi curiofius inueftigare quac in terris gcruntiir, riofius requirisquidfupracœlumagaturfCurtudifputas unde nata fit fapi^r*^' feit homo uiâ eius,nec in hominibus inuenta eft perfeefta fapientia. ] NoninMoy Oj in Aaron,non in Icfu Naue fuit, non in ipfo Dauid qui ait: Incerta ÔC occulta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

tuæ manifeftafti mihi, quia ipfe dixit in pofterioribus : Velutiumentûfaduslumap te.Supra te eft fcire ô homo altitudinêfapientiç,fatis eft tibi ut credas.Si enim no c deritis,inquit,nec intelligctis. Abyllum fcire non potes, abyfilim no potes copre o re,quomodo altitudinê fapientiæ coprehendest'Abyfrusdixit,nô dicere quia in te eft fapientiat'Abyfius ergo dixit,nó eft in me, quiaipfe donuniis

Pfalm. 15 Non derelinqucs animam meam in inferno.Et Apoftolus dixit: Qui fum hoc eft Chriftu ex mortuis deducc^'c. Ergo fi interrogatur abyffus,ubi clt ^p* refpondet:Non eft mecû,quia furrexit.Si interrogatur mare,ubi eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fe^

cum no eft,quia calcauit me,necflu(ftus mei earn turbare potuerut.EttuergoJn culi iftius pofitus freto noli perfcêlâ illâ dei fapientiä in hoc mundo dus earn nó cognouit.Sedfiuiseâinuenire, calcafluêlus huius mnndi ficut ca trus,â^ ambula lüper aquas huius feculi,amp; porriget tibi dexterâ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuf

amp; Petro:quia nemo fuit quê non feculi huius unda turbauerit. Turbauit a A ? bauit ÔC Moyfen,turbauit ÔC Petrû Moyfes per mare tranfiuit, amp;nbsp;per marepe * exercitô,fed ante SCipfe turbatus eft.Petrus fuper aquas cal cauit, fed merlus pore, quia infirmions fidei ueftigio claudicauit. Ergo noli quia non dixit cum mari fe futurum dominus lefus, fed cum difeipuhj fuis, u parte eum cognofeerent, quibus ait : Ecce ego uobiTcum fum ufqs ad feculi.Beati cum quibus eft,utinam ÔCnobifeum finSed nobifeum marc ef,

ChriftOjquta 8^ ipfe calcauit mare.Nobis aurum cor di atq? argentum eft, fapientia autê fupra aurum,no in auro eft.Ideo qui fapientiam habere cupiebat, Argents ait amp;nbsp;aurum A or, j nonhabeo, fed quod habeo,do tibi, in nomine lefu Chrifti Nazarcni furge £lt; am^la. QuiaaurSnonhabebatjinnomineChriftihabebatpiæ operationisgratian^Ideoti-- ” hi dicitur. Attrahe fapientiam in interiora. Latuit,inquit, omnem hominê,amp;:auolatili--huscœliahfconditaerat.Nec homines fciebantubi erat, necangeli, quiaipliluntaues call,de quibusdiâüeft, Etuidi angelum uolantem per cœlum.Nemo pc^uiti^ojcere fapientiam,quia nemo nouit filiS nili pater,8lt; nemo nmiit patrê nifi nhus, ix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;io(tnrt.i

ritfilmsreuelare.Ipfe ergo reuelauitloanni cum quo effet fapientiai8lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

quod fuumerat,fed quod fapientia infudit ev.lnprincipio eratuerbum, ôduerpuc nbsp;nbsp;nbsp;-

puddeum.Nefcitfapientiaminteritus,nefcitmalitia. înteritus^imtencrecun p tuit,qui dixinVbieftmorsuiftoriatuac'ubimorsaculeustuust^Nefcitetmmahtiaquta dixiqQuçrent me mali,amp; no inuenient.Pofluntdicere: Audiuimus g onam e * eftdeusquinouiteam,quiadeus,inq^uit,bene côftûuituiaeiusJp e quodfitreceptaculSfapientiac.AudMifcipuIum eiusdicente'.ymgcni us nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q

infinupattis,ipfeenarrauit.Agnouitem patrê filius,quiaipfe ait . icu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n

t«,2lt;e\oagnofcopatrc. Aequamêfuraeft cognitionis ubiunitaspotÆa^^^^^^ «SoqSomnianouit,uentorumIibram,aquarummenfura,ipfeu^nfamentam narrauitcampcrprophetasfuos,quiapaterenarrauitfapientiam,8lt;inue^ cutScfiliuspatrêenanauit,qucmnihilptæterit,8lt; dixin nbsp;nbsp;nbsp;omo,qu , Pr . i:

(luoäpWcträsmpmdcntesmoucantutcumuiderintimuftosaffluetercbusamp;can-dis,iuftos»œ™amp;equematahocfeculo^

Quomodo fanöuslob in aduerlis tortior r a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n nenerit Cap.i l

(âTi«mpotiusnobisWcntrubitaaboTê,qaàmt™mtemçota\tam^ totiiifflaei€,vtovia diuetfam. KcontmMmu«iurcp6ncn.,coquodUcua» pientiainucniatur.

Quodplericçttiampruàcntesmoueantuï cumuiderrntiniuffosafffuacTcbig^ f' i'_ ? _n;_____...__irv'krv/'romArv ofnicri.

’ PEKi OK nobis difputatio fuit ^cinterçeWationefanôorû quam nils ÔCimbcciWa conditiofitbumana, quxnufquamfui a . tem,nitiinproteaionecoAeffirNobisbodiefumendaeff,quauulgu^ .bominum,p\eriq ctiamprudentiumua\dcmouentur,curriui Lftosafftucrerebusfecundis,huftosautemfrequenter arnigtin o lo.Etuer e\ubricusbic\ocus,in quo etiamfanlt;ftiuixpotueruntuerx o-;ueftiçEi.û.Egt;eniqtuïbatuscftÔCipfeE)auià, quiinfuperioribus Lxerat. pjalm

Ö ccultaVapientiae tuxmanffenaffimibi.V cruntamen coffrmauitfe iple poLtea,öc p er -klt;k3£ratiorüsuiaminueffigauit.yób cmocteïanêhus cumtxibttsiffLS'L^y^Lbus amvcis qvn

Ambx,xo.4, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vk % R^con-

adconfolandumuenerant,deeaopinioneinfermoneludatus eft.VtriüfcpigiturdiT“ î tationcs in medium proferamus.Digni enimfunt qui nobis magifteriumuiuend* an£'

rant,quandoquidem in aduerfis pofiti,plus deo placere mcrucrunt. Audiamusigitur**' trumq; fuo ordine.Increpuerantuehementer fandumIob,Eh'phazThcmaneorumrcX ScBaldadSanthæorum tyrannus,ÔCSopharNaamatenorumrex,coquôdpropterpelt;* ! eata fua tantum fupplicij fuftineret. Infirmo etenim ingenio non aduertebâtquoddO' minus eumtcntandûdediftèt, ut athleta Deitentationibuscruditus,admaiorisglor*2 coronam peruenirct.Non uidentes itacß tantu iapientiæ iacramentum,angufti cordis tt morc,ne uiderentur iniuftitiæ deum arguere, qui pœnis affici innoxium pcrpetereWfi in iandum lob pœnarum mérita retorquebant dicentcs,quia omnis uita imptj in folie*' tudine,ô(^ diuitiæ iniufte congregatp euomentunomnia quæ patitur homo grauia in te** ra,propterpeccatafuaeum pcrpeti.Quietiamfiinrebusprofperisfit, perpétuai!ciiC' cundanon pofte,tanquam fomnium cito euanefcere,ut non inueniatur locus eius:iï tob.2 O titiam autem impiorum efte grauiorem ruinam.Ideotj etiamfandumlobàprofpeiis*** aduerfa mutatum,amp; delidorum fuorum precio ex fummis in ultima corruifle:labi eu*n qui fe aftercretinnocentem, cum portio impij huiufmodi fit, utfuperueniens incum

domino mdignatio lungat ei doîores,SC intcritus domum cius inuoluat. Quomodo (andus lob in aducrfis fortior fadus fit: amp;nbsp;tacendo I'rndendocp fuos conuitiatoresrcdarmtciitjoftcndens quod à domino dco fua tentatio uenciit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ç^P'

VdiebatliæciândusIobjôCquafi athlctafortisinftcrcofefedens,inunti A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uibicibus SC fieui doloribus uulncris,totum corpus diris perfufus

myfleiialoquebatur;necacquirendispropriairemedijs3fgritudinis,*f^ cris uacabat fcrmonibus.Fortiorcs itaq^fcrmones xgri hominis quam illorum . ægrotabant.Illi enim loquebantur iuftitias, fed non iecundum fcientiam: prædici^ diuina indicia,pœhas reorum,præmia fanclorû,fcdreum à iufto difccrncre nefcKD^i' Quem enim dominus luftum pronunciauiqeum condemnabantiniuftitiæ,arcf‘‘^ iniquitatis.Ignorabant ergo quidunicuicj coueniret.At uir fandus lob difcerneDa p ritu quomodo unicuiq; oporteret loqui:fortior fane quam ij,qui fanidCincoIumesw bantur.Et quid dicam fortiorem inuentum cæterisc'Fortior eger quam cum feipfo inuentus eft.Fortior enim ægerlob quà.m cumfanusfuerat,fccundumquo“ ptum eft:Virtusin infirmitate confummatur. Ergo amp;Iobcuminfirmareturjtuncu dior erat.Noh enim ægrotabat animo, etfidolcret corpore: quia non erat in carnet* anima,cuius pafiionibus no adhgrebat:fed in fpiritu,cuius uirtute fe texerat. Ideo eig non carnts gcmitus corporis infirmitates,fcd uoces fpiritus loquebatur, quibusuig ret,no quibus cedcret.Et primo quidêleniuSjUtillis pudorem meuteret, quiaiirg^ »uftuminiuftc,dicentcsquod minora peccatisfuisiuppliciafuftinereuamp;^noerubeç bantipfi peccatorcsfalfisaccufarcinnocentem.Eflo,inquit,egoerrauerim,amp;^apua deuius ineinhabitct,qui mêtibus hominû offundit errorcs,utloquar fermones oportef,fîcut uos dicitis,ÔC erret uerba mea, nec opportune ferme meus promaWb uos in me infilitîs ÔC côuitiamini,no cofiderates cjuia à domino mihi uehitifta çntauo» quimeuallo quodâ perturbationû arbitratus eft lepiendûÆxerceor aduerßj latus undiq; laboribus 6C periculis,amp;f infultatis adhucuolêtes opprimere quêdebert iuuàreÆccerideoin op^brijs,6Cnôloquarnecrcfpôdebo ccuitrjsueftris.Nocjn^ éftis quiiudicatis,fedquiiudicatmc,dominuseft, amp;ipfiustamêiudicijtêpusnon uenit.Quid opus clamare ante iudiciûcBonû eft tacere dum expedatur quiiudica. num eft conuitiû couitio nô rcferrc,ne 6Cnos inter detrahetes adnumeremur.lnntt ergo hune uirû,quifilentiofuoredarguebat côuitiantcs. Oftendebatefhuirtutcani fui,que côtumeliænomouercnt:5Ccôfcientiæinnocentiâmanifcftabat,quwbie a recognofccretjfcd quafi aliéna rideret. At uero fi nobis aliquid obijciatundû nos purg re uolumus,acerbamus:dum ulcifei cupimus, côfîtemur: cum dicatferipturautauer dedecoris fermonê,5C auferas ueftimentum tuû:Prætcrit enim iniuriofus.Taceamiis

Ecdc. 8 go,ut prætercat,ne ueftimentû noftru prouocatus exurat.Scriptû eft enim:NolHncen^ dere carbones peccatoris,ne forte exuraris in igné flammg eius.Propterea ergo

Cïucc pofitus de perfeCutoribus fuis co nuitiantibus fibi ait : Pater dimitte uus,qma ne-fciuntquidfaciût,Utoraretprocalumniantibus,quibuspoteratipfe dimittere.lo ergo ndebai,QuianôndûueneratChriftus,cuifoliferuabaturmagnarûpræro_ganuauirtutu, QuiaipVe eftuirtutû principiü, licut dixit :D ominus creauit me principiû uiarvi uarum.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TuiÂuineeretNonmediocrecertarrvêSermonedeceptuseftAdamu^^^^^

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pfonNibilenimficpcnetratanimâficutfermo fucatustni r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r rx; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kabo

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fermoMulücuinuicerintadbibitatormenta,fertnonuduntvam nbsp;nbsp;nbsp;v ViditcüAffO-

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tabatlob,Çeàfuftinebat,ÔCuerborûiausiuxtauulneru^eraportabat.Vidtte nbsp;nbsp;g

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nothetafuus,dcnubc8lt;turbinemanülaborantidedit,amp;obluéb , nbsp;nbsp;• nuàmride-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àdïcpïonunciauk,uidorcmafferuit,coronamdctu u-C^r autepu p„. nbsp;2^ • j~

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tecurnmakdiciturnobiscGaudereenimdcbemus va lena nan ur. - .

ODiedum,neuu\nus exafperet,ôt ferndatur ctcatr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r-vot-rr;,nti;»n

ditenimakerius,nonfuûcvime.Quodfireferat,fun acw i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

temuu\ncrat.Taccre debet etiâibc oui de memoratamer ce c prç . indicio dei tutptÂ\üdiciû,cuinôeft.iudiciû.Puifueritprxiuàtctutn ecu o,n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auAifanôïûlob

Dcindent cognoVeas quia no prseiudicat côtumeliabonx con even nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;piTefNunc

àicentevn,\ocupletioYêunq,tamp;emquàmùintpeïiou^tsKomanxpoUtuseWet^unc Óbmutdca\n5lt;.dcte\inquam'.finuncmtbvpr2cvudiciumck, tunca nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abinfoAen

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dar.Hxc ergo parcius in exordio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eos ad

V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueïiitperÇeuevareinc^ume\qs,plutaVortioraïCpctiüit,ôttanquapugnoeosuandmïc

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nonlit\nibianobisconfolationemquacrere,portateTne,qutaforuota oquar,g

tidere qnaliuobisacquieueYorSt tipcccatorfum,nonfumbominiYeus,quYa u pec \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to ek Stiplc quiiudicat,S)t fibiin me potekatê uindicat,l\ùtji iudtcor quanbomo

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;maneek.ift.nd,incYepaYinödebeoÄnbYmitasconditionis eft,nonfpcctanstmpYO t —

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quarationeliproptexpeccatabominibus eueniantma\a,tmpqtantabono-

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tumeopiaabundent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'£,ddicitemibi*.Siptóptcrpeccatutntneumbocpatiot,ncutc»bqcYt^-)‘d

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t nbsp;nbsp;iYnpquiuuntïNecfo\umuiuût,fedctiamYep\eü.Çuntdiuitqs,bCtïttd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;üp\icant,fedetiamb.\qspotiuntuY,abundantdotnustotumlt;H?cceuv c

fpccie bona,fcd aïn'ohmyftciio inuenies quoniâ quæ putantur bona^non funt aona-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qnx putanriir mala no funt mala,et potiora ïllis æfh'mâtur. ïnueterauerunt in diuitip,’^®

TTûtÀcUûi^cu dixitjUt non tam diuturna diuitiarum pofteirio, quàm inueteraca

joEzi Icftiafignificata uideaturjficutuiditEccIefiaftesdiuitiascuftodiriinmalumpoflidcnt eas,quæpeiciintinfLiinmadifthêT:ioneacfoIicitudinc.Pereuntcnimqughicrclinquun mr SC mortuo prodcfîc nonpofliint.Habuit igitur defiintflus ex illis folicitudinem,rc^ quicm inuenire nô potuiqqiii rcliquit quod erubefccreqnec fecûabftulit quod tenere^ Pfatm. 12 longe difpar ab eo de quo feriptum eft;ßeatus homo qui repleuit defiderium exhis,no confundetur cum loquetur inimicis fuis in porta. Cui hgreditas dominus cftjamp;^mercts ex Mariæ uirginis partudiic in exitu fapientiæ laudibus prædicatur,quoniâ nonhabui quod erubefeeret,qui nihil eorum quæ funt feculi côcupiuif,fed adueifariû dcpoluis uC teris hominis cxuurjs,tclo continentiæuulnerauiqut obftrepere ci in huius uitænneno poiïet uuhici c claùdus, amp;nbsp;uirtutû admiratione confuRis.Habes ergo no ene laudabii t qui inucteratus in pecuniæ cupiditatibus fit,non renouatus in pcrceptionegratiæ. y deamus aliud.Scmcn eoru,inquit,fecundum animamn’d eft,non inter iuftos habeturJii fti enim in fpiritu feminanqôC defpiritu metent uitam çternam.IIli uero qui fecunduani i.Cor.x niamfcminantjipiritaliamctcre non polîunt, quia animalis homo non pcrcipiceaquX funtfpiritus dci,ftultitia enim illi cft: QC non poteft feire quæfuntfpiritus:amp;^ ideonore^ pleturfpiritalibuSjfcdiudicatur.Filrj eoruminoculis, ideft,qupfaciunt,idcofaciuntut uidcâtur ab hominibus,nô quia boni côfulant ut hoc eligant quod futuro ludicio cow^ probctur.Filios ergo feriptura pro operibusfrequêter déclarât, eô quôdlocupletior^ bonisfadtisquaminhhjsfitnoftrapofteritas.Vndeamp;^Ezechiasdcgrauicgrinidine iquot; beratus,ex hodierno,inquit, filios faciâ qui nunciabunt iuftitiâ tuâ domine deus laluti mcæ,Slt; non ceiîàbo te benedicens cum pfalterio omnes dies uitç mce. Bonaen'.mpO' fteritasdcuotionisSCfidcfquaecaptiuitatinefciuntfuccumbcrejquâfilijEzechiæpi^f'^ lerunt.Eraddidit dicens : Quianon cft illis timor, non cftflagellü à dominoJuftusauK dicitjQiJoniâflagclIafus fum totadie.SC optatflagellan^jutrecipiaturàdominœaiw rirncrc dominu,quia timor dorniniinitium fapientiæ eft.Necbcatitudinêputatfinoa^ ortit bucula fua,ficut pu tant ftuIti.Per b ouê enim quid fignificatur nifi ruralis culture-^ borf qui femper redit in orbem, amp;nbsp;nunquam definitzfed cum explcri uidetur,reiiocawr in exordiû.Ifti funt qui colunt Sodomam ôô Gomorram.Ergo qui colunt AegypWjS bast^ ten arum aratro quodam mentis folidæ inuertunt, laborem fibi pariuntjudo or mctunt.Idco bucula eorum non abortit,fed parit,ut augeatur labor corum,Ô^quæ ccpcrunt,omnia générant iine timoré dei.Iufti autem longe aliter gloriantur.No in abundantia diuitiarum,nec in partir pecorû,fed in domino gloriantur,dicentcs;f'0 more tuoin utero accepimus,ct parturiuimus fpiritu falutis.De iuftis ergo dicit ,quiæ ‘H ritum falutis gcncrauerunt,quc acceperunt detimore dei, no demalitiahuiusfecul'A qualcgimus:Ecccparturiuitiniuftitiam,concepitdolorem,6ë pcperitiniquitateni.J^^ lior ergo abortus quàin partus fccularium.Dcnitq; de homine qui in hocfeculouenitj^^ uanitatein mûdihuius amp;nbsp;tenebras pertulit longçuitate diuturna,Ecclefiaftespronun-ciauit quia mclior il 1 o abortiuus. Huic enim rcquies magis quàm illi,quinon cxp^^uis uarietatem fcculi,in qua ctfimilleannos quisuixerit, quod bonûeftuidere nonpotwt-Fugifteergo hçcmagis cft gratiç,quàm fubtjfle.Etfortaftcmoueatillud quodadiunxit. Quiamancantfteutoues paternæ, pucri autem corûluduntaccipientespfaltehô^^î'' tharam,5cdelGc'tanturuocc pfahnizConfummarunt autem in bonis uitâfuam,inrequæ autefn inferni dormierût.Diftingue hæc,ÔL quialpiritalis cs,dqudica. Impij autem linu æterni iunt,nô ctcrni,quianô pofluntætcrnitatêaccipcrc ab co quinonfitæternus,ISo ergo poteft dare quodnô habct,necpotcftilluminarc,quianonponidct lucê,fedtrans figurât fein angclumlucis,utdecipiatincredulos.TransfiguratautcfefimulationeianÇ lucis,nonfplendorepcrpetuæ clariratis.Vndeamp;faluator aitzVidebâfathanamficutiu^ gur cadentêdc ccelo.Nccfulgur eft,fedficutfulgur. ConfiderahærcticûaliquêintenW abftinentiæ corporis, amp;nbsp;cogitation! cœleftium facramentorum, ficutæternusputatur, non habet æternæ uitæ ftipendiû,quia falfam habet imitationê, quifidei nonhabetuC' ritatem.Huius paruuli ludût ; ficut ilia quæ cum luxunata fuerit,nubere uult.Luxuna«

QuaÇiebïiusitaœnôrecosnofcitfalutisautoré.Dcinde couerfusadeompotor^umsî Manàucemus,inquit,ÔC bibamus,quid pr odeft fi feruiamu s cir aut quæ utditasVi obkï uemus eumÄcitaa dicitfcculariûabundantiarcrû temulentus,quu no continuo in feculofcelerûmeritarcpendunt.Supinabat enitn, quiainmanibus ci aduoluptate om

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niafupçcicbant,etcôfciusimpietatisfuæ,cuius pœnafequcftraEat,putal^t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deuà

tapio,5tcd«an5uid««Huk«go opmiôieiusvefvodetamp;nauslob-.Nokeffefeca- ProwT.

\ ïusac dvffolutuSjXftimans quod ad te in hoc feculo domini a no nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;r'

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De LàudidkcnûPetrodomM^^^ w. 1«

\ '?'P“’5“™V“'â‘V'‘'“5‘''''‘'?V°^î;ùftXuenTOs.DcniœutcOBnotecvai»im .

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;quot;'''■“quot;quot;'ïï'quot;'“^'Vquot;SV'°?“S,ri,ç„çpokna,totusinAundlnmSlt;gv^^^^^^

qurdepoiaamediocris,mortrsrequrenonnaoei , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c^Air. M^rsihxfinuul^

deer^enafete operiebanr .^aprehanrur puprhr ab ub« prirnebanruv,qùvLgberigidebuhïcnt.Efurrenreshaudabanrur Cibo tu\orûnx2,uireringemamp;ebar.Nunquiàhxcignorareporun,quemmh V dainfenainconfpe€tutius,5lt;norieft.ami€fusnequiffrmis,qui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• v-v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Exteuditboreampro mhi\o,CufpedittcxravninnibiVo,a\bgans aqy nbsp;nbsp;vnucrût ab irrer e^

V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^rrÓ ehruptanubesfubpedibus eins .CoXumnx ccebdibduerut2£urrru

iormidaut cum,prxcepto mor tiheauit dracorrë prxuaricator em, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

quisirrteXWtArrtantis ergoÊagitr\s cpieVpesimpio cE'TNuncpiid.nconb.drt i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

uabiwrîÂcâÂrrc^uit,uobis,c^uidEtmmarmlt;dommi^S4deEn.itemarrib,mam^^lt;^^^^.^

Et defcribit quam miferabflis impiörum porti'o fit.Quod ÖC fi plures poften'tatè funt,quibus decft bonorum mcn'torum fucceffio. Illa ém'm ucrapoltów gt;nbsp;quæ non in tern'Sjfed in cœlo cft.Huiufmodi ergo unis hçreditas ifiôpia

lot 17 celfio.Cum diuitias coaceruaucn'nt,mendicabüt:quia cum mortui fucrint,inaigcD » qui requiem inuenirenon polïlint. Viduas eorum nemo miierabitur, fedmancDil*^ fertac, atc^ omnis copulac Iblatio deftitutæ. Et fi congregctur pecunia fîcut tetra, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

lutum præparatum ftierit aurum,inanis erit ficut aranea iubftantia corum, Ö^omn^P trimonium eorum tan^ tineis confummabitur. Dormiens diues nihil adiqciet-oculos fuos, SC iam non cft, permanet in doloribus ♦ Nihil enirn funt omnia quaf mundo funt.Äuru in mctallis,argentum in metallis.De métallo cruitur,ô^in métal reuertitunQiiid cnim aliud nifi mctallö eft mens auaric'quæ tan^ defofîùm tenet quid receperitjamp;in uenis terræ ac latibulis abfcondit,eô quod utinefciat. rum de metallis promitur, de auaro proferre quis potuit f'Cum igifur nihil profit: ua famesauri,quiaquicongregauerit,labitur.Miierandiprofeólo quideferuerôtuiam* obliti funt eam,cui preciofi lapides haudquaquâ iunt côparandi:diffîciîtsi^ ftigatUjimperuia fuperbis,interclufa ia(fîantibus,humilionKplana, apertafapientiW • Et ideo fapientiam debemus quærere,ut ambulemus in uia iufta, per quam aduerto’ i 11 e ficut leo rapiens ÔC rugiens qui percurrit hunc mundumjtranfire no potuit • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

fapientiam uult inueftigare,nonin abyflb earn quærat ficut philofophi, qui arbitrant quod ipfi fua fponte fiio ingcnio,profunda cius poflint cognofeere. No quirat. Etcnim ubi têpefias, ubi procella uenti eft,non poteftibi efle iapientia. Sedi Philip.^ quæratubi eft tranquillitas mentis, ÔCpax quæfuperomnem intclledum eft.

De tranfitu authoris ad interpcllationem fandi Dauid : qui in pluribus 1 ocis Pialmt”^ de uanitate fcculi non tacuit,amp; inania eftè quæ bona in hoc mudo putantur,freqtit ter afleruit, 5C maxime in Pialmis xxxviiiSCxciiii. Qui denitf in feptuagt* mofecundoproteftaturfenonmediocriter doluifle cumuiderct pcccatoresin mundo affluere diuirrjs,SC abundare rebus fecundis:fe aut, qui iuftifi'eauerit efle in afflidlionibus amp;nbsp;ærumnis.

De ferie pfalmi L XX u, 6C exordio interpellationis propheticæ ducla à primo uet“^ lo,fcilicet:Quàm bonus lirael deus rediis corde. Et quod nemo polfit deumbo^u fateri, nifi qui ex cœleftiSmyfteriorum profundo, SC diuinæ difpofitionis alt*^ bonitatem eius cOgnofcit.Quodqp iufto femper bonus fit deus,5C cum torquewt loribus corporis,amp; cum affligitur acerbitate pcenarum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap* *

Qirod quafi prolapfiis fuerit propheta, cum uideret peccatores in hoc mundo aiHner diuitijs Sc rebus fecundis,bonos aût eftè in afflidlionibus SC ærumnis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.t ’ ’

Quod flagella amp;nbsp;caftigatio in hac uita firmamentum præftent, non autem poft profint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.’’”

Deueftimento iniquitatis,amp;' deoperimentoieiunq. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Quid fit ponere in coelum os:Et de feientia quæ eft in deo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap- *

Quod poftflagella amp;nbsp;caftigationcm fequatur prauæ opinionis corredio, amp;nbsp;quod bO' na tranfitoria non fint præmium uirtutis, nee inopia pcena peccati.

Qiiid fit intrare in faneftuarium dci,amp; intelligcre nouiffima.Et quod ij qui profitât W noribus,8Ccaduntmoribus,deijcianturcumaUeuantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. vH

Qiiôdpropteriniquitatem iuam perierint quiten'cnaconcupicrunt.Et quodimag® ipforum ad nihilumredigatur,qui uel in fuperbia euanuerunt, uel in uolup tatib- mi radicatifunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.*^

Quod iuftus qui ab exordio fuit turbatus, deledlef cu animo eófiderat q? deus curet Sc refpiciat.Et qgt; homo coparatione cœleftiûfit quafi mutu iumentu. Cap-X Quôdquiaddcxteramfiiamdeumhabct,noncomoueatur.

Quod nullas feculi illecebras defideret aut concupiicat, que manus domini dirigit.quot; quod deus nemine repellat,nifi qui ie ab eius conipeeftu fequcftrarc putat. Quein^“ I modumetiam qui feparatur à deo pereat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.^^^^ I

^\iusmundi,frequêter afferuit.inPfafmo maxime x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qùan^in

Ignorât cui cogregabit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’y^^^^y^ic^habeatumbratilem

gforianuubidefecufo exceïïerint,fruôû nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nomine proteftat quod.

inferuitPfa\müfeptuagefimumfecundü,in quo ipfe fub Alncc-eius fuerit ptimo pr of apfionis,ut non medio cr i dolor e p er nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autcm qui iuft ifvc a-

catotesinfiocmundo afftuere diuitqs,abundarerebuslecundis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^0,.

uetit corfu«,ef[einafftiö:ionibus ÔC serumnis .Nec me nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coenitionis gratia,

dio,fedpofteaper domini flagella correôû, 2lt; illumina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Afapb aliquibus aduer-

uerxdidiciffeferiem traditio nis .Nufquamautinuenio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^^^Q^^^-^pXenatolerauit.

fisfuiffeuexatû-Atuerô fanausDauid plurima g^auia p a ,fcd quafifanelo Defuisenimlaboribus dielt .V nde ScPfalmus nbsp;nbsp;q^^ DGiltcrio apertlus manifeftatur,

Afapfi,ut docet titulus,fuperfcribitur, cpiod ex yt 3cco nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quemfaipferatipfePfaV

utuideaturP)auid etiambuic Afapb,flcut ÔC alip ,c an^^pp^^^osDauid, quomodo au-mumdedilfe.Sedquiafcriptueftinipfotitulo,deleci „r ^y^j^qÿàtitulorûinfcrlN tern defecerunt,cum decurtisbis decemPfalmls, pou^ ptlonemcomprebenditufqinultimumfinem^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,...qbetlcxduc'laà primo

’DefericpfalmiLXXtt ,8lt;. exordlointerpcllatiois p v -g^^q^bdnemo poffit uerliculo,fcibcetiQuàmbonuslfraeldeus^c isc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ç^^bo, SCdluintediP

àeumbonumfateri,nifi qui ex cœleftiûm'yucii^ odcpl'^^° femper bonus fit pofitionisaltitudinebonitatemeiuscognolat.xiu rçd^^qjYacerbitatepœna-deus,amp;(.eumtorquetur doloribus corporis, oc cum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. it

■Deofequeftratabuiufmodideflnitioncqux nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

I nbsp;nbsp;Scàprimouerficulointerpellationisprop nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;emendationisprofcdlus, tbd.^à

bonuslfrael deusr ediis cor de.Plucetinpri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cbmodorum fuo^

Memo enimpoteftdeumbonü.fateri,nitibic quii'^one^qoPvtionisaltitudine,bonitatë rum,fed ex ecelebium m'^beriorû pr ofundo ,0^,SSmepenfandaeb.duboitaque eius eognofeit,quxrib fpecieprcfentiu,fedfuturo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,2lt;. cumaffligltur acerViiN

\ nbsp;nbsp;nbsp;femperbonus eb deus, bC cum tor quetur dolor ibus c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vvialafunt cur non

, nbsp;nbsp;nbsp;tatepcenarû,femper dieitibibonaaccepimus de manu qç^^^^qQ^rem inuenir e poffit,

fubmeamus'J Cratulaturbiefeconteri,utin futurum nbsp;nbsp;nbsp;^^pq'am.futurapraemiafpeN

feiens quoniaquibonareceperitinbacuita,bab^mer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çe^taminc préliorum.Qul

\ rarenonpoterit,quinblult;batus,nb exercitatusdiuer ° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, qubdbicïoluat precia

\ uerdfiueiubèfiueiniubèafbciturinbocfeculo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.VpYÏnrêffratiamdiiniubèprö

570 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSn

i.Pft. Z eft:Quianulla eft gloria fi peccantes punimini amp;nbsp;fuffertis,fcd fi benefaciêteSjamp;f tcs;hæc eft gratia apud deum.In hoc enim uocati eftis,quiaChriftus pro nobismortu cft,relinquens uobis exemplum ut fequamini ueftigia eius,qui peccatû no fecit,neci uentus elt dolus in ore eiustqui cum malediccretur, non maledixit:cum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

côminabatur.Ergo iuftus etiam fi in equuleo fit, femper iuftus eft, quiaiulhncatdeu » 5^ minora fe peccatis fuis dicit iuftinere.Semper fapiens eft: no enim aufert ƒ mentis liera perfetftaq; fapientia.Nô amittit quod eft,quia timoréexcluditforasItu i j Sgt;C propofito charitatis:nouit ut fapiens dicere,quia indigna Hint quæ in hoc corpoie ftinemus,rcmunerationefuturæ gloriæ: amp;nbsp;omnes huius temporis paftïonesfupeni^'’quot; turam mercedem æquare no poflunt. Bonus igitur huic femper eft deus, quinouitqu tempore metat. Et ideo quafi bonus agricola hiC arat agrû fuû quodam rigidioris ab nentip uomcre,hic ftirpat quadam falce uirtutû amputatrice uitiorû,hic ftercoratnum pfj. 112 liando fe ufq? ad terrâ,fciens quia deus de terra fiiicitat inopcm,SC de ftercore erigit^ Philip.3 pcrem.Dcnicp apoftolus Paulus nifî æftimatus eftètutftercora,nun^ Chriftûpotuil e fibi acquirer e. Hic cuftôdit frudlus fuos, ut illic fecurius recôdat. Semper itatß ei bonu deus,quià femper qupbona funt de deofpcrat.Accipealiud:Quàmbonus,inquit,d£iJ îfi ael retftis corde.Non ergo omnibus bonus eft deus. Ille quidem omnibus bonuse gt;

L«f. 19 quiafaluatoreftomniû,maxime'fideliû.EtideouenitdominusIefus,utfaluurniacer£ quod perierat.Venit enim utpeccatû mundi tollcrct,uulncra noftracuraret. Sedquiî nô omnesmedicinâexpetunt,fcd pleriq;refugiunt,nemedicamétiscompungatuis ceris,ideo uolentes curat, nô adftringit inuitos. Accipruntigitur fanitatêquimcdicina expetunrilli aût qui réfutant medicû, necrequirût,bonitaté medici quamnô experiun tur,fcntire nô poflunt. Qui aût curatur,etiam fanat. Ideoq; his bonus eftmedicusqi^*’^ fanauit.His igitur bonuséftdeusquibus peccata donauît.Qui aûtiniânabile peccatum habet mentis firæ ulcere,quomodo poteft medicû bonum æftimare,quem refogitc’rb chré aûtApoftolus ut prçmifimus,explanauit quiaamp;f omnibus bonus eft dcus,quiuii

I.Trâ.z omneshomincsfaluosfieri, ôtfmaxirrie'fidelibus diuïnæpietatisprærogatiuaferua®’) quibus amp;nbsp;uoluntas dei opitulat amp;nbsp;gratia.Sed ôtf Pfalmifta dicendo: Quàm bonus dciis Ifrael réélis cordc,ad ipforû fententiam rctulit,qui aliter de deo fentire nonnorunt,nw

Quod quafi prolapfus fuerit prophcta, cum uideret peccatores in hoemun do affluere diuitijs QC. rebus fecundis, bonos autem elTe in afflidionibus SC aerumnis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ca|5.nl

Enicj! 5C in fequentib.exponitipfe quid fenferit,diccndo: Mei aStpenemO' D nbsp;nbsp;nbsp;tl funt pedes, paulo minus effufi funt greflus mei, quia zelaui in peccatoriD*

pacempeccatorumuidens.NôutiçppedescorporisappellatgreiïùSjfeuOP rcÆ'onê mends ÔC greirum,de quo alibi dicihlNon ueniar mihi pes fuperbiæ,6i^nwnus peccatoris nó moueat me. Ideo femper petendum eft ut dirigat dominus noftrom^np morum ueftigia,ne labantur, ÔC lubricó quodam erroris efFufa, ftabilitatê fui tenereno poftint.Prolapfionis aüt ea cauia eft,quod pacêæmulatus eft pcceatorS. Aemulariaut debemus quæ bona iunt,non ea qup plena dedecoris,ficut ÓC Paulus apoftolus exprd^ fit dicens: Bonum eft autem æmulan in bono femper. Nee te moueat quod pacein wa lo poiuit.Deniq; et in Euangelio babes efle pacem quam refpuit Chriftus,ut ipfeaiura Io4»a4 cem relinquo uobïs,pacem meam do uohis.Non quomodo mundus dat ego do uobis. Eft enim paxquæ non habet offendiculum,eft quæ habet. Quæ ex dilc(fhonecft,non Ezech.j^ habetoffendiculum:quæexrimulationehabet.ldeoamp;Prophctaait;Paxpax,amp;fnoclt pax.R.efugiamus ergo pace peccatorum : cófpirant enim aduerfus innocentes, eoeunf ut iuftos opprimant,uiduam cxtermincnt,uel expugnent eius pudorcm-Etidconoe« reclinatio morti eorum. Non dcclinatio, ut pleriq; codices Latini feripti funt, fedreclP natio.Qua.ndo enim laboramus,amp;incuruamur ad opus aliquod, atqi inclinamur,non reclinare confueuimus.Peccatores aûtgrauium(cilicetdelilt;ftorum,amp;maximeimpi]« Pf^î. nbsp;nbsp;reclinare non poflunt,de quibus didlum eft: Etdorfum eorum femperincurua.NonC'

nim fe crigunt ad cœleftia,qui Chrifto non adhæferunt. Et ideo non refurgunteum eo, ® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quorum

DE INTERPELtATlONE LIB. IH nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pfdl ?5

quoruùx mots p)î(rima,ficut fcriptum eft-.Mors pcccatorum peffîma. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B Jguo

côïnoritur,amp;confcpeliturcumillo,nonfoIumrecUnatur^edetiamre xi , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibtd..

pukhrèiUüdconuenitdiôtum:Vniuerfurn^ftratumuerfafti;inin rmi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

ftmaïtvïfit,cuiusinfirmitaspanionefoluitjmorsreuirrectione- nbsp;nbsp;_ „»„mnoft

(^ôdflageXlaôC caftigatio inhacuitafirmamcntupræftent, no a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.iï H

Lazarus colligebat,quemadmodûintormentispo i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Yoaansutmittc-

icnonpotcrat,feduixad Abraham,nontotumfefe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eiusrefriseraret.

ïctLazarum qui extremû digiti fui in aquamintxnger et, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^x Nihil enim profunt

bvgoxUiusmortireclinationonerat,necfirmamentuxnplagaexu s,^ parabat,utcumdominusreciperetcaftigatum.Lo nbsp;nbsp;nbsp;, • a/r,Xpniïscrattotiuscor-

p«Mu8mtukenbus.«concutiebaturommbusmmbna amp;pl^ pon^uido(onbas,gkbasta™uakc™mfaotam » jamp;h

nxodumcumfcinboccorporepoutusrecnnareno y nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;necnutauit tobj.iwxt.yo

pat«fibumQuemteaptf.quiautbxcnonttagc a tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;întnr.utinnernetuo

cumdiaboloflagcllcntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cao V

quot;U nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeueftimentoiniquitatiSjSCdcopcntue otc ;* r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a/ivoDietate

nokramquamaccepimusfptritualetnauferreconetur ,re nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p in np Witter et tcsù

opcnracntumftdeiatqpatxenti3C,quofeL)auià^ctie a t Atet^ mXnfpnbtexiXVetlo^ mentauututisApfumieiuniumopeTttneMô^.Denxqjnx X an u nbsp;nbsp;nbsp;t Vn' .n asnU'

dusnonluxffctefeausLdquiadeXignofcicnttxbont8lt;mabcontraxnt«dta«ca^^^ ftcguftaùn,alt; impcratumieiuniumprxuaricatus elbtncontxnentxæ cfeo nxi^^^^ cognouit,Quódiiieiunaflèt,fi.dcifeïuattetexuutas,necfca pexx c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à litfpmà

dixt quafi ex adipeiniquitaseoïum-.tranfiemnt in difpofiuonenx Cordts. Adepsdxct nbsp;nbsp;nbsp;tbidtw.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çinguc.SicutcnixnanimabonispaftajôCreîertauirtutibuSjtanquatrtadtpc oC ptngie 1

tgt; üonevnÇacû\e2ïUmttÀnVveïunt.VoVuetuntincce\unvosÇu«,ÔC^^îi^^^^®^^' V x ew» - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• y C- 1____ z^r, i\A» /gt;v Vrrktvii'S

ÂÛi vïx. ccdvxm osV\iü,lt;Yiv£xbv cïxmvnü avirhov es, müuvtïites put'a.Txt ^U'idä.ntccV^tate ï«û .Hinec coAo ncctmi^ ç'a.ïccïcÇoXenr ,ut cuxVu cYuoàanxfteWAXxi^xViiueivt uitâno* minis ^uXscttvaiiNihiX px ouiàenùæ ,ni\\i\bonis «xoxibus àcï dinlt;\uunt. /Ktcç utinavn oc ÂijiicvxtiXXçxin.usàcàuôbvis'àiàôVeÇccivtibusjcucïVi^Vfçnt'.XsoTvusàovniTvusïcïïxcAivx^ noîvnç^^ÇCev.5)Cutncneti^nvivXiVinoXuntÇ2in-aiTi,teÇ«u^tàon\inusTe^vctt\onis?,mYÂ, ütqjiiiTAXvÀdcxçuXViVu'ntYgt;CT coïàisipxopïï^cxcita.teYtv,pcxpXcTvituàincïn.^ccXeii^xe* xicïwnt\K,5i(.nonxii.c\xos àicsuitxift.Xus àucîlt;n.t ,Çcà^XcnosXx'3Îac3XxxXiot«£

ÔC ßdei,quüi'cpleucrit eos dominus gratia fpiritali. Qiiomodo aut reuertantut accip^' Quia cecitas,inquit,ex partelfrael contigit,doncc plenitudo gentium intrarct,à'ficô'' mnis Ifracl faluus Hcrct.Sed quia myfterium oportebat implcri,ut cocluderet deus oiH' nia in incredulitate,id eft,redargueret attç conuinceret ( cum enim duo contenduWi * unus fuperior ßt,dicitur,conclufit ilium alterum) ideo per luam mifericordiani,utniß' ditus fieret deo mundus,regreflus quidcm eft populus in hæredibus, fed is celerierrof^ traduóus eft ut deum non crederet occultoru efle praefcium.Sed dominus illis, utquä” doqucredimantur,falutisfuturac gratiam referuauit,dicês:ldeoq!reuerteturhucpop’* lus meus. Quid efthucfld eft ad me,ad aequitatem Sgt;C iuftitiam mcam,ad cultummeum' Et impleui t dies uitæ fuæ.Quod utrumep fie accipies,ut populus quidem redimaturq*® credideritin eo.Etfînonredimantur quinon cred id erunt, tarnen redcmptipopuliöf prærogatiuadefcrtur.Ifticrgoin errorem pofitidixerût: Qiiomodo fciuitdeus,â^fi^ feientia omnis in altifiimof'Putant enim non eflè in deo feien tiâ, quia pcccatoresabifl* dant profperis fècularibus.amp; adhuc inducit eos loquetes : Ecceipfi peccatoresamp;abifl^ dantes in feculo,obtinuerunt diuitias.Habes hoc in Euangelio planius exprelTunijUb’ Simon illePharifæus uidens quôd mulierilia peccatrix uenit in domumeius,amp;fup^^ pedes Ghrifti effuditunguentum,dicebat intra fe:Hic fi elîètpropheta,fciretutiqilt;l^^ ôé qualis eft mulier quæ tangit eum,quia peccatrix eft.Sed patientiadeinonpr^iudic^ ueritati,6C præfcientia eius 6ô prouidentiahocipfo amplius probatur, quodinpeet^^*’ pofitus fucceflîi affluitfecularium profperitatum. Quodfortior uidens ridet,incauWS traducitur 06 mouetur.

Quôd poft flagella ÔC caftigationcm fequatur prauæ opinionis corredio, Ô6 quôd bona tranfitoria non fint præmium uirtutis, nçc inopia p œna pK-

EniquePfalmiftadicit:Dixiergo,finccaufàiuftifi'cauicormeum,ô6hü‘ii’^' D nbsp;nbsp;nbsp;ter innocentes manus meas.Hoc eft,uideo illos abundare,uidco illis

da omnia fecundari,me aût côteri atq; exagitari tentationibus pluiiiuiSj^ , ftraergo dedimeinnocentiæ, atq; adftudiafobriæ conuerfationis intendi.EtpujeJ’ ait:Laui intern'nnocentes manus meas,ut non arrogarefibi fummam innocentiæ,gt;e“ dulum deferre ftudium uider et.Inter ea non impune huiufinodi à ie fermonem ftatur.Nam tota die flagellatumfememorat,quiafruftraiuftificarefe domino corluu dixcrat:poftflagella aût çontinuôfecuta eft prauæ opinionis correôfio.Statimtniin dex meus,inquit,in matutinis,id eft,in aperto Ô6 perfpicuo .lux enimueritatis compf^quot; hendens eum,non fiuit hæc fentire quæ dixit. Reuinccbat itaq; Ô6 redarguebatmeu ,,tatis lumen offuftim animo meo, eô quôd non reôle dixerim, Sine caufaiuftincaïuc®, meum. Locutus fum enim ilia tanquam in tenebris conftitutus, Ô6 recordantiillaïui i cor compungebatur.Compuntfto autem corde illuminabatur affe(ftus,utfieretincoi^ de meo ignis flammigerans,qui faciebat in me diei fpiritale principium.IlluminataJta^f . oriente mihi die, Ô6 quafi in multis matutinis pofitus intelli^ebam quia extra tionem generationis filiorum dei faeftus fum.Qiii cum primo credidiflèm,eo rator mundi prouidens generationi humanæ, omnia ad utilitatem noftriuclrrilna,u ea quæ parum deleôlent fccerit,tam bonam ièntentiam poftea prauis opinionibustufquot; batus amiferim.Conferebamitatç cum corde meo, et dicebammihi:SinarrabofiCjq^ , fine caufa iuftificaui cormcum,occurrebatmihi dei uox diccns:Ecce generationihli ' . rum tuorum,cuidifpofui : id eft,Eccehis feripturis inuenis ô tu Adam quiadifpoluig^ nerationi filiorum tuorû, quia fortuitu diuitiæ ad impios, non aliquo merito deieran, nec præmia uirtutis funt emolumenta thelàuriincc econtrario inopiapcenapcccatit i fed indifcrete' ueniunt ifta,quæ modo fluminis quodam feculi profluuio uoliitaûtur. exiftimabam nbsp;uidebar mihi cognofeere hoc elfe uerum, hoc congruere diuin»

prouidentiæ Ô6 conuenirc,me autem fruftra in ijs turbatum efle, in quibus adhærcre non debut

Quid fit intrare in fanduarium dei,et intcUigcre nouiffima.Et quod ij qui pro- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H

I nbsp;nbsp;nbsp;ipfius effe affecutus,diccbam mihi : Hoclabor eft ante me, donee introeam

infanduarium dei,Slt; intelligam innouiftimo : id eft, folus mihi fupereft la-bolutingrediarinfanduarium deijubi eft Cherubin,id eft,cognitionisprofundum, 8lt; nonlabor eft in incertisamp;uanis opinionibus. Narratio enimfatui,ficutfarcinainuia- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H

deooatti, quandoreuelantur occulta fapientiac f Hune finemnoftri certammisrequi-tebaipropheta, cupiens cognofeere quidfuæ deefletperfeôlioni.Finis enim r c'P noftïæ2lt;ftudiorum,perfelt;ftio eft.Hçc ergo primaueraratio cognitionis,quiatortuttu iccidantquxinfeculofuntfecundailla, quia propter eotum tergtuerfattones eisfuccctfusprofluosfecularium comodorum,ôi abund^tiam dtuitiaim. ne eau nbsp;nbsp;nbsp;'

tut propter inopiam,feu acerbitatêalicuiusdoloTisôCludHs,mmus u inculpâlatrocinn,8lt;direptionisftudium,necefsitateegeftattsttnpulfos.Nonenim ad

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tranquillitatêuitæufuramdpltetitiæ diuitqs opimati, authonoribus eleuattfont le dut

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;querela excluderetur,coacerbaretur3CYumna.Deîiciunturitacp um a eu

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ldi.Nóenirnuirigratia,fedruinaeft,ubinecdiuturntufusmunertsrcferuaur

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;miturexcufatiodelinquendt.Quodenimgrauiorispon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-u--

numquodbabesinMicheælibïopïOpbetç-.Populcmcmqut ec, terrliAegv-UtftauttefautquidmoleftusfuitibifRefpondemtht. Nonne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nmalle uamur

Ç«gt;«^ciomôferuitutisliberauiteÆccequomododeqciunturtmçqdurnalleuantu . querelaeorûexcludttur,pœnaaceïuatur.Cœlefttbus_entmbcne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obtemoe-

rarê,Sedficutiuftittadeimagna,iuetiamfeuerauindtdla.Q^ando emmtmpu^^rfe-uerareeonfueutte de quo Ältbihabesfcriptum;Vrdtmaptumfupere:^l^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pfal.,^

teceruntetperierunt propter iniquitatemfuam,ue\ut^ omntum exurg ideftftadeftciuntSC euanefcuntimpqfkutfomnium exurgettsa omno prtmum, cpita intenebrisfunt,ÖCintenehrisamhulauerunt,necrcfeditaliqutdeorum ont opensue-, t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftioium,fedftmileseoYumquifomniumuiàent.Quiautenàfomntat,mnoClelomnta ,

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rtoxautcmintenehris.Hlqtenebrarumfuntpriuatifoleiuftitt^öCfplendoreuntum,

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;doïrniehtesfernpersSiCttónuiailanteSjdequtbusV'enediciwr'.Hormteïunttomnu uu, \W.7S

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;Cnihi\inuencrunt.Btenimcutnanima£eorumicorporefeparat«,tanquamreiolutta

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cbrporisfomnonihilinuenetint,nilteneV)unt'.Slt;qubdfetencrearbitïabantur,atntnet.

\ \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quoniatnftultusS^inftpiensQUumdtuftqsexundaucrit,rblfhtYuetaltentsdnnnasluas,

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kmhr.to.4

374 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSII

neq? fimulad inferna defeendet cum eis gloria eorum. Sequentia quoqp dcrrtonßwnt quomodo ipfi non inueniantur,fcd intereant.Qponiam imago eius in ciuitatcdomin iliafuperioreHicrufalem non inuenitur. Dominus enim pinxit nos adimaginema“-; militudinem fuam,ficut ipfe docet diccns : Ecce ego Hicrufalem pinximums tuos. oi bene cgcrimus,manet in nobis ifta imago coelcftis:amp;fi male' quis agit, delet inillohæf imago, illius utiq^ qui defeendit de coelo,amp; eft in eo imago terreni.Vnde Sgt;C ApoltoWS t.Cor, 15 dicinSicut portauimus imaginem illius terrenfportemus imaginem huiuscœlenis.D

norum ergo imagines perfeuerant, amp;nbsp;in ilia dei ciuitate rcfplendcnt. Si quis autema grauiora peccata defl exerit,necegeritpoenitentiam,imago eius aboleturueldeijciWi ficut Adam de paradifó eietftus eft Sgt;C exclufus. Quicunq; autem pie honefteq ritjintrat in ciuitatem dei,amp; infert imaginem fuam,ut in ilia dei fulgeat ciuitate. üoniP ne in ciuitate tua imagines ipforum ad nihilum rédigés.Quia ifti in lumine fulgeien ƒ poirunt,qui tenebrofis fe operibus induerunt.Exemplum accerfamus defeculo. Vi quemadmodum in ciuitatibus bonorum principum imagines perfeuerent, deleant imagines tyrannorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Quod iuftus qui ab exordio fuit t urhat us, del celer eu animo conßdetat quod deus humana curet Vrefpiciat.Et quod homo comparatione cœleftiuut 9*^ * mutumiumentum.

rfd. y2. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aec ergo confiderans, animocj intendens fandus prophetadeleciatu^^^

H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui fuerat ante' turbatus. Vnde ait ipfe.Qiiia deledlatum eft cor t^uin,

mentum fadlus fum apud tc,amp; egO Icmper tecum.Cum cognouiirem,inquit,qui3 humana curatamp; refpicitjSCrequieueruntrenesmefhoceftjexmaxiiTiafatigatio ten's imprudentite requieui per agnitionem boni cœleftis ÔC gratiæ.Sunt eniiu q^* renes animæ,quiucxanturin nobis per ignorantiælaborcm, hirefoluunturM«Q feendum cœleftis agnitionc docftrinæ, amp;nbsp;quafi pulchro quodam fulcro cœkftwP * ptoi-umfubnixifouentur.Tunc,inquit,intellexiquiauane'fatigabar,quoniami 4 uerum eft ncfciebam,amp;uelutiumentumfadlusfum.Pulchre'addidit,Apud° rationc enim cœleftium homo quid eft,nifi iumentum irrationabilet'NaninnlÉ

4 lucidæ,uanelcunt fob's exortu.Et Moyics aitiNon fum idoneus ab hefterno die cœpiftiloquicumferuo tuo,amp;tcnui,inquit,uoccm,SC tardé locutusfum-Ita ergo mo,non dicam Chrifti,fcd angelorum comparatione mutum uidetur efleiumcn Sed tarnen nemo dcfperct,quia homines ôfiumentafaluos facit deus.Etideoq exmc,fed ex tc didici,tibi adhærebo fempcr,ut definam elîeiumêtum, amp;ldicasin autem,hie fta mecum.Circunfufus enim dei gratia,homo incipit elfe,qui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ß

Quod qui ad dexteramfuamdeum habet,non comoucatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P'gjjj

I confortia, quædcusuifitatamp;tuctur. Qiiidcnimcfthomonifiqu’^* eft eius dominus,aut quia â domino uifitaturc' Vnde quafi cinT enuifti manum dcxtcram meant,3^ in uolficatc tua deduxifti me, ciiin fumpfiftime,Sicaccepimus,Ôlt;^ fecundum Grarcum fie conucnir. Dixit autcw txçcéTHaaf TH! xlt;jç'oç tîïç«Ttf/Sf p«,id eft,tenuifti manum dexteram mcam. Bene ding ’ ius dexteram manu fua tenet,Poteft dicerc ; Dominus à dexteris meis,ne Adam ft à dextris fuis dominum hahuilîct,non eflet à ferpentc deccptus.Sedq nbsp;nbsp;nbsp;•,

tus eft mandatum dei, SC uoluntatem ferpentisimplcuit, manum eius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.zatum

amp;adlignum feientiæbonimaliextendi fecit,utintcrdilt;ftadecerpcret.ri^’ eftinilloomnibus,SCcoepituniuerfisaduerfariusàdextrisftare.Vndeaueina maledi(fti forma proceirit: Et diabolus ftet à dextris eius.Siilludmaledit^nntg r’ßjj xima eft ifta benedictio qua maledicftionis duræ uincula laxantur. ideo ad dexteram fibi diabolum ftatuit,ficut in Zachariæ libro legimus.Hominis famlocumcp fufceperat.lbi ergoftetit,ubi Adæftetithærcditas. Qjiafi p ermißt eum ad dexteram fibi ftare,ut eum retrorfum rep elleret,dicens:Yade

aduerfarius loco deieeftus rccenît:Tibi autê ne diabolus à dextris ftaret, ait : ?.',æq'’etcme.PræuidensigiturDauidaduentum domini,quinosà poreftateaduer Ma/tfe.? tem ' acœlo,ait:Dôminus à dextris eftmihi,ne cômouear.Cui au- P/al.2.

’neam.ideftjUtiam peccare non poirim,ut ille lubrico ante fludîuabûdus ueftigio, fiiampoftîmftatione confiftere.Quàm bene hoc Apoftolus dixit,quando eum tur-^nus tiiditjSC extendens dexteram marium fuam turbari non palTus eft, atq?

u'epidofirmauitinceflu.Libcratus itarç Petrus quid aliud eft locutus nifi hos prophe rosuerfus:Tenuiftimanum dexteram meam,SC inuoluntate tua deduxifti mc,SCcum

^uodnullas fcculiillccebras dcfideret aut concupifcat, quem manus domini *tigit.EtquóddeusncminêrcpcHat,nifiquiieab eins confpedlu fequeftrare

Putat, Quemadmodiï etiam qui feparatur à dco pcreat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.X 11

Vædexteranifiacftuofaanimæuirtus Qiiæfi domini uojuntatedirigatur, 0. nbsp;nbsp;nihil aliud defider3t,nil querit,nullas mundi huius opes,nulla adiumêta dc-

.,, nbsp;nbsp;nbsp;pofcitJdeo dicit fandus Dauid : Quid enim mihi reftat in cœlo,ôd à te quid

liV' r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tuportio mea es, abundas mihiad omnia, nihil quæfiui a-

cuV?'• nbsp;nbsp;nbsp;partem haberem,nullime coelcfti,ut Gentiles,fubdidi creaturæ, nullas fe-

inuius diuitiasjamp;uoluptatum illecebras cócupiui. Nullius cgeo,qui à te aftumptus ™tumhabeo,cui pater altilnmus non pepercit,fed pro nobis omnibus tradidit illü.

cum illo omnia nobis donauit c' ficut Apoftolus dixit: Omnia ein Chrifto,per quem omnia, 8C in quo c6ftantomnia.Omnia ergo in illo Habens, aliam ’ionquæromcrcedem,quiaipfèmerccs eftuniueriorum. Ideoqs perfexfto dixit:Tolle ci^cenituam,8ii^Q^j ßium iequitur, non præmio ducitur ad perfeeftione, edperfeflione conlummatur ad præmium. Imitatores enim Chrifti non propter fpem oni Hint,fed pro amore uirtutis. Chriftus enim per naturam bonus, non propter præ-’’'ncupiditatem.Ideopafluseft,quiabenefacereeum deledlauit,nonquia incremen-tumglorigexfuapalTione quærebatideo quiillûimitari cupit,non quod fibffed quod profit operetur.Vnde non immeritô deficit fibi,aHjs autem uirtutis incremento ua lelGt.Et conuenienter dicit : Defccit cor méum SC caro mea deus cordis mei. Neep em pollunt perpétua fucccdere,nifi terrena defecerint-Deficit ergo caro, quando mortifi-cantur quæ funt carnalia. Deficiunt ÔC ill i qui mortificationem Icfu Chrifti in fua carne circunferunt. Mors enim Chrifti in illis operatur ut omnis errorum moriatur illecebra. Vndecolligitur quia Sc cor hominis deficit quando mortificanturcogitationesmalæ qua a corde procedunt,ut terrena omnia abfcondat obliuio,Sc fiat déus cordis eorum, quibcati mundo corde dcum uidere mereantur, ut appropinquent ei, SC non fe fegre-gcnt.Deus enim appropians,non repulfor appropiantium eft, omnibus enim uult falu tiscaufa eire,nonmortis.Denicp neminem repellit,nifi qui fe ab eius confpééfu putaue ritfequeftrandum.Quoniam,ecce,inquit,quielongantféàte,peribunt.Vnufquifque P/àl.yi enim operib. fuis pietati tuæ fefe aut iungit aut feparat. Fiigit ein deiim qui operatur ca quorum cognitionc metuat deprehendi, ficut ill e qui tetftus parietibus SC circumfufus tenebris à domino deo fefe exiftimat non uideri.Videtur autem cum dicitunPerdidifti omnes qui fornicantur abs te. Sicut enim mulier quæ fornicatur, non adhæret uiro, necunacaro cum uiro fuo, necunus fpirirus eft, fed diuiditfefe ac feparat fornicando : itaquæcuncp anima non adhæretdeo, feduanis idolorum cultibus infcruiens fornicatur 80 diuiditfe facrilegq obfcoenitate,SC longéfità domino, quçpropeeftc dcberet.Pe ritautê qui feparatur à domino.V nde fancftus qui dei iudicium reformidat, femper ad-hxrerc uult Chrifto, âSin eo fpem faam ponere, utlaudet deum : cui eft honor^ gloria, perpetuitas à ieculis óó nuc ÓC femper, SC in omnia fecula feculorum. Amen.

Qua ratîonc author Apologiam Prophetac Dauid arn'puerit ftylo fcrihCTCjCuAi tionehiftoriædeadulterioô^homiddiopercumcômiflis,excufationequocpip ex eo quod iudicari no debeat quem deus iuftifîcauit.

De altero errore ipfius Dauid,quôd uidelicet numerari fecerit populum, tione eiufdem.Qyemadmodum etiam lapftis in peccatûfæpius profit. Et qua ra diuina prouidentia curatum fît,ut (àntfli aliquando laberentur.

Qua rationedeus fiiosathletasi'n uarijs certaminum generibus exercitetô^expty tur. Et quomodo talia nobis fada fint in fîguratn,cum multarum allegoriarutn a dione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. ƒ

Quale fuerit peccatum Dauid,Sif qualis pœnitentia, Qucmadmodum etiam mu’o tifïîmi uiri in errorem prolapfi fint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ç^P’

QuomodoDauidlapiusproprium peccatum deplorans,dominimifericordiânoi' fperauerit.Et de requifitione ouis abdudæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

Quibus operibus Dauid potuerit tegere pcccatû.Et quomodo iuftos peccatafeq^^quot; tur,malos autem præcedant.

DepugnaDauid contra progenicm gigantum, ÔC qucmadmodum aquamfitiu^f*^ lacu Bethleem,quamtarnennonbiberit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^'4 m

De titulo Pfaimi quinquagcfimi, amp;de numero quinquagenario. Quemadffloaa etiam pœnitentiafit agenda. Etquomodo quis mundetur abiniquitate in*^ tia. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. y»

*Quis dicatur agnofcere fuam iniquitatem. Et quod contra iapientcmfcmpcrfit“^ quot;

Quod Dauid quâuis rex efïêt,Ô£r fblutirs legibus humanis, uolucrit tamenfubdiws^ dco,cuifolipeccauerat.Et quomodo dicaturiuftificaridominus. Cap-^

An mortalis originis inquinamcntum in quo concipimur,parentumfit, an prolis. priusincipiatinhominemaculaqua'muita. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.X

Qiiôd confitenti peccata fuafubitô fplendor ueritatis efFulgeat,5C ipfcucritatemaguu fcat,SC quid fit mundarihyflopo,at(çlauari. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.

Qiiomodo dicantur exultare ofla humiliata propter pcccatorum rcmiflîonem.Ef QU® modo rogandus fit deus ut nos quidem refpiciat, faciem autê fuam à peccatisno* aucrtat,eadelendo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.Xl^

De poftulatione Prophetæ ut cor mundû fibi erect. Et quomodo in co in quo cornwn dum cftjinnouctur in eius interioribus ipiritus eius.Quomodo etiam peccatorptoij ciaturàfaciedei. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.xnit

De lætitia falutaris,quæ redditurnaturæ rationabili, Etquisdicatur rpiricusprinci-' ..... palis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.XV

Qiiôd ille magnus fitfidei zelator, qui corredus à peccatis docet etiâiniquosutfecoil uertant.Etquidfitfibcrariàfanguinibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.XVl

’ • ' ‘ ‘ Quôdospcccatorisdeusclaudatneloquaturiuftinaseius:illiusautê]abiaaperiat,qui accipit uerbum in apertionc oris fui.Êt qualc facrifîciû deus eligat.Qiii ctiain dican^ tur mûri Hierufalcm,5C quod fit facrificium iufiitiæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XV H

Quaratione author apologvamprophctæDauid arripuerit ftylo fcribere,cuni recitationehiftoriæ de adulterio ÔC homicidio per eum cômiffîs, exculadone quocf ipfiusex eo quodiudicarinon debeat quem deus iuftificauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. i

P O L O G î A MprophcteDauidprüfendarripimusftylofcriberc, ^\non quo ille indigeat hoc muner e, qui tantis meritis enituit,uirtuti '^Àbusq efftoruiqfed quiaplericç geftorû eiuslelt;ftaferie,nonintrofpi «.W dentes uimfcriptur arum,uel occulta myfteriorum,mirantur quo-modo tantus propheta adulterq primo,dcindehomicidq contagia non declinauerit. Ideo nobis ftudio fuit ipfam recenfer e hiftoriam, ,quæpatuiffepeccato uidetur.NamcçinfecundoRegnorumlesv z.Rfg.n ______1 muslibro quoniamdeambulansDauidindomofuaregah,proipe xeritlauantemmulierem ,nomenilliBethfabee,forma egregia, ^uulmsdcco^præ-ftaTvtiadmoàum,quibusillecebris delinitum,potiendç eius fumpftfft affedum-Lratau tcmTOulicïuiïonupta,Vriænominc,cuimandatisregqs copo itaeft cenan . ethuihiladimped^entumcupiditatis,plurimûtarnen aduerecundiamadufterq^-ftateuitaeiusïxiftimabatur.ltaqAUtàplanioribusexordtamur,quemdeusm^^^ tu dr^udicas f Pro minimo mihi eft, inquitPaulus, ut a uobts qu ice ’ nbsp;nbsp;nbsp;. . obno- ibid, i

dic-.fedneqmeipfumdqudico.Btadhuccratmcorpore ttus,a xu . ir , i xius.8edilofenondqudicabat,quiafpiritahsarremmedqudic^^^^^^

nin t'ùtvt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m*atiCitTMLliCïvllv*W. *** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;__

t«tuus\nf7inôimecoïàvs8lt;iuftitia,aàhoc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

tatnusodoÇi,çïo cuiusmevito amp;C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8lt;Ycsnum eius dffpoîuiffetdeus

tc«\àeïevuv\unmaspaïtes,aitaàeum.\eïun nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vevuntamennontotumte-

§iumacdçiam,fceçttumunumdabo, inquitmundauit,tu cômune Kd.i o doininoA^scfti^uiuntumànudi«—

cas,YXudvuttuitxÇuîc,imoaçueïidamdvuiti^s, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apdiffe ÔCcienodquo edâan^c^

tistcntaüoBibusçofftum,ÇeméVtantum\ocum en nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^;^àeic€^iffiîv^’

üeaffno enoTeipÇiusDauid,quodmdebcet™^nU^^^ t^onedxÆdLÇto««^admodÂedaml»ÿ«s^ecom^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H

diuiuai^muiàeBtiacuïatumfft,utianôv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^.^ifeccxitçovuXû .V nuïquffcç

RuèôCaffeïXe^uuï eYïovipffus,quo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tamenunuVcfuffcçde

s noffïumpeï ffn^uXasffoxasquam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\\\eïcxtantusacpotensne

pXcbcipeccatumffium confften 'a^îAi tXffus eff conîcicndam,Vcdpïxma' m?,uo quidcmmomentomaneïcpenesVe ûevic V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ç domino.Qucmmiffi

5^7 8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVIAMBROSII.

y ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1110

nunc facile'riépenas honora tum ac diuitcmjqui fi arguatur ah'cuius culpærcns,no lelie'fcrat f Atille regio clarus imperiOjtot diuinis probatus oraculis,cuma mine corriperctur quo^rauiter deliquilîèt,non indignatus infrcmuitjfcd córcll^ gemuit culpæ dolore. Üeniq; dominû dolor intimi mouit afFedus,ut Nathan a,Reg. IX Qiioniam poenituit te,amp;: dominus tranftulit peccatu tuum. Maturitas itat^

fundam regis fuilTc pœnitentiam declarauit,quæ tanti erroris ofFeniàm traduxcrifj homines cum à facerdotibus corripiunt, pcccatûfuûingrauant dum negatecupi'» dcfendcrc,ibi(p eorûlapfuseftmaiorjubi iperaturcorreôio.Sandliaûtdominiqui fummare pium certamen geftiunt SC currere curfum falutis, ficubiforte uthoinincs ruerint naturç magis fragilitatc peccandi libidine, acriorcs ad currendum refutgu gt;nbsp;pudoris ftimulo maiora reparantes certamina,ut non folum nullum attulifle lapfus impedimentum, fed ctiam uelocitatis incentiua cumulalîè. Ergo fî currentiu foluitur curfuSjCùm forte aliqui cecidcrint,non lucflantium co'ntcntio, fedinoftcnia nenteertamina,quinetiamplcriq;poftunumautalterûlapfum,gratiamaipreuic£gt; ‘ quanto magis agoncm pictatis ingrelTi, non debent unius prolapfîonis olFenfionei^ lerijcum beatus fît qui fc potucritrepararc poft lapfumCquoniam poft morte quo ƒ furgcre,munus bcatorû eft. Alias quoq; prodefle peccatum poftiimus compreheUt ’ ôCprouidentia dominifanclis obrepfiflèdelitfta. Propofiticnim adimitandiiinnu funtjSc ideo curatû eft ut amp;nbsp;ipfi aliquando laberent. Nam fi inoffenfum àuitqsintct lubrica h uius feculi curriculû peregiftent, dediftent nobis occafionem infirmiotio-Ç mandi, cuiufdam fuperioris eos naturæ ac diuinae fuifte, ut delitftum recipei Cj a ou confortium haberenon poflent. Qtiæ opinio utiq?, ut exortesnos illiusfubftantiXr impolTibili imitatione reuocaret.Præterqt igitur paulifpcr dei gratiajUtnobis adiiu* tionem uita eorum fieret difciplina,amp; ficut innocentiæ,ita amp;nbsp;pœnitentiæ magiiftoi d e eorum adibus fumeremusÆrgo dum lapfus eorum lego,confortes etiam iî’os tß mitatis agnpfeo: dum credo confortes,imitandos efte præfumo. AdmonetctiaU’^P i,Cor. IZ ftolus Paulus prolpexiflè dominum deum noftrum,nc uel reuclationûfublimi^

fecundo operum côtinuanteproceflu,humanus etiam in fandlisextollereturau^ ’ nec fibi deputarent, uirtutiq; attribuèrent fuæ, quod diuina fibi operationeforo^^° tum.Ergo ne in tantum iudicium ruercnt,at(^ in perfidiæ foueam dcciderenqpauus . dominus illis fubintrare culpâ,ut SC ipfi aduerterent diuinis fe auxilijs ißoügotOj^uc ? falutis fuæ quærcnd û efl'e cognofeerentDeniep Paulus infîrmitatem fibi profouft K i.Cor. 1Z tur,diccnte domino roganti fibi,utà fe ftimulus carnis fuæ difeederet:

tiamea.namuirtusininfirmitateconfummat.Meritoqsgloriaturininfirmitatibus. bat enim uirtutis abundantia plurimos etiam fanôèosfincremedio corruiflê.

igitur commodius uni aut duabus reprchenfionibuslocûdedifle, quàm traxiueiuP^ petuum diuinitafis offenfam C

Quaratiôedeus fiios athletasinuarîjs certaminum gencribus exercitet8ôex--periatur. Etquomodo talia nobis fatfta fint in figuram, cum multarum alkgo^ riarum addutftione.

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vid ctiam ilia adijciam quæ exipfo ufiimundi contjeercpoflumus,quiap

Q_ nbsp;nbsp;nbsp;rofq! cum probauerimus in aliquo officio, eofdem quafîinduftrios^opu*

pigros in alio munere uolumus experiric'Quàm multi athlctæ cuiniliO ƒ tandigcnerepræualucrunt,ad aliud genus uocanturcertaminisf'Qindfiamp;^todonuiu .deus tuns cum aliquod fpecimen uirtutis dederis tuæ,in alio uirtutum genereuultpW’' bare f lob fantftum currentem inofFenfe,tentari tarnen filiorum interitu,amp;^ corporis t®:' tius ulceribus paflus eft,ut in hoc quoep eius uirtutem probaret, fi nec iniurijs nooacoi' bitatibus coadius deuotionê fui minucret aftedlus.Num liquet quod ctiam fanetuy ƒ uidfidenobilcm,prçftantifrimûmanfiietudine,manufortemprobarcuoluerit,qiiÇ2 ' modum uitiurn tegcrct, lapfum emendaret, utnos doceret quemadmodum admiilu pofTimiis operirepeccatumf'Nififorte uilis caufaalicuiuidetur,utpropternoftratncor j redlioncm tantus erraretpropheta, cum propter omnium redemptioneminfirmitates noftras Chriftus fufccperit,qui peccatu pro nobis fadlus eft, cûpeccatûno cognouerit Et indignû æftimatur, nec uehfimilc credit quodDauid propter pofterftatis profeof

, r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mi-ninfedoïninusfitpronobvsfaótvsoppvobnutn

uniushpfusopprobriummcidcnt,ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opprobriumhommum,Slt; abicaio Pplm.zi

amp;«ipfeaiuEgoaut™amp;n.uermgt;samp;nonhomo,opproon plcbisEtallbvEtoppiobuacxpro

Ipenfauonismyfteriummfuis ante pr _ -„„rtcs effepeccati .Dommus autem o-taportaruntjideononpotueruntctiam p j^jpij/porum AdfummamApoftolo nmHcepnaUenumpdeofolusfaitfnacconfotaodcM^ quotjdoccnKcognouimusmftgutagc ac nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N«m.i.

noïibusfunt.Nam cumdmflctmdeVcrto p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uifoktalesiUimorfusmfu

t^ffeVanaïi^nifiMoyfesferpentemfufpen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.Cor.iö

fioncstpmeneninoxiæ curabantur Jubiec . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confixus cruci,quiauerusferpes

cmcifisendusneneriannunciabaturhuma . m nbsp;nbsp;nbsp;V. i j|^j,^g;gyet./\\vbiquocui-

ücmadGaiatasaiv.Quiaduosftbosbabut nbsp;nbsp;nbsp;r , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem de U

nbvts expofuit euidenter ,dicens duas tuas gener nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’. rp^,»„f gm o ener ans,in quoi

ratrdos,quoYumpoftcrior in cruets figno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ya quiaipfî dominuskfus

nsitteikret; Hic eftpopulus manu prior, nbsp;nbsp;nbsp;V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exVirXc nafceretur.Quid de

natus extribuHda operafua ante prçmtlit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;fvimento,in\acum miffus,infer

WeçWoquar,quiàfratribus appetttus,cxutus p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;indicium,eo quôdiUc dde

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uttatetnuenditus,cuidens dominiez mcarnatioms exp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xquafem deo ,fed ipfc phiUp.a

V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aus parti cant effetindeiforma,nonrapinamarbtttare nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;crucisburndiaren

\ feexinattiïct,Slt;.{ormamferuiaccipiensuenirct,elt;rcu cp „„j-^„itV,„nxanumt' in cuius \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cuiusprecio amp;Cemptus ÔCuenditusàfuisfr^rtbus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^is pericuÀo, fin-

t^poHauidminor e\eauscxfratribus,unausinregnt., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A(.rcntdibus,itautpue\ i.Kcg.t®

§daticertatnineuntuerfumpopu\umbberauit,triump nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-j- jpç.çn\mdibus.Quç

\ nbsp;nbsp;nbsp;be cumtympanis pfaberennSauVtriumpbauitinrndtbus, pç. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;concinûtCbriftot?

GcTtuir exfe duos fdroSjUnum inceftum,abum parrictdarn,e q autboris. Denicp \da\ispopulusaÇdxampattbtdo cruciscarnépYoprqi^uta nbsp;nbsp;nbsp;. ^ç^atur. Quidde

inretrioPtab-no AbedaXon tituXus prtenotatur ,2lt; panto don nbsp;nbsp;P canr,uu\gus tarnen

baVomonçfanao\oquar,cutus poftertora cum graut erroren . extorts offenfarc XuàatcumipfumextfttmatuentdeproCVtrtdoÆtquammu to S nbsp;nbsp;nbsp;quiuttio non cagt;

uocauttt’ïÀator ttaep cuXpa plus pr ofuit,ne fupr abomtnern cr e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ouxbomtné coni

tuiderbumano .butt tgttur in co inuidiofa fapientia,2lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• j mbg-ur a fo ciata fuifgt;

probaret. Quidigitur obdat quo minus Betbfabee fecYedatuf,utftgntbcaretur conmegattonattonum,qu3cno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.neftibubsmetusgra

darttbdeicopu\ataconiugio,quodtranfuerfarqsquibufdam °Ï^^^^^i^as,2lt;apertafimgt; ttarïtptxterXegisingreffurapraefcriptum ,inquanudamentts 7 ^^çnttraduceret,Aagt; \ nbsp;nbsp;pbcirasXauacriiubmcante myfterto ,ueriDauid amp;C regts nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nttnunditanquam

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N riatttiXXutrt quiinterpretatione àtctturXumenmeum,tmns^g

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;geXuntXuds.Venit,tnquam,inbuncmundum,

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tanquamaduXterintrauit,uttusXcgtn-

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mumuindtcaxet« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i a Q^

580 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AHBROSII

QualefuentpeccatumDauidjSCqualispœnitentia.Qucmadmodtimctwtrt multi fortilTimi uiri in errorem prolapfi fint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. jjj

Iftinximus allcgorias ualidas,ut arbitramur Sgt;C in figura fuiflè textum ’ • D nbsp;nbsp;nbsp;hiftoriascomprobauimus,nuncfuperiorarepetamus,Si^tanquamexu r

ritalibus indumentis introljpiciamus errorem.Peccauit Dauid, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®

regcs:fed pœnitentiam geiïïtjfleuitq'ngemuitjquod non folentreges. Confelwse pam,obfecrauit indulgennanl,humi ftratus deplorauit ærumnam,ieiunauit,orauif) fefnonisfiiæteftimoniumin perpétua feculauulgato dolore tranfmifit. Quodeiquot;^ fcunt facere priuati,rex non erubuit confitcri. Qui tenentur legibuSjaudent re peccaturn,dedignantur rogare indulgentiam, quam petebat qui nullis legibus tc batur humanis.Quod peccauit,conditionis eft:quodfupplicauit,corre(9:ionis. communis,fed fpecialis confeflio. Culpam itaque incidifle, naturae eft:delefl^uwt

15 Quis gloriatur,inquit,caftum fe habere cor f Necunius diei infans mimdus^loiP ræ teftimonio declaratur.Damihialiquemfineprolapfionedelitfii. Validiuimus , Judic. 14 nium Sampibnlegitur, quileonem etiam luis manibus ftrangulauit,fedutinainai , ludtc.t^ fuumlufFocarepotuifièt.Meflesincendit Allophylorum, Scipfemulierisuniu^f ludtc, 11 gniculo.Iepte uicfior ab hoftcremeauit, feduexillareferens triumphalia, fuo

ÏacramentOjUt pietatem occurrentis filiac parricidio rcmunerandam putaret. Prim“ nium quid opus fuit tam facile'iurare, nbsp;incerta uouere pro certis,quorû nefeiret^^

tumr'Deinde ad quid facramenta triftia domino deo reddidit, ut cruentis foluatiua tafuneribusfNec de facerdotibusfilendum arbitror, nenoftrauidear dilTiruuIarc lt;fla.Aaronipiefummus iacerdos,c^uo ducepariter acMoyferubrumpedeniaret*’^” uit populus Hebraeorum,rogatus a plebe ut deos fibi faceret quos adorarent,aiiriw^’ pofeitjin ignem mifiqSC caput uituli figuratum eft, cui funt oblata lacrificia. 0^°?? ,■£ cio claruit auri cupiditatem materiam elïcperfidiæ, SCauaritiaeftudiofacrilegi^b gcnerari.Iterum tantus facerdos locum incidit offenfionis cumlbrorefuaMati2‘‘ dum fratri uterep obtreeftat quod alienigenam accepifletuxorem, illico Maria maculofæ carnis effloruit.(^o loci, euidentis fuit figura myfterfj,quôd fâcerdot^f^ populus patrum fraterno populo pofterioribus temporibus derogaret, Äethiopi“ lius nefeicns facramentum. Nam fi cognouiftet, non reprehendiflet, quod myfterio conueniretJtaq! cum ludæus eum qui ex gentibus credidit, diciteflçcom ncm,5lt;^uultàlegefecernere,lepramhabet,quamnonpoterit euaderenifî ipiritalise gis agnitio ad ucniam fuerit fuffragata.

Quomodo Dauidlapfus,proprium peccatum deplorans dominimiftrft®’* . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diamnondcfperaucrit.Etderequifitioneouisabdult;ftæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.

a.Rfg. Iz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dauid qui feiret hominem fe efle natum lapfiri, ucniam

E dominiautemnondefperauitmifericordiam.Necparabolaamyfte^o'^* tur difcrepare.Qtiis enim diues nifi dominus nofterIelus,quidefeait,ut” ' diele(ftum:quodhomo quidam cum diues eflet,abqt inregionem longinquam pereregnum,0£r reuernVEt uere diues eratmaieftatis fuæ opibus,ô6 diuinitatis propt** plenitudine,cui angeli ÔC archangeli uirtutes ÔC poteftates ôiS principatus,throniad^ LUC. IÇ minationes,Cherubitn ÔC Seraphim indefefto obfequio feruicbant. Sed tarnen cun* ' ues eftct,reliquit nonaginta ÔC nouem in montibus cues, unam ouê quælalTarcma ferat,requifiuit.Hanc princeps iftius mundi,côtemplationeinius diuitis egenus ap^quot; per,quafi filiam alimentis proprijs nutriebat. Merito itacj defecerat, cui fubftantiaeW cibusfeculi.ErraucrathaecouisinAdam,infidijsfolicitataferpentis.Etnonmalaouis, quae crat uerbi plena,utpote rationabilis hebdomadis filia, amp;nbsp;fanefti munus auflons,*^ men non preciofisaliquibus,fcduilibus pauperis diuopibus alcbatur.Denicpde panlt;: cius,inquit,manducabat,amp;^ de calice eius bibebat,0(5 in finu eius dormiebat.Nonbona efca Acthiopû,noxius calix aureus Babylonis,qui genres inebriat.No utilis fomnuse^ dormientibus,malo uigilare. Dcniq? turbati funt omnes infipiêtes corde, obdonnieru* fomnû fuum,amp; nihil inuenerunt. Hofpitij igitur graria, quia lufteperathofpitem,utc* epulas cxhibereqillam pauperis oue abftulit.Defuis enim uel gregibusuejarmenm * quod animal immolaretjtiobispdefle no poteratjquodjnifiimmolalfet, no redend'

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AP o L o G I A D A V I D.

IftRrmkatcs igitur noftrac fragüitatis irt fua came hofpitali iusleüandae caulTauel potius reficiendse camemfuam fal

(e eóerintfobrre,l'edfragAitate conditionis d^errnt alrquan o e r^nfileuioribus nalaäavr^ced;mt,malalequunturHrboneftiores,£edtarnebomrneslapJ^^^^^ uiti^s ÔC erratrs.Bïgo iuftosfequuntur peccata,nonpr?eeuntmirUP^’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ ouodam

ponderantpeccataqua£uergunt,(equunturautembquarec^e a a Ul nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^n r

prsiuàiciopeccatorumprçeuntiumpïîKgrauata.Srmrliter ÔClaôa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-ibfrondi

lucentenrmopcreurYtutum,8lt;fplcndorcmeritorurrv.8lt;qua:abter er . ’ nbsp;, . j; i.Pet.a-

uonooffunt.Brgotalianonteguntur,nonobumbrateacbaritas,qua; ope Mmpeccatorum,nonoperrtbonorurnoperûgratia,nôabfconàrturrtutummubitud^^^^ quranudaôCintcélaproàuntur .Noncnrmeftinqs quidrcaf.Suburn ra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

proteaeme.CruxenrmdomrnromnesaboletatcpabVcorxditerrores.viutsrgrtuY nbsp;nbsp;g nbsp;prum««

opevurtöCtexrtqudmlanftusDaurd,quiSCalrbrait’.Btinumbraalarumtuaru pe aut, dorrte tïanteatmrqurtasÆtIrc dilexit dominum ut nimia ebaritate peewtum omne tc^ gtrctatqabtconderetditenimli ApoftolusPetruslapiumluumconre roraec arrtatrs aboleuit domino dicentc ei tertio ,Simonloannis amas meï ut que tertio negauerat,ter voÂtm.it tioîatertiur,atqitatrinoquoàâdileflionisuclaminelapfumtrinçncgatromsamcon* 'dtretdiquialemelVetrusbeuit,ueni^rcportauit,quantomagisT)auid,quilauabatpct Pj» • lingulasnoô;esle(flttfuü,2)Clacbr'jmisÇtratûVuûrigabat’.cuierantlacbr'jrn'stiuîcp^es àitàtnQ{ie'.quicineremtanquâ.panemmâd.ucabat,amp;CpoiumluûcumnetumircebatC

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b.tenimlieiusquiconuerlusingemuerit,milcreturletusrbPetrumalp^rt,2lt;.illcftemt;

\ nbsp;nbsp;' quantomagisquidiubeuitàconlpeifluàominiTionrccelYitïblegauitVetrus,ÔCtro ue^

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vlvq^^^Aô relpcxeraûe£us,HegauitÇecûdo. ô£ nô beuit i quianô rerpexer at dominus,

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b^egauit

3 Sx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AAlBROSIÏ

p^ilttt. a4 Negauit tertio,felpexit Ie(us,6Cftatim fleuir,amp; fleuit amariflime. Ideo DauidQU* Pjalni. t 8 per fleuit,dicebanOculi mci femper ad dominû. Quia fern per uidebatur à Chrilto, dice bat:Per exitus aquarû defeenderût oculi mei.Sediam etiâ fadla eius côfideremus.

non tantarû laude uirtutu unius criminis obûbraretinuidiâf’Diuinoeleâus examine» ftatim probauit indignûfe tanto nô eflê iudicio.Proceftit in pracliû, trepidanùbtisca 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fblus Allophylû Goliâuerboruiadantia,amp; immanis corporis moleterribilêjCom

currenti fimul nde acuirtute proftrauit.Vnius fortitudo fada eft uniuerforutnuidîoriat Conferatur,fi placet,priuatum crime, triumphus omniûimors unius,tantorû quo^ liberauitàmorte,uitapopulorû.Vcniamus ad alia.Infidiaspatiebaturàrcge,uitameiu$ quærebat extinguere,fed difpofîtione diuina in eius rcx.poteftatê traditus, cûtotuspa' terec ad uulnus,ferituris foerjs Dauid fandus occurrit, ÔC à corpore perituri uulnuslæ» JeretorfiqdicensiNolitetangere Chriftumdomini. Quinetiam inimici illiusulnisdt mortem,dcplorauitinteritum,amp;debitum fibiimperium diudiftulit, quodfciebat deo authoredeberi.Quofolo docuitomnes hominesnon præripiendum regnunijcna® fi debeatur,fed expedandum,ut iuo tempore deferatur.V tinam hune uirura imitatielr fent pofteri,non tantas bellorum pertuliflèmus acerbitates. Arguis quod unuffl occidc rit,non confideras quot docuerit quemadmodum pax orbi Romand perpétuaferuaf® tunQiiarn graui adhucluimusuaftitate, quàm publico quodam totiusorbisfunereap'' petiri,necem regis exoluimusr'Hei dira fupplicia. Inde adhuc nobis barbarus hoftisin^ fultat,dum parataaduerfum feinnosarma uertuntur.Sicuires cedderunt publicæ,n^ Romana uirtus fuis motibus ftada conlenuitidum publico rapitur parricidio, quodpa ternæ folicitudinis religione fufcipitur.Ideoq; eo ufq? præcauir,ut cum Adoniam nimm regnum fibi ufurpare comperiflèt, ÔC fercre conuentus: non eum qui praeriperegèm^' bat,fedeum quiexpedareteligeret.Saîtabat antearcam potcntiflimusregum,ô^dim à propria reprehenderetur uxore quôd denudatus effet ante faciem puellarumjrefpon''

; ditiCoram domino nudabor adhuc,ero nudus ante oculos tuos,ut honorificeiur,m' quit,dominus qui me pro pâtre tuo adfciuit in regnum. docens contuitum regalisp^

tentiæ non habendum, ubi religioni exhibetur obfequium. Speda aliud memoraWi. Parricidafiliusregnum patrium uiolcnterinuaferat,cedcbatprimo pater eiusnirori, amp;nbsp;locum prælij declinabat,üt uel ficimpius à furore refipifccret.Bello quoque inters ' fenoluit,rogauitad prælium profeduros utparcercntfilio.Securuscratuidoriscqn* rogabat ut parccrent.Nec pietatis alienus, qui pefire debere etiam impium fîlium non ßfg. 18 putabat.Fleuit,amp; magno ludu deplorauit exittim parricidæ,dicens; Filius meusnöc -

falon, quis dabit mihi mortem pro te, fifius meus Abcffalon Vindicandum putab^ eum.qui pro paternæ uindida pietatis occideràt. Qua'm uero iniuriæ patiêsôi^dolotiSi cedebat,utdixi,filtj fui Abefîàlon furori,uallatusdcxteràlaeuatçualidisbellatoribus. ï Màledicebat ei iiir cui nomen Semei,cruentum appellans,ôif uirum fànguinis, digno?

iudicio domini deiedum efle de regno.Scd ne talibus quidem mouebatur côuittjs,nio ucbantur autem comités eius. Denique vnus ex foctjs, Abyfai nomen uiro,minatus w quodiniuriæ precium caput eius aufcrret,fedrexconuerfus ad Abyfai, Qu^diTiihi,ait, amp;nbsp;tibi eft fili Saruiæddeo maledicitmihi,quoniâ dominus dixit illi ut maledicat.Qua’’’ moraliterdocuitquodiniuriarumuel periculorum noftrorum tempora, tentationum certamina,ôd examina probationum fint,amp; ideo non fine diuino ea irrogari folereiudi cio.Exerceturbonus athlctacôuitijs,exercetur laboribus amp;periculis,utdignusfitcu* deferatur corona iuftitiæ,amp;ideo ferenda patienterfunt quæputanturaduerfa.Denitf ' ' lob.z nbsp;nbsp;alibi te docctfcripfuradiuina,dicêteiufto:Sibonaaccepimus de manu domini, qu3Ç

nialafunt curnô fuftineamust'ô^ addiditfandusprophetadicens: Eccefiliusrneiisqm exiuit de uentre meo,quærit animam meam.Si autêlemineus maledicitmihi, dimitteu lum ut malcdicat,quoniam dixit illidominus,utuideathumilitatemmcam,ôôretribuat ,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mihi dominus pro maledido hoe.O altitudo prudentiæiO infigne patientiæ: 0 déuO'

tränens,quem pam'cidio petit filius^Dominus dixit ei ut maledicat mihi. Sed no ledicusdominus,nccdeledïaturcótumelrjs. Vide quâfingula diligenter cuftodiàt.No aceufat dominû quafi authorê iniuriæ,fed magis laudat,quôd patiatur nos minorape’'*' petijUt

mllltumfeimperaffe gratia,no fitis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pixuulnus confeientix deprecatum,

bendiufusalienlspericuhsfuauitatêbibendibaberenonpoffet,qu^ co quodaquatotuirorum quxhta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. £’akiusuelisfpeöare,8lt; introrpiceretn^ttc

Çïoçohtxmortishorrore conltaret. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iuBethleem,fed oriundum ex \ irgme

riumJitiebatDauldnon aquam delacu qut , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aqua’ftuminis.fedpotum

QuAumfpirituprxuldebat .V olebat erg r^dCansuinemChtifti .Denicç nobrbrt îç«\talis,hoc eftnonaquarûfitiebatelemetu ƒ . r Q^^|qifacriffciû,no naturxnuen-oblatâaquâ,fed domino profudit,ügnmcans nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dlûfltirefefontemxternû,non

tumdlludfacrihciuminquoeffctYcmnltop^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ’ y^^^^^--pQ^^2j^uYoperibus,tam

qui perlculls quær er etur alienls,fe(^p er tc muandts,umusfangumemtcauno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: ooeribustcgebatur,quiapamcrdabs e-

uuaddommum,qmanulbsCatnrmptusb nbsp;nbsp;nbsp;P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oedderat quldemrumt-

rat,quianonconhtebatutftagitvum,kqnegau. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpdntobumbraretpudorem,

nlm\reum,fedocclderatnól^udrojrudebtaustmpuffus^ tegeïetuçïecundiamconVclentlx.Nonaudeo Ke nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^ç^poffetleuare-Dico

Neqenimoççreffuseft,quifciuitquca^aoduaYUtn nbsp;nbsp;nbsp;^.p^nbamedomine,ÔCtenta çfdtin.a$

tarnenquodultcntatlonlslnbexusfit .pi^eratemrn upr * nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;^^^a nonmoue- Plalm.z?

me,urerenesmeos,Slt; cormeum.EtallbÆgo aumdmtn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inlqultas.V olultenlm Pflt;dm.i6

bot lnatetnum,Slt;,lgne me exammaffl,ÔC non eff mtten nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;orvonaret-.Nam uhtuS

eumdelnenndafocletatetraClaYet,duxbcetaducrfarqagmmrs, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;excomarûlu-

Wt,(\«tmSeutt,elt;voft\uaacrasamWmsAçoÇiusi^u vs^ îhc«mit.C^ofaftogt;cu«ÂiàucrfMilsMcpomvffime

uumdetetfnertotlstQuàmprxclatum autem,quoàmb\K01Àatrs nvinfnüpilbtri Quamue\\etellgeYet,quandonumeratopopu\ocbtraxrtoffcnfam,cupr P ... nbsp;,

ttumtnenntofamëfuper terïamîtertuellet,auttribusmenfibusfugerea acremtmtc -\ rumfuompetfequentwfe,autmduofferimorte fnterra,tertmmelcgtt,quoddomtmtc \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mallet quâbominû comlttet e p oteffatt;. dominus tnlm clto mlfet atus tgnolcer et. taep

\ nbsp;nbsp;nbsp;llealvAna\5,fftÂÎuntmtbtua\delrtb.ls tribus ^fedmaots, trtçldâlumartus domtru qquo--

niam miTcricordia domini magna eft ualde)qüa'm inmanushommûincidam.HachiP militate,prudennagt;manftietudinefecit(ütucfbisftripturæutar)haberedotninumpro/ tóere.i 8 prix commotionis pœnïtentiam.Deniq! fie fcriptum eft: Quia pœnitentiamliabuitdo minus fuper malitiam.Quàm uero illud etiam admirabilc quod angelo ferienti plebé, feobtulit dicênsiGrexiftcquidfecitr'Fiatmanus tua in me,ÔC in domûpatrismei.Quo fatfto ftàtim dignus facnfîcio iudicatus eft, qui abfolutione aèftimabaturindignus.Ncc mirum fi tali fua oblatione pro populo,peccati fui adeptus eft ueniam, cum Moyfesof j rendo fe domino pro plebis errore,etiam plebis peccata deleuerit. TexitigiturpeccaW fua,an nonr’Sed quis hoc neget, cum hicipfe docuerit propheta, quodremittânturini' qUitatcs,teganturpeccata,nonimputenturàdominor'Pcccatum remifTumfibiciredO' p£4lm.jI cuitjfîcutfcriptum eft:Deli(ftummeumagnofco,amp;iniuftitiam meamnooperui.Dixi, pronunciabo aduerlum meiniuftitiàm meam domino, ôëturemififti impietatêcordis mei.Sidixit,Pronunciabo,ÔCueniammeruitantcquam pronûciarct; quanto magisubi defeprônunciauit dicêsjniquitatem meam ego agnofco,remiftùmeftciomnepeccak tumr'Licet fpecialirer de hoc ÔCNathan reijjonderit : Et dominus traduxit peccatû tuu-Ërgo remiffionem meruit iniquitatis,ô(S texit charitatc,atq; operuit pcccatafiia/exitO'-peribusbonis.Necimputatum eft ei peccatum,quia non fuit in eo dolus malitiæjfedh'' pfus erroris.Deinde quia non fuitimprobitatis aeftus,fed umbra myftcrîj.Et tarnen con ïeftus eft delicftum fuum,agnouit iniquitatem,uidit lauacrum,SC uidit, amp;nbsp;credidit,DilC' xit multum,ut nimia charitate tegerc quemuis poftet errorem.

De titulo Pfalmi,quinquagefimi,amp;^ de numero quinquagenario.QuemadfflO-dum etiam pœnitentiafit agenda,Et quomodo quis mundetur ab iniquitateamp;^ iniuftitia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. viH

S ftoriam.Et cum priorum geftorum fuorum hiftoriâfubiecit, utdeprodino^ ne Doech Syri, cuius eft titulus in Pfalmo quinquagefimoprimo,amp;^ ph eorum, qup compreh en di titul o uidetur Pfalmi q uinquagefimiqu a rtfiftam quf P®quot; fterior eft pracmifithiftoriam,cum Doech anteprodidcrit uel Ziphei,quarcgnumP^' uid propheta fufciperet.Qtiandoquidem regem Saul fugiens,adhuc pcrdiuerfaiecr^^^ exul errâbat:Betfabeg autem iam cum regnaret,accepit. Cur ergo fecundum geftorum ordinem Pfalmorum quoep ordo non quadratfQuia non tarn ordinêordinfquammy' fteriumgeftisuoluit conuenire:ideoep numerum rcmiffionis aptarehuicuoluitn* ' riæ.Quinquagefimus enim numerus,remiftionis eft numcrus,ficutin Euangeno nus ipfe nos docuit,dicens;Duo debitorcs erant cuidam foencratori, unus debeW narios quingentos, aliusquinquaginta.Nonhabqrtibus illisunderedderent,dona* uitutrifcp.Quisergo eum plus diligitc’Et in lege habes, quia lubilceus diciturnumerus quinquaginta annorum recurfus,celebrabilis admodum,quo débitauacuantur,conn -manturHebræorumlibertates,pofteffîonumrefufiones. Hunc numerum læti célébra.' mus poft domini paftioncm, remiftb culpæ totius debito, chirographo quoip uacuato ab omni nexuliberi,€V fufeipimus aduenientem in nos gratiam Ipiritusfandi, diercn-tccoftes uacante iciunio,laus dicitur deo,alleluia cantatur.Deniq? Ô6 puellæ pater illius quæ per uim concubitus nulli delponfata pertulcrit,quinquaginta didrachmata argen.-teaaccipiet,ipiaautemin coniugiopermanebit.Hoc etiamnumero uitiauertunturin Pfufw ^ö gratiam.Magnusigitur Pfalmus,quo docemur quemadmodum agendapoenitenna i • Mifcrere,inquit,mei domine fecundum magnammifericordiamtuatn.Etfecunduinu titudinem miferationumtuarumdeleiniquitatemmeam.Inmultumlauameabimu tiamea,SCà delicfto meo mundame.Qiioniaminiejuitatemmeam ego.’n .p dum meum contra me eft femper.Tibifoli peccaui,amp;malum coram tefecfutiu r cc«-ris in fermonibus tuis,amp; uincas cü iudicaris.Ecce enim in iniejuitatibus conceptus u » fiC in delicftis peperit me mater mea. ] Quis noftrum,etiam fi confiteatur delic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

non perftringendum potius,quam repetendum putetc'quis fecunclorepetatautte i » Videquot uerfibustantus propheta peccatumiuumrefonet, quamnullusuerus confeftione delicfti fit.Congeftit omnia fimul, iniquitates fuas amp;nbsp;dojiungens delitftapeccatistatcj ea fæpe repetendo, mcrito magnam mifericor^,^

disenimfqualorSCmaculanonexiguofedmultoaufertur auacro1 accipereuult,poteftitafuumformateintellediumtMun a ermo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ mundatbo

Verfeaiorfulgorirrutilet.Skutigiturmuricumpluriuminpurpurxinfe^ «KTO .egme,«ionumfeMionum eft muteu^

'quot;'“votóMtaiquitatcmmcamcsoagnorco.Kddiaammramconttamecft lt;L fempa.lNonmedtoaccft,utagnofcMunutq^ççpc«atumtuumAdco^ amp;fupTaait:VapfusquismtdUg«ddcft.qmsefttanMsutintdbgat{Qÿo- '■1*'-** TOdo4M..Qjishabiubitteubeinacu\o luo f aut qmsafcenAetmtuonlcmdomime nonutia„Xs,fedTatus.Quimimpottftagnofcae,pottftd«bnatc.pottftquidle quatur cliaere.Pleriqj infuislapfvbus gloriant,ÖC puiant ealaudi effe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Si alienum coinquinauittborum,2lt; pudiexfeeminx expugnauvt aftedfu^fi uiduxpro^ pofitumaliquafraudemutauittabusnecembominiSjXatröcinqvnVidtaSjOCraptouvucrc putateffeuirtUnsNonnubicircumuenire aefabere arbitranwr ÿfefapientix.bx bis nubuspotebdiceretQuoniaminiquitatemmearn cgo agnofco,Scdibe qut Ço^t üogt; \ercQuodfecetit,condemnarequoddebqiicrit,quemfuauittacompungunt.\n e propbeta aiuQu^dicitis inxordibus uebris,2lt; in cubibbus ueftris compungimmnvte liepeauorumcumccciderinqfeiaffare confucrunv.ÖC quos cafusnon\xfent,\aCtando fedebibtantSefrangunt. WqfquabsGrxcOrum equorumfettur natura') cuueVmce^ \ UTOinecurubebbfuerint,ue\fonuvto ceddermt,ncapiaquamfemoueteconfuerut,lX A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quandamtenentquietis bCpatientix drtcipbnamAAis fi cafusnó nocürt,quies proder ,

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ccrtenonacerbatur obenfio .b^örr ne mutis animabbus deterior es xft.imandi, qui fc in

, nbsp;nbsp;nbsp;' wieebiemper Anbpiens enimdeXedatur erroribusfuis^ÖCnoüisueteraobumbrartdo

'pcecatisïeexibimatadiuuari^dcoqe-xuXtatinetirnittè.Rtucïofapicnsadueifumfeiu

\ nbsp;nbsp;nbsp;„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-Ambt,to,4

dicat efTe dclidliim fuiim,8^ tanquam hoftiles acies,itn lapRis culpafüm fuariini aJue^ fantiffmodo fibi avbitratur obfiftere.Quicquid pcrfonuerit,quicquid increpuent,cub pa ci proprfa fernper occurricquicquid fucrit didS aut ledSjin fe di(fîûputat: quicquto mtêderit,fcnutu,feoculisfignariputat,Sf epulctur,ficogftef,fioretac dcprcccturj angt; te oculos cius Temper eft error proprius,0C momentis omnibus culpa pulfat confeien^ tiam,ncc quiefcercjncc obliuifti finit,uclut grauis cenfor exagitat fe terrorc perpétué Omnia igitur aduerfahabet, quiipfe fibi difplicet, ipfe fuiaccufator,ipfefui'teftiself, necinuenit quo fugiat,quipefeperurget amp;ftimuIat.Scd hoc bonaementis eft, uulnui fentircpeccati.Nam qui expertes doloris funt,nonfenti5tuulneris acerbitatem, quOd eftimmedicabilisægiitudinis.Qui aótaliquo dolore pungûtur,fi'cut doloris fenfu non Carent,ita etia non carent fanitatis profecftu.Vbi cnim doloris fenfus, ibi etiSfenfus elt uttæ.fentire enim,uitah's uigoris acmuneris eft-Vnde ÔC die qui errorem fuum nonag nofcit,infànit,furit,defîpit:qüi autem agnofcit,uticp refiprfcit.non relpuitremedfafanP tatis:feipfe reftiingit,pœaitct eum culpar, defpfafempercogitat,amp;cogitandöfei£if condemnatjuftus cnim in primordio fermonis accufator eftfui. Quifeaccufat,iuluis cftjfobritis cft,fanus eft.Iuftus fauere fibi nefcit,rigorem iudicq ctiam circa fe non nou^ tnflc(ftcre,rccordationem lapfus proprq perhorrefeit, amp;nbsp;commifliim erubefeiterrorc, omnem cius memoriam pauct,mctuir,rcformid'at,grauem fibi feiudicat, feipfum arbP rrumrefugit,necfefe fibi audet committer e,quôd nullum putat fibi cfTe grauioreni,q^* turn quern latere non po{fit,fallcre non queat,ftjgere ac uftarenonrcpcriat,nifiutfc^ bi abncgctjSi^ d omini crucem folIat.Magna uis obnoxiae cofcicntiac. Magna ftipplfti3 timebanr Adâamp;Eua:2C cum domini uocêin paradrfo ambulantis audirent, cupiebap^ fe abfcondere,quos nemo quærebat.Cain quoep metuebat ne omnis eum quicun®nr uenircf,occideret,Itain fe ipfeferebat fententiam,quoddignus eftet cui nullus ignoicc ret.Vndebeneair:Et delidummeS cotrame eft femper.hoc eft,fineinteruallö aliqno^ rccordatio ipecies ipla mei me errofis impugnât.Côfidera quomodo nos cofundaf, cualiquid deliquimus,quomodoincurfctoculos,quomodo in memoria fcmpct rat.Qiicm comifll pudet,nefcrr poftca aliquid tale cómittere,unde fi'militer erubefcaf Præcedit autêiniquitas,peccatû fcquitur.Radix eft iniquitas, frueftus autem radio's w culpa. Vnde uidetur iniquitas ad mentis improbitatem referri, pcccatum ad proIapiiOquot; nemcorporis.Grauioriniquitasranquam materia pcccatorum,leuiuspeccat3.penr.' que iniquitas per Iauacrôrcmittitur,peccatûtcgitur bonis falt;ftis,ô^ tâquam bonis opt' rrbus obumbratur. Vnde bene fupra hie ipfe ait : Beati quoru remiflæ funt iniqiw^tcs, amp;nbsp;quoru reefta iurrt peccata.ChaTitas enim abfeondit err ore,amp; operit multitudinep^f' catorum.Multa quoep charitas remittit etfamipia peccata,ficut fcriptumeft dcipfimu here quæ fupcr dominS fudit ungucntum:Remifia funt peccata cius multa,quontâ dP lexitmuItum.Sunt etiam qui accipiunt priorcmuerficulum delauacro elîè,fccunduffl de pœnitentra.Qiia gratia etiam Petrus,qui ante fuerat baptiratus,interrogatus, poft' quam uifus eft dominum negafle;Sfmon Ioannis diligis mefdicit ci: Vtitp tu feis doini ne quia diligo te.Et iterum intCrrogatus:Simon Ioannis,diligis mcÆt iterS refpondit; Tu feis quia amo te.Et tertio interrogatus:Simon Ioannis amas mcfEt cotriftatuseft, quia dixit ci tertio, Amas mefâ^ dicit chDominc omnia tu fcis,tu nofti quia amo te.Et dieftum eft ci trina uicc:Pafceoucs meas,fequere mciquafi qui pcccatumfuSnimia cha ritate texiflet. Nec ociofe poft confelfionem nimiac charitatis iubeturplebemregerc, qui etiam turbatus non amiferat quemadmodUm ipfe fe regeret.Hæc propter gratiani diximus charitafis,eo quod pcccatum tegat.Deniip nonulli idco trinam interrogation ncm dilctftionfs fatftam efte dixcrunt,quiatrinafuerat ncgatio,uttringlaplumnegatio nis profclfio charitatis toticns rcpctita derer et.

Quod Dauid,quamuis rex cflet,SC folutus legibus humanis,uolucrit tarne fubditus cflcdeo,cui foIipeccauerat.Et quomodo dicaturiuftificari domf nus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.X.

. Ibifolipeccaui.] Rexutiqj crat, nullis ipfelegibusfenebafiquialiberifunï T reges à ûincülis delidtoYutn. Neep enim ullis ad pœnamuocanturIcgibus, tu ci ithpcrtj poteftaiè. Kotriûii ergo non peccauit/cui non tenebatorobgt; ... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noxwî*

noxius.Scdquâuîs tutusimperio,deuotione tamê ac fidc crat dcp fubditus’.ôdlegi eius fixbieôumfe effe cognofcens,peccatûfuum negate non pote rat,fed quafi reus çû ama titudinefatebatur,qui feitetinaiotibus uinculis letencri,quia tnaiora dçbcret: quoniâ plus ab eo exigitur,cui plus comiffum eft.Poffumus etia ÔC ita acciper e : Quis me dqügt; Luc.7 x dicatjcumomnesfubpeccato fintC’Dénicg dotttinUs deiUaadukera:Quifinepcccàto, inquit eft,ptior hpidet eam.Et nemo lapidauit.Hóc igitut ait P topbeta iTibi fob pec-caufquifolusûnepeccatô es.Quiaûtpeccato obnoxius eft,quafipeccatoremnonpo teftiudicate.lnexcufabûis eftenimomnisbomo,quiinabo ea quç agitipfe codemnat.

In quo enim aliû iudicat,femetipfum adiudicat.Tibi,inquit, p ec caui, amp;nbsp;malum coram tefeci'.utiuftificetis infetmonibus tuis,ôd uincas cûiudicaris. }Tibi peccaui,quime ad uittutis ftudiaprouocafti,qui me erudifti inlege tua.Tibi foli peccaui,quem folum ab-feondita cogitationum,ÔC mentis occulta non fallunt.Et malum cotamte feci,quem fo lumfanébficatio decet.tlominis teftimonium declinamus,ÔC in confpeélu tuo ea qux (unt indigna committimus .Iniutia eftbominifpeélare flagitia. deumatbitrum omniû effefcimus,ÔCeoipfoteftepeccamus ,00 tarnen in bis iuftibeatur magis dominus deùs nofter,quiainiuftitianoftta deiiuftitiam commendav.ôé mendacium noftrum conccle bïatueïitatemdei.Sit enimdeus uetax,omnisautembomo mendax^ Vtiuftmceris in Roj». j (crtnonibustuis.^Sermones deipleniuetitatisfuntatcçiuftitiæ, idec^ucrafunt quae-cuncçlocutus eft dominus de bagilitate bumana, c|uia inclinatum en cor corum ad ne quitiaramtopendetad ftaudem:2lt; quia deftniuit,co quod non fitbomo qui no peccet.

Omnes enim dcclinauetunt,ÔC inutiles fadbfuntAdeo uincit dum iudtcatm, quomam 3-^^S-ptolapboneuniuerforumptobauitquxcuncç denoftraiudicaunfallacta.Eigo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijoatut

limus quiainiquitatemfecimus,iuftificamus deuminfetrnombus fuis. Si autem dixcti mus quianonpeccauimus,mendacem facimus deumifed impo ffibde eft mentiti cum. NosigituromneslubpeccatoeftemaniftftumeftQuantûigitutctimen,utbomopec nbsp;nbsp;-

eatotemfencgetïQuoniam quantuminipfo eft,fummum dcumuidetut aiguete men dacivquitammod«atuselt;patienseft,utuincatcumiudicatut.Veniensenimadiudv dumàeusdicif.Populusmeusquidfecitibi,autquidconttiftauite,autquidmoleftus tucb.S fuitamp;i^Quiaeduxi te de tetra Aegvpti,0e de domo fetuitutisliberaui te,^ mifi ante fa eiemtu^Moyfen Aaton, ÔiNlatiam .Plebs mea mmentebabeto quid cogitaueiit detebalacb.Singulainconfpeau tuolocatbeneftcia fua ,uttanquamdcbis ludices, quxfetuatedebuetas,quomagisteus ftas,quidiuinis non potuetisftatc benefteqs. Quiàfeei,inquit,nbftTanquamteumfe conftituit,Slt; te ludicem Aut quid œmiiftaut teeOamp;nfiuultus nonabnuit ctimen,ft tu deo es conttiftatus autnot ftustibifui^lntetpellationis iniutiam confttetut,ft eia,quotum gtatiam non etub uit,qui exift eb at ingtatus. titacquo^cau ac quomodo dLinusfeipftA^auid iudicandumptxbuiqutmneet^ .üieit ^nun^; kcdieitàominusdeusfttaebEgounxiteintegefupetlftael^egobbetauitedema nuSauVSideditibiomniaquxSantdominitui'.^uxotesûbusinftnumtuumd^q amp;deditibidomumipftusVftaebôCftpaucafunt,adqciamtibvEtquateptonibiloduxi ftidominum,utfacetes nequitet in confpeau eiustHotUmcommemotatione conue-tus cumuidètet inferiorem fe effe,cum iudicat^it^eccaui domino .Xta lulftftcauit do-

beV)2Xàc\vô;umÇuum conttïiCè ,uxic^ nonncgabat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxubeÇcèbat ,nonne^abat

QuoàôtîionoÇceW.V\onne^Anào autetn udlt;ç comnvÆvçànweïUïam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eno^

\\ÄÄc2Ltv£x enxmàoxftVnuSjàurtv dusi^ïîeàvcaxuï\uamp;.\t\l,5!C^a couenupovVuX^tux.

An mortalis originis inqin'namentüm in quo condpi'nlur,paretttum Gt, an prolis.Et quod prius jncipiat in homine macula quam uita. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap-2^^

Ccf: enim in iniquitatib.coccptus iûm,ÔC in deliÆs pcpcrit mcmaterwc^'^ E Quis tanto affeóu agit piœnitentiaCHumi ftratus iacuitfufus in lachrym^Sy cibum non guftauit,lauacro fe abdicauit.Quid iam reliqua dicam, quoo^'’ Hinuerit ornatu amp;nbsp;comiratu rcgioCAdiunxit confelïioncm iniquitatis fuæ, ôd in tua fccula toto canendâ orbe tranfmifit.Ecce,inquit,in iniquitatibus coceptus indelitflispeperitme mater mea.Auertefaciem tuamàpeccatismeis, amp;^omnesiniqigt;’ tates meas dele.N e proijcias me à facie tua,amp; fpiritum fanó^um tuum ne auferas amj' Libera me defanguinibus deus deus iälutis meæ.] Antequâ nafcamur,maculatnur^°^ tagio:ôô ante ufurâluciSjOriginis ipfius excipimus iniuriâ,in iniquitate côcipimur. expreiïitutrûparentum,annoftra.Ettndeliéiisgénérât unumquemqjmaterfua-N hic declarauit utrû in deliôis fuis mater pariat,an iâ fint amp;nbsp;aliqua delida nafcentis.3^ wide ne utrumq^intelligendumfit.Nec conceptus iniquitatis exors eft,quoniamfl^P’ rentes non carentlapfu.Et fi necunius dieiinfans fine pcccato,multo magisnccilli^^ terni côceptus dies fine peccato funt.Côcipimur ergo in peccato parentûjamp;in delK‘ eorum nafcimur.Sed 2C ipfe partus habet contagia lua.Necunû tantûmodo habetgt;P' natura contagiû.Bonum quidem coniugium,fanóa copula, fed tarnen quihabêtuxO' ’ reSjita fint aeli non habêtes.Ipfe eft thorusincoinquinatus, amp;nbsp;nemo alterS fraudait bet cOjUifi forte ad têpuSjUt uacent orationi:tamen fccundu Apoftolum non tioni qui eo tempore uftim corporcæillius conuentionis exercer:SC mulicrisniêluus r . coinquinatus eft pânus,nec poteft illis diebus purgationis fue offerte facrificiu.Et lieris quægenerauerit,dicspartus,ôifpleri{^ alij àfacrificioferiatifunt, doneclc^ti ritu fœda mûdeturJdeo irtquo uoluit dominus nulla huiufinodi originis effe cotag » dicit illi dominus:Priufquam te formaté in utero matris tuæ,noui te: amp;nbsp;priufquatn tes de uulua,fan(flificaui fe,amp;prophetâin gentibus pofui te.Quis tantusgt;cuitanun^g na delara funtfNunquid Hieremias C Sed non ille utitp ingentibusprophetaptopo^^^ tuSjfedinludaea tunctcmporis:nuncautcm etiaminnationibus,quæinlcfum credidcrut. Vide tarnen ne illi dicatur,qui antequam nafceretur ex Vitgine, iamo crat,amp; cratfempcr,amp;operabatur in utero Mariæ conftitutus,amp;irafanauserat,ut óificaret prophetas fuos,in quo folo amp;nbsp;côceptus uirginalis amp;nbsp;partus fine ullo Wgt;t talisoriginisinquinamento.Dignum etenim fuitutquinon erathabituruscorpy^^^ peccatum prolapfionis,nullum fcntirctgenerationis naturale contagium.Mct'to go Dauid flebiliter in fe deplorauit ipfa inquinamenta naturæ,quod prius iiictp“ liominemacula quam uita.

Quod confitenti peccata fua fubito fplendor ueritatis effulgeat, æ ipff tem agnofcat.Et quid fitmundarihyflbpo,atc^ lauari.

VmliæcdicitjÔCpeccatotûfpecialiumatep cômuniumcolluuiêconntc ’ D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fubito ei fplendor ueritatis,amp; candor gratiæ fpiritalis effulfit.

enim umbramfpirituprophetico ipfauidit myfteriorû facrameta quorum typum Moyfes prçfigurauit in Icge.Vulneratus igitur charitatis dagandæcaptus ueritatis cupiditatej'n fuperiora fuæmentis exfenditintuitû-ô^*ti ra profpicienSjth cfauros fapicntiæ ôC feientiæ uidit in Chrifto,præuidit Btiptif^^,^, ' cramentum,amp; miratus gratiâ,exclamauit fubito diccns:Ecce enim ueritatcin dnex gt;nbsp;incerta occulta fapiêtiæ tuæmanifeftaftimihi.]Nô incertamyfteria, quia nec incerta fecrcta à arcana iapientiæ,fed non manifefta.Hocenim fîgnificat,qult;^ . . lis eifent manifeftata.Quod enim oculus nôuidiqnecauris audiuit, necincorhoiu' ' afcêdit.hocpræparauit deus’diligêtibus fe.Vides igitur ea,dicit:Ecceiânoninu^ . , nec in figura,nec in typo,fcd in uerita te lux aperra rcfplendet.Ecce nunc ciOjfplendorem ueritatis agnofco,punc te maiori domine deus nofter ueneroran Ecceenim ucritarem dilcxifti,nonperfpcculum,noninænigmate,fcdfacieadia te mihi Chrifte demonftraftfiin tuis te inuenio facramcntis.Hæc funt niæucraiacta tafapientiæ,quibus mentis occulta mundantur.ltaqueiam lætus atepfecurusq,-. braflèt ci fapientiaeplénitude,dicit ad dominum:Alperges me hyffopo,

(aüabis nrc;SC fupcï niuem dcalbabor .Bene 8lt; V ctetis teftamcnti factamcnta non eua cuaiAEuangelicadocetmYfteriapræferenda.bYffopomundarifecundunrlegempo ftuhtJauanfecundüEuangeUumconeupifcinôCfupraniuemfeexiftimat filotusfue. ttt,dealbandû.PetbYffopifafciculum afpergebatur agni fangurne,qut mudan uokbat .Wi=obap,fe«eEaua,uxau.e™,quidfluitui.»^^^^^

baçtiVmûremrVfionem meruit deUétorum,dealbataafc^drt ad Chn u. rr e J? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cfdi t

faiamdominuslocutuscftdiccn.s;Si€ue,tmtpeccataucftr^icutphœnrciu,utmuedcal EjdU. baboddeft,ficruenta,fitetfa,mundabo.Hæc eftnixrnteUigrbibs, de

minilefuinEuangelio rcfulferintueftimentaücutmx:^ q^d peccatutnn nbsp;nbsp;ß -r

tiv.cato etrim quafe induit,ab omni fuerat nrunda deb^o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Anminus nafcit PW.i£

marisfacramentaCcùm fupra dixerit,ubi defcripfit palbonem domin . nbsp;nbsp;nbsp;/Y;»«; ƒ „j,,

mc,2lt;.nibûinibidcerit'.in\ocopafcuaeibimecoUocatnt,fuper aquamreieôtotus edu^ cauitme.EtabbhVoxdomintfuper aquas,deus mareftans intonurt Et de rpfo iacr^ to pknius dixitParafti in confpeftu meo mcni^am,rmprnguafti in olco capût meum,ôe poculumtuuminebrians,quàmprxc£arumcit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;__

Quomodo dicantui exuUarc otamp;humiltaupropter pecptora rcmitton^ ttciTOmodo ïogandus fit dcas ut ho quidcmiefpictat. facicm auum ijtctatisnofttitauEttateadckttdo.

„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ''“f?? a «a P Obaft doXeletu q® a nunquS uctbatua «««■ gt;nbsp;4

M nbsp;nbsp;SCexukabuntOÎfabunubata.l ïooartraorrrrneieiu^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

ut.tamnt™d«Eqt,xuosu.d«ts^6d^«-g’^»° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

auànu,qurafutura eftetpcceatoruremriuo.ce prupucvAi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niT, bnmi

ra.Sicutenimomniaiuftioffadicêt,Domine,qurs imris i i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pf4.î4

k... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r.tk______Airutur.ers'O oifaurrtutts dicutun oUa cnim J

lancet «mairrS occcatis fed exuftât gratia: cœleftis mu uÄutmitoawrnnrotus^qmmotushumtotp« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,ta.„5

nmDimnwt amp;nbsp;o«gt;pVeWs dcuo« con Efb' S iraosn,cum.quoàfeaftnnabfcond«o.Osf™mL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,V

uentusfacïoSjQuontamfumus membracorponsL/unut a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A/GApi-nrr-. îW-S»

ÂsHocis;»dicMutaE«VfadomWomn«ov;cTadvumacogno(c«j^M^^^^^^ fiincaioms»i:dpict.Sequitur.AuEitc€adeintuïmaV'C'”'sme ,

tesmcas(iek,V(ttataeftdeprecatiogt;uteosquosW\rr\us,ob\wifc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne^catise-

pofeÂemus.Morabier ergo deum.rogatPropbetautaueriatfacrem u p ius,Ç)ttanç\uamob\iuiapeccatorûerusaffumat.Sedquvaomma pe nbsp;nbsp;gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mcmoueri

tetnjOb\iuvkin0potek,ficuir\os,quosbreui mteruaWo teporis eorut q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ap^

tnuSjmcmorra{ubter£ugitAdeobeneagitutfacrêfuaauertat,r\oa tp o,ue nbsp;nbsp;5 nbsp;nbsp;nbsp;,

amp;ttutus-.Çcààpeccads,utuixesnot\poumtbaberepcccataipfms. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;emma p

rainuSjffluminav.amp;CrnuukudommiprêtasatcçmdufgêüaedAdcocç rcrp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-n^ VUli«

tutuorudrcrumrrrcumprodeatDeuuUu ctrim dommruema,nonpccnaproc ‘ ganduscketgoutnosafprcrat,auertatautemfacrcmfuaapeccatrsTro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Anm'i

Quxetrrtrrtrorrafprcrt,àekv.5lt;guçàc\euerrt,eaàmcmorrafepe\rerrtur,ftcutrpfcd^ trusarvSèo fumego fum cpir dcXeo mrcpirtates tuas, ôê memor troueroau_

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e'pLö,Slt;.vudrecmutPeccatumautemautdorAatur ,autdc\eturjautte^tur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

gtànâ,àe\eturpeïfitrgurnemcrucrs,tegrturpercbaïriatê,Srmr\rter SCrurcpir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k nbsp;nbsp;lt;

ftrmatuïbabrtuàorrrêtrsrmuk^je’AreetAoauuesruBprdoAaeumcmrfecerrtpecca uu , tïàQÙrtaterafeer^è dtxetrt,frcutbabemusfcrrptum;Ottrurs ^urtacrtpeecatu, rurc^ -tatettr£acrvPeccatûeÙ.rt\rç\urtas,cpirarrrpeccatorpfornrcpirtaseu.A^enutrao débit,0TOtrcpeccatûeft.ru.rgurtas’.rmt\unasautëopetatrrxcù\p'2eautdeut r. use zy goutvçkitri.gartasde\eatùt,excràaturraàrx2lt;.femruarrûpcccatormTOa àto at ta rx, rretfta\Qsb\ilt;!\us£cïav.abo\eatuï ertotrs on\ursaSe6:us,unruerfarùrqurtatu UtutAuog e^nenradmodum riruaùs fû ammam taprcuds difcrpVrna ,rmptudeutra to r

^^0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ù I V I A M B R O S I Î

fcientiâ ignorantiam : fic perfecfla uirtus inlqujtatem,5C rcmiflio peccatOfS delet oiw Ccïcff^x nc peccatum.Vnde praedare Apoftolus ait : Quia donauit nobis peccata dominus fusjdelcns chirographum decr€ti,quod erat contrarium nobis,amp;ipfum inquit, deme-' dio tulit,affigens illud cruci.Deleuit fanguine fuo atramcntum Euac,delcuit obligatio^ nem hæreditatts obnoxiæ.Fides fgitur peccatû minuit. Et ideo dominus dimittenspfî cata dicebat: Fiat tibi fecundum ndem tuam.

De poftulatione Propheræut cor mûdum fibi crect..Et quomodo in eo in quo cor mundum cft,innouetur in eius interioribus fpiritus eius. Quomodo ctiaffl peccatorproi}ciaturàfaciedei. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.Xiin

Or mundum créa in me deus,Â^ ipiritû redîSinnoua in uifeenbus meis. Su' perius mundari ab occultis fc petit,hic poftulat cor mundû creari fibi, quo® ei prouenit quirenouatur fpiritu.ln nouo enim hominecormundum quo uetcrû delidorSfuerit deleta coHuuies,nec inferipta manferitaliquainiquitatßd^

figies.Grande autê munus,cordis cflè mundi.Vnde pulchré Salomon: Quis gloriabtt caftum fc habere cor t'Et dominus in Euangelio : Beati mundo corde,ipfi enimdeûu*'' debunt.Pi opterea etiâDauid cor mundû habere cupiebat,ne à facie dominiproqcert' tur.In quo ante cor mundû cft,innouatur in eius interioribus fpiritus. Vifeeta enimut' lutinteriora funt animæ. Sicutenim uifeera funtinteriora corporis,itafuntamp;intellig?*; bilia uifeera animæ,ut funt uifeera mifericordiac,utiunt interiora quæbcnedicuntdoWi num,de quibus ait : Benedic anima mea dominû, SC omnia interiora mcanomê lanuû eius.Vüccra aûc anime adinuêtiones fenfuûfunt,bonac cogitationis ftudia, uirtutap^f' feuciâtia,poftremoillæquæGræce' wofx/cu dicunt.Reâusauteipiritus,quibenediU' giqqui deducit in uiâ relt;4â,hjc eft fpiritus ueritatis, uel certe' redfa hominis conffitntia nullis inflexa peccatis, uel fpiritus qui in homine eft. Non prætermifimus quid ali) tiant,tame nobis uidetur,quoni5demyfteriis dicitlelt;ftio,amp;futuræ gratiarcnouation^ exprimifjfpirituscj fandîi infufio poftulat.Denicp fequit: Ne protjeiasmeafacietua,» fpiritû fandtum tuû ne auferas à me.Si quis nos offenderit feruulorû, auertercab eo tiu turn folemus. Plericp aute diuitûamandare confuerût mancipia fua, peragellosrc«' gare,6(^ hæc pœna grauior æftimat. Deniq; folent magis fc offerte uerberibus.Si^apw homines hoc graue ducitur, quanto magis apud dominû deum noftrû f Qyaßnomn dolor parricfdalis,reprimendus quidem fi qua eum pietas têperare potuiflèt, Gf»,4 quod faciefuam deus à Cain muneribus aucrtit, rcfpexit autê fuper munera Abd.jwç tacitouultualtcrûinnocentêpronunciauit,alterumpeccatorê.Ergoquafi ultimus ' uus humiliât fc : amp;nbsp;quafiin pcccato deprehenfus,SC offenfæ rcus,obfecrat ut fiagd^ potius,quàm proqeiatur à facie domini.Quomodo proijciat deus à facie fua,aiidiai tcmcTollite ilium in tenebras exteriores, ibi eritfletus ÔC ftridordentiû. Quinoff’^’^ datur àfacie eius,in tenebris conftituit.ldeo iuftus ne tenebras patiatur,ait.-VuItun’™ domine requirâ. Vbx enim domini uultus, ibi lumê lt;ft,ficut feriptû eft : Facieffl tuam 1 ' lumina fuper feruû tuum.Denicp ubi primû intuitus Petrum uidit,amp; illuminauit.ûtaU' dçigitur fùpplicium prorjei à facie dei. Protedlus eft Adam deparadifo,necimfflftgt;f°' ipfe enim ante fe abfconderat à facie dei.Exiuit amp;Cain à facie dei,non folum poftp^^' cidale cômifTumjfed etiam poft^ deum putauit eflefallendum,ut crimen negater, cator igitur excluditur à facie dei,iuftus autê dicit : Ecce cgo.Deni«^ ipfe Dauid fum^ deret interire populû, femcripfum obtulit,diccns : Ego fum, ego pcccaui, 6ô egopanof male feci.amp; fie ira domini mitigata eft, Si uenia donata. Simul oftendit quia fanâi p£f' mancnt,ci iminoft proqciûtur.ldeoq? feruanda eft nobis gratia fpiritalis, ne propter pe£ cata noftra auferatur à nobis. Nó enim protjcitur in quo fpiritus fan(ftuseft,fed motte fo muneris fui frueftu ftudet fe domino femper ofTerrc,fîcut ille qui dicêti doniino,Ni^ quid amp;nbsp;uos uultis difeederet' rcfpondit : Ad quê ibimus f Verba uitæ aeternaebabeSj nos credimus. Simul illud confiderandum, quia nôaufertur fpiritus nifidominiuol tate,fîcut non datur nifi domini uoluntate. Quiutitp cum datur, no quafî coaâusope' ratur,fed pro fua uoluntate diuiditur,ftcut feriptû eft dicente Apoftolo: Hæcautem om nia operatur unus atfpidem fpiritus,diuidensfingulis prout uult. Cum igitur non aui«^ ratur nifi domini uoluntate,apparet quia una trinitatis uoluntîu eft.

t)elætiriafalutaris, quæicdditiir naturae rationabili.Et quis dicatur fpiri-' tus principalis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.xv

Edde mihi laetitiam falutan’s tui,amp; fpiritu principal! confirma me.Cui debe^

A nbsp;nbsp;nbsp;tur èc redditurc’ Redditur rationali naturae laetitia falutaris. Laetitia autem ôd Gd. 5

gaudtumfruótus eft fpiritus.Firmamcntum quocp noftrum fpiritus principa Us eft.Denicç is qui principali confirmatur fpiritUjUOn eft obnoxius feruituti,nefcit fer-uire peccato,ne{cit fluitare,nefcit errare,nec ftudio nutat incertus, fed firmatus in petra folido ftabilitur ueftigio.Quem putamus dici fpiriturn priiicipalcmr’ Piericp fpiriturti re -lt;Sum ad dominum referunt lefum,qui peccatum mundi abftiilit,amp; omne hominutn ge nusfuifanguiniseffufione renouauit:amp;ideo dicftum eft,Spiritumre(ft3innouain ui* fceribus meis.Spiritum autem fancftum,de quo dicit : Et fpiritum fancium tuum ne au-€erasàme,fpiritumintelliguntueritat{s-.fpiritumueroprincipalemdeurn patremarbi-trantur.Quammoraliter autemait:Neproijcias me à facietuafFidelitcrtimetauferri ppil.z4 fibi quam acceperat gratiam.ldeocç alibi ait : Oculi mei femper ad dominum. Et in po- ibid, iz i fterioribus; Ecce ficut oculi feruorum in manibus dominorù fuorum, ÔC ficut oculi an-cillæinmanibusdominæfuæjitâ oculi noftrt ad dominum deum noftrum, donee mife-reaturnobis.Certehic eft fpiritus,author ôdprinceps,quiregatmentem,confirmer affe äum,quo uelit trahat,infuperiorem uitam dirigat. Sunt 2lt; qui acceperunt fpiritum ho minis,quiinipfoeft.ldeoait Apoftolus: Quisenimfcithominumquæ hominis funt, j nifi fpiritus qui in ipfo eftc' Qui poteftfeire omnia, quern hominis occulta non fallunt, poteftinhomine habere principatum.

Quod ilk magnus fit fidef zelator, qui corr elt;ftus à peccatis docet etia iniquos utfeconuertant.Etquidfitliberariàfanguinibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.XVl

Ocebo iniquos uias tuas, 2lt;impr) ad te conuertentur.llle prarcipuus eft gu- PJd.59

D bernator,qui fcopulofo inlittore nauim gubernat.Ille dodorbonus, qui du rioraacuitingenia ad ciuditionis profetftum.lllebellator egregius, dux mirabilis,qui timidiores accendit in prælium,2lt; exploratis locorum fulcit ingenqs,ut info mauirium commodaftationis opportunitate cOmpenfet.llle fimiliter magnus etiamfi-deizdator,qui iniquos docet.Vnde pulchre aiv.Ddcebo iniquos.Nondixif.D ocebo iuftos.noueruntenimiuftiuias dornini,fediniquosinquitjt^cebo.Denicp ^thor pru-demiseamp;magifter omnium dicit:Non ueniiuftosuocare,fed peccatores.Et medicus ilkcœleftis,Non opus eft fanis,inquitgt;medicus, fedinfirmis.Siueigitut experlonail-lius quigentes uocauit,fiuc exfua,bene pofuitiDocebo iniquos uias tuas,quia comu-rateuitiofos affeöus poteft,propofitumq conuertere dodlrina cœleftis : amp;nbsp;operatio dr uinafacrikgis pedlotibus ftudia pietatis infunder c,ut hi qui fine lege uiuebant,conuer tamurad dominum. Verum qui ante auertebantur,regalis quoeç exemplo pœniteti-tix,quiiniquitates ôi acerba exercent flagitia,corrigantur ; ÔC fide atq opéré conuerh* doârinxremedium falutaris accipiant,ingrediâtuï dorhini uias,iri quibus nullos erro-risanhaftus,nulla diuetiiculapï3e6pitis prolapfioni^ftendant.Sicut enimbonse uitx fpecimen SCuirtutis exemplar inqsuiris eft, quiinoftenfa uitxfuæ tempora percurre-tintjitaqui anteadlisrenunciantes flagitqsuel incredulitatis erroribus emendauertnt curfumpofterioris ætatis,his adimitandum propoftti funt quiuel opéré uel cogitatto-nelabunt .Sequitur tLiberame de fanguinibus deus deus falutis meæ.Et tem poteft referrij quod mandatænecis eius confcius,ueniam tantipofeat admnli. quamuis texlegibus abfoluius,fua: tarnen reus fit confcientiæ.Quibus uinculis U eno-daridcfiderahSjdiuinûftbiprccatur auxilium,ut ab omni criminis perpetrati l^e muiï detUï.Etreueracummitis ôCcorde manfuetus egregia femper dederitfandlusl rophe-tafuxmanfueiudinis ôC pietatis infigniadtaut aduerfarqs fuis frequenter ignoucrit, at-queab eorumneceputaueritabftinendum,nb eftmirum quodtam grauiter doleatlun dendiftnguinis innoxq ftbi obr cpftfte peccatum .Ideoliberari fe à fanguinibus, hoc eW àpçccatis mortalibus poftulauit.Laudauit dominum deum fuum, iuftitiam domini pratdicauit.ldcoc^ addidit ‘.Exultauft

Quodos pcccatorîs dcusclaudat,neloquatur iuftitias êiusîiîKus aStlab’^P riat, qui accipituerbum inapertione oris fui Et quale facrificium deüs Qui etiam dicantur mûri Hierulalem,ôe quid fît facrificiumiuftitiæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'g^nn

Omine labia mea aperiès,ôe os meuut annSdabit laudem tuam. nbsp;nbsp;nbsp;„jj

D nbsp;nbsp;nbsp;laudafdominüm,abinimicis fuiseritfaluuSjUticriptumeft.Etcerte

dixerat in quadragefimonono Pfalmo: Peccatori âût dixit deus,quart narras iuftitias measf Cû ergo per os fu3 dixeric quod peccatorSprohibuerit deus , enarrare iuftitias,utiqj ipfe enarrâdo iuftitiâdei, declarauit comrrtiftuni hoc fibi imputatum etTe peccatum.Et addidit:Labia mea aperies, ôtf os metinl laudem tuam.Os peccatoris deus clauditjOe loquaturiuftitias dcÉiufti aptrifut 109 , tur.Cuius ergo labia aperif,hunc peccati abfoluitreatu. Illius autem aperit labia do Colof.^ nus,qui accipit uerbum in apertione oris fui. Vnde ÔC Apoftolus petitfe àdiuüafi _ tionibusplebiSjUt aperiatur fibioftiû uerbiadloquendû myfteriümChrifti ucro profermoneaccipimus eius quiexultatin dcilaudibus.Vndeâfilludiic turiLingua mea calamus feribæ uclociter feribentis, fermo infufus Prophetæ. 0-^° j ex perfona Chrifti dicftûaccipimus,Uide ne feriba fit uelociter feribens uerbu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

animæuifeera pefeurratfiepenetrct,fieiriferibatin eauel naturae donaüelgfatiæ«f^ gua aûtfit iàricftum illud ortu corpus ex Virgine,quo uacuata funt uenenalcrpentiS) Euangelq opera toto orbe celebranda decurfa funt. Accedit ad etiacuandu peccatu » quod humilitate fufcepit.Contriuit cor fuum, quod màgis iaerifteium dominus e quàmholocauftapro peccatis,quçfecundum legem oftêrri folebant.Denilt;|’lupra2 « Holocaufta ôi pro pcccato non poftulafti,tunc dixüEcce uenio,id eft,nonrapina^ a -bitratus elfe me æqualem deo uenio forma ferui accipicnsiuenio in fpeciefufcepuon^^ humanæjinueritatecrucismortis humilitate obèdientiâprobaturus,utinobedictia leatunMerito ergo hic dicit: Qiioniam fi uoluifTes lâcrificium, dediftem utiq?,uo O' cauftis non deleaabcris.Sacrificium deo fpiritus conrribulatus,cor contrïtum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

liatum deus non fpetnit.Et ficut fupra dixijCcrtum cft myfterio couenire quod ipit do minus lefus uidetur hic quoq? ex fua perfona loqui,qui fuperius illud peifonæfuæ tUP denti teftifîcatione dcpromplît.Ipfe dnim uerus Dauid manu fortis,uerus,hurniIis,attK manfuetus,primus et nouiffimusiæternitate primus,humilitate ultimus:per cuius ODegt; dientiam humani generis culpa deleta,refufa iuftitiâ eft. Ipfe inquam Icfus umbrænni fie legis,aduenit hurnilifatismagiftcr,doccrc ftiperbosfenfti,fie tumore cordis innatos, ad manfuetudinê fie fimplicitatem eftèmigrandu. Quomodo igitur in typo dus rij pcccatû impufari poteft,cum in ipfo myfterio fit rcmiflio peccatorS t* nififortt Dauid iniquitatem fuam,peccatumcß confeffus eft eius admififijUt fie ipfe ad rcmfuioquot;^ ptccatijfie gratiam myftertj pcrtineret.Nam quid fibi uult quoduir peccatufflfuS ton fitens, de Sion fie Hierufalem pfallit, dicens : Benefac domine in bonauoluntatewâ Sion,ôe ædificentur mûri Hierulàlcmfnifi' quia accelerate ci placet Ecclefiæ congrega tionem per uoeationem gentiumique non ancillæfilij,fcd libcræ Hierufalem illiùs que in cœlo eft,fidei fuæ profapiam toto orbe difFundcref,5e fpiritaliû fepta murorû doefirt næ Apoftolicæ fundaret alTertione.Muri itaep Hieruiàlcm fi'dei propugnacula, difputa tiortum munimenta,uirtutuculminafunt. MûriHicrufalê Ecclefiarumcouentusfont totô orbe fundati. Ecclefia cnim dicit : Ego murus, fie ubera mea turn's, Et bene tnuii Hierufalem,Ecclefiarum conuenticula funt,quoniam quifquis bona fîdeatcp operéirf grediturEcclcfiâjfitfupcrnæ illius ciuis fie incola ciuitatis quædeicenditdtcœlo^Hoi

âmWaltMecœperintadmouerianimæcrcdenn^^^^^^ 2ÂsœÂ«g^«i^âÂ:^ ciumiuftittæcœperntrequentari,tunc^martYes fen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ficutin Apocalypfi

obtukrintexarandum,tanquamuitulifacrisaltaribus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuiorodominilefuno

bannis fctiptuminuenimus,quia fub ^^Jæ^j^j^^^^ftbTgratiam mercarentur : cui eft ho-obtukrunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foir^ fendo à feculis £lt; nunc ôd fempex

ILLVSTRISSÎMO PRlNClPI GV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qu^fnur SZ^ècÏ nbsp;nbsp;nbsp;*

. 4' f ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ft' nbsp;nbsp;nbsp;rtc nprniétatè ferttentiarum,necaUurionumgratia,nec a-

gentium.0 nos fchces,fi theologiiqnorumbona pars nunc p j p -.1 pGafticas infenefcit,huiuimodi prosymnaVmatiSjin ady tis arc^arumhterar

condones exercerentur.Sic enimnemoioqui poteft,nth qui crtp uras nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abiffe

penitusexeufoit,imbiberit,côncoxerit,tanto^ufucontreaarit utinnaturam^^^^^^ uideantur.Habes ornatiffîme princeps duOsHeroas,eximiç pictatis «^æPM’Jôtur^ aberum deus in graue crimen proiabi paffuseft,utin eocunôis

(edprxciçucptincipibus oiVenderetpcenitentiacreme nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;excruciari

uedisexutum,\iberisacnepotibusorbatum,dirisetiam c rp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ey~.-r)auidia

paiVuseft,utinbocederetomnibus inuiôx toierantixforrnam .Graut ca\amitas,quàm\obiHic enimexternis tantum ipobatus eft,tnco\umtpoffefttoncorn nium optima,bonamente. At is qui ab amorc numinis exctdtt,^s tadurx tecit quarù fimûdumuniuerfum und cum uita corporis amitter et.Protnde Dautd tarnnmere, tarn Vine bnepiorans,nos admonet,quàmaduigûanàumrit,ne quidbuiusponeiiioms no-bispereat.iobus grattas agens, docethominem, nee in iummar erum protperttate totgt; iendos animos,nec in quamhb et grauibus fortunx pr ocehis exanimari oporterc dobociitinco\ume,quodunumbcathomincm ,nec nobisniVinoftro uitio poteft eri-pi.Conbdoiuturum,ütChrtfto tuam eximiamindoiem modérante ,necinQauidis\a-cbrytnas,necin\obica\amitatemincidast expedit tarnen iapientis animum ad omnea caiüs quipoîÇunthominiaccidere,pïxmunttumatcçinftïult;àum ehe. ^ene uaic* V)atumapud.brtburgum^titgQix.Ka\endis\u\qs.Anno Kt d xxix»

o K T k s s E çXwoÇçç PÇaÂmV tvtuXus oScnàwit, qu««' audiftislè-r^\ %,v.c\uoàuenuaà PiauiàNaÛAançropVieU, cunvinwauitad Pgt;cû\gt; 'lO^^^^^*^'”''^^^^^^^’^BBïneàvocïemV«uçu\umn\oueïepotu\tvnv-àecuxVa e^Â^ nbsp;nbsp;nbsp;aduetüftvs advîkc^

^fefe^^^éjamChvvko ôb\aun\,tanàemcç knc àamnadonc dimvVCam .Navn ÇYokfto k c^uvs ca gwtvbus acdçùt odoVvs, vuccrvûuum enons in-twnt, cnm \e^«it Undi uni Ààukwkwv » SC ä^uXuxx abióVn -

394 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diviambrosii

tionem:humano prop cm o dû dtuinocjlapfus cxemplojquod S^homdputaucnt ten'um efle facicndumjSC deus cenfuen't adulterium non efle damnandürn.Lubd^'Sj tur ad lapfum uia uel ueni'ac,uel concupifcentiae. Accedit illudjquod iplas faces lïs lafciui'æ uidctur accendcrc:quia adulterium fuum non crubuerit, non celauentj'^“ quadam diuini catminis prædicatione uulgarit. Quid ergo tam impudens,tam iflip’**’'’ uidus fandtus Dauid fuitjut ipfe fuum cataret opprobrimmaxime cum ipfe in alio quequihodiedecurfus eftPfalmus,dixerit:Vfquequo peccatores domine,ufquet]’'’ peccatores gloriabunturf Alios depeccato gloriari prohiber, ôi ipfe etiâ facratoW*^ ne gloriaturfQuomodo ifta diftinguimusÆfto tarnen,Dauid petulanter errauit)*i^æ quid Chriftus errauit,ut putemus eum non recflum habuifïè iudiciû Bene crgo^'* fi ad eos Dauid hodie prophetauit dicêsdntelligite infîpiêtes, ftulti aliquâdô Quomodo enim Chriftus potuit errarepFas nô eft,ut hoc ueniat in fenfus noftrW plantauit aurem,non auditfaut qui finxit oculu,non confideratf'Qui corripit arguer,qui docet hominê fcientiamfChriftus ergo interrogare culpam,ô^ accufaMO” iuitam audire nefciuitt'Chriftus petulantiâ potuit approbarec'Chriftus qui corripit tes,arguendam adultéra non putauitpChriftus qui nouit uniufcuiuft^ cordis interna, fcientiam docetlegiscaut falli potuit errato,aut contra legis feriem iudicareÆt quotn doipfèdixit:lSionucnilcgemfoluere,fed adimpleref Chriftus qui condemnatoccu' ta,potuit diffimulare uulgatafChriftus qui fecit tempora,potcft nefcire tempotaf nouit cogitationcshominumuanas,nonnouit etiam criminofaspEtideofatisiUtst iponfum iît,quicum creatorcmnegarenon po{îint,neganttamê potentiam creator!^' qui cum fapientiam fateantur,infipientiâ afl’erunqolîijcicndo ei imprudentiafiitnrot'i' De quo poflèmus latius dicere,fed alius propofitus,nobis uidetur efte tradîatus,^ diucrfarumfériésdecurfa fitle(ftion3,in eandem tarnen afTertionêproficiuntj amp;.rnnxi^ me Pfaimi titulus Euangclica ledlio.Sed quamuis coueniat una a fîèrtio,tameninxta ordinê leôionû fit ordo tra(ftatus:5C ideo de titulo Pfaimi prius trarftandûuidctur.rroquot; pofita cft hiftoria,quæ adulteriû habeat SChomicidium.Nam ira reperimusinlibroK ptum elfe Regnorû:quia Dauid rex,cum dcambularetin domo fua, lauan tem fe Vf uidituxorcm,amauitq5 illico,amp; iuffitaccerfiri.Deinde uirum eiusinnocentcmftitK pturainducir)bellatoribusobtjciiuffiracerrimis,utui opprimcretur hoftili.Hæe^t funr,nec negantur.Qiiomodo igitur defenduntur f Bene admonetEuangelicaleoi i etiam cum peccatum appareat,fobrium tarnen debcre efle iudicis iudicium:ac nrenio^ rem unumqucmcp elfe oportcre fuæ conditionis amp;nbsp;meriti.Sæpe enim etiam amp;nbsp;cando maius peccatum iudicq eft,quàm peccatiipfius de quo fueritiudicatum.b'^'’^ præfcriptum cft à quibufdam fapientibus mundi,ut iudican do caueatur, nemaiorp^ na quàm culpa fit,idcp feruatur : quanto magis id feruandum uidetur,ut unufquiitÇ tie alio iudicaturus,de fe ipfe prius iudicet,ne minora in alio errata condemnet,cQip^ g’* uiora commiferitc’Qiiis es igitur tu,qui Dauid fancftum uirum iudicast’Gentili dico, dæo dico,Chriftiano dico;£lt;^ideo tripertito mihi diftinguendus elfeuideturtraôatns» unus aduerfus Gentiles,alius aduerfus Iudæos,tertius apud Chriftianos, Primus ctg” aduerfus Gentiles mihi fermo cft,quipieruncp obiecftarc confuerunt: Ecce quofflOtW Chriftiani innoccntiam fequuntur,fidem prgferunt,rcligionem uenerantur,caftit^tn* docenr,quorum principes,amp; homicidia,amp; adulteria fecilfeprodûtur.IpfeDauiddct lus genere(utdicitis)nafci Chriftus clcgit,ipfeSChomicidiafiia amp;adultcria decatamf* Er qualcs poflitnt efle difcipuli,quorum talcs magiftri funtt'Quid igirurf Ncgattiusw' lt;ftum,an rcpudiamus magiftrumfNihilhorum. Sed quiipeciem obijcit,cömmunitate Confideret.Species fatfti cftxomunitas naturæ.Nihil ergo mirum, fiintragencralißt^ ipecies eft.Agnofco enim hominem fitilTe Dauid, amp;nbsp;nihil mirum : agnofco comUneti homo pcccct.Ncc enim noUa irtfirmitas conditionis humanatj magistç mirum ^detuf fihomo peccato careat,qu;im fipeccatum incidat. FecitigiturpeccatöfartdusDaUi * nullo ambiguo uos tcncbo,fecit adulteriû,comentus efthomicidiûjSCcomCntuSdt percgit.Peccauit,quod folêtreges:fed pcenitentia geffit fleuit, quod no folêpeg^®' Rogauitueniâ,nô arrogans potefl:atis,fed infirmitatis fuæ cófcius: proftratus in terrain cilicio fe operuit^olilitiis imperij, Sgt;C memor culpa:, Quemihi tu huiufcemodircp/’’^

poteftaus,Slt; oblatio facultatis .Non enim diftat ira r egis ab ir a leonis:fed qui ftimulatil lum ÔC admifcètur,pcccat in animam fuam.Cauc ergo ne ftimulet aliquis poteftate, rie ca(ftbUsaniniaiïretitacôrporeis,uitiofe nôri poffît exuer'c.Non ergo mirûji etiam a uidfpecielapfus cftpOtcftatisded multo amplius admirandun\,quod ndei coniemp tionereuocatur.Vidètisigitur quàdpoteftasbæcfecularisfrequenternint pro itgt; pkïuncR obftt.Saîpe enina culpac exftus,iriaütbóvitate eft poteftatis.Nonigriur ^riqui-eunœesrex,depôtcntiaSlt;facuftatcpr3efumerc.Cor eriirri regis in manu ornmn libidepopuloïumfubielt;Stionel.alandirigt;quianon faluabitur rexper mu tiur me tisfenec gigasfaluus eritinmuliitudine uirtutis fux.Non enim inakis ta eriracu tumîaftionspreciofocbtclt;ftorumcU\triine,fedfuper timentibus eum benep ac domino in cis qui fp erant fUpcr iriiferiCOrdia eius.Lubricamigitur ui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g,

poteftatem,nectamenfempcrinflexan\dixerirri‘.quoniaregahpotcftatefuWm^m DauidkgitùuscultusaUxift’e diuinOs,Slt;Salomonern templu deo contecrarie. VNu -ludquOdperftrinxitrius aftcrairius,facultateimpcrandi,n^entiuume ePJ A/fcpdc cundUm bift®rie feriewi pt ofe quamUr.N ón adulter alTetD auid altem lus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

tatipaöaconiugq,riift nudam Slt; lauantem multere de dotmts fux tttdeobenéfcriptüeft.‘.NönintendaStnmulicrtsfpectc*.Sinon concupifca^mult«e. ttalibbMomrtestrréuerentes ôculos eauemtbtl de contmentry^^^^^^ mas.Ptentmforfticatto mulicris in extollentia oculötum, p Çvaoqitaniö fed tuttSCideocaufamprimopeccatifuge Nemo emm dtufortts eftKojbag^^^^^ Omitibominidicitur,nonteuincatcóncupifcentta€orma:;ftrionutsutnc a ’^lt;0^ diarepeccatisjuedetetiitiacororieriturmecç captartsocu ts, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P nbsp;nbsp;nbsp;P

riadat.Nec mea tantum hoc fentetia difficile iudicätUf.fcd ettam a . . nbsp;nbsp;- . r. _

non combtiretïCaue ergo Si tu,ne intrafiritlm tux mentis tgnem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r,pvnptnita-

accendas’.ne corporeumueftimenturnilló animiconfumatut tnce , p P -tcmrefuneôionisamittas'.uelcerteueftigium mentisurattri, tp cestibiputaueriseftegradiendum.Namqriiuritur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r,rnc\enti;»Tn Aifci-

nibusigitur modis ,lafciuxmu\ieris uitandus occurfus eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;-

pulamadquire ttbi,inquit,utte cuftodiat ab uxorealienaSiformcalt;ia‘.rietelaqum \abiorumfuorum teneat obligatum, Si criniculis err oris inuo uat. taque un nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

as cauere meretvicem, propbeta te docuif. utafeneftra caueas etus rngre ftracnim domusfuxiritrat,Peneftraeius,eftocu\us:6iideoa omnesrrreueren es o» talos caae,neper feneftram introeat amor ,libido perietret. nentmmu ter orntcarta • inlicttaifaamatorem*.Sintft petulantem obtutummentisantrntep compe cas,rnots ' ingreditar per feneftram.Non eft deftdiofa petulantia merctrtets , non octofa lalct-ula-.qax facit iuuenum uolare cor da, ut proprix mentis neqt^ant tenet econftanu-anf.^bacatque illuc feruido amore rapiantur .Caue ergo butufeemodt mubererrv qax ptdibasnon quiefeit ,foris errat ,inftdiatur per ang^os, ocubsbgat ,uerbts tn-

. \icit,tnbitisleAumintexitfuum,5itapctisab nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.Nequcentrndecogt-

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;udoue dàaina, fed de ftculatf fWecebta. aftqmft otriatumt qux mettto uttum

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dual

$9^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSI!

dtcit abfentétn^quoniam non potcft adultéra omnis Chriftu habcré præfcnteiji.V*^^ igitur quanriS teribus etiam fanóorum corda capiantur f ÓC idcone mireris fi criainwj* «us Dauid captus eft. \ir quidc niagnus, SC qui allophylum immanê corporejarm'^ q[üocp bellicis ihhorrentê,fide uiccrinlcd utinatri fe ipfe uiciflet,utinâ ficutilluaduer*^ riüm ftrauit, fic intcriorê adueriarium fuum fternere ac fuperare potuiflèt. Grauiof ƒ pugna eius qui tntus,quàm illius qui foris dirnicat.Sed quid de folo Dauid îoquoff'A*: ceriamus etiâ aliosad trâtflatuni huiufmodijné imbecillitatem Dauid magis,uniusgt;*^® cet homtnis,putemus, quàrrl corporeæ côditionis fuiffe infirmitatem.Sampfon ualidi*^ fortis leonem fufFocauicfed amorêfuum fuffocarenôpotuit.Vinculafoluithoffi''' fed fùarS no foluit nexus cupiditatum.Melîes incêdit aliénas: Si unius ipfe mulicn^a'^ cenfus igniculo,meflern fuæ uirtutis amifit.Salomô t emplum deo condidirfedùtiiia^ corporis fui remplû ipfe feruaflèt. Veru ad ipfum à quo difcefiîtjreuertatur oratio.Tf*’ phauit Dauid in decê milibus,fed errauitin uiginti ÖC amplius rnilibus : Si quia errauiG liominêfeefle cognouit,côfcfl'us eftculpâ.ueniam dcprecatuscft,dicens ad domin'*’ Domine ne in ira tua afguaS me^necp in furore tuo cortipias me.Miferere mei dominai quoniâ infiïmus fum.Si Dauid infirmus,tu fortis esfSi Salomon lapfus eft,tiiimmob*‘ Ilse'S! Paulus primus peccatorQ,tu potes primus eflb fancfîorumÆrgo fi errauennif*'’' fti,eri auerunt tanquâ hominesifedpeccatû fuum tanquam iufti agnoucrûf.Siiuftip®' næ atrocioris exceperunt fententia, tu quemadrnodû tibiipem impunitatis proponiS) cû feriptura dicat:Siiuftus uix faluus fiqpecCatof Si impius ubi parebitf Aduerttóf^' gO filq,quàm pleruntp etiâ bonum propofitû fubruat cauià peccandiiSC ideocaufaSip' las primo fugere Si uitare debetis.Nô uis amore capi f noli in ipecic mulicrïs intedeif' quia oculi tui cû uiderint aliéna,os tuum loquitur peruerfa, Si i^ces tanquâ in corde n*’ ris,Si ficut gubernator in magno turbine.Magnâ enim faciunt rempeftatcmmulti*'*'* nés cupiditatû : quæ uelut in quodâ freto corporis nauigantê hinc atep inde perturbât» utgubernator fui animus elfe nonpoiriqdie acnodfe caliginê amoris ignorans.Ocul*’ igitur excitatur libido,fed ebrietate fuccendit.Omnis enim ebriofus 5c fornicator, p^** per fict.Nec tibi de potentia blandiaris potandi.Noe ebriatus cfl:,SC quino înebriaius eft diluuiOjinebriatus efl: uino.S ed il 1 e narurâ uini ignorabat (nô enim ante potaueray tu in lïlo didicifti cauere quid debeas.Loth per fomnum deceptus eft.'fiCtufinonuisdt cipiyfomnum mentis tuæ difeute, ne ebrio illudatfiljus autfilia dormienti.Nonpiet^ illiCjfed ebiieras ridetunnec pater iliic,fed dormiens circunfcribitur.Vis nonaduri^iquot;* liad ignem accedere. Vis non praecipitari C nutantia fuge,prærupta euita,cauccadtJdi declinalabantia. Vides igitur in illis qui iufti elTe meruerunqnon alteram fuiflenatui^» fed alteram difciplinaæ.Poft primi namep hominis lapfum,iuftamtpfententiam,cumii’ uho carnis damnatus fit appeti(us,uitium traxit conditio,infecit culpa naturam, ftdfl* turæipfius uitium fides temperauit,ÔC deuotionisintentio mitigauit offenfam.Coniit* timiniigitur ad dominum genres,feitote quoniâ dominus ipfe cftdeus:ipfe fecitno^ Si non ipfi nos.Scitote quoniâ caro fumus Si puluis.Relinquamus ergo quaf fccifflU*’ Si ipfumnoftri ueneremur authorem,quiuitam dedit,peccata donauit,quifoluspoit* dicere : Ego fum,cgo fum,qui deleo iniquitates ueftras,amp; memor no ero. Magnuspl^ neàf mifcricors dcusrqui beneficium conference benefietj munus exprobrat.Miram*' ni quod Dauid regem fecit,uilt;ftoremcp mulrarum gentium f Sicferuulos fuos conflit^ uit euehcre.Non auarus muncrum, necbenefieij pareus, necgratiæanguftusS^frug*; fed opulens largitatis,quos redemit à pcccato,auget in præmio.Hæcaduerfum Gent* les.Sedquoniam tripertitam diuifionem traôatus huiuspollicitifumus,unamaduef' fus Gcntdes,aliamaduerfus ludæos,tertiamapudecclefiam:nunccorttraludæosuiô^ tur efle traeftandum.Qiiid igitur nobis propofitum fit recenfeamus.Tifulus inquitP»* mi.Dauid intcllclt;ftus,cûucnitad cum NathâprophctaicûintrauitadBetfifabee.Net” pehiftoria hæc Si adultcru Dauid inducitSC homicidâ,amp; hScuosIudaeidicitisclTc de* filiumffed deus uirtutu cft,non criminum. Et de hoc dicit deus pater: Thronus cius cut dies cœîi,qui dolum fecerit,peccata non uicerit.SC quomodo fcriptum eft;Ncnión ne pcccato,nifi unus dcusr'Si igitur nopoteft non efle deus quideifilius eft,utiep dein lius,arbiter iuftitiae,non eft obnoxius culpæ.Qua autem opinione uel Dauid deifihnni iudic»'

Wta,fe,»dSalomonempuntisfAnHuiafcnp~mcft:Deustodi^^ Slt;rateiaintuamfilioregis?8lt;quiatitulusPfataunSalomonemPf^mumfeptua£ei aRa,seft-.hochab«,nterpretat.o.PMmu^nw^^^ amhoi™.Qi.omodo aatemSa omonpaa^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;affinitatis regte

.ntaatanat™pluuffitoccidi:nonAdontepœ «umpeicuffir,tecmamsobf««æneabmd^^ inSaiomonemDauidniiumexnumatiscoueiuitkiu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

«mfok«antelunaminfeculafeculorumcamtdkbreu.suKæadepw^^^^^ ftisteïminisuiuendifpaciumtranfegeritÇ’Quoîï'O o nbsp;nbsp;^Unr eft intra unius recionis

* ' nbsp;nbsp;• r J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;QÓri^mconftitutus,hoceltintraunius regioms

tuïatnanufcçadmare,cum^ c innaS^mc prourncianr,circunrcnptosftncshabu«itimpe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quobenePfalmi feries

teste™inostuumpropagauK,mpnmÆoteemm,Uee^^^^^ çmpbetaunquiaregcs Atabum elt;(^us umuerfis SC natio. jes«na:omne_sgenKsferuientaAdm«™ mtasimpcrantcmaicunfaiptoimpmo'n« Anquiafapiensfuit? Sed hie fapien-tasScdquatauontcumDafdiumputauitt .

irvunruer uni a cs,cpio inre us nr j Salomon enimfapientiam necprincipio accjpnu,mempore..n^porepoff.d«urba^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;popofcit:« poftea

fuKhaW™cmamp;nepoffed;t.Necvenimhab^^^^^ aaeitusaDaailtu,no nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CutigituibSc Dciftbum credidiftise

d.tintanwm,ut«imquodmOTaataimumt

\ r”* Samp;auttidiempW quodrubieausignisexur-adAcanieamAnuanumbboiaurtMUiadthca

, tltAncjBaDMadpamtpfmsdl^ö^™emMumnoncot poialenSma

miens,cxdtabofementuumpofttcr V erumio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft fanöaBc

hmanajamenumuaoperamttcmuï^'to^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quabtas eft.non eft «edlen-

udKSdomoneeopaiarep^imns.Eudeou6 P tiapotcftatisNecplutespoftumusdiceteiJein ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facienda eft iniuriaUeiftlio.

'NlultieninrptæclariuirijfedperunumlelumNar^ e 5ft ’Tgt;-.,r;A nonfvderibus detisemulttaDauidregisproceffiffeuittutem.TertenisenimD^ impetauit-Videtis etiamfolcmminifttum efte non domina^, q bumanaStetittamemquiainlefuamp;tvpumfurnriagnoftebat,^^^^^^

batuxenirnDdfiUminbocfecdwieffcocn^A^^undMub^^ Slt;.iamuergentisintcnebtas,uirtute diuinadiftertetoccaCum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n ftie^eareftus.

tetclaritatemJEnoch quoqtaptus eft ad cœlum,ledtameni e p -^^oVeuinHelias Raptus eft ille,ncmalitiamutarei cor eius'.iptanrmalrtiam ecu . ^^^g^equis eunuatq equisaftenditad cœlû ^Chriftus autem deftendrt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* ^uHdiftus

utille conftendinquiaille aliter nequiuit,bic autem pr opriaur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ettbic in dor dane

itrlordanelepro{umlauareprxccpit,utab omniaquam diuifttt 2£ totumdiluitmundum,lNlolesipVecuicreditiftmtpopuliludîco „ nbsp;’ 2^^itmólcs aoua-

ftlequidemdiuifttelementa,quianondiuftitpotcntiâtrmtmtsS rum,quiapatremnonftparanitaftlio.Videtisquanttu^,öcqu rumdeteliquerint.Quemadmodumi^turquosparesVgt;^uilt;i teeogtroftitis,conditioneimparesiudicatis,utSalomoncmextrrefterit. ftdetedextmmïpr^ftrtimcumipfeDauidcuidenterdequo^^^^^^^^^^’^^^^^^^^^ d^eof enrmdeftlio tuo dicerettBixitdominus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;renuunatrelieio,ab-

k Quotûodaeniniftiiumftiumdominûnominaïct'jRcxpto^' ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;borret

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ambr.to.4.

3$; 8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.lt; DIVI A.H,BROSII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

horret fidçsni^d^cxtcratn Dctömnipo^ent^ inortalem hominem to, le qui fed Ct ad dextcram,qui corpus fufcepit,non qui cœpic à corporciqiit ante gcnicus eftp'd eft ante omuium lumi'aum claritateni : quoniam ipfe crçauit uarioriJ^j, minumdignitates.NamSalqmonuuc^polHuciferumeft,Salo,monfacerdosn?’’

ideo dici ei a Domino omnipotente no, p otuittEx utero ante lucifcrum nbsp;nbsp;nbsp;■''^ç

d d nOrt potiiit.T n cs ^icerdos in æternum fecundum ordpicm MelchifedccfciP?^' cum illo tempöte nbsp;nbsp;nbsp;Salomon fui t, fecundum or dinem Aaron, non fcçundwn ƒ „

nem Melchiledechfuerint facerdotes. Ajdhuc enim facerdotes fanguincm taurorum prO peccatis plebis errorib.us qffci;cbant.Ppfte^ uero quam Chnftus?. nit,qtti femetipfum pro faluteobtulit inundi ut quqs taur orum fanguis lauaiçnoiiP^ terat,Chrifti fanguis abliieret ) femetiplps cçcperQt qfferrc pro hoftijs faeerdo^^-^ üna quæliionc dominus nofter leftis Ch^iftus omninm hær cucorum ora fepfitife-gia cOnclufit.Non folum enim Indaeos,fed étiamPh,ó.tinianos ÄrrianQSj^ß^-,^ J-j nos hacredarguit quæftione : 8lt; ideo nobis.f quoniam ïudæ osdefccilTeiam nbsp;nbsp;nbsp;J

A^illamexecrabilem periidiamimrninutam)iam de Arrian is quino multuin?l‘’P. differ UntjPhotinianifcj! Sgt;C Sabellianis, aliqua in iftius quæftionis traeftatu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

dafunt.Taceat ergo Photinus,qui Chriftum Dauidfiliû, non Dei dicit; taceatjM2gt;,^ natus uocc cœlefti.Qiiomodo enim dicit Chriftum filium Dauid cHe, cumipft . dixeritinlibro Pfalmorum:Dixit dominus domino mco,fcdeddextris,meis:donee F nam inimicos tuQS,fcabelium pedum tuorumt'Si Dauid,inquit,dominurn illnrn VPi’’ quomodo ftlius eftfNon ergo Dauid filiùs,fcd Deifilius Chriftus.Taceatetiamb4ß^, lianus,cum legit doniinum domino dixiffe.Intelligat non eundem dC ipfum efle, nbsp;nbsp;■

çit,ôd cui dicitur.Nec enim fibi pater dixicSedea dextris mcis,nec ftbt dixinPowm’ micos tuos.Sf aliquando intelligant omnes,filium efle qui â dextris fedet:amp;hanc du eftionem inter patrem filiumçp cuftodiat,ut fit diftinCtio-patris Scfilij : quod alius , alius filiusiquia una in fede,una maieftate poti’ufttur;amp;: fedent, non pro difcerniculo. gnicatis,ncc pro ordinc po,feftatis,fed pro copula charitatis : in quo unani patris 3^. l.j intelligant poteftatcm,ip quo fiC ?gt;.rrius cpnticefcat, qui cotrariaSabellio get ueftigia.Andiat dominum domino diecre,audiat ad dexteram patris filium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

definatdefernione atqt ordine hominum diuinitati facere quæfrionem, ^eCƒƒ ' ! inentetur hic,quia pater dicit,fededegimus enim 5lt; alibi,etiamfine patrisdiâo,u*’- ‘ filium, ficut fcripuim cftiEtfedet ad dexteram Dei,Et alibi; Amodo uidebitis minis fedentem ad dexteram Dei.Ipife eft eninr cui dicitur,fede. Qui films homim^ minatur,audit quafi horno;fcdet,quafi E)ei filius.Qiiid bac poteft dici p rçcellentiusp^, teftate,quæ etiam carnem hominis ad dexteram Dei collocauitf infirmû ilîvd tiqnis hùmanae ( poftquam tarnen uerbum çaro fàtftum eft) diuinitati cppuîauiÇ næcSed quid hoc eftrPofteaquam Photinus obmutuir, Arrius conticuif, Sabelliusu®' ccmperdidit,adhuchærefin tarnen diueria contra EçclefiamexerentemQiaçonfpiO*!^ nam çcce Manichæus,ô(f Valcntinianus,amp; omnis der/uatio Mahiehaîorum eo telot^ titur,quo alij funt pcrcmpti:â^ fidei præiudiçmm ? ftdei teftificationemolitur.Ait eni dcteftanda hærcfisiEccc negaüit Chriftus fthum fe efle Dauid : amp;idoo, inquit, ereQCquot;' dum eft quod nonfufeeperit carnem.Quibus apertiftime, i p ipfo prineipio Euaugoquot;' i/idUb.i feripturarcfpondcr,cunidicit:LibergenerationisIefiiÇhriftifihjDauid.Curigitut^

alibi Dauid filius dicirur,aut alibi Dauid filius negaturinifi uf intelîigas aliud elîe,ieeu dum fufiftantiam diuinani efle filiurqialiud fecûdum carnis fufeeprionemt' Nam dum fubftantiam diuinqqi,Dei ftlius eftifecundum çarncm,fîlius D^uid.Itaqt ubigO’^ ' ratio fecundum carnem deferibitur faluatoriSjDauid filius nominatur J ubi uero pk^'' tudo confclïîonis exigitur ( cupn defi'gnatur gencratio faluatoris ) np uult fe Daum ƒ lium^ftd Dei nominari.Defignatio çnim maicftatis,eius naturâinferpretatur.Scd iatU redargutis fçenicorum interpretationibus, ad Ecçlefiam férmo uertçndus eft nbsp;nbsp;uiU

qqodfæpe titulum qutnquagcfimiPfâlmirepetimus, non præfumpriônis,fediimJfïgt;^ fan's exemplum eft. Vno enim die,uel ppr anguftias ingenq, uel per fragilitatem omnefn fcriem npn polftim explcre tratft^tusDt ideo die iuperiorf ^dueifuslud^^’’^’ fterfcrmq ’dire(ftuseft,quosquiden^ eo^fqçdoçuraentafideifqijegçrûtjUtCluift^^^

minis, per fufceptionem fcilicet carnis ) in patris throno coelcftis federe non dubites.

Eauidfemini e(fe proraiftam,cum ipfe maxime dixerit dominus-.Regmxm meum non eft dchoc mundo.Concluft itam undicp,eô perfidiæ fuæ tentamenta deriuant, ut mer e-dibile effe afférant,quod deus fufeep er it car nem.Quaradone autem tton p otuerit lulct pete,explicarenonpoffunt.Qu3Cto enim ,utrumimpoiribilitatisanmiurr3c caufa^v Kiment,carnemadeofufcipinequiuiffe.Siimpoflibilitatis ,abquid ergo rmpoft^bile deo.NihiluerôeftquodfacereuolueritôCfacere rrequiuerit.Supere ergou au uo^ luiffeautnoluiffedoceatur.Quodautemmaiusindiciumuoluntatis,quam quod ipfc dixif.Palàmapparuinonquærentibusmc,expanÿmanusmcasadpopulumnon c deniem,fedcontradicentemmihftSiergouoluit8lt;potuit,anputamuseumcaufamiu ' ïKnoluiffeÆtquamdiuinitas fui fentit iniuriamCExpersenim eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

tuerivSiGentiles cu^eosfuosf quoniambominesfuiffcnegarenon poffunt)nurna An/exeorum,querniffifuis dqs omnibus anteponunt, piodi^alesformaspotuitproamorefufcipereiChriftuscarnem omims,^e im Sinemfnifeciqatcgilludprxftantiffimumopusfuumfu^^^^^^

\ nbsp;nbsp;nbsp;’Ko^^^interprctatum,nobffcumOeus.^o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ç

\ fennæ ciudebtatisindueritmtquina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sediam quia^

miçtoçficticiîaéb ratio prxftandaeft.Btenim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^iximus piurimos ferie

VusquodueneritNatbanadDauid,eumintrauitadBetbfabeeto^^ hil^omfiuiusoffendiAideotraöatumeiusadfumpftmust^^^^ traftatusitaputauimus effe£acicndam,utapudGcntffes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fanlt;ftum Da-

tetuïjCOïïcftioerïOïisaftïuereturtapudludxosautemi e P g.. qe^Yierent ere-mddoceremus,neampl.iuspcrftdiaclaudicarent,eumqn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. rY\Yiftianiuero,fur

d«e,quemuiderent cbmuni conditionc obnoxiumîui ep ,. q. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Yjnafecun-

gennsEedcffxm?fftetiapoftintaduettcrc^ripertita erg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inftrmitas exeXudit à

dnmnaturam,a\iafecundumftdem,tertiafccundum^at.iarri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gcramenta conei-

ixenia,5(.ffdescxcufata culpa; gratiamquoq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q^nnibus emen-

VantPeccauit ùauià,netotusmunàus errat et ipeccauit ribt, nbsp;nbsp;nbsp;-p.vnnsfuumpeccat')

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;daret.çoftremopeccauitincorpusfuumQqutenrmtotnrcaturtn P ^^^^^q^rden'

\ nbsp;nbsp;nbsp;peecauitincorpusfuum,uttnCbrifticorporet^irnetetur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iq^Yurnainfema-

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dnmputabamus,tamcernrmuspt2cdtcatrdum.Qvitsenrrrre q r ^„^ApoftoVum

gbmunerauuimbumatraopetaprïcdrcart'; Perbittamut etutn nbsp;nbsp;nbsp;n . -rx^Qy^.auipet

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuffrffcaribQTOrnempetb.dêftneopcrtbuslegts.AuftmceturpturlDaurd,qutatn

Vcgcmpeccatumagnouiqfedpeecattuenra exftde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y nbsp;nbsp;nbsp;auarattorre amp;C adu\

pcctatodusVurrefluraBcc\eftxtmjft.etrateVu\fetunt.\Jicttartq M nbsp;nbsp;nbsp;At ego aXrud

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terium^pOTictdrumcómffettt,dom.tntctgenerisautboteVec . ^^„oYatio ,nffite-

, V nbsp;nbsp;nbsp;dxco.Ta\rsautbotdotnintct£uiteotpottse\tgendus.Quiden.e.nt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ispKio

\\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E.tnbïXO.4.

miflïo peccatorumÆtidco cxforspeccati eflenonpotuit, ut dnrinam gratia pÏo prgfen-Gt Sc nfrcio.Denifj! eaddpofirioneBethfabccamp;Thaman'nrerauthoies minici generis cóputantunquarum altera adulterium fecif,altera cómifit inceftuiu-difpofitione óó Achab ódlechonias (ficutMattheus Euangeliftadefcnpfit)^^««^^^ rantur maioribus Chrifti:ut omnes homines redempturus,beneficium à finswai^* mchoarettßmul ne qui fefubiecit ufep ad corporis painoncm,nobilitatcrn maculatæ originis uideretur.Hominumenimiftaiacflantiaeftjnonalicnaniglo'^^*^ , fuam quærereiamp;f tarnen inter ipfos homines maior uirtutis quam nobilitatis eß nbsp;nbsp;'

Simul edendum exemplum fuit,ut intelligerent omnes,maiorum probrano P°*^P freris cfie dedccorûquodcç unufquifi^ fucceffîonis macula propriç merito pouèt^ lere uirtutis.Vides quantos quam grauiter criminofos dominice gcnmtionisi^ comprehendatide quorum origine propter te nafci Chriftus non crubuitfKtf das,diuinemifcricordiç munera funt;amp; lioc cœleftis infîgne eft potcftatis.Sup^t^i'’^ dauit enim peccatû,ut fuperabûdaret gratia.Non fuit igitur Dauid cxceptus à cdp^ efièt clcâ:us ad grati3.Sediam myfteria ipfius recenfeamus hiftoriæ, cxipfisfaip' l aruin fontibus hauriamusiatq; ut omnem feriem myfteriorum introfpicere poln® textum ipfiusrepetamushiftoriæ. Sic nempeinlibroRegnorummeminimus expf^^^ fum,quod Dauid cumlauantcmuidilîetBcthlabeeVriæuxorcm,adamauent;uf''’ domum uenire præceperit,quum abfens cfïet uir mulieris.Non multo poft mariW regrefilim effc,nunciantem euentum belli,religiofum fane ÔC deuotum uirurn,qa* tempore no putauerit fibi ingrediendam domum, quum focios bello uiderctinten nec domefticis in tabernaculis,fed in præliaribus tentorqs excubantes.PofteaiuiW uid in bellum reuocatum,fub eapræccptione,utobijcereturaduerfarijs bellatori gt;nbsp;quo morte uiriliberam copiam potiendp mulierisrex haberet. Et hicnonnulladtp cati ucrccundia,amp; pudor culpæ, quod latebram quæfiuit erroris : iniuftæneûSi authoritatcmfibiiureregiæpoteftatis airumpfit,fedinuidiamdeclinauit.Culpâwt^ ' fed tolerabilior eft quæ premitur uerecûdia,quàm quæ infolentia prædicatur.f/wt^ eft igitur Vrias,bellatoribus obic(ftus,fed poftea ijdem qui eum pcrcmcrant, iiiiW uid ( expugnata urbe)funt intercmpti.Hæc eft hiftoriæ fériés, in qua profunda i fpecftarc myfteria.Et quoniam Dauid no defendendum ( neq? enim meo eget auxi fed exculandum recepimus uel potius prædicandum,ne in tanto myfteriorum pto do uacinem,iuftum eftut eius ore utar, cuius utor hiftoria. Vtar ergo refponforiopf phctico dicens : Cor mûdum créa in me deus,fpiritû retftum innoua inuifeeribus^ Nemo enim fine fpiritus fanefti infufione,tanta diuini receflus poteft fpeeftare tnyß^^ ' Etenim fiille tantus Prophcta,fpiritus fanefti petitfibimunus infundi,quidfacerein ' mus debeo, quum præfertim Apoftolus faneftus populi quoq; fe putet precibus adi uari,ut aperiatur ei oftium ad loquendum myfterium uerbif O fi mihi oifiû illud W ' ftus dignetur'apcrire.Pulfemus tarnen. Solet enim exaudire pulfantes, quiaipft “ix'’ Pulfatc,amp;^ aperietur uobis.O fi mihi feipferelcraret, quia Chriftus eftianua: ipft jpfe extra,ipfe uia quæ ducitjipfe uita ad quam contendimus peruenirc.Veni ergo û mine Iefu,ÔC aperinobis fontes tuos,ut bibamus de aqua, quam qui bibit, non lity^ æternum.Vel fi' de fonte adhuc tuo haurire non poflumus, dignare concedere ut dep tcofaltemhaurirepolfimus,unde potumSamaritançilli,dubitanti adhucmulienp® liceris.Ettu quidem defonte omnibus polliceris, fed dubitantibus, ut illi Samaritan!^' fons tuus adhuc altus eft puteus. Bibamus ôt nos aquam cœleftium fecretorif.Etqi*^ niamadfontcmtuûmeruimusperuenire,liceatnobis imaginemfaltem myftenor^ uidere cœleftium.Itatq? nifi fallor,per prophetam ipiritum fanduintelligimusiperaa teramautem,licetfynagogæfornicationesuarias æftimare.Etideomulto ante musreuelatumexfpiritufancfto,exfamilia ludæorum ( quorum patres, ôd ex qui u Chriftus fecundum carnem ) dominum lefum eflegenerandum, qui quidem quanW' dæus ex adultéra familia natus cft,ied quafi immaculatus ex Virgine.Erat fub le^/ta quafi lub uiro familialudæorum. Abolenda fuit legis obferuantia,ut ucritasfubftiw^' retur 5^ gratia.Habcmus unum myfterium,accipite amp;nbsp;aliud : ita tarnen, ut meminerins exprima conceptioneBethfabeenatum elfeparuulum quimortuus eft,pofteanato^

Ï)auid,excelfuspcrnatuïam,fedhumiliatus per mifericmdiam. u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cUpaipn

te,fedmitisincoTpore.ltacpubihumiliatus,ibiol3ediens.Bxeo emmm c tia,exquohutnilitas,8lt;ineo definit.,Quumenimobediens ^itur a u u tcm(morsautemnondiuinitatis,fed corporis fuiCnonuticç o e ic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f„{gt;e

luitilla,fed cotporistneebumibtas mateftatisilla,f^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X

püoTvemcorpoXfpeôat,Apoftolicaleébo,inquoCbïAvfueTitbumvbtasdedmamc quoduetoadnaturamfpcdatdiuinitatiSjBuang^ca e ilt;^e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X \inX himus

SidiuiuitatisMernitas.Nec folustamen Apoftol^ bumtbatum dvxtt eftedommum, fedip(equocçfthurndemeffememorauit,dicenstTolbterugummeum,qma^^^^^ ^'^o™2^tïvhisfum2lt;.bumtlis cordeJBt tarnen nonfola inter pretatione,fed euamma-niftftaappellatione fignatum eft, quiafcriptum eft‘Jnueni Damd ferm m olcofaXmeounxilumBtinftadiciuPater meus estu.8lt;,Bgo lt;i}c^^^^)btvbusmeus estu.BvgoBauiàqu^quçrebamusJn^nimu^^^^

tus,humanamconditioXmnudamuidit,2lt;miferatusadamamt.Biatcmmadbucnu-dauiïtutum,quiaperinftdiasferpenüs,getutabbuseratnatm^ fux exuuqs deftituta. Nec^eniniù?uÇmXuidetur,utïnteàomumvegtsmubernuàaremr,antedo^^^^ gislmWelauar et; quafilocuslauaero oppottunior alms eftenonpo^^^^^ drat,uoneongmft,noncunAftdecóuenft;diftataueto,abborretafcnfu.Valemrex,tam petuWetu,tamprocacem,borrerepotuit,nonamare./Knillaftnon uirosuerecunda-ti,McregiQsfaltemuereripotuiftetafpedusï Änillamprmfquamrexuideret,nec mv niftnarcereootueruntÆïgq ftboc cumftdenonpoteft conuenire,quxYamus fitnuda'.uidclicetbumanaconditio,omnibusucftimentisexuta,natuYÇ. catena ami nbsp;nbsp;,

inuuortalitatis bCinnoccntixVpoliatauelaminc.lSludus eft enim, qui peccato nu^ a ut culpx.P)etiiqillepYimusnoftYigeneYispcccatOY (atq utinamfoftts^) antequa pec-caret,truduYïifc effenôfenfit,poftea quampeccauit,nudumfe efteuidit. oCi co teg durufolr^sputauit,quianudumfe eftecognouit.Badus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;

c^àmfaCiuseft reusculpx.ftiillonudataeftomnisbumanacôditio,per lucce r natarx ,nonfolum culpx ,fed etiam xrumnx obnoxia.Br gq ille fe nudum ftn it u -dit.N ndeitaeft omnis noftra conditio,utquifenudumputaueYit,nudum oC umea feaùatDeniq quidiuitiasconcupifcit,nuduseftrquicontemnit,opulentus e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e

Bus cuiqfenfus xrumna eft, bC fua cuicjj uirtus expers iniurix eft .Br go bumana ditionem primo per legem fibi Cbriftus in coniugium uindtcauit ,quam repu pofteaNndeamp;lt;.ait‘.QuislibeYYepudqmatrisueftrx,quodimifteam‘;Vlocigfttn^^^^^ ïeÇ}KYi^usfamiliamfuamnudamuidit,SCamauit.Pvmat enim fanclam'lt;gt;m^ Xuam, mam.BeniqueamabatlefusBaxarum bClAariam. iKmabatCbriftusBccleriam quamuianudam ,quamuis nullo adbucuirtutum dccoreucftitam.Bleniq ut

-, V propofitx difputationi feripturatum feriem conuenite ,difcamusBccleftam^^^^^^^^^’^ KtrÂt,to.2\» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B 3

4Oi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'' D I V I A H B R o s I I

difcamus quær entern,feftinantem, amp;: lauantem fe ante domum Chrifli, qirando baptt' zabatloannesinlordane, dicens.Ego quidembaptizo uos aqua,inpcenitcntiam,qj* autcmuenitpoftme,fortiorme eft, cm'us non fum dignus calciamenta porrareUF uos bapn'zabitfpiritu fanflo. Ergo quando baptizabatur plebs in pœnitentiam,ChrP ftuin uti($ domui eius iam uicina quærebat, ut perueniret ad gratiam. Quærebaterg® ïnloanne ChriftumEcclefia dicens : Adnunciamihi quem dilexit anima meauW caufam defiderij, ipfum caufam lauacri fibi cfTe commemorans,ficut habes : Fufca fui« amp;:decora,filialerufalem, uttabernaculumCedar, utpelh's Salomonis.Habes caufam qua rarione felauare geftiat, quæ fufcam fe efle commémorât. Nam quafi interrogan' ti loanni, qua ratione plebs multa concurrens geftiret lauari, refpondit: Fufca fum decora filia Fîierufalem.Qiria fufca eft,lauari deiiderat;quia decora efi,uiden nudanon metuit.Nolite,inquit,afpicereme, quia ofFufcata fum, quianoneftintuitusmefol.Et'' go fufcamur quando non uidemur à Chrifto : fed quando uidemur, albefcimus. Vimt ergo camillecuinuda funtomnia, SsC interna pedoris occultaelTenon poflunt,quia fcrutator eft renum fiC cordis. Nihil huic tedum, nihil eft inuolutum. Vidit Ecclefiam fuam nudam, amp;nbsp;ut uidit, adamauit. Vidit nudam diledam,amp; quafi filius chan'tatis ada^ mauif.Videte quemadmodum inuitet, uidete quemadmodum uocet. Nonhic adults rq opprobria, fedmyfteria caftitatis funt. Tota es, inquit, formofa arnicamea,proxP mamea, amp;reprehenfiononeft in te. Ades hue à Libano fponfa, ades hue a Libano, tranfibis ÔC pertranfibis à Libano fidci.Etbened principio fidci.Ergo ubifidefflh^^ bes,adulterium timerenon debcs.Fidcs enim coniugtj eft, fraus adulterij. Scdut.aaCP fe poffit à Libano, ante præmifit dicens : Exurgc, ueni proximainea,formofafflea)f’’' lumba mea,perfedamea.Proxima,uticp fideidefiderio:formofa,decore uirtutisicOquot; iumba, gratia ipirituali. Pennæ enim columbæ deargentatæ, æternam illarti figiiincant potcftatem;Slt; columbæ uolatus,fandiIpirifus præftntiam declarauit. Vocatigitma fe earn Chriftus ut ueniatj quoniam fpiritualibus iam precijs dotata ueniebaf. Qinaec^ cc,inquitj hyês præterqt,imber abtjt,difceflit fibi,flores uifi funt in terra.Videte quem^ admodumfandainuiteturEcclcfia.Hyems,inquit, difceftitfibfnehyememnudaK»'-' »nidet:hyemcm,non temporis fedinfirmitatis,quæ agrum animg fcecundum ommuO' re difpoliat. Eft enim hyems non terrenifblis,efthyems mentis, quando animo 4nlabitur,quando uapor animi euartefeit, quando foluitur uigor fenfus, quando nimws humor exundat 0^ mentem grauat, quando interior caligat afpedlus.Etideo ait nus'.Videtenefiatfugaucftrahycmeuelfâbbato. Bonum enim ut tunc dies iudfOp^ mortisadueniat,quumuigetanimiblandatempcries,quum cœleftemyrteriumlett^ na luce refplendet,quum cOr noftrum ardet in nobis. Tunc enim Chriftus eft ficut teftantur in Euangelio, Ammon Clcopas,dicentes:Nónne cor noftrum ardent crat in nobis in uia, quum aperiret nobis fcripturasfViget autem animus, quado etiam flos uidetur in tern's. Quis eft ifteflos boni odoris,nifi ille qui dixit : Ego flos campi ct lilium conualliumfDe quo nbsp;inEfaia fcriptum eft:Exiet uirga de radice lefle, amp;uug^

ex radice eius afcendet,amp;^ flos ex uirga exiet. Radix utique familia ludæorum eftjUÙga Maria,flos Mariae, Chriftus.Qui quando noftrarefjplendet in terra, Ô6 in agro animx redolet,uelinEcclefiafuauernat, necffigus poflximus timere,necpluuiamucreri,iw expeeftareiudietj dicm.Et ideo Ecclefia ut hunc florem uideret,omni ftudio feftinabat, fleutipfa teftatur dicensfln cubili, innodtibus qupfiui quern dilexit animainca.Quæquot; fiui eum,0d non inueni : uocaui eum,0d non exaudiuit me.Exurgamitaq! Ô6 introibo m domum, in forum ôd plateas,ôd quæram quem dilexit anima mea.Quachui, nonin-ueni eum.Inuenerunt mc cuftodes qui circumeunt ciuitatem,öd me perculferunt, tule^ runt pallium mcum.Videtis quemadmodum quærat quæ defideratinuenire,utnonti^ meat uulnerari.Sed hæc uulnera non metuenda funt, fed optanda : quia uulnera chanta tis ftint, ficut ipfe dicit: V ulneratç charitatis ego fum.Bona charitatis uulnera.Denic^ utiliora uulneraamici, quam uoluptaria ofcula inimici.Merito ergo nuda,quia pallium perdidinaut fortaflis ideo nuda, quianonnunquam uirtutis eft, opertum nonha-berepedfus, cor non habereuelatum.Deniq?uelatamillam,hoccft Synagogam,quæ habebatuelameninledlione Veteris teftamenti.quod modo reuelatur,quoniam ’n

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Clmito

Chtifto cuacuàtunuclatam inquatn Synagogatn Chriftus defpcxit öC fpreuif.undeXto^ dieq nehmen fup er corludæorum eft politum.Atueró eaquçtotaaddominummen-teconuertitur,nuda eftatq perfpicua.Cumenimquisconuerfus fueritaddominüm, uehmenauferetur,utgXoriamDeifpecuXantesuiderepoffîmus,Deniqî etiamaXibinu dam etre,nirtutis indiciû eft, quia fcriptum eft;Exui tunicam meatn,quomodo induatn camCLauipedesmeos, quomodo inquinabo iftosc’ Qttam igitur tunicam exuerit, ôô non inuenetit quemadmodum induat earn, de fcripturis fi poffumus, teueXemus.Eft enimquædam tunica corporaXiSjfunt cupiditatum quædamintextaueXamina: £lt; ideo intetdummeXius eft nudû effe corpore, quàm corde ueXatum. V nde etiamPauXusnos admonet,expoXiarimuXto eflemeXius quàm fuperueftiri, dicens alibi ÆxpoXiantes uos netercmhominem cum aólibus ftiiSjinduite nouum quirenouatur inagnitione,fecun--dumimaginem eins qui creauit eum.Brgo quxexpoliata eft,óópedeslotosb^etjne--feit quemadmodum inquinari poffit.Obliuifcitur enim per gratiam,quodbauferat per naturam.MagnusigiturbicóCiuftusamormulieriSjanteDauidregiamfeXauanth.Sed nonfolumXauit jfedetiamuocauitjUtin eodem accepimusXibro,dicente fandXa EccXe^ fia*. Venifrater mens, exeamus in agrum,r equiefcamus in cafteXXis, diXucuXo fur gamus inuineasjuideamus fi floruit uitis.Non folum igitur lauat, fed etiam Cbriftum ad fe ue^ nireçïouocat ÔC inuitat dicenstTibidabouberamea.Necfua tantum, fed etiam no^ ua ac uetera poXlicetur, ficut babes : Noua ÔC uetera frater meus feruaui tibi, ht quält amoïisimçatiens, quæritadminicuXum aXicuius, à quo Cbriftusrogetur utueniat. V i-dete seftuantem, uidete defiderantem.Quis dabit, inc^uit, te bâter miXalt;ftentem nbsp;nbsp;er a

matris meæ ; Et qua ratione quærat, ÔC qua gratia inuitet,ÔC quemadmodum pollft te^ nere àemonftrat,quemadmodûforis morantem expedXet oftendit, ÔC ut domurtr fuam ingrediatur, implorât dicens rlnueniens te for is ofcuXabor te,affumamte,8gt;C ad ucam teilt domum matrismeç, ÔCinfecretumeius quæ concepitme. V ides quemadmodum nudafit,quænonpotefttelt;ftumbabere fecretum intemcratx uticp naturæ,fecretum intimtcconfcientiæ,nQnrefignatumaXiquatemeritateuitrorum.HortusenimcXaulus, \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eftbccXefra fanöa ÔC immacuXata uirginitas, quxideobanc gratiammerctur aCbri^

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fto,quiauerbumDciquefiuit,defiderauit,inuenit,aduigrXansanteoftiafapienuæ,rr.

I cutiçfadicif.Beatusuir quiauditme, ÔCbomo qui uias meas cuftodterrt, a urgt a \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;meis oftàs quotidie,cuftodienspoftesmeiintroitus.Exitusmei,exttus unturtæ. e

\ nbsp;nbsp;nbsp;Ecclefiæ fux Cbriftus fpeciem concupiuit, ÔC parauit fibi earn t^orem a cwe. e

\ quia eratfubXe?e(^fub Xege enimPetrus ,Xoannes, cæ^ricp A.poftoXtctutrt)prtusrt

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Ä nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;____-ri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V ZX 4^.* « lt;1 4 4*»^ A ÂXr 1* ol 1 m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. \ CAC

obVeruantix coxD oralis uincuXis xeXaxanAos puUmtA^ranvuïsemmvexïen^lt;3v^,ivç. iufta,ÙcvitVnæoeïfonainducituYQquitaTOïéli^ioliisôCcaîtusfuitjUtïeg^^ use Xo uxoïem non. ïecognofccret nec inttaretaà eam^ tarnen. c^niaVïias in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ..

eftuiYobnmvli,connvatncognouitEcc\efix,a SYnag,og3cconiun«ioneQnce ens, cnïnîntntisnuntnsnYXVaiïîiuit.Vnde S^loannes t^çutn acccpit\e§YS, c\ut quamms e^ fet ex çatnbns ,natati uéas dovnini nunciauit, ÔC î.cc\eVix cop^ain çïop reta a. . ideo occifus inducitut ,ut defedlunt Xegitimx obVetuationis oftendetet. ex en VïOçXtetxnfœ adloannem.Brgo iavnVtias oceiVus e^int\|[poXegis ,ut 'Yuas g eisXaoneis foXnetetuxt c^uonlam qnxïùb uito eîttnnViev ,niuenteuito t^tae antenvtnottnnsVuetit un ,fo\utas.ft.à\e^eu«il2itnï uinententto 5^0^^ liinnfiaîuentaXtettniïo.SianteïntnoïtnusVueYitnitetnSjXiDeïata etta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuxlv

nonVitaàn\teta,Vi£uetit cnxna\iouiïo»Brgotton aduXtetaViutnana con t v ,, y eettubXese înetit, tarnen aboXitacvuodaïnïnodo oV)fexnantiaXe^is,ingcatta taeamp;XeeisantetnobfauanttatnnonCVtrÄusaXooVevnttnnde ôcVnasnon

• V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eidit,fedocctdta\gt;e\\atoïtbgt;uspaVCds eft.tV\oc eft.çto£anatttttutn ODteman

404 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSII

Dd eftinpopuloludæorum,quiacædtasex parte in IfracI co nt! git, donee do gentium intraret,ôü: fie omms Ifrael faluus fieret. Supereft adhuc ôC quartutn mJ num,quod quaefo pladdisaccipi'atis auribus, SC mentem noftram nonuerbapen non enim in uerbo eft regnum Dei,fed in uirtute. Adulterium fadfl eft, amp;nbsp;hommi fadum.Hoc eft quod di'dum eft ad Prophetam : Sume tibi baculum nucinum.^ in'rgam nucinam Iegimus,per quam I'ntelligimus I'us quoddam Si furnmam p-jj quæmorenucis foil's amara,in cortice dura,in medio tenera,intus eft fruduofa.bt 0 tur in hiftoria amariora auditis,in typo dura cognofcitis,fperate tarnen in myftm’io duoia.Adultcrium,inquam,in typo falutis eftfadummo enim adulterium omne nandum eft.Dcni(^ adProphetam didum eft : Vade, accipe tibi uxorem fornkatt Dominus iubet cum ea quæfornicariafuerit efle coniugium : cuius coniugij (ut mP, diximus ) partus eft Chriftus.Naneg filio qui exfornicatione eft natus,a domino no impofitum eft Ierrahel,quod eft diuina generatio.Si ergo pia ilia copulafornicariæ) tiam iftautiq; pia focietas adulteræ, copula eft.Sedilla de Judaeis : de diuinis autemn audeo,licct pium, adulterium nominare,ne quern uel fonus fermonis offendapHcet fus ueneratior in promptufiti quod poteft tarnen cautius dici, amp;nbsp;fi non difparibus copulis contubernium pium fadum eftiuerbum feilicet caro fadS ftintlégitima confortia diuinitatis amp;nbsp;carnistnecut quodam feedere conucniente nan ræ,caro animae amp;nbsp;anima cami,ita etiam diuinitas caro iufti feruant quodamodo tn ' ri legem.Sufccpit carnem Deus, aflumpfit animam, perinufitatam neelegitimam læ carnationem confortium fecit efle lcgitimum,ut fit Deus omnia in omnibus.DcnnjJ feias efte myfterium,interpretare uocabula.Dauid enim accipis in typo Chrifti, bee,filiafabbati,autfiliaplena,uel puteusdicituriuramenti. Quid igitur exprenm^» quam quod filia fabbati caro Chrifti eftf quia mifit Deus filium fuum fadum ex re,fadum ftib lege.Eadem plena,quia in paflione eius legis eft plenitudo, uelqubp'^'' na fpiritus fandi.Iefus enim plenus ipiritu fando regreflus eft a lordane. Eadem etum puteus iuramentfhoc eft religionis Si fidei.Et bene puteus, quia fluminade uêtreen'^ fluent aquæuiuæ.Hanc ergo afftimensfibi Deus uerbum, copula fecit elfe legitim^quot;’’ quod myfterium etiam illæ nup tiæ declararunt, quæ ftint in Canticis canticorum, bus Chrifto Ecclefia,amp; fp iritui caro nubit.Et ideo cirefleuriabat Si quærebatubiijf uerbum, quia uulnerata,quia nuda,quia adultéra in omnibus ( Si fiimmaculatain'^ fto ) quærebat caro miferaredemptorem. Hane fibi Chriftus iunxit, ut immacubtam redderetihanc fociauit, ut auferret adulterium.Et quia ftib lege erat,moriendum wnn liberarefuralege,utperillam mortem, uelut quoddam legis ÔC carnis matiimonniM folueretur.MortuaeftigiturinChrifto caro,utnosmortificati legi percorpusf™\* ( ficut Apoftolus dixit ) effemus alterius qui ex mortuis reftirrexit, Si palfiones cupi' ditatefq? carnis. Si cogitationes peccatorum, quæ per legem erant in membrisnoftnS) in ill a morte morerentur; nos autem foluti à lege mortis, quafi noua Chrifti copub nouitate fpiritus reftirgeremus. Et tarnen qui legem in Chrifti carne foluerunt,eaffl$ putaueruntcfreuiolandam,omnesiufluDauidabelIatoribusinteremptifunt.Quou‘;’ diciooftcnditur,idquodpofterioradocuerunt,eflefignatum,quod eorumquiChri-ftum interfeceruntnullus euaferita'dq? euidentiflimereuelatur, eos quosante mortem aftumpferatleftis,ficutludæos, perifle paruulos Si informes : eos uero quos poft nior^ tem adfeiuit in numerum filiorum,rcgno efle feruatos. Vnde iuxta hoc myfterifi con-ucnit,quod primus in ludæis fuerit partus infirmuSjUt poftea in Chriftianis fi'eret fru' dus æternus.Sed iam ad nuncium tranfeamus.Nam fuperioribus diebus tradatus nO' bis deillo inuidiofo adulterio SChomicidio Dauid prophetæfuit: decurfiftß myftcrijs, non folfl nihil quod condemnaretur,fed etiâ quod laudaretur,inuenimus.Nunctrada' tus incipit efle de nuncio : quern decurfiPfalmi titulus iam fæperepetitus oftendit.Äc enim cft,Pialmus DauidintellecT:us,cfluenifletad eum Nathan propheta: cu intraflet ad Bethfabee.Itaq! Si hçc pars hiftorip retex enda cft,qug huiufinodi eft. Diues, inquit, pauper intra una erat ciuitatem.Diuitimulta armenta,multç oues,pauperiunaouis, que de pane Si uino pauperis alebatin finu eius fequiefeebat. Venit hofpes addiub tern,diues neqj de armêto flio,nec de gregibus ftiis aliquid abftulit, fed unâ ouempau'

peris occidit.Hocubi cognouit DauidiMoriet, inquit,uir ille, 0^ reftituet quadruplS. RcfponditNathanfru cs.Dcindc apcruit ci cœlefte mandatû,dicens mandaffe domi--num, quod multaillibonafublato de paftorû numero contuliffet, quodq; in cum fuam mifaicordiamprofudiffet, Sóidco quoniâpeccato exafperaflet dominum,abducenda eins omnia,rapienda ab boftibus,depopulandam domum.Tunc ait illciPeccaui. Etre-fpondit Nathan: Quoniam pcccaffe te confit eris, remitter tibi dominus peccatum, fed fiUustuus qui natus eft ex BethfabcCjmorictur. Hoc filio œgrotate Dauid fleuit,humi iacuiqcilicio fc operuit,ieiunauit:ubi mortuum cognouit,furrexit,Iauit, cocnauit, alios côfolatuseftVidctcquâmmulta.Primo omnium,quod Deus pius amp;mifericors eft, Ô6 quænobisaducrfacontingunt,pro precionoftri erroris cxcipimus.Didicimus igitur captiuitatem,precium effe peccati:hæc enim deccrniturpccna pro crimine.Deinde il-ludaduertimus,quodregumlapfus,pCEnapopulorumfit.Sicutenimeorumuirtutefer uamur,itaetiam errore periclitamur.Vnde optandCi eft nobis,ut regem gloriofum atep perfeflumhaberepoffiinus.Nos ergo qui regem uolumusbabcreperfe(ftum,Deuno-lumushaberc perfedumc'An uero 1 Hi poftunt uellc hominem efle perfedlû, qui Deum nolunt effe pcrfcftumCllludetiambreuiter textus operatur hiftoriæ,ut aduertamus quàmcitoueniæfpesfequutafit.Nonmcdiocreautcm,quod Nathan denunciauit ei: hoc eft inferior Propheta.Grauis enim ucrccundiapudortp delicti, ab inferiore repre-hendi.VidetisquodculpagratiâminuatfSciebatNathanjquodDauidnefciebaf.adeo caligatanimus,obumbratus quadamnubeuitiorum.Deindehie eftNathan, quiin fu-pevioribusDauid acceptum domino prophetauit, ut dolcret codem redargutum efle peccatum,quo prophetante meritum fiierat praedicatum. Sed iam myfteriumrequira-mus.Duo,inquit,uirierantinunaciuitate,unus diues, 2lt; alter pauper. Quis eft hie di-uesaut pauper,nififorte unus populusludæorum,amp;: alter populus Chrirtianus/lllc diues inlege,diues eloquqsDeifibicreditis,diuesprophetis,diuesoraculis:hic uero pau per,Sednolitehâcrefugcrcpaupertatem,quamfequiturregnum cœlorum.Scriptum efteninv.Beatipauperesfpiritu,quoniamipforumeft rcgnumcœlorû.Bona pauper-tas,quæquodhabuerit,nonamittit.Bonapaupertas,qu£hthefaurumnonhabetpecu-laiæ,habet tarnen thefauros feientiæ atq; fapientie.Nofite fillj quafi uilem dcfpicere pau pcïtatem,Iftepauper clamauit,ÔC dominuscxaudiuiteum.Nolitc quafi magnisinui-derediuitijs.Diuites enfuerunt ÔC efuricrunt.Sedfi uultishaberebona,dominu querite» Inquirentes enim dominû,non deficient omnibono.Ergo nolitc reeufar e omnem pau pertatem.Pauper eratPetrus,amp; qucm donarei numulû nonhabebaf.fed preciofiorem Omni pecuniadonabatfalutcm.Paupcr ille eratLazarus inEuangelio, fedille qui ante inoftïo diucsiaccbat ôô purpura,optabatpoft exituuitçftillantc digito pauperis refri-gerari.Quâuis illc oftro fuperbus regio,Ôlt;: purpuratis ueftibus, uulnera pauperis diues faftidiofushorruerit, tarnen in infcrislocatus optabat eoloci tuiflè quo Lazarus. Quo locolefliononuidetur pecuniarû diuitem pauperemq; dcfcribere,fcdeum pauperemj qui pro fide amp;nbsp;deuotione uulnera corporis nonhorruerit,famcm ieiuniumq; toleraue-rit.Dum igitur haberet populusludæorS in fuis gregibus plurimas copias hoftiarû, ta-menunam ouiculam quam populus ille pauper habebat eripuit,gloriof3c illi fubq ciens paffioni.Visfeire quam ouemcSicut ouis aduitftimâ dutftus cft.Qiii pane pauperis ale batur,amp;potupauperisutebatutjôCinfinu pauperis dormicbat.Noftrisenirn alebatur alimentis,innoftripe(ftorisgremio quiefcebat.Nam inludæorû finu quiefeerefenon poffemcmorauit,dicens:Pilius hominis nonhabetubicaputreclinct.Etucnit hofpes, inquit,aduirumilium diuitem.Quis eftiftehofpes,nifimiferabilc peccatumf Etenim culpainhuncmundum tanquam hofpes intrauit,aliéna noftrae SCperegrina naturae. Itaqnondefuis gregibushoftiam obtulit,fcdaccepit ouiculâpauperis,2lt; occidit.Cu-iusquidempafliolicetadfacriftciumfalutare profecerit,tarnen uidetur ille fuifuiflè fu-rorisaugmentum,ôô cibus culp3e,incentiuum(ppeccati.Denicpludaspancm accepita' Chïifto,amp;tuncmagisrepletus eft diabolo : quia non accepit ex fide, quitamhofpitali dominoproditionemparabat.Etiratuseft Dauidaduirum illum.Dixnnus quod per prophctamludaeorum populus declaretur,Slt; ideo fub bac figurafe ipfe codemnat.Di-gnus eft morte uir ille qui fecit ho c,2lt; ouiculâ reftituet in quadruplet ; hoc eft, p erituru populum

40lt;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AHBROSII

populum Iudæoram,fed cumulationbus bonis fruiturum populum Chriftianutwq^^^ præftabilior C'A: praefentibus flatus,qui ex refurredlione debetur. Propofitiini min* ( ut meminifîe dignamini ) aduerfus eos qui homicidium adulteriumq fandli Uau* guendum putant,qualicunq? meo refponderefermone;amp;^itafauoreueftra:unaniingt; tis tracflatus noftri curfus euafit,ut prædicandus ore omnium uideretur, queni puta mus non pofle defendi.Sed quoniâ noftro uir fandlus auxilio nonindiget,iaffl ip‘2 bis pro fe loquatur,amp;facflum fuû ipfius oratio dcfendat.Miferere,inquit, mei

s fecundummagnammifericordiam tuam,Noua,nififallor,coniundioiflafermonis, magnamifericordia diceretur,SC non facile alibi ledum memini,ô^ideo quæ miæricordia debemus aduertere. Nam ÔC fi magna mifericordiâ non facile legerwn gt;nbsp;legimus tarnen magnam Dei uirtutem.Et ideo cofiderantes quæ magna fituirtus,co,|j 1 j cere p o terimus, quam mifericordiam magnam uoluerit defignare. Legimus enim fando Hieremia.Quis es dominet'Tufecini cœlum ÔC terram,in magna uirtutetua, brachio excelfo.Virtus ergo magna cœlum fccit.Qug eft uirtus magnac'PatriSjan Magna utiq? patris uirtus efla'pfe enim per filium cœlum fecit SC terram, ficu^abes. principio fecitDeus cœlum ÔC terram. Sed tarnen SCfilius magnauirtus eft.Nani c uirtutem patris filium Iegeris,ficut babes Chriflum Dei fàpientiam at(j uirtutem, u cum uirtus patris filius fit,magna uirtus eft filius. Quemadmodum igitur omnipote^^ denegatur, quem fatemurmagnam Dei elle uirtutemfHæc igitur magna mrtus lum fecit,quia cœlum fecit ÔCfilius,ficut babes : Omnia per ipfum fadafunt.Ergo pater fecit SC filius,utiqî fadi unitas, operationis indicat unitatem. Non ergo opci'^ patris Scfiltj difcrepat,Siautemunaopera,unautiq^ operationis poteftas,amp; una fadorum eft.Hæc de patre SC filio.Quid ergo filemus de fpiritu,prpfertm cum pturanosdiuinanonpatiaturfileret'Dat enimlocus opportuniflimum teftimoni gt;nbsp;adfandiipiritusunitatemcumpatreScfilio comprobandam,ut eius quocf opemi nem ab opere patris SCfilq diftbciarenequeamus.Legimus enim magnam uirtutem p tris eftè,quod cœlum fecit,magnam uirtutem etiam filium efle, quoniam cœlum « nec folum fecit,fed etiam firmauit.V erbo enim domini cœli firm atifunt. Ergo u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

icifle Scfirmafle cœlum,magnæ uirtutis eft,etiam fpiritum fandum à maieftate mag^^^ ; uirtutis feparare non poflumus, quia fcriptum eft : Et fpiritu oris eius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;{

rum.Namcp cum cœlum fieret SC terra,fuperferebatur fpiritus.De quo alibi aitrrop^,^ ta Dauid:Eniittes fpiritum tuum SC creabuntur.De quo etiam alibi dixiuQuo’’* debo cœlos tuos opera digitorum tuorum. Non enim corporalibus digitisE^^ ïum fecit,fed fpiritus gratia feptiformis : illo uidelicet digito, de quo babes liotQuod fi in digito Dei eqcio dgmonia.Hunc enim digitum alibi fpiritum dixit, habes:QuodfifpirituDeidaemonia erjcio.Siigiturdigitus Dei fpirituseft, bracbiu Dei filius eft, uticß fpiritus cooperatus patri SC filio,per unitatê operatioms c lum fecit SC terra.Ideo enim digitum filius nuncupauit,ut tanquaunius corporis,ita ' uinitatis exprimeret unitatem Jtacp fi magna uirtus cœlû codidit,uticj magnafapi^'’ cœlû condidit,quia fcrip tu efttOmnia in lapientia fecifti.Didicimus igitur quæ fit uirtus,colligamus nunc quæ magna fit mifericordiâ. Si magna uirtus cœlosiccit, magnamifericordiâ debet effe de cœlo, ÔCmaßnaiufticia debetefle de cœlo.lultitia ' nim de cœIoprofpexit,SCmifericordiâ uenit e cœlo. Magna ergo fada mifericor i gt;nbsp;quiauerbu caro fadu eft,SC habitauitinnobis. Ergo magna uirtus cœlos fecit, ma^ uirtus cœlos inclinauit,fîcut lcgimus:Et inclinauit cœlos SC defcendit. Quo often i nunquâ diuinitatis fug exors fuiflè Dei filius,nec cû inter homines ucrfaretunquoni SC fi fufcepit quod nô erat,n5 deftitit tarnen efïè quod cratltacp cum lt;ficit;Etinchnau cœlos,SC defcendit,non tam uidet cœlos inclinafîe,quâm ipfe de cœlo defcendil e. cum pater filiu alloqueretur in terris fîtum,angeli miniftrarent, non tam mutalle ui e--returfedern Deifilius,quàmtranftuliire.Ergo didicimus magnam efïè mifericor la -Itacp fi magna mifericordiâ eft defcêdilïe de cœlo qug fit multitudo mifetationudi guere atq? intelligere debemus.Sequit enim:Et fecûdû multitudinem miferationu tua* rum dele iniquitatê meâ.Non enim idê fignificat utercp uerficulus:fed illud ad tionemrefertjhocuero quo dfcquit, ad cas referenda «idet quas Deus incarne

alteimpretla qusdam confcientiæ noftræ ulcéra dclilt;ftorum,ô^ quædammctmum no^ fttarumauimorumquibicesiquæ errorû noftrorum obducuntur ulceribus. Ha^t er-

. nbsp;nbsp;nbsp;adculpacbaraifteresftiosôCapices,quibusproditur,quodnoningeniorwl roa ngt-

l nbsp;nbsp;nbsp;ms,fcàpropheticaautboritateftgnamus,Scriptaeftergo,amp;ubiftripta itui e. npc-

( nbsp;nbsp;nbsp;amp;oic,inquit,cordistuiHoceft,ibifcriptaeft cülpœferies,ubietiâ forma uirtutis:non

intabulislapideisjfedintabuliscordiscarnalibus.Sedqvtæbona ftnrt,non atramcn o ftïibuntuï,feàfpirituDeiuiuijQu3c autemuiciofa,grapbio ^^5^0 unguc a aman i-no.Talispropemodûfcriptura,qualis eft poînapeccati.Scribit rlla^grap no crreo, a Uttsa{cïreacoercetur,ftcutfcriptûcft:l^cge8eosinuirga€errea. lac v aui^are ungaregn.itui’.h3ecfuppliclo coercetnoxio8,illainnoxios gu ernatmaperio. pïaeftculpa,uideamusubiNonforis,fedintusincordctuo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oretuo.

nathominem,fedquodexftdeore.DecordeenimtuocogitaUOii p nbsp;nbsp;„rxvp'nranant

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;indie quaiudici-

1 fua,Ç)Cinuieeini\aceufantibu8Cogitationibusautetiaa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«iUncrcpnpvit ouodnuta-

\ toiomimsettuVihomMeC^isvudovinee™^^ dedifliAitunkduiVcs, fui y nbsp;nbsp;taus OKUW; eumuçrttefe cœpent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àrfoKabacm inboc tccuio iudi

ineptâ5lt;.inbabile«\aYbitrabaris,fimplicitatisfuxàiuitqsco^no nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuode^a-

àaÂus,côîugiamusaàe«mquipoteftdclerepeccatum.Necu«^^^^^ pbiofeneofaiptûcft,2lt;ungue adamâtino ibic ernmportas erre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aotwuit er

ftegitNectlmeas culpâfateri.Confeftus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sóm nô auno-

rorem,Slt;iitoaiv.QuoïilÂiulquitatêmçlcgQ^??-lt;gt;^‘^lt;^*^'^^ toDauiàbtetur,2lt;turiegastPau\usfervoc^temdamat,Slt;^ UoneftigiturmaximiserubefcendiloGUs^quandocup un pneconfeffiotenea-WSequarawtamenftudiûcorrigcndiNea^rurfuspauea , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;r nbsp;nbsp;nbsp;confttcnti-

taradpcenaimbonus enim amp;C mifericors’DeusnonfoXum eu p r . r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àonart

bas,feàetiâprsmiacorrigentibusimpertire confueuitifi tarnet «^Pb^iuoxifta eft, pern,qnoàinteWigltnôlatere.Tfte er go iniquitatcs tuas,ut inftk cc noXentisignofter e'.öciuoxifta eft,promittenns quodtuurriueXi nbsp;nbsp;nbsp;.

bipcccaui (Jdauid dicit^ SimaXum coram tefeci.Hoc eft, bC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r tarrien.

nidts-Kftbominesme dqudicareribpoftunt,qui participes de 1 nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;cooitanoncs

iudexesiinguXoru,quiexpersesdeXi€torum.QuamXibetincor ein nbsp;nbsp;nbsp;1 i^z-Qv^ibus

naxvxXateant,coramtetamenfunt,quipotcsdicere*.Ciuidcogita ^srri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noteftde-

uetebXeTOneCXiriftusXiocdicit.Quiergonouit quidin cordeiitVcnptum^ Xercqaicqaidincordeconfcriptûeft.Cuifefatctuï nofterd^auid non or ^^^^^duer

dum patrisSdfilîjfeparantpoteftatem,meumfuriofe exit« difputationis incurrunt,ii cum Manichæis eor« concurrat afTertio.nii enim dicunt,alterûDeum eflè Veteris,ait^ rum Noui teftamenti.Quam prophanam aflèrtioncm Ecclefia fanóa condeninat,lt;l'‘5 unum De« legit,quia «nus Deus pater,ex quo omnia, ÔC nos in ipium : ÔC «nus dowi' nus Iefùs,per quem omnia, nosper ipium.Vticç omnipotês poteftas ô^unapams » fill) declaratur,ut nec patrem à Noui teftamenti gratia fecernamus, necrurfus abmlrii* ratione mundi filiû fcparemus.Deniq côfideremus utrum idem Deus utriufc^ ditor teftâmenti.Nempe omnes in primo homine peccauimus,Ô£r per naturgfucceluO' nem,culpç quocp ab uno in omnes tranffufa fucceffio eft.In quem ergo peccaui Jnp^' trem,àriL in filiuf Vticj in eum qui mihi crcdidit,quod no feruando peccaui. Mandating eft homini,ut ab omnibus guftaret qug erant in paradifo,fed lignu fcientig boni no tägeret, Adam ergo infingulis nobis eftJn illo enim coditio Humana deliquit,t|^” per unum in omnes pertranfiuitpeccat«. Video fummâmihi creditam,uideoquçpf^ uâricationis æra cotraxerim,dum uetita amp;nbsp;interdidla degufto.Hinc debeo comilw tis uiurâ,quia creditum mandator« cœleftium fœnus, intern eratafîdes feruarenonpo/ tuit.Agnouimus credit«,agnofcamus etiâ creditorem. Creditoris nempe ius gat ÔC relaxet: SCideo idem relaxat,qui ius habet exigendi.Cû igitur in Èuangelio Cn ftus dixeritmihi:Remiflàfunttibi peccata tua,nônne eundem intelligo dominiï iortis» quem arbitru ueniçrecognofcof'Aut fi pater credidit Scfilius relaxauit, noperunitaK) ut nos dicimuSjfed ut Arriani aftcrut, per diftantiâ poteftatis, alius Deus credidit, atos relaxauit. Vnde incurrunt,ut Manichæor« perndiâ non euadant.Deinde ununidict^ do bon«Deum,aduertant quos laqueos demeî^tip luç incidant. Si bonus eft quicr^i' dit,quomodo no eftbonus quirelaxauitÆrgo eu illis partem habeâtAniani, eSq^O' rum adfertione côueniût.Nec mir« fi is qui femel deuiare cœpit à uero, nexibusfealit' ni erroris inuoluat.Et ideo una eft fententia,qup hgreticorû omni« machinas deftr«^ ut unius poteftatis,maieftatis atej uirtutis trinitatem elfe credamus, SiC ideo quod w fecit,nonièparemus à pâtre,nec ab eo quod pater màndauit,fîliûfegregemus.Ita cnigt;^ fiet,utnoalter«Deum Veteris,alterum Noui teftamenti inducamusued per unit^t poteftatis amp;nbsp;fîlius in pâtre, 6C pater intelligatur in filio:amp; filius fœneretur in patrCj^-P, ter relaxet in filio. Nam ÔC pater dimirtit peccatû, filiumqs dimififle iam diximus- nbsp;nbsp;'

pite quia dimittit ÔCpater.Dimitte,inquit, nobis débita noftra, ficut nos diniitß®^„ debitoribus noftris. Vtiq; ex perfona noftra hoc ftlius patri dicit.Necideo dicit,qtia^ dimittereipfenonpoflît:fedideodicit,ut tuunitatem poteftatis intelligas.Dengt;^ authoritatemquærisinfilio:Iamuos,inquit,mundieftis, propter fermoneniqitjffl ' cutus ium uobis. Dimittit fermone, dimittit imperio : fed cum rafionè dimittit) diccns. V ade, SC pofthac uide ne pecces. Habes authoritatem, quia ueterâ donauit : hab^^ dicium, quiafuturapraefcripftt.

V L T I quidemdeploraueruntinfirmitatemfragilitatishun’?”?’ excellentius tarnen cæteris fandlus Iob,ÔC fantftusDauid.Inc rior,dire(ftus,uehemens 5C acer,amp;^ quafigrauibus exalperatusdO' 1 oribus maiore cothurno:hic blandus,placidus atep manfuçWS) tiore affe(ftu:ut uere,quem imitandum fibi propofuit, ceruht^* retur affedîum.Nec te moueat,fi tantum prophetam feræni”*“ ' dineuidear prædicare,cum legens ad Apoftolos di(ftû:Eftot^7, ti ficut ferpentes,fimplices ficut columbç.Sed tarnen quauis lihE'

quamigttàïuspericuliatqimpïouidusjïudæisdolûfibiftruentibusa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i ’ çq^

cietatem ludæ proditorisfibi afciuit, cuius fimulatione funefta, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cminis tradis''

8(paffionisretiaperuenit.Vnde côuerfus ad cûdixit: luda, ofculo w a ,. -bthocquidemmodôuenit adfYitagog3erctia,uolensqfeindiut. c ^„jp.ofufcc nccinfttiâus,qui omnes refoluit.D cniq eminebat fuper retia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ç;j^^ticis

Verât,uocabatBcckriam,2lt;fuâeigïatiâcôferebat,ficut ipfafa^aEcc proteftaturdicens:Adiurauiuos^bæHietufainnuirtut;busô^fortu^^^^ fufcitauetitis,ÔCneïcfufcitaueritiscbaritatê,ufquequouolucru.Peutergotno

kftinationisimpedimêtapatiatur.Similis eft,inquit,cofo tm , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quâtâtà

lo(Y^«uorû fupermontesBctbebBonusceruus, celeritateeurrekutfponfæuotaamp;debderiapræu^ nienumuidmt,Kpentcfibi adeffe cognouit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K

ftïum,pïofpictenspcïfeneftïas, emmesperreua. ivcrp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eccebvems nrætcrnt,

mihÆxurge uenipïoximamca,formofamca^^^^^^^ imberabqt,dvfcelbtfibi,boresurfifuntmtena. V àxotû,qutfolêuidcrenopotuit:floresA]^M •^^^^ç.æf^^^^^ft.„oxturturis,pudl eftinterranoftra-MeUism , £yÇcipitCbïiftus,quiauenicùs

eitiaeft.^Aeebisfoliseontentus,c«uieUambmtbtu^ : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii^yï;,^ÿcïpentêilluimdiabofûfincullafuioffenfionep t

cemCbrrftifcquamur,qu3enos ÔC prtcparat ceruos,^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;debdü.Debis ceruis dicii

acfiquifortc{uerintuu\ncrati,aufetteorudolorc,lotu _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- r»\ctros par tust?

dominus adfob'.Cuftodibi partus ceruorû,numeraftrautcm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;knomodo rrb ti-

tneantfftqccruorutaburu.DoceatteEfaras drcens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qaniftcareuide

uernamàpidû,2lt;rrôdbsnoeebunt.EtutagnofcasquoàEce\Âbbo^^^ tur,addidit‘Partus aute eorumemittcs,dirumpcutur fdq eoru, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, aratru ÔC a-

rveratione,exibunt5lt;uorrreuerterrturretro,Kemoemmmutensmanuada^^^^^^ fpiciens retro,babibs eftregno dei.Merito ergo ccruus laflus e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pUriektXmsuisXo

ceruosdominusprxpararet,dequibusait:bunomirrcruco emort A nbsp;nbsp;nbsp;’ q'oWebat

quenturnouis,ferpentesto\\eut,2lt;fimortiferu quidbrbermt,rto etsnocebu^ enimfetpentes,cumfpiritu oris fur fandt /Kpoftob deXatebrts nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

tiasfpititua\es,ïtccuenetramortiferafcntiebatrt.Pgt;entcp cum ext tens nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«utabantrc.-

Vumuipetamomordiffet,uidcntesBarbaripendenteuiperadcmanu e nbsp;’V nbsp;irtfunde.-

ptntcmotituru.ZKtt\\eftabattntrepidus,necuu\neremouebatur,necuenenotmun^^ batur.Vndeuidentes eum,nontanquabotrtints cbditione genttum, c nbsp;nbsp;nbsp;. ervtem

_-c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A£gt;\atp\’\YA?4CTu.tlVv^V^*'

Ç'çiïtoi àwxino ,ç\a^ cxaiinn^xibus dus lus«\.Vçûtt.\j,5)txcÇpicvens cuvn àoVoïi tûnoamp;v\duÇA\ïvOûi,côûuuo exùe^J ià\5açûîxuû,c^ifcicxiîouüs2ÂAutusimgao, otmxU

410 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVl AMBROSU

ccruiim dominum Iefum,quando uenit ad loannem Baptiftam, diccntc fibi loannf) Ego à te debeobaptifari,amp;tuucnis ad mc,re{pondit:Sinemodo.Et hocdi(?lo,inaquas (falutê fitiens publicâ)tota auiditate defcêdit.Sed iam fatis nobis in cxordio tradatus, * cutin principio anni,more uulgi ceruus allufit.Pergamus ad cçtera.Interpellat(utcJixi) Dauid dicens ad dominü:Sicut ceruus defiderat ad fontes aquarum,ita dcfideratani«” mea ad te deus.Sitiuit anima mea ad deum uiuum,quando ueniam, ÔC apparcbo antcta ciem dei. Aeftuat fandf us,nec fefe capit.Maior animi magnificentia,quâ cuiuslibet co^ poris magnitudo:amp;fecurus meriti,deterrenis ad cceleftia euolare defiderat,ficut a ali^ bi dicitipfe:Q.uis dabitmihi pennas ficutcolumbf, ÔC uolabo ö^requicfcainfHiccn“” font laq uci,quibus SiS fi non im plicatur iuftus,tamen impeditunhic dolores amp;nbsp;follidt^' dines,ilfic lætitia,ibi gratiadiic poftremo corporis uincula, quæ Paulus folueregd^' bat,ut omnibus exutus impedimentis,domino liber alTifteret. Hoc ergo fitiebat anima Dauid,ut iam non per fidem,fcd facie ad faciem deum uiderct, nec folum peregrinar^' turà corpore, fed corpore folueretur.Diflblui cnim cum Chrifto elfe fflulto fff' lius,quia i uito mori elf lucrum : Et grande quidem lucrum carere peccato, deliâoffff illccebrisnon moueri.Quisenim mundusàforde, quando nec uniusdieiuitahoffi' nis in terra caret delicflorum contagiofViuendOergo damna contrahimusinnocfff tiæ,mortefinemerrorisadipifcimur.Lucrumcrgomortc acquiritur,uitaeautêufuff'’' quammifcris debitoribus uforarij nominis ad reatufoenus augetur.Etbenefititaniff^i quæ feftinat ad fonte,non aquæ iftius,fed uitæ æternæ,de quo fopra dixinQuoniâapi’ te eft fons uitæ,ô6in lumine tuo uidebimus lumen.Merito ergo Dauid properabatpff' uenircamp;^ apparere antefaciê dei,cuius uultuslumeneft,quia omnesquos dominusip ô:ar,i!luminar.Fuerut,inquit,lachrymæ mexpanes dieacnocfte, dumdiciturmihiq^® tidie,ubi cftdeustuus.lbibenelachrymppanesfuntjUbieforituriuftitia.Bearicnimq*'’ eforiunt fitiunt iuftitiam,quoniam ipfi faturabuntur.Sunt igitur lachrymæquçp^ font,5C confirmant cor hominis.Cui difputationi etiam illud Êcclefiafticum côuenit i' tftum,Mitte panêtuum ante faciem aquæ,quiaubi panis cœlcftis,ibiaquagratix:q‘æquot; niam rccfte accipiunt fubftantiâ uerbi SC myfticæ rationis alimentum,quibusfluffff^^ quæuiuæ de uentrelabuntur.Similitcr quocp hicpanisibiuiuus,ubiaqualachryff2 gt;nbsp;amp;nbsp;flcrus eft pœnitentiæ.Sic cnim fcriptû eft:In flctu exierunt,8C in confolationetf*^^^^ bo eos.Beatiergo quorû panis lachrymæ,qui ridcre merucrût,quia beat! qui rum memor, inquit, eft'udi fopcr me animam meâ. Sanclus fefe colligit ab his quæ font,amp; fupra fe cffundit anima fiiâ,ut anima fupra corpus cffufa infirmitatcmcarff^ fcondat,tegat corpus ad pcenitentiâ,ô(5 uirtus ubiq? animp mentisq! prçtendat.VU inpofteiioribus dicitzEffundâin confpedfu eius orationem meam. Vbi°L,t tio,ibi peccata font tedfa.Qiiorû autcm mcmorê fe dicit t* Eorum utiq; quædclide^ ut uenircnt,amp; apparerctin confpcdlu dci,ut eius aulâillam uideret gternâ,in qua ipac batur animo,SCpræfomptodelecftabaturingreffozQuoniâingrediar,inquit,inlocuw bernacuîi admirabilis ufip ad domû dei.ln uoce cxultationis amp;nbsp;confcftîonisjfonusep lantis.Non immcrito flcbar,quoniâ ucrfaretur in terris, cui cœleftia tabernaculade bantur,ô^ quem aulæ potentis expediabat introïtus. Deniq; illâiblâ omnibusregni opibus præferebatjficut iple teftificatus eft alibi dicenszVnam pctrj à domino,hanct quiram,utinhabitemindomo domini omnibus diebus uitæ meæ, ^utuidcam delf tionem domini.Delccftatio domini in Ecclefia eftzEcclefia uero eftimago cœlelnu-nim poftquâ umbra prætertjt,imago focccffit. Vmbra,fynagoga'eft.fn umbra lex, m uangclioueritas.IdcoinEuâgclijlumineueritatisimago refulget-Flcbatigiturpiop ta,quia differebantur plena gratiæ bona ô6 referta lætitiæ. Deniq; Ôô in poucrioimus^^ citzHeu m,e,quia incolatus meus prolongatus eft.Etidco interpellabat dominû,quff meliora properabat.In ipfis tarnen affiidfionibus feculi magna erat côfolatio prplen i fpes futurorû.Qiiis cnim non crigeret anima,qui poftet fperare, in tabcrnaculo cœ e beata ilia fibi côfortia refcruarifScd quia infirmæ coditioni plerumq; futura tædio lun^ præfentiucxatione,ideoSdfandfi prophetæinforgêtibus corporisAudlibusanimatut' babatur.Noloemmireris fi prophera anima foâ dicit eftc cxagitatâ,cûdixcritipgt;edo nus lefoszNûc anima mea turbata eft. Qui em fofcepit infirmitates noftras,noftruquo^

uoluntariaiTiœftitiam habere non poterat jin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r mnus dnlcis fac^us eft mi

htBonusfoïnnus quifecitnon efurire efuritntcs,nôn itire t’mbata eft qui fecit toïum duÂccdinem prxparaüit.Qviomodo ergo anima ci nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rnfnmmaretur araria

reueïfusaitAdrneipfumanimameaconturi^t^^ iVfecOturbonBtqmaexmenohabeoft^amen quii,inemoreroniiàeterralordanisamp;Herrno giaiiainemoïiadcuotionisaccumuUtJn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n quando formâlauacri falutaris

tagioddiôorumuicinoslordanis fluminisemu am . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex Acgyptoexit,ôô Ce-

cuidicebat.MiVcreremeifth'Öauid.Bximtamp;C nbsp;nbsp;^,-^i;Vpraven-.ucernaauteminChrifti

5lt;ïcmiffasaàpopuiûmdc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vanôus air.Vuccrna pedibusmeis uer

b\imtuum.Luccrna,quodi\\uminaucritaorm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Meftmîeculo. V ndc alibi ha-

ftcaueritBaangehumjUiaAuccrnx eftdn umm^ ’ Aordanis quomChriftus,qmdiui bcs,Nwcdea\babütuïinSe\mó,idef^ft^'^’^. „^^^ampcïtranftbitg\adius,adrcue dntcïïam.Quomodo diuidat,audhBttuam^ ''JS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;animarû, qui in intima

hndasnvuhomcogitarionescordimco quodntn , nbsp;nbsp;^^^^^at.Hic gladius uerbû eft

cordisfecrmdeftendat,5lt; cogitarioncsmcnt ima Vv0Cuabdum,2lt;acutiusorn dciuiuum.BeniqadHcbrxosftcftgisrViuue nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foifnus artuumq 2lt; medulla-

r\igladioacutiftimo,penetratqaddiuiftonemam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„loatre’dixitieeftcmiftum.Eft

mmHic eft Ions Siloa,qui dicit miftus, quoniaC t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tribus incolucrintludxo

bCiWadiaifto qux colligitur ex co quod utr amqripa nbsp;nbsp;j Çççj^(ivt è cceloÇuerus illelor-

ïumquorrüfthushominis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jr„qi one diuiduâpatribus deditm-

danis,ucnisillctcïïeftriwatqcceleftiumdiuiioY nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•^■gÇeYuarctur.Quorûununcç

trara qux çoftideretur in terris,altera qie Vutm:emt nbsp;nbsp;nbsp;i ^pV^çndere.lnteriora enim di

quradominus dixit,Vetabor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a „ g,lt;t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;do tibiSicbima,magni

ftlioiuoloftphprxftantiore omnibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^adiomeo Slt; iagitta.Qu^

ftcuruftrperftatrestuos,quaacccpidemanu^ Ç^^.^^^^^^^.ç^^^^^^^.5^\^^q^çô-diuiftoiolidoraftio debetur quxueiboboc eftVp

Vrebeuditur^ideftfoli^VatriftneCbrifto,aut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cumfolûblûdieo,

dico pâtre,ftliuranonieparo,quia iniinu^iecr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,utmefolumrelinquatis,ftd

noriiuraioius,quoniapater mecum e^Sie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,Vgt;eniq\-uree\areloanes,\n

quiauerbüeratapuddeü-VlpcbiebimaBccleftaeft • P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dei rranftt di-

tentcrriftbielegitafteftüblxcSiebimabïlariaeft ,cmus anmag nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Airc-n

uiditHacbicbima,eftaftendês,fteutinterprctatiobabet,Qupfttaft^des,auditerv \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'........- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kmbr.to.4.

tem de Ecclefi'a,Que eft quç afcendit dealbata innitês fiiper firatrem ftiumî’HxceftafS nofa^quaf Gracce «xT/vzacPH? di'citur, quod fide operibusq; refplendeat : cuiusfilius dici't, Opera ùeftra luceant coram patrc meo, qui in ccelis eft t Memor ergo eft deiDauidde terra lordanis,0^ Hermonim à monte modico.Quis eft mons modicusfConfideremus ne forte diuinitas Chrillijmons magnus.Dcnicß coelum ÔC terram compleo dicitdom^ nus.Si ergo diuinitas Chrifti mons magnus eft, utiqi incarnatio eius mons cxiguus eit Vtruq! ergo Chriftus,0(f mons magnus ÔC minor : Magnus uere,quia magnus dominus amp;nbsp;magna uirtus eius:minor, quia fcriptum eft, Minorafti eum paulominusabangelis-Vnde ÔC Efaias dicit: Vidimus eum, amp;nbsp;non habebat ipeciem neq decorem.Idem tanie amp;nbsp;ex magno minor fa(ftus,amp;^ ex minore magnus fa(ftus.Ex magno minor,quia cû infor ma dei effet,femetipfum exinaniuit, SC forma ferui accepit : ex minore magnus,quia dt-dtDanielcEtlapis quielifitimagine, facftus eft mons magnus gt;nbsp;ëCimpleuitornneterra. Lapis hie qui fit requiris,agnofce.Lapidê que reprobauerunt ædih'cantes,hicfattus e) in caput anguli.Idem tarnen cum ôô exiguusuideretur,magnus erati Guireiaftipulatur Eiaias dices:Puer natus eft nobis,filius datus eft nobis, cuius initiûfuper hum cros eius, Äfiiocabiturmagniconfilij angelus.Omnia ptopterteChriftus. Lapis propterte,utiu acdificeris:mons propter te,ut tu afeendas. Afcende ergo fijpermonte, quicœleitiapc-' tis.Ideo inclinauit cœlû,ut tu elTes uicinior ; ideo firrrexit in uertice montis,uteieuarf Nonimmerito ergo al^ffus abyffuminuocabat,utiftemós fieret exiguus,dequorro^ ph eta aitiAbyffus abyffum inuocat,inuoce cataratftarum tuarS.No præu^cbat Vetu teftamentû ad iftius mûdi redêptionê : inuocabat,S^ quafi ad auxiliQarcefficbatNou teftam cntum.CIamabat Lcx,annuncias Euangelium.Erat enim femiplena,a ideo er ncceffarium,utueniretquilegêimpleret.FinisenimIegisChriftus,adiufticiâomnif nbsp;nbsp;i-

denti,qui uentt lege implere no foluere. Quomodo abyffus lex,audi Dauid (^centenK ludicia fua abyffus multa.Simul hinc intellige, utrunq unius elTefapientiae quod quafi fuum uentt implcre.Cataradlasauteintelligimus profunda uerboru,öt cœleftis cloqutj:quæ fluxere nobis ficut imber e ccelo, Ergo remediumtacdioruffl nium Chriftus,5C fcriptura diutnatatq? in tentationibus unum refugium.Deniqu^^ iiertit Dauid quod eleuationes fluduum fecularium fuper fe uenirent ( quasncce plurimas fubeamus in iftius falo uitæ)memor domini miferationû qnasinnufflcris^^^i^ mifit oraculis,ad preccs conucrfiis interpellât deum:fciens quod mifericordiaeius ce mandatur,id eft inlcge,quia lex prçcepta tua.In tentationibus autem,quautu , tenebrts,manifeftatur. Vnde tanquam uiator qui repatriate dcfideret,amp; peruen”' tendat,confragofo tamêuitæhuiusitinerefatigatuSjducêarcelÏÏtjamp;alleuamentuw ftcrat. Apud me,inquit,oratio deo uitæ meæ : dicam deo, fufeeptor meus iam fibi quærit auxilia, fiC promiffi authorem conuenit, at» ufitafi muneris pr^' ut in fubucniendo fi meritu hominis offcndit,diuinû non onendat excmplun’-b”^^^(. liqui.Qiiando fufeepit eu deus f Vt hoc aftruamus, ucni mecu ad fcripturaefar^^ dium:0C uidequomodo dominus manibus fuis deluto hominêfigurauerit.yndf . in poftcrioribusdicinManustuacfeceruntmcôf plafmaueruntme. Qiiafing^ dam fabricam carnis eft operatus humanæ.Et ad Hieremiam dicitur: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(jz

mum figuli,amp; audies illicuerbamea.Figulo uriqt iæpe cótingit,ut dum uashng* dat de manibus eiustÔd itcrû colligat lutu ut uas reformet.Deniqt amp;Hieremws nbsp;nbsp;•

fcendi,SC uidi quomodo cecidit uas,quod ipfe faciebat manibus fuis.Et iter^»^^ \ cituasaliud,quomodo placuit ei .Redeergofufeeptordicit, quimanibusiuis Fefufcepit,ipfeplaimauit.Humanifiguliuafafuutilla,aliainhonorê,aliainco’’^ Omnes fumus uafafi(ftilia:ôC fi rex fit aliquis,tarnen fieftile uas eft.Vndeô^P^*^ bemus,inquir,thefaurum iftûinuafisficftilibus.Etprophetaderegedicitr ,-jg eftiechonias ficut uas,cuius opera non fiintneceffària.Etaddidtt: Terraaum minûScribeuirumiftumabdicatû.Qiiafi patrio iure,deusnofterfiliosfolet au generesrideo in terra eos fcribit,quia fîlfj terræ funt. Vnde cum ludæi teram,dominus lefus digito feribebat in terra. lufti autênon in terra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^^’^inus,

.dicitur.'Gaudete quod nomina ueftra feripta fiint in cœlo. Sufeepit ergon®^ .quando nos finxitjfufcepit dC quando nos iubet nafci. Vnde ÔC iuftus

DE INTERPELLATIONE DAVID. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

ex Utero matris mcæ. Cuius matrist'Priufquam te formarcm in utero noui te. raat.amp;fufcipitexeuntesquoqifufcipit,Et priufquam exires de uulua matris, an i c •-uitc.Sufceptoreftquifufceperitmanibüs,utgenerishumaniopmtordici ur.

fitatione fufeeperit,ut protegat.Vnde alibi ipfedicitprophcta: Qutnâ ita nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;

rio altilfimi,dieet domino fufeeptor meus es tu,ôu refugium meum. Prima u cep lo e operationiSjfecunda defenfionis .Denic^ audi Moyfen dicentem ; bxten ens affumpfit eoSjôC fufeepit eos fuper fcapulas fuas’.ficut aquilafufcipitjquç œtus minare confueuit,ut teneat atcï enutriat,quibus ueræ indolis partus, oÇ incorrup g tiam naturæ aftipulari aduerterit : aut rcpellat, qtiibus in degeneris originis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

initeneiaadhucxtatedeprehenderit.Qiiaremeioblituses,amp;c^uaremerepu i i. nonobliuifcitur.lmpoflibileeftenimutobliuifcatur,cuiomniaquæiuntta a nbsp;nbsp;u u

ptxfentiafunv.fednoftra pcccata meritum obliuionis ei infundunt, ut ob lui catur cos ^osindignosfuauifitatione cognouerit. Eos enim cognofeit dominüs,qui uriteiiw. Tarnenubialiquiiniquitatem operantur,his dicitiNonnoui uos. Qpis ergo qui po it deodicerc,quaremeioblitusesfSedtarnencômune hocfandlis: nobiscpinteiiori us eft.Sandusdicit quafimeritifui confciustôC tarnen quo fanólior hoc numi ior. QPo uixfandus dicit,quid ego dicam peccator,nifi ad illudreferam,quarc operis tumbntus csrpoftremo,quare infirmitatis meae oblitus es r Quid eft enim homo, niii quia uilitas eum^Nonergo obliuifcaris infirmum.Memento domine quiainnrmum tue eci mento quiapulueremmefinxifti.Quomodo ftare potero, nifi folidaturus hoclmulcm perintendasmtdeuultutuo foliditasmea prodeatrCum auertensfaciem turbabuntut omniaTiintendas,uxmihi:nonhabcs quod inme afpicias niu cotagia deliflorum : nee deferiutile,necuiderieft:quiadüuidemur,ofFendimus.Pofrumustamê aellimare/quia nonrepellet quos Uidct'.quia emundat quos afpicit.lgnis ante eum ardet,qui criniê exu rat-Bonum eft erpo nobis,ut no r ep ellamur.ldeo queritur Dauid, quia r epulfum fe cr e.-didit,quifuerat ante fufeeptus. Deniep in pofterioribus dicit : In te confirmatus fum ex utero .SedóCfuprafcriptum habemus tinte proiedus fum ex utero tdeuentre matris meæ deus meus es tu.Bonü eft 2lt; protici,fed in deum.Dcnicp ex perfona Chrifti, hoe in uigcRmopïimoPfalmo dicitur.quiucrein patrê de utero proiedus eft Virginis.Non «nimterrenaeum excepere moriêtem.V ndein cruce pofitus, cu emitter et Ipiritum,ad

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Putrem aittlnmanustuas domine comendofpiritS meum .Non ergo addât deerne,ut

pfaltæ faciunt,quodneqs inEatino codice inueni meo,nccç in vjræco, neep inEuangc.-lio,quod eft euidêtius.Denicp fupra dixerattPater dimitte ülishoc peccatü.Et ideo tan.-quam patri in manus eius comendare fe fpiritum fuu,in cuius finu femper eft filiustquan quam,etftaddat quod dixerit domine, confidcrent quod quaft heimo inmorte pofitus hocloquatur.Ergo proiedlus eft de utero in patrê,de uentre matris fuæ,hoc eft, définie uitquodilleuterus quiproiecit eum,uenter eftmatris.Pater autem dixit .Exutero ante luciferum genui te.Non proiecitutiep pater filiû,à quo nunquâ digveflus eft filius, ficut ipfe aittTraditus fum,2lt; non egrediebar.Nonproiecit eum, cui eiufdem fubftantiac uni täte cÓneditur.Potcft ergo ÖC ficlegitln te proietftus fum ex utero de uêtre matris meçt utfequatur,deus meus es tu,ne difcedas ame .Poteft óó fic tDe uentre matris mex deus meus és tu,quoniam in utero pofitus à te nunquam r eceffittecum evam,qui tanquamló nasinutero cetipofitus,te pro populo deprecabar.Etuere de matris fux uentre cü dco crat,fecundumquodfcriptumeft:Quoniampriufquamfciretpuerbonumautmalum, clegit quodbonü eft.Et antequam patr em uo caret aut matr em,uiïtutê Damafci óC fpo liaSamarrædeprædatuscft-.utgentibus euocatisregnum patri pixdeuotionis acquire tet.V ideamus c3ctera.Quare me,inquit,r epulifti, ÓC quare triftis incedo f D urn affligit meinimtcuSjConftingitoïïameatexprobraueruntmibiquitribulantmeinimiciraeijdu dicfturmihiquotidie,ubi eft deustuus.Quare triftis es animameafEtreliqua .Prima in , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terpellatio quetclamhabuit,quod comper endinarentur bona quorum iam frutftus de.-

ftderabatuf.Secunda interpellario, quodexpedlatusprudentibus Chrifti differebatur aduentusquclexadnunciauerat,quê prophetxpolliccbantunóC co impatientius eftuà j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bant coTdaiuftorum,quoniam ad r edemptionê cognouerant effe uentürü uniuerforu.

'1 Quoï^w’^werforum^ QuibusEuangelieó tramiteuiam uirtutisapcriret ,bonorumi^

• 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ä.mbr.to.4; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M 5 operutn

4i4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSII

operum femitas demonftrarenficut ipfc dixit in Prouerbijs:Dominus crcaui'tme pium uiarû fuarû.Ideo ergo dicebatur eijubi eft deus tuus; quia adhuc nó ucneraj ftuSjfedfperabat.Sæuiebatergo diabolus,utobterere£quosfciebati'n aduentudo*^*^ credituros:fiC diuerfis afflióïabat exitijs.Interpellat ergo Dauid,ut moranreni qucftu prophctico feftinare urgeatjadmoneat fubuenire. Habemus intcrpellationis etiâin pofterioribus;ubi dicitidê propheta: Vt quidrepuliftinos £ in finêÆt ibi aperte,quod cógregationis fuæ oblitus fît, uirgam hærcditatis ceritjflebiliter deplorauit: ÔC quod in plebê dei infurrexerint eius inimici de quibus ai • Et gloriati funt qui oderunt te,in medio fefti tui.Forte hic uerficulus uideretur 017“ declarare,qui triumphaucruntpopulûludæorû:nifi fequeretur, pofueruntfignaïua^ gna,fiC nô cognoui.Signa fem per in b ello funt, quœ præliaturos præire cofucucrunt agmenducere militarc.Vnufquifq?numerusautIcgio,fignafua fcquitiir.fctüdilpt* fuerintbenorôtumultu,eoubifignafuaprofpexcrint efle, quâlibetlongepolitncu ƒ tuntur. Vnufquifqî dudîor hæc figna côftituit,amp; fequcda præfcribit.Scd funt gna,quæ uidlor hoftisimponiti amp;nbsp;tanquâ captiuis obferuanda decernit: fed eft miles,pro pria figna fequitur,nô agnofcit aliéna.Qiiac fint alienafigna,intênusai penfius confideremus.Signûfuu pofuit deus in frontibus fingulorû.lbi quoq? Antic ftus fua figna poner,ut ^prios recognofcanfed qui in occulto Judæus eft, illeueruscoa fcffor dicinPofuerunt figna fua figna,amp; no cognoui. Pofucrût diabolus amp;nbsp;miniftii^ fed ego nefciui illaïquia no confenfi artibus eius,nó acquicuiimpertjs cius.Pofuit At y riusNabuchodonoforfignapueris Hebræorû,Ô£rmutauitilIisnomina:amp;praecepgt;t^ adorai ent imaginé eius,óó reccderent à Iblcnibus patrû fiioru,rituscç Chaldæos pott bita deilege fequerctur.Côftituit hoc rexifedftatuit Daniel in cordefuo,utrcgalisn’f'’ (x contagia declinaret.Reôe ergo ci côuenit dicere:fi'gnanô cognoui alicna.iuniiin^;; rat ut Hebraei pueri adorai ent imaginé regis. Refponderût ci : Non adoramus imagin^^ tuam.Aperte dixit unufquifqi eorû,pofucrût figna fua figna,non cognoui: id film expertuSjiiô ullo côfenfureccpi,nôaliquafocietateinmetranftuli. Vndeôcde filio lcgimus,quod peccatû non cognouit.Et alibi habes,quoniâ qui cuftoditmanda non cognofcct ucrbû nequâ:cum liquido clareat, quia nô cognitio improbitatiy^^ , cietas criminofa fit.Ipfe etiâ Dauid in poftcrioribus dicit : DéclinantesautêmaligP^^a me,non cognofcebâ. Vbi auté uoluerint hæc figna aduerfarij deponere:dcclarat.3tc in uia,inquit,fummû,quafi in fylua lignorum,fccuribus concideruntianuas eiusmluip fiim,in bipcnni ôC afcia deieccrût illud.Quid hoc fibi uul t,nifi ut oftendat quiafidesnO'-lira non quafi in uia cfîc debeat,ne ueniant uolucrcs coeli,SC auferât earn: neutuerbm ' lud,quod legis inEuâgelio nó debere circa uias 0(f femitas feminariÆrgo fanâiuokn^ tes fid cm huiufee aduerfarij eradicare,qui non uident figna fua in corde eius,tent3ueru£ quafi in uia,id eft in pcruio collocate. Cor autem in fummo eft:quia oculus fapicntism capirccius.Et pofucrût figna quafi in fylua lignorûtquæ cito exurunt igni,autftcurw us côciduntur.Exit enim ignis de fyluts,amp; exurit ctiä cedros Libani. Hoc autcfacicnduni putaucrunt,ut polluerct diiiini nominis tabernaculû,quod eftin nobis. Sicutenunkin plum dci fumus,ita fumus amp;nbsp;tabernaculû dei,in quo fefta domini celebrantur. Ergo tu Ô homofummû tuûcuftodnutcóquaftes capitainimicorûuerticé capillipcrambulaii' tiû.Infupcrfluisenimperambulant,nôinfan(ftis.Inuerticecapilli,nonin uerticedeuO'' tionis SC fidci.Et fi fpiritus poteftatem habens in te afccndat,ut habes in Ecclcfiafte, lo' cum tuum nederelinquas.Etenim fuperiorem te Chriftus conftituit, quem ad imagine dei fecit.Tene ergo fupériorc fidei nbsp;nbsp;pietatis locum, que à deo acccpiftÉut fuperiorta'

lt;ftus,afccndenté de inferioribus,hoc eft,de terrenis ôd fecularibus, fpiritum nequamb' cilerepcllas,amp; figna eius non fufeipias in peeftore tuo,non occupet animætu.'cueftibiJ la,necintroitus mentis tuæ quafi in fylua lignorum ignibus fuis caducaôôfragibapo pulet,aut fecuribus fuis ianuas tui cordi.s excindat.Sit igit in nobis non fyluafed uinea, fit porta noftri oris ÔC cordis claufa diligentius,ne hoftis introeatCito deijcit ianuam,li flatentem earn inuenerit.At ucrô Chriftus pulfat,non dcijcit,qui confortauitôHierufa cm feras portarum tuarû. Chriftus manu pulfat ut aperias, aduerfariusfecuribuscond dir; ôcS ideo feriptû eft,ne fecuris Si malleus in domû dei intret. Foris debet efTefuperbia

amp; fi rctio cecidit,deccptus tn non eft, quiafalutem cxpedlauit a domino, c interpcUatio,quodin medio hominumnequitiasexercentiumcon itu ’ ah corû contagio cupiat fcparari.Quod multi ad dominulefum r e erm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àuiro

iniquo iudicium in quod uolcns Chrifbi^ ingredit ,ut ba es nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quafi

ftciübfautinquocontriftauitec'CxterScumomneiu 'C1U1 1* -ciXtatris arbitrant infivnimniq,fedquafifilio,quodpoteftipfefubireiudicium^Siiudic^^^^^^ fiho elfefubeundû,pateruticpno iudicat qmn^,fed omne lu c 3i;„(iicàsdHoc eo honov'iftcentfiliS,ficutbonoriRcantpatrê.Paterhonorât

pofuitnusjue quis nos arbitrât et quafi metu quæftionis in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aduerfus

namprôpbetx,quumfanôlusDauidpr3euidensfpirmi,m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caufamfuamàper-

àorainipaffionêjiudiciuttiàomlninonperiimefcit^i cer q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nrofapiatotiua

fccutorû gcnte dcpofcit, ne malis generis fui 8x^ pofteritatis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ^’^e^Pus carné 8lt;

ludaicigenerisimplicef Nonimmerito ergotur a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftfinfuo corpore tempe

ianguinéeffelu(ftamcn,atcpinfeipfo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cnimgrauiotbo-

ftaumqvumfuftinerenô ualeat,nifi cœlefte auxi.iu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;glt; fuæ carnisin-

n\mvhoftis,q;domefticieius.Qui‘^^^^^^’^'‘ dome i V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adueniatfortitu.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;firmiusÆiideofeftinatpropbeta,ôCtoto’utrafnunum,utcompugnan

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àouniucïfoïum,quifufcipiatomnesinfirmitates, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nniintctnumf quo minus in

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tcshhi mentis carnis inimicitias,fubWo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jeipfo fibi état pugna,erat et

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;concordiamconuenireCdiuidebatafte(ftum.£rg q „n^udis êC infidiaspttepatabant,

tus,ouhatutfqualotehuiusfecubtepulfuYaluxirradiaTe , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^vnptouifusadfi-

fallacem imaginé mundibuius aboletct. Muit d e^suotis,qvi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P Querentibus

lïcreÂnonmgantibusfemanifeftate,ficutipfeamPalamlaauslumnoi^^^^^ fia2lt;intahetnacu\afuafanc^umptopbetamdeduxnmfpuvtu^t^^ num abate conftituit,in quo fututa totiusmundi e^ettedemp nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^(^^^^

othetemiftio peccatotum.Videns etgo infpitituillam du ^nfupetioribus dixiv. \eftium,i\\ammenfamquïcïepel\itatterentiummfidias,ticu p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P p imroiboad

Vataftiinconipcaumeo menfam,aductïum eos qui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/\dam,Etin

a\tatedeitnei,addeùmqui\a£tifi.catiuucntutemmeamA Uten nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-frtncmStnmdo^

ttoihoEieciieramus deparadifo domini,cxquo Mampeccatt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ro,ufocótudcï

inimdeehnaimBecore^oc,ad^mB^toibo«^^ tednet Auerfus enim état muneïibusnofttts,quandoVgt;ain pat pTOhauit.V,atebatC,aina\ienusà domini confpclt;qu,futens effetaut a nbsp;nbsp;nbsp;, q

tnsf\iiàominusrefpexeïatmuneïa,infuaauténontcfpexetat,fu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fed

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\iataeft,\ttntdns\efusuttefufcftaïetMam.^efuîdtatuseft^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ■tAacA’tPTnnt

41^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIV I AMBROS II

placuerunt deo.Obtuh't femctipfum dominus Icfus,id eft,pnmirias corporis fui,inƒ guinis afpcrfionc,melius loquente,^ fanguis Abel locutus eft in. terra. Refpexit de« in eius munera,ex quo ipfe recociliationis diuinæ gratia,bonis reliquit hæredibus.^ lt;fte igitur fancftus Dauid, quafi ex perfona recociliati hominis ait : Et introibo 2d alt^r Pei mei, ad deum qui lætificatiuuentutê meam. Adftruamus hunc locumfi poibimd çtiam alterius prophetacexemplo, quemadmodu ôd hominis aueriatusfitdotninu^P mum facrificia,0d pofteafit cidem rcconciliatus.Habemus inEfaiæ libro fcriptö,dic^ domino, Quo mihi multitudinê facrifîciorû ueftroru,dicit dominusfPlenus nitn,id e 1 abundo meis,ueftra non quæro:holocauftomata arietû,amp; adipem agnorö,ö^ fangin taurorû rtolo amp;nbsp;hircorum,necficucniatis in confpecftu meo.Et utiq? â fœtu pecorûo tulerat Abel iacrificium in quo placuerat deo, fed typum non requirebat, qui expcd bat facrificïj ueritatem. Expecftabatur enim palTio domini falutaris. Quis enim, inqn^ ifta requifluit de manibus ueftrisf Calcare regiam meam non apportctis. Etinfra, extenderitis manus ad me,auertam faciem à uobis.Sed lauamini,mundi eftote,aüicn maliciâ ab animis ueftris. Indicate pupillo, amp;nbsp;iuftificate uiduam, ÔC uenite difputeff» ’ dicit dominus.CIaret igitur qiîod ôd ante auerlatus fît dominus facrificium hominis, poftcarccóciliatuSjUtrcipicCreinnoftfafacrificia dignaretur.Ideo ergofecumsintf gt;nbsp;qui ad domini ingredit miféricordiâ. Dcniqi bono kruo dicitiIntraingaudiSdomi tui.Deferuo aûtncquam dicitunTollite ilium in tenebras exteriores.Ideo Adam tftus de patria cœlefti 6C illafcde paradifî,in infîilam peccati eft relegatus.Reôeergo cit fcrip tura, Renouamini infîilæ, quia peccatorû flmftibus, fîcut infulae in iftius mim fîeto circumucnimur. Iftac ergo infulæ per aduentû domini peccatorûremiflionei'^ uatæ fîintjid eft,homincs inlauacro mcdtj inter aquas quafî infulæ conftituti,tunde tur undarum molibus,fîcut infulæ confonoris peccatorû relidcntibus fludibus,^^ fulæ in quib. ante' uclut fraudiû fcopulis erant lïmplicibus crcbra naufragia, erat in corde,in ore blandiciæ. At ucrô ppfteaquâ dominus Iefus,in quo dolusnon » adueniensinhuncmundûjcoeleftis expofitione dodlrinæ humanarûprofondainc ferenauit,amp;: tranquillitatê refudit affcclibus fîngulorû,auferens fepcm difcordix,^^^ quædam portuum cœpere appropinqüantibus eflefîiffragia,utunufquifq!naui^n quietis in proximi autfratris conftituat affe(ftu,amp;in fecefîù quodampiænrenthnç iitorali.Nonimmerito ergo tanquârenouatus clamatPauid, Et introibo ad altarj.^^^^ meijad deû qui lætificat iuuentutêmeam : ut qui fupra fe inueteraflè inter inimic^ dixcrat(utiin fexto legimus pfalmo)hic aitiuuentutê Gbi ex inucterataprolapnois manæ feneêlute renouatam. Renouamur enim per lauacri regeneration?, renoua perfpiritus Gnlt;ftiinfufionem.Renouabimur etiam perrefîirrclt;ftionê,ficutinponcgt;' hbus dicit:Renouabitur fîcut aquilç iuuentus tua.Quomodorenouemur,audi:A p^g^ gesmehyflbpo,Ô£^mundabor,lauabisme,amp;fuperniuem dealbabor.EtinEfaiaaib fuerintpeccataueftrautphceniceum,utniucmdcalbabo.Rclt;ftérenouatur,qu^id^^ bris peccatorû in lucê uirtutû mutat,5C gratiam: ut qui tetra prius colluuioneiom*^ ’ fupra niuê albenti nimis fulgore refplendeat. Côfitebor tibi in cithara deus deus Habet citharam fuam anima noftra. Neq; enim dicerct Paulus, Orabofpiritu,lt;^2 mcnte;pfallam ipiritu,pfallam amp;nbsp;mente: nifî haberet citharam quæ pledro fant“ P tus reftiltaret.Cithara eft caro noftra,quando peccato moritur,ut deouiuat.

caro noftra,quando feptiformem açcipit fpiritum in baptifînatis facramento. 11 nbsp;nbsp;,

enim dumuiuit, lutomergitur:ubimortuafuerit,tegmenciusaptaturinufume^n , piæ gratiam difciplinæ,utièptem uoeû diferimina numeris modulanfibus ob tur.Similiter caro noftra,fi uiuatillecebris corporalibus, in quodam cœno uiuit, ragine uolupf atum.Si luxuriæ moriatur atq? incontinentiæ, tune ueram uitam rc “ ’ tune edcreincipit bonorum operum dulce modulamen. Dulcisfonuscftcaihm dulcis fonus timentium deum.Deniq; in omnem terram exiuitfonus eorum-Pi^ ci pus eftfidei, quæ annunciatur ( ut feriptum eft ) inuniuerfo mundo.Hicfonusan exeat ad deum,fîcut exiuit à Theflàlonicenfîbus,ut ctiam no canentes canamus, norum concentu operum dominum prçdicemus:cui‘efthonor,gloria,pcrpetuitas culisâi^nuncamp;^femper,in omnia feculafeculorum. Amen-

L I B E R D E * s A L o M o N E. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' 417

)eindu(?iioneadmirauonis quod fapientiflimus omniumhominûSalomonprophC' tapropofuerit triaimpotTibilia eite quæfcire non poltet, ÔC quartû adhuc eite quod nonualwet àgnofcere,cum tamlocuples poltelTor fapientix fueiit, ut omnia cogno

’ uiffeuifusfitEtdeiftiusadmirationisfolutione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.l

t)evcpetittonefupcriuspropofitorajamp;apertione myfterij abfcondlti inprünóquod Salomon tcftatus eil fc feite non polte,uidclicctueftigiaaquilæuolantis. nbsp;nbsp;nbsp;Cap.H

pe expofitionemyllerq quodinfccundo impoltibili adfeiendum occultatur,uiasfc^ • licet fetpentisfupet petram.

Quidmyfticè ftgnificetur per tertium impoltibile quod Salomon fe feite non polte di' xit,id eft femitas nauis nauigantls. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap« 111

I) c my fterio quarti.uiarum fcilicct ulri in iuuêtute,quod Salomon fe no ualcr e cognO' feereafferuit.

phetapropofuerittria impoltrbilia eite qux feite nonpoltet, amp;nbsp;quartu adhu^i c quodnoualetctagnofcere,cum tarnlocuplespoltettorfapientiactuerit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p^n.t

iRVMfatiseft,dileAimrrrifeatrcs,quodinboccapitulofap^^^ gt;nbsp;mus omniumbominurnSalomonpropbetapropofuvt^^ ïlibiliaeircquxfcirenonpoftet,quattuma^uce q^ Û leretagno?eere:Veftigiaaqudxuolanus,yasfe^^^^^ \tram,Btfemitasnauisnauiganus,Etutas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

nefeireteftatur ille propbetaSalomon.qui nbsp;p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pofita

to farvtixrudimentis annosiuuentuusmgte «ütaüncertatnibA ________adhuc infomaaetas, quem curfumuitxdebg j„»aiamfapiens,quf

mdWoncïcïû,quodomnibuspr3ciretelegu.Stcemmrpf^n_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54^.70-9

dommamomnipotcntemdeprecatüfutlfecomemorat.Da aftitticemlapientiam,utfciam difpofitionem orbrs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g^^utationestetn'

üumamp;contummationcm SCmedietatem omniüretum,Qrui iïasbeftiarum,uitn poïura,anrticuïfus,ôé difpofitionesftel\^û,naturasanttna ru nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;OnV

acntoïum,5lt; cogitationeshommum^drïfererruas arboru nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.Anuocaui,rnquvt,

niam entra artdex,ait,docuit me fapreua.Bta\rbrrpferne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„„ndtamXocunlcSpöt-

5lt;\ienttramefptïiiusfapientixBtquidcmdil^lt;EblVrmrbatr^,q ^.^^^^^^^ppoqUonum. lÆotbptentt'xSa\omon,cûomnia ^gnourjet quern^ „.«one auradeo effetfapicn tenebantraabi'conta,btecffbiimpoffrbrhaeffeprxtendtt.q pp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;effetboc coeXum

Weonleculus,quinoueratmundaneàffpoVttromsrnt nttrae qtwd cemtmus,arduafub\tmttate nbsp;penium, qu . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adimuvd

tttratecntsbCÀufusxquomoderammebbratusmme^ .ÄttothmetasUquidieXemenÜ ù^apiapondereterrahtbfffferet, quatattonerntracert nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ishvns,5lt; qu^effentmC'

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dtaen\\t,Çinemitetumàturhonesamp;lt;.mutaxrorïest^P

aut feire no potuit,aut uidere. Sed quia omnia quæ in libris diuinis prophetaruanni’^ ciatione congefta funt, fuis funt tempöribüs referuata j merito Sälornö ante aduent^^ dömihi noftri lefü Chrifti,quid aquila uolans,quid ferpcns in pêtrâ,qüid nauis naui|^ queiüuénis üiain iuuentute effet,feire non potuit.Adhuc non erat tempüs quo mW corpus fieret,autueritas defigura.Nöbis uero,quibus dominus nofter lefusChriftus ftendir,quöd omnia de ipfo effent in lege conftripta, quibus aut nihil eft occultûqi’*’^ no reueletur,amp;r poftca^ lîgnatum illûfcptem fi'gillis librûnemo alter potuitréferar^y Chriftus,pcrmiflüm amp;indultû eft nobis ut omnia et uidere poftîmus nôffe,ficutip _ dominus ait:Patcr quiabfcondifti hæc à fapientibus,ô^reuelafti ea paruulis. Etiteru ' V obis,inquit,permiftum eft feire myfteriu hoc.f^iæ ideo rctuli,ut non tam Salomon quôd non potuilîet feire rêprehenderim,^ non fuilTèt temporis ut fcirct.

Derepetitionefuperius propofîtorum, 6e apertionemyfterfj abfconditiinpriifl^^, quod Salomon teftatus eftfefeirenô poffe,üidclicctueftigiaaquilaeuolantis. Ca.

S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nem ueniunt,propitio deo noftro cogitaui exponere.Triafunt, inquit,1

poffibiliafcfre,8equartsquodnôagnofco:Veftigiaaquflguolantis,ôôiîn fèrpcntis fuper petram,6e fémitas nauis nauigantis,6e uias uiri in iuuentute. unquam dilecftifTimi fratres potuitifta cognofeerer’ quafi uero fit facile ut frfpêfaaq la in altum celeri elatiorte pennarS,plaufus fui 6e lapfus ueftigia manifefta coftituat,a uiam fîgnetinuacuo,ôelineâfuiuolatusducat,ftgatinliquido eQuiscurfumnauis prehèdat in flueftibust' Quis indiciS eius,pcr quos aggeres ôe limites feratur,intelli^^^ Crebra femper 6e inquiéta mutatio,dum undis fequacibus aut obruitur quod prçeci aut opprimif quod fecutum eft. Quis in petra fignum aliquod ferpentis agnouitjqta* 6e materia fit dura fixorS,ôe lubricanatura ferpentumf Aut quomodo poftnntmæn in iuuentute cognofci,qui unde ucniar,6e quo cat,nó poteft deprchendifHecluntq r fapicntiflimus Salomon propheta dixit fe non pofte cognofeere. Nunc ergo deun^^ lis rebus iftis quid dicamus,audite.Aquilam in hocIocoChriftum dominSnoitru _ mus accipere,qui poft uenerandam refurreeftione, qua docuit humanu

Ez^h.Ï nem quem rapuerat de fauctbus inimicf.Hæceft aquila, quam Ezechtel propn« lam quadriformem federn,amp; Clierubim uidifle fcretulft inter animalia, quætnyiu uehiculum rotisiumfta pqrtabant. Vnum cnim animal fimileuituli, aliudkonis, ƒ bominis,quartum aquiIæ,ficutinApocalypfiJoanncsfeuidifreconfcftpfit.rrirnii,' qint,animalfimileuituli,fccundumleonis,tertium hominisjôt^quvtrtumaqunæ'^^ , hac animalium aequalitate alter locus ad tradlandu necellanus eft • Nunc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Pfdl. nbsp;nbsp;nbsp;cœpi'mus,expli'cemus.Haec eft aquila,dequa fcriptumeft:Sicut aquilategttnk^k^^^

jbidem. cft,Chriftus Ecclefiam.Et itcrum inquit : In umbra alarum tuarum fperabo.EtiterU' ihlt;i.io2 nouabiturficutaquilæiuuentustua.Nam utaquilacolona,quafiitamaternidilemp unius eft,necad procrcandam fobolcm aliud aliquando cubileperquirit,amp;f cum calidis ouis rnaturo oi tu fœtus eruperit interior, pullos educit implumes: hos ciemferuidiSolis opponit, ut quiægram amp;nbsp;inualidam corufco radiorumappm ua fubmiferit oculorum, materno damnatus arbitrio, QC à fratrum confortiO fepaîetur, detjeiatur in terram.Et ficut auis ifta inimica ferpentü eft,quos cum in aere alarum gio fubueôando lupportat, hos obunco roftro, amp;nbsp;armatis quafi quibufdam tclis pc bus fuis laccrat ac diuellit;quos cum deuorat,calore fuo interno noxium ülud uuus tinguitrItacrgoamp;Chriftus dominus unam diligitEcclefiam ,ut aquilanidum uu^^» quam ab aeftupcrfecutionis alarum fuarum défenditumbraculo. Sicquoq cxtia iiarn proijeit in quibus fidei lumêinfirmum eft, qui igneam Euangeliorum lucem ) fecularibusinquinati ferrenon pofftint.Etut aquila ferpentesdcuorat,ö^eorumuc na calorecoquitinterno,iraÔCChriftus dominus nofterpcrcuflb dracone,ide , la lo lacerato, dum humanüfibi corpus aflumit,pcccatum illud quod hominem tene^^^ obnoxium,tanquam pernicioftim uirus extinxit,ficut Apoftolus ait:Etde g nrnauit peccatum in carnc fua.Et alibi:Qui cum peccator hon effet, pro nobis fecit,Ad hoc quoqiMoyfes ftrpentern æreum in eremo fufpedit in ligno,

trat tvpus corporis Chrifti,ut quicuncp in eum afpiceret,non per irct. Corpus enim ho-minispcrtvaofgrcfrionemuasfucraticrpentisefteôum.SicôcalibiipfeMoyfesuirgâ Exo .4 prDi]citintci‘iam,qu3e inlimilitudinem eft corporataferpcntis, quæ ôd ipfa imago crat corporis dominiiideo omnium Aegyptiorum poteftatem is,quia tantæ un tutis in le ty nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q'gt;oimpE„a,q„iar«eftdura,n5faoatànd,c.u«™mjr»^

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f ,„^™Cbrifticotpovisnonhab«ei.Ncmoenimbeatus

V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mÇaaeïccft,qjvmf.mtcsfuosaVhduaàpetrarn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inftripturis omnibusinue- '

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftvinvrr qvysftmt fuper terrampd eft dva 0 nbsp;nbsp;nbsp;‘ nertcntat ; quos ft conuiceYft,n\cdu\fts

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teasCbrAusmducrat,nul\amaftu3eftix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y^^nm-ivAceps mundi, 8lt; loan.r 4

Wtfepetentare,ftcutipftdommusmBuanacftoart.i.cccuemt^^ nAv\raLdnuerrftBtahbirNrhftçroftcrettmmtcusmeo,ÔCftftus^^^^^^^^ bucûXbxceftcvgopetra,iàeftcaroCftrifti,nu\Varmmvcumqurtatcre^^^^^^ pent\s\Âcft.peccatiaftcurusueftigrumnonapparct,utftnptu nbsp;nbsp;nbsp;sQ_ V

ftcigacciolusmueruus cftrn ore crus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jca„„nr,r„frtvpnon

Qvbdaryftrcèftgmftcetuï per tcrtrumrmpoVftbrle, quod • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. r vi 1

poÎKdrxuôdcftftmrtasnaursrra.urgantrs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, -v^anenr Pmu

crcbïisueutorumftu Aibus,rd eft tentatronum pXagrs 2c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oux etft

QUimwrbidiftuAus, id eft,huiusi'ecu\ipoteftas conatur adiaxa2tr uaduuttrftuAibusautproccWisVxpeucxatur,tarnenrrunquarrrpotc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nuber-

sium,quiainarbore cius,id eft in eruceCbriftus erigitur,inpuppr pa cr rvator ,p\oram paracXetusVcruatÇpiritus.VdaneperanguftaXrurusrnura nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

i\\ao\tuarrett\igcsducunt,ià eftduodecim ApoftdVi,àftrni\rsnurrrerusp p brddftôtani antraVatratuVaXft carnûnis r efonant, qui duabus Xoemrnrs pr P ftibxbLbbaxirniWîetanq AieuiusÇcyWærabidisftiecinôuseftcanrbus.rnr a , eXtiiot eaidiciter prxterimus.Xnde inVotinianam ebaryb dimnoninerdrmus.

1 cr\bCNa\errtisnonincurrimus.Xnde Arritrarebipiratam, qui nos per mare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;.

4X0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSIl’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

ad Chfiftunijper quam nos rcgnum dci,qui malorum omnium futurus ólatlnde nunquam nos de hacnaui ecclefiæ prgcipitatos,Marcion cctus fileab^ Inde Sabellius pirata no cepit. Inde nobis aquilo nocere no poterit, quamuis in antichrifti uiolenta flabra uentura,ficutfcriptum eft: Ex aquilone exardefcêtma a. de lyrtes gentilin,SC pen'culofas hærefes,6C fcopulos euitamus, quos luperiaccnsaq. tenuis occultât allaplus, quia hæretici lub practextu nominis Chn'ftiani abfcon^la p diæ faxa fallaci cofelïionepn's obducüt, m quæ hommes, dum illi's quod Chnm a . fides adhibet ,impïngijt.Hçc ergo nauis ecclefia eft, qug etfi quotidie fecul« ali'quod pelagus lörtitur infeftn,nun^ cliditur ad faxu,nec mergi'tur ad uem aut ecclefiam efle diuini's teftimonrjs approbamus, ficut aitJlh'c tranfieruntn Tharfis.Et alibi:Aduerfiis omne nauêmaris,quia ftint ecclefiç.feculi quætotafib» P quodfîtin hoc tempore, non tam de deo, de potcftatibus huius feculireprotnit( Sed quod aif,Vias nauis nauigantis, proprié fignificat quod in têporcmiro modo P fecutionis comprehendi omnino non poftet, ^^emadmodûuiuida per intérim ues per damna reddatur,ficut ait ex perfona ipfius Pfalmographus: In tribulation^ . taftime.Qiiae ob hocmultis in locis fubitô aut foli comparatur,autlunæ: quæ otlitu tur,non mouetunôô fi moueatur,refurgit.

De myfterio quarti, uiarum fcilicetuiri in luucntute, quodSalomonfcnon ualere cognofcere aftéruit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

T uias,ait,uiri in iuuentutc.] Vir ifte, Chriftus dns nofter eft, fîcut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:

E nbsp;nbsp;nbsp;Apoftolorû fcriptû eft: Viri Iftaelitæ audite hæc uerba:Ielum

rum â deo ele(ftû,in uobis uirtutib.ôCfignis 6C portentis approbatS.ht P ftolus: V t omnes in uirû perfeéîû occurrere poflîmus in meniurâ corporis Chniiu libi:Deftinaui uos uni uiro uirginê caftâ exhibere Chrifto.Hic eft uir cuius uiæ cogU fci à iuuentutc no poftunt.Quis ein çftimarc animo poirit,aut capere quanta ille opc^^ exercucrit cum fccundû hominê moraretur in terris f Qjiæ itinera uirtutum luxent, quasuiasbeneficiorucircahumanûgenus fucritingreftus,dumclaudis pedûreiut firmitatê,dum cæcis lumina amifta reddit,aut imponit cognita, dum eloquium pt» mutis,6C furdis infinuat auditû,dum largû in fanguine fluxû ficcat in Martha, dunid ' mones pellit exMaria, dum corpus rediuiui fpiritus calorc conftringit, amp;nbsp;quod mo fibi uindicauerat ad pœnâ,lux denuô recepit ad uitam f Qiiid ille folidus (ftibusCquid reliquiæ de paucis panibusf plus fupereftefaturata multitudine, QuidinopcminuinoGalilæiconiugis apparatû,fcd dominioperibusprcciofufflf' \ alia multa,ficut in Euangclio diélû eft:Quç fi omnia fcripta elTentjmûdus ea capereuo poftet. Aut quid poftremo defccfus ad inferos,aut afccfus ad cœlum f Quid illud quo in paffione ipfius intcgram lucis coniuetudinêfol habere no potuit, ut taceamruptui” uclum,lapidêreuolutumf Hæ ergo uiæ lunt in iuuentutc, quas non tam deprehende'^ Propheta,^ enarrare fe no poITe teftatus eft.Tales hic ctiâdicituias mcretricis,quepO' fteacj^ abluta eft,dicit fe nihil mali fccifte.Meretrix ifta Ecclefiæ typus eft, aliquando)^ gêtibus c5ftituta,idolorû cultibus uitiata,quâ uanæfupcrftitiôisftupra polluerant,quâ falforûdeorûadultcram fcccratmultitudo:lafciuosq!acturpes incôpofitismotibuslâ tus nemorû amp;nbsp;lucorû inculta luftrabat,deditaluxuriæ,pôpæ gentiliûmancipata.Hau“^ poftca^ dominus nofter lefus Chriftus purobaptifinatis fonte perfudit,ablutionenid criminis accipit nominis per gratiâ fidci.Poft meretricê fit uirgo, quia uni fe deftinaquot; uit fponfo.Nam fiC Raab ilia mcretrix Hicrichûtis,quæ ipeculatores lefu Naue excepd hofpitio,amp;^ quod figno cocci fignata eft,qui colorfigurâ Chrifti fanguinisindicabat,ct quod euerfionê ciuitatis euafit, Ecclefiæ typû habuit, quæ per fanguinê Chrifti luinam mûdi iftius fecura no metuit.Sic cm ait^pheta, Accipe,inquit,tibi uxorêfornicariâ, fac filios fornicationis. Vbiffl ein dileftiflîmi fratres cultura idoloru,fornicatio nûcupJ ta eft:ut in Apoc.fcriptu eft:Et finis fornicari feruos meos,6C manducareidolisimmoh ta.Deniqî Hierufalê ciuitas ilia quondâ nobilis Hebræoru, quotiefcûqi à ueritatc dcflc xerat,ÔC idolis fcruiebat,ftatim meretricis uocabulo nominabatur,ficut clamat^Efaias! Quomodo faéla eft meretrix ciuitas fidelis Sionflnde eft ergo quod ait Salomo : Tabs autem uia mulieris meretricis,quæ poftea^ abluta eft,dicit le niliil fecifle,

DecoMinuationehuiusUbriadfupcriores, cum exhortatione auditorumut aures apc riant, SCbonumodoïcm üitæ îeternæinhalatummunere facramentorum carpant, quemadmodum ipfis etiam prius author fe id ftgnificaffe cômcmorat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. i

Quódidcirco inuiribüis gratia diuini fpiritus prüfens operetur in aquisbaptifmatis,ut Otnncablüatuï peccatum,per multa exempla óó figuras comprobatio. nbsp;nbsp;nbsp;Cap.i 11

angdoqui commouitnatatoriampifcinam. DcbaptifmopraetereaChnftr, ÖC co-lumbaquxfuper eumdefcendit de cœlo. Quo'ict nbsp;nbsp;nbsp;fpecies pro ueritat^ccipia-

ÏDecontinuationehuiusfibriadfuperioréSjCumexhortatioeau i apcïianqamp;Cbonûodoremuitacaeternaeinhalâtumrnunwefacramcn oruca p , quemadmodumipfisctiampriusauthorfeidfi'gnificanccomemora. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p«

B moralftius quotidianumfermônemhabuimus, cumud Patriar-X charurn aefiaueXProuerbiorumlegercntur praecepta, uthrs inlor-^.matiatttinft-itutiaffuefeeretismaibrum ingredimas^orumcp iter

iviiiuuo«tuinviivv^lt;**vp*[----- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;...»

antebaptifmum fi putaffemus infinuandam nondum initiatis, pr o -didiffe potius quam edidiffe xfiimaremur .quot;Deinde quodinopinan-

lorum catpite,quoduobisfignificauimus,cumapertionis célébrantes mgt;;fferium dice xemu5Äta,quodefiadaperire'.utuenturusunufquifq^adgratiamquidinterrogaret i\mbt,to,4

Qua rationc ingi effus regenerationis facranum, rcpetere debeat quid interro' gatus fuerit cum baptizaretur,0!^ quid uiderit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CaP*’

P nbsp;nbsp;rium.repete quid interrogatus fis,recognofce quid refponderis.RcnunC^^

ih diabolo ÔC operibus eius,mundo luxuriæ eius ac uoluptatibus.Ten^ uox tua,noh in tumulo mortuorum,fed inlibro uiuentium.Vidifti illic Leuitain, ugt; '' fti Sacerdotem,uidifti fummum facerdotem.Noli confiderare corporS figuras fteriorum gratiam.Præfcntibus angelislocutus es,ficutfcriptum eft: Qjiialabial^J ' dotis cuftodiunt fcientiam, ôC legem exquirunt ex ore ipfius, quoniam angelus end quot;nbsp;mini omnipotentis.Non eft fallere,non eft negare. Angelus eft qui regnum Chrdn uitam æternâ annuncial.Non fpecie tibi æftimâdus eft,led muhere. Qui tradideritco iidera,ufuni eius cxpende,amp;ftatum eius agnorce.lngreffiisigiturut aduerfariumtuu ccrneres,cui renunciandum mox putarcs,ad orientem conuerteris. Qui cnimrcnßc diabolo,ad Chriftum conuertitur,ilium dfretfto cernit obtutu.

Qiiödidcircoinuifibilis gratia diuini fpiritus præfcnsoperetirt aquis baptiima^ tiSjUt omnc abluatur peccatum,pcr multa exempla 5C figuras comprobatio.Cap-'^^

Viduidilh/Aquas utiq!,fed nö folas,Leuitas illic miniftrantes,SummüW Q_ cerdotem interrogantem öf confecrantem. Primo omniß docuittenpo lusnöca conremplandanobisquaîuidentjfèdquænouidentur: quon quæ uident,tcmporalia funt:quæ aût non üident,îeterna.Nam amp;nbsp;alibibabes: Qph uifibiiia dei à creaturamundi per ea quæ fada funt,comprchendunt,fempiternaqult;’ P uirtus eius ac diuinitas operibus aeftimahlur.Vnde Slt; dominus ait : Simihino nbsp;nbsp;nbsp;;

uel operibus crcditc.Crede ergo diuinitatisilliceflèprçIentiam.Operatione credis præfentiamf'V nde fequeretur opcratio,nifi prçcederet ante præfentiâfbo n ra aSt uetus myfterium fit in ipfius mûdi præfiguratu origine.In principio ipiO) S , do fccit deus cœlû ôi!: tcrram,Spiritus,inquit,ferebat fuper aquas.Qiiifiip^“^’^^^^ peraquas,non operabat fuperaquast'Sed quid dicajOperabaturcQuodadpigiff* fpedatjlupcrferebatur.Noh opci-äbatur,qui fupetferebaturfCognofce quia o pc inillamundifabrica,quandotibidicitPropheta:Verbodominicœlifirniatiiuntj ritu oris eius omnis uirtus eorümtrumqi prophetico fubnixiï eft teftimonio,ct qui pcrfcrcbatur,SC quia operabat.Quiafuperferebaf,Moyfcs dicit:quiaoperabat, tcftificatur.Accipc aliud tcftimoniû. Corrupta erat caro omnis ab iniquitatibu^U' • Non pcrmancbit,inquit deus,fpiritus meus in bominibus,quonia carnesfunt. Qy ftcndit deus,quia carnali immundicia grauioris labe pcccati gratia fpiritalis Vndcuoicns deus rèpararc quod decratjdiluuiû fecit, amp;nbsp;iuftûNoeinarcâiulbta cc derc.Qiii iam decedcntc dil uuio coruum dimifit prius,qui nó reuertituridimintco bam,quæ cum ramo olcæ legit reuertiftc. Vides aquam.^uideslignûc'columbaa p ÔC dubitas de myrteriofAqua eft ergo qua caro mergit,ut omne abluahir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qj

pelitur illic omne uitiû.Lignu eft,in quo fuffixus eft dns lefiis cûpateret pronotuS' îumbà eft,in cuius fpecie defccndit fpiritus fandus,ficut didicifti in nouoTeltam nbsp;’

qui tibi pace animæ,tranquillitatemq: mentis infpirat. Coruus eft figura peccatvc]. exit,amp; nó rcuertif in te quoep iufti cuftodia forma feruetur. T ertiu quoq! tc nium eftjficut tc Apoftolus docuit:Qiioniâ patres noftri omnes fub nes mare trânficrût,ôô omnes in Moy fc baptizati funt in nube amp;nbsp;in mari.Deniq b Moyfes dicit inCantico : Mififtifpiritu tuû,amp;i operuit eos mare.Aduertis qim o bræoru tranfitu iam tue facri baptilmatis figura præcefterit, in quo Aegyptius pc q i , Hebreus euafit.Quid cm aliud in hoc quotidie facramêto docemur,nifi quia cu pa gitur,0CerrorabolctfPietasaûtSiinnocetiatotapermâfit.Audisquiafubnu c patres noftritEtbonanubes,quecarnalium refi-igerauitincêdiapalïionu.Bonai öbübrat ^s reuifît Spiritus f Deniep fuperuenit in Mariä uirginc, Sgt;iuirtus altu •

brauit ci,quando redemptionê genti genuit humanæ.Et illud miraculu per Moyfcn in figura facts eft.Si ergo in figura affuit fpiritus,no adeft in ueritate, cum fcrip tura tibi di cat,Quialex per Moy fen data eft,gratia aut ÓC ueritas per lefum Chriftû faêî a eft;* Ma^ rorf». r rath fons amariffimus erat.mifit in eumMoyfes lignû,SC dulcis eft fatftus.Aqua cm fine Exolt;t i prscdicatione dominicæ crucis ad nullos ufus futuræ falutis eft. Cum uero falutaris fucquot; rit crucismyfterio confecrata,tuncad ufum fpiritalis lauacri, falutaris poculi tempe-ratur.Sicut ergo in ilium fonte Moyfesmifitlignû,hoc eft prophetatita amp;nbsp;in hunc fon-tcmfacerdosprædicationê dominicæ crucis mittit,amp; aqua fit dulcis ad gratiam. No er gofolis corporis tui credas oculis,magis uidet quod non uidetur, quia iftud temporale, illud æternûafpicitur. quod oculis no comprehcnditur, animo aût ac mête cernitur.

DeniqîdoceattedëcurfaRegnorûle(ftio.NaamanSyruserat,ôôleprâhabebat,necab 4.Rlt;’2' $ ullo mundaripoterat.Tûc ait puclla ex captiuis,quod eftct propheta in Ifrael, qui pof-fcteumàlepræ contagionemundarc.Sumpto,inquit,auroôôargento,pcrrexitadrcgê Ifrael.Qui cognita aduentus eius caufa,fcidit ueftimenta fua,dicens quôd tentaret ma-gis,cum de fe ea quæ non eflent p oteftatis regiæ,p ofcerentur.HelifpUs aût régi intima-uitutadfedirigeretSyrum,quo cognofceret quod effet deus inifrael. Et cum ueniflet, mandauit eiutfepties mergeretur inlordanefluuio.Tunc ille fecû tratftare ccepit quod tneliores aquas haberent patrip fuæ,in quibus fppe mcrfiflet,0C nunc^ à 1 epra effet mun datus;eo(^reuocatusnonobediebatmandatis prophetæ, fedadmonitu 06 perfuafioni busferuulorumacquieuit,acmcrfit.Mundatusq; illico intellexit non aquarû effe quod wnufquifcç inundatur,fed gratiæ.Rccognofce nûc quæ fit ilia puella ex captiuis,iunior fcilicet ex gentibus congregatio,id eft, Ecclefia domini, dcprefla ante' captiuitate pec-cati,quando libertatem adhuc gratiæ nonhabebat, cuius côfîlio uanus ille populus na tionumuerbumaudiuitpropheticum,de quo ante diu dubitauit: poftea tarnenubi ere diditexequendum, ablutus eft ab omni contagio uitiorum. Et ille dubitauit antcc^ fa-nareturt tuiamfanatus es,0C ideo dubitarc non debes.

Quod tres fint qui teftificanturinbaptifmo,amp;demyfterioSlt;formabaptifma-tis,ac de angelo qui cómouit natatoriam pifeinam.L) e baptifmo prêter ea Chr t ftiÄ coluinba quæ fuper euni defeendit de cœlo. Quodcÿ fæpe fpccies pro ue ritate accipiatun nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. ir 11

1 nbsp;nbsp;amp;nbsp;tu diceres; Hoc eft illud magnum myfterium quod oculus non uidit, nec j

auris audiuiqnec in cor hominis afeenditf Aquas uideo,quas uidebam quo tidie,iftæmeliabentmundarcc'in quasfæpe defcendi,Slt; nunquâmundatus fum. Hine cognofcequôdaquanô mûdat fine fpiritu .Ideoqifegifti quôd tres teftes inbaptifma- 1.104«.^ teunum fint,aqua,fanguis,0dfpiritus:quiafiunumhorumdetrahas,nonftatbaptiffna-tis facramentû.Quid eft enim aqua fine cruce ChriftifEl ementum cómunc,fine ullo fa cramenti effedu.Neciterum fine aqua regenerationis myfteriû eft.Nifi enim quis rena ^odn, j tusfiierit ex aqua ôi fpiritu,nó poteft introire in regnum dei.Crcdit aût etiam catechu-menus in crucem domini lefu,qua ipfefignatur.Sed nifibaptizatusfueritin nomine patris,amp;filq,amp;^ fpiritus fandijtemiffionem non poteft accipere p eccator um,nec fpiritalis gratiæ munushaurire.Ergo illeSyrus feptiesmerfitinlcge. Tuautembaptiza-tus esinnomine trinitatis,confeffus es patrê,recordare quidfcccris : côfeffus es filium, confelfusesfpiritumfandû.Tene ordinemrerum inhacfide,mûdo mortuus cs,Ô!^ deo refurrexifti.Et quafiinillo mundi es confepultus elemento,peccato mortuus,ad uitam esrefufcitatusæternam.Crede ergo quia no funtuacuæ aquæ.Ideo tibi dicftüeft : Quia angelus domini defeendebat fecundum tempus in natatoriâ, amp;nbsp;mouebat aqua, SC qui prior defcêdiffet in natatoriâ poft cômotioncmaquæ,fanusfiebatàlanguorequocûcft tenebatur.HçcpifcinainHierofolymis erat,in quaunus annuus fanabat.Sed nemo an te fanabatur,^ defeendiffet angelus. Vt effet indicium cmia defeenderat angelus, m o-uebatur aqua propter incredulos.lllis fignum,tibifides .Illis angelus defeendebat, tibi fpiritusfanâus.lllis creaturamouebatur,tibiChriftus operaturipfe dominus creature. Tunc curabatur unus,nunc omnes fanantur, aut certeunus foluspopulus Chriftianus.

Eft enimin aliquibus amp;nbsp;aqua mendax.non fanatbaptifmus perfidorurn, non mundat, Ambr.to.4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N X fed

4x4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Divr AMBROSÎI

fcdpolknt.Iudæusurceosbaptizat2CcalicGs,quafiinfenfibinaircIcuIpSpofîînï3^^^f^

re uel gratiam.Tu baptiza hune calicem tuû fenfibilem in quo bona opera tuaiy in quo gratiæ tuæ fplendor fulgeat.Ergo ÔC ilia pifeina in figura, ut credas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.jjg

lodn. I fonte uis diuina defcendit.Deniqî paralyticus ille expeeftabathominê. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

dominû 1 eftim natû exVirgine,cuius aduentu iam no umbra fanaretfingulos, ledu tas uniuerfosf Iftc eft ergo qui expedlabat ut defcêderet,de quo dixit deus patel a annem Bapriftam : Super quem uideris fpiritû defccndentê de cœlo,amp;^ eum,hic eft quibaptizat in fpiritu fancfto.De quo teftificatus eft Ioannes,dicens. uidi fpiritû defeendentê de cœlo quafi columbâ,5C manentc fuper eû. Et hic^quare p tus ficut colûba defcêdit, nifi ut tu uideres, nifi ut tu agnofeeres columbâ etiâ illam q Ce». 8 Noeiuftusemifit ex arcajiftiuscolumbæfpeciemfuifle, ut typû agnofeeres facraw

ti f Etfortafle dicas:Cum ilia ucra columbafuerit quæ cmifîa eft, hicquafi colum a feenderiuquomodo illic fpeciem fuiftè dicimus,hic ueritatcm,cum fecunduni üræ in fpecie columbæ fpiritum defeendiffe fit feriptumr' Sed quid tam uerum qnam W tas, quæ manet fern p cr fer eaturæ autênonpoteftueritas eftè,fedfpecies,quæiaci‘e uitur atq; mutatur.Simul quia corum qui baptizantur,non in fpecie efiê debea^ie rafimplicitas. Vnde ôé dominus ait : Eftote aftuti ficut ferpentes, ô^fimpbeesheute^ lumbæ.Meritô ergo ficut columba defcendit,ut admonerct nos fimph'citatem co i bæ habere debere.Specicm autem pro ueritate accipiendam legimus ôf de Cnin fpecie inuentus ut homo,Et de pâtre dcoiNecp fpeciem eiusuidiftis.

Qiiôd in fj s quæ à fàcerdotibus finnt,non mérita perfonarum, fed officia conh e^ randa fint,Et quomodo in baptifmo æqualiter præcipiatur in patrem, ô^inhlwm, amp;nbsp;in fpiritum famftum crederedeberct

St'ne adhuc quod dubitare debeas,cum euidenter tibi clamed'nEuangf E nbsp;nbsp;nbsp;pater,qui ait: Hiceft filius meus in quo complacuif Clametffliusu^^'^Q

ficut colûba fe demonftrauit fpiritus fandus.CIamet amp;fpiritus fanâus, q ficut columba defcendit.ClametDauid: Vox domini fuper aquas, deus maieuatis tonuit, dominus fuper aquas multas. Quum tibi feriptura teftetur quddadHicro 0 procès ignis defeenderit de cœlo,SCrurfus precante Helia ignis eft miftus quilacn confumpfiunon mérita perfonarum confideres,fed officia facerdotum.Etfimen a p (ftas,ficut Heliam confideras,Petri quoq; mérita fpelt;ftato,uel Pauli, quia accept« mino Iefu,hocnobismyfterium tradiderunt. Ignis illis uifibilis mittebaturutcie et ’ nobis inuifibilis operatur qui credimus. Illis in figuram, nobis ad commonitionew* Mrftf, 18 Crede ergo adeffe dominum lefum inuocatum precibus facerdoturn, qui ait : Vhi rfnt duo uel tres,ibi amp;nbsp;ego fum,Quanto magis ubi eft Ecclefi'a,ubi myfteriafuafunt)’

lUCllJl iill£J VX tix V tVXVlÄUlfc*»-** ♦ VAV^lXWiXkl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J 1 Clt;MI Ktctl V MJV4A** * *■*•£• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

quod crcdasinpatrem,credasinfih'um, credasinlpintumfancflum. Nonhabesü 1, Credo in maiorem Sgt;C minorem ÓC uln'mum. Scd cadcm uocis tuæ cautione conftbng^ ris,ut fimiliter credas i'n filium ficut in patrem crcdi's : fimiliter in (piri'tum fandum das, ficut credis infih'um, hoe folo excepto, quo dm crucem foh'us dominilefu lattf dbi effe credendum.

Qiiarefi'atundioincapite,amp;de lotione pedum difcipulonï. Et quare PeOT® qui mundus erat,plantam lauarcdebebat.

p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illud quod ait Darn'd : Si'cut unguentum i'n capite, quod defcendi'tinbai

barbam Aaron f Hoceft unguentum de quo ÔC Salomon ait; VnguenW exi'nani'tû eft nomen tuum,proptercaadolefcentula:di'lexerunt te,óó attraxeruntte' Quantæhodi'erenouatæ ani'mædi'lexerunt te domine Icfu,di'centcs:Ättrahen^P te,r'n odorê ueftimentorum tuorû currimus,ut odorcrefiirretftionis haurirentAin hocfiatintclh'gc,quia oculi fapientis in capite eiusJdeo in barbam dcfluit,id citing tiam iuuentutis.Ideo in barbam Aaron,ut fias elerftum genus, facerdotale, preei^uw-Omnes enim in fegnum dei SC in facerdotiS ungimur gratia foiritali. Afcendifti^ te,memento Euangelicæ leeftionis. Etenim dominus nofter lelus lauit pedes diiop^“ fuis,quando uenit ad Simone Petrum,£lt; aitPetrus ; Non lauabis mihi pedes in

uictedetetjfifibi obfequium domini patienter adniitteret ♦ Cuimpondit öintn . nonlauero te,nonhabebis partem inecutn.Quo aüditoPetrusiDominenontan p desjinquitjfedmanüsSiC caput,RefponditdominüS'.Quilotus eftjDO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ko» wXp

batenintptimihominis defuccelfioncpeccatum^quando eumfupplantaui _ p gt;nbsp;VetfuafitciroremÂdeo planta eins abluitur,uthxrèditariap^ca.tato nimptopriaperhàptifmumrelaxantur.SimulcognofcemYftcrmmtp ^5

öionisfusgIonatninEuangdiod€móftrat€t.Supcrniuctn r,^,,.j,ù(vmdum utnv'X***' ttar.V„deKve,Efaiamdomtausait:Sifa«intpccca,auefttaamp;cu^^^^^^ ■=ïsssss“a-æ^^^^^

\ nbsp;nbsp;nbsp;'vi““?quot;''quot;PÂquot;*l’a'''“’T™'^°înpSiàauoihabesdubitantcsmttutescœEFi.«5

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;buabant,àicêtes;Quts ehifterexglonx ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(^i^e^torum eius exBofor,

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loïum dixiffe'.Quis eft ifte qui afcendtt exBdott^rub nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ nbsp;nbsp;nbsp;. «eftimetis candidis,

fçeciotusift hola candidat ChriftusaûtuidensÉccle ta nbsp;nbsp;nbsp;,pn;^e«ta{ufceperat, uel Zdcb.i-

;oquaipfe;uthabesinZacbarixlft.roptopbe^ aràmatntegenetationislauacromundamatcpablutam, . nbsp;. . r ^„-(j^eÇçendit

infŒCunàanôneftincis,utYcftvcvi\acocanca\aDiatua.pio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R««.r»«n-tcn\onouv

Pïimü iuki cömpaïlüone tonfavunv. Capvas cmm ÓC m a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a cnnerari fup eïftuis.

mas,2lt;inpïXTupüs£ecuïasóburafumeïe.Deindecnmton en nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuencïXanacïn

H»ramgieaicôvgt;^wiEcdefa,mutasinfch*m^an™’^“ ï»VtAmv««udeponmt,lt;4U=:m',ftvcamfidcmKmot»ton^^ (\TOcrtcjm4omvmWu\oquint.\njsfonnofacftfccde . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

àicinTotaYoïïnotaesnTox\màn\ea,2lt;ïepïehcnnonoeninte.q _„,^rinin€îapi rn

qpo4Knunamsmuntóttïnf«i«feca\am,yeffimteiw4l.^ ,^ïùàmu«bum-^jmçuA*«amp;t™ulst»aaA*anw nmùmaÔLaen.na\mx,ÔCn\5eTatuaDOtns,CnVYC\ponnevE,cev ■mft\i,\a€Vantemvibeïan\atïisinex^inucniensteVoris,oVcuAaboTte. -t^^nv em o pe * nentTtvtAttùmamte,Slt;irvducamteindoYnvin\n\anisn\eîe;,ÔC m ecte^vY evns lt;pix con* ecpkïne,doceÏ5isTneN ides aüenvadmodüdcÄefiatamnneYe g:anaTn,aûYntenoYacn-

X nbsp;nbsp;nbsp;pkm’j^exiapetncn«e,8lt; oraties ïenVusVnos côfectateChtifto î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tpitjent Adhuc

4X6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DI V I AMBROS II

fufcitat charitatemySdlufcitari fibi earn pofcit afiliabus Hicrufalem,quafuio eft animarum fidelium, fponfum in amorem fui uberiorem defiderat prouocari-dominus lefus ÔCipfe inuitatus tanto ftudio charitatis,pulchritudine decoris St g” ‘ ’ quod nulla iam in ablutis delida forderentjdicit ad EcclefiamrPone me ut fignacu in corde tuo, ut figillS inbrachio tuoihoc eft, decora es proximamea, nihil tibi deert. Pone me utfignaculum in corde tuo, quo fides tua plenofulgeatla mcnto.Op era quoque tua luccant,SC imagincm dei præferât, ad cuius imagineni t es. Charitas tua nulla perfecutione minuatur, quam multa aqua excluderc, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

undare non portint.Vnde répété quia accepirtifignaculum ipiritale, fpiritum fiC intcllc(ftus, fpiritum confilij attç irfrtutis, fpiritum cognitionis atq pietatis, iandli tim oris:amp; ferua quod accepirti.Signauit te deus pater, cofirmauit te Chrnius minus,ôl dédit pignus fpiritus in corde tuo,ficut Apoftolica ledfione didicimus.

De lacrofancfti corporis dominici communione, ÔS. conuiuio ccelefti. Quod qn^ antiquiora fintEcclefiae i^cramenta quam Synagogac, ÔCprgrtantiora quamlue-rit manna.

Is abluta plebs diucs infignibus, ad Chrifti contendit altaria, dicens : H nbsp;nbsp;nbsp;troibo ad altare dei,ad deum qui lætificat iuuêtutem meam. Depofitis

inuctcrati erroris exuuqs,renouata in aquilæ iuuentutem, coeleftei'w^ nat adiré conuiuium. Venitigiturjamp;uidensfacrofantftum altare compofituin/x mans ait; Parafti in confpecrtu meo meniam.HancIoqucntem inducitDauid,dice gt;nbsp;( iWd. zz Dotninus partit me,amp;nihil mihi deerit:inloco pafcuacibimecollocauiufuperaq“^ rcfcôioniseducauitme.Etinfrà : Nam fi ambulein in medio umbræ mortis, noj’ ' mebomala,quoniamtumecumes. Virgatua amp;baculustuus,ipiâmeconfolata nbsp;'

Parafti in confpedlu meo menfam aduerius eos qui tribulantme. Impinguaftnno caput meum,amp; poculum meum inebrians quam præclarum eft. Nuncillud coniider ' mus,nequis forte uifibiliauidcns,quoniam quae rtintinuifibilia,non uidenturjOecpO'' rtinthumanisoculis comprehendi,dicat forte': ludæis deus manna pluit,pluitcotwn^ ces ; Ecclefiæ autem illi dilecftæ hæc rtint quae præparauit,de quibus didiu eft quod oc i.Cor.2 lus non uidit,nec auris audiuit,necin cor hominis afcêdit quae praeparauitdeusdiugc“ tibus fum ƒ Ergo ne quis hoc dicat,fummo ftudio uolumus comprobarc quod a ' quiora funtfacramentaEccIefiae quam Synagogac, ÔS. pracftantiora quam manna eu* Antiquioradocetledlio Genefisquacdecur^eft.Synagogaenimex legcMoyup*'y' cipium lumpfit. Abraham uerb longe'anterior,quiui(ftis hoftibus, ôdnepotepropuo recepto,cum potireturuidloria, tuncilli occurritMelchirtdech, amp;protuliteaquæ ' braham ueneratusaccepit.Non Abraham protulit,fedMelchirtdech,quiindueuur P ne patre,fine matre,neque initium dierum,ncque finem habcns, fimilis autem nlioacu de quo ait Paulus ad Hebræos : Quia manet rtcerdos in perpetuum, quiinterpre^UO' ne latina dicitur rex iuftitip, rex pacis. Non agnortis quis ifte fit f Poteft homo cner^x iuftitiç, quum uix iuftus fit cquot; Poteft eirt rex pacis, quum uix pollit eirt pacificus f Sine matre fccundum diuinitatem, quia ex patre deo genitus eft, unius fubftantig cumpaj trc, Sine patre fecundum incarnationemjqui natus ex Virgine eft. Initium amp;nbsp;finem no habens, quia iprt eft initium 6C finis omnium,primus ÔS. nouifiimus.Nonigiturhum2gt; ni,fcd diuini eft muneris facramcntum quod accepifti, ab eo prolatum quibenedixfth dei patrcm Abraham, ilium cuius gratiam fiCgefta miraris. ProbatS eft antiquioraelTe Ecclcfiefacramêta,nûc cognofcepotiora.Reueramirabile eft quod manna deus plue*

PfaLy^ rit patnbuSjÔf quotidiano cœli pafcebanturalimento.Vnde dictum clt: ranem angegt; loan, s lorum manducauit homo. Sed tarnen panem ilium qui manducauerunt, omnesindegt; ferto mortui funt. Ifta autê efca quam accipis,ifte panis uiuus qui defcenditde cœlOjUitæacternçfubftantiamiubminiftrat: amp;nbsp;quicunqnehunc manducauerit, non morictur in æternum ; SC eft corpus Chrifti.

hocalienumab omni conuptione-.Quod quicunfç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad bord fatiauit

S’ùdinu®Xa'h™inXrinTsiilludquodmiiarisum^^ Wsamp;u™b,an,™fAudiquiaumbracftWdp^^^^^^

twaipfamutatur.Virgatet\ebatMo7fes,p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, VidesigfturProphcticàgratia

brada caudam fopenns, amp;nbsp;g“ «irgæÆunebit Aempb fluminaputdaqua-bsmamamcflinatutamatamp;tpen'^a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fl

(usaad»«at populusHeb«o.umjhuK A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;congdauit,atc{tateiundasu,a

\oïlt;ii«Nonne c\ar et naturâ ue\ mantimoru nue nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. fluxit.Nûquid nô prxtcr iratà

batçoçvûuspatrû,tetigitMoYfes petrâ,2lt; aqua e P \-jabebatnaturalt;! Maratbfiuuius ramoçerataeftgratia,utaquâuotneretpetra,c^a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-rx rgg^^„^Y^inaqua,5lt;ama Exo4.i^

amariïhmus eïat,utfttiêspopu\usbibcre no pofte . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(enAperauft,SubHdiftco a-W**

titudinêfuâaquarûnaturadepoftnt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„„ç. 4 cYecuri,8lt; ftadm merfum eft.Rô-

gauitHehfeûqutannftratferru,nnfttettaHdftxu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft enimferrifpccies, quama^

SC hoc çrxtet naturamfadû effe cognofcitnus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quàm naturâ, amp;nbsp;adhuè

quàrumhquorAduertimusigiturmatonseftcutrtut gi^^^t^yadufthumanabo timençïophcticîebencàtCnonisnumeramusgrat ’^^^^^^.Q^eatuina,ubiuerbatpgt; ned«ftto,uinaturâconuerterenquià dtctmus oe tpva nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ ccipts,Chrtfttfermone con

{iàominifaÀuatorts operanturïNâfacramentutftud q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrifti

hcituï.QuoàfttantûuaAuttftrmoHdtæ,uttgnedec nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çy^va ipfe dixit, Pfdttui^i

«(Saftafunvipte mandaun.amp; eveataVantSEtmo «S’ nbsp;nbsp;nbsp;g eJineNoncnimmmas eft

reqnodnó eratrno poteft ea qux hint,tn tdmutare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftiisuiamur exem.

nRconWtUflUEÙgtefluodpramnaOTçor^^V^^^^ . EoWaaEOtpas,ExV«9neÄ.Cfcx4hicfl«xnsnaw

\ nbsp;nbsp;hehiS’HoeeftcorpusmcumAntebenedidioncmuedaorurnc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r«um Pvntccorv

\ nbsp;nbsp;nbsp;tntnatJK ,poft confterattonem corpus ftgniftcaturÄpft^tctt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^ttudicis amen:

' nbsp;nbsp;nbsp;f^^’'^^^'^^tma\iuddicitur,poftconftcrationemfangutsnuncup nbsp;nbsp;nbsp;.

tiat.HtsigïturftctamcntispafcïtEcdcfiam (uamChriftus, quibusanifflæfirmatiirfu^' Qntù, 4 ftanna.Merftocç uidens profedum düs grati'æ contirïentem, di'dt ad eain:Quàm dec® ra fada font ubera tua forör mca fpôiifa,quâ decorà fada font à uinô:8C odor ueftifliÇ®' torum tuorum fopef omnia aromâta.Fâuû diftillât labia tua ô l^ortfa, mel ôi^ lac fubl*'*' gua tua,ôd odor ueftimentorum tüôrum lîcut ôdor Libanij Kortüs tÔtlufos forotwc’i iponfa meajhôrtus côrtclufos,fons fignatus * Qgo fignificat flgnatû dcbere apudiéfli’' ncre myfterium,neuioletur ôperibüs malæ uitæ,atq; adulterio Caftitatts j ncdiüulgCf*^ quibus non conuenit,nê garrulaloquadrate difpcrgatur in perfidos » Bortà debeter^ fîdei tuæ efle cuftodia,utiittemerata uitæ acfilentij irttegritas perfeueret.VndeôfEcc)^ fia altitiidinê fefuahs niyfteriorum coeleftium,retj dt a fe grauiorcs uenti procellas,ô^^ uitatuernantisgratiacfuauitatem:amp;feiens quôdhôrtusfous Chrifto difplicercnôp®^ fit,âduocat ipfonTfponfum dicêsiExurge AquilOjSCueni Aufterjperflahortûmeuni,®^ ‘ nbsp;nbsp;nbsp;fluant unguenta mea.Defcendat frater meus in hortum foû, ÔC edat frudum pomifet®'

rum foarum.Bonas enim arbores âf firudiferas habet,quæ radices fuas tinxerintinûct fond irdgaô,amp;^ in bonos fiudus nouae fœcunditatis germine pullulauerintjUtnoniü'® Próphétiea caedantUrfecurfifod Euangelica ubertatefœcundêtur.Denicpferrilitateeâquot; rum dominus deledatus rcfpondeüingrefiùs fum in h or tu meum foror mcafponfi,u'® demiaui myrrham,cum unguentis meis,manducaui dbum meum cum melle meo, Dll’ potum meum cum lademeo.Quarc cibû ÔC potum dixerim,fidelesintelligunt.inuda®

terh non dubium,quod in nobis ipfemanducat SCbibit,ficut in nobislègiuijquiiH^^^^ cere efiè fe dicit.Vnde amp;nbsp;Ecclcfia uidens tantam gratiam, hortatur filios foos,hortafiit proximoSjUt ad làcramenta concurrant,dicens:Edite proximi mei amp;nbsp;bibite,amp;f inebfU'' mini fratrés mci.Quid edamus,quid bïbamus,alibi tibi per Prophetâ fpiritus fanóus eîl preffit dicensiGuftate ÖC uidete quoniâ foauis eft dominus, beatus uir qui fperatincoin illo facramento Chriftus eft,quia corpus eft ChriftimÔ ergo corporalis efcajfedfpW' tab's eft. Vnde Ä^Apoftolus de typo eiusaitiQuia patres noftri efcam Ipiritalcmmandtt cauerunt,66potum Ipiritalem biberunt. Corpus enimdei,corpus eftipiritale.Corp^ Chrifti, corpus eft diuini fpiritus, quia Ipiritus eft Chriftus,ut legimus ; Spiritus anteh' ciê noftrâ Chriftus dominüs.Et in Petri epiftola habemus : Chriftus pro nobis mortuuS eft.Dem'cj cor noftrum efca ifta cofirmat,Ô6 potus ifte Içtificat cor hominis, ut ProphC'* 03 ta memorauit.Vnde Ô6adeptiomnia,fciamus regeneratos nos dfe.Necdicamus, lt;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;modo regenerati fomusfnunquid in uentre matris noftre introiuimus,66 renati

Non agnofco ufum naturac.Sed nullus hic naturç ordo,ubi excellêtia gratia.Deniqi no fompcr ufos naturæ regenerationem facit. Generatum ex V irgine Chriftum doming confitemur,6i6 naturae ordinem denegamus. Non enim ex uiro Maria concepit, fed de fpiritufando in utero accepit,utdicit Matthaeus: Quia inuentaeftin utero hahensdc fpiritu fando.Si ergo foperuenicns ipiritus fan dus in Virginem, conceptionem opera tus eft,06 gcnerationis munus impleuit: nonutiq? dubitandum eft qUod fopcruenicni-in fontem uel foper eum quibaptiftnû confequitur, ueritatem regenerationis operetur.

DefideChriftiani,Ô6quomodo baptizatus confiderare debcatperada myftcriaad^ . ' pertionis.Qua etiam ratione in exorcifmo aurcs 66nares tangantur,utaperiantur,a . quarenares,06nonos.

De undione in baptiimo,06 abrcnunciatione tunc fada. Et qua ratione facerdos did' tur angel uSjÔC de feruanda fide Chrifto promifta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.H

Qiiod licet in baptifino focerdos Ô6 minifter uideantur,alia tarnen maiora fint quæ ope rantur,ô6nonuidentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.nl

Quod facramenta Chriftianorum diuiniora Ô6 priora fint quàm Iudacorum.Et quidpa-' fchafignificet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.iifi

Quidfignificat lotio Naaman Syri leprofi, Ô6 quôd non aqua fed confecratio mundet.

Qiiodcp inbaptifmate omnis iuftitiaftt conftituta.Et de columbafupcr Chriftum de fcendentejôlt;: quare Chriftus prior defcêderit in aquâ,2lt; pofteafpiritus fandus.Ca. V

Quomodo typus haptifmatis præfiguratusfuerit per tranfitutnRubri maris,2lt;deinalo nrurmurationis.Qtiid etiâfignificct columnalucis præcedens, ÔC nubis fubf^uens.

Èt quôd in diluuio figurabaptifmi præceflerit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. v 1

EcfideChriftiani,^ quomodobaptizatus confiderare debeatperadamyfte--riaadapertionis.Quaetiam rationeinexorciftno aures ÔCnarestangantur,t^ aperiantur,ÔCquarenares,8lt;nonos.

^^Dportuitantè nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nofter Abr'abaw \\ exfideiuftificatus eft, non ex operibus .Ergo acci egimusfabbatofNcmv«^^

tes ews amp;nbsp;os eius.Aures,quia fur dus eraf.os, ft^^ïq^^^crdos aures tetigit,ut aperirêtur

UerVinpll P/1 citinpfAiritnvatl-,T,i»rtrpldeO erßOtlbl iac nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. . _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;° ______f.T,-.

wrestuxaifermoneöCadeloquiumVacerdotis.oc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uoccaccipcretàCbïigt;

^seratOstetigit,ut qdialocpiino nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cadêpuritasferui, quanta amp;nbsp;do

fto.tttUçpiauiïi,fticquiamufteïesbapU2antuY,oc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quæpotefteftecotnpa-

mim.Cumemmiftepcccataconcedat,ftuicpeccata o ratioddeopropter gratrarrr operrs SCmunerisnon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quemad ■

Eeun(ftioneinbaptrftrro,2lt;abrenunctanone nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.11

dos dicatur angelus,SC '^eCeruandaftdeClntfto pr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidiocutusfts con

Wo,ftdcoronarisaChrifto,amp;pro ccrtarMPtbns nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dénudas diabo

as',tenerrsaftrtdus,Slt;rendante tcîcenerator nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^Xjusprornfteds .Ccurtâut^

, nbsp;nbsp;nbsp;ftlrctuacautione courncerts.VbtpronnVerts conn ’ ÿ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cbnograpbûtuu

ttMtraTOmtni»reàincgt;do.CoMctaubv«VW nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■£ - ^^5^Y,icoi

V nbsp;nbsp;raenaudiqdaangeluseftrpÇe'Eccerntttoangdurneuant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^uam

450' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DiyiAMBROSII

tuam ante te.Accipe aliud, Malachiel aitpropheta: Quia labia facerdotis cuftodiunt fcientiam,amp; lege exquirunt ex ore ipfius; Angelus eft enim domini omnipotentis.Hec ideo dicutur,ut facerdotij gloria prædicemus, no ut aliquid perfonaliter in eritis arroge tur.Ergo abrcnunciafti mundo,abrenunciafti feculo,efto folicitus.Qui pecunia dcbeG femper cautioné fuâ confiderat.Et tu qui fidé debes Chrifto,fidé ferua,quæ multo pre^ ciofior quâ pecunia eft.Fides enim æternû patrimoniû eft,pecunia temporale.Ettucrgt; go femper recordare quid promiferis.Si teneas promiflioné tuâ, tenebis cautionein-Quôd licet in bap tifmo lâcerdos amp;nbsp;minifter uideantur,alia tarnen maiora fintquæoperantur,ôénonuidentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap^. ni

Èinde accelTîfti proprius, uidifti fonte, uidifti amp;nbsp;facerdotéfuprafontê.Nee

D nbsp;nbsp;nbsp;hoc poflumdubitare quod in animumueftrumnôpotueritcadere quod cc^

cidit in ilium Syrum Naaman : quia etfi mundatus eft,tamen antedubitauu. Qiiarcc'dicâ,accipe.Ingreiïùs es,uidifti aquâ,uidifti facerdoté,uidiftileuitâ.Nefortcai* quis dixerit,hoc eft totûrimô eft totû,ucre totû,ubi tota innocétia,tota pietas, tota gra* tia,tota fanrftificatio. Vidifti quæ uidere potuifti oculis tui corporis,amp; humanisj ofpe^ (ftibus,nô uidifti ilia quæ operâtur,fed quguident. Ilia multo maiora font qugnouiden tur,quâ quæ uidcntunquoniâ quæ uidentur,temporalia font:quç non uidcnturjæternâ-Quôd facramenta Chriftianorum diuiniora amp;nbsp;priora fint quàm ludæorûm. Etquidpafchafignificet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. inj

E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ludæorû quæ patribus noftris data funtrprimû uctuftate facramentorû, dei

de faneftitate præftantiû.lllud promitto, quôd diuiniora amp;nbsp;priora facraniew fiint Chriftianorû quàm ludæorû. Quid præcipuû quàm quod per mare tranuitludeoj rumpopulusfut debaptifmo intérim loquamur. Attamcn quitranfierûtludæi^onu funt omnes in deferto.Cgterû qui per hune fonte tranfit,trâfit à terrenis adcaleftia,ho^ eft enim pafcha,id eft trâfitus eius,trâfitus à peccato ad uitam, à culpaadgratiam,aDgt; quinamento adfancftificationé.Qui per hune fontem tranfit, non moritur,fedreiui'g •

VI k. L* Lt \J k P 11À V-' lt;k^ La «a a 1 a L Vgt; V/A A * AiXO A LA A L A LA CL A A L V Vz A VA L LA L W* A^ l, VA V. V V/A LAAl*gt;-'*****£^ ftûdefcêdête,et quareChriftus prior de(cêdentinaquâ,ÔCpofteafpiritus une u • Aaman ergo leprofus crat^puella quædam ait uxori illius: Dominusm^

N uult mundari,uadat in terratn Ifi-ael, ibi inueniet eum qui tolIcre.Dixit ilia dominæ fuæ,uxor marito, Naaman régi Syriç, „jj acceptiflimû fibimifit ad regêlirael.Audiuitrex Ifrael quod mififlètad eum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

mundaretjSC feidit ueftê fuam.Tunc Helifæus Propheta mandat ei: Quid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r. ßi^.

fti ueftciBjquafi non fit deus potes qui mundet leprofum r* Mitte ilium ad mc.Mi 1 Cui adueniêti ait ^pheta;Vade defeende inlordanêjmergere,amp; fanaberis.lliecœP gitare fecû SC dicere.Hoc eft totûr’Veni de Syria in terrâludæam, amp;nbsp;diciturmihi-defeende in lordanê, m ergere, amp;nbsp;fanaberis C quafi flumina meliora non finn^ P mca.Dixcrunt ergo foruùDomine,quare nô facis uerbû prophetæfMagis rire.Tune ille iuit inlordanem,merßt, amp;nbsp;furrexit fanus.Quid enim fignificatf'vi gt;nbsp;quâ:fcd nô aqua omnis fanat,fed aqua fanat quæ habet gratiâ Chrifti, Aliud en turn,aliud côfccratio:aliud opus,aliud operatio. Aqua opus eft,operatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßj

eft.Nó fanat aqua nifi fpiritus fandlus defccderit,SC aquaillam cofecraucrit:ficut quod CÛ dominus nofterlefusChriftus forma baptilmatisdaretjUenit ad iHiIoanncs:Ego à tc debeo baptizari,amp; tu uenis ad mefReipoditilli Chrift^s*®^ do.Sic em dccetnosimplercomnêiuftitiâ.Videquiaomnisiuftitiainbaptuni^ tutaeft.Ergo quareChriftus defcendit,nifiutcaroiftamundaretur,caro quaiu noftra coditionecNon enim abolitio pcccatorû luorûChrifto necefl’aria turn nonfecit;fed nobis erat nccefTaria, qui peccato manemus obnoxij.Ergo]*P nos baptifmi nobis forma eft côftituta,fidci noftrg forma propofita eft.Deiee^^^^ ftusjloânes aftabat quibaptizabat,6C ecce quafi coluba fpiritus faneftus defee luba defcêdit,fed quafi colûba.MemêtO quid dixerim,Chriftus carné fufcepit^°,^ppg carné,fed carnis iftius ueritaté,ucre carné Chriftus fufeepit. Spiritus autéfane^ fplum-

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^1

. nbsp;nbsp;, nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,1 r J - r • nbsp;nbsp;nbsp;1 T«,V,agt;defcêditdecœîo .Er2Ouidit

ciecoiuniba^no'nueTitatecolubx,rcdinfpeciecoiutn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ OuavepriorChriftus

loânes,K ^ëdidit,DefcêditChïiftt's,dercêdit ^^Pquot;^®j^hab«Stanufon8 cófecre^ defcenAu;poftcafpintus,cùtovmabap^tifmatis 8c plus

un.2lt; tuedeVeendat quibapuzadus eft^Naubi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defertutfandificet fons,

bot Vecûdo fuper cveaturâaquæ'nuocwone,poitw amp;^affitpYæiemiatnnitatiscJcme.Cbïiftusauteante

VonerVtno àuafi ipfc euere domrnus lefus fanetme nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pu-dins 2/ fniritusfanéiusügt;-

eut eoiumba defcendit.Pater quoeç deus e codo J® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„anfitum Rubri maris,8gt;C

Quomodo typusbapufmatts nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;® ^quot;^.^iumnaiucis precedes, ÔCnubis

dcmaiomurmurationis.Quidetraugnrficetc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.gfl'exit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap^vi

fubfequensEtquôdindiluuiofigurabaptiimip^ extitiffeaitApoftolusdicêsi x.Cor.ià

■ nbsp;1 Q9'»P««Squot;oft“°“quot;“^=‘Vquot;'f’'Æ,infi™Ta,fednoWstauelitaK.Tunc

tem omniainbgurafaaafuntdbs.m S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inftabat Aegyptius cuïrt

arvnrscx unaparte,maridaudebantur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;orouocet quiaexauditi funt.Etfi ex

lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftemrccurrerc,mrxrmurare cOeperunt.V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^„^u^auerüt.Tuü eftubi conftringeris

I audwvt dominus, tarnen cuipànon carent æ nuereiam expromer c.Tenebat uir. ' credere quod euadas,nô murmurâtemuocare 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coiumnaiucis, in die in co.

gamMo^es,ÔC ducebat pôpüium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^um ÔC pAenumlumen éffundit? Colum

luinnanubisLuxqur^ eft niriueritas,tAü^p ûalucrsqurdeft,nrirChrrftusdornmus,£lüue

quaVmbumbratiofpiritus fanôi.Vrdes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, J^^tuncfi2urabaptiimaiis,8lt;adbuc

\baptrVmatrs demonftraüeritdn drluuro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ^^^^ûfmatis forma ptçcelTit.uides er

auq non étant myfterialudæorum.brc ergo i . ^^cotum. Sed interimfecundum ^oi'uperioramyfteriaCbriftiândtum,quamt ^o^e^{\tis fttbodiêtantadefacro ^^^^“'^o^^s^Q^^^’^.^^'^^!'‘^quot;^^quot;yXsdederitloqucndipötcftatcmuelcopiam fontelrbaftcmyftcnaCtaftrnadre^ldo „ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g„^^a^asbabeat,próptiotêanimumj

, tenet è utcaqiænoscolligerepoffumusdeienevctp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xuittinitati per petüumeft

Quo à àftuuwm nvhft aÂvud Vit niû nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P eccata dfluuntuv, Vo\a autctn

ïitChvift.o,VA.on\inemnonViaVieô. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.' t

■ îieuaTttsscPeïiViusÔCÎiffuïisbaptifïnv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•xrA.ûâpi

' tiusaWirçï2cÇentiatïinitatisQuaïnaàVupïatalt;fVasÇiwxasSaçtunvt,otc\ui

\ nbsp;nbsp;nbsp;QuddisaptiVcnuvninueutunt îitad xeVütte^ionetn5lt;.uiuift.catiön.ttn ttatutxntwx

\ nbsp;nbsp;I3etïiç\iciiu«neïÇioneinV)açtiVmum,2lt;.tïip\iciintcttOg,atione, ÔC quo^ Vtluno ^^{taxtt

rxr\ramp;vgt;A«* lt;-««■»Ar* 4rgt; «^rxrt^Â^Cxt V\QLT^tVTCîTVVtï ÔC VllVffWVlAJT

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t ■

Quod diluuium nihil aliudiitnifibaptiimaj quo peccata,diluimtur/olaaugt;\ tem mens iufti SC gratia refufcitentur.Et de multis generibus baptifmatuniiWP'*

N diluuio figuram baptiimatis prâeceflifle heftcrnO cœpithusûj^ iputare. Quid eft diluuium, nifi in quo iuftus ad feminariufflii“^ reièruatur,peccatum moritur Ideo dominus uidens homin'®^ cum foa progenie referuauit:Aqw autemfopra motes quocj exirepræcepit.Etideoinillodiluiuoo^ nis corruptela carnis interijtjfolaiufti proiapia Ô6 forma perman * - nbsp;nbsp;- Nonne hoc eft diluuium quod eft baptiima, quo peccata omnia lt;

uunturjfola iuftimens amp;nbsp;gratia reiufcitaturf'Multa ftint genera baptiimatum,fea nnu baptifmaclamatApoftoIus. Quaree'Suntbaptifmata gentium, fed nonfuntbaptiiin taJauacra funt,baptifmata efle non poflunt.Caro lauatur,non culpa diluitur,imomi , lauaero contrahitur.Erantautembaptiifnataludæorum alia fuperflua,alia in hgma. figura ipia nobis proficif, quia ueritatis eft nuncia.

. nbsp;nbsp;Quidfignificet angelus defcendês in piicinam,5C quid fit quod paralytics

refponderit Chrifto,Hominem non habco. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j i nt

lo4»«.5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vidledum eft herif'Angelus, inquit, feciindum tempus defcendebatmpj .

fcinam, SCquotienfcunque defcendiflet angelus,mouebatur aqua.ÄQ prior defcendiflet,ianabatur ab omnilartguore quocunep tenebatur.Un fignificabat figuram uenturam domini noftri leiuChrifti.Angelusquareflpm^ ' ; nimmagniconfili) angclus.Secundum tempusjquodad horamnouilfimarnietua^ tur,utin occaiuipium diem deprehenderetjOÓ differret occafum. Qiiótienftunqu go defcendifiet angelus,mouebatur aqua.Dicis forte: Quare modo non möuetur, di quare.Signa incredulis,fides credentibus. Qui prior deicendilTet j fanabatur a ni infirmitate.Quid eft priore' Tempöre, an honore f Vtrumque prior qui defcendiflet fanabatur,hoceft de populo ludæorum

lo nationum.Si honore,qui prior defcendiflet,hoc eft qui haberet dei metum, iuftitiæ,gratiam charitatis, caftitatisaffedum, ipfemagis ianabatur.Tan^P^^ poris unus fanabatur.Tunc inquam tempons in figura qui prior defcendiuet,! rabatur.Qiianto maior eft gratia Ecclefîæ, in qua ómhes faluantur quicunquc duntc’Seduidete myfterium : Venit dominus nofterlefusChriftusad pifcinam, ægri iacebant.Et facile'ibi multi ægri iacebant,ubi unus tantummodo curabatur.

de ait ad ilium paralyticum : Defcende. Ait ille:Hominem non habeo. Videubi^ ap zaris,unde fit bap tifma, nifi de cruce Chrifti, de morte Chrifti.Ibi eft omne quia pro te palTus eft.In ipfo redimeris,inipfo faluaberis.Hominem,inquit,imnna gt;nbsp;i.Cor.i$ hoceftquiaper hominemmors, ô^perhominemreiurrediomortuorum.Mooi^^^^^ rat defcendere,non poterat faluari qui non credebat quod dominus lefus carnem ■pillet ex Virgine.Hic autem qui operiebatur mediatorem dei Ô6 hominum,hoiP‘ firm Chriftum expedans cum de quo didum eft: Et mittet dominus hominem q , uos faciat eos:diccbat:Hóminem non habeo,amp; ideo ad fanitatê meruit credebatin aduenientem . MeliortamenôCperfedior fuifletficredidiflètiaiP’^^^ ’ quem fpcrabat efle uenturum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r iH

Deuarrjsgeneribusamp;fi'gurisbaptiimi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j N aman *

N nbsp;nbsp;nbsp;leproftis illé mundatus eft.Puella ill a ex captiuis quæ eft, nifi quæ

bebat Ecclefip,6Cfi'guram reprçfentabatc'Captiuus enim erat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p^j

num.Captiuus erat,non dico captiuitatem iub hofte aliquo conftftutam, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

uitatem dico qug maior eft^quando diabolus cû luis fæuo dominât imperiogt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

fibicoHafub^dtpeccatorum.Ergohabcs unumbaptifma, aliud in dtluuio, babes ter-tiumeenusquandointnarirubrobapti^ati funtpatres,babes quartum geiwsmpilci-, na.quandomouebatur aqua.Nunc te confulo utrum credere debeas, quia babes præ-feniiamtïinitatisinbocbaptifmatequobaptizaturinecclefia»

. tit.Quid etiam quôd Moyreslignum miferitinfontem, quo aquaantea ama^ ‘^''^quot;quot;^'DemitacvdominusnofterlefusChriftusinEua^eliofuodicitadA^^^

1 nbsp;nbsp;losdtcbaptizategentesinnotninepatris,6ôfibi,ôôQuitus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.Rre.iS

Saluatoriseft.Dicmihi ôbomo'.lnuocauitHebas,amp;de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, demer-

' nbsp;nbsp;nbsp;fumfuerat.bcce aliud genus baptifmatis. Quare c* Quia omnis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»anauam ferrum

quaftferrumpremitur atquedimergitur.Vbi baptizatrwfuerK,n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Secu*

fed tarrquarrriamleuiorfJuâuofi ligni fpeciesleuatur^tgo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;altera^b«^^

tis erat qua cxdebantur ligna. Cecidit manubriurn de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;° rosaretHclifeu pro-

- eftj ilrusproplretænefciuit quid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft. Vides

ergo quod in cmceChriftiornniumbominutnl^atur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apoftolidi

ncmtenemus.Qurs enrm poffet omnia nbsp;JV m ItAubi«; ÔC ueniffet ad Marath fon- Èxod.15

lem.StbibEKueUet.aquamubipnmumhautit^^a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(iul

ironpoffer ideo Moyfes mrfttlignuin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obnoxia, ut maris aqua a-

cefeere.Qurdfignifieat,nift quia omnis «^quot;^^Vr^X’^ucuiîda, amaktamen e5, qux maraeftomnibusÆtftadternpusfuauiseft,adtemp^ nbsp;nbsp;nbsp;cenerisfuauitatem,iterum a-

maruudmemfeniies Amara ergo aqua,led urn c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deuoratur.Ergo

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«amentum,incipit effe dulcis ÔC fuauis.bt merit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ^aletbaptifma in ueritatecr

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ci tn (lonva tantum n'iliTPViint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V 1 _

quidfignificetcolumba.Quidetiafpiritus mag nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.V

trisnomen,prxfentiari^lq^fVW^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;.^Q^^^nep^tris,Scftlq,0Clpiritus

tan€fi.Siergo adbominis fermonem, ad rnuocati nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defccnditfpiri

tis,quanto magisibiadeft ubifermo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;columbaC V t incr eduli uoca-

tus? A.udite,quiaquaftco\umbadefcer^it.lt;^areq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;debet efteperfetftio.

tcntutadfidem.lnprincipiofignumAoofto\ierantinunoloco,2lt;ora-Rccipealwd.P oft morte domini noftrilelu V-Mi • v ç. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;magnafpirrtus

bantindiePentccoftes,2iCfubitofaöus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defccnfum fpi-

fetretur,èC uiftefunüinguæ difperVx freut ignis* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^emmiftrare ï Roc eft, corpora-

ritus fanfii.quifeuoVuit incr edulisctiam corpor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teftimonium eius aduen

liter per fignum,fpiritalitcr per nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„^^3 inprincipio tigna incr edubs fte-

tus’.nobisautemiamftdei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f ’ peeiftdducritas colligenda eft.

Quodbaptifmuminucntumfitadremrr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.VL

bumanac,qureper peccaturnmorti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v^kifma^V eniftiadfontem, dcfccn-

• nbsp;nbsp;r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àiftiineum,attendiftitummur^aeerûo nbsp;nbsp;,

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tcmuidifti.Quideftbaptifmum. P

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ambr.to.q.

454 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n i DTVI AMBROSri quot;

ïiew.j tentiam fülit in hominem. Terra es, 6C in terram ibis, æ morti hominem fccit Eratdiuinafententia,foluihumana conditionenonpoterat. Remediumdat0cß,ii^( -mo morcretur,6C rcfurgeret.Quaret'Vtillud quod ante damnationislococeffet’^),^ co ccdcretbenefictj.Quid illud eft nifi morsfQperis quomodoCquiamorsintenifquot;* finem facit peccati.Quando enim morimur,uti£^ peccare defiftimus.Satisfaóuw^fg fententiæ uidebatur,quando homo qui fadus fuerat ut uiueret, fi tarnen non incipiebat mori. Sed ut dei perpétua gratia perfeueraret, mortuus eft homo, fed, ftus inucnit refurrelt;ftione,id eft,utredintegraret coelefte beneficium, quod fraude J rat ferpentis amiflum. Vtrunep ergo pro nobis:quia amp;nbsp;mors finis eft peccatorum; furreeftio naturæ eft reformatio. Veruntamen ne in hoc feculo diaboli fi-aus uel inii« praeualcrcnt,inuentum eft baptifma.De quobaptifmate audi quid dicat fcriptura)quot;” Luclt;t 7 filius dei,Quia Pharifæi qui noluerunt baptizaribaptifmo Ioannis,confilium dei ‘F' uerunt.Ergo baptifmum confilium dei eft. Quanta eft gratia ubi eft confilium deifA ' -di ergo.Nam ut in hoc feculo nexus diaboli folueretur, inuentum eft quomodo hoiquot; uiuus morcretur,amp; uiuus refurgeret.Quid eft uiuusfHoc cft,uita corporis uiuensd' ueniret ad fontem,amp; mergcretur in fonte.Quid eft aqua nifi' de terraf Satisfit tentiæ coelcfti fine mortis ftupore.Quod mergeris,foluitur fententia ilia: Terra es,»' terram ibis.Impleta fententia locus eft beneficio remediot^ ccelcfti.Ergo aqua de terra, pofifibilitas autem uitac noftræ non admittebat ut terra operiremur, amp;nbsp;de terra relurgequot; remus.Deindc non terralauat,fed aqualauat: ideofons quafi fepultura eft.

Detripliciimmerfioneinbaptifmum,0^ tripliciinterrogatione,ô^quôdinuno hominebaptizarioportet.Et quomodo in morte lefu baptizemur Ôiungamur in uitam æternam. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.V

Nterrogatus cs,Crcdis in deum patre omnipotentemf'DixiftijCredo.ö^ffl^f I fiftijhoc eftjfcpukus es. Iterum interrogatus es, Credis in dominum noIlri' ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lefum Chnftumjamp; in crucê eius •! Dixifti, credo.SC merfifti : tdeo Sgt;C Chrnii’

cs confcpultus.Qui enim Chrifto confepelitur,cum Chrifto refurgit. T ertio interrog’ tus es,Crcdis in ijairitum fanólumfDixifti.credo.tertio merfifti,ut multipliedlapwiH fuperioris ætatis abfolueret trina confeftio.Denit^ utuobis afferamus exemplum, öusapoftolus Petrus pofteaquam in palfione dominilapfus uidcturinfirmitatecondi' tionis humanæ: qui ante negauerat,poftca ut ilium lapfumaboleret Ä^folueret,tertio interrogatus à Chrifto ft Chriftum amaret,tuncilledicit: Tunofti domine quiaai^te. Tertio dixit,ut tertio abfolueretur, Sicut ergo peecatu dimittit pater, fic dimittitnlius, fic dimittit amp;nbsp;fpiritus fantftus.In uno autem nomine baptizari nos iuftit: hoc eft, innO' mine patris,ô(f filtj,ÔC fpiritus fantfti.Noli mirari quia dixi unum nomen, ubi eft unaiuö' ftantia,una diuinitas,una maieftas.Hoc eft nomen de quo didum eft,in quo oporteto-* nines ialuos fieri .In hoc nomine omnes faluati eftis, redditi eftis ad gratiäuitae, Clamat ergo Apoftolus,ficutaudiftisinle(ftionepracfenti: Quoniam quicunq^ baptizatur,m morte lefu baptizatur.Quid eft in morte f Vt quomodo Chriftus mortuus eft, ficSif mortem deguftes.Quomodo Chriftus mortuus eftpeccato,St: deouiuitiitaamp;tufupC' rioribus illeccbris peccatorum mortuus fis per baptifmatis iacramentum, amp;furrexeris per gratiam Chrifti.Mors ergo eft,fed non in mortis corporalis ucritate, fedin Gmilitu' dine. Cum enim mergis, mortis fufeipis amp;nbsp;fepulturæ fimilitudincmiCrucisilliusacö' pis facramentum,quod in cruce Chriftus pependif, amp;nbsp;clauis confixueft corpus. Tuet' go cum crucifigeris, Chrifto adhæres, clauis domini noftri IefuChriftiadhæres,ne tc diabolus poftit abftraherc. Tencat tc clauus Chrifti, quem reuocat humanæconditioquot; nis infirmitas. Ergo merfifti, uenifti ad facerdotem, quid tibi dixit Deus,inquit,pat£t omnipotens qui tc regenerauit ex aqua äf fpiritu iàndojcôccflîtcj tibi peccata tua,ipie te ungat in ui tarn aftcrnam.Vide ubi uneftus es.In uitam inquit,ætcrnam.NolihancuP tam illi uitæ anteferre* Verbi gratia, fi exurgat inimicus aliquis, fi uelit tibifidemmam auferre,fi mirtatur mortem ut pracuaricetur quifquam,uide quid eligasmolielfi gereillud in quo non es un(ftus,fcd elige in quo uneftus eSjUtuitam acternam uitaepratferas temporal!.

Quarc demerfi inbaptifmutn recipiant unguentumin capite, ôd quid fit regeneration Quaratione etiam hoc feculum mare fit,nos autem pifeis imitari naturam oporteati EtdemyfteriolotiOnisinfantium*

Quod per inuocationem facerdotis feptiformis fpiritus infundatür.Quid etiam figm“quot; cetlutum cxfputo fuper oculos cæci pofitû. Et quôd qui baptizatur, Gnc confeUiO-ne etiam à peccato abluituriEt quid fit aqua Siloe* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CapJ I

\ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tisLiber tertius.

Quarc demerfiinbaptifmum rccipiantüngüentum'in capite, Ôd quid fit regê* netatio.Quaratione etiam hoC feculum mare fit,nos autem pifeis imitari natu' ramoporteat.EtdemyfteriolotiOnisinfantium* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.î

Efterno die de fonte difputauimus,cuius fpecies ueluti quçdatn fe-, â pulchri forma eft, in que credentes in patrem, ôd filium, ôd fpiritum fanâum,recipimur,ôd demcrgimur,Ôdrefurgimus,hoc eftrefufcita mur.Accipis autêmyfterium,hoc eftunguentûfupra caput.Quare â fupra caputfquia fenfus fapientis in capite eius,Salomon ait.Friget Ecclî * i enimfapientiafinegratia-.fedubi fapientia acceperit gratiam, tunc opus eius incipit elle perfeclum.Hæc regeneratio dicitur» Quid eft regeneration Habes in Aöibus apoftolorum quod file uerficulus Ad.ij quidiciturinPfalmofecundo'.Filius meus estu,egohodiegcnuite:adrefurreétionê ipeöareuideatur.Nanq fanâus apoftolus Petrus in Aeftibus apoftolorum fic interpre-tatus eft,quod tue quâdorefurrexitfilius àmortuis,patris uoxrefultauerit ; Filius meus es tu.egohodie genui te.Vnde Sd primogenitus amortuis dicit .Ergo refurredlio quid eft,nift quando de morte ad uitam r efurgimusn Sic ergo öd in baptilmate quoiriam iimi ♦ litudomortis eft,finc dubio dum mergis öd refurgis,fimilitudo fit refurrecftionis.Redle itacçfecunduminterptetationê apoftoli Petri,ficut illarefurretftio generatio fuit', ita ôd iftarefurreâio regeneratio eft.Sed quid dicis quia in aquam mergis f Ideo peregrina- , tiSjideotedubitatiotenetnLegimus quidem'.Producat terra exfefrueftum germinan- Gert» tcm.Similiter Sd de aquislegifti tProducant aquæ animantia,Ôd nata funt ammantia. IF laquideminprincipiocreaturæ.Sedtibireferuatûcftutaquate regeneretadgratiam, ficutillagenerauit ad uitam.lmitare ilium pifeê qui minore quidem adeptus eft gratiâ, Urnen debet tibi elfe miraculum.ln mari eft,ôd fuper undas eft.ln mari eft, ôd fuper flu- gt;nbsp;âusnatat.ln mari tempeftas furit,ftridût proccllae, fed pifeis natat, nô demergitur, quia tratareconfueuit.Ergo tibi feculûhoc mare eft. Habet diuerfos fludus, undas graues, fxuastempcftates.Ettu efto pifeis ,utfeculi te undanô mergat.Pulehre autê pater dicit adfiïium'.Egohodiegenuite.hoceft,quandoredemiftipopulum, quandoad ccelirC- ppi.t gnumuoçafti,quando implefti uoluntatê mcam : probafti meû te effe filium. Afccndifti defpnte.quidfecutûeftn Audiftileôionê.Succindlus eft facerdos.Licet em Sd presby-terifecerintjtamen exordium minifterq à fummo eft facerdotc. Succindlus inquâfum-musfacerdospedestibilauit. Quidiftudmyfteriumn Audifti uticç quia dominus cum lauiffet difeipulis alqs pedes,uenit ad Petrû,ôd ait illiPetrus '. T u mihi lauàs pedesnHoc

lutnniihilauas pedèsC Habes hoc èC alibi*.V cnit adloannc, ÔC ait iUi Ioannes Ægo à tc ûcbeo.baptizaïi, ÔCtuuenis ad me i Ego fum peccator, amp;nbsp;tu uenis ad me peccatorc,ut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’*

tuaquafipeccatadeponas,qui pcccatû nonfeccvisc’ V ide omnê iuftitiam,uide humdu tatçmgt;uidegratiam,uide fandificationê.Nifilauerojinquit,te, nonhabcbis mecû par-* lo^n. i} tem,Non ignoramus quod ecclcfta Romana banc conîùctudinê non habeat, cuius ty-putn in omnibus fequim'ur SiC formam.Hanc tarnen cOnfuetudinS nonhabct, ut pedes Uiiet. Vide ergo ne forte pr opter multitudinê dedinauit.Sunt tarnen qui dicant 8lt; ex-

Arabr.to.q* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O x , cufart

cufare conenfui’,qi«a hoc non iri myftcrio faciendum eft^non inbaptißnatc, 0^3/ genera tione; fed quafi hofpin pedes lauandi fint. Aliud efthumilitaris, aliud tionis.Denit^ audi quia myfterium eft fiCfancflificatio.Nifi lauero tCjnon halxbis partem.Hocideo dico,non quod alios reprehendam, fed mea officia ipfec5niegt;’ In omnibus cupio fequi ecclefiam Romanamjfed tarnen amp;nbsp;nos homines fenfuU*'’ musiideo quod alibi redius feruatur,amp;nosrelt;ïf é cuftodimus. Ipfumfequifflur ap° lam Petrum, ipfius inhærcmus deuotion». Ad hocecclefia Romana quid refpo” loiOi.ïj Vticp ipfe author eft nobis huius aflertiönis Petrus Apoftolus, qui facerdos

fiaeRomanæ.IpfePetrus ait: Domine,non folumpedes,fed etiammanus ÔC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v

defidem. C^od ante exeufàuit, humilitatis fuit : quod poftea fe obtulit, deuotion' fidei.Refponditilli dominus, quia dixerat manus SCCâput : Quiîauit, non neceiK bet iterum lauarc,nifi ut folos pedes lauef. Quare hoc f Quia in baptifinate omnis pa diluitur. Recedit ergo culpa. Sed quia Adam fupplantatus â diabolo eft, ÔÇuen ei effufum eft fupra pedes, ideo lauas pedes, ut in ea parte in qua infidiatus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

maïus fubfidium fanôificationisaccedat, quo pofteate fiippIantarenonpoflit-D ergo pcdes,utlaues ucnena ferpentis.AdhumilitatêquoqpprofîcihUtirimyfterion crubefeamus quod non dedignamur in obfequio,

Quod per inuocationê facerdotis feptiformis fpirftus fnfuhdafur. Qin'd etiaCT fignificetlütum cxfputofuperoculoscçcipofitum.Etquôd quibaptizatuv*'' ne confeffione etiam à peccafo abluitur:Et quid fît aqua Siloe.

Equitur ipiritalefigrtaculum quod audiftis hodieIegi,qaiapoft fontefli * ' S pereftjUt perfedlio fiat,quando ad inuocationem facerdotis fpiritus fani ep. ji nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infunditur,lpiritus fapientiae ÔC intelle(ftus,fpiritus confilij atep uirtutisjp''^

tus cOgriitionis atep pietatis,fpiritus fanóttimorrs.Septem quafi uirtutes fpiritus.fct'’ nines quid cm uirtutes ad ipifitUm pertinent : fed iftæ quafi' cardinales funt, quafi prm^ pales. Quid enim tarn principale, quam pietas f Quid tarn principale, quamco^'t^® deit'QUid tarn principale,qua'm uirtusfQuid tam principale,quam cófiliuui tâ principale,quam timor deif Sicut timorfeculi infîrmitas, ita timordeimagnaeltto ' t.Cor.iz ticudo.Iftæfuntfeptêuirtutcs quibus confignaris.Nam ut a« Apoftolus lânâustQP multiformis eft, inquit, fapientia dei noftri.Et ut multiformis eft fapientia dei,itanuiH formis eft fpiritus landus qui habet diueriàsuariast^ uirtutes. Vndeamp; deus uirtutu diciturrquod aptari poteft patri fiC filio 8(. fpiritui fantfto.Sed hoc alterius diiputationtf) altcrius eft temporis.Poft hcc quid fcquiturC Venire habes ad altarc. Quofliam ueniM uidere habes quæ ante non uidebas,hoc eft myfterfum quod legifti tn Euangelio, 11 mennôlegifti,certeaudrfti.Cæcus obtulitfe Satuatori,utcuraretar.Efillequialiosueï bo tantum ÔÔ fermone curabar,ô^ refundebat imperio lumen oculorum, tarnen in IW Euangelq qui fcribitur fecundum loannem, qui ucre præ cacteris uidit magna myfténif) amp;nbsp;defignauit 8C declarauit,myfteriû hoc in illo uoluit pracfi'gurarc.Omnes quidem faö'' dîiEtrangcliftæjOmnes Apoftoli prgter proditorem,omnes fandi.TamenfanâusIoai» nes qui ultimus fcripfît Euangeliu,quafinccelTarius requifitus ÖC elecftus àChrifto,nia' lore quadam tuba fudit æterna myfterta.Quicquid locutus eft,myfterium eft. Alius à'' iot(n.9 xit cæcum curatum,dixit Matthæus,dixit Lucas,dixit Marcus : folus loannes qiridaitf

Tultt lutum,amp; liniuit fuper oculos cius, dixit ei: Vade, laua in Syloam.-Et exurgeflS iuit,6lt; lauit,5C uenit uidcns.Confidera amp;nbsp;tu oculis cordis tui. Videbas quae corporalia funtjCorporalibus oculis :fed quæ facramentorum ftint,cordis oculis adhuc uidereno potcras.Ergo quando dediftinomen tuum,tulitlutü,amp;liniuit fuper oculos tuos.Quio fignificatf V t pcccatum tuum fatcrcris,ut confeientiam tuam recognofccres,ut poenfi’ tentiam agercsdcliClorô,hoccft,fortcmhumanægcneratfonisagnofceres.Nain eriani fi non confircatur peccatum qui uenit ad baptiftnum,tarnen hoe ipib implet confeffio-' nem omnium pcccatorum,quodbapti2ari petit ut iuftificetur,hoc eft,uta culpa ad gra fiam tranfcat.Nolitc ociofum putarc.Suht quidam,fcio certéaliqucmfuiflcquidiceret cum illi diceremus : In hac actatc magis baptitari debes.Dicebat ille : Quarebaptizeff Peccatum non habeo. Nunqutd pcccatücofrtraxft* Hiclutunon habuitquodeiChrf ftus non lattcratjhoc eft,n$ ei aperijerat oculos. Nullus enim homo fine pcccato-Ergo ‘ agno*

a^ofcit fehomitiem jqui t onfugit adbaptifrnum Chrifti.ltacç ôi tibi impofuit lu tûjb o c CMciecundiam,prüden tiamjconfidcrationemfragüitatis tue,£lt; dixit tibi.-V ade in Sy loam.Quid eftSyloas î* Quodintcrpretatur,inquit,tniffus.hoc eftjUade ad ilium fonte inquocruxdomini praedicatur.Vade ad ilium fontem in quo omnium Chenus ^de^ mit etroresAftiJauiftijueniftiad altare,uidcre cœpifti quæ ante nô uidcras t ydo5 (ontem domini ôi prædicationcm dominiez palîionis tune aperti funt oculi tui,qui an.-, te corde uidebaris effe cxcatus,cœpifti lumen facramentorumuidere. Ergo iratres di e. âiffimijUenimusufcR adaltare,adtradlatumuberiorem.Et ideo quia id ternporis cl , t fputationemintegramnonpoffumusincipcre^quiaprolixiortraôamseftdansutquo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

diäum efthodieA ctaftino die,fi domino placet.de facramentis ipfis tradlabimus.

F IfN l Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Q!iomodobapti(leiiumntrecundumtabeimculutn.EtdeexpoGtioneeorumqOT in mtabernaculocuftodiebantur.

Ee excellentiaablutionis facramenti,quam etiam angelt admirantur. nbsp;nbsp;qu m

tenouaridebeamusutbonaaquila. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' t , . •

QrtbXibis confectetuï corpus dominicô 8lt; fanguis.Et quontodo manducaM Mn moïiaturinxternum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cao.vt-

Quomodotap«ftcrtumritfecundumtabetnacu\om.Etde «pofitione eotS quxin tabernaculo euftodiebantur»

tA V eteriteftamento facerdotes frequenter tn prtmum t^oernacu-;.,^Aum intrarc confucueranf. tnfecundum tab er nacuto femel maaa m nO fummus intrabat facer dos. Quod euidenter adHebrxos rcco- Hdgt;. 9 £l’^ï^s,fcrtemVeteris tclfamend cxpfanatapoftolus Vaulus. trat au ÂWWt teminfccundo tabernaculo manna,crat ctian^irga Aaron quæa-pofteaYcdoruit, amp;Ctbymiamatertum. Quo IpeCtatUoc, n t-inteWigatis quid fit fccundumtabcrnacuXumtnquoduos tntroûu-in qnnd femcfinannofummus facerdosintrarecon-futuit,boce9iadbaptifferium,ubiuirga Aaron^oruit.Ante aridaerat,poft.earc omit, bituaridus eras,bC cœpifti in fonte irriguo r eftorefeer c. Arucras peccatis,pueras err ogt; ribusatq àc\i€iist fed ftult;ftumiam afterre cœpifti, pXantatus fecusdecurfusaquarum. Çitdfortè dicas *. Quidboc adpopuVumfiuir gafacerdotis aruerat,2lt; r enomftï V opuius içftquideftniftfacerdos? Quibus didium cftiV os autem genus eXeffum,regale facer ÙQtium,gensfan(\a,utaitapoftolusPetrus.Vnufquifog ungitur in facerdotium,u^i.-toinrcgnum.SedfpiritaXe r egnum cft,bC facerdotiumfpiritaXe.Xnfecûdo quotç taber-naeaXo efttXrymiamatcrium.'Tbymiamatcrium eft quodbonum odor emfragrare con-fucuit.Xta dtuos iambonus odor Cbriftieftis,ram nuXXx inuobis fordes deXidfomm

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;WiXXusodor ^autoris erroris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. quot;nbsp;. . nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v

Deexcenentiaablutionisfacramenti‘,quatnen'am angeli admirantiir. Étqiid^ modo ibi rcnouari debeamus ut bona aqui'Ia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.lf

Equitur ut uem'atis ad altare.Coepiftis uem're,fpeólaiüt angeli,in'deruntuoï

S nbsp;nbsp;nbsp;aduenientes,amp; humanam condition? illam quæ ante peccatoriï tenebrofo

fqualore fordebat,afpexerunt fubito refulgerc.Ideocç dixerSt : Quæ efthæc quæ aicendit à deferto dealbataf Mirantur ergo amp;nbsp;angeli. Vis fcire quia mirantiirfAU' di ergo apoftolS Paulum dicentê ea nobis eiïè colfata quae cocupifcunt SCangeli uide' re.Et iterS: Quod oculus no uidit, nec auris audiuit quæ præparauit deus diligentibus iê.D einde quidacceperis rccognofce.Sanólus Dauid propheta liâc gratia in hgura up dit Sc cocupiuit.Vis icire quia côcupieritfiterûaudi dicentê : Afperges mehyffopo,ói mudaborJauabis me,ÓC fuper niuê dealbabor.Quarec'Quia nix ^uis fit câdida, citoaU qua forde nigrefcit atq; corrumpit.Ifta gratia quâ accepifti,fi teneas quod accepifti,ujt diuturna atcp perpétua. V eniebas ergo defîdcrâs,utpote qui tantâ grat/âuideras,uenit ßgt;iJcm 42 I335 defiderans ad altarè,quô acôperes facfamentû.Dicet anima tua : Introibô adaltarÇ dei mei,ad deû qui lætificat iuuentutê meam.Depofuifti peccatorQ fenedlutê, fumpfi^^ gratiæ iuüentutê.Hoc præftiterut tibi iàcramëta coèleftia. Deniep iterS audi dicentêDa ùidiRenouabitur ficut aquilæ iuuentus tua.Bona aquila elle cœpiftijCjup eœluiïtpctiS) tcrrcna faftidis.Bonæ aquilæ circa altare. Vbi enim corpus,ibi ÔC aquilæ.Forma corpo' ris altare eft,ÔC corpus Clirifti eft in altari. Aquilæ uos eftis,renouatæ ablutione delidi«

Qiiôd deus amplius præftiterit fidelibus in facramento, quàm ludæis in man^ J na.EtdefignificationeoblationisMelchifedccb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.H^

Eniili ad altare,uidifti fàcramenta pofita fuper altare, SC ipfam quidemmiß'

V tus es creaturam.Tamen creatura folennis 6Cnota.Fortealiquisdixerit,lil' ’ nbsp;'■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dæis deus tantâ gratiampræftitif,manna illis pluite'cœlo: Quid plusdedit

fidelibus fuisc'Quid plus tribuit qs quibus plus promffitfAccipc que dico, anteriorad fe myftcria Cln iftianorû quàm ludæorum, SC diuiniora elle facramenta Cbriflianorom quâm ludæorum.Qiiomodof'Accipe.ludæi quando elTe cœperuntÆxIudautit^pfO^ nepote Abrahæ. Aut fi uis,ÔC fie intelligc,Ex lege quam ludæi acciperemerucrunt.fcp go ex pronepotc Abrahæ ludæi diêli funt tempore fanêb Moyfi.Et fi tune deus lud^s manna murmurantibuspluitécoelo.Tibiautemiàcramentorûhorum figura præceiuE quando Abraham erat,quando uernaculos trecentos decê SC odîo collegit, Sóibip^f^ , fecutus eft aduerfarios,de captiuitate eruens nepotem fuum.Tuncuiâor uenit,o^‘’'^^ n’tilli Mclchifedech faccrdos,SC obtulit ei panem 6C uinum. Quis habuit panem numf Abraham nô habuit.Sed quis habuitfMelchifedech. Ipfe ergo authorfâC^^” torum.Quis eft Mclchifedech f Qui fignifîcatur rex iuftitiæ, rex pacis.Quis iuftitiæ f Nunquid homo quifquam poteft rex cflê iuftitiæ f Quis ergo rex iuftitiæ*'* iuftitia dei,qui eft dei pax,dei fapientiafQuipotuic dicere: Pacem meam do uobis,pa cemmeârclinquouobis.Ergo primo intellige facramenta hæcquæaccipis,antenora clTe nbsp;fint Moyfi facramenta quæcûtp ludæi habere fe dicunt, SC prius cœpilTc populo

Chriftianfr,quàm capilFe populû ludæoiû. Sed nos in prædeftinatione, illiin nofflin*:' Hftr.y Obtulit ergo Mclchifedech panem ÔC uinum. Quis eft Mclchifedech i Sinepatr^’n^ quit,finematre,finegenerationis ordine,necp initium dierû,ne(^fînêuitæ habens.Hof habet apud Hebræos cpiftola. Sine pâtre, inquit, eft, fine matre, fimilis autemfilio do* Sine matre natus eft dei filius generatione cœlefti, quia ex folo dco patrenatus eu. itcrû fine pâtre natus eft,quando natus ex Virgine eft.Non enimex uirili femfne genc ratus eft,fed natus defpiritu fantfto ex uirgine Maria, utero editus uirgtnali. Sinîilispcf omnia filio dei.Sacerdos quoep erat Mclchifedech, quia 2C Chriftus facerdos, eutdiO'

' O 9 tur : Tu es facerdos in æternum fecundum ordinem Mclchifedech* ' Quôd Chriftus fit author facramentorum, ÔC quemadmodum fuofcrmone fa-cramentû conficiat.Quomodo etiam manducans uenerabile corpus fuum nO' uacfficiatur creatura. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap-HH

Rgo author facramentorû quis eft, nifi dominus lefus j* De cœlo iftaiâcr^ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B nbsp;nbsp;nbsp;mentauenerunt.Confiliumenimomnedecœloeft* Vcreautemtnagnîd

ÔC diuinû miraculum quod populo pluie deus manna de cœlo, SCnonfibo-

' bomoChïiftus \efus. Vides crgo quta contra mit tuta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ■ {^tcYc^ufos eratma Exod,i4

B»™ conta«adm™,ftd ‘«anduro »atram nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infonum, K

opemutfamo cœieftis ? Stoperatus efttnfonte lerrcno, P . , exnanc cor-inaiï^s rebus,nô operatur tncoAcftibusfacramcntts, rgo (\„nu\s confecrattone pusfotaAsi^uodumumamp;Caquamcabcemmttttturfedfofangu^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

ucïbicodeftts.Sedfortèdtcis'.Speciemfangurntsnonutdeo. e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fanautnts

Skùtenimmowts ftmdriudrnem fompftftt,ttaetiam bibiSjUtnuWusbOrror cïuoïtsrrt,Slt; prectumtarnenoperctuï te emp

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iSQ aura quodaccints, corpus eft CVrrtfti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qutbus ucïbrs cortfecretùr corpus domtntcù Ôdfanguts.Bt quomo o ma

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ducansnonmorraturtnacternum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v -tAFitf-»

\sfcire Quiauerbts coAefttbUs confocratur? Xdctpe quxruntucroa, t \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V nbsp;nbsp;cerdos'.Yacnobts,mqutt,ftancob\atronêafortptâ,rattonabtic,a«epta nbsp;nbsp;‘

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod eft ftgùra corpOrts dC fangumts domtnt noftrtXefti CVrrrftr * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Ar

^paterct,rn ianftis manibus fuis acccptt panej efpexttad c aAurrr,ad te iaracte pa^t om uc« x x tnrpotensa,terncdeus,grat\asagcns'.bencdtxttdregtt,ftalt;ftumqÄpoftonsiuts

pu\isVuistradidttdrcês‘,/\ccrprte,2)C édite cxViocomnesrVdoc eft emcorpusmeu,quod

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pro muftis côftingetur, Simrftr er etiam caftcc p oftquam ccenatü eft, pridie q pater etut

accepft,reipcxftad coj\um,ad te tankte pater omnipotes xternc deus,gratias agens tbc.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rredixir,apoft6ftsamp;(. diftipufts fuis tradidit die cns'. /\.ccipitc,2)Cbibitcexeoomnes'.bic

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eftenimianguis meus.V ide,omnia iWauerbaBuangcftftxfuntufq adaccipitc,fi\^ cor

\ pus,f\uefinguinë\ndeuerbafurrrCbriftft A.ccipite,bibite exeo omnesdric eftemfan-\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^is meus .V ide ftnguia.Çiui pridie ,inquir,q pater etur ,infanlt;ftis manibus fuis accepit

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pancmAute^tionfecreqpanis eft; ubfautuerBaCftriftfaceefterint,corpus eft Cbriftt.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^4 Deniq

440 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSil - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Dem'cp audi dicentem: Accipiteamp;edite exeoomnes,hoccfi: corpusmeum.Et ante uerba Chrifti,calix eft uini Sii. aquae plenus. Vbi uerba Chn'fti operata fucrintftbifan' guis cfficitur qui plebe rcdemit.Ergo uidete quantis generibus potens eft fcrmo Chrf fti uniuerfa conuertcre. Deinde ipie dominus lefus teftificatur nobis quod corpusfu3 accipiamus SCfanguinem. Nunquid debemusdeeius fide amp;nbsp;teftificatione dubitare^, lam redi mecum ad propofitionemmeam.Magnum quidemôduenerabile,quod man' na ludæis pluit é cœlo.Sed intellige.Quid eft amplius,manna de coelo,an corpus Chri ftiCCorpus Chrifti utiep, qui author eft cccli. Deinde manna qui man du ca uit, mortuus eft.Qui manducaucrit hoc corpus,fieteiremiffiopeccatorum,amp;nohmoricturinatct num.Ergo no ociofe tu dicis Amen, iam in ipiritu confitens quod accipias corpus Chri fti.Dicit tibi facerdos,corpus ChriftuEt tu dicis Amen.hoc eft, uerum. Qiiod confite' tur lingua,teneat affeeftus.

De magnitudine dC excellentia huius facramenti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.Vl

T feiasautê hoc efteûcramentûjhuius figura ante praeceftit. Deinde quan' V turn fitiacramentum cognofcc. uide quid dicat; Quotienfeunep hoc feet' ritis,totiens comemorationem mei facietis, donee iterum adueniam. Et fa' cerdos dicit : Ergo memores gloriofiffimae eius paflionis,^ ab inferis refurretftionisjôi in cœlum afeenfionis, ofFerimus tibi hanc Immaculata hoftiam, rationabilem hoftiaffl» incruentam hoftiam,hunc pancm fandum, amp;nbsp;calicem uitæætcrnae: amp;^pctimus SiprC' camur ut hanc oblationem fufeipias in fublimi altari tuo per manus angelorum tuoni, ficut fufeiperedignatus esmunera pueri tui iufti Abel, ÔC facrifîciumpatriarchænofiti Abrahæ,amp; qftod tibi obtulitfummus facerdos Melchifedech.Ergo quotienfcunipac' cipis, quid tibi dicit Apoftolusc' Quotienfeunep accipimus,mortem domini aiinuncia' mus : fi mortem annunciamus,annunciamus remiftioncm pcccatorQ.Si quotienfeuntp efFunditurfanguis,inremi{rionem peccatorum fundituridebeoillumfemperaccipcre» ut fempcr mihi peccata dimittantur. Quifemper pecco, femper debeo habcrcmediu' nam.Interim ÔC hodie quantû potuimus explanauimuslt; Sed craftinadie fabbatoadO' minica deorationis ordinedicemus,qucmadmodum poft’umus.Dominus deusnoite confcruet uobis gratiam quam dedit, QC oculos quos uobis ap eruit, plenius illuminate dignetur per unigenitumfilium fuum regem aefaluatorem dominiimdeumnofiro gt;nbsp;per quern ÔC cum quo fibi eft laus,honor,gloria,magnifi'centia,poteftas cumfpfifid» lt;fto à feculis,0lt; nunc,Sc femper,Sc in omnia feculafeculorum, Amen.

Quod accipienti facramenta nihil defit.Et quomodo ecclefia gaudcat de aflbeiatamu torumepuIationCjôCquædicatur arbor pomifera. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.i*

Qua rationc in calicé aqiîâ admifeeatur ijino,Ô^ de myfterio illius. Caput I

CT Efternus fcrmo nöfteractradïatus ufcp adfancfîi altarisfacramen^ ' duifîus eft.Et cogrtouimus facramentorumiftorum temporibus praecefTiflejquando obtuhtfacrificium fanólus nbsp;nbsp;nbsp;jî .j

dechjUcep initium neep finem Habens dictum. Audi homo qaidoi Paulus apoftolus ad Hebraîos. Vbi funt qui fih'um dei dicunt c

DE SACRAMENTIS 1-iBE.i^ ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-T-r-

mcftplusfîguïa^ueritas.Videsergoquiaipfeprimus ödnouiffnnus.Pnmus,^la àutoreftomniû;Nouiirimus,no quodfinê inueniat,fed quoduniucrfa condudat.Di-KiSsevgoquodinaltaricôftituatur «bxamp;panisJncaicemdnqmtm^ quidaUudÂqua.Sedtumihidicis:QuomodoergoMekhifedech paneamp;^^^^^^ krQuidfibiuukadmixtio aquæcRauone accipe. l nmo omniu, cefiittêpôreMoyfijquidhabetC'Quiacüfitiïctpopulusludæoru, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tetiait negram

aquâinucmïenonpoffctjiuffîtdeusMoyfiut tangeret nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^/«foni^nd netra*

amp; pctta undam maxima fudit,ficut Apoftolus ait : Bibebant au nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P^tubibe ut te

pettaautê eratChtiftusiNon immobrtis petra,qux popuiu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nerbû dei

Clmftusfcqùatur.VidemYfteti«.MoYksJmçcft ptopheta:yu^a ho^ ßaendos ucïbo dei tangitpettâjôC fluit aqua, ÔCbibit P°P.^.’^ nn'dn«dpi nldeim. dos caiicêjtedundat aqua in calice,falit in uitâ aeternâ, ÔC t i p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

tiam côVecutus eft.Didkifti étgo hoc. Accipc ôd aÂiud, ntempor nbsp;nbsp;nbsp;i néiîatrones

BniftiadaXtateuocattedominusXefusueXammatuamueXecckbam,00au. . U nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rVis ad Chïiftum aptare ? nibiX gtauus. Vis

adanimam tuam^ nibiXiucundius. OkuXetur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dianum iudicat

ômniçcccato,quia deiifta deterfa (ùnt i ideo te facramens c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^amenorooter

ÆcveçcausÂdiana ç\U|ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^it,öÄutme ab ofcubs Oïis fuh

boe eft,oïcuW nnbi Cbnftus inb^at.Quav e. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v

cvcannscv^mmx^amp;vaddidif.VnancmumexinaiiivviV .^. nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;r. nbsp;nbsp;nbsp;f J .

kfcentu\xdflexeïuntte.Qux{unttftxado\eVccnnÜ3è,m i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jnz^ noft odó'

fueiuntiftiuscoïçoïVs(cneduteïn,tcnouatçyeïVvWiwÙn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iftnmniftinfé-

ïemun§aentoïütuoï\jmcunimus.Videt\uvddicatNónvótes cq v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Indu- lodn.ii

araabanr)enicçutkias,Cum exakatus,inquit,€uCïO,ömnlanabai[i^d m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* fnurd

babet.\bibonabban\\na,ubiboni ödoïes, ubimeUaïuauia,ubibuöus dvucïbjUbi e çiAxüaùSjUtçÀunraiseouUstuumpïandiutncondiatur. * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, j tr

Quôdacciçienû facramenta nibd deftt.Bt quomodo Cccvcua g^audcit de ciaiatnuboïumeçuIaûonCjamp;Cquxdicatuïaïbôtçomueïa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L,ap.Ul

t escOnfecutus.Âud\d\cèntemîanlt;Sun\T)auid,Ôlt;.dVeinVpwitub3cc m’fVtenx prxnidebatjSilxtabatuïjamp;Cnibdbbideede dicebat, Quate? Quia q^^cce^ petittotpusCbtidisUÓ eÇutietin^etetnû.Quotiens audifti ui^etimumiecu^û Viaimu^ StnonintcWcxidiCV idc qucmadmodûaptùs Vit coeleikibus Vactamentis*. Uomtnus pa îcitvne,S(.nibi\nvibi deevitduXoco paVeu^ibi me coWocauit.Supet aquâ tetectionis edù caaitn\c,anitnâmeamcôueïtitA3càuxitmcÇupet ÇemitasiubitiKjptoptet nomen Çuû, V^am5lt;iiambu\cm in medio umbtx mottis’.nô timebo ma\a,quoniam tumccû es.V it ç;itua5!tbacu\ustuus,ipiame conioXata bint.Vitp^aimpctium^bacuXuspaiVio cft.,bolt;i edatemadiuinitasGXniftijVcd etiampaXXio covpotaXis.XXXa cteauit,bxc tedemitiPatafti in cQni\)cCtu meo meniamaàuctVuscos qui ttibviXantmcAmpin^uliXi in oXeo capui lt;ncun\,Ç)CpQcu\umtuumincbïiabs 9çprxcXatûcd,Venidietp^i adaXtate,accepiVtigia-

; ttOTtGX\tibiiiactametaescoiXeftiaconSlt;cutus,Gaudet^tcXebatedemptionemnXtox\i

óèaftarefibi familiam candfdatam fpiritaliexultatione laïtatunHabcs hoctnCantic*^ canticorum.Laïtata inuocat Chriftum,paratum Habens conuiüium,quod dignuw^®' Clt;«t jefli epuladone uideatur. Ideocß att : Defcendat frater meus in hortu fuümA

Óum pomiferarum fuarumïQuae funt iftae pomiferaec'Lignum an'dum fadus eras in Alt; dam.'fèd nunc per gran'am Chrifti pomifera arbor pulIulafti.Libenter accCpit domiriö’ JefttSjÖC dignattone cœleftirefponditEeclcfiæfuae: Defcendf,inquitinhorfiinlinÊUiiigt; uindemiaui myrrham cum unguentis mejs,manducaui panem meum cum amp;nbsp;bibi uinum meß cum laóemeo.Edite,i'nquit,fratrcs mei, ÓC inebriaminiruin^^'’’'’' ui myrrham curn unguentis meis»Quae eft ifta uindemia ƒ Cognofciteuineani) SCsgno fcetis uinderaiam. Vineam, inquir, ex Äegypto tranftulifti, hoe eft, populunidei.yos eftis üinea,uos eftis uindcmia,quafi uinea planta ti,quafi uindemia frudü dediftisy demiaui myrrham cum unguentis meis,hoc eft in odorem quem accepiftis.Mandu« ui panem meum cum melle meö. Vides quod in hoe pane nulla fît amaritudo, fed o»* nis fuauitas fît i Bibi uinum meum cum ladle meo.Vides huiufmodi efle lætitiam nullius peccati fordibus polluaturf Quotienfcunqj enim bibis,remiftïonêaccipupff' catörüjÊC inebriaris in fpiritu.Vnde ÓC Apoftolus ait : Nolite inebriari uino, fed imp^a^ mini fpiritu iàndlo. Vino enim qui incbriatur,uacillat amp;nbsp;titubât: Spiritu qui inebrratuf) radicatus inChrifto eft. Et ideo præclara ebrietas, quæ fobrietatem mentis operatur-Hæcfuntquædefacramentisbreuiterpercurrimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Quemadmodûorandûfîtjôd debreuiexpofitioncorationisdominicæ. Eap.n Vnc quid fupereft,nifî oratiof Et nolite putare medio cris efle uirtutis, lot N nbsp;nbsp;nbsp;quemadmodumoretis,Âpoftolilân(ftidiccbâtaddominûIcfum:Don’iti gt;

doce nos orare,quemadmodû loannes docuit difdpulos fuos.Tuncaito^ minus orationê: Pater nofter qui es in cœliSjSandlificetur nomen tuû,Veniat regnu tuum, Fiat uoluntas tua, fîcut in cœlo, ôd in terra, Panem noftrum quotidiansda^ * hodiCjEt dimitte nobis débita noftra,fîcut amp;nbsp;nos dimittimus debitoribusnoftris,ctu nos patiarisinduciin tentationêjfed libéra nos à malo. Vides ^breuis oratio,a oinf plena uirtutûfPrimus fermo quantæ fîtgratiæ.^O homo,facie tuamnonaude^sa îum attollere,oculos tuos interramdirigcbas,amp;fubito accepiftigratiamChrifti^' tibi peecata dimiflà funr.Ex malo feruo fadlus es bonus filiusî Ideo prgfume,nodePP^,^ ratione tua,fed de Chrifti gratia. Gratia enim lâluati eftis, Apoftolus ait. Non ergo । arrogantia eft,fed fides : prædicare quod acceperis, non cfl:fuperbia,feddeuotiojt 8 attolle oculos ad pâtre,qui te per lauacrûgenuit,ad patrê qui te per filiß redcffltt)O Pater noIler.Bona praefumptio,fed moderata.Patrêdicis quafîfilius,fednolitibi’P liter aliq'uid uindicate.Solius Chrifti fpectalis eft pater,nobis omnibus in parer,quia illû folum genuit,nos creaüit. Die ergo amp;nbsp;tu per gratiam, Paternofttt* lius cftemerearis.Ecclcfîæ côtuituamp; confî'deratione teipfecômcnda.Paternolitr,q es in cœlis.Quid eft in ccelisfAudiferipturâ dicentê : Excelfus fuper omnes gt'ntes minus.Et ubiq? habes quod friper cœlos cœloru dominus fit, quafî nÔin cœlis aang^ li,quafî nô in cœlis dC dominationes.Sed in illis cœlis de quibus di(ftu eft: gloriâ dei. Cœlum eft ibi,ubi ceflâuit culpa.Cœlum eftibi,ubiflagitiaferianf.CæUi eft ibi,ubi nullû mortis eft uulnus.Pater nofter qui es in cœlis,fanófificetur nOnien Quid eft fandificetur f Quafî optemus ut fandifîcetur ille qui ait: go fanóus fum,quafî aliquid ei ex noftra precatione fandificationis accedat.^Noiy iànCtificetur in nobis,ut ad nos eius polfit fantftificatio peruenire.Pater noftorQ“’^ cœlis,fanôfificctur nomen fuum,ucniat regnû tuum^ Quafî noiî æternum fildottog ' Ipfc lefus dicit : Ego in hoc natus fum 1 amp;nbsp;tu dicis patri, Veniat regnum tuurti,fltî3 ' ueiierit cquot; Sed tune uenit regnum dei,quândo eius eftis gratiam confecutiJpfr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Regnum dei intra uos eft, Veniat regnum tuû,Fiat uoluntas tuafîcutindOêlO,^» nbsp;nbsp;•

râ.Panem noftrum quotidianû da nobis hodic*Sanguine Chriftipacificatafunt om^^’ ucl in cœlo, ucl in terra,San(flifîcatû eft cœlum, deierftus eft diabolus.

amp; homo quem ille dccepit. Fiat uöluntas tua, ÖCc.hoc eft, fît pax in terra, quema dum in cœlo. Panem noftrum quotidianß da nobis hodie. Mcmini fermonisino de facramêtis tratftarem.Dixi uobis quod ante uerba Chrifti,quod üffertiir^pä*^*-

DE s A C R. Ä M r. w I I O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*r 7

tw.uWCÂuctbidfepïompta fucrint,iatnnonpanisdicitut,fedcotpüsappellatur. Quare erso in oratione dorainica quæ poftéa fequituT,ait : Pané noftrutnfPanem quv demdixrt,fed ’nróffiop dixit,hoceft,fuperfubftantialem Nonifte panis eft^i uadn in corpus,fediUepanisukxœternç,quianimænoftr3cfubftandamfulat,ldeojjraÊceniw-«pf aidtuïXaûnusautem hüncpanemquotidianumdixit,quemGræci dicuntaduegt; Mm.QuiaGïxcidi€unt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aduenientemdiem Ergo

KtÔt QUodGïxcus,utrumcç utile wdetur.Graccus utrunœ uno fermone bgnihcauit, tatinus quoüdianum dixit.Si quonat3;qus eft panis, cur poft annum ilium ««««^ admodumGræciinOriente facereconfuerumC Accipe quondie, quod quoudie tibi profit.Sftuiuc,utquotidiemetearisacdpere.Quinonmereturquotidicac^^^^^ ïtrereturpoftannumaccipererquomodolobfanélusprofilqsfuiso ere a q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

crÄdum,ne fortealiquid uel in cordeuel in fermorre peccaftent.Ergo tu audis quod quotienfcunqjofterturlactificium,morsdomitû,refurreL lo omuu, e eua . q . îigniftcetur,Srcmiffio peccarorum-Â panem iftum uitxnon quotidi^ruaffumis. ^4 ùu\nuslrabet,medicinirequirir,Vulnus eft,quia fub peccato fumus.Med cina^eft,cœ. Itfte amp;uenerabde facramentum.Panem noftrum quotrdianum da nobis üdicfiaccipis,quondietibi Irodiecft.Sitibi hodie eftChnftus,«bi

C^omodO^Pilius meus es tu,egohodie genui te.Hodie ergo e qu nbsp;nbsp;nbsp;rr^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rom igt;

tetHeriamp;bodiélpfe eft,apoftolus Paulus ait.Sedalibiait;Noxpr3eceffit,diesau^ aVprovirrquauirNoxftefterLpr;eccffît,diesbodiernusappropmquauu,Sequn^^^^ ÄeLbldebitanoftra,ftcut2lt;nosdimittimusdebitoribusnoftris.^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.1

SCÎüo cruore deleuiiAbftulit debftumtuum,rcddr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, noftris Vi^ cruid dicas*

r^uervoUs debitanoftra^icut ôi nos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^-^^fois ,bene co’nuenit ut dimittat

Armmo, ftc amp;nbsp;tu drmvtte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne patiaris indud nos

àdvôa udua donauk, tueri, 8lt; cuRo Aire uos aduertum diabo\Uduergt; tes inÇiàus,uinonuobis oX^repatinimicus qui cuXpam senerarc coniueutt^ ed qui àeo(ecô'miun,àiaVgt;o\umnontimct.Sienimdeusprônobis,quisconwanosap ic § VàuSjôC^WaàiecuXiSjôtùuùCjSCÎemçeïj^lnomniatecuVaiccuvoïUïnjÂmen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,.

(^orkódo panis Cbrifti lit uera car o, amp;C uerus fanguis .Et quar e lub aliéna fp ecie piatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e ^'ri

Cjuodinomnibuslacramentisfttrrvjfteriumtrinitatis connexum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'■ *

\bioraredebéamus,amp;(. quid lit orareoft.io claulo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GapA

Gnar e leer été p qrius ôrandum ftt quàm cum uo cfter atione .Et quar c uir i in omtu o nbsp;nbsp;n

Qraredtbeant,5lt;nonmu\ievcs.Et quidfttleuarcpurasmanus^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CapA’H

. tionisexpqfttione, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..... nbsp;nbsp;- Dtvi

444 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;........

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tis Liber fextus.

Quomodo panis Chrifti fît uera caro,ô^ uerus fanguis.Et quare fub aliéna fpc^'e accipiatur,

uerus eft dei filius dominitsJÄbfter lefus Chriftus, non quemadmo dum homines per grariam,fed ^à'fî filius ex fubftantia patris : ira uer^ dixit, qU^'accipimus, SCuerus eius fanguis quem potamus.Sed forte' dicas, quod dixerunt tune tempon's etiafflo feipuli Chrifti audientes dicentem:Nifî quis manducaueritcarnéinf^» _________ôf biberitfànguinem meum,nonmancbitinme,nechabebituitàni3t’' ternam. Forte dicas : Quomodo uera f Qui fimilitudinem uideo, non uideo fangu®^ ueritatem.Primo omnium dixi tibi defermone Chrifti,qui operatur utpoftîtmiitarcô: conuertere genera inftituta naturæ.Deinde ubinon tulerunt fermonem Chrifti diiopj* li eius,fcd audientes quod carnem fuam dater manducare,5C iànguinemfuum daretbP bendum, recedebant : iblus tarnen Petrus dixit: Verba uitac acternæ habes,amp;egoate iWfw 9*^0 tecedamf Neigitur plures hoc dicerenr,ueîuti quidam eifet horror cruons,fed®a neret gratia redemptionis : ideo in fîmilitudine quidem accipis facramentum, fe^w^ nature gratis uïrrutemcçconfequeris.Ego fum,inquit,panis uiuus quidecœlo deieeii' di.Sed caro no defeendit e' cœlo,hoc cft,carnemin terris afiumpfîtcxVirginc.Ql^jn® itüfM do ergo defeendit panis è cœlo,amp; panis uiuusf Quia idem dominus nofter lefus

ftus confors eft fiC diuinitatis amp;corporis: amp;nbsp;tu qui accipis eius earnem,diuinæeiusfub*

Rgo accepifti de iacramcntis,pleniffime' cognouifti omnia, quod bapti^-E tus es ia nomine trinitatis.In omnibus quæ eginius, feruatum eß trinitatis.Vbiçppater amp;filius fiCipiritus fandîus, unaoperatio,unafano*“' catio,etfi quædâ ucluttfpécialia effe uideanfur.QuomoxJö.‘'D'cus quiteunxit,ô^iign^' uit te dominus,Só pofuit ipiritum fancftumin corde tuo. Accepiftiergo fpiritufflj^“^ in corde tuo.Äccipe aliud,quia quemadmodum fpiritus fancftus in corde, ita etiaCW' ftus in corde.Qpomodo^ Habes h oc in Canticis canticorS Chriftum dicentéad

Clt;«t,8 ßatTi ; Pone rne freut figrtäculQ in corde tuo, ficut fignaculö in brachijs tuis. te deus, fignauit te Chriftus. Quomodo f Quia crucis ipfius fignatus es forma,ad“ * _ paftiöne,accepiftifignaculüadillius fimilitudine,utadtpftus forma refurgas,ip'î^^ vas figura,qui peccato crucifixus eft,amp;deo uiuit: Ettuushomouetusin fontêderncr-' fus,peccato crucifixuseft,fed deo refurrexit.Dcindehabes alibi fpccialc,quodteUO^ uerit deus,in baptifmate aSt quafi fpccialtter crucifi'geris Chrifto.Deinde quafi

. -literquandoaccipisfpiriralefignaculö,uidediftincftionêperfonaruefle,fedconnexuffl omne myfteriô trinftatis.Deinde quid Apoftolus tibi dixit,ut lecftum eft nudiuflefo^^^' Diuifionesaûtgratiarufunt,idem aûtfpiritus.Diuifiones myfterioröfunt,idemaSïdo' minus.DiUifiones opérationû funr,idem aût deus,qui opérât omnia in omnibus.•0®-’ nia,inquit,operat deus.Sed ÔC de fpiritu dei leeftû eft: Vnus atep idem fpiritus, diuidcn® fingulis prout uul t. Audi feripturâ dicenté quia diuidit fpiritus pro uolûtate fua, no pr® oblCquio.Ergo diuidit uobis fpiritus gratiâ prout uul t,nôproutiubet.Etmaximeqiiia fpirituS dei,fpiritus Chrifti eft.Etillud tenete,ipfum efl'e fpiritum fanôfum,ipfumïpir‘f^ dei,ipfum fpiritûChrifti,ipfum ipiritum paracletum. Arriani putantiederogarefin^ fpïritui fi dicant iîlum fpiritum paraclctû.Quid eft paracletus fiifi confolatorf

de pâtre letftum fit,quia ipfe eft deus confolationis* Vides ergo quia in eo detQga*^quot; dumpurantfpiritui fanlt;fto,in quo partis aeternipoteftas pioprædicaturaffedu.

Vbi orare debeamus,8C quid fit orate oftio claufoj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Çap-fi*

• N nbsp;nbsp;nbsp;bi orare debeamùs, non eft mediocre, nec mediocris quæftio. Ait Apofl^

Habesbocamp;ahbi'.AmbulapopulemeuSjSóintrainrece nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ AnPuanacUoaute

donecttanfeatira domini.Hoclocutus eft dominus per prop le nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quid

dixiv.Tuautë cum oras,intra in cubiculum tuuna,^ clau o o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ras 'Vtina

cuuociteratione. ^s.uci nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nutas efte clamote,fedrogas uoee mode^

, çr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’XXSiutteflkçotfuaudftctCLui«S^

t*ad.CL™ütinfi\aioovaqfidcdrf«qamp;conf««q;d=uataumoicovdlsamp;im^^ amp;nbsp;otaüonê tuâantè ille audiat,^ tuo ore fondât.Br go uidea.mus. V o o au inomniloco.Quarationeuiros dixit V ticç cômunis oratio eft Ôe mulicribus ÔC uiris. Quodnómuenio,niftfortefanlt;ftus /Kpoftolusideouiros dixit,nernu leresu '^’^P amp;émaleintelligerctinomniloeo,amp;lt;.inciperentubicç clamare,quasinecc c riôpoftumus.Voloaûtuiros,hoceft,quipoffintferuarepracceptu,oraremomni oco, ieuâtes puras manus.Quid eftleuâtes puras manust’lgt;lôc^id debes i^oratione ua eux eèdmgenttb.àemôftrarelt;llluàquidêftgnûuirtutis eft,nô pudoris.Bfttattie quorno o pofîisorare,neefvguïâdembftïes,fedaÔusioosleues.Siois oi^erari or^ionetua, eua puras manus per innocêtiâ.Bcua eas no qtidie ,femelleuaft.i,nó opus eft. ut item nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

\oloaûtinomnilocouirosorarc,leuâtespurasmanusjlneira SCdifceptation^ 1 v ueriusXra,inquit,pcrditetiamtapientes.\deo câomnitêpore,quantôneripote t, art- Prow.i«i,wgt; ftianusuiriracundiamdebeattemperare,maximequandoadorationeaccedttjneper.- xU7lt;i turbctanimûfuumindignatio,ne iræ quidam for or impediat oratione loam ma^s pia cidoaccedepcS.ore.Quidcnimiratccrisc’ Serous pcccaoit.'Poaccedis ad orationeroj uttuatibide\i£iadoncntur,bCa\qindignarist; Vloeeft. ergo tine ira.

B)einordinatadiVccptatione orantium,0lt;. quod mutier es non in orrramentis orare debeant,be deinetroatione orationis,eiuscp medio ac fine,cum iterata^ miniexorationisexpofitione.

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N tie de ditceptatione uideamus .Ptexumqa riegqciator ucnit ad oratione,aut

v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RmbxAo.q. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p

auarusde pecufiiacogi’tat,alter delucro,alterde honore, alterde cupidiütétè^püfH quod cum deus poffît audtre.Etideo quando oras.dim’nahumanis praeferre tcconut^ r.Tim. 2 rilt.Similiter mulicres,inquit,tiolo orare nó tadantes (e i'n ornamentis,necpin marga «.Pff.j rifiSjäit apoftolusPaulus.Sed óé apoftolus Petrus : Mulieris, inquit,gratiaplurimüua'

Iet ut uin eius conuertatur affedus per uxoris fuac bonam conucrfationê, ói'incredulw fé cóuercsc ad gratia Chrifti. Hoe ualct mulieris grauitas,ÓC pudfcitia,S^ e/usbonacon^ uerfatio.ut uirüfuum uocet ad fidem 5C dcootionê,quod prudentis uirifermofrequeir ter opcratur.Ergo mulier,inqoit,non in ornatu capillorû,nô in tortis crinibus ornamê' tum fuöhabcat: fed örationc,amp; corde puro, ubi eftabfconditus cordis homo, quifon^ per eft apud deum locuples. Habes ergo in quo fis diues, ih quo diuitiæ tuxpudictósf funt amp;nbsp;caftïtatis infulæ,fides,deuotiö,0!^ mifericordia.Hi funt thefauriiuftitig,ficutPro pheta mcmorauit.Deinde tinde debeas incipere^Dic rriihi,fi uelis hominem rogare, Si ficincipias.'Damihfiecceillud quod ate pcto:flon'nc arrogaris oidetur oratioÆtidco inchoari oratio debet à dei laude, utroges omnipotente dcum, cui pofiïbilia funtoWquot; nia,qui habet uoluntatem prçftandi.Sequiturobfecratio,ficut Apoftolus docuitdiets: i.Tim.z Oblccro ergo primum fieri obfecrationes,gratiarum aóioncs. Prima ergo oratio lau^ dem debet habere dei.Secunda fupplicationcm.Tertia poftulationem. Quartagrattagt; rufn àdfiOnê.Non debes quafi famelicus ad cibum de cibo incipere, fcdanteàlaudibuî defiVndeôforatorcsiftiiaprenteshanchabcnt difeiplinâ: utiudicêfautorem fibiptf' fîentjincipiunt à laudibus eius. Ut beneuolum fibi faciant cognitorê. Deindepaulatim incipit rogare iudicem,ut patienter dignetür audrre. Audet SiC tertio pofiulationêfuaffl dcpromere,quid perat exprf mere. Quarto quomodo coepit à laudibus dei, fie debetin dei laude definere.Habes hoc in oratione dominfea : Pater nofter qui csincoelis.Lauî deisquod pater prtedicatur,in eo pietatis gloria.Laus defiquiain cceh'shabftatôiintef' ris.Pater nofter qui es in cœlis,iànlt;ftiflcetur nomen tuû: id eft,ut fandificet feruosfuos. Nomen enim illius fancftificatur in nobis,quâftdO praedicantur homines Chriftfanf.b^ go optantis cft, Sancftificetur nomentUurn.Vcniatregnûtuum,PoftuIatiouttnnöb« fit regnum Chnfti.Si deus in nobis régnât, locum habere aduerfarius non poteft. tW' pa non regnaf,pcccatum rio régnât,led régnât uirtus,regnat pudicitia,rcgn3tdeuoiio» Deinde,Fiat uoluntas tua, fîcut in cœlo,amp; in terra : Panem noftrum quotidian« dano bis hodic.Hæc poftulatiO maxima eft eorum quæ poftulantur.Et dimitte, inquit,no 1 débita noftra,ficut âf nos dimittimus debitoribus noftris.Ideo quotidieaccipe, «tq«^ tidiedebito tuo indulgentiam petas.Et ne patiaris nds induci in tentationem, fw ' ' ra nos a' malo. Quid fequitur C Audi quid dicat facerdôs.Per dominumnofttuin e Chriftû,in quo tibi eft,cum quo tibi eft honor,laus,gloria,magnificentia,poteftascu fpiritu fanclo à fecülis,Ôô nunc amp;nbsp;fempcr,amp; in omnia fecula fcculorumj Amen. Any » Pfalmorum Dauid licet Unus libellus litj habens eas uirtutes orationis quas fupradixi' rftuS : tarnen plerumc^ St in uno Pfalmo omnes iftæ orationis partesinuenluntur, qiw* modo in oclauo pfalmo inuenimus.Denicp fic coepit ; Domine dominus nofter, quan* admirabileeft nomen tuum in uniuerfa terra. Oratio ergo prima. Deinde obfeenno* Quöniam uidebo cœlos opera digitorUm tuorum,hoc eft,ccelosuidcbo,IunamÄnt Ias,quaS tu fuhdafti.Vtiqj non cœlum dicit uidebo,fed uidebo cœlos, in quibusin^ albefcere gratia SCijplendor cœlcftis.Hosfibiccfelos tunc promittebatpropbeudart, qui cctleftem gratiam à domino mererentur.Lunam SCftellas quas tufundaftfilnnaw ecclcfiam,ftellas cœleftis gratie rcfurgêtes.Dcindeuidepoftulationê eius. Quid en mó q? meminifti eius faut filius hominis qûia ùifitas cum f Minorafti eum paulominu ab angeîis,gloria S^ honore coronafti enm,amp; conftituifti eum fuper opera manu« nia* fum.Etalia gratiarum adîio : Omnia fubfecifti fub pedibus éius,ouei,amp;bot’^®y”'y®^* fas,infuper S^pèCOracampi, Sfc.Docuimusprocaptunoftro forfitanquod didicimuSjUt potuimus,exprefljmus.San(ftitas ergo ueffra inftitutis facerdotali^si^ formâta,Iaboret tencre quod accepit à deo : amp;nbsp;oblatio ficUt hoftiapura,ôiinuobis e per fuum fignaeuf urftf ecôgnofcat,ut 8^ ipfi ad gratia'm ÔC ad praémia uirtutu petue11 poffjtiSjPcr dominum noftrum lefum Chriftum,cui eft gloria,horiof^Ianijp^tpeWt îecuh's nunc femper,8C in omnia fecula feculorum, Araert. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ç jjj

De caufisauthotemmoucntibusut confaccrdotes atcç conferuosfuos deuitapcrfeâa commonere,aclaborempropofitioperisfufciperccurauerit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap.i

dcfideratilaboriSjamp;cohortatione auditoruirijfacerdotabs pracro aatiuç, amp;nbsp;disnitatis prxmonftratione, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.r.

Quodidcirco commendationem facerdotaUs dignitatis author prçniiferit,ut o tctnihileffeinhocfeculoexceUentiusfacerdotibus,nihd fubhmius epifcopisrep -riiijfic tarnen, ft nomen congruat adioni» ÔC aöio reipondeat nomini. Qiwd($ i nihil epifeopo excellentius eft,ita nihil miferabilius fit ft epifcopus de fanda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

tiditetut,8lt;ftfacerdos in crimineteneatur.Quodprçterea quato prç cçteris gra cpifcopalisRltioreft,tantofipcrnegligcntiarndelabatur,ruinagrauiorftt._Cap.m

De fpecialidepiâione formula ab cpifeopis amp;nbsp;facerdotibus luxta apoftohea reçi am ohferuandaejcumpukhraacfuccinôaeiufdemregulæexpo itione.

Dedeteftationeepifeopoium facetdoulcmhonoiemdiflamannum qu.G.ezl«bl-fconis{eaamesfentemiam,gtadumfacetdoulemamp;:evircopal£mdigmtatei^peca D:amp;;:X~n..adqupdeificuso,do«^^^^^^^

ptolapftfuntfacerdoteSjCumacrieorundemrcprehen lone. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n-ta fnnt

BedauBonetafasUbeHipeibreucm epUogum eotum quae .n .pfo demonfttata lunq ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;notadonemfacctdotumquosaulhoenouitUbiinft e Iter etra uros, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. p i

«^;ŒS:VeèüntaStrneam,5lt;egoueniens giffeitt earn ■. non iairt bciotus auditor cottatam ftbi diurnt tu“quot;'™ llratiamfuia tantumufibus refetuabit fed

pracrogando,fecuru^ poVMebit. u

ÔC plurimis xdiftcadonis exhibcat ftuöum t ÔC lie u

iboïpomisrcfertanoninftuöuofepYobatuïoc^paxeter a i ùwiqcüm ètpetïeipfamfuispómis ornatur, ÔC omnis qui ex ca ftuctumperceper , gitiatùr,beatonOsetiam ApóftóVoadh3eceldeminuitantcibio\itcquxïCYequ.x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;philip.i

wnt,fed quataXionim.BtahbiiNonquxro quod mihi utile efts fed ^odmu niftantidciïconösquibusinuerbisdiuinis crédita eft difpcnfatió,oC qui gteg ftialendutnnutrienàùmqfufcepimUs,non. fine ingentis pcricuXinoxanos tre nbsp;nbsp;us e--

uahiros,ftnonfccuridiimhunctnodumuiuamus,autctiamfi tnirtirne prx iccmuse '' Vcetadhaccprxdicandanosretardetuitxhuiusitnprobitas,inuitatnostamepraccep i

I nettftitas.fttuxiarnrnihieftftminirnè pr^jtdicaUerOjamp;Cfifufcepturntnciaurum tnm-\ nbsp;nbsp;taddoftu«\,ideft,in meo corde diu occu\uero,2lt;\ucernam diuiniucrbt cornprenam

\ ftibTOodiorctentaueró,2lt;nonfupeï candelabrumpropofitarri,cunlt;ftorumócu iSma^ \ nd«ftauero,Ç)Cclauftrabumanacimperiti^per clauesillasrcgniccelorurrtqiiasinocato nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

\ nbsp;nbsp;Yetto apQftolocunö;ifufccpimusfacerdotes,minimereferauero,utaüdire.pern^c me-

\ nbsp;nbsp;iearptolino\a%niexmodulo’.’E.ugefetùebàncamp;Cftdelisqutainpaücàruiftinde\ts,iu- taa

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fureibx.to.q.

pramulta tccoftftituam: intrain gaudi'um dominitui. Vnde ucrensijs incfcpan’öW^ busödfupplicijs fubdi,tïmorepoenæperculfus,amôre fratcrno inuitatus, non i'am ad fubditum loquor uulgus,quos iugiter monere confueut/ed ad ipfos iam uulgi mea uerba conuerto : amp;nbsp;meis conferuis uelut obediens feruus,id eft,epifcop^5w cerdo«bus,antiftes pontificibus,auda(fler prædicare faluris communia non rçtardabo, Nec prærogatiuâ mihimet fcientiæ,fi hæc meis confacerdotibus cliaritatis intuitupr^' rogem, uendicabo, aut uitæ peifetflas mc effe fatcor, cum de uita perfecîlaaliosmon^o, fedpotius cum hæc ad illos loquiaudeOjfimul cum illis quæloquor audiam.

laborisjamp;^ cohortatione auditorum^ facerdotalistj rogatiuæamp; dignitatis præmonftratione; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caph

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ggrediar iam diuina ope fufFultus, facultate qua ualeOj 8^ eorum precibus

A adiutusj*ad quos noftetrefpicit fermo,defîderatûcarpamiter,ô^ ingren^*^, quafi coniacerdotum pofitus,ipfos alloqüor facerdotes. Audite me beatil mi patres,amp; fi dignum ducitiSjfandliffimi fratres.Äudite mc ftirps Leuitica,germen la^ cerdotale,propago ianóificata,duces teamp;ores gregis Chrifti. Audite merogant^ uos pariter amp;nbsp;timentem,ÖC commodis 0^ commonitionibus folito confulentem,ÄliO' norem cpifcopatus demonftrare uolentem, ut cum honoris uobis prærogatiua ftremus,meritaetiamcógruarequiramus,necfallipoflïmusinopere,quicognoicini ueritatem.Dignum eft enim ut dignifas facerdotalis prius nofcatur à nobis,fie dem' de feruetur à nobis,ut Pfalmographi fententia queat repelli à nobis: Homo cum nore eiret,non intellexit, comparatus eft iumentis infipientibus, amp;nbsp;fimilisfaäuseiy ' lis. Honor igitur fratres QC fublimitas epifcopalis nullis poterit comparationibus a æ' quari.Si regum fulgori compares, ÔC principum diademati, longé eritinferius quam plumbi metallumadaurifulgorcm compares : quippe cum uideas regum collaöcprm' cipum fummitti genibus facerdotum ÖC exofculatis eorum dexteris, orationibuseot credent fecommuniri. Quid iam deplebeiadixerimmultitudine,cuinonfolum ri à domino mcruit,fed ut cam quo(^ iure tueatur patrio,præceptis imperatSefttua ' gelicis f Sic certc à domino ad beatum Petrum dicitur : Petre amas me ( Et i domine quia amo te.Et cum tertio fuiftet interrogatus, SC trina rcfponfione fiiinet u fecutus,rcpetirum eft à domino tertio : Pafee oues meas. Qtias oues, quem gr^g nonfolum tune beatusfufcepitPctrus,fed amp;nobifeumeasfufcepit,ô^cumilloeasni ftifeepimus omnes. Vnderegendæ facerdotibus contraduntur, merito fubdi dicuntur,quia Euangelico corufeante mandate uidemus nihilominus xum:Non eft diicipulusfupcrmagiftrum,nec feruusfuper dominum fuum,fedm difeipulo ut fit ficut magifter eius,à feruo ficut dominus eius.

Quôdidcirco commendationem facerdotalis dignitatis author præmifentj'^^ oftenderct nihil efle in hoc feculo excellentius facerdotibus, nihil fublimiuse^ pifeopis reperiri,fic tamen,fi nomen congruat a(ftioni,ÔC aeftio rcfpondeat no^ mini.Quodt^ficut nihil epifeopo excellentius eft, ira nihil miferabilius fit fif' pifeopusde fantftauita pcriclitetur, ô^fi facerdosin crimine teneatur. prætcrea quanto præ cæteris gradus epifcopalis altior eft,tanto fi per negligee tiamdclabatur,ruinagrauiorfif4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Ji,c uerô cunefta, fratres,ideo nos præmififtè debetis cognofeere,ut ol H nbsp;nbsp;nbsp;deremus nihil cflein hoc feculo excellentius facerdotibus, nihilfublimw

epifeopis reperiri, ut cum dignitatem cpifcbpatus epifeoporum oeuhs C' monftramus, ôé dignenofeamus quid fumus, ÔC quod fumus profeHione,aôionepo_ tius quàm nominedemonftrcmus,utnomen congruataéîioni, atfîio refpondeat noi ni,ne lit nomen inane ÔC crimen immanc.Ne fît honor fublimis,ô^ uita deformi^t^^ deifica profe(fîo,amp;illicita aéîio.Ne fîtreligiofus amicftus,amp; irreligiofusprouectus. fit gradus excelfus,8C deformis cxccffus.Ne habeatur in ecclefîa cathedra fublirntor, confeientia facerdotis reperiatur humihor4Nelocutionem fîmulemuscolumbinam, mentemhabcamus caninam.Neprofcftionem monftremus ouinam, ferocitii^ beamus lupinam.Ne digne nobis per Prophetam reipondeatur àdomino:Populus ' labijs mc honorât,cor autem eorum longe eft â me. Ergo fratres ficutfenatoreiïi nbsp;J

tftysotttat,ficutagïiculturatufticum,ficut batbatutnarma, licut nautam iiauigationis pcritia, amp;nbsp;fingulos quofcp opificcs opcris fui qualitas ipfos demonftrat author es, fic e* pifcoputn ftó aliud nifi epifcopalis opera defignat : ut exbono opere tnagis quain progt; fe(rioncnofcatur,plus meritis elfe epifcópus,quam quo d nomine uocitetur. quia lictit nMeffediximusepifcopo excellentius, fic nihil eft mifcrabiliüs fidefanöa uita epu fcopuspericlitetur,fifacerdosincrimineteneatur.Etutleuius cft de plano corruerc, ic gtauius eft quidefublimi ceciderit dignitate : quia ruina qux de alto elt, grauiori ca u colliditur.Honoï quidem epifcopalis coram hominibus prat cl ar us eft, fed h ruinam lu ftincat,dolor magnus eft.Nam quanto prac cacteris gradus epifcopalis alnor ^,tanto h per negligentiam delabatur,ruina grauior eft.Magna fubhmitas magnam debet a egt; te cautelam.Honor grandis grandioridcbetfolicitudinc circunuallart. Cm p «sae --tut,ah co plus exigitur, licut fcriptum cft : Quia optimis permixta funt pefbma. nbsp;nbsp;a ƒ

WççhominibusEtlicet omniumhominum opera deus in fuo examrnetrudicro plus tarnen ah eo exigitur cui plus cómittitur. Ampliores enim pœnasluit cui num ttgendotumpopulorumfueritcuracommifta.

Ä«meWemcnrimm.SubiunKju8iqu«cp.fcopatumdcfidcialt;,bonumopus dcfidmuhoc cft,Si epifeopus tffe defideras,magnum cft quod nusbon»ftmuiamvkaaift.Nam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itid., .

^e;SÂ”S3Î-cuipac.n.pr hit,tcatusadpoenam,poenaperduciiufqueadmortem.Ecceadquiduoluiturdignitas «çiftopalisEtpoftpîmlulumaiv.Vniusuxorisuirû.Siadfuperftciern tantumhteræie-* ibdent fpiciamus,prohibet digamum epifeopum ordinari. nbsp;uero^ a tiore fen tun n *

dimus,inhibet epilcopum duasufurpare eccleftas.Et ft adhuc introt us pr petlcrutctis,monctnepoftcatholicum dogma,fenfuminueniaturcpi copus a et hxïcticutn,fedChtiftianam tantumorthodoxam ÔCca^ofteam 1 la octet .^tn,u uniustantummodouxorisÔC catftolicx eccleftacuit epifeopusuocitetur. Sequitur inde,bCainSobriuin,hoc eft,nonuino tantum,fed amp;uitqsparcun^utnccuino amplius inàulgeatquàmoporteat,ÔC mente fempet fobrius inueniatur.ttadiunxitfequentia dicens'.Vrudentem.Prudentiam quippenon mundialem^^de quadicititur quod u-titia fit apud deum ’. fed ptudentiam fpitital e m, id cft, qux 54 op et e cir cumfp e eta ft , uerhopcïita,ut fit aftutus tient fcrpensjôCftmplexftcutcolumba.Etdenuotntert. natum.Quod ft iuxtafenfnmlitetx tantum r efpiciamns, non aliud facet dotes ftuara a* tniiftum qu'Xïitnus clatiotem.V etbi gcatia'.Caftotinas quaerimus oCfériésuenw. ,.tt leftintet epifcoposctediteftealtiorem,quiuefteminductitclatioYem.Sedianctus f poftolus talitet feintchiginon nuit,quia non camc epifeopum,fed mente docet ehe ót natum,utillc facetdos placent deo,qui animant habuetit compofttam deo, Etpoft nacc addiditdAofpitalemN thumanitatis intuitu hofpitio t e cipiat nonhab entes hofptttum, bCcgenumftnetc€ioinducatindomumfuam,ncc foins deuotetdonaChtifti ^tacfthonitasChtifti.Etnthtlatcm datotem diligatChtiftns,ftnemurmure eöttibue*

1 batpaupttibnsChtifti.Scqnitut deinde Slt;ait'.blocibilcm,ideft,ftcpollcatepif^pus fapientia,utnonfolumctcditnmftbipopnlnmfnfftcicntet doceat,netnmetiarttc^^cnn'

V óaxuxnqnéathatteftnmcontradidlioncsdeatholieaïcpcllcïc tcclefta,ncfna impe^fU'^

f.DIVI AMBROS II r

, imperitos mmimé doceaf, 8i huiufinodi cafu pratuentus eueftiat illi quód fenptumeß' Mdtth. 15 Cæco cæcus ducatum præbens ambo in foueam cadunt. Qui uero talem fe ut diximus efle ignorât,facerdoiium minime appetar, nee locum altcrius ufurpare præfumat: prï' fertim illius qui fulgore fuae fapienriæ populorn poteft co-rdaluftrare. Subiunxit aû: Non uinolentum, hoc eft, non multo uino deditum, ut fic credatur Si uideatur cpifeo^ pus:utrum biberit an n5,ignoretur:ne poft largam potionem uini,mulierum dcleóetiit illecebra,nec per uinum,(icutait Apoftolus, omnis nutriatur luxuries. Demum fubft' t,Tim,j qu’tur dicens : Non percuflbrem,fed modeftum,id eft,manus improbas ad cædemnô habcat,amp;fufpicionibusprauisminime percutiat confeientias aliorS,nedunrpetulanJ inuenirurad cædem,athlefa magisquam epifeopus iudicetur. Sed magis ediuerfoab altjsillataspatiêterfcratiniuriaSjUtmenttsmodeftiamcundishominibus tranquillan* Ibidem (iemoniiret,amp;firmam patientiam cuneftis oftendat.Iterum addidit dicens : Non litigi® fum,id eft,no linguam ad conuitiû relaxet epifeopus,ne per eandem linguam per quam laudes relert deo,amp; diuina libat iacrificia, litium uenena proférât, quia no dccet deort epifeopi benedieftionem fimul Si malcdiótionê egredi,neper candem linguam per qua deus laudatur,homo maledicatur : quia non p oteft de uno fonte dulcem Siamarâ prO' ducere aquam.Deinceps fubfecutus eft dicens : Non cupidum,id eft,no furpis lucrifO pidum,nelucricupiditateepifcopus tcneaturobnoxius,SCnutriatauaritiam,quæeftra

dix omnium malorum.Qui ftipendijs tantum contentus ecclcfiaefuae,penitus non am' biat quæ intclligit efl'e luperflua,fed de ipfa potius paupertate ecclefiæ fuæ libenter im' pertiatpaupcribus Chrifti,ficut fcriptum eft:Hilarem datoremdiligitdeus.EteonnC' xuit fubfequenria dicens: Domui fuae bene præefle,filios habentemfubditos,cumom' ni caftitatc.Domui fuae bene præeflè poteft,qui corporis fui feruauerit caftitatem. Do-mui,inquit,hoc eft corpori fuo imperiofo iuredominctur,ne fubdaturipfecorporifuo, Si in defiderioluxuriæ deditus,in praecipitium demergatur,fed potius filiosfuosfuoca ftitatis exemplo ad pudicitiae régula doceat.Namfi quis domui fug praceffe ncfciat,quo modo ecclefiæ dei diligentiam adhibebitf Hoc eft enim de quo fupcrius diximus : cordis fui domum excolere non ualef,quomodo plurimorû adhibebit diligentiamf'bt qui peccati trabem de fuonon poteft eruere oculo, quomodo ex altcrius oculo potent ampurarcfeftucamc'ltem fequitur,0lt;f ait : Non neophytum,hoc eft,quinuperadlwt^ ex genrilitatc aduenit,aut certe ex militia leculari ad clcricatus eft officium foeiatus-Hi ergo non tarn paffim facerdotalem arripiantgradum,neelati infuperbiam,iniudicut‘’’ incidant,amp; in laqucQ diaboli : quia quod longo tempore minime' difeunt, inparuotem pore feruare non poffunuEt concludens regulam Si epifcopalem formam, adextrtnm intulit diccns:Oportet autem Si ilium teftimonium bonum habere ab ijs qui forts »un • id eû,hæreticis Si fchifmaticis,qui extra fanôam ecclefiam catholicam côuenticuhlmi profana præficiunt, quos ramen teftes Apoftolus Si teftimonium dicitdebcrc bonum habere de Immaculata uita,SC fandta epifeopi conuerfatione,ne forte accipiant ùiimtc»

De deteftatione epifeoporum facerdotalem honorem difiàmantiuïWjqui^J*^ 2i Si Simonis fetftantes fententiam, gradum facerdotalem Si epifcopalem dignitatem pecunrjs comparare non ucrentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap«^

Is ita prælibatis,ut reor,in hoc opere uelut à grandi feenorenos perlenfinuJ® H libcratos,cumnó noftracontra cpifeopos, fed fanifti Apoftolioppofm*’’''® teftimonia, ne uelut uulgaribus fabulis noftrum irriderent opus. Cum uero authoritas nobis per lingula fantfti arriferit apoftoli Pauli, ipfum potiusapoftolûuau-fint ^nos rcprchcndant.Et licet iam coartet nos libelli huius prolixitas,0^ tempus no® urgcatutad fine huius open's ueniamus: folicitudo tarnen fraterninos retardât amons, illorû praccipuc facerdotum qui mentis tepore hebetati,facerdotalem diffamant hçno rem,ô?quinouamprodigaliter regulamac tempeftatem pepehffedeflennn’jamp;^CieZi fe(ftantcsamp; Simonis fententiam, iantfti epifeopatus gratiam pecunrjs coemerunt,nf' quaquam timcntes,cum honoréfacerdotalem pecunijs cmerent,a beato Petro apW'O lo fe cum Simone fuifle damnatos,ficut ait : Pecunia tua tecum fit in perditionem, q^’ donû fanefti fpiriius te credidifti pecunijs comparare.Et lepram cum Giezi àlànlt;î^ow'

LIBER DB DIGNVTA.TE âACERDOTALÎ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;4^1

rcepiffefeaedantHelifæo^quigradumfacerdoukmœftimantpecunxjs^ bus cumifta dixerimus, fufficere debuit fuam coparando nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

.ualidioribus morbis capitcuitiatOjïeliquumncceffç eft morbo oeftifero frater-morbiktaUter irrigari,ita ÔC ij qui caput uidentur effe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„f-“ nund

numuitiantcorpulutnihilextotiuscorporiscopagemfauciaapoffn^ nçgUgentiumfacerdotûuitiofitatis mortale infeeerituirusjt a fimquos no mérita fed pecuniae ad epifcopatus ordrncproucx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;♦ g P P

amp;indodum,quitalembbiafciueruntfacerdot-e:quosbpctcun^^^^^^ cos prxfeceritfacerdotesjrefpondentmox ôd dreunt. A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confeaui meruif-

C ' * a M'Oquot;* Vif^dip errifeoDUS notle^em.^nde melius e^mihiautG fcm;quM(immmedcd,flem.hodieepifcopus non det«ccllo,nuehete4tantumamp;eetdotmmpeMe«^A VMauv.quosnmenfoMos.f.uiao,veceptun™e.l K!s,tmfecrodueonos,amp;a«.pio!.uro.Namamp;de

quApmfligate conftdo.bcce K auru nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„aaiepifeopus caraaliter epifeopa

lumMansa«epiNcmpehoeeftqiwddoleQqa» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

lewNan, pmpter peeumas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X copavafti.Sd cómetdum mifetabi,

mp«dmonçam»donafanai(puiiusgtauxpiec^^^^^ eorurrt r.'e?^K”coX^mia mifetadudignus es,^^

damarn K dieu.af.Dignus es amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''‘fö^Xopulum dieens “paae uobis.Oeuta

es,d«P,onuncmen™ epdeopus hurnfmodiad^ qoid™camabbusuidetmguabep.feopusmgt;Rnu^^^^^^^^^^^^^^^^

p.ofastuagnusPeTpecuniagt;uaequiBuitmdeb.wormm,.j-...;.v™™--— bomine.Caro fuVeepit dignitatcm)2lt; anima perdait rone . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dnminatur oeort

lis,8CanimafeïU«damoniiCarnifaceidotium copaüam , an nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HUttlj.i«

pauawr? /\ut quam dabrt homo comuiatronemordinareuquod naremr eprfeopus, aurumfuu^ quod perd tont®

acccvu,vecumafmv.amp;C quod nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noftrum, quia ÔC ego epifeopus

fum^ôC cutnepifcopoloQUOïaDic eraomibip^ubfpenbr nbsp;nbsp;nbsp;p nbsp;nbsp;P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

niara,quidacceprftic’Gratiamcpifcopalem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^X^^atuv

I nbsp;nbsp;nbsp;taliuocabuXonuncupaturfRefpondet'.Gurinquts. Vtreor,proe q nbsp;nbsp;g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

‘ nbsp;nbsp;nbsp;ideogratiauoeitatur Brgofigtogratlsdatur,êeautonoxftrmatur.atecur gratta pe

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;epifeopusfuiffem ordinatus,(ipeçunias no dediffcm.Brgo utappare exte po to

\ nbsp;nbsp;nbsp;tuis,gmiarrteumordinarertsnófufcepifti,quiagratuttoearnnomerutfttBttde^^^

\ nbsp;nbsp;nbsp;figtomrtóaeeepifb,quorrrodoèpifeopusefbcipotutAt^NarnóCaddtfetpu\osto

\ nbsp;nbsp;nbsp;dere gratiamïNarrr ut utdeo,aurû dans per didifb,00 gtattam ftoam no acqutVtfkt A4a

buetamerrfemeXadqciensfratrêperqutro epifcopûjae qutddeapprobamenttsuer^^ eisrtosprxtermiVtffeuideamur.Quisdatfratereptfcopa\emgrattam^deus,anbomö.

\ nbsp;nbsp;kefpondestinedubto-.deus,fedtamenperbominemdatdeus,bomormpomtmataus,

\ nbsp;nbsp;nbsp;dcusXargitur gratiam.Sacerdos rmponttfuppUcem dexter^^ deusbenedtett potenti

dextcrabpifcopus initiât prdine^bC detts tribuit dtgnitaü.O tufkttta,o jequttas .btbomi

V nbsp;nbsp;nbsp;nipecunia datur qui nibiV in or dine ampXius opérât, nifi foXum feruitiu quod et er edtt,

V nbsp;nbsp;nbsp;cur deo toturrrnegatur quiipfum ordinem tibiXargiturtAuftum ne tibiuidetur utkrUus

\ bortoretur,5lt; domit\usiniuriarrtpatiatur,öd iniufXeaccipiatfacerdospecuniam^deus \ patiaturaXrXtorrtineiniuriarrt'jSedquiapro ebeeffo ordincdeusatenibiXexpeeXat,ctk \ nbsp;nbsp;nbsp;àtefaccïdosimpudenter pccuniam expédiât?bieusbomini ebeedere uoXuit gratis, oC

\ nbsp;nbsp;nbsp;epifeopus rapaxpccuniam abbomine expetit gratis cVieusbominiut certe benignus

\ nbsp;nbsp;nbsp;gratis dortauit,amp;C facer dos maXignus cum fine caufapfxdauit? Quid cnim babes quod

De oftcnfiua repctitione malorum ad qug deificus ordo uoÏuiturjprobf ad quæprolapfi ftintfacerdotes : cum icti eorundem rcprehcnflone. । nfi Cceadquæmalauoluttur deificus ôrdo. Eccead quae prôbrarO‘’P

E nbsp;nbsp;nbsp;facetdotes,qui audiremeruefuntaiudice mundï : Vos eftis luithuius^

di.Eccequibus ftibqciuntur genres,quibus adomino dicfitinifft'/*” U4tth.dis lal tcrrg. Ergo fi lux eft ecclefiæepifcopus à domino ordinatus,ita ut iuip^tlti^ c bras praedicafionis fuæ eloqui'o rutilante,conftientiarum Iatebrasilluminet,cur*P*^E Ipabilibus tenebris tenetur obftriôusf Etnon folû quia ipfe dum male mfiiper ÔC aliós fecum indigne perdit. Si enim meruifti fàlis poftiderefaporefflji^^' , pientium poflis arua condire,curinfatuatus taliuitio, immundis te porcorum cf candum pedibus praebuifti,ita ut nec alios nec tcipfum pofiîs codirefOculotuni e ïn corpore officium,id eft in ecclefia,uoluntarius appetifti, utreliquS per te corpus catumlucis liaberet : amp;nbsp;nunc quadam lippitudine amp;nbsp;caligine uitiorum obtenebra , ItiUff necteipfumluci idoneumpræbes, ô^alfisadimis lumen.DequibusoculisinEuang ' liodicitur.’Sioculus tuusfimpkx fuerir,totum corpus tuum lucidum en'cideft, ' fcopus qui lumen promerueritpræelTe in corpore,fimplicitate eft famfta Si innocen decoratusjomnis ecclefia iplendore luminis radiatur.Si autem oculus tuus totum corpus tuum tenebrofum eft:id eft,fi epifcopus qui uidebatur corporifubditO cem praebere,obnubilctur nequitiæ caecitate, quid caetera facient membra,quibus adempta eft oculorum fid eft,quid fecularis falt;ftura eft multitudo, cum uoluptatibus licitis amp;nbsp;atftionibus uetitis ad fimilem facinorum uoraginem epifcopus multituaine pOpuIi prouocaueritjUt nulli iamiamtp illicitum effe uideatur quod ab epifeopo qua 1 citumperpetratur.Sedipfum magiscredunt homines efte laudabilequicquidtp»^® pus habuerit delecftabile. Nec quiiquam quod agere pontifex no dubitat,fe indubuan' ter agere dicat,Epifcopus enim a' cuneftis indubitanter uocaris,præfertim cum iplon ' mine cenferis, fi tarnen aeftio concorder nomini, 8i nomen fe fociet adlioni. Nam qui aliud interpretatur epifcopus,nifi tuperinfpeefiorf maxime cum folio in ecclefia ediuO' te refideatjôC ira cuneftos reipiciat,ut Si cundlorum oculi in ipfum reipiciant.Ergo^'^ ira eft,cur te uelut tetrum fpeculum uniuerforum oculis demonftras, ira ut non poui oblcuritate tua fe comprius exornareT

De claufione huius libelli per breuem epilogum eorum qug in ipfo demonftra tafiint,0if notationem facerdotu quos author nouit fibi infidelirer detraóuros. Inuocationemcp fanefti fpiritus, ut adiuuet cuneftos facerdotes ad faciendum quæ ipfo infpirante in hoc opufculo elocutus eft.

Vfficiat hucufqj nuncnoftris confacerdotibus, paululum dilatafle^f^®' ' S nem,in quo eorum excellentiam fimul amp;nbsp;cafum demonftrauimus,nehde^ • tes in fublimitate honorum, minime requirerent perfeÆonem morum,» in folofe Cred erent lacerdotis nomine plusquamopere gloriari. Et quanquam pro hoc libello plurimos mihi facerdotes qui haec quæ loquimur agere nolunt, innde' liter efte detraduros,credo tarnen plurimos qui hæc agunt,uel agere obnituntur, ndc' liter pro nobis oraturos. Sed ficut lacerationibus obtredatorS minime prægrauamur, fie demum probatorum Si iandorum uirorum orationibus adiuuamur. Ageiam nunc (indificus fpiritus, qui nos in hocoperediuinis infpirationibus adiuuifti, cunoos la* t ' cerdotes adiuua,amp; præfta ut faciant quæ in hoc opufculo ipfe cloqui infpiraubUt cis unamecum tribuas feculorum régna,quæ fandis in régna feculorum dare promilifti, Amen,

DIVI AMBRO SÏI ME-DÏOLANENSIS EPISCOEI, PRE= CATIO prima PRAEPARANS AD MISSAM.

JW.VMME faceïdos ÔCuere pontifexlefuChnfte,quiteobtidiftideö patri in ara crucis hoftiam pur am amp;nbsp;immaculatam pro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuie-

rispeccatoribus,amp;: qui dedifti nobis carnem tuarn ad manducan-^gt;dutn,amp;: fanguinem tuumad bibendum, pofuifti myfterium in foiriuis ianôi, dicens : Hxc qumiefcunque

memoriam facietis : Ro go per tuum fanguinem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Îï , .

utbuaresnosa peccatisnoftrisin fanguine tuo: Doceme feruum tuu Quera inter cetera donatuaad officium facerdotale uocare dign^us es,nu s ritis,fed fola dignatione tnifericor dix tux t D oce me quxfo p« fpiritu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nnnrtet

demihihodie ÔCfemper milfarurn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Muni me

honorum confufidifcedant per uirtutem tanti my erq, per nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foiritutr^d^

pethix,cenodoxix,muidix,itacundix, tornicatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;an nni runóia nerderefe-

tlafphemix. Confundantur qui nos perfequuntur,pete nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K£j^g^ji(qionis

fti.Rexni„u,un,, caftimis K inugrixacis axnatox lt;'%'“'™quot;Xanciin meu -t«c«,nguc,nco,poxe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i„„ccaxnis ftimu\os,2ó oxxxncsUbi-

ttottotiuscaftitatis animxÔC corporis. Mortincam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aonU tui«:

diniscommotiones, amp;C damihiueram ôôperpetuam caffita em nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. corde ua*

quxtibi placent in ueritate,ut facrihcium laudis wfto corpore nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lacbtvma-

ubi fangaistuusinueritate bibitur,ubifummaimis iunguntur,ubiade nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rp,nfVi

gnumï Scio,Slt;uerefcio,Slt; ipfumpietati tux confiteor, quianonfum ignusa re ad myfterium tantum propter nimia peccaia mea, nbsp;infinitas neg igen ,

bipeccatoriboccccleftefacrificiumcelebratecum timoréÔCtterrtore,cum cot p titatc,2j(.lacbrymarum fonte, cum Ixtitia fpititali,amp;C cœlefti gaudio.Sentiatmens ea dulcedinembeatiffimxprxfentix tux, amp;C excubias fandf otum angelotum tuotum in circuitumco .b.go enim domine memor uenetandx paffionis tux ^ecedo ao tuum,beet peccator ,ut ofteram tibi factificium quod tu inftituifti,amp;d oftetri pr ^^^epi i tn comemorationempro falutcnoftra.Sutcipe ergo iftudquxfo fumme deus, nbsp;nbsp;ci tm

VefuOanftcproeccletia tuatanlt;fta,ôlt;. pt ocundfo populo tuo quern acquibi t ang^^^ V nbsp;nbsp;nbsp;ne tuo pteeiufo ,Lt quontam me peccatotem intet te ôt eundem popufum

uoluiftijicet in me boni opens teftimonium nonagnoicas, officium difpcnü^onisf** ditænonrccufcs, nccpcrmeindignum famulum tuum eofurn falutis pereatpr^f'^’*”’ ' pro quibus üiôtma fadus falutan's dignatus es efle redemptiO; Profero ergo donlid

(fidignaris propitius intueri ) tribulationes pkbiurn# pericula pöpülórumgt;C3R^ ƒ rum gemitum, miferiam orphanorum, neceffitatesperegnnorum, inópiamdebilrö • deiperarioneslanguentium, defeóus fenum, fiiipirfaiuaerium,uotauirginiifflj3i^ ' Sap. 11 ta uiduarû.Tu enim miiereris omnium domine,nihil odiftiomnium quae

thorarc quae fit noftra fubftantia,quia tu pater noftcr es,ne irafcaris fatis,ne^ multtt*^ nem uifccrum tuorum fuper nos contineas. Non enim in iuftiheationibus noftrisp/“' fternimus preces noftras antefaciem tuam,fed in miferationibus tuis muIriStAuicr^ bis domine iniquitates noftras, ÔC igné fanéli fpiritusin nobis dementer accend^^ ' fer corlapideum de carne noftra,amp;da nobis cor carneum quodte timeat,diligat«n^ norifîcet,te delecftetur, tefequatur, amp;nbsp;te perfruatur.Oramus domine clementiain tua, ut fereno üultu familiam tuam facri tui nominis officia præftolantem afpiceredigntt* • EtUtnûllius firirritumuotum, nulliusuacua poftulatio,tunobisprecesfuggerM^^ ipfe audire propitius ôéexaudire delcderis.Rogamus etiam te fände pater proupi« bus fidelium defün(ftorum,Ut fit iilis iälus ætcrna,ac perpétua fanitas,gaudiuni gerium fempiternum, hoc magnum pietätis läcramentum. Dominedeus meuslit* hodie magnum amp;nbsp;plenum gaudium detepaneuiuoöt^ uero, qui de cœlo deicenui । èC das uitam mundojde carne fancta amp;nbsp;benedi(fta,agni uidelicetimmaculati ,quito peccatum mundi.Et potari de fonte pietätis tuæ,qui per lanceam militis de nauit crucifixi domini noftri,ut cönfolari exultent in laude amp;nbsp;gloria tuafaricta.retö mine clementiam tuam,ut defeendat fuper hünc panem 6C calicem iftum plenuudo i' tiirtitatis tuæ.Defcendat etiam domine ilia fandîi fpiritus tuiinuifibilis forma, prehenfibjlis maieftas, licut quondam in patrum hoftias defeendebat, qui ôtoola^^’' nés noftras corpus ÔCfanguinem tuum efficiat, amp;nbsp;me indignum faccrdotemtuum tio ceat tan tum tradîare myfterium,ita ut placide ac benigné facrificium fulcipias dé man bus meis ad falutem omnium tam uiuorum quàm defundîorum. Rogo té domine ïpfum facrolàncftum myfterium corporis ôéfanguinis tui quo quotidie in ccciéiia ma pafeimur filt;potamur,abluimur ôé fan(ftifîcamur,atçp unius tuç fumm^tÿ diuinitatisp ticipes efficimur,quatenus des mihi uirtutes tuas fandas, quibus repletus bona nbsp;nbsp;t

entia ad altare tuum accedam,ita ut hæc cœleftia facraméta efficiantur mihi falusÂ toan.s ta.Tu cnim dixifti oretuo fantfto ôébenediefto: Panis quem ego dedero,caromea

pro mundi uita. Et qui manducat me,uita uiuet propter me,ipfemanet in me, amp;ogo eo.Egofumpanisuiuus qui de cœlo defcendi. Siquis manducauerit ex hoc pane, net in aeternum.Panis dulciffi'mc fana palatum cordis mei, ut fentiam fuauitatem anW' ris tui.Sanaab omni languore,ut nullam praeter teamem pul ch ritudinem.Panis canoi' diffim e habens in te omne deletftamentum, ôé omnis foporis fuauitatem, qui nos fem-' per rcftcis,comedat te cor meû,ôd dulcedine faporis tui repleantur uifcerä animae Manducat te angelus pleno ore,mâducet te peregrinus homo pro mödulöfuo, nedc' ficerCpoffit inuia, talirecreatusuiatico.Panis fanefte, panisuiue, panisptilchefjpanis munde, qui d efeendifti de cœlo,ôi^ das uitam mundo,uérti irt cor meum, Öi ab omni inquinamcnto carnis amp;nbsp;fpiritus. Intra in animarrt meam, fana Ä fanôméâjn intus exterius.Efto tutamen amp;nbsp;perpétuaiaius corporis ôé animæ mcae^RepelIé ame infidiantes mihi. Höftes recédant procul à præfentia tua, ut foris amp;nbsp;intus per temunp tus reifto tramitc perueniam ad tuum regnum, ubi nön myftertjs flcütirt nöctempore

omnia in omnibus.Tune me de te fatiabis fatietate mcnftruâ,ut nec efuriam nec fitiam in acternum.Qui cum eodem deo pâtre amp;nbsp;fpiritu iàndo uiuis

^^biIis,uera,fingulariSjSi^ una fapientia,ueritas incómutabilis, fanCla,in-comparabilis,amp; xterna diledio, temporalium rerS fine tempore con* i ditor,uifibilium amp;nbsp;inuifibilium inuifibilis ætcrnuscç patrator, pater 6d 3\filius ód fpiritus fandlus, unus amp;nbsp;uerus in trinitate deus. Pater non ha* _ _ ®^!bens à quo fis,habcns tarnen fapientiam,id eftfilium.cui maior uel anterior nó fis.Filius Habens patrem à quo fis, non tarnen Habens cui minor uel pofterior lis.Spiritus fanöus Habens patrem amp;nbsp;filium j à quibus fis, no tarnen Habens quibus uel inxqualis uelitnpar fis,quia totum in hac tua diuinitate, cui tempus nunquä accidit, æ* lernumac coæternô,3equale ac coacquale eft,in qua alius pater,alius filius, alius fpiritus fanäuSjfcd pater infilio amp;nbsp;fpiritu fan(fio,filius in patre amp;nbsp;fpiritu fanlt;fio, fpiritus fandlus inpatre SCfiliorquiaficut tua deus nofter natura perfonas recipit,fic partes nequa^ adgt; tnitüt,cui nee fupra ncc fubtus,ante uel retro conuenit,quia corporü lineamenta nó re-dpit.Vnde SC tota inlocis fine loco Habetur,nec tarne tota cöprehenditur.Tota nanc^ wbieçHabetur,quiaperfedhor pars in ea nullareperitur.Totaautê noneóprehenditur, qaiauidelicet cumin creaturis unicuiep pracfens efficitur,ctiä ultra crcaturas totus inue ttitut.Quamobremcum coelum ÔC terraimplet,totus eft.cumhôminê unumimplet,t6 tus eft,nec uariatur per fingula quæ in fingulis tota eft : nec de loco ad locü tranfit cutn tinumdeferens,alterüpetit,qua: femetipiam fine loco öd tempore mouet; Hine meiito colendus,Hinc adorädus es,hinc incömutabilis,Hinc incircumferiptus agnofceris,hinc tnediatordei8lt; hominü Homo Chriftus lefus feeundö diuinitatis cflentiam, totus cuih i.Tim.i Hominibusinterris,totus erat cum patre in cczlis, cum diceret : Nemo afeendit incoe-Hm,nifi qui de cœlo defeendit filius Hominis,qui in cœlo eft. Qpi uidelicet cuin forma Pbihp.» ^eieffet,nörapinam arbitratus eft effe fe aequalem deo,fed fetrmiipfum exinaniuit, for-Wam leruiaccipiês in fimilitudinc hominü,falt;ftus obediens uft« ad morte, nmrtem aut tïucis.Perhunc tebeatatrinitas humanitatis habitü,per huius mfcepiionis humilitate deprecor,per huius facratiffimam obedientiam,pcr Huiusbeatiifimamrrtorte exoro in pnmis,ut te deum meum diligam, te fitiam, te töto corde perquiram.deinde ut proxi-gt;^utniuxtauires atcç menfuram inhac ipfa tuadiledlione charumfemper atcç diledluni attendatn.Sed Hane diledtionê nulli domine prstftabis, nifi cui uitia prius odifte dona-üetis.OHfecto ergo pia öó uera mifcricordia,folida atep unica fp es mea, ut fuperbix te* gnutnaulç^25 ab animamea.Horrcndum domine pauendumcp tarn maximum malum, quod angelos de cœlo proiecit,quod homines deparadifo mlnauit,quodcj^ initia om* wspeccatieft,2lt;adipfumpertinet quicquiduitq ÔC iniquitatis eft, cuius primac fobq* ItSjfeptemnimiïum ptincipaliauitiajCxhac uirulentaradice proietûtur,feilicet inanis gloria,inuidia,ira,tïiftitia,auaritia,uentris ingluuics,atcpluxuria : fed Ôô numer ofa pro-Çaginis turba exfingulis generatut.Inanis ergo gloria eurri plene mentem cepejit,mqx fcptfformeminillanequitiamgignit,inobedicntiamjialt;ftantiam,hYpocrifim,côtentio* tretn,pertinaciam,àifcordiam,ac nouitatis praefumptionê.Sedfihuic uerahumilit^ op çonatuT,omnis cius nequitia uacuatur .T e ergo deptccot humilitatis magifter ,ut banc tordimeo inférasffnfertamq cuftodias,qu3c dum cuneftis iriferiotem fe attendit,fubie-

Hocbeatxhumüitaüs medicamine moïbum elanonis fanandum ptajuideras jCum per Vomiricafiumptu author noftræ faluiis,tuis ad te uenicntibus dicetes'.DiCcvte a me quia MittH. i n\tüsVuTOjSChumihs corde,ÓC inuenietls requiem ammabusueftris.Ht rutfum'.b^ifi con ibid, uerhîueriùSjôC efficiamini ftcut paruuVus ifte,non inttabitis irtr egiium ccelorü.D e iry-pidia c\uocç odium,fuiurratiOideiralt;Sio jcxuhatio in aduerhs pr oximi,afftiäio autem in Çxofpeih dys piopagat ,O mala progenies,qu^ (i animo inwomifla dominari eoeperit, omnem

45^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSII

omncm fandHtati's fobolcm extinguit.Qui itaçp inuidctuelodifjtion ali'utn feipfiim occidit* Qui fufurrat, SC detrahit, prius fuas quam aliorum radices euellit.QP* exultatin adüerfis proximijôC affligiturin profpcris eius, alicno proximum fc petitgw dio.Höc fecundum fupcrbiac uirgukum tune primo fuit exortû,cum ille de quo icup^'*

. eftdnuidiadiabolimorsintroiuitinorbem terrarû. Cain perfuafit utliuoiisodio frater' , num funderet ßnguinem.Sed nimirum idem Cain inuidus prius fuamanimam qü^ j alterius carnem percmit.Scriptum quippe eft: Qui oditfratrem fuum,homicidaeitc feitis quia omnis homicida non habet uitam æternam in fe manentem.Hinc doirine?? paret cuius primû homicida eft quialterû odit, in quo uita non t-ft. Qiiod contraMoV' fes omnium mitifïimus admonet,diccns : Ne oderis proximum tuum in corde tuo.p quia ille qui inuidet amp;nbsp;oditjConfequenter fufurrat 6C detrahit,hoc malum feripturafaO'

, (fta præcauendum denunciat.Non eris,inquit,fufurro inpopulis, dCnolite detrabereai terutrü frarres. Qui enim detrahit fratrfdetrahiricgi. Qui cnim fufurrat ÔLdetrahit,coii fequens eft ut in adüerfis proximi exulter, in profperisautêanimi triftitiam contrabas Sed occunit beatus Apoftolus, amp;^dicif:Gaud - ecum gaudentibuSjflere.cumflenti' bus.Et ecce alius pro terrenis rebus, terrenisq; h noribus,ahusprouirtutum fuccdb'' buscuiliber inuidet, quemlibet odit: contra qu^’mlibet fufurrat, de quolibet detrabit, de cuiuslibet adüerfis exultât,de profperis aniniû œftifi'car.Sed ut in cunôishoc nid tiplex malum fupcrctur,occurrat domine qua’lt;ó'’*;dmultiformcbonumquodpot£n' ti uirtuterefiftensnon der inuidiæ locum,charitas f !;cer,qu£ fundamentum eftomiiit* uirtutum ÔC bonorum : quæ non inuidet, fed cong-iudct : non odit, fed diligit: non fo' furrat,fcd obiurgat : non detrahit,fed arguit ; nor de adüerfis proximis gaudeqfedfflŒ ret: non de profperis afflilt;ftionem,fed confolaticnem rccipit.Merito autemtalenonie accepit,quod ilia cariusinueniri non poteft: quam qui habet, te utiqt habet. Deus, iH' quit,charitas eft: ôf quimanetin charitate,inui’cmanet,amp;deusineo.Cuiutpræfatuin inuidiæ fuperet malû,cordis fimul amp;nbsp;oris iungenda euftodia eft : cordis fcilicct,neipixi-dcat,ne in adüerfis proximi exulter,ne in profperis meeftitiam contrahat.Orisuero,nê fufurret, nederrahat.fcriprum quippeeft: Omni euftodia ferua os tuum. Cor,quiaçx ipfo uita procedit.Et rurftim feriptuin eft : Mors amp;nbsp;uita in manibus linguæ.Citius malÔ quod intus later,extinguitur,fi' a prauo eloquio fori.slinguafrænetur.Ponedominecii' ftodiam orimco,ôc' oftium circunftantiælabtjsmcis, ut non declines cor mcuminnri' ba malitiæ.Libera animam meam a labqs iniquis,amp; à lingua dolofa.Ira autem inuidiani fequitur,qu3 inter cætera u(tianihilafpcrius,nihilinuenitur amarius:quçdumutonto dum eftcfbuerit,atrociter mentem exulcerar,fenfum hebetar,linguam immutatjOCuIos obumbrat,totumq! corpus perturbat.Hinc protinus rixæ,contumelie,clamoi',indigna tio,tumor mentis.ôc blafphemiæfufcirantur.De quanimirum feriptura fanefta teftatur dicens : Ira in finu ftulci requiefcit.ÔC,Ira uiri iuftitiam dei non operatur. Sed obijee dO' minecontra tam amariffimum iracundiæmalum fuauifllmum patientigbonum,inquo fpecialiter animarû noftrarumfalus collocatur, cum nobis perEuangeliumdicitur:In patientia ueftra poffidebitis animas ueftras. Quæ nimirum dum arcem Si principatuni in mente fufccperir,omnes mox perturbationes compefcir.Rixas amp;nbsp;côtumelias ineX' hortationem conucrtir,confufum clamorem fub ordinato filentio premit, indignatio' nem tumoremcp mentis manfuetudine uincit, blafphemia.s gratiarum affione repelüt. Quod fi forte in immenfum ira fuccenfa ad horam patientia fuccubuerir, nullum nedo mine remediûcritf Erit certe.Nam cum huius mali damnationê dcnunciatdices:Qui irafeitur fratri fuo,rcus erit iudicio : qui autê dixerit fratri fuo,R.ach:^, reus eritcondlio: qui aûtdixcrit,fatuc,rcus erit gehennæ ignis: protinus recuperationêfubiungit,cum di cit: Si öfters munus tuû ad altare,SC ibi recordatus fueris, quia frater tuus habet aliquid aduerfum re,re!inqueibi munus tuum ante al tare, ÔC uade prius recôciliari ffatrituo,ôi luncueniens öfter munus tuû.Etillud : Cum ftatisadorandum,remittite fi quid habe* tis aduerfus alterû in cordibus ueftris.Hanc mihi domine deus fecundam tribueuiâo-riam,fi furore cæcatus amiiero prima,cum nô ruo zelo, fed meo uitio cuiuslibet animô offendo. Triftitia quoej? ira perfequitur : quæ dum cordis arcana pénétrât, protinusin eiuscubiculo malitiam,rancorê,pufinanimitatc,defpcrationê, torpprccftcaprxccpta, yagatio*

uagationê mentis erga fllicita gcnerat.Quæ inter cætera uitia quàm fit deteftanda, bea tus Paulus indicatjSeculijinquicnSjtriftitia morte opcratur.Sed domine deus meus op a Cor.ÿ tionecontrafeculitriftitiamtuturæbcatitudinisla£titiam,qü3cexmœrore contradlam tualitiamuincatbeneuolentia,taedioprocuratüniirancorempellatfynceritate,pufillani tnitatemforiitudine roboretjdefperationernfpei fiduciaerigatjtorporem circa præce-ptaexeteitio fpiritalirepellat,uagatiônénlmentis ergàillicita,inconcuiraftabllitate re* ^tænet.Quod fi ad momentum fubtralt;flalactitia,fpiritali malum triftitiac pracüalüerit,^ Ramquxfo quodmonetbeatusIacobus;Triftatur quis inuobis oret aequo animo, ôd $ Pfallat. Auaritiafequitur triftitiam,quæ in utroeç Teftameto pari notatur execratiOnC.

InVcterinanœ diciiur: Auaro nihil eft fceleftiüs.lnNouo autêiBt auaritia quæ eft ido Ecd t o lorumfetuitusBxquaprofedlo feptemnequitiæprocrcâtur,fcilicet produio,traus,Ub P J-S lacia,pcriurium,inquietudo,uiolcntia,8d contra mifericordiam obduratio.Et ecce domine deus quilibet amator mundi,ôd non tuijpropter metalla prcciofa,ardentes u^c-tcsqlapidesAruos ÔC feruas ,prxdia amp;nbsp;fundos ad mortem proÿmutn tradit,fraude uv curtiqfallaciam obducit,periuriumcômittif.ôd alius in quietus ôduiolentus eft propter uîllam,alius propter gallinam, alius obduratur contra mifericordia,netribuat aurum,a-tene VMrigatpotum.Sed peto miW deus amator eaftus amp;nbsp;uerus.ut cvn pta:tct te nuV Upofftffiodtbctutinteria,nih«quodtanones.c5euptteaminterra.femvetdliusfen t™Kwminetim,quadicitut;Nudusegteffusfumdeuteiomatnsmeat.nudusieuer lot. uuHucAraffliusNiWltatdimus inhunc mundum,fednecaufette quidpoffumus, t.Tmot.d Qjatitaitumdampie eonfideiatut.muitdi eootemptumafferte uidetut, qmauHRix «atnn™eftPofthœeteftatuentrisinglauies,quæaneceffitatequidemeipitdedmo-ûumiKceffitatiscxcedcns.aduoluptatempetttanfif.dumœaltcitisaddlKitapeiuene iit.tnoittatptamteitiam,fcurt«itatem,immunditiam,multdoqaium,fenfustphebeta-dinaittaïintelUgentiam partutlt.eutas mont etum uitus tune utcuntp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Wqudtas.fedbbido takeisptieeauetut .Vtima enltnmuiter non exqu fltatum da- G«., VTOjtdfohpomidekaattonemortcmmundoinduxttiaeanttquushofttsiegem^n^^

mrtï cxteramalapanem infaturuate comedit. Quap p _in ci«? uolunta towficutagetadmedicitÂ,fic^tutnend^dapes^cce a nbsp;nbsp;^^q

'XÖorto“SÄtm^feUuoefeS^^^^ abftmetïüam,utmtrancceffarium modû proprium temper em app nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;na-

orrmrprorfuscrapulaamp;CebrietatCjfciaminuirtutet^abundarCjfcrarn p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p-

ti,nouervmquocçmquibusmrhtfufficicns effepoVfim.yadotnrne ,itapa er on -ïA^?.^^imlr2â(uccisarefaaismeptalxtrtrauelfcurïrhtasnopullulabrt,quxrllosm^^ ximcadinfamäperducfidnquibus crapulaôd ebrietatc dominrufumrtaSeditentmp - o .j pulusmaniucareödbfbcrc,Slt;furrcxftluderc.Contra quos iliafent^tiauervu qua lur^Vauobis diuitibus quihabetis confolaiionem ueftrâ.Btuxuobrs qui «deus nu , quiaplorabitis ÔCftebitis. Quod contraq quicarncmfuam cruct^Munt cum ' I eoncupifcentqs eius audiunuMundusgaudebit,uosucrocont«ftabrmnn,fed utftrauertcturingauàium,ôd gaudium ueftrumncmo tolletauobrs.Etruriurn. qmlucenqquoniamipfi confolabunturAmmunditia quoqj,quxiuxta Apoftoïu bnlàamresrvico2lcftisaditumclaudit,uigi\antemnunquam,do'f'‘'’f'^^^^^jy''y^^° . nbsp;nbsp;nbsp;•

luatoWuuioncloidabitMultiloquminedia preVfumfilebiiAAcbetudo fenius c«ca teWigentiam fpiritalis acuminis ingenio cedct,quod fanôa parlimoniairi men p v gabitN enter enirn contraffusbumanos inaltum clcuat tenfus.Vuxuria gai nbsp;j „^io

iequitut ,qux dumlicentix metas exccdit,mox de fe excitatem mentis, incon r nem,ineonft.antiam,prxcipitationem,amorcmfui,odiumdei,ane«umprxicn \i,borrortmautemue\deÇpcrationcmgignitfuturi.Scdpcu^ominc utXjnis btrtanamp;temporcàeomplcxuearnaliscopulxalienummeeneuolr^ijd^^^ qcontm walenlunon tangar .Quid cnimprodeft domine deus ith?,ii^^tneVie cor pore, gatmentetileeorruptumïQuienimuideritmulieremad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JKpo

i nbsp;nbsp;nbsp;mw^^iÂS^eamixtcordeluo.Ad.uicprofe€ionetduui€a^Usemptowio ç^qXuïû

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AmbxoAo.4*

4Jg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÈT V r AM BRO SH nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

i.Cor.7 ftoIumrMeh'us eft nubere quàm uri.Sed obfecro domine ut cui non ïicct tingat aduri.Eccc dum pro me folicitus talia poftulo,mcminiire charitatis pro al ij s exorem.T e igitur amatorem Ecclefiac tuae deprecor deus pro facerdottbu tus,utuerbis fimul fiemeritis uitæ populum fibi creditum ad cœleftem patriam mu • Pro rcgibus,ducibus,fie ijs qui in fublimitate pofiti funt,ut patres orphanorum Ä ces uiduarû îemetipfos exbibeant,mifèrrjs inopum,Ôe gemitibus pauperum doiea, niü quod iuftum cft,in radicio quærant,fîccç adminiftrent praefèntia, ne amittant do futura.Pro uirginibus,continennbus,acraundo renunciantibus,ut prçfentm dciptc* futura requirant,ne fe negocijs fecularibus implïcent,ut tibi militantes probauerunr.Pro coniugatis,ut fie fibt inuicem carnis debitum foluant, ne a dender patriae cœleftis exorbitct.Sed quid ago dominefquafi oblitus pcccatorum mwfuP alijs orare præiumof’O quàm in multis offendiatcÿ ofFendo, fed non fubrepit deiper^ tio, cum publicans in templo iuftificatum attendu,cum latronêin cruce contentem, de crucead paradifum tranfeuntê afpicio,cum Mariam poft multas criminu culpas to tepietatisablutâ, cumPetrûpoft negationem apoftolatusgratiâ recuperaireintueon Sed rogo ineffabilis pietas,ut cui de tantfs exemplis præftimcre donaftngemitus pub cani,confcflionem latronis,Iachrymas meretricis,fletus(^ neganfis Apoftoli coccdJi • O domine fi flagello temporali fcelera mea uindicanda prouideris,lachrymolus impld ut dum côtra haec iratus defæuis,femper in ira mifericordiacrecorderis. Quêenim Iigis,corripis:flagellas autem omne filium quem recipis.quibus nimirumuerb« etnu ga percuftîonis minarur,paternus tarnen pietatis affecftusraonfîfafur.Da ergo intern gella tolefantiam,ne murmurationis notas ut malus feruus incurrà, fed inagis quali b nus filius gratiarû atftiones rependâ.Illud etiam magnopere peto,ut dicm obitus,dietn extremi iudicrj,damnationem æterni fupplicij, beatitudinemcj regni futuri fempermo niincrim:quod nemo indefinenter poteft,nifi qui ad uitam præordinatuseft xternaW« ïndefinenter domine recolenda eft dies ilia in qua tux cum teneb ris pugnat, mifericorj dia c3 crudelitate defudat,in qua aduerfarfus nofter mala qug fccimus,locutifumusue cogirauimus,uiolenfiffimusaccularor retexct, iuftitiâ tuamad haccpuniêdadepoicet. Vbi quid fum domine,nifi tu qui iufte iudicas,etiâ mifericorditer defendast’Recorda^ re quia aduocatus meus es ipfe qui iudicas. Quod fi etiam in illoadhuc feculo aliquia in me uindicandS referuas,petö ne me poteftati daemonum tradas,dum fcelus meSpW gatoria poena dctergis.Nunquiddomine obliuioni tradenda eft dies ilia, de Prophcta:Dies,inquif,iræ,dics ilia, dies tribulationis fiC angijftiae,dics calamitatisu^^ fcriae,dics tenebrarum ÔC caliginis,dies tubarum 5^ ctangoris,tn qua coelis amp;tern'^^r e tibus exibunt Angeli SC feparabSt matos de medio iuftorum, 6C mittent eosincammn

ignisjin quem meflbres collecta ±izania alli^abuntinfafdculos ad comburcndUKi.in quo à fïniftiis pofiti audient impij:Difcedite a me malcdicb m ignem aeternS, qui tus eft diabolo,fie Angelis cius.In quo lâ obferatis uitæ ianuis,extïnlt;ftislâpadibus,ftub tæuirgines à thalamo exclufæplorabunt,damnanonê(jingcmêtcs damabSt:DoBiine domine apen' nobis.et func dices illis,ncfci£gt;'uös.ïn quo etiam qui miraculis corufcauc runtjfimiliterIamentabunturrepuîfi,ôifdicct:Dominedomine,non'neiHnominetuo propbetauimusf'ôe in nomine tûo dæmonia eiecimus C ÔC in tuo nomineuirtutes mw' tas fecimusÆt func confi'feberis cria iftis quia nunquâ nouifti eos, fubijciês:Difcc^'' te à me oes qui operamini iniquitatê.Quis hic domine deus terribilis in confiltjs,niu'2' bilis iit maicftatibusjfàciensrç prodigia:quis inquâ hienô paueat, amp;nbsp;àfundo cordis no tremifcar,c3 eciâ illos damnari audiat quos in bac uita côtigit miraculis cotufearef Ad EccI,9 qux nimirû ualet ilia fententia qua dicitur Nefcit homo utrum amofe anodio dignus fit,fed omnia reieruantur in futurum incertaiin quo amp;nbsp;fi »uftus uix faiuabitai

S)Cimpius ubi parebunt f Etiam domine deus indefinenter meditandum ætemacdâna* tionis iupplicium,in quo quicquid pœnarum excogitari poteft, quicquid etiam no po teft,femperadeft:cuius uermis imiftoTtalis,ignis inextinguibilis,fœtorintolerabiKï eft,cuius terra tenebrofa, ÔC mortis taliginé cooperta terra miferiæ SCtenebrarum effz cuius torrentes in picem conuertûfur,à humus iri fiilpbur, ardebitcj in fempitemum, cuius lacus fanguine ignetj permixtüs quofeunqß fiifcipit, demcrgitfimiil

gt; - . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' (itt

tit.0 quamhorrcnda,6 quàm ftupenda funt ifta,fed maior eft domine cruciatus, amif-fio tux claritatis.SufRcit enim ad plcnam miferiara,tua nonperfrui beatitudine, in qua iuftiïeceptis corporibus jfandorüé^ AngelorS celfitudini coæquati, in æternamlucê afpicientesficutfolrefulgebuntNcc immerito fole ÔClunanonindigebunt, quiate pe tcnnelumenhabebüt.Non efurient,necç fitient,nonlaborabunt neep deficient,nô mœ tebuntnecplugebunt,quiaquicquidfatietatis, quicquid quietis, quicquid gaudr, cft, tuauifitatio prxftabit,quæ in omnibus omnia erit.Nec têpus iam illis accedet,quia to-tosjtternitaspoffidebitjnec timebunt ultra iammori,qui merueruntbeata immortali-tateueftiri.Quidautem debacbeatitudine mifer ego amplius dicere ualeofquia de ilia quicquiddixero,iliafententia rcptimor,quam per propbetam SC Apoftolum diôâinz 4 telligo'.Quodoculusnonuidiqnec auris audiuit,nec in cor hominis afcendit,quæ prç çarauit deus diligentibus fe.Erunt certe in illabeata uita baecbona quac praerntTi, rneba bilijamp;nobis adbucincomprebenfibili modo.Huius defidevio dotnine deus formator ÓCreformatormeus,buius amore peraga quicquid inbac uita præcipi^tagâmec it u üatimot in cbatitate,fed perfeóa chantas foras mittit timoré .Etut effieax ræc mca 1 depïecatiOjbeatx Marix uirginis lufftagiapcto,quam tantimenu elle fect i, ut prima mamultecsnouâmunusoffena,«i™Ujvtxt« ipfamumnouumacc.p«£t,nouu tcflicetmunuspïimaofferret,utpucïp£rauirgopeïfeueiarct.biulapta«eïip a Maûacdp«et,utdeumm.gopateret.«poftpaviau.rgoman««.Apoteloiummt« £fiiimemtapteio,qaib£aüamp;mam mcdiatoiispaupcttatc cuscç ta^«M£S.adumumcaÜludMs cutacnpciucnctunt,ut™æcun.^l

^^'ï'atxttcmisfeàercntfupcïduodccimthïonosjludicantesduodeomtnbus ïnact Mgt;.t,lumpiecesdepofco.qüipiouentatcnondubita™tfangum£mfund«c,nçc te™atómasfuas,uflt;fadmortem,utmortisfup£tarentauxhoicmX^^^^^^

àekaationemmebemens quoeç cakar quot;^’^^^'^’^^rÜiXrTmus triufojfentenuxprx uoXuotatisuofi-^^®^^\bumani generis Adam à domino dco in para nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vobôbsvro-

ptambumano fedem generi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dXmt

eusaWumbominisbabuitad\apÇum,quofpecreprxten r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^k.Egt;ona ua\

demandantangeXidôminûjpiaWunreipotekatcscceVoru,^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P ,c GnAns fan€fus

\MWKa£aattgeVotûndbaalamp;aüTrtA£nioïcsamp;i.auïbamagiaaUtu nbsp;nbsp;nbsp;ç\ \ nbsp;nbsp;nbsp;laïutn*^*’

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A.tnbxAO.4

4^0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÖTVf AMBROSII

tarum conciriSt.Alleluia Jpfum axem cœli fert cxprèHîoïfefmo cürti côccntus (ùauitateuerfarr.utfonus eius extremis terrarum partibus audiretut»“ quædam fecreta naturæ.Nec id ab ufu naturae alienum uidetunquandoquid^ fa gratiore plaufu in montibüs refultétjamp; fuauiore fono reddat quod pulis quocp ipfis SC lapidibus teperit natura quod deletfîaret. Aliorum fpecu'^? uifus deletflat aut gratia.Feræ ipfae atqj aues lod amœnioris aut modulations uo^ , iedationemulccntur.Ladentibus quocpparuulis autfeueritas terrori nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^jjude

uoluptati.Naturalis fgitur deledatio eft. Vnde dCDauid fandus, quiaduett^’’^ homo ôd qua effet fraude deiedus/nam fi tenuiffetinfufam fibi â domino cœleftiscj deledationis gratiamjnec fecularibus captus amififfetillecebris, tam miferabilis aerumnæ fubtjffet iniurias)reparare earn ftuderis ac reformate, pn

munti C ». Uii VUI5 noDis miiar couenanonis iniutuir.ctenim ticei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-yr

uinadei gratiam ipiret,praecipuetamendulcis PfalmorûlibenquandoquidcipW fes qui piano gefta maiorum ièrmone defcripfit, ubi tarnen pet mare Rubruffl patrû memorabili admiratione tranfduxit, demerfum afpiciens regem fuis coptjsjin maiora ingeniû attollens fu3,quia maiora uiribus fuis fuerataflecutii, ticum domino cecinit triumphalc.Maria quoep tympanû fumés,cæteras hortaba quot;vod.15 ccns:Cantcmus domino:gloriofe enim honorificatus eft: equum Ô6afeenfotepto in mare.Ipfe etiam Moyfes cùm legem domini legtft’et, quo eius memoriâpedof affigeretaudientium,pcr câticum locutus eft dicens: Audi coeIum,S£^loquar:Expe tur ficut pluuia eloquium meum,amp; defeédant ficut ros uerba mea,ficut imber lupei mcn,ficut nix fuper fœnû.Delecftatur igitur cantico deus rtô folum laudari,fed enaw conciliari.Inde fîC Moyfes tune maxime cantico ufus eft:,quando ccelQ teft’^abaW

tcrrâ,utfalutem fuam cœleftis fono gratiæconcinentemauidius mundus auairei, cræ fuauitatedulcedinisinæternum legis obferuantiam mentibus inolcfet g Denicf legis tabulaepriufquâ cantico firmarcntur,perindignationêMoyfifra'^æ^ . minutæ funt, Vhi uerô tali fignaculo côfecratæ funt,Humana locum ira no fandificatio earn facrae fuauitatis exclufit. Canticum itac^ domini ficut ros fcendit e'cœlo,amp; fidem hominum ficutgrameimbre quodam gracfac fpiritalismW ' Duo igitur canrica inlibris Moyfijtanqüâ duo mundi oculi.cœliqîlumina, totutnc pus operis eius illufirant. At uerô Dauid principaliter a' domino ad hocmunusele eft.-ut quod in air)s rarum præminere reliquo in opéré uidetur,in hoc iuge àC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

refulgeret.Vnum canticum legimus inlibro ludicû,reliqua hiftoriæ moredecurngt;5 bus expreflafunt gefta maiorû, Vnum Eiàias canticumfcripfit, quoIcgentiuwc mulceretn'h feliquis tenibili tuba correptionis infremuit. Canticum et ne ipfi miet' obijeere potuefunt,qui eum propter alia dida ufq? ad necem iuntperfeciiti. Vn Daniel,Vnum Abacuch.SalomonipfeDauidfîlius licet innumera canticacecinim catur,unum tamê quod Ecclefiareceperir,Canricorum câticum dereliquitScriplit*“^ Prouerbia.In alijs igitur fingula aduertere licet. Hiftoria inftruit, lex docet,prophe“^ annunciat,corrcptio caftigat,moralitas luadet. In libro Pfalmorû profedus eft omniU) amp;nbsp;medicina quædâiàlutis humanae.Quicuntp legerit,habet quo propriæuulnera p^*'; fionisfpecialipoIïitcurarercmedto.Quicûcÿ certareuolueritjtanquamin cÔmuniaW marum gymnafio,ôC quodam ftadio uirtutum diuerfa genera certaminûreperiens pt^ parata,id libi ehgat,cui fe intclligit aptiorcm,quo facilius perueniat ad coronS. Si qw? gefta rccenfcre maioru ftudcar,atqj imitari uelit, intra unû Pfalmum totam paterneW-' ftoriæferiem accipit comprchcnfam,uttheiaurum memoriæ compendioledionis at' quirat.Faciliora quoqj utdentur quæbreuius explicantur ; lllud etiam quantæaltituw' nis,quôdbrcuiintcruallo offenfionûaduerfadiftinxi^amp;rGconciliationisfecundaWD', tcxuitf'ut fimul cognofccrcs,quid incredulitatis obeffet offenfa,quid fides própta con, fcrret.St quis uim legis explorât,quæ tota in uinculo charttatis eft(quicnimdiliglt;tp’^® ximum,legemimpleuit)inPfàlmislcgat quâto diledionis affedupro totiusplcbisop. probrto repellêdo periculis fe grauibus folus obieceritu'n quo nôimparêcharitatisgl® riam triumpho uirtutis agnofcet.Si quis correptionum fæua formidat,audiatdicêtew*, Pph Domine ne in ira tua arguas me,necÿ in furore tuo corripias me. difeat queinadwo^

^umdebcatirati iudicistemperarc cenfuram.Si quis patientiae cognofcere gcftit exem plü)legatinPfalmis:Sireddidiretribuêtibus mihimala.Ód aduertat quia præceptumE- Pj«-? uangelicûfpiritupræuiditjUirtutepracuenit.Habes itacß illud prouerbiale.Quia mâfue tus homo,coïdis eft medicus.Si quis prçtereaaduerfus nequitiç fpiritaîis incmfus uult elTemunituSjquid magis quàm pfallendum fibi effenoueritfPfalIebatDauid adolefcê i.Rcg.» tior,SC Saulis nequâfpiritus fugabatur,qui eûantea ftringebat.De uirtute aût prophétisé quidloquarCQuod alq annunciauerut per aenigmata,huic foli palam atcp aperte ui detur effe promiflum,ut dominus lefus exeiusfeminenafceretur,îîcutdixitadeumdo minusiDefrudluuentristuiponamfuperfedemtuam.lnPfalmis itacçnobisnô folum J“’*3» nafcitur lefus,fed etiam falutarem illam fufcipitpaffîonem,quiefcit,refurgit,afcendit ad cœlum,fedet ad dexteram patris.ld quod nemo pracfumpferat hominum dicere,hoc fo lus hic propheta annunciauif.poftea ipfe dominus inEuangelio prædicauit.Oês prçte teafcriptoresPfalmorum infuisfcriptis exempla pofueruntaut aliquadicfta fuperiogt; rumPialmi nihil præter quodfuû eft habêt.QuidigiturPfalmo gratiusfV ndepulchre ipfeDauid,Laudate,inquit,quoniâbonus eftPfalmusrdeonoftro fitiucundadecorac^ Pf(lt;I,X4« laudatio.Etuere.Pfalmusenimbencdi(ftiopopulieft,dei laus,plebis laudatio, plaufus omni3,fermo uniuerfor3,uoxEcclefi3c,fidei canora confeffiojauthoritatis plena deuô tio,hbertaùs lætitia,clamor iucûditatis,l3etitiæ refulratio.lracundia mitigat, folicitudi-iiemabdit,mœrorem alleuat.Nocfturna arma,diurna magifteria.Scutû in timoré, feftû infanâitate.lmago tranquilljtatis,pignus pacis atep concordiæ,cithar3e modo exdiuer hsSCdifparibusuocibusunam exprimes cantilenâ.DieiortusPfalmûrefultat ,Pfalmû tefonatoccafus.Mulieres Apoftolus inEcclefiatacereiubef.Pfalmû etiâbene clamât. Hic Omnidulcis aetati,hic utricç aptus eft fexui. Hune fenes rigore fenetftutis depofito canuntjhuncueterani triftes in cordis fuiiucunditate refpodent.Hunc iuucnes fine in^ uidiacantantlafciuiæ.hunc adolefcentes finelubricæ ætatis periculo ÔC tentamento co cinunt uoluptatisjiuuêculæ ipfæ fine difpendio matronalis pfallunt pudoris,puellulæ fi neprolapfionc uerecûdiæ,cum fobrietate grauitatis hymnû deo inflexaî uocis fuauita^ temodulantur.Hûc tenera geftit pueritia,hunc meditari gaudet infantia,quac alia deelt tiatedifcere.Ludus quidâ eft ifte doârinæ,maioris profeôus, quàm cum feria traditur difciplina.Quantûlaboratur inEcclefia ut fiat filentium cumlediones legunturfSiu-nusloquatur,obftrepituniuerfis.CûPfalmuslegitur,ipfefibiefteffelt;ftorfilêtij.Omnes loquuntur,ôô nullus obftrepit.Pfalmû reges fine poteftatis fupercilio refultant .In hoc ftminifterioEauidgaudebatuideri.Pfalmus câtaturablmperatoribus,iubilaturàpo^ Vulis.Ccrtantclamatefinguli,quôd omnibus profieit.DomiPfalmus canitur,forisre-cenfetur.Sinelaborepercipitur,cum uoluptate feruatur. Pfalmus diflidentes copulat, difcoïdes fociat,offenfos réconciliât. Quis enim non remittat ei, cû quo unam ad deS uocem cmiferitc’Magnum plane unitatis uinculum,inunum chorum totius numerum plebis coite.Difpares citharac nerui funt,fcd una fymphonia.ln pauciffimis chordis fæ* pe errant digiti artificis,fedin populo fpiritus artifex nefeit errare.Pfalmus nodurni o-péris cômercium,diurnæ requieiftipendium.Inftitutio incipientiû,perfedorum cori* firmatio, Angelorum minifterium,militi2e cœleftis hoftia fpiritalis.Pfalmum 8lt; faxa r e-fpondent. Pfalmus canitur,ôô ipfa etiam faxofapetftoramolliuntur.Vidémus fiere præ duroSjflediimmifericordes.Certat inPfalmo doôrina cû gratiafimul. Cantatur ad de ledationê,difcitur ad eruditionê.Nam uiolentiora præcepta no permanent : quod au-tem cumfuauitateperceperis,id infufum femel praecordijs non confucuit elabi. Quid eftquodnötibioccurratPfalmoslegenticlnhislego canticû pro diledlojamp;facræ défi deriocharitatisinflâmorûnhistorculariadiuini myfterqrecognofcorinhisreuelatio-hûgïatiam,tcfurrelt;ftionisrecêfeo teftimonia,repromiflionis muneraûnhis difeo uita-ï,epeccatum,dcdifco erubefeere pœnitentiam delidorum.T antus rex,tantus pr ophe tafuomcprouocauit exemplo,ut aut cômilfumftudeam extenuatepeccatû, aut no co tniffum cauere.Quid igitur Pfalmus, nifi uirtutum eft organum ? C^od fanôi fpiritus pleftïopangens prophetauenerabilis,cœleftis fonitus fecitin terris dulcedinem refui

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tare. Simul cum ille in fidibus ÔC chordis j ho c eft in rcliquas mortuis diuerfarum uo-

k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Wmmodulatus difcrimina,diuinælaudationis ad codeftia dirigetet cantilena, docuit

■ 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ambr.10.4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q, 3 utieÇi

titicp,pnus nobis pcccato efle monendü,amp; tunc demum in hoc corpof e diueifa opus difciiminanda uirtutö,quibus ad dominum deuotionis noftræ gratia pcrueniret,ut ÖC' cupatis intentione coeleftiS nulla irreperet terrenorû libido uitiorum,fimui animus cœ leftis gratiæ fuauitate nitefceret. Mcrito igitur tanti miniftru muneris dominus laudans aiuInucniDauidfecundum cormeum.Aiuntctiam,eorum qui cithara canunt,pnioo res intus canerc:ut ferunt fabulæ de Afpendio citharifta:Caufas quocp modulammuoi) Ô^quædamclauftrarhythmorum infuperiore parteefle pialterq.DocuitergoDa^ intus nos canere oportere, intus pfallere:qucmadmodum canebat Paulus dices: rabo ipiritUjOrabo QC mentezpfallam fpiritu,pfallam ÔC mente,ad iùpcriorûintuiwi’i uitam noftra adustj formate,ne delecflatio dulcedinis exciter corporis palTioncs, qui' bus non redimitur noftra anima,fed grauaturtcum ad redcmptionem animæfuæpwu re fe fandtus prophera memorauerit dicês:Pfallam tibi in cithara fanóus IfrachGaudC' buntlabia mea cum cantauero tibi:amp;anima mea,quam redemifti : Sed iamPlalmiii«' us qui propofitus eft nobis,ingrediamur exordia.

Eatus,inquir,uir qui non abijt in confilio impiorum.] Quamaptum, quaiu ‘ B opportunum principium. Namcp utij qui agonis aliquamfolénniratenut' ceperint cxhibendam,proponcre præmium lblcnt,ia(ftafe coronæ nobiuu tern,quo certaturi ftudio maiorecôueniant,nifu£ÇpropenGore decertenuita dominus noftcr lefus rcgni cœlcftis gloriâ,perpetuæ quietis gracia, uiræ æternæ beatitudine, a üirtutis humanæ inccntiua propofuit.Imperator quoqj cum prOgreditur ad beliumyda natiuû militi,amp; promotiones dignitatû numeris militaribus pollicetur, ut fpes como furerurlaborem,amp; mctum abfcondatpcriculi. Velutpræco igitur magniImpcfatoris fand! us Dauid hortatur milites, athletas uocat,prafmium cxprimit dicês:Béatus uirqui non abrjtin confilio impiorum.A præmio cœpit,utpondus futuri certaminis clcuaref. mercedem præmifit,ut unufquifqj pracfcntium rerum folicitudines aclabores cordctra fiiiens,ad emerendam beatitudincm futurorum auida feftinatione contêdcret.Be^ us, inquit uir.Quid plus potuit homini donari, quàm quo nihil amplius potuitdco ApO' ftolicaauthoritatc deferrifßeatus enim,Ôdfolus potens,ÔL rexregâ,amp;dominus domi' nantium deus didèus eft.llle folus potens,ille rcx rcgum,ille dominus döminantiu^bea titudinis tamê nonfupergreditur poteftatcm.Donauit nobis appellationis eius comu ne coniortium.quæ dignaaeftimataeft honore diuino.Conftderemusnuncqua ratiO'-ne,bcatus utr,dixerit:ôdno magis,bcati homines : cum utercp fexus uocctur adgratia. Nunquidàconfortiobeatitudinis cxclufitmulferes,quia uirumfolumbeatumnuncu^ pauirf Abfit.Qiiia nec à conforrio creaturae exdufit deus fœminas,quia priusunumco didir.Dixitenim dcus:Faciamus hominemfecundumimaginénoftram,amp;; fc^undum fimilitudincm noftram.Et fccit,inquit,deus hominemiad imaginem dei fccitillum.ma iculum 2d fœminam fecit cos.ln homine uterqj Ggnatur, in uiro fexus exprimitur.be quêadmodum cum homo dicitur,uter£^ comprehêditunita cum uir nominator,amp;mu* lier cuius uir ille ficintelligitur.Deniq; hæc uocabitur, inquit, mulier,quoniam deuim fuofumptaeft.Acceditillud,quoniam quorum natura eadê, eorum opcrationesumj non poflunt elfe difcretæ:ôd quorum opus æquale,eorum uticp æqualis ÔCmerces. Vi' rum igitur fcriptura dicendo,confortem copulæ non prætefmifitiquia Ô6 hominem P cendo,confortem non racuit naturæ.Itaq; quemadmodum illic hominemfaâum i^i' mus,2d cum Gt una natura, tarnen principalcm fexum prius crcatum negare nonponu^ musu'ta ôd hic cum legimus uirum,de principali portione fexum quocp fupparerecog' nofcimus.Paria igitur ftudia uirtutis,quia par praerogatiua eft creaturae. Quidautem c xum difcutiaSjubi non corporis à te,fed artimæ certamina pôftulantur,qu3E fexum non habeifNon ergo illic difcernas honorê,mercedem diuidas, ubi non difcernituriexus. Non incaute tarnen,G prior uocetur ad exercitium, qui fuit pofterior ad lapfum.^uæ male coepit,fcqui debet,non præcedere:ut uel poft experimentQ fit uerecundior.Male Eua naturæordinëprætcrmifiucxpccftaredebuitpræccdentem.Aftuteferpensapone riore cœpir.ideo Propheta ad fupcriorcm reuertituneum uticÿ qui lapfus non enet,ni 1 eflct pofteriorê fecutus.Denic^ prius nos rcuocauit à lapfu,quàm ad palmam uioot'æ

piouocauit.BeatuSjinquitjUir qui non abijt in côfilio impiorû.Vide ubibeatus appelle ïïsôhomoNonindiuitqSjnoninpoteftàtibus amp;honoribus ,non innobilitate gene^ ns,aut decOre ôd pulcbritudine ,non in corporis falubritate i in quibus nihil natura eft bonurti.Denicpnonfolutnfacilem cómutationemhabent in contraria, ucrumetiâmi-ùifterium adculpam exhibent ei quiuti his nefciat. Quis enim iuftus propter pecunia^ . Quishumilisinpoteftatibusc' Qtûs mifericors propter nobilitatem f Quis caftus propt« decoremÆlecebrofa hæc magis funt ad peccatû,quant frudluofa ad uirtutis profe tîlum.Quidftbi deinde uult quodntaluit dicere,Non abqt,2lt; non ftetit,quali de prate litOjCûpotuerit dicere,Beatus uir qui non abit in côfilio intpiorû,amp; in uia peccatorum nonftat,amp; in cathedra peftilentianonfcdetr Vide dogma.Nô enimftatimbeatus,qui itôeftitnpiusautpeccator,propter incertaexitus.îSlon enini ociofe fcripturn cfti Ante Ecc. li tttortênelâudaüeris aliquê.Ergo dunt in hac uita quifquâ eft,non poteft dcfinûa prçdi cationelaudari,quipatere adhuc poffît errori.llle autent qui uitam line oftenfione con duferitjiuvebeaÜappellationecenfeturjquiautitur confortiobeatorû.Sediortejiicas, Quaratione ergo alibi dixiuBcatus qui intelligit fuper egenû ôô pauperem C No enint dixitbeatumquiintellexeritjfedeum quiintelhgif.quoniani quibonunt opeiantur,ut ipfo opéré ôC quo probentur inueniuntjemunerationent fui in ipfo operc colequetes. ûiquidembeatafrudlus eft confcientiajbonunt faélum. Qyi autem a malo ternperant, nonfifcmelautbisdeclinauerintculpant,ftatimbeatr.fedlipotuerint culpa cotagium P« omneuitafuatempus euadere.Nunc illud occurrit,cur beatu dicerc ma uent,non

( Oimouipietatisaliquofitfunöus olficio,fedeunt quiab intpiOrunt cortli totcntpera-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ü««,Videtur enimmagislaudandus qui uirtutis ntunusimplcuerit,quam qut peccatu

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«talent.Siquidê necbos nec cquus nec lapis in peccato eue cOnfucuit jaut c er^jn ca

l ibedtapeftilenùx.Sedillabeantudinis nôhabentfruâunt, quxurrtuus non habet len fum.Nâquomôdopeïucniûtadlcgispf3emiunt,quacnonhabêtfequedç egrs a e^ u. Bcntaabilibus ago propöfitü cft.hoc cft de noWs.NoW’

, nbsp;nbsp;nbsp;famtiiMCCMMÛcTvquon«mlegi,nus-.Decbnaaæ»’°.ÿfacbonuœ.Hic tmmoi- Pp'-îS .

\ fceftdifrinlinK.mjbinferioiibusadvevfeaiotacontcndos.neteneans.noÄema.o--».ouikuteum exordio debeas pTOUocari. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bmde effefcnptuvanos

\ nbsp;nbsp;nbsp;hçerprocelïus gradramur exiguos ad ea quæ uidentur huntanæ ahtoranatutœ Has tt-

blîilernperhabetopropHuasNetinteasbhomogradushosafcederedtfc.phnç. Vumusgradus uiclnus eft terrç^equês fitntlis eft priori.bic per æqua e^s gra us a um taacôftenditur.Nefaftrdias bhomo primûiftumueluturhffimûgr^du.Il e pttmusa c fustcàtçïïisfeparat. Aerera ca\cas,ubr ab hunto eleuauerts vtcftlgiü. in urrtuie po i^s furgendohquiftltcrra.TetramrehnQuiSjft culpant dechnas.Exordturner^ nisadulrtulem,eftabftinereàpeccatô.Vtfcramusaute hancdifctphnaelle o ttnx, audilegemdicentem'.Nonadufterabis ,nonhomicidiumfaciès.imperfeöts^ttnt a pï3;ceptaconucmcntiauiàebantuï.Henicçipfedontinus\efusfctcnstntpetfe uaquo iatenogabatur quibus ad uitamaeternam operibus petueniret,ïcfpondtt er.Nona u -t«abis,uouboraicidiûfacies,nonfuïtufacies,Slt;c.Deinde dicenti quodfectlAeu a wa,adiecitpcrfeenora,dicens;V ende omnia quae babes,amp; dapaupertbus, ôihabeots . ibdaurûin ccAorV antumq abcffe docuit inter malorum deelinationc,8lt; imuattonem bûuorû jUtbaec abnuer et,qui ilia fibi facilia iudicabat ,Se d quia nc c ilia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5*^

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adhesie aptate no potuit.Nafi dilcxiftet proximu,potui«'et pauperibus lublidtalm pa

wimonqnonnegare.ldcoqgradumprimumlegisafcede,utpollisadriuange ftcce e-ftelaftigiumperuenite.V ndearbttror quod quafifublegc pofttus,morem\egtstnptt-ntoVlalmo lecutus,exluaperlonafan€lus propbeta magis cauenda denunciet, cpiam lequendaproponat.btquadragelimo autPfalmo,quiexperfona dicitur faluatoris ,a -bottatio magis uirtutis flat,quàm err oris deprefflo.Depalftôe enirn faluatoris lo^rty btiàeobuàgelq difpenfator etla,ftcutpolfumus exiftimare,cu audiamus dieentcAsea-

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftvalfttlcotdes.EvlnVfaltno ftaegproprlxpaffronls bClnDuangeXiomiterkordiaco^o

Beatus,inquitjuir qui non abijt in confilio impioröjamp;^ in uia peccatorSnóftenfA' cathedra peftilentiaenonfedit.] Poflumus dicere tres efle ipecies peccatora, qu^s n* putamus expreiras:cogitatiönis,operationis, permanfionis :beatumcj eumfigninCä gt;nbsp;qui fie noncogitauerit quod mal« efl.Nam quomodopoteftbeatus eflCjquifuis cog tationibus accufantibus in die iudicij reuincêdus eftÆttam fi hominem fefcilit,reiter^ fugit,accuiàtorc euafit:fe tarnen fuiaceufatorem habebit,fieconfitentem reum.B^W ergo eftquifie no cogitauerit quod malû eft,fie non operatus fueritpeccatû: qwaint^ Prouer. i o dû amp;nbsp;fine cogitatione delinquimus.Ex multiloquio enim no efFugimus pcccatuffl«^ fiônpcrieucraueritin peccato.Velfic,Quifienon cogitaueritquodfuiterroris,ucl* ea cogitatione non fteteritiuel certe non perfeuerauerit in fis cogitationibus quas pc' nas erroris aducrterit.Sedhæc utrumrede conueniantjqui legerir,acftimabit.Natnqj‘' femel male cogitauitinec ftafein eo dcbuit,nec perfeuerare.Sed fie fi non perfeuerauiG beatus elfe non potuit:quia ftetitin eo quodimprobe cogitauit.Et finon ftetit j tawt” eo ipiq quod cogitauit male,utrum habeat beatitudinis frudum, dementem aliquem quærere debet interpretem. Poftremo quia nemo poteft diceremundS fe haberccoK efto ut ueniabilis cogitatio fit,nunquid ueniabilis operatio peccatoru.'' Poftremnu^^ niabilis ftatio, nunquid etiam plena beatitudinis, eo quod non perfcueratincrimin« Deinde qui no cogitauitquæ improbafunt,quomodo in peccato flare potutt, autpeP ‘ leuerarefut beatus fit,qui tria bæc iure ieruaucrit. Gerte ordo diuerfus efl, Primumc enim,utnö perfeuerauerit in pc€cato:fecundö,ut nö ßeterit in eo:tertiü, utnoncogio* uerit quod eflet erroris.Ciur enim nó perfeuerauit,potuit tarnen ftaretqui non fietH,pOi tuit cogttare:qui autem nec cogitauir,uere' beatus efl. Vnde alteram quoep tradition^ non prætcrmittcdam putaui,quo tres gradus recfo ordine faeflos afleramusiut qui bca tus uult elfe,non abcatin confilio impiorum:hoc cft,in eorum cogitationibus non bulet:Deinde non ftet in uia peccatorütTertio non fedeat in cathedra peftilcntix. A“ Ecclefiam faeflus cs Chriftianus,uel tu qui ad gratiam tendis, abfline ab impiorumcön filfiSjUt poflis dicereiNe perdas cum impfis deus animam meam,et cS uirisfanguinunt Pf«.25 uitam meam.Nec cogites quæfuntimpia.Quæfuntilla,nifi quæin deiexcogitantunn iuriâc'Pietas enim prima in deum,fecunda in parentes. Et quidem inimicus inieritrrc' quêter diuerfa mêtibus noftris:fiCidco caute propheta cogita tioes magis quaminlwio, nes improuifas putauit ad crime tenendas. Abflinuifti ergo ab impiorö cölilfisfRcc 0 nó tarnen ftatim bcatus.Caue etiä ne in uia peccat orum fteteris.Quanto examine icU' pturæ diuinae uerba ponunturÆtenim quia omnes fub peccato fumus, non àtcexigit quod ultra naturâ eft,ut peccatum nô facias:quia ncc unius deiinfans fine peccato.ic ut non maneas in peccato quadam ftationediuturna.Non omnes impfiiidcoreuocMis ab omnibus cogitationibus £C côiurationibus impiorum : fed omnes peccatotcsiiden admoncris ut definas peccarc.Fueritadolefcêtioris lapfus ætatis, debet eum niatuiita' tis cmêdare procciTus.Ergo in grauiora non abeas,in leuioribus nô fles. Habes hoc^^ ^^•48 inEiaia diêfûà dominoiExi à Babylone,fugiês à Chaldæis.HoceftiEtfiintraftiincôw fionem v»itiorum,cxi.Non oportuitintrare.Sed ingrelîus es,carnis legecogente, amp;nbsp;ca ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ptiuante te in 1 ege pcccati,Exi,egredere uel feruus,exue te feruitio graui. Non potiiilH

nô introire in peccatû,per fragilitatemidatur tibi exirc peccato per fobrietatcm.ExicP gO de Babylone,fugiens a Chaldæis.Babylon confufio eft, quæ uirtutum ordinemno tenct.Confufa enim illcccbris mente delinquimus.Chaldeifunt qui iyderum curfusua næ Audio fuperftitionis explorant,fiC impiæ ferunt gentilitatis errores.Âbhisfuge,ne te capiât,ne te graui laquco captiuitatis innetflant. Abraham Chaldæus fuit,fcdlugita Chaldæis,ÔC ante Icgcm.tu fub lege natus es,fuge ab impfis.llle hgreditatem patrumre fjauitjUt fidcipoflidcrct.Tufuccelfionêcorporis derclinque,hæreditatê deuotionisac quire.Si autem in peccato nô fteteris,nec fie beatus: Adhuchabcs quo carerc debeas. Multæ funt illeccbræ,multi à uirtute deflexus.Grauia irritamêta funt uoluptatS; gram's fomes auaritiæicupiditas poteftatû:honoris ambitio:quæuelutueneno quodâ mentes hominû,amp;rquadam animas peftilentiuitiorS tabe côtaminant.Hæceftcathedra peftf Mrfff.zç lentiæjfupcr quamfederuniScribacô^Pharifæfiquiitnponûthominibusoneragtauia,.

ipfiautemdigitonoluntea mouerc.Hascathedrasdetêplo Saluator eieciteorum qui Mur.i« fedehónoreiadarentjpriniatus quærerentdtgnttatûzeorumquifacerdotio uel prima-tùhônorisüterêturad quæftum:eorum qui indulgentes gulae nequaquâ debitam con-tmentiæpr3eftarent cuftodiam.Hæc uera eft peftilentia.Denicp Heli Hlîj erànt filij pefti lentiæ.Inhàc quadâ fedeuitiorum prohiber nos fcriptura ceruicerti intkdlere, uirescß tóriuscorporisreclinare.Aduerteigiturproprietäres. Beatus quiinuia peccato tühon ftetit,in cathedra quocg peftilenritfenofedit.] Viamdici uitæ huius curfum, in dubium nonuenif.cQipfa fcriptura dicaf.In uia hac qua ambulabâjabfconderût laqüeu mihi,amp;,Efto confentiens aduerfario luo cito,dö cs cum illo in uia. Etenim quoniä cur-

fumuitæhuius cunimus,habemus femitam per quam ambulemus quotidie,donee per ueniamus adfinem J3tfi nOnuidemur corporaliter irCjprogredimur.Nam ficut in naui-busdormientesùentisaguntur in porrus,ôd fi nullus quiefeentibusfenfus eft nauigan dijtamê curfus eos nrget ad finem, 8d impellit ignarosd'ic uitæ noftræ fpatio defluête,ad propriumunufquiftpfine curfulatente deducitur.Vnde diciturîSurge qui dormis .Tu enim dormis,ôd têpus tuum ambulat.Et uide ne dum diu dormis,prætereat t?pus.ldeo Ôd fi dormis,cor tuum uigilet,cor tuum non ferictur.Si cor ociofum nô fit, nô funt ocio fa tempora tua.ïn uia es o homo,ambula ut pcruenias,ne te nox in uia occu pet, ne con-fumatur dies uitæ antequam progreftum uirtutis accélérés.Viator es uitæ huius : omnia tranfeunt,omnia poft te fiuncO mnia in hac uia ce rnis, Ôd tranfis. Vidifti amœnita-têaïborum,herbarSuiriditatem,puritatê fontium,ôd quodcuncp huiufmodi quo dele-dlantuïoculi.luuitfpecftare,delc(ftauitparumperattendere.Dumattendis,pertranfiftu herum dum ambülas,incid(fti fcopulofiim ôd confragofum iter,côcauarupiû,prærupta montium,denfafyluarum.Tædiaftiparum,iterum tranfifti.TalishæCuita eft,cuius nec ptofperapermanenqncc aduerfa diuturnafunt.Ergo quafiinuia locatum ncc^ fecûda cxtollant,ncq5aduerfatefrangartt:neCplaufibiliaremorentur,necmoeftadetineât.Fe-ftinafemperadfinem,fcftinaut pCvucnias.Elige tamê uiâm antequam curras.Duæ uiæ funtamaiuftorum,altera peccatorû. Vna æquitatis,altcra iniquitatis, de qua dixit pro-phetaTtuidefi uia iniquitatis in me cft.Non folum ergo uita noftra uia eft,fed etiam in ipfauitanoftraaut uirtutis uia eft,autiniquitatis,Caue igitur ne in te greffus fuos collo cetauaritia,gd fis uia criminisme improbitas,ne libido, ôd fis uia iniquitatis iterantibus detrita flagitq s .Licet tibi cligere quos fcquarisiaut iuftôs,aut iniuftos.Iuftorum uia an-guftioreft,iniuftorûlatior.lllafobrictatis anguftior,hæc ebrietatislatior, utpoffit cape tefluâuâtes.Hæc habet feculi huius vllecebras,illa habet futurorum præmia.ln iftis frU ôuspræfentior,in illis fpes tardior.Qriæ enim fuauia funt,nô differunt diuturnâ expe-ôatioirê.fpanra’fenremhabenrnprfnnrftionê.Ouod autcm ferum eft.labore auæritur; i.Cor.»

quodàbeata cogitatione uix capitur.quod oculus non uidit,nec auris audiuit,qua£ prç patauitdeusdiligentibusfe.Difficilefolemus crederequae non uidemus’.amp;lideo anima æftuat,amp;:hucatc^ i’Auc uelutoculos quofdam circunfertcogitationes fuas.Tunc illi oc curruntdiuerfærevufpecieSjfec^ offundunt.Si ad fcmpiternaintendat,uirtutem eligir; fiadpra[entia,uohiptatcmprxponit.Graueödiniquum certamenaduerfus deledlatio nes prafentiü.Hiclibertas eft cupiditatü,ilhc feruitutis iniuria, facere quac no uis, öd ab i^sc^uxdefideraueris,abftinere.Hic conuiuiü,iftic ieiuniü.Hic inteperanria gaudiorü,d licpetfeüerantialachrymarum.Hic faltatiOjillic oratio. Hic cätus dulces, illic gemirus gtaues.ScïipiûeftquidemtCor fapientiûindomoludluSjôd cor ftultorûindomo cpula Ecw.7 lû.Melius eftaudire increpationc fapientis,magis quâm uirû audientem canricû ftultci tum.Sedpaucihaecaudiunt,pauciorcsfequûtur.Allicithominesmagis dulce peccati, c\uodad præfcns influit ôd impinguat audienris affedlû quâm trifte uirtutis, quac ftdei fpêuelui quodâ cortice amarilaboris inuoluit.Beatus ergo atcç mirabilis, qui taliû uia-tûpofitus in ele(ftione,nô fuerit illecebris uolup taris inftexus,ut gradû fuû fuper uado-faSdprauaconftituat.No dicitur ei,Qiti dereliquifti femitas direlt;ftas,abeûdo inuias te. îtebratü.Cognouimus igitur quæ fit uia peccatorû, in qua ftandum non efie Propheta nosadmonetjfed SdEcclefiaftes docct,quiaif.Holiftare infermone malo. Hoc eft no petlifietcinfermonibus malis.fimiliter éd operibus improbandis. Quomodo inbonis

I firftandû,tànlt;ftusidêProphetapï3ccipitdiccns-.Stantes ctâtpedes noftriinatrqstuis ppi.ii k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hietu-

4lt;^(? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSir

Hierufalem.InHierufalcm ftandum eft, dc Babylonefugkndum.EtMoyfidiciwnÏi^^ aatem fta mecQ.qui de Acgypto fugit,SC cum domino ftans perfeuerabat. Et i'nEuag lio,qui fteterunt uflt;ç ad hora undedma,aequalcm mercedê operantibus acccpcrunî ’Ç quæ fteterunt uirgines ufcp ad aduentö fponfi,ad nuptias fimul introire meruerSf. Ul’’ autem difceflerunt,amp;poftearcucrtcrunr,dominiez excluduntiïrauthoritate Didicimus ergo non ftare in uia peccatorü,ftare autem in uirtutis officio,quia fcripW!” eftiTu autem in fide fta.Nunc confideremus quid fit, Et in cathedra peftileitf* non ièdit.jEt quidê præmifi'mus,quod no fimplex confeffus in huiuimodi quodinu eft folio reprehendatur.Quid enim inuidiæ haberetad cuIpamC Scdcum oculi d^ ni femper fuper fidelcs terræ finr,tanquam fub confpctftu imperatoris locatijö^ueW miniftcrio quodâ pofiti,ftare debemus. Miles in procindu ftat, non fedet. Milesin ' mis non fe refle(ftit,fcd excitât atq; erigit.Ideotç militibus Chrifti dicitur.’Ecccnunc nedicite dominû omnes fcrui domini,qui ftatis in domo domini.At contra iniquités' talento pl fib co fed et, eo quodfi'xain pcccato,feab cofcpararenonpofiît.Etenifflæ tcrati in crrorc,ô5 ftudiofeflagitijs inhærentes,federe dicuntur,quinolutairurgcre,n^ audiredicêtem:Surgitepoftquamfedcritis.DenicphicipfeProphetaaIibiait:Sedfr“ principes,amp; aduerfum me detrahebât. An ignoramus quod tantatn uimhabeatinu terata confuetudo peccadi,ut cxcludat naturamfQuae cum fit medicabilis ad faluK tarnen corroborata têporc,paffïonibus immcdicabilis inuenitur .No ergo permanf^' mus in uitqs,fcd unufquifip etiam fi fuir,exiliat à culpa:ficut fcriptum eft demuliere retrice;Ncintendas in cam oculû tuum,fed exili.Nemorcris.'exiliantequam teanni tiCnfutisinueniant.SedCquod grauiuscft)pleriq! luxuriem corporis nec albcticrut) re canitiCjSCufcp ad fencóuris ætatêuiam produxcremaculofam.Intimis enimcof’ ptauifceribuslues culpæjproccifii temporis coaccruaiur.Caucigitur ab impiora e fihjs,non pénétrent huiuimodi confilia mente tuam,ne dicatur de te:Alligabitq^sig' ncm infinujueftimentaaufem noncomburctf Etcnim qui fem el in finu mentisnag*‘0 flammaferuentis adoleucritjcito corporis fui ueftimenta comburet.Etutinnipuh'S nis cxilicnSjtnha’rctacpermanet, donee omne quod corripuitabfumatiitauelexig fcintilla pcccati fi quo uitiorû fomirc fucrit excitata,incendi5 grande excitat.NoI* ftareinpcccato.Portrcmo pofuiftiueftigium fupra uoragincm culpaî,citoauierp ' nefupra plantam tibi afccdatpollutio,St lapfu faciliorc deccptus,fupralutumren J Cauenda ergo prima funt uitia,ne in plura deinde grauiora proferpant. Etenini IK qUi fe in luto uerfanf,quo magis uolutâtur,co amplius inquinâturfita qui femel le^ improbitatis aipcrfcriqnifiab co uelociter cxiliat, grauius fibi dedecorisfuicœn F fingulos dies lutulcntæ conuerfationis obducit.Itaqj graui odore tetræ illius fæuoraginis contrahitur quædam animarum pcftilcntia,corruptocçfalubriuni cog tionum ipiramine,lucs æftuantium paflionû miièranda graflâtur.Hinc letale feme bus uirusinfunditjhincfubrcpitægritudo corporibus,languoranimis.Eftenimma languor, erroris languor, auaritiæ languor,inexplebilis cupiditatis languor. Iftedmiti funt,ut dieitEccIcfiaftcsiEft languor malus quem ui di fub fole,diuitias cuftodiri m lum poflldentis eas.Dicmihi ôEcclefiaftes,qua caufa malus hic langUotfit.Ro’P^Ï' bit,quia multos auara fpes deuorat.Infatiabilis edacitas cupiditatis eft.Nefcitfatiau gciito qui concupifeit argentum. Diftendût diuitiæ,non cxplent.Etfi quis fatiatus rit diuiti}s,non eft,inqUit,qui final cum dormire. Et quidê Omnes dies eiusintenc gt;nbsp;öi lu(ftu,Sêiracûdiamulta,ÔClanguorc,ô(Sira.Quomodo enim poteft dormire,qui citam auri exercer cuftodiä,qui damna formidat,quilucra cogitât, qui apothccas numcratfMalus ergo languor,qui bonâ aufert mentis quietcm.t‘ guormalusluxuria,libido,concupifccntia,delelt;ftatio,fecularisambitio,quacclt;f° rûpitfalutêfobrietatis.Omnispoftrcmomundihuius corruprela,peftilentiaclij^ go tctigcritis,ne attaminaucritis earn.Lues eft,contaminat:morbus ftaueritis quæ funt omrtia ad corruptelam ipfo ufu,ut Apoftolus dixit : qui amp;nbsp;a hm mat,Radix omniû malorû eft auaritia.Moibos excitât,dolores inferit. Deniep qm appcficrût,inferuerûtfemultisdoloribus.Iftaeftpeftilentia,quæplerun(^nccpcai » netj frigidos,fed ( quod Sgt;C calidis eft deterius SC frigidis ) tepidos facit, Ut

Ote ddminvlefa,quos propter grauiapcccatarciecerit.Ifta èft qüæ nonpâucorûifed nbsp;nbsp;nbsp;f gt;*

«nniû excitâtxgritudines.Omne caput in dolore,omne cor inmoeftitia.A pedibus u cp ad caput peccatorûulcera.Omne caput in dolore, quando quifapientes exiftimantur, _ doloïeaucianturauaritiæiSenfus enimfapientlsincapiteeiiis’.quodreferripote tetv adEcclefix praminentes.Omne cor in mœftitia,quando fapimus qu3c funt carna va, totporeisuoluptatibusaciemnoftri cordis offundimus.Vndc ait dommus a ^lu - _

*nodi,quoddcderitilliscorcarneS. Apedibusufcç adc^ut quâdolabotatcôtasio.quando côpatiuntur alq fi quis effeôu libidinvs detraude v , ûuæpudotê expuatvarenonpotuit,agrûinuadere ; ÔC ægre cuntEHinuvcenv ttansferunt.Qiiotiê8 vnsemifcût feniores quôd diu potare no poffint i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. j,

quodfcortaridefieriutjCûfcortandihabeantuoluntatêfquotiensinter a uase uittutesprobrofunt,pcccatalaudi,honeftasludvbrio,coniinetiari ui,nu

pctuenit.Sedentiucôciliisdetogâtesfobrqs,rult;ftantescrapulam. e et vn a ebtietatecertantes.lutcrhosmeretrixplenauinOjhuicarridenSji ua ardoreinflâvuanslibidiuis.Vetecundus fi tranfeat,crubefcvt,a fmgu vs

inftasitps Celebris,plutimosadimitationêadduciterroris.ltacp umpec . , alicuum,fuunvfaciuutmalû.Nonfedeas inter eos.quosfanélus Prop nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;pfal.x«

vuvquagerentibusnonvutroibo.Qua ratione eos fugUbas auv , exp ica r^’ nAonfeabaspartes,utSCnos eas fugere poffvmus.ne irvficiaruut earvi cou g . pdîUTO,inquit,2iCabomiuabilesfalt;ftifunitNoneftquifaciat onvtate,uo , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.r

num.Generaliter ergo ad omues ftagitvofos, resbonorum,quos Aquila nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;anta dixit à oui ■

uos,vlurimorumauimis operautur errorem,mentescp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

busbeatusuirdebeatabftinereÆtadbucadi)cua la.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c m ege nbsp;nbsp;nbsp;; v„(.f~f.iat

lunuseius,2lt;iulegeevusmeditabvtur dieacuoôe.^Uoceft.beatusvUequv bxcf^ut toufilio,ratvouc,prudeutia.PoteftenvmSlt;paruulusuonpervnttutc,fed^r vmpombvç^ liutêamp;infcientvamdeliuquendiab qs quaedi(fta funta vn • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuartum

pecudic0uenire,cuiuull^is covrblq, nullus fe^userrorvs eft .Hoc eft quodfequiturArlquo deftuvtvobeati uvrvàçecude dvfceruvtur;quva^ legieftuolutate,uouueceftvtatc.PlurvmvieuimrefetV^\uvavnuo u nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sc-qind i.Gori.4

ôus-.vnr\cccftvtate,difpeufatvouvsobfequ\ü.Xtacuvm docunuos po o us vc • Xensbocago,merccdembabeo*.Svvuuvtus,dvfpenfatvon^vcréditae . r oau nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

uen«ns,wo\imodiU2as\eaemAecunlt;ioutmeanenb»'lt;inv»u^»v,..^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..

Ü2.uk^\Juittmet,i^unusobVetuat.Hatxcdifó^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;emmdeuuftnum

HcacciusSic enirnfaiptu eft;AudiKvae\,DoTninus deus tuus, deus unus eftÄ, vxut.? ■DûigesàonAÀnûàeumtuûextoio cotdetuo,2)C extouatumaiôC extotautrwtctua. cxuntueïVïftîcc qu9j eao çxxciçvo ùV)iftodve,vn cordevuo,2lt;inauwnatua.

Vi\scaft.\nstuvs,5lt;\oQuetistuevsfedens,2lt;.ininneve,£lt;tnq}-ftcT.ejamp;vnu\gt va. vga vs eavnùautuo,24vumauutua,ô(. etuntmonftvaante ocuXos vuosÄ ÇcïVoeseaTupet vm -uavn àoïwvcdus tuvs ,5lt; vu vauuvs tuvs .lit vuft avBt udclft ae\ ,c\uvd ab s te ç oV^vat dotuvu tu\is,Quàmutàv\vaas douvvuû deû tuû,5lt; auvbuXcs vu ouvuvbus ur\s evvis? oapvetva nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

àvdt'.Côcuçamp;iteeï^oVevuvc)esu\cos,àv\vçvtev\\os,Slt;VvabebvtvsdvÇcvp\vuâ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

t\\ixu\iult;\\iâvnavceftatÇa’pvêtva,amp;C Çacdeuvdctut ab i^s quv ddv^uutvWâ,^ tuueuv a T\s

- nbsp;nbsp;°’. nbsp;nbsp;nbsp;... nbsp;nbsp;. S'______J_____.,Ai»«.vic.fbnidibau.exuoXutatctacvtma

k^u\vj^uxvuuvu\d.,x^*:^\vïvv\x: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uuu*:\uui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r xx (V “O ’

tt\edvtatvouëftcuudû\eçevu.No\ûtasvu\e^cuôfo\ûvuftud.vo^edetvâv.utac O e nbsp;nbsp;not

uo\viuvas,ftcûàaoYteïatvo.Vieuvcç5lt;.àotuvuus dftëtvftbv,Svuvs ilotes dvt^o\ô'.mûàave,lt;\uooftcudetctoçeïatvouvbusuoft.nsuo\uutatêpt^uvâevvc e etc. '’ùtuvôjXexuôXuutatvos t\uxvvv.t\uva\exdotuvuvvne^tebeuftbv\vs cft.,couuettes ^vtua. |4 .v VXmQa\itén\couuevtvtùt,uvfto^u\uo\uutatceouutïtvtut .VoXuutanus autetua

dvt,^XtaXuïnXutàtuïXabOm.Xàeo' ç\ue dve 2lt; uofXe vuXe^c tueditatut ,vu c\uo çoudïvuaXe^éudvçotXuXatut vuteutvo, c^uàttv fctuaudx Xe^vs aftelt;ftus. XXXc envtu

mcditatur,qui ipfe fibi Icx efl:,fcriptum in corde fuo opus legi’s tntcndens.Aqufla taip^ dicm tantumodo pofuit,non ctiamnodein4Qüod non tam à cartcris difcrcpans,quaagt; alio rcfercns pofuif.quoniam qui kgcm meditatur/empCr in luce eftjnoâmnon h»' bet.Etenim cuius lucent opera,non poteft uticp in tencbris arhbulare: quia iuftitiati»* ficut lumen efFulget.Mcditetur ergo legem uita nöftra,meditctur conucrfatio,m«dii^' turadusjmediteturintcllcdus myfteriorum cozleftiS. Lex enim exeplareftamp;^urt^^f’ cozleftium,umbra futurorum bonorum,quae is qui credit in Lege,in Euangeliorwog' nofcit.Meditatur in tenebris âf die:id eft, 8i. in aduerfis pofitus, Ä^inprolpcris.Lw^' nimpraccipit ut diligamus dominû,Qui diligit,in omni ftatu fuo debetferuarc diW nac charitatis affedum.Pater diligit fihum,diltgft etiam cum arguit, diligit ctiamrîu berat baculo.Qui enim parcit baculo fuo,oditfilium fuum.Nos quoep dominus calö'’ gat,ô^ diligit.Itacp etiam cum digna coercitione committimus,ille tarnen diligitjq'’'^' tiam recipit offenfum.Caftigat enim dominus omnem filium quem rcapit.Et tu ftigaris,diligc:quia ideo caftigaris,ut recipiaris. Nam quid grande eft fi tunc ddigas^ minum deum tuum,cum tibi abundant omnia,cum frucris optatis,cum honoribus, ' cultatibusjiiberis gaudesÆthomini à quo acceperimus beneficia,gratiamrefenef®, fueuimus.Dcniqj cum laudaretur lob iudicio coelefti,hoc retulit diabolus,minimem'' | rum fi grams effet dco,cui tanta fuppetcret affluentia proiperorum. Sed tuneproba ' dum,fi ilia amittat uniueria,amp;f pfi cultoris praeftet officium.Hæc igitur prima uirtus, nonfrangarisaduerfis,nonextollaris fecundis.Id telcxdocct,utinafflilt;fiioncnonre xes intcntionem,nec deipcrationem induas. Vitftor non dicas : Virtus mea amp;nbsp;rortit ' do mea bæc tribuit mihûfed omnia noueris diuinç mifericordiæ deputanda.Clam^ faias:Non confundetur qui in anguftia eft uicp in tempus.Hoc primum bibe.Quide » hocprimumbibefSequeflrcmusmyftica,perfequamurmoralia,quaedocetlitera.rt pter errorum grauia,graues cótritiones óC uexationespopuli dicitfuturas.Etoport eas præcederc,ut iequeretur mifericordia.Bibe ergo primum tribulationem.

tas enim tribulationes oportet nos introirein rcgnum dei.Bibe,utfenfus pctftoris tui infundatur intcrnis.Bibe cum patientis affèóumozrêtis dolorem.Cfien conuerfus ingemueris,tunc dominS tibi reconciliabis offènfum.Hoc ergo pnmu nbsp;nbsp;nbsp;l

be,ut fis in dolore anguftijs.Cfto læcitia infundit errorê.Pinguis fatfius amp;incral a populus fiirr exit ludercjamp;frecefifit à domino. Prodeft tibi cor habere contritum-^ primum bibe,ut ûcrificium tuum accipiatur à domino .Doceat te Äpoftolus qm Hocprimum bibe;hoceft,trfbulationispoculum.Tribulatioenifflpatientiâopeta Non poteft efle patientia,nifi ante fuerit tribulatio.Tribulatio,inquit,patientmm ratunpatientia autem probationem:probatio uerô ipem:ipes aût non confundit. . primum tribulationë,utpoftea tibi totuirtutumpocularniniftrentur.Etutfciasqm 1 bitur tribulatio,audifti dicentem hodie Prophetam:Potaftinos uino compud^iof*'?' . in pofterioribus ait:Et potum dabis nobis in lachrymis in menfura.ln menfura turn,non fupra menfuramme ferre non poflit.Denicp qua'm bono hocprecaretm a clujfuo probabat cxemplo,qui potum fuum cum fletu mifcebat,utdominiinfemt ret mifericordiam.Bibe ergo hoc primum,ut bibas amp;nbsp;fecundum. Hic enim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

titia eft.Vide quemadmodum dominus artibus diaboli pro fuis ieruulis cibo fraudis decepit unum,ut in uno omnes circumuenireulefus autent cibo *, æ mnesredernitjUtin omnibus ilium qui deceptus fuerat rcformaretJUeeslice reum Babylonis excogitauiqut quicuncp biberent, plus fitirent: ôiquiapotusp nonpotcrat,auriprecioilliceretad bibendum.Propinâuit de uino fuo, cm meta ffagiarequifiuit. At uerô dominus Icfus aqua de petra cffudit,amp; omnes bibcïun • biberunt in typô,fatiati funt:qui biberun t in ueritate,inebriati funt.Bona infunderetlactitiam,non affetret confufionem. Bona ebrietas,quacfobri3c ftabi tis inceflum.Bona ebrictas,quæ uitæ munus rigaret acternæ. Hoc ergo

msinparadifo,iV\obcatorum\oco nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r_ adafccâum, ÔCbonaadeCcam,

VtoàuôumïlntermuÀtaenimbgnaquæerantrpe^adaipe^^^^, tS»ho0ijnumttnaviodaxitÄinmed» pat qJodnôWsfaVusuenitÆt tefte hoc tt»ota«K.Q9odrffcHoctoodicimi»,t^V^ tmaproduxit,quw eumV«oo generautt cptx e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in medioXemturbsnorum î

qu^iammdifta eiX;Terra es,ôlt;intwâibis.VuXdare quocv nmemo ugn aboraTcv^quiaeYatinmcdio ?xpoiXo\orum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^i^BsLO auteminme- loatin.i

à\o ueftYUïYvÇunaB cniq 2lt; de ipfo SaXomon dmvl^tanumu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vrouerb. 5

VXantatur^utbu^XumdaretintcmporeVuoNonenvmpotut baX^cbatubçrtatcminÇemanentem ^ïauœVptrttaXts.Dem^p , . .J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;voAnn.7

tt^eKusebabXordane.HiVuntdecurVusaquarumdcqmbusdKttB^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7

tndcumtteeius^uentaquxuiuç.XAocautemdtçe at nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^çQ^vbüsprobibct

dijetequicreàitutierantincum.Bft. bCaXiatradmo'.qmamtiÆ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GeonfBft: bC 'H.WfW.x

\ WsÄcWctcnttasdiccnstQutdtthtKu« '^'SWquot;i'‘'^^toS\mdcns.Eft St \ ’T'fsfisamp;unras WTjtiosptîtteiftaens.'Eft KEttphiatcstn »

\ nbsp;nbsp;V\\fcn,quiBatmamterpr€tationeorisdtc\tureQmutauo,cult;c. . nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;ç nbsp;nbsp;Merito

\ nbsp;nbsp;osyXXk toTOUtatur,utnonteneatuï prom\ÇVorumbà«gt;eov . nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Otnamenta

\ boaum.KuaritiaenimbdemVtangit,r\ec tenet uerborum ï V ^Budin fomone tin X quQqpr ceioÇamentem animumep comutanv.ut aXmùmpe^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/Kesvntum, bC ad.

y XniWiset^OYcojlonibus^uminumVueruntXudxiut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g/Çi^^^nt Vux caXa-

\ K«'}nos,5lt;.adBab^Xomos,ubiÇupcr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„a ».„^voxeattaîvja,^ P^oXw.ti«

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kmbïo.to.4,

470 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSII

ncm dcpofucpe Iætitiam,ubf grauiora toIcraruntDenicß reliquç decern tribus aa_ î riosdudæfunnduæautemludaamp;S Beniamin tanquam grauioris reæ flagùîju^^^Jj loniam tranficruntAtrocius enim facrdotis filia adultéra quâm cetera: puniuntui'-Q fàcerdotalis generis gratiam turpi opprobrio decolorauit. Sicut illi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lfl/

busgrauiffîmisfueruntjitamultis tentationibusfefaluatornofterobiccitjUtnuia tationis noftræ certamina practeriret. Plâtatus ergo recQc dicitur fecus deciirfusno fluminum,non in ipfis decurfibus:ut finitimum,non demerfum intelligas. Fuit»“

Matih, Z s grelïio prima carnis amp;nbsp;fanguinis.Deniq; ait;Patcr3transfcr à me caliccm iftufflu^® quod ego uolojfed quod tu uis.Fuit diuitiarum obiedla tentatio,cum omniareguj^^ ræ eiinimicusofFerrctjfîprocidens dominus adorareteum. Habes duorum decurfus Geon ôC Phifon.Fuit illi colludtatio aduerfus principes mûdi : fuit inipb fione certamcn aduerfus tentato res, quos Perfas Hebra^a appellat interpretatio:^* $ la teftimonia deferebant. Aduerfus cos qui dicebant : Defcendat nunc de cruceA*^ dimus eijquac diabolus fuggerebat.Habes Tigrim amp;nbsp;Euphratem flumina. Quadiip“^^

Ephef.6 titumautemnobiscertamenelfeetiam Apoftolus comprehendit,dicens:Qiiianont^ nobis luóta aduerius carnem ÔC languinem, fed aduerfus principatus Sé poteftateS)^ uerfus mundi huius redlores Si tenebrarum,aduerfus fpiritalia nequitipqugfunt int leftibüs.Hi funt fluuij qui de paradifo exeunt. Vnde puto quôd is qui in paradifuiu»^^ ftitrediréjhosdebeatfranfi're decurfusaquarum.Quodnon ociofe expreffîtiftt;’? fandlus Propheca,demonftrans quôd qui tentationes omnes fubegerit,deberinbt

Pft/w. 118 paradifî requiem fperet. itaeç fie ait : Decurfus aquarum defeenderunt oculi mefSit** enim romphça eft in ingreflu paradifi ignea,ut qui redit,per ignem reuertatur, utâtpt cata fua,probet aurum fuum : ita qui redit, per lios decurfus redit.Merito(^ dicuntP ' Pfdlm. 6^' ôli:Tranfiuimusperignem amp;aquam.Deiftis decurfibus SiEfaias dicit:Sitranfeas pt aquam;fluminanonteconcludcnt.Quæfluminat'AudidicentemDauiddeijsqugt;’‘^'

Pfâlm. X 2J ftinabât ad paradifum:Forfitan pertrâfifïet anima noftra aquam intolerabilem.

Pfaltn.^o nonnulli deiflis quatuortentationibus etiam illud accipiunt: Superafpidemamp;^ba^ iXorint ,15 filifcumambulabiSjamp;^côculcabislconcmÔCdraconcm.VtambulaueritinincarnaOô' ne,conculcaucfit in paffione,uel in traditioneregni conculcet, quod patri tradet omnem euacucritprincipatum.Pulehre autem Aquila p^ctTs-ilt;pvliv(jitvoii dixit,hoc t tranfplantatum,eo quôdprimo fitplâtatus in Virgine,poftea tranfplantatusinpatad*' ftim:ficut dixit ad latronem: Amen amen dico tibi:Hodie mccum eris in paradifo.Ho lignum igitur frudf um dabit in tempore fuo.Ligna terrena fruôlum non dare, fed tcrgt;

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicuntur.Sed lignum uitæacfapientiæ dat fruôlum,hoc eft largiturSlt;donat,Rurfiis''

iWf/« I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;occurrit:Si lignum eft fapientiæ,cur in tempore dabit,ÔC non femperfNefortegta'

’ ue fit nobis hoc fentire de Chrifto : fed tu qui legifti quia difpenfàtorem fidelem SCpt^' dentem conftituetdominusfuprafamiliamfuam,utdetillisin tempore tritici fflenw' t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lamjintemporeutiqjjnonfemperjturbariuticpnondebes.Poteftfapientiafemperha'

dum dareifed quia fapientia eft,debet fapienter dare,difpenfare prudentcr.Tnc debet fèmper dare, quandonos plenam menfurampoftumus accipere.Sicut hieextremü”' tempus frult;ftum,itaSiillicdabitfrudum bonis indefi'nentibus, ut refurredionis eins . confortiunlcapere,acferuarepofîimus.Nunc non poftumus,in hoc feculo nofufth’*^' mus.Hic enim corruptibiles fumus, Si cauendum fuitne corrumperemus bonos ftn' lt;ftus,quos lignum uitæ daretiquia nunc corrupti,illic autem incorruptiiquâdo SC tno^ i.CoritttA^ tui,inquit,refurgentincorrupti,ôônos cômutabimur. Oportetenim corruptibilehoc induere incorruptelam, Si mortale hocinduere immortalitatem. Quid ergo proderat morituro accipere,quod eimorshabebat auferrec’ Nouitergo fapientiaquibus quafl' do dàre dcbeat,quæ nec folium amittit ligni fui. Et ideo qui fruflus fitfapientiæ,qtgt;ö“ folium,confideremus.Fru(ftus,interior eft:folium,quo frudlus uel à foie torrenti,ueD frigorc defenditur.Frucftus uidetur eirefides,pax,do(ftrina, excellentiaueræ cognidOquot; niSjintentio myfteriorum,ratio.Hos fruôfus bona uita euftodit : mala etiamfi percepit) amittit.Peccatoriautem dixitDeus: Quare tu enarras iuftitiasmeasfin myfticis fhiquot; lt;ftus eft,in moralibus folium.Nam uirtutes fine fide,folfa funt : uidentur uirere,fedptO' ' ' defrenonpoirunt.Agitaift«ruento,qufanonhabciit f«ndamentmn.QjiantiGentilcs

^^^cntmifericordiamjbabent fobnetatem,fedfru0:um non habcntjquia fidcm non ba fntc'Labuntur cito foliajXibi uentus flauerit.Et aliqui ludçi babent caftimoniam, ledu itatemleâionis multam,6l dibgentiain,fed fine frudfu funtj0lt;^ uerfantur ut folia. Hæc lortefuntfoliaquæfaluatorinillaficurepcrit,fedfru(ffumnonrepciit,Myfticafaluât, MdttLii ^amorteliberantiMoraliaautem ornamentadeconsfunt,nofubfidiaredemptionis. rtxftareautemtnyfticamoralibusetiam ipfedominusdocetinEuangclio luo dicens de Maria,quæ fedens fecus p edes domini audiebat uerbum illius,cum Martli^ circa mi niiteriumfeftinaretjamp;lquerereturquödforor earn propria circa menfæminifteiiû non iiiuareuMartha, Martba,Mariaoptimam partem fibiclegit J quæ non aufcicturilli.Si Lw.io quæChrifto miniftrabatadmenfam, non conferebatur ei quæ uerbum cupiebat audi^ ïr.quemoperantemftudiofo cognitionis eternç conferrepoterimusr’Ita tarnen,ut nec illiusoperationifides^necbuius cognitioni,ficutMariaî,defit operatioineuelfoliaime fruâu fint,uel frudlus fine munimentis naturalibus fit intedf us,amp; pateat iniuriæ.Pouu-* mus etiam illudintelligere,quia fobjs fe texerunt Adam atep Eua,corporea ueftimenta ^«lt;7. j quærentes,eô quôdrcfurredio dominici corporis prophetaretur : quia nec caro, quæ anteauicefoliorum interire côfueuerat, perituraeflet in Chriftoâuftorumcp omnium, quifecundumEuangelium adimitationemligni fapientiç nati ex V irgin^uitam fuam aâufqformarent.NamGræcusita dixit :o -r RsuÇTrôp àvTÿ (TäiriJ. quodpoteft adbeatum referri,(À«Hc(çi@J v^jgTroptPaur«! GræceiEatine autemfic dicitur:utfit,Quibeatus dabitfru-lt;îbinr.inrefurre(ftione fcilicet fua,quando poteft perpetuum dare.Poteft Ôd fie, 8 -r K91Ç-^ûAop'.utreferatur ad lignum,cuius faô a omnia profperabuntur.In quo eui dens teftificatio eft quia de faluatore didlS eft. Cuius enim nifi ipfius fadta pouunt uni^ uerfalaudari,8C prolperos habere exitusc’ Aquila autcm,dirigentur ait.quo d ad quem^ tunq hominem referendum uidetur,quem dirigit dominus fauore coelefti. A domino pjàtjw. 3 s cnimdirigunturgreffusuirijôC orationemfuam incôfpedfumDeiDauidPropbetadi^ cz 140 tigipoftulauitSed amp;ipfe dominus dixerit operafua,utnullo erroris curuarentur anfra ôu.Sequitun Nonficimpn nonfiefedtanquampuluis quemprotjcit uentus a facie terræQ Hoc cft,nonfic utbeatus uinqui ideo beatus, quia non abqt in confilio impio-ium;quiainpeccatononftetit;in confilio peftilentiumno fedit,uolcritiurnuel creden-tespieueluiuentesperuertere.Qui uolûtatembabuitinlegejÔCmeditabitur in ea.Aut (ficut Aquilapofuit)refonabitinlege:utprçceptalegisrHonetuita eius,morcsrefub tenuficut illorum quorum in omnem terram exiuit fonus. Forte hic fonus do ctrinæ ho J minum exeat,illicautemubifacieadfacicm dabituruidere,plenior quçdamuerbi fieri «ideatur exprelfio.Non ergo ficutbeatus ifte qui hæc fecerit, qui erit tanquam lignum^ çlamatum,cuiusgeftaomniaprofperabuntur,itaeritôCimpius,ïdeo repetiuit uel qui fcripfit,uelquipofteaaddidit,ut quidâputanf.quo confirmatior fieret repetita fènten-tia,ita dicendoiNon fie impq,non ficiqui erunt tâquam puluis. Sunt enim terreni:8lt;: ffi cutpuluisproqcituràfacieuentifitaamp;iftiprorjcientur ÔCdilTipabutur a fpiritufandfo, qui terrae fertfli atcç foecundæanimæ falutaris ficut uentus Auffer afpirare confucuit.

Huic uento dicitur in Canticis : Veni Aufter. ut dementia aeris mollioris cordis noftri Cantic, 4 arualaxentur,quæbrumali geluftridarecipiendis gremiûfemrnibus dencgabant.Bo numeftnobisuthicuentusafpiret,quinauesTharfisferentesucroSalomoni quæ ad templûeiusneceffariauidentur,tutosdeducatinportus.Sedtuncift.euentusafpirat,fi Boreasillegrauisuêtusflaredefierit.ideoudEcclefiauelanimapia dicitiExurge Botta,8C ueni Aufter .Hoc eftiTuBorea recede,ÔC ueni Auft:er,afpir a hortum meû,ut flo-tesnondifcutiaSjfedreferues.Animaigiturplenapietatishortum habet,uel ipfa hortus eft,quifrudus fer at. Anima quç impietati patet,pulueremhabet, qui eft infcecûdus aàfrudum.Fru(ftiferam quidem illâfecit dominus,fed ipfa fibi collegit impietatis pul-uerem.Quidteiadas ô plene impietatis:’An quiahonoribus es potens, ÔC abundas di-uitqsfNonaduertis quia puluis es^ ÔC tu difpergeris ÔC diffipaberis. V idi,inquit,impiû fupcrexaltatum ÔCeleuatumfupercedrosÈibanv.amp;tranfiui,2lt;eccenôerat.Quidglo- Ppilm.jö ïiaris quiamultateferuitia ambiût,mufti amici tegûtlatera tua,plurimi te equi fequun-tur? Quorum nobis enarrasprofapiam, ÔCtanquammaiorum tuorum genus^ Præfers

, V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àiuiiias,quiaconuiuqspafcisfodales.Vtinam egenospafceresiutinamnoniocorûmi-

, X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ambr.to,4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K. x niftros,

niftros,fed uotorum adiutores.Iadlas quiaprodeundilico ccditur, 8i!^ homines te tail' quam fcram déclinant autbeftiam.Num hacc efle aliquid putasf Nó audis quia eao’”' nia tanquam umbra practereantr' Quid iuuant confulares prætextæ, aiit nitentcs aiir” triumphales palmatæc'Nudus exibismemo illic Confulem recognofcct. Qnid pmu’W innumeræ poflelïîones publicæf'Siintne tuæf'Hodie tu tones, eras alius. Cum tu exiC' hSjalius intrat. Vixmouifti pedemjalius greflum intulit, Quâti ante te illic fuerStquan ti poft te dominabuntur f ÔC hoc putas elle priuatumf Quern unquam à morte diuitix redemeruntflmo quern non ad mortem diuitiæ coegeruntf'Quem ab inferisfuætc”O^ carunt opesc'Quem potentia cxcuiauit à pcenafPuluis eft impietas ,ficutpuluis citingquot; piorum potentia. Caliginem infert, dareialutem non poteft. Simul utuehemens nare cceperit fpirituSjfpargit cam atqj diftbluitAerem turbat,folum nudat, ut puluis proi]-' citur,deficit ut fumus,liquefcit ut cera. Hine pleriq; no mediocrem mouenmt nem,utrum perituram naturam uideatur aflererefcriptura diuina,maxime quiaal’”’

P/diw, 17 nbsp;nbsp;, Cominuam eos utpuluerem antefaciem uenti, ÔCutlutum platearum delebo eos.

Etalibi:EcceconfundenturSCreuerebunturomnesaduerfarij;erunt enimtanquânofl fint.Primum ergo interrogo,utrum impietatem fecudum naturam putent eflojan ter naturamfSifccundum naturam aflèrant, errareeorum opinioncm certufflclth’^'' ni(^ dicant utrum naturæ peccatum conueniat,an non.Sed certum eft, jaeccare, dcuu' re efte ab eojquod eft fecundum naturam.Quid igitur tarn ineptum,quam ut dicant nus uideri,impium eflejquam peccaretcum omnium acerbiftimum fit,quicquidm vt fieri uidetur iniuriame'C^od fi impie agcre, non eft prçtcr naturanruiuere ergoimpif) fecundum naturam cft,nec peccatiloco habendum,ncc dignum reprehenfione exi ' mandum.Nemo enim reprehenditur,qui operatur fecundum naturam. Vndeconci ƒ ditur,quiaimpietas præter naturam eft. Quomodo igitur cum perditione confuctu niSjcèTroMHM^^fiot? ^jóo-jf.hoc eft^perituras naturas inducit fcriptura,cum impietas iiou^f’^ naturalis fit,fed præter naturamc'Quod enim non habet, nonamittitmeepotefteaw ' ftantia perire,quæ non fuit.Nam SC puluis comotus, aut in aquæ fubftantiam transre ' tur,aut in aerem,aut in ignem : h oc eft,in aliam uidetur fæpe tranfire naturam. Non ft' go innihilum deficit,fed in aliud tranfit.Quid obftat igitur quin ÔÔ illc qui uerbiunW' teScrationecominuiturutpuluis,noninnihilumdiffipetur, fed comuteturinmdni, utexterrenofiatfpiritalishomo, ÔCut lutumplatearum fic deleatur,ut tollatur quid afperum ac fordidum uidetur,remaneat quicquid purum acmûdumeftt'B’^” ait de aduerfartjs Hierufalem. Erunt ficut qui non funt : uticp potuit dicere, non et” • Sed cum dixeritjConfundcntur^ÖC reuerebunturutieç intelligis quia eruntpet wb 2 ti am,SC profeclum conuerfionis,fed non erunt quafi aducrfarîj,quod fuerunt.ta’^ improbitatis defedlumnonerunt,erûtfideacdeuotionemutati.DenicpÔôalibi

Kicb.6 catorisperfonadicitunEtiram Deifiiftinebo, quiapeccaui,donee iuftifîcetindic’”^ meum.Gonuertereenim Deus cupiens peccatorem,punit eum ÔC urit,ut pui^cn iamp;idew ait’Et educctmeinluce.Nam SCceramurit ignis, SCliquefeitut purgetur.Etnospf’ ignem probamur.Et fumus confumpto omni materiali expurgatur,nequenatural tranfit.ItaqiôCanima purgataab omnilabe,inidquodeft deficit,non in id quodnon NKw.25 eft; ut ait Balaam:Aïoriatur anima mea in anima iuftorum’.utlaplus eius amp;nbsp;quidam in’' probitatisufustranfiret in confuetudinem,uitamcj! iuftorum. Omnia enim Deus 1 '

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eftè. Vnde SC Sal omon aiuDeus mortem non fecit, nec lætatur in perditions

' uorum.Fecit animam ut fit : creauit hominem in incorrup tioncm : quern adimag’”‘^”J fuifecitifed hominesa natüræmunercdeuiantes,obnoxios fecere femorti,”^ , terreni corrumpantur.SedDeus per tribulationes ad pcenitentiam cogit,utpttP®®l' tentiam uratur ÔC confumatur illud accidens malum improbitatis,ÔC pereat:amp;i' Ie animæ qui erat accidentis impietatis pofleirio,pateat ad receptionem uirtutis^ tiæ.Certum eft autem animæ naturam effepreciofam, quæ ad fimilitudincmDc’mj- ’’ receptionem omnis uirtutis admittitiutpote quæ cognitionis fupcrnænonfit itauoa confortio.Nunc illud fupcreflearbitramur,quod in multorum oreuerfatur, qua ratiO' neDeus,cuiusfine uoluntatenecpaflcr uiliftimus cadit,0Capudquern capill’tap'”^ o numerati funt, dixerit per EfaiamiSic omnesGentes, ut ftillicidium deurceo,» ’’tu _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;momentum

lU I. fSALHVHDAVlDlCVMENARRATlO nbsp;nbsp;nbsp;475

momentum ftateræ seftimatæ font, 5C ut fputum æftimabtmtur.lta

nés Gcntesutftillicidium deurceo, ÔC utfputuperitj amp;nbsp;ad nullos u us \ • nbsp;nbsp;-j..

Gentes hareditat emtuaiin,2lt;in£ra;Omncs Gentes ferment eijqui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tocouimdi

Deusfi.liumfuumproomnvGente,utfafoosfaceretpeccatores. e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuæmultæ

uinafententieconftderare.Contemplatione etenimereaturaru cœ e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;comv'ia

funtjficutcœliÇquodmultiplicitermaius quamterracft,utapleti cç P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;notefta-

ratione cœli terra fit exiftimata ) angelorurrt, ar changelorur^ princ P , , ’ milium

COM^ptaionè agohoramGentes ut ftiUicidiamdcurceo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f™. ;

omnisplenitudo.Exillaigiturpfenitudine cœleftitaquam gu a f,,,afnntGentes mi gente^Quornodoenirnpoterantmaximeuideri,eumrpfaterramqu^ Lumlr„diuottiofitXomntumuuxopcta,uscftpcu^^^^

' tius.Quiscnimcognouitfenfomdomini. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• p^^pbetaaiv.Sic omnesGen

\ nbsp;nbsp;nbsp;dcditilVfSCtcttibuetuï eifHûcauternfocumprxni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Çç^sinteUeaumiftumeum

\ tesutfo\liciàiunidcurceoafomatçfo^t,p^ïcfiqua.u g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a ^ç^iturasnaturasno

\ nbsp;nbsp;nbsp;uideatur in4uccre,cumipfe fobieceritfanCtus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„„Mpm fed non iniudi

catuseft-.SCideononucnitiniudicium,queniperac nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t»(Viwonia ouxnonorx-

noncredit,iamiudicatuseft*.quianoncteditinnomineunigeniti ly ;Lgt;«gt;c tmeWas t%.iudldum,quiaucnit\uxin\iuncmundum,5)C diVexervint~r;t.i..c.c Quam\uccm.Brantenimma\aipforumopera.l-iquetigiturdequi us i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* j

endensquinonexedideruntindominuxndefom.Pipo^ofo^, Aitnvi ónt x\sunqdrx.it,qu.icxedidcxunt,fedadfuumfoorumxationcmindieiudieiV5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;^owan.»

cuxninuicemeogixanoncsnoamp;xxautaccufabuntfe,utfcxiptumen,aut e en nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;iXomtb.is

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tjaxebuntcoxdis occu\ta.Qu.idautcxxvBoe euidentfos quod an anoi'^mnes qui

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ncxn,xnanexitecoxpoxisuetixaxt.Y)anie\quooRdicivdudiciuxnVedit,^nnxiapexn u .

gt;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CdexxdixexgQVüdieiuxx\foxnxnxn,xxxaxixnecuma\foiidexndicatfN\.u\xi quiie

\ nbsp;nbsp;nbsp;■ro.u\oxexxx,exuxgentfo,iinunaxnxetexnaxxi,Slt;.i^iinopvtobxiUxnamp;Cconxu

\ nam-,5)Ciiite\\igentesfp\ende\iunifieuxfp\endox-e«\i,^^^fo^^^^'^^^^^^'^^'' ^Vuvit \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PntfoxAo.z^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3

474 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI - AHBROSIl .

bunt.Qiiodiftiidcfliudi'ciumfedentiumiudicutnj amp;qui Iibrf apertijOifî confd^’1^'^ noftrac^uelutlibri peccatorum noftrorum fen'em continentes Quanquamhocipiu'quot; uile fit æftimare quafi Immani fimile iudictj. Aliud eft Chl ifti iudicium, ubi conicitnti^ ipfa fe prodit,quae latere no poteft occultorum arbitrumrubi cogitationcs lucent aP

Slitth. em-n quij adhuc cogitantibus dicebat:Qiiid cogitatis malain cordibus ueftns ffu ' dæis diceret,dicebaconinibus:ne quis putaretquod occulta poflènteflêqupb^^’’^ • quis putaret quod parietibus claufus teftem occulti erroris effugeretJdeoij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

LKC.ff liftateftaturdicensJefusautemfciebatcogitationeseorum.Quomodoergoait: apcrti funtcNon uticp atramento fcripti,fed ueftigijs delidlorum, ÔC flagitiori^*’'Q namento.Aperieturliber confeientiæ tuæ,aperieturliber cordis tui,culpanoltratclt;^ bitur.Eft ibi liber,ubi eft tabulaJmo funtlibri infcripti,ubi funt inferiptx inferibit fpiritu fanefto Apoftolica do(ftrina,ficut legimus dicentc Paulo : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;? j J

ftrauos eftis,infcriptanonatratncnto,fedipiritu DeiuiuûnonintabulislapideiS) tabulis cordis carnalibusf'Sunt ergo tabulæ cordis infcriptac fpiritu fando : iuæ buntunSibene egeris,manebit tabula. Vide ne tollas fpiritus fandli deleas, ôcfcribas atramento flagitia tua,ne ueniat dies iudicq,amp;dicat iudex, c tentur libri, rccitentur tabulæ geftorum eius, amp;nbsp;dicat tibûEgo tabulas tuas, eut apices meosÆgo fcripfi dona mea, quomodo delefti munera mea, amp;nbsp;fcripluu opp ffiiilni.44 briatuafNonlegiftiquiaferibo fNon tibidixiperosProphetæinei:Linguamcac lamus fenbæ uelociterferibentis;' ludicium autem uerbi eft. Multiergo dorniienti 1 in tumulo terræ furgent:qui bene egerunt, in refurredlionem uitæ:qui male nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

refurredlionemiudicij.QuodDaniel ait,inuitam æternâ,hoc Saluator in te lune nem uitæ dixit. Item quod ait Daniel, In opprobrium amp;nbsp;confufionem:Saluator in refurreeftionem iudicij.Non expedit nobis ad iudicium uenire, amp;nbsp;non expec» uenirc:neautprædamnatiuideamur,autinhaclabeuitiorufubeamustantipon u

Pf4fw.i4r dicij.Prophetarogat ne intret dominus in iudicium cumferuofuo:Qiiantoin^isn iudicium domini timere debemus f Pone quia mifericors dominus prodentur qug latere credebamf Qui pudor,qug confufto erit,cum is nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ær

/pocdî.20 duo genera refurredlionis pofuit, amp;loannes in Apocalypft, dicens : Beatus qu* partem in prima refiirrecftione: ( ifti enim fine iudicio ueniunt ad gratiam. Qui nô ueniunt ad primam refurrecîionem,fed ad fecundam referuantur,ifti urentur impleant temporainter primam ôiTfecundam refurrelt;ftionem:autfinonitnpleu nbsp;’

diutiusinfuppliciopcrmanebunt)ideo ergo rogemusut in primarefurreeno’^ C temhabere mcrcamur.Sunt quirefurrexerûtin paffione Chrifti:amp;^ iftiplanebca gt;4 acceperunt Chrifti gratiam, ôd audieruntuocem eius de quaferiptum eft: Venit . gt;nbsp;ç quando audientmortui uocem filq DeûâiS qui audierint, uiucnuamp;fingreln funtin dam ciuitatem.Puto quôd magis illam fignifîcetfupernam, quàm iftam Hierula » quam reliquit,quam incufauit,quôdiniftampcdibus,inillam autemfupernamm intrauerint.Sed ôô illud caueamus,ut hic pofiti furgamus de tumulo terræ.

uentes fepulchro funt circundatijamp;S repleti mortuis,quorum guttur fepulchrûe , ioquentium uerba uitæ,fcdmortis.Sihicrefurrexerimus à mortuis,amp; illic Si hic nô fuerimus oftà arida,fed acceperimus rorem uerbijhumorem fpiritus lan • illic uiuemus.Si hic nos excitaueritIefusuocefuamagna,utexcitauitLa2aruw, r loantt, 11 difcipulos fuos foluerit à uinculis mortis,SCinduxerit in Bethaniam, ubi

hoc eft in domum obeditionis,amp;^ adhibuerit hic conuiuio fùo:amp;^ illic cû eodemrec^ bcmus,6C illic cum eo fern per epulabimur,Slt;^ illic nobis redolebit unguentum lus proditor dolebat effufum.Ergo imptj non refurgûtin iudicio : hoceftinpott*^,^^^ eorum qui iudicium fubituri funt : nec p eccatores refurgunt in côfilio iuftminf • quiafurgunt impq,amp;nonfurguntiniudicio iuftorum: quia peccatoresetfi uo’' gunt in confilioiuftorû,refurgunt tarnen in iudicio. Vnde uidentur runt,amp; fidem fuâ etiam operibus executi funt,ipfi noniudicari, fedftirgerein^® ftorum.Peccatores autem qui non poftunt inter iuftos fùrgere, lurgent iniudKio-^^^,^ bes duos ordines.Tertiifsfupcreftimpiorum,qui quoniamnoncrediderijntjia’’’

, D expreffit ilüufti.Neq( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fïbi adueife »t.?

\ nbsp;nbsp;nbsp;buneotdinetnSCiplarado docett 2d ft de con«artvfti«vendafu^dtttn^^^^

\ nbsp;nbsp;nbsp;^oïcsVhdofopbix contelftftmt,dumfequuntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'LToifter eius fednec aui qui-

I nbsp;nbsp;nbsp;dematauorutn eiusutdere potuerunv.cumdlempt nbsp;nbsp;V mnpoïaGaptiuitatis,qui-

permnumeraannorumcurriculaproi^gatumett nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnes fecularia

busregmimGentis e^'^siamlueratdiftolutum.Px^o V ft comprebendi ,nift ante îaptentopi[ùvcipatum,cumdiceïetnonpofteîoï«\^^'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nui ueftnt aurum

difcudcndaminiuftiftacfeiernputauiftet,exernplumatt v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q^Q^anoftris

quarete,pnusftluto obftnantAurumftacp ^^^^^^^’^’^'T^.Vtlutumoxi^arum deXebo quoqprwsdfeumeftenondubium eft,cumfetptumftt.\ nbsp;nbsp;nbsp;vXiamuseraoiniu-

eosBuerefeumtquiaeosmqumatquiVibiappropmquauermtW^^^^^^^ ftmara,ne\uteis(oYdibusiuquinemur ,at05ineiusuoragm^n V aurum Vc quat-

reredieu,ftd\utumuerfe,qumdiumitat.emquaerrtmftatur . nbsp;nbsp;nbsp;■ q ^^^^evrrdefti Cftri-

%etNosaurumquaerimusquo «^o^VO^^^'^^^J^j^'JÏ^^'VrcTroorerroftro marvftefte-ftimeorporerroftro circuufeerrtesmt2lt;urta\etuCftrrftrv nbsp;nbsp;nbsp;P ^dXauaudum ortme

tmbon.umaurum,larvguis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mquit,feuo domirri

rùfeerrpÇÂeteftatur.Quisift.eeft.feuusdommi,uidcamu^qvn nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;irvo5\omv

ttrxurdv^\usbicWa\musftf.audiamusadquem\oquaturAdor 5 ^Ava-atua abxft feitordiatua,2)CueruastuauÏQ^adrrubesAuft.matuaftcutmotes nbsp;nbsp;,. r nbsp;nbsp;notera-

femu\taC,uiboc,rùftft\io'Deididtur‘;¥Vxcerùmrtôbumarte,Ve nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;. Äoxatto-

\ nbsp;nbsp;nbsp;trsSedqutdftbiuuXtquodfeqodommtdfeVftiXmûbuncûtuXus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

476 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I VI AM B R Ö S I I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

c ■ nbsp;nbsp;nbsp;nemMoyfi hominis Deimaluerit quam ferai domini in pofterioretitulonun^P^’'^'

Quod ergo conGlium Prophetæ fueritjuon intclligo, uel potius ipfius dominilaW^i hs^quiloditus eft in Pfopheta. Vere indicia eiusficurabyflus muftajUtfcruobonori ' centiam refcruaret,{ibi conditionem feruitutis adfcriberet. Videor mihiintellig^C)^, deor haufîiîe aliquid de gratia fpiritali. Aduerfus iniuftitiâ (ut diximus)PfaIniushic ptus eft:amp;^ ideo plus grauaturiniuftitia perfidorum,qui Chriftumlefum dominum perenoluerunticum ille propteripfos fufceperitferuitutem, Qiiid enim taminiquu qiiàm ingratos fuifte taris bénéfices : ut quibus ille falutem daretjii fanguinem eras r funderentr'Deniqi alibi cum defua palTioneloqueretur, ad aceruadamfudaiceimp* Pfahn. 6 8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ihuidiâm fie ait:Ne auértas faciern tuâ à puero tuo:quôniâ tribulor, uelociter£ƒ

di me.Pauper Si dolens ego ftim.Veni Paule, interpretarenobis quarationedomm cœli atq; terrarum fe pauperem dixerit, quæ fit ifta paupertas. Tu certe illû diuitem

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xiftiiQiiomodo idem dines Si pauper eftf Audiamus teftimonium Pauli.Scitis,in(]U i

a .Corinth. 8 gratiam domini noftri lefti Chriftùquia propter uos pauper fadlils eft, cum dines e '

ut uos eins inopia ditarcmini.Veni Si tu Efaia, interpretare nobis quomodofedoir tem dixerit Chriftus,qui dolores uulnern fanare confueuit. Medicus uenit,ut curaf Epi'« 5î argrötos.Quidipfehabuitquoddoleretr'Audiamus etiâEfaieteftimonium.Prono 11

inquit,dolet:2lt; nos exiftimauimuseum elle in doloribus.ExprelTit medici aftectu.q etiâ fî ipfe nullum uulnus habuit quod dolerct,tarnen côpalTus eft nulneratis. Hoc tur in Pfalmo dominus exprobratIudæis:Ego propteruos pauper, ego pro

Sj[gt;icn. i lens,5/ uQg mihi manus impias intuliftis,dicentes:Tollamus iuftum quia inutuiseu bis.Inijciamus lignum in panem eins. Berte panem dixit pro carne eius.Ille absent detulitjifti pro beneficio retulcre fupplicium.Non mirum ergo fi efuriunt, qui lira ui ‘ Hier. 11 æternæ alimoniam denegarunt. Pulchre etiam duo ifta iunxerunt: Inijciamus b§‘’^,.

in panem eius.Nefciebant quid loquerenturIudæi,6Cmyfterinmloquebantur.i ara fum nobis crux reddidit Chrifti.Hoc eft lignum quod Adæ dominus demonftrauit cens deligrto uitæquod effet in medio paradifi,edcndum:deligno autemfeienocc® Qi mali non edendum.Errauit Adam,mandata non tenuit,interdilt;ftum guftauitTcr gnum cœpimus eftirire,quia ftium caro accepit alimentû.Ideo dominus in Cbri lO nem iunxit Si lignum,ut fames antiqua ceffaret,uitç gratiarcdderetur.Beatumbg’’^ , domini, quod omnium beata crucifixit; Beata caro domini, quæ uiiftum omnibus ftrauit.Dc paupertate igiturÔC dolore domini idonea ( ut arbitror) fandorumpm mus teftimonia,quorum alter uidit Si dixit,alter eft eledèus ut diceret. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ug

probat! furtt,dc feruitute domini teftimonia iterum proferamus, imô fua quæ dcK F

Ep.49 locutuseftin utroq;.Audiamusergoquiddicat.SicdicitdominusiQÿinnxitJ’’^ üum ex utero fibi ad congregandum îacob Si Iftael ad eum. Aduertimus propter congregationem populi formam fufeeperit feruitutis. Audis Iudæe,^P

debuifti.^Ad te uocandum uenit,5C conuitiaris C Ex utero feruum fe dixit. Audi Am ' ihidem ne.Ex quo uteroc'Paululumfuprarecurre. Exutero,inquit, matrismeæuocauit do

nusnomcnmeum.Quodnomeneiusfitaudiamus,quoeumpateruocauit.Ecce go in utero accipiet,amp;: pariet filiüm,amp;r uôcabitur homen eius Emmanuel : pretaturnobilcum Deus. Quod cnim aliudnifi fih'usDeinomen eft ChrimïAccip NMh. I aliud.Dixerat quidem Si Gabriel ad lofeph de MariaîPariet filiû. Accipe Dci uoce •

Et tu ß ethl eem ludpç no es minima intef principes Iuda:ex te enim exiet pffnccpsQ regat populummcum.Aduertemyfterium.Exutero Virginisidemôôferuus exiu dominus.Seruus ad operandum,dominus ad imperandum:utregnûDeoinhomi mentibus radicaret.Vtrinqunusinon alter ex pâtre,alter ex Virginc,fcdidcmqma fecula ex patre,iple poftea carnem ftilccpit ex Virgine. Ideo erao Si fcruusuocamt) dominus.Proptcrnos feruus,fed in unitate diuinæ ftibftantiæ Deus ex Dco,p’^m^P exprincipe,æqtialisexæquali.Neq? enimdegeneremgenuit,inquofeipftcomp ' Pfai£ 4 9 rememorauit. Magnum, inquit, tibi eftuocaripucrum meum,utftatuas tribus hc ■

Seruatubique iuæ uocabula dignitaris. Magnus Deus, Ôfmagnus puer inecinca^j^ magnitudinis fug nomen amittit, cuius magnitudinis nulluscft finis.Meritoqilcc’^^]^’

ctiminformaDet effet (utApoftolus dicit) norapinamarbitratus eft effe fe æqualetn Philip.

Deo:fedfemetipfum exinaniuit formam ferui acciptens, in fitnffitudinem hominum fa dus,8lt;habituinuentusuthonio,humiliauitfemetipfuin,fadusobediens ufq? admor-tem,mortemauteth crucis.Hic eft ergo æqualis quafi Dei filius.Hic ferui forma in car-nefufcepit,hicmortemguftauit.cuiusmagnitudönonhabetfinem; quiafinislegis eft ChïiftusadiuftkiâomnicredentûutinipiumomnescredamuSjhScintimo adoremus affeâii.Bonaferuitus,quæomnesliberosfccit.Bonaferuitus,quæ nomenfuper omne nomen adquifiuit.Bonahumilitas,quae fecit ut in nomine eius omnes genufigant,co:-leftium,terreftrium,8C infernoru : Slt; omnis lingua confiteatur quoniam dominus lefus ingloriaeftDeipatris.lnhûc ergofinemdirigiturhiePfalmus,utamp;nosferuitimus ad iulutiam,nonfuperbiadarrogantiam,Seruitutis enimftipendium,libertas eft tftipen-dium autem mortis,arrogantia eft.Sed iam ipfam Pfalmi feriem adoriamun

Ixitiniuftusut delinquatfibi.3 Qiiid dixerit,non cxpreffit : 6^ ideo fie in-D nbsp;nbsp;nbsp;telligendüarbitror,quiaquicquid dicit iniuftus,peccatû eft. Omnis enim

iniuffitia.peccatû-.quoniâubi organumuitiofum, quomodo poteft catus noneffeuitiofusvDegerterismateriæ decolor partus eft. Quicquid ergoloquiturmiu-ftusjiniquitas eft,quæ in fuurefertur authorem'.ficut uiperæ partus, qui primo fuâfcin-ditparentém,utfrequensfermo eft. Sibi ergo delinquit. Nihil hac fententia fublimius diftum arbitrorJn illis qui fibi fapientiam teculi uindicarunt,nihil tale legi,nihil tale co ^oulNec mirum:quandoquidem illi humano ingeniolocuti funt,höc infudit fpiritus

I Bei,fpiïitusueritatis,quiainiuftusfibidelinquat,fibigeneretuulncra,feipfecófodiatx NamficutfpinScnafcuntUrinmanuebriofijUtfcripturaafferit-.ita ÔCininiufti fermone Prowcrbiö nafcunturquç cópungantloquentem.Loquitur iniuftus,8lt; interior eius cófcientiauul neratur;quiain omnifomone quemloquitur,non eft fraudis immunis.Cuius enim gra uioreftpœna,quàm propria,cum pro omnifermone det poenasVSerpens alqs infundit

I nbsp;nbsp;nbsp;uenenum,imuftusfibiJneû enim refunditur quicquid effuderit.Iniuftus igitur öd alqs

I nbsp;nbsp;nbsp;inutilis,ScftbinoxiusduftiautemuitafruduofaalqSjftbi dulcis.Dicit enim Salomon:

I nbsp;nbsp;nbsp;îili,fifapiês eris, tibi fapiens eris,2lt; proximisrfi autem malus euaferis,folus hauries ma- ibidem 9

1 nbsp;nbsp;nbsp;laAduertimus ergo quia iuftitia alqs eft potius nata,quamfibi. Commune comodum,

1 nbsp;nbsp;nbsp;nonfuumexpe(ftat,2lt; alienumbonS pro fuo ducit emolumento.Beata ôC præclara iu-

I nbsp;nbsp;nbsp;nenit.luftusDauid,quiparcebatinimico, ôC malebat innocentiamfuam, quam uitam i.Reg.^4

’ nbsp;nbsp;nbsp;tueri,nemalo publico uindicaretur, atcç appetendi principis inmalis quocp caufis alqs

exemplumederet,cumipfe uindiäam de infidiatore fumpfiffet.luftus Abel, qui de o- Gencf.4 tiibusfuisquaseidominus dederat,primitias domino putaueritofferêdas-.ôC ideo plus placuitDeo,quiamoramnonfecit,deuotionemprobauit.Sedhoc impius ferre no po tuit,iuftitippreuaricator,radixiniquitatis:8C ideo frattem occidit,quiahoftia eiusDeo magis quàmoblatiofuafuerat cóprobata.Sed ille occifusDeoloquebatur inuocefan guinis fui,hic uiuusàfàcie dominirepellebatuf.amp;: cum adhuc à domino poena ceffaret, torquebat eumfuorvtnlconfcientiapcccatorum.Latebat mifer tremens amp;nbsp;timens :2lt; cumadbucpereuffbrdeeffet,ipfafefeiniuftiuitacruciabat.Acceperatfignum,ne cum aliquis occideref.rionutuitæ fuauitate ff ueretur,fed ne mors auferret aerumna, ut per-cullbremfuumquotidietimendo pateretur.Merueratquidem ut percuffbr inhibete-tuf.fed fine ulla intermiffione ipfe fibi fuus carnifex er at,ipfe p er cuffbr .Quç poena ma-

. nbsp;nbsp;nbsp;ior,quàmtimerequoduitarenonpoffis,nee quod timueris euaderevVnde præclare

I Bauidexprimenscohuentionemgrauiffimam confcientiaepeccatricisait’.Quoniam iniquitatemmeam ego agnofco, delidlummeum coram me eft femper. Offunditttr enim nobis ultrix no ftri imago pcccati mec quictumreum effe permittit, infer ens mife ramferuitutem’.atcp infuauinculatrahit,ut enodare fe non queat,quoniam uolcns ipfe fcuendidit,cuiliberum erat delidlorum aeranon capere,2lt;libertatcm innocentiaerefer

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uare.ltaq dura oramus,peccatum offunditut’.ubi fomnus fenfum corporis relaxauerit,

B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;catum,

catum,fenius eft pcccati.Sed luftus nouit quemadmodutn peccatommfuonim uinc ' la diftbluat,nec expecftat accufatorenijfed præuem't, ut confitendo fuum alleuet oæ Pronerb.iS delilt;ftum:nehabeat quod aduerfarius criminetur.Ideoq? fcriptura tibi dicitiWw^ prinapio fcrmom's accufator eft ftii. Vocem enim eripi't aduerfario, S/i. quafi quoldam paratos ad prædam criminati'onis infeftae, peccatorum fuorum conienæ Mutth.z 6 conftnngit.DixitJudas Iftanotes ut delinqueret fibi.Quid dixitfOuem ofculatus

rOjipfe eftuenete cum.Hoc dixit,SC feipfe proprio ore egi't inmortem. Quintos puW' mus in ipfo fuifte tortoreSjUt fibi ipfe tarn grauis poenæ exacftor incQbcret,

i.PrfM I Jftrangularetc'Dixitiniuftus ut delinquat fibi. Locutus eftiuftus:Ecce ego cator,06 grex ifte quidfecitÆtremiflum eft omne peccatum. Dixit ergo iuftus, ôiü

A profuit.Dixit Cain:Nunquid ego cuftos fum fratris meicEt fibiipfemcntitus eft.Dix* , ƒ ■ Ananias omne ft uenditi fui ruris precium pertulifle,amp; mcntitus eft fibi,quipotuitnH' ]lt;i m.zs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;offerte fine fraude.Ideocç præclare ait : Et mentita eft iniquitas fibi. Sibienim ante

mentitur,qui in fuum mcntitur exitiumtfibi delinquit, qui fibi innocentiæ eripit fuaiiP tatem.Quis enim puritate ÔC fimplicitate pecftoris dulcior frueftusc'Quis cibus fuauior, quàm is quem animus bene fibi conftq, amp;nbsp;mens innocentis epulatur f' Atuero iniqu*' quot;Zdch.f; tas uelut quodam plumbeo talcnto ( ut fcriptura teftificatur ) confcientiamgrauat.Me pfalm.ij ritotç Dauid ait: Sicut onus graue grauatæ funtfuper me.EtSalomon: SicutuuaaceP Proucrk 1 o ba dentibus,0Cfumus oculis:itainiquitas omnibus utentibus ea.Grauis pœna quæ c*' bum impedit, afpeiftum obducit, ÔC ( quod eft amplius ) oculis mentis internæ tene* brofam off'unditcaliginem,utquoducrum eft, uidere non poflitiniuftus:ideo(]p delinquit fibi, qui fibi quæ preciofa iunt eripit. Dicit ergo iniuftus, ut delinquatfibi. luftus autem loquitur ut amp;alijs SC fibi profit, llleloquitur ad perniciem, hicloquituradjalu-RontM. I o tcm.De iuftis cnim ÔC fidelibus dieftum eft:Corde creditur ad iuftitiam,ore confelTiont ad falutem.lllius lingua uulnerat,lingua autem prudentum fanat. Vnde cum expoftn-i.Rfg.24 laret Dauid cum rege Saul quod oblitusbeneficq,falutis ingratus eum perfequeretiir ad mortem,a quo totiens iam uideret ft effe feruatum, SC uitam cius appeteret qui up tam fuam pro régis falute periculis obtulifletait fibi frutftum non perirciuftitiejquun-fidiatorem fuum inmanus ftias à domino fibi traditum non peremilftt. Ab iniuftisin*-quitas prodiuit,uenenum à ferpentibus effufum eft,ucnenumSCiniquitatis arma pene Efiije 14 runt.Ideoftriptumeft:Dixitiniuftus,utdelinquatfibi.j Quid dixitt'Ponamthronum meum fupcr nubes,SCero fimilis altiftimo.Effetftum nonhabent uerba, fed peccatûna bent.Inanis quidem pompa ialt;ftantiæ,ftd fuperbiæ fpiritu criminolus,non timetconui tio maieftatem uiolare diuina.Etenim fi ullus Dei timor cius ineflet affedui, noinçon^ fpeduDei plena doli gerendafibi auiu temerario credidiflet,quafi Deus non point oc culta cognofcerc,qui fcrutator eft internorum.Spedat omnia Deus : nihil eft quodeu prætereat:nemo qui fallaucui omnia præfentia qug futurafunt,SCmaniftftaquç latent. Etcnim fi fol ifte mundanus claufis pleruncp domiciliorum habitaculis fuumlumenin-terftrittquanto magis Deus fummus,æternus, etiâ fecreta penetralia mentis humanx, atc^ omniu angelorum confilium feientia fua fcrutatur fiC praeuenitf Quid ergo aliudagt; Pfdlm.i 3 gjtiniuftus,nili utiniquitatem fibi qupratSCodiufSic enim ftriptum eft:Noneft timor Dei ante oculos eiustquonia dolofe egitin colpedu eius, utinueniret iniquitatem fua KiUh. lt;S odium. ] Quid eft inuenirett'Omnis enim qui quærit,inuenit. Ergo malum queri-tur,ut inueniatur. Sed quemadmodû laudabilis eft ille qui bonum quod quæfiuitinue-nittita inueniabilis qui laborauit ut main quod quæficratinueniret. Bonis enim rebus, nonflagitijs atq; criminibus laborem noftrum nos oportet impenderc.Quidigiturnifi fummæ ftultitiæ atlt;ç dementiæ eft,odium quprere,iniquitatem malis artibus inuenire, quâbonus nemo quaefiuit/ Qiiomôdo igitur improbi iniquitatemfuam amp;nbsp;odiû quæ^ rant,côfideremus.Nempe Herodias erat TctrarchæPhilippilegitimo nexa coniugio, regiç abûdans opibus poteftatistqug Hcrodem Româ adufq; tendentem quafi germa^ num mariti,hofpitq ôd affinitatis iureftifcepittcum quo depeda ftiam copula, non mul to poftrelido uiro côfortij ftiiiuramutauit. Nonne eaquæfiuit iniquitatem ôôodium, quæ coniugium deferuit,ut inueniret adulteriûfEt quiafandus Baptiftanuptiasillid-Marc, (S tag conftanter increpauiqdicens Herodi : Non licet tibi earn uxorem habere, quæma.-ritum

iN XXX V. P S A LM V M DAVIDICVM ENARRATIO 479 ritumcontralegemrelii^uitjamp;fratrimaritiquafi exlegecoucnit:cômotaeft adultéra, Herodem ad neccnnufti no facile poflet iï\^

Quauia iftud cfficeret. Natalis erat Hcr o dis, quem luxu nimio ( ut plerifcpicgibirsmos eft ) celebrare côfueuerat.Adornauit filiam, ut in côuiuio regis pi gnus regale fal tatet. Et cum placuiHet Herodi, quod diiplicere debuit patruo ; obtulit cijUtquoduelletpræmium pro faltationis opprobrio poftulatet. Matrem ilia côluluit: cuius impiilfu caput Baptiftæpopofcit.Vilt;ff us Herodes, quia facramento fe confrrin-xcratdaturum quicquid neptis propriapetiirctjiulïît occidiloanncm, SCcaput eius af-WTi.Ç^od allata pudlæ dédit,2Cilia matri iug pertulit.Verum eft ergo quôdini quitas aodiumrequiraiitunquandoquidcm eamulicr quodfacilipetitioneimpetrarenó po tcrat,prauis ambus excogitatp fraudis elicuiLQiiid deluda proditoreloquar,qui qug-iiuitauaritiam,amp;inuenitfacrilegium,dicens:Quidmihi dabitis, 8Cego eumuobis tra- HiUh.zC dam.^'Nec expletus pauperû fpolqs, ad plcnitudinem criminum grauiftîmorum crimu naferendoperuenitjpiamifcens charitatisfacramentaflagitqscûdiceretiQuem ofeu- ibidon btus foerOjipfeeftitenete eum.ut uere de eo didum dubitari nô queat:Verba oris eius iniquitasamp;dolus.] Ofculalabijs ferebat,ofFundcbat ucncnapedloribus.Meditabatur acerbafupplicia, gratiæ pignus afferebat.Bene de eo Propheta addi fecitiNoluit inteL “gereutbene ageret.] Non ergo per naturâdeliquit,fed per uoluntatem.DeniqiÄpo ftolus erat,audiebat quotidie diuina mandata,difeebat cœlefte myftcriumiPotuit intel “gereutbeneageret,fiuoluifret.Videbatfanariparalyticos,cæcisrefundilumen,mor.-tuosrefufcitarùnô debuit intelligere quôdDeus eflet,qui talia poffer operarifSed intel ’’gerenoluit, quiaauarushomo SC pecuniae intentus à cognitione diuinitatis uigorem “ænrentisauertit.Vnufquifq; enim quife flagitrjs ingurgitauerit, non uult intelligere 9“æcœlefi:iûmâdatorum funt,nereuocctur à uitqs. Vide ilium fugientem intelligere, Çinait;Tenebræoperiuntme,amp;circundantparietcs,quis{citanuideatdominusf'Non eccÎ.z^ uult enim quærereamp;inuenire quôdDeus omnia uideatatcj cognofeatmemetu retra-haturacrimine.VideregemÄchab petentem à Nabuthauineâ eiustcognofCerefpon- j.Rcg.a i dentemillûiAbfîtutcedâhæreditatem patrûmeorû.Non debuit intelligere quôd iufta referebatfSednoluit intelligere ut bene ageret,SC aliéna no quereret.No debuit intellt gerequoduero-Helias Deo lêruiebat,cû uiderct inuerbo Heiig claufum ccclum tribus annis Si tribus mêfibus,amp;ad preces eius pluuias effe demilEtSjUt arida omnia rigarenfc’ ôednoluitintelligcre,ne perfidiam condemnarct, fequeretur fidcm.Qiiinetiâ iniquita temmeditatus eftin cubilifuo.] ubi ucrum quærcre debuiffct.In cubilibus enim corn-^ngerenosdebentnoftra peccata,nonipfis delinquendacÔmitti, dicente Propheta: Qyæ dicitisincordibusueftris,SCin cubilibus ucftris compungimini. Adftitit, inquit, pfittK.4 omniuiænonbonæimalitiamautem odio nonhabuit.] Nonimmeritôiniufta médita tur,quiinuia erroris affiftit,SC malitiam diligitjquam odiffe deberet. Plus dixit,adftitit, quafiiamduduminuia nequitiæ diuturnaftatione permaneat. Ille enim beatus, qui in uiapeccatoTumnonftetitsnonis qui in eaftare non definat. Et ideo prima præcepta funtfandiProphetgDauid,impietatem fugere,inpeccatonô ftare,inlege meditariiut intenigasquæbonafunt,amp;iuftaatcpiniuftafecernas.Inomnibus igitur radix eftfpe-âandagignendls,ne earn inutilis ab exordio fuccus inficiatigrauioratç multo funt ani-^ inorumuitia,quàmuirgultorû. Cauendum ergo præ cæteris ne humairo ingenio malp tieufusinolefcat,atcp omnis aetas fecutura degeneret. Arbor enim mala frueftus malos M4Uamp;.7 facitNamfi pleruncj quod nolumus hoc agimus,6C uitareno poffumus : ôi quod odio habcmuSjhocfacimus uitfti quadâaut deleôfatione flagitîj,aut obreptioe peccatûquo-modopolTumusuitarequod amamusfAdllringimur ôiinuiti,quomodo poffumus ùo luntatîj nontenerit'Vixfe exfoluit Paulus erroribus quotidiana decertatione lutftâdo, utuinculis captiuitatis exutüs per Chrifti gratia feruarctur : Si tu putas quôd adfiften-do deliflis poffis ad cœleftiû repromiflîonum mérita p erucnirefLutftâdo corona qug--ritur,nonreluctando:ftudio non refragio copatatur.Çertantibus quoep diuinæ miferi^ cordiæ fuffragia poftulâda funt,ut corona iuftitiæ pro laborum meritis déférât. Denicp quid fequat confideremus.Domine,inquit,in cœlo mifericordia tua. Si ueritas tua ufqp ad nubes.Iuftitia tua fîcut montesDei,iudicia tua fi eut abyflîis multa. ] Nonne hûc locû

’^4 S O ■ ’ nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I V ï A M B R O r I '

Rowa». -J fecutus eftPaulus,ut diceretJnfelix ego homo,quis me liberabit de corpore mortisM iuseGratiaDei per lefiim Chriftum dominum noftrum.Vbi enim mens Humana wr tur,amp; certaminum dura atep afpera nos latigât,domini auxilium poftulandu conuerfus ad dominum,iplùm inuocat ôf implorât,utlaborantibus adiutoraniftat. fericordia ergo perendadecceloeft,amp;ueritasDei exProphetaruoracuIiscolligen

Pfalm. 17 qiii quafi nubes myfteria diuinæ cognitionis obtexût, Pofuit enim tenebras nbsp;nbsp;nbsp;, oj

bulum luumiut primo pluuiam myfticæ fertilitatis accipias,amp;tune infufusrorec®e

fulgorem referatg lucis agnofcas,ut pofiis dicerezEx plenitudine eius acccpimus.it enim poteft fecretaDei facile coprehendere,cuius iuftitiaficutmotes Deif' Vel Aquilà pofuit ) ut montes ualidifeô quôd ualidæ uirtutis plena præceptafint.Vndc Apoftolus uidês elle fublimia qug audiuit,dicit : O altitudo diuitiarûfapiêti^ôdfcictlt;t Dei:quàm inferutabilia lunt iudicia eius, 8C inueftigabiles uix eius. Quis enim cognO' vit fenfum dominifaut quis côfiliarius eius fuite’ Altitudinê itaq; diuitiarûfapiêtiæit lit ad altitudinemmontiû. Audi quorum montiû. Ipfe enim Del filius mos magnus t • ÔC ideo alcende in hûcmontê qui cuâgclizasSion,utftesradicatus ÔC plantatusinfn fto.Eft môs quafi làpiêtia Dei, eftmons quafi iuftitia, eft mos quafi feientia^b^ mós quafi fancftificatio, cft mós quafi redêptioeft mós quafi refurreôtio. Dcmômaui i i.Corint.z nobis hos montes fcriptura,quæ dixitJnipfo aûtuos eftis inChrifto Iefu,quifactus€

fapiêtia nobis à Deo,SC iuftitia,amp; lànlt;ftificatio,SC redêptio.Vel quia angelis p/alm.41 (ftuseftDeifilius,prophetispropheta: cuius iudicia ficut abyflusmulta.Âudi:Abyngt;^

abyftum inuocat in uoce cataraeftarû tuarû.Id eft, feriptura Veteris teftamêti,Nouia ƒ uocati feriem tcftamenti,adcôfummationem fanlt;ftificationis,6C plenitudine gratiæ, nitu quodâatqi profluuio redûdantiæ fpiritalis. Homines,inquit,amp;iumentafaluos i' (flione alarum tuarû fperabunt.Inebn'abuntur ab ubertate domus tuæ, ÔC torrentem^o luptatistuppotabiseosj Quidcft,homi'nesfi^iumentac'RationabiIesuticpjamp;H'i'^t^®' nabiies,Rationabi'libusiudida,irrationabilibusmiïèricordia.AlîjregQtur,alîjnuW“^ tur.ïdeotç addidit:Filij autem hominum in protecflione alarum tuarum fpcrabSudc b non generatio uiperarum,lcd filij hominum,qui adimaginem amp;fimilitudinem , uunt,non in pafcuis fed in conuiurjs collocantur.Alrj enim in loco pafcuor0,alij inp’'j' irilegio làcramentorum.Imperfeôris fuccus Ialt;fiis,perfelt;fiis menfa refedionis,de

Pfalm.xz xit:Paraftiinconfpecîùmeomenfàm.Inquapanisuiuus,ideft,ucrbumDei:in nbsp;nbsp;ogt;

leum fan(fbfîcationis,quo impinguatur caput iufti, ÔC fenlusfirmat intenor,vt^b° ? ' tur olcurrt peccatorisa'n qua etiam poculum illudinebrians quàm prgclaruWjUdq“^ ualidum,K/îi«Ti7op enim dixit Graecus,uel potcns,uel forte,uel ualidum.ValidutneWW) quo abluuntur flagitia uel delentur. Bona ergo ebrietas poculilalutaris-Sedeft^ba^,' brietas deredundantiafcripturarum, cft SC alia ebrietas per infufionem fpiritus land*' AÆz Deniq;illiquidiuerfislinguisinApoftolorum Acflibus loquebantur,tnuftoplew^U' dientibus uidcbantur.Domus ergo,Ecclefia eftiubertas domus,redundâtia grariannfl' torrens uoluptatis,fpiritus ûndbus.Nec te nomen aut mos torrentis offendat, quoda i; quando aridior aut exilior fit,ut cuius foleant fluenta celîàre.Ceflàuit ôC hic nouer, d*' - fauit aliquando torrens profluuij (piritalis in populo ludæorum. Quid dicam torrent ° ceflàuitfcum mare cefîàuerit ficut ledlio hodiernanos docuit, dicentcDeo : Ecce ego \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;increpationc mea defolabo mare,ôf arefîent pilces eorum,utiq! ludæorum,lùæaridita'

te pcrfidiæ,ut enatare non poiïîntfCcflàuit ergo torrens propter Synagoge fachleg*^ quia erat ilia plebs fide arida,fterilis operibus,captiua peccatis.Quid enim nucret, non bibentibus, uel contaminanttbus lacros meatus, cum iplum fontem necarintf Bonus torrens, qui ill is ceffàuit,ut nobis abûdaret,ô(^ fitim humanæ cupiditatis auerteteb

Crfwfic. 4 torrens in Auftro.Vnde amp;nbsp;feriptura diciuSurge Aquilo,amp;rueni Aufter,qui arbufculas Paradifi perflare confiieuit.Diximus fenfumtetiam elocutionem confideremus,curtor rentem Uoluptatis dixerit potabis eos,amp;non torrente,quafi de torrcnte,nifi quia auidi Pfalm. J tatem bibentium uoluit exprimere, quafi torrentem iplum uellentebibere fipoilenn Gcnrf.z Hic eftforfitan torrens uoluptatis quem in Genefî legimus, fontem qui abluit Paradi-fum,â^ diuiditur in quatuor flumina,quæ circumewnt totam terram.Ex hoc enim route

Uirtutcsprofluuntfpiritalestprudentiajtemperantia/ortitudOjiuftitia.BonusfdnSjgra^ tiæÔCfplendoris eiufdem atrp naturae cuius SC fllud flumen de quo in pofterioribus dici tUf.Fluminisimpetuslactificant ciuitatemdei.Aptiflime itacpfubftituit:QuoniSapud Pplw.45 te eft fons uitæiôC inlumine tuo uidebimus lumciï.Præténdc mifericordiam tuam feien tibus tCjS^ iuftitiamtuam ijs qui relt;flo funt cordé. jEtenim poft cómemorationem clt;x^ Eftiumbeneficiorûjiure gratiç refcruntur atuftori domino noftro lefu Chrifto,qui fons Hits irriguus aèternae defeendit in terr as,ut ariditatem noftri pedtoris irrigaret,ide fplen dorgloïiædcipattisjôd imago fubftantiæ eius:8C ideo inlumine eius uero, quod illumi natomnemhominem uenientê in hue mundu,uidebimus,inquit,patrem:quia deus lux nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

eft.Rcâè etiam dicitur,Inlumine tuo uidebimus lumemfecundS illud; Qui me uidit,ui ditôCpatrem.Apudte ergo fons uitæ,præfentê uidebimns patrem. Sicut enim tu apud Ioann. 14 pattern eras in principio deus uerbû : ita apudte fem per eft pater, qui in te eft. Eft enim apudipfum,inquoeft.Prophetatur autem aduentus dómini faluatoris, quiuenturus in leiratndiceret:Ègó 8C pater unum fumus.Id eft, unum fumuslumen, ficut unû nomen, toann. 10 Perluminis Ôénôiùinisunitatem ambo unum fumus,imô trinitas unum inunitatefub-ftantiæfeddiftin^ioneuniufcuiufcpperfonac.Trinitas diftintftionemfignificatperfona rum,unitaspotcftatem.Poteft 6lt; ad patre dici'.Quoniam apudte eft fons uitæ ,id eft,ex quo uitaprocelTit,quod cratucrbum,00 femper erat,ideo,quiaapud tc eratOmnia per ipfum inipfo fatfta funt:8lt; ipfe eft uita uniuerforutamp;L ipfé te nobis manifeftauit,ut cor dahominum adcognitioncm tux maieftatis illuminentur.Prxtende ergo mifericordia tuamfeientibus te.Prxrogatiua prxtenditur, ut mereantur mifericordia quibus cogni-tionistuxmeritum fuffragatur.Denicpin pofterioribus etiâuilioribuspérfohisftüdiS fcientiçagnofcimus fuffragatû,dicente domino-.Memor ero Rhaab amp;nbsp;Bàbÿlonis feien PJquot;quot;’** tibusmeAdeftmeretricisilliusRhaab,8lt; confiifionis illius memor ero apudfciêtesme, uel inter ipfostquiameretrixilia me agnouit,quê populus non agnouit.Inter illos ergo quiraefcicr5t,commemorabiturRhaab,utdignûfideipræmiumadipifcatur,VndeSlt; „ ,

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inEuangclio didtim aduertimus-.Meretrices ÔCpublicanipræcedentuos in regno cœ-

lotura.Sed quia inualidi fumus adexequendum,licetdeuotiad credenduttu prætende mteoïdiâtuâinte credentibus.quo deuotioni ÔC fideifada quoc^ noftja conueniat; neeftudiu mentis noftrae deftituat corporis huius infirmitas, fed in ipfis têtationibus 00

; *’^b™itatibus gloriemunin quibus gloriabaturApoftolus dicens'.Libentiflimcitaque â.Cor.ii ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gbriabor in infirmitatibus : ut prxtendat in me uirtus Chrifti. Pulcherrimc itaeç

addidif,Nonueniatmibipesfuperbi3e,Slt;manuspeccatorumnonmoucatme.lbiceci-detuiit qui opérâtur iniquitateiexpulfi funt,nec p otuerût ftar e.] Sup erius quidam acci-pwnt,torrcntê uoluptatis tux,in têtationibus fortitudinc,ficut eft marty rumtin quibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

placuit(ieoexbiberefibifuauisamp;:graticertaminisuoluptatê.Etenimfibyemesproten tationibusaccipiûtur,unde8lt;orandû dominus admonet ncfiat fuga noltra by erne aut fabbaio,hoc eft,uel in tentaiione,uel ociotbyeme ante cr efeit torrens,amp;: adimpletur at-que intümefeitttonens utiqi pro grauiore tentatione poteft accipi, qux eftinpcrfecu-tionibus.Etidcobenetorrens uoluptatis dicituï'.quiaubifupcrbundauitpeccatûperfe cutionis,fupevabundauit SC gratia confeftionis.Vide uirtutêpropbeticæ diftinÔionis. Primoiniuftû expofuit,quiuel in cordefuo uel infermone dicit ut fibi delinquat,uel in fedelinquat.Habet enim Graecus codex b lowT$:ideft,infeipfo-.fednon omnes.Etforte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

idco.quiainftpiês in corde fuo dixif.Quiano eft deus.Ne forte ôé iniuftus intra fe dicat, Ppwa ) SCintrafedelinquat’.licetdeûpalamnegare dementis fif.iniuftitiamautempleric^pro laudepïofitentuï.Rapere enim,nocere etiam qs qui no Ixferint, circunuenirc,pleriqt ft biexiftimantgloriofum.Ergo primo iniuftiuitam expofuit,pofteafacramentumdiui-nxcognitionis adiunxit,uttimentes deum,iniquitatem ôd iniuftitiam declinemus .Pfê ccmaddidit,utabiniuftorum confortio iuftosfuosliberaredignctur.utinqs quoeç qui tnundo funtcorde,iniuftitiadiuinaprxtendat quaft fpeculatrixpia,ne nobis peccatorû t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uclut oftiumincurfus obrepat,ÔC capiat dormiêtes.Ideo uigilandû eft,femp cr caftra do

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tninimuniedafunnquianodte aduenit inimicus ÔC aduerfarius, quâdo fomno fenfus tc

netur,cibo corpus diftêditur, Orandû ut iuftitrà dei prxtendat in nobis, qux in inftrmr-utepoViiosîaciatfortiores,utpoffttunufquiftp noftrö diccre'.Cuminfirmor,tûcpotens àXor.ii

gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ambï.to.4..

fum.Deinde etiam {pcdaliter pro fè orat:ut nos doceat qucmadmodu oraredeb^ajniiï ad dominum.Nonueniat,inquit,mihi pes fuperbiæ, ] ld eft,non infuperbiaininc‘“äifl' Dcni'q! alibi mcminit fui dicens:Si non ambulaui in magnis. Hic orauit,ibiigt;’W'^‘’,’ ' Non impleßct,nifi oraflet.Cauenda fuperbia, quæ etiâ in profperis fupphntat. grauius Adam in Paradifo cecidiqquàm ü cecidiflet in terra.De altinirnis cade^, p^æ pitiS eftzin pIanis,lapfus uocaturJdeo pes errat ftiperbi, quia caput non tenet, ücwiequot; nim fapientis in capite eius.Non mirû ergo fi errat ueftigiû,ubi oculus no habetur.rf?quot; cédât oculus,ut pesfequatur. Quomodo enimintenebris uiatorincedatfCitopcso ' fendit in node,fi quafi quidâ mundi ocülus uiam Luna no monftret. Et tu innocte es culsmonftret tibi Ecclefia uiam:ex alto te iuftitig fol illumirtet,ut lapfum timereno poi^ fis.Et quia pedem dixeratfuperbiæ,addidit:Etmanus peccatornnonmoueatme.J nim ficut fancfii membra fiint Chrifti^ita impij membra funt diaboli. Manus peccatorii nonmoucarme.Id eft,a(fius corum qui peccant, nonmedeiuftitiæ ftationedifflouea. Plerumq; enim dum uidemus peccatores proipcris abundarefucceflîbus,nutaniusa

quafi quadam peccatorû manu de radice uirtutis auellimur. Cauendum ergone quos in domo dei manus diuina plantauit,manus aduerfafiipplantCt.Pulchretameno dicitquiàperfecutoribusuerberatur.Quiautêmouêtur deradicefua,quaiamChri inhæferanqcadunt.Vnde addiditdbi ceciderunt qufoperanturiniquitatê.Quideitibi. Vtrum ubi eft fuperbia, ubi eft manus peccatorum r'An ubi ftabant, ubi erant ante plan t a ti,ibi ceciderunt ƒ An in uicino,an in continenti,quafi in ipfo tempore,iniplb locofh uidctur ambiguû.Scd alibi docemur quid fit Ibi,ubi dicitur: Ibi dolores ficut parturient tis.Bonus dolor ei cui partus cftfidei, quo Chriftus in Ecclefia formatur amp;nafciwr. alibi dicitiMemor ero Rhaab Babylonis fcientibus mc.Etenim alienigenæ SilTyrus populus Aethiopû hi fueruntibi.Id eft, ubi fcientes me, ubifundainentainmotibus fàndîiSjibi ÔC alienigenæ:quia SCipfi in me putauerût elfe credendû. Ibi ergo ceciden^ ubi magisftaredcbuerunt:quiaamp;in paradifo ceciditAdâ, ÔC Chriftus inruinaucnita in refijrrc(ftionem:utruinafit perfîdorri,iuftorûautêScfideliurefurre(fiio.Denicpcxpui fi iunt,quia iniufti uiri in loco fanefio ftare non poterant.Vnde ÔC Apoftolus dixitictW qui ftas,uidcne cadas.Etuticp ci dixit qui non corpore,fed fide ftabat.Poflumusanw turum intelligerelbi,ut eft,Ibi erit fletus,ôd ftridor dentiû,amp;, Nudus ibi perga. Quâbrc uis in exitu SC quâta cÔclufio.Non fim,inquit,fuperbus, ut pcccê:no pecce, neffloueaf. nô mouear,nc cadâ;nô cadam,ne expellar,ficut Adam deParadifo expulfuseft,qaiain ipfo pes fuperbiæ ftare non potuit.Ncftit ftare fupcrbia:amp; fi ceciderit,no nouit relurge re.Et idco pulchre ifte 5C in fuperioribus locutus eft dciuperbis : Hi in curribus,^’^''^ equis;nosautêinnominedeinoftri magnificabimur. Hoc enim ftabile,ilIudinndn.E fubiecit:Ipfi obligati iunt,amp;^ cecidcrut:nos uero ftirreximus, ôô erecfiifumus.Etinlib^ Michcæ prophetæ feriptû cft:Noli lùper me gaudere inimica mea, quia cecidùfed relut gam.Cecidimus enim in hocmundo:fcd in Chrifto refutTcximus.Cui efthonor, glona, uirtus,perpetuitas QC à feculis,Ô£r nunc amp;nbsp;ièmper,ÔCin omniafeculafeculorum. Amen.

Mnis feriptura diuina,uel naturalis,ucl myftica,uclmoralis eft. Naturalism O nbsp;nbsp;nbsp;Gcnefi,in qua exprimitur quomodo fadba funt cœlum, mare, terra, ôi qutm

admodummundusiftefitconftitutus.MyfticainLeuitico,inquo compret henditurfacerdotalemyfterium.Moralis inDeuteronomio, in quo ftcundölegis ptæ’' ceptumuita humanaformatur.Vndcamp;Salomonistreslibriexplurimis uidêtureleoi. Ecc]efiaftcsdenaturaIibus,Cantica canticorudemyfticis,Prouerbiademoralibus.SeU quia omnium Pfalmorum corpus unû eft, idcirco nihil in his diuifum eft atq diftino^ fed prout fcobtulitratio,nullaintcrminadolt;ftrinæiftiufmodi difciplinaeft.Nanqueôt naturalem euidentiftime comprehendit dicendo de angelis atqi uirtutibus, foie SC ftellis,amp; lumine cœli cœlorum,5C aqua quæ fuper cœlos eft; Quiaipfe dixit,amp;liacn funtiipfe m andauit,amp; creata funt.Statuit ea in feculum feculi,præceptum pofuit,amp;lnon præteribit.Et demyfticis locutus eft cum de occultis, SC facræuniftionisunguento, » de confummatione feripferit tabernaculi.Quorum multiplex gratiaiquoniam multif^ riam amp;nbsp;multis modis locutus eft dominus in prophetis.Nâ ÔC uenturûprofatus eftdei»

Humprincipem facerdotiimj^V pafliirirm cfle pro nobis,ôif fanguine fuo mundaturû no rapeccata/itiilipro torcularibns declararunt: SCrefurreclurnPfalmus rcfurredlionis fxpréiiitjfi^ alius poftea titulus indicauit, in quo terra cius eft reftituta, commutation? quoep uniuerforuni futura fidei facramentis. Et de moralibus plura contexuit,diuerfa(^ wrtutum genera demonftrauit;amp;deditpræceptauiuendi,quibus ulcéra noftrorumfa-nauiterrorummoresq; renouauithumanos, atq; intimos mutauit afFedlus : ficut docec almustricefimustertius,quern etiam Petrus faneftus in Epiftolafuatanquam medica-pedoribus affixinatq ifte qui nobis hodierna lectione propofitus eft. egteris ethicireperiutur : fed ifte diffufiorjqui tricefimus fextus inferibitur, jNametfiilleprædulcisamp;luciduseft, iftetarnedulcior; quoniailleme docuitcohibere malonfte definere ab ira,indignationem relinquere.llle præcepit fine dolo lo quiaiteinftituit elle manfuetû,qui præmia manfuetudinis demóftrauit. Qiiæ maiora fo Jiientafunt cordis humanijquàm mâfuetudoatcpfimplicitas:quibusSCdoloromnis ac* teptglcuaruriniuriæ,amp; labes criminis omnis excluditurfAd hgeigitur manum medica mentamittamuSjUt uulnera noftra curemusmefi uelimus dicere quôd alios curarepofifi teipfum.Ergo quod ctiâ nonmedicis, fed uulgo quoq Luc.4 0 fteüecommune,utmedicinam pauci profiteantur, plurimi tarnen remedia eius ali-qualcuefedicant,uel quod medicorum puerifaciût,nos quoq; alieno medicamento re

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Diues magiftrum adhibeat,pauper miniftrum. Qui

P f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^P’bftin’at ex ipfo:qui planiora defiderat,in ualle pafeatur, ut par

tWliis.Qiii fluuium metuit,de riuulo bibat:5C qui profundum pauet,ad littus enatet.Pul fnteautem fancq:us Dauid in fuperiore Pfalmo iniufti uitâ defcribir,hic iufti.Ibi iniuftus ^ponitur,hiciuftusinftituitur.Illefibi delinquit,hic tollit etiam aliéna peccata.Etideo igt;todprimummedicamentumfitiuftitiæ,confidercmus.

Oli,inquit,malignari inter malignantes : neq? æmulatus fuerisfacientesini-N nbsp;nbsp;quitatem.qPrimumdifcamus quid fit æmulari: licet minor uisfermonis bu-

. îusfitinLatinoquàminGræco.Nam amp;inbonoæmulationemlegimus,2lt;Z •ntnalo.DenirpÂpoftolus dicit:Bonum eft emulari inbono fèmper.Et fupra ipfc dixir: fæulanturuosnonbene:fed excIudereuosuolunt,utillosæmulemini.Etiterum ipfe ifczJfw. ait.Aemulamini meliora charifinata.Et ad Romanos habes:Dico ergo,nunquid fie of- 1 Cor. 12 fnderuntutcaderentf'Âbfit:SedillorumdelicftumfaluseftGentibus:utillosæmulen-turEtinfra: Vobis enim dico Gentibus : Quamdiu ego fum Gentiû Apoftolus, mini-erwmmeûilluftrabojfi quo modo æmuler carnem meâ,amp; faluos faciam aliquos ex ip

®‘-fft)afficiam carnêmeam.Deniq? Tro^ot^HAao'« Græcus habet. Nam SC hic i “vjovNfivoj^tvojÇjhabet.piJï Çh'àov tovç7ro/ovvTotf th{j avo/ju'aj/, Hoc eft,noli malignos in e-niu ationeniexcitare:quoniam illi non debono,fed de malo certant. Quid eft in æmu-ationemexcitareÆxemplo fi poflumus aperiamus. Intempérantes muliercs quædam unt,quæa]iorum coniugum corda folicitannquos cum confuetudini fuæ probroqi fub • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contentæ erroris fui habere fecrerum,ftudcnt corâ iugalibus eorum fiium

J are nagitium,ut cas in zelum fui excitent SCinflamment,triumphum qucndâdedo probarûmentium 2C commotione captantes.Quæ emulatione fœminca thori pro pttlcontumeliânonfercntcSjfoluûtcomplacitiuinculaconiugrjjautcotidianarixade-^rtant.Fittÿ ex emulatione difeordia,ex diflenfione difTidiûjquo domus tota turbetur. xemploigiturpoteruæmulicris cognofee qui legis,partes cfi'enequifiimædctcftabi-**sq!uerfutiæ,improbaæmulatione alterius animn commouerc: aliudcp efte zclû, aliud Parazelum.Hæc eft enim prauaæmulatio,quæ bonorum fubintratafFccftum:qua etiam adæus errauit,quiàuero bono Euangelicedifciplinæ,deuia legis acmulationedeflexit tcutdefeApoftolusait,quôdfecundûaemulationêlegtspcrfequebaturEccIcfiâChri-h-Ergoquamuis deus nofter ingratis ludæorum offenderctur frequenter afteeftibus ÔC querelis,tarnenaflumptum femel amp;nbsp;eledrû fibi populûminimèrelinquebanfcd iynago §autmeretrixprocaxirritareeumcœpitinæmulationisamaritudincm, præuaricatio-’iisfemifcendo facrilegijs.Deniq; dixit ad facerdotem A aromFac nobis deos quos ado nxod.^z ïfmusjôi^uitulicaputadorarecœperunc, Vndeper canticummagnûMoyfi dominus Dc»t,iz

Ambr,to.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S x nbsp;nbsp;nbsp;in ore

■ ' nt'' in ore ipfius refultauit dicens: Ipfe excitauerunt me in æmulationcinnon deoarntaii runt me in fimulacris fuis.Ego autê excirabo eos in æmulationê in no gente:innation infipienteirritabo eos. Qiiomodo dominus condemnauit fynagogâpropternierttrP ciosmores,quoiprorûineosuerfutiâretorqucrct,utfuo afficerenturingenio,quidoni num deum fuu à quo afliimpti fuerant,grauibus facrilegijsrefutarunt, dcosfibiqiæsc icrent eligcntes : aflinnens contrario fibi Ecclefiâ de prophanisiquos prælatosiiw ƒ lege,fine gratia,iudæorum populus ingemiicerct : atq? co amplius in æmulationeil o excitaretur affcc'lus,quo uiliorQ faefta eilet eletftio. Nam ante quo afficcreturillepopn' lus non habcbat,cumfolû fed domino confideraretelec'iu. Vbiueroaduertitadfciw exnationibus conuenam plebê,quæfibilcgê domini, prophetarûotaculajtdiain^n^^ nouum,deumuindicarct:tuncdemurn excruciarinimio cccpitaffctftus pofteaquani repudiatum efle cognouit.Deniq? fi uideat Gentiliu egremonias, no moueturaiau profetftu Ecclcfiæ,mifera torquetur inuidia. Completur ergo in ludæa : Ego tionem eos excitabo in non gente. Accedit ad cruciatus grauioris ærumnam, quod Gentibus peccatores fibi uident efle prælati,quine Gentis quid?alicuiusueneratio nomeattolIant.Namomniscongregatiocuiuft^regionisnomêfibiuindicarccon uitjUt Aegypttj,Acthiopcs,Syri,ludæi,Arabes,prouinciæfug terrarumqjfuaruuoca lum præferunt.Nos de uerfis populis congregati, uocabulû nobis unius gentisnopo fumus ufurparetâSideo quianomê nó habebamus in terris,dc cœlo accepimus,utC ftipopulus diccremur.Sedhoc Gentilis ftultitiâ putat,Iuda:us opprobrium. Verumc ergo quod fcriptum eft,quia ultus eft deus propriam contumeliam, Ecclefiamlibm ex gente quxrendOjSC earn ex gente infipiente uctufto illi atqp regali populoprxle^ ' do.Quæhtgens infipiens quæprælatafit,audidicentem:Quoniam ftultamundicleg deus,ut confundat fapientes.Et iterum:Si quis uidetur inter uos fapicns efle in hoc ce lo,ftultus fiat,ut fit fapiens.Reddidit ergo nó intulit dominus æmulationis communi nemtut eflèt nó in forma imitationis,fed in poena iniquitatis. Deniq? Latinus uoles diftineftione facere inter æmulationê uirtutis, ÔC æmulationê oftenfionis,ait.i quid æmuIamurdomino.^Hoc eft,Nunquid domino oftenfionêgmulationisinien utderjsedamusquæimmolatafimulacrisfunttficutludæi eumfacrificandolimu^^^ exafperaueruntcQuodfi inter homines excitandæ æmulationis oftendit intention quenter fi perfona exalperati fqperior inuenitur,incentoria æmulationis fraud! ei c nicuit: cuius ftultitiæ eft maieftatê irritare diuinam,00 offendiculo æmulationis mcc re,ubi nulla ultionis eft difficultas cNon debcmus igiturmalignis gmulandiaduct^^^ nos aculcos miniftrarc qui etiam non lacefliti inuidig ftimulis excitanturutnocead

At All V %^vK.ivtii,vjUAaiiia^io nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*M.vxAii.v*wti* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Genef,4 tauerat ofFcrendum.In quo non emulatus Abel,fed inuidus Cain nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j r

lefto parricidio peifecutus eft.Non enim die fratris uoluit obumbrare facrificiu,ied‘^ ' uare facrificij difciplinâ:ut primitias nulla defidiamoraretur,necaliqua in ufusprop'*^ deriuaraufurpationeuiolarec.SauI quoq; triumphatorem PaleftinorumDauidprpP,’ tam,Öëproprie confcruatorc faluds, iuucncularû fibi fcrmone prçlatum têtauitin““’l ’

I.Heg, 18 teil' iaculo parauit occidere.Ac pene fanguinê genen' fuderat innocentis, nifi uuinus buSjDauid in decêmilibusCQiiâ atrox autem tnuidia régis Saul, qui fermonj's innocentis exttiS deriuauitf'Neq; emulatus,inquir,fueris facientes iniquitatê.jNon'' petiuit quod dixerat,fedmutauit.Aliud eft enim fubgmulari; aliud gmuIari.SubenW ' tio aftutia babct,gmulatio fîmplicitatê. Sed tarnen etiâ ipla cauta debet elfe fimp 6C prouida,ut nouerit quid cauendum fit.Netç enim ociofe ditflûeft : Eftote -ferpenteSjSCfimplices ficut columbg.Spin'talis ergo debet efle aftutia,qug nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

dolum nefciat.Spiritalis debet efle fimplicitas. Videtur autem etiâ alio loco diftin lt;nbsp;ncmfubgmulationisfcripturafccifle,cum dicinEtaufereturzelusEphrem, ludg peribunt.Nonerit emulus Ephremludg,amp;Iudanon uexabitEphrem.Alibi^ tern habcs:Sic ôC uos quoniam gmulatores eftis fpiritaliu ad gdiflcationê Ecclehe, qV riteutabundetis-Aemulatores pro bonis SC bone rei imitatoribus pofuit,ginui^*’’£’^ obliquo amp;inuido.Pfimum eft ergo, ne malignos ad gmulationis malignitatelace

acïi^ uamvlisileT carprit,amp; redditus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nronbeta-Soerain domino, ÔC facbonitatCa

^inhabnatcnam,ÖCpafcensmdiu«ns nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpihtabbus inar ate uomeribus,ne

€unimatua,quambene debes cxcoicv ’ nbsp;? orTntidiana ooeratione SC peruigvbfobcv

hn^oinhotrcfcatfituc'Bonus enimn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deuaftet eaapet de fylua, ÔC fruöus

nv»tuvosraptoteripiat.Ära ergo terra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;décidât fernen,SC ucniantaucscce-

tuaminueniatpræparatâmefoptaßt ofao terra aüdi dicentê-.Bccc exi^t quifemr »Uttb.r) VA diïipiant quôd fueritfcminatu.^ aUud^ecidit fccus uia aUud fuprà petrâ s abud ÇSfiîgÂiÂ

U«bumrettnent,SCfruaum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f ßoc cft,gratix fpiritabs3omtas ervtrnfru-

anima wa,uifrudaimbonitatrspoU n..T;„.Ausautemfpiritus eft char iras,gaudru,pax nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-S

^spaÇdmuï,ÔCubcrtatcfatiamur.tn a , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àqjandoeum\àudabiAipiêtatisa-

mitAdïùauciusbibit,atcçtntitno coraetm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^aïoco nobis iftaspropbeta

miftiiiïvàüituûtutumbiarûgemttutap nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, SC omnibus quxaduita^e^

tanftns taas démonftrauit,qtnbus erar nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;domino eft,ut

t«nam conduccïcnt,abûdabat .Btr cuaa ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ùm quaft in omnibus diuitqs^ Quid '

poftitdiccre,\nuiateftimonioru tuorude nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;orarabs ''Btideo fuadetbocPCabuó

enimçotcitatdcefteuiroquicceventDUSQv nbsp;nbsp;nbsp;q. vôationëeiusacquifttione capia-

uttWaurumrAXurnnobisquxramusxUrn , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;di^

masAdeoc^aitB)c\e(ftaremdommo,glt;da.tott xitiuas,âcovàistui^Petitionesextertortsbommmnterto^J ncsprobanturàCbrifto;quia\excarm^eg^eut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;donateftc

rronsfuntbominis,quvrcnouatuscitvptruu,r bsrr^vnmm ÔComncspetitionestuas Çfdw.r» fta.VndeSCaAibiamTribuattibidommusfecun^tuum,g tonbrrnetSccundum cor art,non Çecundu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;carnisbuius ibecebra SCuoXupta.

qaxprodeurrtexintrmo coràe,conbrmet,no q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eurri,ÔCipfeVaciet;SC educetfb

tibrudi'ciguntur.’ft-cue\aaddomrmrurarntua,öC V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aHocVoXo uerftcuXo quabs efte

utWeniuftitiamtuâ,ÔCiuàiciurrrtuûftcutmerrà^^o^^^^^^^ debeasdec\arauit.Quiserrimreue\aturamfuamnd^^^^ ^quot;'^^^^^'^^^^'^^quot;^^^^^’^^'quot;f’^^^^ü^’quot;^^,?^entiaÇembvaftÇuerintobumbrata ,tenuan-mbffiussriueturrtorwÄcjrriB.’Prorurnper« ï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

r«;fo\iobieftxpmguefcm.^iààefemmbu^^ m\ram(abqmM,urnbraÇq\ueftrlsmreirrecM^V

Va\cbreautemdrxrt,Vlt;eue\aad domrnumuramtua. qu , nbsp;nbsp;• rgt;prr'xt'A Vsitp^muv

t^udutqaoddammentrnofttxue\amêobducit,nenoftraàommop^ qaiiçatÂuuXneranoftraÇanare'.uterubefcat^rsoreproprrop 'tora'mbQminbvisftraprodantur opptobrra.,Premrtrgrtur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itêaïrtrvnbdpiÇ-AbAViri

tra,cä\attxtnonpoftrv.Slt;.tamdiudrftett,rpiO^du.u\nuseftetuea a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t » r a

48^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DFV I ■ AMBRO S I I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

tatCjfed immedicabili atrocitate ulceris detegatur.Reuela, fnquit,ad dominSuiani tua. hoe eft,apen uiam tuam, noli abfcondere, ficut abfcondebat Cain,qui latere Omnis enïm qui male agit,odit lucem.Reuelabat Dauid uitâ fuamjqui aicDico eso O' peramcaregi.Aperi fenium fu3,ut nihil fit quod timeas reprehendi .Reuelauitö^Ha'^quot; luSjqui præfumpfitdiccre:Nihil mihi confeius iùm.Is alt;flus,eauita fit jUtuiatuacorap^ tre tuo luceatjqui in cœlis eft,Sed quia obnoxia fragilitati omnis humanaconditioe», non nofhæ eft poteftatis iter noftrû ex uoluntate dirigcreu'deo tibi dicit, Speraindo minOjSC ipfcfaciet.Hoc cfi,ut aperiat uiam tuâ,nec talem te elTepermittat, utfugiasW-Becle.i} cemdumtimespr,odi:amp;^diligastenebrasutpolïîstuaoccultareflagitiajdicêsucncWf operiun t m e;quis feit fi uidet altiffimus f Quomodo enim potefl qui adultérinmwM non nodlê fuis accommoda quaererc tentamentisfOui falfum cogitât teftem fuænau . , ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adhibcre,quicoiruptclâiudicis captat,ut opprimât innocenté J iniquitafis no explora^

refecretûrLatro folitudines obfidet, noélis tenebras operitur, ut fceleri cédâteneuds-Iniquitas ergo tenebræ funt:Deus lux eft.Etfi tuuelis tuâ occultare iuftitiâjdcus eafflj' ducit in lucêmcc patitur latere iudiciu quo ea quac bona fiant elegiftéquæ iinproba,!^ tafti.Nec folum facit tuum lucere iudicium,fed lucereficut meridiemj quando fe wlu af»ff.4$ iniplendorcmtotuseffundit.Meridics eratquando lofephcumfratribusepulabatiff» nonultus iniuriâ,fedoblitus.Subditus efto domino,amp;obfecra eum.] Nófolûutiubi^' ôus fis deo moneris, fed etiâ ut obfecres dominum, quo poflîs tugftudiQfubiectioid implcrc;ficut amp;nbsp;lupra non folum reuelareuiam tuâ te conuenit,fed etiam fperarein mino.ßona auté fubieô:io,non abie(fla,nô uilis,fcd gloriofa atcÿlùblimis.Ille enim dtd eft fubditus,qui facit dominiuoluntatem. Deniqsquis ignorât quodfapientia mentis præftantior quàm carnis fapientiafitr'Sapientia autémentis fiibiedîa eftdeilegiaap^f^” tia carnis non eft fubdita.Et addit Apoftolus:Nec enim poteft.Efto ergo fubditus, no eft,proximus Chriftoiutlegem implcas. Deniq? Chriftusfaciendouoluntatempatns, legem implcuit.Et ideo finis eft legis,amp; plenitudo eft charitatis : quia diligenspatiem, effedîum omnê eius adhibuit uoluntati. Vndc pro gloria Apoftolus dixit: fubictfta illi fuerint omnia,tûc amp;nbsp;ipfe fubiecftus erit illi qui fibi fubiecit oinnia:utfitdtu omnia in omnibus,Et ipfe de fe ait:Nônne deo fubdita eft anima meaf Ab ipfo enim lutare meum. Deniq? pro pietatc erat non pro infirmitate lofeph amp;nbsp;Mariæ parenti fubditus.Gloria auté Chrifti maxima, ut fe uniuerforû hominn pedloribus inrunda gt;nbsp;omnesrcuocetabimpictatcperfîdiæ,amp;genrilitatis afFc(ftu,ut fibi faciat elfe fume 0^ Cum autem fibi fubiecerit omnia, cû intrauerit plenitudo Gcntiû.cum faluus ftous rit omnis Ifrael,SCtoto orbeunum fuerit corpus in Chrifto:tûceritipfefubieuus, nusfuumdeopatriofferens,amp; quafiprincepsomniûfacerdotum, amp;cœleftibustop altaribus,ut fit facrificium fides omnium.Pietatis ergo eft ifta fubiecftio,quôd eritlum ' cftus in corpore dominus Icfus,cuius nos fumus corpus SC membra.Efto ergo bom°, ie(ftusChrifto,hoceft,fubditusfapientiædei,fubditus uerbo/ubditusiuftitiæjfubdi^quot;^ uirtuti;quia hæc omnia Chriftus eft,Omnis homo deo fe fubijciat.Non enim unuffj omnes docctutfubijciantcorfuum, fiibijciant animam fiiam, fubijciantcarnem'd gt;nbsp;quod fit deus omnia, ÔC in omnibus. Subiedlus ergo eft qui plenuseftgratiæ,^*^ pit iugû Chrifti,ÔC mandata domini ftrenue ÔC incuniftantcr exequitur. Sine fubie 1^^ ne auté,qui fefruftra extollit,fenfu propriæ carnis inflatus,infolês deuotionis, clinansobfcruantiâferuitutis,quâipfoiurenaturæ audlori debemus aeterno, pO‘U*^, qui fine peccato cft,fubie(ftus eft Chrifto quoniâ redemptus â domino eft. QiU^ut peccato eft,nô poteft diciliber,fcdferuus,quê grauiatenentuinculapeccati.bequit ’ Ne æmulatus fueris eum qui prolpere dirigitur in uia ftia,faciens iniquitatê. J cuide hic quidfuperiusfenferit,intimauit:nô cxcitâdos malignos æmulationeadmabgd* tem,neq! imitandos facientes iniquitaté.Non enim iniquitas,fed profperæ res quæP ueniunt iniqua gerentibus,nos fàcpe folicitât ut eos putemus imitâdos,quo ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

fimus peruenire fiicceflus,dicentes:Ecce ipfi peccatores, ÔC abundantes in fcculo,o nueruntdiuiriasiôCdixi,Ergofinecauftaiuftificauicormeû, amp;nbsp;lauiinterinnocetes nus mcas,amp;fuiflagellatus totadie.Siigitur flagellatus eftDauid, cauere

ÔÇ nos flagellemunôt: dicatur nobis quia diuitiae,honores,potentig,generation^bm^^^

«.Sam^aadhiba^ tmitrfrat drfor.amp; bmpotuYnhtientmusnegate coniueuiui^Mc;fv Ptoobetano potuft dicere ivÂeddkrt,Pxpeaa,deftriat£ebYis, i^erat^c^m_çaffionibus excitât ,Nô irafco homiraemugcaïoutuaïiismoïbo ’ nbsp;_ Q^ç^çpcccesdïaenimsrauiseftmagk . ,

ïedçddicrtXkftneabirajamp;Cindv^iran teçemnAta quocf racdicas dvcn todgt;feg,uc„mffleqmcaWaa-co Vo™iom ftutt\h\cooiutioncs,2lt;mfçcïetatuipeCtoviSi«imeig , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Prrtnrotemnc-

uirâttdVç çonn.ofce,Voeminexinfirmitatis eft,non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'1 Mrifretis con

KKd*aM5aSgtbat«decipera;arai«sffluderat6lt;tu.dta^ tumdbm^PïoftribasneceïCe eft; gXadio opottetinfurgas, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ouiaitafeuindi

morte (okrisN it tuitibe quiîuum occiditinitnictqmctito p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Arf rAnlt;î mouetut

eauit,utaliusirtogateeinbänderetiniutiam.HisfttmuXisp usacc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’V neaetnugt;

na.UeoNabutbemtetfatiö:osbabctur,quiamaiorüfuörurtiba^teditatenercgi^iue patauiteïeeedetidam'.bC\apidatima\uit,utuincamtuamrtodatetm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Ao.«^4

rù’çutatêtbbie^ettadettàum,fupp\iciaacetbammitantes.Seàapbtut:^u men e mmoÇetuietitëprceponàeraritmagispoenaeÇormiàocçVormapietatis.Nonprxuau çetbdia,q.tiabdesreb.itit ,b.b. etiam quxd.amuineainpeftoribusrtdeiium, e qua •- nbsp;_

dtblaiastN ineaVafta eb. dAeiJVo in cornuvberr. Wancutneam domvnu^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*p. 'ftiw.ï

cotd\busnobtis‘.5!tideo\egimusd.icentëd.eum*^g,otep\antauiutnearr\rme. i er^ ' umuetam.b\emo ergo de agro animat noftx'Äbantatamp;exafuvneanuq^i'^bent t ae

e»- fe» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S 4 tautn^au

488 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSII

Pf(i4 ea uincaJdeocji didutn eft de fandi's:Afrudufrumenri,uim', ói. olei', multiplicatifunt Bonum eft ergo habere intra te torculariauino redundantia, ut fluattibi uinuminuai tuum de uinca Soreth,poculum illud inebrians $ præclarum.Soreth enim uinea, noül principîj noua eftaequitas. Vnde ôi. dicitur nobis : Cantate deo ueftro canticumnoui^ magnifîcate nomen eius ab extremo terræ.bïaec ergo uinea uuas faciat,non iniquitatt. Ideo relicfta eft uinea ludæorum,quia iniquitatem fecit, ut fcriptum eft, 8C non iudiciiJ-Nos ergo fruôum fer am us in Chrifto,uf perpetui efle mereamur.Suftinenteseni'indo minum,poflidebuntterram.]Illamutieß uiuentiumtcrram.Eftquaedahiterfäcctkftw» üiid.za quæfruétum cœleftibus feratjde qua ait: Credo uiderebona dortiiniin terraüiuétii^' Hæc terra multo hominum fudorc uentri miniftrat alimenta: illatcrràbonadoinini“'' ne ullo labore frucfificat,in qua iuftorû diuturna pofleflio, ÔC piae mentis hæreditas e»' Etbene ainSuftinentes autem dominum hæreditate poiridjpbuntterrani.Hçc eftenim Katt.24 terraquænonpræterit. Nam cœlum terrapræteribunt,üerbaautemdominino” præteribunt. Et ideo nec ilia intelligibilis terra poterit prætcrirc paradifijinquafon qui domini uerba conferuantJn hac terra collocatus eft Adam, ut frudlumæternai^' peretuitæ:fed quia uerba domini feruare non uoluit, ideo in pofleflione quam acetp* 39 rat,mancre non meruit.Qui aût uerba domini cuftoditjdiciuExpedlans expeclauioO'

minumjamp;^ rcipexitme.Adam aûtquoniam nô expedlauit dominum ( quomodoen*^ expe(ftauitquirefugitc')SCofferreietimuit:ideonecdominuseumuideredignatwst ‘ Ibid. J J Oculi enim domini fuper iuftos. Hune aût eoufep uidere nolebat, ut quaercref, dicenS' -.Gen.} Adam,ubi es f' Qui quæritur,pro abfentehabetur. Fides eftquænosreprafenwtdeo-

^perfidia quæ facit impios exulare.Nullus itaq: abièns eft deo, nifi qui fe abfente feted • 9 Et ideo dicitjFiat tibi fecundum fidem tuam.Qui enim ignorât,ignorabitur.ErgoA

quafi peccatorlocum fuum iêruarcnon potuit.De paradifo eie(ftus,in caftellufflei t quot;nbsp;, legatus,ut ageret pœnitentiâ.Accepit dilationem,ne continuo penitusinteriretjUtu ' ua fieret Eua per regenerationem filiorum,fidem fancli Abel,prophetarumgrat», clefiae pofteritatê.Scd qui per haccrcdiminoluerit,ÔC in peccato perfeueranduittdiJC^ de eo dicitPropheta:Etadhuc pufillum,amp;non erit peccator: 6C quæres locum eiuSi

nô inuenies.j Quomodo enim efle poteritinfuturû, cum peccattlocuS diutumus^^g^ nô poffîtf Hæc eft enim terra quæ aperuit os fuû,ut iànguinê lîifciperet innocent' ideo in hac terra locus eft peccatorû. Præterit terra, quomodo peccatorislocus

*1 * v41 J. 1 f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ct.1 UXIX V,X Uv»4 1 vz XXX XXlCXlXX^XXkLX Xi XX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ä SfA* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VXVKw j

ut à uirtutibus peccata difcerneret,amp; fuperior aqua quæ laudat dominu,uacua el t roris,inferiorpeccato cflet obnoxia.Deniq? ilia deum uidetJiæc nonuidetQÿ^e F cœlos,uidet:quæinabyflb,nonuidet.Vndeetiamdi(ftfl eft:Videruntteaquædeiis, derunt te aquæ,SC timuerunnturbatæ iunt abyfti,multitudo fonitus aquarûlS^tito^^ • bantur abylïî,fuper quas tenebræ funt deform es, amp;nbsp;ideo pace habere non po®^^' Mrfrc. 8 de rogauit legio dæmoniorû ut in abyflum mitteretur: amp;nbsp;fe cum magno

pitauitinfluduSjUtporcorûgregemquêrepereratftrangularet.Peccatoresita^^^'^ ftim pet unt,ubi caligo tenebrarû : Manftieti aût poflidebunt terram, amp;nbsp;dele a in multitudine pacis.Meritô terram poflîdent,in quibus deus ipferequiefcit:ntu Efâ.lt;slt;s no per Efaiam refultauit oraculo, dicens : Supra quem requiefeâ, nifi iupranumi

qutctû,amp; trementé uerba meaf Qui funt manfueti, nifi quos nullus ftimulus du nbsp;nbsp;.

nis exagitat,non ira perturbât, nô iæuitia exafperat, nô rabies crudelitatis innam Et ideo quia non uina,non epulas,non diuitias,fed pace domini dilexerunt in co P conftituti, pro ilia delecftatione corporaliû uoluptatû qua fe putarunt elfefraud21 ut gratia adipifeerent æternam,dele(ftabunt in multitudine pacis, quam ^omin fter lefus in diebus fuis generi donauithumano:ficut prophetia que no metita gt;nbsp;Ppi. 71 prehenditaflerens:Orieturindiebuseiusiuftitia,0Cmulntudopacis,donccex

luna.Quæigitur eft pax quacuntftæEcclefiçmultiplicatus eftpopulus, ninu a n (04ff.i4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dixinPacem relinquo uobis,pace mcam do uobis f Dedit pacem,qui^anim

lafedauit.Sequit. Obferuabitpeccatoriuftum,amp;firemetfuper eum dentibus minus aût irridebit eum,quoniâ profpicit quod ueniet dies eius.] Indignanu^^j.^^ efferueftentisiniracundiâ confuetudo eft, dentibusfremere. Sedhabcntetia

nonrefonarCjfcd lacerare confucuemnt. Infid[iæ,commenta,ncqui jj ’ ^’’^’^pcccatoris.Infidiaturergopcccator iufto,qui'ainutdetlufti cni'mui'taregt;-Sed ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tacita maiore authoritate cÓdcmnat,($ fi dara uocc loqueret.

tual fdebetfremitumpcccatorïsiqinaimprobitasnópotcftefïeperpe^ cius * æ^.SP^’^^^^^^^’^^-^i^riirncntaautemuïrtutisæterna.Mors pcccatorïs omnem cato nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diflblm't.Plus adqcit: Ecce, inquit, gladiû cuaginauerunt pec-

cat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;arcSfuurrijUt deîjciant pauperê dé inopem.j Qiiis eft gladius pec

Q^^’nihcôtrariusgladiofpmtusfancliïDocuitbun«2 fcn'ptura me gladium, docuit

J ■ r ° ^^gt;*^*ccs;Quia habemus I on'cam iuftinæ,amp; fcutfl fidci,amp; gal earn falun's, Só gla Epfee^d uH nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft uerbn dctErgo uerbum del,gladius fpintus lancfti eft. Ecotran’o

/fgadiusfpiritusnequftïimijUerbûeftmalû.HocPerrusapoftolusAnaniâetSap- Aéi.^ P iramlcrmonis fui quodâcnfepercuflit.Hocgladio Paulus Elymæaduerfantidilpu- nbsp;nbsp;nbsp;ij

ationibusfuiSjOculorû lumen cripuit,amp;r nodem cxcitatis mfudft.Cônfideranûemihi

gantes çeccatores,at($ acerba iadantes, ôé infolentia criminations opprobria pro' fentesinonnefieosaudias,dices: Gladiûeuaginaucruntpcccatores fquandofermo PfaLiß wpis tan^ de uagina petulanti ex ore profertur,quem cohiberi par fuit dé recondi.Si-' iterut gladius uerbum dei dicitur: dé idem fermo eft peccatoris : ita dé arcus que ex-

nntpeccatores,rnenseorum eft:SCfagitta quamiaciût,fermo eftuenenatus. Sicut enimiagittaeftChriftus,quieftuerbûdei,cuidicitunPoftiite ficut iagittam elelt;ftâ,qug Ep.4ÿ pharetra dei : ita fagittæ funt perfidorum, quæ areu quodam iniquitatis e^ innocentê,nifi ignita eorû iacula feuto fidei repellant.Et ideo

np nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;debes miles in prælio,quia pugna tibi non folum aduerfus carné dé fangui

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aduerlus ipfas quoq; ncquitias ipiritales quæ non uidentur. Abundent tibi

, .^ærtiadeOjUtfaciJépolîis qug uolueris tela depromere:nc pauperem te dé incrmé, ° gt;spoflitoppj.jn^gj.g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deo fortis,deo diues, ut dicatur de te : Redemptio animæ Pgt;'ou.

®)dwitiæ eius. Abundato thefauro fapientiæ, efto diues in uerbo dé operibus bonis, “Jpoflis elfe munitus. Fuge diuiti25 peccatoris, ne inueniat unde uulnerare te poffit.

cito mifencors,ut inuulnerabilis mane2s;uel curare te polTis fi fueris uulneratus.Eft dé pauper queniuoluntaduerfarrj uuliiei'are, ex fllo numero de quo Saluator dixit: Bcati pauperes fpiritu:quoniam ipforu eft regnft cœlorum. Et ideo framca peccatoruintret, ’?^®f^^oripforum,St: arcus eorum confringatur,] Vtquemadmodumreuertif pax indeiferuuiosab eis quinonreceperintbcnedicentiû pacem : ita etiam malicia pecca-’^O‘'um,quaiufto nocere conant,in eorum perniciem reuertatur, quo fuis telis dé uulne ribus trucidentur. Sæpe enim iacula in ipfos qui ea iecerint refunduntur. Qiiod etiam ^oximo acciditbello, cû infidèles dé facrilegi laceftcrent aliquem in dno confidente, ce tegnûeius eripere côtenderent, Ecclefiis dni perfccutionû fæua minitâtcs,ur fubitô iientus oriret,}qui infidelibus excuteret feuta de manibuSjU c tela omniû atq; miffilia in peccatoris exercitum retorqueret. Adhuc hoftis deerat, dé iam illi uentorum prælia ferre nonpoterant, fuis'que fpiculis fternebantur. Et quod peius eft,non erant corpo-rumgrauiorauulnerailla,^ mentium. Deficiebât enim corde, cum deum aduerfum ie pugnare cognofeerêt. Exierât itaq? prouocantes, dé de pharetra cordis fui aduerfus po pulum Chriftianû uenenata perfidiæ iacula proferebant : fed in caput eorum fua reuer tebatur impietas; Denicp ipfi inter fe fua perfidia funt foluti, paratasep fidelibus infidias didîpauit dominus:ut non folum ptjs nocere nô poflcnt,fed proprijs auxilijs nudaren-tur,atqi ad hoftê arma fua tranfirent. Quanto melius non protuliflent gladium de uagi . nafhoccftjtmpianequaquâuerbaprompfiflentvNamfiproociofofermoneredditu-rus eftunufquifqi rationé, quanto magis uerba facrilegtj grauibus fupplictjs expiabit f bnenosexaminaftijdicitDauid.Ergo omnes igné examinabimur. Et Ezechiel dicit: Ecce uenit dominus omnipotês:amp;quisfuftinebitdiemintroitus eius,autquisfuftinc-bit cum apparuerit nobisCQuoniâ ipfe introibit ficut ignis cóflatorij,amp; ficut alueus 1 a-uantium:amp;fedebit conflans dépurgans ficut aurum dé argentumtamp;T purgabitfilios Le wal.j ui,2lt;effundet eos ficut aurû, dé ficut argentum : dé erunt domino offerêtes facrificiû in aequitate.Igne ergo purgabuntur filij Leui, igné Ezechiel, igné Daniel. Sed hi etfi per ignêexaminabuntjdieêttamê : Tranfiuimus per igné aqua. Alij in igné remanebût: Ppb

490 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSII

nil's rorabit Ignis utHcbræis pucris qui incendie fornacis ardentis obicA fulitttwi’*'' i.Cor,3 ftrosaûtimpietatisultorigniscxuret.Væmihifiopusineû arfent,amp;Iaborishuiiisp2'

tiar detrimentû. Et fi faluos faciet dominus feruos fuos, falui crimus per fidcm jictamc falui quafi per ignem.Etfi non exuremur, tarnen uremur.Quomodo tarnen alij reniafi^ antinigne,alij pertranfeant,alio loco nos doceatferiptura diuina.NempeintnareK'^ brum demerfus populus eft Aegyptiorum,tranfîuit aût populus Hebræoruffl.MoyK5 pertranfiuit, præcipitatus eft Pharao, quoniamgrauia eumpeccatamerferunt.EomO' do præcipitabunt facrilegi in lacum ignis ardentis, qui ftiperba in deum iadauere cofl uitia.Sequamur ergo hic pofiticolumnâignis, quænos in hoc corporepofitosiHiinHquot; net,SCuiammonftrct,utinfuturûnobisnebularefrigeretno(ftis,quo feua incendia rt' leuare poftimus.Vide aûtfcriptura quid dicat:Arcus, inquit,peccatorû,dominuscon' fringat.Arcû aûtfuum pofuitin nube,quo diluuia ceflàrcnt,tranquillitasrefunderetiir' quot;Vude credendu quiaaduerfarius ÔCmalisnus arcû extedit fuum,ut quietis animiswOquot; ueattcmpeftates,cxcitetnatus.Oremus ergo ut arcum malignitatis dilloluatansat noftenaftit pauperi fuo Qc inopi,qui propter dei timoré duxit no affeftandas cflediui' tias,non occupandaminorû prædia, nonuiduas reliélismaiorû hæreditatibusexucn' dasiMelius eft parûiufto,iuper diuitias peccatorû multas.] Non ergo diuitiæaccinan' Lkc 4 tur, fed diuitiæ peccatorû, nifi forte' quia peccator dixit : Omnia hæcmihi traditaïunt, „ nbsp;nbsp;nbsp;ÔC cui uolo,do illa.Dcinde quoniam diuitiæ magis facem cupiditatis inflammannSiU'

nufquifq! dum maiora defiderat,non déclinât diuerticula peccatorû. Vnde fiC Saluatoi ügt;id. J 6 dixit : Facite uobis amicos de mammona iniquitatis. Iniquitatis enim cenfus eft, qun™ TPfdL} lt;s diahoh poteftate eft,ut cui illeuoluerit conferat.Poteft etilludintelligfquiameliusdt parum iufto fuper diuitias peccatorûmultas:quia eft quidé diues inuerbis, utfuntpni’-1 ofo phi iftius mûdi de facrilegij s diiputantes,de mo tu fiderû, de ftella louis, ac Sanifflij de generationibus hominû,de fimulacrorû cultu,de geometria,de dialeôica.Pnilolo-phi ergo in fermone diuites funt, fidei inopes, ueritatis exortes. Et funt pleritpfiwp“' ces domini facerdotes,in fermone paupcres,abftinentia amp;nbsp;uirtuteftiblimes.Illimulns loquuntur perfidiamufti paucis fidem aflerunt. Illi ftios amittunt quotidie facerdote^ hic pauper populos acquirit Ecclefiæ,numerocp credentium.Qui ergohosaudicrit,Â Prou. 15 uiderit operum qualitaté,dicit : Melius eft modicûiufto,fuper diuitiaspeccatorûniu ' IO tas.HincSalomon dcriuauitillud,quod quafi ftium ipfe poftiiuExmultiloquionoenii

giespeccatû.Dialeclica ergo diuitijsuerborû fluit,pietastimorem deiferuat.Ideonic pareus in uerbis,diucs in ipiritu,magis uult timere,^ uana ueri uerbaiadare.Timoregt; nim difeiplina fapientiæ eft,loquacitas innocentiæ uirtutiscç naufragiû, atqp incentiuu Pfdl. 124 prolapfionisamp;culpæ.Quoniâbrachia,inquit,peccatorûconterêtur.] utaduseonii” Rww. 16 iuftoimpedimentûafferrenonpolfint,nederclinquaturuirgapeccatorûfuperforten'

iuftorum.Et Paulus aiuConterat deus fathanam ftib pedibus ueftris.Si enimbrachiuin eius contritû fucrit, totus ipfe conteretur, ut conculcentur eius comenta lîcutuen^i î 7 ferpentis. Confirm at aût iuftos dominus. ] brachio aduerfarq diffbluto. Et ideoiw« lob 19 cJicit : Et côfirmaftifuper me manû tuam.Et lob ait:Manus domini tetigitme.iVbfîf ^5'

go dominus manûfuam in feruû fuum:2Cmanû peccatoris quam ineumacceptaiW'C' ratpoteftate,brachiumcp côtriuit.Ita diabolus fuo fermone deceptus eft,qui dixit: W Ibid. 2 temanumtuamineum,ôôuideamusfiinfaciemtenôbenedicat.Nonenimaufuseitüi

ccrc,maledicct,fed hoc intelligendû reliquit.Mifit deus manû fuam,amp;confiirnatus cl lob.Cœpit bcnedicere,qui maledicere credebat. Sanat enim iuftos,cuni tangitmaniis diuina,nôuulnerat.Mifitmanûfuam,ôdleprofimaculaomnisabfteflît.TetigitcæcO' rum oculos,amp;^ cæcitate depulfalumenrefulfit oculorû.Pete ergo femper ut confinnC'' r.Cor. I o 1 is,quoniâ amp;nbsp;tu qui ftas,uide ne cadas.Nos ftare debemus,ut cofirmemur à dno.Lubn

cum eft feculûjCitô labimur. Ideo rogemus ut nos dns ftabilirc amp;nbsp;confirmare dignetut. Noli putare quia uiam tua nefeiat dominus.Si iuftus es,nouit.Crede dicenti prophete. Nouit dominus uias immaculatorû: hæreditas eorûin æternûerit. No confundêtut intéporcmalo.]Quinouitdominû,iciruràdomino.Nouitiuftos,ncfcitiniuftos.lueo MrfUb,7 iniuftis dicit:Difcediteàmeomnes quioperaminiiniquitaté:nefeiouos,hoceft,q^a

isnoratisnorabit ,Êtalibi fcriptum eft : Cognouit dominus qui funt eius. bimus ergo domini,ütcognofcatnos dominus,ôd difcedat ab iniquitateomnis

dômini.Gïæeusbabet:Nouit dominus dies immaculatoru.Sunt emm di«Hebæ,lunt , amp;NabwhodonoforMcoEuangeUumh»beulnd.ebusHel.x,lt;luandocUuta^^ lt;«tanNox««p«rtdi84MHdi»Wîo»«.lt;^am«™p«^^ ptAatRmescratperfidis^cdHcbæubmasNî^cnimefaitepwetat^^^^^ leftiaminiftrabât.Necefuriebatquiabosipfe pafce at. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ppl,49

bns'.quiaamp;luxintenebrislucet.Etlof^bmAegypto A, • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^3®

Èicsigitur iuftinouit dominus, qui_ P ß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uiuit .lUum qui fe homi-

mndum.hoceft,aiumquiadimaginE^.amp;^_'^^^d^^.^^^^^f^^.^^^ ï^tmeîfecognofciqutrcfugiatequ ^i^rinrntr» lUumhominê auificagit,quafiin Wfotm\dine,uulpiüftaudem,ta^na^^^ necRexuoluntatecarnis,Vedexdeona lWmundüruperuenent.qmnonVtfciasautem quiadiesboni tJ.laVeniftietgo:nobremancrenobtoer«^^^

dicentem'.Abrabam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ronfitetuFEtrurfusipfenos admonet cauere Epbef.^

^tt^umbonumdeumnomt,00dom , nuibusutiœmalû cognoCcitur, quod i.loun.^ ''Aetc^t^uiadiesmabfunt.QpimabVu . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p^opofttumeft.Scdlegi

n^mtuampoftfcculudtemmalLnUn mÄKivvToptermultotumfuppbcta tu{iv.quv^5lt;wgcbgaudcntcumpeccaw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Siderituindiftamimpiorum:

cumvmto,cdialibtlegenmus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^„vt’xtetuvdedoccupationcs öccupatto nbsp;nbsp;nbsp;/,

q®4fateco«fauoiEtabEqoentcraudEmcurte«^^^^^ ) 57 nimisnonmfaamus.Nourtdonunusdlc - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nu^sdftinonbabentdicnv.quialu

giÄeteamp;pknitudomiCeMur,nonmi^^^^^ c™ta™dEquibuspukbKdiaumrö.Um «godc\,dwnanomseft,nouvboms,OcuVvetusvuxv ^^„..„rTPrifn^naxtetnabona, orabdas,diesiuftoïumtunt.Vnde SCbxtednas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;onbabebuM de quo erubcVcat

nomeïï\çoï7Aisba‘ïcditatis compendia quebetunt n Gmv^aVmAtUT ’i ouiatvon int««çS««,âotidcft3uàicqcoâefti8.

infolopaacuiuitbomo,Vedinomniuetbodei.Sedcpusbo . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nefcio deus

ftoanteannosquatuoïdecim,bueincoYpote,ne£cio:buecx ta nbsp;nbsp;V nbsp;’ nuifeincat-

ne cîfc nô nouit,quinonin catne ambu\at,€eà inVpitftuuWe quttapv nbsp;nbsp;nbsp;rioXicetbomi-

\«m,Çeàeiiâaàtcïtiumcoi’\um,tapitutadpatadi€utn,ÔCaudttuet^aq , oane fed ni\oqai,quinóinuiYtutib,{uis,fcdinintiïmitattbus^ottatUï .tp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pftVndeptecla vodn t

iaomniuaboiduiuuNeibbmmdEiutoEamp;iquiuucibucaïoïaauAVnd^W^^^ tèdixitEuangeXiba'.QuodVadumebinipfo,uita5^intetno leganv.Omniàpet ipfumfabafunv.amp;Cfine ipfofaftu eft.tubtX quo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nonue-

btadibinbionefubqciunvÄnipfo vibaeb.SaXuafitb^XtbustWa t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/Kx^vauus quia

teotXegete'.Quodfacium eft inipfo ,uita eft. nibftbabetquo r ent dixiv. ttôi\\iusuettenacôftdeto,fed\eaionisfactx confuewdtnetecog nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Yaftâeftuetbûanteotn;eptincipiû.Nonàixft:Eaaûeftuetbu^ ditedebdetas'N etbu,inquft,etatapuddeutn.Etatapuddeu,q g^^tu^etbum .Deus oitat^fodotttittabat.Nondixft,Vaötteftuetbunv.feddmt,D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipfutnfaaa

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•aÄ^'ttanöfaftuta,fedfalt;ftot eb-bC cteatot.Pvpctiautcs,S)Cau . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eftnVenftudo.

faut ,5)(.ftneipfo fab.utn eft nfttft .Dif cis efteftXiunt ,\n quo dtu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iKpetV

AperiairresadhucpauluIum,SCaudidicentem:Quodfacflum eftinipfo,ih’tacftJfl*P^ fojinquit,fadlum eft:non deï uerbum facftum eft.Aut fî hoc mouct te ad calumniM^^'î dixitJn l'pfo fadum eft.nunqirid ÔC deo patri calùtnniaris,quia dei fîlius dixit:QP*^^ facit ueritatem,uenit ad lucem,ut manifeftentur opera eius,quia in deo funtfa^afiy quia Dauid dixicConfitebor tibi domine,quoniâ exaudifti me, facfhis es lutem.hoc eft,conuerius es mihiin falutem,operatus es ad falutemfPoflèm alijsudj*^“ nolo mihi credas,ne putes argumenta effe ingenîj,non teftimonia ueritatis. Ipfètoni^ trui filiuSjipfe qui in Chrifti petflore recumbebat, ipfe cui fecretaiua dominus nontax batjCUi Petrus innuit ut dominum interrogaret,SC illeinterrogauit,Sc dominus reutwquot; uinipfe exponat quid ienferit de eo quod aiüQuod fadlum cft in ipfo,uita eft.Audi^ go interpretantem, quia tuas Arriane calumnias iam cauebat. Quod erat ab initio, quod audiuimuSjSó uidimus o culis noftris,quod perfpeximus,6C manus noftrgfouta^ tac hint de uerbo uitæ,6ô uita apparuit.Caro ergo eft quæ in Chrifto apparuit, uel Chri^ ftus in carne.’ipie noftra in omnibus uita eftJpfius diuinitas,uita cftn'puus acternitasiH' ta eft,ipftus caro uita eft,ipfius paflio,uita eft. Vnde amp;nbsp;Hieremias ait: In umbra eiusujquot; uemus. Vmbra alarû,umbra crucis,umbra eft paflionis.Ipfius mors,uita eft: ipfiusuu -nus,uita eft:ipfius fanguis,uita eft: ipfius fepultura,uita eft: ipfius reftirrelt;ftio,uitaeliUquot; niiicrfonim.Vis fcire quoniam mors ipfius uita eftt'In morte ipfius baptizatifunius,ut cum ipfo in nouitate uitæ ambulemus.Et ipie ait: Amen amen dico uobis, nifi granum frumenti cadens in terram moriatur,ipfum folum manet.Si autemmortuumfuerit,ni^^ turn frudtû affert. Ipfe granû pro nobis corpore folutus 8Cmortuus eft, ut fruâûiuuKU afferret in nobis.Mors itaqi eius frucftus eft uitç.Qiiod fatftu eft ergo in ipfo,uita ro facfta eft in ipfo,uitaeft. Infantia fadla eft in ipfo,uita eft.Iudiciûfacft3eftinip^O)y'^^ eft.Mors faefta eft in ipfo, uita eft. Remilfio peccatorû fadla eft in ipfo,uita eft. Vulnus fadlu eft in ipfo,uita eft. Illufio faefta eft in ipfo, uita eft. Diuifio fada eftin ipfo,uita eft. Sepul tura fada eft in ipfo,uita eft. Refurredio fada eft in ipfo,uita cft. Vide ipfo fada funt,quib.uitæ noftræ fada cÔuerfio eft,üt qüæ perierat,redderet.Âopo‘“^ mû uêditio fada eftin ipfo,uita eft.Redêptio fada eftinipfo,uita eft. Ad morte UêiidP tus eft à Iuda,emptus à îudæis ad mortê,ut preciofo eius fanguine nos redittieretniir a uitâ.Hæc eft uita qûæ fada cft,hæc eft uita quæ apparuit,hpc eft uita quàm audiuwnu^, hæc eft uita quæ erat apud patrem : q uia ipfe qui erat in principio, ipfe poftca eftnaws exVirgine,ut eflet uita morituris.Ipiùm hune propofitum nobis locum intcrrogew^’. Quid eft,hominem in Chriftofhoc eft,fadum in Chriftojin quo fadafunt omniaj*‘'^ fedes,fiue dominatiôes,fiuc principatus,fiuc poteftates,omnia per ipfum fiC in ipio ct ata funt,S«ripfe eft ante omncs,0(S omnia in ipfo conftanuhoc eft, in uirtute eius. Howo ergo in Chrifto,qui fadus eft ad imaginem eius,ô(^ fimilitudinem. Homo inChrifto» qui totus in Chrifto fit.Sicut enim per unitatem amp;nbsp;plenitudincm diuinitatis pater deus totusinfilio eft,0(f filiusinpatre:itaperintentionem SCpietatis âftedû(utexcmpli‘^'quot; cc,non comparationis utamur)homo totus in Chrifto eft. Qui enim adhæretdom^^^’ units fpiritus eft. Homo ergo in Chrifto, non ille terrenus, non il 1 e peccati, fedhÇ”^® Chrifti.Quid ergo mouct, (^lod fadum eftin ipfojuita eft : fi amp;nbsp;homo, præcipue'^^^' rior,inipfo fadus eft,inipfo crucifixus, in ipfo renouatus, in ipfo fepultus, amp;nbsp;cunup'^’ coniepultus,in ipfo reftifcitatusf Quid mouet(utdixi)quiafcriptumeft:QuodfattuW eft in ipfo,uita eft : cum homo dixerit. In deo faciemus uirtutem f Si quæris quæ utoW quod fadum fit in ipfo,accipe.Ncmpe uita,Ecclefia eft.Inipfo fada eft,in eius coftajin ipfo refufeitata Eua.Eua autem uita,hoc eft quod fadum eft:quia Eua quæperietat,ia uafada eft perEcclefiam:hoc cft,per filiorum fuorum generationem, ficutferiptud. Quiadelidum fiiperioris fobriaemendauit hæreditas. Vnde SC ipfe Paulusraptùsci ad uitam,qui ante erat pcrfecutor ad mortem. Prolixins euagati fumus,ut deeo ho^i' ne qui non in folo pane,fed in omni uerbo dei uiuer et, dicer emus, Reuertatnurad Ha* mum.Et ideo immaculatinon cofundentur in die iudicq j nbsp;in diebus famis faturabun

tur.Deficicntes ficut fumus deficient.] Græcus ift'AiTrop habet,hoceft, defeccruut. Vi' des fubito aliquem ad poteftatem ueniflç,ô^ honoris infignia:fublimcmiudicas.yiöf illi efle fuccefium:nónne dicis de eo: Vbi honoratus 0^ cxaltatus eft iftef Dcfecitudto plus

flue extra corpus,nefcio,deusfcit,raptu eiufmodi ufcp ad tertiû nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dixif-

tuoïdecimreuelatûfibidicit,ettamenïeuelationétamdiutenuit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sienimin

tanta gratiànô eft gloriatusPaulus, nec nos gloriari op ortet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B ootuir 6Ctam?

iKmumûbi effc mcmotauR^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuumgt;miliat.Et audiuk,in-

alterum,quiaif.Neftio.Quodahenumen^uomt.q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nónesauit.Verccun

m«,»«bameffabi«a.Nondtó,AudiuKcdq d 1 ««nqteftemfematatÛgrabcatcESuMcm.ai

m, Yeftimonw emm dtccr e,ueritatts elt, met u nbsp;nbsp;nbsp;^.^iabor. Quid eft autê quod aft,

^^tJ^nProhuiufmodi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^quot;^t^o^^niioquft^omodohSc conuc.

^«iiffehominem iliuminChïifto,quæaudfte^ Si ipfthomini quiaudiuft, UMtnolicuerfthominiloqui,

iS extetÎOT quomodopotufthomo cognoftere?ld dAnuaefttbi altetihomtm qui effet exte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defuiffe qui effet

homininôlicebataudiïcyV ndc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tempus,meritum defuiffe.llle enim

inamfto,cuinS deîuivdcd eis qui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- Jt utidloqueretur in terris quodau-

°r’^c°^V?Aifoctio,utquodinalteraregionecanftur,inalte à\betincQdô,cuminipVaterrainu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oq^modo cantabimus canticumdomv Pfâ. ij«

tanon canatur ,Çecundum quo d icnp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C «t in terra captiuftatis, quo d in Pua patria

tninterraalienat’Dcn^H.ebraeinonc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccati,illa

uclationïousminimè ^oriandû lit,Pedin inftrmitatibus. quia rnrrri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kamoxne

ttgoinftrmftasôfgratiadàaàemquoc^inP«mftas,offiern^irtuuse . icu „ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a„*;q i.Cot.*

milcrctur SitribuitN ideiWum domini e\oquiadiuider\tem,uide argenu^ nbsp;ciAimox

cTOcxurvc^uaeruntuccemctuttates ,m,tiptu.onsrccognu\c’c ‘'-“v rgt;r«dicate \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^■sdtùvtonumcronôteneant ,quibusdi€iûeftdteper orbëuniuerPum, - o^^^^Xiam

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;buangdiüuniucrlat cr eaturx .^ic ergo abVXieruPaXëper Oriente nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; »q^pecu

doruinipecuïùâdiPpenPauitXitne tptts putatetquodPuafttPtxnexattqdom^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tdauv

424 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;‘ d'tV I- Ä M b'r 0 s H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

nfam tcftabatur di'ccns:Mis aut qui mâtriniom'o lundi fijntjdenucio no égó, fed ^onif nuSjUxorcm à uiio non difcedcre.Et alibi^Qin'd expciimcnrum quæritis eins loquitur CIiriftusfDeniq; ipfe rcx ita dfxit'in quo figura eft dominüOportinttepeci^ niam meam cotnittere nummu]artjs.Meam,inquit,non tuam. luftus ergo jniftreW*') tribuit.Quomodotribuaqaudi diccntcm'Perom’nesccclefi'as doceo.PeccatorautW^’ tuatur,2C non foluit. Vide diuitemmutuantc,amp;fnonrcddentcm:paupereniaccipientC) S)C continuo iemunérantê5nc diutius in ære alieno fit. Hæcmoralia. Videnüc paiiptf^ myfticum,id cft fimplicem amp;nbsp;timente dcinonicnjaudientê uerbum decaftitatc, Ä'O ucntetn:audicntêdcmifcricordia,fiCfolucntcm:audicntêdcplaciditatc,amp;noniraict tem.Diuitê uerô ilium arrogante amp;nbsp;fuperbumjaudientê quidêjfed poft fe rcîjcicntel^ moncs deÉaudicntêdecondemnationeluxuriæjamp;magisluxuriantem.DcniCjpjte^* fiafoluitquodaccepit,SynagoganonfoIuit.CognofceEcclefiamfoIuere.Tui, inquiG crantjôc mihi cos dediftijSC uerbum tuum feruauerunt. Et alibi : Iple enim pater ddig’i: uos^quia uos me diligitis. Reddidit ergo Ecclefia quam accepit a domino pecunia en ritatis.’fcdSynagoganonrcddidit.IdcocpdeludæisdicitunSinonucnifiemjamp;^locuWJ fuilfem his,peccatumnonhaberent.Nunc àutêexcuiationênonhabêtdepeccatowo. cjuiaaudieruntuticpjôônoncrediderunt.Probatum eftergo quiamutuatifuntpcccaW reSjamp;non foluerunt.Peccator igitur eget fempcriiuftus aût abundat tribuit,cuiïisj ppf, JJ très cft confcientia.Ideo4 ludæi in fuis diuitijs egucrunt.Diuites egueruntô(cfuricrut,

Chrifliani autem in diuitijs fimplicitatis fue non dcfccerunt.Bonus ergo iuftus.Etideo addidîtfcripturaïQiioniambenedicêtes eumpoffîdebûtterram:maledicêtesaûteuw, difpei ibunt.] Qiiomodo iuftus pofTidet terram,aut quam tcrram,cum fcripturadicat. E.Çi.'s .Nuquid foli habitabitis fiiper tcrrâfôô alibi; Væ habitantibus fuper terrlquodincrcpa fipoc.s xionis cftatqvmaledidi.Cuius ergo terræbcnedidapoflefïîoefte'Noniftius,quçtcne^ bris abiconcîitur,ô(f amaritudinibus im plctur,fcd illius quæ fluit mel Sd lac,id cft,habes gra tiam fuauitatis,SC fulgorcm lucis æternæ.Âccipc mellis boni iuauitatcm, imo fupß mcl.Fugiet dolor,gcmitus,5C triftitia,quia fuauitasgratiæ amaritudinêhumanæui' i^'d. 2 gilitatiscxcludit.Etalibi:Etdelcbit omnemlachrymamdeoculiseonnTiiamp;morsnon Ibid, zz frit amplius,neq!ludus.Accipcctiamladisnitorem,Etnonindigcbuntlucerna,alii mine folis.Ipfc enim dominus illuminabit fiiper ill os, SC regnabunt in fecula feculore, am en.Eft etiam myfticus iuftus,qui miferctur SC tribuit,qui omniauerba quæ accepta pâtre,dédit nobis,amp;peccatorû noftrorûnobis æradimifit,ôôfanguinêfiiûpronoirns debitis foluiuutnon infœnoreeflemus alieno, fed in fuo arre bonus creditor nofliabe rct.Eft amp;nbsp;pcccator ille qui congregauit quænô pcpcriuSc' mutuatus eft, quod no une baunec uult reftituere,quod accepit.Audi quia mutuatus cft diabolns:Tibi,inquit,d2 bo poteftatem hanc uniueriam,SC gloriam illorum, quia mihi tradita fiint, âf cuiuolo, do ilia,fi procidens adoraueris me.Nequiflîme,acccpifti ad tcntationcm,nonadmoP icnijlioc eftjAccepifti utprobarent dci feruuli,nonut cxtinguercnt.Accepiftiutdfin adoraretur,nonutnegarctur.Accepiftifccularia,cureripisqua: terrenafiintfAeeePquot; qua.’ niundi funt,cur uis auferre quæ Chrifti funt C Da ilia cuiuistnoninuidemus. nobis à te qup nos uolumus inuidenture'Tu adorariuis,qui omnibus nequiôr,ipfiQ'^*^ queindignus es feruitutcf'A domino,inquit,grcffiis uiri corrigêtur.J GrpcusJ'/«^“/^’''’'* dixitjboc cft tranfitus.Et idco dicitur tibûSi tranfeas per aquam, flumina teno conclu' dent.Tranfi ergo,noli ccflarc: ficut bonus uiator cumueneritadaliquoduiæfianû,fto ftat,fcd pertranfir.Sd tu in uia es quàm diu in hoc curfii eft conftitutus.PauIusfiuctiflet, curfum i'uû non côfummaflct.Vide ne ideo dicat,Et tu quiftas,uide ne cadas.Nô enim qui tranliuiqpotcft timere ne cadat. Vidi,inquit,impium fupcrexaltatum, cleuatiun fuper cedros Libani:amp;f tranfiui,SC eccenonerat,] Videns ergo impiumfiiperexaltatiïi qui non ftetiqnon offendit.Si ftetiflct,amp; miratus ilium fuiflet,amp; fecutus elfct, offender ratjamp;ccciderat ficut impius.IdeoMoyfes uidens rubûrclucereamp;nonardere,ait:Tfari fi'ens uidebo hoc uifum magnum.Qiii tranfit de hoc fcculo,magnum uifum uidet.Qui foluituincula iftius nexus,quo ligamur huiccorpori,uifiim magnum uidct.MoyfeSin Exodo legitur,multauidctmiracula inExodo. No tanta alius uidetquinoneft inExo do.Idem Moy fes tranfiuit; tranfiuit 6Cpopuluç patrû i quia de terra captiuitatis exibat. « nbsp;,4 nbsp;nbsp;nbsp;.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dirigeba^

ceffus eorum,quorum fpeslapfæ,in uanum effufusla nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. cuftodiam,uitç at

emmaliquêperaliquotannosbabuifleitudiumpro 1 a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne ;,,æ fubitoepeS

gere délieras,ftudereluxuriæ.Dudum de monaftert^ souLp^q^tor es pudoris.Non ^ftri,diffeminatoresincotinenti3c,incemores nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p(xnituit.Bgerut

tvedebispukbïèdixeristBffuftfuntgreflùseow nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sedhiexnobis i.lodn.x

ïlt;ntHietgouiamftiamcôdcmnauetunt,quiæ^^^_. ’'quot;i«re(ftas,abeundo inuias tenebraïu,ôô q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Grutbibricus ftexuofus auftot

iVforamxuïoàiftecœptftisuiamteÇtam, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ftcutfcrÎDtûeftiBtipftuste-

Mdommus.C^emaûtdirigitdoimnu^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quodôCipfe quiado

marsdekftabitur.VtrumeçtametnteU S P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnisleuaturlabor, omniaimpedi

mrnodui^tuï^uiamdommicupteuquiad^ P mematemouetuïjincetiuafubmimlba , p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aûtuiti grenus dingt dtcunt a do

dçitubftrutttqucmaàutïtutêtpfedirex^ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q^^^oVfènftonefctuatcueftv Kom. ÿ

ïûmo,t\ubnonuolcnttsneq cutrett^k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inckmêtum deus jpftfolt glotta i.Cor.j

Utttuiumiuïc ddettur .Demq^ ettatulws nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mftitiac teftitgif. quontam vuftu

dmtvô dwcltnquit,€eà confirmâtmanurn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. fedtnfirmuslübïtco fepe

^itWiWea,quontam qui caàit,noumagtspedelabvtur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^e po-

W,udoScktetaç«xk.Hic»ùufti«fummtd.ge^^^^^^ puto (pilWtui îi 5.cnuftxatt,udçcàcUptasta«M^V „.naftait utuincM Ætfiiipfus ftandtpcnttâbabet,ÔCaà coronâluftatut ettamuoles g nbsp;nbsp;nbsp;S ’ ^^^^£çÇ^iYvnês,vute

fucnt,rtô excluditunetfi ab eo quifuperiot ftqpt cmatur^ nbsp;nbsp;nbsp;AiUptnsuincuVoXacettorü.

decettavncc aufettutbtauium,nift fuctitft^uS vnuentr e,au nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„evverarutnarum.

Xrtdeoïiunt ctebtacertamina,quiamuXta^mcognUap z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quUtn

X^amcafuseosptoptièappeXXantVatini.Gtxceentm^lt;7«.^une^^ ftnrt^itutamp;Cutgetur,txpefeuoXutt,amp;Cfttfupraquvtnfenm a r q^X-^^^cYfaft-tin vlA farcitcXidtuquodutdet fcriptutafignificate curndvetf.Vmuet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„babitur VXetteu

\MÖ.^’Kvtn'.5iCmnccYe£^V«^«^óün^vt,5)C ceàexe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

V^çx^otüÂvaôûvxsttÇvoÂenàvcuXûvncuutût 5)tcç.c\àexvt,Tvoïe\vi\ç^Attïv u vu c ûôù?)C'a5id,ÇoWeuÆtcum,V'ÂUUeuûÂ^ct2it^Ç^VcfexeV'^\^^^^®^^^^^^°?gt;^}^^^^'^^\ tîVittV.ii

. K*«.vgt;v\*vvk ivy vv\-o.jKW*\-vka.iKV x\..W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»-^-Y» v*.v,o* ti v ■■■*•-’- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z-r*'4 . 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* *

5jù\vmï,?I?i\iRvuuut,amp;Cp\Gndè cXvàuïvtuv ^uuàiàittutcvSuSxàdtuouuùus ouuves ç\uv Kuùixxo.zç.

42($ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AM B RO S II

ruuntjamp;cerngïtomnes difos.^Vndcamp;tpfedefe dicitDauid, ucl jflHé quf Prophc,t^4mpulfus ftibuerfus Ium ut cadcrê,amp;^ dotiii'nus ftifcepi t mcJefus enim no cidûjfedi'mpulfus eft. Etem'm cû ipfe conucrtat eljfos,quomodo ipfe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n

aût, cum cecideritjpofle refurgcre teftatur fcripturajquæ di'ci tîNunquid qui adqcict ut réfurgatfaut qui aucrfus fuerit^non reuerteturf V æ ijs qui auertunt auer l'mpudcntiidicit dominusvVtinâ quidê inèlucflabilis ÔC infuperabilis fit Chrifti^n’ gt;nbsp;de in om ni ætatc,in omni inïtutû gencre glorioius,fîcut ille ait:Sed in omnibus luper ' mus proptçr eum qui nos dilexiuQuïd eft in omnibusf Sunt athletæ qui uôccntpn«^ ephebi,uin: hoc cft,'25-£«Xç,ilt;îgt;«^olt;)®'î'’‘7cu-Ètftripturahas in luôatoribus nouit^t^^, centc Dauid;Ne auertas faciem tuam à puero tuo.amp;fJuuenis fuijamp;fenuûVndeo- oa nés aitîScribo uobis puerijquia cognouiftis patrem.Scribo uobis iuueneSjquiaiMô malum.Scribp uobis patres,quia cognouiftis eu qui eft ab initio. Maturior itaq a P tres feribenspnaturos defignatfidei deuotionisq? proceftu. Virtutû ergo iftæ,noin quot;nbsp;mitatis ætates ftint-Neq; enini fine uirtute puer eft, qui cognouit patrê deum nntuw ’ Ex illo puero iftifuntpueri, qui prius ^fciretuocare patrê autmatrê,accepituutut Damafcijamp;f ipoliaSamariæ.Ipfe eft puer qui natus eft nobis,filius datus eftnobis:cu*n principatustfuper humeros eius.Ipfe nos docuit pueritiam efle uirtutê,dicês:Sinitee^ ôe noli te prohibere pueros ad me uenire»Et alibi: Amen amen dico uobis, nifi conue ƒ fiîentis,amp; effîciamini ficut puer ifte,nô intrabitis in regrtû cœlorû Jpfa quoc^ corporis fortitudine p.ueri pleruncp uiros uincunt.Et utiep fi ætatê pueritiæ confideremus,no po teft puer aut ufum omnê fcirCjaut uim ftibire lueftandi. Nouimus tamêqjfrequêterpue ri quos nô poterât portarc,uiccrût.Adeô uigor animi infirmitatê excludit ætatis.Qi^a^ les aût pueri,talcs amp;nbsp;ephebi,hoc eft fpiritales.Nouit feriptura adolefcentem Paulû,iaiu proximû conuerfioni.Nouit amp;nbsp;Ëutychû adolefcentem, qui cum fermombus Pauli lUquot; têtus hprerctjfomno uidlus de tritecto cecidit,5C refurrexit.Nouit amp;nbsp;loânnê adoleicen temin Cbriftipcc'lorerccuinbentê,quitamfortisfuit,utperiècutionênontimerct,ni3 lum uinceret.ÊIic eft puer qui patrê genitale reliquit, fequutus eum pati'êquem cogno uit ætcrnû. Adolefcês amieftus fîndone domirtu fequebaf tempore pafliois, quifuaom nia dcrcliqucrat,Maturior,deum ucrb û in principio ipfo femper fuiffe atq eue cogno-uitjSê manerein fe probauit.Viros quoqueftriptaranos docuitfpiritalcs,Âgabopro-phetadicêteiVirû hune cuius eft 2onahæc,ficalligabuntIudæiinHierufalê.Etreiiiis ait: Vir quidâ eft relidus à Felice in euftodia. Ante paflionê iuam Paulus adolcfcés di-citur,in paflione uir fignificatunqui curfti confummato eflet iam proximus ad corona. Cognouimus ætates pro fide lt;2ê deuotionc certanti0,cognofcamus etiâ certafflinaun-gulorû. Hæc quoep feripturæ nos doceat tenor. In hoc itaep feculari agone alîj funtqui fimplici quodâ ôdlegitimo gencreludantur,ôd:h'gaturis tantû corporis certant,uerbe-rare nô norunt:qui Palcfte uocantur.Alrj qui cædem,ôê pulueris iadûmembrorûnexi busmifcêt,omni fibi uerberandi iure permiftbiquos 7raf*fxcéx»?uocant, eo q omnisht^ amp;e pugnæ aduerfum fe habeantpoteftatê.Altj qui ceftibus aduerfum fe decernuntA laccratis capitibus cruentantur. Fliîs-uxYûuferunt .Hæc omnia certaminafubijtF^ apoftolus: ficut ipie dcmôftrat.Itacp alibi dicit: Quoniâ non eft nobis paleadueriusc^ nein de fanguinê, fed aduerfus principes de poteftates, amp;nbsp;( ut côpendioutar ) adueuus nequitias fpiritales.In Latinis plcrifcp colludatioreperitur, in Græcis omnib. ®«Adcr bitur.zraÀH enim Græcorû,luda eft Latinorû.EtUcrépale, quia caroamp;fanguis,cCne-quitiæ fpiritales patiêtia,^ côtinentia corporis,amp; animi moderatione fuperanturJra, furor,cædcs,arma iunt diaboli. Alibi quoep plagis ftipramodû cæfum fe elTcfiginncar, dicês:lnplagisfupramodu,inmortibusfrequêrer.Hierofolymisaûtpugnisfecirepet-culFunT.ubi cû interuenientibus militib.aliquando ceflaftèntludæi percuterePaulû,ip fe pontifex Ananias circumftantibus iuffitpercutcre os eius, cuirefpondit Apoftolus. Percuterc te incipiet deus,paries dealbate.Et tu fedens iudicas me fecundülegê, Sitstra lege iubes me per cuti f Sciuit profedo referire, qui grauiore pugno pontificêrcp^^ euffit. Ipfe enim corporaliter cæfus eft : illiretulit quod in anima pcrcuteret a Chrifto. In prima quoqp Epiftola ad Corinthios fcribês ait:Ego igit fic curro,nó ut in incertum, fie enitor.nó ut aera cædens.Quod Latiné dixit,enitor;Graccé ait,25-vHliVtt.Et uerequai» bonus

quiddixitpræco iParateuiam dominijccftas facitefemitas eius.Hçc 5lt;(oh,tamfonora,utab omnibus audiretuntam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deferit8lt;

ergo atbletasfuos dominus Gonfirmauit,u^ince nbsp;nbsp;* , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aliouiautemiuxtâ

lt;Âlt;i5iEtideoaddiditPtopkeuduuem^fu5amp;fenu^]ûcV^.Ah^^^^^ GakhabcntAuuenB{ui.eklmfenuiÄnou.duuftaderd.^,^^^^^^ '^’^«Vanc.3 SimpUcitcr quiuukinteUigcre,patetfcn nbsp;, q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sïquidêmuV

WuidJttaftJmdetdWdhocecbïeumeponsc^^^^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

’«»iimusinfeafloiuftosibhommibus^ „timoTcSitintaiuriauidcritconftituios. h™Ÿamp;nutaadtosiudetacKd«c,c»^ Vn4elobdiciV.Etattcsmcidiftetterunt,agn ,.r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_^j.p^^£)auidquocpno

inwïufaicoïdesîaâifunv.ôCquin'enoueran q, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,^^^„at.Amici,mquit,mei ^^^34

ïo\umdcô;iwtû,ftàetiâimpugnawfcab amicis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r-^^^Q^p^culorepcriunt iufti

hLpioxmimeiadueYfummeappYopm^aucTU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„^gauèdiuftusetftinfecuio

to«,çpomodofWconna™d«nD»id.mk^^^^^ . d«cbnquit,à domino tarne non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• 1 4 o^inus ipfe fuauoceXaudaban quem

mmoàttdilt;ftus eft,queminangcfotu conciU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dédit,in animam denegauit.

tabaMmto\tadinamp;us8Cmonùbasamp;fplt;A’J’'cisK nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ç jç

acabaMkiaaoteaffe™déanÎAamînon4e«kaf»n^^^^ cob,ÔCpeïdefertaincomitatusettatet,obdotmmYY, , V.i-r^itcafttüuocate,fcdca Genef.ji \eftismditia,ÓCainHic\ocus,uocat cafttaangéiotm CMûfenntabat cafttacûcœ. foa,quxtantxmu\titudinicbuenitcnt.'Videse^o.qw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ V

XcftiscxeïcitusfeQuebantuïïSicutôCpatresnoitïo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;l„„cr,«nAfitientepópuXoper nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i-j

cu^itW-ó-^fes deuiïgapetrâ^SîC aquaÄuxtt,2lt;.btbttpop nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Slt;.fcaturiueritaqUapa-

nrausueXtnb^umerisquodruïfusïAo’^festetigetttpe r o^-’ --.-aA5ç-\3îintaûtàecon '•C.o’'«'’» tribus adbibtnà.û*.prec\arèA.poft.o\usbocinterpïGtatuse nbsp;nbsp;nbsp;r\\(lcxnurmurantcs,ikos

ftqutntieospetra'.petraanteratCbrift.usAb.ostgrtqueru nbsp;nbsp;Q^^^deVfcbaôCbfcÀifteô

prauarieantes,tamennó dcferebatdominus,fedtc^ue nbsp;nbsp;' ^^^^^^^^^gQ^eurrit^

dicam,quibusper defertaoradientibusequ^ccœ o, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;% j^-i;£t^sinterris,qut

modo dert\i€Vus¥fe\ias, out ekinuitatusàCVinko . qu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;*1 r^^^ÿj^sb-çr^ditatcm

raptusadcodnC quomodo egens amp;Cnuà.us5gt;Cinants,Wt?, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-^ -^ç^^ocarct

infontcm,reg^exereituspafceretindefertö^2)Cpo^'^ V »Vianr Ciuomo’^io^’^^^^ a; bittiûdeeoàopro^uebaLpoeu\a,intetrtsmôtmirdurgebanv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\de\v

Helifeus,quf cäSyr’orS uallatufe eflèt exefcitu,ut captiuusraperetad fcgCjd’^^^^ 4.Rfg.lt;î feruo?Dominc3quidfademusr'ai't:Noli dmere:quoniâ plurcs nobifcûfunr .h, nbsp;nbsp;’ ' EtdixinDomineaperioculoscius,utuideat.Etaperti(uhtocuhinius,amp;uidKnio

Si deus pro nobis,quis contra nos f Ergo fie ille derelidus amp;nbsp;deftitutus ab hoiflin* apud dcû abundat ÔC ^fluit.Nam dC Helias deftitutus crat,ita ut diceret; Domweaçc^ pe anima meam,ô(: tn uigebat apud dcû,ut ipfis effet regibus uirtute terribilis,Qp°’”^ do iuucnis hoc Dauid potuit eoprehendereduuenis ein magis têporalia $ fiderat: quia ætas ea propendet ad uitia.Sed iiint quidâ in iuuêtute fenes, amp;nbsp;alijiuu^ in feneetute.Sunt,inquâ,uiri quorû animifenili grauitate cenfent,in quibus ætas dutisfit uita inimaculata,in quib.uigeatincana prudêtia:qualis eratHieremias, qw feiuuenêcontuitumemoraret ætatis,6Cper iuuentutêexeufaret qgt;praedicandiinip officio uideret, aitilli dns : Noli dicere,Quiaiuuenis ego fiim: quiaad omnes cunq; mifero te, abibis. Ita iuuenê non putauit, que aptû propheticæ gratiæ iuaica • T alis ergo iuuenis fuit Dauid, qui rertouatus circt,ÔC refloruiflet (ut ipfe dixit) ne u quilæ iuuctus ftia.Sic ergo intelligi oportet: Iuuenis fui,fed fan(ftificatus,fedpropnt in Gentibus pofitus,qui iam poflem regni coeleftis iacramêta cognofcerc, amp;uerapræ' mia côfiderare iuftitie:fed nô uidiiuftû dereli(ftû,Poftea quoq; alibi amp;nbsp;ufuroboratus munere: Adquifi ui increm êta fapiêtiæ. Eadê circa iirifû uifa eft mihi gratia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

Explanauimus (ut potuimus) quomodo dixerit, Iuuenis fui : fed quoinodö adoi^ e , Etenfm fcnui,cófidercmus.Bona iuuêtus,fed melior feneclus. Qiii etn ufe^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ ;

feuerauerit,hic faluus erft. Vnde nô perfunêforie' de patriarcha Abrabâ ditfbf^119 . tritus effet in fenecT;utebona.Et loannes fenex cœpit fcriberc Euangeli5,uel qui cuin refugeret Apoftolû Ce fcribere,feniorê fcripfit.Nec minor eft æftima gnea quædâ fuppcteret gratia fenedutis. Ipfe uas eledióis dominicae fcribês adPhi e^ monêaiuCü fis talis,utPaulusfcncx,nûc aut amp;nbsp;uincftus Chriftilefu:obfecto lio quê genui in uinculis,Oneftmo.Volês itaq; illi plurimüdcferre,fenioriPauloen iuueni coparauiuet ibi fefenê eft gloriatus,ubi iam in uinculis tenebaf.Etuidet^di tiam. Adolefcês fignificatus cft in alterius paffione,fenex in fua.Ibi ut adolcfcc^pnia dæorû ucftimêta feruabat:hicfcnex,ubi fui corporis exuuias exuebat.Deni(^a.rC ibifenexdicit,ubicertamêcftpaffîonis.Cûiunior,inquit,efïès,cingebaste,amp;ain u bas ubi uolebas : cû aût fenueris, extedes manus tuas, amp;nbsp;alius te cinget,amp; diicetquo no uis.Hoc aût dixitfignificâs qua morte clarfficaturus eft'et deû. Ante certamêniwo'^ dicit,in Gcrtamine fenex,qui omne certamê impleuerit .Hoc ergo dicit Dauidilletni uêtute bellator,in feneêfutc pacificus:Iuuenis,inquit,fui:fcd nolo me adhuciuuenep^ tes.Etcnim fenui,fiC nô uidi iuftû dereli(ftû,nec femê eius quçrês pané.] Quod eu

—- J iufti;'Abrahæ di(ftæfunt43miffîoncs,5c femini eius.nô dicit,Etfeminibus,tan$in’’’‘’ ihd. 4 tis,fed ficut in uno.Et femini tuo,quod eft Chriftus. Audi iufti fernen : Filioli mçijq^^^ ego parturio donee formet Ghriftus in uobis.Et nûc fi quis ex Gentib.ueniês,fer^ audiat noftrfl,6C dns iuuare dignet ut formet Chriftus in animo eius,quo parwsti £ raufemen ci Chriftus erit.lllic in utroq?. Abrahâ itac^ ôê generationis pater eritfeenn carne, Sêis qui ucrbûdominiin pedforibusiuftorû primus infuderit.Etidcohoclem^^ Abraha? panes iftos quibus præbeat corporalis alimonia, nÔ requirit: quiahabe^p^*^^ iuftitiæ,qui defeendit de cœlo.Sicut enr negant filrj Abrahæ qui opera Abrahe rincita fernen Abrahç funt,amp; inter filios recipiunt,qui opus eius eftecerint. VcniADt hæ fernen Helias,cui angelus alimêta prebebat, SC in uirtute efee illius xl dierû cumei* Iis ambulabat.Nô requirebatiftâ corporis huius alimonia, uerû fernen Abrahç eut pa--nes deferebant de cœlo : deniqî Corui ci quotidianû conuiuiûminiftrabant.Itaindigas erat omniû, ut nihil heberet fuum, SC mittebatur ut uiêfû alijs largirctur. Verum lcni£^ Daniel, cui inter leones pofito aeria fercula per Abacuc prophetam refertamellorum epulis uehebantur.Eft ergo pants angelorû,quem manducauithomo.Sic enimlcnpt efhPanem angelorum manducauithomo.Hiceft panis de quo dixitDauid:

pafeit me,et nihil mihi dccriuin loco pafeuæ ibi me collocauitSuper aquam refeebo*’

IN XXXVI. PSALMVM ENÀRRATiO.

éducadt mc.BonusDauid docuitme nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^jnternæ^Bona aqua,

äionis.Ha:crefediofpiritualis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;audiamus.Siquis,inquit,fitit, Io4n».7

quxpèccatumlauat,mundatinterna.■ ^^a fluminadeuentreeinsfluêt ueniaiadme,amp;:bibat.Qui crcdilinme,ficutdici P accioerequicredituri erât in aquxuiuxHocautemdicebatdefpirituqucincyiebantaecipere^^^^^ «rgonechoepanenec aquarefedionts indiget^

quies 2lt; refeâio.Quomodo ante nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’j^„Himbû;fed argents igni examina

Quid eft quod fœnerat iuftusc'Non 3es,no fer , .ynâ, cui duas,cui quincç tum.Hoc defertad menfam domini,amp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jeenerationemaudiuimus mlcge repte Df«t.i J

ftunas quotidie diuidit,amp;: nunquam »enern nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fóeneratiomna pecuniae,akera ^a

henùm,diccntcMoYfeiNonfœner^is^^g«^^ tiç.Diuideutramq-.qutafcriptuelt'.birecre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aiult;dere qui admonuit rede diuide

amp;unca^dMde.nepcccesapfeMoïfoi««'ÆâS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

â»ra;utfequinsqaodAbcleglt,qgt;»«ft^ ^^Sj^jû^fiones^quiopciaturomniadl iXor.n tcftediuiderenefciebat.Diuiditergolptr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Q^çg proutingeniouales, diuide

Uidensftngubsproutuuk .lUe proutuuU, P„ nbsp;nbsp;enirntibv.rœnerabisGentibus,cu Deut.»f'

quandokxdepecuniadicat,quâdo de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. £ft ÔCpecuniafœnoris,eftamp; gratia,

mdorninusufurasexigiv.tuaut^nonmu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l'^^epgï^atiafidêconfert.Vceneratoet

tWdominusufurasexigit,Pecuniafoe nbsp;nbsp;nbsp;jÇ ^.^J^^^^j^^^Qlj^^jlgus.fedquafidl

%ôftdèGentibus,uttibiabundetgra.tia. 1 r „3^uitPau\us,foenerauitIoânesBuan 'i^^?lt;\ocupÂesfœneïato .Pœnerauit Ve«u^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^(.brifti,nonfœnerarStpcgt;

^aftmifactur,ÔCfenerat.luftusperlt;it f^^^ç^^^^^^^.^ç^^5^^^^enedidioncerit,b^^ Wiautêufuvatenebïarneft.Btt^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g^ç^^^Q^^^.^^^Y^^^vtarnfecula

4irinm amp;ƒ Ào derelinquct fandosfuostinçter-feta^Qiionùm dominus amat rndiciumno

mepoWidebunt tertam,ÖC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ôcipfe arbiter cogitationum opera-

nvouftutçïopbetaquôd pertineamus an Qo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftne iudicio agit ,feà tnaVos

tmui4uoibatûftt,fv^edansrneritabngu\otum^^^^^^ amp;ba«oUanstadiriodifc«nitpeôinandum«gori«'^^^..^^^^^^^^ bonaTOab^confundas,prius ekut crimme c . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^pva^tereant.Sic entttt

pXetK^bbunwvIpfe uniuerfa cernit ÔC damnat,ÔC nbsp;P iTOoictatis fucccffionem.Nam

udlt;çaon™ço.Sisgan«ationis,fedmen«smmn^Kim^an^c «tWobfef'^inoHaugentasfaipiuveteftifeau^etl^^^^^

Bfauçcvv\r\n\ob,cumtantusikcuir fuerit,utuenturur „„^aXitiatransfundaturin cetumiftius feeuXi diaboXübrbiugarcteBrgoXtoC quxrv , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod

çoftcvosXAocpcrbaptiVmatisÇacramentû Qwkus oper , utoeroetuû domieditt AawseftÀuduat,quodïenaius'.fvatnonfamuXxbacres,fedgra nbsp;nbsp;’ V ç- y ç^c^iXi.

titçYi'3^«lt;}ic'ûe’[ete^e,teàoceïet,cYUxûceVfetpeïyecxclOïny'a.\_ nbsp;nbsp;r pAet\nxwtOcOTgt;

tVtQxtm;\Uraciuiv\vi\tdus'iÄuv‘jtvf.amp;lt; exdmcivisintetïtvone,ut V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VuuxnuV

ixcce\Ä\A,5!CdmnAUAtYafe\io\u-a.tov2icu\^,^tqj^'^^'^^Y^. ^rsvseteïe'xnt NVoàos

\'?’ids,necàÀvnn^\5vt,ù\ççuvt,euTOàomvnus,cuvn\uàvcifo\tuï\\^^ ^^evieïvntYsccAtOXCS, Çioàv\imadus,Çlt;ex'Atifcù.teut\\xveàvmc poÇCvàeas«.m«v,c V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;èCecce

k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d'^t'ûv^Nvlt;\v«ni{5to£u^exçxA\t?ituïtvamp;CéVeu'aXunvu\tt^ceàïOsVv •a. nbsp;* nbsp;,. nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vi- t

aflumptam ex uirginc,carné fpiritu dei in Mariam ftip er ueniente generate,qua in nul-lo diferepauit à fapientiac difciplinis,interioris hominis exorte fuiffe uirtutû,nccinuliis cius tranfire potuifle,cum fupra homine fuerit quôd tacftu eius fanabantur argroti,cfc« refundebaturafpetftus,mortui refurgebantc'Competenter ergofcriptQ eftjOsiulbwt' ditabitur fapienti5:eó quod totus homo fitipiritualis,no uticp terrenus-QualisenimW renus, tales terrcni:amp; qualis cceleftis,tales nbsp;nbsp;coeleftes, Abijt ergo terrenus, remanW

ccelcftis.Ideoqj in tempora redcmptoris référés propheta,meditaDitur, dixittlicetunus èpluribusmeditatur,fcripferit.Necabhorrctàfcnfu,quiaprophetariîfpirituifutiiraprû præfentibus funt.Alij putant os pro mente di(ftû.Pulchre autéiftud expofuit nobis Salomon dicenS:Narratio iufti fêmpcr fàpicntiaiftultus auté ficut Luna immutatur,id cit, quôd ftepe uarietur,nec in fua perfeueret fentétia, amp;nbsp;tanquâ in tenebris lumenuidcatui offundere,nec tenere.Sit ergo nobis femper in corde SC oremeditatio fapientiç, gua tua loquatur iudiciû,Iex dei tui in corde tuo fitldeo tibi dicit fcriptura;Loquerisifl illis fedens in domo,ambulans in uia, dormitans,refurgés. Loquamuf ergo dominSlf^ fum,quiaipfe eft fapiétia,ipfe eft uerbû,SC uerbû dei.Nam 6C hoc feriptum eft: Aperios tuiï uerbo dei.Ipfum fpirat,qui fermones eius refonat,amp; uerba meditatur.Ipfum femptt loquamur.Cum de fapiétia loquimur,ipfè cft,Cum de uirtute loquimur,ipfe eft. CS de iuftitia Ioquimur,ipie eft.Cû de pace loquimutjipfe eft.Cum de uèritate Äuita ôfredclt; PfiIm.S4 ptioneloquimur,ipfèeft.Aperiostuôdeiuerbo.Scri£tûcft:Tuaperi,illcloquetur.Id£0 dixit Dauid: Audiam quid loquatur in me dominus.Èt ipfe dei filius diciuAperios wu, ÔC adimplebo illud.Sed non omnes ut Salomon poflunt percipere fapientiac pcrfeuiO' nem:non omnes utDaniel.Omnibus tamé pro poffibilitate infunditur fpiritusfapien-tiacjfed omnibus qui fideles ftint.Si credas,habes fpiritum fapientiae.Idco Sapiens dior, Crcdidt:proptcr quod locutus fum.Cum credideris,accipies loquendi gratilEt quioe dit,redimitur:ôir qui orat,redimitur,fi pie intendat orationibus, amp;nbsp;in oratione alTiduus fit.Dié praeucniat,nolt;fté frequentet,ioli matutinus occurrat, ut ante ipfe illuminetur a Chrifto,quâ terra folis exortu.Et qui pfallit,redimitur;amp; qui c5pungitur,redimit. Ideo femper meditare,femper loquere quæ dei iunt,fedés in domo. Domû poflumusaccipe re EcclefîâjpofTumus accipcrc domû interioré in nobis ; ut intranos loquamur.Scdtnt indicés in Hierufalé;fcdcrût fedes in iudicio.Sedit etiâ iudicû côfiliû,5C libri apertifûnt, propheta dicit, SC tu cû confilio omnia fac.Cû confilio de faéfis tüis iudicaxûco^“^' num bibe:cû confilio Ioquere,ut effugias peccatû,neincidas per multiloquiû. Sedes lo quere tecû,quafi qui iudices.In uia Ioqucre,ne unquâ uaces.lnuialoqueris,fi in Chruto loquaris,quia uia Chriftus eft. In uia loquere tibi, loquere Chrifto. Audi quomodoiHi loquaris.Volo,inquit,uirosinomniloco orare,leuantes purasmanus fine iraamp;diice' ptatione.Loqucre ô homo dormitâs, ne tibi fomnus mortis obrepat. Audi quj)modo dormitâs loquaris.Si dedero fomnûoculis mcis,amp; palpebris meis dormitationc,donee inueniâloeû domino,tabcrnaculOdeo lacob.Vincenaturâdiligétia, excludecorporis fomnû.Naturâ nobis formate no poirumus,poftumus diligcntiâ,Homo cratDauidan--dulgebataliquidfomno pcrnolt;fté,fed excludebatfomnû lauans per fingulas nodesk (ftum fuum,amp;: lachrymis irrigans ftratû fuûJdeo memor crat in ftratu fuo femper domi--ni üji,amp;: in ipfo meditabatur ut diluculum prçueniret, ÔC in tenebris ei illucefeeret Chri ftus dicensiSurge qui dormis. Nam in omnibus hæc gratia eftifed poteft efle ôiin plurt bus diligentia.Ne igitur expeéles ut excitet te Chriftus, fed potius Chriftû excita.Exci tat eum qui de ipfo dormitans co^tat.Si tu ilium excitaucris,ôd ipfe te excitabit a fom-no,refufcitabit a morte,dicés tibiÆxurge à mortuis.Cû furges ergo ucl

modo tu exfufcitesChriftû. Anima dicit;AdiurauiuosfiliîE:Hierufalem,Üiufcitaueritts amp;ïcfufcitaueritischaritatem.CharitasChriftus eft.Audietiam quomodo dormies o^x quatis.Eso dorraio,amp; cor meum uigilat.Hæc comrnuniter.AttoUe nuyc nbsp;nbsp;nbsp;®x.cor.s

dens,utaudiasdicentê:Surgitepoftquamfederitis,quiman. ucanspan nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nrutefcas:

'00(lt;S»ms.fonusepulaMis.EvgoKfc jn,u,obuaChtifto;Kdoimitntcslocvie-»lt;t»Uant«gt;nu,a,cumrapgt;cmui^™Ç

«n Atópeamam ” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fedcas .fine timoïc fed Ais ,fi doimias,

»mÄigcndas,dejao nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„„i fanevuenfet«bi,necvimpctusimvio-

(»gt;«mRgufefcas,amp;nonum£Wau «mfeçOTaafenusuUaroto»'«' rumuopetusno umebvs,ftbnguawa loq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deÀiâipteciûfuppXicq retn^

habeas,utpeccato\ocumnuftuYebnqu • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;interpretatus eftPfaimo,dicens;Nonti

bvmouefohetur.Ipfe enimbocinnonag nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aiem'.àneuocio peramWanteintene

bKaboKuduKdimomo™«''i'“°;VX„„n„menQcufetuis«nßdctatis,a:tc- • .a ™sMs-.a4uautcmTaonaçp,opgt;nlt;puataNeram™eno^^^.^,_^^.^^^^^ «WvoutmpeccatoïûuvdebtsAuftus cntm eu q nouitur non ex animimœrcn-qax™tafai,Kue«pknaiuàfeAi,noncum«acundia\o^itu,no^ ùsaSftÂont,non ex do\ote,non cxakqua paffione,fcd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;examine Sidfeat

exaeiaw™tnonpïopenàeaAaSeau^eà^:eA^ngt;M^^^^ ïlabiafapfenüSaWigaea Squot;»'«-'5 cmmquxd\cendaftnt,ue\nonpromcndaXuvnmneenu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8lt;{cnftisÇui

Çuntftnfa,eo qubd omnia quæXoquuntur ,ueto tenftn conuenv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cobibeant c\augt;

, nbsp;nbsp;pmàenùairvte\\vgantqux\oquidebeantue\taceYV.utquaeft\enàaÇunt,^^

fco ^uoàamnexu(^\abioïûinqs autem qua: oponeat d^cr^abtOïumumcuU V turAj\.cïitoergopïïemiftv.C)siuftiTOcàitaV)ftuïfapienùâ.îAe ua vo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vycrteAa

aampotetitbabere indicium;quod\oquetuYiuft.usin tempore cum iaat,bcicadVacicmuiderit,Nunc enim deqs quenb compreben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpcr

poffumns.Ygt;cnicftnccPau\uspr2eVumptitdicere,quiraptusinpara rr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j: ■_

racoAeftiaqeduoXensrronmr^sevrare qu^edicereait; QuammftmtabrbaiuntmdKra dei,S!tininneftigabi\esuiaeeiusCNunc anteafefoXutus corpore,^or nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a\^ nbsp;nbsp;nbsp;ft»

niamra aeneta,5)C indicia eins,Quoe bent abvVfusmubabint,compreben rt, tix.^orma deVeribitnr bCangetnr ,dicente\criptnra*Xexdcicinsincorderp vus, non Komav ___„V-._________fr... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J, a OnpXcxr'NonicrrotaAednatnra- i,T:un.t

\vs\\Â.çiç.Tv\n\ivQnç.Çt\ex.r)oÇ\t^,Çeàinv\iftoAncoràeei'is\cxeft.,KonYeAuYvc oxve., vcu \n\îiViiî^s\\ià3£Oï^.Coïàe enim cxeàkuï -àà viVtvùl.Qwk nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kain.^

to^woKCQÙTOjç) çxtàtt.y3mvo^ïvô nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àvôiûtw^ov'^vus vc^ t\amp;

yOX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVÏ AMBRüSII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

me honorafeor autem corum longe eft à me. Si igitur gentes cum ca quae legisf , ciunt,ipfi fibi funtlcx,cognofcentcs quae fequi debeant uel cauere: quanto lis SC iuftus,qui ad imaginem amp;nbsp;fimilitudinê dei uiuit,decora nouit Si honefta re,SC uti legitimo quodanatufalis iapientiae guberrtacülô, ne eius

Qwitf a nbsp;gia^icut Efau,que propter gulae auiditatem frater fupplaûtaüit ut caderct,atqurt^

ueftigia eius effudnc’Quo magis iuftus cft quiftp,eo magis illi irtfidiât irtimftt^^* aitfcriptura:Confideratpeccatoriuftum,ôd quæritpefdereeum.Domiilusâüte n relinquet eu in manibus eius,nec damnabit eum cû iudicabitur illi. Videns^fg® P tor quia iuftus in ore fiio loquitur, in corde meditaturfapientiS, quia in lingua luat cium loquitur,quia in corde iuo legê domini cuftodittmortê peccati ei conaturin e • fed dominus tuetur eum.Et ideo nô timeamus infidias pcccatoris:

Root, s jjj'g eft.Si ergo deus pro nobis : quis contra nose* Propterea non derelinquet luiw deus,née damnabit eum cûhabuerit de ipfo iudiciû.Verus enim iudex efttô^*^^® . tianonpoteftpericlitari.VndeÖCAquiladixit:Nccdamnabiteûiniudicando machusiNec damnabit cû iudicatur iuftus.Sed quia Septuaginta uiri fic pofu^^^^- , iudicabitur illi:putamus quod ad illud refpexerit,quia feriptû efttQuoniâipfe domi

ci, ut iuftificeris in fermonibus tuis. Si uincas cû iudicaris.Ideo ergo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p®””?

audiendum, ut defe iudicetur : quo magis uincat.Quomodo fe præbear,audi:Popu meus,quid feci tibifaut in quo cotriftaui tef’aut quid moleftus tibi fuit' Reftondenii • Quia ex Aegypto eduxi telt;^Si de domo feruitutis liberaui teÆt alibi:Ego fum,e^ qui deleo iniquitates tuas,0^memor non cro:tu aute memor efto, Siiudic^ur.brau

IlOU lU4S4.iVH4j^ Li siUllllllUb UC IC ^UllUmL LUUä XIMllllIlIC iUvlllt; All* V^J4m vil**** r t C ó qui uniuerfa tibi cotulir,omnibus te præfeeit c'Subtecit tibi Aegyptios,adquos nö p s adueneras, infedantes poftea man metfit Jlle tuos deleuit hoftes, atq! fubuertit. HleK creauit nbsp;nbsp;condidit,ille fao fanguine te redemitiamp;^ tu tradis te ut feruias eius inimico;'

Ie tibi omnia peccata dimifit,6C tu grauiora cómittisfV ocabit te,in iudici3uenies:quw refponfurus es ei,qui nifi iterS tibi donet,periftic'Ideoqï uidens fancQusDauidhacqua* dam moralitate dei amplius fe grauari,iudiciü refugit, mifcricordia pofcit,dicens: bt intres in iudiciû cumferuo tuo:quoniânoniuftiHcabitur in confpedutuo omnisuiu«' Confiteturfein tenebnsficutmortuumfeculicollocatum.CautefîcutmortuûfecuHai' xit,non mortuum.Non.enim mortui feculi,funt qui moriuntur in Chrifto. Illi autêlunt mortui feculi,qui omnem uitam fuam qua uixerunt in feculo, in interitu óif tnortecon^ ibiJem^ ftituunt.Etideo quafideiperatus adremedium confugit,dicens:CitoexaudimedoiW' ne,quia defecitfpiritus meus.Talis enim iudictj propofita fibi oblationedefecit,inquo

minus,Ut etfi nemo iuftifi'cctur in confpedlu eius uiuensfquis enimquamuis iuftusnon obnoxius cft peccatofaut cuius talis eft uita,ut digna iudicetur dei umilitudine^ ad imaginem 8é fimilitudinem dei fadus, debet ficut deus fine peccato eft, itaÓ^isqut ad imaginem eius eft,fine peccato efle. Quia ergo dignus eft poena qui gratiamtatitam dominicæoperationis,amp;fimilitudinem diuini decoris amifitf'Sedquiamifericotselfc etiam fi ipfe fe iudicio fubtjciat,iuftü tarnen non iudicat,fed iniuftum. lufto parcit,quan conditionis fragilitate peccantiiiniuftü punit,quafi qui deteftctur ingratû. Deinde ctia fimulta habeas opera iuftitiæ,noli effe impatiens,atqï arrogans, quo praetniatibfiuftiquot; tiç in hoc feculo exiftimes flâgitanda,aut indigne tibi aduerfa accidiftè aliqua conquCquot; râris.Qiiamdiu enim uiuis,certamê tibi debetur,non prçmium.Expedlaergouel auxi-liatorê dominû uel remuneratoremîEt euftodi uias eius. ] Hoc eft cxpe(ftare,eius quero expedlandûputas,mandata conferuarc.Etficonteraris,etfiaffligaris,etfîaegritudinede ficias,tarnen expeefta dominû non te cönfondet fpes. Veniet dominus,Qi. cxaltabit te,ut hæreditatepoffideas terra.] Liquet fuperiorê efle terrâ,noniftam in ualle terrcnâ:fedil lam quæ eft repromilïionis aeternaeu'n qua quicuncg côftituitur,exaltatur à domino. Vi debis autc cû pereunt peccatores.] Tune enim iuftorû remuneratio erit, cum iudidunl fuerit de meritis impiorum.Sed no uno généré pereunt peccatores. Ante tibi pereunt, fi eorû potentiâ,diuitias nonmireristfînô te moueat cum eos honorib«s,libcris,amicis abundare

âbundàre cognoueris.Hæc enim fecuU funr,6lt; féculum feculari fubiàcct maTignitati'.Si ^riiRcpsmundiiis quifibiferuiunt,fauet, fecundum illud ; Omnia tibi dabo fi procidês MJttb.^. adoraucrisme.Ç^idquœrisut eatibi dcntur,cum ipfè impius qui dat,in cis diutius cfle nonpoffitfrranfit etiamipfetquomodo poffinit non tranfirc quæ contufit iquot; Fu modo Conftantetnanimumgerc.iuftitiamtchCjncmotemoueatjamp;uidebisnihilefleimpium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

5lt;tonfiui,5lt; eccenon crat.3Vidi cuminfeculo boc,uidi ocufis corporis.Vidi etiam ltuantem(cÔôfuperexaItantêfermonibusfuis,aeftimantemfe aliquideflc,^ini n c .

Quomodorefupercxakat'fPonain,m‘l'^^^5^^^^°*''^^^^^‘^’-^”^^'^’P^”^^^^^’^®■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

àkiffimo.Exakatfe,utuidcas eum fient cedros Ltbani fupcrexakatas Slt; tple akæ innt ^inmontefuntakiffimo.Merito ergo fuperexaltatæ funf.2lt;Jupcrexakatus mdetur im nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-7

pws,q«ifeinillo monte conftituit, de quo feriptum eft : Sihabumtiskdcm ficut granu ftnapkdicetisbuicmotr.TokcrcA iadare ifteinuafusfiteratamp; oppreffus, quemiramini effe fangum Jdeo bninaAquàmvoteftatemmdiabolo.Vidcscediummmontcata^^^^^ akatanrVeduentokaneitur.fedigni exuritur ,feduetuftate diffoluitur.kaekdiucsr e (u\o.Vu\sctquidêfpkndorequodamgratiæfecudarismUbanus,mxnse^nun^ Wia4busamp;diuttqsexultat,Vidcturtibiak_qutdefl'eantequarndtcas^^^^^^^ itkosLenimMoYfesanimo Kmentetranfiutt maun^a^ 8^^ naakasbinc,aà dev gratiâueftigiutuæ mentis ^«okes.v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deus uerbûtA-

teWÆitanôfpon6,ad£sta«Lfcano.na^^^ 'w,V«ttanfiesadpaiadifum Atidm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ùbi-.Hodic mccum cris in para-

FnccpsacvbiekWÔCtpke .quv.Quiautemnefeituerbumi noneMamp;non,fcdeft;ÔCmany/i'^eo^ q^nfuni.Quiautemadkterct ci,unusFpi nonefcqaunonadbaeretciquvdt5t^^-^-S°^ . ç .^^ç^caeo-.Qitiuiuificatmoï ™^*\bia„„mfpiritusdWKuuaAdco«UdK«tovtm^^^

f' ' . fias.noncoïnofcileosquinonfunÆtHE-?,Suteaècïpoi«ftusdidrEtrâVvOT,Slt;clt;:.

cenonnat,boceft,uiàieutupcrexakatuminievu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n^evat oui ante égt;

ekkcaW.'Vbiautetnuanfiuimentcfi.tVAamunàum,n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quxtututat

tatfapnmkatusinkocmundo.Bttufiiukuses,ttan£ p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;canonoratterv

{unv.amp;naiafiüüttibipYefcntva.Cce\ttamp;C tevrattanfibunt.ucr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dies eins fienturabra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

buntÂuftoçï^oomniatïan£cût.Tïànfitimpius,fimiksuam , „„-vfirntîuturainten ptsto:oint,NecfoXüptxtcreûtiukopY«£entia,£edetia cum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^/vrirr temnotibus

todamÂaptaitercût.Videcptomôàdiukopt^tiapYae^creu î)a\iiàntoçbetatb-'jnagoàaerat,P,cc\efiaex Gcnttbus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Ait AeusiniubiXa-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;kntib\isdiciv.beneàiciteGentesdeûno£Vtû,I3cinàe£upYaai . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

tionoTtanfiukperfidieuentuYatempora,non «täte ,(edmente. nbsp;nbsp;nbsp;prmjtedeonoftYO

tninimuko pokkcuXo Vuturâ piabdei deuotionoceXebtaun, ice , nbsp;nbsp;pG p «untiabs cô

pb\\tte,p£a\\iteYeginokYO,p£a\btc.QuabinteYebetYp£isC,bYY y , quot;çç^^dices'V è ibUeiÂ.

' 't\itakint,nobisuidentUY',ut£YYnnauiganàoteYYampYeteYeas,YVa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ptîkwek

Â'A^à'ç\^ts^^ç.nvîiOTor\c\teSvVcÂ.ù\esi^wa.mû\\oc pvoÇuwÀuvn'a. ifioxvim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.*

ViW.Àtu ,w\€t)\^ ùH \i^c oTMw».^xlt;^ttïÂt, Ç^vàlt;:wwïvt«WAaTUtAiçï^tmm

«bi ea iudiccs præteriflec' Eft 5C alius impius qui uiderur exaltatus cleuacusftip^J dros Libani;amp;fi tranfeas,nó crit,nee locü cius inuenies. Vide mihi fcribam dentem feriem ueterum fcriptufarUm,fed non fequentcrn.Aüdis quialabïjsreddjt,in ' raris ut doctö.Interrogas quid fentiatRefpondet fecündumliteram, percurrit hntoff Superexaltatus uidetur tibi ÔC eleiiatus filitefa cogites.Tranfi ädintelligcntianiip*^*' fftim.jg lçjn,quia lex fpiritalis eft,ùides iliumnihil eire,tùnl dicis:Vidi inlpium fuperexaltätÜH'i

ÔC tranfiuijSC ecce non erat, amp;quæftui eum j ôê nortéftinuentuslôcùsëius.Qiiæ“'^*^ ubi efte debuerat:ubi üitâ eft,non ilium inueni. Non erât ibi ubi uita eràtj^uia erat,amp;S ideo nec locus ëius inuentus eft.Qui enim mortui locus,quinon erat,nectotu quamf'Non enim fuit,qui in litera erat.Litera enim occidit,fpiritus autê uiuificat-QF^l fiui ergO eum,ut inuenirem:ille Ce non præbuit, ut inueniretur, hoceft, ego eumuo mniiprfprpa'llpi/iniihi nrîvhprp nnliTif iif rniiprrprrriir.Ppri mia’ pranf nuærcntisdH«

ML nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k.LLWL14LVkAUK.V.rUV.AL.VLV(.UL«A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;----- ,

fugit ea quæ efté debuerant reuertenns.Denitp anima quæ couerti nuit, uerbû requin ÔC cum inuenerit,dicit:T enui cum,ôë no dimittam eum,hoc eft dei filiQ,dci ucrbuni'**’' iuftum autem,qui fanari noluit,qu3cfiui eum,5Cnon inueni cum, Ô6 ideo non^^' n's.Cuftodi innoccn«am,6(f uide æquitatemj Qui euftodit innocentiâ, æqiritatêuid^ ' quoniam qui mundus eft,deum uidet,cuius uirgaretfta eft, diredtaiuftitia, utaucriet cos qui declinauerint ad ftudia prauitatis.Bona innocentiâ,quç deum uidet.Deniçpsi'f pofuerûuCuftodiperfedionem.Perfedfuseft enim qui malitiânefcit, nec dolûnouK' deOjinquit,cuftodi pcrfelt;ftionem,quiafuntreliquighomini pacifico, J Reliquiæ dicun tur hominis de corpore mortui,de eius exuuijs.Ideo reliquiæ, quia poft morte homin' i.Cor. 15 uident fupereffè.Superfunt enim quç feruant adrefurretftionê. Oportetenim hoccoP ruptibileinduercincorruptionê,ÔC hoc mortale induereimmortalitatem.Ergornag'S reliquiae funt hominis fpes refurre(ftionis,ÔC fides côuerfionis,Së gratia diledfionisiq'quot;’ Pfdm. I niam impij non refurgunt in indicium.Vita autem iuftorum nota eft deo,ôf iudicio do' Rom,Il minicomprobatur.Huiclocopulchreilludconuenit:Reliquiaefecundumeledhontquot;’ gratiæ faluæ faeftæ funt.Iniufti autem difperibuntireliquiæ impiorum interibüntimn rum reliquiæ uirtutesfiinuimpiorum reliquiæ, improbitas,atq? perfidigpeccatmeädt' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lebuntur ut non fint.Salus autêiuftorum a domino.] no à feculo,non ab elementô.Ç

lum ôdterraprgteribunt.NoncÔmittofalutem meam ccelo,quiaôdipfumprêtent,qnU jMm.ioi (jepluribuscœlisditftumeft:Ipfi peribunt,tuautempermanes.Deofolicommitto,q^ permanet,qui poteft peccata donate, ut proteêfor meus fit in tempore tribulationis, adiuuetme,ôd liberctmc,Ôderipiat meà peccatoribus iudicij fui tempore :ôdfaluu^ me faciat,quoniam fperauiin eum.Inipfum folum fperaui.Nonuult enimnos ôdupiÖC alfj feruire.Qui ipfi foli feruit,liberatur:quoniam ipfi eftlaus, gloria perpetuitasafeo'-' lis,ôd nunc Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in omnia feculafeculorum. Amen.

E pcenitentia duos iamdudum fcripfi libellos: ÔC iterû feribendum irbittor. » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D nbsp;nbsp;nbsp;Primum,quia utile eft uel quotidie ueniam delitftorum precarfdeindcqnO'

niam in illis duobuslibellis,adhortatiô pœnitentiæuel profe(ftuseft,“g^’ tunnunc quemadmodum agi pcenitentia dcbeat,exprimêdum eft. Nihil enimpio“’‘ agere,nifi ita agatur ut oportet.In quo faneftus Dauid fequendum nobis propofuitma^ gifterium,qui ideo mihi uidetur guftafte peccatum, ut doccret quemadmodumpccca-* turn poITct aboleri.Vnde enim medicina nifi deuulnere fumpfit exordium f Dumpri' maætas generis humani docet alios quod fibi profuit,ôdquemadmodumuulnusfuuffl fanauerit,ahjs oftendit,ufus artem fecit,ôd çgritudo magiftcrium.Ipfa eft enim primaod ualida feda medicinæ quam experientia non conieeftura formauit,Ideocj ab experien' tia,i/.i7raç/Ko) primo medici funt uocati,ôd çx ea fetfta cgtcrç deriuatç funt,atqi ab eauium quendam fuæ fumpiere uirtutis, Qiiid autê eft ad cohortationem pœnitentiæualiditiSi quâ quod iantftus propheta Dauid peccatorû noftrorS nos docuit pœnitere Qpis c® dedignetur humiliate fe deo,çû rex fe humiliauerit;' Aut quis dubitet affligerc animât fuâ,cum Propheta tâtusafflixerit,foluêspreçiûlachrymarû prorcdêptionepeccatidct quanuis toto feriptorum fuotû corpore gerendte pœnitentiæ præcepta diffuderit (qais enim eius Pfalmus non medicanientum eft confeientiæ peccatricisf cum alibi quemad moduîfl

îwdiebusmûdusifte£oïmatuseft,repw „{».Superutfecurus ’loftïamanfuetudinerequiefcit'.llcutip r vû^^to 8lt; aliénapôdus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J^aportaue

«vÛeniamp;manfuetum^AbfolueergoornnÆbbaW^^^^.^^.^^ ^dûliusluturifabbatirequiemperue îXkS wam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vîuhS

MlKïcquiemnonbabebrs.Bxone nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-j^yemeuellabbato.v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oeccatis £u-

fa«a™™Kviemitur.nefatfaggt;'“quot;V' „atto ®»WKV.Lcutoemufecu\ihuiusrepc««« 4«t4vo®sAnK!ügc,utVTXuema^P“»'fXam,h°ccftiuivc^^^^^ ^'^’gt;tVùîîoinnicuiaeiasabfoiuit.T?ug . ^ßaptifta\oannes,diccns. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„«os Dtxnv

H««5«itçœniienüamSicentadchn«““ P„,a?racitcagofiu^^^^^ WmA»isUisdcmot®raœtfoaa«bi«ue ^p^^oonwxuSakm^enonat iMM t®t«AÄshodiacgiguiaIoann«Wß^^^^^^^^^ ««.oAsfapplidonxmSatogfquot;^^^^^^ pm,i*é,,fapptaapixuidetamp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^f„pçl,ç,1s.amp;fo«^^P

mumomaeàeponat,neftlenrd.Au^uratia. quibaptteaTOLptifmopœrûtenUæ-^^^^. nbsp;^^eft:bapti£mus Cbïiftr,oculusgrato

VealceaditiacçsAum,quiterrcnadépotons nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;élu

gaiàmoïtcpeccatiaànouitatcmuïtx,lïîcre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ererepœnitcnûanv'.qux tuclegv

Deitecs,Ebrifticobxres,V eraergonvedvci nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exafoerarctuulnera,ledla^

timeprxdicataeft,quando medicusucrute , ’ ^^^^^.^^^Yacorpotisttoftri rcmedta mtevftomismedicus,quidocuitqucmadm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidepeccatodanauftpeccatum vbàcnt

quaxetemus ,cumftosnobisfterbx£a\utartsojtte u^q^^^p^^^ iacameAutidotum ergo laGia eft car o,qup nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q^SeiuerbumlaÖLvveftcaro ,mrftt f n.

brapeccatQrum.Audiquemadmoduarrtrdoturiacaro. maaamiu caucmam aVpidum'.uerrerum euaw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ rv«qAerari rplum Apofto^^

t.damaauftpeccatummcarrre.Btutftocpo^tV^emuscon^^mqV,^^^^^^ pita\umreceu£eamus.^Aarrqita£criptum eft.B) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qtiuft.iftcatio'legis rmpXeretur

,ixtrîvÇuÇceiçit;Çcà\nÇvm\\\tuà.inc carrûspccc^ûiià eu. c^ïb.vs.i^cc^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ci\?gt;uo'XÂ'3i^^^‘^

wit c'axo nvottis'.c^i^ cï^ttnoxü. àebiu.Wuius c^xnvs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a

telt;^W\tuàvntïaCV\TÂus\nVu2LœncÇufccv»lt;t‘^JÂ^«^t^^^^^'^'^^^^”^ tïtouscocev^'i^’ ïv\amp;WusV\iÇtlt;i^a^t ,nont^ttvüv côt^^^\Â\^Wcci^a^t,tveciuvn\lt;\u\mv^

104»/«. 1 amp;nbsp;natus eft in delilt;ftis,quino ex fanguinibus,necp ex uoluntatc carniSjneqj ex uolntat uin'jfed de fpiritu natus ex uirgine eft.Quid ergo eft : De peccato damnauit peccatufl* incarne;’Vtrü defimilitudinecarnispeccatifanquiapeccatanoftra Chriftus nonul fed qualitate fufcepit:non crimine,fed ftiç mifericordig iacramentOjSC peccatflpio’’®' t.Con»t.5 bisfacftus eft^quipeccatSipfenonfecitfÄnuero quiadeiftacarncpcccati,hoceltnO'

ftra hac obnoxia 6Cpræiudicata dänauit peccatu in carne, docendo quemadmoduniin carne pofiti non fecundü carnem ambulemus,fed fecundum ipiritumr'Peccatu quipP^ eft fecundü carnem ambulare:quia luxui 6C uoluptatibus ÖC lafciurjs Sgt;C camis cupidity tibus uiuit,qui iecundu carnis fapientiam couerfatur.Sapientia enim carnis inimici d V.onMn. 8 Deo.Vnde quiin carnefunt,Deo placere non pofluntldeofp peccatudamnatdcpd' ca to,qui fe à carnis uitijs abluendo,fecundü fpiritum uiuit,totus Deo deditus, amp;nbsp;ftibus intentus oraculis,propter quod Chriftus aduenit,ut non iùâjid eft carnis,fed faceret uoIuntatem.Si quis ergo ilium fcquatur,ut faciat qug placent Deo,ô6 carnis Wp coprimat appetentiäa'mitator eft Chrifti.Quid fenierimus,expreflimus.QuilegiS)dlt;'' ge quid fequaris.Nullus error,ubi fimplex pietatis affe(ftus,atq! omnis fidclis Damnauit peccatu Chriftus fufcipiendo fimilitudinem carnis peccati,ut delidanowf carnis aboleret.Dänauit peccatu,ut peccatanoftrain fua carne crucifigerct,fatop^ zXofint.^ nobis ipfe peccatü,ut nos in ipfo eflemus iuftitiaDei, qui eramus captiuitas mortis,

præda îerpentis.Ergo pietatis eft,iufceptio peccatorû ifta,non criminis. Perliocpeclt;^ tum nos Deus æternus abfoluit,quifilio fuo proprio non pepcrcit,5Cpeccatüeufflred

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efte pro nobis.Deinde danauit peccatum Chriftus in carne de ipfa carne peccati,

iudicabili quodä uigore amp;nbsp;audloritate cenforia odit uitia qug amarecofucucrat,a ret im pudicitiam,quam uoluptatem putabatScgregat ie à lafciuijs, abdicat a cupidid’ tibus,renunciatcriminibusatq?flagitrjs,propulfat auaritiam,queuirilitatcm quandan» carnis cftceminatEn tibiilium Chrifti imitatorem,amp; ipfum de peccato peccatu incargt; i.Corin,9 ne damnantem.Sic curro,inquit,non utin incertûificlult;ftor,nonut aera cædens,fedca ftigo corpus mcum,ôd feruituti redigo : ne cum alrjs prædicauerim, ipfereprobus em' ciar.Non ftiperfluo ( ut arbitror ) euagati ftimusiquia 6C hoc ad medicina hominis pd' tinebaticui medicinæ profpiciens Deus : ficut terrain iftam falubresherbarSat^ arbO' rum fuccos ferre præcepit,quibus carnis uulnera curarenturn'ta etia præceptis falutari' bus repleuitdiuinarûferiem fcripturarû,quibus infirmitas animæfanarctur.Itaq?quani graue eft ut mutaanimaliamedicari fibi nouerint,ôd uulneribus luis herbasfalubres iequirant,deligere non refutentiSC hominum induftrianon requirat,quibus etianun^ dicus eft miftus,qui medicinæ falutaris in ueteribus fcripturis femina demonftraret,öc noua ipfe deferretf Quam multaitacp falubriafunt quæ noxia perfundorie iudicatur. De ipla terra fumamus exempla.Serpens alit uenenum, morftisnoxios habet,uulnerat carnemifed in iplb quoqieiusucneno antidota reperies,firequiras.Dcniq! caro exiiU'

, tur,cuiuspulueretheriacaconficitur:quaueneniuisconlueuithebetari,utnocerenon polïït.Non terra ergo in uitio,quæ ferpentem generatifed ille quinefcit cauereferpen-tem.Ipfeferpenspotefttibiprodeflè,fiintelligas:immofimedicipræceptano fpt^S W4 tb. I o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jurn dffce quem putas eflefugiendu.Eftotc,inquit,aftuti ficutferpentes,amp;i®'

plices ficut colûbæ. Serua caput tuum ficut ferpens : 6C filaceratus toto corpore i.Corint. 11 reuiuifces.Caput tuû Chriftus eft,quia caput ipfe eftuiri.Si feruaueris fi'dem, Si finio''quot; tuus fucris ficut ferpens,SC tu refurges.Imitare ferpentem, qui exteriorem fuu exuit, m renouetur interior.Imitare ferpentem,qui uenenum ftiü euomit.Beatus ód tufi cogiu^ tiones tuasmalas euomas, ôdmalitiæ tuæ ucnenadcponas.Celebrisfermoeft,amp;fcn' ptoruinaudoritaterobuftus,ferpentem aquis appropinquantem fibilo fibifamine anguis fponlare cÓcubitus:illam propriæ conlul entern faluti, eafponderelege petites coitos fui ulus,fi ferpens ueneniï euomat, captumq? obedire iuffis, armadeponere,ac proprij moreconuentus caput ori eiusinlèrereiattçubicalelcerecœperit confuetudo, feu naturæ quadam uiolentia, feu libidinis ardore fceminam ftringere ora, mö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

bidinis ofculis premere,atcp ita caput ferpentis abfcindi.Nónne in naturaferpêtis my-fterium fidei recognofcislt;Serpens ille paradifi prior fceminam ad culpgadulteriüpro-uocauidfedubiqençuumeiusçffwfwm eft in huncmundum,fobolesftliws fœminçcirgt;

Kdraconisearnes.Carneseiuspeccatanoftrafunt,Ideo«bid^^^^ gentes.Etinfra:Praecurritmori,Camesautem corporis eiu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jçferunt.fcd

peccato inhærentjCorpus draconis as memoraiu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;chriftn adhærere contendi-

ptccaiaconnedluntjcontinuationemiiagiii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deinde mittefuper omnia

talotdanis aquamdordanis enim delcemio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rtuserat-D efeendit enim inmortem

«ara defcenderit,8C afccndit,ut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pins afcêdit.Si autem iambapti-

’^^iÂi,QuibaptizaturinChrifto,2lt;inrefurre , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fgiueramjUtdeprofundocla-

^^'«^^aftiAtc^ft«a’^^^cbrvmarum,nom^ace ^.^^^^|^^ama,fletus8C ulula-’'^^^^ddominum deumtuum,ut dicatm de . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quia non funt.RacbelEccle-

ÇswMUcbelploransfiliosfuosramp;noluitconfol nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deploret ÔCfteat

^^idtiinqaabenediciturplebsDeiApfapro nbsp;nbsp;nbsp;Q^e^admodumquiplurimü dolent.

P^uïimm,ut confolationem facile nona m nbsp;nbsp;nbsp;,q . .Sedhac p erfeuerantia doloris

ideo cohlolarife noluit,quoniam qm nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plt; reuixit *. perierat, as inuentus eft. • gt;nbsp;S

Äeius evnereatur ut dicar.Filius meus mot uu, nbsp;nbsp;nbsp;quianô fünf.quos uticç ideo ge

iKutforte contolarife noluitRacb^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;occnisparuulis abH.erode,quianec

xweratjUteffenf.ôC ideononadmifrtcofo a „dimplentes,utôCparuulosinterfrce-inadueninmlefucrediderunt,menfuram ce nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y^q^dominiinludæis cofolarino-

reni^utfoter eosfiliusV irginis necaretur.t:rg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nibus congr egati funt, epulatur ÔC

luit,çpiianonfunvAnCbriftianis autem qm ex nbsp;nbsp;nbsp;ç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aquâlordanis,aquam^gra-

gaudct,quoniamcceperuntefCe,quinoneran . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„^^pœnitentiac.Hoc fecûdum

tix,llocprimumbibe.Nlififtiaquamlacbr^^marum, q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aquamdetuisfretibus,

e^ipocafom,ut Ymmumrepares.Bibe aquamde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuuspotus eft tuus^ôClaclirY- Pralm.ioi

utdicas'btpotummcumftetutemperabam.Vie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çanis.Silacbr'ymçpanisÀia wafiH A»-

bescxpcccatoiniquitatiscibumconuerfiom^ Apfocneuidemusaliquos quiantene^ Luc.7 lfo'.Quoniamcuiplusdimittitur,plusdilign.Nn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diligentiores,2lt;. exillo per

slfoenteslueruntCbriftiani ,peccato aliqno com nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pp rato couerfto ,ita remedium

deueueno, Audi boe r emedium.Auftus inprmcip nbsp;nbsp;nbsp;^u,enum,iniquitas eft t cofeffto,

twm,peccatumeftuemedium,aceufatiofuicrimmis. ^^^^^^J^^^^-^^^uiquitatestuas, Lfi.qï remediuruprolapfionis.Etideouereremediumneu nbsp;nbsp;Aoreàtouemadmodum agen-

dapcwdtentiafit Ataq ftc incipit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Vfalmi X-X-X. V 1corripiasmc.qQui pce^ Omineneiniratuaargu^rne^eq^Ju^^^^^ n ^^^^^^'^^^?^bV^^^^vlsefteàebetanopp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

eundas,neecömoueri,ftquvs evpeccat -p_^_„rCAviod.fta!bbomine ar-aeeaWfodebeatXnernadmodûaliumnôfuftinetargnentem^^db^^ guitimertnondebet^quantomagisadomino deofuo, .q^rrAntiofuturom ftt.Qul eeeu\taijeecaTOuslt;;eüpf3ï.fertimcond.emnatioptxfen nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auiem.

Ppl. 72 Qui autcm non condemnanturinfecuIo,cShominibus non flagelIabuntur.Væroilii^ MMh. lt;y de nic dicatunHabet nlercedem iuâ.Si bonum factü hac códcmnaturfententiaiquan-to magis crimen grauat f'Nam fi mifericordia facili iacfïata fcrmone,frudu fraudat gter no:quanto magis iniquitatis pœna acerbi foenoris acccibonc difterturÆrgo quipan* tentiam agitjOtterre fe debet ad pœnâ,ut hicpuniatur à domino,non adfuppliciaætcp nafcrueturmec expeótare tempus, fedoccurrere diuinæ indignationi. Videfaâa Da^ 2.P(lt;rlt;t/.2i uideiusprecibusconuenire.Offenderatdominû,quianumerariiufierat populu-Con^^ feffîone præuenit Dei nunciû,pcccaflè fe ualde,amp; nimis itulte fecifle cSmemoransino ' quafiadmoneretoblitü,fedquafiurgeretmorantcm,nediutius cómotionem differrct offenfe.Peccaui,inquit,uaIdc, quonia uerbum h oc fcci.Et nunc domine dele iniquita-Efai^^o temferui tui.Quomododeleanturpeccata,audidiccntem:Solutum cftpeccatS cius, quiarecepitdemanudomini dupliciapeccatafua.Nó ergopcnitus fibipeccaturewi^ ti poftulatjfed moderata folutione delen',hoe eft,ut in futurum eius memoria deleatur. Deniq; quafiinterpellantis uoce çonuentus dominus ne uindida comifli protelare-i,Piir(tl.2i £urerroris,mifîtadeum Gadprophetamtôt^ ille uenit ad regem, nbsp;nbsp;dixic ei:Quidfie^

ri uelis,elige:triennij famem fuper terra, aut tribus menfibus fugere te à facie inimico/ rumtuorumjSCillospcrfequentesraut triduo fieri mortem in terra.Etnuncfcitoamp;uide quid refpondeâ illi qui mifit me. Vide docentem deum qua moderatione eins indigna^ tio lcniatur,fi non penitus uerberareeufemus, fed qualitatemleuandinon euitâdifup^ plicij poftuIemus.Triapropofuit,utquodmoderatiusputaret eligeret.Videetiâ que^ admodumadpœnitentiamprouocat, utnos offeramus iniuriæ: eligerepœnamman^ dans,ut in ipfà pozna eleéfionis quædâ prærogatiuaferuetur,ôô reo fuo blandiaturhoc uerbo.Et dixit Dauid ad Nathan: Angüftiæ mihi funt in his tribus : fed magis ineidâin manus domini,quoniâmagna eftmifericordia illius : quàmin hominummanus.iSun.' quid donari fibi pcenam popofeit errorisr'Quôd fi fecifret,impudentiæ notaretur, qw moderationi diuinefuiflètingratus.Sedplurimûiuft'ragaturreo uerccunda cot^efiio: pcenam quam defenfione euitareno polîùmus,pudorefubleuamus.Elegit,iloquod a flagenoefletimmune,fedquodmoderatiusiudicauit:utdeilenitatimagis,quinoflcE ignofcere,quàmhominumfecomitteretpoteftati,qui menfiiram ultionis frequenter excederêuMiferetur itaep, quinefeit errare:nô miferetutj qui erroris eftpârticeps.Ncc fefellit faneff um Dauid fîdes fua,fed in ipfa^quoqs offenfione gratiam diuinæ miferatio^ nisemcruit.Nam quipropofueratmortem triduo exercere interra:ne unum quidein diem paflus eft præterire,fed ad horam prandtj libenter indulfit, amp;nbsp;( ut uerbo fcriptutt^ utar)habuit pœnitentiam fuper malitiam. Vide quomodo te fcripturahortaturutamp;^ tu pœnitentiâ non refugias,fi fequaris deum,quem fequi debes.Bene addidit, fuper nu litiâ:quia uidetur omnis dura efle uindilt;fta.Ideo amp;nbsp;dies iudici} dies diciturmala, dequî beatus eft qui per deum liberatur:ut feriptum eft;In die malaliberabit eum dominus.Et Pph?gt;.4 O dixit,inquit,angelo dominus ut parceret. Vide autem quia quâdo uult dominusigno^ fcere,dat gratiam ôôfiduciamdeprccandi. Et uidit Dauid ferientem angelum,^^^^'^ i.PrftJ. 2 r Ecce ego fum,ego peccaui, amp;nbsp;ego paftor male feci, amp;nbsp;ifti in hoc grege quidfeeeruntc' Fiatmanus tua in me,amp;in domum patris mei.Si mandauerat dominus angelo ccrct,quomodo feriebat adhuc angelus:Nifî quia dominus etfiuult ignofeere,uult gari,amp; ut rogetur hortaturfNec uidiflet homo angelû feriêtem, nifi dominus eius ocU' 4,Rqg*lis angelum rcuelaflet.Vnde amp;nbsp;Helifæus dicit:Domine aperinunc oculos puerihuius, ut uideattSC aperti funt oculi pueri eius, amp;uidit montent equis repletum amp;curribusin circuituprophetæ.Nec temoueat quod perfonauiliorferuuliquant prophetæuelr^ gis,quiauilior equorum amp;nbsp;curruum ipccies quàm fandlitas angelorû. EtfortaiTean' quibus perfuncftorielegentibus durû uidcatur quôd Dauid illehumilis corde ati^’nuu fuetus,qui parcebat inimicis,mortem magis populielegit,quàm ftiamfugâ,autfainein fuperterrâ.Famempopuliuitauit,quiagrauiormortc amp;omnibus fupplictjs habetur, quamfequitur etiam peftilentiaquæcœlum cotaminat,mortemaceruat.Suant fogatu nonpopofeit,propter illud,quia propheta pro populo deprecaripoterat,ficutfaâunt eft,populuspro prophetainteruenirenonpoterat.Scriptum eftenimlSipopulusenaquot; uent,facerdos orabit pro eo:fi facerdos en auerit, quis rogabit pro eoc* Et tarnenubiU»' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ditOCCW‘

„ P . T V NI D A V IDI C V M EN ARR AT 1 o 5°? lîî XXXVII. PSALM VMUKVix^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;if-

au.ddipovuW3prcre.ngdofa^^^^^^^ wr.Vlusdl^uodnecipfapeïter yjye1ieä;ioneita($ rationemfecutuseft,!’^ dolore ncmçïoçofitæconditionsod2lt;ipfeàpropofita conditionedeflexitNun. Viemem.ViditaStdomini§raua quo nbsp;nbsp;nbsp;P

ciuidaliquodmiferationiseftcnmen,qu P utioncpt^mioïumfuapromiflacu^ai, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

detrCumitafciturinreum,differt.cumrn^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dominot

Saudmoiiet,utemêder.pïæuenitut g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pplm.74

Calixinmanudominiuimmenpleny nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pienuserat calix

mAdtenendumplcnuseftcatoau nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1, e

cuKimoïspeïtïiduummandaretuï.ve r - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auiacalixpœna uel gladius elt,

V,pxwÇquam calicemiftum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de manu mea,ÔC potionabis omnes Gen-

audidicentem-Accipecaliceuinimeril nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dici.- 5^

i«adquasegomittamtc,ÔCuomcntÂ ^^^.^^^^^.^^.^g^^lj^^j^^ï^ece-tur.Bil3ifticalicemiïædemanudomin. nbsp;nbsp;^^.^.^ nbsp;nbsp;nbsp;.^^^^ç^^^pe(-c^uit.Bc-

mcpiteconfolaretur-HieruValemnenr ddiaOiriftianoYumcalicemirx r.»„Yaret.De manu domini hoc munus accepter cpâfeChrihus exinaniuit, ut ul^ oscahceslego,unûmoïtis,alterumuit3c.Moï-pif-poculumautemmortis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f „„nne- SC no num calicemminiftrauit,utdica-

t^ulicemfuoChïiftusexinaniuitinung nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pplm-ns

«v'xÆalicemfalutarisaccipiam.N^tca nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deli- Mattb.x«

'^^V^ceatorüBffundituïhic cal«,ôtix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, infteaat dominus cômotionem luam.

^ÿtn.P)iximus quemadmodum m uici nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ^^Q^j^p^ecationem^ôC doceamus

ï^iwmsquemadmodûinremunerandop . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;domino-.Memento meidomine Luc.25

txemçlo Audi ilium ex duohuslattonc , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/^nrenamendico tihi,hodie mecû

tumuencrisinregnumtuum.Reipo’^^^ ^ç^^^,y^^e^iq-etinïegnû,8lt; dominus trismparadifo.llleadhucïogahatutmem nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;QudmueloxmiVericotdia^Tar-

m«inondüueniffet,eiiamregnum cœie ^^p«vitxnv.ldeo ergoDauid moderatio-fcuot™»erinns.auàmKmunc«M«cftptçm»”- t

nemtmu\t,nonremifhonemorauit,dice _. o^içæinapctus.Hocergo Batinus.uo-ïOïetuocorripiasme.BurorGrxcefiv^L^oçmc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;arguasme,autcorripias.Correptio

l\iitexçùn\eYe.Necçinira,nccçintplo twp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„^dkitur'.Beatus homo quem tu eru- *

aüteruditio ehAptaGrxcèdicitur^ià'wffi , ;^^Çcatur,cumhtimpalhhilis'.fed cpiia dierisdomine,Nonenimdeus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;comotioneuindicare coiueui-

'uiadicat,uidetuYiralci.Nohishocuidetur,quia p • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;moueri,Pedlummapa

taasPWc^tamenSChominesinuemunturcumumdrca^^^^^^ ticniiacdchrareuindietam, exercer etormema. nbsp;nbsp;nbsp;^^.^^^g.-Denicfe ufus habet ut

duminhominer ecognoVcas^V induqaautem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auialegumiram,led cpaia le-

dicamusdecvuoquäpunito,c\uiairamincidrt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ^-^^^.^qtineosiramperan-

gumleueritatem.Sicamp;Calibidedecemplagts ^ ^P

. gdosmalos,idehuindiélam.Bexenimnelcrtu ’ .„..„„Jendi.lmitamini ergolm-iraicii\uiau€loYehlegum'.cuiterYendiehuoluntas, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exigendis lup^

peratoresexemplûdiuinum,uthtisinft.atuendrs eg - .„„daciâ’ milericordiaprin-V\icr\smamp;ricor^des.Seueritasleguminfolentemrehrmgatau ^^f^^^^^^^^tijulnera, cipurareoslubtrahatpo2.n^.R.ecogtrolcitigiturVrop ƒ nbsp;nbsp;nbsp;^^^.^ouvinîurore,£edin

curanpohulat.Quitanariuult,arguinöre£ormrdaf. e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pfdm.io

uerboBeiN erbûrgt;ei,£anitas ^^•'ô^^.^^^’^^’l?^'^'^^‘^r-.ptuulnustuum ,led medica-■uu\terudininira,ledindolt;qYina'.uthmedrcvrr ogesn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dolor,lednô lupramen

memumavponat,urgetmeàicamento,lednorecat.^ V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^tuxinhxxhaut

lmmdoloris.lAordet,lednoncrucntat.Btaddrdvt.lt;^ f-.„tblam Stille ait'.Sagittx

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;erwcadominimcoYnoremeolunVQuarülurorbrbttlangume nbsp;nbsp;nbsp;___Cue nul-

514 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSII

quafi noftræ imbecillitatis afïèrtor, ad remedium opcris auxiliu crcaron's expofdt.Hic igiturprecatur,illepatrocinatur.Ideoq;uehcnientïorhuiuseft dolor quia ammçuuint’ ra grauiora quam carnts funt.Illedicit (agittas domini infuo cfTe corpore, ifle dcplont infixas.Illius fanguis bibitur,huius efFunditur.Illc cópungitur,hic uulnerat. lilü maw*’ Dci tetjgitjfiiper huncgraui pondère eófirmata eft.Hic animam fua deßerillufionibus efle cöpletam,ille fuum corpus ulceribus. Manu autem Dei,uirtutcm intclliginius pU' Gcnef.zo niendi.HæcmanusregcmÂegypnorûpropterAbrahæiniuriamob tentatâSarrepU'

dicitj'am flagcllauitHçc manus Âegyptiorû currus,equos ÔC populos Rubrimansde^ i.Rlt;g«3 ï tnerfit profundo.Hæc manus mentem grauauit regis Saul,ut gratiam fui confciiiatoris

odiflet:SC pro pracuaricatione cœleftis imperij defertus à focijs, inter emptis deltitutuSjUictus ab hoftibus,quo fpcëbaculo nihil eft deformius rcgi,gladiûinfefiiun’ ipfe conuertcret,ne captiuus fenex uiuerct filijs ÔCregno fupcrftes. HancmanûDauid in Ceipfo expertus 6Cliberis,altcrius inceftûjalterius parricidium dcplorauit, èC( quûd gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pio patri grauius eft falutis fuæ exittjs ) fimul fibi opprobria fobolis, amp;nbsp;pietatis defler»^

excidia:quorum alter adinceftû accenfus de germanitatis afFcôu,alter adparricidiûsf matus eftftudio caftitatis.Qyemadmodû illos in grauiflimis criminibus côfinia lufo^ uirtutumf'Vtinâ aut ille fororem non amaftèt, aut hic non uindicaftet. Ad poftrcniûô^ ipfepatriæfinibus pulfusàfih'o,fugiebathoftem,qucoptabathaercdcm:metucbatuin^ cere,ne pietatis diipendio uinceretur. Sed forte' aliquis dicat: Qiiomodo in parricidio uel in inceftumanus fuerit Dei,cû opus illud inimici fitfCognofcamus igiturquoniam ôd ubi diabolus uulnerat,fagittæ domini uulnerarc dicantur. Nempe fie Icgimus, quôd cum in concilio angelorû fandlum lob feruulum ftiû dominus conuerfus ad diabolum prædicaret,ut ureret inuidus nbsp;nbsp;humani generis adueriarius ( laus enim inicrioris lub'

ftantig uiri,côdemnatio eius eft qui de ftatu ftiperiore deiedfus eft ) refponderit diabo--folf Z lus quia no gratis lob domina ueneraretur,qui nutu Dci omnibus ab5daret.Sedmitte,

inquit,manû tuam,amp; tange omnia quç habefuideamus fi no in facicm tcbenedicat,Et Deus poteftatem dédit diabolo ut mitteret manu luam in omnia quç haberet lob.Qu^ bus geftis cum faneftus lob immobilis in fua fortitudine permanerct, qiiianô eft motus lob aut interitu filiorû,aut diipendio facultatumu'tcrum dominus ad diabolu dixit,iHu^ dens ei,quôd diflîpaflet omnia quçhabueratlob, filios eius interemiflet, ipfurn tarnen ibidem ncquaquâ mouere de uirtutis ftatione potuiftèt.Et ille relpondit:Quæeuncp habetho^

ino,pro anima fuadabit.Scd mitte,inquit,manû tuam,SC tange carnem SC ofla eius.Et accepit irerum poteftatem ut mitteret manu fuam in corpus ciusttamen ut animâipfius cuftodirct.Et perfudit ulceribus faneftû lob, ubi eft egrclTus à domino.Âduertimus et' -g® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;manus domini dicatur,ubi eft hominis diabolo infcftantetcntatio.Siquidcni

amp; lob manu domini dixit efle quç fe tetigit, SC fagittas domini elfe memorauitfagittas piratarûtEt tradidit,inquit,me in manus iniufti.lpfe itaq; abfoluittquia cû diabolus uub nerat,domini ftiut fagittç, qUi uulnerandi pcrmilit diabolo poteftatem. Dcnicf fiman' des ut tuus feruulus uerberetur,nonne etiam fi ab allante alio cædatur, à te dicitur uergt; beratusÆft ôd ilia ratio, quia dominus ideo dat tentatori poteftatem, ut hominifinten tationibus probetur aftetftus.Ideo fît perfecutio,utfîdes luceat,uirtus excellât,

Hftr Z terha omnibus manifclletur.Ergo tentatio quafi lagitta pénétrâtinteriora hominis, quafi gladius Dei,qui ferutatur interna. Gladius autem uerbum eftDei,ualidû, SC acu^

He6r.4 nbsp;nbsp;nbsp;omni gladio acutiftîmo : de quo gladio audi dicentem Mariæ : Et tuam ipfius anP

mampertranfibitgladius,utreilelentur multorum cordiû cogitationes.Verbo enim Dei omnia reuelantur,in cuius confpcdlunudaôdapcrta lunt omnia. Anima ipfauidc^ tur,mcdulle interiores cogitationestp manifeftg funtmcc ulla poftremo eft creatura(ut feriptura dicit ) que fe à cognitionc eius abfcondat.Ergo uendamus omnia, ut uerbum emamusiipfumcpinnoftris uifeeribus recôdamus.Iplepoftremo diabolusteftificatur: Qiiia omnia dat homo qug habet,pro anima fua, nec dignumillud prcciû totiuspatrf montj proredemptioncuniusanimaîconfîtetur.Qirid parcimuspatrimonio, quodà' ipfcdiabolus uileiudicat pro falutefParum dixipro faluteiparum efle pro errorete-^^»17.4 ftatur.Denicphæc omniainquiqtibi dabo,fi procidens adoraueris me.Necfolum diui-lias mundijfed etiâ honores QC régna monftrauit.Si tanto confiât ut diabolus adoretur, quantum

toÀ’tùv’çÇecukodiaf.CecûndûquodCcriptue . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r^ç^^^.'Etuolettibiunicornuus 5^

iatenwiutadueïfarius,dcfenditutCeruus.öCïip nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aieceCfttate

^«'lue.Seruitenim,quinon exuoluntatealtftudinemCbrifti,cbie«'^‘i’‘'^''°‘^'^’^ mandatisimperialibusinuitus obtempérât. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ avTododiobabcmus,bocfacere.

moAimdiabolûmalitiæCuçprccium.lllciao nbsp;nbsp;è ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^£^ç££^ç.|Q j^etoxfitin

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nonenimquoduolo hoc ago,ut Apoltolus nbsp;nbsp;nbsp;‘ „ipuCed quod odit,boc faciat.Denicp

ilumdominus,utôCipfeplerunqj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wnotelam carnis condemnamus,2lt;Cc-

animamquamunitexpugnare,cuftodit.vsosc nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cacit,BCpofteanubereuulv.

quodantelugiebat.llleinimicuseftCanctiSjöC quanto tolerabiliuseftamare uirtu-tur,utnoceïenonaudeat,quinoccredeftderat. nbsp;nbsp;v nbsp;nbsp;nbsp;^ocerenbpolftsfNon eft,in-

tcs,etfii5nplerenonpoftrs-.quam odifteuirW ’%^^QP)£5buclocumBCaias‘.Pcccaui-quit,(amtasin carne mea,àuultu irx tux.^l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uultus^ Ne Corte ille, quia oculi domus,5)C tu iratus es nobis. Qui eft tame irte dom nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^qos quomodo auultuirx Dei

inftnnwîtoçh«a;Vndc5Cflta4 confide«, Quoniä ex omnibus tribulattonibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;occulta deprebendit.Nrft

lusmeusSicutenimbonaiuftorumreCprctqrtaoc p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v nbsp;nbsp;nbsp;creptus eft, quando

lotteadC,hrtftttbocreleras,quiab omnibusa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q^otidianis impietatibus

leexuiiapopuloludxoru, qui cuir ecpienttbus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eiuidit bC amauit.Br go

conterebant’.5lt;inimicostuosuocauitadgratta,qu r •. iortoCcfttbCftp^^^'^^^^’^^^ quiapius eftDeus,nequaqua eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^„0 timer e carnis inftrmftatemt

nauamp;Clitraditininteritucarnem,CprrttumCaluat.vlt; g nbsp;nbsp;Mon eft oax oftibusmets

quialan€luscttinftrmat,potentioreft.Quidaûte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ancorporis^bednon.

alaciepeccatorummeorum^q QueCuntiftaofta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o. A„çqç^carnempropter

tâtae^etdoloriscuracorporei,ubi be animalaborat.cu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;siqettio.buntquedarrt

animâftagellarv.ftcutftftagcllabatbCVaulus,neetusrepro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w nares

intetionsollabomtnis,ftcutbCmembraftintc3etera,ocu tr^ „.-dVius ebaritatts quxda tob z-j xit',%pititusdiuinusquieftinnaribusmeis.buntergobCo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 „^^^^^aratvaeuitaet

côpagoîormatur.NndebtAdamdixitdecôCortecl^ttatts, rvpA.ycitvterp^’^^'^'^'^^?^*

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;llocnuncosdeofttbusmeis,bCcarodecarnemea.C^od po cbtiftiaktbcDccle-

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bactamentûltoemagnü.eftDgoaûtdicoinCÂtrtftobCm.v,cc e - QuiClt;^ irtip^o

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hteCactamen.tân.on.carrtaleledCpirftaleefteqjiisdubftet'î cu o

iugto non carm's/ed ui'rtun’s decore teneatur, amp;^mores diligat in uxore, non ufus.De^ pfdlm.ijS nÎQjaudiqm'anonfeciindumcarnemloquitur,fcdfecunduuirtuteminterioremiNo'^ eft abftonditum os meum,quod fecifti in abfcondito.Virtus itacÿ no caro eft, patris nouit abfcondita.Ergo non eft pax animae uirtutibus,quando ante oculosnobis noftrapeccata concurrunt,SCoffiinduntfementibusnoftris.EthocbcneinterpretaWS 2,Corint, -J eft Gentium docftor cle(ftus,in Epiftola fecûda ad Corinthios dicens : Nam cum uC' niflemus in Macedoniâjnullam requiem habuit caro noftra : fed in omnibusfufflusat' fli(fti:Foris pugnae, intus timores.lllum Macedonum peccata uexabant: quantom^** propria unumquemcp noftrûpeccata perturbant,ut requies nobis eflènon poffiftb^ uior aduerfarius nobis culpa eft noftra,quæ folicitat ociofos,affligit fanos,contriftad^ tos, inquiétât placidos,cxagifat mites, excitât dormientes.Rei fumus fine accufantc,“' netortore cruciamur,fine uinculis adftringimur,fineuenditoreuedimur.Vndeamp;Jfo*'' $o ptura dicit:Peccatis ueftris uenditi eftis.Haecigiturpeccata ftint quæ cotranos

font,ut dixit Prophcta:Vcndideruntnos,amp;rdominanturnobis.Seruusquiuenditur, perioreferuitio exit, ut ad dominu alterum migret. Nos nec fuperiorumiugS deponi' mus,0(r adnoua peccata curuamur.Vnde amp;nbsp;ingemuit fandlus dicens:Quonia iniquité tes meg fuperpofùerunt caput meu:ficut onus graue grauatæftintfuperme.] Hoce, iniquitates meæ fupertranfierunt caput meu,amp; fupereminent mihi, ut fenfus meosdt^ Eccl.z primât.Oculienimïàpientis incapiteeius.Etideo Nabal malus erat ô(fdurus,quiaft'’' i.Reg. 2 5 fus eius malitia iniquitas obftruebât. Vnde ÔC Abigææ uerbum ferre non potuit, le

obduruit cor eius,ôt^ quafi infirmus occubuit.Aut uide ne hoc fit caput de quo ait Apo Cololf.z ftolus:Quianô tenet caput,mente carnis inflatus.Hoc aût caput Chriftus eft, quia om^ nis uiri caput Chriftus.Hoc eft caput quod per copaginationes SC colligationes touiu plebis crefeit in incremêtû Dei ; quia in omnibus nobis per fingula mêbra fua Chriltu aflurgitErgo quando nos ingrauant noftra peccata, amp;nbsp;talento quodâ iniquitatis pwi” pfcilnt.2 beoadterrenadeprimimur,dirumpamusuinculaeorû,5Cproqciamusànobisiugtn” iidtth, 11 ipforum:ut poffimus oculos noftræ mentis attollere,SC audire dicentem:Veniteadme omnes qui Iaboratis,ôd onerati eftis, ÔC ego uos reficiâ. Deniqi Aegyptu auantiaonequot; Epfk 45 rabat,pecuniauexabat,mcrcatus Aethiopes,ficuticriptum eft:LaborÂegypti,»-® ibidem I catus AethiopUm, ÔC Sabaim uiri excelfi ad te tranfibunt. Laborauit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

quam cognofeeret ueritatem:fed iam non laborat,poftquâ trâfiuit ad Chriftû.Sequu tur uolentes Sabæi uiri,qui ante fugiebant:quia tenent eos uincula charitatis,quæa ' mante fortiora funt.Pulchre ôd illud Eiàiæ huic loco aptatur: Omne caput in dolotC) omne cor in mœftitia:à pedibus ufq? ad caput non eft uulnus, netj ciCattix, nec^ pl3§ ’ cum feruore.Feruet enim iniquitas cum dominatur, fiiper caputnoftru fefe extollcn gt;nbsp;locum occupans,ne cum Chriftus magifter teneat pœnitentiæ. No mediocreffl ui habent iftginiquitates,fi confideres hominem ilium iniquitatis qui ueîlturus eft^^^! ' dum opera Satanæ in omni uirtute amp;nbsp;fignis ÔC prodigtjs mêdacibus, ôd omni fedudm^ ne iniquitatis:quem cauendum nobis Apoftolus demonftrauit, quia operadon^'^^^^ roris accipiet,utprobentur fidel es,iudicentur infidèles. Merito ergo fub iniqu‘t^^\ pofitus,£è ( quod peius eft) fuis, corruptas efle ÔC coputruifle dicit cicatrices cieinfipientiæfuæîquiaïeuantemoperainiquitatumtardiusremediûfe^uebaWf-

2 menôdlobfancftoquifaniemradebatfiiorumulcerû,perfufùsulceribus ap^dibusuj^ ad caput,fanitas eftrefulà:amp;^Lazaruspauper quiiaccbatadianuam diuitis,!^^ bus ulcéra eius canibus,de cicatricum fiiarum fœtore fiiblatus ab angelis,in Abra nu eft collocatus.Eft ergo ôd fanefto Dauid Ipes ÔC remediû fanitatis,quia non ung turn redolent,fed fœtorem fuorum uulnera peccatorum : Âf quia affligitur jj; uatur, amp;nbsp;non deletftatur. Speefta nunc epheborum aliquem]afciuum,ôif nofiim, qui in ftupris uitam fuam exigat, more illius diuitis in byffb ÔC oftro atq^ epulantem quotidie fplendide,cui natentpauimenta uino,tcgaturhumus busôdfpiniscoopertapifcium,incenfis diuerlbrum thymiamatum odoribustric côpleâtur, quemadmodum fe beatum putet,6C bene le olere iudiceUcumi^ diuturna animæ fiiæ uulnera gerat, ôd corruptum fànguinem fluat,nunum tarnen rê fuæ cicatricis accipiatzobftrudas enim coeno nares habet,nec poteft

mtfMutabcsmovtisdeuulnçreews^icathom nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Efa.,,

nteanxaitfaiptuianos edocct. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^,l„usfataera.Bihcnt omnespcc

ÜMKmsExiUuitagodsuulnereaquautno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ftchviftus.utbea,

catoïestetræ,utpeccatadeponant.y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;miferum eû qui fit iuftus ap

tosbeerethomines qui erantinmrlerqs con * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;engeremurteo-

çd\et,quiaipfedixit'. Vos nemo facietrnrfer nbsp;nbsp;nbsp;,r • ^£ç^.,Sienimegocôtrifto uos, i.Covint.a

niftatoscftille,utùoslætificaret,fecundum q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P Quicontriftatur ergo ex dornig

bCçw\stftnuimclxtificet,nifiquicontïntat . ,n ’ nbsp;nbsp;'Qi^^^^to.IdeoergoÔCnosno

tvÄduChrifto,ipfelxtiftcat Cbriftum^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nfeimus Curuemur ufœ inftnem, id éft

frfuaaôueÂciendumànobis^ecôgnofcimns^'-”“^^^^^^ îvûtvfolumChïiftoftdem,fedcttapafftojwm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

qait,qto défunt tribulationumCbï At rn c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c.fcioienàûfit, qui mintftertum facet-

cttiusfamfaiftnsminifteY.Vidernus qutdno t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;YLyo^ccXcfiadOùtinifuftinere for-

doukfuftemïuus'.Utnófolumpto^^^^’ ^-raddiditbCanimaepaffio^^cs.'Dent^ tpfe titcfVaftionescoïÇorisdebeamus.Dautàatt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^^^^^.^^g.^^ç^^^e^qf^ea.Àncuv-

aiv.QuonùmanimameacôpXetaeftftlAton nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cordismei.Btante te

uatusfum^amp;thnmiliatusfumnimis'.ru^eD. ‘ 4it,,eAtpCormeumeonturbatu en,oc ftdenummeum,2lt;getrtitusmeusnóe^^\^t^o^^^;^^^^^^^^^ ddemirmefortitudo mea,amp;C fumen oeuXoru nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quibus anima iWubontbus corn-

igitkboxcïïvantmçmaior em effe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eiuideat iWuder e 5lt;. infuXtare quafi

ç\catarintd\ige,eo qubdintentationibusdta . ^^fcvninariafunt gcneratto-gtauitcrbborantiS^mmadrustamenatÔt^^

nishumana.Vnde pr^ecinaos \umbos babe nbsp;nbsp;nbsp;P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qux p^eruev

monuïefoWnrôcntcçutfcias nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v^^cbr Ai, amp;nbsp;facer etnembrame

exôtantnr à diabolo,quando cOterrditdtlbpar nbsp;. •^g^^cttcro.bnXumbtsutrt ernt-

ïttncts'bccc,tnQutt,fortitudo etusinfumbts, nbsp;nbsp;nbsp;-A^qi^Ws ut facial adubertum,tr^c-

■nafanvÀnutero autcmfcemintc.bfudtt ergq ta o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r^^^peccat ,non extra corp .

burn,forntcattonemE.ttdeo quifornicatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P ftc nonferuatmoderarntna .

Pnmü,qatatnfnrmatur caro quxbbtdin^us t u ’ Cç^ç,^£pxocreanàx,wqti tbXl einde,qnontamfemtnaria qu^e debentfo nbsp;nbsp;P . nbsp;nbsp;™ dtcuntur AAt^

Vqqaod«di\scoipoiia*^ftusPiiitcoiwscc\c^iia eAusa\ici.ii'l^^^P^'^^7^’ ' -Aîdiaiv. , 'ainanima.iWnfiojtes dixerunt, eo qyiod dta o us rÏvSXÏttudtnejmAdeo^ nbsp;nbsp;nbsp;vf.i

, baàeatuires eius e^underc,utrtutemuacuare, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t-nrvb.rmat ?vpobdfus q nbsp;nbsp;nbsp;covpo-

birenesmeirefobitifuntAnquonosetiambeatu , \afiorYesardrna.,rtoncarntsinftrmitatemrnetuere - ^^s.^onbrrnatn nbsp;nbsp;nbsp;.^^^^vtor

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nsnobriCbrAuseb.utrtus*.qutcuratxgcotos,^ -.vwimuttut ^fedreno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de die

514 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DI VI AMBROS II

z.Qor. 4 de di'ein diem.His itac^ animæ illufionibus fatfgatus incuruaucrat Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jL

mis fandus Dauid,nô quo iniquitatibus fuperponentibus fe fupra caput das («t mus ) locum daret,aut inimico cederet,qui in pofterioribus docet ei non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ J

Pfdltn.^z dicens:Quantamaligneoperatus eftinimicus infandis tuis,0Cgloriatifunt qwio te,in medio fefti tuif'Pofuerunt figna fua ftgna, Si non cognoui ficut in uia mum.Quafi in fylua lignorum fecuribus cofciderunt ianuas eiusjnimicis fflds, figna iniquitatis ftiæ ftipra fummum ponentibus.Quid eft fummumfnifi caputjun, fenfus ftintjubi Ghriftus eft ßpientiafEgo non cognoui: id eft, acquieui, nonnis^° pfdm.io o fcnffSCmeg fcntentiâ cogitationis adiuxi.Vnde Si alibi babes : Non cognoui nequâjSCjDeclinantes à me malignos non cognoftebâ. Deniq; cu omnianoue« ftus,peccatunon cognouinCognofeit enim quae fua funt,id eft,quae uirtuium z.Tim.z quæ flagitiorû.Ideoiç feriptura dicinCognouit dominus qui iuntipfius. Ini^uis au

Luc, 13 dicit:Difcedite à me,quia nô noui uos.Et per Hieremiâ locutus eft dicens : Sicutag Hier. 11 dudus fum ad immolandum,amp; nefciui.Quomodo neftiebat quod futurum ante dixeratfSednefciui, inquit, cogitationes eorum,malitiam corum.Nobfci^fl^æ pfilm.i ç guinis funt, Denicÿ non conmregabo conuenticula eorum defanguinibus. JJe quitateSjSC memor non ftim.Nolo feire quæ remiflurus adueni. No cognoui n^aq^ ardeant,nec quç in aceruo lignorum funt pofita uel ftipulam uel fœnum,ui citius trimentis luis flamma confumat. Ilia uolo feire quæ maneant, ut frudum fuae met^ accipiant.llla uolo feire quæ fupra fundamentum ædificata funt,ut meliorentur.no q inuiaubi.ea diripiunt tranfeuntes.llla uolo feire quæ uitisfunt,illa certeligna qu frudum:noneaquæinfafees colledaadincendiumpræparantur.Ideft,non u arbiter Si focius,quæ caduca funt.Non ergo focietas alicuius rei,fcd focietas in culpa eft, Quaratione autemnon cognouitininfruduofis Si fragilibusgmria^^ Quia malis operibus Si iniquitatis fuæ fecuribus euertût animæ fidelis ingrenu, delibus fadis feindunt piæ mentis ueftibula,ne per ea poffit Chriftus intree, v temunufquifcp portas fuasamp;^ianuas cuftodirc,utcum uenerit Chriftusa p'^* „ dicantminiftræ poteftates quæ præeunt Si præcurrût.Tollite portas principes Si eleuamini portæ æternales.Vcre principes,qui fe bene rexerint, ut in animas

Ecd,IO Chriftus ingrefliis fit,Simile quoq; illud eft Salomonis:Si fpiritus habentis afeenderit aduerfum (;c,locum tuumnonrelinquas:quiacuramitigabitdélie a Diligentia enim Si fides fupefiorem locum ten ent, inferiorem perfidia.lde ad tc bona diligentia,qupinfidias cxcludit inimid,Si aufert peccatum,nema t ftatem habentis nocere poflit.In Cantieiß häc uidetEeclefiaftesmalitiamiub 0 gt;nbsp;eftinhocmundorundeamp;fubfolanum locum hundferipturamemorauitou uidit,non fupra folem,ubi pax angelorum eft,uel fanditas cceleftium forte fub Sole iniquitatis dixit : Malitiæ enim diabolus præfidet,uirtutibus itaep ut uinccretfpiritum poteftatem habentis quam ad tempus

Eccl.^ 5 oratione Dauid,ccruicem ficut circulum fledens, Sihumiliabatin nim fehurniliantis,nubes pénétrât,Sielementorum altatranfeendit, ut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;expri^

pinquet.Et rugiebat à gemitu cordis fui. Rugit, qui gemitum folum nonuer mit,Hæc eft ergo ilia pi æclara oratio,quando interpellât pro nobis inenarrabilibuSjUt uas eledionis afleruit.Hic eft gemitus quem non defpici^

Ro/»lt;(«.8 pon defpicitferuumiunioremorbatumpatre,necuiduamfieffundat loq^ «euft® turn ergo ante omniafi'gnum fpiritus fandi Apoftolus ponit,utlegimus. diamus animæ noftræ ianuas, ne multiloquijs quafi fecuribus feindaturnoiu fionis ingrefrus,NihiI infolens Si fuperbS noftro ex ore procedat, ne fecurm* aut maneum,quæ non intrant in Ecclefiam domini.Claude ianuam cum nbsp;nbsp;’ jj j^qui

gerat fpiritus nequamrut ibi peccatum extorqueat, ubi lucrum uolumus pic nbsp;nbsp;nbsp;jf(,s

Mxftfc.z lt;y rere.C^i fie orat,non eft à domino gemitus eius abfeonditus, Denitp fic

Si cognitus Si exauditus eft,quando fleuit amariffime. V tiqp non amarus qui eas fundebatafFedus,In ipfo perfido Achab gemitus manens inuidia cumulaflet offenfam.Non enim perfundorius gemitus prÇ qui habet conuerfionem.Scriptum eft enim:Si conuerfus ingcmueris,falinJS

ftituamusetbmante dominum otnnedefideriuinno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ^j^j^careuobifcum.Etcer lhc.xx

enimreilegideftderium-.Defiderio defiderauinoepa . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gerit,quife af- Pplm.4t

uusdefideratadfontesaquarum.Putoautemquo isq Fz.cata.DenicH ueriieulis illis fligteonbonafuadebeatjfed comiirafibi *^^':^”'^’^^^^^j^m^(.iabotibr.pofuifti lachry- Pflt;ilm.55 ( ut aïbitroï ) hoc àocemur,quibus aif.D eus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uitam annunciat ubr laehry-

masmeasinconfpedlutuo.Nonenim quali mn jg|£^is.Nififorte fie intelligamus, nixfunduntuï,quçfolentlegationemuifintaduerfus grauiffimosboftes t^uodethinnocensquifqfit,fecuruseffeno po ’ r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,tarnenpugnalacbrymabi-

lt;potidianaccrtamina.EtideoIræclicetlæta itc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g^^j-iperemagisquamdefide-

lisluxtahosergouerficulosconcupifcentiampo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defideriumtTn6u^!a dici-

humdmÖM^totp enimGræcuspofuit.Concupricen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^nimamea ppji^.gj

tur.Sed concuçifcentia Ôd debono de ma ° concupifccntiam nefeiebâ, nifilex Kontiin.y inatnadonrini,probono.lnlcgeautemamer. nbsp;p^Y^^j^^q^^osdoceant; Qu^^ occafio-

àiceïetNonconcupifceSjUtiqpro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cocupifccntiam in bominis af-

Treacceptapeccatumper mandatum operatur o nbsp;nbsp;nbsp;n^g^i^nr pono'.boc eft, tibi mani-

fedu.Polfumustamenficaccipere;Anteteom nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adiadfantiamreferendum

^tftoquximpetraredefiderotutadferiempc ;^{^integro,deprecatio etiâinpec-uideatuïeffeuiïtutum.ladlantiaeniminVo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r „^conturbatumfit,deferucritfe

catoïtla.udabilisAddiditetiamPropbeta,qu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cycdimusadiuftitiam.Sedta-

fomtudofua.Magnumpericulumfi cor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fentitur,2lt; fenfus eius exprimrtur, r e-

menutinmagnis periculis aegritudinurn Vr ƒgt; , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ quàm non doler etaliud cnrrn

rtvediumlalutis obcnditur'.Çdolere ^’^^^}°/ „r;„dfupremxmortisindicium ,finul-'iWationisadbucmanentisinfigne,frdo ’ q^at,quando caufas fux perturba-bsÇen{Yisdolorisfit')ita8i cor falutrsfrg^ £d aduerfus Nabal bominempeftilenteri^

tinCkâc^LÜonembencàiftionisaccipeïet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g/ïnoïteïnincidit.QuæautemVïO-

çWrav àdçYuvtfoïütuàoïutïUtn catnis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tncàiocïitcï difçutauu arbiter ÔC *

iiius.HÀïïvutttusininftrmitateperbcitur-De q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;certamen,iit reftnn-

brcumor-.çYiûiiaâmcntis 2lt; corporis Verens,terriv ^_ captruâ duceretmentem. Ke-§eïetCÀïneïï\,Çi cerneretfortrorem ,nernrege«rV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coronammerurt perue-

uocabÀttocfecaYnem,nirtutemautemmentrsru j, r * it rnentisïortitndo prxuaVurt. nireB^obocdrcrtVropbeta-.Sr carnrsîottrtu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vr rn araurVîrmrs tenta-

mmSic j\çoftoVrexcrtabantdormrentern,ne obdorm gt;. x YY)Veft,ittlt;\ci^^ ,Deus treàebarrtSrcHeXrÇxusQutîuperrorumutamur ereenrp ’^lt;^Y,crreb.cr\srecYurrebat.öre tenon lt;\udàputaretabVentem,VedcpiraprxVentr^ cr nbsp;nbsp;a^^,2^^.2;^or,Va\ua me,£lt;.rar-

HierenvmVeo^ciebatur utmedrcû,dreens*.Saname dornr , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cnntrers eantreo-^

n^bor .\Aon\aboraur Vecpiens po^ tc.Sre^ceVeVrar ec^tr e nbsp;_ çViatut rnuenrr et,c\uê.

mn\,$)(.Yo^2batVr\ras¥VreruVa\em,utVuVertarentdrree ro • „Qg^^Yi'a.urdnon eprxre-VoÀdr\e€ironeretrnebaV.necunç\uâVentrebatabVentern. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^QYvpoîfetutbarr.îgt;enrcfe

\ Wtnr^Q-n\amp;.oVe.eïtedeVertum,Vedrudreabatr\Vo^ïc en _„\Qycim meorumnon ert

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ùttesdeQnÂ.oma^rsrnte\\r^enàum,aàdràrtæ-t\urne nbsp;nbsp;nbsp;^^^moÄoannes drerÆrat

roeenm,'\Qnod eVkuerumVumen omnrû,nrb CVrrrVtus e nbsp;' ^Yibune mundût cpûarpre

nernrn\nrnen,c^odr\\urnrnat omnembomrner^cnrer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q utVemper nobis

tÇiQ^VrXtevrnatdC eorporrs oeiÂos,bCmentrs obtutu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÇjCrdeo nudebat dieet et

Vnnndn^cnrrrbindat,bCVernper nobrVeu.bt,beut erat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^imenAWe cette cprabVto-

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;QnonntnapudtceîtVonsurtx,bCrn\utnrnetuourde r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^YntusettateV-tbreetna v

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^beta^'tón^vivdetatXument^obrsbic etna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ^irvax tnundû AA enio^bieetna

nttbne'îr,ircùtAjçxgt;Atn\uYneneamp;ixexbutn,cYao^^‘^'’'^'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pedibus

pedibus meiSjUerbum tuum domine.Etlucernam illam ctiam Prophetaqusefe^ ’ îaternam. Luc cr nam autem illam loannes I'nueni t nbsp;nbsp;demonftrauit. Cum ’^5 ^Loni”*

2. ConntLj quafl lucernafub modio,uel fax fub uclaminc,potcft ui'deri, fed non ui'det.I^^’ reuelatafacieglon'am dominiIpeculamuræternâjUtadeiusimagi'nemàglon^ ^.gi! n'am per fpintum fandlum reformemur.Vem't ergo perfecutorû turba cumbt^ ideo inclulam in ei's luccm uidere eorum oculi nequiuerunt. V enit cu facibuS^“ Jjj, habent in fumo caliginisjquam iplendoris in lumine.Denicj facibus mortuotu uera ardere confuerunt.Sibi ergo ludæi iam ferebant incendia, qui perfequcba iutis aucfforcm. Veuere cum armis,fignificates armis fe perituros eiTe Romanis excidium fotius ciuitatis ÔC tcmpli,quipacem dominirecufarunt. Amicimei ximimeiaduerfummeappropinquaueruntamp;fteterunt.Etproximi meialong^ runt,amp;uim faciebant qui quærebant animam meam.Et qui inquirebantmalam cuti luntuanitatcm,amp;dolumtota die meditabantur. Ego autem uelutfunins ” diebam,00 ficut mutus qui non aperit os iuum.Et fadlus fum ßcut homo no non habens in ore fuo iilcrepationes.J Videro qui fint qui argute ifta difcutiant* in primo præcipue ifto uerficulo domini uidetur tenenda fententia: quia in tent

Matth. 7 bus iilimici hunt hominis etiam domeftici eius. Hoc ergo famflus Dauid ptnean? cere dolenter fatetur. Verus enim dolor eft SCinterioris cordis confelfio, qua meratur omnia quibus fecretamentis uifcera amariftimo copunguntur affe^Uj meftico felle exacerbantur. Déplorât igitur Propheta ab amicisfeóóproxtois’ F

(oîi 2 gnatum,à quibus utiqs non impugnari debuit,fed iuuari. Quod uticj^ rimonia concurrit:quia ÔCipfe argucbat tres illos reges confolatores maloruni) q _ iora ei inferebant certamina, cum ad confolandum eum amicitiæ gratia conueni quod uticß cauendum eft nobis.Confolatio enim mitis efle debet,non afpera, quæ gis dolorem leniat,feruorem mitiget,quàm cômotionem excitet.Ccrteipfius corp medicina nos doceat,quæ feruentibus uulneribus molliora medicamenta colueu hibere,quibus dolorem alleuet.Ideocp fouentur primo uulncra,pôftfecatur,nc dat ipia durities,amp;^ incifio uulnus exafperet. Quanto igitur magis cauere nos utcumuenerimusadconfolandS,nonfacile,nonperfuncftorieloquamurf’Septcin bus tacuitlob, tacuerunt amici, neclocutieflent,nifilob doloreprorupiflètinuoc Quærendum eft enim tindeincipiasme in ipib fermone ofFendat confolatio nbsp;nbsp;, jj^l

taciturnitas ipfa medicina eft;Sc^ uelox in fermonibus magis uulnerat.Quidmiraris ProKert lo t^rumuulnerat, cum frequenter ipfe fefeuulneret;’quia ex multiloquiopeccatuW efFugit.Etenim fi medicus medendi tempus expédiât, ut digeftis ægritudinibusinc cinæ fubfidia dcferâtur,ne acerba adhuc ôd immatura ( ut aflèrunt ) ægritudo, ciirati ' nis remedijs reludietur,ôd beneficium ièntirenon poffit : quanto magis explorare u® conucnit ut opportune à nobis mcdicinalis fermo procedat, qui non accendere Wt ’ fed lenireuideaturc'Vis urgetdoloris:premit cormulierisafflidtæ,quæ immature0 ' tu maritum aniifit,aut filios. Quid properas, cum te ilia non audiat nifî deferuefcai^/ lorCSaepelites de confolationibus uidimus excitatas.Veniftiut doleas : non ut mig”' Ordo fermonis ipfe qugrendus eftme peccatûapudDeum incurras,dum defiderasn ' minem confolari.Ne dicenti tibuAudi hæc,ôd alia multa,qug nihil profint,refpond0 • lohitscry^ Auditeconfolatoresmalorum.Neinludiualterius certamengarrulæ difputationisiU'' ducasme nô accédas cum oporteatme accédas,ôd durior fit tuus iermo.Deniq quid ut-ibidem 19 caturde talibus,doceas te iandlus lob.Simul mihiuenerunt,tentationes grauifïïmæcir cundederunt merConfiderantes fratres mei diieeflerunt à me, cognouerunt extrancos magis quàm me.Amici mei immifericordes fadti funt. Hic ergo naturalis eft fenfus eU^ fanefti Proph etæ Dauid,ut quæratur fe ab amicis impugnatum, à proximis dcftitutuitt’ Sed ne myfticus quidem abhorreat pietatis affe(ftus,ut pro angelis dixerit, qui præteH' dunt timentibus dominum,ut eripiât eos de tentationibus quas ferre no poflunt.QuO'' modo ergo longe ftant,qui ad adiumentum fiint attributif Sed nô illi fefeparât, fedqui urgetur tentationibus,putat eos longe abefle,quos propius fibi adeflè defideratÂarbi tratur difrimulare,cum illi îuuâdî tempus nutu fui imperatoris expeâent,qui athktam

fuum quo gloriofius uinceret, diuttus certare prgcepit. Et uidetur hoc magis fequenti-us coniicmrc,quia angelis proteclionis excubias relaxantibusjinfldiatur inimicï,quæ rentes in anima eiusinuenire quod noceat. Tue enimpoteftasillis grauioris tetationis A J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;animg grauior reperitur.Vnde habes illud in Ixbro Regnoru regis

c an aciHeliam didn,quando eum propheta uehementer increpauit,0^morte ei de-fmeÆtrefponditHeliaSjInuenùquiafecifti malignûin edri-pe udomini.Videsergo quiaregibusnontemereuelàprophetis dei,uelàfacerdoti-us âeiendainiuriafitjfinullafintgrautorapeccatajinquibusdebeâtargui.Vbiautem pcccata grauiora funtjibi non uidetur à facerdote parcendum,ut iuftis increp atio nibus eomgantur.TamenDauidinhocloco dicitjQUod nihil inuenifle uideantunôC ideo îni «nici ems uanitatem locutifuntiquoniam nihil quod pro ueritate loquerentur, inuene-nnt./\utcertequia etfi peccauijtamen peccatamea pœnitendi dolore purgabâ. In quo icumdœo mecû loquebanturjUt me obiurgatione confundercnt,amp; à conuerfionc re uocarent.Etuidenehocmagis fenferit,quæfilleillos mala eius : fed cû uclientacculàrc, pt|ucntos:quoniam uulnera fua ipfe patefeceratjfui accufator cxiftens: SC ideo uim ac-cu ationiseorum eile annullatamilocutos autem fuiße uana, quæ confellb culpam no-cereiam no polIent.Exclufi igitur à criminationis inuidia, dolum adhibebantjUt infur-gerentjinquitjmihiSCinlultarent,quomeftimularentad aliquamcomotionem. Quo-ruinego dolumuidenSjUelut furdus non audiebam.Confidera uim fermonis. No dixit, q ‘quot;^ulabamnonmeaudire quæ dicerent,fed non audiebam,dixit:quddintentione wenusuocem loquentis excluderet,nec aperiret os iuu, ficut mutus. Beatus qui poteft înta habere uirtutê, ut lacclïîtus no irafcatur,cômotus fe nolit ulcifci, inimici hoc agût prouocentad iràeundiam.Maledicuntutmaledicamus:criminantur,ut crimen retor n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;côtumcliæ.VndepræclarePe

Us de domino lefu in EpiftolafuapofuitiQui cum malediceretur,nonremalediceb3t: fumpateretutjUon cotnminabatur. Ad eius ergo fimilitudinem atq; imaginé iuftus fug «ecupiensinftitutaformarc,accufatustacct,læfusremittit,dilïimulatlaceiritus,amp;:nô pent os fuum:ut ilium imitetur qui ficüt agnus ad uidimâ dudus,fi cno aperuit os fuû, cum poiritliabercquod référât,magis uultfîlere,quàm dicere.Ipie enim dominus le scumaccufaretur,tacebat;ÔCdum percuteretur,nonrepercutiebat.Deniq; perculfus lorf«». 18 pondit;Simale locutus fum, teftimonium perhibede maloifibene, quid me cædisf ïuequcmadmodum quafiuir infîrmuSjôCquafiis quifeuindicarenôpolTetjpuerili quodam loquebatur affedu.Ita ergo ôd tu fi habeas quo redarguas arguentê, melius ta-« isineiedarguendi uicilTitudinc comotionem tuam prodas.Melius eft enim dilïimu iniunam,quàm cum redarguis uindicare.Bonus motus, qui loqui male nefciticuius OK enmen exirc non nouitHic eft motus uere beatus, qui cum tacet, intra fe loqui-

fp .. J “'’«‘‘luiniimigua cruciiuonis,utieiaquanuo oporieatmcuitereiermune. ' ' a ruloquebaturintrafeZacharias cum obmutuifletEtuere,quialoqui éinon profue

uoeêrecepit,quâ Chriftus indulfit, amp;gratiâ adiunxit,quam ante' onhabuit,utprophetareteum,cuiusmâdatisantenoncredidit.Quiddedomino om .. , uirtutumloquorfcûmulier Sufanna nec fexus infirmitate turbata cum fe ad péri-

fu uminortiscognouitaddicftam,uocem emiferitfAccufabaturjôC tacebaLDuccbatur mortem,ôi filentio fe tegebat,ne nudaret pudorem, întra fe tarnen loquebatur deo:

qui earn magis audiuit tacentcm.Qug fi uoluilTet loqui,forfitan no eflet audita. Et tu er 8° qui propofuifti fatisfacere pro delieftis domino deo tuo, illi foli interiore corde pùr-§a,ulumcontuere quipoteft peccata diluere.Adiuuat te,qui putaueritarguendum.Dc rriqcummaledicereturDauid,SC eius dux Abeflainiuriam regis uellet ulcifci, dixit ad a.Rcg’^^ wm iJauidiDimitte illum,ut maledicatiquoniam dixit illi dominus,ut uideat humilita fnimeâ,aretribuatmihidominusbona pro maleditfto hoc. Vides igitur quôdàcon-itiantibusadiuucrisut dominus audiatte,ÔCpeccatum tuumremittat vNam cum ipie accu atortuus elfe debeaSjSCcoaceruareflagitia, teqiipfumofferréfuplicioiquomodo 2gareobie(qadefiderasfPoenitentiapatientiamquærit,patientiai mitigatdelicftama-g u«l^iiomodo ûafeeris ahjs,tuæ ipfe reus confcientiæ^'Quomodd cornmoueris, cum

518 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D IV r A MB R o s 11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

debeas’ffTe mifeiabilis c’ Qi^ arguitur, 8gt;C ( quod eft amplius ) à femctipfo,cin’3relt;î^l’^ Lkc,4 fuauulnera,nonalterumuulnerare.Nemo ahum uulnerandofefanat.Medice cura teip fum.Sr mcdicus,quailto magis reus prius curare fe deberc'Confiteris peccatumtuum/^ medicumte profiterismalienumCßueritatis eft quod retorquesjtempon's non

Pfalm, 4 9 catori em'm dixit deus : Quare tu enarras iuftitias m eas c' Vfurpas tibi ut de lege arguas,

• qui contralegem ipfe fecifticQuid lachrymarum tempus amittisf Quid cocertandoua nos fermones aut audis,aut loquerisfcum tibi ftriptum fit:Non accipias audituuanum. KM.iz cuinIcfTcrisinEuangelio,pro omnifcrmoneociofoindicium eflcfubcundû;'EtfiaIni5 ioquitur,tacc:6C fi alius conuitiatur,aurem tuam obftrue. Dauid tacendo uicif aducrla-hos fuosrSC quia ficut mutus fâôus eft,uocem recepit ; quia conucrfus ad dominumEquot; quebatur diccs:Quonia in te domine fperaui,tu exaudies me domine deus meus. Quia dixi,nequando exultent in me inimici mei.J Vide fingula. Taccbat Dauid,loqucbatur inimici,prouocabant,utaliquidamp;ipfeloqueretur.Dicebant:Audiamus uocêtuamdn tra feille tacitusloquebatur.Qiiid opus eft ut ifta audiant quibus prodelîènopolTiuU' In te domine fperaui : tibifoli loquontuaudi, quiexaudirepotes.Atefempcr poço'“^ ne aliquando exultent in me inimici mei:quia etfi pcccaui,tupcccatûdimittis.Etlieglt;’ cecidi,turefufcitas:nehabeantundecxultarepofnntquipeccatislætanturalienis.rlus ènim acquifiuimus qui plus peccauimus:quia bcatiores facit tua gratia,quam noftraiU'

Micb.y nocentia-Habemushunc fenfum ôdinlibro Micheae prophete: Noligauderefupei^^ inimica mea quia cecidi,fed relurgam.Non eft grain's infirmitatis ruina,fi non fit «nuu luntatis ftudium ab canon furgêdi.Præfens eft qui facial utrefurgas. Dixit ergo Daui in corde fuo petens ut exaudiretur à domino, à ut non exul tarent in cum eins ininnÇb petens etiam ut in conuerfionis fug propofito permaneret,ne dum propofitifui greiws quafi quidam pedes iliac animae commouentUr, in euni aduerfarij fuperba ó^magn^' quentiac plena loquerentur,ut faciunt qui inililtare defiderant.Tametfi moucaturut mo,paratum ad flagella fe dicit,ut uel iupplicio foluat errorem .lt;Etfi ceffentnagelia O' minijfc tarnen dolore proprio memorat flagellari,ut non inueniat culpa quod damnt, quam poena præucncrit.Hoc eft ergo quod ait:Etdum commouentur pedes mei,in magna loculi funi. J Eo quod lam prompti funt ad inililtationis ludibria, ut in connmo^ tionepedum meorum paratam habuerintmagniloquentiam,ucl eerie fic:DutncoinO' uentur pedes mei,putantes quod caderem, fuperba iam SCmagnilocjuafuntlocuti. quiaipfein pofterioribus pene motos pedes iuos dixit:ne quid onaturbinclcrup^^ confiderahic doceri nos affedum poenitêtiæ,ibi opinionem cius erroris excludi, ƒ diuitiæ ÔC fuccefllis profperior flagitioforum nos mouere non dcbeant.Confuetua^

Pplw. 125 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;elocutionis in fcripturis diuinis huiufmodireperitur.Sic cnim S)Calibi, Dumcou

tcrct dominus captiuitatem Sion,fa(ftifumus ficut confolati. Quanquamfanuus^ oftenfioneuerborum,fcdinuirtutefpiritus probari fcuelit.Senfus ergo nobisfpeo ' dus eft fempenquem ctiaipfum frequens iranslatio ex Hebræo in Græcum, exur:r^^ in Latinum attenuate confueuit. Ad omnia itacß fuperiora pulchrum rcmediuffl,(F i.Prftrf.zi in flagella paratus eft,5C offert fe domino,ut quæ placucrint deO,flagella fuftm^^-gifle quidem lego faneftu Dauid flagclli genus, quod aequanimiter fuftinerct.Sede quia de tribus ci conditionibus eligendacuniusneceflitasmandabatur.VbiauteW mandatur,ad omniaparatus eftdeiferuulus, feu corporalemægritudinêfubeat, cu gam à facie inimici,fiue obitum filiorum,quos non tim et prgmittere, quia recipct p left imperterritus.Nam Sc feiens quod fihiefoerit punitus iupplicio temporal,le“ infuturu perpetuæ poflitpoenam crumnæ:rogat ergo recipiatur petitio fua, a ca g turipfe,utrecipiatur.Caftigatcnim dominusomnemfiliumquernrecipitSiiet““ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuumuideaspeccata propria confitcntcm,ultro offertefepcenp,inflecflcris,igno^ i

de domini miieratione diffidis,^ Iudex ipfe cui non licet in plurimis caufis a gbmo perare,quia legibus feruit,poteft tame lucrS donate pœnarû, ÔC tu adhuc trepidasq à legum domino SC mifericordiæ auftoredepofcas, cuilexuoliintas eft, SC dona i , Si tarnen tu petas tibi tua peccata donari,nec confideres honores tuos, aut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• pg

micos tuos,ne dignitatê tuam deflexifle uidearis. Amicus def, propheta eletftus deOjSC untftus inreguû,flagenisiè ipontaneus offercbat,nec nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

ITS xxxvii* psalmvm enarratio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5^9

mWcisfNonmultSiftauerccundiatibiopitulahkur cum ad iudicium Horisteffiusp^nitebiccuminconfpcaunonfoluhommumfcdcm^^^^^^ L^uotltumcœlc««— ZtTp:±SrSÄebu®ccgoage^^^^^^^^^ dl«OTirfutaftiÆuVcxespudoremMUodhonote tuoymb^ buifti(necorààmicistuis,ôô ego te erubefcam corap nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q

«effettuodrcriptumeMuiaeftuerecundta^^^^^^^ fuo dobretnfuum ponebat,ne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;comubatDaui^non crubefcebatfua

(luarebatpoVitusinregno,quieligeDatm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;glt;mukipbcatifuntquioderütme

Wwit,rneiuiuunt,ÖC conbrmati funtfu^^^^^^ iniçpidamp;retribuûtmaÀaproboni^detrabcbatm^^

SedquantoûkiUuftrior qui^°^^^^JfJ nbsp;nbsp;. Çeaitdnmortibusfrequenter.Morsenim i-Cor.n

pusfuummortisuufneribus Ottereoat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V^^tinnoxix firmamentum .Exitus autem

Wefta,tedemptiouttxeftetiamdeco nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iCo.^S

mortisinmanuuit3C.Etideomakbat p pabateLScriptumeftenimtNoMaudesho tur,quunotiuntur,refurgent.Vropior g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;moritur,nifi qui mortem domintle-

quiuiuit^Mtmoriatur.Quis eft autem qut q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Confirmati autem 8lt; mukipfi-

fatuatarne^^circunfert’Utomniaeipec nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fttmamentum,nifieins quicon-

niqueHomo enimpotettuniaXicututttnerinonp^cre ,utpoteiniu ç, pikootuit tix ,impudicitiae ; a\r\s autem uuXneribus patet An Cbritto nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deXifto ,atcn

quapeccatiaXicuiuspotuerituuXnus accipere,tmmutusa cuXpa, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g Chrifti effe de-

ttaiüfiittam,iXXiccontragratiam.Etbeneaddidit,utprobaretfemiu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rtGpSkcutü

ttedtfceffertsame.qXAoc eft,bomines me der eXiquerunt,amicimeitmpugnault;^ fXurrrfibiproximum'.nonappropinquarunt.VugteXsantntequaftmortuum, nbsp;a om^-

rtattfunt,qutapeccatameattbfapertr e deftderaut,tibi cÓfftcrt,quta nage ts mts rne o tu\tuuXnerandum,quiaeXegt cicatricesuuXnerumtuper epuXasregum,otta anttampo teftarum.AufoXusmenódereXtncmas,tuXt'3ereasferuuXptuo,qut de terra u ettasmope, SiCdefttrtoreertgtspauperem.Auo comttatufrctas,ftequcnttorêmeamV)tcnttbuspo- vydnt.

l\mbl.w.^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X. a pvtba

aeftimabo.Gomputriierunt quid cm cicatrices meeifed adhuc tiïor um uérberum ro cicatrices, qiig fanitatis uulneribus obducuntur, ut poftea nullu ulcus apparear.Bo^ næ triumphalium uulnerum cicatrices,quibus uidores huius terreni prælij gloriantuf^ Quanto illuftriorauulncra,quç pro fide Ôd nominis tui gloria uidentur exceptadftafft Apocd.n cicatrix quæ cœlum aperit,rcgnum acquirit,immortalitatem inuenit-Hgcergocftcit* Rowi^ trix beafa,quoniam beati qui lauerût ftolas iuas in fanguine fuo.Stc cœpit ftolacffegl*’

riæ,caro mortisiin qua amp;nbsp;Paulus ante'pcriclitabat eledus dei, nifi petiflctfelibcraride corpore mortis huius,ut legimus. Et ideo qui fumus in hoc corpore mortis,oremusne bonus ille diledus dei medicus nos derelinquat,quern patriarcha Dauidnca fe difcwc retprccabaturJpfinoscomittamus,parati quouelit curari medicamentO. Nemodicit medico corporis fui,quernadmodum fit curahdus.Nouit medicus, quæfingulis uulnt' rib us m cdicam enta conueniant, cuius ulceris putredo ferro fit amputanda, ne in toti^ corporis ferpat exitium.Si dixerit medicusmedicinæ genus quo curari ægcr debeat,» ille faftidiatidifcedit medicus,amp; çgrum relinquit. Vide eum qui curari uelir,omni te medico acquiefcentê. Attende ordinê.Aperit primo uulncra fua medico,ÔC didt:b ra metfed rogo ne in ira tuatquia non fuftinent ueram medicinam infirmitates nieæ.MC

-, nbsp;nbsp;nbsp;dicinaChnfti,corrcptioeft.Corripit enfin deus quem uul tconuertere. Ideo Si Paulus

a,T»»,4 admedicumdicit;Argue,obfecra,increpa.Nonergorecufatcurari,quipetitargui, le

leuari uult pœnam,ne in ira arguatur,SC impetu iræ corripiatur.Etuide proceflum.f gt;nbsp;mo petit argui:poftea(quodmaius eft)corripi. Deinde non folûconfiteturpeccataluu fed etiam numerat amp;nbsp;accufat.Non uultenim latere füa delida.Namutfcbresinaltolue non queuntmitigariicum foras eruperint, ipem afferunt definendiiitapeccatorûæor-Prouer,!^ Pnjsclurntegitur,inardefcit:ficonfelfionibusprodit,cuaporat.Etideoiuftiisaccufatot

eft fui in principiofermonis,priulquâcontagioulceris ferpat intrinfccus.Grauatenu^ confcientia memoria delidorum,nifi medicina pofcatur. Et fi differt medicus,afge^ y ferre fe debet,ut citius feceturificut offerebat fe Dauid in flagella domini,dicens:Ke mihidupliciapeccata,dummodo hicuindices.Nolime deferere,noliauertereiacie tuam d memoli dedignari atcp horrcfcere fcetorem uulnerum meorû.Et lob feruus percufluseratulccre dpedibusufi^ adcaput,amp;remediumfùæ fanitatisinuenitdie^^^^ îuduulnus uirtutisfueritjiftuderroris. Foftcbantuulnera, quæ medici curare non p fenr.Locutus es domine myfteriafacramentorum tuorum,manifeftaftiuenenaie t is, ôd folius fermonis tui medicam cnto ferui tui curata funt uulnera,quia tu eum no feruiftfiôôme non derelinquas domine,ne difceflèris d me. ] Hominesme dere iq quia fordentillis uulnera mea,quæ pietati tuæ putaui effe referanda.Illidicunt, bis,quia peccator es tu:difccde,^cnos polluas.Tu autem domine curas,£lt;nonp ris:adiuuas,filt;non contaminarisiquiadeusfalutis es domine, fiCmanustuanonp rc,fed fanareconfueuit. Complcuimus Pfalmum etiam cumeiusinterpretationeti^^^^ culi qucm Græci nonriulli codices, fed non omnes habent Latini.Nam antereipo riumproxiniumuerficuluseft,Etproieceruntmeficutmortuumabominatum, nbsp;nbsp;’

illi qui rcddcbant mihi mala pro bonis.Sed tu ne derelinquas me domine, ne oi a me.Hoc enfin fcquiturad eft,tu ne derelinquas, qui mortuum fœtentem curart: firi.Dcniq; habemus hoc in Euangelio Nam cUm ueniflet admonumenwmLa gt;nbsp;loann.ii dixifret,TolIitelapidem:aitMartha:Iamfœtet,quatriduanuseftenim:refpoft i

dixi tibijquia fi credidcris,uidebis gloriam deiÆt clamauitLa2arû,amp;faniis damus ergo amp;nbsp;nos,ut de uulneribus noftris acquiramus medicinam falutis, nbsp;nbsp;,

gloriam .In orationibus igitur obfecrationibus, cum dolore ôf lachrymts ex g^ pœnitentia eft,utillam gloriam dei uideremereamur.Neq? temoueat quod Rom,S îor,commaceratio corporis,grauiffîmæpaffîonesfunt.Etfi

indignæ funthuiufinodi palTiones ad fuperuenturam gloriamificut teftfi ti i nbsp;nbsp;gjpp

ftolus Paulus.Non pigeât ergo nos hic leuioraferre, utibiplenalaudisaglo^^^^^ mus adipifcijpro temporalibuslaboribus perpétua præmia reportantes,p minumlefum:cuilaus,honor,gloria,perpetuitasafeculis,ô^nunc,

rum.Amen, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pfaîmi

incoïïuptibilemÔCincontaminatamremuneràtionuc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„„(„{(qoriatninfccreden

dctabataffeftUjhYmnumnonuidloriæiTTiviHiopjiedei c P ’ gt;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;g^yçenimfapien-

tibusimpertiebat, qui finis eft omnium quæ piamente P„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;refurredioni, in

tiam quæras,fiue uirtutiftudeas,fiue uentau, fiue nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fanientia,ueritas,uia, iuftitia,

omvbustibifequenduseftChriftusqureftuntusdevat^^api^cnu^ teiuneâio.Adquemigitur contendas,mfiadper ^p,«fummationemüirtutumper KUrc.io tumÆtideotibidicit,^eni,fequereme:Hoceft,utadconfumm«^^^^ ucniïcmerearis.Ergo quifequitur Cbriftum ap nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj^^j^jqQjum.EtideoDauid

utptÄCcptaeiusfecUmipfe meditetur,8lt; diumorurr^ nbsp;nbsp;nbsp;xetinébat: ut cum aliqui ei ef-

feïurniptmeditabatur'quôdCbriftuminfelocu^^^^^ fentmoleftijôC eumad contcntionemlaceffere co nbsp;nbsp;. r ’ oriunturJdeot^ cum

iiftudiadeclinaret,exquibusinanisftrepuus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„^Qpofuo manfuetudinis,

finôoDauidpleriqeiusuirtutibusinuidcnteSjCyu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;{«CTYuerentipfæquocppraeci- Èphef.iS

pucncqumæfpmtalesmcœleftmus, aûuerm 4 nbsp;nbsp;amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obftrepcnuucrebra

c«Umma,2lt; difceptationûtumultusfermo al q r ^unitionis filentiû.O fidifft lt;lusPropbMapropofuit.Oualidumfcuium^vrc nbsp;P \ubricumucrbititnerenon

mmftabilitatisfundamentumûn quo li qmspo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ feYmonisftuéluanüs erro-

poifit,Mufti enim etiamftabili corde firmau,rtKa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^Q^yceYtantiumftrepftufe

rc(Äptceciderunt.Vidensigiturbuiufmo u . J ^^ç-Y^^^^ciYurnftatisimporvens'.ÔC Prôpbetatcmari,inttafeipfetacituscorafeïebat, tuïf\taceTctÀnfuftamibusfibr,ÔCutloqucretur a P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xqualftate prxfumis.Vi

îoWimeftcceïtaminaatc^fermonesKefponde nbsp;nbsp;nbsp;À „^onead uoccmconuftüsui

àemrmpdft,feipfereuoc^at,utloqucreturm^.D^^^^^^^ dcftuquaminlmguameaV ofm orvmco cuftodra, du commu p Hoceft,pYopofiii,cor\firmaui,imperauimibi,locutusfum co nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ , q- q^jodmi

dftmSÄqsdmftem,fermomeusftaredeftereV^uatomagrsftabvle^^^^^^ ftiipftcoAftftuftSiquisalier\ûÇallat,màccorûeft:ftlt;^'sproxrm ,g .*V ^Y,iù\fi.àcliamp; uius,ftquisftipfiimeo quôdfibvpïomiferft,puteteftefïauà^ u ’ n • r v; îuoHdftioSCdelpicaftka:ftimetur^Curigvturiàoncusmàm T«usigfturammaecorvftamiamrvoftamp;,rremofenftonemlab^^^^ prouimpamEtlbb plagamfuam ftlenüo uicft, ÔC tolwanuamfua tac\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gcnef^

uftMonbmecredfturlrmNiciftemus,fÆuatacuiftet.Hrgo_pnmudl^^^^^^^^ vioceptccatü,amp;lt;. fa pens file rxequfilvmus atog, uerfutus per uo ce nos an e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4p»«

ufaakautîKfiamfadusfafiÇet,anÆua oftmutmlVetÂlle,neuocemfu^uxorvsanlt;^m lfa,ne\oqueretnrmarno,amp;lt;.lubï\.cxu.ocismln\ft.ervofap^^2:^^ip^^^'’'^'''^^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

fadexevDainqnoos, etfipaxûcvdio natnramuloXanftlmvnanâ, oC o nexannnnpm tap\etans,tamenpexnocêlacrfiemum fcelervluo addldft, ntnegavet eo necau r lntennKa.Ç)n\à.deftnsnllsdicamcVopulusvple eleflusadonnno , cnvvacnus oy \ a^eraftTOaxefingxatns cafieftfigt;nsXgt;eneftcns obmuxmnraba.v^'jo dvnvnam

«US Aaron dcos fibi fieri quos coleretjpoflulauit. Vndc ctiam ipfc cofiderans tantauo cispnicuIajdixiuCuftodiamuiasmeas. ] Qiiæfint igituriftæuia:hominis,quæô-'w3^ gnopcre præcauendg,ne quid grauioris ofFcnfionis incurrant,admonetnos tantiisPio phctadiligentiusconfiderare. Admonetetiam Salomon eins filiuspatcrnæmcntisii^ terpresprefpicacius examinare, qui foipfit : Tria mihi funtimpoffibiliaintelligerc;^ quartum quod non agnofco.Velligium aquilaz uolanns,amp; uiatn ferpêtis in mitas nauis in pelago nauigantiSjSCuiasuiri iniuuentute,0(^ mulicris adulterç,quepôgt;^ quam cgit,abluta,nihil egilfc fe dicit iniquum.Tria ergo rmpoffibilia fibi efle dixitadi” telligcndrt,amp; quartum,quod ille Habens inter homines fapientiæ fignacuIum,noagiiÇ’ feereuuiarum uidelicet uiri in iuuentute proceflum. Qiiarum igitur eft uel inexplitaD*^ lisuel difficilis agnitio,poteftfacilisearûeftecuftodiaf'Vnde nonimineiitoipftDaui delielorum iuuentutis fax non defenfionêobtulit, fed obliuionerogauit.Delicfta, quiqiuucntutis mes SC ignorantiæ meae ne memineris. Non immerito igitur dixit (e no agnofeere quod pater eius (in quo maior dei gratia fuit) fe ignorairetcltaW eft:Et fortallc delidla iuuentutis ad feruotem retulit carnis, ignorantiæ autemaduer rum prolapfionem:quæ non ex fententianoftra, led impetu quodam curfuloquen plerunrpfunduntunquod periculofum efle PropHetacognolcenSi ait; Credidi, prop^^ quod locutus fum.Suprafundamentû ergo uirtutis uox tuta eft,finefundanientoluW' ca.Ideo quafi quodâ tubæ fono feripturæ diuinæ eledtus interpres increpuit; Corde ditur ad iuftitiam,ore confeflto fit ad falutem.Fides credentium principaliseft, eoie executionis.Quomodoigiturpropofu«it fandtusProphetaDauidi autpropterqu cuftodiieuiasfuas,audiamus.Vtnon,inquit,delinquâinlinguamea.]Sihoccauei pheta,tu non cauesdSt hoc metuiqin quo dei gratialoquebatur;tunonmetuis,qu*^ ris uerba non refugis,5d theatralibus fermonibus deledlarisdTu no reformidas,cui ptum eft in Euangelio,quia pro omni ociofo uerbp ratione esredditurusdSipro oc uerbo pcriculit cft,quato magispro criminofo dNon omne quod öciofinn,amp;cHini nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

fum:fcdomnequodnonfrudîuofum,periculofum,atiçeradicabile.Omniseninia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y

non faciès frùdlû,excidetur,Ôd inignêmittetur.Cùm mouetur animus mulantibusaduerfarrjs,obftrcpentibus,inudentibus,criminantibus,excidituer motionis.Ideo filentium ôd tutum eft,Sd decorum,quod feruat cumgrauiwtecan^^^^^ Qiiid cnimlabia noftra,nifi quædam noftra uincula funt d Deniep uinculislabor rum unufquifcp conftringitur.Ideo fapiens in tempore tacet, ÔC coniider 4 tempore loqui debeat.De quo præclareipfe Salomon; labia fapientisalligatalu , lecftu.Quando ergo uides illudentibus protcruis fapientem tacere,dic:Ligauiti leclu labia fua;hoc eft,prudenter tacet, nelabiorum fuorû uinculisalligtf3jr.ro fuo cuftodia:fepfit aures fuasfpinis ; uedlcm adhibuitforibus oris fui; feruat the a cordis fuijSd argentum eloqurj iui,ut examinatum Sd purgatum quando raune quifquam prius fur in cor eius aut perturbatorirrumpat, fidadeoscaptiuu quibus fiagitia fuauendauMeditabatur ludas Chriftum uendcre;fedreuocabatcii^^^^ ta domini gratia,amp;f quædam paternædelinimenta pictatis,quibusfuror tur: nec erupiflet in fce!us,nifi fe in cor eius,quia Chriftum fallere fe demerfiflct.Non ergo dubites quando aliqui tibi molefti funt uolenti feruaretu miniftros eireillius nequilfimi peccatoris,quiomnifi audlor eftflagitiorvt. Vi uidpropheticisoculis,agnofcebatciusfiguram.ideo tacebat,neilliusfaceretu tern,qui turbarc geftit affcclum.Premebat uocè, claudebat portas fuas filentio,p debat in eo patientia, ôd taciturnitatis uigilabat cuftodia, ne inimicus clauftris oris uagus aliquis fermo 5d incautus cxireuldeo fortior eft patiens,qih continct,quam qui urbes capit.Iuftus ipfe fibi caftrum eft, ipfefibi peruigd cu fibi ergo ipfe prætcnderet, loquebatur in fuo corde ;Poftiiori meo „ ßcfiil^ confiftitpeccatoraduerfum me. ] AdeftfemperinimicuSjquifempetbfi*^^^ (jftit,ih' lum non uides,adeft;etfi ill Q no fentis, incuriat.Si non uides,uidenti crede.Co nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

quit,aduerfum me. Qui uidet peccatû fuum,uidet etiâ peccatorem fibi in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

illudentem. Quiautem peccatorem præuiderit,poteftuitarepeccatu.Vidc confiftere aduerfum fe peccatorê, quando Semci malcdicebat ôdlapidabatre^^j^j^jj^

0(;clamabat’.Exiuirfanguinum.Neqienimtampr2eruptus foret,utncclanti régis reue i.Reg.Kï ïenüarQOueretur,nec armatû eins timeret exercitum, cum unus de excrcitu eius conui tiantempotui{retoccidere:fed am entern diabolus fecerat, qui eumimpellebat admor

enimmagnûjdehomine inualido uindicari,quem adfurorê alter urgebat, in cuius ne-ceçcccator habuiffet uoluntatis effedf umc'Nô gladio diabolus, fed uerbo dei uincitur. ldcotaceatlinguabominis,deiuerbumloquat.Deniq?2lt;Chriftustacebatant^ilati Màt ,27 iudiciûconftitutus,ut nobis dar et formam tacendi: quia lingua corporis facilis elf âd er rorê,pïOcliuisadlapfum.Suntaût2lt;quitacentesloquanf,ncutMoYfes,quilta tonitus,2lt;lacebaf.cui dixit tacenti deus'.Qirid clamas ad merVt SuUnna,quç tacuit in xo .1^ peiiculis fuis,2lt; dominus exaudiuit earn .Ergo etiâfi in te uerbum der it. deiuerbo,amp;Ctacitusclamabis,utaudiarisàChrifto.Mcditare ergo quç rri 1 unt,quç fecûmeditabatur propbetaDauid,in quo ea quæ feed in hoc Pfalmo me itatu e e e cit,antèin eolocutus eft Chriftus.Sic enimfcriptû cft; Ego aût cum in a ic^o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

lefti effent,induebam me cilicio, 06 humiliabam in ieiunio amrna mcam, infinumeoconuertetur.Quideft,lnaliquoc' Quiatûcmaximeaut1 indi-dabitur,autaft'edus mouctur,quando uel in dolore abquo nbsp;nbsp;tri 1}A

gnationeanimusægrefciquelaliquibusfolicitudinib.impe 1 ,au nbsp;nbsp;nbsp;;u?intèllit^e* de-

taie deî)s qui maluntfequaceseius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ç^,^us ,fibertus,domefticus,quia

quoàinilloipfobbïomanifeftat:hlius,utAbedalo^^ immicibomines etiâ domeftici eius,ut cxagitent^ a^ushuiufmodi^mmoruçgritudmes,nifipat ftle tcmagislaceffit qmbenebcqs tms nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uilis abeuius perfonæ indi-

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amicusfuuslabitur,qutaatentatoreimpebil.. p y;^ftf,ater cxagitat,utElaufanlt;Autn

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^cob',do\et,00qua:ritfibi€ratrereconciliare,u

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;baqneiucunàiafratïisoccafionênocendiauq . ^J.;pnter,SCinhisomnibustacet,

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftKus,àolev.ôCfiminifter autbbettus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ergo ex domefticisaXiquis d doue eiïelpondeatà quo eum cernitimpe; 1. ., ■ nbsp;nbsp;nbsp;feïuusd tacet.Sic uincitur quiXaqueü

letSCtacet.EonuittatuïXibertust’tacet. oti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ùbiindignus conuiiiat .Ta-

eiusanimxper efcamuocis extend«, t a« e g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;incordctuo'.Ego taceo, tù

telinquatisffednonfumfoXusquomampatwm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S

queftxaàmoàumpauWmper ?gt;’^^àusbngvûosare^-^

boevrxavrtàomrnus,adrun2ensrBervefwteq q

tÎDusamp;CçerfequentibusuosÀpfe eft. per omnraoevofusaftcau.

qmueet,etnorvrefporvdetmttmas.nand^q vtvrmreo noecre .V\us eÇt er?,o ora-btqurorat,bonaorax,norreaquxcmcçp^^^^^

re,ü\xamtacercAuftusrrra\e.drcentrbusnDrD nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ^-„pm'Anu'mptncX'^at \u-

feleurAasernmfuvberreàfdtdquerrrnonurrrer,antetvM^

^üsàr\\grt«vrrnk\tnr.V\\isÂdr\fgcre,quarrrben.e j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„n XuVtnsorat

âvo,quàwvkïmo\\\slt;^raua.Wtusbendacrrercmvrso qs^p ^/umrmoueefld.eus*’.

V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proeaWranvarrùbus.^orracXrar\xas,amp;Cpret^bgt;ç^'apx«urtrOf ƒ ?«\nne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lAcan-A

5Z4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;divi ambrosii

Row. I? Diligtte mimicosucflTOs,amp;orate pro calumniantibusamp;perfequentÆus uos.Pl^^^^^^ do legis eft chantas : fed ctiam hæc Euangelij plcnitudo, pro calumniantibus quentibus nos I'ubet orarCjUt peccatis eorum ueniam poftulemus :

lot 42 lob fandus eledus eft, cuius oratio regum illorû calumniantium lufto fam.Ergo etfi infirmus esjoraietfi fortis es,ora. Infirmus pró te ôras, forris pro tuo oras. Bonum fcutuminfirmitatis,oratio.Tu oras,0^ dominus té protegit-öo tum etiam triumphantis,ut inimicum tuû quem poftis ferire defendas, ne ab aliQ Row, 12 cidetur,0C(quod eftmaius)a Chrifto,qui dixit: Mihi uindióta, ego retribuàin. Hetr.io ojcaj-jQ quæinfinum conuertiturdeprecantis,frult;ftumreferenseorumqugnotot F trarCjUt dona eius ad animam ac mentcm recurrant,quæ popofcit à domino:ii^ V pfal. lt;S2, ften'oribushicidemprophetatedocuitdicens:Sicbenedicamteinuitamea,ö:i minetuo leuabomanusmeas.Tanquam adipepinguedinerepleaturanimawea- F fe eft finus animæ,fecretum orationis eius,penetralia uoluntatis, amp;nbsp;quaedam reçu

LUC, 16 tium uotorûintimareceptacula. Vnde ÔCiufti in Abrahæ finurequiefcereleguntur.? in eius gratia,in eius requie,in eius placiditaterequicfcant,qui conformcm eiinau fîdem,ÔC candem inbonisoperibusfecerintuoluntatem.Sedforte'mireturaliquis^ dominus dixerit per os Dauid quod humiliabatin ieiunio animam fuam: quomo o p IW, 13 o fe Dauid ait in pofterioribus : Si non humiliter fentiebam, fed exaltaui animam mea

Veruexhts confidera aliud eftè quod ad fapientiam mentis refertur, aliud quoda ' militate cordis.Sapientia mentis fublimis eft, fapientia autem carnis non debet in ar. Humiliabat ergo dominus inieiunio animam fuam,ut caftigandSnoftrx carnistumo^ rem doceret. Exaltabat animam propheta, per fublimem deigratiam: quoniamaƒ!

Lfif. 14 fe exaltaf,humiliabitur:ôô qui fe humiliar,exalrabitur.Nec folum fuperbusretunditur, amp;: humilis attollitur dignaremunerationemeritorum,ficut primum eftintelligenduffl.

Heir.4 fed (quia uerbum dei ex omni parte acutum eft, uclut gladius qui ex duabus acutus e partibus)ego arbitror pofte intelligi,quia SC qui fe cxaltat, nouit fehumiliate: a quile Philip.4 humiliate nouit,etiam exaltare fe nouit.Denicç Paulus oftendit,dicens:Egoautem dici in quib.fum,fufficiens eftc.Scio humiliare,fcio SC abundare.Ergo ôdDauidnon humiliter fentiendo de Chrifto,exaltabat animam fuam : fenfusc^ uigore, fideiq? gtaoa uirtutê humilitatis pio repræfentabat affecftu.Ideo ergo dicebat:Obmutui, ô^bumi ij' tusfum,6C filui à bonis. J Quia noueratquandofe humiliate debcretjamp;^noueratqua 0 filere debcret. Obmutuit,ne ipia litigiofa cum obiurgantibus cotcntione petftreperet. humiliatus cft,uttumorem detjceretiuperborS, ucl utipfos quomodohumiliareie berent,fuo doceret exemplo.Siluit a bonis,quiabona confcientia non egetdefenlion^ uerborû, quç ftio nixa eft teftimonio,ipia fui iudex.Idcoqi iuftus dicit:Quis cotradot) i. Corinth, 4 aut quis refiftat mihiÆt Paulus dicit : Mihi ein pro minimo eft ut à uobis dijudicer,aut ab humano die. Aduerfum calumniantes 8gt;i pcccatores iuftus fuo iudicio contêtus en: meritorum autem fuorum indicium Chrifto rcferuat.Ideoq; addidit: Qui dijudicat me, dominus eft.Pulchcrrime cum iudiccm clegit,qui nulla fraude fallatur, ut eumnec culta prætcreant,nec infirmæ conditionis lapfus offendat: qui fragilitati norit/grtofcequot; re.Ad omniaigirur utile filentium.Si peccatum agnofcis,tace: ne negando cxaggeres. fi non agnofcis,tace3fecurus de innocentia. Non poftiint alicnauerba crimen affigêre, quod propria non reccpit confcientia. Sequitur : Et dolor meus renouatus eft.] Ad' hue in inferiore uirtutisgradu pofitushæc uerba depromit: quod dolor fibipcccatO' rum ueterum obiceftioe renouatus fit,quæ deleta iam obduxifte uidebatur obliuio, ud bonorum opcrum tex erat compeniatio.Deniq! in pofterioribus quafifortior dicit: Vi Pft/.’ioS dcrunt me,ôcmoueruntcapitafua:eôquôdminarcntur, amp;nocerenonpoirent,Etad' tbidetn didit:Malcdiccntilli,5Ctu benedices.Ethocquafiualidiorloquitur,négligeasiniurix uel pudoris : cui benedieftio domini pro omnibus abundaret.Ergo inifto pfalmo trice' fimoodfauo quafiin quadam meditatione, nondum tarnen in omnilocatusperfeâioè uirtutis, dicit fibi dolorem efte renouatum. V alidiftimus enim cicatricis ofiènfióriê fen tire non nóuit, nec plagam poteft timere qui fortior eft. In ipfo pugilum certamiiiefo' letplerunquequifortioreft expeclareut inferioris idfualiquo laceflatur,quo acrior offenfus infurgat : ita exercitatione nimia attj patientia roboratus, ut tanquaminfen' fibilis

îîKiKsuddolôïemjplag^fentirenonpoffit.percuflùsridet,laccffilüshiinat^. Atuc.-

uidit,quandorubusurebatur,fednonexurcbatu . «, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^^tioiiib.exlt;

?lt;fuoculçamardoredepafcit.Eft8lt;îgnisquicœ e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;æ P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hier.at» '•

ótatur,uelutflledequo dicitHierernràs-.Eteta , »^fùrreélionem cisïeChrist de quo Cicopbas,amp;C qui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J]s!onnecornoftrüardeseratinnö Lmc,x4

ftusadiunxit,fermonernutuo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut ignernbunc in terra mitte

biscumaperiretnobisfcrrpturas.Uec. ^d tet,quoihuminaretanimasunruerforu,ftudru nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p/nümerüdicrummeorü

I«XuiVntogfiamea-.notufacmtWdominefincmcumA^^^ ’^«'Vfe(itignisquruifuseft,quandorndreVen

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lisdeciditcumuimagnafupereosfprritusfanó ’ r ^|2nisHiceftergóquidixit Aft.x

uirnfaiprûeftiQuiauifæfuntbnguæeorumdrfperto^^ adVbercmiam’.Ecce do tibiinos uérbamearnrgne. ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mibi domtnèft

acctpvqutdiuinx cognitionisfuccenfus ar dove toque nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eoftnequ^.-

ncmTOettJAondcmoïtefuaquaetit,n€qentmnrc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. y ç^s^j^^àetregnûàeopa- i.Cor,r$

tii,àequô\çoft:o\usdixiv.Quiaifteftnis,qùan ® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ Q^.guourÄ’rmaomniüde

ftïuetùr,utma\a defvciant,5lt;bonaÄterna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' «V PauÀus dices; Mt qurs eft qui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

ftitq,amp;Cgcmitus.YAuncftnêinbominibusoperabaW nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;triftitiam,gemitus

W\carnve,nifi qui conniftatur exmet Obturgando en , ^intern, cuius deurri exciuW,utagerentpcenitcntram,quairreuocabrtemu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;critfinis,fed omnm. ^.RcS’*

nonpoj.niteret,mercrentuY.u\cigitur qutuerusettnm gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vtioibomo ,ue\unus

Quomodo cïgofinem meumdixit^Sed conftdera q^^^L „^uniucrforü defcribit,amp;C ad exhominibusufus cómunitatefubftanti?e,\iet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- Gbifterinumcrêi dierü

pedeciionêconiuvnmatibominiserudit.Vndeamp;Cad^ Gtnnnadiftiuscorporisui-qnieamp;,ntfciatquiddefitftbi.Adpeftc(ftionêut^^nr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uiaincoXatusmcuspro^

tam,dequapropbetaï)aurdcupiebatabio\ut,dt^s.t A-,,^«umeYÜeoanoftcreuo-\ongatuseft,Slt;\\abitauicû.babitantibusCedax.Egt;entcç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oAie^ifoXi ibiXumcnper

\ebat,non.etiamno€tium,ViicenimdiesSlt;nolt;ftesfum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r CceXumenimamp;C WiH.xA

üetuumatqdiuturnü.Etideoaddidiv.Quieft.Qni^^^^^ft^'. «v\,p,A;eiD{ccft,Sgt;Cinfe^

rak,Qntm™tinTOimCTaivJxtM.icnvc.\ndoino,'«^^^^ Mountafcutaîcçmai-taiuntûater2qunicuicç,\ocumdomin'usteius,noce’ft, v nbsp;nbsp;nbsp;„tx-.'WTvYcrirvftcredetv

tisTRardiQnem.V nuiquifq enim irrfuo otdine.Vraxe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\erumuenio aduos, bi.

tiW\ocu’m..Nrvdebtaiv.Siabiero btparauerouobis t C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^Çdûs'. bCuiamftv

K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A^^SMenuidtrnaftenditVuperom

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;usEftexgouiaper quamrefttrgerrsCbriftusa\eerrdtt.Lr h

nese(3dosadddftdem;ftominesa.ntiptftnoclt;xvoadvee nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad tex*

^2,6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVIAMBROSII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

ad tertium, QC ab illo per diftintftiones fere' ad feptimu ccelum, atq: in ipfani ccelorum qui mcrentur afeendunnSi ergo numerus uiatum eft, ÔC numerustna ÔC utiq? numerus dierS eft per quos ad cœli altitudinem perüéhitur.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;res pofuifti dies meos.] Alius liabetiPalæftas pofuifti diesmeoSiSi

ta uiros ueteres accipimus dies,hoc eft,fecundum ueterem hominem, intel lig

Row. s acftos.Scd uetus homo nofter affixus eft cruci. Ergo amp;uetus dies nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a^quo

nit. Alius cih dies hominis, alius dies Chrifti, que Abraham uidit,6dgattifusei ' ÔC Dauid ait:Hic eft dies quern fecit dominus,exultemus ÔC lætèmur in eo. go in die domini exultât,in die nouo,in quo deus dominus illuxit nobis, 0^ de m lucem in innoxiam uitâÔCintegrSreformatis.Ideo uir iuftus fecurus nouæluc^s tiædei.Eterit,inquit,cœlumnouum,5C terra noua, SCnouum lumen. No enim « lumen fob's illic lucebit,aut luna?:fed dominus illuminabit fuper

ergo defidcraui,illa exoptauiiSC ideo diem hominis no requifiui. Quod fi palæ „ pimus dies, ex nomine intelligimus plenos certaminis amp;nbsp;lab oris: quoniâpalxitc _ tores in agone dicunt,qui luctantur ad coronam. Ergo quia nobis lucfa non 0^ uerftis carnem amp;nbsp;fanguinc eft,fed etiam aduerlus fpiritalianequitiæ in cœleiuDUS. noftri,hoc eftuitæiftius,inlaborefunt ÔC dolore,Vndc Qc in pofterioribus ftri ficut araneameditabunturidies annoru noftrorû,in ipfis feptuagintaanni.otau potentatibus,o(ftoginta anni;amp;l plurimu eorû labor amp;nbsp;dolor. Vnde ÔC apoftolus a lus abundantius cæteris Apoftolis labOrauit, ut legitime certando ad corona quaæ perer,perueniret.Sed tarnen quia St: architedlorumenfuræpàlæftæ dici ferunt,quipti adftriidiurænumerumuelmodumfpacq colligcndum,ædificiametiuntur,locuniqi^^ 40 iilquoædificiafuntlocanda,SCperEfaiâlocutuseftdeus: Quismenfuseftnianuaqua,

ÔC ccélum palmo,ô6 uniuerfam terrarn claufamanufquisftatuit motes in ftateraf'ui ea mu.s ne forte hie fenfus hoc fermonefit colligendus,quôd cognifOs dies omniShabca deusicui nihil immenlum fit,qui omnia mefura quadam fuæ ftientiaî comprchendat,ni hilcß ci fit inæftimabilc,nihil inexaminatû atqj innumcrabile,qui ait: Sed capuncap tis ueftri omnes numerati fiint. Hoc ergo dicit ProphetaiEcce nouifti dies meos:nontc prætercût quotidiani aeftus mei:pcccata mea ante oculos tuos pofuiftéôd ideo fubitan' ti3. mea tan^ nihilu ante te.] Quid enim eft homo,nifi quia memor eius es f'Homoua' nitati fimilis faeftus eft.Homo,licet in peccato, fi aliquid habeat probitatis atqp uirtutis, rede' cæteris terrenis animantibus antefertur, amp;nbsp;in confpecftu aniinab'u quibuseltprp' pofitus,antecellit : in confpedlu aut dei tanc^ nihil eft eius fubftantia .Vnde amp;nbsp;alibis Qiioniam non iuftificabitur in eófpeeftu tuo omnis homo uiucns. QuodSymmad* manifeftius expreirit,diccs:Et uita mea tanquam nihilQ ante te. Sunt ant quibreuespû tant dies di(ftos,quia Symmachus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pofiiit.ßOT.amp;!XfAH aût palmus eft,àquia palfflO

menfus dicitur deus cœlû : palm a aût uel palmus portio manus eft metientis,amp;aliquw

6^labofamus, donee mortale hoc ueten's homi'nis indumcntu, 8^ errori cffeclüm 0 noxiüjnom'tatefiiæ ui'tæ ïpin'tah's abforbeat:ut fi fupra üenenum plun'mamcllafun^ I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;acnimi'sfero uencni uirus abolctur. Aqua etiam muka dtu c« uenent mel

c ult;.tatur,finon illud expuatjfed abforbeat. Ideo labon'ofa pccni'tcntja,fuauis grana, quia pcccatum expofiatur,ubi gran’a eft:abforbctur,ubi pœnitenna: ibi remittitur, hic ^°’^^**^U‘‘«Etideo feriptum cftiBcati quorum rcmifiæ funt iniquitates, SC quorum te C aiuntpeccata.Etrequieuit paulifper,ingemifccns humanæ códitionis ærumnâ,quia ixeianVeruntamen uniuerfa uanitas, omnis homo uiuens. Et poft diapfalma refum-pto ipirituaicQuan^ in imagine dci ambulethomoifamen uanc conturbatur.Thcfau tizatja ignorâtcui congregatea. ] Vide quomodo ante afpcritatê fuæ fententiæ tem^ perauitjpoftearation?fuæ uocis abfoluitTemperauit dicêdoiQyia in imagine dei am Dulathomo.Beatushomo,quiad fimilitudinem dei perfidem ambulas. Beatus,quiin tendemhabcs:beatiorfiauaritiam non haberes. Aliud bonum mentis cftærernû,aliud tianum,carnalis cupiditatis incendiü.Fides enim deo milita t,auaritia tcntatori.Iftacon gerit quod fibi profinilla quod proficiat alienis.Qiiid igitur tarn uanü, qt nefeire cui laborer haeredkOuis enim feit fifibifilius aut nepos propriusfupcruiuat/Sæpcconditis

J’æreditatem fuperftes abforbct,aut luxuriofiis diftipat,aut ftultifiimus non tuetur, aut proferiptusamittitSiquem ergo uideris ftudiofe diuitias congrcgantcm^jdic 5? tu: Va lit conturbatur;thefaurizar,amp; ignorât cui congregat ca.Neqp enim fecum poteft aufer Mdrc. ? ’’tquepolfidehö^cum morietur,relinquetalienis diuitias fuas.Succedit frequenter int ’flicusamp;ingratuSjamp;dcccflbrifiicccflbrinfultat.Quosilledilexitjiftcperiequitunquos 'quot;enutriuitjhicuêdit.Grçcus tn no habetjin imagine deiifed tantumodojn imagine.In ^uaergo imagincambulathomofln eautiep ambulat, ad cuius fimilitudinefaclus eft: ’^_eft,adimaginemdei.Imago autem dciChriftus:qui eftfplendorgloriæ,amp;imago fub «âtiæeius.Chriftus ergo imago fancki.Adimagincm hæc imago ucnit ad terras,ut iam nonin umbra ambularemus,fed in imagine.In Chrifto enim ambulat,qui fcquit Euan- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'•

gelium.ldeo difcipulo Iiro dicit: Vaderetro me,ut me fequaris.Ideo errauit populuslu-«læorum^quia in umbra ambulauit.Ideo non errat populus Chriftianus, quia in imagi-ne ambulat,Habens folem fibi iuftitiæ refulgentem.Bona imago, non ceris p iduræ fu-2 A radiantis,fcd plenitudine diuinitatis exprefta. In qua imagine S? pater fimul uidet ^n!ius:quiaper utrSq, eorum unitas operationis effulget. Etfiiam refurrexerit Chri-imSjtarneninEuangelionobisadhuceiusimagomonftratur.LcgoquodLazarniufei loän.iz iaueritjamp;patris opus £C fifij credo.Filius uocauit,pater audiuit,Lazarus ambulauit. Le ^0quiaeumdæmonesfatebantur:fatebanturamp;pattern,quideifilium precabantur.Fa Mdtc.i tebantur8óipfum,quiaper ipfum eijeiebantur. Scriptum cft:Quöd fi in Beelzebub erj mutth.iz cio dæmonia,filîj ueftri in quo erjeiunt;' Primum igitur umbra præcelîit, fecuta eft ima go,eritueritas.Vmbrainlcgc,imago inEuägelio,ueritasincoeleftibus.VmbraEuan-gch],ö^Ecclefiæ congrcgationis,in lege : imago futuræ ueritatis,in Euangelio: ueritas iniudicio dei. Ergo quæ nunc celebrantur in Ecclefia, eorum umbra erat in fermoni-busprophetarum : umbra,indiluuio: umbra inRubro mari,quando baptizatifuntpa t.cor.ia tres rioftri in nubeamp;^ in mari: umbra in petraquç aquamfîuxit, ô? populümfequeba-tur.Nonneilludin umbraerat facroianeftihuius myftcrîj facramentum f Nonneum-bn erat aqua de petra,quafi fanguis exChrifto,quç fugientes fe po pulos fequebatur ut biberentjamp;^non fitirent:redimerentur,ô(f non perircntf’Sed iam difcelïit umbra noeftis amp;^caliginisIudçorum,diesappropinquauitEcclefic.Vidcmusnuncperimaginembô

tenemus imaginis bona .Vidimus principcm facerdotum ad nos uenientem, uF dimus SC audiuimus offerentem pro nohis fanguinem fuum:fequamur,ut poftumus,fa cerdotes.utofferamuspro populo facrificium: etfiinfirmimcritô, tarnen honorabiles ûcrificio:quia ÔC fi nûc Chriftus no uidetur offcrrc,tamê ipfe offertur in terris, qiiando Chrifti corpus offert.Imô ipfe offerte manifeftatur in nobis, cuius fermo fadckificat facrificium quod offertur. Etipfe quidem nobis apud pattern aduocatus adfiftit: fed nûc cum non uidemus.tunc uidebimus cum imago tranfierit,ueritas uenerit.tunc iam non per fpeculum ,,fçd facie ad facie ea quæ funt perfedauidebuntur. Afcende ergo homo ibid, j3 in coelum

5X8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DI VI ,AMBROSri

in coelum. amp;nbsp;uidebfs ilia quorum umbra bic erat uel imago.Vidcbis non aenigmate,fedmconfùmmatione:noninuclammejfedin luce.Videbisucrufflin^^ acternum atq; perpctuumfacerdotcm,cuiusbic]magmesuidebas,Petrum,Pau!«) . nemJacobumjMatihæumjThomam.Videbisperfedîum hominem lam

I. Corinth, i ne^fed in uen'tate.Quail's ehi'm coe'Icfti's, tales amp;nbsp;coeleftes. Vtiq; ÔCiplilamin decore,iam in rciurredionis gratia,non in corpore mortis, ÔC corruptionisdeioiw te.Vide ne eo déferas imagincm terreftris,ubi lux cceleltium eft.Hicfi gines habeat,qui iam uidus intcrijt,iure danetur.Quomodo tu hoftis ôi aduerfar^ ginemin ciuitatemueri Jmperatorisinducis,nifiutipfete damnes.^Etfiuolueris in' amp;nbsp;nem terr eftris inferre, contradicet tibi princeps iftius mundi, ÔC dieet : Mea eft hacciöó quç offerSjmea iunt.Quid facies deprehenius,cum tibi dixeriuMea eft nbsp;nbsp;nbsp;’

mea eft ambitio,meæ diuitiæ,quarum imaginem in te recognofcodpfe eft enimndu ' farius amp;nbsp;defenfor.Quodfi fueris qualis Jacob, dices Labe, quifetranffiguratin angei lucisiRecognofcefi quidtuorum inmcinuenis.TuncilIc rcquiret,0ifnoninuenif confutatus abfcedetiquia abfeondifti atep obliterafti omnia Jimulachrauirioruin-bs^' . tus qui poteft dicere: Veniet huius mundi princeps,ÔC in me fuum inucnietnihil- QP Philip.2 fuafunt enim,quæritillemo ilia quæ Chrifti.Si ergo quæ Hint Chriftifequeris,noliqnas non habebas atfcótarc diuitias,augere quas habebas : 5C diuitem te fibi fentiat paupei-Indue in domum tuam inopem,frange panem efurienti,SC nudum opcri, uttibi tbeiaH' • 8 ms condatur in ccelo qui tecum tranfeat. Pauper Chriftus eft factus cum diues eflet,ƒ nos iuainopiadluitesfaceret. Noli ergo propter diuitias uaneconturbari,excitaiide fomno,cogitare quemadmodum pecuniam tuâfernes,opes tuas augeas, denodeprOquot; cedere,excubare ad iudicis domum ut aliéna diripias, litem moueas paupcri, uereans exadforem tributi. Vana eft ifta conturbatio:6C ideo iuftus dixit:Et nunc qux eft cxpc' dlatio meac'Nonne dominusf'ôdfubftantiamea ante eft. jSpes ÔC patientianoftraChn ftus eftjipfe faclus eft redemptio noftra, ipfe eftnoftra expedlatio : ut dicamus finguln Pftlm. 51 Expedlans expedtaui dominum,0drefpexit me.Refpice ergo nos in iudicio tuo.Rclp« ciat Riper nos mifericordia tua:ut qui demerito diffidimus noftro,per tuam mifeticor' diam libcremur, in cuius poteftate eft animae noftraeuitæcf ftibftantia.Etideo non ti-meamus corporis mortem, fed eum quipoteftanimamnoftramuelferuareuel pernc' re,cuius fubftantiac uirtus eft quam Deus ad fimilitudinem fui pedloribusinfodithuina nis.Qiiifquis igitur habetiftam Ribftâtiam animæ Riæ,dicit:Ab omnibus iniquitatibus meis eripe me.]Non unius criminis lapfum fatetur,quiab omnibus feiniquitatibudo* ui precatur.Scit enim quôd,nifi dominus ignofcat, nemo faluus effe poflit quicunegna tus eft fubpeccato,quern ipfanoxiæ conditionis haereditas adftrinxitadculpain.Op' probrium,inquit,infipientidediftime.] Quis eft infipiens, nifi qui peccatumfacit, eligif mala pro bonisÆrgo qui audlor eft peccatorum, ipfe infipiensmagis quamei^ minifter.Cum peccamus igitur,in opprobrium tradimur aduerfario,ut ille nos quaiiii^ micus in die iudicij accufet prodat.Sufcipiamus ergo opprobriû cruds Chrifti,qiio“

Hebr. 11 fufeepit Moy fcs,0d Äegypti th efauris regalibus prætulit : Sd ideo non eft infipienti in opprobrium traditus.Alij habent codices.Opprobriuinfipientinetradas meSedwaquot; ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gis Dauid earn conRietudincm habet,ut Ria magis opprobria 6d peccatafateatur,nedc

pcccatis Riis crubefcat amp;nbsp;opprobrijs,qui feit in cofefifione efle ueniam, amp;nbsp;inpeccatifu^ condcmnationeiuftitiam.Denicj ex his quae fequuntur, manifeftaturhic fenfus,quia Ribiccit;Obmutui,0dnonaperuiosmeum:quoniamtufeciftime.] Hoceft,dediftiinc in opprobrium infipientiiideo obmutui,0dnon aperui os meû,ne peccatamaioracon^ trahercm. Agnoui uolutatem tuam,ut ad tempus erubefeerem, ôd poftea faluus fierem ueniam poftulando.Prodeft ergo interdum 6d opprobrium. Siquidem etiamipfe prO' i.Cor.5 tieß; carnis interitus,ut teftificatur Apoftolus dicens : Tradi eum ininteritum carnis,ut fpiritus faluus fit in die domini noftri leRi Chrifti. Opprobrium quoqp prodefle Dauid X. Reg« * ipfe teftatus eft dicens ad Abeflam. Sine maledicat mihi leminacus, quoniam dixit i!!i dominus,ut uideat humilitatem meamiSd rétribuer mihi dominus bona pro malediflo hoc.Et reuera uidit opprobrium eius dominus, quod flens ibat 5d excalciatus, operto , capite,0d amouit eius opprobrium. Liquet igitur quia cum datus in opprobriûDauid

ttiniarepr^fentaurt,imo omma cumuVo auxr o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omncs quiïuunt,8lt; cor- lob qx

ngitomneselifos.Cumurrtutc^^^f^^^^Jirrexitliuâgelqprxàicator ,Hoceftquod tudrnemanusbuius.Cecidrtperiecutor ocvu aitiMonituàincmanustuæ ego detect, A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;animaeius.q GræcusUlç àvc^AlM di-

etuddlibominê, ÔCtabefcerefectftvfvcut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ixc^nolc iittIp àvou'ioiç t7rod^€i)»clt;q otieçtùTPp

^t,lt.eeft,pvoiniquitatetô:mtegrumuerfum^^^^^^^ p^uruquodeftjnincrcpattombusprotabiorûmeorûfignaculumVt cor fuù Ecdi.ii d 15 ^uisrnibidabitcogitationûmeatuft^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;Cueterapeccataminuerct,

tpfefurscogvtatrontb.ftagellavet,^ g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eruditus,exercitiauirtutts

neealtabquendorenouaret,quoprovrqsmc p^^ tnduetjPabefcttautemantma,quandopcc^^ culpadeponuuY-.tnctaffatuYjCupcccataCummant.N nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vtabbifcvintu Gen.6

NonpeUnebitinbisfpiritusmeusinaeternnmquomamcarrtesfunt.Ual^t^ tadicitAnoaffatumeftcor populibuius Jdco ÔCHierentrasprtmn acu u s .p j ’ uierA deindeollatnfetuentem,umbefccretanimapwpbetxmcrprentrs,quoctdpadft^^^^ ïetgtatia.Sedcurpïiusbacu\û,pofteao\\amï Quonraqnr acu ono c , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. r

ïïiiuitut,utaïdeat2lt;tabefcat.EtideoadpïopbetamE:z^bródratu . nbsp;nbsp;nbsp;p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ç .

ginetn,S)C accipies iniquitates àomus\fYae\,amp;C côfummabrs,amp;C tabefcentQrnqurt) liquitatibusÏEia\ibiineodem\ibïodicitdominus-.Sedegot-nagnumfacrammronc ÇiCtnu\tin\icabo\igna,bCfuccendamrgnem,ut\iquefratcaro,2lt; mrnuatur tus. Q, tAimonqsfigntfrcatur ,qubd animx p erftdorum admoto igné tab cfcant,m ccaRttuàtnts qiendant car naltsbumor em.bJVittuntur er go invar tagtïtem oC anttrt p eatorum ,utde^uatqu'3e.àampcccatt caro, quae obduxeratantntxacrnenttsvugorem, 5)Cuàutture quodam,ira qutbufdamtnfuderatanimanttWecebrtscuptditatvt.Ev^e a igtturrtQsquadantfartagines,ideo\vieeonteramus cornoftrum,uttuotitenat,C)C epo natomnetndurttientbCpinguedinemquenàam carnaVisaruin2C,tpxod.pattëtur qut U-xunattiunttnXtae uita,bC ntagisXudibria dedccoru cpaam op eraunauirtutum

X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;daX^tmnrt\udatcoeredideruntXncraffatuse^entm\acób,bCpittguisfa€ius ett, ur

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tmt\udere,i^temabd.eiuerttate\n.fusi\\einperftdi3e.traduxiterrorem,b!Veritö Otgo

VauXuscafdgabatcorpusfuum,nertutxvretcorpuspcccatv A-uxutvartdo cnitttvacnnus v.Cor.9

530 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AHBROSII

membra pcccati, fobn'etate autem membra iuftitiac. Non natura ergo, fed culpadd*'' quiLNeiterum uana ÔC inani'a fcquamur,netelam araneæ texereïudiceinur,coçP^ cata nulla perpetui'tan's poflunt habere fubftantiam.Vnde cum uidcris aliquoslw“® facultatibus amph'andts,cumulandgt;s potcftatibus,afFeólando decori,dices illudhU' ’ Ep. s 9 Telam araneae texunt.quæ diuturna efle non poteft,fcd cito feinditur, atq, opus eius^

mnediflbluitur.Nonenimfuprafolidumaliquodfirmamentulocatur,fedinuacuo Miitt, 11 (penditur.Nihil laxum,nihil molle ucrum Chrifh militem decet.Ecce cnim qui mo•

ueftiuntur,in domibus regum iunt. Arguti fibi ÔC induftrij omnes auari uidentur-UF* argutius,quid folicitius araneaf quæ operi Rio diebus ac noA'bus femper intendit,m: ullo fumptu ullatp impenfa conficit ueftimentum,fcd uanum eft omne quodfcceot homo omnis eft qui opus fuum fupra Chrifti non conftituit fundamentum.uaneno bus Sc diebus ÔC ipfe turbatur;cum eum plerunq araneæ modo etiam inipfofu^imp'., bitatis moliminc operis fui ruina conuoluat. Etideo fapiens qui cognofeit huiuslet^ uanitatcm,non diuturnam uitæ huius precatur ufuram,fed ad ilia æiernafeftinat, ot bore huius corporis 6C doloregeftit abfoluhficutProphetadefiderafle cognofeitur, cens: Exaudi domine orationem ÔC deprecationem meam, auribus percipelachrym^^ meas^Nc fileas à mCjquoniam ego aduena fum apud te in terra,SCperegrinus,ficut^ nes patres mei.] Alius eft incola,alius aduena,alius accola.lncola, qui deloco eft, nitalcm locum incolit. Aduena,qui aliunde ucnit.Accola,qui ad tempus cotit, tur annorum uicibus.Hoc eft ergo quod dicit Dauid: Apud te alienus fum, dummtef' ra fum, non fum paradifi tui incola. Vnde expoRiit hoc ipfe fubqciens : Lt pcregnnu, i.Cor.$ ficutomnes patresmei.QiiodaperuitSCapoftolusPaulus, aflerensquoniâcumiumu

in hoc corpore,peregrinamur à domino:quia etfi fides in nobis eft, perfidem tameam' bulamus,nonper fpeciem,id eft,nó facie ad faciem quafi praefentes. Ambujamus enim iHd, in ænigmatc adhuc,non in ueritate, Denique addidit : Audemus ergo èCcôfidimusma

gis peregrinari à corpore,SC adefle ad dominum. Audemus, præfumptionis amp;fidci,no temeritatis eft uerbum.Et confcntimus,id eft,uolentes adquiefcimus,amp; optantes,non pleniorisfeientiæ authoritatem uelut principaliter noftroiudicio dcfendentes,uolU' mus uerum efle quod cupimus,ut appropinquemus ad dominû,à quo nos uideturwt rorum SC præfcntium diftantia feparare. Audemus ergo adefle : amp;ideo ( inquft)com nitimur, Cognofcis uerbum uolentis adhuc peruenire, non eius qui perucncrit.

(flus igittir in hoe ferm one, non effetftus oftenditur. Denique ipfum teftem fuifomo--nis interroga,immó uide dicentem, uel potius audi dubitantem,quum dicit: Ideo con--nitimur fiueabfcntesfiue præfentes,placereilli.abfentcsadhucperfidem,pr3dtntt per fpcciem. Vnde Sc hoc poteft intelligi,quôd Sc hic pofiti, illic, placerenoftïO W--dici, redemptori quoque noftrarum defideramus animarum. Necefle eftenimnosei affiftere perfpeciem,utunufquifqueoperumRiorum méritadignæ adipifeaturloins examine: ucl iuftusin requie,uclimpiusinæiumna.Funditigiturlachrymas,quonP am quum aduena in terram ueneriqdcmoretur et fcparetur à patrialongo detentns cxi iio. Confidera nunemihi ilium Adam de paradifo eic(ftum,in caftellumrelegatum, pc (ftantemunde dcietftùsfit,flentemubertim,quiareminifeiturquidadmifen't,quouc décident.Etideogratias agamusdeo, quinos perpetuoexilioliberauit,apencnsia Epl’efa nuamquarcucrtamuradpatriam.VndeApoftoluspræfumpfitdicere:Ergoiamnon

eftis aduenæ atque peregrini, fed cftis ciues fancftorum,SC domeftici dei.Hocuolensre cipere Dauid antequâ Chriftus ueniret in terras, dixit : Remittemihi, utrefi’igwoip^ ufquam cam, SCamplius iam non ero.] Hoc eft : Hicmihi remitte,ubi peccau^.^l i hic rcmiferis mihi,ibi remilïionis requiem inuenirenon potero.Qiiod eniminteP ra ligatummanferitjligatummanebit incoelo:quod folutumin terrafuerit,lolutunt erit in cœlo. Propheta cnim, ÔC prædicator Ecclcfiæ congregandæ, Euangdlco fpi-ritu indulgcntias domini præuidebat: SCpræcipienda Apoftolis,eidominasreuela^ bat.Immôhæc cratuctusfcntentia,utqui feligaflet in terris, uincftus migraret a corpore. Ideo Dominus, quod ante' erat iudicijfui, dédit Apoftolis,peccataremituigt; di æquitatem : ne cito folucnda,diu ligata manerent. Denique audi dicentem:!

mtîicumcantaueYotibi,2lt;animamGiqùamïedcmifti. etc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q^ip^acereB

îcdnoncftpctîciftiexpciftaYe ,Ved expeiftaft^e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AVbi craorcCtèVioc

inftuem,£a\uus erit,bdco addiditlExpc’ftâs cxptôaui nbsp;nbsp;nbsp;„ , ' aàuenit.inquoiam

diùtuqniftmEùange\io'rinquoiamnobk,aquibusexp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quiexaudiuituo

nbb\snon\egisca\igatumb.ra,teàucritasVu\gcv.quiaChri nbsp;nbsp;.„1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ubiiamde-

cesdçptecitionumftiorum,èccdUxitnosdeXacurmferiae, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ „pÇ^erinhxrebat,ncc

metfttenebamutnoftYotumuoraginepeccatorvqoCtotus toi nbsp;nbsp;nbsp;Qratiasisitdomino

■pôtetatftanimusnofter etuetc,obrutusmu\tipXicis\aoenagi nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;^q-^j^usdeVcen

\eÇu,unigenito deiftXio ,tcdcmptorinoür o ,qui nonis peccata nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ r\aiude tettarum,

d\tceodo,utnosde\acuac\imoift:iusmundi,5lt;coÉnuXc^^’ft, decorpote quoqmottishnius etiperet,atcpincatne\uaitatu _ ■ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abfô

taueftig\a,uteonfttmatiindeiuer\30,amp;lt;.per crucemdominico V plt;,ccati.Confttmagt; \un,atmtu\eutusiatn.noninlt;tpptôbgt;ïio dedecoris,Vedinremi i ^r,p.j^pvft.atutaut* tusiguu’£bCtadicatusinC,\tYift.o,ftiptapettamftbgt;imemotatpe nbsp;nbsp;nbsp;_ peuaautem état i.Cor.i®

ftigiaN nde dicit Apoftb\vis*.Vgt;iV)cVgt;antautem de comequen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aquadeftt,

Ç-\tnftus,Vetta,eb qubdfttientcsieqnatut ^eonntmetVanent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utnmi, ditexi

XabtnnbusfttmamentumExpe^iantietgqmihi domine nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q\iod.eft.nouum

ftipfcftusmeosinEnangchodmmiftftiinosmeumcantic 'Veftamentum.GaudentesiamcanknushNmnumdeono o^^Çç.Qq^^ts,bCnoft;tosàt pt(y:eptacognouimus,utnQfttaomniate\inquamus,Vgt;nt

,au.t \VA. mmoddetamus.1S^a\edieeitteseecèbenedicimus.WC te\axepetcata.Ange\otîtetiâmôtenûpü.astéi.utamus.vt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccato-

peccatoxe beatushomo fa (flus cft, lam non refpiciens in iftius mundi uaii'as «anitat^' Vaniras ienini uanïtàtum,5C omriia uanitas,totus hic mundus eft,ficut dixùfapiens •' Ibmon.Quid crtim nïfi uanum eft ea fèqui quæ perfeuerare non polfunt, omn'^w lt;^uam umbra præ'tereuntr' Infaniæ aufê falfæ aut ccrtaminaïfta bellorum, in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£

tcmporali poflèffione fangüis tantus effunditur, aut contentionum thcatraliunioi fioneSj aut Circenfiu plena fürons ftudiadeclarant, authæreticorû doélrinaieta**®’ pfeudOprophetarum in modum ôraculorum cœleftiû fi m ni a ri geftus, uerba coinpo ta.Sic enim dicitProphetaiBeatus ulr cuius eft nomen dommi fpes eius, ôdnordpc in uânitateSjSC infanias falfasj Sunt ergo SC ueræ infanïæ,ÔC forfîtan prophetaruffl;*! incxccflli mentis pofitiprophetabant,repleti dei fpiritu,utquibufdaminfani tur,cum propha:falutisimmcmores,nudi plerSq; ÔC cxcalccati,ficutEfaias fancanSj^^ populos currcrentiuocifcrantes non quæ ipfi uellent,fed quæ à domino iuberentur-hisigiturintelligituraftulfillcremediûfalutisiquoniam quiexpeeftabatur,adelte^ ' tftauit cum Adam de paradifo cietftus,ut longo liberarct exilio.Expc(ftauit curnin iufto,qui ad fernen futurorum eftrefcruatus, ut ex eo iuftitiæ feminainhominibusp lularenr.ïpftim putabat publicç falutis autorem,qui diluuio iuperftcs ellemeruili^ P ftim fàpicntiæ principem,qui excoluiflèt uitem,amp; ex eius frueftu inebriatus loret.k. eft enim uitis nifi fapientiar'ficut aperuitnobis Dauid cœleftis interpres oraculi, ic • Vxor tua fient uitis abundans in laterib.domus tuæ. Eo qiwdinipfo eflètfapicnf'æP nitudo,quæ expeeftabatur in Chrifto,qui nouoreplcrus lapicntiæfacramento,(]uo cuius nô uidit,nec auris audiuit,inufitatum nobis déferre myftcrium properauiCjU dus iaceret,amp; exuberantis fapientiæ pocula inaudita proflueret : ut obliti f^P^} nouos mores amp;nbsp;nouam fobrietatem uitærelurgeremus æternæ,quo perftulnu^P ► dicationisdeusagnofceretur,quemperfapientiamnoncognouithicmundus. en in figura ilia dormientis ôd nudati patris,qui ftultitiam rifit,maledi(ftus funt,benedi(ftionis gratiâ funt adepti. Ideolt;q! qui morte unigeniti Eilt} dei p^tus o. o toris omnium ad oftendiculum aut opprobrium noftræ fidei obîjciendam tint, peccatorum fuorum nexibus ad perpétuât maledidlionis ærumnam tenent a lt;fti : qui uercD earn pro totius humani generis abfolutione fufcipiunt,uirtuus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ù

fidio fulciuntur.Crux enim Chrifti ludæis offendiculum,Græcis ftultitia,ut Apoi dixit : nobis autem qui credimus in dominum Ielum,uirtus dei atrj fapientia elt (flatus eft in Moy fc,cum feinderet undas maris, amp;nbsp;impolïibile uiribus humanis, p ftris uiæ aperiret in flueftibus iter : iequeretur petra,6cuomeretaquas, ut finentiu F trum in medio deferti uifeera interna fatiaret.Expecflatus eft fiCin Aaron principe dotum, qui interuiuos acmortuosmediusftctit, ôd pcrlèrpentemftatuitlueinino ne à cadaueribus defuncflorum ad uiuentium tranfiret interitû.Quid enim tampiop Chrifti, c^ aduocatum apud deum patrtrm adftare populorS, mortem lùam oneitep cunlt;flis,rcpellere necem,uitam reformate periturisf'Èxpecflatus eft 6ô inlefuNauC) certéuenit : qui poteftatem fiiam ôf nomen accepit, ut SC populumin terramrep milïionis induccret,SC uere' lefu nomine uocaretur. Siccauit fluenta, conuertit ain in fuum fontem,folem ftatuit donee confummaretin uirtuteuilt;floriam. Sedadliuc ta erat illa,non ueritas.Denicç uerus ei dux militiæ cœleftis effulfit, amp;nbsp;adorauit fus Naue,quamuis nondûin corporeuerus aftiterat,fed adhucuenerat innguia. do igituruerus aduenit/Audi diccntcm:Annunciaui,amp;l locutus fum : multipneati ftiper numcrum.Sacrificium SC oblationem noluifti,corpus aût perfecifti mihiuunc xi,Ecceuenio.In capitelibri feriptum eft deme,ut faciam uoluntatem tuaffl,deus uolui.J Quid cuidentius,^ quôd cum Euangelrj fuimuncrenobis lefus uerus a uc • Ipielocutus eft,SCinnumeri credentium populi cogregati ftint, quiuixfinguliaut debant.Ipfe uenit in carne,6C ceftauit facrificium ludæorum.Ceflàuit oblatio pro pe , to, quia peccatorû remiflbr aduenerat. Non erat rem edium neccftàrium 1 egis, u % autor adftabat.T une dixi,Ecce ucnio.In capite libri feriptum eft de me.Scriptum p lt;flô de Chrifto eft in principio ueteris T cftamenti,quôd uêturus eflèt, eit ne hominum, dei patris faceret uoluntatem, quando feriptum eft quia Euam in p Ecckfig ad homùus adiumenta formàwit.Quid enim nobis in hac corporis

IN XXXV nV PSALMVM ENARRATïO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$35 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

S(MifttepertutbattancpKfidiopotcfte!re,ninfolaEcdcfeg«oa:^ m»,;amp;fid€snoftia,quauiuimusrlncapiul.bnfcnptumrft;Osdeo^m« de camemeaPïODtcïhocïelinquethomo patrem amp;nbsp;mattem, Si adhæiebituxoriiua:,, amp;™ntduoincaincuna.Ciuis4ftefitquilocutuseftautdcquo.ft.^btfa^^^^^^^^ a«didicent£mtSactamcntRhocmagnûeft-.cgoau,d.comChnftoamp;.n^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P 15

bant cidicutipredignatuseft dicer c’.Bxboc tu nbsp;nbsp;-^„^pftincapiteUbri: Agnus fine Exud,ix

(ccnàentes^defcendentesadfiUumbommis macula,mûdus,tnatuïus,mafcuius,annicuius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, • ccceouitollitpeccatûmundv lodn.i

W«kgauLÂdftispnqub.co^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kbbonamp;at

batepanicidium,quiconftltgtnnonproDa ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-^ç^Y)at.Scïiptumefteuam,no

lolumincaçite ,ledin omnilegis compVexio nbsp;, nbsp;yndcintelligis quoniam diuinita-

bominum genus,qui omniauellct qux d^^^ nbsp;nbsp;çtiam ad lacrificium palfionis uolun-

nseiulàemeft,quieiuîdcmeltuoluntatts.\n .^^^Yjotibi.Sedlortedicas,cyuomo-\axiusaccellit,metitoq Pïædixit'. V olunwte UCT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ca\lt;ccmbunCT fednô ficut ego Mait.» 4

dombuangeliodixiv.Pater,lipotttbilee^tra_ uolOjledlicuttuuisÆtuidetuï quidcm eue nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dbidicif.Bgoamp;Cpaterunumlu^ toan.io

effequodlecundumunitatemdiuinitws exp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qucminnuit cautum elle de-

mus.aliuàquodlecundumbomitus eitiocu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dumptîcmiû quxtit,incidatla-

bexc,necptaitumeYequodlacilèimplctenonp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. fuaueinaliam.Meritô èrgo Mdtth.io

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nde ait.Cum pe^equêtur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si mSlius elTe : amp;C alVumptisVe-

■ÔCbiclubituïUS corporispallionem,cœpttcont nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;glt;Çubiecitpoftea,Vi \tii.i«

tto amp;nbsp;duobuslili\sZebedaei,Triftis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J^tus cft,caro autinÜrmaNides

ubiqeumlecundumbotninemloqut,fecundu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft.Quodutic^nonim

■çoUrbileàeodedbominis elb dubttare,det count nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* (-(.„ent Ç^cramentum.Deniquc

a\r\ dormiebant-.ilbifoXibdamente m^Xabant. \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;elb quod uelciatla- Hier, it

pientiadeb qux inatcano pants lemper e\b,2lt; t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;duceudum, SC quo du-

patnsiçlelapientiaelb.QuomodoptxlCTUttle nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ç^^YiauidaifBeusàeus ^IaIw-xv

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'qmputantleadomino,quädolunttnpetteu\ts,deteb^^^^^ tVt,^v-iuetbaluntde\ilt;ïbo-

diuina fuIcitur.Homo uidetur, homo additur,deus in operibus agnofcitiir. Et hochominedi(ftumeft:Ethomo eft,6Cquiscognofcetcumf'Qiiid eft quisf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

23 nemo,fed quo rarus,quo iapiens,ftcut illud:Quis afeendetin montem ddmiwïQ^. piens,amp; intelliget cafDeniqt alibi: Vir infipiens non cognofeit ea,0f ftultusnonin ligit hæc.Et tu ergo cum legis Euangclium,quafi fapiens amp;nbsp;no ftultus cögnófccQ^^ gis:illuminct te fapientiæfulgorætcrnæ. Verba quidem funt,fedôtfipfamundantA*P là illuminant,ipla confirmant,ÔC ipfa uiuificant.Vnde ait Petrus : Domine, ad ibimusf’ucrba uitæ æternæ habes,6c no relinquemus te. Deniq; ut aduerteremws fecundum hominelocutus enct,paulô pôftdixit:Eccc,appropinquathoraucfilwsno^ minis tradaturinmanus peccatorum.Etludæ ofculanti ait: Iuda,ofculofiliumhoniir’*® tradisf'hoceftjucnenum infundis ofculo,quo gratia charitatisinfunditurfofculOjqUO facrac pacis infigne eftt'oleulo,quo amicitiafida firmaturt'ofculo,quo fides fandaiig'’^ tur/ Hoc ergo ofculo tradis perieulo, quern propter ofeuli comercium ucncrariaeW' resc'Et tradis filium hominishomo, qui propter hominumfalutemdefcenditdecœiO; Sic enim fcriptum eft:Filius hominis qui eft in cœlo,iplè eft qui defeendit écœlo, hominis tradis,qui te ex pcccatore apoftolum fecitcFilium hominis tradfs,qui inlànguinefuo omniûpeccata dilueretÆgo ofculumnonncgo:ipfcuideris,qiriii*lt;’ ueris ofeuli faneftitatem. An non 1 egifti quôd utiliora funt uulnera amici, iioluntariî ofculainimicif' Necimmeritô grauiore telo tantæ dignationisperculTus eftludas,q'' eum fulmine perculiftèt.Denicp patientiam domini ferre non potuit,qui maieftatêprfJ didiqadeô ut fibijpfi tanti fceleris reatus non poflèt ablui. Itaq: abijt, pecufiiamreiudir, hoc eft,côdemnauit auaritiâ fuam tantæ impietafis autorerrt,prccium perfidig fyn^gO' gæ reddidit. Non exeufatur proditor, qui pœnitentiæ locum inuenirenonpotuitat aceruaturfacrilegiûludçorû,quietiamproditoris uocibusarguuntur.Illefuum agnouit,dicens quôd tradideritfanguincmiuftum : ifti preciSfcclerisreceperunt, acrioribus ftudîjsiuftitiæprincipem perfecutifunt. Ideo ad iftorûomniûperpetuâcon demnationêlatrocrucifixusabfoluitur,quiailleChriftûinfiipplicijsagnouit,quenii t in beneficijs non agnouerunt,amp;^ peccatum fuû confeflus eft Chrifto,qui feiret igûol ce.-re:quia in cruce fua regnû domini mente confpexit,quod in conuiuio Chrifti ludas ui-' derenonpotuit.IdeoprecationemlatronisuoxfecutaeftcœleftishuiulinodùAme co tibi,hodie mecum cris in paradifo. Tripudiabas draco, quôd Apoftolufubhaxcras Chrifto:Plus amififti fuftul ifti, qui latronêuidcs in paradiium elfe translatum.Nf*’’® eft qui pofTit cxcludi,quâdo receptus eft latro.Miniftcr tuus eô peruenit, undeip« icdlus es.Subtexuimus ifta propter ilium uerficulum, quia dixit : Vt faciam uolûtateni tuam,deus meus uolui:hoc eft,diuinitatis mihi tecum pater unauolûtas eft,unafubiwn tia eft:quia infeparabilis maieftas potentia trinitatis.Sed aliauox carnis,ô(? tatnenad uoluntatem dei amp;ipfa confenfit,dicens:Non quod ego uolo, fed quod turn's. Etalibn Sinonpotefthoctranfire,nifiilludbibam,fiatuoluntastua.Cómunis affeeftuseftmot' tem timere,quam fufeepit Chriftus,ut crucifigcret, ficut crucifixit carnc. jMihi cnim eft lu(ftatus,ut mihi uinceret.Si caro Chriftifortis,necpeccato obnoxia, tarnen pecca»

pro nobis doler,donee eijciat inuen'tateludicium.Non eni'm alteram carncm,fclt;lhanc fufccpit,ut Apoftolus docet, diccns : Oportet cni'm corruptibile hocindiicrcinwrn? ptionem,SC mortale hoc immortalitatem.Etfi de Virgine natus eft amp;nbsp;fpirituünóOjta' men homim's eft filius,quia homo uirgo.Etideo quod natu eft ex carne,caro cfcamp;'qu* natus eft de homme,homo dicitur,mediator dei amp;hominumhomo Chriftuslefus.Pro pterea incorruptibilis fufeepit hanc carncm,ut faceret incorruptibilcm: imniortalis, utfaceret immortal em.Siquis ergo eumicquitur,induetimmortalitaté.Siquisuolun^ tatem eius facit,non morietur in etcrnum,fed dicit ei Chrifius’.Hodiemccum erisinpa radifo.Quidefthodierhoceft dcno(ftetranfifti:mecum erisinlumine. Nolitenebras formidarc,quem æternalux fufcepit.Pulehre'etiam fubiunxit, Mecum cris in paradifo, hoc eft,noli dubirare de carne:me in carne uidifti. Noli timere ne ÔC tu cadasdep^â difo,ficutceciditAdam:fcdaudiquiamecum eris,quopracfentccadcrenonpoms.Ce' ciderat earoinpîirâdifo antequam fufeipereturà Cbrifto. Ibi erisfufeeptus,ubiS^iift

IN XXXVIII* PSALHVM ENARRATIO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55Ç

qu{fufcepit,quianon mentitus eft di'cens : Volo ut ubi egorum,amp; illi fint itîccum.Non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i 7

îccedetpaftorà gregibus fuis: licet iam lupum inparadifotimere non pollis : cui di- Lucio dumeft:VidebatnSatanamficutfulgur decoelocadcntemJdeoantcconfiimmatid- ^poc.2,0 nemaduerfariusdeqciturinincendiumjCatenisquoqipcrpctuis älligaturnittuiamnül lasinfidias pertimefcas. Et Adam ut caderet, à fcrpente deceptus eft, SC flcxus eft ab u- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5

xore.ldeo iam nullæ in paradifo nuptiæ,fcd omnes erunt fine celcbritarihus nuptiarS,fi Cutangeliincœlo.NondixeratAdçMecumeris:quiafciebatillumcafurUm,urredimc retiiràChrifto.FelixruinajquaercparaturinmeliuSjideoiam pius paftov, bonus ncgo-ciatot gregem fuum 6C mercern propria nonreliquit .Erit quidem Slt; adhuc in paradifo cumangelispugnaferpenti,donee deijciatur.Sed qui cum Chrifto eft,timcrc non potc rit.Adam cum Chrifto non fuit quando deceptus eft. Nam fi cum Chrifto fuiftet,in cius præceptionemanfiiTctjdeceptusnoneiret.Nonmanfitin Chrifto,quianonineiusfer-ttionepermanfit.Deniqtaudi quimanetinChrifto. Simanferitis,inquit,inme,amp;ucrba Iodw.8 meainuobismanferint-.quodcunep uolueritis petetis,amp; fict uobis.Et infraiSi præcepta meainuobismanferint,manebitisinmeadiledione.VisfcirequiacumChriilo Adam noneratç’DixiteidominustAdamubiesc’Quiutiq? quafi abfentem requirit,nondice- Goif.fj ? ret,Vbiesc'fieuminfemanerecognofceret. Sedquis eumabfcntemfecerit,audiamus-Abfeonderuntfe,inquit,ambo à facie domini.OmnesuidetChriftus-.fcd qui fc abfeon-dit,abfconditur.quonia qui ignorât, ignoratur. Cognofeitenimeos dominus qui funt ipÛus,Ille omnes fuosuult efle, quos condidit SC creauit. Vtinam tuhomononfugias, ^teipfeaChrifto abfcondas.Ille etiamfugi entes requirit,6ó abfeonditos non uult pert tCjfeddamat dicens‘.Adam,ubi es^hoc eft,homo,ubi esÆgo tc inlumine pofui,tu tcnc brasrequififti.Denicp in paradifo,ubifcmper matutinus erat dies, ucfper eft falt;flus:qucgt; niamomniapeccatatenebrofafunt.ldeocpaudieruntuocem domini dci deambulantis aduefperaminparadifo.Simul cognofee myftœum.Mane erraftiCad uefperamlibcra-beris.Quomodo cnimuefpera,ubiChriftus eft^'Namlicet fedes eius fupra cœlum cœ-loïum,tarnen in fanâis fuis Chriftus eft.Quomodo ergo uefpera ubi deus eft,cum deus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

luxMcnicttSaulinitinereluxrcfulfit,quando ei Chriftus occurrit. Vnde etiamlumi nedeircfulgente ctccatuseft perfequutor.Curergo cç^tus,nifiquianon a^ouerat CbnftumeNamficognoui(retlucisarbitrum,nonamihtrctlumcnoculorum.Deniq,amp;: ubiagnouitrecepit.lndicio eft,quödnonagnoueritChriftum, qui auditauocc, Saule, Saule,quid tneperrequerisCRefponditjOuis es dominefNon quæuuet quis effet,!! co-gnouiflcLVnde SC dominus quafiignorant! diciv.Egofum Icfus, quem tu perfequeris. Durumtibi eft aduerfus ftimulum calcitrare.Et ille dixit ’.Domme quid me oportet ta-cetetV ide congruentiautrinep magifteria. Medicus miriatur, ut corrigatucr ret,ut cuquot;-ret',3cgcïçnmo medici perfonam requirit ,fifit idoneus a quo fanarife poue praelurnat. Vbiinedicinxaudiu!tau(fiorem,remediumpopofcit,faluteminuenit.l3eniq?acceden temnonfolum expulit C3ccitatem,fed etiamlucem quam nonhabucrat acccpit,ut fmtt ftumuidetet,quern antea non uiderat.Seduideamusfequentia,repctito tamenucrficu

eccclabiameano prohibebo,dominc tu cognouifti’.luftitiä tuâabfcodi in corde rneo.3 D c fupctiore itaq uerficulo intclligimustEc ce uenio ,non folum ut uoluntatem warn a ciam,fedetiamlegemtuaminmediocordismei.Alqhabent,Inmediouentrismei.h t enimuenter Sc mentis quifcminaconcipitfenfum,de quo Efaias dixit’.Inutero accept-mus,8C parturiuimus fpiritum falutis.H.o c uter o par turiuit 8C PauluS, qui ait: r ilioli mei * • ’”'•4 quos ego parturio doneeformetur Chriftusinuobis. Chriftus ergo non uentrc corpo-reOjfedinanimaequodamuentreformatur .Hocuentre Apoftolusgenuit,!icut!criptu ,,, cft'.Egouosper Euangelium genui,fdeo alqbenehabent ,lnmediocordis,alq,inme-dioucnttis:ut interiorishominis uentr emintelligas,qui in medio effi: cordis accipftur, in quo naturalis legis pracfcripta feruamus: qusenonfolum cuftoditur,fedctiamfitiri cotdihusnoftris .Vnde SC fcriptum eft, quianonfolumauditores legisiuftifuntapud deum,fcd ctiamfaiftores legis iuftificabuntur. Sunt enim qui naturaliteï èa quæ f ibidem, funtîaciuntjficut genres quxlegemnon audiunt, fibilexfunt, qui co gnitafibilegis

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pïîecepta

cC. Vtw U A Ift vJlllCx U Al nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14 Ail ^Clilliid M jp Lill V. Mil J^l v^UlvI Ç.i IMiiA»** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

pit hocloco ChriftuSjUt diceretfacerefelegem in medio cordis fui.Siquidçnipop^ nationurn legem qulm non audiuit impleuit, ut agnofccret Chriftum, quem P°P“ . ludgorum quilegém acceperat,honrecepit,nec cognofcenduirt putauit,qiii^‘‘^*'*P efttAgnöüitbös poffeflbremftium, Sgt;Cafinus præfepe dominiiuûllrâdautcnin’e*’°, cognouitHic ergo credentiu uenter eft,in quo ipiritus iantfhis operatus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;

ne^iritali iniplcre cofueuittficut teftificat inEuangelio dominusIefus,quiaH:QP**^, dit ill mcjficut dicit fcriptura,flumina de uentre eius fluent aqüæ uiuæ.ExiIlo flumine fta Hint flumina,de quo legimus: Fluminis impetus lætificânt ciuitatem dci.Dequib

1 nbsp;nbsp;nbsp;' r t n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1. nbsp;nbsp;nbsp;1 f 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r^i _______dO**

mine,eleuaueruntfluminauocemfuam, àuoce aquarum, fpiritualiû,quaelupraeœ deum laudant. Qui eleuauerit uoeê fuam,hic poteft dicer e: Bene nunciaui iuftitiaffl^tua inEcclefia magna.] Quid eft quod addidit magna,nifi quia fuit ante non niagna^^^ eft magna,nifi de totius orbis terrarum partibus cogregatadquando ab Oriente^y ' cidente,Septentrione ÔC Meridie populi gentiu fiint uocatitubi tamelegimus alibima-

Ecclefiam: Côfitebor tibi domine in ecclefia magna,in populo graiii laudabo te. Jbi ergo Ecclefia magna,ubi populus grauisthoc eft, nô inquietus, amp;mobilis,quiiedi manducare ôi. bibere,amp; furrexit ludere.Grauis populus eft qui fidem deo fup fer quinon aliqualeuitatemutetur,neq? nutet ôefluduet, fed charitarefitfundatusinChn fto,utpoftîtdiceretConfido enim quianeqtmors,necf gladius,neqttribulatiofeparàre mepofïità charitate dei,quæ eft in Chriftolefu. Qui autê praedicat in Ecclefia magna, non abfcondit iuftitiam dei in corde fuo, fed exaltat uiribus uoeem fiiam, annuncians Chriftum.Non timet eum coram populo praedicare,non erubefeiterueem eiusjMgio riatur in ilia domini pafïîone. Nonfequitur literam legis, fed eruit profunda myfteria, quibus reuelet domini lefu gloriam,quê lex fignificauit eflè uenturum adEcclcfiâ,quæ ibidem.4 nragna eft congreganda.Iuftitia igiturfides eft.Deniq; credidit Abraham deo,amp;rep^ tatum eft ei ad iuftitiam. Ecce 1 abia mea no prohibebo domine,tu cognouifti. ] Sic ct pfabtt.^ 18 alibùTu cognouifti feffioncm meam, ÔCrefurrccftionêmeam. Ad patrê dicinluftitiain ,meam non abfeondiin corde meotueritatê tuam ÔCfalutare tuum dilexi.]Totus ex^r ’fona ChriftiPûlmus ifte eftiidéo iuftitiam meâ dicitdicet no arroganter homo point dicere iuftitiam luam,qui deo credit,6C fidem fuam fibi reputari ad iuftitiam conntewr. V critatem SC milericordiam diligit,qui fidem prædicat ueram,2c peccata dimitnt.ldeo enim Chriftus aduenit, utfidem ftatueret, remiffionem tribueret peccatorum.Et ex perfona faluatoris to turn hunc efle diximus Pfalmumtne forte dicant Apollinaruy-Ecce corpus, dixit,præparafti mihi, non etiam animam ; audiant ifi inferioribusPbinil

fcrant eam.] Hcc funt quæ in hoc Pialmo difficiliora arbïtrati fumus:rch'qua plana a ta ci1ia,nec digna l'nterpretationts exiftimauimus : cum fi in tra(fiat5incidant,alio Pfalmo in quo uident efie repenta,rclt;flius profcqucmur/auêtc domino Iefu,cui cftlaus,honoi gloria,perpetuitas à feculis,ô6 nunc,amp;fèmper,5è in omnia feculafeculorum. Amen.

Onoordinequiinfiiperiore Pfalmo dixit:Ecceuenio:inhociamucnit,Si pantur : dC ideo quadragefimus Pfalmus inferibitur, quia quadraginta die-' b us ieiunauit dominus Iefus,ut eo numero confummaret hominis qui pene

ratpcrfetftionê.Sicutenimperappetentiâinterdicfti frult;ftusamiferatgratiam,itaperic iuniû reparari eius uirtute oportuittut qui perierat in Ada,reparatur in Ghrifto.Ideo ergo in fine,quia ipfe finis eft fpei noftræ,ad ipfiim ftudia noftra dirigimus, ad ipfumuota noftraconierim us, quia ipfe eft plenitudo,ipfe eft confummatio uniuerforû,ipfeomni3 fumma uirtutum.Ideo ipfi Dauid,quafi ei qui folus ex omnibus in fiia came noftra pec* eatafufeepit, quifolusdei agnuspcccatum totiusmundi abftulit, quifolus chirograz phum decreti fanguinis fui effufionc deleuit, amp;nbsp;tulit de medio, atep fuffixit cruci:quau fapientia,feiens quomodo uetus peccatu mundi foluerct : quafi redemptio,quomodo hominem renouaretà culpa:quafiianlt;ftificatio, quomodo eum fandfificaret ad gratia. Hie ergo titulus, hoeprindpium : Beatus quiintclligitfuper egenum Sdpauperem.]

beftHocintellige,bocperfequeï^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quiaduerfusproditionem

Hdxtxçcïfona dicitur faluatoris, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Wellige ergo paupertatemCbrifth

pWcuws cftbominem paupevetn ÔC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ç^nitaSan:Wellige crucem eius ,ut

wmewbclcas:Welligeuulnuseius utuulne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^^sïefmreCtionê.Sedfortedi ; ù *

quitaniiuniteternamiWelligefepuWrameii^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x.Cor.

cas,Qviomodo diuesmpaupertateChnWs hci\mtdwmaTOm(ubfidialeaionum,cumdixcr V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;QuxeraoiWpaupet-

Wi(aaustft,™mdiaeseff«,utuosausmovladltMcma^^x«SO^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Quidvmwspoteftcoelfeata^fimplicius^Motauu q cradicrmwrbabereGentiliummonWcotumatq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sedexlet,W

queewmtvaifquamitapuriWaturGaroWmlauamr,rvon^ quit,aqua cü dclefiatione dc 1 otvtibus faluatoris.^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A«AÙ\agt; fimolicitatis in quibus

VeW,lpoculumWbriansqudmprxclarum.HxfuutdiuUix^^^^ e^Qmdlii^reciofapaupertas .BH.bCmrnonWspauper as nbsp;. * . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;WxWfaXua

xivBeatipaupercsfpirituBtmPfalmis muervimus c^ia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vnde Pcpoft-dlusaiv.

bitBHStiueo\latiouetenurpaupertasabutrdâs,ft^utvdetHdes.Nu nbsp;nbsp;nbsp;P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x,Cot.%

Btprofuudapaupertas eorumabûdauitmdiuitqs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ^^jÿÇcriptum'.

alqsuocibuseiusmteWigamus quiaipfefepaupereru docent, a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tçqç.cuer\immfe Pîai.ôi

Pauper be dbleusegofum'.boeePt,quia pro rróbwdoleret,ut eg_ nbsp;nbsp;nbsp;k ç^Veûuiditm ‘i’-

bïbuit quoddbleret.Bi er go pro uobisdólet,utBfaras interpre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ratth.xô

fpiritu'. pro nobis utiqtriHis erat', iuxtaquod animamfuamtn e '^^-.^^cÇçibiacuit ^b^cw, mortem,taruennonpropter mortem*, bt carnem dixit inb.rmam, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuânonper-

m'urmitatvutaculeumrnortisinfringeret, quo nosin die iudicqnnerare ,q nbsp;nbsp;çv^owia

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;kuuStorie mdam dbtit,fie enimfubtexuivAn diem'AaXiber'abit eum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de\i€ii.\-

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amarauidetur,quatp\uresadiudicatpce.nx.N iaenimuirtutis^p^i^3 ^^Wetior eorum,

^^9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIV I AMBROS II

fit numerus,qui praemi'a rcmunerationis accipient,quam qui ob prccium gràtii«”’ I catorum fortem aduerfam iudicij repOrtabunt. Quafi doleris igitur dixit mahn’*“ * .JI Lwfa'f dicm.Nam fi aiigeli in uilius peccatoris abfolutione laetailtur quâto magis

tantorücondemnationebominummacerabunturc'Êtbencdöletpróeaoïié^“^ ris iiiisipfcreportauit,0C ad ouile fiiQreuocauit errantê.AfFeóünoftroloqûif' quia nobis dies iudicij acerba eft,qua timemus. Omnibus mala uidet,quiapftnate n's eft,qua deus non folS forenfia hominis, fed etiâ occulta dijudicat,qua cogitmun ' quiCqt aperire quod fccit,aut quod fenfit.Ideocf multi damnantur,pauci coronaW-etiS ipfi qui coronantur, dolebunt, lufti enim coronabuntur. luftus autêqu^uiwpi^i fratris ærumnâ.Et quis ego fum qui de ilia iudicê,qua homo angelorum concili]«*** tuf.4pfius domini audiamus fententiâ. Veniet,inquit,hora in qua omncs quiinfflon mentisfunt,audientuocêfilijhominis:amp;5procedentquibonafeccr0t,inrenin'e(-uitæ:qui mala fccerunt in refurredlione iudicij. ludicabuntur ergo qui mala egemn ideo mala dies ÔC afpcra ab ipfo iudicenuncupatur, utftias quiaipfe nobiscopatitin Euangelio,qui copaftiis eft in prophetis.Scd nbsp;fic poflumus accipere, in

eft,in tepore malo.Mundus enim in malo pofitus eftzStT ideo mali dies iftius njumi ÖU undat diei malitia fua.Non mediocre eft ut hie liberemur ab infidijs peccatoris nbsp;nbsp;5

rit hiclibera crimine,ibi eritliber à pccna,amp; Ceueritatê iudicij fubircnopotcrit. uotis opus eft Sc precibus quotidianis, SC aduocatiorte principis iacerdot0,de quo die

i.lorf»». 2 Joannes EuangeliftaiAduocatû habemus apud patrê dominû Iefum,Ô^ ipft eftdepreca tio pro pcccatis noftris.Hic ergo aduócatus noftef,SCdeprecatio pro populo totws e-* culi orat:pro eo qui intelligit credit in Cbriftü,SC dicitiDominus conferuet cü,^ u*“* fiect eum,amp; beatü faciat eü. J Conferuet à periCulis, uiuificet tanqua in mortis tcnebris conftitut0,beatü facere honoru OpCrö äccefljo ne dignetur.Et emundet, inOTit,m terra uitä cius.] Bene addidit,in terraiquia nifi hiemundatus fuerit,ibimundus effe nopote^ ht.Vel certehoemodo,Emundet in terra. Quomodo enim quis m0dusinluto,cOterra cum oblinatÆrgo dominimanus eft neceflaria, quæfecit de terra corpus,utipiaffl*”*' i.Pftr,5 dare dignetur.Etno tradateûinmanusinimici cius.] Quis eftinimicus,nifileo*’ft9 , circuit rugiens,quærês que deuoretfAlij habent Græci'.Et no tradat eu in animas ininii corn eius. Animas prrt manibus pofuit, eô quod inimicorûanimæ bonis infidientur, et Cenff.46 eogitationibusfuisiuftûconentureuertere.DicûturSCanimacprohominibusOnrnes

animæfcptuagintaquædefcertderuntin Aegyptû.Idco amp;Dauidmaluitdeifecotmttc re potcftatf,quàm infidijs inimicoru qui parcere fua uoluntate nefcirent.Sequitur: v**' minus opê ferat illi fupra leeftû doloris eius : uniuerfum ftratu cius ucrfafti in infirmitatc eius. ] Quis eft lecftus doloris,nifi caro infirmitaris ƒ Et bene ledîus doloris:quia corpus eft mortis, de quo fe liberari dcprecatur Apoftolus, ut tanqua de tumulo quodSpo’uî afftirgerejin quo ægra iacet anima, ÔC quafi quodâ decumbit in ledulo. Symmachusft' tftummiferiædixit:Aquilagrabat0miferiç:cxprcniusfeptuagintauirile(ft0dolorisp“ tauerût efledicendû.His ergo uerfîculisutendueft apud eos quidiutius infirmitatecor porisdctinentur,uthabcant medicina dei,quo fanieflcmereantur.Lcdus ergo animæ) caro infirma eft:cuius ægritudini anima noftra côpatitur; quæfi habeat adiutorê domi' num,dicit ei:Surge,tolle letftû tu0,6C uade in domû tuâ.Quo confortatus deiuerb^d æger crat,furgit 8C tollit lcrftû fuû in quo iacebat, 5C redit in ftatû priftinû fanitatis. Hoc eft in domû fuâ regredi, ut habiter in domicilio robuftiffimæ ualetudinis. Qui habitat^ regit:qui regit,uirtutis habetfibi gratiâ fiiffragantê.Sed etiâ ftratum omniOiîerfat dom* nus in infirmitatelanguentis,cuiadeircdignatur.Qiiodueriâtur,ftat0mutat;aut exlan* täte in argritudine,aut ex egritudine ad fanitatem.Hic ergo qui çgrotaucrat,mutat leaa remediû fanitatis.Sic ergo dominUs lefus SCfi uulncratus eft propter pcccatanofträ,tä-' men non in ilia infirmitate permanfif,fed fe ipfc ueriauit in melius ad uniuerfortiiuh'*^ tem.Itaq? paffione infirmitas eft foluta,mors reiurrecftióné.Sicut ergo fcipfeuerfatiitad populoru redem ptionê,nec ienfit aculeum mortis,aut uulneris infirmitate: fic eu qm *“ fe credit,8C fi grauiter ægrotantê,ut à morte liberet, uerfat ad uita.Omne ergofttätUW, hoc eft uniuerforum hominS infirmitate,infiia infirmitateuetfauit.Sufcepit em'irt innfgt; mitâtes omniu in fua carne, erexit fein cruccm.SC uerfauit omniuinfirtnitatesinfiftcotquot; ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pons

porismfirmitate.VndedicitEfaias'.Liuoredusnosfanatifumus.Habcfitliocluóhato- ^lt;lt;.3$ rcs,utfefubijciantijsquibuscongrediuntur atcplu(fî:antur,utoppnmipofreuideantur,

fubito cS exiftimantur elidt,quadam arte fe uerfant,ut effundant fuperiorc.Cadit qui portabatur;amp;is qui portabat,fuperiormuenitur,utftcrnaturgentc.Spiritali itacp palæ.-ftra dominus lefus oneranoftralùfcipienSjinillafepaffîonisluæcongreirionefubiecit ôdininfirmitatisfpecie,ut eum aduerfariushominê parem cçteris iudicarct,quem facile poffetopprimere’.diuinitatis arma depo fuit,Humanität is tegmen airumpfit.Securus ui^ âoriæ propius tentator acceffit. In cofta eum telo militis uoluit uulner ar e, r eputans 2lt; huncficut Adam per coftapoffeprofterni. Seduulneratus latere dominus lefus uitam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

produxitèuulnere,euacuauit omne peccatû,deiecit aduerfariû, cui mortem latronis lipuitÂ in ilia morte,in illafui corporis fepultura cû exiftimaretur oppreirus,clifus fua feuirtuteuerfauiv.cecidit aduerfarius, dominus rcfurrexit.Sequitur : Ego dixi,domine inifereremci,fanaanimâmeâ,quiapeccauttibi.3PotcftexperfonaregisDauidhocdi-ci'quiuidensinfpiritutantâuidloriam amp;nbsp;gratiâChrifti, petitutinilla rcmilïïonepecca toïum oTnnium amp;: fui mifereaturtquoniâ di. ipfe ctfi legibus, quafi rex,non teneretur hu manisjdeotarnenobnoxiûfepropeccatisfuis elfe cognofeit.Confiteturergo peccatu fuum,utaccipiatremitrionê,à generalis indulgentiæ munus inueniat.Potell amp;nbsp;ex per fonaSaluatorishocexprimi,quinobismifericordiam deipoftulatjôdpeccaflefedixit, . quia pro nobis peccatum faâus cft.Simul nos docet,cum in aliquo fumus aduerfus ini- x.Cor.^ , micosdeicertamine conftituti,ut dei implor emus auxiliûnpfi peccata noftra fateamur:

tunemaxime cumurgemur àC terimur : cûm dolore ôd amaritudine profternimur,ne tacuiffctiidcamuriquo medicina citiùs noftris uulneribus deferatur, ut fanati aduerfa-ùorefiftanrus.Qitomodo enimpoteft côgrediuulneratusCVnde difeimus quiapecca-lorum noftroTû aculeis uulneramur. V ulnus medicû qu3erit,mcdicus confelEonê exi-i gilHinc quoep magis ac magis aperire Saluator facramentû fuæ incipit paffionis'.quod cumEuangelio concordare non dubium eft.Nammaledicebant ei Iudæi,mortê eius ex pctebânf,infidiabantur,urgebant,crefcentê quotidie gloriam operis eius nonferentes. Hoc ergo pröpbétia annunciat,q«o d inEuangelio complets eft, Inimici m ei dixerunt malaraibv.quando morietur,amp;: peribit nomê eiusf] Amentes, qui uitæ auôorem mori pofte credcbanv.feduotacorûEcclefiadeftruebat,credensquôd etiâmortuusfecundu , . corporis conditionê,fuum nomen augeref.ô^ ideo pfallebat ei dicens : bAemor ero no'quot; Pplni,lt;^^ minis tuidn Omni gcncratione ÔC generatione.RepetcbatjV nguentu exinanitu eft normen tuû,Morierttur illi quite mori pofte praefumunt, non moriar ego quæ te noui uitæ arbitrû,falutisau(ftôrè.Nouimus énimquôdtempoîc pafiionisamp;refurreiftionisora-banidifcipulicôgregatiqüandoeiusMariaMagdalenarefurrexiftedominûnunciauit . ÔCquandoeiclaufaianüadominusfeincorporerefurreiftionisoftêdit,quâdoThomas loitJirt.xo uulnera eius uidit,2lt; cr edidit Anfultabât êr go ludaei c(uaft mortuo: fed doniinus uiuentê ^olt;tnn. » a fc ApoftolisrcuelabatCumergo dicerentludæf.Ecce mundus totus poft eûabqv.cum dicerent quiamirabilibus operibus feducit populfv.quid aliud dicebât,nifi, Ç^âdo mo ïietur,8lt; peribitnomen eiusÆt ideo in eius paffione clamabantiTolle,tolle à terrahûc lountJ.xç crucifigatur,crucifigatur.Ea(ftû eft quodpetebant,fublatus à terra eft:refurrexit,ad lumafcendit,amp; regnumfuum de nobis paradifi fedibusrefoririauit.Deluda quoqt pro ditore euidês propbetia fubtexitur inbis uerficulis qui fequuntur :Et egr ediebatur ut uî deret,uanalocutus*.cor eius congregauitiniquitatemftbi.Egr ediebatur foras,8lt;loque batur.1 Sic diftinclûGræcisincodicibiisinuenimus.lngredicbatur ergoludas,qu3ercs prodercfaluatorê,utuidcretquidageret, quid'ueloqueret,utcunà caperetinfermonc Siludais annüciaret.Sed nihil inücniebat,qui nihil intelligebat.B ene ait feriptura quiai intus cûlclu nô crat,qui de do (ftrina eius receftierat,8lt;inftitutiones eius r cliquerat.V o^ lebat intrar e,fed p enetrar e non p oterav.quia eum fua excludeb at p erftdia.Othnis enirn Epbr impudicus,autauarus,autimmundusÇquodeft idolorüferuitus')nonhabethacreditate inregno Chrifti SC dei.Nô folum ergo ingr edi moliêbatur, ÔC non ingr ediebaturtfed e-

K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiamuolehatuidere,ÔCnônuidebat,DenicploquebatUïlefusinparabolis;fednôaudic

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;batludasDenicpdiuinanôuidebatmyfteria.NoncnimomnesaudiuntuerbûdeijCpii .

îibiuidentuïaudire.Namftotnnes auditent,nondicerctlcfustQnibabet autésaudiêdi lw.s

540 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVIAMBROSII

aiidiat.Et idco quianon audiebat,neqi uidere poterat, loqucbatur uanaproucftW^^ Miitlh. 16 tabac quod leRim falleretjdicensrPotuit hoc uenundari, Sil daii pauperibiis,

fuis,non pauperibus prouideretiappenans rabbi atcj dodorem, à cuius ,uiabat;cuius cor(in quod fe immerferat diabolus)congregabat fibi ÓC augebatmjQ tcs.Sibi enim eratiniquus,fibiiniuftus: fibi delinqucbat, qui intrafedolûmeditaba gt;nbsp;Lkc,22 qm'laterenon potctat.Noncnim circunueniebaturIeius,ciuiprodebaturuolens,ƒ

ftificabatunVnus cx uobismetradet.Deniq! confefl'useftludas, dicensiNunquid^g fùm RabbiÆt dominus aitiT u dixifti.Nec fic intenexit ludas quod cognofccr^^“''' - Pfalm.40 fiintellexiiïct,nonprodidiflet-Sednihilominusegrediebat foras,ôdloqucbatur.Ap

uerficulus aducrfum eos qui fecretû alicuius produnt. Pulchre ait : Egrediebaturtog Foris cnim lupi,foris prædones: intus Moyics in nube cum lefu. Foris Iudæi,inti’5 charias facerdos in tcplo.Foris multitudo,intus fpiritus fandus in cordibus

mat ad patrem.Foris aduerfarius nofter ficutleo pcruigilat adrapinâ.Forisinndei j tus fîdeîes.Et ideo eos qui foris iunt,iudicabit deus:eos ante qui intus funt, Chriitus foIuit.EgrediebaturigiturludaSjamp;loquebatur. Egrcdiebaturdefide,egrediebaær concilio amp;nbsp;numero Apoftolorum.Egrediebatur deconuiuio Chrifti adlatrocini« bolLEgrcdicbatur de gratia fandificationis ad laqueum mortis:quiuanaad pernao qucbatur.Egrcdiebatur foras,qui uitæ internæ myfteria relinquebatEgrediebatur^ fcripturæ interiora nô nouerat.Si enim fcifl'ct,intellexiflct dicentcm: Nunquidqtn

pfalm,^4 mit,nonadqcietutreiurgatdntellexiiïetctiâilludiTuuerohomounanimiSjduxfliE gt;nbsp;di. notus meus,qui fempcr mccû dulces capiebas cibos: in domo domini ainbulaui cum confenfu.Non intellexit ergo hune Pfalmum,non centefimum ata odauuffl,n alios,non alia teftimonia fcripturarum.De quo bene Euangelifta dicitioannes,acæ

1.Ioann. 2 ris infidelibus:Ex nobis exierunt,fed non erant ex nobis.Si enim ex nobis feurn manfiflenc. Non manebat ergo cum Apoftolis proditor, qui foras exibat,8(f eu perfidis fufurrabat.Quo uerbo ufa eft feriptura diuina demonftrans fine audoritatee ' Pfalm.^8 feperfidiam,quaetimetquodloquiturdeprchendi.Fideliautemdicitur:Exaltauiri uocem tuam.En quod deciderat apoftolus ludas, qui miflus erat fidem audoritatis prçconio prædicarCjUt in aurê infufurraret infîdiatoribus magiftn luiqu timeretaudiri.Nônneiudicio fuo feipfedamnauitfSed erubefccbataudiri,quod nô timebat.Erubefccbat,quia aduerîùs uitæ fue fandificationis amp;nbsp;honorisa ƒ tôt gitabatmala,nccgratiambenefîcqsrepcndebat,fedmalapronobis bonoreieiDa giftro,quod etiamfeculi hominesdamnare confuerunt.Erubefcebatingratus P hcndiierubefccbat auarus uidcri:cum pro pecunia audoris fuiiâlutem prode^t* feebat uideri perfidus:fimilitcr Iudæi,qui aduerfus fidei magiftrum fall 0 s di iubornabant,ut dicerent quod prædicaflet templum dei quod Salomon condidit, loann.z ftruendumrcum illcde templo fui corporis fignificaflet:SoIuite hoc templum,amp;inhP duo fufeitabo illud. V ere foris erant,qui â cognitionc uerbi cceleftis erant excbfîAct' bum,inquit,iniquum propofuerunt aduerfum me.jld eft,illicitum, amp;nbsp;contrains anC' fas fermonem propofuerunr,mihi facientes de humano fanguine padiones, Icratilïimeuendiditludas,ludæi quoeç emendûno minoré fcelerecrediderût,uani 1 homincs,quafi qui dormit, inquit,non adqciatutrefurgat.Qnidfitadiedio,conliatt ' mus:Naturalceft omnibus terrenis animantibus, ÔCuolatilibuscœli, èCpifeibusmar* nafci amp;nbsp;mori.Homini, quem prcciofiorem cæteris terræ animantibus deus feccrat, w præcipue contulit gratiam,ut mortuus reuiuifeat. Hæc dicitur ad renouatione uitæ u-' periorisadiedio.DcniqiÔCEzechieregicûprgfcripfiftet dominusquoduitæluætOT-pusimpleflct,amp;perEfaiammandafletutordinaretdomumiùam,quiamorituruse Ch atcç ille oraftèt ad dominum,fleuiftet fletu magno,mifcrtus dominus mandauitei. ce adqcio ad tempus tuum annos quindecim.Et alibi fandus DauidaiuDiesiuper 1 regisadrjciesahnoseius.Inuentum ergo hominiquodaddatundeoautêaddim 1 p ' teftiquia feriptum eftiNon eft adqcere,neq5 minuere,in quo perfedaô^ plenaluntonv nia.Et fi Chriftus refurrexit, utiq; iA eo quod aftîimpferat refurrexit : in quo diuinitatiseiusnihiluel decederepotuit uelaccedere.Deus cnim incorpmeus iw* j nbsp;nbsp;nbsp;moL. talis cft,cuiu s fumma natura à pknitudo uirtutû, fine ulla carnis accenione igna^

IN XL.'t’StAMVM tNÀRRATïO, 'MCaroamcmdifpenfatîomsinChriftoeft:quammîfefationistitulo,8CpK^^^^^^ fufccpit,utcaptiuârcdimeret,ablueïctcontaminatâmortuamrefufcitaret.Ltpuicnre aicNunquid qui dormit,non adijciet,utrcfurgatr]Nôn dixit,non a qa^ qdctutïefurgat,côquôdipfefeDeifiUusrefukitauitjficutfuprad . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quafi lodnn.z

. dxis'.8oluitchoctemplumjamp; in triduo futcitaboilW.Adiccqæncm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qp^^atus '

fumptadehomineJutccpùdeVirgine^cd.quafiDeusadteôione^^^^ eft,quiuirtutepropriarefurrexit,ut effet fuærefurreôioms opera ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diuinæ

fuiffeuinutistquiapatri ÔC filio una uirws,comunis °P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j 3. 4 Q^^inus Icfus : Quid

eademfubftantiatrinitatiscft.Sed quid ego cæteros arg ’ nbsp;nbsp;- r^Qj^s^çusmerce-

, inirumfipopulusmenoncognouit,2lt; cruciadiudicau ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^iderit^Etenimbomo

pacis mec,in quo fperaui,qui cdebat panes meo . nbsp;nbsp;v X._ mercede nroditionis

' AUquiludam cxcufandûputant, quia r efudu p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infidelkatetn.Cuienim plus da-

KcevmtSe4c«equautolüdæotumco4cmnara.nMelttau^^^ ttmcftçte«igtatabeo.CLuid.mqu«,d 'n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„^aidit,^

mcamdedcra,pacemmcamrebnquercuoiucia v . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r ; (^ruTum, de quo ante

«WÆtaHÏquem fpftaui.NBqui4ignorau«prod, ïntdiaWnusIxuotóaméttadntHocautcmdKebaiaffcfe dMt. «angdio.Nonutiq Ved nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pbis cnnngrauamus euin

Aqufla,conftfusctIm,di2it;SvmmacbuspoVuu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opinio-

tvemqdeftituitSimuï ofténdit quantauis t?p^^^^QpoÇiû meboris accedat. Quâtos

\mm,ÔC dcprauatum cmendet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^vie pubbcanus,2lt; ad qüeffum auaro in- âidem i 9

(dmuseffcconuerîosî’Mutatusmorèm,côdemnauitmff aua 'tentusaamp;aù,quipofteaquadïUpVredbib nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r^y^,.4^pauperes,bdeeffetexaaôr.

ttàam,tcmçorisVupeïiorisabiuïamt\ucra,c P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;co^

LanovpÇencquitiamfuampropobtoineuoïç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tempore iuftiplcricçnuta-

feîfustamp;EeibUum,regem uocepïopnanuncup nbsp;nbsp;' p non ne eauit.Quid detempO- \ofu«xü «

bantâp?iccne\atebantKpoffo\v.carnûexipie ^^.æ^^^^^^ç^pexanüpÇeaXebatffi ttEuangç\q\oquôr^l^baab nieretrix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_yçÇg3^auc,ffdeminduit, bC pericu

ÖsffamcnUbiexpXoratoresuidityiosm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Çç^ç^debbumamtateprote-

xidàeoergoÇpéraffeîeàicrt,quabiureprxWfe^nt^^^^^ ttt,mt\\oraVcqucretur-.Sgt;Cqûr?anlt;fbbcanàra r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Spferauv.quiabomim dédit

çanâcAÂotoct,6Cfvnceritatismbxreretoftrcqs.0 nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sima\ume\e-

óigendiarbittiumquidïequatur.Pobn,m^ib^ntet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;condemna-

linqràm»\wvde%aiv.c\ui44e\uàaàiamus,lt;^'Ç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t[‘'-A»

teCDMÄQsU4*M,mquiwncsmtoK»m^»a^quot; ï ÂçV'^Qààààïàk,v^ncsïncosïPotuvtàïcttc.Q5Vca nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ^^oncnvminVoVopanc

Utavt’^oïno,feàvAoTMvvuctV)oY)ev?Dtn\cçauDVlt;wavvi_. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pœ? cTcàvàmnt

V«lt;Sbo.,QsW«rfvoAtet^ncuttavut ^àurf« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

«lt;gt;ntsÂm,wçMramAsmlt;R^4fc«s«OT4eMutfe™® Ym.^fodm«mtdcuM.Vn4eçtoç«lt;tatata^ WoÆ4«mtts,™noa^t4u\«scfcos4«^^o tUKv^antOïïSt'îiuvàcntàuVcesdûosàvx.mtncxoauw«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pMvn

4ocoTOMî\çtt.TOÙVâ.monvscouùçtdacoTAOT44^'^^4c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fv r.QCtftgt;üs

^Q^t»'ôàtçxvamp;inb^UÀn^d\o\lt;)uvTaâàumvùtc«Sà^‘âSv^^)‘^^^^'^^'^V^'^^ \l\lt;Jit PvkääAo.^«

b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 * ' l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï ■j.A'Al'B R. 0 'S'! 1, n ;quot;*

itd Tiluf» J Vnde afliimptus life ferm o fît,confidercmus.Fuimus,inquif,j'ncrcduli cnanteSjfrîU*^ tes defiderijs uoluptatibus.Fateamur errorê, ut diluamur. Et ego uidialiquon pui^ athletam,eum elififrctaduerfarium,frontem ei pereuffiffe caicaneo : quodfignum quod infuitaucrit uiôo.FÏoc eft qiîod aicMagmficauit fuper me lupplâtationem. uerbo infiiltâtts iacfiantiâ declarauit.Lcuaujt ergo æ ludas (uper Chn'ftum calcantuP fuum,cum proderet eum:fednô leuauitimpunè.Adhuc Adanrcalcancum leuatqnod toMn.i} ferpenteeftuulneratû.ÈtuticpeipedeslaueratChnftus.Audieratdicentem:Qutî^/ tus eft,non indigctjnifî ut pedes lauet,fed eft mûdus to tus^Sed quod lauit gratia, inquij nauerat perfidiaJudas ergo calcanéum leuauit ad uulnus.Vere no renuit capüt, quiq* caneum luper Chn'ftum leuauit. Adam fupçr fe leuauit, hicftiper GbriftS: SiC ideo euip ferpens grauius quâm cætcros uulnerauit.Lcuauit calcanéum fuum,qui fraudulêwip Pfalm.40^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pônigebat,quofupplantarctau(ftorem.Ideo(yfcriptùjrieftin ProphctaiA^

Genej.zj plianit fuper me fupplantationem.Efau quoep ait de fratre ftio ; Bis me iam fupplâtauit-, Qui fupplantat dolum facit quo adueriariû elidit aut uulnerat.Ideo amp;ludas nipplâtâ!quot; , fe dicitur,quia ofeulo fuo uulnus infixit, quo inuadendi ialuatoris fignum perfecuto^' bus demôftrauif.Supplantauit ergo quafi ferpens,quia ferperisoreuenenum iniufwtt, uulnerat dente calcaneum.Et hic enim no diuinitatem Chrifti,fcd corporis extrem calcanéum uulnerauit. Leuauitetiâludas calcanéum quafiluôator irifolens Si. fuptV - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus,quo caputpercutcretfahiatoTis:fedcaputGhriftiferirenapotuit,quiacaputChrv

Genej.4^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pie potes jjjmj aptare quodin Genefi dixitfandluspatriarchaIacob cumdeS''

lijs prophetaretjDaniudicabit populum ftium tanquam unam tribum inifrael. amp;,rWt Dan ficut ferpens fedens in uia 0lt; in femita,mordens calcaneü equi : öf cadet eques iKdic.ij trorftim,fàlutem experftansà domino. Legimus quidem quód Sampfon detribu Dart . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iudex fuerit in Iftael.Sed alius hic fignificatur futurijs,qui ex ea tribu progreflîis popif'

lum ftipplietjs facrilegæ impietatis afflig,et, Antichriftus ille, qui fedebit in temj^o tan^ quam fit Deus,üere iudiefû,quod habet interpretatio.Öan ertim iudieium fignincat^' Et pulchre dixit quia populum fuum iudicabittqui perpetuæ pœnæ fiet obnoxius.^ lorfw«. IÎ enim non credit,iam iudicatus eft.Qui autem creditnon iudicabitunquia creditin

i ,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiIiumanimæluæredemptorem:Ô^ideotanquamiudictjliberdicit:Qpidijudicaiffl^

dominus eft.ludicaturus eft ergo populum impietatis,non plebem. Illi enim qui cadunt ruina pei-fidiæ,non quireftirguntfideilibertate.Scdebit igiturinuia, diabiturinfemitaficutfcrpens,utuulneret tranfeuntes,amp; mordeat neum. Animam enim fideliü non porerat uulncrare.In qua autem uiafedebit, femita,niri ex quibus Chriftus dominus ( ut legimus ) nationu populü uocauitw c / L«c.x4 nam fuam,dicens:Exiin uias,amp;circa fepes,ö^compclleut intrent,utimplcaturdoinij^ mear'Et quia fimilitcr ludas amplifi'caffe luper Chriftum legitur fupplätationein,u*“?' tur hoc loco ipfefignari quodmorderehaberet calcaneü equi quo Chriftus

Ahacuc 3 uehcbatur.Vnde didu eftiEquitatus tuns falustquod caro ciüs,mundi totius erat

‘i.; ptura pcccatum,utlalus pro exitio,SCuitafterna pro morte luccedcret.VulneraWS , ergo equus non mendax folus ad faJutcm.Vulneratus eft equus qui mundi totius pt^ catafiilcepit,amp;oneranoftra portauinÖCnofuitfatigatus. Vulneratus eftequusqui

Apoclt; furorem concubitus adhinnirenefciuit.Et ideo fortafifis loanniEuangeliftaecœlu ap^ tum,SC albus equus eft demonftratus,fuper quem fedebat habens in capite dia ibidem 19 dein fern ore fuo nomen fcriptumiRex regum, fiC dominus dominantium. Al us gt;nbsp;, qui erat immaculatus,quia nulla peccati inquinamenta cognouerat. Na li uDi ƒ brofacft,re(ftefancftimoniarclucctamp;fplendet.HiccrgoequuseftuulneraWS, c . retardatus.Deniqs cumipfouulneredetumulorefurrexit, cucurrit adcœlû nesangelosSCarchangclos,uclocioromniequitatumilitiæcoeleftisinuenfus. P _ quos etiam illos igneos quibus Hellas raptus eft.Et merito uelocior, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fniotu

i ccelos fupra cœlû ccclorum ad federn Dei omnipotentis afeendit,^fedet, u ra nos doGuitdicensiVidebitisabhincfilium hominis fedentem addexteram Hic Iraq? equus in figura ÔC ante eft demoftratus temporeMacchabçorum:qi^^ bat dux ille militiac cccleftis aureis armis refulgcns, qui Helio dorum depeciJ

rnMfoneàicasÆtperfteutoresceclderunuctr^^^ îrindp^erdotum^uosaddvOT^ dttmïdœnaaMdom.iuimWam.aU«amie

tcnogaj^amcuminuchererur Venus in Âud^os quodpt p rretnm nuod admi remâiunvàeumnftrauit,utagcrcntpoenixenûam,elt;remrmïftnpe^^^^^ faaut,mcïentuï.Quidautem dubitas quodidco ceadrtutre u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r\ 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Cadet Veuter.iix

ûtVercutùm,Slt;ftnabo^VerborumtamenuidedrftanuamAnGeneft^ equesreUorÇÙm,Ça\utemexpeaansddominoHôeeftutoeu\osnoaumat^^^2^^^ t^pt«çnamuinteÂeaax;reftmeaiotttsÇ«xptxto^uammn^^^ luftuctpoteftateH.icautemhabetur'.AbieTuntrettOïVum,amp;C cecr jit^iYuucnoca-tOTeuuseft,m.tetïamcadiuquvcaAeftis,cce\oinhçcctBtft corpore ca toecqsqu^ÇuaVurrtMoperimtervditScrnperemmadpatrernreÇprc^v^^^ n.osrmp\tatuo\untatem.Vtmamamp;Crftrnon.abiftcntretrorÇum, e B , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;WittV xt

daruruiuftmumuruente^V-rgopcrtecutor Vuper terra,2gt;umrnVerrrum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„„(.^qAo

VuperreftKte€luros;C\rrrftusÇupcrpetram;C\\rrftusCuperV,cc\eftam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ca\vlt;V\-v

hiptrftee\eftamcadatXl.ctroeratVetrus,ScÇequebaturcUrn curna U ^rs a nbsp;nbsp;nbsp;5 quot;

'■' Ambto.to.À!^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;7-*

mors,fed uita aîterna.Et ideo addidicEt portae inferi non praeualebunt d: SC tibi daba ■ claucs regni cœlorum.Beatus Petrus,cui noninferorfi porta præualuit, non cœli por^ ta fe claufit:fed ecotran'o deftruxi't inferni ueftibula,patefecit coeleftiaJn tern's kacp po

LiiCito nus defeendentem de Hierico hominem uulneratum ilium à latronibus no prxtenuitj fed fiifcepit eum,SC uulnera eius curauit,infundens oleum amp;nbsp;Uinum, amp;impofuitfupM iumentum fuum,SC duxit ad ftabuIum.Quid dubitas de equo bono, cum bonum SCiU' mentum legerisf^Cûlegeris in Hierulalem illamôC équités multosamp;plurimoscSqualt; drigis Sc curribus introirefNe te moueat quod legifti:Hi in curribus, ÔC hi in equismos autem in nomine Dei noftrimagnificabimur.Ipfi obligati funt, SC cecideruntSedHej lias no cecidit,qui in curru introiuit. Vbi enim Dei nomen eft,ibi nullus obligatur, kti abfoluuntur uniuerfiJn nomine autem Dei noftri 8C pauper eft tutus SC diues, öinobp lis Sc ignobiliSjSCinfirmus 8C potens^ Fidci non praeiudicant opes, fi tarnen uti opibus noucrimus.Et ideo nomêDeiinfehabensdicit:Tü autem dominemifereremeijô^rt-fiifcita me. Sc rétribua illis.j Quod utitp non quafi de refurreiftione dubitans dicit, qiB poteftatem habebat dicere:Soluite templum hoc, SC triduo refufeitabo illud:ftd forma dat homini,ut mifericordiam à Deo,amp; refurretftionem de Deo IJjeretDeinde nori K' fufeitari ft petit,fed refiifcitari fibi poftulat Mathiam in locum ludæ, ut apoftolicus numerus impleatur.Etenim quia necelfe habebat perire filius perditionis,ut fcripturaim-pleretur,oportebat inlocum ipfius fubrogarefilium falutis.Tertium accipeiReftfcita-rife,hoc eft corpus fuum,pofcit.Corpus autem Chrifti,Ecclefia eft.Et quialudasnguia trat infidelis populiIudæorum,qui pecuniauel emit uel uendidit Chriftum (quod ta-ciunt qui pluris ducunt pecuniam quam religionem ) pro interitu plebis infidelis ligni beat Ecclefiæ fibi gratiam refiirredturam. Vnde SC ipfa dicit in Caticis : Si fufeitauerias Sc refufeitaueritis charitatem:cum quæreret de iuuenculis Chriftum, quia Chriftus cha ritas eft. Qiiod autem ait:Retribuamillis:hocintelligimus,quiaflorentisEcclefiç ptO' celfibus cruciabuntur,SC tunc cognofeent quae pœna perfidiae fit, cum aduerterint qm fideifitlplêdor SC gratiæ.Vel quia bonus dominus eft,qui poteratdicere:Retribueb^ mihi mala pro bonis:5Cmedium uerbum eft retributionis,uel inbono,uelinmalo:jet buturum inbono efleftdicit^quia etfi caecitas inlfrael ex parte continget,tamencupie nitudo Gentium intrauerit,tuc omnis Iftael Chrifti miferatione faluabitur.Etfubicci

All IXkJL LV^llVUl V|WU 111 al 11 U OX Uli UI lllC«L|UVlllcllii XXO ^«ALiUlClJlL lXlXliii*gt; Ulo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Supen'us depaffionefualoquutus eft quafi homo;hinciam apen'tmaieftatê fuâ,quo foins fine peccato,folus cui peccator infultare non potuit, folus quem pater utunicu flhum dilexerit.Quaratione ergo inimicus non eft lactatus (uper eûfQuiaetfi morte fufcepit pro nobis,refurrexit tameniSCipfie infukauit inimico, cuius uicfforia deftruxik Sc aculeum mortis inficgit.Et nos licet in feculo moefti fimus,atqî in moerore noftro^ contritione cordis,animiq? noftri lætetur inimieus, tarnen refurgcntes eius gaudwaO' ftruimus. V nde SC Micheas dicit:Nohfupcr me gaudere inimica mea,quia cccidi: refurgam^Refurrecftio eft ergo qua inimici omnia uincula foluuntur,triumphus abolctur.Sequitur, Propter innocentiam autem meam fufcepifti me, amp;nbsp;confirniaftiW in confpecftu tuo in æternum. Benedidus dominus deusIfracl in aeternum ,afeculo,^ infeculum:fi'at,fiat.J Innocens nulli nocet, in neminem peccat.îdeo fine dolo Chriftus,fcripturae diuine audoritate fignatur.Hoc igitur 8C hie dedaratiir,UDi

VJUl IV 1^1^A tuiivvvuaui auii.111 iniaui auivi^^aiua iiitcv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*v**v*.^*.*- —

Pfdltn, 1 i 8 l^â Sc alibi legimus:Suftepifti me ex utero matris meç.Ergo quia ab omni conuption generationis humanæ mundus eft natus,qui de Ipiritu eft natus SC Virgin c:idco eupalt; ., terfufcepit,quiaortumilliusnullacorporcægenerationis cócrctioufitatafufeauit. U-feepiteum rcfurgentcm,quia nulla cum offenfio prolapfionis afperfit.Immaculatusa patrcmrcdrjt, à quo immaculatus cxiuitquandodefccnditintcrras. Vnde dkitùpa-ititiem 2 tcr,Filius meus cs tu,ego hodic genui tc : hoc eft, generationis mcaein tepriuilegw re^ cognofto,qucm nulla macula potuit inquinarc peccati.Ita inter peccatores ueriatu

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccata omnium fufcepifti, pcccatum pro omnibiis fa(ftuses,maledi(fiuffl pro OUI '

bus fatfius cs;ftd nullus ufus potuit ad te trâfirepeeGati.Ita inter peccatores

’lùarnntcrangelosucrfar'eris.FeciftiterrameflequodcoelûeftiutSôibipct^catum to -

pater.ita5iifiliusbenedicitpatrem.Patereniinhonorificatfilium,amp; '^^-gt;„«lt;5 oui SC patretn.Benedidus,inquit,dominus deusIfraet,hoc eft populi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habet- A-

dominumfuumSCDeum credit,Afeculo,Sc infecülurn; trat,fiat.In nbsp;e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r-rcusboc

locOj^lvoîfû •ylvoîfo dixit-.quodeft,fiat,fiat.Quoduerbumdiueifas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, aliauid lm-

deprecatio,maxime quiarepetitio ipfiusfada fermomsc ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^j,^ç(iicit,po-

nodcçïecatur.itainPfalmoréfponfumcft,Piat,bat,q , nbsp;nbsp;nbsp;; j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confirmans

ç^eftmusVCalmus eft compïcbenfus,^uvftnem n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rihciperev.quiliber,utpo- scc„„difsiiVcr

eftquadrageftmac'.utfccundusbbera nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n • MamÔCbàptifmatispr^nUnciat pf^lterij.

Vactamcntacumdvcrt-.StcutceruusdeUQ.cratanyu nbsp;nbsp;(vAy; jpCppnGonem Quandoeftu

m ftvtbatuï-.udegimùsin Adbbns Apoftoloru-.ÔCtngre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. Q^^^Yber ftnftur in

tarc,5cft\viatoïisafcenftim,SC landbftcationem pr opoftuu g • àiftuîunv nrOpbe-Ptalmoftptuageftmoprimo,quore^nûCbttfttpaaftcumt^^^^^ ticofctmoncannunciatuï,remiVftôqf.peccatoTO.ubvcumb _ . ç;_.^.vûusQuocRbbcï T:crtiiwélai«

miftftct,tûbtcxuitBtrep\cbituïmaicftatcciusomn\ster^. a, nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;• ^nutft-.ftat, tcriibbcr.

ftnituroftogcftmoolt;ftauoVfa\mo-.2gt;Cibibabet',Pgt;encàt«\^ A'^'t*p.cncàiôus dotninus ftat.Qnartus\ibcïftnfturPfa\mocentcftmOquinto-.ôCibt nanet. nbsp;nbsp;c. Quintus liber VoljUbcri

dcudftaelàftculoSCufndnfecnlum-.amp;Cdicetomnispopulnstnat,n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oxmti« ç^dli

nftjadftnemeft,nbiprobocuerboPropbetaàicit'.OmnisipnvtUu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terijliber.

tttrumiQrfttan.temoueatquomoào qnincçlibrosafteram,curnnn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wamautem

etiamftuangeliumunnm eft,SC quatuorlibros èftencgareno po nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poftumus

Buangeliumeftc,SCalibi(^nifallor^intimauimus'.amp;Cftiterumexsg^^^^^^^^^^^^^^^^^ tMtt.x« edotere,curnÇa\uatordixeriv.Amendico uobis-Nbicuno^ pt« \hiàBuangelivv.quod Galit.i gdinmÈtA^oftolus'Miror qubdftctam cito transferamintina ^^ç^ç,^Q^.^ç,Yqsftatrcs r.C.or,v$ nêneftaliud,niftftquiftint quiuosyerucrtût.Btalibi-^^tôtvmaerrn Buartgeliumb^écufquambabesaliter de corporeifto quatuor n nbsp;Çç.^ÿoturaàixit.Seà

liumliguiftcatumÔenicçquiaunum corpus eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem quinoj,\ibri à

iterumc^iaçj^uina^librilunt,dixitalibi-ÂnuaftsVtalmorum.t tnc r ç^^vxrftisqnitrc^ 5;tunnmYftlteïiû-.quoniiquinci^ftnftbusbomo exterior nftnnca nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi^ixv

54«^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DI VI AMBROS II ' '

fpi'n'talibus fenfibus i'lle abfconditus cordis homo nofter confummatur interior: quifd î.Pef.2 his ante DeSlocuplcs Petri Äpoftoli tcftimonio rcperitur.Qui habet,inquitjauresaU' Lucte 3 diendÉaudiat.Habesunumfenfum.EtficutiuntquioculoshabentjfiC nonuident:iw Pfdlm. 113 iunt qui oculis non uidentibus plus uidere creduntur. Vnde Sé Prophetæ dicebantur, Videntes,etiam qui oculisnon uiderent.Bonus etiä ille odor, de quo Apoftolwsdixit: a,Cor. 2 Bonus odor Chrifti fumus Deo. unde SC lob dicebat : Et fpiritus diuinus, quieftin

2 -j 1 ihus meis.Idem ergo odor Chrifti amp;nbsp;fpiritus fandi Deo : quiaunus odor eft trinitati^ iod».4 Eft interior cibus.Meus cibus eft utfaciam uolStatem patris mei:quiincœlo eft. Eu Lkm 8 glt;^interiorta(ftus,quo ChriftumtetigitillainEuangelio quae per duodecimannos fan' guinemprofluebar,necamedicisacceperatfanitatem,fcd accepit à Chrifto.FidoW' lt;ftus eft quo tangitur Chriftus.Denicp eum homines non uidebant, fed uiditlefus,aft Ndtth.9 uidifle teftatus efi dicens:Tetigit me aliquis.Nâ amp;nbsp;ego cognoui uirtutem de me exine.

Cognitio Chrifti,collatio fanitatis eft. Ergo quoniam decern fenfus homini inefle ma' nifeftum eftudeo Dauid,qui amp;nbsp;foris 5gt;C intus canebat,foris corpore,intus corde;dicitin pfdlm. ^2, pfalmoJndecachordo pfalteiiopfallamtibi.Pfalterium ergo eft homo cofummatusin Chrifto.'in quo ficut arte concinentium fila chordarum,ita conuenientium refonat ope ibidem yo ra canora uirtutum,ut poflit dicere : Pfallam tibi Deus in cithara fancftuslfrael : gaudC' bunt labia mea cum cantauero tibi:0d anima mea,quam redemifti.Paulus ait de fe ; rO' z.Corwty ris pugnæ,intus timores’Hic SC intus SC foris gaudet:fed ille adhucincertamine,ifte n* redemptioneiquiaredemptionem animpluacfemeruifle cognoucrat.Quipfaftft)*^ ft' titia eft:qui lu(ftatur,in folicitudine. V erum 8C Paulus ftiebat pfallere, fed adhuefe ptO' ceftibus referuabat,cû foret plenius comprobatus,ut pfalleret, 5C ideo dixit: Orabo^* j.Corint. 14 ritu,orabo ÔCmente:pfallam fpiritu,pfallam SC mente. Et quia geminum pfallendioni' cium demonftrauit,gcminam quoq;uocem ellefcriptura edocuit,Propheta dicente. pfalm.ys Voce mea ad dominum clamaui,6C uoxmeaad Dcu, SC intenditmihi. Quid eltmca.

Potuit enim dicerc:Clamaui ad dominum:Sed quænoftra eft uox, nifi ifta quæmelior prouerb. i o eft,quæ nefeit errareCNam ex multiloquio peccatum incurrimus, SC uitare non ^xod. 14 p, „5 J j 1 a uox Pro ph etæ eft quæ ad D eum pcruenit,que tacente Moyfe clamauit ad dO' i.Rfg.i minum:quaetiaminorationibusfuis Anna clamabat cum oris luilabianonmounct.

Scimpetrauitfilium,quern ante'diu nonimpetraucratcûcorporisuoce clamalftt,vc Udttb. lt;î hac uoce dixit dominus:Tu autem cum oras,intra in cubiculu tuum:SC claulo

pattern tuum, qui eft in abfeondito : SC pater tuns qui uidet in abfeondito, reddet ti ƒ Quid eft reddetcHoc eft, quod deprecatus es, quod orafti.Sicut enimpeccato^s^e manu domini recipiunt peccatafua duplicia, ita econtrario iufti recipiunt cum enee propria poftulata.Audiquomodorecipiant:afcenditoratio tua adDeum,SCd^c^ ' ad te. Vnde SC in Pfalmo legimus:Et oratio mea in finum meum couertetur,utfruouni feilicet referat poftulanti.Benedicftus dominus deuslftacl qui tanta nobis aperuitmy' fteria,d feculo SC in fcculum : id eft exinfinito ininfi'nitum:fiat,fiat.

Pfalmiquadragefimitertq enarratio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ,

Salmi titulus eft,In fincm filqs Chore intellecftus.] Vbi paftionis dom®' P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cæjSCbaptifmatiSjamp;^ingrelïionisadaltare facrofantftum,decurft mylte'

ria funndocct fandlus Propheta Dauid quemadmodu athletam fuuin,cU' ius nomen teneatur in agmine fan(ftorum,Chriftus exerceat.Sicut enim fine laboren ftro,non ex opcribus,fed exfideper gratiam fuam nobis peccata donauit,6^ adcorone petitionem indulgentiflimus nosSCbenignus admifit,nccfupcrioranobisfecuo e c flagitia,quibus tanto certamine iudicaremur indigni: (quæritur enim etiaminijsqui ftrale certamcn hoc fubcunt, etiam difciplina uiuendi ) itarurfus ne tanta peccatonim donationerefoluti,infi.ipcrioraflagitiaucldefidiamreucrtamur:Pfalmus ifte nos a monet multa nobis SC grauia certamina efle propofita, ut nemo nifi qui legitime cerU' ucrit,coronctur.Lu(ftandûeftigituraduerfi.iscarnishuiusillecebras,ôôferuore ang ï.Tiw.2 nis.Luôâdum cftaduerfus nequitias fpiritales.Ncmograuior domeftico aduci arm, nemo nocentior hofte co qui coeleftis ftibftantip potentiaftiffragat.CQdiconemo, JMdtih.n uinimemento fcrmonis,quêdixitdominusiQiiiamaiorexnatismulierisloanncs ptiftancmo.Namqui natus eft ex Vûgine,ipfcfuper onuies eft; SC idco

fteferaantes,übi erat ante coUuuio peccatorum, Mcrito ergo in ftncm ftlqs Chore Pfal musintdleiSus inferibitur,utineo cognofeendo nonuulgaris auditus,fed inteUedlus fpiritalis operetur.Denicç Aquûa Pfalmû difciplinæ pofuit. Et ideo tibi dicitferipturat üaindifeiphnam cor tuum,aures tuas prxpara fermonibus inteUeôus.Et alibiiDihge fapientiam SC difciplinam.Sapicntia eft quæ fenfus fcaturit’.Difciphna,in habitudineni quandamnaturxcoahtaformauirtutumjô^ mentis confirmatafcntentiafcientiædnci- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

uProuerbiorum lcripturanos docuit,cuius auâoritate cohigimus bas prudennç prjn M 7 » cipalesefleuirtutesteo quôdfapientia femper quafiinater fœcunda parturiat, ddnph. naouaCifeuetior magiftra diftringaqinteUeftus quafi ddigens qu^itor muemat,5lt; ue. ntniuftitiamiudiciümqrimetur.Docearnushæcfacrçtehimonqsfcdhoms.Sapicntia dkivEgo quafifonsà paradifo dixv.Rigabo meUmbortum, amp;nbsp;adbuc doônnam quah nbsp;nbsp;• 4

prophetiaméftundam.Nam generationesfuasmentr borntms, Ôôbonos4«^ mUrinfunditAccipeenarnteftimoniadifcipbnaetFdinc nCgfcxerrs t)d,ncedefcecrisabeocorrcptus,QiiemenimddigitDeuscorn^t.Seueraqvudemm « br. t«npWô^éddufcisincorrigendoeftdifcip\ina:neftmtcmus2lt;uagcmmena^^^^^^^ ftdKdpiamuràCbrifto.Ddcipbnaenimnonexamrnatauagatur,m fcnptum eft,Sed P pïOcôfauationebicpofuitdifcipbnam.Tamcnficutfapienua^taamp;diftrph^^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

Udfapienlnuncupantur,dcftnitionem perfeamnts accrprunt4nexam tatàfepWedexaminatanonftuuat,A3e mteUeftu quoeç eadem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pfalmar.

b.VtaWadoïiamur. D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.u^ointa uiri. Quid eft, quod ait,?^uribus no -

«o^Wibusnoftrrs,d™t;fteutôCfcptu ftnscftuodimonvauseftetaudmnnusgr^^^^ tuimeuvCuïergoauduueft,noftvts. lt;n.nanDviujlt;iiu

ftra,qaatmentis funt,amp;C ea efte mc\iora,quam quæ rftms nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. V nce tneaad domi- pMw. s S

dicitbici'çÇcVïopbeta-Nontimebo quidfaciatmdn caro.Eta r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j ■ nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C 7

num damaui,5lt; uoxmea adD cum,Slt; rcfpcxit meAWauox mea nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enum.

nonquarduhatinpubhcoNô uuftigitur ftrum efte, quod corrup ^vintma nos tft,Quiaiiirc\aginerr\Eiei,Çlt; fimiXitudinem menainitfecreatum.i c b quot;nbsp;r. r edocctpriusadimaginem'öeihominemcfteformatum,plt;^ea c ® nbsp;nbsp;rôvnordsani

mauigor dicitAuïibusnoftrisaudiuimus.Quisiftc eft,nrft cur dre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

resaudierrdi,audiatïSuntenim qui auresbabcnt,2iaudirem'sffterr^i^’^ ï;ens*ouibi^fta Açcc.xt busàtàtVefusinreue\ationeAo;maisrPorâscanes£lt;uerrefrcos£lt;nn^ giriorumcupiàitas,amp;lt;xrugopecuniîcaurcmobftYurt^diendr. on n QucaudiiAefedicant,ue\aquibusaudift'e cônremorent Aarres,mqurv, ueruaruobis,'^ Qui ifti funt patres ƒ V ituÀUsbabet quiaPfaXmns a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fucrât de-

ut'23Dipiiscarratur,quipÇa\\cudimunusreceperût,ôlt;.inbuiunao nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r„„ 5lt;.?s.arora rsum.

irriurrexeraut ftudio eontumaci ,terrx \aiatu ha deferto nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;potuerurutAra sai

mortuis,quiaAqpatreseorumAr\'qsmirabi\ia opéra domrnr ^a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;vnramacia.

\ nbsp;nbsp;nbsp;'^iV^^aes'JNideuehAidequiAsusdi^iumeftdratettogapattena nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aearog^

548 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D IVI AMBRO SU

terroga quando legis Paulummel fi nonlegiSjScf mouet te aliquid, in ipforcqukcJp^^ eft enim bonus pater,qui poteft docere amp;nbsp;fórmatéin nobis dominum lefum: ficut

Cdl4t. 4 teftatiis eft dicens:FiIioli mei,quos ego partutio,donec formetuf Chriftus in i.loann.z ftendittibihos patresEuangeliftaloanncs,quiaiuDieOuobispatres,qui cognouil quOd eft ab initio.Iftifunt patres quorum feneÓtus uita immaculata eftadco in conut cufeniorum appone digitû ori tuo,ut audias quod tibi prolitjamp;^ uitæ actèmacfaCtain^-' tà tögnofcasme interftrepas iniblens tyro docftoribus:amp;S qui adhuc diiècfê debeas cere prçfumas.Quid igitur ifti patres annunciauermt Chore filijs,audiamus. qüit,quodoperatus«sindiebus antiquis.] Qui fintifti dies inquibus Deus mirabilia operatus fi't,requiramus.Et docet nos fcriptura efle aliquos prgclarosin quibus rcfulferintfaäa diuinäjcumletftum fit,quia fol in tenebras conuertetur,ÄWn in iànguinem,prîufquam ueniat dies domini magnus ÖC illuftris.Et erit,quicun(pinu^ .. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tauerit nom en domini, iaiuus erit. In ipfo enim die Chriftus h ominibus refurrexit,

f/aim. 11 quot;j j nbsp;nbsp;nbsp;fpecialiter deipio dictum eft:Hiccft dies quem fecit dominus:exultemus

mur in eo.Ciim igitur omnes dies deus fecerit, huic tarnen diei prae caeteris diuini opt' ris prærogatiua dclata eft,quopeceatum omnefüblatumeft.Diesautemah) pecwto-rum fiint.Hic ergo eft dies quemilluminauit Solilleiuftitiæ. Nâô^ipftortusfuosaoc Üidem y I cafus habere confueuit.Vnde SCfcriptum eft:Orietur in diebus eius iuftitia.Sunt erg® dies Chrifti quibus orta iuftitia eft,ÔC pacis abundantia:iunt dies Chrifti quibus ortah' *picntia eft.Audi quomodo exoriatur fapientia. Si quisuidetur fapiens cfleinter uosio * ’* hocfeculOjftultûsfiatjUtfitfapiens.Ideodicitfapientiaquæ ftultahuiusitiundielegiC Dominus creauit me principium uiarû ftiarum in opera lua.Sicut enim in diebus Ozi? régis,in diebus Nabuchodonoforexorta perfidia eft,dominatacaptiuitäs:flc in diebus domini lefu exorta eft fides,quae (plêdorem fuæ claritatis amp;nbsp;luminis toto orbediffdait. Qui enim meliores dies, quam quibusrefulfitnobis uifio Dei,ficut dixit lacob.SiCe* Cenef, j 2 him fcriptum eft; Vidi Deum facie ad faciem ; amp;nbsp;falua fadîa eft anima mea.Et continuo cxottus eft ei fol.Qiiis iftc foftnifi qui dies fecit fulgereiuftitig, quibus in terranatuscli Chriftus ex Virgine.In fpecie uidit lacob, SC Deu uidifle ft dixit.In ueritate uiderutlU' da?i,6C non crcdideruntldco illis bieuiati font dies,nobis illuminati:quoniatn illis den pp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciebat dies,nobis appropinquabàt.Vndeludaicâlancftus Dauid refugiens cæcitaW

* ' * ° * ait : Ne deducas me in dimidiûdicrû tneorum.Sic enim dies domini magnus Siilluiirtf cft,uticp non prolixitate tcporisjftd iuftitiæ Uel gratiæ claritate.Ergo font dimidij dicSj quibus breuiantur dies impietatis câiigine,ècfqüàlôreperfidiaet quibus DCciditamp;ölilï' Vitch.^ per Prophetas ; ficut fcriptum eft : Nantß ütiuftis oritur Sol iuftitiæ,ficoccidit infide«' 24 ßus.Sed occurrit illudquoddioftdominuszProptereleôos breuiabuntur dies.Etuide* tur contrarium,nifi diligenter aduertas,ÔC foperiora répétas. Dicit enim dominus:TuC Ibidem ft quis uobis dixcrit:Eccehie Chriftus;aut ccceilliCjnolite crcdere.Surgent enimpfeU' dochriftijSe pfcudoprophctæ,SC dabût ligna magna Si prodigia,itautinerrorcmindu cantur,li fieri porcft,etiam cledi.Etideo ne decipiantur elclt;fti,admonetdominus quid fequendum fit,ut non falforum Prophetarum ftrmone capiamur : neq nos eorum qua prodigiofa fatfta dccipiant.Sed tune credamus Chriftum elft uenturum, cum di« pleni iuftitiæ cœperint relulgere. Chriftus enim pleno maieftatis foælumine reuebbf tur: Si ficut fulgur exit ab Oriente, Si toto lumen fiium uftp in Occidentem orbediflui» dit:fic Si filius hominis cum fuis angeh's uenieiis illuminabit hune mundum, ut credat omnishomo,SC faluafiatomniscaro.Non ergo credamus Antichrifto,de quo dicent falfi prophetæ : hic eft Chriftus. Dies énim perfidiæ erunt Antichrifti dies.Non creda^ mus qs qui diccnt,Chriftus in deftrtotChriftus in penetralibus. lam enim omnià plcrts font Chrifti, ubi appropinquate cozperit Chriftus. Sed cum uideriinus fatftaquæChrf ftUs in Euangclio foo ante prædixit, tune credamus eius aducntum:nedumucrun» quærimUs luinen, in infidelitatis tenebras incidamus. Cauenda ergo figna perfidiæ, quibus breuianturdies atque minuuptur.Solenim obfcutabitur,ftellæ cadentHoc cft,foftiDei.SuHtenimqui fulgeantficutftellpincœloiCumhæcuideriSjCrcdeadhuC tardare Chriftum. Vbiehim Chriftns,ibifidèsclarior.Vbi Antichtiftus,ibidiesdiffli-djj:dequibus utiquenonquereretur Dauidptopheta,fi ad temporisbreuitatemuû deretut

dixen't:Heu.nie quod incolatuè meus prolonga Pßtl. 119 eru'm autilium dilatum incolatum cœleftem,aut huneterrenû com^

’^fjCurnd' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;antepopofcerat,nein dimidium dierum fuorum dcducerc^

^’pendn r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etiam qui minus deferunt parentibus fuis, longæuæ fruuntur

pf^ra defl-'^*^-r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;longæuitatem illam uitæ accipiamus æternæ,inuenitur feri

^oceft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueritatis. VndeGræcus expreflius dixit: Vtfis multoi um dierû:

^lenus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim cultus pios fedulo feruat officio,à tenebris noeffis a-

^eritati nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uti($ noctibus,fcd diebus:quiadies fulgetlegenti myjfferia

^gt;^it Qc ’ I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pietatis oracula.Confideremus fequentia:Manus tua Gentes difper

Gem’ç P ^^,^^fti£os:afflixifti populos,ôiSexpuliftieos.J Scimusquidem quod multas euertent, ut pofleffionemfibiludæorum populus in-

«utnPf Gentium terras Abrahæfeminidaturumfe dominus declarauit.Sed *iidet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Euangelium domini,6C tempora aduentus eius annunciet, non mi hi

credit^*^*^^æ(r P^’^^’^^^^^’^æisgeftafuntrecenfere, fedfutura fignare, quemadmodum nüciet,

Gent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eius enumcrat:quæ non in brachio,neq; in gladio fuo feras expulic

rasiJ - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eellico turmas fugauit hoftiles,fed manfuetudine ac fidc terrait nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cruorepofledit.Fides enimfola pugnauit: ÔC ideo triûphosmc-

defiaaugerecquia perfecutionibus fuis nô uinciturEc Wiîs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;probatur.Quæ fnnt igitur ifte Gentes quas uicerit Ecclefia,cognofca

min a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infi a uocabula digeremus.Hæc autem populorûfunt no-

Quo^d^*^^^^^'^nut^infirmitates,amp;humanorumincentiuaamp; opprobriapcccatorumi Sib’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inChriftoipicfedomuit,öóip(efeuicit,utfibiuiueret.

jeniniuiuitj^qui4çQ uiuit,ut uitam Chrifti uiuat æternam.Non ergo pugnauit miligt; iJsarmiSjamp;ferreistclispopulusEcclefiæ,ficutpugnauitpopulus ludæorû.Illein “nihabemusinnobisîôCideopriusnobisuincendæ funtproprq corporispaffio-fs.Audipugnantem Apoftolû Paulum aduerfus Gentem Chananæorum,Video,in- Rcman.7

Wægew carnis meg répugnante legi mentis meæ,6if captiuantem me in lege pecca-'•INuncfeerigit caro noftra,nûc dei'jcit.Erigit mêti,deîjcit poteftati, amp;nbsp;ubi fe urgeri ui-D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deferit,amp; ad fubieôionê parata ducit in legem peccati, ut fidê déférât,

P ’æ‘Uccûbat,amp;Ethææ,infirmitatisindiciOjdeftitutauerocedatmendacio,feruiat lt;nnimi,adquiefcat crrori,amp; tanquâ Amorræus loquat amara pro dulcibus.Fides enim

U cJSjamaia perfidia eft.Vnde præclare Petrus quid fides effet cxprclfit dices : Domi- iolt;lt;«n. tf ’fi’niust'Verba uitæ æternæ habes, Si nos credimus. Quomodo igit iubes

Wddcedamusàtef’Captusenimcœleftiûfuauitateucrbotû,difcederc nolebat â Chri- ' ô-Qui autemnegatChriftû,ipfefcfcparatàChrifto.Sed neq; uerfuta Amorræorum diiputatio,eiufmodi,quçperphilofophiânonnullosàueritarctrâfducit:necp lebufgo-ïuniturpisabie(ffio,qug fe fubijcit atq^ fubfternit curfum currentibus fecularem,qui no potefteflèperpetuuSjfed in portis déficit mortisjde quibusexaltatum Dauid prophe- Pfalm.^ lt;afegaudetineq? Cinæus,qui perfuâ pecuniam poffidetur, ficut infatiabili auarus affe-lt;!tu:netpCenezæus,qui putatin diuitijs poff'effionem elle perpetuam j Si uanam fpcm conftituitin caducis,atq! inani opinione fe iaeffanneep Raphaim : qui profitetür alijs fe terremedicinâjCÛ uulnera fua curare non poffît : Si ideo fi quis ad huiufmodi medtcum £Ôfugerit,neccfleeft prius patrimoniû fuum omne confumat, quàm profeeftû faniratis accipianficutillamulierinEuangelio quæper duodecimannos fluentem fanguincm corporalis uoluptatû fiftcrc non potuit,nifi pofteaquâ côfugit ad Chriftum. Intellcxit enimquodnemo perfedlus medicus, nifi qui defizcndiffèté cœlo : de quo cognouerat didunuMifituerbum fuum,Â:tànauit ços.Siaduertitde ipfo dicdHm;Ècce dedi uerba pfal. 10 «

550 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ 'ßtVf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

incai'nostuum,Slt;:coftftituitehodi'efuperGentesamp;regna,eradi'carc,amp; dèftnKre'® Hfk I perdere,SC ædificare,amp;: plantare.Nani licct frequenter Deus Io eu tus fit in prophetis,iiï quo tarnen expreffius quàm infuo locutus eftfiliofquiUirtutem omnem expriméspa'* toan. 'J tris ait:Mea dodrinanon eft mea,fed eius qui me mifît.Non ergo Hiercmias,

pore captiuitatis fufeepit exilium, fed dominus lefus fuis uerbis eradicauit £X intim'^ pedloribus uitia Gentilium, perfidiam nationum, ÓC uerfutarum cogitationum prai® comenta deftruxit, atcp omnia ueftigia iniquitatis aboleuit. Deinde infodit poftca Iv dem,amp;:continentiædifciplinam5netanquamjinuafecorrupto confufioneuitioiuco^* Rowdigt;.5 cefcerentfactamentauirtutum. Vnde pulchrcApoftolusdicit:Sedregnauitinoisa ibidem I o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad Moyfèn.Quid eftMoyfes nifi lexf Qiioniam ipfe intcrpres eftlegis*.

nisautemlegisChriftus lelus.Regnauit ergo peccatum inhocmundo:amp;inpeccata morsjlæua atqs intolerabilis quacdam pccna peccati.Docuit qüidem nos Moyfes leua^ re ad dominum manus,pij cultus inftituens diiciplinam.Docuit quemadmodum^^ lech uerlutiauinceretuTjUtfi mores noftros SC opera leuaremus ad Chrifturri:ncdeltni pofle perfidiam.Sin uero deifceremus animamjinclinaremus alfedum * amp;nbsp;a coiatinep' tiæ ftudio auert eremus ingenium,ut perluafio nos uana foperaretmullum remeoi« Exolt;1.i7 turum,nifi lelus deprelîàiam brachia Moyfi tanquaminfi'rmitatem legis attollcret,

ftia mifericordia fullineret.Sed infirmum adhuc fuiflet legis auxiliuffijnifi ipie lei us u nilTet in terras, qui in fe noftras fufeiperet infirmitates, quem folum noftra peccata gragt; Philip, a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poflcnt,nec inclinare manus eius,qui fe inclinauit ufep ad mortem, moi teina

tem crucisa'n qua expandens manus luas,totum orbem qui erat periturus, crexit. eu

-3 uit iacentes,atcp ad fe omnium Gentium fidem traxit,dicens homini ; Hodiemecu ei inparadifo.Hoc eft ergo difperdereatq; plantare,utuitioiä eradicentur, meliorap tenturin pedloribus fingulorum.De quo præclareMoyiès inExodicanticoait. n i Exod. 1 eensplantato eos in montem hacreditatistuæ,in præparatum habitaculumtu«:petc

utinduceret dominus populum funinillapræceliæuirtutis iàpientiæq plantaria,i iÇ plan caret in opera ftia,ÔC inftitueret præceptorum cœleftium difciplinis, atqpin eo pt pararet fibi ftiæ famftificationis habitaculum:quod utiep nonhtereditario iurc,nec ftrorum contcmplationemcritor3,fedprofuagratiadominus cóferre modo enim,ubi manere non potuimus,eô redirepoflèmus,nifi priuilegjo tuitir ptionis æternæÆtidco pulchre dixit Propheta: Quoniamnoningladioluopo runt teiTam,0C brachium ftium non liberauit eosifed dextera tua,amp; brachium tuu » illuminatio uultus tui, quoniâ coplacuittibi in illis.j eftigitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pro-

chio capiatur,nó gladio poflideatur,nifi terrarepromiffionis,dequal«cipieaixi Pjdlm.z G pheta:Crcdo uiderebona domini in terra uiuentiut'Non immerito igitur eius ta data poireftio eft,in qua non feculi aduerfa dominantur, fed domini bonaæterna (ftificant.Ideoq? non gladio acquiritur,fed manluetudine poftidetur, ficut dominus^ Mitufc.ç fusteftiftcatuseftdicens:Bcatimites,ipfienimpoffîdebuntterram.NemoergoifflP^^ ficus,nemo arrogans aut fuperbus,fed manfuetus amp;nbsp;humilis corde, qui nihil ,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;get,fed totum ad gratiam referat,non in fua fortitudine glorietur, fed dextera

jam.iiy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prote(ftum,dicens;Dcxteradominifecituirtutem,dexteradominiƒ

me.Gladio quoep Dei mcmoret fe efie feruatum, illuminatum quotp Deiuu tu potêtis : in quibus omnibus Chriftus eftprote(ftor,ut dextera defenfor,utgla i • de ÔC Symeon dixit ad MariamiEt tuam ipfius animam pertranfibit gladius. nim Dei uerbu eft, quod acutius omni gladio ufcp ad diuifiones animæ pertranfit,ut nulla cognitioncm eius occultapraetcreant.Vulnis quoeppat^^f”^ P foMtt. 14 eft Chriftus : SC ideo dicit: Qiri me uidit,uidit 6Cpatrem.Quafi fplendorglof’æ Hdgt;r, I imago fubftantiæ.Ad i'pfum ergo omnia iure referenda funt. Ipfi Moyfes j ip^*^^ ipfi etiam patres facrabantuniuerfaquæ geftèrant, ut de hoftibus triuniphar

I o enim in ftia confidentia dixit lefus Nauc,Stet Sol contraGabaon:led nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gen

in Chrifto,quem ducemmilitiæ cœleftis agnouit,SC iuppliciter adoramuöt i tes feras eradicate promeruit,6C populum patrum interram repromimo’^*® jorixtf' quia nihil fuis operibus dcputabat,credens indigna elle opera hominS munerationc cœlcftis,quam dominus ex fuamagis mifericordia,quaw P’’® ^pj^tjonc

/iOnteinplati'ôncfadoruin ftatm't in (e credcntibus conferendara.Vn.de amp;nbsp;Abrabâ im-dpigrcDco crediditjUtapud eum iuftificat^onis gratiam reperiret ,quam mercedem fui ^pcriscollocaret. Vberiora eni'm dona (untlargientis, quam merces operands. Pro^

Justuusquarenequamr'Patres ergo noftn,utpore proximi SC haeredcs patriarcharum, plantatiinterrarepromifllonis, no (uis hoc mendsuindliGabant.ldeonecMoyfeseos ?naTOtjnelegis hoc exiftimccur cfTcjfed gratiaedex enim rrien'ta examinât, gratia fidem ipe(jat.Vndepræclare Apoftolus fidem patruni fecutusaitjSedneqiqui plantar,eft ■ qm’cquä,nei^ quin'gat; fed qui increments dat DcUs. Hon enim lefus Naue qui indugt;

qui plantauiteos,fed Deus qUi increments populo dedir,habet gloriæ princi.r patSNectetnoueatquia fuperius dixit:Manus tiia Gentes difperdidit, platafti eos^ P/4l. 4i Hincenitn colligis quia non omnis qui plantat,aut qui rigat,incrcmentum dat:fed qui incréments pöteft dare,poteft ipfe plantare:ficut Gentes plantafTe dicit dominus. Ipie eniftiqiiiplantauit,plantadonis donauiteffeeftS. In rjs tarnen qui perfidem Chrifti dd^ minoplacere,meruerunt:cui foli à pâtre dicitur Dco:Filius meus tu es,in te complacui.

pai'ficipes Chrifti funt,ab eo placendi gratiam confequuntur.Et pulchre ait: l-ôplacuittibiinillis:utdiftantiauideaturiureferuata. Redle enim Deus in fîliocom.-phceqquia æqualis eft patrimec in ullo minor inuenitunquia coplacet diuinæ iure na-r Wræjamp;unitatefubftantiæ.Etrcdtc complacetinfîlio patenquia parer hdnorifîcaturin WiOjficucinpatrefîlius.Innobis autêDeo coplacuit: quia nobis ipfe donauit ut eiplà-«repoffîmus.Pieautem 2lt;hochominifpccialiterdonatS,nôarrogantius ufurpatuttif '^’^'^uranos docuit.Decet enim ut in ijs côpiaceat Deo, quos ad fimilitudinem fuâ fe.^ -fn,aqug5 perimaginem iuam uoluit prærogatiuam gratiæ habere cœleftis.In imagi-^‘^ffgofuaDeus côplaceta'nijs aUtem qui fccundum imagiriein ipfius funtjcomplacet . eo.inhisautem fuum munus,ô(f fuum donumzquod tSc reuelabitur, cum perfedurri 1 iudadueneriuquia cS apparuerit quid fimuSjlîmiles ei eriinu.s, ut feriprS eft : Ergo qui non inbrachio fuo,hoc eft in fua operationc præfumit,fcd in Dei gratia, credens quôd '' nontaâafuaunumquemq!iuftificant,fedfidespromptadicitdomino:Tu es ipfe rex meus,amp; deus meus, qui mâdas falutes lacob.Non perfuntftoriusfermo eft ut dicaszTu .«ipferexmeus.Non quicunqi hoc dicit,fediil quo Deiregnum eft.ln quo autê régnât

enim Deo regnum eft cômune cum crimi ' ne-Quisautem dicit Deum fuS,nifiqui ipfî exhiber plenum reuerentiæ nbsp;pietatis affe- £xod. 2»

enim dicitunEgo fum Deus tuus.Denicp amp;nbsp;Thomas ubi tetigit manu pro-.prialatus Chrifti,amp; euidenda indicia indubitatç refurredionis inuenit, refpondinDo-minusmeus,Ô£^ deus meus.t)ominus,quiaredemit feruulos fuos:deus, quia non folum

etiamipfefefufcitauit.MâdauitautemfalutesIacob:quiainlîngulis ora-eu is laïus eft.ln fingulis quoq? falus eft manfionibus : falus inminifterijs angelorS, qui ^aaproteclionem hominum deputantur.Ex mandato ergo Dei falus homini, no exfua operationeconfert.Deus enim maluit ut falus homini fide potius quàm operibus quggt; rerctur,nequisgloriareturinfuisfacftis,amp;^peccat3incurrcret.Qui autemgloriatur in î domino,frueftum pietatis acquirit,amp;iaôantiæ crimen euadit. Hic igitur eft qili poteft

Wapluribusanimantibus,utpoiïintfeàferarumincurfionedcfendere,Ideocj! amp;nbsp;bos . leonifrequenter refiftit,urfum proterit.Ceruus quoeç quâuis fit pauidus, tarnen S)C ipie cornibusfetuctur. Aries quoq? arietat lupum.Èrgo eaquae cornua habentanimalia, uentilare dicuntur.Sed homo cornua non haber;Quomodo ergo uentilatt' VndefVi-defcripturaquiddicat.Inte,inquir,inimicosnoftrosuentilabirrius.Cornu noftrum es •, nbsp;nbsp;nbsp;1

tu domine Ielu.Et ideo ficut non in brachio noftro præfumimus, ita nec in cornibus nq Irris uentilandi habemus præfidium, fed in Çhrifto. Habet enim fides cornua iua, quæ mutuatur a' Chrifto.Siquidem non ociofe in benedieftionibus Moyfi legimus : Qui lUf Dcutfr.j j JUS eftinrubo jucniatfuper caputlofephjÔC fuper uerticem eius, glorificatus inter fro; tres fuos primogenitus : tauri dçcus fpecics ipfius, cornuaunicornui cornua ipfîus : Ir| JPquot;® Gentes uendlabit iimul ufque ad extremum terrae. Hæc decern milia Effrem,âiS /ixc milia Manaife. Quis eft in rubo uifus Moyfi,nifiprimogenitus DelfiUus, qui ait: • j ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ..................-i ..........

55z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DÏVI AMBROSH nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JP

Exod.j EgofumDcuspatrumtuór5,Deus Abraham,DeusIfaac,DcusIacobfldeole“^^^£ ftrauit hümartis afpedibus,quiauenturus cratut ab omnibus uideretUrJdeotut) bâtur,ÔC non exurebaturtquia terram iftam quæ nöbis Ipinas germinabat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^jj^

Pfalm.2s dedidtPropheta:Vrercnesmeos,amp;cormèum.Reuelauitcrgofuturum porei fpîendoris indicium,quo per refurredionem caro ifta fulgeret.Quid erinn g cabatignis innoxius,nifi lumina relurgcntiumr'Vndc praeiutnpfit Apoftolds o* i.Cßfint.ts Quia ficutftella à ftella differtin claritatc,ita dCrefurredio mortuoru.Hic ergoinQ Ventat fuper caput tribus Iofeph,ut exaltet caput populi fui. Veniät ctiàih ccm,ut uerticem Capilliperambulet, amputaturus iuperflua delidorS, ornamenta UirtUtum.Hic eft glorificatus inter fratres fuos,ficut ipfc dicittNarrabo men tuum fratnbus meis.Quac maior eft gloria, quam peccatoribus nationum cos tioncm diuinitaus infunderef Quern in uifione uidit lofeph, quum manipulu rarentfratrum manipuli,adorarent eum Sol amp;nbsp;Luna cum ftellis.Manipulus ille in ra carhis accipitur.Omnis enim caro feenum,Feenum hoc noftrUmfufeepit, ut luu ticum germinarct dC fruduhi relUrredionis afferret.Quæris teftimoniumt’Audi diccntem:Nifi granum tritici cadens in terram moriatur,iplum folum manet. 01 au mOrtUum fuerit,mul turn frudum affert.Deniq? ut feias quia de Dei filio dicitMoyi^ ait;Glorificatus inter fratres fuos primogenitus. Vtiq; no lofeph eratprimogenuusi ter filios Iacob,fed Ruben. Nam lofeph poft plurimos erat. Sed primogenitusdio^ qui uenturus eratutnattonurri populos congregaret.Vndepulchre aitferipturaua^ decus eius.Sicut enim taurus ducit armentum,ita Chriftus plebem Gentiû duxitad clefiam,inducit âd;paicua,ut poftet dicereftn loco pafeuæ ibi me collocauit:fuper aqu

Pp/nj.22 refedionis conftituitme.Huius fauri decore perpetuo captanoftræffa^litatisarine^ ta,iecutâ iunt praecedentem, ut uitam adipiieerentur æ terftam. Mugiüit hiC taurtis,

Autos i mors refugit.Leo rugit:SC quis nôn timetf Vere maxima taurus uidima, ut ab aduerU' njsaftumamus teftimonia.Quac maior enim uidima, quàm quæmunditotiuspeccat (uo cruore mundauitf Audi quia ipfum taurum dicit etiam fandus Propheta lâcobc teudaret domini paflioncm,quê ludæi poftea perfccuti ftint. In fürore, iiiquit, fuoiu^ Cenef.^ç ncruauerunt taurum.Et ut aperiret quia de ludæis dicebat, addidit: Diuidam eosin»' ' cob,2Cdifpergam in Iftael.Hic eft homo qui 1 udatus eft cum Iacob, dCfemur cius teU' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;git:quô tadu,patriarchæ neiarus obftupuinfignifîcans ex eius fuccelïiohe fecundSc^

nem fe efle uenturum, qui fubneruanduS effet à populo ludaeorum in iùi corporispaj fione.Quôd non intelligentes myfterium ftatuei-ût ne neruum manducarcntfili]’Ii»^

toann. $ cfjs abdicauerunt,nc uitam mereanturætcrnam;quia Icriptum €ft:NffinianducaueriM carncm filij hominis,amp;biberitis eiüs fanguinem,non habebitis in bobisiplis uitS. QjK autem manducat mcam carnem,amp; bibit meum ünguinem, h ab cbit uitam xtçxtâM' cipéâîiud.Qiiid eft neruus,nifi qüo corpusomneconftringiturfCorpusChriftiEcde' Aident z i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iiihculo ftringitur châritâtis.Qüïd aliud in Chrifto ludæi niü charitatis uin-*

culum omne folueruntfMcriro Petrus facerdos eligitur,qui (piritu charitatis diuin^W* Deuter.j j phn fe ligauit.Accipc adhuc quia iplum fignificauit Moyics.Adiecit: Comua uiiicop 3? nuijCörhua ipßus:in ipfis Gentes uentilabit.Sed noli titriere quia uentilatDöcit cniin: Percutiam,0(f fanabo.Bona cornua, quibus inclufit orbem terrärSL Böftacöriiua, qup büs leonem ilium noftrum aduerfarium’uentilaUit. Bona cornua, quibus fccit ut cor^ nua aduèrfarq timere nequeamus,quia ÖC Satanas habet cornua fua, fi cut tcftificaf Da--7 hiel dicenstVidebarn amp;nbsp;cornu illud quodfaciebat pugnam cum{anóis,amp;inualcfcc' batcisjdohecuenit antiquus dierü.HiceftantiqUus dierum. Quis autcmunicominis, nifi Unigenitus Dei filius,0C unicum Dei ucrbum,quod eratin prinapio apudpaucmf ‘ Qpod uerbum fuis cornibus Gentium populos mortificauitjfiCuiuificauû,utncrentia decern iUilia Effrem ufep ad terminos terrç,6C ufqi in milia Manaflèteo quod CTcdituruï clÏetineampopulus hat!onum,quï totum repleret orbem terrarum : crediturus elTct pöftea etiatn pópulus îudæorum,ex obhuione conuerïus ad gratiam.Oblitus cft cnim » « (alutem fuatti, qui tam fero conucrterctur ad Ghriftum. ideo Saul in milibus, Dautd ift decent

tium,dominuseorum quœbabentur in cœii^ el^SCMovfcs docuitfacriftciûritus tu uidinuoce tubx coineæ canes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ks tuba .Cuihoc nifi nobis

in nomine eius Pjalni.74 çWtalt;üxit)extoftitur.InGhïift^rgo ue nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proprieunufquifcçfigniftca-

tut quodanonlRcomroune cum «t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p„pricmani»fcutatîcft, ™ô

takcomofKKfluodnon *7°“ of«nsmcntcni eius deus, uontefpondit nomen, ^xols ^odeftnomenlmtmtDemqfCOa ^^5 ^^ç^„^.Egofum.qüifum-.qù«ni WMgoaamboceft,ttmeavïcUiW q^VV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coætcTnüpatii.uideant

bAumptóptiudèi,c\uamïempeï • «ccaAiquando nonfuîKe ,Hac erno cocnnio-quiaàeuïïvticgant,cuiuseftfcmpcï ’^^Çe^o\ebatfpeïneYc:ue\,ut AquftaautSym mSSSiM rfe^e SrteTfiW tantpuamfetpentes amp;nbsp;feotpiones-.t^uos etiam d«ÏSangeUoeW«^^^^^^^^ nxco^SSäSus4eiue,Pum,nuodeftnoi!nenpanis.Hpcuerepvoptietasdeg tpiapatoCtaifticft-.amp;ideomnominepanisuenUj^qùluennutpamaSaeemuoXunt tcmStideo aitAn nomine pawisucni, Si nonmefufccpiftis. Siabusuenerninnonnn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$

€uo,ïl\umfuïcipiens,ftgniftcans\uàxosin Anticbrifturncredituros^quiin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

àeenoXucïunt.ErnoqniinCbriftücrediV.noninarcufuo ,necvn^adio no pcra , innominedusfpemuiaorix\ocat.Etideoaiv.Noneniminarcumeofperabo,5i|\^^ _ diusmtus nonÇaXuabitme.^Sedft in areu fperandumcftjin der cette a^u petan r , uutmnoiurtrnnube,utadr\uuro gcnusbumanumtimetedenneret.rrto enim^cu ntotemv.QuoSCracu\aturfanrttas,t\urbuspercutratrnrmrcos2lt;aduetrarrosno to^ n deSiarvEibetaftrenrmnosexai’drgentrbusnos'.2!Ceoscpiiodetuntnos,eon U r r. n. dêOXaudabrmur tôtadieiSCinnominetuo côfttebrmur inrecura.^ Audi i^uomodo nos Xrbtréf.qnraiamttrs quxraeuXantur è coAo,tetrxnoftrx interiorapenetrâtur ,utmotus omnisterrenusintereatbequrefeatArcutrnpoft.etrorrbusmfAZ5ecoeXoia.euXatus^iùdrgt; lt;i'irmttrràtremuit,SC quieuit.Sic igitur XiXrer àmur, dum côXunduntur inimiex darixpOteftàtes^ueXiapiêtiaearnisiftiusretuXaeozXeftiXiUsimpeiaiis ,iniuis criminious enàsdeit^Si'dagitiôrùrnVuOrumpudore eonXunditur taduXter inXibidinisfuxnammis, SCueianiamorisincendiotauarUsitrimmodiex cupiditatis ardore: (^quiaXienaràprédo q^o pXurainnaXerit,eo maior a deXider aV) eXitioXus in temuXentra’.Xaeinor oXus inXeeXer c.

Ambt.to,^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tpiioC

yy4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ quot;nbsp;ÄHBfeom ’

qui amp;nbsp;hic confimdufttur grauftïîme:fêd multo amplius confundentur cum uicîcrim ro4»n.5 (ftosdominirelurgentes, ôdEuangclicumilludimpleri quod ait dominus :Mùlfl o ' DanifLi Z mientium in terræ monumentis relurgennifti in uitâ æternâ, ÔC hi in opprobfiS Sc pc

petuam confiifionem.Cum cceperint ergo illi refufeitari in confufionem perpetiW, * tftus domini dicit:In deo laudabimur tota die : amp;nbsp;in nomine tuo confitebimurinlec“ • Opulcntus in diuitqslaudatur,luxuriofus in conuiuqs,fcortator in nocle,potcnsiii ƒ uita quae habet nocftes:iàncftus autemnoninhacuita,fedindeolaudabitur,quidonuP^ per omnia placere geftiuir,qui poteft dicere:Fortitudo amp;nbsp;laudatio mea dominus, dabitur tota die:quia honefte egit,amp; opera fiia non abfcondit SC crimina,fedregipf ' fecit æterno,in die ambulans,nonin tenebris Sé ocCulfis.Vnde Apoftolus:Sicutin ' honefte ambulemus, hoc cft,non in ganeis atq? gurguftqs,non in cubilibus amp;^imp«“ ' citrjs,in quibusftultusfeputatparietibus efte tetftum, utpolfitdei fcientiampræ^crirc, cum inuelataapuddeumuniuerforumflagitiafint, occultadiuinæ cognitionipc^^’ tahominum efte non poffinLErgo fanêtus laudabitur in futurû, quia non quæuUjtp''’ fentium }audem,fed gratiam futurorum.Vide tarnen diftantiam. Hic dum cft,indoini'

piet. Aquila tarnen pofuitjn domino gloriabimur tota.Symmachus ait, Deo hymn«® diccmusper omnem diem.Concordat omnium fenfus, utnon definamuseireadeila«' desfiuehymnum dicendo,fiuediuinam per omnfa momenta gloriam GÓcinendo.lt;^ enim hymnö dicit,puro corde amp;nbsp;fpintalitcr dicif, ÔC omne genus paffionis exclude hu^ manæ,utnullomœrore,nulliusdoloris aeerbitafeimpcdiatür cfus officiumj^xaiper^ tur eius afFeclus, fed in hymno dei dicendö immobilis atq; irrcuocabilis perfeucrctni' cutipfeDauid,quiait:Benedicam dominum in omni temporc:femperlauseiusinorfi meo.SicutIob,qui amilïîsfîlrjs,inter emptis omnibus fuis,dircptis facultatibus,ait:DO' minus dedit,dominusabftulit:fit nomen domini benedióS. Nunc autêrepuliftiamp;con fudifti nos,amp; no progredieris deus in uirtutibus noftris. J Cum ipfe fandus Dauid alio loco dixeritjQuia nö repellet dominus plebê fuâ, quömodo hoc loco aiuRcpulifti nos præfertim cum hæc de plebe dicat,quae non mediocria infigniapropriaeuirtutisenumc rctfNeq; enim mediocre eftdicerc quod têpeftates uartae tentationCsfuperfcuenc--rintjSC obliti no fint dominu deum fuum,amp; inique non egerint in teftamento cius,0ic? tera quæfequûtur.VndeetiâApoftotusfanlt;ftusinterprctatur,2Cdicitquôdcoufcfnoii rcpulerit plebê fuâ dominus,ut pofucrit loquentê ciï,T ota die expandi manusmcasad plcbênö credentê,fiC contradicentê. Cuius fermonis aurftöritatefubnixus aitiDico tg* tur:Nüquid repulit deus hæreditatê fuât'Ab fit.Nâ SC ego Iftaclita fum,cx femine Abr^' ham,de tribu Beniamin : Nó repulit deus plebê fuâ,qua præfciuit. Sed poteft hocloco dici quoniâ ideo nó repulit plebê,quiarcliquiæ fccundü clecfiionem gratisfaluafact» (unt.Et uidctur in paucisnó repulifte quidê populü: tametfi non totûpopulû,fedexfO plurimosrepulifte.Vndeaddiditponendorefpófum dei, quodnofolûinpaucisferwa' ucritplebê,fcd etiam feptê milia uirorum fibi reliqucrit qui non curuauerût genua ante Baal. Verûfuerithocditftû ab ApoftolofecundûÉuangeliû: quoniâ döminusträficrat ad gentes,refponfi autê diuini tempus referatur ad zelû adhuc fidei feruentê,quandoe-tiam prophetarû gratia redundabat populo lud.TOT«. VndefiHeliætemporenegauit dominus à fe plebê repulfam, multo magis têpore Dauid,Uel filiorû Chore,quo àdhuc fides elctfti populi prænitebat.Tamen ut amp;nbsp;ipfum fantftû Dauid interrogemus, quomo do dominus plebê fuâ non repulerit,colligamus. Nam cû fit deus appropians,nô elon^ ginquâs,ficut habet feriptura Veteris teftamentimtiiq? qui appropiat,nô repellitEftc--nim mifericordiç diuinp,utnulli caufta fitmortis,amp;omnes putet efleredimêdos.Sedui de ne illc repellat qui fe elÔgat à domino,ficut dicit Dauid: Qiioniâ ecce qiii feelongât à te,peribunt:perdidifti omnes quifornicâturabs te.Quideft,abstefornicanturt'Qyia turpitudinis fuæ ludibrqs te relinquunt,6C à te rccedût,5Cà praeceptis tuis deuij funt.De niqp alibi habes feriptû Adulteros autê iudicat deus, difperdês eos à fe,hoc eft,alienâdo abs te perdidifti eos.Ergo qui fe à domino feparat, ipfe a domino feparat.Et qui nô co-gnofeit dominû,à domino nô cognofeitur : ôd qui ignorât, ignorat:fîcut ipfe dominus dixit:Difc€dite à me omnes operarq iniquitaos,ncfcio «os, Nó enim fdre dignaturin-iwftitiæ

jüfeiajnimiftros,8(f iniquttatis ault;Rores.Peccator ergo no rcpcllitnr/jm'a ipfe ferepcL °^’g'iurgeneredicit:Nuncautêrepuliftiamp;cofudiftinos.] Qiiomodo tarne repel

3t deus,qui fequtt iierficulus expomt:Quianö progredien's, luquit, deus in uirtutibus öo tns.]Deus quando no adiuuat, repellcreuidetur. Vnufqinïqî enim qui adiumenta on enticdiuinitatis fibi opitulatione confcrri,repulfiim fe putat atq; deiertö. Quid cft ’ntequod ait,Non progredieris deusÆt quid fibi uult quod deus interdû aut progredi *cgt;tur,aut egredi,aut exurgerc,aut defcendereCNo enim corporaliter deus mouet,aut f aliquo loco exit,aut ad altern tranfit,qui fupra omnia eft:aut uere exurgit,quafi in ali t’^intelligas

quando a ad que egredi dicatur,amp; ad quem exurgcre.Legimus enim in hoc ipfo Plal-b^'^/Sk^^’^^^^r^obdormisdomincc'Etconfiderandünequandonoftrisimprobabili _ , °^^°^*’3ireuideatur,utinEuangeliolegimus,cumadhucimperfelt;fii clPent

fif ° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chriftus dormiebat.Veruubimetunaufragij æ timorépercul

.^ÎJf’^'^’^timexcitaueruntdormicntê.Perfidis ergo dormitdominus Icfusjfidelibus ^'gnat.Denicf 0^ qui fidelis eft,intrat ad den, amp;nbsp;à négligente deus uidetuv cxii c,atq! di-euere.Certeimperfedos 8éadhuc infirmos attrahit ad fe dominus: ficutIcgilti dicen-siuuencuIas:Attrahenos:poft odorem unguentorü tuorum curramus. At uero Moy ^squuam fortiorerat, 6celedlus à domino, amp;nbsp;afcendere legitur ÖC intrare ad dominü te nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft quia afcendit Moyies in montem, circundedit lux mon-

’^ucfcenditmaieftas domini inmontem Sina,SC cooperuit eum nubes fex diebus uocauit dominus Moylen dieieptimo de media nube.Afpecfiusautemaieftatis do-ardens fiiper uertice montis coram filijs lirael. Et intrauit Moyfes

3 do nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sæut ergo hic Moyfes intrabat in nubêubi primu ad monté uocatus

deb 'j’’^^‘’^*’3poftcrioribus perfetfiior, c3ipfeintraretintabcrnaculûiùû,dcicen-tau ^f^“^“'”^°^timnanubiS,amp;:ftabatinoftio tabernaculi: 0^ ftans totus populusado-br nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad oftium tabernaculi fui:in nube auté dominus.Pofuit enim tene- 7

Mo f''°'^^^“’^^^^*nsautéquiadedominodicit,Etlocutusefl:,inquit,dominusad ter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autcextra caftratabernaculu Moyii'pofitu efle comemor3tur,ut occur

^^t(leo,nonuidetur elfe contrarium.Quienimdenquaerit,qüafiad deöintrat, öi. tota

K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ingreditur.Iulhis ergo intrat ad domina, ficut Moyfes intra-

?el■'V, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nube auté deus.Denicß, Eccedominus uenit in nubeleui.EtinEuan-

6 JO i3besfcriptum:Cum auté oras,intrain cubiculum tuum, Äli claufo oftio ora patté cub’” I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uidet in abfcondito,reddet tibi. Ergo intus quafi in

det d 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft.Äudi etia alibi quia intus eft deus, Ecce, inquit, dominus proce-

eo amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defcendet ÔC afcendet fuper excelfa terrae, 6C mouebuntur motes fub

pulumÏ ?^’9u^ftent.Scripturahoc dicit : 5Ciam tunefignificabat quod defereret po-cum d' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tranfiret ad gentes. Deniqs SCinPfalmo hocinuenirhus exprefiiim,

SIM *jf^^^*'^‘^^’'P^^^^’3fi3iäiponfusprocedensdethalamofuo,Exultauittanquam Ppl.i8 igitur generibus reperimus egrefliim dei, aut eins ingrefium:

IbScf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quia aduirü timentem ueniatEcce, inquit, fto ad ianuam,ö(f pul- Apoc4.j

illo flJ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aperueritianuam,intrabo ad eum,ôifcœnabo cum

non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jni’Hæcigitur diximus propterea quod ait propheta, Repulifti nos,amp;^

deu æ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in uirtutibus noftris. Simpliciter autem amp;nbsp;illud accipimus,quia

ran A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uirtutibus Iudæorû,quando lefiis Naue ducémilitiæ cœleftis ado

bat' ] j^(v°^*’'^^’^’^°^*‘^*’^5^fi’3cu^l^ob)fidionedeftruxiturbcm Hierico, quae habe-uicl^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim progreflus eft in uirtutibus feruorSiuorum deus,

ras m nbsp;nbsp;cft«Nam progreflus eft angelus ad Ezechig preces,amp; ftrauit innume

IntH ■ *°^^”i.Sedinterdum8Cquos uult incertamine coronari dominus,ue-mirr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tempus ut fide uincant, nee rebus fecundisamp;lprofperis deuotiore-

profperorum curfu, SC fecundorumufurpatione ceciderunt, uiti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;frequenterinuenimus ludæos poft uitftoriam lapfos, poftfer

g^-|j”\^°*’*‘^^os:quia precibus2lt; deplorationibusdeum adferèdirefecerunt. Vnde eft,8Chominis affe(ftu,huicfententiacnonre

gnat, quia dixit dominus : Deus deus meus relpice me, quateme dereliquifti t' Non Pplw.* t Ambr,to.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aa x quod

quod dcreli'tQus fit dominus,qui ait alihûQuoniam folus non fiim,quia parcrfflfcûeft: fed quia fccundû carnem hominis ôô affedum,qui in certamine graiii clt cóftitutus,de' relidus uidctur à domino. Deniq? nô ociofc ait fcriptura quia poft tentationêprinuni difceflît ab eo diabolus ufty ad tempus,hoc eft ufcp ad certamen. Vbi cnim magnûccp

tarnen facræpaffionis aduenit,iterû aduerfarius ad tentamenta fuccelfit. Homoautent quando uelut in ambiguo coftitutus eft,putat fc à dco fuo elle dcfertû. Scd queniadmo? dû hoc fecûdum carnis affetftû accipimus,quia Hbi homo uifus eft derelidlus cuius pro-ceflùm operatus eft Chriftus in corporefuo:ita etiâ diuinitate fciebarfenunquâderclin qui à patre,quia ipfe dixit. Ego in pâtre,ôd pater in me:ôd foin fe nô clîè ngnincauit.Sul) ftituit etiâ ucrficulû iftû, Auertifti nos retrorfum præ inimicis noftris.jNon bene qui te trorfum auertit:quia nemo mittens manu in aratrum, refpicicns rctro,habilis eftrcgno dei.Deniq; uxor Lot quia retro refpexit,ad uerticê montis,hoc eft, ad fuperiora peruc-nire non potuit:fed in làlê conuerfa eft,quæ ipecies cito foluitur,ncc poteftufum babe-re diuturnû.Sic funt qui tem poralia fequuntur,ôd nô fcquuntur æternæôd hicinfatuan-tur à ftultitia fua,ôdfuturorum gratiam habere non poftunt. Sunt tarnen qui retro pofiti obliuifeuntur fupcriorum,ôd ad priora fe extendunt, ut ad brauium ualeantperuenirc. EtPctrodicitur,VadcretromeSatana:utinmcliusprouocetur.Etin nuincris prior eft qui poft Chriftû cft.Ideo ergo præinimicis,quia illi nos affligunt, ôdilliinfeâantiirqe-trorlum nos cflcuoluifti,ut extendamusnos ad ftiperiora, utfemperantenosattenda-mus,pcrfequcntcs inimicos noftros,Sd eorû locû tranfire cupiêtes.Deniq; fie Theodo' tion habet quomodo feptuaginta uiri,hoc cft,quomodo ifte uerfus expofitus clL Aqm la habet, Auertifti nos rétro ab affligêre.Symmachus, Ordinafti nos nouillimos ab oui ni aduerfario.Conrraria nobis quæfunt,nifi uoluptaria iftius feculi,ôd plena deliciarum atq; laiciüiæjquæ funt incêtiua luxuriæ f Vxor Lot decepta eft,quia poft fc b abebar lu-xuriâSodomitanorum,ôdrcgionis eiusillecebras.Vnde decepta eftcquiapoftferefpc xif.Ettu ergo ne ad inimicos tuos refpicias.Pofuit te deus nouillîmn in feculo. VchQpi humilitate le ultimû facit nô côuertitur rctro,fedfcmperantérefpicit: Vtfeias autêqiU Bdruch.j, fîntinimici tui,audi dicêtê:Audi IftachQuid eft quod in terra es inimicorû,pollutuses in mortuisfOuis tarnen tam inimicus ôd hoftis tuus, quàm princeps iftiusmf(di,amp; eins focij,qui perfecuti funt uftq? ad crucê dominû Icfum,eius potentiâ nefciêtesdSi cnitneo gnouifienqnunquâ dominû maieftatis crucifixilfcnt. Ergo tu lî nouilfimus cs,noliim^ micos tuos fequi,fed fequcrc dominû Iefum,ôd crucê cius cum letitia,ôd infîftc ueftigh® eius.Qtii enim Chriftû fequitur,poft fe no refpicit,id eft, ad luxurias atq illecebraspex catorumrôd ideo poteft dicerc cum fanêfisiNonrecelTitrétro cor noftrurn.Vndeinteƒ ligitur quod is qui ante inimicos fuos cft,cordefitnouinïmus atq? poftrcinus,fudi ' los rcfpiciat,ôd carnal ibus potius quàm fpiritalibusaffecfu mentis intendat. Poteft ctia qui nouilfimus eft,corde prior cire,fi ea quæ in cœlo funt confidercr,ôdnon quæinter-ris.Audi qui nouilfimus in fcculo,intcr primos fit apudChriftûrPuto quia deus nos A-poftolosnouilfimosoftenditficut mortideftinatos,utfpc(ftaculfifimushuicmundo, ôd angrlis ôdhominibus.Nouilfimûfedixit, fiCidem tarnen quod primus elTctoftfn ƒ cum dicit:Noftra autê conuerfatio in cœlis eft.Sequitur, Et qui oderant nos,diripi^baC fibi.Dedifti nos tanquâ oues efcarû,ôd in nationes difperfifti nos. J Miraris forfitâquo cum in pofterioribus (ut diximus) fummâ habeant fidei conftantiâ quiloquunnu. uc dicant quod ab tjs qui odcranteos,diripiebant.Sednô teifta pcrterreant.Multieni ic diripiuntur,ôd tarnen mérita eorum à Chrifto non queuntfcparari.Rapiebantur ApO' ftoli,cædebanturuirgis,incarcéré trudebanturfeparabanturàfc,ôdtarnencum fto rnanebanrimmo hocipfo quodrapiebanturà pcrfidis,eorumméritacrcfccbant, gratia in cœleftibus augebatur.Non cnim ftatim qui ab hominibus diripitur, etiaume* tur.Vide Apoftolum Paulum gratulantcm in periculis luis, uidegloriantem quod per feneftram in fportadcmifiusfit. Videquemadmodumfan(ftusHiercmias,fantrusEZ chicl,fancftus Daniel in captiuitatcdcducfti,ôd ab Aflyrijs dircptûnullâ tarnencapnult;r^ tem propriæ fidei pcrtulcrunt,ncc in teftamentum domini deliquérc, qui feruaueruun captiuitate ctiam Icgis præccpta diuinæ, ncc deinterdieftis cibis putauerunt contra in^

ftriinfiguradiripientesagnummanduca iusc^uotidieuefcimur facramento. Venp , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jQc^tus eft; uei pafcua edentiu, ficut

Aguiladixiv.uelgregesinefcas,ficut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^5^netuendatandis,fed etiam con.'

b'jmmacbus dixitSedbonaeft epuiatio, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-.gftperueniri-.cum ipfe dominus dv.

wpifcendaAliterenimadregnum-vmeumfanguinem,nonbabcbitisui loann.« xtrivNifimanducaueritis mea carnem, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nofter fit cibus epulationis,ucl alimen

^amxtonam.Probatum eftig,ft^^coelo defcendi.Etutfcias quia ^'imedentium-.ficutipfeaiv.Egófumpan« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çx o fandus àif.Nosomnes

omniapropternosfadalunt, exquj^^ifumus’ones efcirû.Sicut enim dommt ». «nuspanisfumusNoncrgotimeamu q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bcclefiamultatolerauit.Multae.

Wïo ÔC fanguisipfwsnosr edemiVt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cæàerentur mr gis,

UamlanCkus ApoftolusPaulus,ólt;^ c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;toleranüainiuriarü,amp;i ufu pen

tumlapidarentur,cumin z^xcex es t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cclefiaincrementum eft confecuta,cum c^

culorum,domimfundatus eft popid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. naffiones nihil Apoftolorum dccem

tmadmmvnumfeftinarentuidcntesp^^^^^^ u«wtïDvis,fedetiampropterhanebreu lt;nbsp;• „^pt-Jnter gentes difperfiftmos.Similit« fteaditeriäquifequituruerftculus^^a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^^^^^^^^^P,. éviter gentesuentilaftv

TbeodoüondixitAquilaautemôCb^«'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’r ^ç^l^^e^„;étes,ficutSCpïoP^^

noÄVuntemfandiApoftohadgente^^J^^^^ txfaa^hdequibusfupradiximuSiUtilf^û^ P^ roridûinterram Slt;mortuuscft,utn^V loan.ix nimd^ramSsnofterlefusChriftusficutsrarmcecidiunt^^^^ wmWtäa^errctütaetiadifperfifunt Apoft;ohfa nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^c^inturahoc dicitdmf

ïent,quoadeorûfimilituàinêftudusgentmpu\lul^et.^^^.^P^çç^^^^.^^g^ç,^^^^^^ ^oann.rs tedominä,Quiaproptereauosmifi,utuoseans,oc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aidûeftad Abrahâ,

uefter maaeat.Yadus eft ergo dominusftcntfemeri, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fe cadere paftus

Etferaimtuo,quodeftChriftusSemencrgoomniurnChriftus.h cft5gt;Cfpargi,utconformccorporifuotransftguraretcorp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pmsimagm^^^?.^^^^'’

gofemenfalutareomnibushominibuspulXuXauft,oC cxi o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T,CTxumEccleftîc gen.

qaalifemina Apoftdlifandimiffifuntper diuerfa nbsp;nbsp;nbsp;di per^ 1 àifpcrfto^^^ di.

tescongrcgatxdiuerftsftudusrefuXgerenttotOorbeten;nu. ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dominus,bCdi

caM.ar,fteutetiäinpofterioribusidemE)auiddieft'. Ae 1 c^ .^ç^cerenqbf ipwftonesXftaeXcongre^s.PMfperftfunrenftnutnouosjiU ^^^^^^-^^^YYYferiorbusftt, ùuitiearanouâÆecXeftxhorreisinueberentur.Vfqeautedi p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;per epaädieft do.

hoc eft,noninrerra,iedin coAo Ad enia^Xegisbocprxcepra co nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cbgregabo te-.di.

raiausSifuerftdifperftotuaafummo eoaXoufepadfurnmue^ _^^\^HQuisiftetantusquv tirdominus.Qu'xeftdifperftoafummo eoaXoufepadvumwu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coapft.biiftate.

Xiepouienrdifteminarftbibomo interranatuseft'.abimo,^^ g£-3iudicpaisiXXefttr.atus raoa?xarcçperrurbanr,rediadfuperioraiftiusfandiprop ’\eftiareceptaeuXaperuc.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qàhaiaftaodiinrenisÇegetesfoaeûàauft,utXrudusearuau nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßy^iväaXns,ftbrperuiä'.

ràretEftaurë.îXeÇpoYduscpaiçpiaft gigaspexcunftbancura nbsp;nbsp;nbsp;î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bCex

5^8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DI vr AM B RO s II

Si ex illo cœpi't peruta lam cfTemortalibusata tatnen,utifti afcenderet: folus tamcniUc ipfe ante dcfcendcrer,ut poftca fandi eins mererentur afcendere.Audj ergo quomodo 18 diffeminatio fiien't de ccelifummo ad cceli fummû.A fummo,inqint,coelo egreffioews

Si occurfus eins ufcp ad fummû eius.Cui h omini hoc pofli t attribui tquot; Moyfes in uertK^ Sinæmonhs uixafcendit,amp;^ hoc quiauocatus à domino eft, ÔChortatus eftuocecœlc' fti.A fummo ccelo quis defcêderetnifi Chriftus qui Si cudefcendit in terras,manebç in cœlo.Nemo enim afceditin cœlû,nifi qui defcendit de ccelo,filius hominisqnicft*? cœlis. Vides ergo quia SC cû defcenderct Si afcêderet,ipfc erat SC manebatîn cŒlo 'Pæ I Htcr.zj emdixitjCœlûamp;terrâego côpleo,dicitdominus.Ipfeeft,quieftinccelo.Hpcdedirp£'^ fione fatis dilt;fta funtCçterùm quod ait, Ventilafti nos:ctfi uerbo diftat,fenfù congmit. Sicutcnim illiqui difperfi funt,probati:itaetiam quiuentilatifunt, adprobationêpet' ueniremcruerunt.Sicut enim triticû fi uentilatur,ÔCà paleis feparatur, mundûeft;fiau-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tcm uentilatum non fuerit,mundû efle non poterit, fed eft paleis cÓcretum atq^ peræp

xtumn'ta etiam homo nifi tentationibus fucrit uentilatus, fragilia quæq! ueluti paleas a iiitth.zô fenon poteftfeparare.Vndc etiam ad Petrum dilt;ftû eft,Simon,ccceSatanas expoftuh i^gt;2,z uitutucntilctuosficuttriticûicgo autêrogauipatrcm meû,utnon defîciatfides tua.Vi de quid dicit,6C intellige. Ventilatur Petrus, utChriftûnegare cogatur.lncidittentauo nes,quædam locutus eftquafiplena palearumifedlocutus eft uerbo, utfundatioreilet affeeftu. Deniq; fleuit, Si paleas fijas lauit. Si illis têtationibus meruit ut pro feChfift^ interuemïct.Quanto maius eftpatrociniû, quam perturbationisilliustentamentûÆt ideo plus quàm pafi'us eft acquifiuit. Acquifiuit enim ChriftS fi bi patrocinaiitc. Cogit autem Si aduerfarius faneftos domini ad fua damna tentare.Dum enim tentât,meliores reddit,ut qui tcntatur,poftit alios inftitucre,qui fibiipfe inualidus uidebatur. Denique f Petrus Ecclefiæ præponitur poftquam tentatus à diabolo eft.Ideoq; antefignificat tuc,zz minus quid fit illud quod poftea cum paftorê elegit dominicigregis. Nâ huic dixit:TU autem conuerfiis confirma fratres tuos.Côuerfiis eft ergo lanclus Apoftolus Petrus ad bonam frugê,amp; uentilatus eft ficut triticû, ut eftet ipfe cum famftis domini unuspanisgt; qui nobis eflet alimentû. Dum enim Petri aeftus legimuSjPetri prafceptacognofeimus, fit nobis uitæ æternæ Si falutis alimentû. Vendidifti,inquit,populû fuSfine precio.Jc-' mendi Si uendendi uidetur æqualis quidê cfl'e contratftusiSed tarnen fi ementis amp;'uen' dentis aftedlum confideres,unufquifq; fibi uiliorê uendit,ôf côplacitum emit.VttWj” præter id genus hominûloquamur quinegociationcm uendendis mancipîjs c^eu^' nonfacilequifquâuenditnificumquifibidifpliceat. Siquêufuifuoinhabileputet. itcrum,unufquiicp emere defiderat eû quem utilitati uel minifterio accommodûui O ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ucrit.Scd Si ipfiqui uendendis mancipijs fumptum exercêtfijfi,ôu fe(ftanturlucra,uti9

ita uiles habent eos quos uendût,ut eis uiliores fint quam pecuniaiamp;Tfgpe etiaipfi quos ncgociationi fuæ magis habiles exiftimauerint,malût renerc qua'm ucndere.Ifaergoty deus uiliorem ucndidit,potiorê emit, V endidit populû Iudæorû,non inclementiadci, ep. 5 O lcd fua culpa:quibus reefté dicitur:Ecce peccatis ucftris uenditi eftis, Si propteriniquP tatesueftrasdimifimatremucftrâ.Hocitaq;gencreuêditus populusludæorij,f”ipf“® t iPefr, I eft populus Chriftianus.Ille peccatis uenditus, hic emptus fanguine. Vnde Pettus ait. Non corruptibilibus argento uel auro empti eftis,fed preciofo fanguine. Qpiseltlan^ guisprcciofus,nifi agniillius immaculati, hoc eftdomininoftriIcfuChriftic”tne precio populusludæorum,prcciofus autêpopulus Chriftianus.Illeprcciurnnoha c, quia peccatûhabculfteinprecio eft,cui peccatû remiflum eft.Vnderecèlefccclc iæ i.Cor.7 nbsp;nbsp;nbsp;dicitur,Precio empti cftis.-nolitefieri ferui hominû.Si tibi dicit, Ne feruusfias lotut

num,amp; perdas propriam libcrtatêimulto magis dicitur tibi, Ne feruusfiaspcccatb *ƒ terum,Nc feruus fias ferpêtis,inimici,5C aduerfarqifed feruias foli domino,quiptoptu te redemit charitate,quia ipfe eft fuorû redemptio feruulorû. Nonuêdit ergo dominus nififeruum malummon ucnditutiq? bonum.Nam etfilofeph uenditus eft,nondixitta' menprophcta,A domino uenditus eftlofeph:fed,ln feruum uenditus eft lofcpM^’^’^' Ppl.ro4 fratres proprij uendidcrût,qucm dominus tarnen in figura propriæ paftionisre emua feruitute,renouauitad gratiam. Vendideruntitaq? eum fratres,amp;accepcruntpcoin^^' fed dominus eum nonfolum libertatireddidit,fed ettam dignitate cuinulauit.rigut3m

çoKftbomoaigenlt;oucUuiouclpofl^l^,^^^b^^ dibitcommutanonemam , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^onfttautemctiamdlacotnmutaliomim

„Ucriipauci ledemptiimmuiailmetuc-i™inab,jnui.PoKftquo^amp;tont«£-^^^^^^V^^„„,,^ommuiatioipfapeiuc. ruTO,ut Abraham, Ifaac, lac j •f^jp.jncomutationibussrauiumpeccatorujlecun-^Æh«Umillud,utnonfitvnuftttudotn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccatlmartftelU firntpræceden. i.Tim.s ,

^^•^!^merauntur-.quxaût\euioraftint,bonis operib.fxpere-cedunt,define ulVadubvtatto nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■^ç^i^tiniquttates,ÔC quorum tecl;apeccatafunt. nbsp;nbsp;rp.ji

leuanwr.beau emm quorum nbsp;nbsp;nbsp;q^bonorum op er um commutaüonereuocatur.Et

i '''’'“taqmtasçiopc^cbnn» \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pSlt;'p'gt;nicdcmptuslt;:ftdcpoVnW

„2ins;auodxQuèfcriplmatcdocmt,diccntcapo ' nbsp;nbsp;pvooeiibusiaboquincialiaiam non eft gratia, tbii.

demrvondelulipnecarauamrecognourt-ocraeoctec nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nn

attaivâwàtenûfo£«pivM«ftôcïgôinp«fonuVOVÿ''^^^^^^ çrobïiumu\cmrsnoftr\s,\\\ufionemÔlt;.àerrtumqsqurtuntrncrrc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apcmtnv non

^ftitorvpSiquemadmodumadurcmramlftaóftxpopubperurrurffe^ eftbd\èdifternerc,fifprrrta\rsurcm\arequrratur,babens quo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p,v.ic n^mVerrbi

admuçamp;.\gandummyft.ervû.Cbrrft.\,prxterümcummrpîo r ro a or nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;indicé^

mrbcc\efiaft.cs,dvdrcerrmusquraquomagrsquxrrturtaprcrrtra,eopw u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c r- ’

wrSrcemmfarpmmeft-r)rxr,£aprenüamrequ«am,ÔCrpÇa\orrgo£adka^ameA^^^^^ ma^^«av5ÛnvxoîanàoalûwàvncmqwmuaûttevusçNnàeàifeàcn^^^ ra\hrfautarrdrurn\t.usVprrantrsfarpturxm'jft^crra,5)Cerusexamrr^re erm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«q

t\\e4i4nepotait,qminrerperfcaoafapftntftto^nebar.Egoprf^^^^^ mtn\.opedeAosd\xerrm,cumurdeamuosrenrusexercrrat.osnav) WrbCmabiedbCrnletamenqurldebatfoXrdrores capere erbos adrumeruaquçceoar urraeouerbumdomrnrcurrerer.b\eerq.equoqbrrepreeavrorrebocp^urr.u \aadaùoerusrueurrdaberet.deo,b\onerrrmulurparrtrs,Veàpreeantrsa ertroe .

nepervrmsre’rum.'Xeurdeamuï^corrVrderemus qururernrrrrbubustuerrne u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXaYtvutuererareecrdeamus ,Vbib.qr\mr.rrbur\udx brrrtrmrb'Arcbarrtur. exa ro

\ ÀdemuîourVarberr approprrrcm^barrt, Ammonrtx quoque rn exrerto bqdnn eraat ur bvrrbus T'jtr 5)C brdonrs CsaXrXxx copuXabanlur ,Xroc crX. ^vrbuv I-'a.

^6o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVIAMBROSII

t.fi.9 ÔC tribui Neptalini,qux erant in Galilxa:{tcut Efatas dixit: Terra Zabulon, ptalim, uia maris trans lordanem. Vnde poteft quis colligere quæ proprietasuniu iufqi fingularum fuerittribuum,ut certis quibuf«^ finitimis iungerent,quo tiam Gentibusinfundereturcognitio cœleftiSfacramentorû.quoduti£jpotcibnK ' gi de illamuliere Chananaca quæ exiuit deHnibus fuis ut domino lefu occurrc^^^^ euntijamp;S pofthabitis fimulachris fuis adoraret uerum falutis autorem, cui tcftitno^^ dedit dominus nofter leius Chriftus quod magna effet fides eius. Refplêdebat iam gratia Eilangclq,ÔC præfentiæ lumen auguftæ:fed tarnen quia fpontéexiuit,' fericordiam poftulauit,ô^ dominum pia uoce confeffa eftjôC quafi faftidio habita? lUorc pctitionis propriæ perfeuerauiunon mediocrem prærogatiuam acccpitiuiu di mulier,quæ prima exiuit de gentiû nationibus,amp; perfeueranti obfecratione tantu dorrtini tcftimoniûmeruitreportare. In quo quidêloco uelut dubitafle quofdâeognO' üi quid fit quod ait:Non fum miffus nifi ad oues quæ perierunt domus Ifraehquaimo litat^m generis elcdli ad faluandas animas dominus quæfilfeuideatur,quiuenitutont' nesredimerentur.Sed oftendere dignatus eftpropofitum,quôdeosquos primo c eg rat, nequaquârefutare cupiebat, amp;nbsp;fæpe deuios ÔC criantes paterno quodamreuoca quærebat affedlu.Sed ubi ipfi autorcm proprium reliqucrunt, feiens fe deum montiu effè,non ualliumjSC regn um cœlorS non à faftidientibus,fed à cogentibus diripi,pau tim côuerfus ad gentes eft,ut Ô6 nationû plus probaretur affedus, ÔC illorûmerito per nacia condemnaretur. Quid deinde fibi uult quod ait : Non licet accipere panem h lO' rum,amp; mittere catulisf V tiq? filios dixit Ilracliras,hoc eft,populum ludæorum: catu o autem populû nationum. Quid ergo f Diuitum aut nobiliorum cft acciperelaeranic ta cœleftia’.et non eorum qui magis ad cognitionem myfterij cœleftis pio mentis e re contendantÆt fi Ifraelita fuerit aliquis remiffus 6C negligens uel contumax,quneij ciat poft fe fermones dei : Chananæus autem quiimpigre' uelit adquircndis mentcm tendere facramentisiille potius qui diflimulat,quàm iftc qui defert ftudium, præ ƒ dus eft e* Non utiqp. Et idco diligenter oportet intendi quid exprcflerit,qui Q““® J . fet : Non licet accipere panem nliorü,5C mittere catulis : refpondenteChananæa,li^ amp;nbsp;catuli canum edût de micis quæ cadunt de menfa dominorum fuorum : ftudium c humilitatem'què laudauit, quæ non fibi profundum iàpientiæ à primordio um ica j quamuis de finibus Tyri amp;Sidonis iam effet egreffà: fed micas quafdam uerbi la u quæ demenfa dominorum fuorum caderenqcrederet colligendas. Quienim * ter ÔC fubtiliter fcripturæ uerba rimatur, is ad altitudinem myfteriorum P fueuit.Vnde5chuicdicitur : Magna eft fides tua:fiat tibi ficut uis,hoc eftjUtapcr*^ bi oftiüm uerbi,refulgeat uitæ ætemç falubre myfterium.Ergo qui uicinus elt/x , Chriftum uiderèdefideret,06in orationc clamer, ficutifta Chananæa exiuitde fuiSjôC Chriftum uidit,amp; iugiUoce clamauit,ut eius mifericordiam tibus itacp Chananæis ludæus in opprobrio fit, quia ipfenon credidit: amp;inudiiim lcat,Slt; deridcri fe ab rf s qui in circuitu funqingemifcaLEt uidetur prophetia hgce nationibus crediturisimaximecum fequentia iftud oftendant,quiaait:Pofuiftiuo® militudinem Gentibus,cÔmOtionem capitis in populis.] Quialudçorum deh^ in Gentibus: Sô quæ illis in figura gefta funt, ad cognitionem noftram profecme p ftolo authore cognouimus. Et ucre'in opprobrium pofiti funt Gentibus, qu« opprobrium crucis dominicæ omnibus diuitijs fecularibus prætulerunt. Quiau cem illam putauit opprobrium,quafi opprobrium refugiqis uerein diuturnom opprobrio.Tamen quia non fecundum carnem Ifraclitæ uidentur, qui potuerun rciQuia inique non egimus in teftamento domini : necreceffit rctrô cor eorum no : uide neijs fe in circuitu pofitis illufioni ÔC derifui fuiffè corn memorent,de q • cit dominusiCircumdedcrunt meuituli multi. Circundederût enim eum P , quando fecundum confilium uoluntatis fuæfubqtpaffionem.VndeÔCalibi dantes circundederunt me,amp; in nomine domini ultus fum in eos. Ideo melius reeftam tenere,in qua facinorofi ambulare non poffuntCito cadunt, qui non m one ambulant.Vndeamp;illi quando uolueruntlefum dominum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ju^i

dominus appofuit,qui a tergo infidiantesrepellat inimicos. Prætenditigiturangelus dominiincircuiturimetium eiim,5lt;eos tueturarq; cuftodit.In circuituenim impij am- 11 hulantjficutfcriptum eft.V ide itaq; diftantiam.Jmpij in circuitu ambulant: an geh is aût prætendit in circuitu corum qui non ambulant in circuitu:ideo prærendir ut eruat in ftosabinfidijsperfcqucntium.Iufti ergo ipiritalcs Ifraeîitæuidcnteflc qui hæcloquun-tuneoquodtentationibus iecuÜ iubiacucrint,2C opprobrium fuerint uicinorûthoc eft, cqrumquiHierufalem patriam non incolebantJllufioni etiam fucrintfpiritalib.ncqui-tqs ôdpoteftatibuSjCÔtraquas iuftis lutfta efl'ecofucuit. Deniqp hiftoria te doceatquod abduâiludæiin Babylomam, ctfi propter peccatafuauidebanturefle iubicefti, tamert multomeliores Gentibus habebant.Peiores enim erant in circuitu corum,qui infultagt; banteis,cum ipfi peccatorum grauiiim effent mole curuati. Primus ergo intelledfus de captiuis patribus ufurpandus elfiquibus infultauerunt Affyrij,illudentc.s eis in Babylo, hiaiquibus etiamrex ille nequifllmus dominabaturNabuchodonoibr. Secundus intel bftus ad altiorarefcrendus, quod fæuiiïimus rex diabolus eft, ipfe eft Aflyrius Nabu-diodonofor,qui bonis infidiari folct,ut cos in pcccatfi trahat per carnis illecebram. Attende igiturhunc regem eo loco ubi dicit Apoftolus: Video lege carnis mcerepugnan Rom. -j tern legimentis meæ,Ô£l captiuum me ducentem in lege pcccati. Hoc eft,in ilia lege car nalis illecebrp.Aduerfarius eft,qui urget obnoxios,iuftos fatigat.Vndc pulcbre pofuic AquilaiSpretionem Ô6 pompam pofuifti nos ijs qui in circuitu noftro ftint.lta cm defpi cabilesæftimabantur,quitheatrû fadfi funt huicmundo,ôc angclis amp;nbsp;hominibus : quia i.Cor. 4 «hinteftamento non peccent dei, nec carnis illecebris refletftantur à domino, tarnen

pomp J. quadam circumferri uidêtur Ôl defpici:quandoquidcm pcccatores hu-’’iihtatiiuftorum infultarc cohfucucrint, ut opprobrium ducant crucem domini falua-tons,liumilitatcriiqj iuftorum.Deniq; quafi in quadam pOmpa theatri conftitutus Apo ftoJusdicitiPIaceomihiininiuiijs, in necelTitatibus, inperfequutionibus, in anguftqs. 2.Cör.lt;f miftis placetfibi, qui omnia quæmundi funt, detrimentum putatutChriftum lucrifa-ciatfolum,peruitam SCmortcm requirens : cuiuiuereChriftus cft,0C morilucrû: utin- Pinhp.i ûcniaturinChrifto.Adijciuntadhuciftilfraelitædicentes:Pofuiftinos inparabolam Gentibus,commotioncm capitis in populis.Quibus Gentibus pofiti,nifi credituris f Eaenim quæ accidcrunt Iudæis,in fimilitudincm figurae fatfta funr,ut fieret nobis ty pus figura excidiuin ludæorum, atqj ex ilia fi'militudine per parabolam folutioncm præ' fentibusrequiramus, quo exempla eorum caucrc polfimus. Deinde quia ludaicae res omnes quafi parabole funt,hoc eft,quafi figuræ,egentes folutione, Denique dominus Edæisinparabolaloquebatur,utimperitinonintelligerent,intelligerentfapienres:uc intclligebant Apoftoli : 8Cin quo mouebantinyinterrogabant dominum: ludæi autem necintelligebant,ncc itcrum difcerc non intclletfta cupiebant. Quid fit parabola,acci-pc.Abraham igitur duos filios habuit : unum de ancilla,amp;unum de libera.Non intelli' nbsp;nbsp;nbsp;4

gebathocJudæus nifi fecundum literam. Nefciebat quis de filfjs duobus acciperet hæ-reditatepatris,quia ad carnaliapropendcbant.Egcbat parabola folutione. Venit Gentium doc'for,ô6hides nationum:Ô£l intcllexit quod duæ iliac mulieres duo fint Teftamen ta;unum à monte Sina, quodinferuitutcgcncrauit populum ludæorû, quod eft Agar. Et ideo Sina,quod per intetpretationem menfuram eius fignificat. Menfura autê,legis eft:fuperabundans autcni gratia eft.Sina quoep merces dicitur,amp; conucnit populo lu-da:orS, quiiuftificari fe mercede operu qj fidci gratia maluerût. Ergo qua; fub lege erat Hierufalem,cufilijs fuis femiebat.Qiiæ autem furfum eft Hicrufalem,libera cft.Et idea Sarra, quae principalis dicitur, libertatem habcqquod princeps fiii fit qui iuftus atep in-

quiinChrifto credtdit. Illeludæorum qui non credidit, feruit. Ipfe eft fecundum car.-netn natus : quia fecundum carncm interpretatus eft fcripturam diuinam,amp; fecundum litcram, non fecundum fpiritum. Qui autem délibéra natus eft, perrcpiomiflionem: hoc eft, cuirepromiftio ex fide, ipfe eftEcclcfiæ filius, tenens granæ libertärem : propter quem Ecclefia dicit: Expelle ancillam,ÔL filium eius.non enim hæres erit filius an-fülæ cum filio meo Ifaac. Er Apoftolus ait : Itaque, fra tres, non fumus ancillæ filij, fed ibiJm liberx. H»c eft ergo folutio, quia quod ignorabat ludaeus, fides Gentium foluit, ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infufa

infufa à Paulo do(florc mentibus nationum. Ideo ergo illorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nobis In

’M ’ funtSed S)C dominus dixiuFadus fum illis in parabolam:aduci him mecxcre

fedebantinporta.InparabolamautemfaduSjquiadicitisinquit:Medicçcw , In parabolam fadus eft,quia fedentes in porta increpabat. In exitu enim no o exercitiefledebemus.Ideotjfcriptumeft:Videtenefiatfugaueftrahyemc to.Hoc eft,non in ocio,£cd in negocio,Ergo pigri fedebantTudæi,quia itareno rannqui uerac Hierufalcm atria nefciebant.Si enim fcircnt illam blierulalemƒ 4 fent.Ifti ergo fatigatiin portafedcbant.Neefolum dixit fcdebantjed etiam o t r minum in portisredarguentem. In porta enim erat, qui fubiturus erat fui corp fionemjper quam migraret e’ terris,rediret ad caelum .In porta erat cumdiceret late dum lucem habetis.Quid eft ergo : Fadus fum illis in parabolam, nili quia gis eft Cbriftus,amp;f mors eius foluit acnigmata prophetarum : eatp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fa-

incognita cum prophetarent,poftea manifeftata Hint dominicac palfionis eltc dus eft illis in parabolam,quiaquafiuilem fe pracbuit,ingerensfeillis, necre g rum feditiones, amp;nbsp;perducês eos ad tempus beneplaciti fibi, ut moreieturpto om hominibus,quo illius fanguine genus ho min ft mundaretur. Similiter inpara ptum eft:Non alligabis os boui trituranttSoIuit hanc parabolaApoftolus diccns. quid de bubus cura eft deofAn propter nos utiqt dicitfNam propter nos icnpta Quis efi qui arat,nifi qui in ipe arat,ut in iudicio domini metat t'Et ideo quali colac,ubi propter Ip em inarata fuerit terra noftra continentia corporalfno carna , Ipiritalia feminemus : quom'am de carnalibus corruptela colligitur, deIpinta i u afterna adquiritur .Typus igitur ôf figura nobis fint gefta maiorvî.Typus lex cnp cordibus noftris,ut nobis in ea quædam futurorû figura,non ueritas fi t.Lexergo q figura fit nobisiEuangelium quafi lumen SC fignaculum ueritatis.In parabola ergo minus oftendit feludæis,fednonintellexerunt parabolam,quiamedicönonrecep qui curaret animas laborantiû,ô^ omni ægritudine amp;nbsp;inçqualitateincomoditatis a^^ ueret.Fadus eftetiam in parabolam,quia camem Iulcepit,quam crucifixcrutlu xi, intelligentes parabolam fpiritalcm.Eoufiç enim non intellcxerunt,ut cum autoreu crucifigerent,0d fufpenlam in cruce cernerent carnem domini falutarem,moueren put.Nam fl intellexinenr,utiq; non infultaflent,fed ingemuiflent. Et tarnen iplacoiri tio capitis illis infimilitudine ceint,utno hocfignificaret quod illifcntiebanr,ledq myfteria declarabant.llli enim fecundum uulgi ufiim infultantes domino moue bat put fuum,ficut qui iuftis infultare defidcrant, u forte eos uiderint in hoc feculo rang gt;nbsp;mouent caput.Quæ comotio capitis geminûintelledûhabet.Reprehêfibilescnim 4enturlecundufcripturaeautoritatêquimouêtcaput,cûdicatÔCMatthaeusiOfitf^*^' Marc. I $ ibantjblafphemabant dominum lelum, mouentes capita fua. Et Marcus : Quipraet^^'' ibant.Tranfcuntes aSt quod reprehenfibiles æftiment,docct hic ipfepropheta, qui di-’M' nbsp;nbsp;dtde uineaSabaoth:Et uindemiant earn omnes tranfeuntes uiam.Denicjôfquifequi'

tur uerlus,hoc fignat : Deuaftauit earn aper de lylua, ôf fingularis ferus depaftus eltea. ihUtiS Etinpofterioribusait:Etnondixerûttranfeuntesuiam:Bencdidiodominifupf’'“°^' co quod qui tranfit,SCnon ftat in atrtjs domini,no dat benedidionê. Ita ergoluaxim® uebant caput fuper dominSlefum,ut prçterirent,qui firmum folidumq? fidei ueftigium habere no poterant.Mouebantaût caput fuum, quorum caput Chriftuseffede^erat, quern non debuitdimouereSCdeturbareperfîdialudæorum, Sed quia non pani lunt membra Ie elle Chrifti,ideo ca^ut eorfï non fuit Chriftus. Non erat etiam lex c^uteo-rum,quia expoliabant amp;nbsp;lege a populo nationum.Nonfiiit his caput uerbumacfquia amiferant prophetas,âC apoftolos non habebant.Hoc de reprehenfibili comotioneca pitis didû fit.Eft tarnen SC laudabilis capitis c5moüo:reprehenfibilisIudæis,laudaDiIis Ecdér, 2 populo nations.Quid eft enim caput,nifi in quo fenfus luntfOculi enim fapietisinca^ pite eius, quos moueri oportet oculos,id eft,mentis tuæ fenfus,ne aliquo torpore pi^e fcant.Moue ergo prudentiam tuam,mouc fapientiâ, moue cogitationcs tuas cœleftiu collatione fermons, ÔC propheticoru difputationeuerborum,itautnonpeccesintefta mento dei,fed fides firma fitSunt enim hæretici qui mouêt fenfus fuos,utperfidiam ta^ men,no fidê excitent.Sed xam exprelfius de iplà capitis cômotione qug in fimilitudiné

pc^kftpofita;dicendumeft,(XuiseftcaputpopulorumniriChriftu^^^ teuiï4utuiriChriftus.Sed8Clexcaputintell;gibilism,^i^ quàmfubuiroeftpopulusludæorumjquiakxvof*©' dicitür nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ rituiksisludav

v^quafimafculocopulataeft'.fedlegicorporali,non pin ai.i nbsp;nbsp;nbsp;s’iaûtmortuafue^

cOjCuiusuincuUsalligataeftjkg^^*’^^ nefciens facrarnenta coni^^rôius^c nriorele-tùkx,hoccftkgisinterpretatæ corporaUs,tunc p e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caputmuU«is huiusE-

gitimènubetfccundo uiro,qui ex mortuis refurrex . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ludaico tancfe €ratri de

uangeUum.Vnde quidam mYftkeintcrpretati,mor U nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f,,.ialcxannüciaueritEuan

funäiBuangeliomulierem eamnubere exlegeEuangeln facrametafunti «Uu.Ade„gt;kKuà,poftcafccun—

wngituï,cuifupeïioïapeccataïnoriunt,n^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuxfobuiro eftmulier,ufoenteuuo Ront,«

bis Apoftolus euidentet expofoit dicens'.Qi / 5 nbsp;nbsp;nbsp;Si aûtmortuus fuerit uir, folu-

�ftlegi;boc cft,unifoilegt,ut « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nubav.quiauiuo uno,mqmt,adulte^

Ueft àlege uiïind eft ut cui uebt nubat .dumnt Uuocabituïjftiunclafoeïitalteriuno.biaute

geum,itautnonfoadulteraûfuemcuïn ahorn ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ftf^c^-amcnwHicquoc^

2lt;Bcdefiampéïtincre,etiaïn alibi demoing nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cftislcgipcr corpus Cbiifti,

tiQuipmcïniifo dicensiltaqfiattes mei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mortfocatus eslegi, nift ut tibilc-

tiniiisalterius,qui exmoTtuisi-efotïexit.viii nbsp;nbsp;nbsp;^^^.^^^^^^ç^l^^yi^.gç^ç^çs accede

gbumbïamoviatuï cumaccedisadlaciartic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-^pc^^ijv^entis. AlioquinaduV

leadbuatigeliûfoftfolutusintcrpretationi nbsp;nbsp;nbsp;V nbsp;nbsp;ft anima tua exuta omnibus imp egt;

ûwt\tisAeuiecognitioni8,rineYUgyccclt; nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lege font: pYoptCY quos Apollo

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cbïiftus,ita2lt;SYnagogjecaputlex-.bocc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^.„[CublcgcfontlucYifaccYet. bt

lusîccitleeffefoblege,cumfoblegenonc c , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;titeosquieYantfinelege,acquiYe

itetûàolt;EloY gentiûlaôus ett quali eiletipie nbsp;nbsp;Q^çvVetjSiinlege Cluilli maneiet .Lex

YctCbïiko.^ulcbYèaûtaitquodlinelGgc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caput uetetisfYnagogae, Quam

aûtÎYYiagogxcaputnonàpYincipio,qma^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quiauetbo dominllundatacft .BD

MoYleslundauit amp;C condiàit.D enicç audi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ncpoiê .Maluit cnim 11«’^ •

de itiquit,MoYfcs gtandista^us^alotesqs diuitias ellimault, amp;C pYçtulittbe ^ftifoscoTnpaii,^tempoY_abbusàeledta , îauYisKegYpngt;pYopeYiuCbYifti^^^ ellYefoRaionisgYWia.SedubipYopUYp

IdUYidutnNndeeaXciamentumluûtolueYelubebamY ,utelVetarxx nbsp;nbsp;p, a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

LtàuwvvumVuuVYv.Ol nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;kuv,mix.v..—----

oji?t?£ÄÄt-äutxttTi\.vUT-xlt;^ÄonvvAVx^0,^^eccxumuKWtctnin^™^ta.S^V\ocex\vm^ çÂttmtevvis ç^uv

Pfil. 21 fernen dcFuni5ri populi refufckartt tnerito fratn's, quia diçlû eft : Narrabo ^^»1-9. frattibus mciszSC quörn patres,ÔC ex qiribusChriftus fecundû carnem. Vel gelium defurtfftae legis répârationem operarcrur in pofteris, ut fernen quodlexflO’' liqueratjEuangelq ténórrefüicitareLNÓnlirumergo fi caputfuûprauainterpi^^^^ ne mouerurttjut ipfi à fe dcnJrbàfèntfapientiam,iuae falutis audiorem, autccrteflio do caput fuü cauifa fieret cómó tiónis capitis non paucis,fed populis.Côinotio nbsp;nbsp;nbsp;'

do po terit manifeftari, quemadmodum 1 ex m o ta fit,dicente icriptura '. Super Moyfi federunt Scribæ ÔC Pharifæi.Omnia ergo quæ dicünt uobis,feruate' cundum opera eorum nolitefacere.Quæ enimdicunr,nonfaciunt.Ailigâtautewun ragrauia,àimponunt fuperhumeros hominum, ipfi autem digito fiio noluntea w ' uerc.Omnia autem faciunt,ut uideantur ab hominibus.Quid eftjSederuntScribarjiii* quia litera fcribitur.^undc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Græcc dicunt Scribæ, îiteræ fcqUentes intetp

tatiônem,non fpiritusintellcdlûf'litera autem occidit.Litcrâ ergo occidcntemleque tes,de ipfa appellatione refonantes Scn'bç amp;nbsp;Pharifæi funtjioc eft,qui àueritatisurtu^ tediuifi lunuPhares enim diuifio dicitur.Diuidunt autem Phariiæi hocgenere,utuer' ba legis refonenr,ô(^ in ipfamcditent,ipiritalis autem myfteria legis amp;nbsp;facranientano uideant.Nam fi lex fpiritalis eft,Uficj præcepta legis funt fpiritalia,ôô opera eins fpirita-lia iunuDocentes ergo quç Moyfes lcripfit,oncra grauia ligât corporalibus legis. G» uia funt enim que contraria iügo Chrifti funt;Sdper dodlrinäiùâdeuiä grauiaoneiaim ponunt auribus audientium, quæ ipfi ne tantum quidem uoluntmouereut a corpora^ libus legis ad fpiritalia feripturæ uerba comoueant.Sic enimintelligcndum, to fuonoluntmouereilla, lioceft,necexiguopundlo at(^momcntotrarisferuntfea infelligentiam fpirital em.Hinc eft fiC illud quod feriptum eft:Quödfi indigito dcieg® etjciodæmonia.C^idfitdigitus,interpretat ipfafcripturä quædicitinaliolibroBiaitquot; geltjiQuod fi in fpirituDei ego erjeio dæmonia.Digitus ergo dei,ipiritiis deleft. Deus enim fpiritus eft,df nihil habet in fua fubftantia corporale,fed totus eft fpiritus. In fpifl' tu dei eijeit dæmonium,qui in digito dei eijcit.Vnde Qc fandlus Dauid aiuQuoniatnw debo coelos tuos,opera digitorum tuorum.Hoc eft,fpiritus rui opera funt cœliaieuf feriptum eft:Verbo domini cceli firmatiiunt, amp;nbsp;fpiritu oris eiusomnisuirtus corS. V£ ergo Concludamus difputationem,Scribæ Pharifgi nihil ad intcridremhoniincmr^ ferunt, qui ut ipfe ad imaginem dei SC fimilitudincm fadlus eft;ita in ijsqUæ cogitât, S quae meditatur,debet magis quæ fpiritalia funt quam quæ cariialia cogitare.Totuiner' go ad ilium exteriörcm,ad ilium tenenumhominem referre cótenduntiamp;^idco omn« eorum taliafunt,ut uideantur ab höminibus,nonutplaceant patri qui in abfeond't'’^'’ dct.Timent enim ftia opera reuelare.Hæc eft ergo cómotio capitis quæ fada eftà’P®' pulis:uel,ficut Aquila amp;nbsp;Symmachüs dlxernt, in Gentibus. Omnes enim GentesmO' ucrunt caput fuum ut legem fpiritaliter interpretarenfur. Nemo feeSdum literamleg'S fe putet efle faluandumrquia litera legis maledidum habet, fpiritus benedidionew^f fert.Nemó ex opcribuslegis iuftificaripoteftzquia fub maledido fùnt omnes,quifùb“ tera funtFugiant ergo omnes maledidum legis, ÖC confiigiant ad benedidionis gra^ tiam:utbcncdidionem habcant in coeleftibus irt Chrifto lefu, qui mortuus eftprd no^ bis ut fides trâfiret ad Gentes:quietfi' uir fuit antéSynagogæ,nccipfam deferuit,ô^nô* redemit.lllam enim non deferuit,ut reliquiæ faluç fierent:nos redemit, eligertdópópugt; los nationum.fdæcergoelcdio Gentium, falusiudæis. Reliquiæ enim non per opéra fua,fed per eledionem gratiæ faluæ fadæ furtt.Grätiä eft ergo Chrifti,quæ amp;nbsp;nos redé' mit,amp;^ rcliquias uiuificauit.Cómotiö autem capitis fada eftinGentibus:fêdexhac co^ motionc non mcdiocris mutationis gratiam ludæi pertulerunt,quorumreliquiælâlu3c fadæ funr.Scquitur:To ta die uerecundia mea contra me eft,amp;: côiufio uultusmeiope^ ruit me. j Quid eft quod interdum ex perfona unius^interdura experfonaplurimorufli

çTalmusWc dicitutf Nam à piincipio à pluribus coépif.ut cft ; D eus am ibus noftris au-diuimuSjóCcxtcraquacfequuntur.Deindeait; Tu^sipferexmeus,QCdeusmexis,Itc-lunijlnteinimicos noftros ucntilabimus,Et pofteaiNon cnimin

Indeohudabimur tota dieÄgt;Tota die uerecundiamea cotrame eft.tÿid hbi uult üta muwtiof quxfrequenter inpfalmisrepctitur, ficùt amp;nbsp;in centefimooCiauo plalmo an: Dcushudemmeamne tacuerisiquia os peccatoris amp;nbsp;os dolofi fupcr rne Hocdcuno:fequitur depluribus:LoquutifuntaduerfummeImguadololaA prodilcaioncmca.Deindedeuno:Côftituef;yereumpeccatorem.^uoduidet ccnteftmooftauo pfalmo aliud ad populumludacorumtcfern, a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hic ouoque

lem.Quando pluraliter didajad populum'.quando ûnguWiter,a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• dlt;^inum

Vo{fumusdicere,quandopluraliterdiôâ,adfandoKCHa^ o ?”?bn’t{nnTODbetalocu-AoftruinlcfumChriftumreferri:quiaaeftimaripotcft8lt;propluribtmnpTopn«amcu m,amp;ipfeçrofe,ÔCideodixerit:Verecundiameacontrarnee^^^^^^ n^oirùaLkquandouerectmdiamuultqmsmcutere^icuiutnfledat^^^ L,eft:DÂena«nuncdec«ce.Kcredtouse.Çonfid,^ PukWèautemait,Totadie:qmamcarnauodomtn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Abrahamdiemmeû îodn.ix

do.Die,tacftacavnanomsdtAmbul«ed«m^^^^^ uiditEïgohxcuerecundiahabctmfccontulio A.Chriftiirificrux,quodnuduspe qWoamp;ufiomeacontrameeft.CLuçautemcon€^^^^^^^^^^ çeadiiincaÆtbenetotadic-.qmaexquo amxus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..pfnerum.Hic dies ex tribus pri

btxbaæ funuSC poft horam nonamluxrefulftt uCq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q^„u\aritcr loqui. Ch drus e- «

«''xsPoteft tarnen ÔC chorus fanôorum pimahter nbsp;nbsp;nbsp;, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft-.ftcut illud eft-.Popu- ‘Ep-

ATOquiliftngularem pcrfonamhabet,€edirumer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confufto quç

eft confufto ad-twatpeccatorem.bftcautem peccatumnontcv • nbsp;nbsp;?! nbsp;nbsp;confufto crucis domini no-

ftïfte(uChhfti,per quâpeccatamundant.Ute^^__ . ^^ç^ç.^^^Q^^.yj,xfttutuerbc-fttnomineftibeas,2lt; admodum glortofa,ftuer . -i „jg utinuincula ducatur.Hçc îttutChhfttanus,ut dignitatem amittat,ut carea P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• æ con€efftonis.Eft autem SC

uiiqjcoafaftoetftpriuilegiumnonhabet,habe S nbsp;nbsp;coramhominibus,confundam bC

CWifti confufto,ftcut ipte ainQuimc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ „g confufto .Plerifcç tamêhuiufmo

ego cumcotatn patte meo qui in coelis eft. bo nbsp;nbsp;.1 Hcunda crcàenübus. Siue ergo

diconfuftoChïiftiamaraeft,hoccftnoncredcn „1 j ^g^Y^ebatur eftc cÓfuPto,qut ■udh,confuftoncmChriftiinte\ligccrucemetus,q y,- „ggtrabaturfalutemtftue infuhahantci quafterubefccrct ineo opcrern quo p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ob\oquentis,afa-

ctiatnhanc eonfuftonê,qux ingeriuidcbatux auocc e p ç\gaûpopuldfuû,ôC congt; cicinitnicióCpetfcqucntis.Erubefcebat enimftciap nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mjg

fundebat eos apud patr e, quorum finis aducnerat. v nbsp;nbsp;, pater Æccereftnquetur V'U- r î

nunquatnpoteftftftusfcparari.Etidco audiebatatcen ^r^ç^Q^çÇ^j^Hoxiantur Jicutftft uobisdotnusuefttadeferta.Suntautemquietiammc ç. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quibus contraria^RomÀ

de quibus dicit KpoftoXus ,quia gloria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y Quam nos quoq minime

Ä^otiaCbtifti,quicrucemfufcepit,nec cofuftoner ^^gcccatû fuptanosadàucat, titnetedebetnus ,rteeformidineaut faftidio dcclmarc, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;multos gentiles

qtapoteftadàuceregratiâuitae.lBfternmamp;Ccornu ton nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gjCuerbo xefponderenon

incidasuelpbilofopbos,2lt;illitibiobqciantcruceïïY „^-^ç^ç^^pç^^^vigceexptobtan-^fcKis,necfîlutatia^uifcpiamauàiatuerl5aïeteten^,e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ptowèfiié

tisXobloo^entis,àfacieinimicibCpcrfcquentis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q^Qg^^y^(\xensuetbainfultan

lnft?çientiatneiusè.ft.ofieutltomomutusbCfacens, p » ^^Q^ç^Çpgxvdetenondebeâs. ùutnbCobloqientium'.nonqaotefpondetenequeas, ^^^y-p^g^ctdumeft^quando Ctnnitnimteitempus.T empustacendi,bCtempus oq^^ ^gxninuslinguam etuditto-patatumnoninuenisauditotemiloquendumeft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gy^^^Quomodoautëteaudiats

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nisind.ulgequtfetmotuusopereturinaffe€libusau te , ,Pnttcmotnodo

t^tideo,vibiob\oqiitut,edquddf^tjbtemtuumnotn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ijg^

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î\aKCût,to.Ai' '

tibi acquicfcat,qui pcrfecutor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueKt tc flbi Hindi carcc* Aut,ut Aquila dixi’tudSyw

machus, ut ukifcatur ÖC puniat in te qgt; Chrifti hacreditas ad Gentes uideaturefle fufafLonge'itaqiifta confufio à confufione ÖC opprobrio peccatoris. IftiuscnimcoH' feien tia illuminatur^qui oblitus non eft dei fuiiillorum confunditur,quorum caligat atep perturbat recordatio dcli(florum.Et idco bene fibi cortferj dicuncHaccott niauenerunt fuper nos,6C obliti non iumus te, amp;nbsp;inique' non cginius in tcftamêto tua, non receiïît retro cornoftrum:amp;declinaftifemitasnoftrasdeuiatua.]Vidcturuer-

ficulus ulrimus non concordare fiipcrioribus. Nam quomodo declinaruntfj qumus w uinitatis nulla obrepfit obliuio,nec alicuius iniquitatis côfcientia,necullâ dcfidiat'bea i.Prt.4 n confideres quia iuftus uix faluus ftt,intelligis profeclo amp;ipfius nonnunquamritubare ueftigia 8C autorem declinationis eorum deum uidtri: quia ipfe quoque patituriu-ftos fepe tentari j quo magis probentuf tentationibus eruditie Quiseft autem tamior-tis, ut nequa^ in tentationc moueatur,nifi dominus adiutor ei adfiftatfDenitß contur-* batus eft amp;nbsp;ipfe propheta Dauid, quia dixit in füa abundantia, Non moueboriftæter-num.Aut quis eft illc quem locus afflilt;ftationis,5lt; terrae cörruptclanonmoücat, quuui diuina fententianeminem exceperit qui fit ab exercifiö amp;nbsp;â fatigatiöneterrz huiusiiu ^^•5 munis,cui di^um eft : Maledicfta tetra in omnibus öperibus tuis : Spinas,inquit,a tn-

bulos germinabinDenifp ipfc Paulus dominicae uas eledionis, à maledidioneueteru -j fcntcntiæabfolutusdominilefupaftione,tarnencaptiuumfedueiinlegempcccatiue-hementiflime deplorauit, nec quenquam nifi CliriftUm à quo liberaretur inucnit,cûffl eû lex fui corporis SC umbra mortis Urgeret. Diximus fenfum : fed exprelTius qui locus , nbsp;nbsp;nbsp;» lit afflilt;ftationis,confiderare nos conuenin Vtrum hiemundus, qui in tfläligno poquot;W’

lAoan. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerô caro noftra,in qua anima noftra humiliatür,dum in iftius carnis defcëditio-

cietatem:an aduerfa quibus exercemur in hoc corpore conftituti,in quo ingcmdcimus grauati,quod nolumus fpoliari, fed fuperueftiri. Grauis ein labor eft dum expeoamus ut abforbeat mortale hoc à uita,quo nos expoliare debemus. Minore enimlaborccx-poliatur,quam abforbet. Et uide ne ea diuerfitas fit expoliantis fe amp;nbsp;expedantisuta i-forbeatur à uita.Bxpoliat gratia,abforbetpœnitcntia.Expoliatfublimitasmêtis,abloP bet diligentia. Quomodo aute dubites q? afflitftationis hic locus fit, quando mortis,in quo operit nos etiam umbra mortisÆt ideo ad lucernam iliam femperde e-mus intcndere,quaceftuerbum dei,ut feiamus quemadmOdü noftrianimi femrias m-‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gamus, 6C ueftigia mentis internæ, ut lux anim orû foluat tenebras corporales, ru

aût Aquileinterpretatioquemadmodûintelligeredebeamusloc'umafflit^ationw, preirit,dicendo:Quoniâ humiliafti nos in loco Sirenum, ut non caro in uitio fîtin* tura,fed ea quæ carné corruptibilem efle fecerunt.Deniqs Sirenas, quarum fccundo tertio mentionem fecit feriptura diuina, quafdam fuifie puellas Gentilis tradit hiftoria, quæ uocis luauitate, canendi illecebris, audiendiq; ftudio illetftos nauigantes adhttus admouerenauigia prouocabant:eosq;(cum gratiam uocis fequerent)fcopulofo^ CO naufragiû facere folitos uetuftas pofteris tradidit.Earû aût interpretatio luptas uocis,SC quædam adulatio. Ita ergo lêculi uoluptas nos quadam camaliadu One delecftat,ut decipiat. V t ergo illic non littus in uitio erat,fed canora dulcedo,qdÇ ciebat afperitatê littoris nô caueriu'ta non caro in uitio, fed ea quibus caro ifta fo ici ôSflutftuat.Deniq; mare,fi tempeftas défit,quictû eft : fi procella fæuit, periculoli^-feptuaginta uirorS uidefcum his fententia conuenire,cû dicunt quiafcriptudt:*^ ' niâ humiliaftinos. Cuiusinterpretationisteftimoniadefcripturisnobisarceiien a Doit.21 uinis,AitcnimDeutcronomium:Siexicris,inquit, inpugnamaduerfusinimicost^s, fie tradiderit tibi eos dns deus tuus in manus tuas,^ deprædatus fueris fpolia derisin cadeprædationcmulicrêbonafpccic,5ecohabitaucriscSea.6einfra:bino ' ris cam poftea,dimittcs cam libéra,quia humiliafti cam.Vides ergo quoniânonna fui cam,fed is qui ei integritaté pudoris eripuit,humiliafle perhibef. Humuitas cjg® ' peris eft,per quod caro ifta,peccati corpus eftctfta cft,ôe locus affliôlationis.Iterua 1 • lt;ty«7B a» defponiâtafuerit uirgo uiro,ôeinueniens cam homo in ciuitatc,dormieriKUea, e cêtur ambo ad porta ciuuatis fuæ,amp; lapidabunt,ôe morict iuucncula,quiano exe a uitijnciuitate,necinuocauithominéquifubucnftct:fieuir,inquit,quihumiliaiçtm^^

Temproximifui.Ethiceadem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ViquæïTs^a^^^

wr.Tcrtiumquocphabcsdchacïeteftimonium,amp;p , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g^uimfacièsei,dormie Deut.xi ,

broaudùSiquisinuencïituirginemquxnonfuentd p „__;/,,„pncuiæ quinquasin-iitcumca,ôi inuentusEicritjdabit qui dormieiit cum nbsp;nbsp;P nbsp;nbsp;dimitteie earn per omne

U dmnoSjôC erituxor eius, quiahumiliauit eam : P „ nbsp;* in teUicas quia no con-

tWopaquodhumüiaJitcamJpfetoor^^^^^^^^^ diuocarnisuideaturnoshumdiarc,ledculpa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tateauocfi quapatuit errori.Kicet

tishumiUctuïôCcaro,locoipfo,inecebrisipfis, g Uabebat tarnen fui non mediocre enimnonamediocriaduerfario ferpcnte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dei Adam, inparadifo uige-

gtaüam,antequampeccatum irrcperet: m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nunauid cumbumftiatum ante le-

deobtideobumiliamusanimamnonram qu , æpQ^derant,utmens deuotadeo bftchoccorpusgrauatanimâjterrenacuba 1 a lRQuenterinclineturadfeculum,neclelu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de nobis,quid de carne

damininoftrifefuChrifti dicemusC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem crucis.DiUgentcr attende,^ con

meüpfumhumiliauitufqadmortem,rrror r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corporis noftti,8lt;tu3e obfequta

l«uvtutis,infimrlitudinembomtnumfalt;ffu ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r VpçccatoAdeoôCfpeciemuentus ti

dvatm\\Qnvtnutnpeccatorum.Omnis enrm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coanofcet curri ç’ Homo fecundum

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;atWo,utfcriptum eft de eoÆtbomo et , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.Vtbomo ,tnqutt ,bumtbauitlc-

atnein,(cdultrabomtnemfecundurryopcr r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KberandosApfefe ergo burnt-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;metipfum«, quia ad eos deus ucntt q^\, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-^syvrortis’.bquidem corpus eftukx.Nec

l IbuiiptopternosNonergocorpustUtusc P lt;nbsp;nbsp;• ^^ecineoVocusafbidbationistb--

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;catoiWius,umbramortis’.fiqutdemtu^^gore » . pqximibauitfc,utdifeeres quid

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidemin ibo corpore omnibus gratta^n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^.^ç^^^g,^y^y(jYiilis corde,

fttWiVim.rJeTtiqueaudidicentemtDtfcttcam^^ exababitur.Sednonomnes ^^.14 Wlefebumiliauit,uttuexabareris.C^ttVupttbatadruinam .Humibatus quibumiliantur, exababuntur .Mubos ent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exabar emur .Bcce,uide gra-

cftautemdominusufqueadmortern,utaep ç,. ^g^(^cienit,b2cccaroquxcratum-tbntQtrÄi,uidebeneftciaeius.Pofteaqua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Y)ére\umcnproprium,undeÔCdi-

braruortis,ccepitper gratiam dominiretutge , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ocuXo dicat.non de exte Vbwui

êumebbucerna corporis tuiebocutustuus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r ^^^^Q^ci^-^corpustuumXucidum

riore,bddc\vuexidre.Siocu\us,inquit,W^^ rimusibuminatAnterior ebetiamocu eritAnicriorvitiqebocu\us,quitotumborrttntsc nbsp;nbsp;nbsp;Q-^^^^^^coviarrtfuerbocuVustuus, tWem;

\us,quiaamp;rttoti corpori nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;unde tenebræ nafcant ,unde

totücorpustuumtenebrofumeritN tdcnstnu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. intquitatis eb;tenebr;!e,pecca-

tQrum,\utnen,inrtocentiîcApfettbtergoesue\t . . .„^^^^^Pciramensbomtntsan-ttaufttiXerrat.burrtenintetpfo eb,qutatnnoee^ «ootenebrasfeetbtebe quodbt teadobteix\ubricü,amp;CtuuerttuttserroremA rattteböertia^tdemocu\us,boc eb,ferdusborrt djdusininrtoeenteNeetbudprteterearrmsq^^^

tutendebatur dbtutusHemdequtauobiptasoCne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r^aautes cAaudert

xt^\Î5jAimvox\isiù\ux^\nttStlt;\ùvtux;SioV\vti£uttvusuoi^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïîvî^ms

manus noftras ad deos a1icnos:nônne deus requiret iftarj Aquila : Inircft:gabitifta,i-xitSymmachusJnucnictifta.Ipfeenimnouitoccultacordis.quiaproptertemortearri ’ cimur totadieiæftimati iiimus ut ones occifiois.] Quid eft qd ait,RequiretdeusfQuafi fi non lequiratjignoretÆt fie requiret deus obliuionêtuamquæirrepfitjiitauferatcius ómne ucftigium.Vnde ôt^ Aquila dixit, Inueftigabit. Nam utiq; qui nouit cordisoccul ta,quomodo quærit:cuictiameaquæfuntinteriora,manifeftaluntf'Siquidêapuddei1 confeientia uniufeuiuG]; fe prodif,amp;' cogitatio hominis apud eum fe aut codemnat, aut purgat-Deniq; Aquila uifiones cordis dixit,co quod uideat cor noftrum, ÔComnisnO' ftri cogitatio cordis in promptu fit apud deum, arq; ei cogitationum noftrarum imago reiplendeat.Beneillud ait Aquila,In te morte afficimuriquoniâ in Chriftomori,ardu3 gloriofùm.ô^ inipfb moritur,qui pro eius nomine fa era pafiione eft coronatus.Sed quid miraris quod requirentem deum occulta cordis uerficulus ifte declaret, cum alibi Sap.I deum fcrutatorem legeris cordis f Qiiid etiam miraris fi uerbisnoftris maieftasdiuinx i.Ccr» 4 fiibftantiæ explicari non poffit, cum ait Apoftolus ; Nolite ante tempus quidiudicarc, donee ueniat dfis,qui illuminabit occulta tenebrarum,amp; manifeftabit cófilia cordiimi« èC tunc laus erit unicuiq; à deof Tenebras cordis fepc loco criminis legimus,imo prope ubicß.Vide ergo neifta fint occulta tenebrarum', quæ funt cordis occulta: ideoip tene^ brarum nomen acceperinqquod ea ab alijs non deprehcndârur,fcdlateant.Etidcodo-' minus in die iudicq illuminaturus afieritur occulta tenebrarumiquia cor uniufcuiufquf manifeftabitur,quod anteoccultum erat,foli quidem Chrifto cognitum,qui feiens iudi crj fui gratiamaitiNihileftocculturn quodnonmanifeftabitur.Suntautmultaquppto pter uerecundiam premimus,00 utimpleamus ccelefte mandatum, tacito apudnoste-* nemus affe(ftu,ne uideamur in tjs quæ noftra funt gloriari, eorum fruclum uulgando incipiamus amittere.Sunt aut occulta iapientiæ,quæ raptus in paradifo apoftolus Pau^ lus audiuit:amp;^ quia non licebat ea hominiloqui,apud fe tegebat: non quiaufum eorum aut gratiam alijs inuideret, fed quia non licebat homiiji loqufforte etiam hominiaudf re non proderatiquæ tunc illuminabit dominus, cum illuminandorû fecretoru tempus aduenerit. Videne etiam in Euangelio diftantiam aliquam rcperias,ubi dixitiNihil oc' cultum,quod non manifeftabitunneeß opertum,quod non reuelabitunlllud tamenad^ ftipulatur ad fuperiorêinterprctationem, ut utrumep de bonis elle credamus, quiaictP ptu eftiCognofcit dominus quæ funt ipfius. Suos ergo cognofeit, Sd eos cognolcitqu cognofeunt deum.Ignorat aut eos qui ignorant deum. Qiii enim ignorât, ignorabimr. Dominus ergo quæ bona funt recognoicitiea qugfunt plena cognitiois diuinï/jiQ funt occulta fapientiæ,nouit dominus.Auerfatur autêea qupfuntplenainiquita^sa q» peccati.Deniq? fiiftorûperfonam confideres, quosnulladiuini cultusobliuioftp^'^quot; uitjUt alieno deo expanderent fuas manus, atep aperire fixas animas noluerut, mte'ug'^ quod in occultis fuis noflagitia aliqua crant, fed ea quæ client innocêtiæ continebant-quandoquidem morte afficicbant pro deicultu,totacp die uerfabant in morte,ficutuet fabat de Paulus,qui aitiQuotidie morior per ucftrâ gloriâ.Et ueré quotidiePauIu«’”'’quot; riebatur fccundum carnem,in iciunijs,innaulragijs,in diuerfis periculis,in ftitutus:fed non totusmoricbatur.Moriebatur homo eius exterior, fed renouabati rior : amp;nbsp;ideo no deficiebatcum totpericulisurgeretur: quia ctfi exterior honioew^ rumpebatur,interiorrcnouabat dedieindiem;quiadicmfibiuniufcuiufqifideso.gt^^ 2.Cor.4 tia operationis illuminât.Vnde necPaulus apoftolus noeftem feiebat: quia

tur,femper in luce eft.An tibi nonuidetur in luce, qui Chrifti in fe^ ontinet Row. 8 Et ideo immolationis lecurus dura non refugit : nec eum perfecutio ulla, aut Emes,

gladius poteft â Chrifto domino feparare,quern uincula diuinæ charitatis adftnng • Interim tarnen etiam in bonis operibus mens humana turbatur,amp;tentationibus qu tur.Tam en hoc iuftorum eft,ut cum fe tentari uiderint,adiumentum depofcant, ic M4ff. 8 Apoftoli in Euangelio cum Chriftus dormiret in naui,tempcftatê flucftuûform: an^^^ cxcitauerûtdominû Iefiim,utabhisformidinêpropulfaret,Nónnetibiuident

ufq; in Hncm.Ccrrc QC fi litera diftare uideatur,concordat fcntêria.Ncq; uero pore conftitwws ita dormiçbat dominus noftaltfws Ctniftus, ui ignotaret

mMiSjSC exortaprocellauentorum cognitioncm cius per altitudincm foporis exccde-retDormiebat corp orc, feduirtute uigilabat, Et difpofitio ilia fuit ut afcenderet in na^ uemdeifiliuSjdeiuerbunT.afcenderent etiamfimul difcipulifur.quosretniflbs d: ncgli-gcntcseflcno paffus,quafi de domini præfcntia ôC fauore fecuros, fomno corporis lefe compofoitErgoillafpecie fomni,dormire femundo huic,apoftolisuerbû dei demon-ftrabat-Vigilabat tarnen eius poteftas SC prouidentia,quac excitauit tempeftate in mari,utnauispropemodû infursentibus fludf ibus operiretur : qua difcipuli têpeftate tur-bati,utrafalubrisconfilnfeprouifionefukircnt,anueroremediumexcederevlt,cognc» fccretur.Sedillisquibuslefus non dormiebat,uigilabatfides: ^ideo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ .a «

ueruntdominulefum,dicentes:Dominc,faluanos,perimus.Vide etiam fiillud ddcre-patabEuangelio quod delonalegimus,qui dormiebat inuentre nauis,0lt; fierte la. (luofaaæpaffioîrisfigurapræceffit.Sicutenimlonasdormiebatmtiam,evfi«tebatie curus,quafinonmetuens deprebendv.itadominusnofterlefusCbriftus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .i,„ uytta*

bmfaaamentofuæ mortis impl euit,tempore Euangdtj mnaui dormtun. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gr

ttibusdiebusôCtribusnoaibusfuitinuentrecctttnafibushomtms tribus^ busnoâibusfuitin corde terræ, in fui corports paffione. Qut u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• 1 ^jfit^uit

mtçofitusetusintenorauacuaret.Ue quo ceto nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ eft^Vtictt coonofcts cûlegis loV î

Ub«.taquit.magnumccwmoptiuumteddcrc.^mlte^^^^^ ipoiWmsnoftEtkfusChnthiscaptiuam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p)jl,«7

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;desqutatnferniuenttemdmt,nonccti. U „^,,,:„„;ncufisfoluerentur.E)euiqtplericg

1 nbsp;nbsp;nbsp;**®4imialt;flUquüninfcinBewM^pcgt;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dv

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ctiati[udurrexerunt.QuxaUtcmnumtnact nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r- ^^^^.^cuminfiffurasmonttura,,

xtdonas'.Abvffuscircundeàttmeuouut^^^^ gt;nbsp;^«aAps^Vticftbocadperfonamlonx drfcea(ittntenam,cutusferxfuntcontmcntestc e ^^ç^^^^j^s^Qntnt,quando defcen non quadrat ÔC conuentt,EAius autern nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ocet)pofuntnmonumêto fuo iÂatt;27

dittntumuVum.fpfum entmfofepb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^^^^agnum ad ofttummonumêtt.D enicç loan. 19

nouo,quoàexctàntnpetta,ÔCaduo\utttoum . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nondumqutfquampo

finiskcrat.Quis aût efi qui cûuocef audts ôC con nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;glt; reddiditcSofus entmaftc-

ccçsoïï\ntumfaceïàotum,quiôC uotapro ommbus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nmeufirnared cômo

ausfuibaWtpoteftatemÄicutemmbonasrrnfiusefitn^e,^^^H^^^^^^^^ ttoncfua'AtadominusrrofierlefusCbrifiusucfitttbb ccreqSCfanguinefuo omnia pacificaret,fine rdemituniuertosbomines,ÔCpïouocauttaanetc r nbsp;/^^^ÇfçftibusApfc efiquifacri

ficauit domino facrificiûfaXutare pro uobis, oc ûig nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xveobdormiatpeccato-

obtu\ttApfiefiquidormiuit,bCeuigi\amt.Cauendu nbus.Obdormire emmmdetur qs qmbusrvoremrr . ’ ^^çg^inatur à corporel aûtefiquirepe\\itur,nifiquiperegrinatur adomm ,q

Quomodo enimpofiuntdeopdacerequitn carne . p,^anonfa\morcpn\fiimdi-Çpirituadbxrcamnsdominodefu,qnifeinolt;fioge nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;euèrtifiitefiamen-

tumfirmtmfiaqnerepnfiuspronobtsfadAuseVUnopp fiepttopprobrium aneisAttnos aXortafuxreVurree

raa\edi€kionernfufiu\it,bCbeneàilt;fiiomsgrattamcornp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„^eiofitmusinaXiquib,

Exdd.3J defpcrauitMoyfes,cui diâum cft:Non potes uidere faciem meam.nô enimuidebithquot; ciem meamhomOjSC uiuet.Et addidiuEcce locus apudme.ftabis in petra:ct cum tranb ierit gloria mea,ponam te in cauernam petrç,ct operiam te manumea donee tranfeam: tollam manum meam,6d uidebis pofteriora mea: faciem aût meam uidere non potegt; ris.Noncrgouideturab homine facies dei. Eft tarnen locus in quofidefemonftretbo--mini dcus.Eft hiclocus apud deû:amp;ideo fi fteterimus inpetra,id eft,in camisifti'uscnn fcientia,amp;.' fidei firmitate,etfi plenitudincm eius uidere non poirumus,tamen quantum poflumus quafi reliquias eius luminis hauriemus.Necp enim Moyfes totam diuinitatis eius plenitudinc uidit,quae habitatin Chrifto corporaliter,fed uidit pofteriora Chrifti: uidit iplendorê eius ut homo,uidit eius gloriam pafïionis,per quam regnû nobis cœlc' fte referauit. Aquila aûuQiiare faciê tuam abfcondise pofuit,fed etiam cæteri. quoduf detur conuenire cum Moyfi diâiSjqui ait:Demonftra temihi.quafi diccret:Noliuultû tuû mihi abfcondere,fed magis demonftra uidere cupienti.Et addidit: Obliuifceris,in' quitjinopiam noftramjCt tribulationem noftram.] De quainopia dicitfanâus^phcta quôd in obliuionem ucncrir deifAut quac eft ifta inopia,quam excidiftê dnocôqucritf Non ociofaifta eft inopia, nifi forte ea quac proteâorem deum remunerarorêliabe^ rcconfucucrit.Si enim eft inopia3cuipatetrcgnumcœlorû,rcâéiftiinopiamfuam dt-uinis excidificfenfibus arbitrantur, quianimam fuam humiliataminpulueredéplora^ bant,à' uentrêfirum in terra hacrcre dicebant. Qui aût in terrahaerent, uidenturdiuina Mdtf, 5 protcâiôe priuari.Quæ fit ergo iftainopiagt;audi:Beati enim pauperes fpiritu: ipforum enim cftregnum cœlorum .Si ergo beata paupertas eft, cuipatetcœlum,.terrcnasifta3 diuitia«

diuitiasncsliçramusjcoïporalcm redundantiam declinemus. Scquamur ftolorum,ante quorum pedes unufquifcp quod habebat pecuniœ ex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fanéli ut

timukoantèexercere coeperant,0lt; ideo dicebant: Obbui cens i V ‘ tc.Bona ergo Ihi^.»?

paupertas,qux à pietate pro cedit,Slt;uir tutu exercitauonc nbsp;nbsp;nbsp;P Ronæfuntôitribulà

fed etiam tribuhtione fuam in obbuionem deo uenide ƒ P nro nietate eas fuftiuêf.in tiones,quæfuntpropri3eiuftorû;quinonprom«itisi uis, nbsp;nbsp;P ^^^j^^^^tdicens tin tribu

centem'.Osnoftrumpatct aduosoCorintbq.cor , nbsp;.1 ^g^|^^yj^n^gt;udo.Btquafibonus

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;baucperc\pias\atituàincm,aitdefeipvc cog , nbsp;. _^^cam,n6admomentû,fedca-

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tam.btideoquibabetfapicntiam,nonrnlt;xc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.Svmmachusautêçrotn-'

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aatcaruitïexitu'.ubiqquod(cntit,cumau °çn-rL„nobt,buetribulatio,opuseftutnos

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bdattorve a^ftifiationem p oCuit.Siue tarnen a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- preefuVe domino 2lt;attïft ente no

\ nbsp;nbsp;nbsp;raaaearuus in domino,ncc ab codêreccdamus.O . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dominum negbgamus,ÔC ion

gcnosbciamusààomino,Vacimusnoysadue nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Tgt;ri

\tn\usVfa\mibuiusitamVcïibitur. n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(^^^.^XtorumbabuiVCefecognitio-

■T nbsp;mnsipbDauid.d f^^defty^o oc nbsp;nbsp;nbsp;La^i^^reVvnio ouocpVtdmo^rvÄ^s , ,

nem P et ï cuéiatiônë dominée u gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gnientiç tux maniVeftafti mibi.Q^^ nbsp;nbsp;' ,

propbetàcoTOmemoratdiccnsAnccrtayoe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P (Xicentcdeiîi\io,quôdm'7ftcria{a Mattb.11.

autemi\\abntoccuÂta,iiÆuangc\ioÇanû:odoccn ’ YYxcVunti\\a,ni£a\\or,quxocu ^’^«r.a, ptcnnaabiconditabntfapicntibus,Slt;paruu\isreu , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qnxprîcpatauitdomt-

nus dibgentibus eumSr go in oceuXtis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confortibus,quos dominusuocauit

temcrea\iquibusdmu\gcmuS,ntbfactamentO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^rçq^^ç-^QviiabÇconàitabCoc-

adgvanar^biamAuiVeinaUconditouuXtrogariA^Q^^.^^^^ tuXtacognoicatôenicçipÇeàominusXeVus^pe^^P «acXiocnmcnVetto \oanni,amp;Cb^' laattb.tl. abiqxàtamcndnmontemuoXuitaÇcendeteXn^uang^o^n^ cobofoXisexomninumeto ddeipuXotum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cùiXaciXcquxuidetant

cuXtum'^uûnoXnitÆem^jbtctmtmbCadtnonebatXrequc nbsp;nbsp;’ nimmXactamentotum^u

annunciat?nt,ne o’SendicuXum qnitquam Wöbet vnmmvot ,c\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aicctet emittiata

ÇmanningemoXtanntenonpo^etôeni^ipXeVettus^ÇeteW^^^ bemacuXadominöbeVetnuXisetedetetenc Vactcnda.Tïem nbsp;nbsp;nbsp;g -t?^b\ntoniwni.X’a

nansbuurantisVeXubinetcnonpotuitdedintettatn cectdit,ceet em _ cobusbcXoannes,bCnubesopetniteos'.neepôtuctnntVutgete,nv\po nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_QŸn.nù ■

\ nbsp;nbsp;bem,utabditabC oecuXtacognoXeetên atcçibiandtetnnttw^m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diXe^nsC

V nbsp;nbsp;nbsp;Xius\neusdiXelt;Aus,inqno eôpXacuv.ipXumandite.Quvà.en,XAte eitm^s nbsp;„

\ nbsp;nbsp;XXoeeb,no\ienateSimon,ntlt;evunXisbXium der côXetendutn pûtes *. vnc e

DIVI AMBROSIl -

lum.In ucrbo cntm domini utercg naturam uidt dementi : fed ilh' miniftcriuffl runt,lue eft qui foh'dauit aquas, cœlu fiedtate claufit, ÔC quando uoluit,in I'inbrts ïuit.Vbiteftimonium refurrelt;ftionisadfcifdtur,adftipulanturminifteriaferuulor^ ' bïgloriadominiregen«softcnditur,feruulislpkndorabfconditur. Nam^ip^ôs»^ rum globos fol exortus obdudt,amp; omnia carum lumi'namundano fùbJ Qliomodo ergolubæterno foleiufti'tiac attu illofulgoredi'uinouideri poterantnf' carnal es f Vbi ergo funt ilia lumina quæ noftn's ante oculïs quodam miraculo bànf f T enebræ funt uniuerfa,comparatione lucis acternç.Alij nu'm'fterijs fuis deo re feIhnentJucfoIus eft uerunr lumen ôd æternû, in quo pater roult;placet,uel neplacitû eft mihi,ut meum fit quicquid hic fecit:ôô quicquid ego feci,filij opuselKtó'' toiin.ïo re credatur.Ipfum audite, dicentem:Ego paterunum fumus.Non dixit,Ego aMO/

fes unum fumus.Non dixit fibi SC Heliae ullum diuing glorig efte confortium.Qiif®^'^* * tabernacula præparatisfNon in terris habet ifte tabernaculum,fcdin cœlo. Audierun Apoftolijôd ceciderunt pauore turbati.Venit dominus,amp;leuauit eos,ôf iuflît ne eut ccr ent quod uidiflent.Huic ergo tua occulta feruato, cuiDauid fùa occultamandaba , pftd.i8 lt;dicens:Aboccultis meis mundame domine.Mundaenimdebenteflèrecepracuh)'^

Pro«er,5

Ibidem. 3 Pfil, 1J

^**^^***^*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1111.10 1111411 VIA 111 V vlwlllll 11 • X » X1411VIA Vlllll 1 Vit M V.1ÀU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

quibus funt pietatis occulta myfteria. Et ideo tibi dicitur:ßibe aqua de uafis tuis, «-puteoru tuorû fontibus:St' in plateis fuperfluant aquæ tuç,ut irriguo fontemundwiS' ' dco tibi dicitunVino torcularia tua redundêt.Ideo diciturJn tribulatione inuocalnm Ô6 liberaui te, OC exaudiui te in abfcondito têpeftatis ; probaui te in aquacontradic lO' nis.Eftenim quædâ in tribulationibusinterna peccatorûfæuatempeftas,quandoW foris pugnafjintus timorcs.Eftaquacontradi(ftionis,quando uclutquodâmantimi ƒ Iis æftu fluduantnoftræ cogitationes,necullain profundo mentiû defînitionisltabi täte placidantur.Tunc tempeftas in abfcondito, tune aqua cotradidionis,quæfolo p teft Chrifti fermone fedari,quo peccata nobis noftra dimittit, fecundû quodipfedigna tus eft dicereJamuosmundieftis propterfermonem quelocutusfum uobis.

domine Iefu:uerbum tuû medicina cft,uerbum tuum lumen eft, uerbum tuu noftra co^ luuionis ablutio eft,ùerbutuufons eft.Tuloqucris,6ô culpalauatur,Etquiadeablcoigt; ditotempeftatisamp;Ideaqua contraditftionis dutftuseftfermo,omnianobisfactuni e dei uerbû.Caro fatftum eft, ut carnem feruaret. AquafatftS eft,utaquam contra^c^°”'^ fuagratiatemperaret,ÔCamaritudinem impietatisauferret.Ideocpfcriptumeft:nq altauerbumincordeuiri.Alibiuerbum,alibiiterumconfilium.Ibienimbonucon ubibonümeftdeiuerbum.Etideotibi lex dicit:Attendetibine fiattibiuerbun^”^ corde tuoiôôdicat lefustQuid cogitatis mala in cordibus ueftrisc'Mifit enimdeus

bum fuum ut fanaret hominem,non utperderet.Hoc uerbum medicina eft, nonp®’’ ' Hocuerbum in corde tuo ÔC in ore fit tuo.Hocuerbum fi'tin occulris,ubi diabolusin ' diaturtintret uerbum,exeat diaboIus.Nam fi irrepferit diabolus, Chriftusreccdii.'qu^'' modo receffît â ludapoftquam fe diabolus in cor eius immerfit. Et tu ergo die: Ab^C' cultis meis mundame domine:ne diabolus infidieturin occultis, ficutleo incubib u • Quôd fi Chrifti occulta piefidelitcrtj feruaueris, infidiandi diabolo locus p[âlm.9 terit.Ideoc^inPfalmo nono Dauid de occultis feribens dominifâcramentis,q^° conuerfio pcccatorum,uocatio gentium,dei regnum,præparatio cordis, iudidutnP perum,refc(ftio inopum,anté de occultis petftoris tui atq? fecretis exterminandBa Katth.s fàrium dicit:ne fedeatin occultis interficere cupiens innocente.Ideocy tibidicitun in cubiculû tuum,ôil claufo oftio orapatrem tuum in abfcondito.inô tuadefeenda tio,ubi earn audiat qui ferutatur abfcondita:ibi tuam patientiâ deprehendat,uel tegt dæ iniuriæ,uel iadlantiæ dcclinandæ.Occultatenim fàpiês iniuriam fuâ.Ibieftbu Pfaïm, I -J fapicntiæ.Pofuit enim tenebras latibulum fuum.Quærent memali, amp;j^'tc

deoAbrahamputeum fodit,utaquâquiquaereret,inucniret.Ideoputeumfodit a ’ dominusIcfusfedcbatadputeum,eratautcmibifonsIacob.Sedebatadputeu ut quæreres.Fons ibi cft,ubi Chriftus eft. Fons eft, ut aquæ fuperfluant,requirent* quo SC uniuerfa carnis uel flagitia diluantur,uel reftinguantur inccndia.Hçc ergo e titudo fapientiæ ÔCfeientiæ dei,ut mali earnnoninucniant,boniquçrant, adquirendæftudiû Si meditatione «erfentur.Vis feire quàm uerumfit/Äudi fap*^^

. P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IN Xtr. PSALMVM ENARRATIO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;573

du nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quia Chriftus eftianua.Pulfa oftiû uerbi,utapcriatur tibi ad eloquen-

In' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrifti,5lt; abfconditosin Chriftofapientiæpoifîs inuenire thefauros.

P Q’iobisfapieritiaqnipfo uita noftraabfcondita eftificut Paulus afferuit, qui ufque rum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ccelunijUt audiret ea quæ homini non licet loqui.Quanta occulto x.Cor. i

P ^“ciplinafLicet fcire homini,Slt; nô licet loqui.Scire uita eft,loqui mors cft.Co-quia finis occultorum,qui Græce o-kottôî dicitur, hic eft,atqt ea fumma, indigni non appréhendant fapientiæ difeiplinam : ôC qui defiderium habent, uitæ amenafideimeritis fuffragantibus, cognitioncm diuinorum caperc facramentorum a oranqôÇ quotidianis excrcitationibus defudant,ut intentionis fuæ frudfum merean uradipiidinonum PfalmumSC quadragefimumquintum diligentiuslegamus,uc ab-tonditamin myfterio fapientiam fideli pofiimus mente comprehenderc, Soli enim i^ ideoccultistitulum prætulerunt.Sediam Pfalmum adoriamur.

Pfalmi quadragefimiquinti enarratio. - _ Eusnofterrefugiumamp;uirtus.jQuideftnoftcrc’Hocefteorumquiintecre i

D dimus.Sicamp;alibi:Dominercfugmmfa(fïusesnobis.Nobis,i'nquit,cieden-tibus,nonincredulis: nobis quærenribus, non refugientibus ucriratem.Ille fnimhocpotcftdicerequiin folius dei præfidiofuæconftituitfpemfalutis. Nobis er^ goreEigiumfadlus eSjôCnoftrum refugium amp;nbsp;uirtus, qui fumus ex populis narionum. wdæitenegaueruntjudÿinontereceperunt: QC ideo cs conuerfus ad Gentes, uocafti ^s,5lt;refugiûfaâus es noftrû, ÔC uirtus es nobis. Vis fcire quia de nobis qui fumus ex ïwibuSjditfïQfitj'Qyxdominiludæisoffendiculû, Græcisftultitiamobis autêuirtus i.Cor.i .^‘^^^fapientia eft.Etinfra;Ex ipfo auté uos eftis in Chrifto Iefu,qui facffus eft fapien- itidonJ ' ^'^nobisàdeo.Vtiiquot;fiPaulusnondeIudæiSjnecdeGentibusdixit,feddeijsquiconuer *addominumIcfum,prædicarentfuæfalutisauthorem.Confugiftiergo âdChriftumc* “Nondéférasfundamentu, confirmatorê tuum non derelinquasmt te qui fufcepit, ipfe tueaturjSlt; raercemfuam pius animarû noftrarum negotiator agnofcat. Adiu tor in tri^ “u'ationibusquæinueneruntnosnimis.^Benenimisadutrumcp refpondit, ôdutintri bulationibusqu3enosnimisinuenerunt,Slt;adiutornimispoffitintelligi,Quantoenini maiorestribulationesfuerintjtantomaiora nobis ÔCuebementiora adiumenta funtnegt; cetfariaEtideo plerumqi finit grauioribus èC afperioribus certaminibus coronemuri quialachrymisjfit: gcmitibus,ÔC orationibus frequentioribus æternæ ope nobis diuinû tatisadfdldinus-,qnofitutnotimeamuscûterranoftraturbatur, ôdtransfcrunturmon Rom.^ tes'.quiafitupro nobis,quis contra nos C'Timere nô pofTumusfragilitates iftius carnis, ^'îædmoreacmetufrâgitur,inflammaturcupiditatibus,luxuriamoUitur,dclicqsenér-uatut,uaporatur febribus,dolore ucxatur,exanimatur anguftî] s.V el cû transferuntUr il li montesin cor maris,de quibuS dixit SaluatoriSi habucritis fidetn ficut granû finapis, Lhc.lt;7 nonfolûdeficulneafacietiSjfedetiâ fi montihuicdixeritis, Tollere,amp;iadf are in mare: nihil impolfibilc crit uobis.Mifit fe hic mons in cor ludæ,£C mente eius graui tempefta te turbauit,diuerfarum exagitâs fludlibus paffionû.Sicut enim terrarû lertilitati fœcun^ dabonis operibus amp;nbsp;dcuotionis acfidei frudfibus anima comparatur,utodor lacab,figt; Genef.zy eut odor agri plenùita etiâ procellofi maris inquietudini figuratur animus eiüs qui quie tus eflenô nouit,ôC amaris cogitationibus excitât graues flucfus.Deniq; nec ofeulo fuo domiiruslefusludæproditoris amaritudinê temperauitSufeepit ofculû proditor,intu-dituenenum,m9rtem irrogauit:cuius acUleum quidê Chriftus obtudit,fed folUs prodi tornoneuafitEtuîeuidentermontemhuiufmodinobismanifeftaret,alibi quoep cum dæmoniumabhomineiuffifletexirejApoftolisinterrogantibusquacaufailludipfieq .. . cerenequiuiffcnt,aif.No etjcitur hoc genus nifi in oratione ÔC ieiunio.Et addidif.Si ha^ Hattb, 17 bueritis fidetn ficut granû finapis,dicetis huic m6ti,T râfi bine illô,manu fignificas quis illenronselTetquempofietperfecla transferre fides .Perfecla enimfidcs grano finapis coniparataeft,dicente ApoftolotSihabeam omnemfidem, ita ut montes transferam, i.Cor.i j . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;charitatem nô habeam,rtihil mihi pro deft.Sunt etiâ qui ita diftinguunt : Et trâsfer entur

k montes,utfequatur;incordibusmarisfonueruntôôturbatefuntaqu3e eius: conturbati 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funtmontesinfottudine eiusTNonbonac aquæ quæfonant, atep turbantur, ÔC potum

574 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSII

P/rf/w.lo^ præberenonpofluntMeh’oresfuntquæ pertranfeunt,ficutfcriptumeftjnwrwf^ montes pertrarifibunt aquae, ÔC potabunt omnes beftiæ agn: fufcipient onagri in “tun i-Kc.8 fuâ.Deniq? ubilegio dæmoniorum petijt SC accepit poteftatê ut introirctinporcosnia ' gno impctu fe prædpitauit in mare, amp;nbsp;aquæ ïllæ gregis fui prgcipitatione turbatsriui^ Pfalm. 7IÎ Alibi quoq; ideniDauid prophetafic pofuit:Viderunt te aqugdeus,uiderütteaqàçA timuerunt,Hoc eftjbonæ uirtutes, quæ ucrbi cœlcftis cognitione funt placidæ,nonlO' nitu ÔC fragore terribiles.De malis autê uirtutibus quid dicitb Et conturbatæfuntabyp fi,multitudo fonitusaquariï.Abyiïldeum nó uident,amp;^ ideo turbationibusfempero^ noxiæ funt.Et expoftiitquid eflent abyflï.MultitudOjinquitjfonitus aquarum-NafflöC beftia dia Antichriftus ex abylïb afcendit, ut aducrlus Heliam atqt Enoch,qui ptopt^ Apoc.ij teftimonif(dominiIefuterrisfuntredditi,præliaretur,utlcgimusinIoânisApocalyp“gt; cui datû eft os loquêdi magna,ut aduerfus deû plena furoris couitia S^facrilegij pcrloni ret. Sonuerût ergo aquæ, id eft immundi fpiritus cû turbarentur uidentesoperaûei,in domini falutarisaduentu appropinquate fibiiudiciumpertimefcentes.SonucrSt a tur pralm.z batæfuntaquæindominipalEone.Vnde5^dicftûeft:Quarefremueruntgcntes,upO' pfalm.9 pyjimédita«funtinaniaÆtalibifcripturadicinPerqtmemoria eorucumftrepi(u.vi^ bolus Ibnum quærit,Chriftus filentiû.Deniq; ficut'agnus coram tondcnte, ßcnonape^ ruit os fuum.Et alibi:Non clamabit,neq; contender, nec quifquam audietin plateauO'' cem eius,donee et}ciat in uidloria iudicium.Qiiç eft ifta nifi de ferpente uicloriaclnnac forntudine fîlt} dei conturbati funt montes, cû diabolus amp;nbsp;miniftri eius uiderentmop tuos reiurgentes.Ifti iunt montes qui turbâtur. Illi montes qui transferuntur in para i' fum,quibus dicitur: Hodie mecû cris in paradifo. Et alius cui dicitur : Si cum uolowi-’ nere donee ueniam:quid ad tefTume fequere.EtEnoch qui raptus eftneinalitiaIccu.-li mutaretur.Poft palnonem domini quid aliud fequi debuinnifi quia de corpore domJ ni flumen exiuit,quando de latere eius aqua fluxit ÔC fanguis, quo lætificaurianimas U' niuerforum, quia illo fluminc huit peccatû tonus mundi. Eft Sifluuius qui defcdene-xit,Si circuit uniuerhm,terra ucrbûdei,quo paradiftis intclligibilisirrigat, amp;^ngt;sa' ïo4n»,7 nimauocaturadgratiâChrifti,dicêteipfodciuerbo:Siquisfitit,ueniatadme,abi at.

uerbo quatuornuuiorum prudentiæ et tortitudinis, temperantiæquuqf, i.Cor.iz enta manarunt.Altjenim per fpiritumdaturfermofapientiç,alij fides in eodemlpui x alij gratia curationû in uno fpiritu,altj operatio uirtutum.H çc enim operatur nus atep idem fpiritus,diuidens fingulis prout uult. Hi funt impetus gratiam minifteriorum operationis atq? uirtutis Ipontanea diuifione transrundi • gitur fluminis ftipernimeatibus ciuitas ilia in qua deus inhabitat,irrigatur, ôdiarK tur altifïimi tabernaculfl,omnis anim a quç inhabitatur à Chrifto,uel corpus inud quo^ L«c.i Virgo generauit,de quo Gabriel angelus dixit: Et quod nafeetur extefandtû,uoca ' tur filius dei.Bonum tabernaculu,quod nulla potuerût obumbrare peccata. le tem plum dei,amp;r aula cceleftis,quod folutum corrumpi non potuit, fed intra tn relurrexit,rcfufcitatum ab ipfo qui mortuus uidebatur.Nec mirum,quando dfust dio ciuitatis eius erat,ncc comotus eftifiue quia nullius peccati prolapfione conu’^ eftdeifilius, necalicuius erroris offenfionetitubauit, aut corporalisillecébræn^

impulfu:fiuc quia non rcliquit anima eius dei gratiaifed infeparabilis in ea manu ,q Ppl«.i5 abomnicolluuione delidîi immaculata durauerit. Vndeàfad patremdeinlius loMn. 14 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;derelinques animam meam in inferno. Ergo quia fuberat ei necin carne petc gt;

pri \ diuine ait : Ego in pâtre, amp;nbsp;pater inme.Et alibi : Traditus fum, Si non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

eo uriq; non egrediebatur,cui dixit pofteaiExurrexi, Si adhuc tecum fum. Vbi, aîiquis grauius peccat,c5mouetur in co deus,ut ab eo tranfeat. Vndc Si Adat pe »ftareiquiailleinpræuaricationelapfuseftjhic*

xta. -J O tyrio coronatus.Et in Zachariæ libro ita feriptum eft : Ambulauit in Mdttb. 23 gnarionis iræ ftiæ dominus.Simile amp;nbsp;in Euâgelio dieftum eft ludæis: Ecce,dere 1 ^q tur uobis domus ueftra deferta Dereliquit enim dominus ludæos, amp;^ftatim ruina fynagogâ.Quôd fi cam Chriftus non dcferuilTet, nunquâ earn fupremum turn eflet excidium.Aperuimus ergo quqddidû eft,Deus in medio eius,non

'Jfl’itiir.Sequitui: Adtuuabit cam deus diluculo. j Quo fignificatur quia refutrcdlio ma ^inaad^umentorum nobis cœleftium fubfidia confcrt,quaenO(flcm rcpulit, diem re^ aR,clic?te fcriptura:Surge qui dormis,ôd exurge a' mortuis ÔC illucefcet tibi Clu iftus. Ephef. 5 * gt;deautemmyfteriQ,Veipere paflus eft Chriftus : ideo amp;fecundu legem ad ueiperam ^gnusócdditur.Manefurrexit.Sic enim fcriptu eft: Vna autêfabbati uenit Maria Mag io4».2o ^'fneprimaluceadmonumentu, cum adhuc effet obfcuru, ÔC uiditlapidem amoturri ^öoltio.Ad uefpcrâmundi o ccidifur,deficiënte iam luce: quia in tenebris erat hie totus W’lindusiamp;maioribus fuiffet tenebrarum fqualoribusinuolutus,nifiChriftusnobis lt;Œloluxa;tcrnaueniiret,innocêtiæ tempora generi refufurus humano. PalTus eft ergO ^minuslefusjóó fanguine fuo noftra peccata donauit, lux refulfit côfcientiæ purioris, a diesrcfplcnduit gratiæ fpin'talis. Vnde QC Apoftolus ait : Nox pr»celîît,dics apfiro* Row,« j pinquauit.Euigilauimus igitur,iânon dormiamus.Veftê lucis mduimus, no in arriieftu icnebrofæ conuerfationis atq; exuuias reuertamur. Comeftationibus atqt delicijs,quac noâurnifunttêporis, ualediximus: fobrietatem elegimus,cuius gratia lacob primatus ^osnonhabebatinuenit. In alrjsquoqicodicibusinueniturAdiuuabitcâdeus uultu. ^iidhocquoq?fignificet,ipfeprophctanosdoceat.Namq!ipfeinpofterioribusdixit: fjftcndcfaçicm tuam,amp; falui erimus.Afpedlus ergo deijfalus noftra eftiattq; in eius uul lunoftrum eft adiumentum.In quo quanta uis fit,diuinafcriptura declarat,quæ non o^ doleadtexuitquodrefpexitdeus fupermuneraAbel,fuperCainautem norefpexiuS^ Gewef4 ’deo cótriftatus eft Cain,quod facrificium fuum deo difplicuifte cognouitjplacuiffe ger wantVnde ôi illud quod hodie in Pfalmi refponfo decantatum eft,plurimu noftræ co'^ ydtalTertiöni: Expedans expeeftaui dominum,amp; refpexit me.Quern dominus rcfpt- Ppim.j gt;nbsp;^'M^uat.Dehiq in domini paffione cum titubaret Petrus fermonc, nonmente, ( licet ^‘fretrifermotitubantisfidcliorfit,qudm do(ftrinamultorum)rcfpcxiteum Chriftu^ ^■mriisflcitinquo proprium lauiterrorem.Ita quern uifuseftuocedenegarc,lachry.-^isratebatür.Conrurbatæ funt genres,inclinata funt régna: dedit uocem mâ al tiffimus ^niotaeft terra.] Aduentu domini faluatoris aduerfariae poteftates cu fualegionc tur^ iulfæ ab humariis exirc corporibus,ô(f precatac ut mitterentur in porcos.T ur^ ban's nequiftim is poteftatibuSjneccfle fuit turbari cultoresfimulacrorû,inclinari quoeg ’^‘^gnapcccati.Erat cntni graue regnum,quod fibi in graue feruitium fubiugauerat om-I'wmanimospeccatorum.Quienim facit peccatum,fcruuseftpeccati.Regnum autem lodnn.i peccati,mortis eftrcgnû:quod diu toto orbe præualuit. Vnde ÔC Apoftolits ait:Sed re- Rom. 5 gnauit mors ab Adam ufq ad Moyfert,etiam in eos qui no peccaucrunqiri fimilitudinê præuaricationis Âdæ,qui eft form a futüri. Vcnit ucriras,figura ceffauit. Vcnit uita,re.-gnummortiscuanuit. Venir rcmifïîo peccatorum, amp;nbsp;peccati uincularefolutafunt.An tcctiamleuioradelidamortisnexibus ftringebantur,poftaduentum autem domini fa luraris etiam grauiora flagitia funt rcmtfEi.Inclinata funt ergo régna fpiritualium nequi tlarumquæfuntin ccCleftibus,quia cultus fimulacrorû ÔCilîcccbra peccati cœpit immf nui Euangelicæ prædicatione dotftrinæ .Inclinata eft perfidia pofteaquâ coépit fides in nationSregnarepecftorlb.Inclinant rëgna peccati,cülegitunNoregnetpcccatûinue^ ïbidem.â ftromortalicorpore.lnclinauitomniarcgnaperfidieuocefua dominus,dicens:Veni.- Matthii teadmeomnes quilaboratis,amp; oncrati éftis: ÔC ego reficiam uos. Harte uoeê dedit ai-tilfimuSjamp;omneseum fecuti funtpopülinationû,dura peccati régna fugientcs,ô^ per petuæmortisatrocitatem,atqintolerabilêflagitiorum omnium feruitutê, cirmpollice returfeflisrcquiem,captiuisrcminioncm,feruientibuslibcrtatem, amp;nbsp;decurfo iugo fer reoBabylonij regis,iugum fuum fiiaué ceruicibus fidelium fubrogarct, ne uacua colla gcntilium rurfus inimicus catenis fuæ iniquitatis adftringcret. Chriftus enim quos alli-gat,liberat:amp;quos adftringit,abfoluit.Denii^ quifcruus uocatus à domino cft,libertus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y

cftdominéôd qui liber uocatus,feruus Chrifti eft. Ideoc^ in fuis uinculis Paulus gloria- Ephef.} turdicens:Paulus uirtlt;ftusIefu.Qiiod fub altjs cotümelia eft,fub Chrifto gloria eft.Dc-dituoceiiïfuâinpaffionedominuSjôCurtiuerfaeleirtcntatremuerunt, omnisterra corn motaeftjUtritusilIeGentium folueretur,fieretterradomini,amp;plenitudoeius,utferi- pplm.2j ptumeft,ceirarcntauguriapcrfidorum:ôCfacrificium impietatis, cognitiofidei SCftu-«ÜumdewoUQnis abolerêt.t)at uocem fnam dominus quotidie, SCrefultat in cordibus

fïngii1onim,uttcncnum omne décidât cius quibene credit affe^Ujatcpomnc»*^ turn fcnlus aniniorum ab crrore,â corruptione luxurig amp;nbsp;diflblutionc coeleftium faCrartientorum, ÔC ftudium caftitatis, à nequitia ad uirtutem ne tnoueantur.Motos ergo eos dicit qui in terra font, uel quia terra erantomn^® nes,in quibus erat terrena cOrrüptio, quia oculos mentium ad foblimegrati£Cj ® elcuare atqs attöllere nelciebanf,ncc poterâtdicere:Dcus uirtutSnobifcum, ^5cjjafl non eratnifi ptolapfionis incêtor,6C audor erroriamp;,Sed pofteaquâuoxdomio’*“ gclio refoltauif,audet Propheta dicere.Deus uirtutünobifcum.Benedicit,D^^ rum nobifcü,qui credidit quod Virgo in utero concepit,amp;f peperit.Audcwus cere,Deus uirtutûnobiicum,pofteaquâEmmanuel,hoc eft,deus coepiti ÏmitC' Vbi ergo Enunanuel,ibi deus uirtutünobilcum.Sufceptor noftcr deus Iacob. 3 .

Im»«.8 mur ergo patriarcbamIacob,odorê eius,uirtutemeius,laborê eius.Sicut opera foceredebemus,ut fill) eiusappellariiuremereamur.’itactiamcxcrcinaatÆ mina fandi Iacob fobire debemus,ut deus lacob deus nofter elle credatur.Nam ra. lacob,uel(quia illü aequare non poflumus)ftudia opcris eius ac fideinon a^o ,. nobisiquomodo quafi deus lacob nos iuuare dignabiturc'Cunt hgc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lnnc

ritumfandumpræfcnsimagoeiinfiifacftfoturorum:5Cuidensexgrâuiper^b. bellorum pacem toto orbe difFufam inaduêtudominiülutarisjclamatadunm^i' cens: VenitCjS^ uidete opera domini,quæ pofuit prodigiafoper terra.] Venite,a gregationem fpcdat:üidete,ad intention?, amp;nbsp;cognofeendæ ftudium ueritatß. Vi inquit,opera domini plena miraculis,in quibusmagnarnfuntfignauirtutü-ven ® çnroi. Græcè,admirândadicuntur Latine. Non ergo quafi prodigialishorror« accip opera domini,fed quafi plena admirationis.Prxclare pofuitfuperterram,idclt«nie Auferens bella ufq; ad fines terræ,arcum con ter et, amp;nbsp;confringet arma,Ô^fcum^°® ret igni.j Et uere antequaih Romanum diffunderetur imperium, nonfolu urbium reges aduerfum fe præliabantur,fed etiam ipfiRomani bellis frequenter fi bus atterebâtur.Pugnauit Marius aduerfus Cinnam. In utraqî parte Romanus ni us fanguis.Sylla furrexir, Mario uidori rurfos ciuilia bella commouit.Lepidus^^ riusep rebelles fe Romano imperio præbuerunt.CæfarPompeiûeftperfecutus,Ci liarum furorem excitauit aduerfus arma Romana. Deuido feniorePompeio,iun inHilpaniarum partibus debellauit. QiudTriumuirosloquar,exhoftibusamifOS, amicis rurfos inhoftiles tumultus elle progreffosf maria quotj Adiaco fanguineRomanorum f Vndefadumeft, uttatdio bellorumciuiliumlulioAug ^^^ Romanumdefei-returimperium:amp;itapræIiaintcftinafedatafont.Hocautcnifup

MdMamp;.z 8 citjUt rede per totum orbem Apoftoli mitterentur,diccnte domino te omnes gcntes.Illis quidem etiâ interclulà barbaricis motibus régna patuerût,iK mæIndia,Mattheo Pcrfia.Sed tarnen quo plura obirent fpatiaterrarQ,inexortubfi^ ƒ fiæ P oteftatem Romani imperij toto orbediff'udit,5C dififidentium mentes, diuortiadonatapacecompofuit.Didiceruntomnesbominesfobunotcrraruini^P riouiuenteSjUniusdeiomnipotentis imperium fidclieloquioconfîteri.Abftuluf^ bella ufq ad fines terræ, quod fadumeflènon dubiû eft. Seduidenebellainfi^i^^ a.Cor. f abftulerit,quac font in corde titubantium.Qui enim terrena tranfierit,iam non diW Philip.J ris pugngjintus timores:fed diciuNoftra autê conuerfatio in cœlis eft.Tranfi ergow dum,ut incipias cfle fupra mundum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim tranfire eft : uel, ut dicam

transfretare.Abftulit ergo dominus bella quae mouebat nobis nequitiafpiritalisÄ uido diabolo pacem foam nobis reliquit. Arcum confregit,de qud ignita aduerlari) ' cula fpargebantur:Et feuta perfidiæ combulïit igni, ut feutum fidei inuiolabilc P5^ “ neret. Vacate,inquit,amp;: uidete quia ego fum dominus.] Vox domini poftbcnaftö^ Vacate,ut nulla animarum fit occupatio, ne offufio fecularium perturbationunijiU ' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nacoculS mentis obducat.Vacate,inquit,ab erroribus,uacatea perturbationibuSjii _

i.Joan.j nbsp;nbsp;à peccatis:quia omnis quipeccat,non uidit deu,nec cognouitcn:ficutinEpinOi^

dixit loannes Euangelifta. Vacate ergo ftudio cognofeendæ diuinitatis:noliteterre _ operibus occupari.îdeo rex Aegyptioru augcri iubebat numerûIaterS,ô^ epteraon ludæorum, ne cognofeerent dcum, cultuifacro uacarent, offenfwsMoyfi«^^®^

IH XL V I r.’ P S ALM TM E WAKR A T I O. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;577

^‘^^Saftlt;flönim,qui dicebant:Dimitte populum Dei, ut eamus 0^ feruiamus domino Exod. ç inter Gentes, Äfexakabor in terra.] Erat fublimis dominus in ftnf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÖCprophetis quideillofublimia

fubV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terrenis imaginibus ÖC fimulacris ferupeis cofercbant. Sed no erat

^'?’^*^populisnationum,qui Dcum fiium in antris 5C fpelæorû habitaculis requi-bat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reprehenditur Magdalena, quæ Chriftum quafi mortuum fle-

• ^emquærisf'Nunquid eum qui pofTetauferrifAudjuituocem,SCrecognouit eüj lotutn.zo trem a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dominus:Noli me tangere,quem putas mortuum. Ad pa-

eniuado.Miraris quod in tumulo non inuenifti,quem cceicftia præftolanturfaut for-jeprehenditur,quia Chriftum nifi fides perfeefta non tangit; ficut hæmorrouia plena f^ögit fidc.Vnde ait dominus:Tetigit m e aliquis.’fentio enim de me uirtutem cxillc. Mutthi 9 m fe illa quod exeuntc fuerat uirtute curata:0£: ftatim cofefla eft fibi oa quod dominum ipfa tetigiffet. Vnde dominus ait : Fides tua tc faluam fecitjua-inpace.Exaltatusauteminterradominuseft,fecundumquodipfeait:Cum exalta-nero,omnia traham ad meipfum. Vel quod fa(fta eft uoluntas eius ficut in ccelo dC tn:a,btrepetit,dicens:Dominusuirtutumnobiicu,fufceptor nofter Deus Iacob. ] folum quando natus ex Virgine cft,fa(ftus eft

j4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deus:fed etiam poftrcfurrccftioncm ipfe dixit:Ecce, ego uobifeum fum ufq? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zS

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;honor SC gloria,perpetuitas à feculis, nunc, öC

Vius titulus hic eft:Pfalmus canticifilijs Chore fecunda Gbbati.] Boni fi-® nbsp;nbsp;lij Chore,ÔCpfalmis iam fuperioribus approbati, eo quod congruis fenfi-

P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;buSjö^cogitationibus ad uirtutumftudia coucnientibus in femetipfis pan

6 “opintalepfalten'gjamp;cognitionidiuinitatisperuigiliTpeculamentisintenti, coe-,jg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;digni forent haurire fecreta. Et ideo cum Pfalmorum ante arcam

jj^^^’^i4^qhdiccanendorummunusamp; officiumrecepiftènt,uidentur elccfti ut Pfal-fecunda fabbati fpccialiterreciperent côcinendum. Etenim quibus re-afeenfionem domini ab inferis refurgêtis uoce fua pfal-cef nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipfum refurreeftionis diem munere fuo minifterioep

tibifi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ordine pofterior, fancftificatione legis anterior. Sed

cred nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aduenit,qui eft Chriftus lefus ( finis enim legis Chriftus, ad iuftitia omni RontMi10

odaua fancbficauit,coepit eadem prima efie, quæ O(fta-nedn’^°- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prima,habens ex numeri ordine pracrogatiuam, amp;nbsp;exrcfurrelt;ftio-

Euangelio Icgimus tT^VTiqsô'TrÇgôTbpjiabbatu, quod Lä-tefurr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cœpit præccllere qua dominus

ren.•^^'f’~^^^^’^Q^O'^pfi*^umerat,iecundum habericœpit à primo.Prima enim ïa« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fucceffit.Vnde ad Hebræos Icribens Apoftolus ait : Pofte-

oui^'^^*^^^^^trequiespopuIoDci.Fcftinemus igiturintrarein illam requiem.Re-febb ^■’^ß°^^’‘^*^’^o^^^op^fisc^fl^fiorifjP^lt;I^’^’'eiurrelt;ftionisefttöpore.Ideoq!qui «nu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Icgem folennitatem cuftodiebant,unam fabbati nuncupabât, quafi

btu^ ‘^^^bb3tû,amp;f no aliud.Nos qui obferuantiam induimus fpiritalem, âf ad fimigt; noftn^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cupimus noftram formate militiâ, atq: in ilia ciuitate cœlefti

dm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;don exemplar,non umbra,fedueriras:primâ di-

Nihl ,°^^’’^*^^^ftPcriptum:Vcfpercautem fabbati, qucxlucefcitin prima fabbati. _ ’ Pj^’^brius,nihil expreffîus. Ante rcftirrelt;ftionem fabbatû dixit, poft refurreólio-fidoq? EuangeliftadicinPrimafabbati uenit lûâttn.zà

RTati q J’?^^^§^^’^decum adhuctenebræeflènt.Tenebræpro tempore,mane pró I fußi p*^preffîusfecundumEuâgelium,quafirecuflbuelâmine:Dauid âutem I utfc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*tus ôCmoderationem tenuit debitæ cantionis,6C myfteriunl non repréffif,

feruan”^^^fibatidiem dominicâdcclararct:quo ludæis ordincm numeri putaret efie

^AIpiritalelacramentumagnoIceretrcuelatum.Audiamusigitur quiddicat ....... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ambr.to.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ce qui

Jÿs' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DTVI * ÀMÊROÎII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

- ' ‘ quiin fecunda fabbatf Deo pfanic:Magnus,inquit,domi'nus â!'IaudabffisW^’^’!'^j||g' tare Dei noftri in loco fancfîo dus. Non ergo ubii}! Deusmagnus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.jinç

quidem ubiq; magnus SCpotcns eft,fed angufta mens non capit magnitudincni eius poteftatis ÔC gratiæ.Quanro autem magis appropinquatDeonoftracogn'^' toitnn.3.0 to præceliêtior eius nobjsuidetureflèmaieftas.Deni(Ç Thomas quiantédicebat' uidero in manibus eius fixuras clauorûjSC mittam manummeam in latus eins,non, dam.’ubi mifit digitum fuô,SC euidencia refurredlionis cognouit indicia, adiniw\ fe Dei gratiam:Dominus,inquit,meus,amp; Deus meus. Tunc ergo tem eius dominationernqs confeflùs eft, ubi eum refurrexifle non dubitauû abin Deniq? in Sion hymnus Deû deGet,amp; uotum et foluitur in Hierufalem.Quidigit'^’^ rum fi in ciuitate cœlefti, amp;nbsp;inillo ftiperno amp;nbsp;æthereo loco potcntia eias pracdicaturfAddidiuDilatäsexultationem uniuerfe terræ. ] Etueremagnos,qôU terrçinquaanteintolerabiliumpeccator^ermina pullulabant,ubi eratinœto’'j tiac gemitus,exultationem toto orbe dil¥udit.Itacp hominû confcientiaquæ^^^ lt;nbsp;gitiorumfuorumgurgitibusdemerlàlugebat,nuncperindulgentiamChtimA’^^ fionem peccatorum,metu abfoluta lætatur^Conuenit igitur amp;nbsp;fi ita intelligafflus ximuscfedquiainuetuftis exêplaribus aliquibus reperimus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

id eft,bona radice exultationem uniueriæ terrae, fenfum quidem eundeni' aduwO quia diuina in nobis Dei patris dona laudanturqui dedirnobis exultationem bon dice fundatanijDeum uidelicet Iefum,uera fiC foecundiffimam uitem, dequa ta fluxere cceleftia,in quibus eft perpétua amp;nbsp;diuturna lætitia, quod his abluatiff 0 peccatum,amp;^confcientiainternamundetur.Elocutionemq; conuenire cogno quia bene radicataexultatione laetamur,quiexultamus in Chrifto. Seculi enimia temporalis eftjperpetua autem lætitia eius qui gaudet in domino.Mons Sion lat e^ quilonisjciuitas régis magni.Deus in gradibus et us dinofeetur cum fufeipid el j nbsp;nbsp;‘

fit exultatio uniuerfæ tcrræ,euidcnter expreirit,q,uoniam dominusIcfusEccleUm ex peccatoribus congregauit.Ita^ qui erant ante latera Aquilonis,id eft, fooj ct in Clt;t»(ir.4 rcntesdiabolo,cuidicitur:Exurge Aquilo,utueniatAuftcr:fa(ftifunt Chrifto “5 Pfalm. 124 jpfj nbsp;nbsp;nbsp;cnim de quibus dicituriQui confidunt in domino, ficut mons Sion.rat 1

itaq mons Sion per gratiam Chrifti, ÔC baptifmatis facramentum. Aquilonisintf bilis gram's flatus,quipriust€mpeftatesafpcrrimas Sc procellashumanismcmeba «ftibuSjCœpitfuos amittere,qui uexabat alienos.Gentem omnem nationes omnes fuo reuineftas tenebat impcrio,ipfius eratlatcra,hoc eft, eo.Sicut enim principis latera dicimus ftipatores eius ÔC comités, ÔC ficut muH^ „ eft uirijGO quod morigera ei focietateiungatunita latera erât diaboli qui facicbat ip uoluntatem.Ii ergo nunc funtmons Sion,qui Deum fpeculatur æternum,ô6iphb° , bus Sc diebus intendunt.VidePaulum cû perfequeretur Ecclefiam domini,latus Aq lonis fuifie:uidcnunc cumlegiturinEcclefia,montem eflcfpeculatori3,perque fti gloria cognofcimus,SC uidemus.Et quia Græcus montes dixit,hoc eft modo feruuli Chrifti montes fint.Montes in circuitu eius : in quibus eft Ecclelia Ve«fr4ri«m eft ciuitas régis magni.Simul quia dominus fecundum cœlitradumin * [inteUigiiflocu rio pafTus eft,qui eratlocus inlatere Aquilonis.Ibi autem SCmosSion, ibi Hfttw uhi VentM quæ in terris. Vide ne id quoq uideatur exprelfum, quia congregatie

ßtodta. eratAquiloniconiuntftaperculpâ,EcclefiaChrifti eftfa(ftapergratiam,uti^non) nagoga,fed Chrifti Ecclefia nuncupetur.Et quia reliquiæ ludæorû per eleÓioncm tiæ faluæ faCÎæ funt,in ipfis Deus cognofcit,in Petro,Paulo,Ioanne,Iacobo3qui SC excelfi uiri uelut fundameta SC culmina funt Ecclefiæ, quafifundamêtagraues, qu nulla grauisAquilonisflabraconcuflerint, fed immobile fideiferuauerintfundame ' turn,neEcclefia tota nutaret.Prçcclfi quafi culmina,qui uerticem eius turribuslua: ' tutis erexerint.Etenim ficutin operibusfuis côditor, ÔC in çdificationibusfois sdibca^ tor agnofcitur,ut etiâ fi nomen non audias,tarnen ex operum qualitate artincem aep hendas: (Etquid mirum dchumanis,cû ipfius creatoris çterni,quinonuideturano , inuifibilia tarnen perça quæ faefta funt, intelligamusf)itain excelfis amp;ma^is b us, (quç domus nos fumus,fi libertatis SC gloriç fundamentû ufq; ad finem

nucrimus)Deus habftatoragnofcit,utdeusÂbrahâ,deusI{àac,dcusIacob, Ipfè enim l'nillisfeDeum demonftrauft çternum,ita,inquit,cum regis magni fufcipict ciuitatem, gradibuseiusreceptionem fuæ cogninom's inRindet,ut fiant docibilcs Dei,quï manda tumeiusÔ^audierintjamp;putauen'nt excquendumme ab l'ilius domus ædificatæin petra ntmitatedegenerentHoCjinquitjUidentes reges terræ congregati fiint, SC tranfierût l'n unum.lpGuidentcs tuncadmiratifitntj Boni reges, qui fui corporis poflîintfe præbe-feredoreSjab ipfa patriarchæAbrahç origine ÔCinftitutionemanâtes, qui docuitpec-catumpoflefuperariJdeo uerus rex,quiflagiftjseflene(ciuitobnoxius,inquo culpçamp;f morisillecebraregnarenonpotuit.Vnde diclum eft ad huiufinodi uirûàfifijs Scth: Genef,ii Rex a Deo tu es no bis.T aies ergo reges terræ,qui carni imperitarcnt,congregati funt, utinunoeffèntcorde,amp;inunolpiritu;ficutIegimus;Qiua multitudo credcntiu habe- Afl.4 batunamanimam,amp;^ corunum, ÔC non erat in his aliquafeparatto.Ii funt qui tranfierût inunum,non tam locum, quàm in eundem affetftum atqi propofitum.Probato enim di dtur:Tranfi,recumbe.Neq^ enim mediocris uirtutis eft,ab improbis ad honefta, à ter-•■enisadæternatranfirejSCcarnalisuitæconfùctudinem cômutare,omnemq; eius abo-M / j’^ouosmorcsaflumere,totumq? ftatuni conuerfationisuetcris dctorquere.

^*‘Si tranfeas peraquam tecû fiim.Cum tranfeuntc eftDeus,non cum Ep, 4j Öciiftente.Ii ergo qui intra femetipfos erant ante' difcordcs, ubi in unum mente nbsp;nbsp;ftu-

®*oconueneruntteceptapacequæfecitutraq;unum, ÔCinimicitias in carncfuamcdij ^phefi pweHsdeftrudione diffoluitjadmirati funt ucl cum qui in gradibus fuis dinofcitur,ucl ƒ roinesita elfe conucrfos,ut qui ante' diabolo feruiebant, nunc domino lefu iufti pie-f leruitij mâcipati fint.Et quia reges fui corporis in femetipfis uim non mediocris la-^'isexperti (neqi enim facile atep mediocre eft animum uincere,refecare cupiditates, ^^othire carnis lafciuia, euacuare luxuriam, quæ repugnabat Sd Paulo,ut captiuum fi-^'peccatilege conftringcrct ) ficut gratiam in i)s qui uirtute procefl'erant,mirabantur: jtaetiamnequisrelabereturinuitiadefuperioreuirtutum deieeftus faftigio,cómoue-ƒ ntur.PpoeJiyij enim mutabilis in utrunq; eft humana conditio,ut quocum^ inten-ƒnt,eo propendeat amp;nbsp;uergat : uel ad ftudia uirtutum, uel ad illeccbram delidlorü. Et mediocri quatiebantur affeeftu, ita ut ex formidine tremor apprehederet eos, ^®™‘^^rantesillud quod feriptum eftiQuia in locis impiorö ingemifeentiufti. Denic^ Wde mihi Petrum amarilTime flentem quod ei error obrepferit, ÔC uirtutemfuæ mentis proiapfionecorporéæfragilitatis inflexcrif.meritotç à Chrifto fupprefle reprehenfum fluodaufiisfit ufurpate conftantiam,nec obnoxiam confideraret naturam. Et hic quigt; §’'2riam cmendauit errorem,fed ludas manfit in crimine, perfeuerauit in gémi . • U tuserat cum Apoftolorû numero nelt;fteretur,fed quia fupplantatus à diabolo eft, Gsnuncdéplorât ôi'ingcmitimpiorum quod degratia fit relapfus ad pœnam. Ergo cadentibus huiufmodi uiris qualis fuit proditor ludas, uel Saul à domino Deofuo accitus adregnum,etiam fortes uiri trepidabant. Conferentes deinde quanto certami-•teperueniretur ad finem,quantæ contritiones iuftorum, quantæ folicitudines, qualis J,, ^^flâtius,quantadiuturnolaborecontentio,quantæamaritudinespropofiti terro-bquæ uinculacontinentiæ, quæ confeientiæ uerbera,non mediocriter conturba-anturnequis tâtis uel laboribus üitæ aufterioris cederet,uel doloribus, Sunt enim ibi 0 oresacerbiÔdgrauesn'd eft,inEcclefia,iniliaciuitateregismagnifuntdolores ficut parturientis,donee formetur Chriftüs in nobis.Ncq; enim fine dolore Paulus érat cum ■t in Galatis infipientibus docftrinæ fuæ tardiorem profcôum. Ideoqr dicebatiFi-

1 mei quos iterum parturiO donee formetur Chriftüs in tiobis. T cftificatur ôi domi-usinEuangelio graues eflè parturientis dôlores:cum dicit:Mulicr cum parturit, trifti 'll nabet,quia uenit dies ciusicum autem peperit, iam non meminit triftitiæ propter g^ndiumiquianatus eft puer in hoc mûdo.Magnus ergO labor ut aliquis fibi Chriftum nauis infcculi iftius falo fluduet. Deniçp Apoftoli cum le Chriftüs ad pàtrcm rcditurüm elle memorarct, quôd abfenteredîo-fu putarentGaudiumi Chriftüs cft.Ipfe eft puer quem parturit qui in utero , *.inenüsaccepit fpiritum falufi's.Quipepcreritj ôt enutrierit,exultat:quiparturit, Ajnbro.to.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quatitiir

500 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DlVr AHBROSII

Exorf. 15 quatitirratcf compungttiir.Bonum eftut 8C parias ,6^ enutrias eum. Ne coqtiasagn«’’^ Dfufo-. 14 in lacfle matris iuæ,ne dicat tibi:Væin utero habentibus ÔC nutrientibus. SicenimChrt Katth.zj^ £J.^5 natus eft ex MariajUt agnofcas eum, ficut bos agnouit pofleflbrem fuum : Si quia ipfc te creauit,ÔC maiores tuos ipfepoftedit.Non eum quafi paruulum nutrias ,1^ quafi uerum atq: perfecftum deum exuero SCperfecfto dco noueris adorâdum.Sieeu'’^ MagusadorauitjUtnoninlacftematrisagnumcoqueret, fedquafi Deum ucnerarttut îeternum.Deniq? ut eum inueniret,cœlû afpiciebat.Non ergo quærebat in terris, ttWfw 2 de cœlo fulgens ftella monftrabatJdeo eum Marianon parturiuit,fed peperit: quia^ dominum,ôëfalutarefciebat ex fe efte generandum,ficut ipïà teftatur dicens:Magngt;“'' cat anima mea dominum: ÔC lætatus eft ipiritus meus in Deo falutari meoJbi ergo do^ lores ficut parturientis.Dolor eft ut parturias : dolor eft ut enutrias, quern in princ^ debes habereperfedlum.Ideoq! pleriqi grauiter conteruntur, ficut uerficulusfignint^^ quifecutuseftJnlpirituuehementiconteresnaues Tharfis.j Namdum ad perteoiO'' nem fidei defiderant dei famuli pcruenire, comacerant corpus fuum eaftigando rius, Qi redigendo in miniftcriû feruitutis,nc reprobentur qui fuerant iam probati.no autem faciunt in Ipiritu fancfto ualido atqt uehementi.Eft enim Ipiritus confili) atcp uir^ tutis,utnimiaabftinentiadiflbluantcorpusfuum,quoomnesciuseuacuentuolupt2'-' nbsp;nbsp;teSjUt dicatur illis : Conualefcite manus remiflae, ÔC genua diflbluta.Cum eniinlo*^ .

quis fuerit ab ifta compage terrena,tuncfortior ad uiram rcfurgitæternâ.Mentior)n Philip.!. adiiipuhturfcripttir^jCiuxdicitjdifrolui Qi cumChrifto cfie,multomclius.Qutoii O' a. Tiffj.4 uitur^incipit efle cum Chrifto.Etalibi:Tempus meærefolutiom's fnftat. Qui

ditatus fuerit feipfum diftbluere per abftinentiam,diem paffionis fiiæ timere nonpotO' rit.Etbeneaitfpiritumuehementem,naues ditfturus.Nauesautemdecorporibus ' xit,quæ uago diuerfarum paffionum ftu(ftumouentur,amp; citomerguntur,nifihabean pfaL io^ gubernatorem. V nde Só alibi ait:Qui defcendunt in mare in nauibus.Bene auteni nau

gant,qui in nauibus Chrifti crucem ficut arborcm prçferunt,atcjp inde explora^tna r uentorum,ut corpora iua dirigant ad fancfti ipiritus gratiam, in ligno dominiwua^ fecuri:nec permirtunt naues fuas uago flu^u errare per maria, fed ad portum lawti ad confummationem gratiæ curfus fui direcftione contendunt ,utfidaftatione pot tur,quo dilTolutæ curfus Rios poftint in refurretftionc reparare, ubi naufragimu ti non poffint.Et nos igitur circûfoecftemus hanc.^ariam3fpeculatores eius fimus, remuseam,ut fiant corpora noftra nauesTharfis. Tunc enimcaro ad gitur,cum ad dei intcndimus gratiam : ut id quod am arum ad tempus fit, fient c nium,non quod dulce amp;nbsp;uoluptarium,fequamur. Tharfis ergo eft fpeculatoriogt;n S Io«.« t tiæ,intelligibilisciuitas,ut Sion iuperior.Âd cam feftinabat lonas.DeeadieitW P i.Pdral. 2 o nbsp;nbsp;qm'a fociatus eft lofaphat Oziç régi,Qi fie placuit ut faccrent Qi irent ad eum

Tharfis.Sed quia impio fe coniunxit, ideo miffus eft ad eumPropbeta, Q^ji Deftruxit dominus opus tuum,0(S contritæ funt nauestuæ,fiC no potuerunt fis.Quo fignificatur quod præuaricantium mandatumDei corpora tfdeonfu^ Reg. I o nem gratiæ pcruenire non poffint.Ad Salomonern aufcm,utpote fapientemr cumuirum,naues de Tharfis cum auro Qi argento,0^ dentibus eburneisfineul fione ueniebant,amp; eo ipfe mittcbat.Habebat enim cum rege Hiramfacrænego nbsp;nbsp;.

nis fpiritale cómercium,amp;f mutuæ gratiæ concertantis affedtum.Has rcgali in fe authoritate potiuntur ad cocrcendam ferociS corporal em, uid entes ruptibilibus iiicorruptas, exmaculoiîsfummagratiælucefulgcntes,exdino detritiseife renouatas,uiuere exmortuis,exfepultisrefurgere,celebriferinone^^,(^(^^ morant:Sicut audiuimus,ita Qi uidimus inciuitatedomini uirtutum, in ftri.Deus fundauit earn in æternum. J Audiuimus extra ciuitatcm,uidimusin cui deus eft lumen ætcrnû.Fulget enim dies fine foie mundano,luna non qupp ■.pj.dia damentum cius non tcmporalc,fed æternum €ft.Sufcepimus,inquit,dcus mile tuam in medio rempli tui.] Si ad filium dei dicitur,femplum itaintelligimuslec tPrfW.x quodipfedecoiporefiiodixit:Soluitetemplumhoc,amp;intriduôrclufcitaboi^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

retemplumdei corpus eft Chrifti,in quo eftnoftrorum purificatio peccator« templum dei caro ilia,in qua nuHnui peccatipotuit elfe contagium/ed ipfapt®

goadipfumdicitur.SufcepimusDeusmifencordiamtuamin.^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inmedioueftri iom.i

tecumfiUofuounigcmtobauc gvatiam P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diffulatoto oxbe terraïû,feat ut

toutatapknahudiseiuseffetÔCnonun -, nbsp;nbsp;,ovnnenomen,utinnömmelefu,omne^ vbilip.i

tOTtótafcïiptum cft-.Datum eft cv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;glt; omnisftngua conftteatur quod

gäattc«MCt,cakfttum,te«eftnum,Äin\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ixitPropbeta;Secundumnomen

dominuslefus in gloria eft d cv patns.V nbsp;nbsp;nbsp;P P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dextera tua.3 Non mirum eft ft

w»vdois,ita SClaus tua in fines terra^u nbsp;nbsp;nbsp;P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uirtusD ei,ÔC iuftitia dei,ut SC

VW Awftiti^dei,quicft dexterapet.ld^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pXenitudineminco effe quern pa.

fecundunvidquodiuftiu« deiplenus e. ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iÀitia deipatris SC fapienua Icguur,

nikftneo àvurnçmareftatis rntelftg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cognofcas, SC eius cftaraclcrcmft^ftan.

nx'.qaiitaexpreffupatrcm,utinc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prxdicandas-.uelut eprlogo

wdinnfpirituPvopftctalaudes Clu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adlctitiam nos ÔC cuftu nommts erusbor.

qaoWaciensfufeeptifermonrsex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^epofteam.

tawr,dv«ns;ftxtcturmonsSron21de^ft ^^^^^^g.Q^^g^çjpPedommusle. urpruatos cft,dicens‘.Qui conftduntrnew nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fftumtoto fpeculatur afeau,

latuur amp;deeins Sc deuotione,quxcoplac nbsp;nbsp;ç nbsp;^AQ^^^^^^^^ipfccftmonssinquem

rsafttrvkreiubeturqurftdemprxdrcat,dtccnt _P q.p,-t„stibi îpfxfuntftliæludeç àe,quimngelftasàon£xultent,inquu,ammx,con^en estkuig

illiusinouanotus eft deusNamrftaVudxa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qucmnonrecepft,SCiudi

tninumkamftagnouiftet,etiamreceptftetScdn ^^^.^^Jlifemine manare memo Wnn.» ctactusrcfuoit.qutbus eosno expatre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ç. f,„£pVVroms autem ftliaepeccatum

tabauquorriamomnepeccatumfernenmvmrcr eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ttAprearaMerftods, exulta,

tturrfaeiUnt,fedobumbrant.Etideófteatiqttorumteeftafuntpee^^^^^^ buntftlie conftîftonis propter indicia domini,CU cognouervn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;faciem

qiarrrftocfeculo infcrntabiliaSCmueftigabiliafuntftommr u ' quot;nbsp;, copreftendent V^recç^perintnerftatemnuncillaquxnuncnrdenturmfcrmafttW^^^

beeorUmcognftiorre gaudebnnt.Circundate,inquft,Sron,t cop nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ntur fntsfenft.

quirtbat,bCcóplelt;ftebatnrrnftfttamdevfttacl\t\scftatftatts,amp;Clt;\n\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rvîVnosQuan

tiorrftlaccrtislpfeefterrimpiementrsamplexnS.Comprelrene'mms e g tu\rv^QftumnstnternamNfteriaucrftatrs,SCfctfoamnseaatq,a gamusea et

, \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftm,utttutemà^cceleftftoracnlftqnamntaft'eqUeretntNfo'ift^ft^^P^^'^'^^^^ ocevAïa

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pftntta\eg'|ptfornm,inmomemafcendft,atcçfnnnliemrntranrt,ntoperta

gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kmbroxo.iV-

591 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI 'AMBROSII • ■ ’ ' f

Pfdlin. o cognofcerct^adhærente fibi' foci o lefuzquia nein o fine nero Icfii pöteftincêrt^ W amp;: occulta cÓprehendere.Ettdeo infpccielefu Naue,ueri faluatoris

Ioann, $ tura praefcntia,per quem fièrent omnes docibiles Dei,qui legem aperiret,Eiian8^(j|^ reuelaret.Ergo qui Sion circundederintprudentiafua,amp;^ complcxi fuerintinc^ afeendentes fiiper turres eius narrât defuper ei qui no potuerit afeenderein nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

quid agendum,uel quid cauendu fit.Murata eft enim ciuitas Dei : ideoep alibi diÇ* «ninus'.Ecce ego Hierufalem pinxi muros tuos.Diftinrta eft turribus,de quibus m tor ponit,fi appropinquate cœperit,deprehendi,Habet illc exercitus fuos quibus mas Dei obfiderc confiicuit,admouere machinas, ut poflît turres expusnare‘ Sed uos,inquit,prædicate de turribus.Eft enim in turribus Hierufalem abundâtia.

Pronerk 8 Jicate iuftitiam,monetc cuftodiam.Sapicntia enim in exitu canitur, amp;in murofu apudyo tifïimis prædicatur.Et alibi iterum dicinin mûris tuis conftituieuftodes, diebusac Ejai^iSz jfif bus in finemnon tacebunt.Narrate ergo fineintermiflione, fineEn^-AdueriatiiJ^^^ gilat,circuit,Sdrabieferinaquærit quos inuencrifdeuorarc.Ideo femper canen dominus,qui dentes leonum contcrat,ôfS ora confringat, ut nobis nocere non poi • Ponite,inquit,cordaueftrainuirtuteeius.J Ideft,utuirtutemeiusintelligaris:ôç buite gradus eius,ut enarretis in progenie altéra. Quoniam hic eft deus nouer ina ' numjamp;infeculumfeculûipferegctnosinfecula.] dicit Græcushodieq exee amp;turritas domos.VndeProphetacum deciuitate dei amp;inhabitantibus eamloqùer ' tur,diftribuite,inquit,gradus eius : hoc eft, mâfioncs eius altas atcß iublimesin cœ e bus.Qirodocctordinemferuandum efle meritorum. Vnufquiftß enim in foo or m • toann. 14 Vnde ôC dominus ire amp;nbsp;præparare fè dicit difcipulis manfiones, ut pro fuorum ration meritorum dignaunufquifq?habitacula confequatur, in quibus requiem illam carpa æternam.Sunt etiam fublimia ÔC altaprecepta,irt quibus funt occulta pietatismyuerw, amp;nbsp;theoremata fermonum cœleftium.Hæc,inquit,dtftribuite,amp; pro captuumi^ft*^’“ diuidite, quantum poftît unufquifcp ingenio proprio comprehendere.Ne^ enim omnibus Paulus eadem difputabat.Ahjs nihil prædicabatnifiChriftum lefum, S^böcCTU-cifixum,non in perfuafione fapicntiæ ucrbi,fed in oftenfionc fpiritus atcf uirtutis. Inter perfecftos autem fapientiam loquebatur : quia non capiebat uniuerfus populus perci-i.Cor.x pere fapientiam in myfterio quæ abfcondita eft. Idco enim eamChriftusabfcondit,u cam ftultinonintclligant, prudentes ftudiofius quærant,SCenarrentin progeniea tc-ra, quæfpiritus foretuirtutepcrfciftior: quoniamgeneratiofupcrior periniirmitatein fidei perfetftæ fapicntiæ cognofeere facramenta non potuit.Et ideo fîgnuffl bat,uen'tatem repudiabat: cumutiquenon ueritas figni ,fedfignumueritatISllt•

Mlt;^W^). 12 de refpondit ei dominusiGeneratio nequam ÔC adultéra fignum quærit:amp; fignumnon dabitur ei nifi lonæ Prophetæ.Ad arguendâitaq? perfidiâ ludæorum, lonæ exemplum accerfitur, eo quôdNiniuitçfigno crediderunt,amp; prædicationêlonçquifueratin utero ceti,fequendam putarunt.Iudpi aûtnec poft refurrctftionemdominileiûcredideruf, qui de corde ten g poft triduum refurrexit,amp; uiuit acregnat per omniafecula.Ämen» Pfalmi quadragefimiodlaui enarratio.

Vdite hæc omnes Gentes : auribus percipite omnes qui habitatis oroem A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terræ.j In principio ipfo uocem domini falutaris agnofeimus Gentes uo-

cantis ad Ecclefiam, ut errori rcnuncient, ucritatem fequantur^ pq oïl-tus munus agnofeant. Sed quia ferpentis uenenis infedla erant corda fuccenionis nu-manæ,SC peccatis obnoxia confeientiadum deiperatueniam,fcreuocarenon poteratî remedium pollicetur,indulgentiam fpontepietatis fuælargitatepromittit,utrcusnon timeat,bene conicius gratuletur,quôd bono domino exhibeat minifterium feruituris, qui noucrit peccata donate, honorare uirtutes.Denicp eadem ierie uocationis etiam in Euangelio nos dominus adhortatur diccnsiVenite ad me omnes quilaboratis,a one-tHalth. 11 rati efns,SC ego uos reficiam.Tollite iugum meum luper uos, amp;nbsp;dilcite a me, quiamitis fum,SC humilis corde.Dcindc iugum iuum ftiaue, amp;nbsp;onus leue elfe cômemorat: quo^ niam quidcfpcraueritmedicinâ,fanus cflenonpotcrit.Etideo omnibus grata elt man fuetudo, quæ uulnera interiorum curat animorum. Venturus igiturad ægrotos,ucn-turus

WTOS utmedicüs, qui grauii ulceranoftracuraiet,medicaitieritapröponït jtituidcant hominÈS,8CadrcmediumfaIutisfidafeduUtate cócurrant.SiciUain Euangelio meruit ^4«.$ , fanitat€m,quæprofluuio fanguinispcr duodecimannos laborauerat. Audiuitmcdigt; cumueniffe,feftinauit contingerc,dicens : Si tetigero fimbriam eins, falua ero.Intraie hocdmt,Slt;Chriftusaudiuit,2lt;tetigitfimbriameius,00 uirtusdefaluatorcproce it, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

terW20 ödhic omnes Gentes uocat ad fapientiæ fontem ateg prudentiæ jic c p tian omnibuspolbcetur,utnemo trepidet,nemo defperet, ubi nui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ • æ

omnisanimainuitaturadgratiam,utuncprecioredimaturacnmtne, ’^^„^^.Ucauc^ adipifcatur æternæ.Hic fenfus eft Pfaimi-.quem fuo ordine digeremus, œm ' P timüsfuperiorumuim qualitatem^ ucrborum.Præcipiuntur entm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

autibuspercipere qui inhabitant orbem terrx.Wumuticp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n-i^tbitarrtinco Ipfe pP'»'i5

ptad™uDomini?fttetra,elt;plenitudoeius,orbisterrarumAqu^^^^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

(upcïmaTiafundauiteum,ônuperflumtnapræparamtju^_^^^^^^^.^^^^.^^.^|.^^^^^^ wnt,eöquOdinbabiteturaChriftoücuttpiegt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.Comtb.lt;S

buatemm,utimpieatquæuacuauvdebantur.lt;2tt3e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcgt; nbsp;nbsp;nbsp;aiffbno auidem fermo- • i

WuoAcmtmænuncupaucvuttt^c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„oluatur^n ttibubtio^

twabfpmtu,ficutrotam orbem fine uUacurius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ «.g|^^(-Qpicit^^ainibusamp;Cmce-

n\busi^tutfundaturBcciefia,mtempeftatibusi P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftuminibus^ Audi dicen-

tOK,\nrebusaduerVis5lt;mftummibuspr«pa . q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^Ycditinme^ficuf pfàlm.sx

ttmÆXtMaucïuntftuminà uocem fuam.Au nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nae Viocautemdicebatde fpiritu toAnn.7

^'dtfaiçtura'.Pluminadeuentïé eiusftucnt q «„tninibus prxparatur Ecdefia,w Hueraaccipiebant credentes in eum.iu is ^tguntucrbumDci,2lt; ioquun-. quikuspoiuitDrisvMiaHiftmtfc^n«^^^^^

, diccndo'. Auditehaec omnes Geot. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^uribus perdperc ,nifi dedi Deii

unxqVoffunt omnes au Ahe, non o nbsp;nbsp;nbsp;1:^4; .x.Miat Was aures dich interioris ho-s

WoqSaWor didttQrh habetautes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aiuinus qm eftin naribus

tn\msi^iuta\es,cmus ÔCnarcsicgiu^us, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\^abcnt. A\ia eft enim forma cor-»

meh,b\QaoTOnes homines bas aurcs, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnia, dqudicat omnia •.animaXis .iaw„'A

ÇOïis,abagmixfpiïituaXis.Quifphtt^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enimtefrigenaeft,ftfe cotXeftis.

autembomononpercipftquîefttudpui . ;ftn\u\inunum drues ôCpauper ,ut Vdeoc^ addidrt'.Quiqterrigenae, oC q ft\incbomrnralt; Quis eft fprrrtuaXis ,mftA5eV' rmmttfosuocaret.Quiseftterrrg^anr „i^^yo\uptategeneratus,iftecxQco nagt; ftm;\\k^x(inp,umccoftcïnus^caïncA» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

tBS.M™sùra«inommueïboatfa«ttv^»™ P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4iu„i„Çaç„bia,K piu-

pacWuu,amp;4ommus«auamitcuro.^o puiûWùmtt.OmtiEsuocanraïa it5.ô*,TO4Kuminutnlv.qmfa™s,fevKm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Ka(mOT«.au«n4ïttaconbïm«Sm«\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44^^5p^fti4i55i^^

nmanquatóambumivvatcm^qrabmo uvm,nxq4tampaupammàoat^càum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S

A.amàVuosÆ«,«^^ ï,iiilMt«iuOsmtum\oquoi.m P muo™n.suocamm,opxaommbmV^v®

inclinât aurem fuam ut mtelligat parabolaru figuras. Ipfum aurcm fuam qui aurem habet audiendhApcrit etiam dominus claufam propofitioncmluam,w aptum organum fibi uas cledionis inuénerit: quod Pfalteriü uocat cuius lusdulcisgratiæcantilenam neruis omnibusfibi concinentibusrefultauit,i^t“ F rituspleórointeriorcm chordamexteriorenicßpulfando,utÔClinguaorareia men • «.Cor. 14 Ideocji aiuOrabo {jpiritu,orabo amp;menteiPfallam fpiritu,pfallam SC mente.Huwim

ergo uirum Chriftus multo antepromittit,per quem manifeftaret abfcondita,a inuolt; luta prophet! ciobfcuritatelermonisaperiret.Bonumpfalterium, cufideiuttaconufl' titjÔC caro animæ,uirtuti afpirat uoluntas.Hoc eft dulce pfalterium,ubi canota eit ai

3 $ plina uiuendijUt impleatur illud quod feriptu eft: Clara eritlingua mutoruni.bcquit Vt quid timebo in diemalaflniquitas calcanei mei circûdabitme. J Hoc eft,cû osme loquatur fapientiam,amp;: meditatio cordis mei prudentiâ, in die iudicij timere quid po ' fumrNifi forte calcaneimei iniquitas mihi fit abluêda. Alia eft iniquitas nolHa,aliaca up^z con^d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noftri,inquo Adam denteferpentis eft uulneratus,amp;: obnoxiâhæreditatem luC'

cefTionishumanefuouulneredereliquitutomnesillouulnereclaudicemus.ynde minus difcipulis pedes lauit,ut lauaret uenena ferpentis:0^ Petrus reprehenditurquo^ 104»». ij excufabat ne fibi dominus pedes lauaret.Ideocp dieftum eft ei: Nifi lauero tibipedes,no habebis mecum partem.Quo audito no folum pedes,fed etiam manus obtulit ablueii' das.Cui dominus reipondiuQuilotuS eft,non habet neceftcutiterumlauet,niiiutpC' des lauetjfed eft mundus totus.Ergo Dauid dicit : Iniquitates meæ fuperpofuerunt ca^ put meum:qui fe nouerat in iniquitate efle côceptum,ôC in delióis à matre generatuni-dominus autem qui fua peccata non habuif,nec cognouit proprias iniquitates, ait:in ' quitas calcâftei mei circundabit me.Hoc eft,iniquitas Adæ, nonmea:fedeanon pote mihi efle terrori Jn die enim iudicij noftra in nobis, non alienæ iniquitatis nagiria pU' niuntur. Vndereoriniquitatem calcanei magis lubricum delinqucndi,quain return aliquemnoftrielîèdclicfti.Meritoq; dominus qui pro nobisuniuerfàfulcepitjLau^ mus,inquit,ô(fpedes,utcalcaneilubricum poflimus auferre,quo fidaftatio P°* uirtutum,nec paterno quis crrorelabatur,quiluo paratus eft ftarepropofito.lNon £' tuat lubricum hæreditatis,qui cupit ueftigiû tcnereuirtutis.Iniquitas ergo cakaneino^ ftri præuaricatio eft Adæ, per quem prolapftis eftincontemptum Sfdiflimulatwnc cceleftiummandatorum.Eft etiam iniquitas calCânei,Iudæhæfitandaproditio.vac^ lom.ij neiideo,quiafcriptumeft:Quimanducatmecumpancrrijleuabit fuperme

fuum.Bene di ibi fiium,fiC hicmeuirt dixit.SuUm,quia ChriftUsfine iniquitate:na:e tern folius iniquitas proditorisiMeum autem calcanéum, quafi ultimum fui cotpoo dam Chriftus appellat,cuius nos fumus corpus di membra. Apoftoli præftantiota ' eftuofa membra iiint Chrifti,Iudas calcaneum,quafi extrema pars corporis ferpeut'O ' noxia,amp; patens uuIneri.Primum ergo calcanéum Adam, fecundum calcanéum Ilie lapfus totius hæreditatis, hic folius proditoris, qui hæreditatcm implicate tuit,quia iam non camales fumus,fed redemptoris hæreditas,fcriptura dicenteiE rediras credentibus in domino.Eft di ilia iniquitas calcanei fui, quæ circundeflit ftum.Circundantes,inquit, drcundederunt me, di in nomine domini ultusfumW^^ ' » m^z Ca]carteûeiusSynagogaeft,decoramp;gloriauultuseiusEcclefîa:ficutfcript0cit.

minus regnäuit,decorem induit.llli ergo funtcalcanéum, de quibus dicit:Qui to ' dunt in uirtute iua : quiqi in abundantia diuitiarum fuarum gloriantur. ] Diuites ei'* eguerunt di efurierunt.Quod deludæis dilt;ftö eft. Seddiomnes quiluxuriofeuimib non tenent caput,calcanéum Chrifti funt.Sed hæc generalia,quç late patent. Cætctum fpccialiter deluda locutus eft proditore,qui fibi ualidus di diues apoftolatus glotiaui' debatur.Deniq; de paflione domini fermo contexitunFraternon redimit,redimet n ' «no:necdabitDeo propiciationem fuam,0^ predSredemptionis animgfuacjEoce , utquid timebo in diemalafQuid enimpotcftmihinocere,quinonfolumnonmaigea redemptore,fed ipfe omnium fum redemptort'Alios liberos fadam, Si promeipkti’e' pidabo.Ecce faciam noua omnia,quç fupra ipfum gemianitatis^affedS finiatq pie*^' tem.Quem frater code matris utero eft'ufus in lucem redimere non poteft, qui^ P^'*

aUcnisfanguinemfu5fudit,quemnemo poteftofFerre pro fratre.ltaq;corpori proprio i.Tim.» nonpepercitutnosredimeretàpeccato,2lt;dedit femetipfumredemptionctri pro om-nibuSjficutuerus eius teftis afleruit Apoftolus Paulus,qui aif.Veritatcm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fprniT

tiot.Sedquarefolushic redimetcQuianemO pöteft eum æquare pietate, ut pr lisfuisanimâfuamponat,nemo integritate.Omnesenimfubpeccato. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»{Tj.

MnpofStEigopeihomincm dominû ''f“™ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uniuetfotS fao

tionem,utincarnefuapeccatu omnium crucingeretjöcc o^, P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r-r; inGgt; dixerir

cruoredeleretSedfortedicasiQuomodoredempturusfraternega nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pCtlm.zt'

Nanabo nomen tuumfratribusmeisCSed non quafl rater no nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Q-j^jfto i.Corintb,$

eft,ÓChabitauitinnobis.Nonergo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mundû utiœipfe recociliatione

cûbabitaretincarne.GumigitUr recondiUaueritU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nnllaneccata cocnouitfDe-

nóeguit.Pro quo enim peccato luo propitiaret deum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exlcse dixit ad Petrüt

mdidïacbmapofcentibusluda:is,quodpro pecca nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alienisfRe- Mdtth.lÿ

Swn,ïegestcïræà quibus accipmnt tributu ue nbsp;nbsp;, , nbsp;[r-autem non facia-

l’çonànPetïus-. Ab alienisiCui dixit dominus: i g nbsp;nbsp;nbsp;„^imus a5:enderit toile,ÔC aper-

iûusfflisoîfenàiculû,mittebamum,2iC cum piicem qt p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oftendit ergo quoi

nonprafepropitmloncmdebcatüber ifte ab omnibus nec «ÂMcnoïcHmSEmmllbeM«™ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„^j^tundareadu^^^

( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F'7'^i™P“°'“,’quot;™“f““,‘;'Kcftcc%oaiiosbbetM^

uctfamaditotiusreditnendapeccaia.L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ar.lgt;prfu2:rcdcmptionis,autpro-

ptaUtefacrifiriûtiiiimtboïaduocatus dcçKCMM.amp;ammâÇuamdcditpronoblstcdmp iM tioantïçdemntiofin2u\otû,qùiaommuprcc\ôiang nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ouia noftrûlaborem

' minus\efus,quifo\uspattereconci\iamt,£lt;laboYauitu^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mdtth.it

ip(efulccpit,dicêsNenitcadmcomnesquiVabotatis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ouoàbonû eft cocu Vblnt.6%

tem‘Labotauic\amâs,ïaucçfalt;Efçfuntfauccsme|, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• - ii Votandû 2lt;facf^seft. Qeneh^ÿ

V*.selt;psirf«smt«fo«kEtinbxSupvotobum«u^^^^^^^ liitagdcolaiEtgobomo nô dabitiampropitiationcm .^„^„^fouet prxeeptaui-meàteelfàpeccato,verÇanamnêOuÂi.Vaborabittam^^^^ »sndiXimMaüso^kfttousnonxecodat.Dum um« wutaatmftnô,TOamp;içfemo«emoTOtOTyufniamïlt;: m»ti«m^àalaudé,«ouiàtb«murau,cummn pratobffimimWfecuXouidebantm.C^odfpraaX aix^mSibvratbcd'iasmS'jnagoçsumdmiMAua nbsp;P

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Umipfeint,tefugien.tesbaptifmat\s factamentu.iSem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;emtico ftuuta

morte perpétualapientes iitiusmunai, uei principesluaæorum quaaonmuiuiuj/*-de ftultus peribunt. Non idem eft utrunq?.Stultus eft qui nihil fapit, amp;nbsp;ftulta inteUig*^ Pfal. IJ Infipiens,qui malafapit.Dixit infipicns:quia non eft Deus.Quomodo iniquus, no æquitatem nefciat,fed qui improbitate cordis fui iniqua comittat : improbus quoep citur,eô quod probitatem malitia fua deftruere uelit,non quia probitatem ignorcUp çrgo infipiens de ftultus quando pereunt, alienis relinquunt diuitiasiuas.SuS efito ƒ legitimum ftultitiæ ÔCimprobitatis hæredemreperirenonpoflunt.Legitimieniflia*' Romlt;w.8 cunuQuiafilîj Deifumus.Siautemfihj,5Chçrcdes:hçredesquidemDefcohærcdesail tem Chrifti:fi tarnen cópatimur,ut de fimul glorificcmur. Infipientes ergo diuitiasnon ProHfrt.iy habent,quianechæreditatem habent.Non habentdiuitiasinfidijnonpoflèflionein.ri deli enim totusmundus poflellio eft.Nonhabenthæreditatem, quiafola efthæreditaî Matth. 19 credentibus in domino.Suas autem diuitias habcnt.Ideoq? auarus dicicNohabeoquo cogregem frudîus meos.Non enim ueiais frudîus, fed auari fianftus, pecunia eft.EtdO' Lucte 18 minus auarodicinVadeuendebona,tua,Sc uenifequeremc,Non enim periedufflbö'’ num eft patrimonium,fed hæcfunt auari bona, quæ in emolumento aliquo conftitu» funt.Vende,inquif,quæputas tua clR’, cum tuanonfint, quia ad alios flurninis modo tranfeunt : 5C fequere me, ut bonûimmortale cognofcas.Sapientes ergo ininteritu de* ducuntur,quibus Deus abfeondit qug paruulis reuclauit.Peribunt fimul, de inuno eo^ demqi loco crunt infipiens de ftultus, SC alienis relinquent diuitias fuas:quianóinuenit nequitialegitimûfucceflbrem.Etfepulchra eorû domus eoruminfeculum tabernacU' la coru in progenic de generationcanuocauerunt nomina eorfi in terrisipforS.] Vbiep fcripturafepulchrapro uilibus ducinquibus dégénérés deuitæhuius cupidi cópara^ tur.Sepulchrum pa tens eft guttur eorum.His ergo qui ad diem de de die uiuunt, fepub chra prö domibus funt.Domus enim iuftorum non in terra eft,fedin ccelo : ficut Apo--ftolus docUit,diccns:Noftra autem conuerlatio in cœlis eft.fpfaeft domus noftra,quaE domus eft Chrifti. V nde ait fcri p tura:E t Moyfes quidem fidelis in tota domo eius, tan* quam famulus in teftimonium eorû quædicendaeflennChriftusuerotâquamfiiiusia domofua.Pqs ergo domus cftEcclcGa,pijs patriacoelum eft.Ideoq!iuftus ait:Äducna ego fum a pud te in terra de peregrinus, ficut omnes patres mei. Luxurious domus pulchrum eft.Denic^ tanquâ in fepulchro uiuunt,qui poflunt diccre:Manducemus öc bibamus,cras enim moriemurftefurreeftionem ante oculos non habentes, ideoq? tumu lis fuis affixi atqj attUmulati adherent,quia refuftitari fepofle non credideruiitHamf^quot; culum ergo ill is in fuo bufto eft, SC tabernaculü eorum in progenieSC generations teP rena eft,qui uermes fui corpöris haïredes relinquuntmt hic tâtum fit memoria eor3,8t in çternum tranfire non poftit.Denicp nomina eorû in terris ipforfl : quia operaeóruni corruptibiliaatq; terrena.Etideoibi fcribuntur eorûnomina,ubiuiueremaluerût.Qn* autemeleuauerunt operafua,ijsdicitunNolitegaudere,quiadæmoniauobisfubirda funtjfed gaudete quia nomina ueftra fcripta funt in cœlo. Hincergo intelligimus qn« non ocioie dominus eos arguit qui cdificabant fibi fepulchra uel tumulosProphdan’» deexornabant ea.Condemnantur enimludæi qtiiProphetis quos occiderant,tmsna folatia,nonecernapraïmiadeferebant.Ideoq? prohiber ut difcipulus ftius fepeliatp^ trem,quia æterno patri fine cefiatione elTe debet irttentus. Et in Efaiæ libro fcriptu Sm Qiiid,inquif,quia ædificafti de excidifti tibi fepulchrumr'Et reprehenditur Maria qux Chriftum in tumulorequirebat.Relinquefepulchra, quæ reliquerunt quiauditauóce domini inipfius pafifionefurrexerede tumulis.Noliintermortuos habitare,quiUiliifc

atofchdnorunsopçnsmcMcauma^^^^^ ma™,«ltaoncu.ucnd.,quxu^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autcmuiriuiuât ,«»»..«

mucAsJnUpicMjacmmumcontam cundumappctenuafuam,quxonenaicuiu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ A . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;L pGtlm.öi movduo^ednomcoxde^onemmou^

«AfamakdKcbancCtuotrfp®^«^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Waa

mftvmmijunnum,« aimhameorumu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dimiratbonum paftorem. a

disatmaKnanammottcmjquaoP' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^fjitjdujjOT.Moisfubm-

mgnofceohomo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dcuom cos quibus poteft pvoptet coro fla^

ttauit,cvxæaàmtexKum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’n.,,4iumx50tentix£uerit 8é diuitiaxum ,ut aXqs

g^üaçxæuaicre.Quibushcetmhacui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eumiuftismatutmusfplcdox tlXuxcxitt

àommaxentux,feà.,„ oxxoonituxfxatxi.MifexabiUs itacç fexmtus,ut Geticfix4 (\uoxumfiguxaeftquodlacob , F yç^^jo^is£lt;iumims,hotumgloxiauetexaVcat, amp;mnlunvaxuxintenebxismfexoxum.Men^^^^

VutexçulÇiVunf.qmatempoxaXxsbxcg nbsp;nbsp;nbsp;\ße« choc dicit, qui fcicbat axtimamfuatn

wmdemanuinfom,cumac«pcxtte .3 ivvi«a.uondexeUnquendam.D eVcendvt enxmut capuuo l'O’t'im^nonvttiîxhiscaptiuaxemanexet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;timucxis cumdiuesfaöusfuexithomo,

K cummutapbcan nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cius^NoH,taquit,cxpaucf«cc diumas K po

teauamàwvus,Slt;g^oxiafecuUt’H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jeceffu-nuoniâquipotuexitcrapuXamun^

xuax.SômniumcftiftedxeVauxus.cuxg, \çr-„pyp iftacôtemnit ÔCpxonihiVopecuma difcedôxmixc^ôCfobxietatcm «txw J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;aiicuiusnotentis audiexisAnVpi;

ï^'iv\^Âàeft,uV)ixuina,iVgt;i ÔC YeVurveôiVO. v ’ . r j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;statvaAdeo Ve vV

do«eamp;Adeoó^nos ^dæiVUusïUvnauacua^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xtuüs haA^iwxet.Qu^d

mus,KjmvàçTOçj»na.'Dc»\ro4Kttut.Vn«raTO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

tceûcçuvsvote^auVeïïeç\yixYgt;ottvàetïVdvcomniadexeXinqjit^ o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cft.-Kungt; trlt;jii«lt;

uatuüiWiusdiuitis eft.Çeçu\e\AVviïn,c\aci£nnccipVatexvacapte a . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rAnvia domus

v^aidfoXihîfoitaSitisVupcïteïvâïHunfpuiàdeVccnànmv U ^u vgt;pr^T.tnTc Veàî»\o lias,aatcotóVideuimfaiptme.G\oxiaVecu\inondeVcendvtcumveccatoxe,fe^^^^^^ xiaainatisaVcenditcû.innocenteÊtut copcndi^ius dicamus, 0 oxva aomt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

dmttaVcendet,evimdeVcëdentenódeVcendct.QnodpTanxe ac nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Aeûdeolt;^Uxavuspkupex pex an^eXosin MtxaXvx Vinume^ e\euatus.Vgt;nxesWuxxo. u.c. v6 , nbsp;nbsp;nbsp;WtiininicSioU^stóxo^i PÙ^TaXxamutmmatpaupexem A ^x?,no iuo

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'«■öx\xvaax\in3^avnems,(auoxc(pmtma\i(puaminaxdoxcmaxxxno^mxxm.nspo e nbsp;nbsp;'

ç68 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

beata circundabat.Vidc Hune iTacuum, qui fibi in hoc fcculo abundareoninîB^^u batur,cuius anima in uita ipfius bcnediccbatur : fed nunc iners morte pulchre fequitunQuoniam anima eius in uitaipßus benedicetur,confîtebiturnDi benefeCerisipfi,] Benedicent,inquit,eum beneditflione terrcna.Stultiboniinc^H præfentiajUon fotura confiderantBenedicent eum alTeclæ eius atq? parafiri. ’p*^ beatumfeputatjfîagrumaliquem quem defiderabat inuaferitConfiteturtuncy • cum eiinhocfeculo fecundaluccedunttquandoautem aduerfacontingunt,ii^*° maledicitHoc ergo dicit,quiafccularis non agitgratias inpaupertatepofitusa a fis.Iuftus autem in anguftijs magis dominum grato benedicit affeeßu. Deni^ aiaho j ad Deum dicitiQuid mirum fi te benedicit lob,quot;Abundant ei omnia. Sed mitte, nbsp;nbsp;’

'manumtuam,amp;^ lange ca quaîpoflidet:uidcamusfiinfaciemtebenedicet.Etdeoi P dominus poteftatem ut quæ feculi ciîcnt huius, auferret : carné ipfius ulcerisatroci perfunderet.Iob tarnen ben edicebat dices: Dominus dedit,dominsabftulit,htnotii domini benediéîum.Introibit ufqj in progeniem patrum eius, ufq; in feculum noui ' bit lumen.Homo cum in honore effet,non intellexit, côparatus eftitimentisquæ fumnonhabentjdCfimilisfadus eftillis.] Ideo,inquit,ifl:ein progeniem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j n-j,

îodwt.s introibit.Qui eft pater impiorû,dominus declarauitdicens:Vos ex pâtre diabolo c tiMh.8 SuntSCillipatres dequibusdicitur:ReIinque mortuos fepeliremortuosfuos.ldeo

Deuter. 2^ Moabitæ ufqt in tertiam ÔC quartam generationem prohibiti funtintroire inhcclelia domini,utfilij eorum propter peccata patrum fuorum introirent ineorumgeneratiO'

Stip 3.nem,quorumfaôaimitabanturSCmores.Vndeferiptumcff::Filijadulterorôincofl' fummatione erunt.Ergo qui non ilium patrem qui in cœlo eff: fèquitur,fed ilium terrt' na colluuione uiuentem,in progeniem terreni patris intrat.Qualis enim terrenus,nl£

’’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÔC terrenÉut fit eius uita terrena,requies nulla poft mortem,In çternumnon uidebitlu--

mentquoniam temporale quæfiuit.lllcautem qui Chrifti fecutus eftgloriam,quideli c loann. r rauit illud lumen,quod illuminât omnem hominem uenientem in hune mundum,inuc nict Ôl uidebitlumen tcternumtquia eum Chriftus redemit à morte. Tune ergo cogtU' bitfecum,quiacuminhonore effet,nonintellexit:SCideo eritfimilis iumentoium,qU fimilis debuit effe angelorum,per domini noftrilefii Chrifti gratiamtcui efthonor,gitgt; ria,perpctuitas à feculis,ô^ nunc,fiC femper,amp;in omniafeculafeculorum. Amen.

InhuiusPialmitratftatu beatus Ambrofius infidelitatem amp;nbsp;impietatemMa^ ximityrannigrauiterredarguit,quiaufus eft dominum fuum Gratianum Ini' peratorem fraude 8^ dolo perimeretquem Imperatorem in dominitabetnacu^ . lo habitarc,ÔC in monte eius requieicere dicit.

In enarrationem Pfalmi fexagefimiprimipræfatio. Titulus. Infinem pro Idithum Pfalmus Dauid.

Mnium noftrum indubia conftietudo eft,ut feftinemus ad fincm, eorum O qug legimus uel uidimus nbsp;audiuimus,uelimus fummam cognofeere. V«'

de titulus ipfe ociofos nos eïTe non patitur,nec feriatis preterite auribusu^' fiderfj comunis indicium.Præ cæteris enim,h'cetetiamin cæteris clareat, diuinötamcï' in huiufmodi Piàimo refulget oraculum. Vnde diligentius quid fit finis confidd^^^^'^ Finis enim dicitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fumma rei eius quam uolumus explicare.Finis dicitur

ftustquiaipfeeftfinislegis,ficutfcriptumeft:FinisenimlegisChriftusadiuftitiafflOin' ni credenti.Finis etiam dicitur,quia ipfe eft principium amp;nbsp;finis. Ergo ifti Pfalmiqui tuu lantur In fincm,aut de Chrifto funt,aut ipfius Chrifti.De Chrifto, cum ipfe annûdatut. Ipfius Chrifti, cum ipfe fenunciat.uenturumq! promittitin terras, amp;futurârtobisreu^ lare dignatur pro prijcorporispaffionem.Ideoqîipfi Dauid inferibuntur in tituloiquali ucro Dauid ipfi domino prophetici oris minifterio deputentur,per querii humang uQ-; cis officio uis cœleftis incrcpuit,S^ diuina fententia refiiltauit. Mefitoq? pro Iditliû, qii* fuit Propheta,5C Pfalmôs cum icx filijs canebat iuis,uelut qu±dâ præfatio eft j eo quod effet his uenia prophetandajqui in pfallendi minifterio conftituti,diuina otaculahuma nauoceloquerentur.Et quia pro totiUsmundi abolendo errorefufeipienda domtnici corporis paflio foret, huius licet nomine cuius fedulitas probaretur,cômendatiorein eruditionempIebisexprelfitJtaq^ipfumaudiamus loquentem. ƒ i

Onne deo fubdita erit anima mea;'] Sufcepturns carnem hominis dominus nofter lefus,utin fe earn ipfemundaret,quid prius quam pcccati ueteris prigt; dum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abolere contagium c* Nam quia per inobedientiâ culpa irrepfe

utfcmi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;temcrantur, obedientiäuticß præcætcris debuit reformate,

^’Toris excluderet.Fibra enimindemanaueracamp;ideoficut bonus medi ’'fdsulceris debuit amputare,ut medicamcntorum falubre remedium uul-^ enim cicatricem curaueris, fi icrpant interiora contagiaiimo nalTen ^^^^^^?^*^°’^^®‘^^^’^‘^i*^’^’'5CtH‘’nriteriusufrusexæftuat,Namquidproderatdo dere y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccandi maneret affedfust'Hoc erat non fanare cicatricemjfed clau^

nianer ° c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niundare uulnus,ut affedlum fanaret, ne inobedientiæ fordes ulla re--

quoni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obedientiam,ut nobis earn transfunderet.Sic enim oportebat,ut S

nius ? P^^^ol’^dientiam unius hominfs peccatores conftituti erant plurimi, per u^ Qui °°^dientiamiufticonftituerenturmultL Vndeualdeerrareeosresindicat, hominis à Chrifto aiuntcfle iufceptam,afFe(fîum negânSC contra ipfius do

min' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxhominctollunticum homo fine afFecffu ho

poiïit.NamcarofineafFeclu,5Cpræmij immunis ÔCculpæeft. Illud ergo erroris Si quafdam pro-üimdelidifores clauderet. Vnde ego hodie hominem agnofcereni dominû le-fet n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uideOjafFedfS legofunde inquâhominê en agnofccrem nifi cfirriP

ptum* ft p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dixiiTet, Triftis eft anima mea ufq? ad morter’Deniq; fcri- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S

PeratV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cognofcit cumdSedhomo per ifta cognoicitur,qui per o-

dcus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gftimatur.Itai^ ipfe eoufquefe hominem credi uolebat,cum

tuf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uobisdNec folum hominem, fed etiam filium hominis dicer et,fi

tin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’^^^fi^wi^‘^®S”°’^^*F0dhominemnonnegauit.Ipfe igiturutrum«^

Qs,in(eparabilis numero,0d agnofcendus open's diftinlt;ftione,non uarietate perfone.

patre,6c alter ex Maria; fed qui erat ex pâtre, carnem fumpfit ex uir-matre,ut infirmitatcs noftras ipfe fufciperet .Vnde ait Pro- Ep. 5 5 }]g^^‘^,^P'^°^ob’sdoIet.Quomodo dolebat meo dolore,firrieum no gerebat affccftSd 11 h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pï^gâjôC feiens ferre infirmitatcm.Itacj quafi homo infirmatus eft,qua

omo doluit,amp;: nos quafi hominem æftimauimus cum efie in doloribus: fed quafi ui-j °''™rmitatum,noninfirmitatibusuiâus,pro nobis non pro fe dolebat, SCinfirma-fft k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P’’°P^^’^ fua,fed propter noftra peccata,ut nos fuo liuore fanaret. Quid utiq?

omo inplaga,6d feiens ferre infirmitatemjUifi quia plagæhabebat compalfionemc’ 4^omodo feiebat ferre infirmitatem,fi fenfum infirmitatis cxcluferatd Quod enim por amusjhoc pro onere fuftinemus.Sufcepit ergo peccata noftra, ut portaret:fufcepit enam,ut^rgaret,Deniq fcriptum eft;Etpeccata eorum ipft purgauit. Ideo ipfe hære- iamp;ido»? itatepolTidebit multos,amp;fortium partietur fpolia.Ibi enim maibrtriumphus,ubi més mternamundatur.Quod portât igitur,adreminîonempertinet: quod purgat,ad corre

*^m.Sii{cepititaq compaflfionem noftram:fufcepitSC fubiedfioncm. Quod enim ubiecitubi omniajfuum eftiquod fiibiecftus eft,noftrum cft.Ideotç ait : Nonne deo fub itaeritanimameafAnima,inquit,fubditanondiuinitas : animafùbicdîa, non dei uir-tus.Virtus enim deinon poteftati fubdita eft, fed unitati. Si confoiiio eius utitur pote-iatis.inafubiedaeft,quæhumanæconditionisfragilitate pleruncpmutatur, nonquæ mutarinon potcft.Anima carni compati tur,SC animæ caro,quæ fibi quodam contuber nio copulantur,illa fub^'citur,quæ triftis eft,quia fcriptum eft; Triftis eft anima mea uf- Maith. 2s queadmortem.Illafubijcitur,quæ fufcepta,non ex deo patre nata;quanquam ipfa fub-ieclio no in fpecie quidem infirmitatis fit,fed in operatione uirtutis;difpenfationis ma-gisteinporarie arbitra,quam perpetuo feruitio mancipata.Vnde Si ait;Nónne deo fub Oita eritanima mea/Cur dixit erit,fifempiternafubielt;ftio eftfSed quia filius dei qui lo-quebatur,æternus eft,animam autem fufeepit ex tempore, ideo futuram fubieeftionem animae fuaî dicit.Peripfam ergo obedientia,per ipfam humilitas; quæ tarnen non adin-nnnitatem potentix fufeepta funt, fed ad magifterium difciplinx. Ipfe enim dominus

Ämbr,to,4, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lefus

Icfus cum eflèt in dei forma,non rapinam arbitratus eft elTe fe aequalcm dco,if® fum cxinaniuitformam ferui accipicns,infimilitudinebominumjj tus ut homo:humiliauit (èmetipfum,fa(fius obcdiês ufq? ad morrcm, ficut Apo* citmon iugem amp;nbsp;perpctuam, led temporale fubieÆonem cupiens déclarai c^q fufcepta cum carne,amp; depofita cum ipfius corporis fcruitute.Sic ctiam ad ptum eft.Nam cum propofuilTct exemplum dicens : Tu es facerdos in arrcnni^) dum ordinê Melchifedeclufubiecit idem PaulusiQui in dicbus carnis preccs ^r cationesadlubuitei quipolîètliberareeûdemorte cû magna uoceamp;lachryiniS' auditus ab illo metu, quanquam efletfilius, didicit ex his quæ pafliis çonfummatus obtemperantibus fibi caufa fadlus eft falutis æternæ : uocatus dos fecundû ordinê Melchifedech. Nonne igitur euidenter clamauit Apoftolus, ’ obedientiam illam amp;nbsp;humilitatê non diuinitatis fuilTe, fed carnisf Quod cnimdi c gt;nbsp;temporaleeft.Quafi homo ergo ex his quæpaflîis eft didicit obedientiam,utcoiu returincarne,amp;perobedientiætransfufamin nosfuccellionem caufa fieretnobis tisæternæ,quibusanteper inobedientiæ hæreditatêprimusille Adamcaufarat u mortis.Subieêîio ergo magifterium uirtutis humanæ,non diuinçimminutio

' eft.Nam fi ilium minoré filium amp;nbsp;inæqualem patri dicunt, quia eratfubdituspam ’ nunquid amp;nbsp;matre id co m inor, quia erat fubditus m atnyLcdtö eft enim de lofcph ria:Et erat fubditus illis. Sed pictas omnibus nobis non difpendio, fed incremento gt;nbsp;per quam omnibus nobis dominus Icfus fidêinfundit SC gratia, ut nos fpiritufideli u î.Cor. 15 ditos patri faciat deo : amp;ideo nouo SC profundo confilio Apoftolus ait quodipftp^ eritfubiedîus in nobis,cum fueritin omnibus plenitudo fidei,amp; quedam deuofionis nitas.Nunc enim quandiu fententijs difcrepamus,quodammodo rcgnûChriftimino mus:quia nondum ci fubicefta funt omnia,cuius regnu unitas eft. Cum autê fubietiai fucrint omnia, tunc amp;nbsp;ipfc fubietftus erit illi qui fibi fubiecit omnia'.ut fit deus offluwirt omnibus ficut feriptû eft:Nunc enim poteftate fupra omnes eftifed opus eft utfitini orn nibus uoluntate. Volet autem cum omnia in nobis cognouerit fui plena,amp;uacuade p (ftorû.Nondû igitur fubiedus eft patri, quia nondû omnia SCin omnibus Chriftus.Cugt;™ autê fuerit omnia in omnibus Chriftus,crit omnia 8^ in omnibus deus. Vnde tur unû cftc regnu patris fihj nbsp;nbsp;etiâ fpiritus fanêlnquia qui fili û recepen't,recipit Ôc P

trem,recipit 2C fpiritû fanêîumiquia una poteftas, una gratia,una operatio trinitatise • Meritoi]; addidit dominus:Ab ipfo enim falutare meum. J quafi diccrct:Nolitcturba^^ quia dixi animam mcam fore deo fubditam.Anima erit fubdita, quæ ueftri eftpo’’^'^' , lutarc autê mcû ab ipfo, hoc eft, quia à pâtre 8gt;C in pâtre femper fum. A pâtre en/iuuePlt; lOit». 15 in hune mundû:etfi uidetis hominc,dei filiû crédité. Cum uenerit autê paracletusqucPJ ego mittâ uobis à pâtre meo,fpiritus ueritatis, qui à pâtre meo procediqille ceftimoniu perhibebit deme.Etfilius à pâtre procedit,Sê fpiritus ab ipfo procedit.DeunitateergO diuinitatis ambiguumnihil.Ideoq^concupiuitDauidhociàlutaredeinobisdariiq^^'^ ipfc eft uita eternajfi ÔC patrê uerum deû cognofcamus,ô6 filiû, quem pro noftrac^'^'quot;” Ph'lip.z eft falutc ucniftc.Scd non rapinam arbitratus eft elfe fc æqualem deo.Aifertionf^ “‘æ

diuinitatis fcqueftrat, amp;nbsp;difpcnfationis humanæ reprçfentat officium. Ideotf adiunxit ftatinnEtenini ipfc eft deus meus,adiutor mcus,defcnformeus:nômoucboraipp’WY Hæc Utiep quafi homo loquitur,quiain deo fpcm noftram debemus reponere,neiacile labamur: quamquamineoquodîocutuscft, Nonmoucboramplius,oftendathabc!'C Hctr. 12 fc diuinæ infignia poteftatis.Habes enim alibi dicentê: Adhuc ego femel terrammoue^ bo.MouitdiluuiOjquando prætcr arcam Noe caro omnis intenjt. MouitcumSodoma

• ScGomonafacroigneconfumptæfunt.Hæcfupernæindignationisindiciafunt.Scd quiaclegit genus hominû dominus magis feruare quâ perdere, nô mouebituramplius ad indignationcm,qui ucnit ad mifcricordiam : uenit ut redimeret nos fuo fanguine,no ut noftrûcffunderet. Venir ut feofferret pro nobis, 6C quafi bonus ncgociatormercctn fuam proprij corporis paffione feruaret. Et cum hoc diceret, leuauit oculosfuos,ô^ uf dit hinc pcrfccutores, inde ncquitias fpiritualcs in unum conuenire,amp; ait : Quoufqu'r-ruitis in hominem interficientes uniuerfosC 3 Hoc cftrQuid del ere genus feftinatis hu^ tnanû/ Nefeitis me pro omniû redemptione uenilfe f Obtuli me pro cuniftiSjUt omnes mca

Nccç enim diuinitas morti poterat effe fubielt;fla,fcd Humana fufceptio. nbsp;nbsp;nbsp;» „p,i^ç

tuins,ÖCmeuukistcneretquid eos qui mecüm funt, uultis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nmnium adiutore

nonegeo.Nonrequirolegatum,nunciumnon præmitto. e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mortislaqueis

quærentibus'.mc tradidinon compreHcndentibus, utH nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mairie imoulfædfrna

tnminra(nvfehcnfi.lnaitisig«urtanqu«npan^^ ntiunuEmnonutinclinaiempatieKm.Kmaccm

tnenimpaxjûtfaciamutracç unum,mediut^pariamp;ideo caroanim3crcpugnabat,ödfub ammamdimdebat^tunumfentirenonpoUenv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gubernacuHs eiuspa

raenonpoterat.Lexigrturcarmslegiinen«s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;effe conucntus men

Usamp;carnis,utinunumcocuntes,idquodct nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aél.ij

qnsdara emincntia «iekdtorum eft.V ndc an nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cæmcntiscn conftruiturHine x-

taeteincipietdeus,panes deaïbate. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, „„.sfaccre cogebantur .In Aegyptolu^

fcbant Aegyptq ciuitates,quando ludxn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abatur.ldco gemcbaf.ideO exau^

mconftciebaturApopuIusdcipcccatum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r^^^^^^j^yamtlexpeccatum ex parte

pKcwmeiusrcpekebamus.VndeamV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ludæünXocuIum mittere nolucnmt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

dieentes^okcetnobismnteremXoc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l accepiv.mfirmus adfacrimuneris tefti^

moTOum,feduakdusVccIens . p^incipcslynagogaeVuocondcmnantfeiudicio. ^cubbdenainffîertipffffntcmra • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dederunt, dumarguurvt refundentem,

de4mat,necteceptffent.R-epxidta , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cvaooenttles quÜbusagxtetus vx

rocrantrndcagrummffyrlturapercg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£pbcf.i

quimonecmpmseffCHxAt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;avivaconlepeltunxux dtvfflvo-Audatvautcmqui

dioï ekX conitffvo poff ddiaum.Impudentcx vgvtuïxeteWtbanx covxvunclacniegvu conbtenve^dvcenxesvQuvdadnos^TuuvdtrvsvQuvdtnvmdveebaxpxodvtoxnvIvb^^^^ Veeeauvqubduadidexvm£arvgumemiuffumtlt;^voAtraxcxvmenmdtnm idpvenvànorvpoxtxattffeptttaXum,euvnIct\usiet\txvHadvun€iuv^^^^ tTOt,Itt\eravvustvuddaxtrxUCucuxxv,mquvx,inivuAV exueff quvdt quod domvnus

vcvÇsxîtc.QTOeâiveiçoVvtûcft^twv'a.vÂ^yi.V^o^ôCVin^vA'a.xemôCi^XuïîÂ.eTO.nuvïvetû.u^nx C'a.!, ^0 o^\^QAiQUXxetunt,\uxta.kàx7s.c.uTn. i^oÇÇumus vnteWvg^evc, àmwus auttrn wxo- e.^^xvgt; taatoicamX\oc.Â,Vç^ft,vïva.mÇ\üvt\OTOB.w.ÇuVàçcxe;a.t\invu«Çosp«5jctu\.xontVsuDCX^ uuXaûaxmxoxktxtvxn àeàcxo ac^axnxvonX\x\cx,xxec.X\xcntcxxxVxiXuxuxn,XKXix àxçxuxù. tu xViàcw. 4 aói'aamaxvta.vxim'.nuvvc àitaxwus c^xàÇv^ÂttX ,CutuxxtxuxUvxxÇvxVÂ\o t t^,ît^\xva.utxûx.

' ux^tÂà.xxÇuît'xamp;viVonxtuvuuvant^axxttamp;'xXtxxvaiVa.'attsÇuasa.xxàua.xtÇïctaxcxxvXxcviXx^ Xtù.QTcftTOisaù.'^t ’XtxtXxt^txûtVoxvttxxvao^'X'uxux ,bCVtttxuxvX Xv\gt;\ côxxvtos\atus,XÀtt quot;Vüct.î, XR\xaTÂÇvÇvt\txAixuçY^\^a;a^Vox\üsa£XcxnxxcntxtxvQXX^oxtxaxxxgt;iVxvcxi^txÇ\àvxVu^x\xv\vs.

\ 'ègt;\x\tmMQx^o,çYiùVti^çgt;tvxi{»xv\xantxuxvt V’^xxxtaXx, ç\utxn\\au^txaxxxàe cQwVtc^utù'çtXxa. N ^^t^îf^'KvrevatXwjs avxvT S'óKc^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;viKû'^qm'ç, Wot t^,'’^\acu\xÂ\xsxxxxxlt;txxàatxo ,tuKx

Kto\)xâo.z^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T) lt;31 X oX5X\ttxm

obijcerent faKa pro ucris.Omncmendacium fitim habet,ueritas ubotatcm, quæînpff petuum pcrfcucratEt quam cito,probauir,quia cucurrerunt in mendado. OrcfuOjin^ quit,benedicebant,ÔC cordc fuo malcdiccbât.] Mifera pcrfidorû fins, qui aliud tcnebâi cordCjSC ore aliud loquebantur.Vbi autem fidei exundat ubcrtas,corde crcdituradiu-Rom. IO ftinam,ore confeflio fit ad falutem.Quomodo autem benedixerint ore, Si cordcinalf' I dixerint,fériés paflionis oftendit,cum dicerent.Dcfcendatde cruce.Stultijdemorttfo rexùjôinon crediderût.Quomodo fi de cruce defcenderet credidilTentf Sperauitindo minojcripiat eumdibcrct nunc eum,quoniam uult eum:quia illudentes potiusquàmo-prantes iîia. dicebant,ÔCinterrogabantutrum cflet deifilius, uerbis pacificaloqucntes, corde acculàtionê facrilegtj cogitantes.Scd hæc myftica: ueniamus ad moralia.Eteniin quoniam nô femel appetitur Chriftus : appctitus en (èmel in fiio corpore quodfufcepit inVirgine,appetitus eft frequêtcr in eo corpore quod eft Ecclefia,Nos enimfumuscoi pus Chrifti ÔC membra. Appetitur amp;nbsp;in fingulis fandlis luis amp;nbsp;innoccntibus, quidoffli^ Df Grafùno no fe dicarunt.Recordamur aliquem proxime ab omnibus appetitum,àfuisdeftitutum dicit itnperd acproditum,quiduduminiuggeftulocatus imperq,fiibitoegensomniQabipfisquOquot; rum hæreditarium fuerat fortitus O'bfequium, coepit urgeri, ingruentibus in cxitiu,inft rcntibus mortem,nullo aux iliatorc,nulloiamfocio fui,nullo comité. Quidaliudmelius dixeritjquâ quod ex ipfo cui fe deuouit accepcrat : Nonne deo fubdita erit animainca. Hoc eft,Quid perfequimini c* Quid furitis f Quid infultatisf Carnem poteftisinternct' re,animam nonpoteftis. Vitam iftamcorporispotcftis eriperc: mcritumnonpoteiiij 7yUttb.io txtinguere.Scriptum eft enim : Nolitc timere eos qui poflunt occidere carncm,anim’ autem non poflunt : fed potius eum timetc,qui poteft animam Si corpus perdercing^' hennamvAnima ergo quæ deo lubditaeft,non eft humanac fubdita potcftati.Ab ipfot^ nim uitæ frudium fperat aîternæ,ôd perpetuç falutis auxilium.Illc ergo cui me tradidi,amp; Sdpicn.^i necatumtuebitur,amp;mortuum refufcitabit. Si ulcifcetur occifum. Raptus eftinftus,nî malitia mutaret cor eius. Mors ergo ifta magis pcccatifuga, quam morientis eft detri-mentum. Etenim ipfe eft deus meus, adiutor meus, dcfenfor mcusmon moucbor plius.3Quilabitur,commouetur,eo quôddeintegritatisôdinnoccntiæ fuse quad.ai tione dcfluatSemel enim in petra Chrifti locatus, lubricS no debet habere ueftigin, e tenereftatus proprq fîrmamentû.Vndeimmobilis dicitur quiferuatimmobileuolun tem,0C propofitum aliquod intentioneanimifidelis exequitur.Nam Si deiimmobi uoluntatem legimuszflcut habes ad HebræosJn quo amplius deus oftcndere uoles ' rcdibus repromiflionis immobilitatem uoluntatis fuæ,interpofùit iufiuranduni. c ergo immobilis uoluntas dei,quænullius peccati mouetur illecebris. Hominc^ les,lubrici ad delinquendum,faciles ad errandum.Deniq? deludæis didîum eft: ‘ untcsautêblafphemabâteum,mouentes capita fua. Et ipfe dominusinPfalmoait^' nesquiuidebantmc,afpernabanturme:0Clocurifuntlabijs, 5Cmoueruntcaput.bap omnium Chriftus eft. Melius eft igitur ut mancat Chriftus innobis,quam commotionemoueatur.Vndeludçimouentes capita fuadiccbanuTolle a terra Hunc Gerafeni rogabant ut de finibus coru rccederenEcclefia autê tenuit c u^» mifit eum.Ideo ilia quæ tenuit eum,poffidct;Illi quimouerunt,tencrenonP x ehre aute ait cuangeliita quia tranieuntes mouebat capita lua. 1 ranieunio, i*'- . ß Stamusinatrqs fanlt;ftis,præterimusinplatcis.Sacerdospræterqt,leuitaperua ’ tit ille qui uulnera infliefta curauit.Et ideo illi non dixerunt qui tranfibat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fjjut

domini fuper uos:benedicimus uos de domo domini.Stantes enim no pedes benedicentium.Denia ôduincâ cuius folutamunitio eft,tranftun^sui nonmanentcs.Tranfeunteslibilant,ficutinThrenisHieremiælegimus:TcnU£: per temanus omnes tranfeuntes per uiâifibilaucrunt, amp;moucrunt caput fuu Hicrufale.Ideo facerdos no potuit coronari,Ieuita nô potuit,quia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;do

umbra preterierunt.Stephanus autem martyrio coronatus eft,quia ftantern u minum Iefum,immobilê,nó prætereuntcm .Immobilis ergo fide Stephanus «n Chriftum uidebat:nullo erat mortis timoré commotus. Nó mouit feStephanUjj^^^^^j^ Ppl.i 08 uit Si Chriftus.Commoti funtfilij proditoris,de quibus dicitur: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quia

xit,Nonmoueboramplius:quôdmoueriadculpamiit,ofteii i ip pofuitanimammeamaduitam,2lt;nondcditcommöueripe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;be«t lt;

uidetut.Perturbatira,mcendiilibido,ftimuIatinui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Venire Mdrc.«

tro(hocenimdiabolofolidixitXed,Veniretropo me. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auianonfapis,inquit,

bosabKc,utimpkreturfermo quemdixit e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^gndit^ qui tarnenfiian-^gk

àunu\obftisfiàisau§uftx,2lt;circuniufitoto ..p nbsp;nbsp;,, i Og.defto,admortemmeufiç

Vïec\u«vnofirûfidesefi:quxomnesbominesgetuin fi«W«^fiPteciûnoftrumbonaexift^ati^ftAU^ {enèsxfiivnatut.Preciumnoftïumtnunditiaa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^^.i Vnde/\pofio\uspu\cbre,

fiopiedoV^uumundusNibfienimpteciolius fs.bunàauit,inQuit,inàiuitqsfimp\icitauslux.lt;i, bonusvaterW\iasfatisfibiabunàat,amp;Çluaputttatec.o abto5iit,fddefe exterosfingit Annoeês emm etedt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confiXqsfiiis crcdiv.uer-

fxçecômvimdicutaftutia,quxutfitcauta,timetom • ,Hocigitur genercprectûivt îatfuas içbfintcntias .SimpVicitasautemtimereni n * ^J^^smanibusaccipie-fiitepeWetetentauerunt , etfipofVitSlt;fiVudmtemgi nbsp;nbsp;nesantes V tide bC. aiv.Cucutriin.

bant,cordeindtno rcpe\\ebant,ptxdamtenente^ T „quitus àfocqs,à proprijs der e\v Woqubdfidemquxreret,bCinuemrenonponet.ne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cumefuriretfidem

dasSiedominumXeÇumXegimusin^uangeko nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vntutadfitim corporisrefeta^

nokram,fit«ctoperanokra,quxreremderetm alien . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

KmbxAo,^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iJd 3

.594 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DlVl AMBROSII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. I

pfal. 54 uerficulusflicpfalmorunijTuuerôhomounanimis,duxmeus ctnotusmcufÆ mecum dulces capiebas cibos. atq ille alius cuius meminit in Euahgelio ipi^^

’3 Quieditmecûpanem,leuabitfupermecalcancumfuum.Quidtibifaciambp quid tibi faciam luda f Plures reliquifti nobis proditionis tuæ ÔC fraudis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L ic

enim etiam ad proditorem ludam poteft per apoftrophen deriuari.ProdidilnW' gnum domino.Sed lefus dominus femel in fe,frcquêtcr in feruulis fuis ptodituf-Katth. 25 enim unihorumminimorum fcciftis, mihi (inquit) feeiftis .Tu commiflöstibi 0

Scpecuniaspauperumfufcepifti,ifteprouinciasfibicreditas.Tu Apoftolihonor, militiæ dignitatê,adminiftrationis infulas.Numero honores eius, ut crimen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.ßj

Conuiuij uiolaftis uterq confortium:tu tarnen de conuiuio ad proditionemlurre gt;nbsp;iftcadnecem,hoceft,tulicctinfcelereuerecundior,quinegaftiquödinlerendain credideris domino quem prodebas,qui preeiürefudifti, ne refiderc apud teP ricidrj uideretur.Iftenonfolum tenuitacccptam,uerumetiam extorfit non obbtan cedem proditionis.Iftenon folum deceptus non eft alieno mcndacio,fedfefelht fefellitut occideret.Et cum ille conuiuium recufaret,qui fe uideret elTeperifflcndu. facramentum obtulit, ne qua periretfibi cumulandi pars criminis.Poftremoiupen proditoris pecunia profecit ad fepulturâperegrinorû:iftefepulturâmtegramluop cipidenegauit.Necdcfuitquimanuslauaret,dicens:Innoccnsfumäfanguineiut 1 ius,in quo fe Pilatus non diluit,fed inquinauit:SC implicauit, non exuit .Nam etlinu pondus in perditorüiudicijs,tamcn uinculum maius in confefiionibus.mftoscniw abfoluit fententia,fed fua uita.Iniufti feipfos uchcmetius fuis uocibus alligant,qui * alligare non polTunt.Tamennehuic quoep deelTe cöfeffio pro pria uideretur, peicraret. Lauftmanus cumEuangeliütangeret, ne quid deeffet exemple.Lauitaq manuSjUt fceleratius inquinarct innocentis languine.NecHerodes defuit, cuüfter j latus fe placiturü credidit,fi captum principem dcftinaflet.Quid illud quoq; dica,quü is quoqueftem dealbatamindutus eft adilludendü; poftea quoq regiauefte donaws eft ad moriêdumine amififle h onorem debitum uidereturf Nam etfi leckre intérêt,lus tarnen collatæfibi poteftatis etiam mortuus referuabat: eorum ipforü a quibus negaM tur,uel minifterio,ucl aflenfu. Addebatur huic tanto fceleri pompa feralis; ninisqu* patiêteriftadeflebatjCognitis quæparabantur, iufto cÓmotus doloreincrepaftetui o rem fuperbum,tyrannis ilia nó regibus inferri folcre.Sic hortereflagitijs,6óliecitus '

pofuit tetem'mi fcelen's appaiatum. Nec peti'tor I'gitur fepulturæ defoit, ctlilolep“^ qui iuftus dicebatui jdefuit.Sed logé Maximus fæuior denegabat, quodipfcPtw^^^^^^J ferrenonpotuit.Inquoparricidehumanitasdefuitjinnocenritamcnnondeiurtg*’^ * 0^ ad tempus aflumpta patientia,uindiéla paululû comperendinata cft.Ideo^ait’ ’ runtamen deo iubiedla eft anima mea, quoniam abipfo eft patientiamea: quiaipftd*' dcusmeuSjamp;falutarismeus,fufceptormcus:noncmigrabo.jhoceft:Nunquidfepu*™ ranegata corporis,perpetuæ quictismanfjoncmihiabftulirrHabeohabitaculûwci^”'’ in domini tabernaculOjSC in fantfto monte eins rcquiefcam:non emigrabo lcrc,qui domini fauorefufceptusfum:quianeq; mors,ncq; gladius,neqstribubuo^f

^om. 8 xitate Chrifti me feparare poterût.Nô enim innoeês de tabernaculisiuftorQjft^P^^^^^ tor emigrat.Migrantludæ proditoris hæredes : de quibus fiCfimilibus eorumi’'^’^^^

Pfalm.IO8 citunComotiamoueanffilijeius,0Cmcndiccnt,cijciantdehabitaculisfuis.Qpodt’C'^ S)C ad dominuleftim Chriftumrefertur, qui cum defeendifletin terrasutciucifigc'^^^^’’’ ut fepelirctur, non emigrauit à patre, fed in patre manfit. Traditus fum, amp;^noneg^5' diebar.]Nec dcpoftiit quod erat, fed reftruauit : nee deftuit efteindeiforma,fedp^dC' uerauitmon immunita per fufeeptionem corporis dei gloria,fed manente, triumpbun acquifiuit,potcntiamnonamifit. Vndeipfeait: Amodouidebitisfiliû hominis fedenquot; tem ad dexteram uirtutis. Vnde couocatos Gentiû populos, 6C acquifitos patri fuo fan guinc,bortat ad fidê dicens: Sperate in cum omnes côucntus plebis meæ.] hoc eft,No lolus Iftael,fcd omncs,inquit:nec folæ reliquiæ, fed etiâ Gentiû pleru'tudoinecfolp gfi* tcs,fèd Iftael.Cum enim intrauerit plenitudo Gentiû, tune omnis Ifraelfaluuserit.Quis poteftdiuinamyftcriacomprehendere,quorü tanta multitudoeftjUtiurePaulustnirc^ I tur, meritoqs dixerit: O altitudo diuitiarum fapienuæ ä^fcientiac dei. Repulfe Gentes fünf,

funt,vteligcrcturIfrael,Cæcatus eft poftealfra,cl propter uocationctn Gentiutn:SC cx^ eatilfraclreliquiæ fecundum eleólionem grariæ faluæfacftæ funtjpoftqiîâ intrauit Gen tiumplenitudo. Ità culpa Ifta el profuit Genribus, fides Gentium Iftaclitcm populufti liberauitEffunditejinquitjCoramillo cordaueftra.] Qui indilitfidem,priusperfidiam debet exuercjcuacuare cor fuum omni labe malitiæjUtcapax fiat cor eiusgratiaeipirita nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

lis.IdeofjApoftolu:^ ait; Renouamini fpiritu metis uéftræ. Cum enim effundituruetus nialitia,nó fumitur graria,quaunufquifcf renouatur.Dicit ergo filius deiiEffundite co^ ramillo cordaueftræquiafciebatpàtrémeflêdicftui-um'.Eft'undam de fpiritu meofupcr nbsp;nbsp;‘ -

pmnem carnem. Eft ctiam ilia traditio, ut cor noftr Ci uideamur effiindere, quando om-nes cogitationes alicui 6C uoluntates noftri cordis aperimus. Ergo iatftemus in deS co-gitationes noftras, nec aliquid eum latere credamus. Effundimus éor noftrû coram ip-fo,cum difeeptationes exinanimus humanas. V èruntamen uani filt} hominu, medaces filijhomin3inftatcris,utdccipiant.] Si uani fill) hôminû,ôt^ medaces fill) fiominûjpof-funt ho uani efleftlij dei:quino ex fanguine, necf ex uoluntate carhis, neq» exuolûtate loM.i uirijfed ex deo nati funt.Nam filij hominSuident fibi poderare aequitatê,ÔC grauitatc fe Ueriorisiudicijexaminareiuftitiam,durialijs,rcminioperibusiniquis,fernïone cenfo-rcs,Vnde Salomon aiuExecrabile domino duplex pondus, amp;nbsp;ftaterafallax non bona. troiUti.id In quo fignificat eos qui rapinam inexplebili corde meditantur,fobrietatem frote prac-tendunt.Talesfcribæ ludacorum funt,qui oncra grauia alrjs obferuantiae durioris impo nuntjUonhabentes redum iugum animæjfuæ,fed propenfa iniquitate curuatiripfi autc Eorumrefugi prxeeptorum funt. Inuenitur itacp in auaritia tanquam in radice iiitibru omniu,quæ fit caput iniquitatis amp;nbsp;fomesiquamhomo renuncians mundo, amp;nbsp;confepul perbaptifmatis faCramcntum,qui fitmortuus feculo,declinate debetatque ^™gere.Nolite,inquit,fperare in iniquitate,Ôl rapinam nolite concupifcercidiuiriac fil nuant,nólite cor apponcre. ] Vidcs,quia fluunqno uides quia prætcrfluunt f Nudus es natus,nudus moriturus es.Quid excipere quacris quod tecum auferre nio poffisf Flueri rifont qux miraris.quomodo ueniunt,fic tranfeunt ÔÔ receduntSolus lordanis retror-fom conuerfus eft, in quern confeendifti : cjui te admonet ut inipfum naturaefontem ÔC originetn reuertaris, quæ te nudum, non uefte amitftum edidit, ut difeas fup erflua nori requirerc.Hoc quod erubefcis,cfte te nudum,culpa docuit,non natura. Nulla ertim effet uerecundia genitalium, fi culpa non eftet. Neep enim caetera animalia ueftiuntur ut tfgantur ,necp ueftiuntur ut muniantur. Satis minuta funt omnia naturae fuae tegmine: nos dum foperflua quærimus,tcgmê naturæ amifimus,ius cómune perdidimus.ldeocß inhocpfalmo adfcribitur dotftrinamedicabilis, quiauelldithum uel fcipfum illius no-mineexercitiofpiritalifubeundistentationib.erudiuit,utinangufti)squispofitusfubi| ciatfe deö:etfi pcccauit ante, peccare defiftat,nec rccidiuo errore moucatur. Semel lo-quutus eft deus,duo hæc audiui.] Sein el locutus eft deus,2C plura audita funnquianori per literas amp;nbsp;fyllabas eft locutus.locuttis eft per acnigmata, locutus eft per uifiones, locutus eftper diuifiones gratiarum,locutus eft pèr fpiritum fingulorum. Nos autem plu raloquimur,amp;uixaudimur.Scmellocutusirilcgeeft,cademiterülocutuscftinEuan- Hctri ' gelio.Autforte'(utego puto)quiamulrifariam locutus eftinpropheris,nouiflimè autê locutus eft infilio fuo.Semel locutus eft, quando locutus in filio eftiet audita funt etiam illa quç ante auditanón crant ab q s quibus locutus fuerat p er prophetas.Semel ergo lo cutus eft in nouoTeftamento,8lt; uetus auditumeftTeftamentum,quod nonaudieba-tur,quiaipfe dominus dixit de populo Iudæorum:Videbunt,Slt; nonuidebunuaudiêt, amp;nbsp;non audient. Au dient aure cor porea,fed non audient métis auditu. Nobis ergo, boe eftEcclefiç,femellocutus eft,Slt; duo auditafunt:quia amp;nbsp;illaaudiuimus öó intelleximus, ■ quæ nonintellexerant qui legerunt,non audierunt qui audierunt.Solus enim Chriftus , nbsp;nbsp;nbsp;eurent aperuithumanam ad cognofcendamyfteria,foluslibri fignaculumfoluit, amp;nbsp;re-

1 nbsp;nbsp;nbsp;fûluitænigmatapropbetarumJdeotç ipfe reddetunicuicç fecundum opera fua : in quö

L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;murSCaeerbitatemeritorum.

IC E T myftico quofÿ uduti tubac increpucn't fonO taitamen moralmmmagnus magifter, quantum m eo excel a ca,pfalmi dus fumma declarat gratia. Siquidê cum ^’^‘^^’^®’’^^*5^^btumniaximefuauitatecafminisAP‘^',^j ^pio dine deledat aurcs,animumcjî dcmulcet.Meritoqi plct»lt;¥ J ralium pfalmorufententias tanquâftellarû diffunditlunun3,q atcç cmincnt:Centefimum ueró amp;nbsp;oótauumdecimump a “ ___________uelut pleni luminis folem, meridiano fcruentem calore, m pE° iibri conftituit ætate, utneqs matutini ortus fémiplcna exordia, necß uefpertinioc quidam fenilis dcfc(flus,claritati aliquid perfedi iplendoris decerperent.Qy*^”’ P gulas Hebræorum digeiïit literas, ut quemadmodum paruulorum ingenia pmp rarum elemcntis aniiefcunt difcendi ufum aflumere : ita etiam nos huiufmodi tis ufum difcamus uiuêdi. Literis autem fingulis odïonos uerficulos adferipnt nbsp;nbsp;nbsp;.

unitatem doceret,nó pluralitatem (unitas enim coercet omnia amp;nbsp;regit, cui lu fiint)amp;^ purgationem legitimae ianclificationis.Odlaua enim die folennis purgatio, ex legciquia odaua die circuncifionis folennitas impleri ftatuta eft, uel quia totus W dus coinquinatuseratpeccatis noftris,amp; feptem illis pollutus diebus. Vbi autemue dies refurreóbonisjconuiuificati domino Iefure(urreximus,6C eredb {ùmus,innouiw^^ uitæpræfercntes ablutionis gratiam. Meritoej? primogenita ofFerimus animantiain guraprimogenitifilijdei,GallitatisScfimplicitatis fpiritale facrificiumdeoaccept » nori quarto aut quinto die,ne immundum aut inconfummatum facrificiumht: ua die,qua omnes in Chrifti reiurreclione non folum reiufcitati,fed etiam cohrma i mus.Vnde licet in baptifmatc ftatim fit plena purgatio:tamen quia ablutionis ipuU ^^ crificqlt;.]5 rationem baptizatus debet cognofeere, non offert facrificiû, nifi grediatur diem,ut informatus agnitione facramentorum cœleftium,no quali rums ftia,fed quafi rationis capax,tunc demum fuum munus altaribus facris offerat, wm périt efle inftrudlior, ne offerentis infeitia contaminct oblationis myfterium. 1 lEEi u autem pfalmi,Alleluia eft.] hoc eft:,laus dei.In ijs enim uere'deuslaudatur,inquibusel peccatorum rcmiflio.Deniqs in fuperiore pfalmo palfio domini premiffa cft,ut diguo^ faccret populos qui deum immaculato ore laudarent.Ipfa quoejliterarum elemental' omnia Hebræa nomina, non lunt rationabilis interpretationis uacua atque quorum fignificationcs locis fuis aperiemus. Cêtefimus undecimus pfalmuspf*'“ ïiteras in Hebræo in principijs uerficulorum digeftus eft, amp;nbsp;eft totus ethicus,2^ fimus decimus mihiita fcriptus uidetur. Deniep uicenos 06binos uerlushabet,£c gulis uerfibus fingulae explicanturfcntentiae.Vnde Ô6 per metra afferunt effedelcnpti.

M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rima litera Aleph dicitur, cuius interpretatio dodrina eft. Solicitas ergo

P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auditor plenos doiftrinae effe uerfus qui fequuntur,debes prefumere. Bea-

ti (inquit) immaculati in uia,qui ambulant in lege dni. Bead qui fcrutantut teftimonia eius, in toto corde exquirunteum.] Quam pul cher ordo, quàmplenusdo-ôrinæ Ô6 gratiærnon prius,Qui ferutantur teftimonia cius,dixit, potuit enim couenirc fecundû literamifed prius,Beati immaculati in uia. Ante cnimuita quàm doffn'na qug' renda cft .Vita enim bona amp;nbsp;fine dotftrina habet gratiam, doeftrina fine uita integrita-, tem non habet.In maleuolam etenim animam non caditiapientia. ideoep ait: Quæient me malijô^ no inuenient:quia improbitate caecat mentis oculus,ô6 caligantc fibiiniqui tare

*Wfniyfteh'a profunda inucm're non poteft.Pn'mö ergo excrcenda eft ui'tæ militia,cor^ gt;nbsp;’^’gfnoimorcs.Cum inftituerimus ad curfum debitü,ut fit offcnfioni's correclio,punta-^^^atiauuncadftudia perdpiendac cognitionis ueniamüs fuo ordine amp;nbsp;uia.Prima tgi ^nuntmoralia:fecunda myftica.In illis uita,in his cognitio: ita ut fi perfedionê requi-*^s,muitafinecognitionc,neccognitiofineuitafit.Vtrücßadfi:ipulcturalteri.Ideoq? -,

Icriptura.Scminate uobis ad iuftitiamjUindemfate ad frudum uitç,illuminate uobis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®

«itiam,fed etiam uindemiate,inquit,ad frudu uite,ÓC fic illuminate lumen cognitionis: ütperfedio nó folü confitis,fed etiâ receptis frudib.approbet. In primo quoq? pfalmo hunc ordinê tenuit,ut in uia ambulandS doceret prius,tune in lege m editandu, Qiii cnim non abijt in confilio im piorum,utiqt de pietatis uia SC iuftitiæ femita non recellit: pßj, t mentoc^inuiaambulansbcatus pronunciatur: ÓC die ac node meditationc legis ex.er-' «ns,habet gratiam beatitudinis.Quam inftitutionê fecutus Salomon, librü de Prouer Dt)sfcripfit,quo moralem locum uberius exprelfit,naturalem inEcclefiafte,myfticum inCanticis canticorû:quanquâfi diligêter difcutias,06 inProuerbijs myftica pleracpre-perias,óó inCanticis moraliü fiiauitatê.Nam utiep myfticü eft : Sapientia aedificauit fibi Pi’oxn’.9 domum,amp; tubdidit columnas feptem:interfecit fuas lioftias, ä^c.Hoc quoep in Caticis, lucetnwfticmn,quod morale, in quo blanditiarum fuauitas amp;nbsp;affedus amantis expri-tnituriOfculetur me ab ofculo oris fui, quoniam optima ubera tua fuper uinü, óf odor Cdnt. x unguentorum tuorum fuper omnia aromata.Conftitue ergo uirginem defponfata mul

tempore,ÓC iufto feruentê amore,quæ multa prxclara opera diledi,probabilium te-«mmaifertione cognouerit,defiderijs fufpenfis dilatam frequenter, iam non ferentetn ®°’'ïSiquxomniafecifletutfponfumuideret,aliquandouotispotitamfuis,adimpro-‘^yumfponfi aduentu gaudio turbatam,non quaercre primordiafalutationis, nó uerbo ^u wces;fedftatim quod defideraflet exigcrc.lta ergo amp;nbsp;fanda Ecclefia quae in primor-oqs mûdi defpôfata in paradifo,præfigurata in diluuio,annunciata per legê, uo cata per ptophetas,diuredemptionêhominum,Euangelq decorcm,diledi expedaftet aduen-ïüjmpatiens moræ in ofcularuit,dicens : Ofcdletur me ab ofculo oris fui. Et deledatà ofculi s adieeitiQuoniâ optima ubera tua fuper uinu. Et, ut moralius dicamus intellige ®ibicarnemillâquæmadefadafueratin Adamferpentisueneno,quæcriminûmarce-batfoetore,quæ procedebat in filiabus Sion alta ceruice, amp;nbsp;nutibus oculorû, itinere pedum trahês tunicas, SC pedibus fuis ludens, crinium concinnis 2lt; côpofitis uultibus attpfeditniculis amp;nbsp;omni affedato décoré plus dedecensieandê tarnen plurimis edodâ oraculis quoduenturus effeqqui ferpentis illecebris exclufis, fandi fpiritus infunderet gïatiâjUtomnis caro uideretfalutare dei,omnis caro ad dcû ueniret,inarfiffe defiderioî tKf. j «edmetuentê ne ut impatiens,ut lâfciua,utluxuriofa,utqu erula,ficut ante fuerat,difpli i.Tim.i eeret,quamuislongiore quàm ferre iam poterat,morantis aduentus dominiciexpeda-tionequatereturmonimmurmurantem tarnen,nec tranfgredicntcm,fedleuantcin om ni loco purasmanus fine ira amp;nbsp;difceptatione,in habitu ornato,cum uerecûdia amp;nbsp;fobrie täte ornâtem fe,non in tords crinibus,aut auro,aut margaritis,aut uefte pre ciofa: fed ij s nbsp;nbsp;,

quæ caftitatis amp;nbsp;bonæ conuerfationis deecrêt gratiam,orar e dicentê : Ofculetur me ab nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x

ofculo oris fui,quoniam optima ubera tuafuper uinû Jam uolebat adhærere Chrifto ca rOjiâfeftinabat innubere,ut effet unus fpiritus,amp; fieret càro Chrifti,quæ erat ante mere tricis.Ofculetur,inquit,me.OfcuIatur nos dei uerbum, quâdo fenfum noftrum fpiritus cognitionis illuminat.Ettanquamdefpiciensomnesiucunditatcsamp;deledatiócsfuas^ cœleftibus cupiens inhærerc mandati s,ait : Quoniam oprima præcepta t eftamêtorum tuorûfuperomnê appetentiâcarnis,amp;feculiuoluptatê.Mcminerat enimfeinEuaangt; teficlapfam:atdumuoluptatem corporis praefertmandatis eocléftibus,ait: Vnguentû iBid» exinanitum nomen tuum. hoc cft,totus immundis impuritatibus diuerforum facinorû fœtebathic mundustnunc fpirat ubicp fuauitas pudicitiac,unguentum fidei, flos integrt tatis.EtàmoralibusuenitadmyfticajdicensJntroduxitmerexincubiculumruûjCxub temus Ô!jætcmuT in te,diligamusubera tua fuper uinum. Simplex eft enim ofculS : ne-gociofumautcm cu^iculifecretûJnipfo quoepEuangelio pulcherrimus demoralibus bçus eft,ut unufquifcp uas fqum mundetj dicente domino'.Pharifjec c3ece,munda prius Mdtt. i î quod

yp8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DrV I AHBROSII

quod intus eft calicis ÔC paropfîdis,ut fiat ÔC id quod foris eft,mund3. Nam hifi fctWuC-quifq? intus mundaueritietiam fi foris ipeciofus uideatur amp;nbsp;iuftus, fimilis erat dealhaii ïepulchris,ut foris quidem iuftus uideatur,intus uerô fit fœtidus.Sic eft dodrina fine tæinnocentia.Sed necipfadolt;ftrinapoteftmcrccdemhabere,ubigratianonhabctin' Pfdl. 49 rtocentiam.Peccatori enim dixit deus: Quare tu cnarrasiuftitiasmcasfSedrcuertaniUï

ad propofitum pfalmum. Beati (inquit)immaculati inuia, qui ambulant in lege oogt; mini. Beati qui ferutantur teftimonia eius,m toto corde exquirunt eum. ] fus moralis,iccundus myfticus.Quis hoc dicit.^Prophetautitj qui fongebat camisallo quio, ÔC dicit hoc poft eum pialmS quo deferipta eft domini noftri lefu Chriftipam^ Vbi et^o Sgt;C diuina iàcramenta reuelata fimt, nbsp;induit dominicæ refurredionislxtitiî»

paflionis deguftauitgratiam,uiditiuftorû congregationes, populosredempto^» , perditorû falutê,mortuorû rcfurre(ftionê,iàn(ftificationc iacramentoru, exclaniaufi W' cens:Beati immaculati in uia,hoc eft: Ecce maledidla terra in Adam cœpit haberebea^ , titudinê,fi tarnen legem domini non derclinquat.Ecce immaculatus eft homo,qui erat ante' pollutus, Quàm preciofiim eft euftodire praîceptum domini, qua'm preciofumt' tiam præcepti ipfius feire myfterium. Sed quis eft immaculatus C Non uticp qui in qua cunq ue uia ambula t, fed qui in Chrifto ambulat. Ipfe enim dixit : Ego fum uia. m hac uia qui ambulat, errare non nouit, fi tamenab hac uia nunquam recedat. Eft a uialcx. ôd ideo dum immaculatus eft, in lege dominiambulet, nec ambulare in hacuia delma, neimmaculatus efle defiftat. Non declinet in dexteram aut læuam,nontitubet, nonre^

fiftat, noncxpe(ftet,fed ambulet fiiperiora obliuiicens, 6Cea quæfunt priera app^ tens,ad deftinatû fequaturbrauium.feftinet,cotendat uftp intfincm.Finis cnimîegise Chriftus.Multi uolunt ambulare in uia,fed non ufqî ad finem,Non ambulant ludgi uilt;p ad fincm,qui non ufcp ad Chriftû ambulant.Non ambulat Manichaeus inuia qui Icgem refutaefed ambulat uera fîdes,qug legê lufcipit,amp; plenitudinêlegis agnofcit.bi qu« ergo in uia ambulat, ferutet teftimonia domini. Quod licet myfticû fit,tamen'eaamo' ralia in fe habet: quoniâ melius poteft ambulare in uia qui ferutatur domini teftiinoni^ Nâ ut quis intêpcrantiflîmus captus adulterina; cupiditatis æftu, uidus libidine, ut indulgensflagitijs,quircpugnarcnolitappetentiæiuæ carnis,conucrfushucat(^iuUG fi ncminc forte uideat flagitij fui t;cftem,in facinus ruaüidem tamê quamuis inueniat pa ratamoccafîonêpotiendi,explorât diligenter omnia,in diueriumoculosfuos,ihcuriOj' fus iuftitiæ,folicitus famae,detorquet frequenter, erubefeens teftimoniû erroris, qu* erubefeit errorêae fi quem forte fpeélatorê cognoucrit facinoris fui, uerecundiaKq ftrat intemperantiam:6C quamuis cum ancilla uel mcretrice uulgari, ubinulluffl * '. prehendendi periculum,tentamcnta moliatur libidinis, pudore tarnen inceptûde cri

«lllL w nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11 K.£U11O AllW-lV.LlllVlltlt3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^V^llVt^A^V JJl vl Ic* Cl IV (*1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M* ***

acra,terras,mare,ecdefias,qufb. angelf præfunt ( mitti't cnim dominus angelos foosaa defenfîonem eorû qui hæredes futurifuntpromißbrü cœleftiû)concepto ciare pcccatof’Vnde iRa turba innocentiû,nifi ex ïllis peccatoribus c* Eadem omniûjfed diuerfa difci'plma.Cncundfîo m'hil eft,ôf gentüitas nihil eft:fed nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

mandatorû dei, nafuræ jpGus auget gratiamimerita cômutat ille qui dicit circuitu,ô^parietesmeoperiunt,peccatorûmeorûnoncritmemoraltiflîmus.iNo ritus eiîès angelorum præfentiamjfi præfcntcs efle crcderesf Non metueres facere,fed loqui,aut etiam cogitare quod prauû eft,fi tibi diuina fcripturafuafiflctj^ » deus cogitationû arbiter,iecrctorû teftis eft ucrax,ficut ipfe 2Ù: Eftotemihitcftes,^

go teftis, dicit dominus deus, puer meus quem elegi f Hominê uereris prancntt, patris SC filij non uereris præicntiamfSed non uis credere,ne poflis cauerc: nonuisaiP. dire cum legitur quia deus nouit occulta hominû,ne incipias fcire quod timeas,ôc renepecces.Audiergofcripturam diuinam,utcouertarisàuiaprauaamp;malign3* ficut cæcus oculis corporalibus,autficutiurdus, qui eô quôdnô potcftuiderenec^u rcpræfentcs,folumcfleiccredit,amp;inplurimorûcoetu,dumputatnullûcirepr^ft”ff 2 perpetrare adoritur quod arbitratur efle iecretû.non poteft enim uidêtes uidere qui * uidct.Similiter amp;nbsp;tu métis cæcatus oculis noli acftimare quod fine tefte delinquaSj qu*^ nbsp;nbsp;nbsp;i

pottiifiijpfumtefugcrefuiaccufatorcnonpotes, qiicm couucnif propria confcicntia, Htfinegasalijs,tibi nonncgas.Et fi homjni infidaris,dco fatens. Er ïi iiolucris ncgarc, tuetccogi'tacionesreuincunc.Helifæoairiftebantangeh,quosindebar:Sï; rdcoagmina noftiumnon tnncbacfed timcbat puer eius qui angelos non uidebat. Aperuit oculos ciusaduoccm prophctæ gratia dei,uidirangelorû exercitus,SC credidit ellepræientes, quos antea,quia non uidebat, putabatabfentcs.Ettulegeproplietaniutuideas,legeut aperiatoculostuos,nec te hoftilislegio perterreat, obfellum ede te credas, qui liber cs,quimunitus esfpiritalib.turmis,fi prophetânonderelinquas.Cum tibiproplietalo-quitnr,quia dciis dixiuEgo cœlû ÔC terra compleoicum tibi propheta dicit,quia plures nobifc3funt,quiain circuitunoftro angelifi.int:attolle oculos mentis,amp;uidebis nô Ib^ lû angelos,fed etiâde0,qui dicat tibi:Aperimihi foror mea,proxima mea. Pulfat adia-imam,amp;quando tu dormisifî tarnen uel excitatus euigiles, uel uocatus ianuâ tui pedlo riasapcrias,{ntroibit.Quôd fi fugias leclionêpropheticam, fi domi nô legas, in eccle^ gt;iaaudirenolis:nônneficutillequi auerfo conniuet obtutu ne uideat quod polfit uide--te,claudit oculos ne afpiciat,cifi poteftas uidendi eft : aut ficut in furore plcrit^ iniecere manusoculisfuisn'taôCtu primo auerteris conniuentimagis,^' refragatione prpruptar’ Nam eu ad ecclefiâuenis,SC Chriftianû te alîêris,fanus uideris,aperis oculos quib. poP lisuidere:fed dum audire dilfimulas quæ legunt, claudis ne uidcas tibi, etfi alijs uidere uideris:intjcis etiâ quafdâ perfidiæ fiC intemperantiæ manus oculis animæ tuæ, amp;nbsp;cæcP tatem infers cordituo,quodcftgrauius,uoluntariâ,utuidcns nô uideas, audiens nô au dias.Putas tefolû cßecüfornicaris,2c nô recordaris quia oculi domini uident orbê ter-urumrNôaudis diccntemiEcce uenit hora ut difpergamini unufquifiq; in fua,ôd me fo- Iiww. yquot;’^^quot;'’quatis:fednonfum folus,quia pater mecuclEAdefl ergo pater, adcfl Sdfilius lt;^Mifiintininiftri,airuntChérubin ÔCSéraphin,qui dicunt: Sandîus, fandbus, fandlus : Ep, «S'

P ena eft terra maieftatis tuac.Plenus eft enim mundus fandlarû uirtutû, quia plcnus eft ’irquitiarû.Plenus eftorbistcrrarûremedqs,quia plenup eftlaqueis.Putas q? in lupana--hriftus te nô uideat,quem uidet lupanar ingredientem;' Putas q» in adul terio te non fprehcndat,quêuidet adultérin cogitantêr’Num parietes refugit,qui fpedfat erroresîT lecretûcriminis auerfatur,qui feenam criminis intUetur cquot; An putas tune primu te in-traremeritoriû, cum fornicê mcretricis ingrederis f Intrafti iam, quando cogitationes tuasmcretrixintroiuir.Intraftiiam,quandoadpotiendæproftibulicupiditatemgrefra mentis intrafti.Pulfafti lupanaris fores, quando ad mulieris côcupifcendæ décoré ocu-los métis aperuifti.Et fi uerû audire uisiquomodo te in lupanari nô uidit Chriftus,quan do teuidit qui adultcrando in corde tuo teipfum lupanar effeciftie'Denicp ipfc dicit do nunuslelus^Qui uiderit mulicrc ad concupifeendû earn, iam adultcrauit earn in corde uo. Vndetn tam rcligiofiis in opinione, qui tam probrofus in crimine f Sed acquiefeo Ji^’j|iiodlefustcnolituiderc,nolitreuincere,quinolitaccufare:nolint uidere ôdange^ uJearndet diabolus,qui tecûintroiuit,imô qui te introduxit. Vidêtminiftri eius qui te ciicûdcderût,neuidercs angelos dei.Vidit Belial,uidit legio, qui te impulcrût, ne quis reuocarct,ne quis te teneret.Noli putarc quôd colludiû tibi præftet hlêtij, qui uolet tecum fupphcij habere confortiû. Studet plures fimiles fui uidere, in eo habet gloriam quodplurcsperditos fecerit.Ipfe eft inccntor,ipfc aceufator, ipfe in ludâ introiuit, iple ad proditionêimpulitjipfc mifit ad laqueû.Quâti didluri funt in illo die aduerfus eu : lunoscircumueniftijtuimpulifti.Exemplum quærisf AccipediccntcmEuam.præua ncationisfuæautorêfiiifte ferpentê. Sed ilium implicuip nô fe abfoluit. Cui refpondit dns:l\on præcepera neguftaretis deligno folo quod eft in medio paradifif'Refpondit Cl go ueritas amp;nbsp;pluribus:Diabolû audiftis fuadentê noxia, me nô potuiftis audire uita- Ccn. $ liamandantemfEtideoopcremuriuftitias. Non enim qui opérant iniquitatê,inuijs cius ambulauerunt.Tumandafti mandata tua euftodiri nimis. Vtinam dirigantur uiae iueæ,adcuftodiendas iuftificationes tuas.Tuncnon confundar, cum pcrfpiciam in om nia mandata tua.] Non folum mandafti,inquit,cuftodire mandata tua,fed etiam eufto-itenimis.Quandohoc mandauitflnparadifo quidem mandauit Adæut euftodiret mandata.SedfortalTenonmandauerat nimiseuftodiretSCideo lapfuscft,ideo infle-’^usuoce mulieris fuæ, ideo deceptus erat à ferpente, putans quôd fi in parte aliqua re-

^OO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSI I

cederct àmandato,nó pcm'tus erraretfed quta femel à femi'tamandatorafflrtlt;^^^f’*?j tam deferuit uiam,inuenit eum ferpcns extra uiam,óif expoliauit,omnibus(jnu“‘”^^ quit.Ideo dominus,quialapfus eratquiinparadifoçrat.-poftea teperkgê,perpïoP , tas,per Euangch'um, per Apoftolos monuit,ut nïmium cuftodias mandata domin Mdtt. 12 tui.Omne,mquit,uerbumquodloquutusfuen's,reddesproeorationcffl.Nolid»“ g, '

'i làre,ab ah'quo mandato iota unum aut unus apex non prætent.NoIi'recederedeuia-in ui'a ambulans ui'x tutus es à latronc: quid facies fi te extra uiam uagantcm I'nuenen. -Din'gantur grcflus tui: Si ne infirm us fis ad dïn'gendû, precare ut dirigat dominus ui tuas.Hicoptât,Vtinadirigant uiæmeæ:alibidicit,Expectas expedauidnm,amp;exau uit me:5C ftatuit pedes meos in petra,SC direxit grefliis meos. R-Oga ergo SC tuutdom nusdirigatueftigiamentistuae, quo polTisdominicuftodireiuftincationes.Nonto ' nbsp;nbsp;|

ftinderis cu refpcxeris in omnia mandata eius. Ante' enim confufus es in Adam at • j Deniq; nudus fadlus es,operuifti tefofijs,quia confundcbariscabfcondiftiteacolpa^ Gendei,quiaerubefcebas,itauttibidiccretdeus:Adam,ubiesfGumillidicit,tibidkit.o

enim intcrpretationelatinahomo dicitur.fioc eft. Homo, ubi es f EtAdamreipon _ Timens, quia nudus eram,0C tota mente confufus,ante conipetfium tuum uènireno fus fiim.Ergo ne confundamur,cuftodiamus mandata domini, Si euftodiamus omni ; Nam fi quis unum mandatum cuftodiat,amp; aliud præuaricetur,nihil ci prodeft.Cu o lût fe aliquis à fanguine,nô euftodiuit ab adulterio, Uticp in uno conuidus, punitui c legibus iecularibus:nec prodeft ei alterius criminis abftinentia,fiinaltero nient depi benfus. Côfitebor tibi domine in diredfione cordis. J Aduertis quas uias dirigas. eo cum didicero iudiciaiuftitiæ tuæ. luftificationes tuas euftodiâ: nonmederelinqu ufquequacp.] Hoc loco myftica plenius cognofcerc fe uelle teftatur, ut ingrediatui p nctraliamyfteriorum cceleftium,SCaperianturfibithefaurilàpicritiæôôfcientipm ' fto abfconditi.Vnde 6C Salomon ait:Attrahenos polî te:In odorem unguentorumtu f um nos curremus. Introduxit me rex in cubiculum fuum. Et fortaflè illud quod ait prâ,Ofculeturmeab ofeulo orisfiinfignificatfpiritus fandfifuperuenientis^atia, it angélus ad Mariam dixinSpiritus fandfus fuperuenietin te,Si

bit tibi.Quando autem introduxerit earn rex in cubiculum fiium,paflionis tempus, ten's compundf io declaratur,lànguinis efFufio,fepulturæ unguentû,refurrectioms my nbsp;nbsp;)

ft erium,ut ofculum quafi Iponfà acceperinin cubiculû autem Chrifti fitintrodut a clefia: non iam quafî tantummodo deiponfata, fed etiam quafi nup ta : neclolum mumfitingrefla, fed etiamlegitimæ claues copulæ confecutafit.Ideoqquaüm , mo fita aif.Colligatio guttæ frater meus mihi,intcr media ubera requiefcinOpo biculum quærimus,ipfe nos edocet qui ait:Tu autem cum orabis,intra in tubtem nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;|

Si claufo oftio orapatrem tuum in abicondito.CubiculumEcclefiæ,corpuseftCuri ■ Introduxitearnrex inomniainterioramyfteria,déditei clauesut aperiretfibim^^ ' ros Çcientix facramentorum,claufas antea fores p änderet: cognofeeret quiefeentisg’'^'' tiam,defuncli fomnum,üirtutem rcfiirgêtis.In il I o cubiculo iuftitias domini i-eperit.QiKE funt illæ iuftitiærV tiq? facramenta baptifînatis,ficut legimus:quia eu

liid. j hienti ad baptifmum diceret Ioannes,Ego à te debeo baptizari,amp;^ tu uenis ad^^; , {pondit Iefus:Sinemodo. Sic enim decet nos adimplereomnemiuftitiam.lniuo

Luc.-y culoluftificationesdidicit,cognouitconfilium dei,ficutferiptum eftt'Quiaomni p pulus audicns,êô publicani iuftifîcauerunt deum,baptizati baptifino Ioannis: pna^ autem legifperiticonfîlium deiIpreueruntin fe,nonbaptizatiabeo.QpodilH p ucrunt,nos eligamus,amp;fequamur confilium dci,quo nihil poteft eflefublimius. ƒ nimdiuinum,quo fitrèmiftîopeccatorum.Cumdidicerititatçiuftitiasdomini) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Thilip.i timens non confundetur. Deniqueamp;Paulusaittlnnullo confundar. Etquianu

poteft perfedlus elle fine fauore dei,neqs tutus:ideorogare debet ne penitus eum r quatdeus.NamfupràrogauitDauidne dereIinqucretur,dicês;Nederelinquasme mine deus meus.hicaiuNederelinquas me ufquequaque:hoc eft, multum. Supra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

quafi adhuc imperfctftus. Si in magnis perturbationibus pofitus fe derelinqui time • i hic autem iam fortior non timet derelinqui ut tctetur,fedrogatnc penitus dcrelinq ■ tur.PIerunqi enim derelinquit deus quos uultprobari:penitus autem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l

Biumi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I«dam:non dereliquit aiitcrn fandum lob , in cuius patrimo

tribuit,in cuius corpus poteftatem diabolo deditn'n ani dcdiflet in animam,penitus dereliquiflet eum. Nunquid

tutluda^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;probaretur,probatus coronareturf* Dereliquit igi-

lt;llt;xerat-0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efteturbatos, quia

tusP nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÔC accipio uos ad meipftim,ut ubi ftim ego,SCuos fitis.Deniqp turba

fifreftimebat,ait;Dominc,quo uadisfVidit dominus turbari cum, inm P. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ego uado,non potes mcmodo fequi:iequeris autem poftea. Sic amp;nbsp;ilidetn.if

Chriftum,amp;porrexiteidexteram Chriftus,nepcnF d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem debet inflari quod nunt^ derelinquatur, uel dolere

aliquando derelinquatur.Siquidc ipfe filius fe dicit derelilt;ftum,ficuthabes: Deus us meusrefpice in me,quare me dcreliquiftidEt ille quidem nûquàm derelitftus â pa^

ni ’r^”’3“°P^f^’'^^‘^P^reft.SGriptumeftenim:Ecceiamuenithoraut difpergamt relinquatis.fed non fum folus, quoniam pater mccum

lin ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corpus in quo eft traditus paftioni,uox ifta procentt,quoniam dcre-

d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uidemur quando fumus in periculis conftituti. Vnde ÔC Paulus ait de patre

0‘lt;2uiiilio pjoprio non peperdt,fedpro nobis omnibus tradidit eum. Dereliquiffe pepercit qui tradidit morti:fed no penitus dereliquit,cui dicitur; Quia ftttdinqucs animam meam in inferno,nec dabis faneftu tuum uidere corruptionê.

N quo cOrrigit iuuenior uiam ftiamd j Superiorutn olt;fto uerfuum no abfur-danobis cecidit diiputation'deocç ÔC fequentia perfequi ftudium fuit.Et pri* tinnm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;literæ fecundac,hoc eft,Beth interpretatio conuderanda eft,quç in La

J™^^®®«crfa,confufio dicitur.Sed qui uiam fiiam corrigit,non confundetur.V erum enim corrigitur, nifi quod ante defied captus illece.-lUbiadiuuentutis proueeftus confiniafobriamente refipifeit: tanquam confuius agt; ’a'^quomodo crubefeenda deponat,0^ plena probitatis aflumat, diu fccS uoluit, SC 'u«nisflu(ftu3ns cogitationibus librat atqs examinât,fuperiora obliuifeens, dC ea quæ “atpnoraappetens,qucadmodum uiam fuam corrigat,offenfionemt^ adolefcêtioris ætwisfcriaiuuentutis fronte proterat. Vnde ne diu dubitet huiufmodi,^ in incerto hac ^fat,datPropheta confiliG,quaficum eo ipfe deliberans.Tune enim falubriota confilia etedinius,!! propenfiorcmeditationc examinata uideantur. Sed ipfa delibcrationis iu-ƒeptwdocla definitionc diftinguitur, ut diuerfarum eogitationum anfratftus conuer^ usanretatjdicens: In quo corrigit iuuenior uiam fttamf] Hie enim deliberantis eft fl nis,quouiamfuam corrigat.Etrcfpondet: Incuftodiendouerbatua.] Etbeneadde ' uuiconuerfusrefponditdeliberanti,quafipieceatcß orationedclataconfilium hoc do winiinfpirationcrcperiret,utnô præftimptionishumanæ,fed dignationis diuingreme lum ciederetur.Mens enim noftra uerborum cœleftium confperfa ieminibus,quac an tedegenerabatin ftirpibus,meliores cultus edere, frutftuscç aft erre incipit. Dirigamus ^Kurfemitas noftras,nec tortuofi ferpentis fequamur anfradlus. Viæ enim domini re^ |t3e:peruerfæ autê uiæ crrantium,dc quibus dicitur : O qui dereliquerSt femitas reeftas. Inordinemfegeslæta porrigitur,atq! in uerfum quendam uineta ponuntur, ceruorum ^fusdireâior,uulpeculæflexuofus.ldeo deHerode dicit:Itediciteuulpiilli.quiade- lmc.ij nexeratauiarecla,neciter ftiu in iuuentute correxerat. dignus Hieri.’miæ threno, quo

dcplorantur tanquam mortuijquia uitæ nefcierunt femïtas, Sgt;C digna ope-cadaucrumbufto non declinauerunt.Flens ergo mörtcm perpetuam ludæorum di^ «'tHieremias’.Bonum eft uno cum tollit lugum in iuuentute:fedebit fingulariter, QC ft- Tbren.^ «bit,quiatulitinfc.Non 1'olum tollere iugûuerbi,fed in iuuentutedebemus tollere. St ^imferotollamuSjincipimuspœnitentiâfuperiorSmagis habere,quam tcnere gratia. » fjueniamus ergo iuuêtutis annos corrective cógrua,ut magis dicamus fingult ; Deus

Ambr,to.4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ee qui

6oX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DI VI AMBRO SU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

qui pafeit me à iuucntute mea.quam recordationê habentes lapfiiû defleaflins ' p/4. J4 Deli(ftaiuuêtutismcac,ô^ignorâtiæmcænemcmincris.Hocdebilitatiseftreine gt;

lud robur falutis.Salutis medicina uulneri quæritur:gratia fanitati. ideoq ait : on uiro cum tollit iugum in iuuentute.Ei autem qui poft decurfæ iuuentutis annos g tulerit,noncftftatimpcrfecftumbonum.Stimulant enimcûpeccatafua,exagua Icientiâ coniuetudo peccandi,£C ufiis erroris inftabüê facit.Lu(ftandu eft diu hmu di uiro,ut abolere faciat inueterata atque diuturna. Huic in periculo res en,ilb m nbsp;nbsp;•

Deniq? fedebit ille fingulariter,quafi is qui facile non inueniat arqualê, fingulari natus præmîjs:amp; filebit quietus feriatus ab omni interpellatione mundanæ io i dinis ÔC uoluptatis,ÔC diuinis uacabit oraculis,quæ folent fingularitcr fedentibus re f(i(i.4 lari3ficutfan(ftoDauid,quiait:Quoniamtufingulariterinfpecôftituiftime.tt icq dem non in fecreto folus fedebat,fed cum præeflet populisifingulari tarnen minebat.Helias folus fedebat cum ab Angelo,uel etiam coruis ciburn deferent! usp fceretur.Solus,non folum fecretus à turbis,uerumetiam, fegregatus a ineruis pluri rum.Deniq! reuelationes illi diuinæ gratiæ refulgebant,cuius muneris fruttupro cede adipiicebatunquia à iuuentute maiugum uerbi fuicipiendum putauit,nec r da longo diutius fune peccata.Poteft iuuenior ifte qui fccit bonum, tollendo iniuu tute iugum uerbi,nondum perfelt;ftus,amp; adhuc iunior, fegregans fe a colloquqs acq hum,(quae plerunqr corrumpût bonos mores)SCcontagiauolcnsfugerepcccantiu, intdligi fingulariterfedere fiC filere,nerudis ætatis facilitatelabaturdedintedere e rum di(ftis,prophetarum oraculis,Apoftolorum magifterijs:laudanduseo, quiap uultloquenda cognofcere,quam proferre quæ fentiat,antequam 1 o qui dilcat, times

tatorcm luuenis huius prophctici inftituifle fe(fî^am,üt difcipuli fai qainqaeniono quentes tantofilcnttoloquidifcerentxum præfertini ÔC Darn'd(upenonsætans qua Py thagoram fuifle non dubium fit,qui ait:Dixf,cufl:odiam m'as ineas, ut non de inq in lingua mea:Pofm' ori meo cuftodiam.Et quia forte afiquando aliquid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

cauttusu'deo poftea à deo poni ori fuo euftodiam poftulauit.Efaiam quoq? rytnag cis anteriorem fuifie quis nefciatr'qui cum audiflet. Clamamon prius clamaueril^ retquidcIamaredeberet.Reiponditenim,QuidcIamaboc'Vndedi(fîunîenci-enim caro fœnumiuerbum autem dommi manet in æternû.Et prophetica uocc^ uit.V terq; igttur iuuenis prædicandusa'lle tarnen ferius,hic cautusnlk fcipfo ÔC nunquam fibi folusn'ftepulchramxtati lubricæ difeiplinam afeifeens filentij.n^ huefibi abundanSjfed alîjs fe timens crcderc:quærcs tamê à iuucntute congreg^' 4 in fenccfîute 5C fibi Sô proximis fuis profint,ne dicaturei:Quæ in iuucntutenonco § ftfiquomodo inuenics in fenetflutc f Ergo is fi in côfilio feniorum federit,nianuaa bit ori fuo:ut audiens fententias colligat quod fibi ad maturiorem feruct æf aterm admodum Maria cum uerba Chrifti audiret,conferebat ea omnia in corde fuo.QF^^quot; modum ïoannes cum caput fuû fupra peefius lefu domini rech'naret,hauricbat da fecreta fapientiæ.En tibi iuuenem qui uiam fuam in iuuentute correxit.Piltatû। cû fratre fuo,uidit dominum Iefum,cum plicaret retia fua,SC audiuit dicentetu: ’ faciam uos pifcatorcs hominûiSC rclicfîis retibus fuis,amp; pâtre,fecutus cft euffl. * culi cœperat currere,fed auditis Chrifti imperqs deferuit uiam mundi, fecutus eu ftum;probauit quia in eo corrigitiuuenioruiam fuam,fi’Chrifti, uerba euftodiatj i adeum:Dt'h'gamus uberatuafuper uinum.Sic tarnen bibebat, ut non abfor^rdyt no:fed gratia cius lætitiam cordis haurirct,non corporis ebrietate titubaret.Denitp ' bens hoc uinum aperuit oculos fuos,5C uidit uiam re(ftam,reliquittortuofas nias, ic • Aequitas dilexit te, hoc eft,nonflexuofa itinera te fcquuntur,fedfôlusadte potel W-ftitiætrames peruenire.Quienimdiligitiuftitiâ,nonfeauertitàChrifto.Quomo o nimarbitrumiuftiriæ,remuneratoremq! meritorum innocensmetuatconfei^o^. Iioc ergo iuucne fpeclaro, hoc eft,in Ioannc,præuide magna myfteriajquæin Cantici canticorum fandus Salomon repletus domini fpiriturefultauit.Coftitucdofflinumu' fum recumbentem in conuiuio,rcclinantcm feloannem fiiprapetftus eius, mirantes a^ lios quod feruus fupra dominum reclinaret,quod caro ilia peccatrix fupra templû ucp

IN CXVIll. PSALMVM SERHO 11. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;605

birccumberet,quod anima ilia camis uinculis innexa,aulam dîuinæ plcm'tudi'nis fcru^ taretur.Hæcergomirantibusaltjs,refponditanimaIoannis:Fufcafuth,ÔC decora fili'a • Hierufalem.Fufcapcr culp3:decora per gratia.Dicit ÔC caro:Fufca fum ÄS decora.Fufca puluerefeculari,quemccrtando collegi'.decoraoculo fpiritali,quo mundihuius pulue temfqualorcmqdeterfi.Fufcaperuitium:feddecoraiamperlauacrum,quo ablui om* ivcdeliâ5.Fufcafum,quiapeccaur.decora,quiaiammediligit Chriftus.quamrelegaue ^tinEua,recepitexuirgine,fufccpit exMaria.Dicitetiâfynagoga,cuiusmyfteria hoc ‘0C0 plerifqi uidentur exprimi:quac cS fe r eij ci iam uideret propter toti us plebi s impie-Utêifolabatur fe tam en,quia ipfum Chriftum de populo fuo,non tantû, fed amp;nbsp;Petrum, wannem,lacobum,Chrifto adhérentes uidebat;quiahabebat eloquiafibicreditaÄi- _ deo diccbar.FufcafumÔC decorafiliaHierufalem.Fufcaper incredulitatem.decoraper legê.fufca perlapfum;decora,quia dilexit me fol,amp; prior fadla fum cogregatio dei.No-‘Hercfiigereme quiafufcafum.idco fufca fum,quia fol me reliquit iuftitiæ,qui ante illu-'ninareconfueueratamificoloremuultusmei,obtufafadla'ellacies oculorummeoru HuibusantéSolemuidebâ.intencbrisambulo,quæ diemChriftinefcio .Nolite tarnen dtfpicereine,quoniam qui reliquit,poteft rurfum afpicere,mifereri iterüm.Solet cogre S^tedifperfos,defertosrequirere,colligere deftitutos.Omnestribuslfiraelcouenite, a-'piciteme decorä ante diledam,Nolite afpicere me quoniä obfufcatafum.hoc eft,non Mdtt. $ ^ocfolumafpiciatis,quiaobfufcatafum.No eft intuitusmeSol,ô^ ideo obfufcata fum. ScdlucetSolfuperiuftos ÖCiniuftos.Super iuftos pro gratia,fuper iniuftos pro miferi-^Mdiaàllis mercedê meritorS tribuens,iftis p eccata dimittens.Et gentibus nonlucebat ^^^«îWclucet.Nunc illis oritur,qui oriebat mihi;qui illisremifit,rcmittet ÔC mihi.No ^ïtatbitrari quoniam obfufcata htm quod penitusreliqueritme fol,Slt; iatn non intuea ^'^''inonrequirat ægram.Diffimulauit à me,quia non feruaui mandata cius; reconcilia-“'tut câuideritmeorûpœnitentiâdelidlorum.NonuiditmeSol,quia nonrecepi adue tt'fntèjnonaperuifeheftras utlumê uitæ intraret.Cû aperuero,illuminabit oculos me-“S)guiuenitut totum mundu illuminâtet,amp; uideant ctiä non uidentes.Filtj matris mee Cdnt. i

k nbsp;nbsp;nbsp;P'tgnaueruntaduerfusme.Pofueruntme cuftodeminuineisxVineam meamnoncu-

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftüdiui.Putantalij hoc de illis dici,qui fynagogam ad legis prxcepta conftringunt,utle

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Senicuftodiat,uineamfuamtueatur,quamcuftodirenöpotuit.l3eniq( cuftodkbatut

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem fpinas.Quae fitigitur uinea,uenitDauid tcftificari nobis dices: nbsp;nbsp;nbsp;5

VineatnexA.egYpto tranftulifti,eiecifti gentes, Sgt;C plantafti eam .Plt;^unt oC Apoftoli eflefilijmaths eins,quiuere impugnauerunt fynagogam, dicentes : ccce conuertimur adgentes,öi natiOnibusuerbum deifeminare coeperunt .Poffunt nbsp;ptophctæ intelli-

gt 5 qaiinonendo denunciando ut uineam fuam cuft o dir et fy nago ga, nihil pro^cc-runt.Fccitchimfpinasimprobitatis,quxuirtutis uberesfrudfus deterre debuerat.Et i-deo confitetur,quiapopulum fuum cuftodire non potuit JMeritót^ feto quærit tenerc, quemcütnteneretamifit jmulto diffimilior eiusquædicittlnuchiquemdilexitanima Ctnt.j inea,tenuieum,8lt; nonrelinquam eum.Deniq, illainuitatinhortum fuum fpôfum,hæc ubipafcatrequiTens,dicitadipfum;Annüciamihi quem dilexitaniniamea. Cur quem Cunt.i dilexit anima mea dicis,Slt; non quem diligitfCur dimififti c|uem tenebasc’ Dilexifti pa-ttumfide,amififti incredulitate: tenebas charitattsuinculis, amififtilohgö fune perfi- _ dix.ldeonefcisubipafcat,ubimaneat.nan\fifcires,nonquxreres.Dicisenim:Vbipa- ftt«. fcist'uhimahesinmetidiefMeridiemnofti efteEcclefiam,qu3ctenet Chriftum,ôôtu e-uminnodhbus qu3cris:’T)ic,inquft,mihiChrifte,rcfponde uel propter id quia ante cha ms fuifti atcç dile(ftusmihi,etfi ego tantae prxrogatiuam charitatis amifutti tarnen qua-fi plus refponde mihi,Vbi pafcist’ubi manesCRcliquifti me, abqfti ad gentes, r eceffift t longedmetSi illis propior fadlus es à quibuslonge cras,Sedfadi:us es prOpe, quia credi dctuntfanguini tuo. A me r ecelTifti,quia ego ctucem tuam non fufeepiut mundi r edê-ptionem,fedutnoxq damnationem. Qui autem receperuntficut falutis author cm, in inetidiefunt.lllisluces,illisrefulgcs,illis calct gratia tuaficutmeridies.Mihimatutinus ttascumadhuccrederem,fednoncredebamplene;quianonfummuentainmetidie,{i

k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cutlofephquicumfratribusfuiscoenabatmeridie.fllismeridies fadfus es,quipafcun- Gen.4$

\ nbsp;nbsp;nbsp;tutindiuit^stuiSjêCintcfperant.ldeoutdixitDauid,Deduces eorumiuftiliamtan-

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ambr,to.4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sc 2, quam

Pfalm.js^ quami um enîamp;'iudidum eorum tanquam merîdiem.Qirçns ergo ranquam aliéna,(J«? , proxiraa erasuanquam pauper,quæ diues fuifti. Vis fcqui quæ præcedebas: atqucutk nam uel fequan's quos præcederc debuifti.Mercenaria efïc dcfidcras, quæ ante mercC'

1 narios colligebas.Merccnan'æ utique uox ifta dicenhs eft:Ne forte fîam ctrcumamieta fupergrcgesfodalium tuorum.Quæprofelytosexgentibus antéfufcïpiebas:nuncipla j'n nationibus ui's profely us fufapijô^ tanquam aduena congregari.RefpoditlefeN^ finofcas te d^coram inter muheres.Qiudeftfenofcere,mfi ut fciat unufquifque homv. nem ad imagi'nem ÔC fîmilitudmem dei fadum, ratiom's capacem, qui terrain fiiamcx--. colere tanquam bonus agricola debeataratro quodam,6C falccfapicncie,utuddurann dantur,uel luxuriantia recidantur,quiinferiorem fui portionem aninù iniperio debeat gubernaret’Vndeetiaminlegefcriptum cft:Attcndetibincfiatuerbum abfcondituni in corde tuo.Tibi,inquit, attende, uon utitp dicit pecuniæ tuæ, non pofleflionibustuis, nonuiribus corporis,fed animo tuo ac menti tuæ unde omnia confilia,faâa,cogitation nesqi manant.Tibi ergo attendeibi,ubipotiorem efle te nofti.Nofce teipfum.quod pollini Pythio afïîgnantgentiles uiri, quafi ipfe author fucrit huius fententiæ, cumde noftro ulurpatum ad fua transferât,amp;^ longe anterior Moyfes tuerit, qui fcripfitlibrum Deutcronomq,quàm philofophi qui ifta finxerunt. Vnde ÔC Salomon oracukimdiuf num fecutusfciipfit inCanticis canticorum-: Nififcias te decoram intermulieres,lioc eft,nifi cognofcas te mortalem,rationalem3amp;cito tua peccatafatearis,cito dicasiniqm tares tuas ut iuftificeris,nifi conuertaris amp;nbsp;prior accufcs delicfta tuaiuenit dies mortis,» iam nullum conuerfionis remedium eft,præuencris dum non cogitas. Äccende facem plain priufquam fponfi tibi claudatur ianua, qui expcdare diu non folet négligentes. Nifi fcias te,inquit,decoram inter muliercs,0t: dicasiFuicafum, fed decora.Fufeafuffl) quia pcccauitfed decora, quiadiligopquia genus fum Abrahæ, cicdtum genus ,diiec« deomihil tibiproderit patrum gratiajpotens eft enim deus de lapidibusiftis fufeitaren Iios Abrahæ.ÈtalibiinEuangeliolegifti: quia Abrahæ filiam ligauit diabolusnequk tiæ ftiæuinculis,quam foluit dominus die fabbati. Nifi ergo fcias te, nihil tibiprodeiiu Et fl dicas, Abrahæ fum filia,quæ non credis,quæ errorem non corrigis; Abraham qiiP dem faluatunfed te nobilitas generis non iuuabit, nifi fidcs feruauerit.Non tedccipiat data patribus repromiffio. Non iulcipio perfonam hominis, non fufeipio prærogatP uam generis,nin' uidero congruentem generi morum nobilitatem, ut fiat iufti generis cleclio.Qiiod ft fcias te,SC cognofcas quia peccato obnoxia esiExeundum incak^eis gregum eft tibi.Exi ergo nuda pede,06 pafee hcedos tuos in tabcrnaculis paftonîQnæ line peccato eft,agnos paicit,oues pafcit.Quæ autem peccato obnoxia eft, paicH dos,qui à finiftris lunt.Non enim poteft efle in dextera paftoris boni,lequaturmagis t centem Petro:Veni retro meSatana.Scquendo Petrus indexterameruitcollocari.k deoqi ei dicitunPafee agniculos mcos.Scd quo exeat,audi. Ad tabcrnacula,inquit, pa^ ftorum.hoc eft ad gentes,ad difperfioncm.Ideoq? dixinPercutiam paftorem, fièdiJpdquot; gentur ones gregis.utreplcaturtotus orbis terrarum grege Chrifti.fignificans re faluam fynagogam, cum fe huic difperfioni ôc ipfa fociauerit, quæ repleuito'”neni mundum.Tabernacula enim paftorum,régna funt terræ.idcoq; propheta Dauwnatw lies annuncians credituras,ait:Regna terræ cantate dco.Ergo fciat feiuueniorjUtcoi'^' gatuiam fuam.Sed dicis, Qiiis poteft cognofccrcuiam fuamiunior, ut corrigatt'cum Propheta dicatiTria funt impolfibilia mihi intcIIigcrc,5C quartinn quod nonagnoico, ueftigia aquilæuolantis, uiam ferpentis in pctra,amp; femitas nauis nauigantis,amp;ui3sui' ri in iuuentutcf'Si Salomon fatetur quod non cognofcat uias uiri in iuuentutejquofflO^ do poteftiunior cognofccref Cui refpondebitur quod illæuiæ uiriiniuuentutcnoncç» gnofcantur, quæ funt fccus uias ferpentis in petra, amp;fccus femitas nauis flucluantls,^. ueftigia uolantis aquilæ, quæ ungues afperos habct,2C fupra nubes uolaqin acrccmU, in mari pifeem intcrficit : ôC tarnen im poll ibilc non eft hoc quartum ficut ilia tria, to-gnofeit enim dominus qui funt ipfius,SC uul t ut fciat fc unufquifqi,fciat fc populus do. Sed efto non cognofcantur errantiurn uiæ, licut dicit dominusiNon nouiuos,diiccui; tea me opcran'j iniquitatis.Hicautem iuucnior qui poteftcorrigcrcuiamfuamlortalie iunior fit ætatc, non moribus, ôt^habeat in primo flore iuuentwtisfuæ fenil cm in.tcîiC'

^»dcquoaitïCanicies autemeftintelledus hominibus,quibusmaturitasconfia li],grauitas(^ fuppetit.Vnde ÓC Hicremiæ didtun Noli dicere quiaiuuenis fum,Et uti- »er.i queaatetateiuuentSjfed prohibet cum iuuenem fe dicere,qui effet matunoris prüden tiæ .Daniel quum puer effet, accepit fpiritum quo dignus fenedutis primittj s haberc^ tUïuuedargucrctfeneSjipfc non fenior longæuitatc, fed gratia. Erat enirn in ill o ætas Sap.4 Icneclutisuitaitnmaculata.Cui bcnecompetit Dauidicumilluddicere:Superfeniogt; icsintellexi.ideoq tanquam deueterani confilij, ÔC fendis feientiæuiro diuini^ pm-nTOciauitoraculum.Quis prudentior quâm Daniel Nuncdlud aduertamus, fi poffigt; Dileeftnt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuam, an non c* Si non cft, ergo mentitur propheta: fed

quianonmentiturjpofflbile eft. Ita tarnen pofTibile, ut quod impoffibde uideatur, fiat pofTibilcjfi cuftodiatiunior uerbadei : fi autem non cuftodiatjimpoffibde.Vnde dlud Euangelicum-.Facilius eft camclum per foramen acus tranfire,quam diuitem intrare in M4tt. 19 «gnum cœlorum. Quod quamlibet impoffibde effe dixit, fic intelligimus impoffibi-effe,quia diuites non cuftodiunt mandata dei : fi autem cuftodiant,ht poffîbile quod

impoffibilcuidebatur, Hie eft camelus qui intrat per anguftamuiam : quæ ilium ante eip ere non poter at concupifeentem, capit cuftodientem mandata diuina i cuftodien--lem autem uerba diuina,quia cuft odit ea. Moy fen quafi fenior em elegit ; 0!^ nunc qui-Dushoefpiritu dei committitur officq, ut eligant feniores uiros, cligunt fine dubio in-^etfeniorcsiuuenem corrigentemuiamfuamincuftodiendouerbadei. Et fifenioris ætatisuirum elegerint,non quafilongacuum utique elegerunt, fed quafi cuftodientem ^erbadetquodfireperitur in iuni ore, utique Qi. ipfe eft cligendus .Eiqu«igitur ex his quoànonfenedlutislongæuitas eligatur, fed cuftodiauerborum dei. Denique ipU ^oyfeslefumNaue Chaleb iuuenes præ cæteris approbabat, q^rum confilium in eleftione magis quàm multorum feniorum amp;nbsp;ipfe fequutus eft, clt; deus prætulit.

Vnde fic illud delacob quo d fupra diximus,D eus qui pafeitme a iuuentute mea, ifftatnobis de eo di(ftum,qui tulerit iugum uerbi in iuuentute fua, ÔC reccdens ab Efau ^fimibbus cius,feditfingulariter,infeexpe(ftans ,quo poffitcumdifciplinaprofer-ï«fennonem,amp;: proptereafpiritali eft donatus alimento,adhuc aeui integer,fed uetera-nusconfilio.Nequecnim dignum eft utcredamus quod tantus patriarchadccorpo^ niicibo dixerit,Deus quipafeitme à iuuentute mea: quia ncc corporalem panern de-MwWlt;iuumdkaeuSidominusdmmerameft,*tpancmtn.himinducarlt;:Aue Gm »8 „„æ nbsp;nbsp;™hi,dcctoiam decimabo ub. .Nim fipattcs

lalemcfcammanducauerunt, ÔC fpiritalem potumbiberunt, quanto magis lanctus la-cobcibopaftuseft fpiritali tllle quofpintelleclushocloco fuppetit,ncc alienusa uero cft’.quiaiuuenior excongregatione gentium populus: qui antequaminChriftocrc-deret,tortuofoerrabatanfralt;ftu,ineo corrigituiamfuam,quiadeiuerbacuftodiuitjque noluit cuftodire populus ludteorum : Ô6 ideo ille uiam falutis inuenire non potuit.Con nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

fideretnusôCfequentêuerfum. In toto cordemco exquifiuite,nerepellasmeaman-datistuis.^Si dcusrepellitunumquemque quern tepellendum putat, uidcamus ne ex-cufationcm ei tribuat qui cum fcqui deum uclit, repulfus fit. Et primum quemadmo du bonus deusrepellitfequentem,nifi ipfe mer eatur r epelli, ficut ipfeD ominus • Vul- Mitt• 8 Yesfoucashabcnt,0Cideoquafiuulpemtepellit.Etalibi:Quiaomnihabentidabimr: t • gt;^5 abeoautemquinonhabet,ÔCquoduideturhabere,aufercturab eo. Cuiaddidit:Nifi ei qui loto corde exquirit eum,ut quod deeft naturx,id dei opcratione ^quirat gra-iia:ficutSalomon,quiex toto corde exquireusdeum,fapieritiam poftulauii.Ccqum 3. eg? non opes fibir egias,fed diuinx munus gr atix dep op ofcit,accip er c meruit fapientix di fciplinam,rcpletus eft deifpiritu, ut cognofeeret mandata omnia. Qyiauteur non habet,ut in corde fuo exquirat deum, ÖC. facit quidem opus dei, fed negligenter tacit, ma-ledictofubieftus eft,ficutlcgimus:Quiamaledilt;ftus omnis qui opus deil^itncgligcn ter .Meiito ergo repellitur,quiamalcdiclo dignus eft'.quiapolluit magis oC impedit o-pusquodnegligenterputauerit exequendum. Confidercmus ergo utrurnbonitas fit, ïepeliiaboperenegbgentem,anucrôrctineriÆtimaginemreihuiusexaltisfumamus

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;artibus.Curatmedicusxgrotum,fed negligenter ,2)Cdefidiamediciuirusahauulneris

\ nbsp;nbsp;nbsp;fupit.Quantoigiturmeliusremouerihuiufmodimcdicumquitempustcrit,cumpro-

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ambr.to.4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 feCtum

6od nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVIAMBROSII

fccSum nullum fentiatuulneratus,ut curandi officium ad cum medicurnträjfe^turqi^' maturius polTit ægroto fua diligentia ffibuenirec'Nonnc clementior eft qui repdlit ni' hil proficicntem,quam qui retinet ad difcrimen ægroti i Cóftitue aliqucm præpoyWW acdfficantibus uel etiam texentibus,qui debeat fummam operis explicare, utrunusti probabilior uidetur fi in id diligenter infiftat,ac fi quem forte incuriofum aduerterit ü ijs qui operantur in domo aliqua conftrucnda,repellat eum, melius credensnon acQ'“' care,quam hiantibus rimis acdificata diflblui, atcß aliquem in eius fub ftituat locum qu* cum diligentiaacdificetcSimiliter etiam textrini præpofitum repulforem negligent“’ ut ffibftituat diligentes, ne longa tcxtrinum corrumpat incuria,non magis probabis quamillum qui defidcsinfuanegligentiaperfeuerarepatiaturfTranfinuncadeos qu* mandata aedificant,amp;legem intexunt, 8gt;C animam uniufcuiuicp receperuntfanandaW' Nonne fi quis eorum ædificat domum dei cum iuftitia,texit indumentum cum diligt’’ tia,fanat animä cum gratia,opus bonum facitfSi uero incuriofus acremüTus aliquis h' bri cextoris medici fpiritalis locu occupetjUt lacerdos fummus,ut presby ter, ut minium altarisiàcfïmonnecommodius eft nonfubireunumquemq; idmuneris quodimp^^ non queat,quam fubeuntem necç ipftim ftrenue fufcepto fongi munere, amp;nbsp;en'pcrelo* cum altcri qui nauiter eum poffit tueri f Quidquod etiam ipü coniülitur quircminior cum fit repellitur,ne plus offenfionis contrahatf'Qy id fit autem repelli, confidcremus-Lecftum eft enim:Sicut uulnerati dormientes proiecli in monumentiSjquorüm no mç' minifti amplius,^Ô£^ quidem ipfi de manu tua repulfi funt. Aduertamus igitur quosuuf neratos amp;nbsp;proietftos in monumentis repellit,quorum nonmeminerit amplius.Iftiw^ quiamandatisdeirepelluntur.Peccatori autem dixit deus: Quare tu enarrasiuftitus measÆt quia à mandatis dcirepelluntur,repellunturutiq! demanudei.Etbeneprojpc xit ne quis de manu dei uideatur eripûquia nemo poteft quemquâraperc demanudei. Qui ergo priuatur muneris fufcepti officio uel gratiajnonrapitur, fedreqcitur,ut dixit dominus lefiis ad Hierufalem:Quotiens uolui congregate filios tuos, amp;nbsp;noluifti ecce relinquetur uobis domus ueftra deferta. Abftulit illis iàncftificationem, altare thymfi^ matiSjamp;T orationis facrariurii,propitiatorium,altare iacrificiorum,facerdotumamp;lcuita rumminifteria:amp;S tarnen cumhæc fublata effent omnia quac fecunduffl legis mandata habebant,ait Apoftolus:Nunquid repulit deus hæreditatcm fuamr'Non, inquù, repu^ lit,fed conclufit omnia in incredulitate, ut omnium mifereatur. Sunt ergo qui ad tem^ pus à mandatis propter mifericordiam repelluntur,ficut amp;nbsp;illis confulitur qui uomum tur.Nam quemadmodum manens in corpore quod uomendum eft,plus acefatutaqu debetexcludi,firetineatur,necfccorrigat,totum corpusexulcerat.Merito^augdo Laodfciæ dicitunHæc dicit teftis fidelis Si uerus, Scio opéra tua : quia netç frigidus es, necß calidus.urinam frigidus efles,uel calidus:ied quia tepidus es, incipiamtc euomere ex ore meo. Aperte negligentiam grauiori damnat iudicio qudm imprudentiam.Frigf dus eft enim qui fidem nefcitcalidus eft qui fpiritus fandi feruore fuccenfuscft .Qpi e-nim calorem fideinon habet, tolerabilius illi fueratfidem non accepifle, quàmflfgæquot; xifte.Eftenim tepidus peiorfrigido,utludæus qui fibi uidetur fidem habere quamnon habet. Qiiantotolerabiliorem cauftàm gentilishabct,qui poteft dicere: Non coguoui legem,non audiui prophetastideo non crediduquàm ille qui legit omnia ex qtiibus ue* turum lefum crederet,amp; non crcdidit.Neuter quidem excufatur,neciüequi legit,nec ille qui legere noluittfed plus delinquitquincgauitquodlcgerat,quàm qui opera non fecitquæ facienda non nouit. Quanta autem fidei Si iuftitiæ gratia eft, ut in ore deftit quifidem tcnet,Ô£^ opera exercer iuftitia::^ quantum amittit quêeuomucritexoreiuo dominus Icfus,ÔC ex fuis uifeeribus eieceritc’quàm pius tarnen qui Si iuftos in ore fuo te nct,Ôt^ iniuftos non ante euomit qua'm denunciet euomendos,utuel huiufmodiadmo-nitione conuerfi,dignum aliquid officiant quo non uomantur. Nunc tertiumuerficu^ lum confideremus. In corde,inquit,meo abfcondi eloquiatua,utnonpeccemtihi.] Propterea ergo myfterium regis bonum eft abfcondere.Peccat enim deo,qui commif la fibimyftcria putaueritindignis efte uulganda. Periculum itaque non eft falfa folum dicere,fed etiam uera,fi quis eainfinuet quibus non oportet. Quoduitium quadriper^ titum eft,uel adubtionis,uel auaritiae,uelia(ftantiae,uelloqua,dtatisincautae;quia dum adulari

® “wiuultaliquiseicuiloquitur, efFunditmyfterium.NonulIietfam ftudi'olucrimer ce em proditionis fequuntur, ut tegenda filentio, uendant loquendo. Ah'j, ut plura ^olleuideantur, ÔC fcicntiam fuani I'adi'tent, aperiunt quod celare deberent. Plehque umunepræiudicioloquuntur,uerbumemittuntj quod reuocarenon pofTunt.ldeo audatiirferius, non ociofus. Erat homo abfcondens fermones fuos, ut Apofto-us auluSjCjuinouitquidloquatur fingulis,amp; quando quidloqut debeat. Vnde Co fintni]sdicit:Lacuobis potum dedijnon efcam. Nondum cnim poteratis, fed nec ad-Wquidctn poteftis .Ideo hos in tranfitu uidit : manet autem apud Ephefios, quod o-•umfibimagnumapertumeflet,notum facereGcntibus myfteriumChrifti.ldeo ÔC älomon tempus tacendij amp;nbsp;tempus efle loquendi docet. Prae cæteris autem dominus dus inEuangelio déclarât fuo, dicens fimile efle regnum coelorum thefauro abfcondi toin^o. Vtiquenon aurOjnon argento,non pecunia com parari poteft regno cœlo-rum : fed eloquia domini, eloquia cafta, argentum igne examinatum,quibus ipfum re-§num acquiritur. Hunc ergo theiaurum fapientiæ amp;nbsp;cognitionis abiconditum in a-grOjinquo plantata funtuerba fcripturarum coeleftium,quum inuenerit hor^,abfcon dit iliumin corde fuo, nec diuulgat eum, feiens quiafidiuulgaueritBabylonqs thefau-rumDei, magnam offenfam contrahet, ut dicatur ei fermone prophetico : De femine Ep, 39 ^c:ient ipadones in domo regis. Per quae fignificatur, quia is qui pro-dideritdiuina myfteria,pofteritatemanimaelùæ,feminarium'que meritorum habere Jionpoffit. Caue ergo ne diuitias tuas perfidis prodas : ÔC fi amicitiam fimulent,non il-j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;interiora domus tuac, non référés thefauro s regios, quo s B abylonq feire no

uebentjUeueniant, ÔCcapiant pofteros tuos, amp;nbsp;feminarium uirtutis abfeindant, Hoc Id nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueftras porcis,

bene facit qui abfeondit eloquia domini in corde fuo : ficut abfeondebat prophe-aUaiiid ; ficut Maria quæ conferuabat omnia uerba domini lefu in corde fuo. Etenim r bonum eft uiro fermones fuos abfeondere,quanto magis fermonem dei cordis noftri perniodebemus operire, debemus abfeondere C Quarto uerfu dicit: Benedidlus es ouiine,docemeiuftitias tuas. J Non enim quicunque dixerit: Domine, domine, ipfe rntrabitinregnum coelorum, fed qui uoluntatem dei fecerit.Ideo ifte qui correxerit ui-änifuamaiuuentutefua, cuftodierit uerba dei in toto corde,quaefierit dominum dcum ‘uum,necrepulfusfitàmandatis dei, amp;nbsp;dignushabitus cut committerentur arcanafà-Picntiæ, abfeonderit eain corde fuo, nc pcccaret deo, quafi habens eloquia dei,gratias agftjdicens : Benedidus es Domine. SC fie defiderat ipfum dodlorem habere, cupiens cognofcerefecrctalegis.Et quemadmoduminterpretationem habeat: Si emeris pue-rumHebræum,SC feruierit tibi annis fex,SC reliqua : quibus præmifliim eft,has iuftitias dilcere quas proponit in confpedlu filiorum Ifrael : hæc à Domino quærit difeere : quæ nommes doccre non poterant,nifi deus ante' docuiflet, quæ pofteaquam à Chrifto didi ceruntApoftoli, Ecclefia dicit : Introduxit me rex in cubiculum fuum. hoc eft, in illud iecretumfuum,in quofunt thefauri feientiæ ÔC cognitionis fuæ. Ideo tibi dicitur : Cum oras,intra in cubiculum tuum.quod fignifîcat mentis animic^ fecretum. In h oc cubiculum lultitiarum fponfa fe popofeit induci,cum poft odorem unguenti excurrerit,quod ftmperfluitjamp;nunquam deficit. Ideo quafi edodluspropheta iuftitias quinto uerfu di cit: Inlabijsmcispronunciaui omniaiudiciaoristui. ] Et quomodo alibi dicitJudi-^atuaficutabyflusmulta C^omodo Apoftolus ait: O altitudo fapientiæ 6C feientiæ Bei: quam inferutabilia funt iudicia eius, ÔC inueftigabilcs uiæ eiusf quis enim eogno-uit icnfum Domini f Si inferutabilia fùnt iudicia, quomodo ergo iudicia f Qiiomodo aitpropheta : Pronunciaui omnia iudicia oris tui C' Sed fortafte non eadem funt iudicia dei,quæ iudicia oris eius. Si alia funt,benedicitur: Cogitationibus tuis quis fimilis erit;* Ppf.j 9 btideoinferutabilia fùnt iudicia eius : quia ex parte cognofeimus, SC ex parte prophe- i.Cor, 15’ tamus.Siautemeadem,nullusnifiChriftushocdicit, qui poteftdicere:Ego SCpater nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®

unum fumus.Diftinguamus tarnen, nec uereamur ne impugnet fe uelut contralijs feri-pturauenerabilis. Côfideremus enim quia non dixit,Iudicia oris eius ficut abyftùs mul Wîfed,Iudicia tua,dixit.nec Apoftolus pofuit,Infcrutabiliaiudicia oris eius : fed,Infcru

Ambr,to.4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 tabilia

tabilia i'udida eius ♦ Pofllimus enitn iudicia dci xftiniätt,quac occulta nobis ftofl patcfe cerit : iudicia autem oris eius quac annunciaueriqid cft,quæper os prophctarumloqiHi Efa.^o tuseft.Osenimdeiprophctaintelligitur,cuidicitur:Clama.Etineait:Qüidclama^ bo f Et infpiratum eft ut diccret: Omnis caro fœnum. Quod utique loquutus,oris dei fondus officio eft,quialoquutus eft indicium dei.Ergo propheticaoiaculaiam’'0 ficut abyffuSjfed etiam ipfa abyflùs:quia nemo potuit in cœlo ÔC in tcm apcrirelibriim nifi Chriftus. cniamus nunc ad fextum ucrfum. In uia (inquit)tcftimonioriini tuO' rum deledatus fum,ficut in omnibus diuitqs,] Afi'j in auro, alij in argento, alij inucfti' bus, alij in poiTeffionibus, uinetis, oleis fcgetibus, alij in operibus piduræ,manno-rum, in diuerfis denique finguli dcledationes habent : fpiritalis in uiateftimoiiiornc« leftium deledatur,tanquam omne poffidens patrimoniuma'n omnibus diues,ficuf i. Com poftolus dicit: Gratias ago deo meo Temper pro uobis,in gratia dei,quæ data eftuobis in Chnfto lefu: quia in omnib.diuites fadi eftis inipfo,in omni uerbo,amp;in omnifcicfl' tia. Tantum dodrina Apoftoli Corinthij proleccrunt, ut qui ante'non poterantni“ cutparuulilacfolum bib ere: pofteain omnibus diuitijs abundarentcognitionisamp;^ucï bi.Deledabatur ergo Dauid in omnibus diuitijs cognitionis, fcientiæ, lâpientiæ, omniadubonorum operum.Etfi quis nuncintentus diuinis,tripliccm illamfapitO' tiae hauriat difciplinam, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;ifçoiHliHluj, Asy/xW, bonus ftudio perdpicndæcogn^

tionis,pulchrior erit cxequendæ rationalis moralis' que dodrinæ gratiam tenens. QW propheticaænigmatadei ipiritureuelantccognouerit,Euangelijaltitudincminoptquot; ribus comprehcnderit SCconfilijs, Apoftoliciiermonismoralitatem aduerteritu’stan^ quam in omnibus diueSjubcrem capiet uoluptatem. Et quia fuauis eft corporalisuolû ptas,ideo non quafi pro gratiae qualitate cum fpiritalibus comparatur, fed quafi ad tclti monium foauitatis accerfitur. Siquidcm ÖCApoftolus docetinuifibiliaamp;fempto’^''* dei à nobis per ea intellcda eftè,quæ fada fontJn Canticis quoquchabemus fcriptum: Equæ meæ in curribus Pharao affimilaui tc proxima mca.In quo dum uelociumcquo-rum curfui fimilitudo Ecclefiæ comparari uidetuqæftimatur diues eius gratia-Nonigi-tur unam equam diuitis régis accipias,fed abfolute pro equitatu, ut fæpe diximus,qua-lis ouis illius eft pro grege ouium. Pharao igitur ut potentiffimus rex, amp;nbsp;prædiiæs,lia-bebat equos potentes : unde ÔC feriptura dicit: Currus Pharaonis,quafi potentiftjtnuni genus ad bellorum ufuiUjSC fubfidium præliandi. Denique his curribus Pharaofugien tes Hebraeos facile comprehendit. Sicut ergO equi lundi concorditcr trahuntcurrum, amp;nbsp;patienter fufeipiuntiugum, amp;nbsp;portant congrua cum gratia, amp;iugi illius fufeeptione manfuefeunt : fic ÖC congregatio nationum gentilibus indomitamoribus fe anteiat a-bat. Vbiucroftifccpit iugumdicentis:Tollite iugum mcum,quialcueeft:öi onus meum,quia fuaue eft : SC cœpit fponfà Chrifti concordia amp;nbsp;maniuetudinepopuloium efle fublimis,SC töto circumferri orbe: tanquam currus equis uelocibus fitpra munduf’ rapta afeendit ad fponfum.Denique in pofterioribus Canticorum partibusdiciuO fuite ficutcurrus Aminadab,Multoscurrushabet in feEcclefia,quosomncsfpit*f^' libus habenis Dominus regit : öC una anima multas cogitationes habet, quas habena reftringit öd rcuocat, ne quod in præruptum nofter hic curftis feratur dab autem interpretatione fignificatur, Pater beneplaciti,cuius filius legiturinNutnc ris Naafon princeps populi. Quis fit, in teil igis interpretatione, ferpentinus: ö-'agno-feis iftud fi répétas : quia ficut ferpens pependit in ligno,qui tc redcmit.Ergo anima tut rus eft Dei, ut ira eius,ôd libido, öd p'mor, öd omnes ieculares concupifccntiærctrancn tur. Ecclcfia quoque currus eft Dei, qute regenda eft gubcrnaculis Chrifti, ncdiuerlo-rum populorum motus cam diflenfiones'que pcrturbent.Ille quoqucNaafonbcnein-telligitur Chriftus, quia uirga Aaron conuerfa in ferp entern,illos ferpcntcsÄegyptioä deuorauit.Has ergo diuitias habeamus, his delcdcmur,utcurrantnobisequiratio-nabilcs, öd commoremur in præccptis corum. Et idco ait : In mandatistuiscxoff' bor, öd confiderabo uias tuas.j Qui cnim exercetur in uerbis Apoftolorum,lefudo-minimandata cognofeit, öd confideratuias cius,quibus finis eft Chriftus, qui ait :tgo fum uia. Et in tuis iuftitijs meditabor, non obliuifcar uerborum worum.]Äomonct

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;? ^“^namdïfcendatmftadtamtkfidmpoto^^^

ïe,îeeibeneisàcitAlt;ctïibueÇeruotuo.GVoï^^feruiti^,quapronobisV^^^^^ f:Vtiftus,Leataferuitus,qua5lt;tuteruisiftdftaAuhhftpoffuaduer£ariusdemof^^^^^ ütiouindicareAmatergoChriftusbonihbertatemfauuh.nemquernCantK^^^^ Ç^àmfpedofefaftarfunt g^enae tux ftcutturtuïis^cïuixtua 1 iK nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Çi ^Ynamenta

hcvioxcftubieftcaftitatisxonfctentiatamp;CpottatcOtrtftttugUtn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/gt;

ViÄtscetuidstuxcft'e,uonon.cta,Atto\\ecrgoocu\osferupera nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;thni

5lt;qaxtcdeum,amp;CiuucnicsLri2ecetutcetnjediYntcu\anonutncu\agertsA^taqviö^ atiimahatediruicuhs gaudcnt,amp;C phaXetari. ftbi tnagis quam tvudattutdetur.^aen tviïtuùs prafaeut i^iguia uetecundix ,YedimicuVacctuicis ftbettatts attouent nou^ eiataLeuecfteuuuiugumCbriftft5^ideoceruixeononptemitur,iedVeuatut.^tmmtu ù\aes,iivqiit,autiîaciemustibiexàift.mlt;ft.iombusarget\ttquôaàuvqre'x.e tm cc ma-tioaefua L'x.ps euivu aux exXegcfuntbCptophctis^meAioctiter ante cre t étant o-nattidominiXefu ,fedXtxtéditas eiusdiftufapct popuXos ,quoftequenttus e-xammata, \\oeaTOpXiuseftapptobata.GtebtxenimpctXecutionesXiccXeiixdmXOtumnobtstttU' Xos,tRatqtt\uiciotias edidetunt Ataqùe Vient autumbonum,itaX2ecXefta quumutttuq detntaentanonVentit^mauisVuXaot çiusausetut,doneeGXttiftusueniatintegnum uu,

V nbsp;nbsp;nbsp;^iteeXiaet caput Vuum inLceXeftx ftde. Qult; txnnmnenÄet ad ougpetdttas

^lO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSII

Matf. 8 Ifrael, nonhabebatubi caput ftium reclinaret : nunc autem iam redolctfides,ide H Crf«t. I tJiClt Ecclefia: Nardum meum dédit odorcm iuum. Et dicit cum præfumptiûn^’exp

ôians retributionem. Fragrat unguentum gratiac, ex quo uirgo gencrauit, ôido Icfus facramentum incarnationis aflumpfit.Colligatio,inquit,guttæcôfobrinuSi’' botryo Cypri,frater meus mihi inter ubera mea requiefeit.Corpus enim fufcipif^ minus Ieius,charitatis fe uinculis inigauit,amp;non folum fe membrisnofths-, busnaturalibus,fed etiamcruciiunxitn'deoep ficutbotryoin Ecclefiæfide,aH^° requiefeit gratia. Nardus Cypri,confobrinus meus in uineis Engaddi.Silocumquæ mus,regionis cuiufdam qug inludæa eft, locus fie dicitur, in quo opobalfamumgig tur.fiinterprctatioilem,têtatio Latine'fignificatur.In illis ergo uineislignumeit,qu fi quis compungat, unguentum emittit. Hic frudlus cft ligni. Si non incidatur ligoo gt;nbsp;nonita fragrat ÔC redolet: quum auteiyi compundlum fuerit artificis manu, tunclac uj mam diftillat : ficut Chriftus in illo tentationis ligno crucifixus illachrymabatpop lum,ut pecccata noftra dilucret, 6C de uiiccribus mifericordiæ ftiæ fundebat

cft lancea,amp; exiuit de eo fanguis amp;nbsp;aqua,omni unguento luauior, acceptaDeo ho » per totummundum odorem fandlificationis effundens: ÔC quafibalfamumexarbo i Ibid, s fie uirtus exibat é corpore.Vnde ait: Sentio uirtutem exifle de me. Inde opoballamu expreffius dicitur, cô quôd compuneftioneligni balfamumpercauernam punâion erumpit. Compuneftus igiturlefus odorem rcmilfionis peccatorum amp;nbsp;redemptiois ' fudit. Nam amp;conftritftus crat,uerbum cum eflct,homo faclus : pauperfaflus,quu diues eftèt,ut nos illius inopia ditaremur. Potens craf,6C defpiciendum fe pr^buit,iß Herodes fperneret eum,ô6 illuderet ei.Terram moucbat,amp; hærebat in ligno: cœluo ' ducebat tenebris,mundum crucifigebat,SC crucifixus erat : inclinabat caput, ôô exioa uerbum : exinanitus erat,ÔC replebat omnia. Defcendit deus, afeendit homo : ^rbui caro faeftum eft,ut caro fibi uerbi folium in dei dextera uindicaret. Vulnus innictum rat,5C fluebat unguentum. Scarabæus audiebatur,ôif deus agnofcebatur.Reipondit Chriftus : Ecce es bona proxima mea,ecce es bona.Quoniam cognouerat Eccleüa my fterium,Slt; pro totius mundiredemptione crucifixum dominum lefum prædicabat,mc rctur audire : Ecce es bona,quæ mebonum dicis.SC ipfabona es quæuidiftigloripmce dccorem,amp; ipfa fpeciofa es decora. Quid eft autem Chriftum dicere, Bonae^Si dcco

Chriftus pcccata donauit, rcclc dicit : nbsp;Rétribué feruo tuo uiuam, èC euftodiamucr-

ba tua.] Non habet in retributione quod defperet, quia dominusiefus uenitinun uni faluare,nonperdcre.Ideôqueimmcmorcftiniuriæ,memorgratiæ,ficutinpropn£t^^® Ep.45 libro teftifi'caturipfe, dicens : Ego fum, ego fum qui delco iniquitates tuas, ÔiiuOTor non ero. Tu autem memor efto, ÔC iudicemur : die iniquitates tuas,utiuftificeris,Ciui' cunque ergo dicit iniquitates fuas deo, iuftificatur ; amp;quicunque iuftificatur,retnbü' tioncm non timet,fed expofeit : qui retributionem non timct,uiuet. Sed quaredix'f» Viuam : SCnon dixit, Viuof Qiiiahæc uita noneft loco præmij, quæin loco eft.Doletpropheta in puluerem mortis fc elle dedudlum.ÂpoftoluscupitcxhocnWt tis corpore liberari, ôf putamus quôd de hac uita fibi blandiatur prophetat' Omniahic plena mortis funt. Intrat mors per feneftram, intrat per oftium, nifi Dominus on tuo

inuemesfcripttim: Qiriunicns mortuumconttgerit,inquinatur. Ç^antostangimus mortuos inter quantos mortuos uerfamur f Ideo tibi autor ui'tæ dicit : Relinqucinot tuos.Idcotibi alibi dicitur: Surge qui dormis, ÄS exurge à mortuis. Quomodo tiw diceretur: Surged mortuis, nifi inter mortuos uiueres f Ponamus te mundum eue ab operibusmortuis, peccati colluuione, Quomodo mundus es, qui in corpotemop tis CS, qui inter fepulchra uiuis mortuorum c' Oportebat Petrum loqui mortuis, ut procédèrent de fepulchris fuis. Indigemus ergo purgatione, quia tetigimusraortuos. Lcxnosmundari iubet. Qiiistantus,utfupralcgcmfît t'IpfumNazaræumfanâum Del lege, H is tetigerit mortuum, lex immundum pronunciat, Ideo'que radie caput

eftbaptifma,unumeftquodhicdbaptiftna,de quo dicitdominusIelus'.Ba L«c.ix cefTe eftbaptizari catccbumenos£ft K auu V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. j^lQ^çj^^efuerat,

VüfaotebeobaptKari. quoduos nelc^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, quo etiam fanguine fuo u-

ficutfuperioradeclarant ,fed fit hoc baptn ^^^adifiueftibulo, quod anteanon e-nufmiifque mundatur .Eft etiam bapnlmutn p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ignea, quam pofuit deus,

nt,\edpoftcaquapeecator exclufus cit,Culpa cœpitjôCbaptifmumcœpit, quo quxanteano eTat,quando peccatumnon nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicerent’.Tranfiuimus per J •

puïiüceîvtuï qui inparadifumredire cuptc a^ nbsp;nbsp;nbsp;aquam,utabluantur peccatatpcr

ignem Sc aquam.Hic p er aquamplhc per ig nbsp;nbsp;nbsp;‘ i2nem,5lt; iUic fuftinemus? Quis eft

igueTO,utexurantur,Sed quid eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cpifcopus,noloannes,qui aif.Bgouos ï

\ nbsp;nbsp;nbsp;baptnoinpœnitcntiâ-.nônangete,n . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fortiormeeft,cuiusnonfumdt-

1 ^^quot;S'^^^ceamentaportareppfcuosD p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;congrcgabit triticuminhoneum

I Wmmanufua,0C P^i^nundab \ nbsp;nbsp;nbsp;IWpaleasautemcomburetrgnn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;°æ^ç,^^^j.SiQuideïnpoftcôfummanonem itid.i?

\ ftculimiffisangelis quifegregentbono nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ deifulgeantiufti ficutSol in regno

\ nbsp;nbsp;nbsp;peramm«mianisimquitasexuretur,utr b ^^^^turhocigni.Venietergobaptv

gaus'juidebitmultos ante paradrh ftantes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• . „ - nbsp;nbsp;nbsp;, Antrate oui pr xfumitis, qui

d\ceiqsquiadexterisfunt,nonhabcntib^gi V «irihfntienis.BtperB^echieXdv tfu.öts igatmrvounmetis,Pr2càixeramenimuobisÆcceuc . • ^ß^Jtx,uttabefcatis E:cecb.ii

™.îc«V™McattaHi«ufa\m,8anfaïftabouos^ àplumbo SjCftnoN eniat ergo ignis confumens,exurati P vneummtbona co Umpeccati^aciatqnosrurumfmeerumNtatrenesrrieo^^^^^^ ghtmteaquïecafthatisfunt,concupifcam.Sedquiahicpug^^^^^.^^^^^^^ iWicpurihcarvAllicquoqnospuriftcet,quando nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;introgxeftusinillam

utuuulqui^05noftrumuftusromphxai\laftammea_,nonc parad\lvamo^mtatemgratiasagatdommofgt;w,dicesÄndu ngopcrign mttanfierit,inttatinrequiem.Tranfitarrvater^ biuconupiibdiaataiperpetua. Miusifteignis, quo exuru^^^^^^ m,lcdfortuita,quempatauitferuuAisfuis dominus icÇus,ute nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aiabólo SCanso

quxpermmaÄrriortuis,emundeua\iusi\\eign^que^^ ar debat, quiftftlarâbi \unus,dequodveivAntrateinignem;eternum.quoineu ^ebazandigvtopofeebatbumorem, V^^^usin ^^.Xiuam tav™ebatteternam,quamftbipromittitptopbeta,a u^atuaNmarn ait,quaftnondumuiuens,bicen^vi^

Thrcn. 4 dominus : di'gnus crit qui dicat, In umbra ei'us ui'uemus. Chriftus enfin ufta eft Si Pfdlm, I lt;î qui in umbra Chrifti uiuit,in umbra uitæ eft.Meritoq; alibi dicit fanclus domini : In un' bra alarum tuarum protege mc.Omnes ergOjCtiam fanÆ,in umbra font quàm diufont i. Cor. 13 ïn corporemonperfeiflé uident,fed ex parte cognofcunt.Jpfè Paulus ait;Ex parteenim cognofcimus.Ipfe uas eledionis,cui Chriftus oculos reddidit,amp; fua fllumfnauftguna, nô facie ad faciem,fed per fpeculum uidebat. Et Dauid reuelari oculosfoos petit,utre^ mouereturumbra, quæintegrum oculorum irnpediebatobtutum.Regionemautein Pfal.114 hahcmortuorum elle quis dubitet,cum fandlusipfe dicat : Placebo domino in regione uiuorumCQyiaperfelt;fte'hicplacerenemopoteft,ubictiamfificripoflitutfoapeccau nonhabeat,inipiàtamenmortuorûregioneuiuendo,purificationeindiget,quæacon tagioneeumregionishuiusabioluaLlnumbraigiturhicuiuimus,ÖCideoinunibracU' ftodimus uerba dei.Et ut exemplo utamur,utiquc ante eramus fob umbra legis,quan--do cuftodiebamus homines fabbata,quæ funt umbra futurorû rficuthodiecjludp^ qui uerum fobbatum non uident, qui exemplari fiC umbræ feruiunt. Nos quoc^ feciindum Euangclium nunc uiuentes,umbram fequimur uerborum dei.Natbanael fob arborcn* ci uidctur,Dauid in umbra alarum domini lefu iperare fe dicit,Zachæus in arboremly' comori afcenditut Chriftumuideret.NobisquocpexpanditmanusfuasIefoSjUttotum mundum obumbrarct,Quomodo non fumus in umbra,qui crucis eius protegimuruc' lamentocQuomodo non fomus in umbra,quoscrucifixusàmalignitatefcculijô^to'^' poris ardore défendit C An nefeimus quoniam uerbum dei ueniens in Ininc mundum, nonficutuerbumaducnit, qualeinprincipio erat, quale eratapuddeum, fedfetneu^' fom exinaniuitjformam ferui accipiens C Venit in nube leui : à cum eifetuirtus altuu' mijobumbrauit Mariæ,ut transfiguraret corpus humilitatis noftræ conforme fieri cop pori gloriæfoæ.Sicutille ergo mutauitformam, cum ex Virginenafceretur;itaamp;nO' bis fermones dei transfigurati uidentur cum legStur in Euangelio, cum fpecies eoruni uidetur in fcripturis quafi per fpeculum, quia totaueritas hie non poteft comprehend I. Cor.3 di.Cum autem uenerit quod perfeeftum eft,non iam per defoenfionem, no perfpeciem ut transfigurati,fed integra atq; expreflaueritatercfpIcndent.Neq; temoueat quod air. Muka uerba cuftodiam.Quiunum uerbum cognoueritjmultauerbacognofciun uno multa font,Scin multis unum eft.Probandum eft igitur quomodo unum uerbum niulw Colo/f. I fiat, SCmultauerbaunumuerbumfit.Nccdifficiledoceri,cumdixerit Apoftolus quia ipfe eft imago dei inuifibilis,primogenitus omniscrcaturæ,in quo creata font omniain ccclcftibusSCin terra,fiue uifibiliafiueinuifibilia,fiucfcdesfiuedominatióesjfiuepnn cipatus fiue poteftates,omnia per ipfom ÔC in ipfo creata font.Vnum eftigfiuruei urn quod operator in fingulis : SC cum in fingulis operatur, operatur omnia amp;nbsp;in omnibus. lodtt.i Hocuerbumunicumapudpatternfodiffuditinplurima, quiadeplenitudineeiusom-nes accepimus.Itaq; fi uidcas fingula omnium quæ creata font in ipfo, uidebis infingU' lis unum uerbum elle omnium,cuius pro captu noftro participes fumus.In meuerbum eft humanum,in alio uerbum cœlefte,uerbum angelorum. plerique font qui habetnet bum dominationum amp;^poteftatum. V erbum eft iuftitiæ,uerbum caftitatis, ueibup'“ dentiæ,uerbum pietatis,uerbum etiamuirtutis.Sicunum uerbummultafont,âîmu gt;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerba unu font.Nec ucro arduum iftud æftimari,cum Icgerimus quia omniapotCH P/

I. Cor. 12 ritusfapicntiæ.Itaqueficutalij datur perfpiritum fermo iàpientiæ,amp;all) fermofcientix fecundum cundem fpiritum,alij fides in eodem fpiritu, alq gratia curationuihuno p'quot; ritu,alij operatio uirtutû,ali} fpiritus cognitionis ,ahj fpiritus confilij plenioris, all} Ipiu tus fortitudinis,ali} pietatis fpiritus, 6Cin omnibus unus atq; idem fpiritus eft, diui ens fingulis prout uult ; ita eft fpiritus prophetarum,eft fpiritus apoftolorum, eft etiam ap Exod.j 5 tificum fpiritus, ficut 5C ßcfelcel SC Ooliab, quos implcuitdominus fpiritudiinno a^ pientiæ 5C fcientiæ,SC omnis artis, ut facerent amiclum SC tabernaculum atq^jre cundum fenfiim quern dedit his deus,fed etiam cæteris fapientibus intelligerea omnia operafccundu omniaquæ deusimperabat.Itaque fccerunt qugnon umicem , nec uidcrant,fecundum ea quæ his fpiritus dei demonftrabat,Et plerifque umCLUi a apoftolorum fpiritus,alius prophctarum,8C;diuerfos infingulisifcdno eftdiucr us, e unus eftfpiritus,diuidens genera diuerfa uirtutû. Vndenon dubiu uideri debet,

IN CXVITT. PS'ALMV'Mt (SERMO III nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6l|

ucrbumApoftölf^utTi',ali)sPrGpheticum,alqsEüangelicürn5aH)s«cvbum'OpcratoviCt c. i ; eit datum : unum eft uerbum dtuidens fe fingulis pro noftra poifibiHtate,uel pro iua lioluntarialargitate.Hoc uerbum igiturjquod eft caput omnium, hie per fpeculum uilt; dco,amp;ideouerbadci hie cuftodirenon pofliim ; led cum uidero glonam eius reuclata hcie,tuncuiuam,amp; itauiuens etiam uerba diuina cuftodiam .Ideo ergo fecundouerfu dietttAdapcri oculos meos, confiderabo mirabilia de lege tua. J Qiii adapcriri fibi oculospctit,uuqueamp;grauariintelligit.Necf!enimmcdicumrogat,niftquircmcdium ïgritudinifuæpofcit. Dicit ergo ifte ad medicumuenientem de ccelo, Adaperi ocu-Josmeos. Si turbatuseft oculus, facile dolor omnis fedatur collyrio. finueró acies eius liumorisfuffuftoneprætexitur,maioraremedia quîeruntur.Eft ergo ficut in oculis cor pons,ita etiaminoculis animaehuiufmodi quædam palfto,quæ ingrauefcat necefle. fft,nifibonusmedicusuelamenillud abftulerit, St nebulam quandam concreti humo ris,quæimpedire,uel potius operire, ne uideat quæ uidebat, mentis æftimatur obtult; tum.Irrepfitægritudoucterifermento,eQ quod non cxuimusuclgentilem, uelludailt; nbsp;nbsp;nbsp;-

wmfuffufionem,quurnprimùmueniremusadEcclcftarn,non audiuimusdocentem nbsp;nbsp;nbsp;- ,

bonimedicidifciplinam'.Expoliantesueterem hominem cum adlibus fuis, induite no ColojJquot;. 3 'ium, quirenouatur in agnitione fecundum imagincm eius qui creauit eum. Superuelt; ftiuit ergo fe aliquis,non expoliauit; ferpit grauior aegritudo,grauat oculos diuturnum udamen, non poteft quifquam illud auferre, non angelus, non uirtutes, non domina- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

lioncs,nonpoteftates.Manetuelamen,le(ftioncmimpedit,uifionem obducit, quod nonteuelatur, inquit Apoftolus,hoc eft, à quocunque alio,nili inChrifto fuerit eua^ a.Cor.3 cuatum. Quum uero conuerfus huiufmodi fuerit ad dominum,aufcretur uelameivHa besigiturquomodoauferasuclamenquodmanetfupraoculoscordistui,Conucrtcre ad dominum, amp;nbsp;uelamen cadet Conuerfus eft Paulus, ad benedidionem Ananiæ ue- Ad, 9 lut fquamæ ceciderunt ab oculis eius : ÔC uidit, qui per triduum ante nonuiderat : fimul cculus corporis animæ' que fanatus : c][uia medicamentum ci medicus demonftrauerat ûledc carlo,de quo fcriptum eft : Mifit uerbum fuum ÔC fanauit eos, ôd ex omnibus in- Ppi, 10 » ^antitatibusfuisliberauit eos .Non eft medicus ifte de terris, qui omnes curat infirmi- . ^^tes,S(populos intègres fanat. Mitte ergo pater me dicum iftum,ueniat uerbû tuum, upeihtoculosmeos.EtApoftolorumoculiclaulierant,nifieoslefusaperuiftet. De-niejueduobus ex his euntibus in caftellum cui nomen Emmaus, quum interpretaretuv fellpttiras,Sebenediccret eos. Apertifunt (inquit) oculi eorum,amp;: cognouerunt eum. Lmc, i 4 bi'go nifiiefus aperuiftet nobis oculos,nemo uidiftet; nifi lefus fuftulillct uelamen, nul liEuangelq gratiarefulftftct.EtPetrus claufoshabebatoculos, ôcloannes claufos ha-bcbatocnlos,2gt;i lacobus claufos habebat .Denique inmonte grauati erarvt fomno, fed excitatinuieftatisfulgorediuinæ,oculoscovdisfuiapcrucrunt.Etquiaftti in corpo-rc,plencuiderenonpoterant,obumbrauiteosnubes,nc corporisoculos gloriaccœ-Icftisfulgorhebetaret. Qctisigitur tantusutaperiat oculos, 2lt;legis uidcat facramen- y 1 .y.- ;t {ajnifieiChriftusdemonftretrNon Moyfestantus. DeniqueiubenteDominouir- Exod.4 gamproiccit, amp;nbsp;faâa eft ferpens, amp;nbsp;fugit ab ea : apprehendit caudam ferpentis, ÔC fa-daeftuirga:SCadhucnoncognofeebat myfterium,quo dcclarabatur defeenfurum in terras dominum lefum, qui quum fe exinaniflet ,poni in crucem, deponi patere- ' lurintumulum,quaft ferpens de uirgafa(ftus*. quia intumulum proiedfus, de quo fecundum oracula legis refur gens, in gloriam dei, diuina'quefedis regale confortium dcfcrpentcremearet. Apprehendamusergo Sdnos caudam ferpentis illius crucifixi, utpoteftatem eius regiam poffimus agnofeere .Et ilia qua in pedes eius mifit ungucn-tum,tenuiteum. Caudam ergoferpentis apprehendit Moyles, 6d apertumeftos c-ius.Nonergo loquutusefletdeeo ,nifiipfeE)ominusos eiusaperuiftet.Dauid ada- Pral.4 periri fibi oculos hie petit, ÔC in ftiperioribus dixit: C^tis oftendit nobis bonac* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r ’S

Etat fub lege nutritus ,fciel3at quialex umbram habet tu tutor um bonorum .Ipfabo-naianr non per umbram, fed apertis oculis uidcrecupiebat. Nouerat quia cxcmplari nbsp;nbsp;nbsp;'

\bant .V olebat ipfam cultus diuini comprehender c ueritatem, ÔC ideo ut ab oculis fu-,is uelamen decuteret,conuet€«s ad Dominum dcprecabatur ,dicens; Adaperi ocu-* , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;- quot;nbsp;losmcos^

614 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBRO SU

Ppl. n 8 los meos, nbsp;nbsp;confiderabo mirabilia de lege tua. Intclligebat uere' milttiam efle caleftt»

quam poflït unufquifij ex lege cognofccre, cui tarnen dominus reuelaflet. Qpiseniffl de terrenis ad cœleftia,de umbra ad claritatem, de exemplari adpenctraliauentat^ mano gradufinediuino dutftu poftitafcenderef Quis poteft cóliderarealtareilliMt® leftc,uerum(Ç illud templum, facerdotes amp;nbsp;Leuitas,non iftos fecundüm carnisotnen,

iWA z6 uitDauid,dicens:Vnampetrj àdomino,hancrequiram,utinhabitemindomodofflini omnes diesuitæmeac:SC utuideam deletftationem domini, amp;nbsp;confideremtcmplûew^ Quis poterat cognofeere quod offerret diues magnum munus,fecundum quod pote manus eius, ut foluatur eius peccatum î* Quis poteratintelligerc, finonhaberet qins offcrre,uerbigratia,arietem,quianon foluebatureius peccatumf Quis potwata ' uertere quæ eftent ill i immundiciæ, quas foluit non lex quam putantludæi, led lexlpi-ritalis,quam Paulus agnouitrQuis poterat uidere remilïîones peccatorum ueras,qua' rum exemplar in lege, ueritas in Euangelio eft, dicente domino lefu : Dimiifa funtƒ peccata, non per hircorum fanguinem, fed per hoftiam fui corporis f Ille uniquediuc in lege, qui perfedlæ maieftatis in Chrifto plenitudinem confitendo, ôi quafi bufdam ad illud altare cœlefte fidei manibus offerendo, peccatum fuum foluerit. 1 cu^ det uerum lacerdotem,qui uidetprincipem facerdotum ; ille templum uerurneon 1 ' rat, qui audit dicentem : Soluite templum hoc, amp;nbsp;in triduo refufeitabo illud.Magni^ templum, de quo uirtus exibat, nbsp;curabat omnes. Mirabile illud altare, in quo uni

agni facrificium tulit peccata mundi. Ille præftantiffîmus Leuita, qui uenitutnonin — .n.__.•______J_______ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;__-..'K______.'K__rin oortiOutU'^)

lllliciiuill CAlgCI Clj ICU ULUIIIIUUUS CA.11UJC1 Cl 1U«C IIIIIIIIICIJU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;---r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

qui hic nihil pofTederit, ut omnia polTi der et. Quid autem dicam de Hebræo,qucm fex tantummodo iubct fcruire annis, ÔC feptimo annô exire à fcruitio Qins 11« ' bræus feruus f quis Hcbraeus liber poterat intelligi f Quis tantus, utaniîos mente habens, uideat uerum Hebræum, qui non in perpetuum manet feruus :1e annis feruili funcîlus obfequio, feptimo anno gratiam libertatis adipiffltur Cuius deturlfaacpatriarchaieruitutisamp; libertatis non ignoralîèmyfterium, qui ait: fratri tuo,amp;f erit cum depofueris ôôfolueris iugum eius à collo tuo.figmn'canstoie pus, quod ÔC fi quis feruierit hic pofitus fratri fuo, poftea tarnen exaÆs annis, iftis diebuSj atqueiftis quos hic exigimus menfibus colliguntur, foluatiu^m ce fua J quod fit feptimo anno rcmillionis. Conijccre poflumusuerum in loftph J qui portauit feruitutis iugum, fed eum culpa non cepit, non earceri nbsp;nbsp;nbsp;gt;

nonAegyptus colorauit.ConijcimusinPetro,Ioanne,Iacobo,quicreatiain (ub iugo legis, foluerunt tarnen fratris fui ludaicum iugum, ubi legitimæ tempos q tisaduenit,quandorefulfithisremiffiopeccatorum,SChoctamenhicinumhy^^ geftum comparatione cœleftium. Qiianta autem quicsilla, quae exlegeconijeit^’ I04«. 17 Euangelio reuelatur, dicente domino lefu : Volo ut ubi ego fum, Sgt;Cifti*'

Quàm bcatus, qui iftius h abitationis fruôlum,quictis confortium illic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g Ljd,

reri d T une intelligit quid fit aperuifie oculos ut uideret mirabilia de lege dei. h luc,^ monuitlcÆoEuangelij quædccurfaeft,inquafanatus cftleprofusille,fpon.

potes me mundare, inuoluntate domini conftituens poteftatisefFeflum.Cm H dit fimiliter : Volo, mundare. PræmifTa pietas uoluntatis, fcquuta poteftatisau tas eft. Omnibus dicitlefus, Volo : qui nonuult, ellepeccatum.VclleCnrit b mune inomneseft: mundari,fidei eft credentisinChriftum. Et

ibid. 8 eos, quorum fide tangitur. Denique dicit : Tctigit me aliquis,fentio enim exifledeme.Habesoperationem immaculaticorporis,habes remiflîonem * , tis. Sedutpleniusfanaretur,aperuitoculos eius, dicens: Vade, oftendeteU Aîultos facerdotes habebat Synagoga: fed qui oculos aperit,falfos/gj jjeo tes,uerumafpicit.Quiseftuerusfaccrdos,nifiillequieftfacerdosinæter^n^' Pfil. 10 pater dixit ad eum:Tu es facerdos in ætcrnum.Aperuit ergo oculos cius,aui 1 gt;

tellexit quale munus pro emundatione fui deberet offerre.Beatus qui audit n » v to beatior qui uidet, qui fe ucro poteft oftendere iâcerdoti, ut non habcat q meat in fe uideri, qui fc prius afpicit facie rcuelata f Nam nifi ipfe fe prius ui

audebitoftenderc, ficut Adam qui fe occultare cupiebat, non agnofeebat. Sed iam e-tiam idquodfequitur, confidcremus. nbsp;Aduena ego fum in terra, ne abfeondas à me

mandata tua,]Non cuiufeunq; uox ifta eft, fed eius qui terrenis renunciauerit uolupta-tibus,ô.'omnis mundanæ cupiditatis exuerit affecftu.Ille eft in hac terra aduena,qui po^ teftdicere;Noftra autem conucriatio in cœlis eft. qui fuam habet in domino portionë, 3 quipoteft dolere quod diutius uiuat in terris,qui uitæ huius lôgæuitate laflatur,cui pro lixitashabitationishuiusfaftidiofit,quamfan(ftusauerfatur, ÔC dicitiVæqsquihabitât Apoe.s interra.Qindiffoluinontimet;amp; fi foluatur,praefumat fe cum Chrifto futurum: hicue-teperegrinus in terra eft,quia fandlorû eft ciuis,Slt;^ domefticus dei, amp;nbsp;thefaurû fibi con-ditincœlo.Nonutiqiis exiensde Aegypto,inhancintelligibilem Aegyptumremeare defiderat, nec depofitæ fenedlutis amp;nbsp;mortis pauefeit conhnia, nec hon ea ftruit meffîb. recondendis,iam alienis uidburus aîtatibus,fed fola diues uirtutû fœcunditate,ea côgre gat,quæfibinecfene(ftusperditumdare,necmorspo{ritauferrc,Meritoq;dicit: Con^ cupiuitanimatneadefiderareiudiciatuainomnitcmpore.3 Quodutiep no facitnifi liber a uinculis,nonfolG à uinculis folicitudinis fecularis,fed etiâ a uinculis charitatis hu^ manæ.Vinculacôplura funt in hoc feculo, uincula funt defideria uiuendi, uincula funt oblediamcntauoluptatû,uinGulafunthonorum,uincula coniugtj.Denicp dicittibibo-nusmagiftenSolutus es ab uxorec'ne quæfieris uxorê. Nec tarnen peccat qui uxorê ac-- i.Cor.'^j ' ctpcrit,fedinnedit fibi uincula mentis,quiafolicituseft quomodoplaceatuxori.Bea-tior effet,fi deo foli placere defiderareuCernis aût quia ligatus eft,qui fui non habet cor poiispoteftatê.Ergo quiamandatS dei eft, quodlegis oraculo,ô6 apoftolico fermone ûepromptû eft,ne quis uxorê,diuitias,honorê,neceifuudines deo præferat : qui auteni ptætuleritjfit obnoxius iudicijs deùideo prius popofeitne abfcondatab eo deus man-enimmandata cognouerit,8C cuftodicrit,nô refugitiudicia diuina,fed de

‘ «atjmeritot^ tancp reuelatis fibi mandatis aitiCôcupiui defiderare iudicia tua in om tempore.Non dixit,Concupiui iudicia:fed,Concupiui defiderare.Sicut enim uita ui plus eft uiuere (uiuere namcp cômune etiam huius eft uitæ, uita aût uiuerebea-eft)fic concupifeere ut defideremus iudicia dci,plus eft quàm defiderare iudicia. ^’'cupffcitnus enim defiderare,quafi nô fit poteftatis noftræ defideriû,fed gratiæ dei.

J ^î’^'^nimdominusobledbarinosuiderit cupiditate defiderqiudiciorumfuorum,fo-Q^j^^-^p^^^^jYius,nonconcupifcimus defiderare iudiciadei.

fnimægrotus uri defiderat,uel incidi,ut poffit reciperc fanitatê. Refugit qui gra-^‘“sægrotat,ne uratur,nc incidatur,ne aUigetur,ne abftincat â cibo. Qui autem faluta-rcmhabetualetudinê,medico fecurus occurrit.Vndc etiâ dominus non ociofe ait:De- lkc.xs ' eno defiderauihoc pafehamanducarc uobifcû.nonfolum dcfiderans,fed etiâgemi-

odeliderio concupifeensremilftonê tribuerc peccatorum.Concupifcamus ergo et os Qeliderare iudicia4ei.Bona confeientia quæ cum examinatur,probatur.Et concu-pi camus defiderare in omni tempore,utnullum momentûbonæ prgtereat uacuum eu 1 ' itatis, Increpafti fuperbos, maledidbi qui déclinant à mandatis tuis,] Cu enim do-mus lefus per obedientiam genus humanum redemerit, iuftitiam reformauerit, fer-pras autem per inobedientiam peccatum introduxerit,quid u it rj habeat fuperbia,hinc

imarepoffumus,cuiusautordiabolus eft,qucminducitprophetadicentem:Ponam Eflt;(. 14 tonummeumfuper nubes,SC ero fimilis altiffimo.ltacç cumfitncquiflimus,ut hono cnondederit dno deo noftro,pciores tarnen difcipulos erudiuit. Ille enim fc fie exalta Mtuellet equari ÔC fimilis effe altiffimo:difcipulus autem eius,ut fignificatur ab Apo 0 Ojindignaturus eft æqualcm fe fimilemcç aeftimari deo.Scriptû eft enim'.Cum reue-atustuerithomo iniquitatis, amp;nbsp;filius interitus, qui aduerfatur amp;nbsp;extollitur fupra omne ftuoddiciturdeus.Magifterigitfimilem honoré præfumit,hicfuperiorc.ldcoqp8lt;do-wmus ad difcipulos fuos dixit;Maiorahis facietis. ut quib.ferpcs plus ademerat,quâm ip e amifctat,maiora Chriftus facere donaret,quàm ipîe in terris fecerat, In fe eninuro-mtpnncipèmundifallerc,in difeipulis triumphare.Itacp à tanto uolens crimine uindi-

1 crn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;publicanû intemplo orantes:Slt;docuit, LHcat

\ fub nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;magisfuperbus offendat,cp humilis,quinullauirtutûdote

1 ’^'^^^“t.Studeteîhfupplantarediabolusbonisoperibdntentos.Quantûlaborauit

Pharifaeus file ne rapcrct aliéna,ne iniuftus eflet,ne adultcraretfOiiantumlaborauitW peccaretjficut peccabat publicanus f Quantum laborauit ut bis in fabbato ieiunaret^ Quantum laborauitut decimam daret omnium quæacquireretr'QuisnoftnjhçcfscK’^ Quanti habent poflelïîones, ÔC foli incubant frucflibus, ÔC fobs fibi meflês recondunt Aduertit hoc diabolus,et perfudit eum ulcere graui,ut non teneret caput,mentecaiW» inflatus:6^ in eo in quo laudabilis fore crederetur,ibireprehenfibilioriudicaretur.Agî bat enim gratias dco quod non effet raptor, adulter, iniuftus. Quam noxie eilu0awgt; eft ferpens,amp;grauibus eum fpiris ligauitffuperiorem fccit,ut de altiore deijcerct'.iwt' riorem ie præbuit, ut ftiblimiorem cafti grauiore profterneret. Malaruina eft arrogé' tiæ,quæ fuperiorem ftibruit.Mala haec lutfta ferpentis,qua fe in plurimos torquetanf^ Rom.i tftus.lnflareuolebatScPaulum. QuernPaulumCIliumutiq;apoftolum,nonabhomUquot; bus,ncq! perhominem,fedpcrlcfum Chriftum.Etpene decepcrat,itaütftimulunicïf' a.Con 2 nis fuæ,qui fe humiliabat, rogarct aufcrri.Sedbonus dominus,qui Pauluminfirmitati' bus uellet facere fortiorem:adhibuiteiangelum fatanac, ut fuis diabolusartibusume^^ retur.Non mentiebatur Pharifçus,imô etiam pera dicebanfed omnis qui fe exaltat,c«a fi liera dicat,offendit.Deniq^ probabilior pharifaeus ingreffus eft tcmplum,quanipub canus:6C tarnen condemnatus exiuit.Qiiantum crimen fuperbiæ, ut ei etiam adultena

ijs qui fe exaltant,fibicp hoc certamen uindicatiSC qui alq s compatitur,arrogâus incite panquia nihil grauius,quam ut fratresnoftros pauperes fuperbo oculo defpiciamus/*’ foiTnes nobis intolerabili repellamus faftidio, noftra indignos gratia iudicantes, q^^ƒ* funt inopes:quû paupertas facilius fit deo quam thefaurus acccptior.Maledidfinq^ gt;nbsp;qui déclinant à mandatis tuis.] Supra dixerat:Neabfcondas à memandata tua.ÔCideo quaff reuelata fibi mandata cognofcens, condemnat eos qui declinauerint à mandans coeleftibus.Etbene dixit,Qui déclinant, direiftum enim mandatum eft : ideo ab eonequot; modefledfat.Mouetautem quaratione hicdixerit,Ncabfcondasamemandataroa-Ppi.18 Quod enim abfconditur,obfcurum fit 6C occultum,cum fupra dixerit:Mandatumdo-mmi lucidum,illuminans oculos .Si luddum mandatum, quomodo abfconditur,cin^ iMc. 11 hicernam nemo ponat fub modiocNifi forte'lucidum eft unum mandatum, multaaute 3 $ mandata abfcondita funt.Nam iudicia tua,inquit,ficut abyffiis multa: noniudiciSn^

abyfluSjfediudfciadicuntur.Videautemordincm.Suprà ait:Nerepellasmcamanda' tis tuis.In fequenti ait:Ne abfcondas à memandata tua.hicait: Maledidiqui dcclnun à mandatis tuis.Vere' malcdicfti qui déclinant à mandatis tuis, qui referre gratiâdebuc' runt:primô,quia non funt repulfi' ; lecundô,quia non abfcondi à fê diuina mandata me^ ruerunt.Decîinat ergo aliquis quod optauit. Aufer à me opprobrium ÔC contemput, quoniam teftimonia tua exquifiui.] Si contemptus opprobrij loeo ducitur, quomodo fcriptum cft:Contcmptibilia mundi elegit deusfSed confideraquiamundi contenjPy bilia dixit,non dei. Quod enim in hocmundo côicmptui, hoc preciofum

Denicp humilitas in hoc mundo contemnitur,fcd dei iudicio comprobatur.Etf nbsp;nbsp;'

canus fe humiliauerit,cxaltatur.Âudi qucm pro nihilo habcat deus: Quicuntf cft,qui fine maculauiuitjueritatemcuftodit, non appctiuitproximumfùum,ad® deducftus eft in confpetftu eius malignus,omnia quaemalitiacfuntreprobauit:hic® gt;nbsp;etiam fi fit gcntilis,deuotionchumilitatis à deo côprobatur. Superbiautem uelutpn»' rifæus,arrogantia fua pro nihilo ab illo aeftimantur. Deniq; gentilitas non eft, deuoti autem manet in actcrnum.Caue ergo ne Chrifto opprobrio fis. Nolo mihiquicuncj ledicatjSC quafi peccatorem defpiciat.Quàm graue, fi Chriftus dignum opptobtidd^ 1.110.10 catt” Væ tibi, inquit, Corozaim SC Bethfaida, quac condemnanturquianonegerûtp

nitentiam delicftorum fuorum.Nos ergo agamus,utà nobis auferaturopprobnin^, autem eft qui non eft opprobrio dignusfQui exquifiuitdominiteftimonia.Multiq®'' dem fùnt qui uolunt inferre opprobrium feruis tuis, fed ipfi funt magisprobrofij 9®? pro nomine tuo pati opprobrium,gloriofum eft.Et ideo ait: Etenim federuntpnnû' peSjSCaduerfusmedetratftabant.] V oxmartyris eft, qui perd uiftus adiudiciumpc”C' cutorum,cum cogcreturidolisimmolare,Ô^ conftanterrefifteretiiudiccs autemIcdc ' les in tribunâlib.fîipati offictjs,indignantes quôdfuisnon obfecundareturimpctiis/^

conferrent quo dignum fupplido conferenr,ftabat intrepidus diccns : Sederunt princi pcSjôi^ aduerftisme detradabant.Eft etiam domini uox illajCum conuenlfïet presbyte^ riumplebis,amp; principes faccrdotum QC fcribæjôô ad concilinkidæoium dedudus effet dicentiumiQuidadhucdefideramus teftcsc’ audiuimus cnim de ore ifjfius.Et cumfta- Matt.x6 »«tante pracfidemjamp; duceretur ad crucem, qtiid pulchrius diccretjquàmjSederût prin^ fipeSjamp; adueriumme detradabant^Hoc eft,me ftante federunt principes .Et quiatri-bunaliumfulcro fublimes erant, dominum nonuidebant. Sedebant ergo elati taftigio ptincipatus.nec principem principum cogitabant.Sed partt hoc. Aduerfus mc,inquir, dctraâabant.Ego eorum redemptor aducneram,ego ueneram ut omniu peccata mun darem,utrecuperarem amiffos,rcftitucrem paradifo fancfti lacob hæreditatê : amp;: illi aduerfus me dctradabantEt ideo imitatores mei,difcipuli mei,noliteinturiam erubcfce^ te,fifteteritis ante principes pro nomine meo, cum ego fteterim pro ucftra falute.De-nique traditus in cuftodiam Petrus cu cæteris apoftoliSjSC poftera die ftatutus ante con cilium,conftanterdicebattPrincipes populi,amp; feniores Ifrael,fi nos hodie. amp;c. ufcp, In A ,4 tocifteaftat coram uobisfanus3hoccft,uoseftis qui ftatuiftis ôôChriftum.Gloriçloco ducimus iftaminiuriam,quia arguimur pro aegroti hominis ianitate,hanchæreditatem fetuulis Valuator omnium dereh^uit. At illi confer ebant inter fe dicêtes-.Qtiid faciemus Ibtd. s _ iftishominibusÆt dimiferunt eos.Gloriabatur ergoPetrus,amp;: unufquif«^ apoftolorû, quiadignibabiti funt qui iniuriam pro Chrifti nomine fuftinerent. Rctfte ergo tunc di-cerentfingulr.Etcntm federunt princip es,amp; aduerfus me detraeftabant. Sederuntprin-cipes aduerfus Efàiam,ÔCdifputaueruntutfecaretur: fed non timebat eos qui.dicebat. ^4.1 AuditeprincipesSodomorum,SederuntaduerfusHieremiam,utmittereturinlacuin.

SederuntaduerfusZachariam,quioccifuseftintcrtemplumSlt;altare.Refederunta ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,

werfusSufannam,Slt; contra caftitatis fœminamiudicabant.Sedut oftenderetur prmci-P«mbonumnon clTe concilium,excitauit pueri fpiritum dominus, ôC quam principes ïeanimoïtis pronunciauerant,eandem propheta totius innoxiam criminationis ablo l '‘«•Sunt Kalti principes qui aduerfus nos detralt;ftant,de quibus dicitunQjioniamnon Epbef. 6 ÿï^obis colluftatio aduerfus carnem ÔC fanguinem, fed aduerfus principatus ôi pote' ‘“te,»a»afusmundihuiusreaoicstcnebrarumhatum,aducirusfpintatanequ.tiæ. ‘l'Wamp;ntmcœleftibus.lfti fedent K explorant qui ittos fit in hoc fcculo. qui

1 nbsp;nbsp;nbsp;”«“tatmttdeoferuiat.ftudiofusboniopcrisa:faai.Detradlantdee^dicetes-.lnfidie.

' nbsp;nbsp;nbsp;»’»aiympediamuseim.ptohibeanruseumefficetcquædefidctat.Conteiamuseiua

wmm,fta„ganius antnium eius aduerfis frequentibus acrepentinis : amp;nbsp;fi deo proba. tas tft propte, iuftitiatn,Tosemus dari nobis tentationes eius .Necç enim^ tantu pro^ pbetam,tentationum eius quas plurimasfubrjt, poteftatemhaberc potui eru gt;nbsp;tu 1 o-tï»iiius probandi fui militis anfam dcdifl'et,ut maiore eum gloria coronar et. Viptsigitur tegemSaulexcitauitineû,nififpiritusmalus,ficutlegimus,quifedolebatexcludiquo tiefcuncpDauiduelcitharæ fono,uelbonorumconfiliorumoperumcpiidi usacner- ’• uismentem regis animumà mulcebat f Quis excitauitDocch byri nequitiam, ut lan-ftumuirumproderct,ÔChofpitalemhumanitatemdeduccretinpericulumlacerdotis. QuisinflammauitardorcmAmmon,utdomuminceftaretpropheticam,amp;contri a- 11 tetanimum patris alterius inceftilibidine,alterius iniuria, amp;nbsp;qui alps propheta at, o-tnusfuxmalaprouidercnonpotueritc’Quis armauitftirorem Abfalon,utpatreni o- • ino excluderet,2C parrtcidali perfequeretur prælio cquot; Sed cumprope uftibusregniiam dretfancbjsinferior,hocunOincenfaaduerfurnfediabolireftinxitfpftma,quo cum

ftliusnecempeteretpatris,illetamenfalutemfibi pietatismandant afte u. “rgo pnn dpespopuli,utAchitofel,ÔCcxteribellantiumducesfederunt.Tracta antprincipes populi cum Abfalon aduerfus prophctam.Et ideo dicit'.Etenimf^cruntprmcipes,et aduerfusmedetradabant. Seruusautemtuusmeditabaturiniufti cationi ustu^T t Muertimusarmaiufti,quibusomnesaduerfariorumrepellatimpetus. 1 tait, ir- fx.ro cuieruntme, ÔC expugnauerût me gratis'.pro eo ut me diliger en.t,detra re at mi ri,ego autem orabam.Hic ait quodftudiUm ei non exercendac adbelli artes fuerit luuentutis, \ nbsp;nbsp;nbsp;nondecipiendiaduerfantisaftutiaullacordis,utiliumuinceretquernuide at. e a -

militabat.Itaqj in dei cxcrcefcatur luftificationibus, ut contrario lâu diaboluw raretJllc eum ab in ten o one luftitia: 8C ttudio deuotionis,occupanonjbiisbt'ni‘^‘^^'’. batur abducerCjhic magis fc diuini open's Só cultus mcditatione occupabar. Irafp nus protexit cum,tn quem lperauit,cuni quo loquebatur, cui toto adhærcbataftc^* luftus em'm aut cum deo loqui'tur orando^aut diuïna loquitur opera laudando: per loquitur opera dei'jneloquatur os fuum opera hoininum.Niliil tcircnunnuftusl^ qui'tur, nihi'1 mortale agit. Ideocj dicit : Etemm tefti'moni'atuamcditaftoineacft) confiliameaiuftificatio tua.] Aduertïs quiddoceat, quod hæcdebeanteflceoafilw*^ fti,ut medi'tetur mandata dci',et exerceatur in dei laudibus amp;nbsp;oraculis,utiuftificctdoni‘ num femper, Qui facit quæ deus mandat, quæ credit deo placere, deum iuftifit^b ^'7 Quod ex ledbione Eûangelij poHiimus intelligcre, diccnteEuangclifta,qub

fæi ipreuerunt confilium dei,non baptizati baptifmo Ioannis. Hoc in uno libro,ina” autemhabes:Noniuftificaueruntdeum,quiabaptizarinoluerunt.Ideo dominiisâu^ annem dicentem: Ego à te debco baptizari,ôd tu uenis ad mef Refpondit: Sioenio o« fie enim oportet nos im plere omnem iuftitiam. Qui ergo facit mandata dei, iuHi“ dcum,quia facit eius iuftitiam ; nbsp;bonum eft ut confilium dei iequanturhominunicoit

filia : quia dei confilium certum femper, noftra autem plcrunque incerta confiliacxi*:' rum probantur euentu.

S E R M O II II. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' 1/ fj/

Vartalitera fccundum Hebræos Daleth,fignificatlatine'timorenijUCi('’^f^ 1 ibi inuenimus)natiuitatem. Sed utrumque poteft congruerc Sd conueni fenfui.Natiuitas enim eorum eftjquegeneranturinhocfcculojperquaquot;^ telligimus corporalia QCmaterialia,quefuntcaduca,amp;idcoà timorenondinat.bx^ poralibus enim ôd materialibus nafeitur timor. Quid enim eftterrenanatiuitas,ni I mor f Deniq? inde coepit uerfus : Adhæfit pauimento anima mea, uiuifica dum uerbum tuum.jPer pauimentum terramintclligimus,pcrtcrram matcrialia. t catori autem dieftum eft : T erra es,amp; in terram ibis, eo quôd diuinis mandatis inhæi en^ dum non putaucrit,fcd in materialia ÔC corporalia deflcxerir,cui ius feculan's delctftatio.Dcniqi eiecftus dcparadifo,hoc eft,ex illo fublimiamp;cææ * CO,ad quem raptus eft Paulus,fiue in corpore,fiue extra corpus,ncfcicns;cxino erg minentiloco deicdlus in tcrrâ,depIoratAdam,dicens:Adhplît pauimento Sicut alibi aittHumiliata eft in pulucre anima mca,amp;adhæfit in terrauenterrneus. nitentiam gerentis hçcuox eft,qui meminiftet adherentem fe deo nefcifte difccrnere(quod nô difereuit SC Paulus)utrum in corpore eftètjan extra corpus- ’ firmitatempigritiamt}îcorporisminimcfenticbat,cuidominiadhærcbatprægt;^’^^'\ Spiritus ergo propheticus, qui dolorem expreftit, ucl dominus, qui fufeepit eins 1 ' miratcm,perfonamrepræicntat Adæ,SCaftumiteius affccftum.LoquaturergoAdan gt;nbsp;Adhæfit pauimento anima mea. Qiii ante beatilfimus auramcarpebatætheream/^^ ras uitæ huius nbsp;tædia nefeiebat : is nunc folicitudine mundi huius,luxuriæ itudio,p,

cuniæqicupiditatecuruatus,uulpiumfoueisfeinferit,latibulisqiterreftribus.i adhærebatpulueri, quifeleuarcnon poterat,nifi eumfupracrucemfuamChili uaftct.Meritôadhærebat pauimento,qui fcabfcondebat aChrifto.NonadhætfiP mento,cuidicitIefus:Sequcremc.Nonadhæretpauimentoquiaudit,amp;feqit*t^''' = dicentcmiPoftdominûdeum tuum arnbulabis,amp;^ ipfi adhærebis.QiiornodoeigoP uimentoadhæreatunufquifquc,quomododeo,audidicentem:Qiiiadhærctï^^*^ unum corpus eft: qui autem adhçret dco,unus fpiritus eft.Terra ifta quam geiimus, retricijs quibufdam nos illecebris capit,Slt; quafi uultus quofdam uoluptatum corp liumtp dclecftationumfucis il 1 init,utlateatin his ueritas,amp;forenfi quadam piant appropinquantes. Sed quum interiorem oculum mentis ad tempus ob poftea tarnen decuftb uelut quodam puluere uoluptatum huiufmodidccoiequ

deo, ncc mflexam cerincem habere ad l'ugum mundi. Ideoq? Ecclefiæuelrorti^^,^ C4«f.4 di'citSapienn'a: Sicut turn's Dauid ccruix tuaquæædifi'cataeft inThalpio,nw

3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

IN cxvni. PSALMVH SERMO IIII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;610

“quot;jqugnullä terrarum illecebras inflexione curuetur,ficut Chrifti regalis eft turn's, ™**u^mfuuinNabuchodonofornonpollit imponere. Condiditenimturrimillam f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fortiSjSCfupramuroruxdificauitexcelfa,utfiibfidiopariterdecori

u.oubfidiojqm'ahoftem præuidet et repelIit:Decori,quia non folum inter humilia,fed ctiam inter excelfa fupercminet. Ita tarnen fubfidio uel decori, fi habeat in fe uerbi do-guiatauelut quædamphalerarum monilia: habeat etiam iaculapotentium propheta-*^'^'\3^*^duerfus omnem extollentem fe altitudincm lacertis quibufda fidei dirigun-fur.I\JoIiigiturinpuluerem mortis deducere animam tuam,cui dominus ctiam natura-cm altitudincm tribuit,SC uigorem quo fe excitet SC afiurgat. Vnde etiam de hac cou-wndione ariimæ corporis didlum opportune accipitur,eô quod in riaturali uitae no' niyfterio connexa anima corpori uelut humi rep tet, amp;nbsp;pauimento adhæreat : par-tim propter hocterrenum habitaculum,partim quia corpus iftud de terra eft. Etregio-Aisigitur diuerforium, 6C materia ipfa corporis noftri huic concurrit fententiae. ideotj PukhreApoftolus demortis huius corpore liberari cupit: quiacarcerequodam clau- Row.7 Qimur,amp;in quodam luxuriæ gurguftió fiti,tenebris inuoluimur delitftorS. Ergo fecun flum uoluntatem dei ambulemus,ut adhacrere dicamur deo.Nam qui fecundum corpo fisappetentiam uiuit,caro eft:qui fecundum praecepta dei, fpiritus eft.Non ergo fiat a-nimanoftra caro,hoc eft,ut dicamur caro,ficut ÔC illi qui in diluuio pericrunt,de quibus Gen. s tiictum eft. Quia caro funt:fed magis caro noftra obediens animg gubernaculo,nat ani nia,0i:hocappellarimereatnomine,ficutappellata eft familia patriarchælacob, S^ ge-neratiOnis eiusfanda pofteritas.Sic enim fcriptum eft : Hi fifij Balæ quam dédit Laban nbsp;nbsp;nbsp;4 ij

Kacnelfiliæ fuæ,amp; peperit hæc Iacob omnes animas feptem.Et alibi: Omnes aute ani-JPæ quæintrauerunt in Aegyptum, quac exierunt de femoribus illius, praeter mulieres, ^’^3ginta,ficfex. Et in principio Exodi legimus : Erant autem omnes, animae de lacob quinque amp;nbsp;feptuagirita,qui crant cum lacob.Ergo illi qui habitabant cum Iofeph,amp;de ^fgyptoexierunt,animæiunt.Qui autem cum eflèntangelideï,hoceft,uitçprobitate ’’'geloruni imitantes gratiam(qui enimnon ducunt uxores,6C quæ non nubunt,erunt *'Oiunt,ficut dominus deus dixit : Non perman ebit fpiritus meus in hominibus iftis in ®t«nutn,propterquodcaro funt.Etmeritô expertes libidinis angelis comparanturjCa rononfunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fnnt in carne, fed in fpiritu quales erant illi qui dodorem Apofto

Iumfequebantur,quibus ait: Vos autem non eftis in carné,fed in fpiritu.Qui autem cor Row,8 poreafominarum capiuntur libidine,caro funnatqj utinam caro tantum, amp;nbsp;non etiam cquiadhinnientcs, quia in uxorem, inquit, proximi fui adhinniebant. Rogat ergo qui Hier. deiectionem animæ fuae fentit ad pauimentum ufqs curuatæ, ut uiuificetur lécundû uer Dum Qei,quod animas a:d fe trahit quafcuncp, amp;nbsp;miferatione fui liberare cupiens abdu^ cita terris.Viuificatur autem anima quac uias ambulat Chrifti, peccato mortua, deo ui-uensjitautmors peccati dominatum iri éa poft hgc habere non ponît,pofteaquam con lepulca cum Chrifto,iuftificata eft à peccato.Sed qui uiuificari cupit uias iùas,ante' pro^ nuncietldeocç fecundo uerfu ait: Vias méas pronunciaui, amp;nbsp;exaudifti me : doce me luftificationestuas.]Pulchro ordineadiuftificationes dei perueniendum putat,ut pri- , niurn fuapeccata fateatur. Sic enim docémur amp;nbsp;alibi : Die iniquitates tuas, ut iuftince- Epi. ƒ ris.Itacp (cire debemus quid fit uias fuas ambulare hominem', amp;nbsp;uias dei. Qui facit uO*-uintates carnis,2c uiuit fecundum concUpifeentiam mûdi hùius, uias fuas ambulat, qui^ bus deledatur ôC gaudecQui autem uenit uoluntatem' facere patris fui qui in cœlis eft, ioM. 6 cuius cibus eft ut mandatum dei compleat, qui non quærit quod fibi uoluptati fit, fed quodplaceatdeo:ineuiarri domini pergitjillam uiam quç aitiEgo fum uia,ucritas,amp;ui nbsp;nbsp;nbsp;^4

ta. VMesergoquiailleuiuit fecundum uerbumdei,quiuiam ambulat Chrifti. Ipfeetiâ dominus deus in Deuteronomio docet quomodo in uijs fuis ambules,dicens: Et nunc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®

Ifrael quid dominus deus petit à te, nifi ut timeas dominum deum tuüm, amp;nbsp;ambulcs in uqs eius,amp;C diligas e5,amp; feruias domino deo tuo ex corde tuó, Ô6 ex to ta anima tua eu-itodias mandata eius ÔC iuftitias eius f Liquet igitur alias uias elfe carnis, alias dei : amp;nbsp;fi qutsuclit ambulare uias dei,ei prius éflè uias carnis SC corporis ÔC fecularis fapiêtiæ de-‘«endas.Relinquens itaqi eas Dauid pïo'n’ufieiatjôt^ apud deum non facet. Confitetur

Ambr.to.4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ff i erro-

Pp/.j I errores,non negat lapfiis. Simile illi hoc dixit : Annunciabo aduerfum me iniqnita meam domino.Si enim fe accufaueritiuftus,uocem parati accufatoris cxdudit, qu let aceruare peccata,ô^ uniufeuiufq? exaggerate flagitia. Obftruit ergo oseius, qw P de fefuerit ante' confcflus,SC præftruitueniam confitentis. Verecûdia excufatieunijP dorfuusaccufatauthorem.C^ienimfiiadelitftanon tacuit,uidcturinfedolumequ

ProH.18 fecit,in diabolo prodidifte quod fuafit. Ideocj! aitferiptura: luftusin exordiojermon accufator eft fui.Qui fe accufat, etfi peccator eft, iuftus effe incipit, quianecfibipain, S)C dei iuftitias confitetur,quem putat latere nihil pofte. Vtinam Adam fe prius ƒ cu ar quam celare uoluiftet. Sed non fan's eft ut confiteamtir errorem : uerumetiam li corrig uolumusjà domino poftulemus ut doceat nos iuftificationes fuas,nc poftca errate po ' fimus, A domino igitur doceri petit, quia unus eft magifter nofter,ut ait Chriitus.1 £ ociofehocpetit.no enim illebeatus quem docethomo: fed quem tu erudierisdomine. Vbiep meminit fui, nec putat fan's efteut doceat eum iuftificationes fuas dominus eus nofter,fcd addidit: Viam iuftitiarum tuarum infinua mihi,amp; exerceborinmirabi i -tuis. J Vide ordinê.Prius eft ut difcamus domini iuftificationes,deinde utgradusquo dam iuftificationum amp;nbsp;ordinem nouerimus, quid prius, quid confequens elfe dcl^ï • Nam fcire quid facias,amp; ordinem nefcire faciendi,non eft perfedlæ cognitionis.o en.-duntplerunqi præpoftera.Denicp iuftus eft qui fein exordio fermonis accufat:iniu us autem,qui quod prius negauerat confitetur. Ille uerecûdiæ inuenit gratiam,hic notam incurritimpudentiæ. Itaordinis ignorantia conturbat negociorum natura,formaim? meritorum. Ille autem qui didicerit primo myfteria dei, deinde ordinem myftenorum exercet in mirabilibus dei.Græcus «J'oAt%How pofiiit, quod dicit Latinushallucinabor. In quo uidetur efte aliqua fermonis offenfio fccundum uulgarem coniuetudinem,qu^ aJ'oAi-jcHO'ouuuIgo æftimatur.uel hallucinari, plus Æ oportet aliquidloqui, amp;fupernuu

tur afFerre faftidiurn,ut fi caufam ueh's enarrare aliq uam,amp;r ordinem non femes,aaditof autem ad rerum feftinet cxitum,fupcnora faftidiat.Sediio poteft plene inftriri, wnqui ordine fui cunóa cognouerit,unde non folum falt;flum deprchcndit,fed etiam kai pon duSjó^ facientis afFeóius. Ideocç Dauid quafi bonus fui iudex atqp arbiter, prope uit^ aa faftidium uukdoceri, amp;nbsp;uel fuperfluo immorari tempore, quâm neceflàrium ordincm præterire.iKd'oAi'jc'a enim uel ballucinatio,uidetur longa quædam eflemeditatio,öcinogt; rofa quædam mentis intentio: à quo no longe ab eft exercitium uel animi«elcorporis« Nam ut illc qui exercet membra fua palæftra,diutius exercct ut roboret: ita qui exercer mentem ftiam in fcripturis diuinis uel in confilqs,diutius exercerc debet. Exiuitineanr pum Ifaac.Græcus dixit àcroÂi%Hc‘cu,Latinus dcambulare, uel exerceri. Rebeccauenæ^

batjtypus in ea præfi'gurabatur Ecclefiæ, parabantur nuptiæ, in quibus facranicntuio^ ret magnum.Videns patriarcha ifta myftcria,cxiuit in campum,diffundens acninonw fuæ mentis,deambulans in innocentia cordis fui.Diuerfis utiep cogitationibusexer^ cebat animumjSC in mirabilibus myfterijs deletftabatur; cuius ut imitator euadcret lan^ (ftus propheta,doceri iuftificationes defôC uiam iuftitiarum cceleftium cognofottg*:' ftiebat, ut non dormiret anima eius feculi iftius fomnum, nec mundanæ captusuaniW' tis il]ecebris,a perfequenda ueritatis intentione difflueret.Quaratione ergo doeer’^' litjfubtexuitdicens: Stillauit anima mea præ tædio,confirma mein ucrbistuis.JoH-' qui codices habent dormitauit,quia lizi/jafcr amp;nbsp;ijafor duabus literis diflbnant.Potuinn' terpres uel antiquarius feripror liicfalli,vv5’ix^lt;/p dormire eft,s-«^ap ftillare. Perfec^usnon dormitar,quidiuinisanimumintêditmyfterqs.Denicpipfealibidicit:Sidedcrofomnti oculis mcis,aut palpebris meis dormitationem.fed uigilat fempcr:amp; fi caro dormit,cot uigilat. Non ergo dormiebat, qui templum condere domino cogitabatuerborumcoe^ leftium cxpdificationc,nonlapidum.Vcrbum enim dei repulforium tgdiorumeftjqno fomnus animæjfopor mentis cxcluditur. Ex triftitia enim amp;nbsp;folicitudinefcculariumio mnus irrepif.Qui autem adhærct dco,curarum fugitans,uoluptatcm capitcognitionis æternæ,nullam illicmutationem rcrum fccularium pertimefeens. Quifacilioribusigi-turlaborumutunturcompcndtjs,dormitauir,accipiunt:fedOrigencs,quimultorü*n' terpretationes diligenti difcuirftindagine,ftillauit, fecutus eft, eo quodperfedi anima

Xï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ia culminü quæ bene telt;Sa atcç

italunt: cæterumincompofitacitô ftillant. Indeumrpatum eft : Stillicidiaeîjciunt P’'om-17

tat' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de domo fua, in quafrigoris afperitate j Ôifrequenti aeris mu

P 'onc tentamur. Denicp docemur prouidere, ne fuga noftrafiat hyeme uel fabbato. M4tt. a 4 L ° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nos dies debet reperire uel iudicij uelmOrtis,neuiduatos uiriditati

sproiperorum,amp; Omni fpoliatosfecundorum flore fucceftuum exitus mortis inue* •at,Laiieamus ergo ne unufquifcp noftrû eîjciatur de ftatu mentis fuæjSC naturali qua-ainmanfione,fihabeatforamiamanfionum, e' quibusfluentiaftillicidiatanquam ex ^ubruant hominem nulla fapiêtiaî foliditate fundatum.Ideocp ait prophe-îjhlinedefluas.Confirmanda eftigitur animanoftrane ftillet j amp;indiuiduauirtutum Prou. 5,70 ut polfit regis aeterni ferual e myfterium ♦ Cæterùm is quicunq; eft

cilisinuerbis, uelut plenus rimarum, bac atqs illac efflueris j interiora euacuat fua, ÔC ^tenoribus palfionibus inundatur,tegere fe nefeiens, ntc tenere uerbum quod acce-PwtjUcutfanda Maria quæ côfcruabat omnia uerba in corde fuo ,ne quod ex eius ore ûtnueret.Talifemunitam dote uirtutum Eeelefialoquitur, ut dignauideatur in cuius 'nmtatusfponfusfuccedathofpitium.Hinc primum fe praefumit effe placituram, fibe^ ^tteâanijamp;fidaferuantemfilentia Chriftus afpiciat.Ecce es, inquit, formolüs confo- CAtii, i iinusmcus,amp; quidem pulchertacclinatio noftra opaca,trabes domorum noftra-mmcedrijlacunarianoftracuprelfi.LaudatfponfidccoremEcclefiajquem plusunuf-^“quctacito laudataffetftujôdfidusmyfteriorum interpres tacendo plus prædicat.

IXatnquiarcanadiuulgatjimminuitChrifti decorem.IdeO nemO mittat margaritas fuas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.j

^rciSineconculcari faciatornamentapreciofa. Nonergo intabernàcülo loquacis prox.io ®^8^’^nili, quia multiloquio peccatum admittitur : fed in uiri ferq, qui fit pareus allo-

)nee fermonis intemperans amp;nbsp;uerborum fobrietate temulentiam loquacitatis e-’^'tans,caput fuum Chriftus reclinat. Et merito opacamfignificat acclinationem, quia 'necdèfiaconftitutosuirtusobumbrat altilfimi. Hac umbraDaüid protegi fe poftu-* ^tjne eumper diem fol ureret, uelluna per noeftem. Hancumbram fpiritalis mini-rp^t*a,torridafeculihuius,ô(Smundiæftiuafugientibus. Opacaigiturreclinatio ^nnftiói Ecclefiae funt,quibus dei patris aeterna illarequies afpirat. In hac ergo requie ‘canvus umbra,peccatorumnoftrorumæftibusfatigati. Si quos adulfitlibido j hos do-’’linicruxrefrigeretjin qua fereclinauit ut noftra delitftafulcipcret. Si quos culpalalTa-uentjhos lefus gremio fufeipiat fuo,8C molli foueat amplexu.V nde audeo dicere quod caroChriftiacclinatiofitEcclefiac.Trabes domorum noftr arum cedri.Cedrifpecie, ma iorumquiiuftifuerunt gloria declaratur Juftus enim utpalmaflorebit, Ód ficut cedrus quxinLibano eft,multiplicabitur.Sicut enim cedrus non putrefcit, itanec maiorü glo riaullauetuftate corrumpitur.Lacunaria noftra cuprelfi.Genus hoe arboris nunquam amitdt uiriditatê fuâ,hycme iuxtà,uere atep çftate comam pafcitgt;nec diuerfo colore mu tatur.Solainhanc arboremuentus fuo nunquam honore defpoliat, fola nunquam uete li exuitur|amidu,autnouo flore ueftitur.Sic ap oftoli ca quoq^ gratia nefcit defeéfû, fed uenuftatefuifloret.Änima ergo corrumpi nefcit, quçflorentibusmcmbris uigens,fem per iuftitiæ cæterarumcp uirtutu culmina patienti magnanimitate fuftcntaf.ôC ideo non defluitnecç deficit, quia nihil in earimofum cft,ac remiflum,nihil mobilc,nihil lubricû, nihil quoduitio fermonis exeapolfiteffundi. Ideocp confirmari fe petit in uerbis fuis propbeta,ne moucantur pedes eius,ne effundantur greflus eius. Quae, fi quis retfto ui-geat'corde,nonpatltür,fedradicatus atqifiindatus aduerfus omnes palfionum flueftus immobilis perfeuerat.Côfirmatus igitur inuerbis ait t Viam iniquitatis amoue à me, ôClege tuamifereremet^Non dixit, Amoue me àuiainiquitatistfed, Viam iniquitatis amoue à metquafi in nobis fit,8lt; nobis inefle uideatur. Quàm diu enim exer cemus ali-quidimptobum,uia iniquitatis interius manet, SC nonreceditànobisrideocp ftudiofe

1 nbsp;nbsp;nbsp;ügamus ut earn à nobis fepar emus.Sed quia bær editarium iniquitatis glutinum menti-

ï nbsp;nbsp;nbsp;businbxfithumanis,opus eftliberantis auxilio.Precare ÔCtU,dicito'.lnfelix ego homo,

k nbsp;nbsp;nbsp;quis amouebit à me iniquitatis uiamfGratia dei,per lefum Chr iftum dominum noftrû. xlt;,oTn. 7

I nbsp;nbsp;nbsp;Étpulchrè uiam dixit iniquitatis,non iniquitatem,eo quod non quafi naturalis iniqui-

1 Usfitinnobisjfedmaiorum poft peccatacunentiumfitattritaueftigqs.Meritorp quia 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ambr,to.4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* E£ 3 üulnus

uulnus grande ac uetus eft SiC diii ferp cnSjp erfedion's m edic/nae rem edfa fecrans ut domini légitima miferatione curetur. Gito enim refhcatur uulnus quo ‘ turn medicinælegenonfuerit, imo etiam feriorem curatio fentitprofeâum.WoOMj^,^ fiuirusininterioraproferpitjmedicamentaforisappofitanonfcnnt.Exigitoi'g^’^.jj^ cinæ ratio ut aut fcÔione,aut aduftiÔe curetur.Nifi enim putrcfaôta ’'ocidantui^oi mor inutilis decoquatur,fruftramedicinæmanus adhibentur ad uulnera.Idço(joO medicus huiufînodi ægrum légitimé dicit eiîè curandum, ut poflitmedicina Lege ergo mifcretur, qui cum iuftitia fapientiac^ miferetur, ut ea dimittat quxiO

* 5 podbdimitti:necumalteriusmiferetur,feipfumlegifaciat obnoxium. Agagpo’.j^^ miferatione donatus eft, fecit peccare Saul. Peccauit enim in ipfa mifericordia, peccauitpoftmifericordiam.Confideremus etiam ne ÔC ipfum détérioré faciafl^us,^^ ius miferemur iniufté.Plerûq; enim non coercere delinqucntes,maioris auftedt^W^^^g quàm fî ulcifcaris.Traduntur enim in pafliones ignominiæ,qui cum aliquid cornmiferint,nullum culpæ precium ferunt. Denitÿ cos qui cognitorem dcumiuo f.om.1 fcelcrum non putabant, ÔC quafi fine indicé Sgt;C fine lege uiuebant, tradiditilloMuq deus in reprobum fenfiim, quia elegerût uiam iniquitatis, uiam autem ueritatise g nolucrunt.Sed propheta qui fincero conuerti uoluit alFeôu. Viam (inqtiit)uor elcgi, indicia tua non fum oblitus. j Non poteft hoc diccre qui errat inu^no dogU! Non poteftArriannsdicerc,nonpotcftSabcllianns,nonManichæus,nôpoten auarus,qui fecularia 6C materialia concupifcit,non poteft diccre qui negociawr.no enim nia ueritatis,habendi ftudium,cupiditaspolfidendi,Qnomodouiaueritatis, ï iilc diues in feculo nccnieatfecum fuas transferre diuitias, amp;nbsp;incipiat mendicoil o

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zaroegentiorefiepoftmortemfNoncftniaueritatishonorfeculi,foIicitudomun •

Dcniq; qui uiam ueritatis clcgit,paulô pôft dicit: Auertc oculos meosneuideantua tatem.Vanitas temporalium eft,ueritas aeternorum. Si uolumus igiturambulare u ueritatis,peregrinemur feculomagis dco,amp;ambulemus per fidem.Qiii enim per 2.Cor.^ dem ambulat,deopraefenseft:quiautem ambulatperfpeciem,adeftfeculo,pewgriæ tur à domino:fcd hic cito confunditur. Vnderefugus ajb huiuimodiuirodkitvaui • Adhæfi teftimonijs tuis domincjneconfundas me.] Adhaîretteftimonîjsdofflinijq , dus mandata non refpuit,indicia non cbliuifcitur,nec uoluptatibus indulgetiuis^ adhæret domini teftimonijs,renunciat mundo,fuperiora obliuifcitur,adpriorac dit,ut perueniat adbrauinm,quod eft infigncuiôoriæ.Non ergo côfonditurque di huins illecebrofa non cepcrint:non confunditur etiam fi erubefcêda commi en ,q

Luc.7 ucniam delidforum pofeit a Chrifto.Idcoc^refpôdetur ci:Dimifiàfunttibipe^a a^^^ uade in pace.Sed ira non confunditur,!] fuerit in co operata peccatorum rcmiluO) folnm peccata,fed etiam peccandi affeélum auferat. Iuftitia rcmittatiniquitates, do fimorcm,temperantiaimpuritatcm,utnô'folum temporalis,fedetiamperpétua remiffio peccatorum.Intretin animam tnam Chriftus,inhabitctin ut in tabernaculo uirtntis peccato locus effenon polfit. Viam(inquit) manda tuorum cucurrijcnm dilatariscormcum.]lNcqueenim poteratuiameurme,!

i.Cor.ß coartaretnranguftijs.DeniquecurrentibnsuiamdominiaitApoftolus:Dima uos,ôf nolitc iugum ducere cum infîdcIibus.Et de fc ait: Os noftrum patet

j,Reg.4 rinthrjjCornoftrumdilatatum eft.îdeo ôîdeSalomonedicitur:fniip eut arena maris.Et uide diftantram: Via fit anguftiotjCor latins,ut patris,anlq, E tus fantftifnftineatmanfioncm:neneniatuerbum deipnlfct, amp;uidenscordiseï guftias dedignetur habitare. Deniq; fapientia in exitu canitur, in platds autemc ducia agit, Plateæ latæ funt. Non igitnr in nijs, fed in cordis latitndine fapientia e tat.In hocigiturcampo interioris hominis,noninanguftijsmêtis

ut comprehcndamus.Scriptum eft enim:Sic currite,ut omnes compi'chcndatis. que comprehendit qui ita cuenrritut diceret,Cnrfum côfummaui.Cucurritenini nus equus.Siquidem habetequosfuos Ghriftus,dcquibusdicitpropheta:lmmi mare equos tuos,turbantes aquas multas, cô quôd gentium populos, qui moue aquæ mnltæ,5C excitantur ut flueftus aquarum multarum, euangelizando r apoftoIijUt aflhrgentes à terrenis idolornm caeremonîjs in Chriftum erederct-c

ait: AfcendiftiihcqttostuoSjequitatustuusfanitas.Obofloriim cquoruni düödecaiü-giimmirabile,quitus fræna padSjhabenæ funt charitatis, conftiidi inter fe concordiæ uincülis,S(: iùgo fidei fubiedi,quatuor rotis Euangelijmyftcniimtotiusorbisfinib.iri-uehentes,bonumaurigam portantes deiuerbum, cUius flagcllo fugatæfuntillecebræ feeulärcs,exterminatusmundi iftius princepSjiuftorum curius implctus cft.O rationa^ biliumequorumgrandeccrtamen,ómirandum myftenum, rota intra rotam currebat, S^nonimpediebatur.Nouutn Teftamentum inueteriT eftamento'erat, intra illud cur-rcbat per qüod annunciabatur »In quatuor partes ibantrotæ, amp;nbsp;nort conuertebant re-ttorfum,quiarpiritus uitac eratintjs qui currebant in quatuor partes tötius mundijamp;^ fi-neoffenfione currebantquiabona equorUmuia quadrabat. Currebat igitur equi,quiä non dormiebat qui afcêderat equo s. Animarum i gitur noltrarum aurigä Iefus,qui nos quoep unit afeendere equos noftros^hoc eftjnoftra corpora,amp; uigilare lcmper,ne dica-turnobis;Dormitauerunt,qui afcenderuntequos.TranfeUndumeft hoc mare impigre nixttanfituràüigilantibus.Si quis autem dormierit, tranfire non poterit, fed demergit cuius ÔC animacorpus interijt.Equum enim amp;nbsp;afccnforem proiecitift tnare,qui nonfequebantur legem,fedperfequebantur»

S uitConuenitfibiutrac^ interpretatio.qui enim eft,uiuif.Slt; quiuiuit,eft.De nique gentiles non furtqôC ideo nonuiuunt, fed mortui funt. lefus autê heri 5lt;bodieipfeeft,Slt;infecula;Ôlt;:quieft,uiuit.Viuoenimcgo,dicitdominus.Quomodo HeLij enimpoieftnS effe quiuiuit C Viuit autemlefus, qui etiam mortuos uiuificat, ÔC uocat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14

quæ non font,tanquam ea quæ funt. Nihil mirum fi domino cedit natura, ut uiuificent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* 4

inortui,amp; incipiant efle qui non crant. Et ideo quia uia etiam uita eft, fecundum illü quiainEgofutnuia,ueritas,óó uitaiuiam quaeramus,utuitamhaberemereamur.Audia loan.14 wus ergo ilium quiuiuit inChrifto.Viuit autem qui ait-.Sednos qui uiùimus,benedici- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ i

neuste domine.ln Chrifto enim lèfu etiam quicücp mortuus fuerit,uiuit. Audiamus, in-

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, quid dixitut uiuerct. Eegem mihi coftitue domine uiam iuftitiarum tuarum,'

l gnis,fetlinncraïiumablmpcratoreaccipit,2lt;cuftoditillud,præfcriptoirtceditordinc, \ nbsp;nbsp;nbsp;cum annis fois ambulat,redlaq uia conncit itcr,ut inucniat comeantium parata ftbi fub

hdia.Si alio artibulauerit itinere,annonam non accipit: manfionera paratam non inue-nit,quia imperator qsiubethæc præparari Omnia quæ fequunqnec dexteranec finiftrà àprÿcripto itinerc declinant,meritoc^ non deficit qui imperatorë fequitur fùum. Moderate enim ambulat,quia imperator non quodfibiutilc, fed quod omnibus poffibile,' confideratndeo ôC ftatiuas ordinat,triduo ambulat exercitus,quarto requiefeit die.Eli-guntur cfoitates in quibus triduum,quattiduum ôô plurcs interponâtur dies, fi aquis a-nundanqcommcrcqsfiequentantur-.S^ itafinelabore conficitur iter, doneC ad earn ur-bcmperueriiatur,qua: quafi regalis cligitur, in quafelfis exercitibus requics minifttet, Hanc legem uiandi efie præfcriptamChrifto ducentc fanclis commeantibus tecogno-Easuelim.Profcdfifunt enim ôc patres noftri de terra Aegypti p er longa fpacia terrarû, quorum ftatiuac ômnes,manfioncs(^ deferiptæ funt,donee Cadcs,id eft,ad fartrfiam ter ïamperucniretur.lftxfuntftatiuoefiliorumlfrael, quas defcripfitMoyfos expraecepto doraitri.Aduèrtimus ergo quishas ordinaueritmanfiones, quomodo ambulare opor-teretfilioslfiael.Vrxibatenimillosdeusper diemincolûnanubis,utrefiigerarctuian' Exod, 13 tibusmoétu autem in columna ignis ,ut uiam oftendet et ambulantibus, ÔC tenebr as di-ttiouertt.Lexuiarura colurttna erat SC ignis ÔC nubes .D enicç in columna nubisloque-

. nbsp;nbsp;nbsp;uubislpcciequiàempr3ecedebatfilioslfrael,myftertoautcmfignificabat dominum le

\ nbsp;nbsp;luminnubeuenturûleui,ficut dixitEfaias,boc eftinuirgirtcMaria,qu2ènubes eratfe- nbsp;nbsp;nbsp;*9

\ tun(iumh«reditatcmEusc,leuiscxatfecundt}mMftgvnitatisintcgttutë.VeuiseTat,qu^

►614 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dl YI AMBROS II

npnhominf quaerebat placere,fed domino.Lcuis erat,quae non in I'niquitatet rat,fed fpi'n'tu fuperueniêtegcnerabannec in deiido,fed cum gratia partunc^a. quocß hancinterpretations iumerelicet.Venitin nube leui ChiiftusinAcgyP^“ ? .eft,ucnit in fufeeptione corporis in hoc feculSJn nube uenit,quern nebula corp umbrabat.Sedkuis erat caro,quam nulla fua grauabant delida. Quomodoeni p loan.1 can's grauaret fois,qui auferebatomniûpeccatapopulorûÆcce,inquitIoanncs,5^j^^

, dei)eccequitollitpeccatumundi.Antehefternumle(flumeft,quiaftabatIeWS batueftimentafordida.meaenimpeccata portabat.Sumpfitueftimentanoura, Ibid. fpkndore immortalitatis indueret. Venit in nube leui quafi iuftitiaa'niquitas lento plumbeo fedet, Chriftus in corde iuftorum, in quibus

Ï 5 bene ledlum eft hodie: Quid retribuam domino pro omnib,quæretribuitnîlbi» bis uerbum iufeepit carnis infirmitatê,pro'nobis efuriuit,uapulauit,crucinxus e , ,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuuseft,utnobis,inquibusanteuitaignobilisamp;^degenerhabebat,inciperetino

precioia.Sed rçuertamur ad confedionem itineris,0f ordine manfionum.EtW eg ipiritaIiterhanclcgemuiahdi,UtexeaSexAegypto,SCindepromoueas.Rgct^ culum in Socoth.hccc prima tibi ftatio fit.Socoth prima manfio eft, fignificans ta culum.Figc ergo tabernaculum quôdin te eft,mcntiS(^ tuæftationem

Exod.25 dicatusatq^fundatusmaneasinfideChrifti.SequiturmanfioinMara,hocdi,in'^ , tudine.Non omnes manfiones acquales funt.Inde uentû eft in Helim,ubi cim funtjSt^feptuaginta arbores palmarum.Poft amaritudine,ne populus bueruntamœnaamp;fœcundaiuccedere.IndeRaphidin, quodeftlaudatioiudici), fequitur.Sina Habens in fe SCpopuli tentatione,amp; legis promulgatione.Van^’^^

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ritamanfionû,quianulliiugis in hocfeculo uiuendi poteft elTeiucceffus.Bonusig

imperator alibi manna efurienti populO miniftrauit,alibi potum de petra nuere,qu tim p opuli reftingucret,augufta prouifioe praecepit,alibi legem dedit, alibi mump

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;donauit^uthisbenefteqstotus exercitusnullum prolixiitinerisfentiretlaborem. p I

inillo populo typusfuit,in nobis ueritas.Nos igitur comittamusiternoftmduerm 1 mini lefti, qui legs primo introduxit, 6C antea per lelum terram repromimonisinp1 felïionê populo ftio dédit. Sed etiam quando Moyfes uidebatur dueftor eue, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

peflabat enimdonecMoyfcs tempus expleret fuum,quo cópletofuccenitlelus« p Oen. lt;s Ïi confideres fcripturam dicentem:Erunt dies eorum anni centum

fterium plenitudinis temporum ex centum uiginti annis,poft quos amp;nbsp;requieuit, amp;lefusmanifeftémanfionüfufeepitprincipatü,utiamnonfublegist fit populus,fed reiufcitatus à mortuis frutftu uitae fruatur ætcrnæ.AmbulcmusigirU cundum legis do(ftrinam:uianobis lex dei fit.Hanc uiam ambulans Ecclefiadicm Cdnt. 2 flos campijód lilium conuallium,ficut lilium in medio ipinarö. In totam enim

des populi credêtis exiuit,SC in fpaciofo pofuit pedes fuos Chriftus. Et ideo P^*®^L i,Cor.2 floremfeefiècampi.FIoseratetiamPaulus,quidicebauBonusodorChriftilutn^'^

Et ueré flos,qui poteratnoua et uetera defui cordis proferre thefauro.Pulchre dicitur Ecclefia.Sicut enim lilium fulgct,ita etiam iplendent opera fandorQ.Pult me' etiam dieftum eft lilium conuallium,quia in humilibusmagis elucet gratia.s^ liliuminmcdio fpinarû,hoccft,interIudæos6Chçrcticos,hoceft,interfoIicitudines iuskeuli, quæmentêhominisanimumœ cornpungunt.PoflùmusetiâalitefàCop * gt;nbsp;quia ficut lilium inter ipinas cminet,itaiuper omnes conuentusEcclefia dei fèiulgc • Refert etiam confiderare quôdhoclilium iplêdore circumfuftim fit,intusautquo bet,rubeum fit,boni ô^ipfum odoris, eô quôd caro Chriftiuelutmorali diuinitatisc a-”

Cdnt. 5 ritudine circunfepta,coelcftis habucrit protetftionê gratiæ. Deniq; in pofteriorinusa • Fraternus meus candidus et rubeus.Candidus daritatc diuina,rubeUs fpecie coloris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

mani,quemfacramentoincarrtationis aflumpfit.Meritocjamp;ipfumquodeftrubeu l bene olet,quia caro Chrifti fine peccato eft,quam perfidi contredantesmanusluasi ' nbsp;nbsp;f

quinauerunt,iàn(fti uenerântes,pietatis odorefragrarunt. Accepithunc odorem om l nuslefusflagrantesEcclefiæfiiæyôifait; Ecceproximameabona.EtEcclefiadicita ■ Chriftum : Ecce bonus flaternus meus, ecce es bonus tanquam malum in ligni^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

catQ^ftgratum habct,ut cæterorum pomorum fragrantiam uin-daiiæ/' J affixus ad lignum ficut malum pendes in arbore, bonum odorêmun uitali p ®^’^^*^^Piæ’ais,quæ pcccati grauis deterfit fœtorcm,6C unguentû potus ’y'i'Tancpmalum,inquit,inlignis fyluæ,itaconfobrinus meus in medio filio

Cl fl ^j'^®^^’^^^’^^^o^ob^ilt;^tumetiamcibusfuauisinmaloeft.Ergo cibusfiiauis eft

w, lanecurrebatuiam.lnlegeitaq;requiefccns,inumbraChriftirequiefeebat. Bona iniquitatis foie défendit. Cui ante dubium q^ lex umbra fit Chriftic’

^iii eitlexdieifcfti,Neomeniæ,fabbatorum,nifi umbra luturorum Qiii dies fccun.-um legem MoyfijUtuidcamfex dies,Sc itcrumfeptimum dicm,etfic perpétua fcculaC* vçmnmnfis fecundum legem Moyfi,ut feiens menfem, feiam primam menfis Ncome^ r dquot;^’k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;offerendaf Quifecundûlegem Moyfiannus, fexiB

'Uk nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;beftijs terræfQui feprimus annus quo cóceduntur débita om^

niaHebræisc'Inhacumbrarequicfcebat patrum fides,prophetarûiàn(ftadeuotio.Dp tit ergo congregatio religiofa,uel fanefta anima ; In umbra cius concupiui amp;nbsp;fedi. V m^ Cdrtt.a nciuseftiubileus annus* Quis enim eiusmyfticauidet,ut facie ad faciem cognofcat,

anno quinquagefimo coplenda lege præfcripta fiint;’ V mbra funt dies fefti fccun-umlcgem primo menfe, dccirha die menfis ufcp ad quartamdccimam, Sc indeufq; ad imampnmam mertfis.Quæ umbra eft celebritas ilia inter primum SC fcptimû men in tempore illo anonymo f' Vmbra eft faneff ificata libcrtas in fabbato. Vmbra eft sicltusfeptimimenfis Neomeniæ,SCmemoriale tubarum feptimi menfis,dics deci^

^i^diespropitiatiôis. Vides quiamonas 5C decas duo fefti dies. Item quintufdecimus

jOicstabernaculorûpcr ocîîo dies.In umbra bæc omnia. In umbra prima dies uoca^ jAocIauadicsuocatainumbra,quæin fcenôpegtjspræfcriptafecundumlcgê.Con^ 't^cmihialiquoscx circuncifione credêtes,inlegedolt;flos,obferuantiefo]icitæuiros, niincEuangdij agnitiôeilluminatos, fpïritalifaginatosgratia. Dicitin bis Ecclefia qi!a:uidctChriftum,quæ refpoftfiUT» reciptt,quæ cibo cius pafeiturdn umbra eius con-‘‘“Piu'SifedijôC frudtus eius dulcis in faucibüs meis.Qui frucîus cius dulcis,nifi piædi-^fiodominicæpafiionis,utipfeait:EcceIiæreditasdomini,filqmercesfru(fIusuêtrisc' dalciorfrudus poteft eiïè in faiïcibus noftris,»^ remilfio peccatorumf Et bc ^cnoscftEcclefiajquæfruôum annunciat:hoceft,dominumlefumChrirtum,dequô diâüeftMarie:Bcnedi(fî:atuintermulieres,Ô6benedicl:usfiudIusucntristui.Ergoubi guirauitfruâûfuauitatis,impatiens ad perfecliorafeftinat diccsJntroducite me in do^ CAut.s niumuini,conftituitcinmediledbonem,confirmatcméinungucntis, ftipatemcinma lis,quia uulncratæ charitatis ego futn.Læua éiusfùb capitemco, amp;nbsp;dextera cius copier Cietuf me.Adiuraui uos filiæ lïicrufalem in Uirtutibus amp;nbsp;fortitudinibus àgri, fi fuifeita^ iieritis refufcitaucritis diledlionê ufqucquo uolucrit.Mcritô quærit eumjmeritô defi derat,quia bene omnia in occurfu atq; itinCre diipoiuit imperator nofter.Primû omniu fideifundamento tabernaculQhoc confirmanduputauit. Deinde fi qua eft nobis afpe-^ taatq an'da amp;nbsp;prærupta manfio,impcfator tarnen ifte turbata difccrnit,arida irrigat,de lertafecundat.Si quid amaritudinis, fi quid tentationis, fi quid infirmitatis eft, diùftôf noftcr amp;nbsp;amara tempérât,amp; folicita mitigat,dura diftbluitjSC inualida cofirmat. Sicubi uultrequiefcerercx îer,ræ cxcrcitû fuû,non ignobibilem uicum, non comeatibus indi-gcntem,nonarenofaamp;nudagigncntium,icdurbemædificqsnobi!cm,rcfertâamp;uberc f opiar5,aut agrum amœnû amp;nbsp;uirentem pafcuis,aut nCmorofa et campeftria ftatiuis op portunadccernit.Ergo fi reges terræ norunt comoda prouidcre fequentibus fc, quan^ lomagis deus qui bonux eft, nouit quemadmodu profutura difponat diligentibus fe AcprimfifiincognitS carpendum eft iter,duces cligunt uiarum,qui præcurrant agmilt; feccrentiter.Dcniq? in columna nubis loquebat ad cos.Et utfcias quia præibat: Deus, Pfal. 98 inqm't,prxibat illos; interdiu quidem in columna nubts oftendens ilUs iriam, nodu Exod. i ƒ

autem in columna Ignis, Äf non defici'ebat columna nubis interdfu.Hanc prxceden^ tem nobi's columnam fequens Ecdefia, non deficientem, ne ipia deficerct, umbra refrigerabatur,6C ideo dicitJn umbra eius cocupiui, ÔC fedi, ÖC dulcis eius fruäusinM cibus meis.quiä à domino pafcebatur,fiC deducfla in locum pafcuum, ÖC aquamrrfc™' onis.Intf óducite me in domum uini.His copijs praeparatis quærit progredi ad abainan fionem,in quamyftcriorü gratiam,amp;Iaetitiæ capiat fuauitatem, Hine quoeppromouts uerum iter,ait;Conftituite inme diIedioncm.Bona ftatiua,ubi plénitude eft charitatis. Confirmate me,inquitjin unguêtisjftipate me in malis.Habes alias manfioncs, adquaJ Ecdefia cum delecftatione fuccedit. Iftae manfi ones funt crucis Chn'fti amp;nbsp;fcpulturae, w quibus uulnerata eft: Ecdefia,fed uultlere charitatis. Vulnus cnim eft quod Chritos« cepitjfed unguentS eft quod effiiditPomum eft quod pependit. Hoc pomumguftauit Ecdefia,ö(f air;Et frudus eius dulcis in faucibüs meis. Et ut feias quia pomum eft doml nus,legifti iuprä:Tan$ malum inlignis iylug,ita confobrinus meus.Nos quotjumuus faterrtur cum praedicamus Chriftum crucifixumj fed bonus odorfumus deo,qniauux Chn'fti ludacis fcandalum,Græcis ftultitia,nobis aüt uirtus dei atej fapietia eft.Hocuu nere Ecdefia uulneratur,cum faluatoris fui praedicatmortê, fed hoc uulnus eft chanta^ tis.Deniq? qui non credit,negar:qui diligitj confitetur. Manichæusnegat, Çbnft*anus fatetur,amp; idco fcriptum eft; Vtiliora uulnera amici, uolûtaria ofcula inimici.Puftnfe ergo dicit Ecdefia, Quia uulneratg charitatis ego fum.Nudemus membra nofttabon uulneri,nudemusfagittaîeled^.Sagittahçc,Chriftuscft,quidicit:Pofuitmeficutlag^ tarn cledam.Bonum eft ergo hac Uulnerari fagitta. Non mediocris manfionisiftep^'

pró Chriftolapidarentur,ßC Chriftum prædicarent. DicebatPaulus cumteruirgistæ'' deretUr,6(^die acnode Chriftum adorandum gentibus difputaret.Dicunthocmartyj res, qui Uulnerantur pro Chrifto:06 quia uulnerari pro eius meruerunt nomine, plus ligunt.Ad hanc ergo ueniens manfionem Ecdefia, ad hunc procefium, utproChri filios firos offcrat,ut excipiat uulnera charitatis,quafi bona fidei alimentareperies, piÇ' tatisep frudus,guftauitipfa,0C hortari coepit cacteros,dicens;Guftate,06uidete,quon fuauis eft dominus ficut malum.Et in malo uulnus cft,fed tamêfuaue eft. Venir iteru ad uanemBotryonis,uiditingentis uuam magnitudinis,qua duo unus qui prçcederet,alius qui ièqueretur.Guftauit myfterium in IefuNâue:gUlta Cal eb, qui dicebant populo: Vidimus terram profluentem mel amp;lac.Guftateetui quoniam fuauis eft dominus. Et addidit Ecdefia dicere : Lacua eius fub nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q,-yclî

dextera eius compledeturme. Adiurauiuos filiæ Hierufaleminuirtutibus »inr nibus agri,fi fiifcitaueritis ÔC refufeitaueritis charitatem ufqUequo uoluerir.bt) fiones funt uia regali incedentis Ecclefiae.Multç enim funt manfiories apud panem teftificatur dominus lefus'.Ecce uenio amp;nbsp;accerfio uos.Bonamanfiofapientiæ)»;“^^,^, læua eius,fiue in dextera,bona manfio,quiâ uia regalis eft.Ideorp fapientes nuci) u : Via regali ibimus,non diuertemus in dextera netp finiftra,quoadufq; tranfeamtr^ , nos tuos.Hoc dixeruntmilTi à Moyfe nuncîj ad regem Edom, hoc eft, terrena omnia,fiue in dextera, fiue in finiftra, mala funt. Mala manfio infipienoa,^ manfiointcmperantia,6Cideo pertranfithasmanfionesHebraeus,nondiuertit fed pertranfit Ut perueniat ad finiftram fapientiæ ÔC dexteram,amp;^ in ipfis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^^tera

uitiæfimplicitatis, ubi gloria, ubilongitudo uitæeft.Longitudo enimuitæm eius,ut ait Salomon:in finiftra autem eius diuitiac dC gloria.fn dextera uita eft,in nbsp;nbsp;„

requies. Vtinam iuper finiftram eius rcquiefcam, ne quæram t^^’^iicalia. Væ qui afluunt ceruicalia, Ezechiel dicit. Has manfiones præparatEcclefiæwæ^ lt;ftor, 6C per uiasiàpientiædirigit iter eius. Dcniquelaudatfapiensuias eius-uiæ bonæ, SC omnes femitæ eius in pace. Sed quiaiapientia, honeftas,

IN ex V I I r. P S A VM Sc R M O V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;627

Non enfm potcratillum aut angelus,aut poteftas fufeitarè alicîia, cum ipfe ab'os refulci nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;■

tarct.Ergo cumliicdieit: Srfufcitauchtis autrefufcitauehtis chantatê ulquequo uoluelt; rit:dcijs dtcit quirefiirrecflioncm eins pofTunt congrue prædtcare, ut audicimbus ardo remfidctôf deuotionis accendant. V el fufcitatur Chriftus in ijs qui priinum accedunt, refufcitatiir in ijs qui poftquam acceflcrint,dormicrCt, Dormit ergo Chrdius ncgligen dbiis,fufcitatur in fanctis.Habct ergo Ecclefia per quae gradiaf, habet tabernacula man fionumin quibus requiefeunt fanift i, de quibus ifte eft qui dicit : Legem mihi conftitue domineuiamiuftitiarum tuarum. Bene ait: Statuc,ut in pccîore eius immobilis ÔC fixa pcrmaneat,nec aliquo feculi turbine ab eius conuellatur aflccîu,ut ipfe lex fit fibi,opus Habens legis fcriptum in corde fuo.Et quæram,inquit,illam femper. Non ell enim mediocre quodrequiritur paradifi gratia,dei regnum,angclorum confortium,immortali-ßtisq; domicilium. Non ergo uno die quæritur, nec duobus,aut paucis menfibus, fed quæriturfemper,Ôf quæritur per omniaut meritorum multa conçurrant fuftragia. tP/ac-Woçenim amp;nbsp;omne tempus fignificat,SC per omnia.Cum dicit igitur,Quærâ, fine fine diciteflequærendum.Sed non latis eft quærere,nifi intelligas quod requiris.ldeocp ait: gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Damihiintclledum, amp;perfcrutabor legem tuam, amp;' cuftodiain illam in toto corde

HICO.] Quærendum primû,deindeintclligcndum perferutandumep legis omne myfte-fium,ôi in corde cuftodiendum.Quis autem poteft euftodire legem dei, nifiintelledîa îcceperirt'Qui autem intelligit ÔC ferutatur, ferutando in femitam mandatorum dedu-citur.In quo illud aducrtêdum,quia lex eft iuftitia,mandatum iudicium. Sicut ÔC in hac literalegimüs : eft legis uia,ftare in uqs legis.Eft uia iuftitiarum,fecundum primum uer ficulum.Eft ergo amp;nbsp;teftimoniorum uia. Inuia teftimoniorum tuorum delcdabar, Eft., M^ofimandatorum: Viam mandatorum tuorum cucurri. Interrogemus ergo has uias, .. ; . t ntdicaturnobis:Stateinuijs legis, interrogate iemitas æternas,amp;uidctequæ uia me

niicm uiarum,qui ait: Ego fum uia.Chriftis ergo finis uiarum.ipfe enim eft finis legis ad ^odn. 14 ^ftitiam omni credenti. Hinc audeo diccre, quia finis iuftitiarum Chriftus, qui eft iu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®

jidâifinis teftimoniorum Chriftus, de quo didlum eft : Eftote mihi teftcs,amp; ego teftis, Ep,4î d'fltdominus,amp;puer meus quem elegi. Aduertimus igitur quantum nobis ambulan-dumfitutueniamusadChriftum.Ambulandum inlcgc,quiafinisIcgisChriftuseft.Si- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*0

ne lege ergo non peruenitur ad Chriftum. Vndemanifeftum eft quod hæi etici qui Ic-gemucterisnon accipiuntTcftamenti,ctfi dicant quôd Chriftum tencant, tarnen non polîîmttcnerc finem qui initium non tenuerunnipfe eft lcfus,initium amp;nbsp;finis. Oportet tgiturut ambulemus fecundum legcm fpiritalem, ut ucniamus ad Icgisfinem domina “Him.Oportetut fequamur teftimonia,ut petuenire poftimus ad magnum teftimoniû dominûlefum, Oportet etiarn ut in præceptis domini ambulemus, u t pcrueniamus ad magnumpræccptum,de quo Icgifti: Dieftum eft antiquis,Non occides : ego autem di-CO uobisdioc eftjfuper omne præceptum dico.Itacp non uftirpatorié dixerim, fed uere, quiaficutfuntfan(ftafancftorum,itâpræccptumeft præceptorû.Sedutiftaferuarepof-fimuSjintellcdum petamus à domino.Intelligamus quid fit circumeilio. Circuncidit le fuspetrinisgladijs,amp;abftulitopprobriumAegypti àfilijs Ifracl.PetraChriftus eft.Cir iXor.td cuncidatteuerbum dei,ô6 gladius oris cius,amp;fie Aegypti carebis opprobrio.Nonigi-mr corporis,fed cordis intelligenda eft circuncifio. Si intcllexeris legem, fcruabis earn in corde tuo.Iudæus in corde legem non feruat,fed in labijs legem récitât,ôc lege ignorât. Deniq; populus hic,inquit,labijs me honorat:cor autem eorûlonge eft à me.Quo- Maff. 1 modo poteft legem teuere, qui longe'eft à legis authorefTertiusuerficulus quidha-beat,côfideremus. Deduemein femita mandatorum tuorum,quoniam uolui earn.] Quishocdicit,nifiquifequiturChriftumc'NonpOteftaliushocdicere,nifiquiilludex-equitur quodlcriptum eft:Poft dominum dcum tuu ambulabis,amp;^ ipfi adhærebis, quia ipfe tc deducit. Quomodo deducat, audi : Nifi quis tul erit crucem fuam, poft mc fc- 1^”^. i o quutusfucrit, non eftme dignus. Præcedit ergo Chriftus,irt nos fequamur, præcedit uerbum.PrincipiumChriftus eft,ideolapientiadicir:Dominuscreauitmeprincipium Efd« 24 uiarumfuarum.Aduertimus quod amp;nbsp;principium Chriftus, Öl finis uiarum fit. Non ue-leor ne quis dicat, Crcatum ergo Chriftum afleris f Refpondebo ; Ita crcatum diepi

“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quemad-

G4/.4 quemadmodumfa(5lumlegi,hoceft,fadum exmuliere,factum fublege,hoccftfc dum fufceptionem carm's creatum/ecundum quod eft natus ex Virginc.Creatus e , redimcret creaturas : homo facftus eft, ut homines à morte perpétua h'beraret.Ctca eft,ut Ufas mihi demonftraret æternas,quibus homo redire poffit ad dei regoum quia prindpium eft uiarS dei, hoc principium fequamur. Prius uiam nouiq T eftamentijUt uiam deuotionis fterneret nobis.Si iciunamus,ante nos illeftiunw't', pro nomine cius fuftinemus iniurias,pn'us ille ftiftinuit pro noftra redcmptionc.CenW' ces fiias poftiit in flagella,maxinas ftias in palmas,afcendit crucem, ut doceretmortem non efle metuendam.Denicç quafi præcedens ait PetroiTu me fequere. Etideo retrii curfum confummauit,quiaiecutus eftChriftum. Sequitur uerfus quartus.

meum in teftimonia tua,5C non in auaritiam. j Vtilitatem aft) habet, amp;puto nbsp;nbsp;nbsp;ƒ j

muta turn fit,quiautilitas bonærei uidetur efle expctêdapotius,quàmdeclinand3.bc quia pleriqi lucrum pecuniarum utilitatem luam putant efle,ideo fi legimus utilitatcm,

«iiniicc uumditJllaLtipCl V UCUCIUUopiUpiJvldUl Utviiiiai nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;WIÀ***«*« r «

Sandus enim lucra ifta non nonir,fed omnia hæc detrimentum arbitratur, utChn lucretur,amp; rede'.Qiiod enim putamus lucrum efle pecuniae, damnum eftanimx, uirtutis eft detrimentum.Ergo fecundum eos quiifaacceperunt,ut optetprophewm'' clinare corftiumin tcftimonia,amp;noninauaririam,amp;noscongruimusairenfu:at(^uti' nam precem fandi fequentes amp;nbsp;oremus quod ille orauit:ôd quod oramusimitemurt ' fedu. Quid enim mihi prodeft fi ore ut auertat cor meûdeus ah auaritia,S(f ipft dieb^ nodibus pecuniae quæram compendia fSi oramus fcrmone,cópatiamur S^mente./' dit fenfum noftrum lefus,SC cognofeens duobus iftis non conuenire, fermoni, amp;cupi' ditati,non exaudit loquentem.Etideo qui beneuolebatorare,dicebat :OrabofpiriW, orabo amp;nbsp;menteipfallam fpiritu, pfallam amp;nbsp;mente. Ita magis audit orantem, u afpern« auaritiam. Sed quia inualidi fiimus, QC plerunq^ uol entes auertere cor noftrum a peoi-' nia,uel auro,uel argento,capimur alpedu,0(f agrum autædifîciumuidentesalienû con cupifcimus,bencaddidit prophetadicens: AuerteoculosmeosneuideantuanitafCj m uia tua uiuifica me.] Etenim qui in uia eft dei,uanitatesnon afpicit.Via perftcdaChri ftus eft.Qiii igitur in Chrifto eft,quomodo poteft uanitates afpicere, cûChnuusincaf ne fua omnes mudi huius crucifixerituanitatesc'Auertamus igitur oculosnoftros a ua^ nitatibus,nequod oculus uiderit, animus concupilcat. MyfticaenimdifferamusmtC'-rim. Vtinam hacinterpretatione poflimusreuocaread diuerfacircenfiumludorSatcp theatralium fpedacula feftinantes. Vanitas eft ilia quam cernis. Pantomimumafpicis, uanitas eft.Ludatores aipicis,uanitas eft,quiacernis eos deuiridiludantescoronaJii enim ucri flint ludatores,qui aduerfum huius feculiludant illecebras.Non capiat ocU los tuos palaeftra membrorum.Equos currentes alpicis, uanitas eft : quiauane cununt, qui afeendentem faluare non pofTunt. Deniq; recurfus ipfe te doceat quia uane cutM qui non diredum confi'ciuntiter,obliuilcentes fliperiora,6d eaquæpofteriorafontap-petentes. Ante nos eft Chriftus,antc nos brauium eius,ad quod peruenit quinoiH'^*'’' certum currif,necreuocauit curium fuum,led incitauit. Ad hunedirige oculostuos,^ uertcab lpedaculis,auerte ab omnifecularipompa.Sicubi populärescognouerispiau fiis,auertc oculos tuos ab his,inflede,deprimc,amp;ferua eos,ut erigas melioribus. ad coelum,uel node ftellarum monilia,orbemlunae decorum,uel die folem afpice. ope da mare,tcrram circumfpicc,ut operefada diuino omnis creaturatepafcat.QnæiOP marum gratiainipfisbeftijsr'QuantusdecorinhominibusfQuantainauibuspulchn-tudô.^Hæcintuere,ÔCnonuidcbis iniquitatem âf contradidioncminciuitate.HacuP de,amp; non introibit mors per feneftras oculorum tuorum. Siuideris mulieremad con^ cupifeendum earn,intrauitmors per feneftram.Si uideris pofleflionemminorisautui-' duæ,ô(f cócupieris diriperc eam,intrauit mors per feneftram, Si uideris aliénamonilia, aurum,argentum,amp;^ concupieris ut extorqueas,intrauitmors per'feneftram.claude ergo hanc feneftram, cum uideris alienac mulieris pulchritudinem,ne mors poffit intrare. Oculi tui ne uideant aliena,ncclingua pcruerfum loquatur.Tuam ergo feneftram dau dcjucmorti pateatintranti.Scd etiam alienam feneftram caue. A feneftra enim domus fuæ intrat fornicaria, A feneftra fua intrat, cum aliquem petulantis oculi tentathtduh-

Excludeigi'tujfi^fjj. fencftrâ uerbi oftiOjUe capians oculi's merctnci's, 5gt;C abripians pal^ pcbns.Sednon cftunafeneftrapcr quatn mors confueuitinfrarc.Eft SC feheftra uerbo lumper quamfermones commcant mcretricis.Et ideo te ab aliéna uxorc euftodi, ne te adoriatur:A fcneftra enim domus fuæ mtrat.Intrat mors per ofcu a:a ïdeo caue, ne te laqueis I ab l'orum fuorû allïge t. Intrat mors fi meretrix te ofculet. mtratmors fi cito acquiefcas loquentiJntrat mors fi loquaris.Intrat mors fi multum lo-Quan's,Multiloquio enim peceatum incurritur.Intratmors etiâfi non loquaris ÔC Chri Prouer. i o ■mm timeas confîteri.Ore enim confeffio fit ad falutêJntrat mors etiâ per cauernas au- Rowlt;lt;». i ® riUjamp;fideoaurcsfuntfpinisfepiendæjUtillecebras meretricq fermonisexcludas.Hæc nioralia.S5tetiâmyftici oculi,quos auerteredcbeas tî uanitate.Eft enim ÔC fenfuum ua nitas,quâoculianimætuæuiderenon debeât^quiailli earn uidêt,quos Apoftolus dam nat.Co^ofce quæ fit uanitas fenfuû,quâ oculi tui myftici uidere nô debeant. Vnde ip-«omagis authore difcamus quæ uanitaSjÔC qui oculi lint. Manifeftu cft cm elfe plerofiç quiuanitatefenfusfui obfcurati funt cordCjC^ alienati à uia dei propter ignorantiâ quæ

eft,propter cæcitate cordis eorûn'llos tarnen genres Apoftolus dicit. ïgnorctigi Epfccf 4 mr Genlis die quodnô didiciqignoretquod nÔ crcdiditjtibiignorarenô licet quodco nteris Chn'ftus non in uanitate uenit,fed in uirtute : non in antiquitate, fed in nouitate: noinnauitfcnfumhominisjfed utuificauitmon cæcitatê cordis, fed illuminationê men tgt;soperatuseft.Inflâmauitcortuum,utcôprehendas quæ mandator« cœleftium ratio, quæammæfobftantia,quæuitæ futuræ gratia, in quo ftatu poft hæc erimus. Erigeigi-turmentettijUtere naturali ingenio. Ad imaginé dei fatftus es,ut fuperna afpicias,ôd ter-tenano qiiæi-as.Noli curuare ceruicê tuam mundi premendâ podere, noli inhiare auro ^tffargêtOjne tefeculiuinculis alligandû præbeas.Ideo dixit dominus: Nolite poffide Mdit,id ’^eaurumatq argentum.nenos auri atçp argenti cupiditas auara pofiideatNoli ergo in tretecollum tuû diaboli laqueis.Strangulat auaritia pauperê in hoc feculo j fed in per-diues fuis laqueis fuffbcatur : cuius fenfus in uanitate eft, in tenebris ambulat,

H'riiti 1)8 laboraf,quæ fîbi prodeftè non poffînt. Vanitas eft folicitudo uitæ huius.Vn-f Honincrapula èC ebrietatc,nonin delicqs corporis,fed in cognitione præceptorurn fttleltium deledationemnoftram debemus poncre.In uanitate currit, qui fibi iuccefli usuideturafïïucrc fecularibus,qui tanquam umbra prætereunt. Auerte igitur oculos auertas,ne forte uelis amp;nbsp;non poftis, fî orrundat tibi diabolus uanitatu fpclt;ftacula,incêtiua inférât uoluptatû, pete ut dominus anertat oculos tuos.Et hæcgratia dei,amp;^ hoc munus eft dni,ut oeûlos anime noftre à ne gôctjs mundi huius auertat.Bcatitudo enim omnis à domino eft.Beatus autem uir, cui Ppim.jÿ nomen domirti fpes eius,ô^ non refpexit inuanitates SC infanias falfas.Qui non refpicit ' eft:qui autem refpicit,infanus atq? furiofus eft:amp; ideo refipifeat unufquifcp ƒ^®*^^^ftularium cupiditatum,quæ ita mentem animumep pcrturbant,ut compos fui e enonpolfinSiin nauigio flutftuante fis conftitutus,auertis à fentina oculos,ne uomi turn moueat tibi. Si in ciuitate ambulans aliquid foetidi odoris offendas, longe refugis dtclinas.Si quid occurrat quodhorreat oculus tuus,clauditur aut auertitur. In falo eculihuius nu(ftuas,irtfluit fentina uitiorum. In hoc nauigio tui corporis mouet æftus ^^P’A'i^^^’^’^^onauertis oculos animætuæ ne uideantfentinâlibidinum,neafpiciât

* ^'^^^“^^^°’'^3*^^f*æ^orimmundusnaresrcpleat tuæmentis,in quibusfpiritus an us elle confueuit,ut poflîs dicere:Spiritus diuinus qui eft in naribus meis. Nares igt; 10^,2 giruranimætuæà fœtore auertantur criminum diuerforum.Eft enim in his uelut quod dam iniigneiudicij.Vnde diciturfponfæiNâres tuæ ficut turris Libani, proipiciens fa- Cdnti.y c emUamafci.eo quod unguentum ueri facerdotis quod defeendit de capite in barba, ocelfodorille diuinus,odor gratiæ lpiritalis,qui de pâtre in Chrifto erât,amp; facramen to incarntóonis,defeendit in terras,ut omnià fufo replerentur unguentô,emincat prç-cc 11 poæftatèiudicrjjSc nares repleat animæ,ut bene olêtia dilcernat, amp;nbsp;foetida : fuauia M orû,quipoflunt dicere: Chrifti enimbonus odor fumus dco, à fœtidis pcccatorû. î-Cor.i æ ^*^’:’^dtesficutturrisLibanipfæceIfæiupramundû,amp;ideoprofpicitfacic Damæ-ci,gentilem fcilicet populum,odorans fidê eiu8,cuius gratiai deli tftorum fuorû detergit lt;^torem.bacies igitur Damafci, fides eft Gentium nullo obumbrata amicftu,nullo ad-

operta ueftitu,nuda aclibéra,cœlo magis intéta qudm terris.Hanc fpcculanîP ciunt narcs Ecclefiæ,quôd fuaue in ea ôd odorû eft afpirationis ôd gratix colligé’’ bene nares cius ficut turn's Libani,quiain facrificijs odor fuauis Ecclefix eft?*' *1 eftboni odoris hoftia,remilfio peccatorû.Sumeigiturhas nares ô homOjUtag^^*’ tibusflorulêtafecernasjôdtûcuiuificabitte dns.Cûenimaduertcritquoddeip*® P ’ ut auertat oculos métis tuæ âuanitate,cooperatur animæ tuç ut fi fpecie aliqua ‘^^P ’ aut duritia ôdinfirmitate nô fle(ftitur,fletftat cam iugo uerbi,amp;habenis fuis reg^ luntate dei abducat à uitqs,âduitæ odorécapiat æternæ.Nô enim hxcuitapcrtcc ac gt;nbsp;L«f. 1 fed hæc uita in umbra.Ideo ut homo Ghriftus lefus ex uirgine nafeeretur, obSbrauit

tus altiftimi matrem futuram,quia in umbrâ dcfcendit,ab umbra incipiens nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a. -

tem hominis,ôd confummaturus claritate fob's aetcrni.Vmbra eft ergo uitahxc.k ad foie,ut te defendat ab umbræhuius frigore,ôd calorem tibi profundatxfticnn^;

2 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuadet orandû ne fiat fuga noftra hyeme uel fabbato,non tépus dicmep

fed frigere nos meritis prohibens,ôd bonorum operu efte ieiunos, DifcenuncQiif modû auertat oculos cius cui mifereatur dns,à uanitate.Ex h is enim quçfequût^b intel ligercpoftumus.Subiecit enim: Statueferuo tuo eloquiutuum,intimoretiio.j Ppl,im Jnin'iim pftpGnienria’fitnnr dnminidtn'f Prnnhpfa’Om'H pkairf inifiumlaDicntlæ) A'.

formidantjCulex fandkficationis die libidinû igné prohibent accendi.Et quiddeludjis dicof'Sunt etiâ in nobis qui habent timoré dei,fed non fecundû fcientiâ, ftatuentes dti^ norapræcepta,quæ non poflit Humana coditiofuftincrc.Timorineo eft, quiauidêtur fibiconfulerediiciplinæ,opusuirtutis exigere:fêdinicitiaineo cft,quianoncopatiunt naturæ,non æftimant polnbilitaté.Non fit ergo irrationabilis timor.Etenim uerafapie tia d timoré dei incipit,ncc eft iâpientia fpirimis fine timoré dei:ita timor fine fapicnna efte non debet.Bafis quædâ uerbi eft timor iandlus.Sicut cm'm fimulacrualiquodinbî fi ftatuitur,ÔL tune maioré h abet gratiam cum in bafi ftatua fuerit collocata, ftandi(j ac--cipit firmitaté:ita uerbum dei uel rationabile dei in timoré fandlo melius ftatuit/orrius radicatur,hoc eft in pedlore timentis dnm,nelabatur uerbum de cordeuiri,neueniant uolucres,amp; auferanr ilkid de incuriofi ôd diftîmulantis aftedîu.Scd etiamuerbodei tigt; mor ipfe aptari ad utilitaté,5f conftabiliri uidetur ut non fit alienus fcicntiæ,ficut bafis accepta ftatua non eft aliéna gratiç.Timor ergo uerbi eft locus,licut in pace locus cius. Timorquidemftatuauerbfuerbûtimoriseftdifciplina.Plenus enimdifciplinænnior non nutat ad lapiùm.Et quia bafim uerbi timoré diximusme quid alicnûd fuifle nos quifquâ pufct,accipiat leeftû de dei uerbo in Canticis canticorû.-Crinacw^^® lumnçmarmoreçfundatçfupcrbafes aureas.Signifîcanscolûnas efteEcclcfig AponO los, qui fundatiftintin timoré fancfto.Nam ficut Petrus,lacobus,loânes âf Barnabas co lûnç clTc uidebantur Ecclefie,fic 6C quicunq; uicerit hoc leculû, fit columnadci, quaw cSfirmat quidiciuEgo confîrmaui colftnas eius;ita Ôdbafis aurea timorplenus difcipH næ,quia initiu fapientie cft.ln timoré ergo iàpicntiû Apoftolica predicatio tanquam^ per bafem aurcam colûna confirmatur.Chrifti igitur cloquio amp;nbsp;Apoftolicofermonitrt bunal eft timor iufti,Ô^ bafis aurea plena prudentiæ,fimulacru autébonumtanquâcfh' gics ueritatis,fcrmo fancftorû.Et uide tanquam bafim aurea efte iandîorûtimorem.Lc' geEfaiammide quantis fubiecerittimoré,utfaccretirreprehenfibilemô(fbonu timoré. Spiritus,inquir,iàpicntiæ ôd inrellelt;ftus,fpiritus confikj atq; uirtutis,fpiritus cognitioin atq; pictatis,fpiritusfancftitimoris.Quantis timoré fubiccit,ut haberet quodfequipof fitdlnformatur per fapicntiâ,inftruitur per intclledû, confilio dirigitur, uirtutefîrmat, cognitioneregitjpietate decora tur.Tolle timori dni ifta,ôd eft irrationabilis ôdinfipiés timor,unus ex illis:Foris pugnç,intus timores.Quibus afftitftus efletâd Paulus, nifi ha^ buiflet dûm confolantê,Nee ociofum eftin Prouerbns ; Tuncintclfigçs timorem dni.

Qind

^^•’'^llam fapientiam i'nuocauens,2Cprudentiæ dcdehs uoce tuam:SCfi quac thefauros fcrutatus fueiis cam, tuncintelliges timoré dó-

^ïoretuo P? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuper bafim bonam didcStatueferuo tuo eloqùïum tuum in

‘quot;lufquifl nbsp;nbsp;nbsp;diTciplinæ oratio, per quam docemur, quemadmodü debeamus orare

'^'seffea nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dcprecädi.Et quia docuit nos orarc,qm fit iftius oratio-

Subofcu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aufer opprobrium meu quodfufpicatus fumj

domin'’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confcius fiim,icd no in hoc iuftiHcatus fum. Sciebat enim fe eile i.Cor.4

'ididi ' r*. ^^^^^^t’J'^po£erat,nepoftfufceptabaptifmifacramctapeccaret:ideo(^ fæelefu°j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;erat,fedquiahomo erat,peccatorcmfefatebatur, feiensunum

folumi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccatunonfecit,nec eft: inuentus in ore eius dolus,ipfum

'’ïrec ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ucrealienus eflet a' laplu.Similiterergo propheta ctfi peccatü decli

’’PProlf-^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deum repulforem peccati ehe fui cupiebat, Volebat auferri

•fntial ^*'^'^^“°^^^Q”gt;catus eft,uel quia cogitaueratin corde,SC nonfcccrat, 6C pœni ''ifo d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarnen erat ne forte' adhuc mancret eius opprobrium,ÖC

fççjt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P^'^caturutillud auferat, qui folus nouit quod nefeire poteft etiam ipfc qui

^M'utn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propheta: Seis opprobrium meum. Qiianquâ iftud oppro-

'^ïisf J I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerum opprobrium,fed gloria dei. Crux enim Chrilti lu

^gt;um nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftultitiaJllis ergo opprobriü,mihi uirtus eft,per quem adueria

Moyfes prætulit,maius æftimans Aegypthi thefauris op-QpPæbriû tuum gloria eft dominelefu,quanta eft gloria tuaf Tug

Poftri pardcipatiôe quid erimus,cuius fumus opprobrio gloriofif Dorfum meu 5® cenn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mcas in palmas,os autmeS no auertià cofufione fputoru.Ec-

Per nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuum domine,in quo falus eft uniuerforum, in quo mundi redemptio :

Conf a ®PP’obrin cœpimus non erubefeere qui erubefeebamus : non confundi, qui fifj ^nciebamur.Denicßfcriptum eft; Accediteadeum, amp;illuminamini, ôCuultusue-fl/J ,^^^^^^c:ent.Hoc opprobriu auferri à nobis nolurrius, opprobrium crucis domi led^A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auferuntur opprobria.Sicut enim malcdiôû faeftus eft,ut noftra ma-

^^'Ctadeleretjhomo fadus eft,ut leuaret hominis infirmitates : ita opprobrium faeftus jUtoiiinium auferret opprobria.Non uno temporc,nô femel abftulit opprobria:au-

?'tquotidie,peccat5incidimus,nonunS,fcdmulta, cooperti fumus opprobrio QC con lt;iiltitum eft omne pcccatû, amp;nbsp;cum peccato opprobriû.

’lulitopprobriûmeum dominus Icfus opprobrio fuo,quia crucifixus eft mihi: quia Rom.tf S^'cuncfbaptixati fumus in Chrifto,in morte ipftus baptiza ti fumus. No habeo quod fed poft baptilmûincidiopprobriû,dcbeo agerepœnitctiam, ut dicam:

‘treta me opprobrium mcum,cum hoc ipfum peccati opprobrium fit, quia non ago pœnitentiam.Si aut pœnitentiam ut oportet ago, reefte' dico : Aufer à me opprobrium Weiim quodfufpicatus fum. Indicia enim tua dulcia.] Quid timeo confiteri f quid ti-^ '’Ito dicerepeccatameac' Quiduereor opprobrq meimentionem facerc apud cum, cu ’”5iudicia dulciafuntf Quod feuerum in altjs, in Ghrifto dulce eft, in Chrifto fuaue eft,gt; quiaipfefuauiseft.Deniq? guftate ÔC uidete quoniam fuauis eft dominus.Dulciaiudi- Ppfn tgt;aconfitenti,quiaipfe dicittEgo fum,ego Him qui deleo iniquitates tuas,amp;memor no Ep-4J troituautêmemor efto,SCiudicemur: die iniquitates tuas ut iuftificeris.Dulciaiudicia agenttpœnitentiam,quiaipfe dixitiGaudiS erit in cœlis fuperuno peccatore pozniten Luc. i ç tiamagête,quàminnonagintaSCnouéiuftis quinô indigent pcenitétia. Si dulciaftint ’gituriudicia domini,fuauitatis frutftus percipere elaboremus. Vis fcire quam dulcia iu cliciadominir'Nonrefurguntimpîjiniudicio.Quiaûtiriiudiciorefurgunt,habétfpcm Ppf lt;nbsp;’’cniæ:quoniamcredideruut.Impij nonfunt,peccatores elle poflunt, hdem habent: fi culpatn non declinarunr,per fidem credunt.Qui aüt credit in ipfo,non iudicatur.Dul Iom.} da ergo iudicia credentibus.Quiaüt non crcdût,non Chriftiiudicio damnati funt: qui «enitnoutiudicetmundû,fedutfaluetôCredimat,fedimpietatisfugfubierciudicium, ibidem'.-quiinremilfionê peccatorû credere noluerunt;Non enim poflunt ad eius pertincre be ntficiû,quê cognofeererefutarût. Ergo qui no crediderunt in eum,iudicio eius uidcnf

Ambr.to.4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G g X indigni

6^1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVIAMBROSri

lod«,3 ïncîi'gniJudicium enim cius quid fit,agnofce di'ccteipfo: Hoc autcm tudicimn eü, (joii lux uenit tn hiinc mundwm.Dulcc ergo,quod lux clbdulce JudicJÏï, quodpræceditmk Pfal.lia f^ricordia.Sicenimfcriptumeft:MifèiicordiamÔCludïciumcantabodbidomine.Et quiacognointdulciaiudicïajdicit; Ecccconcupnii mandatatua,intuaiuftitiauiuifica me.jBonaïudicj'a authoritafeagit.EcccamatIibcrtatcmfidei,quïhbertatemdedit.pi iigilcgaude[,qufideo uenitin hunemundum,quia hune mundum dilexit.Âmariexi' git,qui omrtcs amaf,quia chaiitas eli. Concupiuic mandata dci ut bonus feruus, utcub tor/èdulus.Concupim'tnonutamatormeretriçiam copulam, nôutauaruspecuniani, Exod.zo nonutluxuriofushfciuiam.JJeillisenimlexdicit:Noncôcupiïces.Dominumautcm deum prxccpitdiligendum,amp;: tcneto,id cft,tenaciquodam atqpintanoamandûcupi' diratis affedu. Et quia ami'cus ellqui diligit, feruus efi qui timct, quafi ami'cus qui ow-lottn. t nia fcceritquæprecepit ei dhs:Vos,inquit,amicimei e{tis,fi feceritis qux cgoprppw uobis.Jn tuaiuRitiauiuißcame.audctdicit,eô quôdilJafituerauita,quçiiiuitfecun' dum deiiuftitiS,quam uiuebantapofiolfimà qua uiuunt.Sunt cnim quiuiaentes,mor tui funt:amp;: qui mortui,uiuunt. Deniq; aîq defcêduntin infernum uiuentes,alij cumfint

Malt, I corpore m ortuf, meri ti's luis uiuunt .Sont enim qui non guftabunt mortem, donecui-deantßlium hominis dieiudictj reuertentem,quando cum gloria fancîirefiirgent.

*» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Exta ïitera Vau, cuius interpretatio e{i,Vtille. Alius interpres,None(l, ait-

S Etu€niatfupermemifericordiatuadominc,falutaretuumfecundamelo' quium tuum.] Quid fignifîcetinterpretatio literç,quoniain fubobfcuratft fxpfalmiferiecolligendumputaui.Nam cum prophetapoiiulettVeniatfupernici^^' fericordia tua domine,ueniatfalutare tuufn:Oô eiidubium quem uideredepofca[,hoc nbsp;nbsp;i

efi, in quo frudius Sdmifericordix ueniatôd falutis.Deniquein fuperioribusidempO' nbsp;nbsp;i

pofcir,in pfalmo o(fiogcfimoquarto,in quo euidêtius dominilefuprophetauitaducn' J tum.Nam terram quam benedicipolluier, fatisnotum eil, illam uidelicetqiia:pcccatS I 'cen.j ioAdam corraxerat,cuidicitur:Terraes, nbsp;in terram ibis.Maledixeratautetndeusno r

clementuinnaturxcarnis,fedcarnemprxuaricatricem.BenedieiturearoigituriiiChrt I ilo, ut malcdidlo filp era to caro foluatur. B enedicitur caro, q uam benedidiusUliusdei 1 P[al. 84 aifumpra hominis condirione fufcepit.Et ideo fubdidit: Deus tu conuertens uiaifîca' nbsp;nbsp;I

Preraris lue timor,non infîrmicatis eft. Deniep nihildeeiltimenribus eum. Qiiomodu / autem fadlus fitpropè,audi:Vtinhabitct,inquit,gloriain terranoUra.Quiseûgloria, mCor.i nifi dominus IcCusf Vnde ôd apoftolus Paulus ait : Deus domini noiirilefu Chriili,pa'

cum fumma lausglotix Chtiiius eii.Poga tut ergo ut uenia t falutare dei. IlieeiiquitO' I gatur, hoceii, dominuslefus, ôdnon eilalius, ficutbabetliterxinterpretatioiSduelfic / non ibluspaterrogatur.Eilôdille, hoc cii, Ôdiilius quirogatut,ôdrogatusaduenit,Sdfa 1 lutaremundo dcdit.Ideo aariç,hoc efifaluator,ideo Iefus,ûcut angelus dixit: Quia faf / uum fecir populum fuum. Quuminuocaret igitur propheta,aderae:utprobaretil' I

Qiiia adhuc loquentibus nobis dicit, Affiftn. Adefl, quia fufeitatus àßiabus I Iiidx I

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IN CXVIII PSALMyM SERMO VI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;djj,

Man nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;colics,, CM,4

m It'P*quot; A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;multas Habens pcrfonas nobiles, uelut manipulos tfiumphales :.

,. ”yi^™aduenientêfponfum audicrif,cum aliquibus pariter uiantibus colloqucntê-cit jwnfa;Vox confobrinimei.Dum loquitur cumfiliabus Hierufale,5Crogat ut ex-.

«tentö^refufcitentfponfum/ubitó tanqua de longinquo miflæ uocis fonS fenriens,d» -ah y? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mci,annuncians quern nunciari fibi ante' qugrebat,quern cupiebat'

a I]«lufcitarijfua precerefufcitatû â pâtre uenire tam credens,læta dicit: Vox confo^, nni metBene addiditjconfobrini met,ut non aliæ,fed confobrina fola fibi eius ui'ndp ^’^^l’r^^’^,^“-Ecce,tnquit,iftc aduenit. adhuc ego eum quæro, 6C ille iam uenit, adhuC' . go uitragia capto ut uentat,amp; tlle iam proximus eft.Ego fufcttari mihi charitatem eu* nnf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;puto,amp; ad me plus charitas ipfa feftinat.Ego dixt: Ve-.

ilt; cialitatranfilit.ego rogo eum uenire cum gratia,tllegratiarû operatur augmêta :-umuenitjincrementagratiæfecumuehitjamp;ucniendo acquirit,quiaftudetctiâip{c

“æplacere diledîæ.Salit fuper excella,ut afeendat ftiper fponlam. Sponlæ enim thaJa* us tribunal eft ChrifttSaltt lîiper Ecclelîam,tranfit luper lÿnagogam. Salit lùper gen^ ^fSjtraniilit fuperludæos.Videamus falientem.Salit de cœlo tn uirginê,de utero in prç

Iordanem,delordane in cruccm,de cruce tn tumulû, in cœlû defe-pu chro.Proba mihi Dauid falientem,proba currentem.Tu enim dixifti: Exultauit tan Ppl- * gigas ad currendam uiam, à fummo cœlo egreflio eius, ÔC occurfus eius ufqs ad ço?dquot;''* ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abfcondat à calore eius. Ergo 6C nunc falit ôiS nunc currit de

ndi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^P^' làndos fuos,de Oriente luper Occidentê,dc SeptêtrioneluperMe^

if f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;äPeendit fuper Occalùm,iplefuper cœlos cœlorû ad Orientem. Ipfe

enditfupermontes,ipfe luper colles.Vtinam ego mifer dicâ,Dicatanimamea, ecce Iîgt;ilt;l.lt;î7 J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aduenit nô lîiper terrena,non lîiper ualles,fed aduenit fallens fuper mon

eus enim deus montium eft,non uallium. Vbt ergo ûlitt’Super montes falit. Si fis ƒƒ ^^’^foperte.Salit'fuper Efaiam, lallt lîiper Hier emiam, falit lîiper Petrû, loannê, yo um.Montes in circuitu clus.Si non potes mons efle,nec præuales, efto uel collls, itfd, 144' a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chriftus afeendat,amp; fi tranfilit,ita tranfiliat,ut te tranlîtus élus umbra eufto-

Il b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrifto dC Ecclcfia,dicamus de anima ÔC uerbo. Anima iufti fpôfa eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

defideret, fi cupiat,fl oret. Si oretafTlduô, Si oretflneulla difeeptatione, SC otaintendat in ueibum,fubitô uoeem fibi uidetur eius audirc quem non uidet, SC Inti-0 enfu odorem dlulnitatls eius agnofeit: quôd patiuntur pleruncj qui bene credunt. Jplenturfubitô nares animæ fpiritall gratia,amp; fentit fibi præfentiæ eius flatu afplrare

J ^”^5“3erit,amp; dicit:Ecce ifte quem,rcquiro,ipfe quem defidero. Nonne cum allquid cnptuiis cogitamusjôc explanationê eius inuenlre non pofïîimus,dum dubltamus, m quærimus,fubitô nobis quafi fuper montes altilïima dogmata uidetur afeender e: onde quafi fuper colles apparês nobis, illuminât mentem, ut infîindat fenfibus quod nquafi ex ab fente fit pracfc'ns uerbum in cordlb. 0 ns.fct rurfus cum aliquid nobis lîibobfcurû eft,tanquam lîibducltur uerbum,et tan qoamablcntis aduentum deflderamus.Et cum Iterum apparet, oftêdit fe nobis tanqua £ æ nobis in qs quæ requirimus cognofeendis. Salit ergo in unlulculufcp corde fequenter;tranGlit amp;nbsp;exit,amp; reuertitur,fi ftquaris, fi requiras, fi tibl fidellum gratia di-ctptationçdodorû uerbum quodexieratatç^ tranfierat, poftulesrefufcitari, fient ilia trâfiuit,anlma mea exlult in uerbo élus.

f % ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;montes falit,fcquere;ÔC fi fuper colles,fequere.Reperluntur enr in mon

’ us ain collibus uenatores domini, qui inucftlgant eos qui capiuntur ad uitam. Sic cnitn dixit per Hieremiam deus:Eccemitto multos plfcatores,amp;^ multos uenatores, nbsp;nbsp;Hier. iS

Pauli doiftrina,gratia,difclplina,ut non in côualle ®t)Ubi nefus,fed in môtibus,à quibus unumquemep Chriftus illuminât, Et cum Petrû ‘ lu^^ru ^.’^hriftus illuminat.Et cum Paulum legïmus, Chriftus illuminât. Curauit Pau-Sjtnriftuinüluminauit, quonlaminuocato dominilelîinomincrefurrexit, cuius fa-

Âmbr.to.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G g 3 natus

^34 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' fol VI AMBRÔSII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

P/iî. 7$ natuseftmuherc.Su(citauitmortuâPetrus,Chriftusinuminauit.EtideoaitdllüWirtans ’ nbsp;nbsp;nbsp;tumirabiliteràmontibusæternis.Nosigitur quimontcsefTcnonpoirumuSjftcmusin

montibus uel in collibus,ut cûmiferit pifeatores fuos dominus,amp; uenatores,utuenen' tur eôs qui fuper omnem montem funt,ucl fuper omnem collem, id eft, in logis progt; plietarum praeceptiSjôfnouiôCueterisTeftamenticognitioneomnemhabenteScon' uerfationem,inueniantnosparatos, amp;uelutbonas colligant fpicasopportuno miui meflbres temporeiquia fi quis extra monté aut collem fueritrepertus, coiligiuelut bo^ '

bef.Iidem pifcatores,tjdem etiamuenatores funtjatq; mclïbrcs.Si in têporeme^iSj^uó din'guntur ïfti meriri,maturus expe(fles,falientc in monttbus potcn's intueri,amp;uideWs' doininum lefumfimilem capreoIo,authinnuloceruorûfupermontcsBethel.Sali^cn' Riper Ecclefiam,quæ eft domus panis,co quôdfidelium corda confirmct.Mcritoßci^t. caprcola,quia capreain alns pafcitur. Dorcas dicitur à uidendo .Dorcadan etewniui' fiis acutior eft.Quid hocaptius ChriftOjqui patrêuïdit,quêüiditncmof' Autfi(^uisui' ditin Chn’ftOjiplefi'h'us reuelauit. Merïtôficuthinnulusceruorû,hinnulus quafinliils, cuiparcrnæinolcucn'tuis naturæjUteum occulta non lateant,fcrpentes fiigiantj Uene-na nonlçdant-Deniq; eductus delatibulis fuis ferpês qui producebatur exhomincdgt; ccbatiQuid uenifti ante têpus torquere nosfSpedîemus ergo fa lien tem hiinchinnuw, utnonpoftîmustimereferpentê.NonrimebatDauid.DcniqpdehisdicebatferpcntK bus: Etrefpondcbo exprobrantibusmihiuerbû, quia fperaui in uerbis tuis.] Qua» bonus ceruusqui bibiflet defontibusaquarû,nequaquarn humanorSferpentiûfpiras,

maledicorû uenena metuebat.Coliiber illi non eratnoxa, fed præda. Cibus cratkr-''

P/rfl. IO8 pentini uirus ailoquijicibus laudis.De quo diccbat:Deus laudem ineam netacueris, V ' quia os peccatorisamp;dololî fuperme apertûeft, Saginabaturucnenatorûfermonibus.

Illi fibila obtreôationû oratollebanr,amp;fermonibus odij circundabantinnocentê.Bo/ nus ceruus inter multos colubros pofitus non timebat, ceruus amicitiæ, ô^pullnsgra' tiarum.Simulabant charitatem,fundebant obtredlationéicgo aûr,inquit,orabam.bo' nus ceruus in medio uiperarûinnocuus pafeebatur. Illi trifulcis ora linguismieabanr, huncaûtfànc'îapafcebatoratio,imô cibû obtreeftantibusofferebat. RcfponditobtrC' (ftantibus fibi uerbü. Verbum cnim cibus cft.Deniq; nô in pane folo uiuit boinO,lcain Omni uerbo dei.Vidcbant me,inquit,ôi^ mouerunt capita ftia. Malediccbant, benedicebam.Maledicebantquiobtreclabant:benedicebam,quiucrbûdoniinipæ * cabam.Qiiàm bonûeft ferre conuitium, SC conuitium nonreferrefDeumpraeln

ipfi,amp;^ tu bencdiccsfßeatus qui maledidîa nô fentit. Beatus quem maledidhnonpn-mouent.Nonenim poteftmalcditftomoueriquimaledicftahominûdiuinænninerene nedieftionis excIudit.Nonpotcft (entire inaledidîû,qui habet uerbumiamp;nonpof^'f’^^ ferre maledicîû,cui in orefemper eft ucrbum.Sed eft etiam bonus fcrpcns,quêift‘^‘^^'^' uus nô lædat.Eftote,inquit,aftuti fîcut ferpentes. amp;,Sicut Moyfes exaltauitfcrpe'^^^’’^ indeferto,ita exaltarioportetfiliurnhominis.Inferpenteæreofîguratuseftmeu^s e pens.In ligno illo exaltatus eft meus ferpens bonus.Bonus fcrpens,qui de odorel»^’^ inedia,nonucncnafundebat.Poteftnôtimcreferpctes, qui hunenouitadorareferpen

tcm.uenoclerpenteoicitmaquæomgmt^cccnieitat poitparictenoiiruinp^^-r''--^, perfenefirasjcminenspcr retia.RefponditconfobrinusmcuSjamp;dicitmihi:burgf)U^' niproximamca,formofanica,colfibamca, quiaecce hyciTispræterijtjiinberabijt,uU^ ceftit fibi,flores uifî funt in terra. Serpens profedîo eft, qui dccurfa hyemeamiciucop poris fe uolcbat exuere, ut fpeciofo décore ucrnarct. Idem ergo eft ccruus

Ceruus Habens cornua legis ôfgratiæ.Cornua cius duo funt teftamêta.ueloxgreiiu,i^ piger inccflu,quirotu facile orbem pcrcurratunomomento,ubiq! cclebrabilis. Serpes quoq; bonus,cuius priora dentes legis immordeant,pofteriora nonuulnerêt Euangc

. Il) lenitate.Caput défendit à uulnere,qui 1 cgê uenit non foluerc,fed tueri abinterp^^^^' ' tionibus perfidorû.Caudam in flagella diff’undit liberam,cupiens aducrfariosiaagisn»

IN CXVn’î. PSALMVÜ ‘SE’RMO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

fâtilisillahiturjÔ!^ attadlu nullo implicans ignem ofribus,precordia ipfa dcpafcitur.PuI fareJeflueft hodiciEcce ego m^tto uos ficut oucs in medio luporfi. Celebrâmus enim Lkc.ió dièmquoreuelatafuntpopulis corpora fancftor5martyrü,quiuclut boni ferpentes de-’ pofitiscarniscxuuijs, tentationiï hyemaliö rigorc luperato, fpiritus fandti renouad ^atia,æftiuamûdo luce fulfcrc,milfi uero ut agni in medio luporü. Lupi funt enim per ft£utôrcs,lupiftinthæreticiomnes:docerenefciunt,ululareconfuerunt,{ednemo mo^ , ueaturfiinmediumluporümittitur.Benefi cio Chriftiamp;^lupusipfemutatuseft.Benia-' , , ^inlupusrapax apoftolus Paulus fadlus eft,nó iam infidiatorouiliü Chrifti,fcd defen-‘orSi' cuftos.Cum hoclupo uerfari libet, per hunc lupum faólum eft ut ftmus tuti ih me dio]upor5.Nemoiam uereturlupos,cum his pafcimur,ficut fcriptum eft; Tunelupi 5C E.f4.6^ ïgnifimulpafcentur. Sediam eófideremus quid fit quod ait propheta : Et ne auferas ^oremeouerbumueritatisufquequaq!,quiainiudicqs tuisfperaui. ] VideratEccle-■iauel anima iuftifalientem ficut hinnulum fupermontesirepente'proximum afpicien-tempoftparietem domus fuse,profpicientem per fcneftras,emincntêfuper retia, exul-’it æ gaudet, quia ctiam ipfa amatur à fponfo, qui tanquâ amp;nbsp;ipfe uulneratus charitatis ^eore,dile(ftæ primo cü abcflct,ad ofcularogatus affuerit.Rogatur enim cum dicitur: «ftuleturmcab ofculo oris fui.Dcinde preces fpÔfæ blandiciasqï nó fpreuerit, dilecfta'^ Cant.x ibiübetapræbentis, atcç in interiora domus earnbenignus induxerit. Deinde tanqua hiciuienti ludens amorc,quia uelitpertentarefcnftis amantis, fæpc egreftiis ut quære-’'etur afponfa, fæperegreffus ut inuitaretur ad ofcula,aftitcrit poft parictê, profpexerit perfeneftras,eminens fuper retia,ut nó totus abeftèqncc quafi totus intraret, QC ipfe ad, ftfponfam uocarctjUt ueniendi ad fe inuicem fierent grauiora cómercia, arnorisqï uim ’^utuisadolercntfcrmonibus.Exurge,inquit,ueniproximamea,formofamea, colüba“ iSid.a Jî’eæfcttufihabeas fundatSparictê, non ilium mediiï qui domus uniusfeparetmêbra, lededificatüfuprafundaments apoftolorS 8é prophetarn,ut cópaginata eius ftrudlura f^efcatintemplü,necdifterminet eius interna,fed muniat-Si habeas ergo in te aedifica-dei,amp;ad Orienté pateantfemper feneftræ tuæ,uenit ùerbum,flat poft tuum pa ®ficm(oculienimdominifuperiuftos)profpicitperfencfttastuas.Quæfuntfeneftræ Ppfj/ quot;iæfLcgimüsfcneftras:dcquibusdicitHieremias:Intrauit mors perfcneftras.per quas «rtvauitauavitiajintrauitlibido.Oculus tuus feneftra eft.Si uideris mulierem ad concu-, pdeendutn earn,intrauit mors per oculum tuum.Si uideris pofteffioncm uiduæ uel mi-côcupieris inuaderc,amp;^ indefenfam putans ætatem elfe uel fexum ( fed nó funt iriricfcnfi,quosdominusuult efle defenfos) intrauit mors per feneftram. Siuideris de-

forcmmuiieris, aut thefauros minons,amp;tuasexcitaueriscupiclitatcs:intrauitmors per Kncftnni.Situtcrgo per hæcintrat mors, intrat SC uita. Si decorem pucllæ afpiciens fa cræjUcnei'cns dominum lefum, quod in teneros annos uencrit ætas fenecfîutis,uita im^ ïnacuJata;amp; ipfefiliam tuam offeras,ut pio confecretur uclamine : fi poflenïonê mino^ non tanquatn folicitus inuafor afpicias, fed quafi parens fedulus religiofo tuean's afgt; Kdu:pcrhasfencftrasprofpicitChriftus,utuocetfponfameminensfuperretia» Bene €minens,quia folus eft quem retia nó inuoluerint peccatorum. Omnes intra retia eraf, nnoadhücintrarctiafumusiquianemo fine peccato nififolus lefus, quem non cogno--fcentem peccaturn,peccatü pro nobis fecit pater.Etenim tradidit eum laqucis, tradidit tumrctibus,mittens cum non in pcccato,in quo erant omnes homines, fed in fimilitu-dinecarnispcccatijUtdepcccato damnaretpeccatumincarne.Peccatu erat caro iecun dum ilRid, quia hærcditario erat damnata malcdidîo. Peccatum erat illecebra mini^ fttapcccati. uenit dominuslefus, in carne peccato obnoxia militia uirtutis exercuit. Fada flint membra noftra iam non arma libidinis, fed arma uirtutis. Namq? ubi erât in-centiualibidinis,ibinûcfunt domicilia caftitatis.Hic ergo uenit ad laqueos,fed uolun^ fatius.'ucnitad retia,fed fccurus.Plena erant omnialaqucis,refertaretibus.Audi diccn-tem:Inuiahacquaambulabam,abfconderuntfuperbilaqueiïmihi.EtinlibroSapiêtiç Syrachmonerisut cognofcas quia in medio laqueorum ambulas. Quotuitia,totrctia: Ècclt^ quot peccata, tot laquei hærèditarîj iam te nexus tenebant. V cnit ad laqueos lefus, ut Adâfolueretiuenitliberare quod pericrat. Omnes retib.tenebamur, nullus aliS cruere Luc.i^ poteratjcufeipfum nopolTit eruere.Talis ergo neceflan'usfm't que uinculagéneratióis

6^6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVl AMBROSI! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

humanae delidis obnoxianon tenerentjtion cepiflet auan'tia, non ligafTct dolus. s lus erat Ic(us,qui cum huius camis fe drcundediiïèt uinculis, captus non ciat, alh'gatus'.fed dirumpcns ea atcj difloluens, ad fe magis uocaun Ècdefiani, 1”^° P’? per laqueos,eminens fuper reda,ut ÔC ipfa difceret umculis non tenen'.Dcnifpcof q non longe' à m'ncub's fiiitjUt pro nobis fubiret amp;nbsp;mortem : fed tarnen non efFeduSjfed liber inter mortuos.Liber enim erat, qui folucndac mortis poteftateha bat.Denicß iplè té docea^qui ainSoluite hoc templum, ÔC in tiiduo refufcitabo illu Àudiamus itacj quid dicat; Exurgc,ueni proxima mea.h o c eftjiurge à mortuis, à uinculis,quibus circûdata tenebaris.ExurgCjquia ego refurrexi tibi:folue uinculat quitatis^quia ego iam folui tibi:ueni,quiaiam reüa tibi foluta iûnt.Virgo pcperit,pU(t natus ex uirgine eft.Nihil debet mub'ebri haereditati,quia quafi filius muheris non iten tur.Cemc medium parietem macerig iam folutum,qui internorû affedu« concordia diuidcbat,amp;in diuerium excitabat dilîènfîones corporalium pafïionum, Vcnictgo cura,cupio uidere faciem tuamjÔt^ audire uocem tuam: ueniutiaffl menonpertcoa^ deasjfed facie ad faciem uultibus amatorîjs diledta potiaris.Ethice'ifta dccurfa fint- Y ftica autem illa,fi po(lumus,uel Iinea intüeamur extrcma.Sedebatintra domum deuota domino, intra parietem legis Sc prophetarum fpiritualium lapidum exacdinca-tione fundatumjqui claudebat atlt;^ uallabat domum regiam plena iucunditatis attÿ titiæ.Mirabatur thefauros regios,amp;intuebatur folicitéjcupicns fapientiamjquænas p bi diuitias demonftrarct,afciiccre. In fecreto erat, fed fecreti ipfius interpretemrequire bat.Venit dominus lefus fallens lupermontes.Nobisferô uidebat uenire, fed illeptö' perabatSaliebat denicp tranfiliebar, ut ludacorS corporalia ÔC làxofa dogmata nam lirct. Aftitit poft parietem domuSjquæ erat in ueteri T eftamento, prolpiciens per legis feneftram,prophetarum cauernas.Nondum erant domus illiusapertaueftibula,non dum claues feientiæ portarum clauftra patefecerant, quibus legis claudebâtur interna. De ftiperiore tarnen,hoc eft,lpiritali parte prolpetftans, Ecclefiam uocat, utper legeit* Si prophetaSjEuangelîj uerticefublimis aflùrgens,rctiaIudaicaîinterpretationisÂno dos intrepido calcct ueftigio. Idcoe^ proxima uocatur, ut adhaereat Chrifto, mundana no quæratu'deo formofa,ut Ipeciofos euangelizantium pedes proferatiideo columba, ut fpiritalia petat, terreftria derclinquat.Ecce(inquit)hyems practerîjt, imber abijt, du' cefïît fibi,flores uifi funt in terra.Ante aduentum Chrifti hyems erat.uenit Chriftus, ielt; cit æftatcm.Tunc omnia erant florum indiga,nudauirtutum:paflùs eft Chriftus, amp;om nia cœperunt nouæ gratiæ fœcundari germinibus. Imber abijt luxuriæprofluentis, a nubilatetris oraflagitijs,æftiuaiam purpconfcientiæferenitatelaxanf, Ideononeua^ dunt,quorum fuga hyemc fit,quia non iequuntur dominipaflionem :nontolluntcru-cem fuam,amp; Chriftum fequunt.Imber impedit flores,at nunc flores uidentur in terra. Boni flores apoftoli,qui diuerforum feriptorum atq; operû fuorûfuderuntodorê.T«]J pus fteandi aducnit,quo matura in horreis frumenta conduntur: qui metit, nicrce^^ accipit. Vox turtuiis audita eft,quia inuenit fibi nidum.Ecclefia enim domus eftealuta tis.Ficus,quæ propter infœcuditatem iubebatur excidflruclus iamferre cœpit. Vinea translata ex Acgypto,iamnonmacerijsdeftrutftadepofitis,incurfàturâbeftijs,nccin' formis fentibus,fed odora iam floribus, quæ Iblebat faccrefpinas,frult;ftu curuefcitinU' rum.Mcrito igitur fantftus Dauid pafeha domini celcbrans,amp; feruentis fpiritu tempo^ ra ingreflîis æltiua,qui in uerbo dei fruclus uarios conigebat,hyemis aduerfadedinans ait : Et ne auferas ex ore meo uerbum ueritatis ufquequac]^, quia in iudicîjs tuis fperaui. Quantus labor eft,ut uerbum percipiasfQuantû iterum periculum, fi amittasÆtideo i.Tim.4 tibi diciturNoli negligere gratiam quæ in te eft.Excole diligenter quafi bonus agricogt; la campum tuum,utpafcantur agni tui,amp;fata tuafloreant-Nô auferatur exoretuouet bum,nefortefacftisuerba tua non congruant,amp; déformentiniquitatis opéramagifte^ Ppl. 4 9 rium diftiplinæ.Tollitur ex orc uerbum,cum dicitur peccatori : Quare tu enarras iuftp 8 tias measÆt ipfa obmuteftit facundia,fi ægra fit conîcientia.Veniunt aues cœli,etiam

ipfæ tollunt uerbum ex ore tuo.Sunt tempora tentationum, quæ tolluntuerbi feme c làxo,ne radicê habêtes frutftum afférant. Nunc confideremus, utrum etiam ex corde pofti t auferri uerbum ueritatis.Radicatum enim uerbum atq? depreffwm,ÔC infixûmen tibus

IN CXVIII. PSALMVM ,SERMO VI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ^37

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;difficile aufen i poteft.Deniq; dilt;flum eft à dno: Qiiaiv tu etiarras luftitias

mcasf'No dixit;Quarc cogitas iuftitiasmcasc' Et aOuinis tcftamciitu meinn per os tuSj' ”on dixit,per cor tuuin,Sermo tnihi cohibetur indigni animi, no obllruit pœnitentia : 'nfolcntiaiTi prohiber,non excludit correób’onê. Cauendû tarnen eft ne SC ipfarnterius fordaturbentur,amp; oftundat tenebras malitia, ut cor uanis cogitationibus obcæcatû lu

ueritatis amittat,ftilgoremqî uerbi caperenon poffteSi igitur Dauid orat ne aufe^ fîturcxorefuo uerb5,ôt: fi aufcrat,no ufquequaq?,id eft,nô penitus auferatur: quis tan ^'^SEft,quiinpoteftatefuagratiamdilputationis eftè commémorer,prçftrtt'm fi uitare-darguat quoddoôrina præfum3tjamp; iudicio dei damnanda cômittatr' Is enim qui in iu-dictjs dei fperatjferuare poteft uerbû ueritatis: quia dum ucret pœnam, euftodit gratiâ. ‘deoeçait: Etcuftodibolegêtuamfcmper,inaeternû,SCinfcculûfeculi.jDuo dixitjCU unûfatis elTepofl'etjfi un5 fignificare uoluiflet.Sed quia non folû in præfenti uiræ huius ’cmpore,fedetiaminfuturopofthuiusuitæcurriculûcuftodicdaicxpromittitur:idco HfSr.S wbitrorquiaamp;fecundu eos qui cxemplari Sgt;C umbrae feruiunt ccelcftiû, ôc fecundû eos 'juiincœleftibusfitifecundum ueram legê cultus dco deferunt, pollicet fibi elfe uiuen duni,utamp;bic SCibilegê cuftodiat.Hicin exemplarfih fpeculo,inænigmate: illicin ip- i.Cor.i j hfacie ueritatis. PolftimusSCilludintelligere, quiaJiocTrocvTÔçnô folûidlîgnificatquod diciturfemper,fedetiam id quod per omniatquiaille per omnia legem cuftodiat,qui c3 “^cruditus inlege,fiib lege natus,amp;fupra legê deuotionisfuæ gradûpromouens,libe^ ^ituralege.Chriftus enim nosredcmità maledicfto legis: amp;nbsp;idco no fine lege dei,fed in •«g'faauseftChrifti. Aut certè fie per omnia legê cuftodicmus,fi Icgitimam pueritiæ ^tcfadolefcentiædifciplinamjiuuentutis conuerfationem,fene(ftutismaruritatem,tra-’’’’^^’Htjifingulis præfcriptûaetatibusnequaquam uitæ noftræ ufus excédât. Similiter ^f'j'’’aiiimænoftræquaLdam elfe uidentur aerates,per quas percurritôC tranfit, ut pof-“fdicereiCurfumconfummaui.Deniqianimæætaseftilla,de quadicitur: Etaetasfenc- 2.TW.4 “Utisuitaimmaculata.Per omnia ergo legê euftodit, qui 2c in bis corporis noftriætati Srfp.4 “us,ô(:in illis animæ noftræ proceflfibus non deuiarit à lege. Et ingrediebar inlatitu-d'ne,quiateftimoniatuaexquifîni.J Qrii fecundû mandata anguftâ 2C artftam graditur Vfini,anibulatinlatitudine.Vndelcgimus:In tribulatione dilàtafti mihi.Et alibi: In tri- Pfalm, 4 “«btioneinuocaui dominû,2ê exaudiuit me in latitudine.Sapiês enim in cordis fui am Ibid. 117 “fibnnocêtia,amp;: de eins fokte fuperfluunt aquæ fuper eins plateas, qui mentem fuam quot;“^quot;itracorporaliaamp;^teiTenaconcluditjfeddirigitadcoelcftia, utconuerfatio eiusin ?

fit,Audi nullas anguftiasfentientem:Prefruram,inquit,patimur,fed non anguftia Etquomodo coanguftari poterat,cuius os femper patebat, ne credêtes coartaren ^'j'fWcxponit quid fit ingredi inlatitudine.dicit enim: Qiiia etfi corpus anguftatum _ jCprnoftrum dilatatu eft.Non anguftiamini in nobis:coartamini aöt in uifeeribus ue ris.toanguftariinPaulononpoterant,inquo erataltitudo fapiêtiæ, 2lt;fideilatitudo.

vtfomodo enim potcrant coartari in eo,qui erat uas eledlionis ætcrnær'Sed coartaban figt;i'infcnietipfis:quiaimprobusinfeipfocoartat,malitiçfuælaqucisftrangulatus.Con *tuçniihiauarum,uillarû quotidie terminos proferentê,excludcntcm uicinos. utrö is læi dilatarfancoanguftari uidetur,quem terra ipfa non capitf' Qiiantucum^ fpacia do wus fuæ porrexeriqclaudit anguftis opinionis fuæ finibus,cui qiiod habet, nö eft fatis. ^d non tabs eft qui poteft dicere:Et ingrediebar in latitudinc. Addiditetiam caufam : ^uia refi:nnonia,inquir,tua exquifiui. Et loquebar in teftimonijs tuis in coni'peêîu re-gum,amp;nöconfundebar.] Grate'çôuenitiftauoxmartyri, quiuocatusad facrilegium, exprobrantibus fibiregibus crucifixum lefum non erubefcebat:fed magis gloriabat in cnKeChrifti,0£; illârnûdifalutêeireteftimonqscœleftib.aftruebat.HosuocatChriftus inlponfa,dicêsinCanticiscanticorû:Etueniôcolûbameaintegimêtopetræiuxtapre niunitionê.hoceft,ueniiuxtaEuangeliû.Propugnaculafideituæ,gcftafuntChrifti:mu «tuftubfidia,ucrbafuntdomini:palfiodominicicorporis,tuauirtuseft. Oftendeimhi itidem. «ciêtuam,amp;:infinuauocê tuam:quiauox tua fuauis eft,06 facies tua pulchra.Suauis eft ^ox,quiaore cofeffiofitad falutê:2C decora facies,quæ no crubefeit autorê, non côfun Romaw.xo diturredemptore.Oftendit ergo faciê fuam:fignaculum crucis præferês, ôC infinuat uo £cmluam,autoritqtê prædicationis aflumens.ïn tegimento enim corporis Chrifti, quo - ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;redempta

redempta eft à peccato,mimimentum gratiae fpiritalis inuenit,ut falutaria iio» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;æ

loquatur.Suauis ergo uox,quein diuinis teftimonijs loquebatur: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y^di

in confpedluregumnon confundebatur.Poflîimus amp;nbsp;illos reges intelligct^gt;9

i.Pef. 2 citur à Petro: Vos autem genus elecftu,regale facerdotium, gens fandîa, popw optionem. Sunt cnim reges qui offerunt in Hierufalem fapientiæ fuæacfnul data eft gratiauerbüloqui,Sc quadam poteftate regali fledlere populos, ôdani*”

x.Cor.j terè fanlt;ftorû,non erubefccntes in eo, quia nihil alienû ab honeftateloquuntw.^^^^ nemo redarguat ÔC repellat quafi non fint digni quos idoneos Chriftus miniiu feceritTeftamcnti,ÔCiaminillônonerubefccntes,eô quôdnonmctuerentnec derenf difeeptantium contraria aftertione fupelrati.Rex igitur eft qui non in atftürcprehendat, redarguat in fermonibus,eô qgt; amp;nbsp;uita debcat elfefund^s bo.ltalt;^ quamuis perfedfus ita effet Propbeta, ut non erubefccret in confpecniitg tarnen meditabatur in praeceptis dei omni uitæ iuæ tempore, operafua cleuaD* hilâgensquodterreniscupiditatibusadhæreret.Ideocpait: Etmeditabarini^ fis tuis,quæ dilexi nimis. Etleuaui manus meas ad mâdata tua quædilexi minis, cebar in iuftificationibustuisj Pulcherrimus ordo iftc,ut primo meditemur, o- * prarceptorum quat diligimus,fit nobis affiieta meditatio. Meditatione enim rnan rum coeleftium operis boni ufus inolefcit. Nam ficutmeditationiucrborönnisinc^ ria eft,ut quæmeditamur uerba, teneamus : ficmeditationis pracceptorum ccele i tentio uel finis operatio eft,a(ftuscp diretftus ad implcnda precepta diuinxquæni i q diligat,implerenö poterit:necfolum diligat,fed etiam nimis diligat.Ideo pritispol«^^ Et meditaîîar in pratceptis tuis,quæ dilexi nimis. Et fubiecit:Etleuauimanusmeas præcepta tua,quæ dilexi nimis. Poft meditationem etenim bonum eft Icuait actus nO' ftros ad præcepta dci,atcp idfacerecum charitate 6C gaudio,utrionexneceuitateiJt num noftrum:noncummœroreatqî moeftitia,fed uoluntarium : quiaferuusinuuus lorfw. 1$ jcitjamicusuoIuntarius.Nosautemftudeamusutdicaturnobis:Iamnondicamuos e ' uos,fed amicos:quia quafi amici mandata dei ex uoluntate feciftis.Qüi autem me ’ta amp;nbsp;diligit,amp; ädfus fuos leuat,ut faciat quç placeant deo,is debet no negligcre nee trän ' currere mandata diùina,fèd exercere fe in his,immorari plurimü, iuftificationes dei cre bro reuoluens folicitæ mentis affedfu.

S E R M O VII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß !

gat,amp;ipfcfuidudlorfît. Vel hue,id eft,quo litcræhuiusuerficuliuocanr,dk n’gatitcr.Mcritotp in primo ftatim uerfurequiem fuam poftulat,quiaipfiusnteræftpn mus numerus eft quietis.Quæ autem maior requies,^’ ut in uerbo dei requiefcat,atqiie cius fe gratia SC cofolatione demulceat. Memêtó, inquif, domine uerbi tui feruo wo, in quo mihi fpem dedifti. J Verbum deideiedos nos atq; depreffos ad cceleftegwf'^’J* prouocauit, ut defideremus æternitatc, defpiciamus præfcntia tcmporaliûincurGo’'“» fi futura inuifibiliarequiramus. Vocat igitur nos ad fe dei uerbu, ficut habesferipw* Uiitt. 11 Veriite ad me omnes qui laboràtis et oncrati eftis,et ego reficiam uos.Ideoq fequaniut uocantêdominûleium,ut à fecularibus ad perpétua tranfeamus,nosqïipfosrcgereU3' leamus.Ergo Dauid uocatus eratuerbo dei, St: fpem in eo babuit, quoniSfaeperefpon^ fis eratiniiitatus cœleftibus, quibusremunerationemfidei meritorumqfperaretfore, x.Rfg. ÿ ficut babes fcriptum dicente deo per Nathan prophetam: Accept te de ouili ex uno gre ge,ut fis in principem in populum meum Iiracl,amp; eram tecum in omnibus quib.ingre^ diebaristSd exterminaui omnes inimicos tuos à facie tua.Et infra: Et requiem tibi dabo ibidcnt. ab omnibus inimicis tuis.Quo reipofo accepto aitDauid: Quisiumego dominedeus meus,6Cquædomusmea,quoniamdilexiftimeinhis,ctmemoratafuntminimaincon ipedfu tuo domine,^locutus es pro domo ferui tui in longinquoÆt infra ait: Etnunc domine deus meus,domine tu es deus, SC uerba tua iunt uera, SClocutus esæ feruo tuo bona hæc:SC nunc incipe benedicere domu ierui tui,ut fim in æternû in conlpcäu tuo, quoniam tu domine deus meus locutus es, amp;nbsp;benedidfione tua benedicet domusferui tui in îcternum. Hoc igitur reiponfoÄ^ altjs uocitatus Dauid iperare nö defiuit, öf pro-pheticac

IN CXVIII. PSALMVM SERMO VII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6^^

' phcticæfidei authoritate conuenit domihum utmeminerit ptomilïbru fuoritm, quorCf immemoreftènófoleat.Sancftis enimquodcunqifpoponderitjimplereconfueuitjno^ ^raruniimmcmoriniquitatum,fuarum nonimmemorfponiionum.DenitjïfcriptCt eft: ^goium,cgofum qui delco iniquitates tuas,amp;^ m emor non ero: tu autem ntemor efto, wdicemür.V uit obliuiici quæcunq? minitatus fuerit peccatoribus, fi uias aliquando conuertantmiilt etiam conueniri, ut fi quis prOpofita fecutus uirtutib. præmiabene eer nuent/rudum remunerationis expcó:et,quinetiam exigat,ficut habes fcripium:Cer.-nmenbonum certaui, curfum confummaui : repofita cftmihi corona iuftitiæ .Non eft tnimarrogansufurpatio,fcdfidelis:quiauerumdcumnonpoirefallcreconfitet.Idco(^ admonetamp;: Dauid,dicens: Vtmeminerit dominus uerbi iuijquo nos ad iperandû pro^ uocatjUtterrenis ren3ciemus,inhereamus cœleftibus.Dicit ergo DauidzCertamcn eer ntusfum,brauium peto uerbi tui,quod promififti mihi:memor efto promiiïorum tuo-rtim, quæfpopôdifti feruo tuo.Non ufurpatorié fperauijquae ut fperarem ipfe fecifti. ocruusfum,cxpc(fto alimêtum à dominoimiles fum,exigo ab imperatore ftipendium : uocatus fum,poftulo ab inuitante promiflum. V erecudé autem authoritatem fuæ fi'dei tcrnperauitjdicêdo iè feruum:quia oculi ieruorum in manibus dominorûiuorum.Hæc fxperfona Dauid propria bene prompta iunt. Catterü fi quis informationem cuiufque ‘'ominis confidcrat,potcft Leuitis cómunia promifla librare,ficut habes:Date Leui ue foseiuSjdateLeuimanifeftos eius. Poteft etiam populis credentibus,populis elecftis al 'oquiumiftudaptari,poteft Sgt;C iurretfturaeEcclefiac conuenienter aptari,cui per typüiri oiephprimo in typo eius nominis,deinde per tribuu in primae eledîiôis haeredes tranft ^^diuina promiftio,dicente Moy fe: Prim ogenitus tauri, decus eius cornua rinoce

OUS,cornua eius,in ipfis genres uentilabit fimul ufq? ad iummitafê terrae. Vnicum uerbü dei hoc prophetatur oraculo toto per genres orbe fundendum. Hoc ergo wteftur.x Ecclefiæ promiftiim Dauid uerecundus fui,impatiens uerô cômunis profe-“usmorantisexigereuidet.Etaddidit: Hæcmeconfolatacftinliumilitatemea,quo ^hmuerbum tuum uiuificauit me.]Hæcfpes,hæcquæ uerbotuo obuenitmihi, confo btaeftme,uttolcrarê acerba præfentiû.Dum facit Paulus cótranomen,non habet ipei confolationcdum patitpro nomine,hauritfpem dccôfolatione,ô: fidelis futurus quo-'^odonosconfolet accipe.Quinosfeparabit,inquit,àdileôioneChriftit'tribulatio,an perfccutio,an fames,an periculû,an gladiusfficut feriptû eft: Quia propter ff mortitradimur rota die,çftimatifumusut ones occifionis.Et qua ratione ilia patiêter roieiaripoffint,addidit:Sed in his omnib.fupcramus, propter eu qui nos dilexit. Ergo h quis unit aduerfa fuperare,fi eft perfecutio,fi eft periculum,fi mors,fi e^itudo gram's, iincurfuslatronu, fi facultatS profcriptio, fi quicquid eoru quæ putant in ifto aduerfa eculo;facile ftiperant fi fit fpes quae confolet. Nam etfi ilia acciderint, tn grauia efle n5 pofiuntd!centi:Exiftimo enim cp indignæ fintpaffiones huius teporis ad futurâ gloria. ^iiquis emmcliora fperatjUun^ leuioribus frangit. In tepore igit humilitatis noftræ ipescôfolatoria eft,quæ nó confunditctepus aut tentationû,tempus humilitatis animæ noltrçarbiiror.Humiliat enim anima noftra dum tradit tentatori,duris examinandala Doribus, utludtetur amp;nbsp;exerccat, congrefl'um contrariæ experiens poteftatis : fed in his tentationibus uiuificatur alloquio dei.Hæceft enim animæ noftre uitalisfubftâtia,qua alituramp;pafeitur, gubernat .Nec quic^ aliud eft quod uiuerefaciat rationabilêanima, alloquiü dei.Sicut enim augetur fermo dei in anima noftra,dum fufcipitur,dum intel

640 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIYÏ AMBROSIÏ

diabolus uulncrauit,SCpcrculitNam m'fihomo ferpêtis pcrluafionedcccptusucut f' us efleuoluifletjamp;uerumfalfum^ cognofccre,quod penitus difcerncrehumana wag Iitate non poteraf.ideoqi quod fequereturacccperat,netemcrana ufurpanon^^^* paradifi fœlicitate decidcret:niß inquam homo fuis contentus finibus, interdira tem raflet,rtunqüamfetalis culpac ad nos tranfiflethacreditas.Et quid de hominedicam. ip' fé diabolus per fuperbiam naturae fuae amifit gratiam.Denicp dum dicit:Poaatii thron« méum fùper nubes,ô^ ero fimilis altiflimo : côfortqs excidit angelorunijCUiuscnmims digna mercede damnatus,hominem fibi participcm requifiuit,in quem confortium w? transfunderct offenfe. Quid igitur hoc peccato potefl: effe deterius, quod a d« ^P‘ iniuriafldeotÿ fcriptura dicit:Dominus luperbis refiftit.Tanquam fuæ contumeliept” pulfator,ueluti quoddam fufcepit aduerius fuperbiam ipeciale certamcn.Tanquam • cat,Meus ifte aduerfarius eft,qui me lacefllt,mihi debetur ifta côgreflio.Vnde a Apo ftolus multiplicis culpæ materiem efle fuperbiam declarauit,dicens de hacretico : ei quæ fecundum pietatem eft dotflrinae non acquiefcit(uperbus,nihil fciës, fed langue fcês cil'ca quæftiones,ÔC pugnas uerboru,ex quibus oriuntur inuidiæ,contendones, a^ crilegia,iufpiciones malae,conflicflationes hominumente corruptorum,ô(f auentatea' lienorum,exiftimantium quæftum clTepietatem.Quâtorumitaqî expreflitcaufame ƒ delidîorumfuperbiam f'VndcDauid commendareuolensdeuotioncmfuamnonu a fuperborum iniquitateattentatus,ait:Superbiiniqueagebantnimis.Nonfoluminiqm tatem agentium,fed etiam nimiam iniquitatem pariter declarauit,quæ côueniret lup^

PpLioô bis.Quorumnealiquotentareturcontagio,audialibidicentein:Superboo^lo,etin tiabili corde,cû hoc non edebam.Itacç quoniam quâta uis mali in fuperbis eiret,expK'^ feranquemadmodû uinceretur,debuit nos docere.Meritoqi quafi bonus doâor demo ftrat remedium,qui exaggerauituenenum. Audi ergo quomodo excludasuirusfupct' biæ: A lege,inquit,tua nô declinaui.Lex igitur dei fola potefl fuperbiæuirus quæ informauit uirum deuotioni deditû,dôccns quali fe regere debeat cautione.Mu t enim nonfblum alieni àfide:fed etiam quiuidentur non mediocriafcripturarumpræc^ nbsp;nbsp;(

pta guflafle,tentarifolent profperis fupcrboru proceflibus,uidentcs eos qui pr^uanca turlegem,impietatis arbitros,arrogantes,contêp tores fidelium, extollêtesfe aduerius eos qui humiliant cor fuû fecundum timorem dei,SC præcepta cœlcftia, abûdare inno nbsp;nbsp;nbsp;|

feculo diuitqs,præconqs,honoribus,poteflatibus,eisqi,quo grauiora conimiJet|int,a -fluentiores fucceflus commodorû feculariû fccundarercontra aût iuflos uiros plerunff Iaborareinopia,aminionibus filiorum,fterilitatibus coniugumiquo exagitatiatqp tup batijfenfum mentis inclinant,ut purent dei inhoc quoddam errare iudiciuni,nontenc.' tes caput ueritatis,quo euidentiflimè comprehenditur non in hoc feculo, fed iniuturo repofitânoftrorûremunerationem efïemeritorum. Sed paucorum efliftudaduertcre. Deniq! inprincipqs etiamDauidipfetentatus efl,ficuthabcsfcriptum:Ecceipfîp^‘^‘-’ tores,abundantes in feculo,obtinuerût diuitias,amp;^ dixi:Nunquid fine caufaiim’^ ui cor meiT,amp; laui inter innocentes manus meas, SC fui flagellatus tota die r* Ira igjtin noflrum unufquifq5,qui perfeefli non fumus,hæc uidens dicit: Vbi eflprouidentia de'* ubi iuflitiafSuperbus ifteabundat,arrogans ifle locupletatur,impius iftebeatusôcpOquot; tens eflfluflus autem ille uides quemadmodum facet deiedlus atq defpedîust'quema quot;nbsp;modû ipfo uieflu indiget,afficitur contumelijs ab iflo impio, ab ifto infolente concuRa tur,excludit f Non mediocris utiq; ifla têtatio eft, nifi ad ea quac funt uêtura profpictas,

$ niß præceptis plenius cœleftibus inftruaris.Denic^ ÔC Dauid putabatfeante hæc cog' nofcere,fèd ncfciebat:amp;^ ideo anxius fluefluâti animo laborabat.Vndeait:Etæftiinw^ me fcirc,hoc labor eft anteme,donecingrediar in ûn(ftuariSdci,Ôf intclligâ in nounn-mis.In quibus per id quod fe extulcrunt fuperbi,uidit prophetico fpiritu deieaiores ro

I re,SC aitrQuomodo faefti in defolation^fubito defecerunt,SC exterminati funt propter , iniquitatëfuâjficut fomniuexurgentisfCognouit Igitur impiorSfucceflusinhociecU' nbsp;nbsp;I

lo fomnij efle fimiles,non ueritatis,quorû cmolumêta tandiu uidêtur elfe, dum dormP unt.Vbiedormierintfomnufùum quiuidebanturfibipotare,iamfîtiunt;qui epulaba' l tur,eiuriunt:nihil folidum ex ifto fomnio perfeeflumq? referentes. Et benefomniûdop nbsp;nbsp;I

loEii mi2tfecularcsuiri,quiIfcetfeculouigiknt,deodormiunt.DequibusbenefanôusJo , nbsp;nbsp;j

I c(uieonim ante affluentiam mirabatur,ait : Quia ficut palea* iadantur à uento QC ficut puluis turbine diflipantunmoriuntur aut cum amaritudinc animæ fiiæ,nihil manducâ-tcs,nihilfp boni hab entes. luftus autê Habens bonæfiduciam confcientiæjinfuis magis nouiiriniisgratulatur,fid feuitæ huius exitualaboribusintelligitliberari,mercedemcß onioperisamp;fadorumrequiritjdicensiRepofitaeftmihi coronaiuftitiæ,quâ reddet z.Tim.^ mihi dominus in illa die iuft us iudex.Non folum autem mihi, fed etiam îjs qui diligunt aduentum eius.Sed hoc ill e ait,qui poterat dicereiA lege autê tua non declinaui.In quo nonfolumboni operis elucet gratia,fed etiam intimæ puritas confcientiç.Lex enim no lo umagcndimunusinformatjuerumetiamfecretp emundatmentis affedum.Nonern lolum inopcribus,fed etiamin ipfis occultis fecundum legem domino militamus, quià kxdicitiNonfiat uerbum in iuftitia occultum in corde tuoiut non folû nihil in opéré fa yisq; delinquas cum iùperbos uideris gloriari,nec fermone labarisifed ne in corde qui

bturoccultior,eofrequentior elfe confucuit: quia puto hocuiri fandliefle propofitû, quo putatunufquiftç quod huius diieeptatione uelut fèptus uiieeribus fuis, conlcictiæ ua credatjcumipfc fui aceufator die iudicîj fit futurus:quiareuelantur cordis abfcondt fitrftimonium perhibente confeiêtia aceufattonibus noftris,Cuiuimodi igitur fit pro- Rom. i P°.^’”^*''*^^^^jhoceuidêtius loco exponitur.Primum enim memor efle debet pro-’ï'iuorum cœleftiuirijfccundum quæ uiuentibus merces ftatuta debetur. Deinde aliud propoutumuirifandi eft,ut ctiamfiin periculis ÔC aduerfis pofitus fît:ipc tarnen quam haunt exfenefcripturarum,fe debeat confolari. Tertium propofitum, ut etfi impios ÔÛ acnlegosuîdeatjôi fuperbos inique agent es, abundare diuitijs in hoc feculonion qua-iwgedulus declinetalege,fed in eius femitis perfeueret,0d fugiat fuperborum conta-g'abontaminat enim omnis immundusa'mmundus autcm fuperbus, de quo fcriptum C'Wmmundus antedeum omnis tumidi cordis.Quartum propofitum uiri,utmemórfit prouer. ilt;s gt;uaiciorumcœleftium,ficutDauidaiïêrit,quidicebat: Memor fui iudiciorurntuo-

quae a feculo funt,fid me confolatus fum.] Nifi enim unufquifq; legis inftrudus ÔC ormatus cxcmplis,credat fempcr uera efle dei iudicia, cito déclinât à lege. Qui autem preterita repetit,et femper colligit feriem uetuftatis,cognofcit quod nerç peccator pœ ’'amluï improbitatis euadat,net]^ iuftus aequitatis fuæ praemîjs defraudetur.Retexit înitio Adam propter mandati cœleftis præuaricationê de paradifi «cnus/itincolatu, ôdCainparricidalis fceleris precium diuinæ fententiæ authoritate

ôamnatusexoluerit;quodEnoch propter cleuotionêraptus ad cœlu,terrençmaliti£ui Gf»,$ piseuaferinquodNoepropteriuftitiam diluuîj uidor,generisfadusfuperfteshumani Genef.j 1 -quodAbrahâpropterfidem femiriariu pofteritatis luæ toto orbe diffuderitiquod If- Gene.t$ Ptopter laborû tolerantiâ,populum credentiû proprîj nominis fignaculo confecra Cîcne. ? » uentquodipfeDauidproptermanfiiefudinêregaliHonore donatus,fenioribusfratri- ,.Reg.i? us antelatus finquod Helias propter zelû dei,curru eleuatus in acre,cœleftis fedis Ho- 4.Rfg.2’

- o ------ XlAVVlCtLUiX ±lt;XV V|UA Aamp;V^ UIL X VAVA V IiaML.L UXIUV CLLAO. iW«.

CU toaiam^iudicia dei,Qyia iudtcïa dei ucra iuftificata in femetipia, defiderabilia fu- pfdl. 19 pcraurum Sdlapidem preciofum,6C dulciora fuper mei fauum:etenim leruus tuus cu

° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dulciafunt diuinaiudicia,negligenti autem eaamaraefle

P??,H^*^^^^:cjuianonaduertitinopprobrij turpitudine peccatonim propofitum, 1 1 luinæeucntum efle fententiæ. Qui autem benefibi confcius eft, nô turbatur utiqj, iccns.Hæredcs fumus dei,cohatredes autem Chriftûfi tamê compatiamur, ut amp;nbsp;fimul Rom. 9 T° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noftrum huiufmodi,ut fc diuinorum iudiciorum ferie côiol cturc'

ernbilia funt peccatoribus etiâ Humana iudicia, quanto magis diuina formidini funtc* enicf uthocilla,quaî æternafunt,colligamus exemple, uidemus in hoc ieculo inno

centes læws ad iudiciumfeftinarcjodiflemorasjcelcritatem afFedareiudicijtreosautê le “8^’'^«^p^erejdifferre,intare,iurare,mceftificari denilt;ç cum diem iudicîj audierint con itutum.BeatusitacçilIe quiillud coelefte indiciumlactusexpédiât.Seitenimfibi ’

°confortium,coronam quoqi bonorum repofitâ elTeme-tum. tonfideremns nunc qnod fit aliud propofitnm uih fandli, ôC ex fequentibus

aeftimemus. PufiUanimitaSjinquit,dctinuitmca peccaton'bus derdinquenöbus Ie gem tuam.] Non eft hoc commune cum multis.nam plun'morum eft cón iftari iiquam âb aliquo patrantur iniun'amjfi lacfi,fi appetiti, fi dccolorati fint, Noftra enim caitb eft: nos inrt'rmiores fraudi nobis aliquos dolcmus fuifte. At uero qui foitior eft, no

, nbsp;nbsp;nbsp;contumcliamdolet, fed aliéna peccataiSCinfua inturialapfumalterinsingemifcitia

caufamfefuiftedéplorât lædentis erroris.Exemplum accipeApoftolicum.Paulusc-2,Cor.2 niminpeccatoflcbatalieno,ficutipfeait:Namcxmulta tribulationeô^anguftia cop dis fcripfiuobis per multas lachrymas.Etcum ipfetriftarctur, cofipfosquosarguebat, contriftari nolebatDenique addidit:Nonutcontriftcmini,fedutfciatisquamcharita-tern habeo in uobis abundantius. Contriftari enim uolebat uft^ ad pœnitentiam lapgt; fos,nón ufq; ad mœftitiara profundiorem,tantum ut corum qui arguebantur, mœftitia gaudium fieret arguenti.Vnde ait;Si enim ego contrifto uos, quis eft qui me lætinccf, nifi qui contriftatur ex mct'Arguit itaqi ut alleuet diuturnitatcm mœftitiæ, quopœnp fentia fieret in falutcm:damnat ut abfoluat:excludit ut recipiatmon ignofeit,ut libérer. Ideo tabs Paulus qui bene peritus in lege,cognoucrat præccptum dicentis:Puiillanunt tas dcrinuitmeapcccatoribusderelinqucntibuslcgemtuam.DolcbatDauicl,noquia contemnebatur, non quia ipfc appetebatur, fed quia lex dei relinqucbatur: amp;nbsp;corum qui hoc faciebant,damnum dolebat,quod périrent deo. Sicutbonus pater in phrcnc i conftitutifilq,cumab eomalcdicatur3uerbcretur,afficiaturiniunjs,nonfuamledægro ti deflet ærumnamtôC contumeliam dolet,non quod fibi fit irrogata, fed quia pcrliifo-' rem quid faciat æger ignorât,ita uir bonus cum uidet peccatorem nonreuereri,no(i lo norarc etiam canos fenioris,quo præfentc faciat aliquid indignum,non agnofccrc ƒ i dam pcccandiinfania, qudm inhonora amp;nbsp;inhoneftacommittat, quafimoriturumdo^ Iet,quafi defperatum à medicis ingemifeit : ÔÔut bonus medicus pnmö monet,ufmde etiam fi grauia patiatur,tamen tanquam ille ægrum,ô6 fi cædatur,fuftinet:amp;fimalcdicd tur,non relinquit:amp; quicquid poteft medicinæ adhiberc,non denegatmec tariquacon rumacem deferir,fed tanquam bene de fcmeritum omniftudio fanarecontenait, cxer-Cens non folum artis peritiam,fed etiam mentis benignitatem. Ita ergo etiam luftus a Cum contemnitur à peccatóre,non aiïcrtitur;amp; cum læditur,furoris illud nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ °

improbitatistmagisq; uulneri cius medicinam afferre defidcrat,amp;l compatitui v. oo eu non propter fe,fed propter ilium qui dcfperatolaboratincoiTimodo,ô^dicitnuncunu ex fratribus fie laborarc,fic affici,ut faciat mihi iniuriam: qui fi agnofccretme, honour retutiq;,nonlædcrct.Cindenimf'Læfus eftmco falt;fto,uthabcatlædcntisafleftuiTif r go cum nonfuppetit caufalædcndi,non poteft culpa effe propofiti. Ergo filuitus urn, afficior propter charitatem,propterdilccftioncm, propter Ecclefiæ damnum jpioptei corporis dctrimentum.Poftum etiam illud dolerc,quod etiam fi ego lædentenmoniX' ferim,ôd non fim mihi confeius quod cum in me aliquibus iniurqs cxcitauerim, «mcf eaufa illi fucrim lapfus eius,quod innocentem me lædcndo delinquat, quodfidus i ci materia peccati.Hoc ergo dolet Dauid,6v idco dolet,quia cum unum menibm’^P^ titur,0L cætcramembra compatiuntur.Idco forte amp;nbsp;illud pofitum eft:luftus fermonis accufator eft fill. Nam etfi poffitiuftus habere nihil in fequodaccuiet, i ' ftus non efl'ef quia nemo fine pcccato prætcr unum deurn)0L poffit etiam

Ep.43 ipfo iuftus cfie,quia accufator eft fui, fecundum illud : Die iniquitates tuas, ristattamenforfitan etiam aliquibus nonuidcatur abfurdumutetiamdeillolt;ftdum gt;nbsp;i quod iuftus fit qui fe accufat pro alio,ctiam fi in fc nihil habcat quod accufet. Quamig* .prfTrfl. ÎI tur in his omnibus fanóo Dauid uiri iufti perfona conueniat,confideremus. Acculaui fc nullo accufante,peccatum confeffus eft proprium,quando perciiftus eftm coiae co quod numcrauit plebcm.Qiii SC dixit ad dominii : Peccaui domine, quod reccrim o uerbum:amp;l nunc domine aufer iniquitatem ferui tui quod deliqui uehcmêtér.Jtaq qiia-iiis fcriptura habcat quod appofita eft ira dci ut irafeeretur inlfracl, quodregis piq ap-fum cxcufarc uidcrctuntamen cum uidiftet angclum qui ftragem plebis efncicbat,pcr' cutientis iamp;uifeipfum obiecit,dicens:Eccc ego peccaui, ego paftormaHginim cci. fiC hie grex quid fccitfEiat manus tua in me,amp;in domum paths mei. Quafi iuftus eigo accufator fui in ipfo fermonis exordiQ peceatum fuqm agnouit, iniquitatempr^^

IN CXVIir. PSXLMVM quot;SERMO VU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;64'3

quoqp de Vriae morte cóafgutus à Hoe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;domino,cuireiponfum eft,propter pœnitetiam ablâtum a domi-

bell nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alio loco cum Semei maledicerct ei, amp;nbsp;lapidaret eum feptu

cont . ’P^’’ Qtios uindicai“e fe poflet,patienter ferebat, ne uerbd qüidem referens Quid'^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caput maledicêtisuelletaüfèrre,airrex:

uidti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fttxiteirrialedicerèDà

’ptimumigitur culpam eius excufauif,2C caufam ad domini retulituoluntatê.Secun led nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ntentum retorfit, ut non ill um crrafle,ied fe m eruifle fignificarer.Tertio ma

6r *’??^’^’^^*^sfibinonfolumnonnocere,fédetiàmprodeftememorauit,ficutfcri-P rn elt:Et dixit Dauid ad Abifai, ÔC ad omnes pueros eius:Ecce filius meus qui exiuit r ^.’’’^^’tieojquæritanimammeam:quantômagisfilius GeminiGranditerimpetû Iri^ dh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;maledidium extraneï' pro regis iniuria uindiCaret,cum fi

Jiadhucparricidiuminultum maneretfNon utiqs extranei malcdiéfum, amp;nbsp;filtj parrici-^'umæqua eflctlancepenfandum.EtaddidinSinc ilium maledicere,quoniarri dixitilli meam,amp; rétribuât mihi dominus bona pro male-Otbftamp;aliudiuftipropofitumlongeomnibusperfedîius amp;nbsp;potcntius,interuenire Ptoperfequcntibus,SC exeufare peccantes,quod legimus in Euangelio dicente domi-«Ucumcrucifixuseflètà perfidisIudæis:Pater dimitteillis,non enim fciuntquidfa P^*'lQttetigitur bis magifterijs dodlrinac cœleftis quod iuftus fc aceufare malit,quàm rtnddbrmare. Denieç de lofeph cui deiponfata erat Maria mater domini, feriptum i^iuodcuni eam grauem utero uidiflet,cum eflet iuftus,noluit earn traducere. ôô uti-içf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adhuc audierat oraculum.Ita no folum ab ultionis atrocitate, fed etiam ab

3fionis feueritateiufti aliéna perfona eft:potiusq; ducit fuam remifllonem aceufâ ‘i*todnoniudicauerit,quàm alienum crimen urgere.Sed dices, Quomodo dixit ipfe 3u^:Lætabituriuftuscum uiderit uindieftam impiorumf Mihiuidetur quialætetur Hfodipfeeuaferit,non quia impq puniantur.Quæramus aliud própófitum ex feqüenti usataquedicit: Cantabiles mihi erant iuftificationes tuæjiri loco peregrinationis pfæ.] Merito peregrinationibus non frangebatur,fuperbos declinabat,eorumq! pro-P«isfuccciribusnonmouebatur.Confolabatùrfeiniudicqscœleftibus,angebaturin ‘enispeccjfhabebatiuftificationes dei. Quæ enim bene teneçaus, ’’’tareconfueuimustSC quæ melius cantantur,melius noftris adhærent fenfibus, Non perfundorie tranfeamus quælegimus,ut tune tantum cum legimus ea,in memo-’'*3nieorum redire uideamur: fed etiam cum abeft codex manibus, tanquam animantia ^'tæprobantur 5c murtda habentur in legê, etiam cum non pafeuntur, ruminate congt; ?^''®^^^xfemetipfisalimenta fibirecondita proferentesiitaamp;lnosdenoftræmemo-nelaurojdeintcrioribusnoftrisruminâdum nobis pabulum fpirituale promamus. ”^’P?,’’’°^*Xcanticum nobis,pfalmi nobis iuftificationes domini fint. Pfalla;rh us fpiri i-Cof. 4' r,pianamus SC menteme cum obliti fuerimus,in tempore ncccflitatis dicatur unicuiq; noltrumAbieciftifermonesmeospoftte.Ideoqput expelleretürSC eliminareturobli- Ppf49 roa domofanda fua,cantatores fibi fecitrex uerus Salomon,qui toto' fpiritu inquirê-æcognitionidiuinitatis intenderent,ne pfallentes deeflent ecclefiæ fuæ, quorum can l^’!!5’i^”',^P^’'l^^sfiigaretur,ficutDauidfantdidocemurexcmplo, quo plallentema-usillelpiritusexpellebatur,qui‘Saul regis cordauexabat. Prophetæ quoqs ut prôphegt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

tarent,pfallendiperitum iubebant pfallerc, quoi fuaui inuitata dulcedine fpiiritùalis in-crepuifle fymphohiam,qua epulantes delecflabantur fideles,perfidus autem impatienter audiebatDulcisigitur cantilena,quacnoncorpus eftœmiriat,fcdmêtcmanimumcp connnnat.IdcoqsCanticumdicitur domini teftamentum quiaremiflîonem omnium peccatorum,dominiq!iuftitiasinferipturis Euangelij fuauimentis exultatione conci-nimus.Ipfe ^oq; dominus non dedignatus eft dicere:Cantauimus uobis, nonfalta- i^id, -j ins.Cantauit nobis in Euangelio ueniam del ici or urn. debuerunt ludæi mentem attol-lere^i onhiftrionico corporis motu,fcdfandfo fpiritu.Norifecerunt,ideo reprehendS-tunfed etiam corporis faltatio in honorem dci,laud abilis hab'etur. Deniq; faltauit Dardante arcam domini,0^ uidit Mich’ol filia Sa«l eum faltantem, ÔC percutientem in or a.Efg«

Ambr,to,4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hh x ganis

^44 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DI VI AMBRO SU

ganis Hf(ixoo‘f*î»oiçin confpèôu Domini,SCaitad eumpoftca quamfe domum Quid uticp honorificatus eft rex Ifrael,quia denudatus eft hodie in oculis puellaru fua^ rum ancillarum,ficutunus ex faltatoribusÆt dixit Dauid adMicholin confpecw do^ mini:Benedilt;ftus dominus qui elegit me ftiper patrem tuum, ôC fuper omncm domum illius uoluit conftituerein principem ftiper plebemiftael amp;nbsp;luda in confpedudomini: amp;nbsp;denudabor adhuc ftc,amp; ero nugax in confpecftu tuo,amp; cum puellis cum quibus dixi ftimenudatumjglorificabor.EtMichoftinquit, filiæ Saul non eratfiliusufque indicia m ortis eius. Euidens itaqs exemplum quod ÔC Propheta qui amp;nbsp;percutiebat in organis, ÔC faltauit ante arcam domini,iuftificatus elhôf ilia quae reprehendit eum,fterilitateda^ mnata eft.Sed non fatis eft ut aliquis cantabiles habeat iuftificationes dei,nifi tenenaiy exuat fe uitio folicitudinum.ldeo q addidi t:In 1 o co peregrinationis meæ. Conucnit u-bi.Siquidem amp;nbsp;alibi aitiAduena fum ego in terra hac.Vnde ÔC ApoftolusnonuuJtnos in domo deifi'dciq uocatione aduenas efle ÔC peregrinos,fed ciues fandorum fticos dei.Qui enim domefticus dei eft,cxul eft mundo : qui conuerfatur in cœltftæ“®» peregrinus eft terris.Peregrinabantur in hoc mundo Hebræi tres pucri naturaminc^’'quot; dij non fentientes.Cantabiles habebant iuftificationes dei, cum hymnum deo decrca--turarum laudatione cantarent.Deinde qui cantaquacuus eft, amp;nbsp;diuerfarum cogitation num curas relegat,culpas religat,fequeftratauaritiam,amp;nonfolumcorporisuoce,ied etiam mentis uiuacitatefemulcet.Non enimtanquam mœftusinopiæfolicitudint,lea tanquam liber ab omnibus corporalium affedibuspaftionum canebat idem PfoP“^quot; taiPfallam tibiin cithara fandus Ifrael.Gaudebunt labiamea cum cantauerotibi,aän nima mea quam redemifti.Cantabat hæclactus tanquam his melioribus epulis paicere' tur.Epulabatur enim animus piæ deuotionis alimento.Non folum itaq hymni a plain mi,fed etiam legis præcepta cantabilia fandis funt.Dcniq cantauit Moyfes qui legeni accepit,cum prætergreflus pedibus mare feruati populi dudoriuftificationes domini prædicaret. Supereft adhuc propofitum egregium uiri iufti : quia omni tempore circa dei laudes efte debet intentus,non folum die,fed etiam node.Ideoq addidit;

mor fui node nominis tuidomine,SCcuftodiui legem tuam. ] Videamus fiaiilei^n mor eft qui uocat dominum uerbo,non cuftodit autem mandata diuina. Dequo i u eftfatis,quianonquicunepdicit,Domine,domine,acceptuseftifedquiopcribus onis fidelem ftium probarc potuerit affedum.Fides ergo,probitas,innocentiamefflorepro bant.Quod autem aitiMemor fui nominis tui,plena deuotio eft:quia nemo dicit onu num Iefum,nifi in fpiritu fando.Hoc nomen inuocetur diebus acnodibus,nu pus prædicandi uacuum final fanda deuotio præterire.Si ftudentesigiturdoc rinis Cn cularibus perparumfomnoindulgent: quanto magis qui deum cupiuntcogno cer, non debent fomno corporisimpedin',nifi quantum naturae fatis eft Dauid peningU' las nodes ledum fuum lachrymis dilucbat:furgebat etiâ nodis medio, ut doinwo^'’ fiteretur.Et ne totam nodem fopori exiftimes dcputandam,tunc magis tibi oradus dominuSjtuncpræfidiapoftulanda,culpa cauenda,quandouideturhaberel^t^®^^ tunc maxime quando tenebrae in circuitu meo,0C parietes me operiunt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

quiadominusomniaintueturabfeondita.Nedixerisergo circunfufustenebris,U. me uidetÆt quem uereor feptus parietibus amp;nbsp;inclufus f C^ia uultus domini cientes mala.Dcinde fi arbitrum non uides,teipfum non uides f'Tuæ confcientiætc monium nonucrerisc'Nefcisillamcaliginemnodis, nonopertorium,fedincentiuu

efle pcccatii'Cum fomno amp;ciboferuent corpora,tunc etiam uigor mentis lop tur,fomnorcfoluitur,tuncirrepitimpuri libido concubitus,tuneperturbaturcor, qu lorem immunditiænonucretur,caftitatis puritas non confideratur,pudicitiæg recenfetur.Nox erat,quando ludas prodidif,quando Petrus negauit.lllo igiturpræ pue tern pore iuftificationes dei animo retexendæfunt, relcgenda mandata nortatoru. Illa de caftitate præcepta non abfint,ut his occupatamens flagrantiamlibidiniSjCMi reftinguatardorem.Teneillud animo: Lauabo perfingulas nodes ledum meuA^i enimftupris dcditus,flagitijsinuoIurus,laUarpcrfingulasnodesledumfuum. cfi Acre qui flenda committit:amp;: cum fit ipfc lachrymabilis,nó habet pœnælachrym^ ƒ?• At file qui caftigat corpus fuumA fui folicitus gubernator eft, atq ingemilccns

Ifnslipfusfupcrioris offenfam, quxrit quomodo abluat fletibus pcenitentiæ-.hic lauat pcrfingulasnoflesleclum fuum. Non dormiamus ergo tods nodibus, fed maximam partemearumleddoni amp;nbsp;oradonibus deputemus. Audi Ecclefiæ uocem quaercntis e-twm innoflibus Chriftumjln cubili,inquit,meo in norfdbus quæfiui quem dilexit ani-*namea. Accipefecundum literam.Quaefiuit in notSibus orando, deprecando, edam hchrymis deplorando, Quaefiuit in noddbus, quia pofuit tenebras ladbulum fuum, PM- *'t wtquærereeumfolicidusdifceremus.Qiiæfiuit igitur in propheds Ecclefiaexgenti-tiiscongregata,0C ideo credidit.Denique aduentus dominici teftimonia de propheds tuangcliftæ pfalmisqs pofuerunt.Vnde fcriptum eft,Quia nox nocd indicat feiendatn. ibtd. 11 Quasliuitinnodibusjinperfecudonibus SCaduerfis,in tribuladonibus amp;laboribus duris.Nox eft omnibus quibus non eft peifedta fecuritas. ^7nde ait dominus : cnicC lolt;(n, nox,quando nemo poteft operad. Cum in hoc mundo fum,luxhuius mundi fum.Non «go opercmur in tencbris.Si enimlucent opera noftra, non operamur in tenebris,fed dlumine.Dies eft quibus adeft Chriftus:noxeft quibus fe denegat. Non magnum «go fi tunc domino gratias agas, quando in profperis dC fecundis es : fed ft tunc adhæ-’e«Chrifto,quando te perfecutor exagitat,quando aliqua procella perturbât. Amifi-fttfiliumdn illo dolore, in ilia node, in ilia deftitutione memêto domini dei tui ,ne qua non exauditus,ingratus fis,amp;: in tua pracuaricetis acrumna, Pulfus es i n cxilium C Memento domini dei tui,ne patriæ inter didæ charitatem deo pr çferas. Alicuius diuitis o p preffuspotentiaamififtipropriasfacultates,indigesfumptut’Memêto dominideitui, nenoxteegeftatisabducata dcuotionisaffedu.Hoc eftenimmandatumlegis,utin PJd.117 T^oftemagis quxras, quando magis exaudiaris à domino, 06 polTis diccre tin tribula-«oneinuocauidominum,SCexaudiuit mein latitudine.Sednec quærereperfundo-«eabundatadgratiam,fedutinfiftasôC intendasmuneri.Denicp iftaucl Ecdefia uel *oimaquxrequifiuit in cubili, quæfiuit in nodibustprimonon inucnit,quiafortalTe in eubiliquxfiuif.fed pofteaquam furrexit, ÔC abijt in ciuitatem. Vide ne in illam ciuitate mquadominus celebraturus pafchadifcipulos dcftinauit,dicens:Itein ciuitatem ad quendam .Pofteaquam in foro,ut dixi, quæfiuit, inuenit quern dilexit, ubi oleum uen-

1 ’i'Wt,quodexpcdantesfponfum emere confuerunt:ubiius,ubi leges c Silex fpiritua-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eftutique fpnituale,ubi difputant peritilegis æternæ-.Qiiod forum non It-

I nbsp;nbsp;nbsp;tibustumultuofum eft, fed Chrifti tribunalibus gloriolum.Vbi quæfiuit inquamdnfo

I nbsp;nbsp;nbsp;Ï0. Sc poft quæfiuit in plateis, de quibushi qui ad patrisfamiliâsEuangelici prandium

l fonuenirentjcolligebantur : quiuocati exeufandumab huiufmodi epulis nonreputa-1 ïunt,Pofteaquaminforo,inquam,8êplateisquæfiuit,inciditineosquicircumeuntGi-1 nbsp;nbsp;nbsp;uitaum,2(tuncdcmumpotuitinuenire quod quæreretjfortaffequodin tribulatione

1 nbsp;nbsp;nbsp;fi^metupofttamagisinueniatgtatiam.Denique pofterius aitJnucneruntmequi eft- ^^”*4

1 nbsp;nbsp;cumeuntciuitatem,tuleruntmihipallium. Habuitergo certamen, fed qua ratione fu-

1 nbsp;nbsp;pranontulerint pallium, hæreorepcrirc,nifi forte quia ibi inteno gaffe fe dixit-.Nun-

1 nbsp;nbsp;quidquemdilexitanimamca,uidiftisî'QuæChriftumloqucbatur:necexutaeftpallio,

l nbsp;nbsp;amp;quem quævebatinuenit.Difce quemadmodum quæratur Chriftus. Ab bis utiq, cpii

l nbsp;nbsp;nonpetfundorie quærunt,uiolenter rctinent.ficut ifta quæ aittT enui cum,8ênondimi

1 fitum.Pidcinuenit,mcditationeconftrinxit,Sibonoscuftodesaccipimus,uticçangeli l nbsp;nbsp;funt.Qui ucïo angelos tranfiuittuerbum inuenit î ideo non multum interualli fuit cum

\ nbsp;nbsp;nbsp;Itanfiuit ab bis ÔC inuenitlefum.Quomodo ergo infra tulerunt pallium, nifi forte quia

l nbsp;nbsp;ptoceffu operis fiueftdeiEcclefia dum nudatur,dominus plus amatur ,expolians fe ue-

l iaembominemutnouuminduat,quemnonopcriuntindumenta,fcd mentis fecreta l nbsp;nbsp;nbsp;clatiftcantaut quia amidum fap ientiæfecularis ad Cbriftumuentura depofuit.EtNo e Grncf. 9

l nbsp;nbsp;nbsp;exutus eft pallium pofteaquam cœpit effe perfedior.Simus ergo memorcs iuftiftcatiô

I ntimcceleftium,utdum easfecrctamentisuocc cantamus,memoresflmusinnode no I nbsp;nbsp;nbsp;minis domini,ÔC dicamus ut fcriptum eft; nbsp;nbsp;Hæc fada eft mihi, quoniam iuftiftcatiô-

l îtcstuasexquiftui.1 Hoc eft ,bæcmemoriafadaeftmibi,ul memor effem ÔCinnode 1 noministui,noncbrietatefopitus,nonepulisrefolutusinfomnum,non curis fecùlari-1 nbsp;nbsp;nbsp;bus occupatus ,ne.obliuio mifti tuæ uener ationis irr eper et ; fed quotidiana meditatio -

1 nbsp;nbsp;nbsp;i^ntcmbxacaftigans,ôCintentionemmentisexercenSjUi afftduitateftatnobiscurfus

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ambr.to,4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vf b 3

tftefolenniSjUt dominum Icfum.ctiam in noôibus toto ueneremur affeôu, ciji eftglOquot; ïia,laus,perpctuitas à feculis,amp; nunc,amp; femper,SC inftculafeculorüm.Amen.

nquot; - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CtaualiteraHeth,quæinterpretationcLatinadiciturpauor.San(Horufflpa

ret plenû myftcnj fpiritualisu'pfe quocp Dauid ait : Ego dixi in pauoremco, PJal.iis omnis homo mendax.Rcligionis enim reuercntiam fignihcatmagis quant inlîrmitate timorisdicet ctiam ipfe timor fccundum deum fandius fit.Initium enim iàpiendæ timor ‘Ecclh domini.Ergo qui riment deum,fapicntes funt:quiautemfapientes, beau. Beatus enim pfatm.^3 quem tuerudiens domine,amp; de lege tua docueris eum.Hi quocp qui tintent deum, bca ti funtjficut exempli extat authoritas,quia beati omnes qui tintent deum.Hocitacollb gitur,quia tintentcs deum,amp;fapientesfunt,Sd beati.Sancfèus igitur timor domini, quia «ere fandiorum eftpauor.Dcnicp præmifla hac litera, ftatim icquitur perfonaiufti, dp cens: Portio meadomine,dixi cuftodirelegem tuam.] Codicesplcriq;huncucriKU luni qui primus eft literç odîauæ,ultimo loco litcræ habent fcptimæ.Sedfecundumnc bræos emendatus apud Græcos pfalmorum liber hune uerfum docuitnos oclauælite' ræ copulandum.Deinde ordo ipic ÔC numerus uerfuum ita conuenit, ut ab eo incipiat odl:aualitera.Portio,inquit,mea dominus.Quàmrarus in terris qui poteft diccrc,PoP tio mea dominus,quàm alienus à uittjs,quàm fegregatus ab omni labe peccati,qui nihil habeat commune cum feculo,nihil mundi huius uindicet fibi,non fit corporalium pof feifio cupiditatum,quemnoninflammetlibido,nonftimuletauaritia,nonlafciuiaenœ minet,non luxuria decoloret,non fternat ambitio,nonmaccrctinuidia,non aliquant'' gocioruitt fccularium curafoliciter,uerus minifter altaris, deo nô fibi natus.Leuienim ( ut habet interprctatio)fignificat ipfe ntihi aflum prus,fignificat dC ipfemeus,{ïgnifet ÔC tâtum aflumptus,figniltcatôdaflumptusmihi.lpfcidem amp;nbsp;ntihi Lcuiamp;deo eft.quo modoidem QC mihi iàcerdos 6d deo eft, ÔC mihi aduocatus, 5d domini deprccator,pto me offerens facrificium,amp; idenife offerens domino.Deniqt 5dalibi Leui interprètatio ne dicitur,pro ntc.Etenim fi à me nominctur Leui,pro me eft .Sin autêuocetwadomP no,ipfe mihi dicitunhoc eft,non alij tributarius,non deciittarius, no de poflèflionemu nificus.ipfe mihi,hoc cft,tanquam abundansipro bis omnibus,non ab hoc decintas,no frudtus,non dona quæro,nonntunera,ipfe mihi pro munere eft,ïpfeeftpro tributo,no in poftèlïîone fuamunificus mihiifed ipfe ntihi poffeiTio, ipfe meus frudius, ipfemeus fcnfus,airuni ptus mihi,uel aflfnn ptus à me.Noit poteft hoc fine diuina ciTe gt^tia. mnt enim poiftlTio non poteft mea ciTe nifi emero eant,ficnô poteft elfe Leui, nifiint^ fumptus à domino.Cum enim afluroptus fuerit,recl:edicituripfcittcus.Denicpcûbl°y , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi didtum efiet ut populo ludeorum per tribus fingulas diuiderctincolatus,6ddiltubue

ret fingulis tribubus portiones,tribunt Leuiticam excepit deus dicens : Filijs erit portio ncqj fors in medio fratrum fuorum,quia dominus deus pars eorum biiEgo dominus portio corum.Ncgatur h is tevrena diuilio, ut ipfi dunt fecular^ nonuindicant portionem,fiant cœleftis pofteffio. Vel hocfolunt nouerintponi et » h oc eft,fidei deuotionis obfequiunt, multo ditiores quàm qui poflelfionum luaru ipatia ant pla dift'undunt.Quantumlibet fines fuos extendant,amp;^ terra déficit,Sdm^ei çludit infanas cupiditates,ô(^ pendunt tributantaiora quant frudîus funt. At ueroilten^ liil polfidcnSjitullinifi deo militât,fupra terrant eius eft portio, no cumtenadeficit,no mariclauditur.Cuiportiodeus eft, totius polTefl'or eft naturæ.Pro agrisigituripleh fan's eft,haltens bonum fru(ftunt,qu.i nunquaitt polfit pcrire.Pro domibus fatisefin i) ut fit habitatio domini,ôôtemplumdei,quo nihil poteft elle preciofius.Qirid enim pre ciofiusdeofAutquid deefteiuiro quipoteftdiçere: Non contingat mihiglou^ttni in cruce domininoftrilefu Chrifti,pcr quem ntihi mundus crucifixus dofNon poteft in hoc princeps mundi huius fibi conibrtium uiitdicare, in quon i _ loan. 14 um inuciiit.Ideoqi dominus qui ucnit doccre ut fieret nobis deus portio,ait: Vemtnii Malt. 1 o huius mundi princeps,in meinuenit nihil,Meritoq? imitatores fui elft uolensaita litepoffidercaurum,nequc argentum,ncqucpecuniam.VndePeirusoftêdenstn e portioneni fibi efle,non in feculo,ait; Argentum amp;nbsp;aurum nonhabeo^ed (juodfiaw

IN CXVIIÏ PSÄtHtM* StKMO VIII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;64-^

hocti'biàciJniiomineiefuChnftiNazaræifurgcSCambula.hôccfljpottiomeaChrû flus cft.ln nomine igit Chviftilefufurge Slt;1 ambula. hoccft, in pornonemca diucs fum; inpoi'tiönemeapotens fom : mcrîcô tales præfumo fruó-us iftiiis portionis, nt falus «stadoncturqinahoccftiftiuspatnmoniüpomonis quam clcgi mihi, Dixit hoe clau-00)amp;fmTcxitqui crat claudiis ab utero matris fuæ. Quomodo ergo Petrus potcrat por ipnisfinedamna fentire, qui naturæ damnarcparabat f Qiiarc non habeas argentuni aiinim Petrèc'dic nobis , Die ctiam quid fit dhid quod hab ere te dicis, quia omnia ^uæhabebaSjtereliquiftc dixifti. Sic cnim loquutus es domino : Ecce nos omnia dcre- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

nt]iiimus,amp;fccutilumus te. hoc eft, non quæfiuimus quæ fcculi funt, non quæfiuimus partêdepofleftionibusjfedteclcgimus portionê.Rcliquifti omnia ergoPctrc queha^ bcbaSjUndehabes qd*habere te dicis cquot; S^irgit claudusj^ fono tui fcrmonis erigitur.Sa^ nitatenialijs donas,qui indigebas ipfc tuæ làlutis auxilio.Rcliquifti ergo que habebas, amp;.'ccpiftiquçnonhabebas.Chriftus tibiportio,Chriftus tibi poftcftio cft.lllius nomen lt;’biniunificum’,illius nomen tibi eft fruduofum, illius nomen tibi tributa dépendit, ÔC bonatributa,non pecuniae,fed gratiae.Portio tuanon aridirate ficcatur, no imbredilute to,non frigorc uritur,non tempeftatc quaftatur.Per diem fof non uret te,neqi luna per ppj noflcm.Serua portions quam elcgifti. Ea eft cnim portio,quam terrenæ partes æqua-renonpoifunt. Qiiid enim eft quod conferri poftit his de quibus deus dicit:Et inhabi- ^poc.zi taboinhisc'Qindmagnificentiushofpitecceleftit’Qindbeatiuspoireffionediuinat’Et dcamhuhbo,inquit,inhis. Aft) queruntur de fui ruris anguftqs,in te deO eft ampla pof-fcffiOjinqno dcambulate fe dicit,hoc eft,laxa: fpacia habitationis inucniens qui terram induditmanu.Sic enim fcriptum eft ; Qjais menfus eft manu aquam, amp;nbsp;cœlum palmo, Efd. 4 o ''-toiucrfamtcrramclaufamanut'Cuimundusanguftuscftjtueiamplaesdomus.Por-^'Ojinqnit,mca dominus. Dicit hoc martyr. Ipfi ergo uiuamus, cuimorieftgloriofüm'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'''

Altjsucrbis quam bene dixit hoc Paulus,oftcndens nullam habere fe in hoc feculo pof bonem.Siccnim fcriptum eftiVfque ad hanc horarri amp;nbsp;cfùrimusjôif fitimus, amp;nbsp;nudi fu-- iXor.4 ’tos,2lt; colaphis uapulamus,SC inuabdes fumus,amp; laboramus,operando mânibus no^ nns.Maledicimur,amp;bencdicimus:perfequutioncmpatimur,amp;fuftinçmus:blafphêgt;-' ininaur, 2lt; obfecramus. Tanquam luftramenta huius mundi f adi fumus, omnium lu.-ftnmentaufqueadhuc. Fortaftemoueat quodpurgamentum fe efte dixit. Non enim flbfedhocfccularibusuidetur,quiputantfummamindiuitqseflegloriam,ucldeco.- '• , rem,Nonnciftiuniuerfospurgamentaefl'eputant, quicunqueillis obfequuntUr prompter diuitias,mirantur cos propter opes,timent propter potcntiam,laudant proptef nobilitatemfSedhæc omnia Paulus detrimentamagisputabat^e, quam commoda. , , IdcotYait'.Quæmihilucrafuerunt, hæcduxipropter Chriftum detrimentaefte, pro-ptcr eminentem feientiam Chrifti lefu domini mei,propter quern omnium detriments pa(rusfum,8lt; aeftimorftereprautChriftumlucrifaciam. Aeftimor, inquit: non eft hæc mea,fcd aliéna fenientia.Frcqu enter cnim aeftimatur pauper ille irridendus,8lt; cxecran dus propter illuuiemueftium,autuulncrum cicatrices, eo quod in terra nullam habeat portionem,amp; tarnen portio cius in coelo eft. Anima eins ibi fibi patrimonium cçlloca-uit, quiaaudiuit lèfum dicentem : Nolite thefaurum uobis condcre in terra : fed théfau- Matt, à rum, inquit, uobis condite in cœlo. Sed hoc diuites audire non poffunt. Claufas aurcs liabcnt,ÔÇfono arris obtufas: nummus magis illis refonat, quam uerba diuina.Denique acceffitqutdam diues adDominum,qui portioncm dominum nonhabebat. Habebaf enim multas pofte(riones,fed dominus non inter multa numeratur.non enim dignatur habere cum feculo confortium. Quæ enim portio iuftitiae cum iniquitatc cquot; Dicit ergo' hicdiues:Quidfaciensuitamseternampoftideboc'Rcfponditcidominus'.Mandaia noftic’Nonbomicidiumfacies,nonadultcrabis,nonfalfumteftimoniumdices,often-densuitamætcrnamin his eflemandatis. Atillciuftificarcfeuolcns,dicit:Hæcomnia feci, quid mibireftat t’ Ad quern dominus ait uoletis ci dominum fieri portioncm, non pecunia, non po{reffiones,fed utiep UerS deS:Si uis perfetftus cflCjUende omnia quaebaî bes,ôô dapauperibus,amp;habebistfiefaurSin coelo,amp; ueni fcquere rnc.VCrû flic cuipor

1 tio aurû atep argentû erat,fine quib.efTe no potcrat,cotriftatus eft.V nde dns pronunciai 1 nitimpolfibileefleutdiuesintrCt inregnum coelorunu.fedquodirupoffibflepcrhutnal I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hh 4 nas'

64^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSI!

nas cupiditateSjhocperdfuinamgratiam folam poGe efTcpofïïbne, Alibi quoqucatf, Qiiicunquereliqueritpatrem aut matrem,domum autfratres, autibrores,ccntuplnni accipictinhocfeculojamp;uitam æternam poHidcbit.Forfitan dicas,utiquequirdin-quendo domum(per domum autem totum cenfum mtdlige) quirelinquendopropin quos,deumfecutusfuerit,portiodominieft,amp;porfio deusillieftihabet etiamui«ni aeternam:5^ quia accepto centuplo fit in hoe fcculo diucs:diues, inquies,intratin rcg^ num cœlorum.Deindefi centuplum dat dominus eorum quæ etiamflmpla impedim^ tum afFerre coniueruntadperceptionem hæreditatis aetcrnç:ccntum ergopoflêflionc» reddit pro unapoflèflîonc,centum pondera auripro uno pondère. Multos quidemin hocfeculo quifua pauperibus donauerunt, uberiore thefauro locupletatos Êitifêcog' nouimus.EftpulcherrimuslocuSjUtetiam ad miiericordiam prouocenturSednondC' bent à domino fecularem huiuimodi exigere mercedem, neciperare quæ mundiiûnf' fedmigis quia qs qui omnia reliquerint,dcus portio cft.Ipie eft utique mcrcesper^eÆ» uirrutumjquinoncentuplienumeratione,iedpcrfc(flæplenitudinisæitimationecc”*^ tur.Ego,inquit,lt;ieus tuus fum.Non dixit ero,ied iam fum, iam inhabito, iampoflî'^^O’ Luc.23 Aufcrtdilationem,ubiinuenitiufticonfeffionem.SanealibiaitiHodiemecumin paradifo.Futurum promitfit,ièdid quod futurum eft,unius dieiipatio nonparirui' pro telari.Denicp potuit dicere:Mecum cris in paradiiô: fed addidit,hodie;ne dtUdonegrî tiaminuerctur.Sed non tlltfolididc dominus lerus,Hodie mecum eris inparadifo :lc“ ÔC tibi dicir,Mecum eris inparadiiô:fi conßcearis dominum Jefuni, ü eiuspatrodniifl” ibidem, tibi polcas,fi ôé ipfe dicasiMemento mci domine dum ueneris in regnum tuum.Sçdti' bi non dicitjHodie mecum cris, dicitmartyri: Hodicmecum cris inparadifo.libinoû dicir,quiaadhuc in hoefebrienti corpore côüitutus es,inhocconcupifcenti,inliocter Pfil. 11 $ rena adhuc defideranti,ied cum potucris dicere:Dirupifti uinculamea.hoceft,folinïti curium iftius uitæ,liberafti me exhoemortis corporeitunc tibi diciuHodiemccuni cris in paradiCo.Habes igitur homo inter multa propofita etiam huiuiînodiportioneni.Pro pofiiif tibi dominus in portionepoiTeiTioneSjin portione aurum, in portione argentîf, in portionehonoreSjinportionenobilitatcm.Propofuit etiam inportionefeipfuni.Ha bcs igitur plurimas portiones,eJige quam petas.Non te num crus perturber, fed exciter gratia:nontelaborauertat,iedfru(fiusinuitet.lnportione diuinagemitus amp;nbsp;bbores Rom.8 firnt, Vnde iàndlus Apoiioîus,cuiportio deus erat,air:Hærcdes iumusdei,cobxre' des autem ChriHéfi tarnen compatimur,ut fimul glorificcmur. Vides quû abi Jixredi' tas Chrifti eftjibi debeat eiîè compaiTio.Qi^i autem compatitur,non perfunlt;fïo^ecoin patitur; iêd utpaffi'oncs Chriftiin corpore iuo impicat, ficut implebat 8C Paulus

Tbren,3 plebatamp;Hiercmias, quiaitfub hacipiàlitcra:Miiericordiadominieftquodnonde^ fiecimus, quia noniuntconiummatæmiicrationes eius.renouabitiîlas ficutlux matu-fina.Multiiuntgemitusmei, ÔC cormeum defecit.Sorsmea dominus, dixiu'deo f^' ftineboeum. Quiergo fuiiinuitdominum, forsdominieii. VndeÔ^Dauidquiait:bu ftinui dominum, rerpexitme,hocloco portionem Cibi deum eße proßtetur, Quam rarus qui ißudufurpet fibi.nonnobilitate,nondiuitijs ufurpatur.Deniquerexille dP ues ait: Sum quidem S)Cego mortalisbomo fimilis omnibus, ex genere terreno illius qui prior fidîuseft, ô^in uentre matris ßguratusfum caro.Dccemmenfium temport coagularus ium in ûnguine ex femine hominis, amp;nbsp;delediamento fomai conaenientis, ÔC ego natus bauûcommunem aerem, Sgt;Cinfimiliter fadam decidi terram,ô^primam uocem fimilem omnibus emifi plorans,in inuolumentis nutritus fum, âf curis magniamp; Et addidit:Nemoenim ex regibus babuitaliud natiuitatis initium. Vnus ergoomni' bus eft introïtus ad uitam,amp;f fimilis exitus.Etquiauidit communeeflê natiuitatiseXj ordium,cIaborauiteiIeportiodei,SCinuocauit, SCuenitineumfpiritusfapientix.Sea

2 luxuriofi aliam partem eligût,qui dicunt:Vino preciofo QC unguentisnos impleamus, âfnon prætereat nos flos temporis.Coronemus nos ro fis antequam maTcefcant.EtiO' fra: Quoniamhæcparsnoftra, ÔC bxcfors. Quam magnumcontemnerediuitias,lcd quàmrarum bocipfum eft. Vtiqueamp;' Moyfes potuitregis eifefucceßörjniitritijsa re^ gis ßiia.Po tuit ergo eßenonfolum quafi'Pharao, ied SCPbarao potuit eife.VterqueC' nimhdmo^fed omnis potentiahominisin afferftu. Moyftsnoluitrcx eßecqtnpoifet,

^fdopprobrium Chrifti thefauris Aegyptt arbitratus eft præfcrendum; fed fugfedo po tcntiam,potentior fadus eft.Fadus eft eni'm in deum regi Pharaoni. Rex crat Pharao, •fd deus non eracMoyfcsfadus eftniideusjhoceftjregiipfîtérribihs,qucmrexmetue

r * Ail V L vgt; 11 Uld 1*41 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Alli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aLKJI lUUO tllv. H-iiwiiji*. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vikgt; gt;. v. *#*».* ^ çi«^^

tänqujjji (jçQ jjßj Ul nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fubfedijquia operans in dei nomine: côtemne quæ

fcuiifunt,amp; dominicæ paflîonis opprobrium côtende omnibus præferre diuitîjs. Op probriumdico quodillisuideanir opprobrium,hoc eftiudæisfcandalum, Gcntib.ftul. i.ccr.* ütia,nobisautemuirtusdei atc^fapientia.SedhocPharao opprobrium putans,hoc eft gt;nopiam,ignobilitatem, contumelias, maluit diaboli elîe quam dei portio : 5gt;C ideo qui deo fubiedus effe nolebat,interceftioni hominis ipfc fe fubiecit.Ergo quia portio Dei ’^^tfandus prophctaDauid,rede' ait:Dixi cuftodirelegem tuam. Spiritualem utique 'fgem dicit,ficut ÔCPaulus oftertdit.Nam qui corporaliter legem intèrpretati funt,non tuftodttint legem,fed pracuaricant.V eniamus ad fecundum ucrfum,qui ita eft; De-precabor uultumtuum domine in toto corde meo, mifereré mei fecundumeloquium , ■ ,, diumJLegimusinueteriTeftamento quoddeptecatusfit Aloyfcsutuultum deiuide Exorf./} ittjS;refpoiftum fit ei:Nemo uidebit faciem mearn amp;nbsp;uiuet.Myftice hoc primum intel •igatnus.Moyfes legis figuram acccpit : Lex per occulta myfteria nunciauit Chriftum, nonfadeadfacicmdemonftrauit,ficutEuangelium demôftrauit. Inipfo enim facie ad idemloquebatur,licet in Euangelio homo natus ex uirgineapparuerit: uerbum aute

P«opera dcmohftrauerit.ôC fortafle hoc declaratum fit Moyfi,quod populus ludço quOdfacie ad faciem Chriftum uidiiret,amp;no credidiflet. Quod dlcgem referas,etiam finis legis Ghriftuseft,fecundumilludApoftolicum; Finis e--I” dtChriftus fecundum le gem omni credenti.Etmortua eftlegis interpretatie cor^ Ro«».i^ Parais, ubi dominus Chriftus leiusipiritualcm eius gratiam demonftrauit. Vel certe ^uiaomnes qui Chriftum uidii'nus,amp; baptizati in Chrifto fumus,mortui fumus pecca--Mwauiuentes legis uinculis tenebamunVbi autem in Chrifto mortui fumus, mortis

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Moyfc,qui rogauit deurti ut fe demonftraret ci, ÔC facie ad faciem eum uL Exod.

^f Worat utique ianCtus uates domini quodinuifibilem deum facie ad faciem uide-fantftamêfuram fupergreditur, SC putauit deo ctiam hoc efle po lioile, ut corporeis Oculis facerct id quod eft incorporeum comprehendi. Non re-PJ« ifnlibilishjc error, fed etiam grata cupiditas, atque inexplebilis, quod dominum ne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\’^ianutencrc,0(: obtutu oculorum uiderc cupicbat. Sciebat enim ad imagi-

efi d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^f^^^utmefl'ehominem.Quandoenim eletftusà domino deO Gen-t

P°P^Iumliberandum,implctuseftfpiritufapientiæ.Videratangelumilium ÓÓfa fmeiusingjoßj pjpj^jYquefulgentc eiusluminepauefadtus cft,§lt;uiditrubumuri, amp;S Exod,^ yt‘•opft fulgorem, quern miratus acceftit, cupiditate ÔC gratia prouocatus, tam f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ilium in rubo confideraret.Itaq! h tantum accepit ardorem,tan

I ^°^f^^P’ditatêcumangclumuidiflètinflammaignisderubo,utlicetpauoreap-peRnlüsconfiderarenonauderet,cófideraretamenuellet;quantomagisuultumdo-

•nicorporaliteruidere defiderabar,dicens intra fc:Vultum ilium plenum lucis,plenû Eccti xg ueîf æ’■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quem effèdicam t” Non plus pofliim dicere

entire de deo.Cum enim confummauerit homo,tunc incipit : cum finicrit tunc etaT'^Tf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft, quia incomprehenfibilis eft dei æterna maieftas.Irritus quidê

tin ™^’^'onis effedus, fed affeeftus probabilis ferui, qui ultra naturam fuam deuo-

. P’^oS^olfus de domini angelis æftimabat,quantum in dOmini uultu plus defidera geftiret cxplere.Noueratin ipfo homine aliam.poft mortem’ enim ftella in claritate eft, ita amp;nbsp;refuixecftio mor- i.cor. ha fur^æ feminatur in corruptionc,furgit tarnen in incorruptione,furgit in glo-batut^'V^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpiritale.Qui ergo hæc fcirc poterat,merito prefume-

le' et nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uidere cuperet, quern eflet obita corporis morte uifurus. Talem cer-

à5O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIV I AMBROSI!

gelis cœleftis miiufter ÔC executor oracult.Et idco cum fcii ct quia angdi pufiHottlcifJ® Mdit. 18 (idle uiderent faciem patris qui in cœlis eft, putauit quod iam earn uidere deberct,»

quam oblitus corporis,amp; carne depofita,ficut ille qui in corpore adhuc pofituSjOim i.Cor.22 peretur in paradifum, utrum in corpore fiue extra corpus raptus eflet ad tertiuinc® gt;

nefeire fe dixit. Sanefti enim etiam cum gerunt corpus, non funt tarnen in came,!« fpiritu, quoniam qui in cupiditate, SC conuerfatione funt carnali, deo placerenonp quot;nbsp;funt. Sanefti autem conuerfatione in carne non funt, fed in cœlo, ßcut Paulus often । • Et quid dicamus de probabili defiderio uultus diuini i Homines qui funt,fi queinno Iem,fi quern fortcm,fi quern fapientem efle audiunt,tanquam iuprahominemarbitf« tes,cocupifcunt uidere.Procedit imperator,cui ius regiæ datum eft poteftatis,cuico^ mifta pars eftorbis terrarum,concurruntomnes, SC in tantamultitudincillumfolna p cere geftiunt,amp;defulgore purpurç plus quiddam efle in uultu imperatorisexiftiw^quot; ’ Mirarisfi dei defiderabilis uultus eft,cum conformem fui hominê humanus oinnis^ retur affecftusf'Hinc datur intclligi etiam illud,quod imperatori unufquifcp nultosr criminis geftit occurrere.Nam amp;nbsp;fi crimen habeat confcientia, teguntillud tamenc dis occulta, dummodo publico non fit inuolutus reatu, nee fit aliquod eins crimen ex^ preflum. Deniqp ubi rei aliqui fuerint aduocati, imperatori fe amp;nbsp;ipfis iudicib. prohibentur, quemadmodum turpes lenonum mcretricumq? perfonæàconipettuu iudicis, uel imperatoris arcentur, ne turpiflimorum uifus offendat uultus regi) clant ' tem.Quiautem benefibiconfeius eft,nullius criminis reus, quafi innocensprocedi medium.Ex his ergo fanôi Moyfi comprehendamus affèÀum.Videredeiuultu innocens uolebat,uclut quodam uultu confeientiae defiderabat aperire ei faciem meû' tis internæ. Cognofei plenius geftiebat amp;nbsp;Moyfes, ÔC ipfe fanlt;ftus Dauid,qui alibi ait » Probame domine,8C tenta me. Non enim uellet probari fiin fe crimen agnofcerct,ncc tçntari fi paflîonibus grauibus fefeiret obnoxiu. Liber igitur à peccato, deofecupmus offerebat. Sed fortaffe quia adhuc ffequentiorib.dei uifitationibus mundusauitionon Exod.^ foret,necfueritin principio perfecftus,utpote cui ante' paululum didumerauSolueca

ceamentu pedum tuorum:illud utiep calceamentu quod dcAegypto detulerat,hoce , ibid,}} corporeç conuerfationis inuolucrum. idco dicit ei dominus : Nemo hominum uidcbit

faciem meam,0!^uiuet.Quandodi(ftum fit,confidera,Nondumeidióumerai;FMam te in deum regi Pharaoni. Adhuc homo eratn'deo iftud ei dicitur.Procelfu ei debebatur ut deus fieret,et ideo dieftum eft ci.De h ominc dixiuDefifte hominis haberepeccata,e£ uidebisfacie meam.Qui enim faciem meam uidet, debet efle finepeccato. Sedqui3 to mo fine peccato efle non poteft,ideo ut in dei appellatione poffit exerefcere,comonegt; tur. Et quid de dei appellatione dicâ f Efto angelus,hoc eft,diuini minifterimpettljO^/ fequere mandatis domini.Cum fueris angelus,uidcbis faciem domini.Magnumeftt^^' dcre dei uultum.Lex tibi ^cit ut tertio te offeras in Hierufalcm.Ipfe dominuslcfc^'^’ imft. $ Bcatimundo cordeu'pfienimDeumuidebunt. Aduertisquidateexigatur,utuide2S

Deum J cui uitac propofita fit prærogatiua uidendi Deum. Emunda igitur cortuuW)“ quafi nouus creeris renouato fpiritu.Omnes pollutascogitationes de corde tuoabqc^gt; nihil fit quo tuusinquineturaffelt;ftus:fimplexmens,purafinceritasfit.Talibusfedomi' nus cum inuolucrum corp(/risdepofuerint,demonftraredignatur.Nuncdcreliquaip' 1 . fius uerfus parte dicamus. Miferere(inquit)meifecundumuerbQtnum.]MifcricoP dia quidemiuftitiæportioeft, ut fiuelis donatepauperibus,hæcmifericordiaiultitiæ Ppi, 111 eft,fecundum illud : Difperfit deditpauperibus, iuftitia eiusmanet inæterrtum. Dein--de quia conformis tuus, iniuftum eft non adiuuetur a focio, quum præfertim dominus Deus nofter terram hanc poflèflîonem omnium hominum uoluerit eiTecommuncni, ôd frudlus omnium miniftrare : fed auaritia pofleffionum iura diftribuit. luftum eftigi' tur, ut fi' aliquid tibi priuatim uindicas, quod generi humano, immo omnibus animan tibusin communecollatum eft, faltem aliquid inde pauperibusadfpergas: utquibus iuris tui confórtium debes, his alimenta non deneges. Eft etiam mifericordix donare peccatum : amp;mifericordiæeft, fiCiuftitiæeft. Deniqueiuftitiæafcribitfcripturadiuf Sdp.t^ naueniampeccatorum,fecundum illudquodhodie letftumeft: Benedidumlignum quod fit per iuftitiam,makdi(ftum autem lignum, quod fit per manumhominum. -

^^pçn'usadcrùcem domtrw' rctuli't, pofterius aderrorcmgcntiliuhijquf ligna ucncrart ^^•luftitiaautcmquæcftcruciSj niÜ quod afcendcnsillud patibulum dominus Icfus ^nnituSjpeccatorum noftrorum chi'rographum ciuciHxit,amp; tonus orbïs pcccatum 'ionuoremundauitfln quo ergo luftus deus, nifi in eo quia fciuit quod de limo terrae ominem figurauit,quætcrraunquecorruptelæobnoxiacft, acuitiolubricac paffio^ ^'^^Pi'opterea ergo dominus qui fecundum animamre ad imaginem dC fimilitudi-ncm fiiifecit J hoc eft, rationalem, iuftum, pudicum, (In eo enim ad imaginem dei es, ‘i-isiuHas^ Ut fis imago iuftitiæzfi fis eaftus,ut immaculara in te figura præfulgeat.) Seitens ergofecundum corporis Iragilitatem corruptelæ patere hominem, quafiiuftus fra gililubricæqûe naturæ deliefta concelTerit. Acne forte dicat aliquis,cur ergo Adam malcdiâo fentêtiæep fubiacuitfnunquid iniuftus deus f Non uticpifed quia quafi fragû Il atq; infirme quid caueretante praefcripfit,(infirmus enimnon ufurparê debet,led obedireiTiandans)ideopraeuaricationisreum tcnuit,quem prolapfioniaddixit.InilI3 igiturniftafeueritatis procelïît fententia, quia feire uoluit quod feire non profuit. No-bisautem qui hærcditario uinculo tenemur aftricftfiqui in bac carne fumus, quæ priorû præiudicio detrita iam atcß afliiefacfta peccatis nô poterat emergere,quafi iuilus indul-fit.luftecnim ignouithæredi quipræiudicio laborat authoris. Eft ergo iufta mifericorgt; dia,eft ctiam iniufta mifericordia.Dcniqî in lege feriptum eft de quodam: Non mifere-bevisi!lius.Etin libris Regnorum legis,quia Saul poftea contraxfî offcnfàm, quia mile ntiîs eft Agag hoftium regcm,quem prohibuerat fententia diuina feruari. Vt fi quis la-tionisfilijs deprecantibus motus,amp; lachrymis coniugis eius inflcxus,abfbluendum pu ; tchcuiadhijclatrocinandiafpiretaffeeftusmónneinnocentestraditexitio,quimultoru

‘bcratcxitiacogitantcmt’Certefigladium reprimit,uincula diftbluit, curlaxat cxiliof

'-iifbtrocinandi quapoteft cicmentiore uia non eripitfacultatem,qui uoluntatem ex-tôrqiicrenonpotuin‘'Denicplnterduos,hoceft,accufatoremamp; rcum pari periculo de * wpitcdeccrnentes,altcrumfi nonprobalîct,alterumfi efletabacculatore conuieftus, ’jonidquodiuftitiæ cftiudcx fequatur,fed dum mifereturrei, damnet probantem : aut uumaceufatori fauct qui probate non p oflit,addicat innoxium. Non poteft igitur bæc dicii'jftamifcricordia,Inip{aEcclefia,ubi maximemifereri decet,tenen' quam maxime ‘idietformaiuftitiæ,nequis à communionis confortio abftcntus, breuilachrymulâ at-tempus parata,ucl ctiam uberioribus fletibus communionê quam plurimis dc-bcrpoftiilarctcmporibus,facilitatefacerdotis extorqueat.Nónnecumuniindulp-et in ibgno,plurimos facit ad prolapfionis contagium prouocarftFacilitasenimucntç,incê tiau tribuit delinquëti.Hocidco ditftum eft,ut fciamus fecundum ue.rbum dei,lècundS rationemdifpenfandam elfemifcricordiam debitoribus.Mcdicus ipfcfi ferpentis inte-tiusiimeniatuulncris cicatriccm,cum debeatrefccareulccrisuitium,nclatiusfcrpat, ta incna'fecandiurendiqi propofito lachrymisinflexusægroti, medicametis tegat quod lcrroaperiend«fuit:noneiftainutilismi(ericordiaeft,fi proptcrbrcuëincifionisuel ex uftionis dolorê corpus omne tabefcat, uitæ ufiis intercat f Retftc ergo amp;nbsp;facerdos uul-nus,nel3tiusferpat,dtoto corporeEcclefigquafibonus medicus debet abfcindcre, óó nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

'prodcreuiruscriminis quodlatet,nonfouere:nedum unum excludendumnon pu-tat,plures faciat digitos quos cxcludat ab Ecclefia. lure ergo Apoftolusdiuinonos hortaturexemplo, dicens ; Vide ergo bonitatem amp;nbsp;feucritatem dci:in cos quidem qui Rotw.i^ ccciderunt,fcucritatem: in te autem bonitatem, fi permanferis in boniratc. oftendens ludæorurn populum iurc cftè à corpore Ecclefiæ feparatum, ne perfidiæ uirus conta-rainaretEcclefiam : Populum autem gentium bonitate domini receptum, óf obedien-tiæmunere gloriari, lure igitur huic diuina pietas fuffragatur, quandiu in diuina boni-tatepcrmaneat.Siuero Sfipfe defcifcat,pro criminis luiqualitate damnabitur.Qua' gratia dominus amp;nbsp;lux ÔC ignis efle defcribitur,ut in tenebris ambulant! luceat quafi lumen, ne diutius poffît errate qui quærit luminis claritatem. Ei autem qui mul - , • v.. tafiicritoperatus quæmanere non debeant,fed ardere, ignis eft dominus, ut ope- .t ’ -ris noftrifcenum ftipulâmqueconfumat,atqueutili nos faciat faluos detrimcnto,:fi-'cutaurum quod dum cxcoquitur, plus probatur. Fortalfe dicat aliquis, qua ratio-nefcripfen't Propheta; Miferere mei fecundum uerbum tuum Verbum enim detiu-

ftitiaeft.Si igitur luftitiafretus erat,cur mifmcordiajn antepræmifîtJ’Autfiniiffri' cordiam requirebat, cur cam ad men fur am îuftidæ putamt efTe pofcendam r Qiii mim bene agir,amp;: bene uiui't,opus non habet mifericordia, quia mi/cricordia à pcccatolibf' rat. Denicß non diumbus,non forcibus ÔC feltcit»te fubnixis mifericordii conferri con* lucuitanobiSjfed egentibus uel debilibus^uel tjs qui ex diuictjs inpaupertate autcapd uitatern,autneceintatcm aliquant deciderut.Ergo qui cgctmiïencordia,pcccatoreft2 qui autêf^ccatornoneii^uticf luftuseft,amp;f non egetmiicncordïa dei.Secundâquidf giturunurquiie^,hoceÜfecundum quem ftatû egeat mïfericordia,autiuftïaamliabeaf, f^oniiderandum€lt.Ahïei‘enimegetiuaiti3deiangeIus,ah[erhomo.AIi[eregetmifeti cord^ ^rchangelus,aliter homo. Angelica enim natura non uti(^ ita corruptdx obnO'

generis bumani:amp;^ideo ilia eget miCericordia dei,nepofriterrare,amp;3' uer a e nbsp;nbsp;gratia labaturin uitiü.HomoautemScniamßrmiorepropoIitoeßjtsnJcn

°cenCetur.Peccatum quoa adolefcentixinhorai peccatumfenedlutisaaringitur,3Ccitiusrelaxatar.Propbe

J ° nerticulo ^^^idit caufaSjUt Si. m/lèricormâ quafihomopoßulct,qijßne' ^°.quot;!^^^°[‘^^P^^^^^^-^J^^^'ß^3nquaßpropbetadeporcat:uelcertequoniäIic£tpecc3 ^^^i^^q^^P^P^ccatormifericordia egeat,tamen correxiteiTorêjpCEniïca' tiageHit,abltinuita temulentia delinquendi,fobrietate uirfutis.Pcht ergo lufttiam S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fententia eß,ut conuerÛs ucnïa donetur,ßlegiDini

^^S^^^^3U33smeas,Siconuertipedesmeosjnteßimon}a riJî] ^quot;P^’^'oresmeas cogitaui plenas lapfus aufpeccati, SU' nbsp;nbsp;(

Matt ,8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conuerfione, ßudiot^uirtnrJ

r^f!:^a^^^°^^^^^^^‘^^^^^^^^’^^tioniammeisgreiribus,quibusantefumlapli!s, ƒ errarenon hnetvnt^nec ueiiigtum in deuia Si tortuoßa defleiierem^Frequenterenün ig notantes tter/i Urata m^rumfequantur^perueniuntquo denderantperuenire,Ôi:ciirêc ^ffortsanfraiiu.Sin^temururpentrcirequodnefciunt,Siputentaltquareqaendacó^ P^ttdta,a publia trai^ittnertsrecedentes,errorislabyrinthosßequenterincurrant,ut cos de innere detiexiffepœniteattSi ideo poßmulta laborum dirpendiaaditerquodre hquerantredirecotendür. Hie ergo fenfus unus cii: alius autêita. Cogitauiuiasmeas, non luperiores,fe^futuras,ut antemeos aüus cogitationibus prxuenire,neinconfulca nbsp;nbsp;nbsp;I

^P^t:anoeprogre(ius,aliquidinipriscoaiîionib.off'enriôisinciderê:utûaserealiquid quot;^.^/.quot;^gt;^/^\^^^Sß^‘!^^t‘-^^^gendumritiIIudquodderidero,autquoagendStnodo:rß ^^^^^f^P^^ßpqi3endüutrumaloquidebeani,dem^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

busallt;gu,bas.3u,nun,s:ncunnudM,u,nucbshcricornpere,pn^^ ^candoprxrcnnbLrsdaobus2utmbustenibus,KnioJin5aud,crit,œ^^^ 11 practermiiioordine uehs coram eccieüa ßatrem increpare,quem antcmoneredcbue

'ii i^us,enatum ipie cognofcis.Omnia igiturcum cogitationefacito,utnon tepœnit£3t3'-P^^tiorts tui.Än uero ßutam ingreflus,cum ueneris ad compitum aliquod(ita enintap pciiamrplurimarum yelot quidam concurfus uiarum ) fineicias quoditeringredictc^ beaSjitas tarne Si cogitasipfe tecum utrum primam,an fecudam, an tertiam, an qaarä, uelcertequintam,iiica eit,ijiam eligas quam fequaris, necputas priusadoriêdunuter, qttam animo dennieriSjâipleniorementisintentionedecideris.Stas igitur cogitas que

mms uia illo ducit,non omnis uiaillo dirigitad Hieruialêillam quxin ccelo eßt'SStuic quç malos exitus habet, quas diaboli têtamêta triuerûnôi ideo exitus card,exitas mot' Prüu.14 tisfunt.Hxnepeüintuixde quibuslegiftiinProuerbtjs,quiafuntuixquxuidenturui Matt.j roreiixeffe,ultimaautêearumafpiciuntinprohindüinferni.Eüauteni uiaanguüior illa quxducitaddeiregnS. Volens ergo earn ingrediuiam quxaddeum ducit,non cit' cunrpicies,non tecSipietradiabiSjnon côfiderabisnefacilicapiarisaff’eâu,fiuixlatitu dineprouocatusingredian's iterquod ad inferna deducatiCogita ergo antéati}’ perpê de

gt; fîpttt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;relinquat uias fuas. Alius non cogitauit quidem,fed fubitô afpexit SC

fç^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cócupiuitjamp;r ideo lapfus eft.Quod ft fragilem fuûconfîderaftèt a£-

uidiftet mulierem mente,caperetur animo,utiej non pro iutja.^’^,**’“lftrêjneconcupifcere£eam.Vidêsergomulicrênondirexit pedêfuum ntifa •f’’’^®™™*9'J^ß^^t^l3pfum(uum cogitate potuiflèt,forlîtandirexiiret. V* uideatmulierem,utnonuideatad concupiften

lt;iiriffa^”'eam.Si autem uidens repente,uel bona cogicatione fiindatus D ft nbsp;nbsp;nbsp;ad teftimonia domini,ne in captiuitate permaneanutieç profuit to

2en« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aniansmulierem,fi auerterit non tantumpiedem,fed amp;nbsp;mente, ut dili

km ^^î'^°”’’^*”^*^^^*iïContcmnàtcarnisardorê,flâmamfçlibidinis(;q^fiquôdam Pßtl.}i

•'tiab “^’^fne cuftodiä ori meo:ne forte dum mes inflâmat ardorem, liiigüa fermo.-

d Pftnotabilis cædis illidar; geramUs.Vbi enim præcedit cogttatio, maturitas operàtio-

’*^'i5ad '^’^’^^^^P^^’^3fi*^^*^ft*§*3eft,quêmeditationepcrpêfaacörp‘oraIib»mÓ •^sfis'd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diiiiria deflèxitQ^iid igttur profit cogitate ante, quod pofteä fäcftix ,

eftf *^ogitatiorie quis praeuenit quod aflurus eft,fcmper paratus ad age . i ‘‘•Nulla quot;’’PJ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ualiduSjUt no queat fubita aUqua accidehtiu offenfioiié turba-

’‘‘iuftæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nirtiiSambitionis excutiût,nulla procclla at(f tempeftàs

‘ffficis L^xagitat,no pétulantis Oculus meretricis illaqueat. OculUs enim me -Wus’ (E^ir ^matoris eft.In aliéna nliftr capitur poffèffîoe qui improUifo igné pr^-« ubipolTrt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mentis aniittit.Si perfecutio ingruit,inucnitiam paratum, uc

^urim J. _P*^'^‘‘^atiofalutisincertç,ibifperatafàcricorona certaminiSjprouidafu gitetƒ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;malcdicfrs obtredatorum frequenter obroditür. Co- Md«» id

’^aieoTu^ r^probrantium nephanda ccciderunt,quemadmodum feruus exor-tint turi)quot;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;potcritddeoej mentem fuam præparare debet,ut cum ifta accidé

Quemo ^P'^°P'’^^^™^^*^‘^^^ft*‘‘Os.Men'tO(^confirmatusait:Confidoenim quiane iWi' ^ngeli.necR poteftates,neq!pra:fcntia,ncq; futurafepararenoS

’^‘lobi P ^5'^^*’^'^æ^ftluGhrifto Icfu.Multa Apoftolusdixit contraquaelu-•'ia debaliafacilia funt,ucl certe non huius temporis aut loci,ut difeutere dm-imjj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9^*3^ fint qu’æ dosfepararepoflint à charitate dei, nifî diligentius refifta-

^Uefiröf ”®^fi^nrius nonprætermittimus,quia aitiNeqi altitudd,ne AcharP nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gtaufa tentamenta-Deniq, babes in Efaia feriptum ad regem' gp. 7-

tatnôCn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à domino iftpfofundum,autin[ altum.Refponditille, Non pe

‘us eft n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;° 'iominum.Aïyfticiïm illi propofitum eft,fed non intellexi t, nbsp;uerf

‘‘'inùs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dominum uidcrefrir fi fîgnuni petetet iri tiîtiim,auc in profundum.Do.

‘^ipietin^ t”*gtauiatentamentaremèdto fupplantarediüino,ait:Ecceuirgoc5 , ’“t-Dom” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;magnufignum,quod altitudinis ÔC ptofundi tentamêta deftru-

f^utrçqirif^^fenefê aéqualem deo, neq»quæ fua Phili[gt;p\x Poteftatc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lotmâ ferui acccpit,humiliai«t fe utó ad mortenl.Itac^ neep élatus cft .

8'rWpetot nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deiedione turbatus. Hoc igitUr figrtum prdporiitur re- ,

r ^^*’^®«i€dium, perquodnec fegiacpot€ftatisjextöUlt;retUrfiipertilio,nec .

Ambr.to.4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cette

^54 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Divr A^BRQSII ;

\ ■ ?•; ccrtc ærumhæ alicuius exiceptionc pertürbaretur, üt crat corde (urbattis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

bt md^fCt â Syrrjs i'nferri.Diuim igitur cxemplo oracuh' uolumus oftendcïe qu^ h^egrauiatcntarnénta,quibus remedium folus potui't Chriftus afferre. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

propheüco fermone facile eft docerelarciriam quandâ horum tentamentorö. tentamenta duo maxima lancftus Salomon oratiorte propHadeclaraui't,amp;rog3®

? poftèt excludcre dieêsiDïùitias autêfiC pàupertatêne dedeiis mihi,fed ordinamihiqiîg opus ftint^ó^ qnæ abundéntmerepletus mendaxfiam,Slt; dicS^Qgis meuidctï'Autpault; per rapiam,5C periurê nomen domini.Potes igitur tu ifta tentamenta contemoetM^^ formtdauit Salomon,qui lapientiâ poftulauit ÔC meruitrDiues crat,timui'tç)CtQÎlb per fieri formidauit,ne paupertatisneceiïitate abftincntiægratiamnentcneret.Qv^''’ multi qui uidebantur fancli efle,ccciderSt ab altitudine cordis fui f Qpàm multi a W necçfïîtate deiecfti nô potueruntcontend eftc iniuria,qui fuerât uiçtutû exercido^^’^ Q ptifRarus Job inucnit in terris,qui ÔC diuitias amifit amp;nbsp;filios,amp; uibicibus corpW îrabatur,cum uermes toto corpore fluerent: à Chrifti tarne çhai itale no potuitftp^^, ' Paremus igitur affedum noftrû,neimparatû uis repêtina perturbet, Deniq? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

cito nos frangi fölere,äitetiam ÄpoftolisiNon turbetur çor ueftrumjneij formNd'P te cupiditas appetenda^ tcntauerit,lege Euägelium,dicat tibi lefus ; Non turbftur tuum.Si quis tenor ingrucrit,dicat tibi ChriftusiNö turbetur cor tüitm gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

Si qua fupplicia perlecutor inflixcrit,Iegc Euangelium,dicat tibi leßis ; Non turfeçtco^ tuum,nelt;ç formideuLege Apoftolum dicentem:Indignæ enim päflionesfunthuiuJl^ porisad iuperuenturam gloriam.Si in mari nauigâti grain's flueftus infurgat,tcrapof’

Mdr. c atra deiæuiat,tibi dicat lefusiEgo fum,noli turbari.Venichs igiturincertamen aliqpO

magnum amp;: graue,die prius: Paratus fum, nori fum turbatus, ut cuftodiam manda« tua.Et quid de fecularibus dicamusÆfto paratus non folum aduerfus caquxumes,lw a.Cor.7 etiam aduerfus ea quæ non uides.Foris,inquit,pugnac,intus timores.Inteipfo dbWcl u cft,bonum eftutintranquillitatefit animus tuus,fiCin quadamfcrenitate.Scdgwbefna tor ille melior cft,qui in tempeftatenauim gubernat. Rege igitur tcipfum, quando tut' batur animus,mês flu(ftuat.Laudauerim uirtutegubernatoris quinunasproccllas en^ feritjö^curfum nauigij direxeritnullatempeftate iatftatusfSedill51audauerim,quia / uerfiis uentos renititur,infurgit aduerfus flult;ftus,non timet uel cum ekuatur undis na-uigium,uel cum ad profundi ima deponitur.Ita amp;illelaudandus eftgubernatorIm qu^ i nbsp;nbsp;nbsp;ea quæ aduerfa funt,uincit padetia,uirtute iuperat,fecundisnon extoUitur, aduer isno

frangitur.Bellum tibi eft etiam aducrfiis nequitias Ipirituales, Aduertis cum quantisi'. bi en præliumfEt ideo meditarc,ô^ ftatue animo,ut procedens ad prælia dicas. ara . film jamp; non fum turbatus,ut cuftodiam mandata tua. Funes peecatorum circutppk' xi funt me,amp; legem tuam non fum oblitus.] Hoc eft,funibus me circundederunt ptlt;lt; ’ catoreSjUtmeaimplicarent ueftigia,ne poflim incurfus eorum præuidêdicekrttatfctr

tare.Nó ergo illi funes funt de quibus feriptS eft:Funes cecidcrut mihi in præch^' enim funes illi quibus utunt qui terminos mefiötur agrorü,limi.tesq! diftinguutAP® ' lèflîonû fpatia difterminât.Tendûtur ergo illi funes quoad polTcflio uniuftuiül(?di

$ ditur.Sicfadus eft funiculus hæreditatis fuæIlfael.Boni ergo illifunes.IftiaStfunesq 7® bus trahuntur peccata,utfunelongo,6C utloro iugi uitula iniquitates. Vltubemm O' mita plus fe iaiftat ÔC excutit curii tenetur,nee.acquicfcit imperio, nec adftringitutum'^ culo,fed magis cum lororetrahitur,exafperatur. kaq? nec coadfafefubijcij,nectarnen . _ liberauinculorumeft.Sicutergotrahituitulalorumiugi,quæetfinotenetéproximo,-

bus iniquitatcs;qui putat fe Iibcrum,quia non eft iugo fiibditus, lubieâusqiudiciô: nclcit quod non fit cxutus,fcd magis ut ilia uitula amp;nbsp;ipfe feimplicatfuorû nexibuspeclt; catorum.Hifiint ergo funes delidforum hoftroru,quib.us inuoluimuramp;ligamur:qiie' admodum funt QC uincula delidf orü.Et ideo faluator, qui habet in poteftate pcccatum t . nbsp;nbsp;• dimittere,dicitîjsquifuntinuinculis:Exite.Vjtinamôdmihidicat:Exideuinculis tûis,'

exi de nexibus peecatorum tuorum:Soluc funes erroristuiiquibuscircundatus^ligæ tus es.Etfi enim nequiflimus fim bmnium,amp; detçftabilis fim ufiipcccatoriim,*Ilof^^ iubente liber cro^ quifub unomomento latrocinij damnatum réumfuppltào

liV R nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuo.Sunt ergo ui'ncula quibus conftn'ngfmur,etfi in'deamur nobis

da f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iugum ipforum.No manu utiq; uifibili uincula dicit efle rumpen

Wort nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;libérât.Eripeeuquiduciturad '^olgt;.4 ,

Pef nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intercenione,eripe gratia tu facerdos, aut tu imperator eri-- Pgt;o*lt;*î4

pç '^fiP^’^^’^u^g5iT^bæ:etfoluiftipcccatatua,exuiftiteàuinculis.Vinculisenim . . i][ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;unufquifq, conftringitur, ficut ipfe legifti. Ligat nos uinculis carnis ibid. lt;■

ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* ^’^ciiliimnoftrum auaritia eltjUinculum noftrum ebrietas eft, uinculum no

_ -'quot;*'-«f*»«.tiiu4cii,uincuiumnoiiruiuperuiaeii.ountcc aiaDoiiuintuia.j-'euitß

^f'p tum eft'Hanc autem filiam Abrahæ, quam ligauit fa thanas decern amp;: o cio annis. Luc. i| ’gatnos diabolus criminum nexu, ligat nos uinculö fornicationis, uinculo adulterij, nculo perfidiæ,qua Chriftus negaturuinculo inuidiæ,qua frequenter etiarri frater ap

Pftitunuinculo crudelitatis,qua nonnunquam focius ÔC conformis occiditui .Hëc frrnt “’ncula quibus ligatus unufquifcp inclinatur,ut animatn fuam Icuarcnon poffrrinec ob ' lt;nbsp;^tus ad cœlum mentis crigerc,nifi ei dicât dominus:Dirnitfris es ab infiimitate tua, ôu ’’'unereeumfuæbenedidionis erexerit.Haîcfuntfcclêraforum uincula, quæ duré pcc fatoresligant: hoc eft,diabolus miniftri eiùs : ucl certé Ncmrotb,hoc eft amaritudo:

cette tfàu,hoc eft,terrenus ÔC callidus.Ifti enim uenatores crant,qui feras laqueis ca ptareconfueueruntjScmuta animantiauinculis illigare.Inutiles uenatores, qui copiant ƒ ‘^qoæin pompam fpecftaculo populari prgbeantminifterium crudelitati.Denicç ’’ 'Ji^inuenimus diuinarum in ferie feripturarum de uenatoribus iuftum.At uero alia '^fulafuntjUtdixi,dominiIefu,qucm iequuntur,inquit, alligatiuinculis: hoc cft,uin-'^ulisadftridi charitatis,8^ amoris,fidci uinculis alligati.Licet fie polfrt intelIigiiAlliga ’’uinculis Chriftum fequuntunhoc eft,peccatorum ÔC criminum fèmiftbremjfôntê in-dulgentiarum,redemptionïs autorèm’.Sequamur ergo uinculaChrifti,fugiàmus uincu aucnatorum:ne dum incidimus,dum ignoramus,laq^ueos eorum pes noftræ métis in.' , cunatne animæ noftræ ceruicem nexibus inferamui.lnfidiantur enim quafi peiïimi ue

’’atores'.Si: quando profperorum euentu animum relaxamus, ac fecundis rebus remitti mus,liée excubias cautionis habemus intentas,tûcplus iâdaritlaqueos fiios, aut in ùia guaambulanius abfcondût,ut cum fuerint eorum laqueis innexaueftigia, trahant quo_ ftcurumfupplantcntuiantcm,uel collo adlhicloftrangulantcommeantes. Noli ergo dtaämbulare ccruice,ficut fîliç ludæ. Altis enim ceruicibus cito laqueus innodat .Noli adfeculariamcntem animumeç dcfîgcre,fcd circumfpice oculis animæ diligentenquia pluitdominus laqueos fuper pcccatores:ne cadentes illigare tepoffîriquos poteris eui taiCjiilegem domini non obliuifcaris.Etenim ctiam qui ligatus eft, fi fibi fit confeius li-bertatiSjObliuifcilibertatê fuam non definit,et caufam nonnunâ dicit e uinculis, eamqi fibilegum præfcripto defendit,ac iudicio frequenter abfoluit. Ergo tu fi peccaueris, mentor eftolegis.Si pcccaueris,memor efto Chrifti,qui te libérât,dicenstEgo fum,ego funt qui deleo iniquitates tuas, SC memor non ero. Ipfum diebus ac nodibus tene, ipfi tua confitercpeccata.Docet te prophetaquomodoteneas dominum lefum. Media no(le,inquit,fu^ebam ad confitendû tibi fiiper iudicia iuftitiæ tuæ. J Non fatis eft dies addcprccand3,frrgendû eft amp;nolt;fte Sé media node, Ipfedns pernoclauit in orâtione, utteproprio ad deprecandum inuitaret exemplo:6C utiqt peccatis tuis illé indulgentia poftulabatPoftulabat à pâtre, operabatur propria uoluntate.Non tibi dicit propheta, ut tantummodo media node furgas,fed ut fùrgas node,ÔC maxime' node fn edia. Noquot; de enim furgendum ante præmifit,dicês:Memor fui in node nominis tui domine.Po-teftunufquifq? memor eife, SC nonftirgere : poteft unufquifq; SC furgere, SC cum furre-xerit,eaquæ proprio arbitrio fcderint,poftulare.Addidit,Medianodé furgebam, do-cens tefurgendum efle medianode.Nec ociofum eft quod adiunxiti Ad corifitendum tibi,hoc eft,ut illo maxime' tempore dcprecari deum, amp;nbsp;propria'debearrius deflere pcc catainec folum præteritis ucniam poftulare,fed etiam præfentia declinate,futura caue-je.’Multa enim illo in tempore tentamenta profrrpunt.Tunc feruct carnis illecebra,

Ambr.to.4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;li i tunc

tunc tentator illlidit.Coquitur cibus^potuscß digeritur.Stomachus œgcr,tnçn lentajanimus occupatus eftjtaq^ aut qui'efcenti calor fopons augetiir,autuigiîantinoquot; dum plenior refufus eft uigor,qui errorum cauere poffit incurfus. Tuncigiwr tentato aiïîftitjtuncreaaiacit quibusturbarepoHitmentemimprouidam.Tunclpn'iwalcsne quinæ tenebras off undunt, tunc omne nefas fuaderc contendunt, quando nullus arbi' ter culpæ,nullus crimi'nis confciusjuullus poteft efle erron's tcftis.Tuncuariasdifccpl^ tiones petftori dormitantïs infundunt, ut primo de ftatu menu's deïjci'ant reluâantem, amp;^aliquorumquifancftihabentur,proponatur exemplum, quodillialiquandodelique rïntjfed poftea ueniam fint adepu,6C texen'nt fuperiora delicfta. Nam amp;fi omnêewen-; dationem noftri mimicus exolus fit,tarnen ad tempus, ut fobriç menu's uirum pollitdi derc,prætenditfuturammdulgenu'am,utpræfenuapcccataperfuadeat:amp;cumifflP^' lerit aliquem ad erroris alïènfum,fi' uiderit cum iam non amoreuirtutis à culpa,fidpæ' næ contemplatione reuocari,infcrit uarias difceptau'ones,ut dicat fibi; Qiiisnicui Ettenebræ circundantme,ÔCparietes:quem uereorf’Nonuidetalu'ffîmus,nonadeu peccata noftra perucniunt,non dignatur Ipccftare quæ turpia funt.Hæcunqufucxenv plôquecognofcimus.Nemo enim poteft efle expers tentauonis.Itaquttenipuslwbi c hoc tentamentis,ita etiam tempus eft pœne: quod cxledfione diuina poffumus edoce-' ri.Noncnim ociofe dominus deus nofter cum polTet quocunquemomento primiuu* Aegyptiorum cxtingucrc,hoctarnen tempus dolori ^ lucffuipcccatofisoppoi'tunws Exod,i2 iudicauit.Siccnimfcriptumeft:Qi,iiamediano(fteprimogenitiAegyptiorumlibena

exterminatore fint interempti.Ideoqî fandîus Moyfes pro pheta,utTioc pryueniieltnu pus,ac fine Hebræorum fraude tranfiret,agnû ante' immolauit, hoc eft uclpcri, ut man^ ducantes eum,ôd pafcha domini célébrantes, non occuparctur exterminatoris infidiR' ne inermes nbsp;uacuos fpiritualis alimêci noefturna fpicula tenebrofi hoftis opprimerez*

;Hæc diligenter intcndc,prudenterintclligc,folicitérequirc.Nonperfun(ftoiieifta dp cuntur, fed diuina tibi myfteria declarantur. Præueni ÔC tu infidias tentatoris, inftaiira prius cœlefte conuiuium.Indic'tum cftieiunium,cauene negligas.Etfi te fames quotP dianum cogit ad prandium,ut intemperantia décliner iciunium, tamê cœlefti magp te -feruato conuiuio.Noncpulaeparacæ extorqueant,utcoelcftibusfis uacuusfacramctis. Differ aliquantulum,nonJonge finis cftdiei:imôpleriquefunteiufmodidies,utftatim meridianis horis adueniendum fit in ecclefiam, canendi hymni, celebrandaoblati'o. Tune utique paratus aflîftc,ut accipias tibi munimentum, ut corpus edas dommuc u, inquorcmiflio peccatorum cft,poftulatio diuinçrecôciliationis,ôdprote(ftionisa:ter' næ.Sufcipe ante' dominum lefum tue mentis hofpitio, Vbi corpus eius, ibi Cluuius c , Cum hofpiu'um tuum aduerfarius uiden't occupatum cœleftisfulgore præfenZ'ædzzz^h ligens locum rentamentis fuis interclufum efle per Chriftum,fugiet ac recedet,amp; tunie diam noétem finculla offenfiôe tranfibis. Admonet etiam facrificiumuefpertjnunrgt;uf nunquam Chriftum obliuifcaris.Non poteft obliuifci,cum lcdûafcendes ciusdommi cui in occafum prccêfudcris diei,qui elurientê te fui corporis epulis cxplcuerit.Etcnnn quod uefperi cogitaueris,cito cum euigilaucrisrecêfebis.Excitabitteipfedofflinuslc^ fus,admoncbit ut furgas,ôd co tempore arma orationis aflumas,quo folet incurfare ten Adl.i tator.Vnde non ociofe Paulus apoftolus SC Silas trufiin carccrcm,cum inneiuo pedes haberent,media tarnen noefte furgebant mentis ueftigio, exorabant dominum, cuan-' i . nbsp;nbsp;dis facrificium dcfcrebant.Ideoqp ubi non defuit deuotionis officium,affiiitetiamfolu-

tionis remedium. Subito enim media nolt;ftc terræmotus facftus eft grandis, itautmoti fintfundameta carccris,ualuaîapertæ, omniûuinculafolutafint. Audis quemadmodu filigatus fucris,quibus manibus, quibus operib. ipfetefoluas, qucmadmodûcultodes timerc non polIisf’Surgc igifur ad prccandum. Ea hora eft, qua tentator nocerc coluc^ uit,5Cncquitia cofireuit irruerc.Ea hora eft,qua folet aduerfus tentationcs grauesreme , diuni ucnirc cœlcftc.Excubandû tibi eft,nc qua fraude uincaris: prouidendu ut eo tern ,pore quo potesuinccrc,ncquaquauincenditêpus amittas.Etquiaorationêfubeunda •media nodie diximus,non minus etiam de eiufmodi hora dici dicenduuidet. contrary enim diei nox eft.Quid cnim luci commune cuin tcncbrisfEtidco aduerfafibieadem 2.Cor,s nodîurnaeftdiurnç.Sicutenim medianodleprimitiuaAegyptiorum tentatoiQcridit,

lendeb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uirtus diuinçluci's operetun Vnde öó Abrahâ circa meridiem fobria^ Gmf.i 8

pfrluft^^‘^ubiasjô^boni aliquos expecflabat euentusjeuans oculos fuos,ac firiirimà duobu^ ^'^^iquodeo têpore aduenientêgratiam fibi quærcrctJllo igitur tempore, cuiri

tetnn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diuinus ei hoipes aduenit,tllo têpore Chriftum lufcepit hofpitio : il

l’uitfid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quando eriinl magisde

geb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fratribuSjôC accerfito iunioregermario,quêmaximédili^

tase^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lofephpeêlore,qnlae- Q^fj^ ■

ütc ir **^^ldbus fplêdentis gratig miniftrabat,fuauiflimitß cibos alloquij diuidebat, fratris metuerent appetiti ÓC uenditi in feruitutê, ille diuino iudicio

P s ’cereteiTeprouifumjUtinAegyptü deduceretur,qui famêfuftinentibus alimoni ful nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ergo in nobis meridiem. Meridies eft ei c\xi iuftitiæ Sol re-

tu ^|f’^^^’^,°P^’^^^ono,uel cogitationibus innoxqs,0C pura mere atqs lyncera pafci f uiltus.Difceigitur quemadmodum tibi ipfi fias meridies.Reuela,inquit,domino j?*!* fpcra in eû,Ôd ipfe faciet,0d educet ficut lumen iuftitiam tuam, amp;nbsp;iudicift ’^^fidiem.Vbi enim uera eft fides,ibi ueri luminis gratia cft.Vbi innoccntig ti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^uftodia,uirtutum q? longa meditationc procelTus,! bi iplendor bonac confciê

gt;s SCin diuitijs eius etiamipfe pafcerisu'ta ut nonluminis præmaturus ueri iequatur q^*dam ftudijs tuis tenebrofus cito uefper incumbat,0d opera bona inter-tcntationumnox aduenerit,non immerito media nocfte furgê protrahenda pfalmis têpora,donee ueniat dies,0iS illucefcat ti-fu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igitur ne per diem tibi medianoxfiat,quo mSdi princeps tenebro-

^^iqualidusplenitudinemtibitentationis offiindatSurge igitur, Ôd excita tuarii me i{ij4,i2lt;j jm.non dormitat qui cuftodit te,fi tenon reperiat dormientem:fed iurgit, fi 3C ipfe fue 'ttuæanimæuigilijs excitatus:amp;imperabit uento, ÔC fiet tranquillitas in tuo pedlore, 5'^od diiierfarum procellarû turbine flucftuabat.Surgendum igitur nobis eft. Solet ipo “s media node uenire.Caue ne te dormientem inueniat,caue ne facem tuam no queas Q'^’nolentus accenderc.Surgendum inquam,^ domino côfitendû eft, ut gratias agas.

° Wnda etiam eius iudicia ætema,ut quicquid nobis boni accidit,cius iuftitiæ depu ^'’^“s^aefiue diuites fumus,fiue falubriter ualemus, iuftitiæ dni deferamus : quia iuftus f but opus fuum tueatur ac feruet, ut quos nudos indotata quadam naturæ forte in hac Pfoiecit corporis infirmitatê, uigore animi, SC mifericordiæ fuæ dote pauperes ueftire 'gnrhir.Quod utiqs omni agendum tempore manifeftû eft, ut nee dic,nec node, nee Q^^poreagratiarumadionedebeamusuacare. Particeps egofum omnium ri-pentmtejSceuftodientium mandatatua.] Habet ÔC Chriftus participesatc^ confortes gt;Jos^eni(^ Dauid probat dicens:Vnxit te deus,deus tuus oleo lætitiæ præ eófortibus P/dl,44 ws.Habetparticipes carnis,quia carnéfiifcepif.habet prophetiæ,quia propfietam, in- Deute, 1S qmtjUobisfufeitabit dns deus ueftcr defratribus ueftris:tanquäme, ipfum audietis per omniaquæcunqloqueturuobis.Eritautem,omnis anima quænonaudierit prophetâ ’*lum,exterminabitur deplcbeJpfeeftueruspropheta,quifine alterius munere fiitura oognofcit:qui ea quæ uentura erant,locutus eft in prophetis. An non eft prophetâ, qui acit alios prophetaredpfe eft qui auditur ficut lex,quia amp;nbsp;lex eft ipfius.Deniqp fi Moy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

J'^gt;’oquit,ôf prophetasnon audiununeefi quis exmortuis adillos abierit, credent .1-oeoeç populus ludæorum quia non audiuithScprophetam,de plebe exterminatus eft, l’^populus dei elfe defineret, qui ante populus dei dicebatur’. Habet confortes baptif-^hquiabaptizatus pro nobis eft;habet confortes iuftitiæ,quia ipfeiuftitia eft, ÔC nobis oefuodeditfuihabere confortium:habet côlbrtes ueritatis,quiaipleueritas eft, nos Ifnereuoluitueritatemrhabetcôfortes refurredionis,quiaipfeeftrelurredio:habetco jortesiinmaculatæ uitæ,quia ipfe immaculatus eft.Et quicunq? innouitate uitæ ambu-huerit,quicunq tramitê iuftitiæ tenuerit,particeps Chrifti eft.Habet etiam tribulatio-oisfuæ partidpesadeotç qui particeps eius eflècupiebat,dixit:Nûcgaudeo in paffioni colofi bus pro uobisjô^ adimpleo ea quæ défunt tribulationum Chrifti in carne mea, pro cor-

Âmbr,to.4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;U 5 pore

pore cms quod e{lEccIena.SepuIturxquo(^ dus participes üimus.Qpifgviseoif^^^^ quot;nbsp;' ' quot;nbsp;' Îcpuîtus di cum ipCo per baptiCmum in mortem,paruceps dus diJdeot^ ipfe ApûiÇO' Hftrj lus adiiruens quam nobis granam dederit dominus lefus^ait; Participes

Hi fadiCumus.Sed QC file particcps Chn'fti di, quilugentem modio confolaturaffectf-qui in carcere confiirutum proprio non defraudat oHicio: qui ledo xgrotantis aflidef, non ut capiendxhxreditatis tendat aucupium, fed ut morbi uim folicito mitigetmini' Herio,utiedulo fdliim fermone demulceanquinudos udiiat, efurientes reiictat.Inlus enim frequenter di Chri{ius,ricutipreait:ln carcere eram,ÔCueniiiisadme.Nudüseâ, \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SCoperuiiiisme.Qiiod cnim unieorumfeci{iis,mihifeciiiis.SioderiminendaciS,pat'

deeps Cbri{iirum:quia ueritas Chrifius di.Sifugiam iniquitatê,particeps ChnUthim: quia Chrifius iufiitta di.Beatus quihoepotefi dicere. Sicut enim membrum paiticeps dfe dicimustotius corporis, fic coniundum omnibus timentibus dcum, quinon dicat alren,Non es de corporcmeo : hoc di, non dicatpauperidiues,nóignobilinobHis,no xgro fanus, non fords debili,non impedto fapiens dicat,Non efiis mibineceifarri-Par^ corporis Chrifii efi,quod diEcdeCia.Sed quiidat quodij quiuidenturinEcde fia debiles,pauperes,imprudentes,ôdiam'peccatores, abundantiodindigeantboneäi ce,ô(imaiore prxfidio fulciendi fintc'Qjdi hoc nouerit,ipre potefi dicerei Particcps c§o fum omnium fimcntiumfc.Qui compatiaturinagis huiufmodi hominibus, quàmfaiii, diat eos:copatiaturin{rrmis,ucfciat quod unû corpus omnesfumus, ôd membris membra connexa,Ht alterum fine aiccro drenonpoHittöt: cum alterum dolet, copatiatural-teri. Jfte ergo reefrepoteHufurparehuius uodsauthoritatem. Vide aurem qudmacre-cunde propbeta dixerit: Particeps ego fum timentium te.Non dixit imirantium, fedù-

fraudat: ut il quis claußs fenefiris radios fblis excludar,non ideo fol non ortus e/iomni bus,quta calore cius feipfè fraudauit: fed quod fblis efi,prxrogatiuâfîjamfèruar:quod y ,. imprudentts efi, communis à fegratiam lucis excludit. Super omnespluuiacfi,ôihoc Mdtt. diuinxmifencor dix deputatur,quia pluit firper lufios ÔC iniufios.Autccrtefcinterpre

PfaLizj tandum, quodmifericordix diuinxplena ht terra,quia dominiefi terra,amp;plenicudo c-lus : ipCe fupermaria fundauit earn,ôdfiipcrHumiliaprpparauitillam.EtenimperEccle Tiâtn omnesgenres diffufa cHmifericordia domini,in omnesgères diHiifà efißdes.For

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non tanta eiusindigentmifericordia,quantaea qux funtinferioraateprerrena.None- I

^,f*oribasàifidempropheta;Quiadcusdcditcœlûcœlidômino,tcrramautêfiîqsho Ppfnj purfus ôC defecatius ab omnilabe pcccati eft, lögec^ remotius ’DodequofcriptumcîbSicutuolatiliacœli.Hocenim coelumuelutmcdiiisquidam

1 a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terram aerius locus dicitur, in quo ftint ctiam fpiritales nequitiæ in cœ-

r '■'Dus.Naminillo non appcllatiuo,fed uero cœlo,ctiamfi diabolûlcgerimus in con- pphcf. 6 podudci angelorum non defuifle concilio, puto tarnen nulla operari tcntamcnta ne- lob i

’■’talisueneni's quibufdâcarnishuius imbuta,ÔL humanisinfedta cnminibus.ldeoq; do-^inusinEuangelio fuo aitiFiatuoluntas tuaficut in ccclo ôi in tena.Non cadcm eftil-••cihiquitas tiicinum polTeHionis finitimo rure depellerCjUiduam hæreditatis fraudare fompendijs, minores confortij iuredetruderc, intra lignum deniq5 ÔC quodcunque ar-gcnti atq^ auriuel ærismetallum uelut effigiem quandam cœleftem includere potcfta-fctn.Hæc cum fintmaximi plena facrilegijjin cœlis uacant,in terris frequentantur. V er DOdominicœlifirmatilùnt,non terrafirmata eft;ÔC idco iuftificationcs dei ab ipfo Do- PfaL^z ■Dino uultdoceri,quia difficile eft in terramagiftrumhuiufmodireperire quieadoceat S^çipfenonuiderit. Ad ilium igitur dodlorem intimo propheta contendit aftc(ftu,qui lolusmagiftcreft uerus.Quomodo cnim poteft homo quafi uerû docere quod nefciat, t'imipfefitmêdaxf'Meritotp ait dominus,ut nemo fuper terram uocct fibi qucnquam •Dagiftrumjquiaunus eftmagifter omnium.Et quomodo poftet Dauid alium docftore ^uæïeïe,ç^mipfe de deo dixerir.Qui dotet hominem fcientiam cquot; Docet autem Deus, rentes illuminât fingulorum,6lt;: claritatê cognitionis infundit, fi tu aperias oftia cor ™^tui,6Ccoeleftis gratiærccipiasclaritatem.Qûandodubitas,diligenter,inquiras.Qtii Dnim quæiitjinuenit ; 8é ei qui pulfat,aperitur. Multa obfcuritas in fcripturis propheti- Hiiif.y D*s.‘fcdfimanu quadam mentis tua: fcripturarum ianuam pulfes, amp;nbsp;ea quæfunt occul-^diligentcr examines,paulatim incipies rationem colligerc dilt;ftorum,amp; aperietur ti-^inonabaliojfedàdeiuerbo, de quolcgiftiin Apocalypfi quôd agnus librum fignatS Apoc.j opfruit, quemnullus ante aperirc poterat : quia folus dominuslelùs inEuangelio ftio prophetarum ænigmata,amp; legis myftcriareuelauif.folus fcientiæ clauim detulit,amp; de-'litapehrenobis.Dicunt fe ludæi habere clauim fcientiæ,fed non habent ♦ nam fi habc-^^’^bipfiingrederent,ipfi agnofccrcnt penetraliafcripturarum. Nunc aûtuac uobis fcri Lkc.i li ‘’æSC pharamp;i,qui abftuliftis clauim fcicntiç,ÔC ipfi non introiftis,amp; introeuntcs prohi buiftis,Qiiomodo cnim clauim poteftis habere fcientiæ, qui fcientiæ negaftis autorê c* Etideoadipfum côuerfus Dauid,ait:Tu me,inquit, doce iuftificationes tuas,quia tu es ueraiuftitia.Tu doce quæfapienter didfa funt,quia tu es fapicntia.Tu aperi cor meum, quhaperuiftilibrum.Tuaperiillud oftium quodincœlo eft,quiaipfe esianua. Perte fi quisintroieriqregnum illud poffîdebit ætcrnum.Per te fi quis intraueriqnon decipié tlirquiafallinonpotcftquicuncpdomiciliumfueritucritatisingreflus.

OnaliteraTeth incipit,cuius interpretatio eft exclufio. Quid eft exclufio C* t) N Nunquid ficut domo aliquisexcluditur,hofpitioq;dericitur,ita qui excludi

tur a dei regno,bonis illius fraudatur,ficut illæ exclufæ funt uirgines,quç fe- MaH, 2 cum oleum non tulerunf.ôô dum uenit fponfus,extin(ftç funt faces earum,atcç emendo oleoinflammandisqfacibus occupatæfeceruntmoram, 8lt; ingrcftb iamfpôlo introirc cupientesleguntur exclufæcNô arbitror.Nam quomodo diccrct,fi bonis fancftus effet propheta dcieâ:us,atc^ exclufus à dei regnotlucunditatê fccifti cû feruo tuo f Nec pro-phetæmeritumhuiufmodi intelletftum uidetur admittere,nec fériés fubditorû. Audis dicentem;Suauis es domine,ôdin iucûditate tua doceme iuftificationes tuas. Audis di-centem;Bonummihilex oris tuifuper miliaauri amp;nbsp;argenti.ôô poteft dicerc quôd fit ex çlufusàregno,quinô eft exclufus à lege^Quid ergo intelligimusCHæret interpretatio. Obfcuritatemfenfusfuifermonisuidetur offundere. Vocant méritaprophetæ, uocat éiusgratia,uocatfubie(ff:orum feries,ut altioris intelleéfus aliquid debcamus eruere,2lt;

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Vt miles quiimperatorem diligit, Bella pro imperatore fufcepta non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

amans dominQ,quamuis per dubia amp;nbsp;prçruptamittatur,tarnen omniapericuia am ore contenit,acß quis dominûpetat,feipfum ofFerrenon trepidauut pofitos filios uideredefiderat,nonmetuitnaufragialiberorücharitate,ingfe“ fluctusjubit incerta nauigtj,fed metûdifcriminis leuât defid eriafiIior3.Qjiatn pu ctiam de martyribus dicit,qui ueré militant Chrifto,qui perfecutioes,ungulaS)g‘^« * incendia non «mentes, infeftis fe regibus obtuleruntf Timorcm etenim quem po habere pœnarum,excluferunt amorqmartyrq. Hune fenfum autem elfe interpréta nishuitis,eti2deThrenisHieremiæpoiTumusapprobate.Namibifubhac ßj . nbsp;nbsp;nbsp;P tum eft: B onus eft dominus fuftinentibus eum,animæ quæ quærit eum.Bouum c

ftinere ÔC fperare in falutare dei.Bonû eft uiro cum portauerit iugum graue ftia,fcdebitfîngulariter, ÔC filebit, quia tulit iugû graue. Hæcutiq; quid aliud al^^j nifi bonæ exclufionis hancinterpretationem uiderifQuis enim fuftinetdonuu ftudio charitatis Quis eft quifperat, nifi qui quod optât ÔC diiigitQgod en«u P mus,per patientiam expetftamus.Ergo qui fperat,fiiftinct;qui fuftinct,ifflpau^^^æ excluditaffedum. Quis eft qui portât iugum graue à iuuentute fua, nifi quideW’l nunciat,luxuriam fugitfQuis eft qui fingulariter fedet, nifi qui fccularibus■ ubdieatis,moleftiarum omniû excludittumultusdfte ergo nil tftnerepoterit, quic tatis gratia uim timoris abforbuit,Eftetaliusquicxcludaturinbono,utinequinpo lica autori täte fublatuse'medio plebis eft: quiamalum opus fecit,

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nis interitü,ut eius ipiritus laluaret.Ex quo intelligimus,quia inbono excluditur q

beturagere peenitentiam uthumilietur,amp; compungatur corde. Hæcenimreconci , tionis folent efle fufFragia.Denicp etiam Hieremiæ fcripta fub hac literauidentur ign ficare.Sic cnim legimus de Hierufale ilia terrena:Immundicia eius ante pedes fuit memor nouiflîmorumfuorum,ÔC cecidit inualide',non eft qui confoletureai^ ' de domine humilitatem cius,quiamagnificatus eft inimicus. Et quiahumiliatur ter falem,mcritô pofteaeidicitur:Deficitiniquitastua,filiaSion.EtomniquipCEnncn egerit,lachrymis proprijs peccata defleuerit,bene dicitur : Defecitiniquitastua. i quoep fiib hac litera dicit Hieremias : Boni erât uulnerati gladio,quamuulner^i am • Abierunt compuntfti à natiuitate agrorum. Compungimurigitur,quandonoi row agimus pœnitentiam delitftorum,compungimur etiam recordatione delittorunigt; de ait propheta DauidiQuæ dicitis in cordibus ueftris,2c in cubilibusueftris gimini.Qui autem côpungitur,utiq! deledlationê excludit erroris: amp;nbsp;qui agûp^” «am,excludit pudorê, fequeftrat ucrecundiâ flagittj confitendi, utrecuperaiwæ P

T antus rexjtantus propheta non erubuit peccatum proprium confiteri,amp;^ ideo dt eft ei: Et dominus abftulit peccatum tuum.Sublato igitur peccato,ait: lucundipf fecifticum feruo tuo domine,fecundumuerbum tuum.j Multauidenturinhoc«“^“ iucunda cne,quæ non funt:multa fuauia,bona plurima. Luxuries uidetur efleiü^*' ’ . fed exhaufto fit amarapatrimonio.Dulcis libido cum fcruet,fed eademhorridaSt«^ ' cranda cum proditur.Suaues epulæ cum fumunt,fed fœtidæ cum digcrunt.Bonamu ' ta in hoc feculo,dum uiuimus pftimant,quia ufui nobis funt,ut pecunia,honor,auru ,

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;argentum,poirclïîones:eadem nihil poflùntprodeiTedefuntftiSjhicomniarelmquiui'

Quinetiam maiori dolore quis moritur,cum his fe fraudari coptjs ingemifcitgt;^o ƒ go iucunditas uera,nifi ilia quæ iecundum uerbum dei eft,ut quis bonorumeritoruatç uirtutû fubfidijs gaudeat efle munitû. Hac Dauid iucunditateùelbonitatedeftætat i quiaiugum graueà iuuentute portauit ÔC fuftinuit, atqi expecftauitdomini infegraua, non præripuit,qui iæpe occidendi regis Saul tributa fibi copia, maluit tarnen expe^ re à domino deferenoi tempus imperij, quam occifo regepræripere.Semperdcuso ƒ nus eft: ideoqs ^Paulus ait : Vide ergo bonitatem ÔCfeueritatem dei.Bonitas eiiiin«a Roj«. 11 omnes cft,feueritasinpaucos.Denicpfubdiditidem Apoftolus:Ineos quiceciderun, feueritatem quidem,in teautem bonitatem. Si cnim non cecidiflent,uticßutereniur ipfi bonitate dei.Nam amp;nbsp;tibi ideo bonus eft, quia permanes : quôdfinô permanfensm bonitate,et tu excideris.Non ergo deus propterea bonus elfe dcfîftct quia tulapiuses,

IN CXVIII. PSALMVM i SERMO IX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;^lt;^l

^’rtdtges feiieritatc.Siqindem eft ÔC feuen'tas dci m bonifate, urrecumt unufqin'ftj! ca ^f'§ätus,pcdem refcrarà peccatis, óó aduirtutum tramttcm, bonamq? conucrfationem ’^fcurrat.Dcniq! docet óó deillis qui cccidcrunt, Apoftolus : Quia fi non pci manfchnt wincrcdulitare,infcrentur. Porcs cniin eft deus iterum infèrere illos. ut qucmadmodû ■ ’n ‘^fUutrguIta,ita amp;nbsp;homines uelut caudicibus quibufdam uirtutis inferri, bonorû fru ^^Poffintfcriemcntoiû. AccufcsnecefleeftmcdicumcrudclitatiSj quiaputrefacflas ’’nlnerutn fibras fcrro putauerit cxecandas:qufa noxia, ô(^ ferpentia ulcéra igni adufle-,’'n,neuirusinuiteiioraprofcrperet:uel quiamagifterdiicipulûuerberauerirnegligen-tcm,utmetuuerbcriîm induerct diligenriàm.Caftigare enim amantis eft,non cxccran-tis:ô^ ideo bonitatis elfnô crudelitatis.Redte' ergo ôiS dominus ubiq; eft bonus, cum rcmittitflagitia,5C cum peccata caftigat.Caftigac enim dominus quem diligit. Caftiga-tus cftettamDauid.Deniq! ait; Et fui flagellatus tota die. Sed uir iapiens, qui intellcxit taftigationem illam fibi domini profuiftc,ait : Bonitatem fecifti cum feruo tuo domine Iccundumuerbum tuum.hoc eft,Etfi ad tempus amara uifa eft mihi caftigatio fecundŒ carnem,fccundum mœftitiam corporis, tarnen fecundum uerbum tuum caftigatio ilia imâus bonitatis attulit. Illam mihi caftigationcm intelligo profuiffc, ilia caftigatione «lea iiitijs cfrcreuocatum,ina caftigatione non diu aliquid in melicuifte fllagitrjs, per il lâtn caftigationem domini nihil in me aduerfario licuiffc, nil morti. Dcnique caftigans tiftigauitme dominus,amp;morti non tradidit mc,ipfe propheta memorauit. Caftigatur cnimquiiecipitur: qui autem nonrecipiuntur,nonflagclîantur.Inlaboribus enim ho-nnnumnonfmit,amp;cum hominibus non flagellabuntur.ldeoq; fuprâ aitiQuam bonus Ikacl deus réélis corde. Ergo bonus omnibus, quia omnesrecfto uult cffc corde. Qui ^’’fcnicordcclinauciit,ipfeà fegratiam diuinæ bonitatis auertit. lucunditatem ôd di fciêtiam doceme,quia in mandatis tuis crcdidi. 3 luxta Apoftolura Xf wonum intelligimus, quia dixit : Vide ergo bonitatem domini. luxta Euangelium J’pfuaucaccipimus.Dixit enim: Tolliteiugûmcum,quialcuc eft: ôd onus mcum,quia «auc eft.Dixit cnim,lt;fiOfT/op i/xop nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• V nde mcritô bonitatem dei ab ipfo quærit do,-

fcti, ne forte quisperfunclorié accipicnsbonum Dcum cfte, in crroribus pcrftucrcfi ^uodpcimifcricordiam dci fciat impunitatem fuis darippccatis, quum éVfiindulgeac dominus, tarnenfœda eft conucrfatio, in criminibusTemper hærere. Non ergo bonfo ’asutaimig^iis eft, fed quæ femper diftiplinæ cxpccftct profeeftum. Idcoque qui intel„ ''gkaltam dci elle bonitatem, doccri defiderat etiam difeiplinam. Nani plerumque a,-ttettuntmà ftudio difeiplinæ,dum cam feueram Sd triftem arbitrantur: fed perfpicacior ftnfuintelligit quôddifeiplina fi triftis ad tempus fit, pofterioribus fiat iucunda tempo tibiîs. Sedeftdifciplinauclcorreptio feuerior, eft etiam moderatior.Modcratior, de quadicitdominus : Corripiam cos in auditu tribulationis eorum .Eft feuerior, quæ eft iniraâ.Tiirorecorreptio.VndcrefugicnscamcorrcptioncmdicitDauid:Domine,ne Pfdl.é iniiafuaarguasme,nequcin furore tuo corripiasme. Et Hicrcmias ; Corripenos domine iniudicio, non in furore. Omnis ergo difeiplina, ctfi ad tempus habeat amarfo tudinem, habeat perturbationem, poftca tarnen pacificos frueftus generate confticuit. Sed qui petit doccri bonitatem 2C difeiplinam, debet petcrc etiam icientiam doceri. Nifi enim habeat feientiam, molefta eft difeiplina, molefta con eptio. Quid fit feien -tia,doccatteSalomon,qui ait de domino Deo noftro: Ipfe enim mihi dédit corum que font cognitionemueram. Et alibi hic idem propheta ait; Qui docet hominem feientiam . Qui autem petit feientiam, crédit mandatis dci. Aliud eft autem in mandatis dci evederc, aliud mandatis credcrc. Qui enim mandatis dci credit,cito eflneit ut fit in man datis dei, SCinipfis conuerfetur. Per fidem igitur feientia aflumitur, per icientiam difeiplina. Quod enimfeimus placcrc deo pofTc, in co nos conucrfatio ipfadelecftat, Dc-niqueferiptum eft: Noftra autem conucrfatio in cœlis eft. Præceflitfcicntia, fequuta fftconucrfatio. Demandatis dci credcrc, diximus ; in mandatis autem dci, hoc eft, in nbsp;nbsp;. 3

ipfiseffe,amp; crcderc quiaucramandata funt. Nifi autem credidcris mandatis Dci, eo-nim utiquefeientiam, quæ per mandata dci doccmur, habere non potcris. Priufqua humiliarcr ego deliqui,propter hoc uerbum tuum ego cuftodiui. 3 Alia editio habet: Priufquam humiliarcr, ego nefeiui, Vndc putant aliqui quod anima hominis hoc

66z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'' nbsp;' DIVI’ AMBROSIT '

hoc dicatjPriufquam huiniliarcr,ut in hoc lutum corporis introif effl,tua,qu2no” ƒ § ram, mandata nefciui. Sed quia Septuaginta uirorum fententias magis fcquitur _ c ' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fia,amp;hicfehfuseftplanior,elt;:nilnlofFenfionisadmittensquodpofiîtaIiquib^ C’'

Ium commoucreiideo accipiamus humiliarerita didlum, eo quodpeccato miliatus.Pi'opterpeccatum enimtentationes iæpenafcûtur.Denii»Adamahuap culpani utiqi eiedh iunt.Ergo humilitatis noftrae Cäufa peccatum eit, ucl humniationi Non enim hoc fugio.Potcft enim de adtierfis plcrunq intelligihumilitas,utc • onu mihi qüod humiliaftime,ut difcam iuftifitafiöes tüas. amp;,Nifi lex tuameditatiotnea i, tuncforfitan periflem in humilitateméa.amp;^,îdumiliatus fum ualdè.Hic militatem ortam eile de culpa.Et quia culpa prçceflît,ideo humiliatum fe

quot; eiEattritum tentationibus aduerfisjSC traditum anxietatibus: quemadmodumöci i,Cor.5 qui traditus eftaPaulo ininteritum carnis,humiliatus uticj eftjUtpofteaponetrecon liationem mereri.Sed quamuis humilitas ifta,hoc eft,,uelut quædanî deieclioptttur tfonisjuonuirtutisfitjuirtutem tarnen iàepcgenerat,ôf fit hon pœna,fedrcmcdium linquentis.Nam fi peccatis tuis tribuas quod humiliatus cs,quicquid

Pro«. 1 s torques,ex reo incipies efle iuftus,qui te ipfe codemnàs.Iuftus enim accufatore in exordio fermonis.Ncc potes indignum te indicate humih'tatc,qui propria errata cO' gnofciSjinquib, erubefcendononutiqi extolleris,fed humiliaris.Videsergoquiai i humiliatus es,quia deliquifti,amp;^ non fcruafti eloquia dci.Vndcfcrua diligentius nepe ces,ne iterum quia deiedlus fis,triftitia abforbearis, ôf fiat tibi deicdtio tuaincremcn^^ iniquitatis,quæ debetet correifiionis efiè occafio.Etenim in tentationibus homo, aurum in conflatorio comprobatur. Vides propheta quid dicihPriufquamhumiliaK, inquitjdeliqui. lure ergO tetatiohibus traditus eft,quoniam dclinquebat. Delinquc .

n. autem,quiadeieloqtiiitmnontenebat.Verûindeordinemcmendationisimæwf’“”' de'culpaproceiTeracCœpitefie fubiedus eloquio diuino,00culpadefiuit. Bonuses domine, 5é in bonitate tua dioce mC iuftitias tuas, j Etiam ufus difeiplinæ fecularisacce pit, utunufquifq; iudicem fuum landet .Vnde Apoftolus fequens diuinarum ordinem Ad.z 6 fcripturarum,cum diceret caufam,ita cœpit: De orhnibus quibus accufor rex Agrippa à Iudaeis,aeftimo me felicem apud te,incipiens rationem reddcre.Etinfra:Credisrex grippa prophetisfScio quia credis.Ergo fi laudantur homines,in quibus plerunqaii ' na laudantur: quanto magis unufquifcp dei fibi gratiam cociliare debet,ut dicauBonu es dominee’ Nam fi hoc dicatur homini,ut efle admoneatur quod forfitan non lit, nbsp;°

nitatis etiam ipfe prædicationemitcfcat,terrorcm(Ç immitisdcponataffedustqwn magis deo laus fiia eft deferenda,qui nifi bonus e(ret,iuper terra flare quis po**^’ Kdlt.j prium autê dei efl ut bonus fit.Deniq? in Euangelio habes quia arbor bona fructus O'

nos facitFrudlus eius angeli funt,ff udlus eius homines funhhoc efl,rationabileslan fi domini præcepta euftodiunt. Frutflus eius funt l'j qui nafeuntur in tern's, funtuirtutes hominum.Meritô ergo arbor bona bonos frueflus facit. Prius igitif''^ ■ 'iiidem. laudetur,utfru(fluspoflitprobari.Sedamp;alibiaitidemdominusIefus:EtpateïU2 ’

qui bonus eft, dabitbonadatapetentibus fe. Sed quamuis bonus deus fit, cuiuscth amara plus profiint(non chim inferuntur ut noceant,fed ut corrigant) rogaturtam^ in bonitateiua doceat nos iuftitias fuas. Confideramcdicum utiliaapponenteniinf ' camenta uulneribus,ea tarnen quacmordeantulceris uirus:aüt certèferróputretaoa fecantê.-cum in co ipfo bonus fit medicus,quia utilitatern operatur ggrotfamp;facitquo prodeflenoucrit: tarnen quia æger dolorem aut non uult autnon potefl fuftinereptO' pter infirmitatem affeeftus fui, rogat ut medicus cum quadam bonitateàCfuauitate u curet, amp;nbsp;non afperitatem adhibeat medicamentorum, non ferro incidat uulnerutn ' bras : aut fi aliter non poteft, ut cum moderatione faciat, amp;nbsp;quadam fubtilitauming^ uim doloris,Et ideo in Euangelq bonitate melius docentur iuftificationes defquam-iMc.j Icgis feueritate.Opus autem iuftitiæ iuftificatio eft. Vnde fcriptum eft quia phariitci e

iuftificare uoluerunt, non baptizati baptifino Ioannis . In eo enim iuftificationemno fccerunt, quianolucrunt agere pcenitentiam delicftorum : quam propheta inbonitatc uult agcre, ut ei fiat peccatorum remiflio fine atrocitate damnationis, cumremilhoquot;' gratia. Multiplicata eft fuper me iniquitas fuperborum, ego autem in toto cor e

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quantomagis qûïsdebfcruiyc defîdéràt,’tanfo«iàgrs.fn

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cius profidebatjUteos qui pacem oderant,fua tranquiHitace compos-

eft f’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftudia comprimeret. Cum loquebar I'llis, I'mpugnabant me gratis: hot

tînt nbsp;^“^^^*”’P’ig’'andinon haberent^ tarnen impugnandi ftudium non depone-

flint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;finenequidæfpiritales,fiuchomines,ôfmultiplicaturini- ■-

.s'v lamittat patrimonium, uej,diuerfisafficiatürincommodisrerum;ijel corporis ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicuntfuperbi: Vbi eft iuftitia eiusf ubi mifericordiaf' Eeccquia'fic

ext 1?^'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9’^® innocentia fija nihil prodeft. Ideoqi ad uitae huius fpecimeti

ilift''^”^'-^^-fando lob fpecie amici, obtreeftatione autê iniqui,probitatis atep fol Î ^*^?”^*^’’'^’^P’^otîrantes gra.uia opprobria cogerebant; amp;nbsp;qui uenerant ad.con j^înaum,infultarecœperunt.Sed iuftushisnonmouetur,ideocp neclobfrangebatur:., .

gt;t. lit^ omen domini benedicftum.Ergo dC in aduerfis pofiti dicamus: Bohïtatê feci-],*uimfeniotuo.Poteftenimdominusinmeliusmutarcquæfalt;ftafunt,utIôbfan(ftihà

] ƒ mus exemplum:amp; quæ amiflà funt,reddere.Poteft quis ÔC amüTîs fiJrjs gener are me-^ ' ’’ ■* ores.Nunquid dco eft difficile meliora donaref Poteftetiam ft nihil donet,ho.cipïb ta eniufto efte profpedumjfi forte futuri improbi rapti funt, nc mutäret malitïà cor eo-wn. milliter amp;: de patrimonia, quaft non uidearaus plurimos propter opes patrimo-fam'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^lutis efle dedudlosjplurimis ex diuitiarum abundantia ortam elTè cau-

pffcandi.Qui cnim non habet quod donetiafcribi ei culpa non poteft quod no da ■’uent.quiautcm habet quod donet,amp;: non dat,utiq!obnoxius elle incipit.peccatb;-* quot;nbsp;osgulatumeftutlaccormcum,egoautemlegcmtuammcditatusfum.] Subdlecof* -

J- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;W11« vivpvw \.vil UMI*'-'***’*■'^•'•'''■ * •’••**•****'***’*•gt; VA-UVl Ulla IJUlUctlll

^lÇm^uadamconcretio,necfuauitatemhabénseandemjnecgradam.Itahominesi S^ianteleduhtate,gratia,fuauitate uerborum lad is fpeciem praeferebant,nulla inuidia '■’‘’'^''lîptflm.hificœperintinuiderei coagulaturin uitium coreorum, ÔC fttdefuauitaté.i 3™gt;ut)æaman'tiidomaleuolentiæ,fiCinfuauis quidam horror inuidiæ.Ergo coagulatff eucôrperfiiperbiani,pcrinuidiam,quæleriitatenaturæflucntembeneuoléntiammagt; utiæeoncretioneuitiarunt.Iniquorum ergo cor coagulatur.iuftus autem humiliâtur,lclt;

’’îâgffterium. Bonummihi quôdhugt; mmaftimejtitdifcàmiuftincationestuas.]HocfequutusApoftolus:Plateomihi,aït,iii i.Côrftà tnnrniitatibus,in iniurijs,in nçceffitatibus, in pcrfecutionibus, in angUftqs. Cùm ehimt çomplaceti'n infîrmitatibusiamp; non frangitur animo,nec cedit iniuriæ,difccr.e iuftifica-j üonesdeiamp;meruitamp;impleùit.Ergo hic,hnmiliafti me,hoc eftjdiucrfis tentationib, ôdî mcommodiscxeicuiftt,dicit. Qÿod aperuit ôi^Symmachus icribês:Profuitmihi quôd^ flfflidus fum,ut difeerem iüftin'as tuas.Ergo qui humiiiatur,non detj ciat animum, heq;lt; uangat,fed magis humiliando.proficiat, uç fuperbum humilitate fua mitiget, in fol êtes morumfcuen'tateconfundat^ohtumeliofospâtientialuafrangat,auarosnônnunquâ eti'am æquanîmitate difpendij à iurgq intentione.deducat. Sic cnim legifti : Quia iufti-' twe,'J * fiçata eft fapientia à filqs fuis,dum Chriftus fe offertftipplicio, dédit irtiurtjs, non fübdu. citopprobrijs, nec â confuftone fputorum auertit.faciem fuam : Sgt;i ideo omnes iàpiien-tiafuainftruxitjamp;^liuorefanaüit. Bonum mihilex pris tuifupermiliaauriamp;^argêti.] Non quicunqilioc dicit,imô rarus Iiqc dicitdd eftgt;qui4egem dei auro àtq; argen to pre-: i fcrt,qui poteftpropter legem dei omnia reiinqutfei $cd nec Chriftus hunc repefit, nift. deijsquosipfedocere dignatus eft. Petrus höc dixitjófprobauit effcdu,quia pluris Ie-' gemquam aurum habuit.Idcoque ait: Aurumargentum nonhabeö.NonäuarüS hocdicit,quidefoffo auro incubat.Non dicitpecuniofus,qui quotidianaemolumenta gt;nbsp;folicito rimatur aftedu, q^ui quotidie opes‘aggerat,qui hafreditatis tendit aucupia,;

qm drea acgrotMitis leÄulum indefeflas exercet excubias. Hic aliquilcge oris dei tai* quam legem uerbi acdpiunt,utfi dicasdegem dexterac dei.Bene ergo amp;nbsp;hoc conuen» Petro diced : Verba uitæ acternae habes,amp; nos relinquimus tcfhoc eftjlexoris fui fuper ihilia aUri dC axgenti eft, amp;nbsp;poflumus tantum defererebonum, feculi huius emolU' mentacaptarefSedMoyfes lex oris deipoteftdici, per quem Dominus loquntusf“» amp;deditlegem«

I» nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EcimâliteraincipitapudHebræosIod,quæIatinafîgnificationcconfeniô

D nbsp;nbsp;nbsp;dicitur,uelcertedefolatio.Nec difcorsaediftbnansuideturinterpretario.

nimus extolli folet ; cum autem urgetur aduerfis, tune dem um implorât auxiliS. Naw fiC in ijs quac Humana funt,hunc ufum efle cognofcimUs,ut cui fuccedunt profpera,anp mus elatior fit : cuimundi huius infefta funt ex potetia alicuius aduerfa,tunc confogiat. tuncopem quaerat ut uel rogando fuperioris midget poteftatem,uel fe uirib. arinet ad' iunlt;ftis,ne quafl inferior potendoris uiribus opprimatur. Deniqp Hiercmias fub haclp '^brtn. t tcra fic ait:Manus fuas extendit qui tribulat,in omnia défideria eius.Vidit enim genres intrûeuntes in fandifîcationem luam,quibus mandafti ne introirent in Ecclefiam eins. De Hieruialem utiep hoc dicit propheta, cuius déplorât acrumnam, cuius pfæceifitde^ Heb, 1 i folatio ac deftitutio,ut poftea fequeretur confcflio. Caftigat enim dominus omnuri«•« lium quem recipit. Recepturus igitur Hierufale, ante captiuitatis flagellauiïærumtus-Nimium enim infoleuerac, SC inflato fefc corde ia(ftauerat,ut caput teuere no poffd ® minumlefum,id eft,humilitatem,gratiam,iuftitiam,fapientiam:hoceftjUeræfideiii'î' gifteriumnon tenerer. Etideo dominus caftigauit earn, qui moderator omnium nouit

quemadmodum unumqiiemc^ caftiget, Vi cm'm medicus graufora uulneraalpenön' bus medicamentis curare confùeuit, l’ta deus nofter grauiora pcccata maiore leuer^ täte caftigat.Sed ipfa càftigatio ad falutem profiei't.Dixi't em'm dominus:Percutiamja ego ftnabo.DeniO! de Hierufalem fpem cœpit Hiercmias propheta pronuttere-Nani in poften'oribus fijo bac litera aicDabit percutienti maxillam fuam, ô(f fatiabkurin op* prûbrifs.Dabitin iepulturac fofluram os fuum,fi tarnen eft fpes patientiaUnEuangeho dominus lefus docens uirtutem atep infîgne patientiac, ait: Qiii tepereuflerit inmaxiP lam,pracbc ei 8C alteram. Vult enim difcipulos luos 5gt;L iniun'arum efle patientes^ ecte^ ferirefacile,ne dum ferirepotens iniuriam facerct,indicium humilitatisnonexnibew. Patientia enim humilitatis indicium cft.Et ideo quoniam defolataerat ac deftitu^ ic rufalê:Dabit,fnquH,percutientimaxillam fuam,utnô feiubducatiniunar,necucc catdis dolorêjied percutienti maxillam offerat.Vtrumqi intelligi poteft/iuedquiptf''

cuterc incipiatjfiue ei qui iam percuflerit,ut illudEuangelicum compleatur:Quitcper cuflêrit in maxillam,præbe ei alteram.Et prophcticè hoc pofitum eft,ut docçretrite Fuiâlem,hoc eft,plebis ludaicæ Ecclefiam non aliter elle feruandam, nifi per difciplinam : utcum coeperitEuangcIq pracceptaferuate, operibusimplerenw” tûm doitiini lefir, tuneiugum captiuitatis defuac animac ceruicc deponat, cmnfewb i' derit iugo CHrifti. Et fatiabitur, inquit, in opprobfijs. Non dixit,Subibit opprobrwni' Faeilé eft enim unam aut alteram contumeliam iuftinere. Addidit:SatiabiturinoppiO' brijs, qüo facilius domini moueatmifericordiam j opptobriorum çomplurium deiof' tnitace miferàbilis.Quod utiqj ex libro Regnorum potes intelligerci Quippe cuincon •»Rfg» uitiaretur Seiticifilius Gérafandbo Dauid,uirum fangüinariutn appellans,amp;nialeaic^

ret ci quädo fdgiebat filiû fuû Abfalon : parricidalia ad tempus belli declinans tacebat rcx,amp; fummum patientiae infigne praeftabatEtenim cum tentationis iüx tempus inte Iigerct,ut ei parrieidale prælium moueretur,magis bumilem ic uolebat uideri,quo aO' mini mitigaret offeniâm, quam exaiperandum eius arbitrabatur in fua tcntationeiuû*' eium, fiforté fuas irtiürias ulrum iret. Vnde ôû populi duci Abifai uindicare cupiêti ait« Quid mihi ÔC tibi eft ßli Saruiaeddeo maledicit mihi,quoniam dominus dixit illiut ma' ïedicat.Eccc filiüs meUs qui exiuit de uentremco,quçrit animam meam. Si auteninio--do ex traneusrnaledicitmihijdimitte ilium utmaledicat,quoniam dominus diximlijUt Utdeat humilitatcm meam ; ö(f retribwet mihi dominus boita pro thaîediâo boc^^o

IN CXVin. PSALMVÄ SERMO X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;^lt;$5

prophetkó dixit fpnitu,ôif probauit cuentu.Cutn enim f epleta fueritbumilttaSjpec- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

«tuinfoluitur.Deniq( Si inEfaiaclibro habcs quia dixit dominus:Sacerdotes loquitni wincorHienifalemtconfolamini e5,quiarepleta eft humiliatio eius,folutum eft pecca ttieius;quiaaccepitdemanu domini duplicia peccata fua. Aduertis igit’”'quiaubi de-0 JtiOjibi humilitas-Defolationem enim fequitur humilitas iufto ordiné^ numilitatern pMientia,patientiam probatio, probationem confolatio. Quod babes Si in Apoftolo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

ffgt;ptum;Quiatribulatio patientiam operatur,patiêtiaautem probationem jprobatio Rowf.ç fpemifpes autem non confundit, quia charitas dei diffufa eft in cordibus noftris

pfnpiritum fandum,quiutiqp noftrorum confolator eft affetftuS.Qitod autem ait. Da Uinfepulturam osfuum,oftendit quandam fupramodum patienti^ tackurnitatemjUt ’ïtiuatnfcpcliat os proprium ne loquatur, Si uelut quodam aggere uirtutum obftruati •'f uocemdoloris cmittat,tantum pondus aflerens patientiæ quam fpes foueat,ut uocc •piamuelutbufto quodamac tumulo fepeliat acincludatjquam nulla extorquerc, nub ^occitarepoiritiniuria.Huius quoq; liteiac interpretationemjUt potuimus, explicaub *’'«S4Jeniamusadpfalmum. nbsp;nbsp;ManustuaefeceruntmCjSi paraueruntmCjda mihiin-

jæÊ^’^'^tdifcam mandata tua.] Magno commendationis exordio uftis eft, ut opus 5gt;drcfcdic€ret,quo facilius circa opcris fui gratiamfauor inclinaretur aiTthons.Gran setiatn pr^rogatiua eft in rebus humanis,ut aliquis operibus ôi benefier'stau eat ftiis: Demeri turn fpedet alienum, fed in fuæ gratiac munus intendat, ne uideatur abrogare ^uoQipfe donauitJtaqi ctfi de luto corporis noftri fubftatia fit,came induamur,Si cor-pus offibusiritexatur QC neruis,tamen quod fimus preciofilTimum opus dei, nemo du-

uauerit,Nâm8ifabricamipfamhumanicorporisfiquisconfideràreuelft,nihilpote-‘uterrapreciofiusiudicare. Eft enim homo ftatucelfus,uultudecorus,c3efariegra-

''^•non in aluum cæterorum more curuatus animalium, fed ipfo naturae iure fublimis, ?L'’”^’^'^'^^^^°fpc‘^ctobtutu,nullacaptiuæferuitute ceruicis depreflus in terra, ^^»nquâpropriæ confeius libertatis,6i locuples iui teftis authoris. Y eruntamê in cæ ^'sanimantibus membrorum formalaudetur, in quibus praeter gratiam corporis nb

' cltaliudquodrequiratur.Homoineoeftpulchrior,quodnonuidetur:noin corpq , , Muodùidetur.infehabêsæternitatis gratiam,8iprarfentiumueriuftatem.Queenim ^.Cor.^ . '^'utUTjtcporalia funtmam quæ non uidentur,aeterna funt Jn hoc in terreftri hofpitio udutushabitatione cœlefti,cui fimul copetit Si in terris uideri,8i deo coniSgi. MagnS *?uenmnus,fifeipfecognofcatjSiquacdam forma iuftitiac,mundo magisquamfiblna- n .

*0-VrtdcSalomo aitiGrandc homo Si prcciofurn uir mifericors. uirum aût fidelem o- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;*

puseftinuenire.Et uerc magnus eft qui diiiini operis interpres eft, Si imitator de'i.ho-

fuenimquipotuitdicereelmitatoresmeieftotc,ficutôiegoChrifti.Terramcxco- i.Cor.ii jUiatitanquS poffelfidne utit ,cocli omamenta gratus miratur affertqr.Euanuerat rc-

rii natura,nifi qui ca uteretur, diuina prouidentia effet adiedus.DenitÇ poftquàm fecit ucus coelum Si terrattï Si maria,pofteaquàni omnia reptilia,uolatilia, animâtia, pofteà nominefecit,que animantibusùiuêtibus aiîteferret.De quo no immerko cœlefti fente f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;imaginerti amp;nbsp;fimilitudinem noftram.Cçtera dixit,et Gene. t

‘actafunt:mandauit,Si creatafurit,uthomofiat,fpecialis quidam dei accedit hortatus, Ppf uttanquamlaborantis dei inhuiusmunere creaturæfignificetur operatio.Deus quidê ^pers laboris eft,fed tarnen fcripturac uerba quid aliud,nifi ftudiofam tui ob gratia ope 'rationem eius oftenduntÆr go fi deus maiore quodam ftudio te cr eauit,cur ipfe tui ftu dium relinquist'Si deus in te labor auit,qui laborarc non nouit,cur ipfe fugitans fis labo dsfManustuæ,inquit,fecerut me,Si parauerût.] Clamat ad deumprbpheta : Opus tuu domine ne déféras,non derelinquas.Te authorcm conuenio,te teneo conditorê, præfi dia aliéna non quæro.ln adiumentû accingere,qui accindlus es ut creares.Dic ipfe Da-uid quidfenferis,cur dixeris'.Manus tuacfecerûtmet’Sed dixiftiinferius,Dne rétribués Ppl. i j 7 ptopterme,dominemifericordiatuàirifeculum,operamanuumtuarumnon omittas, noc cftdicerCjBeftias nô fecerûtmanus tuac,fed dixifti,Producantaquae reptilia anima Gene, i

. hjuiuentium:ôiproduxitterrafecundumgenusquadrupedia,ôireptilia,8ibcftias ter

1 ’^•Meaût,inquit,fecifti,me tuis manibus figurafti : hoc eft, non figurafti beftias mani-I ®'^5tuis,nonreptilia,nonuolatilia:meautcmf€eerütmanustu»,2i paraueruntmc.No j . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ambr,to.4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kk medio-

mediocre opus eft quod paratum eft, óim fapiêda unum quodq diïpo’o^ 8 Dem'qi fapientia dicinCum pararee cœlos,cum illo eram.Quod dehofflingt;f

propheta:Voxdomim'pracparantisceruos.Qpacuoxdominideii ।«C' minemfQui funt ifti cerui, nifi inimid ferpentibus, qui fuper afpides ambn ; nena non fentiuntf'Non uile igitur,nó corporale arbitror quod parauit dei’®'

/ inmulieribus.Cognolceteanima,quianondeterra,nodelutoes,q2**a*” , m At' deus,amp; feeït ani'mam ui'uentcm.Opus eft magnificum,dci generatioeinipita tende tibi,ut lex dicit;hoc eft,tibi,id eft ani'mæ tuae. Secularia te QC mSdanane terreftria non morentur. Ad ilium tota intendone feftina,ex cuius infpirationc

ProM.a e Grande,inquit,homo,amp;^ preciofum uir mifericors.uirum fidelem opus eft fee homo ubi grandis 8gt;C preciofus fis .Vilem te terra demonftrat fed ghriobi^ facit,fides rarum,imago preciofiim. An quicquâ tam preciofum quam imago ƒ Qup primS tibi fi'dem debet infundere,ut in corde tuo refulgeat quaedam autn gies: ne qui mente tuam interrogat,nô agnofcat autorcm. An quicquâ tarn ptct: nbsp;nbsp;»

quam humilitas,utnaturam corporis animaecß perlpiciens,altero cognofcasfProna in uitium carnis illecebra, mifericordiafuadet quia tuleris,tibi foluis:quicquid a te procedit,in te recurrit; ÔC quicquid fueris, tibno uis. quicquid fueris,tibi proficit. Viuacis animae liigor, fenfus rationis amp;intellectus cap atej iudicq,ut digna domus tanto habitatore uideatur, non amittetfuæ

Gm. I turæjUt hominis nomen amittat. Scriptura enim eum hominem dicit, qui nem amp;nbsp;fimilitudinem dei : peccante autem nonhomine, fed aut ferpentê, autequu

* hinnientem fœminis,aut uulpeculam, autiumentu uocare confueuit.Nolitenen ic equus aut mulus,quibus non eft intellecftus.In camo amp;nbsp;fi'cno maxillas eorum con n tUc. 1} ge,quino appropinquant tibi.amp;^,Dicitchuicuulpi,deHerodeait.SfdgenerMOuipC' ihü.j rarum à loanne plebs hominû dicitur. Magnu ergo opus dei es homo, magnu enq^° dedit tibi deus. Vide ne quod deus tribuit,amiftas. Magnum illud munus,quod es ä i' maginem dei, ÔC hoc in té punitur magis. Deus enim non punit fimilitudinêfuam,

. eumpunitquiadfi”militudinêdeifalt;ftus,hocquodaccepit,feruarenonpotint.runitu ergo illud quod ad fimilitudinê dei efle defiftit,hoc eft,peccatû tuum.Namfuam eu non damnat imagine,nec illam in incendium mittit æternum,fed magis uindicalimag nem fuam de eo qui imagini illi fecit iniuriam,ut per malitiam quod eras,efle aelincres^ amp;nbsp;ne fieres mulus ex homine. Vindicatur ergo imago, non condemnatur. Vindtca quafi expulià,non condemnatur quafi rea.Poftquâ enim peccafti,aliud elfe cœp“»* illud quod eras, eflè defiifti. Quomodo igitur punitur in te, quod in te noninuenitur. Nam fi inueniat in te imago dei ôi fimilitudQ,nô fupplicio incipis dignus efle,fedpræ' mio.lta imago ilia qua ad imaginem ôé fimilitudinem dei fadus es, non condemnat^, led coronatur.Condemnaris aût in eo quod ipfe mutatus es ut fieres ex hominefo'P^^’ mulus,equus,uulpccuIa.His nos enim nominib.iam feriptura côdemnauit, quiaexu« coeleftis imaginis ornamento, etiam nomen hominis amittimus, qui gratiam homm« nontenemus.Inaliquibus tarnen codicibusinuenimus: Manus tuæfeceruntme,ôtpgt;* Imauerunt me.Neciftud alienum, quia amp;nbsp;lob dixit : Manus tuæplafinaueruntmea ^ cerunt. Vnde hic edicit ut meminerit deus quia puluis fumu8,ut uberiorigratiaemjiquot; nus infundaf,necinfirmû opus deferat,Gubernator fluctuante nauigio plus laborisint pendit, quàm cum fecundo remigiu labitur flu(tu,amp; uentorû flatû fuo fuparo fuperan' te procurrit.Manus tug,inquit,plafmauerunt me.Manus dicit pluraliter,nonmanu.AE uerô alibi ait:Ego manu mea folidaui ccelum,^ manus mea fecit hæc. In hominis cofl' ftitutioneuiderurnonabundare,quodtoto mundo utfieret abundauit.Cœlum unaht mauit manuSjUt fcriptuifi eft:SC utraeç deimanus hominê fi'gurauit,ut Icgimus. Caluiu nô ad fimilirudinê,homo ad fimilitudinê. Angeli efh ad minifteriû, homo ad imagine. Efto ut ôé angeli ad imaginé,feriptura tn de homine locuta eft q fit ad imagine. Habe^ mus enim aliquid quod fortafle angeli nô habeant.Vbienim abundauitpeccatû,fuper abundauit gratia.Nobis eftnatus Chriftus exuirgine.Legimus enim:Pucrnatuseftno bis, fîlius datus eft nobis. Nobis camera fufeepit, iraô potius nos in ilia carne fufcepitl . L ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. •* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quando

IN CXVIIÏ. PSALMVM SERMO X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;667

in nbsp;nbsp;nbsp;fede coftituitNon lego angelos in dei (ede nifi liantes,nifi

’’’•nifteriûdeferentes.Non lego angelos,fed homines côfepukos Chrifto,amp;: in ChnftÓ Äpoftolus:(^iacouiuificauitnosinChrifto, cuius gratia éllis uincan,amp; fimul fufcitauit,fimulcjï federefecit in coeleftibus in Chrifto lefu ♦ Filius er^ §0 nominis ad dexterâ dei,no angelus,nó archangelus,nec Cherubim Seraphim .Illi ^Uuantjfilius hominis fedet.Filius hominis angelorû ore laudat, quod angelos malos J’*cerit,denequittjs fpiritalibus quæ funt in coeleftibus, triumphaueritquod fecerit fimi

quibus ante erant contagia mortuorG. Verbo, inquit,domini p/il, ji ff^inrmati funtjS^ fpiritu oris eius omnis uirtus eorû.Homo quoqi fpiritu domini per di'onem uitat confummationemcp uirtutis accepit.Infpirauitin eum dominus fpiritu Gene.t '*itæ,^fadus eft homo in animam uiuente. Vita ergonoftra cœpit ex infpiratione di' Jî'najfcduitahæcfeceffioneanimæcorporisq! dillbluitur, inlpiratio autem diuinanon dm'tur.Etidco intellige aliud efle quodftguratu eft, aliud quod fadlum eft uel paratG. Mfrito(fdupliciterhabesfcriptumdehomine.Primuenimfcriptumeft:Faciamusho^ Genc.t ^inemadimaginemamp; fimih'tudinemnoftram:amp;dominabit,inquit,uel principatGha tDit:amp;fecit deus hominem adimagincm dei.Secundo aûtioco itafcriptum eft: Quia

ftnnon puluis,ibinonterra,non materia,fed incorporeum,fedadmirabile:ibinonma led immateriale. Quod enim fecundum imagincm eft, non eft in corpore, nec in

wateria,fed in anima rationabili.Ibi operatur, ibi oftenditur homo ad fimilitudinem ÔC ’'naginetndei,ubiiuftitiac,ubifapientiæ, ubi omnis forma uirtutis aflumitur. Si intelli-» S^simagjncm^mdeßjj adimaginem.Homo enim non eft imago dci, fed adfimilitudi-^lytadus. Alius eftiraagodciinuifibilis,primogenitusuniuerfæcreaturæ,perquêfa-^‘UntomniaJlle non adimaginem,fedimago:tu non imago, fed ad imaginé. Habes ^*^§0111 tuafubftantia aliquid de imagine amp;nbsp;fimilitudirie dei,quod fit diuinae fimile ima §'nt.Propterea imago ad eG qui eft ad imagine uenit,amp; quærit imago cum qui eft ad fi-™itudinêfui,utiterumfignet,utiterumconformet,quiaamififtiquodaccepifti,Infuf-deus,utinlpirationis fuæ dono halîeres gratiam, quam tibi tua culpa ‘ülerat.Faâus eras in anima uiuente. Audi quid dicat,non in carné,ftd in animam ui ^^tein,Sedquiapeccator fignaculum tenerenonpotuit,Strin crimine pofitusnon ha J ^g5“æ‘^^*^bftdquçhominG,proptereauenitdominus nofterlefusChriftus,ut ^S“î'’quot;Euangelio,amp;: â mortuis refurgens cG claufos difcipulos rcperinct,clauftris in-^fnuseftmanentibus,Ôé dixit:Paxuobis.Sicut ergo mifit me pater, amp;nbsp;ego mitto uos. jquot;“ yoc dixilfet infufflauit,6é dixit eis’.Accipite fpiritu faneftu. Vidés ne ergo que ma-quernfecundum Chriftum

^*mus,cxpoliantes uetcrem hominécum adlibus fuis,amp;induentes nouG qui reno-f j^^^^.^^'Oitionem fecundG imaginem eius qui creauit eG, ubi non eft leruus amp;nbsp;liber, ƒ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnibus Chriftus.ChriftG ergo induimus,ficut Sé alibi didlum eft:Chri

“induiftis.Accepimus fpiritG lanlt;flG,qui non folum noftra peccata dimittit,fed etiam

pn Y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Euos alijs peccata dimittere:Ideo aitpropheta:Tu finxiftime,Sé po

Ul fi^*upcrmcmanumtuam.Finxitperlutum,pofuitpergratiamlpiritalem.licetpleri-^^fîî™5PEahnumexperfonadi(flum faluatoris accipiant. Audi quia manus domini fiiaipiritus dicitur.Clamat Iob:Spiritus diuinus,qui fecit me.Iftæ funt ergo manus quæ ominein parauerGtjChriftus dC lpiritus.Ergo dominus lelus ÔC corporis author eft no fijqin primum fecit hominem ad imaginem,6époftca deluto finxit, et uoluit feruare 4uodfecerat,faluare quod plalmauerat,ut to turn hominem faluum faccret, ficut ipfe di ^t inEuangelio:Mihi irafeimini quia totum hominé iàluum feci in labbato.Quod Ipc ualiterEcclefia docet quia non folum anima, fed etiâ caro noftra ialuatur. Anima per cognitionédeijcaro per relurreélioné:quorG alterum docuit diuini authoritate fermo-’'«,altcriïpropriæreîurrccflionis exempIo.Hic eft ergo homo gcminæfubftantip. Alia tnim faéli fubftantia, alia figurati. Ifta de dei fpiritu, ilia de limo. Proptcrca ait lob, dufcitabitcoriummeum.quia quod de limo cft,relufcitatur.Terra enim in terramre

668 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AHBROEIl 2 î

fpecialis praerogariua donata eft. Idco tamcn,quia caeten's anfmantibus {tnpcnt* poflit imperare, debet Deo eflefubiecfîus.DoceturJgtturfcriinc,ucad regn^^^P uenire mereatur » Qui enim feruit Chrifto, placet Deo. Qui fcruit Chnfto, nbsp;nbsp;nbsp;“

queueritati, amp;nbsp;debetnefciremendacium. Quiferuitiuftitiæ,debet repellcrein'9 tatem. 'Quiferuitimmaculato,debet teuerecaftimoniædifciplinam. Qudennt u , debet odilïè tenebras peccatorum. Ergo quia corpus infirmum eft, uifitationem o-minipoftulemus. VndeProphetaait:Qiiid eft homo quod memor es eins fautnius hominis,quoniamuifitascumÆtnuncinreliquaucrficuli'portioneait: Daminiin^ tellcdiuiti ut diftam mandata tua.] Spin'talcm igitur fe eflb cognofcit prophtta per gra tiam fpiritus fandihEtenim intelledîum dari à domino, amp;nbsp;inter munera gtatiaium pri-moconftituiloco,inApoftolicalelt;ftionedidicifti,quiaunicuicf datur manireltano p ritus ad utilitatcm.Et in propheta primo loco fapictip ôd intellcdîus fpiritalisgranapo-ftulatur.Petitur ergo dei donum.Deniqr uide ordincm. Da mihiintellec^umut ‘ mandata tua.Intelle(ftus præmittitur,ut icientia fequatur.Nam nifi quis intcllexerit, lt;ftus efte non poterit.Docftrinam igitur intelledlus facit,non memoria.Nihil cnim pto-d eft multa legifle,nifi intelligas ipfe quae legeris. Et in Apoftolo poft manifeftatioiiem fpiritus,fermonem fcientiæ legifti poftea fubftitutu,ut fcias intelledum memorie præquot; fcrendum,SC ilium pofte habere fcientiam,cui ante intelledus affulfcrit.Simulhumi^ tatêconfidcra.Siprophetaintelledum dari fibipoftulat,quis tam arrogans,^ipgt;^o teaturinfuapotcftatecftcintelligentiamflntellcdum petit ut ipfe fenouerit,a natur iuæ poftîtfcire rationem.Atilli qui de return natura difputant, coeli fcrutantui ’ qui feipfos fcire non poftunt:putant intclligcntiam fine dei dono pofte concedi. Vn Öl nos humilitatem debemus aftiimcrc,nc extol lamur fi forte unam aliquam de cripu risparabolam cognouerimusiautquiainterdumfccundülitcramplanclegimus, i or^ tefccundumlitcramaliquldintellexcrimus,dodrinpnobisaflumamusfcientiani. lO^ phetaille qui accepitfpiritum fandu, poftquam undus cftinregnu,unduseitmpro-

data dei intclligat:amp;feit, nifi à dno acccperit gratiam, intelligere eins fe polTe.InEuangclioquoqJcgo quiaproponebat parabolas dominus Icfus, a apo o non intelligebant.Deniq,’ explanation? propofitæ parabolæ poftulabât.Ipiedominiis lefus cumdicerctjUtlcgiftiinlibroEuangelft fecundum MatthxöfcriptumißeatipatP pèresfpin'tu.fubiccitinpofterioribus; Omnisquiaudituerbahæc,amp;feccritea, rmi crir uiro fapienti.Non ergo qui audit tantummodo,fimilis erit, fed qui facit quæau ' rit. Ergo neep fadum fine auditu, neep auditio fine fado poteft eflefapientifimHS, e qui audit amp;nbsp;facit. Audiamusigit,intclligamus,faciamus: utintellexiftènosquodau uimusjcôprobcmus. Quitim?tte,uidcbûtme,amp;f lætabunt,quiainuerbatuafperaui.J Fortafl'c aliquibus uideaf hoc elle confrariû,quia iuftus diciuQiii timêt tc,indebut^fgt; amp;nbsp;Içtabuntur.Multis enim iuftus grain's eft cum uidetur.Deniq in Euangelio pî^''^Q“^ dominû Icfumuidere non poterant,fient Gerafenirogabant cum ut abirctdercgio^^ bus eorum:amp; alq ci tranfitum dcncgabanf,quando tamen per cos tranfirenolebat. de puto quôd ficutillicludaica: forma impietatis exprimitur : ita hicEccIeOægtatiaiC'' uelcfur. Prophetatenim totum orbcmrcplcndum elle timoré diuino-, ÔCideO qua i ti' mentes deum fandorûdicitcognihonclætari.Qiiienim uidctiuftum amp;^gaudet,ctiain ipfeuult cft'eiuftus.Pulchrû cft enim ut in eo ahjs dcledetur,quoduultlpleinleferuarc fi polïît.Eft enim infitum bonis,ut caftum pudicus,prudcntê fapicsaffcdupiodiiigaf, mifericors liberalem,Â^uirrutes fuas in alijs amct.Pierifq) enim iuftiafpcdus, admonP tio corrcdiôis cft,pcrfcdiorib.ucrô 1 etitia cft.Qiiàm pulchrû ergo fi uidcaris a. proiis. Bonum ergo uir iuftus.Proptcrea deniq; Paulus apoftolus afcenditHierofolymaffl,ut iuftos uidcrctiSC cum Petro manfit diebus quindccim,ut cx eius aliquid cohabitationc proficcrct.Propfcrca ipfc Paulus Sé Barnabas, cum Hicrofolymam ingrcdcrenmr,iTia gnifice cxcipicbantur ab Ecclefia,ab apoftolis,Sé maioribus natu. Cum autcabircueh icnr,ne difccderent rogabantunSi^ ut poftca dc Paulo lcgimus,cum lacbrymisdcduccgt; batur. Nam fi cft tanta uis in naturalibus, ut animal uifum profit idericis,itautniortui quoch cornu eius animantis prodefte dicatur, fi fucrit demonftratum ijs qui huiufmodi

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;incideniu

j... , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IN CXVin. PSALMVM SERMO X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6$^

1)0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uirtutê habet,ut fanare pofïit hominê momento exiguo, quo üidet

'iib ƒ f nbsp;nbsp;tarnen cum fide ab eo cofpïciatur qui utilitatê ab eo percipere defiderat,

bter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uelipfi oculoru radq uirtutem quandam uident infundere ijs qui fide

tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quêadmodum iuftus letificat cor innocentiS cum uidé

Unt yiuftorü cognitione torquent,quia uel tacitis faridlorumoribus argu-ParT *caftitas incontinente,auaritiâ liberalitas,impietatêfides.De hoe quOq^ Hid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;animantis fumamus excmplö. Nam ficut prodeflè diximus mutu animal cu

^t,ita obeflè pcrcipimus lupü fi aliquê uidendo prçucncrit. Você enim ferunt amit P”^'‘ ptis uiderit-Bafilifcus quoq; hic eft noxius fermés,fi quodcûtç prior ui m'd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;occidere:ct allcgat ftatim necari,quipofuerit a ferpête huiuimodi prç

m' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ferpens mori dicit fi fuerit hominis præuentus alpeclu, Ergo fi tanta

t asuelinoculis ferpêtis uel in oculis eft hominis:ut fi alter alterü prior uiderit, pofltt ƒ^tierenon eftuirtus in oculis iufti,qui repletus uirtutis eft gratia, cü præiertim tantS peretndes,utó^illaquæfimbriam dhi tetigit,fanaretur, óCillecuiintenditdnsleius, timexeiusoculisgratiâianitatishauriretc'Sedquiuidctiuftûjdebeticire quid uide-

d J®tiidetincórpore,nóinueftimêto,noin patrimoniOjOÓinuultu,fêdintus ui^ ■n. °inquâillu uidet, nifi eius uiderit mentê,nifi eius fêrmonê intenderit,nifi fenfiim

ws potuerit cóprehendere,fapientiam de traeftatu eius affiimere.Tunc igitur lætabi-“tjCuniifta pcrfpexerit,cum ifta cognouerit.Ita ergo amp;nbsp;nos ficubi audiuimus iuftu, fe-fu''^^'^^“‘‘^^’^^’^*‘^“tillamulier quçaudiuit in domo Pharifæi difcumbere dominü Ie- Lwc.y pedes perfudit unguento.Illius imitatores fimus:quia Eccle-

mullere figura elle quis dubitetf'Sicubi ergo iuftus fedeatjficubi accubar, fefti 'tiusuidere eö.Preciofiim eft uidere uiru iuftu,ut uideas eum fecundü imaginem dei.

kuc^foris eft,nihil prodeft;quod intus eft,fanat.Sane ÓC in eo qui foris eft, illü qui in-us eltfrequêtcr afpicimus:ut fi uiderimus pauperê,illü ad cuius fimilirudinê fadus eft, onoremusin paupere,de quo ait:Dcdiftis mihi manducare:quia quod uni eorum de- Hdftaj « ®‘‘tis,m2hi dediftis.Qui enim coronat imaginé imperatoris, uticj ilium honorât, cuius ‘“’ïginê coronauinÖd qui ftatuam contêpferit imperatoris, imperatori utiep, cuius fta-ƒ îmconfputaucritjfecifle uidetur iniuriâ.Gétiles lignu adorant, quia dei imaginé pu-^tiyedinuifibilis dei imago non in eo eft quod uidetur : fed in eo utiq; quod nô uidet, *'“«ergo quia inter multas Chrifti imagines ambulamustCaueamus ne corona ima-g'ni denahere uideamur,quam unicuitß Chriftus impofuit.Caueamus ne aliquid detra l’amusijsquibus debemus adiûgere.Sed,quod peius eft,no folûnonhoneftamus pau-P«cs,fedetiâdchoneftamus,deftruimus,perfequimur:ÔC ignoramus quas dei imagini cogeramus iniurias,cum fados ad imaginé dei putamuS eflè Içdédos. Qui enim irridet prouer. i ƒ pauperê,exacerbât eu quifecit illctSed aderit ille qui dicat,Efuriui,fiC non dediftis mihi mä«. 2 5 mandiicare:fitiui,amp;nó dediftis mihi bibere:æger eram,amp;l nô uifitaftis me.Et quâto ifta ftuiorafunt,c^ fi dicatJniurias mihi feciftis,nudaftis me,uerberaftis mec* Que fi quis in-tcrrogauerit,Quando tibi iniurias fecimusf'quando' ipoliauimusf’quando etiâ uerbera uimusf'dicef.Quando uni horûminimorû fcciftis,mihi feciftis.Propterea caueamus di figétius ne cui uel minimo côtumeliâ irrogcmus,ne ipfi dno in illis minimis côtumelio lifuilfeuideamur.Qua ratione aût dixerit,Qui timét te,uidebunt me, 6C letabunt : ipie expofuit dices: Quia in uerba tua fuperfperaui.hoc eft dicere: Intus me uiderunt, intus me tetigerunt,intus me aipexerût,ubi fpem alîumpfi de tuis uerbis,ubi tua uerba perce pi-Beati ergo quiuident iuftum,amp; lætantur,quia fperant in deiuerba. Quàmmulti au-tem funtqui oderuntiuftos: quiaperferutantur dei uerba qui iufti iunt, ÔC cum aliquos dodos audiunt,impie eos propter dodrinam uitarc confiicuerunt. Agnoui domine quoniamiuftaiudiciatua,amp;:inueritatetuahumiliaftime.] Quipoteftintelligere quæ funt diuinæ prouidentiæ,utitur eo fermone quo ufus eft propheta fandus Dauid : quia omniaiudicio deifiunt,ut ægrum corpus aliquis habeat autfalubre,utdiues,ut pauper fit,utmoriat iuuenis,uel fenex.Si quis intendat feripturis diuinis,intelligit hæc fieri iu-dicio dei.Nihil enim eft prêter dei fcientiam-Exemplum quærimusc'Non eft abfcondi-nim.SiquidemIob nunquam araififtet proprias facultatcs,nifi eftet traditus aduerfariæ

Âmbr,to,4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kk 3 poteftatû

poteftari.Dedit enifn dominus diabolo potcftatem in facultates eiuS,ut lem amiflb patrimonio haberet alFeólum.Dcdit in fïlios,dedi t in corpus cius, ut pro»® retui jnum defunóiorum dolore libcrorû, aut cruciatu corporis â conftantia mentis ant mæq; defatifcerct.DominUs qindem nouerat fortem, fed in illo docere atq; examinaie nosuoluitutrum imitatores eius elfe poflcmus.Dcniq; Abraham tentauit quando filium fenis unicum fibipetijtimmolari, Sciebat utiqp mentêAbrahæ.Sed feiens tentât lo4n. s dominuSjficut legifti in euangeliOjquia cö interrogalïèt dominus lefus difcipulos quoi panes haberentjôC illi refpondiflènt quia quinc^ tantû haberent panes,ipfe ait; Quidia ciemus,inquit,inter tantos hominesfHocautcm dicebat tentas eos.fciebat enimquid facturus cfl'et.Qiii ergo iuftus eft, examine iuftitig fue crédit,quia dei iuftaiudiciafunt: uelfecundumGræcum,quia deiiudicia funt iplàiuftitia.Sedhoc utagnofcereqfecit præmilTa precatio,quoniam intelledfûfibi dari popofeit ut mandata dei difceret.Acce^ pta cft ergo intelledfus amp;nbsp;cognitionis gratia: agnouit iufta efle deiiudicia.Agnofeem autem perfedli elLDeniq^ aliud eft credere, aliud agnofcerc. Fides timentis, agnitæ fapientis.Qui enim timet,rationem nonquacrittfapiens autem ÔÔ agnitionê eorfi iwic^ ftigatquæcunqt percipere defiderat. Credidi,inquit,propter quodlocutusfum.Cogno uit autem intelligens quod locutus eft. In quo ergo iufta iudicia dei funt cquot; Quia per b' bores Qc tribulationes SC afflidliones ad cœlefte praemium peruenitur. Sicut enimccP tantibusathletis corona deferturiufto iudicio hominü,italegitimé certantibusChm ftianis diuino iudicio palma decernitur. Vincenti, inquit, dabo federe meeuminfede mea. Vita ergo noftra examinaturigne ficutfpIendorargentijUt uirtus certaminibus approbetur. Tranfiuimus,inquit,per ignein öd aquam, öd induxifti nos in refrigeriuw. Per hæc igitur uera iudicia tua efle cognoui.Hirmiliatus enim fum uthçcuiderem:quù q qui exaltati funt corde, oculosad ueritatem aperire non poflunt. Cum autêhumilia-mur,peccata noftra cognofeimus öd ipla humilitate delicfta noftra purgamus. Humilia tus fum,inquit,ôd faluum me fecit. In ueritate ergo hurruliatus eft qui humiiiatus eftad falutcnec uanepertulit paflionem, qui falutem ueritatis fecutus eft. Diftat igitur inter cognofccre öd timerc,ut eö reuertamur. Deniq? euangelij ledtio docerc nos debet, it enim dominus ad cos qui credebantei exIudaeisiSimanferitisin uerbomeo, cognoice tis ueritate, öd ueritas liberabit uos.Si manftritis, inquit, cognofeetis. Vides qutanona principio potuit cognofeere quicunq; timens deum uerbum cius audiuitdNon lolum aut non idem eft timor öd cognttio, ucrumetiam no idem eft fides öd cognitio.Siquide etiam Apoftolus docuitdiuerla eflemuneragratiarü.Alij cnim,inquit,perfpirituni a tur fermo fapicntiæ,alij fermo feientiæ fecundum eundem fpiritö, alij fides in code ipi-ritu.Si ergo alij fides datur,alij cognitio:uides,ubi fideSjUo ftatim cognitio. Vbi autem cognitioiödfides eft ödprudentia,nec ab co poflumus diligcntiam feparare.Habuitcr^ go cognitionê fand us Dauid,utpote propheta perfedlus, quando quidemitaperreoe cognouit ut humiliarctur in ipfa ueritate.Siue ergo in aduerfis pofitus, agnouitproba^ tionis gratiamtea quae laboriofa öd aduerfa lunt,fuftinenda:iuftum autê efle dei iudiciu^ öd idco bene certantes nunquädeferi uel rclinqui,öd corona bis poftlaborêpolieade^ ri:fiue in fecundis öd profperis pofitus, cognouit etiam diuitias reru, diucrfosqiiuccei^ fus,tcntationis cauflamfolerefuppetere,utis qui hisutitur,rcrûprofperitate tcntetut. In eo igitur propheta Dauid laudandus,quia cum ifta agnofccret,humiliabatur,uthu^ militatcfuauel profperorü exduderettentamcnra,ucl aduerforö fubiretconftantiam aequanimitate tolcrantiæ. Non ergo magnopere laudabiliseflet propheta,filaiidaret iudicia dei ufus affluentia lecundorû.Qind enim magnûfacimus,fî quando in fecundis ftimus,Iaudamusdeum,quandoindiuitijsfumus,quädonullis uexamuiiniurijs.^nlud eft magnified,fi fubieeftus iniurijs,contumehj s,iudicium dei laudes.-fi' uexatus ægritudl nc,iudicia dei prædiccsifi te inopia no reuoc^’t quo minus laudes iuftitia dei.Ergofem' Ppi.47 perlaudanda funtiudicia dei, ficutIcriptuin eft : Exultaueruntfiliæ ludæ proptei iudiquot; cia tua.Qua: I'unt filiæ ludæ,nifi animæ rcligiofæ,animæ ecclefiæ, quæ lefum Chriftum dominum confitentur, quæuidentes rationê iudiciorûtuorum femper exultant,quot;Qiii enim non ex aliquo lecundo prouentu,fed ex cognitionê rationis induitlætitiam,non nifiinexultatione perpétua conftitutus eft. Fiatnuncmifericordiatuautexhortetur.

IN cxvrri psalmvm serjmo x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;671

’’icfccundiiuerbu fuum feruo tuo.] Aliqui habent in hoc locoiConfoletur mc.Sed eti-sminApoftolo legimus exhortationê pro côfolationê diclam,æ confolationc pro ex^ ortatïôe.Magna eft ergo mifcricordia dei, quæ nô folû remifsionc tribuit peccatorû, 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adhibet exhortationis calcaria,ne iùfccpti certaminis pafsiôes in

cliirormidine derelinquant.Non ergo mifericordiâ quafi is qui uicftus cédât,aut ut ue ’'■æprecator implorât, fed ut dcimiferationefuccincftus, maiorauiribus tanto muncre ultus expédiât. Egregiam ôd fingularê prophetæ fpcdlato uirtuté. Alius enim humilia tnsæmmnis pofccrct ut circa eum tentamenta dcfinerét,ÔC fedare dominus adueria di-^narctur,ne tribulationû procella in eum iæuircnifte aût tanquâ athleta fortis amp;nbsp;patiés, quiexerceri amp;nbsp;ungianimam fuam tribulationibus nofl'et, non triftia dimouerc, nô imr pugnantia declinare defiderat, non omne illud defincrc quod fatigationé ôé laboré af-jcnetexpofcit, fed magis in têporclaboris fui aduerfus tentationum procellas darifibi ucrbûconfolationisexpofcit,ut pofsitforti quæingerunturmente tolerate, nealiqua mœftitiæ perturbatione lalïetur.In eo igitur obfecrat mifericordiâ dei,ne auxilio defti- ‘ nitus expcdiendfcœptammilitiam derclinquat.Dcniq; adhortationis diuinæ eftemi-hiicordiâjCuidens teftimonifl docet.Moyfî efh dicit deus : Miferebor cui mifertus ero, ^mifericordiâ præftabo cui mifericordiâ præftiteto. Igitur non eft uoiêtis neq; curren hsjfedmiferantisdci eft.Forte'dicâs:Ergo non debemus uel uclle curreret’ Atquineglt genresdeijs deferereconfueuit.Non ergo hoc dicit,fcd quid dicat confîdercmus.Non iiolêùsneq’ currêtis hominis perfeuerantia eft .Non eft enim in hominis poteftate, fed mifeantis dei eft,ut poftis côplere quæ coeperis.Denicjp iterû Moyli dicit; Quia in hoc ipwmtefufcitaui,utoftendam in teuirrutê meam. Colligiturigitur adhortationêdiui-næmifen'cordiædeputandam.Vndcfequitur;Ergo cui uultmiferetur, ÔC que uult ob-•^’^.Hiincmifcratushortatur,inû nonreuocat execratus.Et uere' mifericordiâ eft dei ’’oirraramilitiapalTionûjper quam nobis peccata minuuntur.Deniq Lazarus pauper ^ænicille aût diues qui confolatiori^ habuit in lèculojpoft curnculà uite hums frmflum amiOt. Qyêfi mifciatus eiTet deuSjCafti'gaflet potius m hocfecuïo, ut poftcano ™§enaictur,Deniq; lob h'cetgrauiter flagellatus,ÔL quidêflagcllis plunmis inopiæ,a-’^’l'ionhfiliorûjdoloribus coipoiis opprobnjs amicorû, confolationc tarnen fruitur quanto maiores tiibulalioncs füerint, tanto uben'or confolatio referaat, bttamène cadas atq? fuccusnbasrquanto maiores tentationes uidcris, tanto magis ro-gawrbSdei ut adhortationeintibiafferat:ficutrogauitamp; Paulus, qutaitiBenediâus

Qlaijfti; pater mifericordiarû, d(^ déus omnjs côfolatio- j.Cor.’i uis,quinos exhortât in omni anguftia,ut poflimus Sgt;C l'pfi côfolan' cos qui funt in omni tnbmatiôqpcr exhortationê qua ôC ipfi aduocamur à deo, quoniâ ficut abûdant pafTio nts Cnriftimnobis:per Chriftû abundat etiâ côfolatio noftra. Tâta ui apoftolicæ peti-tioisrogatutcôfolationêaccipiatàDnoin omni tribulatiôc,quonôfolûipfeinduat to Ici antiâjUerû etiâ alios c5folet,utSlt; ipfi pofïînt ,ppi'iæ metis anguftias fuftinere.Si igit ipfeinomniiribulatiôe idoneus fueris approbatus, tune demu dignus cris qui côfolati onê accipias in omni tribulatiôe.Et tn non omnis paffio diuina confolatio eftifed quaé paffio pro Chrifto efqhæc côfolationê Chrifti mcref.Pulchre aût addiditiSecundû ucr hum tuû feruo tuo.Ipfe enim dns pro fuo nomine præliantibusauxiliû pollicct,diccns: . Cum ergo tradentuos,nolite cogitate quomodo autquidloquamini, dabit enimuo-Disinillahoraquidloquamini.Nôenimuos eftis qui loquimini,fed pater meus qui lo-quiturinuobis.Ergo ne impares fimus ccrtamini,diuinû femper oremus auxiiiû, utna bis tribuatadhortationê.Si enim habeamus cû qui nos cxhortcf,nô facile ccdimus.Plc nqucâûthabêt:Quicôfolatnos:necabhorret à uerojnftigâtis enim aliqucblâda que-dam eft exhortatio quæ certantê ftudio laudis accédât, ôé uelut quadâ çôfolatione de-mulceat,nelaborû afperitatereuocetur.Veniantmihi miferatiocs tuæ,ô6 uiuâ,quialex tuameditatiomeaeft.]Cuilexdei meditatio eft,buic prçfto funtmifericordiæutuiuat inætcrnu.Qiiomodo cnimbeatus quis poteft elfe fine miferatioe diuinaC Beatus autê Ppl. i qwindnilcge die acnoôcmeditat.Sed qui méditât in lege,érudit in lcge:2Cquem lex crudieritjdns érudit,quilocutus eft legé.ldeo qi fçhptô eft; Beatus que tu erudieris dnç

67t, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D(VI AMBROSri

dc legctua docueris cum. Difcamus ergo nos in lege meditari, non auocefflurff' cularibus illccebris,non occupemur impedimentis, fed lemper ad legem ßmusattenö’ Scriptüeftenim:Os iuüi meditäbiturfapiendam, amp;nbsp;hnßua eiusloquetun'udidS’Hoc ° in ucteri Teftamento.Audi dicentem ÖC in nouo:Prope eft uerbmnin orenio,ö^incor ■idTit. I Je tuo.Etmaxime'bancmedi'tationêûcerdotibusneceflan'am oftêdit, adTitófcribés: Quia debet epilèopus amplecfïi' eum qui fecundu dodlnnam eft fidelem fennoneffl,irt potens fitexhortanin docfin'nafana,à eos qui contradicunt arguerc. Quodutfiifoli' t.Tt'm. ci'fac ati^ l'ntentæmeditationis eft,non perfunôron'æ ledïonis.Et adTimotheSfcribcns ait.-Ättende lecflioni,exhortation!, dodrinæ. Ledti'o enim frequens,necintermiflione alïqua deftituta,dodlrinaemunus operatur.Quodaûtpofcit ut uiuat,frequenter oftengt; dimus hums corporis uitam uerac uitæ gratiam non habere,fed illam ueram uitam fore, cuius bona unufquifiß faniflorum credit fe ui'dere in terra luuentium, Quod aedimtrf nos iiiütros,non præfens utiq!,fed futurum eft. Confundanturfuperbi, quonistn^iti fte iniquitatem geflerüt in me:ego aut exerceborin præccptis tuts,] Superiasdddem

7 propheta:Si reddidi retn'buentibus mihi mala.Nuquid hi'cmaledicitqs quiinfeiniqua gefferuntf’Non udcp.Yidebat enim charitatem etiam inimici'flimis dcferendaniqiwin ueniffetEuangelij prædicator. Vnde arbitror,quia quafi medicus uelit eosipfosfanare qui læfcrint,ut iniqm'tatis Cux contemplsidone conuentfde proprijs ßagidjs crubefcîK in quo non folum prophedenm incipiuntprobarepatientiam, ucrumetiam emendare fiiam infblentiam.Pudor eni'm plerunq; corrcdlor eft'noftri; dum incipirnospudue commifli,ne diutius pudear,deferere quae erubefeenda fijnt,admonemor.Nó ergoin3 ledicir propheta, fed quafi bonus medicus uult illos cognofeere quid fecerint, utcoin fuam confci'entiam reccpen'nt, quanta fiiorum fit collum'es delidorum, indpianterU' befcere,erubefcetes aûtpofïîntpn'oribus renuciarepeccads.CoßderemusnScaliquos fornicantes,inequitantes uiduis acpupillis,alienarapientes,amp;inhïsnonfolumnóeru be feere, fed eti'am glon'ari folere,tanquam uel pulchn'tudinis uel potentipfiipritulosdt fni'ip.j ferenteside qm'bus bene dixit Apoftolus quod eorum gloria in cofafioneipforamp;eo de tefiabilioresipßs criminibus fuis,quod cum tanta commutant,non confundantur. Vc rum eorum fi quis poftea ueniatinEcclefiam,credatin dominum Iefùm,audiatEuâgc-' lium,côpungatur corde, tunc demu incipiet qua'm atrocia QC grauia deliqucritagnoice rc,amp;f inijsquæagnouit,erubefcere.QuidfitautemexerceiiinpræccptisdominÿquO' ^odizj modo exifi:imê,nifi quia dixit ; Ego autem exercebor in prçceptis tuisJn lege didicitii, hoc eft, fî bos aduerfartj ceciderit uel iumentum,utnon deftrendum exifiimeSjfed pO' dus eleuandû.Quod aut ait,Iniuüe iniquitatê geftcruntn'n quem hoc dicatur coudera, nifi in eum qui forte iufte iniquitatem gerat,id eft, fi Ixfusper legem fe capiatuind.icare iuxta præcepta Moyfi,iufte uidetur facere iniquitatem,fed non fecundûÈuangeir}

Mitti.cepta.Etideo aiuNon ueniuocareiufios fed peccatorcs.quia ludxiad uindicandumfe lt;nbsp;i.Cori.I autboritatelegis utuntur.Habes hoc in Apofiolo: Sobrrj efioteSfiufiè.Nonfolirnr fobrios nos, fed edam iufte fobrios effe debere docuit euidenter. PotettaliquisSi^^^^* us effè,amp;::noniufiefobrius,utfobriusdtàuino, amp;nbsp;non fît iôbrius aequitateatcfiuß*“^' Eft enim crapula iniquitads.Potefi dC aliquis ebrietadôfluxurixfemperindulgenSj d aliéna tarnen diripere conatur,eo occupatus ftudio fobrius efleà uino, âfnonlobti^^ rapinarnecifteiuftefobrius.IdeoApofiolus admonetutfitinnobisiu{tafobde(as.Df niqueaddidtt.Etnolitepeccare. C^ienim peccat,amp;f fi fobrius fie,non poteft tanieii taiiquam iufte fobrius prxdicari, Nolite, inquit, feduci, hoc eft, nealicnjerroriseb^ • eras nos faciat temulentos, Corrumpunt bonos mores colloquia mala, eo quod orede labijs inddelium tanquam ebrietas quxdam moribus audientis infunditur.Mcn'toquî

ihid. addidittSobrije{toteiu{te,ÔCnolitepeccare.Jgnorantiam enim deiquidam liabcnf, i ut fobrius ille fit qui non habet ignorantiam dei,nec titubât ebrietateperfîdiz.Iuflei'^ nbsp;nbsp;nbsp;l

tem fobrius,in quo operum gratia cum fïdeifobrietate refplendet, nbsp;nbsp;nbsp;Conucrtantiir 1

ad me qui tirnent te,amp;quifciunt teftimonia tua. J Alius habet,maximeiuxta Græcuni-' nbsp;nbsp;i

Conuertanturmihi.Siâdmelegimus‘.conuertâturquitimentdeum,necommiffisproi prijs erubefcant,uel certeluantiupplicia deli(fiorum,ConuertanturautemadddfennJ lum prophetetp dodirinam, utdedifcatjtpudcnda committcie, SC land eraejidatione

dolt;!îon8 exua^it mores fuos.dclitflorumcç labe deterfa,uirtuTu induant difciplinam. Si amem italcgimus:Conucrtantur mihhhoc eft,qu,oniâ cxercebor in praeccptis tuis,con, ucrtanturmihiiamnon peccanti,iamnon erranti.Conuertantur,inquir, qui timeteste proprijsrenunciauerepeccatis, utconfortioiuftorfi prophetaaduberius prouehatur, ^ipfcdecagratiaquæinipfo cft,plurimumuel primuni conférât a,udietibus,Conuer--tantiirigituriam non peccante me,iufti ad iuftum. De teftimonijs autcm puto iam non opus cflè repctere,cum ante iam ditflum fit. Fiat cor meum immaculatum in iuftifica rionibus tuis, ut non confundar.] Quanto excelfior eft propheta uel munere prophe-tiæ,uelrcgnigratia,tanto magis fequitur humilitate, Sx^ docct quid nos debeamus imi-tari,eo quod propheta tantusimmaculatû cor fieri fibi depofcit.Suprà poftulauit: Cor mundum créa in me deus.Nô dixit fac,fed crea,ut de integro cor cius inftauret mun-^«.Maior quidam in hoc fermone ambitus eft. Grande cnim cor eft à domino creatû, (juodrccipiat ucrbum de cceleftibus uirtutibus ac potcftatiFus.Grande cor quod recb piatipfuni dominum dicentemJnJiabitabo in illis,00 deambulabo in ipfis. Vt hacc igit recipiat, crcatorê fibi cordis fui no angelum fieri,fed ipfum dominu deprecatur qui cœ Itimcreauit terram.Et bene aitjimmaculatum: quia cor hominis uelut indcccntiu co gitationft colluuione maculatur.Si cogitatio ipla polluit, quanto etiam fadfa ipla conta rainantf'Nolicxtraordinartjs cogitationibus aduerlanaturæ contaminate penetralia, ■rtidinquinamento grain' polluas quod putas habere re mundum. Manus lauas quafi poffiscriminaeluere, cum mentem tuam uel nudis cogitationibus inquinatam lauare nonpoffis.Et Pilatus manus lauit,fed cor fuum lauare non potuit.Manfit fcelere poilu rnSjquaiTims nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuas aquæ infufionc lauiftet. Audi quia amp;nbsp;cogitatio inquinat : Non

4^odintrai in os,coinquinat homine,lcd quod exit de orc. De corde enim exeunt co^ granonesmalæ,homicidia,adulteria,fornicationes,furta,faifateftii'nonia,blafphemie»

^æciunt quæ coinquinant homincm.Si ergo intus coinquinaris,prius mûda quod in-J^cft.Siquodintus eft mûdaueris,Ôôexterioramundafti;utfi aqua turbidainfluat,fiu ra putas lacum efiemundandum.Sifons profluatcœnolcntus,receptaculaterfifleni-proderitjCuni in fonte fit uitiuni.lpfc tibi ante purgandus cft,ut fluat omne quod pu rumeft,Cortuum cogitationum tuarum eft fcaturigo. In ill o fonte uel turbid a aqua im puritatiscuomitur, uel finceræ pictatis unda prorumpit. Didicifti cor cfte mundandu, “t'^qncmadmodum mundcs.Mundat hunc fontcm iuftificatio légitima, hoc eft, con f^'opeccatoru.Denicp publicanus illc qui peccata propriafatcbatur, iuftificatus ma-gisdetcmplo quam pharifeus cxiuit,quia ieiunia fua SC munera pharifeus atq; innocen ^ram præfercbat. Munda ergo aquam tuam, illam aquam de qua dictum eft : Aqua alta ^0 ‘Hum in corde uiri.Bonam tibi aquam natura dédit, nifi cam cceno tuo polluas,ipfa ^diluit,(ipijra, fi fimplex, fi etiam naturalis fit, fi nihil habcatfordidum atq? terrenum. fluidnialieft fi ea aqua quæ mundare debeat,polluatt^ Scd non eft aqua tua quæ tepol aicJira aqua aliéna eft. Dcnitq? didtum eft tibi : Ab aliéna aqua abftinete. Aliena aqua raentnur fallit, amp;nbsp;contrarium naturæ profluit. Idco ait : Filij alicni mentiti funt mihi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

hiamfialieninonfuiflent,utiq? non fefellilTent. Nemo cnim glorictur caftum fe habere fogt;,quemadmodum Salomon dixit:fed qui gloriatur, in domino glorietur, qui fanctis z.Cor.i rcreate dignatus cft,amp; immaculatum facerc iuftificatioibus fuis.Q_uæ ratiuftificationes,audiftidiccntcm:Diciniquitates tuas,utiuftificeris.Ergo quiiniqui ratesfuas dicit,iuftificatur:qui autem iuftificatur,non confunditur, quia pudorem pec-catorum matura confcflione pracucnit.

Ndecima 1 i ter a Caph incipit, quæ latina interpretationc fignificat, Curuati » V nbsp;nbsp;funt.Sonus interpretationis ipfe nos docet quid fit curuari. Qui enim incli-

natur in ten am,curuari uidctur. Vnde ait propheta fub hac literatPaulo mi-nus corfummaucrunt me in terra.Curuatur avit qui agit poenitentiam,eô quod ccruicê wm curuat dum humiliatur ad dominu,SC intcriore magis ceruice,id eft,ceruice men-cordis.Nam dehac ceruice dieftum eft : Nec fic fledtas ut circulum collum tuum. . 'lt;ra enim cor fuum non fledtit,fruftra ceruice fuam flcxerit.Docct etiâ Hicrcmias pro-P ’«ahumilitatçmhac interpretauoe fignari,Ait enim fub hac litera in Threnis : Quia

nonrepellet in ætemum dominus,quiacumhuiniliauerit,mtfercbfturfccund3flïutant dinê mifericordiæ fuæ,quia non humiliauit toto cOrde fuo, ncq? repulit filios lioiwn«' Bonum ergo curuari,ut humiliemur domino,amp; dominus mifereatur.Deniiÿ amp;nbsp;inline horibus iub hac liter a idem Hieremias proph eta oftendens gemitus ôlt;f hurtiiliWte Threna bis ainOmnis populus eius ingemifcentes,quærentes panem,dederunt dcfidcrialuai*^ efeam ut refi'eiant animam. Vide domine ÔC afpice quia fada eft fine honore.Ergo qm animæfuæquaeritrefedionem,humilitate curuetur,quo poffîteitiusad domini perue niremifericordiam.Ideoq; tanquam curuatus multo amplius animaacmétequamcoP pore,exorfus eft Dauid dieens. Defeeit in falutari tuo anima mea,amp; in uerbum tuum iperaui. j Non ufitatus fermo nos capiat, ut tanquam corporeas fatigationes dekâiO' nem huiufinodiiudicemus. Neep enim hoc folum dixit. Deficit animamca, feddencit in falutare tuum Jtacp ut de ufu capiamus exemplum,fi uerbi grâtia dicamus: Dcfioti ' le in illamjuidetur exprimi hoc uerbo quod totus in mulieris defideriutn cupidtof^ fieri t,Et quicquid eft quod uehementer cxpetimus,nifi eius maturiorcm habean«® ei* fedum,idnosuid£tur!ongaquadam intentione kftàre. Amor impatiensdienoc ucg merctricias forespulfans,fi diutius potiendidefideria differantur,ipfa déficitexpet«' tione dum fperatjin quo utiqî non finis amoris,fed incrcmentum eft.Et quicquid dt fiderabile,ft non contingat defideranti, deficit in illud, amp;nbsp;quafiipfam depon)taninigt;u^ qui defiderat:fi tarnen fpes propior aftîirgat, dat uires fpes proxima. Si autem ablenoa fitdiledi,eo ipfo quo abfentem defiderat quæ concupiuit,animæfuæpantur detection nem.Itacjî quanto longius eft illud quod defideratur, tanto magis deficit qui delidera, Id ergo deficereeftjin id unumquemcp ton's ftudqs migrare quod diligat, illud cogir^i-illi adharret,illud perfonat quod recepcrit diligendû,in id quadâanimæ dcfeC'lioneua funditur,utfi mater filq expe(ftetpræfentiam,quemadmoduexpe(ftabatTobiæuxor burn peregrinantem,deficiens à defiderio,SC in anguftqs conftituta, amp;nbsp;tanquam rdo U tauiribus.Quid enim aliud nifidefeeftum quendam eius uerbafignificantfSed quo nia gis laftàtur atïe(ftus,eô amplius amor crefcinSC quo diutius abeft qui defideratur, eo cx petftantis defideria maiore quada ui amoris ignefcunt.Caro deficit, fed cupiditas alitiir Sc augctur.Hinc ergo colligere poflumus quid fit: Deficit in falutare tuum animamea-Etenim fpiritui adhærês anima deficit ab eo quod eft anima, 8C fit unusipifitus:quonia qui adhæret domino,unus fpiritus eftJtaq; faneftus amp;nbsp;timens deum,ncfcitaliud de t Cquot; rare,nififalutàre dei,quod eftChriftus lefus.lllum concupifeit,ilium defiderat, inlt; nm ton's intendituiribus,ilium gremio mentis foucf,illi fe aperit SC effundit,0(fhocio uu rcturnc ilium poflitamittere.Itac^ quanto maiore defid erio exercitarafueritanimacu^ piens adhaerere faluatori fuo,tanto magis deficit.Ergo ifta dcfeCfio imminutionem qu dem fragilitatisjfed aftumptionctn uirtutis operatur.Denicp ipfe alibi dicens, Sitwit m te anima mea,fubiecit infira, Adhæfi't anima mea poft te,me fufeepit dextera tua.

nim fin't cupit Temper adhærere fond, nee aliud fibi nifi aquam expetere SC conongf^ uidetur,utipfo pafcatur affedu.Sufcipiens ergo me dei dextera,animæmeæinhi^gt; de fuauirtute mihiimpartiens,facit cam eftequodno erat,ut dicanViuo autem cgo,uiuitauteminmeChriftus.Difce autem etiamhocexemplodefedfionemilt^ni miae elle cupiditatis.Concupifcit enim SC deficit anima mea in atriadomini. Antec cupiftenSjinquitjÖC quafitotamfe etfundensin concupifeentiam, longo fine fulp^^ defetftione diflbluitur.Deniq; quomodo deficiat anima in falutare dei, Hieretmas cet.Et faeftu eftjinquitjin corde meo ut ignis ardens,flammans in olfibus meis,a i

- lutus fum undicp,amp;ferre nonpoflum.Hoc igiturinflämatus defiderio,aitpauid:De • cit in falutare tuu anima mea,amp; in uerbum tun fperaui.ReCle fperaui dixit inuerbu.

teenimfpespræceditjôCideofequiturdcfecftio.Sperauitafltin uerbum quodprç t tum eft eile uenturu,quod poteftintelligi de deiuerbo. aut certeinuerbufperauit,q uerbo ccelefti credidit,quo domini noftri lefu Chrifti annunciat aduentus,uelquo n gloria declarat.Ergo propheta cÔfiderâs quælegerat, ÔC cernes quod eu ri uelut quibufdâligatus uinculis huius uitæ,abcratà ialutâri dei,concupifccbat, ƒ rabat,deficiebatjSC toto diflbluebat affe(ftu,ut totus illius fieret quod defiderabat. ici Ppl. 141 etiâinpofterioribus ipfe diciuEffundo in côipedu eius oradonê

ius;imdefïciendo cxme fpi'ritû meuffi.Dcfici'ten/m ehis fpiri dus c f° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpiritus fuus,qui fei'pfum negat ut adhæreat Chrifto. Vndc femitas

domino, quia non funt car nis,fed Chn'fti femitæ.Etcnim requireri fonc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chhftus cft.E[ nos igitur cóncupifcamus illud æternum falutare dei,nó

Uxo h’ pctuniam quam auariflimi concupifcunt, non cóncupifcamus aliénas fix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’^bitionis exagitcmur defiderio, non feculari intendamus glo-

jnontallacis circumfcriptionis ftudrjs öccupemur, non proximu circumuenire ini-dem^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nonpoftrejpo partes uulpium fimus in terrenæ uoluptatis interior^

toll ” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;æternorum,ôi^ de ilia fupernæ fpei præfumptione deiecfH.At-

Jgtturfe anima noftra deficietis uiribus fuis, ut adhæreat (àlutari dei, qui eft Chri--

wtaSjUirtus atc^ fapientia. Qui igitur deficit fibi,ut uirtuti adhæreat, amittit quod fiiiï d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- DefeceruntoculimeiinuerbumtuumdicëteSjquan-

ocololaberismer)Suprà s-f£tx7/Kiuj,hic5iû)fHT/xàw;Ibi in falutare deficit anima,eo quôd oncupifot eum cuius palïïone feruata eft,hic in uerbum domini prophetæ oculi defe-n^^^^^e'^^a’^usnequemadmodumillicadhærens Chrifto anima deficit in unûipi r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpiritus,ita SC deficiant oculi ut fiat unamens. Oculi enirn mentis ifti

nnt,oculi fcilicet interioris hominis, non hi oculi qui minifterio fungunt obtutùs. Eft 0^'ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mentis amp;nbsp;carnis.Sed ille cæcus eft oculus qui nô uidet quæ diuina iunt,

n tum,ficut ipfe dicit ad iponfam : Corde nos cepifti ab uno ociilorû tuorû. Merito CM4 Ec 1 P ^^^’'^^“®^’^^inr,quianonuideturoculo carnali,aut quia duos oculoshabês tio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;myfticû,fideioculoplusuidetChriftû.Myfticusenim oculusacu

_ ƒ dr,nioralis dulcior.Et fortaftè ifti oculi funt,quibus Paulus uidebat æternà, ubi cœ P corporalianon uidere.Denicp qui Chriftû nô uidebat priufquâ oculos amitteret,ui-^ ^’^^“pQfie^quâuifum amifît oculorû.Vidit eum qui dixit : Quis es domine f Vidcbat A^. j( thriftum,quem ctiam domin«fatebatur,Etinfrà:Domine,inquit,quidmcuis fa-WINoncrgo uidebat eum^cuius expecftabat imperiumfQuibus igitur oculis uidere

us plus eœpit, nifi ijs quos nobis ipfe monftrauit dicens : Orabo ipiriru, orabo Â. fnterDçjjicj ut fcias quia uidit orandoiFadum eft (inquit) reucrtetitc me in Hierulà ƒ jCUmorarem in templo,pauoretn habuijUidi ilium dicentém mihi: Feftina,amp; exi ci ƒ^,H‘erufalerri.non enim rccipiunt teftimoniû tuum de me.Ifti ergo oculi in uerbîî ®naenciunt,Ô£:dicunt,Quando côfolaberisnterlftisoculis prophetæ dicebantuiden j^s,quiaperrcuelationê ea quæ erant abfcondita,mête cernebant. Quid eft oculos de-dTn ^^°^i^or3fibusdicamus,utintelligamus de fpiritalibus. Nonne quâdo aliquê ƒ lacramus ^fperamus affore,eôdirigimus ôculos,unde Iperamus efte uenturûfltaqî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

totitentidiu quotidiana expetftatione deficimus.Sic Anna circumlpiciens inüiamƒ0- fot. i 0 ^“'^^*^uentûfiIijexplorabatexcubijs,SicE)auidpropheta currente deprælioaltero z.Rfg.^ polt alters qui nunciaret,pofitis in turre exploratoribus interrogate de falute filq pater ftdulus geft£ebat.Sic teneræuxorætatisdefpeculalittorali,indefefla cxpccftatiôe côiu SispræftolataduentS,ut quâcuncp nauim uiderit,illic putet côiugê nauigare, metuatcp ^tüidendi gratia diledi alius anteuertat,nec ijafa poflitprima dicere:Vidco te marite;

lt;ut Anna dicebat ad filiû, V ideo te fili,amodô libentius moriar.mortis uidelicet dolo l'em exoptati confpedus fuauitate nô fentiens. Ergo ut ilia quæ adueniêtiuiro fe optât ûfferrc, ablegatis omnibus domefticis occupationibus, femitas uiantis autpedûuefti- nbsp;nbsp;nbsp;; ...

ghlemt : fiepropheta curis exutus fecularibus, interioriï oculorû in uerbum deipetui-ßd cuftos ufqçaddefedionem fui intendcbat obtutus, corpus fuum redigens feruitutii ^animam fuam ad humilitatis patientiâ araneæmodo tabefcentis crudiens.Defidera Pat enim ficut ceruus fontes aquarû,amp; fitiebat in dominû deum fiium, cupiens eius ui-^«repræfentiam, Ô£^ apparere ante faciem dei : nimiocç defiderio Ô(^ uehementi cupidi-latedcficiens,tunc fe habiliorêijs quæ à domino pofcerct impetrandis prophetica gra-l’a pratfumebatEt nos igitur intendamus cor noftru,ut poffimus intelligerc fériés fcri- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Purarum,ô^ uerbûuitæ nobis uenire à domino poftulemus,at£j intclleclû darf Si quiâ «donginquo werbyin dei obtutu mentis aipexerit, nondum planum atqp diftineftum »

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;isuelu«

re,0C fit proximus iniiéhendæ.Defecerût ergo oculi prophetac in uer bum del, dic^ Quando confolabcn's mer'S! oculi ifti fignificati funt,quibus cernifflusô^uidem“’’ j tere debüeruntîQuando cófölaberis nosfhoc eft, non fingulariter, fcdplmalittf * quia oculus mentis Sgt;C ocultis carnis unus oculus fiunt,6C tunc homo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d,(,

tur,cum caro SCmensdiuerfanOn cupiunt,fed unum defiderant,unumrcquinJntn to^n. I e intenti ad eum qui ait,Ego 0£^ pater unum fumusiifti quocp oculi unum efle fe

tur,quia uno attp eodem defiderio officioq? fungûtur.DcficiebatergoinuerbSptôP ta.Nos autem ociofos nos putamus,fi uerbo tantummodo ftudereuidcamur: aeftimamus eos qui operantur,quàm cos qui ftudium cognofcendæ ucritatis exeïc Dicunt enim pleriqiiEcce homo,amp; Opera eius.quafi qui uerbo ftudeat, non cum magis opus iftud quam caetera fint.Si enim opus iuftiria eft,fi opus tcmpc^’’^^^||j opus fortitudo:uticp opus eft etiam fapiéntià Jftoc enim quatuor principales nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

bentur.Nâ fi opcratur Chriftus (ècundû quod iuftitia eft,utiq? opcraturfecSdum q uerbu eft.Et operabatur cu eflet in principio apud patrem.Deniqj periplum omflW lt;fta funtjUtfcias operators omnium efte,amp; opus nóftrum élTe Chriftum lefum-bt^'^ fecundum quod uerbu eft,uerbum inquircntibus,grande opus uerbum eft. Vnde 01.^^ Martha feftinaret circa minifterium,Maria autem uerbum domini audiret : eaq; bat,ei quae miniftrabat meruit antefcrri.Dicenti enim MarthçiDoniine no eft nbi quod foror mea reliquit me folam miniftrar efDic ergo illi ut me adiuuet.rcljiiodens ' xitdOminus : Marthaj Martha, Mariabonam partem elegit, qiuenonauferetui 1111“ uerbu cogriofcefe maius opus effe quam miniftrare,diuinae authoritatefentcnria: d®' nit.Scd fortafle dicat aliquis didlû elle ab Apoftolo; Qiiia no infermoncregnû clt ar’» fed in uirtute.Scriptum non riego,led in quo fermone,cógnolce.Nempe quern tfflaWJ efFuderiqqui audientibus fcrmo prodcfte non pófïit,qui line oftenfione fit fpiritusatij uirtutiSjhunc fermonem Paulus non dignatur cognolcere. Vult enim magis fermonis agnolcere.Deniq? nolebat talem fuum efte Apoftolusfcrmonem, qui ininlif mitate ueniebat ut alios faluos faceret,0^ fortiores in timoré ÔC tremore:ut timcntcsni'' hil metuerent nifi dominum lefum, trcmentes pacem eius tranquillitatemq^ feiuarenf. Audi ergo qualem Apoftolus fermonem habebat,Et fermOjinquitjmeusôf prçdftaua mea nonin perfuafione fapientiac uerborum,fed in oftenfione fpiritus Ôf uirtuns: qtiii fides non in forenfifermonefapicntiacjfcd in oftenfione fpiritus, fed deiuirtutennnat. Ergo in lermone lancftorum uirtus eft,in fermone autem forêfi ifto ac philofophico ua* nitas mundi. Virtutem autem elle in fermone fantftorum,etiam ifte propheta tedoce?f, quiaitiDominus dabituerbum euangelizâtibusuirtutcmulta.hoceft,utmultapcliin£ uirtute Euangeliumprædicare.Probatum eft ergo quod inEuangelij prædicarioneui uirtus.Prædicatio autem Euangelîj,lèrmo làncftorum eft. Ita dubium non refidet^ in fermone fancfto fit uirtus. Quoniam facftus fum tanquam uter in geli cidio: tiones tuas non film oblitus.] Vox ifta,uox iufti eft,qui mortificaueritfuum corpus.ilt;c lt;fte enim uter dicituriuftus,qui expoliatus non nudusinucniatur.Vternâqs deex^iijS fit animantis mortui.Igitur amp;nbsp;nos peccato moriamur,ut uiuamus deOjatcp repleti fpiu' ' tus iucunditatc,6(Sfuauitatelætitiæ,erimus exuuiæfpiritales,carctcs infîrmitate corpo--rea,amp;fintegro mentis finuinfufam nobis diuinorum myfteriorum gratiam rcfcruatesi Mtdt.ÿ De his utribus diciqquiauinum nouumin utres nouos mitrunt,quiuoluntutrStpferu*

xe,8C corpus,amp; gratiam.Non effluat igitur tuus hie uter,non rimofiis fit,non terreno in uetcrafcat fitu,nec uinum nouum ueteres utres rûpat,quo feindantur utrcs,fundat gri' tia.Non iterum foleiniquitatis amp;nbsp;nimia ui caloris arcfcant,fed fcruentium uifceruffl tu piditates diuerlæ niuali quodam frigore tempercnt.Frigelcat aeftus libidinis, amp;quoda continentiæ gelu,ieiunioruq! reftinlt;ftus,matutiria oratione perfletur : quando ficutroJ ita fuper terram noftram dei uerba delcendût,ficut imber fuper gramen, amp;nbsp;ficutnixfu' Bp. $ $ per fcenum.Nefcit utre bonum ifta nix lædere,nix quae diuini fplendore fulget elöquq.

Nix hæcrefrigerat,nonadurit;foecundatfata,noninternecat.Nixhæcpræccptiô conti nenuk eft,quae calorêfacit corporeum frigere, Sgt;C omnem naturae interioris reftinguit ...i..,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ardorem.

atdorcm.Etforteideo cum lefus rcfuirccSionis fuæ dcmonftrarct glonâm, uefti'mcnta ciuserant candida fiçutnix:ut non folum ipfealicnus æftimaretur a contagione pecca-tijUerumetiamncquicuncfirefufcitatur, congelât is coniugij cupiditatibusrefurgerefri gidusutderctur.lnrefurredione cnim neqj nubunt,ncq? uxores ducuntj fed erunt ficut Matt.ai jngelideiin cœlo.Boni ergo utres frigidt,hoc dt,in gelicidio conftridB pruinis, nori li ßidinis calorerefoluii.Vtrem autem corpus hoc dici,licct ex plun'bus locis, tarnen etiä indeintelligequôdAdamScEuaubiimagincmdepofuerecœlellis,quamantéporta- i.Cor.rç Dantimaginem terreni hominis induentes,tunicas dióli funt ueftiti effe pelliceas- Corporales enim eos de fpiritalibusfccerat culpa commifla.Nec inudabiurdunradintelli-gendum, quoditafedicatfaélum Dauid ficut utrem ingelicidio, cô quôdinafperitate 'icetpofitus glaciali,mortificauerit tarnen corpus Rium ne ièntiret hyemis illius afperi-hteirijquatn faluaior dicit grauem futuram elle fugientibus.Sicut cnim glacicm nô fen htuter, quia pellis eft mortui : ita mortuus pcccato propheta frigus peccati fentire non poteratucl certe' quod non frangatur neccffîtatibus,nec reliftat caro menti, fed mollio dduduaniinæfeinflcdatimperijs,amp; inhoemundi gelicidio nonarefcattucl quia corpus afflidionisfumuSjamp;mortemdominilefufemper in noftro corpore circunferre de oeinus.Hiceft uter qui caftigat corpus fuum, nonutille incrafl'atus dC obefus populus, Quifeditmanducarc ÔC bibere,amp; furrexerunt ludere. Hic cft uter quiinebriat nô uino, Exod, j z •edfpiritUjin quo nonbotryo amaritudinis,non draconum furor, non furor afpidû,fed poculuminebrians præclarum.In hoc ergo ^loriatur Dauid,quia fadf us eft ficut uter ‘ngdicidiojoperationê peccati non fenticns.Ëtbenepeccatum gelicidio comparatur, Sicuteniitigeîicidium ad nullum ufum utile eft,ad nullam operationcm : fie culpa nulli prodeftiifui^nulli operationi : ÔC ideo ficut gelicidium declinanda eft,ne noccat amp;nbsp;adu lULüonum ergo mihi eft fieri ficut utrem in gelicidio, ut pofifim non obliuifei iuftifica-^onesdomini,8lt; earum liquore perfufus refrigeret omnis feruor internæ cupiditatis; Non ergo uacuum,fed plenum hunc utrem efle oportet,plenum fpiritus,plenum iufti-ucationumtutpeccatamea ipfc confit ear,utluxuriam camis mete coprimam. Morien-dum eft cnim mundo,utuiuamus deo.Si autem uiuamus carni,mors utiq; eft carnis.pru dentiatuiuerenDnpo(rumusdeo,quiainimicaeftdeo carnalisiftafapientia, amp;nbsp;uitafe-^bris. Quotfuntdiesferuitui,quando facies mihi de perfequêtibus me iudiciumï'] roteftftçjççjpp, Quotfunt diesferui tuifquafi dicat: Qitanti funt dies humanic' quantum tempus,quantum fpaciumfCur inuidetur tarn breui uitæ,ne tranquillo curfu iftius

I leculi perftuamurf Cur in breui fpacio tammultipcrfequentiumnoslaqucitendûtur î' I «ffitiamiudicium,in quo pœna eft perfidorum,in quo perfccutoribus digna impietà-I tisfuxptcciaredduntur.Vel ficiQuoufep infultarc poterunt,quoufque inquietare, qui I nos diuetfts modis quacrunt affligerec'Non ferus erit terminus, Etehim propheta quad 1 celeritatêtranfcurrendæ iftius uitæ,non annorum,fed dierum æftimatione fub ducit, di 1 cens-.Quot funt dies ferui tuicEtbene dies dixit,ut no folum moras annuas pr ophetica I Uifionetrâfcurrerettuerumetiâfplcndidufibiuitæhuius curriculûuirtutûlumine decla I raret-Meritocffccurus ait: Quando facies mihi de perfequêtibus me iudiciac* Mihi, in-; ftuitjiudicium de perfequentibus facies,non de me perfequentibus iudiciS dabis: quo-I niamnonrefurguntimptj iniudicio.Sedmihi,inquit,daiudicium,ut cumremuneraue Ppi. i I thinnocentiam,fidemprouehas,mifericordiamcorones,impq pcrfecutoresmeritoru 1 Pænhpropheticorûiudicentur.Nô abfurdumetiamiUud,ut quia breucs dies ÔÔ pauci ' luntiftiusuitæ,non diutius gratiam fuam dominus circaprophetam fuum différât, fed ipftiudicium de perfequentibus faciat. Nam hie quoeç iu dicium eft de pcrfecutoribus.

. SiquidemquinoncreduntinChriftojiamiudicatifunt.Indicium autemhoc eft, quod todn.j 1 deditferuulisfuis dominuslefus, dicens:Habebitispoteftatem calcandifupcr ferpen- Ltic. 10' tesô(fcorpiones,ô(: fuper omnem ujrtutem inimici.Et uerum indicium,in quo torque-turinimicus,ficutipfe confeffus eft,dicens:Quid uemfti ante tepus torquerenos^Hoc ergo depofeituirtutum ftabilitate fundatus pr opbeta,ut fubqciatur fibi nonhomo,fed illequilocûfibiinhomineuindicauit.Vnde ÔCApoftolusipfummagisinhominis pec catoputauiteffedamnandû,ipfiimfubqciendum,dcquoait:Côteratdeusfatanamfub Rom.ifi \ nbsp;nbsp;pedibusuefttis citoExhoc ergo perfecutoxeiudiciumfibifieri geftit, utfidci pr ophe-

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ambr.to,4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;El ties?

u'cæueftigijs aduerfarius conteratur, cóminuatcum fub pcdfbusfuisprophctaficut pulucrêjSC in hac corpons fui militia conftitutus,quamuis dies uitæbreuesfint, triuin-' phum tamê de aduerfario adipifcatur, quo reformati hominis in ucterem gratia, quem ■ nbsp;■ nbsp;. ante'de]ilt;florumuinculistenebataftri(ftum,ÔCferuentislibidinislaflabatæftu,libeitatê

ingemifcat, poteftatem fentiat. Subiccflus eft igitur aduerfarius fecundum donüni fenlt; tentiam.Etcnim dominus leiusueniensinhuncmundûperuirginispartûjfubiedtanb ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mænoftræomnes contrarias poteftateSjUt fide tua,uerbo tuo,cÔucrlàtionetuaamp;ope^

hbus conterantur.Si ergo non conteris adueriarium,tua culpa eft,quipcrmiflanóute' tis potefiate.ln nobis eft igitur ut aut fubqciat aduerfarius,autrefultct.SiemactusnO' fter difpliceat,incipit aduerfarius fuperbirc.fi aut bonis inhærcamus operibuSjUtexer.-ceamus ftudia caftitatis,iuftitiæ,contincntiæ,calcamus ferpentem fcorpionem.Cab camus enim ilium pedibus caftitatis,conterimus SC fcorpionem,nepoiritexcuterc.'cal camus continentiæ ueftigijs, uerecundiæ,iuftitiæcp grelfibus.Polfumus ergoamp;inbac breui uitatriumphQ de aduerfarijs habere perpetuö. Narraueruntmihiiniiifti^xcrci tationes,fcd non ficut 1 ex tua domine. J Bene optât iudiciö fibi fieri de perfequentibus, ëuinó folum opera iuftiimpedirc,uerumetiam fidem fuperflua narrationeconatifunt.

tenim quafi fabulæ cuiufdam nçnias narra tas fibi dicit «J'oAto'X'‘’‘'^3boc eft,fuperfluaslo quaciratcs.Narratores enim fuperflui,ficut hirun dines, difputationisfuauitatêloquaci tans continuatione corrumpunt,ut Ariftotclis fententia eft.Superfluaigitur loquit hx reticus,quinonloquit ueritatem,nonloquit fecundülcgcm.C^i autfundatusinlcge eft,nouit à ueris falfa difccrncre:fpiritalis er uditione doclrinæ, hæretica ab euangcliûs dogmata feparare.Ideo ne multi decipianf,iubetur à dno tacere pcccator. P eccatoric^ Ppl, 49 nim dixit deus:Quare tu enarrasiuftitiasmcasfGonticefçat igitur perfidia,qugtr3fflite ueritatis teuere non nouit,quæ dei præcepta non feruat.Cur enim per os fuum alTumut peccatores euangelium ueritatis,in quorû ore ueritas non eftfOmniaaût præccptadc ueritas,Chriftus aût ucritas.Non ergo cft Chriftus in difputationib.perfidorû, quidicit ibid. perfido:Os tuû abundauit ncquitia,ôd lingua tua côcinnauitdolum.Linguacnimqux uult aftruercmendaciû,dolû utiq; ncôiit aflèrtis.Scd huiufmodifur tftjôd cumfurccon currcns.Multi enim fures funt,qui uerbû dei nô ad utilitatêfuam fiirant ÔC l apiunt ; led ad.fraudê,6cpatrimoniûquoddâcceleftiûfcripturarûinfuafurta dctorquct,adukerina fibi compendia colligenteSjdolo magis quàm ucritate quaefita. Sed hi hint quimneent aquamuino,tanquâcauponcspcffimi,adultcrantcsfcrmonêdci,ôdinfinccrûpiqrcicn tes quicquid perfido amp;tanquâ ebrio oredeprompfcrint:amp;idco aliénaloquunta egc. Vndeeosbeneprophetarcfutatatq!rcprchendit,fcicns quidpræfcriptolcgisacccpe^ rit.Redîé ergo air fequêti ucrficulo: Omnia præccpta tua ueritas:iniufiiperfecutiiuiit me: adiuua me.] Qiiafi bonus miles bella non refugit,nec conflitftus quamuisgraiiium præliorû bellator pauefeit airuetus:fed fidelis prouidus afpirare fibi diuinitus oratau xilia,amp; piæ deuotionis fidelia fibi adiumenta depofeit. Idcoq; non petit ut perfenm^’^ i.Tiw. 3 nés quiefeant, fed in perfccutionibus fe poftulat iuuari. Sciebat enim quôdofl^

uolunt pieuiucreinChrifto Ielu,perfecutioncs patiunt.mauultergo pcrfecutio^’ ut pie uiuerc in Chrifto polTit. Et bene non imam perfecutionê, fed multasperi^u ncs dixinnce expreflituocabula perfcquentiû,quia multi pcrfecutorcs,nonloM uidemus,fed ctiam quos non uidemus.Perfequunt ncquitiæ fpiritales,perfcquit nxr ' ticus,Iuda’us,gentilis.Omnes ergo fub pcrfecutoribus, quiuoluntpieuiucr^qu’ia multi pcrfecutores,nullû à perfccutionibus uacat tepus pie' uiuerc gefticnti.Etjoita gt;nbsp;cum perfecutioncs non patimur,tanqua condemnati habemur, quianequaquâpjt up uerc uolumus in Chrifto. Nam utiqp cum fit définira fentetia quod omnes quiuolutpi uiuercinChrifto Iefu,perfecutionespatiuntur:uidetur is qui perfecutionesnopatm»') abdicatus,quodnon fitpiæintentionisin Chrifto.deuotionem ctenimfideiprænup^ fequuntur.Si defint certamina,ucreor ne deefle uideatur,qui certarc defideret.OmnW) forfw.iç inquit,præccptatuaueritas.Qiiæpræccptanifiilla:Simeperfecutifunt,amp;uosperlc.-

qucntur.^Hæc præccpta Dauid anterior licetincarnationis facramento,iam tamenau-diebat in fpiritu,amp;: quafi Chrifti difcipulus nonfubtrahebatfe palTionibuSjfedeertam« nibus ofi'ercbat.fdcbat hoc folum fibi ad glonam fiu(ftuofum,hoc ad cuftodiam lalutis

IN CXVIII. PSALMVM SERMO XI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^79

^^^utfrcquentibus exercitqs lufti pietas confirm ar et.Ciro cnim fides inexercitata Ian I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÔC crebhs ociofa tentatur incômodis. Rcmiflas excubias callidus I'nfidiator ir^'

*^*^^pit:afluctumautembellouirum externa fraus inftruit, SC^loriofieprouchitpalina : nbsp;nbsp;“Wix.Paxcrgo fideli,corruptcig materia eft.Quam pulchre nobis perfecutiôis pro^

I nbsp;nbsp;^^“«etemporaJntentus ficutmcdicus erat ïntîmæ ad deum mentis afFcdus, illi adhx-

’’foatjiiccullas cogi'tationcs obftrepentes fibi precan tis animus fentiebatjtotis liifceri-Dusfundebatur oratiOjamp; quidam miieebatur fermo cum domino: qùotidinna médita-üohabebatiam contemptumpericuli,amp;ufum calcandæmortisrcccperat,quodamifi-musexercitium.Tcntant ocia quos bellanon fregerant.Periculoia igitur amp;nbsp;pacis ocia. bpace plures perfecu'tiones efle cœperunt. Nullus erat tempore periecutionis adula-j°y^’,c^ll*^ntentem adulationetentaretiNonuacabat animo,corporis delecflatiôe ailToluijSfhuiulmodiqugfecundisrebus excitarifolent,admitterepaiïiones.Ideoapo «olicum cæderentur,includerentur,exultabant quôd illis iniurîjs æternæ gloriæ meri-fumlucrabantur, qui digni fuerant pro Chrifti nomine iniarias fiiftincré. Non illis erat Wradepatrimonio,ftudium de poteftatibus nbsp;honoribus:nori de prælatione,quæ etiâ

wosexagitare confueuiufed illefe præferri putabat,qui eflet pluribus uerberibus fia-gdlatus.Mcritô ergo Dauid occafiones expetit triumphandi SC certandi copiam pro «euotionis eruditionenon metuit,qui nouerit perfecutiones iriiquorû proficere ad in-demcntauirtutis.Non cnim dixit : Quia perfecutiones patior, adiuua me : fed iniufté, *?3^’fgt;P^’‘^^ctïdfuntme,adiuuame.poteft cnirri quis amp;nbsp;perfecutiones pati, lcd non ingt; wfteiquiaeft etiam iufta perfecutio,fî oderimus obfcœnos, fi infefti fimus iniuff is, fi ini uelfnius opprimerc,ne pluribus noceant, fi auarum fraudis fuæ compendqs exuà

*’’“s,licxecremurinfolentiam fuperborum.Qiii autem pro fidc,pro iuftitia, pro caftita f^perfecutionem patitur,bene is dicitJniufte perfccuti funt me,adiuua me. Paulo mi-^usconfummaucruntme in terra, ego autem non dereliqui mandata tua,] Non fuper-*}uo diuinum quaefiuit auxilium gt;nbsp;qui feiebat fibi aduerlus fortes efle certamen, pluraep æipræliapræparata dimicaturo nunc aduerfus nequitias fpiritales,quæ funt in cœleftt iis:nuncaduerfus calorem fànguinis,ôi^ innumeras corporis huius illecebras, quarurri ’’^xuuario diuturna colluôatione lalîàtus,pudêdo corruiflèt certamine, nifi fidei fe ^â'jitetcnuifTet.Difcamus cauere quem gerimus.hic nobis hoftis dômefticus,hic iriimi eft noftri ïpfîus corporis.inflammat uino,ardec libidine, décoré mulieris oc^ fwja nnsaccendituf,fpc alitur,defperationc uritur, illecebris exUritur, nô euaporat af-«t‘U,timoreturbatur,metufrangitur, luxuria fnollitur, lafciuia diflbluitur, labore affi-clt;tur,foliatudinefatigatur,paflionecontefitur.Mirarisfiinter fotaducrfariaspaflionS üicttfeetiam iuftus teuereuix pofïît, cum impares fimus etiam fingularum certamini pallionuin^Quem uel folalibido non iudicetfquem non fubiuget auàritiae' quem for-mtdo nonquatiatfquem luxuria non eneruet ƒ quem lafciuia non emolliat 'i quem non luppIantetebrietasc'Quafi confeiusigitur carnalis infi'rmitatis, amp;nbsp;explorator perfecu-fionishoftilis,dicit:Paulô minus confommauerunt me in terra.In bac utiqs terra,in qua Adam primus corruit,SCpudéndaprolapfionedeicdfus,totius greflumfuturæpofteri-ötisiaflexit.Inhäc terra,in quaCain munera fraterna dolens fuis efle prælata, ruina cfl: ‘watusinuidiæ.Deniq uoxfraterrii fanguinis clamauit à terra. Inhac terra Noèfandus quem totius orbis diluuiain tantis procellis flueflibus peruigilem probauerunt : ubi tarnen ociofo curas laxaûït corpôre,ibi'fomnû ebrietatis offendit, quarido mediaftino nho delirante,contumeliàm paternac pïetatis incurrir,docês periculofii ocia fecura efle uirtuti.InhacterraLothreuerendiparentisimitator,quemnonluxuriàntisSodomita-næplebis decolorauit impuritaSjnon flamma Sodomae ardêtis inuoluit,üeniabilis qui-demignorantiæjpudendac tarnen comixtionis non euafîtinccftum.Vritur ille flammis wulierum,quem fulphureaflammanon uflit. In bac terra etiâDauid propemodû con- Pfaf.yi mmatum elfe fe dixit. Siquidem pene motos pedes fuos,ÖÓ greflus fuos paulô minus fenfiteffufos,quia diuitiasfecuIares,Scfuccefluscorporaliumprofpcrorû loco beatitu-dinisæftimauitpeecaroribus abundare.Propter quod etiam flagellatus eft, fed flagella luftoremédiafalutis funt.Caftigat enim domiriüs quem recipit. Vnde etiâDauid con- Hftr.ii uttliisad domini charitatem,atq! in eiuseruditus pra:ccptis,n5 ignorans quôd caducis

Ambr,to.4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L1 2. tadu-

^Sü' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’quot;fclVt ÀMÉkoSIÎ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

caduca fortui'to quoda defcrâtur euentu,amp;: quia non dim'tiarum abundantta, fed tum gratia uitæ probabilis mérita peniant,dilexit magis qua reliqüit mâdata dei, folis potuït ingniêtes nequitias ipiritales,amp; iniurgêtes huius corporis appetitusit' tamfragilisnaturaeinfîrmitatefuperare.Magnaigituruirtus,quæfubtâtisperfeci’^* riibus cóftituta,'amp;^ pene oppreflàjtamen ilrû non eft oblita prælîdium, necmandatade dereiiquitJdeo quia iblum fibi deum profuifle cognouit, preces ad dominum ding^®’ ait uerlu fequenti: Secundüm mifericordiam tuam uiuifica mc,amp; cuftodiam teftin’® nia oris tui.] Quâ uiuifîcatioric fui poftulet,iUpra diximus:quia no id precatus habèbatjfed duod defiderabatu'd cft,ut uiuèret in æternum, intelligens uitaebeatitudt' riê in hoc fluAuanti ÔC infîdo nobis corpore efl'e nô poftèjCuius imbecillitas propo“^ animç derelinquatOpus eft ergo mifericordia deijUt côtinua ôC perpétua fit in hoc cor pore uiuificatio,quo quotidie iuftus deo uiuatjpeccatoq? moriatur. Si enim culpa’”*’quot; riat in nobis,erit uita deo uiuens, ÔC cuftodia præceptorû ccclcftiûperfeuerans: otiq! ille cuftodit,qui üiuifi'Oâtur à dno.Dcnicp uiuificari fe ante pofcit à dno, cuftodiâmâdatorû cœlcftiûpoIIicetur.Nô enim cômunishçcuita cuftoditcœlcift*”^ datu,fed ilia quaemuncre fuldt æterno,per operation? gratiae ipiritalis, Poflumuseoa fieintelligere,Quiaiamprophetaquæ erantlegis agnouerat,optâtaduêtiisdominie* mifericordiâjUt accipiatpræceptaquibuslexadimpleat:utnonfolS adukeiiâfdK^ ' fe uitandûjfed etiâ concupifeentiâ. adulterij declinandâ. Os enim patrislefus dnslocU' tus eft in Euangelio,eS qui uiderit mulierê ad concupifeendS earn,in. corde fuo ad”” quot;nbsp;riüperpetrafte.QuantüEuangelioprofeceruntftudia caftitatis,quononiolunirpton fadlijfed etiâftudq degeneris ablegat opprobrium r Qui funtaût de quibus dicitquo feàulominus confummauerûteû in terra,nifipcrfecutoresfDequorûunoaitdnsIewi*' îtCjdicite uulpi illi.hoc eft de Herode.Et alibi cum fe fraudulenter interrogari fet,dixit:Vulpesfoueashabêt,SCuolucres cœlinidosubircquiefcant,eoquodfrau lenterin tcrreftriupaftîonum quibufdamlatibulisdemorcturJndeetiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

has uulpes fîbi nexuit,ad quarum caudâs alligauit fac«s,amp;^ dimifît eas per méfiés A o^ {)hylorum,perhancfigurâfignificans,quôd improbi acfraudulêtihomincs,ctmaxim haeretici,liberâlinguam habeantadlatrâdum,fed exitus impeditosiautreligiofaprine pia, fine uerô fraudis ftræ incêdio deputatum.Ideoq; 6C trecêtas uulpes dimifinço quo perfidicrucis quidem feprçdicatione commendaredefiderât,fedmyfteriumenKt^e-rcuunponunc,quinacprçaicationecopoiuiiui idudaccp

conantur aliènos:cum ytic^ uera crux domini non exurat aliéna mérita, fed fœcun

Cant.z Meritoej feriptum eftiri Canticis canticorumjPrêditc nobis uulpespufillas eXt«®”’ tes uîncâs,utuinepnôftraefloreant.Qiio oftenditur quôduel dominus Icfus,uelECce fiafraudulentorum dolos à uineis fuis exterminandos elle prçcipiant, nepauxiUmisu ncis noccant,quia adultis iam üitibus nocere non pofllint.Hæreticus enimimpc»^*^ “ tentarèpotcft,nonpoteftfupplantarepcrfe(ftum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

SERMO XII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Amedlitera duodecimaincipit:cuiusintcrprctâtio,cor:uclutaIiainl^P '' L nbsp;; tatiohabet,feruo,Vndeuideturadmonereuèlprudenterhæcintenigen »

üèl folicïte feruanda precepta.nam hoc primus ftatim ucrficulus admon • Cor etenimïîbimundu creari in fuperioribus hic propheta,utlcgimus,poftulauit. n fibi pruderis dari orauit à dho fîlius huius Salomon.Qui ergo habet cor mundu,^i ^ bet cor prUdens,ipfeintelligit feriem fubditorum uerfuum,at(^ uirtutem.VndeKa i inuenimus. Cor folum,id eft,uel fingularc, ucl quod nulla illecebra huius feculumpc at,ÔCcarnispoiïitinterturbarefapicntia.C^iiautemhabctcor,feruatmandaudei:que admodû legiftiiMaria geftabat omnia domini faluatorisin corde fuo,ucl dicta,ue gC' fta.Circuncidamus ergo cor noftrûmihil corporeû,nihil uile quaeramusiuilcautemom neterrenum.Nihil ergo tcrrcnum,nihilfcculare,nihil corporeum,nihil loue atep muta/

Pptii tjileineloqutjs conftituamus cceleftibus.Eloquiaenimdomini,eloquiacafta,utin ns myfteriorum cœleftiûimmacuIataSCpudicaiynceritasfpiritaliinterpretationere p e* dcat.Non adulterina quadam opinione mifeeamus terrena diuinis, illud inuio aie facrameritum prophéties «ifiGnis,aut pérennis oracu:li,nacurgiioftrse x ftimaooneuio

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IN cxvnr. PSALMVM SERMO XII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^6t t

^sJdco cnitn addidft:Argcntum igne examinatü,pröbatum terracjpurgatum feptu Hni.uttanquam boni nummulary fpiritu examinemus propheddfermonis argentû, cémentés domini peciiniam,at(^ ab omni labe terrena falutans fonds ïnfiifionc püfgt;

^’’tes,ut Chrifto digne fentire uideamur^qui aitcNólite thefaurizare uobis in terra^ p;*æS°^^^'^^^^’ctcrminat:fedthefaurizatc uobisincœlo.Thefaurus tunseftfides, P ctasjinifcricordiazthefaurus tuus Chriftus cft.Noli eum æftimare de terris j hoc eft de caturis^qui^ dom^^^s totius creaturac eft.Maledidlus, inquit, homo qui fpe habet in Hier. 17 m ”'a^^^‘^,™^^’^^^^cisperhöminêucnit.Videtamêquidfcripturauetusdixerit:Etho

°dt,a quis cognofeer eSfllle ergo homo non humana mihi,fed diuina poteftate olt; niapcccatädonauitjdeus in corpore dns lefus mundureconcilians fibi,quem redime

P^’T^^^^nrusnofter preciofus intelletftus eft. Si terrenus intelledus fuerit, fi « pgins,naretica eum tinea,amp; impietads ærugo confumetLcucmus ergo ÔC erigamus entenoftros,necimpoffibileiudicemusuthaechumani corporis infirmitasad cogni lonemyfteriorû cœleftium prouehatur,cum iam ad nos dns lefus,in quo abfeonditi e- Colof.i '^ntlcientiæ fapiendaetj thefauri,diuina lua miferatione delcederit, ut dauia referaret, ^penretlatentia,reuelaret occulta. Veni ergo domine leiu,aperi nobis iftius prophe ’cuermom's ianuam.mulds enim claufa eft,etfi prima ipecie aperta uidcatur. In aeter quot;utn,inquit:jdomine,permanetuerbumtuumincœlo,q Vides etiâin te permanerede ere,quod etiam in cedo permanet ac perfeueratr'Serua ergo ucrbû dei,SC ferua in cor^ etuo,amp;icaferua,neobliuiicaris.ScruaIegêdomini,amp;fmeditate,neiuftificationes dni te literg interpretadout fcrucs diligenter.Docet prophe-äin ubdi’tis,dicens:Niß quia lex tua meditatio mea eft,tunc forte periflem in humilita ß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obliuifcar iuftifîcationum tuarû.Legis ergo meditatio fadt^uttê-

F 3fribulationis,tempora quibus humiliamur aliqüibus aduerfis, ftiftinere 06 toléra-epoiiiniiis;ut nec]^ humiliato nimis,ncq; deiedo frangamur affetftu. Denic^ dominus ’ owa nginos humilitatc ufq? ad defperationem uult, fed ùfq^ ad corrécftionem. Vnde Jeremias fub haclitera irt Threnis ait;Vt humdiaret iub pedib. omnes uindos ter- Tbrrn,} declinaret indicium uiri contra faciem aldlîimi, Ô6 ad condemnandu hominem, «nnudicatur,dominus non dixit.Et infra:De ore altilïimi non exibuntmala. Humili-à deo eft,plena iuftidæ,plena eft æquitatis,quia non exeût mala de ore do '^’•iJeniqj quihumiliabatur à domino,dicebauHumiliatus fum,ô6 faluû me fecit,Er-quot;‘^‘^eprudenter confiderandum eft,quandohumilitas à domino fit caufa probado-quot;'^jquandoetiâipfaabhomineinferendghumilitatisimprenîô,qugtamê ipfafolet pa rnagnanimitate tolerarùita edâ fapienter confiderandû, quid fit in aeternû in puerbû dnipermanere,uel fi eut aliqui codices habent, in fcculum : quia Græcus dç

F«« w pofuit,quod diuerfeinterpretatifont trâslatores.Âlij inaeternûjahj in feculû,In uetgopermanet domine uerbum tuum in cœlo.Et quomodo ipfedixifti;Coelunt Mdff.24 F’^^5fanfibunt,uerba autem mea non prpteribuntfln leculû permanet uerbû, no ul

a eculSamp;feculafSecuIa enim têporis funt.Coelum ergo ÔC terra, id eft, iftius mûdi o-piplenbunt,ô6 tempora permanebuntf Alius qui ^iritalis eft, ÔCiudicat uerba le-næternû,mquit,domine permanet uerbû tuû in cœlo. Aetemitas enim uerbi ma-etiSjOpinibneuerbi prêtereuntis excludit.Quomôdo aût permanetuerbû in cœlo, ü P umcœlûprgteritÆt quo poflunt ftare culmina,fi cadantfondam êta faut quomodo pennanethabitatorinhabitationefoa,nifiô6habitatioperfeucretf Sed forteilludoc-'mat,quiafcriptû cft;Erit cœlû nouum.V erû nec fie abfolubile,quia nec in hoc poiteft Eßii.gf permanere quod prgteritmec illud poteft dici mâfifle,cû cœpcrit.Tinea intclleêlum tu

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerbû ficut cœlû uel incipere,uel prptêrire.Vnde fi uirtutê prophe-

ci enlus cognofeere uolumus,primum in his qug uifibilia ÔC fenfibilia funt,ô6 hic eum confideremus,ut ex eo qug font intelligibilia manifeftemus.Si uerbû dei in cœ-umft'^^'^^^’^n^i^emur cœlum ubi permanetuerbum:permanet ordo folennis cœlefti-nn Q^^°’^'^.quot;’’^^^^^^c:iorumdominicrebræ uices folennibus muneribus perfeue-alitu 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pluutjs,uel calore,uel fotu aeris huius infunditur terris, atque

flueh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;annus labitur per dies ac menfes, Ô6 tempora autumni at

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ueris quoque ôC puræ digeftus æftaris. De cœlo uitac tuæ imaginem cape:

Ambr.to.4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L1 3 edara!

tfgl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DI VI AMBRO S II

decœlo funt,ÔC feruntur l'nterris.Eft etiam fuperna uindemia.unde ait prophe«: ei te uobi's adiuftidam,uindemiate ad frudliim.Lt qiiando non florcnt opera men femi'na tua,ne lafciuiendo luxun'ent.Quod luxun'at in flore fermonis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

hebetaturinfrult;T:u.FrucT:usipfosufq! admatun'tatemdecoque.Imitatoresetiaip' cozleftïs fimus elementi.non femper foie feruet ardenti,frequenter nubibus tegiWGP uijsuehemcntibusinhorrefcitjiaÆs niuibustegttterram.rNonergofitintediuturna fdüia,fuccedant mœfta fcnilium curarum tempora, ÔC tanquam incana maturitas agi hune tui corporis réprimât. Vtilior fæpe triftitia cft,quæ comitem folet habere grauit^' tcm.Nunquidunainïpfoeftfolepracuan'catioc'Nônequotidianoscurfusfuosfen.ia -Nunquid eontinuos non nouit luna defecff us,SC commifli munus defen'tminifteri), Hifdem nempe uicibus annus redit, eodem ffatu reparâtur tempora, hifdcm obl^Q reformantur.Sol di'em illuminât,tempora ftatuta cuftodiens.Fulget fplendoriW^ “ nodurnis, amp;nbsp;lux efus in tenebris micat. Stellarum nitentium rutilât globus, ftatione couerfioneacdemutatione funguntur. Lex una diuerlîs,conftitutoi“j” mcl uices curfuum cuftodirc, nec fines tranfire præfcriptos.Manet ipfa immutabi is mutatiOjSC conuerfîo uertere ordinëm fuum nefcit. Vna omnium obedientia, dilcre muneribus in difcretam prælcriptæ conftitutionis tencre concordiâ. In cœlo ergo pt manct uerbum,quia fatanas de cœlo cecidit.Non habebat in cœlo locum, propterea cidit.Qiiô ceciditnifi in terras f Ideo hic adulteria,homicidia, ebrietates abundarec perunt.lnde exclufus acrior ad nos uenit, ÔC tentationes folito afperiores tanquamir* tus exercer. In cœlo igiturpermanetuerbum, quia inde deietfius eft diabolus: in Ki, non permanet, quia hue totus aduenit.Etuideutrumhicpermanereuerbumpol nobis, ubitantoslaqueos diabolus afperfit:quicumeflèt in cœlo,necibiucTbufflpo^ rat permaner e. Deniq? quia fiC ipfe uerbum non tenuit, cecidit é cœlo.In cœlo ergo u bum permanet,amp;quodfecûdumuerbidifpofitionem regituramp; gubernatur.be q ipfum cœlum præterit,idco non dixit in fecula permanere, fed in feculum : quanqua propterea prætereat, ut fiat nouum cœlum amp;nbsp;noua terra, nouum

tijs locus.nam utiçp non cccidifletinde aduerfarius,nifi incriminibus deprehelus( amp;nbsp;ftultus utlunamutaturjScT cœlum ipfum tenebris obducitur)uideturutK^non e mcntodiclum,feddeuirtutibuspotefi:atibufc{? cœleftibus.Suntenimfan(flpti*rtdesi cœlo, in quibus nihil lubricum atcjj terrenum fit. Sunt etiam in terris cœli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

gloriam dei.Quifuntifii cœh? Audi dicçntcm:Sicut portauimus imaginemu»^^, ni,portemus SC imaginem huius cœleftis.Ifti igitur funt cœli,qui etiâ in terris pohnau^ dent dicerc;Nofi:ra aût conueriatio in cœlis eft.Ifti fùnt cœli in quib.fides,grauitas,co tinentia,dodlrina,uita cœleftis eft. Nam quemadmodum terra dieftus eft, ilia prœuaricatione cœleftis giatiæ,ÔÔ in hec uitia terrena deietftus, præuaricati^r lt;ê uinculis religauit: ita econtrario cœlum dicitur,qui uitam angelorum gritatis exercet,SC corpus fuum continent!' fobrietatemoderatur: mentem *1^°^. miti tfanquillitate componit: pecuniam pauperibus mifericordiliberalitatednpcn • Eft ergo amp;nbsp;in terris cœlum,in quo poITunt uirtutes elle cœleftes.Cœlummihi thron » ego magis iufti alfeeftum quàm elementum intclligo. Ilium puto cœlum, ad cuius an ' mam uenit Chriftus,amp;pUlfatianuam, ÔC fi apcrueris,ingrcditur.Necfolusingieaitur, fed etiam cum patre,ficut ipfe ait : Ego amp;nbsp;pater ueniemus, amp;nbsp;manfionem apud cum ' ciemus. Vides igitur quod uerbum deus S)C ociofum prouocat,ô(f dormientem excita. Qiii enim uenit,ôô ianuam puliât, uuk femper intrare. Sedin nobis eftquodnon eiUquot; per ingrcditur,non femper manet.Pateataduenicntiianuatua,aperiianuam tuani,cx-' pandegremium mentis tuæjUtuidcat diuitias fimplicitatis,thefauros pacis,fuauitateni gratip.Dilata cor tuum,occurrefolilucis æternæ,qui illuminât omnem hominem. quot;ti lud quidem uerum lumen omnibus lucct : fed fi quis feneftras fuas clauferit,æterno mine fe ipfe fraudabit.ExcIuditur ergo amp;: Chriftus, fi tu mentis tuæianuam daudas : œ fi polfitintrare,nonuult tarnen importunusirruere,nonuultinuitos cogéré. Ortus ex uirginejprocelfitex aluo,uniuerfà totius orbis irradians,ut luceret omnibuS’- ta-

pluntquidefidetât fulgoris perpctui clantatê,qüam nox nulla interpolât. Soit cm huic 9“tquoridiecernimiiSjnoxtcncbrofafuccedit;folaütnjfh'tiænunquàoccidit, quiafa-Pienriænun^ fuc^cedit mah'tia.Bcatus ergo ille cuius pulfat ianuam Chnftus.Ianua nox “rafi'descft,quætotam domn,fifucn'trobufta,cômunit.Pcriflami ianuam Chriftusi'n-^leditur.Vhde ÔC Ecclcfia di'cit in Canticis:V ox fratrïs mci pulfat ad j'anuam.Audi pul bntê,âudiintroire cujpientê:Âperimihifororttieafponlà3Columban'ca,pcrfcclamea: qnia caput meû replctS eft rore,ôd cri'nes mei guttis noc'lts.Conlidcra quando maxime puiratianuamtuamdeusuerbûjCumrepIetS ell caput citas rore notflurno.In tribulatio-neetenim amp;nbsp;tèntationibus pofitos uifitare dignat, ne quis forte fuccûbat uidf us ærum-his.R.eplet ergo caput eiusroreuel guttis jqüando Corpirs eius laborat.Tunc ergo uigi Iandû,ne eu fpohfus ueneritjrecedat exclufias. Si enim dormias, ÔC cor tuû non uigilet, difcedit ante® pulfetSi cor tuû uigilet,pullat,et aperiri ftbi ianuam pofcit.Habemus er go animænoftræ ianuam,habemus portas,dequibus dic'tû eft:T ollitc portas princp pes ucftras,ôô eleuamini portæ æternalcs,ôc' introibit rex gloriæ. Eft ergo cœlû in jtf s m quib.portæfunt æternales.Sihas üdei tuæ portas uclis attollerc,in trahit ad te rex glo liæjtriumphûportans propriæ paftîonis.Habet etiâ iuftitia portas.Nam etiâ de his legi inus fcriptudicêtedno per prophetâ ftiû: Aperitemihi portas iuftitiæ.Et infra ait^phe uDauid; Lauda Hierufalem dominû, laudadeû tuum Sion. Quoniâ confortauit feras portarûtuarQ.Eftergo anima quac habet ianuâ,eft quæhabet portas. Ad hancianuaue nitChriftus ôi pulfat,pulfat 8C portas. Aperi ergo illùuult introirc, uult fponfam inueni reuigibntem.NoHergobono amatorifaceremoras.citorcccdit,ôCtufomnotorpofiâ tüiuidcris exclufiiïepulfantê.Excludis enim cû defidiofus es,cum piger,cû fomnolen-^ tns.Hisrepagulis Cliriftus excluditur. amp;nbsp;fi caftus,amp; fi fobrius fis,caue ne negligens fis,' l'biOrem Chrifto facit iniuriam, qui aduenientem repellit.Nonnunquamctiam fi mo^ i3ris,mittit tnanum fuatn per fcneftram,ficut ait fponlà:Frater m eus mifit manum ftiani dcprofpedu, tient er meus conturbatus eft ftrper eum. Exurrexi ergo apen're fratri ineo.Mahus mcæ diftillaucrunt myrtham, digiti met myrrha plcni. Primum ergo tan^ lt;]uamdeprofpe(ftumittitmannfuam,quando deus efleopcribusæftimat.Vndcait: Si *nihinoncreditis,uel operibus creditC.Deinde auget amor,dC intimis inïccribus coce^ ptusinolefGt.lndeintelligibili utero,in quo eft rcceptaCulû uefbi,feminibus eius infu-bs,plenitudinêeius corporaliter inhabitantêhaurire animanoftra dcfidcrat.Non enîni Mat utérus fœminarû,nifi quæfuerint aluo graues.Surgttigit anima, ut aperiatDei uerbo: fed dum fe expandit atq; aperit, ut opera mundi iftiusuerbi rcccptionc mortifi-cet-.ficutüle qui ait:Mortificationê domini Iclu in corpore noftro circumferimus.Ergo dumaperitjtranfitfponftis.Vultenim femperquæri,frcquentiusinucniri; amp;fi claufam inueneritianuam,pulfat:amp; fi per moram fucrit cxcluius,reccdir.Sed cito redit, Qc itéra pulJatjUt uel poftea fponfam inueniat præparatâ.Poteft quid? 6? fie accipi:Frater meus tranfiuit,ficutlcgimus quôd penetrauit dileeftæ intima mcdullarû, ôc quemadmodû ad Mahâdidû cft:Et tua ipfius anima pertranfibit gladius, ut reuclent multorû cordiû co gitatiönes.Deniep addidit fponiàanimâ fuam exifle in uerbo eius. quod fit quando ani waperegrinat à corporc,amp;dcô prçfens cft.Explanauimus igit ut potuimusquid eflet, In ^ternû dominepermanet uerbû tuû in ccelo.PoHumus tam? amp;nbsp;fie intclligère,quia iii cœlo magis pertnanet in æternû,ubi angeli Sé archangcIi,Chcrubim Scraphinuquo niâhomines ^uisiàntfti fint,tam? affecftuscorûiæpemutat.Nûcgaudemus, continua niœremus,irafcimur,ingemifcimus.Inipiapœnit?tiano uult nos ïatis contriftari Apo^ ftolus,ne triftitia abforbeamur.Vbi ergo iracundia,ubi triftitia grauis,no permanct ibf uerbû.Deniqî defolo dno lefii dicHû eft àloanne; quia uidit ipiiitfi fanefiû defeendente decœloficutcolumbâ,Ô6manent?iiipereû.NamSCd3phctçnôfcmperprophctabant, fidcfiinfunderet his gratiâfpiritus prophetandi. Denicp nec Daiiid præfciuit quid an--nunriaret Nathan prophetâ miftus a dno : amp;nbsp;utiq; inferior Nathan propheta cognouic quodDauid præftâtiornefcicbat.Et alius dixit prophetaiCelauit me dns.Vndcôf pic-nqueaccipiûtin cœlo permanere deiuerbû,in potcftatibuscœleftibus,in quib.no îunt nntâuûuarictates.Aliqui aût de ipfa accipiût trinitatc,quç fola immutabilis ftt:amp; ideo wcœlo permanct «erb«,id eft in pâtre,quia uerbum dixie Ego in patrc,amp; pater in m c;

In g ener a tl on cm et generation cm verkas tua.jMukiTunt qui dicimtur dïj,fcdnÓfunt, Ergo ïngentibus mendacium e{i:,in Ecclefia ueritas.Hanc tarnen ucritatcmhabuitpd mû lÿnagoga, quæ h abebat doquia dchEft enim uen tas ÔC in veteri Teftamento, qux 75 fkit antêtnpopulo ludæofû.Norus enim inludæa deus^deus aûtveritasek.Ergo m fu-

d^a uen'tas.Eui t igkufveritas tn patribus,MoyIê, amp;nbsp;lefu Nave,in Samuel,in Dauid,Hc ieptem milibus uirorum qui non curuaucruntgenua antcBaaJ.

‘ Sed quia pokériorfobolesJudæorum a patrum moribus deviavk, receflîtabillis uen^ faSjôtfadÈccIeuam uenïf.Rece/îitenim abillis quando dixcrunt de domino Ic/înTob le,toile,erveinge eum.Tradiderunt enim ueritatem,amp;: elegeruntiniquitatê.Omneser' go alix generationes uen'tatis exor tes, omnium bxreticorâgencrationesnô tcncntuc rïtarem ; fola Eccleûa uerïtatem pio affeôiupofTtdevquia generatio Iudxorum,qaxan te earn pQ fEdebat,amirk.Populus ergo ludxorum,prior fideigeneratio,amp;ideoinbn^

pCI s8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^°^^^^^^^^^^^^^bilior,qviamatvriorreneâute-illage

P ' nbsp;nbsp;neraao Jegis,hæcgratix.Vnde ÔCalibiaitdn generati'onem Qi. gcnerationemannSba-

bo ueritatem tuam. FundaftiteiTam,amp;rpermanet;di/pofifionetuapermanetdies.}, ^^^omodo fundaueritdeus terram,rcriptura nosdocuit,dicêtepropheta:Deusfapieii . tia fundauit terram,parauit autem coelos in intellerfîu. Terra autem tanquâ fundatneU' turn ek,in qua côEiiimusdicetipram uel inhemicyclo cœlieffe, Ô^is quiforis eüfamo tob2lt;i concelebret,amp;:rcripturangnikcareuideatur,dicentelob:SurpendenstevaminnibiIo.

Includitur ergo orbeccelekvöi^ideo ibl nodiibusnonijidetur,quiagyrandoininfeU'a' reinuenitur orbis parte cœIekis.Sednon efl cura Tandis, axem cœh ÂfeJcmcntoriî^P’ cia plulo/ôpbicomorenumerosrp deCcribere.Quid enim hocprodekfalutkQuialsn' nbsp;nbsp;i

Ecclëf I inateriaIem,diccns;Quæ abundantiabominiin omnilaborefuo quolaboratfubfoieI Generatio uadi[,ô^ generatio uenit,8C terra ftat in feculum,hocek,quxabandantiafpt nbsp;nbsp;j

tarnen propterperfidiam fuam egere cœperunt. Qui avt pauperes erant populinatiO' num,iam perfidem Chrifiifatianturâ;:^abundant,ficutferiptum cfi:Edentpauperes, iaturabuntur.Audierunt enim dicentem: Abundantes in omniuerbo.noninpecunijs ^^^^^^^^^^^^^^^^^g^nto,fedinomniuerbo,inquit,amp;^cognitione.Etalibiait:ladi' intqsfimplicitatis.HxdiuitixfimtDIubresmam copipfecularesfaluteafferrenonpof' fiunt. Quiavthabueritabundantiâfpiritalem,huius terra fi-udîiferafiatinfeculû,bene fundata radice uirtutummel anima bonos utiep germinansfru(fius,uel caronullis cupt' dkatibus mobiîis ad prolapfionê.Hanc terram circuit fol iufiitix falutaris, de quofai^ ptum efi:Et oritur fol,amp;: occidit,ôr:in locum fuum uadit. Ipfe OriensillucuaditadAu' firum,ÔfgyratadÂquilonem:gyrandogyratfpiritus,amp;:ingyroseiusconuaduirfpin (us.Orjturio}iufiis,occidtt autem iniufi:is:oriturtranquillitatipixmêeis,occiditit^^^^

^phef.4 dix,Vndeait:Solnonoccidatfuperiracundiamuefiram,HincpoteliinrelJigtgiii3^f dem on tur occidit,quorum amp;uitiaièp elia t, amp;nbsp;ill uminetgratiam ♦ Mortuus eü cnim peccato,utdeouiueret:hocefi, peccato fumus inillo mortui, ut deo inperpetuûuiuc' nbsp;nbsp;nbsp;i

remus. Vide ipiùm myfiertûprxnunciatûiEt oritur,inquit,ibJ,amp;^ occidit, âiin locûfuû

toân. 12 tralnt.Hoceflquodaitdns:Cum exaltatus{uero,omnia trahamadmeipfum.Traxice' mm adfeomniïï{iudia,utuelpeccatanofira erucifigeret,uelbonumingeniSadiuôiud

ibid.ij prouocaret.Aduertequemadmodumtrahatadre:Pater,uoloutubiegofum,amp;ittifiiit ÎMc.zj mecum.ËtadlatronemainHodiemecSerisinparadifo.Aduertequomodoomniatra har.Exaltatus eiiin cruce,âf totus crediditmûdus.Jpfe Oriens,inquit, uaditadAuûru, ôdgyratadAquilonê.llle uticp Orient, qui ait: Oriens nomen efi mihi, quifemperorit, pijsnunquâoccidit.IpfeOrienspopuloHebrxorumadÂufi:rûiUit,admo}lioiêpopu lum,luxuria magis feruentis corporis lubricum,quàm impietatis immanitatcprpdurû, aut certe ad nobiliorem plebem, qug erat genus elcdîum, uindicans fibi patriarcharum profapiam. Sed quiaperfeuerabat in uitijsj nec emendabaterroremrideo fol iufiirix

B^’'^5s,quæ ante eloquijs cœlcftibus defraudatæ, fmmanes6C l'gnbbflcs ha-* ^’^Pfet'Àk’funtfideatc^pterate,poftquam ücm'tqtiî ^^'lonèfi/a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adduc.E t in Euangclio: Venient ab Oriente amp;nbsp;Occidête, ab A-'

^^untn • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inregno dei. Et ecce funt nôuifljmi,qui eranit primiîf

^°gt;iis flt; . ’»9^étantnouiiïîmi.Denicç ÔCipfe Pfalmifta ait:Mons Sion, latera Aqui- Pßft’47 étant Aquilonis latus, pöpuliis fadtu s eft regis ælt; magnus dns.Sed forte dicas:Quomodo in Canticis cft ditftum: Exur Cant,4 ^^fterQAufterfPleriq;enimaccipiûtquafi proijciatur Aquilo,ôdinuifétur

^^^yeiheuelfabbatOjamp;inuitaturAuftralisuernaternperies.AutccrtezExur^ ,-^nted ^'Jl^^^^ftjSurgequidormis,ôdexurgeàmortufs.Populusnatidnum,quidiii

^'’lt;læiS A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pynagogæ populus,amp; gentilium. fed prius iynagogæ, quia priores ex

^feoiT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;crediderunt,per ipfos poftea nationum populi cöngregati fiint. Videt

^fruf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Auftrum,poftea gyrantem ad Âquilonem:Hierufalê,

tçjf g ’Venitutiq ad earn, quam etiam uocare dignatUs eft. Sed hæcHierufalenl ’uico M“æ?^^*^ftptôphetas,hoceft iynâgogaludæorum. Quotiens, inquit,uo^ Mâtt,ix Mr'^Ff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gallina pullos fuos,amp; noluiftiÆecc rclinquetur domus

tohu T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;genres,gyrando aût gyrauit fpiritus dei, ÔC in gyro fiio

hior ” i^ftjUtfieret deus omnia,ÔCin omnibuS.Ideo faneftus cœlurri dicitur,quia «ici i.Cor. Ho nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;femper illuftratHabct fplendof em fiium domefticS, ut ténebras

opjj ?’°Hfentiat.Ideo Ecclefia ô£. cœlum dicitur,ô6 mundus,quôd hab’eat fanrftos an-tant ^^’^5^^”S^^'scomparandos,habeatetiamplérofqterrcnos.Dicituramp;orbiste^ -î to nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nolite afpicere me, quoniam fufca fum,quia non refpcxft me fol: Cant.i

Her nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;indigna æftimauefit,quam ferena uultus fui luce luftraret.Nón

temporis,quando notus eratin ludæa tantummOdo Pf'^‘57 n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plenitudolucis effulgctæftiuæ, quandô oniniaôdinomnibusGhri

•‘^onne terradomini, ÔC plenitudo eius iEt uere orbis terrarum in Ecclefia,in qua iWd.2 3 QHludæus tantummOdo aut Græcus, non Barbants aut Scÿtha, non fétuus aut libetj Colojj;

,T) f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fumus.Sol omnibus fulgèt,dics omnibus lucet. Ideoq ait:

Ofeuemomcntumdicifequaturoccaius,ôdfiatnocftisfucceffiot' Sédfunt quibus ™pcrdies eft,illis utiq quibusChriftus adcft,qui dicit: Ambulate dumlucem habetis. iccJtdies quein uidit Abraham,dies remiiïîonis peccatorS,de quo legis:Hic eft diés Ppf 11'7 quemfecitdominus,exultemUs,ôd lætemur in eo.Sunt ergo iàncli quibus fol nilquam occiûît,quia dominus lux eorurU eft,ficut fcriptüm eft: Et erit illis dominus lumê aéter-Hym.Ex^preftitcaufam permanentis diei,atq fubtexuit: Difpofitioné,inquit,tüa per^ ^anct dics,quoniam uniuerfa feruiût tibi.] Videtur itaq fignificare futurû illud, ijuan-Honoxnoneritamplius,amp;Slïonindigebitur lucernaeucl folis lumine, quoniam domi- Apoc.?x Husinuminabi.teos.Qui fiintillic'Supra ait,dicens:Et ferui eius ferment ei.hoc éftjDo-Hiini fadentuolu’ntatem.Nunc enim nos omnes feruimus. Qiium autem tradiderit ré- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÿ

^num deo patri,tmac fubierfta erunt omnia ei,qui fibi uniuerfa fubiêcit, acquirens omnium fîdem perunigeniti pafiTionem. Subiedîio igiturmentium facit fcdulam ferUitu-tem.Ergo cum omnes credidérint in dominum Iefum,tunc uniuerfa deo feruient, ut fit deus omnia,êC in omnibus.Nunc autem non omnes feriri dei,quia pleriq ferui peccati. Quienimpeccatum facit,feruus eftpeccati.Dominus autem nô üUlt cum alijs confot- io4w.ÿ îiumhabere dominatus. Permanet ergo dies immutabilis. Pôtuit érgo dicere , Perm2i-tiebit : fedprophetis futura pro praefentibuspræfto efle uidentur in fpïritu. Nifi quia lex tuameditatio mcaeft,tune forfitaiyiertjftem in' humifitatettica,] Lucebat Pro-Îhetaut dies, cui meditatio lex erat. Étenim oleum luminis aéeipicbat ex lege, îtnique ne in corpore mortis lux dier poftet extingui, ambulabat in lége, ÔC ideo’ ambuhbat

ambulabatinIuminG.AIioquin,inquit,periflemmhumi'litatcmea,HumiIitasnon.fcin per m'rtutis eft,fed etiam affliÆ'onis : hoc elïjnonlemper uoluntaiia, fedcnamquæcx neceflitate lufcipiturjquando ali'qua affli'cflione tentamur. Äh'o quin nemo pent in hu^ militate, quæmagis feruare confueuit. Ergo quando in afflicfîionis tcmporefumus,amp;; quatimur aduerfis:meditatio nobis in legefitjneimparatos proceJIa tetationisaffligat. Athleta nifi exercitio palæftræ prius faerit äfTuefa^ius^nonaiidecCubire certanien.Vngt; gamus igitur oleo letfiionis nolfræmentis lacertos.Sitnobis tota die acnoclccxcrtiti) ufus in quadam cceleftium feripturaru palacftra, artusq? aiiimorü noftrorufalubrisfpiri talium ferculoru eica cöfirmet,ut cum adueriarius aflifiere cœperit, ô^puluerenosfuæ tentationis aiperferit,ftcmus intrepidi : nitamur non ut in incertS,nec ut aera egdentes. Melius percutimusuerbcratijfipercutientimaxiiïam altcrâpræbeamus,fiuindictâno requiramus,/èd ei qui dixtaMihi uindidfam,ego retribuamxauiàm uindidçintegram i.Con^ relCTuemus.Cpdiraus aerias poteüatesjfinos ipios cafiigarenouerimas.Caüigibaccar nem iuam PauluSjUtadueriarios uerberaret:ÖC feruituti redigebat corpus iùum, ut do-' minaretur inimicis.Excrceamur igitur indefefîbmeditationis u/u,exerccamur ante eer tarnen,ut fimus certaminiiemperparati: amp;nbsp;cum frequentior aducrfarij idusingnient,

nunc inopia,nunc rapina,nunc orbKate,nunc corporis ægrïtudine, nuncmoyoreanP mi,nunc terroremorns,amp;acerbitatcpœnarum:dicat unufquilq: noftrum quipotuent Cuiiineee ac perpeü : Nifi quia lex tua meditatio mea eft, tune forfitan periHèm i'nhum* 1/tate mea. Quanta fimul coaceruatalunt ut in illa affliÆonelob fan(^us periret^Sed

ratinlhtutioneformatus,ideointcntationibustantisperirenonpotuit.Deniq5CÛaini' fillet tarn amplasfubito facultates, chariflimos filios : quafiis cuimedùado quotidiana loJ I eflet in lege diuina,ait:Nudus exiui de uentre matris meæ,nudus ibo co. Dominus dc' dit, dominus abilulitifîcut domino placuit,ita fadlum eft; fit nomen domintbénedidû. : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Perfufiis etiam corporis totius uîcenbus,cum tentaret uxorts alloqijijs,qiii^gt;pinioet

liid.z Alt;lum fie eftè deieeftû dum propriæ credit uxori,relpondit;Sicut unacxinfipientib.niii iteribus locuta. es.Quod ü illam quafi iàpientêuoluiftèt audire, ipiè/âpiensnonfoilTef.

. Tentatus etiam diuerCis alloqurjs amicorû, cum fi'deiftabilisimmobilisiÿpatiêtipprx^ mia meruiftèt à doraino,nônnc dicebacNiß quia lex tua meditatio mcaeft,tuncforn^ tanperifteminhumilitatemeaf Qua'mgrate hocdicithodiequiinmartyrioplurima 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flagella fiiftinuit,equulco nbsp;ungulisjplumbo,laminis ardcntibus,gladioqj comprobs'

tus.'^Potuit enim perire,nifimeditatus in le^e,grauiora prplcntibus futurafuppboa^rc

, didiflct.Quantaûncftuslofeph pcrtulit,quam acerba,quâm duraf'PrimSfotruntodia, degeneris ièruitutis ærumnas,parentibus defraudatus,ablegatus exilio,negociatoruin ■ nbsp;nbsp;nbsp;uernula, amp;Aegyptiignobilisuilemancipiû. OuxpotuitnobißsprofapiaupverogrS'

-, 1 - : nbsp;nbsp;uior eße tentatio,qua'm ut tanto familiæ iplendore detedias, feruùetapud^i.eg'jpdoS'

, nbsp;nbsp;Eß confolabißs Ceruitus, ftruirc uel iuftis. Aequitate domini leuaturmturiaßrudütis.

T an to igitur genere deictßus, làtis gratum habebat ß mtnißro regio faüobfeqii^^P’^^’' -barerur.Ncc hoc qiiidem fatis fuit ad tentationis acerbitatê, redit aduerlâriusadiuasar tcs,totas(}5uiresfuas omniß^udec5mouit,utperinuherelaqaeosinnoxixneäeidco ;Çen.39 fcientix.ConcitauitineumIibidinisßimuh'suxoredoniinirui,quxadul{erinosaf^^^

Io concubicus ßagitareuut ß acquiefceretjcrimen implereuß recuiàretjiticideretoixn' Iâm,noxam calumniænon euaderet^Deniep truiùsin carcerem, ÄTinnocens inter no' -xios æftim atus,ab eo ampßus cœpit urgeri^ cum fidem fuam cum periculis prxßtdu^ Sed quia contuiuelix uirum frangerenequiuerunt,mutata eft tentatio, longe aipenor fpecie prorperorü.PIurimos enim Cupplantaueruntfecundxres, quosfuppUciaacerbi nonfregerant.Produciturecarcerenuturegio,interprefaturIbmniü, eligituruthono^ re prxßantior eßet omnibus Aegyptijs,regirecundus,erurientibuspopiilis aliniêc3di' uideret.Obijciuntur eiftatres, qui eum ad ièruitutis iniuriâ non ßaterno amore uenw' derant,ut uel cotumelix ÖC appetitpialutis dolore tentatus excuteretgermanit^tisaae nbsp;nbsp;l

. èium.Sed uiriußus obJitus eß contumeliam,cunnilauitgratianv eotpfemagis fratucai nbsp;nbsp;I

uoluic exbibere:quöd fiatres ipCeno ßiißet expertus. Denitp bocmunereä^fracresrc' nbsp;nbsp;h

rcepir,äi^patrepiafraudequxßuit.QuidigßaIiudmeh'usdic€retran(ßifsJofepIh^‘ii^d

mcditatio mca eft,tüc forfitan pcriflem in humilitate mca ƒ ^Witi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cuidam (Q^ plcn'q; fcnint de Efaia in carcere poßto) cum mole injam.^

^om nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exittjjdixi'fl'c diaboIum:Dic quia non à domino lo^;iitns es que dixifti/

fÔfer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ill entes affcc'liisq; mutabo:ùt qui indignantur iniuriam,abfolutionent

Auoti’d- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fccifleqnifi meditatione legis fuiflet exercitatus.Sit ergo nobis

mïtur '^'^‘^^^^'®pi’O^xercitio,utqua:lcgimus,meditcmurimitari.Inhacdeludcmu^ Qua nbsp;nbsp;P^’çfti^jUt cumincrcpucrint tentamenta,non tanquam incxcrcitatos,no tan

fin ’ '’^^^P^iiesfpiritalium ciborum, £gt;C attcnuatos iciunio ledîionis ten'tationû tem^ cua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi athleticis epulis paftam animam noftram potucrit inucnire, fi fit

f l H P ® fiiecus in nobis,fi apoftolicis efcis maturitas noftræ métis thoros,animæcp Da ‘^*°’’^2üerit : fi frequenti meditatione memoria tcnaxpræceptorum cœleftium exempla deprompferiqnulla tentations poterit nos perturbare con-

iV * J nbsp;nbsp;æternum non obliuifcar iuftificationum tuarum,quoniam in ipfis uiuifica

.^^^^i’pâiuriorcm quandam ueniamusætatem.ïnlege autemmandatafimtiufiifi ^i*oes,teftimoniaiuftitiæpræcepta.Viuificabimurcrgoinlege. VndcaitApoftolus: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' '

fxautemnoneftexfide,fèdquifacitillam,uiuetinea.Sedquiaidemfupràait:Quo^ liid. •am inlege nemo iuftificatur : intelligis utiq? quia iuftificatio legi's, fpecies eft amp;nbsp;ima^ Pjiionueritas. Secundum ueritatem ergo 5C perfeélionemnemo iuftificatur in lege, ^fcundum fpeciem iuftificatur.Ergo faneftus prophGra,qui adhuc in Icgis iuftificatione

^t)Uidebatautemfulgorem cuangelij: quafimemoructeris difeiplinælegistan-gratiam referuabat. Confideraaliquem excedentem ex ephebis 'Wtijs 8c honoribus conftitutum,pædagogo fuo honorificetitiam referuatam habe ) QUUfs offictjs informatum fe eile cognolceret, Ut ma turiorem regere poflfit ætatem. onctfiquidem etiam ipfalex,tjt his quæ nobis aliquando profuerunt, nequaqua éfiè

/ ‘Pärnus ingraft. Nam ficuthabemus inueterlTeftamcnto, pafchacclebratum eftin I .^gypti finibuSjCum adhuc fub f ége Pharao pofiti patres noftri deplorareftt miferç fer _'ii'iisiniuriamrSC poftealiberati rurfus in terra repromifTionis pafeha celebrarunnfu-pi’i’‘Sadcommonitioncm,pofteriusad recordationem. Si quis ergo interrogetHe^ ^æ^'^iiquarationein Aegypto pafchacclebratum cft,refpondcbit: Quia régi Pharaoi quot;Qcicruitutisuinculo obnoxq tenebamur.Illeagnus patrum populumliberauitjille

^gfiifsuocauit ad libertatem, ille agnus maris prolundafolidauit, ut Aegyptum tranf-’fcpoflenius. Qiiotiens ergo pafeha celebramus, mcminilTe debemus ueteris feruitu^ ^'S)anouælibertatis:quidfucrimus,5C quid acceperimus.Nonenimpoteftplene quis intclligerequ,'tj^(-ceperit,nifi memineritanté quidfuerit. N5 ergo obliuifeamur, quia Qominuslefus agnus dei mundi hoftia foluit nos grauium nexibus delitftorum, quibus Wiaraoillcteterrimus,non unius Aegypti,fcd fcculi iftius princeps uinculo feruittf-^grâ Qisnos tenebat aftridos. Non obliuifeamur in æternum, ut quum uenerimus in iham Were terram repromiflionis, ubi eft regio uiuorû, meminerimus quanta hic nobis Pha--tao diras intulcrit,quid perpefti in hoc feculo fimus, quibus tandem crepti malis : amp;nbsp;a»' gamusgratias eripientinos domino lefu, qui perturbatorem omnium fecit efte captb uum. fims füm, falua m e Domine, quoniam iuftificationes tuas exquifiui. J Facilis Woxamp;comniunis uidctur,fed paucorum eft.Satis rarus eft enim qui poteft dicere deo: 1 uns fum, Ille enim dicit, qui adhæret deo totis fenfibus, qui aliud cogitate non nouit: lllehacuoccutitur,quipoteftdicereDomino:Oftcndenobispatrem,Ô£^fufficitnobis, lo.in,i4 bsunquidhacuoceutitur auidus pecuniæ, honoris,poteftatisf’Multisnoneftfatis déu fcire,5Cqindem pluribus. Tanti populi, tantæ nationes, tanti diuites paupertatem pu.-tant,domino feruirc,amp; qui fupra omnes eft,illis exiguus ÔC anguftus cft;illis non eft fa-hsdeifilius,inquofuntomnia.Dcnic^ ilIcdiuesinEuangelio,cuidi(ftum eft'.Siuis per Md/t.isi fiftus eire,uende omnia quæ habes,amp; da pauperibus: Deum fibi non fufficere iudica-uit-Deniq ÔC contriftatus eft,quafi quod pluris efiet relinquere iubercrunquod minus’ fflct,eligerc.Illeergodicit,Tuusfum,qui poteftdicere:Ecceomniarcliquimus,ô(' iiiii; fiquutifumus te. Apoftolorum itaque uox ifta eft,necomnium tarnen Apoftolorum.'

688 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AHBROSII

Nam SCludas apoftolus fuit, amp;in conuiuio Chriftt inter apoftolos recumbebat.Dict' bat amp;nbsp;ipfcjTuus iïim t fed uoce,non corde. Vcnit ÔC introiiiit in eum fatbanas, toepit dicere:Noneft tuusleiu,fed meus eft.Denicß eaquæmeafunt,cogitat;quæmcafunt,in péó:orefuo uoluit:tecum epulaturjamp;mecum pafcitur : â te pané accipit,à me pecunia: tCcum bibitjamp;mihi tuum fa^uinem uendit: tuus cft apoftolus, SC meus mercenarius. NonpoteftdicerefeculariSjTuus ium.pluresenim dominos haber.VcnitlibidOjamp;df ' citjMeus estquia eaquæfunt corporis, concupifciseinillius adolefccntulæamorctemt hi uendidifti : in illius concubitu meretricis prccium pro te annumeraui. uenit auaritia, ÔCdicit: Argetum ÔC aurum quod habes,fcruitutis tuæ prccium cft;pofleftio quâ tencs, iuris tui emptio,uenditio libertatis tuæ eft. enit luxuria, amp;nbsp;dicit: Meus es, unius diet conuiuium,precium tuæ uitæ eft.Illefumptus epularum,tui capitis licitatio,tui eftfum^ nia contratftus : amp;nbsp;quod peius eft, caro emptus es precio, uilior cibo es tuo : preciofior eft unus diei menfa tua, quàm totius temporis uita. Inter calices teredemi, inter epuhs acquifiui.Venit ambitio,ô6 dicit tibi : Plane'meus es.Nefcis quôdideoimperarealijste feci,utmihi ipfe feruires rNcfcis quod ideo poteftatem in te contuli,utmeæ tefubijce^ rem poteftati cquot; An ignoras ipfi domino faluatori dicftum efle a,b huius mundiprincipe, M(t».4 cum ei oftendiftèt omnia régna mundi : Hæc omnia tibi dabo, fi procidens adoraueris mec' Ante ergo ipfe iubqcitur,qui alios uult habere fubieclos. Veniunt omniauitia, Si fingula dicunt: Meus es. Quem tanti competunt,quàm uile mancipium eft f QiioniOj-dô ergo tu qui huiufmodi es,potes Chrifto diccrc:Tuus ftim.'^Refpondebit tibiille:No

7 quicunc^ dicitmihi,Domine,domine,intrabitinregnum cœlorummon quicunq;dicit mihi,Tuus ftini,meus eft.Meus plane' es,fi uocem non redarguat confcientia, fifermoj nem tuum animus aut opera non refutent.Ego non nego meum efle eum quüpfcfeno nèget, aut certéfi pro me feipfum fibi abncget. Nolo habere feruulum plurifflis domi^ nis feruicntem.Nam quomodo meus eft,fi mihidicat uerbo,Tuusfum:ôôoperibusne^ get,amp; faclis fe diabolo adiudicet, nbsp;nbsp;obftringat c* Non cft meus quem libido fuccendit,

quiamea eft caftitas.Non eft meus quem cura fpoliandi minores exagitat,quwt^^^^£ gitio eft.Norbeftmeus quem aura mobilitatis inquiétât, quiamea tranquillités eft .0.0 eft meus uini crapula temulentus,illuuie ambitionis impurus,gloriæ fecularis cupidus, ebrius in periculû,qui non poteft fobriç moderationis feruare ueftigium.Paxfum ego, litigare non nqui. Vt quid mihi eum de quo ueniat diabolus,fiC dicat : Meus eft t'Nam mihi fua colla curuauit,mea in illo plura reperiomomen fibi tuum uindicat, ôô meû mu nus.Non eft ergo Chrifti,nifî qui cft alienus à criminc: nô cft Chrifti,nifi qui poteft fern per fe Chrifti feruulum dcmonftrare. Nam fi quis mutabilis cft, ut ego, qui autmœrore mutor,aut indignatione,non eft Chrifti.Venitira,amp; dicit : Meus eft. antehorammeus erat,fpero quod iterum meus fiat. Vcnit triftitia, ÔC dicit : Meus eft. antehoraminraca .pofleftîone fuit, inmeo iure: erigere animum præ mœrore nonpoterat,nec oculosle-uar£ : ÔC fi trifte aliquid accident,ad me illico reuertet. Quis ergo eft dei, njfi qui poteft i.Cor. 4 diccre : Nihil mihi côfcius fum f Ideo dicebat Paulus apoftolus domininoftrilefu Chri fti,quia nulli al tj obnoxius tenebatur.Ego autem nunc dei mei fum,nunc triftitiæ,nunc iracundiæ,nunc uerbi Ociofiiôt^ ideo qui plures dominos habet,non poteft dicereiDo^ mine lefu, tuus fum. Vnde arbitror etiam de huiufinodi dominis dixilTePaulum : Nam iW. 8 etfi funt qui dicantur dq,fiue in cœlo,fiue in terramobis tarnen unus deus pater, ex quo omnia,ôifnosinillo: unus dominus lefus,per quem omnia,nos peripfum. Verbi x.Cor. I} igitur totus erat apoftolus Paulus,ideo dicebat : Quoniam experimêtum quæritis cius qui in me loquitur Chriftus, Ille ergo dicebat,Chrifti fum : dC rcfpondebat ei dominus, Meus cs.Qiii uere'dicit,Tuus fumiaudit à domino. Meus es.Denicp deipfo Dominus Aâ. 2 ad Ananiam,cum mitteret cum ad fanandum Paulum,ait: Vade,quoniam uas eledio^ nis eft mihi.Et quia perfeucrauit Chrifti clTc, quafi impleto certamine coronam meruit inuenire iuftitiæ.Retfte ergo propheta Dauid dixit:Tuus fum, qui femper in deo mam I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fif.Et qua ratione dixcritrTuus fum,addidit:Iuftificationcs tuas cxquifiui. hoc eft,nihil

aliorum quæfiui,fed id folum quod tuum eft defideraui.Alq qugruntmoniliapreciofa^ ego folas iuftificationes tuas quafi quædam ferta iuftitiæ. Altj domum ad domum,uilla ad uillam iungunt, quafi foli habitare polfint in terra hac, QC elçmentum wolunt occu-pare

pofTefTionem acn's ipfius uindicare:mihi in tuis iuftißcationibus ö-^ patrimonium eft.Nefcio pofïîdere nifi quod tui iuris eft. In tuis cl o qui j s fpiritalis ' iicurarcfulfit argenti.Mihi povtio deus eft.Tuus furri egOjquia pars rnihi hæredità-■^nonin auro,non in argcto eft,fed in Chrifto lefu. Me expeeftauerunt peccatores ut P^fagentmCjteftimonia tua intcllexi.j Poteft uox ifta conueniremartyrio, ini quo po lislandusiam deiudicio perfecutoris cgreffus dicat : Me expetftauerunt peccatores puderentme.hoc eft,adhibuerunt omnia genera pœnarum,omhes artes perfuafiogt; de propofito abducere nequiuerunt.Vicit fides uitæ huius illecebram corpo-cruciatum,expe(ftauerût peccatores ut de me triumphs refcrrent:fed gratias Chri-^Oiquimihidcditdeperfecutoribustriumphare.Rediteui(fti,quifperabatisuosefleui oresuedite deiedi,qui ueneratis fuperbi. Vbi eft uitftoria tua, ubi eft mors aculeus tu i.Cor, i j usCNontuaiam,fed noftra cœpit efte uicftoriatquia in te uincimus, in qua antea uince^ amur.Benecrgo dicitmartynMe cxpcdlauerunt peccatores,ut perderêt me.Poft mo Centum,imo in corpore adhuc pofitus uidet deducentium choros,angelorum gaudia, 'lt;uienimfuperuniuspcccatorisconuerfionelaetantur,quantomagisinpaiTionciufto ’umfVidet gloriam,8ó ait:Me expelt;ftaueruntiufti,ut deducerent mc.Videt dominu Ie

ait:Me expedlauit Chriftus,ut coronaret me^ Aliter qui uult intelligcrc : Multi, ’'^quitjpeccataperfuadere,at($ ex pcdlorefidc extórquere conati funtmihi, alius adul-alius hominis necem,alius opprelïîonemuiduæ uel pupilli,alius aliud,0!l puta-bantmefuisretibus elfe capiendum.Expe(ftauerunt.me,ut perdcrent contagione pec-catv.fedego nonillecebris pcccatorummentem à ftudio diuinae cognitionis auerti,nec intcntionem meam domine à mâdatorum tuorutri feric declinaui,fed intellcxi teftimo-watua.Si enim no intellexilTemjpeccatores me utiq; illi perdidiflent. Qiix intellexi u-i*^ienfujÇtiani operibus fecutus fum.Necß enim nd dus intellecftus eft,fed quern etiarn lauateftantur.Denicpbeatus qui intclligit fupcr egenum 0^ pauperem.Ille utiqj intelli S'tiuper egenum 0^ pauperê, qui largitur pauperi. Nam quid prodeft mifereri inopis, ^aialimoniameidemlargiaris!:' Omnis confummationisuidifinem, amplificûman-’tamtuumualde,] Nonpoflumus in omnibus uim Grçci fermonis exprimeretmaior •^Grxeo pleruncß uis Slt; pompa fermonis eft.riA©^ dicitur Græce,quod nos Latine ÔC “'^cmdicimusamp;confummationem.TÎA©^ autem amp;nbsp;confummationis ipfius finis eft'.fi-cuthnislegis eft Chriftus ad iuftitiam omni credenti.Habes fcriptum : Ecce ego uobi- rom.i 0

fum omnibus diebus ufcß ad confummationem feculi.Confummatio ergo feculi. Mutt, 2 s hnisfeculieft;fin{s autem omnium Chriftus.Confummationes autem multe.Eft cófum ’i'atio,quando ÔC refurredio ad falutem. Confummatunt quoej opus, dicitur perfeeftu

dicitur,id eft,plena,cut nihil defit ad ftudium amp;nbsp;artem noce Qi tlt confummatio hominis,amp; multæ conftimmationes, donee ad perfectum ueniat. Legimusergo ÔC confummationem feculi,legimus ÔC finem.De confummatione fecu-hluprapofuimusexemplum,quamfequiturrefurretftio .Sicut enimin Adamocs mo- i.Coras nuntur,itaamp; in Chrifto omnes uiuificabuntur. Poft refurretftionem confummatio, u-nufquifcp autem in fuo ordine,primitiæ Chriftus,deinde ij qui funt Chrifti,qui in aduen turneius crediderunt'deinde finis,cum tradiderit regnum deo amp;nbsp;patri, cum cuacuaue- ih'd. nt omnem principatum SC poteftatem.Ergo confummationem feculi fequitur finis,iu-xtaApoftolum.V nde colligitur quod fequatur finis omnem confummationemMun-dusinmaligno pofitus eft.ut dixitloannes'.ergo ÔC feculum inmaligno eftimundus pie i.lou». s nuspeccati.Confummaueratmalitiamfuammundus,ficutconfummaucrat Saul,cuius

IuidensconfummatamalitiamlonathasfiliusinDauidprophetam, eidemnunciauitut i.Rrga°^ declinarct SdfugereuEft ergo confummatio malitiæ,confummatio peccatorum.Vcnit lorff - * agnus dei,qui tulit peccatû mundi,qui eft Chriftus lefus.Finis legis,princi pium finis, ôCremi{riopeccatorum,HuncfinêcôfUmmationisuiditProphetainfpiritu,quicôfum matum feculi aboleret errorem, uidit fanguine eius diuerfa omnium pcccatamundari. Btneergo dixinOmnis confummationisuidifinem .hoc eft,uidi confummati adultc-t^rcmiffbremjuidi confummatæluxuriæ atq;lafciuiac,confummata: crudelitatis atque ïuitiæ,omnispoftremo flagitt} per crucem fuam delicfta donantem. Eft amp;nbsp;etiam con-

I nbsp;nbsp;nbsp;Ultimatauiriusjconfummata fapientia,confummataiuftitia,fed habet fincm.Finis om-

I gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ambr.to,4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mm riiumt

6^0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Drvi AMBROSII

mum uïrïutum Chn{las,qtn firn's eft legis ad iuft/«am omni credêti.'^idcs quia finfs ell Row. jo fidcirBeneeigoaitiOmm'scófummatiomsuidifi'nê.Nuncquia confiimmationisÜnë agnouimus^agnofcamus quid fit,Latum mandatum tuum ualdc.Legiinus quod angu-fia fitporta per quam ingredi'antur qui æternæ niex fiudum adipifcâtur. Raiacnimuir tuSjdiffjcilis eftpaftionum tolerantia.PIures Tant qui (eculi buius ipanofa ftlt;ftêtur,qui dicant:Anguiia ÔC arta nobis efi uia qux ad domïnû ducificontciimur in ilia, relinqua' mus cam.Qifomodo ergo dicitPropficta latum mandatum deijamp;^ualdelatSCldeo quia

Pfal.4 anguftæuiælatumandatumneceflan'umeft.Deniq?bicipftPropheta aitJn tn'bulatio Ibid.lij nbsp;nbsp;nbsp;dilaraiiimibi.Etiterumdn tnbulationeinuocauidominum, ÔCexaudiuùmeinlati'

tudme.HæcIatitudomandatorum cœIeliiiimcorPropbetxdila[abat,dilatahatamp;apo a.Cor. s iioli.Dcnt^ ô^ipfedicebat:Os noürâpatet ad uos ô Corintbq, cornoftrum diJatatum eft.Diipeniando enim ccelefiia mandata corfitûdilataucrat; Si quod antcperrecuciôis p^i'l^dta coartabatjboc Cbriiii amplibeauit gratia.Et quarationelatum mandarum.^Nc noscoartaremur angufiijs mandatorum.Vnde ait:Non coâgullaminiinnobis.Sthoc Paulus,quâto magis Cbn'ftus,qui clauCarefcrauitÆrgo dicit; Nolo coarteturin mepo pulus meus in anguüo uirtutum trainite,debetlatitudo prxccptimei uiantibus effefo^ Iatio,ne quis deÜcerepoHlt aut conteri.AmbuIcmus ergo in deiinanda[o,quiafatisla' turn eft.Lftcnim latum mandatum rapientia,quxin exirucanit:ur,in amplisautetn ßdu Cl aliter agit.-s^cuTfici enim Græci firm oniscft,quæ Latine dïcifurJaritudo.DïIatemus^

^‘‘^•7 giturcornoftrurnjUtrecipiamus Apoiiolicç uïm fentêtiXjquxaiuCapitenos.Recipi* mus ergo dus Cermones in corno{irum,induanius inTcera mifiricordie,benignitatf'’’, }nimibtatein,paticntiam.Ohomo quain latus es ii ad amplitudinê præceptorum fiium finum mentis tux cxpandascQ^àm latum mandatum eft charitatispDiligite,i^-' nbsp;nbsp;,

2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueftros.Omnes utic^ afiedu cbaritatis inclufit, qui no cxcluritinimicos. 1

Ôqicnitnuidctur exccptusjcumrecipiaturinimicusiVnde ApoHolusaiuSißerijin' l quit,poteü,cum omnibushominibus pacem babentes.NonpoteübocIudxisdicijno t ôcntibuSjUtcum omnibuspacem babeant.IIliuixruosdih'gunt, Cbriiiianoeriamini' i micosnon licet non amare.Cbriiiianum cum dico,perfedîum dico.In Cbrilîo enim pie nbsp;nbsp;ï

nitudo diuinitatis dî,œius nomen uCurpas.Qiii uocabulum gensqnterpretationê uo- B

Ex alto ï'uo mHîtignem in otEibus meis.Bonus ergo deus qui nobis immittit unde dili' / genres cum,meritumCub confpedudusinuenirepofîimus. Quem mittatignem,ipie 1

rarü, fi forte aliquid quo aperiantur propheticçlc(fiionisocculta,intellelt;fîuaifumamus

in plcrifp di,liquéfiât igné diuino, ôd ferreus quidam peccati rigor fuperno mollefeat K inccndio.Meliorentur uafa aurca 3dargcnrea,utomnisfapiêtiumfenfus, omnis ferma ff prudentium Bagrantium paffionum calorerecodusvicipiatdlèprecioûor.Bonusig- H nis f

’'^lt;Iiaritatis,quocorpusomncEcclcfiæ inmutuam adolefcitgratiam.Bonusignisdi-Wtionis,qiiounufquifq’,fandlus ad reucrentiam fui authorisacccnditur.Sed quideit p‘igitjnonperfuncioriedi!igit,fed diligit legem eius, praecepta cuftodit, iuftificat cor ‘^um,nondiclorumfonoraprædicatione,fedftudiofaimitationefadlorum.Doceatigi

I ^‘^'Wsdeus quemadnrodum à fanclis fuis diligiturdcus.Sic inquiens Propheta dicit: ^uomodo dilexi mandatum tuum domine,tota die meditatio mea eft.J Diligetis cir taitudiurncognofcendælcgis hæc uox eft,quæ inftruitperfetftionem hominis, qua to ttisnicpfalmusinformat.Etquoniammaximummandatuminlcgeeflecognouit,utdi Matt.ai «gamus dominum deum noftrum ex toto corde noftro,ôlt;f ex tota anima noftra: fui imi tationenosqiioqi,quoserudircftudet,uuItefteperfecftos,dicens:Quomododileximâ datum tuum domine.Hocipfo charitas crefeit affeeftu, quod ipfum teftem aduocat cu^ iusmunusdileftionisimpenditur,nccfpcciemfed plenitudinem charitatis tali conuê-twneteftatur.Hac ufus eft Petrus. Tu feis,inquit,domine,quia diligo te. Sed qui diligit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

deum,legem eius diligit,ficut Maria ddigcns ftlium,omnia uerba eius in corde fuo ma-ternoconferebataffeftu.Diligenste,fcciuoluntatemtuam,fcriptumeft.Ideocommit tt Chriftus Petro ut pafcerct gregê ftium,ôf domini faceret uoluntatem, quia charitatê fiusagnouit.Qiii enim diligit,ex uoluntate facit qup fibi funt imperata:qui timet,ex ne ceftitate. Icalt;^ dominus operationes feruuloru fuorum fpotancas probat, porius quam coaftas.Ideo exferuis liberos facit,ut magis uoluntatum noftrarum munera, quam ne-fdiitatumobfequiaconferamus.Nonpoteft diccre Marcionita, Qiiomodo dilexi legem tuam;quiIegemnonftifcipit.NopoteftdicereIudæus,qui legem fpiritalcrn ignolt; pb^^'teram legis nudam,non fenfum legis intellctftumcp meditatur. Solus ergo dicit «riitianus,qui multum iam legis cognitione profecerit,qui non pccnam Icgis pauido fotderormidetjfeddiuinamyfteriaueriHebræijUerifabbatijUeræremiiïionis intrepi-domireturaffeftu. Vere ergo diligit qui fine triftitia,fine timoré, uoluntario potius ftu dm quam coafto præcepta conferuat. Super inimicos meos intelligere me fecifti ma data tua,quia tu es.] Cito probauit diuturnæ meditationis effeeftum, quando intellexit diperinimicos fuos domini mandatum.Sed quos habet inimicos Propheta, qui aut fui

nctncoiifoinn's fin' Própheta rcfpuciit; EfTe igitiir iuftam aliquam caufam oportet qua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9

’l^TOsfignificatjiuieuideanturinimici.Eaquæfit,poffîimus inueftigarefi mcmincii-quot;insquiaalibiidemiftcdixitiSupcrinimicostuostabefccbam,amp;iuftoodiooderamiE PfdLisS losjftos ergo Euangclica authoritate fuos inimicos dicit cfïc,qui ininiid fünf dci.Nam l'isquinonrelinqmt parentes propter dei nomenjiio eft deo dignus : quâto magis qui ûiligiteiusùu'micosjacceptus deo eiïc non poterit;'Quos ergo inimicos habet f Sigea desjquomodo fuper eos intellexitjquos prophetico credituros ipiritu prguidebatf'De niqfutbencdicantamp;ipridominurn,infuperioribusadhortatus eft.Etqugmagnalaus, lupereosintciligerequinretalla amp;nbsp;faxauenerando,finrilein rigoremftuporis attraxe-rint,quot; quosjgitur habet innnieos,nifi hæreticos^Ipfi enim funt impugnatores fîdei,ueri-tausinimici.Quos nifi ludæosflpfî enirn iunt grauiores inimici,qui ex amicis facfli lunt ’p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intelligit,qui legem fpiritalem efleintelligit.QHn'd ergo prodeft lex,

finnemlcgisignores,fi myfterium nefcias/ifacramcntanonnouerisfludgis ex ouibus agnusocciditur pro celebritatepafchali, nobis pro redemptione mudiunigenitusdei partusuirgmisimmolatur.Quid proficiuntludæi, quod (anguine agni domos SC po-ftesfuosillinuntc'Nihilutit]p, quoniamligna hisautiaxaprodeflenonpoflunt.Nobis proficit omne myftcriurajqui abhorrere credimus à gratia fpiritali,uthabitationes no--ftrasfanguine pecudis crucntemus,ora noftra cruore tingamus, fed corpora noflra fa^ cramento cr ncis dominicæ confecremus,amp; cófelïlone mortis domini noftrilefu Chrû ftifanâificcmus oris alloquia.Corde enim credituradiuftitiam,oreautem confeifio lit B.om. i o adfalutem.Qyid prodeft quod Hebræi aurem ferui pertundit (ubula,amp; preputia fui cir cunciduntcorporisf'Nonintelligunt penitus quidlex diuina difcernat.Signa liint ifta, nonucntas.Sedilieintenigit,quicorfuumfpiritalicircumcifionecafl.ificat5Ut colluuiê omnemcorporeælabiscmundct.llle intell'git,quifubulamôiS aurem mentisuigore

Ämbr,to,4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mm x tranfccn-

tranfcenditjöf fliam animam quam pertranfim't gladius ad reuclada cordi's occtiI(a,P^ petuæ præmio libertatis attollitniel cxaminandis fermonibus foil'd'te feruicns, qiJ que ui'rtuti's fuse aure fufceperit,myfterio fanÆficat fpintali. Azyma fibi ludæus nis faccre conlueuit,amp;rnefcit fe malitiæ efle fcrmetum.Sed qui intel 1 igit, expurgat fermenturrijnc tôtam maflàm corrumpauueterem hominem cum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

iè expurgat,ut fiat noua coniperfio ueritatis.Iudæo ifta diôta funt, ôC Chriftia’^^^ i' Uitiquia dum aurcmfuam ilia fûbula pertundit,audircnon potuit,uulneratam auregCquot; rens.non legis,fed ftul titiæ fuæ fübula cruentauit aurem fiiam, ilia audiendo quæipif*^’ liter reuclantur. Perforauit aurem foam ferro. Maluit enim in ferrum quàminuerbuW ercderc.Ideo leruit,ideo liber eiïenôn meruit, ideo ncc compîeti temporis ei gratta lu ' fragatur,quiaplenitudinem temporisnonrecepit, quo filiusdei müTuseft adfalute^» SC uenit ad redemptionemfadius fob lege,natus ex uirgine,ui(flor mortis,largitorre ut recflionis.Manet ergo uulnus illi cui Chriftus nonrefurrexit.O uulnus quodiàfcm^^” ponît,nifi forte relinquat fobulam,amp; fumât fibi gladium quo Chrifti nomennon tt tct,uel quo corporalia à fpiritualibus,umbram à ueritate diftinguaufumatdeiuemuiu, gladium bis acutum,amp; ex illo diuino ore doceatur,mandatum domini præfcriptuw gis agnofecre, quod non temporalis habeat obfertiantiam celebritatis, fed falutatia fempiterna remedia focco gratiæfpiritalis infundat.Tota ergo dieinlegemeditate,no perfundloria tibi debet elfe trânfcurfio.Si agrum cmere uclis,fi mcrcari domum, ptuu*; tiorem adhibcs,amp; quid iuris fit,diligenter confideras : SC ne in aliquo forte fallaris, tip* ipfe non credis. At nunc tu ipfe emendus es tibi, de tuo precio trada. confidera qui quod nomen habeas,quid acquiras tibimon agrum,non pCcuniam, non gemmaruino nilia,fcd Chriftum Iefum,cui nulla poflint precia,nulla ornamenta conferri.AdhibetP biconfiliarios,Moyfen,Efaiam,Hicrcmiarh,Pctrum,Paulum, Ioanncm,ipfummagnii confiliarium lefum dei filium,ut acquiras patrem.Cum bis tradandum, cumhß coniC'-rendum eft tibi,tota meditandum eft die.Sic meditabatur Dauid,amp; hçc eratillifolanij ditatio.Nonfecularibus animus traducebatur illecebris, nonpecuniariacoaceruano patrimonij cupiditateflagrabat,nön proferendi limitis,excludendiq5 fiiutimianxius curarum aeftus,ab ftudio meditationis intentum refledebataffedum. Quiequidpote-rat temporis dies habere,hoc totum fola fibi in lege meditatio uindicabat.Sedetiänoc parum eft diligenti,qui uelit ad beatitudinis gratiam pcruefore.Beatus enimdieaeno^ demeditaturinlege.Anguftiordies eftmeditationedodrinæ.Non tan tus dies in pore,quantus meditatus in lege. Vnde uide ne illud magis uideatur fignificarc,quo c qui in lege meditatur,fcmpcr dies eft,5lt;f lumen fine defedu,quod nullç tenebratnot is interpolent.Alioquin quomodonegligentiorem in proceffii operisdcclararet,queni diligentiorem in ipfis operis foi proplieta principijs elle uoluiflet f In die ergo meditp tur legis fiC Euangelij prædicator.Et fortaftè illi qui nouumnonrecipiunt teftamcntir, in node lcgcrunf,6C ideo nefeierunt neq intellcxcrunt. Vnde etiam faluator, nenosle geremusin tcnebris,admonctdicensambulandumindic, quianonoffenditqww ambulat.uidetcnim gratiamlucis. Qui enim ambulatintenebris,fcopulunions’’ nis incurrit. nbsp;nbsp;Super omnes docentes me intellcxi,quia teftimonia tua meditationiea

eft. J Dodrinam profitentur fcribæludçorum,quia legem amp;nbsp;prophetas ipfipriores a bcrenieruerunt.Sed illi profitentur dQcerc,fed non docent.Ei autem populo qui ene gcntibus,competitdicere:Supcr omnes docentes me intellexitquiaillinon intcllexC'' runt.RefpondetludaeustVnde habuifti intclligcrefScriptum eftJnterroga pattem W-' urn,Slt;: annunciabittibi:feniorcs,öf dicent tibi:Ego fiim pater tuus,meinterroga.Seart fi intcrrogauero,non refpondebitis mihi,dixit I cfos:amp; ex illo nouirefpondere,6f exih lo fopra iUos intclligo qui non intclligcbanr,quia teftimonia didici,quæillenonnouit. Didici:Qui fequiturme,tollatcruccmfuam.Didici: Diligiteinimicosueftros.Etideo optât anathema eflè Paulus pro fratribus genere, inimicis fide. Videreturinconuenu ens efte uerecundiæ prophetali huiufmodi uforpatio , co quod præfumpferit dicere quodfoper omnes docentes intcllcxerit, cum uel legem Moyfes acceperit à domino, amp;nbsp;populo eius inftituta tradiderit, Aaron facrificiorum omnium dccurfo ritu facerdo-talem docuerit difciplinam,Iefus Naue fignificauerit,quemadmodum circwicifiopof-

Ittit ‘Q CXVIir. PSALMVM SERMO XIII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^$gt;3

^fretur'’ ^”’^^î^’'‘^*°^*spropheticacpariteracregiæ lacramcntamonftrauen't.Vi-10 fuper nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;præmifiiretfuperiora,quibus nonimmeri-

^ocebiti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ihtellexiiTc fe cóprobaret. Debuit hanc aflumere cohfidentiam, qui

feat M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mandats quo docebatur,domini erat:amp;f ipfe dominusj qui dolus qii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^P.^ ömnes intclléxit,quc docebat ipfa fapientià.Vnde Si alibi àit:Beà-

domine,Si de lege tuadocueris curhi Oftendit igitur, quôd diui-difrio f docereno pofle:SC ideo qui docéfé prgfumunt,nefciunt,fed àgnofeit Ifcuw^ docetur.In quot'Proptcr domS fcientiac quod de fpiritu fando füerat cô-bunr 4yO(p lùauis locus eft,quod multi docentes ftint,qui id quod no intcl-^uod ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dkuùt:amp; plurinti funt difeipuli qui ftudio fuo aftèquuntur Si induftrià

tem n - ^‘*‘**‘*****lt;i^-uidLdHL,uuLß uuuhiâji«* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ienutiii pi«citai

fum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hiercmiæ quôd iuuenis eflet,refponfiim eft:Noli diccre,iuucnis

æoquodnonæftimareturiuuenisdefînitioncdiuina,qui canam haberet prüden-iDlu'''?*^^^^i^‘^^^i°niscoîleftis gratia reluceret. Veruntamen nonmihi uideturfe-fenio' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;præferrefenioribus,cumlcgerit:Nonteprætcreat narratio

fees nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;didiccrunt à patribus.Nâ amp;nbsp;alibi Sirach dixit fapientia : Vbi funt

in h ’’?®®’”“^*“™^®quaris.Scdnouit quibusfeprgferatfenioribuSjinueteratisfcilicec bi' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;impietatis,atcç fenio pcrfidiac delÿrantibus.Ifti funt feniores pie-

éhini faccrdotes, SC JO»,« feniores,ut ait Marcus-Etïtcrum : Fecerunt facerdotes côfilium cum féniori-juteumtradcrent.EtaduerfumApoftolos,in Adibuséorum,quod fenioresIfrael ^•^’4 ^^’'ofnerint,Petrus fandus 6C Lucas Euangelifta teftantur.Non ergo fcnili derogauit ƒ ,leduoccpopuliiunioris,indocilem Dei uetuftum ilium dicrum ludæorû fore po Jj '^'’'prophetauit,qui quod in iuuentute fuanon acquifierit, Si in fenedute inuenirc o'^pofeitNäncßaprincipiofrequcntibus dominum exafperauit offenfis. Cuius igi-“’■gi^atiamcumelTetiuuenisnonpoteratemererijhuius aduentum fenexnon meruit ggt;iolcere,huius donum teuere non potuit.Speciofum autem in canæ iudiciu fenedu- Eccti 25 'sinlenfii cft;6lt;: ueterani confilij fcientia,intellcdus maturitatc, non uitæ longæuitatc P orturiExquiramus ergo mandata dei,nt fuper feniores intelligamus.Fugiamus uiâ II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utpolïîmus praecepta cuftodire coeleftia. Hoc énim déclarât fe-

p Pei feniorem Efau intellexit Iacob iUnior frater:quia cum fenior Efau prero Gen. z j gatiuatn Gbi benedidionis priuilegio actatis expofcit,reliquit epulas mitiores,dS quægt; ^adidit populo natiönum,materno ufus confilio.lllànt ergo fapientiæ ftolam quam ha l^dçorû, induit me Rebecca.Stola eius bona^lex Si prophetg. Hac olaiillepopulus eft nudatus,nos induti fumus.Induitnos mater illa Hierufalcm,qup in cotlo furfum eft.Accedimus ergo ad patrCm,ólFerimusilli epulas mitiores,patientiç ci-os,mifcricordiglenitatem,intelledusluaUitatem. Accipio benedidionem, præripio Hatrifeniori gratiam fpiritalem.V enit il Ie, irafcitur : non inuenit quod aceipiat. Mater occurritjæpio nos hortatu informat-Refidet penes me ftolä ilia bonis intextamanda-iis.Abomni,inquit,uiamalaprobibuipedes meoSjUtcuftodiamuerba tua:] Vere di-gnusquifuperfenioresintellexerit,quandoquidemdiuino efthonoratus fpifitu ut feniores doceretnon folum intelledus ueritatem,ueructiam peccati fugam, culpærç cau mamJtaquecumfragilitashumanapronafitut labatuf non ad unum affedibus malum,« currentem cundain præceps fufeipiant probra, atque toto é ueftigio feratur in mtiumtdocet quemadmodum uitae iftius lubricamdeclinansfemitam, itinerishuius ^adusuiantemimplicate nonpoHicProhibuijiriquit,pedesmeos à maligna uia,

Ambr.to.4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mm 3 hoc

i.ïoan.^ hoceft,abiftiusfèculiuanitatc,quia/eculumin mah'gno po{itttmeti..Dubsatnqm'C' quid eft, amp;fancipitis cfFelt;fîiis, hocmah'gnuni eft, utluxdubïa, maligna diùturjfama lignumeftj qm'cquid admiïcet malitixtenebrasuentati. Reuocacrgoabiïiiasmuir dl lubn'co pedes animi tui, SCmentisinceffùm. Prohibe ( inquam )reûtiecapidiiatt' , » bus, obfifie mottbus, quiuidentur irruere ßcut beiiix atquelumcnta, ut tcncros fru' dlus 0(5 noua run's hm'us noßti culta depafcant^Probibut ( inquit)pedesmeos. Non utique corporis pedesprobibuit, qui mentis piac plerumque obfequuntiirarbitno, Neque enim probibendifuntcum prodeuntad dei templum, uidux opem fcne feiti' nant, impinm prxuenire, fupplantare aliquem frauduJentum. Alius igitarell pes qui

Pf^-35 iureprobibetur,Qi^iillefit,ipfePropbetanos doceat. Nonueniat(inquit)inihipcs Ibidem. fuperbix.Eii etiam pes iniquitatis, qui cito labitutiamp;ßarenonpoteß, neut perßdO' rum eft, de quibus ictiptumeß: Ibi cecidcrunt operantesiniquitacem,expu]fifunt, necpotuecuntßare. Prohibe ergo pedes tuos necadas.Sunt enim non folumcn'nii-

i.Cor.i o xium, fed etiam inßrmitatis pedes. Ét uidendum ne cadas. Et uideris tibiforfit^ben^ pfal 4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^b)i Paulus: Et tu qui ßas,uide ne cadas. Diligenter attende uia.m tu '

am ut audias, Tu autem bießa mecum. Stans enim cum Domino, laplitm timerenon poteri's. Stans cum Domino,poteris dicere : Eruit pedes meos à lapfu :fedita eruitdO' minus pedes tuos ab omni lapiu, fi cognouerit quöd tu probibeaspedes tuosà lapfu.

1 nbsp;nbsp;nbsp;Ideoboc meruitDauid,ut Deus à lapiupedes eius enteret, quoniampedes fuosipfc

probibebat^ neprxeipitiatque incautopeccatorumlaberenturueßigio,unde öipo^ tuituerba eußodtre diuina. Non enim eußodirequis poterit,niri potueritpriusßa^ re. Quum autem eußodierit,ipfi incipicDeiuerbum ferreeußodiam.ProbibitospC'

tero per ïmaginem. Per imaginem Dei, nbsp;nbsp;carnis Dominiex facramentim, dignitas 1

declinaui, quia teafpexi, öf itinera tua cognoùi, nbsp;tefequutus ueram cognoui aiam. /

«îiquibusprædicatuiiemiffio peccatorum,uit:æpcicnnitas,rcfurredtio etiam defun-«orumJ quæpcrpetuæ mortis èC acerbae amaritudinem temperarunt. Per hacc mor-cœpimus non timere,qui cœpimusdicere: Vbi eft mors uió:oriatuac Etbene i.Cöra^ bucibusdulcia, eo quod intimisinfufauiiceribus gratia fpiritalisfiuSuper mel amp;nbsp;fa-uum,inquit,orimeodukia.Et ideoquiadulcianobisuerbatuaeflecoeperunt, dicit Cdrtf.4 îdEcclefiam’.Fauumdiftillantlabiatuafponfa.QuifitfauusjdocenosSalomon.Tu rnimdixifti; Fauusmellis, fermonesboni .Et uere bonus fauus, quern manducat Ec-clefia,inultorum prophetarum uelut apum fpiritali ubertate congeftamellarcdolen-lem. Hoc eft mel de quo ait : Manducaui pancm meumeum mcUemeo,bibiuinum C4nt, 5 lt;neum çumlalt;ftemeo. Myfticus fermo cœleftium fcripturarum ficut panis eft,qui con firmat cor hominis, uelut fortior cibus uerbi. Suaforius autem ethicus^ dulcis amp;nbsp;mol-lior,eó quod ethica prxdicatione mentis interna mulcentur. Amara febribus, id eft, pcenitentia dcliâorum, mid corda fermone dulcefcunt. Stillant mel labia praedican-lis, quando collifa duris cafibus uel ruinis, lapfac animæ membra rcfouentur, Eft eti-amuisferuentioruerbi,ficutÔCuini. Eftetiamin ladisfpeciefermolucidior.Edite, iHdem. inquit, proximi mei, amp;nbsp;bibite, ôC inebriamini. B ona ebr ietas, quæ ad meliora atque iucundafacit quendammeritis exceffum,ut immemor folicitudinumanimus nofter uino iucunditatis hilaretur .Bona menfae fpiritalis ebrietas .Denique poculum inebri-ans quàm præclarum. Sed amp;: alibi habes : Riuos eius inchria, multi plica generationes Ppt cius.eôquôdebriçtasterræquuminfufafueritimbreccElefti,fufcitarefemina,frult;ftus * •^.4 , nbsp;nbsp;nbsp;muliiplicare conftieuerit. itaque ubi uerbum quod ficut pluuia defeendit de cœlo, ue-

nasterrsenoftrx ,uel animae ac nakends noftrae inebriauit praedicatione diuina, excita -' «itnirtutumftudiadiuerfarum,fru(ftusquefideiamp;: caftædeuodonisadoleuif.meri-

tóque ei dicitur : Vifitafti terram, 2lt; inebriafti cam. Sufeeptione etenim corporis uifi- ibictcnt; tauit,utfanaretinfirmes, inebriauit gratiafpiritali,utanxios iucunditatemulceret. , Reöè ergo fponftc dicitur ; Fauum diftillant labia tuafponfa, mel amp;nbsp;lac fub lingua tua. Osenim iuftidiftillatfapicntiam jdeoreiufti fuauitatis SCmifericordiac mellaproce-\üunt.lnöreiuftinullusdolus,nulla fallacia, nulla eft amaritudopeccad. Audit Ec-ddiaueihaiufti, audit plebsDeipræceptafapicnds, deleâatur alloquq fuauitate,m6 tnlisAifputationis iucunditate mulcetur, dicens; Quam dulcia faucibus meisuerba

Jnpermel amp;: fauum ori meo. quia mel apum ad horam delerftat, fed cito fapor c-ius euanefeit, 8lt; plcrumque uifccrauiriofa laeduntur : uerborum autem moralium etft pungunt mella, nonladunt. Gognofee tarnen cut ilia credantur. Scriptum eft entm : Inaureminfipicndsnihildicas,ne quandoirrideatprudentesfermonestuos.Euomet Cunt.4 fcYmonemtuum ftultus,quieiusnonpoteftfentirc fuauitatem.,

^tnandatis tuis intellexi, propter hoc odio habui omnem Uiam iniquitatis. 3 Con-fequensbuicuerficulo eftrConcupifcensfapicndam ,ferua mandata.Sed tremo po-tcftferuare,nifi quiintelligit.Deniqueredduntur quoddieomniauerbalegis à qui-\ bufdam fenioribusludæorum, ÔC nemo eorum poteft cuftodire mandatum. Ncque enimarhoremdixerim cuftodire foecunditatemnaturae, quae luxuriat infolqs,uane -J nbsp;nbsp;feitinfrudtia, Nec terramillam dixerim cuftodire frudlus fuos, qux quum filicem in -

nifarapafcit,agricolis cderefrumenta nonfoleat. Nec paftor cuftodireuidetur pc-eus,qui cligerepabulaprofuturanonnoueriqlupos cauere,canibusuallare ouiliafoa, 1 nbsp;nbsp;nefeiatpotum, quum opus fit miniftrare.Nam producer etantummodo fineullacurai

1 nbsp;nbsp;tnutumpecus,tantundem eft quantumfcripturas legere tantum populumludæorurn;

■' 1 nbsp;nbsp;nbsp;Sc ncfciïc ubi fint fpiritalis pafcua facramenti, ubi liiera o ccidat,ubi intellig^iles incut

rauilupi,ubifitrequiesre€e(ftiöis,ubifpesrcfurrelt;ftionis,qui fint canes qui pro gregis roftiutlatrare cuftodia,populus ÔCipfo gregcmagismutus ignorat.Itaqj fi dicat,Man datacuftodio'.refpondetuï ei,T'uucrö odiftidifciplinam,^proicciftifermones meos Ppl.^si poftte.Siuidebasfurem ,fimul currebas cum eo, ÖCcum adulteris portionemtuam po-nebas.Östuumabundauitnequitia,2lt; lingua tua concinnabat dolos.Scdens aduerfus fiatrem tuüdeirahebas.Nonefthoc cuftodire mandata,fed ptacuaricarv.ftatutisfacere contraria,non eft intelligere, fed ignotarc.Quomodo poffunt uetba der dulcia effe in hucibus tuisjin quibus eft amaritudo nequittac 1 Quomodo mel ÖClac fub lingua tua

cum dolum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a tua componat,ut ili'udpcélore concipias, aJiud forêG fcnnojif pf^'

X Pet z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum tibiPetrus üpoiiolus dïcaf, utdeponasomn^^^^'

zbtj das, dtcens:Sicut dudum genitt infantes, ration'ibilts, S/C fine dolo,la(! concupi/cite.Oftendens en/m nobis quid iitmei ÔC iachaberefub hng*^^, docec ut non malediceremaledicentibus^fèdbenedicfiionem referte noaerimus'-nefcix ^^sodiflenifiuiamintquitatis,ucfacerequodexecramur,reludâdicaaeamusa(feâitgt;

x.ïoan.i Ideo Paulus caüebatin carnefuamalû^quù oderat. Ideo loannes monetin epiüobfua ^^diligamusleculum,quiaomnequodinièculoett,concupifcentiaeacarnis,amp;côcii' pifcentia oculoriJm,ô^ia(fianria uitx.Eflergo l'n nobis ut benealiquidodeninas, ber^ aliquid diligamus. Sicut bene enim amare poiTumus feruosDei, SCbenediligere pofiumus iniïmcos noftros fecundum mandata Domini, ita bene odHrepoiTamusini' rnicos dei,odiireiniquitatem,odiffeperfidiam, odiffè turpitudines, odißemundiilbus uamtates.Odio igitureiTe debent quxfeculifunt, nefecuris affedibusamp;odoamp;biSdx ^oncihatriculauoluptatisirrepatilIecebra.Fadlecapitoculospetulantisfortnainere^ tricis,nifi eos odia premant iufta,ô^ intpuritatem indignatus auertat affedius. Jnflat pic

2 Cor 8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oreiupinatfaaigiumnobiIitatis,ia(fîantia,amp;rerSaffluetttia

eculanû,ninpudeatlin tealienamagis proprialaudari.Cbriüuscutnditfeseifetjpait P^^t^lt;^vseit:inpaupcrenondiuiteteredemit.Côiîtentibusdeifih'ûimperabamcere,

pfal opermus magts fermonibus Deus agnoiceretur: âf tunobi]êtedids,qùi esfaâus y . oz eterrac'DauidrexdixJt:MementodominequiapuIuisfumus;ôdruinhoccadacôa[^ limofo genere gloriaris, diuitem te putas,qui eras potes elfemendicuscSuita taand

N ^^^bainterpretationehabetur,Pafcua eorum.EcceipfeHebræorumIitera: ƒ „ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^trmlefumeffè unicum patrisßIium,uerbumdei.Deai(ppti

eiiedigeßum,uthomo nofler tanquam paruulus,amp;abinfantia perliterarum eletnentà 1 rormatus, qutbus ptas puerilis a{Iueuit,ufcp ad maturitatem uirtutis excrefcat.Litereaa ƒ tem fingulx uelut tituh funt eorum uerfuû qui iïib rjfdem h'ceris adfcribuntar, fetiem 5d

vr 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funtpafeua nifi Cbrifius fin cuius paCcuisfe locatum propheta Ixtatus

eltdices.-JnlocopafcuxibimeconocauitJpfeenimnosparcit,amp;:reßcit.Bonapafct/a, diuina lacramenta fiint. Carpisdhenouum Borem, quibonum odorem deditrefnite' tßionis.Carpislilium,inquoßtfpledorxternitatis.Carpisroram,hoceß,dümin‘d'‘:or' poris/ànguinem.Bona eriam paßeualibrißmtßripturarum c(x:leBium,inqnibtislt;itiO' ad^na Iecfiionepaicimur,in quibusrecreamuracreßcimur,cum ea quxicript^^^^^,^ gtiftamus,uel^mmoorehbataBequentiusruminamus.HispaIcuisgrexdointbi‘^S‘' natur.Bona eriam CbriBipafcua,quipafeitinliî{fs,hoceB,in fplendorefanâorutn-uo na pafeua etiam montes conuaUium,Bcutluminariai{iius mundifedulabumihtatefib genres,qui uirtutum diuerfarum prxBanrcacumine,Ôffupra mundummeritisfuisemi

^f§opanibus Sgt;Cduobus pifeibus quinep hommû miih'a fatiaret. Hæc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* 4

batuj H *^^^i*ip3fcua,hæc eorum qui pofTunt dicere: C^am dulcia faucibus meis uer ^^fcitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pafcua funr qui dicunt: Lucerna pedibus mcis uerbum tuS domine.

noftrum uerbo, cum loquimur mandata del uerbi, Pafcitur amp;nbsp;oculus q“æ^ob*sinhacmûdinoc'leprçlucet,neficuc titubemus ueftigijSjCt uiam uetâ inueniie nequeamus.

^ónne h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pedum greflus,intelligibili3 amp;nbsp;lucerna,quia uerbum dci lucerna eft.

^Oferat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eratuerbum apuddeumf Qiiomodo ergo lucerna eft f None

’''ditm ^’'§*’^^^C’'nadiciturÆfaias clamat:Populus qui fcdebatin tenebris,luccm m ^^quot;^^‘Quomodo hi'c dicitur lucerna;’ Sed uidcamus ne forte idem uerbum de

''ffian • ^*ij^ïijsIucern4.Mihtlucerna,angelis lux cft.Petro lux erat,quando aft! ’^utn D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cwere,0(S lumen refulfit ei.Paulo lux erat, quando eunte ad perfcquen

'’'iSairi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;circumfulfit eum lux de ccelo,amp; audiuit dicentem fibiiSau

’'ùit ulT^- pcrfequerisÆt magna quidem lux.Deniq; lucernæ Pauli lumen eua-ftfo’ ’^inæfplcndorlucis emicuït.Etueré lucerna cft mihi Chriftus,quando is no-i '1‘^fidil b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;limo,fulget in uafe fidftli thefaurus ille quem habemus in ua-

* ^^’^^^^^utrernæ eft: mitte oleum,ne deficiattibi lumen lucernç.Et oleums oleum mifericordiæ cœleftis gratiæ quo ungebantur pro^ fevicofj æ'^”'^'^quot;’humilitas eft,quo ccruicis noftræ duramollcl'cunt.Oleumtuûmi-

luilner '^^“^f^’^“0^damcollifalcopulispeccatorumfouenturcorpora.Hocoleuni .

n ^^ii'onibus defcendenti ex Hierufalcm,euangelicus ille Samaritanus in- * **' cft,amp;^ alligauituulncra eius, infundês oleum fjf • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;okum curat aegrotós.Miièricordia enim à peccato liberat.Hoc olcûlu-

Soleil nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;°P^’'^ noftra lueeant coram hominibus. Hoc oleum lucet in Ecclefiæ

P3dib1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quibus oleum non defuir, nec lumen fidei defecit, fed cum lam-

^(’Tunt? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuptiarum introire meruerunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem in uafis fuis oleu non tu-

cotilf' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habuerunt fidem, non prudentiam, non mifcricordiâ animæ in hoc

ar(}jnt^^æ'-°’’Poi'C3meritô infidelitatis exclufæ hint. Ideo amp;nbsp;tu habeto femper lucern« fiiccnVfacem.Si enim neqs lucerna,neqp lampas tua luceat,ftulta uirgo iitis n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in thalamum fponfi tui fupcrioris, fed remanebis in tenebris cæci-

eit 0^^] nbsp;nbsp;nbsp;odcrislucem,ne opera tuaflagitiofa prodantur.Omnis enim qui male a-

ïniieh ^J.^”’'^^^^iofi^^ni,habeto prudentiam,ut femper habeas inuafis tuis oleum lamoa^K æ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prudentes acceperunt oleum in uafis fuis cum

ft tim I ' ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ô homines lampades ueftras : cum ieiunatis,ungite caput ue-

feiiin 1 *^’^^^’^’J'®’^^fihbusnoftrisoleum,ut corpus noftrum lucidum fit. Luceattibi cèsb ^‘■‘^’■’^uerbû dei,luceat 6C lucerna corporis tui oculus tuus. Confeientia tualu fico pcorpore lucernæ lux eft,quia ipfa eft oculus tuus. Si purus oculus tuus, ttn ” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuamunda fit,munda eft caro tua. Si aût in te eft tenebrofa cofeientia tua,

toto nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuum cofeientiæ tuænotftc tenebrofum erit. Lucernæ ergo filt;nos fumus

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corpore,uix aliquid exiguum habentes unde luccre pollimus. Denique

nnes lucerna eraqiicut dixit dhs de eoJlle erat lucerna ardes,amp; illuminans. Bonalu Chrifto,ut lucere polTet in hoc fcculo.Mcrito ardês,mC-lo^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui erat nuncius Chrifti, illuminans prædicatione fidei perftora fingu-

luccrnis dedit ut lux mundi eflent,dicens ad apoftolos:Vos eftis lux un tbrgo figloria fandorS nunc ficut lucerna, nunc ficut lux mundi fulget in hoc fc cn Oj^uicldicimus de uerbo Dei, quod amp;nbsp;lucernaeft pedibus meisÆtfortaffeubinon' unttenebræ,non eft lucerna uerbû dei,fed ftipralucernâ,quia lux eft. Tenebræ fis non' untquiuidentlucê.Denifÿ tunc iufti fulgebûtficut fol in regno patris epru. Et fortafte n ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerbum dei,fecundû Euangeliû lux magna eft.Iudæis lucer-

j°*^^3^bneuitiorQ,amp;; cæcitate perfidiætpopulo autem nationum lux eft.Denicp po Eft.

pu 0 qui fedebat in regione umbræ mortis j Iqx orta eft eis, Aperi igittif fenefttas tuas, «tfplea-

698 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Divi AM'S ROS II

ut fplendor tibi magnæ lucis introeatParatS fac candelabrum tuum,ut lux tuanoopc' riatur integumcnto corporis tu^SCmeniura terrenæ huius fragilitatis,fedfupramen ƒ ram corporcæ infirmitatis animæ tuæuirtute præfulgcas . Aut fi ad mcnfuramtoic , uidc ne lùperefficiant ipiæ meniuræ,ne fupereffluantded bonis feminibus fint conte tæ.Non fit ociofus ferrho tuus,non ferietur Ô6uacet uerbû tuum, nefiatlucernalu m dio.Potens eft deus qui fuper candelabrum conftituat lucernam tuam, utluceâtoinn lt;nbsp;bus qui in domo funqôC qui ingrediuntur ut lumen uideant.Candelabrû principaleno ftrum eft.Pone fermonê in principali tuo, omnibus lucet qui ingrediunt in bccie la-Accipe aliud candelabrû.Confidera os tuutn,'confidera ÔC fermonem tuum.Nonnc os tuum candelabrû eft,ô(^ uerbum tùum luderna cft,cum de ore tuo proferturfHæc u-cerna femper tibi luceaqhoc eft,uerbû tuum luceat,SC nunquâ extinguatur. Quæns u lobiS doceam quomodononpofiitextinguic'ScriptumefttLumeniuftilemperinextingui''

iiuLuio icitimonij, UL iiuuiecpiucenncccieua, uiriapiois.i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

nô dicit manibus,hoc eftoperâtibus (cû fit quidê anguftijs opcrtusjfedno angunu gt;nbsp;intcnigendû.)Non eftismihineceflari).Ergo fuper candelabrum lucebat,quidice a » P^iiip- 3 Noftra aût conueriàtioin cœlis eft.Nam ÔC üauid to ta mente iam conucrfabatunn cœ

lo,amp;adliuctamcndicebatiLucernapedibusmeîsuerbumtuum.Autiortaiicquai nus magiftermihi preire cupiebat,ut lumenfequi difccrcm,ôôillius pedibus anibiilarc. Oftendit ergo mihi lucernam.hancfequar iniftius ignorantie opentnento,iniitiuscor poris tenebris cônftitutus,ut Chriftum fequens, nullum lapidem offenfionis incuuam. Errabat Petrus ïn tenebris ignorantiæ, negabàt Chriftum cite moriturum, quia adhuG non uidebat moriturum ôi[ refurredlurum elle prohobis. Conuerfus ad eum Dominus ait, Vaderetro poft me.Oftenditilli lucernam quam deberetfequi,poftme,dicens.oe' quutus uerbum dei confirmatus eftipoftea cœpit inhærere Chrifto, timensneiterfiali' quo laberetur errore.Nonne ôd ipfe qui dicebat,Luccrna pedibus meis uerbum tuumt ad banc lucernam feftinauit cum diceret in mari, Domine iubeme ucniread te fupera-quam f'Scd quia non fequebatur luccrnam,mot'us eft atq? titubauit naturg uehementio ris mole turbatus.Sequamur ergo lucernam hanc ficut lucernam, ÔCficutinnocteaffl' bulemus ad lumen.Multæ foueæ,multi ftopuli in iftius fcculi caligine nonuident.Prx fer tibi lucernam quam propheta monftrauit,uide quo debeas transferre ueftigïû,con^ tuere ubi pedem ponere mentis internæ,per fingulos cura fit greirus,nulli credas tuum nifi præeunte lucernæ iftius luce proceflum :amp;ubi putas quodluceatjibigiirges^ • detur Iucere,ièd polluit: ôf ubi putasfolidum eftèuel ficcum,ibilubricôeft.Seda 1 iP Cerna tibilongius fit,fit ergo fides tibi itineris tuipræuia,fittibiiterfcripturadiuina.bo nuseftcœleftisduduscloquij. Ex hac lucernaacccndeÔdtulucernam,utluceatinte' rior oculus tuus, qui lucerna eft tui corporis : Multas habes lucernas, accende omnes, qüï'a didum eft tibi : Sint lumbiucftripræcin(fti,ôC lucernæ ardentes.Quiamuîtæf™^ tenébræ,multæfunt lucernæneceflariæ, utmeritorum noftrorumintantistcnebns men eluceat.Iftas 1 ucernas lex fignificauit femper 1 ucere deberein tabernaculo nij,nonillas quasludæi accenduntquotidie.Illæfub umbra lucent,extinguunt quo-tidie.'quia quod faciuntnon uidenuquod lcgunt,nefciunt:accipientesfccundunilitcia quod præcipitur fecundum Ipiritum. T abcrnaculum enim teftimonij corpus hoc no--ftrum eft,in quo Chriftus adueniqperamplius amp;nbsp;perfeclius tabernacum, ficut fcriptum eft,utpcrfanguinem fiium intraretinfandla, SCcofcientiamnoftrSabomnioperemor tuorum Sc labe mundarct,quo in corporibus noftris quæ fiiorum teftimonio amp;qualiti te fadforum, cogitationum noftrarum ablconditaôCocçultateftantur,Iucernarummo do luceat noftrarum lux clarauirtutum.Iftæfimt lucernæ ardentes, quæ die acnode in templo dcilucent. Si templum Dei in corpore tuo feruas, fi membra tuamembrafunt Chriftflucentuirtutes tuæ,quas nullus extinguif,nifi.eas tuum crimenextinxerit.Hoc liimine caftæmcntes,ÔCpiædeuotionisfolennitatisnoftræfeftarefplendeant.Luccat ergo femper lucerna tua. Arguit Chriftus etiam cos qui utuntur lucerna,finonfemper utantur,diccns:Sint lumbi ueftri præcind fSc lucernæ ardentes.Non ad horam exulte-raus in luminc. Ad horam exultât,qui audit uerbû in ccclefîa,ôdgaudetjCgrelTus autem obliuifcf

IN CXVIII. PSALMVM - SÉR'AÏÓ' XIIII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e?99

in rt^mbulat, quia opera tcnebrarum facit, in comeflationibus ehrictatibus, 3 dlj'.' nbsp;nbsp;nbsp;^^pudicitijs,incontentionibùsÔCæmulationibus,indutusueftimenta

'gt;oii,non Chriftum.Hçc fiïint quando uerbi lucerna non ïucet. Niinquam ergo ne^ b '§3mus uerbum domini,cx quo nobis omnium origo uirtütum eft^uniucrfon'im què Peröquidam proçeffus. Si membra corporis noftri fine luce opcrari redlé no queùnt,

pedes uacillaht fine luminCjSó manus errant: quanto magis ad uerbilumê dirigea 3 ^ntanimænoftræueftigiajatq; mentis inceflusfSunt ÔCmanus animç quæ bene tan

tetigitThomas dominicærefurreétiôis indicia;fi uerbi,‘prpfentis ndbis lumê lix lod«,2o fcat.Hæc lucerna accêla fit in omni uerbo, in omni opère. Ad hanc lucernâ greflus no-errotenfis internuscß moueatur. Sed iam progrediamur ad cætcrà, amp;nbsp;fiat pedib.meis ’^cernauerbum dei,ô6femitismeislux.Pedibuslucernaiàtis ad ambulandum,iedfemlt; isnon eft fatis ad illuminandumridcm uerbum tarnen 8C pedibus lucerna cCgSe femitis

quia idem Unigenitus dei filius amp;nbsp;delinquetibus aduocatus, ôc remunerâtor eft ortibus, peccatorum remilTor, pracmiorum largitor, Itaque cui lucerna firent uerbum djhuic quocunque pergit, lucent femitar, ficut lucebant fut cto Dauid : fdco quafi

'nluntineambulansdicit: luraui amp;ftatuicuftodirciudiciaiuftititctuæ.HumiIiatus . rfquequaquc.]Vox ambulantis inluminc eft cumautoritate dicere: luraui,SCfta^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

Qtii enim ftatuit, non mouetur, non metuit ne cadat : quia pi us eft ftatucre, quani

’breStat igitur Dauid métis ftatione fundatus,nec timet ne in his mundi tcnebrïs pof-^enate.Si ênim metueret, non iuraret ; fi trepidaret utrum diuina poflèt euftodireiu-'cia,noncum iurifi'urandiftatueret iacramento. Nemo bene iurat,nifi qui poteftfeire l^^odiiirat, Inrare igitur,indicium feientix teftimonium confeientiæ eft. Ét bene iuräf, atihicernam uerbi pedes fuos dirigit,qui lucem in femitis fuis cernit. Lux tibi præ^ difponis: id eft,cognitio ueritatis præcedat,ut uinculum facramenti tibi no

Polfitnocere.Vbireligio fanc'îiorjibi fides ueritatis eft plenior. Deniq? ideo Dominus ^'gt;iuenitdocereparuulos,imbuerenouos,firmareperfeclos,aitinEuangelio:Noniu omninó.quiainfirmis lo quebatur.Denique non ad iolos Apoftolos loqueba.-ad tutbas.yoluit cnim te non iurare, ne périm és. Et addidit : Non iurarc neque;

^M'',®^^™3nc9i^ïcp^rtcrram,nequeper Hierôfolÿmam,neq5 pcrCapiîtttIum.perhæc '’'ddicetquæfubiecT;anon funt tuaî poteftati.Iurauit dominus, nec pcenitebit cum. lu-^^yi'gôilkquem facramenti fui pœniterenonpoterit. Et quidiurauitdominusfQiiia bnriltusin æternum facerdos eft. Nunquid incertum, nunquid impoffibilc crat quod iwiauitdominusd Nunquid poterat elfe mutabilefNoli ergo ufurparc exemplum facra ^cgt;w,quitmp]cndi facramenti non habes poteftatem. Qtiid igitur iurauit Dauid d Cu

®“*^iudiciaiuftitiædomini.Innullouidelicctiamperfclt;ftura,iaminftrucftumdiuine niiiitiémoiiebant indicia.Quanti mouentur cum uident iuftum aliquèm orbatum libe ns,difpendqsqt frequentibus ad ultimæ egeftatis dedutftû h'cccfii tatem,ut ipfa alimen-tortimfubfidiahaberenôpolïîtjfracftum egritudinegraui,amp;perpetuadebilitateuexa.i' tum,uf obire nequeat cômunis officia naturæ.Scd quifirmus eft,nonmouetur, Ôô is ma gisiîitelligJîiuftitiâdei ad prædicandam,quia corripitdominus quem diligit. Nûquid nonfiequentias corripitur filius quàrh feruulusdlniufta ergo pietas patris,magis qua'm dominifcueritasfAfpcrioribus exercet pater filium, quàm dominus uernaculum. Sed dura patris nonæftimantur impartira flagella, quia uultfiliummcliorê efle qua'm fermi lum.Eruditio ergo plena iuftitiæ cft.Orbatus eft fantftus lob liberis fins, in quos dominus poteftate diabqlo dedit.Nûquid iniquus DeusdAbfit.Irno iuftus,quia probaturus iuftum fuô,per huiufmodi cxcrcitiain quibus cius eft probata fipientia,magis dignuni' quiprobaret,effecit.Qiio enimclariusmeritucoronati,hocubcrior iuftitiacoronStis. Nudatuseftfacultatibus cum diues eflet, Ô6 hæc deo fubijt permittente difpendia. No étant pecuniæ iam damna,fed uitæjCum deelTet alimonia ademptis omnibus. Quis ac-eufetiuftitiamdei; cumfilob omnem amififletpecuniam,non tantaminueniflêtgra-tiamAthletamfiiünudum uhgcrc uoluit deus oleo pœnitentiæ, utôd fubeundo face-retcertaminefortiorê,ÔC emerëdo præmio digniorê. Perfufus totû corpus ulcere graui fedebatinftercore,tadensfaniemftEWisuIcerûuibicibusdefluentem:amp;^hoc permiflîi

dominidtabolusi'ntulcratnifto uiro.Vidcreturui'dflefibidiabolus,nifiaccepW^^® pôpofcerat poteftate eflèt ctiam ipfe lîiperatus. Quid igitur fuit ilia tcntatio, qv' pia facultatum,dcftitutio filiorum,tolerantia uulnerum,pifi excrdtiû fidei, inlig’^^P^ tientiæ,eruditiô gloriofa uirtutis,confeiïio plenauidoriæ,ut qui ante contradiccntem habebat diâboïiimgt;pofteanon haberetfNemo ergo dura putet efle,quæiuft2iuw. 0 lob I uidebantur durad quipoteratdiccre:Nudus natusfunijnudusexibo.Doniinusde it, dominus abftulitgt;fit nomen domini benedidum. Benedidt enim DominS laborat,peccator cum luxuriatur. Nô ergo ex infijrmitate noftra uis acftimanda eft,qui durum putamus elle quicquid perimbedllitatê animi ferre nonpoflîinius. 1 oP

paflîis aflîïrgere,ne deeiîènt qui irincerent Chrifto. Quis tune non dixit infirmus : Domine cur dedifti plebem tuam in poteilatem perfequentiumfScd quis hodienegetbea tiorcs illos eflequi pafli iunt, quamillos quos nulla uexaruntfuppliciaperfecutorunu luÀus ergo optât probari,tentari non timet.Qui enim ftatuit cuftodireiudiciado,non timet tentationes.Vbi ftatuit nifi in corde ç“ Illic enim radicati amp;nbsp;fundatielfedebemus, nô fluitantes neq? mobiles omni uêto dotftrinæ. Intus ergo ftatuamus in corde noltro, in pelt;ftore,in animo,ut nobis fiat illud propheticumtCogitationes iuftorum femitæ.ln hisfemitisbeneambulatiuftus:ideocjdicit:Probame domine,ettcntame.Deniq;lwc loco authoritati refpondcns fuæ quiiuraucrat ÔC ftatuerat euftodire iudicia iufticiæ dei, probari feuoluifle dicit,qui humilitatêfubeundam credidit cflè pro Chrifto.Ideotp ait. Humiliatusfumnimis,uiuifîcamefecundumuerbum tuum.j Nonlolumhumiliawm, fed etiam nimis humiliatum fe effegaudet. Beatus qui gloriatur humilitatemagispo teftate.Poteftas decipit,humilitas non dcftituit. Bona humilitas, quæ ctiam in Chn'lto laudem uirtutis inuenit.Hanc in illo plus ueneror quàm creationê ; quia creati adlabo^-rem fumus,rcdempti ad quietem.Denitç ipfeaduocans populos admifericordiamfuâ, Ep.lt;y$ -de humilitate propria gloriatdicens:Palàmfalt;ftusfum non quærêtibusme, apparuii)s qui me non interrogabant.Et alibûScapulas meas dedi in flagclla,maxillas meas in pal mas,faciem autmeamnonauertià confufîoneiputorum.Reôe'ergoDauidhumiliare fe uoluit,ut tribulationum Chrifti in feipfo quod deeflet impleret, Poteft Sd ipfebocex fua perfona per os Dauid locutus dixiflè,Humiliatus fum nimisiqui dixit in euangclio, Venite ad me omnes quilaboratis, ÔC onerati eftis, ego uos renciam .Tolliteiugum meum fuper uos,6C difeite à mc,quiamitis ium,amp;humilis corde: amp;nbsp;inuenietis requiem animabus ueftris. Difeamus ergo ab eo qui docerenos uoluit quod proficeretadfalu-tem,2C nobis dicit,Diicite à me.Non eft mediocre quod dicir,Difcite: addidit,A me dilcite» Non facile poteft quifquam humilitatem docere inflatus, quamuis fithumana preditus fapientia,mcns enim inflatur quam fuperbia carnis cxtollit.Et qui paupertate contentus eft,nô eft contejntus iniuriaiôt^ qui poteft ferre uerbcrû pœnas,exagitat ucr-borum contumelijsiamp;T qui poteft adminiftrationem contemnere, doletfibialiqi»f^°'

bialîomincm prima dciecit. Quapropter dumplus uolumus, etiam quod min“® lemus amittere.Bona humilitas, quç nihil appetendo totum quod contemnitadip“lt;^*' tur Jpfc enim dominus lefus fe humiliauit,ut nos elcuaret,amp;; humiliauit ufrp ad ctucetn. propter quod cxaltauit ilium,inquit,deus,utinnomineeius omnegenufledat.Q^an-ta fecit dominus,audeo dicerc,ÔC nô flexi ei genu Sed flexi ci poftquam fehumiliauit-Sic enim,hoc efl:,pcr humilitatê,per crucem fibi Ecclefiam côgregauit. Dauidrexerat, incerta ôô occulta fapientiæ fibi patefada teftatur,fcd ideo fe magis humiliabat. At uc-ro Ezechias cecidit ab altitudine cordis fui.Ille laudabilis rex,qui de obfidione,deægf*

tudinc ben efidjs domini mirabilibus eft libera tus,ceddit per fuperbiam,amp;gratiâmf' riti fijperioris imminuit. Quid fuiffèt Iofeph,fi humilis no fuifletfSduit fibiipfe obfuif fe,quod prælatus erat fratribus:etiam pius amor miferiam prælationis inucncrat. Præb tioarmauitfratrcsjhumilitas conciliauitextraneos.Prælatio concitauitgermanoSjhu-militas regem fubditum fedt:ut uere' quafi ex perfonalofeph didû putentus, quod lue Ipfe fuprà dixit:Humiliatus fum,ÔCfaluum mefedt. quan^ fi confideremus quæifte to - - I g lerauit, ex p erfôna fua cum dixifle repen'emus. Golia fuperato occurrerantiuuenculæ

IN, ÇXVIII. PSALMVM SERMO XIIII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;701

decem milibus.Commotum eft fcl regis, 6C quære-ante lonathanfilium regis, ÔC côuertiteius af-patrij regni poterat habere fufpedum,eundern aduerfum ext nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;patrûC^id peccas infanguincm innoceiîtis ƒ Et id uoce

brqueretinuitOjquod nô mereretur occidi Dauid. Rede ergo âit:Hùnîiliatus fum, in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fecit.Etiterum cum ad eum prophetà ûeniftct,ÔC indignationem dômini 2.^^'

j^^aulaBethfabeeinuliefis denunciaflet,humiliauitfe,ô^ ainPeccaui domino.Et dixit at an ad eumtQuoniam pœnituit te,abftulri dominus peccatum tu3,rion morte mo cns.Bonaigitur humilitas.Dcniqi humiliatus eft,ÔC faluus fadus eft.Et alio loco cum pternumeratum populum dominus effet offenfus,SCmififfet prophetam Gad, qui fiF ƒfibi quid uelis fieri,triennio famem fupcr terrâ,aut tribus men bs wgereteafacieinimicorum tuorum perfequentium te,aut fieri triduo mortem in ]^wa,rdponditDauidtAnguftiæ funt mihi hæc tria: Sed magis incidam in manum do-^*bi,quoniam magna eft mifericordia illius ualde,quam in manus hominum incidam.

*aedifret dominus mortem inifrael à mane ufc^^ ad hora prandij,feptuaginta mi-Dauid ad dominum:amp;: cum uidiflet angelum ferien-r P°pbb^, ait : Ecce ego qui peccaui, ôC ego paftor male feci:0C ifti in hoc grege quid J^ftunti Rat manus tua inme,0C in domû patris mei. Et propitius fadus eft dominus, bthcrificiumreconciliationis ei eflet oblatum.Bona ergo humilitas,quæ regem pie ^biq(erdjuit.Itacßreconciliatodomino,aftDauid:Bonummihieftquod humiliatus bl. otij ej.gQ humilitas,præfertim fi adiungatur ei dcuotio uoluntaria. Ideoqs fe uiui petit,ut fecundum uerbum uiuat,ct omnia cum ratione faciat, jjj .^'■’^bdumcarnisuoluntatcm.Vndemyfticumilludetiammoralitcraccipipoteft: , , . , uerbum,ÔC uerbum crat apud deum, ôC deus erat uerbum : hoc erat in Mtt. t-j “P*oapud deum.omnia per ipfum falt;Sa ftint,ö^ fineipfo fadum eft nihil. Et tuimt ,°^^’’Qi^°’^odoimifator.^Nunquid cœlirm potes facere,aut tcrram,aut marec* per uerbum facias,nihil fine ucrbo:omrua cum ratione,nihil fi'-ätione;quia non es irratioitabilis ô homo, fed rattonabilis. nbsp;nbsp;Voluntaria oris mei

fertuiuificatur Ipiritu dei,uoluntarius eft minifter. Plurimum enim re^ facias,an exneceflîtate quod placeat dco. Denicß uolun-

8'’omnius.Scripfitenim:Vç enim mihi eftfi non euangelizauero.St enimuolês hoc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9

^OiHiercedem habeo.Si autem inuitusquot;,dilpenfatio mihi crédita eft. Vide uoluntarium'

3’^bit'gt;’n-Liber erat ex omnibus,amp; omnium feruus eft fa(ftus,uol3-auaf r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plurimbs lucraretur. lis quoq? qui legis uinculo tenerêtur»

ban Î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cfletjfe exhibuit,cum fub lege non eirct,ut eos feruaret qui fub lege uiue-

rctO^ ■ '^^^^’'^n^u^^^^uscftjUtinfirmos alTut^tione infirmttatispropriæ fuftine-lu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oihriia fadus eft,rion légitima neceiutatc,fed uoluntatis obfequio. Ape-

j/r^^^p’l^^'^altitudinemconfilijin epiftolaad Philemonemfcripta,quiaquodipfe j^^t,alium efle uellet,ut uolûtate potius quam neceflitate detulilTe domino uidcretur.

Oncfimo interueniens fi c ait:Tu autem ilium ut mea uifcera fufcipe, quern e-co nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mecum detinere,ut pro te mihi miniftraret in uinculis Euangelrj : fed fine

b gt;nbsp;10 tuo nil facere uolui,ne uelut ex necelïitate bonum tuum eftet, fed uolûtarium. ^uaniledulus fiiafor,qui cum effetuas eledionis diuinx, confortium confilij non de-•gnabatur alieni, ne alterum frudu uoluntatis propriæ defraudaret. Rede ergo Da-J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propheta;Voluntaria oris mei comproba domine. oris fui offcrens domi-

oiacrmciumuoluntarium, eo quodutapisillapropfieticabonosfiorescolligere ore conlueuen't/auos orefingere,mella orc componereifiC ex herbis fuauibus ore filios Ic-cum fif,inquit,robore infirma,fâpientiæ wælatione fubftantiæ fuæ producit p^’^-Qyodfitiftuduoluntarium oris facrificium^co^ofce:Immola,inquit deo fa Pfd,4y ciumlaudis.Expedat dominus uoluntarios miniftros. Denicß inlibro Efaiæ dicit j.’’’*‘^®’Qy^m’mittamr’Vticpferuulofuopoteratimperare,quemdignum qui mitte Ep.lt;! bnniieneracfèd m'aluit eum fpontaneæ oblationis nô fraudare mer cede, qui ut ipfe

Ambr.to.4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nn feoffcr-

70X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Di V I AMSROSri

fe ofFerretjpræftoîatus eft.Et quamuis eius (circt affc0um,expc{?lau/t tarnen aocein,vt cumularetgratiam.VndefeoirerensEfaiasait:Ecceego,mntenie,æ fiepoftcammuJ eft ad populumJdeo de eo dicflum eft,Qina Efaias audet amp;nbsp;djdt.Etenim quafiuoiunta hum Organum uben'orefpin'tus Cui gratia Cliriftus implcuitNcc ociofehoc pofitüpU' to,quia uoluntaria oris fuiplacere defiderat domino.Multi prophetæ, fed non inorani t bus oris uoluntaria placent.Excufabat Hieremias dicens:Quis es dominatordoniinegt; Ecce,nefcio loquqquia iuuenior ium ego.Et dixit ei dominus:Noli diccre, quiaiuucni or ium ego:quia ad omnes ad quofeunq» mifero te,adibis;ÖC fecunduni omnia quxeun que mandauero tibi,Ioqueris.Verecundepropheta ætatem corporis praetendebat, nc exequendiscœleftibusimperatis imparcÊe adoIeicentiadeprebcnderctur.Seddeus» qui morum magis quam annorum iudicarct aetatem confiderandam, 5C iuucnili corpo rematuritatêrobuitæ fapientiæin iuo feruulo prguideret,ait:NoJi dicerc,iuiicnioräini egOjhoc eftjprohibuit eum iuuenilis aetatis contemplationc uires fuas perpcndcrc, cui fides canicicm iâpicntiæ miniftrarecEt iterum in poüerioribus cum dixiflet idem prO' ibiJ,2o pheta,Seduxiftimedominejamp;fcdult;flusfum,EtdixüNonnominabonomêeius,amp;no loquar in nomine eius ultra;addidit:Et fadus eil in corde meo ut ignis ardens,flamans

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in ofilbus meis:ö^dißblutus ium undiq?,amp; ferre non poflum. Aduertimusigitur quO“

tjs etiam qui aut excuiandum,aut officium fiium certa aliqua cauianegandum putauC'-rint,dominus tamcnnofterautrationepcrfuadcatjaut cupiditateprophcticprcuelano nisinipiretjUtadiubeundum officium uoluntateconcurrant, nonnecelfitatecocedaG quomercesad eos integræ deuotionis poffitplenior peruenire.Prophetam'i: amp;C^t' pbaSjQpia. expeditunum hominemori pro populo:fed hocuoluntarium orisminift^ rium non erat,quialoquebaturinuitus:deniqp quid diccret,nefcicbat,Qtiæ ergouoJun Pßil.S) taria oris Cui domino Dauid placere defideratfElegi abiedîus efl'cin domo domim,ma gis qua'mhabitarein tabernaculispeccatorum.Audiam quidloquaturinmc dominus 'quot;77 deus. Aperiam in parabolis os m eü,loquar propofitiones ab initio feculi. Parauilucet' namGhriftomeo.Corpusfuum,quodcratantclimofum,ÖCcccnobpreditariecoIluuio nis obftrudîum,ut oleum fpiritale reciperc pofict,Chrifto parauit,uf hiccatChrifto lU' Aä.} cetyCuius opera in Chrißilucent lumine. Chrifto luccbat Petrus, cß diceretdn nomine IeruChriiiiNaTarenirurge,3Cambula,CbrirtoIucebatillcquidicebat;SanettedomÇ nusJefiis.CbriftolucebatmartyrumIucerna,quipro Chriftoiiibieremartyrium.Clni-P/aLSs fto lucebat Dauid,qui poterat dicere: Corrn cum ÔC caro mea cxultaueruntindcum up um.Cbriüo paraucratm entern, cum de co à quo frequenter ad mortem futratappetp

. i.Rfg.24 tus,diccret:Nonmihi contingatä domino,ft feccro hocuerbum, dominomeoChrifto domini inrjeere manum meamreum maiorem haberet cauiam tucndæiàlutisfiiæurofgt; cideretpcrfcquentcm.qui etiam alios qui fuadcbantinimico non cftèparcenduffl, que dominus iuxta promiftùm fuum,in manus ipQus tradidiftct,ab eius necandi cupidnjm reuocabat.Chrifto lucebatpropheta, cum de co qui patrisdomum turpimaciibuerJt inccftu,qui paths Calutem parricidalibus prX’lijs apperebat,pius tarnen paterdieeret^a

2.Re^-9 prxliüprofediuris:Parciteßlio meo Abfalon.Tacebatimprobitatisrcclas,pie(^^‘^ tem gradum,ö(f nomen necefTitudinis praeferebat,ut pugnaturi non aducrfariunu’fg'^» fedfilium cogitantes,doloremIæiæpietatisinhiberent.Erpoftmortcm ciusoperuit la ibid. ciemiùam,ôc^uocemagnaclamabatdicens:FiIiusmeusAbfaIon,fiIiusmeus.Hancuo

tibus fepiac intercefflonis apud patrem auxilium deferebat:dicens : Pater, dimitteillis, t non enim feiuntquid faciune. Hacc igiturquifquis ipiritalircr intcllcxeritamp;'feccritlc--gis iudicia,rcmunerationedonatà Cbriüo. Sed quis iudicia dei docerepoteii^nifiqui animam fuam femperintenderit ad dominum-ç'Quipoteftdicerei Änimaateainma

”•^11511118 femper,0C legem tuam non fum oblitus.] Ali'qui habenç Anima ineä in ma-ôæusmeis feniper,hoc efl,in adtibiis meisihoc eft,in opcribus mcis. Qûàmüistn peri-™ispofitusdiGciurtiisaddominum:Proptertequotidie morior,quotidicpericlitor: pcriclitorabinfidiatore, periclitor ab obtredlatore, periclitor ab ijs quos arguo, quos ^emnço,penclitor pro ueiitate arqp iuftitia:propterea in manibus meis animamea, ego ïîniennecpen'culis territus,tuæ legis oblitusfum.Sed quia pleriij habent. Animamea ^manibustuisfempenhoclatius explanandum arbitror.Scii:propheta,fcitubi anime ‘U^prasfidium locet,unde opem fperet,in manibus dei conftituere uult animam fuam, Quiacor regts in manu dei eft.Qiiicunq; proprium corpus fubegerit,nec eias paffioni-ous turbari antmam fuam reeftor fui congrua uiuacitate permiferit, is bene regia quadä poteftate fe cohibens,rex dicitur,quo d regere fe nouerit,arbiter fui iuris fit,ne nö capti '*ustrahaturinculpam,necpr3cceps feratur in uitium.Huius anima no périt in æternû, J'ccquifquamrapiteam de manu patris omnipotentis autfilfj.Manus enim dei quæfo-wuitcœlum,quos tenuerit non amittit.Qiiæ Ont igitur iftæ manus,confidercmus .In ^anticishabesiLaeua eiusfub caput mcum,ÖCdextera eins côplecftiturmc.Hæcloqui-'®fponfadeChrifto,anima de uerbo dei. Chriftus autem idem eftuerbum dei atq; fa-Pienda.Bcataergo anima quam completftitur fapientia. Magna eft fapientiæ manus, '’’agnadextcra,totam complecftitur animam.Tota enim munita cft,quæ defpôfata dei Uerbo eftiPlenitudo enim fapientiac,timcre deum.Quæ ergo dcum timet anima, pleno complexum eius.Vtrumcp quidem brachium eins ad utilia extenditur. Habent tarnen popriafuafingulæmanusfapientiæ.IndcxteraSClongitudo uitæeft,infiniftra auterri Sap.j

'“*f'æôfgloria,Bonisutic^ nianusutraq? dotataeft dotibus.Inco tarnenhabent uarie

fui tnuneris,quod præfcntia futura tempora comprehendût,ut læua præfen ^æniremiineratrix,dextera futurorum fit. PofTumus hoc etiam de prophetia fanefti pa-^uarchælfraelcognofcerc.Nam cum dexteram fuam pofuiftetfuperEfFrem, liniftrâau 'fgt;nfuperManaflen,ôô conuertere eas lofeph ætatum confideratione uoluifFet, ut de-^’terâpatris fuper caput ManafTe fenioris filij collôcaret,noluit, SC dixitiScio ftli, Et hic futinpopulum,amp; hicexaltabitur, fed frater iunior maior illo erit.In quo maior fin eo Wquiabenedidioneprælatus eft,dicentibus pofteris,hoc eftEffrê, Faciatuos deus “•uttecitEfFrêamp;Manairen,uel quia fernen eiusmultitudogentiûfit,quç in hoc feculo ™oreinei(.g,f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confolationem habeat fùturoru.Manaf-

feinen, eft populus obliuionis,qui propriû oblitus authprem,exaltatus ad tê-pusin!iocfeculo,eft daturus in reliquû pœnas graues, quia dcum fuum amp;nbsp;dominû de-’îfgauit.Hocideo diximus,ut probaremus ea efTe potiora quæ futura funt.Denii-p læua apientiæfub capite fponfæ eft,dextcra autem fuperior,quç totam complecftitur fpon-am.Jtaq! ilia quafi fulcrum eft quietis prçfentis,quo anima innixa requiefcit.Habet ubi ^dinet capuc fuum, quia Içua fapicntiç funt diuitiç 2lt; gloria. Ad tepus hæc demulcent,’ ^expartefolatiofunt.Etideofiliushominis nonhabebatubi caputfuumreclinaret, Matts quia cum diues effeqpaupcr fad us cftmec gloriam aliqua iftius feculi requirebat, quia uenerat nonut in portione,fedutuniuerfo humano generi fubueniret,dicens:Mihi in-uignamini,quia totum hominem fanum feci in fabbatoCHoc eft toturri,noti ut faculta-tum collatione ditaret,non ut honorum infignibus, non ut glori^ fecularis cumularct âugmento.Hæc enim non habentbeatitudinis ÔC gratiæ plenitudinem, fed totum, hoc fit,quod longitudinem uitæ complederetur aeternæ. Neq; enim communis uitæ fimi-lisuitaindexteraeftfapientipjfedlongitudo uitæ eft,ut qui accipit uitâà fapientia,non txiguitatemuitæ,fedperpetuitatem,8Cæternitatislongitudincmadipifcatur.Bonus a-luii^us æternitas uitg.Hoc pallium cœleftis fponfç cuftodes murorum uoluerunt aufer ie,quo primus homo fuerat exutus,fed anima deo deuota quefitum diu tcnendo,SC no oimittendo diledum,preciofo charitatis dining feueftiuit inuolucro, Beati igitur qui Uli pallid ueftiuntur, amp;amidum huiufmodi legis obferuatione meruerunt, quia non untlegs obliti,fed qug erantlegis operati funt. Nam qui prgter legem agit, legis obli-, tusdtfctideo hgc anima candida afeendit e' terris,quia fulget amida uefte fapienfig,0i flicuntdeeauirtutesillequg portas ccelicuftodiunt; Qiixefthgcqug afeendit cadida,, Cant4

Ambr.to.4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ Nn z innitens

704 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Divr AM B RO s II

innïtcns (up er fratrcm fuum;’ Quomodo ea. quæ pofuit capur ftium fiiperlæuâtti ßpkn tiæ,ut apen'ret m anus pauperï ad fubueniendum inopÉparn n’s aut derelidis fib/jiô iü' uafîs atcp direptis diuitijs uteretur,quægloriæ cupidabonis earn operib.acqtiißuKjnon inani fcculans lacflantia ambtuit dignitads.Hoc eft enitn caputïuûjamp;f quoddamfcnß^üi pnncipalefupramanum conftituere/âpicntiæ. Eajinquâ,animamcntïsafcenditalben ttbus ex ifto uitxhuius^ijthabent pleriqijdefcrtOjad ilium florentêfcmperlocmniu^^ii’’ Efâ. 6 ditatisætcrnæ.llu'eiiintuirtutcsquaeamp;^ïnElàiælibroloquidïcunt.'Qiiïseftiftequia^l'

I uenitexEdonijruborueftimentonj exBo{br,nc{pectofusinfiolaç'in:x,inquâ,fiintguç mirantur ex iiio confragofo fcopulofoep delèrto aliquam afcendere animam polTefiti^ magnoru labe uidorû, QCideo gratuïant repertam quæ ueftimentainnoeentiænatura^ lis non polluent atramento innpientixfecularis, fed magisfapientiæfpin'talis â^grane candoremundarit.Dïcït ergo eaanima ïam lècura^iam Ixca: Pofuenmtpeccatoresh' a tuorûmandatorûnon declinaui femitis:] Dïgna uoxrelinquentïshoc ieculum,co quodretia pcr/equentiu,amp;:inlîdiarorum laqueos euafen't.Vox tyiibus,qinbusmulta üjppliaa ptoponebantur, multa eciam offerebanturptxtJ^^^j^^ umartyrij liiidtouel terrorepœnarumjâcT/àeuae mortis horrore,iTel prxmiorumtcuoca renturiIlecebra.Grauis laqueus proCcriptionis, quifxpefrangicfandiosinopix defot' mortis formido non fregetirdaqueus alius incendij,laqueus carceris, dlU' tuinit^ fuppl^ctj.Gfandis laqueus,cunt dtuiti^ promittunturjCumbonoteSyCUlnamid' tix tyrannorû.Qid etgôhxc euafent,SC ad marrynûperuenirepotuent,re(fiedidt:P(f' luerunt peccatores laqueQmibi,fed à tuorûmandatorûnon declinaui fetnids, cuideip^ qii3erenti,regnû cœleiie diuinitatis tup promifUone referatüta elt.Qui tunti{iipeccatores,qui pofuefuntlaqueos C'AperuittibiApoliolusautborcn’ t.Tim.S ^’’’^’^P^cca^orûjamp;fdemonftrauitjdicensiQuiuoIûtdiuiteslîerijinciduntïntcntatP onemcClaqueû diaboli.Aduertis laqueû diaboli elle diuitias,quem tetenditedam Sal' nbsp;nbsp;1

^duertitquantûfcelerise{retadmi{rum,laqueofeiprerurpendit.Sedâ:ipfei3queusdi3 boli fuit ut non ageretpœnitentiam ,fed laqueo fefuiFocaret, Deus enitn edaminipfos pius eiiproditot-es,ut ad pœnitentiam prcfuocêrur,atqj à ßagitiofo propoüto reßedan

dit enitn tibifcripturadiainautnôfolûcaueas diabolilaqueû,fedetiamperpœnitenda eius uincula dirumpas. Qiiid tibihomo cûdelictjs acuoluptatibus f'Nôcapitlaqueus, nifi antéefca te ceperit.Dumprxdâpetis,laqueo ipfe renediis.Efca!aquei,auaddaeib efca diaboli,! uxuries eii:,quibus nos uulrmefcare,nonpafcere. Etideo clamabatApo-

CclojJ'.z üolus:Neattaminaueritis,neguaauetitis,qupfuntomnia adcorrupteîamipfo^f^^^

) Eergoattaminareluxuna,^HIatecontaminarenonpotent.Noliguiiareauarit^(^^^' i'itptclatn,amp;:erisimmunisàlaqueo.Qidd tibipoiiremo cum terris, quicumChridore' ihid.3 iurrexiilic'Qirx furbrm Hint quxrite, ubi Cbriiius eii:qux iurium Rjntfapite, no qua:ni per terram.Mortut fumus terris, uitam noiiram cûCbriilo abfcondimusindeonoiiro. noniam nos uiuimus,ied Cbriiius uiuitin nobis.Quid itèrûad terrenaremeas,''Eccee' longauifugienSjdicitfantflus.Vidi laqueos iniquitatis côtradidîionisin ciuitate.l3 quei funt enim,ubi eii ufura SC dolus. Elongauirillefugiensterrena dedecora,ideoad cœlefiiaperuenitprxmia.Qidd, inquâ, tereUediisin rerram,ijinEnocbraptusadcce'' / lum es,in Helia leuatus es curru,in Pauloraptus adparadiiùm,conuerfarusin cœlis,u^ / Uauid cxauditus ut pennas columbx ailiimeres ÔC uolares, in Cbriiio exaltatusuolu' 1 cris fatfîus in fpirituç'Qiiando ficut columba defcenditCpirituSjillas tibi alas dédit, uttu nbsp;nbsp;nbsp;I

4uæfînttftæpcnnæ,docuiteuidêtcr,dicês:Sidormiatisinterclerosmedijpênç colQbç Pfd.67 fleargentatgjôi: pofteriora eius in fpcde aüri.Et fi dofmiasjexurgöt tamê pennç tuç.Sût fnimquiuigilantdormiêtes,ut uigilabatilla quaedixicEgo dormiOjSiS cormeSuigtlat. fctfinox cftjUigilat fpiritus,de quo fcrip tu eft:De nocfle uigilat ad te fpiritus meus. Tue ^Hpandentur alæ ex eloquijs fpiiitalibuSjpreciofætç auri prudêtiç uolatlis aflurgit. V-oiergolaqueospoteris pertimefcere,cuiremigiûprçftofpiritaleeft Si fynceritasanû •nijfipijritasmentis afFulgeat,coluba es.Ideo tibi di(fîû eftiEftote fimplices ficut colum Dç.Si maioradéfunt remigia,uel minora ne ijjernas.Efto uel pafler ut laqueos fagaci in- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®

dagineprçuideas,amp;: pene captüs illecebris pcccatoru, tamê aliquâdo reuocatus pollis dicere:Ànimanoftraficut pafler erepta eft delaqueo uenantiûjlaqueus contritus eft,Ô!^ . nos liberatifumus.De quo quoniâ alibiputauimus cflè tracftandû, nunc alio tranfeun- . ’ ' duiiidetur.Satis eft tibi ut auê te efle noueriSjalïumptu in naturam uolandi,dicente domino per prophetâ:Liberateuos ex laqueo uenatorû,amp; à ucrbo coturbationis.Non e-niminiuftetendunturretiaauibus.Auis esôhomo,quificut auisin quandamaquilgre nbsp;nbsp;‘

nouatus es iuuentutê.Quid enim te in terra detj cis,qui iam cœlum petebasc'Nô iniufte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

rtnouato tendant retia,quia iâ Chrifti efle eœpiftijuenantifi eflè defifti.Ante' te laqueo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®

nenator,anté quafi prgdam fuam diabolus fuo iure capiebatjnûc dominicæ crucis mer-cècuralienusincurfatt'Potes tarnen etiam hos laqueos euitare^edicastV enâtes cepe^ tuntmeficut paflerê,fi laqueû cordis euadas,quc mifit diabolus in cor ludæ, ita eum infacinus proditiôis armauit. Auertat à nobis deus hos laqueos,quos fuper peccatores pluitEtideo dicitPropheta:Dabis illis dnelaqueum cordis eorû,quem parafti eis.No Disant da domine auxilium ut poft te fequamur,tuis alligati uinculis.Nulla enim uehe-^^tiora,nulla funt gratiora quam uincula charitatis, Qui tibi ligatus eft, folutus eft mû do- Hçreditate qugfiui teftimonia tua in acternS,quoniam exultatio cordis mei funt. J Dtiamiftauoxmartyrûeftjdicentiûquôdhgreditatêacceperintcœleftium teftimonio quot;^•Dicitergo ProphetatHgres fum mandatorû tuorû, iuceeflionê tuam fidci pietatistç ^'^requçfiui.Nonpoteftdicere iftud,nifi quimandata cuftodit, cœlo terrateftib.ac-Wta.Dixitenimdns;Âudicœlû,amp;auribus percipetcna.Teftatur elementa dns ad , f^darguendos eos qui nolût prgcepta diuinaferuare,ut refugia omnia excufationis ob hpùt.Teftat homines dieêsîEftote mihi teftefi,Slt; ego teftis,dicit dhs.Mandata ergo ^’''P^^nafunt teftimo nljs,amp; ipfa funt teftimonia,quorü fatis idoneus teftis eft qui non

deus,apudqueSCcöfcientiatua teftiseft cogitationibusaccufantibus,autetiä derendentibus,fatisfidclisetiamininfidope(ftore,qmarbitrumomniü qugcunqt com ’^iffafuntlaterenôpoflunt.Namfîiniudicioterrcftrietiâisquiad mentiendumuene-ïiuubornatus,tamê fi teftimonio fuerit côuicftus,altcrius folet prodere ueritatê : quan-tomagisiniudicio cœleftiapud dhm lefum necelTe habet quç uera funt côfitert, quem nouitfcirequodfadû eftÆtbene aif.Hgreditatc quçfiui teftimonia tuæquoniam ficut antehgredesfuimus peccatoris,itanurichgredesfumus Chrifti.Illafuit criminû,hçc eft uirtutishçreditas.llla nos obligauit,h3cc foluit. Ilia obaeratos fœnore delitftorû adiudi-Qratinimicojhæcredêptostitulo dominicçpairioriis,Chriftoacquifiuit.MalaEuçfuc ceilio totû hominem deuorauit,pr gclara Chrifti hgreditas totû homirrê liberauit .Non adunô quidem,non ad paucos,fed ad oês teftamentû fuum fcripfit lefus.Ömnes fcripti ”æredesfumus,nô proportione,fedpro uniuerfitate.Teftamentûcômune eft,amp;ius o.-

, nbsp;nbsp;wnium,hereditas uniuerfor5,amp; foliditas fingulorû. Nouum teftamentû QC finguli ad-

eunt,ÔComnes poflidenf.nee minuit hçredi, quicquid à cohgredibus uindicatur . Ma-net emolumentû integrum; ÔC eo magisfingulis crefcit,quo pluribus fuerit acquifitum, nha conditio efthgreditatis humanç.Si diuifafuerint emolumêta,minuuntur; ÔC hçre-dis eft dânûjaflcriptio cohaeredis.lndiuifum rcgnû Chrifti eft,indiuifah3creditas. Quo-modo fieri poterat,ut diuifa effet hçreditas,cû hgreditatis frudfusfit indiuifus, quod eft regnum coîlorumC Aurum,argentum,prçdium,ab homine pluribus derelidû diftribui turacfecatur,folidaadfmgulosChriftidonaperueniunt;omncshabent,ôincmo frau-coutmodahgreditaria.Remiffio pcccalorum,hgreditas Chrifti

1 P folida per fingulos,amp; in cômune eft lucratiua.Quibufcuncç enim collata tue-1 nt,lolidaeft,nullidecedit,acceditomnibus.Corporiacqqiritur,quicquidunicuicp rela I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ambr.to,4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nn 3 xatur,

t«c. IÇ xatur.Namfiartgelifuperunopeccatorepœnftentiâagenteïætanfjquialucrûruôp«'' tant hominis redcmptionêzquanto magis lucrû eft generis,quod eft lucrûnaturæ^Hx reditas Chrifti eft rciûrrecftio.Hanc quif^ damnu iuû dixerit, quæ in uno cÔmunis gta-tix nomêinuenitç^Chrittus em refurgês,omnibus furrexit, quoniâ per hominê refutr^quot; (ftio mortuorS-Quomodo igit poteft fingulorû efte diipendiû, quæ eft totius corpons

mus.Teftis aSt nobis eft fpin'tus fanóèus.Cü eni dixerit: Teftis fum teftamêtorûmeow, quæ teftificatus fum in uobisnunc teftimonm perhibebit quod teftatusfit dicens : Hoc aîït teftamentû quod teftabor ad illos, di'cit dns : Dabo leges meas in cordibus eonïjS^ in fenfibus eoriï fcnbâ eas,fiC peccati,amp; iniuftitiæ eorû non ero memor.0 uere teftator

çternus,qui noftris cordib.leges affigit ftjas,et feribit in fenfibus,ut nihil aliud cogitate nifi diuina præcepta poftimus,nihil aliud fentire,nifi dei oracula debeamus.Dcditgragt;’ tiam,reformauit natura,fibiqj côminifcês qui obliuifei nihil folet, memôriâmeorûabf tulitpeccator3,mihicj; dédit legêprgceptorûfuorû.Noli ergo tollerede cordetuolege dei,amp; affigere legê peccati.Noli fcribere in fenfibus tuis diaboli illecebras, amp;nbsp;dei dele^ remandata.Ecce,ego,inquit,pinximuros tuos,dicit dnsadHierufalê.hoceft,adanim2 ftudiofam tranquillitatis etpacis,quâfecit ad imaginé fuam.Noli,in$,auferreimaginc cœlefté,ÔC imaginé mortis imponere.Recufafti hæreditatéfeculi, ferua Chrifti teftimo nia,quoniâinhisexultatioatq;lætitia eftjquâdoquidéomnisfletusdelebftjôfmorsno erit ampliusmeq; lult;ftus,neff fletus,necj clamor. Paffio Chrifti,imago fuit regni cœlc' ftis.Ncmoaudiuitin plateis uocé eius, quia illo fil entio palîionisfuæ clamorêomnê/n pofterû impiæuocis abolebat,Nolebatfleri,qui dicebat ad filias Hierufalê; RligHierU îalé nolite me flere,fed uofipias flete.Ablaturus ein omnes lachrymas fiig beneficio cru cis,in paffiôe ^pria futuræ inftar be atitudinislætitiâ exhibebat,ut nemo fleret, nifi qui Chrifti beneficia nô teneret.Meritô igit uir euangelicus dicit:Hgreditate quæfiui teftP monia tuaingternû,quoniâexultatio cordis mcifunt.Qiiis no exultet, quia cœlûamp;ter râ hæreditate quæfiuitc'que duo eleméta cÔteftatus eft etiâ deuSjCûlegé darct,quia qug fiuit deû,de quo dicitfanélusrPortiô mca dns: Quæfiuit domina lefiim, qupfiuitfpiritS fan(ftû,5C poft ilia quefiuit angelos,SC cû illis uiuit,nô hodie tm èC cras,fedinæteinum, necullis pro nomine dni contriftat iniurqs. Deniep gaudebât apoftolicQuerbcrarent, cûincarcerétradercnt.Exultansaûtinteftimonijsdniiuredicebat: Inclinauicormeu ad faciédas iuftitias tuas in ætcrnû, propter retributioné,] Qiii retributionc bonorî(gt; pcrû fperat à Chrifto,ô(: ad cû feftinat,inclinât cor fuû ut faciat Chriftiiuftitias. Qiiæcft Chrifti iuftitiac'Sinenos,inquit,implereomnéiuftitiâ: qua peccatûminuit,culpalaxa^ tur.Etbene ait,Inclinaui,ut no fit tibi arduû atq; difficile, cû mente tuâ quafi ad humilia ô^plana couerteris: aut certe quoniâ iàpiétia carnis legi deino eft iubieefta, uidet inclf nare cor fuû,qui legi facit efte fubie(ftû,extollcnté fe corporis fenfum, cotuituqi nis inflelt;ftit:at($ ill e dudû cxtollens fe fiuftra, ôé inflatus métc carnis fuæ cûfeliunufiat, inclinat.Humiliauit cm amp;nbsp;ipfc fe Chriftus,ut nouû conderct teftamentû. Cûlcgocuan geliû,audio filiû dei carnéfumpfifte de Maria, uidcor mihi cum Chrifto ipfcdcRedere^ Lego cm cum qui cû in forma dei eftèt,fcmetipfum exinaniuit.Exinaniüit aututiorma feruiaccipcret,amp;^fpccieinuétusuthomo,humiliauitieuiq!admort?.Lego eSdicente. Venite ad me omnes qui laboratis,6C onerati eftis,cgo reficiâ uos. amp;,Difcite a niequ'a mitis fum,amp; humilis corde.Non dixit : Difcite àmc quia potens fum.non dixicDifcitc quia gloriofus ftim:fed,Difcite quia humilis fum,quod poteftis imitari.NoIitc extolle^ reuos,nolite cxaltare cornu uefttû. Docuit ergo me humiliari, amp;inclinarecormeûad faciendas iuftitias, non ad iniquitatem, fed ad æquitatem inclinare propter rétribution nem.Retributio,regnum cœlorum, amp;nbsp;paradifi eft incolatus.

S interpretatio,quædicitfirmamentû.Quideftaudic'NÔociofedicitquodco mune eft omnibus, ÔCftippetituniuerfisipibiufenatüfp.Etideo nôeftocion firm qgt; admoneris ut audias,cû etiâinuiti ÔC aliud agétes,ibnû taméautuocéaudirefole mus.Sed quia id nô eft folû audirehoc quodfuppetit officio nawræ,fed eaâillud quod

^'^SfftjUtaudiasnôuftitantû corponSjqüantûintclledlLi men's: fdëo diligêb'os côfigt;-wailtiüsliterçinterprctationCjfehêqî uerfufl qui fequunuVt noucris aût myfticû eflè Wiutaudias etintelltgas myfteria,de ludgis fcriptû eftquiamyftcriaIcgfs audierût, nointellexci-ût.Vndc ait dns: Audi populus meus,amp;loquar.Lex utirp Ipiritalis eft,

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O’intalitcr.Deniq; qui fe fciuit audire,ait: Audiâ quid loquat in me dns deus^ Pfâl.S4

’ dtjUtcognofcâquidlocutus inmefueritdeus.Ideoq! alibi ait:Quantaaudiuimus,ôd rognom'trjus ea.ut coprchêderet no ibiû audifle ie,fed etiâ intellexifïe.Nemo cnim co^ gnoicjt,nifi prius intellexerit. Audi ergo, ne fi te uideat négligente, ueniat Petrus,arrij-Pgt;at g'adnï,abfcindat auricula tuâ,qgt; fuperflue habeas aurê corporis, qui audire ÔC exa^; minaieno noueris.Etfortafle uirtutê animae quç examinât quaecûq) audiunt,habet ani putatattijCjuieaaltitudine quaferiptû eft,audirenô poflunt, Meritor^ hancliterâ firma nicntû alij interpretati funt,quod cû ftiperiore interpretatione concurrit.Nifi ein unuft debeatjUemo firmat.In officio igit audiêdi,omniû firmamen iuThrenis leremias propheta per literâ, Audi.Et ut feias myfticum lequodaudiredebeas, fubiecitfiuiulmodi feriêhuicliteræ : Abftulit oês fortes meos 7hren,i ns demedio nrei.Vocauit in me têpuSjUt cotereret in me eledlos meos, Laeû calcauic nsuirginifiliæ ludæ.Nô tune abftulit omnes ludææ fortes dns, quando in Babylonia f^gionêcaptiuus dudus eft populus Iudacorü,fed quädo Chriftus aduenit, ôi. libertatc nnimæfuæ nô uidit,nefciês grauibus incuruata peccatis métis fue erigere ceruf ^•^m.^quædâfidei colla ad lucê cognitiôis attollere. Ideo lacus faeftus eft ludgis paffioi ük a'oftêdir, quia crut dnino credentib.præcipiti» eft;

fubiecit:Tenuerut luper te manus omnes trâfeuntes per uiam,fibilauerût 8C ‘JwutcaputfiiûfuperfiliâHierulalê.Hçceftciuitas,dicêt,coronagloriæ,amp;iucundi dd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;faluatoris prophetari liquet ôf defleri ab leremia,no ex

' ludæorû:quod cû ex alijs, turn ex illo mtelligi poteft, quia in pofterioribus habet: br nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3Chriftus dns,comprehêfuseftininteritunoftro,fub cuittsum nbsp;nbsp;nbsp;4

^Miximus,uiuemus inter gêtcs.Qifid ho c manifeftius,quâdo et nomê expreflum eft, ’^oprdienfio inter manus perfequentiu perfidorû eft declarata, amp;nbsp;umbra Uiuificâs,et cftc' Sed etiâ ipfa uerba fignificant quae in Euangelioi

, _Pn UQj^ç,legimus, quia hoc loco rhors cius annûciata eft per prophetâ. Sic enirri Wiisfc,.jpfjj, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aûtblafphemabâteff,mouctcscapitaiua,amp;: dicêtes'.Vali Md«.27

qn’adtruebattemplû dci,amp;:in triduo illud regdificabat,libera te fi filius dei es. Vulgus P°pulieûin(iiltatalicui,fibilare côfueuit.fimul quiauocênô habebant qui uerbû nega ^’^Vicutirrationabilia animaliafibilabant.Et ideo tranfibant uiam,qui in uia ftare de uerantl^öfljßant ergo quafi côftantes,fed tranfibat quafimobiles.lufti aût pedefi fta atrtjs Hicrufalê,in quib.perfidi ftare no poterant,amp; ideo præteribartt,ficut Mai

’§kificauit.Prætcritumbra,nôueritas.Dieseiusflcutumbraprætcriet,quiaobliul ,,, ‘^kurquod delinquit,Sed amp;trâfire infidèles legimus,ficut eftilludîEtuindcmiaht earn Omnestranfeuntesuiam,QuisefhnifiperfidusdefpoliatuineâChriftit'SedôCalibiferi ptunieftEtnô dixerût tranfeuntes uiâsBenedicfiio dni fuperuos.Staritibus em dicitür: ’ccenûcbencdicitedho.Tamenôôinbonolegimustranfire,uteftilludMoyfi:Tranft pfaL:;-^

uidebohocuifum magnû. Et quiuidit impiu exaltatû ut cedros Lilian! :Tranfiui^ L«f, 1 ƒ Wiit,amp;: ecce no crat,Et nemo dicit leruo,Tranfi,recûbe,Quæ ergo diftindlio fit con' ' Cl emus : nifi forte ilia, quia ubi in bono accipit tranfire, abfolure diefiû eft, non dixif^ ocaut illud tranfiens, fed tantummodo tranlicns, Vbi in malo : Tranfeuntes, inquit, mam.Viaenimbona eft quæ â cômeantibus frequentatur, no facile incurfat à latroni-

os,quiauerfauiarûobfidereconfuerunt.Iterregalemunitûeft.Moyfesautnôtranfi- „ , oituiani,fedinuiaftetit,cui diefiû eft:Tu aût hic fta mccum. Stetit cum illo qui ait : Ego nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33

omuia,amp;ueritas,ôd uita.Hanc qui uiam tranfit, labitur. Moyfes aût non laplus eft, ièd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*4

pertranfiuit a fecularibus ad fpiritalia,à temporalibus ad çterna.Et qui uidit impiû, nec *'omanfit,fed pertranfiuitjCuafit,^ia non hæfit impio, ne fieret unum corpus, fed fe ab 0 em Icparauit. Et cui dicitur : Tranfi, recumbe, euaditutiq; laboriofam praefentent ^■■wtutqut habeat gloriofam futurorû quietê.Et fpôfe dicit; Ades hue à Libano fpofa^

ades hue à Libano,trâfibis pertranfibis à principio fidci.Tranfit 3d ftinàt adIpôfum.Pertrâfit adfeculû,amp;feftinat ad Chriftû. Nûc difeutianius Q*’“ uere caput4Quis eft populi caput,nifi ChriftusfCaput enimmulieris uir, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,jQ

Chriftus.Sed ctiâ lex intelligibilis caput muhens.Dentq; mulier ftib lege tan$’ wo . fuit. Mortificato autê ritu ludaico qui erat fecundû literâ Icgis, innupfit ci nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

mortuis relurrexit.Vnde quidâ myftice interprctati,mortiHcato rituludaico t^^ tris defundli ritu ucteri, euangelico mulierê illâ intelligibilc nubere ex lege nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

quia lex Euangeliû fraterna quadâ praedicationepræcefiit.Ergo lÿnsgogæ caput W tuum eft,hoc eft, caput eius lex mortua cft,obferuatio uidelicet legis, lt;^i^scuataeii Iitera,fpiritalis eius intellecftus aftruit.Huius cômotionis meminitDauidinxlii]H^ cês:Poiuifti nos in parabola gêtibus,comotionc capitis in populis, eô 9 a 1 egeine geliû fit faefta comotio,quafi tranfitus quidâ.In uicelîmo aût amp;nbsp;primo Pfalmo,in quo totius prophetat fériés paffîonis, fie habet : Omnes qui côfpiciebantmc,afpern3 s me,ôd locutifuntlabqs,-ÔCmouerût caput.Sperauit in dno, eripiat eum,faluûfa^stc, quoniâuult eum.Mouerût ergo lege quæ immobilis uidebat, ôi. finis legis Chriltus trauit.Qui moucrant capita,pharifæi fuerût, id eft, à ueritate diuifi .Vnde ö^inueri« no crediderût.Sed ÔC fie poteft accipûMouerût caput fuum Chriftû, qui infuaueuct ^' Sedmouerunt eû,quiafui eumnorcceperût.Moueruntaûtdicêtes:Tolle,tolle,cW ge eum.Et mouerût capita lira,qui onera fua mouerc nolebant,cû hgarêt onera^^ ’ alijs imponerent,ipfi aût digito,inquit,ea mouere nolût.Quod eft niyfticû,quiac poralis ritus obferuationênun^mutareuoluerût,ôdintroduccreintclleâûlpùiw^^ Digitû enim pro Ipiritu Icgimustut lex digito dei feripta eft,ôd ideo lex fpiritalis cl • luerût ergo onera fiia mouere,quæ ftint grauia,ôd leue Chriftiiugû atq onus eius ua fufeipere. V erû quia paflîo faluatorisomnes redemit, no abfiirdûeftintenigereHao^

puIo.Alnid dicere uolebat,aliud fignificabat. Et ifti aliter moiicbant caput, tantes,0£^ aliud annunciabant, quia ipfe erat qui uenit ut pigtS step terrenupt’^Jj^^ palehominu cômoucrct,quo euacuata obferuatióe literæ,niyfteriSquærerenius’'^ bis.Vndeait: Poluiftinosinparabolâgêtibus,cômotionêcapitisinpOpulis«^y° , bono utiqi accipit,quia præmifinEtin natióes difperGfti nos. Difperfifttn^^’V*^ ’ ut reliquiae eorûfaluæfierêtfecundûeledtionêgratiæ.In parabola autêpofitiw^’f’“ quæ per parabola diôa iunt,rcuelata efle illorû exitu difceremus,uel eorû®

Thren. z moneremur cauere perfidiâ. T une ein cognouit magis Hieremias ludaeâ eflç denen ctidco HicruFalc câptsm cfîc tune teporis prophetäuit^Quando rcdeniptorcpt^^P no recep It. I Hi igit inCultzCjde qua dicêt:Hæc cft,inquir,ciuitas uniuerfae terræ,eo ® erat ante fidei iucSditas,ibi nunc fit amaritudo perfidiac. Vel certe mouendo capnt^ gt;nbsp;ÔC de corporalib.ad fpiritalia tranieundo mereat audire,cn credideritinChriftû?^°/ na fitgloriæ.Quæ eft aût corona gloriæ,nifi Eccleßa,quae caput fuuChriftScoroiw • Quæiucûditas uniuerfæ terrae,nifi domus populi ChriftianijaulafandorSjdeqtnD-

Pfal. 18 ptum eft: In omnê terra exiuit fonus eorû, QC in fines orbis terræ Uerba eorS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 ,

corona gloriæ eft Ecclefia,ideo dicit in Canticis : Egredimini filiæ Sion, ÔC Salomonêin corona qua coronauiteS mater cius in dielponfaliûeius,ôôindiein tatis cordis cius. Ad animas dicit ut c gurguftijs clauftris exeant temporal^^^ corporis cogitatióes exeant, egrediant à cupiditatib.ôC à curis SC cgteris carnisinæ^ affedus lubrici paflionib.fiipra mundû afcêdant,dehoc mûdo exeat, Chrifto occur«, paratae alfint facib.ardentibus relucêtes.Quafi angeli ChriftihgcIoquunt:N5k uidere claritatê cius,gloria cius,nifi cgrediamini humançfragilitatis curas,nliçH*e Ic.Quafi dicât; Quid uiuentê inter mortuos quæritisfNo intra hûcmundSqunU ftus,qui fupra mundû fiios uoluit efte difcipulos.Quç eft corona qua coronat Ctui nifi corona gloriaeclofeph coronam habuit caftitatis,Paulus iuftitig,Petrus fideiSing larû uirtutû coronp iuntSolusChriftus habet corona gloriæ,qua cu ecclcfia coronauit. In hac corona ocs coronp Iunt,qui gloria no portio unius coron^,fcd prgmtö omniuco ronarû eft. Tertia traditioc mouerût caput Iun,hoc eft Chriftû, qui eft caput fuæ Caput etws auru Cephas, Vnde 0^ Aqufta Petru auru dixit;Synimaehuslapidêaurcnni

’’csei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eftjfapientfa preciofa lanótorö eft,hoc eft,um lufti atq; prudentes. Crf-

Idco nigræficut corax.de quo alibi ait:Capillamentu tuum ut grex tonfarû. T’te nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’’^cntû,quiauirtus omnium fenfuum in capite eft. Oculi enim fapiêtis in ca

gj-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quæ poteft ea quæ obfcura funtreuelare,

funi ^^P^’^^'^^^^’^^^ö.EthuiufmodidifputatorescrinesEccIefiæ funt,ficutpuilt'coruo^ jqmbusdominus efcam dat:ficut dedit fancfto lacob à iuue ntute eius,à eum pauit.

ubertate docftrinæ pafcit dominus coeleftibus facramentis. O.-columbæ.Oculi funt uiri,uidelicet fpiritalibus ornati fenfibus, qui Cdnt, 4 ct

Hal nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÔC parad ad penetranda fcripturæ fccrcta diuinæ, rado^

ftu * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tn quibus non fît aliqua doli maculofa confufîo, fed fîmplicis affe.

iact nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aquarum abundantialotas has columbas in

fï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gênas, amp;fîcutcoccineumrefticulûlabiafpon- ibidem.

1 nuiligin^us animæ elle uirtuteSjdo iftorumq diucrfîtatcs; qui uel fpiritalem mêti ali y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;futiriliniftrentjUelprædicationeDominicæcrucis, ficut

tiflî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alligent audigt;Entem,uel modeftia uerecundi,amp; iuuentutis flore gra

tarnen in his odorChrifti, Scfîcutin de capite facerdo tali idefcenditunguentum, fie in his eluceat pulchritu-

O(.tiinæ.p(;}jQçj.gpjjj.j^Qjj^j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j-^çQ abftulit dominus mirabilem confît

^fgt;uni,ô(:prudentem archite(fturn,amp;: fapientem auditorcm.Caput,inquit,ÔC caudam:

qui caput non tenueranft,nouiflîma habere non polTunt.Sed iam ea qug anne ■ ^'^onfideremus. Iniquos lt;odio habui,Ô6 legem tuam dilexi. ] Quanto ergo do

en r^''°P^‘^*^P^’'P‘^ndataffe(fti3,fàn(ftusprophetaDauid hocuerßculo declarauir,quia ^osinimicosnequaquâfitpeTfecutus,utpotequi Sf regis Saul, à cuius infîdqs pe.-'^unifalutis(;uuereuixpoterat,necuitamputaueritappetcndam,ôômortcmæftima'^

fçfl^^î”,^’^dam,amp;: parricidæ fihpugcmueritinteritum, ÔC multorum perfequêtiutn appetitus ignouerit,ut ipfe ait, quia uicem iniuriæ lædentibus non repende^

■P’^æuaricatores tarnen diuinçle gis exoftis horrefcatn'n quo utiq? ÔC dementia moru pietatis, SCuchcmcns deuotionis aperitur intentio,euangclici prè^

P^coiiueniens difciplinæ,quam prophetico ipiritu præuidebat.Etenim dominus le ^'^Riioftt-Qj-ûiui^i^Qj.^jj^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nobis expetendam elle præcepit,amp; dei hoftes

‘‘■'^^odio pcrfequendos.Sic enim feriptum eft:Si quis uenerit ad mc,5f nô oden't pa- 4 ^'fniamp;:niatiem,amp; uxorem,SC fîlios,i3ô fratres,6C forores,adhuc etiam 5^ animam fuam,

«gem dediftijdicens;Dilige dominum deum tuum,diligc proxim um tuum. E t ut im-P'eresnancIcgem,uenifti.Dixifti per Iegem;Honora patrem Sgt;C matrem,Sf inEuange-*10 lubes ut parentes oderimfOiiomodo fibi conueniunt ifta præceptâfSic mitis fiC hu ’l’iiîs cordeueniftifNon poflîim faluo pietatis iure odifle patrem, cui debeo quôd créa fus fum, nccmatrem longo deeem menfium faftidio pîj fœtus onera portantem, cui in 2bfolutione plus periculi,in dilatione plus tædq cft.Quid dulcifîîmi merêtur frlîj, ut pa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

inno cxcludantur amore, cum fît impium mon' nolle pro liberis c' Quid uxor chariftî-. majquædam uitæ cohæres,amp; confortium comunis naturæf’Qiiid fratres qfdem concre *iuiiccnbus,atqforinati eodem naturæ hofpitio,in huneufum lucis emifïîe' Oderim er §0 pignora charitatisdta Euangelq lenitate rigorem prædurç legis ludæis infledis, ut quorumlexcondemnatiniurias,eorum tuinEuangelio tuo condemnes gratiam f Video iftiufmodi aflertioni merefpondere non pofle,led tu domine refponde, Ncc enim mdi'ges, ut exeuferis : qui non eguifti, ut uinccres. Relpondebit igitur : Ego ne con-demnopietatem, qui odi iniquitatem f Ego parentes praecipio non amandos, quiinï-micos fuadeodiiigendosfquot; Sednonlegifti,Tempus amandi,amp;tempus odiohabendi,amp; tempus bcni,amp;: tempus pacisc'De quo hoc dicit Ecclefiaftes f Nonne de eo quod Ecefö-^' latione temporis fiat, ut pie' amp;nbsp;amare dC odiflepoflimus, ut quos dilexeris, odifle : amp;nbsp;quosoderis,amare conueniatç' Non egoparentum infudiodia pedoribusfiliorum, Hec coniugum fuafi faftidia mentibus maritorwm, Naturam interroga quid exegerim,

AMBROS” _ ffcda.A* quaeuticp authoris arbitrium genitali fingulanim ncccditudinu teftatur^ c re parentes filiosjlex naturae clhmaritos coniuges,lex di'uina eft,quae conuig ' tem in naturam uer«t,ut fiat una caro,amp; unus fpiritus.Diljgere fratres,nawr r tiua eft, quae eodem domicilio diu fotos afluefecit ad gratiam charitatis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jy^efu'

cefiitudinum mteftinabellamandauf,fedillecebramfufpelt;flam fpecflam,cum ferpens ille callidus ÔC aftutus ad conftruendas nequitiaeW^c at corruptæ ac rudis naturæ dote fundatum pn'mogeniti Adam labefacîlaret a mineis magis illecebris, quàm fiits commifît uenenis Itaque fœmi'na onciliatri pens tentarenon aufus efi,cibo orïs ÔC ui amon's mflexum,molli quadam a cula uxoriæ fedulitatis affedione traduxit.Et adhuc Eualiberos non gratia uti dulcis ad amorem, ita elïet facilis ad lapfum. Vt plurimos àßj-jmi mationefæpereuocauitc'Deniq?(acpecognouimus,quoniamqucmforw* ficum pompa non terruit,nec diuifi lateris fiilcus infregit, nec ardenteslainnwe phalis fortitudinis rigore abducere potuerunt, eum inter fiera iam prætnia co uxor teneræ fobolis oblatione miferabilis, unius lachrymæmiferatione dccep ' pfoncaptuseftperuxorem,nunquidtufortiorf'Salomoncaptuseftmuxore,n 4,^

tu fàpientiord Ille igitur cuius fapientia ton's cclebratur Icculis, fadus eu in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;4

nimium amauituxorê.Quiddefratribus dicamÆxpertaeftinlibcrisSCpiop ic ‘ muSjdeteftabiliorainimiciofculaj^odia eflefraterna.Itaq^ftatricidiump^tc’^T't uit,fed magis eft indignatusinceftum.Denitç licet parricidam,percuftorem tame cabatincefti.Tempusigit amandi,tcpusodiobabendi,hoc eft,tempusimrtyrij.q^^^^,, do ea quæ diuina funt, omni charitati necelïîtudinum præferenda funt. 1 empus nbsp;gt;

quo etiam bcllû pro Chrifti nomine perfidis pignoribus inferamus. Têpus inpacelocuseius.DeniqpipfeinEuangelio euidêter expofuit,quarationcno i beamus odifle,dicens;Qui diligit pattern autmatrê plus uie,noneftmedignus-dixit indignos efte qui parentes fuos diligunt, fed eos indignes ait, qui plus par quàm Chriftum diligunt.Si enfin ideo deferimus parentibus, quia noltrae generati autores funt,quanto magis Chriftum oportet amare, qui ipforum eft autorparentu . Ifti dederuntquod non poteftatis eft,fed minifterrj fui : Chriftusdonatfalutem,quip -rentum beneficia conferuat.Pulchre autem dixinlniquos odio habui,legem ante tuam dilexfiquiafi legem amamus, odifle debemus aduerfarios legis, qui operibusiuisp. cepta legis impugnant.Græcus melius eos,flt;^ proprie nucupauit dices,

exlex uocatur,quia extra legem eft.Hos ergo odit quiinlege Chrifti eft, quia C' gis mandata non feruant.Non folum enim qui legem nefeit, fed etiam ille fecundum legem,exors legis eft,quia no auditores legis, fed fadores legis iuftmcabiin tur. Redarguitme ipfe Dauid fi aliter intelligam. Quomodo iniquoshomines odeiar, qui parricidam filium cômendabat præliatoribus,ne eum aliquis occidereifquiSauu^ gismortem etiam uindicauitin eum quiàfenunciauitoccifumt'Ergo noniniquos'W' mincs,fed iniquos fermones oderat.Deniq; iniquos hos dixit odio habui ,nonaddi uiros.Denit]; cum dicatlefus in EuangelioiDiligite inimïcosucftros,ô6dicatApoftO' lus : ßcnedicite eos qui perfequuntur uos:amp;nolitc maledicere, quomodo excuiarewr ifteuiriùbeuangelicauiuens difciplina,fi iniquos homines odiflètinifiintelligasquo iniquitatem odio habuit,non eos qui amp;nbsp;fi operentur iniquitatcm,poflent tarneneuan^ gelica prædicatione conuerti t'Aut certe' nifi ita accipiamus quia ficut ille non honorât pattern,iniquus eftfidem tarnen fecundum illud exofus patrem,quod feriptum eft: Qu* non odit patrcm,aut matrem,aut fratres,autforores,aut animamfuam, nópoteftme^ eflediicipulusietiain laudabilis habetur: fie ÔC ifte iniquos odio habuit. Eodcmodoa eos oderat quo pattern præuaricantem,aut animamfuam praeferês,uidelicctuitçhuws ftiauitati,gratiam Chrifti. Adiutot amp;nbsp;ftiiceptor meus es tu, amp;^inuerbumtu3fpcro.] Adiutor per lcgcm,fufceptor perEuangeliû.Quoslege adiuuit,in carne fufccpit,qugt;i feriptum eft:Hic peccata noftra portât,^ ideo in uerbum eius fpero. Græcus tamenh ^HÀTrio-a habet,quod eftiuperijîeraufiquod de eo dicitur qui femper additadfperandû, amp;nbsp;cum fperauerit aliquid,itcrum iperat,amp;ipeproficit, extendens fe femper ad fiipcrio ra,ôd ea quæ prætcrij t obliuifeens. Pulchre autem ait:In uerbum tuum fpcraui, hoc eft,

inlegcm, fed inucrbum tuum fpcraiifhoc ejfl,in aduen^ fufdpias peccatores,delió-a condones, oucm laiïam tuis in cru- , imponas.SiquisfperatinChriftum, fcpararefedebetH cofor- Luc.i ^uiu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;didt : Difcedite à me malignijSC fcrutabor mandata dei meij

^^^^^i^ßiiTionio fignificatur quiaubi malignitas eft, ibi culîodiâ mandatoru nonintratfapicntia.Et alibi: Quç Sap.i

fills ^’’’^’b^noninuenient.Simplicem mentem ac defæcatum animum diligit Chrt Prou. i uirtuti ullum cum maculofis contubernium eftê flagittjs.

Ii( J /^^^i§h)3Ppernatur c5tagia,qui dicitiDilcite à me quia mitis fum.Malignos repel- Matt, t k 'fiis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uocat.Dicit illis lefus:Difcedite à me omnes qui operaminiiniquitateni.

''squilaboratis ÔConeratieftis.Nonutitçmalignitatemen-carnis onerati.Onerati,inquam3alieni hæreditate peccati. Laboran-

Pef ^i, ^i'ngt;fraudulentis prodeflenon debeo,ne pluribus noccant,Hos pœna coni fifid^b 'f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccatieft: culpâ,infirmitatiscftlapfus,

Pirru p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftä accipias,uidetur dicere,Difceditc à me quia mundus furri,quia

dt Al nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pharifæus dicebat,ÔÔreprehenfus à Chrifto eft.Non ergo prophetadi-

’luaf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^™gt;Ped cor mundS créa in me deus.Ideot|î relegato confortio malignoru,

don nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Suicipemefecundû

finit T*” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uiuanijôC non confundas me ab expedationc mea. ] Si uiuit qui in

ChïÆ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lazarus pauper, quanto m agis uiuit qui fufeipitur à

qu ®^Quoinodo enim poteftnô in æternum uiuere, quem fempiterna uitafufeepit, fto Jef nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chriftus aftumpfif,qui totus uerbi eft,cuius uita abfcondita eft inChri

fi'mn*?’ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Abrahæfedet,iufceptusaChfiftôeft.Intoleraridæautêpræ-

P '°nisuidereturdicereDeo,Sufcipeme:nifipromiiîuni eius adiungeret: hoc eft, chirographo conuénimus, quoniam noftfS chiro

ÊroQ ‘“^^^'fi^l-Nosfecimus chirographum mortis,tu fcripfifti chirographum uitg, non ''°p 'confundas ab expetftatione fua feruulum tuum, quia in te fpero. Spes enim pe(llo° ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tribulamur,patientiam fubminiQra,ut ferre poffimuszut quia tc ex-

probanda patienria,ut probatio confequatur fpem quæ côHrmat SC ^Pes J^rconfundicHoc eft,frangimur frequenter Iaboribus, fatigamur : fed fi niiad °^f«ndimur,amp;: tota mente turbamur.Sed efto,fintaliqui duri adlabores, fir ‘ ^P em auferas, non poteft perpétua effe patientia .Ipfa pa-nifin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fides defit, cuius radix fpes eft. Quæ enim poteft probatio efte,

ha n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;periculauniucrfa fuftineasfldeo fpes eftfo

I ænoftrum non confondit affetftum.Vbi eft ipes : Apoftolicum illud,foris pugnæ, non poflunt. Alia interpretatio habet, Non erubefcerefacias.Nó bef nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fperat,dicit : In tc confido, non eru-

co nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ait,Confido. Robur enim fpei noftræ, ÔC quædam fperantis autoritas,

lio^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igiturfemper, ÓC nemo fe ab expetftatione confondit. Expetftâ-

bc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ætérna eft. Expeclatio noftra eft regnum Dei, angcîorum confortiüm,

nediaionesfont fpiritales. Spera quotidie. Einem ifta res non habet,ncleitindücias. pfta ctiam pofitus in aduerfis. Si quis dicat tibi aliqua forte ncceffitudinum amiftlôe (prodeft iuftitia tuaf tu tarnen fpera,hon deficiat fides tua*Si quis di ^nibi, Qÿid tibi quotidiana profuere ieiunia d Quid caftitas corporis, podor mentisd ^welis tarnenfolicitus eft pro tc Chriftus,Dicit ad diftipulos : Date illis uos mandu-J^^fe,nedeficiant inuia.Habes Apoftolicum cibum,manduca inum,amp;non deficies. 11-'Jquot;i a'^temanduca,utpoftéaucnias ad cibum Chrifti,ad cibum corporis Dominici, ad ^pulas facramêti,ad illud poculum quo fidelium inebriatur affeeftus, ut læritiam induat f remiliione peccati, curas feculi huius, metum mornis, folicitudinescj deponat. Hac ebnetate corpus non titubatjfed refurgir. animus non confunditur, fed confecra-‘ Aditiua me(inquic) Sgt;Cfaluus ctco j Scmeditabor iuftificariones tuas femper, ]

Qui fperat,praefumit luuari.ubi autcm adiumentum dei,ibi ccrtuni faluHs pra dixit: Adiutor meus ÔC fufceptor meus es tuzhiciterum iuuari petit,quali j ceflatione me adiuua.Nonmihifatis eft quod popofci, itcrum peto utwluus non magna,non ueta eft falus:tunc faluus ero,cum fuero in ipfo paradifo,ƒy, pero inteer elecftos tuos angeÏos,cum laqueos ter-ræ huius euafcro.Sedneiorte neceiïitatibus,poftea in profperis poßti négligamus, docet nos immeffloresp^ rum cœleftium nequaquani efle debere, fed méditafi iuftifîcationes dommtj« boni operis aliquid fecenmus,iempér tarnen ci nôftra peecatafateamur.Hxce iuftißcatiodomini,Denit5pharifæinoniuftifîcaùcnintdcum,quibaptfeari pœnïtentig noluerunt.Ergo ille iuftificatur,quem fuorum pœnitet

PßiL^o €nimpœnitet,cônfitctur,uteftiIIud,TibifolipeccauiiSCmalumcoratntereci,u L«f. 18 ceris in fermonibus tins. Ideoq? publicanus magis iuftificatus exiùit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ym jni

rifaeus fe iuftificabat,fuas iuftitiäs pracdicandoipublicanus autem iuftincabat e quitatcs proprias çonfitendo. Ergo quimeditatur iu,ftificatiônes,fcmper Anelt Non hodie humiliatur, eras exaltatur, fed femper humilis corde,SCmitisa e Pluseftautcmfemper,quàmdieacnôdlc,totâdie:hocènimfupratempusclt. “tg inter angelos annumeratus dicas oportet iuftificationes dei femper, Óómaffl quam ptus es gloriam non tuis meritis arroges,fed diuinæ miferationi femper adicn i.Cor.4 bi dicatur:Quid habes quod non accepiftif'Si autem accepifti,qmd gloriaris qua ƒ àcceperisfOmnis enim creatura quæcunq? bona habet,accepit à Chrifto,quiiou author creaturæ, Sprcuifti,inquit,omnes qui difeeduntà iuftiKcationib.tuiSjqu*^ qua cogitatio eorum.] Omnis iuperbus immundus eftin confpecludei, qutano v, teft per fuperbiam fuàm mûdarê peccata,qui arroganti fpirïtu coaceruat errore. Ipernitur atqi defpicitur,quia deipetftui habet diùina mandata,Bcne autem cœ uatur prærogatiua clementiæ,quia nullum repellit, fed quicunq; noluerintpetca j

I ç pria confiteri,ipfi difeedunt à domino deo noftro.Deniep ille difcelTit qui feduSjOmne quod acceperat à pâtre,fidei ÔCgratiæ patrimonium difïïpauintt q difeeffiflet pœnituit,poftea eft regreffus ad patrem quem reliquerat tune, cum proprium nollct confîteri.Non ergo interuallo locorum deus relinlt;^uitur,iedpra morum,ô6 deformitate geftorum.Difcedit à domino,qui fe elogat a domino,que modum audita praefentia dei Adam latere cupiebat. Sed difeedens a domino la u PfaI, 72 berenonpoterat,quoniam feriptû eft:Ecce qui elongantfe abs tc,peribunt.Vnu q que igitur fuis ftudqs fefe aut iungit aut feparat.Deniqp quod plcrofqp neclocoru in uallafecernant,uelfinitimauel uicinacone(ftant,indicio eft,quiafuntpleritgt;incorp re fîti qui peregrinantur à corpore,amp; aflunt deo,ut ille qui dicente deo,Quemmitta • Ep. 6 refponditiEcce ego. Audet SC Paulus adefle deo,quia nihil in fe prçter carnis maten Gfw.4 uidebat efle corporeum.Exiuit Cain à facie dei,poftquam commiflb

dam peccatorum fuorum pœnitentiam nô putauit.Retfte autem aitiAd nihilunif^ xifti præuaricatores.Non peccatores dixit,fed præuaricatores. Nam quæ noj ret,quando omnes ftib pcccàto fumusÆtiam illud pulchre:Ad omnes nihilum de fti præuaricatores.Siue ille diues fit,nihil ilH diuitig fuae profùnpfîue ^onoratus,ni gnitas:fiuepotens,nihil potentia,Sed aliud eftprïeuaricatoremeflèdifeedenteuj ficationibus der,aliud praeuaricatorem efle terræ.Illud grauius,hocleuius.Ideolt;î‘^ lt;fla ne turbcnt,uide quid iubiecit his. Præuari catores æftimaui omnes peccatores rae,propterea dilexiteftimoniatuafemper.] Rctftepræuaricatordicitur, qui1 Ecd.iÿ domino.Deniqi Græce à difeedendo apoftatanorainatur.Vndeôôille:Vinum^ui

liercsfaciunt apoftatare.Cauertda ergo ineentiua amp;Icnociniadelidorum,neinKe|^^^ uergant.Præuaricatot aût Latine tranfgreflbr uocatur, eô quôdàlegedominitra eat ad errorem,amp;^ tranf^ediatur mandata cceleftiajcui diclum eft ut adhærMtdoffl»' deo fiio. Adhæreto igitur indiuiduo femper affetftu, ne te ab eo uisullapomtaiKi ft • Sed quidrarum,fi quidintermiflum aduerfarius uiderit, ftatimfeimmittitinpcuus cor tuum,ut te laqueo ten eat flip fraudis,ôt^ hoftilis uinculo poteftatis innexus, a deuO' tioneretraharis.Sednoniblus ille præuaricatoreft, quipofthabitaEcclcfiaadcu tu tranigreditur idolorum,fed ctiam quicûcp legis manda» non feruat.OmiMs igiturpee^

IN CXVIII. PSALMVM SERMO XV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;715

j^to^præuan'cator. Vnde illud : Omnis præuaricatio iuftam accipitremunerationem. P^oinencommunc,fed diuerfa mérita delicftorum,6C prccia ergo diueria culparu.Quid hbiunit quod ait,pcccaforcs terræc'Sunt ergo SC coeli peccatores,ficutille qui ait : Pec-fâuiincœlum amp;nbsp;coram te.Sunt qui dicant,quia is qui cœleftia non feruat oraculàjpræ- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* $

“aricator eft cœli.Sed fine hoCjfiue illud fit,e diuerfo unum fi'gnificamus pèccatdrê,al-tcrumpræiian\:atorem,quia minuit gratiam quam accepit e' cœlo j qüâ fpiritus iancftus ^nfudit,fiue quia auis coeli facftus,non debes in terram redire de cœlo. In cœlô ergo pec fäSjficttliincola coélStélinquas.Diuerfitâs igitur eft eorum. Alq peccatores cœli, ali) peccatoresterræfiint.Inmatutinis,inquit,interficiebamomnespeccatorésterræ. Quo PpLieà *nodo unus omnes intcrficere p oterat peccatores terræc’Sed fi confideres iuftû,cui nox præcc(rit,diesappropinquauit:potes uidere quomOdo ex oriête tibi foleiuftitiæ delu-feuigilans interficias fomenta omnia delidlorum.Vtinâmihi aipiret hæc gratia,ut gla- Epamp;ff. « diofpiritaliquieftuerbumdei, abEcclefia dominiincentiuaüniueriapoiïîm abolere 'ntioru,amp;terrena auferre deli(fta,quibus in foueam quartdarri lubrici præcipitamur er-fons,utdeciuitate dei expeIIaturiniquitatisoperator.Ciuitasdei,Ecclefi'a eft,ecclcfia, corpus eft Chrifti.Peccat in cœlu,qui cœleftis ciuitatis iura contaminât, ôd immaculati ^eporis uiolat faneftitatem ftiorum colluuione uitiorum, Et uide ne forte fint qui cœli a terræ peccatores fint.Nam utic^ Adam cû in paradifo eflet,cœleftis eratrpoft lapfum 2utem terrenus eftfa(ftus,ôd de paradifo expulftis eft ôd eiecftus.Vnde etApoftolus ait: i.Cor.if 1 hmus homo de terra terrcnus,iecundus homo de cœlo cœleftis. Abrjciatur ergô â no bisimagoterretiffufeipiatur imago cœleftiSjnonfuco cxprefla,nonceris,nonCoïôfi-bus adumbrata,fed mon'bus,in qua Chriftus fe agnofeat. Confige clauis à timoré tuo carncsmeasjàiudicijsenimtuistimui.] Quidiligit dominiteftimonia,configit clauis carnesfuas,feiensquiauetushomoiuus cumChrifto confixus cruci,luxuriam deftruat Rom. Ä wrnis,necupiditates eius indomito feruore lafciuiant,ne radix auaritiæ ferpentibus fe '^ndatradicibus.Configeergo clauis,amp;deftruefomentapeccati, moriatur in carne waoninisillecebradelidorum,libertatem uagandicupiditas uoluptatumcruciaffi-

habeat * Eft quidam clauus Ipiritalis, qui patibulo cru cis dominicæ affigat has f^fncs.Etfortafle funt carnes quædam animæ,ficut corpus eft anime. Carnes ani^ *’^?gt;intcamaies cogitationes. Configat has carnes timor domini SC iudiciorum Z' *J'5,amp;feruitutiredigat. Quodfi carnes iftæreqciunt clauos diuini timoris, baud dubie aæ’tur;Non permancbitfpiritus meus in his hominibus,quoniam carnes funt.Nifi igit ^ffiganturcrucihæ carnes,amp; configantur clauis à timoré domini,no permanebit in his *P'ntusdci.Sicut funt aculei timoris,quibus compungimunita funt claui timoris, quib. conngiinui;qui compungitur,excitatur:qui cófigitur,mortificatur,ut peccato deficiat, deouiuatVtfciamus autcm clauos ipiritales efle, etiaftimulifpiritales funt,de quibus icriptirm ell;Durum tibi eft aduerfus ftimulum calcitrare.Hoc ftim ulo Paulus ftimula-tofurrexit e terra,àf fe leuauit,ut conuerfaretur in ccelo. Confixus eft clauis apOftolus lhomas,utdiccrct:Nifiuidcroinmanibus eius fixurasclauorum,amp;mittam digitum meum inlocum clauorum.Claui erantbonæ cupiditatcs,claui erant, etfi non perfetftæ Mei, tamenfidci incrementa quærentis. His côfigitur clauis qui Chrifto commoritur, utcum Chrifto refurgat.His configitur clauis,qui mortificationem domini lefu in cor-Porefuo portât. His clauis configitur,qui mcretur audire dicentem leftim : Pone me ut iignaculum in cor tuum,ut figillum in brachium tuum,quia ualida eft ut mors charitas, durus ficutinferizelus.Infige ergo petftorituo amp;nbsp;cordi tuohocfignaculûcrucifixi, in-figeamp;brachio tuo,ut opera tua peccato mortua fint. Nihil in his criminis reuiuiicat,nt fiilerrorisrefurgat.Fortaflehancimaginem claui non folum timoris,fed etiam charita-'isaffigunf,quiaualidaeftutmors charitas,durus ficut inferi zclus .Non tc ergo olfen-fftetiam chantas ficutmors.Charitas eni'm culpam Slt; omnia p eccata mortificat, Chari tîsficut mortis iflus interimit.Denicß morimur flagitrjs atq; peccatOjdum domini man datadiligimus. Charitas eftdeus, charitas dei uerbum eft, quod eft ualidum, öC acutius Hfl».4-omnigladio acutilTimOjUfq^ ad diuifionê quidê animæ ac fpiritus, artusq? ÖC intima pe-iitttansmedulIarü.Eft durus ergo zelus ebaritatis, qui no céda t inferis, cû pro dei zelo

Ambr.to.4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O o unufquifcß

, 714 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, D I V1 A M B R O S r I

unuJqui'ft^ nec ftn's parcat.Hi's dam's charitatis configatur anima noftra caro noftra, Crfrtf.5 yt 0^ jp(^ di'cat:Quia uulnerata chan'tate ego fum.Haber ergo clauu ftiS chan'tas,habci gladium fuu,quo anima uulneratur, Felix qui hoc gladi'o meruerit uulnerari. Hpcftnt Prouer,zj uulnera quæ ofeulis præfcruntunuti'h'ora uulnera ami'ci',qua'm uoluntan’a ofculainirai' ci'.His nos uulneribus ofFeramus,quibus qm'cuncj mortuus fuen'r,morteffl guftarenon zwrfft.itf potcn't.Tali'seorumcratmors,qui'domi'numfequebantur,dequibusdilt;ft5eft:Sûtab' qui deiftis aftantïbusqui'nonguftabunt mortem,donecui'dcantfili'umhonu'm'suenic tem 1'n regno fuo.Mento Petrus non timebat hanc mortem.Nonti'mebat cnimqd dfi Mtftt.zs cebatiquiaetfioportuen'teumproChriftomori,noncumreh'nqucretautnegatttJol lamus ergo crucem domïni',quæ configat carnes noftras,peccatum dcftruat.Efttiinof ilgt;id,io quiconfi'gi'tcarnes.Nifi,i'nqm'r,qm'stuleritcrucemftiam,amp;lfecutusmefuen't,noeftme di'gnus.IIle eni'm di'gnus eff,qui babetCbriffi ti'morcm,ut cruci'fi'gat omnecarnalepeo catum.Hunc ti'morem fcqui'tur chan'tas,quæ conJèpulta cum Chn'fto, nondiuellatura Chn'fto,mon'atur in Chrifto, attumuletur Chn'fto,refurgat cum Chn'fto.

A uidendi munere : led ui'demus ea quæ complacent, fæpe quæ difpKcenß nee in co ociili eft uel culpa, uel probitas,pro eorum quail täte quæ mdcntgt; Oculi eft cni'm officiu nûciare quæ uiderit.Eft fane ueJ offenfa uel gratia : fi aut dcledtt fuauibus,aut offendat aduerfis.Ideo frequeter o cuius ftrppIiciorS dicitur,oculus tenti' tiom'SjOcuIi hcedijoculus uitulæ,oculus generationis, aut fons generationis, LegiWS inEuangelio quiabaptizabatJoannes,inEnnon.Ennon oculumfupplicioruminteP prctatifunt.Itaq^nemouenitadbaptiftnûjnïfiquidefideratfibfpropn'apeccatadinuV ti,quorum fupplicia cordeprouido perhorrefcat. Itaq? licet oculus fuppUdorumdcS'’ tur,præuidentis eft tarn en fupplicia,non fuftinenti's.'licet baptifmum pccnitêtiæhabcat aIiquamdefuppliciorumftiJccptionetolerantiam.Oculicft,utintuendioffidofong^' [ tur,tuum efi cauerc quod uideris. Deni'cf ÔC oculus tetatioms dtcitur,qaia peroculutn nbsp;nbsp;f

Jæpe tentamur.Oculus mcretricis,laqueus amaton's.Sed oculus n;hil delinquif.Ideo^ nbsp;nbsp;nbsp;I

laluaton's Cententia plena luftitiæ cft,dicentis;Qiii uiden't mulierem ad concupifccndu | eam,iam adulterauit earn in corde fuo.Non dixi t, Qiii uiden't mulierem,fed ad cocupf I

Icendum uiderit.OcuIum abfol uit,mentem Iigauit.Non di'xi't, adulterauit earn in ocU' lo,redtn corde.In oculo uiCus eiidn cordcpeccatum.OcuIushœdiad finiftrâeft:quod * S ea quædextera Cantjpeccator uiderenon poftit,Sandus autem dicit: Prouidebamdo' minum in confpe(fia meo ftmper,quoniam à dexten's eilmibi, nc commouear.EtPe^ tro Jando Apoftolo,cum totanodenihil cepiftct, utlegimus inEuangelio, àfaluaro--loM.zi nbsp;nbsp;didum eft: Mittite in dexteram parte naiiigij.hacp fretus impcratis

Ç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;retia,ôi:phmmLim pirdiim congregauitAnfinilha nox crar, in dexteradiuini feimonii

claritudo fulgebat dinrna.Eii oculus uitulx:qijod æque ad pcccatorcsreferuqu«^' , cutiugilora uitulx,ita peccatores atrrahuntiniquitates,non dirumpcntesneq^ abfdH' dentes proprium, fed longo trahentes func pcccatum . Jndoinita enïm uitulaftroman-fuefcir,amp;r trahit lora,non rurcipit,quis impatiens eft tenendüamp;^quo diuti'us traxerir, eo amplius impeditur.Ocuhis quoq^ generationis, aut fons generationisdiciturd^*^^^ . oculorûconrpecT:u,autbonaautaduerragencrant.Vidiiîimuh'erispulcbritudinê,l3ii' dafii artificis opus,ucnuftatem naturx:generatioftdei,deuotionis eft partus. ContêtUJ fuiih formx decore,non cenfus ambitionefumpfiili in uxorcm,genuiftifiliosliberalio risgratix:oculus tibi fuit generatio pro/pcrorum. Cotemplatus csJâcrampucnâ,prff' fitoculos tuos auguftæreucrcntia ca{litatis:prxdicalli dominum Jefum, quifenilé dC' differ in adolefcentula xtategrauitatem,immaculatamcp uitam inter infirmas tâ liibti' cpbuius carnis illecebras bumanisinfudiffetaffetffibus, oculus tibifadius fonsbonorî eii.Yidiffi poffeffiones pupilloru,non ad inuadendâ,fed ad tuendunuamp;^paternis inge muiffiuifeeribus fi quid aduertifii deminoribus comodis effèneglec'lâjrepnlilîieum, j. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quißnes eius uolebatinuadere,iudicaffipupillo : oculus tuusfons tibifaitamp;origoiii'

flitixJudicafiiuidux.Sicutenim mala drachma,non eff:drachma:ficmalum indicium, non utiqß indicium Judicaffi ergo ficuciußus ôCbonus iudex,Vidiffi ufurpatorem ini' probum,

fs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;maritali auxiïio deftitutam,fuam prædam putarctn'ntquitatem non pafliis

maritale compulfa eft,dicit tibi dominus:Venite difputemus,quià iii ffied'gratiæ tibi facflus cil. Vidifti nudum corpus inop/s ia-font’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;praetcriftijUtille qui exponitur inEuangelio facerdos atcp Icüita: fed ®

ptig nbsp;nbsp;*ioi^eratus,fepulturæ te folattjs tradidiftûgenerauittibi oculus niâtèriam redê

agrum pupilli uineis côfitumjlætum fegetibüs, nemoribus iticp ‘^i^uifluuîjs decurrentibuSjaut fontibus fcaturientibus,aut riparum herbofis a-ntm thoriSjSC auaritiç facibus accenfus tranftulifti patrum limites,atcf in poflelEo y, /f'detenfamimprobus irruifti:oculus tuus tibi rriôrtis perpetuæ acerba generauir.

earn,que aut dolorerri foum aut pudorem fecretis^ 'ta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fouere deberet,profilire in publicumjiniterccundius quàm iniuftius li ,.

iniquitatis cft faólus. Vidifti inopem ftiperbo oculo, æinfa-ttrüfl*pauperistSC quem miferari debucras,cum faftidio præ-itifuj'owgf’peccati.Ideocjoculituinonlupi oculi fint, prædam',fed fîcut ftjonfe diciturtOculi tui ftagna in Efebojin portis filiæ

Libani.Stagna in Efebon quid eft,nifi in cogitationib. ’^rin^^Pin portis Ecclcfiæ,cui meritô dcfertur mulfitudo do Ses y^'^^^'^’^^^*:orfifai,plurimarum dotftrinarum poftcritas cffetftus eft,cuius na °f*ot cftfacrificiorumfloribus omnibuspræftans. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrifti odorefubli-

adu r-^^oleuitthuris fragrantiamfOculus ergo ifte prouideat quç futura funt : nbsp;nbsp;fi

Hier ^quot;’’'^‘^^pi'gmderit, fletulachrymiscß emollireacmitigarenondefinat Jdeo ^rum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;faptiuitàte gentis ludgg pofitus,futuram prçuidens perpetug captiuitatis

nisf k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;precio ludçorum populus habebat exoluere,dicebatinThre

’nen . litera:lnhocegofleo,oculimeicaligaueruntàfletu,quià elogauità HoD T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igitur abdudum fe effc de terris fuis dolebat, fed à Chri-

’fdol a *”^^^^A''^uendum,confolationerß futuræ uitæ cernebat amiftam.Hæc eft ue^ ’’oce nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;æterng fpci libertate priuata uidebatur. Alio quocç loco fub

Ijuinf ^'^'^'^’^^'■^P^imftmThreniSjdicêstDominuSjquçcogitauitjConiîrmmauituer pert nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à diebus antiquis.Deftruxit,£Cnon pepcrcit,amp;ilætifîcauit fu-

cornu tribulantis te. Nonne euidenter futurum indicium Præ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in Pfalmo quotç praefenti de'clarari ccrtum eft f Oculus ergo

tor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eaautprofufionelachrymarum, auterroxiscorredioe de

gjj.^^^^f’ûeniq!Hieremiasflebat,quiamalâcaufamimpiæplebisfufceperat,quç per-P^°P'^æ”’ negabat authorem. Dauid autem prophetico fpirituiudiciü freni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nemo innocenspericlitabitur, nemo fceleratus eludet, bona

QU r 7”’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;indicium SCiuftitiam,ne tradas menocentibusme.] No

Dro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infolens fe ipfelaudat, cumuticp peritus legis, alteriiis magis quàm

P*^'°0’'cunumquemtjlaudandumeflenonignoraret.Noninquamprædicatorisia l’î dt hic ulla uirtutum,fed uitæ innocentis aflèrtio iure præfumpta, ne dignus æfti jj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propter grauia peccata à domino relinqueretur,0t^ nocentium poteftati traî

ctur.Dcfenfio eftigitur,non arrogantia,quando non excellentia aliqua ho’noris af-'nitur,fed formidabilis ærumna propulfatur.Denicp Petrus hoc genere defenfiois nti fidreliquimus omnia,SC fecuti ftimus te.quid ergo erit nobis tquot;In quo Mrftt 19 '’trogantis decolor aliquis nænus fuiflet, non tantum gratiæ de domini faluato-

s ententia retuliftet,ut non folum minime fubdendus ipfe iudició', fed etiam iudicatu sdealiorummcritis ipfe nunciaretur.Ne«^ enim in iudicio,fi quis innocentiæ fue tnê feciflet aperiret, ad iadantiam potius quàm ad defenfionem caufç didn imaretur.Aliud eft dignnm fe prçmio dicere, aliud indignum iniuria. Et tarnen ille ^æphilofophigfummus,utaiunt,magifter,cum accufaretur,interrogatus qua tandem Pœna le diginmi putaret,refp ondiflè fertur, ut in pry taneo publico quotidie conuiuio Qi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;honoremufurpauitjhic ærumnam deprecatus efttille ^loriam arroga-

b' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feruauit.Nam qugmaior ellehumilitas poteft, quam ut confcius fi

Wdici) odiijftttigreferuatç,tfadi poteftati diaboli uereatûrfHominem fe elfe cogno-Âmbr.to.4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oo Z uif;

7llt;gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EXIVI? AMBROSI! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;'1

uitjimparfibibellumaduerfumfpmïalianequitiæin cœJeiiibusî rapttiEnoch malitia mutaret cor eiuSjNoe inebriatum,Loth inceftatuirijfaccrdoïempriinnniip Aaron cum Mariaforore tentatumjlepræ maculis aipcrfam Alariain priinum, po folutam;Moyfen penéinternecatu,nilï circuncifionefilij, ciufmod£fanguinis u nc Sephoramulier eius omne ab eo periculum depulilTet.His igitur comonitusex plis nequaquam fe fortitudini ïuæ crediuied cauta humilitas diuinu fibi precando a feit auxilium,petcns ne tradatur nocentibus.Scit enim authorem efle di omniumdelidlorum.Ipfeindiuiduosproximorumirarumftimulis excitatis ci affeclusjipfeflammamaccenditlibidinisjipfeadoletauaritiæ cupiditates:u£ rapuerimuSjCO ampliusrequiramus:ipfefuggerit5Cminiftratfomêtaluxurix,ip*'^ exafperatjamp;^immodicg ftudia ambitionis infiammat.Quod uitiüblanduin inH fæuum in proceflu,nec fraternæ germanitatis potuit contemplationereuocari.

, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim dolet fibi gratiæ cœleftis ambitor fratrem efle prælatum,de facrificio pro^ J

I. Cor.7 paiTicidium.ÂuthorcmigiturincontinentiædiabolumeflèÂpoftoIusdocenrse o e uosjinquiensjlathanas propter incontinentiam ueftram.Incentorem quoq; auaritiæip cflelcgimus,dicentePaulo:Quiuoluntdiuitesfieri, inciduntintcntationem 1 laqueum diaboli.Et alibfiMortificate igitur membra ueftra quæ funtfuperterram, ot nicationemjimmundiciamjlibidinemjconcupifcentiam malaiT),óóauaritiâ,qua:c ƒ ïolatria.ln bis enim diaboli uoluntatem facimus,amp; cxequimur poteftatem, qmpci nisifiius defideriaincentiuumfuæ fraudisoperatur. Quemcunqueergom^itioiu Riorum pofleiïione repererit,tanquam obnoxium fuo iuri uindicabit. Adulten qui facit,luxuriam exercet,aliena diripit,portio diaboli eft ; pudicus autem a conti c amp;nbsp;mifericors,Cbrifti portio eft.Chrifti ergo feruum fibinon poteftuindicare,nnJ lapfumin uitiadeprehendcrittnec turn quidemuindicat, fed tanquamfuunr poftulat.Idco ergo dicitDauidiFeciiudicium nbsp;iuftitiam :nonut arrogct,feüoxcu ,

I .Cor. 5 nç quafi peccator defcratur aCfirifto.Exemplo fitnobïs apoftolicalecfio,quafflO re unufquifqï tradatur.Illum enim qui uxorem patris habuit, quia fic operatus cft,Jiadi 1 fathanæ ApoftoIus.Non ergo effettraditus,nifi operafeciffet diaboli.Vnd^oimme-rito recufat propheta nocentibus tradi,qui allegat non diaboli opera fefecme,le fti.Chriftus enim dicitJudicate pupillo,amp;f iuftificatc uiduam.Hoc eft ergoiFecnu icni 6l iuftftiam,iniudicio noncontempfi pauperem, non oppreffi uiduam,penonam lu tis non recepi,in omnibus opcribus iuftitiâfcruaui.Iudicrj finis iuftitiaeltlnatooucj litatis cufto dia,in altero frutftus eft equitatisiutraqi tarnen non priuata uirtus,le pu ca.Nam immaculatum corpus à uirili permixtione feruare, ôô palmam caftmionix p mofo in corpore ufq? ad angelorum conuerfationcm euftodia integritatis euehere,un^ litas priuata,Iaus publica eft.Frugi effe ac modeftum, 8Ó fobriæ parcitatis teneremen n ramiprobatur à pluribus,fed fibi foli proficit.Fortitudo in prelijs cniinet,in ociofngen cuius opus in tempore neceffarium,in uoto aduerfum. Malunt enim homines non pH'' gnarc,quàm uincere. Sola iuftitia eft quæ omnibus temporibus alijs potius nata quam fibi, quotidiano ufiiô6fru(ftu, publico.fuo damno aliénas cuftoditutilitates,qnæni 1 liabeat utilitatis,SC plurimum laudis. Hanc igitur propheta prétendit ad fuimenn coin mendationem,dicens:Fcciiudicium nbsp;iufritiam,ne tradas menocentibusme. V

ftitia,ibi mifericordia.Mifericordia à pcccato libcrat.Quomodo ergo pcccatoriDUStra

Cdnf.5 dore'SimilcilludinCanticis:Exuitunicâmcâ,quomodoinduâcame'Lauipedesmeos, quomodo inquinabo eosÆxui tunicam peccatoris, uelamenq; terreni: curqualipet' catoratq? terrenus adiudicore'Lauipedesmeos,ncqua delieftiforspofletadhærereue^ ftigioicur das in me delinquentibus poteftareme' Sufeipe feruum tuumin bono,non calumnientur mefuperbi. J Qiiafi ludicij Ô6 iuftitiæ fibi confcius,authoritatepropned' ca progreditur, ut feruum domini fc diccrc non reformidet. Seruus enim domini niln debet alicnis. Preciofa hæcferuitus, quæ uirtutum confiât expenfis. Cur autem tinieat nocentibus tradi,apcrit cuidenter,quiacalumniatoresfunt,quioderintueritatem,inr-pugncntinnocentiam,quia fuperbi fùnt.Qiialis enim aduerfum feruulosdeipoteftW' Ep. 14 perbus efrc,qui aduerfus deumTccxaltat,ô^ dicitiln cœlum afcendam,fuperfidcracœ^ li ponam fedem meam,fedebo in monte cxcelfo, fuper montes altos quifunt abAqnf lone

J'^^ïfccndamfupernubeSjSC cro fimilis altiffimo;’Quidigiturmirum,figrauareho-'gt;«poteft,quiperuicacifpnitunecdeo ceditfQuomodo menfuram uentatis,

nJ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cakinmiatur fingulos, quJ totam itri^'

fo '^^^.^J^’^’^o’^c^^ffitregeSjpofuituniuerfum orbem dcfertum, QC ciuit^tcs deftruxi't ;

4111 inabduéhocerantjnó foluitfCaueamus ergo ne muros animp noftræ deftruat, P Pp°P^g’^âculânoftræmentis diruatjnefuperfiderathronum foum ponat. Ponit fu-

lt;li''N^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ludas proditor inter cætcros audiebat: Vos eftis lux mun- Meiff. ç

J’i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diabolus lumen eius extinxitc' Quinetiam quos non potuerit circunuenire,

nmniatnr, inuidens regni cœleftis gloriam:ut quos illecebris fuis à Chrifto non po^ 'tiepararejCos calumnrjs luis debiti honoris fruefiu fraudare conetur.Fugiamus ergo 1 os caliimniatorcSjquipeccatûoperantur in nobis: SCipfi nobis calumniasinfeftilïî quodipfi feccrint arguentes.Ecce manus domini para--fuD h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aduerfarijs tueatur ac protegat. Pharao te in patrib. tenebat

dim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eo,fufccpit te manus domini,amp; de periculis liberauitNon '

confugilîcs.DicebatPharao:Dominûncfcib, Exod,^ b f nbsp;nbsp;nbsp;dimitto.Vides quàmfupcrbusf'Meritô ergo iufeeptus inbono eft,qui ma

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;patitur ergo deus in malo nos eflcjfufcipit ia bono: nec patitur fuos ca.-'

’^nnsiubiacere. Oculi mei defecerunt in falutare tuum,amp;in cloquiu iuftitiæ tuæ.J ^puntffioculi confidera,quiin Chriftum deficiunt,dum eius prçftolantur aduentû. çjcorporis,tota fidei intentione defixi.ln eo enim quem dili-fer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;occupamur,necquicquamaliuduideredeledlat.Nonpotefthoedi

^™lt;qüiàmundanis folicitudinibusStTfecularibus uoluptatibus intentionem omi-^ , S J nquomodohocdicitquitheatralibusludibrijsoccupaturf pfal,liS bn * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9*^^fuprà dixiuAuerte oculos meos ne uideât uanitatem. Qtii autem

eloquium dei,nifi oculi interioris hominis,ôbtutusi}5 animp, blut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerbum,amp;nimià intentione amp;nbsp;expeiflatione deficiunt in

pie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bui patientes, ut aflumant quod uerbi eft fEt quia eloquium Dei

P ^moucrepoteftjideo addidit:Eloquiumiuftitiæ,utmouerenôdebcat.Mouere Ge».i^ p.^'^P°f^’'^bquiafcriptumeft:Alaiorferuietminori.Namnifiadmyfteriûaccipias, Ezech.

*J^æiniuriâeft.Etdediuobispræceptanonbona.Ergo deus mala datpræceptaf Et Ep’45 go dns créas mala. Sed amp;nbsp;de prçceptis fie foluit,quia infirmis nô dare debuit perfeda rem^^O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;audiretIudgus:Dimittèomniatua,amp;feque

ludæus,Qih non tulerit crucem fuam,Ô£l fccutus me fuerit,non i . ^'S'^osfSedhæcperfeéliora preccptaEuangelioreferuatafunt.Etmalano créa cnsjicd hæc quæuidentur nobis auftera,uerbera,mors amp;C huiufmodi alia,qup pro-P .^^^quot;’^ndationem præfcripta funt noxiorum. luftis enim non eft lex pofita, fed iniu-is- am li noxij nihil timerent, innocentes femper pertimefeerent. Qui funt igitur ifti eu 1 qui deficiunt in falutare deifDiximus oculum iuppliciorû effcjqui præuidens fu^ ura uppliciapeccatorum,gerendamannunciatpœnitentiam:Demonftrauithuneo-umn^tiftaloannes dicensiGeneratio uiperarum quis oftendit uobisfugere ab ira hT'h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;frudlus dignos pœnitentiæ. Adbaptifmum Ioannis ucniebat,qui

a e ^^ooulumfuppliciorum-.adChrifti autem baptilmumuenit, qui uidetgratiam. icenimoculuseft quem dominicæ palïïonis umbra tuetur SC protegit. Ah'udergo nnon,aliudÂin.InEnnonbaptixaturconfeiusgrauiumdclidlorumcquiautem puru ocu um habet,gratiam fufeipit fpiritalem.Et imiperfedæ fortafle anim æ oculus fuppli-ciorum elhperfedlæ autem oculus gratiarum eft purior atep fincerior,qui fignificat hac Itéra,ad quam iuftiforma dirigitur : quiaimperfetfta peccati tantummodo iudiciû de-c 'ua’’edefiderat,perfe(fèauerô meritum regni cœleftis acquircre. Præfumimus tarnen quodutnimqj oculûunaanimahabeat,Slt;: oculû fuppliciorûjSC oculum gratiæ : læuum ocu uuiluppliciorum,dexterum gratiæ: quia non a primo homines poftimt elfe perfe-U) e pcrproceffumuirtutisafcéndunt. Anteigitur unaquæcj anima quafi ad baptif-Jimmloannis uenit, ut præmittat pœnitentiam dclitftorû, Si in proceftii paulatim, ubi

Âmbr,to,4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oo 3 peceata^

pcccafa jfua deflcirent,fpjritali abluta baptifiTiatc,Chrift-i acapi'tfâcramcHtu. Vndcufgt; Cant,4 defur in Cannas canncorum Eccleriapi'xdicari,cuidtcitur: Cor meum cepifiiforor meafponfàjCormeum cepiftiuno ab ocuJis tuis^utifie oculas granæfir,quï CluiCtifibi plcniorcm acquifiuen't charifafem .Pjeriq; tarnen hoc loco accipiunt duos oculcsEc'-c]efiæ;unum quimyfticauidcf,alterumquimoralia;coquód ûndaEcclefianôfoIum moralium rencac diCcipImanij fed etiam cceleftis doceac leci eta my flerij, Vndc didum eft de carOculi tin ftcut colambçyCxtra taciturnitarein tuani.quod æIpmtah'feriiideaf,

■ des j Qcnouciittcmptistacendieffe,5gt;Ctempuslociuendi:min tcmporefermoncniliifipro' . fcraqneiniportunitateloqucndipeccatum poflirincurrcre.Habc ergooculoscoJiJin-

5 bte ad fimihtudincm Cbnili,qaia detpfo lecftû eftrOcuh tui ricutcolumbx,iiipti'^^un' dannam aquarumlotæïnlalt;fte fedentisiùperplcnttudincm.Baptïzatm JaCteDomi' nuSjid eft,in nncentatc.Etiß:i funt qui uere baptizantut in lalt;fte, qui fine dolo credunr, nbsp;nbsp;nbsp;i

ft^puram fidem defcruntjimmacularam induunt granam.Ideo candidafponfaafeendic nbsp;nbsp;nbsp;(

inlatfiebaptizata cftjdeo miranturcam uirtufes, dicentes:Quæeft nbsp;nbsp;nbsp;|

hxcqux afccndicdealbatapAntepauhiliim dicebatt Nigraium,nuncdealbatacerni[, amp;C aicendic ad cœlum:amp;: innixa dei iierbo,altaiam penetrat.Ncc immeritóïlJicaquarï

ïn nbsp;nbsp;nbsp;abundâna^ubi Chnfius,undemcns humanarepleri cupiat.Hasfititaquascenius,(iuas

cum bibcriqftfirenöpoflif.Has aquas fitit pro pbeta cum dicit: Sitiuit inte anima mta, Sedet ergo Chnfhis fuperabundantiam aquarü,amp;fuperplenitudinem.Etideoquibi' ptizat in aqua dicit:Etnos omnes deplenitudine eins accepimus.Vnde oculusfup' I pliciorumnon alienus efi ab Ecclefia,quia etfi baptizabatloanncsin Ennon, bapn-^' nbsp;nbsp;nbsp;1

C4fit.4 tionisufusexprimitur.Vndeetiam beneinCantiefsCbrifiusdicitadEcclefiam:Den' S - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tes tui ftcutgrex toniàrum,quxafeenderunt àlauacro, quxomnesgcniinoscréant,i

altitudo Sceminentia quxdarti iuÉarum animarum,quoniamfenfusfapientisincapi(e I eius.In altitudineenim cogitationis bumanxcertum eiicEèiàpientianuamp;^quemadnto 1 dum tondentur caprx utfuperffua deponaiwita ctiam toniàrum animarumgtegê,boc nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

crc,muîtarum animarum uirtuteshabet fanclaEcclcfia,in quo gregenihilpolfismfen' ribilcrepcrire,nihil fuperffuum:quoniam Edes fapientes fecit,fpiritalis autemgratia ab omni fuperßuorum labemundauit.Merito igiturreuelatxfuntanimxiuliorum,amp;'re' uelatxà mote Galaad,hoc cfi,à rranfmigrationetcfiimomj,eô quodà fynagoga adeC' clefiam tefiimonium cœlefiemigrauitJn hocitaq; montenafciturthymiama,refina,^ cxteriodores,quosnegociatoresillilEnaeJitx,uthabcs in primo libroTeflamcntiuC' teris deferebant.Hos odores habet ecclefia, quos mercatores ex gentibuscongregati, Ede amp;nbsp;deuotione uexeruntJtaq; Ecut caprx bonis refedix cibis,Sd Colis calore uernan' tes, lauantur in Elimine, ôd exultantes mundx Curgunt de Elimine, ita animx iiiEorimi aCcendunt ab Cpiritalilauacro.iEx Cunt iiere qux geminos créant, in quibiisnôeEinfX' cunditas aliqua virtiftwn,Eeimta$ ullameritomm.Benegeminos créant, quia conges minauc

’^’iiJntfenRis fuos.Vnde habes in Prouerbijs fciiptum:Et fii fcn'be hæc ttbf tnpb'citcr, '^ƒOnfil^o,^ncognit^onc.Tr^pl^cempræm^fîtfcnpt^oneInJ 8(. duo fjbdi'dit, confilium, - ;

'■ 50gnitioncm.Sed cognitio gcmi'na eftmnaincorporalium,altera corporalium, Di-quot;igt;iiusdefœcitnditate,dicamus dedendbus.Namamp;nauigantespleriq?, dCpioperan-inneretcrrenOjubiuidcn'ntfpeci'ofum aliquemlocum, delediationisgratiadano-'’^^'nnr,pafcunt oculos,animum(ç aliénant,nec mora ulla commeandi putatur, fed gra-•'3gt;lta nobi's pulchenimos dentes i'uftarum animarum confiderare cordi eft.Docuit fnitnfcripfurapulcheriimos dentes efle iuftorum,dicensfccundumli'teramquidêde ;, : .jÿ pattiarchaluda, fpin'taliter autem de Chn'fto : Hilares oculi cius a uino, Ô6 dentesficut den,^^ ätJn quo non utiqp carnis humanae officia,fed diuinæ gratiæ muncra prædicauit. Dogt;-^ctiginii exemplum,dentes non efle prætereundos,ubi de oculis diflerimus. Qui flint igituriuftarum dentes animarum,nifi qui informem ac durum accipientes çibû,ucl frfl gidum plerunq?,uel fupra modum calentcminunc côminuunt,nunc foucnr,nunc tem-

qualitas fuerit alimentorumfDura côminuunt,ne afperitas literæ in uete nbsp;nbsp;' v^-

n tdtamento amp;nbsp;fecularis intcllectus rigor, nifi fuerit fpiritali dente folutus, uitalia ipla ciborum falutarium meatibus,amp;gulam quandam animæ incuriofa edacitagt; t^tiunocct.Par eft igitur ut diuidas primiim,fi folida tibi uidetur efca quæ flimitur,amp; dfr eam:atq; emollitam fine noxa aliqua animæ in omnia eius membra naturali di niionetrâsflindaSjUtuitalcm fuccum omne eius corpus epuletur. Nihil cadaueroflim, minimortuum oretuofumas,riedicatur:Sepulchrum patens cftguttureorumifcdui-^nimhauriasucrbum,ut in tuæ mentis uifeeribus poffit operari.Hi dentes fuper lac can dwiores,quiadentes iuftorum flint.'Denicjp cum omnesinMoyfebaptizatiinnubeamp; - ; . ‘ inman'patrcsnoftriflicrint,no ociofetarnenfcriptumeft: Quiaomnes eandem efcara i.Cor,lo piiitalcm manducauerunt, ôC omnes eundem potum fpiritalem biberunt : utiftis fan-^roiiini dcntibiis maior quidam fulgor accederet,quos poft tranfitum maris rubri Mar a J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P^^b'gnigratiam temperata, agnofeimus elfemundatos : dein-

2 duodccim fontium po tu,poftremo petraj fpiritalem undam uom entis irriguo.Petra

etat Chriftus. Vnde manna manducauerunt, ut to ties abluti manducarent pagt; angelorum. Nunc quocjinEuangelij myfterijs recognfeis bapti-

(Jioslicettotocorpore,poftea tarnen efcafpiritalipotuep mfidari. Merito ergo Dauid ^^culosinteriorcs purificatos,amp; dentes tanquam illuminatos fpiritalium dentiu can-Yiqfeimonc profert dicens: Feci indicium'amp; iuftitiam. Ilie eft uerus dentium fulgor, wibcncfibiconfciæmentisrefonatcanoraconfeffio.lllemundus oculus, quern peo «toruni grauium trabes nulla depreflèritiquem purgamentorum Icuium feftuca nulla mfbauerit.Ifte oculus iuftitiæ defccit in uerbum iuftitiæ.Qiii enim Chrifto adhæret, u-^useftfpiritLis.EtBalaam petebat utanimafuadeficcretinanimaiuftoru,ideft,utpro- N«wu/ P^'l^blmifceretur enoris: quod fuum erat,deponeret: quod iuftitiæ SCæquitatis, aflii- -i* merer,Sedprogrediamur ad ad cætera. Fac cum feruo tuo fecundum mifericordiam îMni,ô^]uftitias nias doceme.J Præftruxit uiam, ÔC cÔmendationis fuæ incremêta prg wfflpiir,Supra popofcit,nenocentibus traderetur,itcrum petit utfufcipereturinbono, nccalumniarentur ei fliperbi : hoc eft, non declino iudicium, fed calumniarn perfido-mm.llli enimiudicare nefciunt, calumniari fciunt. Ad te confligio,qui noftircpræfen- quot;nbsp;: iiieiudicium.Etbenenonuultcalumniatoribustradi. Multacnim lobpaflùseft iur ftiispoftquam traditus eft nocenti.Sed difficile fiiitillud amp;nbsp;grande certamen : quod mfiJobnimiapatientiahaudfacile quilquam ftiperarepotuiffet: ÔC tamenillenonto-tiiseft traditus, fldmelioreexceptus eftportionc,quidicit:Non tradasmc.quæmaio la füllt,comprehendit Plus autem in anima, quàm in carne fum Us. luftis enim dicitur :

V os autem non eftis in Garne,fed in fpiritu. Tradi ergo animam fuam reeufat, qui cor-foreficut aranca tabefcat.Hoc igiturloco maiore quodam familiaritatis ufu potio-iapræfumcns,att:Faccum feruotuofecundum mifericordiam tuam, ôôiuftitias tuas liofcme,Mifericordiamfibideferripofeit,iuftitias doceri. Alibi quoque, hoceft,in pollerioribus habcs hunefenfum; Etne intresin iudiciumciim feruo tuo. Etenim ■ ; a noftrorum confeij peccatorum, mifericordiam magis petereDei noftri, quàm iuftiti- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s

araimplorare.debenius, Alî}snenianilargitur,alns examenimpertit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Qiiæipcshominibus certandiapud cum,quem óccultanon fallunt,quem 5° tanonpolluntddc6quefcienseiuspotcntiam,quihominemnontimeret,äit! b ƒ

peccaui.Non poteft hociuftus ne^are,quia nemo fine peccato : no PUgjj leges in poteftate habet, ut impune delinquat, deo tarnen iübditus eft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

imQ plus ipfe debet,cui plus commiffum eft. Hoc ergo dicit : FaC CUm fetuo tuo dum mifericordiam tuamrquiaetfi quid boni feci, plura debeo quamferuus.No’’“ faefo feruusabfoluiturjquianemoferuumhabens arantem,aut oues

Luc. 17 citiIlijTranfi,recumbe:fed dicitilli,Para quod cœnem,amp; prgeingete,amp;miniftrai’’’ ' Nunquid gratiam habet ieruo fi fecit quod imperatum eft ei f Ergo amp;nbsp;quum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

quod nobis imperatum eft,nó ftatim nos exaltare debemus, fed magis humiliât'^’ q nonftatim fi aliquid fecimus,impleuimus omniaferuitutis obfequia. QuistatiWiWt ' ræmunera,uitæ falutisqi ferüatac diuinabeneßeia digno poflit æquareferuitio f UP*® poteftfoluere quod accepitfldeoc^ feiens omnia,miiericordiam petitpotiusquam a pfal. 14z pientiam:Quoniam(inquit)noniuftificabiturin cOnfpedfutuo omnis IiomouiuenS'

Seruus tuus fum ego,da mihi intelle(ftum,utfciam teftimonia tua. 3 Intelledusfpiritt' lemunus eftiSdideo quod dei eft,à domino poftulatur.Nècquafi extraneus pofeiqq feruum fe confitetur.Beneait,Seruus tuus fum.Seruus enim uoluntatem dominifiu cit.Seruus quærit feruitutis ftipcndia,remunerationem non iperat. Seruus dominino*’ poteft idem eflèferuus peccatuÓÓ ideo intelledlüfibi dari poftit, utpoftit cobiberep^^ catum.Habebat quidem intelletftum,fed ut redundare fibi crederet, uberiorem inqu*' rit. Eft autem Ói intelletftus naturae, Qi eft intelletftus non bonus ; Ideo SiSalomonair* Pro. i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Intellccftus autem bonus dat gratiam. Nam fi omnis intelledus bonus effet, non opu5

fuiflet additamento.Iure ergo gratiam domini fui quaerit. aliter enim fcirenonpordt e creta domini,nifi intelletftus fpiritalis munus acceperit. Habes hoc in Hierctnia-'i\ota mihi fac domine.Et fcio,quia niCi deus notum fecerit hominibus,myfteriuniftwni non poiïumus. Tempus faciendi domine,diffïpauerunt legem tuaminiqut] bene ait tempus faciendi efle.Eft enim tempustacendi, SC tempus loquendi.Sedloquen tempus aduenit, acperhocdominici aduentus tempus effeiam commémorât: ut qu*ä legis fadîa eft præuaricatio,ueniat finis legis, 6C confummatio eius, amp;plehitudo domP nus Iefus,qui donet hominibus uniuerfa delilt;fta:0Cabolito chirographo debitorum,ab foluat omnes amp;nbsp;liberet peccatores. Tern pus eft faciendi, ut fi ingrauefeente ægritudP ne alicuius incommodi, curras ad medicum, ut citius ueniat,nepofteafubuenircnon pollit. Medicus enim tuncamplius defideratur, quum grauis incubueritxgritudolan' guenti. Ergo quum uideat in ipiritu propheta præuaricationes populi, luxuriam, degt; licias, dolos, fraudes, auaritiam, temulentiam, quafi' pro nobis interueniat, currit ad Chriftumjquem folum tantis feiebatfubuenire pofte peccatis: urget,utueniat,necpa' titur fieri moras.T empus(inquit)faciendi Domine,hoc eft, utpro nibis crucemafftu das, mortem fubeas. T otus in periculum ultimum mundus urgetur, ueniut tollas ptC' catum mundi. V eniat uita morientibus, ueniat refurredlio iam fepultis. Faeffumtuu'^ fubueniat, quoniamnectuapræcepta prodeftepotuerunt. Inlegepræceptumeft,in Euangelio myfterium. Cæcus omnis populus proprium non uidebat authoreniTJau-dus erat mundus,amp; titubante ueftigio fidei flu^uabat. Non erat quimalagmaiwpouc ret, neque oleum, nequealligaturam. Omne patrimonium fuummediciserogauerat

tibus, ciri nee fluentem (anguincm, 6C inueteratæ pafïionis letale profluuium poterant feculi huius medici'reftringere. Principis populi pofterïtas interierat, Siomnisoccp derat eius hæreditas. Videns hæc prophera, dicic ad Chriftum : Tempus faciendiDo' mine. Non iubendi, inquit, fed faciendi : quia non legatus, nequenuncius, fed Do* minus faluaturus erat populum fuum. Etille quidem tempus feiebat, amp;npn différé' bat : amp;■ nos nefeiebamus quo melius tempore fubucniret : ôdiam uenit, habijt, öfitc^ rumuult uenire, tempus nefeire. Aut fortafleuulta nobis admoneri,uultrogari: immo fi rogatus fuerit, 8)i ante tempus uenit, ôi uenit ad ficulneam, amp;nbsp;ante horam ue^ nit, ut dicit ad matrem. Illa rogabat pro nobis, ilia feftinabat, diccns : Vinum nonba^ bent,fili.Reiponditeilefus fQuidmihiSiCtibi eftmulierfNondumuenithoramea.

^t^aterquæfciebàtéius affecftum, dicïtmini'ftris: Quodcunqixc dixcrituobis,facftë; 'dusquoq- qui horam fuam ueniirenegauerat,fccit qnod ante difFerebat. Omnia deus ’‘^niporafecit.Quicquïd facit,non eft extra tempus: ied totum opportunu eft quod fe^ tempore fuo aducnit.Omne enim tempus opportunu falutis,nihil prçpro pci'umpro falutcpericlitantium, fed uolebat expelt;^arc adhuc iynagogæ correcffionê: ■^ïcoaate tempus ad ficulncamuenit:hoc eft,cito ludæisuenit,opportune gcntibus.Cï to limit perituris,commode crcdittiris. Própter hoe dilcxi mandata tuaiüper auf urn * topazion.] Lex annunciatrix Chrifti eft.Præcepta ergo legis fpem futurorum bono tödcferunt.Mandatiïeft enim dni:Attende tibi, ne dereiinquas 1 euitê per omne tepus quoduixeris fuper terram.Quis eft ifte leuitest'IntelJigis fi conftderes qui fit. illc qui ue nttmmiftrai e,qui facerdos elf in acternum. Aliud mandatum audnCuftodi menfem no DfHt Homm,Sc facies pafcha domino deo tuo. Et infrailn loco quem elegerit dominus deus iiiusinuocarinomcnfuum,ibioccidaspafchaucfpercadoccafum iolisintcporc, quo cxifti de Aegypto.Ergo mandata dei habent f uturæ redemptionis indicia, rclurreólio^ nisinfigniaiideo fuper auru öif topazio memorat fi'bi eße dilecfta.Qirid enim falute gra-n'JS,refurredionepreciofius;'Vel quiaquæftultafuntmundi,Chriftus elegit, utquo- i.Cor.i nioniperfapientiämundusnon cognouitdeü,perftultitiam prædicationis falute affer-rttcredentibus.ideo aitiSuperfapientiam operationis cceleftis, SCmundanæ conftitu-nonis,amp;:fuper ornamentafolis 0^. lunæ,ftellarûcp prèciofa monilia, dilexi obaudientiS dominicæpalfionis.Plus enim redimendo mihi contulit,quam creando.Tunc enim fi-’io(önfunatusfum,nunc cum uoluntatefcruatus.Scdnonhoc quieuq? dicit, Dilexi ma datatuafuper aurum amp;nbsp;topazion.Non dicit auafus,qui auro incubat,diuinjs inhiat, or namenta defideratifcdille dicit,qui poteftdicere: Aurum amp;nbsp;argentum non habeo, quo niamnonrequiro,quoniam nihil mihi aurum prodeftiprçceptum autem amp;nbsp;mandatum Htticftemeredcmit.Diximus continentiäfenfus,nunc de topazio lapide cxprimamiis bliermn.De quo inucnimus feriptum in hiftoriaXenocratis,qui feripfit quafi lithof« ’toinoii,nafcieumuelinueniri circa Thebaidis ciuitatem,alabalfrum,uel topazion, uC piitantiunde Si nominatus eft ab eo loco in quo gignitur.Sunt autem qui putaue ’'Hotinfulamnuncuparitopazion,ad quamappullósTroglodytas,ortafubitacommo t'oneinaiitjnia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nonhaberent,reuertinequiuifle.Deindeplurimo

iramorantes tempore,in infula inuenifte lapidé, amp;nbsp;delecftatos colore eins repetilTedo-quot;iHÄ'Arabibus ncgociatoribus aduenientibus uendidiflc,ab illis emiftc PhilonemjSd aJinatrèPtoIcmæilècundfcui nomen erat Berenice,ab ipfo eße perlatu: illam aut quä uisregalibus ornamentis abundaret,fupra modu tarnen colore eius ftupefa(ftam,elabo lallqütdiutiusfpeciestam preciofilapidisnonlateret’.idcoqs ftudio eiusquæfitûlapi-dcm,in uRis frequentiores ueniße.Diximus quomodo innotuerit topazion lapis, nûc exprclliusdccius qualitatedicamus.Duorum colorum eft in hoc lapide, xçâffit hoc eft, quædam temperata permixtio.-TrÇcto-o./J'àç 8i chryfopajÜn-iilis chryfoprafo, fccundum u-fiumqi uelutquafdam extendens colorum figuras,6C plcnius quidem à peritis fertur ex tcndcre.Eft autem parychrus,amp;fatis purus,ôéchryfochrus,?Cpinguis,refplendétifimt lis,maxime c« folis fplcndore percutitur ♦ Eft etiam pulcherrimus amp;nbsp;mirabilis fuper o-mnes chryfoprafos niagnitudine,ut dixi,ufu pinguior.Natura liuiufmodi,ut fi polire et bulgare eum uelis, afperetur magis ulu minuitur.Eft autem quodam genitali opere na toxeuglyphus,hoceft,bene infignitus mirabilis ôi fummoftudio dignus habetur. Difficileinuenitur,ÖC repertus infignitur,raro tarne in ufu hominum eft, quafi is quem diuesreginamiratafit.SediamficutTroglodytæilli quafiprecio fum manfionis lapide inuento repetierunt domum:ita Si nos emolumento morac huius rccepto redeamus eo undediuertimuSiNcepar eft nos ornamentis regijs diutius fermonis noftri quedam ad mouere brachia, cum habeamusinmanibus crucem Chrifti, quam admonet Prophe-tafuperaurum éétopazion præferendam,quæ abomnierrore culpa quereuocat Si forrigit.Qiiisenim iuftorumnon ambiat Chriftiin mortefolatium, inrelurrecßione tonfortium d Quisnon refleeftatgradum, quando audit fibi ftiperiora omnia pecca-tadonarifHocenimpleriquead conuerfionis ftudium reuocari uolebant, quod de-lißorum fuonjm confeq nullam fpem venix praîfumerent: Si Ecclcfiæ quanto fan-dioraf

Æora præcepta, tanto fincuenia putarent cfle pcccata Ideo'que ak oâauo o^fuloJ Propter ea ad omnia mandata tua corrigcbar,omnem uiam iniuftam odiöhabwtjMe' i.Prt,4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eorr/gebatur, quoniam diligebit. Chantas cm'm open'tmulritudincmp^W^ionL

1. CoMj Videquaiita óperiat,quanta corrigat.Chan'tas patiens eft,benignaeftXhan'tasflóagt; mulatur^ rtöä agit perp eram, noninflatur, non eft ambitioß, nonquæn'tquæfuafunt» non irritaturjhon cogitatmaliim,nori gaudetftipen'niquitate, congaudctautcmufri* tati.Omm'a ftift^rt,omnia crcdi t,omnia/perat,omniafuftinet;charitasnunquâcxcidit» Ininferionbustriaperfelt;ftapofuit,fpémjfîdcm, charitatcm,maioremauteindixitfhari {atem,Ecre(fîe:Chantas cnùn omniaïperat^omnia credit, Cüigitur/pes æfidesinch»' n'tate fint,nort eli dubium quod maior chsritas ft t,Et bene fibi re/ponditpropheta.Su-prà enim dixü:Lexdominiirreprehénribiïis,conucrtens animam.Si'lexamniamcoiv uerttt, uttcp qm' diligit, legis dilaamp;ófeii^ Déindeinliocïpfb centcftmo decimoodaiio pfalmo primo po fuit: Bead initnacuïati in uia,qùi atiihulätin legedntSiininiacuIatw eft IS qui in lege dei ambular,udcp couetdt^qui diligit dei Icgcm.Ergo filexitnmacul:^ tum facit, reifte'chantas multitudïnem opent peccatorum, quiaplenitudolegis cbarp tas cft.Omnem,inquit,uiam i'niuftam odio habui.Si is quiprxceptaiuHitiediligit,fscil illa quç diligit.-utiqi is qui odi t i'niqui tatcm,non facit quod exo fus eli,Necimmerito ad omnia prxcepta domini corrigitur,qui omnem ui'am oditim'quitatis.nam nifi oirincin uiam im'quitatis oderis,non potcsin omnibus prçceptis dei corrigi.Potetienimfeiiitt aliquis fetempereta crudelitatishorrore:lubrico tarnen deceptus amoremeremeis,ä^ femitas incontinentiæ iuuenilis ingreflus, impreflum fern el non queat reuocarcucl^^ gium.Mul tos enim uitia blandiora decipiunt, e contra auertit à fe plurimos triftis mium ftuera crudelitasSed iuuentus ad amorem liberior,ad lapfum incautior,adinft' mitatetn fragilior,ad correiftionem durior eli.Älius fe reliringit à luxu, fed ausridçcu' piditate rap tatur.Pleruq? enim peecata huiufinodi iunt, ut ft altcrum declines, incurras alterum:amp;: nature ufusadiuuatinßrmitatem.Odis tu luxuriamquafifrugi,fedß-agalit2 tisßudio habendi cupiditas frequenter irrepit.Auaritiæ ipft rapina eft fubdita.Etquan to tolerabilius efipropria profundere qua'm aliéna diriperet'Suntquimetüêtesaliqaid proprio minuere de cenfu,etiam inopi ftimptum negent, ôômifericordiamdetrinifntû purcnt.Suntqui degenerem uitantesignobilitatem, flabro fecularisambitionisagiten tur,Äf ficijt qualTatxharundines hue ätqi illuc feranturincertLSuntetiam quidumma^ lorum iuorum Ila tum iequuntur, uelutidigna conuerïâtione contenri, neerroresquf dempatriosexiliimentdeclinandoSjUtßdemutandamperßdiamnonarbitretur'.cum in melius mutarepropo fitum non leuitas,fcd uirtus: neque culpa,fed gratia fit. Alto circcnfibus ludis,atquetheatralihus folicitatus uoluptatibus,aut ceteris uanitatibusoc cupatus,ecclefiam non fréquentât; alium run's quieta delediant, ea'quc caufa ad eedt-' ft'am rarus acceflus eß.ttaque diuerfo ufuin eundem deuotiönis errorem uten^concitt rit.Sedquiomnêuiaminiquitatisodit,aduniuerfacorrigitetemendat.Etbenepol^‘^gt; uiaminiquitatis.llleenimfaciliusiniquitatêdeclinat,quiaiasèiijsncinfaeritingre!üs.

Q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E litera dectmafeptima, Lätine ßgnißcauitErraui, ßueÖs aperailt;^^^‘^^

P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hxc lacbrymabilis feries pfalmi fubiedia eßbuic literæ.RelpiCein

ferercmeijamp;fnon domincturmeiomnisiniquifas, Faciem tuain illumina bi perferuum tuum.J ut ei qui erat in umbra mortis, populo coeleßis mifericOrdixlumen nbsp;nbsp;nbsp;.

oriretur,adueniretChrißus,remißßo captiuorum,peccatorumredemptio,fubfidiiJtnli borantium.Sed quia uenire tardius defiderantibus uidebatur: Exitus, inquit, aquarum tranßeruntoculimei.JnHieremixquoqtTbrenis lachrymabiliorièries fdbhticliters 1 Thre». i eßiExpandit Sion manus fuas, non eß:qui confoleturearn. Dignam remunerationem nbsp;nbsp;nbsp;1

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nulla

• 'ienim patrià ucrior quàm fidcstquæ eos qui longe erant, propc efte fecit, adue-peregrines ciuitatis fupcrnæ iure connexuit,ficutfcriprû eft : Ergo iam nô cftis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à

‘^‘tics fan(ftoru,ôô doraeftici dei. Alibi quoque Hicre-litera; Aperuerunt in te os inimici tui,fibilauerunt èC frcmucrunt den ea '^^’^^’’^^’^^’’’^'^^gfittiuimus eam,tamêhæc eft dies quam fperabamus, inuenimus ^^tn.Et hic ficut ludæorû populus os aperuitin Chriftum, quemadmodû pfaimo de eius pafifione Iegifti,quôd aperuerunt os fuum malcdicen s.aignæfortem remunerationis agnofeis, utipfî ab inimicis fuis talia fuftinerent, fre-fretin eos dentibus intelligibilis ifte peceator diabolus, ficut leo rugiens, amp;nbsp;requires i.prf, J *^’^^’^^^*^^*’§’^tnondixerunt:Bcncdilt;ftus dorriinus qui non dédit nos inca- Pfal. la j P uiam dentibus eorum,quia fperandum de dno non putauerunt.Ergo excidium eorû nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

abolusquod præfumebat inuenit.Deglutiuit eos,quoniâ deerat paftor offenfus, qui Amos j traheret de oi e leonis crura ouis aut cartilaginem, fcqui noluerût, audire noluerunt:

f ^^^^î^^5f^Pâftore,ueftigia eorum atq? aures fuis faucibus leo occupauit: quia facie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

orunoreceperût, ÔCnobilibus mifericordia non dederût, ut tertio Hieremias fub

lu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^‘^’iThrenis. Qui erant nobiles,nifi qui non obfcuramhancuitam,fed in

jnclaniftitatis egerStÆt omnibus quidem mifericordia inopibus iure debetur, fed aior quaedam cum ex diuitibus atcp nobilibus in ultimum ftatum atc^ cgeftatis necef-ättin aliquos ærumna deiedt, miferationis pulfat affedus. Hieremias ergo flebiliter ätis,utpotequiperpetuæ aculeo mortis deploraret amilTos: Dauiduero moderate, J “a ‘ obreptionem doler et erröris,remedium non defperaret corredionis, ut con-' areturjoonabforberetur.Deniq! confirmatus fobrictate,fub pietate pœnitentiæ SC Pfuemæpj-Qyocatus, fie cœpit: nbsp;nbsp;Mirabilia teftimoniatuajproptereafcrutata eft eat

wamea.] Moralis oratio, ut quoniam eum puderet erroriSjdcum tarnen propriærai nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Pfttata,nonaudeo leuare oeulos meos ad te deum uiuum,fed tu domine me ad fpcran nbsp;'

tantalum indulgentiarum ritulis prouocaftfMirabilia teftimonia tua.Ca otaham collapfu incuriæ iuucnilis offenfus es : dum ut Chaldæorum errores, pagt; quot;'q cognationem rclinqueret,euocatum uirtutis exercitijs crudiftccum Hcbræorû

P^Pdunia paternæftudio nobilitatis aucrfum,SC uilcs efeas Aegyptifuper diuina mu-f'^ptæferentenijnon folum folidatis rubri maris fludibus liberafti: uerumetiam cum

f '‘quot;’’phisplurimis euexifti ad gloriam,amp;: uberis terrçpolR’lTione donafti ad quietem: f ætusfecuntatc deferuit : te bellorû acerbitate depreflus inuocauiuamp;f ut iniurias tuas ° 'uifcereris,emeruit.TeIefusNaueducemfibicœleftismilitiæucniftecognouit.Te populustràimphator ut Madian fibi dominaretur, offenderat. Te ut Madian uincere-jOtauitTibiinSaulregenonobtemperauit,utdeoalienigenætriumpharent.Tibt

f aywpræem^feferuiuit.ut de alienis uidoriârépôrtaret.Ego quoq? paftor malignuni ix confelTione peccati ueniam reportaui. Pulclicrrimus itaq; uerfîculus ad marty-cohortationem.Denicp prophetica anima fie profecit in melius, dum mirabile cre fueiteftimonium ; SC quia credidit, diligenti indagine quæfiuit. Profeeftum quæris C

’gnofee exhis uerficulis quæ fequuntur. Manifeftatio fermonum tuorum illuminât Jqôôintelleftum dat paruulis,] In Euangelio, cum mitteret difcipulos fuos loânes ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11

°winumIefum,dicebar:Tuesquiuenturus es,analiumexpe(ftamusf'tôfpôditlefus '^$cosuidere,claudos ambulare,audirc furdos.Hoc enim aduentus fui teftimonium fo !^!perEfaiam prophetam fignificauerat, Haec ergo quæ annunciauit per prophetas, in uangeliomanïfeftauit:amp;quodipfelocutuseftpctptophetas,inEuangelio ipfc corn weuit.Ipfius ergofermo erat propheticus fermo, fient habes feriptum : Audi cœluin, Epi.i P Percipe auribus terra,quoniam dominus locutus eftJntelledus ergo datus cft etiam quot;'^quiperfedam fapientiânonhaberêt,dum mutiloquuntur,mortui refufcitâcur.His f’’inifignis intelledum eft ab qs qui rudes erant,6C adhuc quafi in eunabulis fidei con-«tuti, ut erat populus nationum, ipfum ucnilTe qui expcóabatur. Illuminât igit fidei pîritate,refurreâiÔisfuægloria,diuinorum operum poteftate,SCinrellec'tûdatparuu- Ppl-î? gt;nbsp;^j^Qiiibusuticjr' nifi de quib.inEuangelio gratias agit patri, in eo quod ipfe operabat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ *

’^us,i$myftenafuadeus abfcódiftet à fapiêtibus,ôlt;: paruulis reuelafletîoftêdens citius 1

pi eb cm ex gentibuSjUel ftatus inférions uiros,quàm fcribas SC principes]udxorvm,(i dtiiites hm'us fèculi credituros.Ideo dim'tes eguerunt ÔC efuricnint: pauper autêchnia' uit,amp;exauditus eft. Os meum apemi,amp;f duxi fpiritum,quoniam præceptatuacôcU' piftebam. J Hab emus in Euangeh'o qùôd dominus leßis aperuit os fuuni,cumbencdi' criones ediceret.Sed ille os aperm't,ut daret ali]s fpmtunr.Dauid aperuitutacriperef, Deni'q? leftis diciriAccipite/pirifum fäncftumjlefus dicicDiJara os ruum,amp;ladirnplebo illud. hoc eftj homini didt,Plenitudo enim Cbrittus eft. Quiimpletoninia,impletos tuum. Scribe ergo quæ dicitin latitudine cordis tui, hoc eft, os tuum damer ad Do' minum.CIamat os tuum ÔC cum tacet,ficut ÔC Moyfes cum taceretuoce, clamshtfpid tu. Ab hominibus non audiebatur, apud deum perfonabat. Eft enini interion's damor afterftus,quiauditur e'cœlo.Annaquoqî cum orarer,racitaclamabat:Iabianonmoue-' bat, SCimerioriuocepix mentis excitabatleftim.Denicj cum effèduredijt,qupeumfi' Jentio precabatur, quia clamabatineafpfn'tusdei, quietiam taccntibusnobisclamat, Gal.4 Abba pater.lnteïbge ergo quid os Ht, utrum cor,an interion's homim'shabitus.Habet 5gt;C os anima,quæhabetmembra.Hoc os apen't non fblum Chn'fto, fedetiâCbriüidifd a. Cor.s pyjQ nbsp;nbsp;Qg fuumCbriiiol'mplendûprxbuit,amp;ideo dictuOsnoürGpatetaduosoCo'

rinthrfjcornoiirum dilatatum eil.ldeo l'mitatoresnosftii eiTedebereadmonet/icutip' fe Chrifti eft.Qui fancftior eft,Chrifto aperui't os fuû ; qui inferior, ApoftoIo.PriusprO' pbetalegitur S)C Apoiiolus,^ricEuangelium,in quo uerba Iucidâ,fcdualidiorapræ^^ Leuit. 19 pta.LcxdicicDiliges proximum tuum.EtEuangeliiïdicittibi: Dili'gesin/micum Mitt. Daui'd ergo quafi perfect us propheta os fuum Chn'fto aperuit,amp;; l'deo l'n parabolisapc rui't os fuum. Aperui't os,duxit fpi'n'tû. Men'rô ait : Quàm dulci'a faudbus meis rua,ftiper mel dâfauum on'meo.Sponfa Cbriüios fuum fponfo aperuit,percepi^omi^ Cant. 5 melle dulciora prxcepta.Ecideo teftata eii dicensFauces: ei'usdulcedinis,S^totusdeli

genio eii,quiputetDauid depedum ftrorum corporaliumgreiîùeirefôhdtuin,S(nis .

■ diuinx direefiionis auxilium pofiularet'Illeuerà ut fandus uitx fux curfumdirtgigt' / Prou.20 fiiebat,ficutôéalibi feriptura tefiaturdicens:A domino dirigunturgre{rusuiri.Deni(p

lean. 14 niensquid fitpacem b abere,aie:Pacem meam do uobis^pacem meam reJinquouobis: - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non iicut mundus dar ego do uobis.oiiendens pacem quam mSdus dar,uerxpadsgra

. ^paxfManifeftum eft igi'tur eum de titubauone ftiac dlxifle fèhtehnæj fn qua ank corporis titubauerat grcftiis.Et Aîoyfes ait i Tranfiêsuidebo hoc uiftim magnu. Exod.ƒ

Q, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uidcretjprogrciftone quadam uirtutis ad altioraprocéflit. Paftor erat

fy^*'^™.’^‘^^^fä‘^gt;Jseftciuiutn.Etadfponfamdicit mCanticis:Speciofifalt;ftifuntgreft Cant.'jr ƒ tuiincalciamêtisfiliorum AminadabiModuIi femorumtuorum fimiles torquibus ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft dubium greffus hie quof]p EcclefiæjUel animçproferftus fignifi-

*0 opedesdicitEuâgelicgprædiCationis ÔC diiputationisprogreffus,utalibi dicitur:

j*'‘^^‘^’Qyod de animæ greift bus dicit in pofterioribus, hie ipfe Dauid Cuidenter oftê Aanwens quod torrentem iniquitatum ftia anima tranfirct. Sed reuertamur ad fpongt; grenus.C^uid fibi uult qiiod ait in calciamentis fpeciofos efle grefliis Ecdefiaef Legi us ita(j didum adMoyfem:Solue calciamentum pedum tuorum.quo uidetur admo Exod.$ ^^usnecorporalibus uinculis teneretur aftridus. Ergo fpeciofam ftgnificat in Caticis tanquam calciamento utitur,6i^ inipfo impediment

uonpatiturjfedincelFus decore præcellit.Calciatfe ergo camis anima ecclefiaftica ‘•“’'^^[quot;^’^‘^æhuius Ô6 tranfitunt cum decore prætereat.Quod fit, fi calciamen-

UI uumnonirtquinetluto corporalijUec in uitiorum merfet uoragine,fi caftigetcar-^uiluam ttemoretur ad euffumj^ aruinæ pinguis pondère prægrauetur-Bonum cab ^ätnentS animæ,pudicitia eft. B onus grefliis ueftigium eft caftitatis.Sapientia aut ami

us cltanimæ.Vnde fenptum eft : Honora eam,ôô ampledejur te, Vtamur ergo cor- pro«.4

F ’■f tanquam calciamcnto,ad inferioris operauirtutis:ad minifterium,non ad præcipi ^um.a((obfcquium,non ad dclecftationemiad obedientiam,non ad diffenfionem;2lt; in Id nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueftigium collocemus, ne grefliis noftros uis torrentis ah'qua concludat.

^coadMoyfen didum eft; Solue calciamentum.Didu eft ÔC adleftim Naue. De Chri eft,fedmagis fcriptum eft,dicenteBaptiftaiPoftme uenit uir,cij Mrffl.j

Wentr ^^S’^tis calciamenta portarc. quia illi bene admonentur, ut foluant calcia-peccato elfte non poterant. Hie autem no folum calciamentuni . ®‘uù,féd etiam calciamenta aliorum abfoluit, quia non folurri corpus fuum à pec-

fia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etiam omnium deditindulgentiam peccatorum.ErgO Eccle

uimirationem Chrifti fpeciofa eft,£lt; in calciamêtis omni abluta delido. Et fortafle

quando fapientiam inter perfedos loquitur,fpeciofa eft in fupcriorib. membriSiquant non^ Kr inferioris ftatus aut dodrinæ homines uerbum fequuntur, fideiferieni runn ''^’^^'^^^^^^’^^cc’^'^otispræceptacuftodiunt, fpeciofaeftincalciamentis. Ple^ ee f f nbsp;nbsp;nbsp;errauit, facerdotis nutauit fententia, diuites cum feculi iftius terreno re-

Doir*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fidempropriam referuauit.Vndeetiam deDominolefu bene

P unitisdlcere,quiaSlt;inhisquæcorporaliafiintjlpeciofos grefliisuerbumhabeat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

/k eorum difputatio,fed eluceatltaqs Ecclefiafilia Aminadab,höc eft,uolun III] uelbeneplaciti,quia uoluntarius earn ÔC beneplacitus cogregauit, amp;in calciamen IS peciola eft.Meritocp additum eft in Canticis:Moduli femorum tuorum fimiles tor- Cant.-^ ■ qui usoperemanuumartificisiutpoftcritatisEcclefiæornamentacanercntur.Pcrfet

ureniminfigncgenerationisagnofcimus,iuxtainud:AccingeregIadiumtuScircum ^'^^i^potcntiiritne.quo fignificatur quod filius dei cum femetipfum exinanifftet, uerbi eT d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;calciatushumanaprodiret exuirgine,omnib.

ctdaturus falutem.Moduli autem dicuntur ornamenta precioia quæ fuipendi matro ceruicibus folent.Tantus ergo procefliis Ecclefiæ fignificatur,ut ornametis pre

oolillimis comparatus fit,amp;: torquibus triumphantium.Hçc enim ornamenta funt bel atorum.Vnde Symmachus ivriTfocxnAix dixit, hoc eft, quæ flint circa collum.Siue ergo gencratio Chrifti ex uirginc,fiue Ecclefiæ propagatio,fpecie quidem tanquâ manu aiti cistoiquibusadoinatis,uere'autemuirtutisinfignijsfpiritalibusceruicesfidelium , defcriptiomembroruEcclefiæplenadecorisamp;laudiseft.

'^umbilicuseiustanquam cratertornatilisprgdicat,mixtono defîciens,eôquod C4«f.7 Ambr.to.4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pp in omni

7X^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSfl

ter eius no foliim aceruo tritici,id e[l,cibis fortiortbus cœleflis myHeitj faginetiir, ueru ctiam tan^ liltjs quibufdam morah'um ftrauitäte repleatur. Vnde dCjpü nbsp;nbsp;nbsp;bencwe

rita rcgina Chriiiif^nguine coronatur,ficut fcn'ptu eü: Et omacas capids tui ficatput' pura.Sangin's Chrïfti purpura efi,qui indcitrandlorûaniinas,nô foliim coîorcrcfpicn-dens, fed etiam poteflate, quia reges facit,ÔCmeliores reges, quibus regnûdonet xtet' num.Men'toq! ad tantS ecclefix decorê,cui Chrifii ûngin's irrutilat,fpiritusfinâusin' clamanQjjàmpuIchraamp;f/uauisfaôlaes cbaritasindelicqs tuis.Pulcbra décoteWJ'Wp tis,fuauis iucundttategratix,remiirione uitiorû,quam nulla uexat amaritudo peccati, r ' nbsp;nbsp;amp;nbsp;ipfa tam charitas qux diligendo deutn tpfius nomen acceperit, quiadeuseb^titas

eû:.lledieergoDauidpetitgreiTus fuos dirigi fecundum uerbûdei, utiîantôiipfifpc; cio fi, no dominetur ei iniquitast qiiam xure deprecàtus efi, Sciebat enim ôifAbrabâ greifusfuos fecundum praîcepta dni dingcntê,amp;’appetito fpeciofx uxorispudoreten tatuin,fednonconfufum,amp;:inuniciimmolationeiHtjpon-latapatrixmentispietatelii cîatum, fed coronatS: Sequoc^ in furore Saufinceüu Ammon, AbefTalon parricidio, îniquitatis improbæ feralibus tentatfonibus ap petitû,b oc fol o euafilTe, quod dirigeas greifus fuos fecâdS pietatê domini à paterno nô recelfit affeclû, intra fegemens crime

ü.Keg’iS incea:t,dfereîegans odiaparricidx:FiIiusmeus Abe{falon,filius meirs, inqijit,Abeil3' Ion,quis dabitmihimortêpro tec'memor naturæ pictas, offenfséimmemorde quo^ü' tequxfiuitjPuerneuiuitc'Ètfortaflequxrendû fitquaratione antepuerûdixit,policé filium nominauit:cur no in utroep aut puerû dixit, aut flium. Si uiueret, puererat,t}^^^ parrictdiopecebatpatrê,Nonergo pietatisnomen acciperedebebat,{èdinfrmicatb-Ideocji uir iuiius quod rdigionis fuit,tacuit:quod infirmitatis afpcxit.Vbiuerô eiitnoï tuus,apud pium patrêperionx crimen defecit,naturxnomen remanßt. Liberame lî c^umnia hominu,amp;r eufbodiam mandata tua.] Non unûgeniis eiinoßrxa{blilt;ßiouts: En tentatio,eü calumnia’.ièd tentatio leuior,ealurnniagrauior,SiquidêtentatiopO' i teiieffe calumnia,calumniain fe 8Ctentattonêhabet. Eiibumana tentatio, quamferre j po{lumus,calumnia autem grauis efi.Etideo dominus quçfuntgrauiora{ijfcepir,3ôca nbsp;nbsp;nbsp;r

prxlq pondus excepit,uirtutefua folus cômune crimen refellens, dfrotius retorquens

ilerioribus loquamur) Sufanna benefibi confeia erat,ÔdapiidhominesÜbiadeifenon poterat.Duo presbyteri fenes falfum teilimoniû defcrebant.numerus iàcerdotum atep fenec'lus uocêauierebantpuellx,ibla confeientia cratapud deSlibera.Deni^bt)minû damnata iudrcio,nutu eil abibluta diuino.Ideo aitPropheta:Liberameacalumni]sho minû,ut ciiilodiam mandata tua.f2uienimopprimiturcalumnia,nonfacile poteÛcU' /iodiremandatadiuina.TriilirixneceiR’cilplcruncpauttimoricedat,ä:afßigaturuel ' metu calumnix,uel dolore. nbsp;Vultuin tuum illumina fuperferuûtuum,SddocemeiU' t

po^’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft fpin'talÉltaq; quamdiu ui'xi't Moy fes, ÓC alloquebaturludæôrS

P pW3,uelamen habebat in facie fua.Mortuo aut Moyle, leliis Naue iam non per uelà presbyteros alloquebatur,ôlt;populû,amp;^ncmo trepidabancü

1 nquod cum ipfo ita effet futurus ut fuit cum Moyfe,amp; eutn fimi^ frilluminaret;gcftorum utiq? non uultus gloria:hoc fignificante fpiritu fahdïö,quód

^turüs effet ueruS Iefus,ad quem fi quis conucrtcrctur,£lt; eum uellet audire,de corde “ouelamenauferret,Screuelata facie uerumlaluatorêuideret.Ergo déus omnipotens PterquiinMoyfi facie excæcauit populûIudæorum,non duriha fed pracfcientia : nee 3 •f'3,lcdæquiratcatq: iuftitiafipfi enim fibi uelamen poluerunt,quilegem intellige-ƒnolueiunLLex enim fpiritalis eft, ficut dixitHebræus. Is utiq;fecundum illud quod nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

itunicuifp noftrum,in quo nontribuentis,fed diligentis eft culpa)ifte inquam domi-usiliuminauitcorpopulinationûinfacieChriftilefupereiusaduentuiquod euiden^ ^fapoftolico declaratur exemplo, ficutferiptû habemus : Quoniam deus qui dixit de 2,Cor.4 jnebris lumen fplendefcere, illuxit in cordibus noftris adilluminationcrn feientiæ cia ^Katisdei in facie Chriftilefu.Ideo ergo dicit Dauid ad dominum lefum: Vultû tuum il ferE f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrifti uidere cupiebat, utmens eius illuminari poft

|„ . ^ ^‘■^’}^^*33incarnationempoteftaccipi.Multienimprophetæamp;iuftiuidereuo-' Luc.io ^*mit,utipfc dominus declarauit.Qiiod autem negatum Mo y fi ftierat,nô quærcbat, ^wporaliter deiuultû in corpore uidereqfi tarnen amp;Moyfes tam iapiens et eruditus ocpotueritfîmpliciter magis $ in myfterio poftulare, humanum tarnen eft defideria jUpranosextendere.Nec immerito facicm eius aduenientis ex uirgine quærebat uide-^^’Willuminarcturin corde,ficut illuminabantur etiam illi qui dicebanuNônne cor no

■’1 ardebat in nobis cum aperiret nobis feripturas/ Quôd fi quis ad deum pattern di jjl^’i'uultuidcrijpoteftaccipiuultus patris,filius.Qyienimuidetfilium,uidetamp;patrê. lolt;(n.i4 dei,fecundum quod oculi eius fuperiuftos haben tur.Qiiod cû

P’ritaliierfit probandS,tarnen quia incidit illuminatiôis uultus Moyfi hiftoria,nc quis ufufolis quod muftis etiâ pal

ans offiinditur.Oriente die rubent terræ croeeo colore pcrfuiæ,imaginem debene far^iî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quoep monilia corufeantia transfundunt fînitimis quôd ip

fi )• f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rniraris fi Moyfi uultus diuinæ infedlus fit claritate præfentief'Miraris

^f^gccc dei gratia iuftiuaporet ingenififNo dubitauitPropheta, qui popofcitilliP 'f’3nprius,utiüftitias dni poffet addifeere. Decurfus aquarû defeenderût oculimei, l‘anocuftodiuilegêtuâjGranditer affecfiupœnitentiâgerêtis exprelfiqdicenscpa-Xm'fb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defeenderint, fine quia per eos tanquam per meatus undan-

Hab nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;profluuinm,fiuc quodipfi defeenderint oculi,

tu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liocuis fummi doloris,ut cum lachrymis oculi quodammodo ipfi uidean-

• J y^^ndeietcû quôd tantauis lachrymarum fit,utputentUr oculiin fletus refolui,8lt;^ ^’■'’•'ynaas effundi.Oculi ergo ipfi tanquam in decurlus defeendunt aquarû.quo uer

0 impetus deplorantium uehemens expreflus declaratur, fecundu illud quod in Can ^cis cnptum eft:Fonshortorum,puteus aquæ uiuæ, SCimpetus defeendens à Libano. nbsp;nbsp;nbsp;4

K '’”^pP’*'*^sfan(ftiaffluitàLibanofponfa, SCàprincipiofidei tranfiuitfeculum, amp;nbsp;Petttauuitadrcgnum.Älqs fonseft,aftjsputeuspro captunoftrogratiafpiritalis, alijs • nbsp;nbsp;nbsp;HaufuSjfons fignatustalqs hortorum fons, qui in Ecclefig dote numeratur : alijs

mpetus defeendens à LibanotSC magnus impetus,qui nunquam deficit.Non enim de ciunt depetra ubcra,necp nix à Libano,neep aqua quæ fertur ualido uêto uirgini Hic-u aiem.Defcendit impetus à Libano,quando colletftis in unum apoftolis,amp; pluribus 'aÆ, £ P ƒ fadus eft fubito de cœlo fonus tanquam ui magna fpiritus ferretur, amp;nbsp;re-P ftiluntomnesfpiritufando diuerfitates donantelinguarum.BonusnTipetus,quilæ erenefciapioritimplere. Siquis igiturhuneimpetumfuperuenientis e cœlo gratiæ tu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etiam ipfe oculis in decurfus aquarum. Qui hune primum impe

® uderit,ilium merebitur.Defcendit oculis luis inhos dueftus aquarum, quælachry

Âmbr,to.4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pp x mis

7X8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBRO Sïî

mis irrigauit tnEuangeh'o dominf pedes:amp;i'deo fidci fuæ precio emttanfmæfuaî^for poris faniratem,iam no ti lànguim's proHua, fed gratiæ fpiritalis. Dcfcendit ergo Dain propheta,ideo de peccato gratiam rctulit.Defcendit in aquarQ dudtusjioc clt,rcpicuit eos,amp; decurrentium aquarû lachrymis fuis fluenta cumulauit,aut inanes ÔC uacuosdu-lt;flus folis replcuit H etibus,aut(quod elocutionis moralis quidâ fcnfos oftendit ) dcl^n dit in aquarû dudîus,tranfiuit cos.Et pofTemus dicere:Tranfcendit eos, fupergrcllus eft;fed minuitur uis eloquq,quo uis maior affluentiæ defccndentis afcendentisexpri

mittatjlicctufusipfefcriptorum fenfui fcruiremaiore décoréconfueuerit.Diuerfclioc ôôfæpefignificauitjSb propemodumincrementafemperaflumpfît.Dixitenifflpriino: Ppl- Lauabo perfingulas nodtcs ledium meum,inlachrymis ftraium meûrigabo.Dixititc^

rumtFucrunt mihi lachrymæ meæ panes.Dixit etiamtEt potum meum cum fletu milcc bam.Hic addidit dicensrDecurfus aquarû defcenderût oculi mei.Hoc fecutusin Thrc^ nis Hieremias affedîum doloris expreffît,uim oculi defcendentis imitatus.Siceniniha' bes.'Defeccruntinlachrymis oculi mei,oculimci caligauerunuTancp defcenderût oui li,qui deficiuntinlachrymis.EtalibitOculus meus abfôrptus eft.Sed plus eft aquash^ chrymis uincere,^ oculos abforberi fletibus,Et alibi idem Hieremias : Exclamauiteor eorum ad dominûtMuri filiæ Sion ducant to rr entes,fluantlachrymas die acnoâe.M li dare tibi requiem, non fileat pupilla oculi tui.Oculi igitur qui torrentes deducunt h' chrymis fuis, ipfi dudtus aquarum defcendunt, hoceft,cumulâtur utfacianreosfuis^u genres fletibus impetu exundare torrentium. Sunt tarnen codices qui habent vePceTöp KgtTtjS/ßaw ol olt;pSûtÂiwgt;! pn.hoc eft,Ducftus aquarum direxerût oculi mei.Sedcgo inGræcocodicemeo ngbTißHo-oc* legi,hoc eft defcenderût. in quo poteft fîeriutinutrâli

quidem multa quæ flerct,uel inceftum filiæ, uel interitum filiorû; fedhicnôhoc neui ' fefedicit,fed quia non cuftodiuit legem domini. A fantfto uiroplus culpa deflctur.Fleuit itaq; quando ei Nathan de Vriæ morte indignationem domini nuncia^ uit : ôb peccatum fuum de præuaricatione legis agnouit.Denitç filio in ægritudine con ftituto,ncq5 cibum fumpftf,necp regium thronû aut cubile confcendittfedftratusin ter^ ra ieiuna ora lachrymis dilucbat,non tam fihj mortem quàm peccati prenant imllo la' uaredefiderans.Fleint,quandonumcratopopulorepente corde percufluselt.Denicp, Peccaui,inquit,grauiter,peccaui ftulte.Fleuit igitur primo,quia elatus regù poteltatc, quærcndo numerum plcbis,mcnfuram egrefftis eft conditionis humanæ: Deinde qu« fuierrorisprcciouindicabaturinplebemtfedà dominohæcpropofitaprenaïueiaqno à rege eft poftulatatdomini tarnen fe cômittendo mifericordiæ,ele(ftionis caufam prO' bauittfimul quia propter eum populus laborabat,ipfècp fe offerêdo pro populo,elaßO' nis foluit iniuriam,pietatis probauit affedum.

s ER MO XVIII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ,,

S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folatio.Poft more torrentium lachrymasdefluentes,Sfgrauesfletusdo O'

ris,oportebat confolationcm fcqui.Nam qui in doloribusfunt,con o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

ne indigent;amp; qui grauibus æriimnis pœnas commifïôrum luerunt criminum, fpcrant indulgcntiamtôt^ quiflctibus SClachrymis propria delitftalauerunt,requiem pfdmmvn

tur.Hæc omnia in fcripturis diuinis qui quærit inucnit.Nam ÔC primüillud,ucinüoioi pofitos confolcmur,docetilla quæ inlibro Hiercmiæ flebiliter clamai adcapnnos Biruch 4 exules ludgorumJte proficifchnini filij.ego enim derelict a fùm deferta.Exuime no 2

pacis,indui autcm ftolam prccationis mex,S)C clamabo ad excelfùmin diebus nicis.n--nimo æquo eftote filq,clarnate ad deum, QC extrahet uos de manu principû inimic^'^'’ Ego enim fperaui in illo etcrno falutem ueftram.Crcdentibus igitur in dominum,cftin domini mifcricordia conlblatto.Eft ctiam aliud confblationis genus ijs qui graues lol-4° ucrint pccnas,ut habcs fcriptum in Efaiæ librotConfolamini confolamini populûmcu, dicit dominustSacerdotcs loquimini in cor Hierufalem,confolamini eam,quoniam rc pleta eft humiliatio eiusdblurû eft peccatum eiustqm accepit demanu domini duplicia peccatafua.Etiâfifîdes deerat,poenafansfcceraLRele«anturfolutioncpojnaium,qui

j, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÏN CXVIir, -PSALMVM SERMO XVIÏI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7I9

ill nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^óniendan'one meritorü.Tertium eft,cùm lachrymis cnmen ablui't, ut eft

omnes qut operaminiiniquitare,quoniam exaudiuit dominus uo J” etusmei.Quod etiam hoe loco ÔC pleriiîç locis in libroPfalmoru facile reperitur, onlolatio igitur prima ordine eft,quoniam nó obliuifcitur Deus facere mifcricordia, ^^inçternum proijcit quos putauerit coercendos.Secünda,quöd dècürfis fupplicijs

lt;’phi aifputaueruntqbeße improbis abfolutionêjprodefle mortem 1 qUód in illa fit in-ctntiuim delinquendijin morte autem finis.Hociumptum eflc de nollfis cui dubium, ciiminProuerbijs Salomo nis fit: Qui parcit bacülöjOdit filium iuum:caftigat aiït domi »usquemdiligitfEtirtfi-ätFlagellum equó,amp; ftimulusi afirto imperat, uirga autnationi linprudenti.PcÈnaeriimcorrigitamp;emchdâterrântèm. Si taliséftqui emendarinori grauiora comittat ; JVtórtuus em iam nefcit errare. Ideoq? ÓC.

cclclialtcs ait:Etlaudaui ego mortuos mägis $ uiuentes, ÓC optimum iudicaui fupra oseum qui nondum Uatus eft,qui non uidit hoe opus malt Mortuiis pf æfertur uiuen tiiquiapeccare deuriitMortuo prpfertur qui natus non eft,quia peccare nefciuit.Nunc

'camus etiam de ijs qui pœnas fcclerum loluerunt fuprum, Nónne ifti tulerunt culpæ iamnon irtte^ahis pœna debeturfClamat perEfaiam dominus:Cohfola^ mini populum meum,quia recepit de manu domini duplicia peccataiua. Difcite unde

ato næcjfumpferit. Eruditionis gratia in Aegyptum profeÄus, ut Moyfi gefta, legis oraculajâ: prophetarum didfa cognóiceret,audiuit confolationê populi,qui fupra pee catimodumuidebaturfuiflepunitus; hune locum quadam adopertum doteuerbo-mm,indialogum tranftulit quem fcripfit de Virtute. Quem locum tarnen dominus in buâgclioplenius cóprehendit,ó^ apertius declarauitjdicês perAbrahæ peribnâad illö , uiuttem feculihuius : Juli recordare quia recepifti boha in uita tua, Sgt;C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fimiliter Lnc, i

mala,nüftc autem hic cófolationem habet,tu uerô crucian's:ÔC in his omnibus inter nos auós chaos magnû fi'rmatum eft,ut ij qui uolunt hinc tranfire ad uos,non pofrmqncqj “'athuetranfrricare. Sediam audiamus quid iuftus in confolando fe loquat. Julius omlne,0(lfedumiudicium tuum.j Vere iuftus uir,quilachrymis profluens,inuoln jgjj(qaperfoluens,non taedio uincitur, nonmetufrangit, ^onhborelaflatur, nori ingratus aut triftis eft. pleruncp enim uulgus hominu fua deli-, ^norepetensjiniuftefe putattolerare quæpatitur.Atuero uir iuftus,qui feipfumfta-f^m in exordia lermoriis accufat,iuftitiam domini praedicat, quod meritis fuis digna pa nanir.Dicendo autem iuftum deum,de fua quidem iniuftitia ante pronunciat,fed de iu Hitiadomihirpcrat ueniam.Iuftus enim non femper irafcitur.ficut enim ultor culpæ, itamoderator eft pœnæ : freut uindex peccatorum, ita remunerator eft uirtutum, opti-’^otuniqipefjjQj-yp^, Qui uult dare præmium, debet expetftare certämen,quia nemo cototrabit.Sinit ergo nos ftepe tentari,uolens iufta praemia dare, lu(ftan tiujiqijiiondormienti.Non decetredimitosflorib.corona,fed pulueruleritos: nee mo es delicijs,fed labore exercitatos ornat uidloriaJuftus ergo in aduerfis iuisiuftitiâ Dei laudat.Sed non hoc fentit amiffis teneris parens liberis,non immaturo nuptp uiduatus coniortio,nô gger in dolorc,nó naufragusin periculo,nonreus in iudicio,nö captiuus mlaqueo.Clamat tarnen Hieremias, cum futuræ annuncians populis captiuitatis teru-mnam,inlutiuoragine turpi necandus illuirie mergeretuniuftus es domine. Clamabat iterum cuniuidlg plebis miferandis feruittjs angeretur: Iuftus eft dominus,quia os eius adiracundiam irritaui.Et fub alialitera:Ita foris fine filrjs fecit,6C ab intus mors,hoc eft, , , ucut in paradifo fecit, ita ôd in huius feculi aerurrinâ defteuit. Inuidia enim diab oli m ors introiuit in orbem terrarum.Iuftus es domine.Clamabant Hebräer' cum propter uirtute deuo«onls,amp; fidei gratiam,fornacis ardetis ambirentur incendqs : Iuftus es domine in omnibus quæfccifti : amp;ideo meruerunt ut illæfi ignibus,dni iuftitias praedicarentDa-nielquorp propheta fecundo in lacu miiîus leonû, ÔC immanium ferarum fæuitia atque horrorecircundatus, redla omniain conipedlu efle domini imperterrito clamore iadla batJonas inclufus utero beftiali,anhelandi fpiritus uix habens comeatum, iuftus iniu-ftorum forte damnatus,clamabat de uentre ceti in mari cum uoce laudis et cofeffionis, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

bupplico tibi.Dauid cûfugeret aifädeÂbeflàlon,parricidalibus armis amp;nbsp;terris pulfus, Ambr.to,4' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pp 3 ÔC regno

73° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;Diyr AjiBKosii ’

^^^gnoeg^eÜitS)CiitnpzototiuspopuJifeo{ren:ecexctdio,diceb3t:Iij(lusesDomine, amp;rcaumiudiciü tuum.Grexinnocensiiiequidfedc'^EgopiüorfectmilSapudiadS dciHnjpœnadccuJpæautoreftjmat.Ip/èpaterfi'dei AbrahanijCum adïmmölandiium-' cusafenetih'usporcerjt^pacernæpietattsafFedlâdiuinxconfefnoneiuïiidxtempera' bat,dicens:Iuïius cs dne.t^^on enim po/cis aliéna, fed taain repofcisdpfum nbircft^^^ qufcm dedififnd^^Tnitatus lob extindiis liberis, patrimonioâ nudatas amido, corporis-fctnaes,ate Nudosnacus (am,nudus,inquH,et monar~Dominusdedii,dns abnulictittaomen dominibenedidum.Omnes ergo iufiam Dominä prxdicemu^:^ qui moribandalepalcbrofua membra côponit,amp;qaidamno ferit,autfuneredlionin^i j,Cigt;r,4 dicatduitus csdomine.Qiiid enimnoflrûamittimust'ClamatApodolas'.Quidhabes quod non accepïftjf'Qiïodhabemus ergo,accepimus:quodigiiamittirnus^reddimusi

Juftus ^nii'nus in perieulis,iu{ius in damnis,iußus in ultionibus ed,rio o u quia unufqunqt iuiie culpæfoæ pcenas luit,uerumetiâ quia dam unuspunit,pliiii'

Ananias a Sapphira in Adihits apoiiolorS fraudati prectj quod de agd ^cnditionv perceperant,crimen admifer{ft,qui poterant nihil offerre,amp;^ crimen euadc' deie.VerunequisimpuneeircunfcribëdosApoüolos arbitraret,autmifericordiefna: munus fraise contaminaretperßdiae,mortiaddidiis æternxperhdis,uniuerfos adiidei Irudîum lauo terrore compofuerunt.Pharao cum populo fuo ßudlibus merfus,iniida' ïipconuerfatiQnis exemplum efl,ne quis deipopulum perfequat.denii^potuitcudeiis Uoluntatifljxi:^e.reobedientê, iedeiuspœna omnes uolaitcmendari.îdeoipdicita^ , Exod. eum dominus.'Quia ad hocl’p/um tefljfcitaui,ut oflendain te uirtutêmeam,amp;'annSd^ turnomenmeuminuniuerfaterra.Nonuticp dominusfuxlaudiSjièdnoflrecorreâtO' .

Rom.!) msincrementa quaerebacOmnes ergofapientes dicuntfluflusesdomine,^reddiiudi * lt;nbsp;cium tuum. Neqienim tradimuraduerrârijs flneiudicioipfius,neqjfiheipfiusiudi‘:‘b ^J)^/^^^!ff^S^^^^^quot;^‘'quot;^^-^^^^’^d:orutneflcôfolatio,hocefldominiiudiduin.Deni(ÿ ^iupia habes.'Memorfun'udiciorum tuorû, que à feculo funt,Sf meconfolatusfum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l

flem Phinees,duos occidic,interdi(fla flbi con/uerudinecopularos,redemitoinnes,in' dignationê domini mitigauit,dédit uicîoriâqutbusnegabatfaiutê.Qpàmfalutaris^^ igitur deizelust'Non unius temporisillud uitium fuit: SCnuncMadianitismiftemrlu' dxo.Madianiris efl quxnullo efl uxoris legitimecopulata coniugio,nullo ßdeiiunäa confortio.Madianitis efl hxreticorû perfidia,cum populûdeitentat.QuàmmuhispO' pulismeretrixifla feralisirrepiît, quxpublico funeretotâpopulum cômmimottetU' mulauitfVeni amp;nbsp;nunc Pbinees,arripe gladiû uerbi,interflce perfidiam,iugulatohxre' fim,ne propter earn populus uniueriusinrercat.Vrget ira cxleflis,percuteipfamuuIüS impietatis,gcneratoriurriq; perfidip,ne partus form etarinfelix,neadultcrina cócepoo diffundat feminarium prpuarica rionis Sf iceleris, ut Domin us te cum flatuat teflamcH' turn pacis,dei teflamentum gratix,teflamenrum promifîionum cœleflium.Zelumha' nbsp;nbsp;nbsp;I

. r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vides ]

Zélas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft,qui exqujrit,qui fuperuenit,qui fe lùftf fnfundi t pecïtarn

teinAda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dominusait.Zelusdomustuædcuorauitme.Sicuteniman-

mtfiiCbr ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hominem mors præualcns,ita zelus deuorauit quem uiuifica-

•gt;idömin^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habuicHcIias,amp; ideo raptus ad Ctrl urn eft.Zelans(inquit)^cla-

dfi nno P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui habcnr, omnes fibiinimicosiïios putant qui funt höftes

iJidlitO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicitJn hoftes fadli funt mihi, ficut Da-

fcuangeliOjZclo fidei populusgentilium uitam libi ac Lue«^ Dtum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;negligentia atq? defidia ludæorum populus amifit Idèocp fcrigt;

j . j ■ nbsp;nbsp;nbsp;^pprehendet populum ineruditum. Qiioniam populus qui erat erudi-

lia ur thabebat ardorê.Contulit fe zelus ad genres: cuius tanta eft gra Prehe^ d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P’^ærogatiuam uiécrit, ôô eruditionis induftriam fuperarit, Deniq; ap-

Dido^” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eflemcliorem.Itacß ea gratia operata eft in po-

diarita nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;copularctZelus ergo charitas eft. Denicp ualida eft fient mors

Dur P P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zelus.Durus zelus,quemuitac huiusnullauincitilleeebra.

nihIf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccato morimur,ut uiuamus deo.Angeli quocj fine zeloi

. * ^’^f’^'uhftantiæfuæ amittuntpraerogatiuam,nifi earn zeli ardore fuftentêt.De-qucin Apocalypfî Ioannis dominus ad angelum Laodiciæ dieit:Scio opéra tua,ne(^ ’§1 uses,neq,’calidus.Vtinamfrigiduseflès,autcalidus:fedquiatepiduses,incipiain ou^d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quôd diues fum Si ditatus, amp;nbsp;nùllius egeo, 5lt;1 nefcis

tucsmiferjamp;miferabiliSjâS mendicus,Ô^ nudus,ÔC cæcus. Confulo tibi ut emas â cauruin igné probatum. Hic eft dei zelus, hic eft fîdei uapor,deuotionfs feruor, qui ^osuelutfuauem cibum in Chrifto remollit Si format.Quanta domini gratia,ut rios in Uo0recoi^ituat,fîlt;quafdammeritorumnoftrorum epuleturdapes,acfimeremur,de lu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuauitatibus delecftetur c' Beatus quem ûpiêua deuorauerit, que uit

s auferit,quemiuftitiareceperit.Culpaineohabercnonporeftportionem,quêab-^ffitrcmiffio peccatorum. Vbi eum error inueniec, quem int^ritas immaculatà ^'pehtÆt quid miremurfi angelieûhabcntflpfe deus patef aitz^elanszelaboHié

‘^’’izelo tnagno.Qiria deus magnus,ideo Si zelus eius magnus cft,'6ôpro uniufeu '““ppotentiæ qualitatc,ita Si zelus aut mediocris aut magnus eft. Zelo uindicat Hie-™alcm,2elo Ecclefia congregatur,zelo fides acquiritur,zelo pudicitia poflidet, Do-’’^‘''usquoc^Icfus ait : Zelus domus tuæ eomedit me:increpans ludæos quod domutn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

?'‘^“^hfecerint fpeluncam latronum,fecerint Si domum negociationis. Sed non fo-

r Bcclefîæ zelare debemus,fed hanc quoep interiorem in nobis domum Dei, ne Jtdonius negociationis,aut fpelûca latronCLSi enim lucra, quæftus pecunie Si emo umcntaaucupemur,domum negodationis fecimus : Siinuadamus aliénas pofteftïo-ncs,hnes uiduæ uel minorum,fecimus fpeluncam latronum. V enict ergo uerbum deiy «•dehacdomoproljciatfures, direptores, caupones, utmundum fit cor tuum, peclus nium.Sed eftzelus ad culpam, eft zelus ad gratiam. Nam ôô ipfe Dauid ait : Zelaui in peccatoribus pacem* EtinEcclefiaftico feriptumeftiNonzelcs mulicremfinus tui, ne oftendat fuper te malitiam dodrinæ nequam.SC mulier z elotypa in muliere fideli iu •ereprehenditur. Aduertimus ergo quôd menlura quædam Si difeiplina fit zeli, ficut lt;iiiciplinauirtutis.Et ideo beatus qui zeli nouerit difciplinam,SC oderit eos qui domini ^ariamrelinquentesfalutem propriamdefèrunt,crrorem fibifraudis adftifcût. Ideorp *gt;t:Quoniain obliti funt uerborum tuorum inimici mei.Qiii funt ifti inimicit'Si popu-Es ludæorum,quomodo inimici erant fub eius imperio coftitutif Dauid enim ludæos ômnesregno proprio gubernabat.Si gentiles,quomodo obliti uerborum dei,qui legê domininefciebantt'Nemo enim nifî id quod acceperit,obliuifci poteft. Illi ergo inimi-; einici,quiinimici tui,qui Dominum in propria fuauenientem no erant recepturi.Hos gfaues hoftes,hos inimicos fuos propheta teftatur, non qui fibi effènt, fed qui Chriftoi lebelIcs.Denique alibi ait:Et fuper inimicos tuos tabefcebam.Iufto odio oderam illos. giauioraputansarmaperfîdiæcfle, quàm pugnæ. Nemo enim grauior hoftis omniû,^ î ... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;Pp '4 quàml

73X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AM B RO S II

quà/n qui omni'S Igdit autoremJdeo ergo relo magno acqm'fîtirs cft quoniam à fùo deus populo ncgabatur.nec em'm potcrant aut fîdeïdeuoaonaii,au^ fciplinamtenereuirtutis, quimemoriam præceptorum cœlcftiumnontencbant,pic Adam deparadiïb eieétus, ficpopulnsludæorum dcprærogatiuædêdionfsexduws eft. ignitumeloquiumtuumnimis,amp;fèruusfuusdileîo'tillird.]Ignêquidédônwnn® mißt in terram,non ut ea Sodomi tarto rurfus, fîcut /cr/pt3 cft, arderct incendio, cam donàtæ niuncre fœcunditatiSiauc ufu uel dore uiridîtâdâ ex;eIudefct.Opus em dominus probarcmagisatlt;paugére,qua'mminuereaütdâmnâfecofl/ùeirit.Nei?iJcro ‘ nbsp;dignum eratutelementâtnnoxiànoiinluerentfcelerisukionë. Quid natura dd/quf'

rat fi adulta ïam foboles errauitrNon erat partus ih üitio^ fideuid lapfa eft errorcprog® m'es.Non e{îhicnaturà,fed ufus in culpa. Quê ergo dns ignêïn nouO fparÛc teftafflcn; toc'C^dt iecretos rriérifi'um diuihx ardore cognitionis inflammàret ^ffeëiiis,qui uaporc fidei de deuotionts àdûlerét,qui cupiditàte uirtutis accenderet.Hocigne calcfadus dp Hzrt-,2 O en Hieremias: Et eratigtits flarfimïgerans in dlTibus mei's, Hoefermonum ignecŒlC' l,«f,24 kiuijjij^pQj^^tiCledphas âS illeaîius quiÛmulcumdominoabidierufalemufcpada' kellum confecerantiier,dicebant:Nonne cornoiinjm ardens erâtihnobis,cuniapcri ret nobis feripturasc^nis ergo hic, ferm d Chi iüi eil Et bdnùs l'gnis, quicalefaCennO' un,ncrcn exurere,niufoîa peccata^Hocigne fuper bonû fundamentû poÛto, apoHol^' cum illud aurum probatunhocigneilltid morû uel operum examinatur argentufflihoc ’gi’^P^'^dofiiIIi lapides illumi'nantur/œnum autemâfftipulacon/ùmitur.Mundaf^i' loait.is §° ignis animum,conluinit errorem» Vnde de dominus aitdam uos mûdi ekiSjpi^'

P ter lèrm onê quem locutus ium uobi's, Hi'c eft l'gnis qui ardet ante domina. Nkî enitn quisßagrantiamdeuotionisfumpferit,prxrentiam,dominihaberenonpotenL^tcen dehuncprïmùm ignêinmentibus tuis,ut Cbriki tibilumen effulgeat-Hocigneureba Exod.; turrubus,Senon exurebatur.Vriterti'm fermo diuinus,ut corrïgatconfèientïanipccc^ n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J non exurit ut perdat ♦ Hic ignis hebetare, hic ignis extinguere maten'alititnfxiia

3 nammarum coniueuitincendia.Deniqi Hebrxihoc igneiuccenß,fornacisardendsua porem nec ttmere,nec fentirepotuerunt. lÀeritd ergo bonus feruus diligitignitSDo' minialloquium,quo induttur cbaritas,qux excludit timöreniiPulchreautêaddiditni' mis,quta oinnisquidêdodîorinHammataudiêcisaffedîuth^iedÛipraomneseilfenno dei,diuirionesartuum Seintimapenetrans medullarum. 'Triplieitëiergodeicribetibi

connat elem êCis.Sed in cocco ügura ignis exprelîa eiî, cuius uaporniü cœlSatg; aert, maria,terrasep penetraret, omnia tan^ effeetis uiribusidluerent, Perreiiiculamigin^ : uinculum periùalionis agnofeimus i percoccum uel cupiditatis ardorêquiltinnlbtin 3mmisaudicntiS,uel indicium palïionis^Vride et alibi ait lponfà:Labia.eiuslih^^l^bn tia rnyrrham plenarn.Per myrrham enim paiîionis unguentum,etrerurre(ßionis gratia declaratur, quxrediuiuum uitx odore iuiciratismortuorum uiktenbusinfundit.Men' to igitur alloquij eius accipiens fuauitatê exclamansfponià tèliatur: Fauces eins dulce dims, âf to tus deiiderium. luuenis fum ego deipedius,iuiiiiicariones tuas non fum oblnus.jMultis iandiorum qui à prima adoleCcentia exercitati Hint dun's laboribus,p^ teiihic uerficulus conuenire.Namamp;Iofeph cum à iratribusiuniorinAegjmtSuendC' retur,iunioreratamp;^deipedius, quiadferuitutisiniuriam uendebatur, ddpoiieacSprO' dudius c carcere,prxpornus Aegypto,populis irumenta diuideret, fratribus uicêiniU' nbsp;nbsp;nbsp;I

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CXVHL PSALMVM SERMO XVIII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;73?

ffrciote nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oblatus cft facerdoti/quafi indi'gnüs qui' ungerct m regnü,fed à fa

pafcuis,præroganuam regiæ undionis accepit.Poftca Hcnjadbcllü, cum Gobas totû populum ludæorû corporis fui mole defpi ^'fibîn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^^i tamine prouocarcqtimentibus cætcris popofcit à rege ut côgredien

quid? ranto certamini habilis pftimatus cft,rege di.-^ftàiu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quoniâtupuereSjamp;illcuirbclJator i.B.eS’7

admiffus, nifi feciifet fidê quôd in fua adolefcêtia Iconem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

^llonr'1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxtraÆs raptæ ouis cruribus peremiflèt. Jpfe ctia defpccftus ab

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;arniatû præliatorê cum uirga ÔC lapidib.procefTilfet,!-etulit non

fiini utl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bed in nomine domini confidente ad prœÜû efie progreß

Phviu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auferrctopprobriû.Hicergo iuuenis atcj^ deipetftus ftrauitÂllo

'‘■t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;millibus iuuencularû pfallentiû teftimonia triupha^

finçj^yP® nbsp;nbsp;nbsp;qui quafi defpeiftus uenturus effet in terras, Ôl fine legato,

Pbud nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuncio totfl populû mundi huius,crucis fiiæ prælio liberaret: cui aplt;-

fcuelaT**^7'^^*^æ^^’^^or®5perbaptifinatisfacramentarenouatæ,q,uerûilium Goba ^ftatefiT'^^ • acproditû uerbifiiigladiotrucidaifet. Jacetigituruerus Gobas humi^

v^’^’'^’-'^®3^æibitcaput,quodinmultas artes uertebatôdfraudes.Piallûtfecult;-

Corn k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LOllllCHL«X ViViivu/aixuJL^ieUllL LyilipdlllSjUUC ClU

durit” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;indignât ÔC irafcit diabolus, eô q? canerentiuueculæ: quia

uira'æ J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;decepitjChriftus totûmûdûredemit.Dicit ergoChriftus natus ex

pulu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defpetftuSjiuftificationes tuas no fum oblitus. Dicit etiâ po

y . ^’'^^*0112 ille in prima lecftione defpecftus rudis adhuc fide ôd ftudio primæuæ de^ lin ?^^‘^®*^bcens,uel certerenouatus aquilæ iuuentute per baptifinatis facramcnta, J ' ■ bum amp;' defpclt;ftus,iuftificationes tuas nÔ ium oblitus. Ille ego debpecftus an cd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;anteponor elecftus. Ille ante' defpecftus populus peccatorû,habeo

115 /’j'.^’^^'iicntoruueneranda côbortia.Iam menfg cœleftis honore fufcipior, epu--nieisnôpjum^ udatur,nô terræ partus laboraqnó arboru fruclus.Potui meo non flu g^^aqupedajUofontes,Chriftus mihi cibus,Chriftusmihi potus.Carodeicibusmihi, eftpotus.No iam ad fatictatêmei annuos expetfto prouetus,Chriftus mt

,, '^^r.^’^æ’biftrat.Nô uerebor ne qua mihi cœli intêpçries,aut fterilitas ruris immi-^■’Mipij cultus diligêtia perfeueret : no iam coturnicu pluuias mihi opto defcendercj ^i'asante'mirabarmó manna quod ante cibis omnib.præferebâ, quia qui manna man-'^^auerutpatres,cfurierût.Meus cibus eft,quê fi quis manducauerit,no efurict. Meus

^‘s^lfqui no corpus impinguat, fed cofirmat cor hominis. Fuerat mihi ante miran-spanisde cœlo.Scriptû eft efh : Pane de cœlo dédit eis manducare. fed no erat uerus

J ^b^^'^dfuturiumbra.PanêdecœloilIûuerummihiferuauitpater.Mihiillepanis / f JR nbsp;nbsp;nbsp;cœlo, quiuitâ dathuicmûdo.No ludacis defcêdit,nô iynagogæ defeen lôdfi.é

ipedEcclefiæ defcêdit,fcd populo dei iuueniori defcêdit.Nâ ^modo ludæis defcêdit panis quiuitâ dédit,cûomnés qui illû panêmanducauerut,hoc eft manna,que putatie^ tuntludæi uerû panê,in deferto mortui iuntdQuomodo fynagoge defcêdit, cû fynago gaomnis interlerit,amp; æterno ieiunio fidei macerata defeceritf Deniq? fi accepiflent pa nem uerû,n5 dixiircnt:Dne,femperdanobis panéhune. Qiiid pen's Iudæe,uttribuatti oipanêquêdatomnibus,datquotidie,datfemper fin teipfoeft ut accipias hune pané, Accede ad hune pané,Sêaccipies eum. De hoc pane dieftû eft : Omnes qui elongantfe abste,pcribûc.Si elongaueris ab eo,peribis:fi appropinquaueris ad eû,uiucs.Hic cft pa nisuitæ.Qyi ergo uitâ manducat,mori no poteft.Quomodo em morict, cui cibus uita cftfQuomododeficiet,quihabucrituitalêfubftantiam d Accediteadeû, amp;nbsp;fatiamini, quia panis eft: accedite ad cum 5C p otate, quia fons cft : accedite ad eû ôd illuminamini, quia lux eft:accedite ad eû amp;nbsp;libcramini,quia ubi fpiritus domini,ibi libcrtas : accedite adeûSôabfoluiminfquia remilfio peccatorû eft.Qiii fitifte,quæritisc'Âudite ipfum di centê:Ego fum panis uitæ:qui uenit ad me nô efuriet:ôu qui crédit in me, no fitietunc^. Audiftis eum,ôô uidiftis eum,amp; non credidiftis ei,ideo mortui eftis : uel nûc crcditc,ut polTitis uiuere i Sed miramini Moyfen, quia patres ueftros per mare ficcis duxit uefti-

734 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSII

gtjs.Moyfesnonimperauifjfedimpctrauit,NóI'uflitmari,fedfcrunntlutcri Möyfen Iaudatis,quiaregê Pharao cum exerdtu fuo merût.Moyfes orabat,a perabat.Moyfes precabatjChriftus operabat.Moyfcsfugiebat,Ch«ftusin Moy fes columnam fequebat, ut no durnas tenebras declinaret, Chriftus illumi, Moyfen agnofcis,quia aquæ amaritudinê temperauit. Moyfen agnofcis; qui duxit depetraiChriftunon agnofci'sjquiueriillius Aegypttj régisftrauit byfïi merfit profundo.Qui nos libérât quotidie de mundi hums fludibus,nenos li huius procella demergat.Quid profuit patribus tranlîre per mare rubra, qui ram repromilïîonis non licuit peruenirer'QuicûcJ cniin exicrût de in deferto.Mortuus eft Aaron, mortua eft Maria, mortuus cft amp;ipfe Moyfcs:® fum Naue nominis facri fimilitudo feruauit.PIaudatludaeus, quia fitictiilli un am uomucrût, mihi de corpore dei fons fluxit aeternus, mcas amaritudines bibit in gt;nbsp;ut mihi fuæ donaret gratiæ luauitatê.Dicit ergo populus Chriftianusduucnis ego u , amp;nbsp;defpedusjiuftificationes tuas non fum oblitus.Bene hoc dicit,qui iuftincauit eu ptifinatis làcramentis.Qui enim baptizat,iuftificat deû,quia peccata

50 amp;nbsp;â dno fuorû preftolat indulgcntiâpeccatorûJuftificauitDauid,quiait: 1 caui,ô6 malu coram te fcci,ut iuftifîceris in ferm onibus tuis. Non iulh'ncauerut eu P rifæi,quibaptiz’ariIoannisbaprifmonoIuerunt,utinEuangeliolegifti.Nonlo ui fîcarefatis eft,fed etiânon obliuifci iuftificationû dei,id eft, utintemeratagratiæ p lis dona cuftodiat,Slt;facræ remiftionis muncra illibata atq: indefeffa conferuet. æ S neralia.Sed etiâfpecialislîngulis ChriftianisfuppetitprærogatiuadicendÉluucnis ä ftim SC defpedusjfi humilis corde,fi mitis atqs manfiictus.Dicat ergo:IuucniS ego amp;nbsp;delpcdus.Præmittat ætatis generale iadantiamjquo plus comendet gratiâ.No mirabilis humilitas in fcncdute,quæ effœta uiribus,fradadebiliôu ftisdoloribus,anhelafufpirqs,codacurarûæftibus,ÔCipfouiuendiinceftaiai * critatê eft oblita iadantiæ.Rara fane' in iuuenibus eft humilitas, idcoq miran a. aetas uiget,dum uires folidæ funt,dum fanguis çftuat,dum folicitudo ratur débilitas, dum Içtitia fréquentât,tuneferuetiadâtia, tuncfeiuuentutisupw^^ extollitaffedus,tunehumilitasquafiuilelcit,abiedacontemnit:tuncfubiecao, e^ -neris confeientiæ æftimat efte inh'rmitas.Grandis igit morû cft alfuefaciedama quæuincatnaturâ.Deniq? fi confidercmus,inparadifo defecithumilitas,etiaeoue co2lo.Inparadifoortaeftinobcdiêtia,ô^idco obcdicntiacûlàluatoredefcêaïun a carojunde fubiedio mâftietudinis inueniri no poteratin terris.Intuinueratoniis pip Philip. Z ricatoris hæreditas.ucniês dns lefus primû fe exinaniuit, no rapina arbitratus , aequalê deo,forma ferui fibi accipics,amp; ipecie inuêtus ut homo,humiliauitftuietip u fadus obediês ufq; ad mortc.Nô te moueaf,quia feriptû eftjUt homo.No ^nim umi ' i.Titn.z dinê fufeepit hominis,fed ueritatê.Nam ipfc Apoftolus ait alibi:Mediator

lorf«, I num homo Chriftus lefus.Er ut de Euageh'o alferamus exemplu: Vidimus,inquii 0 nes,gloriâ cius,gloria quaft unigeniti à patre, plcnû gratia amp;nbsp;ueritatc.Nunquid quia xit,quafi ungeniti,fimilitudmêmagis unigeniti,$ ueritatê uoluit æftimanïNou en fuperuacuo Chriftus aduenit.Iapotcft diccre homo:Iuucnis ego fum ÔC erat ante'in populo priore fenexiuperbus.Dicit ergo, iuuenisfum amp;nbsp;^^^P^

Q«t.i modo Ecclefia:Nigra fum amp;:decora.Prçmifitnigrâ,utaugeretdecora.Sicamp;Wcp fit iuuenêjUt augerct humilitatê. No dixit, nigra ftim decora,ne quod nigtu çftimaret.Nec dixit,iuuenis fum dcfpedus:neiuuetus defpicabilis putaret.feuaii^uu^ nis,amp;f quod mireris,humilis,no ftrperbus,dciedo propior tumcnti.SicS^ibi: fum fuperiore peccato,fed decora cófelïione peccati, amp;nbsp;corredionisftudio, aiqiani re uirtutis. Quamuis ergo,5lt;f,iyllaba,utgrammatici appellanqconiundiuafit,!« t mendiftindionê qua cofufio difiungitur acfeparaturiutfidicasAmbrofiumba ui intus eftc, unus putatur. Sin autem afleras Ambrofium SC Bafllim intus elfe, duo utP que intclliguntur. Dicat ergo : Iuuenis firm amp;nbsp;defpedus,quia Chriftus in paup^eat«^ defpedomundumredemit, quiaChriftushumilitatediaboIum uicit:Dicat: DeipC' Luc, 15 eftus fum,quia cor humiliatum deus non ipernit,quia deipedus ille Lazarus in Abrane nunc requiefeit finu, ÔC diues ille iadantior affligitur in inferno.Delpedus eratMo)?

J, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IN cxvnr. PsaLmvm sermo xviii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^35

’^^efibiidoneusuidebatur, cum ad libcrandum Hebræorum populum mitteretur. ^Tedus erat Icremias'.qui dicebat : Dominator domine,eccc nefcio loqufquia iuue Hmr.x ^niego.Sedfacilius ifte defpetftus eligitur.Denicç dicitur ci : Noli dicerequia iuue 11®cgo:quia ad omnes quofeuq; mifero te adibis: SC omnia quarcüq^ mandauelo ti )‘Oqiteris.Netimeas â facie eorum,quia ego tecum ftim dicit doin inus, utliberem te.’ f pf(^useratillepublicanus,quioculosad cœlum non audebatleuare, SCideofaci-quant illepharifæus cxaudiebatur.Omrtis enim quife exaltat,humiliabitur : SC qui f ’“*piliat,exaltabitur. Iuftitiatua,iuftitia in æternû,ôC lex tua ueritas.j PolTunr qui-‘*’'gulifacere opera iuftitiæ,fed non in æternum manentia. Dines illc cui abunda-utrunt diuiriæ in hocfeculo fortafle fccerat aliqua opera iuftitiæ, quorum remuneratio ucminpræfenti uita acceperit, qug ad uitam æternam non pcrtinuerint,quôd non ma gnafuerint opera ilia,necremuneratióe dignaperpetua.Qiiid quod etiâfi facimus ope ^^aliqua iuftitiæ,facimus tarnen non continua, fed rara f PIcrit]p non rapiun t alicna,fed '^dciunt de proprio largiri.Alij inuadentes indebitas facul rates, quo fpeciê iuftitiæ fibi quærantjfolent conferre pauperibus.Non eft ifta in æternû iuftitia.Multi iufti plerilnq? g’^auiterdeliquerunt,nô habentes æternas ffucftû iuftitiæ.Soli deo fuppctit in perpetuu pt omnia poftîdere iuftitiam,qui pafeit iuftos SCiniuftos. Non enim bénéfices fob's re wndaiuftitiaeft,fediliauera iuftitia eft,quæ ipfis quoq? defert inimicis. Meritoq; ait mnitia dei:Diligitc inimicos ueftros.Ergo ficut in æternum eft iuftitia folius dei,ita lex dtiucritas.Sed quomodo iftud accipimusfutrit quia lex dei ueritas eft,hoc eft uera : ÔC quodftatuitdeus,oinneuerû eft,ficut infra aittOmnia prpeeptatuaueritasrAn quiaue ittaslex dei eft,quia non mentif deusfApud eUm igitur ueritas lex eft,fallacia præuari-f3tioeft,Scd£cficpoteftaccipi:Lex deiueritas eft.Apudludæos ergo non eftlexDei, quianonrecipiuntueritate.Lex dei fpiritalis eft, ficiit Apoftolus dixit.No habet ergo t!cramlcgê,qui cam non acceperintfpiritaliter.Quod aut nOn ucru, mendax eft: quod ’'twtitur,occidit.Litera ergo quæ occidit,mentit: fpiritus qui uiuificat,uerus eft.Acci-PWmusSC fic:Lex dei,non typus,non umbra,non exemplar cœleftiû,fed ipfa cceleftia.

jmeSC fcriptu eft,C^ia finis legis eft Ghriftus.No defedfus utiq;, fed plenitudo legis mbhrifto cfhquiauenit lege non foluerc, fed adimplere. Sicut enim teftamentu uetus ^.^’'?''°foluerefedimplerc, ita nouum certificate. Sed ficiit orrinis ueritas in nouo eft

ƒ ’^mêtOjita amp;nbsp;lex per Moyfen data,figura 1 egis eft ueræ.Ergo ilia lex uefitatis exem ?. pbreftJiicxêplari enim agnifanguis effundit, inucritate Chriftus immolât.Meritoq; opoftolus CÛpraemifilfet uitulorSimmolationê fccundû 1 cgê,adiccit: NccelTariûitaq? dtcxcmpbha cœleftiûhis mundari.nam ipfa cœleftia mcliorib.hoftijs. nó enim inma ’^Y’^.^^^''^^ttitrauit Chriftus exemplaria uerorü,fed in ipfum cœlû, SC nunc apparet

I - ~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J vw^ix\_»ivaiiiU0 tiviL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

tem ipiritû;I4oc aût eft teftamentu quod teftabor ad eos,dicit dns, dando leges meas in cord/bus eorû,amp; in fenfibus eoru fcribam eas,SC pcccati SC iniuftitiæ eorû non cro me-mor. Voi ergo remifliOjiamnon oblatio pro peccatis.Qiio cuidenter oftenditomnciri ucntatèEuangelio contineri, quia lexdeiinfenfibushominu 8Cin cordibusfcribt, no m tabulis lapideis. Qiii ergo præccpta dei non habent in cordibus ftiis, non habent legem,liue qniainucteratur in ludæis,renouatur in nobiSjUmbra eft,non ueritas : ut curri

hat oblatio pro peccatis fecundûlegê,nô fiat remiffio peccatoru. ImpolTibile eft enim languine taurorû amp;nbsp;hircorû peccata mundari.Mendax ergo erat ilia remilfio,donee re milhonisucritasaduenirct.Quidindemanifeftius,cp Ioannis Euangeliftefentetia, qui ait: Qiiialcx per Moyfen data eft, gratia aut SC ueritas per lefurn Chriftu fatfta eft f

legisrctulit ueritatem.Nam cum fit ant,difiuncftio,intelligendu eft difiuneftio • oppofuit. Et ncmideointerpofitam, quia fi ueritas fuiflet in lege, non fuiflet gratiafatfta perCliri- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;

ftum.PolTumus ficintelligere : Veritas Chriftus eft, ergo ueritas lex eft. Ét fi man-datum Dominilex eft, multo magis uiuum 8C operatorium uerbum Dei lex eft. Tri-biilatioôC heceftitas inueneruntme, mandata tua meditatiomea eft. ] Quærùnt tri-bulationes SC neceftitates iuftum, SC interdum inueniunt,interdû non inueniunt cum. Inuenttur,ctncoronadebetur:noninuenitur,quiidoneus ccrtamininonprobatur.Tri biikitioigituruelutquçdam gratia eft.Deniqnefacnficium deo Ipiritus contribulatus.

736 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVIAMBROSII

An non eft gratia, quæ opcratur patientiam f Qui ergo nouerat tribulationispro*? e(re:quæfitus à tribulationc,inuentus eft,nec refugit.Dicit fapicntia: Quærcntme ' li,amp;noninuenient.non quia dominus nolebatinueniri ab hominibus, etiam non quaerentibus offerebat,fed quia his operib.quçrebatur, ut indigni quærercntinuenirc.CætenimSimeonquieumcxpeôabatjinuenit.InuenitAndr • denique ait ad Simonem ; Inuenimus Mefliam,quod interpretaturChrifttis.PhihPP Öixit ad Nathanael : Que fcripfitMoyfcs in lege,0C prophetæ, inucnimusk u

)feph,qui eft à Nazareth.Etut oftenderet quemadmodum Chriftusinucmr^, âit:Veni nbsp;uide.Qiii ergo Chriftum quæn't,ueniatnon corporis greflu, fed mentis uC'

ftjgio.uideat eum non exterioribus ocuh's,ied internis.Aeternus enim corporaim-’^®'' uidetur aipe(ftibus,quoniam quæ uidentur,temporah'afunt : quæ autem nonuidenwr, æterna.Chriftus igitur non temporalis,fed ex patre ante tempora quafi deus uenisUçi filius, ôd quafi uirtus fempiterna fupra tempora eft, quern nullus temporumfinisincW dat,quafi uita fupra tempora,quern nunquâ dies mortis inueniat. Quod enimmortuus eftpeccato,mortuus eft femcl.quodautuiuit,uiuitdeo.Audis quid dixerithodieApO' ftolusrPeccato,mquit,mortuus cftfemeKSemel tibi peccatori mortuus eft Chrifti^-Noli iterum peccare poft baptifmum.Omnibus in commune femel mortuus eft,»^'^? gulis femel moritur,non fiequenter.Peccatum es ô homo.ideo peccatumfecitCnnl mum omnipotens patcr.Hominem fecit,qui peccata noftra portaret.Mihi ergo to mortuus eft domiuus Iefus,utnos inillo eftemus iuftitia dctMihi eft mortuus, utinj hirefurgeretSemel eft mortuus,femel reiurrexit,Et tu cum illo mortuus,cumillofep^ tus,cum illo inbaptifinate refufcitatus,caue ne cum mortuus fueris femel, moriarisit^' rum.Iam non peccato morieris,fed ueniaemec cum reiurrexcris,moriaris fecundo.Cnn ftus enim refurgens ex mortuis, iam non moritur, mors in eum iam non dominafiif*'’'' Ergo mors dominata eft in eum;Vtiqp qui dixit, non dominabitur, oftenditenedomi- . natam.Noli tantum amittere beneficiû o homo.Propter te Chriftus dominationi mortis fe fubdiditjUt teiugo dominationis exueret.Illeiufccpit mortis feruitutcm,uttibnri bueretuitææternçlibertatem. Qui quæn't ergo Chriftum, quæritamp; tribulationccius, nec refugit paftionem.Denicp Dauid qui dignus erat ut à tribulatiôe’quæreretur, tribu lationcm nbsp;nbsp;ipfe qugfiuit.Nonnifi quæfiftèt, noninuenilïèt. Quodinueneritautê,ipie

teftatur dicensiTribulationem amp;nbsp;dolorem inueni,5Cnomen dominiinuocaui.Etalibi: In tribulatione inuocaui dominü, amp;nbsp;exaudiuit me in latitudine. Bona ergo tribulatio, qug dignos facit nos qui in latitudine exaudiamur a domino. Gratia eft äußern exaudi-ri à domino deo noftro.Qiii quærir igitur tribulationem,non refuginquino rcRtgit,ingt; uenitur.Non enim refugit, qui mandata deifenfu operibusqjmeditatur.Namutiqiillit athletam certamina inueniunt,qui in ufu exercitq fucrit conftitütus. qui uero exercitiS dereliquerit,fine dubio non poteritreperiri,quia indignus eft ut quaeratur.Dauidttg“’ quafi bonus athlcta dicitiTribulatio ÔC necelhtas mueneruntmc,quiaparatuniftæP^'' habucrunf,non refugientem neceflitatum öd tribulationum prælla,fcd petentem. m fta teftimonia tua in æternum,intelle(ftum da mihi eorum,amp;uiuificarne.] Qyis tantus qui poftit intelligere domini teftimoniae’Et ideo intellecftus à domino poftuhndus eit, cuius tanta eft uis,ut initium eius fit plenitudo uirtutis.Denicp feriptum eft: Pietas aute in deum,initium intelletftus.quæ uirtutum omnium fundamentum eft,iUxtahumanarum rerum amp;nbsp;cœleftium difciplinam.Pietas arnica deo,parentibus grata, dominü con-ciliat,neccftltudines fouet,dei cultura eft,mercesparentum,filiorumftipcndium.Pi^ tas,inquam,iuftorumtribunal,egenorüportus,miferorumfuffugium,indulgctiapcC'' catorum.Qui enim habet intelle(ftum,ipie uere' eft pius.Intelligit enim humans lubrb cumfragilitatis,SC cito ignoiciterranti.lntclligitcommunc nobis datum nature,ufus(| confortium,0lt;ideopauperibus tanquam debitumfoluir,noninficiaturtanquamindc-bitum.Intelligit uices clTe calamitatum,amp;: ideo tanquam naufragijs mundi iftius portu quodam fue humanitatis occurrit.Hacc perfeda uirtus in hominibus,hæc plena in deo laus eft.Mcrito intelledum fibi etiam Salomon,magifterium fecutus paternum,aDo-mino poftulauit, dicens : Ego fum puer humilis, SC ignoro introitum meum,amp; exitum . meum, Seferuus tuus in medio populi tui quem elcgifti, populum multumficut arena

nonpoteftpræmulti'tiidine,ô(^dabisferuo tuo corprudens audi tuum,ÓCintelligereinterbonum amp;nbsp;malum. Vnde longæuitatem uitx, ÓC regah'um diuittarum copias, ^'*)'’gt;nre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ntelligenda domini iudicia QC iufticias depopofcit:fiC ideo tantS po-

^‘^oniin H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gratiam orauit à Chrifto. Quôdenini fcirè diuinum eft, hoc

’'’’Salom nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poffîs cognofcerepromerendû eft. SipetifTet ÔC Adanificut peti-

^i'’shær nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inextricabiles erroris lâqueos incidiffèt, quitus omnis

l^dusutf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intellccftum quo uiuificarctur acciperet. Viuificat ergo intel

'P’fitusÇ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’pPe intclIeCtus gratia ipiritalis eft j ideotç intelleôû munere fuo

’•'Dr 0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;np^ratur.Intellccftus autêbonus eft omnibus qui eum faciût.quo doce-

’ folum fenlu côple(fti,fed etiS facftis id qd‘ intelligimus exequi debeamus. SERMO XIX.

Vph,cuiusinterpretatie eftconcIüfio,amp;ficutaIibiinuenimus,afpice.Di--ftatlitera,congruitfenfus.Nam qui concluditur,circunfpiccrefc debet, ôii

'^lt;turu r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;periculinondiflimulare,maximecumletalediferimenfit.GoncIii

Uiieeribus,internis uefaucibus,cum intcrclufo fpiritus hçf|j ^^^^’Q’nandiacrefpirandicommerciacoartantur.ConcIuditur foeminacum fit Rufti ’^°?^’?^’^’«s,quapeeftoris ipfius premitur principale, unde graues oriunturan-'’«ex I ƒ nbsp;nbsp;locurhfuum iliarecipiendorum feminû aula reuocetur, uitam confiie-

Retu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui animo angitur, amp;nbsp;quibufdam aduerfîs imminentibus perur

înim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicitur non minoribus anguftijs mentis quàm corporis. Mai or es cnim

le m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcbresf^ funt animorum quàm corporum.Conclufiis igitur uifteru tumo-

gt; ƒaicum quæritutpolïît propulfare periculum,amp; conftricfta laxare. Veniens medi , fitat omnia,explorât interna. Et tu ergo conclufiis animiferuore,aipice tcipfum peccatorum promit, anguftiæxognofce teipfiim, ÔC orationis quære medicina, defeendit é coelo,qui maxime ægrotos requirit, ficut i-

noii ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;medico,fed q s qui male habent. Habes uulnera ne différas.

,^^rareconfueuit.ÂfpiceigiturillisoculisquibusDauidauxiliumquçfiuitôôme-inquit^oculos meos ad montes : quæfiui unde mihi ueniret auxilium.Non ppiaxo

'quot;quot;^’^inifiàdomino. Qui cnim mundum condidit,tuetur accolas mundi. Afpice ergo, • rp^P'^f^fpice,quiaiuftioculi Temper ad dominum. Hocmonetteetiam Hicremias , . hacipfalitera,dicesadHierufalem:Surge:expergifcereinno(fte,inprin Tfcroi.à cipiouigfliæfuæ effundeficut aquam cor tuum coram facie domini,extolle ad dominu inanusfuas pro animabus paruulorumtuorum quideficiunt àmeinplateisomniû iti' gt;ierum.Nonneô^ apertæ conclufionis oftendit anguftias, amp;nbsp;monet ut intentione cor-'yn quo eft oculimelioris obtutus,rcmedium tibi falutare prouideas f Deniqp etiam ■nfraiterumfubhaclitera ait: Appropinquauit tempus noftrû, repleti fiint dies noftri, lUd.4 wnitfinis nofter.Leues fadi funt qui perfecuti iunt nos,fiiper aquilas cœli. In monti Pusaccenfifuntjtn deferto infidiati funtiÿlobis.Demonftrauit fummam conclufionem, jjecullumremediumnifiin aduêtu domini noftri lefu Chrifti, qui folus delperatis pof-litaffeiremedicinam.Et quafi oftendens eum,dicit ; Spiritus antefaciem noftram,Chri HUS dominus comprehenfus eft ininteritunoftro.In umbra cius uiuemus inter gentes. Etinfra:Bibcs,inquit,amp;^inebriaberis.Adhucuifitabitiniquitates tuas, reuelabit fiiper peccata.Quam breuiter aduentum amp;: paftionem eius expreflit, remiffionemcp omniu pcccatorum,quàm aperte congiegationem futurarüm gentium declarauit. Hine illud Apoftolicum,quia excitas ex parte Ifirael contigit, donee plenitudo gentium intrarct, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j ƒ

amp;fic omnis Ifrael faluus fieret. Veni domine Icfu,fed iam non in umbra,fed in foie iufti-tiæ.Si umbra profuit,fi paffionis tuæ umbra protcxit,fi corporis umbra faluauit, quantum conferrepoteritclaritas apertauirtutisc'Perumbram lepra curata eft, perumbram quoc^illiusfœminæ quæ fimbriamueftis dominiez attigit, fanguis ftetit, perumbram

Ämbr.to,4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qjq tewidi-

738 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSII

te uidimus,quando no Iiabebas fpecicm neep decorê.Vmbra tua caro fuit,quænoftra' rum æftus refn'gerauit cupidifatum,quac compefcuitinfolenuam uinorum,quæreitin^ xit igncs libidinumjquæ auaritiæ diuerfarumcp pafïïonum incêdia temperauit.Kqu*® dkam dc umbra domini,quando apoftoloru umbra fanabatf Vcni'êteetenimr^tt'’ unufquifqi öfter eb at ægros ftioSjquos tranfeuntis apoftoli umbra reddiditfanitati.AU'-9 di quia caro domini umbra erat.Ecce dn s fedet fuper nubem lcuem,amp;^

ffal.16 ptum.Dauid diciuSub umbra alarum tuarumquot;protege me ♦ Fatftus eftigitut cxinanit^ umbra nobis, quos fol iniquitatis exuflerat. Vidimus ergo eum in umbra eius, cum a ' huefidcs prima proccdcrct. Sednunciam totum illuminâtmundum, Sgt;C tamen^dnuc eum per fui corporis,que eft Ecclcfia,umbram uidemus,nondum [a.cie adfacicm.Necp enimoculicorporisdiuinitatispofl'untreciperefulgorem.Hæcquoq?umbratotuquo Rom. 11 tidie pr otegit orbem terrarum.Profuit igitur conclufto : Conclufit enim deus omniain incredulitate, ut omnium mifereat. Sed iam confideremus quid in conclufionedicem dum fit,amp;^undeincipiendum. Exclamaui in toto corde meo, exaudimedomine,iui» lias tuas requiram.] Cum imprelïîones patimur corporales,cxclamarc cofueuimus, ut alios ad præfidiû nobis uocare poflimus.Premebatur faneftus prophem appropinquau tibus libi perfecutoribus.Saul primo infeftus armato eum infequebat exercitu,poi^ parricidafiliusimmincbatmoncontentusfugientis cxilio,uitampatrisquxrebatcrip^ rc.Sed ab illis minus pati poterat quos in præienti uidebat, quarn ab alt}s quos nonUP debat.Eftenim collucftatio fantftis nonfolumaduerfuscarncm0^fanguinê,fedettatn aduerfus principatus ÔC poteftates huius mundi,recT:orcscp tenebraru, quilatronSiu*’' do in iftius feculi noefte humanis infidiant affeeftibus. Horum igitur fanâus Dauwt graues aduerfum fc uideret fieri incurfus, exclamauit in toto corde fuo. Etenim aduei'

fus diabolum non uocis magnitudine,fed magnanimitate cordis utcndumeft.fcit ^me amp;nbsp;uox cordis,quia eft 5lt;uox fanguinis,quæ ad deum peruenit.Deni($ deus dwt. Vox fanguinisfratristui clamatadme.Clamatergo cornoftrum,nonfonocorporiS) girationumfublimitatCjConcentuq? uirtutum.Grandisfidei clamor.DeniqueinipinR* adoptionis clamamus Abba pater, óóipfefpiritus dei clamatin nobis.Magnauoxiult» tiæ,magna eft caftitafis,pcr quam dC mortuiloquuntur: nee folG loquunt, Abel clamant. At uero iniulh anima nee uiuens clamat,quia deo mortua eu.lAihinni la fublime,nihil magnificum eft, quale eorum quorum fonus inomnem tciram exiuif, amp;nbsp;uerba in fines orbis terrarû.Gracili uoce loquebat Moyfes,amp; plus omnib.audiebat. Quotidie audit in Ecclefiatab illis folis,Iioc cft,a ludæis non auditur, qui aureaudiunt, fed cordenon audiunt.Prophetg dicitur alteri:ExaIta uiribus uocem tuam.Annatanic non clamabatin corde fuo ficutMoyfcs,fed loquebatur,forfaire quiafiliospoftulabat, hoc cft,bona quidem, fed priuata, no publica clamabatSed quia à domino poftulabuc quæ domino cum fi quern fufeiperet oflTerebaqloqucbatur deo. Clamabat aût quia non pro fc,fcd pro omni populo prccabat. Vnde didum eft ei à dominoiQu'“^^ masr'Clamabataffc(ftupio,06fenfuprofundo, ëé perfonabatin ccelo,mnaculisp^f^quot;^^ digna cœleftibuSjUtmundielementa mutarct.Dcnicp utipfiuslociferiemrcc^*^ Inftabat Pharao,amp; innumeris Aegyptiorû ftipatus curribus urgebatHebræos,hmccir cumfufus hoftis,inde interfufum mare plebeni dei clauferat.Nulla in armisfiduoaj nulla in uiribus.Strepcbattantummodo querela miferabilis,quod cômodiuslibftorcf dura in Aegypto feruitutis onerafubire,^ acerba in deferto morte confumnquerewn* hil præfidi} fercns,plurimû offenfæ afferens.Stabat ergo Moyfes mœftus, folicitus, am xius populi öó pcriculis amp;nbsp;querelis,cxpc(ftans fidem cœleftiû promilTormamp;mcitusK-' cum ipfc uoluebat qua tandem dominus opc,iniuriæ immcmor,mcmor gratiæ,iubue' niret.l3icit ad eum dominus; Quid clamas ad mef Sonum eius nonaudio,uoccmcius agnofco,filentium eius lego,clamorê eius in operibus deprehedo. Clamabat populus, Sc non audicbatur.’tacet Moyfes,SC audiebatur.Non populo ditftü eft,Quid clamas ad me cquot; Non enim ad deum clamabat populus, qui iniufta ÔC uiris indigna clamabat. Sed Moyfi ditftum cft,Quid clamas ad mefhoc eft,tu folus ad me clamas, quidemefpetas. tu folus ad me clamas,qui uirtutc mcam excitas, tu folus ad me clamas, quiperuniuem fam terram annunciari mcû nomen expetftas. Clamabat ergo Moyfes in cordefuo, Sé omnis

^’’inisfapiens in corde fuo clamat. Dem'quefapientia cum altinimaprædicatione con uocatadci-ateiem,di'cens:Re]inquite infipientiamjSC quærite fapientiam.Magnp ftib^ “quot;’Msjmagnæ uocis hæc prædicatio eftjquæ ftultis fapientiam pollicetur.Et Jeftis do ’’’■nusclamabat : Si quis firit, ucniat ad me,Sv bibat.Et uoce uere magna clamabat,qui rod«, ƒ ’Jlt;Jlt;abat homines ad regnum cœlorûjad illû ucncrabilem potum quo uita- aeternæ fru-'■tusi'nfundit.Et tu cum oras,magna oran'd eft,ea ora que æternafunt,non caduca.Ora ^uædiïiinafunt atqi cœleftia,ut fis ficut angeli in cœlo.Noli orare pro pecuniajquia ae^ fiigo eft: noli pro aurOjqiriamctallum eftmoli pro pofleflione,quia terra eft.lfta oratio ^ddeumnon perucnit. Non audit deus nifi quod dignum ftiis ducitefle bénéfices, fed ^uditpiamuocem plenam deuotionis ôf gratiæ.Nô folum ergo clamandumin corde, ædetiamin toto corde clamandum eft.Sicut enim corporaliter tunc bene clamatur, eu ^to Oteclamatur,itafpiritaliter toto eft clamandum corde, fiuolumus magna referre, ^adomino que pofciinus impetrare.Hanc dominus uocem exigebat a' populo,quam populus nefciebat.Ideo($ dixit dominus:Populus hic labijs me honorât,cor aût eorum Mitth, 15 °’'geeftàme.Qiii ergo appropinquauerit corde,ipie audit à domino. Cor ergo prius ,^”'^t)Utfermo poftit audiri.Sed non fatis eft clamare ad dominum,fed etiarn iuftitias f*uscxquirere.Exquirit aût iuftitias,qui id quod in omnibus creaturis,ôô maxime in a-quot;'fnantibus rationabilibus uel etiam irrationabilibus infitum eft, prouidentiæ aferibit luinæ.Vnde turturiftudiumpudicitiæ,que compare amiflb,concubituiindulgereno '’om't,quodhomines feruare non pofluntS Vnde plerifq? animantibus tam ibbria par^ fus cutaferuandijUt ubi conceptionis munus agnouerint, coitum non purent elle repe ffndunijnercceptorum feminum fiat adulterina permixtiosPheenix coitus corporeos ’Sfforatjlibidinis nefeit illeccbras,fed de fuo furgit rogo fibi auis ftipcrftes,ipfa amp;nbsp;fui hg frscorporis,SC cineris fui fœtus.Âquila ne dégénérés partus nutriat, diligêti librat exa

adhuc teneros fœtus pio ungue fufpenditjfolisqj offert radijs,ut u forte oculos uosuiftilgQ]-f5 inflexerint, tanquam dégénérés laxato in præceps ungue dimittat. fin ^wonaturæuigoreconftantiaduerfum radios folis obtutûpotuerintuindicare,dignæ ''dolcmfobolis onere grato reporter. V olatilia cœli omnianon ferunt neqp metunt,amp;Z ^uspafeit illa,quia iuftitias domini cuftodiunt,nilîil fibi proprium uindicando, fed li-

quot;U(ftifero,,quod domini indicio comunem ad efeam datS eft, famcm releuare con cognofeimus diuinæ fubfidia prouidentiæ hominibus nô de-

/ntjU'dci iuftitiam feruareuellemus.Quialit aues, non aleret homines quos ad ima-Sofern amp;:{îmilitudinê fui fecitC Nonne pluris fumus illisfNaturæ prærogatiua pluris fit quot;fus,fed inferiores diminutione gratiæ,5C præuaricationis iniuftitia. Clamaui ad te,fal

jôicuftodiam teftimonia tua. ] Repetit quôd ad deum clamauerit, ÔC euftodem pronrittn cœleftium ftatutorû,que cœlo terraep teftibus dominus deus fanxit,ut pre-iicafôres elcmentorum teftimonijs arguant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cœlum afpiciat præuarica-

onisiueeonfciumc' Quomodo frutftus de terra expelt;ftcr,quæ nouit ingratos f Vide

fg'futquamnon paruapromittat propheta. In clamando fidelis amp;nbsp;promptus affeeftus ^’fpnmitur,in euftodiendo teftimonia tua,continentiæ uirtus,obfequij fedulitas decla fïfur, Anticipaui in maturitate, SC clamaui : in uerba tua fperaui. ] Graecus or xaçla di-eft,antehoram,antc tempus.Qiii ergo dominum deprecatur,non uelut præ-

p’P^^Prçcipue tempora præftoletur,nefciens in obfecrationibus domini tempus effe p!'l’^?^’^^‘^^‘^fTiperinipfisfit.Siuemanducamus,fiuebibimus,Chriftumannûcieitius, i.cor.té P ^'^“‘ff^fogcmuSjChriftum cogitemus,Chriftumloquamur,in corde noftro femper, ^uiperin orefitChriftus.Sedfortafledicas: Quomodo feriptû eft: Tempus omnibus, Bcdër} fcinpus Omni rei fub cœlo eftt'Sed dominus leius fupra cœlum cft,nullo circumfcri-

P^s eft tempore.Claudat os fuum Arriana perfidia.T empus, inquit, omni rei fub cœ-u-quanto magis fub deo tempus,non fupra deumc'Generatio ex pâtre non habet tem-Pus.I\e(ç enim opus ante autorem,fed author ftipra operis exordium.Fortafle obijciât ^uiadixicTcmpusmcum nondum aduenit.Etiterum dixit:Pater uenit hora. Sed hæc 104«./ /aeltpalTionis.Eft etiam tempus uirginalis conceptionis. Ecce uirgo in utero acci-

P ^f’vluiauirgofub tempore,amp;ideopTæfcriptaætateconccpit. Qui rogatitaq;, fern-P rroget:ô^finonfeæperprecatur,paratumfcmperhabeatprecantis affedîum.Perno

Ärabr,to,4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qjq nbsp;z dtabac

uoîTiinusiclus nnni A' t^onis cxetnplunijllepro teroJan res.Rcdde igùur ei quod pro te a”dircercs quoinodopro teroga furgebam ad confùendum tibï Et tuf ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dïcentem prophetain:Medianoâc

«ScuïgHarc.utdumorasnoÆc'ucrZfoK'p'SL^f*'’;??'^'';^^ no potes tota fempernO' ma quæ Chriftâcogitar^in/mn/^^efemnef^ftPpJ^ndor irradier: quia omnisanb fcquens uerficulus deteinporcnrecandi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tibi.Chriliusafpirat. Sed guia

gis operumcp arbitrorquàm orationis te nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exprelEit, iniüo uerliculo aâuâma

tatem quiCquisin adolefcêtia pofitus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^JEgendum.Præcurritxtatismaturi'

teranaquadam continentiaregit feruorem'^induitjamp;^imicin'lcsannosac^ componit.Narn quidpoteilhaberelaudiv P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corporisincana morSivatimïate

^utisgeluEigidum,adfera deuotionilt;! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corpusuo]upratibus,â:iamfcnc

Non eii: corona^nifi ^^bifueritdiifjcih'nriv l,rA} ^P^^^^iam Egnioruigoreconuertati' unr^nec omnes qut mgrefîi fuerintEadiff n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d quant rariattingerepo(

te ceaatnen,qut carnem fuam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eliinfdpfoaii'

^^/^^nigat,ô:ireruitutiredigit^neeff'renata]ib/-^^^^i^^^^^^^^^^^^^P^^^‘^’P^^^^^‘^ê^^^^ dttatehabenasanimircgentisabrumnat Tn

Thren.i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^J^i^^obriæmaarri

^^^.^‘^[^‘''§^^^^^^^b^Edebit,quia tulitiuimm pottauitiugum àiuaentutqfe' / lient,öóhabenismaturimoderaminis taie in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iuuentuteiugumporia' 1

^^^cusiTra'ÂTTiaxdixirquodeüadrn^r.t J^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerba,inquit,taafperaui. 1

■ pr j^^^^^^^^^’^^'^q^^^^^uioratolerauit r ^^^^Jl^^^^f^idiusxrumnisdeiperare /

^^*~'^’^^q^ùmmmaitiam in corHierufaiê nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicicdominusSacct' /

pa.lob totgrauatusincommodorum acerhir.ru ^^^/rofiorfueritpœna qmmnif 1 ^^mapijscaufamafferensimniornm r, ° ^,^^’P^ofpemeumulabata(feâir,difae I ^^lomonemfemperiuiiis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;extinguitur.Luxautemfecûduni /

^^pc(fîa,TpemTunerTnem Ad ^^^^^^‘^^a^’^’^^^'^^^^ulationernTupertribuiationê /

eos qui prima inTatm-v-il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^duTlos ab uberibusloquebaijboceü, l

d^tusxtatis neouaanin \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^^^^^^’^'^^dbucinterrudimêtapiimxuxpO' 1

Abraham nullum^bl:})} nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;parentishorruerit.PIuresßlioshabuic I

pP^iiendidomino nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Manc,aIiudÛgnificâstempusorandianp t

Poiedenreilnv A ^P^^^^^'^^^^^^^^^^’^^'-^^claraferiatoculosfomnolêtoadliucror- f

, nbsp;nbsp;fpiritalis oblationc feriata trâfiniflum.An nefcis o homo quod primi'tias tin corgt;

'saciiocisquoridiedeo dcbcascQiiotidianadbimeHlsj quotidianus eft fru élus. Oc^ ^'^iifergoadfolisortuSjUtteoncns inueniatiam paratum,nelumfna tuamadido ad-''Cioporemcrgenna,pnmus diei fulgor exagitet.In cubiculo meo in nodtihus quæfi-9uenidnexitam'mamcajdicitecclelia.ldeomeruitcum muenire,ideocius granam Piomercrijquiaeriarnin cubiculo quæfiuït. Chigftuitin nolt;ftibus,propteiea copiam e-usadeptain pofterioribus loquitur ad Iponfum; V eni frater meus,excamus in agrume iamp;î«!. 7 ^qmeicamusin caftellis,diluculo ftirgamus in uineas.Aduertis quemadmodum fpon inuitet dci,ut ueniat in terras,äftoüat peccata mundiéAger hic erat ante de-wills,fentibus noftrorum fqualidus deli(ftorum,horridus fpinis.Caftellum erat in quo cl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuæ pofteritatis hærcdes ftririgebat exilio. lllo ergo ducit cc

ƒ iaCnriftmn,ut Adamlibcret.Deinde exulibus abfblutis cœpitmundi iftiirs agcr i-hab ere cultoresiôé qui erat ^ntè ieiunus,fa(ftus eft uitis æternæ plantatione fœ-undus-Nectarnen fie (piritalibus lacta palmitibus euagatur,fedadhas uineasuocac y “quot;’jwbipfallentes fint fié orantes,ubi nodlibus ac diebus frueftus innoxiuS perfe-ciu^^H ,^’^’bdabouberamea,ibidedcrunt mandragoræodorem.Plericp difeernut ibidem âmintermandragorasfexum,utfiémaresputent eflèÔLfœminas,fedfœminas

ta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^*quot;8® gantes quæ ante fœtebant cum elTent infirmiores; euira-

^^Quadamimbecillitateperfidiafj boniodoris frudlus ferre coepifle, poft^ inaduentû ^û'^?*^^^^‘^^fiiitt.Legimusetiamquodmandragorasaccepcrit fanélaRachel àfo- Gett.jo ben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fandlo Iacob. Mandragoras Ru-

J. P^’'”®§^^i^wsâtiuleratmatriftiacLiæ,quæh'ppientibusoculis lÿnagogæ figuram de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;potuit, hebetatodebilis mentis obtutu. Qiio

fiæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;primogenitodeifilio fiifceperat, eccle-

tir ‘’f'^^^‘I^*^i^itisnolt;ftispotitaconcubituconcepit fiégenuitLiafiiæ pofte-apoftolis reliquiæ ludæo-

ffm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gratiæ faluæ fadlæ funt. Vnde ait ecclefia;Noua fiéue tera frater meus Rom.

fpernentme. Aflumam te fié inducam in domû matris mea*, Ôé ^”^ciusqiiæconcepitme,ibi docebisme.Habensigituriiiformationem noua ,ncc defpicabilem fe elle fentiens,non folum orationibus fum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;werbum tenet,uerumetiam pfiillentis chori uocibus uelut quibufdam

'abih nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ofculatur.ltaœ malorum granatorum,hoc cft,diucrforû ôéinnume-

præcipue ndei odoribus, gratiæ,fapientia’,fié gloriæ,uitæq; æter-circa finiftram fié dext cram fponfi,per animasfandîas lau-lâJem quot;'^‘^’^gi'^g^tionûplaufiibusexcitâtChriftum,dicens;AdiUrauinos filiæHieru- CMt.z.s.S refufeitetis diledlionem ufquequo uoluerit. Vnde earn miran

uelcQgt;I ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uetcrumcß iuftorû,

P ^^^Porentiæ,dicentes: Qiiæ efthæc quæ afeendit dealbatainnitens fuperfra-lat ia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;talibus folennitatibus fulget ecclefia: fié quæ ante pe.r dicm iufca e-

ildei^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;relucet.lpfe quoeç dominus tanto munere pfallcntium

Uïlida nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut fignaculum in cor tuum, ut figillum in brachium tuum, quia

■imita nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;charitaSjdurus ficut inferi zelus tuus. Alæ eius, alæ ignis flâmæ. aqua

■amd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poterit charitatem,fiéfluminanon undabunt earn. Quiauidit tart

ihio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ecclefiæjidoneos putat elTe iam populos qui in corde noftro fié in bra

’um eins portare polïimus.Ipfum cnim pater fignauit deus,fié qui teftimo-buit ^*^^^^^^P^^’^.§’'^uit,quia deus uerax efttfié ideo opérantes cibum permanentem fibili nbsp;nbsp;æ^^^’^^uijfignati funt ad imaginem fiéfimilitudinem Chrifti,qui eft imago inui

nonl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deus uerax eft,fié tu figna in tuo fenfu fiéopere ueritatem,ut os tuû

cisift' ^^^“’^“I^’^daciumtmanus tuænon operentur opérahominum, quæ funt falla-tuosl^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funt,ut pauperibus largiantur,debiles fubleuent, mor-

fepulturæ.His operibus chaînas quæritjUtnemo poffit à Chri-ananftf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mortis auelli.Vnde ille aiùQuis nos feparabit à ChriftoéTribulatio,an nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g

Âmbr.to,4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ç£q 5 fpecie

742. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JDI vr AMBROSII

fpccic eti^teius durtss efl chantatis,amp;: ale ci'us aîxtgnts.Habet alasficuf Cölumba.funt Pp/.f4 cm pcnn^ colafnhædeargcn[atæ,qiribus cuolaf qui diligit^dicês: EcceclÓgauiihgics, manfi in Colitudine.Sed ale chancatis^ alacignis, quibus dilediiôisinflammatardorê.

Hoc uapore fcnicnrcs tecit dns angelos buos lpiritus,amp;mini{irosraos igiiêurcntê,k'd nô exurentê.Legimiis ôd alam têph fupraquam diabolus remans fccitafccdcrcfaluaio rem, qux eratin têpli culmine. Sunt ergo lalligia pietatis, /tint culmina cbari[aris,qux uaporêgratiaipediorib.humanisadolerecôrucrunt:utmult:aaquaextinguercatq;ex' cludere nô queat cljarirarê,S(^ domina eamfeculariS tcmpcftarunulla côcludant.Cûer go tanta Eccleftaegratia, tanta nos præmi'a deuotionis inuitct, præueniamus orientêfo lcm,occurramusad ei'us ortus,antec^ dicar, Eccealîum. VultfeprxuenirifoUitld^,^ ut prxueniat expédiât. Audi quemadmodû expedier amp;cupiatpiæueniriîdïcitangelo

Apec, Z et s po^g^imi Ecclerix:Agepoenitentiâ,cxtetûuenio tibi.Dicitangelo LaodicipAemiila' re ergOjSd pœnitcntiâ age:Ecce fto ad ïanuam^amp;Tpullo ; Sd fiquis audierit uocêmeâ,â^ aperuerit ianuâ,intrabo ad illû.Poterit intrare denicp,quia ncc rcfurgcmê eurn cumcor porc ull^ claufarüualuarürepagularetinere potuerût, fubito fc apoHolicis penetialib. tmprouirus infudit.fcd ftudia deuotionis tue deCiderat expcriri.apoiiolos ein probatos habebar.Aur forte in perfecutiôe prxuenit. Vbi tranquillttas eff,preuenni cupir.Prfue uiccrte bunc que indes iblê.Surgequi dormis,Cxurgea' mortuiSfUtillucercatubiCbri'' üus.St b une fold prpueneris antec^ Ule furgat,afpicies Cbriilû illuminantê.lpfepiiusin tuicordisillucefcitarcano:ipfetibidicêti,Denodîeuigilatadtefpiritiis{r.eiis^m3aitt' nû lumen têporibus faciet fplenderenO(fiurnis,fimedirerïs uerbadei. Dirm em mcdii^ lis,lux eihSd uidenslueênon têporis fedgratiæ,dices, Qijialuxprxceptataa.Cunnü^ temeditantêuerha diuina diesinuenerit,Sdtam gratû opus orandi3dpfallcndidcleâa uerit tuam mentê,iterû dices ad dominûlefunuExitusmatutinos etuefperedclcâ.ibis.

Exod. iS At uero Moylê magi 1 b o ufus eit populus ludporum quotidiein fermonib.fiiisà ufqi ad ucfperâiudiciû dei operiendo.Qiiod uidês cognatus ei'us eiîèintolerabilc, con fi}iüdedit,neg'ocij côiîimmandipartite cû alijs onere,qui ad hocmunus elediifuni.blo dîibusac dieb.bneullaceiïatt'onerecêfetfcriplurasdiuinas, quia Sd fi quid aliud fentO' rem mterrogaueris,neicitniliictipturxdiuinæ feriêreiultare. Vacatillicfermodefecu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Lfuit. lÿ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oderim fiacrem,ne dicaturmihûSifratrêtuum non diligis quem uides,quomodo ï

1.I0M.4 potes deûdib'gerc quem non uidespNefeisfrativtuum meteem efîefanguinisCbriiîid 1

Mercem ergo non dilïgtsChrifti, fi fratrem non dih'gis. Ergo perfecutor mihi appro-P''i(]uat,utnoceaf,fed is Ce à lege difterminat. Qiiæ eni'm porno luftinac eum iniqm'ta-If rQui aut à lege dei fe feparaf,leparat fe ab æterna uita.Lex enim uitä eftiDeniqp oftê-dens propheta legem del ait : Ecce ifta eft uita, quoniam qui facit ea quaè legis ftmt, ut-uct in cis,quod legi cóuenit utiep fpiritali. Et fortafle qui mihi apprópiiiquat ut noceat uiihijdumfeparatur à lege,feparatur à Chrifto,quia Chriftus eft uita.Egó autem fi adlig reamChrifto,nee mihi appropinquanquietiamfi corporis ineihâbeatpoteftatem,ani inætamenmesenocerenon poterit.Denitp perfecutores martytum quam longe ab eó rummeritisfeparatiftint.Sedfortedicas:Qiromodofanlt;ftiadhærentdeot' Etidéole- ‘‘ quitur: Propé es domine,amp; omnia præcepta tua uéritas. ] Prope' eft dominus omnibus, qui ubique adeft : née fugere eum poflumus,fi ofFendimus i nec fallere,fi delinqui-mus:nccainittimus,fi colamus.Specftat omnia deus,omniâuidet,àffiftitfingulis,dicês: Deus appropinquarts ego fum.Et quomodo poteft deefle alicui deus,cü de ipiritu Dei leger is:Spiritus domihi repleuit orbem terrarumf Quia ubi domini ipiritus, ibi dorai-uusdeus.Ccelum ÔC terram ego compleo, dicit dominus. Vbiigitur deficit qui implei Srfp.i omnia faut quomodo deplenitudineeius omnes accepimns, nifi omnibus appropin- Hifr.23 quetfDcniqî Dauid feiens ilium ubicß efiCjÄ^ implere cœlum ÔC terra SC maria ait:Quo nbsp;nbsp;nbsp;i

ibo alpiritu tuo,amp; quo à facie tua fugiamfSi afeendero in cœlum,tu ibi es: fi defcêderö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

winfernum,ades.Sifiimpferopennasmeasantelucem,ödhabiteinnouiffimomafis, etenim ibi manus tua deducet me,amp; tenebitme dextera tua. Quam cito fignificauit ugt; bique deSefletÓó ubi eft dei fpiritus,ibi deum efle:ÓC ubi eft deus,ibi fpiritü dei efle prg-leotem.Quoloco indiuidua copula trinitatis exprefla eft.Siquidem hæc per os prophè tælocutus eftdeifiliusinperfonahominislocutus,quiperincarnationemdefcenditin foras,petrêfurredionem afcenditincœlum,per corporis mortempenetrauitinfernS, ^ioliieretalligatos.Autfiad propheta referas,aduertis exprefliim, quod ubiepmanus ^dextera dei Chriftus a{fiftat,ubi pater deus,amp; ianeftus dei ipiritus. An cum de foie du bitarenequeamus quôd procedens toto orbe radios diffundat iuos,ÔC omnibus lumen '?nindat,quê ctiam illi qui uidere non poflunt ^entiunt tarnen aeris ipfius fo tu efle prg-entemfVbi enim deeft calor illiusfC^ô radtj eiusnon perueniunt, cùm difeuifis no-^'sautnubiutenebris illuminât terramt' In cœlo fulget, in mari rutilât, feruet in tenis, ^‘oleergo nô dubitas q, ubiqj reiplendeat: de deo dul5itas,quôd non ubique fulgeat ‘Pændorgloriæ eius,â: imago fubftantiæfQuid non penetret uerbum dei,iplcndor g-^'■'ffis.qui ctiam occulta mentis illuminât,quæ non poteft ifté fol penetrare f Verbutri «nimdeigladius fpiritalis eft,uftç ad diuifiones animæ atqj artuum,medullarumq? per- hcS.4 ff«ens.Dequo dicitiuftusad Mariam:Ét tuam ipfius animampertranfibit gladius,ut lmc.z ît nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cordiumeogitationes. Pénétrât ergo animam amp;nbsp;quafi candor

fiat f illuftratSed quamuis diffufa per omnes amp;nbsp;in omnes fupra omnes pote betf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ortus ex uirgine eft,6C bonis amp;malis,ficut ÔC folem fuum oririiu HdUb.

bofios amp;:malos:illum tameri fouet qui appropinquat fibi. Sicut enim à fe ful-6 fctnlolisexcluditquifeneftras domus ftiæ clauierit,Iocumq^ tenebroftim iri quo di-Inr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quifeauerterit à foie iuftitiæ,nonpoteft fplendorem eius âipicere.

omniû luce ip ie fibi caufa eft cæcitatis. Aperi igitur feneftras oculos tuos,ut uideas orientem lofu° ^^^ûiæ,Sed cauene eos ullaftipulæfeftuca perturber. Si quid fordis iri ocu-fufa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuæ,non poteris eum intueri:Si quid acgritudinis,plus grauabif,cû con

tuus'”^ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luxferit,maioremt5 dolorem excitât. Sit ergo fimplex ocülus

tuum efle tenebroftim,ÔC uacilletin lümine ficutfunt cae ffiin ^7 ™8‘^^unquid fi quis oftia domus fuæ claudat, folis eft culpa quôd non illu-Pria • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi quis peccatorum iuorûrepagulis obferandam mente prostate nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerbi à ie fplendorem ftultus auertat, aefibi inférât infipientiæ cæ

Si qui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuam dei uerbum. Si quis mihi aperuerit, inquit,intrabo.

ÔC nonmagis non aperientis eft r ’ inii quidem deo eft obferatum, nihil daùfum aeterno lumini, fed portas mali- ■ Ambr,tcgt;,4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qjq 4 eix

^‘^f,^^^^'Sb3tiiraperire,concîamanoniiultpenetrarcnequttl^.Aniterôgininian{mx ^^f^^gi^rpardonê, quod élus gradâcorrupd artus fentite

deuso^nfTyT^^^rn^n/»' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidêuirtus,illiusuerbiim,

in QUO ommsinhahit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^pP^^bm confiant omnia,SdipfeeiicapUt corporis ecdefîx,

qxbbusdtdlûeü:Ecce^oui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diumttatis.Sedplerofcp abeopeccata fecernimt,de

redeobonûefiFtAr,^a '^^^^^^i^^^^f^P^^'^^^^^-^oderanc'iusaiuMibiaQtadhere' inquit,uiuimusôimouemurquot;^runms^ii']^^'^^'^^

omnibusprxfid efimunere bnn.v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etenim omnibtisgratiamfubminifiias,

bis^fedplurimcdnteruallo à Mo^ù^erkisf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fupra mérita pie

t^nratio.Etturiiunrateiitat,nr,fgt;c-,r ^j^l^^d^^^^^’^H^^^^^^^^incerpretatione dicit

lorum ôC DOtcilatnhnrliM^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lege dommifediTe,quod ange

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caput dïcïturuel pnman/f.

iJumanxmoderarïonïs exciderint, forma quocp humanie conditionisiubentur exuere. Jlt;-ecno enim capite,rch'qui corporis truncusbeftiarûcorporicoinparatur, amp;iâpienux

litudinein uircutum uigore foraiati. Fides nos ab ùrationabilium pecuduni compa^ /

rotu ”^”’^°?^ap^iïhumaniferuateferpentes, etiamfi omnia membra cædanfj fuftincêdîjs,mergatur profundo, euilceret à beftrjs,hoc ramen capite ftus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t«ta elt.Nemo em'm poreft perne,cin no fublatus eft Chri-

«irt -^^^P^bfwnimaftudij atcç open's noftri, fummanegocij, fummafp ei, firm ma ' no nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aût fumma eft ftudtj noftri,ut ft mus humiliores,ueritatê fcquamur; qua

carnisfuæ,SC no tenens caput. Quod fit hoc - , tio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicensrEx quo omnc corpus per cópaginationes Ô6 colliga- Cololf.t

’'eslubmmiftratG ÔC copulatû crefcit in incrementu dei. Et in Efaiæ libro dicit Dns

r *'Pgt;'opheta:Auferam â ludæa caput amp;nbsp;caudam, ini'tiû amp;nbsp;fine. Hoc caput ludæa quod VV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dominûnonrecepit; Vbi fides eft, ÔCinitiû ÔC fine habcmus,

b /Vfi ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mi’tiu nec finis eft.Ecclefig pn'nci'piu eft primogenitus exmortui's.Ha

nnc,qm'aipfe eft primus ct nouiflimus Jpfe eftfini's legi's ad luftitia omni credêti. pn'nci'pio inuenit quod fequat, nec in P^^“‘Petct,Inflatus ergo caput no tenet,hoc cftjillahumilitatêChrifti qua defcendi't cruccjdefcendi't ufc^ ad inferos.Ideo ludæus no credidit,quia contepfit dicentê:

OU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I’aftis fum, ÔC humifis corde. Hæc humilitas uirtutu omniS caput eft,

T ætotûuelutquoddamnoftrorfiatftuSfouetcorpus.Quâuisinfirmusafiquisfit,pau P^bignobilisjtame fi no fe extollat amp;nbsp;præferat,ipfa fe humilitate comendat. Sit ah'quis nobilisa'dem fi nobilitatê generis amp;nbsp;diuitias fiias ialt;ftet,infolentia fibi uilis 'Wtaliquis facundus Si fortis,qui tumore facundiæ ac uirtutis elatus plurimu fibi ar^ °§ft;nonne ei propteruerecundiâ Sgt;C tnfipiens plernqf SC inualidus antefertî' Denied P ƒnlæusin Euangelio c5 abftinens ÔC pareus eftet alieni,fiberalis fui, no refitgus ieiu^ ’’liUtipfedicebahtamê propter iacftantiâetiâ ilia que habere poteratamifit.Nihil eitot genera uirtutu uno uitio decolorata prodefte potuerunt. Publicanus qui nihil enume-'^srepoteratquodpofletprobari, propterhumilitatêtamêiuftifi'catusmagis illeph^ fiftus defeedit e templo,fecundû quod fcriptS eft in Propheta:Quiahumiles 1'piritu fal Pfal,}f ^äbiuHocaut elfe caput quod hæc litera exprimat,cuidenter etiâ in Hieremie Threnis ocemur.Nam prelata hac litera ait propheta : Spiritus ante facie noftrâ Chriftus dns : ubumbra eiusingentibus uiuemus. Hoc ergo caputuere eft, quod omniû caput eft. ^iximus décapité, dicamus amp;nbsp;de primant,quod licet fermone diftet ac litera, fenfii tn ineandè côcurritintelligentiâ. Primatus ein legimus in ueteri T eftamento, quos in pri ’^Qgeni tis Efau fiatri fuo ceftit,amp; ideo uocatû eft nome eius Edom,hoc eft,terr enus et ™udus.lfti funt aût fratres de quib.rogatus eft dns ab Ifaac patre corn ut daret ei fue po fdtatithaeredes de Rebecca uxore fua,quæ per xx.annos nullû dedcrat generationis wç*nfigne.£xaudiuit eS,amp; cocepit Rebecca, rogauit dominu cû lucftari inter fe par Gett. î uuhuiderentijyytgfo eius,amp;rcfpôfum accepit:Duæ genres inutero tuo funt,SCduo po pull ab utero tuo feparabunt,amp; populus populû fiiperabit,ct maior feruiet minori.No Ueapertiieftinyfteriûjduos fignificari populos, hoc eft, populû ludæorû feniorem, Ôi2 f brilrianupopulûiuniorê,qui propter cocfturâ lentis primatus fiatris acCepit feniorisd Ruoindicio euidêter exprimif qgt; populus fenior ille terrenus d^ptcr intêperantiâgulæ pnmatûquêhabuit amifit.Populus aût Ecclefig per fobrietatê 6C continentiâ primatus quos ordineno habebat ætatis ôd côfeftîone fratçma amp;nbsp;pio furto paternæ benedieftio.-uiseripuit.Quid cft igit quod populus rapuitChriftianus,nifi dominûlefum A diéb. fnimIoannisBaptiftæregnûcœlorûcogit, 8Cedgentesdiripiuntillud, ficutipfe Dns’ Matt,ti declarauit.Bona fraus,quæ uitâ furat æternâ. Sed quoniâ fans ditftû de literæ huius in-Urpretationib.ârbitramur,confideremus ea quæhuic literæ propheta fiibiecit. Primus ua^uerfus eft, Vidchumilitatêmcam,amp; crue me: quoniâ legem tuam no fum obli-tus.jFortafle dicat aliquis,gloriatUr de fe propheta, Ôf fi' gloriatur, gloriatur in infirmf-tatibus fuisjin quibus amp;nbsp;Apoftolus gloriatur dicens: Gloriabor in infirm itatibus meis. z.Cor.n^ Aliusindiuitrjs,aliusintitulis nobilitatis acprofapiæfuæ, alius in adminiftrationib, amp;nbsp;honoribusgloriaf^iuftus in humilitate gloriatur.Bonaenim gloria, Chrifto eflefiibie* âum.V t fclas autem quia iaeftare non fe cupiat,fed domini in fe gratiam prouocare, ali biidem propheta ait:Videhumilitatemmeam,6Claboremmeum.Ergo quafiisquihu miliauentçorfuuin, quafîis qui plun'mûlaborauerit,ibi fibi ditnitti peccatadefiderat,

74^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSH

Jiic crui (t prccatur, Conftitue aliquetn faccrdotem pro miniftri falute probatum aduertat deo,aliqucm patrem pro filio in acgritudine coftituto fozminam uel pro filio,uel pro uiro moEftam,orationibus incubantcm,fiinaent res lachrymas notfiibus ac diebus,humiliantem fe ac fternentem folo, multipw^ nbsp;nbsp;,

ic iunia,a quod his grauius eft, mentis atq? animi dolore confecfiam, morbi dilatione torpcntem,dicere ad domiuum: Vide humilitatem mcam Sgt;i eraeme. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

dera etiam quia fpiritali quodam oleo cœleftium præceptorum ungitnos atqi quotidie fcriptura diuina,ôô dominus nofter plurimos ad fubeunda certammagcit prouocarcjdiuerla pofiiit premia coronarum.Confidera,inqua, Chrifti metis contentionibus fatigatû, acpropeiam laflatis uiribus refiftentem, pcnctili^ turbatii, cum uideat fibi non folum aduerfits carnem dC fanguinem, fed etiam auU fpiritales nequitias,quæ fiint in coeleftibus efle lutftamen,diccre:Vide humilitate m gt;nbsp;QC erueme,qm legem tuânon fum oblitus.No enim potuit obliuifci quifecundum eiu^ præcepta certauit.Contuere etiam aliquem in martyrio conftitutum, frequentmusa flióum fiipplicijs, retrufiim in tenebras, graui fratftum pondéré catenarö, neruis crura diftentö,euifceratü equuleo,exaratû ungulisjaduftû candêtibus lamiru's, perfeuc^ fidei uirûjfèd iam tædiantis animi qgt; diutius différât lacraî mortis corona,dft ente, y i humilitatêmeam, ÔC erueme, quoniâlegêtuam non fum oblitus. Non folu enim m dijs atq! propofitis,fed etiam in tentationibus humilitatê dici poflè, teftimon^s Icnp rarum docemur.Siquidem ledum eft;Homines acceptabiles in fornace humilitaas.T Trivâa^ai; enim Græcus dixit, quod eft humilifatis.Hocideo pofui,quia Latinijinfornace afflidionis.Latinus difternit,Græcusnonfeparat.Tût7r0r«inç»hii^ liras uirtutis dicitur,6ChumiIitas afflidionis.Nihil impedit fi Latinus feparat. No eni Græcus ex Latinis tranftulit,fed Latinus ex Græco. Deniq; ÔC Hcbræi dim^^gX^ pto erantjin fornace étantferrea,hoceft,in fornace tentationis,infomace’ cùm duris affligerentur imperrjs. Vnde amp;fcriptû eft; Quia eduxit eos deus deiomac fetrea ex Aegyp to» Fornax erat ferrea, quia nullius adhuc in Aegypto opera uiriutim plena lucebantjuullius aurûillic fucratcomprobatû,nullius plumbuiniquitatisexu t. Dura fornax,fornax mortis perpetuæ. Quam fornace nullus poterat euadere, quæ om nés côfigncretjin quafolus dolor ineflet amp;nbsp;ludus.Atuerô fomax in qua Ananias, Aza rias,Mifahel hymnû deo canebant,fornax aurea ilia,non ferrea,per quam toto orbe a^ pientia fide deuotionis illuxit.Erat quidê etiam hæc fornax in Babylonia,ubiaurunon état fpiritale.nifi forte captiuû. Cdptiuam enim dns duxit captiuitatê.Hoc eratauro deifandisjqui captiuiétantapudBabylonios corpore,lpirituaûtliberiapuddeu, ti uinculis captiuitatis humanæ,iugo gtatiæ fpiritalis innexi.Et fottaffe eadêfornaxter rea fragilibus eft,aurea perfeuerantibus.Omnes oportet per igné probati, quicimcf 20 paradiiùm redire defiderant.Non enim ociolê fcriptu eft quôd ciedis Adam S^Eua ç paradifi fede,pofiiit deus in exitu paradifi gladiû ignem uerlâtilé.Omnes oportet tran ireperflammas,fiueilleIoannesEuâgeliftafit,quemitadilexitdns, utdeeodicereta Petrû:Si euuolo manere,quid ad ter'tumefequere.De morte eius aliqui dubitauerunt, de tranfîtu per ignem dubitare no poflumusjquia in paradifo eftjOecfepatataChruio« Siue ille fit Petrus, qui claues accepit regni coelorû, qui firpra mare ambulauit, oportet dicat:Tranfiuimusperignêamp;aquam,ô(finduxiftinosinrcfrigeriQ,ScdIoannicitoucr fabitur igncus gladius,quianoninuenit in eo iniquitas, que dilexit æquitas.Si quiagt;0 eo uitf) humani fuit,chatitas diuina decoxit. Alæ enim eius ficut alæignis. Quihabue-rit hic chatitatis igne,illic ignégladij timere nô poterit .Ipfi PetrO, quitotiesmortélua pro Chrifto obtulit,dicet:Tranfi,recumbe.Sed ille dicetJgne nos examinauit, ficut ex aminatur argentu.Etenim in quo aqua multa excludere nô potuit charifaté,quonioû0 earn ignis excluderfScdille examinabitut argentû,ego examihabor utplumbuni:ao^ nec plumbum tabefcat,ardebo.Si nihil argenti in me inuêtum fuerit, heu me,in ultima inferni detrudar,aut ut ftipula totus exurar. Si quid inuêtum in me fuerit auri uel argen ti,nô per meos adus, fed per mifericordiâfiCgratiam Chrifti, per minifteriûfacedoti), dicâ fortafie ego;Etenim qui fpcrantin te,nô confundent.Illoigit igneogladioiniqui tas exuret,quæfedetiupertalentûplumbeûjdeounusignêill«fentirenonpotuit,qui eft

IN CXVIIT. ' P3ALMVM SERMO XX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;747

' 'uiiitiadetChn'ftus,quia peccatûnofecit.Nihil enimigilisineo quodexuicrepofi ft’nupit illi foil elcuatæ funtportæ æternalcs,utintraret rcxglonæ, non reus lt;^3Hlæ.Ethic quidê inorrê caro illius guftauif.ncrj eiïi aliter polTet refurgcre. Qiiod le-S')Pjæfumo.quodnonlcgi,ucneratusfcicntibusderelinquo:unûconfitens,quiaquic-^mdcaro illius fubijqideofubtjt, ut uiam cacterisliel triumphandipermartynj palfio-'’fni,ueltran(eundi in paradifum fuis ueftigqsreformaret.Nemo ergo fibi arroger, ne-’’lodcmerifis gloricturincmodepoteftateieiacler jfed omneslperernuspcr Domi-'’umlefurnmifericordiâinuenircjquoniâ omnes ante tribunal eiusftabimus.Deilloue ”'3111,de illo indulgcntiâ poftulabo.Quæ cnirri fpes alia peccatoribusfEt qui fc hic au-putat, habet pluinbû: SxL quiputat fc granû tritici, habet paleam quæ pollit exuri.

Mhicfibimultiaurûuidcnt-Nôillisinuideo:fedetiarnaurûexaminabit,urct utpof- , 'itprobari.Sicentm feriptû eftiSicut aurû in côflatorio probabo illos. Ergo aduertant, luia examinabunt omnes,Multi ergo qui fe aurû putant,amp; ipfi humilitatê fequant, uC quot;itiafuadecoquant.Sed hic inanis iacfautia eft.Ideo rnultis qui fe mafias putant aurfdi ôtlapientioraurimalTaiOmnesnosfornaxprobabit.Ergo quia examinandi fumus,fie •'osagamuSjUtiudicio probari mereamur diuino.Teneamus hic pofiti humilitatcm,uc unufquifcp noftrû uenerit ad iudiciû defiad illos ignés quos tranfituri fumus,dicatx Wehumilitatêmeam,ôd crue me.Nam fi fuperbus fueriqfi arrogans,fi contumax, no poterithoc dicere.Nemo aût dieet,uide füperbiam mcam: ièd, V ide humilitatê meam: quot;teius gratia crui ab illo igne mereatunEft ergo humilitas laboris ôd fatigationis,eft «umilitasuirtutis atqipropofiti,quamfilt;infecundisamp;profperisôdinocio pofitus te-j'Ptiuftus.Nullo licet fra(fiuslabore,nu]lius certaminis dubius euentu, humilem omnt usaftcc7um exhibeqncc fua extollere ftudeqfed magis minuere operis fui precium,ôd P’critifuigratia. Audi iuftum humiliantem fe : Ego fum,inquit,minimus apoftolorum. i.Cor. i j ileuas eledfionis diuinæ,illc gentium dodlor minima cfie le dicit, indignum eius offi-nomine quod fuis operibus præfcrebatjnihik]; fibi arrogat,fed totum gratiæ dei de-

putatHocuticç decet iuftû.Hac humilitateAbraham pater fideinuncupatus clbqui cû Gen. 18 ' luino parriciparetur alloquio, terra fe elle dicebat,ôd limum. Ipfe quoqp Dominus ait : ^goautemfum uermis,ôd non homoiopprobrium ho,minum,ôd abieefiio plcbis, cû de wtporis pafiîôe loqueretur,qui non quæ lua funt quæfiuit,led quæ aliorum. Cuius

^Qs'mitatoresuultfieriApoftoluSjatqshortatui'jdicensiHocemfentiteinuobis,quod quot;quot;iChrifto lefuiqui cumin forma dciclTct,non rapinam arbitratus eftefTefecqualcm Wcdfemctipfum cxinaniuit,formam ferui accipiens.Nec nos igitur nobilitatêgcne “s,nec diuitias rcquiramus,fi uolumus Chriftum fequi. Exinaniufi fe, cum effet in Dci °”’nî'.cum diues efièt,pauper faefius eft.Noli tu contemnere plebeium,quia nobilis •*\ondefpi(;ereferuum,quia potens es:noli pauperem faftidire; quia diues es. Nun-

Qnidnobilior,nunquidpotentior Chrifto esflllepro te fiifcepitilla,quætu defpicis.llle P^otehiimiliauitfeufcp ad mortem^ôd mortem crucisjuttuelapfum aboleretfuperbie, ^fquodperunius Adæinobedientiam perdideramus, per Chriftihumilitatem recipe.-■■fnius; propter quod deus,inquif,illum exaltauit,ôd dédit illi nomê quod eft fuper om-•jenomenjUt in nomine lefu omne genu flccfiatur,quoniam dominus lefus in gloria eft Qcipatris.Confi'deraôhomo quidlegas.NonlaborauitÄpoftoluspotentiamChrifti probare,fed obedientiam prædicare,fed demonftrarc quâta fit humilitatis gratia,quan ’us eius pro feftus.Si fimplicibus accipias auribus,ôd Chriftum exaltauit, Sed Chriftus ”onquæfua,fed que tua erant,illa humilitatê quærebat. Ego(inquit) fi exaltatus fucro lOft», x« quot;tenajOmnia traham ad meipfum.Accipe ergo argutis auribustMoraliter tibi profuir, JJiylticetuamredcmitfilutê.Quomodo uis,intcllige:Salus eft tua.Si putas quôd Chri^ no profuit humilitas fua,cui ergo non prodcritfSi ilium exaltauit,quem non augebit c* aflus eftminifter omnium Dominus,ôd author omnium uapulauit,pcdes lauit, cruci wseft,mortuus eft. Sedinhis omnibus detrimentum nullum uideo diuinitatis eius, profcâum operationis agnofto. Qui nihil habebat quod ad poteftatem fuam adde-rlt;^t,habuif quod ad cultum fuac maieftatis adiungeret. Audeo dicere; Operationis fuæ uiunus amiferat, nifi id humilitas recepifiet. Itaque nos quidem redemit, fed ctiam fi-’acquifiuit, Nihil ergo humilitas affert difpendrj. 111e qui fe exinaniuit, plenus eft.

74^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIV I AMBROSII

IHc qui non rapinam arbitratus eft eflèfeæqualem deo,formamferui accipi'cnS''’^' ria eii dei patris.Sufcepi quem nefciebam,agnoui quem non cognofcebam, coniiieor quem negabam.Ipfi genu corporis fle^o, ipfi genu m cnris inßedo, ipfuin adoro, qu^ ante fogiebam.Grarias tibi agimus leCu Chri{ie,quód creafti nos : fed crearos, fa^sbe-' ^ nbsp;nbsp;nbsp;Rijs, m ads animantibus præfecifttMaiora funt uiCitationis nræ muncra,

ie[iatistuxconrornjsh(gt;norafl:i,dicens:Narrabonomêtuumftambusmeis.Sufcepto • enim corpore frater es facîus,nec dominus effe deftfti.Maior rcdcmprioni'sgratia,qu» ioan. 11 périclitantes morte propria redemifti, ficutfcriptum cii ; Expedit unutn hominêmod pro popuIo.SufcitaAi mortuos,dicens:Soluite templum hoc,amp;:in tridaorefuCdtiboU hid.ln ûlo enim tempîo dominici corporis omnibus refùrrcÆo accreuit,Reriirgentei MdU.2i adxquafiiangelis^icut dixifti; Quoniamquxnonnubunt,neqiijquiducuntiixores, erunt ficutangeli deïin cœlo. Poüremoad dexteram dciinillo-filtj hominis foliocob Lac. 22 locaiit, ficutipfê dignatus es dicepe: Ex bocautem eritfilius hominis fedensaddcxtctx ï, r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dei.Vnde Apoflolus admirans diuinxdonapietatisXimul oiiendensunampa

Ep fj. 2 fj-jg fil^ liberahtatem aiuDeus autem qui dûtes efiin mifericordia,propternialtâcba ritatem qua dilexitnos, Audis in quo debeasbomo diues e(re,quas habere uirtutest'A' morcm dei te habere probato,imitare cœlefiis charitatis dulcedinem.Etaddidit:EtcS elTemus mortui peccatis,conuiuißcauitnosinChri{lo,cuiusgratiaeliisfaluati,amp;fdnil fufcitauit, nmulfecit federe in cœlefiibusinChrifio lefuJn Chriüo utiqibonoraturSf

MM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dexteram dei ièdet propter nos b umiliatus eliJdeocp dicit nobis:

Difciteà me quia mitis fum,amp;: humilis corde.Non dixiuDifcite à me,quia potensfian, fed humilis corde: ut tu ilium imiteris, ut tu eidicas:Domine audiui uocem tiiam,impie uiprxceptum tuum. DixiRi ut à tedifceremus humilitatem : didicimusnonfolumfet' mone,fed etiam atfîu tuo: feci quod imperafffuide humilitatem meam.Âtbletabonits membra fua moniirar,ut conuerfationis fux approbet difciplinam.Monüratetdtunc m em^a fua, ^ando po fl ahqua certamiria grauiora iterum certare compellitur, atiii' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

nem, coronamiufiitixdecernat, quoniam/egem agonisimpleüi. ludicaiudiciam I meum,âelibéra me,proprer uerbum tuum uiuifica me.)Feliinanrinnoxtj adiudiciutn, 1 8eproprixinnocentixarbitrisdefiderant cirius comprobari.Habetbocufusetiamin ƒ feculo,quod eli comntunecum fandlis.Vcrûm is quiapud deumiullus e{l,babetaliain / caufam iudicij uon tJmendt,quta apud mifcricordem iudicê flbi cauTâ eft, apud redeiri' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

- r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Etitm uulrctto deipcratabiolui.Abfôlutio enim maturalàndiorûeli-Vt^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

tzecb.9 dominus aitperEzechielcm ad angelos quiminilirifuntultionum :Âfanâisineisin' / apite.Non uultdominus commune fandlis cum diabolifocrjs confortium eifeiudiei/' E-^^_plus entm ô^mintlin etus cum bominibus no flagellabuntur. Separata eflptenS) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

ujji dtllat 8e culpaJdeocp alto loco lcriprura ait: Têpus incipere indicium a' domoDd’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

(^iosmilèraturenim,cito cafligat,utnon diutius afficiancur futuri expedlationeiudf cijjCion prohxtiTS mt fera reatus forte macerentur^ut unufquifcp reddat etiâduplicdp^^ cata fiia quo randem poffît ahiolunpozna enim reorum,quxdam abïolutiodelidlcrum

Videmustn hoc ieculoiniertos nexihus catenarum reos in ipeciepornppmifet^bi bsduci:8enonnun^hocpatiunrurinfontes,utrolerahiliusfitmori,^taliafabirefrp' phcia.Optant uttqt audtri, benefibi confeff, Optant etiam hi qui grauibusHagitijsuf' gentur^poenammortis edentate tranûgere, utaliquanta compendiapœnarumlucren tunSpes cü etiam deiudicismifericordia. Ipfo exilio claufira careen's duriora funt,nec reditus in pcrpetuurh omnibus intereluditurrelega tis. Si hoc operaturhumanum exa men, quanto magis Chrifti eft omnibus expetendum c'Differturdiaboliiudicium, ut fitfemperin poenisreus, fern per improbitatis fux innexuscatenx, confeientiæ fuxut in perpetuum fuilineatipieiudieium.Ideo diuesilleinEuangeh'o, licetpeccatorpX' nbsp;nbsp;nbsp;y

nahbus urgcturxrumnis, ut citius poffît euadere. Diabolus autem nequaquam punin nbsp;nbsp;nbsp;/

adiudicium demonffratur,nequaquam adhucpeenis effè iubiedus, niOquasipfetaU' I torû côfciusfceîerûCohjit timoré perpetuopi e aliquando fècurus fiuimôutuerius did, nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

's'niplo aitiNunc dimittis feruum tuum in pace,quia uiderunt oculi mei falutare tuum: ^Hèrensuiuendi fibi cupiditatem aliam nonfuifle,nifi ut Cliriftum uideret, Dcnicß up '^gt;t,amp;uinculis folui corporis poftulauit-Poflumus ctiä intelligere î ludica iudicifl meS, 'l'iafi grauior nobis caufa fit de iudicio noftro, de errorc dicêda.Erranti enim facilius jJäturueniaj^ improbe in alium iudicanti.NecclTe eft enim earn formam in te redire iu ‘‘‘'^.quani inalium ipfe decernendam putaueris. Longe eft à peccatorib.falus, quo^ ^W'niuftitias tuas non exquifierunt.j Quorum ferum eft iudiciumjCorum falus longe f'Wedipfifuntfui autores periculi,qui domino no appropinquarût.Ideo fatfti ftintloit gfjqiiiauoluntatefua àfalutis fe gratia feparauerunt.Non refugit eos falus, fed ipfi falu ‘fni)quifeelongauerunt.VenitadIudïEOSjfedillifalutcmnonreceperunt.Quomodo WreceperuntfÄudi:lefus falus eft,Iefus filius hominis nuncupatus eft. Venitfilius Hominisqusrere SC faluum facere quod perierat : fed ludæi dimitti fibi latronem poftu Hucruntjefum repudiauerunt.Quis autem eft qui fe longe facit à domino,nifi qui non ’^’fquiritiuftitias ciust'Quiuerô iuftitias exquirit,prope eft, adhæret deo. Etideo iufti-Hasdeiquærentibus dicit Apoftolus: Vos qui eratis longe, fatfti eftis prope, in fangup Ephef. HeChrifti.Sanguis Chrifti iuftitia eft.Deniçp ipfe ait ad ioannem: Sine nos implere om •'emiuftitiam. Miferationes tuæ multæ nimis domine, fecundum indicia tua uiuifica Hgt;f ]Etfilongeeftàpcccatoribus falus,tarnen nemo defperet, quia multæ funtmiferL ‘^o'diædomini.Quiiuo peccato pereunt,milcricordia domini libérant.Miièrebor,in-Wcuimifereor.Palàm apparuit non quærentibus,uocauit refugientes, congregauit ’gHotos,pro omnibus fe ootulitpaffioni.Non ergo multum milèricors C Mifericordià hominis in proximûfuum, mifericordià dominiin omnem carnem, ut omnis ca-

^oaddominum afcenderet,illa domini miferatione donata.Sed quomodo cum dixerit multas elfe domini miferationes,fecundum indicia eius uiuificari petit, maxime çn alL HüpfedicacEtnon intres in indicium cum feruo tuo C Sed aliud eft illudiudiciû bene-ciorumdeijcuirefponderenon poftumus.(Quis enim poteft debitum referrenaturg

dcDitumfalutis Si gratiæt')aliud iudiciû quo fragilitatis noftræ æftimatione cenfemur. nnocipfo tarnen indicium cum mifericordià copulatû eft,ut ucritas iudicq miferatiôc flominitempcretur.Âutfortcquia dixerat,Iudicaiudiciummeum,ideofubtexuitmife lationes domini nimium multas efle.Graue eft enim de alio iudicare. Vnde etiam fcrilt; ptum eftiNolite iudicare,ôd non iudicabimini.Cum enim unufquifq; fit fuoru confeius peccatorû,quomodo poteft de alterius iudicare peccatofludicet de altcrius errore,qui nonhabet quod in fcipfo condemnet. ludicet ille qui non agat eadem quæ in alio puta ueritpuniendame cum de alio iudicat,in fe ferat ipfe fententiam.Iudicct ille qui ad pro niinciandum nullo odio,nulla offenfione,nullaleuitate ducatur.Audifti hodie quid iu dexuerusamp;iuftuslocutus fit:No polRim,inquit,ego à mefaccre quicquS. Nônuîli hæ reticifolcbant hincfacere quæftiones, quafi infirmus eflet filius, qui à fe nihil faceret, quafi fecundum diuinitatê quoq; ftibditus,SC paterno fiibiecftus imperio ; ncc aduertût quoep magispoteftatis diuinæ unitas comprobetur,ubi putant inter patrem

anlium elfe diftantiâpoteftatis.Nihil àfefacit filius, quiaper unitatê operationis, neç nliïisfinepatrefacit,nec finefilio pater.Deniq; pater dicit ad filium: Faciamus hominë adimagincmamp;fimilitudinemnoftram,cômunem after ens operationem efre,ubi com mutie confilium eft. Quid fine iàpientia facit, qui omnia in fapientia fecit ut leeftû eft: Omnia infapientiafecifti.Denitç iàpientia dixit: Qitumfaccrct coelos,cumiUo cram,

7^0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tiiyi AMBROSn

fadû eft nïhil.ut doceretno folS operator? omniSfiltff,fed eriâpaternrç operatiôïs con fortem eße.Ego tarnen arbitrorcjuôd biclocus ad iudicij formam utdeatefleref^i’^^^us. EuangeliS eteni'm non folüfidei dodrina,f^d en'am morSeümagifienââ^fpcculS iU' üx couerfationis. Inuenio inEuangeho quod dns lefus multoraaffedus Siofficiafuf’ cepit,utdocerct quomodo nos j'n Ins conuerfari oporteret ofHcijs. Sufeepitperfonam/ paiioris,Siatt:Paiïorbonusanirnamfuam ponitpro ouibiisEiis.Ideo(pproradonabiIi gregefeipdim paffiont corpon'snön negaint,ut on cm laÛàm cruds faehumerisfuper' iJoan.2 ponens,pij oner/s fundione recrearet.Sufcepic aduocadperfonam.lpfum enim aduO' Luc. nbsp;catShabemus apudpatrê.Pernodabadn orauonepro nobis,utnosfuotnfonnaretex

emplo quemadmodu ueniänofhis debbamus exorare peccads. Non eni'midcoperno lt;fiare(,quaf] qui aliter patrê nobis recociliarenô poffetjû^d ut qualis aduocatus elTcde' beat,demonltraret,quah'sracerdosutnôfoladiebus,fededânodibusprogregcCIui iîi debeatprecatoralîiiiere.An impetrâdi egebat auxilio, qui facereipfepotcratquod loan. 14 rogabat,quemadmodûipfe dicebat: Ego ad patrêuado: Si quodcunqt ab co pederids jbiJ. 16 in nominemeOjhocfadamc'Deniqi alibiait,cum LazarûrefurdtareuSciebâqucdfetn per meaudïs.Hic quaft inÜrmus pernoêiabat,quifciebatquôd femper audit,Si clama' ibid.ii uinLazare ueni foras.Locuta ciirefurreêiiOjinorsrecefTiLSufeepitedafn affcâûrciAV iietit ante iudicêquaH reusinecdcdignatuscfl dns omniûprefidis uilitatêlnterrogams eacebar,oHendens no in clamoreuocis,necin forenfLs afferdonepatrodnij, fed incon fdentixintcgritateeneinnoccndxdefcn{ionê:necfalutêcorporisambiendam,feda' nimipuritatê.Denicpqui Sufannâ abColuit taccntêjfc obtulit morti.In illo caufam often dit,utnemodcrperaret:inhac,utredimendpuniuerfitadsfacridciSnonnegarer.Cefiis poiirerno,non conuitiatus eft.non repercullit: Si dominus ccdiatqt terrarumftudium

cifigen^i te.Vfurpas o homo poteflacê qiiânô habes,cû dns negetfehabere,quibabct fuper omia poteflatet'audi quidiuflitia dicanNo pofsûà me facere quiccp.Auditequid ludexxquitatis alJerattSicut audio,ita Si iudico. Audite quid iudexiniquitatisloquat:

Poteflatê habeo dimittêdite, etpoteftatê habeo crucifigêdi te.Tua Pilateuocecódtin gens, tua damnan's fcntêtia.Pro poteflate igit nó pro equitatc crucifgendSdomituitn tradidiftr.perpote{latêabfôluiftilatronê,autorêuerô uicxinterfecifiSedneciflaate habuifh'qua habere te ailêrispoteftarê.Denicp dicit tibi dnslefus:Nôhaberespoteffa tem aduerfus me ullâ,nifi data tibi effet defupenMala porefiaslicercquodnoceat.Po' tefiasifla tenebrarûefi, uërûnôuidcre,fedlpernere. Audite quiduerusiudexloquai: nbsp;nbsp;nbsp;i

Nôquxro uoluntatêmeâ,fed uoluntatê dus quimiE't rne.Qiiafi homo Ioquit,quafita nbsp;nbsp;i

dex doccttquoniâquiiudicat, no uolûtatiiux obtêperare debet, fed tenere quodlegd nbsp;nbsp;nbsp;I

df.CofiitueiudicëdehoclecuIotnûquidpotëüaduerfumimperialisformâuenirere' I fciiptii /

•pti^Nunquid poteft normam auguftæ definitionis excederef Qiiahto niagis diui-* oi^mâdebemus feruare iudicijf'Chriftus dicit:Non quaero uoluntatê meam. hoc eft,-ogt;iiinis,quæ uel odio dirigitur,uel ftudio intenditur,uel gratia infleeftitur, ucl aliorunl •••onaacio deprauatur.Omnis enimhomo mêdax,Seduoluntatcm,inquit, eins qui me •’ll •tjuoceft, diuinæ cognitionis formam ueni docere, ut iniudicando magit cordi fit

“‘^‘»ueircxpreUaiultitiæ.Iuitumigitur eltmdicium hh] dei,quia clt lccundum uo-Witatem dcï,nó fecundum hominis aft'eVlum. Deus enim mifencofdiarum pknus cft, ^mifericordta eius cum ludiciOjSC ludicium cum mifericordia.Ncq; enim fine iudiciö

p .J “'■'•p ****V Aamp;axtVAAVVÀ lt;A1lt;( JLUvAi^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ik.IipfLUUlL*XVXlll.iJlWlWICl.VlUdIiXll-aiVX JIO*

’■•li) autcm hominuni mêdaces in ftaccris ut decipiant. Examinât ergo ÔC trutinat deus pentafingulorum,ô(^ quemadmodum per menfuram dat gratiam, ne fupra meniuram ‘•igt;tapcrmenfuramdatmifen'cordiam.Vndeait:Menfurambonam,confertam,corn^ •••otamjfupereffluentem dabunt in finum ueftrum.Eadem uerô mcnfura qua menfi fuc '•••Vtddetur uobis.SimiIiter in ftatera fingulorû opera pcnfantur,ut fi bona malis præ Merant,remuneratio prgmîj deferaturdi peccata uirtutibus,triftior reum pœna con •^’••gît.quodexpreflrimhabesadTimotheumjdicente apoftolo Paulo: Qjiorundarn onimû peccata manifefta fiant prpcedcntia ad iudiciû,quoidam aût amp;nbsp;fublcquunt.Si-'•'•litcr fadabona manifefta fiint;amp; quæ aliter fe habent,abfcondi non pofliint. Oin ’’•2ergo a domino deo noftro menfura quadam amp;nbsp;pondéréfiuntQiiis pofin't(inquit) ^••pesiiiftaterac'5tfuprà:Quis menfus eftmanu aquam, amp;nbsp;cœlum palmo f Quinofträ 'xaminatjfua utiqp examinata largit,SC faluo omnia decernit examine. Pondérât mifc^ •’cordiam,pondérât ultionê:in utrocp certû pondus,habilisq? mcnfura eft. Vnde Sé Da •••daicEtpotûdabis illis in lachrymis inmcnfura.nefinemoderationemcnfiiræpœnæ tumulo grauai enf,et fuftincre no polPent.Et alibi idem ait propheta:Calix in manu do n^ini uini meri plenus eft mixto.Et inclinauit ex hocin hoc,ucruntamcn fex cius nô eft fxmanKa.EtHieremiasait:Calix aureus Babylôinmanudomini, à quo inebriate finit Hier. 5 i gcntesjhoc eft,pœna à nationibus perfoluta eft, ne diutius infultarent,quod dei popu-•••nacerbifrimapopulationeuexauerint.Senfus igit uerfus Dauidici hic eft: Parata SC pi'aeftpœnaquæ debeturimpijs,quam dominas declinatin perfidos:fed tamenmi-‘^•2tionefuanonufq! ad fecem dignatur eftiindere, ne plcnitudincm fupplicîj fenend Poiient.Inclinat ergo calicem,non cuacuat.Quod inclinât,ccnfurac eft: quod non eua-

Qyis enim noftrû fine diuina poteft miferatione fubfifterec’ Quid pofl'umus dignû prg ^'idacerccœleftibuscQuis noftrû ita afliirgit in hoc corpore,ut animû fuû eleuet quo ^^••tfadhæreatChrifto f Qiio tandem hominûmerito defertur, ut hæc corruptibilis i.Cor.i^ f2tojnduat)ncorruptionc,ôd mortale hoc induatimmortalitatemCQinbüslaboribus, Qyæusinimtjs poftùmus noftraleuare peccatadndigne iùnt paffioncs huius temporis Row« 2dniperuenturam gloriam.Non ergo fecundû mérita noftra, fed fccundummifericor-Oiamdeicœlcftiûdecretorûhomincsformapræcedit. MultiperfequenresmC,amp;tri.-•••^lantesmejateftimonijs tuis non declinaui.] Non eft magnum, fi tuncâdeiteftimo-’••)s non declines,cum te nullus affligit,nullus perfequit. Qiiis cnim inoffenfe cum fibi profperonim euentuum fecundantfucceirus,fieret ingratusf Quis diuitijs afflues, iugi blute robuftus,nô ad dei gratiâ référât quôd fibi ilia coceftafintcDcniq! cûiàncftûlob Pgt;'ædicai etdns,aitaducrfarius:Nûquid gratis colit lob deume'Nonne tu uallafti eum ç* Mittcmanûtuam in omnia quæhabet,finô infacicm tcbenedicet.Tuncigitplus pro-oatuseft,quando amiffts opibus SC fîhjs, à dni cultu SC gratia non receftît. Sed nô unus perfccutoreft, multos miniftros habet : fed nô te ten eat.Pcr multas cnim tribulationes Ad.ii-oportet nos introire in regnû dei.Si multæ perfecutiones,multæ probatïoncs:ubi mùP ta:coronæ,multa certamina.Tibi ergo proncit q? multi perfecutores funf,ut inter mul-tasperfecutiôcsfaciliusinueniasquomodo coroneris.VtamurexcploSebaftianimar ^ris,cinus hodienatalis eft.Hic Mediolanêfis oriundus cft.Fortaffe aut iam difeeflerat porfecutor,aut adhuc non ucnerat in hæc partiû, aut mitior erat. Aduertit hic aut nullû tffqautteperccertamê.Româprofecftus eft,ubi,ppterfideiftudiûperfecutiôes acerbe feruebant

752. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIV I AM BRO S II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» domidKö»*

feruebâtibi pafKis eft,hoc eft,ibi coronatus. Itacÿ ilh'c quo hofpcs immortalitatis perpetuæ collocauitSiunus pcrfecutor fuiflet,coronatus -tique non fuiflet. Sed, quod peius eft, non hi folum perfecutores funt qui etiam quinonuidentur,amp;:multopluresperfecutores. Sicutenimunusper . multisperfecutionispræceptamittebatjetpcrfingUlasuelciuitatcsudpi'0‘^^^^,^jjj^, gt;nbsp;diuerfi perfecUtores,ita etiam diabolus multos miniftros flios nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eltpe^'

turn,fed etiam intus faciântperfecutiones irt animis fingulorum.De his ai , Qm t.Tint.j CecutionibustOmnes qui uolunfpie uiuerèin Chrifto lefu,perfecutionespa

nés dixit,nullüm excCpit.Quis eh/m excep tus poteft eflè, cum ap^ ^®*^***^® tionum tentamentà toleràueritfPerféqUitUr auaritia,pcrfequitur ambitio, p t,Cor.s luxuria,perfequiturfuperbia,pcrféqUiturfornfcatio.Vndeô^Âpoftolusait.

nicationem.Nam qua caulafugeres,fî nulla teperfequeretr'Eftenim malus P nicationis,eft malus fpiritus auâritiæ,malus Ipiritus fuperbiæ. Ifti funt perleeu ues,quifinegladq terrorementcmhominisfrequentereiidunt,quiilleceDris terroribus animos expugnantfidelium.Hi tibi hoftes cauendi,hi grauiores nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ jg

quos Adam ca|)tus eft.Multi in perfecutionepublica coronati, ne ceciderunt.Foris, inquit, pugnæ, intus timorés. Aduertis quàm graue certa quod eft intra hominem,utfecum ipfe confligat,cum fuis cupiditatibus præ Apoftolus flult;ftuat,hpret,aftringitur,captiuari fe aflerit in lege pcccati,amortise re dcbellari,nec potuifle eiiaderCjnifi eflèt domini leiu gratia lib era tus. Verum u tæ perfecutioneSjita multa martyria.Quotidieteftis es ChriftûTentatus es nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. g

cationis,fed ueritus Ghrifti futurum indicium,temerandam mentis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

niam non putafti.martyr es Chrifti.T entatus es ipiritu auaritiæ,ut poflclTione ris inuadereSjindefenfæuiduæ iura temerares: ÔC tarnen contemplation^oelel ceptorum opem magis ferendam quàm inferendam iniuriam iudicafti .T eitise s ftûDenifp taies uult teftes Chriftus aiïîftere,fecundum quod fcriptum eft:Judica p pfllô,8(fiuftifîcaté uiduam,ôlt;:uenite diiputemus,dicit dns.Tentatus es fpirituiupet fed uidens inopem atcç egenum,piamête compaflus esihumilitatem magis $ tiamdilexifti.teflises ChrifthEt,qùod eftamplius,nonfermonistantummod(^e e operis teftimonium perhibuifti.teftis es Chrifli.Quis enim locupletior teftis e qui confitetur dominum lefum in carne ueniflè,cum Euangcln praîcepta cuito it, qui audit amp;nbsp;non facit,negat Chriftum:6d fi uerbo fatetur,opériDUS negat.Quam mu us Maft.y dicentibuSjDomine,domine,nonne in tuo nomine prophetauimus,ö6 dæmoma,eieci

mus,5C uirtutes multas fecimus,in ilia die refp ondebit : Difcedite à me omnes opei2rî] iniquitatisfllle ergo teftis eft, qui aftipulantibusfacftis domini lefù præceptateltatun^ Quanti ergo quotidie in occultis martyres Chrifti funt, amp;nbsp;lefum dominum conntent-a.Cor. I Nöuit hoc martyrium Apoftolus,amp;teftimonium Chriftifidele,qui dixiuHçc eftemm

gloriatio noftra,teftimoniu confcfentiæ noftræ,Quanti foris confeflî funt, amp;nbsp;intus ne^ gauerunt.^Namtp uxoris ducendac gratia,quæ gentili uiro à Chriftianis parentibus ne* gabatur, fimulata ad tempus fide, pleriqp prodüntur quod foris confeflî funtjibtusne^ gafle. An fornicationis caufa tantummodo putamus dominum deum noftruiupopu* lum ludæorum tam feuere elfe commQtum,üt uiginti ti iamillia de populo nccarentur, propterea quôdMadianitæ gentis feeminis cocubitumifeerentur, ac non eô quod per illos concubitus alienigenarum difeedere à fide,negare dominum cogerentur^Nolite, 1.104». 14 inquit, omni fpiritui credere, fed à frutftibùs eorum cognofeite quibus credere debea^

fis. V cnit quis in Ecclefiam,dum honorem affeçftat fiib imperatoribus Chriftianis,finiu lato metu orationem le fingit deferre,inclinatur,amp; (olo fternitur, qui genu mentisnon flexeritiuidet ilium homo,Chriftianum putattuidethomo orantemfuppliciter, ut' dittfed deus audit negantem.Difcedit probatus ab h omine, fed condemnatus a indice. Quanto tolerabiliusfuerathomininegaflè, ôifdeo efle confeflumf Licet hoc quoc^ fit reprehenfibile.Perfecfla enim confeflîo animi qugrit dcuotioncm,æ uocis profefïio Rom. 10 nem.Cordeenimcrcdituradiuftitiam,orisautem confeflîo fit ad falutcm.Ergo in per* fecutionibus interioribus efto fidelis ÔC fortis,utiniftisforenfibus perfecutionibusap^ proberis, Et in intimis perfecutionib.funt reges dC praefides terribiles iwdicij poteftatc.

P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IN CXVIMt PSALMVH SERMO XX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;753

Sna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in domi'ni tentatione quam pcrtulit. Demonftrata funt ei omnia re^

’iibi'N nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^**quot;^*^^ dabo hæc omnia, fi procidens adoraucris me. Lediutn eft Si 4

ôho ^^'^^g’^^^P^^^^tnminueftromortalicorpore.Videsantequosrégçsftatuaris peccatornm^fi culpa regnatfQiiot peccata, quót uitia, tot tiou^ i*'^?^^^°®^‘^‘^ncimur5amp;f ante hos ftamus.Habent etiäifti reges tribunal in men den nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;♦ S^d fi quis Chriftum fateatur, ftatim regem ilium facit elfe captiuum,

Chrïl ” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ Qjæ’^odo enim poterit diaboli tribunal manere in co cut

bo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^flurgitfMulti ergo periequêtes ÔC tribulatttes me.Et fortafle Chriftus

.P^^ijöddicitinuocibus fingulorum.ipfum enim adueriarius perfequit in nobis.Si de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abïjcis,quifetentari patitur,utuincat.VbiiIlumui-

,1/'^ P °]^®’i^i'P^r^tinfidias,ibi tentationum machinasadmouetjibi dolos nelt;ftit,ut b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diabolus præliattiqibiChriftus alTiftit. Vbi diabo^

s a idetjibiChriftus includitutjibi murorum ipiritalium fèpta defendit.Ergo qui per woremrefugit,retjcit etiamdefenforem.fèdcumaudis:Multiperfequcntes Sc tribu

jnejnolitimere:qui potes dicere:Si deus pro nobisjquis contra nosf Verum hóe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

tes'^^A nbsp;nbsp;nbsp;i^ftimontjs domini nullo uitiorum déclinât anfradu. Vidinonferuän

tar nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iäbefcebam,quoniam uerba tua non cuftodierunt.j Beatus qui in chari-

0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;no feruantes paeftum.Älius propteruitiofos amores tabefeit,

TJldilhllat dum eftdilatusamore dile(ftæ,6C dum protelatur flagrantis cupiditatis affe ®janimus deficit,uires corporis quadam deformitate palloris, feflorumq! artuu tabe a^'A^’^^P’^’^^^^®Hnipecuniamconcupifcit:donec potiatuream, auaromifer tabefeit cciuraliusimmodice'capeffendihonoris impatiens,fidefiderialoga iufpiret,n6 me-■o^crimentistabe conficitur. Non talis eft qui dicit : Quam diftabuit caro mea in terra i V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aqua.Hic enim caftigabat carnem fuam tabefcere faciebat, dum

delfo defiderio diuinæ cognitioniintentus,8Clucem diei folicita expeeftatione præ jniens^ ntelucanû folueredno canticis hymnis geftiebat obfequiü. T abefcit ergo “■pacificus,quando alios uidet pacta refcindere,cófen{uum abölere concordiam,iur-S'^depacerepararcjin tumultus redire de gratia. Quod uticß non facit quidomini præ' ^^PUcuftoditNónfacitquiauditdicenteiruPacemmeamdo uobis,pacêreliriquöüo to4». 14 '^■brgoqui pàcftumferuat,is Chrifti obeditimperfjs. Qiiiautem nönferuat,ille Chri-'pfæccpta contemninar quodpeius eft,c5pcrtafaftidit ÔC negligit. Vide quia præ 9htuadilexidomine,inmifericordiatuauiuificame.3 Hiequoq; inuitat dominöut C^'^^ß^charitatis fuieexpedet affeeftum.Nemo dicit,uidc,nifi qui iudicat fe, fi uidcat, r^^P*^nni.Et pulchre dixit,uide,ÓC fecundum legem dixit,quia lex præcepit ut u-

terin anno fe offerat in confpecftu domini. Qiïotidic fe fanrftus offert, quoti-Dt'r ^’^^’‘^'^’^iioïinacuus apparet.Non eft enim uacuus, qui de plenitudine eius acce-

uacuusDauidquiait:Repletumeftgaudioosnoftrum,quiagaudiumfru , ^'‘Ipintusfandi.Etficutdeplenitudineuerbinos omnes accepimus,quemadmo ^muixitloannes,ita etiamipiritusfandlusdeplenitudinefuarcpleuitorbemterrain. ' fWiiacuusZacharias,qui repletus eftfpiritufan(fto,ÓC prophetauit aduentS do- nbsp;nbsp;nbsp;*®

’nneiu.rqon erat Paulus uacuus qui euangelizabat in abudantia, ÔC repletus er at ac-fipiens odorem b onæ fuauitatis,6C ab Ephefiis placentem deo h oftiam. Non crant Co •^wtliiluacu^inquibus abundabat dei gratia,iuxta eiufdcm Apoftoli teftimoniü.Offe-eoatlecrgoDauid quotidie deo, ÔC non uacuus offerebat,qui poteratdicere: Os meiï ^pEWijamp;^adduxifpirituJdeo ergo dicebat:Vide quia præcepta tua dilexi.Audi in quo t«otierredebeas Chrifto.Non in his quæuidentur,fed in occultis,fed in abfconditorut Maft.tf pater tuus quiuidet in abicondito^reddat tibi,6C fidelem remuneret affeeftu. Præcepta, *nqiiit,tuadilexi.Non dixit feruaui,non dixit euftodiui. Nam imprudentes non eufto-Qieruntpræcepta domini.Aliqui enim codices habent «(àuBTâvTottf, hoc eft infipientes, ’ionintelligentes.Ergo qui non intelligunt,non fâpiunt,hi qui non cuftodiunt.Qui au tem perfedus eftintelle(ftu,perfelt;ftus fapientia,diligit:quôd eft amplius quàm euftodi te.Cuftodire enim neceffîtatis pleruncç eft ÔC timoris, diligere charitatis. Cuftodit qui fuangelizat, fed quiuolens euangelixat, mercedem aCcipit: quanto magis qui diligit, ’’’«cededonaturx'Póflumus etiâ non amare quod uolumus,non poffumus nolle quod

Ämbr.to.4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rr ama-

amamus. Sed qüamui's mercedcm ^erfec^ac charitatis expeclet, miferationis dimn fuffragiü pofcitjUt in ca uiuiKcetur a domino.Non ergo arrogans, debitacmerceoß adlofjfed «ereciindus mifericordiæ dfui'næ eft deprecator. Pn'ncipium uerborûtuo--rum ueri tas, in æternum omnia iudicia iuftitiæ tuæ.] Cum principium uerborS dci ugi tas fitjUeritas utiq; fidei fundaments eft. Primum etenim oportet ut crcdamus uera e del fummi quae in diuinis fcripturis legimus oracula.Secundum efr,uirtutcm eorftplt' niore cognitione difcamus.Sicut eft initium fapientiac timor Domini, ita plenitwdo la-pientiæ diledlio.Lex enim fapientia, plcnitudo aSt Icgis diletftio : ita plenitude uerbo-rum dei fapientia, cognitiot^ iuftitiæ. Nam ficut à timorc domini proceffus quidam en ad gratiam charttatis,ita à ueritate ad indicium iuftitiæ diuinæ,quidam uideturfioip*^® ceflüs. Venifti ad Ecclefiam, audifti unum deum dici, unde lex incipif, ficut babes icn-ptum : Audi lifael, dominus deus tuus,deus unus eftxrede unum deum elfe, non plu-res deos. Cum autê cœpcris legere dominû leium Dei filiumin carne uenilfeproptet totiusmundiredcmptionem,diftinguefapienterunum deum pattern efle, exquo om-nia,ÔCnos ininum:amp;unum dominû Iefum,per quem omnia,amp;nospcripfum.Cogno-fee quiaideo uenit,ut uirtutis femitis noftros informer affetftus, utmorummanfuetudi nem conuerlationis eius difeeremus exemplo,uf aboleretur culpa per gratiam, amp;nbsp;tune à ucritatis confeftionc ad cognitionem iuftitie proceflifti.Fidcs principium Chriftiafli eft,plenitudo aût Chriftiani iuftitia eft. Fides in confcffîone populorô,iuftittamartyr5 paflione.Scientes igiturin æternûmanftira iudicia omnia iuftitiæ dei, caueamusneo^ pera noftra diipliceant, in æternum incipiamus fubire iudicium, nec fialiquidbon’ fecimuSjtefiipino foluamur affeclu.Omncs oportet nos ante tribunal Chrifti afïiftcre, ut recipiat unufquiftß quod geftît, fine bonum fit, fiucmalum .Vides quia amp;nbsp;ipfePau-lus affiftet,ut ipfe cômemorat. Caue ligna, caue ftipulam ad iudiciû dci tecum deferss, quæ ignis exurat.Caue cum in uno aut duobus habeas quod probetur,inpluribusope ribus déféras quod offendat.Si cuius opus arferit,dctrimentûpatietur, potciltarnenôc ipfe per ignem faluari. Vnde colligitur quia idem homo amp;nbsp;faluatur ex parte,amp; codem-natur ex parte. Cognofcêtesitacjmulta efle iudicia, opera noftra examinemusomnia. In uiro iufto graue eft detrimentum,graue open's alicuiusincendiûjinimpiopœnanii-ferabilis : fint magis omnia iudicia plena gratiæ, plena florentium coronarum, ne tone dum trutinanturfaeftanoftra,culpa præponderet.

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ncipitlitcra Sehin,quæ Latine'dicitur,Super uulnus.Superuulnusquiue

I nifi medicamentum,quo uulneris acerbitas mitigatur.^Super uulnusoleum infunditur,utomnis uulneris afperitas molliatur.Supcruulnusmalagma,lu per uulnus alligatura,a quibus omne uulnus fouctur. Vbi ergo fpesrefundendæ eft la^ nitatiSjibi adhibentur medicamenta uulneribus. Vbi aut omne caput in dolore,amp;otn' ne cor in mcEftitia,non eft uulnus neep cicatriXjUon plaga cum feruorc.hoceft,ubino^ portio,fed uniuerfitas periclitatur,0d quadam corruptio totius corporis tabe confuwi'’ tur,ibinon eft malagmaimponere,neqt oleum,ncqt alligaturam.Multo igiturcomffl® dius eft ut fit uulnus quod foueas atcç conftringas, quam fine uulnere mors ferpatinæ-rior.Sed eftnonfolum corporis uulnus, fed etiam mentis, quodoleo quodammolliogt; ris alloqutj, amp;nbsp;pacifici fermonis iuauitate mitefeit. Sunt fomentauerborum,funtmc-dicamenta cœleftiumpræceptorum,quibus omnenequitiæuirusaboletur.Suntlcgis uincula quæ non adurant,fed magis libèrent alligatos,6d malagmafpiritalcquo colliia animæquædâmernbraiblidentur.Confideremusigiturquidficuulnus,quidfupraiiul nus.Principcs pcrfecuti fiint me gratis uulnus eft.Exulto ergo in uerba tua, ficut quim uenitipoliamulta,fupra uulnus eft,quia uerbis dominicisuulnera dura curant .In Thrc Thren.j nisquoq;Hicremiæhabesfubhacliterafcriptum;AudiftiopprobriumcoritDomine, omnia confilia eorum aducrium me,labia infurgentium aduerfum metotadic,felfionf ibidem, eorum,8é reiurreeftionem eorû,uulnus aft.Sed iubiecit : Aipicein oculis eorum, redde illis rctribufionem domine fecundum opera manuum ipforum : fupcr uulnus eft, quia ibiii,4 uindidla pierumq? folet dolorem uulneris mitigare.Et infra idem Hicrcmias aiuGaude amp;nbsp;lætare filia Idumææ, quæ habitas in Geth. Et quidem ad tepertranfibit calix, bibes, ôi ine-

ff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GalixcnimdominircmifRö pecc^forfieft,quo

lodus mundi peccata redemit.Hic calix inebriâui't gcntes, ne pro tafe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dolon'sjfedueterem obliuifcerenf errorem. Bona igitur cbrietas fpiri

hSD nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corporis incefliim,lcuare mentis nouitüeftigium. Bona ebne-

fiind^™ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nrceftiti'am peccatn'ci's abolet confcienti'æ, lucundiïatêuitg m- ,

Uienr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicicEtpoculönmminebnans prædaruih eft.Medica

uit ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fijpcr uiilnus eft,quia dns leftrs i'pfe eft mèdi'cusjquïa uülnera rtoftra cnra-

jj’n ndensuinumÔColeum,ÔLalligansuulneraAdæilliüsjquiftefcendertsHierufa Luc.io

unufqm'fc^ defccndit,amp;méritis aftêdit. Aut quiafragiles ftimus,qüt U( I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iftum SamaritanUjCuftodem corporis ftiKcuftodem legis amp;nbsp;gratiæ,

nen fuo poflit inuenire medicinam, qui alligaturam uerborü cœleftiû fup er uul-j]]Simponatjdiccns:Pœnitentiam agite,appropirtquauitenim rcgnum cœlorû. Bona Matth.j tçf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;animæ tuæ ofla connectât, Qi. foliditate reparata in priftinas uires

^*^*^*^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cicâtricis ofFenfîone reftitüat. De litéræ in tcrpreta-

den captunoftro didum putamus,adoriamur fandi prophetæ uerfus confia Ucrli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘pftitu fando reuelante fubiecii: Principes pcrfecuti ftint me gratis,amp; à

Ion nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Siueteremrepetàmushiftoriam, ScSaulamp;Abeflà-

tri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;principes fandS Dauid perfecuti ftint, fed nemo potuit de eo

ƒuiphare.SuntÔ6principesmudiredoresiç tenebraru, quiteintuo pedoreconant Pphef.s Pprimere,ô^perfecutiûnufæua intus operantunpromittentesTegna terrarum,hono-^atc^diuitiasjfifragilimcntefiiccumbasjamp;obediendumeorûimperijsarbitreris.lfti

perfequuntur,interdum non gratis.Gratisperfequunfjapud inueniuntjamp;^ eum fubiugare contendunt : no gratis perfequuntur eu, fib* ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poteftatijôC in poflellionem feculi totus intraueritln ftios enï iure

die' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^wndicant,atqi ab bis merccdê iniquitatis efflagitant.B cne hoc martyr

oot)^nr° ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tormenta iuftineat,qui nihil rapucrit : nullum uiolêtus

bill nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuderitjUullius thorum putauerit efle uiolandum, qui ni

ç^^fgious debeatjó^ grauiora latronum fuftinere cogatur ftipplicia, qui loquatur iufte' batIVplenafalutisÔi.impugnetur,utpolïitdiccre: Cumloque Pfal,it fin' 'M‘?P“§'^^l’3ntniegratis.Gratisigiturperfccutioncmpatitur,quiimpugnatur

hoxius, cum fit in tali confeiïîone laudabilis : impugnatur nomine dotriini gloriatur,cû pietas uirtutû omnium fundameiv l^deif nbsp;nbsp;nbsp;^*^*^^*^ impugnatur,qui apud impios ôô infidos impietatis acccrfitur,cum

do nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^fum qui gratis impugnatur,fortis debet efle ÔC conftans.Quomo-

hsatœf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerbis tuis trepidauit cor meûf Trepidarc infirmitatis eft, nmo-

domi •quot;'^'''’^ini^'S^d ^ft ctiam infirmitas ad falutem,cft ctiam timorfandorû.Timete

^ cius.SC,Beatus uir qui timet dominum.Qiia ratioebeatuse' Quia inim •^^’dscupitnimis. Pone ergo martyrem inter periculaconftitutum, cûindé incutiendum terrorem ihfremat, aliunde ftridor candentiü lami tena ’^.damtnafornacisardentisexæftuet,expartealiaperfoncnttradusgrauiûca-’tafucruentus aftiftat.Pone, inquam, circumfpedantem omnia ple-'nee Pp. ^^^’d^fnde cogitante mandata diuina,ilium ignem perpetuum,illud fine fine Ptïf * P^^'fidorü, illam pœnæ recrudefeentis aerumnam, trepidare corde, rie dum perpetuis fe dedat exiti}s,perturbari animo,dum futuri iudicij rom-

n terribilem quadam conlpedus fpecie contuetur. Nonne ad hanc trépida ^^“duciæuiri conftantis, æqualis in euridem concurrri effedum confidentia cu-firm' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diuinatrepidantisCSitarnenfortiorillequifperat, fitfortiorqui præ-

h]i ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ego tab's elfe merear, ut fi forte perfecutor ingruerit, non confiderê fiip-

tro • '^'^’”^°’''^’^^c^ffiitâtcs,nonmetiartormenta, nonpœnas, non cogitemûllius a-He? ^f^’^dobris: fed hæc omnialeuia ducam,trepidem ante Clinftû, ne Chriftus me gt;iief ƒ^^l’dftus excludat,nemercpellat de concilio facerdotû, fi indignum collcgio Ma *^^dcrit;uideat magis licet permotûcorporaliumterrorepœnarû, plus tarne tre tcinfutuiaiudicia.Et fi dixerit mihûModicac fidei quare dubitaftic'porriget tamê

Ambr,to,4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rr z dexte-

75^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;----- . D r V I AM BR o S ff- ,

dcxteram,amp;rinfirrgent/s hutus fccuh ffudlui moïe turbatü,ßda niêns ßationefirjftabk» Exuflfo j'n ucrbts tutSjHcut qiüiniienùrpolia multa. JBona ergo rrcpidano d ueibis dci, Û cxuitationêgenerat. Qi« cm treptdata uerbis Dei,poü:ca exiikac in uerbisdei.Ei'go (jnibabetinaularuajcordeuidelicetluo ucrbaDci, excluritfeimonesprindpûdcordç , ïuojcxdùdit «mor ti'm or ê.Si ein ingrcÜ'us qiiis ba]neas,foh's deponit ækus,Sd calor exz cluditc^orêtquantomagisdiuiniiudidj terror buncerrorê exdadicbumanS deruO' rem gratiæ recalaris,gratix feruor xternxCExultât ergo qui habet uerbum dci. Habet ! nbsp;.1 enini/poh'amuka,quæJudæisabftuIir,habetproftran hoftisexuuias.SicutDauidabA

*• ^'^7 tulit Golix gladtü, ipfius gladio caput eins execuit:fic uerus Dau/d humiJis atc^ man fuetus dns leius,intelligibilis Golix caput armis ipfius amputaitit.Arma diaboligétes erant.Fideaûtgentiâuulneratus,caputquodhabebatamifit.Detralt;ftafuntfpoIiaptO' Hrato,uafa eins direpta,quia alligatus ellfortis. Vas diaboli earo erat hominis peccato ’ aA ^^^’^^‘^P*^^^^^^^Ç^‘^^^^^^^^^lt;dimus,caronofiracœpitelfeuaseledîioms,utbabesde ■ apoftoio Paulo,qui ad genres milTus eii didîû à domino lefu ad Änaniam : Vade, quo' niam uas eledionis mihi eÆMen'tô ergo uocatum nomen eliChrillhVelocitcrfpolia detrah e,diuide cito:quia priuf^ ïciat puer uocare patre aut matte,accipiet inrtutêDa^ maici,Sc:ipoh3 Samartx co tra rege Affyriorü.Ergo rexAÛyriorû,eorûfcilicet quos ua nos fua perndia fècerat,amifit{polia qu§ tenebar.Et ut itéra cognofeas quia fpolia Chit ^J^sadiaboIo,quxinAdamilleinuaierar,uindicauit,SfSabadonaadduxit,uitiexcellt

À r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illsadorare,quicaptiuata

rj.ó captiuitatêJdeo caput eiusab{lulir,ut ip fe caput effet corporis interempti.Moi' ^^pttti'egalecircumferunr,quia membra ffintChtiffi.Cogna ifub de nationibus,cognoice etiâ de Iudxis,quib.dominus leius abffulitlpoliadiocrft, regnü cœlorû abff:ulit,amp;^dedit genti faaenti frutffS eius,Abffulituirtutêpanis,0^uatu tem ac[ux,propheta,amp;^ admirabilem con ff ]iariü,amp;prudente architects,SC/apicntéaU'- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

tuum,immundus erit.âihumaniratis fuprema negabat officia defunCiis. ièdlegi nô eff / mortuus,niii qui iniuffuscff.FIxcenimimmundiciaiuffisquxiniquitast'Qui^^Eiint' mundius, c^mentem quantbilbominiprccioffuseff datum, turpibuscóniacuJarecti' minibus,Sri atrocibusefferare comentisCC^utd illis prodeffquôdmottuShominetnui' fere formidant:’Vtinam utia eorum nonpo}Iueretappropinquantem,quorûniorscon taminare neminem poteff.Mors nemininocet, utinam uita no nocear.Contagiûenim nbsp;nbsp;nbsp;/

tab ’^'^â^cmlpcôresquæincœloeftjnoniftamquæàpopuloludarorûfrequcn incolarS perfidiam à Romano cxercitu triumphara, inie-‘'ägrauttinccndio.Si I'ntuearis illu pfincipem (àcerdotû de quo fcnptfl eft: Haberigt;- Hftr.4 /'^(jmagnSfacerdotem cgreftum de cœlisjleftimfiliûdei, tertéamus confelfionettl m' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quotidi'e aduocatus pro nobis eft apud paire,ut pro quibus in diebus cat'-»

^æ^^’^^^’^^’^fteompaHus aftelt;ftu,pro his operetur rehiiflioiiem quotidie pecgt; torû.Ç^æ eni'm fpes aha generi humano,nifi omniS Uiueritiu delicfta dorientur f Ilie

P'^'^ceps folus eft facerdotSjcuiaftant pi) iacerdotes intra cœleftiu faerariû illud ‘imum, merito proprij cruoris ingrefli.IHa ergo lex diligenda eft,in qua uerus He-fæus liber ab omni ftruitute uitiorü,in qua magnû fabbatû ÔC inoftenfa requies defun oi3,inquamortuipopuh fernen refufcitatur,non commixtionejfed fraterna redem--J i°”^-^ecundQ hanc ergo legem odio habet faneftus iniuftitiam, non iniuftu, qui po^ ftæpé cöiiuertijnec mortuorû reliquias,fed mortuam iniquitatem execratur, ÔC refii

Septiesindielaüdemdixitibi,luperiudiciaiuftitiætuæ.jEtnumero quidem ftu-Wfandæ deuotionis exprimÆSed puto magis quod punis amp;nbsp;quictus ac uacuus ab ”'''iôneredeli(ftorûdeclareturaffecftus;ut fineullisiracundæimprccationis, aut fla^ S’^'ofecupiditatisincendiodeferaturoratiojnihilquodali) noceat poftulcmus,nihil ^^odnosfecularibus petitionibus decoloretLaudemus in hymnis ô(^ câticis,ucrafem lufta ea quæ de diuinis canimus laudibus confîtctes.Non fit aheeps amp;nbsp;dubia fen /’'th,nondifcolormentis intentio,nonmatcrialibus ncgocijsoccupata àpropofi« P’Htalis executionc deflecftatJuftificetur femperiuftitia dei tranquillo animo,nô ocio

Paxmultadiligentibus nomen tuumjôC non eftillis feandalum.J Supra dixi-quia charitas cxcludit timorem,nunc dicimus quia excludit omnem perturbatio-’quot;^•Etenim qui deS diligit,profunda eft ei confirmatæ mentis tranquillitas. Aquç,iri^ Cänt, li ^®t,multaî excludere non potuerût charitatem,ÔC flumina non inundaburit eairi.Mul '^îquadiuerfarS eft pairiona,amp; flumina fecularium cupiditatû corporalibus motibus ‘^^ftataJdeocß charitatcfundatus dicitiTorretem pertranfiuit anima noftra.Nunquid Ppl. 125' ’^uamarisexcludereMoyfipotuitcharitatemfEtutfecündumlitcram tibi piàlmorû ^dcsfuffraget,nempe diligens deû tutu fibi credit iter efle per maria.Qui aût non dile *^nt den,hi dimerfi flutftibus dignû facrilegijs fiiis exits pertulerunt.Helias atq? He-''^uslordanem tranfierant pede,amp; hæcfoit nimite merces Sgt;C gratia chàritatis. Hi igit ^'WirêtaqUasfluutjlordanis,paflïonufluenta noftrarS mentis priusueftigio tranf-'WDehacaquadicitdominus:Sitranfeasperaquam,tecûfum,ÔCfluminanonirt-'^'''labuntte.Adeftiuftis fuis femper cum aliquibus terunt aduerfis, fi tarnen tranfeant nbsp;nbsp;'

’quot;^''leconftanti non dubitanti,non fidei turbentur incerto. Tranfi ergo SC tu fid élis a-reflione,fi diuinam uis tibi adefle præfentiam, fi non folS pax, fed etiam multa

P in animo tuo, nulla teprælia diuerlæ cupiditatis impugnent, non iracUndiafti-’’’“æt,nonlibido:etfi eft pugna,tarnen foris,non intus fit.Præliarc aduerfus perfequen ^fsteIicetamp;ipfisfilentiofæpecedcndufit,quiatibiuincunt.IllorSpotentia3 tuauiefto-'''ätft.Tuncdeniq; triumphant,cum fe uicifle crediderint.Non ergO te impugnet aua-’^'tu,non cupiditas exagitet,nontriftitiadetjciat,noninflammet libido, non refiipinet '^perbia,non curuet ambitio,non formido confternat.Päx multa abundet,quæ exUpe

Omnemmentem,fecundS Apoftoli lèntentiâiquo nihil pulchrius dici potuit.Sum- Philip.^-’’lusenimfapientiæfinis eft,utfimus mente tranquilIa.Noncommentitijs poetarS fa-Mis lubricus turbetur affedus.Summus finis eft fuftitiæ,ut iniqUitas mentem iufti mo iiuenon poffit.Virtutis totius hie finis cft,0C corporeae ipfius fortitudinis, ut confetfto udlomilespacemreformet.Paci ergo amp;ipla plerumç militâtfOrtitUdo bellandi : Nc-110 ergo pacifies turbet affedlS.Multa generantur ad perturbatione hominis, Só uxor pleruncp deceptaferpentis infidijs animS uiri exagitare conatur : amp;nbsp;pater fidem filrj fre quenterirridetjSC uir coniugis fiiæ mentem tentât opprobri) s.Sed in his omnibus fupe ’■«iuftusamp;dicitiQiiis nosfeparabit à charitateChriftif'Tribulatiof'ananguftiac'an Row. ai pcifecutior’Quoties bene faefta crimini danturt'quotics uirtus opprobio duciturc'quo-tiesipfa ingrata eft gratiai'Vendidit iuftus facultates fuas, difpenfauit paup eribus, ni-uil fibi reliquiucôtemnitur pleruncç in ipfa ccclefia,quia diues elTe defiuit: ficut fcriptu

7^s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;. jq5et

go moueatur.Non cnim mercedem huius (ecu 11,nee gratiam, fcdui'rae nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f ei pro

Non indigner,quia hommes pecunijs magis operibus bonis deferunt.Nani pter bonum opus in hoe feculo deferaturjSC huius ftudij frudühicadipiÇcatur, de eo.’Pércepit mercedem füam.Habet quidem opus bonum,St' hiegratiam?^“ portio emerendæfaIutiseft.Seruafuturismercedemtuam,amp;;iftiusfeculioppgt;'0

R0m,8 crementamercedistuæiudica.Cogitafemper Apoftoh'cûillud,quôdindignæ P fiones huius temporis adfoperuenturam gloriam. Nullis ergo iuftus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

nullis moueaturpericulis,nullis têteturprocenis,fiuemorsingruat,fiueuKa,nWt^^ h'ccelorum,Necpdeijciaturaduerfis,necextolIaturfccSdis.Nufquamfiteiwsin afFedîus.Etmors tentât,ÄT uita tcntat.Caueatfcandalum. Quipacem habet, mentem fuperat,magnus cft,non depufillis iftis.Ideo fcandalüpatinon debet, qu'^P

Matt.ii fiilorum eft,exagitari fcandalo.Vnde öi dominus ait: Quicunep fcandali^aucritun»^^ depufillisiftisminimis.Nonfolum pufillos, fed etiam minim os dixit, quospettw an fcandala:amp;rideo graut obnoxius pœnæ eft,utlegifti, quicunq? turbaueritinfit^æ*^^^ tis infantiam. Sicut enim grauiori dignus fupplicio eft qui perfbafent crime iniantu o, ÔL incautam præcipitarit aetatem : ita qui inualidum amp;nbsp;infipientem ÔC fmprouiduni cii' cumicripferitperfuafione erroris,aut exagitatione cordis alFedlû. Vis feit e ^innïmiis

I,Cor.8 fit,quifcandalizaturCNonmanducabo,inquit,carnem,nefratrêrneumfcandalfeetn-Quanta infirmitas, quædam infantia animi, ut cum etiam cCca fratris exagitet nonpotefthominiefie præcipitiû,quâdo etiam hinceftpertculumt'Et quod peins t, infirmitas huiufinodi ferpitin multos. Vides inopem iuftû, tentaris. uides diuiteni^ quum,tentaris.utdes fine Itberis ian(fium,tentaris.uides libcris,honoribus, laudib.fecU laribus abundantem int uftum, ten taris. C^antæ foueæ, quantilaquei, âf quod utus^qui multos ftrangulent.ln Sodomitana urbe uix unus Loth quinon tentai^fntitî uentus eft,cuius tameti uxornonpotuit tenta tionis laqueos euadere.Hebræorûpo^ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lus maria tranfiuiqfcd nô potuit tentamenta tranfire.Têtati font omnes prêterleiumix

Caleph,qui ideo deiènioribus terram repromilïionis introire meruerunt, quiafuerunt tenrariotns expcrtes.Nec Aaron introtuiqnec Maria,quia â: ipfi têtatifimtNecMoygt; fesintroiuir, quia dux crat populi qui tentabat. Typus legis qui excludere tentamenta non poterat, non poteratin terram rciurredrionis inducere, quia iftaEuangelio grata debebatur.Lexpacem non potuit dare.idco Mo y (es quoad uixitfemperpræliatuscir, femper legis populus ucrfitus in ancipiti bellorû eft, lefus autemNaueplebis animos proiunda pace compofuittquoniam quifub lege e{i,agitaturincertis: quifubEuange^ ioan.14 lio,auditdicentem.’Pacemrclinquouobis,paccmmeamdouobis.ideot]; diligentibus i.Cor. 1 non eft ftandalum. Accipe alitenCrux ChriftiJudæis ftandalû, Grpcisftultittacft.Scan dalum eft.perfido,quia dicitIudæus:Ergo hic deus eft,quihomo uifus cüfHic deus di qui iciunaïutcHic deus ea,qui uapulauit .^Hic deus eft qui crucißxus eft dqui decruce defcendcrcjâ: feliberare non potuit;' Deniqj hoc dicebant tempore dominicæpa^fio' M(tfh27 nis:DcCcenda[decruce,amp;^credimusei.Confiditin deo,libereteumnunefiuult.Notc iiîa tentent,non te iüa perturbent,non in animûtuûbuiufmodifeinférantcogitattoes. Vbi pax ô^multa pax, ibi cruxChriftinon opprobrio,fed faîuti eft.Non fuitoppi'obtio J Petro crux Chri{ii,qui tantâ dus gloriæ dédit, utuniuerfis Chriftûhonoraretueftigtjs, metuens ne fi eafpecie crucihxus effet qua Dominus, dlfcclafie dominigloriâuidcrct. Crux ergo opprobrium perhdo,fideliaûtgratia,ftdeliredemptio,fidelirefaneâiocfl: quiapro nobis paffus efi dominus,quiaillo nos redemit fanguine,il]a ad paradifimiC' furrediione rcuocauinC2in hæc credit,quomodo potefi turbari, cui fpes regni affurgitd Expediabam falutaretuûdomine,ôd prxceptatuafeci.jQpiexpedlatjfpt' rat charitatem.Ergo fpes praccedit,fequitfalus,Spcs igit prxcurrit effedîâddeo pediauitfalutcm à dno,precepta domini fccit.Vndc 8d dns appellat amicosinEuange lio,non feruos,qui fua præcepta fecerûr.(2iii diligit cnim,facit:Sd qui fecerit,merite di' lediionis remunerationc donat. nbsp;nbsp;Cuflodiuit anima mea teftimonia tua, Sd dilexit ca nbsp;nbsp;nbsp;.

nimis.jPJus efi diligere cuflodire,utfupra diximus:quia cufiodire,interdSnecefiita • tis efi uel timoiisidiligere,charitatis.ldeo quum hic dixiffet, CuGodiui, adiecit, Dilexit nbsp;nbsp;!

wftodfa amantisfüèn't,non tîmcntis.Qyi nimium diligit, nimm cuftodit. Seruauï ‘^fptatuaamp;teftimonia tua, quoniam omnes uiæmeæ in conipecflu tuo Domine.] a Us quipotcft dicere:Omncs uiæ meæ ante te. qui nolit abfeondere omnes cogita-omnes aólusfuos. Abfeondebat Adam uiam fuam, abfeondebat Eua poll p P^ni,abfcondebat Cainnecem fratris.In affedtu habemus abfeondere,no in efFeóru, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perfidia,Slt; fi apud deum nulla fit latebra .Ideo Ecclefia in Canticis

*^°^^’^^^3t,dicens: Aflumam te,0C ducam tein domum matris meæ, amp;nbsp;in cretueius quæ concepitme.Nam ÔCfi deus omnia uideat cordis occulta,bonu tarnen utunufquifcç animam fuam ei aperiat ÄS expedat, Sgt;C tanquam lumini uel calori eius fcurratNecimmerito gloriat Ecclefia dicens:Ego eram in oculis eius tan^ inueniês uias fuas prodere non timebat.Iufti ergo eft ifta uox. Oculi enim Do- Pp/. j j P^wftos.Itacß domino IefuChrifto,qui eftuiaamp;ucritas,benehocdiciturab tjs nlam ucram uiam fide,moribus,a(ftu(^ defiderant conuenire : Omnes uiæ meæ co-? tedomine. Nulla enim poteft uia efle boni, nifi quam tu illuminandâ tui uifitatiogt; f 'Wimi's iudicaueris:cui eft honor 0!^ glon'a,laus,perpetuitas à ieculis, SC nunc ÔC femi P^Winfecula feculorum. Amen.

J pretatio habet,Conlummauit.Quid eft errauitfVicefimafecunda litera eft, quæapudHebræoseftultima.Pfalmo aûtifto,hoceft, centefimo odlauode ’’10) profedum hominis dixinlus fignificari, qui doÀrinæ moralis magifterqs erudi-Wjdeponeret omnem inexercitatæ mentis infantiam, allumeret autê ueterani confilq f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fenilis ætatem. Vbi aut error eft, culpa fignat. Hie ergo eft pro-

p ‘as finis,ut culpafitSed uide quidinterpretetur.Errauit,inquit; no errat,ftd errauit. nafie,præteriti eft temporis;errare,præfentis.Qui errauiqdefiuit errare,amp;ueterê con emnat errorem,De eo enim dicitur errauit,qui in eo errore iam non fir.Nam is qui ad-aciherrore permanet,non errafle dicitur,fed errate. Errate enim, permanentis inui-ƒ ^'bernirejcorrigentis eft laplus.Denicp emêdator motû ait : Eramus enim aliquan- ^4 oinlipiêtes,increduli,errantes in defiderijs amp;nbsp;uoluptatibus.Nó dixiflet utiqtt , eramus quot;'quando infipicnteSjiiifi qui adeptus eflet poftea iapientie diiciplinam.Ncq? dïxiftèt, ^amus errantes,nifi fuperiorê depofuiftèt errorem. Deniqt ut abolitû lapfuni doceret, offenlîonis refediffe ueftigium, ait : Cum aût benignitas ÔC humanïtas appa-'^'naluatoris noftrfnon ex operibus iuftitiæ quæfecimus nos,fed fecundu fuam mife-OTdnm faluos nos fecit per lauacrum regenerationis amp;nbsp;renouationis fpiritus fandi. ,5^®^crgo errore depofîto ôt!: fpiritu fanôèo atep omni moru emendatione renouatus Dr'^ ï Aaliquando errantes. Vides ergo quia ertori renunciafle nô uitij, fed nbsp;nbsp;nbsp;' '

P fduseft.Poftremo ipfete doceat dominus leius, fi humanis confiiqs uel fententifs °’’pufas elfe credendu.Namcß inEuangelio fuo ipfe alïèruit quôd paftor reliquitno-^^amp;nta 80 nouem oiieSjôC unam requirit quæ errauit.Gentefima ouis eft,quam dicit er ’'3 le,perfelt;B:io ÔC plenitudo numeri,ipfa te inftruat informer. Non immeritô cætcris antelertur,quia plus eft à uitio fe reuocaire,quàm prope uitia ipfa nefeifle. Imbutos ein animos exuerefrenis cupiditatS atqp emendaire,non folum perfedfæuirtutis, fed ttiam cœleftis eft gratiæ lt;nbsp;Emendate etenim fututa, attentionis humanæ eft : præterita amnare,diuinæ eft poteftatis .Dcnique inuentam paftor ouem humefis imponit ftiis. ^g’^oftis utiep myfteriû,quomodo ouislaflareficiatur, quia non poteft aliter humana conditio lalTa recreari,nifi facramento dominicæ palfionisj^ fanguinïs lefu Chriftfeu *^^P!'?^’P^’-^®^^P^chumeroseius.Inillaemcruceinfirmitatesnoftrasportauit,utibi omniûpeccatauacuarct.Meritô gaudent angeli,quia is qui errauit, iam non errat, iam luuin eft oblitus errorem.Non error igitur^ièd côlummatio eft,ut altera docet interpre tatioCôfummatio aût,perfe(ftio difeiplinæ eft. Vftdeôd Hieremias in fuis Threnis fub naclitera ait : Defecit iniquitas tua filia Sion,non adrj ciet te expell ere adhuc. Vifitauit iniquitatestuasfiliaEdom,reuelauitfuperpeccatatua.Aduertisquoniaminiquitasno potuit fine dei ùifiratione deficére, nec plena efle corredlio nifi per gratiam dominifal uatoris.Quomddo autem deficiatiniquitas, audi dicentem Ecclefiam : Exui tunicam'

Ambr4o.4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rr 4 meam*

■ 7-9-9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIVI AMBROSrr

meam,quomodo induSeamc'Laui pedes meos,quomodojnquin^bo eosfVeiertsi^^^ turhomints uefiimentum uitijs erroris intextum, in huacrireacnerationedepofy^^^ nefcitquomodopo{ritinduere.Studio enim cotrediionis inoleiieraf obh'inopcccat^ rum.Tanta uis conütmmatæ emendationis eii^ucin quandam pueridæredeatfpirt^^'“^' ^tatemquxu^scrrorisignoi-et,cnmenedamfiuehcnonpoffitadmittere,qatadefii(' ueric ufum noiTe peccandi. Edam de hums Ucerxinterpretadonefads diâum arbitrer, nunccognorcamusexiubdids,quxn[uidconrummadrentenda.Iracpricair: ApPgt;^‘^' pinquet oratiomeam confpediutuo domine, fecundum uerbum tuumintelleâitmtrÉ bue mrhrj Volare taacoraaonetn bona uita,amp;: dat alas precibus fpidta}es, quibus fart diorum addeum euehatur orado.Sed Sdfpiritus quo oramus/ubJeuat precem/u/îi,«« compat/enseam cómendetafrec'lusXófummadaüruiriilh^^ conhdenda,Demq,ipfcDaurdinfuperioribusiiliuspralmilucernamfuispedibitsre' qurrebat nem hoc innere ferreno ambulans polTet errare. Nûc aurcm quafham ïnü'nc P^[^^^^^PJ^^^^^’^^^‘^^^»^^^o^^'^ndimuneretotusa(rurgit,amp;orati^^^^^^

^^^°^^P^.^^^^’‘^^tr2toris,dansiIIißabraiiiRitix,fapien næ ßamma,remigia deuotmnis amp;:ßdei,mnocendx,purirads(p fubfidia. Peccato enim graue citoratto, ongeßtadeo.Tanroautemplusgrauatur,quantoimprobioreliui

Êi-nJ , Ä nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oratio,etgemituscompadcntisaßeäusß

Äegypnumlutumoderinq^operaterrenadeclinentDeniqjßclegißimuodHebreo rum,quiduraÄegyptiOrum imperia ferre non poterant,Sd utgrauia,itaô(:^lutalenta Oquot; peraindigna fuJnobilitaregenerisrecufabanr,gemirus Sd uox afeenderitad dominum oratio : quia etfi operabantur,tamêoperahanturinuiti.

Aicendebatitaq^ non corporaliter.neqp enim propheta tan tus precadonem fuarn pete batcorporahterappropinquare.Nam quiita putat, utiep is Deum certo aliquolocoac ^ÿi^,^.^^^'l‘^’^i^^^J^P^^^^'‘'^^oouminquodeusfitarbitretur,cumuti(pinuifibiIit,in-eßab]}is,incoprebenribßisimpleatomnia, dC diuinitads in eo babûctpIcnitucio-Leglt;

i: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^PP^^P^^Q^^^ß^o cum legem acciperenfedfolitaDauiduerecundianôfe'

metipurm,ied oradonem ßiam deo appropinquarepoRulat, ut uideatur ordo quidam eße diß:incßus,qu0d ff quri perfediiores iunqipfi appropinquarentdeo tièquêtis autem Qrdmis iußi uiri fatishabeant Û appropinquet orado. Ex ufuautênoRri fermonis coU' ^^^^^^^^^^ß^‘ß^^^PP^^P^^q'^ere,Conßituemagißrüatcp difcipulum,fidi/cipulusibi dionus magißri ucl haufit ingenium, uel prxcepto intendit, ita ut ad fimilitudinêope^ ns eius atep dodlrinx proximé uideat accedere, nônne dicere folemus quôd appropin quauitmagißrorErgo Sd tu fi imiratorem teprxbeas Cbrißijßcutamp;^illequiaitdmita' i.Cor.4 toresmeieïîote,ücutôC ego Chrißfßdolum nefcias,mendacium oderis, ueritatemfe^ qiraris,iußidamnörefugias,diIigascaßimoniam,appropinquaßiChrißo,amp;perChri' ßum deo Jp feula eßquapei uenitur ad pattern,qui apud pattern iêmpcr eß.Dididtnuf quidÜtappropinquareoratione,hoceß,cIeueturaddbusnoßris.Sieleuasaäustuos, pri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e^^euaßi orationem tuam.C^iinouitleuaremanusüias, dirigit oradonem fuamincoU'

iM.Ws ^P^^^^^^bPicutinfràlegiRi:Dirigaturoradomeaficutincenfuminconfpeâutuo,ele.

uatiomanuum meatumiàcridcium ueiperdnum.Hxcudcp oratio aduitam,aliaoratto inpeccatum. Et oratio, inquit, eiusßatinpeccatum.Ettufifeculariapetas,üßagitiofa poßules, oratio tua non ad deum dirigitur,fed in peccatum, Ideoep intellige quzpetas^ Sccundum,inqu}r,uerbum tuum mihi tribue intelledhim.Aduerte quid poRulet,Non intelledîum generaliter dixit: fed iritelletfium fecundum uerbum dei.Efienim intelle' Luc.i^ cius ad mortem, ficut eßprudentia adinteritum: Filifbuiusfecuîiprudentioresfunt^ ßliflucisin bacgeneratione.Sedprudentia ißa quxfcculieß, ad uitam non fußfagatur xternam. Circa honorem, circa lucella eß, qupßibus coaceruandis intenta,non meritis comparandis.Poßrcmo circa elcmenta mundi eß, phalerata magis quam ueraßpieU' daiuteßphilofophia omnis, quxaliena quxrit, cumfuanefciattfcrutaturcxliplagas, mundirpaciarimatur,quxfibiptodeßenonpoßfunttdeum ignorât, quem folamdebe t.Cor.^ retinquitcre.IdeouerusfapiensdicinSiqiïisuideturfapiêsefreintetuosinhocfcculo, ßußusßat, utßtrapiens.Sapi'enda enim huius mundi,ßuldda eßapud deutnEßblt;^^^o

âum eft igit lit in hocfeculo ftulti fimus, nihil nobis cum philofopfita, ne fidem noftrî P^ffletnentamundi huius rraducat auero ne qufs alîertionênoftram per philofophia oeprædctur.Sic cnim Arrianos in pcrHdnm ruiilc cognouimus^dum Chrifti gencratio nemputantufu huius feculi conigendam.ReliqueruntApoftolum, fcquuntur Arifto^ raem.Reliqucruntfaptentiam quæapud deum eftjclegeruntdiiputationis tendiculas,

I uaucupiauerborumfecundumdiale(fîicædifcip}inam,c3clamet Apoftolus:Nequis Cob/f.i üosdeprædetur per philofophiam,amp; inanem fedinflionem, fecundum traditiones ho^ minum,fccundum elementa huius mundi,amp;non fecundumChriftum. V tinam pofïjrr» imitari illam ftultitiam qua fim fapiens,ilium uirum habenrem amplas pofTelïioneSjfed nonnegligentem frudum, intentum deo, ilium uirû qui honores etiam dclatos fibire-fpuatjdodrinam philoibphiæ nonrequirat:S^ fi ante' cognouit, tarnen feire diflimulcr, ô^nonrcquirendo dedifcat.Non quærat quae fuafunt, fed alijs fua conférât, fibi acquit rat gtcrna.Htc potcft dicere,fecundum uerbum tuum intellecflum tribue mibi,id eftgt;n5 fecundum philofophos,non fecundum caufidicos, non fecundum mercatores huius fc' cull,nonfecundum architecfîos domorum,fed fecundum uerbum tuum, quod eft uerae fepientigbonorumi^ operum fundamentum, utfuperillud conftituat propheta aurum C'Ordis fui,argentum fermonis fui,lapides preciofosoperaaonum fuarum,ut opus fiium labiâ::penrenon poffit. Intrct poftulatio mea coram te, fecundum uerbum tuum li-bcrame,] Videordinê.Primùmdixit,Appropinquetoratio mea: pofteaintellecffum popofcit.Secundum uerbS tuum:tertiô aitilntret poftulatio mea coram re,Nónne quo lt;lam dominus inuitat ufu amp;nbsp;fufcipere dignatur affecftuf'Nonne cum aliquem de prima-rt)suirisdefideraïconuenire,primûadeiusdomumappropinquas,pofteaquerisinfor : Diari atcp inftrui,ut cognofcas mcntem patrisfamih'as,deinde ut eius domum ingredia-risimploras,ne quis te abqciat amp;nbsp;excludatfPulfa ergo amp;nbsp;turegiam illam cceleftem,pul fanonmanu corporis,fed quadam ratiOnis tuae dextera. Non fbla manus corporis pul-fat,pulfat amp;uox.Scrip turn eft enim: Vox fratris mei pulfat ad ianuam.PuIfamus ct digi to.Deniq; amp;nbsp;Thomas digito meruit ianuam reiurredfionis apcrire.Et ibi dicit Iefus:In- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ö

fer digitum tuum huc,Sd mitte manus tuas in latus meum,5d noli efle incredulus, fed fi-delis.Pu!faergo digito,fi non potes totamanu.Pulfaianuarri.Chriftus eft ianua,qin ait: rermefiquisintroierit,faluabirur.Cum hancigitur ianuam puliaueris,uidcquomodo w§rediaris,neforte'iam ingreftus extra confpedfum regts fis.Multi ingrediuntur pala-^laAnonftatim regem iftum terræuident,fedfrequêter obferuantutaliquando uideri «lereantur.Ncc præfumunt uidendi copiam, fed iuffi repræfentantur, Sd precem fun-dunr,utcum beneuolentia fufcipiantur.Primus hie fui fermonis ingreftus eft,ne quid ti tubet,ne quid offendat. Qiianto magis rogandus eft deus, ut oftium mifericordiæ fuæ Hoftraingrediatur oratio d Deniep Sé Paulus rogat ut aperiatur fibi oftium uerbi ad lo-^uendum myfterium Chrifti. Sed quia Graecus habet ijaiÄßtra x^i'apx fx«, hoc eft, Intret dignitas tneailicet potucrit fcriptor crrare,et fecertt «p'ûiOTÇjhoc eft dcprccatio:tame hoc ^uogjexplanemus ut poft'umus.Ncmpe cum hominem rogas, regem te dicis, Ut con/ templationcm habeat honoris tui,tangat eum tuæ contemplatio dignitatis:ut aut miflË featiir fiuenia eft poftulanda,aut deferat pro ordine dignitatis.Et quid dicam,Rogas ƒ Sicunufquifcpingrcditur,ut dignitatibus deferatur. Rctfte ergo Sé deuotus Deo dicit: Intret dig^nitas mea coram te.Habet Sé Chriftianus dignitatê fuam, qui tanto imperato rimilitat.S^untmaximæamp;ueraefideidignitates,funthonorûdiucrfiSCapud Chrtftum ordines.Pokuit deus in Ecclefia primo apoftolos, fecundo prophetas, tertio dodlOres. Sed iftæ admfniftiantiû dignitates.Sunt etiam priuatorum:ut eft pietas,niftitia,fobrie-tas,caftimonia,dif£iplina.Sunt eriâ oratióis dignitates. Si pro uidua roges, fi roges pro pupillo,fi roges pro mifericordi,fi roges pro nimium deuoto ac fid c Ji, fi roges in tribu-htione,roges CÛdolore, fi moefto Sé ipfe quirogas copatiaris affeeftu, intrat oratio tua dcigratiam,intrat domS eius,fi tccu Ecclefia deprecetur,fi populus uniuerlus imploret ut domini inclinet fàuorc.Quid autem rogat f Vt eruatur,ut liberctur eo quod iam diu aduerfusncquitiasfpiritalcs,aducrftistentamentahuiusfeculiprælietuf, eôquôdgra-«eeftfatis longæuOjCurfus iftius diuturnä fuftinere militiam.Deniq? amp;nbsp;infra dicit: Heu me q,incolatus meus prolongatus eft.Ingemifcitem quodindefeflasiugilabore têda| . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rr J excubias

excubtas.Ideo pet{tàtotadirerrant:ibush'beiari,ncccum terren/shominibusmiltbsbi

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^cM/prtïum. Erudiabunt labia meabymnâ.cûm docuensmeiuHißcationestms.]

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a-Cor.z ^^^^^^^tbymnutrifquipoteadicereiBonusenim odorChnliirumusdeo,E[beneait

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plunma üjaiiia pfæcepfa domini gu{iauent.Eru(fiuathymnff,qui eraâu3'

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;læroum.Deniqs Si^Dàuid ance eradluauititerbiim bonum^bic eruduathyoMunif

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;onuin enimpaneniguliauit^quidecœlo defcendit.Bonuin panein,quemliquistnâ'

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alias fortiores,uteA

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r J^,^^^^?^^ ^quot;^'^^i^^^^^^^'(^^^sgt;^^^i^ntPfalmi,amp;:Canucacanucorum.Eru(flabathy

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cLt'^ tnw^-fr^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicebat del iierbutTi:lnßnuamibiuocemtuam, quia

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A'ri.ri ^^^•S^dnonpoteiiquis anteeruduarehymnum, niQdidiceritia-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;doceatdeut A ^5^^^‘’^^^P^^Q°’^^^^^^^^^^^^‘^^^^P^cialttei‘hocDaaidpetit,uteam

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^S^^oaeratinCpiri^^^^^unusmagidereii,

cantareDotefl-in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^pofi^dabat,utabipfo dircetetiaüißcationeseias.Qiiomodo

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uiiim fi£conrcius deli^n/^^^' ^^/t^orepœnammfQaomodo enim câtare poteilgra

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pfaitiö bes:Quomodocantabit^,

captiueturinletrener nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tetra altenafin quaimpugnetar,inqua

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ergoedeCcrip^m^^^^^^

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^dequotidie utnon (-r - ^^^^^ff^,^^^^P^«n^neanttibiinuitamxtemam,S^ i

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n^m SniritaleseDul-riierbornmcceleüiumeradîes fagt' /

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pfikpo pbeta quidicebat-Renl ^^^^^^^^’^^^P^^^deffeiatiatiSjideotprepIeriuoIebatPro /

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^gTondinb^n^^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

quonian '^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ^^oqneturlinguamea ue^am tuff, /

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^P^^^botninum.Ideofandf^^^^- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;login f

MM.iz pro quomtionemredditurili^J^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ociofum/edetiatnpericalofutn,

detispro eorationem.Non enim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerbumquodcuncplocuti{ueritis,red

^deioperaquxfecitinGenerifeck1nEZdTr^i''^f^^ mio lefuNaiie IndirirmliU,-^ D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^^do,tecitinLeuitico,Nu{neris,Deuterono

EccLzS busApoflolorumilh^nr»!- ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^‘P^^'^^^^^^^^s,fecitinEuangelio,inÂâi'

miciG^a i ^^^P^^S^^^’^jmulantiaa,non uulnerant, licetdf uulnerautiltaßnti th eâènnn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deiiuilith eil,quia Hint mandata iuih'tix, ôiideoûneiutti

Eom.Iult;!‘Giriigt;n,'^^^^^^^‘^^^^^^^(diligasdeumtuum. VndeaitÄpoßolusPaU'

Exod.zo riht^nn -1 ^^^‘'P^r^^^^^^^^’^^^^g^oaimpleuiüScriptum eii enim. Non adulte^ iTfrbn ' a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^^^^^^^^}Oonconcupiices.3ifi quod eil aliadmandats, in hoc

^'‘ocuerboiniiauraturomnemandatum, quoduerbumiuPitia mniu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deumtuum, âSdiligas fratremtuumf)utiqueo'

J oii^ Sicut enim quiocciderepoteii fratrem fuum, utique adultérât b-atris uxorem, utique non diligit fratrem : quifuratur, qui otiquenon diligit eum quern baudare deßderatiita quifuper.-e elpicit iratrem, qui eum deformare conatur, quipafcitur eius iniurijs, à confor.^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)

^Imnus eii. Fiatmanus tua faluum faeereme, quoniam mandata tua eie gi-JA duentû dni uidetur orare, quia manus deiChriibtseb.Ipium legimus dexterâdei, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

4^afuprà ait:Dextcra domini fecit uirtntem,dextcra domiiii cxaltauit me.Cur ergo» ’'cniînum dixit, nifi for té non folum propter diuerfitatem gratiæ quam feriptores no PÇtoinittere folent,fed etiam propter quandam proprietatem m anuum ditfîum eft,ut ’ 'fetcradicatur,ubifcribiturquod exaltauitcumuirtuteJiic inanus,ubiintclligio-pOfteatquodcumhumilitatefcruauitf’PoteftScficintelligimanusdomini,ficur dicit *nufu:Magna eft manusilliusregis.hoceft,magnuscxcrcitus.0L,i!lius inferior eftma^ i J’^s.ut etiam hie intelligamus : Fiat adiumentum tuum atc^ ftibfidium, ut mittas ange^ bstuoSjOpcm tuam,fubfidia potentiac tuæadliberandum populum tuum.Hæc eft ma

deijde qua fcriptum eft;N6nnle omnes miniftri fpiritus funt,qui mittuntur in mini- HfE i quot;friutn propter eos qui futuri iunt hæredes falutisfQui ergo elegit mandata dei,utitur fonfidentia,ut cum authoritate depofcat ftbi diuina ftibfidia. Concupiui falutare tuû lt;101111110,SClex tua meditatio mea eft.] Alius longæuitate uitæ iftius delecftatur,^ con-fopifeituft^ ad depofitæ feneeftutis tempora corporis huius uitam producerc. Alij fran guntur ægritudinis infirmitate,de quibus nemo poteft dicere : Cum infirmor,tunc po- a.Cor. 1 i ’iinsfum.ßeatosfe putant,fi inoffenfa ualetudiniscommoditate potiantur,quibus non diinfirmitas ad falutem .Horum quotj nemo poteft dicere: Concupiui falutare tuû do ’quot;’nefuam enim magisfalutem quam falutare dei quærunt, medicis potius quam fcri-pfuris obedientes.Contraria autem ftudiofis diuinæ cognitionis, præcepta funt medi-^quot;iæ.Aieiutiioreuocant,lucubrarenonfinunt,ab omniintentionemeditationisabdu ^ot-lta(jqui femedicis dcderit,feipfum ftbi abnegat. Qui autem quær/t falutare Dei, ^hrifturn fcquitur,qui dicitur falus deunon quæ corporis, fed quæ æterna funt quærês, Q-Oiautcm falutem dei quærit, die utique ôô node meditatur in lege. lugis illi medita-•'oeftdiuinorumdecretorum, neq; aliqua cura corporis huius auertitur à ftudio difei-FiHï. Viuet anima mea,6C laudabit te, 8C indicia tua adiuuabunt me. ] Futuræ utiep ^itæjnonpræfentis ftbi remunerationeblanditur.Hpc enim uita quomodo dici poteft, lt;*f quafcriptum eftiEt in puluerem mortis deduxifti mecQuàm multi uiuentes in infer Ppf 21 ''ofuntCIpfèPaulus cupiebat de corpore morris huius liberari, qui uere concupiuit fa- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

‘iitarcdci,d!cens:Diflblui enim cupio,amp; cum Chrifto eiïè,multo enim melius:perma-’’^feautem in carne magis neceftarium,quam uoluntarium.Quomodo ergo uiuit anP ”lt;11 operta mortis inuolucrof Aut quæ eft uita quæ in umbra eftdu regt one umbrç mor

^iiiTius;abfcondita eft uita noftra non libcra.Erit enim libera in regione uiuorum, in quafiduciam complaccndi iuftus afliimit, utplaceat Domino inregione uiuorum. Ibi fi^gouiuit anima noftra,ubi nihil mortale,nihil infirmum amida fit,nihil debitum pœ-’lt;ælbilaudabitdominum,ut depofito infirmitatis corpore,conformis efte cœperit gio '^^wrporisChrifti.Nam dum in peccato fumus,plenelaudarequid poflumusfPecca-

enim dixit deus:Quare tu enarras iuftitias mcasdn umbra fumus hie pofiti, in urn- Ppf ’’^uiuimusjperfede in umbralaudare non poflumus. Denique audifti in pofteriori-i^sdicentcs : Quomodo cantabimus canticum domini in terra aliéna f” Adiuuant au-

ludicia dei fandos,cum bonis operibus remuneratio uitæ confertur æternæ. Beatus qui dicit: Et indicia tua adiuuabuntme .Ego infirmus, ego peccator timeo iudicia lt;*ei propter confeientiam delidorum.mihi terrorem afferunt,me exagitanqfandos ad iuuant.Sed tarneniuuabunt etiam pcccatorem,licet diuerfo modo. Sandus adiuuabi-tiir,dumprobatur:peccatoradiuuabitur,dumhumiliatur,dumcaftigaturutpeccatafoï natduplicia: dum opus eius exuritur,utipfe faluus fiat,fic tarnen quafi per ignem.For-Uilis etiam fic conuenit fenfus : Si dignus fuero iudicio, dignus ero ut exuar confortio quot;^piorum,quoniam non reftirgunt imprj in iudicium.Et adiuuabunt me iudicia, quogt; niam qui credit in domino,non iudicatur.Proderit illi fides,et ftiffragabitur ad ueniam, etiamfi quain operibusoffenfa fit. Errauificutouisquæpericrat,uiuificaferuum fmqquoniammandatorum tuorum non fum oblitus. ] Græcus habet, Quære feruum luum, hoc eft^KTHirop, amp;potuit falli fcriptor, ut ftriberet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, quod eft uiuifica. Senftis

quidem uterque confiât, fed opportuniorefi huicloco, Quære feruum tuum : quo-niamouis quæerrauit,quærcnda eft à paftore,nepereat.Ideo dicit,Erraui. Die amp;nbsp;Ep.qjf tuiniquitates tuas, ut iuftificeris. Quod lapfum fateris, in eo tibi cum omnibus com-«iiuneconfortium, quia nemo fine peccato, negate hoc, facrilegium eft. Solus enim

u« quæpe„e„r.Non emm peri, qui ignord, molquot; “n”'®' n«mmanda,atuano„f„m^My,2s.V?nfXoX?7^quot;‘'quot;’r‘’“ ’ nbsp;nbsp;nbsp;“’T/

ûm ouem tua, uenioafinr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c- \ '^’^S°»nelelu,quxreleruumtuam,quetelaf

triontibus,Dimittenona{rintàn,\ ‘^’^^^^^^^P^*^^J'^ußouistuadunjtamotansi'n ninneeambus,uemnnemTn^^^^

, nonnouerit.Venißneadmrn^^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, qui perianuam introite

uênturum,quoniâmandata nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(^udum teexpedîo uenturûrScioenim

te,rpiritusq) ^^nfuetudme.NoßdubitTrerJh^^'^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cumcbarita

^^^s,quiammontibusconiiitirraQl,r,^,- nbsp;nbsp;nbsp;'^quot;oquerem mótibusnonagintanouêoaes

nocuicferpens,amißtibiercam nnfi-^ ^P^^^f^^ourErenonpoffunt.lnparadifofemel terit.Adme uenfquem luporS ma,rt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^pulfus eßnlliciam nocerenon po

radiß) ßrpentis diuulceris uen^a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^^^^'^y^ß^s.Admeueni, quêeicâSdepaee

^^^^^'^^^^meibidêcollocauera^ r a^^^^^Sy^^^^'^^^ß^g^^gibustuisillisfaperiO' reme,quiaegoterequiro Quxrem^M ^^^^^^^^^^blupusnodlurnusaucrtit.Qu^ fernere

Eloneßttbipiumonusfaßidio nnntth^^^^^^^^^^'^^ponehumerisquem fufceperis. etß enaut, tarnen mandata tua non ßim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uedïur^ iußitix. Veni ergo dne, quia

qma öderrattcam folus es teuocareauinnfp^^^i^^^^ ^^dicinpreferuo.Veni domine, [Pß^^^^poocatorisreditusratula^rn^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^‘q^xris, nonmoeßißcabis.Et

ylt;^uiergo^quxreouemtuamiamnonr, ^^^^^,^^P^Eitêinterris,incœlogaudiilgt; naetiprum.Sufcipemein carneaueinAd^^i °^’^onpermercenarios,fedper(e' na,utmcorruptaßtuirgo, fedmrs^o perexSara,fedexM3 m cruce quxElutaris errantibus eß ^'nnS ^^^^^^^'otegra labepeccatf Portame ß^^^.^^9^oriuntFuIchreaücetiSumiSra!^^a^a^^^^^ mens fins ^^jysportauerit.Dicitertm A' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quödmorinSpoßtt,quehu^

P^’^^orat.SeddiciuQua^fiuj- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ädEcclefia:Errauißcutouisqux

n.NouichocEccleßa tua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qirxrijUisdilïgentiusindsga'

P ^‘^‘‘^'t-Visiaccntemleuare diceni-ç' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^P^^^^^^^onjigilat,amp;'caro

num per caucrnam, utrurQaramp;' n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qc exurge amortuis, M/Cttsmaa;

quxr^a mukïs,âdnon obliuiCcatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dereh'nquïs. Vis utquxratiterS, df

eosjoiteras te uidendum,non refupia^^^^^^'^ oblimTcatur fermones tuos:ôiû tenet Cant.-^ ßudiusïuos,docebitnon oblitam^m ^^^^^‘^^^^^^i^^^^^^btampledii,oßendct ^'^^^^^sinagrü,8dinßoribusnottn\ ^^^^^^^^or,ü,diccns(ptibi: Venifrater meus, feruauitibi.HoceßdiceretTeneo m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8dueterafratermeus

dicereEcclefia poteß,]Von dicital ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnia nouiôd ueteris TeEamêti. Sola hoc

ramncTuatenensmecfecundiTmr, ^°^S^^S^^^o,nondicitrynagoga,necfecundälite feruaui tibi aux prophetasnon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicithxrefisManichxa: Vetera

lhiJ.8 tiateßamenti.Rerponditeirponüf^‘P^'^^^^^°^^^^^^^^^^’^^^^’‘^^^^^^^^

brachium tuum, qux noua ßCireter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^tfignaculum in cortuum, utli'gilEmin

nteam esamp;iriinilitudinem.Fulp- t ' ^.^^^*^^^^^'^^S^^oulummeumes,adimaginem Etquiaimagodeiincordeeßmn^P.%^'^^^°^^fi^'^^SoJ^P^^^^‘^Vd}3gouM^

J, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IN CXVIir. PSAtMVM SBRMO XXI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7^5

iinte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;com une omnibus uirginibus elle n'uptun's, ureum ubefa (‘eppe-

onis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coniundioni habiles iudicentur.Turbatæ igitur quod ftudio diiecfîi

• Qiii’^ faciemus foi ori noltræ in die qua loquet in ci. hoc eft, fponfalium cclebritatc foletficri collo t'iincî f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;faciemusc'dicunt turbatæ, quia utget con-

”11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tantis nuptijs cxcufare non poffunt.Nemo enim eft qui copula uel

UclfEcclefiænonbeatam putet. Sed quiaplenitudo uerbi pnitus fanóli uibrat ÔC fulgeqôd nihil eft quod i 11 is poftlt æquari, ideo differre deft-« anima uel Ecclefiapoffit efte perfe(ftior.Dicunt ergo: Si mu (ed ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuper eum receptacula ; ÔC fi ianua cft, fculpamus iupcr earn tabulas

anima fan c'ti.Hab et ÔC Ecclefia muros fuos,quæ iam pcifedtior di tiQ 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rnunita.Hic eft munis qui habet duodecim portas apoftolicas,per quas

pulo nationûpatetingrefltis in Ecclefiam, Sed murus quamuis ambitum totius ur-Mcludat,tunc tarnen eft munitior,cum receptacula habueritpræparata in quib.pro ]^§natores urbis tutu fpeclandi ac tuendi poiïînt habere fubfidiu. Sed quia rationalis fpes eius in dei uerbo eftinon ferrea, fed argentea ci propugna i ,V*^^^if^nt,eloquijs cœleftibus magis corporis uoluptatibus hoftiles impetus re ca nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fulta pratfidio, eo iplendore fulgens habilior Chrifti copulæ iudi-

^f'EtquiajanuaChriftus eft,qui ainPer me fi quis introierit,ialuabitur;amp; ecclefia ia quot;nbsp;^nuncupat,quia per ipfam patet populis aditus ad falutê, ne hærcticorû corrumpat ^^sautuermibus,dicuntfilipHierufalcm,uelangeli,uelanimæiuftorû:Âcdificcmus Pffeam tabulas cedrinas.hoc eft, fidci lublimis bonu odor cm. Eft enim fuauis huius odor,quam no uermis,non tinea corrumpat. Ideo huius materne ufus eligitur Orii faftigijs cleuandisformandisq; literarû dementis, quibus ætas puerilis ad ftu-^niliberalis eruditionis imbuitur. Eft ergo materia ifta fublimis ad gratiam, leuis ad fuauis ad odore, utilis ad inftrumentû feientiæ, habilis ad minifteriû cognitionis li nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fponfam fuam diligens Chtiftus urgebat ad copulæ fpirita-

ƒ o’ennitatêjita Só Ecclefia uerbi decore iam capra feftinabat ad nuptias. Jdeoep mo-^fumScdilationis impatiens, quas fîliæ Hierufalem innedere geftiebât,dicit;Ego mu _ wubera mea turrcs,hoccft,nolite dubitareutru murus fimJllp enim dixcrâqSimu w.Ego,inquit,murus fum,amp;^ non paruauberahabeojied ut turresuberamca funr.

Y’omodo dicitis quia non habco ubcraf'Senlus ut turres habeo fapientiæ, in quib.eft ^ndantia/icutfcriptum eftiEt abundantiain turribus tuisfHis ubcribus,id eft,fenfi-habilem fe tantis nuptijs æftimabat : fed filiæ Hierufalem adhuc non potcrant pfti-^ff)quiafenfuû eius abundantiam nonuidebant. Et addidit : Ego eram in oculis eius l^aminycniens pacem.hoc eft,dcliberatis de mcis fcnfibus,cum pacem dei inuene %lt;]^æexuperat omnemmentemjôC cuftodit Sgt;C corda amp;nbsp;fenfiis inChrifto lefu.Talis

1 nquit^cf jjyj in ocufis fponfi,qualis quæ habet pacê.Scriptû eft enim : Qiii rctftc quæ-^'^î^pacem,habebunt earn teftimoniû.Fcftinantibus igit dileefto atqi dilc(fta,célebrata foniundio fpiritalis cft,mutuo expetita confenfu. Ideoq; tanquam nuptiale canes car-’’’fnƒxultauit fpiritus in propheta,dicens: Vinca fatfta eft Salomon! in Bclammon,de ’tuineam fuam ijs quiferuant.Clamat ergo fpiritus,plantata eft congregatio populo-^Mfcd uitis xterng radice fundata,amp; fpiritalia fub iugum uerbi corde manfueto colla whiecit.Plantata aut in multitudine nationum. Hoc enim intelligcndum Bclammon, 4’'iiinachus,Aquila,aliæq!translationes Grgcofermonedocucrunt.Repudiataeftuc '^scopula que fruflumafferre non potcrat,data eftuineanouisfidelibusqicultoribus, I'linon folum facerc frudlum poftent,fed etiam cuftodire. Vna igitur ouis errauit, fed f'^uocata totius fpaciaorbisimpleuit.Vnamouem error abduxerat, fedmultitudincm Populorû domini gratia congregauit.Errauit homo,fed Ecclefia iam murus eft,5C mu-'^^sualidus.Errauit Adam,murus eftDauid,quimandatadeioblitus non eft.Cuftodi-higitur èc uallata hæc uinea munimine fpiritali,mille fi uclus dat Chrifto,ducentos au ^ni cuftodibus. Idcóqueait Ecclefia: Viris mea in confpetftumeo, mille Salomon!, ducentiferuantibus frutftum. Perfedlio amp;nbsp;plenitudo Chrifti eft portio fcruulorum.

Habeshoc myfterium in Genefi,ubiquinque partes Beniamin fratri iuniori tribuit Ge«.4j lofeph,

iUi uticÿ tribuit ipfe auem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fenCuum portioSCorxrosS^

adbucEccleCia uocem P^^Pt^einobedientiam cœleüiuttt audire)ideo atuVocem tuam inünua mihi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poterat, quam capiebat

re, imus orticlaufi^tcptnuniti,ferattiusuirt,rt ^^^°^P^^lt;^^^enuseuminnobtsfede' tem angebsdominum leiiim audirepoffimu« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P^^^^^^geatixfuauitatê, utdifputan^

^^capreo}aE,autbinnuIo ceruonr/r. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;idèo ait: Fuge frater mens, Si

• eo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiigtt,qui tentamenta grauiora ferre non n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^o^natum. Propter infr'

adauitatesfugiamus:amp;: fi nos in bacciuitaf,./*^'^^’ nbsp;nbsp;nbsp;fcriptiimeiiutdeduitatib.

P‘^^^tnfirmosigitur,utdiximus,fusiatDerrpn,r^^^^^^^^^^^^^^^’^^Sf^^^^’'^^'^^^'

P^ndh's.AdeosimturconfurntomfTnf^,-,. n^y^.^^’^^^^fîitilt;^^rnentaeiusinmontibiff

Plal.140 odorCbriaifumusdeo.MonsaromatumDamH^^^’^^^P^^^^^^^^^^'^°quot;'^‘’^'^‘'^ ^^num:Ôiideodicebat:DïrigaturoratiomeanÂrln''quot;''r^quot;'^'''quot;'^^^^^^

‘‘d«o-CapHml,omsetreEcderia,potà„^in horrif! nafltTf ^n.-n * nbsp;nbsp;nbsp;*