EPISTOLAE

DVAE, ad ECCLESIAS p o L o N I C A S, i E S V C « R i Î T t Euangelium athplexas, fcriptai à Tigurw næ ecclefiac miniftris j de lïegotio Stanca* tianojóómediatoredd ÖC höminumlefil Chrifto, an hic fetundum hümanatrt nacuram duntaxat^an feCun^ dum utranqiie mé:si diator fît»

t.Timotli. i.

VnuseftDetis, unus ctiam mediator DeiSi liominum» homo ChriftusIefuSj qui dcditfemetipfum ptctium redcmptick» hispro omnibus»

T I Ö V R t

Chrißophorum ?roßhoHerum,M.enre

M.ttrtio,Aniiodomini tf6i.

PIO LECTORI

S.

POSTVVARVNT ànohiioniw fuperioreui' ^üantißimi fidclißimiq- cccleßarum Polonicarunt . Jiri.domninoiiri colendi er fratres charißimi, ut cùntitt Polonicis eccleßß exorta fit ucris concertatio de medidto^ re domino noßrolefu Cbrifto, nos paulô copiofiut,(lMdde tnediatorelefù Cbriflo domino nofiro fentiamus, un feciut* dum bivmanAm duntaxat, an fccundum utranque natur^nt mediatorßt, exponAmm.Libenter in refandatüis nojit* impendimus operam, aceade caufaconfcripßmMptio^ rem,quam mox fiibiungemtu,epiftolam.Circapr'mcipiutlt;t uerô huiuf anni fiibmiferunt nobiles aliquot uiri er ipfi gatum peculiarem,qui 4 nobis de iüa ipjd caußa noßruM pf teret iudicium. Gratificari uolumius er bisfideoq; firipß-mus pofleriorem, quam mox fubijciemus,epiflolam. Vtraf que nunc publicamus, non tam in Polonicarum, qudin ut aliarum Cbrifto confecrataru eccleßartvm gratiam, ut ont nés ubique iiideant, quid feiuiamus de adorando Trinitatis Crfalutißro incarnationis myfterio, contra omnia pere/ grina dogmata. Domino noftro tefu Cbrifto media^ tori et redemptori noftro unicoßtglos

rilt er

EPISTO.

AMPVISSIMO VIRO D.tS liet Crucigcrofuprrintëdcnti Eccleßarunt mi noris Poloni£, omnibus^ per Poloniamcr RußiamfidelibufF-ecleßarumminiflrK,domi nis obferuandis ZX ßratribui charißMs fitiSi

S. D.

P amp;Iegimuslttcra5

in domino obferuandi 6ó charif* fimi,non tarnen fine dolore legi* mus.Qtjanquam enim gratias agamus domino deo noftro,quod fidelem feruû fuiim loannemà Efefco fratiem charifsimum ex jvtonó.fd peruerfo hoe mundo ad fe in gloriam çter-nam traflulit, nihilominus tamê dolemus eum uefiris prærcptum elTe Ecclefijs : eu* ius praefentia, ut nune maxime fuifiec ne* ccflaria,ita perutilis etiam abfcp dubio. Vc rumnouit bonus ÔC fapiens dominus,om* nia operans in omnibus, quid quouis tem

A X

'1 E P I s T o L A

pore, 6^ cum quou/s ueGriim,atque adco cum ccclefia fua,quam rcgit Qi. di!jgit,inß/ tuat.Isorandus eftuobis feduló,uc opera* nos fideles extradât in mefiem fu5, aliô^ uobis Lafcuin , aut pro uno plures La* fcos fubmittat quos fpiritu fup donet, pet qucmconft'rmati, ecclefias Polom'cas re-ôà ad ChriftQ perducant,et ab omnibus darijs tueantur.Certe nunqua poteft Chri ftus, qui elt fidelis Qi uniuerfalis eccleßsf fuæ pafior, fuam deferere aut negligere cc clefiam,quam fuo redemit fanguine Qi fibi curæ eite toties Qi atteftatus eft Qi etiâ com probauit. Quantum uero Chriftum Icfum dominum noftrum unicum ecclefig fuaea« pud patrê mediator? attinet, de quo quid fentiamus, paulo copiofius explicemus, rogatis, utipfa Stancaro,docêti Chriftum iuxta humanitatem duntaxat efte mediato rCjOpponere pofsitis,hæc à nobis habete.

Chriftus lefus eft una perfona, in qua uifi ptrfo- duæ naturae fubfiftunt,adcó inter fefe con-“*■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iundæjUt nullo modo à feinuicem fint di*

uellendæ. Omnes itacp Chrifti adiones hy poftafi feu perlbnac debent attribuii quia duæ naturæ non fcorfim Qi per fe fubfiftöt, neq^

PRIOR nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5

neqi feparatim agunt, quafi hacc dfcatur ali quod ccrtum opus efficercjakera uero ah'« ud. Vt xtaque unam habent hypoftafim uel exifienttam, ita omne opus Chn'ßj cuiußi cunqj generis fuerit, ipfiperfonæ fine hy-poftafi afcribendumeft. Interim duarum naturarum,quæ in Chrifto funt,proprie fates,dißindas,intégras etimpermixtas con ftruare oportet, ita ut nullo paeßo confun-dantur. VndecumChrißus natus ex Maria uirgine,uulneratus mortuus öiSfepuIa tus in cœlS ßiblatus dicitur,omnia hçc ipfi perfonæ,in qua funt duænaturæ, aflignan tunuerum non qua Deus, fed qua homo fuit, Ißas cnim mutationes amp;nbsp;paflioncsna tura diuina minime admittit, Rurfus cum dicitur, Chrißus eficreator coeli Ô6 terræ. Antequam Abraham fieret ipfecrat,imô ab aeterno eß,amp; ubiep eß,intelligenda haec funt de perfona feu hypoßafi,attamcn qua deus efi, non qua homo.Quoniam crcatac naturae ac finitç ilia non conueniunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quomodo

Dum ergo quçritur,quomodo Chrißus

inter nos 6lt; deum fit mediator, Dicimus, 3c nos ßt quatenus deus et quatenus homo: quia me nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

diatoris perfona par efi^utriufi^ nature par

A 5

EPIS TOLA ticipem cfle : ita ut duo extrema in codem indiuiduo, uel in eadem perfona conueni* ant. Quocirca in opere fequeftris, una na« tura ab altera non eft diuellenda ♦ Hæcgc-neratim dida fint:atcum uaria fint media* toris opera, ideo feorfim de illis quo^ eft dicendum.

Primum fuit mediatoris, tempore con* ftitutonafci,mori,fepeliri,furgerc,afcêde-re in cœlurn pro noftra falute. Hæc pcrfo* nç opera fuerunt,fed quatenus erathomo^ ita ut nihilominus ratio naturae diuinae no cxcludatur. Namquodhaecfadafummo pere deo placuerunt, pro noftra reden» ptione patri accepta fuerunt,id ab excellen tia diuinitatis,quae fuit in Chrifto, dimana uit. Et ideo nee in angelo, nee in quouis homine alio opera tantac dignitatis reperi» j ri poterat, quae deo tam grata fuerint: quia neque cum angelis neque cum eseteris ho* minibus natura diuina eoniunda fuit in e* andern perlbnam, ut in Chrifto fuit unita. Opus item mediatoris eft, illuftrare homi=’ num animos,immittere fandum fpiritun»» im mutare corda,uiuificare, beatos nos fa* cere, amp;nbsp;licet abfit corpore, fuarn eccleftan» regere

PRIOR, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y

regere,adunarc, liberate, tueri^. Ifta quo quefunt pcrfonac Chrifti,ftd quatenus de« Us.QuoniamadhafcnoneftneccflCjUtme diatornofter inftrumento humanitatis uta tut. Quin etiam ante incarnationem Chri» fius hæc faciebat inter ueteres patres * Et nunc dum à nobis corpore abfens eft,SC fe detin cœlis ad dexteram patris, nobis qui uerfamur in terris talia praeßat : nec tarnen quo ad omnia beneficia uel ante ine carnationem uel poft afeenfionem danda, non habita eft ratio naturae humanae : quia modo filius dei in cœlis hac bona largi-tur nobistquia palTus eft mortuus amp;obe diens deo ufq; ad mortem crucis: cuius o-bedientiae èC îacrifictj fide iuftificamur, ui uificamur ÔC glorificamur. Ante incarna« tionem uerô idem filius dei, homines illu« minabat,docebat,ô6 unàcum eis uerfaba» tur, qui tamê opportuno têpore paflîirus eratôi crucifîgendus. Cui facrificio dum fandi patres fidelitercredebant, falutari« um beneficiorum capaces reddebantur.

Quocirca rede dicitur, Agnus immolants ab origine mundi, quod frudus eius mor»

A 4

E P I s T O L A.

tis etiam ad ueteres patres dimanan't, Hæ fermé funt rationes, quibus adducimur,ut Chn'ftum medtatorcm prardiccmus quo ad utranquçnaturam, id eil tam diuinam quam humanam.

Communal Hiqc etiam fît, ut comunicationê idio-pZm.“” matumfiucproprietaturn utriufc^ naturx in Chrii|o, feçundum teftfmonia diuinara litcrafum agnofcamus: quia cum in una ea demcp hypoftafi feu perfona illæduæna* turæ CQnyeniant, facile fit, ut quod de una dicitur,dç altera quoque prædicetur.Quo çirca deus ÔC mortuus crucifixus dici* tur,6lt; filius hominis fuüTe in cœlis,cùmin terris dcgcret:SC extitifle antequam Abra ham ciTet, Confiât autem ueritas harû fen^ tentiarum; quia cum eæ adiones perfonæ fint,in qua duaî naturae coniunguntur,pro prietatcs earum,quæ manent integræ,faK uç,ac impermixtç,quod ad rem attinet, in fer mone facile permutantur.

J® nbsp;nbsp;Si quæratur,quomodo Chriftus intelli-

tiiiusapud gatur intercedcreucl aduocatum agcreac F““quot;’’ regare patrem,quod item eft opus media-toris:potcft ex didlis facile refpoderi,Chri fii perfonâ hoc facere,fed quatenus homo, non

PRIOR. ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7

non tarne tta Ut natura diuina cxdudatur* Quonia dignitas illarutn precum,6C quod fintapud patrem adeo gratiofacatc^ acce« ptæ , fluit ex naturae diuinæ excellcntia, quç in Chrifto cum Humana ceniunda eft. Deinde non intelligimus Chhftû ita pre« cari,utproftratusiaceatfupplex coram pa tre,uel aduoluatur ad eius genua,cuni fcrt« ptura tcftetur, ills federe ad dexieram pa-tris:fed ©rare dicitur,quatcnus pater in co facrificium oblatum in cruccjperpetuo res cognofeit ÔC gratum habet, ad noftram fas lutcm.Hîc poflumusiuredicerefitam effe uimprecum, Praeterea fciendum,ucrbum quo fcriptura utitur,nó efTe tan« turn precari,fed eriâ patrocinaricuipiam, ilium tueri 6C defendere.Quod ft Chriftus nqbispræftct,etiam quo ad naturam diui« nam, ea de caufa patre minor non reddi-tur. Adhacc non femper is qui rogat, eo minor eft quern rogat. Nam Paulus dicit poftcrioread Corinth, cap. Itacp nomine Chrifti legationc fungimur, tanqua Deo uos obfecrate per nos.Rogamus pro Chri fto,rccociliemini Deo. Cum deus Chri-flus orantjSC rogant nos ut reconciliemur,

A 5

a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPrSTOLA

an dicctur nobis minorj’AbftcNec acqua-lis cftjimo longe maior.

LocuspJU Qui uolût Chriftû tantummodó quo« lii.Tim.i. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;er j- '• *

cxpoCtw. ad naturam Humana eile meaiatore, pro« ferre folent, quod ad Timothcu habetur. Mediator dei amp;nbsp;hominu homo Cbriftus lefus: fed facile eft locum rede accipcre ac interpretari.Dum hominem Paulus appel lauitChriftu, eundê fimulDeum eftenon negauit. Neqjappofuit tantvm , partiî culam excluftuam. Quare autê naturç me« minerit humanç,caufa duplex fuit:prima, ne ifte mediator exiftimaretur multum à nobis diftare. Adeo, inquit, propè eft, ut homoetiam efle uoluerit. Ambrofiusfu« per eo loco teftatur quam manifcftiflime, Chriftum elîè mediatorem, turn quo ad di uinam, rum quo ad humanam naturam. Altera ueroratio eft, Apoftolum refpexif« nbsp;nbsp;)

fe ad ea quae uolebat attexere, nempe ift5 mediatorem femetipfum tradidiftè pro o-mnibus : ideo tantum meminit hominis. Quiafecundum natura humanam pro no lira falute mortem oppcttft.

Quærûtadhuc,apud que Chrifius media toris officio fungat Diccre poITumus co« Î ram

P R I o Ri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9

ram pâtre, ut fcn'ptura frequenter loquiC In ijs qug hadcnus dida funt,id cumpri mis cauendü cft, ut etfi opera Chrifti con» propntta-. ccdamus efle perfonæ, in qua fint duæ na= turæ infiræ, quas nunquâ à fe inuicê diuel= krc oporteat,non tarnen aflcramus am= bas naturas propter coiundionem in ea-dem hypoftafi, æquè patere ac diffundi. Quocirca diuinamdamus, utinfînitâjefTe ubiq?:quod humanæ conuenirenon po* tcft. Nam ill £ ex proprietate fua certus de» betur locus Qé definita circunfcriptio.

CaîterumfiStancarus ex noftris libris aliquid decerpit,quo nos oftendat à fe flare, in eo tam fe quàm alios fallit. Sed quæ loca ex noftris Commentarijs arripiat, fi nobis à fratribus demonftretur, ea facile poterimus explicare.-ita ut ueritati^non au tem mcndactjs aut perturbationibus ecclc fiarumfcruire intelligant.

Ex bis autê omnibus quaî badcnus ex-pofiümus,facileintelligitispatres ôô fra* tres obferuandi ôô diledi, nobis difplicere non pofte Copfeflîonê illam ueftram mif-fam ad nos, Ôf de mediatorc lefu Chrifto deoôehominc feriptS. Pergite fie docerc

10 E P I î T. PRIOR.

ccclefîas ueftrac ßdci créditas, ac StancarS cumfetftarijs ft'milibus auertercab eis. Si accipietis benedidionem à Domino.

Quodreliquum eft,hortamuruosfralt; très, ut coftantes fitis in prædicanda Si fcndenda fyncera dodn'na Euangelîj, ne metuatis uobis ab ullo homme. Domi* nus, cuius caufam agimus, Dominus eft omnipotens Si. uniuerforum,qui inuocan tesfe nâquam deferet. Oratc ergo Dominum fedulô,utper eius gratiam, uirfutcm auxilium frudus permultum ipfipof-fitis adferre, Si ipfi per omnia in Chrifto lefu Domino nofiro placere. Dominus le fus ieruet uos inculpatos in diem ilium. Oratc pro nobis Dominum, ôiamate nos ucftricertè amantifltmos. Datae Tiguri in primaria Heluetiorû urbe Mai) xx vil. Annodomini m. d. lx.

Paßorcs, concionatorcs, Si Profeflbrcs, minißri eccle-Cix TignrinXfSiCt

It

AD MAGNIFICOS

Q.VOSDAM NOBILES IN PO*

Ionia iiiros, miniftrorum TigurinxEcx clefix Epiftola pofterior, in qua prions negotium plenius explicatur.

c RIP s IM V s alias, Generofi ac Magnifia uiri, Domini^ in Chrifto colendiflimi, ad fratres noftroSjSC miniftros ecdefiç Po lonicæ, quae noftra fentêtia effet de media» tore Icfu Chrifto, cum ca de re magno ftus dioatep anxiè nos confuluiffent. ld offici) cüimpulfu atep fuafu charitatis bona fide praeftitiflemus, nunc tandem intclligimus refponfum noftruma nonnullismalèarro di,amp;: in malam partem, ne in peflîmam di« xerimus,accipi:ceu ex ea noftra profeflio» ne deprehendamur Ariani, Eutychiani, qui^ non credamus unum efle deum, fed tres deos conftituamus,uclimus^ patrem 6C filium, Qi. fpiritü fandum à fe diuerfos efle, non autem eiufdem naturae feu eflens tiæ,necp inter fefe óne^nus ÔC æquales. Fin» gimur praeterea duas in Cbrifto naturas

Il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E P I î T o L A

confundcrc:nec? noft c3 Sabelli'co,atcJj Sa* mofatcno diftinâionê perfonarû in facra Tnadeabolere-Si hgc l'ntolerabilia’dogma ta ex noftn's lîteris ij colligunt, ad quos eas dedimusjtd fatismïrari nô pofTumuSjCÙm till,ut ex eorum confeflione apparetj eade quænosprofiteantur:nempe, fimul etiatn cum Humana diuinam naturam ad funcfito nem mediatoris concurrere Sin uero tllo» rû aduerfarîj de nobis cnmina tam atrocia nefan'a cofingere nô uerentur, tlli ab tjs facile confutarijpotcrunt, qui aliquando præfentes audiuerunt,quæ dodrina in no ftris ecclefijs,fcholisatquelibris,perpetuo fonet.

Quid mi* Nos enim ut fentimus, ita prædicamus, docemus, Ô6 fcribimus , tres efTc diuinas dT^dorX’ personas, Patrcm, Filium.â: Spiritumfan da Trinita (Qum,confubftantiales, aîquales, amp;eiufdê lis,amp; incar rr - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' r • r-i- *

nationisdo ellentiaî,utcp lunt eiulde naturae, itaetiam unam uoluntatem habent, èC operations, quodtamêaccipt uolumus incolumi per-i fonarû proprietate.-non enim Filius gene-ratjUt Pater,neep Pater mittit ut Filius,ne* quæ Pater amp;nbsp;Spiritus fandîus inftar Filtf tarnem humanâ futnpferût. Hic eft de bea tiiïima

POSTERIOR. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15

tifsima Trini ta te noftrarum ccclefiantm fenfus atque profefsio, Vnde qui iadant erroribus iam enumeratis nos communia* careiècum, Itquidô apparet,qua fide,qua« ueconfcientia id faciant. Nee minori fyn« eeritatemyfterium incarnationis defendi« mus,ponentes in Chrifto duas naturas,hu manam inquam, diuinam, inieparabili-ter quam ardifsimeconiundas,ita utinv« JTosiers filq dei, Äoyis inqua aeterni,hominis quoep natura indiuulfegeftet,2lt; fubftêtcf, Nee tarnen ob tarn intimam coniundionê duarum naturaru aboleri patimur, aut mi» fieri, feu confundi earû proprictatcs.Perfo nam quidS efle docemus à qua proficifcan tur adioneSjUe intelligatur duas naturas fc orfim agere,quafi diuifæ fint à fe inuiccin* quemadmodum Neftorius cominifeebat, ’n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Latine dicatur)fuppoff

tum, unum eil quod operatur, fed adio-nes ex eo dimanantes duum generum ei« fidicimus. Nam quædam tantûmodoia natura Humana locum habere poflunt, UC cfurire,fitire,fatigari, pati,uulncrari QC mo ri. Aliac funt è diuerfo,quæ naturae diuinæ proprig funt, ut efle fîmul,eodem^ tepore

14 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLA

in cœlo et in terra,efle priuf^ Abrahamus fieret,delete peccara,dare uitamætcrnam, mietere fpiritum fanóumamp;^ aliahuiusge» neris.Quocirca plufimum à Monotbeiitis diftanius: quandoquidem in Chrifto ÓC du as uûluntates ÔC duas adiones ponimusje tinentes attamen unitatem diuinæ

natura htiinana de fubÜanria uirgi nis aiïîimpta, non de cœlo anata,indiuulft cohæreat. Haîc utiq^ fides nofira cft de in» carnationis myftcrio* Quocirca luccclari-us eftjHOS de dodrina quâ hadenus ScTprÇ dicauimus amp;nbsp;fcripiîmus, nihil immutaiTe, retradraiïCjUel in hæreies ullas trâsformaf» fe.Quare uehementer ÔC miramur,amp;^ dolC mus, reperirihominestam male feriatoSj qui blaterêtnos Trinitatis arcana loge ma» gis nûc ÔC multo redius habere perfpedà, ôi cognita quàmpriushabuerimüs. Nos dei gratia ijdem lumus quoad orrhodoxa fidem qui antea fuimus:cæterum etiam an tiquitus hæretici cum fuacomenta rudio-ribus uellentobtrudere,iadabant, feu poti us plenis faucibus mentiebartt,illufires ec» défias fecum facere,uiroi^dodrina pie Ute dariisimos dogmatis ipibrum omni::

no

P o i T E R I o k. lÿ ho fuffiagan'. Pfeudoapoftoli, ut irt librö Adorû habetur J fui fermen« de Mofaica« tum ceremöntarüncceflaria óbferuationC authores faciebant lefu Chrifti priftiarios Apoftolos:nec aliter docere Hieröfolymi* tanä ecclefiä, quç tunc omniû aliaru prima erat,quam fanêliflîme affi'rmabat.Scd cum ad concilia uere Apöftolicu uentü eft,re-fponfum Apoftolorü indicium certiflimu feci t, illos titulo ac noîe cum ApdftoIorS tumécclefiæ Hierofolymitanae üoluiflefi« dclibus aftute imponere. Ita modo fpera-mus dei gratia fore, üt hifee noftris literis corü mendacia,dolij acfraudes no tantùm reteganf, fedmanibus etiä palpentur, qui nos à recepta üeteri^ fide Trinitatis 60 in* carnationis Filq dei receffilTe contendunt» Qiiod falfum ene,ut adhuc euidêtius oftê^ datur,noftras eccleßas teftàmurunanimi ac firmocófenfutria fymbola Nieænû feili cet,ApoftolicS, Athanafij ampïeói:hoc uno nimirum nomine,quod literis diuinis pulcherrimècógruant. Recipimus itecon cilium NicçnûjCôftàntinopolitanô, Ephe finS prius,8C Chalcedonenfe,nec no quirt* z tarn 3^ fexta Synodu, quatenus de beatif*

«• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLA

fîma Tnnftate, incarnanoc Filtj dei, ac re* demptionchumani generis per ipfum par tadccreucnint, quod nobis copertum fit, nihil ibi uel definitö ucl conftitutSjquod à fcripturis diuinitus rcuelatis no doceatur, lamiut opinamur)uiri Nobiliffimijfatis fads eft priori ueftræ interrogationi qua pettjftis enixèà nobis,andefumma Tri« nitate, atcp incarnationis myfterio nüc ali« ter fentiamus, q prius credidimus ÔÔ do-cuimus, Quäobrcm iure poiTumus ad po-Sliawre ftcrioris interrogationis refpofum uenire, rmtüntTi quo fcifcitamini quidnädemcdiatore Chri ffUTin« «c* J T - nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

cufix mini Ito Iclu domino noitrolennamuslt; Cæteru *'** cùm de ifta caufa iudiciS noftrS iam ad rba

riflimos,plurimum^ obferuandos in Chri fto fratres amp;nbsp;fymmyftas, qui Polonicaruni Ecclefiarü paftores agunt, dilucide fcripfc rimus, liceret fortaflis à noua refponfionc fupcrfedere:fed quiaChriftianacharitas o» mnia fufferr, ideo non pigebit de tota re de nuo refpodere. Ad quod facicndS nos ctia id hortatur, quod uos eius refponfi maxi« me cupidos efte animaduertimus. Nam ex ueftris ufq? regionibus à nobis longiiîimé diflîtiSjhûc legaftis Chriftophorum Leo« J

Po STER TO R* It politanû,qui caufam, propter qu5 eft ttiiC* fus,filt; fedulo amp;nbsp;fidditcr egit.iit noftrâ fen* tcnnamdc ifta controuerfia diligenter co* gnofceret. Quocirca ne fumptus Qi. opera fimul perieritjOmnino refpondendum effe duxi'mus. Vtautêres magis apta ÔCpers fpicua fiatjOmnia quae diccnda funr, in tria capita diftribuemus.Primùm demoftrabi; tgt;ropoiî«i« tur lefum Chriftû eße mediatorê fecundû utrâc^ natur atn diuinam fcilicct Qi huma« Bpifto nam. Secundo loco planû facicmus,nullas hinc hærefes dimanare, Poftremô hanc Pa trum amp;nbsp;Ecclefiae fcntêtiam fuifle docebit.

Eft itac^ ( ut prima caput iam perfequa« tnur) Chriftus mediator fecundû utrâcp na turam.Quod utprobcmus, de humanitatc minime laborabimus : quoniâ Stâcarus ibt nihil dubitat, fed earn folä cótendit media* toris proprietatê fubftinere. Vndèrcftat ut natura diuina unàcû Humana cflêmedia-tricem oftendamus. Verum antea id prae* fandü eft,gcminas bas naturas,ad mediato ris officia cxhibcndö,nó feparatim,fed co* iundim efTe accipiendas. Nâ ü earûutrâcp feorfim confideres, neutra mediatorê prac* fiat. Quidcnim Humana per fefaciat Ad

l8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E P I s TO L A

tantum opus minime fuffîcit. Diui'nanem infeipfam paiïionê, dolores, fufionc fangui nis ,amp; mortê non admittit. Quare necefle eft ad mediatorem conftituendum, ut am-bæ unà coniungantur.

DciFiiiu« nbsp;nbsp;nbsp;Sed quaerit, An Filiû dei,ut eft in Trini

autorité täte fecûda perfona, recipiainus prins fuif« mediatorem,^ ex B. Virgine carné alîu ; merer fDicimus, Id ei no couenire quates nus eft eiufdê eirenciæ,paris^ poteftan's ac dignitatis cum Patre. At ft eum fpedemus quatenus olim à Patre minedus erat ut ho* mo fieret, laboraret,pateretur,2lt; morteop peteret in carne pro falute hominS, etiam turn hoc refpedu adhibito mediator fuit. Nec quod ad Deû Patre attiner,cui omnia futura funtpræfentia, quicquâ eins intere» rat,eftent né fada haec,an faciendatnâ quae præftanda erât,non minus habuit grata accepta, c^ fi iam prçftita eftent. Qua mob* rem hoc refpedu ChriftSantè incarpatios nem mediatorê fuifle dabimus, 8C eo nites mur oraculo,quod in epift. ad Hebr.extat, Chriftusheri amp;nbsp;hodicjidem^ufq? in fircu* lum : neenon illo quod in Apocalypfi ha* bef, Ag nû ufcç ab originejmûdi fuifle occi fum

POSTERIOR. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»9

fum.Proinde tnFilio Dei,cum ilia ante ho mine aflumptû cócedimus fuifle mediator rem, duas naturas unà contundas atten« dimus non quod re I'pfa turn fimiil eflent, fed cp in Dei notifia amp;nbsp;acceptationc pro co iundis,0lt;^ copulatis haberentur.Nec aliter in ueteri T cftamcnto fide patru apprehen« debat,nifi qua Heuae feme,quo fcrpensat» tcrendus erat,et qua fernen Âbrahç,in quo effent bcnedicendæ uniuerfae nationes, 6^ tandê qua filius Dauid, qui effet in perpetuum regnaturusjita tarne ut prius uidima fieret pro generis humani falute. Atcp illu iftafideapprehcndendo fub utraq; natura iußificatione feu condonatione peccatorS affequebant. Quäobrcm mediatorem fiue ante incarnationê fiue poft illäfpedemus, in eo diuinäperfonä Fiftj deinudä, acper fe minime cogitabimus, ut^ deus per filia creaffe mundS fcribit, ita p eum,ut rncdias tor ante omnê aeternitatê deftinatus erat, charifmata, gratiä Ô6 iuftificationêinfuos cledos patriarchas 00 ^phetas deriuabat. Hçc præfari libuit, ut intelligatur ^modö nobis cóftare poffît, FiliQ dei fuiffe media-tore ante incarnationê, cùm ad hoc obeun

B 5

lô E P I s T o L A

dô offîciS pofuerimus rcgri utrâcj? naturï« rcftat ut dcmonfeemus, dtuinüa nonfftre» tcm Chrifti àratîÔe mcdiatortsnôeflcrc* ChriftihL mouendâ.Noftra ratio fie cft. Ad recocilia tionê generis humani cû dco, no fatis crat Chrifiû laborare,fatigari pati fîlt; mori, fed oportuit haec eius opa tam pracclara,excel-lentia,exiniia,Slt; gratiofa efie,quô deusitla fuobeneplacito coplcderetur,amp;:: quemad-modumicriptura loquitur, ccu fuauiflttnc olcntia odorarctur: tâta uero dignitas à natura Humana præberi non poterat, nifi di-uinitas cam fuppeditaffet. Vifa etiâ fuiffet inanis amp;nbsp;fupuacanea unio illahypofiatica duarô naturarûgt;fî humanitas per fcipfam, dummodo ci deus tanquâ adiutor adfuif-fet, omnia redemptionis officia potuiffet obirc« At nonita fadû cft:feduoluitdeus naturâ Humana in diuina perfona geftari, quo inde paftiones CHrifti fuccumdignita •* tis ôf cxcellentiae haurirent, non uelutiab extemo fonte feu radicc, uerùm ut à bafi ' at(^ hypoftafi, in qua natura humana,quæ patiebatur,inferta elfet.Notandum prætc-rca eftquod feribitur ad Hebr.cap.iö.San^ fumus per oblationêccrports lefit Chrifti .'jiâ apparctex ijs uerbis opus utri-

P o s T E R T o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Il

ufcp naturae, nêpe corpus Icfu Chn'fti fieri utdimâ,fed talé utic^ uicfiimam.ut inde fan dificemur.Madari quidê, facile poteftcrc atiirae couenire, fandificatio ucro tâtùm à deo ,pficifcitur. Cû^ tam hoc,^ illudopus ad mediatorê ptineat, necelTe cft utraeç na turâ illi attribuere, nec^ radix à trunco feu frudu eft auellenda.Mediatoris itêcft,pur gationem peccatorû facerc,ut ex Paulo ad Hcbr.elicit, at dei folius cft expiare ac tollere peccata. Qiiarenoftrû hûc mediatorê oportuit efle deû, et loâ. de illo rede dixit, Ecce agnus dei, ecee qui tollit pdâ mudi; fie angelus, IpfefaluS facietpopulûfuumà pdîseoRi. Quis aût ignorât den efle opor tere, qui peccata condonetddcirco fihçc opa funt mediatoris, ut funt,ad eius obeun dam fundionëdiuinitatêcocurrcrc opor» tct.Eft etiam mcdiatoris,boîesolim hoftes rccÔciliare: at hoc non fieri citra diuinita« tis opera demôftrat Paulus,cùm ad Cor.di citjDeû in Cliriflo fuiffe recociliantê mun dû. Deus aût ipfe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;erat,cuius hy pofta*

fis in Chrifto naturâ Humana fubftentabat. Deinde ad Hcbr.9.1egit,Chriftus quipfpi ritû aeternû feipfum obtulitîmaculatûdeo

at nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLA

purgabtt confcientiam ueftrâà mortuarii» cperibus, ad feruiendü deo uiuêti. Hîc rur fys Ijquido extat opus utn'ufcç naturae. Nä ß fpiritû,qut eft natura diuina,Chriftus ob» tulit fuum corpus : inde tâta tUius uidïmae gratia S)(. dignitas, uteofeienn'as eredentiu ab opibus mortuis purgarit. Quis preterca no tntelh'gatjUt par $0 çquû fit in pfona me diatoris utrafq; partes litigantiû haberi con iundasc' Necpoteft natura Humana, fi p fc fpedetjiram dei aduerfus grauiftjma amp;nbsp;in-numera peccata fubftinere, nifi à diuinaro byr, coftantia ÔC fortitudo in eâ deriuaret. Sednos minime latet gd aduerfan'os fallat In mediatore tâtùm relpiciût pfonâ patiente,eiusœ dolores ac mortê;at prçter hçc fpe ^âda en etiâ pfona uidrix,quæ cùm in fua natura Humana, tûm in nobis morte uicit. In ^miflîone quippe de mediatore nô tantum deus polH'cet femê Heuç,^d ad natura Humana pertinet,fed cotritionêcapitis fer-pctis,quç yim exceditcreaturç.Ideo iuxta ^miflîones datas, in mediatore utrâcp na-turam ponimus. Mediator ad hçc facerdos coftituitad Hebr qui eoelefte tabernaculS penetrauerit ; id aSt Chrifto non coueniffe

POSTERIOR.

qua homo fuit,omnibus puto euidêtîfTimû eflc. In terris quippe uerfantur humant fa» cerdotes,non afeendunt ultra cœlos.

Tot itaq? probatu eft rationib, uträcß na turâ ad mediatoris fundionê concurrere, cari tefpon Ut nullus locus ambiguitati reflet. Vtep ap parctjStâcarus qs argumêtis obrutus, fin-git natura diuinâpofle(ut loquitur)autho» ritatiuèmediatricêuocari, quod tanquam author caufa primaria, Chriflum quoa adnaturamhumanam incitarit, mouerit, ad laborandum SC patiendum, illumcpin tormentis corroborarit.Sedcoßderarcde« buit, non cfle difputationem inflitutam de caufa efficiêti externa,cuius humanitas ho fpitiumueltemplumfuerit, ut Neftornis imaginabatur.Agitur hic de filio dei ut eft fuppofitn,pfona uel Hypoftafis in qua na« tura humana fubflentatur et regit,eftcp prç cipua, ÔC meliorparsipfius Chrifti. Et qua uanum fitiflud commentum,ex co appas ret, quod fuam fententiam explicans, earn naturam diuinam,quam dat uteunep medi atricem,non uult folam efle filq perfonam, fed patris 5C fpiritus fandirnam illos quoep fecundum hanc rationeni ftatuit efte me»

±4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EFISTOtA

diatorcs. Verum quod ego fciam,nunquS fuit uel didum in ecdefîa, ucl fcriptum in diuinis literis, patrem 6C fpiritum fandum effe mediatores. Pergit adhuc fefe magis aperiendo, ait^ naturam humanam nil fn ifle profedurâ moriendo, niß effîcacia ucl cfFicientiaTrinitatis interueniflet. Nihil agimus, quia idem omnibus creaturis ufu uenit:nihii enim in fuis motibus, aut adio nibus promouerent, nifi energia feu effîca cia Trinitatis illis adeflet. A nobis (ut iâdi xi) tradatur hoc loco de hypoftafi feu per-fona diuina, ex qua operibus redemption nis,quae per humanitatem cxcquutioni da bantur, acceisit coram deo magnifica gratia,excellentifsima dignitas « Neque id nos perturbât,quod aiunt,naturam diuina idcirco à fundione mediatoris excluden-dam, quia non minus à nobis dißat quàm pater. Nam fi connexioharcutiufia amp;nbsp;firma recipiatur, concludereitidem poteri-mus,nee humanitatem quidem fubfiinere pofie mediatoris officium, cum acqueateß nos difiet à deo.Omnis enim crcatura,qu$ cunc^illafuerit, à deoinfinitadifiantiaeft remoca-Quamobrem cumChrifi:us,quate

nu*

POSTEIirOR. îjr nus homo eft, creatun's annumcref, licet permultis prçrogatiuisfîtornatus,àdco ta men infinitofpatio di ft at. Nequcuidetur iufta Qi. firma ratione concludi, ft cum de naturis agatur,ad proprietates ÔC conditio nes delabamur.Habet quidem Chriftus,ut homo eft, gratiam non ca mcnfura,qua cac tcri homines. Et nihilominuseius natura Humana,cum fada ôtfcreata fit,à deo infini tadiftanua recedit.Nec difsimilis erit ratio de perfona filtj dci,ut eft fecûda hypoftafis in Trinitate. Nam hoc pado confiderata, non minus à nobis remota cft,quàm pater, amp;nbsp;fpiritus fandus. Verum ft conditioncs ei addas futurac mifsionis, aftumendx car« niSjfuturx pafsionis ÔC mortisj'am ad nos homines,magis quam pater ÔC fpiritus fan dus accedit.Quocirca tarn poterit eflcmc diator ut deus,quam ut homo. Nam ut cæ teros homines prærogatiuis ÔC gratia fu« perat, ita uicifsim quibufdam conditioni« bus ^roprietatibus ornatur,quibus mas gis quam pater 0^ fpiritus fandus ad nos homines ac fratres fuos accedit. Poftem a« lia permulta fubtjcerc,fcd his uolo effecon tentus, quib, liquide probatum cxiftimo.

lé nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLA

media ton's officium non fola natura huma na, fed etiam diui'na conftare, cum radix atquc origo non fitabexternis redemptio nt's operibus abiungenda,

«fcsthc?' Nunc demoftrâdû fupcreft,cx dogmate «eoquod iâexpofito acdemonftrato,nullas hærefes Chriltus dl citur medù (er recun-dtini utra.igt;

quenaiurä. pgj^nas diuinas in Trinitate,il!as fatemur arqualesjconfubftätiales amp;nbsp;increatas. Non facimusFilium quoadnaturam ueleffen» tiam Patre minorem.Tres deos nonprçdi camus : imó id ut blafphemumatcpimpiS deteftamur. Inunahypoftafi diuinaduas naturas amplcdimur, indiuulfe coniun» lt;ffas. Neediuinitatem uel paflamuel mors tuam dicimus; quamuis excellentiam, di» gnitatem , QC egregium meritum doloris pafsionis ôi. mortis domini ex natura diui» na fluxifle doceamus « Dominus quidem mortuus eft, fed iuxta id quod mori pote» rat.Deum tarnen gloriç natum ex u/rgine, paffum, Sii. mortuum confitcmur,quia ilia perfona quae deus erat, fuo tempore nances batur, patiebatur, 6C cruci affigebatur.

Nec aliunde oritur hæc feu pro» । prie*

I

P.O ST ERI OR. 17 prfetatum communican'o,nifi porro quod duac naturae,diuina ÔC Humana, in una per fona intimo QC ardifsimo nexu copulâtur. Quid obfecro hie efthaerefeosf qmd flagi« itjc'quid blafphemiç, utcœlû terrae mifcerc oporteat f Quod orthodox» patres, fiC ca« tlioijca ecclefia de Tnnitate, atc^filiodei, Sgt;C duab.naturis Chrifti in una perfona con iüdis prædicat, nos itê fatemur,quia ucrô tantîï Stancaro ncgamusjnaturâ diuinâ ex cludcdâefleab opéré mediatoris, no puto nos ob id tanquâ haereticos efle dânandos, Kæcgcneratim dida funto : iam comis nus cft agendum. Si natura diiiina, inqui« unt,cum Humana fiat unà mediatrix, filius à pâtre diftinguetur eflentia, Quid ita î* Quoniâ,2iSt, quorû diuerfa opera fuerint, eflentiae quoque funtdiuerfæ. Nemoautc dubitat diftare à fc plurimum placare,quod facit mediator,et in gratiam reeipere,quod facit deus erga peceatores, qui fe effende-rât.Diuerfà item funt perfoluerc pretium, quod eft redemptoris,6C nomen expunge re,quod ad creditorempertinct. Ergo,in-quiunt, iftoru unS ad naturam Humanam pertinet, alterum uero ad diuinam,cum o-

18 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E P I î T O L A

pera quae funt diuerfa,naturas Rem d/uerlt; fas requirantjd quibus proficifcantur« VoS autem patn Ói. filio hacc ram diuerCa tribui^ tis. Eftis igitur Ariani,qui patrem öófiliCt natura, feu efTentia difFerre ftatuatis, Po-teft facile cognofccre prudens ledor, nos hare monftra non profiter!, ut qui liquidif» fimis uerbis teßemur, ne dum filium cum pâtre,fed omnes tres perfonas eiufdem ef-fe naturæ, Ifios errores Stancarus,noflra dida detorquens fuis male fartisatcjcon-futis illationibus,confequcntqs,6lt;^ ratioci« ntjs,peruerfe concludit.Confideret itaque naturam diuinam in Chrifio nonfubireof ficiummediatoris, nifiquatenusefl carni coniunda, fi'ue rc ipfa, ut poft incarnatio-nem ufu uenit, fiue illius refpedu, quate-nus ad hominem afliimendum ante om-nem aeternitatem deftinata erat,SC mitten« da fuo tempore, ad noßrae falutis munia per naturam humanam obeunda.Quae co-ram deo femper fuerât praefentia, licet quo ad tempus longifsimè diftarent. Manet igi tur inter patrem SC filium eflentiaeunitas, ucrùm conleruatur diftineftio perfonaccu diuerfitateproprietatum.Necfilius, quan do me«

posterior;

domediatorcmagit, (implex ô^nudusac* cipiturjcd naturxhumanx uel re ipfa,uel refpedu,6C diuina predeftinationeconiun flus.Netp quod aflumitur,uerum eft in u-niuerfum, Diuerfas c(renaturas,quarû pcra diuerfa fuerint, quoniam filius mitti* tur,pater autem non mittitur, fed mfttit.Fi lius carnemaffumit.cuius pater amp;nbsp;fpiritus fandus expertes manent.Non itacj ilia per petuo feparantur ab eadem effentia, quae uarqs adionibus ornantur.Scd hçc mitto, adillam rationem defcendens, qua nos pu tant non tantum premised opprimi.

Inter cetera,inquiunt,mediaton's opera

«ft,pro ainidis nbsp;nbsp;ærumnofts precibus in=tMtclt;i«.

tcrcedere:non poteft autem naturae diuinç adfcribi ut oret, quadoquidem fupra fene minem habet, cuius animum prccibus ue« litfledere. Ad baec primum dicam,diuini-tatem nudâ per fe ac fimpliciter non orare, atqtadda,preccs,mod0^prieaccipiantur, eu fubiedione,gemitu, ac folicita expeda« tione feu anxietate, no dei, (bd creaturarft efte. Vnde Chriftusproprieatcp complet^ orauit, quo ad humanitärem,ficuti etiam quo ad illam pafius eft,8C mortuus, nec ta«

Jo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPrSTOLA

men ab i'IIis precibus diuina pcrfbna feil hypoftafis eft rcmouêda,cum illæ,qiiod a« pud deum e(rentgratiofç,nec non dignifsi mæ utaudirentur,patrc(^ nobis placarent, ÔC uuam ætcrnam obnnerenr,id haufcrunt ex diuino fuppôfito,quod per naturam hu manam eas expreflerar.Iliud autem nom'n telligimus extrariû efßcens,quodtOtaTri mtas fueritjUt fomniauitStancarus. Sedt-pfam perfonâ uel hypoftafim filq def, quaC naturam humanam, per quam preccs fun-debâtur ad patrem,fecum umtam indiuub fe geftabat. Nec mirum fi ab illis precibiis non remouemus naturam di'umam, cùni ab ea gubernarentur,ô^ inde omnem fuam uimacroburaccepehnt,no quidem, utdî dîum eft, tanquam ab cxtcrno prmci'pio, fed uelut à propria ÔC intima origine feu ra dice. lam hinc liquet, perfonam fil 17 dei ob lilas preces,minore pâtre fuo miniméred» di, necç filium Ôf pattern uel duos deos,uel eflentia diuerfos oftendi,

Cæterum fi quæratur, An filius dei ante! incarnationcm pro ecclcfia orauerit; Re* fpondemus, filium pofie diei oraffe, quo^ niam preces, quas Chnfius poll afiumptâ earnem

POSTERIOR. nbsp;nbsp;nbsp;5»

carncm erat fufurus,ante omnem æternita tem 1'n confpedu dei uer(abantur,if^ i'llas tum audtebatjtum utgratifsimas ÖC accep* tifsimas ampIedcbaturÄ ficutcçdesagni ab origine mundi tadra fcribiturjita QC prca ces iamtum effufç, quoad paternamaccep tationê j fuifle dici pofTunt.Necetiam du^ bitandum eftjillud facrificium agni locum amp;efFicaciam precum uehementifsimarum habuifle,ut modo habet,quando iam tranf adumeft, atqueperfedum. Sedcum de precib.iam didum fit,uidere Oportet quid Oporteat regerere Stancaro, cum de facer» dotio feu pontificatu Chrifti conatur natu^ tarn diuina excludere. Locus Apoftoli ad Hebraeos iliieft opponendus, quofacerdo tium domini fecundum ordinem Mekhi:* pondfiX* Zedechi proptereaefledicit, quodabfque tuChrißi. patre QC abfqj matre fuerit.Porro tf s uerbis utrac^ natura comprehenditur î nam quo ad humanam,patre caruit, quo uero ad di-uinam,fine matregignitur. Cumitatpin Chrifto pontificc,apoftolico teftimonio u» traque natura coniungatur,quo Ore Stan=« earns diuinâ inde remouetc'Nó habuit,in:* quit,uerbum,id eft,fecunda perfonaTrin»

C

Jt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E P I s T o L A

can's,quid ofFcrret. Quaß faccrdos ad maa n5 Temper habeat quod ofFeratfans eft ut illud ei tempore oblanonts comodo non defit. Item filius dei qua mediator erat ex refpedu mifsionis dC pracdcftinanonis ad carnem in tempore fumendam, oblationc quam offerret opportuno tempore habitii rus erat. V nde patri dicit, facrificiS nolui* fti, corpus autem aptafti mihi. Deinde in ipfa oblationc cum îàcrificium totam fuam dignitatem mcritum 8^ gratiam ex natura diuina,in qua corpus dC anima Chrifti Tub fiftebat, habuerit, quætemeritas eftjhaec duo àfe inuicem abiungerec'Quae tambe^ ne coniunda funt,nemo,dilaceret.T otum uolumus Chrifium, totumepmediatoremî dimidiatonon fumus contenti. Nulla hie fubolethærefis. Nonconfundimus perfo-narumdiftindionem, utSabeliiusamp; Sa« mofatenus. Filium patre minore cum Ä« rio haudquaquafacimus. Eutyches nihil habet comercij nobifcum;quandoquidem in Chrifio duas naturas in eadem hypofia« fii profitemur copulatas, amp;nbsp;fuis nihilomt« nus proprietatibus diftindas.Videatitac^ Stancarus.qui noftram fentennam uultgra

uare

Posterior,

tiare fufpicione haerefeos, ne I'pfe mterea iure conuincatur Nefton'anus, à quotam parumabeft, utdifficillimum fiteiim ab il« Jo inrernofcere. Sed hac de re plurauerba non faciemus.lftud tantum nunc reßat, ut patres amp;nbsp;ecclefiâhoc fenfiffe, quod nos do cemus, quam breuifsime demonftremus,

Qiiid eccleßadehoc dogmate fenferitP»frM’enl ftatuerit, quamuis ex multis locis colli= fe de niedM gipoteft.attamen id in priori fynodo Ephe“”*' Onaubi ex profeffo contra Neßoriumhac de re agebatur,manifeße ac liquido con« fiat. IW canone lo. ad hunc modum fen'« bitur : Si quis ergo pontificem ÔC apoflos lum noflrum dicit fadum non ipfum dei uerbum, quando caro fadum efl,0f homo iuxta nos homines, anathema fit, QCc. Sa= tis hinc apparet, ecclefiæ pontificatum, quern Chriflus gefsit, ad ambas eius natu« ras pertinuifle, diuinam inquam 8gt;C huma« nam. Nam dei uerbum 8^ apoflolum 0^ pontificem fadum eße decernitur, £lt;ne prçtereatur natura humana,fubijcitur,quS do caro fadû efl,Slt;^ homo, SCc. VerS quif-piam fortafsis hinc eliciet, filium dei antd carnem aflumptam non fuifle pontificem«

J4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E P I s T o L A

Id no inficiabimur.fi fundiom's cxcquutfo ncm refpicias:non eni'm ab æterno corpus aptatiim fibihabuic, quod ofFerret, uerùm faccrdos ac pontifex eflepotuit initi'atus, hoc eft deftinatus ad hoc, ut fuo tempore offcrretquam aftiimpfifTet naturam huma nam,fans aSt eft eccleftam in perfona ChH fti mediaton's óópontifias utranquenatu* ram coniundam agnouifle. Ibidem Cano ne jj. Quia fimul funt diuinitas QC huma« nitas per arcanam illam ineffabilémque co pulationis adunationem,fic dicimus Chri« ftum palTum elTe Slt; refurrexifte,non quod deus uerbS in fua natura paffus fit, aut pla* gaSjaut dauorS transfixiones, aut aliauuU nera fufceperit. Deus nac^ incorporalis ex tra pafsionê eft. Sed quia corpus illud,^d ipfiusproprium fadum eft, hocfubftinu« it, ideo hæc omnia dicitur paftiis. Inerat emineocorpore,quod patiebatur, deus, qui pari non poterat, 6Cc, In morte Chri« fti, quae ad officium mcdiatoris maxime omnium perrinet, natura diuina non ita fubducit, ut à moriente feparet, fed tâtùm à fenfu dolor urn, à mutatione atque inte-ritu praedicatur immunis; ideonec rede neque

POSTERIOR, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jy

iiequc ordine faciunt , qui à mediatore tiaturam diuinatn fubducunt, Irenaeus illam in co fuineagnouit, fed uerbum in erucefcribitquieuifle, id eft, non exeruif« fe uim fuatn ad propulfandas iniurias, ut Chriftus tentari ac mori poftet. Ex illo Ephefino concilio aduerfus Neftorium co ado, muka poftent afferri pro noftrae fen* tentiae confirmatione, fed compendio ftus dentesjiedores adada eius concilij cogno feenda mittimus. Quod ft quis dixerit, Stancarum quidemrelinquere in Chrifto naturam diuinam , at docere non fecun* dum illam, uerùm tantummodo iuxta hu* manamfadum eftemediatorem; Ad hoc * refpondemus, decreto illo, quod priori loco adduximus , id tolli, quo uerbutn dei amp;nbsp;apoftolS QC pontificem ftatuitur efs fe fadum, Sed ex patribus apertifsimè de-prehendemus qug fententia probata fuerit inecclefia.

Irenæus libro j. ita fcripftt ; Oportuerat irenxa«. cnim mediatorem dei QC hominum, per fu am ad utrofque domefticitatem ,in amicis tiam ÔC concordiam utrofcp reducere,5lt;^ fa cere utdeus aftumeret liominem,0£: homo

C 5

EPISTOLA

fc dederit dco. Qua enim ratione filiorum sdopdonis eius participes cffe poffemus, nifi per filium eam,qux eft ad ipfumgt;recc^ piffemus abeo communionem, niftucr* bum eius comunicaffet nobis caro fadum. Affirmâtitac^Irenaeus, mediatorê efleo’» portuilTe deum 2lt; hominem, ut nos per ib lum filtj adoptionis effi'ceremur.

Çhryfoff. Venio ad Chryfoftomum quia inanitnu meum non induxi, omnium patrum tefti» monia hue afferre,fed ea fol um quae magis | perfpicua dC illuflria fuerint. Homilia quot;j, fuper priorem epiftolam ad Timotheum jta fcribit:Id quippe mediatoris eft proprb urn, utrorunque participem fieri, quorum fuerit mediator,Quod ft unum quidem fo' cictate contingaqab alio uero fuerit fepara tus, mediator iam dici non poteft.Nifi igb tur confors fit naturae paternae, mediator profedo non eft, quippe cum à patrisfit fubftantia feparatus. Quemadmodum ein bumanac naturae confortium accepit,quan do ad homines uenit, ita à dei fubftantia nonabftefsit, quandoadcouenit. Nam quia duarum naturarum médius fuit, am-barqm oportuit efle partic/pem, SCc. Et ’ mox

POSTERIOR, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;57

mox : Homo quippe purus mediator nun quam penitus fieret. Oportebat enim hu« iufmodi mediatorem cum deo coHo^f, deus Item folus mediator efle non poUet, neque enim ipfum fufcepiflent hi,quorum mediator accedcret, die. Haectam per-fpicua funtjUt luce non egeant. Neque abhorret idem pater, Filium deiappellare mediatorem, priufquam humana carncm fufeepifl'et * Scribit quippe in epiftolam ad Galatas 5.capite,tradans ea uerba, Lex difpofita per manus angelorum in manu mediatoris. Mediatorem autem hie ap. pellat Chriftum,declarans quod is ante legem fuerit, ipfeep legem tulerit, die ♦ Et mox: Cuius igitur mediator fuitChrifiusc’ Clarum eft quod inter deum di homines intercefierit. Vide quomodo etiam des clarat quod ipfe legem dederit,amp;c, Quomodo autem id fit intelligendum, fecuns dam perfonam Trinitatis ante affumptam carnem mediatoris officium fubftinuifTe, iam fuperius expofui.Nec dubitSdum eft, ut Irenaus teftatur, uerbura dci femper ec clefiæaffiiifTe. Nam fcribit Paulus ad Co-tinthios,malos patres in deferto Chrifium

C àf

58 E P I s T o L A tentafle,quemeundem uiditlfaias forma iudtcisjur loannes dilucidc interpretatur. A derat quidcm patribus unà Pater amp;: Spi» ritus fanêîus : attamen ilia fada amp;nbsp;loquu-tiones peculiari quadâ ratione-rw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad=gt;

fcribebatur. Qiiod^ Humana forma ÔC fpe cie noftri generis deus ueteribus fe pate^ fecerit, id fill} dei adumbrabat incarnation nem , quatenus in carne olim ex diuino confilio ac prçdeftinatione manifeftandus Theo h - ^*'^*^* naw; quot;nbsp;Vorùm ad alios patres non defledâ euo candoSjpriuiquamTheophyladi audiatur fuffragiû, qui Chryfoftomi, de quo iam e» gimusjparaphraftêegit. Is eundem locum Pauli exponens ad Timotheum epiftola priori cap. i. inquit, Qiiod enim Chriftus deus fit, uej inde liquet, quod mediator fit. Mediator enim duorum quorundam medium efi,ac utrorunc^ debet efie particeps. Quia igitur Filius, dei ÔChominum media torcflyamborum eft particeps, quippe qui dgt;. us fit et homo. Duse nature,ct idê tame: uel duas naturas in fe ipfe compJexus, ne-que deusnudus. Non enim fufcepiilent eum,inter quos debebat efle media tor. Nc que

POSTERIOR. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;59

que homo nudus 2C fimplex : apud^deum • enim caufa agenda erat, Sk^c. Haec etiam Theophyladi dilucida interpretamenta funt adeo plana, ut illis explicandts uidcri poflimus aóum agere.

Ambrofiusineandemepiftolam ad Ti *“*’'•* motheum cadem uerba exponens, ait, Vt arbiter eflet dei S)C hominum filius dei nCf fumpta carne homonatus eft, ut mediator dei Si hominum homo eflet Chriftus Ies fus,id eft, non fine diuinitate, quia in deo homo erat, Si deus in homine, Si ut ex u« troc^ eflet mediator, 8C ut utrSc^ reconcia liaret in fe primùm hoc fecit,SCc. Is quoqj pater in ratione mediatoris utranque na« turam coprehendit. Et Epiphanius in An» ® corato affirmât Apoftolum, cum dixit, V-num efle mediatorem dei S(. hominum, ho minem Chriftum lefum, non intellexifle nudum hominem,0£fc. Quod eiusdidum caufe noftrç quàm apertiflimè fuffragatur. Et fane Paulus eo loco non tantum dixit hominem,fed adiecit Chriftum, quern ne= nio|fidelium ignorât duplici natura confta re,cum diuina tû humana, lefum etiâ mox appofuit, ut intelligeremus ilium, de quo

C 5

4o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPrSTOLA

loquebatur medtatorcm deum cffc, cS fini plex 6C purus homo fcruare à peccatis Qi morte nequeat.

Theodo- Sed tam audiendus eft Thcodoretus i'n cundcm locum epiftolæ ad Ttmotheum, qui fcribit, QuemadmodS qui duos quof* piam manus inter fe conferences ac confli* gentes uult reconciliare, fe medium inter* poncns, amp;nbsp;hunc quidem dextra,ilium ue* ro finiftra tenens,ad amicitiam deducit,ac coniungit, ita ipfe cum diuinam naturaffl humanæuntjflet, inuiolabilem QC quïêdif* foluinon poteft paccm concilia uit, fiauté lt;ut uult Arius amp;nbsp;Eunomius)non eft patris fubftantiæ particeps, quomodo eft inter* cefTor i Nobis enim unitus eft r quoniam quod ad humanitatem attinet, eft ciufdcm nobifcum fubftantiæjfed patri non itidem; fiquidem(ut illi uolunt)eft ab eius fubftan* tü feiundus, Atquieumuocauitintercef* forem diuinus Apoftolus. Ergo etiâ patri fuit unitus quod attinet ad diuinitatcm, Si nobis fimiliter quo ad humanitatem.

Cyrütu». nbsp;nbsp;Cyrillus in euangeliS Ioâ.cap.9. Media ■

tio jgitur Mofts inter den 8gt;C ludçorû popu lum mediaiionis Chrifti figura crat:fed illa qui

P R I O R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41

qutdê minfflri modo adhibita,ferui'îis fuir, libera uerô hæc Chrifti Si myftica. Mediator enim hominû atq^ dei fa(5us,uerè utran que natura attingit. Nam qui deus natura eft,ô6 Unigenitus dei filius non feparatus à fubftantia patris.fed c-x. ipfa Si in ipfa,is ho tno etiâ fadus eft,ut loge à deo feparata na tura hominû, per ipfum deo coniungatur. Idem Itbro ii.Thefauri capite «o.ita fcri-bit.Rurfum in eadcm epiftola. Vnus deus unus mediator dei Si hominum lefus Chriftus, qui dédit femctipfum in redem-ptionem pro omnibus.Mediator dei Si ho niinS lefus Chriftus eft, non folum quiarc conciliauit homines deo,uerû etiâ quia na turaliter Si fubftantialiter Si deus Si homo *n una hypoftafî eft « Hoc cm modo natu-tam noftrâfibi deus recociliauit. Nam ali tcrquomodo unû mediatorem Chriftum Paulus dixifletc' Multi enim fandorû mc-diationis minifterio ufi funt. Et ipfe Paul* clamat, Rogamus pro Chrifto, reconcilia mini deo.Mofes quocp mediator fuinmini ftrauitenimfilîjslfrael lege data à deo.Me diator etiâ fuit B. Hieremias,præcipuè qua do clamabat ad deum^Recordare tnei ftan

4t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLA

tis coram tc ad loquendum pro ipfis bona. Quid multaf Singujiprophetarummedia tores fuerunt, apoflolorum quo^ finguli. Quomodo igitur unicus mediator dei ÔC hominSChriftuseft, nifi noua inaudita^ in alijs mediatio fua fitf Sed modum quo^ que perftringere non alienum eft.Quod gitur duoquaedam ficut medium coniun« gitj ab utroc^ necefTario tangitur . Et hoc modo diuerfa per medium coniunguntur. Eft autem Chriftus mediator dei amp;nbsp;homi* num, quia in eo uno deus Só homo con-iunguntur.Non eft tarnen ipfe aliquid ters tium praeter deum ÔC hominem, (ed deus uerèÔi^homouerè. Ipfe enimeft pax no-ftra. Et quoniam naturalitcr nobifcum coniungitur,diuinae fubftantiae natura no-ftra in ipfo coniungitur, SC hoc modo di-uina natura communicamus. Quomodo Igitur erit creatura filius dei, fi natura no« ftra ipfi coniundta, deo uero coniungitur i

Addat bis, Dionyßum que uocant Ari opagitam in quadam epiftola fua quae ad Caium infcribitur QC ordine 4 ♦ ponitur, fcripfifte, Chriftum adionem adminiftraf-fc nobis, feil quam uocat

POSTERIOR. nbsp;nbsp;nbsp;45

Vndc mtelligimus Mediatoris opera non accipienda efïè ceu fimph'citer huma» na, fed 3t«ro?jgt;lt;x(è, ut^ ali quid habeant ex utraquenatura. VndeloannesDamafce»Damar«-nus in libro 5. de orthodoxa fide, cap. 19, fcripfit : Non diuifas entm dki'mus adio« nés, neque diuifè agentes naturas,fed uni« teunamquanc^cum alten’us communica« tione agentem id ipfum quod proprium habuit. Neque enim humane operabatur: quandoquidê non nudus erat homo, nelt;^ diuina fecundû deum folû.Nâ non erat nu dus deus,fed deus fimul exißens amp;nbsp;homo. Etmox: Et^pterquodadiocarnis omnia no erat falutaris, no humanacadionis erat, fed diuinæ.Caro aSt diuinitate uerbi agen te 4)pter hoc ut organo corpore diuinas pa ficiebat a diones, Sé ,ppter hoc ipfum etia, quod unus erat agens diuinè fimul ÔC hu« manè. Etmox: HoccnimoftenditwSwy» quod fit dei uirifadi, hoc eft, humanati. Et humana eius adio diuina e« rat,id eft,deificata,amp; minime diuinae adio nis immunis. Et diuina eius adio non im» munis humanæ operationis, fed altera cu altera fpedari debet. Ide autor in eod. lib.

44 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E P I Î T O L A

cap.if.a/t, Non cnim humanitusfacicbat humana,quianohomofolùm,fed ôf deus. Vndeóó paflîones eius uiuificantes Ô6 fa« ïutares. Neqjdiuinitùs operabatur diïnna: nam non deus folum, fed homo. Qui'n amp;nbsp;Chryfoftomus in interpretanone Ad. Apoftoltcoru Serm. i. üc i'nquit : Nequa» quam autem qutfpiam peccauen't, pafiÏo-nemeius adionem uocans, InfufFerendo entm omnia egit magnum illud amp;nbsp;admira* bile opus, mortem difloluens, ôC aha cun-da operatus.

Prodcat nunc Auguftinus, in quo licet aducrfarius unumaut alterum teftimoniu reperiat, quod fpecietenus uideat Ctbi ad* ftipulari, nos longe plura corrogauimus, quaî nohram fcnrentiä fulciunt atcg confir mant. In Enchindio ad Laurentiû cap. fic habet. Nam neq? per ipfum liberaremur mediatoremdei SChominS, hominê Chri* ftum Icfum,nifi eflet ÔC denSjôCc, Et mox: Vtôi^humanafuperbia per humilitatê del argucretur ac fanaret, QC demonhraretur homini qua'm longèàdeoreceflerit, cum per incarnats deum reuocaretur, amp;nbsp;per ho minem deum exempla obedtentiajcontus maci

POSTERIOR. 4^ road homini prarberctiir, ÔCc. Idem author De confenfu Euangeliftarum Iibro i* cap. jy. ad hunc modum fcribit : Ideo Chr i ftus mediator dei S)C hominS didus eft,inter deumimmortalem, et hominem morta lem,deus SC homo,reconcilians hominem dco,manens id quod erat, fadus quod no crat, SCc. In libello quoque uel Homilia Deouibuscap.il, Inde 6C mediator dei SC hominum, quia deus cum patre , homo cum hominibus, Non mediator homo, pratter dei ta tem: non mediator deus, pratter humanitärem. Ecce mediator, Diuini-tasfine humanirate non eft mediatrix: Hu roanitasfinediuinitate non eft mediatrix. Sed inter diuinitatem folam SC humanitär tem'jfolammediatrix eft humana diuinitas, S^diuina humanitas Chrifti,amp;;c. De ciui-tate dei Iibro 9, cap. 15:. Si autem quod roulto credibilius Sgt;C probabilius difputa-tur,omnes homines quâdiu mortales funt, etiam miferi fint neceflTe eft, quaer endus eft roedtus, qui no folum homo,uerum etiam deus fit, ut homines ex mortalimiferia, ad beatam immortalitatem, huius medrjbea-la mortalitas intcrueniendo perducat, ÔCc,

46 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLA

Fxpifatio Ninu's autem diu nimis^ multum fcrb patrum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;effet, fi ex Patribus omnia decern«

peremus,quaîhuc faciunt.Satis eft exeorö monumentis oftendifle, illos à mediatoris officio Chrifti diuinitatem no fubtraxiffe, net^illam intra humanitatis cancellos tan« tummodo reftrinxifle« Qiiod ficubi uiden turhumanitatifeorfim ac peculiariter mediatons officium tribuere, non autem di-uinitati, duplici de caufa illos putandum eft ad hue modum efle loquutos. Primiim quod interdum naturam diuinam refpexc runtnudam, quænec adu nequerefpedu haberet naturam humanam, uel lam (ufee-ptam, uel olim fufcipiendâ fecum unitam. Practereuntes itacp miftionem, qua filius à patre deftinaretur ad genus noftrû per car« nem feruandum, mediatoris officium à di« uinitate rernouerunt. Deinde in fundione mediatoris aliquando folum fpedarunt la« bores,tormenta,cfuciatus,0(f mortem,qug cum fcriptura dicat Chriftu in carne pers tulifre,mediatoris munus ad hurnanitatem tâtùm detorferunt,ne illoru malorö fenfus autimmutatio à fimplicibus credereturad naturam diuinam peruenifle, quaeimmor« tails

P o s r E R I O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47

tab's cftjimpatibilis QC immutabfli's. Atqué utinâ qui nunc inter uos Magniflciac No= biliffîmi domini de ifta controuerfîa tant cscotdij*. acerbe ac atrociter contend tint, rem pate^ rentur ad hune modum fedari atc^ compo* ni : ut nimirum diuinitati nudæ ac fîmplici non tribuatur ut fît mediatrix, ÔC carni feu naturæ Humana: tantummodo adfcribatut immutatiOjCorruptio, at^fenfus dolorum amp;nbsp;tormentorum, qua: Chriftus noftra eau* fa pertulit ; fînendo interea diuinitatem fi* Itj ad rationem QC. officium mediatoris cou currere,quatenus humanitati iungitur, uel rcipfa,uel refpelt;fîu,miffioneac prædefîina done ad illam ex uirgine tempore definito aflumendammam ita omnes Chrifti adio* neshabentes ex diuinitatefuam exccllcni« tiam ÔC meritum ante omnem a:ternitat2 deo ÔC præfentcs accepta: fuerunt.

Scimus Petrum Lombardum lib. df-ftind.gt;9. in hac re fuifle hallucinatum, ex cuius lacunis hæcfua Stancarus haufît, ôi ut altj Scholaftici faciunt,defendenda fufeepitSed aduerfus tot rationes acteftw monia Patrum non debet nobis tantl efle uiri eius authoritas, ut eius cauia difceda^ *

48 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLA

mus à ucn'tatc, præfertim cüm à fuis etianl Scholafticis non ubicpfut aiunt) fentcnti'a eius teneatur. Incptacft etiâdiftinâioqua cômtnifcuntur Mcdrj amp;nbsp;Mediaioris, cùm rationes teftimonia Patrû allara demon ftrcntjUtranq; naturam concurrifleadmu« nus mediatoris obeundG. Earn ftropbam illi fibi fabricarunt, ut per earn amp;nbsp;rationes amp;nbsp;Patrum fentcntias, quibus opprimebaû tur,fopbifticèpoflentcludere.

Hæc fcriberc de propoiîta quæfiione irt præfentia uifum eft. Nuncduorcftant.ad quorum alterum uos maxime hortamur* ab altero ucrô plurimumreuocamus.Pacê ante omnia fuademus, ut depofitis contert tionibusac difsidfjs unanimes arque cons cordes in domo dci agatis, Et quandoqui-dem Chriftus pro nobis pafliis eft femel, nepatiamini corpus eins, cuinecin cruce quidë id accidit,nûc inter uos diuidi, runt pi J atcp lacerari. Memineritis uosnonfub Marte feu Bellona,uerùm fub lefii Chrifto rege pacifico, uero^ Salomoneftipendia faccre. Profedo fîrodendo ac mordendo uos inuicê pergatis, deniq? confumemini, Sinuerôèdiuerfopacifici fueritis, quem-admo«

POSTERIOR. nbsp;nbsp;nbsp;40

admodS fih'us pacts promifit,Deuminde. bins.Quones dtfcordiæ,Itrcs contention nesineccleftaper diaboîi flabel!aexcitan=« tur,idnos uehemcnter perccllat oportet, quod ChnftusfapicnttfTtmè.utaha omnia, dixit: Omne regnu in fe diuifum defolabi* tur, Veniet,omni'no ucni'ct id tepus, cum illiquibiis eft innatan'xandi libido, pratfer tim cum fratribus,de fuo irrequieto animo nbsp;*

fruâus maxime pœnitêdos metent.Quod uerd nosattinet, pacêuobis precamur, o» famus^ fideliter ad deum per lefum Chri* ftum,ut deus pacis fit uobifcS: neq; optabi lior nuntius afferri nobis poterit, quàmut ueftram ecclefiam perdci gratiam èC feda-tam SC compofitam efte audiamus.

Vellcmus præterea uos fratres in Chri= nbsp;nbsp;°7ô-

ftodilecftiflîmi reuocare omnibus modis à p'”quot;” prophanis uoc3 inanitatibus, SC oppofitio tatibus. nibus falfo nominatæ fcientiæ,quâ nonnul li profitentes (ut dicit Paulus) aberraucrût à fide, (^uid obfecro quæftio ifta de media torcuelædificationis uel utilitatis ecclcfiæ attulitc'Certèpotcramusabfcpifta fubtiÜ SC difquifitainueftigatiôe,bona ôC fyncerafi=lt; de Chriftû intégra 8Ctotû ampleôi, ut no-

D 1

Jo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E P I s T o t A

ftrum perfect3 certiflimS^ mediatorcm. Curtofa nimium hæc funt, quae ucl intada, uel practcnta, feu uifa quodammodo per nubem, aut per tranfennam, fuam babent utilitatem.Agitata ueró,iadata,6lt; exqutfis tè difputata,præfertim cxacerbaris animis, pernitiofa{unt,adeó abeß ut ad «edification nê coducant. Vcrùm dum uos retrahimus ab inanibus, inutilibus, propbanis 8C cu-riofis dtfceptationibuSjOpponctfe Stanca-rus, teftabitur^ propofitam quaeftionem demediatore,non efleccrtamen infrugife« rum, fed hoe tempore commodiflïmum, quando fummopere laborandum eft,ut no wi Artani ÔC retegantur opprimantur. Sed audiat à nobis contra, Non decrunta-liacuiac eommodæ,planæ,ac faciles, adib lud officium praefiandum, Plena eft feriptu ra, amp;nbsp;plenafunt feripta Patrum rationum firmiffimarum, qutbus Artani quam ualb diflîmè cofutantur, ettra ullam piorum oEj fenfîonê^Qutd oportuitcertamen atrocif* fimum de illo dogmate inftituere, quod minime cum fertpturis pugnat, imo cum l'llts bené congruit, nec non cum Patribus, modo redèintelligantur i Egregiam fane . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lau*

POSTERIOR,'

laude Stancarus tandem rep or tabi t, quod in fuis hifcerixis primarios uiros QC retor niatarum ecclefiarum columnas hæreièos damnant, ecclefîas omnes Germanicas, Polonicas, 6C permultas alias, ut Arianas, uel Eutychianas, SabcUianas,6C corruptas uirgulafua cenforianotarit ô^improbarit, Profeâô haec ad fpiritû lenitatis non per-tinent,quo ecclefiam Chrifti régi SC gubcr nari oportet. Sed de homine ifto plurano lumus diceren'lli à deo meliorc mente pre* eamur, ut depofîta contendendi libidine, relida ex animo colluuie RomanenfiQ,ec-ekfijs per Euangelium Filij Dci reforma* tispacato aicß fraterno animo fe adiungat,

E diuerfo autem alios fratrcs, quos de tncdiatore bene fentire arbitramur, fedulo monitos uolumus, ut ab illis diligenter nbsp;nbsp;X “*

futnmo ßudio caueant qui Arium clancu lum fouent. Habent uti(^ apud le nonnul* los huius generis homines , qui fuæ per* uerfæ fidei de Trinitate alicubi non obfcu rum indicium dederunt Ii,ut funt aßuti homines, cum fratribus noßris redè fen* tientibusfacere (c aflîmulant,iadandofe

D i

jrt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLA

ambabiïs ul nis ampledi Chriftum quoad utranque naturam cfle mediatorem , fed ex altera parte cum Stancaro fentiantdnde concludt Fi'h'um cITc minoré Pâtre, quod ctfi publice non dicunt,fuis tarnen con« iuratis, fimplicioribus quos corrumpe« re ftudent, id perpctuo ingerunt, quafiui-ccrint. Proindècùm hoc argumenta qua» fi palmarium habeant, illis omnibus mo» disoccurrendum eft, non quidem negan» doquod uerum eft,Chriftum cfTemediatorem quo ad utranque naturam,fed often dendo uerbis quàm apertiftîmis, inde non confequûFilium cfte à Pâtre diuerfaî natus ræ, uel eo minoré: QC prædicando frequen ter ac ferio, in una eflentia diuina tres efte pcrfonas diftindas, quæ tarnen fint æquas les fie confubftantiales : ÔC in Chrifto duas cfle naturas , proprietatibus quidem fuis diftindas, ôi nihilominus in eadem hypo-ftafi quàm coniundiffîmè imitas. Id erit paciac aedificationi ecclefiæ plu rimum conducet. Valete Magnifici No biliftimi^domint ac fratres in Chrifto co» lendilTimi. Noftras Eeeleftas QC noftpfos

quæ*

POSTERIOR. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jrj

quæfumus Deo cömcndate, nosuidflitn ilium rogabimusjut parem ac tranqutilita-tem inEuangelio Filtj fui nobis feftituat. Datum TigurijMenfe Martio,Anno domini M. d« lxi«

Paftorcsjcondonato« res Ô6 profefîbres,mi* niftri Ecelefiæ TigU* nn«e,8Cc.