CONFESSIONIS AN. OSIANDRI DE IVSTIFJCA/ TIONE, IN Q.VA ACER.B8 ET IMPIE INSECTA tur adflidas Ecdefias,carumc^ nuni'ftros, qui hade nusdodrinam in Auguftana confefsionc comprachenfam fonucrunc.

Refutario crudita pia»fenpta Magdeburg» a Mathia Raecio lUyrico.

PRANOOFORTr

*pud Petrum Brubachium, Anno iffx.

CONFVTATIO

GONFESSIONIS AN. OSI?

ANDRI, autorcM. MarfiiaFlac CIO ILLYRIGO.

Mifsis platn'fcp partim fcrapulofls inutihbus, partim etiam notis ac in* dubitatisifiius ccnfcfsionis difputi' tionibus, ut dc uerbointcrno æ ct' terno : Quód inhabitet in nobia tot* diuinitas : Vtrum iufticia Gt creatu.-ra an creator : AnChriftusfuerit in utero matria iu* ftus.amp;^ alqsfimiîibua:animaduertimU8fenfcntiatOfilt; andri contra aliosifticicëlorca, imo contra Augufta* nam confcfsionem,atc]p adco omnca ei adhacrentes Ec eteßaa SC do(florei,fummam eflc : Quid fit iuftificatio hominis, quaaDeoiuftificatur obChriftumfideap^ prçbenfum,ô^obquam ei Deuaexiiiftofeueroç iu* dice ftiuens pater fit.

l\oponitautcmipfèhancquæftionem,feucontro» uerfiæ totius fummam 66 facie fui fcripti fatis incomgt; mode ne dicam Sophfftice. Hare cnim eiös funt uerba. X)ie frage ijî / eft © ett allein »en wegen Uet glatt* lene ab emft eine geft^entfe otgt;er werdfa willen geredet ptted^e /fo wirl»»d^ nid^t gerecht fein/vnö er »ni auc^ ntd^e geredet mac^ee t fbntern leß »na bletftcn Wie Wilt »»r^in waren/wie îgt;ilt; falpV« iÇwn.

A »

Tixhac quaeßione, ST paulopoftfequentjbu«, uide* tur indicarc noftras Ecclcfias nihil de regcncratione docuiHcjCum nunquam in Ecckßa de ca r e dubitatum fit.Scd non eft quarftio : nbsp;nbsp;nbsp;fr »ne hlfc blftkn WÙ wk

»oj^tn ware n/t»K î’ir falc^c n nrijtrr rhun. Regenerarf cnim nos à Deo ipiritu faneßo per Ghriftum, nöquam dubitatumeft, ncc etiamdocucrunt unquam noftrac Ecclefix , quod propter Fidemtanquam munusalk quodiuftificemur, ficutillefaKo cis tribuereuidetur. Ver urn quaeftio eft, quid nâ fit ilia iuftificatio,qua nos Deus propter Chrifturn iuftificat ÔCc, ut diximus,De ca ut noftram fententiâ T uæ Celfitud, patefacere pof-fimuSjPrimumnecefle eft nos dicere de ipla uoce,îu^ ftificare.Duriter cnim exagitat ufitatam eius uoeis no ftris Ecclefiis interpretationem,0£f in contraria eius fi-tufliftc^rc nbsp;nbsp;giï^fîcatione fui erroris fundamenta iacie.

/igtjiyû luftificarc Hcbraca phrafi fignificat proprie abfolue wt rCjfiue iuftum,fiuc iniuftumdn cuius rei certitudinem, non tantum plurima exempla, fed SC régula de muftis hcbrçis uerbis proponi poteft,quaminffripto de fide pofuijQuod quafdam uerba apud Hebræos funt.quae in prima coniugationc qualitate aliqua prarditum efle qucmpiam,In tertia uero earn qualitatem alterifuo tC' ftimonio tribuercaliquem fignificant.

DebebatcerteOfiandernouam iftam fignificatio* nem uel ex Hebræo, uel ex Gratco fermonc probare, quorum neutrum facitjimoSC rj^fadefatetur nonob fcurejgraccamuocemfuamillam fignificationcm fua natura non habere. Inquit enim:^druniamp; Çât dUC^ tutter 4n aUrn pmn nrwen cfrpcimrnre/ otr

wdrtlfin Kc^tfcrCtgen nidjt laßen Metkn ! wie ee im ©hcc^ifd^fn jic^f t ! ©entern ^at «n ff tn ßaOt gf ff et bae t9(5xt(ftn gfrcc^t mac^fnJndicat ergo hîiOliandcr bagt; f » tm ©rifc^tfc^rn anbf re ßf^f t/ bann tm ^£f ut* feigen (autft.

Porro exempla qaae ex Paulo cftauitipfamet fünf ealocadcquibusambigitur, necullum ex cis euiden' ter cam fignificationem probat, imo ucr^ aliqua ci di* fertcreclamant.Nam locus Rom.4.quem primum citât iftam fignificationem probaturus:Non cpeianti autcm,fcd credenti in eum, qui iuftificat impium, im-putatureius fides adiufticiam,clarcindicat, quod iufti ficari idem fit, quodimputari peccatorifidem eius ad iufiiciam,id eil,quoniam nó habeat in fc iufi:iciam,qua coram Deo fubfiftat,ideo fides ei apud Deum loco iu» fticiac fit, Perindeac fi dicercmus,uirc uirtutc praefian ti eius uirtusimputatur ad nobilitatein.lmputari c erte peccatori fidem eius ad iufticiam,non fignificat iufticiä ciinfundi,uel cum rc ipfa iuftum fieri. Quarc neeiufii ficareidfignificat.Idem enim ilia duo ualcnt Paulo m colocojiuftificarefcilicet ôf imputareiufiiciam.

Sic ôf proxime ante de eadem re difierens, ea uocc Paulus ufus eft.Inquit enim: Si Abraham ex opcribus iuftificatus eft lt;idefi:,iufiushabitus,iuftusiudicaïus) habet gloriationc,fed nô apud Dcum.ld eft, Abraham habuit quidem tam multa ÔC præclara opera, ut homi ncseumiudicarent iuftum,haberet^ apudhomines opinionem 5^ gloriam iufticiar ,fed non itidem apud Deuin,qm‘ longe maiorero probitatem ab homimbus

corScuftJsiudido nemofubfifltt. Scquftur ftatim : Quid ergo dicit fcriptura, er edidit Deo Abra-' bam,amp;rrepuratiim eft ei in lufticiamf Quod reputari ad iufticu ncce fle eft idem fignificar c,quod prçccdens (uftificati.Dc cadern emplane re loqmcur. Dicit enim Abraliamum non ob fua pracclara opera à Deo iuftum habitunramp; pron5ciacurnlt;3jcu£abhominibus)fed ob fidem. Addit mox eandem rem traeftans locfi ab Ofian dro citatum: At operâti merccs nonimputaf ex gratia, fed cxdcbito.EiueroquinonopcratjCredit ueroineS, quiiuftjficatimpiunijimputatur fidcsciusiniufiiciani, Sed non tantum expræcedentibusac textuscolla-tide appar«c,luftificari,fignificare pro iuftohabrri,feu abfoluijfed ex ftarim fcquêtibus.Explicat enim Pau lus ex Dauide quid ritiuftificaripeccatorem,fcu impu tarifideminiufticiâ,idemcfteinquit, quodremittiini-quitates, teda eftcpeccata, nonimputaripeceatum. Quæintei’pretatio profedonon fert iftam fignificatio nem Ofiandri,rcahcer iuftum fieri, feu ut^jalsim Icqui (ur,iuftici3m infundi.

Interponam hicbreuitcr expofitionem locuticnis, Remifsio pcccatorum.Nam ad expofitionem uerbi iu ftificarenniltumfaiit. Peccatum eft no tantum facere probibitaà legc,Sed ôf omittere mandata, feu non fo-lumfacere contraria legi,fed amp;nbsp;nonimplere earn,feu nonintegrefacisfacereei. Ciparereniiisiopeccati, eft non tantum abolitio culpe, quod contra legem aliquid fcccTis,Scd imputatioimpletionislegis.Cum tibire mirtitDcus pcccata,non tantum id remittir, quod con tra prehibitionemIcgis fccifti, Sed amp;nbsp;quod leginon in tegre

eftjSfc de te refit{t,Rc te ama^ac fi lec;t ipfius integram obcdiétiam praeftitjflcs. Idem ergo bic Pauli» fçpc alias fcripturadicit elTc iuftificari pecca torcm, fcuimputari ci iufticiam ,ac remitti ci pcccata, id eft,pcrindc cutn pro luftohaberi, ficut fi non tan* turn nihil contra Icgcmfcciffèt, fed ÔC legi plene obe^ diuiflet*

Sicporrocum Paula« uerbo iuflificarc hicutatur, ubi tan^ in prçcipuo fcopo diffcritjquonam modo De u« peccatoretn iuftificct ,non dubito idem ei fignifica-rlt;,6f in alqs Iocis,de eadem re differenti.ccrtc non ali' ter alibi de iuflificatione pcccatori« fentit acloquitur, quäm Mg

Sic locua odauo cap. ad Roma.qucm fecundo loco Ofiander citât,cum ipfiua (ignificatione pugnat. Quts accufabit cledosDeit'Deuseft qiuftificat:quilt; eil,qui condemnatfubi cfarc apparet S. Paulum facerc pios ftantes apud tribunal Dei,quos quoniam ipfe Deus ab roluat,ncmo erk tarn uebemensaccufator.quiaufitin ftitucrc aecufationem contra tos,nemo item tarn feue ( rus potens^ iDdex,qui «os condënare prçfumat. Pro^ batur ergo in hoc loco non Ofiadri, fed altera fignifica tio ucrbi iuftifÏcare,tum ex toto cótextu,tum ex op pofitoaccuiare amp;nbsp;damnarc.Probata ant fignificatione uod«cumOfiandrop«gnantc,probatur amp;nbsp;res.

Sic óf j.cap.ucrbumiuftificarc Paulo fignificare ab^ foluere clare apparet ex ; diundis. Inquit enim, ioftifi/^ catigratis eiu«gratia,per redemptionem qux cft in Chrifto Icfa,id eft,quia innocens Chriftus in cruce pe^ penditude» per illam propter illam redemptionem

Sc ßrisfad/onem Paufus fam damnandus,/uß/ffcafur, feuabfoIuÜur.BtpauIo poft ïnquft: Adoftcnßonem iuftïdxfuae per remifsfonem peccatorum,ad hoe ut pfit fltluftus SC fuftific5s/mpiam, Vbi exhibere iufticï xtnfcu iuftifîcarecolfocatPauIusïnremifsione peeex' toruttijid cftjfn abiblutionc,3^ non in reali iufticiac infj fione»

Nolouitandac proKx/tatis gratia de omnibus ab O/ ßandro citanslocis diccre,Satisenim eft ex aliquot de* prachendifte, turnquambonafide Ofiander pro fui fententia iacras literas adducat, tum quomodo Paulus hoc verbo in dcfcriptione iuftificationis pcccatorum utatur Nee poterit fane Ofiâder, ut fpcro, uel unicum locum adducere,quo manifeftc probet,id uerbum ali quandoin(l!afuafignificationeaccipi,ne dicam,ut pro bet.insllis ipfis locis,ubi propriede ifto articulo agitur, fic Paulo fignificare. Cur porro Lutherus uerterit uer bum luftificare gerecht mac^lt;n,poftea dicetur.

Haeftenus de uerboiuftificare , iam derc ipfadice* musjfnquatracftarioneprorfusretjcimusillam huma* næ fapicntiæ ratiocinatione, qua toties exagitatOfian der Auguftanacconfefsionis fententiam, quodftilicec iuthficari pcccatorem fit idem quodabiblui,feu iuftum pronunciari,5Cnon penitus iuftum ac realiter efflei. Ex qua fequinecelîârio uultjDeum efteautcarcutien* tern rudemqueiudicem,qui prauitatem hominis non norit,auf eße iniquum,quiiniuftumiuftum eße ftatu* at.Fatemur enim,quód fi quis Humana cogitatione no ftrar falutisrationemponderare uellet,iudicaret haud d^bic,Deum eßeiniufiifsimum iudfeem, quinosfccle ratos

ratos ncbuîofics, à poe ni s ira fua lîbcraf, interet pœnas in fuum dikdifsimum, tußifsimuni^ fih'um transfert»

. Certe fi quis iudex fie hîc in terris agere ucllet,meri to uideretur nô tantuminiuftus,fedô^infanus. At Deo uifum eil per Hultidam 8C non iapientiam faluos facC' re homincs,Teftatar enim (criptura DeOm e fie talem iudicem,quiremittatiniquitatesjquitegatreofumpec cacagt;qu/cp nô imputer pcceatum.Quod,ut didlum eft, fi quis gubernatorin latronibus aut furibus iudtcan* dis facerctjcfict non tantum iniuftus,fed ÔC eo ipfo fup plictodignus, unde fontes criputfifet.

Sequitur etiamcxifiaipfiushumanaratioeinatione prorfus nihil ampliuspeccatiinhomincreftare, atque ideo nos ocioic rcmifsionem peccatorum fiagitare, Si enim uel pauca peccata remanent,quaE certe r emanétr Tarnen adhuc Deuseritiniufius , qui nos pro iufiis habet»

Definamus ergo Humana fapientia iadicnre ex» gitarcmyfticam omnipotentis Dciliberationem,qui mirabili confilio innoccntifsimüm filium fuum fecit maledidum ÔC peccatum,ut nos peccatores imputata nobis ciusiàtisfadioneiuftos pronundaret.Contem^ pta ergo ifia humanx mentis ratiocinatione,de re ipfa dicamus»

ludicamus ncquaquam pie fieri ab Ofiandro,qui 6^ CHriftumipfum, ô^per eumgenerihumanopartam faluteminduas partes Iacerat,ô^alteram, nemperez demptioné, humanitati Chrifti ac eius pafsioni adfcri* bitjAIter 2 uero,nempc iufiificattonemjdiuinitati eiuf

âcm triböït. De qua diftradi'ööe ctiam poßca alsquriJ «fccetur»

Namfcn'pturatotamnoftramcum Deo réconcilia tioncm Chrifti hominis ac Dei obedientiat amp;C fatisfaëti onitribait.

Nos enim ex fcripturadidscimus iufticiamno ftf am,qua nos Deus iuftificat,quam nobis imputat,ô^ ob quam Deo acccpti gratig fumus,tfTe illam imputa tioncm Dcinobiscredentibusfilij fui obedientiamin cxinanicndofc,ac ut uno uerbo dicamus,in demitten do fe â fummo cotloper incarnationemuarias^exf nanitiones ufque inimum infernum,imputantis, qua cffcdumeftjUt quanto illemagis noftrispcccatisjira* queDcidepreflusfitjtantonosponderemeritieiusuc luti in altera bilancis lance confiituti altius euedi, ac ucluti ex inferms ipfisin coelum fubuedi Gmus.Nec hïcmultum curamusphilofophicasiftas diiputatióes, an iuHicia lit Qualitas ucl adio,in quibus argutijs toti us fui acdificij Ofiander primariam bafim collocat. NS amp;nbsp;philolbphipronunciaruntuirtutcminadionc con* fiftere, Slt;r icriptura fane crebro admodum uirtutum nomina ipfis bonis operibus tribuit,

. Quanquam porrocxOfiandri definitione iufticiae fiCillud quccp non fatis liquct, quidnam fentiat ipfe j»prieeflc iu fticiam,Bis facie nempe 7^. fîf 1^2. ita cam definit, ut d’cat iufticiam eflè proprie id, quod nos ad iuftc agendum impellit,ac fine quo iufti effé nequea^ mus.Quîe definitio QC ipfi cognitionireditudinis, ho* neftorumqueac turpium aptifsime tribuitur.Nam fi-nccogniiione iuftiac iniuftinemo iuftusfucritjôCid

fanos

fanos ad rede agendS impcllit,Habet porro cognitîogt; nem etiâ daemones,nô tarnen propter ca funt i u Ri« Im-pcllit quoqueadrcdcagendumredaeducatfo,impcf luntminæacpromifsionesjimpenit etiâ bona natura, non tarnen funt iufticia, Vndeapparet ôô ipfam Ofian dri definitionemiufticiç,qaodtotiusipfius dilputatfo* nis fundamentum eft,tam eflè incptam,obfcuram, Sd ctiam falfam,quàm nullis plane rationibus fuffulta pro bata^ ab eoeft.Iacente porro præcipuo totiusoperis fundamento, quàm pulchre ipfum quocp acdificium ci fundamento incumbés ftabit,pcrfacile eft ratiocinari.

Omiffîs ergo tum philofophorum arguttjs, turn Ofiandriobfcuritate,improprietate,ac etiam falfitatc in defînitione iufticiæ,dicemus quàm clarifsime uerifsi mecppoterimus,quid hominis tum inintegra natura iufticlt;a fuiflet,tum etiam in corrupta fit*

ïudicamus integrihominis iufticiam futuram fuiflc, iußicüioni ÄSnunc angelorum eflè illud perfede obedire uolunta nù in rntun tiac legidiuinç,menteac opéré.Nec cnimOfiandro uinteÿrt, aflcntiripoflumus,quidicit legem flagitarc diuinam non humanam iufticiam. Flagitat nanqj talem obedl cntiâfeuiufticiam, qualem homo in integra natura prseftare potuiflet, ôcTnuncangelipofluntt Lexenim ccrtc homini, non Deo lata eft, Sed homini tali, quali$ fuit ante lapfum. Fatemur tarnen utroftp,angelos fciH cet homineSjgratuitoaDcobonosconditoSjdile^ dos âf acternauita donatos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ex co gloriac

iufticiæquegradu cum noj homines lapfi firnus.ac

B X

primS gratuits Ddfauoréjûcukatê Deo par^df, ult; ta acternâ amiferimus «Deinde in iram Dei, corr uptelî haturalium potentiarum acternum exitiumincideri muSjSentimus illud eflciufticiam noftram (Quicquid f d eft^fîue reuera iufticia cil, fiue quiddam iufticiac Aojsv.Verborum cnim »KejLG«A«naçhîcnoncuramus, quod nos tâquam proxima cfflciens caufà,ira Dei,pee catoacacterna morte libérât,SCinfuper nobis Dei be^ neuolentiamaliquam naturalium uirium inftauratio« nem nbsp;uitam acternâacquirit,feu ut brcuius dicamus,

quouelpropter quid, exhoftibus Dco dilcdii fimus, nonfolum/emifsionempeccatorumjfed imputatio nem magnat cuiufdambonitatiSjiufticiac, SC fanditatia aflequimur,(.quç tarnen inremifsionepeccatorum fua quadamrationecontinentur,ut fuperius didum eft), Nec id iôlum in prima reconciliatione, fed amp;C quotidie acomnibus momentis,quoties remifsionem peccato* rum, patris^ cœlcftis fauorem quacrimus.

Sentimus ucronô nos tantâûcjfed ôf tota Ecdefia« Quoties enim de iufticia fidei feu iuftificatione diflèri* musjde co certe dicere uolumus medio,per quod fan* quam proximam caufam efficientem,exhoc ut ita dic5 inferno in id fœlicitatis dignitatis^ apud Deum refti* tuimur,unde per peccatum ieu iniufticiam in banc mi* feriamdelapfifumusjfiueiam id fît reuera iufîicia ,ut philofbphi de ea difputant,fîue quiddam iufîiciat JS», nihil refert« Cum enim mundus per fapientiam iâl* uus fieri no poflet.uifum eft Deo per mirabilem quan dam (lulticiam iàluos ^cerecredentes.

. Hune porro ipfum çffcdiô Spiritus fandus in Cicrit' btcris

Ii'tcris Clif (fti obed/cntfç pafsfoni tnlSuitjUt Colofii Vifum eft Deo per Cliriftö omnfa fibi eoeihare óf pacf ficare ;p fanguinë er ucis etus coeleftia óf terr eftria.Hic clarc audimus per facrificium pafsionisChrilU pace 6f «micitiam inter terreftria,ideft,peccatores homines óf coeleftia,id cft,DeQ,fa(ftum eflè»Scquitibfdéftatim elegans deftriptio effeeftuS obediéti'æ 6f facrificq,paf fionis ChriftijUnde na nos,óf ex quâta miferia,in qu5x tam gloriam tranftulerit.Inquit cnim:Et uos qui quon dameratisabalicnati, (fcilicetaDco) óf inimicimentc óf opcribus malis,nünc tandem rcconciliauit in corpo^ re carnis fuac.per mortem.quo exhiber et Tandlos óf ir* reprehenfibiles óf inculpatos in confpedlu fuo.Hïc itc rum clare audimus Chrifti Tatisfadlioné nos eximptjs óf hoftibus DeijCius diledlos cffeciflèjnos^ inculpabi les irreprehenfibiles^ coram deo ftatuifle.

Proindc huius loei teftimonio clare cuincitur, noftram iufticiam eflè proprie imputations fatisfadlio nis óf mcriti Chrifti,nobisper fidem fadlam.

Sed priufquam plura argumenta ad noftrac Tenten* Qjtonodo ß tiac probationé afferâ, rediboad exçoTitionêinftaura äa/it inftut tionishorainis.Scripturainquit:Quodficut perinobe to«quot;»» dient« unius hominis intrauitpcccatum, óf per pecca tum mors,ita contra per obedientiam unius hominis Chrifti contigcrit hominibus iufticia óf uita aeterna. Si homo inillaobediêtia erga legem ac uoluntatem Dei, ad qua crat initio conditus perftitiftet,Tuiftct ei illa oblt; dientia coram Deo iufticia,ac per earn in uitamâTiftèt«

lam porro obedientiam Teu iufticiam cum human* QUi{raIapTapcrpeccat$Qecprzftftcrft,nec iam pr^*

B Î

ftare pöffïtjatquefdeo iuftici'a Dei cam ad æternas pœ nas uocarit,mifertusnoftri Deus,quo fiCiuftkiac 5C tn/fcricordise fuæ firaul fatisfacerc£,excitauit mirabi* lemquandam perfonam, nec tantum Deum,nec tan-tumbomincm y tarnen {îmul Deumô^ hominem, qu3c nouum quoddam obedtentiæ genus etiam angeli-co præclarius preftarct, quam obedi cntiam cum De^ us nodricaufa luilituerit, QC nobis uere imputauerit, noftra cftca obedienîia,feu iuftidajnos^ ob earn Deo placemus.

QuodautemiliaChrißi obedientiafeu iufticianec bumana proprie fit, necdiuina, non eft difficile pro^ bare , Nam humana certe non eft, Homo enim talcm prçftarc non poteft,nec diuina quide proprie eft.Nam contrarium diuinæiufticiæ cfiê uidetur, ut Deus adco feexinaniat,ut non folum formam ferui,fed for^ mamfceleftifsimi ferui fufcipiat,ac ob totiusmundi pcccatapœnasluat,utnonimmerito Deus apudEfai* am dixcrit : Ecce ego creo cœlos nouos SC terram no-uam.ldeoóóPaulus ad Hebræ.inquit: Dididt obedien tiam ex ijs , quæpafTus eft, quafidicat,nouum quod dam genus obedientiæ per illas filio non fblitas tribu-htioncs difcere coacftus eft»

Quomodo porroiufticia, iapientia SC gloriaeflen-tiilisChriftiadfalutcm noftram fadat, poftea dice-tnus, Nequeenirn eamnegligemus»

Scriptura iuftificationem noftri turn obedientiae Chrifti ut Romanoijt. Philip.^.tum pafsiom Chrift», quam Synecdochicc fæpc per fanguinem dénotât, quod prxdpua maxime^ infignis pafsionum Chr«quot;

fti pars eft ca, quam in cruce pendens ac faftgutecm fundens perpeflus eft*

Pofliintueroduoharepafsfo obcdicntia Chrtfti per totametusuitam extendi, inde ab ilia prima cxi^ nanitione, enmfefiliuspatrifubmittensnouam quan dam,(ut ita dicam ) uitam,longe infra diuinam maiefta teminchoauit. Nam amp;nbsp;illudprimum exinanirefe,cum informa Deieflct,genus pafsionis elf, pafsionum omiüum initium,öftotauita cius,una perpétua pafsio eft, ufqueadrefurrclt;ftioncm,cuiustamcn pafsionis, quia praccipuauehemcntifsimaqucpars inipfa cruce peraÄa eft, ideoilla pafsio Synecdochice proomnigt; bus eius pafsionibus ponitur :quia item ibi fanguinem fuum pro nobis fuditjdeoäffanguinis nomine farpe omnes pafsioncs eius notantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Glgt;edieHti4

Sic ÔC obedientiac nomine tota uita Cbrifti no* ebrifli tari poteft * Nam Paulus inquit, eum fe humiliaITe, fadum obedientem ufque ad turpifsimam mortem: 66 adHcbrai.^cum didiciffc obedientiam ex rjs quç paflus eft« haut omnia Chriftus Deus dC homo, quac in hac noua uita , poftquam fadus eft pccca* tum maledidum , pro nobis peregit, quo patri animo ÔC opéré obediendo nouam quandam iuftici am peccatoribus inucniret,fecerit, pafluscpfit.

Tota ergo uita filfj Dei , poftquam in forma Dei exiftens fcfc exinanirc cœpit, turn obedientiæ, turn pafsionis nomine compræhendi poteft« Nam 8C obedientia fuit perpétua quædam pafsio, in pafsione perpétua obedientia ♦ Nam ad hoc ip-fum in pafsiones coniedus eft, ut in eis obedientia

ipflas cernerettf*d hoc/pfum filins patri obedf/ uit, ut in obcdicntia pafsionit noflrac faluti débitas praeftaret.

Qiianquim porro quidam noninepte diftinguerc uidentur,qui dicuntChriftumfua paisione nos abat' tcrnainferni pafsionelibcrafTcjÔ^ fua obedientia pro nobis legem impleui (Te, atlt;^ ita pafsione remifsionem peccatorum,obcdientia nero iufticiam quandam,per' inde fcilicet ac fi nosipfilegi intégré obediuiflemus, nobis acquifiuifle :Tamcnnos,cum imputatioimplc* tio legis in remiCsione peccatorum contincatur,cum^ obediétiaChrifti fit quiddam cum pafsione eins com-mixtum, utiam indicaui,cum^fcripturautricppromi feue iuftificationcmfalutem^noftram tnbuat, ut po--ftca probabimus ,nonuolumus alterum abaltcrodi-ucliere,Sed utriep fimuImcritumChrifti, totius^no* ftrcTï falutis effedum tribuere,

Sed priufquam fcripturac teftimonia prolixiusre^ cenfeamus,brcuiter fummam corum, quar poft uocis iuftificare tradationem diximus,repctemus,amp;quaG dam obiediones OGandri refelkmus,

Diximus obedire intégré Deo, feu cius legi cordc opere,efleueram iufticiam,qualemcbedientiam Sgt;C iufticiam iam Angeli habent, ód homo in integra natu ra habuiftet.Só Deo pratftaredebuiflèt.Ex qua tarnen per peccatum primi hominis excidit.

Diximus quoc^,,imo SC totafcriptura dieft, filium Dci,poftqiiàm mediatoris officium fufeipiens fefe exi-naniuit êCc, nouam quandamobedientiam amp;nbsp;uitam longe infra illam diuinam maieftateoiincepiflc, eam^

fuam

fuam obcdicntûm jfatisfadtionfm, tnen'tu,redemption ncm,propiciationcmfeuiufticùm (Hifceenim ferme omnibus uodbus fcriptura promifcue utïtur)nobis im puta flc t nofïra» illa perinde fada eile, ac ß nos ipü ea omnia prseftitifKmus,

HÎC tanquim Aiacis impenctrabilcm clypeum O- , r J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;.n- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l^efüttiuooi

handcr opponn obïcciionem,anCnrt{tus ia utero ma tris non facrit iuftus, fi peftea primum noua ifta rbc lu/h» dientiaiufiiciam inuenit.Rcfpôdemus InCbriftoduo (iachn/bin funtçonfiderandajciusperfonaôif ofiiciüm.Qixodatti utno ttu» net quidemadeiusperfonam, nunquàmillencï^ hugt; trif. manitatisnecpdtuinitatis rationepeceatumnouit.Sed quod ad ofiictum,tam media torts attinet, in u tero ma* tris, QC poflcaufq^adrefurredionem, tantumabfuit, ut efiet ucrc iuftus,ut ctiam pcccatum nbsp;malcdidum

fucritjideftjitacinoftrapeccata à pâtre imputatafucn rintjpriufquàm per obediêtiam nbsp;pafsionem eafic de^

uicit ÔC calcauir, ut in refurrcdlionc de eis triumpbarc poflet, acfitpfemet reuera totius mundipeccatapan traflet.

Quarc fcriptura non tantum nos Deo conciliatos iuftificatosjpcr cam eius obedientiam SC pafsionem tcftatur.dï'fuperiusprobatum eft, ôepofteaprobabin tur,§ed ßC ipfummet Dci filium ampl/orem quandam gloriam propter earn naAum,ut Paulus ad Phiîip.i.in quit.Propterea ( fcilieet propter illam exinanitioncm feu pafsionê, de qua ibidem dicit ) fuperexaltauit cum DeuSjôiTdéditeinomenfuperomnenomê SCc.Et Hc brar.y.Didicit cxijs quaepafius eft obedientiam Ôtf per fedusfadusjfuit caufa omnibus audientibus fefe falu*

Hîc chrcaudimus Chriftöm per foam obedienti'am pafsionem fadiim perfecfïn. Ergo antea fuft impcr* frdns,nonquidem quodadfuamattinct perfonâj quf nunq noirit peccatS,ncc doltis iniientus m ore eius fuc ratjfemperré diledus patri filiuSjfn quo eibene copiai cuit,fuit,Sedquodadmediatorisattinet ofBciiim qua^ tenus (ut dixi ) Chriftus à nobis in fe per cara tranfl ule* ratjôC tarnen nondum chirographum peccatorum no* ftrorum cruci affixeratjnondum poteftates tenebrarû prorfus deuiceratjOec adhuc placato pâtre æternâ no* bis redemptionem inuenerat.

Eam ergo perfedionem iufticiamjquam per obe dientiam et pafsionem fuam,dcuidlo tandem peccato, ira Dei,morte Si inferisnadus eft,nobis applicat, Si i pâtre imputarinobis facit, eatp noftra perfedio iu* fticia eft»

Obiedio porro de impruJetia adt iniufticia iadids^ fuperius reieda eftjquan^ indigna fit confutatione. Si cut cnim Deus nec iniuftus,nec imprudens eft,quod fi (ium innocentifsimum,noftra culpa et poena onerauiu Sic quotp nec iniuftus, nec imprudens eft, q nos fee* leratifsimos imputationc obedientiae fitf mexitiChriftf iuftificat per fidem, feu fide nobis ad iufticiSumputat«

Et quoniam uidetur mirum Ofiandro quonam mo* do adiones Si paftiones Cbrifti.feu cius obedientia,no bis ad iufticiam imputari pofsit,atç eam iufiiciam efle merumcomraentum dicereaudet, Quart collationc alteriuslocifacrarumliterarum iftam imputationem declarabimus»

rûhno jo^,eft, fadu Ptoeas, qui ôf orauerît pr® fcdationt

fedat/oftcfrac dîuîflç ergtpûpulain,amp; iticttifas piozc Io intcrfecen't Ifraclitam fcortantcm cutn Madfanitidc, f êC ipfum fcortu Num. Xf, fit ci imputatum ad iufiiciâ, (ciIicctcamiufticiâ,quamDeusctiaminEthnicismuI' to magis in p tj s prçfentis uitç prçmqs rcmunerat.Si u* nicam pcccatoris hominis pium fadum efi ei ad iufiici amimputatS,necfuit eaimputatioinane commcntû, quidabfurdi erit,fi totius uitæ mor tab’s Chrifliobedic da pafsionoftracaufa prçftita nobis ad illamcœlc' ftcm èc coram Deo uafeniemiufticiamimpüteturT

lam ad confirmandam noftram fententiâ ex fcriptu ra progrediemunQuddfcilicctiuftifimus ilia imputa--done SC pafsionSÔ^ obedientiae Chrifti,obedientiac uc ro non foil us humanitatis fed SC diuinitatis.Non cm uo lumus diftrahere naturas in parada nobis coram Deo iufticia.QuandoquidemipfcDcus eoipfo confilioeas copulauit, qf per alteram fine altera iuftificatio noftra acquiri non potcvat Joan.primç.)Jnquit:Sanguis Chri fti mudat nos ab omni peccato,ubi prorfus aperta uio-Icntia Ofianderperfanguinem Chriftiuultdiuinitate blij Deiinterpretari,ut poftea declarabimus^Eft cnim fenfus locilo2nis,nos pcrindemundarifanguine Chri* fti, per Synecdochen pafsionê eius fignificante,ac cor* pora noftra SC ueftes aqua mundanf. Qua allufione ad fimilitudinem fatisapteiuftificationem noftrapingit. Apoca .|.paulo clarius ea fimilitudine utit,inqt,n.Chri . ftuslauitnosexpcftisinianguincfuo^Apoca.y.clarifsi ‘ • me Sf fignifit antilsime earn fimilitudinem exprimit in* quiesftfti funt q dealbaröt ftolasfuas in fanguine agnfi èc Apo,qluBeati quilaqât ftçUs fqas iß fangoine agni.

C *

Hcbr,!o,Ifgitur,nos fanguinc agnf fandïÂcaf o».

Pro (anguine farpe fcr/ptura ponit facnficium ut Hebrae.ie.didt uno facrifidonos eflcperfedos fados, ÔC qutdem confcrt fanguincm Taurorum Hirco^ rum^qui peccatanon deleuerit, cum fangaine Chrifti, qui nos â peccatis mundauerit, Vnde manifeftum eft fanguinem nonponi prodiuinitate Chrlftl, Scdpro pafsionibuseius,quibus noftra pcccataexpiauit,ne« tribu ere iufticiam noftrain Spiritum S« fok diuinitati Chriftijfed pafsioni,obedicntix feu merito eius,

Manifeftum etiam hinc eft, quomodo fanguis Chri ftinosiuftificetjnempCjficutquatcnus aqua immun» do corpori adhibetur.eatenus fordes ab co difcedunt, fic quatcnus ftnguis feu pafsiones Chr ifti nobis impu» tantur, catenas à nobis omnis immundidcs peccato» rum QCiniufticix rcccdit.Puritasuero QC iulïiciaacce» dit.Ioan. ca.6. clare affirmât Chriftus fuum fanguinem fiCcarnemeflè panemuitac, FateturautemOßandcr effie uitam idem ferme quodiuftieiam, quanquam non uere cfr.Nam uita eftiuftificationisconfcqucns ÔC uc» luti premium.Ergo caro amp;nbsp;fanguis Chrifti, id eft, non fola hunianitas,fed mcritum,obcdictia,ôf pafsioChri» fti,qui eft Deus fiC homo nobis imputata,eft noftra uita SC iufticia» Nee enim uera cft eius loei interpretatio O (ïandri,q!ii dicit carné ibi fignificare Dcit até Chrifbl. Nâ Chriftus dare exponitipfe, quac caro ÔC quomodo fit nobis uita,addés,quam ego do pro mundi uita, quac additio nequaquam patitur Ofiandri fcholion ♦ Indicat cnimfuamcarnem SC fanguinem catenus efle uitam peccatorum, quatcnus pro eorum falute,fcu ut fpfe in-quit.

«juitjpro mundi m'tadatur, Sancutucrumfateamur,t ftac tam propalàm uiolentæ Ofiandri uerbi Deiglof* fac nihil nobis bonacfp ei oft end unt.

Rom ç.clarc Paulus affirmât nosiuftifîcarifànguî.' ne Chriftijid eft,quatcnus nobis cius pafsiofeu mcri' turn, feu iatisfadio imputatur.Ncc magnifacienda cft gloflula Ofiâdri,qua eum Pauli locum facie ^69.elude-re conatur de pecunia qua dodoratus emitur.Prorfus enim idem eft cum eo,quod paulo poft fequitur. Coci liati CumusJDco per mortem filij eius, SC quod fupcri-us ex alijs feripturæ locis adduximus,nos lauari fangui ne ChriftiJn qua fimilitudine nonfemcl clarefcriptura tcftatur,nos fic iuftificarifanguine Chrifti,Gcut ueftes aqua mudantur. Quâqua'm locus Apo. cap.7. uidetur etiamadcamfimilitudine alludere,quódficut ueftes in coloremimmerfat infecoloris formofitatem recipe refolent.Sicnos infanguinem Chriftimerfosalbedine innocentiac feu iufticiae eius exornari.

Romy.ait Paulus nos obedientia Chflftiiuftifîcari. Obedire Deo,eius^ legi corde et opéré,ut fuperius di ximusjcft omnino iufticia.Quatenus ergo ea obedien tiaSCiufticianoftriiamfadaeftjSCnobis à Deeper fi.' demimputatur, eatenusnoftra eft caœiuftifumus.

Superius prolixerefutata Ofiandrifententia de uer bo iuftificare,oftendimus,nihila!iudfignificarenifi ab folucre.Ofiandcrreprehenfa aliorumfententia de uer bo ImputarCjduas ipfe r eccnfet,quarum neutra figni' ficat reuera aliquid alicui dare. Qitare cum Paulus fac-pius dicat nobis imputariiufticiam , ÔC nonimputari peccati«n,ncceflàrio non fignificat reuera nobis iufti*

ïfö» iufUjîci cia dan’/cafitt Ofiâder Ioquft)/nfiindt Cû ergo luftfcii ritiofiul^cu (^^5 défaut lt;nfundat,fcd fmputet, Sequit ergo nos non effentùltfed nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eflentialiChfifli incornofl^Jnfufaiuftoseflr,

fcdimputatione obedientiæ amp;nbsp;pafsionum Chriftû pifßionunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;negamus aut,imo potius ualde amrmamus,ni

Cbri/ÿ. nbsp;nbsp;nbsp;ftiHcadonem Dei dC imputations iufticiç non eflè quid

dam tam Ieue,ac cum Iudex ob muncra fceleratû abibï uft Jlîe.n.cum non tam ab reatu libérât,^ folum à prac' fend pœna.idcp in»ufte.lnterea,n.manet tn l'n eo turpi* tudo,quam Deus,Uges,IçG,ciues et propria eius côfci cntia accufatjCt eum ad pœnas uocat.Sed Deus poteft 6lt; folet omnia noftra peccata abijccre in profundS ma ris, elôgare ea tam procul à nobis,ac eft oriens ab occf dente.Siccôtratamefficaciter filio fuo noftra pdâim* putauit,ac fi eaipfemet patra(Tet, itautfcripturadicac Deufecifl'eeumpeccatum ÔC maledicftû. Eademeffîca da SC nobis non imputatis pcccatis imputât Chriftiiu* ciâ Deus,perinde plane ac fi nos ipfi earn Deo obedien tiam prçftitiffèmus, qua ipfe patri in bac uita præftitit, Qîiare 8^ ftatim fid e iuftificati tanta cordis pace fen timus,ac fi nullu un^ peccatQ patraflèmus,de quo nos confcientia reprehendere polTet.Atcp ob banc caufam Lutherusiuftificareuertit g(fec^(mlt;ïC^dî/ad exprime dam fcilicet ingentem efficaciam iftiusimputadônis» Qiian^ illud uerum eft,uerbum/itîlt;l(^dî/nonfem* per reale quiddamfignifîcare,fcdfepe efteiudiciale,ut einen frnm macÇen/gut mac^en/ôfc.

Eodem loco fuperius,ubi de uerbo iuftificare diflè* rui,probauiÂS Paulo Ro.4.idem elfe aliquêiuftifi cari, ^d imputari ci iufttciâ,Dixi etiam (^d dC alic qui notifsi

tnum

mû eft ) Paulö ibidem dicerc, împutariiuHiciâefîcidé, '^d rcmitti,tegi,ct non impiitari a lie ui pdâjquç tria idé funt.fcd efficatiç gratia^morehebræis folito, fçpius rc' petita, licet Ofiander diuerfum fentiat♦ Nam qua tan» dem aliauefte quotidiananofira pcccataetiam poftiu ftificationcm teguntur,quam illopcrpetuo,Rcmiite rcmittc nobis débita noflraf

Sicrgoiuftificatio noftra eftfecundu PauîGrcmifsio pdôrum,certe nôeft acternaillafilij Deieflèntia.Qua re Ä^Lut/uper ît.pfaI.inSummis inquit:noftri rßrt^ figfett aiiffOeutfc^ vergeamp;ungvnffrfunö^/oöerwK mißio (gt;ecc4 cr nbsp;nbsp;fagt/^imbe ntc^t lureeficn/iSunï’c amp;fï)td’f/lt;Sun torum.

tc pÇf n woHc ! jïeÇcn bic geliert ^iirrî tvoît/H «aeÇftiigfrt finb @iinï)a/(e6fnônnî) Hfibftt lt;Sunt»(r/ 2lbcr bauon ftnD fîr Bethg/bae nbsp;nbsp;nbsp;t gnabfn foU^lt;

funlx ntc^t (înfehen/ttoc^ «c^en/ ©onbfr«tgt;aßcjffn/ ver^ebrn vnîgt; bebfch Wltt* Quem ego clarifsimfl Lutheri locum multis alijs obfcuris ab Ofiâdro citatia pracpono.'Miud enim cft expreflèrem qaàm proprtjf-fime definire,aliud inter declamitandû.quod plerunqj aliquatenus improprie fît, obiter rem attingere,quod notifsimum eft.

Eodem modo Si j,cap.eiafdcm cpiftolç indicat Pau lus iufticiâ Dci,qua nos iuftifîcat,efïc rcmifsionem pelt; catorumjinquiens,ad oftenfionem iufticiæ Dei per r mifsionem peccatorfi, ubi clarc apparet Paulum id di-cere, quod iufticia Dei per remifsionem peccatorfi no bis exhibeatur etin coconfiftat,Quifi Ofiandrifenten tiâexprimêre uoluiilct, dixifletad exhibitioneiufitciar fuar per lofufionem fu^Aiiati? fux (n cordii piorum..

Hinc etiam clare app*ret,quid fignifîcet phrafîs IiP fticia Del ( qua tam muituinOfiandcr confidi't) in talP bus Iocis,nempc gf atuitam imputationem obedicntiç C^parsionumChîifti,6dnoimputationcm pcccatifeu rctnifsioncm, quæ ad difci imennoftrz humana: tufti' cix Deijiuß tcia appellat ur.Nam ôi mtrabili Dei conß* Iio inuenta cft,6C per Dei fifium acquifita, Ôl in iudiao Dei ualct fubOftit, quorum omnia ferme contraria noftra humana feu oper um iufticia habet»

Et quid tandem abfurdieflhanc phrafin fie accipi, cum Slt; aliæ plurimæ ci fimiîes in ficrisliteris inuenian tur,quas Lutherus in præfetionc fuper primum Tœ num Latinum, ubi multum de ifta iuflicia loquitur, enumerate'

Satis clare, imo potiusclarifsimcratioiufiifîcationis noflræpingiturRom 8-îbienimprimumDeusfedet ,p tribunali. Ad dexterâ eft propiciator filins. Rci nos hominesftamus ante tribunal,oês faneextremocxû tio dignifsimi. Altj confugiuntper fidemadmediatO' rem.alq non. Pro ijs qui confugiunt fide ad Chrifium, intercedit ipfe fupplicanspatri3commemorat,ut cft co demcapite,Quod quia caro humana legifatisfecerc non poruit,arcp ita iufiieia carens in ira Dei pcccato permâfitjldeo ie in carnem mifiùm,ut legi Dei pro ho' minibus fua pei feda obedientia fatisfaccret, ca^ obe^ dientia feu iufticia ipfis credentibus imputaretur.

Eiuscrgomcritis,ac interccfsicnc ftatim abillotan toiudice à culpa poena iuftifîcamui SC abfoluimur. Quin fîC infuper amici domeftici^ eius reputamur, quotquot fide mediatorem apprebendimus, Cum uc' ro

TO iflctantus iudex nos iuflifïcat feuabfoluitjquis nos audet aceufare feu damnareC Si ille ipfe iudex iam à no ftris part ibus n;at,quis audet aliquid ficcrc contra,nos aceufando uel damnandofQuis ergo (inquit Paulus) nos poteft feparare ab ilia tanta dilelt;^ione feu acceptio nequanosinChrifto feu propter Chriftum aduoca^ tum noftrum pater coeleflis compleditur î*

gratuita acceptio,diledio Dei feu iufticia, qua nos reos Deusgratis propter Ch nllû media tor cm ampleditur ornât, cil ilia noftra Deiiuilicia qua co rameo fubfiftimus, ôf per quam faluamur. Satisiàne btcclarc noflrx iuiliciæratio abipfo Spiritu Sando depida e{l,ncc uideo, quid quifquam amplius defide-ret aut dubitarepofsit«

Eandemimputatam iuHiciam non eflcntialem Keiempti» tefiantur ÔC teftimonia, quæ redemptionem no^ ftram meiito obedicntiæfeu pafsionibus Ghriili tri-buunt. Non cnim cft apud Deum diferitnen inter re^ demptioncm ôf iufttficationcm , ficut Ofiander uult, Dicitipfe poffe inde animaducrti,quûdina duo diffe* huUm» iij» rant, (^ia homines bene pofsintliberate furein à poe^ crimenre» nis,fcdnoniuftificare,ucrumDeusnetnincmà pœnis Iiberat,quinon fit iuftifïcatus ucifua uel alienaiufticia, Bftenimiuftusiudcx, Tollit prius caufam, ut bonus medicus,ideft,culpam,poftea efFedum,id cft, pœ^ nas,nonficutiniufti iudiccs, Ac plane ficut eo ipfb, quód pro aliquo captiuo numero pecuniam , cum redimOjfic eoipfo Chriftus nos abiniufticiafcu pecca to, inferno 8fira Dei libérât QC redirait, quo iufticp amobedientixfuaefcufatisfadionem pafsionum pro

D

aobis,utitadicam,patrinafflefgt;t appcnditqûe, SiaO' bis earn folutienem imputât,nos^eo modo iuftifîcar. Cum autem redemptio noftra,obedientia,pafsionl bus^ Chrifti pcrficiatur, ut Ofiandcn^.facic affir* mat, fcriptura fæpifsime teftatur, ncceflè eft Ô^.nos iuftifîcari eius obedientia acpafsionibus, Sedfinc no' ftraprobationeScriptura idfua fponte clarc affirmai Ro» j.ubi inquitîluftificati gratis ciusgratia, per rc* demptionem quç eft in Chrifto lefu. Coniungit enim itaibi iuftifîcationem cum redemptionc,tanquàm ÔC CO ipfo iuftificemur,qudd per Chriftum redimimur,et eoipforedimamur,quôdper Chriftum iuftificamur» Item Eph-f. fiC Colof ),inquit Paulusîln quohabemus redemptionem per fanguinem eius,rcmifsionem pecgt; catorum, ubi clarc affirmât, redcmptionem noftratn eflëremifsionem peccatorum. Diximusautem fupe rius,PaulumRom,4«dicerc,Iufticiam noftram eflè rc mifsionem peccatorum« Dicit enim Paulus, Dauidera deferibere noftram iuftificationem feu iufticiæ imputa tionemPfalmoii.per uerba,Bcati quorum remifla, tcdtaamp;Snonimputatafunt peccata. Êft ergo redem^ ptioSCiufticiaidem,nempequód Chrifti obedientfa ficin nostransfertur, ficut in eum noftra inobedien* tia, nón realiter fcilicet, fed quadam fortifsima ÔC plaine diuina imputatione«.

(

Porro prorfus nullius momentt nobis uidetur illa ratiocinatio Ofiandri facie 17.8C »64« quódobedient tia feupafsio Chrifti nonpotuerit effe noftriiuftifica tio, q^uia tunenon uixerimus, fed benepotueriteflê rcdejoi'

redempfio. Qitia in captijo rednucndo omftcs erl-ampofteridusredimantur.Namnos non fic redimp mur, quiamaiores noftri tempore Chriftipij fuerunt, Quçfententia nimis magnum errorem continerc pof fet. Sedtum cûcredimusinChriftamjamp;iuftifîcamur ßCrcdimimur. Semei em'm tantum ille pontifex fui corporis facrificio inuenit redemptionem çternam,fed omnibus horisiuftificarc Ô6 faluarcpoteftad plénum ©mnes accedentes adfe, tefte EpiftoIaadHebræos,

Ofiander nimis ÔC in eo duriter officium Chrifti fc* cat, cumdicit eum per fuam pafsionem tantum cum pâtre agerc, ab eo^ nobis impetrare,ut eius Effentia* lis iuftida nobis donetur,poftca nobiieum agerctan turn per pracdicationem Euangelij, per quodànobis creditum in corda noftra influât, nosque fic eflTentiali fua iufticia iuftificet. Facit autemiftamtampræcifam diftracflionem , ne aliquo modo imputatio fanguinis feu pafsionis Chrifti pofsit uideri noftra efle iufticia»

Veru feriptura feftatur nos fanguine Chrifti mun* darijlauarijdealbariôfTafpergi.ficutolim in fœdcrecû Dco , non tantum Deo facrificabatur, fed 8C populus eiufdem uidimae fanguine afpergebatur. Teftatur etiam feriptura nos facrificio Chrifti perfedos fieri. Teftatur item feriptura Hebræ.f». Sanguine uel per fanguinem eius nos aditum ad Patrem habere, ita ut eius fanguis uere paeem inter cœleftia terreftria fccerit,ut ad Colofl'. feriptum eft. Eft ergo facrifi» per» cium Chrifti 96 obedientia eius perpetuus quidâ Medi petuut me» ator, femper in medio ftans,pcr quem femp hab emus dinton

D »

adit um ad patrem,ab coque omnia bona impctra* mus, ÔC non fie ftatim à Chrifto ad patrem tranfit, fi* eut pecunia femel data mercatori pro mercibus»

Ex praedido loco ad Hebraeos pofliimus huiûfinô* di ualidum argumentum formare,

Quicquid id eft quo ornati fiC freti coram Deo tan* quâiam pâtrenoftro comparere poflumus, id oporgt; tet elle iufticiamnoftram»Nam Deus iuftus nihil aliud uult habere nifi iufticiam, ficut inquit : Eftote fand/j Quia 8C ego fandus fum.Sed infanguine feu per fan* guinemChriftijideftj pereius pafsiones habemus ad patrem acceflum,Hebraeuo .Ergo imputatiopafsio^ num Slt; obedient iac Chrifti eft noftra iufticia. Non ig^ tur pot eftjOe hie quidcm,fecundum iftas nouas Gram maticas Ofiandri fanguis diuinitatem Chrifti fignifi* care, ut cxcontextuapparet,

Alioquiquoniam difputatio præcipua eftjdc iufti* cia qua coram Deo fubOftere, eum^ accederc Sd pa* tremappellare poflumus fecundumOfiandrumjOpor teretnegledo fanguine Chrifti tantum cogitare ora* turum:Ego fcio me habere diuinitatem Chrifti in meo, pcdore,ca actem a maieftas habet cflcntialem, »ter namillamiufticiam, quç perincarnationemaepafsio né neep diminuta neep auda eft. Ea ergo fretus te cm* nipotentemDeumcœlijfiCterraccreatoremaccedOjôf ob earn,ac per earn inhacuelinillarctuâopem implo ro,quod quam pie fieret Cbriftianus homo perpedat.

Addam

Addam adhuc unicum argumentum.Prorfus qua ratione putabantur homines fandificari nbsp;nbsp;luftificari

pcriudaicasuidimas Sé cxpiationes,quæ erant urn* brac SC pidura: illius uere fandac 6^ fandificantis up dimac, QC ïn externa fpecie coram hominibus fandifi'-bantur,Earatione reuera per Chriftifacrifîcium amp;C fn' tisfadioncm mundantur, purificanturjiandificantur, Sc iuftificantur, lila enimfacrificia Chrifti pidura SC typus fuerunt» Seduidcbantur (Si^ fane etiam fcrip* t ura facpe fic loquitur ) facrificantes idco fandificari ÔC iuftificari,quia ipforum quidem pcccata SC immundi-cies in uidimam translata ,meritumueró feu gratia facrifictj Deo oblatifibi imputata, QC in fe translata efïcnt. Ergo eodem modo SC nos per Chriftum fan di iuftique fumus, quia fcilicet tum noftra pcccata in cum translata funt, tum eius obedientia SC fatisfa^ dio nobis imputata, Hac fane collatione effîcaciæ typicorum illorumfachficiorum 8C uerifacrificij Chri fti plurimum Eptftola ad Hebræ.utitur, inter alia in quit: Si fanguis taurorum SC hircorum ÔC cinis up tulifandificat: Quanto magis fanguis Chriftimun dabit nos SCc, Vndc ccrto fciri poteft hoc non eflc noftrum commentum,fedfcripturac ueritatem.Quid aero multis opus eftfNon obfcure profedofeque tur. Quod fi fubftantialis Chrifti iufticia eft noftra iuftificatio , fruftra filius Dei incarnatus fit. Nam quos duos ufus carnis Chrifti Ofiander commcmo' rat,illos non efte neceflarios facilemonftraripoteft» Pfimum dicit flic per pafsionem Chrifti emptam no* bis cflè â pâtre ftlîj fubftantialcm iufticiam , Atqui

D 3

»ihrt eft neceffè emere illam i'ufHcfam/cnm atioqiri nobis paterfiliumfuum ultrodonaucritjUtfcriptura facpius teftatur « Qiiod alicui donatur, id eum eme re, uel alium nomine eius, necefîc non eft. Sinobis Ä pâtre donatns eft filius, nosqaccius fubftantiali iu fticia iuftificari debebamus, poteramus ftatim omiftà incarnatione iufti effici. Diuina enim ilia iufticiano' bis infnfa poterat ftatim funditus tollere ac abofcre pcccata,0ir redderenobis iufticiam.

Secundo, dicit Cbriftum ideooportuiftc incarna/ It, quo cum reuera feu re ipfafiercmus os de ofte ci-us, SC caro de carne, Tunc Chriftidiuinitas ficno/ bis fuam iufticiam communicaret, ficut fuæ carni communicat . Quod itidem non nccefle fuifle fie/ ri, inde probatur , Quia Abraham SC omnes ante Chriftum nonfuerunt reuera os de ofte ^c. Nam nondum erat caro Chrifti, SC tarnen funt perChri/ ftum iuftificati.Non ergonecefle fuit proptereaChri ftum incarnari. Sequitur ergo neceflario, quod fidi uinitatis Chrifti eftèntialiiufticia iuftificatifumus,Er/ go fruftra Chriftus incarnatus ftt.

Haeftenus non paucis argumentis, fcripturæ te* ftimontjs probaui, noftram iufticiam proprie in co confiftere , quod noftra peccata in Chriftum tranfi feruntur , SC Chrifti obedientia feuiufticia SCfatisfâ/ lt;ftio nobis imputatur.Qua rationeSC remifsionem pec catorum SCamplioremiufticiam,Ä^deniqueipfam a/ doptione aflequimur.15 Chrifto iuuSte ad ipfaOfiandri argumeta refpódebimus.Primum dicemus de locis ex fcripturacitatisjpofteade D. Mart,Luth, teftimontjs.

Pracci/

Præcfpuc ferme Ofîander tUf argumcnto innin'ttir, quodapud kremiam »y. ÔCif.SiC PauLkhoua appclla fu'w tar lufticianoftra,Quod nomen cumpropric Deum fignificetjhauddubieindicet kr. Si Paul.dim'nitatem Chriftieflenoflramiuftici'am. Adquodtam ualidum argumentum facilisSuS uerarefponfio cft«Quôdnomi pr» na propria totidiuinitati, ut funt Deusjehoua, Si pro priaJiuttiitit priafccundac perfonÇjUt funtjfih'us Dci,ucrbumamp;rc titotiperfoa portquàmuerbum carofadlum eft,finttoti Chnftoat HteChrtfH tributa,fkut in Cap.x^.krcmi'as clare germini Dauidis lt;iHribnfttur. tribuit nomen iehoua, cumChriftus baud dubie non diuinitatcm fed humanitatem ex Dauide trahaf«

Nèquaquàm ergo kr emias (bit diutnitati Chrifti no ftram iufticiam tr jbuit,fed toti Ghrifto,Quin potius il* li germini Dauidis aj. Si ff, Cap .difertcamp;T expref* feiufticiam tribuit,inquiens ij.Eccedies ueniunt, di* cit Dominus , Si excitabo Dauidi germen iuftum, öfregnabitRcXjS^ prudenter agct, Si facietiudici* urn Si iufticiam in terra .In diebus illis faluabitur luda, ßClfrael habitabit fccurc, Si hoc eft nomen quouo* cabunt eum khoua iufticia noftra .Hîc dare non leho ua tribuitur germini Dauidis, Si ipfi tribuitur iufticia, non tarn quodadfuam perfonamattinet.quam quod ad officium Si externas a(ftiones,quódinfuorcgimi ne ÎC officio iuftc aget,0^ iufticia promouebit. Eadem ferme prorfus uerba funt Si f»Cap.nifi quod pro ger mine iuftoponit ger men iufticiae,qu£ phrafis paulo darius notât gerfnen Dauidis fore authorê iufticiç. Si no proprie inhçrentcm,fcd effeeftam iufticiam indicate

idemdiciprorfusSf de loco Paul»i,Cor,».poftet*

Qaód fcilicet nomen Ich o na toti Chriflo tribuatuf» Qjianquam fn loco PauU, ut qüigloriatur in Domino gloricturjUomc Domini nôminus refcrripotcft ad De um,â quo nobis Chnftusfadus eft ßpienna, iufticia, fanÂifiicatio, redemptio,quàm ad ipfum Chriftum. NamSôiocum kr. 9. non magis de diuinitate filrj, quàm depatris aut Spiritus Sanefti, aut etiam totiusDcicatic intdligi neceflfeeft»

Quanquam Ofiandet SCin eo ibi nimium tniuftus eft,qudd uerba fapientiadufticia, SC caetera uult eftèn' tialitcrprædicari deChriftojôf noneffcduaîiter,cura ibi non différât Paulus de effentia Ghrifti, quid ipfc fit uel fecundum humanitatem uel diuinitatem,aut etiam quasinfeuirtutcshabeat,fcd quid nobis fit,idcft, que nobis prefteteffc(ftum,cuius^rcinobitcau(afit.Non dicitjChriftus eftiufticia,eftfapientia, eft fandifîcatio, quç pofteriora uerbainfuper funt adionum,non quali tatis nomina,ut ctiâfi diuin(fati tribucrêtur ,tn non pof fent eflentialiter de ea dictDeus cm cette nô eft adio.

Obfcruandû quoc^inhoc Pauli locoSCilIud cft,quôd Ofiander fac/e 17 .redemptionem noftram pafsioni Chriftitribuitjinhuius ucro loci explicatione facie im. diumitati eandemaferibit.Prorfus ucro confimiliter hîc eft iniquus Ofiander,dum quç beneficia Icboua tri buuntur,folidiuiniratiChriftiuendicat,ac fi quis con tcndcret,quoniam iànguini nbsp;carni,item germini Da*

uidiSjitë filio hominis iuftificatio falus noftra tribu» tur,ca^ noia Chrifto propric fecundû dus humanita' té conuentût,Ergo nos ibla humanitate Chrifti iuftifi* cari amp;nbsp;ûl jari,non etiam d uiniiate« Aiqut hçc nomina perin-

pcrindetotiChriflo tribtliïfiturjâCucrbiïmjRKusDc?, [ehoua,po£efti^pcrindc ueredid,lehoua carofax dumcft,ut,uerbum caro fadum eft.

Nimirum non fine caufa tanta coniuncQfone Den« duas naturas in una perfona coniunxit ad efficiendum unicum opus,nempefalutem humanigcncris/cu ut fi mul falutem noftram opcrarcntur.Non ccrtc ergo de^ bcmus nos prophana fapientia in peragenda falute no ftraeasdiftrahere,partcmcp operis humanitati, par^ tem ucro diuinitatitribuere.

Hadenus dixi de argumcnto fumpto à nomine le^ houa ex loco ),Corinth., Jere.^.ij.amp;f^^.pctito, iam de phrafi ufticia Dci dicam,de qua tarnen fuperius di* xi.Nam de argumento,Diuinitas Chriftieftinnobis, Suf noflra igitur, amp;Sc,in fine prorfus dicemus.

Ofiander facie aliquot fequentibus multura fuum argumentum, quod fcriptura iu fticiam,qua coramDeo iuftifumus,appellet iufticiam Dei,amp; bate pbrafis propriefignificct iufticiam Effen-' tialem Dci, Ergo 6óc.

Ad quod argumentum iam fuperiusrefpondimus, tum diximus Paulum Rom ^.illam Deiiufticiam collo care in remifsione peccatorum, cum inquit, ad often^ fionem iufticiç Dei per remifsionem peccatorum,item Kc.4. Vbioftendimus cum dicerc,uftificare pcccato remjfîC iufticiam ei imputare,eftc remitter e,tegere feu nonimputarc peccata.Sic öf eremiæ â.5, St ^^clarciu fticiam,quae Mefsiac tempore regnabit,tribuit germini Dauid,8C quidemnon loquiturdceius perfonaliiufti' da,quaipfcfitiuftusfuturus,uelfecundum liumanit»

tçm,ucl fecundum diuinitafcm, Scd cutus author crit infuorcgimine ôô officio.Inquitcnim in utroqj locé Propheta:facictiudicium QC iufticiä.Quaephraßs etfi à politici régis officio defumpra cft,Tam en hic proprie fpiritualem Chrifii iufficiam fignifîcat, quam illc in fuo officio fundione crat exercitaturus, exdtatU' rus,effcdurus,6C nobis acquifiturus.

Quare cum fcriptura ipfa declarer,quid iufticiS Dei noftram uocct,quid eff neceflè tx phrafis obfcurita te rem ipfam obfcurare, haud dubie nemo clarius, uc-riusue cxponet,quid fit Deiiufticia, qua nos iuftificat, quàm ipfcmct Spiritus Domini. Äffer emus de hoc ar^ gumento poftca Luth.fcntentiam,

DeMe/l Cb4 nbsp;nbsp;Multum etiam utitur illo argumcBto,Dcus eft cha*

rùÂ ritas cffentialitcr,caueró legiiatisfacit ÔC eft iufticia. ErgocflentialiDeiiufticiaiuftifumus. Verum loan^ nes cum Deum dicit efle charitate,non hoc uult,quód eflentia Dei fit charitas, Sed id uult quod ibidé inquit, charitatem e fix ex Deo, id eft, Deum amarc charttatc, autorcm effe charitatis 8Cc , Qualcsphrafes ÔC apud Hcbracos 6(5 omnes gentes plurimac funt, Ahoqui fi fi* ne cflentiali chaYitateChriftinonpoteft Icgi fatisfleri. Sequitur 6d hominem nonlapfum,ô(5 etiam iplbs ange los Mediator c indigere.ideo^ Chriftum nonuenifle propter deftrudionem operurtl diaboli,utalioquifcri ptura teftat, Nam etiamfi nullum opus Diaboli effet, tarnen uenturus fuiffet Cnriftus, ut fentit Ofiander in alioquodamlibcllo. ;

Htec et ttiu abfimilis eft huic 6(5 ilia locutio Ioan. Hace leterMo-c, uita,ut te folumagnofcant, amp;nbsp;quem mififtilefum Chriftum,

Chrïftmn,qaaineiti'demnon paruin ftdit,cum propric fignificetjhacc cft caufa QC medium ad uftam» Quales plurimae funt, ut illa ï Hoe eft iudicium,quód lux uenit in mundum ♦ Sed homines magis dilexerunt tenebras, quamlucem,ideft,caufa iudictj feudamnationis.Efa, xg.Hçc eft requies,reficite laftumjid eft,caufa requiei* j, loan, f, Hare eft uiAoria quac uincit mundum, fides noftra,ideft,€aufauiAoriac.Sic SC fatpifsimc alias per Synecdochenapud Hebræos nomen noticiac ponitur pro re noticiam fequente, Sicut bic noticia dicitur e fle uita. Talc infirmifsimum argumentum fumptum ex figurata locutione óó illud eft ex Romqo, Sed quid di-citiufticiacxfidec'Iufticialoquitur. Ergo oportet eftc uiucnsquiddam,óf perfonam quandam SCc.Cumibi iufticia ponatur pro do Arina iufticiç,id eft,Euangelio, nee quifquam unquam dubitaucrit,quin tropus infit.

In eiufdem loei explicatione facie ^75'. óiS illud falfo dicitur ab Ofiandro: b(ifU^lt;tÇS)î0feû/igt;Aù tgt;ir ge* rec^ttafcit hee fet öad wo« Lottes ! ©oft S)Cc, Quod nos non poflumus animaduerterc in eo loco ucl Mofis uel Pauli dici. Neque enim expo' nit aut citât locumMofi Paulus,Sed tantum alludit ad uerba Mofi, Mofes proprie de do Arina legis loquitur, Paulus uero de do Arina Euangelq , quafi dicat Pam lus,Mofes quidem praedicat facilitatem legis, co quod ludæi apud fc doArinam legalem haberent, At do-Arina fidei multo iuftius illis uerbis poifet fuaeiuftf ciæ facilitatem pracdicare. Peccat ôf in eo Ofiander ibidem, quod uerba, Si quis fecerit ea uiuct in cis.po-liticc exponit de politica impletionc legis, ÔC politicis

E t

pœniSjCUffl propnc de fpirituali impledottc legis c®* ram Deo.de^ uita acterna loquantunSi em'm quis legi fatisfacere poffet, ilk uere uiueret: opponit entm Pau^ lus pofsibtlitatem Euangelica: ïufticiæ impofsibilitat» kgali. Satis uehemenseftOfiander turn in figuratedi diiS jtanquàm proprie acceptis cxponendis,tumcon tra in propres ad figuram trahendis, cuius aliquot eX' emplafuperius oftendijUt cum caro 6C fanguis cidiui-nitatemChrifti fignificant.

Citât quoq^ aliquotics Ofi'ander ad fuac fentcntiæ confirmationem Pfat 7) in quo farpius petat pfalteSjfc à Deo liberari in iufticia,uel propter iulliciam,quafi ibi etiamindicetur eflèntialisDeiiufticia, qua nosiuftifîx cet. Verum non agere cum ibi de ea iufticia ex eo appa ret,quia flagitat fe pium liberari à malis ôi impijs homi nibuSjquodper illam,utitadicamjiuftamiufiiciam,feu per iufticiamfuumcuicp dantem fit,Slt; non per gratis impium iuftificantcm,

tnnititur ctiam plurimGdidloDaniclis cap. Affc' rctur iufticia acternitatum. Dicituerbûafferetur baud dubie fignificare antea earn fuifle, item uocem acternp tatumbaud dubieindicate illam iufticiam eftèarternâ, atq^ ideo fubftantialem Deo amp;nbsp;ipfum Dcum. Refp.ad primum,Mirum eflë ex tam imbecillibus argumeniis tantum uirum.r em tantam probate uelle. Nam in Hc* brço pro afFeret, eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod infinitis pene uicibus

infacris literis dicitur de tjs rebus,quar tuncprimum fi untfeu oriuntur,ut ) Regum padducam malum,fafpp us eft, quod non indicat illud malum feu poenas, qui» bus Ahabum Deus affetfturus erat, ab arternofuifle,

fed

fed idem figniÄcat,ac effidî,excitabo 5Cc.cadcm prorgt; (us locudoneac uerbo lercmfas aliquoties untur,0^ ah'oqai pafsim in ficris lüeris fnucnitur ,fn eodem pIS' nc ufu,

Porro uox nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non magis aîterrntatum § perx

petuitatu uerti debet, ut ex plurfmis exemplis proba» ri poteft, Efaïç 4Ç'.cft:Ifrael fanabitur falutc perpetuitatS,uelpcrpctua,deomniperpetuttateinpo fter um,nó fimpikiter de omni actemitatc Ioquitur«Sic Pfalmo 77 , Num in fecuia repcilet Dominus, non addct mifereri ampIiusCSic adHebrac» 9. dkitur Chri^ ftus inucnifle redemptionem acternam, non tarnen fi* gnificatredempttonemetiainen*ec{ïèntiamDei«Hinc ergo apparet quam infirmis fiindament'is Ofiandri fententiainnitatun

Vrget quocp uehementcr diâumioânnfsdn uerbo •crat uita. Äd quern locum credo uerifsfme rcfpondez ri poflc,quód quoniam fcriptura uitam.id efljCternam falutemjtum humanitati Ghrifti, ut caro mea eft panis uitac. Item,caro mcadatur promundi uita St^^c.tum QC ofianJerJta diuinitati tribuat,ergo utricp fimul tribucnda fit, Nam flrahit nlt;ttu* ucrburn carofa(ftum eft,Ct hlius hominis eft fiÜus Dei. rdt 'm cbri* Cur ergo nos prophana quadam audacia diftracftis /b. Chrifti naturis partem falutis noftræ humanitati partem diuinitatitribueremus C*

Hadenus dixi de teftimonijs fcripturç,quac pro fua fententia Ofiander attulit ,iam quoniam fecundo loco potifsimum D. Martini teftimonio fe tuetur, breuitcr oftcndam cum Lutheri didis nequai^ rede uti, imo

Lutherumprorfus ei contrarium eflè»

lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E J •

, Fade 86, 87.8ÿ. fui fcripti citât Lutheri § de Ofilt;inJeyfce *‘'*P^*ciiufticiajaffiirmantemnoftram iuftidam eflè ef* terate âepra fentialetn. Quam uoculatn diuerfis literis, quo fît ma-gisnotabiliSjCxprimit juult^indicare Lutherumfcn* theri. ÜffènosiaRiRcârieffcntiâliuclüjbttantiali filqDeiiu-fticia,Verum Lutherus ibinequaquamdcfubftantia-lifîlij Deiiulhdaloquiturjfed diferteindicateur appel let iufliciam fidei eflèntialemj nempe q uia ( ut ipfe in/ quit) manet femper, nee ceffat aliquando ficut adua-lisp'd eft^quod attinet ad adiones uitae,iam piCjiamim pieagimus feu operamur. Verum gratuita ilia acce-ptio feu redemptio æterna, quam fuo fanguine Chri-ftusinuenit,eftcontinuaijs, qui fide in Deibonitatc perfcuerannAc profedo grauiter hîcOfîander accu-fari pofletjquicitans eum paragraphum conciunculaç illiusdcinduftriauerba (Nec ce fiât aliquando , ficut adualis)addeclarationem fententiæ plane neceflària, pofitis alioqui proximis praccedentibus ÔC. fequenti-busjomifît.

Facie, 83.Citât ex libello de duplici iuüida, cum multa aliajtum ctiam hacc uerba, Haec ergoiufticia da tur hominibus in Baptifmo 2C omni tempore ucrac pot nitentiac, Ita ut homo cum fiducia pofsit gloriarij'n Chrifto, meum eft, quod Chriftusuixit, egit, dixit, pafluseft, mortuuseft.Non fecus, quam fî ego ilia Not« fcMf. ’J'ixilfem , dixilTem , cgilTem , paflus ÔC mortuus cf-femamp;Tc. Exquibus uerbisclarifsimeapparet, in quo nam Lutherus iufticiam noftram collocet, nempe in uiuerc, agere,diccrc, pati ac mori Chrifti ♦ Eamc-nim affirmât eHè nofîramiufîidam nobis a Deo da-tam.

fam, de qua glon'an, pcn'ndc ac noHra poGimus debcamus.

Facie S^.Pcrgtt ci'tare cxeodem libellomuIta.Sed omittitfubindeea,quaead Lutheri fententiam dccla* randam funt ncceflaria, ut inter alia huneparagra' phumfequentem, cum tarnen proxima pracccdentia amp;nbsp;fequentia apponat. Vnde ÔC Chriftus ipfe, qui uegt; niffefedicit jUthancpijfsimam uoluntatem fui patri» faceretjfâdus eft ei obediens, SC quicquid fecit nobis fecit,noftrumfp eflê uoluit,dicens: Ego in medio ue^ ftrumfam,ficut quiminiftrat, 0^ iter urn : Hoc eft cor* pus mcumjquod pro uobis traditunEt Efa.^^.Seruire metecifti in pcccatis tais, 8C laborem praebuifti mihi in iniquitatibus tuis ♦ Vnde indem apparet Lutherum iufticiamnoftramin facerc SC patiChrifti nobis dona to pofuifle, 0^ non in ilia fubftantiali, æterna^ diuini* tatisipfiusfeueraiufticia, qua iufte mundum regens bonis facit bene 0^ malis male,

Infequentibus paginis plurima dida ex commenta rijs Lutheri fupcr)4. SC 3^)7. Ioannis citât, fed in nulloprorfus eorum eft,quod fubftantiali filij Deiiu' fticia iuftificemur Nihil ergo Ofiadro patrocinant ur, uel noftrac fententi^ aduerfantur,Quare non eft omni no neceflead ea rcfpondere,C£terum fi genuinam Lu theri fententiam diferte expreflam habere cxillis com mentarijs uolumus,hacc eius uerba fuper di(ftum:Spi' ritus arguer mudum de iufticia, quia uado ad patrem, diligenter perpendamus.

gefugf/wte alkmettfc^cn »nur Oer funlgt;f vnnîgt; v(rîgt;amntgt; geworffen / mit

E f

ïrem iebtn/fo aud^ fur affet ^ue»nî) itinac^Pcrtjel^frtgfpotc« l^eiOct/^cCaewa» tft ! wo bleibt öenn jerfc^ttgf ne / oDer wie fc( m«namp;lt;iiu fomenr 2(newote «IÇ!icéftn^u6/amp;lt;i6 tß gcrec^eigfde/ »aß tc^ t«m SOafer ge§c etc. ;5)« mujîu |tc fuc^cn »nnö ftnamp;en / mc^e bn ötr/noef? aiiff erönt ! bei mrnfc^cn/ filt; jf een wne vnnö wir ße woEfen ! SJenn amp;Ù nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foKert

fein artbfrgererf2flt;^twlt;IRtt/amp;lt;»wttf« fwf feotkflc* ^lt;it/vnö 3 ttf c^t gf fproefKn wf rben/xr^ebung Oer fun Oen »nO ewigee (eben erlangert/Oen Orefen gang dÇnflif ium quot;Rafter / wefc^er tff nic^ee anOera ( wie offt gfagt) Oenn O| er »nftr funO auff feinen ÇaU genomen vnO »mbOer fefben wtf(en (affen am creiig tdbeen ! begraben vnO inOie^eKe gefaren t fonOern binOurc^ Jgangen Oiircb fein anfferfïebung vnO bimelfarc/vnO nun gewaf tigiic^herfef^ee Aiir reef^een ^anoe oeß ÇôatrerevbeF affe creaenr.

‘ÿîun^aeer fofefjengang ober fart Inm Çôatter ntgt; cf^tget^anvmb fein fefbo wtUen/noc^fiirfeineperfon/ Oeil Damit wer vnß nicfjtgehofffen/vnD fo'ntenie^t vrtgt; fer gereebtigfeit ^eiffen/fonDern/wie er »mb »nfern »if len»orthime(fomert/»nD»rtferbfitt»nD fïaifc^ wtrDen ifl/affo iß er aneb »mfgt; »nfernt wiffen »iDer Çinauff ge* f«ren/Da er Den ftg »Der funDe/1oDt »nD beffe »offenDet/ »n in èie betfdjafft^etr(tten/igt;aburc^ er »ne »on Difem affen er(öfet/»nD Vergebung Der filnDe!frafft»nD fieg/ wiDer Den 5:euffef »nD oDt gibf/vnDregieret affo/ Dao fein teicb oDer regiment ^etffet/vnD iß gereebttgf eit/Dao iß ! Darin Die fönöc »miD vnrec^f für ©oft mue »eg getban/Die (em fur ©oftgereeQt vnD im gefeffig werDc.

©eiß

ffl foldjc

©erborgen nic^t «ttein fur ber loelt onb »erniin|fif/fon* bern auc^fur bennbei(ïgen/benfiei|lnR^e etn gebo« (f en/soort onnb weef ' toie bte ©op^t jien von ber gnabe geereuntet ^«bl/bt (6 fet etn eingcgofle n btng in vnfr rn Çerlt;Ffrt ) ©onbrrn gar ûu|ffr vnnb über vno/nemltf^ l'er gang (£^ri^tîum?3«teer ( bae tß fem (riben vnnb aufficrfic^en »ber Çtmelfart vnb b«(felbtge barîn uu» »nfrrnfinnrn vnnb âugen gefe^r ! b«» wire ntrfjt fr^en vnnbfûJen fûnnen/iSonbcrn «(fernmit glauben mue ergriffen werben/bee morte fovonfmgeprebigtwirt/ baeer felbfl fei vnfer gcrecbtigfeit / wie ))aul. ].^o^ rint^.). fagt bae er vne worben i(l von @ott «ur gerecb* tigfeitvnnb l^eiligung ete. auff bae wir vne niebt vnfer felbß/fonbern allein biefee J;)erren fur ©ott räumen.

ijî ie ein wunberlicfje gereebtigfett/bae wir fol (en beiffen ober gereebtigf eit haben/ welche boeb fein werrf/ fein gebanef en vnb furç gar niebte inn vne/fon berngaraujfervnein tfï/»rttgt; boebwarbafftig vnfer Wirt bureb fein gnab vnb gefebenef/vnb fo gar vn fer eigen / aie wer fîe bureb vne felbß erlangt/ vnnb er* worben, ©lefe fpracb funtefreilicb feine vernunfftver* peen/ba^ bae fol gereebtigfeitbeiffen/ba icb nicbtetbut noeb leibe ! ia niebtegebenef noch fuie ober cntpfinbe/ vnb gar niebte in mir ifl/vmb bee willen icb @ott gcfel* (ig vnb felig werbe/^onbern »ujfermir vnb aller men (eben gebanrfen wercFcn vnb vermógen/ mich Itc an bert(l^b‘‘‘^*^ brebeniurreebten ©otteefi^enb benieb . bocb niebt febe ete.

Ex hilce liquidifsime cognofeimus Lutherum feiv

rirenihflaîiud efïc îufticiam noftra,ni‘fimeritnin Sf fa nsfadioncmChnftiper uitam Sô mortem eiusqaæfi' tum,nobis^ per fidem imputatum,6lt; Lutherum nihil minus)(cnfiifc,qu:îmillam æternam filij Dei enentiam cilc noftram iuQiciamjPIura exeodem feripto citare pQffcmus.nifibrcuitatiftuderemus.

Fadeincipit citarc loca Lutheri fuper Epifto' Um ad Galat.quorum ôdO nuHus affirmât nos fubftan tiali diuinitatis Chrifti iufticia iuftifîcari, tarnen ope rçprecium eft andirc, quid in aliquibus omifTum fit, In{îneprimiparagraphijex7^, folio addudi, hæc omifla funuEft ergoformalis noiira iufticia nonchari tas informans fidemjfed ipfa fides et nebula cordis,hoc cftjfiducia in rem,quam non uidemus, hoc eft,in Chrf ftum, qui ut non uideatur, tarnen præfens cft*Citat SC ftatim fequentemparagraphum,in cuius fineiterum hæc ftudiofeomiflafuntîEa^ eftformalisiufticia(fcili cet fiduciainChriftum. Namdeea proxfmeanteerat Iocutus)propter quam homo iuftificatur,nonpropter charitatem,ut Sophiftæ loquuntur.

Hec Ofiander ideo ftudiofe omittit, quia difertè do* ccntfiduciaminChriftumeflc noftram formalem iufti ciam.feu imputari nobis ad îufticiam,et quia clarè dam liant ciusfententiam, qui dicit Deum, qui eft charitas, nobis in cor infundi,eiuscp nos præfentia formaliter iu ftosefle. Hæciufticia apudlureconfultos crimenfalfi appellatur,quætantomagishîc fugienda deteftanda* que eft,quanto in maiore re adhibetur.

Ex So.folio adducit quoddam teftimonium,cj fides fie appréhendât Chriftum, ficut annulus gemma, qui

qui faîcm fidem habeat,iudicarî à Deo l'uftQ, Quod co tra ufitatam fentcntiam non pugnat,nec Ofiandro pa» trocinatunCacterumcadem pagina clan'fsime fentcn-tiam noflram Luth, ponir. Ait enim fidem,folum Chri' ftum feruatorem apprçhendentem, efle iuftidatn no.-ftratrijSC quidcm diligenter precipit, ut cum uolumus apprçhendere tali iuftificante fide Cbriftum , probe fciamus,quid nam ßt Chriftus dcfinitiuèjSC addit per* roîadfcribam enim integrum paragraphum eius.

Ghriftos autem definitiuè non eft legislatorjfcd pro piciator QC Saluator.Hoc fides appræhenditjô^ fine du bio credit,cum opera ôf mérita congrui ÔtS condigni fe eifle fupcrabundantcrtpotuiffet enim per unicam gut-tulam fanguinis fatisfaccre pro peccatis Mundi.Iam au temcopiofefatisfccit.Ebrat. p.Per proprium fanguinê intrauit femel in fandaamp;^c.Et Rom.r.îuftificatigrati« per gratiam Dei,pcr redemptionem, qUac eft inChrfi ftolefu,quempropofuit Deuspropiciatorium per fi-deminfanguineipfius ôfc.Idco magna res eft fidcap* praehendereChriftum, portante peccatamundi.Ea^ fidcsfolarcputatur adiuftidamRom.?.SC 4.Etpaulo poft.Harcratio eft mcritum,quo peruenimus ad rC' mifsionem peccatorum ÂT iufticiâ. Quia credis,inquit DeuSjin me,et fides tua appraehendit Chriftum,quem tib; donaui,ut effet mediator pontifex tuus, ideo fi« iuftus.Itacp Deus acceptât feu reputat nos iuftos, foîâ propter fideminChriftum ÔCc.

Hincclarè apparetLuth. fenfiffc,fidemnoseatew nus iuftificare,quatcnusintuetur amp;nbsp;apprçhendit opcgt; ra, m£rita,fatisfa(ftioné,propidationcm SC redemptio

ttcmChrini, non quatenus nobis fubfiantiakm CbrP ftiiufticiaminfundi à Deoimpctrat,Scdquidneceiïê cfl: de fingulis locis, ab Ofiandro ex ilbs commcntarqs dtatiSjdubitarcf Extat in expofltionc cap. j j'ntegra rra dlario, Quod iufticia Chrifiiana conftet fide cordis ôC imputationeDcijinqua tradatione inter caetera dicit harcuerba: Difeantergo ftudiofi facrarutniitcrai utn exhoc dido,Credidit Abraham Deo, amp;nbsp;imputatum eft illi ad iufticiam, Chriftianam iufticiam proprie ac di fierté fie définirCjQuód fit fiducia in filium Dei,fieu fidu cia cordis per Chriftum in Deum ♦ Deinde addât hanc part{culam,tan^ diffcrentiam, quae fiducia imputatur ad iufticiam propter Chriftum,uide fiequentia,

Exquolocoamp;^alijsinnumeriseius fcriptis euiden* tifsimè probari poteft Lutherum fenfifle,quod iufticia noftra fit ilia gratuita acceptatie,0^ iufticiæ imputatio, qua nos Deus complecftitur, propter mérita amp;nbsp;fiatis* faeftionem Chrifti fide apprarhenfam*

Illud uero non caret fingulari aftucia, quod ultimo loco pofuit hunc Lutheri paragraphum : Quicunqp ab ifta dotftrinacxciditjillenecefl'arioruit in ignorantiam Dei,nonintelligit,quac fitChriftiana iufticia 6C fapicn* tia,qui fint ueri cultus Dei,eft Idolâtra, manens fub lex ge,peccato.,tnortefi«rDiaboliimperio,amp;f omnia quæfa etc funtperdita Si damnata.

Q^od fecit ideo,quo fcilicct rudiores, aut etiam ne^ gligcntiores, non infpicientes locum,putarent Luthcx rum dixifte, quod qui Ofiandri doeftrina aberr et, feu J doeftrina de fubftantiali Dei iufticia, is fit ignarus Dei, SCc. Gum ibiLuth.dc hac fiententia propric difputet.

Quod

Quod Deus omnes eledfcias 35 commcntïdas rcl/gio nes extreme detefteturjcacpfblauera fitrcligto.quam illeper filium fuum Mundo reuelautt,a quaquiexcp dit, toto coelo.aberret SCc.Sic etiamfuperius fraudulC' ter adduxit cx Luth.fuper iT.Ioannis hæc uerba,

fagc ee auff mem feet/fo vil ic^ ^cfe^en »nh erfa ren^ab/betamp;c^reöiger »nîgt; ©c^m'ber/foti^tbrebcjlert fern wötlen vnD fdfle» ( gar memg auegenomen) wiflpm üoe^ von btefem jïöcf gar nü^to/vnb ob fit ^tcicl^ wol in TOftlen cm ma^( ^in 5urattcn/vn trcflFcn/fo tflo boc^ a(8 mir ein (raum gerebt vnb ge§drt. Söabfï / SVïnne^ vnnö ÿgt;fa^en fc^elten fdnenßetvoi/aber beo rechten grnnbc bamit man bao lt;2amp;ab jlnmb vnb atteriep falfe^e (e^r flür çenmnfj/wifjcn jrwariig wenig eee. Cuius lodaddu dioneconatur perfuadere Olîander,quôdLuth.ucgt;-hementer defideraueritin dodoribus illam cognitio* nem deiufticia Dei effentialinos iuftificante, cum illc loquatur de eo,q) omniainChriftoamp;T per Chriftum habeamus, 35 nihil plane aliunde,ficut ipfemet Luthe^ rus fuumlocum communcm,de quo ibi difputat,hifce uerbis récitât.‘ÿîemlie^/bao Wir affeoinn bem (I^riflo ^aben/wao wir ^aben fdtten/vnb nic^foin vno/ober ei* tligemmenfc^en.QuerituribiLutheruSjpaucosintelII gere,quantum omnium bonorum thefaurum in folo Chriftorepofitum habeamus , öf non,paucosfcire,qgt; per fubflantialem acternam^ diuinitatisChriftiiuftP ciam iufti fimus. Appofita quidem ad decipiendes r u* dioresncgligentiores^jfedcerte nimis uafrapraua^ harcauthoriscitandiratio eft.

Poftrcmó citât Luth/uperfecundam Petri, ucrutn F

öd Luth, Sc Petrus ibi agunt.non de tpfa iuftificadonc feu recóciliatione cum Deo, quam priori epift. Petrus dixeratfaClapreciofofanguineimmaculati agni, Vbl Luth.afFirmauerat lauatos nos efle (anguine Agni,fed agitur de bonis feu præmijs quae reconciliationem feu iuftificationem fequûtur, de qua re pauló poft clarius* Ideofupercadem EpiftolaLuth,pauló ante citatum ab Ofiandro locum, inquit, ^0ttÇa6Crt/t|î alfcgnaï»/ une barmf^cr^ïgfeit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uUce/wae mun gute Ça

6cn fan iXÇn^um Çaben / tß ben Çeftanb vnb ^itftr Ça ben ! ber vne baÇin bracÇt Çaf/bae @ott vnfer iß/»nnb vnebepiÇmaUe^nab erworben. Ita hîc difertè Luth, feparansdocet aliud eflê, per tnediatorem Chriftum Deo reconciliarijfeu iuftificari, ei^ amicum fieri,aliud efle,poftea^ es iuftificatus,Deum habens amicum 5C patrem,fieri parttcipem eius diuin^natur^yomniamc^ cius bonorum.

Quare 5C in loco ab Ofiandro adducfto dicit Petrus nos açcepifte promifsionem, q? erimus participes diup nænaturæ,quifermo facile indicat de promifsionc fe* quuturorum bonorum ibiagi,non de pratfentipraete^ ritâue piorum iuftifîcatione , ficut poftea clarius exx ponemus,quorfum illa participatio, fruitioac uifio di* uinitatis propricpertineat,referenda^ fit, Sedadde* musiam ÔC alia aliquot Lutheri teftimonia propalàm cum Ofiandrifentctia pugnantia.Videmus enim eum etiâm illud uehementer urgere,qj fententia eius, cum Lutheri fententia prorfus conueniat. ’

Quare ad tuendamueritatem neceftè eft pluribus didis oftêdere,quidnam were Luth er us fenferit de hac

re

te 5c docucn'tjn PofliHa mai'ori prima hebdomadaad uêtusfuper did«,Ecce rcxtuusuenû tibiiußus 8Cc,in quit. SQfjvrcf Die fee ßwef Utn nut vkpß ! öae wp t« in kr ècfjn^ ßntgt;vß 046 wdrH«n/@ottfe g(rfc^tJ3ffit/l)aô Ou îgt;afflt;(tgt;ige la nù von öer fc (btvcftnOcn tnnerhc^cn gc* rec^ttgfnt ©otuo verße ^eßz/trte tgt;K papißen ! aiic^ vil Çnntge r ÇOetter gcimt Çakn / tu wirß fnnß ôarfûr fc^reäf n/ ©onücrn wt^c ! î)ao ^nß nacb brauch amp;cr 0chn|ft/tgt;tc auogofnc gnaD viW barmhcrhigfcit @ot* tfo/burch ^h’‘’ßw’^ vne/bauen wir fur iÇm fnim vnb gerecht werben geacht/vnb heiß barumh ©otteo ge rechtigfeit ober fr omfeie ! b§ nit wir/fonbern fie wire? et in vno mit gnaben ! gleich wie auch @oftee wercf/@of (co wepohf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;® nbsp;nbsp;nbsp;wort/gotteo munbt

heiß/bao er in vno wirefee vnb rebet. ® io alleo heweiß f lerlich nbsp;nbsp;pauluo ÎXom.i.JIch fcheme mich beo ^uanlt;*

geUj nicht/ben co t ß ein f r a jft ê^ottee ( vernim bic in vno wirket vnb vno ßerif tgt;5ur fe ligfeit allen bie baran gle« hen/ben co wirb gotteo gcrcchtigf eit brüten offenbaret/ alo gcfchribcn ßebt/ gerechte lebetfeineo glaubcno.

(T VÓ ber gcrcchtigf eit beo glaubêo faget/ Vit biefelbige nennet er bic gerechttgfeit gotteo im ^uan gelio verfünbiget/^intemalbi (Juangelion (eret nicht anbero/beiiwerbagleubt/berhiîtgnab/vnb iß gerecht für ^ott vnb wirb felig.

HÎC difertèaff»rmatLuth,primû,iufticiaDei,qiiapcr fidéiuftifumus,nôefreiHâfubüantialé Ddiufh'ciâ, ut Ofiâdcr nuit, S ccundo, docct ilîâ e fie Dei mifen'corde gratis SC fauorem erga nos propter Cbriftum, id eft,il laramifcricordcmacceptationem cceleftis patris ,illS

F i

amorem/illam bcncuokntiam, quanosampkditur propter Chri h Fide à nobis apprehcnfi meritum ÔC iatisfadionem»

In eodem libro Dominica 4.poft pafcha fupcr di(HG, Spiritus arguet mundum de iuftic!a,inquit, (Scut'fvn î)cr r^etüßc ©cijî rcî»f »en nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/îgt;tefûr

©ott gtU/oôcr î)tc cr fûr gcmrjttgfnt Çdt ! QBae t jl nu Îgt;a6 vor fin gcrecbüßfftf/oüff wann (If^t fic?Sli(îfif (fpric^t f r}ôao ic^ turn SÖatif r gfÇf / vu jr mtc^ Çinfitn nic^t febf t/^ao ^f ijl ja vnDf «ifc^ vnî) fur îxr welf iec^ frUc^gnit^gereîJf/vnDfoöaoerjïe frembfvnî) tuncfcl ijî/bae î)io ber weit fûnb fep/bao fie nit g(eu6et an jn/fo tautet tir vif feit Warner vnt vnuerße nliefjer ! tas tie aP teingeree^tigfeiffep/tae er sum'ïîattrr ge^efvntnn f^t SefeÇen Wirt ÄTc. Et paulo poft.

^ber taetif Çeiiigennif vertanipt werten / wie tie antern/tarin machet attein tip tievnterfc^eit/taf fie folc^e (îraff anneÇmen /bekennen vnt flauen / ta^pe fùntÇaben/vnt aifo tie frewbte gereebtigfeit ^aben/ welebc ifl aüein ganç vnt gar tes J^erren (I^riffi eigen were? /frafft vnnt vertinß/we (e^e er §eijl îum ‘^Öafter geben.

Sen tie wort/taeie^ Ium Çôatter ge^e /begreifft taegan^e weref vnfereridfiing vnnt @eligung/taîu ^ottee ©o^n von l^imei gefant/vnt tae er fur vne ge t^an ^aff/vut noe^fÇut/bie aneente/^einlic^ fein id ben/t0bt vnt 2(ufferfleÇung vnt gan^ee reie^' in ter fir cbtn/Sfn tiefer gdcF i um ‘^affer/Çeifl nieste untere/ tfft tHr fie^ talbin gibt $u einem opffer/ture^ fein bluf «ergiffen vnt jlerbfn/tamif für tie fönt îubeiaien/vnt tarnac^

îgt;arnac^ wtber fitrcb feine aufferfîeÇun^ xgt;6ettt?tnîgt;et/ »itö vneeïfeme givalt bringet ©iinO / tobt vnD Icelle/ »namp;fic^ (ebenl)igffôet|urrecfjtettÇanôôeê'Xîatterô/t54 (ï vnfii^tbar regieret vber allee in ^tniel vnî) erbenZ-ionö feine lê^riflcn^eitOure^ Oie prebigt Oee iiangeü) faut let vnO anebreittef/»nO Oie fo Oa glenben/ bep Oeni SÖa t ter die ein ewiger îOîittler vnnO §ólfter priefler vertrit vnO vorbittet/weilfienoe^ vberige fünO vnö fdbwac^eit Çaben/Oarî Oee ^eiligen ©eijîee frafft vn (ïevcf e gibt/ tgt;i( amp;ünigt;(/^atffdvnb toOt iuuberwinOen»

(SieÇe Od6 Iheijl vnO i{l Oer ^brifïcn gerec^tigfeit fût €5oft/Od6 €brijîn$ to^öattcrge^t/OaeißfürtJne leiOet/aiifferge^et/vnnOalfowneOenSÜatterwerfdnet/ Oae wir vmb feinet willen »crgebung Oer fiinOen vnnö giidO ^dben/Oae ce gar nicl^t iß vnfere were?e noc^ ver Oienße/fonOertttUleirt feines ganges/Oen er tl^ittvnib vnfernwillen/Oallheiß einefretnbOe gerec^tigfeit Oar«* utnb wir nichts get^annocljverOienet^aben noc^ »er* Oienen fdnnen^vns gefcfjench »nO ^uegen gegeben/Oaß fie foil »nfer gerecljt igfcu fein/OaOiircl? wir ®ott gefal* icn/»nO feine liebe finOcr »nO erben finOt cte.

Hicproüxè.clare ÔC difertè dien Luthcrus luftkiam noftram cfle illud Chhfti ad Patrem irc. Quod ire cö* plcdaturomnesadiioncsSC parsionesChriftijadquas propter nos peragendas à Pâtre cœlitus millbs cib

Dominica p. poll Trinitatis in poftilla maiori tota confumitur in docenda Chrilliana iufticia, quam, nifi prolixitatenfi uitaremus, totam hîc interponeremus. Tradat ibi tres quæftiones de Chriftiana iufticia«

Prima,in quo coiififtat,R.,in mifcrlcordia feu remiP

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F 3

a

fionc peccatomm. înquit cnim in primo paragraphe, cum ad rem uentt.

ÇSber t'icfc cufffriic^cfromfn't j|înitftn«nîgt;frf btc ni ditauffetixn SCc.Scqmtur itatim^^itßnuöic fortiatt l^nifct 0o«e0 gnabe ober vergebung ber fûnben ficc. â*»uon ^^ri^utJ ïn btefem vil anbern (J unng.fagf Sfc, Aliquâto poltde eade teloquens ait: 5)nrunib gehört funp vu verjlunb barlu ! b| man btefe gcrcc^ttgfeit er* grctjfe vu halte ete.Bt aliquâto poft. ^arumbfoUbtefe Ic^r gefajfet tverben/bae man gen^lic^ barfnr Ça(te/b5 vnfer fromfrit fûr (!5ott ^etffe Vergebung ber fûnben etc.

Secundo Jocec per quam principakm efficicntem caufam nobis talisiufticia côtingat, ÔC ueluti ex qfonte in nos fluat, nempe ex merifo feu fatisfadlione Chrt-ftijnquit cniminitio fccundæ quæftiom's,

©ao fet; fur bao trfle gefagt/wae jtu'e (JÇrifîltc^e ge* ree^rigfett fep/vnb warinne fie fle^efy^ragßu nû weif* ter/wofu’r fie fontme obertvobure^ fie «uwegen braefjf ober erworben fep^^ntwort/baÇerfomnteffie/bao 3^* fuo Sf^rißuo goftc6@o^n von ^iinel fomen vnb menfe^ worben/fûrvnferefunbgelitten hat vngefîorbeni|î/bî ißbievrfKbe vnb mittel/vnb ber fc^aç bure^ welchen vnb vmb wefe^ee widen vno bie Vergebung ber fùnbe vil ©otteo gnabe gefc^eneTt i|ï.

Tertio difputat de medio,per quod nohi-s ca iuftiria applicetur, nempe per uerbû 8lt; bacramenta. Nam in principio tertiæ quæftionis fie inquif, ®a6 briffe / Wie Ober WO burcfjwirb vnonufólcfje geree^ttgfetf geinige* braeljt/bi wir ben feljai? burc^ (îf^rigum erworben / cm* Pfaden Cte.ln ea ergo concionc dilucidifsime totam ma teriam

rcrhm ïuRxciç fîdei'Chrifti Luth.nobis cxponif : l'pfâm iufticiâ dicit efllt; rcmifsionem pdôi?tfeu gi atiara.i.gra tukam acceptationem, ProxhnSpn'ncipalem caufam eius dicit efle meritum,obedientiâ feu pafsioncm Chrs fti.Inftrumentalem uero caufam affirmât e(fe fidem Verbumac Sacramenta.Nus^ prorfus peccatores ad illam çternam fubflantialemcp filij Dei iufticiam remit tif.Ex quo folo fermonc Gne ulla dubitafione intellige rcpoffumuSjLutherum nihil minus fenGffe, quàmiu^ fticiam Gdei,qua peccator iuftificatur, efleillam æier* nam fubftantialem^ Dei iufticiam.

In Domeftica poftilla Dominica 4,poft Pafcha muî turn ac diligenter inculcat neftram iufticiam elTeillud Chriftiiread patrem ,id eft, Vitam ,Pafsionem, Re* furrecftionemSC AftenGonem Chrifti . Quoduteer* tius lecftoriconftet,adfcribam aliquotdi(fta exea con^ cione excerpta,

©urumb wen wir wdllcn rtc^t from wcrùtn/fo mup fcn wire mit »nfern weref en nit anfu^en/i^e wirbte ni«* c^t t^ârt / bae bu ein 20?unc^ werben / fo viel fujîen vntgt; betten wolft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aber wirbt ee tÇûn ! wen bu wilt bet

funben loe vnb ein Qvifl werben / ba^bu weifl / baß C^rißue^ufeinem'^atterißgan^enete. Sequiturfta tim, ;©urc^öuetewer(f wirßunitfromvnb geredjt für ©ott/bae gefebic^t alleinbarbureb/bae df^rißue Utm SÜatter ge^t ! weg allein/vnb fein anber iße / ba* biire^ wir von fffnben erldfet vnb gerecht werben.

.f)errn iSbrißi gang aber heiß anbere niefjt/beff bae er gelitten/vn am creu^geßorben/vn burchben tob »b biefer weltabgefc^eibeniß/vii^mn^Öutter gangen/

me( auffgcfar c n/öa er ß^ee iur rechten ® ot tce Vil regieret/ö^ tß öer ^ar/Oaröurc^ wtr frum wertgt;c/ïgt;tf alfo fein gcrec^ttgfeit iß in meiner noc^ vermó^enó/fonamp;ernöee J^ern(^hrißi/t)ScrMtm 93atgt; ter ge^t/Dne iß nu aufl^öeutfc^ fouief gcfagt/ '51iem«nï)( wirö gerec^t/felig noc^ von fanden lo^/öen alleine Dar^ ïgt;urc^/î)5 3cfuô (£lftrißu6 gelitten ^at/geßorbcn oft von Den toDten tviöer aufferßanüen iß/;Öicfer gang ma^et geredjtvnö funßnic^to ö^c.Sequitur ftatim.jpieße^et amp;aö eo alleine l»er gang vnfcro ^ern d^rißi «um QJae* tertf^un vnö auoric^tenfolle.öole^eiß üiereepte vnö wäre gerec^tigfeit Da Ne weit nic^to von weiß/vnD allet ne îgt;er ^eilige @eiß von lehret öec.Sequit ftatim. Sar* umb ßc^et Ncfe meinung f e ß anb getvi^/ N wir feine an Der gerccNigf eit nocfj c wigeo leben f dit en f^abcn/ befl Die fe/bas 3er«^ lj^rißu6»on biefer weit 5um 93a«etgan gen iß/barbep/fpricfj ! will iclj bleiben ! vnb foil mir ber cij;euffel nie nemen noe^ vmbßoßen öec. Ahquanto poft« ^ben/b% muo in all wege fein/bl man bi^ wercF mit bem glauben faße/an biefem gang vnb werif l£^rißi bat eo feinen mangel/l£[gt;rißue^atd auogericfjtet/vn liget forc an nur an bcm/b5 wir eo mit glauben annemen/vit vno folcbeo trdßert/@leubßu eo/fo Ibaßu ee/gleubßueo aber nic^t/fo baßu nieste bauon /b$ alfo vnfer gereebtigfett reinvn gar außer vnogenobnen vit alleine auffl^b^^* ßiini/^vn fein wercF ober feinen ganef gefegt werbe/auff bflf wirgewpewißen/wowircnbtlicb be^ bleiben follen etc.^aruinb bate vnfer lieber ^err (Ibi’ißuö ßan$ vnb gar von vne weg genomen/vnb auflTfieb nbsp;nbsp;nbsp;gefeüt/b|

wir vne barauffgrunbe follen/vnfer gereebtigfeit

vnb

fcù fdrt ^ang/fn'n {IcrBfn/pttt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tÇûun^ «tf.Sc^

tar ftatim’.^tn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;akv Çat ftn fonl^alic^e f unfl/lgt;lt;i

eû wdcntc^t von wne/'J^cmbc^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r fcem gfau

ten «üce fûnb fcp/vnV t)$ Dtc recite ewiae gerrc^ngfne «Uctnau^bem fîlt;Çc/M(^§rgt;pwe îumÇÔaUftgcÇct/ »nt)wir|nmtf4(ncef«

Ex hifee didis clarifsime apparet etiam nolentibus, LutherûfenfifTeSCdocuîlïèiufticiam noftram efle 8)C confiftercmoperibus ôiSmentis Chrifti poftincarna^ tionem efFedis,nobis^ per fidem imputatis, ÔC non in ilia eins æterna diuina^ cflêntiaJncomentario,fuper Miferere mei,inquit Luth, Hacc aute iufticia (loquitur inpracccdentibus de remifsionc peccatorumper meri turn Ghrifti)an non aliéna iufticia eft, quae tota cofiftit inalteriusindulgentia, QC mcrum donum eft Dei mi-ferentis ÄT propter Chriftumfauétisf Sequitur ftatimî Ergo Chriftianus non eft formaliter iuftuSjUon eft iu^ ftus fecundum fubftantia aut qualitatem ( docendi cau fa hifee uocabulis utor) fed eft iuftus fecundum prædi' camentum ad aliquid,nepe refpeâu diuinse gratiae tan turn Sc remifsionis peccatorum gratuitæ, quæ contin* git agnofeentibus peccatS,6C credentibus^quod Deui faueatSC ignofcat propter Chriftum pro peccatisno' ftris traditum,0C â nobis creditum QCc,

Super de profundis ucro fic fcripfit : In hoc uno ac' quiefcitconfcientia, quod fimpliciter fine ulloaddita* mento propriæ dignitatiSjOudifsimajUt fic dica, nudif-fimac mifericordiac Dei per Chriftum fe committitjSC dicit:O Domine,habeo tuam promifsionem, quod ex fob mifericordia fit iufticia, quae iufticia nihil aliud eft.

quam tua ignoFcetitia, id eil, quod non uis obferuare iniquitates SóeSequitur ftatim«

Commendojgituruobishanc Dauidfeam definitio nemChriftianæiufticiæ, Quod obferuare peccatö.eft condemnarcjccontra non obferuare peccatû,eft iuftifi care feu iuftum pronunciare,Et quod iufticia cft,quan do no obferuâtur peccatajfedJgnofcunt, condonâtur, non rcputantui jficut alio in loco beatum definit, amp;nbsp;Paulus eS definitionê ualde propriè allegat:Beatus uir, cui non imputauit Dns peccatum.Non.n.dicit,Beatus uir,quinonhabet peccatu,fed cui peccatum,^d habet. Dns non imputauit,ficut hic qc^ dicit, Cum obferuant peccata,Hgc teftimonia diligenter colligêda funt, ut ui dcamus,quomodo hæc dodlrina fit fundata inferiptu-ra fandla,0lt; quomodo omnibus fîduciaiufticiæ opera Sf legis in iudicio Dei praecifa fit fiCc»

inhifee didisLutherusdare collocat iufticiam nO' fti a.turn in pafsione,obediêtia feu merito Chrifti, turn 6(finremifsionepeccatorum,fcugratuitoDei fauore, Quare inter fe non pugnant.Nam quatenus Deus no^ bismeritum Chrilli imputât,catenuspeccatarcmittit (in qua pdorum remifsione,ut fuperius didum eft,ôlt;r imputatio legis continet)nos pro iuftis habet, nofter^ fauens pater fit,nec us^ lacerat Chriftum Ô5 eius bene ficium, ut Ofiander, humanitati quidem remifsionem peccatorum,diuinitati ueroiuftificationem feuiuftici am noftram tribuit.

Hadenus,tum ucra ufitatam^ inllauratis Eccleftjs fententiä,depeccatoris iuftificationerecitauimus et co firmauimus, turn di^Ofiandri Argumenta, tarn exfa^ cris

cris Iitcrïs quàni fcn'ptis Luth en dsfumpta,Dci ope,re futauimusjam breuiter dicemuSjquidnam fentiamus dcfubftantialiilla filij Deiiuftida,

Nam dicet forte aliqujs,nihîl ne ergo fubflanti'ali's iï ïa filtj Deiiuftida fedt ad noftn fuftifïcationem, aut uos eftîs inimid luftidç Chrifti,ficut Oflander fuos ad* uerfarios duritcr accufatf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quid fentié

Nosuerdnequa^putamusdi'uinitatéChnftiabhu imde effen manitate, quas duas naturas in Chrifto tâtopere Deus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lußicM

coniunxit, utnoftn' recondh'atione,diftrahendas ,fed utriaCcp naturç,totius Chn'fti obedientia Si eximnitio ne nos iuftificari,Deo^ recondliari credimus, Cætei^ fubftanttalis ilia filtj Del tufticia^ficut Si fapientia, om* ntpotétia et omnes eius utrtutes,tota^ diuinitaSjhaud dubie non fuit odofà in mundi redemptione feu recon ciliattone, Oportuitenim talem tantum elle ilium noftrum pontificem, fi' non tantum peccata totius M3 di Si iuftifsimam Dei fram tolIerejDiaboIumjinferos, mundum Si mortem uincerCjfed Si nos fceleratos ne buIones,Dei amicos,domefl:icos filios Si hçredes æter næ uitæ omnium^ Ddbonorum facere uoluit. Sola enim humanitas Chrifti nequa^ tantas rcs effîcere po tuilTet.Nccuerô tantum infinitum adiumentum attu* ht,UeI potius extreme nece flària fuit iufticia,fapientia Sipotenti^fubftantialis filitj Dei,atqueadeo totaeius diuinitas ad acquirendam olim reconciliationem feu inueniendam redemptionem Si ic fticiam, fed Si iam cum ingenti , plancqûe necefiària utilitate noftra ad dexteram Patris, pro nobis interccdit ♦ Denique Si quia in nobis inhabitat , nosque membra filtj

G X

Dei capitis noftri fumus, Ideo omnium quo^ bonorfl ciusjiufticiac,fapientiç,omnipotentiæ,diuinitatis^ par ticipes fimus,8C poftea etiam magis erimus cum non fide Deo fruemur, fed ÔC facie ad faciem, teile Paulo, cum uidcbimuSjCum Chriilo crimus,co(^ fruemur.

Hine fimul apparct,quomodo fit difputandum ad il (ud Ofiadri argumentumjquod fub finem maxime urgt; get:TotusChriftus eftnofter,filt; in nobis, iteSpiritus (anc^lus totacp diuinitas eft in nobis Jgitur ÔC ciusfub* ftantialis iufticia eft noftra.Non.n. negatur,quin,quan doquidem fimus filij SC hæredes Dei, omniu^ eius bo norum, attp adeo etiam ipfius diuinitatis participes, ft* mul etiam iufticia eius,fapientia eius, omnipotêtia eius omnesç uirtutes ac opes eius noftrçfint.V erum illud îulHcid effen ncgatur.quód iliaiufticia fit,qua uel per quam iuftificc tialinoniuia mur,reconciliemur,feu ex hoftibus Dei amici eius fia* ficamur. nbsp;nbsp;nbsp;mus Haic enim propric iufticia eft, de qua angimur

difputamus.fcilicetilludmedium, iliauia ÔC ratio,qua ÔC per quam,uel initio in Baptiftno,uel poftea in fingu lis reconciliationibus definit nos Deus propter pecca-turn odiftèjôC incipit nos infuper,tan^ filios,amare SC complecfti,Imo SC propter quam nos omnibus horis a* mat SC fouet paterne,SC per quam femper inuocantes ad benignum patrem accedimus.

Hane ergo rationem,medium feu uiam,quam SC fi[' dei iufticia feu iuftificationemuocamus, credimus efle proprie mcritum,obediétiam feu exinanitionem Chrv fti Dei SC hominis nobis per fidem imputatam,eam^ Sc fcripturae SC D, Martini fententiam efle fuperius prolixeprobauimus.C^ter um ilia hæreditas,participa

tio fruition? diui'nftatts omnium eius bonoi^,quæ in altera uita nobis demû pkne contingetjhon propriè iui ftïfi'catio eftjft’d magis uelutipraemiu iuftificationis,ôf ipfa çterna uita feu fœlicitas, ad quSper mediü iufticiac fidcifeu iuftificatióisChriftifeftinamus aepuenimus»

Quodpulchrèloan^.cap.indicatjinquiensj uidetc qualem charitatem nobis dédit patcr,ut filij Dei nomi-nemur, propter hoe mundus non nouit nos, quia non nouit eum, Chariisiminuc Dei filij fumus,0(^ nondum apparuitid,quodfuturifumus.Scimûsaûtfi apparue^ ritjfimilcs ei erimus, quoniâ uidebimus eum ficut eft. Omnis qui habet hac fpem in eum,purificat fe ubf dare audimus illam noftram diuinitatem,cuius iam t^* nues primitias habemus,propric ad illam futuramfœli citatem fruitionem^ Dei pertinere, cum eum uidebfi mus,ficut eftJnquit enimjfimilesei erimus,cû eum ui' debimus,ficut eft etc.de quafutura beatitudine et Pau Iusloquit,cumdiflbluicupit,et efi[ecumGhr,ifto,item cxucrehocterrenum tabcrnaculum, ut illuddiuinum induat,diuinitatis^Chriftiparticcpsfi'at,ea^coram c/tander c5 lt;nbsp;fruatur, ficut alibi inquit: Turn uidebimus facie ad fa' fiinditdoHri ciem. Valdc ergo incommode,imo ueroÔL impie facit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inßi*

Ofiander, dida de futura fœlicitate ad iuftificationê ficnHone çr trabit,at^itadodrinâ de fequuturanoftrabéatitude nccumpræfentiiuftifi'cationecommifcctconfundit^.

Hinc igitur apparct,quorfum pertineât dida,uelia crarum literarum,uel etiâ Luth.quac de mirabili conib datione Chrifti cum homine,et de fnhabitatione diuini tatis in homine loquuntur,nempe magis ad ipfam eter namfoelicitatcm,quâniad iuftifiçationem feu recond'

G 5

ïiationcm per mefîfum Chnftf, per quod medium *d acternä falutem,uelut(ad Brauium quoddam perucnigt; musJdeo etiam primïtiç fpiricus inhabttantis appellan tur arrabo çtcrnç uitç,quia fint eius inina,Gcut arrabe prccrj initiû eft.Et qd.n.erit omnino aliud ilia foelicitas, uifio,fruitio,participatioi^ diuinitatis/umma^ cum Deo coniundiofHadcnus fermé omnia diximus,quae deOfiadrifcripto ôCfentcntiadiccda putauimus.Pau-ca ergo tantum de crafsis erratisadtjciemus, quxtri' buit communi Ecclcfiarum fcntcntiac de iuftificatione Si dodoribus earn fententiam fcquentibus.

Facie 7,.dicit,errare eos primum in eo horribiliter, quod uerbumiuftificarc,proabfoluere Si iuftum pro nunciareaccipiantjfiCnorcipfaiuftumfacere.Verum lam fuperius prolixe oftendijid uerbum cam propriê fignificationem habere, Si Ofiandr urn fuä ufitatç con-trariamncquac^ probaffê.Quan^ Siilludfupcriusin dicauimus,quód longe fortiorem quandam abfolutio-nem fignificet,cùm Deus iuftificare dicitur,qui reuera peccata noffra in profundum maris abijcit, quàm cum iniquus iudex facinorofum aliquem propter munus iu -ftihcat,qui tamé reuera nec auferreàpeccatore pccca-tum,nccinalium transferre,multo minus alteriusiufti ciam ei imputare,ac in cura transferre potelf. Vera.rv régula cft,qudd omniauerba ad Deum translata fint 11 gnifîcîtiora.Secundo dicit eos in co errare, quod no fa ciant diferimeninter iuftifîcationem Si redcmpt onc. deeoquoquc fuperius diximus, eaidco nondiff;rre, quia Deus nemine patitur ex carcere Si pcenis re dimi, Qifi ialfificatum pi opria,uel aliéna iuflicia, Nullum illc effugerc

effngerepat/t potnas, quiadliuc ft «niuftus. Proindc, ficutfuperiuscxca.Ro.S.diximus, coipforedimimur Si liberamur,nec cftjqui nos ucl accuftt,uel condênet, quod ab illo orbic terrar umiudicc propter filium inter ceflbremiuftificamur ÔC abfoluimun

T ertiô dicit eoi in eo cfrarc,qudd nihil certi queant dicere,quid nam Ot iufticia fîdci,qua coram Deo pecca tor iuftificciur. Ad hoc f elpondemus, Nos certo Si cia rèpoffedicere,et iamnô tantum dixifle, fed Si probaf-fe, exinanitionemChriftiôf obedicntiâinhac uita pro* pternospracftitam.nobis^perfidemimputatamjeffc noftram iufiiciam coram Deo.

Deinde dicit,cos in eo errarc turpifsimêjC^uôd diuû nam naturâ à iuftificatione ftparét, Nos ucr o nequa^ feparamusjfed utriuf® naturç Si totiusChrifti obediê tia Si exinanitione nobis impntata iufiificari peccato ' remcredimus.Nam dediuinacertè natura ftriptueft Philip.x.Qui cum in forma Dei cfiet, non rapinam ar* bitratus eft ft çqualem eflè Deojftd exinaniuit ftmeti' pfum ôif c.Quod fi eft opus diaboli,diuidcrc naturas in Chriilojtum certeuideritipft,ne cius pcccati reus fit. Nam non uno loco dicit.noa non efle iuftos nifi per lam diuinitatem Chrifit

Zi poftca,ufîtatâ noftrû Ecclcfrj s fentcntiam, quod ft' curitatë,ac in benc opcrâdo negligentia pariat, Atqui fatis dodrina hæc urgct homines ad piè uiuendû.dum Si ilatim initio ftrid côti itioncm Si defincre male face re incukatjôir poftca negat fidem cum malo propofito cffcpoflêjôC deni^ tum diligenter monct,non effe aj»

plius pcccandS,fed pot{us,quandoquidcm Spin'tu fan* do ad bona opera regcneratifumusjplacato iam coelcz ft j patri in noua tfta uita fedulo feruiendG, nc denuo in totâ Dei iram,{n qua antea fuimus,rccidamus, nobis^ p eiusab'quidaccidat.Quare nihilneceiTefuiflet huius r ei gratia ucl noua aliquam dodrinam excogitarej uel co nomine ufitatam noftrisEcckfijs rcligionem cum multorumfcandaloamp;f impiorum derifione infamare.

At fi nos ucllemus diccre de crroribus êó incommo dis cx Ofiadri féntentia orientibus,nimis profedo am-plam diccndi materiam haberemus.

Primum.n.cum facit duplexuerbum externü dC in-tcrnumjCt facie 56. dicitintcrnGuerbumjilIud Dei con filium de redemptionehumani generis elTeipfum filia, qui appcllatur uerbum^uidendum profedo ei eft,ne fi cutconfilium rcdemptionispeccatorumfit unumuer bum interns, ita cófilium falutis angeloi}?,item creatio nis,quon{â funt diuerfa cofilia,fint etiS. diueiTa interna ucrba,atq: ita fint diuerfi filtj.Ét ficut externum uerbö D ei ,quod appelfamusEuangelium, habet fibi corre-fpondens internum uerbum.lta etiam lex, quod idem uerbum Deieft,abEuangeliop!urimum d»fferens,ha bet fuum internum uerbumab altero differens.

Colïorrcfcimus profedo cogitâtes,q errores ex iftis fubtih'tatibus fequi pofiênt.Nos iudicamus nihil efle fa tiusji] nullas fubtilitates de diuinitatefcrutari, multo minus publicètradarc,prçtereas,qinDeiuerbo com prehenfç funt.CcrtS aut clino efle reuelatûin feriptu-ra,quarcfiliusappeIlefucrbu,Ah'jquidêaliud diuinâf* Plerçcp t n illç diuinationes fimplidores,nimis^ iftaO-fiandri periculoCç funt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deinde

/

Deinde fr pc dcfcn'bens.quomodo eflêntïatisiuïH* da nobis commnmcctur,docet Chnftumcum diuini' täte 36 hamanitate fua in nobis habitare,et quia fumus os de offc eius ÔC aro de carne eius,ita ficut eius diuini tas humanitati iufticiam fubftantialem comunicat, fic 66 nobis comunicare,quia carnis eius membra fumus. In quaiuftificationis defcriptione uidedum ei ciTet, an ea ratio etiam patrum iuftificationi coueniret.Naman te natiuitatem Chrifti Caro eius non fuit, non ergo po tufit illis iufticiaChriftiper came reuera in ipfis exiften tern comunicari.Vnde apparet,quam parum fibicon* ftctiftadefcriptio,06 quod,ficutohm imputationeme ritum Chrifti ptjs comunicatum eft,et non infufionc di uinitatis per Chrifti carnem,tn carnem peccatorumjta iam quolt;^ res mera imputatione peragatur, 36 non ilia propemodu phyfica Sympathiaconncxaijtrerum,de qua difputat Ofiander. Qgan^ no ignoramus interea fimul nos 36 templa Def,raembra^ Chrifti eftc.

T ertio multum fententia Ofiandri cofirmabit papp ftas,n5 eo tantum, quod ille confefsionem Auguftana oêscp noftras Ecclefias erroris in fummo iuftificationis articulo accufat,fed ctiam,quód eodem modo cum cis de iuftificationè loquit, V trim.n.dicunt,charitatc,quae Deus eft,nobis infufa nos iuftos efle, dC per fidem nos catenusiuftificari,quatenusfidesea charitate forms f, Mifcet item noua obcdiêtiam cum ilia gratuita accepta tione,36 facit cam partem iuftificationis « Qua ratione prorfus efRciet,ut homines partim per gratuitam Dei mifericordia, partim per fua opera iuftificari faluari^ putent.Reuera muhû côuenit fententia eius cum papi

ftica.quantumuisipfc.utefthomoruttiliSjftondiffîcuI ter aliquafubtilia tenuiaq) difenmina excogûabit.

Quarto confirmabitmultum fentcnnaOfiandn'no uorum Anabapttftarum ÔC aliorum fanaticorum erro rem.Contendunt em'm ilh’ fe efle filios Dei.plcnos Spp r itu fandojteuera iuftos,in quibus nihil fuper fit pecca ti,atcp ideo,quicquid porro faciunt,ea Dci, ac Spiritus fandi opera e fie aiunt.Quo praetextu nihil nô flagicio r um patrant. Sic Ofiander ex nobis tni non deos fa dt,noftras adiones Dci in nobis inhabitantisadiones efle dicit,nos reuera,ÔCjUt phyfici aiût,aduj elTe iuftos fadoSjnon tantû imputatione meritorum C hrifti, pcc catum^ remanens extenuat. Nec tarnen hîc affirmarc uolumus Ofiandi^ effè Anabaptiftam,aut quic^cum eis coniundionis habere ♦ Scitenim quomodoipfein fua confefsionefcripfitjDiabolum eflTe aftutum archil tedum,fcireperhominesnihil taie cogitantes^maxfi morum errorum fundamenta iaccre.

Quinto efficit omnino Ofiandrifententia magnam quandam fecuritatem, non tantum hoc modo, ut iam dixijdum fcilicet nos quofdam iam diuinos homines ÔC reuera ,prfus iuftos fingitjnoftras^ adiones Dci in no bisinhabitantis efle facit,fed etiam quod dum in nobis iufticiam clTe contendit,qua pcccata teguntur,facit,ut non fimus admodum folliciti in petenda fingulis horis aDeo remifsionepcccatorum. Quid cnimneccfle eft me fubinde trepidarc Äf clamarc,Rcmitte remittc de* bita,uclutifi miferrimus peccator reus fubindepeccas coram tribunal!iuftialicuiusiudicis ftarem, timens nc protinus carnifici dedar in æternu er uciandus,cü The* faurum

faui^ îufticiçin carne 5C ofsibus meis habeâ^quam non ab extra imputationc quçrere me neceflè eft, fed ab in tus propemodum ueluti phyficum quoddam accidens per omnes humores.carnem et oflà mea infufa et diffu famihieft*

Denitp uehementer pen'culofe Ofiander nos à toto Chn'fto ad folam das diuinitatem traducit, £C non co* tentas fatisfadione Si obediétia Chrifti in hac nita prç ftita adipfatnfubftantialem iufticia omnipotentis Dei prorSpit.Deus ignis côfumens eftjbonis quidê ille be* nefacitjVci?« nobis pcccatoribusparum tutum fuerit, adillâtâtammaieftatem .pfilire, quotiesaliquidàDeo peterc uoIumus.Si.n.eflèntialis filt) Dei iufticia eft illa mea iufticia,per quam Deo recôcilior,eum^,tan$ pa trem accedo, oportet me acceflùïjî pattern, ut aliquid ab eo petam,nô in ianguinem ac meritum Chrifti refpi cere,fed ilia omnipotentis Dei iufticiajquç ipfemet De usinfuamaieftateeft,nitiacfulciri ♦ Quodnonmulto aliud eft,quàm ad Deum fine Mediatore accedere.

Verum fcripturadocet,6lt;ipfum Chriftûin fanefta faneftorum ad ilium arternum patrem per fuum fangui nem accefsiflè. Si nobis eodem modo faciendum eflè» Proinde haud dubiè confultifsimum fuerit non fapere ultra,quâ opus eft,fed cum ad æterni illius patris thro* num accedere uolumus,Iauemus dealbemus^ nos ac omnia noftra ueftimentain fanguineagni, ea^ formo fitateaciufticiafreti, fperemusnos Deo gratos acce* ptos^ fore,omnia^ ab eo,quac petierimus,impetrati? ros*

FINIS*